Web2.0 In Het Onderwijs: Van Installatie Tot Implementatie

WEB 2.0: Van installatie tot implementatie en het intellectueel eigendom Dit boek bevat cursusmateriaal voor de themawerking “Web 2.0: van installatie tot implementatie”. Dit boekje mag gratis verspreid worden en mag niet verkocht worden. Het boek wordt vrijgegeven door middel van een zogenaamde Creative Commons licentie. Voor dit boek is gekozen voor de licentie: Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk delen 3.0 Unported

Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk delen 3.0 Unported De gebruiker mag: Het werk kopiëren, verspreiden en doorgeven

Remixen - afgeleide werken maken

Onder de volgende voorwaarden: Naamsvermelding. De gebruiker dient bij het werk de door de maker of de licentiegever aangegeven naam te vermelden (maar niet zodanig dat de indruk gewekt wordt dat zij daarmee instemmen met uw werk of uw gebruik van het werk). Niet-commercieel. De gebruiker mag het werk niet voor commerciële doeleinden gebruiken. Gelijk delen. Indien de gebruiker het werk bewerkt kan het daaruit ontstane werk uitsluitend krachtens dezelfde licentie als de onderhavige licentie of een gelijksoortige licentie worden verspreid. • • •

Bij hergebruik of verspreiding dient de gebruiker de licentievoorwaarden van dit werk kenbaar te maken aan derden. De beste manier om dit te doen is door middel van een link naar deze webpagina. De gebruiker mag afstand doen van een of meerdere van deze voorwaarden met voorafgaande toestemming van de rechthebbende. Niets in deze licentie strekt ertoe afbreuk te doen aan de morele rechten van de auteur, of deze te beperken.

Het voorgaande laat de wettelijke beperkingen op de intellectuele eigendomsrechten onverlet. Dit is de vereenvoudigde (human-readable) versie van de volledige licentie:

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/legalcode

Inhoudsopgave 1 Voorwoord ....................................................................................................................................... 5 2 Didactische fiches ............................................................................................................................ 6 1

Hoe een educatief waardevol e-portfolio opbouwen met leerlingen? .............................................. 6

2

Hoe kan ik een weblog inzetten om feedback te geven aan leerlingen? ......................................... 8

3

Hoe kan ik leerlingen laten samenwerken aan de kennisopbouw door het gebruik van ............ 10 een wiki?

4

Hoe leerlingen RSS in hun leren kunnen integreren? ............................................................................ 13

5

Hoe podcast inzetten om leerlingen met dyslexie te ondersteunen? ................................................ 15

6

Hoe van YouTube, TeacherTube of GarageTv een waardevol leerinstrument maken? ................ 17

7

Hoe kunnen leerlingen in het basis- en buitengewoon onderwijs een e-portfolio met ................. 19 foto’s uitbouwen?

8

Hoe een wiki en weblog in de GIP integreren? .................................................................................... 21

9

Hoe leerlingen begeleiden met een persoonlijke leeromgeving? ..................................................... 23

10 Hoe online kantoortoepassingen in een klaspraktijk integreren? ...................................................... 25 11 Hoe leerlingen actief betrekken in de opvoeding tot burgerzin? ..................................................... 28 12 Hoe leerlingen met mobiele technologie laten leren?.......................................................................... 30 13 Webloggen ook in het Nederlands? ...................................................................................................... 32 14 Hoe kunnen favorieten een meerwaarde bieden in het lager onderwijs? ....................................... 34 15 Hoe ziet een leeromgeving voor basisonderwijs eruit? ....................................................................... 37 16 Teken- en deeldiagrammen op het internet voor basisonderwijs ...................................................... 39

3 Technische hulpkaarten ................................................................................................................ 41 1

Inloggen in Netvibes .................................................................................................................................. 41

2

Onderdelen in Netvibes zetten ................................................................................................................ 42

3

Inloggen in Del.icio.us ................................................................................................................................ 44

4

Favorieten toevoegen aan Del.icio.us ..................................................................................................... 45

5

Del.icio.us toevoegen aan Netvibes ........................................................................................................ 46

6

Googleaccount aanmaken ........................................................................................................................ 47

7

Een blog starten.......................................................................................................................................... 48

8

Een wiki starten ........................................................................................................................................... 50

9

Foto’s delen met Picasa ............................................................................................................................. 52

10 Video’s delen met YouTube ...................................................................................................................... 53 11 Schrijven met Google Docs ....................................................................................................................... 55 12 Rekenen met Google Docs........................................................................................................................ 57 13 Presenteren met Google Docs.................................................................................................................. 58 14 Google Docs omzetten naar PDF ............................................................................................................ 59 15 Documenten delen met Google Docs ...................................................................................................... 60 16 Documenten publiceren met Google Docs ............................................................................................. 61 17 Berichten versturen via Gmail .................................................................................................................. 62 18 Berichten ontvangen en lezen via Gmail................................................................................................ 63

19 Bijlagen toevoegen aan berichten in Gmail .......................................................................................... 64 20 Bestanden toevoegen aan Netvibes ....................................................................................................... 65 21 Bestanden delen via Netvibes ................................................................................................................. 67 22 Podcasts opnemen met podOmatic ......................................................................................................... 68 23 Inloggen in Zoho ......................................................................................................................................... 70 24 Schrijven met Zoho Writer ........................................................................................................................ 73 25 Rekenen met Zoho Sheet ........................................................................................................................... 75 26 Presenteren met Zoho Show ..................................................................................................................... 77 27 Online enquêteren met Zoho Polls ........................................................................................................... 78 28 Online formulieren maken met Zoho Creator ........................................................................................ 80 29 Online formulieren aanpassen met Zoho Creator ................................................................................ 82 30 Gegevens importeren in Zoho Creator .................................................................................................. 84 31 Gegevens exporteren vanuit Zoho Creator .......................................................................................... 85 32 Een diavoorstelling toevoegen aan een blog ....................................................................................... 87 33 Een tagcloud toevoegen aan een blog .................................................................................................. 88 34 Een blog beheren ....................................................................................................................................... 90 35 Een wiki beheren ........................................................................................................................................ 96

4 Colofon ........................................................................................................................................... 99

Voorwoord Het internet wordt door grote maatschappelijke geledingen in de meest uiteenlopende toepassingen gebruikt. Online bankieren, aankopen, reizen boeken en belastingaangiftes invullen zijn nog maar enkele voorbeelden. Ook in het onderwijs zijn elektronische leeromgevingen, zoals Blackboard, Dokeos, Moodle, Smartschool , … alom tegenwoordig. Daar waar gedacht of gehoopt werd dat de inzet van ICT-tools spontaan een positief effect op het innovatieve karakter van opleiden zou hebben, is dat tot op heden echter uitgebleven. Vandaag worden een aantal internet-toepassingen, zoals bv. Youtube, Flickr, Wikipedia, … ook zeer intensief gebruikt. Deze internet-toepassingen kenmerken zich door het aanbieden van een globaal kader, dat dan door individuele gebruikers kan ingevuld worden. Deze toepassingen waarbij de gebruiker centraal staat, worden WEB 2.0 genoemd. Ook leerlingen en studenten gebruiken het internet en deze WEB 2.0 toepassingen intensief. Deze toepassingen zijn bijzonder laagdrempelig zowel wat toegang als wat technologiekennis betreft. Je hoeft enkel nog maar met een gsm of digitale camera een opname te maken en online publicatie is gratis. Het WEB 2.0, dat heel wat pedagogisch-didactische mogelijkheden heeft, wordt echter niet altijd op een educatieve waardevolle manier aangewend. Zo zijn er reeds online publicaties op youtube en aanverwanten van pestgedrag tussen leerlingen onderling, maar ook allerhande opnamen van lerarengedrag te zien. Het probleem dat hierbij opduikt is tegelijkertijd een kernkenmerk van het gehele WEB 2.0. Het is namelijk niet meer controleerbaar. Verbied je, als leerkracht of school vandaag youtube, dan wordt het morgen op myvideo of garagetv gepubliceerd. Omdat WEB 2.0 heel wat zinvolle educatieve mogelijkheden heeft, werd vanuit het RENthema WEB 2.0 didactisch materiaal aangemaakt. Technische hulpkaarten die de leerkrachten en leerlingen op een zelfstandige basis helpen met diverse WEB 2.0-toepassingen. En didactische fiches, die didactische toepassingen voor integratie in de dagelijkse onderwijspraktijk beschrijven. De betrokken hulpkaarten en fiches kunnen ook via de RENwebsite (http://www.renvlaanderen.be) geraadpleegd worden. We wensen u veel leesplezier en succes met de integratie van Web 2.0 in de onderwijspraktijk!

5

Didactische fiches

1

Hoe een educatief waardevol e-portfolio opbouwen met leerlingen?

Doelstellingen • • •

Leren met behulp van een elektronisch portfolio. Leren een persoonlijk ontwikkelingsplan te schrijven en te onderhouden. Leren leerlingen te evalueren door gebruik te maken van hun elektronisch portfolio en persoonlijk ontwikkelingsplan.

Koppeling aan eindtermen voorstellen van informatie aan anderen

zelfstandig leren met behulp van ICT

• • •

6

creatief vormgeven met behulp van ICT

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

Didactische fiches

Verantwoording Bijna alle elektronische leeromgevingen beschikken over een geïntegreerd elektronisch of digitaal portfolio. Ook zijn aparte toepassingen zoals bv. OSPortfolio (http://osportfolio.org) een aanbevelenswaardig alternatief. Momenteel is het ook mogelijk om via een persoonlijke leeromgeving met een toepassing, zoals Netvibes of MySpace een e-portfolio voor leerlingen uit te bouwen. Om een e-portfolio tot een volwaardig leerinstrument te maken is echter meer nodig dan een digitale ruimte in de vorm van bits en bytes. Een aangepaste, innovatieve visie op leren, het opstellen en onderhouden van een POP (persoonlijk ontwikkelingsplan) is noodzakelijk om het leren door middel van een e-portfolio te laten slagen.

Vereisten • •

Hulpkaart 01 - Inloggen in Netvibes Hulpkaart 20 - Bestanden toevoegen aan Netvibes Voor het gebruik van een e-portfolio is het aangewezen een onderwijspraktijk te verzorgen die ook de inzet van een e-portfolio verantwoordt. Dit betekent bv. dat leerlingen op de één of andere wijze inspraak kunnen hebben op de keuze van leerdoelen, inhouden en zelfs materialen. Bijvoorbeeld i.p.v. het gebruik van Wikipedia te verbieden, zou het gebruik van Wikipedia gestimuleerd kunnen worden en resultaten kunnen vergeleken worden met traditionele media.

Verloop / uitvoering Maak een structuur in het e-portfolio aan. Ervaringen hebben geleerd dat het voor leerlingen moeilijk is en tijd vergt om zelf een degelijke structuur in het e-portfolio uit te werken. Vandaar dat een standaard- of basisstructuur voor alle leerlingen aanbevolen wordt, waarbij op een bepaald niveau leerlingen zelf de structuur verder kunnen uitbouwen of aanvullen.

Praktijkvoorbeeld en/of gebruikerservaringen In de meeste lerarenopleidingen wordt met e-portfolio’s gewerkt. In een groot aantal gevallen wordt het e-portfolio toegepast ter evaluatie van het stagetraject. Er zijn echter ook al toepassingen van het e-portfolio als leerinstrument. Als toepassing worden verschillende mogelijkheden gebruikt: een aparte omgeving, of zoals voor de lerarenopleidingen verbonden aan de associatie KULeuven, Toledo+.

Bijkomende informatie Wie nog naar toepassingen van e-portfolio’s zoekt, wordt open source toepassingen of zelfs persoonlijke leeromgevingen aanbevolen: • • •

http://www.osportfolio.org http://www.netvibes.com http://www.myspace.com

7

Didactische fiches

2

Hoe kan ik een weblog inzetten om feedback te geven aan leerlingen?

Doelstellingen • • • • •

Constructief samenwerken. Leerlingen laten leren van elkaars sterke/zwakke punten. Leerlingen mogelijkheden bieden om elkaar te ondersteunen. Externen betrekken in de begeleiding van leerlingen. Leerlingen aanzetten tot reflectie en verdieping.

Koppeling aan eindtermen

zelfstandig leren met behulp van ICT

• •

8

communiceren van informatie

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving.

Didactische fiches

Verantwoording Een weblog is geschikt om leerlingen, zonder al te veel technische bagage, toch actief op het internet te laten participeren. Zeker het formuleren van een eigen mening, het constructief op elkaar inspelen is mogelijk. Het gebruik van een weblog is ruimer dan bv. een discussieforum in een elektronische leeromgeving. Het feit dat ook foto’s, links in een bijdrage kunnen gebruikt worden, maakt een weblog motiverender en uitdagender. Ook is natuurlijk de openheid van een weblog erg interessant. Dit betekent dat de gegeven feedback niet enkel van de betrokken leerkracht kan komen, maar ook van bv. stagementoren, ouders, medeleerlingen, kennissen, ouders, …

Vereisten •

Hulpkaart 07 - Een blog starten Beschikken over een weblog is natuurlijk een vereiste, maar er zijn heel wat gratis goede alternatieven. Bv. via http://www.bloggen.be Het is ook mogelijk weblogs in de schoolsoftware te verankeren. Met bijvoorbeeld een Drupal-server kunnen weblogs in de school beheerd worden. Daarenboven is een didactische vereiste dat de leertaken van die aard zijn dat ze complementair zijn en leerlingen het zinvol vinden om van elkaar te leren en elkaar feedback te geven.

