Mabuhay Issue No. 934

PPI Community Press Awards

•Best Edited Weekly 2003 & 2007 •Best in Photojournalism 1998, 2005 & 2008

Mabuhay LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

ISSN–1655-3853 • AUGUST 21 - 27, 2009 • VOL. 30, NO. 34 • 10 PAHINA • P10.00

a rt angel

printshop

Printing is our profession Service is our passion 67 P. Burgos St., Proj. 4, QC 1109, Philippines (0632) 912-4852 (0632) 912-5706

SI NINOY NAMAN Ni Michael Charleston B. Chua

Ang trapo na hero, ang hero na naging bayani

NOONG Agosto 5, 2009, hinatid ng 300,000 katao sa huling hantungan si Pangulong Corazon Aquino matapos ang limang araw ng matinding pagdadalamhati ng bayan. Ngunit maging ang itinuturing na Santa ng Demokrasya ay nagsabi na utang niya ang pagmamahal na ito sa biyaya ng kabayanihan ng kanyang kabiyak. Sa mga lumipas na araw, sa ating pag-alala kay Tita Cory, muli rin nating ginunita ang saysay sa atin ni Ninoy Aquino.  sundan sa pahina 6

HINDI KAILAN MAN MAG-IISA NAG-AMBAG sa kasaysayan ang Mabuhay nang ilathala sa sipi nito noong Linggo, Setyembre 4, 1983 ang libing ni Ninoy Aquino noong Agosto 31 kung kailan mahigit tatlong milyong katao ang nagbunyi at napasalamat sa kabayanihan ng pinaslang na senador at pangunahing kalaban ng Batas Militar ni Pangulong Marcos.

 Basahin ang ulat ni Socorro de Jesus sa pahina 5

Ninoy a journalist heart,t, says Cory at hear Cory BY JOHNNY C. NUÑEZ

MANILA — Former President Corazon “Cory” Aquino has

thanked the media for providing her martyred husband, former Sen. Benigno “Ninoy” Aquino Jr., an emotional anchor during his lonely days as a political prisoner under the Marcos dictatorship. She in particular cited the National Press Club (NPC) of the Philippines for institutionalizing public recognition of Ninoy Aquino as both a crusading journalist and a nationalist. Mrs. Aquino expressed her appreciation and thanks during the formal installation of Ninoy to the NPC Journalism Hall of Fame Wednesday afternoon, May 3. The simple rites were held at the Bulwagang Plaridel of the NPC Building in Intramuros, Manila.  continued on page 7

HALL OF FAME — Nagtapos sa pag-aalay ng bulaklak ang pagtatalaga kay Ninoy Aquino sa Hall of Fame ng National Press Club of the Philippines (NPC) noong Mayo 3, 2000. Ang pinaslang na dating senador ay naging isang reporter ng Manila Times. Katulong ni dating Pangulong Cory Aquino

sa pag-alay ng bulaklak sa harap ng larawan ng kanyang kabiyak sina (mula kaliwa) Antonio Antonio, NPC president, Wilma Yamson, NPC secretary; Satur Ocampo, NPC life member at tagapangulo ng hall of fame committee. Nasa kanan si DILG Secretary Alfredo S. Lim. — MABUHAY PHOTO

Mabuhay

2

AUGUST 21 - 27, 2009

LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

Babasahin sana ito ni Ninoy Salamat Ninoy! noong ika-21 ng Agosto 1983 EDITORYAL

BALIK-TANAW: Narito ang editoryal ng Mabuhay matapos ihatid ng mahigit tatlong milyong kababayan si Ninoy Aquino sa libingan noong Agosto 31, 1983. Una itong nailathala sa sipi ng Mabuhay noong Linggo,Setyembre 4, 1983. — Patnugot

KINATAWAN ni dating Senador Benigno S. Aquino Jr. sa kanyang pagbabalik sa lupang tinubuan ang larawan ng isang tunay na Pilipino, ang lahing mapagmahal sa kalayaan. Hindi niya inalintana ang mga pagbabanta sa kanyang buhay. Pinapanaig niya sa sarili ang pagnanasang makauwi sa Pilipinas upang makatulong sa pagkakaroon ng pambansang pagkakasundo na nakabatay sa katarungan at kalayaan. Ayon na rin sa kanya, kung wala nang magagawa para mailigtas ang kalagayan ng mga mamamayan ay uuwi pa rin siya upang dumamay sa kanyang mga kababayan. Kung talagang may papatay sa kanya, mas gusto na raw niyang mapatay sa sariling bayan kaysa sa Amerika. Ganoon kasidhi ang pagnanais niyang makauwi at ganoon katibay ang pananalig niya sa kanyang mga kababayan. Ngunit malupit ang karahasan na pumutol sa lahat niyang mga plano. Sa isang iglap ay ipinakita ni Ninoy sa buong mundo kung ano ang kahulugan ng pagiging Pilipino. Ang Pilipino’y hindi natatakot sa kamatayan kapag natataya ang simulaing kailangan niyang ipakipaglaban. Alam niya ang hangganan ng buhay ngunit para ano ang buhay kung hindi magagamit para sa bayan. Ang Pilipino’y marunong magpaunlad ng kabihasnan at nakakaunawa ng batas. Alam niyang ang mga suliranin ay dapat lutasin sa pakikipag-usap nang mapayapa at hindi sa pagdanak ng dugo. Ang Pilipino’y mapagpakumbaba ngunit hindi kailanman papayag paalipin. Hanggang sa dulo ng buhay ay hahangarin niyang makamit ang katarungan at kalayaan. Ang mga katangiang iyan ang ipinakita ni Ninoy sa kanyang pagbabalik at ang mga katangian ding iyan ang nakapagpamulat sa mga dayuhan kung anong uri ng lipi ang Pilipino. Binuwag ng katatagan ni Aquino ang kolonyal na paniniwalang sunud-sunuran tayo sa kung sino ang makapangyarihan. Inalis ng kanyang katalinuhan ang paniniwalang tayo’y mababangis na mangmang sa gitna ng gubat ng karalitaan. Ang kamatayan ni Ninoy ay nagsilbing pagsubok kung hanggang saan natin maipapakita ang payapang pagkakaisa. Bagamat maigting ang paligid sa unang araw ng pagkapaslang sa kanya, nanatili tayong payapa at dumako tayo sa mas malalim na pag-iisip. Milyun-milyon ang sumama sa kanyang libing ngunit naisagawa iyon ng buong paggalang at pagmamahal. Ang sangka-Pilipinuhan ay nasa pedestal ngayon na tinitingala ng daigdig, ng malalaking bansang dati ay ayaw kumilala sa atin bilang isang malayang lahi. Marangal ang pagkakilala nila ngayon sa mga Pilipino. At iyon ay dahil sa pagkataong ipinakita ni Benigno Servillano Aquino Jr. Sa isang pamanang iniwan mo, maraming salamat, Ninoy. Ngayon ay taas noo at pagmamalaki naming maihahayag sa mundo na kami, ang bawat isa sa amin, ay PILIPINO.

Mabuhay LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

Jose L. Pavia Publisher/Editor Perfecto V. Raymundo Associate Editor Anthony L. Pavia Managing Editor e-mail [email protected] PPI-KAF Community Press Awards

Best Edited Weekly 2003 + 2008 Best in Photojournalism 1998 + 2005

EDITORIAL Alfredo M. Roxas, Jose Romulo Q. Pavia, Jose Gerardo Q. Pavia, Joey N. Pavia , Jose Visitacion Q. Pavia, Carminia L. Pavia, Perfecto Raymundo Jr., Dino Balabo

ADVERTISING

http://mabuhaynews.com

AKO’Y kusang umuwi sa sariling bayan upang makiisa sa mga nagsisikap na maibalik, sa paraang mapayapa ang ating mga karapatan sa kalayaan. Hindi ko hanap ang pakikitunggali. Ako’y dumadalangin at nagpupunyagi upang magkaroon ng tunay na pagkakasunduang pambansa, batay sa katarungan. Ako’y nakahanda sa anumang mangyayari sa akin. Ako’y nagpasiyang umuwi sa kabila ng payo ng aking ina, ng aking tagapayong espirituwal, ng marami kong matalik na mga kaibigan at kapanalig sa pulitika. May sentensiyang bitay na naghihintay sa akin. Dalawang panibagong sakdal sa krimeng subersiyon na kapwa bitay rin ang maaaring ipataw na parusa ang iniharap laban sa akin mula noong ako’y umalis, tatlong taon ang nakaraan. Ang mga sakdal na ito’y pendiyente ngayon sa mga hukuman. Ako’y maaaring humiling ng political asylum sa Amerika; ngunit ako’y naniniwalang tungkulin ko — at tungkulin din ng

Kastigo

bawat Pilipino — na sumama sa pagdurusa ng ating mga kababayan, lalo sa panahon ng krisis. Hindi ako humiling kailanman sa kasalukuyang Pangasiwaan ng kahit anong kaluwagan … at walang ipinangako o ipinagkaloob sa akin. Ang aking pag-uwi ay sarili kong pagkukusa. Ang tangi kong ipinangangahas ay ang linis ng aking budhi at ang pananalig na, sa malao’t madali, ang katarungan ay magtatagumpay. Segun kay Gandhi, ang taospusong pagsasakripisyo ng mga walang kasalanan ang pinakamabisang tugon sa walang pakundangang pagmamalupit ng tao. Tatlong taon ang nakaraan, noong ako’y umalis para sa isang malubhang operasyong bypass sa puso, ako’y umasa’t dumadalanging nawa’y isauli na ang mga karapatan at kalayaan ng ating taongbayan; na humusay na sanang muli ang kanilang pamumuhay, at matigil na ang pagdanak ng dugo.  sundan sa pahina 7

BIENVENIDO A. RAMOS

Pagsilang at kamatayan SA 12 BUWANG bumubuo ng isang taon, natuklasan ko na sa buwan ng Agosto naganap ang maraming makasaysayang pangyayari, na may malaking kaugnayan sa pakikipaglaban ng mga Pilipino para sa kalayaan at demokrasya. Na umiikot sa siklo ng buhay—sa pagsilang at kamatayan. Agosto 1 sumakabilang buhay si naging Pangulong Corazon Cojuangco-Aquino, ang itinuturing na “icon” o ina ng demokrasya sa Pilipinas. Hanggang sa kanyang kamatayan, sa kabila ng karamdaman, patuloy na pinangalagaan at ipinangsangalang ni Tita Cory ang demokrasyang nabawi niya—matapos niyang pangunahan ang Edsa Revolution—ang unang payapang pagaalsa at pagpapamalas ng kapangyarihan ng taumbayan laban sa pamamahalang awtoritaryo. Agosto 19 naman isinilang si Pangulong Manuel Luis Quezon—ang masugid na lider na makabayan—na sa pamamagitan ng diplomasya at matatag na paninindigan ay napilit ang Kongresong Amerikano na gumawa ng batas na magkakaloob ng pagsasarili ng Pilipinas—

pagkaraan ng 10 taong pagsasanay na umugit ng sariling gobyerno ang mga Pilipino. Kay Quezon din natin utang ang pagsasabatas ng isang Wikang Pambansa na salig sa Tagalog. Si Quezon din ang unang nagbunsod ng katarungang panlipunan. Tulad ng kanyang asawa, Agosto rin (Agosto 21) namatay— o pataksil na pinatay—si Senador Ninoy Aquino. Ang pataksil na pagpatay kay Ninoy, na mahigpit na kalaban ng Batas Militar ni Pangulong Ferdinand E. Marcos, ang naging mitsa ng galit ng taumbayan na bombang sumabog sa Edsa (pagkaraan ng 3 taon), at nagpabagsak sa diktadurang Marcos. Agosto 26 naman isinilang (nang wala sa panahon) ang unang matagumpay na himagsikan sa Asia—na pinangunahan ng Katipunang itinatag nina Andres Bonifacio. Sa kabila ng babala ni Dr. Jose Rizal na hindi pa handa ang bayan upang armadong maghimagsik—hindi nagdalawang-isip sina Bonifacio na ibunsod ang rebolusyon—noong Agosto 26, 1896 sa Pugad-Lawin. Ang Agosto 30 naman ang araw ng Pagsilang ni Gat. Mar-

celo H. del Pilar, ang kinikilalang Ama ng Kilusang Propaganda sa Pilipinas, at itinuturing ding “Ama ng Peryodismong Pilipino.” Alam nina Rizal, Bonifacio, at iba pang magigiting, na si Marcelo H. del Pilar ang unang naghasik ng binhi ng paghihimagsik at paghingi ng mga pagbabago sa pamamahala ng mga Kastila sa Pilipinas. Higit kay Rizal, nakipaglaban si Del Pilar hindi lamang sa pamamagitan ng panulat—kundi sa pagsasalita , pagpapaliwanag sa iba-ibang pagtitipon ng mga tao—una sa Malolos at hanggang sa iba’tibang bayan ng Bulacan Ngayon, ang kalayaan at demokrasyang ipinaglaban nina Marcelo H. del Pilar, Andres Bonifacio, Benigno at Corazon Aquino, at iba pang bayani, ay tinatangkang sirain at ipagkanulo ng tiwaling mga lider—na sobra ang kasakiman sa yaman at kapangyarihan. “Hindi papanigan ng kasaysayan ang mga tiwaling lider na naluklok sa kapangyarihan,” sabi ni U.S. Pres. Barak Obama. Hindi kalabisang idagdag: hindi lamang o hindi sila papanigan, susumpain pa sila ng kasaysayan!

Jennifer T. Raymundo

PRODUCTION Jose Antonio Q. Pavia, Jose Ricardo Q. Pavia, Mark F. Mata, Maricel P. Dayag,

Promdi

DINO BALABO

PHOTOGRAPHY / ART Eden Uy, Allan Peñaredondo, Joseph Ryan S. Pavia

BUSINESS / ADMINISTRATION Loreto Q. Pavia, Marilyn L. Ramirez, Peñaflor Crystal, J. Victorina P. Vergara, Cecile S. Pavia, Luis Francisco, Domingo Ungria, Harold T. Raymundo,

CIRCULATION Robert T. Raymundo, Armando M. Arellano, Rhoderick T. Raymundo The Mabuhay is published weekly by the MABUHAY COMMUNICATIONS SERVICES — DTI Permit No. 00075266, March 6, 2006 to March 6, 2011, Malolos, Bulacan.

A proud member of PHILIPPINE PRESS INSTITUTE The Mabuhay is entered as Second Class Mail Matter at the San Fernando, Pampanga Post Office on April 30, 1987 under Permit No. 490; and as Third Class Mail Matter at the Manila Central Post Office under permit No. 1281-99NCR dated Nov. 15, 1999. ISSN 1655-3853

WEBSITE

BALIK-TANAW: “Habang nagpapalit ang mga bagay-bagay, higit silang nananatiling walang pagbabago.” May 26 taon na ang nakakalipas mula nang paslanging si dating Senador Benigno S. Aquino Jr. sa kanyang pagbabalik sa Pilipinas. Hindi makakaila na marami nang nagbago mula noon dala ng kanyang pagkamatay; ngunit hindi rin makakaila na aba pa rin ang kalagayan ng masang Pilipino na kanyang pinaghandugan ng buhay. Ang sumusunod ay halaw sa sipi ng Mabuhay noong Agosto 28, 1983. Teksto ito ng pahayag na dapat sana ay binigkas ni dating Senador Aquino sa harap ng mga sasalubong sa kanya sa paliparan na siya na rin ang nagsa–Pilipino mula sa orihinal na Ingles. Bukod sa maraming nilalaman ito na angkop sa ating kasalukuyang kalagayan, minabuti naming ilathala muli ito upang sariwain ang alaala ng mga nakakatanda at ipabatid sa mga nakakabata ang pamanang iniwan sa kanila ni Senador Aquino.

Principal Office: 626 San Pascual, Obando, Bulacan  294-8122

Subscription Rates (postage included): P520 for one year or 52 issues in Metro Manila; P750 outside Metro Manila. Advertising base rate is P100 per column centimeter for legal notices.

