Aaharasazaung Issue 81

  • Uploaded by: Bay of Arakan
  • 0
  • 0
  • December 2019
  • PDF

This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA


Overview

Download & View Aaharasazaung Issue 81 as PDF for free.

More details

  • Words: 21,020
  • Pages: 52
trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

1

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

2

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

rmwdum cspfaomrdwfaqGnDtpfudkarmifESrrsm;odkU

4

uAsm 5 6 7 8 9 9 10 44 44

&J&ifhoufZGJ urf;ukefoGm;+yD qufiGg;'D; =u,fwyGifh aZ,smxG e f ; azaz &efEdkifxGef; arSmifru kd jf cif; jrwfEdk; aoG;&mZ0if aA'garmif ( a,m&yf & G m ) yd;k pm;*sr;f wH;k }uD; atmif a 0; abbD eDvmode;f csrf;jr tarodk@wrf;csif;(5) udak omf (PRMG) owdxm;

tawG;tjrifESifhokw?&o? tufaq;?aqmif;yg;/ 20 24 28 30

&J&ifhatmif wausmjh yefwu kd yf JG aqmif; &ifaEG;yef; cdkifatmifausmf tukex f I tH=k uGro S m rD;rD;cg; wdww f w d yf ek ;f rSmvm;--

33 34 36 40

tm[m&0dkif;awmfom;wOD; tm[m&pmtkypf if armifpkd;csdef wyfO;D ok@d æ æ (54) atmifrdk;0if; jyefvnfqef;opfaomacwf æ æ armifopfqif; a&S@a&;aqG;aEG;c%f;

txl;aqmif;yg; 11

Zifvif; a±$0ga&mifawmfveS af &; æ æ

0wˆKwkd 45

rdk;rdk;tif;vsm; tdref ;D csi;f æ æ

a0zefa&; 16

armifpGrf;&nf ±Suw f wf&if ±Suw f wf=uyg

arG;aeUtrSwfw&uAsm 17

cufausmf uE Wm&ESif;qD(odk@ )tarrm

armiftm[m& 43

armifatmifvD ( tm[m&pmapmif )

o½kyfaz:yHkrsm; armifatmifvD (tm[m&pmapmif)

3

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

ausmif;om;v_y&f mS ;rsm;rS pwif+yD; &Spaf v;vH;k vlxk 'Dru kd a&pD ta&;awmfy}kH uD; jzpfymG ;cJo h nf? wEdik if v H ;kH twdik ;f twmjzifh yg0if}udK;yrf;cJ=h uonf? tm;enf;csuf trsKd ;rsKd ;a=umifh atmifjrifrj_ zifh vG=J u&onf? ta&;edr=hf u& onf? ok@d aomf ausmif;om;acgi;f aqmifrsm;/ a&S@wef;rS OD;aqmifO;D &Guyf g0ifaqmif&u G cf o hJ rl sm;/ tar#mt f jrif&adS om jynfolrsm;. pdwf"mwfxJwGifum; b,faomtcgr# r&H_;ap& - rkcsatmifjrif&rnf[lkaom qENjyif;rsm;jzifh ppftm%m&l;rsm;ukd tHwkcJh=uonf? qef@usifcJh=uonf? ausmif;om;acgif;aqmiftcsdK@ jyefvnfvGwfajrmufcJh+yD; aemufyikd ;f wGif v_y&f mS ;r_rsm;u ydI k t&Sed f &vmcJo h nf? vlxpk nf;&H;k a&;udk yd+k yD; vkyaf qmifvmEdik cf =hJ uonf? jynfov l x l u k vnf; tjrifus,pf mG jzifh ylaygi;f v_y&f mS ;cJ=h uonf? xkrd S ppftm%m&SiS w f @kd . qifjcifrahJ om vky&f yf (avmifpmqDaps;E_e;f jriS w hf ifr)_ rSp+y;D ausmif;om;jynfov l y_ &f mS ;r_}u;D yd}k u;D xGm;cJ=h u&onf? ausmif;om;jynf oludk oHCmawmfrsm;rS ulnyD ;l aygi;f / oHCmawmfrsm;udk ausmif;om;jynforl sm;rS umuG,u f n l rD j_ zifh oHCmwyf aygi;f pk}u;D rS OD;aqmifonhf +ird ;f csr;f pGmqENjyh r_}u;D rsm;udk Edik if t H ESt H jym;wGif axmifaomif;rsm;pGmaom oHCmawmfrsm; ausmif;om;jynforl sm; Edik if aH &;orm;rsm; 0dik ;f 0ef;v_y&f mS ;cJ=h uonf? (19) ESp=f um +ird o f ufpmG v_y&f mS ;cJah om 'Dru kd a& pDta&;awmfy}kH uD;um; oHCmwyfaygi;f pk}uD;. OD;aqmifrj_ zifh Ekid if t H ESt H jym; ay:xGe;f vmcJ=h u&onf? od@k aomf vlpw d u f if;rJah e=uaom rdpm> ppf0g'w D @kd . &ufpufpmG ESrd ef if;r_a=umifh ausmif;om;jynfol Edik if aH &; orm;rsm;omru oHCmawmftrsm;tjym;yg aoG;ajrusc=hJ uonfh ,ae@xufxd tusO;f axmifrsm; &Jpcef;rsm;wGif oHCmawmfrsm;udk zrf;qD;xm;qJ ESypf ufaeqJyif jzpfonf? qEMjyr_wiG f yg0ifc=hJ u k olrsm; oHCmawmfrsm;udk ulnyD hH yd;k cJo h rl sm;vnf; ,ae@onfw h ikd f vku d v f &H mS azG zrf;qD;cHae&qJ jzpfonfh tajctaewd@k =unfv h #if ppftm%m&l;wd@k onf aoG;&l;aoG;wef;jzifh olw@dk . xGuaf ygujf zpfaom vufeufjzifh &ufpufpmG okwo f iferd ef if;a&; enfvrf;udo k m tm;xm; v#u&f =dS uayonf/ od@k aomf ,ckjzpfymG ;cJah om +idr;f csr;f pGmqENjyr_}uD;onf 1988 wGif jzpfymG ;cJo h nfh &Spaf v;vH;k ta&;awmfykHJ }u;D ESihf rwlbJ wd;k wufvmaom tdik w f eD nf;ynmrsm;a=umifv h nf;aumif; todtjrifus,af om ausmif;om;jynf olrsm;. yl;aygi;f aqmif&u G rf a_ =umif4h if;/ jynfy&Sd rD', D mrsm;. yHyh ;kd uknrD a_ =umif4h if;/ &Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH u;D ESihf Edi_ ;f ,SOaf omf Edik if w H um. pdw0f ifpm;r_EiS hf tav;xm;apmif=h unhrf _ zdtm;ay;r_/ukvor*~. ydI k tav;xm;aqmif &Gurf w _ @kd u odom xifomvmayonf? rnfo@kd yifjzpfapumrl tm&SEikd if rH sm; (txl;ojzifh jrefrmEdik if . H tdref ;D csi;f Edik if rH sm;) taejzifh ,cifxufpmv#if jrefrmh'rD u kd a&pDta&;ukd vpfv#K&_I r&awmhonfum; aocsmayonf? 0kid ;f 0ef;pOF;pm;=u&awmhrnf tajctaeok@d OD;wnfaeay+yD? ,ckuo hJ @kd &Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH uD;ESihf rwl nDonhf tajctaew&yf&yf( oHCmawmfrsm; OD;aqmifonfh v_y&f mS ;r_}u;D jzpfcjhJ cif;/ t ikd w f eD nf;ynmrsm; wk;d wuftoH;k jyKEkdifvmjcif;/ r D'D,m tcsdK@. yl;aygif;yHhydk;r_) wdk@udk tcGifhaumif;,lI jrefrmh'Drdkua&pDta&;udk jynfwGif; jynfy&Sd tzG@JG tpnf;toD;od;D taejzifh pepfwus yl;aygi;f aqmif&f u G =f u&rnfh tcsed yf ifjzpfonf? ,ck tcsed cf gonf tcGihf t a&;aumifrsm;ukd toH;k csI bufaygi;f pHrk S ppftm%m&l;rsm;ukd yl;aygi;f wdu k x f w k v f #if rkcsatmifjrifrnf[k ,H=k unfrd ygonf? “v_yf&Sm;rsm;ukd jrSifhwif=u/ bufaygif;pHkrS yl;aygif;yg0ifv_yf&Sm;=u? ”

tm[m&0dik ;f awmfom;rsm; 4

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

* \J\ifo h ufZJG

urf;ukefoGm;_yD ArmEdik if o H rdik ;f rSm r}uKH b;l wJh t&dik ;f tpdik ;f wd@k cif;wJZh mwf urf;ukeo f mG ;+yD æ? Armh&mZ0ifxu J &Sib f &k ifawGvufxufrmS vJ r±Scd b hJ ;l æ? u|eZf mwfoiG ;f tkycf sKyf e,fcs@J ,w k w f @kd vufxufrmS vnf; r&Scd b hJ ;l æ? &dik ;f pdik ;f =urf;=uKwf zufqpfw@kd &@J tyk cf sKyfra_ tmufrmS vnf; r&Scd b hJ ;l æ?

vGwv f yf+y;D q,fEpS w f mumv 'Dru kd a&pDtprSmvnf; r&Scd b hJ ;l æ? tckawmh æ omoemawmf&@J ordik ;f vJ aoG;pGe;f cJ&h +yD &mZ0ifawGvJ &dik ;f cJ&h +yD &[ef;oHCm ausmif;om; jynfol tmZmenftaygi;f wd@k &@J toufawG aºuus ajrc&av+yD æ? avmuygvw&m;rsm;uG,af ysmuf tvif;wHcg;ayguaf wG aysmufq;kH tyg,v f m;r,fh avmufaumifawG tm%mrpiftikd rf mS w&ke;f &ke;f eJ@ urf;ukeaf eyHrk sm; cGiv hf w $ Ef ikd pf &mr&Sad wmhavmufatmif urBmra=uaw;oHom wwdik ;f jynfv;kH ys@H E@HS v@kd tvSnu hf s&if rEG@J =upwrf;aygu h mG æ? ? 5

trSwpf Of- 81

tm%mtwW&@J ppfwvif;uëi;f rSm tmrcHcsut f jynfeh @J rëaJ waeawmh b0udk b,ftaetxm;eJ@ qif;ouf em;cd&k ygh ² ² ²?

Ed0k ifbm-4-2007



toH;k r0ifwhJ vlprë ;f aumif;awë rif;vkyt f yk cf sKyfaeawmh 'kuo Q aH 0*awëu wrd;k vif;wdik ;f tdraf ygu0f udk a&mufvmcJah ygh ² ² ²? •



ESv;kH om;uuswhJ rsu&f nf rsuv f ;kH urS r[kww f m bk&m;yk&0k%rf mS ² ² ² vrf;ay:rSm ² ² ² taië@wvlvl okomefrmS ² ² ² ae&mwdik ;f rSm ² ² ² &J&eJ w D hJ rsu&f nfawë tarSmifawëpo J më ;&if =u,fawëvrJ &Sad wmhwm taotcsmaygh ² ² ²?

Mu,f w yG ifh &JU rsuf &nf

qufigë ;'D; 6

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

azaz cHpm;csujf yif;wJh ,H=k unfcsut f wëuf ar#mv f ifjh cif;ca&mif;awmxJ av#mufapcJw h hJ azaz ² ² ² vlx}k uD;&J@cpH m;csuef @J acë;o&rf;awëtm%mvkyrJë mS b,fXmeD b,fc&D; jref;oëm;ovJ azaz ² ² ² tm±Hu k si;f tvif;a&mufwikd ;f rsu&f nfpufvuf tr#a0wJh ararh&@J 0wfjyKoHukd &ifeifrh w d ,f azaz ² ² ² ( oydwt f wëi;f aysmufq;kH oëm;aom azazESihf jynfov l x l o k @kd )

aZ,smxGe;f (xm;0,f) 16 / 10 / 2007 ( t*F gae@ )

7

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

jref r mowif ; ES i f h r D ' D , m rSefpGm r,Gif;rysuf yDjyifvm b0if = unf p &m x,f 0 gjcif ; eJ h ZrŠ L wcG i f r S m r*F v mowif ; oif ; ysH @ vk d @ om/ xl ; wif h n D n m usL;&ifhcsD rD'D,m tpGrf;awGa=umifh zl;yGifhoD pmuAsm v$rf;ygvkd@ jref r mawG urB m w0S r f ; rS m t&kyf toH tpkH xGifum xm;+yDrkd@ t[kwf trSef tukefjrifom =um;awmhw,f tm;uk d ; v#uf y g/ tvif ; wef ; a0jzm twif ; tjzef ; raoG z,f c G m csygvk d @ owif; o&rf;awG ES,fum ESyfaewJh jynfjrefrm =urRm &[wfukd rD ' D , m ormorwf e J @ tcgrjywf a tmif azmf a qmif = uw,f vSygayhom; ? ?

arS m if rkduf jcif ; ukd cGif; rnfh ol

(trdjrefrmjynf vGwfajrmufa&;twGuf wkdufyGJ0ifae=uonfh jrefrmowif;ESifhrD'D,m q&m§q&mr rsm;okd@ )

&efEikd x f eG ;f / vGwfajrmuf&efEekd,fifxajrGef; / ukd&D;,m; vGwaf jrmufe,fajr? ud&k ;D ,m;?

8

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

aoG;&mZ0if ao;ao;r$m;r$m; &mZ0ifawmh r[kwb f ;l a[h æ?

igwdk‹vnf;yJ aoG;cif;vrf;udk opPmrazmuf a&SŒqufav#muf&if; nDnGwfjcif;ESifh toufoGif; tm;rmefudkjr‡ifh "m;vSH0ifh+yD; csDwufOD;pdk‹a[h æ?

21 axmifpkESpf ppfbDvl;pepftwGif;rSm tpaw;cH jynfolawG &J&JeDapG; oHCmhaoG;awGu pkwfcsmcsm vrf;rxuf at;pufroGm; "m;oGm;uJhodk‹ c|efxufjr etz twGuf tyif;oGi;f vdu k w f ma[h æ tyif;oGif;vkdufwm?

ypPKy`eftarSmifxktwGif; oef;acgifudkjzwf tawmifyHcwf+yD; awmufywJh tem*wfqD vSr;f vd‹k omcsD &J0ZhH menfa[h æ? ao;ao;r$m;r$m; &mZ0ifr[kwf a[h æ 'g[m aoG;&mZ0ifu?G ?

_rwfE;kd

yd;k pm; *sr;f wH;k }uD; teDa&miforf;wJv h rf; zefqw G af &ouFe;f ykq;kd / vG,t f w d jf ref;? 'gayrJh c&D;a&mufrqku d f bD;ayguv f u kd f an‡mifq h ;l awGe@J wu kd f w,fvJ rdu k w f phJ ±du k ?f

aA'garmif (a,m&yf&mG )? ?

? 9

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

abbDeDvmode;f {csif; atmifa0; atmufwb dk m 19/2007 {vnf;wnfh ,Of{{ ridyk ge@J orD;av; ;;;; av;vt&G,/f orD;i,fonf b,ftwGuEf iS /fh jypf'%foifI h rdcifE@kd EiS hf a0;&oenf;? orD;t&G,/f av;vi,fonf b,ftwGiEf iS /hf rif;rsuo f ifI h zcif&h ifEiS hf a0;&oenf;? {vnf;wnfh ,Of{{ ridyk ge@J orD;uav; ;;;; Ed@k r0I nnxid/k rsu&f nfpEdk iS hf pdrk su&f nfajcmuf/ wrd;k aomufv#if aemufxyfwzef idOk ;D rnf? z rawG@I nnae@ae@/ bGm;&ifaiG@rmS ararhorD;/ id&k &Smrnf? rd rvmI Ed@k qmEd@k iwf/ arwWmiwfI tm;jywfvu J m/ idak wmhrnf? {vnf;wnfh ,Of{{ ridyk ge@J orD;uav; ;;; Ed@k r&I wnxid/k us;D tky+f ydKonf acG;ndKxa[mif/ vaiGa&mifvnf; tarSmifxpfcsKef;/ aoG;eH@z;kH um 'dik ;f 'ke;f 'de;f nH/ aoewfoaH wG rd;k ,Hyw hJ if xyfawmh.? tbGm;pdwrf S y&dw&f w G o f /H w&m;oHvnf; bke;f }uD;ausmif;rS tH;k armif;acguo f /H *DwoHvnf; w&Hrvyf/ pufaoewfw@kd ypfcwfoaH tmuf aysmufuek . f ? wifu h m;bD;atmufa&mufuek . f /

{vnf;wnfh ,Of{{ ridyk ge@J orD;uav; ;;;;; zufqpfacwfo@kd ppfO;D bDv;l / rdpm> yl;onfh ppfO;D pD;&l;/ tm%mrl;onhf wyfrLS ;}u;D awG bke;f }u;D ausmif;wGi;f / 0ifp;D eif;I aoG;csi;f csi;f jzm/ oHCmatmfnnf; vif;vke;D rSm orD;vef@I idjk yefonf? orD;ido k /H aoewfoEH iS hf tzefzefa&m/ orD;armI tdyaf omc% “ppftpd;k & usq;kH ygap” orD;ido k /H aoewfoEH iS hf tzefzefaf ESm/ orD;apmI Ed;k aomc% “vlxt k pd;k & ay:xGe;f ygap” {vnf;wnhf ,Of{{ rikyd ge@J orD;uav; ;;;; orD; Ed@k rsuI f vnf; tarhwu kd yf JG rysu?f tarhE@kd oufIvnf; orD;wdu k yf rJG ysu?f [d H op>/H trSezf ufI “tpd;k &ysu”f “tm%mpuf”ukd "rRpufEiS hf “zsu”f apownf;? ? (88rsdK;quffausmif;om;acgif;aqmifZeD;armifEHS - ud*k sirf D ESihf reDvmode;f wd@k .orD;i,fo@kd / tdrfjyefra&mufao;wJh uAsmq&m atmifa0;a&;wJhuAsm )

a'gufwmvG%f;aqG bavmufrS pm,lygw,f? 10

trSwpf Of- 81

txl;aqmif;yg;

a½T0ga&mif awmfveS af &; ESihf a½T0ga&mif owif;uGe, f uf

(Zifvif;)

Ed0k ifbm-4-2007 ÒÒ vGecf o hJ nf@q,fpEk pS t f awmtwGi;f wckaom wefaqmif rke;f vudk usaemf jyefajymif;owd&rdonf? xdk wefaqmifrek ;f vudk rSwrf d &onfhta=umif;rSm xdkESpf‘trsKd ;om;ae@pde&f wkobif’udk ppfacG;wdkuf Y usi;f ycJh &Ijzpfonf? twdtusajym&v#if 1995 ckEpS f Ed0k ifbmvjzpf onf? ae&mu tif;pdeaf xmif ppfacG;wdu k jf zpfonf? q&mOD;0if;wiftyg t0if usaemfwkd Eh ikd if aH &; tusO;f om;(8) OD; emrnfausmf ppfacG;wdu k w f iG f wdu k yf w d f cHae&ygonf// ppfacG;wdu k f (1) cef;wGif a'guw f mjrifEh ikd f (uefb h vl v$waf wmfu, kd pf m;vS,)f / (2) cef;wGif pma&;ol/ (3)cef;wGif a'guw f m aZmfjrifah rmif (tr&yl&v$waf wmf ud, k pf m;vS,)f (4) cef;wGif rsKd ;jrifn h rd ;f / (5)cef;wGif a'guw f m cifaZmf0if;/ (7) cef;wGif OD;Edik ;f Edik ;f ( ykZeG af wmifvw $ f awmf ud, k pf m;vS,)f / tcef;(8)wGif OD;xGe;f 0if; (rif;Asm;pD;eif;wdu k cf u kd rf KS ) ESihf tcef;(10)wGif q&mOD;0if;wif jzpfygonf// ppfacG;wdu k w f ckv;Hk wGiu f s aemfwkd &h pS af ,mufom &Syd gonf// orHwvif;ay:wGif tdy=f u&jy;D aomuf a&td;k ESiw hf uG rnfonfh tok;H taqmifr# ray;yg// tqd;k qk;H udprP mS tdrf omoGm;&ef bmr#pDpOfray;jcif;jzpfonf// oDwif;wywfausmfonftxd vnf; a&csKd ;cGirhf ay;cJ/h / usaemfwkd u h ud, k t hf wGux f uf q&mOD;0if;wift wGuf ydI k pd;k &drcf =hJ u&onf// q&monf xdpk Ofu tlusa0'em cGpJ yd u f o k rSK cH,x l m;&onfrmS r=umao;// xdk ah =umifh Tr# qd;k &Gm;vSaom nSi;f yrf; ESyd pf ufr'kS %fa=umifh q&mhuse;f rma&; ydrk kd qd;k &Gm;oGm;rnfukd tm;vk;H u pd;k &drcf =hJ uonf// odk ah omf q&mum; t+yKH;rysu/f tjcm;olrsm;udyk if pdwf "gwfrus&ef tm;ay;aecJhonf// Tae&mY ppfacG;wdu k o f @kd usaemfw@kd bma=umifh a&mufvm=u& oenf;qdo k nfukd &Si;f ygrnf?“owif;”iwfrw G rf o _ nfjy\em.ta=umif; &if;jzpfygonf? Edik if aH &;tusO;f om; trsm;pk}u;D rSm rdrw d @kd u, kd w f ikd f rod&dS vdu k b f J pdwaf &m*gwck pGu J yf cHae=u&onf? xdak &m*grmS owif;pmrzwf &v#if raeEdik o f nfh a&m*gjzpfonf? wqifw h ufv#if a&'D,ekd m;raxmif& v#if raeEdkif/owif;ESifh eD;pyfol rdwfaqGa&mif;&if;rsm;ESifh owif;zvS,f &ef rawG@&v#if raeEdik f jzpfwwf=uygonf? axmifxo J @kd a&mufvmawmhrS rdrw d @kd u, kd pf w D iG f xdak &m*g pGu J yfaea=umif;od&awmhonf?xd@k a=umifEh ikd if H a&;tusO;f om;trsm;pkrmS tpm;taomufxuf owif;udk ydI k rufwwf =uonf? rdom;pkEiS hf (15) rdepfr# axmif0ifpm awG@&csed rf sm;wGif rdom;pk ta&;/aqGa&;rsKd ;a&;wd@k xuf Edik if aH &;/ pD;yGm;a&; tajctaersm;udo k mpyf pkwwf=uI rdom;pkuyif +idKjiifjcif; cH&wwfonf? 11

trSwpf Of- 81 axmifjyifywGif *vdb k ,fvu kd af Z;&Si;f . ouf a&mufrr_ sm; pae+yv D m;/ owif;acwf. ±du k cf wfrr_ sm; &Sad e+yv D m; qdo k nfukd usaemfw@kd rodyg? usaemfw@kd a&m *g tajccHEiS t hf yfpyfonfh jyifyEdik if aH &; 'Da&twuft usukd usaemfw@kd odcsipf w d f jyif;jyaeonf? Edik if w H um u jrefrmudpP tay: rnfo@kd oabmxm;onfukd od csipf w d f jyif;jyaeonf? Tod@k jzifh usaemfw@kd wiG f pGu J yf aeonfh ‘owif;iwf a&m*g’zdp;D r_u jyif;xefvmawmh onf?1993ESpq f ef;wGif trsKd ;om;nDvmcHusi;f yawmh rnf qdak omtcg usaemfw@kd Edik if aH &; tusO;f om;tm; vkH;taejzifh axmif0ifpmrS yg;pyf owif;avmufudk tm;ud;k aeI rvkaH vmufawmhqo kd nfukd oabmayguf vm=uonf?od@k jzifh tcsicf si;f nSEd id_ ;f wdik yf if=uum t usOf;axmif 0efxrf;rsm;tm; pnf;±kH;I jrefrmhtvif;/ a=u;rkH/wdkif;(rf)/e,l;(pf)0d(cf) ponfwdk@udk cdk;oGif;EdkifcJh =uonf? trsKd ;om;nDvmcH b,fv/J bmvJ qdo k nfukd tcsuftvuf tcdkiftrmESifh jiif;ckefEdkifcJh=uonf? 1994 ckEpS f a&mufaomtcg tdyaf qmifa&'D ,dk wvk;H udyk if cd;k oGi;f Edik cf =hJ uonf? xdk a±'D,u kd kd em; usyfjzifh cdk; em;axmifum tywfpOf owif;pmapmif wck zefw;D Edik cf =hJ uonf?tjcm; tawG;tjrif t,lt qrsm; zvS,fEdkifonfh vufa&; pmapmifuav;rsm; xkwaf 0 Edik o f nftxd nDnn D w G n f w G f tm;xkwf vkyf aqmifEikd cf =hJ uonf? Tod@k jzifh usaemfw@kd . ‘owif;iwf a&m*g’ zdp;D r_ukd ukpm;cJh =uonf? xdo k @kd aom enf;jzif&h &S d v maom owif ; rsm;. aus;Zl ; a=umif h etz. trsdK;om;nDvmcHudk twktppf ydkif;jcm; okH;oyfEdkifcJh onf?wqifw h ufI axmifwiG ;f vl@tcGit hf a&;csKd ;azguf r_ tpD&ifcpH mwapmif pkaygi;f jyKpkEikd cf o hJ nf? axmifwiG ;f v#Kd @0u S o f wif;pOfuav;. aus;Zl;a=umifh xdv k @l tcGihf ta&;csKd ;azgurf _ tpD&ifcpH mudk ukvor*~ ESpif g;q,f jynfch sed w f iG f oufqikd o f w l @kd vufo@kd a&muf&adS tmifc;kd xkwEf ikd cf o hJ nf? tu,fI ppftm%mydik w f @kd zefw;D xm; onfh owif; tarSmifcsr_udkom usaemfwdk@ rcsdK;zsuf