Verloop / uitvoering • • • •

•

•

Bepaal de inhouden die door leerlingen in een weblog kunnen/mogen uitgebouwd worden. Ook de vakoverschrijdende eindtermen, zoals bv. opvoeden tot burgerzin, lenen zich bijzonder goed om via een weblog uitgewerkt te worden. Bepaal de tijdslijn, hoe vaak en wanneer er gepubliceerd en gereageerd kan worden. Formuleer gedragsregels voor het gebruik van weblogs. Het gebruik van weblogs is ook een aangewezen instrument om leerlingen actief met taal bezig te laten zijn. In geval het tegelijkertijd om taaloefeningen gaat, dient dit uiteraard ook vooraf meegedeeld te worden. Het gebruik van een weblog kan dan ook als toepassing voor schrijfopdrachten in vreemde talen gebruikt worden. Voor leerlingen uit BSO en TSO is een weblog ook geschikt om als stage-instrument in te zetten. Er kan met gebruik van een weblog een reflectie in het stagetraject bijgehouden worden. De mogelijkheid om medeleerlingen, leerkrachten en stagementoren in de uitbouw van de weblog te betrekken, verhoogt de motivatie van de leerlingen. In de evaluatie van het gebruik van een weblog kunnen inhoudelijke, maar ook attitudinale aspecten gebruikt worden. Zo kunnen een aantal items vooraf vastgelegd worden, waarop de evaluatie zal betrekking hebben. Bijvoorbeeld o inhoud, o taalcorrectheid, o regelmatigheid van publiceren, o constructieve ondersteuning van medeleerlingen, o omgaan met feedback.

Bijkomende informatie • • •

http://www.edublogs.be http://www.bloggen.be http://www.classy.be

9

Didactische fiches

3

Hoe kan ik leerlingen laten samenwerken aan de kennisopbouw door het gebruik van een wiki? (Geïnspireerd op de bijdrage van Cindy De Smet en Ivan D’haese, Hogeschool Gent, gepubliceerd in de vorm van een IDEE, op http://www.digitaledidactiek.nl)

Doelstellingen Leerkrachten kunnen de door de studenten/leerlingen opgebouwde kennis beschikbaar stellen over verschillende studentengeneraties heen, of grote aantallen studenten samen laten werken aan één werkstuk, en dit via het internet ook delen met de gemeenschap buiten de school. Dit laatste kan extra motiverend zijn voor de studenten.

Koppeling aan eindtermen voorstellen van informatie aan anderen

communiceren

zelfstandig leren

van informatie

met behulp van ICT

zoeken, verwerken en bewaren van informatie

• • • •

10

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren. De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

Didactische fiches

Verantwoording • •

•

Wiki’s zijn een ideaal instrument om kennis samen met leerlingen en anderen op te bouwen. Het open karakter is een echte meerwaarde. Wiki’s zijn een voorbeeld van wat nogal eens een ‘dynamisch groeimodel’ wordt genoemd. Leerkrachten kunnen kiezen om dit instrument met leerlingen te laten meegroeien, bijvoorbeeld over verschillende jaren en/of vakken heen. Maar het is ook mogelijk om verschillende generaties in een wiki te laten verder werken, leren en groeien. Wiki’s zijn laagdrempelig toegankelijk. Er is echt niet veel kennis nodig. Er wordt wel voor gewaarschuwd dat een aantal wiki-toepassingen vandaag toch nog een beperkte HTML-kennis vereisen, al was het maar om de opmaak toe te passen.

Vereisten •

Hulpkaart 08 - Een wiki starten Het beschikken over een grotere opdracht, die expliciet uitnodigt tot samenwerking, is een voorwaarde. Op materieel vlak zijn er verschillende mogelijkheden: er zijn eenvoudig gratis toegankelijke wiki’s, zoals bv. pbwiki, maar ook bieden sommige ELO’s, bv. Toledo binnen KULeuven de mogelijkheid om met wiki’s te werken. De ‘betere’ wiki’s, zoals mediawiki, layout van Wikipedia, is dan weer minder toegankelijk, en vereist toch wel HTML-kennis. Beperkingen: hou rekening met de kenmerken van een wiki:

• • • •

Open: in principe kan iedereen meedoen, maar het is mogelijk hier beperkingen aan te brengen. Eenvoudige opmaak: een beperkte set van opmaaktekens zorgt er voor dat de belangrijkste opmaak beschikbaar is. Unieke namen: een wiki werkt niet met mappenstructuren maar met unieke namen voor pagina’s. Traceerbaar: ondanks het open karakter biedt een wiki voldoende mogelijkheden om uitgebouwde inhoud op te volgen.

Verloop / uitvoering Het samenwerkend leren en kennis constructief in groep opbouwen, is een mogelijke didactische benadering. Het is perfect mogelijk om een wiki te gebruiken bij projectwerking. Een wiki leent zich ook heel goed om te gebruiken bij eindwerkbegeleiding of zelfs de GIP, indien samenwerking tot de mogelijkheden en het doel behoort. Stappenplan 1 2 3

Bepaal onderwerp, basisstructuur, te gebruiken wiki. Baken onderwerp af en verdeel subdelen onder leerlingen/studenten. Bepaal vooraf: i. Mogen leerlingen zelf informatie toevoegen aan de wiki, zonder voorafgaande controle? ii. Gebeurt de evaluatie van de student voor het toevoegen van de informatie of is het belangrijk te wachten op het eindresultaat van het geheel? iii. Als leerkracht word je geadviseerd na te gaan of de gehanteerde software een historiek van de achtereenvolgende tekstversies beschikbaar houdt. Een historiek kan interessant zijn om de bijdragen van de leerlingen afzonderlijk in te schatten.

De elementen die gebruikt worden voor de evaluatie dienen vooraf duidelijk met de leerlingen besproken te zijn. Elementen die zeker aan bod kunnen komen, zijn:

11

Didactische fiches

• • •

Inhoud: op welke wijze bewijst de leerling dat hij/zij actief aan kennisopbouw gedaan heeft. Ondersteuning: op welke wijze bewijst de leerling dat hij/zij actief medeleerlingen constructief ondersteunt heeft, door aanvullende bijdragen te leveren op initiële publicaties, maar ook constructief aan de verbetering van reeds gepubliceerde items heeft bijgedragen. Attitude: een aantal attitudes kunnen eveneens in de evaluatie betrokken worden: initiatief, inzet, doorzettingsvermogen, creativiteit, communiceren en leergierigheid.

Praktijkvoorbeeld en/of gebruikerservaringen Een goed voorbeeld hiervan is te vinden bij Hans Coppens, die Japanologie doceert en met de bachelor-, master- en ph.d.- studenten samen wiki’s schrijft, die ook mee aangevuld kunnen worden door studenten in Japan.

Bijkomende informatie • • • •

12

http://www.wikipedia.org http://pbwiki.com http://japanesestudies.arts.kuleuven.be/waranwiki http://www.mediawiki.org/wiki/MediaWiki/nl

Didactische fiches

4

Hoe leerlingen RSS in hun leren kunnen integreren? (Geïnspireerd op de bijdrage van Annemiek Wieland, gepubliceerd in de vorm van een IDEE, op de website http://www.digitaledidactiek.nl)

Doelstellingen Leerlingen op een innoverende wijze efficiënt en adequaat leren omgaan met de informatieexplosie op het internet door doelgericht te abonneren en to-the-point informatie te ontvangen.

Koppeling aan eindtermen voorstellen van informatie aan anderen

• • •

zoeken, verwerken en bewaren van informatie

oefenen met behulp van ICT

De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier. De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren. De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving

Verantwoording In de kenniseconomie van morgen is het accuraat en efficiënt kunnen omgaan met informatie en het selecteren van de nodige informatie een kernactiviteit. RSS-feeds bieden een oplossing om van de pull-technologie in het gebruik van het internet naar een push-technologie over te schakelen. In de pull-technologie en het gebruik van het internet in de eerste fase (ook wel WEB 1.0 genoemd, de periode tot 2007) surften leerlingen op het internet en zochten informatie. In het WEB 2.0 kan door het gebruik van RSS-feeds ervoor gezorgd worden dat gewenste, actuele informatie naar een plaats als Netvibes doorgestuurd wordt. De geactualiseerde informatie is dan steeds beschikbaar en zorgt toch wel voor een aantal voordelen, zoals het besparen van tijd tijdens het zoeken en het opvragen van informatie.

13

Didactische fiches

Vereisten •

Hulpkaart 02 - Onderdelen toevoegen aan Netvibes Een plaats waar de RSS-feeds kunnen opgeslagen worden, is noodzakelijk. Een persoonlijke leeromgeving, zoals bv. Myspace of Netvibes, wordt aanbevolen. Op inhoudelijk vlak wordt aanbevolen een groter leergeheel te selecteren, waarvoor een ruime informatiebehoefte nodig is. Voorbeelden zijn de actuele evoluties van de verschillende vakgebieden, maar ook de vakoverschrijdende eindtermen zijn een prima leerdomein om permanent van actuele informatie voorzien te worden.

Verloop / uitvoering Leerlingen kunnen de opdracht krijgen om een weblog bij te houden over een (deel van hun) vakgebied. Elke leerling krijgt daarvan een eigen onderdeel toegewezen of krijgt een eigen invalshoek voor een groter identiek onderwerp. Via RSS abonneren zij zich op relevante websites, waardoor zij nieuwe ontwikkelingen in hun vakgebied op de voet kunnen volgen. De leerlingen zijn daarnaast via RSS geabonneerd op de weblogs van hun medeleerlingen, zodat ze automatisch nieuwe berichten in de weblogs binnenkrijgen. Daarnaast moeten de leerlingen bv. minimaal 2 berichten per week publiceren. Op pedagogisch-didactisch vlak kan het gebruik van RSS ervoor zorgen dat de betrokkenheid tussen leerlingen verhoogd wordt, omdat ze permanent van elkaars vorderingen en aanvullingen op de hoogte worden gebracht. Ook mag niet onderschat worden dat leerlingen van elkaars bijdragen kunnen leren. Dit kan dan ook weer als gevolg hebben dat leerlingen hier net een stimulans in vinden om zelf weer te publiceren. Bij de evaluatie dienen een aantal elementen onderscheiden te worden. Op inhoudelijk vlak dient zeker geëvalueerd te worden op welke informatie leerlingen een abonnement genomen hebben. Dit dient niet ‘om ter meest’, maar wel zo efficiënt mogelijk te gebeuren. Dubbele informatie-instroom is tijdverlies. Natuurlijk moet wel bewaakt worden dat ze een abonnement nemen op de informatiestroom van “alle” deelnemers (medeleerlingen en leerkrachten) in hun project. Anderzijds mag ook wel geëvalueerd worden hoe leerlingen actief deelnemen aan het opvolgen van de informatie en of ze actief aan het groepsleren deelnemen. Ten slotte zijn ook bij het gebruik van RSS-feeds duidelijk attitudes te evalueren. Denk maar bijvoorbeeld aan inzet, initiatief, creativiteit, maar ook doorzettingsvermogen (bv. het onderhouden van feeds, onbelangrijk geworden feeds verwijderen, nieuwe feeds toevoegen).

Bijkomende informatie • •

14

http://www.netvibes.com http://www.myspace.com

Didactische fiches

5

Hoe podcast inzetten om leerlingen met dyslexie te ondersteunen?

Doelstelling Het centrale, grote doel is informatie voor leerlingen te ontsluiten op een andere wijze dan door het traditionele lezen. Vooral het auditieve kanaal vormt de kern bij het gebruik van podcast. Door deze vorm van informatieoverdracht is de podcast ook een geschikt instrument voor het basis- én voor het buitengewoon (lager) onderwijs. Leerlingen met dyslexie een geschikt alternatief om informatie op te nemen, verschaffen.

Koppeling aan eindtermen voorstellen van informatie aan anderen

S.O. adequaat kiezen, reflecteren en bijsturen

oefenen met behulp van ICT

zoeken, verwerken en bewaren van informatie

• • • •

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier. De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren. De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving

15

Didactische fiches

Verantwoording In een onderwijs dat meer in de richting van inclusie evolueert, dienen leerkrachten bijzondere aandacht te schenken aan de mogelijkheden waarop leermaterialen aan leerlingen kunnen bezorgd worden. Uiteraard is er niets mis met de traditionele media, maar moet er toch over gewaakt worden dat oplossingen die beter geschikt zijn voor leerlingen met een bepaalde leerstoornis of functiebeperking ook daadwerkelijk ingezet worden. Het gebruik van podcasts voor dyslectische leerlingen kan hen zeker ten goede komen.

