Vaiko - Varalaaru Santhitha Valakkukal
This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA
Overview
Download & View Vaiko - Varalaaru Santhitha Valakkukal as PDF for free.
More details
- Words: 8,799
- Pages: 51
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
itnfh
btËpL
k.â.K.f. khÃy tH¡f¿P® m (kJiu »is)
2/869, âUnkhT® rhiy, ahidkiy x¤j¡fil, kJiu - 625107 br : 94437 94751
itnfh
3
üÈ jiy¥ò :
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
Kj gâ¥ò : kh®¢ 2008 gâ¥ò MáÇa®, : g. mUz»Çehj fÂÅ totik¥ò üÈ msî : bl«Ä ir° 8½ x 5½ jh : 80 G.S.M. nk¥ Ȥnjh Kf¥ò m£il totik¥ò : É#a,
»Çna£o °Lonah, ( 98402 75550 m¢á£nlh® : átr¡â m¢rf«, átfhá
( 04562-27 4005; 27 5005 Cell: 94433-79005
ebfhil : % 10 /-
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
4
tH¡f¿PÇ tyik! Ú âia
Ãiyeh£L»w ïl¤â ïU¥gtD¡F Kdh, vyh¡ Fok¡fS« rkkhdt®fns! ïiwa cyf¤â ÚâÆ mo¥gil¡ nfh£ghL, r£l¤J¡F Kdh midtU« rk« v»w fU¤ij, 2000 M©LfS¡F Kdhny tF¤jt jÄH! khd cz®î cilat®f, kuz« âra« vwhY«, Úâkw¤âF Kò k©oÆl kh£lh®f. tH¡f¿Piu it¤J¤jh tH¡F. vtsî mUikahf xU tH¡if¢ n#ho¤J ïUªjhY«Tl, mâY« VjhtJ xU X£il ïU¡f¤jh brí«. mij¥ gh®¤J mo¤J cil¤J, tH¡if¤ jf®¥gJjh tH¡f¿PÇ tyik!
- itnfh
itnfh
m
5
bt¿ cWâ
¿th®ªj ng¢rh - vG¤jh, bgh VLfË gâ¡f¡Toa fU¤Jfis¢ brhȤjh, k¡f kw¤â âuhÉl ïa¡f« ts®ªjJ. jÄeh£o k£L« myhJ, m»y cyf¤âY« áªjid, ng¢R, vG¤J Mwfis¥ jFâfis¥ bgw jiyt®fjh tuyhW khw§fis cUth¡»dh®f. m¤jifa Mwyhs®f tÇirÆ caÇa ïl¤ij¥ bgW ïU¥gt® itnfh! jDila M¤jukhd thj§fsh, ehlhSkw Éthj§fË, vªj¥ ãu¢áidÆY« mitÆ ftd¤ij¤ jg¡f« âU¥g¡ Toatuhf, mid¤J¡ f£á cW¥ãd®fË ekâ¥ig¥ bgwtuhf¤ âfªjh®. mjdhjh, ehlhSkw¤J¡F itnfh ngh£oÆlÉiy vw m¿É¥ò tªjnghJ, xU âwikahd ehlhSkw cW¥ãdÇ fU¤Jfis, gÂia ïªâah ïH¡»wJ; F¿¥ghf jÄHf« ïH¡»wJ vW khW¡ f£á¤ jiyt®f fU¤J¤ bjÇɤjd®. ïa, ïir, ehlf« vd vªj¤ JiwahdhY«, m§nf jDila K¤âiuia¥ gâ¡f¡ Toat® itnfh itnfh vwh mJ ÄifahfhJ. muáa f£áfË viyfis¡ flªJ, ïy¡»a¡ T£l§fË mt® M¿a ciuf, eLÃiyahs®fsh, tuntW¥ ghuh£l¥gL»wJ. MÛf ïy¡»a¤ijí«, jDila gh®itÆ gil¤j Éj« MÛfthâfisí« ft®ªJ csJ. ïiwa muáa NÃiyÆ ah® nt©LkhdhY« f£áia¤ Jt¡fyh«; jiyt® vW giwrh¿¡ bfhsyh«; ehisa Kjt® vW m¿É¤J¡ bfhsyh« vW cs ÃiyÆ, cdjkhd bghJth¡if¡F¢ brhªj¡fhuuhf, jiyt® vw brhY¡F K¿Y« jFâahdtuhf, fs¤â Ãwh midtU« ÉaªJ gh®¡»w tifÆ É©zsht ÉRt%g« vL¡»w msî¡F caÇa ÃiyÆny, ciH¥gh - jFâah - Mwyh kÇahij¡F cÇa ïl¤â ïU¥gt® itnfh vgij vtuhY« kW¡f KoahJ. ehisa rKjha¤â e«ã¡if¡F cÇa jiytuhf itnfh mt®fis¡ fhz Ko»wJ. VW¡bfh©l bfhiffË rkur« brJ bfhshjjh, bghJ thÉ mt® mila nt©oa cau¤ij ïD« v£lÉiy. thd« bjh£LÉL« öu«jh vw e«ã¡ifnahL, nt§iffshf - tÇ¥òÈfshf itnfh jiyikÆ m tF¡»w c©ikahd bjh©l®fË gy«jh, v¤jifa
6
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
nrhjidfËY« jsuhj kd cWâia, mtU¡F mˤJ ïU¡»wJ. ÕLeil nghL»w itnfhÉ gil, bt¿¢ áfu¤ij milªnj ÔU«. ïJ cWâ, cWâ, cWâ! jiyt® itnfh mt®f ÛJ kâ¥ò¡bfh©l tH¡f¿P®f eLÃiyahd tH¡f¿P®f, Mjuî e» tU»wd®. itnfhÉ jiyik VW¢ brayh¿ tU»w kWky®¢á tH¡f¿P® g£lhs«, fHf« tH¡Ffis¢ rªâ¤j nrhjidahd fhy§fË, f© JrhJ flik M¿aJ. x¤JiH¥ò e»a tH¡f¿P®f midtU¡F« berh®ªj e¿ia¤ bjÇɤJ¡ bfh»nw. gKf Mwfis xU§nf gil¤j jiyt® itnfh mt®f, tuyhW rªâ¤j tH¡Ff vw jiy¥ã, 24.09.2007 mW jir tH¡f¿P® kw¤â ciu M¿dh®. mªj ciuÆ xbthU brâí«, rKjha¤â gntW TWfis¤ âwdhî br»wJ. xU tH¡f¿Puhd itnfh mt®fË thj§f, ïs« tH¡f¿P®fS¡F tÊfh£l¡ Toait. jÄHf¤â tH¡f¿P®f midtU« f£lha« m¿ªJ bfhs nt©oa brâf Ãu«ãa mªj ciuia, j«ã mUz»Ç mt®f, ò¤jfkhf¥ gâî brJ csh®. ïa¡f tuyhiw, Kiwahf¥ gâî brJ tU»w mUz»ÇÆ gÂfS¡F ekJ ghuh£Lf. 28.3.2008 mW, âU¢áÆ eilbgW»w, kWky®¢á â.K.fHf khÃy tH¡f¿P®f m fyªJ ciuahl fU¤ju§f ÃfÉny, ïªj Ehiy btËÆ£L ïU¥gJ bghU¤jkhdJ.
njtjh°,
k.â.K.f. r£l¤Jiw¢ brayhs®
itnfh
7
e¿!
k
Wky®¢á âuhÉl Kndw¡ fHf¤â ÛJ«, jiyt® itnfh, bfhif És¡f m¢brayhs® ehá r«g¤ cË£l fHf KdÂÆd®, brhbghÊths®f ÛJ«, jÄehL KGtJ« gy KidfË, Úâkw§fË bjhL¡f¥g£L ïU¡»w tH¡Ffis vâ®bfh©L, mt¿ KidK¿¤âl Kid¥òl KÅW g MWtJ kWky®¢á tH¡f¿P® gil. xU tH¡f¿Puhd itnfh mt®f, k¡f kw¤â vL¤J it¡»w thj§fis ehL m¿í«. v§f kw¤J¡F« itnfh tªJ ciuahw nt©L« vW jir tH¡f¿P®f kw« miH¥ò ÉL¤jJ. mªj miH¥ig VW, 24.9.2007 mW, tuyhW rªâ¤j tH¡Ff vw jiy¥ã, jiyt® itnfh mt®f ciu M¿dh®. nf£lh®¥ ã¡F« jifath mikªj mtuJ thj§fis, f£á rhuhj tH¡f¿P®f midtU« ghuh£od®. kJiu tH¡f¿P® R¥ghuh{, jirÆ itnfh M¿a ciuia eh neÇ nf£Éiy; Mdh, jrhñ® tH¡f¿P®f gy® vÅl« ghuh£o¢ brhdh®f. mªj ciuia Ehyhf¤ bjhF¤J¤ jhU§f, fHf tH¡f¿P® mÂÆ rh®ã eh§f Ehyhf btËÆL»nwh« vW vÅl« bjhiyngáÆ nf£L¡ bfh©lh®. 28.3.2008 mW, âU¢áÆ eilbgW»w, kWky®¢á â.K.fHf khÃy tH¡f¿P®f m fyªJ ciuahl fU¤ju§f ÃfÉny, ïªj Eh btËÆl¥gL»wJ. brid ca®Úâkw kJiu¡ »isÆ tH¡Ffis¤ bjhL¤J, thj§fis mL¡», bt¿¢ rhjid gil¤J tU»w tH¡f¿P®f, itnfhÉ kWky®¢á¥ gilÆ, Kid¥òl KÅW g MW»w brakwt®f, khÃy ïisP® m¢ brayhs® f.mHFRªju«, kJiu khef® kht£l¥ bghUshs® v°. Mir¤j«ã,kJiu khef® kht£l¤ Jiz¢ brayhs® v«.kndhfu, khÃy r£l¤Jiw¤ Jiz¢ brayhs® òö® ïuh.rªâu,
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
8
âU¥gu§Fw« (»H¡F) x¿a¢ brayhs® m.fânur, kJiu kht£l tH¡f¿P® m Jiz¢brayhs® nfh.uÉ M»nah®, ïªj Ehiy m¢ál cjÉd®. mt®f midtU¡F« v e¿ia¤ bjÇɤJ¡ bfh»nw. jir tH¡f¿P® kw¤â itnfh ciu M¿l VghL brj, jir kht£l k.â.K.f. brayhs® Jiu.ghy»UZz, khÃy ïisP® m¤ Jiz¢brayhs® cjaFkh®, kJiu khef® kht£l¢ brayhs® óÄehj M»nahU¡F e¿. v v©z§fis t©z§f M¡», f©iz¡ ftU« Kf¥ò m£ilia totik¤j »Çna£o °Lonah É#a, Ir¡, áw¥ghf m¢á£L¡ bfhL¤j Fknur (átr¡â M®£°, átfhá), mYtyf¥ gÂfË cjÉa U¤u, nkhfjh°, fÂÅ totik¥ã cjÉa r§funfhÉ ghlhȧf«, kJiu eh. mKj, nkkhªij brtuh{, Kf¥gl¡ fiyP® uh#h M»nahU¡F v berh®ªj e¿ia¤ bjÇɤJ¡ bfh»nw. itnfhÉ òfbgw ciuf Ehfshfî«, xË¥gl¡ FWt£Lfshfî« btËÆl¥g£L csd. jhaf¤â »il¡F«. Ehfis¥ goí§f, ciufis¡ nfS§f, ghU§f; e©g®fis¥ gh®¡f¢ brí§f. jÄiH neuhf m¢áL§f, rh¤J m¢álhÔ®f jÄ¢ brhfis¤ jŤjÅahf KGikahf vGJ§f! xUKiwnaD« cyf¤ij¢ R¿ thU§f. c§f th¡ifia xU Ehyhf vGJ§f.
mUzȂ
( 9444 39 39 03)
itnfh
9
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff 13 M©LfS¡F Kd®, 1993 M« M©L et«g® khj« 19 M«
njâ mW vªj¤ jir tH¡f¿P® r§f¤â eh vªj mu§f¤J¡F cns ciuah¿ndndh, mnj tshf¤J¡F cns, ïW kRNthd« kiH¤JË ÉG»w neu« bgU« âushd tH¡f¿P®f T£l«. tuyhW rªâ¤j tH¡Ff vw jiy¥ã ngRtjfhf, br¥l«g® â§f 24 M« eh, jir tH¡f¿P®f kw tshf¤â c§f Kdh ûnw. gntW muáa f£áfis¢ rh®ªJ ïU¡f¡Toa tH¡f¿P®f, ïªj Ãf¢áÆ eh ciu MWtjF th¥ò mË¥gjfhd Ô®khd¤ij, xU kdjhf Ãiwnt¿¤ jªjh®f vw â¤â¡F« brâia v mò¢ rnfhju® cjaFkh® mt®fS«, Jiu. ghy»UZzD« vÅl« T¿anghJ, eh ÄFªj k»¢á milªnj. ï¥go xU ey th¥ig tH§»a mid¤J tH¡f¿P®fS¡F, ïªj th¥ig¤ jtwhf¥ gagL¤j kh£lh itnfh, muáa ngá vtiuí« fha¥gL¤j kh£lh vw e«ã¡ifnahL, vd¡F ïªj nkilia¤ jªJ ïU¡»w jir tH¡f¿P®f r§f¥ bghW¥ghs®fS¡F«, tH¡f¿P®fS¡F« v e¿ia¤ bjÇÉ¥gJ jiyaha flik MF«. tH¡Ffis tuyhW v¥go¢ rªâ¤jnjh, ï§nf kiH tªjh mij v¥go¢ rªâ¥gJ vw ftiynahL r§f¥ bghW¥ghs®fS«, V ehD«Tl mnj ftiynahLjh ïUªnj. VbdÅ, ïªj
10
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
Ãf¢áÆ ngr nt©L« vw nguthîl tªJ ïU¡»nw. v áw¿î¡F v£oa gy brâfis, fU¤Jfis, ïªj kw¤â g»®ªJ bfhs nt©L« vw cz®nthL tªJ ïU¡»nw. Úâkw¤â xÈ¡f nt©oa Fu, ehlhSkw¤â xÈ¡f nt©oa Fu, k¡f kw¤â xÈ¡»wJ vW v ïÅa e©g®f ï§nf th¤J ciu¤jh®f. Úâkw« rªâ¡f nt©oa r¡â thªj ïbdhU Úâkw« ïU¡»wJ eh brhyÉiy; muáa jh¤gÇa ÉPhÅ, khnkij, kÅjFy tuyh¿ ngh¡if¤ âU¥ãa _yjd« üiy¤ jªj fhu kh®¡° brhdh®: The Jury itself has to face another Jury of public opinion. Úâkw« rªâ¡f nt©oa r¡â thªj ïbdhU Úâkw«mJjh k¡f fU¤J v»w khbgU« Úâkw«. ïW br¥l«g® 24 M« njâ. ïJ vtsî bghU¤jkhf mikªJ ïU¡»wJ bjÇíkh?
nka® nfh®£ 281 M©LfS¡F Kd®, 1726 M« M©L br¥l«g® khj« 24 M« eh, ôÅa #h¡ bfho cy» gy gFâfË g£blhË åᥠgwªJ bfh©L ïUªj fhy¤â, ãǤjhÅa¥ nguur® Kjyh« #h®{, »H¡F ïªâa¡ f«bgÅ¡fhu®f, bridÆY«, bfhf¤jhÉY«, g«gh khefÇY« KÅág khefuh£áfis mik¤J¡ bfhsî«, Úâkw§f mik¤J¡ bfhsî«, nka® nfh®£ v»w Úâkw§f mik¤J¡ bfhsî« mDkâ¡ bfhL¤jãò, br¥l«g® 24 M« njâjh nka® nfh®£ v»w KjyhtJ Úâkw«, bfhf¤jhÉ mik¡f¥g£l mªj¤ âUehis Ãidñ£L»w Éj¤â, tuyhW rªâ¤j tuyhWfis eh c§f Kdh it¡f ÉU«ò»nw. jirjh Äfî« bghU¤jkhd ïl«. thd¤â nkf¡T£l« âu©L ïU¡»wJ. kiH tu¡TL«. kiH tªJnghd m¿F¿í« ïU¡»wJ. xUfhy¤â ts« Ãiwªj edhL ïJ. mjdhjh ïªj¢ nrhH k©ly¤J¡nf cÇa bgUikia, megha Fnyh¤J§fÅ ïja¤ij¡ ft®ªj mUbkhʤnjt v»w nr¡»Hh®,
itnfh
11
nfh£La® gÅtiu¡ F¿ c¢áÆ N£oa ts®òÈ nrhH® fhÉÇ eh£L ïaòjid ah eÉy cwd ïªj¢ nrhH eh£o ïaig, òÈ¡bfho gwªjnj ïka¤â c¢áÆ, mij eh£oa nrhH® eh£o bgUikia¢ brhy tªnj v»wh®. ïªj¢ nrhH eh£il, Ú® ehL vW brhdh®.
khkiH nghWJ« vW ïs§nfh t®Â¤jhY«, Ú®ehL vW miH¡f¥g£l ehL,
fhblyh« fiH¡fU«ò fhbtyh« FiH¡fU«ò khblyh« fU§Ftis tavyh« beU§Ftis nfhblyh« kltd§ Fs« vyh« flbyd ehblyh« Ú®ehL jidbahth Ãy« vyh«
ï¥go Ú®ehL vW brhy¤j¡f¥ bgUik v§F« ïiyna vW òfH¥g£l ïªj eh£o áw¥ãnyjh, Úâ v§nf Ãiyeh£l¥g£lJ vgjF Kfîiuahf, ekJ étFkh® mt®f tH¡Fiu fhijia ï§nf Ãidñ£odh®. ïs§nfhÉ fh¥ãa¤â tH¡Fiu fhij tU»wJ. kdtD¡F vâÇny brW, fhÉÇ¥ó«g£od¤J¡ f©z», njuh kdh ml m¿î bf£L¥nghd murnd vW nf£»wh.
tiuKiw tF¤j jÄH m⮢á milªj kd, Ú v§»UªJ tU»wh? vd¡ nf£f, Úâia¡fh¤j kDÚâ¢nrhH k©ly¤â ïUªJ tU»nw vW f©z» F¿¥ã£lh. Úâia Ãiyeh£L»w ïl¤â ïU¥gtD¡F Kdh vyh¡ Fok¡fS« rkkhdt®fns. ïiwa cyf¤â ÚâÆ mo¥gil¡ nfh£ghL, r£l¤J¡F Kdh midtU« rk« v»w fU¤ij, 2000 M©LfS¡F Kdhny jªjt jÄH. mJ xU mu©kid. mj thrÈ Muh¢á k f£l¥g£L ïUªjJ. xUeh mªj kÂÆ Xir xȤjJ. v§nfh mty« ne®ªJ É£lJ vW my¿¤Jo¤J Xo tU»wh kd. gRÉ Jau¤ij
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
12
m¿ªjh. mj fiw¡ bfhwt j kf vW m¿ªJ, mªj¥ gÊia¤ Jil¡f¤ j xnu kf åâÉl§f ÛJ njiu¢ brY¤j nt©L« vwh. mik¢r® brh»wh®, fhu«gRÉ f©ÙU¡F¡ fhuzkhdt ïstur vgjdh, jtW ne®ªJ É£lJ vwhY«, fWjh Xo tªJ r¡fu¤âF cns ïilòFªJ ïwªJ É£lJ vW mik¢r®f brhdhY« rkhjhd« milaÉiy kd. xnubahU ãisjh murU¡F, jt« ïUªJ bgw ãis.
xU ikªj j Fy¤âF csh vgJ« czuh j®k« j tÊ¢brif fl vW j ikªj kUkªj njuho cw cw®ªjh kD ntªj mUkªj murh£á mÇnjh ck¡F vËnjh vwh xnu kfjh. ïU¥ãD« j®k« j tÊÆ brtJ flik vW Úâ tH§»dh. mUkªj kfÅ mªj¥ bgUik¡F cÇa nrhH k©ly¤â jirÆ, Úâkw§fis¥ g¿¥ ngr¡Toa th¥ò¡ »il¤J ïU¡»wJ. ï§nf tªJ ïU¡»w itnfh xU ehifªJ M©L¡ fhy« tH¡f¿Puhf¥ gÂahwij ï§nf F¿¥ã£lh®f. _¤j tH¡f¿P®f, mDgt« thªj tH¡f¿P®f, jir Úâkw¤âY« ca®Úâkw¤âY« thâL»w tyik thªj tH¡f¿P®f ÃiwªJ ïU¡»w ïªj¢ rigÆ eh ngR»nw.
jÄHÅ ju« ïtdh ïaYkh vwh, cs¤â cuK« c©ikí« ïU¡Fkhdh, vªj ïl¤âY« vtD« vJî« bra Koí« vgij eh brhyÉiy, mijí« jirjh brh»wJ. xU tH¡F tªjJ. mªj tH¡», Úâ nf£L ïUt® tªjh®f. mt®fS xUt bga® kh¡f«, ïbdhUt bga® K¤J. ïªj M©L Mwh« tF¥ò¥ ghl¤â fijahf¢ brhy¥g£L ïU¡»wJ ïªj¢ brâ. kdndh âUkhtstdh« fÇfhbgUts¤jh. taâ ïisat. ïtdh Úâia¤ ju Koíkh? e« tH¡nfh buh«g¢ á¡fyhd tH¡F. ïtndh ïisat vW xU fy¡f«.
tH¡F vd? kh¡f¤â Ãy¤ij K¤J Éiy¡F th§» É£lh. á¿J fhy« fʤJ, K¤J V® bfh©L cGjnghJ, bgU« bghU£brt¤Jl xU
itnfh
13
fUñy« mt if¡F¡ »il¡»wJ. Éiykâ¥ò mw xU òija. clnd ïªj K¤J, mij vL¤J¡bfh©L, Xo¢brW, ïJ cÅl« eh th§»a Ãy¤âny »il¤jJ, cd¡nf cÇaJ v»wh. mjF kh¡fnkh, eh Ãy¤ij viw¡F cd¡F ÉW É£nlndh, mªj Ãy¤J¡F« vd¡F« vªj brhªjK« ïiy ïJ cd¡F cÇaJ. vd¡F¤ njitÆiy v»wh kh¡f«. eh Ãy¤ij¤jh th§»ndnd jÉu, Ãy¤J¡F cns ïUªj brh¤ijí« eh th§fÉiy. ïJ vd¡F cÇaJ my, cd¡nf cÇaJ v»wh K¤J. ïJ mªj¡ fhy«. g¡f¤J å£ony ts®»w khku¤â »is j å£L viy¡F cns m¤JÛ¿ EiHªJ v£o¥gh®¡»w neu¤â, gG¤J¡ FY§F»w fÅahf ïUªjhY« mJ v å£L ÃHY¡F cns fÅ fh¤J ïU¡»w fhuz¤jh, mªj¡ fÅí« vd¡F¤jh vW tH¡F¤ bjhL¥gjF tH¡F kw¤ij ehLtJ ïªj¡ fhy«.
xU ãis¡F ïu©L jhah? xU FHªij ahU¡F¢ brhªj« vW Ô®¥ò mË¡»w ntisÆ, mJ Ô®¥ò mË¡»wt Phd¤ij¥ bghW¤jJ vgjF, ÉÉÈa¤â giHa Vgh£o Ú§f gH»¡ nf£L ïU¡f¡ Toa rhyk fij Ãidî¡F tuyh«. xU ãisia ïu©L bg©f cÇik bfh©lho tU»wh®f. ïªj¡ FHªij vd¡nf brhªj«, eh bgw FHªij vW mt®f ïUtÇ Fu vGªJ nfî»w neu¤â, FHªijia ïU Twhf bt£o, ïUtU« ghâahf vL¤J¢ bryyh« vW rhyk T¿ajhfî«, g¤J¤ â§f tÆ¿ Rkªj mªj mUik¤ jh, ïiy ïiy mtËl¤ânyna ïU¡f£L« vW xUt T¿anghJ, ïtns ïªj¡ FHªijÆ jh vW rhyk Ô®¥ò¢ brhdjhfî« ÉÉÈa¤â brhy¥gL»wJ.
FyÉ¢ir fyhk ghf« gL« ï§nf fÇfh bgUts¤jhÅl« mjF khwhd xU tH¡F tU»wJ. Ãy¤â »il¤j òijaiy ïUtUnk nt©lh« v»wh®f. òija K¤Jî¡F¢ brhªjkh? kh¡f¤âF¢ brhªjkh? v»wnghJ, ït ïisPdhf ïU¡»whnd? ït v¥go ïªj
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
14
tH¡» Ô®¥ò mË¡f¥ ngh»wh vW mt®f ftiynahL ïUªj neu¤â, ït Kâatdhf ntl« jǤJ¡ bfh©L taJ K⮪jtdhf tªJ Úâ ciu¤jh vW«
ciu Koî fhzh nrhH vw eiu KJk¡f ct¥g eiuKo¤J¢ brhyh Kiw brjh nrhH FyÉ¢ir fyhk ghf« gL« vw gHbkhÊ¡F Vg mt Ô®¥ò mˤjh vW« xU ghl.
vd Ô®¥ò? K¤Jî¡F xU mUik kf. kh¡f¤J¡F xU mUik kf ïUtU« âUkz« Ko¤J¡ bfhs£L«. ïªj¥òija ïUtU¡F« nru£L« vW mt Ô®¥ò mˤjh. vyh ïy¡»a§fËY« fÇfh bgUts¤jh eiu Ko¤J Ô®¥ò¢ brhdh vW ïU¡»wnj jÉu, mJ vd tH¡F vW eh njo¤ njo¥ gh®¤nj. vâY« »il¡fÉiy. ïJ g£od¥ghiyÆY« ïiy giHa ïy¡»a¤âY« ïiy, gHbkhÊÆY« ïiy. ïªj M©L Mwh« tF¥ò¥ ghl¥ò¤jf¤â, ïij fijahf¢ brhÈ ïU¡»wh®f. VgjF¥ bghU¤jkhf ïU¡»wJ vgjdh ï¥go mâ brhy¥g£L ïU¡»wJ vW kh¤âu« c§fË ftd¤J¡F¡ bfh©L tU»nw. 3000 M©LfS¡F Kdh jÄG¡F ïy¡fz« tF¡f¥g£lnj, mªj¤ bjhfh¥ãa¤â, bghU mâfhu¤â 647 N¤âu¤â,
tH¡F vd¥gLt ca®ªnjh® nknw Ãf¢á mt®f£F Mfyhd vd¡ F¿¥ãl¥g£L csJ.
ca®ªnjh® vL¤J¢ brhtJ tH¡F. ïiw¡F tH¡F kw¤â v¥go¥g£l tH¡Ff tU»wd vgij fhQ»w neu¤â, Úâkw§f gy e« f© Kdh tªJ ûwd.
itnfh
15
âU¤â vGâa Ô®¥ò FwthË vd¤ j©o¡f¥g£l gy ngiu, gy M©LfS¡F¥ ãdh mt®f Fw« ïiH¡fÉiy vW k¡f kw« Ô®¥ò mˤJ ïU¡»wJ. 2000 M©LfS¡F Kdh »¿°J ãw¥gjF 469 M©LfS¡F Kdh Vbj° efu¤â ãwªjt rh¡uO°. mt tH¡F kw¤â ÃW¤j¥g£L, mt ÛJ Fw¢rh£Lf Rk¤j¥g£ld . ït flîis kW¡»wh - flî e«ã¡ifia mÊ¡»wh, Vnjhnjh ngá ïisP®fis¡ bfL¡»wh vw Fw¢rh£Lf it¡f¥g£ld. m¥nghJ #dehaf cz®îf jiH¤J ïUªj neu«, áªjidf ts®ªJ ïUªj fhy«. mªj kw¤â Ô®¥ò mË¡»w #&]ÇfË v©Â¡if 501. j ju¥ò tH¡if rh¡uO° vL¤J it¡»wh®. m¿P® bgUk¡f, PhÅf, muáa khkÅj®f ÃiwªJ ïU¡f¡Toa VbjÌ, ïªj tajhd »Ht ïisP®fis¡ bfL¡»nw vgij v¥go VW¡ bfh»Ö®f? vW nf£»wh®. Ô®¥ò tH§f¥gL»wJ. mtH¡F kw¤â bkh¤j« cs 501 ng®fS, 281 ng® rh¡uO° FwthË vW Ô®¥ò mˤjh®f. 220 ng® FwthË my, Ãuguhâ vW Ô®¥ò mˤjh®f. bgU«ghik Ô®¥ò VW¡ bfhs¥g£L, kuz j©lid Éâ¡f¥g£lJ. mjF¥ãd® m§nf ïU¡»w xU ÔÉny blá âUÉHh el¡»wJ. blᤠnjitij¡F¤ âUÉHh¡ fhy«. Vbj° eh£L k¡f, bghU£fnshL f¥gÈ mªj Ôî¡F¢ br»wh®f. mjdh, rh¡uOR¡F kuzj©lid x¤â it¡f¥gL»wJ. F¿¥ã£l njâÆ kuzj©lid Ãiwntw¥glÉiy. Ôî¡F¢ brW tÊghL KoªJ tªjjF¥ ãwF kuz j©lidia Ãiwntwyh« vw ÃiyÆ áÇ£oah° vw e©g brh»wh. j¥ã¤J¢ brtjF tÊ ïU¡»wJ rh¡uO°. vdnt, Ú j¥ã¢brW ÉL. Vbj° efu¤â ïUªJ btËna brW kuz¤â ãoÆ ïUªJ j¥ã¤J¥ nghÉlyh« vW brh»wnghJ, rh¡uO° brh»wh. eh »nu¡f¤â VbjÌ r£lâ£l§fS¡F¡ f£L¥g£lt. Úâkw¤â Ô®¥ò kuz j©lid. mij eh V»nw v»wh®. Mdh e©g tÈíW¤J»wh.
mt fU¤ij VfÉiy. Û©L« m¥nghJ, rh¡uO° TW»wh®: eh
16
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
r£lâ£l§fS¡F¡ f£L¥g£lt. th®¤ij¡F« thG»w th¡if¡F« ntWghlhf, trfkhf thªjh rh¡uO° vW tU§fhy« vid¢ rã¡f¡TlhJ. vdnt, eh kuz j©lidia VW¡ bfh»nw vW brhdh®. ».K. 399 M©o, bfkyh¡ vw bfhoaÉõ« mtD¡F¤ ju¥g£lJ. gU» koªjh® rh¡uO°. Mdh, k¡f kw¤âF Kdh mªj¤ Ô®¥ò khw¥g£L É£lJ. 281 ng® bfhL¤j¤ Ô®¥ò Vf¤j¡fJ my vw Koî¡F tU»wJ k¡f kw«. cyf« ghuh£L»wJ. rh¡uO° ehlf¤ijna mòjkhf vGJ»wh thnl®. ~ãbuR eh£L k¡fS¡F cz®¢á C£LtjF Ãf¢áfis¡ nfh®itahf¡ bfh©LtªJ vGJ»wh.