Ed0k ifbm-4-2007 owif; vGwfvyfcGifh&Sdonfh EdkifiHrsm;u r&SdonfhEdkifiHrsm;xuf ydkI acwfrD wd k ; wuf v monf r S m tH @ =ozG , f & mum;r[k w f ? xdk@xufydkI owif; vGwfvyfcGifh qd w f o k O f ; aeaom jrefrmEdkifiH "m;raemufydwf acG; jzpf a e&jcif ; rS m vnf ; tH@=ozG,f&mr&Sd? Edik cf v hJ #if usaemfw@kd . pOf;pm; a0zefEikd o f nfh tpGr;f tp rsm;vnf; wdrjf rKyfaezG,&f m&Sad yonf? ‘vl@tcGit hf a&; csdK;azgufr_ tpD&ifcHpm’udkvnf; wif&aumif;rSef; t od^m%f ay:aumif;rS y:ayrnf? pkaygi;f tm;xkwrf _ & v'f axmifwGif; owif; pD;a=umif;uav;. tvif; a&mifa=umifh usaemfw@kd ppfaxmufvrS ;f a&;. OD;aESmuf c0gcsr_udk wGef;vSef EdkifcJh=uonf? od@k aomf usaemfw@kd xrJ S opPmrJo h l wOD;a=umifh axmifwGif; owif;uGef,ufuav; zsufodrf;cHvdkuf &onf? aqmif;yg; tpY qdck o hJ vd/k ppfacG;wdu k Yf (6)v tydwcf cH &hJ onf?xdpk pfacG;wdu k rf mS yif tvGew f efz;kd }uD; aom ‘tod’wck udv k nf; &&Scd o hJ nf? vlwikd ;f vlwikd ;f / vl@tzG@J tpnf;wdik ;f / Edik if w H ikd ;f &Sio f efz@HG +zdK;a&;twGuf ‘owif;’ onf r&Srd jzpf vdt k yfcsujf zpfonf [lonfh ‘tod’ud&k &Sv d u kd o f nf? xdk todjzifh uHtm;av#mpf mG axmifrSvGwfvmcsdefwGif axmifpkESpf tul;tajymif;/ *vdb k ,fvu kd af Z;&Si;f / owif;acwf ponfh Edik if w H um *,ufvd_if;rsm;ESifh &ifqdkifawG@vdkuf&onf? od@k aomf wcsed w f nf;rSmyif etz ppf tpd;k & acwf. jrefrmEdik if H owif;vGwv f yfciG hf qdwo f Ok ;f r_EiS hf vnf; yufyif; awG@&onf?tmqD,t H zG@J 0if tjzpf w qifhjrifhvmaom jrefrmEdkifiHwGif yk*~vduowif;pm/ a&'D,/kd &kyo f rH sm;r&Sad o;yg//owif;at*sipf /D qif'u D w d f ponfh rD'D,mvkyfief;rsm; vGwfvyfpGm vkyfcGifhr&Sdyg// 12

trSwpf Of- 81 tpd;k &u cGijhf yKvdik pf if cs ray;v#if zuf (pf)/ uGeyf sLwm tifwmeuf ok;H cGirhf &Syd g// tpd;k & cGijhf yKcsuf r&Sb d J a[m ajym/oif=um;/ydk hcs/ pmwrf;zwf/pm&Gufpmwrf;jzef@a0 cGihf ponfwkd v h yk cf iG rhf &Syd g//ukvor*~rS ykEH ydS o f nfh “t jynfjynfqikd &f m vl@tcGit hf a&; a=unmpmwrf;”udyk if jzef@a0cGifh ray;yg? ,kwfpGtqkH; ema&;a=umfjimudkyif cGifhjyKcsufr&v#if xnfhcGifh r&Sdyg//tmqD,HtzGJ@0ifEdkifiH wcktaeESihf 'Dru kd a&pD vl t h zGJ t h pnf; xlaxmif&ef &nfoefygu owif;pm vGwv f yfciG hf &Szd kd t h xl; vdt k yf yg onf? 'Drdkua&pDpepfudk atmifjrifatmifxlaxmif vdv k #if urBmESihf qufo, G af &; uGe, f uf&&dS ygrnf? ‘o wif;vGwfvyfcGifh jyLwif;ayguf’rsm;zGifhxm;&ygrnf?o wif;vGwfvyfcGifh jyLwif;aygufrsm;udk ydwfxm;v#if qlumEdk (tif'ekd ;D &Sm;)/ vDurG , f ;l (puFmyl)/zm'Deefrmudk h(pf)(zdvdydkif)/xEGefupfwDumc|ef(xdkif;)wdk hv$rf;rdk;onfh ‘tmqD,HtarSmifacwf’ Dark Ages of ASEAN’qD od@k jyefweG ;f ydk @ovdk jzpfvrd rhf nf [k‘puFmyl'rD u kd &uf wpfygw’D u rSwcf suf ay;zl;onfukd owdjyKoifo h nf? Tod@k Edik if w H umu owif;acwf ESif t h rSD vdu k zf @kd }uKd ;yrf;aecsed w f iG f jrefrmEdik if u H owif;tarSmif csz@kd enf;rsKd ;pkH tok;H jyK tm;xkwaf eonf? Edik if w H um owif;pmrsm;/ owif;uGe, f ufrsm;u owif;trSeu f kd wifjyEdik &f ef twwfEikd q f ;Hk }uKd ;pm;ae=uonf? vlwOD; csi;f ESihf vl@rt _ zG@J tpnf;t=um;/vl@rt _ zG@J tpnf;wckEiS hf wckt=um;/ vl@rt _ zG@J tpnf;rsm;ESihf tpd;k &t=um;/ t pdk;&wckESifhwckt=um;/EdkifiHwckESifh wckt=um;/ quf qHa&;ESizhf @HG +zKd ;wd;k wufa&;rsm; acsmarG@ap&ef owif;pm rsm;u aygi;f ul;ay;=uonf? vl@,Ofaus;r_. topft opf a om jzpf x G e f ; csuf r sm;ud k vl t rsm;od a tmif owif;pmrsm;u aqmif&u G af e=uonf?xdrk #ru vlxk udkynmay;jcif;/Oya'opf/pepfopf/ ,Ofaus;r_topf acwfay:ud&d,mtopfponfrsm;ESifhvnf; owif;pm u rdwq f uf ay;ao;onf? xd@k jyif vlx. k tusKd ;pD;yGm; ESifhvGwfvyfr_ tcGifhta&;udkvnf; owif;pmu um

Ed0k ifbm-4-2007 uG,f apmifha&Smuf ay;ao;onf? xdk@a=umifh owif; vGwv f yfciG hf &So d nfh Edik if rH sm;u r&So d nfEh ikd if rH sm;xuf ydkI acwfrD wdk;wufvmonfrSm tH@=ozG,f&mum;r [kw?f xd@k xufyI kd owif; vGwv f yfciG hf qdwo f Ok ;f ae aom jrefrmEdkifiH "m;raemufydwf acG; jzpfae&jcif;rSm vnf; tH@=ozG,&f mr&S?d odk@aomf owif;qdkonfrSm ydwfqdk@[ef@wm; xm;I &aumif;aom t&m r[kwyf g? yef;owif;av nSi;f aqmifouJo h @kd yif/ owif; qdo k nfrmS vnf; ol@y&d owf&&dS menf;vrf;&SmIa&mufomG ;wwf+ro J mjzpfonf? txl;ojzifh,ckuo h J @k d Age of Wisdom (or) Age of Information Technologyqdo k nft h ik d w f aD cwf wGif owif;trSeu f kd ydwq f @kd &ef }uKd ;yrf;jcif;onf ‘rd;k }uKd ; ypf&m xef;vufEiS hf um’ qdo k uJo h @kd om jzpfayrnf? 'Dru kd a&pD. tajccHtw k jf rpfrmS vlwikd ;f Edik if H om;wdik ;f rdro d abmtjrif ,k=H unfcsuf ponfwkd u h kd vGwv f yfpmG xkwaf z:cGi&hf &Sjd cif;jzpfonf//xd@k a=umifeh ikd if H wedik if . H zGH jh zKd ;wd;k wufrKS twdik ;f twmudk tuJjzwf owfrw S &f mY Freedom of Press udk ta&;tyg qk;H jy'g;wdik t f jzpf edik if w H um vl t h cGit hf a&; apmifh =unfh toif;tzGJ@rsm;u avhvm rSwfom;=ujcif;jzpf onf//owif; vGwfvyfcGifh ydwfyifxm;jcif;onf opf yifwyif. a&aomufjrpfudk jzwfawmufxm;jcif;ESifh tvm;wlonf// 'Drdkua&pDedkifiH xlaxmifvdkaom o abm trSew f u,f&v d S #iP f ress Freedom udk tOD;qk;H xlaxmifjy&rnf/ Freedom of Expression r&So d nfh edik if w H iG f 'Dru kd a&pDpepfqikd &f m taqmuftOD rsm; wnfaqmufI r&Edik o f nfukd txl;owdcsy&f rnf/ Age of Wisdom (or) IT Era rsuaf rSmufacwf wGif todOm% pf ;D a=umif;ESihf owif; pD;a=umif;rsm;udk ydwq f kd [ h ef w h m;olreS o f r# wdik ;f jynfvx l . k &efol eHywf wpf jzpfvmrnfh tcsuu f kd tav; *±kjyKoifo h nf?xdt k csuu f kd jrefrm ppfAv dk w f @kd odem;vnfyHk ray:? xd@k a=umifv h nf; 2007 =o*kw(f 15) &ufae@u 13

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

“a&$0ga&mifawmfvSefa&;”ESifhtwl jrefrmowif;rD'D,m wacwfqef;cJhonf[k qdkEdkifayonf?” vlxt k m; owif;pmrS wif}uKd todray;bJ/ avmifpm qD aps;wd;k jrSichf jhJ cif;jzpfonf? tu,fIom owif;pmrS }uKd wifI aps;E_e;f wd;k oifh rwd;k oifh oabmqENw;D acguf =unfEh ikd cf v hJ #i/f vlxw k ek @f jyefru _ kd odEikd af yonf?od@k aomf vlxo k abmudv k nf; tav;rxm;/ owif;pm wefz;kd udv k nf; em;rvnfaom ppfAv kd rf sm;onf vufnKS ;d n$ef &m a&jzpfrnf txifEiS hf waZmufuef; vkycf =hJ uonf? &v'frmS ordik ;f wGio f nfh ‘a&$0ga&mif awmfveS af &;’ay: aygufvmjcif;jzpfonf?Ta&$0ga&mif awmfvSefa&;ESifh twljrefrmEdkifiH.owif;rD'D,mvnf;wacwfajymif; cJhayonf? ppftm%m&SifESifh &[ef;&Sifvljynfolvlxk. xdyw f u kd f tm;+yKd ifyw JG iG f oifb,fbufu &yf rSmvJ[k tar;cH&ouJo h @kd ordik ;f tjzpftysuw f @kd uwGe;f yd@k vdu k f onf?ppfwyfuaoewfvnf;okH;onf? AmveHvlrdkuf tk y f p k u d k v nf ; wk w f " g;vuf e uf wwf q if a y;um vlxu k kd wdu k cf u kd af ponf?vlxu k bm vufeufr# r udik af qmif/ t=urf;rzufa&;vufeufEiS hf owif;enf; ynmvufeufuo kd m udik af qmif =uonf? Edik if w H um wGif r}uKHb;l aom udp[ P k qdEk ikd o f nf? acwfay: tdik w f D ypPn;f rsm;jzpfaom vufuikd zf ek ;f / 'pf*spw f ,f uifr&m/ urfaumh'gwdk@udk tokH;jyKI vlxkudk,fwdkif ppfajrjyif owif;axmufrsm;ozG,f owif;rsm; oufpGef@qHzsm; &,lc=hJ uonf? ya&mfzuf&iS ef ,fowif;axmuf}u;D rsm; uyif xdv k x l o k wif;axmufw@kd xrH S owif;OD; owif; xl;rsm; jyefvnf &,lc=hJ u&onf? Tae&mwGif uGeyf sL wmESihf tifwmeuf. xda&mufrt _ pGr;f udk tHrh crf;awG@ =u&onf? ppfa&;u|r;f usio f l Adv k cf sKyf}u;D wd@k tvpft idu k rf u d m tvJx;kd cHvu kd &f onf? tvJx;kd wdu k yf w JG iG f t"duae&mrSyg0ifc=hJ uolrsm;rSm jrefrmbavmh*g~ (Blo

-gger)rsm;jzpfonf? ‘a&$0ga&mifawmfvSefa&;’rwdkifrDuwnf;u tifwmeufv_dif;ay:Y EdkifiHwum bavmh*~grsm;ESifht wl jrefrmbavmh*g~ rsm;vnf; &mESichf sI D ae&m,lae=u +yDjzpfonf?bavmh*rf sm;onf ya&mfzuf&iS ef ,fr'D , D m rsm;ESirhf wl/ ydrk I kd vGwv f w G v f yfvyf &Sad yonf? acwf vli,f trsm;pkonf olw@kd . tawG;tac: t,ltq cHpm;csurf sm;udk vGwv f w G v f yfvyf wifjyEdik f tjrifz vS,Ef ikd &f ef ud, k yf ikd b f avmh*rf sm; wnfaqmufxm;=u onf? vli,fyyD D wwfEikd o f r# trSew f &m;udk az:xkwf &eftm;xkwx f m;=uonf?owif;tcsuf tvuftrSef rsm;udv k nf; wwfEikd o f r#&mS azG=u/ zvS,=f uum olw@kd bavmh*frsm;Y wifxm;=uonf? ‘a&$0ga&mifawmfveS af &;’jzpfvmaomtcg jrefrm bavmh*g~ (Blogger)trsm;pkrmS ppftm%m&Siq f ef@ usiaf &;/ Ak'b < mom &[ef;oHCmawmf t&Sio f jl rwft aygi;f . arwWmudk t&if;cHaom ‘ywWeu d KU Z…e’uHaqmif oydwf axmufcaH &;bufu &yfwnf cJ=h uonf?oydwf wdu k yf jJG yif;xefvmcsed w f iG f jrefrmjynfwiG ;f rS owif;t csuftvuftrSefrsm;/ "gwfykHrsm;/ AD'D,dkzdkifrsm;/ toH zdik rf sm; rdepfwikd ;f / em&Dwikd ;f Y vlxo k wif;axmufrsm; xHrSwqifh jrefrmbavm*~grsm;xH a&muf&Sdvmonf? Tod k @ jzif h wuf = uG v _ y f & S m ;ol r sm;/ vl x k o wif ; axmufrsm;/ bavmh*g~(Blogger)rsm; tcsw d t f quf rdrd owif;tifwmeufukd vlxw k u kd yf JG vufeufozG,f tok;H jyKEdik cf o hJ nf? aemufq;Hk owif; tajctaerSeu f kd od&&dS ef tifwmeufukd vufvrS ;f rSaD om vlxEk iS w hf uG EdkifiHwum owif;at*sifpDrsm;uyg jrefrm bavmh*~g (Blogger) rsm;. bavmh*rf sm;udk tcsed jf ynfh tm±kH pdu k cf =hJ u&onf? “&Spq f ,f&h pS t f a&;awmfy”Hk ESirhf wl jcm; 14

trSwpf Of- 81 em;onfh “a&$0ga&mifawmfvSefa&;”. xl;jcm;csufrSm owif;rD', D macwf. taxmuftyHu h kd aumif;pGm&&Sd jcif;jzpfonf?rdepfyikd ;f /em&Dyikd ;f twGi;f ppftm%m&Siw f @kd usL;vGecf ahJ om vl@ tcGit hf a&; csKd ;azgurf r_ sm;udk t axmuf txm; cdik v f pHk mG Edik if w H umod@k wifjyEdik cf o hJ nf? vlxkowif;axmufrsm;. vufudkifzkef;rsm;rS wqifh ppfwyf. t=urf;zuf+zKd cGo J nfh aoewfoH rsu&f nf,kd Ak;H oH ±du k o f EH u S o f q H q J o kd rH sm;udk urBmu=um;ch&J onf? toufig;q,ft&G,*f syef"gwyf o Hk wif;axmufKenji Nagai tm; ppfom;wOD;u aoG;at;at;jzifyh pfowf cJyh u Hk v kd nf; CNN, BBC, Al Jazira owif;Xmersm; ESifhtwl jrefrm bavm*~grsm;u v#ifjrefpGm wifjyEdkif onfh twGu/f urBmu owif;trSeu f kd csucf si;f od=u &onf? jrefrm ppftm%m&Siw f @kd Edik if w H umtm; vdrf Ir& vSnI hf r& jzpfc&hJ onf? xd@k a=umifyh if ,ae@ jrefrmh jy\emtm; urBmu OayuQmjyKI r&onfh tajctaeod@k a&muf &Sdvmjcif;jzpfonf? Tonfudk tjidK;xm;I etzu owif;orm;rsm;udk &efowWK jyKcJo h nf? ‘a&$0ga&mif awmfveS af &;’udk ppfwyfu+zKd cGaJ omtcg ya&mfzuf&iS f e,fowif;axmufrsm;udo k mru/vlxo k wif;axmuf rsm;udkyg ypfrSwfxm; acsr_ef;cJhonf? uifr&mygol/ vufudkifzkef; ygolrsm;udk t"du ypfrSwfxm;a=umif; awG@&onf?tifwmeufuv kd nf;jzwfawmufypfco hJ nf? odk@aomf jrefrmbavmh*~grsm;u ravsmhaomZGJjzifhtif wmeuf &Edkifonfh ae&mXmersm; ESifh qufoG,fum owif;trSef pD;a=umif; rjywfatmif aqmif&GufEdkifcJh onf? wcsed w f nf;wGif ppftyk pf b k ufom; bavmh*g~ wcsdK@uvnf; owif;trSm;rsm;ESifh wefjyef&ef}udK;pm; onfukd awG@&onf? od@k aomf Edik if w H um jrefrm bavmh*g~ rsm;uxdk tvdkawmf&d bavmh*~grsm;. r±dk;om;r_udk zGifhcs EdkifcJh onf? xd@k a=umifh jrefrm bavmh*g~ w@kd . tcef;u¾udk CNN, BBC, Al Jazira paomowif;at*sipf rD sm;u

Ed0k ifbm-4-2007 yif todtrSwf jyK=u&onf? jrefrmbavmh*g~ udx k u kd f tm; wDADtifwmAsL; vkyfI rSwfwrf; wifcJh=uonf? TonfudkaxmufI “a&$0ga&mifawmfvSefa&;”ESifht wl jrefrmowif;rD', D m wacwf qef;cJo h nf[k qdEk ikd f ayonf? txl;ojzifh wuf=uv G y_ &f mS ;olrsm;/ vlxo k wif;axmufrsm;/ bavmh*g~ (Blogger) rsm;. t csw d f tqufrrd d (Network) owif;tifwmeufueG f ,uf zG@J I vlx. k em;rsupf o d zG,f aqmif&u G o f mG ;Edik f r_rmS jrefrmEdik if H Freedom of Expressionv_y&f mS ; r_twGuf rSwfom;zG,f tcsufjzpfonf? tus;kd qufrmS jynfwiG ;f a&m jynfywGiyf g vl xkowif;axmufrsm;ESifhbavmh*~grsm;. =udK;yrf;csuf a=umifh ‘etz’ txD;usef jzpfomG ;cJo h nf?“a&$0ga&mif awmfveS af &;”pdw"f gwu f kd ppftm%m&Siw f @kd u aoewf jzifh ypfowf&ef }uKd ;yrf;csurf mS vnf; tcsn;f ES;D jzpfomG ; onf? vlxk owif;axmufrsm;ESifh bavmh*~g rsm;. owif;rSerf sm;. oufa&mufra_ =umifh ppfwyftwGi;f Y vnf; pdw"f gwaf &;&mt& t}u;D tus,f uG+J yt J xdem cJh&+yD? etzwyfrS Adkvfr_;wOD;ESifh vef'efjrefrmoH±kH;rS 'kw, d twGi;f 0efwOD;wd@k bufajymif; vmonfh om" u . aemufu, G w f iG f axmufco H rl ahJ eaom ppftm %m&Sipf epf. usq;Hk cef;udk jrifae&onf? xdk tajct aeod@k a&mufrS tm%m&Siu f a':atmifqef;pk=unfEiS hf awG@ygrnf[q k v kd monf? tm%m&Sit f zd@k olv;Hk 0rvdk vm;aom awG@qkaH qG;aEG;a&;udk pum;pysKd ; vm&jcif; rSmol@bufY aemufqw k pf &m vrf;r&Sad wmhIjzpfonf? ”a&$0ga&mifawmfveS af &;”ESihf twl jrefrmo wif;orm;rsm;jrefrmbavmh*g~ rsm;vlxo k wif;axmuf rsm;u tm%m&Sifh rsufESmzkH;udk cGmcsEdkifcJhIvnf;jzpf onf? *k%o f u d mQ rJh pufqw k zf , G &f m ppftm%m&Si. f bDv;l &kyv f ;Hk udk txif;om;ay:atmif cGmcsEikd cf o hJ nfh “a&$0ga&mifowif;uGef,uf” wGif wufwuf=uG=uG yg0ifcJholtaygif;tm; Taqmif;yg; jzifh rSwfwrf;wif *k%jf yKvdu k yf gonf? // 15

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

±Suw f wf&if ±Suw f wf-uyg armifpGrf;&nf usaemfw@kd vlvm;ajrmufp t&G,uf wnf;u ppftyk cf sKyrf &_ @J vufatmufukd a&mufc&hJ w,f? Armjynf ppfrif;quf&@J oufwrf;udk wGu&f if 1958 uwnf;u pwGu&f r,f? tJ'u D wnf;u b,fou l rS rapmifch ikd ;f &yJ tdraf pmift h pd;k & trnf,+l yD; tm%modr;f zd@k vnf; }udK;pm;cJyh gw,f? Adv k af tmif}uD;/ Adv k af rmifarmif wk@d vnf; }uH &mygawGayg?h 1960 rSm rwwfomvd@k ppfwyfu a&G;aumuf yGJ jyefvyk af y;cJ&h ygw,f? ppfwyf&@J +crd ;f ajcmufr/_ vdrv f nfra_ wG=um; uyJ pGe@f pm;+y;D OD;Ekukd axmufccH =hJ uygw,f? ppfwyfe@J yif;w,fxifwhJ wnf+rJ zqyvudv k nf; aemufxyf emvHrxlEikd af tmif &H;_ apcJyh gw,f? t'g 1960 ckEpS f yg? 1962 rSm Akv d af e0if;u xyfrH tm%m odr;f vdu k f jyefygw,f? qd&k , S v f pf twkta,mifukd yGx J w k v f u kd w f ,f? 'g[m Adv k cf sKyfatmifqef;wd@k &nfreS ;f csuyf v J @dk ajymvd@k qd&k , S ef pD wJh vuf0o J rm; awmfawmfrsm;rsm; tvdrcf H vku d =f u& ygw,f? tJ'u D p+y;D “qk&d , S v f rd ”f qdw k hJ pum;vH;k topf ay:vm+y;D jynfov l x l u k qd&k , S v f pfqw kd hJ pum;vH;k ukd em;0av oH rcHcsiaf wmhygb;l ? ppfwyf&@J qd&k , S v f ofygwu D akd wmh “jrefrmqdk &S,v f pfvrf;pOfygw”D wJ?h qd&k , S v f pf0g'[m e,fcs@J t&if; &Si0f g'&J@ qef@usib f uftjzpf ay: jyLvmjzpfaecsed rf mS [pfwvm tm%m&Siu f “trsKd ;om;qd&k , S v f pfygwD -emZD” vd@k nmovk/d Adv k af e0if;uvnf; nmvku d w f mayg?h ppfwyfygwD trnfu “ r q v”wJ?h jynfoal wGuawmh Ekid if aH &;orm;wcsKd @ tnmrdwmudk csucf si;f owday;vku d w f ,f? “r q v”r[kw?f “r q vm” ? tnmrd+yD; axmufcw H hJ “yrnw”twdu k t f cHygw}D uD;udv k nf; “aygirf ek @f nmwkw”f wJ?h uG+J yJ+ydKvJomG ;wJh “zq yv”awmfveS af &;wyfO;D }u;D udv k nf; [moygyge@J “zufaq;aygv h yd ”f wJ?h wcsKd @q&kd if (uefawmhyg &J@ ) “zufaq;ykvif;”vd@k pufqyk f emrnfay;vku d =f uygw,f? Akv d af e0if;wk@d [m wkid ;f jynf}uD; acsmufxu J sz@kd vufwvH;k tvkrd mS wGe;f csvu kd w f mudk jynfou l odw,f? t a=umif;nDnw G v f @dk abmif;bDc|ww f mudv k nf; odw,f? aomifajymif;0g'eJ@ acgi;f aygi;f nmcs=uwmvnf; odvu kd w f myJ? odrmS ayg?h jynfoyl ikd o f rd ;f w,fq+kd y;D jynfou l bmrSrydik &f bJ vufrjhJ zpfwmud;k ? ppfwyfyikd jf zpf+y;D trGq J ;kH Edik if jH zpfomG ;cJw h muk;d ? 'ga=umifv h nf;tvkyo f rm;/ v,form;/ ausmif;om;/ 0efxrf; pwJh jynfot l m;vH;k u tqifq h ifw h uf+yD t}urD f }urd f qENjyvku d af wmh (8888) ta&;awmfy}kH u;D rSm Adv k af e0if;wa,muf ud, k ahf &mifu, dk q f +JG y;D Zmwfpifay:u qif;oGm;& ygawmhw,f? Adv k af e0if;cifAsm “t&Six f u G ”f xGuaf yrJh olarG;vd@k vljzpfvm&wJh tZmwowf ppfAv kd f a'0'wfavmif;awGu ol@ukd “taoxGu”f xGucf ikd ;f vdu k w f m/ om;pOf ajr;quf usLyifcw k f usLikwaf wmif rcsev f u kd yf gb;l ? bmyJjzpfjzpf (8888) umvrSm jynfopl rG ;f tm;eJ@wygwpD epfudk ajymif;Edik cf &hJ ygw,f? orRwvl=urf;}u;D oH;k a,muf udv k nf; qGjJ zKwfcsEikd v f u dk yf g+yD/ 'Dru kd a&pD a&G;aumufy}JG uD; csucf si;f vkyaf y;cJ&h ygw,f? 'g[m w&m;r#wwJh a&G;aumufyv JG @kd urBmukd a=unmEdik cf yhJ gw,f? Adv k af pmarmifu“ppfwef;vsm;ukd jyefawmh r,f”vd@k &,f+z+J zeJ @J wu,fyJ ajymcJ&h ygw,f? usef ppfAv kd cf sKyw f u G “&l;vk@d ajymwm”vdv k /kd bmvkv d ekd @J tm%mjyeford ;f +y;D a':pke@J wuG acgi;f aqmifawGtm;vH;k udk zrf;qD;axmifcsypfvu kd yf gw,f? ukvor*~/ tmqD,ef/ tD;,l/ tar&duef pojzifh w&m;jy/ em;csvmor#uv kd nf; “a':pkw@kd ukd ckyJ jyefvw $ rf mS yg” “ppfreS w f hJ 'Dru kd a&pDEidk if t H jzpf ckyJ ajymif;awmhrmS yg”vd@k tcgcg vdrn f mcJyh gw,f? ajAmifwriff used +f yD;/ anmifEpS yf ife@J yg vdr=f ujyefygw,f? oHCmawmf}uD;rsm;udv k nf; “tvSLa&puf vufef uf rcGmbJ”vkyjf y+yD;/ nm=ujyefygw,f? 16

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

touf(92)_ynfh arG;aeh trSwfw&

uEÅm&ESi;f qD(odUk r[kw)f tarrm Útvdak v; æ Asm r,HkEdkifavmufp&m aumif;vdkufyHkrsm; ajymygw,f vlwa,mufudkta=umif;ðy+yD; vlawG tkwfatmfaomif;wif; jzpfaevdkufwm wEdkifiHvHk; yk&Gufqdwfwef;}uD;wcktvm; tyla&mifawGeJ@ pdrf;pdkvSyaewJh &mZ0ifa[mif;rsm;&JŒ b¾modkuf}uD;awG&Sd&m taraewJh uE mW &òr@d awmf}u;D qD æ av? tEk t&ifh tenf; trsm;om uGmcsifuGmr,f rae@wae@uyJ orRwa[mif;*sirf u D mwmu ol@qu D akd wmif ppfwyfu, kd pf m;vS,f ig;a,mufvm+yD; nmoGm; ao;w,fv@kd az:xkwv f u kd yf gw,f? yxr wacguu f wnf;u uwdawGay;+yD; txyfxyfnmcJ=h uygw,f? a':pke@J wuG Edik if aH &;orm;awGukd ckvw $ rf ,f/ ckyaJ wG@qrkH ,f ponfjzihf 0gpmurmeJ@ nmcJ=h uyg w,f? ukvor*~qw kd m urBmxdyo f ;D awG pka0;&myg? cktxd xdyw f uf+yD; ArmAdv k cf sKyfawGu nmwke;f yg? vdrw f mnm wm tcgcgr@dk / cktcg vH+k cKH a&;aumifpu D oabmxm;jyefwrf;xkw&f mrSm/ “uwdwnfz@kd ”/ “tcsed rf qGzJ @kd ”/ “xda&mufatmif aqG;aEG;taumiftxnfaz:zkd@” pwJh csnfwkyfwJh pum;vHk;awGeJ@ a&;om;xkwfjyefxm;wm awG@&ygw,f? 'gawmif ppftrd ef ;D csi;f avmfyef}uD;u pum;vH;k awGukd aysmah tmif “a&a&m”ay;vdu k af o;w,fv@kd qdyk gw,f? “ppfAv kd rf m,m oJu;kd zsm”jzpfaevd@k rm,mrrsm;eJ@/ rvdref @J v@dk owday;cH&wm[m &Suw f wf&ifawmh &Suzf @kd aumif;vSygw,f? usaemfw@kd taeeJ@ wd@k ArmppfAv kd f awG tjzpfq;kd vSygwum;vd@k =um;uae &Suv f eG v f @kd (&Suf vGev f eG ;f vk@d ) rsuEf mS "g;eJ@v;DS ypfcsirf yd gw,f? 'Dwcg rvdryf ge@J awmh? rsuEf mS ajymif qufrwku d yf ge@J awmh? oHo&ma=umuf+y;D &Suaf vmufyg+y?D [D&d =owy`&m; awGi,fpOfu oif=um;ay;cJw h hJ rdbq&mawG&@J rsuEf mS udv k nf; axmufxm;ygawmh? om;pOfajr;qufo[ D o kd &uf t&Suf rJw h hJ trsKd ;awGv@dk &d;k pGyrf cH&atmif &Suw f wf=uygawmh? ppf0wfc|w+f y;D vl0wfv/J vlxJ olxrJ mS vlvo kd v l kd aezk@d }uKd ;pm;=uwmayg?h 'Dxufy+kd y;D “&Suaf =um rm” ae&ifawmh &[ef;&Siv f al wGu “&Suaf =umaysmah tmif” vkyaf y;wm cH&awmhrmS jzpfa=umif;/ }udKwifaA'ifa[mvku d yf g&ap? euQw aA' r[kwyf g? ordik ;f aA'eJ@ a[mwmyg? &Suw f wf=uygap? oaAŠowWm orRoum? ? (2007/ atmifwb dk m 12) 17