Vereisten •

Hulpkaart 22 - Podcasts opnemen met podOmatic Oorspronkelijk was het opnemen van podcasts een hoog technologisch iets: specifieke geluidsen opnameapparatuur waren nodig, evenals apparatuur voor het bewerken van de oorspronkelijk opgenomen geluidsfragmenten. Vandaag zijn door de evolutie van de internettechnologie heel wat eenvoudige podcasts te maken. Voorbeelden daarvan zijn bijvoorbeeld http://www.podomatic.com. Podcasts kunnen via een RSS-feed aan een elektronische leeromgeving gekoppeld worden.

Verloop / uitvoering Leerkrachten stellen van de meest essentiële leerinhouden een eigen podcast op, die ze voor leerlingen ter beschikking stellen. Door de technologische evolutie houdt dit ook in dat dyslectische leerlingen zelf huistaken en resultaten van opdrachten in de vorm van podcast kunnen inleveren.

Bijkomende informatie • • •

16

http://www.podcampus.de http://www.podomatic.be http://www.edublogs.be/2005/06/29/digitale-didactiek

Didactische fiches

6

Hoe van YouTube, TeacherTube of Garagetv een waardevol leerinstrument maken?

Doelstellingen Leerlingen in specifieke vakdomeinen aangepast en motiverend leermateriaal aanbieden, zoals bv. video-opnamen van proeven in fysica en chemie. Leerlingen kunnen zelf actief verslaggeving van gerealiseerde werkstukken presenteren.

Koppeling aan eindtermen zoeken, verwerken en bewaren

voorstellen van informatie aan anderen

van informatie

zelfstandig leren met behulp van ICT

communiceren van informatie

• • • • •

creatief vormgeven met behulp van ICT

De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier. De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven. De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

Verantwoording Het gebruik van video’s biedt heel wat mogelijkheden in een innovatieve onderwijspraktijk. Ook al moet gezegd worden dat het medium – het gebruik van video of film op zich – natuurlijk niet nieuw is en in het verleden door heel wat leerkrachten met positief resultaat ingezet werd. Voorbeelden daarvan waren Schooltv in België en de Teleaccursussen in Nederland. De technologische evolutie heeft ervoor gezorgd dat het maken van videoopnames geen noemenswaardige technische vereisten meer inhoudt. Wie met gsm en pda kan werken, kan video’s opnemen. Ook het publiceren van video’s is gratis en zeer laagdrempelig. Dit heeft natuurlijk ook als gevolg dat heel wat ongewenste, tot zelfs strafbare en ontoelaatbare video’s gepubliceerd worden. Het pesten van leerkrachten en leerlingen is daar een voorbeeld van. Alhoewel pestgedrag in alle mogelijke settings voorkomt, wordt het in toepassingen zoals YouTube wel mentaal zwaarder ervaren, omdat er met bewegend beeld en opnames gewerkt wordt en het voor de hele wereld zichtbaar is.

17

Didactische fiches

Vereisten •

Hulpkaart 10 - Video’s delen met YouTube De technologische vereisten zijn zeer eenvoudig en gebruik is zeer laagdrempelig. Met gsm, of eenvoudige digitale camera’s kunnen video-opnames gemaakt worden. YouTube, TeacherTube, en Garagtv vergen enkel een log-in, die gratis kan bekomen worden mits een e-mailadres. Een degelijke begeleiding en een correct ethisch-deontologisch gedrag van leerkrachten en leerlingen is een vereiste om ongewenst gedrag en misbruik, zoals bv. pestgedrag, te voorkomen.

Verloop / uitvoering Er zijn een aantal mogelijke didactische invullingen. We sommen er enkele op, zonder volledigheid te willen nastreven. •

•

• •

Videosharing-sites kunnen gebruikt worden ter illustratie van aanvullend didactisch materiaal. Bijvoorbeeld tijdens de lessen lichamelijke opvoeding kunnen video-opnames van goede oefeninguitvoeringen getoond worden. Tegelijkertijd kunnen video’s gebruikt worden om leerlingen inzicht te geven in eigen uitgevoerde prestaties. Eigen prestaties kunnen opgenomen worden en via RSS of embedding in het e-portfolio gelinkt worden. In de lerarenopleiding is het al langer traditie dat via opnamen studenten een beeld over eigen didactisch optreden krijgen. In het verleden werd het opnemen van lerarengedrag door middel van video als “onecht” ervaren, omdat het positioneren van de apparatuur, het opnemen van de video zelf, niet ongemerkt kon. Leerlingengedrag werd hierdoor verstoord. Leerlingen kunnen ook voor informatieverwerking zelf op zoek gaan naar zeer interessante aanvullende video’s en deze in hun leertraject opnemen. Een zeer interessante toepassing is ook het gebruik van videosites om leeractiviteiten voor te bereiden. Eenvoudige maar goede voorbeelden zijn de YouTubefilmpjes over de Fruitveiling Haspengouw en de stroopfabriek ter voorbereiding van een ‘echt’ bedrijfsbezoek. In de evaluatie kunnen diverse elementen betrokken worden: de selectie van gebruikte materialen, de kwaliteit van aangemaakte materialen, maar ook de inhoudelijke aspecten zijn een waardevol beoordelingscriterium.

Bijkomende informatie • • • •

18

http://www.youtube.com http://www.garagetv.com http://www.teachertube.com http://www.dailymotion.com

Didactische fiches

7

Hoe kunnen leerlingen in het basis- en buitengewoon onderwijs een eportfolio met foto’s uitbouwen?

Doelstellingen • • •

Leerlingen op jonge leeftijd vertrouwd maken met ICT-toepassingen. Realisaties van leerlingen online voor een “vertrouwde” omgeving (ouders, grootouders, …) zichtbaar maken. Groepsgevoel versterken door klassikaal realisaties te tonen.

Koppeling aan eindtermen voorstellen van informatie aan anderen

zelfstandig leren met behulp van ICT

• • • •

creatief vormgeven met behulp van ICT

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven. De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

19

Didactische fiches

Verantwoording Leerlingen in het basis- en buitengewoon onderwijs werken eigenlijk al met een portfolio. Soms is het verzameld in een map of in een doos, maar hoe dan ook wordt het vaak ter motivatie voor hun groei en als bewijs van hun kunnen voor ouders gebruikt. Het internet, ICT en multimedia blijven ook voor deze leerlingen niet langer verborgen. Heel wat educatieve online websites en offline softwaretoepassingen hebben hun meerwaarde reeds bewezen. Voorbeelden hiervan zijn http://www.bobthebuilder.com/index.html

Ook software zoals studio 4 is hier een mooi voorbeeld van. Als het ICT en internet hun intrede in het leerproces doen, is het wellicht ook mogelijk om met een e-portfolio te starten. Deze eportfolio’s zullen, zoals het beginscherm bij deze didactische fiche aangeeft, niet of in mindere mate uit tekst bestaan, maar bieden wel mogelijkheden om via multimedia uitgebouwd en onderhouden te worden.

Vereisten • • • •

Hulpkaart 01 - Inloggen in Netvibes Hulpkaart 02 - Onderdelen toevoegen aan Netvibes Hulpkaart 20 - Bestanden toevoegen aan Netvibes Hulpkaart 21 - Bestanden delen via Netvibes Op technisch vlak is dit – in tegenstelling tot leerlingen secundair onderwijs – moeilijker, omdat leerlingen in basis- en buitengewoon onderwijs (afhankelijk van het type) niet noodzakelijk een eigen e-mailadres hebben. Ook maken basisscholen en scholen van het buitengewoon onderwijs nog niet massaal e-mailadressen voor eigen leerlingen (en zelfs personeel) aan. Eventueel kan met een klassikaal e-mailadres gewerkt worden. Heel wat WEB 2.0toepassingen zijn gratis en zijn zeer laagdrempelig op het vlak van toegankelijkheid.

Verloop / uitvoering • • • • •

20

Realisaties van leerlingen, bijvoorbeeld door middel van een scanner of digitaal fototoestel online plaatsen. Leerlingen hun realisaties en vorderingen gedurende een trimester of schooljaar digitaal in kaart brengen. Voorstellingen van klasresultaten aan ouders en belangstellenden aanreiken. Modellen of “na te streven” realisaties online presenteren. Waar mogelijk, afhankelijk van leeftijd en niveau, proberen leerlingen zelf online foto’s te zoeken, te delen en eventueel zelf reeds te publiceren

Didactische fiches

8

Hoe een wiki en weblog in de GIP integreren?

Doelstellingen • • •

Samenwerkend leren door middel van ICT. Leerlingen elkaar leren feedback geven. Gezamenlijk verantwoordelijkheid voor een werkstuk leren opnemen.

Koppeling aan eindtermen zoeken, verwerken en bewaren

oefenen met behulp van ICT

van informatie

zelfstandig leren met behulp van ICT

• • •

De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren.

Verantwoording Kunnen samenwerken is een belangrijke vaardigheid, die ook leerkansen moet krijgen. Met het inzetten van een wiki in de geïntegreerde proef kunnen leerlingen worden gestimuleerd om tot een gezamenlijke realisatie te komen. Tegelijkertijd biedt dit leerkrachten de mogelijkheid – of is het eerder een uitdaging – om niet elke leerling identiek dezelfde opdracht te geven, maar net één grote opdracht, opgebouwd uit verschillende deelopdrachten te laten realiseren. Het taalaspect krijgt een bijzondere focus in het werken met wiki’s. Het feit dat leerlingen aangemoedigd worden om elkaars werkstukken te lezen, te bestuderen en te verfijnen, is de uitdaging die in de wiki-technologie mogelijkheden biedt.

21

Didactische fiches

Vereisten • •

Hulpkaart 07 - Een blog starten Hulpkaart 08 - Een wiki starten Een wiki en weblog dient voor de leerlingen ter beschikking gesteld te worden. In het kader van reflectieopdrachten dient er wel over gewaakt te worden dat er een mogelijkheid tot afscherming wordt voorzien. Dit kan o.a. met het ter beschikking stellen voor iedereen of voor een geselecteerde groep. Een technische beperking – die toch wel belangrijk is – is dat sommige wiki-toepassingen nog een degelijke html-kennis vereisen. Leerkrachten of de ICTcoördinator zullen dus vooraf goed moeten nadenken over de verschillende wiki-mogelijkheden waaruit geselecteerd kan worden. De layout zoals Wikipedia oogt erg professioneel, maar vraagt in het gebruik html-kennis.

Verloop / uitvoering In dit geval is de GIP het uitgangspunt. Als toepassingen worden wiki en weblog voorzien. De GIP-opdracht dient een grote, ruime opdracht te zijn. Wel wordt ervoor gewaarschuwd dat identieke opdrachten voor de leerlingen niet geschikt zijn om met een wiki uit te voeren, omwille van het kopiëren en plakken. Voornamelijk het kunnen integreren van RSS-feeds in wiki’s en weblogs geeft extra mogelijkheden om leerlingen snel en accuraat recente informatie te laten verzamelen en gebruiken. De wiki kan gebruikt worden voor de verslaggeving of als schrijfoefening. Naast de reeds voorziene evaluatie-elementen kan bij het gebruik van een wiki en weblog extra rekening gehouden worden met andere belangrijke aspecten: de wijze waarop leerlingen elkaar op een constructieve wijze ondersteund hebben in de creatie van de gezamenlijke realisatie en het geven van adviezen en tips in de reflecties op hun weblog.

Bijkomende informatie • • • • • •

22

http://www.wikipedia.org http://pbwiki.com http://www.mediawiki.org/wiki/MediaWiki/nl http://www.edublogs.be http://www.bloggen.be http://www.classy.be

Didactische fiches

9

Hoe leerlingen begeleiden met een persoonlijke leeromgeving?

Doelstellingen • •

Het doel is o.a. leren aantrekkelijk te maken, door een interessant en uitdagend medium zowel voor persoonlijke doeleinden als voor onderwijsdoeleinden te realiseren. Leerlingen bewust maken van een mogelijke geïntegreerde aanpak van informatieverwerving en –verwerking.

Koppeling aan eindtermen zoeken, verwerken en bewaren

voorstellen van informatie aan anderen

van informatie

zelfstandig leren met behulp van ICT

creatief vormgeven met behulp van ICT

• • • • •

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen. De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier. De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren.

23

Didactische fiches

Verantwoording Myspace, Netvibes en dergelijke technologische snufjes zijn erg in bij leerlingen. De kunst bestaat er dan ook in om deze tools, waar mogelijk, een educatieve meerwaarde te geven. Deze meerwaarde is er zeker omdat met het gebruik van RSS-feeds op het ene tabblad nieuwsitems kunnen geïnventariseerd worden en op een ander tabblad een overzicht van beursevoluties kan bijgehouden worden (handel en economie) of een permanente update van de actuele ICT-evoluties (informatica) mogelijk wordt. Afhankelijk van de verschillende vakdomeinen zal het belangrijk zijn mogelijke en interessante websites met informatie te integreren in de persoonlijke leeromgeving. Het is niet nodig dat dit door de leerkrachten zelf wordt gedaan; ook leerlingen zijn zeker in staat dit voor zichzelf en de medeleerlingen uit te voeren.