Now showing: De kuryenteng pulgas SARI-SARI ang mga palabas ang napapanood natin ngayon sa telebisyon at sinehan. Entertainment ang karaniwang hatid nito. Pero iilan ang mga palabas na humahamon sa ating kaisipan. Ito ‘yung tipo ng mga palabas na matagal mo nang tapos ay iniisip mo pa kung paano ginawa. Isa sa mapaghamong palabas o eksibisyon ay hatid ng Adventures in Discovery-Traveling Science Centrum (AID-TSC), isang mobile exhibition ng nakakatuwa at kakaibang Science Centrum ng Marikina. Ang AID-TSC ay matutungyahayan sa Yongden Science and Technology Compound sa kahabaan ng MacArthur Highway sa Barangay Tabang, Guiguinto Bulacan mula Agosto 24 hanggang Oktubre 3, sa pagtutulungan ng Philippine Foundation

for Science and Technology (PFST) at ng Dangal ng Bulacan Foundation (DBF). Natatandaan ba ninyo yung Sci-Fun Caravan Traveling Science Centrum noong nakaraang taon sa TESDA Compound sa Tabang, Guiguinto, na nagpakita ng mga sumasayaw na bulate at iba pang natatanging eksibisyon? Well, kapatid ng Adventures in Discovery (AID) and Sci-Fun Caravan. Kaya parehong kagulatgulat at kakaiba ang kanilang mga eksibisyon. Ilan sa halimbawa ng AID ay ang de-kuryenteng pulgas at naiiwang anino sa pader. Meron din silang nahahawakang kidlat? Hindi, ako nagbibiro. Totoo ang lahat ng iyan at makikita ninyo sa Yongden Science and Technology Compound sa kahabaan ng MacArthur Highway sa

Barangay Tabang, Guiguinto Bulacan mula Agosto 24. Tunay na nakatutuwa ang mga exhibit ng Sci-Fun Caravan noong nakaraang taon, kaya naman sa taong ito ay tiniyak ng PFST at ng DBF na maibalik sa Bulacan ang eksibisyon at muling matutunghayan ng mga kabataang Bulakenyo. Ito ay bukas para sa lahat, at maliit lamang ang presyo ng tiket. Ayon kay Science and Technology Undersecretary Fortunato Dela Peña na dating pangulo ng DBF, lubhang mahalaga para sa mga kabataan ang matunghayan at mapaglaruan ang iba’t-ibang exhibit ng Traveling Science Centrum upang mapukaw ang kanilang isipan sa mga nagagawa ng agham at teknolohiya.  sundan sa pahina 4

Mabuhay

AUGUST 21 - 27, 2009

3

LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

Depthnews

JUAN L. MERCADO

Regarding Henry

Lazarus at the gate IN the raw world of 7/24 journalism, a colleague dashes off a piece with hard-nosed panache that makes one mumble: “Wish I wrote that.” Three articles come to mind: Patricia Evangelista’s “Woes of Ms Marcos” is one. She documented, with professional thoroughness, hard evidence on still unaccounted for sleaze. This Inquirer column polished off the socalled “Marcos restoration”. The second is Philippine Center for Investigative Journalism’s series on the President and First Gentleman’s “Statement of Assets and Liabilities”. Ms Arroyo’s net worth ballooned from P6.7 million to P143.5 million between 1992 to 2008, PCIJ’s Malou Mangahas revealed ... President Arroyo’s portfolio bolted 41% even as the local stock index nosedived by 21%. The Palace shrugged off the Makati Business Club’s request for clarification. *** The third is Inquirer’s column “Circus Stories”. In it, Manuel Quezon III set a new standard for brevity when he demolished

Malacañang justification for the President burning P2.7 billion in foreign travels since 2003. Quezon used two sentences. “The President’s people justify her travels in producing press releases promising Foreign Direct Investments,” he wrote. “For 2008, Bangko Sentral reported actual FDIs were negative by $81 million; for 2009 to date, they are negative $102.9 million.” Period. End of Paragraph. End of Column. These examples help answer why Mrs. Arroyo twists in the wind over hefty restaurant bills racked up in her last US trip. At Le Cirque restaurant, the President’s entourage ran up a $20,000 tab, New York Post reported. Washington Post’s Reliable Sources blog added Bobby Van’s Steakhouse’s bill for $15,000. To tamp down the uproar, her spokesmen pledged to publish receipts. They never did. Why not? After all, no one claims the President’s watering hole preferences matched excesses of others. Whoever entertained Em-

Cebu Calling

peror Charles V for lunch had to serve 400 dishes. Chinese Dragon Empress Tz’u-his (1861-1908) had over 200 dishes paraded ... “No fool can be silent at a feast,” Greek legislator Solon concluded after Athenian excesses sapped reforms. And 2,600 years later, Mrs Arroyo is learning Solon’s lesson: her feasting barkadas leak like a sieve. “The President’s chatty congressional traveling companions pointed out there were other meals,” Quezon III revealed. “Rep. Hermilando Mandanas said there was dinner at Bouley’s … on Aug. 2; Rep. Amelita Villarosa referred to a meal at Wolfgang’s Steakhouse on Park Avenue.” Indeed, “a tame tongue is a rare bird.” To take the heat off the President, Reps Danilo Suarez (Quezon) and Ferdinand Martin Romualdez (Leyte) were named as hosts. “Greater love than this no man hath, than to lay down one’s credit card for a boss nailed off-base.” Suarez couldn’t get even size of entourage right. Romualdez  continued on page 9

FR. ROY CIMAGALA

Politics trapped A PRIEST-FRIEND told me the other day that since the beginning of this year, there have been already about 20 politically motivated killings in his province of origin. Even mayors and barangay captains have not been spared. This development has obviously made his province-mates, especially the clergy, concerned about their place. They are wondering what they can do to stop this ugly turn of events. At one point, the local clergy organized a rally that was supposed to be purely against violence. It was supposed to be nonpartisan. But as it turned out, one of the speakers, who obviously escaped proper screening, made a partisan tirade. Now, even the priests have death threats. We do not know how this situation will develop. It certainly is hoped that nothing that is feared would take place. But the whole predicament simply shows the lamentable state of politics our country is in. Together with election vio-

lence, there is such widespread incidence of poor governance and screaming corruption that we can rightly be called a banana republic with a serious case of meltdown in our political system. This is a challenge to the people. The kind of politics we have depends on how we make it to be. So far, we can say that our politics is trapped in some kind of time warp. It looks stuck in ice age. It’s not given room for its full play. And this is mainly because our politics has so far been pursued and developed quite independently of God’s laws. It seems to be considered as a “world only for men, God excluded.” At best, God is only given some lip service. So, a politics without God will sooner or later become inhuman, deteriorating into a dog-eat-dog exercise. No charity, no justice, no regard for common good. Just ambition and greed and their usual companions. Just sly maneuverings and not open and candid dealings. Instead of a politics centering

Forward to Basics

on issues and qualifications, we seem to have a politics of blind patronage. A great majority of the people are still in the dark ages as to their rights and duties with regard to politics. There’s widespread apathy among the citizenry, if not sheer incompetence in dealing with political issues. The educational component is still lagging far behind what can be considered as ideal. Even the basic “Politics for dummies” has not reached far enough. Political discussions have been more emotional than rational, crudely shallow, shortranged and narrow-visioned. They are very vulnerable to clever manipulations of the rich, powerful and strong. Many people do not know how to form opinions and make their opinions heard by our leaders. There’s no adequate structure to improve the situation. The current media culture is unreliable. Even the educated ones could hardly rise above shameful selfinterest. So they end up merely  continued on page 7

FR. FRANCIS B. ONGKINGCO

‘Anima, Animae, Animal’ “Rob, where’s your elder brother?” Lily, who barely managed to escape the delightful trap of cookbooks in the bookstore, was a bit concerned when she realized she had lost track of her older son. It wasn’t long before her younger boy scurried back and said, “I found him mama!” “Thanks so much, Rob,” she said. “Where did you find him?” “Oh, he’s there readin’ them Japanese comics,” he said. “When are we going home?” “In a short while, honey,” as she calmed down she couldn’t resist pulling out another cookbook on making homemade pasta. “Now go and tell Ron that he’d better be done in five minutes,” she told Rob. “Yes, mommy,” the boy disappeared behind the forest of shelves.

After a few minutes, Lily realized that five minutes have past. She was just about to turn around to look for her sons when Rob returned with a very inquisitive expression on his face. “Mom, what does mature mean?” “Where did you read that, honey?” she took one last note of cookbook’s price and reluctantly returned it to the shelf. “On the comic that Ron was reading,” he replied. *** Lily, like many parents, may not be too aware about the harmful effects that these types of comic books pose for her kids. If pornography in both print and media ‘physically’ vulgarize the sacredness of the human body and of the sexual act, some anime and manga comic books create the same effect but through a medium that has an unlimited

capability of distorting and exaggerating mental images. These can in turn foment a vicious sexual fantasy addiction in one’s imagination and memory. Manga and anime, however, are a genre of drawings and animated films that boast of a rich and inspiring world filled with many valuable ideas and personalities addressing or protesting against many of the socio-cultural travails plaguing our present times (i.e. war, family, greed, violence, etc.). Their story lines and characters are so varied that they easily cater to almost every age group. Japanese animation or anime –that is the Japanese way of saying the word animation– flourished after the Second World War and later gradually spread worldwide. Anime is the colorful addi continued on page 7

HENRYLITO D. TACIO

Laughter is good for health SEPARATED from his travel group in the Sahara Desert, a tourist begged a passing nomad for water. “Sorry,” said the tribesman. “I have no water, but I do have a selection of lovely ties for sale.” “You must be crazy,” the tourist replied. Close to death from thirst, he saw another nomad. “Water!” he gasped. “Give me some water.” “I have no water,” came the reply, “only these handsome ties that I’d be glad to see you.” The tourist stumbled on until, to his astonishment, he saw a magnificent hotel far in the distance. Crawling at last into the lobby, he croaked, “Please give me water.” “I’m sorry, sir,” the doorman said. “We don’t let anyone in without a tie.” If you haven’t laughed at that one, then something is wrong with you. “The inability to laugh is a measure of your adjustment to an environment,” observes Dr. Jacob Levine, American clinical professor of psychology. “The inability to respond positively to situations that would make normal people laugh – indicates trouble.” “That a man can laugh shows that he has a sense of proportion; what makes us laugh is the perception of some incongruity, of something misproportioned or grotesque. It is a sign of our sanity; and also of our solidarity,” John Gifford once commented. Laughter, they say, is a reflex. In other words, it is automatic and involuntary. You cannot order yourself to smile or laugh. Artificial expressions look silly. These reactions must be spontaneous, produced by the coordination of 15 facial muscles in an unchangeable pattern, accompanied by altered breathing. Laughter is a lot more complex than more familiar reflexes like

knee jerks and pupil contractions. These simple motor reflexes, experts claim, do not require the intervention of higher mental processes. A flame burns your hand. The message flashes to the spinal cord. But it does not go up to the brain because that would take some time; it is “processed” in the cord, sent back to the muscles of the hand. In a split second, the hand is jerked away from the flame. “There are three things which are real: God, human folly, and laughter,” Aubrey Menen said. “Since the first two pass our comprehension, we must do what we can with the third.” To which Abraham Lincoln agreed. “I laugh,” the American president said, “because I must not cry.” Scientists have been studying the effect of laughter on human beings and have found, among other things, that laughter has a profound and instantaneous effect on virtually every important organ in the human body. “Laughter is the tonic, the relief, and surcease for pain,” Hollywood actor Charlie Chaplin pointed out. Laughter is partly chemical. When you laugh, you stimulate your endocrine system, including the pituitary gland. Laughing itself prompts you to secrete hormones that rouse you to high frequency alertness. These hormones, called catecholamines, include epinephrine, norepinephrine, and dopamine. “Laughter is one of the best stress relievers in our society,” says Dr. Anne Williams, a prominent American psychologist. “It eliminates tension, which can definitely upset body function and mental functions. It clears the mind by releasing stress and tension.” She continues, “It is hard to feel annoyed and resentful when  continued on page 7

Fair & Square IKE SEÑERES

Computer for barangay I AM completely overwhelmed by the warm response of online Filipinos to the advocacy of soliciting old computers for distribution to the 42,000 barangay units all over the country. Ms. Elsa Bayani, one of the advocacy leaders says that it is my project, but in all humility I would rather say that I am just a writer, I wrote about it, but it was the people who embraced the idea and who took it as their own. As it is now, the advocacy is taking off on its own steam, and I am now the one trying to keep up with it. Having managed many other computerization projects before, I have made it my own responsibility to see to it that as this advocacy moves forward, there will always be a good balance between the magic troika of computerization which is the combination of manpower, infrastructure and content (MIC). Looking back into my previous experiences, I have concluded that in the final analysis, computerization is really just the means to an end, because the real end should be modernization. When I say modernization, I mean the modernization of the means of delivering public services, and not the modernization of the hardware and software that are needed to deliver these services.

Could we possibly solicit, reformat and deliver computers to all the 42,000 barangay units nationwide? I say yes, and that is not even the problem because I know that we could deliver more than one unit to each barangay. The problem, or the challenge I should say is to build the content that would populate these computer systems, knowing already that the manpower component is already “spoken for” so to speak What kind of content should go into a barangay database? To answer this question, I want to share with you an idea that we discussed in my TV show today. Why not build a database of the local labor force, so that local employers would be able to recruit workers and employees from within their own local host communities? This would also be good for their bottom line, because it would save them on recruitment costs. How about a database of local cooperatives and enterprises? This will also enable the local companies to source products and services from their own local host communities. This will be good for both the companies and the communities. The former would not just save on procurement costs; they will also help the lo continued on page 9

Mabuhay

4

AUGUST 21 - 27, 2009

LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

Kakampi mo ang Batas

Kumikislot ang kugon NI RAMON L. BOBIS

Parangal kay Ninoy Aquino Kumikislot ang kugon kung walang bituin Hindi mapakali ang paniki sa dilim, Umuunat ang dayami sa bulong ng hangin, Pumipintig ang batong-buhay sa buhangin. Kumikislot ang kugon sa mahabang taglamig Lalo’t may mata ngunit walang bibig. Kung may bibig nama’y wala namang tinig Mabuti pa ang tainga at natutong makinig. Kumikislot ang kugon sa paanan ng bundok Damulag na damulag, nakararamdam ng pagod. Bakit ang uwak ay ayaw nang sumunod? At tumutulin ang susong uugod-ugod? Kumikislot ang kugon sa tilamsik ng ulan Walang luha sa libing ng aliping mamamahay, Numinipis ang tetano sa hinahasang punyal, Kumakapal ang pulang hantik sa kawayanan. Kumikislot ang kugon sa parang at gulod Gustong patigilin ang daigdig sa pag-inog. Gising nga ang makahiya sa bukana ng ilog Bukas-makalawa ay muli itong matutulog. — Mabuhay, Agosto 28, 1983

