14 16
Salih Giray Olukpınar Bunyan Anatolian High School Kayseri, Turkey
[email protected]
THE LIFE OF LEONARDO DA VINCI
LEONARDO DA VİNCİ’NİN HAYATI
Leonardo da Vinci was born in Vinci near Florence in Italy in 1452. His father was Ser Piero, a solicitor of Vinci and his mother was Caterina, a peasant girl. From an early age Leonardo’s genius began to LEONARDO DA VINCI develop showing evident abilities in various subjects. In this manner, Leonardo became famous as a painter first, but, at the same time, he was a great sculptor, a famous architect and even a musician. Bülent Atalay who has been awarded a Nobel Prize in physics, calls it transformative genius. This famous artist learnt drawing, sculpture, and decoration from Verrocchio in 1469. Then he went to Milan at Ludovico Sforza’s service in 1482. In 1499, when the French got into Milano, Leonardo went to Mantova and then Venice, then Florence. He drew famous picture of Gioconda at that time. In 1506, he returned to Milan and he was in the service of the French, he went on studying about science and art. Then he went to Rome. where he worked for two years at Giuliano the Court of Pope Giulio II in Rome. Later he he accepted King Francis I’s invitation and in 1516 he went to France again. He became famous for his works there too. he became top painter, engineer and architect of the monarch. He settled down at Cloux palace, after
epm
Leonardo da Vinci, Vinci noterlerinden Sen Piero ile köylü kızı Ekaterina ‘nın evlilik dışı beraberliklerinden İtalya’nın Floransa kenti yakınlarındaki Vinci’de 1452 yılında dünyaya geldi. Kısa zamanda Leonardo’nun dehası kendi sınırlarını aşarak hem parlamaya başlamış hem de belirgin yetenekler şeklinde gelişerek Leonardo’yu çeşitli alanlara yöneltmiştir. Böylelikle Leonardo deha basamağına kolayca yükselmiş bir ressam; aynı zamanda büyük bir heykeltıraş, ünlü bir mimar ve hatta müzüsyen olarakta parlamış ve ün yapmıştır. Nobel Fizik Ödülü sahibi Bülent Atalay, bu tür insanlar için transformative genius (şekil değiştiren dahi ) tabirini kullanıyor. Bu ünlü sanatçı 1469 da verrochio’nun yanında heykel, resim ve dekorasyon sanatını öğrendi. Sonra 1482 yılında Milano’ya Ludevica Suforza’nın sarayına giderek çalışmalar yaptı. 1499’da Fransızlar Milano’yu ele geçirince Leonardo; önce Montava ve Venedik’e, sonra Floransa’ya gitti. Ünlü Giocanda tablosunu o zaman yaptı. 1506’da Milano’ya dönerek Fransızlar’ın hizmetine girdi, sanat ve bilim alanındaki çalışmalarına devam etti. Daha sonra Roma’ya gitti. Roma’da Giuliano’da Medici’nin yanında iki yıl geçirdikten sonra, François Ay’ın çağrısını kabul ederek 1516’da tekrar Fransa ‘ya gitti. Burada da eserleriyle ün yapıp değer kazanan Leonardo, kralın baş ressamı, mühendisi ve mimarı olarak atandı ve Amboise yakınlarında Cloux Şatosu’na yarleşti. Bu şato’da iki yıl sonra hayata gözlerini yumdu. Leonardo da Vinci matematik, fizik, kimya, anatomi, hidroteknik, astronomi, mimari, mühendislik, jeolaji, botanik, su bilimleri gibi birçok alanda çalışmalar yaptı. Ancak öncelikle bir
21
epm
14 16
EPM
History of Science and Technology
