Bab 20 Pembuatan Keputusan Dan Kos Relevan

Bab 20 Pembuatan Keputusan & Kos Relevan

APA YANG PERLU ANDA TAHU ! 1

Konsep kos relevan

2 Ciri-ciri kos relevan 3 Jenis-jenis kos relevan & kos tidak relevan 4

Aplikasi pembuatan keputusan:

5

Faktor-faktor kualitatif (bukan kewangan) dalam pembuatan keputusan

hagian Matrikulasi, KPM

2

PENGENALAN Apa yang anda faham mengenai kos relevan ?

hagian Matrikulasi, KPM

3

KONSEP KOS RELEVAN Kos Relevan

Maklumat kos dan hasil digunakan untuk membantu pengurusan membuat keputusan

hagian Matrikulasi, KPM

Pertimbangan untuk memilih sesuatu alternatif terbaik yang mempunyai kesan jangka pendek & dalam situasi tertentu 4

KOS RELEVAN Pihak pengurusan hanya memilih Data yang relevan sahaja untuk membantu membuat keputusan Maklumat kos yang akan memberi kesan kepada keputusan yang hendak dibuat

Kos Hangus

hagian Matrikulasi, KPM

Kos Melepas

Kos Perbezaan

Kos boleh elak

5

JENIS-JENIS KOS RELEVAN Kos Hangus (Tenggelam)

1

2

3

4

Kos yang telah dilibatkan & tidak boleh diperolehi kembali

Kos telah berlaku pada masa lepas tidak boleh elak dan tidak relevan

Kos dianggap relevan apabila kos tersebut akan terlibat atau berlaku di masa hadapan.

Cth: Kos mesin lama

hagian Matrikulasi, KPM

Kos berubah dianggap relevan

6

JENIS-JENIS KOS RELEVAN Kos Pertambahan

1

2

Kos tambahan yang terlibat untuk menjalankan sesuatu aktiviti

Cth: Bila beli mesin baru, perlu hantar pekerja baru untuk latihan penggunaan mesin baru dengan kos RM 4,000, maka RM 4,000 tersebut dikenali sebagai kos pertambahan

hagian Matrikulasi, KPM

7

JENIS-JENIS KOS RELEVAN

hagian Matrikulasi, KPM

Kos Melepas

1

2

Suatu faedah atau manfaat yang terpaksa dilepaskan atau dikorbankan akibat memilih satu alternatif yang lain

Cth: hasil sewa kedai yang terpaksa dilepaskan apabila syarikat menggunakan kedai tersebut untuk membuat tempahan khas

8

JENIS-JENIS KOS RELEVAN

hagian Matrikulasi, KPM

Kos Pembezaan (Differential Cost)

1

2

Kos-kos yang terlibat antara alternatif hanya akan relevan apabila terdapat perbezaan kos antara alternatifalternatif tersebut

Cth: susutnilai mesin lama RM 1,000, susutnilai mesin baru RM 1,500, maka, perbezaan RM 500 dikenali kos pembezaan

9

JENIS-JENIS KOS RELEVAN Kos Boleh Elak Kos Boleh Elak Kos yang tidak perlu terlibat atau tidak terus berlaku lagi di masa hadapan jika alternatif itu dipilih. Cth : kos sewa peralatan khas dlm pembuatan sesuatu komponen

hagian Matrikulasi, KPM

Kos Tidak Boleh Elak Kos yang masih perlu terus berlaku walaupun mana-mana alternatif diambil dan ianya tidak mempunyai ciri pembezaan dan tidak relevan

10

APLIKASI PEMBUATAN KEPUTUSAN  Membuat @ membeli  Meneruskan @ Menghentikan barisan produk/bahagian/segmen  Menerima @ Menolak pesanan khas

hagian Matrikulasi, KPM

11

APLIKASI PEMBUATAN KEPUTUSAN  Membuat @ membeli  Keputusan samada hendak terus membuat komponen yang sedang digunakan dlm pengeluaran produknya atau membeli daripada pembekal luar.  biasanya kos jenis berubah - relevan & boleh elak.  susutnilai aset - tidak relevan kerana tidak boleh elak & kos hangus  kos OHK tetap-kos tidak boleh elak & tidak relevan

hagian Matrikulasi, KPM

12

Contoh

FAHAMI SENARIO INI BERSAMA RAKAN Bulger Sdn. Bhd. ketika ini mengeluarkan dua jenis komponen iaitu AD 201 dan AX 203 sebagai input bagi pemprosesan keluaran utamanya. Kos seunit pengeluaran komponen-kompenan tersebut ialah: AD 201 Bahan mentah Buruh langsung Overhed berubah Overhed tetap