Buhay Pinoy MANDY CENTENO

Seminar sa katarungang pambarangay (1) May isang seminar aking nadaluhan Takdang pasimula’y ikawalo lamang Alas nueve medya aking natagpuan Ang mga kalahok ay nasa kapihan Ang seminar/workshop ay ginanap ito Sa Illuminada Resort may Retreat House dito. Barangay Bungahan, Malolos sakop nito Ika-disinueve/beinte, buwan ng Agosto. Akala ko noon ito ay “break time” na Dating ko sa “venue” tamang-tama pala ‘Di gano’ng nagtagal pumasok na sila Mga kasama ko’y nagpatala muna. Mga “participants” sa likod umahan Sa harap ng blackboard bakanteng upuan Kasama kong tatlo do’n kami nalagay ‘Di ko pa nagawa kahit na nga minsan. Tanging panalangin una sa programa Dasal-awit ito sa iskrin binasa Ang Pambansang Awit kasunod na pala Sa kaliwang dibdib kamay nilagay na. Sa mga kalahok ang nagpakilala Engr. Anselmo A. Ortiz, Jr. pala OIC-CLGOO katungkulan niya Sa workshop na ito, ang punong abala. Ang seminar/workshop niliwanag dito DILG Prov’l. Direc. Dr. Lourdes V. Pandico Tungkol sa Barangay Human Rights Program: Accessing Justice Through a Gender-Responsive Barangay Justice System (hingal) ang titulo. Itong unang paksa “video presentation” Ang GAD/Gender Issues ni MLGOO R. Rillon Ma. Resa Pangilinan ang kasama noon Masaya ang lahat sa topic na iyon. Ang kasunod nito’y: “ice breaker” daw naman Babae/lalake tayo sa upuan Tapos pinasulat mga katangian Maganda at pangit doon naglabasan. Ipinaliwanag itong isa’t isa May nagtatawanan banat sa kanila Iba’y nangingiti kapagka maganda Mga katangiang huwaran talaga. “Video presentation” pinakita naman Sa pagiging martir ilaw ng tahanan Ang lalaking tamad nakaupo lamang At nang managinip ay kabaligtaran. “The Impassible Dream” Ang pamagat nito At nangagpahayag iba’t-ibang tao Kung ang magulang daw huwarang totoo Mga anak, apo sila ang idolo. Kung puno’y uliran maganda ang bunga Tulad ng “impocom” ng pinuno nila Ito’y DILG layuning talaga Ang katahimikan mapalaganap pa. Itong unang paksa ay pinasimulan Iba’t-ibang batas sa kababaihan Maging mga bata ay pangalagaan “Gender Issues” itong mahalagang tunay

ATTY. BATAS MAURICIO

Pagkuha ng green card sa America TANONG: Magandang hapon po Atty. Batas tanong ko lang po sa inyo, ang papa ko po ay 11 years na pong TNT sa U.S.A. Papaano po ba siya mag-aapply ng green card doon meron po siyang stable job doon at nagbabayad din po siya ng tax doon, paano po ang gagawin niya? maraming salamat po Atty.

kakamali sa unang pangalan, middle name o family name ng isang mamamayang Pilipino o ng sinumang ipinanganak dito ay maaari nang iwasto o baguhin sa pamamagitan ng pagsusumite na lamang ng isang sinumpaang salaysay sa Local Civil Registrar kung saan narehistro ang birth certificate na may pagkakamali. Sa sinumpaang salaysay na isusumite ng nagnanais magbago o magwasto ng maling spelling sa birth certificate, ilalagay doon ang kahilingang mabago o maiwasto ang nasabing maling spelling. Hindi na kailangan ang kaso sa husgado idulog ang ganitong kaso. Kaya lamang, mayroon ding babayarang filing fee, at publication fee (kasi, kailangang ipa-diyaryo ito), ang nagnanais magpabago o magpawasto ng kanyang birth certificate. Hindi nagbibigay ng suporta sa anak TANONG: Dear Attorneys, magandang hapon po sa inyo! Pangalawang beses na po ang e-mail kong ito sa inyo at patuloy ko pong aasahan at hihintayin ang inyong sagot sa nauna kong e-mail. Akin pong tinitingnan sa inyong archive kung may sagot na sa e-mail ko at binabasa ko rin po ang mga tanong ng ibang lumiham roon at ang sagot galing sa inyo. Malaki pong dagdag kaalaman sa isang tulad ko ang inyong mga opinyon. Itinuturing ko na mas maigi ang magbasa na lamang ng mga sagot ninyo dahil sa samo’t sari ang mga paksang natututuhan sa maiksing panahon kaysa sa magbasa ako ng isang buong libro tungkol sa isang uri lang ng batas. Sa ngayon ay may hihilingin po sana ako sa inyo, at yon ay kung pupuwede po akong makahingi ng sample ng isang demand letter para sa suporta sa pamilya (asawa at mga anak, legal po ang kasal). Kung pupuwede po ay pakisend na lang po sa e-mail address ko. Gagamitin ko po sanang guide sa paggawa ng demand letter para ipatanggap sa bayaw ko sang-ayon na rin po sa legal na kaparaanang gaya ng ipinapayo ninyo sa mga sumulat na sa inyo na may ganitong sitwasyon. Di po alam ng kapatid ko ang address ng bayaw ko. Pinupuntahan lang po ang dalawa niyang anak na nag-aaral sa elementarya sa eskuwela nila kung umaga at bibigyan ng baong limang piso. Meron pa siyang dalawa pang anak na hindi pa nag-aaral. Malayo pong masabi na tamang sustento ang ibinibigay niya. Maski na siya ay sinabihan nang gampanan niya ang kanyang responsibilidad sa mga bata ay wala pa ring ginagawa. Kung sakali po ba na ipatanggap sa kanya ang demand letter sa eskuwelahan at ayaw niyang pirmahan na ito nga ay natanggap niya, maaari po ba siyang pilitin na pirmahan ito bilang patunay na natanggap nga niya ang demand letter? Kung hindi po, pupuwede po ba na papirmahin na lang ang isa o dalawang witness bilang patunay na nakita nila na natanggap ang demand letter? Kung pagkatapos po ng ibinibigay na panahon upang

—[email protected]

Sagot: Maraming salamat din po sa inyong e-mail sa amin. Batay po sa mga impormasyong nakukuha natin sa U.S. Embassy dito sa Pilipinas, ang pagkakaroon ng green card ng isang Pilipino sa Amerika ay kailangang dumaan sa isang proseso na itinatakda ng U.S. government. Kailangang magsumite ng aplikasyon ang isang nagnanais makakuha ng green card, o katibayan na ang isang banyaga sa Amerika ay nabigyan na ng isang immigrant status o estado bilang isang naninirahan ng ayon sa batas sa U.S. Kaya lamang, masyadong mahigpit ang mga kondisyones na ipinatutupad ng Amerika ukol dito. Ilan sa mga kondisyones na ito ay ang pagkakaroon ng mahusay na record ng taong nagnanais maging immigrant, wala itong mga kasong kriminal, at makakapagbigay ito ng magandang halimbawa sa U.S. Medyo masalimuot, o tedious sa salitang Ingles, ang pagkuha ng green card, kaya kailangang ihanda na ninyo lahat ang mga kakailanganing dokumento. Maaari din kayong kumuha ng abogado sa Estados Unidos upang tulungan kayo sa pagkuha ng green card. Marami namang immigration lawyers ang maaaring tumulong sa inyo, bagamat medyo mahal nga lamang ang bayad sa kanila. Pagkakamali sa spelling sa first name, middle name o last name TANONG: Binabati po kayo na sana ay pagpalain po kayo ng Panginoon dahil sa napakabuti ninyong programang serbisyo publiko. Ang katanungan ko po ay tungkol sa apelyido ng aking asawa. Ang surname na ginamit sa mga personal documents nya ay Luzviminda (with letter “Z”) dahil yon ang alam niya na nakarehistro sa Mandaluyong City na kung saan doon siya ipinanganak. Pero nagulat siya noong last week lang nang kukuha siya ng birth certificate sa NSO, ang nakasulat sa Birth Certificate nya ay Lusviminda (with letter “S”). Ano po ba ang dapat niyang gawin. Mahal ba ang babayaran kung may legal process na gagawin? Umaasa po ako sa iyong kasagutan. Mabuhay po kayo at maraming salamat po. —([email protected]).

Sagot: Maraming salamat din po sa e-mail na ito, at mabuhay din po kayo. Sana ay pagpalain din kayo ng Diyos, dahil naman sa magagandang panalangin ninyo para sa amin. Sa ilalim ng Republic Act 9048, ang Clerical Error Law, at batay sa mga alituntuning inilabas na ng National Statistics Office (NSO), ang mga hindi sinasadya at maliliit na pag○

○

○

○

○

○

○

○

○

Promdi

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

Sinabi ni Dela Pena na kasalukuyan, karaniwan sa mga kabataang Pilipino ay taga-gamit o user lamang ng mga imbensyong hatid ng makabagong agham at teknolohiya katulad ng mga cellular phone, computer at I-pod. Simple ang pananaw ni Dela Peña. Sinabi niya na kung hangad natin ay higit na kaunlaran, hindi tayo dapat maging user lamang, dapat matutunan din natin paggawa ng mga bagong imbensyon. Isa sa mga paraan upang magkainteres ang mga tao, partikular na ang kabataan sa agham at teknolohiya ay ang pagpapakita sa kanila ng mga imbensyon katulad ng traveling science centrum kung saan ay matututunan ang mga pangunahing prinsipyo ng agham at teknolohiya. Ito ang pangunahing dahilan kung bakit sa ikalawang sunod na taon ay pinilit ni Dela Peña at ng DBF na maibalik sa Bulacan ang travelling science centrum. Para sa kanya, ang pagtuklas ng mga panibagong imbensyon ay nagmumula sa pagmamasid na hatid ay

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

gampanan ng bayaw ko ang tungkulin niya sa pamilya niya ay wala pa rin siyang ginagawa, pupuwede po bang magamit sa kanya ang citizen’s arrest dahil sa nilalabag niya ang Anti-child Abuse Law, maski di pa naisasampa ang kasong ito sa kanya upang di na siya mabigyan ng pagkakataong makapagtago? Wala po bang magiging problema dito ang magpapatupad ng citizen’s arrest kung sakali? Di lang po kasi maganda na habang pinapabayaan niya at salat ang pamilya niya ay nariyan lang siya at walang ginagawa at tila iniisip na walang puwedeng magawa sa kanya kaya maigi pang pagdusahan na lang niya ito, kung di pa rin siya magbabago, sang ayon sa itinatakda ng batas. Maraming salamat pong muli! Lubos na gumagalang, Don-don N. Acong. — ([email protected]).

Sagot: Don-don N. Acong, maraming salamat sa iyong panibagong email sa amin. Sa aking pagkakatanda, nasagot ko na ang iyong unang e-mail sa amin. Anyway, naririto po ang aming mga pananaw sa inyong mga bagong tanong: sa sample ng demand letter para sa suporta, ganito ang pupuwedeng ninyong isulat: “Mr. (o Mrs.) _______(pangalan ng magulang na ayaw magbigay ng suporta): Sa ilalim ng Family Code, ikaw bilang magulang ay may obligasyong magbigay ng suporta sa iyong mga anak, menor de edad man o hindi. Para sa iyong mga menor de edad na anak na hindi mo sinusuportahan, maaari kang makulong sapagkat ang hindi pagbibigay ng suporta sa mga bata ay paglabag sa kanilang karapatan sa ilalim ng Family Code at ng Republic Act 7610, ang Anti-Child Abuse Law. Dahil diyan, aking hinihingi ang iyong pagbibigay ng suporta sa iyong mga anak na sina ___________(ilagay dito ang pangalan at edad ng mga bata), umpisa ngayong buwan na ito, sa loob ng limang araw, matapos mong matanggap ang sulat na ito. Ang halaga ng suporta ay humigit kumulang sa P________(ilagay dito ang halaga), at kailangang ibigay mo din ito sa mga susunod na buwan, sa loob ng unang limang araw ng bawat buwan. Kung hindi ka tutupad sa iyong tungkuling magbigay ng suporta, sasampahan ka namin ng kasong sibil at kriminal.” Sa isyu ng kung papaano ipatatanggap sa magulang na ito ang sulat sapagkat hindi natin alam ang kanyang tirahan o iba pang address, maaari natin itong ipatanggap sa kanya kahit saan man ninyo siya makita, kasama na dito ang paaralan. Sa kabilang dako, hindi natin siya maaaring pilitin na tanggapin ang sulat, o kung tatanggapin man niya ito, hindi natin siya maaaring piliting pirmahan ang sulat upang maipakitang natanggap na niya ito. Kung ayaw niyang tanggapin ang sulat, magiging sapat na na iwanan sa harap niya ang sulat, sa harap ng mga testigo. Kung tinanggap niya ang sulat pero ayaw  sundan sa pahina 7 ○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

 from page 3

pagkakaroon ng interes dahil sa nahahamon ang kanilang kakayahan. Kaugnay nito, nais kong hamunin ang bawat isa na tuklasin kung paano nagawa ang de kuryenteng pulgas, kung paano naiiwan ang anino sa pader at kung paano nagagawang hawakan ang kidlat. Dayuhin po natin ang Yongden Science and Technology Compound sa bayan ng Guiguinto, Bulacan at tunghayan ang mga nakatutuwang exhibit ng Adventures in DiscoveryTraveling Science Centrum (AIDTSC). Ooops, huwag kalimutan na isama ang inyong mga anak, pamangkin, kapitbahay at mga kaibigan. Malay ninyo, baka sila naman ang makatuklas kung paano gumawa ng digital garapata, o kaya’y invisible cellphone. Imagine, yung cellphone, dati ay text at tawag lang ang nagagawa, ngayon ay may camera, radio, video, TV pa. Kailan kaya maiimbento yung pangarap kong cellphone na may washer at dryer, para kahit saan ay puwede maglaba ang tulad kong busy?

Narito ang isa pang kagulat-gulat. Nakakita na ba kayo ng higanteng ensaymada, na may lapad na 40 talampakan? Hindi pa kayo nakakita ng ganoong kalaking ensaymada? Well, hindi kayo nag-iisa, dahil hindi pa rin ako nakakita. Pero huwag kayong mag-alala, malapit na nating makita ang giant ensaymada na iyan, dahil sa darating na Singkaban Fiesta ay pangungunahan ng Kapitolyo ang paggawa ng giant esanyamada. Matatandaan na noong nakaraang taon ay “looooonggest pastillas” ang ginawa ng kapitolyo at isinali pa sa Guiness Book of World Records? Hindi na nga lang nakapasa. Pero sa taong ito giant ensaymada naman. Kaya lang baka makatulad noong nakaraang taon na nag-agawan sa pagkain ng pastillas, kaya yung Singkaban Fiesta ay naging “Sunggaban Festival.” Harinawa ay matutunan ng Kapitolyo ang gagawing pagpapakain sa higanteng ensaymada para din na maulit ang “Sunggaban Festival.”

