Wijsheid 80

WAT IS WIJSHEID??? “Zodra iemand zich realiseert dat de werkelijkheid vele gezichten kent, zet hij de eerste stap op weg naar wijsheid.” Nieuwsbrief van Hopstaken Bedrijfsadvies – 2007.12 – 7 december 2007 (nr. 80) In deze nieuwsbrief: 1. Waar gebeurd: P&O of HRM? 2. Nieuws van Hopstaken: losse eindjes, 3 x = scheepsrecht, en Performance College 3. Instrument: Dictatuur (!?) 4. Wijze citaten van Landers, Wilder, een Singaporese popster en dito zangeres, bizar Engels en een eenregelig vers van Jean Cocteau 5. Tips voor leven na ’t werk Reacties: [email protected]. Het nieuwsbrieven-archief staat op www.hopstaken.com. Evenals een overzicht van onze diensten (advisering, workshops en seminars). 1. Waar gebeurd: P&O of HRM? De professionalisering van bedrijfsvoering wordt nog steeds sterk gedomineerd door Angelsaksische bronnen. Een van de oorzaken hiervan is de explosie van Engelstalige, doorgaans Amerikaanse managementliteratuur, waar geen houden meer aan is sinds de introductie van het fenomeen ‘Master of Business Administration’ – de Amerikaanse variant op ‘onze’ bedrijfskunde. Tel daabij op de spreekwoordelijke zelfingenomenheid van de Angelsaksen, en je hebt een verklaring voor het naar het tweede plan verhuizen van sommige west-europese verworvenheden op bedrijfskundig gebied. Zo’n 22, 23 jaar geleden volgde mijn baas bij de Postgiro/RPS de MBA-opleiding aan de Erasmus, die een samenwerkingsverband was aangegaan met de Universiteit van Rochester (New York State). Hij behoorde tot de eerste lichting Nederlanders die deze ook toen al prestigieuze maar prijzige opleiding volgde. Wat hij ons teruggaf, was vooral een afserveren van waar je destijds op dit vakgebied mee was opgevoed. Voor een deel was dat terecht: de uitgebreide aandacht voor arbeidskundige meetinstrumenten als tijdrekenen en multimomentopnamen, de overdreven waarde die men toekende aan psychologische testen, en het volkomen onderbelichten van eigentijdse meetinstrumenten, organisatiekunde en interne communicatie, maakte dat bedrijfskundige opleidingen als VOA begin jaren ’80 toe waren aan een grondige opfrisbeurt. Helaas sloeg dat opfrissen een tikkeltje door, althans, dat is mijn waarneming. Zo ging men ineens praten over ‘Human Resources’ in plaats van ‘Personeel & Organisatie’. Volgens de een was ‘HRM’ ‘P&O’ in een nieuwe jas, volgens de ander iets héél anders. Hoewel ik zelf neig naar het laatste, is de werkelijkheid waarschijnlijk iets minder extreem. (Zie ook WiW 6.4, over het onderscheid tussen Angelsaksen en Rijnlanders.)

30 november: bijeenkomst voor jonge Vietnamese ondernemers, georganiseerd door de Vietnamese Kamer van Koophandel en Fabrieken (VCCI) in Sofitel, Saigon © 2007 Hopstaken Bedrijfsadvies

1

Nu ik een aantal ondernemingen – buitenlandse en plaatselijke – in een zich rap ontwikkelend land als Vietnam enigszins heb leren kennen, lijkt dat het HRM-virus ook hier heeft postgevat. Wat echter meteen opvalt, is dat niemand het met de invulling ervan erg nauw neemt. Het is gewoon een etiketje, en daar valt de boekhouder onder die de personeelsadministratie erbij doet, tot en met de manager, die elke maand 20 nieuwe account managers moet zien aan te trekken, die allemaal vloeiend Engels spreken en liefst langer blijven dan pakweg 6 maanden. Hoe behoud je goede mensen? Met hoger salaris, meer faciliteiten? Hen te betrekken bij de bedrijfsontwikkelingen? Meer complimentjes? Een management development programma aan te bieden? Raften in de Mekong Delta? Aandelen? Vietnamese ondernemers zoeken naarstig naar oplossingen. Voor een vraagstuk dat je inmiddels misschien al sterk heeft doen denken aan … Nederland. Het oogt anders, maar de problematiek is zeer herkenbaar. Werk aan de winkel!

