PENGHARGAAN Assalamualaikum Warahmatullahiwabarakatuh. Bersyukur ke hadrat Allah s.w.t kerana dengan berkat taufik dan hidayah-Nya, tugasan Kerja Kursus Pendek Bahasa Melayu 1 ini dapat disiapkan tepat pada waktunya. Sekalung penghargaan dan ucapan ribuan terima kasih ditujukan kepada semua pihak yang sudi dan telah memberikan kerjasama yang jitu dalam usaha menyempurnakan tugasan ini, terutamanya kepada pensyarah pembimbing kami, Encik Mohammad Shamsudin bin Jamiran kerana telah memberikan teguran dan tunjuk ajar kepada kami untuk menghasilkan hasil tugasan yang mantap dan sempurna. Tidak lupa kepada semua pensyarah di Jabatan Pengajian Melayu yang turut membantu dalam melaksanakan tugasan ini. Selain itu, jutaan terima kasih juga diucapkan kepada rakan-rakan atas kerjasama dan tunjuk ajar sepanjang penyempurnaan kerja kursus ini. Dalam usaha melaksanakan tugasan ini, sudah pasti setiap individu menginginkan hasil yang terbaik. Kami juga tidak terkecuali dan kami telah berusaha memberikan sepenuh komitmen dan dedekasi bagi memastikan tugasan ini dapat dihasilkan mengikut spesifikasi yang ditetapkan. Namun sebagai manusia biasa, kami tidak terlepas daripada melakukan kesilapan, Kami memohon maaf di atas segala kecacatan ataupun ketidaksempurnaan yang terdapat dalam ini. Insyaallah, segala teguran dan kesilapan yang dilakukan akan kami jadikan pengajaran di masa hadapan. Sesungguhnya yang baik itu datangnya daripada Allah, yang buruk itu dari diri kami sendiri. Sekian, terima kasih.
1
.
BIL 1
TARIKH
TUGASAN
13.7.2008
Menerima soalan tugasan Berbincang tentang skop soalan bersama pensyarah
2
15.7.2008
Mencari maklumat di pepustakaan dan internet
3
16.7.2008
Berbincang tentang sistem keselarasan vokal
4
19.7.2008
Bebincang tentang pengecualian keserasan vokal
5
20.7.2008
Berbincang tentang ejaan kata serapan
6
23.7.2008
Mencari teks
7
26.7.2008
Menaip tugasan
8
9.8.2008
Penyemakan terakhir tugasan
9
20.8.2008
Menyerah tugasan
2
PENGENALAN
3
SISTEM EJAAN BAHASA MELAYU Penyelarasan dan Perlaksanaan Ejaan Rumi Sistem ejaan bahasa Melayu telah diperkenalkan pada tahun 1904 dan diumumkan penggunaannya secara rasmi pada 16 Ogos 1972. Ini adalah hasil persetujuan dan kesepakatan bersama Majlis Bahasa Indonesia-Malaysia. Sistem ejaan tersebut adalah seperti berikut: (i)
Huruf vokal: a, e, i, o, u
(ii)
Huruf diftong: ai, au, oi
(iii)
Huruf konsonan: huruf selain huruf vokal
(iv)
Huruf konsonan gabungan: gh, kh, ny, ng, sy
4
Huruf Vokal Dalam bahasa Melayu terdapat enam fonem atau bunyi vokal standard. Hurufhuruf yang melambangkan fonem-fonem tersebut ialah a, e, i, o, u seperti yang di senaraikan di dalam jadual di bawah. Huruf a
Fonem [a]
di depan api
di tengah baldi
di belakang alpa
e
[ə]
emak
senak
simile
[e]
ekor
ketak
tauge
i
[i]
ini
silap
siri
o
[o]
orang
kotak
pidato
u
[u]
ular
tuna
buku
Huruf Konsonan 5
Dalam bahasa Melayu ada 25 fonem konsonan yang dilambangkan oleh 26 huruf, seperti rajah di bawah: Bunyi /b/
Huruf b
di depan budaya
di tengah sabut
di belakang biadab
/c/
c
cukup
baca
Mac
/d/
d
duda
tiada
abad
/f/
f
fasik
tafsir
khilaf
/g/
g
gula
jaga
ladung
/ğ/
gh
ghaib
maghrib
mubaligh
/h/
h
haruan
baham
buah
/j/
j
jala
puja
kolaj
/k/
k
kata
siksa
kotak
/x/
kh
khusus
akhlak
tarikh
/l/
l
lepas
balas
misal
/m/
m
malam
simili
ladam
/n/
n
nila
hendak
tahun
/ŋ/
ng
ngilu
tangan
pusing
6
/ń/
ny
nyala
punya
-
/p/
p
palang
bapa
lap
/q/
q
Qur’an
wuquf
buraq
/r/
r
ramai
berahi
litar
/s/
s
sumpah
basi
emas
/ś/
sy
syarikat
isytihar
Quraisy
/t/
t
tepi
bata
dekat
/v/
v
vitamin
universiti
-
/w/
w
walau
bawa
-
/y/
y
yakni
dayung
-
/z/
(i)
z
zalim
lazat
lafaz
(ii)
x
xenon
-
-
Huruf Diftong
7
Dalam bahasa Melayu ada tiga fonem diftong yang dilambangkan oleh gabungan dua huruf seperti dalam rajah di bawah: Bunyi /ai/
Huruf ai
di depan aising
di tengah ghairah
di belakang pandai
trailer /au/
au
aurat
saudara
limau
/oi/
oi
oidium
boikot
dodoi
Pola Suku Kata Setiap suku kata bahasa Melayu dilambangkan oleh satu bunyi vokal. Vokal itu dapat didahului atau diikuti oleh konsonan. Dari segi ejaan, terdapat sebelas pola suku kata dalam 8 bahasa Melayu seperti contoh dibawah :
i) Empat jenis pola umum suku kata yang terdapat pada kebanyakan kata dasar bahasa Melayu.
