Inventarisatie Leren Loopbaan Burgers Chap Per Roc

Voorblad product 2007-2008 Digitale titel: (exact volgens de instructie)

5 _HTV_HTV algemeen_ Inventarisatie LLB per ROC

Naam betrokken instelling(en) (bij samenwerking graag alle instellingen noemen)

Arcus College Regio College Friesland College ROC A12 Alfa College Kenwerk Jacintha Bonsma Frans Verhage [email protected] [email protected]

Contactpersoon of -personen E-mailadres en evt telefoon. Kwalificatiedossier(s) waarvoor het product van toepassing is (vermeld crebonummer(s) en naam van kwalificatiedossier) Link naar relevante website met informatie over het product (indien van toepassing)

HTV Algemeen

Korte omschrijving of samenvatting van het opgeleverde product: Er is een inventarisatie gemaakt van hoe de diverse ROC’s omgaan met LLB. Deze inventarisatie is samengevat in een document.

Ervaringen met het product Is het opgeleverde product in de praktijk gebracht? Indien “ja”, wat zijn de eerste ervaringen/resultaten?

Wat zijn knelpunten geweest bij de ontwikkeling van dit product?

Welke aanbevelingen kun je geven vanuit de opgedane ervaringen?

1

Inventarisatie

Leren, Loopbaan en Burgerschap per ROC

Clustergroep LLB 2007/2008 (MBO Herontwerp)

Mei 2008 Leden: Frans Verhage JN van Ommen-Veldhuizen Carin van Hoof Guus Morjan Anja Scheffer-Weerts Janet Molenaar Marytske Veltman Babette van Ommen Jacintha Bonsma 2

Inventarisatie LLB per ROC (MBO Herontwerp) Naam school Regio College – Zaandam

Contactpersoon + email adres Anja Scheffer-Weerts [email protected]

ROC Midden Nederland

Leontien Kragten [email protected]

Kenwerk

Mieke Korenhof [email protected]

Mondriaan College – Den Haag

Rob Lionarons [email protected]

ROC Eindhoven

Paul Ballhaus pjg.ballhaus@roceindhov en.nl

Korte beschrijving Inhoud LLB

Blz

Mail van Anja Scheffers Ik werk op het Regiocollege in Zaandam. Het Regiocollege heeft ervoor gekozen om LLB aan te bieden als opleidingsoverstijgend project, waarbij deelnemers kunnen kiezen uit verschillende mogelijkheden om hun bewijzen te verzamelen. Dat hele project is in het derde blok van start gegaan met cursussen zoals te zien in de bijgevoegde lesbrief. Daarnaast is een beoordelingsportfolio ontwikkeld, waarvan ik de eerste (nog niet besproken en vastgestelde) versie invoeg. Dat betekent wel dat alles nog heel erg in de kinderschoenen staat en nog niet eens geëvalueerd is. Dat maakt mij wel wat huiverig om het op te sturen en ik had dus nog wat langer willen wachten tot bij voorbeeld na de vaststelling en eerste evaluatie. Nu begrijp ik dat jullie er op zitten te wachten en stuur ik het maar, met de nodige reserves. Met vriendelijke groeten, Anja Scheffer (ook namens mijn collega 's van het Regiocollege) Mail van Leontien Kragten Wij zijn daarin nog niet zover. Volgend jaar worden de eerste examens afgenomen. Zoals we het nu doen is dat studenten prestaties doen en allerlei projecten organiseren. Uit deze projecten en prestaties kunnen de studenten hun portfolio voor LLB samenstellen. Dat zou dan volgend jaar verder begeleid moeten worden bij de samenstelling. Dat is het plan, maar wij wachten ook op een ROC brede uitspraak over hoe om te gaan met LLB. Mail van Mieke Korenhof Helaas heb ik geen praktijkervaring, maar kwam wel het volgende tijdschrift tegen met een artikel over LLB (zie vanaf pagina 4). Misschien hebben jullie hier als werkgroep iets aan, succes in ieder geval met het uitwerken! Mail van Rob Lionarons Bij Mondriaan is LLB nog in experimenteel stadium dus vanuit onze organisatie kan ik nog niet veel melden., Wel is men aan het schrijven en test men begeleidende programma's als connect en spring Mail van Paul Ballhaus: Ik werk aan een ontwikkeling LLB mee die landelijk is. We ontwikkelen een stramien waarin binnen ieder school haar eigen ei kwijt kan terwijl we toch samenwerken. Er is al een site, er is theorie, er zijn prestatie-opdrachten en er is een visie met blauwdruk. We werken samen met het consortium beroepsonderwijs en daardoor met bijna alle scholen voor zorg, welzijn en techniek en in oprichting met de HTV-sector. Als je meer wilt weten, laat het dan horen dan maken we een afspraak want we kunnen nog steeds scholen gebruiken die mee gaan doen. Ik hoor het graag.

4 - 34

--

35-36

--

--

3

ID College Friesland College

Vincent Montanus [email protected] Frans Verhage [email protected]

Met vriendelijke groet, Paul Ballhaus Projectleider Onderwijsontwikkeling Scholen BFHT van ROC Eindhoven tel 040-2694534 06-22961367 Examinering aan de hand van clustering kerntaken Toelichting van Frans Verhage Op het Friesland College is een document Leren, loopbaan en burgerschap 2007 – 2008 gerealiseerd. Dit document is een hulpmiddel voor een cursist waarbij ondersteuning en begeleiding van een coach verondersteld worden. Het Friesland College biedt voor de cursist verschillende mogelijkheden om aan de kerntaken te werken. Dit is geen verplichting. Voor iedere cursist zijn er natuurlijk tal van andere mogelijkheden om als burger actief te zijn. Dat is niet aan school gebonden. (van hangplek en/of dierenactivist tot bestuursfuncties en/of politicus)

37-38 39- 46

Examinering: Het Friesland College wil de beoordeling van de eerste 2 kerntaken koppelen van LLB (eigen ontwikkeling en sturen loopbaan) koppelen aan het panelgesprek. Stand van zaken bij de unit MBO hospitality and toerisme. Dat wat beschreven wordt in het document Leren Loopbaan en Burgerschap is (nog) niet herkenbaar in “real life” situatie van cursist en coach.

ROC Landstede

Ben Baar [email protected]

ROC Aventus Apeldoorn ROC A12

Babette van Ommen [email protected] Jacintha Bonsma [email protected]

Op management niveau moet nog een uitspraak gedaan worden over het al dan niet toepassen van de methodiek van het panel gesprek in het examenpalet. Landstede werkt op dit moment met het bijgevoegde, maar zijn wel bezig met het maken van een groot aantal geïntegreerde opdrachten (leerwerkprestaties) voor LL&B. M.a.w. het verandert dus nog wel. Aan de hand van examenformat

Er is een indeling gemaakt van diverse onderwerpen en cursussen die bij LLB van belang zijn. Aan de hand hiervan werkt de student aan LLB en toont dit aan in een groeidocument

47- 51

52- 53

54- 55

Interessante Sites Internetsite waar christelijke MBO's hun producten presenteren: http://doctest.windesheim.nl/xmlpages/page/burgerzin

4

REGIO COLLEGE ZAANDAM Lesbrief schooljaar 2007-2008, voorbereiding periode ¾

Wat is het dossier Leren, Loopbaan en Burgerschap?

In het MBO is vanaf 2007 een nieuwe regel ingevoerd. Om je diploma te halen moet je aantonen dat je de kerntaken uit het dossier Leren,loopbaan en Burgerschap beheerst. Het complete dossier kun je lezen op de volgende website: http://mbo2010.nl/index.cfm/t/LL_B__Talen_en_Rekenen/vid/0ABCB0FF-17A4-A597D9585980B7E5A346

1

De kerntaken Benoemt zijn eigen ontwikkeling en gebruikt middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken

2

Stuurt de eigen loopbaan

3

Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding

4

Functioneert als werknemer in een arbeidsorganisatie

5

Functioneert als kritisch consument

6

Neemt deel aan diverse sociale verbanden en draagt bij aan de leefbaarheid van de sociale omgeving

7

Zorgt voor de eigen gezondheid

Korte toelichting Je kunt aangeven wat je wilt gaan leren en waarom. Ook kun je het leren plannen, je voert die planning ook uit en je kunt erop terugkijken en het eventueel verbeteren Je bent je bewust waar je goed in bent, wat voor kwaliteiten je hebt, wat je motieven zijn en je kunt dit koppelen aan de beslissingen die je neemt bij het plannen van je loopbaan Je laat zien dat je van een maatschappelijk actueel onderwerp (bijvoorbeeld verkiezingen, milieu, discriminatie) verstand hebt en dat je zoveel verstand hebt van de politiek dat je ook kunt uitleggen wat de politiek met dat onderwerp te maken heeft. Ook heb je een eigen onderbouwde mening hierover Je gedraagt je als werknemer in het beroep dat je uitoefent en waarvoor je leert. Je houdt je daarbij aan je rechten en plichten. Je bent je bewust van je rechten als consument wanneer je iets koopt, inhuurt of klant bent. Daarnaast kun je onderbouwen waarom je voor een bepaald product of dienst kiest. Je draagt je steentje bij aan het leefbaar maken en leefbaar houden van onze leefomgeving. Dit kun je op heel veel manieren doen! Je weet niet alleen wat goed voor je gezondheid is en waarom, maar je doet er ook iets aan!

Kerntaken 1 en 2 en 4 komen aan bod tijdens het lesprogramma van je beroepsopleiding en tijdens de BPV.

5

Hoe kom je aan een voldoende of goed voor de kerntaken 3, 5, 6 of 7? Het Regio College biedt een keuzeprogramma aan waarmee je kunt werken aan kerntaak 3, 5, 6 en 7. Om de kerntaken te kunnen afsluiten met een voldoende of een goed (elke kerntaak moet met een voldoende worden afgesloten) moet je zelf het BEWIJS daarvoor leveren dat je hieraan hebt gewerkt. Je verzamelt die bewijzen in een portfolio. Als alle bewijzen voldoen aan de gestelde criteria, dan heb je de beoordelingseenheid behaald. Eerste stap: Gedurende het jaar verzamel je bewijzen, waaruit blijkt dat je je ontwikkeld hebt op het gebied van de kerntaken en competenties die bij deze beoordelingseenheid horen. Welke criteria er gelden en voorbeelden van bewijzen die je kunt verzamelen hoor je in de eerste les. Tweede stap: Als je, na advies van je loopbaancoach, vindt dat je voldoende bewijzen verzameld hebt, lever je het portfolio in bij het examenbureau. Jouw portfolio wordt beoordeeld door een beoordelingspanel. Als zij het bewijs onvoldoende vinden, dan krijg je jouw portfolio terug met de feedback waarom het nog niet voldoende is. In de daaropvolgende periode(n) kun je je portfolio verbeteren door de bewijsstukken die niet voldoen te vervangen. Je mag je daarna nog één keer opnieuw aanmelden voor deze beoordelingseenheid..

Wat is een bewijs?

Je bent vrij in de keuze van de bewijsmaterialen. In de eerste les ontvang je een handleiding met toelichting waar de bewijzen aan moeten voldoen. Bewijsmaterialen zijn bijvoorbeeld: - Eén of meer reflectieverslagen - Een goede Powerpointpresentatie met de mening van groepsgenoten en de docent over de inhoud van de presentatie - En verslag van een extern begeleider over jouw ontwikkeling - Een kennistoets (met een voldoende) - Foto's van een evenement met daarbij een logboek en een reflectieverslag. Meestal heb je meerdere bewijzen nodig om aan het geheel van een kerntaak te voldoen. Nogmaals, hierover komt meer informatie. Maar waar het om gaat is dat je weet dat jij je leerproces en het bewijs daarvan zelf mag kiezen.