AUGUST 21 - 27, 2009

Mabuhay

5

LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

’Di kailan man mag-iisa si Ninoy NI SOCORRO DE JESUS BALIK-TANAW: Sa paggunita ng ika-26 na anibersaryo ng kamatayan ni Senador Benigno S. Aquino Jr. ay muli naming inilalathala ang artikulong sinulat ni Socorro de Jesus na pinamagatang “Hindi kailan man mag-iisa si Ninoy” na unang inilathala ng Mabuhay noong Setyembre 4, 1983. — Patnugot NGAYON lamang nangyari sa Pilipinas na ang isang prusisyon ng libing ay tumagal nang sampung oras bago sumapit sa libingan. Ngayon lamang din naipon ang mahigit sa tatlong milyong mamamayan upang maki-paglibing sa isang kababayang noong nabubuhay pa ay maaaring ni hindi nila nakita nang personal. At sa kabila ng pagkakatipon ng gayong karaming tao, wala ano mang gulong naganap, sa halip ay payapang natapos ang paglalakbay sa may 30 kilometrong distansiya. Ang karahasang naging sanhi ng pagkakatipon ay tinugon ng kapayapaan at paggalang para sa taong dinakila nila nang araw na yaon. Ang natatanging pangyayaring ito sa kasaysayan ng ating bansa ay naganap noong Agosto 31, 1983 nang ilibing si dating Senador Benigno S. Aquino, Jr. sampung araw matapos siyang barilin at patayin sa Manila International Airport. Sinikap ni Aquino na makabalik siya sa Pilipinas pagkatapos ng tatlong taong pananatili sa Estados Unidos dahil sa isinasagawang operasyon sa kanyang puso. Sinunod niya ang sariling kagustuhan sa kabila ng mga babala ng pamahalaan na ipagpaliban muna niya ang kanyang paguwi dahil maraming nagtatangka sa kanyang buhay. Nagtagumpay nga siyang muling makatuntong sa sariling bayan ngunit mas nauna niyang nasalubong ang isang malagim na kamatayan kaya hindi niya nasilayan ang libu-libong kababayang buong pananabik na naghihintay sa kanya sa labas ng paliparan. Gumimbal sa buong bansa, at maging sa buong daigdig, ang pagkakapatay sa kanya ng nag-iisang assassin na kagyat ding pinagbabaril ng mga tauhan ng Aviation Security Command. Napakaraming tao ang pumunta sa kanilang tahanan noong siya ay naka-burol. Higit na marami ang sumama nang ilipat siya sa simbahan ng Sto. Domingo upang muling iburol at pagmisahan. Sa loob ng kung ilang araw ay hindi umikli ang pila ng mga nagnanais makasilip sa kanyang labi upang mag-ukol ng huling dalangin at paggalang. Nang “iuwi” siya sa Tarlac noong Agosto 27, buong pagkakaisang sumalubong at nagluksa ang kanyang mga kanayon. Ang mga kababaihan na marahil ay nakasaksi sa kanyang pagkabata ay malayang umiyak pagkakita sa kanyang bangkay. Tulad ng nasaksihan sa Sto. Domingo, pinilahan ng mga tao ang pagtingin sa kanyang bangkay na nakasuot pa ng damit na kanyang kinamatayan. Sa pagluwas sa Kamaynilaan bilang paghahanda sa libing, sa MacArthur Highway idinaan ang punerarya dahil na rin sa kahilingan ng mga taumbayan. Nangapal sa tao ang lahat ng lansangang daraanan at matiyagang naghintay ang mga ito mula pa lamang noong umagang ibalita na daraan doon ang grupo nina Aquino. Gabi na nang sumapit muli sa Sto. Domingo ang bangkay. Maraming tao mula sa lalawigan ang nakipaghatid upang sumama na rin sa libing. Sa mga unibersidad ay naghanda ang mga estudyante ng kanila-kanilang alay sa dating Senador. Gumawa sila ng mga plakard at streamer na may mga nakasulat na “Ninoy hindi ka nag-iisa,” “Ninoy mahal ka namin,” “Justice for Ninoy,” at marami pang iba. Ang mga lansangan, sasakyan, mga punong kahoy at mga pader ay may mga poster ng larawan ng masayang Ninoy noong siya ay nabubuhay pa. Kasama ng mga poster ang mga lasong dilaw na simbolo ng pagsalubong sa isang kinikilalang lider. Ang masayang kulay ng pagsalubong ay nalambungan ng mga lasong itim bilang tanda ng pagluluksa. At noong umaga ng Agosto 31, payapang dumagsa ang mga tao sa simbahan ng Sto. Domingo upang dumalo sa huling misa at mga pagbabasbas sa bangkay ni Aquino. Madilim-dilim pa ay puno na ang bakuran ng simbahan. Nakahanda na rin ang lahat ng gagamitin para sa paglilibing. Ang bangkay ay binihisan nang maayos upang mailibing nang may dignidad, ayon sa tagapagsalita ng pamilya. Ibig din daw itago ng pamilya ang damit na kinamatayan ni Ninoy bilang alaala. Nagsimula nang mas maaga nang limang minuto ang misa na pinangunahan

ANG pagbalik ni Ninoy Aquino ay ibinalita ng Mabuhay sa araw mismo ng kanyang pagdating noong Agosto 21, 1983. ni Jaime Cardinal Sin kasama ang mga Obispo mula sa iba’t-ibang lugar ng bansa. Nagbigay ng pambungad na pananalita sa naturang misa ang bunsong anak ng dating Senador na si Kris na nagsabing ayon na rin sa kanyang ama, siya ang manang-mana sa yumao dahil gusto niyang naliligiran ng maraming tao. Gusto rin daw ng kanyang ama ang lakas at tatag ng loob niya. Sa huli ay pinasalamatan niya ang dating Senador sa lahat ng maliligayang araw nila sa kanyang piling at naniniwala ang dalagita na patuloy pa rin silang aalagaan ni dating Senador kahit ito’y sumakabilangbuhay na. Ang mga pagbasa ng sulat sa ebanghelyo ay ginampanan ng magkapatid na Benigno III (Noynoy) at Maria Elena (Bolsie). Pagkatapos ng ebanghelyo ay si Cardinal Sin naman ang nagbigay ng homilya. Sa kanyang buong pagsasalita ay tinukoy niya si Ninoy bilang isang kaibigan. Nagbigay siya ng pagpapahalaga sa pagnanasa ni Ninoy na makauwi sa sariling bayan. Sinabi niya na ang damdamin ni Ninoy ay mababakas sa lahat ng Pilipino na masidhi ang pagnanais manatili sa sariling bayan. Ayon pa kay Cardinal Sin, ang ginawa ni Ninoy ang pinakamataas na sakripisyong maaaring ialay ng isang tao sa kanyang mga kababayan. Nagpakita siya ng tapang sa harap ng opresyon o paninikil. At iyon ay ginawa niya para lamang bigyan ng diin ang pagkakasundo ng mga mamamayan sa buong bansa nang hindi na maganap ang madugong rebolusyon. Hiniling ni Cardinal Sin ang pagkakaisa ng sambayanan tungo sa pambansang pagkakasundo na siyang maging bunga ng sakripisyo ni Aquino sapagkat siya (Aquino) ay nagbalik na ang tanging sandata ay malinis na konsiyensiya at matibay na pananalig sa Diyos at sa mamamayang Pilipino. Naging dramatiko ang pag-aalay na ginampanan ng mga miyembro ng pamilya ni dating Senador. Ipinaliwanag ni Fr. Sonny Ramirez ang kahulugan ng bawat alay. Ang kandila, aniya, ay simbolo ng pagha-hanap ng katotohanan at liwanag sa naganap na trahedya sa buhay ni Aquino. Ang mga bulaklak ay nagpapakita ng generosity o pagbubukas-palad at puso para sa kapuwa. Ang seboryum na naglalaman ng ostiya at ang alak at tubig ay mga simbolo ng dakilang sakripisyo. Ang libro ng dating Senador ay alay ng katalinuhan samantalang ang kanyang mga liham ay simbolo ng pagka-indibidwal at ng mga pirapirasong pangarap. Sa huli ay inialay ang bangkay ng dating Senador. Siya ay lubusang inihabilin sa mga kamay ng Panginoon. Sa pagtatapos ng misa ay nagsalita si Cory Cojuangco Aquino maybahay ni Ninoy. Pinasalamatan niya ang lahat ng nakiramay sa kanila lalung-lalo na ang mga mamamayang nagpakita ng pagmamahal kay Ninoy. Malungkot ngunit buo ang tinig ni Cory. Larawan siya ng katatagan na ayon na rin sa kanya ay siyang inaasahan ni Ninoy sa kanilang mag-iina. Sinabi rin niya na ang kamatayan ni Ninoy ay hindi nauwi sa wala. “Minahal ni Ninoy ang kanyang mga kababayang Pilipino, at ngayon ay inaalayan naman siya ng pagmamahal,” pagtatapos ni Cory.

Kinalingguhan, Agosto 28, iniulat naman ng Mabuhay ang pagluluksa ng bansa’t mundo sa pagpaslang sa dating senador.

Matindi na ang sikat ng araw nang ilabas ang kabaong sa simbahan. Ito ay inilagay sa isang platapormang napapalamutian ng mga dilaw na crysanthemum at sampaguita na nakapatong sa isang trak na kulay dilaw upang mamasid ng mga mamamayan. Daan-daang libong mamamayan ang nakaabang mula pa lamang sa bakuran ng Sto. Domingo. Naging napakabagal ang pag-usad ng prusisyon dahil sa mga sumasalubong na taong nag-mula pa sa iba’t-ibang probinsiya. Halos hindi mahulugang karayom ang mga tao na may kani-kaniyang paraan ng pagbibigay ng huling respeto at pagpuri sa yumaong kababayan. Marami ang nangakasuot ng kamisetang may larawan ni Ninoy. Hindi maitatatwang kasabay ng pagluluksa ay mayroon ding mga nakinabang sa pagnenegosyo ng mga alaala ni Ninoy. Bukod sa mga kamiseta, maraming poster at litrato ni Ninoy ang hayagang itininda sa harap ng Sto. Domingo. Pati ang mga babasahin at pahayagan na naglala-man ng mga balita tungkol kay Ninoy ay naging mabiling tulad ng “sa malamig” sa mga bangketa. Maaasahan lamang na sa gayong pagkakatipon ng mga tao, isang pangangailangan at pagkakakitaan ang mga inumin, sigarilyo at kukutin. Gayunman, marami ang boluntaryong nagsagawa ng mga pag-aalay. Maraming estudyante ang lumiban sa kanilang mga klase upang mangasiwa sa mahusay na daloy ng prusisyon. Ang mga kababaihang mag-aaral ang nangasiwa naman sa pagpapalamuti ng mga lansangan at pamimigay ng mga lasong dilaw at itim sa mga sumama sa libing. Paulit-ulit na mababasa sa mga plakard ang “Hindi ka nag-iisa Ninoy.” Bawat grupo ng mga mag-aaral o pulutong ng delegasyon buhat sa probinsiya ay may nakawagayway na streamer. Lumahok din sa mga maituturing na pampamilya ngunit may lawak na pampamayanang pagluluksa ang mga tauhan ng pulisya at taga-pamayapa. Sa pagkakataong ito ay hindi sila nagdala ng kanilang mga baril maliban sa batutang nakasuksok sa kanilang mga baywang. Noong araw na iyon ng Miyerkules ay ganap na itinaguyod ang diwa ng pagsasakripisyo ni Ninoy — kapayapaan at pagkakaisa. Nang dumaan sa tapat ng University of Santo Tomas ang prusisyon, isang grupo ang nagsaboy ng mga barya sa karo ni Ninoy. Ang gayong kaugalian ay mula sa tradisyon ng mga Tsino na dumadalangin ng mabuting kapalaran para sa isang “aalis.” Nasa Lerma (malapit sa F.E.U.) ang prusisyon nang bumuhos ang ulan. Sa kabila nito, hindi rin nagsialis ang mga mamamayan na humanda na sa maghapong pagsasakripisyo upang ma-ki-ta ang labi ng kanilang itinuturing na “bayaning” kababayan. Noon naman ay maliksing tinakpan ng plastik ang kabaong ni Ninoy na nababalutan ng bandila ng Pilipinas upang hindi mabasa. Ang ibang nangag-aabang sa kalsada ay may mga radyong transistor at mino-monitor nila sa Radio Veritas — ang tanging istas-yong nag-live coverage sa libing— kung saan na ang prusisyon.

Kasabay ng pag-ulan ay kumidlat. Tumama iyon sa isang puno sa gawing Luneta na may mga taong nag-aabang sa pagdaan ng trak na kinalululanan ni Aquino. Sa naturang insidente ay nasawi si Crisanto Caguicia, 27, ng Talipapa, Novaliches. May anim na iba pang nasugatan na madaliang isinugod sa Ospital ng Maynila. Ang mga tindera sa Quiapo ay naghawak ng walong kalapating puti. Tinalian nila iyon ng dilaw na laso sa kaliwang paa at itim naman sa kanan. Nang “matapat si Ninoy” sa Quiapo, pinalipad nila ang mga kalapati. Hapon na nang magdaan sa Luneta ang prusisyon. Isang helikopter ang nag-paikutikot sa tapat ng pulutong at nagsaboy ito ng mga dilaw na polyetos. Nang makarating na ito sa bandang Roxas Boulevard ay higit na maraming dilaw na papel na ang tila ulang nanggaling sa gusali ng isang tanggapang pampamahalaan. Kasabay ng pinag-putol-putol na papel — dilaw na pahina ng direktoryo ng telepono at mga tissue paper — ay samasamang inihagis ng mga empleyado ang ribbon ng maki-nilya na hawak nila ang isang dulo. Nagtila mga banderitas na itim ang naturang ribbon ng makinilya. Sa pagliko sa Quirino Avenue, naroon ang tatlong kolehiyala , sina Belen Ruiz, Corazon Martinez at Bb. Balboa na may mga nakahandang dilaw na lobo na may nakatitik na “Ninoy mahal ka namin.” Pinawalan nila ang lobo pagtapat ng bangkay sa kanilang kinatatayuan. Lahat sa sasakyang kasama sa prusisyon ng libing ay pinapasok sa South Superhighway nang libre. Lalong maraming tao ang nag-abang sa Sucat hanggang gate sa libingan bagamat kalat na ang dilim at lumalalim na ang gabi. Hindi inaasahan ng marami, ngunit may mga kapatid na Muslim tayong sumama sa paglilibing. May dala rin silang banner na humihingi ng katarungan para kay Ninoy. Nagpalakpakan ang mga tao nang sa kabila ng kadiliman at mga ilaw lamang ng kotse ang tuma-tanglaw sa daan ay makita nila ang isang kapalapating puti na may taling dilaw na laso. Bigla ang pamamanglaw ng kapaligiran nang pumasok na sa Manila Memorial Park ang karo ni Ninoy. Nahinto ang palakpakan at nangakatungo ang mga tao. Lahat sila ay may nakasinding kandila sa kamay samantalang bukas ang flood lights ng mga nakaparada. Nahinto ang pag-awit ng mga makabayang awitin at ng “Impossible Dream” na si-yang paboritong kanta ng Ninoy. Tahimik na binabasbasan ng naroong pari ang simpleng nitso at kabaong ni Ninoy. Tahimik ding nakamasid sina Cory, ang kanyang mga anak at si Doña Aurora, ina ni Ninoy. Nangakamasid silang pilit na pinipigil ang pag-iyak. Nagpakatatag sila na maisaloob na lamang pamimighati. Hindi nila pinabaunan ng pait ang “pagla-lakbay” ni Ninoy. Nagsimula na lamang magsilisan ang mga tao nang matapos na ang sepulterero sa pagsesemento ng nitso. Mabituin ang gabi pagkatapos ng ulan. Sa payapang libingan, hindi kailanman mag-iisa si Ninoy sa lupang kanyang sinilangan at kanyang minahal.

Mabuhay

6

AUGUST 21 - 27, 2009

LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

Si Ninoy naman: Ang trapo na hero, ang hero na naging bayani  mula sa pahina 1 “This struggle can only mean victory for all of us. It would mean victory because we are different from those that we oppose. Those that we oppose are happy with the material wealth, but for how long?” — Ninoy Aquino Agosto 21, 1983, ika-1:15 ng hapon: Naging martir si Ninoy. Dalawampu’t anim na taon matapos ang matadhanang hapon na iyon, hindi pa rin natutukoy ang salarin, at marahil, hindi na matutukoy. Bagama’t mahalaga na malaman kung sino ang utak ng tinatawag na “Krimen ng Siglo,” Naniniwala akong mas dapat sagutin ang mas mahalagang tanong na maaaring makuha ang sagot batay sa kasaysayan—Bakit may saysay pa rin siya? Bakit nararapat lamang gunitain ang kanyang pagkamartir? Maling sabihin na ang landas patungong EDSA ay nagsimula sa tarmac noong hapon na iyon tulad ng isinusulat ng marami. Tunay na matapos ang pagpaslang sa kanya, maraming bahagi ng mga nasa gitnang uri at iba pang sektor ang nagsimulang sumali na sa mga pagkilos na nagpabilis sa pagbagsak ng rehimeng Marcos. Ngunit tulad ng binanggit sa akin ni Prop. Dante Ambrosio, ang pakikibaka laban sa diktadura ay nagpatuloy maging sa kalagitnaan at kalakasan ng kapangyarihan ng Batas Militar ng mga aktibista, estudyante, mga alagad ng sining, at mga relihiyoso. Sa katunayan, kung sasabihin na nagsimula lamang ang pakikibaka noong Agosto 21, 1983, isinasawalang bahala na natin ang pakikibaka mismo ni Ninoy Aquino sa piitan sa loob ng pitong taon at pitong buwan na, ayon sa deskripsyon ni Ninoy, hindi niya natatanaw ang buwan at mga bituin sa kalangitan. Isisilang ako limang buwan matapos siyang mapaslang. Hindi ko siya nakilala bilang gobernador ng aming lalawigan, maging bilang senador ng ating republika. Bagama’t binanggit sa akin ng aking mga magulang na habang ako ay pinagbubuntis ng aking ina, nakita nilang dumaan ang karo ng mga labi ni Ninoy sa Monumento galing ng Tarlac. Lumaki ako sa panahon ng Kapangyarihang Bayan (People Power), at sa ika-10 taon ng kanyang kamatayan, tatawid ako mula sa Tarlac First Baptist Church School patungo sa Aklatang Panlalawigan upang sulyapan ang isang lumang kopya ng aklat ni Alfonso Policarpio — Ninoy: The Willing Martyr upang maghanap ng bayani. Sa aking paghahanap, naging estudyante ako ng kasaysayan at isinulat pa ang aking pinakahuling papel sa B.A. ukol kay Ninoy. Sa aking paghahanap kay Ninoy, natagpuan ko na bagama’t sa kanyang pagkamatay siya ay naging martir, ang kanyang buong buhay ay proseso tungo sa kabayanihan. Ayon sa historyador na si Zeus A. Salazar, may kaibahan ang Kanluraning konsepto ng “hero” na isang hindi pangkaraniwang nilalang at may preokupasyon sa sariling persona, sa pananaw ng ating bayan sa bayani na “isang nagkukusang makipagtulungan nang walang anumang bayad sa mga gawaing pangkomunidad… nakapaloob sa kanyang sariling grupo at nakatuon lamang at tanging sa pagpapaibayo ng interes ng grupo.” Idinagdag ni Salazar na sa Pilipinong konsepto ng bayani, “mas pinahahalagahan ang pagpapakita ng kababaang-loob at ang pagiging katulad lamang ng ibang kasama.” Tulad ng mga “hero” sa Mitolohiyang Griyego, at maging sa ating mga kathang-isip na bayani sa ating mga epiko, si Ninoy ay ekstra-ordinaryo, superhero, at hindi perpekto. Si Benigno Simeon Aquino, Jr. (hindi Benigno Servillano Aqui-

