YUNUS CENGİZ
E
Mustafa Özkan Anatolian High School İncesu, Turkey
[email protected]
EDİTÖR YAZISI
EDITORIAL EPM’s 9th Meeting was held in Catania, the city of Holy where the first light of EPM torch existed, on 19-25th of April in 2007. The warm people of the Mediterranean (Greek, Italian and Turkish) were treated magnificently in Italy which is also a Mediterranean country.
EPM’in 9. toplantısı; EPM meşalesinin ilk ışığının ortaya çıktığı İtalya’nın Katanya kentinde 19-25 Nisan 2007 tarihinde yapıldı.
9th EPMeeting IN CATANIA, APRIL 2007
Akdeniz’in sıcak insanları (Yunan, İtalyan ve Türkler), ev sahibi yine bir Akdeniz ülkesi olan İtalya’da Akdeniz sıcaklığına uygun bir şekilde ağırlandılar. İtalyan konuk severliği karşısında daha çok çalışmamız gerektiğini bir kez daha anladık.
We have realized once more that we ought to work much more as a response of Italian people’s Bu buluşma esnasında bilimin tarihini daha iyi hospitability. nasıl aydınlatırız? Bilime bir EPM üyesi olarak neler katabiliriz? Bilimsel bir dergi olan EPM’i During this gathering we tried to find a solution bütün dünya’yı aydınlatan bir bilimsel meşale haline to these questions, How could we enlighten the his- nasıl getiririz? tory of science? What could we contribute to Soruluruna cevap science as a member aradık. EPM’in bilime katkıları olduğu gibi of EPM?, How could ülkeler arasındaki we make the scienkültürel etkileşimine tific magazine? de katkılarını göz ardı etmemiz mümkün EPM is a sciendeğildir. tific torch enlightening the whole world. Ülkeler arasındaki It is impossible to kültür etkesimine; EPignore EPM’s contriM’in kültür elçileri bution not only to sciolarak katkı ence, but also to the sağladığımız için; cultural interaction EPM grubu ve among the countries 9th EPMeeting IN CATANIA, APRIL 2007 çalışanları olarak biz as EPM’s culture am-
epm
6
epm
EPM
History of Science and Technology
E
EDİTÖR YAZISI
EDITORIAL bassador. I believe that we are among the luckiest people of the world as EPM group and its authorities. I also owe thanks to EPM since it enabled people, whose thoughts, beliefs, clothing styles are different, to come together in the same purpose.
dünyanın en şanslı insanları arasında o l d u ğ u m u z a inanıyorum. Farklı düşünen, farklı inanan, farklı giyinen, değişik kültürlere ait insanları ortak bir amaç ve hedef doğrultusunda, ortak payda da buluşturan, EPM’ ayrıca müteşekkirim.
As all we know, we Hepimizin bildiği MEETING HALL IN CATANIA, APRIL 2007 have a lot of problems, gibi; dünyamızda which are difficult to solve, threat the future of hu- insanlığın ve canlıların geleceğini tehdit eden manity and other living things. çözülmesi çok güç olan sorunlarımız vardır. The main reason lying in these problems’ base is the rapid increasing population that causes the main problems such as using the natural sources extremely decreasing agricultural fields and environment pollutions. People damage the nature just for their own benefits in a cruel way. Fertilizer and agricultural medicine, which damage the nature that we
epm
Bu sorunların temelinde yatan neden dünya nüfusunun hızlı ve dengesiz bir şekilde artmasıdır. Bu nüfus artışının doğurduğu en büyük sorunlar; doğal kaynakların aşırı kullanımı, tarım alanlarının azalması ve çevre kirliliğidir. İnsanlar kendi emelleri için; doğal çevreyi acımasızca tahrip etmektedirler.
MEETING HALL IN CATANIA, APRIL 2007
7
Daha fazla tarımsal ürün elde e t me k i ç i n kullandığımız ve toprak aracılığı ile
epm
EPM
History of Science and Technology
E
EDİTÖR YAZISI
EDITORIAL
doğal çevreye kattığımız; zirai ilaçlar ve gübreler doğal çevre unsurlarını bozan temel faktörlerin başında gelmektedir.
use to get more profit, come first among the factors spoiling the nature.