k¡f kw« Vfhj Ô®¥ò ïbdhU tH¡Fkw«! ïJ bfhfjhî¡F Kdh, ãyh¤J kdÅ rigÆ, nuhkhÅa r¡fut®¤âÆ ãuâÃâahf ïU¡f¡Toa MSeU¡F Kdh Fw«rh£l¥g£lt® xU ïisP®. mJtiu e«ã¡ifahf¢ brhy¥g£L tªj fU¤JfS¡F khwhd fU¤Jfis, kiyfË rÇîfË ngá tªjh® xU thÈg®. mt® bga® ïnaR »¿°J. mt® T©o ÃW¤j¥gL»wh®. mt®ÛJ Fw¢rh£Lf it¡f¥gL»wd. mt® ju¥ã ntW vtU« thâlÉiy. ïu©blhU th®¤ijf mtnu ngR»wh®. gâî M»wd. v¢rÇ¡if¢ br»wh®. Ô®¥ò tH§f¥ngh»w MSe® nghoa° ãyh¤JÉ kidÉ, mªj ey kÅjU¡F¤ Ô§F ÉisÉ¡fhnj vW v¢rÇ¡»wh. mR»wh ãyh¤J. mªj Úâkw¤â tH¡f¥go ahuhtJ xUtU¡F kÅ¥ò¡ bfhL¡fyh«, j©lidÆ ïUªJ ÉLÉ¡fyh« vw kuò¥go, m§nf ntjghyf®fS¡F Kdh âu©L ûw k¡fËl¤â nf£»wh. ïªj kw¤â ïiw¡F ahU¡F ÉLjiy bfhL¡fyh«? v»w nghJ, m§nf ïUªjt®f, cu¤j FuÈ, fyf¡fhu bfhis¡fhu gughR¡F ÉLjiy bfhL§f vW T¢r vG¥ò»wh®f. Mf, ÉLjiy gughR¡F, kuzj©lid ïnaR »¿°Jî¡F. áYitÆ miwa¥g£L kuz j©lid. ïJ nuhkòÇÆ tH¡fkhd kuz j©lid. °gh®lhf° c£gl,
itnfh
17
MÆu¡fz¡fhdt®f áYitÆ miwa¥g£L¡ bfhy¥g£L ïU¡»wh®f. ïJ bjhl®ghd giHa Mtz§fis¤ njo vL¤J¤jh bk »¥r, Passion of the Christ’ vw mUikahd âiu¥gl¤ij btËÆ£lh®. ïnaRÉ th¡ifia¢ á¤jǤJ, xU mòjkhd M§»y¤ âiu¥gl¤ij cUth¡»dh®. mªj¥ gl¤ij v⮤J¡ fU¤Jf btËtªjd. eh mij¥g¿ ÉrhǤnj. Mdh, f¤njhÈ¡f kjFUthf ïU¡»w ngh¥ M©lt®, ïªj¤ âiu¥gl« rÇahdJ jh vW thofÅ ïUªJ rh¿j bfhL¤jh®. mªj¤ âiu¡fhÉa¤â á¤jÇ¡f¥g£L ïU¡»w fh£áf, igãË vGj¥glhjJ. Mtz§fË ïUªJ nrfÇ¡f¥g£lJ. Ãid¤J¥ gh®¡f Koahj msî¡F¡ bfhLikahf¢ á¤âutij bra¥gL»wh® ïnaR»¿°J. ÄUf¤jdkhf¤ jh¡F»wh®f. mªj bkȪj njf¤â mt® áYitia¢ RkªJ bfh©L tU»wh® bfhfjhÉ áYitÆ miwa¥gL»wh®. áuáY« fhfËY« iffËY« MÂf miwa¥g£lJ. bg»w kiHnahL áYitÆ ïUªJ tʪJ XL»w ÚnuhL ïu¤jK« fyªJ Xoa mªj neu¤âY«Tl, jid¤ JòW¤JgtU¡fhf ïu¡f¥g£lh®. ïiw¡F cy» nfhlhdnfho k¡f j§fS¡F VgL»w JgJau§fËnghJ, Jau¥gL»wt®f gh¡»athf; mt®f MWj milth®f vw mtuJ kiy¢ brhbghÊit Ãidthf¢ brh»wh®fns, mJî« xU Úâkw¤â Ô®¥òjh. kh®¡° brhdij¥nghy, mªj¤ Ô®¥ig cyf« VfÉiy. k¡f kw« VfÉiy.
åu k§if n#h 1431 M« M©L ghß° efu¤â xU Ô®¥ò. T©o ÃW¤j¥g£l bg©Q¡F taJ 20. mt, ãÇ£oZ gilfis v⮤J th Vªâ¥ ngh® òǪJ, gy nfh£ilfis¡ if¥g¿dh. mtjh åu«Ä¡f n#h M~¥ M®¡. mt ÛJ Fw« rh£l¥g£lJ. Úâkw¤â gy nfÉfS¡F¢ rhk®¤âakhf gâbrhÈ¡ bfh©nltU»wh. filáÆ, eh brjJ Fw« vW kÅ¥ò¡ nf vwh®f.
18
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
v m§f§fis¥ ãsªJ v¿ªjhY« eh kÅ¥ò¡ nf£f kh£nl vwh. kuz j©lid Éâ¡f¥g£lJ. cÆnuhL bfhS¤J§f vW Ô®¥ò¢ brhdh®f. ÉwF¡f£ilfis mL¡», mâ n#h M~¥ M®¡if¥ ngh£L cÆnuhL bfhS¤j¢brhdh®f. 1431 #dtÇ 20 M« eh, mtSila jiyÆ xU Fyhit mÂɤjh®f. “Fool’s Cap” K£lh bjh¥ã vW mâ vGâ it¤jh®f. mªj¤ bjh¥ãÆ ãbu¢ bkhÊÆ 3 brhfis vGâit¤jh®f. mt jiyÆ it¤j mªj¤ bjh¥ãÆ, áiyia tz§F»wt ntj¥òu£L¡fhÇ, rka¤ij kj¤ij v⮥gt vW vGâ it¤jh®f. mtis¢ á¤âutij brjh®f. k©Â ÉLjiy¡F¥ nghuhoa, ãbuR eh£o ïsturnu eh£o murdhf tu nt©L« vW ãÇ£oZfhu®fis v⮤J¥ nghuhoa n#h M~¥ M®¡ cÆnuhL bfhS¤j¥g£lh. xU mâra« ÃfªjJ. mjF ÉPhd¥ó®tkhd fhuz§f vd¡F¤ bjÇahJ. mt cl«ã cs gFâf vyh« vY«ò« rh«gYkhf vǪJ »lªjnghJ, mt ïUja« k£L« vÇahk »lªjJ, beU¥ã fUfÉiy. ãwF mªj ïUja¤ij vL¤J¡ bfh©Lngh XL»w eâÆ åádh®f. ïâjh Éá¤âu« ïU¡»wJ. rÇahf 24 M©Lf fʤJ, mnj ghß° efu¤â eh£l®nl« r®¢á Û©L« xU Úâkw« ToaJ. Vfdnt tH§»a Ô®¥ò nk Kiwplhf, bfhy¥g£l n#h M~¥ M®¡»fhf thjhl, mªj tH¡F kw¤âF mtË jhí« rnfhjuD« tªJ ïUªjh®f. tH¡f¿P®f thjhodh®f. n#hD¡F Éâ¡f¥g£l¤ j©lid bfh^ukhdJ; ïªj k©Â ãwªj c¤jkò¤âÇ mt; tz¡f¤J¡F cÇatvW Ô®¥ò¢ brhdh®f. vªj ïl¤â n#h Ô ï£L¡ bfhS¤j¥g£lhnsh mªj ïl¤âF, 24 M©Lf fʤJ ÚâgâfS« tH¡f¿P®fS« ãbuR eh£L k¡fS« brW, n#h M~¥ M®¡ thf vW KH¡f« vG¥ã kÇahij brjh®f. Mf, tuyhW rªâ¤j tH¡FfË, xU Ô®¥ò áy M©Lf fʤJ âU¤j¥gL»wJ.
itnfh
19
btis¡fhuÅ M£á¡ fhy¤â tH¡f¿P®f v¥go¥g£l KiwÆ tH¡F el¤âdh®f vgJ Ritahd brâ. ïªâa eh£o c¢rÚâkw¤â jiyik Úâgâahf ïUªj kh£áik j§»a rg®th tH§»a Ô®¥ò F¿¤J, mt® elto¡if F¿¤J Ä£ nl (Mid Day) M§»y VL brj Ék®rd¤âfhf, mªj ehËjÊ MáÇa® btËp£lhs® fU¤J¥ gl« btËÆ£lt®fS¡F¤ j©lid tH§»aJ âÈÆ ïU¡»w ca®Úâkw«. eh mªj tH¡F¡F cns bry ÉU«gÉiy. Mdh, ïªâahÉ ca®Úâkw Úâgâ rg®th ÛJ mtöW tH¡F¡F ï¥go xU tH¡F j©lid. m¥goahdh ah® ÛJ« mtöW tH¡F¥ nghlyhkh? nghl¥g£L ïU¡»wJ. xU tH¡f¿P® ÛJ nghl¥g£lJ. ïJ tH¡f¿P®f kw« myth? tH¡f¿P®f c§f f£á¡fhuU¡fhf thjhLtjfhf, flikia¢ brtjfhf bt¿bgWtjfhf mgh©lkhf¢ Rk¤j¥g£l Fw¢rh£Lfis cil¤J v¿tjfhf tH¡f¿P®f thjhL»w neu¤â, vL¤jhS»w brhfS¡fhf v§f ÛJ tH¡F¥ nghlyhkh? ïªj¡ nfÉ ïW newy, 18 M« üwh©o vGªjJ. kJiuÆ vGªjJ. nghoeha¡f}Ç #Ûjh® ïUªjh®f. âUkiy fhkuh#¥g gh©oa eha¡f® mtUila bga®. mtU¡F mªj Íyh fby¡l® ¡nuh beU§»a e©g®, btis¡fhu®. ïªj ïUtU« beU§»a e©g®fshf ïU¥gJ, ft®d® khËifÆ mâfhu« bgwtdhf ïUªj rÈt v»w btis¡fhu¤ Jiu¡F¥ ão¡fÉiy. m¥bghGJ ft®d® khËifÆ Kj ãuâÃâ. ft®dU¡F ïU¥gâ ghâ mâfhu« mtU¡F ïU¡»wJ.
miw¡nf bghtH¡F mªj rÈtD¡F« fby¡l® ¡nuhY¡F« jfuhW. fby¡l® ÛJ bfh©L ïUªj btW¥ò fhuzkhf, fby¡lU¡F Äf nt©oat® nghoeha¡f}® #Ûjh® vgjdh, ft®d® mâfhu¤ij¥ gagL¤â tH¡F¥ nghL»wh®. fht Jiwia vªj¡ fhy¤âY« tH¡F¥ nghLtjF Vtyh«.ãÇ£oZfhu®f ãg¿a tH¡f« jhnd. xU tH¡if¥ nghL« nghJ mjF v¥go v¥go n#ho¡f nt©L« vW, mij cil¡»w ntiyÆ ïU¡»w c§fS¡F¤jhnd
20
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
bjÇí«. mJnghy miw¡F« xU tH¡if¥ ngh£lh®f. vd tH¡F¤ bjÇíkh? Fâiuf ó£l¥g£l rhu£ t©oÆ tªJbfh©L ïUªj #Ûjh®, m§nf ghijÆ tªJ bfh©L ïUªj ïu©L tÊ¥ngh¡f®fis tÊk¿¤J¡ bfhis mo¤jh® vW tH¡F. mt® #Ûjh®. beho¤J¥ nghd ïªj¡ fhy¤J my. #Ûjh® ghisa¡fhu®fshf ïUªj brt« bghUªâat®. mªj tH¡» mtiu¡ ifJ br»wh®f. Äf¥bgÇa tH¡f¿P® V®£ eh®£l mtU¡F tH¡fhl tU»wh®. mtU« btis¡fhu®. Mdh, ïªâa ehL ÉLjiy bgw nt©L«; mJ btis¡fhuD¡F moik ehlhf ïU¡f¡TlhJ vw cz®î bfh©l xU btis¡fhu®. mt®jh òf bgw tH¡f¿P® eh®£l. mt® Úâkw¤âF tªJ thjhL»wh®. m¥nghJ brh»wh®. ft®d® khËif mâfhu¤ij¥ gagL¤â¡ bfh©L ïU¡»w rÈt, j brhªj¥ gifia¤ Ô®¤J¡ bfhtjfhf, Fnuh ÛJ bfh©l btW¥ò¡ fhuzkhf, mtU¡F Äfî« nt©oa e©guhd #Ûjh® ÛJ bgh tH¡F¥ ngh£L ïU¡»wh®f. ïJ ft®d® khËifÆ ïU¡»w rÈt brj râ vW Fw« rh£L»wh®.
tH¡f¿P® Ûnj tH¡F mtsîjh. ïªj tH¡f¿P® rÈtid mtöwhf¥ ngá É£lh® vW T¿, khdeZl tH¡F tH¡f¿P® eh®£l ÛJ nghl¥g£lJ. ïâ âU¥gnk ïJjh. ï¥bghGJ t¡Ñny áiw¡F¢brW ÉLth® vw Ãiyik tU»wJ. tH¡f¿P® Ûnj khd eZl tH¡F. 5 ng® bfh©l ~ò bgR¡F¥ ngh»wJ. jiyik Úâgâ bga® #°o° fhÈ. mªj Iªâ xbubahUt® ïªâa®. mt® jÄH®. mt®jh #°o° K¤JrhÄ ma®. kwt®f bf®#, ãuh©£, gh®¡f® Mt®.
ghJfh¥ò¤ jªj Ô®¥ò tH¡f¿P® bgUk¡fns, tH¡f¿P®fis ïiw¡F« ghJfh¡»w xU Ô®¥ig miw¡F¤jh, mªj¤ jiyik Úâgâ, 5 ÚâgâfË xUkdjhd Ô®¥ghf¢ brh»wh®. ïªj eh£o j f£á¡fhuD¡fhf, ga« ï¿, J¢ryhf fhÇa« MW»w flik ahU¡F c©L vW nf£lh, mJ t¡ÑY¡F¤jh
itnfh
21
c©L. Mfnt, tH¡f¿P® j f£á¡fhuUila tH¡if vL¤J¢ brhÈ¥ ghJfh¥gjfhf mt® ngR»w ng¢irnah, mt® vL¤J it¡»w Fw¢rh£Lfisnah v⮤J, vªj tH¡F kw¤âY« tH¡F¤ bjhL¡f KoahJ, tH¡fhl KoahJ. v¥go ehlhSkw cW¥ãd®f r£lkw cW¥ãd®f r£lkw§fË ehlhSkw§fË ngR»wnghJ, mj ÛJ tH¡F¤ bjhlu KoahJ vW ghJfh¥ò ïU¡»wnjh, mij¥nghy Úâkw¤âF cns xU tH¡f¿P® vL¤J it¡»w fU¤J¡F¥ ghJfh¥ò¤ jªJ ïU¥gJ, miw¡F nghoeha¡f}Ç #Ûjh® tH¡»ny jªj Ô®¥òjh ïwsî« tH¡f¿P®fis¥ ghJfh¤J¡ bfh©L ïU¡»wJ vgij eh bjÇɤJ¡bfhs ÉU«ò»nw.
âU¥g Koí« tH¡FfË thjhL»wt®fË âwikia¥ bghW¤J, Úâkw¤â gh®itna âU«ã ÉL«. 1921. kfh¤kh fhªâ¡F brth¡F Vg£L É£l neu«. mtuJ òf guÉ¡ bfh©L ïU¡»w neu«. m¥nghJ ï°yhÄa r_f¤â brth¡F¥ bgw ïU rnfhju®f bksyhdh KfkJ mÈ, bksyhdh rîf¤mÈ. bksyhdh KfkJ mÈ òf bgw tH¡f¿P®. mt® kfh¤kh fhªâ cl ïuÆ ngh¡bfh©L ïU¡»wh®. 1921 #dtÇ 20 ï, thnl® ïuÆnt °nlõÅ mtiu¡ ifJ brJ T©o VW»wh®f. vd Fw¢rh£L bjÇíkh? ãÇ£oZ ïuhQt¤âny ï°yhÄa®f nru¡TlhJ vW ïuh#Jnuhf« brjh®, ïuhQt¤â nr®¥gjF¤ jilahf ïUªjh®, nru¡TlhJ vW ãu¢rhu« brjh® vW mt® ÛJ njr¤Jnuhf tH¡F. gntW ãÇîfË tH¡F. Úâkw¤â Érhuiz¡F tªjJ. mtnu thjhL»wh®.
táa« brj bksyhdh Fw¢rh£o K¡»akhd rhu«r« tH¡f¿P® Kf«kJ mÈ, K°È« ïisP®fis táa« brJ bfL¤J É£lh®. ãÇ£oZ nguuR¡F vâuhf táa« brJÉ£lh® vW Fw« rh£oa tH¡», T©o ÃW¤j¥g£L ïUªj bksyhdh KfkJ mÈ, mtnu thjhL»wh®. ey mHfhf M§»y¤â ngr¡ Toat®. Úâgâia¥ gh®¤J mt® TW»wh®. kh£áik j§»a Úâgâ mt®fns ï§nf mk®ªJ ïU¡f¡
22
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
Toa #]u®f vnyhU«, FwthË¡ T©ony ÃW¤j¥g£L ïU¡»w KfkJ mÈÆ Kf¤âF neuhf c£fhuhk, KJif¡ fh£o¡ bfh©L c£fh®ªJ ïU¡»wh®f. ït® brh»wh® ï§nf mk®ªJ ïU¡»w #]u®f vnyhU« Kf¤ij ntW g¡f« âU¥ã¡bfh©L ïU¡»wh®fns, Vbdwh eh Vfdnt ï°yhÄa ïisP®fis táa« brJ É£nl vWjhnd Fw¢rh£L. ït®fisí« táa« brJ ÉLnt vgjfhf Kf¤ij¤ âU¥ã c£fh®ªJ ïU¡»Ö®fsh? Úâgâ mt®fns, bfhr« mt®fis ïªj¥ g¡f« âU«ã c£fhu¢ brhY§f. mt®f Kf§fis ïD« eh gh®¡fÉiy. eh á¥ghfis táa« brJ É£lij¥ nghy mt®fisí« táa« bra ÉU«ò»nw vwh®. Úâkw¤â áÇ¥ò miy guÉaJ. clnd Úâgâ, bfhr« Kf¤ij ïªj¥ g¡f« âU¥ò§f v»wh®. âU¥ò»wh®f. clnd brh»wh®. eyntis vid¥ ghJfh¤Ô®f. ïJtiu vd¡F Kdh ï§nf bg©f c£fh®ªJ ïUªjh®f. ï¥bghGJ mt®f vyh« ïªj #]ÇfS¡F¥ãdh c£fh®ªJ bfh©lh®f. ï¥nghJ bg©f Kf« vd¡F¤ bjÇaÉiy. ïyhÉ£lh ïnj g¥Ë¡ ãuhÌ¡»ô£l®, ïªj¥ bg©fis vyh« ït nfh®£onyna táa« brjh vW vÛJ ïbdhU Fw¢rh£ilí« it¥gh® myth? mâ ïUªJ eygoahf¤ j¥ã¤J É£nl v»wh®. clnd, Úâkw¤â midtU« áÇ¡»wh®f. mL¤J mt® brh»wh®. Úâgâ mt®fns, Ú§fS« #]Çfis¥nghy Kf¤ij¤ âU«ã c£fh®ªJ ïUªÔ®f. ï¥nghJ vg¡f« âU«ã ïU¡»Ö®f. m¥goahdh vDila táa« br»w r¡â gykhf ïU¡»wJ vW bjǪJ bfh©nl. Úâgâiana eh táa« brJÉ£nl vW brhÈÉ£L, v ÛJ nghl¥g£L ïU¡»w 121 ã ãÇÉ ïUªJ, uh#Jnuhf tH¡» ïUªJ, vyh tH¡» ãÇîfisí« nr®¤jh ïªj b#k« nghjhnj j©lidia mDgÉ¡f? v¤jid b#k« vL¥gJ? vW nf£»wh®.
tH¡f¿P® fhªâ mtuJ thj¤ âwikÆdh, mªj Úâ kw¤â gh®itna khW»wJ. rÇ, ïtsî áw¥ghf thjhL»w bksyhdh KfkJ mÈ ï¥go vwh, mt® beá nghW»w kfh¤khfhªâ fhªâ vtsî bgÇa
itnfh
23
t¡Ñ. vtsî mòjkhf thjhodh® m»«rh _®¤â mwtÊÆ _y« eh£o ngh¡ifna âU¥ãat®. f¤âÆ¿ ïu¤j« áªjhk, ïªj eh£L¡F ÉLjiy bgW¤ jªjt®. mtiu¥g¿¡ bfhr« brh»nw. KjKjyhf Úâkw¤âF¥ nghF«nghJ m¢r¥gL« ïs« tH¡f¿P®fns, bfhr« nfS§f. 1892 M« M©L. #£fhî¡F¡Tl m©z bryî¡F¥ gz« juhjjh, g«ghÆ bjU¤bjUthf elªnj ngh»wh® nkhfjh° fu«rª¤ fhªâ. tH¡nf tuÉiy. 3 khj§f MÆd. xU tH¡F« »il¡fÉiy. filáÆ xU tH¡F tªJ kh£oaJ. mt® bga® kÄgh. mt® xU K°È«. mªj tH¡if el¤JtjF mt brhd ghl«, Ú§f Vb#©£ it¤J tH¡if¥ ão¡f nt©L« vW. clnd fhªâ brh»wh®, vd¡F m¥go tH¡nf nt©lh«. mªj khâÇ ão¡f eh ÉU«gÉiy v»wh®. Mdh, mjF Û¿ kÄgh nf° ït®fËl« tU»wJ. ït® gyeh£f c£fh®ªJ thjhl Ma¤jkh»wh®. ïubtyh« go¡»wh®. FW¡F Érhuiz brJ v¥go¡ nfÉf nf£gJ vW vyh« jid¤ jah®gL¤â¡ bfh©L Úâkw¤âF¢ br»wh®. Úâkw« gugu¥ghf ïU¡»wJ. fhªâ FW¡F Érhuiz bsra nt©L«. vGªJ ûwh®. ekJ tH¡f¿P® v¥goahtJ e«ik¡ fh¥gh¿ÉLth® vw e«ã¡ifíl ïU¡»wh® kÄgh. ïij r¤âa nrhjidÆ fhªâna vGJ»wh®. eh vGªJ Ãnw. jiyRw Mu«ã¤jJ. Úâkwnk RHtJ nghy¤ bjǪjJ. ka¡fkhf tªjJ. vd¡F xWnk òÇaÉiy. Úâgâ vid¥ gh®¤J¢ áǤJ ïU¥gh®. t¡Ñf vyh« gh®¤J¢ áǤJ ïU¥gh®f. vJî« v f©Q¡F¥glÉiy. FW¡F Érhuiz bra, xU nfÉTl v kdâ njhwÉiy. xU nfÉTl v Phgf¤âF tuÉiy. eh m¥gona c£fh®ªJ É£nl. xW« òÇaÉiy. ïªj tH¡if eh el¤j KoahJ. ntW tH¡f¿Piu¥ gh®¤J¡ bfhS§f vW, nf° f£Lfisí«, mjfhf th§»a 30 %ghiaí« eh âU¥ã¡ bfhL¤J É£nl. mªj tH¡if g£nl vw tH¡f¿P® vL¤jh®. 50 %gh f£lz¤âF el¤âdh® vW r¤âanrhjidÆ vGJ»wh®. ïjãwF mt® ïªâahÉ vªj Úâkw¤âF« bryÉiy. mJnt mt® vL¤J¡bfh©l Kj tH¡F, filá tH¡F. mjF¥
24
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
ãwF ntW vâY« M#uhfÉiy. Mdh, bjdh¥ãÇ¡fhî¡F¢ brW gy M©LfS¡F¥ãwF, 1912 M« M©L, bj M¥ãÇ¡f eh£o, Úâkw¤â ngh ûwh®. tH¡f¿Puhf my, FwthËahf¥ ngh ûwh®. m§F ïU¡»w ïªâa®f vtuhf ïU¥ãD«, f£lz« brY¤â m§nf tá¥gtuhf gâî brJ bfhs nt©L«. gâî brahjt®f, 48 k neu¤â btËnaw nt©L«. fhªâ gâî braÉiy, 48 k neu¤â btËnawî« ïiy. ifJ bra¥gL»wh®. Úâkw¤âF¡ bfh©L tU»wh®f. ghÇ°l® go¤j fhªâ, ÚâgâÆl« brh»wh®. Vfdnt ïjfhf¡ ifJbra¥g£lt®fS¡F _W khj fL§fht j©lidí«, 500 gî mguhjK« Éâ¡f¥g£L ïU¡»wJ. eh mt®fisÉl fLikahd Fw¤ij¢ brJ ïU¡»nw. ïij¤ bjǪJ bfh©ljF¥ ãwF« btËnawÉiy. Úâgâ mt®fns, vd¡F mijÉl¡ TLjyhd j©lid bfhL§f. ïªj¢ r£l¤â Ñ vtsî j©lid bfhL¡f Koínkh, mij¡ bfhL§f vW fhªâ nf£»wh®. r£l¥go mâf£r j©lid bfhL¡fth vW Úâgâ nf£»wh®. m¥goahdh, 6 khj fhy fL§fht j©lid. 1000 gî mguhj« v»wh®. mijna bfhL§f v»wh® fhªâ. Mdh, Úâgâ 2 khj fhy rhjhuz j©lid Éâ¡»wh®. mJjh fhªâÆ Kj áiwthr«. bfhr« nahá¤J¥ ghU§f. Úâkw¤â vGªJ ÃwnghJ jiyR¿aJ, xU th®¤ij ngr Koahk âz¿nd, bt£f¥g£L c£fh®ªnj vW brhd nkhfjh° fu«rª¤ fhªâÆ ciuia¡ nf£f, FkÇ Kj ïka« tiu nfho¡fz¡fhd k¡f fh¤J¡ »lªjh®f. mªj miuahil kÅjÇ brhiy¡ nf£f, mt® tU»w tÊ vyh« jt« »lªjh®f. mt® cs¤â r¤âa« ïUªjJ. ehbl§F« mªj r¤âa¤â Fuiy¡ nf£lh®f.
ngh¥ bjÇɤj tU¤j« Úâ¡fhf¥ nghuhL»wt®f-c©ik ngR»wt®f v¥go j©ild¡F csh¡f¥gL»wh®f vgjF fÈÈnah tH¡F xU rhW. 17 M« üwh©o ïªj óÄ¥gªij¥ g¿ nfhg®Ãf° brhd fU¤ij¢ brhdtjh fÈÈnah. mt brhdh.
itnfh
25
NÇa óÄia¢ RwÉiy. nfhfjh« NÇaid¢ RW»wd NÇa ika¡ nfh£ghL ïJ. kje«ã¡if¡F khwhf ïij¢ brhdhny j©lid. m¥nghJ f¤njhÈ¡f kj¤â jiyik Õl« m¥go¥g£l c¤juî ãw¥ã¤J ïUªjJ. Mdh, fÈÈnah brhdh. mjdh mt j©o¡f¥g£lh. òâjhf tªj ngh¥ M©lt®, mªj¡ fU¤ij¢ brhyyh« vW mDkâ bfhL¤jh®. ïU k©ly¡ nfh£ghL vw üiy vGâdh®. mjF¥ ãd® Û©L« T©o ÃW¤j¥g£lh®. NÇajh óÄia¢ RW»wJ. óÄ NÇaid¢ RwÉiy vW Ú ïªj ïl¤â g»u§fkhf¢ brhy nt©L« vW rî¡fh mo¤J¤ j©o¤jh®f. rhF«tiu mt ifâahf ïU¡f nt©L« vW j©lid Éâ¤jh®f. filáahf, NÇajh óÄia¢ RW»wJ vW nfh®£o gykhf¢ brhy nt©L« vwh®f. rî¡fog£l fÈÈnah ntWtÊÆ¿, M«, NÇa óÄia¢ RW»wJ vW gy¤j FuÈ brhÈÉ£L, bkÈjhd FuÈ j ber¿tJ bghaf vgij¥nghy, jd¡F¤jhnd brhÈ¡ bfh»wh. kfhghuj¤â, nghÇ bt¿ bgWtjF¥ bgh brhd j®k, jid¤jhnd Vkh¿¡ bfhtjfhf, mRt¤jhk vw ahid ïwªjJ vW brhdjhf¢ brhth®fns, mij¥nghy, jid¤jhnd âU¥â¥gL¤â¡bfhtjfhf fÈÈnah, ïiy ïiy nfhfjh NÇaid¢ RW»wd vW jd¡F¤jhnd bkÈjhf¢ brhÈ¡ bfh©lhdh«. 1642 M« M©L mt th¡if KoªjJ. Ô®¥òf v¥go¤ âU¤j¥gL»wJ bjÇíkh e©g®fns? 350 M©LfS¡F¥ ãdh, 1992 M« M©L. mnj thof efu ngh¥ M©lt® jiyikÆ ïU¡»w f¤njhÈ¡f¤ âU¢rigÆ, miw¡F¡ fÈÈnahî¡F Éâ¡f¥g£l¤ Ô®¥ò jtwhdJ vW ngh¥ ïu©lh« #hgh tU¤j« bjÇɤjh®. 350 M©LfS¡F¥ãwF mªj Úâkw¤â Ô®¥ò jtwhdJ vW tU¤j« bjÇɤJ, fÈÈnah brhdJjh c©ik; thdk©ly« F¿¤j fÈÈnah nfh£ghLjh rÇ. mÇ°lho mJtiu brhd fU¤J VòilaJ my. mÇ°lhoÈ fU¤J, fdkhd bghU, mG¤jkhd bghU ïªj¥ óÄÆ tªJ ÉG»w neu« Fiwî.