he stayed this palace for two years, he died there. Leonardo da Vinci studied about lots of subjects like mathmatics, physics, chemistry, anatomy, architecture, profession of engineering geology, botany, astronomy, hydrotechnique, hydrology but first of all he was heard his famous with his paintings. His greatful monuments were adorn the walls of some churchs, some important museums now. At the some time, he was in need of doing anatomy and perspective studies for going on drawing studies well. For the perspective studies, he studied with some scientist’s helps. When he was only 18, he proved his worth with using his intelligence about drawing and engineering. Especially Leonardo enjoyed paintings. The aim of all his studies was picture, he drew monaments for Santa Maria delle Grazie’s dining room. After he went Mantova from Milano, he drew Isabella d’Este’s portrait then when he returned to Florance, he produced lots of monuments of shadow and light, union of colours. Mona Lisa (in Italian and Spanish: La Gioconda; in French: La Jaconde) became a piece of art history with mysterious smile on the womans face. Leonardo began to study in 1503 for Mona Lisa and he had finished it in about three or four years. Mona Lisa Picture is in Louvre Museum in Paris in France for the visitors now. In spite of not knowing who was the woman at the Leonardo’s Mona Lisa Picture, art historians claimed about who was the modal with a lot of ideas. MONA LISA Already, this
epm
ressam olarak ününü duyurdu. Onun muhteşem yapıtları, bazı kiliselerin duvarlarını, günümüzde bazı önemli müzeleri süslemektedir. Bunun yanında resim çalışmalarını sağlıklı bir şekilde yürütebilmek için anatomi ve perstpektif çalışmalarını yapmak ihtiyacını hissetmiştir. Perspektifle ilgili çalışmalarını bazı bilim adamlarından yardım alarak yürütmüştür. Daha 18 yaşındayken resim ve mühendislik alanında zekasını kullanarak kendini göstermiştir. Leonardo özellikle resim yapmaktan büyük zevk alırdı. Onun bütün çalışmalarını yüce ereği resimdi Leonardo 1483 ‘te Kayalıklar Bakiresi’ni, 1499’da Santa Maria Delle Grazie’nin yemekhanesi için en ünlü resimlerinden biri olan Son Akşam Yemeği ni çizmiştir. Milano’dan Montova’ya gidince Isabella d’Este’nin portresini yaptı. Sonra tekrar Floransa’ya dönünce burada geniş yankı uyandıran paha biçilmez eserler ortaya koydu. Azize Annan’ın resim taslağı, sonra çizdiği asıl tablo, ışık-gölge oyunlarının bir arada olduğu titiz bir renk birliğini yansıtan Mona Lisa tablosu en ünlü eseridir. Mona Lisa (İtalyanca ve İspanyolca: La Gioconda; Fransızca: La Jaconde) tablosu, kadının yüzündeki gizemli gülümseme ile sanat tarihinin bir paçası haline gelmiştir. Leonardo, Mona Lisa için çalışmalarna 1503 yılında başladı ve eseri tamamlaması üç- dört yıl sürdü. Eser şu anda Fransa’daki Paris-Loure Müzesi’nde sergilenmektedir. Mona Lisa tablosunda belirlenmiş onan kişinin kimliği kesinlikle belirlenememiş olmasına karşın; sanat tarihçileri modelin kimliği ile ilgili pek çok fikir yürütmüş ve iddialarda bulunmuşlardır. Zaten bu eserde hakkında yapılan sıpekülasyonlar yüzünden ün kazanmıştır. Leonardo hakkında ilk biografiyi yazan Vasari, dönemin önemli kişilerinden olan Francesca Del Giocando’nun eşi Mona Lisa’nın tabloda resmedilen kişi olduğunu
22
epm
14 16
EPM
History of Science and Technology
monument become famous because of the speculations about it.
ileri sürmüştür. İşte bu nedenle Mona Lisa, aynı zamanda Jaconda olarak anılır.
When we told about Mona Lisa’s mathematics, we saw some conceptions like gold estimate which Dan Brown discussed in his book of Da Vinci Code. According to this idea, our bodies have gold estimate.
Bell Laboratuarları’ndan Doktor Lilian Schwartz Mona Lisa’nın Leonardo’nun kendi portresi olduğu fikrini ortaya atmıştır. Bu savı ortaya atarken dayandığı kanıtlar sayısal analizler yardım ile elde edilen Leonardo’nun ve tablodaki modelin yüz özelliklerinin aynı olduğuna dair sonuçlardır.