AX 203

RM 60 20 5 22

RM 90 20 5 22

RM 107

RM 137

Overhed tetap adalah seperti berikut: Gaji Penyelia RM 30,000 Susutnilai 5,000 Sewa (kemudahan kilang) 20,000 RM 55,000

hagian Matrikulasi, KPM

13

Contoh

FAHAMI SENARIO INI BERSAMA RAKAN  Overhed dicajkan berasaskan jam buruh langsung. Kadar tersebut dikira menggunakan 5,500 jam buruh langsung.  Seorang pembekal telah menawarkan untuk membekal Bulger kesemua komponen yang diperlukan.  Harga AD 201 ialah RM 100 dan AX 203 ialah RM 132.  Walaupun begitu tawaran harga ini adalah untuk membekalkan kedua-dua komponen. Jika tawaran diterima, peralatan yang digunakan oleh Bulger akan dilupakan (tiada nilai sisa) dan kilang akan ditutup.  Bulger menggunakan 1,500 AD 201 dan 1,000 AX 203 setahun. Dikehendaki: Perlukah Bulger meneruskan pemprosesan komponen atau membeli daripada pihak luar ? Tunjukkan pengiraan

hagian Matrikulasi, KPM

14

Jawapan

CONTOH PENGIRAAN Membuat Kos Membeli : (1,500 x RM 100) + (1,000 x RM 132) Kos Membuat : Bahan mentah (1,500 x RM 60) + (1,000 x RM 90) Buruh langsung (2,500 x RM 20) Overhed berubah (2,500 x RM 5) Overhed tetap : Gaji penyelia Sewa kemudahan kilang (boleh elak)

Membeli RM 282,000

RM 180,000 50,000 12,500 30,000 20,000 RM 292,500

RM 282,000

usutnilai merupakan kos hangus / kos tenggelam kerana kos belian aset etap adalah tidak relevan ia merupakan kos pada masa lepas. leh itu, lebih baik membeli kerana ia menjimatkan kos sebanyak M 10,500 (RM 292,500 – RM 282,000)

hagian Matrikulasi, KPM

15

Contoh

Meneruskan @ Menghentikan Segmen/barisan produk

Wujud apabila pengurus menghadapi situasi di mana prestasi keuntungan sesuatu segmen perniagaan @ barisan produk tertentu tidak memuaskan Untung @ rugi & margin caruman segmen itu perlu dinilai utk melihat pencapaian Kos tetap yg bersifat umum – tidak relevan Cth: gaji pengurus kilang belanja susutnilai kilang

hagian Matrikulasi, KPM

16

Contoh

CONTOH Batu Departmental Store mempunyai 3 rangkaian produk iaitu produk Ubatan, Barangan Elektrik dan Kosmetik. Syarikat sedang mempertimbangkan untuk menghentikan jualan produk kosmetik kerana prestasi jualannya menurun secara berterusan. Berikut ialah Penyata pendapatan syarikat tersebut : UBATAN (RM) Jualan KBDJ berubah & belanja berubah Margin Sumbangan Kos tetap : Langsung Umum Untung (rugi) bersih

ELEKTRIK (RM)

KOSMETIK (RM)

JUMLAH (RM)

50,000 30,000

10,000 5,000

40,000 30,000

100,000 65,000

20,000

5,000

10,000

35,000

(4,000) (10,000)

(1,200) (2,000)

(3,800) (8,000)

(9,000) (20,000)

6,000

1,800

(1,800)

6,000

Jumlah kos tetap langsung RM 9,000 ialah kos gaji penyelia untuk Setiap produk dan ianya boleh dihapuskan jika sesuatu produk itu Dihentikan pengeluarannya. Adakah produk kosmetik perlu dihentikan jualannya ?

hagian Matrikulasi, KPM

17

CONTOH PENGIRAAN Contoh

Teruskan Jualan -KBDJ Berubah & Belanja berubah Margin Sumbangan -Kos Tetap : Langsung Umum Untung (rugi) bersih

Hentikan

Perbezaan

RM 100,000 (65,000)