26
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
bkÈjhd bghUisÉl fdkhd¥ bghUS¡F ntf« mâf« vw fU¤J jtwhd fU¤J. vdnt, fÈÈnah fU¤nj rÇahdJ vW ngh¥ M©lt® brhdh®.
f£lbgh«k thj« ï¥go¥g£l brâfis¢ brh»w ntisÆ, ïªj eh£o ÉLjiy¡fhf¥ nghuhoat T©o ÃW¤j¥g£l fh£á Ãidî¡F tU»wJ. m§nf xU Úâkw«. eilbgw ïl«, beLrhiy¡F mU», rhiy Xu¤â Úâkw«. ey btÆ neu¤â To ïU¡»wh®f. mk®ªJ ïUªjt®f ghisa¡fhu®f. bfh©L tªJ ÃW¤j¥ g£lt ghrhy§F¿¢á kd åugh©oa f£lbgh«k. ghir kdD«, mt j«ã Cik¤Jiuí«, iffS¡F« fhfS¡F« Éy§Ff ó£l¥g£L, òJ¡nfh£ilÆ ïUªJ fheilahfnt fa¤jhW¡F ïG¤J¡bfh©L nghdh®f. âU¢áÆ nk KiwpL brayh«, òJ¡nfh£il kd fh¥gh vw e«ã¡ifíl ïUªjh f£lbgh«k. bghGJ ÉoªjJ. nk KiwpL brayh« vW j j«ãÆl« e«ã¡ifíl brhÈ¡ bfh©L ïUªjh Kj eh ïuÉ. Érhuiz vW Úâkw« bfh©Lngh ÃW¤j¥g£lh. Úâgâ ah® bjÇíkh? jsgâ - ghd®nk.
tH¡F ehlf« f£lbgh«k gâiy¤ jÄÊ brh»wh. mij JghZ ïuhkȧf KjÈah® M§»y¤â bkhÊbga®¤J ghd®nkD¡F Kit¡»wh®. k©Â khd« fh¡f kwªJ, flik jt¿a bfh¤joikfsh»É£l ghisa¡fhu®f, FWÃy kd®f tÇirahf c£fh®ªJ ïU¡»wh®f. Éy§F ó£l¥g£l åugh©oa f£lbgh«k ÛJ Rk¤j¥g£l Fw¢rh£Lf IªJ. fhy¤â mUik fUâ eh IªJ Fw¢rh£ilí« ÉtǤJ¡ Tw ïayhk ïU¡»nw. mâ ïu©lhtJ Fw¢rh£L, f«bgÅ mâfhÇfis kâ¡f kwªjh - fby¡l® Yhá§l miH¤jnghJ mtiu¥ gh®¥gjF kW¤jh. ï¥go¢ rh£l¥g£l xbthU Fw¢ rh£LfS¡F« mUikahd gâf TW»wh f£lbgh«k.
itnfh
27
mtDila gâ f«bgÅ mâfhÇf vid¢ rªâ¡f tªjnghJ eh kâ¤J elªJ ïU¡»nw. gift®fshdhY« e©g®fshdhY« kâ¡f¡ fW¡ bfh©lt f£lbgh«k vgij¤jh ïJtiu eh Ãiyeh£o tªJ ïU¡»nw. Mdh, âUbentÈ Íyh fby¡liu jhthu¤â fh¤J¡ »lªJ gh®¡f nt©L« vw Ãiyik¡F¡ f£lbgh«k vLãoí« my, ntiy¡fhuD« my, mJ vd¡F mtáaK« my v»wh. IªjhtJ Fw¢rh£L. f«bgÅÆ ïuhQt¤ jsgâf gy® gLbfhiy bra¥gLtjF Ú fhuzkhf ïUªjh v»wh®f. ïJ bfhiy¡ Fw¢rh£L. ïjF¤jh kuzj©lid. m¥bghGJ mt gâ TW»wh ïªj kw¤â v ÛJ Fw¢rh£il¢ Rk¤âat®fns, vdjUik ghrhy§F¿¢áÆ ÛJ f«bgÅ¡ fhu®f gil vL¤J tUå®f, Õu§»fis¡ bfh©L v nfh£ilia¤ jf®¥Õ®f, ïjF¥ ãwF« c§fis tuntW¢ ruzilth khd¤ij ïHªJ f£lbgh«k vW Ãid¤Ô®fsh? vW nf£»wh. mt r£l¡ fÿÇ¡F¥ nghdt my - bgU« go¥ò go¤jt my. ïªj¡ fhy¤J¥ go¥ig mªj¡ fhy¤â go¤jhdh vw nfÉ vG¥g¡TlhJ. mt vªj¢ r£l¡ fÿÇÆ go¤jh? vªj t¡ÑÈl« gÆá nkbfh©lh? vbwyh« nf£f¡TlhJ. mt nf£»wh mUikahd nfÉ. ïJtiu rǤâu« ï¥go¥g£l Éá¤âukhd fh£áia¥ gh®¤jJ ïiy. gil vL¤J vid mÊ¡f tªj ïuhQt¤ jsgâna ï§nf Úâgâahf c£fh®ªJ ïU¡»w bfhLik, cy» ntW v§nfí« el¡fhj bfhLik. v ÛJ gil vL¤Jtªj jsgâna ï§nf Úâgâah? c§f ehlf¤ij el¤J§f - ïZl¥go vd Ô®¥ò nt©LkhdhY« bfhL§f vwh.
k©oÆl kh£lh®f kuzj©lid vW Ô®¥ò¢ brhÈÉ£L¥ ngh É£lh ghd®nk. ö¡» nghL«nghJ mt m§nf ïiy. f£lbgh«kid¤ Jh¡» nghL«nghJ elªjij¥ g¿, kWeh ghd®nk j F¿¥ò neh£o vGJ»wh. mt vGJ»wh. mtDila eh£F¿¥ã f£lbgh«kid¤ ö¡Fnkil¡F¡ bfh©L nghF«nghJ, mtDila tyJ g¡f¤âY« ïlJ
28
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
g¡f¤âY« ïU¡»w ghisa¡fhu®f ÛJ btW¥ig cĪjthW j fhÈ xbthU moiaí« cWâahf vL¤J it¤J mt ö¡F nkil¡F¥ nghdh vgij¥ gâî br»nw. ïj_ykhf v⮥ò cz®î vgJ vtsî ntfkhf ïU¡F« vgij v¢rÇ¡ifahf ïªj¢ brâia f«bgÅ¡F¤ bjÇÉ¡»nw vW j eh£F¿¥ã vGâ ïU¡»wh. ïªj cz®î cilat®f, kuz« âra« vwhY« Úâkw¤âF Kò k©oÆl kh£lh®f. 1930 M©L #dtÇ khj« 31 M« njâ gr eâf gh»w ghrhy¤â åu ikªj gf¤á§, Rfnj, uh#FU kW« jndhL nr®ªj rfh¡fnshL mt Úâkw¤â bfh©Lngh ÃW¤j¥g£l neu¤â fG¤â át¥ò¥ g£oia mªJ T©L¡F nghdh®f. gf¤á§ fG¤â át¥ò¥ g£o. Úâgâ gh®¡»wh®, Úâkw« gh®¡»wJ. ïFyh¥ ͪjhgh¤ vW KH¡f« vG¥ò»wh®f. rhtâiy rhtâiy byÅ rhtâiy; gut£L« gut£L« byÅ òf m»y« v§F« gut£L« vW KH¡f« vG¥ò»wh®f. M«, mªj eh byÅid¥ nghW»w eh. #dtÇ 21 M« eh. byÅ kiwî eh. vdnt byÅ Ãidthf gf¤á§ nfh®£o KH¡f« vG¥ò»wh®. _W eh fʤJ Û©L« ngh»wh®f. mnjnghy KH¡f« vG¥ò»wh®f. Úâgâ¡F M¤âu« jh§fÉiy. vdnt, iffS¡F Éy§F ó£l¢ brh»wh®. Éy§F ó£oajF¥ãwF mt®f Úâkw¤âF x¤JiH¡f kW¡»wh®f. mt®fis ïG¤J¡bfh©L ngh»wh®f. áiwÆ ïUªJ Û©L« bfh©L tU»wnghJ, v§f iffË Éy§F ngh£L ïU¡»Ö®f, eh§f tu KoahJ v»wh®f. mo¤J cij¤J¢ á¤âutij brJ, gf¤á§ cË£l IªJ ngiu k£L« miw¡F Úâkw¤âF¡ bfh©L tU»wh®f. v¥go Éy§F nghL»wh®f vwh, gf¤á§ xU ifÆ Éy§F Éy§» kWgFâ ïbdhU nghÈ°fhuÅl«. ïu©L ifâfis¢ nr®¤J Éy§F nghlÉiy. ï¥go¥g£l KiwÆ miH¤J¡bfh©L Úâkw¤âF tU»wh®f. m¥bghGJjh gf¤á§ brh»wh. ïJ Úâkwkh? ï§nf c£fh®ªJ ïU¡f¡Toa Úâgâ, Úâgâah? myJ nghÈ° mâfhÇah? How to take my notes? v¥go v tH¡if¥g¿ v rfh¡fnshL fyªJ ciuahLtJ? vW nf£»wh®. Úâkw¤â
itnfh
29
tH¡if el¤j KoahJ vW Û©L« mt®fis btËna bfh©L ngh»wh®f. ö¡» nghlhÔ®f. v§fis¤ J¥gh¡»ah RL§f eh§f òu£á¡fhu®f vW filá ÃÄl¤âTl KH§»at myth khåu gf¤á§!
bghlh Úâkw¤â... eh xiw ÃidîgL¤j ÉU«ò»nw. eh gy tH¡FfË, gy Úâkw§fË FwthË¡ T©o ÃW¤j¥g£lt. xU tH¡» xU Úâkw¤â bfh©Lngh ÃW¤j¥g£lnghJ, murh§f tH¡f¿P® ÚâgâÆl¤â xU kD bfhL¤jh®. ït Úâkw¤ij É£L btËnatU»wnghJ, brâahs®fis¢ rªâ¤J mt®fS¡F¥ gâ brh»wh. ng£o bfhL¡»wh - ït Úâkw¤â thia¤ âw¡f¡ TlhJ vW murh§f tH¡f¿P® ÚâgâÆl« kDit¡ bfhL¤jh®. v ïÅa rnfhju®f njtjh°, åugh©oa cË£l tH¡f¿P®f mªj kw¤â ïUªjh®f. vd¡fhf mt®f m§nf tUif jªJ ïUªjhY«, ïjF ehnd gâbrh»nw vW vGªnj. kh©òÄF Úâgâ mt®fns, eh vDila fU¤ij ï§nf gâî bra ÉU«ò»nw. eh Úâkw tshf¤â brâahs®fSl ngr¡TlhJ vW muR t¡Ñ kD bfhL¡»wh®. btis¡fhu fhy¤â gf¤á§F« mt rfh¡fS« Úâkw¤â KH¡f« vG¥ã ïU¡»wh®f. mijí« ïªj ehL gh®¤J mDkâ mˤJ ïU¡»wJ. ïiw¡F ÉLjiy bgw ïªâahÉ, eh Úâkw¤ijÉ£L btËna ngh»w tÊÆ, brâahs®f vÅl¤â nfÉ nf£lh gâ brhy¡ TlhJ vW murh§f t¡Ñ kD nghL»whnu, ïnj Ãiyik Úo¡Fkhdh, ïÅ mtiu¡ nf£L¤jh eh _¢R Él nt©L« vW brhth® nghÈU¡»wnj? vnw. Úâgâ mikâahf¡ nf£lh®. ïu©L ÃÄl« fʪjãwF Úâgâ T¿dh®, ïªj nr«gU¡F btËÆ vd el¡»wnjh, mij¥g¿ vd¡F xW« bjÇahJ. mij¥g¿ eh xW« brhtjF ïiy vwh®.
cz®¢áia¤ Jh©L« ciu cÇikfS¡fhf¥ nghuhL»wt®f, tH¡F kw¤â j§fSila Ãaha¤J¡fhf¥ v¥go¥ nghuho ïU¡»wh®f vgjF v¤jidnah
30
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
rhWfis¢ brhy Koí«. neiwa âd« bjhiy¡fh£áÆ gh®¤J ïU¥Õ®f. 80 mfitia¡ flªjãdU«Tl, mbkÇ¡f tyuR¡F¢ á«k brh¥gdkhf ïU¡»w ~ãl fh°£nuh xU jiyáwªj tH¡f¿P®. òu£á¡fhu. ïD« brhy¥nghdh, nrFntuhÉ th®¤ijfË brhtjhdh, vâÇfis eLeL§f it¡f¡Toa ãrhnrh Vnjh xW ~ãl fh°£nuhîl vªj neuK« ïU¡»wJ vW F¿¥ã£lhnu nrFntuh, mªj ~ãl fh°£nuh. khflh gil Kfhik¤ jh¡»ajfhf¡ Fw« rh£l¥g£L mt T©o ÃW¤j¥gL»wh. gf¤á§F¡F Vg£l mnj Ãiyikjh mtD¡F«. Éy§F ó£l¥g£L áiwÆ bfhLik Ãf¤j¥gL»wJ. eN£o mtid¡ bfhtjF¤ â£lÄL»wh®f. mWKj ïW tiu v¤jidnahKiw á.I.V.¡fhu®f â£lÄ£lh®f. mt RU£L gw it¥gt. vdnt RU£o eir¡ fy¡f nt©L«, czÉ eir¡ fy¡f nt©L« vW Kaá¤jh®f. áiwÆ bfhL¥gij ~ãl fh°£nuh rh¥ãLtnj »ilahJ. mnj áiwÆ ïU¡»w ifâf mtD¡F czî rik¤J¡ bfhL¥gh®f. áiwÆ tH§F« RU£il¥ ão¥gJ« »ilahJ. ïªj ÃiyikÆ Úâkw¤âF¡ F¿¥ã£l ehË tu nt©L«. Mdh, ~ãl fh°£nuh bfh©L tu¥glÉiy. Úâgâ nf£»wh® v§nf ~ãl fh°£nuh? mt® eu«ò¤js®¢á neh fhuzkhf gL¤j gL¡ifahf ïU¡»wh®. mt® ïªj Úâkw¤âF tu KoahJ. mt® ïyhknyna tH¡if el¤jnt©L« vW muR t¡Ñ brh»wh®. m¥bghGJ bkgh v»w xU ïs«bg©, fd« Úâgâ mt®fns vW Fu bfhL¡»wh. âL¡»£L¤ âU«ã¥ gh®¡»wJ Úâkw« mªj¥ bg©kÂia. mt jiy¡bfh©il¡F cns ïUªJ xU foj¤ij btËna vL¡»wh. mJ áiw¢rhiy¡F ïUªJ ufáakhf ~ãl fh°£nuh Úâgâ¡F mD¥ã it¤j foj«. ïnjh ïªj¡ foj¤ij¥ ghU§f. ïJ ~ãl fh°£nuh mD¥ã ïU¡»w foj« v»wh. mªj¡ foj¤ij¥ go¡»wh®. vid¢ áiw¢rhiy¡Fnsna bfhW xÊ¥gjF râ¤â£l« Ô£o ïU¡»wh®f. eh Rfkhf¤jh ïU¡»nw. eh eykhf¤jh ïU¡»nw. vid Úâkw¤âF tuÉlhk Kl¡F»wh®f vW vGâ ïUªjh®. Úâkw¤âF¡ bfh©L tu¢brh»wh® Úâgâ. bfh©L tu¥gL»wh® fh°£nuh. Mnwfh mo cau«. M#hDghFthd¤ njhw«, mHfhd¤ njhw«.
itnfh
31
ïiw¡F« mHfhd¤ njhw«jh. ïu©L iffËY« Éy§F. khåu ~ãl fh°£nuh, ïu©L iffisí« ö¡»¥ ão¤jthW nf£»wh® ïJjh Úâkwkh? ïJjh v§fS¡F tH§f¥gL»w Úâah? ifÉy§»£L¤jh vid ÃW¤Jå®fsh? ahU« vâ®gh®¡fÉiy. Úâgâ Éy§Ffis mfw¢ brh»wh®. tH¡Fkw¤â tH¡F elªJ Ô®¥ò tH§f¥gL»wJ. uh fh°£nuh cË£lt®fS¡F 13 M©Lf. áyU¡F 10 M©Lf. áyU¡F 7 M©Lf. ~ãl fh°£nuhî¡F k£L« jÅ Érhuiz. Û©L« jÅahf ÉrhÇ¡F«nghJjh, tuyhW¢áw¥òÄ¡f thj¤ij vL¤J it¤J, tuyhW vid ÉLÉ¡F« vW KH§»dh®. neu« fUâ mªj mòjkhd thj¤ij vyh« brhy KoaÉiy. obuy® gh®¤jh Û⤠âiu¥gl¤ij vyh« gh®¡f ÉU«òtij¥nghy, ïisP®fns goí§f. ~ãl fh°£nuhÉ thj¤âwikia¥ goí§f. mâ ïU¡f¡Toa cÆnuh£l« cs ÉLjiy cz®¢áia¥ goí§f. mjF¥ãwF ~ãl fh°£nuhî¡F 15 M©Lf áiw¤j©lid m¿É¡»wh®f. mij¡ nf£L¥ òKWtnyhL btËna tU»wh®. m¥nghJ mtuUnf brW fhty®f Éy§F nghl¤ ja§F»wh®f. Vbdwh KjÈ Éy§F ngh£lnghJ mij¤ ö¡»¡fh£o, ïnjhL eh Ãf nt©Lkh? vW nf£lt® MÆnw. vdnt, âU«g Éy§Fnghl¤ ja§»anghJ, v ïs« e©gnd, ï§nf th Éy§if¥ ó£L, v if¡fofhu« cilªJÉlhk vW áǤJ¡bfh©nl brh»wh®. mtiu¡bfh©L br»wh®f. mjF¥ ãwF FW»a fhy¤âny ÉLjiy bgW btËna tU»wh®. òu£áia el¤J»wh®, »ôghit ÉLÉ¡»wh®. cyf« mâra¤j¡f Éj¤â ïwsî¡F« ~ãl fh°£nuhÉ Úâkw ciu, ÉLjiy cz®ths®fS¡F vyh« áÈ®¥ò C£o¡bfh©L ïU¡»wJ.
Úâkw¤â ber k©nlyh ïnj cz®îfjh ber k©nlhyhî¡F ïUªjJ. mJ xU Úâkw« 1964 M« M©L #] khj« 11 M« njâ, mªj Úâkw¤â ber k©nlyh ÃW¤j¥gL»wh®. mtUila jhah® kW« kidÉ tªJ ïU¡»wh®f. brt« ÄFªj ghu«gÇa¡ FL«g¤â ãwªjt® ber k©nlyh. åuÔu guhk¡»uk¢
32
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
brafis mt®f Kndh®f mªj k©Â brJ ïU¡»wh®f. mtiu¥ bgw jhí« beLªbjhiyî gaz« brJ Úâkw¤âF tªJ ïU¡»wh®. m¥bghGJ vnyhU« â£lÄ£L, tH¡f¿PU¡F¥ gâyhf ïiw¡F ber k©nlyhnt mtUila ju¥ò thj¤ij vL¤J it¥gJ vW Koî vL¡»wh®f. é 11 M« njâ mt® j ju¥ò thj¤ij vL¤J it¡»wh®. m¥nghJ brh»wh®. I am Nelson Mandala. I am the first accused. eh ïªj tH¡» Kj ãuâthâ. v ÛJ Fw¢rh£L, eh ïuh#Jnuhf« brnj vW. eh mij¢ braÉiy. Mdh, òu£á¡F eh â£lÄ£nl. tKiw ÛJ bfh©l fhjyhmy. btis Ãw¤J k¡f, v ïdk¡fis¡ bfhLik¥gL¤â moik¥gL¤â it¤J ïU¡»wh®fns, mªj moik Éy§Ffis cil¥gjF¤ â£lÄ£lJ c©ik. eh #dehaf cz®it¡ bfhiffis¥ nghW»nw. vnyhU« rk¤Jt¤njhL thH nt©L« vW ca®ªj cdjkhd nfh£gh£il neá¡»nw. mªj¡ nfh£gh£L¡fhf eh rhf¤ jauhf ïU¡»nw ïJ Úâkw¤â ber k©nlyh brhd th®¤ijf. Úâkw¤â FwthË vW Ô®¥ò mˤjhY«, vd j©lid vW ehis¡F m¿É¡f¥gL« vW Úâgâ brh»wh®. áiw¢rhiy¡F tU»wh®. ehis¡F kuzj©lid vW mt® vâ® gh®¡»wh®. ïij mtnu ilÇÆ vGJ»wh®. kuz¤âF¤ jahuhf cWâahf ïU. kuzkhdhY« thtjhdhY« mJ â¤â¥ghfnt ïU¡F« vW nõ¡°ãaÇ th®¤ijfis vGâ it¡»wh®. kWeh Úâkw¤âF¢ br»wh®. bgU§T£l«. vnyhU« KH¡f« vG¥ò»wh®f. Úâkw¤â nfhõ« nghl¡TlhJ v»wh® Úâgâ. Úâgâ¡F, FwthË Kf¤ij¥ gh®¡fnt J¢r ïiy. ber k©nlyh brh»wh® v Kf¤ij¥ gh®¡fnt ÉU«gÉiy Úâgâ. Ô®¥ig thá¡»wh®. jd¡F kuzj©lidjh vW vâ®gh®¤J ïU¡»wh® k©nlyh. m¥bghGJ Úâgâ brh»wh®, Mí j©lid vW. Úâkw¤â xnu KQKQ¥ò« r¤jKkhf Úâgâ T¿aJ mt®f fhâ rÇahf ÉHÉiy. m¥bghGJ xUt® vGªJ ÃW brhdh® ‘Life, not death’ kuz« ïiy v»wh®. mªj¡ fh£áia t®Â¤JÉ£L, mt® eh kdk»¢ánahL br»nw v»wh®.
itnfh
33
nt©lh« tH¡F ehlf« Úâkw¤â j©lidia¥ bgW kdk»¢ánahL brw khkÅj®fS xUt®jh jªij bgÇah®. 1938 M« M©L or«g® khj« 6 M« njâ. bridÆ #h®{ lî© nghÈ°. 4 MtJ nfh®£. ïªâ Mâ¡f¤ij v⮤J¥ ngh®òǪj jªij bgÇah® ÛJ tH¡F. ïªj k© jªj khkÅj®, r® V.o.gÜ®brtK«, uh#h r® K¤ijah br£oahU« ey tH¡f¿Piu it¤J thjhodh®f. bgÇah® kW¡»wh®. xU t¡ÑY« nt©lh« eh gh®¤J¡ bfh»nw v»wh®. mt® brhdij vyh« brhtjF neu« ïiy. buh«g¡ fLikahf¢ brh»wh®. V nt©oaJ ïiy vgjF vyh« mUikahd És¡f§f jU»wh®. Úâkw¤J¡F tU»wh®. Úâgâia¥ gh®¤J¢ brh»wh®:fd« nfh®£lh® mt®fns, vjF neu¤ij åzh¡F»Ö®f? Ú§f âU¥â mil»wt©z«, kªâÇkh®f âU¥â mil»wtiu¡F«, vtsî mâfg£r¤ j©lid ju Koínkh mtsî mâfg£r¤ j©lidiaí«, gÊth§F« cz®¢á¡F¤ âU¥â¡F vtsî jhªj tF¥ò áiw¢rhiy tF¥ò ju Koínkh mtsî jhªj tF¥igí« vd¡F¡ bfhL§f. vtsî Ãahakhd ïy£áa¤ij mila nt©LkhdhY« mjfhf fZleZl§f milj vD« Éiy bfhL¡f nt©L«. ïªj Érhuiz ehlf¤ij clnd Ko¤J ÉL§f v»wh®. vd th®¤ijf?v¤jifa J¢r?
áiw¡F mrh¢ á§f« Úâgâ ïu©L M©L fL§fht j©lid, ïu©L MÆu« %gh mguhj« f£l¤ jt¿dh nkY« Xuh©L fL§fht Mf, _W M©L fL§fht jªijbgÇahU¡F. clnd midtU« ftiynahL mG»wh®f. bgÇahnuh, rhitia cj¿¤njhË ngh£lgo á§f« nghy bgÇah® áǤJ¡bfh©nl btËna tU»w fh£áia¥ gh®¡»wh®f. á§f« myth? vnyhU« ftiy¥gL»wh®f. Mdh, bgÇahnuh, áiw¢rhiy tªJÉ£lJ _W M©Lf _W M©Lf vW áǤJ¡bfh©nl ngh»wh® bgÇah®.
34
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
_W eh£f fʤJ, or«g® 9 M« njâ etr¡â g¤âÇifÆ, jĤbjw, njáathâ, Mya tÊgh£o e«ã¡if¡ bfh©l, âUKUf tÊghL brj âU.É.f. jiya§f« vGJ»wh®. ïªj¤ jÄHf¤â ehyh¤âirfËY« R¿¢R¿ Xî ï¿¢ RHW, åuf®#id òǪJ tªj mªj¡ »H¢á§f«, ï¥nghJ áiwÆ Xî bgW ïU¡»wJ. áiwÆ jiyÃÄ®ªJ »l¡»wJ vW vGâdh®. bgyhÇ áiw¡F khw¥gL»wh® bgÇah®. IªjhW khj« fʤJ muR ÉLÉ¡»wJ. _wh©L¡ fhy« áiw v»wnghJ mâfg£r j©lid bfhL§f vW bgÇah® nf£lij¥nghynt, kfh¤kh fhªâ nf£lh®, ber kh©nlyh nf£lh®.
m©zhÉ tiuaiw r£l« xU ïU£liw;t¡ÑÈ thj« xU És¡F. mJ ViHfS¡F¡ »il¥gJ ïiy vwh® ngu¿P® m©zh. mtU« xU Úâkw¤ij¡ fh£L»wh®. gy ïy¡»athâf gil¡fhjij bg®dh£õh gil¡fhjij mòjkhf¥ gil¡»wh® m©zh. ï§nf T©o ÃW¤j¥gL»wt ah®? fhÉa« vGâa gil¥ghË njuGªöÇ ãwªjt, e«k C®¡fhu® f«g. FwthË¡T©o f«g®. Fw« rh£LtJ ah®? ïy§if ntªj ïuhtz. Úânjt m§nf ïU¡»wh®. Úâ njtD¡F Kdh m©zh Fw¢rh£L¡fis¤ bjhL¡»wh®. ïu¡f« ïyhj mu¡f vÖnu, ehdh ïu¡f« ïyhjt? vW tÇirahf¡ nfÉfis¡ nf£»wh ïuhtz. mij¡nf£l Úâ njt ka¡f« milªJ ÉG»wh®. T©o ÃW¤j¥g£l f«g® ïlW»wh®. nfhiy¥ão¤J¡ bfh©L ngh»wh®. ï¥go xU ïy¡»a¤â Tl, jdJ fU¤ij xU tH¡f¿P® _ykhf¢ brhY« tyikí« MwY« ngu¿P® bgUªjif m©zh mt®fS¡F ïUªjJ.
btÅ° efu tÂf ïnjnghw xU fh£áia nõ¡°ãa® jU»wh®. buh«g¢ Ritahd fh£á. btÅ° efu¤â ïU¡F« xU ôj®. mt bga® m©nlhÅnah. f¥g f«bgÅ¡F¢ brhªj¡fhu. mtÅl« Ãiwa f¥g ïU¡»wJ. mt btËehLfS¡F mD¥ãa f¥gfË áy f¥gf _» É£ld. bgU¤j e£l«. iõy¡ vgtÅl«, 3000
itnfh
35
Èuh fl th§» ïU¡»wh. F¿¥ã£l¤ njâÆ gz¤ij¤ âU¥ã¡ bfhL¡fhÉ£lh, mjF
36
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
ïU¡»wJ. mjgo ïja¤ij bt£o¡ bfhsyh«. Mdh, xU brh£L¡ FUâ Tl ÑnH áªj¡ TlhJ v»wh. mªj eh£L¢ r£l¥go, ahUila cÆU¡fhtJ Mg¤J Vg£lh, Mg¤J VgL¤âatÇ brh¤Jf bkh¤jkhf¥ g¿Kj bra¥gL«. xU brh£L ïu¤j« áªâdhY« rÇ, c brh¤Jf bkh¤jkhf¥ g¿Kj bra¥gL«. ïªj eh£L¢ r£l« bjÇí« myth? v»wh® ïs« tH¡f¿P®. clnd iry¡ TW»wh: ïiy vd¡F ïu©L kl§F gz¤ij¡ bfhL¤JÉ£lh, eh nghÉL»nw v»wh®. mjF ït®, mbjyh« KoahJ vwîl, iry¡ mriyahtJ bfhL¤J Mis ÉL§f v»wh®. ïs« tH¡f¿Pnuh mbjyh« KoahJ. brhdgo ïja¤ij bt£o vL¤J¡bfh v»wh®. ntW tÊ ïiy. filáÆ mªj Úâkw« M©lÅÆ cÆU¡nf ït â£lÄ£ljhf Fw«rh£o, iõy¡» brh¤Jf KGikahf g¿Kj bra¥gL« - ghâ brh¤J m©nlÅahî¡F - Ûâ brh¤Jf muR¡F vW m¿É¡»wJ. M©nlÅah brh»wh. vd¡F¢ brhy¥gL»w mªj¥ gh⢠brh¤ijí« iry¡nf it¤J¡ bfhs£L« v»wh. ïJ nõ¡°ãa® vGâa btÅ° efu tÂf (Merchant of Venice) ehlf«. ïâ ïs« tH¡f¿Puhf tªjt ah® vwh? M©nlÅah e©gÅ fhjÈ ngh®Îah vw bg©jh, M© ntl¤â tªJ thjhoajhf nõ¡°ãa® vGâ ïUªjh®.
tH¡f¿PÇ tyik vdnt, t¡Ñiy it¤J¤jh nf°. vtsî mUikahf n#ho¤J ïUªjhY«Tl mâY« VjhtJ xU X£il ïU¡F«. mij¡ f©Lão¤J thjhLgt®fjh bgÇa t¡Ñ. vtsî bgÇa nf[hf ïUªjhY«, vtsî bgÇa âUldhf ïUªjhY« Fw¤ij¢ brí«nghJ jla¤ij É£LÉ£L¤jh nghth vW òuhÌ»ôõ brh»wJ. vtsî bgÇa bf£o¡fhudhf ïUªjhY« Fw¤ij¢ brí«nghJ jla¤ijÉ£L É£L¤jh nghth vgJnghy vtsî bgÇa òuhá»ô£luhf ïUªjhY«, n#ho¡F« tH¡» VjhtJ xU X£il ïU¡f¤jh brí«. mij¥ gh®¤J mo¤J cil¤J nfi[¤ jf®¥gJjh tH¡f¿PÇ tyik.
itnfh
37
mkhthir ïuÉ bfhiy ïnjnghW xU tH¡F mbkÇ¡fh eh£o ïÈdh khÃy¤â. mªj tH¡» Fw« vdbtwh, Fw« rh£l¥g£ltD« mt e©gD« xU eh kJ mUªâÉ£L elªJ tU»wnghJ vânu tªj xUtid mt®f ïU«ò cnyhf cU©ilia it¤J mo¤J¡ bfhW É£lh®f. mjfhf mtD¡F kuzj©lid Éâ¡f¥gL« vW áiw¡bfh£loÆ mil¡f¥g£L ïU¡»wh. ïªj¢ brâia¥ g¤âÇifÆ go¡»wh® xU tH¡f¿P®. mªj¥ bgaiu¥ kh¤âu¤â iffh eL§F»wh®. v cÆuhd e©g® M«°£uh§ myth? mt ïwªJ É£lh. mt kf myth ï¥go kuz j©lidia vâ®gh®¤J¢ áiwÆ ïU¡»wh vW FâiuÆ V¿, j e©g kidÉ Éjitia gh®¡f¥ngh»wh. mt mG»wh. v xnu kf kuz j©lidia vâ®gh®¤J ïU¡»wh. tH¡F el¤j vÅl« gz« ïiy Iah v»wh. clnd tH¡f¿P®, Ú f£lz« vJî« ju nt©lh«. gz« ïiy vW ftiy¥glnt©lh«. eh mªj tH¡if el¤J»nw vW tªjh®. mt®jh Mãufh« ȧf. mªj tH¡if el¤J»wh®. Úâkw¤â FW¡F Érhuiz. bfhiy elªjjhf¢ brhy¥g£l ïuÉ, M«°£uh§ kf ÉÈa« M«°£uh§F« mt e©gD« tU»wnghJ, vânu xUt tªjjhfî«, cnyhf cU©ilia it¤J mo¤jjhfî«, mt f©iz¤ jh¡» mj fhuzkhf _W eh£f fʤJ mt ïwªjjhfî« tH¡F. rh£á¡ T©o rh£áia ÃW¤J»wh® Mãufh« ȧf. Ú§f neuoahf r«gt¤ij¥ gh®¤Ô®fsh? M« gh®¤nj. ïuî neu«. v¥go¥ gh®¤Ô®f? eh Ãyh btË¢r¤â mªj¡ bfhiyia¥ gh®¤nj. m¥goah, ey Ãyî btË¢r¤âyh gh®¤Ô®f? Mkh« gh®¤nj. rÇ Ú§fnghfyh«. grh§f¤ij¡ bfh©L tU»wh®.F¿¥ã£l ehË Ãynt »ilahJ.