Vereisten • • •

Hulpkaart 01 - Inloggen in Netvibes Hulpkaart 02 - Onderdelen toevoegen aan Netvibes Hulpkaart 20 - Bestanden toevoegen aan Netvibes Speciale vereisten zijn er niet. Het werken met een persoonlijke leeromgeving gebeurt integraal via het internet. Wel wordt benadrukt dat het ter beschikking hebben (of niet) van Flash-Player vaak een belemmering is. Ook is het vertrouwd zijn met het werken van RSS-feeds noodzakelijk. Aanbevolen wordt toch nog even het principe en de werking van RSS-feeds toe te lichten. Het feit dat het om vrij nieuwe technologie gaat, betekent ook dat bv. nog niet alle websites met RSS-feeds werken. Dit is geen hinderpaal, maar een realiteit.

Verloop / uitvoering Er zijn heel wat didactische mogelijkheden. We sommen er een aantal op. •

•

• •

24

Het gebruik van een PLE om een e-portfolio voor leerlingen op te bouwen. Via een apart tabblad in Netvibes kunnen leerlingen inhoudsgebieden toevoegen. Ook kunnen documenten geüpload worden. Waar leerlingen over een e-portfolio beschikken, is dat natuurlijk geen probleem. Het voordeel van een e-portfolio in een PLE is dat de combinatie tussen privé, ontspanning, werk en school een optimale invulling in het e-portfolio krijgt. Ook het feit dat de PLE’s reeds volwaardig RSS-feeds ondersteunen, is een meerwaarde. Het inventariseren en ontvangen van informatie via RSS-feeds maakt dat leerlingen een overzicht houden van te raadplegen informatie. Tijdswinst door niet te verdwalen op het internet is in dit geval een meerwaarde. De PLE wordt dan als een soort informatiecentrum gebruikt. De PLE ‘s kunnen zelfs als een sociaal systeem ingericht worden, waarbij leerlingen aan elkaars PLE gekoppeld worden. De evaluatie wordt bepaald door de wijze waarop de PLE ingezet wordt: in geval van het gebruik als e-portfolio bepaalt de evaluatiewijze van het e-portfolio alles. In andere gevallen kunnen verschillende elementen meespelen, zoals de wijze waarop de PLE is uitgebouwd, de kwaliteit en de volledigheid van bv. opgenomen RSS-feeds, volledige opname van klasgroepen, enz. Ook is in de evaluatie van het gebruik van PLE’s het gedrag van leerlingen belangrijk.

Didactische fiches

10 Hoe online kantoortoepassingen in een klaspraktijk integreren?

Doelstellingen Online kantoortoepassingen zijn bijzonder geschikt voor het samenwerken aan documenten zoals rekenbladen, presentaties,…. Voornamelijk het samenwerken aan één omvangrijke opdracht (zoals bv. de geïntegreerde proef) is een belangrijk te realiseren doel. Het feit dat leerlingen tegelijkertijd aan een document kunnen samenwerken is een meerwaarde die vooral tijdsbesparend werkt. Ook het online aanwezig zijn, maakt dat leren onafhankelijk van tijd en plaats gerealiseerd kan worden.

25

Didactische fiches

Koppeling aan eindtermen oefenen met behulp van ICT

creatief vormgeven

zelfstandig leren

met behulp van ICT

met behulp van ICT

voorstellen van informatie aan anderen

• • • • • •

zoeken, verwerken en bewaren van informatie

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven. De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren. De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

Verantwoording Online kantoortoepassingen zijn een nieuwe technologische mogelijkheid en kunnen heel wat geld besparen omdat er geen licenties nodig zijn. Daarenboven bieden ze het extra voordeel dat iedereen met dezelfde versie werkt. Voor het aangehaalde voorbeeld van Zoho geldt daarenboven dat alle traditionele toepassing (tekstverwerking, elektronisch rekenblad, gegevensbeheer en presentatie) aangevuld worden met applicaties zoals chat, wiki, poll, … waardoor er één groot geheel aan toepassingen onder één noemer wordt gebruikt.

Vereisten • • • •

Hulpkaart 23 - Inloggen in Zoho Hulpkaart 24 - Schrijven met Zoho Writer Hulpkaart 25 - Rekenen met Zoho Sheet Hulpkaart 26 - Presenteren met Zoho Show

Verloop / uitvoering Door de mogelijkheid van constructieve samenwerking, is een juiste benadering van de te geven opdrachten essentieel. •

•

26

Het samenwerken aan een document vergt uiteraard als uitgangspunt dat niet alle leerlingen dezelfde opdrachten krijgen. Het schrijven van een schoolkrantje is een prima tekstverwerkingsopdracht, die met behulp van online kantoortoepassingen kan gerealiseerd worden. Het focussen op taal en verhogen van de taalzuiverheid in de documenten is een extra troef. Sterkere leerlingen kunnen zeker zwakkeren en/of anderstaligen ondersteunen. Het aanleren van de leerplanitems i.v.m. de kantoortoepassingen kan evenzeer via online kantoortoepassingen waarbij een extra dimensie (het delen van documenten) kan opgenomen worden.

Didactische fiches

•

De evaluatie van het gebruik van online kantoortoepassingen kan bestaan uit de volgende (niet-limitatieve) elementen: o Het gebruik van de kantoortoepassingen op zich. Dit betekent dat de leerplandoelstellingen van bv. tekstverwerking evenzeer kunnen geëvalueerd worden in het gebruik van de online kantoortoepassingen. Hetzelfde geldt uiteraard ook voor het rekenblad, presentatiesoftware, … o Het is ook aanbevolen de taalcomponent te evalueren. Indien mogelijk zou de integratie met online woordenboeken geëvalueerd kunnen worden. o Zeker mag ook de inhoud van hetgeen met de online kantoortoepassingen gerealiseerd werd niet uit het oog verloren worden. o Net als met andere toepassingen is de beoordeling van het attitudinale aspect een belangrijk evaluatie-element.

Bijkomende informatie • •

http://www.zoho.com https://docs.google.com

27

Didactische fiches

11 Hoe leerlingen actief betrekken in de opvoeding tot burgerzin?

Doelstellingen • • •

28

Leerlingen actief betrekken in de opbouw en uitdrukking van eigen meningen. Leerlingen inzicht geven in de groepsopvattingen ten opzichte van de eigen opvattingen. Aantonen hoe naar aanleiding van bepaalde activiteiten opvattingen, in het domein van de burgerzin, kunnen veranderen.

Didactische fiches

Koppeling aan eindtermen voorstellen van informatie aan anderen

zelfstandig leren met behulp van ICT

• • • •

creatief vormgeven met behulp van ICT

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven. De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

Verantwoording Opvoeden tot burgerzin houdt o.a. ook in dat leerlingen een weloverwogen mening kunnen formuleren en over relevante items kunnen overleggen. Met Zoho polls is het mogelijk om online stemgedrag te registreren. Deze toepassing biedt op verschillende fasen in het didactisch proces de mogelijkheid om leerlingen naar aanleiding van bepaalde gebeurtenissen actief in het leerthema te betrekken. Dit kan bv. bij de start van een leeractiviteit om de mening van een klasgroep te leren kennen. Maar dit kan ook om bijvoorbeeld via tussentijdse metingen tot aan het einde van de leeractiviteit na te gaan in welke mate de opvattingen van leerlingen, door ze constructief met experten of ervaringsdeskundigen is contact te brengen, al dan niet is gewijzigd. Het activiteitsprincipe is van oudsher één van de belangrijkste didactische principes en gaf voorheen weinig mogelijkheden tot toepassingen in bv. uiteenzettingen. Alhoewel er ook speciale apparatuur in de vorm van stemkastjes te beschikking is, is dit een vrij duur alternatief in vergelijking met de mogelijkheden van online polls.

Vereisten • •

Hulpkaart 23 - Inloggen in Zoho Hulpkaart 27 - Online enquêteren met Zoho polls

Verloop / uitvoering: • •

•

Naar aanleiding van een actuele gebeurtenis, die zeer uiteenlopend kan zijn, zoals bv. aankomende verkiezingen, maar ook een dramatische gebeurtenis, kan gevraagd worden aan leerlingen om hun mening te formuleren en via stemming te bevestigen; Afhankelijk van het te besteden tijdstraject en de wijze waarop het didactisch proces aangepakt wordt, kan telkens na een spreker, een panel-gesprek, een film, … aan leerlingen gevraagd worden hun stemgedrag opnieuw te bekijken en te evalueren. De evaluatie van het gebruik van online polls kan bestaan meningen van leerlingen te leren kennen, en desgevallend de wijzigende opvattingen.

Bijkomende informatie •

http://www.zoho.com

29

Didactische fiches

12 Hoe leerlingen met mobiele technologie laten leren? (Gebaseerd op het Wireless Web Kids1 – project)

Doelstellingen • • • •

De leerlingen leren effectief en efficiënt met mobiele technologie. De leerlingen leren vakoverschrijdende toepassingen. De leerlingen worden bewust met de evolutie van technologie geconfronteerd; De leerlingen maken mee technologie (afhankelijk van het niveau en studierichting van de leerlingen).

Koppeling aan eindtermen oefenen met behulp van ICT

creatief vormgeven

zelfstandig leren

met behulp van ICT

met behulp van ICT

voorstellen van informatie aan anderen

• • • • • •

zoeken, verwerken en bewaren van informatie

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm te geven. De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren. De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

Verantwoording GSM, iPod, PDA (en ook in de toekomst iPhone) zijn gemeengoed bij leerlingen en studenten. Er wordt echter vastgesteld dat leerlingen en studenten niet altijd spontaan de grenzen tussen wat kan en niet kan weten te leggen. Hierdoor wordt de technologie soms in een negatief daglicht geplaatst. Nochtans heeft mobiele technologie in combinatie met WEB 2.0 ook heel wat didactische mogelijkheden en meerwaarden biedt. Geocaching is een mooie geïntegreerde toepassing, zeker om ook vakkenintegratie te bevorderen.

1

30

http://www.wetenschapsinformatienetwerk.be/index.php?page=6&detail=548

Didactische fiches

Vereisten • •

GPS toestel PDA met GPS ontvanger

Verloop / uitvoering • •

De leerkracht kan een geocachingroute voor de PDA uitwerken. Afhankelijk van de studierichting (zoals bv. informaticabeheer) kan het aanmaken van deze route ook in combinatie met de leerlingen gebeuren. Bepaal in overleg met collega’s hoeveel tijd hiervoor uitgetrokken wordt en welke vakken mee in de geocaching worden opgenomen. Er zijn voorbeelden van historische of geografische routes, maar ook natuurroutes, geschiedenis en wetenschappen routes kunnen gerealiseerd worden. Optimaal is natuurlijk een combinatie van de verschillende vakdomeinen in het traject.

Bijkomende informatie • • •

http://www.sciencecaching.be http://www.geocaching.be http://www.educaching.com

31

Didactische fiches

13 Webloggen ook in het Nederlands?

Doelstellingen • • •

De leerlingen leren constructief samenwerken Leerlingen mogelijkheden bieden om elkaar te ondersteunen Leerlingen laten leren van elkaars sterkte/zwakte punten

Koppeling aan eindtermen zoeken, verwerken en bewaren van informatie

• • • •

32

oefenen met behulp van ICT

voorstellen van informatie aan anderen

De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren. De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

Didactische fiches

Verantwoording Een van de weinige bezwaren om Blogger te gebruiken als tool bij het introduceren van weblogs bij beginners was dat de schil Engelstalig is. Vanaf nu is Blogger echter in het Nederlands beschikbaar. Dat geldt ook voor de HELP bestanden. Dit maakt het werken met deze tool bijv. met basisschoolleerlingen nog laagdrempeliger!

Vereisten •

Hulpkaart 07 - Een blog starten

Verloop / uitvoering Analoog aan ‘Hoe kan ik een weblog inzetten om feedback te geven aan leerlingen’ maar voor het basisonderwijs, voor de 3de graad naar thema’s die zeer uiteenlopend zijn, vooral: • • •

W.O.-thema’s Projectwerken …

Praktijkvoorbeelden en/of gebruikerservaringen Te gebruiken bij: Themaweblog, projectweblog, klassenweblog, werkstukweblog, fotoweblog, boekbesprekingweblog, verhalen- en gedichtenweblog, klassendagboek/klassenkrant-weblog, nieuwsweblog, opdrachtenweblog, interviewweblog, ‘speciale-gelegenheden-op-school’weblog.