Bil
Pola
Contoh Penggunaan
1
V
i-bu, gu-a
2
VK
er-ti, ma-in
3
KV
ra-kit, ba-tu
4
KVK
pin-tu, hi-lang
9
SISTEM KESELARASAN HURUF VOKAL Keselarasan vokal bererti kesesuaian dua vokal yang membina dua suku kata pada kata dasar, iaitu pasangan di antara huruf vokal pada suku kata pra-akhir dengan huruf vokal pada suku kata akhir tertutup. Pola Keselarasan Huruf Vokal (i)
Keselarasan antara dua huruf vokal pada kata dasar.
(ii)
Kata dasar mestilah berakhir dengan suku kata tertutup.
(iii)
Bagi kata yang mengandungi suku kata lebih daripada dua, yang terlibat dengan sistem keselarasan huruf vokal hanyalah dua suku kata terakhir sahaja.
10
Sistem keselarasan huruf vokal memberikan erti, antara lain, seperti yang berikut: (i)
Huruf vokal e taling atau o di kata ekasuku tidak berubah apabila kata tersebut diimbuhi awalan yang mengandungi huruf vokal e pepet. Contohnya: Bom: mengebom bukan mengebum Syor: mengesyorkan bukan mengesyurkan
(ii)
Huruf vokal e taling atau o dimana-mana suku kata terbuka tidak berubah sekiranya digunakan huruf vokal a, e pepet, i atau u di suku kata sebelumnya. Contohnya: belerang
anggota
daerah
gelora
selera
semboyan kaedah
kelopak
temberang
(iii)
kecewa
kuno
mereka
pidato
pendekar
sekolah
semoga
Huruf vokal a di suku kata akhir tidak mengubah atau mempengaruhi huruf vokal e taling atau o di suku kata sebelumnya. Contohnya: e-a:
beta
cetak
11
gelenggang
meja
o-a:
(iv)
dewan
selempang
reka
dendang
selendang
sewa
semak
seterendak
bola
borang
berontak
kota
hormat
gelombang
ronda
johan
keronsang
rongga
rosak
terompah
Huruf vokal e taling dan o yang membentuk pasangan keselarasan ee, e-o, o-e, dan o-o tidak berubah kerana tidak dapat dipengaruhi oleh huruf vokal a, e pepet, i atau u di suku kata sebelumnya. Contohnya: e-e:
cerewek, kelengkeng, tempeleng
e-o:
kerekot, pelecok, selekoh
o-e:
celoreng, kerobek, temponek
o-o:
ceroboh, kelompok, pelopor
12
Dalam sistem ejaan Rumi sekarang, terdapat 18 pola keselarasan vokal mengikut sistem ejaan baru bahasa Melayu, iaitu: Bil.
Suku
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.
praakhir A A A e (pepet) e (pepet) e (pepet) e (taling) e (taling) e (taling) I I I O O O U U U
kata Suku kata Akhir Contoh Penggunaan Tertutup a i u a i u a e (taling) o a i u a e (taling) o a i u
asal alih asuh emas betik belut elak belek elok bilah intip pikul otak oleh obor ulat ulit untuk
talak tarik batuk kelam ketil telur dewan gelek belok kilang pilih ribut borang boleh borong bulat kulit buluh
halaman parit paruh selam lebih perut perang leceh telor selinap sisih tidur sekolah celoteh kelompok ketupat putih seluruh
Daripada 18 pola itu, ada 8 pola yang berupa pola-pola yang berubah dari sitem ejaan Rumi lama (sebelum tahun 1972). Dasar mengenai perubahan ini menetapkan supaya digunakan huruf vokal i atau u di suku kata akhir tertutup sekiranya digunakan huruf vokal a, e pepet, i, u di suku kata praakhir.