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007 vlwdkif;uawmh &ifbwfawGudk c&D;aqmiftdyf}uD;awGvkyf+yD; ‘aemufrqkwfygbl;’ qdkwJh wlnD,leDazgif;awG0wfvdk@ wck’ckudk ay;qyfzdk@&m 0efrav;ovdk wck’ckudkvnf; t&,l&Jw,fqdkwJh aemufcHyef;csD;um;udk,fpDeJ@ rwl;az:&ao;wJh ordkif;arSmfopfrsm;&Sd&mudk ,drf;uovdk v_yf&Sm;aevdkuf=uwm tdyfwef;0if iSufawGtvm; taraewJhuE Wm&aejynfawmf}uD;qDyJaygh? th'J D æ uE Wm&òrd@}uD;ygyJAsm udk,fhtdrfxJrSm udk,fae+yD; &efolpm&if;toGif;cHvdkuf&wJh oDaygrif;wdk@ygawmfrl&m awG;rdwdkif;t&dk;emw,f trsKd;ygqJcsifayghav;qdkwJh tcsKyfwef;q&mazwdk@ uavmif uDoGif;&m =uufuav; iSufuav;vdk zrf;oGm;&ufavjcif; qdkwJh q,fausmfoufarmifr_dif;wdk@ tonf;uGJ&m vlwdkif;[m acgif;aqmifyJAs vdk@qdkwJh ocifbaomif;wdk@ vufraxmif&m jrefrmhom;aumif;rsm;udk =unf!dkpGmjrifvdkufcsif qdkwJh òrd@r+idrf;wdk@ *Dw,pfylaZmf&m? acgif;aqmifawGtzrf;cHvdk@rjzpfbl; acgif;aqmifawGtzrf;cHvdk@rjzpfbl; qdkwJh 0g;uyfor*~}uD;òzdzsufcH&&m paepmzwf0dkif;udk OD;pD;usif;ywJh [Hom0wD OD;0if;wifwdk@ &mZ'%foifh&m tJ'D usKH;òrd@&dk;}uD;awGusnfqH AvyGeJ@aygh? tJh'Dtausmfa';,s uE Wm&}uD;rSmaygh trsKd;;*k%fod&fawGeJ@ t+rJwef;EkysdKaewJh touf 90 t&G,f tartdw k a,muf&w dS ,f ol@yHko¾efuawmh ¹zl¹zlydefydefykykygyJ ol@twGif;oabmu eD&Jzdwfzdwfawmuf wdu k yf 0JG ifcw hJ hJ ESpaf wGu ol@t&yfxuf &Snw f ,f pGef@v$wfr_awGu ol@cENmudk,fxuf 0òzd;w,f '%f&mawGu ol@toufxuf }uD;rm;w,f apwemawGu ol@tòyH;vdkyJ csKd+rdefw,f trsKd;om;a&;vuQ%mu ol@xHk;zGJ@r_vdk ±dk;pif;w,f 18

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007 &yfwnfr_awGu ol@ordkif;vdk@ tonf;xdwfp&maumif;w,f =uufom;tkyfr}uD;vdk ol@rdcifpdwfu tuJydkw,f ol@qDudk bmrS,lroGm;vnf; wckckawmh ay;vdkufEdkifwmcsnf;yJ tJ'h òD rd }h uD;[m uE mW &qd&k if tarrm[m tdak tppfyaJ yg?h tJh'DuE Wm&}uD;xJrSmyJ ol@ucspfwJholawGeJ@ ol@udkcspfwJhvlawGudk ol@udkrcspfwJhvlawGu zrf;qD;owfjzwftusOf;cs rD;awG t}uD;tus,favmifovdk ol@b0vnf; avmifu|rf;cJh& jcpfjcpfawmufaeylovdk ol@ESvHk;om;vnf; ylEGrf;cJh& wdkufyGJawG acwfwdkif;jzpfovdk ol@&ifcGifvnf; ppfwvif;jzpf& 'gayod usKH;a&jyifvdk ol@tEkynmu =unfvifat;jr vrf;!$efwJh ol@pum;u usrf;vdkwdus ESif;qDyGifhvdk ol@rmeu c|efpl;ar$;o tarrm[m ‘tJh'guG jrefrmr’vdk@ vufcarmif;cwfp&m oauFw olup+yD; tcspfawGa0iSawmh olrsm;awGu arwWmawGjyefydk@o=ua&m ol@apwemyifv,fjyif}uD;uae t=uifema&cdk;a&aiG@ &Gmcsawmh olrsm;awG&Jh oHa,mZOfjzpfacsmif;awGuae ol@&ifcGifxJ qHkpnf;aysmf0if 'geJ@yJ ordkif;0ifrdom;pkawG&Jh tem*wfESif;qDpdkufysdK;a&; aoG;a&mifv$rf;wJh uE Wm&twGif; &if;ESD;xGef,uf woufpmvH;k ay;qyfaewJh vlx&k ŒJ tarrm[m jynfjrefrmtwGuf apwemoufoufeJ@ zl;yGifhaewJh b,fawmhrSraor,fh uE mW &ESi;f qDwyGiahf yg?h ?

cufausmf 25/ 11/ 05

‘Ed0k ifbmv(29)&ufae@wiG f usa&mufrnfh vlxt k ara':trm. touf(92)jynfah rG;ae@twGuf tm[m&pmapmifwiG f az: jy+y;D cJah om uAsmq&mcufausm(f uG,v f eG )f . uAsmtm; xyfraH z: jy&if; vlxt k ar oufawmf&mausmf use;f rmaysm±f iG pf mG aexdik Ef ikd yf gapa=umif; qkreG af wmif;tyfygonf?’ 19

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

Ý

ajy;v$m;atmf[pfo/H qJqókd u;H 0g;oH/ aºu;G a=umfo/H id, k o dk aH wGukd twkid ;f om; =um;cJ&h wmyg?tJ'D toHawG[m em&Dyikd ;f twGi;f rSmyJ ±kyaf wGe‹J yg xyfxu G v f mjyefw,f? owif; tcsut f vufawG[m urBmwv$m; udk jyef‹E‹HS omG ;wmayg?h urBmjh ynfoal wGtwGuf tH=h ooifph &m/ wkev f y_ pf &mygy?J zufqpf ppftpk;d & &ufpuf,w k f rmyHu k dk pmzJ‹G v‹kd awmif rEkid yf gb;l ? tifrwefru S dk pkwjf ywfowfveG ;f ygw,f? atmhEv S ;kH emp&mwck xyfw;dk vmjyef w,f? 'Dy, J if;vlowfyw GJ ek ;f u yg;pyfe‹J om =um;cJ&h ayr,fh tckawmh rsu0f g;xifxifyg? txif;om; t&Si;f om;? urBmausmf a&$0ga&mifawmfvSefa&;rSm tzdk;wef tusKd;tjrwfawG/ oifcef;pmawG &Sdygw,f?wefzdk;rjzwfEkdifwJh vlxak yguu f rGJ }_ u;D yg? wdu k yf 0GJ if rsK;d qufw&yfukd arG;xkwv f u kd w f m tvGet f rif; tm;&rdygw,f? twdik ;f xuf tvGef =unfE;l rdygw,f? aoG;pD;a=umif;}u;D awGvkd csw D ufvmwJh oHCmawmf &Sio f jl rwfawG&ŒJ v_y&f mS ;r_utm; vH;k &JŒ taoG;tom;awGxt J xd pdr0hf if xd;k azmufcw hJ myg? &[ef;ysKed ‹J ausmif;om;vli,fxk Ed;k =um;ovkd wyfr awmfom;awGvnf; taumif;tqdk; pOf;pm;qifjcifcGifh&aprSmyg? &ufyikd ;f av;twGi;f wku d yf u GJ tcsK;d tauG‹awGe‹J jrifw h ufvmwmyg? vlxpk w d "f mwf/ vli,fxo k wWu d &Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH u;D vdk tajymif;tvJ r&Syd gb;l ? &ef§ig pnf;uawmh &efoel ‹J jyefqufr&avmufatmif jywfxu G f oGm;yg+y?D vlx&k ifxu J kd em=unf;r_ 'Da&v_id ;f awG t}urd }f urd f &du k yf w k w f ;dk 0if+y;D jynfv h #u H ek yf gw,f? ppfacgi;f aqmif awGukd trke;f }u;D rke;f oGm;w,fv‹kd qk=d uygw,f? &efov l nf; 'gukd aumif;aumif;odrmS yg? tm%mvufvw $ af &; txd vufav#mzh ‹kd uawmh ydak 0;oGm;+yD xifygw,f? vHòk crH u _ awmh pd;k &draf &trSwx f d wufomG ;rSmyg? awG‹qakH qG; aEG;a&;udk rwwfomwJt h qH;k &efou l tom;ukef atmfjyayr,fv h nf; twkta,mifxuf rydyk gb;l ? ppfwyfxrJ mS vnf; ppfacgi;f aqmifawGukd auseyfrmS r[kwyf gb;l ? tzdEydS cf cH si;f pmemaxmufxm;wJh pdw"f mwfu ausmif;om;/ bk&m;om;eJ‹ ppfom;awGt=um; ayguzf mG ;vmrSmyg? 'gayrJh 'DwyJrG mS wyfxu J jynfo‹l wyfrawmf om;awG vlxkwkdufyJGeJ‹ raygif;pnf;Ekdifcif &efolu òzdcJGEkdifcJhygw,f?

7J7ifa h tmif (e,l;a'vD)

wausmh_yefwu kd y f GJ 20

trSwpf Of- 81

yk f /t f ; k d i l w H kd v :ou c J G a f y ;csif k d u y a w u ; f ;pkwkdi m t f i t / pkwdkif; &ygbl;? r @ k d v ; y wkdif; a vlxkwdkufyJGu dk tcsdefudkufa zmufcJGa&; 'gr Sr[ kw f a& csdefjr ‡ifhw ifa& ;tw Gu f t a & ;y gv S w J h t r sK d;om; wyfOD;}uD;(x dkufoifhwJh t rnfwckck) jy awmh t&efo nfyrSm ifh &Sdraeygbl ;?

udkxifausmf wkdufyJGac:oH ay;wJh =o*kwv f 22 &ufuae wdu k f yJ G a &csd e f tjyif ; xef q H k ; (rpP w m *rfbm&D ra&mufcif w&uftvdk) pufwifbm 28 &uftxd oHCm vlxw k u dk yf }GJ u;D [m 38 &uf =umcJh ygw,f? wdu k yf GJ ac:oHawG qifu h m qufum ay;&if; csw D ufvmwmyg? avmifpmqD/ ukeaf ps;E_e;f usqif;a&; wkdufyJG0ifcsdeftwGif; jynfe,f 5 jynfe,fu òrd‹awmfawGyg qENjycJyh g w,f? 'Dah emuf yckuLU oHCmawmf awGudk tm%mydkifaygufpeawGu vufveG af jcvGef vkyv f ‹kd oHCm OD; aqmifwhJ qENjyyJb G uf OD;vSno hf mG ; ygw,f? b,forl S &nf&, G cf w hJ m r [kwyf gb;l ? &efou l trSm;rSm; t ,Gif;,Gif; azmufay;vdkufwJh vrf; a=umif;ay:udk tvdu k o f ifh vdu k f vmwmyg? wku d yf 0GJ if&uf 4 ywft =um/ pufwifbm 18&ufrSmywWed ukZe… uHaqmif oydwf p ygw,f? wdu k yf u GJ kd Ak'< bmom0if oHCm awmfawGuqufvufO;D aqmifomG ; ygw,f?

oHCmhwu kd yf GJ 4&ufajrmuf pufwifbm 21 &ufae‹u &efuek òf r‹d ql;avbk&m; qENjyyJ}G uD;rSm ppftm %m&Sipf epf qef‹usiaf &; aºuG;a=umf vmovd/k pufwifbm 22 &ufae‹ u &ckid jf ynfe,f ppfawGrmS y,u (jynfe,ftkyfcsKyfa&;±Hk;) udk oHCm awmf ESpaf xmifausmf 4em&Davmuf wuford ;f cJyh gw,f? etz &JŒ tkyf csKyfa&; ,E &W m;udk udik v f y_ cf w hJ myg? 7 &ufajrmuf pufwifbm 24 &ufrmS ta&SŒydik ;f eJ‹ta&SŒawmif wkid ;f uae etz wyfawG &efuek f bufukd OD;wnf vmw,fv‹kd =um; ygw,f? (r=umao;cifu xGuaf y: vmwJh owif;w&yfu 0eJ‹ ud;k uef‹ &JawGudk ac:cJhw,fvdk‹ qdkygw,f? &efuek o f m;wcsKŒd uvnf; 'Dvkd rsuf ESmayguaf wGawmhjrifc&hJ w,fv‹kd qdk ygw,f)? 'Dtcsed rf mS wdu k yf u GJ vnf; ukefaps;E_ef;eJ‹uHaqmifoydwfxuf tiftm;u yku d s,v f movd/k a&csed f uvnf; jrifhwufaumif;wkef;yg?

Ed0k ifbm-4-2007 'Dtaetxm;rSmrS rxdef; Ekid &f if &efo[ l m tajctae wpHv k ;kH udk vufvw $ &f zG,f &Syd gw,f? jynf e,faygi;f pHyk gvm&if ppfwyfukd uGyf uJ&zd‹k cufrmS yg? wcsKŒd ppfwyfawGu ypfred ‹f ukd remcHb;l vd‹k toHawGxu G f aeyg+yD? &efukefwkdif; wkdif;rª;awmif txufuay;wJh ypfred ‹f udk jiif;qefchJ w,fv‹kd qdyk gw,f? (ypfred ‹f uo kd C H m xk yg0ifjcif; r&Sdcif pufwifbm 6 &ufae‹uwnf;u xkwfjyefcJhw,f vd‹k =um;ygw,f)? 'ga=umifh tcsed q f GJ ae&if vlxktiftm; }uD;rm;us,f jyef ‹ vmwmeJ ‹ tr# tm;xm;&m ud, k phf pfwyfuakd wmif udik w f , G &f zd‹k cufygawmhr,f? vlxw k u kd yf GJ wv ausmrf mS b,fae&mudk pky+kH yD; uspf uspf v pf v pf 0if x d k ; &r,f q d k w m ppfacgi;f aqmifawG&mS &ygawmhw,f? *rfbm&Duvnf; 29 &ufrmS vm ygawmhr,f? rvmcifrSm csKd;ESdrf+cdrf; ajcmufxm;+yD; jzpfz‹dk vkyd gw,f? 'D vdkrSr[kwf&if ay:uJGxGufvmr,fh tiftm;}u;D xkxnf}u;D ukd xde;f &zd‹k rvG,fygbl;? *rfbm&Dra&mufcif 3 &uf tvdk/ pufwifbm 26 uae 28 &uftxd &efuek rf mS qENjy oHCm awmfawGe‹J jynfoal wGukd &du k o f wf/ ypfowf vkyyf gw,f? rvkyv f ‹kd r& awmhyg? jzpfcsif&mjzpfqdkwJhtayguf ygy?J b,forl S xifrxm;ygb;l ? r& awmhwt hJ qH;k tjref acsre_ ;f &awmh wmyg? vl&,f/ oHCm&,f cJG rjrif awmhygb;l ? tm%m vkr,fh &efol tjzpfom jrifaeyg+yD? rE Wav;rSm &[wf , mOf a wG e J ‹ ppf q if a &;ud k apmifh=uyfuGyfuJygw,f? tudkift 21

trSwpf Of- 81 wG,f nufanmvd‹k taotaysmuf twif;zdx;kd Ekid o f vd/k txde;f tuGyf eJyg;pGmeJ‹ rE Wav;[m +idrfoGm;wm vkyf &mrSmvnf; rEkid rf eif; rjzpf yg?(aemufqufwt GJ jzpfvzl rf;yJaG wG/ awmhygbl;? vHkòcHa&;wif;usyfr_awGawmh t}uD; tus,f vkyfygw,f?) 'Dae&mrSm wEkid if v H ;kH wdu k f yJ0G ifa&;twGuf CRPP yg 0ifygvm ud, k b hf ufu wdu k yf aGJ &csed f &if tqifajyEkdifygw,f? CRPP jri‡ &hf r,fh pyfu;l rwfu;l t&Sed , f u l m xJrmS rS NLD u t"duyg? NLD vrSmyJ &efou l vufO;D r_ ,lomG ; om acgif ; cH + yD ; wk d u f y J G a c:r,f wmyg? puf w if b m 27 &uf u d k 'grrS [kwf rlcs+y;D vlxt k a&;awmfykH taxGaxG oydwfac:&mrSm wjcm; xJ ygwD wckv;kH w&m;0if yl;aygi;f jynf e ,f a wG 0if y g rvmygbl ; ? yg0ifr,fqdk&if wjcm;a'oawGrSm atmufwb kd m 1 &ufrmS taxGaxG toifah pmifah eolawG tifwu dk t f m; tvkyform;oydwf ac:wJhtcg t wku d f ygvmrSmyg? wjcm; tiftm;pk a=umif; rxl;awmhygbl;? awG[moHCmawmfawG&JŒuHaqmif oydwu f ae taxGaxGoydwt f jzpf wwdkif;jynfvHk; twkdif;t ac:&avmufatmif 'grrS [kwf vlxk wm wku d yf GJ razmfEidk cf yhJ gb;l ?Ak'b < m }uD;w&yfv;kH ygvm&atmif ausm om0if vlrsm;pk&SdwJh &cdkifjynfe,f axmuf aemufcH tiftm; rjynfh ppfawGuawmh tm;aumif;ygw,f? pHyk gb;l ? NLD avmuf &raeygb;l ? wjcm;uawmh wkid ;f awGtES‹H yg? bm (CRPP acgif;aqmif OD;ylusifh&Sif; omaygi;f pH/k vlrsK;d aygi;f pHk jynf e,f xefe‹J UNA acgi;f aqmif OD;axmif wkid ;f u qENjy&if aumif;ygw,f? 'g udx k ef;wd‹k ukd pufwifbm 26 &uf rS a'o wcsKŒd rSm ppfwyfudk zJx h w k f rSm &efou l qJzG rf; vdu k yf gw,f?) Edik rf mS yg? wyfwiG ;f u vlrsm;pkyx hJ u G f vmzG,f &Syd gw,f? &efou l kd trsm; wjcm; jynfe,f wcsKŒd u }uD; t=uyf ±du k af prSmyg? NLD acgi;f aqmifyikd ;f udk ar;=unfh wJt h cg rE aW v;u xkwjf yefwhJ aus wkdufyJGac:oHudk vlwkdif;/ nmcsufudk tm;&a=umif;eJ‹ olwdk‹ tkypf w k ikd ;f /tiftm;pkwidk ;f u ay;csif vnf; tvm;wl qEN&adS =umif; ajym wkdif; ay;r&ygbl;? oHCmhwyfaygif; ygw,f? A[drk ygayr,fh rE aW v;wkid ;f pk eJ‹ 88 rsK;d qufausmif;om;awG tygt0if wjcm;wkdif;awGxJu òrd‹ awmif òzdcJGcH&r_ tm;}uD;aecsdef t e,fawGrmS NLD acgi;f aqmifyikd ;f eJ‹ axG a xG oyd w f e J ‹ v_ y f & S m ;r_ a wG ygwD 0 if a wG [ m vl x k q EN j yyJ G r S m &yfomG ;csed f taxGaxG tvkyo f rm; wufwufºuGºuG yg0if cJhygw,f? oydwf ac:&mrSm xda&mufr_ r&Syd g NLD (A[dk) vl}uD;ydkif;uvnf; bl;? wcsed x f rJ mS yJ &efo‹l twGuf ypf b,fvkd rSw, f cl sed q f +y;D +ird o f ufchJ uGi;f [m odyu f sO;f aeyg+y?D ol‹&ŒJ t vJqw kd m rodygb;l ? wu,fh oHCm/ ckid t f rm tiftm;udk wae&mxJrmS vlxk wku d yf }GJ u;D uawmh 3-4 &uf

Ed0k ifbm-4-2007 twGi;f t}uD;tus,f ESyd u f yG f cH& wmyg? vlxk tHºk uGr}_ uD; }uD;rm; us,fjyef‹vm&if [efcsufnDatmif wdik ;f &if;om; vufeufuikd w f yfawG aygi;f pyfEidk &f if tawmfaumif;rSmyg? ABSDF u pufwifbm 26 &uf ae‹rmS vlxw k u kd yf }GJ u;D udk ppfa&;t& 0dkif;&Hzdk‹ ta&;ay: ausnmygw,f? pufwifbm 29 &ufae‹rSm KNU u etz ppfwyfwck aemufwef;udk qif ; vmwmud k vl x k w k d u f y J G u d k òzcd rGJ ,f,q l +y;D u&ifjynfe,f zvl; &GmteD;rSm jzwf wdu k yf gw,f? ppf om; 4 a,muf aoygw,f? e,f pyfawGrSm tajcpdkuf v_yf&Sm;aewJh ppfa&; r[mrdwt f zJ‹G 6 zJ‹G u a&$0g a&mift+yD; atmufwb kd m 1 &uf ae‹rSm ppfa&; v_y&f mS ;r_awG quf vufw;kd jri‡ rhf ,ft h a=umif; ausnm ygw,f? 'gayrJh wcsw D armif; tuJ prf;cGihf róuv H u kd yf gb;l ? typftcwf &yf tzJG‹awG xGufvma&;uawmh ta0;}u;D vdyk gao;w,f? aemufyikd ;f vlxk wdu k yf aGJ wGtwGuf wu,fyJ óudjyifxm;Edkif&if aumif;ygw,f? vufeufuikd ef nf;vrf; t ygt0if vlxek ‹J twl tvH;k pHk wku d f yJ0G ifa&;uawmh vlx}k u;D uk, d w f idk f tife‹J tm;eJ‹/ rife‹J armif;eJ‹ wufr vmEkid w f meJ‹tr# 'DwcsrD mS acwW&yf qkdif;oGm;yg+yD? vltrsm;u wkdufyJG [m tckryS J tp &Sad o;w,fv‹kd qdk ygw,f? [kwfygw,f? ab;uae yef;vdu k f aeolawGtwGuaf wmh 'D tjrifyJ &rSmyg? 'gayrJhwu,fvkyf cJo h al wGu t+y;D owfcsicf rhJ mS trSef 22

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

ygyJ ? usaemf w d k ‹ b,f t csd e f r S m rS t+yD ; owf r S m vJ / avyJ ay:cJ[ h ef wlygw,f? trsm;u tJ'v D t kd xifw b,ftcsdefusrS wu,fhwu,f xjyif Ekdif=urSmvJ }uD;jzpfavmufatmif vkyfjyEkdif=u&if tawmfaumif; vdk‹ ar;csifp&myg? yg&JŒ? vl x k w d k u f y J G u d k tcsd e f u d k u f azmuf c J G a &; 'grSr[kwf a&csdef jr‡ifhwifa&;twGuf ta&;ygvSwJh trsKd;om;wyfOD;}uD;(xdkufoifhwJh trnfwckck) jynfy rSmawmh t&efoif&h rdS aeygb;l ? nGe‹f aygi;f tpd;k & (NCG)/ trsKd ; om;aumif p D ( NCU) /wd k i f ; &if ; om;aumif p D (ENC)/wkid ;f &if;om;vlrsK;d rsm; 'DcsKyf (UNLD)/ Auy/ AuoeJ‹ NDD pwmawGuvnf; pkaygi;f +yD; razmf xkwfEkdifygbl;? ol‹tvkyfeJ‹ol ±_wfae[ef wlygw,f? r[mAsL[m}u;D uvnf;ppfa=umif;awG cszD ‹kd pDru H ed ;f awG csaeygw,f? b,favmuf tcsed , f rl ,fqw dk mawmh r ajymwwfyg? pDru H ed ;f eJ‹ bwf*suaf wG ayg+y;D / vufawG‹ ydkif;u qif;&Jae&if tvum;ygyJ?

b,fvykd jJ zpfjzpf usaemfw‹kd awG avS}u;D xd;k ±d;k ±d;k qDuykd J jyefomG ;&ygO;D r,f?jynfoal wGxu J yJ OD;aqmif tzJG‹tpnf;awG/ acgif;aqmifawG ay:vmOD;rSmawmh used ;f aoygw,f? 'ga=umifv h nf; xyf jzpfvmr,fh vl xkwkdufyJG}uD;udk vlxk}uD;udk,fwkdif yJhudkifxdef;a=umif; oGm;ygvrd rhf ,f? om; oH;k om; aygi;f pnf;nDnw G af &;udk vlxk}uD;uyJ wdkufyJGazmfoGm;OD;rSmyg? tJ'Dtcgus&if awmh ppftm%m&Sifpepfudk tjrpfjywfacsr_ef;r,fh wausmjh yef wku d yf }GJ u;D yJ jzpfygvrd rhf ,f? usaemfw‹kd awG vnf; ud, k hf tcef;u¾uae qkid &f mqkid &f m jyifqif xm;oifhygw,f? tJ'guawmh æ

om;oH;k om; aygi;f pnf;a&; wausmjh yef wku d f ‘oH C mxk v _ y f & S m ;r_ } uD ; jzpf v mwm usKyf w d k ‹ yJG}uD; twGufyJaygh? ? vkyv f u kd w f m’ vd‹k ajymwJh olrsK;d jynfyrSm wa,mufw

