Voorstelling Pensioendossier-abvvlimburg

Discussie en conferentie over ons pensioenstelsel

Pensioenconferentie 1.

Pensioenconferentie

2.

Uitdagingen + pistes a.

Economische en budgettaire context

b.

Aanvullend pensioen

c.

Wettelijk pensioen

d.

Overlevingspensioen

1) Pensioenconferentie

1) Pensioenconferentie A. Regeerakkoord -

De regering, in overleg met de sociale partners,

Doel: -

ons pensioenstelsel te hervormen en te versterken, alsook een reflectie op gang te brengen over de berekeningsmethodes van de pensioenen, de belemmeringen voor de opbouw van het pensioen verbonden aan de mobiliteit tussen de verschillende pensioensystemen, de aanpassing aan nieuwe uitdagingen, zoals de verlenging van de levensduur, maar ook de situatie van bepaalde categorieën van werknemers, zoals de deeltijdse werknemers, contractuele ambtenaren of bepaalde categorieën van zelfstandigen. In overleg met de sociale partners zal ze zich ook inzetten opdat mensen langer aan het werk kunnen blijven door de feitelijke uitstapleeftijd op te trekken, zonder de wettelijke pensioenleeftijd te verhogen. De regering staat erop om de verschillen inzake pensioenrechten tussen gehuwde personen en wettelijk samenwonenden weg te werken..

1) Pensioenconferentie A. Uitvoering •

Task-force = overkoepelend tripartiet orgaan

•

4 werkgroepen: 1. Modernisering van ons pensioenstelsel 2. Wettelijke pensioenen 3. Aanvullende pensioenen 4. Plaats senior in de maatschappij

Huidig overleg: werkgroep wettelijke en aanvullende pensioenen

1) Uitdagingen

2. Uitdagingen

b. c. d. e. f.

Economische en budgettaire context Tweede pijler Waardig wettelijk pensioen Modernisering overlevingspensioen Voorstellen

a) Economische en budgettaire context • • •

Pensioen: globaal beheer sociale zekerheid SZ: sociale bijdragen en alternatieve financiering Financiering van onze sociale zekerheid= uitdaging voor de toekomst! – Vertraging economische groei (afname loonmassa, afname ontvangsten BTW en roerende voorheffing, … ) – vergrijzing – gezondheidszorg – Succes tijdskrediet, dienstencheques …

a) Economische en budgettaire context Noodzakelijk nieuwe financieringsbronnen te vinden! -

Limieten van het Zilverfonds Fiscaliteit: noodzakelijke hervormingen Meer werk: ja … maar kwalitatieve jobs Alliantie voor een duurzame groei

b. Evaluatie tweede pijler

b. Evaluatie tweede pijler

1. Nog geen democratisering -

Slechte kennis van de huidige situatie – afwezigheid van een echt pensioenkadaster Mattheus-effect Beperkte dekking voor vrouwen

b. Evaluatie tweede pijler

1. Weinig sectorfondsen… en bovendien lage bijdragen in de bestaande.

b. Evaluatie tweede pijler

1. Veel groepsverzekeringen Weinig pensioenfondsen Terwijl in België net die pensioenfondsen de kans op paritair beheer bieden

b. Evaluatie tweede pijler

1. WAP (Wet Aanvullend Pensioen): onvoldoende bescherming voor werknemers met atypische loopbanen

b. Evaluatie tweede pijler

Tweede pijler Vandaag = onvoldoende Niet genoeg gedemocratiseerd Niet genoeg solidair

Keuzemogelijkheden tweede pijler Betere pensioenen, betere verzekering, meer solidariteit, door : 1 ° Streven naar afbouw tweede pijler, of 2 ° Betere omkadering tweede pijler

Keuzemogelijkheden tweede pijler Streven naar afbouw tweede pijler

Deze optie zonder meer = GEEN OPTIE Zal enkel derde pijler aanmoedigen = GEEN OPTIE

Keuzemogelijkheden tweede pijler Betere omkadering tweede pijler Tweede pijler:  Vaak welkome aanvulling, ook voor lage pensioenen  Compensatie loonplafond  Zichtbaarheid Moet meer afgestemd worden op wettelijk pensioen! = Verplichte tweede pijler? = Strengere aansluitingsvoorwaarden = Verzekering gelijkgestelde periodes = Behoud rechten voor uittreders = afschaffen fiscale voordelen derde pijler (650-860)

Betere omkadering tweede pijler Nadeel =

Gevoeliger voor kredietcrisissen, maar a) prudentiële vereisten = stricter dan voor de banken b) gegarandeerd minimum rendement

=

Arbeidsband – inactieven? – Eerste pijler bis?