Bijkomende informatie • • • •

http://jozefschoolfietst.web-log.nl http://dewaaigroep5c.web-log.nl/weblog_van_groep_5c_van_d/2008/03/water.html http://www.mijnhomepage.nl/weblog/les1.php http://www.gerarddummer.nl/screencasts/weblog_opzetten/weblog%20opzetten.html

33

Didactische fiches

14 Hoe kunnen favorieten een meerwaarde bieden in het lager onderwijs?

Doelstellingen Leerlingen op een innoverende wijze efficiënt en adequaat leren omgaan met de informatieexplosie op het internet door doelgericht te verzamelen en te bewaren.

Koppeling aan eindtermen voorstellen van informatie aan anderen

• • • •

zoeken, verwerken en bewaren van informatie

oefenen met behulp van ICT

De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren. De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunde leeromgeving De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen. De leerlingen gebruiken op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier ICT.

Verantwoording In de kenniseconomie van morgen is het accuraat en efficiënt kunnen omgaan met informatie en het selecteren van de nodige informatie een kernactiviteit. Yurls biedt hiervoor een oplossing om op een zeer gemakkelijke manier favoriete websites, RSS-feeds & YouTube-video’s te verzamelen en te ordenen op een eigen startpagina.

Vereisten •

Hulpkaart 04 - Favorieten toevoegen aan Del.icio.us

Verloop / uitvoering Als leerkracht: Als leerkracht kan je de zinvolle en nuttige websites die je tegenkomt bij je zoektocht naar leermaterialen verzamelen in een yurl zodanig dat de leerlingen deze achteraf gewoon kunnen gebruiken bij het uitwerken van zelfgekozen projecten, uitwerken van WebQuests, ThinkQuests,…

Als leerling:

34

Didactische fiches

Als leerling kan je gebruik maken van de vooropgestelde verzamelingen van je leerkracht maar kan je ook de opdracht verkrijgen om, samen met andere leerlingen, op zoek te gaan naar zinvolle en bruikbare websites, RSS-feeds, YouTube-video’s die ze zelfstandig verzamelen in een yurl.

Bijkomende informatie Voorbeelden van Yurls: Aardrijkskunde: • • • •

Europese Unie: http://eu.yurls.net/ Heelal: http://heelal.yurls.net/ Landenproject: http://landenproject.yurls.net/ Ruimtevaart: http://ruimtevaart.yurls.net/

Geschiedenis: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

7nieuwe wereldwonderen: http://wereldwonderen.yurls.net/ Anne Frank: http://annefrank.yurls.net/ Geschiedenis: http://geschiedenis.yurls.net/ Geschiedenis in 10 tijdvakken: http://10-tijdvakken.yurls.net/ Hunnebedden: http://hunebedden.yurls.net/ Romeinen: http://romeinen.yurls.net/ Webje De Gouden Eeuw: http://webje-goud.yurls.net/ Webje De tijd van oma en opa: http://webje-oma.yurls.net/ Webje Egypte: http://webje-egypte.yurls.net/ Webje Grieken: http://webje-grieken.yurls.net/ Webje Industrie van toen en nu: http://webje-industrie.yurls.net/ Webje Kloosters: http://webje-kloosters.yurls.net/ Webje Kunst door de eeuwen heen: http://webje-kunst.yurls.net/ Webje Middeleeuwen: http://webje-middeleeuwen.yurls.net/ Webje Nieuwste tijd: http://webje-nieuwste-tijd.yurls.net/ Webje Ontdekkingsreizen: http://webje-ontdekkingsreizen.yurls.net/ Webje Oorlogen: http://webje-wereldoorlogen.yurls.net/ Webje Prehistorie: http://webje-prehistorie.yurls.net/ Webje Pruikentijd en Revolutie: http://webje-pruiken.yurls.net/ Webje Ridders: http://webje-ridders.yurls.net/ Webje Romeinen: http://webje-romeinen.yurls.net/ Webje Tachtigjarige Oorlog: http://webje-tachtig.yurls.net/ Webje Twee Wereldoorlogen: http://webje-wereldoorlogen.yurls.net/ Webje Vikingen: http://webje-vikingen.yurls.net/

Godsdienst: • • • •

Christendom: http://christendom.yurls.net/ Hindoeïsme: http://hindoeisme.yurls.net/ Islam: http://islam.yurls.net/ Jodendom: http://jodendom.yurls.net/

Muzische vorming: • • •

Knutselen: http://knutselen.yurls.net/ Muziek: http://muziek.yurls.net/ Tekenen: http://tekenen.yurls.net/

35

Didactische fiches

Natuurkennis: • • • •

Dieren multimedia: http://dieren.yurls.net/ Menselijk lichaam: http://menselijk-lichaam.yurls.net Plantenrijk: http://plantenrijk.yurls.net/ Strand, zee en kust: http://strand.yurls.net/

Nederlands: • • • •

36

Kinderboeken: http://kinderboeken.yurls.net/ Ondersteunend Nederlands: http://nederlands.yurls.net/ Woordenboek: http://woordenboek.yurls.net/ Sprookjes: http://sprookjes.yurls.net/

Didactische fiches

15 Hoe ziet een leeromgeving voor basisonderwijs eruit?

Doelstellingen Het doel is o.a. om het leren aantrekkelijker te maken, interessanter, uitdagender zowel voor persoonlijke doeleinden als voor onderwijsdoeleinden.

Koppeling aan eindtermen voorstellen

oefenen

van informatie aan anderen

met behulp van ICT

zelfstandig leren met behulp van ICT

• • • • •

De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen kunnen met behulp van ICT (voor hen bestemde) digitale informatie opzoeken, verwerken en bewaren. De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen.

37

Didactische fiches

Verantwoording Think.Com is een leer- en webomgeving die de Oracle Education Foundation heeft ontwikkeld om kinderen op school spelenderwijs vertrouwd te maken met de mogelijkheden van het internet. We noemen het ook wel: de veilige omgeving van de school, maar dan op de computer. Met Think.com wordt leren over wat je met de computer op internet kan zo leuk, zo veilig en zo makkelijk, dat iedere leraar whizzkids kan kweken. Op Think.com geen reclame, geen ongepaste taal en geen ongenode gasten. Maar wel zelf webpagina’s bouwen, berichten uitwisselen met klasgenoten, moeiteloos Engels leren, werkstukken publiceren en online discussiëren. Computerkennis is daarvoor geen vereiste.

Vereisten •

http://www.think.com (eigen uitgebreide ondersteuning)

Verloop / uitvoering Er zijn heel wat didactische mogelijkheden. We sommen er een aantal op: • • • • •

Leerlingen kunnen hun eigen startpagina aanpassen, voorzien van foto’s, kleuren,… Leerlingen kunnen hun eigen projecten creatief vormgeven waarbij ze gebruik maken van vragenlijsten, discussiefora en peilingen. Er kunnen projectgroepen aangemaakt worden waarin leerlingen leren samen werken. Leerlingen kunnen zeer creatief omgaan met teksten. Leerlingen worden aangemoedigd hun ideeën te publiceren en met leeftijdsgenoten uit andere delen van de wereld te communiceren. Scholen uit verschillende landen ontmoeten elkaar online en leerlingen krijgen uit de eerste hand informatie over andere culturen en delen van de wereld.

Bijkomende informatie •

38

http://www.think.com/nl

Didactische fiches

16 Teken- en deeldiagrammen op het internet voor basisonderwijs

Doelstellingen • •

Leerlingen constructief laten samenwerken Leerlingen laten nadenken over bepaalde structuren.

Koppeling aan eindtermen oefenen creatief vormgeven

met behulp van ICT

zelfstandig leren

met behulp van ICT

met behulp van ICT

voorstellen van informatie aan anderen

39

Didactische fiches

• • • • •

De leerlingen kunnen zelfstandig leren in een door ICT ondersteunde leeromgeving. De leerlingen gebruiken ICT op een veilige, verantwoorde en doelmatige manier De leerlingen kunnen ICT gebruiken bij het voorstellen van informatie aan anderen. De leerlingen kunnen met behulp van ICT creatief vormgeven De leerlingen kunnen zelfstandig oefenen in een door ICT ondersteunende leeromgeving

Verantwoording Gliffy online is een webapplicatie waarmee u in een handomdraai allerlei schema’s, diagrammen en plannen kunt tekenen. Na een korte registratieprocedure kunt u onmiddellijk aan de slag met de in Flash getekende tekenapplicatie. U kunt simpelweg objecten uit de linkerkolom naar het ruitjesveld slepen. Uiteraard kunt u elk object van plaats veranderen, groter of kleiner maken, inkleuren of zelfs roteren. Ook tekst, pijlen en lijnen toevoegen behoort tot de mogelijkheden.

Vereisten •

Adobe Flash Player 7 of hoger

Verloop / uitvoering Met Gliffy kunnen leerlingen op een zeer gemakkelijke manier webschema’s maken, eenvoudige schema’s maken voor techniek, … De gemaakte schema’s, tekeningen kunnen zeer eenvoudig in een wiki, weblog, … geïmplementeerd worden.

Bijkomende informatie • •

40

http://www.gliffy.com http://nl.youtube.com/watch?v=N0UgI-FVIKo

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 1 Inloggen in Netvibes Om Netvibes te gebruiken, moet je eerst inloggen. In deze hulpkaart staat hoe dat moet. ¾

Open Internet Explorer.

¾

Ga naar http://www.netvibes.com.

Je komt terecht in een standaard Netvibes. Je moet nu inloggen om bij je eigen Netvibes te komen. ¾

Klik rechtsboven op Inloggen.

Voor bestaande gebruikers: ¾

Typ je e-mailadres in.

¾

Typ je Wachtwoord in.

Voor niet-bestaande gebruikers: ¾

Klik ‘Aanmelden’.

¾

Geef je e-mailadres.

¾

Kies een Netvibeswachtwoord.

Je komt terecht in je eigen Netvibes.

Als je klaar bent, klik je op Uitloggen, maar je mag ook internet afsluiten met het kruisje.

41

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 2 Onderdelen in Netvibes zetten In Netvibes kun je onderdelen (modules) toevoegen en verwijderen. Jij bepaalt dus wat je precies nodig hebt. We gaan bijvoorbeeld het weerbericht toevoegen aan Netvibes. ¾

Klik binnen Netvibes op Voeg inhoud toe.

Bovenaan verschijnt een balk met allemaal Netvibesonderdelen (modules). ¾

Klik op Onmisbare widgets

¾

Klik op Weerbericht.

¾

Klik vervolgens op Toevoegen aan mijn pagina. Het weerbericht wordt toegevoegd aan jouw Netvibes.

Je kunt ook onderdelen weer uit Netvibes halen. ¾

Ga met de muis naar de rechterbovenhoek van een module die je wilt verwijderen.

¾

Klik op het kruisje.

Deze mededeling verschijnt. ¾

Klik op Verwijder voor eeuwig. Het weerbericht is uit Netvibes verdwenen.

42

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 2 Onderdelen in Netvibes zetten Naast het weerbericht kan je ook nieuwsberichten toevoegen aan Netvibes. ¾

Ga naar de website van ‘Het Laatste Nieuws’ : www.hln.be.

¾

Zoek het icoontje van RSS

¾

Klik op het icoontje zodat je in een nieuwe pagina zit.

¾

Hier moet je enkel het websiteadres kopiëren: http://www.hln.be/hln/rss/pag/hln_rssOpb ouwXML.jsp?pDescription=true.

¾

Kies in Netvibes voor ‘Een feed toevoegen’.

¾

Plak de link in linkveld en klik op ‘Voeg feed toe’.

¾

Netvibes zal nu automatisch alle laatste nieuwe berichten van HLN.be tonen.

of

.

43

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 3 Inloggen in Del.icio.us Om Del.icio.us te gebruiken, moet je eerst inloggen. In deze hulpkaart staat hoe dat moet. ¾

Open Internet Explorer.

¾

Ga naar http://Del.icio.us.

Je komt op de website van Del.icio.us. Je moet nu registeren om toegang te krijgen tot Del.icio.us. ¾

Klik rechtsboven op Join Now.

¾

Vul het formulier in om jezelf te registreren.

¾

Del.icio.us stelt voor om 2 knoppen te installeren. Met de Del.icio.us knop kan je snel naar je eigen account gaan. Met de tagknop kan je snel de geopende pagina aan je account toevoegen.

¾

Als de knoppen geïnstalleerd zijn, is je registratie voorbij.

Del.icio.us stuurt nog een bevestigingsmail waarop je moet reageren om je registratie te bevestigen .

44

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 4 Favorieten toevoegen aan Del.icio.us In Del.icio.us kun je favorieten toevoegen en verwijderen en deze delen met anderen. In deze hulpkaart voeg je de website van de KHLim toe aan je favorieten.

http://www.khlim.be ¾

Surf naar de website van de KHLim.

¾

Klik op de Tagknop.

Een pop-up verschijnt. ¾

Vul deze gegevens verder aan.

¾

Klik op Save om de website van de KHLim aan de favorieten toe te voegen.