SI Sen. Ninoy Aquino, ang Dakilang Tarlakin, kasama ang kanyang mga kabalen sa harap ng kapitolyo ng Tarlac. — Dick Baldovino no, Jr. na tulad ng sinasaad ng isang malaganap na aklat coffeetable na sinipi ng maraming batis mula sa internet) ay isinilang noong 27 Nobyembre 1932. Kahanga-hanga at mabilis ang naging takbo ng kanyang buhay—isang enfant terrible— pinakabatang reporter sa Digmaan sa Korea sa edad na 17, at bilang reporter ng Manila Times, napasuko ang pinuno ng mga rebeldeng Huk na si Supremo Luis Taruc sa edad na 22; pinakabatang nahalal na alkalde ng Concepcion, Tarlac sa edad na 22, si Ninoy ang pinakabatang nahalal na Bise Gobernador ng Lalawigan ng Tarlac sa edad na 27; pinakabatang Gobernador ng nasabing lalawigan sa edad na 29; at pinakabatang senador ng Republika ng Pilipinas sa edad na 35. Ang panahon ng kanyang pagtakbo para sa Senado ay panahon ng pandaigdigang pakikibaka para sa pagbabago mula sa mga kabataan. Ang kanyang slogan ay YEH—Youth, Experience, Hope, para sa “Yeah Yeah Yeah” ng Beatles. Bagama’t sumasang-ayon ang lahat sa Tarlac na si Ninoy ay isang magaling at matalinong tao na nagbigay ng maraming ginhawa sa kanyang mga kabalen, hindi sila laging nagtitiwala sa kanyang mga hangarin. Ang henyong ito sa pulitika ay isang tradisyunal na pulitiko—trapo. Sa ilang mga tala ng mga manunulat at kakilala, siya ay maituturing na “rabble rouser”, mayroon siyang pribadong hukbo, naging balimbing sa pulitika, nagpakilig ng mga kababaihan, arogante at ambisyoso. Ginamit niya ang kanyang matamis na dila upang maisulong ang kanyang karerang pultikal. Ang hero na naging bayani Nang ipatupad ni Pangulong Ferdinand E. Marcos ang Batas Militar, ang kanyang frat brod na si Ninoy ang kanyang pinakaunang pinaaresto noong gabi ng Setyembre 22, 1972. Si Ninoy ang kanyang numero unong kritiko, at ang pangunahing “susunod na pangulo.” Subalit tulad ni Mahatma Gandhi at Nelson Mandela, dinalisay si Ninoy na tulad ng diamante ng piitan. Noong 12 Marso 1973, nilipad si Ninoy at Sen. Jose Diokno mula Fort Bonifacio patungong Fort Magsaysay sa Laur, Nueva Ecija, na nakapiring at nakaposas. Sa loob ng mahigit isang buwan, walang nakaaalam kung sila ay buhay pa o patay na. Dinala siya sa isang maliit na kwarto, tinanggal sa kanya pati ang kanyang relo, singsing sa kasal at ang kanyang antipara, na nagdulot sa kanya ng matitinding sakit ng ulo. Ayon kay

Tita Cory, ito ang pinakalugmok na bahagi ng buhay ni Ninoy. Nais ng rehimen na masiraan siya ng loob. Ngunit matapos ang matinding paghahanap sa kanyang sarili, nahanap niya ang Panginoon. Minsan kanyang sinabi, “In the depths of my desolation I discovered my faith and my God. And it was only then that I realized I’m nothing. I realized that all the pomp, the glory of the senate were a funeral, that wealth, that clothing, keeping up with the Joneses was not of this world, really. And having discovered that, I have lost my appetite for power.” Nagkaroon siya ng pagbabago ng puso. Mula noon, ang husay niya sa pananalita ay ginamit niya upang makibaka para sa katarungan para sa kanyang mga kababayan. Nagpakita siya ng dakilang katapangan sa paglilitis sa kanya ng hukumang military. “Some people suggest that I beg for mercy. But this I cannot in conscience do. I would rather die on my feet with honor than live on bended knees in shame…. In all humility, I say it is a rare privilege to share with the motherland her bondage, her anguish, her every pain and suffering.” Nais niyang ipakita, tulad ng karakter na Pilosopo Tasio ni Gat José Rizal, na hindi lahat ay natutulog sa dilim ng gabi. At noong Abril 6, 1978, ang mga mamamayan ng Kamaynilaan ay nagpadama na hindi siya nag-iisa sa pamamagitan ng isang “noise barrage.” Marami siyang pagkakataon na piliin ang kalayaan mula sa piitan kung papayag siya na itigil ang pakikibaka laban sa diktadura, ngunit isa siya sa pinakamatagal na naging detenidong pulitikal noong Batas Militar. At dahil sinamahan niya ang bayan sa paghihirap at pakikibaka, ang hero na si Ninoy ay naging isang bayani. Nang pinahintulutan si Ninoy na tumungo sa Estados Unidos upang magpagamot ng kanyang sakit sa puso, naglibot siya upang ipalaganap sa mga Pinoy ang “nonviolent resistance.” Itinuro niya sa atin na ang paggamit ng dahas ay magbibigay lang ng dahilan sa rehimen na gumamit din ng dahas; na dapat maniwala tayo na si Kristo ay nasa kaibuturan ng puso ng bawat tao, na ang Anak ng Diyos ay maaaring lumabas kay Marcos upang itaguyod ang “genuine national reconciliation founded on justice;” naniwala siya na “the Filipino is worth dying for…. Because he is the nation’s greatest resource.” Ayon sa kanya, “While it’s true Mr. Marcos…that after eight years in prison I have lost appetite for office. I’m no longer seek-

ing the presidency of this land… But believe me…when I tell you that while I have vowed never to enter the political arena again, I shall dedicate the last drop of my blood to the restoration of freedom and the dismantlement of your Martial Law!” At iyon nga ang kanyang ginawa. Sa pagnanais niya na muling samahan ang mga mamamayan sa kanilang pagdurusa at gumawa ng paraan para dito, inangkin siya ng bayan at tinanggap nila ang pagkabayani niya. Sampung araw matapos siyang mapaslang, dalawang milyon ang lumabas upang makipaglibing, at dalawang taon ang nakalipas, dalawang milyon ang muling sumama sa kanyang kabayanihan at mapayapang pinatalsik ang diktadura bilang pagpupugay sa kanyang mga sakripisyo. Ang kadalisayan ng kanyang hangarin para sa bayan ay kanyang pinatunayan na tulad ng sinasabi ng kanyang paboritong awitin na “Impossible Dream,” “…willing to march into hell for a heavenly cause.” At sinamahan siya sa martsang ito ng sambayanan. May saysay pa matapos 26 taon Noong nasa ika-5 baitang ako, nakipag-away ako sa isang kaklase ko nang sabihin niyang walang naging silbi ang Kapangyarihang Bayan sa EDSA, na nasayang lang ang mga sakripisyo ni Ninoy. Hindi pa rin nagbabago ang aking pananaw. Ang EDSA 1986 ang isa sa pinakadakilang tagpo ng ating pagka-Pilipino, nang ang lahat ng maganda sa atin ay lumabas sa loob ng apat na araw noong Pebrero 1986—pananampalataya, pakikipagkapwa, pakikisama, pagiging masiyahin, bayanihan, pagiging mapayapa, pagiging malikhain, at iba pa. Isa pang mahalagang naidulot ng Kapangyarihang Bayan ay ang pagkakaroon ko nang kalayaan na matalakay ang kahit anong nais ko sa aking klase nang walang takot, o maisulat ang akdang ito nang walang panunupil. Ang mga iyon pa lamang ay nararapat nang ipagdiwang. Subalit, ang malungkot na katotohanan ay hindi pa rin naisasakatuparan ang mga pagasa at pangako ng EDSA dahil nagpalit lamang ng mga tauhan ang pamahalaan, ngunit walang pagwawaksi sa mga masasamang gawi at pagbabago ng puso. Hindi madalian ang himagsikan. Hindi pa ito tapos. At maraming aral ang mapupulot sa halimbawa at buhay ni Ninoy. Sa mundong pulitikal na ginagalawan ng mga trapo, ipinakita ni Ninoy na maaaring magbago

ang mga ito. At kung sila ay magbabago, makikita ito ng tao at gagantimpalaan sila ng pagmamahal ng mga ito. Lagi niyang sinasabi na hindi na siya papasok sa pulitika muli. Kung nabuhay kaya siya, nakatulong kaya siya sa pagpapayo at pagtatanod sa pamahalaan? Mayroon talaga siyang plano para sa Pilipinas na nakabatay sa Christian Democratic Socialism. At ayon sa manunulat na si Frankie Sionil José, binanggit sa kanya ni Ninoy na nais talaga niyang ipatupad ang isang tunay na repormang pang-agraryo. Ngunit hindi tayo maaaring mabuhay sa panghihinayang. Ang maaari nating gawin ay ipagpatuloy ang laban na sinimulan ni Ninoy. Sa aking paghahanap kay Ninoy, natuklasan ko ang mga pananalita at mga sulatin na iniwan niya sa atin upang basahin. Ako ay nabuhayan ng loob dahil siya mismo ay naniniwala sa kanyang hiraya/tanaw at pananampalataya sa mga Pilipino. Tila sinasabi niya sa akin na naniniwala siya sa aking mga kakayahan, na ako ay “worth dying for.” Kung nabuhay siya, siguro patuloy rin siyang magkakamali, tulad ng iba pang mga pinuno na nabuhay matapos ang diktadura. Ngunit tao tayo, ang mahalaga ay malampasan ang mga pagkukulang na ito sa pamamagitan ng pag-aalay ng ating buhay sa isang hangarin na mas dakila kaysa sa ating sarili. Ayon nga sa Kartilya ng Katipunan noong Himagsikang 1896, “Ang kabuhayang hindi ginugugol sa isang malaki at banal na kadahilanan ay kahoy na walang lilim, kundi man damong makamandag.” Para sa akin, iyon ang tunay na katapangan ng loob at pagkatao! Sa bansang nasa krisis at bansang nakalugmok, si Ninoy ay naging tanglaw ng pag-asa sapagkat siya mismo ay may pagasa sa kanyang kalooban. Minsan nang sinabi ni José Rizal na ang kabataang Pilipino ang pag-asa ni Inang Bayan. Ngayon, higit kailanman, hindi dapat mawalan ng pag-asa ang kabataan. Hindi dapat makalimutan ng kabataan na naging dakila ang buhay ni Ninoy sapagkat ginawa niya ang lahat ng makakaya. At sa pagiging pinakamagaling na siya, nakapag-ambag siya sa kasaysayan ng ating bansa. Inspirasyon siya upang tayo ay magsumikap na maging kakaiba, maging bayani, para sa bayan. At mas mainam, baguhin at lumikha rin ng kasaysayan. At magsisimula ang lahat ng ito sa pagbabago ng ating mga kalooban at puso.

Mabuhay

AUGUST 21 - 27, 2009

7

LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

Babasahin sana ito ni Ninoy noong Agosto 21, 1983 ng bagay. Ang ating bayan ay masyado nang nakasadlak sa ligalig. Sinasalanta ang mamamayang Pilipino ng mga problemang pangkabuhayan, panlipunan at pampulitika. Ang mga problemang ito ay maaaring lutasin kung tayo’y magkakaisa. Ngunit, magkakaisa lang tayo kung ang ating mga karapatan at kalayaan noong bago nag Setyembre 21, 1972 ay lubusang isasauli. Ang mamamayang Pilipino ay hindi humuhiling ng higit at hindi rin papayag na tumanggap ng kulang, sa mga karapatan at kalayaang garantisado ng ating 1935 Constitution, ang pinakabanal na pamana ng mga nagtatag ng ating republika. Oo, ang Pilipino ay matiisin, ngunit may hanggahan ang kanyang pag-

 mula sa pahina 2 Ngunit, imbes na tayo’y umabante, tayo’y umatras. Ang patayan ay naragdagan, ang kabuhayan ng bansa ay lalong sumama; ang paglabag sa mga karapatan ng tao ay lalong lumulubha. Noong panahon ng martial law, dinidinig ng Korte Suprema ang mga petisyon sa Habeas Corpus. Lubhang tumbalik ang nangyari pagkaraang inalis umano ang martial law. Ipinasya ng Korte Suprema, noong nakaraang Abril, na hindi na ito tatanggap ng petisyon para Habeas Corpus ng mga taong ditinido sa bisa ng Presidential Commitment Order (PCO), na sumasaklaw sa lahat ng tinaguriang “national security cases” … at, sa ilalim ng kasalukuyang katayuan, saklaw niya ang halos lahat

titiis. Mag-hihintay ba tayo hanggang sa malagot ang kanyang pasensiya? Ang laganap na pagaaklas ay lumulubha. Nanganganib na mauwi ito sa madugong himagsikan. Nabubuksan ang isip ng parami nang paraming kabataang Pilipino sa katotohanang ang kalayaan ay hindi ipinagkakaloob, kundi pinamumuhunan ng pawis at dugo. Kailangan pa bang maulit ang pagbububo ng dugo, tulad noong nakaraang pagtubos ng ating kalayaan… o baka naman maaari tayong maupo, bilang magkakapatid, o pagusapan ang ating mga pagkakahidwa sa pamamagitan ng katuwiran at pagtatapatan? Malimit kong naiisip na maaaring naayos na sana ang maraming tunggalian kung ang magkabilang panig ay nagsiwalat lang ng

kani-kanilang nilalayon. Upang maiwasan ang di pagkakaunawaan, ilalahad ko ang aking mga paninindigan at layunin: 1. Anim na taon ang nakaraan, ako’y sinentensiyahang mabitay ng Military Tribunal na hindi ko kinilala kailan mang may hurisdiksiyon sa akin. Panahon nang pasiyahan ng Pangasiwaan ang isyung ito. Ipag-utos ang pagbitay sa akin o ako’y palayain. Ako’y sinentensiyahan sa bintang na ako’y lider komunista. Ako’y hindi komunista; hindi naging komunista, at hindi kailan man magiging komunista. 2. Maaaring matamo ang pambansang pagkakasundo, ngunit sa ilalim ng katarungan, saklaw ang katarungan para sa ating mga kapatid na Muslim at Ifugao. Puwera ang pakikipag-ugnayan sa diktador. Puwera ang anumang uri

