Safari 164

±_¿ fi_ — 164

;f+5ffnsgff[ 5fTf

√…flÎ÷fiÌ «Ò_ÀHÎÌfi_ ωf·ıÊHÎ iÎÎfi-ωiÎÎfifiÎ Á΋ϛ¿‹Î_ ωʛ ÷flÌ¿ı ⁄Ë …«ı á ΩL›±ÎflÌ 2008 á ‹Î√˝ÂÌÊ˝-’˙Ê 1929

÷_hÎÌ, ‹ƒ¿ ±fiı ≠¿Î¿ — fi√ıLƒ ω…› Á_’Îÿ¿ — ËWν· ’W¿HÎν ‹¬M≤Wà ÏÕ{Î¥fi ÷◊Î ·ı±ÎµÀ˚Á — ËWν· ’W¿HÎν ¿·Î ÁËΛ¿˘ — ¿ı‰ «Î‰ÕÎ, ±Ï‹÷ ÂÎË ‹ÎÏ·¿ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, ±‹ÿΉÎÿ. ‹ƒHÎV◊Îfi — ±ı·Î¥Õ ±˘ŒÁıÀ, √˘‹÷Ì’fl, ±‹ÿΉÎÿ. Ï¿o‹÷ — ±œÎfl wÏ’›Î 12 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 200. ’flÿı‹Î_ — wÎ.1,400 24 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 400 ‰ı⁄ÁÎ¥À — www.safari-india.com ¥-‹ı· — ·‰Î…‹ ‹ÎÀı — [email protected]

ÁÒ«fi˘, ’˛Ï÷¤Î‰˘ ÷◊Î ±L› ‹ÎÏË÷Ì ‹ÎÀı — [email protected]

’hÎT›‰ËÎflfi_ Áflfi΋_ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, 212- 215, ±Îfi_ÿ ‹_√·-3, ¿˘fl ⁄Λ˘Àı¿fiÌ Á΋ı, ’Ïfl‹· ø˘ÏÁ_√ ’ÎÁı, ±ıÏ·Á Ï⁄˛…, ±‹ÿΉÎÿ-380006. Œ˘fi fi_⁄Á˝ — 2646 16 98 / 6605 6050 Copyrights : Harshal Publications 212 to 215, Anand Mangal-3, Opp. Core Biotech, Near Parimal Crossing, Ellisbridge Ahmedabad-380 006. Gujarat. Tel. : 2646 16 98 / 6605 6050

¿Î›‹Ì √˛ÎË¿˘±ı ’hÎT›‰ËÎfl ‰¬÷ı ’˘÷Îfi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl ±«Ò¿ ·¬‰˘.

fiÏË, »÷Î_ ¤Î…’fiÎ ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ω…›fiı ÷ıfiΠωfl˘‘Ì ’Z΢±ı ¿˘‹‰ÎÿfiÌ ∞÷ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰Ì ’fl˘ZÎ flÌ÷ı √…flÎ÷fiÌ ⁄Ë‹÷Ì ’˛Ωfiı ¿˘‹‰ÎÿÌ ΩËıfl ¿›Î˝ ’»Ì ¬ÿ ±ı ’Z΢fi˘ ’HÎ Àˇı¿ flı¿˘ÕÛ ÷’ÎÁ‰Î …ı‰˘ »ı. ¿o≥ fiÏË ÷˘ Ï⁄fiÁÎ_’˛ÿÎÏ›¿÷ÎfiÎ fi΋ı ±Î’HÎı I›Î_ ¿ıÀ·Ì Ëÿfi˘ ÿo¤ «Î·Ì flè΢ »ı ÷ıfiı ·√÷Ì ΩHοÎflÌfiı ’HÎ …fifl· fiΘ·ı…fi˘ ωʛ Á‹∞ fiÌ«ıfiÎ ‹tα˘ ‰Î_«˘ — á ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ÕΘ. ‹fi‹˘Ëfi ÏÁ_Ëı 2004 ‹Î_ ¿˘Ó√˛ıÁfiÎ ‰ÎÏÊ˝¿ ±Ï‘‰ıÂfi ‰¬÷ı Ï⁄fiÁÎ_’˛ÿÎÏ›¿÷ÎfiÌ T›ÎA›Î ⁄Î_‘÷Î ±ı‹ ¿èÎ_ Ë÷_ ¿ı, “‹„V·‹˘fiı ‰Î_‘Î…fi¿ fi …HÎΛ ±ı‰Î_ … ’√·Î_ ¿˘Ó√˛ıÁ Ëo‹ıÂÎ_ ¤fl‰Î ‹Î_√ı »ı.” ±·⁄kÎ, ÏËLÿ ’˛Ωfiı fl΋Áı÷fiÎ K‰_Áfi_ ÁÒÏ«÷ ’√·_ ‰Î_‘Î…fi¿ …HÎΉΠ»÷Î_ ‰ÕÎ ’˛‘ÎfifiÌ Áfl¿Îflı ÷˘ÕŒ˘Õfi_ ¿Î›˝ Âw ¿flÎT›_, ¿ÎflHÎ ¿ı ÏËLÿ ·˘¿˘fiÌ ‘ÎÏ‹˝¿ ·Î√HÎÌfiı ‹Îfi ±Î’‰_ ÷ı Ï⁄fiÁÎ_’˛ÿÎÏ›¿÷ÎfiÌ ¿˘Ó√˛ıÁÌ T›ÎA›Î ‹…⁄ ¿˘‹‰Îÿ »ı. á Ï⁄ËÎfl‹Î_ √÷ «Ò_ÀHÎÌ ‰¬÷ı ¤Î…’ωfl˘‘Ì ·Î·’˛ÁÎÿfiÎ flÎWÀˇÌ› …fi÷Î ÿ‚ı ‹„V·‹ ‰Î˜À ⁄ıL¿fiı ±_¿ı ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±ı‰Î ÂAÁfiı ’˘÷ÎfiÌ «Ò_ÀHÎÌ Á¤Î±˘‹Î_ ’˛ÿϽ÷ ¿›˘˝ ¿ı …ı «Ëıflı‹Ë˘flı Ï⁄fi·Îÿıfi …ı‰˘ ÿı¬Î÷˘ Ë÷˘. ‘‹˝fiÌ ÁÎ◊ı ±Î÷_¿‰ÎÿfiÌ ’HÎ ±Î¤Õ»ıÀ flÎWÀˇÌ› …fi÷Î ÿ‚fiı fiÕÌ fiÏË. ¤Î…’ Ωı ¿ı ÷ıfiÎ ‹÷ı ‘‹˝{fiÒfiÌ »ı, ‹ÎÀı ±»^÷ »ı. á ‹„V·‹ ·Ì√ı 1947 ‹Î_ ‘‹˝fiÎ fi΋ı ¤Îfl÷fiÎ À<¿ÕÎ ¿flÎT›Î, »÷Î_ ¿ıfl‚‹Î_ ±ı ¿˘‹‰ÎÿÌ ’ZÎ ÁÎ◊ı ›fiÎ≥ÀıÕ Õı‹˘øıÏÀ¿ ’_◊ fi΋fi˘ Á_›@÷ ‹˘fl«˘ fl«fiÎfl ¿˘Ó√˛ıÁ ’˘÷Îfiı √‰˝’Ò‰˝¿ ‘‹˝Ïfifl’ıZÎ ’ZÎ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰ı »ı. á ‰Õ˘ÿflÎfiÌ Q›ÏfiÏÁ’ÎÏ·À̱ı 2006 ‹Î_ ΩËıflV◊‚˘ ’flfiÎ_ √ıfl¿Î›ÿı ⁄Î_‘¿Î‹˘ ÷˘ÕÌ ’ÎÕ‰Îfi_ …ı ±Ï¤›Îfi «·ÎT›_ ÷ı‹Î_ ‰ÌÁı¿ ÏËLÿ ‹_Ïÿfl˘ ⁄·Õ˘{ ◊›Î_ I›Î_ Á‘Ì ±ı ¿Î›˝‹Î_ ωCfi fi ±ÎT›_. ±ı¿ ÿfl√ÎË I›Îfl ⁄Îÿ ÷ÒÀÌ ¿ı ÷fl÷ ‹Î‹·˘ ‰HÎV›˘ ±fiı ÷˘ŒÎfi˘ ŒÎÀÌ fiÌ¿Y›Î_. ËÎ≥¿˘Àı˝ Q›ÏfiÏÁ’ÎÏ·ÀÌfiı ÷ıfi_ ¿Î›˝ «Î· flά‰Î ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì I›Îflı ¿ıLƒfiÌ ›.’Ì.±ı. Áfl¿Îflı ËÎ≥¿˘ÀÛfiÎ ±Îÿı Á΋ı ¿ÎfiÒfiÌ VÀı ‹Î√÷Ì ¿ÎfiÒfiÌ ±fl∞ ÁÏ’˛‹ ¿˘ÀÛ‹Î_ ÿά· ¿flÌ. ±ı¿ ÿfl√ÎË Á΋ı ‰ÌÁ ‹_Ïÿfl˘ ÷ÒÀuÎ_ ±ı ÷ıfiı ‹fi √˙HÎ ‰Î÷ Ë÷Ì. á 1998 ‹Î_ ¿˘≥Q⁄÷Òfl ¬Î÷ı ·Î·¿ÚWHÎ ±Õ‰ÎHÎÌfiÌ ËI›ÎfiÎ ’˛›ÎÁ ‹ÎÀı lıHÎÌ⁄© ⁄˘Q⁄ O·ÎVÀ ¿›Î˝fiÎ ±Îfl˘’Áfl ’¿ÕΛı·˘ ±Oÿ· ‹ÿÎfiÌ ·CÎ‹÷Ì ¿˘‹fi˘ ÏËfl˘ ⁄L›˘, ±ıÀ·ı 24Ñ ‹„V·‹ ±Î⁄ÎÿÌ ‘flΉ÷Î ¿ıfl‚‹Î_ 2001 fiÌ «Ò_ÀHÎÌ ‰¬÷ı ¿˘Ó√˛ıÁfiÎ Á_›@÷ ‹˘fl«Î±ı ±Oÿ· ‹ÿÎfiÌfiÎ flÎ…¿Ì› ’ZÎfi˘ Àı¿˘ ‹ÎB›˘ ±fiı ‹ı‚T›˘. ⁄˘Q⁄ O·ÎVÀ ±Î÷_¿‰Îÿfi_ ’√·_ √HÎΛ »÷Î_ ±ı ¿ıÁ‹Î_ Á_Õ˘‰Î›ı·˘ ±Îfl˘’Ì Œ@÷ ·CÎ‹÷Ì ¿˘‹fi˘ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı “Áı@›·fl” ¿˘Ó√˛ıÁ ±fiı ÕÎ⁄ıflÌ ’Z΢ ‹ÎÀı Áfl-±Î_¬˘ ’fl Ë÷˘. á ¤Îfl÷fi_ flÎF›⁄_‘ÎflHÎ ÿıÂfiÎ ⁄‘Î fiÎ√Ïfl¿˘fiı ‘‹˝fiÎ ¤ıÿ¤Î‰ ‰√fl Á‹Îfi √HÎı »ı, ’fl_÷ I≤„WÀ¿flHÎfi_ ’˘Ï·ÏÀ@Á «·Î‰÷Î ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ±ı‹ ¿Ëı »ı ¿ı ÿıÂfiÌ Á_’ÏkÎ ’fl ’Ëı·˘ ±Ï‘¿Îfl ‹„V·‹˘fi˘ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ¿˘V‹ıÏÀ¿ Ï⁄fiÁÎ_’ÿ˛ ÎÏ›¿÷Îfiı ‰ÀÎ‰Ì ¬Î÷Î ±fiı ÁÎ_’ÿ˛ ÎÏ›¿÷ÎfiÎ fi΋ı Ëo‹Â ı Î_ ¤Î…’fiı ⁄ÿfi΋ ¿fl÷Î ’Z΢fiÎ ÿo¤fiÎ ±Î‰Î ⁄ÌΩ ±fiı¿ ÿά·Î±˘ ÀÎ_¿Ì ¿Λ ±ı‹ »ı. ω¿ÎÁfiÎ ±fiı ‰Ë̉ÀfiÎ ‹tı ¬ı·Î›ı·Ì √…flÎ÷fiÌ «Ò_ÀHÎÌfiÎ_ ’ÏflHÎ΋˘ ⁄÷Ήı »ı ¿ı ±Î‰Î ÿo¤fi_ fiÎÀ¿ 50 ‰Ê˝ Á‘Ì ¤·ı «ÎS›_ ±fiı Ï⁄ËÎfl …ı‰Î_ ¿ıÀ·Î_¿ flÎF›˘‹Î_ Ë∞ ±‹¿ ‰Ê˝ ¤·ı «Î·÷_, ’HÎ √…flÎ÷fiÎ flÎWÀˇÌ› ‹_« ’fl ˉı ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ’Õÿ˘ ’ÕÌ «Ò@›˘ »ı.á --ËWν· ’W¿HÎν fi˘Ó‘ — ±Îà ‰Wν ’Ëı·Î_ (±_¿ fi_. 85◊Ì) “ÁŒÎflÌ”±ı ÷ıfiÌ »^À¿ Ï¿o‹÷ wÎ.15 ¿flÌ ±ı ’»Ì ±_¿fiÌ Ï¿o‹÷‹Î_ ¿ÿÌ ‰‘Îfl˘ ¿flΛ˘ fi Ë÷˘. ⁄Ì∞ ÷flŒ ¿Î√‚fiÎ, Ï’˛„LÀo√fiÎ ÷ı‹… ±L› ‹ÏÀÏfl±SÁfiÎ ¤Î‰ ±Îà ‰WνfiÎ Á‹›√΂΋Î_ ’W¿‚ ‰K›Î »ı. ±Î ¬«˝fiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰_ ΩËıflÎ÷fiÌ Ï⁄·¿<· ±Î‰¿ fi ‘flΉ÷Î “ÁŒÎflÌ” ‹ÎÀı CÎHÎÎ ‰¬÷◊Ì ‹U¿ı· ⁄L›_ Ë÷_. ’ÏflHÎ΋ı «Î· ±_¿◊Ì fi»^À¿ı “ÁŒÎflÌ”fiÌ Ï¿o‹÷‹Î_ wÎ.3fi˘ fi∞‰˘ ‰‘Îfl˘ ¿fl‰˘ ’Õu˘ »ı. ±Î ÏfiHν›‹Î_ ‰Î«¿˘ ËWν· ’„O·¿ıÂLÁfiı ÁË¿Îfl ±Î’ı ÷ı‰Ì ±’ıZÎÎ »ı. ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á 1