Again the forests, Yine tarım ve destroyed to get settleyerleşme alanı açmak ments places and agriiçin tahrip ettiğimiz cultural areas, prove ormanlar; dünyadaki that our suspicious canlıların geleceği aren’t in vain for future açısından bizim of living things in the kuşkularımızın yersiz world. olmadığını açıkça The technology and kanıtlamaktadır. industry are developing rapidly to meet the Artan dünya nüfusu needs of increasing TEACHERS AT “LICEO BOGGIO LERA”, CATANIA ile birlikte insanların population. This developing technology and industry cause daha rahat yaşamak emelleri için; sanayi ve many environmental problems along with its ad- teknoloji de hızla gelişmektedir. vantages. Gelişen bu teknoloji ve sanayi beraberinde The global warming is the biggest danger, that birçok çevre sorunlarını da meydana getirmektedir. people face nowadays for living things. The biggest reason of global warming is the Son günlerde dünyamızın karşı karşıya geldiği, existing in the ozone layer. canlılar için en büyük tehlike küresel ısınmadır. Due to these holes, the harmful X-rays cannot be filtered enough. The causes of these holes are Küresel ısınmanın en büyük nedeni Ozon air-conditioner, deodorants cosmetics products’ tabakasında meydana gelen incelme ve gas. If people and world environment organiza- delinmelerdir. tions stay insensitive to these problems, the warmBu incelme ve delinmeden dolayı güneşten ing will be more. gelen zararlı ışınlar (ultraviyole) yeterince So a great drought will be faced in same parts süzülememektedir. of the world. Also, glaciers will melt rapidly and Ozon tabakasındaki incelme ve delinmenin unknown illnesses will be seen soon. Today, the ozone, which is necessary for the sebebi ise; buzdolabı klima gibi soğutucularla, future of humanity, is in danger of existing so the kozmetik sanayinde kullanılan sprey ve responsible of taking care of ozone isn’t only deodorantların yaydığı kloroflorokarbon gazlarıdır. world environment organizations’ but also we İnsanlar ve dünya çevre örgütleri bu sorunlar karşısında duyarsız kalırlarsa; ısınma daha da fazla are all responsible of it.
epm
8
epm
EPM
History of Science and Technology
E
EDİTÖR YAZISI
EDITORIAL
olacak dünya üzerinde belirgin bir kuraklaşma başlayacaktır. Ayrıca buzullar eriyecek, insanlarda zararlı güneş ışınlarından çeşitli hastalıklar baş gösterecekti Günümüzde insanlığın geleceği için zorunlu olan ozonun yok olma tehlikesi, gittikçe artmaktadır. Bu yüzden ozon tabaksının sorumluluğunu sadece dünya çevre örgütlerinin değil bütün insanlığın yüklenmesi gerekmektedir. Gelecek nesillere yaşanabilir bir bırakmak öncelikli hedefimiz olmalıdır. A VIEW OF CATANIA
Our first aim is to leave such a good world that future’s generations could live easily. Moreover, we all as the member of EPM must clarify the whole humanity about this subject. As the team of EPM, we deserve a holiday at the moment. 2007 Autumn meeting will be held in the middle of Turkey in Kayseri the hearth of which pulsates with EPM.
dünya
Ayrıca biz EPM üyeleri tüm dünya insanlarını bu konularda aydınlatmalıyız. EPM ekibi olarak şuan bir tatili hak ettik. EPM’in 2007 yılı sonbahar toplantısı Anadolu’nun tam ortasında yer alan ve kalbi EPM ile birlikte atan Kayseri’de yapılacaktır. Yeni ve farklı ortaklarla Kayseri’de EPM grubunu ağırlamaktan kıvanç duyarız.
We are proud of treating the group of EPM with new partners. I give my thanks to the team of EPM who prepared the issue of this one. We hope to produce more issues in the following year.