38
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
miw¡F mkhthir. rh£á, bgh rh£á brhÈ ïU¡»wh® vW Mãufh« ȧf brh»wh®. mL¤J FwthË ju¥ò rh£áa¤ij¡ bfh©L tªJ ÃW¤J»wh®. mâ ïªj r«gt« elªjjF kWehjh ïªj cnyhf cU©ilí« ftidí« mªj¥ gFâÆ jtwhf É£LÉ£L¥ nghdjhf mj cÇikahs® xUt® brh»wh®. Ãuguhâahd ÉÈa«° M«°£uh§, Mãufh« ȧfÅ thj¤ âwikÆdhny ÉLÉ¡f¥g£lh®. Mãufh« ȧf Äf¢áwªj tH¡f¿P®. mt® Úâkw¤âF¥ nghdnghJ mtU¡F Vg£l mDgt¤ij¢ brh»nw. °lh©l v»w mbkÇ¡f eh£o òfÄ¡f tH¡f¿P® Úâkw¤â ïU¡»wh®. m¥nghJ ȧf #]Åa® yha®. òfÄ¡f tH¡f¿PÇ thj¤âwikia¥ gh®¤J Éaªjh®. vd mUikahf thj§fis it¡»wh® vW. xU eh xU tH¡» Mãufh« ȧfÅ ÓÅa® t¡Ñ tuhk, ït® vGªJ j ju¥ò thj¤ij¢ brh»wnghJ, mªj Úâgâ¡F Kdh °lh©l vw tH¡f¿P® brh»wh®. nf£lhny ntjidahf ïU¡F« c§fS¡F mt® brh»wh® Úâgâ mt®fns I cannot stand the face of this ape kÅj¡ Fu§F nghw ïtDila Kf¤ij¥ gh®¡f vd¡F¢ r»¡fÉiy ïªj tH¡if eh el¤j kh£nl vW Úâkw¤â brh»wh®. Mãufh« ȧfÅ g©gh£il¥ ghU§f. ïij¡ nf£L mt® nfhg¥glÉiy tU¤j¥glÉiy. mªj ïuÉ tªJ j eh£F¿¥ã vGJ»wh® °lh©lÅ tH¡fhL« tyik, mâ ïUªJ eh go¤J¤ bjǪJ bfhs nt©L«. mªj thj¤ âwikia eh bfhrkhtJ bgw nt©L« vW vGJ»wh®. ït® ï¥go¥g£l ãw¥ã ãwªjt® vW m©zhÉ ãw¥ig¥g¿ mªj th®¤ijfis ïªj òÅjkhd nkilÆ gagL¤j ÉU«gÉiy - mªj thrf§fis vGâ ngh®L it¤jh®f. v§nf fháòu¤â. mt®j« j«ãkh®fË ïja¤ij vÇkiyahf bto¡f¢ brí« Äf ïÊthd th®¤ijf. mjF m©zh brhdh®, M¤âu¥glhÔ®f. xU bg£nuhnk¡° És¡if mj g¡f¤â it¤J, mjF¡ ÑnH cga« fháòu« â.K.f. vW
itnfh
39
vGJ§f. vnyhU« go¤J É£L¥ nghf£L« vwh®. ïJjh g©ghL.
mfthiu¤ jh§F« Ãy«nghy j«ik ïfth®¥ bghW¤j jiy vwh® tSt®. vªj °lh©l ïªj kÅj¡Fu§F Kf¤ij¥ gh®¡f ÉU«gÉiy vW brhdhndh, mnj °lh©l 1965 V¥u 14 btË¡»Hik ehlf¡ bfh£lifÆD bfhiyfhu #h É»° ó¤, if¤J¥gh¡»ah R£L¡bfhy, bfhr« bfhrkhf xU ijafhu filÆ Mãufh« ȧfÅ cÆ® ãǪJbfh©L ïUªjnj, mªj neu¤â °lh©l tªJ brhdh. br¤J¡ bfh©L ïUªj Mãufh«È§fid¥ gh®¤J, He belongs to ages. ït íf§fS¡F¢ brhªj¡fhu vW mnj t¡Ñ, Mãufh« ȧfid¥ gh®¤J¢ brhdh.
£bu£°fh£ tH¡F mªj¡ fhyf£l¤â mbkÇ¡fhÉ v¥go Ú¡nuh¡f bfhLik¥gL¤j¥g£lh®f vgjF tH¡f¿P®fns ãuá¤â¥bgw tH¡Fjh £bu£°fh£ tH¡F. ïªj tH¡F Äf¡bfh^ukhd tH¡F. ïâ Ô®¥ò mˤj nuh#® nlhÅ v»w mbkÇ¡f eh£o c¢rÚâkw¤â jiyik Úâgâ vd brhdh® bjÇíkh? mbkÇ¡f muáa r£l¤â kÅj®fS¡fhf tH§f¥gL»w cÇikf fU¥g®fS¡F¥ bghUªjhJ. mt®f kÅj ïd¤ânyna ïiy mt®f kÅj®fns my. ïJjh Uncle Tom’s Cabin’ vw üÈ _y¡fUthÆW. mJjh Mãufh« ȧfid¡ bfhâ¤J vH¢brjJ. mªj¤ Ô®¥òjh Ú¡nuh¡f nghuh£l¤J¡F¡ fhuzkhÆW. 1863 #dtÇ 1 M« njâ Ú¡nuh¡fS¡F ÉLjiy ãufld¤â ifbaG¤J ï£lhnu Mãufh« ȧf.
th¡F cÇik¡fhf thj« mnj mbkÇ¡fhÉ ïbdhU mUikahd tH¡F ïU¡»wJ. bg©f j§f cÇikfS¡F¥ v¥gobayh« nghuhodh®f vgJ
40
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
g¿ xU tH¡F ïU¡»wJ. gyU¡F¤ bjÇahJ. m¥nghJ bg©fS¡F th¡F cÇik »ilahJ. mjfhf¥ nghuhoa bg©kÂjh åu« ÄFªj Nr m©lÅ. mt® Ãôah®¡ efÇ eilbgw cyf¥ bg©f kheh£L¡F¢ brW, mbkÇ¡fhÉ bg©fS¡F X£L cÇik th§Ftjfhf eh nghuhLnt vwh®. 1872 M« M©L et«g® 1 M« njâ. Ãíah®¡ efu¤â 5 M« njâ th¡F¥gâî. 1 M« njâna òâjhf th¡fhs®fshf¥ gâî br»wt®f brJbfhsyh« vW m¿É¥gî tU»wJ. Ko¤âU¤jf¤â xU th¡F¢rhto ïU¡»wJ. NrM©l j rnfhjÇf 3 ngUl ngh»wh®f. mnjnghy I«gJ bg©fis gy rhtofS¡F mD¥ò»wh®f. th¡F¢rhtofS¡F¢ brW, vid th¡fhsuhf¥ gâî bra nt©L« v»wh®. m§nf ïU¡»w mâfhÇf brh»wh®, bg©fS¡F X£L »ilahJ. v¥go c§f th¡Ffis¥ gâî brtJ? v»wh®. clnd mt brh»wh: muáa r£l¤â 17 MtJ ãÇÉgo âU¤j¤âgo bg©fS« M©fS« rk« v»wnghJ v§fS¡F X£L¡ »ilahJ vW Ú v¥go¢ brhyyh«?vid¥ gâî brJjh Mf nt©L« v»wh® kW¡»wh®f. clnd mt, c ÛJ »ÇÄd tH¡F¥ nghLnt. vd¡F cs cÇikia kW¤J Ú X£L¥nghl¤ jL¤jh, tH¡F¤ bjhL¥ng. j©lid tªjh cd¡F¢ áiwí« ïU¡»wJ, mguhjK« ïU¡»wJ jahuh? v»wh. cl mâfhÇ gaªJngh nk mâfhÇÆl« ÉrhÇ¡»wh. mtD« gaªJ É£lh. rÇ, gâî brJ É£L¥ ngh§f vwîl, ïªj 4 ngU« j§f th¡Ffis¥ gâî br»wh®f. et«g® 5 M« njâ X£L« ngh£lh®f. g¤âÇiffË brâ tªJÉ£lJ. r£lÉnuhjkhf ïªj X£il¥ gâî brj mâfhÇfisí«, Nr M©lÅiaí« ifJ bra nt©L« vW brhÈ, Nr M©lÅia¡ ifJbrJ T©o ÃW¤J»wh®f. ïJ buh«g¢ Ritahd xU tH¡F. 1973 M« M©L ïªj tH¡F el¡»wJ - ÚâgâÆ bga® A£ cÇikfis nt£ilahL»wt. mt brh»wh. 20 #]Çf
itnfh
41
c£fh®ªJ ïU¡»wh®f ït® FwthË vW Ô®¥ò mË¥gjF¤ jahuhF§f, mij vGJ§f v»wh. mW ïuî Nr ilÇÆ vGJ»wh®. ï¥go¥g£l bfhLik cy» ïJtiu eilbgwJ ïiy. Úâ FÊnjh©o¥ òij¡f¥g£lJ. kWeh Úâkw¤â ÃW¤j¥gL»wh®. Úâgâ nf£»wh®, T©o ÃW¤j¥g£l FwthË, VjhtJ brhtjF ïU¡»wjh? v»wh®. clnd mªj m«ikah®u TW»wh®:Yes your honour. I have many things to say. Ú§f mˤj Ô®¥ò, #dehaf¤â m¤jid be¿fisí« FÊ njh©o¥ òij¤J É£O®f. v cÇikfis vyh« g¿¤Ô®f. vid k£L« my. v bg© ïd¤ijna moik¥gL¤â É£O®f. ïJ bfhLikahd Ô®¥ò v»wh. M©fsh jahÇ¡f¥g£L, M©fsh guhkÇ¡f¥g£L, M©fS¡fhfnt tH§f¥gL»w ïªj¢ r£l« bg©fS¡F vâuhdJ v»wh® Nr. j©lidia¡ Fiw¡f¢ brh»Ö®fsh? vW nf£»wh® Úâgâ. ïªj Úâkw¤â vd¡F¡ fUiz njit ïiy. r£l¤â vtsî mâf j©lid bfhL¡f Koínkh bfhL§f vwh®. filáÆ btW« üW lhy®jh mguhj« Éâ¤jh®f. mªj mguhj¤ijí« mªj¥ bg©k brY¤j kW¤jh. mt ïwªJ 14 M©Lf fʤJ 1906 M« M©o mbkÇ¡fhÉ bg©fS¡F th¡F cÇik bfhL¡f¥g£lJ. Úâkw¤âF¢ brW xU bg© j X£L cÇikfS¡fhf¥ nghuhL»wh. ï¥go nghuhL»wt®fjh v§nf m¡»uk« elªjhY« mt®f Úâkw¤â ÃW¤j¥gL»wh®f.
Ehbu«g®¡ tH¡F 1945 ï Ï£y® ïw¥gjF ïu©L eh£fS¡F Kdh mbkÇ¡f #dhâgâ %°£bt£, ngh®¡ Fw§fis ÉrhÇ¡f xU Úâkw« mik¡f¥gl nt©L«. mjF mbkÇ¡fhÉ jiyik Úâgâ ïuhg®£ #h¡r m¿É¡f¥gL»wh®. vwh®. r®¢á, °lhÈ, %°£bt£ _tU« nr®ªJ, ãuh° ehL« nr®ªJ, nfho¡ fz¡fhdt®fË rhî¡F¡ fhuzkhd ehÍ FwthËfS¡F Érhuiz kw« mik¡f¥g£lJ.
42
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
kÅjFy tuyh¿ v§bfyh« cÇikf mÊ¡f¥g£L¡ bfhy¥gL»wh®fnsh, mt®fS¡F r®tnjr¤â Úâkw§f mik¡f¥gL«. Mfntjh, filáÆ Ï£y® jbfhiy brJ bfh©lh, nfhag° jbfhiy brJ bfh©lh. bfhLikfS¡F¡ fhuzkhf ïUªj nfhaǧ, kuzj©lid Éâ¡f¥g£L bfh£lo¡F¡ bfh©L bry¥g£lh. ïªj Mâ¡f¢ r¡âfS¡F v cÆiu¤ jhiuth®¤J¡ bfhL¡f¤ jahuhf ïiy. v cÆiu ït®fS¡F¤ ju ÉU«gÉiy vW, fhtyhË gh®¤J¡ bfh©nl ïU¡f xU ÃÄl¤J¡F raidL kh¤âiuia ÉG§» É£lh. Xo tªJ nrhâ¡»wh®f. cÆ® ãǪJ É£lJ. ïJ Ehbu«g®¡ tH¡F kw«.
‘No more Mylai’ 1968 M« M©L V¥u khj« 14 M« njâ Éa£ehÄ ikyh vw xU »uhk¤J¡F cns mbkÇ¡f ïuhQt« òFªjJ. 500 ng® mªj Ciu¢ nr®ªjt®f - mbkÇ¡f ïuhQt¤J¡F¤ jiyik jh§»¢ brwt®fS xUt ÉÈa« fhÈ. ï§nf Éa£eh« òu£á åu®f ïiy ïiy vwh®f. <î ïu¡f« ïyhk R£L¡ bfhwh. taJ K⮪jt®fis, bg©fis, g¢ás« FHªijfis¢ R£L¡ bfhwh. ïu©L taJ¡ FHªij j¥ã XL»wJ, mªj¡ FHªijia Xo¥ão¤J¤ ö¡»¥ ngh£L¢ RL»wh. bfh^ukhd fh£á. go¤jhny f©fË FUâ toa¢ br»w fh£á. 500 ngiu¡ bfhwh®f - mjF¥ãwF mbkÇ¡f eh£o kdrh£á ÉʤJ¡ bfh©lJ 1971 M« M©L T©o ÃW¤j¥g£lh ÉÈa« fhÈ. mt brh¤Jf g¿Kj bra¥g£L, rh»w tiu áiwÆ mil¡f nt©L« vW Úâkw« Ô®¥ò jªjJ. ár #dhâgâahf ïUªjh®. mtD¡F kÅ¥ò¤ jªJ btËna É£lh®. mjF¥ãwF v§nf ïuhQt¤ JU¥òf nghdhY«, No more Mylai’ vgJ tH¡fkh»¥ nghdJ. ikyhÆ eilbgw bfhLikia¥ nghy¤jh jÄ
itnfh
43
India’s Mylai m¥ghɤ jÄH®f m¥ghÉ¥ bg©f, FHªijf Fwkwt®f bfhy¥g£lh®f. åL ålhf¢brW R£lh®f fhÈ k©o ï£lt®fisí« R£lh®f ïij vGâat, Times’ ïjÊ brâahs® nlÉ£ Aî°nfh. mt vGâa f£Liu¡F¤ jiy¥ò ‘India’s Mylai’ ïªâahÉ ikyh - mJjh tbt£o¤Jiw. åLålhf¢ brW ói# miw ïU¡»w jÄH åLfË, KUf gl« ïU¡»w jÄH åLfË, m¥ghɤ jÄH® jÄH¢á ïU¡»w åLfË ïuhQt¤ JU¥òf J¥gh¡»¡ F©Lfis¡ bfh©L R£L¡bfhwh®f. 1993 et«g® 19 M« njâ ïªj Úâkw¤âF eh tªnj. eh ïiw¡F Û©L« nf£f ÉU«ò»nw. Fwkwt®f ÛJ j©lid bfhL¥gJ jtW. Fwkw nfhty cÆ® g¿¡f¥g£lJ. mJ xU åu fhÉa« MÆW.
I Accuse xU jiyáwªj fht Jiw mâfhÇ ïjidna R£o¡fh£o vGâdh®. Mg®£ £iug° vgt tH¡if¢ R£o¡fh£o vGâdh. Mg®£ £iug° Fw« mwt. mt ãbuR eh£L¡F ôjFy¤â ãwªj jsgâ. mt b#®kÅa ïuhQt¤âF¤ jftiy mD¥ãdh vw Fw¢rh£il¢ brhÈ v°l®nAá v»w jsgâí«, bA¿ vw cgjsgâí« nr®ªJ mgh©lkhf¡ Fw¢rh£L¡fis¢ Rk¤âdh®f. 12 M©Lf áiw¤j©lid. blÉ° ÔÉ j©lid. Fw« mw oiug°, kidÉ k¡fis¥ ãǪJ , 11 M©Lf ÔÉ thodh. vÇkiyahf¢ Ó¿ vGªjh, vG¤jhs® vÄÈ n#hyh. J©L m¿¡iffis btËÆ£lh. “I accuse eh Fw« rh£L»nw vw jiy¥ã. eh Úâkw¤ij¡ Fw« rh£L»nw, j©lid tH§»a Úâgâia Fw« rh£L»nw, ïuhQt jsgâfis¡ Fw« rh£L»nw, ïªj eh£L k¡fis¡ Fw« rh£L»nw vW Fw¢rh£Lfis mL¡»dh®. mªj vÄÈ n#hyhit¥ ão¤J, mtU¡F xU M©L áiw¤j©lidÉâ¤jh®f. ãbuR eh£L mâguhf »Ëkhnfh tªjh®. Û©L« oiug° tH¡F Úâkw¤âF tªjJ.
44
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
ÉrhÇ¡f¥g£lJ. oiug° Fw« mwt vW«, v°l®nAá vgtjh ïªj¤ Jnuhf¤ij¢ brjh vgJ« f©Lão¡f¥g£lJ. v°l®nfá eh£il É£L Xodh, bA¿ jbfhiy brJbfh©lh. Mdh, KjÈ j©lid Éâ¤jt, mtD« xU ïuhQt jsgâjh ghd®nk j©lid Éâ¤jij¥nghy. 11 M©L j©lid KoªJ 12 MtJ M©L bjhl¡f¤â, Fw« mwt oiug°, mtid ÉLÉ¡f nt©L« vW bfh©Ltªjh®f. KjÈ mtD¡F¤ j©lid Éâ¡f¥g£lnghJ vd brjh®f bjÇíkh? ïuhQt cilia mtD¡F mÂɤjh®f. cilthis ïL¥ã brhU»dh®f. ïuhQt åu®fS¡F Kdh bfh©Lngh ÃW¤â mt bjh¥ãia¡ fH¿ åá Äâ¤jh®f. mt ïuhQt cilfis »Ê¤J v¿ªjh®f. cilthis ïu©lhf cil¤J mtkhd¥gL¤âdh®f. kuz¤ijÉl¡ bfhLikahdJ mtkhd«. kuz¤ijÉl¡ bfhoaJ gÊ¢brh. 12 M©Lf fʤJ Û©L« mtid vY«ò«njhYkhf¡ bfh©L tªjh®f. kidÉ k¡fis¥ ãǪJ, mtkhd§fis¢ RkªJ, Jnuh» g£l¤ij RkªJ, áWfáWf¢ á¤utijfis mDgɤJ bfhr« bfhrkhf cÆ® Jwªj oiug° âU«gî« tªjh®. mt bkȪj cl«ò¡F Û©L« ïuhQt cil mÂɤjh®f, cilthis¤ jÇ¡f it¤jh®f. rô£ brjh®f. ãbuR k¡f mW vG¥ãa nfÉ, 11 M©Lf g¿nghÆnw oiugR¡F, mij¤ âU«g¡ bfhL¡f Koíkh? ãbuR ehL, ãbuR eh£L Úâkw« 11 M©Lfis¤ âU«g¡ bfhL¡Fkh? mt Jnuh» vW mtkhd« ïiH¡f¥g£lnghJ mt áªâa f©Ùiu¤ âU«g¡ bfhL¡Fkh? mt FL«g«g£l mtkhd¤âF eZl
Ãuguhâf j©o¡f¥gl¡ TlhJ mjdhjh, Ãughuâf j©o¡f¥gl¡TlhJ vwJ Úâkw«. FwthËf j©o¡f¥glyh«. Mdh, xU Ãuguhâ j©o¡f¥gl¡TlhJ. Fw« mwt®f j©o¡f¥gl¡TlhJ. mJjh òÅjkhd tH¡f¿P® bjhÊ. ghJfh¡»w bjhÊ.
itnfh
45
Mfntjh, eh nf£»nw. ïnjh Úy¡flY¡F¥ g¡f¤â ïU¡»w nrhH k©ly¤â ûnw. ehthfis mD¥ãa, g£od¥ghiy ghoa fhÉÇ¥ó«g£od«, flÈ mĪJ nghfhj fhy¤â
mt®f brj ght« vd? mªj¡ f¥gÈ tªj ah¥ghz¤ jsgâ, fh CdKW mjfhf Ợir¥bgW¤ âU«ãa »£Lî«, 9 ngU« j§fis¤ jh§fns kh¤J¡ bfh©lh®f.»uhidil vǪJ j cÆiuna fU¡»¡ bfh©lh »£L. Ûâ 9 ngU« mnjnghy koªJ flÈ Äjªjh®f. bkh¤j« 10 ng® ïwªjh®f. kwt®fis¡ ifJ brjJ ïªâa¡ flgil. iffis¥ ãòwkhf¡ f£o¡bfh©L tªJ f¥gÈ nkjs¤â ÃW¤â ïÊîgL¤âdh®fns, mij¥ gh®¤J¥ gy® ïuá¤jh®fns, eh kdrh£á cst®fis¡ nf£»nw. jÄH®fshf¥ ãwªjJ mt®f ghtkh? kw tH¡Ffis vL¤J it¤J¡ bfh©L mjfhf m¡Å¡ fizfis åR»Ö®fns, ïªâa¡ flgil r®tnjr¡ flY¡F nghtjF vªj¢ r£l¤â mâfhu« ïU¡»wJ? filáÆ Úâkw¤J¡F¥ nghdJ. m©z beLkhw nghuhodh®. Érhf¥g£od« Úâkw¤â tH¡F. mªj Úâgâ mHfhf nf£lh®, vtsî ikfS¡F m¥gh ngh Ú§f k¿¤Ô®f? e« fl viy¡F cns tªjjfhf mªj¡ f¥giy¡ ifJ brnjh« vW eh£L k¡fis Vkh¿¥ bghbrhd ïªâa eh£L¡
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
46
flgil mâfhÇf, eh§f 450 ikfjË gdh£L¡ flÈjh k¿¤njh« vW Úâkw¤â x¥ò¡ bfh©lh®f. m¥nghJ Úâgâ nf£lh®, mt®f ïl¤â Míj« ïUªâUªjh 10 ng® rhf¤ JªjnghJ mt®f cÆU¡F¥ gaªjt®f my. c§fis¤ jh¡» ïU¡fyhnk? Mf, Ú§f brhtJ Vf¤j¡fJ my. mt®f vªj MíjK« bfh©L tuÉiy. m¥gona ïUªjhY« b#Üth fbtõgo, vªj ehL« vªj gFâí« j§f ïd cÇik¡F vªj¡ f¥gÈY« Míj« bfh©L nghfyh«. b#Üth fbtõÅ ïªâah ifbaG¤J¥ nghlÉiy. Mdh b#ÜthÉ ïU¡»w fU¤Jfis ïªâah VW¡ bfh©L csJ. ïij¤jh Érhf¥g£lz« ÚâkwK« brhdJ. c¢rÚâkw¤J¡F¥ nghdh®f. mJ brhdJ ifJ brjt®fis mt®fsJ eh£L¡nf âU¥ã mD¥ò§f mt®f v§nf nghf ÉU«ò»wh®fnsh m§nf âU¥ã mD¥ò§f. c¢rÚâkw« jªj Ô®¥ò. V ïªj¤ Ô®¥ò kiw¡f¥g£lJ? 11 M©Lf g¿ nghd oiugR¡F th¡ifia¤ âU¥ã¡ bfhL¡f Koªjjh?
fhy« gâ brhY« ïiw¡F¤ jir Úâkw tshf¤â ïUªJ nf£»nw »£LÉ cÆiu¤ âU¥ã¡ bfhL¡Fkh ïªâa muR? »£LÉ cÆiu¤ âU«g¡ bfhL¡Fkh ïªâa¡ flgil? ïªj¡ nfÉf tsu£L« ïisP®fË cs¤â. Ú§f Úâgâf, eh tH¡F¤ bjhL¤J ïU¡»nw. fhy« Ô®¥ig tH§f£L«. e¿, tz¡f«.
(24.9.2007 mW, jrhñ® tH¡f¿P®f kw¤â, tuyhW rªâ¤j tH¡Ff vw jiy¥ã itnfh M¿a ciu)
itnfh
47
itnfh Ehf, kWky®¢á â.K.f. btËpLf, ÑfhQ« Ehf, xË¥gl¡FWt£Lf jhaf¤â Égid¡F csd. 1.
áiwÆ ÉǪj klf (jÄ)
%.
2.
From the Portals of a Prison (English)
Rs. 400
3.
nj ky®f - itnfhÉ ïy¡»a¢ brhbghÊîf
%.
75
4.
itnfh foj§f ghf« - 2
%.
25
5.
itnfhÉ r§fehj«
%
50
6.
ïja¢ áwFf
%
50
7.
Vaiko’s Clarion Call
Rs.
50
8.
State Autonomy : Declaration of MDMK
Rs.
25
9.
òaÈ Kf§f
%.
25
10.
%.
25
11.
%.
75
12. fȧf¥g£o ãufld«
%.
25
13. cÇik¥ nghuh£l§f- bentÈ K. brªâyâg
%.
50
14. âuhÉl ïa¡f khåu®f - M. tªâa¤njt
%.
50
15. cyf« RW« thÈg - mUz»Ç
%.
150
16. muáa bghJthÉ bt¿ bgw... mUz»Ç
%.
20
17. rJu§f« - mUz»Ç
%.
150
kWky®¢á nt§iff (k.â.K.f. bghW¥ghs®fË Kf¥gl§f, KftÇ, bjhiyngá v©fml§»a ifnaL)
500
nkf©l Ehfis¥ bgw ÉiHnth® bjhl®ò bfhf 044-2851 6565 / 66 9444 39 39 03
mUzȂ
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
48
kWky®¢á tH¡f¿P® gil f.mHFRªju«
M.A.B.L.,
khÃy ïisP® m brayhs®, br : 98431 - 48496
v«.kndhfu
B.A.B.L.,
kJiu khef® kht£l¤ Jiz¢ brayhs® br : 94433 - 71797
g.R¥ghuh{
M.A.B.L.,
jiyik¡ fHf tH¡f¿P® br : 94437 - 94751
m.fânur
M.A.B.L.,
òö® ïuh.rªâu M.A.B.L.,
khÃy r£l¤Jiw¤ Jiz¢ brayhs® br : 97891 - 03969
òö® ïuh.rªâu M.A.B.L.,
khÃy r£l¤Jiw¤ Jiz¢ brayhs® br : 97891 - 03969
nfh.uÉ
B.A.B.G.L.,
âU¥gu§Fw« (»H¡F) x¿a brayhs® kJiu kht£l tH¡f¿P® m br : 94434 - 49821 Jiz¢brayhs®, br : 93445 - 12878
itnfh
kWky®¢á tH¡f¿P® gil
49
50
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
itnfh
51
itnfh
btËpL
k.â.K.f. khÃy tH¡f¿P® m (kJiu »is)
2/869, âUnkhT® rhiy, ahidkiy x¤j¡fil, kJiu - 625107 br : 94437 94751
itnfh
3
üÈ jiy¥ò :
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
Kj gâ¥ò : kh®¢ 2008 gâ¥ò MáÇa®, : g. mUz»Çehj fÂÅ totik¥ò üÈ msî : bl«Ä ir° 8½ x 5½ jh : 80 G.S.M. nk¥ Ȥnjh Kf¥ò m£il totik¥ò : É#a,
»Çna£o °Lonah, ( 98402 75550 m¢á£nlh® : átr¡â m¢rf«, átfhá
( 04562-27 4005; 27 5005 Cell: 94433-79005
ebfhil : % 10 /-
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
4
tH¡f¿PÇ tyik! Ú âia
Ãiyeh£L»w ïl¤â ïU¥gtD¡F Kdh, vyh¡ Fok¡fS« rkkhdt®fns! ïiwa cyf¤â ÚâÆ mo¥gil¡ nfh£ghL, r£l¤J¡F Kdh midtU« rk« v»w fU¤ij, 2000 M©LfS¡F Kdhny tF¤jt jÄH! khd cz®î cilat®f, kuz« âra« vwhY«, Úâkw¤âF Kò k©oÆl kh£lh®f. tH¡f¿Piu it¤J¤jh tH¡F. vtsî mUikahf xU tH¡if¢ n#ho¤J ïUªjhY«Tl, mâY« VjhtJ xU X£il ïU¡f¤jh brí«. mij¥ gh®¤J mo¤J cil¤J, tH¡if¤ jf®¥gJjh tH¡f¿PÇ tyik!