13
BIL. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Ejaan Rumi Lama Pola ejaan
contoh
Ejaan Rumi sekarang Pola ejaan Contoh
a – e taling a–o e pepet – e taling e pepet – o i – e taling i–o u – e taling u–o
aleh batok lebeh tempoh pileh tidor usek untong
a–i a–u e–i e–u i–i i–u u–i u–u
Alih Batuk Lebih Tempuh Pilih Tidur Usik Untung
Kata-kata yang mengalami perubahan tersebut biasanya mengandungi huruf konsonan akhir h, k, ng atau r Mengenai pola-pola keselarasan huruf vokal yang tidak berubah daripada sistem ejaan lama, dasar keselarasan huruf vokal menetapkan supaya digunakan huruf vokal e taling atau o di suku kata akhir tertutup sekiranya digunakan huruf vokal e taling atau o juga di suku kata praakhir. BIL. 1. 2. 3. 4.
Pola Ejaan e taling – e taling e taling – o o – e taling o–o
Contoh leceh, gelek, teleng, keledek, selekeh tempoh, belok, telor, selekoh, kerekot oleh, boleh, ponteng, celoteh, celoreng obor, pokok, borong, kelompok, seloroh
KEKECUALIAN KESELARASAN HURUF VOKAL Kekecualian keselarasan vokal berlaku pada kata-kata asing, khususnya bahasa-bahasa di Nusantara dan bahasa Inggeris. Prinsip kekecualian vokal
14
sama dengan prinsip keselarasan huruf vokal. Pola-pola kekecualian yang dimaksudkan adalah seperti berikut: Bil
Pola
Contoh
Bahasa Contoh
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.
Vokal a-e taling a-o e pepet – e taling e pepet – o i-e taling i-o u-e taling u-o a-e pepet e taling e taling-u e pepet – e pepet i-e pepet o-i o-u u-e pepet e taling – e pepet o-e pepet
Nusantara aneh kaget pamer calon lapor perabot gembleng bendok jempol imlek ijon pilon tulen ulet bunglon lelucon pakem demdem pepet iseng lumer
Inggeris kabaret atom
Bahasa panel faktor
gabenor simen diftong subjek kupon teater hipotesis petroleum
interkom tiket transistor dokumen konduktor
artikel fosil bonus skuter meter Oktober
filem hipokrit forum
objektif spektrum
PRINSIP KESELARASAN HURUF VOKAL Prinsip keselarasan huruf vokal hanya berlaku pada kata dasar yang berakhir dengan suku kata tertutup. Suku kata tertutup ialah suku kata akhir dalam sesuatu kata dasar yang berakhr dengan huruf konsonan.
15
16
Bagi perkataan yang mendapat imbuhan (imbuhan awal, imbuhan akhir atau imbuhan awal dan akhir) hanya kata dasar saja yang diambil kira (kata dasar praakhir dan akhir).
17
Perkataan yang suku kata akhirnya adalah suku kata terbuka tidak tertakluk kepada hukum keselarasan huruf vokal. Suku kata akhir terbuka ialah suku kata akhir dalam dalam sesuatu kata dasar yang berakhir dengan huruf vokal (a, e, i, o dan u ).
18
19
EJAAN KATA SERAPAN Ejaan Kata Serapan Daripada Bahasa Inggeris dan Bahasa-bahasa Eropah Penyesuaian ejaan bagi kata serapan daripada bahasa Inggeris dan bahasabahas Eropah yang lain yang ditulis dengan huruf Roman dibuat menurut peraturan penyesuaian huruf seperti dalam daftar contoh yang di bawah: BIL.
BAHASA
BAHASA
CONTOH
1.
INGGERIS A
MELAYU a
PENGGUNAAN abstract: abstrak
ae
plate: plat aerial: aerial
2.
Ae
3.
Ae
e
aerograph: aerograf aesthetics: estetik
4.
Ai
ai
haematite: hematit aileron: aileron trailer: trailer
5.
Au
au
automatic: automatik
20
6. 7.
B, bb C
b
auditorium: auditorium barbecue: barbeku
s
lobby: lobi cent: sen
8.
C, cc
k
cylinder: silinder carbon: karbon
9.