6

Invuloefening De kerntaken

Korte toelichting

3

Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding

5

Functioneert als kritisch consument

Je laat zien dat je van een maatschappelijk actueel onderwerp (bijvoorbeeld verkiezingen, milieu, discriminatie) verstand hebt en dat je zoveel verstand hebt van de politiek dat je ook kunt uitleggen wat de politiek met dat onderwerp te maken heeft. Ook heb je een eigen onderbouwde mening hierover Je bent je bewust van je rechten als consument wanneer je iets koopt, inhuurt of klant bent. Daarnaast kun je onderbouwen waarom je voor een bepaald product of dienst kiest.

6

Neemt deel aan diverse sociale verbanden en draagt bij aan de leefbaarheid van de sociale omgeving

Je draagt je steentje bij aan het leefbaar maken en leefbaar houden van onze leefomgeving. Dit kun je op heel veel manieren doen!

7

Zorgt voor de eigen gezondheid

Je weet niet alleen wat goed voor je gezondheid is en waarom, maar je doet er ook iets aan!

7

Wat heb je hier zelf al mee gedaan in of buiten school?

Keuzeprogramma Regio TOP Wanneer: Periode 3 en 4, dinsdagmiddag van 15.00 – 17.00 uur

2 programma's duren 20 weken (periode 3 en 4) De overige programma's duren 10 weken. Aan het eind van periode 3 ga je dan weer opnieuw kiezen voor wat je in periode 4 gaat doen.

Waar

Het programma vindt plaats op de vestiging Zaandam, in gebouw 95, 97 en 100. Als bekend is waar je wordt ingedeeld hoor je ook in welk lokaal je moet zijn.

Voor wie: Toerisme/hosp Economie

ComMw Reizen

e

1 jaarsgroepen

FD

TO2FD1A

Administratie

A41A A42A

Commercieel

C41AB B41AB M41A

Secretarieel Verpleging

AG

J 41a S41 a RO4DA1a RO4AA1a RO4TA1a

De keuze

Je kunt kiezen uit een verschillend aanbod, namelijk: 1. Programma's die speciaal voor het Regio College zijn gemaakt 2. Programma's van de methode Connect. Dit is een lesprogramma van een uitgever. Je kiest een thema en gaat daar aan werken in de les. Het lesmateriaal is via internet te bereiken. Je werkt hierbij met de computer, in een lesgroep onder leiding van een docent. Het is ook mogelijk om af te wisselen: bijvoorbeeld periode 3 een thema uit Connect en periode 4 een thema uit het RegioTOP programma. Het ligt aan jouw interesse en aan welke bewijzen je nodig hebt wat je kiest. Een kort overzicht van de keuzes die je hebt in periode 3 volgt hierachter (periode 4 zal hier sterk op lijken maar is nu nog niet helemaal bekend).

8

Speciaal voor het Regio College: EARTH Heb jij ‘An Inconvenient Truth’ gezien? En kwamen door het zien van deze film vragen naar boven? Voel jij je verantwoordelijk voor je omgeving? Heb je interesse in het leven op aarde en in de toekomst? Dan is dit REGIO TOPproject echt iets voor jou. Tijdens dit programma krijg je op allerlei verschillende manieren te maken met je omgeving, het milieu, energie en de aarde. Zo ga je alles leren over positieve én negatieve manieren om met de aarde om te gaan. Je gaat zelf op onderzoek uit en je ontwikkelt ideeën of werkt bestaande ideeën verder uit. Bijvoorbeeld een bioscoop op zonne-energie, de sustainable dance club en de Mondiale Voetafdruk. Welke vorm? EARTH is een heel gevarieerd programma. Belangrijk onderdeel in dit programma is The Bet. The Bet bestaat uit een weddenschap die je aangaat met een bedrijf uit de buurt dat het jullie zal lukken 8% CO 2 te besparen. Lukt dit dan stelt het bedrijf een prijs ter beschikking. Lukt dit niet, dan moet de groep een tegenprestatie leveren. Op 18 april zal het resultaat van jullie werk aan een groter publiek gepresenteerd worden. Bijzonderheden Als je je voor dit programma inschrijft ben je er periode 3 en 4 mee bezig, dus tot eind schooljaar. Koken als een ster Hou jij van lekker eten maar voel je je geen Jamie Oliver? Geniet je graag van een originele maaltijd maar ben je geen keukenprins(es)? Of weet jij wel te kokkerellen maar ben je altijd handen vol geld kwijt? Dan is dit REGIO TOPprogramma voor jou hét recept! We duiken tijdens Koken als een ster samen de theorie én de potten en pannen in. Je leert een heleboel over koken en eten ook door het te doen en onze creaties op te eten. Via verschillende recepten maken we samen een tocht door de wereld van de gastronomie. Wanneer jij dit REGIO TOPonderdeel hebt gevolgd en op jezelf gaat wonen, dan zul je jezelf, vrienden en familie culinair versteld doen staan! Welke vorm? Koken als een ster is een heel praktisch programma. Theorie wordt afgewisseld met de praktijk van boodschappen doen, koken en het resultaat iedere kookles zelf opeten. Bijzonderheden: Maximum aantal deelnemers: 15 Bij overintekening wordt geloot. Zaandam by Night We leven in een multiculturele samenleving, dat is niets nieuws. De integratie van verschillende culturen zorgt voor een verrijking van onze maatschappij maar ook discriminatie komt nog altijd voor. Bijvoorbeeld in het uitgaansleven. De gemeente Zaandam vermoedt dat dit het geval is en roept jongeren van onze school op om mee te werken aan hun onderzoek. Zit er een journalist in jou die dit tot op de bodem zou willen uitzoeken? Ga je regelmatig uit en kun je dus zelf in het weekend tussen op uitgaanstijden undercover onderzoek doen? En ben jij iemand die actie wil ondernemen op het moment je onrecht ontmoet? Ben jij iemand die niet bij de pakken neer gaat zitten maar op zoek gaat naar alle mogelijke manieren om dit soort praktijken onder de aandacht van het grote publiek te brengen? Schrijf je dan in voor Zaandam by Night.

9

Welke vorm? Dit REGIO Topprogramma is heel praktisch ingericht. Gezamenlijk gaan we een onderzoeksplan maken en er op uit. Verslag van het onderzoek wordt gemaakt in de vorm van een een flyer, website of PodCast. Vervolgens gaan we kijken wat er met de uitkomsten van het onderzoek doen. Moet er actie worden ondernomen? Zo ja wat? De media benaderen? Een debat organiseren met de horeca-ondernemers? Politie interviewen? Alles is mogelijk. Bijzonderheden Als je je voor dit programma inschrijft ben je er periode 3 en 4 mee bezig, dus tot eind schooljaar. Voor dit programma geldt een maximum van 45 deelnemers Bij overintekening wordt geloot. Peerleader Peer support is een manier van samenwerken die wereldwijd voorkomt in het onderwijs, in de hulpverlening, zorg en in het bedrijfsleven. “Peers helpen elkaar met behulp van hun eigen verworven kennis, inzicht en ervaring” Wil jij jouw ervaringen inzetten voor een ander? Dan kun je “Peer” worden van een VMBO-er die het moeilijk vindt om de stap te maken naar het MBO? Of begeleid je liever iemand die het leren op school moeilijk vindt? Je kunt ook gaan werken als Een gastheer/gastvrouw voor eerstejaars leerlingen en leerlingen van het VMBO begeleiden bij hun studie- en beroepskeuze. Welke vorm Sociale vaardigheidstraining Intervisie bijeenkomsten Individuele afspraken Bijzonderheden: Voor dit programma geldt een maximum van 12 deelnemers Bij overintekening wordt geloot. Spuiten, slikken, seks & de rest Alcoholverslaving en drugsgebruik onder jongeren komt steeds vaker voor. Ook stijgen de cijfers van jongeren met een SOA of zelfs HIV. Waar komt dit door? Jij houdt misschien ook wel van een drankje. Maar waar ligt de grens? En wanneer wordt iets een verslaving of blijft het bij een gezellig avondje uit? Verandert sociaal geaccepteerd gedrag in een verslaving door stoerdoenerij, er bij willen horen of andere maatschappelijke druk? In dit REGIO TOPprogramma ga je niet alleen je zelf de maatschappelijke spiegel voor houden door middel van bijvoorbeeld de test jezelf quiz. Ook ga je onderwerpen verder uitdiepen, kennis opdoen, ervaringen delen, en ga je op zoek naar de meest gebruikte smoezen. Welke vorm? Spuiten, slikken, seks & de rest is een programma waar je zelf invloed op hebt. Jij kunt individueel of met anderen bepalen waar je meer van wilt weten. Vervolgens ga je documentaires bekijken, op bezoek bij deskundigen, eventueel een onderzoekje doen bij jongeren en vervolgens, presenteren. Alle kennis die je opdoet verwerk je uiteindelijk in een quiz-format (zoiets als Lotto Weekend Miljonairs) dat op 18 april gepresenteerd wordt. REGIO TOPPUNT Zet jij je buiten schooltijd in voor je medemens door regelmatig vrijwilligerswerk te doen? In een jongerencentrum, sportvereniging of via de Gemeente? Of draag je bijvoorbeeld de zorg

10

voor een ziek familielid of gehandicapt kind? Bij Regio TOPPUNT wordt dit gewaardeerd! Na een individuele intake gaan we aan het werk om vast te stellen wat je eigenlijk allemaal doet. Aan welke competenties werk je? Wat leer je hiervan? De tijd die je steekt in dit vrijwilligerswerk gaat meetellen voor het behalen van je diploma! Je verdient een Regio TOP PUNT! Welke vorm? Na de intake wordt het lesprogramma gemaakt. Aan de hand van ervaringen en vragen van de deelnemers wordt een programma op maat gemaakt en waarmee je iets kunt leren om je TOPPUNT-activiteiten nog beter te doen. Een verrassing dus!

Programma's van de methode Connect: Politiek, toch leuk? Vrij om te kiezen wat je wilt Vrij zijn. Wie wil dat niet. Maar wanneer ben je vrij? Als je een vrije dag hebt? Als je op jezelf gaat wonen? Misschien voel je je dan echt vrij. Maar vrijheid betekent meer. Het betekent ook dat je keuzes hebt. Dat je kunt worden wat je wilt. Dat je kunt zeggen wat je wilt. Dat je kunt zijn wie je wilt. In Nederland kan dat allemaal. Of niet? Hoe ervaar jij de vrijheid in Nederland? Ligt alles van tevoren vast? Of valt er wat te kiezen in Nederland? Stem op mij Een busbaan voor je huis? De winkels open op zondag? Kroegen dicht om 02.00 uur of om 04.00 uur? Dit zijn zaken waarover een gemeenteraad beslissingen neemt. Je hebt hier vast een mening over. Misschien ben je het ermee eens of misschien heb je een beter idee. Misschien zou je wel iets willen veranderen in jouw gemeente. Weet jij wat je moet doen om dit voor elkaar te krijgen? Heb ik daar recht op Iemand heeft de muur van jouw huis beklad met graffiti... Wat nu? De dader moet de schoonmaakkosten betalen en anders gaat de dader zelf de muur maar schoonmaken!! Simpel! Maar zo simpel is het niet. Je mag niet voor eigen rechter spelen. Er zijn regels die zeggen hoe jij je recht kunt halen. Jouw rechten zijn in de wet geregeld. Dat geldt niet alleen voor het recht op schadevergoeding, maar ook bijvoorbeeld voor jouw rechten als consument, werknemer of als slachtoffer van een misdrijf. In dit project leer je hoe jij voor je rechten kunt opkomen en waar je terecht kunt, als jij vindt dat andere mensen zich niet aan jouw rechten houden. Kopen tot je erbij neervalt Dit project gaat over kopen en over wat je allemaal koopt. Achter alles wat je koopt zit een verhaal. Wie heeft het gemaakt? Waar is het gemaakt? Waarvan is het gemaakt? En onder welke omstandigheden is het gemaakt? In dit project leer je stilstaan bij de spullen die je koopt. En leer je dat je keuzes kunt maken bij wat je koopt. Mijn eigen schuld: over kopen en lenen Nieuwe kleren, een avondje stappen, een prepaid kaart, een cadeau voor je zus. Alles kost geld, het vliegt je zak uit. Een MP3 speler, een mobiel, een scooter. Je wilt nog zoveel hebben maar je hebt niet overal geld voor. Wat doe je dan? Lenen? Kopen op afbetaling? Niet kopen?