2. Nieuws van Hopstaken: losse eindjes, 3 x = scheepsrecht, en Performance College Losse eindjes De decembermaand is typisch zo’n periode waar ik terugkijk op het jaar, zoekend naar losse eindjes. Zoals zaken die maar niet de status kregen van eerste prioriteit, omdat zich telkens weer iets aandiende dat nét even belangrijker was. Zo staat hier al een week of 4 een onuitgepakte, nieuwe all-in-one printer te wachten op installatie. Reden: de oude print wel, maar kopieert en scant niet. Dus geef je prioriteit aan het opmaken van je voorraadje inktpatronen, en neemt het ongemak van even niet kunnen kopiëren voor lief. Net als die defecte fax-aansluiting. Toch is dit de maand dat ook dit losse eindje gelost dient te worden. Andere losse eindjes gaan over terugbellen, opwaarderen van cursusmateriaal, het relatie-bestand bijwerken, o ja: wenskaarten versturen, en toch ook niet vergeten dat er ook in 2008 brood op de plank moet komen. Het afgelopen jaar was het vooral investeren. Voordat er sprake is van ROI, zijn we uiteraard weer een stuk verder. Hoe ’t daarmee staat? 3 x = scheepsrecht 4 december – Vanmorgen als tussenstop op de weg terug van Saigon naar Amsterdam, Singapore aangedaan. 30° en zalig zonnig. Slotakkoord van twee drukke weken in Vietnam, met een reeks bezoeken aan ondernemers en managers van trainingsinstituten. Daarnaast fijne reunie- en familie-diners, en leuke uitjes als dansles in ‘La Fenêtre Soleil’ en een tweedaagse vakantietrip. Resultaat: enkele serieuze kansen, enerzijds als communicatie-trainer voor het nummer 1 trainingsinstituut van Vietnam, anderzijds als P&O-adviseur voor een organisatie-adviesbureau. Daarnaast nog enkele fascinerende contacten, die zomaar kwamen aanwaaien. Wie zaait … Maart 2008 is het oogsttijd.

Saigon: bij Jane achterop naar de volgende afspraak, en de inmiddels traditionele DDU-reunie Dan staat een volgende trip gepland, 6-8 weken, om er dan ook daadwerkelijk aan de slag te gaan. Het blijft ‘touch & go’: als eenpitter aan de slag in twee landen tegelijk is volgens hen die het beter menen te weten onbegonnen werk, maar daarom wel zo uitdagend. Al was het maar om hen die het beter menen te weten op andere gedachten te brengen. Zie voor meer foto’s onder Tips, en http://hopper1951.spaces.live.com. Performance College Sinds enige tijd ontvang ik maandelijks een nieuwsbrief die ik ook echt lees. Via [email protected] kun je hem aanvragen. Ik moet telkens de neiging onderdrukken om hem niet integraal te kopiëren en over te nemen. © 2007 Hopstaken Bedrijfsadvies

2

3. Instrument: Dictatuur (!?) Wablief? Dictatuur een instrument? In zekere zin, ja. Wanneer je op doortocht Singapore passeert en je hebt een paar uur de tijd, maak dan de gratis stadsrondrit: zeer de moeite waard. Met eigen ogen gezien hoe dit tropisch eilandenrijkje de rijkste, schoonste en veiligste plek in de regio is. Daar komt nog bij, dat het als vanouds een volledig multiculturele samenleving is, waar Chinezen (75%), Indiërs (9%) en Maleiers (14%), plus een handvol minderheden (2%) elkaar hun anders-zijn gunnen, en hun regering alle ruimte bieden om een zeer strak beleid te voeren. En zolang het beter en beter gaat met de Singaporezen, en hun regering aan hen verantwoording blijft afleggen, is het vreemd genoeg een dictatuur die gedragen wordt door het volk. “We hebben hier geld, veel geld, maar we letten er scherp op, dat de regering dit niet uitgeeft aan onzinnige projecten. Ze geven wel ONS geld uit, en dat wrijven wij hen dan ook voortdurend onder de neus”, aldus de gids, een welbespraakte dame-met-hoofddoekje. De dictatuur moet dus wel luisteren, en laten zien dat het geld goed besteed wordt, anders kunnen ze het schudden (vraag me niet, hoe …). Zo houdt de bevolking de regering op scherp. Een dictatuur bij gratie van het volk dus. Democratie: leuk voor anderen. Vraag: is de gemiddelde Nederlandse ondernemer niet ook een dictator? Zo ja, luistert die naar zijn medewerkers?