They were artists Leonardo Da Vinci binlerce who learned a scientific sayfalık notlarında bu tablodan LEONARDO HELICOPTER theory to a scientist, hiç bahsetmemişti. Tablo according to this yapıldığı dönemde o kadar commentary. Mona Lisa’s face was encircled sönük kalmıştı ki sanat tarihçileri tablodaki kadının with a golden rectangle, and her body was gerçekte kim olduğunu kaydetme ihtiyacı dahi illustrated with the direction of triangle, too. hissetmemişlerdi. İlk defa Vasari’nin 1550 yılında Moreover, two side of the scene of fund wasn’t yazdığı Da Vinci biyografisinde tabloya methiyeler equal so, this feature awakens an impression that dizilince arkası da geldi. Vasari tablodan ziyade when we look at her one eye; we see the tablodaki kadınla ve Leonardo’nun kadının yüzündeki movement of the other. bu ilginç gülüşü dört yıl boyunca nası tuttuğu ile Leonardo da Vinci’s second famous picture is ilgilenmişti. Kadının kimliğinin kaydedilmemiş Last Supper after Mona Lisa. Last Supper told olması Mona Lisa’nın şöhretinin ilk sebebi oldu. the last supper which Jesus and his Apostles ate before a day Roman soldiers paralysed him Da Vinci’nin annesi de dahil olmak üzere bir çok according to Christians. isim üzerinde olabilirliği konusunda düşünüldü. I. Roger Miles bunun bir portre olmadığını, tamamen This converse is told in book of Vuhenna. mesaj yüklü alegorik bir tablo olduğunu söylüyordu. Jesus said them, when he left, they must console 18. yy’da tablo yeniden ilgi çekmeye başladı. Bu yeni paraklit, the Picture was mode the wall of Santa ilginin sebebi de Leonardo’nun diğer bütün Maria Delle Grazie near Milano and today it eserlerinini eksik kalmasına karşın bunun bitmiş was warned Some other Works of Leonardo Da görünmesiydi. Leonardo’nun bu tabloyu bütün Vinci are fresk, quited half, which adorns the big gezilerinde yanında taşıması da bir hayli ilginçti, council hall of Palazzo Vecchio; Anghlar war, bitirmek için taşıdığı savunuluyordu. 15. yy, Batı later painted and 2 Madonna which were sanatında ölümcül tuzak kadın motifinin ortaya çıktığı ordered by Becehus Leda and Louis VII. dönemdi. Romantizm’in eseri olan bu kadının zirve
epm
23
epm
14 16
EPM
History of Science and Technology
Approximately 15 pictures are found now from Leonardo. Besides, they have got worn out in the course of time. Having concerned with all of these; Leonardo was charged with architecture. He returned Milano and constructed a monument with a thousand harses (1511-1512). He consructed the architect work for kings’ palaces in France. He believed that there were much more things to learn.
örneği Mona Lisa olacaktı. Çünkü gizem yüklüydü; güzel değildi, genç değildi. Ama Balzac’ın seveceği kadınlar gibi tacrübenin cazibesini taşıyordu. 19. yy’ın ikinci yarısında yapılan iki ayrı sanat yorumu, Mona Lisa’yı bir daha unutulmamak üzere dünya klasiklerinin arasına kattı. Theophile Gautier 1858 yılında yazdığı eleştirisinde Mona Lisa’yı Leonardo’nun bütün rüyalarını bir tür amalgami hatta insanlığın bütün tecrübesini bir özeti olarak sunuyordu. Eski güzel kadınların tümünün bir reenkarnosyonuydu. Mona Lisa; Leda, Helen, AzizeAnne ve hatta Leonardo have been a leader all the fields of Kleopatra onda saklıydı. Walter Poter 1773 yılında science. The notes and drafts in his notebook öylesine güzel şiirsel bir dille anlattı ki Mona Lisa’yı, were evidence of an extraordinary study. His bu satırlar tablonun kendisi kadar meşhur oldu. Pek knowledge depended on expirence, attention and çok sanat eleştirmeni şiirsel ifadelerin içeriğine observation about nature. He didn’t give katılmasa da Porter’ın satırlarını aktarmadan Mona importance theory and balance. Due to the fact Lisa’dan bahsedemez hale geldiler. that he hadn’t been educated on mathematic and Bazıları tabloda bir şiirsellik görmeye başladı ama; Latin, the scientist who were contemporary of bu şiirsellik aslen tablonun değil, Poter’in şiirselliğidir. Leonardo didn’t consider importance to his Mona Lisa’nın matematiği konusuna girince Dan works, where as Leonardo Da Vinci learned Brown’ın Da Vinci Şifresi nde de değinilen altın oran Latin by himself. The reason why his notes gibi kavramlar çıkıyor karşımıza. weren’t