RM 60,000 RM (40,000) (35,000) 30,000

RM 35,000

RM 25,000 RM (10,000)

(9,000) (20,000) RM 6,000

(5,200) (20,000)

3,800 -

RM (200)

RM (6,200)

Daripada analisis di atas, syarikat tidak patut menghentikan jualan produk kosmetik kerana apabila berhentikan, syarikat akan mengalami kerugian sebanyak RM 200 berbanding sebelum produk kosmetik hagiandiberhentikan Matrikulasi, KPM syarikat mengalami keuntungan sebanyak RM

18

KEPUTUSAN Contoh

Menerima @ Menolak Pesanan Khas

Keputusan menerima sesuatu pesanan khas atau kontrak ini bergantung kepada lebihan kapasiti pengeluaran pengeluar

hagian Matrikulasi, KPM

Sekiranya wujud kapasiti terbiar (idle), kemungkinan besar jualan melalui pesanan khas memberi keuntungan tambahan sykt. walaupun harga jualan adalah di bawah harga jualan sebenar. 19

SENARIO 1 Contoh

Atom Bhd. ialah pengilang sebuah produk berjenama Alpha. Tingkat kapasiti pengeluarannya adalah pada tahap 80%. Berikut adalah data berkaitan kos kilang tersebut : UNIT Jualan Kos Pengeluaran : Bahan langsung Buruh langsung Overhed kilang berubah Overhed kilang tetap Margin kasar Tolak : Belanja jualan & pentadbiran tetap Untung bersih

hagian Matrikulasi, KPM

8,000

JUMLAH (RM)

SEUNIT(RM)

160,000

20

40,000 32,000 8,000 32,000 112,000 48,000 24,000

5 4 1 4 14 6 3

24,000

3

20

SENARIO 1 Pada tahun yang sama, Atom Bhd. telah menerima satu pesanan khas dari luar negara untuk 2,000 unit produk Alpha dengan tawaran harga RM 13.00 seunit. Nasihatkan pengurusan Atom Bhd. sama ada menerima atau menolak pesanan tersebut. Jawapan : Kapasiti 100%

80%

=

8,000 unit

=

10,000 unit 2,000 unit

Maka, dari segi kapasiti, tempahan khas ini boleh diterima

hagian Matrikulasi, KPM

21

SENARIO 1 – CARA 1 Tolak Pesanan 8,000 unit RM Hasil jualan : (8,000 x RM 20) {RM 160,000 + (2,000 x RM 13)} Jumlah Kos berubah : (8,000 x RM 10) (10,000 x RM 10) Margin caruman Jumlah kos tetap : {RM 32,000 + RM 24,000} Untung bersih

hagian Matrikulasi, KPM

Terima Pesanan 10,000 unit RM

160,000 186,000 (80,000) 80,000

(100,000) 86,000

(56,000) 24,000

(56,000) 30,000 22

SENARIO 2 – CARA 2 Analisis kos relevan boleh diringkaskan seperti berikut : Hasil jualan (2,000 x RM 13) Kos berubah : (2,000 x RM 10)

RM 26,000 (

20,000)

Pertambahan Margin Caruman RM 6,000 Daripada analisis kos relevan di atas, kita dapati untung akan bertambah sebanyak RM 6,000 jika pesanan khas itu diterima. Oleh itu, berdasarkan faktor kuantitatif, pesanan khas ini patut diterima.

hagian Matrikulasi, KPM

23

Contoh

FAKTOR KUALITATIF Sosial Cth : hubungan baik dengan pembekal peluang pekerjaan tanggung jawab masyarakat

hagian Matrikulasi, KPM

Persekitaran Cth : imej syarikat kualiti alam sekitar

24

Contoh

FAKTOR KUALITATIF Teknologi Cth :

hagian Matrikulasi, KPM

Proses semakin efisien & efektif kecanggihan teknologi

Peraturan & Undang-undang Cth : kehendak kerajaan peraturan syarikat

25

Contoh

RUMUSAN

Mengenal pasti kos dan hasil yang relevan untuk setiap alternatif Beberapa situasi pembuatan keputusan : i. Membuat atau membeli ii. Meneruskan atau menghentikan iii. Menerima atau menolak pesanan khas

Menilai faktor-faktor kualitatif

hagian Matrikulasi, KPM

26

NIAT

USAHA

BERJAYA

DOA

hagian Matrikulasi, KPM

TAWAKKAL

27