Cc
ks
classic: klasik accent; aksen
s
vaccin: vaksin echelon: eselon
k
machine: mesin cholera: kolera
d e
technique: teknik dividend: dividen effective: efektif
ea
system: sistem bearing: bearing
10. 11. 12. 13. 14.
ch Ch, cch D, dd e ea
15.
ea
i
idealist: idealis beaker: bikar
16.
ee
i
grease: gris beer: bir
17.
ei
ei
jamboree: jambori atheist: ateis
eo
protein: protein geometry: geometri
18.
eo
19.
eu
eu
stereo: stereo europium: europium
20.
F, ff
f
petroleum: petroleum factor: faktor
21.
G, gg
g
traffik: trafik geology: geologi
h
aggressive: agresif harmony: harmoni
22.
h
23.
i
i
hotel: hotel identity: identiti
24.
ia
ia
textile: tekstil dialect: dialek
21
25. 26. 27. 28.
ie Ie Io Ie
criteria: kriteria calorie: kalori pie: pai iodine: iodin diesel: diesel
i ai io ie
tieceron: tieseron 29.
Iu
iu
premium: premium
30.
J, jj
j
stadium: studium journal:jurnal
31. 32. 33.
K, kk Kh L, ll
k kh l
jury: juri kilo: kilo khaki: khaki liberalism: liberalisme
34.
M, mm
m
pill: pil mammal: mamalia
n
optimism: optimisme neon: neon
35.
N, nn
36.
Ng
ng
tennis: tenis congress: kongres
37.
O
o
linguistick: linguistik operator: operator
38.
Oa
o
orthodox: ortodoks cardboard: kadbod
e
coat: kot foetus: fetus
39.
Oe
40.
Oi
oi
gonorrhoea: gonorea alkaloid: alkaloid
41. 42.
Oo Oo
oo u
duboisine: diboisin zoo: zoo cartoon: kartun
43.
Ou
au
kangaroo: kanggaru accountant: akauntan
44. 45.
ou P, pp
u p
pound: paun coupon: kupon apple: epal
f
passport: pasport graph: graf
46.
ph
22
phoneme: fonem 47. 48.
q R, rr
k
quality: kualiti
r
technique: teknik lorry: lori
49.
rh
r
recruit: rekrut rhetoric: retorik
50.
S, ss
s
rhythm: ritma express: ekspres
51.
sc
s
status: status proscenium: prosenium
sk
science: sains scooter: skuter
52.
sc
53.
sch
sk
telescope: teleskop scheme: skim
54.
T, tt
t
scholastic: skolastik battery: bateri
55.
th
t
tractor: traktor anthropology: antropologi
u
theory: teori republic: republik
56.
u
57.
ua
ua
unit: unit aquarium: akuarium
58.
ue
u
dualism: dualisme accrue: akru
59.
Ue
digugurkan
tissue: tisu catalogue: katalog
60. 61.
Ue Ui
ue ui
cheque: cek duet: duet annuity: anuiti
62.
Uo
uo
equinox: ekuinoks quorum: kuorum
u
quota: kuota continuum: kontinum
v
vacuum: vakum novel: novel
63. 64.
Uu V
university: universiti 23
65.
W
w
kiwi: kiwi
66.
Wh
w
wire: wayar whisky: wiski
ks
whistle: wisel express: ekspres
x i
taxi: teksi xenon: xenon dynasty: dinasti
y
psychology: psikologi royalty: royalti
z
yankee: yangki jazz: jaz
67. 68. 69. 70. 71.
X X Y Y Z,zz
zodiac: zodiak
Bagi penyesuaian ejaan daripada bahasa Inggeris dan bahasa-bahasa Eropah lain yang ditulis dengan huruf Roman, yang dipentingkan ialah bentuk ejaan atau bentuk visualnya. Oleh itu, perubahan fonem asing ke dalam bahasa Melayu telah dilakukan apabila diperlukan sahaja. Contohnya: Bahasa Inggeris carbon cartoon conductor dialogue institute structure
Bahasa Melayu jadi karbon bukan " kartun " " konduktor " " dialog " " institut " " struktur "
kaban katun kondakter dailog institiut strakcer
Lebih-lebih lagi untuk menulis istilah seperti antropologi, sosialisme dan psikologi.