used can be that his a bit different Leonardo Da Vinci’nin Mona Lisa’dan sonra en writing way. çok ünlenen tablosu Son Akşam Yemeği (The Last Supper) dir. Son yemek, Hıristiyan inanışına göre, İsa As known; Leonardo Da Vinci was leftMesih’in Romalı askerlerce tutklanmasından bir gün handed and he was önce havarileriyle yediği son writing from right to left akşam yemeğini ifade eder. like Arabic. This caused Bu yemek sırasında yaptığı konuşma Yuhanna kitabında some speculations. P. G. uzunca anlatılır ve İsa Aoran said this situation Mesih’in onlara kendisi can be explained by a aralarında ayrıldıktan sonra disorganised brain gelecek olan Paraklit’le organisator. Aoran teselli bulmalarını söyler. claimed that while R e s i m , M i l a n o Leonardo wrote by his yakınlarındaki Santa Maria left hand he painted by delle Grazie’nin duvarına his right hand. It’s known yapılmış ve bu gün oldukça that left-handed people THE LAST SUPPER yıpranmıştır. are talented in SON AKŞAM YEMEĞİ Son Yemek’te İsa ve architucture, design,
epm
24
epm
14 16
EPM
History of Science and Technology
music, comprehending a human body and visualisation of paint with 3 dimension. Despite the all advantages of them, their languange ability doesn’t develop. Notebooks of Leonardo were a real disaster about gramer. As a result of his brain structure; he didn’t continue the works he had started and his arithmetic was bad. As a matter of fact; it is known that he had made some fault in some easy additons and multiplies. Robert Zwijenberg who wrote the book Writing and drawing of Leonardo Da Vinci claimed that Leonardo had to write and draw to think and the main aim of the notebooks was thinking and connecting dialog with himself. Zwijenberg said that this behave of writing could be a solution not to touch the wet ink and it could be seen as a printing method. As we know presses work with the principle of using the mirror pattern of the text. Scientific and architecture works of Leonardo Da Vinci were as efficient as his artistic works. The notes and drawing in notebook which was formed 13000 pages connected science with art and this notebook was an evidence of his scientific Works. Leonardo started his works in the field of anotomy as an apprentice of Andrea del Verrochio. Leonardo felt the necesity of physics knowledge; and he continued an anatomy study which included some olives physics (especially his man’s) he practised injestion technique, by giving a substance in a short time, to determine the physique of human with a few details. As a result of this effort, he reached the recent knowledge about heart, stomach, muscles and veins. He compared the human physique and animal physique. He examined a corpse of human by getting permission from some hospitals and within 30 years he examined 20 man and woman corpses.
epm
havarileri Kutsal Kase’den şarap içiyorlar ve ekmek yiyorlardı. Ancak, resimde ekmek, şarap ve kase görülmediği için Hıristiyan dünyası yıllardır bunu tartışmaktadır. Resmin kurgusu büyük bir anakronizm sonucu içenin İsa Peygamber ve havarilerinin, aynı masada oturarak yemek yemeleri, yaşadıkları tarih itibariyle mümkün değildir. Masa etrafına konulan sandalyeler ve bu düzenekte yemek yeme, çok sonraki zamanlarda yerleşmiş bir gelenektir. Ressamlar çalışırken hiçbir zaman daldaki yaprakları saymaz ama; Leonardo sayardı. Bunun gibi ince ayrıntılarla ilgilenirdi ve doğada olup bitenin nedenini bulmak isterdi. Bilim adamlarına bilimsel teoriyi öğreten de ressamlar oldu. Bir yoruma göre, Mona Lisa’nın yüzü altın dikdörtgenle çevrelenmiş, vücudu da altın üçgen doğrultusunda resmedilmiştir. Ayrıca fondaki manzararnın iki tarafı birbirine eşit değildir. Bu da Mona Lisa’nın bir gözünden diğerine A MACHINE DRAWN BY baktığınızda LEONARDO DA VINCI ikisininde hareket LEONARDO DA VİNCİ’NİN ÇİZDİĞİ BİR MAKİNE ettiği izlenimini uyandırır. Leonardo Da Vinci’nin bazı diğer eserleri de Palazzo Vecchio’nun büyük meclis salonunu süsleyen yarım bıraktığı fresk: Aghlari Savaşı, daha sonra yaptığı, Bacehus Leda ve Lavis XII tarafından ısmarlanan iki Madonna’dır. Ancak Leonardo Da Vinci’den günümüze yaklaşık onbeş resim kalmıştır ve üstelik bunların çoğu da yıpranmıştır.