23

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234

&ifaEG;yef;uav;rsm;twGuf

aqmif; (25-09-2007) 2007 ckEpS /f 7 vydik ;f / 8 &ufae@ avmufuayg/h usrwd@k vl r_0efxrf;wawG jrefrmEkid if u H tcuftcJtrsK;d rsK;d a=umifh xkid ;f Ekid if aH wmif ykid ;f udk a&mufvm=u+y;D / wzef xkid ;f Ekid if rH mS vnf; tvkyu f tqifrajywm &,f/ aea&; xkid af &;uvnf; tqifrajywm&,f/ +y;D awmh rdom;pk0ifrsm; wm&,fa=umifh wu,f tcuftcJrsm;eJ@ óuHae=u&wJh jrefrma&$@ajymif; tvkyo f rm; rdom;pkrsm;udk &SmazGz@kd twGuf a&mfbm+cHawG w+cH+yD; w+cH/ awmifawG wvkH;+yD;wvkH;/ wufvkduf/ qif;vkduf/ 0ifvkduf/ xGufvkduf/ oGm;vku d /f vmvku d ef @J tawmfav; yifyef;rdovkd h h ah ysmpf &mvnf;aumif; ygw,f// =unfE;l p&mvnf; jzpfwmaygah v// bmjzpfv@kd vq J akd wmh uk, d jhf ref rm vlrsK;d awGtwGuf vkyaf y;&wJh tusK;d r[kwv f m; h h /h / xkid ;f Ekid if aH wmifyidk ;f zefigc&kid rf mS jrefrmEkid if H te,fe,f/t&yf&yf u vma&muf+yD; a&mfbm+cH/ yef;&H/ aps;qkdif/ wHigavSvkyfief;/ O,smOf+cH pwJh tvkyf=urf;rsm;udk vkyfudkifpm;aomufvsuf&SdwJh jrefrmEkdifiHom; ajrmufrsm;pGm &Syd gw,f// zefigc&kid ef @J usew f hJ awmifyidk ;f 5c&kid w f @kd u 2004 ckEpS /f 'DZifbmv 26 &ufae@u trSww f rJv h u d_ cf wfcw hJ hJ qlemrD a&v_id ;f '%fccH &hJ wJh e,fajrawGjzpfygw,f// 'ga=umifh qlemrD jzpf+yD;uwnf;uc&kid f rsm;twGi;f v_id ;f '%fccH &hJ wJh vlxt k ultnDrsm; ay;zd@k twGuf jynfwiG ;f / jynfy u,fq,fa&;tzG@J tpnf;awG/ vlra_ &;tzG@J tpnf;awG pwJh NGOs awGayghav/ 0ifa&muf tultnDawG ay;vmcJh=uwm 'Dae@xdwkdifygyJ// wcsK@d tzG@J tpnf;awGu qlemrDpuwnf;u wnf&adS e+y;D wcsK@d t zG@J tpnf;awGuawmh olw@kd owfrw S x f m;wJh tcsed u f mv (ya&m*suo f uf wrf;) ukefwmeJ@ jyefoGm;=uwmvnf;&Sdygw,f// wcsKd@tzGJ@tpnf;awGus

awmh qlemrD pjzpfuwnf;u wESpf avmuftxd u,fq,fa&;vkyif ef; pOfeJ@ 0ifa&mufaqmif&GufcJh=uayrJh aemufyikd ;f usawmh NGO tjzpfe@J ynma&;/ use;f rma&;/ vlra_ &; pwJh vkyif ef;awGukd wd;k csJ +h y;D qufvuf &yfwnf ae=uwmvnf; &Syd gw,f// tJ'D tzG@J tpnf;awGxrJ mS usrwd@k wawGvnf;y g0ifvsuf&Sdygw,fqdk ygawmh// wu,fwrf;usawmh usr wd@k tzG@J u qlemrD jzpf+y;D uwnf;u tckxq d ufwu dk w f nf&v dS mwJh tzG@J awmh r[kwyf gb;l // t&if &S+d yD;om; “owif;tcsut f vufrsm;pkaqmif; a&;”tzG@J tpnf;uaeuse&f pfwhJ t &if;cH 0efxrf;rsm;eJ@ jyefvnf wnf aqmuf x m;wJ h “ql e mrD a =umif h rdbrJjh zpf&wJh uav;oli,frsm; pm &if;jyKpkjcif;”tzGJ@tpnf;om jzpfyg w,f// bm tultnDrS ay;wmrsK;d awmh r&Syd gb;l // +yD;awmh tjcm;tzG@J tpnf;awGvdk ynma&;wd@k / use;f rm a&;wk@d pwJh vkyif ef;pOfawGuakd wmh r vkyfygbl;//t"duvkyfief;pOfuawmh uav;oli,frsm;&J@ tcGit hf a&; t jynft h 0taumiftxnfazmfaqmif a&;eJ@od&dS em;vnf apa&;bJ jzpfyg w,f// aemuf wckuawmh uav; oli,frsm;tm; t=urf;zufr_rsm;rS umuG,af pmifah &Smufa&;jzpfygw,f/ /'gayrJh uav;tcGit hf a&; a=ujimjy Xmef;csufawG/ uav;oli,frsm;udk 24

trSwpf Of- 81 t=urf;zufr_ trsKd;rsKd;rS umuG,f apmifha&Smufzdk@ a=ujim jyXmef;csuf awG/ pnf;rsO;f / pnf;urf;rsm;udk w u,fw h u,foed m;vnfwo hJ al wGu taemuf EkdifiHjcm;om;awGu rsm; w,fr[kwv f m;// 'ga=umifh usew f hJ xdik ;f 0efxrf;rsm;eJ@ usrwd@k vdk jrefrm 0efxrf;awGudk wzef oifwef;awG/ aqG;aEG;yGaJ wG/ avhvma&;awG vkyf =u&ao;w,f// oifwef;awGvnf; ydk@cs cH&ao;w,f// usrwd@k tzG@J u apmapmu azmfjycJhovdkyJ /qlemrDaemufydkif; rdbrJhusef&pfcJhwJhuav;oli,frsm; p&if;udk t"duvkyif ef;pOftjzpfvyk f aqmifaeaomfvnf; usrwd@k vdk jref rm 0efxrf;awGtwGuu f awmh jref rmuav;awGtwGuf tvkyfvkyf& wmaygh// xkdif;0efxrf;awGvkdyJ h h h qlemrD '%fa=umifh rdr/hJ zrJh uav; awG&@J tajctaeawGukd od&zdS @kd t wGupf &if;jyKpk&ao;wmawmhr[kwf ygb;l // avmavmq,fuawmh jref rm a&$@ajymif; tvkyo f rm;awG ae xkid f vkyu f ikd =f uwJh ae&ma'oeJ@t ajctaeawGukd vku d +f y;D avhvm & wJt h qifyh jJ zpfygw,f// tJ'v D ekd @J yJ us rwd@k jrefrma&$@ajymif;tvkyo f rm;t wGuf tvkyv f yk =f uwJh toif;av; [m jrefrmtvkyo f rm;awG aexkid f tvkyfvkyfudkif=uwJhae&ma'oawG udk e,fajr odu|r;f olawGukd quf oG,+f y;D oGm;a&mufavhvma&; vkyf cJh=uw,f// jrefrma&$@ajymif;tvkyfo rm;awG&J@ aexkdif&m tvkyfcGifawG [me,fajrtvku d u f jJG ym;jcm;em;=u w,fqdkawmh wae&meJ@wae&m&J@ tawG@t}uKHawGuvnf;uGjJ ym;jcm;

em;wm aygah v// usrwd@k yxrqk;H a&mufomG ;cJw h hJ ae&muawmhaumh uvGKdif a&mfbm+cHur"%D}uD;jzpfyg w,f// tJ'rD mS jrefrm tvkyo f rm; awG (3000) ok;H axmifavmuf &Sd w,fvkd@ tvkyform;wOD;u qkdyg w,f//+y;D awmha&mfbm+c}H u;D uvnf; {uaygif; okH;aomif;ausmfw,fwJh/ tJ'guo kd al X;om;nDtudEk pS af ,muf u wa,mufwjcrf;pD tarG&xm; wmjzpfygw,f// [kwyf gw,fav h h a&mfbm+c}H u;D udb k ,fae&mubJ=unfh =unf/h yifv,fjyife@J eifvm;/ igvm; yJ// a&mfbm+cH}uD;xJrmS &Sw d hJ {&d,m awGuvnf; ol@ {&d,meJol cGx J m; +y;D tJ'{D &d,mtvdu k f tvkyo f rm; awG aexkid zf @kd wef;vsm; av;awG aqmufxm; ay;w,f// olw@kd xkid ;f bmomeJ@ qdak wmh {&d,mudk (cpf)(kit)vd@k ac:=uwmaygah v// aemuf +yD;awmh {uudv k nf;”ab”wJah v/ /Oyrm ab A eJ@ ab B udk tvkyf orm; rdom;pk wpkukd a&mfbmap; jcpfzdk@cGJay;xm;wmrsKd;aygh// tJ'Da&mf bm+cHukrR%DxJrSmqkd&if jrefrmjynf te,fe,f/ t&yf&yfu vm=uwJh xm;0,f/ rGef/ +rdwf/ aumhaomif;/ &ckdif/ Arm/ u&if pwJh wkdif;&if;ol/ wk d i f ; &if ; om;rsm;pG m aexk d i f v k y f udik f pm;aomufvsuf &Syd gw,f// ukr% R D ±H;k cGaJ wG&w dS hJ cpfawG rSmqd&k ifvpl nfygw,f//tvkyo f rm; OD;a&uvnf;rsm;ygw,f/ aemuf+yD; awmh udp/P 0dpaP wGuvnf;rsm;ajrmif ygw,f// tjcm; tzG@J tpnf;awGu vnf; a&mfbm+caH wGxu J uav; i,fawGtwGuf ynma&;/ use;f rm a&;/pwJv h yk if ef;awG yl;wGv J yk af qmif vsu&f =dS uygw,f//tJ'v D v kd pl nfum;

Ed0k ifbm-4-2007 +yD; &k;H 0efxrf;awGaewJh ae&mrsK;d us awmh [if;oD;[if;&Guf/ tom;ig;/ opfoD;0vHawG a&mif;wJh aps;um; wd@k /t0wftxnfawG a&mif;wJah ps; um;wd@k / pae/ we*FaEG tywfwidk ;f 0ifa&muf a&mif;cswmrsKd; &Sdw,f// aomufokH;zkd@ a&wdk@/ tdrfomwdk@/ tm;upm;uGi;f p wmawGuvnf; pkHvkd@ygyJ// wcsKd@ cpfawG usjyefawmh vnf; ukr% R D &k;H cGv J nf; r&S/d b,f tzG@J tpnf;awGurS oGm;vm ayguf a&mufwmrsK;d vnf; r&S/d uav;awG qd&k ifvnf; touf 10 ESp/f 11 ESp/f 12 ESpaf vmuf uwnf;u rdbawG eJ@ twl naeat; (od@k r[kw)f n oef;acgifavmufu p+yD; eHuf 10 em&D/ 11 em&Davmuftxd a&mfbm jcpf/ ap;±kw/f (a&mfbmap;odr;f )/ ap; yk;H o,fwhJ um;a&mufrnfu h m;vrf; rab;txda&mufatmifawmifuek ;f / awmifxyd t f ay:uae o,fcs/xrf; cs&wJhtvkyf=urf;rsKd;udkvkyfae=u& +yD// rde;f uav;qdv k nf; rde;f uav; tvkdufvkyf&ovkd/ a,musmf;av; awG u vnf ; a,musmf ; av;awG tvku d f vky=f u&wm csn;f yJ// tJ'D vkd um;vrf;reJ@a0;+yD; awmifuek ;f / awmifxdyfay:u cpfawGudk qdk&if awmf&w Hk ef&Hk tzG@J tpnf;awG/tvkyf &Sio f al X;awG odyf a&mufayguf =u wmr[kwfbl;// rrmrusef;jzpfwJht cgq&kd ifvnf;&wJh awmawmifxu J opfo;D opf&u G af wGe@J yJ uko=uwm/ 'grSr[kwf&ifvnf; aps;qdkawGu (yg&mpDwarm)av;yJ 0,f aomuf vkduf=uwmrsKd;aygh// [if;oD;[if; &Guw f @kd / tom;ig;wk@d /t0wftxnf wd@k a&mif;wJh aps;um;wd@k / ynma&; 25

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456

pDrHudef;aiG&SdrS uav;awGudk tultnDay;Ekdifwm r[kwfygbl;// udk,fhrSm&SdwJh enf;enf;av; xJuae aemufxyf enf;enf;av;cGJ+yD;/ qif;&JEGrf;yg ; 'kuQa&mufae=uwJh uav;awGudk r#a0 vSL'gef; tultnD ay;Ekdif=u&if ydk+yD;rGefjrwfwJh ukokdvf&wmayghav? 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567

tzG@J w@dk / use;f rma&;tzG@J w@kd qw kd m a&mufz@dk cyf&mS ;&Sm;yJ// aomufa&/ok;H a&uvnf; awG@&m }uKH&m vrf;ab;u acsmif;ajrmif;tif;tdik af wGxrJ mS yJ aomuf=u/ok;H =upG=J u&wmygy/J / tdro f mqk&d ifvnf; 'Dtwkid ;f yJ eD;pyf&m awm pyfxyJ aJ ygh h h /h / tvkyu f rk % R D wckwnf;jzpfayrJv h nf; ae&mxkid cf if;/ taetxm;/ tajctaeawGu uGjJ ym;=uygw,f/ oufomacsmifcsw d m &So d vk/d wu,fyJ tcuftcJ tusyt f wnf; trsK;d rsK;d eJ@ }uKHawG@ae=u&wJh vlawGuvnf; 'ke@J a';ygy/J / tvky&f iS o f al X;wOD;xD; jzpfvsuo f m;eJ@ tvkyo f rm;aw &G =uwJh tcGit hf a&;awGuawmh vk;H 0rwl nD=uygb;l //omwJh cpfawGu om+yD;/ usyw f nf;wJh cpfawGusjyefawmh twkid ;f twm r&Sad tmif usyw f nf;qif; &J=uw,f// txl;ojzifh uav;awGtwGuaf yg/h / ukr% R w D vk;H xJrmS ausmif;waqmifwnf;om&Sad yrJv h nf; tvkyf &Sio f al X; (od@k ) refae*smwd@k bufu a&mfbm+cu H rk % R x D u J uav;awGtm;vk;H ynmoif=um;Ekid zf @kd twGuf um;eJ@ t}uKd/tyk@d vkyaf y;r,fq&kd if uav;awG[mvnf; tm;vk;H wef;wlynmoif=um;cGihf &=urSmyJ// 'guawmh ud, k t hf awG;tac:aygah v h h /h / olw@kd uawmh b,fawG;rdygrh vJ/ awG;rd&ifawmif vku d v f yk af y;Ekid rf mS r[kwb f ;l // olw@kd u, kd f usK;d pD;yGm;rS rjzpfwmud;k // q&mr wa,mufuawmh ajymjyzl;ygw,f// ‘t&ifwek ;f uawmh refae*smu uav;awG ausmif;wuf&atmif olw@kd urk % R u D ap;wku d f (ap;o,fwu hJ m;) eJ@ t}uKd/tyd@k vkyaf y;ygw,f/ 'gayrJh aemufyikd ;f usawmh bmjzpfv@dk vJ rodb;l / r}uKdryd@k ay;awmhb;l -- wJ/h / wcsK@d cpfawGusawmhvnf; b,favmufyif tcuftcJ/ tusyt f wnf;awG }uKHq=Hk uygap/ tvkyo f rm; tcsi;f csi;f pnf;vk;H nD!w G rf _ &S=d uw,f// r&S&d ifawmifrS olw@kd cpfawGxrJ mS OD;aqmifo(l od@k ) acgi;f aqmifoal wG &S=d uw,f// rrmruse;f wJt h cg/ aoa&;&Siaf &;/ tvSLudp/P &Sijf yK&[ef;cH/ r*FvmaqmifpwJh vlru _ pd t P 0 0wd@k udk OD;aqmif+yD; vkyaf qmifay;wJh olrsK;d &Sw d t hJ wGuaf =umifh 'kurQ , S m,Djzpfap/ pdwcf sr;f om auseyfr&_ atmifjzpfap c% acwWawmh vGwfajrmuf=u&w,f// vlol raygufa&mufwJh cpfawGudkvnf; tJ'Dvdk acgif;aqmifawGuyJ OD;pD;OD;aqmif+yD; bkef;}uD;yifh/ tzGJ@tpnf;u 0efxrf;awGudk zdwfac: pwmawGudk aqmif&Guf=uw,f// usrwkd@ tzGJ@rSm usr tygt0if aemuf vkyfazmfudkifzufESpfa,mufudk@jzifh a&$@ajymif;tvkyform;a&; &mXmeav;wck tarGay; cHxm;&ygw,f// 'ga=umifh b,fbJoGm;oGm; usrwdk@okH;a,muf[m twlwloGm;=u w,f// twlwl vky=f uw,f/ txl;ojzifh tJ'D a&mfbm+cu H rk % ` }D u;D xJuo kd mG ;&if t+rw J rf; twlomG ;jzpf=uw,f/ usrwd@k Xmeu aemufwa,muf[m (tjzLr) jzpfygw,f/ tjzLr qdw k muawmh =opa=wvsEidk if o H l jzpfygw,f/ usrwd@k wawG[m tJ'aD 'ou ausmif;q&mwOD;&J@ tultnDjzifh cpfawG tawmfrsm;rsm;udk a&mufc=hJ uw,f/ wu,fukd vloal yguaf &mufenf;wJh cpfawGuv kd nf; a&mufc=hJ uw,f// wu,ftusyt f wnf; tcuftcJ'u k rQ sm; eJ@&ifqikd af e&wJh uav;awGudk ud, k w f idk o f mG ;a&muf avhvmcGi&hf wJt h cgrmS tjzpftysuaf wGuawmh pkv H @dk ygyJ ?h qif;&JErG ;f yg;csK@d whJ wJh rdom;pkawGukd e,fqif;uGi;f qif; oGm;a&mufavhvm+y;D pm&if;twdtus wck& atmif jyKpk=u&w,f// wduswhJ pm&if;wck&wmeJh usrwd@k Xmeu 0efxrf;awG[m ud, k pf t D vkyw f m0ef cG, J =l u+y;D uav;t0wftpm;/ tdrfwGif;okH;ypPnf;ypP,srsm;/ apmif/ jcifaxmif/ zsm pwmawGayghavh/ 0,f+yD; tJ'D aumh uvGKdifa&mfbm+cHukrR%D}uD;xJu wcsKd@aom cpfawGu rdom;pkeJ@uav;i,frsm;twGuf udk,fwkdifudk,fus oGm;a&muf a0ay;cJh=uw,f// usrwdk@u ae@pOfeJ@tr# &kH;rSmyJtvkyfvkyf=uwJh olawG r[kwfvm;// awmxJ/ awmifxrJ mS ae@w"l0tvkyyf ifyifyef;yef;/ =urf;=urf;wrf;wrf; vkyu f ikd af e=uwJh vlawGe@J E_id ;f vku d &f if wjcm;pDyJ 26

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

ayg/h / tJ'aD vmuf rwfapmufwhJ awmifuek ;f / awmifwef;awGukd ausmv f u dk /f jzwfvu dk /f wufvu dk /f qif;vku d ef @J b,fvyk Ef idk yf grh vJ// wcgwavavmufawmh Ekid w f maygah v// ud, k w f @dk u ae@pOfvyk w f hJ tusirhf S r&Sw d mud;k // usrwd@k wawG a0zk@d txkyaf wGukd um;}u;D eJ@wpD;tjynfh xnfo h mG ;=uw,f// tJ'u D m;u (VIGO)eJ@ tjynfh xnfo h mG ;wm[m wu,fu h kd r&Sq d if;&Jusyw f nf;vGe;f wJh rdom;pkrsK;d / vlO;D a& (od@k ) uav;OD;a&rsm;wJh rdom;pkrsK;d udrk S a&G;xm;cJ+h y;D pm&if;Z,m;eJ@a0ay;wm jzpfygw,f// usrwd@k tzG@J u wu,fwrf;usawmh tult nDwpHw k &m ay;aewJt h zG@J awmh r[kwb f ;l // 'gayrJh jrefrmtvkyo f rm;rdom;pke@J twl uav;oli,frsm;&J@ csK@d whJ wJh tajctaeawGudk taemufwkdif;om;awGu =um;jrifod&SdvmwJh tcgusawmh tzGJ@tpnf;aiG r[kwf aomfvnf; tzG@J tpnf;twGi;f u Ekid if jH cm;om;0efxrf;awG pkaygi;f +y;D rdrw d @kd ud, k yf idk af iGukd xnfo h iG ;f vSL'ge;f atm ovkd/ rdrdwdk@&J@&if;ESD;wJholi,fcsif;/ todrdwfaqGrsm;wdk@qDuvnf; tvSLcHcJh=uwm jzpfygw,f// Ekid if jH cm;ol/ Ekid if jH cm;om;awGuawmh usrwd@k jrefrma&$a› jymif;tvkyo f rm;awG&@J uav;i,frsm; tajc taewd@k udk od&wJt h cg olw@kd tcsi;f csi;f today;ta=umif;=um;=u+yD; &wJeh nf;eJ@tultnDay;awmhwmyJ// tck vdk olw@kd bufu apwem&S&d edS @J tultnDay;wJt h cg usrwd@k v@dk vlr0_ efxrf;awGuvnf; apwemygyge@J awmxJ/ awmifxo J mG ;+y;D tdrw f idk , f ma&muf ypPn;f awGvu dk af 0ay;&rSm r+iKd+iifygb;l av h h /h / txkyaf wGomG ;a&muf a0 ay;cJw h hJ cpfawGu rdom;pkrsm;ESiu hf av;awGuvnf; ypPn;f awGukd &wmeJ@ aysm&f i$ v f @dk rqk;H / rdrw d @kd tdru f kd xrf; ajy;=uwmygyJ// wu,fy rJ &Sq d if;&Jom;awGuawmh olw@kd b0udk olw@kd em;vnf=uygw,f// olw@kd r&Sq d if;&JwhJ b0udk aumif;rGefatmif zefwD;aexkdifusygw,f// r&SdrSef;odawmh ukd,fhb0udk em;vnfvmw,f/ bmwckudkrS &,lydkif qkid cf siw f phJ w d f r&S=d ubl;//ar#mv f ifch suaf wGe@J vnf; uif;ae=uw,f// od@k aomf olw@kd wawGrmS pdw&f if;jzLpif &k;d om; =uygw,f//r&Sv d #irf &Sw d t hJ a=umif;udk &J&0J 0hH 0hH efc&H w J o hJ wWv d nf;&S=d uw,f// vdrn f m+y;D awmhvnf; rajymwwf=ubl;/ 'Dvdk twkerlem,lxkdufwJh &kd;om;r_awGudkawmh tem*wf rsKd;qufopfrsm;twGuf aumif;usKd;wrsKd;ayghav// tem*wfrmS &k;d om;jzLpif+y;D tusiphf m&dwaW umif;rGew f hJ rsK;d qufopfuav;rsm;[m OD;aqmifaumif;wJt h yk x f ed ;f olukd vkv d m;=uwmtrSeyf gy/J usrwd@k taeeJ@uvnf; tckvrkd sK;d wawmifwuf/ wawmifqif; av#mufvu dk af vh vmcGifh&wJhtwGufa=umifh tckvdkodaumif;p&m/rSwfaumif;p&mokw/&owdk@udk cHpm;ydkifcGifh&cJh=uwmjzpfygw,f/ uav;oli,frsm;twGufqkdonfrSm wefzdk;&Sd&Sd/ aps;}uD;}uD;/ tqifhjrifhjrifh/ trsKd;pm;aumif;aumif; jzpfz@dk rvkyd gb;l // t"du vkt d yfwmuawmh uav;i,frsm; vuf&b dS 0Y/ ypPKyefumvY/ r&Srd jzpf vkt d yfaewJh t&mav;rsm;jzpfae&if vkaH vmufyg+yD// aemuf+yD;awmh tay:,HuaeyJ =unf+h yD; 'guawmh ole@J xku d w f ,f/ [kd [muawmh [kw d a,mufe@J xu dk w f ,fv@dk cef@reS ;f ay;vk@d vnf; r&bl;// wu,fukd ud, k b hf ufuae pepfwusvyk f ay;zdk@ vkdtyfygw,f//aemuf+yD;awmh vkdtyfaewJh oltwGufyg tusKd;jzpfapygwJh t&mrsKd;vnf;jzpfap&r,f// 'grSom vufcH&&SdwJhola&m/ oGm;a&muf ay;a0olyg/ 'ghtjyif tvSL&Sifyg pdwfcsrf;omr_ jzpfapEkdifygw,f// usrtaeeJ@ udk,fhrSm pm;avmufaomufavmufjzpfap/tydktv#H&Sd=uwJholawGjzpfap/ apwem&Sd=u&if usrwd@k vdyk J awmawmifxrJ mS ae@ra&Smif/ nra&G; tvkyv f yk af e=uwJh jrefrm a&$@ajymif;tvkyv f yk o f rm;rsm;&J@ uav;oli,frsm;&J@tajctaeawGukd tjynft h pkH avhvmapcsiyf gw,f// tultnDawG ay;apcsiyf gw,f uav; i,frsm;&J@ vkt d yfcsuaf v;awGukd jznfph u G af y;apcsiyf gw,f// &k;d &k;d om;om;ajym&&if pDru H ed ;f aiG&rdS S uav;awGukd tultnDay;Ekid w f m r[kwyf gb;l //ud, k rhf mS &Sw d hJ enf;enf;av;xJuae aemufxyf enf;enf;av;cG+J y;D /qif;&JErG ;f yg; 'kuaQ &mufae=uwJh uav;awGukd r#a0vSL'ge;f tultnDay;Ekid =f u&if yd+k yD;rGejf rwfwhJ ukov dk &f wmaygah v h h /h / vkdtyfcsufrsm;eJ@ jynfhpkH=uwJh b0ydkif&Sifrsm; jzpf=uygap h h h h h

aqmif;

(25-09-2007) 27

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

odk‹aomf ppftpdk;&onf vlowfvufeufudk udkifaqmifaomolrsm; jzpfonfhtwdkif; &[ef;oHCm yckuLU òrd‹rS &[ef;oHCmrsm;udk vufjyef rsm;tm; ypfcwf owfjzwfawmhonf? &du k Ef u S zf rf;qD; awmhonf?zrf;qD;xm;pOf vl0wfvJ+yD; axmifcsvdkuf óud;wky/f "mwfwikd w f iG f csn/f óud;uGi;f pGyf zrf;/ &du k Ef u S f onf? jcif;onf Ak'
pufwifbmv ta&;tcif;udk t=urf;zufòzcd I JG urBmh ukvor*~ vHòk caH &;aumifprD S jrefrmEdik if t H a&;udk =um; 0ifaqmif&u G &f ef rpPwm tDA&m[if *rfbm&Dukd ap v$wcf o hJ nf? ppftpd;k &rS a':atmifqef;pk=unfukd awG‹ qHyk grnf[k ajymqdv k monf? od‹k aomf aESmifóud;rsm;t xyfxyfcsnf+yD; awG‹rnfomjzpfonf? a':atmifqef; pk=unftm; zrf;qD; xm;&mrS jyefvw $ +f y;D vl}u;D vl aumif;vdk awG‹qHk aqG;aEG;vdjk cif; r[kwaf y?

tukex f I tHjk uGro S m &[ef;oHCmawmfrsm; udk =udK;uGif;pGyf&dkufESufaer_ a=umifhvufonf;qdwfvuf xd y f e mol r sm;u vrf ; ay: xGuf qENjyaecsdef EdkifiHa&; ygwD r sm;/ typf t cwf & yf p J a&; tzGJ‹rsm;onf vufz0g; awmif remcJ h = u?

TonfrSm ,ae‹jzpfysuf onf[k ajym=um;=uonf? Tt aeaom jrefrmEdik if . H Edik if aH &;±kyjf y a&;tcif;rS aemufxyf ausmif;om; rsK;d qufopfawG ay:vmonf? quf wydkif;wp jzpfonf? vufv_yf&Sm; oGm;rnf? a':atmif qdk&v#if +idrf;csrf;pGm qEN qef;pk=unftm; vufcHawG‹qHkrnf jyaomolrsm;udk t=urf;zufòzcd JG ESrd f [k ausnm&jcif;yifv#if atmifjrif ESif;cJhI Tta&;tcif;rsm;/ qENjy r_ tydik ;f tptjzpf ±_jrifEidk yf gonf? yGJrsm;onf tqHk;owfoGm;jcif; &Sd/ onfah emuf Tv_y&f mS ; r&Sd qef;ppf&ef vdv k monf?88 rsK;d qufausmif;om; acgif;aqmifrsm; r_}uD; bma=umifh &yfwef‹&onfudk xJu wdr;f a&Smif vGwaf jrmuf qJ oHk;oyf&efvdkonf? jrefrmEdkifiHrSm k y_ &f mS ;r_}u;D udk oifcef;pm acgif;aqmifrsm;rS atmifjrifr_ &cJh 88 vlxv 28

trSwpf Of- 81 $ f ,l+y;D / wdu k yf JG t&Sed t f [keu f kd jrifrh m; rsm;/ tcsKŒd òr‹d e,frsm;rS jynfo‹l vw ap&ef rðyvkyEf ikd o f nfukd jrif&onf? awmf udk,fpm;vS,frsm;u A[kdrS trde‹f / n$e=f um;csuu f kd rapmif =h u ,ck pufwifbmv_yf&Sm; EdkifawmhbJ &[ef;&Sifvljynfolrsm; hf EN0ifjycJo h nf? rdcifygw. D vrf; r_ } uD ; wG i f Ed k i f i H a &;acgif ; aqmif ESiq tcsKd Œ onf tajctaeay;v#if n$efcsufrsm;/ OD;aqmif xdef;uGyfr_ csufcsif;yif yv†ifay: wufxdkif rsm;ryg&SdbJ jzpfcJh&onf? +yD; tpdk;&rif;rsm;xdkifonfh zsm tvkyform;0efxrf;rsm; uav;udk udkifum apmifhpm;ae G pf mG yg0ifcjhJ cif; r&S/d olrsm;vnf;&Sdygonf?OuUXaygif; u pkpnf;nDnw d yf gc[ hJ efrsm;ESihf wm ajrmuf rsm;pGmxJu ae&m0if vrf;ab;rS vku k yf gcrhJ _ r&Srd _ wd‹k a=umifh ,lrnfh olrsm;vnf; trsm;t 0ef&pdS mG vdu f rm;xkrsm;tm; 0kid ;f &Hr_ r& jym;&S d y gonf ? jynf y wG i f v nf ; tvkyo jynfwGif;u trmcH tiftm;rsm;&Sd ojzifh Tr# xkxnf r}uD;rm;cJyh g? onf[k yg;pyfu ajymoHrsm;vnf; pifppf jynfyrSmzG‹J pnf;xm; =um;ae&onf? trSew f u,f [kwf v#i/f xda&mufpmG vkyu f ikd f Ekid v f #if aom tvkyform;or*~wdk‹onf f rm; awmh tawmfyif aumif;rnf[ h ef&dS jynfwiG ;f rSm trmcH tvkyo onf? od‹k aomf tm;&p&m }u;D }u;D rsm;udk or*~tjzpf zG‹J pnf;xm;Edik cf hJ k &m xl;jcm;r_rsK;d &SEd ikd f rm;rm; r&Sv d aS y? a&G;aumufyt JG Edik f v#if wpHw hJ bmr# rðyvkyf &ygwrD sm;rSacgi;f aqmif}uD; tcsKŒd u onf? bmrS r&Scd I f nf? 88 ausmif;om;rsm; vrf;ay:xGuf cJah =umif; avhvm oH;k oyfEikd o jynfy&Sd tvkyform;rsm;tzJG‹rsm;rS vmonfw h ikd f olw‹kd EiS hf roufqikd o f vdk jzpfaeonfuvnf; txl;yif tckdiftrm OD;aqmif n$efjyEdkifrnf qdv k #if tawmf[efusayrnf? 0rf;enf;p&myif? &[ef;oHCmawmfrsm;udk =udK;uGi;f pGyf &du k Ef u S f aer_a=umifh vufonf;qdwf vufxyd ef molrsm; u vrf;ay:xGuf qENjyaecsed f Edik if H a&;ygwDrsm;/ typftcwf&yfpJa&; tzG‹J rsm;onf vufz0g;awmif rem cJh=u? vl trsm;u a0zefonfh wd k i f a tmif Ed k i f i H a &;ygwD r sm;rS acgif ; aqmif t csKd Œ wH k % S d b ma0 aeEkdifvGef;onf? vli,fwm0efcH rsm;/ trsK;d orD; pnf;±H;k a&;wm0efcH

vlxk tHºk urG o _ nf t a=umif;t&m rsm;pGma=umifh xyfrH ay:aygufEdkifygonf? òrd‹e,fwckcsif; aomf‚if;/ wEdik if v H ;kH aomf‚if;/ tH=k uG r_rsm;jzpfEikd o f nf?od‹k aomfwEdik if v H ;kH taxGaxG oydwf v_y&f mS ;r_awmh r jzpfEikd af o;? wajz;ajz;csi;f qifu h J qifu h J jzpfay:vmEkid yf gonf? quf oG,fa&;tm;aumif;pGmjzifh pepfw us vkyo f mG ; Edik o f nfw h ikd f tzG‹J t pnf;qefpmG aumfrwDrsm;zG‹J +y;D wEdik f iHv;kH taxGaxG oydwu f kd zefw;D & ,lEikd &f ef vdo k nf?