- itnfh
itnfh
m
5
bt¿ cWâ
¿th®ªj ng¢rh - vG¤jh, bgh VLfË gâ¡f¡Toa fU¤Jfis¢ brhȤjh, k¡f kw¤â âuhÉl ïa¡f« ts®ªjJ. jÄeh£o k£L« myhJ, m»y cyf¤âY« áªjid, ng¢R, vG¤J Mwfis¥ jFâfis¥ bgw jiyt®fjh tuyhW khw§fis cUth¡»dh®f. m¤jifa Mwyhs®f tÇirÆ caÇa ïl¤ij¥ bgW ïU¥gt® itnfh! jDila M¤jukhd thj§fsh, ehlhSkw Éthj§fË, vªj¥ ãu¢áidÆY« mitÆ ftd¤ij¤ jg¡f« âU¥g¡ Toatuhf, mid¤J¡ f£á cW¥ãd®fË ekâ¥ig¥ bgwtuhf¤ âfªjh®. mjdhjh, ehlhSkw¤J¡F itnfh ngh£oÆlÉiy vw m¿É¥ò tªjnghJ, xU âwikahd ehlhSkw cW¥ãdÇ fU¤Jfis, gÂia ïªâah ïH¡»wJ; F¿¥ghf jÄHf« ïH¡»wJ vW khW¡ f£á¤ jiyt®f fU¤J¤ bjÇɤjd®. ïa, ïir, ehlf« vd vªj¤ JiwahdhY«, m§nf jDila K¤âiuia¥ gâ¡f¡ Toat® itnfh itnfh vwh mJ ÄifahfhJ. muáa f£áfË viyfis¡ flªJ, ïy¡»a¡ T£l§fË mt® M¿a ciuf, eLÃiyahs®fsh, tuntW¥ ghuh£l¥gL»wJ. MÛf ïy¡»a¤ijí«, jDila gh®itÆ gil¤j Éj« MÛfthâfisí« ft®ªJ csJ. ïiwa muáa NÃiyÆ ah® nt©LkhdhY« f£áia¤ Jt¡fyh«; jiyt® vW giwrh¿¡ bfhsyh«; ehisa Kjt® vW m¿É¤J¡ bfhsyh« vW cs ÃiyÆ, cdjkhd bghJth¡if¡F¢ brhªj¡fhuuhf, jiyt® vw brhY¡F K¿Y« jFâahdtuhf, fs¤â Ãwh midtU« ÉaªJ gh®¡»w tifÆ É©zsht ÉRt%g« vL¡»w msî¡F caÇa ÃiyÆny, ciH¥gh - jFâah - Mwyh kÇahij¡F cÇa ïl¤â ïU¥gt® itnfh vgij vtuhY« kW¡f KoahJ. ehisa rKjha¤â e«ã¡if¡F cÇa jiytuhf itnfh mt®fis¡ fhz Ko»wJ. VW¡bfh©l bfhiffË rkur« brJ bfhshjjh, bghJ thÉ mt® mila nt©oa cau¤ij ïD« v£lÉiy. thd« bjh£LÉL« öu«jh vw e«ã¡ifnahL, nt§iffshf - tÇ¥òÈfshf itnfh jiyikÆ m tF¡»w c©ikahd bjh©l®fË gy«jh, v¤jifa
6
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
nrhjidfËY« jsuhj kd cWâia, mtU¡F mˤJ ïU¡»wJ. ÕLeil nghL»w itnfhÉ gil, bt¿¢ áfu¤ij milªnj ÔU«. ïJ cWâ, cWâ, cWâ! jiyt® itnfh mt®f ÛJ kâ¥ò¡bfh©l tH¡f¿P®f eLÃiyahd tH¡f¿P®f, Mjuî e» tU»wd®. itnfhÉ jiyik VW¢ brayh¿ tU»w kWky®¢á tH¡f¿P® g£lhs«, fHf« tH¡Ffis¢ rªâ¤j nrhjidahd fhy§fË, f© JrhJ flik M¿aJ. x¤JiH¥ò e»a tH¡f¿P®f midtU¡F« berh®ªj e¿ia¤ bjÇɤJ¡ bfh»nw. gKf Mwfis xU§nf gil¤j jiyt® itnfh mt®f, tuyhW rªâ¤j tH¡Ff vw jiy¥ã, 24.09.2007 mW jir tH¡f¿P® kw¤â ciu M¿dh®. mªj ciuÆ xbthU brâí«, rKjha¤â gntW TWfis¤ âwdhî br»wJ. xU tH¡f¿Puhd itnfh mt®fË thj§f, ïs« tH¡f¿P®fS¡F tÊfh£l¡ Toait. jÄHf¤â tH¡f¿P®f midtU« f£lha« m¿ªJ bfhs nt©oa brâf Ãu«ãa mªj ciuia, j«ã mUz»Ç mt®f, ò¤jfkhf¥ gâî brJ csh®. ïa¡f tuyhiw, Kiwahf¥ gâî brJ tU»w mUz»ÇÆ gÂfS¡F ekJ ghuh£Lf. 28.3.2008 mW, âU¢áÆ eilbgW»w, kWky®¢á â.K.fHf khÃy tH¡f¿P®f m fyªJ ciuahl fU¤ju§f ÃfÉny, ïªj Ehiy btËÆ£L ïU¥gJ bghU¤jkhdJ.
njtjh°,
k.â.K.f. r£l¤Jiw¢ brayhs®
itnfh
7
e¿!
k
Wky®¢á âuhÉl Kndw¡ fHf¤â ÛJ«, jiyt® itnfh, bfhif És¡f m¢brayhs® ehá r«g¤ cË£l fHf KdÂÆd®, brhbghÊths®f ÛJ«, jÄehL KGtJ« gy KidfË, Úâkw§fË bjhL¡f¥g£L ïU¡»w tH¡Ffis vâ®bfh©L, mt¿ KidK¿¤âl Kid¥òl KÅW g MWtJ kWky®¢á tH¡f¿P® gil. xU tH¡f¿Puhd itnfh mt®f, k¡f kw¤â vL¤J it¡»w thj§fis ehL m¿í«. v§f kw¤J¡F« itnfh tªJ ciuahw nt©L« vW jir tH¡f¿P®f kw« miH¥ò ÉL¤jJ. mªj miH¥ig VW, 24.9.2007 mW, tuyhW rªâ¤j tH¡Ff vw jiy¥ã, jiyt® itnfh mt®f ciu M¿dh®. nf£lh®¥ ã¡F« jifath mikªj mtuJ thj§fis, f£á rhuhj tH¡f¿P®f midtU« ghuh£od®. kJiu tH¡f¿P® R¥ghuh{, jirÆ itnfh M¿a ciuia eh neÇ nf£Éiy; Mdh, jrhñ® tH¡f¿P®f gy® vÅl« ghuh£o¢ brhdh®f. mªj ciuia Ehyhf¤ bjhF¤J¤ jhU§f, fHf tH¡f¿P® mÂÆ rh®ã eh§f Ehyhf btËÆL»nwh« vW vÅl« bjhiyngáÆ nf£L¡ bfh©lh®. 28.3.2008 mW, âU¢áÆ eilbgW»w, kWky®¢á â.K.fHf khÃy tH¡f¿P®f m fyªJ ciuahl fU¤ju§f ÃfÉny, ïªj Eh btËÆl¥gL»wJ. brid ca®Úâkw kJiu¡ »isÆ tH¡Ffis¤ bjhL¤J, thj§fis mL¡», bt¿¢ rhjid gil¤J tU»w tH¡f¿P®f, itnfhÉ kWky®¢á¥ gilÆ, Kid¥òl KÅW g MW»w brakwt®f, khÃy ïisP® m¢ brayhs® f.mHFRªju«, kJiu khef® kht£l¥ bghUshs® v°. Mir¤j«ã,kJiu khef® kht£l¤ Jiz¢ brayhs® v«.kndhfu, khÃy r£l¤Jiw¤ Jiz¢ brayhs® òö® ïuh.rªâu,
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
8
âU¥gu§Fw« (»H¡F) x¿a¢ brayhs® m.fânur, kJiu kht£l tH¡f¿P® m Jiz¢brayhs® nfh.uÉ M»nah®, ïªj Ehiy m¢ál cjÉd®. mt®f midtU¡F« v e¿ia¤ bjÇɤJ¡ bfh»nw. jir tH¡f¿P® kw¤â itnfh ciu M¿l VghL brj, jir kht£l k.â.K.f. brayhs® Jiu.ghy»UZz, khÃy ïisP® m¤ Jiz¢brayhs® cjaFkh®, kJiu khef® kht£l¢ brayhs® óÄehj M»nahU¡F e¿. v v©z§fis t©z§f M¡», f©iz¡ ftU« Kf¥ò m£ilia totik¤j »Çna£o °Lonah É#a, Ir¡, áw¥ghf m¢á£L¡ bfhL¤j Fknur (átr¡â M®£°, átfhá), mYtyf¥ gÂfË cjÉa U¤u, nkhfjh°, fÂÅ totik¥ã cjÉa r§funfhÉ ghlhȧf«, kJiu eh. mKj, nkkhªij brtuh{, Kf¥gl¡ fiyP® uh#h M»nahU¡F v berh®ªj e¿ia¤ bjÇɤJ¡ bfh»nw. itnfhÉ òfbgw ciuf Ehfshfî«, xË¥gl¡ FWt£Lfshfî« btËÆl¥g£L csd. jhaf¤â »il¡F«. Ehfis¥ goí§f, ciufis¡ nfS§f, ghU§f; e©g®fis¥ gh®¡f¢ brí§f. jÄiH neuhf m¢áL§f, rh¤J m¢álhÔ®f jÄ¢ brhfis¤ jŤjÅahf KGikahf vGJ§f! xUKiwnaD« cyf¤ij¢ R¿ thU§f. c§f th¡ifia xU Ehyhf vGJ§f.
mUzȂ
( 9444 39 39 03)
itnfh
9
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff 13 M©LfS¡F Kd®, 1993 M« M©L et«g® khj« 19 M«
njâ mW vªj¤ jir tH¡f¿P® r§f¤â eh vªj mu§f¤J¡F cns ciuah¿ndndh, mnj tshf¤J¡F cns, ïW kRNthd« kiH¤JË ÉG»w neu« bgU« âushd tH¡f¿P®f T£l«. tuyhW rªâ¤j tH¡Ff vw jiy¥ã ngRtjfhf, br¥l«g® â§f 24 M« eh, jir tH¡f¿P®f kw tshf¤â c§f Kdh ûnw. gntW muáa f£áfis¢ rh®ªJ ïU¡f¡Toa tH¡f¿P®f, ïªj Ãf¢áÆ eh ciu MWtjF th¥ò mË¥gjfhd Ô®khd¤ij, xU kdjhf Ãiwnt¿¤ jªjh®f vw â¤â¡F« brâia v mò¢ rnfhju® cjaFkh® mt®fS«, Jiu. ghy»UZzD« vÅl« T¿anghJ, eh ÄFªj k»¢á milªnj. ï¥go xU ey th¥ig tH§»a mid¤J tH¡f¿P®fS¡F, ïªj th¥ig¤ jtwhf¥ gagL¤j kh£lh itnfh, muáa ngá vtiuí« fha¥gL¤j kh£lh vw e«ã¡ifnahL, vd¡F ïªj nkilia¤ jªJ ïU¡»w jir tH¡f¿P®f r§f¥ bghW¥ghs®fS¡F«, tH¡f¿P®fS¡F« v e¿ia¤ bjÇÉ¥gJ jiyaha flik MF«. tH¡Ffis tuyhW v¥go¢ rªâ¤jnjh, ï§nf kiH tªjh mij v¥go¢ rªâ¥gJ vw ftiynahL r§f¥ bghW¥ghs®fS«, V ehD«Tl mnj ftiynahLjh ïUªnj. VbdÅ, ïªj
10
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
Ãf¢áÆ ngr nt©L« vw nguthîl tªJ ïU¡»nw. v áw¿î¡F v£oa gy brâfis, fU¤Jfis, ïªj kw¤â g»®ªJ bfhs nt©L« vw cz®nthL tªJ ïU¡»nw. Úâkw¤â xÈ¡f nt©oa Fu, ehlhSkw¤â xÈ¡f nt©oa Fu, k¡f kw¤â xÈ¡»wJ vW v ïÅa e©g®f ï§nf th¤J ciu¤jh®f. Úâkw« rªâ¡f nt©oa r¡â thªj ïbdhU Úâkw« ïU¡»wJ eh brhyÉiy; muáa jh¤gÇa ÉPhÅ, khnkij, kÅjFy tuyh¿ ngh¡if¤ âU¥ãa _yjd« üiy¤ jªj fhu kh®¡° brhdh®: The Jury itself has to face another Jury of public opinion. Úâkw« rªâ¡f nt©oa r¡â thªj ïbdhU Úâkw«mJjh k¡f fU¤J v»w khbgU« Úâkw«. ïW br¥l«g® 24 M« njâ. ïJ vtsî bghU¤jkhf mikªJ ïU¡»wJ bjÇíkh?
nka® nfh®£ 281 M©LfS¡F Kd®, 1726 M« M©L br¥l«g® khj« 24 M« eh, ôÅa #h¡ bfho cy» gy gFâfË g£blhË åᥠgwªJ bfh©L ïUªj fhy¤â, ãǤjhÅa¥ nguur® Kjyh« #h®{, »H¡F ïªâa¡ f«bgÅ¡fhu®f, bridÆY«, bfhf¤jhÉY«, g«gh khefÇY« KÅág khefuh£áfis mik¤J¡ bfhsî«, Úâkw§f mik¤J¡ bfhsî«, nka® nfh®£ v»w Úâkw§f mik¤J¡ bfhsî« mDkâ¡ bfhL¤jãò, br¥l«g® 24 M« njâjh nka® nfh®£ v»w KjyhtJ Úâkw«, bfhf¤jhÉ mik¡f¥g£l mªj¤ âUehis Ãidñ£L»w Éj¤â, tuyhW rªâ¤j tuyhWfis eh c§f Kdh it¡f ÉU«ò»nw. jirjh Äfî« bghU¤jkhd ïl«. thd¤â nkf¡T£l« âu©L ïU¡»wJ. kiH tu¡TL«. kiH tªJnghd m¿F¿í« ïU¡»wJ. xUfhy¤â ts« Ãiwªj edhL ïJ. mjdhjh ïªj¢ nrhH k©ly¤J¡nf cÇa bgUikia, megha Fnyh¤J§fÅ ïja¤ij¡ ft®ªj mUbkhʤnjt v»w nr¡»Hh®,
itnfh
11
nfh£La® gÅtiu¡ F¿ c¢áÆ N£oa ts®òÈ nrhH® fhÉÇ eh£L ïaòjid ah eÉy cwd ïªj¢ nrhH eh£o ïaig, òÈ¡bfho gwªjnj ïka¤â c¢áÆ, mij eh£oa nrhH® eh£o bgUikia¢ brhy tªnj v»wh®. ïªj¢ nrhH eh£il, Ú® ehL vW brhdh®.
khkiH nghWJ« vW ïs§nfh t®Â¤jhY«, Ú®ehL vW miH¡f¥g£l ehL,
fhblyh« fiH¡fU«ò fhbtyh« FiH¡fU«ò khblyh« fU§Ftis tavyh« beU§Ftis nfhblyh« kltd§ Fs« vyh« flbyd ehblyh« Ú®ehL jidbahth Ãy« vyh«
ï¥go Ú®ehL vW brhy¤j¡f¥ bgUik v§F« ïiyna vW òfH¥g£l ïªj eh£o áw¥ãnyjh, Úâ v§nf Ãiyeh£l¥g£lJ vgjF Kfîiuahf, ekJ étFkh® mt®f tH¡Fiu fhijia ï§nf Ãidñ£odh®. ïs§nfhÉ fh¥ãa¤â tH¡Fiu fhij tU»wJ. kdtD¡F vâÇny brW, fhÉÇ¥ó«g£od¤J¡ f©z», njuh kdh ml m¿î bf£L¥nghd murnd vW nf£»wh.
tiuKiw tF¤j jÄH m⮢á milªj kd, Ú v§»UªJ tU»wh? vd¡ nf£f, Úâia¡fh¤j kDÚâ¢nrhH k©ly¤â ïUªJ tU»nw vW f©z» F¿¥ã£lh. Úâia Ãiyeh£L»w ïl¤â ïU¥gtD¡F Kdh vyh¡ Fok¡fS« rkkhdt®fns. ïiwa cyf¤â ÚâÆ mo¥gil¡ nfh£ghL, r£l¤J¡F Kdh midtU« rk« v»w fU¤ij, 2000 M©LfS¡F Kdhny jªjt jÄH. mJ xU mu©kid. mj thrÈ Muh¢á k f£l¥g£L ïUªjJ. xUeh mªj kÂÆ Xir xȤjJ. v§nfh mty« ne®ªJ É£lJ vW my¿¤Jo¤J Xo tU»wh kd. gRÉ Jau¤ij
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
12
m¿ªjh. mj fiw¡ bfhwt j kf vW m¿ªJ, mªj¥ gÊia¤ Jil¡f¤ j xnu kf åâÉl§f ÛJ njiu¢ brY¤j nt©L« vwh. mik¢r® brh»wh®, fhu«gRÉ f©ÙU¡F¡ fhuzkhdt ïstur vgjdh, jtW ne®ªJ É£lJ vwhY«, fWjh Xo tªJ r¡fu¤âF cns ïilòFªJ ïwªJ É£lJ vW mik¢r®f brhdhY« rkhjhd« milaÉiy kd. xnubahU ãisjh murU¡F, jt« ïUªJ bgw ãis.
xU ikªj j Fy¤âF csh vgJ« czuh j®k« j tÊ¢brif fl vW j ikªj kUkªj njuho cw cw®ªjh kD ntªj mUkªj murh£á mÇnjh ck¡F vËnjh vwh xnu kfjh. ïU¥ãD« j®k« j tÊÆ brtJ flik vW Úâ tH§»dh. mUkªj kfÅ mªj¥ bgUik¡F cÇa nrhH k©ly¤â jirÆ, Úâkw§fis¥ g¿¥ ngr¡Toa th¥ò¡ »il¤J ïU¡»wJ. ï§nf tªJ ïU¡»w itnfh xU ehifªJ M©L¡ fhy« tH¡f¿Puhf¥ gÂahwij ï§nf F¿¥ã£lh®f. _¤j tH¡f¿P®f, mDgt« thªj tH¡f¿P®f, jir Úâkw¤âY« ca®Úâkw¤âY« thâL»w tyik thªj tH¡f¿P®f ÃiwªJ ïU¡»w ïªj¢ rigÆ eh ngR»nw.
jÄHÅ ju« ïtdh ïaYkh vwh, cs¤â cuK« c©ikí« ïU¡Fkhdh, vªj ïl¤âY« vtD« vJî« bra Koí« vgij eh brhyÉiy, mijí« jirjh brh»wJ. xU tH¡F tªjJ. mªj tH¡», Úâ nf£L ïUt® tªjh®f. mt®fS xUt bga® kh¡f«, ïbdhUt bga® K¤J. ïªj M©L Mwh« tF¥ò¥ ghl¤â fijahf¢ brhy¥g£L ïU¡»wJ ïªj¢ brâ. kdndh âUkhtstdh« fÇfhbgUts¤jh. taâ ïisat. ïtdh Úâia¤ ju Koíkh? e« tH¡nfh buh«g¢ á¡fyhd tH¡F. ïtndh ïisat vW xU fy¡f«.
tH¡F vd? kh¡f¤â Ãy¤ij K¤J Éiy¡F th§» É£lh. á¿J fhy« fʤJ, K¤J V® bfh©L cGjnghJ, bgU« bghU£brt¤Jl xU
itnfh
13
fUñy« mt if¡F¡ »il¡»wJ. Éiykâ¥ò mw xU òija. clnd ïªj K¤J, mij vL¤J¡bfh©L, Xo¢brW, ïJ cÅl« eh th§»a Ãy¤âny »il¤jJ, cd¡nf cÇaJ v»wh. mjF kh¡fnkh, eh Ãy¤ij viw¡F cd¡F ÉW É£nlndh, mªj Ãy¤J¡F« vd¡F« vªj brhªjK« ïiy ïJ cd¡F cÇaJ. vd¡F¤ njitÆiy v»wh kh¡f«. eh Ãy¤ij¤jh th§»ndnd jÉu, Ãy¤J¡F cns ïUªj brh¤ijí« eh th§fÉiy. ïJ vd¡F cÇaJ my, cd¡nf cÇaJ v»wh K¤J. ïJ mªj¡ fhy«. g¡f¤J å£ony ts®»w khku¤â »is j å£L viy¡F cns m¤JÛ¿ EiHªJ v£o¥gh®¡»w neu¤â, gG¤J¡ FY§F»w fÅahf ïUªjhY« mJ v å£L ÃHY¡F cns fÅ fh¤J ïU¡»w fhuz¤jh, mªj¡ fÅí« vd¡F¤jh vW tH¡F¤ bjhL¥gjF tH¡F kw¤ij ehLtJ ïªj¡ fhy«.
xU ãis¡F ïu©L jhah? xU FHªij ahU¡F¢ brhªj« vW Ô®¥ò mË¡»w ntisÆ, mJ Ô®¥ò mË¡»wt Phd¤ij¥ bghW¤jJ vgjF, ÉÉÈa¤â giHa Vgh£o Ú§f gH»¡ nf£L ïU¡f¡ Toa rhyk fij Ãidî¡F tuyh«. xU ãisia ïu©L bg©f cÇik bfh©lho tU»wh®f. ïªj¡ FHªij vd¡nf brhªj«, eh bgw FHªij vW mt®f ïUtÇ Fu vGªJ nfî»w neu¤â, FHªijia ïU Twhf bt£o, ïUtU« ghâahf vL¤J¢ bryyh« vW rhyk T¿ajhfî«, g¤J¤ â§f tÆ¿ Rkªj mªj mUik¤ jh, ïiy ïiy mtËl¤ânyna ïU¡f£L« vW xUt T¿anghJ, ïtns ïªj¡ FHªijÆ jh vW rhyk Ô®¥ò¢ brhdjhfî« ÉÉÈa¤â brhy¥gL»wJ.
FyÉ¢ir fyhk ghf« gL« ï§nf fÇfh bgUts¤jhÅl« mjF khwhd xU tH¡F tU»wJ. Ãy¤â »il¤j òijaiy ïUtUnk nt©lh« v»wh®f. òija K¤Jî¡F¢ brhªjkh? kh¡f¤âF¢ brhªjkh? v»wnghJ, ït ïisPdhf ïU¡»whnd? ït v¥go ïªj
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
14
tH¡» Ô®¥ò mË¡f¥ ngh»wh vW mt®f ftiynahL ïUªj neu¤â, ït Kâatdhf ntl« jǤJ¡ bfh©L taJ K⮪jtdhf tªJ Úâ ciu¤jh vW«
ciu Koî fhzh nrhH vw eiu KJk¡f ct¥g eiuKo¤J¢ brhyh Kiw brjh nrhH FyÉ¢ir fyhk ghf« gL« vw gHbkhÊ¡F Vg mt Ô®¥ò mˤjh vW« xU ghl.
vd Ô®¥ò? K¤Jî¡F xU mUik kf. kh¡f¤J¡F xU mUik kf ïUtU« âUkz« Ko¤J¡ bfhs£L«. ïªj¥òija ïUtU¡F« nru£L« vW mt Ô®¥ò mˤjh. vyh ïy¡»a§fËY« fÇfh bgUts¤jh eiu Ko¤J Ô®¥ò¢ brhdh vW ïU¡»wnj jÉu, mJ vd tH¡F vW eh njo¤ njo¥ gh®¤nj. vâY« »il¡fÉiy. ïJ g£od¥ghiyÆY« ïiy giHa ïy¡»a¤âY« ïiy, gHbkhÊÆY« ïiy. ïªj M©L Mwh« tF¥ò¥ ghl¥ò¤jf¤â, ïij fijahf¢ brhÈ ïU¡»wh®f. VgjF¥ bghU¤jkhf ïU¡»wJ vgjdh ï¥go mâ brhy¥g£L ïU¡»wJ vW kh¤âu« c§fË ftd¤J¡F¡ bfh©L tU»nw. 3000 M©LfS¡F Kdh jÄG¡F ïy¡fz« tF¡f¥g£lnj, mªj¤ bjhfh¥ãa¤â, bghU mâfhu¤â 647 N¤âu¤â,
tH¡F vd¥gLt ca®ªnjh® nknw Ãf¢á mt®f£F Mfyhd vd¡ F¿¥ãl¥g£L csJ.
ca®ªnjh® vL¤J¢ brhtJ tH¡F. ïiw¡F tH¡F kw¤â v¥go¥g£l tH¡Ff tU»wd vgij fhQ»w neu¤â, Úâkw§f gy e« f© Kdh tªJ ûwd.
itnfh
15
âU¤â vGâa Ô®¥ò FwthË vd¤ j©o¡f¥g£l gy ngiu, gy M©LfS¡F¥ ãdh mt®f Fw« ïiH¡fÉiy vW k¡f kw« Ô®¥ò mˤJ ïU¡»wJ. 2000 M©LfS¡F Kdh »¿°J ãw¥gjF 469 M©LfS¡F Kdh Vbj° efu¤â ãwªjt rh¡uO°. mt tH¡F kw¤â ÃW¤j¥g£L, mt ÛJ Fw¢rh£Lf Rk¤j¥g£ld . ït flîis kW¡»wh - flî e«ã¡ifia mÊ¡»wh, Vnjhnjh ngá ïisP®fis¡ bfL¡»wh vw Fw¢rh£Lf it¡f¥g£ld. m¥nghJ #dehaf cz®îf jiH¤J ïUªj neu«, áªjidf ts®ªJ ïUªj fhy«. mªj kw¤â Ô®¥ò mË¡»w #&]ÇfË v©Â¡if 501. j ju¥ò tH¡if rh¡uO° vL¤J it¡»wh®. m¿P® bgUk¡f, PhÅf, muáa khkÅj®f ÃiwªJ ïU¡f¡Toa VbjÌ, ïªj tajhd »Ht ïisP®fis¡ bfL¡»nw vgij v¥go VW¡ bfh»Ö®f? vW nf£»wh®. Ô®¥ò tH§f¥gL»wJ. mtH¡F kw¤â bkh¤j« cs 501 ng®fS, 281 ng® rh¡uO° FwthË vW Ô®¥ò mˤjh®f. 220 ng® FwthË my, Ãuguhâ vW Ô®¥ò mˤjh®f. bgU«ghik Ô®¥ò VW¡ bfhs¥g£L, kuz j©lid Éâ¡f¥g£lJ. mjF¥ãd® m§nf ïU¡»w xU ÔÉny blá âUÉHh el¡»wJ. blᤠnjitij¡F¤ âUÉHh¡ fhy«. Vbj° eh£L k¡f, bghU£fnshL f¥gÈ mªj Ôî¡F¢ br»wh®f. mjdh, rh¡uOR¡F kuzj©lid x¤â it¡f¥gL»wJ. F¿¥ã£l njâÆ kuzj©lid Ãiwntw¥glÉiy. Ôî¡F¢ brW tÊghL KoªJ tªjjF¥ ãwF kuz j©lidia Ãiwntwyh« vw ÃiyÆ áÇ£oah° vw e©g brh»wh. j¥ã¤J¢ brtjF tÊ ïU¡»wJ rh¡uO°. vdnt, Ú j¥ã¢brW ÉL. Vbj° efu¤â ïUªJ btËna brW kuz¤â ãoÆ ïUªJ j¥ã¤J¥ nghÉlyh« vW brh»wnghJ, rh¡uO° brh»wh. eh »nu¡f¤â VbjÌ r£lâ£l§fS¡F¡ f£L¥g£lt. Úâkw¤â Ô®¥ò kuz j©lid. mij eh V»nw v»wh®. Mdh e©g tÈíW¤J»wh.
mt fU¤ij VfÉiy. Û©L« m¥nghJ, rh¡uO° TW»wh®: eh
16
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
r£lâ£l§fS¡F¡ f£L¥g£lt. th®¤ij¡F« thG»w th¡if¡F« ntWghlhf, trfkhf thªjh rh¡uO° vW tU§fhy« vid¢ rã¡f¡TlhJ. vdnt, eh kuz j©lidia VW¡ bfh»nw vW brhdh®. ».K. 399 M©o, bfkyh¡ vw bfhoaÉõ« mtD¡F¤ ju¥g£lJ. gU» koªjh® rh¡uO°. Mdh, k¡f kw¤âF Kdh mªj¤ Ô®¥ò khw¥g£L É£lJ. 281 ng® bfhL¤j¤ Ô®¥ò Vf¤j¡fJ my vw Koî¡F tU»wJ k¡f kw«. cyf« ghuh£L»wJ. rh¡uO° ehlf¤ijna mòjkhf vGJ»wh thnl®. ~ãbuR eh£L k¡fS¡F cz®¢á C£LtjF Ãf¢áfis¡ nfh®itahf¡ bfh©LtªJ vGJ»wh.
k¡f kw« Vfhj Ô®¥ò ïbdhU tH¡Fkw«! ïJ bfhfjhî¡F Kdh, ãyh¤J kdÅ rigÆ, nuhkhÅa r¡fut®¤âÆ ãuâÃâahf ïU¡f¡Toa MSeU¡F Kdh Fw«rh£l¥g£lt® xU ïisP®. mJtiu e«ã¡ifahf¢ brhy¥g£L tªj fU¤JfS¡F khwhd fU¤Jfis, kiyfË rÇîfË ngá tªjh® xU thÈg®. mt® bga® ïnaR »¿°J. mt® T©o ÃW¤j¥gL»wh®. mt®ÛJ Fw¢rh£Lf it¡f¥gL»wd. mt® ju¥ã ntW vtU« thâlÉiy. ïu©blhU th®¤ijf mtnu ngR»wh®. gâî M»wd. v¢rÇ¡if¢ br»wh®. Ô®¥ò tH§f¥ngh»w MSe® nghoa° ãyh¤JÉ kidÉ, mªj ey kÅjU¡F¤ Ô§F ÉisÉ¡fhnj vW v¢rÇ¡»wh. mR»wh ãyh¤J. mªj Úâkw¤â tH¡f¥go ahuhtJ xUtU¡F kÅ¥ò¡ bfhL¡fyh«, j©lidÆ ïUªJ ÉLÉ¡fyh« vw kuò¥go, m§nf ntjghyf®fS¡F Kdh âu©L ûw k¡fËl¤â nf£»wh. ïªj kw¤â ïiw¡F ahU¡F ÉLjiy bfhL¡fyh«? v»w nghJ, m§nf ïUªjt®f, cu¤j FuÈ, fyf¡fhu bfhis¡fhu gughR¡F ÉLjiy bfhL§f vW T¢r vG¥ò»wh®f. Mf, ÉLjiy gughR¡F, kuzj©lid ïnaR »¿°Jî¡F. áYitÆ miwa¥g£L kuz j©lid. ïJ nuhkòÇÆ tH¡fkhd kuz j©lid. °gh®lhf° c£gl,
itnfh
17
MÆu¡fz¡fhdt®f áYitÆ miwa¥g£L¡ bfhy¥g£L ïU¡»wh®f. ïJ bjhl®ghd giHa Mtz§fis¤ njo vL¤J¤jh bk »¥r, Passion of the Christ’ vw mUikahd âiu¥gl¤ij btËÆ£lh®. ïnaRÉ th¡ifia¢ á¤jǤJ, xU mòjkhd M§»y¤ âiu¥gl¤ij cUth¡»dh®. mªj¥ gl¤ij v⮤J¡ fU¤Jf btËtªjd. eh mij¥g¿ ÉrhǤnj. Mdh, f¤njhÈ¡f kjFUthf ïU¡»w ngh¥ M©lt®, ïªj¤ âiu¥gl« rÇahdJ jh vW thofÅ ïUªJ rh¿j bfhL¤jh®. mªj¤ âiu¡fhÉa¤â á¤jÇ¡f¥g£L ïU¡»w fh£áf, igãË vGj¥glhjJ. Mtz§fË ïUªJ nrfÇ¡f¥g£lJ. Ãid¤J¥ gh®¡f Koahj msî¡F¡ bfhLikahf¢ á¤âutij bra¥gL»wh® ïnaR»¿°J. ÄUf¤jdkhf¤ jh¡F»wh®f. mªj bkȪj njf¤â mt® áYitia¢ RkªJ bfh©L tU»wh® bfhfjhÉ áYitÆ miwa¥gL»wh®. áuáY« fhfËY« iffËY« MÂf miwa¥g£lJ. bg»w kiHnahL áYitÆ ïUªJ tʪJ XL»w ÚnuhL ïu¤jK« fyªJ Xoa mªj neu¤âY«Tl, jid¤ JòW¤JgtU¡fhf ïu¡f¥g£lh®. ïiw¡F cy» nfhlhdnfho k¡f j§fS¡F VgL»w JgJau§fËnghJ, Jau¥gL»wt®f gh¡»athf; mt®f MWj milth®f vw mtuJ kiy¢ brhbghÊit Ãidthf¢ brh»wh®fns, mJî« xU Úâkw¤â Ô®¥òjh. kh®¡° brhdij¥nghy, mªj¤ Ô®¥ig cyf« VfÉiy. k¡f kw« VfÉiy.