25
epm
14 16
EPM
History of Science and Technology
He had some studies to Bunlarla ilgilenirken Leonardo, mimarlık işleriyle apply a work in theory. He left 779 anatomic drawings görevlendirildi. Milano’ya but these drawings were döndü ve Trivalce’nın mezarı published in a book named için bir atlı anıt yaptı (15111512). Fransa’da daha çok Thesises about drawing after his death in 1580. It’s krallık şatoları için mimarı a subject that is thought by eserler yaptı. Daha öğreneceği people that other scientist çok şey olduğu inancındaydı. didn’t esteem to Leonardo Leonardo bilimin her alanında in his life period. But it öncüdür. Defterlerinde yer alan isn’t known now that how krokiler ve notlar, olağan üstü Leonardo was given ve uğraş gerektiren permisson to examine çalışmalar ının kanıtıdır. corpse while it isn’t given DRAW OF A FLIGHT BY LEONARDO DA VINCI Bilgisi; doğaya ilişkin gözlem, per mission now, by deneyim ve dikkate dayanır. DA VİNCİ’NİN ÇİZDİĞİ BİR UÇAK hospitals. It isn’t told that Teori ve deneye önem Leonardo had done it from illegal ways. It’s vermezdi. Latince ve matematik konularında written in some books that Leonardo had took eğitim almamış olması sebebiyle çağdaşı olan out the corpses from their tombs to examine. akademisyenler onun bilimsel çalışmalarını gözardı ettiler. Oysa ki Leonardo latinceyi kendi kendine Leonardo Da Vinci showed himself in the öğrenmişti. Onun notlarından yararlanılmamasının fields of engineering and inventing. He made a bir nedeni de Leonardo’nun yazı stilinin biraz farklı lot of machine projects which were rarely used olması olabilirdi. by his contemporaries. The wheelbarrow and Bilindiği gibi Leonardo solaktı ve yazılarını armoured war vehicle are his inventions which arapça gibi sağdan sola doğru yazardı. Onun solak are used by us currently. Machines which can olması ve notlarında bu şekilde yazması bir dizi move under water (curtained foot, diver clothes, spekülasyona sebep oldu. P. G. Aaron bu durumu submarine), movable houses and flying idea are dağınık beyin organizasyonu nun açıklayabileceğini his some other ideas, too. söylüyor. Aaron Leonardo’nun sol eliyle yazarken sağ eliyle çizim yapabildiğini iddia ediyor. Last year in january 2005, a laboraty was Solakların mimarlık, dizayn, üç boyutlu şekillerin found in a confidential room of a monastery görselleştirilmesi, insan hatlarını algılama ve müzik which was near Basilica Della Santissima konularında avantajları olduğu biliniyor. Solakların Annunziata di Franze in Florence in which onca avantajlarına karşın dil kabiliyetleri gelişmiyor. Leonardo made scientific studies like flying so, Leonardo’ this shows that there were a environment of nun not defteri dil bilgisi kuralları açısından tam bir working in which the studies up to now are felaket. Çoğu başladığı işin arkasını takip thought and prepared. edememesi de bu beyin yapısının bir sonucu. Aynı yapı aritmetiğinde kötü olmasını dayatıyor. Moreover, Leonardo thought a lot of tools Nitekim Leonardo’nun basit toplama ve çarpma
epm
26
epm
14 16
History of Science and Technology
like jacks, pums, and clocks, etc. in 1500, he designed a bridge to contribute entry of Golden Horn for Sultan II Bayezıt. It heighted 240 metres but this bridge wasn’t constructed. The reason of this was that engineers of Bayezıt II said that the architects had made a fault. About 500 years later,the architects understood that this bridge could be constructed and they consructed the bridge. It had been made by an architect whose name is Vabjorn sand from Norway and it started to give facility in 2001. İstanbul Metropolis Municipality is planning to reconstruct Golden Horn which was rejected by Bayezıt’s architects due to the fault of calculation. Leonardo Da Vinci said the sun didn’t move in his hand-writing book which he had wrote before 100 years from Gallileo and he signed tank, automoile and parachute projects, besides flying vehicle. Da Vinci had drawn a similar telescope with Newton’s invention 160 years ago. There were a lot of comments about characteristic of Leonardo. Sigmund Freud who wrote the first psycho-analytical biography. And so, we could know, as Freud says, Leonardo had an Oedipus complex, interested in the women at his monuments and at the same time he was a homosexual. All of the studies about effects of childhood days in his genius don’t want to see mother Katarina. This was because she was a village girl. But, Katerina, we don’t know her real name, wasn’t a village girl in Florance. In 2002, according to museoum in Italy, in the age of Leonardo was born, people could use slaves