;f+5ffnsgff[ 5fTf

Â_ ±Î’fi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl

*****/163 »ı ? ÷˘ Á¬ıÿ …HÎΉ‰Îfi_ ¿ı iÎÎfi-ωiÎÎfifiÌ ÿÏfi›Î‹Î_ ±Î’fiÌ ÁŒfl «Î· ±_¿ı ’ÒflÌ ◊Λ »ı... ...ÏÁ‰Î› ¿ı ±Î’fi_ 163 ‹Î ±_¿ı («Î· ±_¿ı) ’Òw_ ◊›ı·_ ·‰Î…‹ ±Î’ ‰ı‚ÎÁfl flÌL›Ò ¿flΉ˘ !

±Î’ Ωı ¿Î›‹Ì √˛ÎË¿ ˢ ±fiı «Î· ±_¿fiÎ ¿‰fl ’fl ±Î’fiÎ Áflfi΋΋Î_ ·‰Î…‹ fi_⁄flfi˘ »ıS·˘ ±Î_¿Õ˘ Ωı

163

--ËWν· ’W¿HÎν

ˢ› ÷˘ fi‰_ ·‰Î…‹ ‰ı‚ÎÁfl ¤flÌ ÿ˘, …ı◊Ì iÎÎfi-ωiÎÎfifiÌ ÁŒfl «Î· flËı !