åu k§if n#h 1431 M« M©L ghß° efu¤â xU Ô®¥ò. T©o ÃW¤j¥g£l bg©Q¡F taJ 20. mt, ãÇ£oZ gilfis v⮤J th Vªâ¥ ngh® òǪJ, gy nfh£ilfis¡ if¥g¿dh. mtjh åu«Ä¡f n#h M~¥ M®¡. mt ÛJ Fw« rh£l¥g£lJ. Úâkw¤â gy nfÉfS¡F¢ rhk®¤âakhf gâbrhÈ¡ bfh©nltU»wh. filáÆ, eh brjJ Fw« vW kÅ¥ò¡ nf vwh®f.
18
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
v m§f§fis¥ ãsªJ v¿ªjhY« eh kÅ¥ò¡ nf£f kh£nl vwh. kuz j©lid Éâ¡f¥g£lJ. cÆnuhL bfhS¤J§f vW Ô®¥ò¢ brhdh®f. ÉwF¡f£ilfis mL¡», mâ n#h M~¥ M®¡if¥ ngh£L cÆnuhL bfhS¤j¢brhdh®f. 1431 #dtÇ 20 M« eh, mtSila jiyÆ xU Fyhit mÂɤjh®f. “Fool’s Cap” K£lh bjh¥ã vW mâ vGâ it¤jh®f. mªj¤ bjh¥ãÆ ãbu¢ bkhÊÆ 3 brhfis vGâit¤jh®f. mt jiyÆ it¤j mªj¤ bjh¥ãÆ, áiyia tz§F»wt ntj¥òu£L¡fhÇ, rka¤ij kj¤ij v⮥gt vW vGâ it¤jh®f. mtis¢ á¤âutij brjh®f. k©Â ÉLjiy¡F¥ nghuhoa, ãbuR eh£o ïsturnu eh£o murdhf tu nt©L« vW ãÇ£oZfhu®fis v⮤J¥ nghuhoa n#h M~¥ M®¡ cÆnuhL bfhS¤j¥g£lh. xU mâra« ÃfªjJ. mjF ÉPhd¥ó®tkhd fhuz§f vd¡F¤ bjÇahJ. mt cl«ã cs gFâf vyh« vY«ò« rh«gYkhf vǪJ »lªjnghJ, mt ïUja« k£L« vÇahk »lªjJ, beU¥ã fUfÉiy. ãwF mªj ïUja¤ij vL¤J¡ bfh©Lngh XL»w eâÆ åádh®f. ïâjh Éá¤âu« ïU¡»wJ. rÇahf 24 M©Lf fʤJ, mnj ghß° efu¤â eh£l®nl« r®¢á Û©L« xU Úâkw« ToaJ. Vfdnt tH§»a Ô®¥ò nk Kiwplhf, bfhy¥g£l n#h M~¥ M®¡»fhf thjhl, mªj tH¡F kw¤âF mtË jhí« rnfhjuD« tªJ ïUªjh®f. tH¡f¿P®f thjhodh®f. n#hD¡F Éâ¡f¥g£l¤ j©lid bfh^ukhdJ; ïªj k©Â ãwªj c¤jkò¤âÇ mt; tz¡f¤J¡F cÇatvW Ô®¥ò¢ brhdh®f. vªj ïl¤â n#h Ô ï£L¡ bfhS¤j¥g£lhnsh mªj ïl¤âF, 24 M©Lf fʤJ ÚâgâfS« tH¡f¿P®fS« ãbuR eh£L k¡fS« brW, n#h M~¥ M®¡ thf vW KH¡f« vG¥ã kÇahij brjh®f. Mf, tuyhW rªâ¤j tH¡FfË, xU Ô®¥ò áy M©Lf fʤJ âU¤j¥gL»wJ.
itnfh
19
btis¡fhuÅ M£á¡ fhy¤â tH¡f¿P®f v¥go¥g£l KiwÆ tH¡F el¤âdh®f vgJ Ritahd brâ. ïªâa eh£o c¢rÚâkw¤â jiyik Úâgâahf ïUªj kh£áik j§»a rg®th tH§»a Ô®¥ò F¿¤J, mt® elto¡if F¿¤J Ä£ nl (Mid Day) M§»y VL brj Ék®rd¤âfhf, mªj ehËjÊ MáÇa® btËp£lhs® fU¤J¥ gl« btËÆ£lt®fS¡F¤ j©lid tH§»aJ âÈÆ ïU¡»w ca®Úâkw«. eh mªj tH¡F¡F cns bry ÉU«gÉiy. Mdh, ïªâahÉ ca®Úâkw Úâgâ rg®th ÛJ mtöW tH¡F¡F ï¥go xU tH¡F j©lid. m¥goahdh ah® ÛJ« mtöW tH¡F¥ nghlyhkh? nghl¥g£L ïU¡»wJ. xU tH¡f¿P® ÛJ nghl¥g£lJ. ïJ tH¡f¿P®f kw« myth? tH¡f¿P®f c§f f£á¡fhuU¡fhf thjhLtjfhf, flikia¢ brtjfhf bt¿bgWtjfhf mgh©lkhf¢ Rk¤j¥g£l Fw¢rh£Lfis cil¤J v¿tjfhf tH¡f¿P®f thjhL»w neu¤â, vL¤jhS»w brhfS¡fhf v§f ÛJ tH¡F¥ nghlyhkh? ïªj¡ nfÉ ïW newy, 18 M« üwh©o vGªjJ. kJiuÆ vGªjJ. nghoeha¡f}Ç #Ûjh® ïUªjh®f. âUkiy fhkuh#¥g gh©oa eha¡f® mtUila bga®. mtU¡F mªj Íyh fby¡l® ¡nuh beU§»a e©g®, btis¡fhu®. ïªj ïUtU« beU§»a e©g®fshf ïU¥gJ, ft®d® khËifÆ mâfhu« bgwtdhf ïUªj rÈt v»w btis¡fhu¤ Jiu¡F¥ ão¡fÉiy. m¥bghGJ ft®d® khËifÆ Kj ãuâÃâ. ft®dU¡F ïU¥gâ ghâ mâfhu« mtU¡F ïU¡»wJ.
miw¡nf bghtH¡F mªj rÈtD¡F« fby¡l® ¡nuhY¡F« jfuhW. fby¡l® ÛJ bfh©L ïUªj btW¥ò fhuzkhf, fby¡lU¡F Äf nt©oat® nghoeha¡f}® #Ûjh® vgjdh, ft®d® mâfhu¤ij¥ gagL¤â tH¡F¥ nghL»wh®. fht Jiwia vªj¡ fhy¤âY« tH¡F¥ nghLtjF Vtyh«.ãÇ£oZfhu®f ãg¿a tH¡f« jhnd. xU tH¡if¥ nghL« nghJ mjF v¥go v¥go n#ho¡f nt©L« vW, mij cil¡»w ntiyÆ ïU¡»w c§fS¡F¤jhnd
20
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
bjÇí«. mJnghy miw¡F« xU tH¡if¥ ngh£lh®f. vd tH¡F¤ bjÇíkh? Fâiuf ó£l¥g£l rhu£ t©oÆ tªJbfh©L ïUªj #Ûjh®, m§nf ghijÆ tªJ bfh©L ïUªj ïu©L tÊ¥ngh¡f®fis tÊk¿¤J¡ bfhis mo¤jh® vW tH¡F. mt® #Ûjh®. beho¤J¥ nghd ïªj¡ fhy¤J my. #Ûjh® ghisa¡fhu®fshf ïUªj brt« bghUªâat®. mªj tH¡» mtiu¡ ifJ br»wh®f. Äf¥bgÇa tH¡f¿P® V®£ eh®£l mtU¡F tH¡fhl tU»wh®. mtU« btis¡fhu®. Mdh, ïªâa ehL ÉLjiy bgw nt©L«; mJ btis¡fhuD¡F moik ehlhf ïU¡f¡TlhJ vw cz®î bfh©l xU btis¡fhu®. mt®jh òf bgw tH¡f¿P® eh®£l. mt® Úâkw¤âF tªJ thjhL»wh®. m¥nghJ brh»wh®. ft®d® khËif mâfhu¤ij¥ gagL¤â¡ bfh©L ïU¡»w rÈt, j brhªj¥ gifia¤ Ô®¤J¡ bfhtjfhf, Fnuh ÛJ bfh©l btW¥ò¡ fhuzkhf, mtU¡F Äfî« nt©oa e©guhd #Ûjh® ÛJ bgh tH¡F¥ ngh£L ïU¡»wh®f. ïJ ft®d® khËifÆ ïU¡»w rÈt brj râ vW Fw« rh£L»wh®.
tH¡f¿P® Ûnj tH¡F mtsîjh. ïªj tH¡f¿P® rÈtid mtöwhf¥ ngá É£lh® vW T¿, khdeZl tH¡F tH¡f¿P® eh®£l ÛJ nghl¥g£lJ. ïâ âU¥gnk ïJjh. ï¥bghGJ t¡Ñny áiw¡F¢brW ÉLth® vw Ãiyik tU»wJ. tH¡f¿P® Ûnj khd eZl tH¡F. 5 ng® bfh©l ~ò bgR¡F¥ ngh»wJ. jiyik Úâgâ bga® #°o° fhÈ. mªj Iªâ xbubahUt® ïªâa®. mt® jÄH®. mt®jh #°o° K¤JrhÄ ma®. kwt®f bf®#, ãuh©£, gh®¡f® Mt®.
ghJfh¥ò¤ jªj Ô®¥ò tH¡f¿P® bgUk¡fns, tH¡f¿P®fis ïiw¡F« ghJfh¡»w xU Ô®¥ig miw¡F¤jh, mªj¤ jiyik Úâgâ, 5 ÚâgâfË xUkdjhd Ô®¥ghf¢ brh»wh®. ïªj eh£o j f£á¡fhuD¡fhf, ga« ï¿, J¢ryhf fhÇa« MW»w flik ahU¡F c©L vW nf£lh, mJ t¡ÑY¡F¤jh
itnfh
21
c©L. Mfnt, tH¡f¿P® j f£á¡fhuUila tH¡if vL¤J¢ brhÈ¥ ghJfh¥gjfhf mt® ngR»w ng¢irnah, mt® vL¤J it¡»w Fw¢rh£Lfisnah v⮤J, vªj tH¡F kw¤âY« tH¡F¤ bjhL¡f KoahJ, tH¡fhl KoahJ. v¥go ehlhSkw cW¥ãd®f r£lkw cW¥ãd®f r£lkw§fË ehlhSkw§fË ngR»wnghJ, mj ÛJ tH¡F¤ bjhlu KoahJ vW ghJfh¥ò ïU¡»wnjh, mij¥nghy Úâkw¤âF cns xU tH¡f¿P® vL¤J it¡»w fU¤J¡F¥ ghJfh¥ò¤ jªJ ïU¥gJ, miw¡F nghoeha¡f}Ç #Ûjh® tH¡»ny jªj Ô®¥òjh ïwsî« tH¡f¿P®fis¥ ghJfh¤J¡ bfh©L ïU¡»wJ vgij eh bjÇɤJ¡bfhs ÉU«ò»nw.
âU¥g Koí« tH¡FfË thjhL»wt®fË âwikia¥ bghW¤J, Úâkw¤â gh®itna âU«ã ÉL«. 1921. kfh¤kh fhªâ¡F brth¡F Vg£L É£l neu«. mtuJ òf guÉ¡ bfh©L ïU¡»w neu«. m¥nghJ ï°yhÄa r_f¤â brth¡F¥ bgw ïU rnfhju®f bksyhdh KfkJ mÈ, bksyhdh rîf¤mÈ. bksyhdh KfkJ mÈ òf bgw tH¡f¿P®. mt® kfh¤kh fhªâ cl ïuÆ ngh¡bfh©L ïU¡»wh®. 1921 #dtÇ 20 ï, thnl® ïuÆnt °nlõÅ mtiu¡ ifJ brJ T©o VW»wh®f. vd Fw¢rh£L bjÇíkh? ãÇ£oZ ïuhQt¤âny ï°yhÄa®f nru¡TlhJ vW ïuh#Jnuhf« brjh®, ïuhQt¤â nr®¥gjF¤ jilahf ïUªjh®, nru¡TlhJ vW ãu¢rhu« brjh® vW mt® ÛJ njr¤Jnuhf tH¡F. gntW ãÇîfË tH¡F. Úâkw¤â Érhuiz¡F tªjJ. mtnu thjhL»wh®.
táa« brj bksyhdh Fw¢rh£o K¡»akhd rhu«r« tH¡f¿P® Kf«kJ mÈ, K°È« ïisP®fis táa« brJ bfL¤J É£lh®. ãÇ£oZ nguuR¡F vâuhf táa« brJÉ£lh® vW Fw« rh£oa tH¡», T©o ÃW¤j¥g£L ïUªj bksyhdh KfkJ mÈ, mtnu thjhL»wh®. ey mHfhf M§»y¤â ngr¡ Toat®. Úâgâia¥ gh®¤J mt® TW»wh®. kh£áik j§»a Úâgâ mt®fns ï§nf mk®ªJ ïU¡f¡
22
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
Toa #]u®f vnyhU«, FwthË¡ T©ony ÃW¤j¥g£L ïU¡»w KfkJ mÈÆ Kf¤âF neuhf c£fhuhk, KJif¡ fh£o¡ bfh©L c£fh®ªJ ïU¡»wh®f. ït® brh»wh® ï§nf mk®ªJ ïU¡»w #]u®f vnyhU« Kf¤ij ntW g¡f« âU¥ã¡bfh©L ïU¡»wh®fns, Vbdwh eh Vfdnt ï°yhÄa ïisP®fis táa« brJ É£nl vWjhnd Fw¢rh£L. ït®fisí« táa« brJ ÉLnt vgjfhf Kf¤ij¤ âU¥ã c£fh®ªJ ïU¡»Ö®fsh? Úâgâ mt®fns, bfhr« mt®fis ïªj¥ g¡f« âU«ã c£fhu¢ brhY§f. mt®f Kf§fis ïD« eh gh®¡fÉiy. eh á¥ghfis táa« brJ É£lij¥ nghy mt®fisí« táa« bra ÉU«ò»nw vwh®. Úâkw¤â áÇ¥ò miy guÉaJ. clnd Úâgâ, bfhr« Kf¤ij ïªj¥ g¡f« âU¥ò§f v»wh®. âU¥ò»wh®f. clnd brh»wh®. eyntis vid¥ ghJfh¤Ô®f. ïJtiu vd¡F Kdh ï§nf bg©f c£fh®ªJ ïUªjh®f. ï¥bghGJ mt®f vyh« ïªj #]ÇfS¡F¥ãdh c£fh®ªJ bfh©lh®f. ï¥nghJ bg©f Kf« vd¡F¤ bjÇaÉiy. ïyhÉ£lh ïnj g¥Ë¡ ãuhÌ¡»ô£l®, ïªj¥ bg©fis vyh« ït nfh®£onyna táa« brjh vW vÛJ ïbdhU Fw¢rh£ilí« it¥gh® myth? mâ ïUªJ eygoahf¤ j¥ã¤J É£nl v»wh®. clnd, Úâkw¤â midtU« áÇ¡»wh®f. mL¤J mt® brh»wh®. Úâgâ mt®fns, Ú§fS« #]Çfis¥nghy Kf¤ij¤ âU«ã c£fh®ªJ ïUªÔ®f. ï¥nghJ vg¡f« âU«ã ïU¡»Ö®f. m¥goahdh vDila táa« br»w r¡â gykhf ïU¡»wJ vW bjǪJ bfh©nl. Úâgâiana eh táa« brJÉ£nl vW brhÈÉ£L, v ÛJ nghl¥g£L ïU¡»w 121 ã ãÇÉ ïUªJ, uh#Jnuhf tH¡» ïUªJ, vyh tH¡» ãÇîfisí« nr®¤jh ïªj b#k« nghjhnj j©lidia mDgÉ¡f? v¤jid b#k« vL¥gJ? vW nf£»wh®.
tH¡f¿P® fhªâ mtuJ thj¤ âwikÆdh, mªj Úâ kw¤â gh®itna khW»wJ. rÇ, ïtsî áw¥ghf thjhL»w bksyhdh KfkJ mÈ ï¥go vwh, mt® beá nghW»w kfh¤khfhªâ fhªâ vtsî bgÇa
itnfh
23
t¡Ñ. vtsî mòjkhf thjhodh® m»«rh _®¤â mwtÊÆ _y« eh£o ngh¡ifna âU¥ãat®. f¤âÆ¿ ïu¤j« áªjhk, ïªj eh£L¡F ÉLjiy bgW¤ jªjt®. mtiu¥g¿¡ bfhr« brh»nw. KjKjyhf Úâkw¤âF¥ nghF«nghJ m¢r¥gL« ïs« tH¡f¿P®fns, bfhr« nfS§f. 1892 M« M©L. #£fhî¡F¡Tl m©z bryî¡F¥ gz« juhjjh, g«ghÆ bjU¤bjUthf elªnj ngh»wh® nkhfjh° fu«rª¤ fhªâ. tH¡nf tuÉiy. 3 khj§f MÆd. xU tH¡F« »il¡fÉiy. filáÆ xU tH¡F tªJ kh£oaJ. mt® bga® kÄgh. mt® xU K°È«. mªj tH¡if el¤JtjF mt brhd ghl«, Ú§f Vb#©£ it¤J tH¡if¥ ão¡f nt©L« vW. clnd fhªâ brh»wh®, vd¡F m¥go tH¡nf nt©lh«. mªj khâÇ ão¡f eh ÉU«gÉiy v»wh®. Mdh, mjF Û¿ kÄgh nf° ït®fËl« tU»wJ. ït® gyeh£f c£fh®ªJ thjhl Ma¤jkh»wh®. ïubtyh« go¡»wh®. FW¡F Érhuiz brJ v¥go¡ nfÉf nf£gJ vW vyh« jid¤ jah®gL¤â¡ bfh©L Úâkw¤âF¢ br»wh®. Úâkw« gugu¥ghf ïU¡»wJ. fhªâ FW¡F Érhuiz bsra nt©L«. vGªJ ûwh®. ekJ tH¡f¿P® v¥goahtJ e«ik¡ fh¥gh¿ÉLth® vw e«ã¡ifíl ïU¡»wh® kÄgh. ïij r¤âa nrhjidÆ fhªâna vGJ»wh®. eh vGªJ Ãnw. jiyRw Mu«ã¤jJ. Úâkwnk RHtJ nghy¤ bjǪjJ. ka¡fkhf tªjJ. vd¡F xWnk òÇaÉiy. Úâgâ vid¥ gh®¤J¢ áǤJ ïU¥gh®. t¡Ñf vyh« gh®¤J¢ áǤJ ïU¥gh®f. vJî« v f©Q¡F¥glÉiy. FW¡F Érhuiz bra, xU nfÉTl v kdâ njhwÉiy. xU nfÉTl v Phgf¤âF tuÉiy. eh m¥gona c£fh®ªJ É£nl. xW« òÇaÉiy. ïªj tH¡if eh el¤j KoahJ. ntW tH¡f¿Piu¥ gh®¤J¡ bfhS§f vW, nf° f£Lfisí«, mjfhf th§»a 30 %ghiaí« eh âU¥ã¡ bfhL¤J É£nl. mªj tH¡if g£nl vw tH¡f¿P® vL¤jh®. 50 %gh f£lz¤âF el¤âdh® vW r¤âanrhjidÆ vGJ»wh®. ïjãwF mt® ïªâahÉ vªj Úâkw¤âF« bryÉiy. mJnt mt® vL¤J¡bfh©l Kj tH¡F, filá tH¡F. mjF¥
24
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
ãwF ntW vâY« M#uhfÉiy. Mdh, bjdh¥ãÇ¡fhî¡F¢ brW gy M©LfS¡F¥ãwF, 1912 M« M©L, bj M¥ãÇ¡f eh£o, Úâkw¤â ngh ûwh®. tH¡f¿Puhf my, FwthËahf¥ ngh ûwh®. m§F ïU¡»w ïªâa®f vtuhf ïU¥ãD«, f£lz« brY¤â m§nf tá¥gtuhf gâî brJ bfhs nt©L«. gâî brahjt®f, 48 k neu¤â btËnaw nt©L«. fhªâ gâî braÉiy, 48 k neu¤â btËnawî« ïiy. ifJ bra¥gL»wh®. Úâkw¤âF¡ bfh©L tU»wh®f. ghÇ°l® go¤j fhªâ, ÚâgâÆl« brh»wh®. Vfdnt ïjfhf¡ ifJbra¥g£lt®fS¡F _W khj fL§fht j©lidí«, 500 gî mguhjK« Éâ¡f¥g£L ïU¡»wJ. eh mt®fisÉl fLikahd Fw¤ij¢ brJ ïU¡»nw. ïij¤ bjǪJ bfh©ljF¥ ãwF« btËnawÉiy. Úâgâ mt®fns, vd¡F mijÉl¡ TLjyhd j©lid bfhL§f. ïªj¢ r£l¤â Ñ vtsî j©lid bfhL¡f Koínkh, mij¡ bfhL§f vW fhªâ nf£»wh®. r£l¥go mâf£r j©lid bfhL¡fth vW Úâgâ nf£»wh®. m¥goahdh, 6 khj fhy fL§fht j©lid. 1000 gî mguhj« v»wh®. mijna bfhL§f v»wh® fhªâ. Mdh, Úâgâ 2 khj fhy rhjhuz j©lid Éâ¡»wh®. mJjh fhªâÆ Kj áiwthr«. bfhr« nahá¤J¥ ghU§f. Úâkw¤â vGªJ ÃwnghJ jiyR¿aJ, xU th®¤ij ngr Koahk âz¿nd, bt£f¥g£L c£fh®ªnj vW brhd nkhfjh° fu«rª¤ fhªâÆ ciuia¡ nf£f, FkÇ Kj ïka« tiu nfho¡fz¡fhd k¡f fh¤J¡ »lªjh®f. mªj miuahil kÅjÇ brhiy¡ nf£f, mt® tU»w tÊ vyh« jt« »lªjh®f. mt® cs¤â r¤âa« ïUªjJ. ehbl§F« mªj r¤âa¤â Fuiy¡ nf£lh®f.
ngh¥ bjÇɤj tU¤j« Úâ¡fhf¥ nghuhL»wt®f-c©ik ngR»wt®f v¥go j©ild¡F csh¡f¥gL»wh®f vgjF fÈÈnah tH¡F xU rhW. 17 M« üwh©o ïªj óÄ¥gªij¥ g¿ nfhg®Ãf° brhd fU¤ij¢ brhdtjh fÈÈnah. mt brhdh.
itnfh
25
NÇa óÄia¢ RwÉiy. nfhfjh« NÇaid¢ RW»wd NÇa ika¡ nfh£ghL ïJ. kje«ã¡if¡F khwhf ïij¢ brhdhny j©lid. m¥nghJ f¤njhÈ¡f kj¤â jiyik Õl« m¥go¥g£l c¤juî ãw¥ã¤J ïUªjJ. Mdh, fÈÈnah brhdh. mjdh mt j©o¡f¥g£lh. òâjhf tªj ngh¥ M©lt®, mªj¡ fU¤ij¢ brhyyh« vW mDkâ bfhL¤jh®. ïU k©ly¡ nfh£ghL vw üiy vGâdh®. mjF¥ ãd® Û©L« T©o ÃW¤j¥g£lh®. NÇajh óÄia¢ RW»wJ. óÄ NÇaid¢ RwÉiy vW Ú ïªj ïl¤â g»u§fkhf¢ brhy nt©L« vW rî¡fh mo¤J¤ j©o¤jh®f. rhF«tiu mt ifâahf ïU¡f nt©L« vW j©lid Éâ¤jh®f. filáahf, NÇajh óÄia¢ RW»wJ vW nfh®£o gykhf¢ brhy nt©L« vwh®f. rî¡fog£l fÈÈnah ntWtÊÆ¿, M«, NÇa óÄia¢ RW»wJ vW gy¤j FuÈ brhÈÉ£L, bkÈjhd FuÈ j ber¿tJ bghaf vgij¥nghy, jd¡F¤jhnd brhÈ¡ bfh»wh. kfhghuj¤â, nghÇ bt¿ bgWtjF¥ bgh brhd j®k, jid¤jhnd Vkh¿¡ bfhtjfhf, mRt¤jhk vw ahid ïwªjJ vW brhdjhf¢ brhth®fns, mij¥nghy, jid¤jhnd âU¥â¥gL¤â¡bfhtjfhf fÈÈnah, ïiy ïiy nfhfjh NÇaid¢ RW»wd vW jd¡F¤jhnd bkÈjhf¢ brhÈ¡ bfh©lhdh«. 1642 M« M©L mt th¡if KoªjJ. Ô®¥òf v¥go¤ âU¤j¥gL»wJ bjÇíkh e©g®fns? 350 M©LfS¡F¥ ãdh, 1992 M« M©L. mnj thof efu ngh¥ M©lt® jiyikÆ ïU¡»w f¤njhÈ¡f¤ âU¢rigÆ, miw¡F¡ fÈÈnahî¡F Éâ¡f¥g£l¤ Ô®¥ò jtwhdJ vW ngh¥ ïu©lh« #hgh tU¤j« bjÇɤjh®. 350 M©LfS¡F¥ãwF mªj Úâkw¤â Ô®¥ò jtwhdJ vW tU¤j« bjÇɤJ, fÈÈnah brhdJjh c©ik; thdk©ly« F¿¤j fÈÈnah nfh£ghLjh rÇ. mÇ°lho mJtiu brhd fU¤J VòilaJ my. mÇ°lhoÈ fU¤J, fdkhd bghU, mG¤jkhd bghU ïªj¥ óÄÆ tªJ ÉG»w neu« Fiwî.