24
Kata serapan daripada bahasa Inggeris dan bahasa-bahasa Eropah yang lain adalah dikecualikan daripada peraturan sistem keselarasan huruf vokal menurut Sistem Ejaan Baru. Contohnya: Bahasa Inggeris atom bonus fossil pistol
Bahasa Melayu tetap atom bukan atum " bonus " bonos, bunus jadi fosil " fosel, fusil tetap pistol " pestol, pistul
8.4 Ejaan gugus konsonan yang terdapat dalam bahasa Inggeris dan bahasabahasa Eropah yang lain diterima dan dikekalkan bentuknya ke dalam bahasa Melayu dengan beberapa penyesuaian. Contohnya: 1. Penulisan gugus konsonan di awal kata (atau awal suku kata) seperti contohnya yang berikut: Bahasa Inggeris bl- block br- brake chl- chlorophyll chr- chronology cl- clinic cr- credit dr- drama flflora frfranc gl- glucose gr- gravity kn- knot kr- krone pl- plumbum pr- practical ps- psychology pt- ptomaine sc- scandal sch- scheme
Bahasa Melayu jadi bl- blok " br- brek " kl- klorofil " kr- kronologi " kl- klinik " kr- kredit " dr- drama " fl- flora " fr- franc " gl- glukosa " gr- grativi " kn- knot " kr- krone " pl- plumbum " pr- praktis " ps- psikologi " pt- ptomain " sk- skandal " sk- skim;skema
25
scrskslsnspsphsprsqststrtrtz-
script ski slang snooker spectrum sphere spring squadron stable structure tragedy tzar
" " " " " " " " " " " "
skrskslsnspsfsprskststrtrtz-
skrip ski slanga snuker spektrum sfera spring skuadron stabil struktur tragedi tzar
Catatan: Sebagai kekecualian bagi peraturan mengenai gugus konsonan seperti yang disebut di atas, beberapa kata tertentu telah diterima menurut ejaan lama yang menggunakan huruf e pepet. Kata-kata yang telah ditetapkan ejaannya oleh Jawatankuasa Tetap Bahasa Malaysia itu termasuklah yang berikut: Bahasa Inggeris class club glass grant plan stamp
jadi " " " " "
Bahasa Melayu kelas bukan klas kelab " klab, klub gelas " glas geran " gran pelan " plan setem " stem
Penulisan huruf gugus konsonan di akhir kata (atau akhir suku kata) bagi kata yang diterima bentuk gugus konsonannya seperti contohnya yang berikut:
26
Bahasa Inggeris -lf golf -lt cobalt -nce science -nk bank -ps forceps -rd standard -rm chloroform -rt consert -x complex -xt text
Bahasa Melayu jadi -lf golf " -lt kobalt " -ns sains " -nk bank " -ps forseps " -rd standard " -rm kloroform " -rt konsert " -ks kompleks " -ks teks
1. Huruf gugus konsonan di akhir kata dalam bahasa Inggeris yang disesuaikan dengan penambahan huruf vokal dalam bahasa Melayu seperti contohnya yang berikut: Bahasa Inggeris -ct fact -gm paradigm -ism nationalism -sm plasm
Bahasa Melayu jadi -kta fakta " -gma paradigma " -isme nasionalisme " -sma plasma
Kata daripada bahasa Inggeris dan bahasa-bahasa Eropah yang lain yang sudah terserap dalam bahasa Melayu dikekalkan ejaannya menurut kaedah ejaan bahasa Melayu itu. Contohnya: Bahasa Inggeris bureau
Bahasa Melayu
custom driver
jadi biro bukan bureau " kustom kastam " " driver, driber drebar "
modern
"
pension station
" "
moden " pencen " stesen "
modern pension station, stasion, stesyen
Semua huruf g yang diucapkan [j] dalam kata atau istilah bahasa Inggeris tetap diterima sebagai huruf g juga dalam bahasa Melayu. Contohnya: 27
Bahasa Inggeris agenda gymnasium technology tragedy
Bahasa Melayu tetap agenda bukan jadi gimnasium " " teknologi " " tragedi "
ejenda jimnasium teknoloji trajidi
Catatan: Sebagai kekecualian huruf g yang diucapkan [j] menurut sebutan dalam bahasa Inggeris yang disesuaikan menjadi huruf j dalam bahasa Melayu terdapat, antaranya, pada kata-kata yang berikut: Bahasa Inggeris agent college contingent engine garage general image ledger magistrate margarine prestige regime regiment sabotage sergeant
jadi " " " " " " " " " " " " " "
Bahasa Melayu ejen kolej kontinjen enjin garaj jeneral imej lejar majstret marjerin prestij rejim rejimen sabotaj sarjan
Ejaan Kata Serapan Daripada Bahasa Arab
28
Kata umum daripada bahasaArab yang telah terserap dalam bahasa Melayu dieja dalam ejaan Rumi mengikut cara mengeja kata-kata jati dalam bahasa Melayu. Contohnya: BIL. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
EJAAN JAWI
EJAAN RUMI sahabat darurat hakim izin kubur zat zalim
Istilah dalam bidang khusus agama Islam boleh ditulis dengan menggunakan kaedah transliterasi huruf Arab kepada huruf Rumi seperti yang disenaraikan dalam buku Pedoman Transliterasi Huruf Arab ke Huruf Rumi ( terbitan DBP, 1984). Contohnya: BIL. 1. 2. 3. 4. 5.
