TUJUAN DAN MATLAMAT PENUBUHAN PARTI-PARTI POLITIK AWAL DI SABAH DAN SARAWAK CHRYILMIX TANIS AHMAD FARHAN BIN ZAHARI
PARTI POLITIK DI SABAH (1961-1963)
PERKEMBANGAN PARTI POLITIK DI SABAH (1961-1963)
Pertubuhan Kebangsaan Kadazan Bersatu (UNKO)
Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO) Persatuan Cina Sabah (SCA) Pasok Momogun Perikatan Sabah
Ditubuhkan pada bulan Ogos 1961
Diasakan oleh Donald Stephens (Tun Fuad Stephens)
Satukan Kadazan Dusun dan Bumiputera bukan Islam
Parti pertama ditubuhkan di Sabah
PERTUBUHAN KEBANGSAAN KADAZAN BERSATU (UNKO)
Jaga kepentingan dan pelihara hak orang Kadazan Dusun
Matlamat penubuhan UNKO Kuatkan hubungan antara orang Kadazan Dusun agar mereka dapat memperjuangkan 1 ciri dan 1 matlamat dalam politik, ekonomi, sosial
Diasaskan oleh Tun Dato’ Mustapha Dato’ Harun Ditubuhkan pada 23 Disember 1963
Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO)
Untuk satukan etnik Bajau, Suluk dan etnik lain
Tukar nama Borneo kepada Sabah
Matlamat penubuhan
Perjuangkan agama Islam sebagai agama rasmi
Jadikan Bahasa Melayu bahasa kebangsaan
Perjuangkan hak kaum Bumiputera Islam
PASOK MOMOGUN
Ditubuhkan pada Januari 1962
Diasaskan oleh :
Orang Kaya-kaya Sedomon
Lindungi kepentingan penduduk di pedalaman Sabah
G. S. Sundang
Matlamat penubuhan
Melindungi hak kaum bumiputera di kawasan pendalaman
mahukan Sabah mencapai kemajuan dan kemerdekaan sendiri sebelum menyertai sebarang persekutuan
Menentang penubuhan Malaysia
PARTI BERSATU + PARTI DEMOKRATIK
PERSATUAN CINA SABAH (SCA)
Ditubuhkan pada Oktober 1962
Diasaskan oleh :
Khoo Siak Chiew
Matlamat penubuhan : Lindungi orang Cina
Peter Chin
Inginkan Sabah mencapai kerajaan sendiri terlebih dahulu sebelum menyertai Malaysia.
Memperjuangkan Kaum cina; bimbang ekonomi orang cina terjejas dengan penubuhan Malaysia
Matlamat Penubuhan Menuntut taraf berkerajaan sendiri,tidak ada bahasa atau agama rasmi,bahasa Inggeris terus di kekalkan
PASOK MOMOGUN
UNKO
USNO
PARTI PERIKAT AN SABAH
SCA
Matlamat Penubuhan : Untuk mengambil bahagian dalam pilihan raya 1962
Pilihan raya 1962
PARTI POLITIK DI SARAWAK (1959-1963)
Sebuah parti bercorak pelbagai kaum tetapi majoriti keahliannya terdiri daripada kaum Cina
Ditubuhkan pada tahun 1959 di Sarawak Parti Rakyat Bersatu Sarawak (SUPP)
Mendapat galakan daripada pentadbiran kolonial kerana penubuhannya dianggap sebagai persediaan awal ke arah pemerintahan sendiri seperti yang dirancang oleh
Objektif utama perjuangan SUPP Untuk memajukan kegiatan politik rakyat Sarawak dengan cara perlembangan perlembagaan dan dengan tujuan memperoleh kemerdekaan
Untuk menggalakkan dan memastikan kemajuan ekonomi dan kebudayaan semua kaum dan seterusnya memperbaiki ekonomi pekerja berpendapatan rendah
Untuk menubuhkan satu kerajaan berasaskan demokrasi berparlimen
Untuk mengekalkan perpaduan kaum dan menyatupadukan semua bangsa dan menggalakkan rakyat Sarawak berdikari
Parti Kebangsa an Sarawak (SNAP)
Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA) Parti yang mewakili etnik Dayak di Sarawak
PARTI KEBANGSAAN SARAWAK (SNAP) Merupakan parti politik tertua bangsa Iban Sarawak Ditubuhkan pada 10 April 1961 hasil keputusan perundingan pekerja SHELL berbangsa Iban Pengerusi yangyang pertama ialah J.S. Tinker Pengerusi pertama ialah J.S. Tinker Setiausaha Agung SNAP pertama ialah Stephen Setiausaha SNAP pertama ialah Stephen Kalong menjadi Ningkan yang Kalong Agung Ningkan yang kemudiannya kemudiannya menjadi presiden SNAP (Ketua Menteri Sarawak pertama, presiden SNAP (Ketua1963-1966) Menteri Sarawak pertama, 1963-1966)
MATLAMAT
Memperjuangk an hak dan kepentingan orang Iban di Sarawak
Mendapatka n kemerdekaa n bagi Sarawak
Parti Pesaka Anak Sarawak (PESAKA)
Ditubuhkan pada Julai 1962 di Lembah Rejang Temenggung Jugah
Merupakan parti politik kedua kaum Iban selepas Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP) didaftarkan pada Mac 1961.