11

Dit project gaat over geld uitgeven, over lenen en schulden. Nieuwe kleren, een avondje stappen, een prepaid kaart, een cadeau voor je zus. Alles kost geld, het vliegt je zak uit. Een MP3 speler, een mobiel, een scooter. Je wilt nog zoveel hebben maar je hebt niet overal geld voor. Wat doe je dan? Lenen? Kopen op afbetaling? Niet kopen? Dit project gaat over geld uitgeven, over lenen en schulden. Daar trap jij toch niet in Reclame. Iedereen komt ermee in aanraking. In de bus, op televisie, op school en op internet. Soms is het duidelijk, als je een billboard ziet. Soms is het minder duidelijk, bijvoorbeeld als de spelers van Onderweg naar morgen steeds dezelfde drankjes drinken. En soms zie je het misschien helemaal niet meer, als je op internet je profiel bij sugarbabes.nl invult. In dit project leer je welke vormen van reclame er zijn en welke reclametrucs reclamemakers gebruiken. Je gaat kritisch kijken naar verschillende media. En je ziet hoeveel reclame je om je heen ziet. Kruip in de huid van een reclamemaker.

Wij (de docenten) zijn benieuwd welk programma jullie het meest leerzaam vinden: het Regio College aanbod of de lessen van de methode Connect. Achteraf gaan we jullie mening vragen!

12

Een keuze maken: Kijk terug naar de invuloefening. Leg het bovenstaande programma er naast en maak een keuze (eerste en tweede keus) waar je deze periode aan wilt werken. Perio Aanbod de

kerntaak

3+4

Earth

3 en/ of 5

3

Koken als een ster

7

3

Spuiten, slikken, seks etc 7

3+4

Zaandam by night

3

Top Punt

3 en/of 5 en/of 6 6

3

Peerleader

6

Connect thema's: 3 Politiek, toch leuk?

3

3

Stem op mij

3

3

Heb ik daar recht op

5

3

Kopen tot je erbij neervalt

5

3

Mijn eigen schuld: over kopen en lenen

5

3

Daar trap jij toch niet in

5

Mijn voorkeur en waarom 1e en 2e keus

13

De inschrijfprocedure Meld je aan op het volgende e-mail adres: [email protected] Vermeld in je mail de volgende informatie: • Naam • Adres • Telefoonnummer • Opleiding • Klas • 1e keus en 2e keus. • Je kunt je inschrijven tot en met 21 januari. Bij overintekening wordt door loting bepaald wie er mee kunnen doen.

meer informatie? kijk op intranet! www.regiocollege.nl/intranet/regiotop

14

PROTOCOL BEOORDELINGSEENHEID Leren, Loopbaan en Burgerschap Niet vastgesteld!!!!

15

INHOUD 1

2

3

4

5

Inleiding .........................................................................................................................................17 1.1 Wat is een protocol en wat is de Beoordelingseenheid leren , Loopbaan en Burgerschap .....17 1.2 Wat vind je in dit protocol? ........................................................................................................17 Portfoliowaardering........................................................................................................................18 2.1 Hoe verloopt de beoordeling?...................................................................................................18 2.2 Belangrijke aandachtspunten voor de kandidaat......................................................................18 Algemene Eisen ............................................................................................................................20 3.1 Opbouw en presentatie .............................................................................................................20 3.2 Beoordelingscriteria ..................................................................................................................20 Specifieke bewijsmaterialen ..........................................................................................................21 4.1 Bewijs 1: Leren..........................................................................................................................21 4.2 Bewijs 2: Loopbaan...................................................................................................................23 4.3 Bewijs 3: Politiek .......................................................................................................................25 4.4 Bewijs 4: Werknemer ................................................................................................................27 4.5 Bewijs 5: Kritisch consument ....................................................................................................29 4.6 Bewijs 6: Leefbaarheid..............................................................................................................31 4.7 Bewijs 7: Gezond leven.............................................................................................................33 Eindoordeel ...................................................................................................................................35 5.1 Hoe wordt het portfolio beoordeeld?.........................................................................................35 5.2 Normering .................................................................................................................................35

Datum Status Versie Bestandsnaam Vastgesteld op Samenstellers(s)

Januari 2008 CONCEPT 0.3 Portfolio LL&B 0-3.doc Door Vaststellingscommissie Bert van Veldhuizen, Eric Stronks, Simon Frydman, Alma Kerling

16

Inleiding

Wat is een protocol en wat is de Beoordelingseenheid leren , Loopbaan en Burgerschap

Een protocol is het officiële woord voor een document waarin staat hoe jij aan de wettelijke eisen moet voldoen om voor deze beoordelingseenheid een voldoende of goed te halen. In je opleiding werk je aan meerdere beoordelingseenheden. Wanneer je alle beoordelingseenheden hebt behaald kun je je diploma in ontvangst nemen. De beoordelingseenheid 7 omvat 7 kerntaken uit het dossier Leren, Loopbaan en Burgerschap. De kerntaken zijn: 1. Benoemt de eigen ontwikkeling en gebruikt middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken 2. Stuurt de eigen loopbaan 3. Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding 4. Functioneert als werknemer in een arbeidsorganisatie 5. Functioneert als kritisch consument 6. Neemt deel in allerlei sociale verbanden en maakt respectvol gebruik van de openbare ruimte 7. Zorgt voor de eigen gezondheid Wat vind je in dit protocol?

De beoordeling van deze kerntaken zullen gaan plaatsvinden door middel van portfoliowaardering. In dit protocol vind je een toelichting op de portfoliowaardering en de eisen waar het portfolio en het bewijsmateriaal in het algemeen aan moet voldoen. In een portfolio ga je bewijsmateriaal verzamelen. In dit protocol kun je per kerntaak lezen welke beoordelingscriteria er zijn. Aan de hand van deze criteria wordt gekeken of het bewijs dat jij hebt verzameld een goed, een voldoende (of een onvoldoende) oplevert. Tenslotte wordt uitgelegd hoe het eindoordeel van deze beoordelingseenheid tot stand komt.

17

Portfoliowaardering De portfoliowaardering vormt de afsluiting van de beoordelingseenheid “Leren, Loopbaan & Burgerschap”. In het portfolio verzamel je bewijsmaterialen die door twee beoordelaars worden beoordeeld. Als alle bewijzen voldoen aan de gestelde criteria, dan heb je deze beoordelingseenheid behaald. In dit hoofdstuk kun je lezen hoe de beoordeling precies verloopt en waar je gedurende je opleiding rekening mee moet houden. Hoe verloopt de beoordeling?

Kort samengevat ziet de procedure er als volgt uit: Eerste stap:

Gedurende het jaar verzamel je bewijzen, waaruit blijkt dat je je ontwikkeld hebt op het gebied van de kerntaken en competenties die bij deze beoordelingseenheid horen. Welke bewijsmaterialen precies worden gevraagd kun je lezen in hoofdstuk 3 en 4. Je kunt werkstukken, verslagen of deelnamebewijzen die je op school hebt gemaakt of gekregen (bijvoorbeeld in het kader van één van de RegioTOP activiteiten) als bewijs gebruiken, maar je kunt bewijsmaterialen van activiteiten buiten school in de portfolio opnemen. Bij het verzamelen van bewijsmaterialen wordt je begeleid door je loopbaancoach.

Tweede stap: Als je, na advies van je loopbaancoach, vindt dat je voldoende bewijzen verzameld hebt, lever je het portfolio in bij het examenbureau. Jouw portfolio wordt beoordeeld door een beoordelingspanel. Een panel bestaat uit twee docenten. Zij beslissen aan de hand van de criteria en de normering in hoofdstuk 3 en 4 of je deze beoordelingseenheid behaald hebt. Als zij het bewijs onvoldoende vinden, dan krijg je jouw portfolio terug met de feedback waarom het nog niet voldoende is. In de daaropvolgende periode(n) kun je je portfolio verbeteren door de bewijsstukken die niet voldoen te vervangen. Je mag je daarna nog één keer opnieuw aanmelden voor deze beoordelingseenheid.. (zie ook hoofdstuk 5) Belangrijke aandachtspunten voor de kandidaat

Samenstelling portfolio Je stelt zelf je portfolio samen en krijgt hierbij begeleiding van je loopbaancoach. De informatie in hoofdstuk 3 en 4 helpt je bij het selecteren van geschikte bewijsmaterialen. Inleveren Als je alle bewijsmaterialen hebt verzameld en jij vindt (na advies van je loopbaancoach) dat je aan alle criteria hebt voldaan, lever je het portfolio in bij het examenbureau.

18

Portfoliobeoordeling Je portfolio wordt beoordeeld door twee docenten. Wanneer je portfolio als onvoldoende beoordeeld wordt, dan wordt aangegeven waarom het portfolio als onvoldoende beoordeeld is. Je hebt dan nog de mogelijkheid om verder aan je portfolio te werken en deze in een volgende periode (nog één maal) in te leveren. In totaal heb je dus 2 kansen om een voldoende te halen. Uitslag en bezwaar Je ontvangt schriftelijk van het examenbureau bericht over de uitslag van de portfoliowaardering, uiterlijk 20 werkdagen nadat je het portfolio bij het examenbureau hebt ingediend. Als je het met de uitslag van de beoordeling niet eens bent, kun je daartegen binnen 20 werkdagen schriftelijk bezwaar maken bij de examencommissie.

19

Algemene Eisen In het volgende hoofdstuk vind je een omschrijving van de specifieke bewijsmaterialen die je moet leveren bij de kerntaken. In dit hoofdstuk geven we een toelichting op de bewijsstukken en criteria in het algemeen. Hieronder geven we een overzicht van de eisen die we stellen aan de opbouw en presentatie van jouw portfolio en worden de algemene bewijsstukken benoemd die in jouw portfolio moeten zitten. Opbouw en presentatie

•

• •

Jouw portfolio bevat een voorblad, waarop de volgende gegevens staan vermeld: - Naam van de beoordelingseenheid - Jouw naam en deelnemersnummer - Datum van inleveren - Naam van loopbaancoach. Een inhoudsopgave met pagina- of tabnummers. Je houdt daarbij de volgorde van dit protocol aan. Op elk afzonderlijk bewijsmateriaal staan de volgende gegevens: - Om welk bewijsstuk het gaat - Jouw naam en deelnemersnummer - De naam van een begeleider die jou feedback heeft gegeven - Een paraaf met datum van een begeleider waarin deze verklaart dat jij het bewijsmateriaal hebt gemaakt of deactiviteit heeft uitgevoerd zoals beschreven.