26
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
bkÈjhd bghUisÉl fdkhd¥ bghUS¡F ntf« mâf« vw fU¤J jtwhd fU¤J. vdnt, fÈÈnah fU¤nj rÇahdJ vW ngh¥ M©lt® brhdh®.
f£lbgh«k thj« ï¥go¥g£l brâfis¢ brh»w ntisÆ, ïªj eh£o ÉLjiy¡fhf¥ nghuhoat T©o ÃW¤j¥g£l fh£á Ãidî¡F tU»wJ. m§nf xU Úâkw«. eilbgw ïl«, beLrhiy¡F mU», rhiy Xu¤â Úâkw«. ey btÆ neu¤â To ïU¡»wh®f. mk®ªJ ïUªjt®f ghisa¡fhu®f. bfh©L tªJ ÃW¤j¥ g£lt ghrhy§F¿¢á kd åugh©oa f£lbgh«k. ghir kdD«, mt j«ã Cik¤Jiuí«, iffS¡F« fhfS¡F« Éy§Ff ó£l¥g£L, òJ¡nfh£ilÆ ïUªJ fheilahfnt fa¤jhW¡F ïG¤J¡bfh©L nghdh®f. âU¢áÆ nk KiwpL brayh«, òJ¡nfh£il kd fh¥gh vw e«ã¡ifíl ïUªjh f£lbgh«k. bghGJ ÉoªjJ. nk KiwpL brayh« vW j j«ãÆl« e«ã¡ifíl brhÈ¡ bfh©L ïUªjh Kj eh ïuÉ. Érhuiz vW Úâkw« bfh©Lngh ÃW¤j¥g£lh. Úâgâ ah® bjÇíkh? jsgâ - ghd®nk.
tH¡F ehlf« f£lbgh«k gâiy¤ jÄÊ brh»wh. mij JghZ ïuhkȧf KjÈah® M§»y¤â bkhÊbga®¤J ghd®nkD¡F Kit¡»wh®. k©Â khd« fh¡f kwªJ, flik jt¿a bfh¤joikfsh»É£l ghisa¡fhu®f, FWÃy kd®f tÇirahf c£fh®ªJ ïU¡»wh®f. Éy§F ó£l¥g£l åugh©oa f£lbgh«k ÛJ Rk¤j¥g£l Fw¢rh£Lf IªJ. fhy¤â mUik fUâ eh IªJ Fw¢rh£ilí« ÉtǤJ¡ Tw ïayhk ïU¡»nw. mâ ïu©lhtJ Fw¢rh£L, f«bgÅ mâfhÇfis kâ¡f kwªjh - fby¡l® Yhá§l miH¤jnghJ mtiu¥ gh®¥gjF kW¤jh. ï¥go¢ rh£l¥g£l xbthU Fw¢ rh£LfS¡F« mUikahd gâf TW»wh f£lbgh«k.
itnfh
27
mtDila gâ f«bgÅ mâfhÇf vid¢ rªâ¡f tªjnghJ eh kâ¤J elªJ ïU¡»nw. gift®fshdhY« e©g®fshdhY« kâ¡f¡ fW¡ bfh©lt f£lbgh«k vgij¤jh ïJtiu eh Ãiyeh£o tªJ ïU¡»nw. Mdh, âUbentÈ Íyh fby¡liu jhthu¤â fh¤J¡ »lªJ gh®¡f nt©L« vw Ãiyik¡F¡ f£lbgh«k vLãoí« my, ntiy¡fhuD« my, mJ vd¡F mtáaK« my v»wh. IªjhtJ Fw¢rh£L. f«bgÅÆ ïuhQt¤ jsgâf gy® gLbfhiy bra¥gLtjF Ú fhuzkhf ïUªjh v»wh®f. ïJ bfhiy¡ Fw¢rh£L. ïjF¤jh kuzj©lid. m¥bghGJ mt gâ TW»wh ïªj kw¤â v ÛJ Fw¢rh£il¢ Rk¤âat®fns, vdjUik ghrhy§F¿¢áÆ ÛJ f«bgÅ¡ fhu®f gil vL¤J tUå®f, Õu§»fis¡ bfh©L v nfh£ilia¤ jf®¥Õ®f, ïjF¥ ãwF« c§fis tuntW¢ ruzilth khd¤ij ïHªJ f£lbgh«k vW Ãid¤Ô®fsh? vW nf£»wh. mt r£l¡ fÿÇ¡F¥ nghdt my - bgU« go¥ò go¤jt my. ïªj¡ fhy¤J¥ go¥ig mªj¡ fhy¤â go¤jhdh vw nfÉ vG¥g¡TlhJ. mt vªj¢ r£l¡ fÿÇÆ go¤jh? vªj t¡ÑÈl« gÆá nkbfh©lh? vbwyh« nf£f¡TlhJ. mt nf£»wh mUikahd nfÉ. ïJtiu rǤâu« ï¥go¥g£l Éá¤âukhd fh£áia¥ gh®¤jJ ïiy. gil vL¤J vid mÊ¡f tªj ïuhQt¤ jsgâna ï§nf Úâgâahf c£fh®ªJ ïU¡»w bfhLik, cy» ntW v§nfí« el¡fhj bfhLik. v ÛJ gil vL¤Jtªj jsgâna ï§nf Úâgâah? c§f ehlf¤ij el¤J§f - ïZl¥go vd Ô®¥ò nt©LkhdhY« bfhL§f vwh.
k©oÆl kh£lh®f kuzj©lid vW Ô®¥ò¢ brhÈÉ£L¥ ngh É£lh ghd®nk. ö¡» nghL«nghJ mt m§nf ïiy. f£lbgh«kid¤ Jh¡» nghL«nghJ elªjij¥ g¿, kWeh ghd®nk j F¿¥ò neh£o vGJ»wh. mt vGJ»wh. mtDila eh£F¿¥ã f£lbgh«kid¤ ö¡Fnkil¡F¡ bfh©L nghF«nghJ, mtDila tyJ g¡f¤âY« ïlJ
28
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
g¡f¤âY« ïU¡»w ghisa¡fhu®f ÛJ btW¥ig cĪjthW j fhÈ xbthU moiaí« cWâahf vL¤J it¤J mt ö¡F nkil¡F¥ nghdh vgij¥ gâî br»nw. ïj_ykhf v⮥ò cz®î vgJ vtsî ntfkhf ïU¡F« vgij v¢rÇ¡ifahf ïªj¢ brâia f«bgÅ¡F¤ bjÇÉ¡»nw vW j eh£F¿¥ã vGâ ïU¡»wh. ïªj cz®î cilat®f, kuz« âra« vwhY« Úâkw¤âF Kò k©oÆl kh£lh®f. 1930 M©L #dtÇ khj« 31 M« njâ gr eâf gh»w ghrhy¤â åu ikªj gf¤á§, Rfnj, uh#FU kW« jndhL nr®ªj rfh¡fnshL mt Úâkw¤â bfh©Lngh ÃW¤j¥g£l neu¤â fG¤â át¥ò¥ g£oia mªJ T©L¡F nghdh®f. gf¤á§ fG¤â át¥ò¥ g£o. Úâgâ gh®¡»wh®, Úâkw« gh®¡»wJ. ïFyh¥ ͪjhgh¤ vW KH¡f« vG¥ò»wh®f. rhtâiy rhtâiy byÅ rhtâiy; gut£L« gut£L« byÅ òf m»y« v§F« gut£L« vW KH¡f« vG¥ò»wh®f. M«, mªj eh byÅid¥ nghW»w eh. #dtÇ 21 M« eh. byÅ kiwî eh. vdnt byÅ Ãidthf gf¤á§ nfh®£o KH¡f« vG¥ò»wh®. _W eh fʤJ Û©L« ngh»wh®f. mnjnghy KH¡f« vG¥ò»wh®f. Úâgâ¡F M¤âu« jh§fÉiy. vdnt, iffS¡F Éy§F ó£l¢ brh»wh®. Éy§F ó£oajF¥ãwF mt®f Úâkw¤âF x¤JiH¡f kW¡»wh®f. mt®fis ïG¤J¡bfh©L ngh»wh®f. áiwÆ ïUªJ Û©L« bfh©L tU»wnghJ, v§f iffË Éy§F ngh£L ïU¡»Ö®f, eh§f tu KoahJ v»wh®f. mo¤J cij¤J¢ á¤âutij brJ, gf¤á§ cË£l IªJ ngiu k£L« miw¡F Úâkw¤âF¡ bfh©L tU»wh®f. v¥go Éy§F nghL»wh®f vwh, gf¤á§ xU ifÆ Éy§F Éy§» kWgFâ ïbdhU nghÈ°fhuÅl«. ïu©L ifâfis¢ nr®¤J Éy§F nghlÉiy. ï¥go¥g£l KiwÆ miH¤J¡bfh©L Úâkw¤âF tU»wh®f. m¥bghGJjh gf¤á§ brh»wh. ïJ Úâkwkh? ï§nf c£fh®ªJ ïU¡f¡Toa Úâgâ, Úâgâah? myJ nghÈ° mâfhÇah? How to take my notes? v¥go v tH¡if¥g¿ v rfh¡fnshL fyªJ ciuahLtJ? vW nf£»wh®. Úâkw¤â
itnfh
29
tH¡if el¤j KoahJ vW Û©L« mt®fis btËna bfh©L ngh»wh®f. ö¡» nghlhÔ®f. v§fis¤ J¥gh¡»ah RL§f eh§f òu£á¡fhu®f vW filá ÃÄl¤âTl KH§»at myth khåu gf¤á§!
bghlh Úâkw¤â... eh xiw ÃidîgL¤j ÉU«ò»nw. eh gy tH¡FfË, gy Úâkw§fË FwthË¡ T©o ÃW¤j¥g£lt. xU tH¡» xU Úâkw¤â bfh©Lngh ÃW¤j¥g£lnghJ, murh§f tH¡f¿P® ÚâgâÆl¤â xU kD bfhL¤jh®. ït Úâkw¤ij É£L btËnatU»wnghJ, brâahs®fis¢ rªâ¤J mt®fS¡F¥ gâ brh»wh. ng£o bfhL¡»wh - ït Úâkw¤â thia¤ âw¡f¡ TlhJ vW murh§f tH¡f¿P® ÚâgâÆl« kDit¡ bfhL¤jh®. v ïÅa rnfhju®f njtjh°, åugh©oa cË£l tH¡f¿P®f mªj kw¤â ïUªjh®f. vd¡fhf mt®f m§nf tUif jªJ ïUªjhY«, ïjF ehnd gâbrh»nw vW vGªnj. kh©òÄF Úâgâ mt®fns, eh vDila fU¤ij ï§nf gâî bra ÉU«ò»nw. eh Úâkw tshf¤â brâahs®fSl ngr¡TlhJ vW muR t¡Ñ kD bfhL¡»wh®. btis¡fhu fhy¤â gf¤á§F« mt rfh¡fS« Úâkw¤â KH¡f« vG¥ã ïU¡»wh®f. mijí« ïªj ehL gh®¤J mDkâ mˤJ ïU¡»wJ. ïiw¡F ÉLjiy bgw ïªâahÉ, eh Úâkw¤ijÉ£L btËna ngh»w tÊÆ, brâahs®f vÅl¤â nfÉ nf£lh gâ brhy¡ TlhJ vW murh§f t¡Ñ kD nghL»whnu, ïnj Ãiyik Úo¡Fkhdh, ïÅ mtiu¡ nf£L¤jh eh _¢R Él nt©L« vW brhth® nghÈU¡»wnj? vnw. Úâgâ mikâahf¡ nf£lh®. ïu©L ÃÄl« fʪjãwF Úâgâ T¿dh®, ïªj nr«gU¡F btËÆ vd el¡»wnjh, mij¥g¿ vd¡F xW« bjÇahJ. mij¥g¿ eh xW« brhtjF ïiy vwh®.
cz®¢áia¤ Jh©L« ciu cÇikfS¡fhf¥ nghuhL»wt®f, tH¡F kw¤â j§fSila Ãaha¤J¡fhf¥ v¥go¥ nghuho ïU¡»wh®f vgjF v¤jidnah
30
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
rhWfis¢ brhy Koí«. neiwa âd« bjhiy¡fh£áÆ gh®¤J ïU¥Õ®f. 80 mfitia¡ flªjãdU«Tl, mbkÇ¡f tyuR¡F¢ á«k brh¥gdkhf ïU¡»w ~ãl fh°£nuh xU jiyáwªj tH¡f¿P®. òu£á¡fhu. ïD« brhy¥nghdh, nrFntuhÉ th®¤ijfË brhtjhdh, vâÇfis eLeL§f it¡f¡Toa ãrhnrh Vnjh xW ~ãl fh°£nuhîl vªj neuK« ïU¡»wJ vW F¿¥ã£lhnu nrFntuh, mªj ~ãl fh°£nuh. khflh gil Kfhik¤ jh¡»ajfhf¡ Fw« rh£l¥g£L mt T©o ÃW¤j¥gL»wh. gf¤á§F¡F Vg£l mnj Ãiyikjh mtD¡F«. Éy§F ó£l¥g£L áiwÆ bfhLik Ãf¤j¥gL»wJ. eN£o mtid¡ bfhtjF¤ â£lÄL»wh®f. mWKj ïW tiu v¤jidnahKiw á.I.V.¡fhu®f â£lÄ£lh®f. mt RU£L gw it¥gt. vdnt RU£o eir¡ fy¡f nt©L«, czÉ eir¡ fy¡f nt©L« vW Kaá¤jh®f. áiwÆ bfhL¥gij ~ãl fh°£nuh rh¥ãLtnj »ilahJ. mnj áiwÆ ïU¡»w ifâf mtD¡F czî rik¤J¡ bfhL¥gh®f. áiwÆ tH§F« RU£il¥ ão¥gJ« »ilahJ. ïªj ÃiyikÆ Úâkw¤âF¡ F¿¥ã£l ehË tu nt©L«. Mdh, ~ãl fh°£nuh bfh©L tu¥glÉiy. Úâgâ nf£»wh® v§nf ~ãl fh°£nuh? mt® eu«ò¤js®¢á neh fhuzkhf gL¤j gL¡ifahf ïU¡»wh®. mt® ïªj Úâkw¤âF tu KoahJ. mt® ïyhknyna tH¡if el¤jnt©L« vW muR t¡Ñ brh»wh®. m¥bghGJ bkgh v»w xU ïs«bg©, fd« Úâgâ mt®fns vW Fu bfhL¡»wh. âL¡»£L¤ âU«ã¥ gh®¡»wJ Úâkw« mªj¥ bg©kÂia. mt jiy¡bfh©il¡F cns ïUªJ xU foj¤ij btËna vL¡»wh. mJ áiw¢rhiy¡F ïUªJ ufáakhf ~ãl fh°£nuh Úâgâ¡F mD¥ã it¤j foj«. ïnjh ïªj¡ foj¤ij¥ ghU§f. ïJ ~ãl fh°£nuh mD¥ã ïU¡»w foj« v»wh. mªj¡ foj¤ij¥ go¡»wh®. vid¢ áiw¢rhiy¡Fnsna bfhW xÊ¥gjF râ¤â£l« Ô£o ïU¡»wh®f. eh Rfkhf¤jh ïU¡»nw. eh eykhf¤jh ïU¡»nw. vid Úâkw¤âF tuÉlhk Kl¡F»wh®f vW vGâ ïUªjh®. Úâkw¤âF¡ bfh©L tu¢brh»wh® Úâgâ. bfh©L tu¥gL»wh® fh°£nuh. Mnwfh mo cau«. M#hDghFthd¤ njhw«, mHfhd¤ njhw«.
itnfh
31
ïiw¡F« mHfhd¤ njhw«jh. ïu©L iffËY« Éy§F. khåu ~ãl fh°£nuh, ïu©L iffisí« ö¡»¥ ão¤jthW nf£»wh® ïJjh Úâkwkh? ïJjh v§fS¡F tH§f¥gL»w Úâah? ifÉy§»£L¤jh vid ÃW¤Jå®fsh? ahU« vâ®gh®¡fÉiy. Úâgâ Éy§Ffis mfw¢ brh»wh®. tH¡Fkw¤â tH¡F elªJ Ô®¥ò tH§f¥gL»wJ. uh fh°£nuh cË£lt®fS¡F 13 M©Lf. áyU¡F 10 M©Lf. áyU¡F 7 M©Lf. ~ãl fh°£nuhî¡F k£L« jÅ Érhuiz. Û©L« jÅahf ÉrhÇ¡F«nghJjh, tuyhW¢áw¥òÄ¡f thj¤ij vL¤J it¤J, tuyhW vid ÉLÉ¡F« vW KH§»dh®. neu« fUâ mªj mòjkhd thj¤ij vyh« brhy KoaÉiy. obuy® gh®¤jh Û⤠âiu¥gl¤ij vyh« gh®¡f ÉU«òtij¥nghy, ïisP®fns goí§f. ~ãl fh°£nuhÉ thj¤âwikia¥ goí§f. mâ ïU¡f¡Toa cÆnuh£l« cs ÉLjiy cz®¢áia¥ goí§f. mjF¥ãwF ~ãl fh°£nuhî¡F 15 M©Lf áiw¤j©lid m¿É¡»wh®f. mij¡ nf£L¥ òKWtnyhL btËna tU»wh®. m¥nghJ mtuUnf brW fhty®f Éy§F nghl¤ ja§F»wh®f. Vbdwh KjÈ Éy§F ngh£lnghJ mij¤ ö¡»¡fh£o, ïnjhL eh Ãf nt©Lkh? vW nf£lt® MÆnw. vdnt, âU«g Éy§Fnghl¤ ja§»anghJ, v ïs« e©gnd, ï§nf th Éy§if¥ ó£L, v if¡fofhu« cilªJÉlhk vW áǤJ¡bfh©nl brh»wh®. mtiu¡bfh©L br»wh®f. mjF¥ ãwF FW»a fhy¤âny ÉLjiy bgW btËna tU»wh®. òu£áia el¤J»wh®, »ôghit ÉLÉ¡»wh®. cyf« mâra¤j¡f Éj¤â ïwsî¡F« ~ãl fh°£nuhÉ Úâkw ciu, ÉLjiy cz®ths®fS¡F vyh« áÈ®¥ò C£o¡bfh©L ïU¡»wJ.
Úâkw¤â ber k©nlyh ïnj cz®îfjh ber k©nlhyhî¡F ïUªjJ. mJ xU Úâkw« 1964 M« M©L #] khj« 11 M« njâ, mªj Úâkw¤â ber k©nlyh ÃW¤j¥gL»wh®. mtUila jhah® kW« kidÉ tªJ ïU¡»wh®f. brt« ÄFªj ghu«gÇa¡ FL«g¤â ãwªjt® ber k©nlyh. åuÔu guhk¡»uk¢
32
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
brafis mt®f Kndh®f mªj k©Â brJ ïU¡»wh®f. mtiu¥ bgw jhí« beLªbjhiyî gaz« brJ Úâkw¤âF tªJ ïU¡»wh®. m¥bghGJ vnyhU« â£lÄ£L, tH¡f¿PU¡F¥ gâyhf ïiw¡F ber k©nlyhnt mtUila ju¥ò thj¤ij vL¤J it¥gJ vW Koî vL¡»wh®f. é 11 M« njâ mt® j ju¥ò thj¤ij vL¤J it¡»wh®. m¥nghJ brh»wh®. I am Nelson Mandala. I am the first accused. eh ïªj tH¡» Kj ãuâthâ. v ÛJ Fw¢rh£L, eh ïuh#Jnuhf« brnj vW. eh mij¢ braÉiy. Mdh, òu£á¡F eh â£lÄ£nl. tKiw ÛJ bfh©l fhjyhmy. btis Ãw¤J k¡f, v ïdk¡fis¡ bfhLik¥gL¤â moik¥gL¤â it¤J ïU¡»wh®fns, mªj moik Éy§Ffis cil¥gjF¤ â£lÄ£lJ c©ik. eh #dehaf cz®it¡ bfhiffis¥ nghW»nw. vnyhU« rk¤Jt¤njhL thH nt©L« vW ca®ªj cdjkhd nfh£gh£il neá¡»nw. mªj¡ nfh£gh£L¡fhf eh rhf¤ jauhf ïU¡»nw ïJ Úâkw¤â ber k©nlyh brhd th®¤ijf. Úâkw¤â FwthË vW Ô®¥ò mˤjhY«, vd j©lid vW ehis¡F m¿É¡f¥gL« vW Úâgâ brh»wh®. áiw¢rhiy¡F tU»wh®. ehis¡F kuzj©lid vW mt® vâ® gh®¡»wh®. ïij mtnu ilÇÆ vGJ»wh®. kuz¤âF¤ jahuhf cWâahf ïU. kuzkhdhY« thtjhdhY« mJ â¤â¥ghfnt ïU¡F« vW nõ¡°ãaÇ th®¤ijfis vGâ it¡»wh®. kWeh Úâkw¤âF¢ br»wh®. bgU§T£l«. vnyhU« KH¡f« vG¥ò»wh®f. Úâkw¤â nfhõ« nghl¡TlhJ v»wh® Úâgâ. Úâgâ¡F, FwthË Kf¤ij¥ gh®¡fnt J¢r ïiy. ber k©nlyh brh»wh® v Kf¤ij¥ gh®¡fnt ÉU«gÉiy Úâgâ. Ô®¥ig thá¡»wh®. jd¡F kuzj©lidjh vW vâ®gh®¤J ïU¡»wh® k©nlyh. m¥bghGJ Úâgâ brh»wh®, Mí j©lid vW. Úâkw¤â xnu KQKQ¥ò« r¤jKkhf Úâgâ T¿aJ mt®f fhâ rÇahf ÉHÉiy. m¥bghGJ xUt® vGªJ ÃW brhdh® ‘Life, not death’ kuz« ïiy v»wh®. mªj¡ fh£áia t®Â¤JÉ£L, mt® eh kdk»¢ánahL br»nw v»wh®.
itnfh
33
nt©lh« tH¡F ehlf« Úâkw¤â j©lidia¥ bgW kdk»¢ánahL brw khkÅj®fS xUt®jh jªij bgÇah®. 1938 M« M©L or«g® khj« 6 M« njâ. bridÆ #h®{ lî© nghÈ°. 4 MtJ nfh®£. ïªâ Mâ¡f¤ij v⮤J¥ ngh®òǪj jªij bgÇah® ÛJ tH¡F. ïªj k© jªj khkÅj®, r® V.o.gÜ®brtK«, uh#h r® K¤ijah br£oahU« ey tH¡f¿Piu it¤J thjhodh®f. bgÇah® kW¡»wh®. xU t¡ÑY« nt©lh« eh gh®¤J¡ bfh»nw v»wh®. mt® brhdij vyh« brhtjF neu« ïiy. buh«g¡ fLikahf¢ brh»wh®. V nt©oaJ ïiy vgjF vyh« mUikahd És¡f§f jU»wh®. Úâkw¤J¡F tU»wh®. Úâgâia¥ gh®¤J¢ brh»wh®:fd« nfh®£lh® mt®fns, vjF neu¤ij åzh¡F»Ö®f? Ú§f âU¥â mil»wt©z«, kªâÇkh®f âU¥â mil»wtiu¡F«, vtsî mâfg£r¤ j©lid ju Koínkh mtsî mâfg£r¤ j©lidiaí«, gÊth§F« cz®¢á¡F¤ âU¥â¡F vtsî jhªj tF¥ò áiw¢rhiy tF¥ò ju Koínkh mtsî jhªj tF¥igí« vd¡F¡ bfhL§f. vtsî Ãahakhd ïy£áa¤ij mila nt©LkhdhY« mjfhf fZleZl§f milj vD« Éiy bfhL¡f nt©L«. ïªj Érhuiz ehlf¤ij clnd Ko¤J ÉL§f v»wh®. vd th®¤ijf?v¤jifa J¢r?
áiw¡F mrh¢ á§f« Úâgâ ïu©L M©L fL§fht j©lid, ïu©L MÆu« %gh mguhj« f£l¤ jt¿dh nkY« Xuh©L fL§fht Mf, _W M©L fL§fht jªijbgÇahU¡F. clnd midtU« ftiynahL mG»wh®f. bgÇahnuh, rhitia cj¿¤njhË ngh£lgo á§f« nghy bgÇah® áǤJ¡bfh©nl btËna tU»w fh£áia¥ gh®¡»wh®f. á§f« myth? vnyhU« ftiy¥gL»wh®f. Mdh, bgÇahnuh, áiw¢rhiy tªJÉ£lJ _W M©Lf _W M©Lf vW áǤJ¡bfh©nl ngh»wh® bgÇah®.
34
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
_W eh£f fʤJ, or«g® 9 M« njâ etr¡â g¤âÇifÆ, jĤbjw, njáathâ, Mya tÊgh£o e«ã¡if¡ bfh©l, âUKUf tÊghL brj âU.É.f. jiya§f« vGJ»wh®. ïªj¤ jÄHf¤â ehyh¤âirfËY« R¿¢R¿ Xî ï¿¢ RHW, åuf®#id òǪJ tªj mªj¡ »H¢á§f«, ï¥nghJ áiwÆ Xî bgW ïU¡»wJ. áiwÆ jiyÃÄ®ªJ »l¡»wJ vW vGâdh®. bgyhÇ áiw¡F khw¥gL»wh® bgÇah®. IªjhW khj« fʤJ muR ÉLÉ¡»wJ. _wh©L¡ fhy« áiw v»wnghJ mâfg£r j©lid bfhL§f vW bgÇah® nf£lij¥nghynt, kfh¤kh fhªâ nf£lh®, ber kh©nlyh nf£lh®.
m©zhÉ tiuaiw r£l« xU ïU£liw;t¡ÑÈ thj« xU És¡F. mJ ViHfS¡F¡ »il¥gJ ïiy vwh® ngu¿P® m©zh. mtU« xU Úâkw¤ij¡ fh£L»wh®. gy ïy¡»athâf gil¡fhjij bg®dh£õh gil¡fhjij mòjkhf¥ gil¡»wh® m©zh. ï§nf T©o ÃW¤j¥gL»wt ah®? fhÉa« vGâa gil¥ghË njuGªöÇ ãwªjt, e«k C®¡fhu® f«g. FwthË¡T©o f«g®. Fw« rh£LtJ ah®? ïy§if ntªj ïuhtz. Úânjt m§nf ïU¡»wh®. Úâ njtD¡F Kdh m©zh Fw¢rh£L¡fis¤ bjhL¡»wh®. ïu¡f« ïyhj mu¡f vÖnu, ehdh ïu¡f« ïyhjt? vW tÇirahf¡ nfÉfis¡ nf£»wh ïuhtz. mij¡nf£l Úâ njt ka¡f« milªJ ÉG»wh®. T©o ÃW¤j¥g£l f«g® ïlW»wh®. nfhiy¥ão¤J¡ bfh©L ngh»wh®. ï¥go xU ïy¡»a¤â Tl, jdJ fU¤ij xU tH¡f¿P® _ykhf¢ brhY« tyikí« MwY« ngu¿P® bgUªjif m©zh mt®fS¡F ïUªjJ.
btÅ° efu tÂf ïnjnghw xU fh£áia nõ¡°ãa® jU»wh®. buh«g¢ Ritahd fh£á. btÅ° efu¤â ïU¡F« xU ôj®. mt bga® m©nlhÅnah. f¥g f«bgÅ¡F¢ brhªj¡fhu. mtÅl« Ãiwa f¥g ïU¡»wJ. mt btËehLfS¡F mD¥ãa f¥gfË áy f¥gf _» É£ld. bgU¤j e£l«. iõy¡ vgtÅl«, 3000
itnfh
35
Èuh fl th§» ïU¡»wh. F¿¥ã£l¤ njâÆ gz¤ij¤ âU¥ã¡ bfhL¡fhÉ£lh, mjF
36
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
ïU¡»wJ. mjgo ïja¤ij bt£o¡ bfhsyh«. Mdh, xU brh£L¡ FUâ Tl ÑnH áªj¡ TlhJ v»wh. mªj eh£L¢ r£l¥go, ahUila cÆU¡fhtJ Mg¤J Vg£lh, Mg¤J VgL¤âatÇ brh¤Jf bkh¤jkhf¥ g¿Kj bra¥gL«. xU brh£L ïu¤j« áªâdhY« rÇ, c brh¤Jf bkh¤jkhf¥ g¿Kj bra¥gL«. ïªj eh£L¢ r£l« bjÇí« myth? v»wh® ïs« tH¡f¿P®. clnd iry¡ TW»wh: ïiy vd¡F ïu©L kl§F gz¤ij¡ bfhL¤JÉ£lh, eh nghÉL»nw v»wh®. mjF ït®, mbjyh« KoahJ vwîl, iry¡ mriyahtJ bfhL¤J Mis ÉL§f v»wh®. ïs« tH¡f¿Pnuh mbjyh« KoahJ. brhdgo ïja¤ij bt£o vL¤J¡bfh v»wh®. ntW tÊ ïiy. filáÆ mªj Úâkw« M©lÅÆ cÆU¡nf ït â£lÄ£ljhf Fw«rh£o, iõy¡» brh¤Jf KGikahf g¿Kj bra¥gL« - ghâ brh¤J m©nlÅahî¡F - Ûâ brh¤Jf muR¡F vW m¿É¡»wJ. M©nlÅah brh»wh. vd¡F¢ brhy¥gL»w mªj¥ gh⢠brh¤ijí« iry¡nf it¤J¡ bfhs£L« v»wh. ïJ nõ¡°ãa® vGâa btÅ° efu tÂf (Merchant of Venice) ehlf«. ïâ ïs« tH¡f¿Puhf tªjt ah® vwh? M©nlÅah e©gÅ fhjÈ ngh®Îah vw bg©jh, M© ntl¤â tªJ thjhoajhf nõ¡°ãa® vGâ ïUªjh®.
tH¡f¿PÇ tyik vdnt, t¡Ñiy it¤J¤jh nf°. vtsî mUikahf n#ho¤J ïUªjhY«Tl mâY« VjhtJ xU X£il ïU¡F«. mij¡ f©Lão¤J thjhLgt®fjh bgÇa t¡Ñ. vtsî bgÇa nf[hf ïUªjhY«, vtsî bgÇa âUldhf ïUªjhY« Fw¤ij¢ brí«nghJ jla¤ij É£LÉ£L¤jh nghth vW òuhÌ»ôõ brh»wJ. vtsî bgÇa bf£o¡fhudhf ïUªjhY« Fw¤ij¢ brí«nghJ jla¤ijÉ£L É£L¤jh nghth vgJnghy vtsî bgÇa òuhá»ô£luhf ïUªjhY«, n#ho¡F« tH¡» VjhtJ xU X£il ïU¡f¤jh brí«. mij¥ gh®¤J mo¤J cil¤J nfi[¤ jf®¥gJjh tH¡f¿PÇ tyik.
itnfh
37
mkhthir ïuÉ bfhiy ïnjnghW xU tH¡F mbkÇ¡fh eh£o ïÈdh khÃy¤â. mªj tH¡» Fw« vdbtwh, Fw« rh£l¥g£ltD« mt e©gD« xU eh kJ mUªâÉ£L elªJ tU»wnghJ vânu tªj xUtid mt®f ïU«ò cnyhf cU©ilia it¤J mo¤J¡ bfhW É£lh®f. mjfhf mtD¡F kuzj©lid Éâ¡f¥gL« vW áiw¡bfh£loÆ mil¡f¥g£L ïU¡»wh. ïªj¢ brâia¥ g¤âÇifÆ go¡»wh® xU tH¡f¿P®. mªj¥ bgaiu¥ kh¤âu¤â iffh eL§F»wh®. v cÆuhd e©g® M«°£uh§ myth? mt ïwªJ É£lh. mt kf myth ï¥go kuz j©lidia vâ®gh®¤J¢ áiwÆ ïU¡»wh vW FâiuÆ V¿, j e©g kidÉ Éjitia gh®¡f¥ngh»wh. mt mG»wh. v xnu kf kuz j©lidia vâ®gh®¤J ïU¡»wh. tH¡F el¤j vÅl« gz« ïiy Iah v»wh. clnd tH¡f¿P®, Ú f£lz« vJî« ju nt©lh«. gz« ïiy vW ftiy¥glnt©lh«. eh mªj tH¡if el¤J»nw vW tªjh®. mt®jh Mãufh« ȧf. mªj tH¡if el¤J»wh®. Úâkw¤â FW¡F Érhuiz. bfhiy elªjjhf¢ brhy¥g£l ïuÉ, M«°£uh§ kf ÉÈa« M«°£uh§F« mt e©gD« tU»wnghJ, vânu xUt tªjjhfî«, cnyhf cU©ilia it¤J mo¤jjhfî«, mt f©iz¤ jh¡» mj fhuzkhf _W eh£f fʤJ mt ïwªjjhfî« tH¡F. rh£á¡ T©o rh£áia ÃW¤J»wh® Mãufh« ȧf. Ú§f neuoahf r«gt¤ij¥ gh®¤Ô®fsh? M« gh®¤nj. ïuî neu«. v¥go¥ gh®¤Ô®f? eh Ãyh btË¢r¤â mªj¡ bfhiyia¥ gh®¤nj. m¥goah, ey Ãyî btË¢r¤âyh gh®¤Ô®f? Mkh« gh®¤nj. rÇ Ú§fnghfyh«. grh§f¤ij¡ bfh©L tU»wh®.F¿¥ã£l ehË Ãynt »ilahJ.
