4.3 Pergerakan Politik Di Sabah Dan Sarawak

4.3 PERGERAKAN POLITIK DI SARAWAK DAN SABAH

Latar belakang Penentangan/ Bantahan FOTO² YANG BERKAITAN

LATAR BELAKANG • Di Sabah dan Sarawak, cara penentangan agak berbeza. • Penduduk dipaksa menerima pemerintahan British. • Berlaku apabila Vyner Brooke tidak mahu menyerahkan pentadbiran kepada anak saudaranya, Anthony Brooke. • Penyerahan dibuat oleh Vyner Brooke pada 8 Februari 1946

KE LAMAN U

PENENTANGAN/BANTAH AN • Berikutan penyerahan oleh Vyner Brooke, pemimpin dan persatuan kaum tempatan membantah. • Antara mereka yang menentang ialah: – Ketua masyarakat Melayu,Datu Patinggi Abang Haji Abdillah – Persatuan Melayu Sarawak (PMS) – Persatuan Dayak Sarawak (PDS)

KE LAMAN U

PENENTANGAN/BANTAH AN • Menentang kerana: – Bercanggah dengan Perlembagaan 1941 – Keputusan dibuat tanpa berunding dengan ketua tempatan.

• Sokongan bukan bumiputera dan pengawai² British di Majlis Negeri menyebabkan Sarawak diisytiharkan sebagai Tanah Jajahan Makhota British pada 1 julai 1946

KE LAMAN U

PENENTANGAN/BANTAH AN • Penetangan secara terbuka telah diisytihar oleh persatuan berikut; – Persatuan Kebangsaan Melayu Sarawak (PKMS) – Barisan Pemuda Sarawak (BPS) – Barisan Pemuda Melayu (BPM) – Kaum ibu dalam PKMS [melalui demonstrasi dan surat bantahan].

KE LAMAN U

PENENTANGAN/BANTAH AN • British mengeluarkan Pekeliling Bil. 9. • Bertujuan memberi amaran kepada kakitangan kerajaan supaya tidak terlibat. • Bantahan dizahirkan 338 orang kakitangan kerajaan meletak jawatan. • Rukun Tiga Belas ialah tindak balas dari tekanan politik British.

KE LAMAN U

PENENTANGAN/BANTAH AN • Gabenor Sarawak yang baru, Sir Duncan Stewart ditikam semasa melawat Sibu oleh Rosli Dhobi. • Peristiwa tersebut berlaku pada 3 Disember 1949. • Akibatnya, Rosli Dhobi & 3 orang lagi yang terlibat dihukum gantung. • Tindakan mereka tidak berjaya, kerana pemimpin Sarawak tidak bersatu.

KE LAMAN U

PENENTANGAN/BANTAH AN

• Manakala di Sabah kesedaran politik amat perlahan, berpecah dan tidak berkesan. • Persatuan sosioekonomi sederhana ialah; – Persatuan Kebangsaan Labuan (PKML) – Persatuan Melayu Jesselton (PMJ) – Barisan Pemuda [Labuan & Jesselton] (BARIP) KE LAMAN UT • Semasa menjadi jajahan takluk British 1946,tiada penentangan secara jelas dan terbuka oleh penduduk tempatan. • Oleh itu pada 1951 persatuan² ini terkubur shj.

RUKUN TIGA BELAS • MENENTANG PENYERAHAN SARAWAK KEPADA BRITISH. • DINAGGOTAI OLEH GOLONGAN MUDA PERGERAKAN PEMUDA MELAYU SIBU • ROSLI DHOBI MERUPAKAN SALAH SEORANG AHLI RUKUN TIGA BELAS.

KEMBALI

PERLEMBAGAAN 1941 • PERLEMBAGAAN BERTULIS PERTAMA SARAWAK • VYNER BROOKE BERJANJI MEMBERIKAN KERAJAAN SENDIRI SERTA KUASA MENTADBIR DIBERIKAN KEPADA MAJLIS NEGERI • AHLI² MAJLIS NEGERI AKAN DILANTIK OLEH RAJA SARAWAK KEMBALI

FOTO² YANG BERKAITAN

ROSLI DHOBI VYNER BROOKE

KE LAMAN U