Ninoy a journalist at heart, says Cory tion 27A-2000 approved last April 6. The resolution, read during the rites by Pavia, Mabuhay publisher and former Philippines News Agency general manager, cited the reasons why Ninoy Aquino merited elevation to the Journalism Hall of Fame. Foremost of these reasons, the resolution said, is Ninoy’s deep faith in the Filipino exemplified by his now famous quote: “The Filipino is worth dying for.” The resolution also cited how the young and enterprising Times man almost single-handedly persuaded and convinced Supremo Luis Taruc to surrender to the government in May 1954, paving the return of peace in Cen-

 continued from page 1 In attendance aside from NPC officers and members led by their president, Antonio Antonio of the Manila Bulletin , were three of the five Aquino children, Interior and Local Government Secretary Alfredo Lim, UNESCO Commissioner Jose David Lapus, former Press Undersecretary Didi Sytangco and Satur Ocampo, who, like Ninoy, was a reporter of the premartial law Manila Times. Ocampo chairs the NPC Hall of Fqame Committee. The members are veteran newsmen Jose Buhain and Jose Pavia. Ninoy Aquino’s elevation to the NPC Hall of Fame was in accordance with NPC Board Resolu○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

Forward to Basics

○

○

○

○

○

○

○

tral Luzon. The resolution further cited the journalistturned-politician for having given honor to the country and earning plaudits for the media profession “when he covered for the Manila Times at the tender age of 17 the Korean War which erupted in June 1950, and which was highlighted by his interview of the late Korean strongman Syngman Rhee.” The citation noted that Ninoy “never gave up his democratic ideals and deep love of country as shown by his obstinate and almost stubborn decision to return home” on that fateful day, August 21, 1983, which led to his martyrdom. In her brief response, ○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

Kakampi mo ang Batas  mula sa pahina 4

○

niyang pumirma na tinanggap nga niya ito, sapat na tinanggap niya ito at patutunayan na lamang ang pagtanggap na ito sa pamamagitan ng mga testigo, kasama na ang nagpatanggap ng sulat. Sa isyu ng kung pupuwede bang ipaaresto, sa pamamagitan ng citizen’s arrest, ang isang magulang na ayaw magbigay ng suporta, lumilitaw na hindi pupuwedeng basta-basta ipaaresto ang nasabing magulang. Kailangang demandahin muna siya at, kung maisasampa ang kaso sa hukuman, ang hukuman ang siyang maglalabas ng warrant of arrest laban sa kanya. Paglabas ng warrant,

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

— This article was first published in the Mabuhay on May 7, 2000

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

Blind Men Examining an Elephant’, was a man who drew in his lifetime some 40,000 sketches (manga). Most of them focused on the human figure, while others represented animals, birds, flowers and insects, etc. In his mid-sixties he produced, due to popular demand, prints called shunga or erotica. These depicted both men and women with oversized members indulging in nearly impossible sexual positions. But Hokusai was really never proud of these prints that he never signed any of them with any of his many pseudo-names (Source: Paul Johnson, Creators, p. 112). His experience reveals how there exists in the artist’s sensibilities and talents the innate desire to respect the person and what is most intimate in him. Present-day anime and manga, however, that deal with erotic or violent topics only distort the true image of God in man that resides in his anima or soul. Heavy exposure to vicious portrayals of sex through anime or manga characters, –often with intentionally exaggerated body parts, i.e. breast and sexual organs– drug and stretch the reader’s imagination to fantasize about sex beyond its natural limits and sensations. This eventually empties one’s soul of personality and integrity when it gives way to the animal in man. Today adult anime and manga comics are beginning to flood many of our bookstores. Parents have to be the first to take steps to clearly and positively teach their children that such novels explicit in sex and violence, although some may consider them artistic, may not be the best things to indulge their time in. It may even be helpful to show them that indulgence in such graphic novels, more than being a waste of precious time and contributing an unsettling sensation in their imagination, is not as productive and fruitful as reading a classical novel that enriches their imagination, vocabulary, ideals and knowledge that have forged men and women who have contributed to the perennial progress and development of humanity.

 continued from page 3 tion to the more traditional manga or print comics that are often drawn in black-and-white. Manga, which stands for ‘random sketches’ or ‘whimsical pictures’ has been around long before anime came to light. It dates back to the 18th century seen in the works of famous Japanese artists such as Santô Kyôden’s picturebook (1798) and Aikawa Minwa’s “Manga hyakujo” (1814) and the celebrated Hokusai manga (1830s). Perhaps, Japanese anime had more international following than manga with the success of films like Akira (1988) by Katsuhiro Ôtomo, and Castle in the Sky (1986), Princess Mononoke (1997), Spirited Away (2001) by Hayao Miyazaki, and the television series Cowboy Bebop (1998) by Shinichirô Watanabe. In the U.S. alone, anime films were worth 4.35 billion dollars between the 80s to the 90s. Manga, however, is catching up. In 2007 alone it amounted to a 3.7 billion dollar industry. So how are they supposed to be harmful to our kids besides eating into study and household chore time? Naturally, we’re referring to the category of anime and manga with graphic representations of erotic-pornographic sex (i.e. ranging from partial nudity, explicit sex and rape scenes) and violence (i.e. that may have been best portrayed in cinematic productions like the Kill Bill series). It may surprise some readers that in Japan, one’s indulgence in such material is not seen as something gravely immoral. Japanese seem to widely accept it as one more cultural facet which the young have to expose themselves and gradually mature from. This apparent “cultural consensus”, however, does not justify something objectively against man’s physical and spiritual dignity. Not all Japanese artists, however, consider such sensual representations to be dignified. One such example is Hokusai Katsushika (1760-1849). He is famous for graphic representations called the ‘Giant Wave’ and ‘The ○

○

former President Aquino urged Filipino journalists to help keep press freedom and Philippine democracy strong. Mrs. Aquino said that her husband was a journalist at heart and had always been proud to be a member of the press. She recalled how she lost her visiting privilege early during Ninoy’s incarceration because Ninoy did manage to get an article he had written published in the Bangkok Post. The article criticizing President Marcos and his martial law regime saw the dictator ordering Ninoy’s transfer to the military stockade at Fort Magsaysay in Laur, Nueva Ecija.

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

doon pa lamang siya pupuwedeng arestuhin.

***

PAALALA: Panoorin po si Atty. Batas Mauricio sa worldwide TV sa Internet, sa YouTube, metacafe at iGoogle, at pakinggan siya sa kanyang mga programa sa radyo: DZRB RADYO NG BAYAN 738 khz. Sa Luzon, Lunes hanggang Biyernes, ika-5:30 ng umaga (at sa www.pbs.gov.ph); DZRM RADYO MAGASIN, 1278 Khz. sa Luzon, Lunes hanggang Biyernes, ika-6:45 ng umaga (at sa www.pbs.gov.ph); DYKA 801 khz. sa San Jose, Antique (at sa www.wowantique.com, o www.kiniray-a.com), Lunes hanggang Biyenes, ika-10:00 ng umaga; at DYMS Aksiyon Radyo sa Catbalogan City, Samar (at sa www.samarnews.com), Lunes hanggang Biyernes, ika-11:00 ng umaga.

ng diktadura. 3. Sa isang himagsikan, walang sinumang tunay na mananalo. Ang lahat ay biktima. Hindi tayo kailangang maguho upang magtayo. 4. Ang subersiyon ay bunga ng dahilang ekonomiko, sosyal, at politikal, kaya’t hindi maaaring lutasin iyon sa pamamagitan ng solusyong militar. Ang lunas ay hindi dagdag na pagmamalupit kundi dagdag na katarungan sa pamumudmod ng kayamanan, dagdag na demokrasya, at dagdag na kalayaan; at 5. Upang umunlad na muli ang kabuhayang pambansa, ang manggagawa ay dapat bigyan ng makatarungan at karampatang bahagi para sa kanyang pagod; at, sa mga may-ari at tagapamahala, dapat naman ibalik ang pag-asa embes na alinlangan at ○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

desperasyon. Sa isang mahabang pasilyo ng Harvard University ay nakaukit sa pader na bato ang mga salita ni Archibald Macleish: “Paanong ipagtatanggol ang kalayaan? Sa pamamagitan ng sandata kapag ito’y sinalakay ng sandata, sa pamamagitan ng katotohanan kapag ito’y sinalakay ng kasinungalingan; sa pamamagitan ng paniniwala sa demokrasya kapag ito’y sinalakay ng dogma ng diktadura. At lagi, bilang panghuling sandigan, sa pamamagitan ng determinasyon at pananalig.” Ako’y nagbalik sa ating bayan, na ang aking hinaharap ay madilim na kinabukasan. Ang tangi kong taglay ay determinasyon at pananalig — pananalig sa ating taong bayan at pananalig sa Diyos. ○

○

○

○

○

○

○

Regarding Henry

○

○

○

○

○

○

○

○

 from page 3

you are laughing. After you’ve had a genuinely good laugh, you have a feeling of well being, of personal satisfaction, of contentment, of happiness. If you want to feel happy more often, try laughing more often.” Laugh – it’s good for your health! Six years ago, Japanese researchers announced that a little laughter around the dinner table might help people with Type 2 diabetes. Subjects in the study had less of a spike in post-meal blood sugar levels after watching a Japanese comedy show than when they listened to a monotonous lecture. Keeping blood sugar levels in check is key to staving off diabetesrelated complications such as kidney failure and blindness. Those who want to shed some extra weights may find ally in laughter. Getting the giggle does burn some calories and the more you laugh, the more you burn, according to experts at Vanderbilt University. They recruited 45 pairs of friends to watch comedy video clips. The volunteers viewed the scenes in a room equipped with a device that measures the number of calories burned, and each person was hooked up to a heart rate monitor. At the end of the session, researchers determined that laughing increased heart rate by 10 to 20 percent and burned about 1.3 calories per minute. In comparison, jogging burns about 10 calories per minute. “Pay attention to small things. Every calorie counts,” says lead study author Maciej S. Buchowski. “Laughter is good for us physically, psychologically, spiritually and, of course, in our personal relationships,” says Ed Dunkelblau, past president of the Association for Applied and Therapeutic Humor. As such, laughter should not be taken lightly. History has recorded instances of laughter playing a part in serious diplomacy. King Solomon wrote in his famous Ecclesiastes: “To everything, there is a season, and a time to every purpose under the heaven… a time to weep and a time to laugh…” That Solomon was no flippant winebibber but a practical and serious man is reflected in this statement he uttered: ‘A merry heart doeth good like a medicine; but a broken spirit drieth the bones.” Next time you feel nervous and jittery, indulge in a good laugh. Laughter is the best medicine for a long and happy life. He who laughs, lasts. ○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

Cebu Calling

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

 from page 3

carping and complaining, to the point of obsession, without giv-ing practicable alternatives and options. Their pretensions clearly show after their third word. Aggravating the predicament are the undue interventions of churchmen who go beyond their role of spiritual shepherds and moral leaders and have strayed into partisan politics. Every time they talk about partisan politics in the name of God, my blood and that of many others curdle. God forgive them! Political parties have not graduated from the purely pragmatic level, with pronounced knee-jerk reactions and stopgap ways. They are notoriously one-track minded, traditionally rigid and hardly flexible to effectively meet the fast-changing demands and needs of our society. Thus, there’s a strong trend to form political dynasties, because there’s hardly any other well developed selection process for candidates with good qualifications. Political power is often held hostage by a family. Politics becomes a family business. We need to bring back our politics to the realm of God. These are some of the relevant Church teachings on politics: “There is no better way to establish political life on a truly human basis than by fostering an inward sense of justice and kindliness, and of service to the common good, and by strengthening basic convictions as to the true nature of the political community and the aim, right exercise, and sphere of action of public authority.” (Gaudium et spes, 73) “All Christians must be aware of their own specific vocation within the political community…They are to demonstrate concretely how authority can be compatible with freedom, personal initiative with solidarity of the whole social organism, and the advantages of unity with fruitful diversity…” (GS 75)

Mabuhay

8

AUGUST 21 - 27, 2009

LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

LA BULAQUEÑA — Nakangiting nagpakuha ng larawan ang mga kalahok sa timpalak na La Bulaqueña sa gilid ng swimming pool ng Paradise Resort sa

Malolos, Bulacan. Ang mga kalahok ay nagmula sa 15 bayan at 2 sa mga lungsod sa Bulacan. — Photo courtesy of Family Affair Studio

31 ang sumali sa La Bulaqueña pageant NI DINO BALABO

MALOLOS—Tatlumpu’t isang dilag na kalahok sa timpalak na “La Bulaqueña” ang umaasang maging kinatawan ng lalawigan sa iba pang mas prestiyosong timpalak. Sila ay humarap sa mga mamamahayag sa lungsod na ito noong Agosto 16. Ang limang magwawagi sa patimpalak ay ihahayag sa Setyembre 12 kaugnay ng taunang Singkaban Fiesta na ipinagdiriwang tuwing Setyembre 8 hanggang 15. Suot ang makukulay na swimsuit, ang 31 kalahok na nagmula sa 15 bayan at dalawang lungsod ng Bulacan ay pinalakpakan habang nagsisipaglakad sa en-

tablado ng K.B. Gymnasium, na ang rehabilitasyon ay natapos ilang buwan pa lamang ang nakakaraan. Ang mga dilag ay may edad na 16 hanggang 22 taong gulang at may mga tindig na 5’4” hanggang 5’9”. Ayon kay Jose Clemente, ang tagapangulo ng La Bulaqueña Pageant, ang pangunahing layunin ng timpalak ay pagyamanin at hubugin ang kakayahan ng mga kalahok upang maipagmalaki ang kalinangan ng Bulacan. “It’s a good opportunity for them for personality development, dahil matuturuan sila kung paano humarap sa mga tao, lalo na ’yung mga mananalo dahil

Republic of the Philippines SUPREME COURT Office of the Ex-Officio Sheriff Malolos City, Bulacan FILIPINO SAVERS BANK, INC.

E.J.F. NO. 186-2009

EXTRA-JUDICAL FORELOSURE OF REAL ESTATE PROPERTY/IES UNDER ACT 3135 AS AMMENDED ROEL ENRIQUEZ AND SPOUSES BY ACT 4118 GLORIA & LAMBERTO ENRIQUEZ, Mortgagee, - versus -

Mortgagor/s, X————————————X

ipapasok sila sa mga fashion school bilang paghahanda sa iba pang sasalihang beauty pageant,” ani Clemente. Ayon kay Clemente, tatlong kalahok ang mananalo ng koronang Mutya, Binibini at Lakambini ng Bulacan, at dalawa ang magiging runner up. Ang limang mananalo ay magkakaroon ng pagkakataon na maging kinatawan ng Bulacan sa mga prestiyosong timpalak ng pagandahan tulad ng Binibining Pilipinas, Mutya ng Pilipinas, Miss Turismo Pilipinas at Miss Earth pageant. “The winners shall embody the good characteristics of a Bulakenya and shall prove what it is to be beautiful and glamor-

ous,” ani Clemente. Ang mga kalahok sa timpalak na “La Bulaqueña” ay sina 1. Kathleen Evangelista ng Baliuag; 2. Ma. Paula Chavez ng Bocaue; 3. Mary Mica Penales ng Bulakan; 4. Gretchen Quelakiga at 5. Camille Javier ng Bustos. 6. Marinel Humphreys ng Calumpit; 7. Christine Jamila Marasigan ng Guiguinto; 8. Joana Marie Tolentino, 9. Christine Meryil Angeles, at 10. Laurese Ann Caparas na pawang taga-Hagonoy. Nagmula naman sa Lungsod ng Malolos sina 11. Czarina Catherine Gatbonton, 12. Maribel Baluyut, 13. Chrizelen Nica Reyes at 14. Mary Christine Balagtas, samantalang taga-

Republic of the Philippines SUPREME COURT Office of the Ex-Officio Sheriff Malolos City, Bulacan E.J.F. NO. 210-2009

PHILIPPINE SAVINGS BANK, Mortgagee, - versus RICARDO S. LIMBOS M/TO ZENAIDA R. LIMBOS