‰‘ ω√÷ ‹ÎÀı …\±˘ ’Îfi_ 6 2 á ÁŒÎflÌ á fi‰ıQ⁄fl 2007

df+tfjif

“ÁŒÎflÌ”fiÎ fi‰ıQ⁄fl ‹ÎÁfiÎ ±_¿‹Î_ “Œı @ ÀŒÎ≥LÕfl” ω¤Î√ Ëı à ‚ «ı ’ Ì fl˘√fiÌ ’˛Ï÷¿Îfl¿ flÁ̉΂Π’˛ffifiÎ …‰Î⁄‹Î_ …HÎΉΛ_ »ı ¿ı ’˘Ï·›˘fi˘ ‰Î≥flÁ RNA ‰Î≥flÁ »ı, ‹ÎÀı ÷⁄Ì⁄Ì ¤ÎÊ΋Î_ ÷ı ÏflÀˇ˘‰Î≥flÁ ¿Ëı‰Î› »ı. ±Î‹Î_ Ë¿Ì¿÷ÿ˘WÎ »ı . ‰ÎV÷‰‹Î_ ’˘Ï·›˘fi˘ ‰Î≥flÁ ÏflÀˇ˘‰Î≥flÁ fi◊Ì. ÷⁄Ì⁄Ì ¤ÎWÎ΋Î_ ÷ıfiı ±ıLÀıfl˘‰Î≥flÁ/ Enterovirus ¿Ëı‰Î› »ı. ±Î’HÎı I›Î_ ±I›Îflı ’˘Ï·›˘fiÌ …ı flÁÌ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ÷ı ’˘Ï·›˘fiÎ hÎHÎı› ’˛¿ÎflfiÎ ‰Î≥flÁfiı ¬Î‚‰Î ‹ÎÀıfiÌ Ë˘› »ı. hÎHÎ ÕΘ{ ±ÎM›Î ⁄Îÿ ·√¤√ 80 ◊Ì 85Ñ ⁄΂¿˘‹Î_ ’˘Ï·›˘fiÎ ‰Î≥flÁ Á΋ı ’˛Ï÷¿Îfl„@÷ ω¿Áı »ı. ±◊ν÷˚ ÂflÌfl‹Î_ Antibodies ÷ˆ›Îfl ◊Λ »ı. ¤Îfl÷‹Î_ ±Î…ı ’˘Ï·›˘ ‰Î≥flÁ-2 fiÎ⁄Òÿ ◊≥ √›˘ »ı. ±Î fl˘√fiÎ …ı ¿ıÁ ⁄fiı »ı ÷ı ’˘Ï·›˘ ‰Î≥flÁ-1 ÷◊Î ’˘Ï·›˘ ‰Î≥flÁ-3 fiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ÕΘ. ±ı«. ‰Ì. Ãοfl, …^fiÎ√œ ÕΘ. Á‘Ìfl ±Îfl. ’Àı·, flΑfi’fl fl˘Õ, ‹ËıÁÎHÎÎ

á Âfl÷«Ò¿ ’˛I›ı K›Îfi ÿ˘fl‰Î ⁄ÿ· ÷◊Î ’Òfl¿ ‹ÎÏË÷Ì ⁄ÿ· ±Î¤Îfl. “Á_’Îÿ¿fiÎ ’hΔ‹Î_ ±Î˜@Àˇ˘›fiÎ⁄ÒÿÌ Ï‰Âı ΩH›_. Q›ÏfiÏÁ’· ¿˘’˘˝flıÂfi˘fiı ◊÷Ì ±Î˜@Àˇ˘›fiÌ ¿fl˘Õ˘ wÏ’›ÎfiÌ ±Î‰¿ ⁄_‘ ◊›Î ’»Ì ±ı ÷˘À˘ ÂıfiÎ ‰Õı ’ÒflÎÂı? √…flÎ÷fiÎ ÂËıfl˘fi˘ ω¿ÎÁ ’Òfl÷Î fiÎHÎÎ_ -¤_Õ˘‚ ωfiÎ w_‘Λ ±ı ⁄fi‰ÎΩı√ »ı. ¿Ú÷iÎ ’Àı·, µ‘fiÎ, Áfl÷

á ±Î˜@Àˇ˘›fi_ √ÏHÎ÷ ·Î¬fiÎ ⁄Îfl ËΩfl ¿fl‰Î …ı‰_ »ı ±ı fi ¤Ò·˘. ‰‚Ì flÎF›fi˘ ω¿ÎÁ w_‘Λ ±ı‰_ ’√·_ ¿˘≥ Áfl¿Îfl ÂÎ ‹ÎÀı ¤flı ? ±Î˜@Àˇ˘›fiÌ ¬Î·Ì ’Õı·Ì …B›Î ¿˘”¿ fi‰Î ¿fl‰ıflÎ ·ÎÿÌfiı ‰Ëı·Ì‹˘ÕÌ ’ÒflÌ ÿı‰ÎÂı ±ıÀ·_ fiyÌ ‹ÎfiΩı. ±ı¿ ΩHÎÌ÷Ì ±_√˛ı∞ µ„@÷ ›Îÿ flά‰Î …ı‰Ì »ı--Two things are certain in life : Death and Tax.á 2 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

vf+s gf+p !^#

Ïÿ‰Î‚Ì ±_¿‹Î_ ωω‘ ωʛ˘ ’fl Ëıfl÷¤flÌ ‰Î_«fiÁ΋√˛Ì ’ÌflÁ‰Î ⁄ÿ· “ÁŒÎflÌ”fiÌ ÀÌ‹fiı ‘L›‰Îÿ ±Î’‰Î flèÎÎ. ±_¿fi˘ ÁΈ◊Ì K›ÎfiοWν¿ ·ı¬ “Á’flÁ‰Î·” Ë÷˘, …ı‹Î_ ËÎÀÛ Ï‰Âıfi_ ±ı-À<-{ıÕ ¬Ò⁄ … Áfl‚ ÷ı‹… flÁ΂ ˆ·Ì‹Î_ fl…^ ¿flΛ_ Ë÷_. ±_¿fiÎ hÎÌΩ ÷ı‹… «˘◊Î fl_√Ìfi ’Îfiı ±Î’ı·Î √˛ÎÏŒ@Á ⁄ıfi‹Òfi ¿ËÌ Â¿Î› ÷ı‰Î Ë÷Î. ±ı¿ Ï«hÎ ·Î¬ ÂOÿ˘fiÌ √fl… ÁÎflı ±ı µ„@÷fiı ’˛ı„@À¿·Ì ±‹·‹Î_ ‹Ò¿‰ÎfiÌ “ÁŒÎflÌ”±ı ±’fiΉı·Ì fiÌÏ÷ ±Î‰¿ÎflÿΛ¿ »ı. ¤Ï‰W›‹Î_ ÂflÌflωiÎÎfifiı ·√÷Î_ ‰‘ ·ı¬˘ ±Î’˘ ÷ı‰Ì ±’ıZÎÎ »ı. ’Î◊˝ ‹˘ÿÌ, Ïfi¿Ì, ∞‹Ì, ±‹ÿΉÎÿ; ËÁ‹¬ ÕÌ. ’˛Ω’Ï÷, √΋ ∂◊’Î, Ï…. ⁄fiÎÁ¿Î_ÃÎ; …›_Ï÷ ±fiı ¿<Á‹ ’Àı·, Ïfi¿<_…, ¤˙Ï‹¿, ‰Õ˘ÿflÎ; ‹Ëı ’_ÕuÎ, ¿oÕÎflÌ, Ï…. ‰Õ˘ÿflÎ; ¶Îfl¿ı ‰ÕÎÏ·›Î, …ı÷’fl

“ÁŒÎflÌ”fiÎ Ïÿ‰Î‚Ì ±_¿fiÎ µCÎÕ÷Î ’Îfiı ±Î’ı · ˘ “Á_ ’ Îÿ¿fi˘ ’hΔ ¬Ò ⁄ √Q›˘. ±Î˜@Àˇ˘› ωÂı ’˘Ï·ÏÀ¿· fi…flı ÀÌ¿ÎÏÀM’HÎ̱˘ ‰Îfl_‰Îfl ±¬⁄Îfl˘‹Î_ ‰Î_«Ì Ë÷Ì, ’HÎ “ÁŒÎflÌ”±ı ±◊˝ÂÎjÎfiÎ º„WÀ¿˘HÎı ¿flı·Ì Á‹ÌZÎÎ ÁΈ ’˛◊‹ ‰¬÷ ‰Î_«‰Î ‹‚Ì. “⁄fiΉ ±fiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ”‹Î_ Á˘·Îfl ¿ÎflfiÌ fl«fiÎ, V’‘ν ±fiı ≥Ï÷ËÎÁ ±_√ı Á_ÿfl ‹ÎÏË÷Ì ‹‚Ì. ±Î˜ @ À˘⁄fl, 2007fiÌ V’‘ν‹Î_ ¿˘HÎ ‹ıÿÎfi ‹ÎflÌ √›_ ÷ı …HÎΉ‰Î ωfi_÷Ì. “FYI” ω¤Î√ ‰ıflΛÀÌ’Ò˝HÎ flè΢. ±ı … flÌ÷ı “fi‰_ Á_¢‘fi” ÷ı‹… “¢‘ ±fiı ¢‘¿˘”‹Î_ ±Î’ı·Ì ‹ÎÏË÷Ì ’HÎ ÁflÁ flËÌ. “±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_...” ω¤Î√ ÿfl ‰¬÷ı ±ı¿Îÿ Áfl’˛Î≥{ ÁÎ◊ı µ’„V◊÷ ◊Λ »ı. Ïÿ‰Î‚Ì ±_¿‹Î_ fl…^ ¿flı·Ì flÏ›fi ΩÁÒÁ Ïfl«ÎÕÛ Á˘…˝ ωÂıfiÌ ‹ÎÏË÷Ì ±‹ÎflÎ ‹ÎÀı Ï⁄·¿<· ±ΩHÎÌ Ë÷Ì. Ω’Îfi‹Î_ flÏ›ÎfiÎ