Ed0k ifbm-4-2007 0ef}uD;csKyfa[mif;OD;Ekonf 88 vlxv k y_ &f mS ;r_wiG f OD;ae0if; t pdk;&udk pifòydif tpdk;& zGJ‹pnf;um csufaumif;udk tvJ xdk;jycJhonf? ausmif;om;rsm;vdk aemuf uae vufo;D vufarmif;wef;um vrf; ay:rSm qENjyaejcif;r[kw/f zsmcif;I xdik rf nfh olvnf; r[kwaf cs? ol‹t vkyf ol odonf? ,ck 88 umvvdk r[kwf awmh/odk‹aomf oifcef;pmrsm; r,l jzpf=u/ ausmif;om;awG/ &[ef; oH C mawmf a wG wm0ef a us oGm;=uonf? b,folawG wm 0ef a us&ef vd k t yf a o;oenf ; ? EdkifiHa&;ygwDESifh tvkyfo rm;0efxrf;wd‹k rmS wm0efaus&ef vdk tyfygao;onf? tu,fI Edik if aH &; ygwu D Edik if aH &; tvkyf vky+f y;D / t vkyform;awGu wEdkifiHvHk;oydwf jzifh vkyfief;cGif oydwf arSmufv#if ppftm%m&Siftkyfpkukd csKd;zsuf ypf Ekdifrnfjzpfonf? tb,fa=umifhqdk aomf Edik if aH &;ygwu D tpd;k &zG‹J +y;D t vkyform;rsm;u tvkyf rvkyfa&;/ vrf;ay:rxGuaf &;jzifh oydwaf rSmuf v#if ukvor*~vHkòcHa&;aumifpDrS tDA&m[if *rfbm&Donf &efuek Ef iS hf e,l;a,mufodk‹ acgufwHk‹acgufjyef oGm;&rnfh oHwref}u;D wOD;jzpfomG ; rnfrmS aocsmonf[k qdv k #if rSm; tHrh xif æ ?

cdik af tmifausmf

(ppfawG)

29

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

&ifc±JG rHk a&mufcif tay:xyfavomaqmifav;rSm pum;xdik af jym ol ajym/ rdb k ikd ;f zke;f av;awGe@J tvky±f y_ o f l ±_y/f rd;k a&eJ‹twl avjyif;urn‡m rwm wdu k af evd‹k avomaqmifxJ 0ifvmolu vmeJ‹? olw‹kd jrefrmjynf om;wodkufayghaemf?

vm=uw,fav? usaemfw@kd uawmh rdk;vif;ayguf xdkifbdk@ qEN&Sdygw,f? 'gayrJh &JawGu jyefcdkif;vdk‹ n 12 em&D ausmw f meJ@ jyef vmcJ=h uw,f” vdk‹ csif;trsKd;om;vli,fwa,muf trsK;d orD;awG&ŒJ avjyif;udk xd;k azmufjri‡ w fh ifajymvdu k w f hJ pum; u ajymygw,f? oHoo hJ u hJ kd em;xJukd rxifrw S b f J wd;k 0ifvmw,f// “aumifrav;u oem; ygw,f[,f? ol@tarudk vkyaf u|;aewm? tazuvnf; qk;H oGm;wm=um aemuf w&uf reufrmS +y?D b,fou l rsm; owfvJ rodygb;l at? &ufpufvu kd w f m” wJ?h vnf; tjyifrmS u rd;k eJ@ avu tvk t,uf tm;csi;f òyid af eayr,fh ud, k hf [kwyf gw,f? we*FaEGae@ ae@cif;a=umifawmifrmS yJ jrefrmEdik if o H l Ekid if o H m;awG wzGzJ JG a&mufvm ae csif;trsKd;orD;av;wa,muf tdrf&SifawG tjyifoGm;aewkef; towfcH& wke;f yg? towfc&H wJh olav;&JŒ rdcif &Smw,f? ol‹tyd cf ef;xJu tdy, f mrSm aoG;tvl;vl;eJ‹? vnfyif;rSmuef‹vef‹ crsm ai rG wwfEikd v f ‹kd ol‹orD;av;&JŒ jzwf vS;D xm;wJh "m;'%f&muae ,kpd rd ahf ewm jrif&ufp&mr&Sb d ;l ? tJ'n D u ±kyu f vmyfukd ae&yf&if;uae vmr tdu k af Zmjynfo@l aq;±krH mS xm;w,f? &ifc&JG t Hk eD;u avomaqmifrmS csi;f =unfEh idk yf gb;l ? "mwfy±Hk u kd +f y;D vlóueH ‹J trsK;d om;/ trsK;d orD;awG pk±;Hk 0dik ;f zG@J ae=uwmayg?h ±kyt f avmif;udk =unfch iG /hf xnf h ay;vd k u f y gqd k v d k ‹ tvª a iG udik cf iG rhf ay;bJ wnvk;H &JawGu tvSnu hf s apmif=h uyfaecJyh gw,f? olw‹kd aumuf+yD; ±kyu f vmyfukd rjzpf jzpf awGu usrwd‹k pka0;aewmudk jyefcikd ;f vdu k w f ,f? wJeh nf;eJ@y@kd z‹kd pDpOf=uygw,f? jrefrm EdkifiHom;awG[m tdkufaZmòrd‹rSm “usaemfw@kd olwyg;Edik if rH mS tckvkd &uf&ufpufpuf towfc&H óu&H m tvkyf vkyo f al wG jzpfwhJ t wJh tay:rSm &ifemp&myg? aqGrsK;d r&S/d todrw d af qG &Sm;wJh wpdr;f e,frmS avsmuf rwwfEikd o f al wGtzd‹k tvª tckvkd jzpf&yfa=umifh pmemr_e@J wwfEidk w f o hJ al wG oGm;=u&atmifv@kd bk&m; aiG &lyD; 50 txuf xnfh0ifEkdifol ausmif;rSm a=ujimygw,f? tJ'ge@J vli,fawG tawmfrsm;rsm; 'Dae&mudk eJyg; ayr,fv h nf; wwfEidk o f al wGu awmh 500 uae 1500 t=um; xnf=h uygw,f? &ly;D waomif;ausmf &ygw,f? tdr&f iS jf zpfol J.C Malsa -wma uvnf; &ly;D 3000 xnf0h if ygw,f? tdr&f iS u f ±kyu f vmyfukd ol‹ taeeJ‹ jrefrmjynfukd jyefryd@k Ekid cf ahJ y r,fh ema&; tpDtpOf twGuf ol‹ tdrrf mS yJ vky+f y;D olaewJh &yfuu G f ocsKõif;rSm ðr‡yfESHapvdkygw,f?

wdww f w d yf ek ;f rSmvm;

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345

rD;rD;cg;

30

trSwpf Of- 81 &J ESpaf ,muf xyfa&mufvmygw,f? &ifc&JG Hk udk r=umc%qdo k vdk oGm;=unf=h uvGe;f vd@k oufqikd f &muawmif usrwd‹k vlawGukd wm;,l&ygw,f? t csed =f um+y?D Adu k q f maeayr,fh 'Dae&muae rcGgEidk =f ubJ/ a&mufolawGom rsm;oxuf rsm;vmygw,f? &yfpJ &ef [efrjywJh rd;k udk xD;wacsmif;eJ‹ tefw&k if; usr vnf; tjyifrmS &yfapmifh aevdu k yf gw,f? avom aqmifxrJ mS vlawG jynfu h syaf ewma=umifh usreJ‹t wl vl 20 avmuf rd;k xJavxJ &yfaepJyg? tm;vH;k rSm apmifah r#mf aewmuawmh q&m0ef&@J ppfaq;awG@&Sd csuyf g? 'gayrJh q&m0efukd awG@cGihf r&&Scd yhJ gb;l ?&Jt&m &Sw d a,mufudk ar;jref;=unfah wmh olu “usaemfw@kd tck tcsed rf mS ajymvd@k r&bl;? rk'rd ;f usiw hf mawmh r &Sb d ;l vd@k q&m0efu ajymw,f”vd‹k wdak wmif;jywfom; wJh tajzudk ay;vmygw,f? vdt k yfwhJ pm&Gupf mwrf; ay:wGif ±kyu f vmyf ,lr,fo h u l vufrw S x f ;kd ay;vdu k f &ygw,f? avomaqmifxrJ mS yJ qkawmif;yJG tpDt pOfukd tcsed f tenf;i,ftwGi;f vkyv f u kd +f y;D ol‹rcd if ZmwdjzpfwhJ zvrf;òr‹d uykd @kd z‹kd tm;vH;k [m pdwrf aumif; pGmeJ‹yJ xGucf gG vdu k =f uygw,f? wyg;EdkifiHrSm cdkv_Hvm&ol tdrfazmftrsKd;o rD;wd@k &ŒJ b0[m rvkòH caH yr,fh wjcm; enf;vrf;u r&S/d udk,f@EdkifiHrSm 0rf;pm&Sm&zdk‹u tcuf/ qif;&JEGrf;yg;r_ a=umifh ynmudak umif;aumif; roifEidk /f 'gawGa=umifh 'Duv kd m+y;D t0wfav#m/f tcsut f ðywf/ uav;xde;f / ausmif;óuad usmif;yd@k pwJh oif,pl &m rvdb k J tvG,f wul wwfEidk w f hJ tdraf zmftvkyef ‹J 0rf;&SmazG&olawG reJ vSygb;l ? xif;/ rD;aoG;eJ‹ xrif;[if; csuv f mcJw h hJ jref rm tdraf zmfav;awG[m rDZ&kd rfjynfe,fukd a&mufwhJ tcg tqifhjrifh rD;zdkacsmifrSm *ufpfrD;zdkudk udkifwG,f &awmhwma=umifh tcuftcJ pawG‹ygw,f? t0wf av#mpf uf rok;H wwfv‹kd oif,l &ygw,f? 'gawGu awmh jzpfavh jzpfx&SdwJh[m wckygyJ? qdk;wmu tdrf&SifawGqDu rzG,fr&mpum;awGeJ‹ tESdrfcH&wm ygy?J tdr&f iS af umif; &olawG &So d vd/k tayguq f ;kd ol awGe‹J wd;k vd‹k uawmh we*FaEGw&ufawmif tem;r

Ed0k ifbm-4-2007 ay;wwfygbl;? rDZ&kd rfav;[m tdraf xmif&iS f trsK;d orD;awG yg tdrt f jyifxu G f vkyu f ikd +f y;D / tpd;k &0efxrf;awGxrJ mS trsK;d orD;awG yg0ifvyk u f ikd af ewmyg? aiGa=u;jrifrh sm; wJh vlcsrf;om tdrfawGrSm tdrftvkyfawG twGuf tdraf zmf 2a,muf/ 3a,muftxd xm;wwfygw,f? tdr&f iS u f oabmaumif;&if vctjyif t0wftpm; yg qifay;wwfygw,f? vcudv k nf; b%frmS pkxm; ay;wwfygw,f? wcsKdŒusawmhvnf; trsm;}uD;cdkif;/ qlyrl mefr+J y;D vc 200 avmufom ay;wwfygw,f? rdZ&kd rfrmS tdraf zmfawG[m we*FaEGae@ bk&m; 0wf ð ycsd e f u vJ G + yD ; wjcm;tcsd e f r S m tjyif x G u f w J h tav@tx tifrwef eJyg;ygw,f? wjcm;A[kow k &SmazG qnf;yl;cGit hf wGuv f nf; tcsed f ray;Edik yf gb;l ? wae@wmvk;H tdrrf u _ pd x P rJ mS vk;H axG;&pfywfaewwf ygw,f? tdkufaZmfrSm jrefrmtrsKd;orD; tdrfazmfawG udk rSwfykHwif+yD; twwfynm oif=um;ay;aewJh Farendo Integrated Women Development Center (FIWDC) tzG@J rSm pm&if;0ifoal ygi;f 700

ausmf &Syd gw,f? tckvkd jrefrmhorD;ysKad v; owfjzwf cH&wmeJ‹ ywfouf+y;D &JawG/ oufqikd &f mawGXmeawG udk trsK;d orD;tzG@J jzpfwhJ MHIP acgif;aqmifawGu awG‹qk+H yD; tdraf zmfav;bufu &yfwnf jycJyh gw,f? FIWDC tzG@J e‹J vufwv JG yk u f ikd w f hJ Natio -nal Domestic Worker (NDW) tzG@J u tdraf zmf

awG vkyftm;c eJyg;aewma=umifh tcufawG@aewJh trsK;d orD;awGukd ulno D vd/k tdr&f iS ef ‹J tqifrajyvd‹k aep&m r&Sd jzpfaeolawGuv kd nf; tzG@J uae zGiahf y; xm;wJh Peace Home taqmifrmS aecGiahf y;+yD;/ tdrf &Siaf umif;awG &Smay;wwfygw,f? olw@kd tzG@J u jref rmEdik if o H m;awGtrsm;qk;H wufavh&w dS hJ bk&m;ausmif; awGrSm emrnf pm&if;ay;oGif;zdk‹ vdkufvH wdkufwGef; E_d;aqmfr_awG vkyfcJh=uygw,f? “ol aoqk;H wmudk tm;vk;H odxm;ovd/k usaemfw@kd vnf; tJ'd tjzpfrsK;d xuf ydk rjzpfapcsiaf wmhb;l ? 31

trSwpf Of- 81 aemufyikd ;f rSm tcuf tcJawG awG‹&if csucf si;f t a=umif;=um;Ekid af tmif/ tdraf zmfawG wpkwpnf;xJe@J tm;vkH; yl;aygif;Edkifatmif/ emrnfay;oGif;cdkif;xm;yg w,f? "mwfyeHk @J wuGayhgaemf” vd‹k NDW wm0efcH rpPwmrd;k qufu jrefrmc&pf,mef rdwo f [m& bk&m; ausmif;rSm +yD;cJw h hJ ZGev f 24 &ufae@u bk&m;0wfðyyGJ tpDtpOf t+yD; ajymjycJhygw,f? olu quf+yD; “tdrfazmfawG[m rDZdk&rfrSm tawmfrsm;ayr,fh pk±;Hk zd@k tawmfcufw,f? tdr&f iS u f rxGuef ‹J v@kd ajym&if xGucf iG hf r&wmawG &Sw d ,f? ud, k f oabmeJ@ud, k f bmrS vkyyf ikd cf iG hf r&S=d ubl;? olw@kd rSm &oifh &xdu k w f hJ tcGit hf a&; twGuf usaemfw@kd u a&SŒuae vkypf &m&Sw d m vkyo f mG ;r,f? olw@kd uaemuf

Ed0k ifbm-4-2007 u &J&J0hH0Hh vkdufzdk@ vdkygw,f” vdk‹ ajymygw,f? vkyf&JolawGuawmh qENjyif;jyif;eJ@ pkpk±kH;±kH; &Sdae apcsifygw,f? todkufxJu tjrefqHk; xGuf+yD; yso H ef;&r,fh tajctaeuvnf; wdu k w f u kd w f eG ;f wGe;f &Sv d maeygw,f? jrefrmtdraf zmf trsK;d orD;awG Ed;k x &vdrrfh ,f? &J&ifo h ifyh g+y?D wu,fuawmh pnf;vk;H jcif; [m tiftm;w&yfyg? tm;wif;+yD; a&SŒc&D;udk quf& ygO;d r,f? rvGwaf jrmufwhJ =um;u pkpnf;nDnw G rf e_ ‹J tm;cH wif;&atmifyg? wu,fu h n kd n D w G rf o S m wdww f qdw0f ifa&muf vmwJh tdraf zmfb0udk tqH;k owfEidk rf mS rd‹k yg?'Db0u ae wu,fyJvGwfajrmufzdk‹uawmh c&D;pOfawG qifh um qufum useaf eOd;rSmyg?tJ'd twGuv f nf;yJ æ?

pmrsufESm-48 rdk;rdk;(tif;vsm;)rStquf rjyefbJ ta=umifom; jyef=unfah eonf/ uíerf u bmvky&f rSe;f rod? &Suo f vdk jzpfomG ;rdonf/ twef=umrS qufav[k pdwrf ygw h ygajzonf/ a&mufrv d ufprd@k zke;f udk jrefjrefajym+y;D vk&d r,f &,lvmaom rwfaphwaphuv kd nf; xm;cJ&h aumif;Ed;k Ed;k jzpfrad o;onf/ aemufq;kH aus;Zl;wifygw,f[al om pum;wcGe;f udo k m cyfww dk adk jymI jyefxu G v f m&m aemuf rS oHwcH g;udk cyfaqmifah qmifh qGyJ w d v f u kd o f u H kd pdwrf csr;f ompGm =um;vdu k &f ao;./ onfae&ma&mufrS uíerf tvGef +i;D aiG@vmrdonf/ rjroef;udv k nf; atmufarhovkv d kd &Sd onf/ bmyJjzpfjzpf aeraumif;bl;qdv k #if ysmysmovJ vm jyKpak z:&./ a':pyfp}k u;D onfyif qefjyKwf wcGuaf wmh vmwdu k w f wfao;onf/ ,ckawmh uíerf rSm taz:rJh ae&acs+y/D uav;wzufEiS hf tjyifvnf; rxGuw f wfaom uíerf tzd@k tjcm; oGm;p&mvrf;r&S/d tvSLtwef; oma&; ema&; vnf; rnforl # vmrzdwaf cs/ wavmu tay:xyf wGif {nfch yH JG wckck vky[ f efw. l / um;}u;D um;i,fawG vmvdu k f =uonfrmS uíerf wd@k tdraf &S@yif jynfu h syo f mG ;./ pm;=uaomuf=u aysm=f uonfrmS vnf; nOfeh ufoef;acgif wdik yf if/ rnfonft h xdr;f trSwyf u JG kd rnfoal wGu usi;f y onfuykd if uíerf wd@k rodacs/ we*FaEGae@ armiftvkyrf oGm;&I uíerf wd@k om;trdo;kH a,muf at;at;vlvl xkid af e=upOf vlac: bJvu f kd wtm;ESyd v f u kd o f =H um;&./ wHcg;zGiv hf u kd v f sif awm rSuíerf . a': }u;D awmfol a':+ird ;f u ol@x;kH pH twdik ;f pum; udak tmf}uD;[pfus,f ajymqdv k suf 0ifvmawmhonf/ w u wJawmf/ nnf;wd@k tdr&f mS &wmuvJ acwfysu}f uD; vl aysmuf&mS &wm usaewmbJ? iguvJ tdref H ygwaf rhomG ;vd@k atmifoajypmtkyw f u kd u f OD;armifarmiftrd v f @kd vku d af r;wm b,forl S rodb;l wJah t? igt=hH owmu nnf;wd@k [kb d ufcef;uawmif rodb;l wJ?h tHah &m ar;wJv h u l kd awmif pm;awmh 0g;awmhrvdk jyef=unfv h u kd af o;w,f/ wuwJ a': }u;D u ol@x;kH pHtwdik ;f wuwJ [laom pum;udo k ;kH I oH;k Iajymaeonf/ aeygt;kH / 'ge@J t&iftrd u f bmjzpfv@kd v/J t&iftrd u f vm;/ [d-k tif;-cktrd u f ydak umif;vd@k ayg ah ': }u;D &J@? &yfuu G u f vJ'u D ydak umif;w,fav? [drk mS u vlawGu vJpyfpyfppk k &_y&f y_ &f u S &f u S f &efjzpf=ubm=ueJ@? pdw&f y_ v f @dk raecsiw f meJ@? tr,fav; awmf? wuwJ 'Dvb kd aJ yg?h w a,mufe@J wa,muf tcef@roif&h if jzpfwmbJ/ +y;D awmh &if; &if;ES;D ES;D &dik ;f yif;ulnv D @kd? ta&;&S&d if tm;vJu;kd &ao;? ckae &mujzifh wuwJ?wa,mufe@J wa,muf [db k uf 'Dbuf tdrcf si;f uyfaewmawmif todvyk af z:r&? 'grsK;d awG ayg?h +rKd @v,facgif ae@cif;a=umifawmif vlowfra_ wG? "jrwdu k rf _ awG jzpfv@kd awmif b,forl rS odwm? a=umufp&m at-wuwJ a': }u;D uajym&if; armifb h ufo@kd vnf;vSnI hf uíerf udk ar;aigjh yum ajymvku d af o;onf/ olujzifh 'Dvykd gb?J [drk mS raecsib f ;l ? 'DrmS raecsib f ;l eJ@ tawmf*s;D xlwhJ aumifr uíerf u bmr# jyefrajymrd/ wu,fawmh aemufxyf b,fvkd ae&mrsK;d rSm aecsiyf gonf[k *s;D xl&rnfuykd if uíerf rodawmhygacs/ ? 32

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

tm[m& pmtk y f p if ,ckvtwGuf pifwifpm

“tckacwf vlrsm;pk bmjzpfaeovJ odvm;? bored, timid,fearful,fatigued and unmotivated.ysi;f aew,f? wGe@f qw k af ew,f? a=umufaew,f? tm;ukeaf e w,f? vkycf sipf w d rf ±Sb d ;l ? (q&mawmf OD;aZmwdu)

q&mawmfOD;aZmwdu

( r[mNrdKifawm&)

]vGwfvyfaompdwf} 2006/arvwGif odyyH` EkH ydS w f u kd rf S tkyaf &-5000txd yxrt}udraf jrmufxw k af 0jzef@csd cJhygonf? -q&mawmfa&;om; xkwfa0cJhaom bmoma&;pmtkyf ajrmufrsm;pGmxJrS wrlxl;jcm;pGm ,ae@rsuf arSmuftajctaeESiv hf ufawG@uu kd n f +D y;D wurBmvH;k wGif Freedom, Liberty, Independence paom pum;vHk;rsm;jzifh a&yef;pm; toHk;rsm;aecsdef usaemfwdk@ jrefrmvli,frsm; vGyfvyfa&;/vGwf vyfr_ ESifh vGwfvyfonfqdkonfrSm tb,fenf;[k@ pl;prf;avhvm aecsdefwGif tcsdefudkufay:xGuf vmonfh pmtkyfaumif; wtkyf[k@qdkaomf rSm;rnf[k@rxifrday? vlwikd ;f onf vGwv f yfru _ kd vdck si=f uonf[@k ajymqd=k uonf? b,fvkd vGwv f yfru _ kd vdck siw f mvJ? vkyfcsifwm tm;vHk;udk pdwfxifwdkif; vkyf&wmudk vGwfvyfonf[k@ qdkvdkwmvm;?tJh'g Om%fr±Sd onfh uav;qefaom vlawG. txifrmS ;r_ jzpfonf?vGwv f yfro _ nf pdwx f ifwikd ;f vkyv f @kd &wmudk rqdkvdkbl;?oifh roifh?rSef rrSef pOf;pm;qHk;jzwf+yD; yk*~KdvfpGJ?tkyfpkpGJrygbJ toifhawmfqHk; /taumif;qHk; trSeq f ;kH vkyw f m[m vGwv f yfr?_ b,fou l rS vGwv f yfru _ kd ay;vd@k r&bl;?rdrw d @kd bmom jzpfatmif vky, f rl S &ygonf? q&mawmf. ‘vGwfvyfaom pdwf’ pmtkyfwGif-vG,fwmawGudk vkyfcsifoltwGuf cuf w mawG [ m =umavrsm;av jzpf v mr,f ? cufwmudkrS vkyfcsifwJholawGtwGuf cufwmawGu =umavenf ; av jzpf o G m ;rS m yg? - udk,fhwm0ef udk,f,lwJhol[m =umavav ol@b0[m tqifajyavavyJ? wm0efudk ydk+yD; ,lEdkifavavjzpfoGm;w,f? udk,fhwm0efudk,f r,lyJeJ@udk,fhwm0efudk olrsm;vuf xJ xnfhvdk@±Sd&if udk,fhb0yg olrsm;vufxJ a&mufoGm;r,f? udk,fhwm0ef udk,f,lyg? olwyg;vufxJ b,fawmhrSrxnfhygeJ@?yifyef;rSmudk ra=umufygeJ@/yifyef;rSm a=umuf aewmudku yifyef;aewmyg[k@ a&;om;xm;onfudk zwf±_&&if;-onfvonfr#ESifh em;ygOD;rnf?

tm[m&0dik ;f awmfom;wOD;? 33

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

armifp;dk csdef 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234

atmufwdkbm 26/ 2007 “(ppftkyfpk) olwdk@a&;qGJ wJh zGJ@pnf;yHk tajccHOya'udk us aemfwdk@ jynfolawGb,fvdkenf;eJ@ rS vuf rcHbl;? jynfhol@qEN rygyJ axmufcH yGJawGudk wkdif;jynf tESH@ rSm vkyfaew,f? 'D ae&mrSm ajym csif w ,f ? wu,h f jynf o l @ qEN u d k odcsifw,fqdk&if 'Drdkua&pD tcGifh ta&;awGay;+yD; vGwfvyfpGm qEN xkwfazmfcGihfay;vkdufyg? usKyf&J&J }uD;ajym&Jw,f? oef;ig;q,f (50) ausmf jynfolawG[m cifAsm;wdk@&JŒ twkta,mifnDvmcHudk raxmuf cHwJh/ cifAsm;wdk@udk qef@usifwJhaºuG; a=umfoHawG[m ArmjynfwEdkifiH vHk; zHk;v$rf;oGm;wmudk cifAsm;wdk@ =um;&vd r h f r ,f ? ” “wef;wl&nfwlr_&SdwJh/ ppf rS e f w J h awG @ qH k a qG ; aEG ; a&; vk y f y g? jynf o l u d k trS e f t wd k i f ; csjyyg? 'g awGudk wckrS razmfaqmifyJ cifAsm; wdk@zmom pdwfwdkif;usvkyfaer,f qdk&ifawmh cifAsm;wdk@ Zmwfodrf;r aumif;bl; qdkwmudk usKyf&J&J}uD; ajymvd k u f r ,f ”