Je kunt ook favorieten toevoegen zonder gebruik te maken van de knoppen die geïnstalleerd zijn: ¾

Surf naar de Del.icio.us-website.

¾

Meld je aan.

¾

Klik op Save a new bookmark.

¾

Geef de URL van de website die je wil toevoegen en klik op Next.

¾

Geef meer info over deze link en klik op Save.

¾

De link is nu toegevoegd aan je favorieten.

45

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 5 Del.icio.us toevoegen aan Netvibes Om tijd te besparen kunnen we Del.icio.us integreren in Netvibes zodat we maar 1 pagina moeten bezoeken. ¾

Surf naar http://www.netvibes.com.

¾

Klik op de Inhoud toevoegen. Bovenaan verschijnt er een balk met allemaal Netvibesonderdelen (modules).

¾

Kies bij Onmisbare widgets voor Del.icio.us.

¾

Klik op Bewerken om je accountgegevens in te vullen. Als deze gegevens zijn opgeslagen kan je deze module toevoegen aan de pagina.

Je kunt ook favorieten van andere personen toevoegen aan Netvibes.

46

¾

Surf naar http://del.icio.us/sebjans.

¾

Klik onderaan de pagina op het RSS . icoontje

¾

Kopieer het webadres.

¾

Ga naar www.netvibes.com.

¾

Kies Voeg een nieuwe feed toe en plak de link. Tenslotte voeg je de pagina toe.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 6 Googleaccount aanmaken Om gebruik te kunnen maken van een aantal WEB 2.0-toepassingen hebben we een Googleaccount nodig. In deze hulpkaart overlopen we even hoe we zo’n account kunnen aanmaken. ¾

Surf naar http://www.google.be.

¾

Klik rechtsboven op Aanmelden.

¾

Kies in het nieuwe venster voor Nu een account maken.

¾

Vervolgens vul je de verplichte velden in. Om een sterk wachtwoord te maken gebruik je best cijfers én letters.

¾

Klik op Ik ga akkoord. Maak mijn account.

¾

Google stuurt jou nu een bevestigingsmail die je uiteraard moet bevestigen.

47

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 7 Een blog starten Als je wil starten met een blog op Blogger.com moet je de accountgegevens van Google gebruiken. Met andere woorden je kan met je Googleaccount aanmelden op Blogger.com. ¾

Surf naar http://www.blogger.com.

¾

Vul je googleaccount-gegevens in en klik op Aanmelden.

¾

Je komt nu automatisch in het Dashboard.

¾

Hier kan je een nieuwe blog starten, door op Een blog maken te klikken.

¾

In stap 2 moet je een naam (thema) en een adres aan je blog geven.

¾

In stap 3 kunnen je een sjabloon kiezen voor je blog. Nu is je blog gemaakt.

48

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 7 Een blog starten Je blogomgeving is klaar. Maar er staan nog geen berichten in je blog. ¾

Bij titel vullen je Mijn eerste blog in.

¾

In het berichtvenster kan je de inhoud van je blog schrijven.

¾

Voordat je de blog gaat publiceren, is er een mogelijkheid om Labels toe te voegen.

¾

Nadat je labels hebt toegevoegd ga je het bericht publiceren.

¾

Je kan naar je blog gaan kijken, door op de link Blog weergeven te klikken.

¾

Om een reactie te plaatsen op een blog moet je op het potlood klikken.

¾

Om de RSS link van deze blog te verkrijgen klik je op Berichten (Atom).

49

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 8 Een wiki starten In 3 stappen kan je een eigen wiki starten op de website van PBwiki.com.

¾

Surf naar http://www.pbwiki.com.

¾

Klik op Create wiki.

¾

Vul je gegevens in om een account te maken.

¾

Kies een Adres voor je wiki.

¾

Kies voor welke doeleinden je de wiki gaat gebruiken.

¾

Klik op Create my wiki.

¾

Controleer je e-mail en bevestig de mail van pbwiki.

¾

Je kiest vervolgens voor de gratis versie. Je wikiomgeving is klaar. Maar je moet de inhoud toevoegen.

50

¾

Pbwiki heeft al 1 pagina voor je gemaakt.

¾

Om deze pagina aan te passen klik je op Edit page.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 8 Een wiki starten ¾

Je zit nu in de teksteditor van pbwiki. Hier kan je: Tekst toevoegen Tekst opmaken Afbeelding invoegen Hyperlink toevoegen Bijlage toevoegen Plug-in invoegen: ƒ Chat ƒ Diavoorstelling (foto) ƒ YouTube-filmpje ƒ Kalender ƒ Rekenblad ƒ Recente aanpassingen ƒ Bezoekerteller ƒ … o … Om je aanpassingen op te slaan moet je altijd op SAVE klikken. o o o o o o

¾

Een nieuwe wikipagina maken: ¾

Klik op Create a page.

¾

Geef een naam aan je nieuwe wiki pagina.

¾

Klik op More options om een andere sjablonen te kiezen

¾

Als laatste stap klik je op Create page.

51

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 9 Foto’s delen met Picasa Picasa is een website waar je een fotoalbum kan toevoegen. In deze hulpkaart staat hoe je dit moet doen. ¾

Surf naar http://picasaweb.google.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Inloggen o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op aanmelden.

¾

Klik op Uploaden.

¾

Geef je album een titel.

¾

Kies een datum.

¾

Geef eventueel een beschrijving.

¾

Voeg de opnamelocatie toe.

¾

Maak de keuze uit Openbaar of privé.

¾

Klik op Doorgaan.

¾

Klik op Bladeren bij het eerste vakje.

¾

Zoek de foto die je wilt uploaden.

¾

Nadat je alle foto’s hebt gekozen klik je op Upload starten.

Uploaden van afbeeldingen

52

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 10 Video’s delen met YouTube YouTube is een site voor het gratis uploaden, delen en bekijken van filmpjes. Je kan er inschrijven met je Googleaccount. ¾

Surf naar http://www.youtube.com.

¾

Klik op Sign in with your Google account.

Inschrijven o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

¾

Klik tenslotte op Sign in.

¾

Klik op rechtsbovenaan op Upload.

Uploaden van video’s

53

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 10 Video’s delen met YouTube

54

¾

Geef je video een Titel (Title).

¾

Vul een Omschrijving in (Description).

¾

Kies een Categorie voor je video (Category).

¾

Voeg Tags toe.

¾

Breng eventueel enkele wijzigingen aan in de opties.

¾

Klik op Upload a video…

¾

Klik op Browse om je video te zoeken.

¾

Klik op Upload video.

¾

Je video wordt geüpload.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 11 Schrijven met Google Docs Met Google Docs kan je aan tekstverwerking doen, zonder dat je hiervoor een programma nodig hebt op je computer. Je kan ook een rekenblad en een presentatie met Google Docs maken. Zoals we dit met Excel en PowerPoint ook zouden kunnen. ¾

Surf naar http://docs.google.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Sign in.

¾

Klik bovenaan het scherm op Nieuw.

¾

Kies voor Document.

Nieuw document maken

Er verschijnt een nieuw venster. Je kunt meteen beginnen met typen.

¾

Schrijf je tekst.

¾

Klik op Opslaan en sluiten als je klaar bent.

Opslaan en sluiten

55

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 11 Schrijven met Google Docs Document openen Jouw document is nu opgeslagen in Google Docs. ¾

Klik op jouw document om het weer te openen. Het document wordt geopend. Je kunt er nu weer aan verder werken.

Document verwijderen ¾

56

Vink je document aan en klik op Verwijderen.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 12 Rekenen met Google Docs Met Google Docs kan je een rekenblad maken, zonder dat je hiervoor een programma nodig hebt op je computer. ¾

Surf naar http://docs.google.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Sign in.

¾

Klik bovenaan het scherm op Nieuw.

¾

Kies voor Spreadsheet.

Nieuw spreadsheet maken (Rekenblad)

Er verschijnt een nieuw venster. Je kunt meteen beginnen met je rekenblad.

57

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 13 Presenteren met Google Docs Met Google Docs kan je presentaties maken, zonder dat je hiervoor een programma nodig hebt op je computer. Je kan zelfs je presentatie omzetten in een website. ¾

Surf naar http://docs.google.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Sign in.

¾

Klik bovenaan het scherm op Nieuw.

¾

Kies voor Presentatie.

Nieuwe presentatie maken

Er verschijnt een nieuw venster. Je kunt meteen beginnen met je Presentatie.

58

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 14 Google Docs omzetten naar PDF De documenten die je met Google Docs hebt gemaakt kan je eenvoudig omzetten naar PDF. ¾

Surf naar http://docs.google.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Sign in.

¾

Als je in Google Docs terecht komt, zie je al je documenten staan.

¾

Vink het document aan dat je naar PDF wilt converteren.

¾

Kies bij Meer acties voor Opslaan als PDF…

¾

Kies een locatie om de PDF versie op te slaan.

Van document naar PDF gaan

59

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 15 Documenten delen met Google Docs De documenten die je met Google Docs hebt gemaakt, kan je delen met andere personen. Deze personen kunnen gegevens toevoegen of wijzigen. Je beslist zelf wie toegang krijgt tot jouw documenten. ¾

Surf naar http://docs.google.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Sign in.

¾

Vink het document aan dat je wilt delen.

¾

Klik op de knop Delen.

Document delen

Er verschijnt een nieuw venster. Je kan kiezen om mensen uit te nodigen als Bijdragers of als Kijkers.

60

¾

Geef het e-mailadres van de persoon met wie je het document wilt delen.

¾

Ten slotte kan je zelf een bericht typen voor de persoon met wie je het document wilt delen.

¾

Klik op Verzenden om de e-mail te verzenden.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 16 Documenten publiceren met Google Docs De documenten die je met Google Docs hebt gemaakt, kan je publiceren op het internet. Je krijgt van Google een speciaal webadres dat je kan doormailen. Iedereen kan jouw document lezen. ¾

Surf naar http://docs.google.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Aanmelden.

Document publiceren Je kan het document op het web publiceren zodat iedereen het kan lezen Je krijgt van Google Docs een URL die je naar andere kan doorsturen. ¾

Vink het document aan dat je wilt publiceren.

¾

Kies bij Meer acties voor Publiceren.

Er verschijnt een nieuw venster. Als je het vinkje naast Automatisch opnieuw publiceren na wijzigingen aanvinkt, zal je document altijd up-to-date zijn. ¾

Klik op Document publiceren.

¾

Je krijgt de melding dat het document bekeken kan worden op een bepaalde URL.

61

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 17 Berichten versturen via Gmail Met Gmail kan je gratis berichten versturen. ¾

Surf naar http://www.gmail.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Aanmelden.

¾

Klik op Nieuw bericht.

¾

Vul bij Aan: het mailadres in.

¾

Geef een onderwerp aan je bericht.

¾

Typ je bericht.

¾

Klik ten slotte op verzenden, om je bericht te versturen.

Nieuw bericht opstellen

62

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 18 Berichten ontvangen en lezen via Gmail Met Gmail kan je gratis berichten ontvangen en lezen. ¾

Surf naar http://www.gmail.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Aanmelden.

Nieuw bericht lezen Je komt in de inbox van je Gmail. Het bericht Fiches: WEB 2.0 is nog niet gelezen (zwart gedrukt). ¾

Klik op het nieuwe bericht op het te lezen.

¾

Om Sebastiaan Jans te antwoorden klik je op Beantwoorden.

¾

Automatisch wordt het veld Aan: ingevuld.

¾

Typ je bericht.

¾

Onder je bericht komt het bericht van Ren Vlaanderen te staan als geheugensteun.

63

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 19 Bijlagen toevoegen aan berichten in Gmail Met Gmail kan je gratis berichten en bijlagen versturen. ¾

Surf naar http://www.gmail.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Aanmelden.

¾

Klik op Nieuw bericht.

¾

Vul bij Aan: het mailadres in.

¾

Geef een onderwerp aan je bericht.

¾

Klik op Bestand toevoegen als bijlage.

¾

Klik op Bladeren.

¾

Klik op het bestand dat je wil meesturen.

¾

Klik op Openen.

¾

Het bestand verschijnt onder Onderwerp bij Bijlage..

¾

Klik ten slotte op verzenden, om je bericht te versturen.

Nieuw bericht opstellen met bijlage

64

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 20 Bestanden toevoegen aan Netvibes In Netvibes kun je een module genaamd Box.net toevoegen. Box.net is een online opslagplaats waardoor het mogelijk is om bestanden in Netvibes te plaatsen. ¾

Ga naar http://www.netvibes.com.

¾

Klik rechtsboven op Inloggen.

¾

Typ je e-mailadres in.

¾

Typ je Wachtwoord in.

¾

Klik linksboven op Inhoud toevoegen.

¾

Kies voor Onmisbare widgets.

¾

Kies tenslotte voor Box.net webopslag.

¾

Omdat we nog geen account hebben kiezen we voor Maak een gratis 1GB account bij Box.net aan.

¾

Geef je e-mailadres en een paswoord.