Beoordelingscriteria

Presentatie van het portfolio. Voorblad mat daarop de naam van de beoordelingseenheid, jouw naam en * deelnemersnummer. *

Inhoudsopgave, met een duidelijke verwijzing naar de plaats waar de bewijsmaterialen te vinden je

De afzonderlijke bewijsmaterialen je voorzien van de “naam” van het * bewijsstuk, jouw naam en deelnemersnummer, datum en paraaf van een begeleider De bewijsstukken zijn in goed Nederlands geschreven met als criteria: - Grammatica en spelling voldoende * - Goedlopende zinnen - (Indien relevant) opbouw naar een conclusie

20

-

Voorzien van een juist gebruik van alinea's, witregels en interpunctie

Specifieke bewijsmaterialen Bewijs 1: Leren

Omschrijving Bij deze kerntaak vragen wij aan jou om te laten zien dat je een leertaak op een goede manier aan kunt pakken. Dat betekent onder andere dat je kunt aangeven wat je wilt gaan leren en waarom. Ook kun je het leren plannen. Je voert je eigen planning ook uit en je kunt erop terugkijken en jouw aanpak eventueel verbeteren. Kerntaak en competenties Kerntaak 1: Je benoemt je eigen ontwikkeling en je gebruikt middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken. Je benoemt de persoonlijke doelen die je in jouw verdere ontwikkelingsproces wil bereiken. Je zoekt uit welke competenties je daarvoor moet ontwikkelen en welke taken je daarvoor moet leren uitvoeren. Je inventariseert - al dan niet met hulp van derden geschikte manieren van leren, rekening houdend met de kenmerken van de situatie waarin het leren plaatsvindt. Met behulp van deze gegevens plan je je leerproces en voert het uit. Je houdt rekening met de mogelijkheden ter plekke en laat niet alleen jouw eigen voorkeur leidend. Je probeert ook nieuwe manieren van leren uit om jouw leermogelijkheden te vergroten. Je evalueert de gekozen manier van leren, benoemt wat goed bevallen is, wat je opnieuw wil gebruiken en wat je een volgende keer anders zou willen doen.

Competenties: A. Beslissen en activiteiten initiëren J. Formuleren en rapporteren M. Analyseren N. Onderzoeken O. Creëren en innoveren P. Leren Q. Plannen en organiseren W. Gedrevenheid en ambitie tonen

Wat moet er in jouw portfolio zitten? Je bent vrij in de keuze van de bewijsmaterialen. Let erop dat je met de bewijsmaterialen voldoet aan de onderstaande criteria en selecteer het bewijsmateriaal dat in jouw ogen en die van jouw loopbaancoach het beste voldoet. Neem niet meer bewijsmateriaal op dan nodig is! Bij deze kerntaak kun je bijvoorbeeld denken aan één of meer van de volgende bewijsmaterialen: • Persoonlijke ontwikkelingsplan (POP) of persoonlijk activiteiten plan (PAP) • Eén of meer reflectieverslagen • De uitkomst van een leerstijlentest met commentaar van jou en van een begeleider • Verslag(en) van gesprekken met je loopbaancoach of een P&O functionaris van jouw bedrijf

21

Beoordelingscriteria Kerntaak 1: Leren Je benoemt haalbare leerdoelen voor je eigen ontwikkeling Je zoekt uit welke verschillende mogelijkheden er zijn om aan je leerdoelen te werken. Je kiest leeractiviteiten die passen bij jouw manier van leren én bij het leerdoel dat je wilt bereiken. *

Je voert de leeractiviteiten uit zoals je gepland hebt en past ze eventueel aan als dat nodig is om je leerdoel te bereiken.

* Je evalueert je eigen leerproces en stelt zonodig verbeterpunten op.

Normering niveau 1/2 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (verplicht is met een *) hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan de verplichte criteria hebt voldaan en nog 1 van de andere 3 criteria. Normering niveau 3/4 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan beide criteria met een sterretje hebt voldaan én aan 1 van de andere criteria. Dit onderdeel is GOED als je aan alle criteria hebt voldaan.

22

Bewijs 2: Loopbaan

Omschrijving Bij deze kerntaak vragen wij aan jou om te laten zien dat je zien dat je op een goede en bewuste manier aan je eigen ontwikkeling werkt. Dat betekent dat je je bewust bent van waar je goed in bent, wat voor kwaliteiten je hebt en wat voor jou belangrijk is. Tenslotte laat je zien dat je deze kennis gebruikt bij de beslissingen die je neemt over (het plannen van) je loopbaan. Kerntaak en werkproces Kerntaak 2: Je stuurt je eigen loopbaan Je stuurt je eigen loopbaan. Je doet daarvoor regelmatig zelfonderzoek en reflecteert, al dan niet met behulp van derden op je eigen kwaliteiten. Je gaat na welke wensen je hebt in je leven en in je werk en welke doelen je daarvoor moet daarvoor moet realiseren. Je benoemt de competenties die je al hebt en die je wil ontwikkelen en je benoemt motieven en waarden, die er voor jou toe doen. Je vergelijkt persoonlijke kwaliteiten en eigen waarden - dat wat werkelijk belangrijk is voor je - en eisen en waarden van gewenst werk met elkaar. Je gebruikt de uitkomsten van die vergelijking om weloverwogen keuzen te maken over verder te zetten stappen. Je onderzoekt de gevolgen van je keuzen en onderneemt acties om tot een passende match tussen wensen en (arbeids)mogelijkheden te komen. Daartoe ontwikkel je de benodigde competenties en onderneemt je activiteiten om werk te vinden. (o.a. solliciteren en netwerken benutten).

Competenties: A. Beslissen en activiteiten initiëren D. Aandacht en begrip tonen G. Relaties bouwen en netwerken M. Analyseren N. Onderzoeken U. Omgaan met verandering en aanpassen W. Gedrevenheid en ambitie tonen

Wat moet er in jouw portfolio zitten? Je bent vrij in de keuze van de bewijsmaterialen. Let erop dat je met de bewijsmaterialen voldoet aan de onderstaande criteria en selecteer het bewijsmateriaal dat in jouw ogen en die van jouw loopbaancoach het beste voldoet. Neem niet meer bewijsmateriaal op dan nodig is! Bij deze kerntaak kun je bijvoorbeeld denken aan één of meer van de volgende bewijsmaterialen: • Persoonlijke ontwikkelingsplan (POP) of persoonlijk activiteiten plan (PAP) • Eén of meer reflectieverslagen, bijvoorbeeld met betrekking tot wat voor jou écht belangrijk is in het werk en/of het leven. • 360o feedback 1 op jouw competenties en kwaliteiten • Eén of meer verslagen van (loopbaan)gesprekken met jouw loopbaancoach, jouw leidinggevende of de P&O functionaris van jouw bedrijf

1

Dat is feedback van mensen die op een verschillende manier met jou te maken hebben, bijvoorbeeld een collega, o een klasgenoot, een docent, jouw praktijkopleider. Jouw eigen beoordeling maakt ook altijd onderdeel uit van 360 feedback.

23

Beoordelingscriteria Kerntaak 2: loopbaan * Je benoemt jouw sterke en zwakke punten (kwaliteiten). * Je benoemt wat voor jou belangrijk is in werk en in het leven (motieven). *

Je stelt je op de hoogte van de eisen die aan jou gesteld zullen worden als je een paalde keuze maakt Je licht de beslissingen die je neemt ten aanzien van je loopbaan toe aan de hand van jouw kwaliteiten, motieven en de eisen die aan je gesteld (zullen) worden. Je laat zien op welke manier je anderen betrekt bij de loopbaankeuzes die je maakt en hoe je omgaat met hun adviezen. Je evalueert de loopbaanbeslissingen die je tot nu toe hebt genomen en trekt hieruit conclusies voor het vervolg. Je evalueert de loopbaanbeslissingen die je tot nu toe hebt genomen en trekt hieruit conclusies voor jouw aanpak van loopbaanbeslissingen.

Normering niveau 1/2 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan de verplichte criteria (*) en aan 2 van de overige criteria hebt voldaan. Normering niveau 3/4 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) en aan 2 van de overige criteria hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan alle criteria hebt voldaan.

24

Bewijs 3: Politiek

Omschrijving Bij deze kerntaak vragen wij aan jou om te laten zien dat je van een maatschappelijk actueel onderwerp (bijvoorbeeld verkiezingen, milieu, discriminatie) verstand hebt en dat je zoveel verstand hebt van de politiek dat je ook kunt uitleggen wat de politiek met dat onderwerp te maken heeft. Ook heb je een eigen onderbouwde mening hierover. Kerntaak en werkproces Kerntaak 3: Je participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding. Je oriënteert je op verschillende meningen en opvattingen over onderwerpen waarover politieke besluiten genomen worden. Je verzamelt informatie en vergelijkt informatie uit diverse bronnen met elkaar. Je vormt op basis van de verzamelde informatie en persoonlijke overwegingen een eigen mening, waarbij je rekening houdt met jouw eigen belangen en met de belangen van anderen. Je maakt keuzes die in lijn zijn met jouw persoonlijke overwegingen.

Competenties: A. Beslissen en activiteiten initiëren H. Overtuigen en beïnvloeden M. Analyseren N. Onderzoeken

Wat moet er in jouw portfolio zitten? Je bent vrij in de keuze van de bewijsmaterialen. Let erop dat je met de bewijsmaterialen voldoet aan de onderstaande criteria en selecteer het bewijsmateriaal dat in jouw ogen en die van jouw loopbaancoach het beste voldoet. Neem niet meer bewijsmateriaal op dan nodig is! Bij deze kerntaak kun je denken bijvoorbeeld aan één of meer van de volgende bewijsmaterialen: • Een presentatie of werkstuk over een maatschappelijk actueel onderwerp • Notulen of een (kranten)verslag van een vergadering of debat over een maatschappelijk actueel onderwerp waaruit blijkt dat jij actief hebt deelgenomen • Toetsuitslagen (N.B. meestal zal alleen en kennistoets niet voldoende zijn om alle criteria af te dekken) Beoordelingscriteria Kerntaak 3: politiek Je verzamelt doelgericht informatie over een maatschappelijk actueel onderwerp uit * verschillende bronnen. Je gaat na welke organisaties er achter de bronnen schuilgaan en beoordeelt de bronnen op hun objectiviteit en betrouwbaarheid. *

Je belicht het onderwerp van verschillende kanten en laat daarbij de opvattingen van verschillende partijen duidelijk naar voren komen.

25

* Je laat zien hoe de (politieke) besluitvorming over het onderwerp is geregeld * Je formuleert een eigen mening over het onderwerp. Je laat zien op welke manier je rekening hebt gehouden met jouw eigen belangen en de belangen van anderen bij het formuleren van je mening. Je presenteert het onderwerp zo dat ook anderen begrijpen welke verschillende opvattingen er over het onderwerp bestaan. Je verwoordt jouw eigen mening op een duidelijke en overtuigende manier. Normering niveau 1/2 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan de verplichte criteria (*) en aan 2 van de overige criteria hebt voldaan. Normering niveau 3/4 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) en aan 2 van de overige criteria hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan alle criteria hebt voldaan.

26

Bewijs 4: Werknemer

Omschrijving Bij deze kerntaak vragen wij aan jou om te laten zien dat je je gedraagt als werknemer in het beroep dat je uitoefent en waarvoor je leert. Je houdt je daarbij aan je rechten en plichten. Kerntaak en werkproces Kerntaak 4: Je functioneert als werknemer in een arbeidsorganisatie Als werknemer houd je je aan algemeen aanvaarde regels en regels die in de branche gebruikelijk zijn. Je geeft daarbij blijk van zelfkennis. Je stelt je coöperatief en flexibel op maar geeft ook jouw grens aan als je geen verantwoordelijkheid kan dragen voor de uit te voeren werkzaamheden. Ook als burger handelt je vanuit je eigen normen en waarden op een ethische en integere manier. Je kent de werknemersrechten en -bescherming, zoals die zijn vastgelegd in CAO’s en in wettelijke bepalingen. Je werkt tijdens het werk coöperatief samen met collega’s. In de meer informele contacten in de arbeidsorganisatie draag je bij aan een positieve werksfeer. Je houdt daarbij rekening met de bedrijfscultuur.