EJAAN JAWI
EJAAN RUMI hadith kidhid isti’mal qunut riya’
ANALISIS POLA KESELARASAN VOKAL
POLA
CONTOH PERKATAAN
KESELARASAN VOKAL
29
a...a
a…i
a…u
makan
dapat
Gagal
jalan
panas
Darat
alam
amat
darah
arab
bahan
dalam
tambah
salah
Antara
kawal
anak
Rawat
Sakit
ambil
Masih
asing
tarik
Cantik
salin
balik
namun
masuk
Ratus
sejak
telah
Mental
lepas
segar
Kesan
tahun e(pepet)...a
Tekan e(pepet)...i
lebih
Sedia
e(pepet)...u
sembuh
penuh
Bentuk
Terus
teruk
Sejuk
e(taling)...a
-
-
-
e(taling)...o
-
-
-
e(taling)e
-
-
-
i..a
kitar
tidak
30
tingkat
sihat
Hidap
i...i
fizik
sikit
Lilit
i...u
tikus
o...a
Orang
o...e(taling)
boleh
moden
Oleh
o...o
-
-
u...a
ubat
Ubah
u…i
murni
Kulit
u…u
tumbuh
wujud
tunjuk
rumus
-
turun
Analisis Pembentukan perkataan
V-KV
Kata
Pemenggalan Suku
Sebutan
ada
Kata a-da
[a.da]
ibu
i-bu
[i.bu]
ini
i-ni
[i.ni] 31
V-KVK
VK-KV VK-KVK
KV-KV
itu alam
i-tu a-lam
[i.tu] [a.lam]
amat
a-mat
[a.mat]
anak
a-nak
[a.nak]
asal
a-sal
[a.sal]
atau
a-tau
[a.tau]
awet
a-wet
[a.wet]
orang
o-rang
[o.rang]
ubah
u-bah
[u.bah]
ubat
u-bat
[u.bat]
-
-
-
aktif
ak-tif
[ak.tif]
ambil
am-bil
[am.bil]
untuk bagi
un-tuk ba-gi
[un.tuk] [ba.gi]
beri
be-ri
[be.ri]
beza
be-za
[be.za]
cara
ca-ra
[ca.ra]
cari
ca-ri
[ca.ri]
cuba
cu-ba
[cu.ba]
guna
gu-na
[gu.na]
hanya
ha-nya
[ha.nya]
hari
ha-ri
[ha.ri]
hulu
hu-lu
[hu.lu]
jaga
ja-ga
[ja.ga]
32
KV-KVK
jaya
ja-ya
[ja.ya]
jika
ji-ka
[ji.ka]
juga
ju-ga
[ju.ga]
kala
ka-la
[ka.la]
kelamin
ke-lamin
[ke.la.min]
kena
ke-na
[ke.na]
lega
le-ga
[le.ga]
lelaki
le-laki
[le.la.ki]
muda
mu-da
[mu.da]
mula
mu-la
[mu.la]
pada
pa-da
[pa.da]
para
pa-ra
[pa.ra]
pola
po-la
[po.la]
pula
pu-la
[pu.la]
satu
sa-tu
[sa.tu]
susu
su-su
[su.su]
tapi
ta-pi
[ta.pi]
tuju badan
tu-ju ba-dan
[tu.ju] [ba.dan]
bahan
ba-han
[ba.han]
balik
ba-lik
[ba.lik]
batang
ba-tang
[ba.tang]
berat
be-rat
[be.rat]
besar
be-sar
[be.sar]
33
bilang
bi-lang
[bi.lang]
boleh
bo-leh
[bo.leh]
buruk
bu-ruk
[bu.ruk]
cegah
ce-gah
[ce.gah]
dalam
da-lam
[da.lam]
dapat
da-pat
[da.pat]
darah
da-rah
[da.rah]
gagal
ga-gal
[ga.gal]
hadap
ha-dap
[ha.dap]
hidap
hi-dap
[hi.dap]
jarang
ja-rang
[ja.rang]
kesan
ke-san
[ke.san]
kitar
ki-tar
[ki.tar]
kulit
ku-lit
[ku.lit]
kurang
ku-rang
[ku.rang]
lilit
li-lit
[li.lit]
makan
ma-kan
[ma.kan]
misal
mi-sal
[mi.sal]
moden
mo-den
[mo.den]
namun
na-mun
[na.mun]
panas
pa-nas
[pa.nas]
penuh
pe-nuh
[pe.nuh]
ratus
ra-tus
[ra.tus]
34
rawat
ra-wat
[ra.wat]
rumus
ru-mus
[ru.mus]
sakit
sa-kit
[sa.kit]
salah
sa-lah
[sa.lah]
salin
sa-lin
[sa.lin]
segar
se-gar
[se.gar]
sejak
se-jak
[se.jak]
sejuk
se-juk
[se.juk]
sudah
su-dah
[su.dah]
tekan
te-kan
[te.kan]
telah
te-lah
[te.lah]
tidak
ti-dak
[ti.dak]
tikus
ti-kus
[ti.kus]
KVK-KV
turun dakwa
tu-run dak-wa
[tu.run] [dak.wa]
KVK-KVK
pasti banyak
pas-ti ban-yak
[pas.ti] [ban.yak]
bentuk
ben-tuk
[ben.tuk]
faktor
fak-tor
[fak.tor]
gantung
gan-tung
[gan.tung]
konsep
kon-sep
[kon.sep]
kumpul
kum-pul
[kum.pul]
lambat
lam-bat
[lam.bat]
langsing
lang-sing
