Prof. dr. Ali Jakupi
MARKETINGU NDËRKOMBËTAR Viti akademik 2007/08 Ligjërata 8
1
ASPEKTET E MARKETINGUT NDËRKOMBËTAR • Marketingu ndërkombëtar ballafaqohet me specifika të shumta nëpër mjediset e ndryshme • Vështrimi i specifikave mund të bëhet me aspekte të ndryshme
2
Përkufizimi i aspekteve: Kriteret 1. Qasja e kërkimeve 2. Kriteri i tregut
Aspektet e marketingut ndërkombëtar Marketingu komparativ
Marketin gu i jashtëm Marketin 3. Kriteri gu organizativ eksportu es
Marketin gu rajonal Marketin gu koperativ
Marketin gu global Marketin gu multinac ional 3
FAKTORËT STIMULUES NË MARKETINGUN NDËRKOMBËTAR • Faktorët më të rëndësishëm stimulues në marketingun ndërkombëtar: 1)Institucionet monetare financiare, 2)Sistemi i tregtisë botërore, 3)Paqja globale, 4)Rrita ekonomike e disa vendeve, 5)Teknologjia telekomunikative dhe e transporteve, 6)Ndërmarrjet multinacionale dhe globale. 4
• Institucionet monetare dhe financiare bazamentin e kanë në FMN dhe BB. Veprojnë në politikat ekonomike botërore dhe në investime në të mirë të popujve të zhvilluar dhe të pazhvilluar ekonomikisht. • Sistemi i tregtisë botërore bazohet në tendencat e liberalizimit të tregut, duke i hequr apo zvogëluar barierat e ndryshme. GATT, UNCTAD e tjerë. 5
• Paqja globale në botë ka mundësuar kthesa të njëmendëta zhvillimore, me ç’gjë ndryshuan strukturat ekonomike kombëtare, por edhe bashkëpunimi ndërkombëtar. • Rrita ekonomike e disa vendeve pas Luftës së Dytë Botërore ka shënuar kthesa të posaçme të krijimit të potencialeve dhe të zhvillimit cilësor të tregut. • Teknologjia telekomunikative dhe e transporteve është faktor i pazëvendësueshëm në jetën e përditshme dhe në marketingun ndërkombëtar. • Ndërmarrjet multinacionale dhe globale me zhvillimin e vet krijojnë ambient të gjerë veprues në zhvillimin ekonomik dhe në marketingun ndërkombëtar
6
EFEKTET E MARKETINGUT NDËRKOMBËTAR
• Marketingu ndërkombëtar është një sistem i shtrenjtë, prandaj implementimi i tij justifikohet me arritjen e efekteve. • Efektet mund të klasifikohen në këtë mënyrë: 1)Efektet politike, 2)Efektet ekonomike, 3)Efektet sociale, 4)Efektet biznesore. • Efektet politike shfaqen nëpërmjet funksionimit dhe depërtimit të marketingut ndërkombëtar nëpër mjedise dhe shtete të ndryshme. Marketingu ndërkombëtar shpesh herë hap rrugë për rregullimin e marrëdhënieve politike7 në mes të shteteve.
• Efektet ekonomike shfaqen nëpërmjet shfrytëzimit të resurseve njerëzore, për alokimin e investimeve, të punëve dhe të formave të bashkëpunimeve. • Efektet sociale janë të mundshme pikërisht zgjerimi i bashkëpunimit ndërkombëtar, duke bërë transfere të teknologjive, të diturive, të përvojave, të manaxhimit. • Efektet biznesore arrihen të kompanitë e orientuara për në tregjet e huaja, me strukturë ekonomike e sociale të zhvilluar, me konkurrencë të shquar. • Efektet strategjike kanë të bëjnë me përfitimet e marra nga të zhvilluarit, ose nga nga shfrytëzimi i disa resurseve në mjediset e pazhvilluara, të cilat japin rezultate të kënaqshme në intervale kohore të caktuara. 8
• Përveç efekteve të sipërcekura mund të radhiten edhe të tjera, si p.sh.: – Strategjitë, – Afirmimi, – Globalizimi. • Efektet strategjike kanë të bëjnë me përfitimet e marra nga të zhvilluarit, • Nga resurset e shfrytëzuara në viset e pazhvilluara, të cilat japin rezultate të kënaqshme në intervale të caktuara kohore. • Përmasat afirmative sendërtohen nëpërmjet funksioneve dhe aktiviteteve të marketingut ndërkombëtar 9
• Ndërmarrjet që kanë arritur reputacion në vend, më lehtë e kanë të plasohen me programet e veta edhe jashtë vendit. • Globalizimi – një proces shumëdimesional efektuohet më tepër nga ndërhyrjet dhe aktivitetet e marketingut ndërkombëtar. • Marketingu ndërkombëtar ndikon pozitivisht në proceset integruese dhe në ato globalizuese.
10
ARSYET E IMPLEMENTIMIT TË MARKETINGUT NDËRKOMBËTAR Arsyet janë të shumta, të cilat ndërlidhen me: • tregun, • nxitjen e prodhimit, • shtimin e vëllimit të tregtisë, • konkurrencën, • transferin teknologjik, • leverixhin financiar, • manaxhimin. 11
KOMENTE
Pyetje
Përgjigje
12