Competenties: A. Beslissen en activiteiten initiëren E. Samenwerken en overleggen F. Ethisch en integer handelen H. Overtuigen en beïnvloeden N. Onderzoeken P. Leren S. Kwaliteit leveren T. Instructies en procedures opvolgen U. Omgaan met verandering en aanpassen V. Met druk en tegenslag omgaan

Wat moet er in jouw portfolio zitten? Je bent vrij in de keuze van de bewijsmaterialen. Let erop dat je met de bewijsmaterialen voldoet aan de onderstaande criteria en selecteer het bewijsmateriaal dat in jouw ogen en die van jouw loopbaancoach het beste voldoet. Neem niet meer bewijsmateriaal op dan nodig is! Bij deze kerntaak kun je denken bijvoorbeeld aan één of meer van de volgende bewijsmaterialen: • Reflectieverslag(en) waaruit blijkt - hoe jij omgaat met de normen en regels en de cultuur op het werk - dat jij ethisch en integer werkt - hoe jij je grenzen bewaakt • 360o feedback van collega’s en leidinggevende op jouw competenties en kwaliteiten • Beoordeling van jouw functioneren door je leidinggevende/leermeerster/praktijkopleider/begeleider • Notulen / verslagen van vergaderingen waaruit blijkt dat jij je werknemers rechten kent en/of gebruikt • Uitslag van een toets over werknemersrechten en de CAO

27

Beoordelingscriteria Kerntaak 4: werknemer Je houdt je aan de algemeen aanvaarde regels en de regels die in de branche gebruikelijk * zijn. Je beschikt over zelfkennis. *

Je stelt je coöperatief en flexibel op in de samenwerking met collega’s en leidinggevende(n).

* Je bewaakt de grenzen van jouw eigen verantwoordelijkheid. * Je handelt ethisch en integer. * Je kent je rechten als werknemer. Je weet wat een medezeggenschapsraad is en waarvoor je deze kunt gebruiken. Je weet of er in jouw bedrijf een medezeggenschapsraad is, hoe deze gekozen wordt en hoe je de medezeggenschapsraad kunt bereiken. Je beschrijft de cultuur bij jouw in het bedrijf en laat zien in hoeverre die cultuur kenmerkend is voor de bedrijfstak. Je laat zien welke invloed de cultuur in het bedrijf heeft op jouw gedrag en de keuzes die jij maakt.

Normering niveau 1/2 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan de verplichte criteria (*) en aan 2 van de overige criteria hebt voldaan. Normering niveau 3/4 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) en aan 2 van de overige criteria hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan alle criteria hebt voldaan.

28

Bewijs 5: Kritisch consument

Omschrijving Bij deze kerntaak vragen wij aan jou om te laten zien dat je je bent je bewust van je rechten als consument wanneer je iets koopt, inhuurt of klant bent. Daarnaast kun je onderbouwen waarom je voor een bepaald product of dienst kiest. Kerntaak en werkproces Kerntaak 5 Je functioneert als kritisch consument Als consument maak je op een voor jou passende wijze gebruik van de veelheid van producten en diensten. Je oriënteert je daartoe op (nieuwe) producten en diensten. Je beoordeelt zaken als het gebruiksgemak, de kwaliteit, prijs, milieueffecten, gezondheidseffecten, op de korte en lange termijn. Je vergelijkt de eigen wensen en mogelijkheden met jouw financiële speelruimte, noodzakelijke voorwaarden en keuzen die jouw financiële situatie op de langere termijn beïnvloeden. Morele overwegingenspelen daarbij een rol. Als kritisch consument schaf je na een afwegingsproces producten en diensten aan. Indien nodig maakt je gebruik van de mogelijkheden om een aankoop ongedaan te maken en om klachtenprocedures te benutten. Je wint advies in bij beslissingen die complex zijn.

Competenties: A. Beslissen en activiteiten initiëren E. Samenwerken en overleggen H. Overtuigen en beïnvloeden M. Analyseren N. Onderzoeken P. Leren T. Instructies en procedures opvolgen

Wat moet er in jouw portfolio zitten? Je bent vrij in de keuze van de bewijsmaterialen. Let erop dat je met de bewijsmaterialen voldoet aan de onderstaande criteria en selecteer het bewijsmateriaal dat in jouw ogen en die van jouw loopbaancoach het beste voldoet. Neem niet meer bewijsmateriaal op dan nodig is! Bij deze kerntaak kun je bijvoorbeeld denken aan één of meer van de volgende bewijsmaterialen: • Reflectieverslag over een aankoopbeslissing • Onderbouwd voorstel voor een aanschaf van …… • Een eigen productvergelijking • Werkstuk, bijvoorbeeld over milieuvriendelijk consumeren

29

Beoordelingscriteria Kerntaak 5: kritisch consument * Je raadpleegt verschillende bronnen om informatie over een aan te kopen product/dienst te verzamelen. Je zoekt gericht naar informatiebronnen en maakt onderscheid tussen objectieve en subjectieve bronnen. Je beoordeelt de bronnen op hun betrouwbaarheid en hanteert daarbij vooraf door jou geformuleerde criteria. Je weet welke technieken in de media (reclame) en in de winkel worden gebruikt om aankoopbeslissingen van consumenten te beïnvloeden. * Je maakt duidelijk in hoeverre jij je laat beïnvloeden door de media (reclame). Je vergelijkt aankoopalternatieven op de volgende punten • Kwaliteit •

Gebruiksgemak

•

Milieueffecten

•

Gezondheidseffecten

•

Prijs

Je laat zien hoe je voor jou belangrijke informatie gebruikt in een aankoopgesprek. * Je evalueert jouw aanpak van aankoopbeslissingen en formuleert verbeterpunten.

Normering niveau 1/2 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan de verplichte criteria (*) en aan 2 van de overige criteria hebt voldaan. Normering niveau 3/4 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) en aan 2 van de overige criteria hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan alle criteria hebt voldaan.

30

Bewijs 6: Leefbaarheid

Omschrijving Bij deze kerntaak vragen wij aan jou om te laten zien dat je je steentje bijdraagt aan het leefbaar maken en leefbaar houden van onze leefomgeving. Dit kun je op heel veel manieren doen! Kerntaak en werkproces Kerntaak 6: Deelnemen in allerlei sociale verbanden en respectvol gebruiken van de openbare ruimte Als burger neem je deel aan jouw sociale omgeving en lever je Competenties: A. Beslissen en activiteiten een bijdrage aan de leefbaarheid ervan. Je handelt vanuit je initiëren eigen identiteit en respecteert de identiteit van anderen. D. Aandacht en begrip tonen Je voert activiteiten uit die de leefbaarheid bevorderen, in de E. Samenwerken en overleggen buurt en/of in verenigingen of door je werk als mantelzorger. Je F. Ethisch en integer handelen N. Onderzoeken kiest activiteiten die passen bij jouw eigen mogelijkheden, Q. Plannen en organiseren voorkeuren en levenssituatie. In de openbare ruimte leef je T. Instructies en procedures algemeen aanvaarde en wettelijke regels na. Je draagt ook opvolgen daardoor bij aan de leefbaarheid van jouw omgeving. Wat moet er in jouw portfolio zitten? Je bent vrij in de keuze van de bewijsmaterialen. Let erop dat je met de bewijsmaterialen voldoet aan de onderstaande criteria en selecteer het bewijsmateriaal dat in jouw ogen en die van jouw loopbaancoach het beste voldoet. Neem niet meer bewijsmateriaal op dan nodig is! Bij deze kerntaak kun je bijvoorbeeld denken aan één of meer van de volgende bewijsmaterialen: • Rapportage (krant, clubblad …) over een activiteit die jij georganiseerd hebt / waaraan jij hebt meegedaan. Uit de rapportage moet wel duidelijk zijn wat jouw rol is geweest. • Werkstuk over een sociale activiteit, waarin jij een rol hebt gespeeld. • Verklaring van een vereniging of club dat je als vrijwilliger actief bent (geweest). In de verklaring moeten de aard en de omvang van de activiteiten zijn omschreven. • Notulen / verslagen van vergaderingen van een club / vereniging waarin jij een actieve rol speelt. Bij al deze bewijsstukken moet je aangeven dat je (naast wat je hebt gedaan) je je ook hebt ontwikkeld: je hebt iets (bij)geleerd hierover en dat moet erbij. Beoordelingscriteria Kerntaak 6: leefbaarheid * Je legt uit waarom je voor deze activiteit(en) in deze omgeving hebt gekozen en legt daarbij een relatie met jouw eigen achtergrond * Je hebt de activiteiten beknopt maar volledig laten zien: daaruit is duidelijk wat jouw rol in het geheel is (was).

31

* Je hebt aantoonbaar minimaal 40 uur aan activiteiten gedaan *

Je hebt geformuleerd welke competenties je nodig hebt om deze activiteit te doen, en wat je hebt gedaan en geleerd om jouw competenties te verbeteren. Je kunt aantonen dat je je verplichtingen bent nagekomen bij de activiteiten Je hebt laten zien waarom de activiteit voor de sociale omgeving (de vereniging, de buurt, de gemeente, je omgeving) belangrijk is. Je geeft argumenten om wel of niet met de activiteit door te gaan. Je maakt daarbij onderscheid tussen argumenten die voor de groep gelden waarbinnen je de activiteit hebt uitgevoerd en argumenten die voor jou persoonlijk gelden. Je hebt je actief ingezet voor de openbare ruimte en daarmee laten zien dat je bewust en respectvol omgaat met mensen en spullen in de openbare ruimte

Normering niveau 1/2 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan de verplichte criteria (*) en aan 1 van de overige criteria hebt voldaan. Normering niveau 3/4 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan de verplichte criteria (*) en aan 2 van de overige criteria hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan de verplichte criteria (*) en aan 3 van de overige criteria hebt voldaan.

32

Bewijs 7: Gezond leven

Omschrijving Bij deze kerntaak vragen wij aan jou om te laten zien dat je weet wat goed voor je gezondheid is en waarom, maar dat je ook iets met die kennis doet! Kerntaak en werkproces Kerntaak 7: Zorgt voor de eigen gezondheid (vitaal burgerschap) Als burger informeer je je over allerlei zaken die invloed Competenties: A. Beslissen en activiteiten initiëren hebben op jouw gezondheid. Je neemt op deze terreinen E. Samenwerken en overleggen verantwoorde beslissingen en voert deze uit. Je laat F. Ethisch en integer handelen activiteiten na die de gezondheid schaden en voert activiteiten K. Vakdeskundigheid toepassen L. Materialen en middelen inzetten uit die de gezondheid bevorderen, zowel in jouw dagelijks M. Analyseren leven als in het werk. Indien nodig zoek je daarbij advies en N. Onderzoeken hulp. T. Instructies en procedures opvolgen

Wat moet er in jouw portfolio zitten? Je bent vrij in de keuze van de bewijsmaterialen. Let erop dat je met de bewijsmaterialen voldoet aan de onderstaande criteria en selecteer het bewijsmateriaal dat in jouw ogen en die van jouw loopbaancoach het beste voldoet. Neem niet meer bewijsmateriaal op dan nodig is! Bij deze kerntaak kun je bijvoorbeeld denken aan één of meer van de volgende bewijsmaterialen: • Werkstuk over een gezondheidsonderwerp. • Bewijs van deelname aan activiteiten die bijdragen aan de gezondheid. • Reflectie op je eigen leefpatroon (eten, drinken, bewegen). • Kennistoets Beoordelingscriteria Kerntaak 7: gezond leven Je hebt een persoonlijk doel om de gezondheid te verbeteren gehaald en je kunt dit aantonen. Je beargumenteert waarom dit persoonlijke doel de gezondheid bevordert Je kunt de samenhang aangeven tussen gezond leven en het beroep dat je gaat uitoefenen Je licht de persoonlijke keuzes die jij maakt toe aan de hand van wat je weet over een thema dat gaat over gezond leven.