epm
EPM
işlemlerinde aynı hataları peş peşe yaptığı biliniyor. 1999 yılında Le onar do Da Vinci’nin Yazma ve Çizimleri adlı bir kitap kaleme alan Robert Zwijenberg, Leonardo’nun ANATOMY BY LEONARDO DA VINCI düşünebilmek için DA VİNCİ’NİN ÇİZDİĞİ ANATOMİ yazmak ve çizmek zorunda olduğunu ve binlerce sayfalık not defterlerinin asıl hedefinin düşünmek ve kendisiyle diyoloğa geçmek olduğunu iddia ediyor. Zwijenberg, bu sağdan sola yazma davranışının solak bir insanın ıslak mürekkebe elinin değmemesi için bulduğu bir çözüm olabileceğini veya çok ilginç bir şekilde Leonardo’nun ileride yazmalarının matbaa kalıbı olarak kullanılmasını planladığının bir göstergesi olabileceğini söylüyor. Bilindiği üzere matbaalar, metnin ayna görüntüsünün baskı kalıbı olarak kullanılması prensibiyle çalışıyor. Leonardo’nun bilim ve mühendislik alanındaki çalışmaları en az onun sanatsal çalışmaları kadar etkileyici ve yenilikçidir. 13000 sayfadan oluşan defterlerinde yer alan notlar ve çizimler, sanat ve bilimi kaynaştırmaktadır ve bu defter bilim alanındaki çalışmalarının delilidir. Leonardo anatomi alanındaki çalışmalarına Andrea Del Verocchio’nun yaında çıraklık yaparken başladı. Leonardo yapı bilgisine gereksinim duymuş ve başta insan yapısı olmak üzere bazı canlı yapılarnı da kapsayan bir anatomi çalışması yürütmüştür. Bu çalışmalarında enjeksiyon tekniğini uygulayarak yani dokular arasına kısa zamanda donan bir maddeyi vererek yapıyı tespit edip onu en ince ayrıntısına kadar en doğru şekilde belirlemeye çalışmıştır. Bu gayretleri sonucunda kalp, mide, kaslar ve damarlar hakkında günümüzdeki bilgilere ulaşmıştır. İnsan ve hayvan
27
epm
14 16
EPM
History of Science and Technology
LEONARDO DA VINCI: STUDIES OF EMBRIOS
like a female slave in Florance. Ser Piero was married his slave with a man worked with him when his slave had a baby from Ser Piero. We don’t know how much this mother from middle-east effected Leonardo‘s personality. Region psychology expert Dr Hasan Kaplan from Syracusa University thought that Leonardo had the writing from right to left all of his life from his mother. According to Kaplan, Leonardo had married days in his youth and because of this he decided to escape from Florance. In that time he remembered the stories his mother told him when he was a child. We know that Leonardo was interested in middle east again after he took his mother near himself in the last years of his life. Professor Donald Sassoon wrote a book on Mona Lisa Picture accepted documents Museo Ideale found, gave us lots of elves about Leonardo’s personality but according to Sassoon,
epm
anatomisini karşılaştırmıştır. Bazı hastanelerden izin alıp insan cesetleri inceledi ve 30 yılda, farklı yaşlarda 20 adet kadın ve erkek cesetlerini inceledi. Teoride bir çalışma uygulamak üzere çalışmalar yaptı 779 anatomik çizim bıraktı. Ancak bu çizimler Leonardo’nun ölümünden sonra, 1580’de Resim Üzerine Tezler adı altında yayınlandı. Bu konuda da yaşadığı dönemde ona itibar edilmemesi düşündürücü bir konudur. Ancak günümüzde de şimdi bile izin verilmezken o zamanlar Leonardo’ya ceset incelemesi için hastanelerin nasıl izin verdiği bilinemez. Leonardo’nun bunu gayri meşru yollardan yaptığı, yasaları çiğnediği söylenmektedir. Kaynaklarda Leonardo’nun ceset incelemek için mezarlardan onları çıkardığı da yazar. Mühendislik ve mucitlikte de kendini göstermiştir. Çağdaşlarınca çok az yararlanılan bir çok makine projesi yapmıştır. Günümüzde faydalandığımız el arabası ve zırhlı savaş aracı onun icadıdır. Su altında gidrcrk