THE EAR OF DIONISIS
epm
9
EPM dergisinin bu s a y ı s ı n ı n hazırlanmasında emeği geçen tüm proje çalışanlarına teşekkür ederek başarılar diliyorum. İleriki yıllarda daha fazla dergi çıkarmayı umuyoruz.
epm
EPM
E
History of Science and Technology
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Η ένατη Συνάντηση Εργασίας για το περιοδικό ΕΡΜ έγινε την εβδοµάδα 19-25 Απριλίου 2007, στην Κατάνια της Σικελίας, στον τόπο όπου πριν µερικά χρόνια γεννήθηκε η ιδέα για το περιοδικό µας. Η συνάντηση αυτή ήταν µια µεσογειακή συνάντηση, καθώς συµµετείχαν Ιταλοί, Έλληνες και Τούρκοι. Όλοι µας βέβαια συνειδητοποιήσαµε ότι θα πρέπει να εργασθούµε όσο καλύτερα µπορούµε και αυτή θα είναι η καλύτερη απάντηση στην ιταλική φιλοξενία. Κατά τη διάρκεια της Συνάντησης, προσπαθήσαµε να δώσουµε απαντήσεις σε µια σειρά από σηµαντικά ερωτήµατα για το µέλλον του περιοδικού µας. Πρώτα-πρώτα, πως θα µπορούσαµε µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο να προωθήσουµε τη διδασκαλία της Ιστορίας της Επιστήµης στα σχολεία και τις χώρες µας; Τι θα µπορούσε ο καθένας από εµάς να συνεισφέρει στο περιοδικό; Πως µπορούµε να κάνουµε καλύτερο ένα επιστηµονικό περιοδικό; Κάποιοι από τους µικρότερους µαθητές µας παροµοίασαν το ΕΡΜ µε µια δάδα που µας φωτίζει µε το φως της επιστηµονικής γνώσης. ∆εν είναι εύκολο να αγνοήσει κανείς τη σηµαντική συνεισφορά του περιοδικού όχι µόνο στον τοµέα της επιστήµης αλλά και στον τοµέα της γνωριµίας και της αλληλεπίδρασης ανάµεσα στους καθηγητές και κυρίως τους µαθητές των χωρών της Ευρώπης. Οφείλουµε θερµές ευχαριστίες στο ΕΡΜ για το γεγονός ότι φέρνει κοντά ανθρώπους από τόσο διαφορετικές εθνικές, θρησκευτικές και πολιτιστικές παραδόσεις. Όπως όλοι µας ξέρουµε σήµερα η ανθρωπότητα αντιµετωπίζει πολλά και σοβαρά προβλήµατα που δε θα ήταν υπερβολή να πούµε ότι απειλούν το µέλλον µας. Ένα πολύ βασικό πρόβληµα είναι η υπερβολική αύξηση του πληθυσµού της Γης. Πολύ βασικό ακόµη είναι και το πρόβληµα της εξαντλητικής χρήσης των πλουτοπαραγωγικών πηγών του
epm
EDITORIALE
A PRESENTATION IN CATANIA, APRIL 2007
Il 9° Incontro Internazionale della nostra Rivista si è tenuto, dal 19 al 25 aprile 2007, a Catania, la città nella quale è nata EPM. I generosi popoli mediterranei (Greci e Turchi) hanno ricevuto una accoglienza calorosa dall'altrettanto generoso popolo Italiano, anzi Siciliano. Ancora una volta abbiamo compreso che dobbiamo fare del nostro meglio per la Rivista proprio come risposta alla disponibilità e alla cortesia ricevute. Durante gli interventi del meeting è stato spesso discusso l'argomento principale del nostro Progetto : cosa dobbiamo fare per divulgare sempre di più la Storia della Scienza e della Tecnologia? Quale contributo possiamo dare alla Storia della Scienza e della Tecnologia come partner del Progetto? Come possiamo realizzare una Rivista scientifica sempre più ricca ed interessante? È impossibile ignorare l'importanza del contributo di EPM alla divulgazione scientifica nelle scuole, pertanto ci riteniamo molto fortunati di fare parte di questo Progetto.