33

Normering niveau 1/2 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan één criterium hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan 2 criteria hebt voldaan. Normering niveau 4 Dit onderdeel is VOLDOENDE als je aan twee criteria hebt voldaan. Dit onderdeel is GOED als je aan 4 criteria hebt voldaan.

34

Eindoordeel

Hoe wordt het portfolio beoordeeld?

Het moment dat je het portfolio bij het examenbureau aanbiedt, geldt als het begin van de formele beoordeling. Dit betekent dat je bent gezakt voor deze beoordelingseenheid als bij één van de onderstaande stappen blijkt dat het er iets niet in orde is. Je hebt daarna nog één mogelijkheid om je opnieuw aan te melden! Stap 0: Stap 1:

Het examenbureau beoordeelt of alle formele bewijzen in het portfolio aanwezig je Twee beoordelaars beoordelen los van elkaar het portfolio aan de hand van alle afzonderlijke criteria Stap 2: Bij verschillen in beoordeling overleggen de beoordelaars met elkaar en komen tot een gezamenlijk oordeel. Stap 3: Op basis van de normering bepalen de beoordelaars per bewijsstuk de uitslag: onvoldoende, voldoende, goed Stap 4: Op basis van de uitslag per bewijsstuk stellen de beoordelaars de einduitslag vast aan de hand van de normering in paragraaf 5.2 Normering

Het eindoordeel is VOLDOENDE als je voor alle afzonderlijke onderdelen tenminste VOLDOENDE hebt behaald. Het eindoordeel is GOED als je voor alle afzonderlijke onderdelen tenminste VOLDOENDE hebt behaald en voor 5 van de 7 waarvoor dat toepasselijk is een GOED hebt behaald. Het eindoordeel is ONVOLDOENDE als je voor één of meer onderdelen het oordeel ONVOLDOENDE hebt behaald.

35

KENWERK Leer-, loopbaan- en Burgerschapscompetenties in onderwijs en examinering Tijdens de netwerkbijeenkomst op 20 september jl. stond het thema leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties (llb-competenties) centraal. Tijdens deze bijeenkomst hebben de heer Meziani van CINOP, mevrouw Wentink van het Graafschap College en mevrouw Van der Linden van het Horizon College dit onderwerp elk vanuit hun eigen invalshoek belicht. Onderwijsinstellingen dienen aan te tonen dat deelnemers zich gedurende de opleiding hebben ontwikkeld ten aanzien van leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties. Maar wat is precies ontwikkeling? Welke manieren zijn er om deze ontwikkeling aan te tonen? En hoe kun je deze verandering organiseren binnen een onderwijsinstelling? In dit artikel wordt gestart met een schematisch overzicht waarin een mogelijk stappenplan voor de invoering van leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties wordt aangegeven. Aansluitend zullen deze stappen verder toegelicht worden. Van beleid naar een eigen visie De integratie van leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties in het onderwijsprogramma begint met het formuleren van een visie. Een visie die aansluit bij de bredere visie binnen de onderwijsinstelling. Zij geeft antwoord op vragen als ‘Wat willen wij dat de deelnemers bereiken op het gebied van llb-competenties?’ en ‘Hoe gaan we ervoor zorgen dat leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties ook echt verbonden worden met het onderwijs? En, tot slot ‘Hoe gaan wij de examinering vormgeven?’ Wat betreft examinering zullen onderwijsinstellingen moeten aantonen dat deelnemers zich ontwikkeld hebben. Bij het ontwikkelen van deze systematiek is het van belang om vooraf af te spreken, of er een bepaald minimumniveau wordt vastgesteld tot waar alle deelnemers zich moeten ontwikkelen óf dat het eindniveau afhankelijk is van de startpositie. Voor wat betreft de specifieke onderwerpen op het gebied van burgerschapscompetenties moet ook hier weer een keuze gemaakt worden tussen alledeelnemers hetzelfde aanbieden of uitgaan van eigen interesses en leervragen van deelnemers. Een combinatie met een aantal vaste onderwerpen en een soort vrije ruimte is ook mogelijk. Tot slot is het belangrijk om te bedenken hoe er omgegaan wordt met leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties, wanneer deelnemers doorstromen naar een hoger niveau binnen de onderwijsinstelling. Aan de hand van antwoorden op deze vragen zal een plan van aanpak opgesteld moeten worden. Van visie naar ontwikkeling in de praktijk Het Graafschap College heeft zich het afgelopen jaar georiënteerd hoe leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties in het onderwijs en in de examinering vormgegeven kunnen worden. Het Graafschap College heeft daartoe een ontwerpmatrix ontwikkeld om docenten te ondersteunen bij het vertalen van de visie in onderwijs- en examineringsactiviteiten. In de ontwerpmatrix zijn de zeven kerntaken en werkprocessen vanuit het llb-document als basis genomen. Vanuit deze kerntaken en werkprocessen moet aangegeven worden, welke leerdoelen er zijn en of er onderscheid wordt gemaakt tussen leerdoelen voor de verschillende niveaus. Vervolgens wordt vastgesteld hoe deze doelen worden vertaald naar onderwijs- en examineringsactiviteiten aansluitend bij het onderwijs- en examenmodel van de onderwijsinstelling. De matrix biedt dus geen ingevulde uitwerking van de kerntaken, maar leidt de docenten wel door alle keuzes heen die gemaakt moeten worden om llbcompetenties goed weg te zetten in de opleiding. De ontwerpmatrix bidet uiteindelijk een overzichtelijk geheel van onderwijs- en beoordelingsactiviteiten op het gebied van leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties. Door docenten vanuit verschillende vakgebieden te betrekken bij het invullen van de ontwerpmatrix wordt het ook makkelijker om onderwijs- en examineringsactiviteiten op het gebied van leer-, loopbaan- en burgerschaps competenties in bestaande projecten te integreren. Of andersom, om onderwijs- en examineringsactiviteiten vanuit bestaande projecten bij leerdoelen in de ontwerpmatrix te plaatsen. Op deze wijze wordt bevorderd dat leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties een integral onderdeel worden van het onderwijs. Aan de slag met llb-competenties in de praktijk Binnen de sector Handel en Dienstverlening van het Horizon College is een aantal deelnemers actief aan de slag met leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties. Deelnemers zijn zelf verantwoordelijk voor het formuleren van hun leervragen per kerntaak. Het gevolg is dat de leervragen wat inhoud en niveau betreft afhankelijk zijn van de individuele deelnemer. Deze leervragen vertalen de deelnemers met de hulp van een begeleider in onderwijsactiviteiten. Ook formuleren ze zo concrete mogelijk het resultaat dat ze na verloop van een vooraf bepaalde tijd willen behalen. Het resultaat (werkstuk, verslagen enzovoort) wordt uiteindelijk opgenomen als bewijs in het portfolio. Een belangrijke taak is er in dit model voor de begeleider. Deze waarborgt bij de start namelijk dat er voldoende diepgang en tijdsinvestering voor de deelnemer in de leervraag zit door de deelnemer zijn leervraag te laten

36

verantwoorden. Verder zijn er regelmatige tussentijdse contactmomenten tussen de deelnemers en hun begeleider om de voortgang te bespreken. Op deze manier krijgt de begeleider zicht op de ontwikkeling van de deelnemer en de deelnemer krijgt feedback om het vooraf opgestelde resultaat te behalen. Naast deze individuele begeleiding wordt er ook nog ondersteuning geboden in de vorm van lessen en debatten. Wanneer de leervraag is beantwoord, neemt de deelnemer in zijn portfolio bewijzen (werkstuk, verslagen e) op die aantonen dat het vooraf geformuleerde resultaat behaald is. Vervolgens vindt er een laatste gesprek plaats met de begeleider om vast te stellen in hoeverre het resultaat behaald is en wat een volgende stap in de ontwikkeling van de deelnemer is. Door het werken met leervragen, vooraf vastgestelde resultaten en door gebruik te maken van een begeleider is het mogelijk om ontwikkeling bij deelnemers vast te stellen. Figuur 1 Visie op leer-, loopbaan-, en burgerschapscompetenties en doeloriëntatie.

Zoek antwoord op de vragen ‘Wat willen wij bereiken t.a.v. llb-competenties en hoe geven we dat vorm in onderwijs en examinering?’ Zorg dat de visie passend is binnen de roc- visie.

Ontwikkelen plan van aanpak.

Beschrijf wat er door wie, wanneer en hoe gedaan moet worden. Start een pilot alvorens het schoolbreed in te voeren. Zorg dat monitoring en reflectie in iedere fase en op ieder niveau systematisch terugkomen.

Concretisering visie en kaders in de vorm van grof ontwerp.

Maak vanuit de visie en aan de hand van de kerntaken de vertaalslag naar leerdoelen. Vanuit de leerdoelen worden onderwijs- en examineringsactiviteiten op hoofdlijnen ontwikkeld.

Ontwikkelen lesmateriaal.

Het ontwikkelen van concreet lesmateriaal, examinerings- en begeleidingsinstrumentarium vindt tegelijkertijd plaats. Belangrijk is dat er middels monitoring en reflectie steeds wordt gekeken of de ontwikkelde materialen/instrumenten op elkaar aansluiten en de deelnemers in staat stellen om de gestelde leerdoelen te behalen.

Ontwikkelen examineringsen begeleidingsinstrumentarium. Rooster, omgeving en OER.

De laatste stap betreft het organiseren en de faciliteiten creëren. Deze zaken zijn van belang om leer-, loopbaan- en burgerschapscompetenties succesvol te implementeren.

37

ID COLLEGE Hierbij het document zoals wij hebben gekozen om LLb in te vullen voor de opleidingen binnen domein dienstverlening. In het brondocument Leren Loopbaan Burgerschap van april 2007 staan zeven kerntaken, de bijbehorende werkprocessen en de competenties genoemd. Belangrijk is dat de kerntaken zo transparant mogelijk geëxamineerd worden, en dat waar mogelijk sprake is van een integratie van de kerntaken LLB in de toetsing van authentieke beroepstaken. Voorstel is om de examinering van de kerntaken te clusteren, en wel op de volgende wijze: Cluster van kerntaken Benoemen eigen ontwikkeling en gebruiken leermiddelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken. Sturen van de eigen loopbaan. Participeren in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding Functioneren als kritisch consument. Functioneren als werknemer in een arbeidsorganisatie.

Toetsvorm

Toetsmoment

Gesprek (eventueel aangevuld met STARR-interview) waarin zowel schriftelijke en praktische bewijzen als bewijzen uit de BPV en de leerloopbaan getoond worden om de werkprocessen en competenties aan te tonen.

Aan het eind van elk cursusjaar. Kies per niveau en per duur van de opleiding voor passende werkprocessen en beroepscompetenties.

(Schriftelijke) toets waarvan 2/3 domeinbreed is vastgesteld en 1/3 opleidingsspecifiek is.

Aan het eind van de opleiding. Kies per niveau voor passende beroepscompetenties.