¾

Klik op Toevoegen aan mijn pagina.

¾

De Box.net webopslag is toegevoegd aan Netvibes.

Aanmelden

Box.net toevoegen

65

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 20 Bestanden toevoegen aan Netvibes Bestanden toevoegen aan Box.net

66

¾

Klik op Voeg een bestand toe.

¾

Klik op Bladeren en kies het gewenste bestand.

¾

Met de knop Importeer wordt het bestand aan Box.net toegevoegd.

¾

Je krijgt een melding Upload Done! en het bestand komt in de lijst te staan als de upload geslaagd is.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 21 Bestanden delen via Netvibes In Netvibes kun je een module genaamd Box.net toevoegen. Box.net is een online opslagplaats waardoor het mogelijk is om bestanden in Netvibes te plaatsen én te delen. ¾

Ga naar http://www.netvibes.com.

¾

Klik rechtsboven op Inloggen.

¾

Typ je E-mailadres in.

¾

Typ je Wachtwoord in.

¾

Klik op het envelopje.

¾

Kies voor Deel als favoriet.

¾

Klik op deel om je documenten te delen.

Aanmelden

Bestanden delen met Box.net

67

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 22 Podcasts opnemen met podOmatic Met een podcast kan je discussies, radioshows, muziekprogramma’s,… opnemen en afspelen. We gebruiken hiervoor de service van podOmatic. ¾

Ga naar http://www.podomatic.com.

¾

Klik rechtsboven op Sign up.

¾

Vul de gevraagde gegevens in.

¾

Klik op Sign up.

¾

Kies een foto om aan je account te koppelen.

¾

Je bent nu klaar om podOmatic te gebruiken.

Inschrijven

Aanmelden Als je al bent ingeschreven kan je rechtstreeks op Log in klikken, naast Sign up. ¾

Typ je e-mailadres of gebruikersnaam.

¾

Typ je wachtwoord.

¾

Klik op Log in.

¾

Klik op My Podcast.

¾

Klik op Post New Episode.

¾

Selecteer op welke manier je een podcast gaat maken. o Uploaden vanuit de computer. o Selecteren vanuit een Media Bibliotheek. o Opnemen met micro en webcam. Kies vervolgens Next step.

Podcast opnemen

¾

68

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 22 Podcasts opnemen met podOmatic ¾

In deze hulpkaart kies je voor Record with your webcam or microphone.

¾

Klik op Record om het opnemen te starten.

¾

Geef een Titel en een Omschrijving aan je podcast.

¾

Klik op Next step om naar de volgende stap te gaan

¾

Je kan vervolgens een foto en tags toevoegen aan je podcast.

¾

Als laatste stap kan je de podcast beluisteren voordat je hem publiceert.

69

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 23 Inloggen in Zoho Zoho Office Suite kan je het best vergelijken met Google Docs. Het is een online kantoorpakket. ¾

Ga naar http://www.zoho.com.

¾

Klik rechtsboven op Sign up.

¾

Kies een Username (gebruikersnaam).

¾

Geef een bestaand e-mailadres.

¾

Kies een Password voor je Zohoaccount.

¾

Typ de beveiligingscode over.

¾

Zet een vinkje achter Agreement.

¾

Klik op Sign up.

¾

Zoho stuurt nu een mail die je moet bevestigen.

¾

Klik op Continue om verder te gaan.

¾

Je komt onmiddellijk terecht in de Zoho Writer, waar je een overzicht van de mogelijkheden krijgt.

Inschrijven

70

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 23 Inloggen in Zoho Account instellen Je account is gemaakt, maar je kan deze nog personaliseren. In de volgende stappen gaan we enkele belangrijke items aanpassen. ¾

Klik op Mijn account.

Persoonlijke info toevoegen ¾ ¾ ¾

Klik op Personal information. Geef je Full Name (volledige naam). Kies een Nick name.

Taal instellen ¾ ¾ ¾

Kies bij Country het juiste land. Kies Dutch als je verder wilt in het Nederlands. De tijdzone van België is (GMT 1:0).

Foto toevoegen ¾

Klik op Upload your Photo.

¾

Blader naar een foto op je harde schijf.

¾

Klik op Upload om de foto toe te voegen.

71

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 23 Inloggen in Zoho

Wachtwoord veranderen

72

¾

Geef eerst het huidige wachtwoord.

¾

Kies vervolgens een nieuw wachtwoord.

¾

Bevestig het nieuwe wachtwoord

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 24 Schrijven met Zoho Writer Met Zoho Writer kan je op het internet een tekst schrijven, zoals met Google Docs. ¾

Surf naar http://www.writer.zoho.com.

¾

Vul je Zohoaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 19: Inloggen in Zoho.

¾

Klik op Sign In.

Nieuw document maken Je komt automatisch in een nieuw document met de naam Welcome. ¾

Klik links boven op Nieuw.

¾

Er is een nieuw/leeg Untitled document gemaakt waarin je kan beginnen met je tekst.

¾

Klik op Opslaan.

¾

Geef een Naam in voor je document.

Document opslaan

73

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 24 Schrijven met Zoho Writer

Document sluiten ¾

Klik op het rode kruisje.

¾

Selecteer het document.

¾

Klik op Verwijderen.

¾

Open het document dat je naar een Blog wil exporteren.

¾

Klik in de werkbalk op Publiceren.

¾

Kies voor Blog posts bijwerken.

¾

Open het document dat je naar HTML wil exporteren.

¾

Klik in de werkbalk op Exporteren.

¾

Kies voor HTML.

Document verwijderen

Van document naar Blog

Van document naar HTML

Het document wordt geopend in een nieuw venster.

74

¾

Klik op Bestand.

¾

Kies voor Pagina opslaan als…

¾

Kies een locatie op de harde schijf om de HTML pagina op te slaan.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 25 Rekenen met Zoho Sheet Met Zoho Sheet kan je op het internet rekenbladen maken, net zoals met Google Docs. ¾

Surf naar http://www.sheet.zoho.com.

¾

Vul je Zohoaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 19: Inloggen in Zoho.

¾

Klik op Sign In.

Nieuw rekenblad maken Je komt automatisch in een nieuw rekenblad zonder titel. ¾

Je kan meteen beginnen met je nieuw rekenblad.

¾

Geef een Naam aan je rekenblad.

¾

Klik op Opslaan.

Rekenblad opslaan

75

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 25 Rekenen met Zoho Sheet Rekenblad verwijderen ¾

Selecteer het rekenblad.

¾

Klik op het icoontje achter de naam.

¾

Kies voor In de prullenbak gooien.

¾

Open het document dat je naar PDF wil exporteren.

¾

Klik in de werkbalk op Exporteren.

¾

Kies voor PDF document.

¾

Kies vervolgens om de PDF op de schijf op te slaan.

¾

Open het document dat je naar HTML wil exporteren.

¾

Klik in de werkbalk op Exporteren.

¾

Kies voor HTML document.

¾

Kies vervolgens om het HTML document op de schijf op te slaan.

Van rekenblad naar PDF gaan

Van rekenblad naar HTML

76

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 26 Presenteren met Zoho Show Met Zoho Show kan je op internet presentaties maken, net zoals met Google Docs. ¾

Surf naar http://www.show.zoho.com.

¾

Voeg de keuzemogelijkheden in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 19: Inloggen in Zoho.

¾

Klik op Sign In.

¾

Klik op Nieuw Maken.

¾

Geef een Naam voor de presentatie.

¾

Vul een Omschrijving in.

¾

Voeg eventueel Tags/Labels toe.

¾

Kies een Thema voor je presentatie.

¾

Klik op Starten.

Presentatie maken

77

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 27 Online enquêteren met Zoho Polls Met Zoho Poll kan je een online opiniepeiling maken. Je kan hem zelfs toevoegen aan je blog. ¾

Surf naar http://polls.zoho.com.

¾

Om Zoho Polls te gebruiken moet je je eerst inschrijven, ook al heb je een zoho account.

¾

Klik op Signup Now.

¾

Kies een Username, Password, Email.

¾

Vink I agree to the terms.

¾

Klik ten slotte op Submit.

¾

Klik op Create Poll.

¾

Kies welke soort opiniepeiling je wil maken.

Inschrijven

Opiniepeiling aanmaken

o o

78

Vote (Stemming, 1 antwoord). Rate (Waarde bepalen, meerkeuze).

¾

Als je een keuze maakt komt er nieuwe inhoud op de webpagina.

¾

Geef een Titel voor je opiniepeiling.

¾

Vul een omschrijving in.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 27 Online enquêteren met Zoho Polls ¾

Voeg de keuzemogelijkheden in. o Tip: Wil je meer dan 3 keuzes, dan klik je op more.

¾

Is de opiniepeiling Publiek of Privé. o

Tip: Als je op privé klikt kan je de emailadressen van de deelnemers toevoegen.

¾

Mogen de deelnemers het resultaat zien.

¾

Mogen de deelnemers commentaar toevoegen. Voeg ten slotte Tags toe.

¾ ¾

Klik op Submit om de opiniepeiling te starten.

¾

Klik op Edit om de opiniepeiling aan te passen.

¾

Door op Delete te klikken kan de opiniepeiling verwijderd worden.

¾

Close Poll betekent dat niemand meer kan stemmen op je opiniepeiling.

¾

Klik achter de poll op Add to your Blog/Website.

¾

De code die gegenereerd is kan in een website of blog geplakt worden.

Opiniepeiling aanpassen

Opiniepeiling toevoegen aan Blog

79

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 28 Online formulieren maken met Zoho Creator Met Zoho Creator kan je eenvoudig webformulieren maken. Ingevulde gegevens komen automatisch terecht in een database. Deze database kan je exporteren naar Excel, Calc, HTML, PDF, CSV,… ¾

Surf naar http://www.creator.zoho.com.

¾

Vul je Zohoaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 19: Inloggen in Zoho.

¾

Klik op Sign In.

Formulier aanmaken Je krijgt een melding dat er nog geen formulieren (applications) zijn. ¾

Klik op Create New Application of op Start Creating your application.

¾

Geef een naam aan je toepassing. o

¾

Geef vervolgens een naam aan het formulier. o

¾

80

Toepassing

Toepassing

Klik ten slotte op Create Now.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 28 Online formulieren maken met Zoho Creator Velden toevoegen ¾

Om een veld toe te voegen, moet je ze slepen van links naar rechts.

¾

Klik op Single Line en plaats deze in Formulier .

¾ ¾ ¾

Vervolgens verschijnt er een pop-up. Geef als Label Name: Naam. Klik hierna op Done.

In het formulier verschijnt nu een label Naam.

Formulier bekijken ¾

Klik op Access this application om het formulier te bekijken.

¾

In het formulier komen automatisch de knoppen Submit en Reset. o o

Submit: gegevens toevoegen Reset: gegevens wissen

81

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 29 Online formulieren aanpassen met Zoho Creator Met Zoho Creator kan je eenvoudig webformulieren maken. Ingevulde gegevens komen automatisch terecht in een database. Deze database kan je exporteren naar Excel, Calc, HTML, PDF, CSV,… ¾

Surf naar http://www.creator.zoho.com.

¾

Vul je Zohoaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 19: Inloggen in Zoho.

¾

Klik op Sign In.

Formulier aanpassen Je krijgt een lijst met jouw toepassingen, als je hulpkaart 24 gevolgd hebt staat in die lijst Toepassing . ¾

Klik op Edit om de toepassing aan te passen. Je krijgt het formulier te zien.

¾

Je kan velden toevoegen. o Tip: Hulpkaart 24: Online formulieren maken met Zoho Creator.

82

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 29 Online formulieren aanpassen met Zoho Creator Velden aanpassen ¾

Om een veld aan te passen moet je met de muis op het veld gaan staan.

¾

Klik op het potlood, die te voorschijn komt en kies voor Edit this field.

¾

Je krijgt het volgend scherm te zien, hier kan je de gewenste gegevens aanpassen.

¾

Om een uitgebreide weergave te krijgen klik je op Options.

¾

Om een veld te verwijderen moet je met de muis op het veld gaan staan.

¾

Klik op het potlood dat te voorschijn komt en kies voor Delete this Field.

¾

Bevestig door op OK te klikken.

Velden verwijderen

83

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 30 Gegevens importeren in Zoho Creator Met Zoho Creator kan je eenvoudig webformulieren maken. Ingevulde gegevens komen automatisch terecht in een database. Deze database kan je exporteren naar Excel, Calc, HTML, PDF, CSV,… ¾

Surf naar http://www.creator.zoho.com.

¾

Vul je Zohoaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 19: Inloggen in Zoho.

¾

Klik op Sign In.

¾

Klik op Toepassing .

Gegevens importeren

o Tip: Hulpkaart 24: Online formulieren maken met Zoho Creator.

84

¾

Klik op More Actions en kies voor Import Data.

¾

Kopieer en plak de gegevens vanuit een .xls-, .csv-, .tsv-bestand.