makinalar (palet, dalgıç elbiseleri, deniz altılar), taşınabilir evler ve uçma fikri de onundur. Geçtiğimiz yılda ocak 2005’te Floransa’da ki Basilica Della Santissima Annuziata di Franze’nin yanında bulunan bir manastırın gizli odalarından birinde, Leonardo’nun uçuş ve diğer bilimsel konuların çalışmalarını yaptığı bir laboratuvar bulunmuştur. Bu da günümüze kadar ki buluşların düşünüldüğü, hazırlandığı bir çalışma ortamı olduğunu gösterir. Leonardo bunların yanında birçok alet düşünmüştür: krikolar, pompalar, saatler vb. 1502 yılında Sultan II. Bayezid için Haliç’in girişine inşaa edilmek üzere 240m. uzunluğunda bir köprü tasarımı yaptı ama bu köprü inşaa edilmedi. Köprününün inşaa edilmemesinin sebebi, II. Bayezid’in mühendislerinin hesapta hata olduğunu söylemesiydi. 500 yıl sonra bu köprününün inşaa edilebileceğini anlayan inşaat mühendisleri, köprüyü yapıyorlar ve köprü Norveçli sanatçı ve mimar Vebjarn Sand tarafından yapılarak 2001 yılında hizmete açıldı. İstanbul Büyük Şehir
28
epm
14 16
EPM
History of Science and Technology
it wasn’t need to be son of slave Katerina for Leonardo interested in middle-east. We don’t know which middle-east Katerina came from but experts note down this name is gave to Jewish Slaves who was made christian. Eric Erickson says kimlik dissorminated the process of Leonardo lived after people said homosexual to him. According to Dr Kaptan, this process creats a person studies all of the works but can’t complete none of them and he/she always exchange places. About this subject, Dr Kaptan gives an example; he is a singer Micheal Jackson. Dr. Hasan Kaplan uses Eric Erickson’s knowledges about the young and he thinks if we think about only his childhood memories we can make a mistake. The development confined Leonardo into his childhood is slander of homosexuality in 1476. At last Leonardo cleared, but this experience changed his life. Dr. Kaplan said that this experience made two effects on Leonardo. They are at first crisis of personality and second searching to escape. According to Kaplan, Leonardo lived in Anatolia for two years, because of there are lots of clues this slander changed his life to worse. In notebooks collected by Prof. Jean Paul Richter, there are letters Leonardo sent to his uncle and friends and asked them what could he do to slip out this slander. It is not difficult to guess what the reply was: go away! At the end, I want to shone with you Leonardo’s speechs. The most pedant and the most noble teacher is own nature. The inventors are people who explain the nature. A person who oldiges to one star don’t change his ideas. Genius people don’t create more beautiful, more easy, righter than nature;bacause there isn’t anything deficient and not necessary created by
epm
BODY ORGANS VÜCUT ORGANLARI
Belediyesi’de Bayezid’in mühendisleri tarafından bazı hesap hataları içerdiği için reddedilen köprüyü Haliç’e inşaa etmeyi planlıyor. Leonardo Da Vinci Galilei’den 100 yıl önce yazdığı el yazmasında Güneş hareket etmez demiştir ve uçma aygıtını yanın sıra tank, otomobil, paraşüt tasarımlarına bile imza atmıştır. Newton’un bulmuş olduğu teleskopun çok benzerini 160 yıl önce Da Vinci çizmiştir. Da Vinci’nin kişiliği hakkında birçok yorum yapılmıştır. Dünya tarihinin ilk psikoanalitik biyografisini Leonardo Da Vinci hakkında yazan Sigmund Freud, Da Vinci’nin bir köle olduğu tecrübesini yaşamasınınhem yıkıcı hem de dahi kılıcı etkisine değinir. Freud’un bildiği kadarıyla Leonardo’nun öz annesi Floransalı bir köy kızıydı. Annesinden ayrılmak ve babasının daha sonra yapacağı iki evlilikten doğan onbir kardeşin dışlayıcı bakışları altında yaşamak Leonardo’yu yalnızlığa itmiştir. Gayrimeşru olduğu için çocukluğunu doyasıya yaşayamamış ve Peter Pan
29
epm
14 16
EPM
History of Science and Technology Kompleksi geliştirmiştir. Yani ömrü boyunca hep çocuk kalmıştır. Muhteşem bir zeka beş yaşlarında kalmış bir his dünyasıyla birleştiğinde ortaya savaş makinelerini oyuncak olarak kurgulayan, hayal gücü alabildiğine engin, fakat hiçbir işi bitiremeyen bir kişilik çıkmıştır.