Betere omkadering tweede pijler Uitdaging: Kwalitatieve verbeteringen zijn noodzakelijk a) Uitbreiding solidariteit • •

Meer gelijkgestelde periodes (arbeidsongevallen, tijdskrediet, …) Indien keuze voor ontwikkeling 2de pijler: invoering van een paritair beheerd interprofessioneel Fonds voor werknemers en sectoren zonder tweede pijler?

c) Middelen aanwenden voor een duurzame economische relance

c. Waardig wettelijk pensioen

c. Waardig wettelijk pensioen Zonder onze sociale zekerheid: armoede 44 % hoger 14,7 % van de Belgische bevolking 4,2 % werkenden 31,2 % werklozen 20,9 % van de gepensioneerden loopt armoederisico

c. Waardig wettelijk pensioen Als alleenstaande

Werknemer

Minimum 956,47 €

Maximum 1.805,21 €

Solidariteit

Verzekering

Gemiddeld bedrag (zuiver rustpensioen werknemer)

=> 934 € = mannen => 607 € = vrouwen

c. Waardig wettelijk pensioen Berekening rustpensioen Drie berekeningselementen: 1 - Loon 2 - Loopbaan 3 - Gezinssituatie

Element 1: Loon Gemiddeld brutoloon (in EUR) oktober 2006 Leeftijd

maand

jaar

Jonger dan 20 jaar

1.854

24.102

20 - 24 jaar

2.014

26.182

25 - 29 jaar

2.278

29.614

30 - 34 jaar

2.620

34.060

35 - 39 jaar

2.814

36.582

40 - 44 jaar

2.905

37.765

45 - 49 jaar

2.999

38.987

50 - 54 jaar

3.061

39.793

55 - 59 jaar

3.322

43.186

60 jaar en meer

3.625

47.125

Gemiddeld loon over ganse loopbaan (nadeel vrouwen)

Loonplafond 2008 = 46.895 €

Element 2: Loopbaan Gemiddelde loopbaanduur

Mannen: 42, 2 jaar Vrouwen: 31 jaar

Element 3: Gezin

Gezinspensioen: 75 % -> Aangepast aan kostwinnersmodel Pensioen als alleenstaande: -> Meer en meer vrouwen -> Nog steeds laag

60 %

Geen “samenwonenden” in pensioenwetgeving

Conclusie uitdagingen wettelijk pensioen - Lage wettelijke pensioenen - Strenge loopbaanvoorwaarde - Stijgend aantal alleenstaanden ontvangt steeds lager pensioen

Verbeteringen verkregen Wat hebben we reeds verkregen? •

Minimumpensioenen met 16,3 % verhoogd sinds 1998

•

Welvaartsmechanisme verkregen sinds Oostende

•

Nog verhoging voorzien op 1 juni 2009:  3 %: minimumpensioenen  2 %: pensioenen > 15 jaar  1,5 %: voor alle pensioenen Kost: 122,170 miljoen euro in 2009.

We hebben ook verloren: - Pensioenhervorming 1997 - Afschaffen welvaartscoëfficiënt