Singapore. L: wolkenkrabbers, maar ook leuk opgeknapte etnische wijken: India Town, China Town, Moslim Town. Multicultureel paradijs? R: de Dievenmarkt. Vroeger kon je hier je gestolen spullen terugkopen. Nu kun je er onder meer afdankertjes op de kop tikken van vertrokken expats. Schoenen, geluidsinstallaties, smokings en meubilair.

4. Wijze citaten van Landers, Wilder, een Singaporese popster en dito zangeres, bizar Engels en een eenregelig vers van Jean Cocteau “Klasse straalt een zelfvertrouwen uit, dat laat zien: zeker van z’n zaak, zonder pedanterie. Klasse heeft niets te maken met geld. Klasse laat zich nooit op stang jagen. Het is een combinatie van zelfbeheersing en zelfkennis. Het is stevig in je schoenen staan, zonder te hoeven bewijzen dat je het leven aan kan.” Ann Landers (1918- ) “Je moet een droom hebben om ’s morgens te kunnen opstaan.” Billy Wilder (1906-2002) “Wanneer je met iemand praat, zie je toch zijn hele gezicht. Maar journalisten hebben de neiging dat ene neushaartje uit te lichten en de rest te vergeten.” Een Singaporese popster die na een verkeerde opmerking door de media werd afgeserveerd, en sedertdien al vijf jaar inteert “Let it snow! Let it snow! Let it snow!” Zangeres op Changi Airport, Singapore (137 km boven de evenaar, 30° C.) “We should stop navel staring” “As I said you, this is wet finger work.” “May I thank your cock for the lovely dinner?” “We were hanging on your lips.” “You are an excellent undertaker.” Uit: “I always get my sin” – Het bizarre Engels van Nederlanders; Maarten H. Rijkens (Uitgeverij BZZTôH, 2007) © 2007 Hopstaken Bedrijfsadvies

3

“Qui donne, s’enrichit” – “Wie geeft, verrijkt zichzelf.” Jean Cocteau (1889-1963)

5. Tips voor leven na ’t werk Barcelona in Amsterdam In het Van Gogh Museum kun je tot 20 januari een met kunde en passie samengestelde collectie kunst en kunstvoorwerpen bewonderen uit de tijd van de ‘Modernistas’, zoals Gaudi, Casas, Picasso en Rusiñol. Twee verdiepingen, je raakt niet uitgekeken. Zie http://www3.vangoghmuseum.nl/vgm/index.jsp?page=92565&lang=nl. Dalat Een volle agenda met zakelijke ontmoetingen, werken aan voorstellen, telefoontjes en heen en weer van hot naar her: het lijkt wel werk! Gelukkig dat er ook even tijd was voor entertainment. Zoals een weekend in het Ardennen-achtige stadje Dalat, waar je nog sporen vindt van het Franse koloniale verleden, en van de laatste keizer, Bao Dai, die zich volgens beproefd koloniaal verdeel-en-heers recept door de Fransen liet gebruiken als symbolisch heerser. Wat niet wegneemt dat het zien en aanraken van zo’n stuk recent verleden – jaren ’30 was het systeem, hoewel al flink rammelend, nog in full swing – zorgt voor een fascinerend soort kennismaking.

L: Olifantritje bij de Prenn waterval. R: achter het bureau van de laatste Vietnamese keizer in diens Berlage-achtige jaren ’30 paleis. Tienduizenden Vietnamezen gingen mij voor.

VROLIJKE KERSTDAGEN & EEN SUCCESRIJK 2008! © 2007 Hopstaken Bedrijfsadvies

4