™ÿfl¿Î‹Î ωÂıfiÌ V’Λ VÀ˘flÌ ¬flı¬fl …‹Î‰À ¿flÌ √≥ ! ÷_hÎÌfiı ‘L›‰Îÿ! ÀÎ≥À· VÀ˘flÌ‹Î_ Ï⁄√ ⁄ıÓ√ ±fiı VÀıÕÌ VÀıÀ Ï◊±flÌ ‰E«ıfi˘ √…√˛ÎË ‰Î_«‰ÎfiÌ ¬Ò⁄ ‹Ω ±Î‰Ì. “ÁŒÎflÌ”±ı ·ı¬fiÎ ±_÷ı …HÎΉı·Î ’˛ffi˘ ¬flı¬fl ÿ‹ÿÎfl »ı. ±Î µ’flÎ_÷ Á‹› ‰ı«÷_ ŒıÏfl›Î ŒıÏ‹·Ì, ω‹ÎfifiÎ ’Ò‰˝…fiÌ ’˛◊‹ µÕÎfi, ±ı·ı@Á ’˘’À ±fiı ω‹Îfi˘ v/s ’ZÎ̱˘, ≥ÏflÏÕ›‹ Œ˘fi ‰√ı fl ı ·ı ¬ ˘ ±Œ·Î÷fi Ë÷Î. ±Î‰˘ Á’flÕ<’fl Ïÿ‰Î‚Ì ±_¿ ±Î’‰Î ⁄ÿ· “ÁŒÎflÌ”fiÌ Á‹√˛ ÀÌ‹fiı ¬Ò⁄ ¬Ò⁄ ‘L›‰Îÿ. ÏfiÏ{· ÂÎË, ¬ıÕ⁄˛õÎ; fiÌfl‰ ÁÌ. ’_ÕuÎ, ¿ÎÏ‚›Î⁄ÌÕ, ¤Î‰fi√fl; ¿<_…fi ‹Ëı÷Î, ¤…, ¿E»; ωfl¤ƒ ΩÕıΩ, ≥Lƒ, ËÊ˝ÿ, …’η, Ω‹√œ¿Î, Ï…. Ω‹fi√fl; Ï’fiÎÏ¿fi ΩıÂÌ, ‹Ë‰Î, ¤Î‰fi√fl; flω ¿ı. ⁄Îflˆ›Î, flÏ÷ ±fiı ±fi’ Á˘·_¿Ì, ÷Îfl΋÷Ì, ’˛Á÷Î, ±_…fiÎ, ÿ̉; Á’fi ‹Î_¿Õ, ±‹ÿΉÎÿ; Á‘Ìfl ±fiı µ‹_√ ’Àı·, ‹. ’˘. ’Îÿfl, Ï…. ⁄fiÎÁ¿Î_ÃÎ; CÎfiU›Î‹ ±ı«. ¤w«Î, ËoÁÎ⁄ıfi ∞. ¤w«Î, ·˘±fl ’flı·, ‹_⁄≥; ≥¿⁄η ∞. ¬·ÌŒÎ, …ı÷’fl, ¿ÎÃÌ; ¿ı. ±Îfl. ’fl̬, ±_‘ıflÌ (’Ò‰˝), ‹_⁄≥; ⁄Î⁄·Î· √˘fl, ¤…, ¿E»

“ÁŒÎflÌ”fi˘ Ïÿ‰Î‚Ì ±_¿ ±ı¿ÿ‹ ÿ‹ÿÎfl flè΢. “Á_’Îÿ¿fi˘ ’hΔ ±Î_¬ µCÎÎÕfiÎfl˘ Ë÷˘. Á‹Î’fi‹Î_ Á_’Îÿ¿ı ’hοÎflI‰ ωÂı ¿flı·Ì À¿˘fl ±ı¿ÿ‹ ‰Î…⁄Ì »ı. ±ı¿ »Î’ÎfiÌ ¿ÀÎfl‹Î_ ‰Î_E›_ Ë÷_ ¿ı ·˘¿˘fiı …ı‰_ ¤Î‰ı ±ı‰_ »Î’Î_±˘ ’ÌflÁı »ı. ±Î ±Ï¤√‹ ›˘B› fi◊Ì. ·˘¿˘fiı V’Âı˝ ÷ı‰Î ‹tÎ ¨ÕÎHÎ◊Ì fl…^ ¿fl‰Î ±fiı ÷ı‹fiÌ ÷ÀV◊ ¤Î‰ı Á‹ÌZÎÎ ¿fl‰Ì ±ı … ÁΫ_ ’hοÎflI‰ ! ¿flfi ±ı. ’fl‹Îfl, ‹. ÿı‰√ÎHÎÎ, Ï…. ¤Î‰fi√fl; ±fiiÎÎ ±ıfi. ÿıÁÎ≥, Áfl÷; fi‹fi ’Àı·, ‹_⁄≥

á ±_¿ fi_. 163‹Î_ “Á_’Îÿ¿fi˘ ’hΔ ±ı¿ÿ‹ Á«˘À ·ÎB›˘. ±Î˜@Àˇ˘›fiÎ⁄ÒÿÌfi_

√…flÎ÷ Áfl¿Îflı ·Ì‘ı·_ ’√·_ ¬flı¬fl Ï⁄flÿΉ‰Îfiı ·Î›¿ »ı. ⁄‘Î_ flÎF›˘fiÌ Áfl¿Îfl Ωı √…flÎ÷fi_ ±fi¿flHÎ ¿flı ÷˘ ±Î˜@Àˇ˘›‰ÁÒ·ÌfiÎ ‰Î_¿ı ÿıÂfiı ‰WÎı˝ÿËÎÕı ◊÷_ ¤Îflı fi¿ÁÎfi À‚Ì Â¿ı ÷ı‹ »ı. ÷ZÎ ¤|, Á¿ı÷ ÕÌ. ‹Î¿ÎÁHÎ, Ω‹fi√fl; ÏË÷ı ’ÎÀÏÕ›Î, √Î_‘Ìfi√fl

fi‰ıQ⁄fl ‹ÎÁfiÎ ±_¿fiÌ ÀÎ≥À· VÀ˘flÌ ±I›_÷ flÁ ’‹ÎÕı ÷ı‰Ì Ë÷Ì. ⁄˛õÎ_ÕfiÎ µÿ˚¤‰ ωÂıfiÎ ·ı¬‹Î_ Ï⁄√ ⁄ıÓ√ v/s VÀıÕÌ VÀıÀ Ï◊±flÌfi_ ‰ˆiÎÎÏfi¿ ⁄›Îfi ±I›_÷ flÁ ’‹ÎÕı ÷ı‰_ Ë÷_. ·ı¬fiÎ ±_÷ı fl…^ ¿flı·Î hÎHÎ ’ffi˘ ⁄Ë ‹Ëk‰fiÎ »ı, »÷Î_ ±ı¿ı›fi˘ Á_÷˘WοÎfl …‰Î⁄ Ï⁄√ ⁄ıÓ√ Ï◊±flÌfiÎ Á‹◊˝¿ ωiÎÎfi̱˘ ±Î’Ì Â¿÷Î fi◊Ì ±ı ±«fl…fiÌ ‰Î÷ »ı. “Á_’Îÿ¿fi˘ ’hΔ ±ı¿ÿ‹ ω«Îfl’˛ıfl¿ flè΢. “FYI”, “fi‰_ Á_¢‘fi” ÷◊Î “¢‘ ±fiı ¢‘¿˘” Ëo‹ı ‹…⁄ ·Î…‰Î⁄ flèÎÎ. ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifiÌ fi‰Ì ±ÎT≤ÏkÎ ≥ÏflÏÕ›‹ Œ˘fi ωÂıfi˘ ’Ëı·Ì ‰Îfl ⁄ˢ‚˘ ’Ïfl«› Œ@÷ “ÁŒÎflÌ”‹Î_◊Ì … ‹Y›˘. ◊ıÓ@Á ! “±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_...”‹Î_ ±Î’ı·Ì ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ◊˛Ì·fl ¿◊Î fl˘‹Î_« …√Î‰Ì √≥. “‹˘¿<ÁÎIÁ” ÂOÿfiÎ ±fi◊ı˝ Ω’Îfi ‹ÎÀı ¿ı‰Î_ √_¤Ìfl ’ÏflHÎ΋˘ ±ÎH›Î_ ÷ı ΩH›_. ≥Ï÷ËÎÁfiÎ_ ±Î‰Î_ ±ΩH›Î_ ’˛¿flH΢fiÌ ‹ÎÏË÷Ì “ÁŒÎflÌ” @›Î_◊Ì Â˘‘Ì ·Î‰ı »ı ? ±_¿fiÎ ÁΈ ·ı¬˘ ÷ı‹… ¿Î›‹Ì ω¤Î√˘ ‰ıflΛÀÌ›@÷ ‹ÎÏË÷Ì◊Ì ¤fl’Òfl flèÎÎ. »ıS·ı ±ı¿ ŒÏfl›Îÿ — Ïÿ‰Î‚Ì ±_¿‹Î_ “‹Î≥LÕ √ıQÁ”fiÌ Á_A›Î ‰‘ ¿ı‹ fi flάÌ? fi‰˘ ±_¿ ËÎ◊‹Î_ ±ÎT›Î ⁄Îÿ ±ı¿ … ⁄ıÿı ‰_«Î≥ Ω› »ı. ’»ÌfiÎ Ïÿ‰Á˘ ‹ÎÀı Œ@÷ “‹Î≥LÕ √ıQÁ”fi˘ … ÁÎ◊ ˢ› »ı. ‹Ëı ’Àı·, ÷·Î‰«˘fl, ÷Î. «Ì¬·Ì, Ï…. fi‰ÁÎflÌ; fl‹ı ‹¿‰ÎHÎÎ, ‹ËıLƒ ›Îÿ‰, fl‹ı «Î‰ÕÎ, Ω‹fi√fl; ÏË÷ı ’ÎÀÏÕ›Î, √Î_‘Ìfi√fl; ±ZΛ ‹Î¿ÏÕ›Î, flÎ…¿˘À; Ïÿ·Ì’ ¿ÀıÏ›Î, ω_Ï»›Î; ¿fi¿ ¤‰Î, …ı÷’fl; ¤Î‰ı Á˘·_¿Ì, ·ÎÃÌ; Ëflÿı‰ «Î‰ÕÎ, ¬ıflÕÎ; √˙÷‹ ’fl‹Îfl ±fiı ’˛ÂÎL÷ Á˘∞hÎÎ, ¿˘ÀÕÎ ÁÎ_√HÎÌ, Ï…. flÎ…¿˘À; ÏÿT›ı ΩıÊÌ, ÀŸ⁄ΉÎÕÌ, …^fiÎ√œ; ≥‹flÎfi ÿ·, ‘˛˘·, Ï…. Ω‹fi√fl; ±Â˘¿ Ãyfl, ¿E»; ±’Ò‰˝ ¤|, ÏÁyÎ ÀÌ.’Ì.±ıÁ.;