¾

Klik ten slotte op Upload.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 31 Gegevens exporteren vanuit Zoho Creator Met Zoho Creator kan je eenvoudig webformulieren maken. Ingevulde gegevens komen automatisch terecht in een database. Deze database kan je exporteren naar Excel, Calc, HTML, PDF, CSV,… ¾

Surf naar http://www.creator.zoho.com.

¾

Vul je Zohoaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 19: Inloggen in Zoho.

¾

Klik op Sign In.

Formulier invullen Om gegevens te exporteren moeten eerst enkele gegevens ingevuld zijn. o Tip: in Hulpkaart 24 hebben we een toepassing gemaakt met 1 formulier, deze hulpkaart gaat verder op deze toepassing. Indien je een andere toepassing hebt kan je volgens dezelfde analogie volgen.

¾

Klik op Toepassing.

¾

Vul enkele willekeurige namen in. Klik na elke naam op submit om de gegevens naar de database te schrijven.

85

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 31 Gegevens exporteren vanuit Zoho Creator Gegevens exporteren ¾

Om gegevens te exporteren moet je naar de gegevensweergave.

¾

Klik hiervoor op Formulier 1 View.

De ingegeven namen staan onder elkaar opgesomd.

¾

86

Je krijgt het volgend scherm te zien, hier kan je kiezen in welk formaat je de gegevens wil exporteren.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 32 Een diavoorstelling toevoegen aan een blog Als je wil starten met een blog op Blogger.com moet je de accountgegevens van Google gebruiken. Met andere woorden je dient over een Googleaccount te beschikken om je te kunnen aanmelden op Blogger.com. ¾

Surf naar http://www.blogger.com.

¾

Vu ul je Googleaccount-gegevens in. o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Aanmelden.

¾

Je komt nu automatisch in het Dashboard.

¾

Klik nu op Indeling.

¾

Je krijgt nu de structuur van de website te zien. Klik vervolgens op Een gadget toevoegen..

Er opent zich een nieuw venster, kies uit de lijst voor Diavoorstelling. ¾ Diavoorstelling configureren o Geef een titel aan de voorstelling. o Bepaal de bron (Picasa Web Album, Hulpkaart 9). ¾ Wijzigingen opslaan. ¾

De diavoorstelling is nu toegevoegd aan de blog.

87

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 33 Een tagcloud toevoegen aan een blog Een tagcloud is een visuele weergave van inhoudstags die op een website, meestal een weblog, worden gebruikt. Tags die vaker gebruikt worden, worden bijvoorbeeld groter afgebeeld of op een andere wijze benadrukt. De tags staan alfabetisch gerangschikt. Na het aanklikken van een tag kom je automatisch in het betreffende artikel terecht. ¾

Surf naar http://www.blogger.com.

¾

Vul je Googleaccount-gegevens in.

Aanmelden o Tip: Hulpkaart 6: Googleaccount aanmaken.

¾

Klik op Aanmelden.

¾

Je komt nu automatisch in het Dashboard.

¾

Klik bij de gewenste blog op Indeling.

¾

Klik op een gadget toevoegen.

¾

Kies in de pop-up voor Labels toevoegen aan blog.

Tagcloud toevoegen

88

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 33 Een tagcloud toevoegen aan een blog

¾

Geef een titel: Tagcloud.

¾

Laat sorteren op Alfabetisch staan.

¾

Je krijgt een voorbeeld van je tagcloud te zien. Maar deze weergave moeten we nog aanpassen.

¾

Klik ten slotte op wijzigingen opslaan.

¾

Om de nieuwe indeling op te slaan moet je op Opslaan klikken.

¾

Om de lay-out van de tagcloud aan te passen ga je in de html-code van de blog een stukje code plakken.

¾

LET OP: fout gebruik van de HTML code kan ernstige fouten genereren op je blog.

¾

Klik onder Indeling op HTML bewerken.

¾

Ga op zoek naar volgend stukje code in het sjabloon:

Weergave tagcloud aanpassen

¾

Verwijder deze code en plak op deze plaats de code die je op volgende website vindt: http://rsjans.be/tagcloud.

¾

Klik ten slotte op Sjabloon opslaan.

89

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 34 Een blog beheren In hulpkaart 7 heb je een blog aangemaakt. Maar deze blog is voor iedereen zichtbaar en iedereen kan anoniem commentaar geven. In deze hulpkaart leer je hoe je een blog beveiligt en hoe je auteurs kan toevoegen aan een blog ¾

Surf naar http://www.blogger.com.

¾

Vul je googleaccount-gegevens in en klik op Aanmelden.

¾

Je komt nu automatisch in het Dashboard.

¾

Klik bij jouw blog op Instellingen.

¾

Je komt automatisch terecht in de Basisinstellingen.

Aanmelden

Basisinstellingen In de basisinstellingen kan je de titel en omschrijving aanpassen.

Verder kan je nog kiezen om de blog aan de overzichten toe te voegen, als zoekmachines je blog mogen vinden, … Bij alle onderdelen vind je een woordje uitleg. ¾

90

Als laatste mogelijkheid bij de basisinstellingen kan je de blog Verwijderen.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 34 Een blog beheren Publicatie-instellingen ¾

Bij de publicatie-instellingen kan je kiezen om de blog op een eigen domein te publiceren.

¾

Of je kan een ander Blogspot-adres kiezen (indien beschikbaar).

¾

Het voornaamste wat je hier kan instellen is: o Aantal berichten o Datumnotatie o Tijdsnotatie o Tijdszone o Taal

¾

Voor de andere instellingen is steeds een woordje uitleg voorzien.

¾

Je kan hier ten eerste kiezen om reacties weer te geven of ze te verbergen.

¾

Bij Wie kan reacties achterlaten kan je kiezen wie toegang heeft om reacties te publiceren.

¾

Je kan reacties ook modereren, dit wil zeggen dat je al beheerder eerste de reacties moet goedkeuren voordat ze gepubliceerd worden. Je kan voor de reacties een specifieke tijdsnotatie kiezen.

Opmaakinstellingen

Reactie-instellingen

¾

91

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 34 Een blog beheren Feedinstellingen ¾ ¾

Hier bepaal je als bezoeker de RSS-feed van je blog mogen gebruiken. Je kan kiezen uit 2 soorten: o Volledig: het volledige bericht wordt in de feed getoond. o Kort: enkel de eerste alinea wordt in de feed getoond.

Mailinstellingen

¾

Bij BlogSend-adres kan je 10 emailadressen opgeven waarnaar je blog moet verzonden worden als er iets nieuw gepubliceerd wordt.

¾

Het Mail-to-Blogger-adres kan je gebruiken om tekst en afbeeldingen rechtstreeks naar je blog te sturen. Dus als je een bericht stuurt naar dit emailadres komt het bericht automatisch in je blog terecht.

Rechten instellen In dit onderdeel kan je kiezen wie je blog mag lezen en wie mag schrijven op je blog.

¾

92

Om een blogauteur toe te voegen klik je op Auteur toevoegen. o Vervolgens kan je een aantal emailadressen opgeven op personen uit te nodigen. o Deze personen komen in de lijst van auteurs te staan. Wil je een auteur verwijderen dan klik je op Verwijderen achter de naam van de auteur.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 34 Een blog beheren

¾

Bij Bloglezers kan je instellen wie toegang krijgt om je blog te lezen: o Iedereen o Eigen gekozen groep (max. 100) o Alleen de auteurs.

Blog indeling aanpassen: Pagina-elementen In dit onderdeel kan je de indeling van de blog aanpassen. ¾ ¾

Om een element van plaats te veranderen moet je enkel gebruik maken van klikken en slepen. Wanneer je de indeling hebt aangepast, moet je altijd OPSLAAN.

¾

Je kan hier ook extra gadgets toevoegen.

¾

In het pop-up venster kan je het gewenste gadget toevoegen en een specifieke plaats toekennen.

93

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 34 Een blog beheren Blog indeling aanpassen: Lettertypen en kleuren In dit onderdeel krijg je een voorbeeld van je blog, hoe hij er op dat moment uitziet. ¾

¾ ¾

Aan de linkerkant kan je een item kiezen dat je graag wil veranderen: o Tekstkleur o Kleur datumkop o Kleur zijbalktitel o Kleur link o Lettertype tekst o … Als je een item hebt gekozen, kan je aan de rechtkant de gewenste kleur of lettertype kiezen. Vergeet niet op WIJZIGINGEN OPSLAAN te klikken.

Blog indeling aanpassen: HTML bewerken Indien je kennis hebt van HTML, kan je het sjabloon veranderen.

94

¾

Voordat je het sjabloon gaat bewerken, sla je best even een kopie op van het origineel sjabloon.

¾

Indien je wijzigingen hebt aangebracht in het sjabloon, klik je tenslotte op Sjabloon opslaan.

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 34 Een blog beheren Blog indeling aanpassen: Sjabloon kiezen In hulpkaart 7 had je een sjabloon moeten kiezen, indien je een ander sjabloon verkiest, klik je gewoon op het gewenste sjabloon en tenslotte op Sjabloon opslaan.

95

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 35 Een wiki beheren In hulpkaart 8 heb je een wiki aangemaakt. Maar deze wiki is voor iedereen zichtbaar en iedereen kan deze wiki aanpassen. In deze hulpkaart leer je hoe je een wiki beveiligd en hoe je auteurs kan toevoegen aan een blog. ¾

Surf naar http://www.pbwiki.com.

¾

We hebben reeds al een wiki aangemaakt. Dus klikken we op Log in.

¾

Vul je gegevens in die je bij hulpkaart 8 gebruikt hebt.

¾

Klik op Log in. Om naar je wiki te gaan.

¾

Je krijgt een lijst te zien met de wiki’s waar je toegang tot hebt.

¾

Let op: enkel de wiki met een groen of oranje bolletje kan jij aanpassen.

Aanmelden

96

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 35 Een wiki beheren Basisinstellingen Als je jouw wiki gekozen hebt krijg je de homepage van je wiki te zien. ¾

Om naar de instellingen te gaan klik je op Settings. Je komt automatisch terecht in de basisinstellingen.

¾

Het eerste wat je kan aanpassen is de titel (Title) en de omschrijving (Description) van je wiki.

¾

Verder kan je het e-mailadres veranderen en ook de taal (language) van je wiki.

¾

Nadat je wijzigingen hebt aangebracht moet je altijd op Save klikken.

¾

Klik op Colors om de kleur van je wiki aan te passen.

¾

Kies in de keuzelijst de gewenste kleur.

¾

Klik tenslotte op Save color schema.

97

Technische hulpkaarten

Hulpkaart 35 Een wiki beheren Toegangsinstellingen ¾

Bij de gebruikers (users) sectie kan je deelnemers aan de wiki uitnodigen.

¾

Via geavanceerde instellingen (advanced settings) kan je een eigen domeinnaam kiezen ( Custom Domain). o Bv. wiki.naamvanschool.be

¾

Klik tenslotte op Save.

¾

Via de optie Delete kan je ervoor kiezen om je wiki definitief te verwijderen.

¾

pbwiki vraagt je wel om een reden, maar die moet je uiteraard niet geven.

Geavanceerde instellingen

98

Colofon Auteurs: •

Valère Awouters

•

Ria Bollen

•

Giedo Custers

•

Ruben Jans

•

Sebastiaan Jans

•

Lieven Jacobs

Realisatie: [ED+ict] speerpunt van de Katholieke Hogeschool Limburg departement Lerarenopleiding Taalcorrector: Jan Swerts Coördinatie: Giedo Custers - [email protected] RAP REN Limburg - Vlaams Brabant Leuven REN, Naamsestraat 61, 3000 Leuven Met dank aan: Kennisnet Ict op school waarop de technische hulpkaarten zijn gebaseerd. http://www.ictopschool.net/kennis/vraagstukken/0092/voortgang/Kennis-deel_1 Edicta, onderwijsadviesbureau die de oorspronkelijke technische hulpkaarten hebben ontwikkeld. http://www.edicta.nl Downloaden: De technische hulpkaarten en de didactische fiches kunnen gedownload worden van de REN website: http://www.renvlaanderen.be Druk: Paesen Opglabeek

Bijkomende exemplaren van deze publicatie kunnen gratis mits betalen van de verzendingskosten verkregen worden bij REN Vlaanderen, Naamsestraat 61, 3000 Leuven

99

Sinds enkele jaren voert de Vlaamse overheid een stimuleringsbeleid rond het gebruik van informatie- en communicatietechnologie (lCT) in het Vlaamse onderwijs. Een van de acties van dit beleid bestaat erin om de nascholingsexpertise te bundelen en een grootschalig project uit te werken op het vlak van ICT-nascholing. Daarom richtte de Vlaamse regering het expertisecentrum REN Vlaanderen op, met als opdracht te voorzien in aanbod- en vraaggestuurde nascholing op het vlak van het pedagogisch, technisch en organisatorisch gebruik van ICT in het onderwijs. Alle info, contactinformatie en overzicht van het cursusaanbod is te vinden op de site http://www.renvlaanderen.be

ISBN 978-90-813467-0-2