LEONARDO DA VINCI: ADORATION OF THE MAGI
nature. The water we are wetted in the river is the end drop of flowed and went water and the first drop of flowed and came water. So, the river flows always like the time. The life is long only if we live it full. Lots of explanation was made about Da Vinci’s personality. Sigmund Freud who wrote the first psychoanalitic biography about Leonardo Da Vinci of world history; take into consideration that he had effects destructive and made genius because of his mother was a slander. According to Freud’s knowledges, Leonardo’s mother was from Florance, a village girl. Leonardo wanted to be alone because of he left from his mother and his father married for two times and he had eleven brothers and sisters who don’t love him. Because of he was on extra marital unions (illegitimate) son, he didn’t have a good childhood, so he had a complex of Peter Pan. It means that he was always child until he died. Being a union of a super genius and feeling like a five years child, you can see a man who
epm
Tabii Freud’un analizinden bekleneceği üzere bu, Oedipus Kompleksli, eserlerinde çizdiği kadınlara ilgi duyan, ama aynı zamanda homoseksüel bir kişiliktir. Da Vinci’nin dehasının ortaya çıkışında çocukluk günlerinin etkisi üzerine yapılan bütün çalışmalar, anne Katerina’yı görmezden gelir. Dr. Kaplan, bir taraftan esaslı bir kişilik krizi, diğer taraftan kaçış arayışı diyor. Kaplan, sözü Da Vinci’nin hayatının iki yılını Anadolu’da geçirdiği yönündeki iddialara getiriyor. Dr. Kaplan bu iftiranın Leonardo’nun hayatını altüst ettiğine dair yeterince kanıt bulunduğu kanaatinde. Profesör Jean Paul Richter’in derlediği Da Vinci’nin not defterlerinde Leonardo’nun amcasına ve arkadaşlarına mektuplar yazdığını ve bu utançtan kurtulmak için danıştığı biliniyor. Bu mektuplara ne cevap aldığını tahmin etmek güç değil: Git buralardan! Son olarak Leonardo’nun sözlerine yer vermek istyorum. En bilge ve soylu öğretmen doğanın kendisdir. Mucitler doğayı yorumlayan kişilerdir. Tek bir yıldıza bağlanıp kalmış kişi fikrini değiştirmez. İnsan zekası doğadan daha güzel, daha basit ya da daha doğru biçimde yaratmaz; çünkü doğanın yarattıklarında eksik ve gereksiz tek bir şey yoktur. Nehirde ıslandığımız su, akıp giden suyun son damlası, akıp giden suyunsa ilk damlasıdır. Dolayısıyla nehir zaman gibi sürekli akar. Yaşam ancak dolu dolu yaşadığımızda uzundur.
30
epm
14 16
EPM
History of Science and Technology
made war machines like a toy and the high sea dreams but can’t complete a work. Leonardo delivered a lot of space; his superior intelligence, his genius thoughts, his magnificient invention, and he drew a lots sketch his no, ebook. But his life rotation, he didn’t unimportant, by from the other knowledge adams from the trade and knowledge space. His notebook and trade sign earn importance after his died year. His worked above space there is one vineyard. His trade, sign he put forward his trade then use mathematics. When we glance at his works, it surprises all people that how he worked on such a different fields. Bibliography 1. http://tr.wikipedia.org/wiki/Leonardo_da_Vinci 2. www.mos.org/sln/Leonardo/ 3. www.the-genius-of-leonardo.com/TheIdea/ TheIdea.asp?mnu=menu.3 4. http://ilef.ankara.edu.tr/netgorunum/yazi.php? yad=11207 5. www.ucmp.berkeley.edu/history/vinci.html 6. Meydan Larousse, cilt: 12, sayfa: 303
Leonardo üstün zekasıyla, dahice fikirleriyle, icatlarıyla birçok alanda eserler vermiş ve bir çoğunun krokisini not defterlerine çizmiştir. Ancak yaşadığı devirde çağdaşı bilim adamları tarafından sanatsal ve biimsel alanda pek de önemsenmemiştir. Ölümünden yıllar sonra tuttuğu notlar ve sanat eserleri önem kazanmıştır.
Iconography 1. www.hschamberlain.net 2. www.success.co.il/knowledge/ overview/2.html 3. http://tr.wikipedia.org/wiki/Leonardo_da_Vinci 4. www.latifm.com/artists/ Leonardo_da_Vinci.htm 5. www.payidar.net/sanat-eserleri/16127-leonardo 6. www.ibiblio.org/wm/paint/auth/bassano/lastsupper/last-supper.jpg 7. http://tr.wikipedia.org/wiki/Leonardo_da_Vinci 8. http://tr.wikipedia.org/wiki/ Leonardo_da_Vinci#Resim_galerisi
Leonardo Da Vinci’nin üzerinde çalıştığı bütün alanlar arasında bağ vardır. Sanat eserlerinde matematiği de kullanırken defterlerinde de sanatını ortaya koymuştur. Onun bıraktığı eserlere ve çalışmalar bakınca, bu kadar çok alanda nasıl çalışmalar yaptığı bütün dünyayı hayrete düşürüyor. Da Vinci’nin bilgilerinden yararlanma konusunda geç kalınmış olması insanlık adına büyük bir kayıptır. Fakat Leonardo Da Vinci’nin bir bilim adamı, aynı zamanda evrensel bir sanatçı olduğu anlaşıldığında daha nice yıllar onunbilgilerinden yararlanılacak ve hakkında konuşulacaktır.
epm
STATUE OF LEONARDO DA VINCI
31
epm