EXTRA-JUDICAL FORELOSURE OF REAL ESTATE PROPERTY/IES UNDER ACT 3135 AS AMMENDED BY ACT 4118

Mortgagor/s, X————————————X

NOTICE OF THE SHERIFF’S SALE

NOTICE OF THE SHERIFF’S SALE

Upon extra-judicial petition for sale under act 3135 as amended by Act 4118 filed by FILIPINO SAVERS BANK, INC., with principal office and postal address at No. 457 Tandang Sora Avenue, Quezon City the mortgagee against ROEL ENRIQUEZ AND SPOUSES GLORIA & LAMBERTO ENRIQUEZ, with residence and postal address at Tuktukan, Guiguinto, Bulacan the mortgagor/s to satisfy the mortgage indebtedness which as of June 15, 2009 amounts to FIVE HUNDRED SIXTY EIGHT THOUSAND EIGHT HUNDRED TWENTY SIX PESOS & 42/100 (P568,826.42) Philippine Currency, including/ excluding interest thereon, including/ excluding 25% of the total indebtedness by way of attorney’s fees, plus daily interest and expenses and thereafter, also secured by said mortgage, and such other amounts which may become due and payable to the aforementioned mortgagee, the Ex-Officio Sheriff of Bulacan through the undersigned Sheriff hereby gives notice to all interested parties to the public in general that on September 2, 2009 at 10:00 A.M. or soon thereafter, in front of the Office of the Ex-Officio Sheriff of Bulacan, located at the back of the Bulwagan ng Katarungan, Provincial Capitol Compound, Malolos City, Bulacan will sell at public auction through sealed bidding to the highest bidder for CASH and in Philippine Currency, the described real property/ies below together with all the improvements existing thereon: TRANSFER CERTIFICATE OF THE TITLE NO. T-16684 “A parcel of land (Lot 1232- G of the subd. plan, Psd-03-047957, being a portion of lot 1232, Cad. 334, Guiguinto Cad., LRC Rec. No.), situated in the Bo. of Tuntukan, Mun. of Guiguinto, Prov. of Bulacan Is. of Luzon. xx xx xx Containing an area of EIGHTY (80) SQ. M. x x x” This Notice of the Sheriff’s sale will be posted for a period of twenty (20) days in three (3) conspicuous public places in the municipality where the subject property/ies is/are located and at Malolos City, Bulacan where the sale shall take place and likewise a copy will be published for the same period in the MABUHAY a newspaper of general circulation in the province of Bulacan, once a week for three (3) consecutive weeks before the date of the auction sale. All sealed bids with its accompanying transmittal letter addressed to this office must be submitted to the undersigned on or before the above stated date and hour at which time all sealed bids thus submitted shall be opened. In the event the public auction should not take place on the said date, September 2, 2009, it shall be held on September 24, 2009 at 10:00 A.M. or soon thereafter without further notice. Prospective bidders or buyers are hereby enjoined to investigate for themselves the title to the property/ies and encumbrance thereon, if any there be. Malolos City, Bulacan, August 6, 2009 EMMANUEL L. ORTEGA Ex-Officio Sheriff By: BENJAMIN C. HAO Sheriff V Copy furnished: All parties concerned Mabuhay: August 7, 14 & 21, 2009

Upon extra-judicial petition for sale under act 3135 as amended by Act 4118 filed by PHILIPPINE SAVINGS BANK with office address at PSBank Center, 777 Paseo de Roxas corner Sedeno St., City of Makati against RICARDO S. LIMBOS m/to ZENAIDA R. LIMBOS with postal address at No. 27, Winston St., Saint Michael Subd., Meycauayan, Bulacan the mortgagor/s to satisfy the mortgage indebtedness which as of July 22, 2009 amounts to SIX HUNDRED FIFTY FIVE THOUSAND SIX HUNDRED TWENTY SEVEN PESOS & 03/100 (P655,627.03) Philippine Currency, including/ excluding interest thereon, including/ excluding 25% of the total indebtedness by way of attorney’s fees, plus daily interest and expenses and thereafter, also secured by said mortgage, and such other amounts which may become due and payable to the aforementioned mortgagee, the Ex-Officio Sheriff of Bulacan through the undersigned Sheriff hereby gives notice to all interested parties to the public in general that on September 22, 2009 at 10:00 A.M. or soon thereafter, in front of the Office of the Ex-Officio Sheriff of Bulacan, located at the back of the Bulwagan ng Katarungan, Provincial Capitol Compound, Malolos City, Bulacan will sell at public auction through sealed bidding to the highest bidder for CASH and in Philippine Currency, the described real property/ies below together with all the improvements existing thereon: TRANSFER CERTIFICATION OF TITLE NO. T-109650 (M) “A parcel of land (Lot 5, Blk. 1 of the cons & subd. plan Pcs-04-000527, being a portion of the cons of Lot 3341, Cad-337; Lots 13 to 15 Blk.12 Pcs-04-000253, Lots 1 to 3, Blk 30; Lot 1 & 4 , Blk. 29, Pcs-04001765, L.R.C. Rec. Nos. N-50897, N-16483, 9669, N-47981, N48781), situated in the Bo. of Pandayan, Mun. of Meyc., Prov. of Bul. Bounded on the xx xx xx xx containing an area of ONE HUNDRED EIGHTY (180) SQ. METERS.” This Notice of the Sheriff’s sale will be posted for a period of twenty (20) days in three (3) conspicuous public places in the municipality where the subject property/ies is/are located and at Malolos City, Bulacan where the sale shall take place and likewise a copy will be published for the same period in the MABUHAY a newspaper of general circulation in the province of Bulacan, once a week for three (3) consecutive weeks before the date of the auction sale. All sealed bids with its accompanying transmittal letter addressed to this office must be submitted to the undersigned on or before the above stated date and hour at which time all sealed bids thus submitted shall be opened. In the event the public auction should not take place on the said date, September 2, 2009, it shall be held on September 24, 2009 at 10:00 A.M. or soon thereafter without further notice. Prospective bidders or buyers are hereby enjoined to investigate for themselves the title to the property/ies and encumbrance thereon, if any there be. Malolos City, Bulacan, August 6, 2009 EMMANUEL L. ORTEGA Ex-Officio Sheriff BY: EDRIC C. ESTRADA Sheriff V Copy furnished: All parties concerned Mabuhay: August 21, 28 & September 4, 2009

Marilao si 15. Abbygale Rey, at taga-Lungsod ng Meycauayan sina 16. Grace Wong, 17. Danica Dumalay, at 18. Hasel Balintong. Ang iba pang kalahok ay sina 19. Ma. Angelica Sta. Ana, 20. Marie De Guzman na kapwa nagmula sa Obando; 21. Michele Sayro at 22. Anna Bettina Jacinto ng Pandi; 23. Dane Christine Umali at 24. Janine They Valencia ng Paombong; 25. Aileen Manalad at 26. Diane Elaine Valenzuela ng Plaridel. 27. Eunice Sto. Domingo ng Pulilan; 28. Serge Koleene Rueda ng San Ildefonso; 29. Monica Simpao, 30. Ma. Carmela Cruz at 31. Florecita Mendoza ng San Rafael.  sundan sa pahina 9

Republic of the Philippines SUPREME COURT Office of the Ex-Officio Sheriff Malolos City, Bulacan HOLY CHILD OF BUSTOS MPC E.J.F. NO. 213-2009 rep. by Dr. JULIE D. CALPO EXTRA-JUDICAL FORELOSURE OF Mortgagee, REAL ESTATE PROPERTY/IES - versus UNDER ACT 3135 AS AMMENDED FERDINAND CRUZ, NORMA CRUZ BY ACT 4118 and EDGARDO CRUZ as heirs of CANDIDO CRUZ Mortgagor/s, X————————————X

NOTICE OF THE SHERIFF’S SALE Upon extra-judicial petition for sale under act 3135 as amended by Act 4118 filed by HOLY CHILD OF BUSTOS MPC rep. by DR. JULIE D. CALPO with postal address at C. L. Hilario, Poblacion, Bustos, Bulacan the mortgagee, against FERDINAND CRUZ, NORMA CRUZ and EDGARDO CRUZ as heirs of CANDIDO CRUZ against with residence and postal address at No. 91 Tanauan, Bustos, Bulacan the mortgagor/s to satisfy the mortgage indebtedness which as of August 13, 2009 amounts to ONE MILLION NINETY SIX THOUSAND ONE HUNDRED FIFTY EIGJHT PESOS & 40/100 (P1,096,158.40) Philippine Currency, including/ excluding interest thereon, including/excluding _____of the total indebtedness by way of attorney’s fees, plus daily interest and expenses and thereafter, also secured by said mortgage, and such other amounts which may become due and payable to the aforementioned mortgagee, the Ex-Officio Sheriff of Bulacan through the undersigned Sheriff hereby gives notice to all interested parties to the public in general that on September 22, 2009 at 10:00 A.M. or soon thereafter, in front of the Office of the Ex-Officio Sheriff of Bulacan, located at the back of the Bulwagan ng Katarungan, Provincial Capitol Compound, Malolos City, Bulacan will sell at public auction through sealed bidding to the highest bidder for CASH and in Philippine Currency, the described real property/ies below together with all the improvements existing thereon: KATIBAYAN NG ORIGINAL NA TITULO BLG. P-1721 “A parcel of land (Lot No. 4950, Cad 344-D), situated in the Bo. of Tanauan, Mun. of Bustos, Prov. of Bulacan. Bounded on the E., along line 1-2 by Lot 4946, Cad-344-D; on the S., along line 2-3 by Road; on the W., along line 3-4 by lot 4956, Cad-344-D; on the N., along line 45 by Lot 4951, Cad-344-D; and on the E., along line 5-1 by Lot 4948, Cad-344-D. xx xx xx containing an area of SEVEN HUNDRED TWELVE (712) SQUARE METERS.” This Notice of the Sheriff’s sale will be posted for a period of twenty (20) days in three (3) conspicuous public places in the municipality where the subject property/ies is/are located and at Malolos City, Bulacan where the sale shall take place and likewise a copy will be published for the same period in the MABUHAY a newspaper of general circulation in the province of Bulacan, once a week for three (3) consecutive weeks before the date of the auction sale. All sealed bids with its accompanying transmittal letter addressed to this office must be submitted to the undersigned on or before the above stated date and hour at which time all sealed bids thus submitted shall be opened. In the event the public auction should not take place on the said date, September 2, 2009, it shall be held on September 24, 2009 at 10:00 A.M. or soon thereafter without further notice. Prospective bidders or buyers are hereby enjoined to investigate for themselves the title to the property/ies and encumbrance thereon, if any there be. Malolos City, Bulacan, August 6, 2009 EMMANUEL L. ORTEGA Ex-Officio Sheriff BY: OSMANDO C. BUENAVENTURA Sheriff V Copy furnished: All parties concerned Mabuhay: August 21, 28 & September 4, 2009

Mabuhay

AUGUST 21 - 27, 2009 ○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

9 31 ang sumali sa La Bulaqueña pageant LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

○

○

○

○

○

Fair & Square

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

 from page 3

cal people with their livelihood, in turn increasing the disposable incomes of their own customers. The latter would not only have a ready market for their products and services, they would also build good relations with their corporate guests. How about a database for monitoring and reporting the local Human Development Index (HDI)? Right now there seems to be no local data about the per capita income, literacy rate and longevity rate. Any local politician that is serious about his job should make it his objective to increase all of these measures during his term. And since the sources of the HDI data should really be barangay based, there is now an opportunity for the city or municipal officials to gather and consolidate these data at their level. Now that I have the support of the local Linux users groups, I would like to go to the next step of organizing the working committees at the barangay level, the people who will see to it that local databases will be built for their own needs, according to their own determination of needs. As a matter of fact, I would consider it necessary for these local committees to sign Memoranda of Agreements (MOA) with the VPN advocacy group, just to have a legal framework to work on. At this point, the priority action is to identify the pilot sites, where the volunteers have already come forward, but they must first form the local committees and sign the agreements. It is very important to do the pilots first so that we could find out the kinks, and also fix the bugs if any. After the pilot stage, the next logical step of course is to roll it out nationally. Can you imagine what would happen if the HDI compliance data would become transparent to the local citizenry? That would mean that they could actually take an active part in governance because the local officials would now become answerable to them, since they would already know what the objective targets of governance would be. It’s about time this would happen. Watch my TV show “Bears & Bulls”, a daily coverage of the Philippine Stock Exchange. 9:00 am to 1:00 pm in Global News Network. E-mail [email protected] or text +639293605140 for local cable listings. Republic of the Philippines REGIONAL TRIAL COURT OF BULACAN Third Judicial RegionBranch 77- Malolos SP. PROC. NO. 135-M-2009 IN THE MATTER OF THE ADOPTION OF THE MINOR JERIKA MAQUILING AND HER NAME BE MADE TO CHLOWIE IGNACIO SPOUSES WILFREDO IGNACIO AND LAURA IGNACIO Petitioners. X——————X

ORDER This is a verified amended petition for adoption of minor Jerika Maquiling filed by petitioners spouces Wilfredo Ignacio and Laura Ignacio, thru their counsel, Atty. Rey Christopher G. Gonzales, alleging, among others, that they are husband and wife, both Filipino citizen and residents of Cut-cot, Pulilan, Bulacan; that they desire to adopt the minor child Jerika Maquiling; that the subject child is declared as an abandoned, neglected and dependent child, as per Decision of this Court; that both of them are of legal age, are in possession of full civil capacity and legal rights of good moral character, has not been convicted of any crime involving moral turpitude; is emotionally and psychologically capable of caring for children; that they have reared and cared for the minor child and have developed a kind of paternal and maternal love for the child; that they do not have any child of their own; that they are qualified to adopt the said minor child; that they are financially capable of providing to the minor child both her economic and educational need; that they have developed such filial feelings and treated the said minor child as their own; that they are financially, emotionally and psychologically capable of caring the said child to be adopted; that there is a need to change the name of the minor adoptee Jerika Maquiling to Chlowie Ignacio because this is the surname of her adopted parents and this change of name is necessary to put semblance of legitimacy in her name in the eyes of the public.; that the child and home study reports for the petitioners and minor Chlowie Ignacio are not yet available and will be complied with by the petitioners during the presentation of the social worker for her testimony; that this adoption will serve the best interest and well-being of the child. Attached to the petition are the photocopies of the Certificate of Live Birth of Jerika Tambiling Maquiling (Annex “A”); Decision of this Court dated December 9, 2008 (Annex “B”); and Child Study Report dated December 13, 2007 (Annex “C”). WHEREFORE, finding the petition to be sufficient in form and substance, let the same be set for hearing on October 13, 2009 at 8:30 in the morning, before this Court, on which date, time and place, all interested persons may appear and show cause, if any they have, why this petition should not be granted. Let copy of this Order be published before the hearing in a newspaper of general circulation published in the Province of Bulacan, at least once a week for three (3) successive weeks, at the expense of the petitioners. Let copies of this Order be furnished the petitioners and their counsel, the Office of the Solicitor General and the Provincial Prosecutor of Bulacan, Department of Social Welfare and Development (DSWD), City of Malolos, Bulacan, the Local Civil Registrar of Meycauyan, Bulacan. The DSWD is ordered to prepare the Child Study Report on the adoptee and his biological parents and the Home Study Report on the adopters, pursuant to Section 13 of the Rule on Adoption (A.M. No. 02-602-SC), and to submit the same to this Court at least one (1) week before the date of the hearing, and to appear and testify on the said date. Petitioner is ordered to furnish with copies of the petition of the Offices of the Solicitor General and the Provincial Prosecutor of Bulacan, DSWD City of Malolos, Bulacan, Local Civil Registrar of Meycauyan, Bulacan, and to submit to this Court proof of service thereof on or before the scheduled date of hearing as aforestated. SO ORDERED. City of Malolos, Bulacan, July 31, 2009. ROLANDO L. BULAN Presiding Judge Mabuhay: August 14, 21 & 28, 2009

buti ng pamahalaang panglalawigan ng Bulacan na pag-isahin ang mga ito at tinawag na La Bulaqueña. Ang titulong “La Bulaqueña” naman ay hinango sa larawang iginuhit ni Juan Luna na may pamagat na “Una Bulaqueña” na kasalukuyang nakasabit sa isang tanggapan sa Malacañang. Ayon kay Jaime Corpuz, ang pagguhit ni Luna ng

 mula sa pahina 8 Nagsimula ang timpalak noong 1997 na noo’y tinawag na Lakan at Lakambini ng Bulacan. Sa mga sumunod na taon ay dalawang timpalak pa ang inilunsad. Ito ay ang Mutya ng Bulacan at ang Ginoo at Binibining Bulacan. Magkakatulad ang layunin ng tatlong timpalak, ngunit sa taong ito, mina○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