88- rsK;d qufausmif;om; acgif;aqmif udkatmifEdkif&JΠajym =um;csuf 2007/ atmufwb kd m 24/ aemfa0; DVB toHvi$ cfh surf S -

av;pm;&aom &J a bmf w d k @ -'DpmxJrmS 2007 =o*kw/f pufwbFm/ tHºk uG awmfveS rf }_ u;D t+y;D rSm qlnyH u G af vm ±du k af ewJh Edik if w H um zdtm; ay;a&; aºuG;

wyfO;D okhd tdwzf iG afh y;pm (54)

a=umfoaH wGe@J ywfoufv@kd ðciH +kH y;D aqG;aEG;=u&atmif? 'Drdkua&pD tiftm;pkawGxu J tawmf rsm; rsm;[m w±kwftpkd;&&JŒ Armppf tkypf t k ay: tumtuG,af y;ae r_/ axmufyu hH n l aD er_awGukd qef@ usif qENjy ae=uw,f? Edik if w H umrSm&Sw d hJ w±kwo f ±H ;kH awGa&SŒrSm ArmjynfbGm; wdkif;&if;om;awG aum/ a'ocHawGyg qENjy ae=u w,f? 'Dpmudk ra&;rD vGefcJhwJh ESp&f uf atmufwb kd m 24 rSm 12 Ekid if &H dS w±kwo f ±H ;kH awGa&SŒrSm qEN jy cJ=h uwm ylyal EG;aEG;yJ &Syd gao; w,f? aemuf wrsK;d uawmh ukv or*~vðkH caH &;wyfawG ArmjynfxJ 0ifa&muf+yD; vlxu k kd ulnaD pmihf a&Smufz@kd aemufwckuawmhtar &duefu wyfawGe@J ArmjynfxJ 0if a&muf+yD; xifwdkif;usJ tEdkifusihf aewJh rdpm> t±dik ;f tpkid ;f ppftyk pf k udk qH;k rzd@k / trsK;d om;jyefvnfoihf jrwfa&; vkyaf y;zd@k pojzihf atmf

[pfawmif;qd=k u/pma&;+yD;awmif; qd=k u/ tifwmeufuae awmif; qd=k ueJ@trsK;d rsK;d awmif;qd[ k pfaºu;G cJh=uwmyg? 'gawGe@J ywfouf+yD;&Jabmf wd@k qef;ppfo;kH oyfc=hJ u+y;D vd@k xif ygw,f? usaemfuawmh vGecf w hJ hJ 19 ESpu f vkd Edik if w H umzdtm;ay; a&;/ ukveJ@ukvvHðk cHa&;wyf 0if a&;twGuf zdtm; ay;a&; a&pD; a=umif;xJ tvl;vl; tvSdrfhvSdrfh xyfrH arsmygoGm;rSmudk tvGefyJ pdwfylyef aerdw,fAsm? vGefcJhwJh 19 ESpu f wnf;u Edik if w H um zd tm;udk 'Dru dk a&pD tiftm;pk t awmfrsm;rsm;u ar#mfcJh=uwmyg? Armjynf zufqpf ppftyk pf u k kd Ekid f iHwumu zdtm; ay;Edkif&JŒvm;? Ekid if w H umu xdxad &mufa&muf zdtm;ray;Edik cf yhJ gb;l ? wcsKŒd Edik if u H zd t m;toih f t wih f a y;ygw,f ? tar&duefu ukeo f , G af &; jzwf awmufcJhw,f? tmpD,HEdkifiHawG 34

trSwpf Of- 81 uawmh vlv,f tusq;kH yJ? ukvor*~uawmh w av#mufv;kH ppftyk pf u k kd vl@tcGit hf a&; rcsK;d azmufz@kd / vlxak cgi;f aqmifa':atmifqef;pk=unfe@J tusO;f om; awGukd v$waf y;zd@k / aemufyikd ;f rSm trsK;d om;jyefvnf oihjf rwfa&;twGuf pm;yG0J idk ;f rSm awG@qkH aqG;aEG;=ubd@k txyfxyf awmif;qdkcJhw,f? b,fvykd jJ zpfap ppftyk pf u k awmh b,fo@l ukd rS *±krpdu k w f m? tm%mudk vufvw $ v f u kd &f rSm pk;d vd@k acsmifydwf t±kdufcHae&wJh acG;jzpfaecJhwm? tm%m udk xdyg;rSmpd;k vd@k t&dyjf rifwmeJ@ xd;k a[mifaecJ&h / xd;k [yf aecJ&h wm? acsmifyw d f t±ku d cf aH e&wJh acG;tjzpf a&mufaewJh ppftyk pf t k wGuf ta=umufq;kH &efo[ l m vlxyk ?J cg;udw k ufz/d acgi;f udzk rf;ESrd /f vufuzkd rf;csKyf/ ajcufzk x d m;/ puUe@f rjywf zdEydS af ecJ&h wJh twGuf wae@ ae@wcsed cf sed rf mS vlxu k awmfveS =f ur,f/ tHºk u=G ur,f qdw k m rodv@kd r[kwb f ;l ? odw,f? 'ga=umihf rdik f 8 axmif ausmaf 0;wJh ukvor*~urkd a=umufz;l / puUe@f wdik ;f rSm zdErdS x f m;ae&wJh vlxu k kd a=umufw,f/ ppf wyfu wyfwiG ;f ykeu f efra_ wG jzpfay:vmrSm a=umuf w,f/ ppfwyf[m vlxktwGuf ppfwyfjzpfoGm;rSm tifrwef pdk;&drfw,f? apmapmu ajymcJhwJh EdkifiHwumzdtm;udk jyefqufyghr,f? EdkifiHwum tajctae[m ±_yfaxG; ygw,f? tr,fykwf&JŒol@ csnfcifyJ? wvdrfESpfvdrf vdru f m±_yq f w kd mrsK;d ±_yaf xG;ayGvD aew,f? 'D=um;xJ rSm EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ tusKd;tjrwfawGeJ@ v_yf&Sm; quf q H a e=uwmjzpf w ,f ? trS e f w &m; aemuf u d k vdkufae=uwm r[kwfbl;? tusKd;pD;yGm; aemufudk waumufaumufvu kd af e=uwm? urBmt h a&;tcif; xJrmS oHawG wrefawGqw dk m ajraG wGy?J wcgwavrSm trSew f &m;e@J Edik if w H umu oHwrefawG[m '\*D&d Zmwfxu J orifvu kd f tuvdk trSew f &m;udk teD; rSm awG@&ufe@J rqkwzf rf;Edik yf J a0hvu kd /f 0ku d v f u kd /f a&Smif wdr;f vdu k f jzpfaew,f? wu,fu usaemfw@kd &Jabmf wd@k &ŒJ vlxk tenf;tusO;f eJ@ 'Dru dk a&pDtiftm;pkawG u ody+f y;D ud;k pm;vGe;f vd@k ar#mv f ihf ae=uvGe;f vd@k yg?Edik f iHwumqdw k m e*dx k u J tJ'v D ydk gyJ jzpf±;dk jzpfpOfxu J jzpfpOfwckyg? wcsux f J ajym&&if ody+f yD; tm;rxm; =uaphcsib f ;l ? tm;xm;vGe;f awmh ESp+f yD; ,H=k unfvm

Ed0k ifbm-4-2007 w,f? 'Dawmh rdrd pdw"f gwt f iftm;eJh rdr, d =kH unfr[ _ m av#myh g;vmw,f?ud, k v hf w G v f yfa&;/ud, k v hf w G af jrmuf a&;udpu P kd ud, k w f ikd u f , kd u f s rvky/f tm;rxkw/f r±ke;f uefyJ wvGq J yH if aumif;aewwfw,f? usaemfw@kd v@l tzGJ@tpnf;}uD;&JŒ t}uD;tus,fqHk; ydkifqkdifr_[m jynfov l x l &k ŒJ pdw"f mwfyJ jzpfygw,f &Jabmfw@kd ? tJ'D pdw"f mwf[m ñuv H o DS mG ;&if/yde±f ŒH_ oGm;&if/aysmn h ahH v#mh &JomG ;+yq D &kd if usaemfw@kd vl@tzG@J tpnf;&JŒ tem*wf [m vuf&Sdca&mif;vrf;xufydk+yD; =urf;wrf;cufxef ygvdrfhr,f? usaemfwdk@awG[m pdwf"mwfcGeftm;awG zG@H òz;d xufjrufatmifvyk =f ur,fq&kd if/ [kEd ikd if t H m;ud;k / ukvvHðk cHa&;wyf tm;ud;k eJ@ ,Hrk w S yf t kH yf+yD; tm;ud;k aevd@k rjzpfb;l ?ud, k t hf rsK;d om; jynfov l x l &k ŒJ pdw"f mwf cGeftm;zGH@òzd;r_xufjrufatmifvkyfrS tem*wf[m vGwfvyfjcif;eJ@twl awmufyvmrSm jzpfw,f? vlx[ k mtc&myJ/ tajccHtusq;kH yJ? vGecf hJ wJhwvavmufu jzwfoef;cJh=uwJh 2007 =o*kwf/ pufwbFm awmfveS af &;udk =unfah yawmh? Armjynf awmfveS w f hJ vlx}k u;D [m &efozl ufqpfrpd m> ppftyk pf k udkom ta&cGHqGJvSefwm r[kwfbl;/ orifvkdufu uaewJh Edik if w H umudyk g ta&cGH qGq J w k v f u kd w f mjzpf ygw,f? oHCmhwyfOD;/ 88 rsKd;qufausmif;om;eJ@ NLD wpdww f a'owd@k &ŒJ OD;aqmifre_ @J oef;eJ@csw D v hJ l rsK;d pHk trsK;d om;jynfov l x l ak wG[m rdrw d @kd &JŒqENawG udk xkwaf zmfc=hJ u/ wdu k yf JG 0ifc=hJ uwmudk zufqpfppf tkypf u k acsmifyw d t f ±ku d cf &H wJh acG;yDyD jyefvnfwek @f jyef owfjzwfacsre_ ;f cJw h m wavmuvH;k odw,f? &J abmfw@kd vJ pdwx f cd u kd ef musicf =hJ u&wJh tcsed af vmuf rSmrS EdkifiHwumu ±_HŒcswJh toHawG xGufvmw,f r[kwfvm;? ArmjynfudpPudk [kd;aemufwef;xm;+yD; xH;k pHtwdik ;f vky±f ;kd vkypf Ofae&mu/ 'Dtwdik ;f vkyaf e vk@d awmh rjzpfawmhb;l qd+k yD; tylwjyif;ukvor*~t pnf;ta0;ac:&/ vHkðcHa&;aumifpDrSm pum;ajym=u/ txl; aqG;aEG;yGrJ mS pum;vH;k tjiif;tckH vkycf =hJ u& w,fr[kwfvm;? zufqpfacgif;aqmif/ ppf &mZ0wf aumif oef;a&$vJ atmufuvd tmwJt h oHrxGupf zl; xGuv f mcJw h ,f? “usm;qdv k J +y;D ygw,fumG / jznf; jznf;ajymvJ =um;ygw,f” qdw k hJ bde;f pm;oHe@J ajymae pmrsufESm-37odk@ 35

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

n ”igaoqHk;oGm;wJhtcg 0dnnfwcktjzpf quf&aSd ecsiw f ,f? bk&m;ocif&@J a[majymcsuaf wG udk vuf0g;}u;D tky/f tjrwfxw k +f y;D jynfou l kd trdu k f arSmifxrJ mS ESpx f m;csiw f hJ bmoma&;tm%mydik af wG &J@ bk&m; &Scd ;kd ausmif;awGukd qGu J ikd f v_y&f rf; 'kuaQ y; csiaf o;vd@k yg ” wJ?h

atmif rk;d 0if;

r_@awGukd tJ'h D ypm;ay; cs;D ajrmS ufxm;wJh ayv$mpmcíef awGu rpGr;f aqmifEikd b f ;l / 'Dvkd ypm; cs;D ajrmS ufxm;wJh pmcGsefawmfawGudk aiG&atmifa&mif;csaewmudk oufqikd &f m bmoma&; tm%mydik af wGu rvkyo f ifh bl;/ pmcíeaf wmfawGukd aiG&orRmusr;f pmudk zwf+yD; bk&m;ocife@J /wrefawmfawG tay:rSmxm;wJ, h =kH unf

jyefvnfqef;opfaomacwfeJ h bk&m;ocifa[mcJw h hJ c&D;qH;k wdu k yf JG 16 &mpk tapmydik ;f / 1517 atmufwb kd m (31 ) rSm rmwifvo l mvd@k ac:wJh *smref bke;f awmf}u;D wyg; &J@ tcsuf 95 csuyf g t}uaH y; tqdjk yKcsuf bm oma&;okawoe usr;f wapmifymm jrihjf rwfwahJ &m reftifyg&mxJu c&pf,mefb&k m;ausmif;awGukd thH tm;oifh rifoufapcJyh gw,f? rmwifvo l m u tJ'h D t}uH jyKcsuaf wGygwhJ pmapmifukd *smref tifyg,m &J@ 0ifwefbmhcf +rdK@awmfxu J uyfppf w,fvf bk&m; ausmif;a&S@u wHcg;0rSm oHe@J &u kd +f y;D bmoma&;tm %mydik af wGqD ay;yd@k cJw h myg? wu,fawmh (16 ) &mpk tapmydik ;f umv awGrmS &drk efuufovpf c&pf,mefbmoma&;udk ,Hk =unfcw hJ hJ jynfoal wG[mvufwifbmomeJ@a&;xm; wJb h moma&;usr;f pmudk zwfciG hf r&cJ=h uygb;l ? bk&m; ausmif;awGe@J yky&f [ef;rif;vd@k ac:wJh zmomuom tjrifq h ;kH tm%mudk udik x f m;cJ=h u+y;D / olw@kd u tuk odv k u f aH wG &J@vw G af jrmufr@_ awG/ 'kuq Q if;&Jr@_ &J@vw G f ajrmufr@_ awGukd tmrcHw/hJ cGiv hf w G rf @_ awG yg0ifwhJ ypm; ay;r_@ pmcíeaf wG ( Indulgneces ) udk yky&f [ef;rif;&J@ bk&m; &Scd ;kd ausmif;awGu wqifh tca=u;aiGe@J a&mif; cscw hJ ,f? rmwifvo l mu c&pf,mef bmom0ifawG &J@nn D w G rf @_ ukd r+zKd ccJG siaf yrJh ol&@J bmoma&;,H=k unf r_@ukd &J&w J if;wif; wifjycJyh gw,f? olu “ tukov kd f uHawG&@J vw G af jrmufr@_ awG/ 'kuq Q if;&J&@J vGwaf jrmuf

r_@uom qif;&Jr@_ awG&@J vGwaf jrmuf&mvrf;/ b0&J@vkH +cKH r@_ awGu&kd Edik w f ,f” vd@k axmufjycJyh gw,f? 'gt h +yif rmwifvo l mu c&pf,meforRmusr;f pmudk vufwif bmomaA'rSmwif odr;f qnf;rxm;yJ/ usew f b hJ mom awGtjzpfbmomjyefoifw h ,f? 'gro S momrefval wG zwf&a_ vhvmcGihf &r,fv@kd wifjycJyh gw,f? yxrawmh yky&f [ef;rif;tygt0if Edik if aH wmfukd csKyfuikd x f m;wJh bmoma&; tm%mydkifawG[m rmwifvlom&J@ okawoeusr;f udk “t𝔲l +yD;avsmufa&;xm;wJh t}ujH yKcsuaf wGygumG ”vd@k OayuQmjyK v$iyf pfc=hJ uayrJh ynmwwfawGe@J v,form;awG[m rmwifvo l mudk axmufcrH @_ awG wjznf;jznf; rsm;vm+yq D w kd mudk owd xm;rdvmw,f? v,form;awGu rmwifvo l m&J@ oufqikd &f m tm%mydik af wGukd wdu k cf u kd af 0zefvu kd f wmud=k unf+h y;D olw@kd &@J ajrydik &f iS af wGukd ykeu f efjcm;em; csiw f hJ tawG;tac:awG ay:ayguf vmcJ=h uw,f? ol wd@k &@J vrl @_ a&;jy\emawG tcuftcJawGukd ar;cGe;f pwifxw k v f mcJ=h uw,f? wcsKd @ v,form;tkypf ak wG qd&k if “ajrydik &f iS af wG&@J acgi;f udjk zwf=u/ vlwef;pm;opf wck/ vl@tzG@J tpnf; wck wnfaxmif=u”qdw k ahJ ºu; a=umfoHawGudk v$ihfwifvm=uw,f? bmyJjzpfjzpf *smref bke;f awmf}u;D rmwifvo l m&J@ t}ujH yKcsuf (95) csuyf g okawoe usr;f [m/ y&dw k ufpwifh bmom a&; t,ltqwck bmoma&;( Protestantism) 36

trSwpf Of- 81 ay:ayguv f mwJh ordik ;f a=umif; tpydik ;f +zpfvmcJw h ,f? w+ydKifwnf;vdv k kd jyifopfrmS ( Jean Calvin ) OD; aqmifwhJ “bk&m;ocif&@J OD;pm;ay;c&D;qH;k ’ t,ltqawGe@J twl u,fwifvw G af jrmuf cH&Edik o f al wG ta=umif;udk a[m ajymwJh tkypf ak wGu omref jynfov l x l ak wG twGuf c&pf ,mef orRm usr;f pmawG zwfciG &hf zd@k ynma&;pepfawG ydrk kd wnfaqmuf=uzd@k }udK;yrf; vm=uw,f? &drk ef uufovpf bmoma&;*d% k ;f awG&@J jyKjyifr@_ awGuvnf; pwifvmcJw h ,f? jyifopfymm &drk efuufovpf bmoma&;*d% k ;f awGe@J u,fAif t,ltqudk axmufcw H hJ bmoma&;tkypf ak wG&@J jyif;xef wJhwdkufyGJaygif;rsm;pGmxJrSm emusifpkwfjywfaecJhw,f? *smr%D tifyg,mrSmawmh pydeu f ausmaxmuf aemufcH ay;aewJh &drk efuufovpf bmoma&;tkypf ak wG eJ@ *smr%D eJ@q'DG ifEikd if u H r[mrdwjf yKxm;wJh y&dw k ufpwifb h moma&; tkypf ak wG&@J (1618-1648) ESpf oH;k q,fausmf bmoma&; wdu k yf [ JG m taemufurBm&J@ c&pf,mef nDnw G af &; tqH;k owfr@_ &@J e'd ge;f jzpfvmcJah wmhw,f/ 'ga=umifv h nf; Edik if w H um qufqaH &;bmom&yfukd avhvmwJt h cg taemuftyk f pkta=umif;udk pwifawmhr,f qd&k if/ ESpf (30) bmoma&; ppfyt JG +yD; csKyfqckd w hJ hJ (Treaty of Westphalia) pmcsKyft a=umif;udk poif cJ=h u[efwyl g&@J / wu,fawmh jyefvnfqef; opfjcif;acwfeJ@^m%fynm tvif;a&mifxGef;um;aom acwfawGjzpfwhJ (16) &mpke@J (17) &mpk tapmydik ;f umvawG [m pdwv f y_ &f mS ;p&m tjzpftysuaf wGe@J jynfv h #H aecJw h ,f? tDwvD&@J jyefvnf qef;opfjcif;acwfrmS / o&kyrf eS 0f g'D r,f*h if A,fvu D rif;om;wa,muf aexdik f oif=um;&rJh twwf ynm pnf;rsn;f pnf;urf;awG/ yg0gukd b,fvw kd nfaqmuf ,l&r,f/ b,fvkd umuG,f &r,fqw kd hJ t,ltqawGukd (The Prince) tdraf &S@rif;om; pmtkyaf v;rSm oif=um;vm ovd/k “ wu,fawmh tm%mydik af wG[m qif;&Jom; jynf olvx l &k @J b0awG udk ysuq f ;D &m ysuq f ;D a=umif;udo k m &Sm aeawmhw,f? igw@kd wawG&@J ysuq f ;D r_@[m/ tm%mydik af wG&@J pnf;pdraf wGom jzpfaeawmhw,f” vd@k ppfa=umxkw+f y;D t wlwuG &ke;f ºuvmwJh &drk efuufovpfawGe@J y&dw k ufpwifh bmoma&;*d% k ;f 0ifawG&@J aygi;f pnf;nDnw G rf @_ awG/ ydv k efoyd H` tawG;tac:ynm&Sif udyk g;eD;uyf(pf)&J@ aep}umF 0Xm oDtkd &DtopfawG/ “ tpd;k &[m wa,mufcsi;f pD&@J vGwv f w G v f yf vyfv@H_ aqmf azmufum;r_@e@J aps;uGuv f nfywfr@_ ukd xde;f csKyx f m;r_@ukd a&Smif&mS ;oifw h ,fqw kd hJ t'rfprpf &J@ pD;yGm;a&; qdik &f m ta+ccH rl0g'awGygwhJ ( Wealth of Nations ) qdk

Ed0k ifbm-4-2007 wJh pmtkyf xGuv f mcJw h ,f? tydik ;f (2 ) Arm+ynfrSmAk'
trSwpf Of- 81 pum; &Smr&awmh avmufatmif aoG; tvdrf;vrf;eJ@ pkwjf ywf ae=uwm? “vlxu k bmvd@k vdu k f rygvmwmvJ” vd@k tavmw}u;D ar;cGe;f xkwaf ewJh olawGukd usaemfw@kd jrif wJt h wdik ;f jyefajz=unfch siw f ,f? 1996 Ed0k ifbm (9) &ufae@ a':atmif qef;pk=unfukd yxrqk;H t}udrf vky}f uHcw Jh hJ ae@ wke;f u tjzpftysuu f kd ar;cGe;f xkww f hJ &efuek pf ufr@_ wuU odv k u f ausmif;om;wcsKd @ukd ckvkd tajzyJ ajzcJb h ;l ygw,f? Ed0k ifbm (9) &ufae@qw kd m NLD acgi;f aqmifwa,muf jzpfwhJ qdyu f rf;u jynfo@l vw $ af wmfu, kd pf m;vS,f OD;armif udk usq;Hk cJw h hJ ESpyf wfvnfae@/ a':tmifqef;pk=unf / OD;wif OD;/ OD;=unfarmife@J trsKd ;om; 'Dru kd a&pDtzG@J csKyyf gw0D ifawG pD;eif;vmwJh um;awGukd oHvsiu f }uH@z@G aH wGu OD;armifukd ESpv f nf qGr;f auî;u t+yefrmS 0if&u kd w f m/ a':pk&@J um;ay: rSmygomG ;wJt h rsKd ;om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyu f vli,fwa,muf jzpfwhJ udzk ;kd cGm;u “ usaemfw@kd u acgi;f tk;H awG eJ@ a':pkuu kd m uG,af y;cJah yrJ/h OD;wifO;D wd@k pD;vmwJh um;udk }uH@z@HG awGu wcg;zGizfh @kd =udK;pm;+yD; bbOD;wifO;D udk cîex f ufwhJ "m;ajrSmif vd[ k meJ@ xd;k zd@k }uKd ;pm;cJw h ,f/ um;u tjrefxu G Ef ikd cf v hJ @kd om aygAh sm/ r[kw&f if OD;wifO;D wd@k "m;xd;k cH&Edik w f ,f”vd@k usaemf wd@k ukd rsu&f nfawG=um;u awmu w f acguaf cguf ajymjy &Smw,f? usaemfw@kd ausmif;awGrmS rsKd ;qufopfausmif; om;awGu pmar;yGaJ +zcge;D rSmawmif pmawGqD pdwrf a&muf =uawmhb;l / vlxw k u kd yf JG vkyzf @kd wmqlae=uw,f? 1996 ESpf puwnf;u pwifvmwJh vH@_ aqmfr@_ awG/ armfueG ;f xde;f awG eJ@ygarmuQawG&@J udik w f , G yf u Hk kd r}uKd u=f uwJh ausmif;om;xk &J@ aoG;ql rauseyfr@_ [m 1996 'DZifbm ausmif;om;v_yf &Sm;r_@ukd pwifapwJh tajccH tcsut f vufawGjzpfw,f? ausmif;om; wcsKd @u ar;cGe;f xkwv f mw,f? “ vlxak cgi;f aqmifwa,mufv;Hk udk vky}f uzH @kd }uKd ;pm;wmawmif jynfol ubmvd@k rayguu f w JG mvnf;”wJ/h usaemfw@kd u “ jynfol vlxu k Edik if aH &;a&csed f wtm;jrifah evd@k ” vd@k ajzcJyh gw,f? tckvnf; 'Dvt kd ajzrsKd ; jyefajzcsiyf gw,f? jynfov l x l u k &Spaf v;vH;k rwdik cf ifumvxuf Edik if aH &;a&csed f ydjk rifo h vd/k emusOrf @_ u ydrk sm;w,f? (u)vlxu k wu,f pdwq f ;kd +yq D &kd if/ vkx H ed ;f um; udk rD;&d@_ ypfvu kd +f y;D vHx k ed ;f (8) a,mufv;kH udk owfypfvu kd w f hJ 1988 ZGev f &J@jzpf&yfawG/ a&$bkd wefq h nfe,fu &J toJukd uifpm; ypfwJhjzpf&yfawGudk 'Duae@ ppftkyfpk&J@vufudkif 'kwaf wG r}uKH cb hJ ;l wmvm;/ 'grrS [kwf qifjcifww kH &m;rJph mG eJ@arhcsiaf ,mif aqmifaewmvm;rod? yckuLU u ud, k af wmf

Ed0k ifbm-4-2007 awG/ }uhzH @G H twGi;f a&;r_K;&J@ qdik u f kd zsuq f ;D ypfvu kd af wmh jynfoal wG b,favmuf aysmaf e=urvJv@kd awG;aerdw,f? (c)vlxu k 1990 a&G;aumufy+JG y;D wke;f u usaemf wd@k ukd “ rif;wd@k ausmif;om;awGu vufeuf b,fvdk & atmif &Smay;rSmvnf;vd@k ar;cJb h ;l w,f?”vlxu k tJo h vdk toihfjzpfaecJhwm? vlxkEdkifiHa&;a&csdefjrifhaewJh vd_if;udk usaemfwdk@ pD;EdkifrSom/ usaemfwdk@vdkcsifwJh qHkrSwfwckudk a&mufEikd rf mS r[kwv f m;? Oyrm- jynfov l x l u k ud, k w f ikd f awmif;qdk wdu k yf 0JG ifro S m Edik if w H um todik ;f 0dik ;f eJ@ ukvor *~v+kH cKH a&;aumifpu D ydt k m&kH pdu k v f mEdik w f ,f qdw k o hJ wif; ay;yd@k rr_ sKd ;vdak yg/h UNSC csn;f udyk J aZmif;ay;vGe;f &if/ vlxk udk Edik if w H um tultnD udk apmifah ewJh tusio hf mG ;vkyaf y; wJt h cg/ vlxk wdu k yf aJG wG ac:zd@k wbufu tm;enf; oGm; wwfw,f? 'gayrJh jynfwiG ;f u ausmif;om;acgi;f aqmifawG/ NLD acgi;f aqmifwcsKd @u tJ'D tcsuu f kd aumif;aumif; em;vnfvm+yv D @kd xifw,f? e,fwcsKd @u trsKd ;om; 'Dru kd a& pDtzG@J csKyf acgi;f aqmifawG&@J qH;k jzwfcsuaf wG[m xifwm xu yf &kd &J ifv h mwm awG@&w,f? jyefvnf qef;opf vmrJh acwfwacwf&@J ta&mifrsKd ;pHak wGukd usaemfw@kd jrifae&w,f? tydik ;f (4) tm*sifwD;em;EdkifiHrSm tpdk;&u jynfolawG&J@ om;orD;awGudk rw&m; zrf;qD;+yD; awmfawmfrsm;rsm; ay:wmxJ xnfch &H / om;awG aysmufomG ;wJh rdbawG[m tpd;k & t&m&daS wGqD oGm;pkpH rf;vd@k ta=umif;rxl;wJt h cg/ acgi;f rSm yk0gav;awG pnf;/ yk0gav;awGay:rSm olw@kd &@J om; awG&@J emrnfav;awGukd a&;+yD;/ +rdK@vnfaumifu vl pnf um;&m ae&mawGrmS oGm;xdik f ae=uw,f? yk0gpnf;vmwJh trsKd ;orD;csi;f wdww f w d af v; tm;ay; E_wq f uf &muae/ yef;+cw H ckrmS pkqpkH um;ajym=u?tJ'h D trsKd ;orD;}u;D awG&@J t a&twGu[ f m wae@xufwae@ wjznf;jznf;rsm;vm+yD; vlxv k y_ &f mS ;r_@ yHpk jH zpfvmcJ+h y;D / jynfoal wG tm;vH;k u pmem em;vnfpmG axmufcH yg0ifwt hJ xd jzpfvmcJw h ,f? ud+k yKH ;csKd &J@ZeD; tifwmAsL;wckrmS “ usrwd@k axmifusaewJh &Jabmf awG&@J rdom;pkawGaygi;f +y;D Edik if w H um=uufajceDtzG@J tpnf; udk pHpk rf;ay;zd@k awmif;qdx k m;w,f? usrwd@k trsKd ;om;awG bmjzpfaeovJ/ use;f rma&; aumif;&J@vm;vd@k ocd siw f ,f” wJh ido k H w0ufe@J ajymaewJh olrpum;awGukd usaemfw@kd cHpm; &w,f? pdwx f rJ mS tm*siw f ;D em;u trsKd ;orD;}u;D awG&@J acgi;f rSm yg0g pnf;+yD; v_y&f mS ;=uwJh jzpf&yfwckukd jrifa,mif aerd 38

trSwpf Of- 81 w,f? ppftm%m&Siaf wGuawmh ZifbmabGEikd if u H jzpf&yf awGukd ul;,l tEdik u f sizhf @kd }uKd ;pm;aew,fqw kd m vlwikd ;f jrif aewJh tcsufwckyJ/ aemufqHk; ZifbmabGwkef;uvdkyJ ppfwyf wckv;Hk iwf+yD;/ ppfwyfu pm;p&m r&daS wmhv@kd n bufrmS "m;jrwdu k &f wJh tjzpfrsKd ;/ Adv k cf sKyfawGu AH;k cdk usi;f awGe@J eef;awmf}uD;awGrmS oGm;ae+yD;/ twku d t f cHawG&@J tdraf wGukd rw&m; odr;f ,l/ bl'Zkd m eJ@x;kd ypfwhJ tjzpfrsKd ;xd usL;vGeyf pfz@kd qH;k +zwf xm;[efwyl g&@J / 'gayrJh Armjynfu ppftyk pf k odxm;oifw h hJ tcsuw f ck&w Sd ,f? ZifbmabGrmS “ Adv k rf ;l }u;D OD;0dpw d ”W qd+k y;D x tav;jyKypfwhJ &[ef;oHCm awmfawGr&db S ;l / “oHCm pGr;f tm;&Siv f @kd” jywfjywf om;om; a0zef ypfw/hJ rmwifvo l mvdk ol&hJ bk&m;ocif a[m=um; csuu f kd opPm&daS ewJh bke;f awmf}uD;awG r&db S ;l ? &Spaf v; vH;k rsKd ;qufawGukd zrf;vdu k af yrJh aemufxyfacgi;f aqmifawG/ ausmif;om;or*~awG ay:vmaeqJ+zpfw,f qdw k mudyk g? (16) &mpkwek ;f u jyefvnf qef;opfaom acwfqw kd hJ acwf wacwfrmS vlr@_ aA'ajymif;vJa&; tawG;tac:ynm&Siaf wG/ bmoma&;acgi;f aqmifawG/ aep=u0F Xm oDt&kd t D opfawG a=umifh Oa&my&J@a&mreftifyg,m[majymif;vJc&hJ bl;w,f? Armjynfu ppftm%m&SifawG vGefcJhwJh ESpfaygif; 500 avmufu a&mrefb&k ifawGavmufawmh qifjcifww Hk &m;/ yg;eyfr@_ e@J Edik if aH &;yg0g&@J tajymif;tvJukd em;vnfapcsiyf g w,f? jyefvnf qef;opfaom acwfe@J Om%fynmtvif; a&mif&wJh acwfwckrmS vlawG&@J tyd rf ufawGukd b,ft&m awGurS wm;qD;Edik pf rG ;f r&dcS yhJ gb;l ? wa,mufe@J wa,muf av;jrwfwhJ &dak ovdu k af vsmr_@awG/ todtrSwjf yKr@_ awGu om +idr;f csr;f r_@ukd az:aqmifEikd cf yhJ gw,f? ?