Pada 30 April 1973, PESAKA bergabung dengan Parti Bumiputera yang merupakan gabungan Parti Negara Sarawak (PANAS) dan Barisan Rakyat Jati Sarawak (BARJASA), untuk menubuhkan Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak (PBB)
Membantu semua kaum Iban supaya bersatu dalam mengejar matlamat dan kepentingan bersama dan menjana perpaduan antara semua
Memelihara warisan Sarawak yang mempnyai peningkatan berhubung dengan politik, sosial, ekonomi dan kebudayaan
Objektif penubuhan
Memastikan kaum Dayak mempunyai hak yang tercatat dalam pembentukan kerajaan persekutuan
Barisan Rakyat Jati Sarawak (BERJASA ) Parti Negara Sarawak (PANAS)
Parti yang mewakili etnik Melayu Melanau di Sarawak
Tujuan: melindungi, memelihara dan memajukan kepentingan politik, pendidikan, keagamaan, ekonomi, sosial dan kebudayaan rakyat khasnya kaum bumiputera.
Ditubuhka n pada 9 April 1960 di Sarawak
Dipimpin oleh Abang Haji Mustapha
Parti Negara Sarawak (PANAS)
Barisan Rakyat Jati Sarawak (BERJASA)
Ditubuhka n pada Disember 1961
Dipimpin oleh Tuanku Haji Bujang, Abdul Taib Bin Mahmud dan Abdul Rahman Ya’akub
Parti ini merupakan parti politik alternatif kepada masyarakat Islam
Mendapat sokongan kuat daripada orang Melayu dan kaum Melanau di Sri Aman dan Sibu
SARAWAK CHINESE ASSOCIATION (SCE) Ditubuhkan pada Julai 1962, hasil dua kumpulan peniaga Cina dari suku Teochew dan Foochow Fahaman sosialis SUPP dan tentangannya terhadap kerajaan telah menggalakan golongan kaya Cina menubuhkan SCA Pengerusi pertamanya ialah William Tan (suku Teochew) MATLAMAT PENUBUHAN : 1. menjaga kepentingan orang kaya 2. Menjaga kepentingan orang Cina di Sarawak
rujukan Shamsul Amri Baharuddin. 2007. Modul Hubungan Etnik. Selangor: Gigawise Network Sdn Bhd. Ahmad Nidzamuddin Sulaiman et al.1994. Politik Sarawak. Selangor : Percetakan Dewan Bahasa dan Pustaka http://www.pdfcoke.com/doc/50074115/HUBUNGAN-ETNIK-DI-MALAYSIA. Diakses pada 15 februari 2012 http://www.malaysia.gov.my/BM/Main/MsianGov/GovConstitution/HistoryCons titution/Pages/HistoryofConstitution.aspx diakses pada 15 Februari 2012. http://pmr.penerangan.gov.my/index.php/maklumat-kenegaraan/296perlembagaan-malaysia.html diakses pada 16 Februari 2012.