Bijlage 1: voorbeeld toetsmatrijs

Eindgesprek na BPV met behulp Na de BPV. van format algemene BPVbeoordeling Kies per niveau voor passende Bijlage 2: oude format beroepscompetenties. aangevuld met 1 specifieke vraag WP 4.2. Tevens is een koppeling gemaakt m.b.t. de criteria aan de WP’s uit kerntaak

38

4 Deelnemen in allerlei sociale verbanden en respectvol gebruiken van de openbare ruimte

Praktijkgerichte opdracht, bijvoorbeeld in eigen vereniging, met de hele opleiding (project) of in maatschappelijke stage. Afsluiten met een gesprek/STARR interview.

Zorgen voor de eigen gezondheid.

Schriftelijke toets (domeinbreed 2/3), aangevuld met opleidingsspecifieke (1/3) opdracht of opleidingspecifieke vragen.

Zelf te kiezen moment in de opleiding. Kies per niveau voor passende beroepscompetenties

Zelf te kiezen moment in de opleiding. Kies per niveau voor passende beroepscompetenties

In het OER 2007 dienen SBU’s (begeleide uren) voor de verschillende kerntaken opgenomen te worden. Voorstel is om dit domeinbreed op de volgende wijze te doen:

Kerntaak

SBU

Integratie

1 en 2

verdisconteert in Ja, transparant door studieloopbaanbegelei inhoud SLB ding (gespreksleidraad SLB momenten)

3 en 5

20 SBU

Nee,extra onderwijsmomenten

4

verdisconteert in BPV

Ja, in de BPV voorbereiding en BPV praktijkboek

6

20 SBU

Nee, extra onderwijsmomenten

7

20 SBU

Nee, extra onderwijsmomenten

39

FRIESLAND COLLEGE

Leren, Loopbaan en Burgerschap 2007-2008

40

Leren, loopbaan en burgerschap. Wat is dat? Het Friesland College bereid je voor op het werk dat je wilt gaan doen, maar ook op een leven naast je werk. Daar gaat ‘leren, loopbaan en burgerschap’ vooral over. In je leven zul je verschillende keuzes maken. Om keuzes te kunnen maken zul je jezelf moeten kennen. Je zult zicht moeten krijgen op je eigen ontwikkeling en mogelijkheden en je eigen loopbaan moeten leren sturen. Dan kun je zelf verantwoordelijkheid nemen voor je leren, je loopbaan en je leven. Dit is niet vrijblijvend. Aan het eind van je leertraject zul je moeten laten zien dat je op dit onderwerp een ontwikkeling hebt doorgemaakt. Er wordt ook van je gevraagd te laten zien dat je ideeën hebt ontwikkeld over: ¾ ¾ ¾ ¾

politiek en jouw invloed daarin; hoe je respectvol omgaat met anderen; welke bijdrage je levert in de maatschappij; hoe je ervoor zorgt dat je gezond leeft en dat je rekening houdt met de gezondheid van anderen; ¾ hoe je keuzes maakt als kritisch consument; ¾ wat er van je verwacht wordt als werknemer in een organisatie. Al deze onderwerpen staan genoemd in de kerntaken van ‘leren, loopbaan en burgerschap’: kijk op de achterkant van deze pagina. ‘Leren, loopbaan en burgerschap’ is een landelijk verplicht onderdeel bij alle beroepsopleidingen. In het Friesland College hebben we de volgende afspraken gemaakt: Agressie en onverschilligheid passen niet in een omgeving waarin mensen samenleven. Daarom: •

In het Friesland College werk je vanuit respect voor jezelf, de ander en de omgeving.

•

In het Friesland College doe je altijd mee, je laat zien wat je bijdrage is.

Onder de naam ‘Exploration’ worden allerlei activiteiten aangeboden waaruit je kunt kiezen. Deze activiteiten hebben allemaal op een of andere manier te maken met het onderwerp ‘leren, loopbaan en burgerschap’. De volgende pagina’s kunnen je helpen bij het volgen van deze activiteiten. Zorg er voor dat je goed bijhoudt wat je allemaal doet. Verzamel producten in je portfolio en geeft bij elk product aan wat je daarmee wilt laten zien, aan welke kerntaken en competenties je hebt gewerkt en welke ontwikkeling je hebt doorgemaakt.

41

Dit zijn de kerntaken van ‘leren, loopbaan en burgerschap’.

Kerntaken

Dat betekent:

Kerntaak 1: Benoemt zijn eigen ontwikkeling en gebruikt middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken

Ik benoem wat ik voor mijn eigen ontwikkeling wil leren. Daar zoek ik geschikte manieren van leren bij en ik kies welke manier van leren het beste bij de situatie en bij mij past. Ik plan mijn eigen leerproces en voer het uit. Ik evalueer de gekozen manier van leren.

Kerntaak 2: Stuurt de eigen loopbaan

Ik reflecteer op mijn kwaliteiten en motieven Ik onderzoek welk werk er is en wat bij mij past. Ik stuur mijn eigen loopbaan en onderneem acties die daarbij nodig zijn.

Kerntaak 3: Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding

Ik oriënteer me op onderwerpen waarover politieke besluiten genomen worden. Ik vorm een eigen mening. Ik onderneem acties naar aanleiding van de keuzes die ik maak.

Kerntaak 4: Functioneert als werknemer in een arbeidsorganisatie

Ik gedraag me als werknemer bij het uitvoeren van het werk. Ik maak gebruik van werknemersrechten. Ik stel me collegiaal op.

Kerntaak 5: Functioneert als kritisch consument

Ik oriënteer me op de consumentenmarkt en houd rekening met mijn eigen wensen en mogelijkheden. Ik onderneem acties om producten en diensten aan te schaffen.

Kerntaak 6: Deelnemen in allerlei sociale verbanden en respectvol gebruiken van de openbare ruimte

Ik neem deel in diverse sociale verbanden en leeft in de openbare ruimte. Ik voer activiteiten uit voor de leefbaarheid van mijn sociale omgeving.

Kerntaak 7: Zorgt voor de eigen gezondheid (vitaal burgerschap)

Ik zoek informatie over een gezonde leefwijze. Ik beslis op basis van informatie en handel ernaar. Ik onderneem activiteiten om mijn gezondheid te bevorderen

42

De ‘ontwikkelspiraal’ krijgt een lay-out die past bij het FC Deze ‘ontwikkelspiraal’ kan je helpen bij je leren en je loopbaan. Vraag je coach om uitleg!

43

Er zijn allerlei activiteiten in het Friesland College waarbij je kunt werken aan ‘leren, loopbaan en burgerschap’. Zie hieronder. Vraag je coach om uitleg.

Beroepspraktijkvorming

Leerbedrijf invloed studenten (LIS)

Present Promotions

Leerbedrijven

Integratie en veiligheid ???? A-team Evenementenweek Projecten

Chatrats

Leren, loopbaan en burgerschap

???? Prestaties Mentorprogramma FC-gezond

44

Met dit blad kun je bijhouden wat je allemaal doet aan het onderwerp Leren, loopbaan en burgerschap. Activiteitenoverzicht (2007-2008) Naam:

………………………………………………… Coach: …………………………………………………

Periode:……………………………………………….. Beschrijf je activiteiten Geef met een (p) aan of je hierover iets opgenomen hebt in je portfolio Welke activiteiten heb je gedaan?

Wat heb je geleerd?

Met welke kernta(a)k(en) hadden die activiteiten te maken? Zie het overzicht van de kerntaken van LLB

Aan welke competenties heb je gewerkt?

Opmerkingen: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Handtekening Cursist:………………………………. Handtekening Coach:…………………………………………..

45

Dit blad kan je helpen plannen.

Kerntaken

Dat betekent:

Kerntaak 1: Benoemt zijn eigen ontwikkeling en gebruikt middelen en wegen om daarbij passende leerdoelen te bereiken

Ik benoem wat ik voor mijn eigen ontwikkeling wil leren. Daar zoek ik geschikte manieren van leren bij en ik kies welke manier van leren het beste bij de situatie en bij mij past. Ik plan mijn eigen leerproces en voer het uit. Ik evalueer de gekozen manier van leren.

Kerntaak 2: Stuurt de eigen loopbaan

Ik reflecteer op mijn kwaliteiten en motieven Ik onderzoek welk werk er is en wat bij mij past. Ik stuur mijn eigen loopbaan en onderneem acties die daarbij nodig zijn.

Kerntaak 3: Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding

Ik oriënteer me op onderwerpen waarover politieke besluiten genomen worden. Ik vorm een eigen mening. Ik onderneem acties naar aanleiding van de keuzes die ik maak.

Kerntaak 4: Functioneert als werknemer in een arbeidsorganisatie

Ik gedraag me als werknemer bij het uitvoeren van het werk. Ik maak gebruik van werknemersrechten. Ik stel me collegiaal op.

Kerntaak 5: Functioneert als kritisch consument

Ik oriënteer me op de consumentenmarkt en houd rekening met mijn eigen wensen en mogelijkheden. Ik onderneem acties om producten en diensten aan te schaffen.

Kerntaak 6: Deelnemen in allerlei sociale verbanden en respectvol gebruiken van de openbare ruimte

Ik neem deel in diverse sociale verbanden en leeft in de openbare ruimte. Ik voer activiteiten uit voor de leefbaarheid van mijn sociale omgeving.

Kerntaak 7: Zorgt voor de eigen gezondheid (vitaal burgerschap)

Ik zoek informatie over een gezonde leefwijze. Ik beslis op basis van informatie en handel ernaar. Ik onderneem activiteiten om mijn gezondheid te bevorderen

Dat laat ik zien door:

Dat heb ik laten zien door:

46

Deze pagina wordt nog geactualiseerd Exploration Workshops van Present Promotions. (zie website www.presentpromotions.nl) Deze workshops kun je volgen elke dinsdagmiddag van 13.00 – 14.30. De ene week in Leeuwarden, de andere week in Heerenveen. Vraag je coach hoe je je kunt aanmelden!

Workshops

Tijdsinvestering

Product / resultaat

waarden en normen, levensverwachtingen levensdoelen, liefde tussen verschillende culturen omgaan met geld, schulden lustige liefde,liefde in relaties, seksualiteit kleding, uiterlijke presentatie, blootheid en bedektheid ondernemend handelen en ondernemend gedrag netwerken, contacten leggen, sollicitatiegesprek voeren, representatief handelen opkomen voor jezelf voorlichting geven en promoten van je opleiding bij conferenties en beurzen Andere activiteiten

47

ROC LANDSTEDE Tot nu toe wordt er op Landstede gewerkt met het zelf gemaakte lesprogramma ‘Waar ga jij voor?’ Voor studenten van elk niveau zijn opdrachten gemaakt binnen de 5 waarden van Landstede: Talent, Respect, Zingeving, Ontmoeting en Verantwoordelijkheid. Hieronder de startpagina op ons intranet waar coaches (die sturen het aan) het materiaal kunnen vinden. Als eerste moet de keuze voor niveau worden gemaakt, uiteraard gekoppeld aan het niveau van de opleiding.

Als een niveau is gekozen volgt een volgende introductiepagina, zoals hieronder.

48

Binnen een niveau zijn dan opdrachten te vinden die te maken hebben met de 5 waarden op beginners, gevorderd en vergevorderd niveau.

49

Van tevoren is afgesproken hoeveel uur een student per week of periode moet besteden aan de opdrachten. De opdrachten worden voor een groot gedeelte in coachingsdagdelen uitgevoerd. Naast deze opdrachten zijn er een aantal ge Naast deze opdrachten zijn er een aantal geïntegreerde opdrachten (Leerwerkprestaties) gemaakt. Deze worden voor een deel gebruikt voor de christelijke feestdagen.

Op de volgende bladzijden een voorbeeld van zo’n LWP.