Ed0k ifbm-4-2007 Û rSwcf suf ? ? Adv k rf ;l }u;D OD;0dpw d W qdw k ahJ 0g[m&udk &Si;f jycsiyf gw,f? vlwcsKd @o+d y;D om; jzpf&yfwckv@kd xifygw,f? 1990avmufu xifyg&@J / Adv k cf sKy}f u;D apmarmifu rif;uGe;f q&mawmfb&k m;}uD;OD;0dpw d u W kd toH;k csz@kd twGuf v_b, G f ypPn;f awGe@J omG ;+y;D olw@kd wikd ;f jynfukd b,fvakd pmifah &Smufae a=umif; oGm;av#mufw,f/ q&mawmfu w&m; aqmuf wnfwmu vGv J @kd bmrS pdw0f ifpm;wm r[kwaf wmh/ Adv k f csKyf}uD;apmarmifu wdik ;f jynf tay: awmf &Smygw,fv@kd ajymvdu k f rdovm;rodb;l / aemufwae@ tpd;k &xkwo f wif; pmawGrmS rif;uGe;f q&mawmf OD;0dpw d W ajymwJh pum;udk pmvH;k trJ}u;D eJ@ xnfah y;vdu k w f ,f? wdu k w f u kd q f ikd q f ikd af emufw ywfrmS q&mawmfb&k m;}u;D rpd;k &draf usmif;wdu k u f ºkd uvm awmh oHCmawmfawGu “ Adv k rf ;l }uD; OD;0dpw d ”W qd+k yD;xt av;jyK=uw,f? q&mawmf}u;D vnf; awmfawmfpw d x f cd u kd f oGm;yH&k w,f? rE aW v;bufqu D jyefomG ;+yD; ysv H eG af wmf rl oGm;csed x f /d rif;uGe;f bufqu D ae ul; rvmawmhb;l / omo emawmf0ifawGukd txifvaJG tmifvyk w f hJ Adv k cf sKyf }uD;apm armife@J / 1990 (2) ESpjf ynfh &Spaf v;vH;k ESpyf gwv f nfwek ;f u &[ef;oHCmawmfawG acgi;f ud&k u kd zf @kd t}uHay;wJh Adv k cf sLyf xGe;f =unf&@J Zmwford ;f cef;udk rE aW v;bufu vlawGajym qH;k atmif jzpfcw hJ ,f?Û

('kw, d tdrf Edik if w H umpmayqufqaH &; tiftm;pkrS ul;,lonf?)

atmifr;kd 0if;

pmrsuf E S m -33 (wyf O D ; od k @ ---) rS wJh tmpD,v H J Arm zufqpftyk pf u k kd woufv;kH r±_ŒH csco hJ r# ±_ŒH cs vmcJ&h w,f? EU uvJ owWK/ ausmufrsuf &wemeJ@ opfukd 0,f,al ewmuae &yfqikd ;f vdu k w f ,f? vlx[ k m tc&myJ tajccH tusq;kH ygy?J vlxu k om wdu k yf JG r0ifc&hJ if/ ppftyk pf u k kd acsmifyw d +f y;D wdu k f yGeJ @J rwdu k cf zhJ ;l qd&k if usaemfw@kd [m atmify&JG p&mr&Sb d ;l ? 'ga=umihf Ekid if w H um tm;ud;k a&;xuf/ ud, k u hf , kd u f , kd f tm;ud;k a&;pdw"f mwf/ vGwaf jrmufa&;pdw"f mwf/ tawG;tac:udk vlxt k oD;oD;&JŒ&ifxrJ mS &Sio f ef xufjrufaezd@k vdyk gw,f? tJ'D pdw"f mwf/tawG;tac:uom ZGo J wWad wGukd xyfrH arG;zGm;ay;rSmjzpf+yD;atmifyu JG v kd J t&,lEikd f rSmjzpfygw,f &Jabmfwdk@? ? awmfvSefa&;opPmjzihfææ armifpkd;csdef 39

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

a½SU a&; aqG; aEG; cPf; armifopfqif; odef; Nidrf; odef; Nidrf; odef; Nidrf; odef;

Nidrf; odef; Nidrf; odef; Nidrf;

odef; Nidrf; odef; Nidrf; odef;

Nidrf; odef;

/ / udkNidrf;a&/ / / Asma&/ / / 'DrmS cPav; em;axmifMunfpY rf;yg/ / / bmvJ? oDcsi;f qdjk yrvdv Yk m;? oGm;ygOD;Asm? uefawmYygao;&JU/ / / r[kwyf gbl;Asm? em;yJaxifMunfpY rf;ygOD;? 'Dr,f..opf&u G af ,mf&?D £E´e0D ,f? od*w о 0uf? zufíaq;pH?k jc,f aomyHo k ?Ykd &*HNk rKd iw f iG ;f ? awmvH;k vif;om;..wJAY s/ / / [rf..r,fav;?bmrsm;ygvdrv Yf ?Ykd tJ'gMum;zl;om;yJ? &SiOf wårausmf awmvm;xJuvm;? &Sirf [m&Xom&&JU a&TpufawmfomG ;awmvm; xJuvm;? wckcyk /J / / xm;ygav? b,foUl awmvm;qdw k mu 'Dae&mrSm ta&;rBu;D ygbl;? 'Dr,f? tJ'aD wmvm; em;axmifMunfY awmY pdwt f m&Hx k J jrifa,mifxifa,mif jzpfrvmbl;vm;Asm? opfawmBu;D wck? opf&u G af wG pdr;f &mueD?eD &mu0gvm? tJ'gudzk x YJG m;vdu k yf u kH £E´eaD c:wJaY usmuf&UJ teDa&miftqif;eJaY &T&UJ t0ga&mif w0ufppD yfNy;D jc,fxm;ovdyk gyJw?YJ tJovdt k eDa&mif a&T0ga&mifawG[yfaewJt Y wGuf awmwckv;kH [mvif;aeowJAY s/ / / tJ'DawmY.../ / / tJovdk vif;aewJY awmqdw k mudk q&mNird ;f ud, k w f ikd Bf uKH z;l ovm;/ / / vkyNf y?D &Sm&SmaygufaygufawG ar;Ny/D / / &Sm&Smaygufayguf r[kwyf gbl;? wu,far;wmygAs/ / / at;As? &*HNk rKd iw f iG ;f awmvH;k vif;om; qdw k m pmxJrmS yJ awGUzl;w,fajym&rSmygyJAsm? awmrSm arG;wJaY wm om;qdak ywJY NrKd UrSmBu;D jyif;&wmud;k As? aeygOD;? usaemfu Y o kd m ar;aew,f? udo k ed ;f uaum? tJ'D awmvH;k vif;wmudkawGUzl;vdkYvm;/ / / tif;..awGU zl; wmaygYAsm/ / / [if..awGUzl;w,fqw kd YJ yHu k vJ r&IrvS tDv,fv,fBu;D ygvm; / / / 'DvAkd s? awGUzl;w,fqakd ywJY ae&mXmeu ud, k aYf jrud, k aYf &rSm awGUzl;wmr[kwb f J olwyg;&yf&mG rSm oGm;Ny;D BuKH c&YJ wmAs? tJ'gaMumif/Y / / qdkprf;ygOD;/ / / tcgwyg;rSmaygYAsm? taMumif;nDñw G v f Ykd taemufEikd if BH u;D wEdik if u H kd acwÅcP avYvma&;udpeö YJ a&muf cJyY gw,f? usaemf a&mufomG ;wJY tcsed u f olwq Ykd rD mS Fall vdaYk c:wJY aEGeaYJ qmif;Mum;u &Guaf
trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

rsm;pGm wjyefw Y ajymBu;D awGu;kd ? 'gayr,fY tJ'w D jyefw Y ajymBu;D &JU tvnfacgifavmufrmS opfyiftyk t f yk f wuGuaf wmY tNrcJ sex f m;? arG;xm;wm awGU&oAs/ Nidrf; / / aMomf tJoavmufukd opfyifukd *&kpu kd Mf uwmygvm;? uGmygYAsm? usKyw f q Ykd rD mS jzifY aygifv;kH avmufopfyif tomxm;vd?Yk vufwzufavmuftyifawGawmif udik ;f zsm;udik ;f em;pm&if; xJxnfNY y;D tjywf&iS ;f ypfMu wm [J[/J odef; / / tJ wcgawmY tJ'aD ygifv;kH avmuf opfyifawG tawmfrsm;rsm;&Sw d YJ awmtkyw f ckukd a&mufomG ;w,fAs? usaemfwYkd tcspaf wmf NrKd i&f mZmwGwyf eD YJ wynfaY usmAf u kd u f av;wdYk awmypfomG ;Mu&m BuKH wikd ;f ½Gmem;u awmtkyBf u;D vdk r[kwaf yr,fY olwt Ykd wdik ;f twmt&awmY opfawmaygYAsm? tJ -tcsed u f vJ olwUkd qDrmS tvSq;kH vdaYk jymwJY &Guaf
trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

Nidrf; / / [kww f ,f? udo k ed ;f ajymrS pdwx f aJ y:vmw,f? ESpaf xmifjynfEY pS f 'Dbufyikd ;f jrefrmEdik if rH mS xl;jcm;wmESpcf ½k dS w,fvdkYxifw,f/ odef; / / [kwv f m;? bmawGvAJ s? vkypf rf;ygOD;/ Nidrf; / / yxrqH;k wcku ema&;udpu ö n l aD &;tzGUJ awG ay:aygufvmwmyJ? t&m&mrSm p&dwaf wG Bu;D jrifv Y mwJY tcg aea&;rvG,o f vdk aoa&;uvJ cufvmw,fr[kwv f m;? ocsKØ i;f awGvJ rNrw J YJ oabmeJY ae&ma½TU& awmY þc&D;eD;ovm;ar;&if þc&D;reD;ygvdaYk wmif vlawGrmS ajzEdik t f m;r½Sad wmY wJY tajcqdu k u f ek af &m? 'DawmY t&yfaumif;tavmif;vSqo kd vdk tavmif;vSatmif t&yfuaumif;zdYk BuKd ;pm;Mu&awmYw,f? ema&;ulnaD &;tzGUJ awGay:vmw,f? usaemfoo d avmufawmY rEÅav;upwmyJAs? aemufawmY &efuek ?f rH½k mG pojzifY ema&;tzGaYJ wG zGv YJ mMuw,f? tawmfav;vJ t½Sed t f [keaf umif;vma&m xH;k pHtwdik ;f armif rif;BuD;om;rsm;rsm;eJYawGUawmYwmyJaygY/ odef; / / 'gaygYAsm? t&m&mudk olwv Ykd ufeYJ xdxm;csiw f mud;k ? tJ xdxm;wmawmif r[kwyf gbl;av? vufecYJ sKyx f m; csiw f myg? olv Y ufatmufuae olcY iG jYf yKcsuef ?YJ olwv Ykd al wGO;D aqmifw,fqrkd S pdwcf svufcs½adS wmfrMl uwm udk;As/ Nidrf; / / tmPm½Sipf epfatmufrmS 'g[m Civil Society ac:wJY t&yfbuf tzGUJ tpnf; xlaxmifzv Ykd yk Mf uwmyJAs? 'Dru kd a&pDpepfqo D mG ;r,fq&kd if vlawGu ud, k o Yf abmud, k q Yf E´ex YJ al xmif aqmif½u G Mf uwJY t&yfbuf tzGUJ tpnf;awG xGe;f um;zdv Yk w kd ,fr[kwv f m;Asm? 'Dru kd a&pDtwGuf vrf;cif;ay;aeygw,fq&kd if jynfol awGxrJ mS 'Dru kd a&pDtodtjrifawGprd 0Yf ifomG ;atmif 'Dru kd a&pD taMumif;rsm;rsm;rajymoifb Y ;l vm;?'Dru kd a&pD tavYtusiaYf wG&atmif vlxt k zGt YJ pnf;awG jzpfay:vmatmif ryHyY ;kd rulno D ifb Y ;l vm;? 'gay r,fY 'gawGjzpfrvmcJb Y ;l aygYAsm?tultnDxuf acsreI ;f cH&wmudyk J t&rsm;cJMY uwmaygY? 'gayr,fY vdt k yfrI ½S&d if jznfpY rG ;f rI½NdS rv J q Ykd &kd rvm;rodb;l ? tckaemufe,fy,fwpfcrk mS tpysKd ;vmjyefNyx D ifwmyJAs/ odef; / / b,fe,fy,frsm;ygvdrfY/ Nidrf; / / tck udo k ed ;f ajymaewJY obm00ef;usix f ed ;f odr;f a&; e,fy,frmS avAsm? usaemfwYkd &JUobm00ef;usi[ f m wpHw k &maomtwdik ;f twmtxd pd;k &drb f , G ½f adS eyHak wmY&w,f? b,favmuftxd pd;k &draf e&Nyv D q J w kd m omrod&ao;wm? tJovdrk od&ao;wmudu k tifrwefp;kd &drzf aYkd umif;oud;k ? 'DawmY pd;k &dr&f aumif;rSe;f od olawGay:vmw,f? olwu Ykd avYvmNy;D a&;om;ajymqdv k mMuw,f? ynm½Siaf wG&UJ toHuw kd ikd ;f jynfu Mum;atmiftm;xkwv f mMuw,f? ywf0ef;usit f a&;[m 'Dru kd a&pD ta&;eJt Y wl ta&;Bu;D aeNyq D w kd m owday;aeMuwJt Y qifAY s? vlxyk g0ifwv YJ ufawGUaqmif&u G w f YJ tqifaY wmY a&mufao;yHrk &bl;aygYAsm/ odef; / / tif; ywf0ef;usiu f pd ö ajymp&mrsm;vSoAsm? jynfjrefrmrSm awmvH;k vif;wm cHpm;Edik Mf uzdt Yk a&; uJaemuf wywf qufMuao;wmaygY aem / /

pmzwfolwdk@tm; tESL;t!Gwf awmif;yefjcif;? tm[m&pmapmifwGif vpOfrjywfaz: jyay;aeaom jrefrmEdkifiHa±S@aersm;aumifpD tcef;quf aqmif;yg;±SnfESifh ausmfrdk;pdk;. tcef;quf0wWK±SnfZmwfodrf;ydkif;wdk@tm; pmrsufESmtcuftcJ a=umifh ,ckvwGif az: jyay;Edkifjcif; r±SdEdkifonfhtwGuf pmzwfolwdk@tm; t,f'DwmtzGJ@rSt ESL;t!Gwfawmif;yeftyfygonf?

tm[m&pmapmif (wdu k sKd ) 42

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

43

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

tarodUk wrf;csi;f (5) Û tara& “usr uav;&J@ ido k [ H m wdik ;f jynf&@J aºu;a=umfo”H jzpfvmzd@k txd om;wd@k rapmifEh ikd af wmhb;l tar? Û tara& cGyaf 'gi;f awGuzkd rf; oHCmawGtay:rSm =urf;+y;D &dik ;f pdik ;f aewm om;wd@k vufyu kd f =unfrh aecsib f ;l tar?

Û [pfwvm urBmudk pdraf c:wke;f u 'kw, d urBmppf}uD; jzpfc+hJ yD; vlawmrwd;k yJ aoqH;k cJw h ,f?

Û tara& qefwpdrS r&Sw d hJ jynfoal wG zdeyfw&HrS r&Sw d hJ jynfoal wG tm;vH;k eD;yg; jzpfae+yD tar?

Û tm%m&Sif rlqv kd ekd D vnf;yJ tDwvD jynfoal wG&@J '%fcwfre_ @J yufyufpufpuf aoqH;k cJw h ,f?

Û tara& tarajymcJw h hJ tqH;k pGeyf suo f Ok ;f a&; vrf;uawmh ra0;bl;tar? Û tara& 'DtaumifawGuakd wmh om;wd@k wouf urBmra=u?

csrf;_r (10/ 9/ 2007)

owdxm; Û *syefzufqpf&@J vlrqefra_ =umifh [D&&dk ;dS rm; eJ@ em*gpuD jymyHjk zpfcw hJ ,f? Û rsuu f ef;rsKd ;cspaf wGa=umifh toufaygi;f rsm;pGm paw;cJ&h +yD;+yD?

? Û 'Dae@ - jrefrmjynfu ppftm%m&Sif rsuu f ef;awG wap>ra=umufwm rqef;ayrJh rsurf jrif ykÀm; ajcmufa,mufvkd [dpk rf; 'Dprf; vky+f y;D rsuu f ef;awmwk;d pum;yHt k wdik ;f ZGww f ;kd +yD; a&S@qufru kd rf ,f}uH&ifawmh jrufpm;+yD; arG;vmwJ/h cdik ;f pm;vd@k r&wJh ppftm%m&Sif EGm;wtkyu f dk ,Ofaus;wJh vl@urBmu }udrw f @dk +yD; qH;k r&Hyk J &Sad wmhw,f? ?

uda k omf

( PRMG) 44

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

• tdref ;D csif; •

rd;k rd;k (tif;vsm;) (aiGwm&Dr*¾Zif;? pufwifbm? 1972)

armifa& [db k ufEpS t f rd af usmu f rH@k [if;cg;auí;wJ?h vmzdwfoGm;w,f? armif0ifoGm;vdkufygemf/ [m armif aemuf usae+y?D at;yJ oGm;vdu k yf g? 'Dem;u vlawGe@J v&J if; ESD;oGm;atmif rdef;rqdkawmh ydkaumif;wmaygh? uíefrwdk@ onf&yfuu G u f kd ajymif;vmonfrmS odyrf =umao;ay/ teD; tem;rS vlrsm;ESiv hf nf; r&if;ES;D vSao;/ uíerf wd@k uvnf; p um;enf; olw@kd uvnf; t&dyt f uJ=unf?h ta0;rSom t uJcyfae=u [efwo l jzifh olprd ;f rsm;ozG,f jzpfae=u&ao;./ wu,f awmh uíerf onf ta&mw0if pyfpyfppk ak ewwfol rsm;udk ESpo f ufol r[kwaf y/ onfv&kd yfuu G rf sKd ;wGiaf ev#if xdo k @kd pyfpyfppk k a&ma&maESmaESm jzpfvmrnfuo kd o d jzifh t pu yifcyfrSefrSefaeonfu aumif;rnf[k ,lqrdonf/ od@k aomf vl@ 0wW&m;t& oma&;emr_uakd wmh yg0ifaqmif &Gu&f ay rnf/ uíerf tvSLtdro f @kd a&mufcsed 0f ,f vltawmf pHak eay+y/D aemufusrv S nf; 0ifvm? vluvnf; rsuEf mS opf jzpfojzifh tm;vH;k vdv k u kd =unfah e=uonf/ tdr&f iS rf ESiw hf l olu uíerf udk ae&may;&if; zdwaf c:./ vbuf&nf0ikd ;f wGif xdik Ef iS o hf l trsKd ;orD;wOD;u OD;pGm uíerf vHck snu f kd aoao csmcsm pdu k =f unf&h if;pum;p./ a':vS+rKd iw f @kd tdru f kd ajymif; vmwm r[kwv f m;? [kwu f ?hJ b,fu ajymif;vmwmvJ? &efuek +f rdK@ xJuyg?a=omfæ +rdK@xrJ mS bmvd@k raewmvJ? w a,mufu =um;jzwfar;vdu k . f / uíerf u tvdu k o f ifjh yefajz ae&onf/ rsuEf mS udv k nf; tcsKd q;kH +yKH ;xm;rd./ onfval wG u t&Sno f jzifh qufq&H rnfh olrsm; r[kwv f m;/+rdK@xrJ mS aewmu vufxyf+y;D tdr&f mS vd@k r&ao;wmeJ@ c%aewmyg? todtrd v f m; ?r[kwyf gb;l ? uíerf tJ-uíerf a,muQrawG tdrfyg? [kwfvm;?[dkrSm bmvdk@ raewmvJ?a,muQreJ@ rwJv h @kd vm;? bk&m;a&/ onfvkd 'J'h ;kd }u;D ar;vdu k v f rd rhf nf[k uíerf rxif/trSww f rJh ta=umif;wdu k q f ikd I f vnf; uíerf rsuEf mS ysuo f mG ;rdonf/ r-r[kwyf gb;l ? [drk mS u vlrsm;vd@k yg? ud, k t hf rd ef @J ud, k v f J oyfoyf aecsiw f meJ@/ onfr# pyfpv k m =u+yDr@kd uíerf =um=um raecsiaf wmhyg/ rH@k pm;+yD; tdrrf mS u av;ti,f&adS evd@k [k E_wq f ufum jrefjrefjyefvmcJ&h awmh onf? onfvkd pyfpyfppk k vlawGEiS hf =um&Snaf evd@k rS jzpfygrh vm;[kuíerf pdwyf rl . d / rjzpfaomfvnf; jzpfatmif}uKd ;pm;

ae&ayrnf/&efukef+rdK@rSm tdrf&Sm&onfu tcufom;/ uíerf wd@k vufr xyfcifuwnf;u tdr&f mS =uonfrmS ,ck uav;wa,muf&+yD; om;av; 4-v&rSyif pdww f ikd ;f us tdru f &kd awmh./ vrf;yef;tquftoG,rf aumif;? &yfuu G f roef@?tdru f raumif;ponfjzifh armifu pdww f ikd ;f rusco hJ vdk a&&Sm;? tdro f mudk ESpcf ef;wGJ oH;k &? tdraf &S@rmS a&csKd ;& rnfjzpf ponfjzifh uíerf u *s;D rsm;cJo h nf/ tdr&f iS f awGu vnf; vlwikd ;f udk tdrf iSm; rwifcsi=f u/ vlrsm;ovm;? b,f ESpaf ,mufv?J uav; ygovm;ponfjzifh jyefvnfppfaq; ao;./ tdrv f crSerf eS f r& rSm pd;k xif/h a,mufsm;u bmvkyf ovJ[v k nf; ar;wwfao;onf/ ,ckrS pdww f ikd ;f us 'Dtrd f uav;udk awG@co hJ nf/ tdraf jc pdyaf omfvnf; uíerf wd@k trd f u oD;oef@ tdrv f ;kH jzpf./ tdr&f iS u f wvrf;wnf;rSm tdrw f vH;k oyfoyfaeonf/ olw@kd url at;aq;yH&k ./ uíerf wd@k u vnf; om;trdo;kH a,muf? tdraf zmf a': }u;D ESirhf S 4a,muf rd@k vlrsm;vSonf[k rqdo k m/ nDra&? 'Du nDr&So d vm;/ tdraf &S@rS ac:oH=um;IxGuf =unfrh &d m tdrw f iG f a,muQreJ@ rwJv h @kd vm; [k wdwu d sus ar;cJah om ta': }uD;udk awG@& onf/ ta': }u;D qdak omfvnf; jyKjyKjyifjyif EkEyk sKd ysKd yifjzpf./ olu+yHK;I tdraf y: wufvm&if; bavmufpf tus yHq k ef; av;rsm;&S&d if c%avmufu, G ?f tdru f orD;u csKyfcsiv f @kd wJah v? [kwu f hJ &ygw,f a':a':? vmavxdik yf gt;kH / uíerf 0wfaus 0wfuek o f m ac:vdu k f aomfvnf; oluwu,fyif wufvm+y;D tdraf &S@cef;wGif yifr xdik ?f uíerf 0ifc&hJ m tdycf ef; xJtxd vdu k v f mawmhonf/ uíerf u jrefjrefupd +P yD;ap&ef aowWmxJrS tus 3-4 xnf xkwaf y;vdu k o f nf/ olu tus rsm;udk a&G;[efjyK&if; tdycf ef;udk rsuf pda0h tuJcyf. /uíerf wd@k rmS tdraf xmifopfxal xmifprd@k tdraf xmify&dabm *r&Sad o;ay/ ckwiftyfxm;onfyif ra&G;&onfr@kd =urf;ay: cif;tdy=f uonf/ ol@t=unfah =umifh uíerf yif rde;f r+y+D yD &Suf oGm;rd.bmrSawmh rajymrday/ olEpS o f uf&m tuswxnf a&G;+yD; tdraf &S@ jyefxu G v f mum xdik f vdu k af o;onf/ jyef rnfyh kH ray:ao;ojzifh uíerf u tdr&f iS yf yD D pum;&Sm ajym& jyefonf/ a':a':wd@k trd u f b,fem;rSmvJ? 'Dacgi;f &if; tdrf avuG,?f onfawmhryS if reufr;kd vif;v#if uav;awGukd 45

