Sensatie en perceptie Hoofdstuk 7
Inhoud college • Van stimulatie tot perceptie • De zintuigen • Perceptie en sensatie
Ik zie, ik zie, wat jij ook ziet? Wat zie ik? Wat zie jij? en jij? en jij? en jij? Is dit hetzelfde? En is dat wat wij zien ook echt?
Stimulatie wordt perceptie stimulatie + receptor transductie sensatie perceptie
• stimulatie + oog
lichtgolf 600 nm kegeltjes en staafjes
• transductie
lichtgolf wordt zenuwimpuls
• sensatie
ik zie kleur, vorm, beweging, helderheid …..
• perceptie
ik zie….
Zintuigen
Waarnemingsdrempels • Absolute drempel • Juist waarneembare verschil (JWV) verschildrempel = Wet van Weber • Signaaldetectietheorie • Sensorische adaptatie
Absolute drempels Licht Geluid Smaak Geur Aanraking
Juist waarneembare verschil Het JWV is groot wanneer de intensiteit groot is en klein, wanneer de intensiteit klein is = Wet van Weber
Signaaldetectietheorie
• • • • •
Wat je waarneemt hangt van omstandigheden: Ben je alert of moe? Heb je koffie of bier gedronken? Heb je een leuke les of val je in slaap? Is het onderwerp belangrijk voor je VV3 of irrelevant? …
Sensorische adaptatie Alles went, behalve … veranderingen
Zien We kijken met onze ogen, maar we zien met onze hersenen Verwerking lichtgolven in visuele cortex
Verwerking lichtgolven in visuele cortex gaat niet altijd zonder problemen …
Hor en Verwerking geluidsgolven in auditieve cortex
Voelen
Pijn
Pijn • Acute en chronische pijn • Pijndrempel • Functie van pijn = waarschuwen voor potentieel gevaar
Pijnbeleving • • • • •
Vroege ervaringen Aandacht Verwachtingen (placebo-effect) Betekenis Perceptie
Perceptie geeft betekenis aan sensatie
Doel perceptie = accurate grip op de wereld
Overleving
Maar … Wat je waarneemt, is niet altijd wat er is….
Het mkaat hamelael netis uit in wlkee vlogodre de ltteers in de wrodeon saatn. Het is aeleln niodg dat de eretse en de ltaatse ltteer van het wrood op de jiutse patals saatn. De rset van de ltteers mgoen wlelikueirg gpletaast wdoren en je knut tcoh nog gwoeon lzeen wat er saatt.
Hoeveel poten tel je?
Ligt de rode punt voor of achterin de kubus?
Is er reden om bang te zijn?
Müller-Lyer illussie
Müller-Lyer illussie
Müller-Lyer illussie
Rol van aangeboren waarnemingspatronen (Gestalten) •Figuur en (achter)grond •Subjectieve contouren en sluiting •Gelijkenis •Dicht(bij)heid •Continuering •Minimumprincipe van perceptie = wet van Pragnanz
Figuur en (achter)grond
Figuur en (achter)grond
Figuur en (achter)grond
Subjectieve contouren en sluiting
Gelijkenis
Dicht(bij)heid
Continuering
Minimumprincipe van perceptie = wet van Pragnanz
http://www.psychologiemagazine.nl/ web/Brein/Train-uw-brein/Polloptische-illusies.htm http://www.youramazingbrain.org/su persenses/illusions.htm