Depthnews didn’t deny or confirm. But aide Nick Esmale, said it was Architect Daniel Romualdez who ponied up. . “One of the striking differences between a cat and a lie, “Mark Twain said, “is the cat has only nine lives.” Romualdez and Suarez are in clover. Million-peso meals are no sweat for them. . However, both represent constituents who are dirt poor,. Of 77 provinces studied by Philippine Human Development Report 2009, Leyte ranks a low 49 in “poverty incidence: depth and severity.” Quezon is even poorer at slot 58. Life expectancy is the most telling indicator. For Leyte, it is 67.7 years. And Quezon is a fraction shorter at 67.5. Both are almost a decade shorter than La Union’s 74.6 years. In Leyte, one out of five lacks safe potable water. In Quezon, it’s four out of ten. Almost 22 percent are functionally illiterate in Leyte, higher than Quezon’s near 15 percent. It is only four in Ilocos Sur. In Leyte, 42 percent gradu-

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

Una Bulaqueña ay natapos noong 1895 at ang kanyang naging modelo ay si Maria Rodrigo na nagmula sa bayan ng Bulakan. Sinabi ni Corpuz na batay sa pananaliksik ni Atty. Benita MarasiganSantos, isa sa mga inapo ng dakilang propagandistang si Gat Marcelo H. Del Pilar, si Maria Rodrigo ay pamangkin ng nasabing bayaning kilala sa tawag na ○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

“Plaridel.” “Madalas daw dumalaw sa Bulakan ang magkapatid na Juan at Antonio Luna noon kaya nagkainteres na iguhit ni Juan Luna si Maria Rodrigo,” ani Corpuz at sinabi na noong panahon ng rebolusyon laban sa mga Kastila, si Rodrigo ay nagsilbing tagapaghatid ng mga mensahe ng mga Katipunero. ○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

○

 from page 3

ate from high school. And 48 percent do in Quezon. Both are dwarfed by Laguna at 72 percent. “These are not another race of creatures bound on other journeys,” Charles Dickens wrote “These are fellow passengers to the grave.” Thus, President Corazon Aquino’s commissioners stitched into the Constitution a provision that’d curb the miniscule Filipino elite from battening off on the weak. “The use of property bears a social function, “ it reads. “(And) it is the duty of the state to promote distributive justice and to intervene where the common good so demands.” It means the right of the First Gentleman to Le Cirque’s tete de veau vingerette ( crispy pata,) ends where the farmer’s right to some rice begins. Entitlement of Erap and midnight cabinet to $1,000 bottles of Chateux Petrus wine peters out where the fisherman’s right to antibiotic starts. All too often, “the nakedness of human need, pungent with the smell of

Republic of the Philippines Regional Trial Court Third Judicial Region Malolos, Bulacan BRANCH 78 SPC NO. 134-M-2008 IN RE: PETITION FOR CORRECTION OF ENTRY IN THE CERTIFICATE OF LIVE BIRTH OF MINOR ANGELICA Y ANTIPASADO, AS REPRESENTED BY HER MOTHER ANABEL ANTIPASADO QUIRIEQUIRIE, – versus – THE NATIONAL STATISTICS OFFICE, THE LOCAL CIVIL REGISTRAR OF STA. MARIA, BULACAN AND JOVENCIO AYSON ANCHETA Respondents, X----------------------------------X

AMENDED ORDER A verified amended dated May 22, 2009 having filed with this Court by petitioner through counsel on the same date, stating among others that: “x.x.x.” 2. That the Petitioner is representing her minor daughter ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO, whose certificate of live birth is sought to be corrected and whose custody and parental authority is with the petitioner together with his husband, JOVENCIO AYSON Y ANCHETA copy og minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO’s Birth Certificate is hereto attached as Annex “B” 3. That the Local Civil Registrar of Sta. Maria Bulacan, as well as the National Statistics Office are made respondents herein because they are the custodians of the record of birth of the minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO. They may be served with summons and other processes of the honorable Court at their place of office in Sta. Maria, Bulacan and at EDSA corner Times Street, West Triangle, Quezon City, respectively. Furthermore, the father JOVENCIO AYSON Y ANCHETA is also impleaded herein pursuant to Sec. 3, Rule 108 of the Rules of Court and he may be served with the processes and notices at 1530 kilometer 40, Pulong Buhangin, Sta. Maria, Bulacan; 4. That the Certificate of Live Birth of minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO was duly registered with the Offices of the respondents and with Local Civil Registry No. 99-240; 5. That some of the entries in the Certificate of Live Birth of minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO were found to be erroneous and for which reasons this petition was filed to correct said erroneous entries; 6. That entry no. 6 in the Certificate of Live Birth of minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO regarding the Mother’s Name where the entry “ANNABELE QUERE QUERE ANTIPASADO” appears is erroneous and should be corrected by the entry “ANABEL QUIREQUIRE ANTIPASADO” as it appears in the Certificate of Libe Birth of ANABEL QUIREQUIRE ANTIPASADO, herein attached as Annex “C”, and Identification Card as Annex “D” & “E”; 7. The entry No. 11 in the Certificate of Live Birth of minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO regarding the Mother’s Age at the time of this Birth where the entry “21” appears is erroneous and should be corrected by the entry “18” as it appears in the Certificate of Live Birth of QUIREQUIRE ANTIPASADO. 8. The entry No. 13 in the Certificate of Live Birth of minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO regarding the Father’s Name where the entry “BEN ANCHETA AYSON” appears is erroneous and should be corrected by the entry “JOVENCIO ANCHETA AYSON” as it appears in the Certificate of Live

urine and fetid slums, never quite get to us,’ National Scientist Dioscoro Umali told the UN subcommittee on nutrition. “We do not see Lazarus at the gate.” This blindness refers to the rich man, of Luke’s parable. He feasted everyday, blind to the beggar Lazarus waiting for crumbs to fall from his tablee. This blindness is “the human propensity to prop up teetering positions of privilege with

the pain of vulnerable and impoverished people,.” Harvey Cox of Harvard University explains. The press will have to articulate, far better than we managed so far, the constitutional principle that the marginalized have the single most urgent claim on our attention. And that is what Patricia Evangelista, Malou Mangahas and Manuel Quezon III did so well. — [email protected]

Republic of the Philippines Local Civil Registry Office Province: Bulacan City/Municipality: Obando

NOTICE FOR PUBLICATION In compliance with Section 5 of R. A. Act No. 9048, a notice is hereby served to the public that MA. MILA CRUZ VEGAFRIA has filed with this Office a petition for change of first name from MILA to MA. MILA in the birth certificate of MA. MILA LAZARO CRUZ who was born on 08 May 1963 at Obando, Bulacan, Philippines and whose parents are CARMELITO CRUZ and Julita Lazaro. Any person adversely affected by said petition may file this written opposition with this Office not later than -0-. SGD. PEDRO SEVILLA Municipal Civil Registry Mabuhay: August 21 & 28, 2009

BAYAN MUNA BAGO ANG SARILI! Birth of JOVENCIO ANCHETA AYSON, herein attached as Annex “F” and Identification Card as Annex “G” to “J”. 9. The foregoing entries were erroneously filled-up due to the honest mistakes, excusable oversight and error in typing/writing of the one who prepared the same at the time said Certificate of Live Birth of minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO was prepared and registered with the local civil registrar of Sta. Maria Bulacan. 10. The entry No. 18 in the Certificate of Live Birth of minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO regarding the Place and Date of Marriage of Parents where the entry “MAY 07, 1998” appears is erroneous and should be corrected by leaving the same in blank. 11. That entry No. 18 was erroneously filled-up due to the fact that at the time of its entry, the parents of the minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO believed in good faith that the marriage they’ve contracted May 07, 1998 in Gadtaran, Cagayan Valley, a mass wedding ceremony officiated by the Mayor, was valid subsisting, but contrary to their belief, when they checked with the National Statistics Office, no entry of such marriage on January 22, 2007 in Sta. Maria, Bulacan as evidenced by their Certificate of Marriage herein attached as Annex “A” hence at the time of birth of the minor ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO no record/registered marriage was subsisting; 12. That considering the aforementioned petitioner is constrained to file this instant petition pursuant to section 2(a) of Rule 108 of the Revised Rules of Court of the Philippines so that the above-cited erroneous entries in the said Certificate of Live Birth be corrected to avoid further complexities that may arise in the future concerning the minor child, ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO; 13. That the said errors are not intentional and cannot be attributed on the part of the petitioner who was then recuperating from child birth or delivery, and unaware of the facts and circumstances when the Certificate of Live Birth of her minor child, ANGELICA AYSON Y ANTIPASADO was caused to be registered on January 15, 1999 by Femina Sanchez, the midwife who attended her; 14. That considering further that the petitioner is represented by the PUBLIC ATTORNEY’S OFFICE (PAO) by virtue of R.A. 9406, Sec. 16-D, which provides for the exemption from payment of fees and cost of the suit of the client of PAO and under OCA Circular No. 121-2007 of the Supreme Court of the Philippines dated 11 December 2007. WHEREFORE, notice is hereby given that the said petition will be heard by this Court sitting at the New Hall of Justice Building, Provincial Capitol Compound, City of Malolos, Bulacan; on September 25, 2009 at 8:30 in the morning, at which place, date and time, all interested persons are hereby cited to appear and show cause, if they have any, why the said petition should not be granted. Let this Order be published, at the expense of the petitioner, in a newspaper of general circulation in the Province of Bulacan once a week for three (3), consecutive weeks, at least (30) days prior to the aforesaid date of hearing. Let a copy of this Order, together with the copy of the petition, be served upon the Local Civil Registrar of City of Sta. Maria Bulacan, National Statistics Office of the Solicitor general, at the expense of the petitioner. Finally, let copies of this Order and of the petition be posted in three (3) conspicuous places within the province of Bulacan, also at the expense of the petitioner. SO ORDERED. City of Malolos, Bulacan, July 6, 2009 Gregorio S. Sampaga Judge Mabuhay: August 7, 14 & 21, 2009

Mabuhay

10

LINGGUHANG PILIPINO MULA PA NOONG 1980

AUGUST 21 - 27, 2009

Maligayang Bati sa Art Angel Printshop sa Inyong ika-10 Anibersaryo!

Matapos ang isang misa ng pasasalamat na pinangunahan nina P. Sergio Su, S.J. at P. Robert Reyes, nagtapos ang pagdiriwang sa mga tugtog at awit ng maraming musikero na tinampukan nina Bayang Barrios (kaliwa) at ni Cooky Chua (kanan) na parehong inakompanyahan sa gitara ni Mike Villegas. Ginanap ang kasayahan sa bagong planta ng Art Angel Printshop sa 71 P. Burgos St., Project 4, Quezon City na pinasinayaan din sa araw na iyon, Sabado, Agosto 22, 2009.

Billy’s Healthy, Active and Happy Possibilities IN LIFE, there really is no impossibility. Sure, flying and growing a better nose may be a little out of the realm of the possible, but, anything else that you set your mind to can be achieved with a little hard work and determination. Take Billy Crawford for example. A kababayan who not only set to fulfill his dream of becoming a recording artist, but made it on the international stage too. His was indeed quite a feat that can only be attributed to guts and the will to succeed. One other thing that may seem impossible to some but is actually very much possible and quite simple, is living a healthy and active lifestyle (HAL). Billy himself attests to the importance of being healthy and active. “Being healthy is a great part of life because you do it not just to look good outside,” Billy explains. “It’s also for your heart and everything inside you, so you do have to stay fit. Personally it does help the guys with the girls. Health-wise, you just have a longer period of your life if you are a little healthier.” A healthy and active lifestyle can be achieved by following three simple values, which anyone, an international singer or an average Juan, can do. These are a balanced diet, regular physical activity and proper hydration.

Exclusion is Out, Moderation is In Billy shares that he did come to a point in his life where he gained more weight than was comfortable. But he bounced back thanks to self-motivation. “Definitely it was depressing but no one can really force you to lose weight. Mentally and physically you have to overcome it yourself, you have to want it.” One of the things he does these days to keep him in top dancing form is having a balanced diet. As he says, “I have a typical balanced diet. You need vegetables, fruits, rice, but all in moderated portions. I think it’s better to eat five times a day but have small portions instead of a big breakfast, lunch, and dinner.” Billy believes in moderation, saying, “I definitely agree that if you take advantage of the situation you get to see the consequences and it’s up to you to overcome that.” Like anything in life, moderation is key for your diet

so you need to maintain balance by consuming a wide variety of foods. Different foods give your body different things that it needs to stay healthy like protein, energy, vitamins and minerals. Excluding anything from your diet, like in some fad diet plans, may lead you to miss out on important nutrients. You can make personal choices that fit your lifestyle based on the consumption amounts recommended in the food pyramid.

Stay Active, Active, Active! Aside from having a balanced diet, you need to make sure that you burn excess calories and stay strong by getting regular physical activity. Billy for his part, enjoys being active. “It’s always good to get physical activity and you don’t necessarily have to lift weights or go to the gym. When you have time you can play badminton for instance. I play basketball twice or thrice a week. I dance practically every day.” Regular physical activity can mean any activity that can get your body moving, sweating and burning calories. The gym is a great place to stay active but it is not your only option. Like Billy, you can do whatever it is you enjoy. Experts just advise being active for an hour to an hour and a half every day. He adds, “There’s calisthenics, you can work out in your house. You can run around the block, time it 20-30 minutes. Then you have push-ups, sit-ups, pull-ups, and so many ways of being active. You just have to be disciplined. That’s the most important thing about staying healthy. Its just discipline because it’s more mental than physical.” Billy relates that getting back in the saddle of physical activity was not easy. He shares an instance when he started playing basketball again after many years. After four or five runs down the court, he got so exhausted. But he stuck to it and has been reaping the benefits. He proudly shared that he has lost 20 lbs recently.

Hydrate Everyday for Health Most people disregard hydration. They only think about it when they are either thirsty or doing intense physical activity. However according to the Beverage Institute for Health and Wellness (BIHW), you need to be hydrated

every day of your life. “Fluids from the beverages you drink and the foods you eat are your body’s primary source of water, which it needs to regulate body temperature, keep skin moist, and transport oxygen and other essential nutrients to your cells.” Alternately, not getting enough fluids in your body leads to dehydration. “If you don’t get all the fluids you need, you may start to feel dizzy, get a headache or develop muscle cramps. Even mild dehydration can affect physical and mental performance, while severe dehydration can be life-threatening (www.thebeverageinstitute.org. 2009).” The importance of being hydrated is well known to Billy. “In general, regardless of you working out or not, being properly hydrated is very important. You don’t necessarily have to drink just water either.” The BIHW explains that water is not the only source of hydration. All beverages like juices, teas and soft drinks can help hydrate you. Foods, which contain water like fruits, vegetables, soups and stews can help too. Additionally, 8 glasses is not enough. Your body actually needs 11-16 cups of total fluids each day depending on age, weight, gender, the weather and level of physical activity. Being one of the faces of Coke Zero, Billy asserts, “That’s one of the great things about Coke Zero, not just being an endorser, but it has the regular great Coke taste without the calories. It can help you stay hydrated too. Fluids help clean your system out. Hydration is definitely important.”

Take Charge and Live HAL! As someone who has fought the battle and won, Billy says encouragement may not be enough. The real test is within you. “I can only give and say so much to people who want to stay healthy and active. I can promise you though that when you do see the results, you will start to feel better about yourself. You’re going to want to get up and work. You will feel like this ball of energy and there’s this positive aura around you when you are fit. No pain

Billy Crawford lives a HAL lifestyle. no gain, that’s what I always say. It’s definitely challenging but it’s possible.” He continued, “For people who are overweight, don’t feel like the world’s going to end. It is depressing at some point but it only takes that first step, it’s just putting in your mind and in your heart that you can do it, that nothing is impossible.”