ÕÌ. ±Îfl. ’fl‹Îfl, ‰HÎο⁄˘flÌ ÀÌ.’Ì.±ıÁ.; ±Ï¤WÎı¿ flΉ·, ’˘flÕÎ, Ï…. ÁflıLƒfi√fl;

±_¿ fi_. 163 ‹Î_ “Á’flÁ‰Î·”fiÎ …‰Î⁄‹Î_ ’ÎfiÎ fi_. 75 fiÎ »ıS·Î Œ¿fl΋Î_ “‹√…fi_ ’ıÁ‹ı¿fl ‰ÎflÎŒfl÷Ì ⁄ı ωz÷ ÏÁBfi·˘ ‹˘¿·ı »ı” ±ı‹ ·A›_ »ı. ‰ÎV÷‰‹Î_ xÿ›‹Î_ … ±Î‰ı·_ SA-node Ω÷ı … (‹√…fiÎ ±Îÿı ωfiÎ) ωz÷ ÏÁBfi· ’ıÿÎ ¿flı »ı, …ı »ı‰Àı xÿ›fiÎ ±L› ¤Î√˘ Á‘Ì ’ˢӫı »ı. ÏfiÏ{· ÂÎË, ¬ıÕ⁄˛õÎ

á Ë¿Ì¿÷ ÿ˘WÎ ⁄ÿ· Ïÿ·√Ìfl »Ì±ı.

Â_ ±Î’fi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl

af[;8 vff
*****/164

ω’· ∞. ËÎÏÕ›Î, ¿˘Ó…‚Ì; ƒ˘HÎ ‹˘ÿÌ, ’ηfi’fl; ω…› ∞. ’fl‹Îfl, ¤Î‰fi√fl; CÎfiU›Î‹ ¤w«Î, ËoÁÎ⁄ıfi ¤w«Î; ‹_⁄≥; µk΋¤Î≥, ¤Îfi⁄ıfi, …›_Ï÷¤Î≥, ¿<Á‹⁄ıfi, ¤˙Ï‹¿ ±fiı Ïfi¿<_… ’Àı·, ±‹·ÁÎÕ, Ï…. ±‹flı·Ì; ’˛ÿÌ’ Á¿·ÎfiÌ, ÁÎ⁄fl‹÷Ì, ±‹ÿΉÎÿ; «ı÷fi, ÁÂÌÊ ΩıÊÌ, ±_¿·ırfl; flÌ÷ıWÎ ‹˘ÿÌ, µfiÎ; ‹Ëı ’Àı·, «Ì¬·Ì.

»ı ? ÷˘ Á¬ıÿ …HÎΉ‰Îfi_ ¿ı iÎÎfi-ωiÎÎfifiÌ ÿÏfi›Î‹Î_ ±Î’fiÌ ÁŒfl «Î· ±_¿ı ’ÒflÌ ◊Λ »ı... ...ÏÁ‰Î› ¿ı ±Î’fi_ 164 ‹Î ±_¿ı («Î· ±_¿ı) ’Òw_ ◊›ı·_ ·‰Î…‹ ±Î’ ‰ı‚ÎÁfl flÌL›Ò ¿flΉ˘ ! ±Î’ Ωı ¿Î›‹Ì √˛ÎË¿ ˢ ±fiı «Î· ±_¿fiÎ ¿‰fl ’fl ±Î’fiÎ Áflfi΋΋Î_

“⁄ıVÀ ±Î˜Œ ÁŒÎflÌ”-7 fiÎ 33 ‹ı ’Îfiı ·A›_ »ı ¿ı Ï‹flÎ…-2000 …ı‰_ M·ıfi ÁflıflΠ250 Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿ˘Õı I›Îflı ‹Î_Õ ’Î_¬˘ fiÌ«ı ˉÎfi_ ’Òfl÷_ ÿ⁄ÎHÎ ’ıÿÎ ◊Λ »ı. ±œÌÁ˘ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ±Î_¿Õ˘ ‹Îfi‰Î …ı‰˘ ·Î√÷˘ fi◊Ì. ¬·ÎÁ˘ ±Î’¢.

·‰Î…‹ fi_⁄flfi˘ »ıS·˘ ±Î_¿Õ˘ Ωı

164 ˢ› ÷˘ fi‰_ ·‰Î…‹ ‰ı‚ÎÁfl ¤flÌ ÿ˘, …ı◊Ì iÎÎfi-ωiÎÎfifiÌ ÁŒfl «Î· flËı !

¿<·ÿÌ’ ΩıÊÌ, ’˘fl⁄_ÿfl; ‹˙Ï·¿ ’Àı·, Ω‹fi√fl

‰‘ ω√÷ ‹ÎÀı …\±˘ ’Îfi_ 4 á ÁΫ˘ ±Î_¿Õ˘ 250 ‹ÌÀfl »ı. 3 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

O xf;Tff[ vfgf[ ;f+z1f6 O

O n[xf vfgf[ n]Lgfiff O

uff[xf:sf[jfgff dffdf,f[ zLxfiffgfl gfjfl gflLtf O LrfVtf efl df[zl 5f8 efl df[zl