[lang.sing]
35
mental
men-tal
[men.tal]
mungkin
mung-kin
[mung.kin]
pantang
pan-tang
[pan.tang]
penting
pen-ting
[pen.ting]
sembuh
sem-buh
[sem.buh]
tingkat
ting-kat
[ting.kat]
tinjau
tin-jau
[tin.jau]
tumbuh
tum-buh
[tum.buh]
cantik
can-tik
[can.tik]
Digraf Jenis digraf /gh/ /kh/ /ny/
Depan
Tengah -
banyak
Belakang -
hanya /ng/
-
36
penyakit dengan
imbang
langsing
jarang
langsung
kurang
mungkin
pantang
tingkat
penting
samping yang /sy/
-
-
Kata serapan nusantara Kata pinjaman dari bahasa Sanskrit dalam bahasa Melayu Huruf A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V
antara amal bagi cara guna kala mula manusia pada tetapi -
37
-
Moden
W X Y Z
Fizikal
-
Material medica
Seks
Kimia
Konsep
Colchicines Dioxin
Aktif
Ephedrine Ergot
Tinospora crispa
Quinine
Eurycoma longifolia
Morphine
Reaksi
Mental
Faktor
Kata serapan Sains
Kata serapan agama Wujud
Khasiat
38
Refleksi (Mohd Asrul Hafiz Bin Ali@Yusof) Alhamdulillah.. Segala puji bagi Allah Tuhan Yang Maha Esa, selesai sudah saya dan pasangan saya menyiapkan tugasan bahasa Melayu yang berkaitan dengan Pembentukan suku kata
dan juga analisis petikan.Semasa saya menerima
tugasan ini saya tidak tahu bagaimana hendak memulakanya seperti yang dikehendaki oleh pensyarah penasihat.Namun,berkat usaha yang tidak pernah padam saya berjaya menyiapkan tugasan ini seperti yang dikehendaki. Semasa memulakan kelas bersama pensyarah penasihat, saya menyangka bahawa ia satu pelajaran yang mudah,belajar berkenaan huruf konsonan dan vokal, adalah asas yang saya telah pelajari semasa sekolah rendah.Namun, setelah mempelajarinya, barulah kami menyedari bahawa bahasa Melayu mempunyai satu sistem ejaan yang tersendiri dan bersistematik. Daripada hasil rujukan dan perbincangan rakan seperjuangan saya berjaya memahami sedikit sebanyak tentang asas binaan perkataan Bahasa Melayu. Bermula daripada perkataan asas dan membentuk satu binaan perkataan yang kompleks,walaupun begitu ianya masih mengekalkan bentuk dan juga konsep asalnya.Pengenalan kata serapan dan kata pinjaman yang memberikan kosa kata Bahasa Melayu semakin bertambah.Proses peminjaman dan proses penyerapan juga dapat saya pelajari Bagi mendapatkan bahan rujukan kami terpaksa meminjamnya dari perpustakaan dan bahan rujukan tetap adalah sangat terhad. Namun bahan rujukan yang lengkap seperti Tatabahasa Dewan,sudah memadai bagi memahami konsep pembentukan suku kata dan pola keselarasan vokal.Begitu juga dengan bahan rujukan yang lain seperti Pedoman Bahasa, ia juga merupakan rujukan yang btepat
serta mudah difahami.Buat pertama kalinya
39
kami melakukan tugasan ini, diharap agar segala kesilapan yang dilakukan dapat dimaafkan. Sesunguhnya bahasa Melayu mempunyai sistem yang tersendiri dan bentuk
yang
tersendiri.Kita
seharusnya
menghargainya
dan
memperjuangkannya.Setiap sesuatu yang kita miliki seharusnya kita pelihara dan dijaga dengan baik.Oleh itu ingatlah cogan kata “Bahasa Jiwa Bangsa”.