50

Leerwerkprestatie Groepswerk, hele coachgroep LL&B_WGJV34_006

Rondom Pasen Wanneer mag je met deze leerwerkprestatie beginnen? Na de startfase, periode 3 beginnerniveau Kerntaak/taken: LL&B 8 Kan omgaan met de basiservaringen (het eigen verhaal vertellen, het goede doen / verantwoordelijk handelen) LL&B 9. Kan de levensbeschouwelijke en ethische dialoog aangaan (jezelf, de ander en de samenleving serieus nemen in de ontmoeting) Werkproces(sen): 8.1 Zoekt de basiservaringen in (eigen) levensgebeurtenissen en in levensbeschouwelijke tradities (aandacht voor zingeving, talentontwikkeling, verantwoordelijkheid) 8.2 Komt aan de hand van reflectie op basiservaringen in het (eigen) leven tot zin- en betekenisgeving. 8.3 Kan aangeven welke idealen, waarden en normen belangrijk zijn in leven, leren en werken. 8.4 Draagt verantwoordelijkheid voor zichzelf, de ander en de samenleving; maakt ethische keuzes, verantwoord die en handelt daarnaar. 9.1 Kan in situaties van diversiteit en pluriformiteit zich inleven in anderen, (eigen) overtuigingen relativeren en ergens voor staan. (aandacht voor zingeving, respect en ontmoeting) 9.2 Kan levensbeschouwelijke en ethische aspecten in een gesprek of in een (beroeps)situatie herkennen, benoemen en integer en met respect bespreken. (aandacht voor zingeving, respect, ontmoeting) 9.3 Kan met de ander delen welke idealen, gevoelens, waarden en normen belangrijk zijn in leven, leren en werken. (ontmoeting, respect, aandacht voor zingeving) Competenties: A; Beslissen en activiteiten initiëren D; aandacht en begrip tonen F; ethisch en integer handelen M; analyseren N; onderzoeken O; creëren en innoveren R; op de behoeften en verwachtingen van de ander richten S; kwaliteit leveren U; omgaan met verandering V; omgaan met druk en tegenslag W; gedrevenheid en ambitie tonen Z; zich verbinden Hoe lang ben je er mee bezig? Waar doe je deze leerwerkprestatie? 12.5 uur Binnen- en buitenschools Wat is de leerwerkprestatie? Inleiding Opstaan! Dat weet je, als je de wekker hoort. Hoogste tijd om uit bed te komen. Hoogste tijd om in beweging te komen, je ogen open te doen, op te staan. Een nieuwe dag! Opstaan… Daarin hoor je ook: opstand, opstandigheid, opstanding. Het christelijke paasfeest is een feest waarin opstaan en een nieuw begin centraal staat. Ken je dat feest? Deze LWP gaat over opnieuw beginnen en over feesten die daarbij horen. Je vindt verschillende opdrachten bij dit thema.

Opdracht Deze LWP bestaat uit drie onderdelen: de opdracht Pasen, een aantal zelfgekozen opdrachten en

51

een activiteit van de hele groep. 1. Je maakt eerst in tweetallen de opdracht Pasen. Aan deze opdracht werk je 3 uur tijdens de eerste week van de periode. 2. Hierna organiseer je met de hele groep een activiteit. Een voorbeeld van een activiteit is een actie voor een goed doel, een viering of iets anders dat je met en voor anderen onderneemt. Het thema van de activiteit kies je samen. Hebben jullie zelf geen ideeën? Dan kun je kiezen uit de volgende thema’s: ‘Verrassing!’, ‘Sta op!’, ‘Opnieuw beginnen’, ‘Dood en leven’ of ‘Een weg’. Kijk nog even naar de taak ‘Pasen’ om te zien of je daardoor op ideeën komt. Bij vraag 7 van die taak moet je een afbeelding zoeken. Gebruik die bij je activiteit. Organiseer de activiteit en voer hem uit. Noteer daarna welk gevoel je hebt overgehouden aan de activiteit. Bespreek tijdig met je coach/begeleider waar, wanneer en hoe de activiteit kan worden uitgevoerd. Als je de opdrachten af hebt, bespreek je het resultaat met je coach/begeleider. 3. Verder kies je zelf nog voor 6 uur aan opdrachten uit de lijst hieronder:

Waar komt het leven vandaan? (4 uur) Lijden (2 uur) Brief (1 uur) Zin in kunst (3) Roeping (3 uur) Wonderen (3 uur) Opstanding (2 uur) Natuurlijk kies je geen opdrachten die je al eerder gedaan hebt. * Het zou kunnen dat de links in dit document vanaf huis niet werken. In dat geval kun je de opdrachten vinden door bij de verschillende waarden het beginnerniveau aan te klikken. Wat moet je laten zien? Zie de gekozen opdrachten Wat ga je leren? Achtergronden van Pasen en andere feesten Organiseren van een activiteit Hoe kan je het leren? Informatiebronnen/Leermiddelen Eigen en andermans ervaringen, boeken, internet BENODIGDE FACILITEITEN LWP-ruimte

52

ROC AVENTUS Leren, Loopbaan en burgerschap: Stand van zaken ROC Aventus, sector Horeca, Toerisme en Recreatie: In de sector Horeca, Toerisme en Recreatie van ROC Aventus is het streven om steeds met de nieuwste kwalificatiedossiers te werken. De nieuwste dossiers vereisen dat leren loopbaan en burgerschap als (summatief) examen wordt afgenomen om te voldoen aan de diploma eisen. Examinering: In de sector HTR wordt binnen alle opleidingen gewerkt met hetzelfde format. Zowel voor kerntaken werkprocessen, LLB en de talen heeft HTR een uniform format ontwikkeld. Dit examenformat is door de exameninspectie op 27 maart 2008, positief beoordeeld. Het speerpunt van de inspectie was om m.n. op standaard 4, 5 de examinering op (beroeps)kerntaken en werkprocessen te beoordelen, maar heeft ook een positief oordeel gegeven over de consistente lijn van het hanteren van deze protocollen bij examinering van Talen en LLB. Uitvoering: Hoe ziet het examenformat eruit? Het uitgangspunt is het document LLB met de beschrijving van de 7 kerntaken. Vanuit de examenvisie van ROC Aventus HTR werken mij met een examenmix, deze examenmix is een overzicht van kerntaken, werkprocessen, competenties en de beoordelingsinstrumenten. Instrumenten om tot een beoordeling te komen zijn: - observatie - 360 graden feedback - product - reflectie In de meeste gevallen wordt een mix van deze instrumenten gehanteerd om tot een betrouwbare verantwoording te komen. Per kerntaak bestaan de examenformulieren uit: - voorblad - opdrachtomschrijving per kerntaak - beoordelingsformulier - instructie voor de student De beoordeling gebeurd aan de hand van de prestatie indicatoren (per kerntaak) volgens de richtlijnen van CINOP. Scholing beoordelaars: De beoordelaar voor LLB is in de meeste gevallen een schoolbeoordelaar ook wel assessor genaamd. De assessor is een geschoolde assessor. Wij werken momenteel met CINOP samen om de assessoren te scholen. Door het invullen van een “quickscan” rolt daar een training op maat uit voor iedere assessor., vb de ene assessor heeft behoefte aan training om producten te beoordelen, de ander om het

53

proces te beoordelen, of deskundig te worden in het afnemen van criteriumgericht interview of allemaal. Methode en bronnen: In de opleiding Toerisme en Recreatie werd van oudsher al gewerkt met geïntegreerde onderwijseenheden ( GOE’s) waarin maatschappelijke thema’s (nu dus LLB) aan de orde kwamen. Veel van dit materiaal gebruiken we nu als methode en bronnen. Per kerntaak wordt nu bekeken waar het in het traject van leren en begeleiden aan de orde komt en waar de examinering plaatsvindt. Het kan dus zijn dat LLB geïntegreerd wordt aangeboden of juist apart wordt geboden vb kerntaak 7, waarin wij met een Sport op maat traject werken. Binnen onze Horeca BBL opleidingen heeft men voor de LLB methode gekozen van EDU-Actief. Binnen de onderwijskundige kaders van ROC Aventus HTR is ieder opleidingsteam dus vrij in de uitvoering van LLB, maar verloopt de examinering dus volgens een vaste route met uniforme formats. Babette van Ommen ROC Aventus Teammanager Toerisme Vertegenwoordiger Cluster HTV.

54

ROCA12

Teambuidling

Presenteren

Telefoneren

Reflectie

Argumenteren

Plannen en doelen formuleren (SMART)

Stagevoorbereiding

Burgerschap

Nederlands op vereist niveau

Rekenen op vereist niveau

Representativiteit in taal, houding en gedrag

Nakomen van afspraken

Stappen ondernemen voor succesvolle stage

Deelname aan studentendebatten

Presentatie ROC A12 bij scholen/beurzen/open huis

Ontvangen en rondleiden gasten

Werken als frontofficemedewerker/beheerder in C-gebouw

Deelname externe projecten en beurzen

Organisatie activiteiten op school

Vrije ruimte

Ontwikkelen en presenteren van je porfolio / leertaken

Ontwikkelen nieuwskrant Nieuws uit het veld

SIRE markt

Burgerschap (kennistoets)

Arbeidsvoorwaarden en overeenkomsten

Hoe gezond leef ik eigenlijk

Onderzoek Fair Trade

Op jezelf wonen

Religie en Levensbeschouwing

Vrije ruimte

cursus

cursus

cursus

cursus

cursus

cursus

cursus

cursus

cursus

cursus

ind

ind

ind

ind

ind

ind

ind

ind

ind

ind

leertaak

leertaak

leertaak

kennistoets

leertaak

leertaak

leertaak

leertaak

leertaak

leertaak

werkvorm Kerntaak 1: Leren

9

10

11 12 13 14 15 16 17 18 19 Individuele activiteiten (16 uur per OLP)

20

21 22 23 24 25 Verplichte leertaken

26

27

28

29

30 1 2 3 4 5 6 7 8 Verplichte cursussen volgens rooster

1.1 benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling

1.2 inventariseert geschikte manieren van leren

1.3 kiest bij de situatie en bij zichzelf passende manieren van leren

1.4 plant zijn eigen leerproces en voert het uit

1.5 evalueert de gekozen manier van leren Kerntaak 2 Stuurt de eigen loopbaan

2.1 reflecteert op eigen kwaliteiten en motieven

55

2.2 onderzoekt welk werk er is en wat bij hem past 2.3 stuurt de eigen loopbaan en onderneemt acties die daarbij nodig zijn Kerntaak 3 Participeert in het politieke domein, in besluitvorming en beleidsbeïnvloeding 3.1 oriënteert zich op onderwerpen waarover politieke besluiten genomen worden 3.2 vormt een eigen mening 3.3 onderneemt actie n.a.v. gemaakte keuzes Kerntaak 4 Functioneert als werknemer in een arbeidsorganisatie 4.1 gedraagt zich als werknemer bij het uitvoeren van het werk 4.2 maakt gebruik van werknemersrechten 4.3 stelt zich collegiaal op Kerntaak 5 Functioneert als kritisch consument 5.1 oriënteert zich op de consumentenmarkt en houdt rekening met eigen wensen en mogelijkheden 5.2 onderneemt acties om producten en diensten aan te schaffen Kerntaak 6 Deelnemen in allerlei sociale verbanden en repectvol gebruiken van openbare ruimten 6.1 neemt deel in diverse sociale verbanden en leeft in de openbare ruimten 6.2 voert activiteiten uit voor de leefbaarheid van zijn sociale omgeving Kerntaak 7 Zorgt voor de eigen gezondheid 7.1 zoekt informatie over een gezonde leefwijze 7.2 beslist op basis van informatie en handelt ernaar 7.3 onderneemt activiteiten om de gezondheid te bevorderen

56