8lgfo}0 O >g;8g8 o}0 s[ >g;8g8 dff[tf M

ω‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎ… “±ıÕÏ‹fl· √˘Â˝¿˘‰”fiÌ ¬flÌÿÌ ‹ÎÀı ¤Îfl÷ı 2004‹Î_ flÏ›ΠÁÎ◊ı …ı Á˘ÿ˘ ¿›˘˝ Ë÷˘ ÷ıfiı ·√÷Î ⁄ı ·ıÀıVÀ L›Ò{. ⁄ıµ ¤Îfl÷ ‹ÎÀı ⁄ıÕL›Ò{ ’HÎ »ı — fi_. 1 — «Îflı¿ ‰Wν ’Ëı·Î_ “±ıÕÏ‹fl· √˘Â˝¿˘‰”fiÌ ¬flÌÿÌ ‹ÎÀı ¤Îfl÷ ±fiı flÏ›Π‰E«ı ¿flÎflfiÎ ÁËÌ-ÏÁyÎ ◊›Î I›Îflı ⁄ıµ ÿı¢±ı ÷› ¿flı·Ì Á˘ÿÎfiÌ fl¿‹ 1.2 ±⁄… ÕΘ·fl Ë÷Ì. ˉı «Îfl ‰Wν ’»Ì ±ı¿Î±ı¿ flÏ›Îfiı ¿˘HÎ ΩHÎı Â_ ÁÒ‡›_ ¿ı ±ı …ËÎ… ’ıÀı ¤Îfl÷ ’ÎÁı ⁄ÌΩ 1 ±⁄… ÕΘ·flfiÌ ÷ıHÎı ‹Î√HÎÌ ¿flÌ »ı. ±◊ν÷˚ …ËÎ…fi˘ fi‰˘ ¤Î‰ ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÌ ‹fl∞ ‹…⁄ 2.2 ±⁄… ÕΘ·fl ÷› ¿›˘˝ »ı. (“±ıÕÏ‹fl· √˘Â˝¿˘‰” ’ıÀı ±Õ‘˘ ±⁄… ÕΘ·flfi_ «Ò¿‰b_ ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ¿flÌ «Ò¿Ì »ı.) ‰‘ÎflÎfiÎ ±ı¿ ±⁄… ÕΘ·flfiÌ µCÎflÎHÎÌ ¿flÌfiı flÏ›αı ±Î’HÎÎ Á_flZÎHÎ ¬Î÷Îfiı Ï«_÷Î÷fl ¿flÌ ÿÌ‘_ »ı. g«÷ÎfiÎ ‰Îÿ‚˘ ⁄ı ÿı¢ ‰E«ı ±ı¿Îÿ µE« V÷flÌ› ‹ÌÏÀo√ fiÏË ›˘Ω› I›Î_ Á‘Ì ÏÿSËÌ ’fl »‰Î›ı·Î flËı‰ÎfiÎ »ı. ÿflQ›Îfi “±ı Õ Ï‹fl· √˘Â˝ ¿ ˘‰”fiı ·√÷Î ⁄ÌΩ Á‹Î«Îfl ‰Î_ « ˘, …ı H Îı ¤Îfl÷Ì› fiΈ¿Îÿ‚‹Î_ ÁΈfi_ O·Õ ’˛ıÂfl ‰‘ÎflÌ ‹Ò@›_ »ı — 2004‹Î_ ◊›ı·Î ±˘ÏflÏ…fi· ¿flÎfl ‹ … ⁄ flÏ›αı ±Î˜√VÀ, 2008‹Î_ “±ıÕÏ‹fl· √˘Â˝¿˘‰” (µ’flfi˘ Œ˘À˘) ±Î’HÎÎ fiΈ¿Îÿ‚fiı Á’fl÷ ¿fl‰Îfi_ Ë÷_. ¿flÎflfiÌ ±ı Âfl÷fiÌ ’HÎ flÏ›αı Ë‹HÎÎ_ ±ˆÁÌ÷ˆÁÌ ¿flÌ fiάÌ. ±√ε fiyÌ ◊›ı·Ì 2008 fiÌ ÕıÕ·Î≥fi‹Î_◊Ì ÷ı “ÀÎ≥‹ M·Ì{” ¿ËÌfiı »À¿Ì √›_ »ı. ÁÒ¿Ì √˘ÿÌ‹Î_ Á‹Îfl¿Î‹ ’Î‹Ì flËı·Î “±ıÕÏ‹fl· √˘Â˝¿˘‰”fiÌ ÏÕÏ·‰flÌ ÷ı 2010 ’Ëı·Î_ ±Î’‰Î ÷ˆ›Îfl fi◊Ì. ±Îfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ¿ı ¤Îfl÷ı ÷ıfiÎ ‰fi ±ıLÕ ±Î˜L·Ì ω‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎ… “ωflÎÀ”fiı Ë∞ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Wν Áı‰Î‹Î_ flά‰_ flèÎ_. ‹Ò‚ 1959‹Î_ ⁄fiı·_ ±fiı ¤Îfl÷Ì› fiΈ¿Îÿ‚‹Î_ 1986fiÌ Áη‹Î_ ΩıÕΛı·_ “ωflÎÀ” @›Îflfi_ ÏflÀΛ‹ı˝LÀfiÌ flÎË Ωı≥ flèÎ_ »ı, ’fl_÷ flÏ›ÎfiÎ ‰Î_¿ı ÷ıfiÌ Áı‰ÎÏfiT≤ÏkÎ ’Î»Ì Ãı·Î≥ »ı. ±Î‹Î_ ‰Î_¿ Ωı ¿ı flÏ›Îfi˘ ’HΠ¢ ¿Îœ‰˘ ? “‹_⁄≥”, “‹ˆÁÒfl” ±fiı “ÏÿSËÌ” …ı‰Ì ±I›Î‘Ïfi¿ Ï¡√ıÀ˘ V‰ÿıÂÌ ‘˘flHÎı ⁄Î_‘‰ÎfiÌ Z΋÷Î ‘flΉ÷Î ¤Îfl÷ı ±ı¿Îÿ ω‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎ…fi_ ⁄Î_‘¿Î‹ 6 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

ÿÏfi›Îfi_ ÁΈ◊Ì ¿ÎÏ÷· {ıfl ¿›_? ’˘ÀıÏ›‹ ÁÎ≥fiÎ≥Õ, ⁄ÎÏ⁄˝@›flıÀ ¿ı ±ÎÁı˝Ïfi¿ ? hÎH΋Î_◊Ì ±ı¿ı› fiÏË. ‰‘ ‹ Î_ ‰‘ ∞‰·ı H Î {ı fl ÁÌ. ⁄˘À<Ï·fi‹ fi΋fiÎ ÁÒZ‹ ⁄˜@ÀÌÏfl±Î ’ıÿÎ ¿flı »ı. ‹Î≥ø˘√˛Î‹fiÎ 0.12‹Î ¤Î√ …ıÀ·_ ÷ıfi_ {ıfl ’A÷ ‰›fiÌ T›„@÷fi_ Q≤I› Ïfi’Ω‰‰Î ‹ÎÀı ⁄Á ◊≥ ’Õı. (±Î ÏËÁÎ⁄ ‹…⁄ ÁÌ. ⁄˘À<Ï·fi‹fiÎ 410 √˛Î‹ {ıfl ‰Õı ÿÏfi›ÎfiÌ 90 À¿Î ‹Îfi‰‰V÷Ìfi˘ ¬ÎI‹˘ ⁄˘·ı !) ÁÌ. ⁄˘À<Ï·fi‹fi_ ¿ÎÏ÷· {ıfl ÂflÌfl‹Î_ ÿά· ◊÷Î_ … ÷ı ±Î¬Î iÎÎfi÷_hÎfiı ¬˘fl‰Ì fiάı »ı. ’ÏflHÎ΋ı èÿ› ±fiı f‰ÁfiÏø›Î ⁄_‘ ’ÕÌ …‰Î◊Ì ◊˘ÕÌ … Ï‹ÏfiÀ˘‹Î_ ‹ÎHÎÁ Q≤I› ’΋ı »ı . ±ı ¿ ·Î ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ‰WÎı˝ÿËÎÕı ’E«ÌÁı¿ ·˘¿˘ ÁÌ. ⁄˘À<Ï·fi‹ ◊¿Ì ‹flı »ı. ±Î Ë‚ÎË‚ {ıflÌ ⁄˜@ÀÌÏfl±Îfi˘ ’fiÎfl˘ ‹Îfi‰Ω÷ ÁÎ◊ı ¿ÿÌ ’Õu˘ fi ˢ÷, ’HÎ ÀÌfieÕfi _ ¿S«fl ±’fiΉÌfiı ‹ÎHÎÁı ËÎ◊ı ¿flÌfiı ‹ Á Ì⁄÷ ‰Ë˘flÌ »ı . ’Î≥fiı ’ ·, ‹¿Î≥fiÎ ÿÎHÎÎ, «ıflÌ, ÁÒ’, ‹Âw‹ ‰√ıflı ¬Îz’ÿÎ◊˘˝ ˉΫÒV÷ ÕO⁄΋Î_ ’ı ¿ ¿flÌ ‰ı « ‰Îfi˘ ‹˘À˘ µz˘√ ’Ïç‹Ì ÿı¢‹Î_ ¬ÌS›˘ I›Îfl◊Ì ÁÌ. ⁄˘À< Ï ·fi‹fiÎ ⁄˜ @ ÀÌÏfl±Î ÷ı fi ˘ ¿ÎÏ÷· ’fl«˘ ⁄÷Ή‰Î ·ÎB›Î »ı.