trSwpf Of- 81 Ed0k ifbm-4-2007 atmfaiguf qlyal eonfrmS olyifjzpfrnf[k awG;vdu k rf . d / uav;u b,fEpS v f &S+d yv D ?J uav;udk jrL&if; olru ar;onf/ 4-vyg/ tif;-xGm;om;bJ? ol@tazu bm vkyv f ?J vmacs+y/D ol@vrf;pOfjzifh olcsw D ufvmacs+y/D pmyHk ESyd w f u kd rf mS vkyyf gw,f? a=omf-puform;vm;? r[kwyf gb;l ? pmjyifyg? bm&,f? pmpDorm;vm;? r[kwyf gb;l ? pmjyifyg? pmjyif-qdo k nfukd olaumif; aumif;odyrkH ay:yg/ uíerf wd@k tdrf tajctaeudk =unfI h vnf; txifao;aeyH&k ./ wu,fawmh uíerf wd@k trd w f iG f armifh t&nftcsi;f udk odEikd af om armifh pmtkypf if}u;D u xD;xD;rm;rm; &Sad eaomfvnf; olupdw0f ifpm;yHrk &yg/ armifonf rdbydik f yHEk ydS w f u kd w f iG f yHEk ydS x f w k af 0 tvkyu f kd OD;pD;vkyu f ikd f aeonf k &;ygwD nf; uíaewG rf u/ raj ymrd@J tpnf / vkyif ef;;awG [m q rdbw f ?J t+rJ ud, k w w f @kd eef@J b Edik if [aH v tzG kd ydik m/b ;m rSrqdik b f ;l ? ud, k u f omreftvkyo f rm;bJ? 'gukd at; em;vnfxm;&r,f? armifu onfo@kd yif r=umc% ajymcJo h nf/+y;D pnf ; ±k H ; a&;vk y f i ef ; uk d vk y f u k d i f = u&wmjzpf r ,h f vnf; armifu rke;f onf/ rde;f rayr,fh rde;f reJ@ rwlap&[k armifuoifonf/ uíerf u armifrh ,m;wnf;/ vlimS ;uvcb,f pnf;r±krhf H;nf r_a[wGk xif uaomf yk*v~Kdvnffa; &;pnf k;r_u dk a&S Œwefwbuf ;rSm rS avmuf ay;&vJuíerf u armifv h cudk wdu k &f u kd f ar;vmvd jrm;OD;u;&Hwnf w h nf rh vm? vmyg csu /f cH,ucl sb,f ut f o&?l at;at;yg pnf;±H;k ? auG@vm onf/ 40-yg/ tif;-ay;&wmaygah v? ud, k cf JG r&Sxm; ad wmhv J xm;w &rS,f mayg? ?h ,H 'ge=k unf @-J tJ-nD remrnf at;at;a,musmf ;u 0ifaiGawmh taumif;om;rd@k v m;? [k wu f i?hJ fqrqd gb;l ? ;ol u pma&;q&mvm;? a&; toG dkw;k vS m yenf yg;oG m;ygw,f? apmapmu pum;udk b0ifusykH ray:/ olov d o kd nfukd xyfar;jyefonf? [kwu f ?hJ pmvJ eJeyJ g;yg; a&;ygw,f / olonf qufar;&rnfukd raumif;awmhreS ;f odvmyH&k ./ uav;udo k m jrLaeonf/ c%=umv#if wrsKd ;wzHk pvmOD;rnfukd uíerf odaeonf/ pdwf vJysu?f &,fvJ &,fcsiaf erdonf/ xdt k cdu k f rD;zdak qmifrS a':i,fu at;at;a&? ig;u 'D twdik ;f csurf mS vm;? a=umf+y;D rS csurf mS vm;[k vSr;f ar;ojzifh c%aemf[q k u kd m rD;zdx k 0J if vmcJo h nf? uíerf awmfawmfEiS hf jyefxu G f roGm;bJ aerS jyeft;kH r,fa[h[q k u kd m oljyefomG ;onf/ rD;zdx k J 0ifvu kd rf vmonfrmS awmfao;&J@[k oufjyif;csro d nf/ arsmufvufe@J aomhc avmufav; 0,fcyhJ gt;kH armifa&? bmvkyzf @kd vJ at;&J@? tdraf &S@zed yfcíwf wHcg;cwfz@kd av? at; u &efuek +f rKd @v,fuwdu k cf ef; vdk aomhtjrcJ wfxm;rvd@k vm;? 'Dvakd e&mrSm 'Dvo kd ;D oef@}u;D vkyaf evd@k b,faumif;rvJat;&J@? tm;vH;k u 'Dvb kd J wHcg; zGi+hf y;D ae=uwmbJ? 'g&yfuu G af v? tvdu k f txdu k f ae&r,f? uíerf u a':pyfp}k u;D ta=umif;ajymjyv#if vnf;armifu 'Dvykd t J vdu k t f xdu k f ae&r,f[k ajymtH;k rSmrd@k aemufxyfbmrS rajymrdawmhyg/ wwfEikd o f r#om cyfat;at;ESihf pum; enf;enf; aecJrh o d nf/ tdref ;D em;csi;f rSeo f r# +yHK;wef+yHK;? ajymwefajymI armifajymovdk tvdu k t f xdu k f aevdu k o f nf? od@k aomf tvdu k t f xdu k f ae&onfrmS vnf; rvG,yf gay/at;at;a&-aps;udv k m;-[kwu f hJ rrEk-aps;jcif; awmif;qGI J xGuf cJ+h y;D ESpt f rd af usmf ta&mufwiG f a':EkEu k E_wq f ufonf? a':EkEq k akd omfvnf; &kyu f ol@avmuf rEk[k wzufrS a':pyfpk ajymjyI emrnf odxm;&onf/ a':pyfprk mS uíerf uay;aom emrnfjzpfI ol@trnfu r,Ofjrifjh zpfonf/ ol@u, kd o f l rr jrif[ h k ajymI ,ckawmh uíerf uvnf; rrjrifh [k E_wu f sKd ;ae &ay+y/D aps;roGm;Edik v f @kd at;&,f? EkEb k @kd =uufwjcrf;avmuf 0,fcphJ rf;yg/uíerf u acgi;f ndwjf y+y;D tdrb f uf jyefvn S &hf jyefonf/ uíerf aps;oGm;v#if ydu k q f u H kd 0,favmuf&o kH m uef@owf I xnfo h mG ;avh&o dS jzifh tydrk ygay/ ydu k q f aH y; vdu k rf nfyh v kH nf;ray:? awmif;&rSmvnf; raumif; wwfI ydu k q f jH yef,&l jyefonf/ uíerf u rrEk ac:aomfvnf; ol@ ud, k o f l EkE[ k o k m ajymaom a':EkEo k nf =uufwjcrf;udo k m apmif, h I l ydu k f qHay;&efurkd l owd&yHrk &/ aemufae@rsm;wGiv f nf; ray;/ xyfyif rSmvdu k af o;onf/ aemif=umrS a=omf arhv@kd ? at;udk aps; bd;k ay;&OD;r,f[k qku d m 5d wef w&Guf xkwaf y;onf/ olrmS onfu 5dz;dk ru awmhaomfvnf; uíerf u tm;emIbmr#r ajymrd/ oluvnf; b,fa&G@b,fr# usonfv[ J k rar;acs/ aemufxyf aps;rSmonft h cgwiG rf l r&cJb h ;l EkEak &? a[mawmh arhvmcJ+h yD ponfjzifh uíerf u ajAmif vdraf wmhonf/ ,ckawmh uíerf onf trlt&myif aumif; aumif;vkyw f wfay+yD? at;a&-bm[if;awGrsm; csuaf evJ/ ajymajymqdq k Ekd iS hf aemufaz;xd 0ifvmaom rjroef;udk awG@& onf/ olu uíerf ESihf &G,w f jl zpfI onfem;w0du k w f iG af wmh oli,fcsi;f vdk aygi;f ae&onf/ qefomG ;xkwv f nf; twlw?l Ed@k re_ @f omG ;xkwv f nf;t wlwl tazmfjyKae&oljzpfonf/ uíerf ESi&hf , G w f l qdak omfvnf; ol@rmS u uav;ig;a,muf tar jzpfonf? xk@d a=umifv h nf; olvmv#if ol@aemufu uav;awG w+yKH wr}u;D ygvmwwfonf/ aqmhou l aqmh? uíerf om;av;udk cso D u l cs?D pmtkyf awG zGou l zGjzifh olw@kd vmv#if wrsK;d pdwn f pf &jyefonf/bmrSrcsuyf gb;l ? a':i,f vkyaf e wmyg? vmvm tdraf &S@ oGm;r,fuíerf u ol@uav;awGyg ygatmif odr;f usK;H ac:&if; tdraf &S@o@kd jrefjrefxu G cf rhJ o d nf/ c&pfpwpfp olrsm;vmjyvd@k ? at;udv k m pyf&wmav? w *du k pf qdak wmh tukev f J r,lcsiyf gb;l ? a&mif;wJo h u l vJ w *du k v f ;kH ,lrw S ?hJ at;eJ@u, kd ef @J vufjywfwxnfpD pyfcsKy&f atmif? olu c&pfvikd ;f }u;D tpdr;f &ifah v;udk xkwjf yonf? aps;u 37dw?hJ v[mjyifrmS 40d-r[kwv f m;? b,favmuf 46

trSwpf Of- 81 Ed0k ifbm-4-2007 rsm;uGmvd@k vJ rjroef;&,f? +y;D at;eJ@ 'D ta&mife@J vJ r vdu k yf gb;l ? vufjywfvJ at; r0wfwwfygb;l ? vuf&n S f qd&k ifvJ r0,fEikd af o;ygb;l uG,?f tdk ud, k w f @kd uawmh vku d f vku d f rvdu k v f u kd f 0wfvu dk w f mbJ? uíwu f swm rSwv f @kd ? +y;D ud, k u f t usqkd a&mifprkH ?S ta&mifp&kH x dS m;rS pdwx f u J auseyfwm? ol@ 0goemtwdik ;f cyfEiS }hf uJaeaom uíerf udk vnf; csw d v f u dk f ao;onf ? ol@a,musmf ;u vc 185dcef@ &onfqakd yrifh ol@rmS wufx&Gef vHck snaf &mifp?kH c&pfvi_d ;f }u;D a&mifpkH 0wfEikd o f nf/ uíerf wd@k rmS armifu h v kd ctjzpf axmufyahH om 250dcef@ukd tdrv f c? rD;c? owif;pmc? armifh pmtkyzf ;kd ? tdrpf m;p&dwf ponfw@kd jzift h 0H if*iG u f s wjym;rS rydak y/ uíerf rawmufwacguf a&;aom pmrlcav;rsm;jzifh a':i,fv h c ay;onf/ wcgw&Hyv kd #if t0wftpm;0,fonf/uíerf vnf; tazmf&atmif wa,mufwnf; uav;wzuf ESirhf @kd tdrt f vkyv f nf; rEdik rf eif;rjzpf& atmif armifu tdraf zmf iSm;ay;aomfvnf; xkt d wGuf p&dwu f rkd l uíerf ujyef jznfah y;&onf/ at;wd@k rsm; cav;wa,muf xJ&adS o;? r0wf Edik f rpm;Edik &f v dS u kd w f m? ud, k w f @kd rsm; ckrS cav;awGrsm;vm vd@k ? t&if vifr,m;ESpaf ,mufxw J ek ;f uqdt k opftqef; ay:+yDa[hqkd cg;ay:wif&rS? ckawmifvcxkw&f if azmhc&pf 0,f0wfrvd@k ? t0wfom r0wfEikd &f &dS r,f rpm;Edik f awmhr&Syd g bl; rjroef;&,f? armifu t0wfxuf tpm;udk ydrk ufw,f? aumif;aumif;pm;rS use;f rmrSmwJ?h pmtkyzf ;kd qdv k J rESajrm bl;? uíerf u ydev f aDS o;auG;vSaom ol@uav;rsm;udk =unf&h if;jyefajymrdonf/ ajymrnfo h m ajym&onf/ uíerf wd@k t,ltqu olw@kd 0g'ESiu hf u kd cf sirf S udu k af yrnf/ ,H=k unf csucf si;f uvnf;wlonfr[kw/f 0goemcsi;f uvnf; bmr# rqdik /f todcsi;f uvnf;wrsK;d pD/ onf0ef;usi=f um;wGif tm;vH;k ESihf wnfah tmif ae&onfh uíerf tcuftcJ/ 'gawGtm; vH;k armifu h kd ajymjyv#iv f nf;/ vlawGe@J ae&if 'Dvb kd aJ yg?h 'gtqef; r[kwyf gb;l ? at;&J@ jy\emawG[m tao;tzGyJ ?J armifrh mS onfx h uf OD;aESmuftoH;k jyKp&mtvkyaf wG trsm;}uD;&Sw d ,f[k jy\emawGukd ol@qD o,frvm apcsi[ f ef wm;jrpfwwfonf? armifajymwm [kwo f m;bJ? 'gawG[m tao;tzGaJ wGb[ J k ud, k u hf , kd u f o kd wday;&onf/ =umawmhvnf; onfval wG =um;xJrmS ud, k yf g ao;odrjf rKyu f , G o f mG ;rSm pd;k rdonf/ vlqo kd nfrmS cufonf/ +y;D awmhred ;f rrd@k ydq k ;kd onf/ olrsm;u twif; ajymv#if ud, k u f yg 0ifajymcsio f nf/olu +ydKifv#if ud, k u f yg jyef+ydKif rdwwfonf/ od@k a=umifv h nf; rde;f rayr,fh rde;f re@J rwlap& [k qH;k r&onf/ od@k q;kH raeonfh =um;uyif tvGen f zHh si;f onfh tjyKtrlwckukd uíerf jyKro d nf/ uíerf tvGe&f u S f cJah om &efjzpfjcif;wnf;/ ajc&if;tdrrf S rwifvid_ u f akd wmh cyfat;at; aewwfojzifh uíerf u cifonf/ olronf [dt k rd f onftrd f ul;wm oef;wm rawG@&? atmf us,[ f pfus,f pum;ajymwmvnf; wcgr# r=um;rd? uíerf vdyk if uav;w a,mufEiS hf cyfat;at; aeoljzpfonf/ ol u uíerf wd@k tdrrf vmwwfaomfvnf; uíerf u ol@trd o f @kd ul;oGm; jcif;jzpfonf/ ol@trd w f iG f tyfcsKypf uf&adS oma=umifh jzpfonf/ uíerf csKyv f o kd r# tus pav;rsm;udk udu k n f yS +f y;D tyfcsnv f ;kH yg,I l ol@trd f wGio f mG ;csKyf&onf/ oluvnf; =unf=unfjzLjzL vufcyH gonf/ a':pyfpt k rd w f iG f puf&adS omf vnf; ol@trd o f @kd rl roGm;0H/h rwifwifvid_ u f kd at;onf[k ,lqcJah om uíerf onf eD;eD;uyfuyf qufq&H rS pum; tawmfajymaom rde;f rjzpfa=umif; tH=h opGmod&awmhonf/ ol b,ftrd rf S rul;roef;aomfvnf; tdrt f oD;oD;rS twGi;f a&;aygi;f pHu k kd oload e\/ olrrSm t&yfxrJ S ykq;kd av;tp? uav;tusav;tp tyfcsKyv f ufcw H wfojzifh xko d w l @kd xrH S owif;pHk pkaqmif; &rd[efwo l nf/ oluvnf; jyefI ar;wwf ajymwwfy&kH onf/[d-k rv_id w f @kd ajc&if;tdru f rde;f racsmacsm[mav uíerf u pufcsKyf&if;? olu uav; ykcufv&JG if; pum;ajymrd=uonf/ rrEkvm;-r[kwyf gb;l ? olu wtdraf usm[ f mbJ? 'Dtrd ef @J uyfvsuf ajc&if; tdru f ydeaf o;ao;av;udk ajymwm uíerf u ajc&if;tdru f kd vSr;f =unfrh &d m jyLwif;aygurf S wdu k w f u kd q f ikd q f ikd f xdt k rsK;d orD;udk vSr;f jrifvu kd f &I rvHrk vJ jzpfomG ;rdonf/ol@a,musmf ;u tdrrf mS r&Sb d ;l ? rv_id u f qufajymonf/e,frmS tvkyv f yk v f @kd vm;/ uíerf u wpfzufr=S um;oGm; rnfp;kd I wd;k wd;k jyefar;&onf/ rwifvid_ u f vnf; pum;udk cyfat;at; ajymwwfojzifh ol@t oHu odyf rus,af y/ od@k aomf oluvnf; aysmah ysmEh iS ehf aH om a=umifcs;D wnf;/ b,fuvm e,frmS tvkyv f yk &f rSmvJ?r,m; i,f ,lxm;w,fav? r,m;i,ftrd rf mS bJ t+rJae wm? ol@qD wcgwcgrS vmwm? vm&ifvJ c%av;? ydu k f qHawmif rSerf eS af y;wm r[kwb f ;l ? td-k [kwv f m;? ol@=unf&h wm csppf &mav;yg? ol@a,musmf ;uvJ bma=umifrh sm; 'Dvkd vky&f ygvrd ?hf uíerf u wu,fyif rde;f r csi;f pmemI pdwrf aumif;pGmajymrdonf/a=omf-at;at; uvJ vSwmvSwmwjcm; ol@rmS t&d;k csn;f &Sw d m? [drk ed ;f ru cyfawmifah wmif&h ,f ol@ ajymvdu k yf akH =umifh uíerf rSm &,f&rvd?k vef@&rvdjk zpfomG ; umarmifajym bl;aom pum;wpfceG ;f udv k nf; oGm;owd&rd I wu,frsm;vm;[k pdwyf o l mG ;rdonf/ at; ckwavm odyyf ed w f mbJ? use;f rm a&; *&kpu kd t f ;kH ? ydecf snchf snahf v;eJ@ rvSawmh&if armifuypfomG ; rSm- xdpk Ofuawmh armif aemuf ajymonf[k *&krxm;rd/ 47

trSwpf Of- 81 Ed0k ifbm-4-2007 ,ckr-S tif;-aemufu&kd yk u f s roGm; atmif *&kpu kd rf [ S k awG;vdu k rf ad o;onf/ at;&J@rrEk}uD;uawmhav-ol@ a,mufsm; udk at;jrifb;l vm;? [ift h if;-rjrifz;l bl;? [dk ol@om;avmuf t&G,f i,fi,fav;[maygh at;&J@? 'ga=umifh oluvJ ol@ ud, k o f l Ekatmif tjr jJ yifqif ae&wm/ uíerf tuôscsKy+f y;D I jyefvmcJv h @kd om? qufaev#if rnfr# owif;pHpk =kH um; &tH;k rnfrodacs/ aemuf 2-&ufcef@ t=um rjroef; ESiu hf íerf tdraf &S@wiG x f ikd af e=u&if; uíerf u tdraf &S@}u;D rSm &Supf &m[k twif;jiif;aomfvnf; rjroef;u uíerf acgi;f udk twif;qGI J oef;&Smay;aepOf a':EkEk w a,muftrd af y: wufvmonf/ ol@rsuEf mS xm;u cyfwif;wif;rd@k uíerf pdwx f J wrsKd ;jzpfomG ;rdonf/ xdik af v rrEk? rxdik yf gb;l ? ajymp&m&Sv d @kd uíerf u tHh tm;oifah epOf oluyif quf ajymonf/ vufwzufuv kd nf; cg;wGif axmufxm; vdu k af o;onf/ vufnKSd ; waiguaf iguf rxd;k &Hw k r,f/ 'DrmS at;at; u ajymw,fq?kd EkEu k kd wlavmuf om;avmuf t &G,v f if vkyaf ewJh rde;f rvd@k ? &kww f &uf uíerf bmjyefajym&rnf rod/rae@wae@urS &yfuu G x f aJ jymif;vm+y;D 'Dvkd pGmvd@k awmh b,f&rvJ? EkEw k @kd u 'DrmS ud, k yf ikd f tdref @J ajreJ@ tajc wus ae=uwm? rvdw k rm oykyaf vvGihf rajymyge@J ? ud, k ef @J rqdik w f m ud, k zhf mom at;at;aeaygah th? EkEw k @kd ta=umif; rodao;vk@d xifw,f [if;[if; aeygt;kH rr? tJ EkE&k @J ? at;u EkEw k @kd ta=umif; bmrSow d m r[kwyf gb;l ? rv_id u f ajymjy&if; pum;pyfrv d @kd wlvm;-om;vm; xifrw d ,fv@kd ajymrdwm? at;xifxmudk trSet f wdik ;f ajymwm bm jzpfovJ? yxr u at;at;aq;aq; ajymrnf pdwu f ;l aomfvnf; ajym&if; a'gojzpfvmojzifh &efawG@ovdyk if atmfajym rdonf/ rjroef;uvnf; rcHcsi[ f efjzifh 0ifajymonf/ tdk ajymajymw,fayg?h bmjzpfao;vJ? [kww f majymwJOh pPm/ onf aemufwiG f &efyo JG nf a':EkEEk iS hf rjroef;wd@k . &efyjJG zpfomG ;awmhonf/ b,fwek ;f u rsurf ek ;f usK;d ae=uonfrod? i,fusK;d i,femawG az:I atmf=u[pf=uawmhonf/ wzuftrd rf S rv_id o f nf rsuaf ph tjyL;om;ESi=hf unfah eonf/ a':pyfpu k vm a&mufzseaf jzonf/ ol@a,musmf ; r,m;i,f ,lonfqakd om trsK;d orD;u rsuaf xmifeh eD jD zifh tdraf &S@rS vm&yf=unfah eonf udv k nf;awG@vu dk &f onf/ aemufro S &d onfrmS xdt k rsK;d orD;u uíerf ESihf rv_id af jymor#ukd em;yg; yg;ESihf acsmif;em;axmif+y;D wpfzufrS a':EkEw k @kd ukd vGwv f u kd f jcif;wnf;/ &Suw f ,f odyf &Suw f ,f? raecsib f ;l ? 'D&yfuu G rf mS raecsiaf wmhb;l ? vlnahH wG =um;xJ ae&wmud, k yf g vlnjhH zpf&w,f? woufe@J wud, k f &efjzpfb;l wm r[kw?f ckawmh &Supf &m? xdak e@rpS I armifjyef vmwdik ;f uíerf onf wwGww f w G f nnf;nLoHyif jzpfonf/ armif aemufae@reuf tvkyrf oGm;rDtxd uíerf onf tdraf jymif; &ef tdr&f mS zd@k ta=umif;udv k nf; t+rJ em;yl aerdonf/ wcgw&H armifu pdwrf &SnI f jyefatmfv#if vifr,m; uawmufuq jzpf& ao;onf/ ,ckwavm armifonf nae aemufusrS jyef vmwwfawmh reuftapm}u;D jyefxu G o f mG ;avh&o dS nfuíerf em;ylem;qmvkyI f [k odaomfvnf; uíerf u rav#m/h tdrx f yf&mS &ef armifu h ekd m;yl+rJ ylaeonf/ 'Dtrd u f tdrf vcaps;}u;D onf? aEGqv kd #if rD;a=umuf&onf ponfjzifv h nf; trsK;d rsK;d ta=umif;jyonf/ =umawmh r,m;pum;yg IbJvm;? em;ylrcH Edik I f bJvm;rod/ tdraf jymif; rnf[k armif u ajymvmawmhonf/ ,ckajymif;&onft h rd f u +rKd @v,facgirf [kwaf omfvnf; +rKd @EiS ehf ;D aomae&m? tdru f vnf; wdu k cf t H rd f oD;oef@cef; jzpfonf/ ud, k t fh rd w f cH g; ud, k f ydwI f oD;jcm;aeEdik o f nf/ bmbJjzpfjzpf tdraf jymif;&I uíerf aysmv f u kd o f nfjh zpfjcif;/ ,ck tdrw f iG f armiftvkyo f mG ;v#if tdrf wHcg;ydwI f uíerf wd@k om;trdEpS f a,mufwnf; aevdu k f onf/ a':i,fuvnf; ajrmif;jr&Sd ol@orD;xHwiG f oGm;vnf aeonf/ om;uawmh tdrv f nfrxGu&f ojzifh ysi;f ae[efwl onf/ uíerf em;om t+rJ uyfaeonf/ ,ciftrd w f iG f awmh tdref ;D csi;f rsm;u (txl;ojzifh a':pyfp)k u ulnx D ed ;f ay;I om;. wm0ef uíerf rSmr&Sv d /S ,ckawmh uíerf rSm pma&; bk@d a0;pG? tdrt f vkyyf if aumif;aumif;rvky&f awmhacs/ ae@pOf armiftvkyrf oGm;rD aps;od@k ajy;xm;ESi&hf onf/ ,ck tdref ;D csi;f awGujzifh uav; tyfxm;cJv h @kd vnf; pdwcf s &rnfyh kH ray:acs/ uíerf wd@k uv kd nf; vH;k 0pdw0f ifpm;yHrk &Sad cs/ 'Dwcg awmh cyfwnfwnfaernf[k uíerf u }uKH ;0g;xm;aomf vnf; olw@kd u uíerf xuf q,fqwif;ESio hf nf/ tdraf jymif;cgp o,f=u cs=upOfuyif rnforl # jyLIyifr=unh/f tae=um vmonfw h ikd f rnfoEl iS rhf # E_wrf qufrb d ;l acs/ vrf;awG@v#iv f nf; cyfwnfwnf rodovko d myif/wpfae@-ae@v,fbuf uíerf rSm &kww f &uf ud, k yf I l aeraumif;jzpfvmrdonf/ wa,mufwnf; uav;uvnf; wzufEiS rhf @kd armifu h kd zke;f qufac:rS[k w,fvzD ek ;f &S&d m pOf;pm;aomfvnf; trsm;oH;k zke;f u teD;tem;wGirf &Sad cs/ wpfzufcef;rSmawmh w,fvzD ek ;f &S[ d efwo l nf/ uíerf wpfzufcef;udk vlac: bJvaf v;ESyd v f u kd pf Of txJrS acsmif;=unh+f yD; wHcg;awmh zGiahf y;ygonf/ ta&; }u;D vd@k quf&onfh ta=umif; uíerf u awmif;awmif;yefyef ajymvdu k af omfvnf; tdr&f iS f ta': }u;D u &kww f &ufpum; pmrsufESm-32odk@ 48

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

49

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

tm[m&jrwfE;kd olrsm;twGuf tm[m&(tcrJh)pmapmifudk *syefjynfwGif;/jynfy&Sd atmufaz: jyyg pmay0goemwl cspfrdwfaqGrsm; xHr&S ,lrmS =um;Edik yf gonf? *syefjynfwiG ;f ESiehf ,fpyfa'orsm;twGuf tcrJjh zef@csyd gaomfvnf; zH@G +zdK;+yD; wdik ;f Edik if H rsm;rS tm[m&pmapmiftm; rSm,lvdkygu atmufaz: jyyg zkef;eHygwfrsm;odk@ qufoG,fI“wHqdyfacgif;zdk;” ydk@ay;&efvdktyfygrnf? -tdE, dN Edik if (H e,l;a'vD)æ ud&k &J ifah tmif (91-92 1330-3335) e-mail: yeyint_aung [email protected] -xdik ;f Edik if H (rJaqmuf+rdK@ )æ udv k rG ;f %D (66-8-6939-3597) e-mail: [email protected] -puFmylEikd if H æ udb k ek ;f rif;ZGef (65-9831-8474 ) e-mail: [email protected]. -ud;k &D;,m;Edik if æ H ud&k efEikd x f eG ;f (82-11-9723-4773) e-mail: [email protected] (NLD-LA)

-atmfpa=w;vs æ F cifarmifaxG; (61-421-245-452) -tar&duefjynfaxmifpæ k q&marmifp;kd csed /f (1-260-745-7458) (zdk@wf0def;+rdK@) q&mra':ZifZif -*syefjynfwiG ;f (em*d, k m) ud0k if;xGe;f oef; (090- 8556- 8164)

e-mail: fkmhtwe@hotmail e-mail: [email protected]

50

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

51

trSwpf Of- 81

Ed0k ifbm-4-2007

52

Related Documents

Aaharasazaung Issue 81
December 2019 22
Aaharasazaung Issue 94
December 2019 20
Aaharasazaung Issue 91
October 2019 20
Aaharasazaung Issue 95
December 2019 23
Aaharasazaung Issue 96
December 2019 26

More Documents from ""

December 2019 2
December 2019 5
022-questionsanswers
December 2019 9
Dhamacakka
December 2019 12
Forum Journal-10 Dec 2008
December 2019 8