10
epm
EPM
E
History of Science and Technology
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
EDITORIALE
Un ulteriore ringraziamento a πλανήτη µας που δηµιουργεί EPM che ha promosso l'incontro την ερήµωση ολόκληρων e la comprensione di popoli diffeεκτάσεων και τη µόλυνση του renti per stili di vita ed ha perπεριβάλλοντος. messo loro di avere uno scopo ∆υστυχώς εµείς οι didattico comune. Come è ben άνθρωποι καταστρέφουµε τον noto, tanti problemi, difficili da πλανήτη µας µε πολλούς risolvere, affollano la nostra vita διαφορετικούς τρόπους άµεσα quotidiana e minacciano il futuro και έµµεσα. Λιπάσµατα και dell'umanità e degli altri esseri χηµικά, καταστροφή των viventi. δασών και της θάλασσας δηµιουργούν απειλητικές La ragione principale di questi προοπτικές για τη ζωή στον problemi sta nella rapida crescita πλανήτη. Η τεχνολογική εξέλιξη προχωρεί µε γοργά TEACHERS ROOM IN CATANIA, APRIL 2007 della popolazione mondiale che porta all'esaurimento delle risorse βήµατα ώστε να καλύψει τις naturali e all'inquinamento del nostro ambiente natuολοένα αυξανόµενες ανάγκες της ανθρωπότητας. Έτσι όµως δηµιουργούνται σοβαρά rale, per l'uso indiscriminato ed incosciente dei fertiπροβλήµατα όπως αυτά που απορρέουν από το lizzanti; anche la continua deforestazione delle foreφαινόµενο του θερµοκηπίου που απειλεί την ste primordiali non ci incoraggia certamente a nutrire ισορροπία στην ατµόσφαιρα της Γης. Η τρύπα του speranze rosee per il nostro futuro. Le moderne tecnoόζοντος είναι ένα άλλο φαινόµενο που δηµιουργεί logie e le industrie sono in continua espansione per σοβαρά προβλήµατα. Εάν συνεχίσουµε να venire incontro alle esigenze di mercato ed al numero εφησυχάζουµε τότε τα προβλήµατα για το µέλλον crescente degli abitanti del pianeta. Anche la nostra του πλανήτη µας και όλων των ζωντανών atmosfera risente dei danni provocati dall'emissione di οργανισµών θα είναι σοβαρά. Αγαπητοί µας φίλοι CO2 e siamo sempre meno protetti dai danni causati το καλοκαίρι πλησιάζει και όλοι οι µαθητές dai raggi X che non sono filtrati dall'ozono. αξίζουν µια γερή δόση ξεκούρασης! Quali educatori, pertanto, è nostro compito aiutare Η επόµενη Συνάντηση (δέκατη κατά σειρά) του gli allievi a diventare più consapevoli dell’ambiente in ΕΡΜ θα γίνει στην όµορφη πόλη της Καισάρειας, cui vivono, affinché possano contribuire anch'essi ad στο µέσον της Τουρκίας. Υποσχόµαστε από τώρα un futuro più sereno per le generazioni a venire; la noότι την επόµενη χρονιά θα προσπαθήσουµε να stra Rivista, nel suo piccolo, può contribuire a costruiείµαστε πιο αποτελεσµατικοί στη δουλειά µας, να re un consapevole rispetto della Natura. φτιάξουµε περισσότερα και καλύτερα τεύχη για το Il prossimo incontro internazionale di studenti ed περιοδικό µας και να µεγαλώσουµε τη συντροφιά µας µε νέα σχολεία και µαθητές και από τις insegnanti si terrà a Kayseri, nelle nostre scuole. Saremo felici di ospitare i nostri partner di EPM per poter υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Τέλος πρέπει να συγχαρώ την οµάδα του ΕΡΜ contribuire alla realizzazione di una Rivista sempre più attraente e produttiva. που ετοίµασε αυτό το τεύχος.
epm
11
epm