FOR YOUR INFORMATION ±Î ∞‰Îb±˘fiÌ ·_⁄Î≥ Œ@÷ hÎHÎ ◊Ì «Îfl ‹Î≥ø˘‹ÌÀfl ˢ› »ı. (1 ‹Î≥ø˘‹ÌÀfl = ‹ÌÀflfi˘ 10 ·Î¬‹˘ ¤Î√.) ’˛ÎHΉΛfiÌ ËÎ…flÌ‹Î_ ÷ı±˘ Ïfi„Wø› flËı »ı . ±Î◊Ì ¿< ÿ fl÷Ì Á_Ωı√˘‹Î_ ÷ı±˘ ¤ÎB›ı … ¬÷flÎw’ ⁄fiı »ı. ÀÌfieÕfiΠˉΫÒV÷ ÕO⁄΋Î_ Á_Ωı√˘ ¿<ÿfl÷Ì Ë˘÷Î fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ¬˘flοfiÌ Ω‚‰HÎÌ ‹ÎÀı ÷ı‹Î_ ÂÒL›Î‰¿Î Á…ı˝·˘ ˢ› »ı. ±Î‰Î ÁÌ·⁄_‘ ÕO⁄΋Î_ Ωı ÁÌ. ⁄˘À<Ï·fi‹fi˘ ±ı¿Îÿ ∞‰Îb ’HÎ flËÌ √›˘ ˢ› ÷˘ ’˛ Î HΉΛ fi Ì √ıflËÎ…flÌ ‰E«ı ÷ıfiı ŒÎ‰÷_ ‹‚Ì Ω› »ı. ±ı¿ÿ‹ ÁÏø› ◊≥fiı ÷ı {ıfl ’ıÿÎ ¿flı »ı. ¬˘flοfi˘ ±ı ÕO⁄˘ …ı √˛ÎË¿ı ¬flÌz˘ ÷ıfi_ ‹˘Àı ¤Î√ı ÷˘ Õı◊ ‰Î˜flLÀ … ⁄…ı »ı, ¿ı‹ ¿ı {ıflfi˘ ¤˘√ ⁄fiı·Î ÿÿafiı ÁÎfl‰Îfl ±’Λ ÷ı ’Ëı·Î_ ÷ıfi_ iÎÎfi÷_hÎ ⁄Ï‘fl ⁄fiÌ «Ò@›_ ˢ› »ı. ÀÌfieÕ‹Î_ ÁÌ. ⁄˘À<Ï·fiÌ ËÎ…flÌ ’¿ÕΛÎfi˘ ÷ÎΩı ÿά·˘ √›Î ‹ÏËfiı ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ fi˘Ó‘Λ˘. ·Ì·Î ‰ÀÎHÎÎ ‰ı«÷Ì ±ı¿ ¿o’fiÌfiÎ ¿ıÀ·Î_¿ ÁÌ·⁄_‘ ÀÌfi‹Î_ ÁÌ. ⁄˘À< Ï ·fi‹ ˢ‰Îfi _ ’ fl ‰Îfl ◊› _ . Áÿ˚ ¤ ÎB›ı ¿˘≥ ΩfiËÎÏfi fi ◊≥, ¿ı‹ ¿ı ±ı‰˘ ‹˘¿˘ ±Î‰ı ÷ı ’Ëı·Î_ ¿o’fi̱ı ⁄Ωfl‹Î_◊Ì ËΩfl˘ ÀÌfi ’λΠ¬ıÓ«Ì ·Ì‘Î_. ’Ïç‹Ì ÿı¢fiÎ ÀÌfieÕ ¿S«flfi˘ ‰Î›fl˘ ˉı ¤Îfl÷‹Î_ ’HÎ e_¿Î‰˘ Âw ◊›˘ »ı. flÁ√S·Î …ı‰Ì ‹ÌÃÎ≥±˘◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ¿ıflÌfiÎ flÁ Á‘ÌfiÌ ±Î≥Àı‹˘ ±ËŸ ÀÌfi ’ıÏ¿o√‹Î_ ‹‚‰Î ·Î√Ì »ı. CÎHÎÌ «˘A¬Î≥ ±fiı CÎHÎÌ «˘¿ÁÎ≥ flÎA›Î »÷Î_ µI’Îÿ¿˘ ΩHÎ÷Î fi◊Ì Ë˘÷Î ¿ı ÁÌ. ⁄˘À<Ï·fi‹fiÌ ∞‰·ıHÎ ⁄·Î ¿›Î ÕO⁄΋Î_ ’ıÁÌ √≥ ËÂı. ±Î ¿<ÿfl÷Ì ⁄·Î◊Ì ¿ı‹ ⁄«‰_ ÷ıfiÎ Á_¢‘fi ’λ‚ ωiÎÎfi̱˘ CÎHÎÎ_ ‰Wν◊Ì ±Îÿ ¬Î≥fiı ’ÕuÎ »ı, ’HÎ ±ÎÂÎfi˘ …flÎÁfl¬˘› «‹¿Îfl˘ ÿı¬Î÷˘ fi◊Ì.á

Ω÷‹Ëıfi÷fiÎ ‘˘flHÎı ‰W΢˝ ’Ëı·Î_ ±Îfl_¤Ì ÿÌ‘_ ˢ÷ ÷˘ ±Î…ı ÷ı ¤Îfl÷Ì› fiΈ¿Îÿ‚‹Î_ Œfl… ⁄Ω‰÷_ ˢ÷, ˉı …flÌ’flÎHÎÎ ◊›ı·Î “ωflÎÀ”fiı @›Îflfi_ Áı‰ÎÏfiT≤kÎ ¿flÌ Â¿Î›_ ˢ÷, ¤Îfl÷fiÎ ·‹HÎı Áı¿LÕ ËıLÕ (15 ‰Wν ‰’flΛı·_) ω‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎ… ŒÀ¿ÎflfiÎfl flÏ›ÎfiÌ ‹˘Ë÷Î∞ ‰Ë˘flÌ ·ı‰Îfi˘ ‰Îfl˘ ±ÎT›˘ fi ˢ÷ ±fiı... ...…‰Î ÿ˘ ! Ωı ±fiı ÷˘ fi_ ’Ÿ…HÎ ¿fl‰Î‹Î_ ˉı ÁÎfl fi◊Ì.á O Gjfhuftf O

5ff8:gfzLxf5f jf0[ z[sf[0:a?[sz J/]+ uf}+yftff vfdf[Lzsl szf[L/iff

≥LÀflfiıÀfi_ ‰ı⁄ ¿Ëı‰Î÷_ Ω‚_ ÿÏfi›Î ±Î¬Ìfiı ±Î‰flÌ ·ı ±ıÀ·_ ‹˘À<_ »ı, »÷Î_ fi…fl˘fi…fl ÷ıfiı Ωı‰_ Â@› fi◊Ì. ⁄Ì∞ ÷flŒ ’˛¿ÚÏkÎωt˘fiı Ë‹HÎÎ_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ Àı@ÁÎÁ flÎF›fiÎ ±ı¿ fiı«fl ’οۋÎ_ ±ı‰_ ‰ı⁄ fi…fl˘fi…fl Ωı‰Î ‹Y›_ ¿ı …ıfiΠωÂ΂ T›Î’fiı ¿ÎflHÎı ÷ı ’˘÷ı ≥LÀflfiıÀfiÎ ‰ı⁄ ’fl Ïÿ‰Á˘ Á‘Ì ««Î˝fi˘ ωWΛ ⁄L›_. Ï√ÏfiÁ ⁄Ò¿‹Î_ World’s biggest spider web ÷flÌ¿ı ÷ıfi˘ flı¿˘ÕÛ ÿ…˝ ◊›˘ ±fiı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ËΩfl˘ ’›˝À¿˘ ±ı ÷˘Ï÷_√ Ω‚Îfiı fi…fl˘fi…fl Ωı‰Î ‹ÎÀı Àı@ÁÎÁfiÎ fiı«fl ’οۋÎ_ µ‹ÀÌ ’ÕuÎ. ±ı¿·ÿ˘¿· fiÏË, ’HÎ ·Î¬˘ ¿fl˘Ï‚›Î±˘±ı Á΋ÏË¿ flÌ÷ı ⁄fiΉı·_ Ω‚Îfi_ “Á’fl VÀˇ@«fl” (…\±˘, Œ˘À˘) 180 ‹ÌÀflfiÎ T›Î’‹Î_ Œı·Î›ı·_ »ı. ±Î ÷ıfiÌ ‹Ëk΋