40
Refleksi (Mohamad Syafie Bin Samsir) Alhamdulillah Bersyukur saya kehadirat Ilahi kerana telah memberi peluang kepada saya dan pasangan saya dalam menyiapkan tugasan Bahasa Melayu 1.Tajuk tugasan berkenaan sistem ejaan merupakan satu bentuk tugasan yang pada dasarnya dianggap mudah namun tidak seperti yang dikatakan. Bermulanya penghasilan tugasan, kami diberikan taklimat tugasan oleh Pensyarah penasihat kami Encik Mohammad Shamsudin, beliau menerangkan cara dan perkara yang perlu dipenuhi dalam menghasilkan tugasan ini.Selepas itu beliau menerangkan teknik untuk mengenalpasti teks serta rencana yang sesuai untuk dianalisis.Perkara tersebut dapat kami selesaikan dengan mencari bahan rujukan dan rencana di perpustakaan.Pada asalnya saya bercadang untuk mencari rencana yang berkaitan dengan agama yang dimana ia menggunakan kata pinjaman serta serapan agama dan Arab, namun saya bertukar untuk mencari artikel berkenaan perubatan dimana laras bahasa perubatan dan pinjaman bahasa Inggeris dapat dikenalpasti. Apa yang saya dapat pelajari daripada tugasan ini ialah, sememangnya Bahasa Melayu mempunyai sistem ejaan yang tersendiri serta ia bersifat arbitari.Namun penggunaan kata serapan dan pinjaman dalam bahasa Melayu menjadikan kosa kata bahasa Melayu itu luas serta dinamik. Jika kita lihat bentuk – bentuk perkataan yang
terhasil daripada kata
pinjaman ia agak berbeza konsepnya dari konsep sistem keselarasan vokal bahasa Melayu. Saya ada melakukan rujukan berkenaan kata Pinjaman Sanskrit ,agak terkejut seketika dimana perkataan “amal” merupakan kata pinjaman sanskrit begitu juga perkataan –perkataan lain.Sedikit sebanyak saya dapat
41
mengetahui bahawa Bahasa Melayu banyak menerima pinjaman dan serapan dari perkataan bahasa lain.
Kesimpulannya,Bahasa Melayu merupakan bahasa yang unik serta pelbagai.Hasil daripada perbincangan dan penyudahan hasil kerja,saya amat berterima kasih kepada pihak-pihak yang membantu dalam menyudahkan tugasan ini, terutamanya sekali, pensyarah pembimbing kami.Sekiranya hasil tugasan yang kami hasilkan ini tidak mencapai kehendak soalan, kami sedia menerima teguran. Sebarang kesulitan harap dimaafkan.
42
Bibilografi Rujukan Buku Abdullah Hassan & Ainon Mohd, 1998. Bahasa Melayu Kertas 1& 2, Penerbit Semai Bakti. Abdullah Hassan dan Ainon Mohd (1994). Panduan Ejaan Rumi, Kuala Lumpur : Asmah Hj. Omar, 1980. Nahu Melayu Mutakhir. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Goay Teck Chong, Choo Say Tee dan Zainuddin Ahmad, 2007. Longman Teks PRA-U STPM Bahasa Melayu Kertas 1, Selangor: Pearson Malaysia Sdn. Bhd. Ismail Dahaman, (2000). Pedoman Ejaan dan Sebutan Bahasa Melayu, Kuala Lumpur :Dewan Bahasa dan Pustaka. Nik Safiah Karim & Norliza Jamaluddin. 2002. Bahasa Melayu STPM (Kertas 2), Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd. Nik Safiah Karim & Wan Malini Ahmad, 2006. Teks Bahasa Melayu STPM, Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd. Nik Safiah Karim, Farid M. Onn, Hashim Hj. Musa dan Abdul Hamid Mahmood, 2006. Tatabahasa Dewan Edisi Baharu, Dewan Bahasa dan Pustaka Kuala Lumpur, Peter
Newmark,
Pendekatan
Penterjemahan,1999,Dewan
Bahasa
Pustaka,Kuala Lumpur. Kamus Dewan (edisi ketiga) Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka.
Rujukan Internet www.prpm.dbp.gov.my/ www.tutor.com.my
43
dan
LAMPIRAN
44