38
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
miw¡F mkhthir. rh£á, bgh rh£á brhÈ ïU¡»wh® vW Mãufh« ȧf brh»wh®. mL¤J FwthË ju¥ò rh£áa¤ij¡ bfh©L tªJ ÃW¤J»wh®. mâ ïªj r«gt« elªjjF kWehjh ïªj cnyhf cU©ilí« ftidí« mªj¥ gFâÆ jtwhf É£LÉ£L¥ nghdjhf mj cÇikahs® xUt® brh»wh®. Ãuguhâahd ÉÈa«° M«°£uh§, Mãufh« ȧfÅ thj¤ âwikÆdhny ÉLÉ¡f¥g£lh®. Mãufh« ȧf Äf¢áwªj tH¡f¿P®. mt® Úâkw¤âF¥ nghdnghJ mtU¡F Vg£l mDgt¤ij¢ brh»nw. °lh©l v»w mbkÇ¡f eh£o òfÄ¡f tH¡f¿P® Úâkw¤â ïU¡»wh®. m¥nghJ ȧf #]Åa® yha®. òfÄ¡f tH¡f¿PÇ thj¤âwikia¥ gh®¤J Éaªjh®. vd mUikahf thj§fis it¡»wh® vW. xU eh xU tH¡» Mãufh« ȧfÅ ÓÅa® t¡Ñ tuhk, ït® vGªJ j ju¥ò thj¤ij¢ brh»wnghJ, mªj Úâgâ¡F Kdh °lh©l vw tH¡f¿P® brh»wh®. nf£lhny ntjidahf ïU¡F« c§fS¡F mt® brh»wh® Úâgâ mt®fns I cannot stand the face of this ape kÅj¡ Fu§F nghw ïtDila Kf¤ij¥ gh®¡f vd¡F¢ r»¡fÉiy ïªj tH¡if eh el¤j kh£nl vW Úâkw¤â brh»wh®. Mãufh« ȧfÅ g©gh£il¥ ghU§f. ïij¡ nf£L mt® nfhg¥glÉiy tU¤j¥glÉiy. mªj ïuÉ tªJ j eh£F¿¥ã vGJ»wh® °lh©lÅ tH¡fhL« tyik, mâ ïUªJ eh go¤J¤ bjǪJ bfhs nt©L«. mªj thj¤ âwikia eh bfhrkhtJ bgw nt©L« vW vGJ»wh®. ït® ï¥go¥g£l ãw¥ã ãwªjt® vW m©zhÉ ãw¥ig¥g¿ mªj th®¤ijfis ïªj òÅjkhd nkilÆ gagL¤j ÉU«gÉiy - mªj thrf§fis vGâ ngh®L it¤jh®f. v§nf fháòu¤â. mt®j« j«ãkh®fË ïja¤ij vÇkiyahf bto¡f¢ brí« Äf ïÊthd th®¤ijf. mjF m©zh brhdh®, M¤âu¥glhÔ®f. xU bg£nuhnk¡° És¡if mj g¡f¤â it¤J, mjF¡ ÑnH cga« fháòu« â.K.f. vW
itnfh
39
vGJ§f. vnyhU« go¤J É£L¥ nghf£L« vwh®. ïJjh g©ghL.
mfthiu¤ jh§F« Ãy«nghy j«ik ïfth®¥ bghW¤j jiy vwh® tSt®. vªj °lh©l ïªj kÅj¡Fu§F Kf¤ij¥ gh®¡f ÉU«gÉiy vW brhdhndh, mnj °lh©l 1965 V¥u 14 btË¡»Hik ehlf¡ bfh£lifÆD bfhiyfhu #h É»° ó¤, if¤J¥gh¡»ah R£L¡bfhy, bfhr« bfhrkhf xU ijafhu filÆ Mãufh« ȧfÅ cÆ® ãǪJbfh©L ïUªjnj, mªj neu¤â °lh©l tªJ brhdh. br¤J¡ bfh©L ïUªj Mãufh«È§fid¥ gh®¤J, He belongs to ages. ït íf§fS¡F¢ brhªj¡fhu vW mnj t¡Ñ, Mãufh« ȧfid¥ gh®¤J¢ brhdh.
£bu£°fh£ tH¡F mªj¡ fhyf£l¤â mbkÇ¡fhÉ v¥go Ú¡nuh¡f bfhLik¥gL¤j¥g£lh®f vgjF tH¡f¿P®fns ãuá¤â¥bgw tH¡Fjh £bu£°fh£ tH¡F. ïªj tH¡F Äf¡bfh^ukhd tH¡F. ïâ Ô®¥ò mˤj nuh#® nlhÅ v»w mbkÇ¡f eh£o c¢rÚâkw¤â jiyik Úâgâ vd brhdh® bjÇíkh? mbkÇ¡f muáa r£l¤â kÅj®fS¡fhf tH§f¥gL»w cÇikf fU¥g®fS¡F¥ bghUªjhJ. mt®f kÅj ïd¤ânyna ïiy mt®f kÅj®fns my. ïJjh Uncle Tom’s Cabin’ vw üÈ _y¡fUthÆW. mJjh Mãufh« ȧfid¡ bfhâ¤J vH¢brjJ. mªj¤ Ô®¥òjh Ú¡nuh¡f nghuh£l¤J¡F¡ fhuzkhÆW. 1863 #dtÇ 1 M« njâ Ú¡nuh¡fS¡F ÉLjiy ãufld¤â ifbaG¤J ï£lhnu Mãufh« ȧf.
th¡F cÇik¡fhf thj« mnj mbkÇ¡fhÉ ïbdhU mUikahd tH¡F ïU¡»wJ. bg©f j§f cÇikfS¡F¥ v¥gobayh« nghuhodh®f vgJ
40
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
g¿ xU tH¡F ïU¡»wJ. gyU¡F¤ bjÇahJ. m¥nghJ bg©fS¡F th¡F cÇik »ilahJ. mjfhf¥ nghuhoa bg©kÂjh åu« ÄFªj Nr m©lÅ. mt® Ãôah®¡ efÇ eilbgw cyf¥ bg©f kheh£L¡F¢ brW, mbkÇ¡fhÉ bg©fS¡F X£L cÇik th§Ftjfhf eh nghuhLnt vwh®. 1872 M« M©L et«g® 1 M« njâ. Ãíah®¡ efu¤â 5 M« njâ th¡F¥gâî. 1 M« njâna òâjhf th¡fhs®fshf¥ gâî br»wt®f brJbfhsyh« vW m¿É¥gî tU»wJ. Ko¤âU¤jf¤â xU th¡F¢rhto ïU¡»wJ. NrM©l j rnfhjÇf 3 ngUl ngh»wh®f. mnjnghy I«gJ bg©fis gy rhtofS¡F mD¥ò»wh®f. th¡F¢rhtofS¡F¢ brW, vid th¡fhsuhf¥ gâî bra nt©L« v»wh®. m§nf ïU¡»w mâfhÇf brh»wh®, bg©fS¡F X£L »ilahJ. v¥go c§f th¡Ffis¥ gâî brtJ? v»wh®. clnd mt brh»wh: muáa r£l¤â 17 MtJ ãÇÉgo âU¤j¤âgo bg©fS« M©fS« rk« v»wnghJ v§fS¡F X£L¡ »ilahJ vW Ú v¥go¢ brhyyh«?vid¥ gâî brJjh Mf nt©L« v»wh® kW¡»wh®f. clnd mt, c ÛJ »ÇÄd tH¡F¥ nghLnt. vd¡F cs cÇikia kW¤J Ú X£L¥nghl¤ jL¤jh, tH¡F¤ bjhL¥ng. j©lid tªjh cd¡F¢ áiwí« ïU¡»wJ, mguhjK« ïU¡»wJ jahuh? v»wh. cl mâfhÇ gaªJngh nk mâfhÇÆl« ÉrhÇ¡»wh. mtD« gaªJ É£lh. rÇ, gâî brJ É£L¥ ngh§f vwîl, ïªj 4 ngU« j§f th¡Ffis¥ gâî br»wh®f. et«g® 5 M« njâ X£L« ngh£lh®f. g¤âÇiffË brâ tªJÉ£lJ. r£lÉnuhjkhf ïªj X£il¥ gâî brj mâfhÇfisí«, Nr M©lÅiaí« ifJ bra nt©L« vW brhÈ, Nr M©lÅia¡ ifJbrJ T©o ÃW¤J»wh®f. ïJ buh«g¢ Ritahd xU tH¡F. 1973 M« M©L ïªj tH¡F el¡»wJ - ÚâgâÆ bga® A£ cÇikfis nt£ilahL»wt. mt brh»wh. 20 #]Çf
itnfh
41
c£fh®ªJ ïU¡»wh®f ït® FwthË vW Ô®¥ò mË¥gjF¤ jahuhF§f, mij vGJ§f v»wh. mW ïuî Nr ilÇÆ vGJ»wh®. ï¥go¥g£l bfhLik cy» ïJtiu eilbgwJ ïiy. Úâ FÊnjh©o¥ òij¡f¥g£lJ. kWeh Úâkw¤â ÃW¤j¥gL»wh®. Úâgâ nf£»wh®, T©o ÃW¤j¥g£l FwthË, VjhtJ brhtjF ïU¡»wjh? v»wh®. clnd mªj m«ikah®u TW»wh®:Yes your honour. I have many things to say. Ú§f mˤj Ô®¥ò, #dehaf¤â m¤jid be¿fisí« FÊ njh©o¥ òij¤J É£O®f. v cÇikfis vyh« g¿¤Ô®f. vid k£L« my. v bg© ïd¤ijna moik¥gL¤â É£O®f. ïJ bfhLikahd Ô®¥ò v»wh. M©fsh jahÇ¡f¥g£L, M©fsh guhkÇ¡f¥g£L, M©fS¡fhfnt tH§f¥gL»w ïªj¢ r£l« bg©fS¡F vâuhdJ v»wh® Nr. j©lidia¡ Fiw¡f¢ brh»Ö®fsh? vW nf£»wh® Úâgâ. ïªj Úâkw¤â vd¡F¡ fUiz njit ïiy. r£l¤â vtsî mâf j©lid bfhL¡f Koínkh bfhL§f vwh®. filáÆ btW« üW lhy®jh mguhj« Éâ¤jh®f. mªj mguhj¤ijí« mªj¥ bg©k brY¤j kW¤jh. mt ïwªJ 14 M©Lf fʤJ 1906 M« M©o mbkÇ¡fhÉ bg©fS¡F th¡F cÇik bfhL¡f¥g£lJ. Úâkw¤âF¢ brW xU bg© j X£L cÇikfS¡fhf¥ nghuhL»wh. ï¥go nghuhL»wt®fjh v§nf m¡»uk« elªjhY« mt®f Úâkw¤â ÃW¤j¥gL»wh®f.
Ehbu«g®¡ tH¡F 1945 ï Ï£y® ïw¥gjF ïu©L eh£fS¡F Kdh mbkÇ¡f #dhâgâ %°£bt£, ngh®¡ Fw§fis ÉrhÇ¡f xU Úâkw« mik¡f¥gl nt©L«. mjF mbkÇ¡fhÉ jiyik Úâgâ ïuhg®£ #h¡r m¿É¡f¥gL»wh®. vwh®. r®¢á, °lhÈ, %°£bt£ _tU« nr®ªJ, ãuh° ehL« nr®ªJ, nfho¡ fz¡fhdt®fË rhî¡F¡ fhuzkhd ehÍ FwthËfS¡F Érhuiz kw« mik¡f¥g£lJ.
42
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
kÅjFy tuyh¿ v§bfyh« cÇikf mÊ¡f¥g£L¡ bfhy¥gL»wh®fnsh, mt®fS¡F r®tnjr¤â Úâkw§f mik¡f¥gL«. Mfntjh, filáÆ Ï£y® jbfhiy brJ bfh©lh, nfhag° jbfhiy brJ bfh©lh. bfhLikfS¡F¡ fhuzkhf ïUªj nfhaǧ, kuzj©lid Éâ¡f¥g£L bfh£lo¡F¡ bfh©L bry¥g£lh. ïªj Mâ¡f¢ r¡âfS¡F v cÆiu¤ jhiuth®¤J¡ bfhL¡f¤ jahuhf ïiy. v cÆiu ït®fS¡F¤ ju ÉU«gÉiy vW, fhtyhË gh®¤J¡ bfh©nl ïU¡f xU ÃÄl¤J¡F raidL kh¤âiuia ÉG§» É£lh. Xo tªJ nrhâ¡»wh®f. cÆ® ãǪJ É£lJ. ïJ Ehbu«g®¡ tH¡F kw«.
‘No more Mylai’ 1968 M« M©L V¥u khj« 14 M« njâ Éa£ehÄ ikyh vw xU »uhk¤J¡F cns mbkÇ¡f ïuhQt« òFªjJ. 500 ng® mªj Ciu¢ nr®ªjt®f - mbkÇ¡f ïuhQt¤J¡F¤ jiyik jh§»¢ brwt®fS xUt ÉÈa« fhÈ. ï§nf Éa£eh« òu£á åu®f ïiy ïiy vwh®f. <î ïu¡f« ïyhk R£L¡ bfhwh. taJ K⮪jt®fis, bg©fis, g¢ás« FHªijfis¢ R£L¡ bfhwh. ïu©L taJ¡ FHªij j¥ã XL»wJ, mªj¡ FHªijia Xo¥ão¤J¤ ö¡»¥ ngh£L¢ RL»wh. bfh^ukhd fh£á. go¤jhny f©fË FUâ toa¢ br»w fh£á. 500 ngiu¡ bfhwh®f - mjF¥ãwF mbkÇ¡f eh£o kdrh£á ÉʤJ¡ bfh©lJ 1971 M« M©L T©o ÃW¤j¥g£lh ÉÈa« fhÈ. mt brh¤Jf g¿Kj bra¥g£L, rh»w tiu áiwÆ mil¡f nt©L« vW Úâkw« Ô®¥ò jªjJ. ár #dhâgâahf ïUªjh®. mtD¡F kÅ¥ò¤ jªJ btËna É£lh®. mjF¥ãwF v§nf ïuhQt¤ JU¥òf nghdhY«, No more Mylai’ vgJ tH¡fkh»¥ nghdJ. ikyhÆ eilbgw bfhLikia¥ nghy¤jh jÄ
itnfh
43
India’s Mylai m¥ghɤ jÄH®f m¥ghÉ¥ bg©f, FHªijf Fwkwt®f bfhy¥g£lh®f. åL ålhf¢brW R£lh®f fhÈ k©o ï£lt®fisí« R£lh®f ïij vGâat, Times’ ïjÊ brâahs® nlÉ£ Aî°nfh. mt vGâa f£Liu¡F¤ jiy¥ò ‘India’s Mylai’ ïªâahÉ ikyh - mJjh tbt£o¤Jiw. åLålhf¢ brW ói# miw ïU¡»w jÄH åLfË, KUf gl« ïU¡»w jÄH åLfË, m¥ghɤ jÄH® jÄH¢á ïU¡»w åLfË ïuhQt¤ JU¥òf J¥gh¡»¡ F©Lfis¡ bfh©L R£L¡bfhwh®f. 1993 et«g® 19 M« njâ ïªj Úâkw¤âF eh tªnj. eh ïiw¡F Û©L« nf£f ÉU«ò»nw. Fwkwt®f ÛJ j©lid bfhL¥gJ jtW. Fwkw nfhty cÆ® g¿¡f¥g£lJ. mJ xU åu fhÉa« MÆW.
I Accuse xU jiyáwªj fht Jiw mâfhÇ ïjidna R£o¡fh£o vGâdh®. Mg®£ £iug° vgt tH¡if¢ R£o¡fh£o vGâdh. Mg®£ £iug° Fw« mwt. mt ãbuR eh£L¡F ôjFy¤â ãwªj jsgâ. mt b#®kÅa ïuhQt¤âF¤ jftiy mD¥ãdh vw Fw¢rh£il¢ brhÈ v°l®nAá v»w jsgâí«, bA¿ vw cgjsgâí« nr®ªJ mgh©lkhf¡ Fw¢rh£L¡fis¢ Rk¤âdh®f. 12 M©Lf áiw¤j©lid. blÉ° ÔÉ j©lid. Fw« mw oiug°, kidÉ k¡fis¥ ãǪJ , 11 M©Lf ÔÉ thodh. vÇkiyahf¢ Ó¿ vGªjh, vG¤jhs® vÄÈ n#hyh. J©L m¿¡iffis btËÆ£lh. “I accuse eh Fw« rh£L»nw vw jiy¥ã. eh Úâkw¤ij¡ Fw« rh£L»nw, j©lid tH§»a Úâgâia Fw« rh£L»nw, ïuhQt jsgâfis¡ Fw« rh£L»nw, ïªj eh£L k¡fis¡ Fw« rh£L»nw vW Fw¢rh£Lfis mL¡»dh®. mªj vÄÈ n#hyhit¥ ão¤J, mtU¡F xU M©L áiw¤j©lidÉâ¤jh®f. ãbuR eh£L mâguhf »Ëkhnfh tªjh®. Û©L« oiug° tH¡F Úâkw¤âF tªjJ.
44
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
ÉrhÇ¡f¥g£lJ. oiug° Fw« mwt vW«, v°l®nAá vgtjh ïªj¤ Jnuhf¤ij¢ brjh vgJ« f©Lão¡f¥g£lJ. v°l®nfá eh£il É£L Xodh, bA¿ jbfhiy brJbfh©lh. Mdh, KjÈ j©lid Éâ¤jt, mtD« xU ïuhQt jsgâjh ghd®nk j©lid Éâ¤jij¥nghy. 11 M©L j©lid KoªJ 12 MtJ M©L bjhl¡f¤â, Fw« mwt oiug°, mtid ÉLÉ¡f nt©L« vW bfh©Ltªjh®f. KjÈ mtD¡F¤ j©lid Éâ¡f¥g£lnghJ vd brjh®f bjÇíkh? ïuhQt cilia mtD¡F mÂɤjh®f. cilthis ïL¥ã brhU»dh®f. ïuhQt åu®fS¡F Kdh bfh©Lngh ÃW¤â mt bjh¥ãia¡ fH¿ åá Äâ¤jh®f. mt ïuhQt cilfis »Ê¤J v¿ªjh®f. cilthis ïu©lhf cil¤J mtkhd¥gL¤âdh®f. kuz¤ijÉl¡ bfhLikahdJ mtkhd«. kuz¤ijÉl¡ bfhoaJ gÊ¢brh. 12 M©Lf fʤJ Û©L« mtid vY«ò«njhYkhf¡ bfh©L tªjh®f. kidÉ k¡fis¥ ãǪJ, mtkhd§fis¢ RkªJ, Jnuh» g£l¤ij RkªJ, áWfáWf¢ á¤utijfis mDgɤJ bfhr« bfhrkhf cÆ® Jwªj oiug° âU«gî« tªjh®. mt bkȪj cl«ò¡F Û©L« ïuhQt cil mÂɤjh®f, cilthis¤ jÇ¡f it¤jh®f. rô£ brjh®f. ãbuR k¡f mW vG¥ãa nfÉ, 11 M©Lf g¿nghÆnw oiugR¡F, mij¤ âU«g¡ bfhL¡f Koíkh? ãbuR ehL, ãbuR eh£L Úâkw« 11 M©Lfis¤ âU«g¡ bfhL¡Fkh? mt Jnuh» vW mtkhd« ïiH¡f¥g£lnghJ mt áªâa f©Ùiu¤ âU«g¡ bfhL¡Fkh? mt FL«g«g£l mtkhd¤âF eZl
Ãuguhâf j©o¡f¥gl¡ TlhJ mjdhjh, Ãughuâf j©o¡f¥gl¡TlhJ vwJ Úâkw«. FwthËf j©o¡f¥glyh«. Mdh, xU Ãuguhâ j©o¡f¥gl¡TlhJ. Fw« mwt®f j©o¡f¥gl¡TlhJ. mJjh òÅjkhd tH¡f¿P® bjhÊ. ghJfh¡»w bjhÊ.
itnfh
45
Mfntjh, eh nf£»nw. ïnjh Úy¡flY¡F¥ g¡f¤â ïU¡»w nrhH k©ly¤â ûnw. ehthfis mD¥ãa, g£od¥ghiy ghoa fhÉÇ¥ó«g£od«, flÈ mĪJ nghfhj fhy¤â
mt®f brj ght« vd? mªj¡ f¥gÈ tªj ah¥ghz¤ jsgâ, fh CdKW mjfhf Ợir¥bgW¤ âU«ãa »£Lî«, 9 ngU« j§fis¤ jh§fns kh¤J¡ bfh©lh®f.»uhidil vǪJ j cÆiuna fU¡»¡ bfh©lh »£L. Ûâ 9 ngU« mnjnghy koªJ flÈ Äjªjh®f. bkh¤j« 10 ng® ïwªjh®f. kwt®fis¡ ifJ brjJ ïªâa¡ flgil. iffis¥ ãòwkhf¡ f£o¡bfh©L tªJ f¥gÈ nkjs¤â ÃW¤â ïÊîgL¤âdh®fns, mij¥ gh®¤J¥ gy® ïuá¤jh®fns, eh kdrh£á cst®fis¡ nf£»nw. jÄH®fshf¥ ãwªjJ mt®f ghtkh? kw tH¡Ffis vL¤J it¤J¡ bfh©L mjfhf m¡Å¡ fizfis åR»Ö®fns, ïªâa¡ flgil r®tnjr¡ flY¡F nghtjF vªj¢ r£l¤â mâfhu« ïU¡»wJ? filáÆ Úâkw¤J¡F¥ nghdJ. m©z beLkhw nghuhodh®. Érhf¥g£od« Úâkw¤â tH¡F. mªj Úâgâ mHfhf nf£lh®, vtsî ikfS¡F m¥gh ngh Ú§f k¿¤Ô®f? e« fl viy¡F cns tªjjfhf mªj¡ f¥giy¡ ifJ brnjh« vW eh£L k¡fis Vkh¿¥ bghbrhd ïªâa eh£L¡
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
46
flgil mâfhÇf, eh§f 450 ikfjË gdh£L¡ flÈjh k¿¤njh« vW Úâkw¤â x¥ò¡ bfh©lh®f. m¥nghJ Úâgâ nf£lh®, mt®f ïl¤â Míj« ïUªâUªjh 10 ng® rhf¤ JªjnghJ mt®f cÆU¡F¥ gaªjt®f my. c§fis¤ jh¡» ïU¡fyhnk? Mf, Ú§f brhtJ Vf¤j¡fJ my. mt®f vªj MíjK« bfh©L tuÉiy. m¥gona ïUªjhY« b#Üth fbtõgo, vªj ehL« vªj gFâí« j§f ïd cÇik¡F vªj¡ f¥gÈY« Míj« bfh©L nghfyh«. b#Üth fbtõÅ ïªâah ifbaG¤J¥ nghlÉiy. Mdh b#ÜthÉ ïU¡»w fU¤Jfis ïªâah VW¡ bfh©L csJ. ïij¤jh Érhf¥g£lz« ÚâkwK« brhdJ. c¢rÚâkw¤J¡F¥ nghdh®f. mJ brhdJ ifJ brjt®fis mt®fsJ eh£L¡nf âU¥ã mD¥ò§f mt®f v§nf nghf ÉU«ò»wh®fnsh m§nf âU¥ã mD¥ò§f. c¢rÚâkw« jªj Ô®¥ò. V ïªj¤ Ô®¥ò kiw¡f¥g£lJ? 11 M©Lf g¿ nghd oiugR¡F th¡ifia¤ âU¥ã¡ bfhL¡f Koªjjh?
fhy« gâ brhY« ïiw¡F¤ jir Úâkw tshf¤â ïUªJ nf£»nw »£LÉ cÆiu¤ âU¥ã¡ bfhL¡Fkh ïªâa muR? »£LÉ cÆiu¤ âU«g¡ bfhL¡Fkh ïªâa¡ flgil? ïªj¡ nfÉf tsu£L« ïisP®fË cs¤â. Ú§f Úâgâf, eh tH¡F¤ bjhL¤J ïU¡»nw. fhy« Ô®¥ig tH§f£L«. e¿, tz¡f«.
(24.9.2007 mW, jrhñ® tH¡f¿P®f kw¤â, tuyhW rªâ¤j tH¡Ff vw jiy¥ã itnfh M¿a ciu)
itnfh
47
itnfh Ehf, kWky®¢á â.K.f. btËpLf, ÑfhQ« Ehf, xË¥gl¡FWt£Lf jhaf¤â Égid¡F csd. 1.
áiwÆ ÉǪj klf (jÄ)
%.
2.
From the Portals of a Prison (English)
Rs. 400
3.
nj ky®f - itnfhÉ ïy¡»a¢ brhbghÊîf
%.
75
4.
itnfh foj§f ghf« - 2
%.
25
5.
itnfhÉ r§fehj«
%
50
6.
ïja¢ áwFf
%
50
7.
Vaiko’s Clarion Call
Rs.
50
8.
State Autonomy : Declaration of MDMK
Rs.
25
9.
òaÈ Kf§f
%.
25
10.
%.
25
11.
%.
75
12. fȧf¥g£o ãufld«
%.
25
13. cÇik¥ nghuh£l§f- bentÈ K. brªâyâg
%.
50
14. âuhÉl ïa¡f khåu®f - M. tªâa¤njt
%.
50
15. cyf« RW« thÈg - mUz»Ç
%.
150
16. muáa bghJthÉ bt¿ bgw... mUz»Ç
%.
20
17. rJu§f« - mUz»Ç
%.
150
kWky®¢á nt§iff (k.â.K.f. bghW¥ghs®fË Kf¥gl§f, KftÇ, bjhiyngá v©fml§»a ifnaL)
500
nkf©l Ehfis¥ bgw ÉiHnth® bjhl®ò bfhf 044-2851 6565 / 66 9444 39 39 03
mUzȂ
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
48
kWky®¢á tH¡f¿P® gil f.mHFRªju«
M.A.B.L.,
khÃy ïisP® m brayhs®, br : 98431 - 48496
v«.kndhfu
B.A.B.L.,
kJiu khef® kht£l¤ Jiz¢ brayhs® br : 94433 - 71797
g.R¥ghuh{
M.A.B.L.,
jiyik¡ fHf tH¡f¿P® br : 94437 - 94751
m.fânur
M.A.B.L.,
òö® ïuh.rªâu M.A.B.L.,
khÃy r£l¤Jiw¤ Jiz¢ brayhs® br : 97891 - 03969
òö® ïuh.rªâu M.A.B.L.,
khÃy r£l¤Jiw¤ Jiz¢ brayhs® br : 97891 - 03969
nfh.uÉ
B.A.B.G.L.,
âU¥gu§Fw« (»H¡F) x¿a brayhs® kJiu kht£l tH¡f¿P® m br : 94434 - 49821 Jiz¢brayhs®, br : 93445 - 12878
itnfh
kWky®¢á tH¡f¿P® gil
49
50
tuyhW rªâ¤j tH¡Ff
itnfh
51
Related Documents
Vaiko - Varalaaru Santhitha Valakkukal
May 2020 10
Vaiko Mdmk Sangoli 20070817a
October 2019 2
Sangoli Vaiko Mdmk 20071102a[1]
October 2019 1
Vaiko Mdmk Tamil Weekly Sangoli 20070810a
August 2019 3
Vaiko Mdmk Sangoli Tamil Weekly 20070817b
October 2019 2
Vaiko Mdmk Sangoli Tamil Weekly 20070810b
August 2019 3More Documents from ""
Vilvaratnam - Akangalum Mugangalum
May 2020 8
Ulaganathar-ulaga Needhi
May 2020 6
Paralogamum Paathaalamum
May 2020 5
Sujatha Novel 2
May 2020 4
Rajan Murugavel - Ice Cream Silayae Neethano
May 2020 11