Verbeteringen verkregen Politiek antwoord: Paarse Regering: - Zilverfonds: wettelijk mechanisme - begrotingsoverschot (16,7 MIA €) - Welvaartsmechanisme : Tweejaarlijkse enveloppe van > 400 miljoen euro - Langer werken – optie - Generatiepact - Pensioenbonus - Optrekken brugpensioenleeftijd - Vaak aanmoediging van de tweede pijler

d. Modernisering overlevingspensioe n

d. Aanpassing overlevingspensioen (OP) Pensioen verkregen door overlevende voor de beroepsactiviteit verricht door de overleden echtgeno(o)t(e). Min. 45 jaar tenzij kind ten laste – of 66 % arbeidsongeschikt. Bedrag: Overlijden na pensionering: 80 % van het gezinspensioen (75 %) van de overledene = 60 % van het gemiddeld loon van overledene Overlijden voor pensionering: theoretisch rustpensioen Cumulatie met eigen pensioen tot 110 % van het overlevingspensioen (OP) Verder werken binnen bepaalde inkomensgrenzen: < 65 jaar (17.280 € zonder kinderlast, 21.600 € met kinderlast) Overschrijding + 15 % = schorsing OP voor dat jaar.

d. Aanpassing overlevingspensioen (OP) - Twee inactiviteitsvallen  Overlevende die voltijds werkte, wordt voor een keuze gesteld  Minder werken of afzien van het overlevingspensioen  Vaak ongewilde overschrijdingen grens (eindejaarspremie, index, …)

 Iemand die weinig of nooit gewerkt heeft, krijgt soms meer overlevingspensioen dan het rustpensioen van wie meer gewerkt heeft cumul wordt berekend i.f.v. het pensioen van de overleden partner: Eigen rechten worden niet gevaloriseerd!

d. Aanpassing overlevingspensioen (OP) -

Vooral jonge weduwen met kinderen leven in armoede Working paper nr. 9 FOD Sociale Zekerheid

 Weduwen onder de armoedegrens zijn jonger dan weduwen erboven  Weduwen onder de armoedegrens hebben meer jonge kinderen dan weduwen erboven.  Weduwen die in armoede leven, zijn vaker diegenen met overlevingspensioen (OP)  Weduwen die in armoede leven, werken vaker deeltijds, met negatief gevolg op eigen pensioenrechten later…

d. Aanpassing overlevingspensioen (OP) -

Afschaffing overlevingspensioen voorbarig 

Evolutie naar einde kostwinnersmodel



Toch slechts beperkte rechten in de sociale zekerheid voor vrouwen door deeltijdse tewerkstelling, lagere lonen en kortere carrières



Rustpensioen

Mannen

Vrouwen

Werknemersloopbaan

934 €

607 €

Werkgelegenheidsgraad mannen – vrouwen nog sterk verschillend. VROUWEN

Laaggeschoold

Hooggeschoold

Voltijds

13 %

41 %

Deeltijds

25 %

39 %

Inactief

62 %

20 %

e. VOORSTELLEN WETTELIJK PENSIOEN

VOORSTELLEN WETTELIJK PENSIOEN 1. Toekenning van 75 % voor alle gepensioneerden Nu

Voorstel

Alleenstaande (RP)

60 % eigen inkomsten

75 % eigen inkomsten

Gehuwde overlevende = RP + OP

110 % van 60 % inkomsten overledene = 66 %

60 % OP+ 15 % eigen inkomsten

2. Jonge weduwen tijdelijk een overbruggingspensioen toekennen • •

Beperkt in de tijd Geen inkomensbeperking

HOE 75% FINANCIEREN? Optrekken vervangingsratio = positief voor alle middeninkomens 60 % -> 75 % = 2,4 miljard euro 860.000 gepensioneerden + 1 % = 160 miljoen euro 1 % inhouding werknemer, werkgever én staat = 900 miljoen euro x 3 2,7 miljard euro per jaar Staat schaft fiscale voordelen 3de pijler af = 750 miljoen € 300 miljoen overschot om laagste lonen te compenseren

Bijkomende gelijkwaardige inspanning “Tot welke inspanning bent u, in het licht van de vergrijzing bereid, voor de financiering van de pensioenen?” Nettoloon (in 1.000 bef)

TOT.

- 30

30-55

55-80

Leeftijd

80+

18-29

30-44

45+

Bijdragen verhogen

59,4

65,5

60,8

59,4

37,2

51,9

60,7

64,4

Pensioenen verlagen

30,7

20

30

32,2

46,5

35,9

29,9

27,1

Hogere pensioenleeftijd

9,9

14,5

9,2

8,4

16,3

12,2

9,4

8,5