·_⁄Î≥ ◊≥. Ω‚Îfi_ ¿<· ZÎıhÎŒ‚ ÷˘ eÀ⁄˘·fiÎ ⁄ı ‹ıÿÎfi˘fiı ±Î‰flÌ ·ı ±ıÀ·_ ωÂ΂ »ı ! …√÷‹Î_ ¿fl˘Ï‚›ÎfiÌ ·√¤√ 40,000 „V’ÏÁÁ »ı--±fiı ÿflı¿ „V’ÏÁÁ Ï¿Îfl ¿fl‰ÎfiÌ ⁄Î⁄÷ı V‰Î‰·_⁄Ì »ı. ±ıÀ·ı ¿ı ’˘÷Îfi_ ’ıÏÀ›_ Ω÷ı fl‚Ì ·ı‰Î‹Î_ ‹Îfiı »ı. ±Î ‹ÎÀı ÁΈ ’˘÷’˘÷Îfi_ ±·Î›ÿ_ Ω‚_ √Ò_◊ı »ı ±fiı ’»Ì ÷ı‹Î_ Á’ÕΛı·Î Ï¿Îfl ’fl Á˘±ı Á˘ À¿Î ≥Ωfl˘ ¤˘√‰ı »ı. “÷Îw_ ‹Îw_ ÁÏË›Îw_”fiÎ ‘˘flHÎı Ω‚_ √Ò_◊‰_ ±fiı Ω‚΋Î_ Á’ÕΛı·Î Ï¿Îflfi_ …‹HΉÎfl ‰‚Ì ±ı … ‘˘flHÎı Á_’Ìfiı ±ı¿ ¤ÎHÎı ¿fl‰_ ±ı ¿fl˘Ï‚›ÎfiÌ ’˛¿ÚÏkÎ fi◊Ì. ±Î º„WÀ±ı Àı@ÁÎÁfiÎ fiı«fl ’οۋÎ_ ·Î¬˘ ¿fl˘Ï‚›Î±˘±ı ÀÌ‹‰¿Û ‰Õı fl«ı·Î Ω‚Îfiı ·Î¬˘ ‹ıÓ ±ı¿ ±’‰Îÿ √HΉ_ flèÎ_.á f[ k[ O J[>v

O xf;Tff[ vfgf[ ;f+z1f6 O

effztfgfl vfgff[gf[ 5ffif,f8f[ vfgf[ vf
¤Îfl÷‹Î_ ˉÎ≥ ‹ÁÎŒflÌfiÎ ZÎıhÎı »ıS·Î_ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Wν‹Î_ ±Î‰ı·Ì øÎ_Ï÷±ı ±Î…ı ‰WÎı˝ÿËÎÕı ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

7

FOR YOUR INFORMATION ¿fl˘Õ˘ ·˘¿˘fiı ˉÎ≥ ÁŒfl ¬ıÕ÷Î ¿flÌ ÿÌ‘Î »ı. ’ıÁıL…fl˘fiÎ ¤Îflı ÀˇÎÏŒ¿fiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰Î ‹ÎÀı ¤Îfl÷fiÌ ±˜fl·Î≥fi ¿o’fi̱˘ fi‰Î_ ω‹Îfi˘ ‰ÁΉ÷Ì flËı »ı ±fiı ÿı¤fl‹Î_ ’˘÷Îfi_ fiıÀ‰¿Û Œı·Î‰÷Ì flËÌ µÕÎfi˘fiÌ Á_A›Î ‰‘Îfl÷Ì flËı »ı. ±Î ‹ÎÀı ‰‘ fiı ‰‘ ’Λ·À˘fiÌ ÷ı‹fiı …wfl ’Õı »ı. ’fl_÷ ⁄Ì∞ ÷flŒ ⁄˘∫√ ÷◊Î ±˜fl⁄Á ’˛¿ÎflfiÎ_ ’ıÁıL…fl ω‹Îfi˘ µÕÎÕÌ Â¿fiÎflÎ ’Λ·À˘ ’Òfl÷Ì ‹ÎhÎ΋Î_ µ’·O‘ fi◊Ì. ±ı¿ √HÎ÷flÌ ‹…⁄ ¤Îfl÷‹Î_ Ëη 2,’00 ’Λ·À˘ »ı, …ı±˘ ωω‘ ±˜fl·Î≥fi ¿o’fi̱˘ ΩıÕı Á_¿‚Λı·Î »ı. (±Î‹Î_ 800 ¿fl÷Î_› ‰‘ ’Λ·À˘ ‹Ò‚ ¤Îfl÷fiÎ fi◊Ì. ›fl˘Ï’›fi, ±Î˜VÀˇıÏ·›fi ÷ı‹… ±‹ıÏfl¿fi »ı.) ±Î‹ »÷Î_ ⁄‘Ì ±˜fl·Î≥fi ¿o’fi̱˘fiı ÷ı ‹ fi˘ ‰Ë̉À Áfl‚÷Î’Ò ‰ ˝ ¿ «·Î‰‰Î ‹ÎÀı Ë∞ ¿<· ‹‚Ìfiı ⁄ÌΩ 220 ’Λ·À˘fiÌ ÷οÌÿı ±Î‰U›¿÷Î »ı. ±ÎfiÎ◊Ì Ï⁄·¿<· ω’Ïfl÷ „V◊Ï÷ ±I›Îflı ¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚‹Î_ Ωı‰Î ‹‚ı »ı. ’Λ·À˘fiÌ ±»÷ fiÏË, ’HÎ ±Ï÷›˘√ ˉÎ≥ÿ‚fiı …HÎÎ≥ flè΢ »ı. ’ÏflHÎ΋ı ¿<· 3,068 ’Λ·À˘ ’ˆ¿Ì ËΩflı¿ ’Λ·À˘fiı ˉı Á΋ÎL› ¿Î‹¿Î…‹Î_ ›Îfiı ¿ı ÕıV¿ ‰¿Û‹Î_ Ωı÷flÌ ÿı‰Î›Î »ı. ω‹Îfi˘fiÎ ·√¤√ fl˘Ï…_ÿÎ ‘˘flHÎı ◊÷Î ÷Î·Ì‹Ì ∂~›fi˘◊Ì ÷ı‹… ¿‰Î›÷˘◊Ì ±ı ’Λ·À˘fiı ‰_Ï«÷ flά‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ˉÎ≥ÿ‚fiÎ ’Λ·À˘±ı M·ıfifiı ⁄ÿ·ı ’ı’fl‰¿Û ΩıÕı fl˘…ıfl˘… ¿Î‹ ’ÎÕ‰_ ’Õı ±ı ÷ı‹fi_ ±‰‹ÒS›fi ¿fl‰Î …ı‰_ »ı. ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı Á¬˘≥-30, Ï‹√-29, …ıB›±Îfl ‰√ıflı …ı‰Î ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘fiÎ, ±ıL÷˘fi˘‰-32 ÷◊Î ≥S›ÏÂfi76 …ı‰Î ÀˇÎLÁ’˘ÀÛ Ï‰‹Îfi˘fiÎ ÷ı‹… ±ı‹.±Î≥.-26, ±ı‹.±Î≥.-8 ±fiı ‘˛‰ …ı‰Î ËıÏ·¿˘MÀfl˘fiÎ ’Λ·À˘ Á΋ÎL› ¿ZÎÎfiΠˢ÷Î fi◊Ì. ˉÎ≥ÿ‚ ±Î‰Î ÿflı¿ ’Λ·ÀfiÌ ÷η̋ ’λ‚ ¬ÎVÁ˘ Á‹› ±fiı fiÎHÎÎ_ ¬«a fiάı »ı. ÿÎ.÷. ŒÎ≥Àfl ω‹ÎfifiÎ ’˛I›ı¿ ’Λ·Àfiı Àˇı≥Ïfi_√ ±Î’‰Îfi˘ ¬«˝ wÎ.8 ¿fl˘Õ ◊Λ »ı, ÷˘ ÀˇÎLÁ’˘ÀÛ Ï‰‹ÎfifiÎ ’Λ·Àfiı ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_ wÎ.3 ¿fl˘Õfi_ ±fiı ËıÏ·¿˘MÀflfiÎ ’Λ·Àfiı ÷η̋ ±Î’‰Î‹Î_ wÎ.2.’ ¿fl˘Õfi_ ±Î_‘HÎ ‹Ò¿Î› »ı. µE« ¿˘ÏÀfiÎ ÷η̋⁄© ’Λ·À˘fiı ÿŒ÷flÌ ¿Î‹¿Î…fi_ ÿ‚b_ ÿ‚‰Î ⁄ıÁÎÕÌ ÿı‰Î› ±ı „V◊Ï÷ ›˘B› fi◊Ì. ’fl_÷ ˉÎ≥ÿ‚fiÌ ±ı‹Î_ ·Î«ÎflÌ »ı. ω‹Îfi˘fiÌ ¤Îflı ±»÷ ÷ıfiı ‰fl÷Î≥ flËÌ »ı. ⁄Ë ÿÒflfiÎ fiÏË, ’HÎ fi∞¿fiÎ … ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ˉÎ≥ÿ‚ ω‹Îfi˘fiÌ 39.’ V@‰Î˜Õˇfi˘ ‰Õı ÁF… Ë÷_. Ï‹√-2’ ±fiı Ï‹√-23 …ı‰Î_ ω‹Îfi˘fiı Áı‰ÎÏfiT≤kÎ ¿flÌ ÿı‰Î›Î_ ’»Ì ±Î…ı V@‰Î˜Õˇfi˘fiÌ Á_A›Î 33 ◊≥ »ı. fi∞¿fiÎ ¤Ï‰W›‹Î_ ÷ı Ë∞ CÎÀÌfiı 30fiÎ ±Î_¿Õı ’ˢӫ‰ÎfiÌ »ı ±Î√Î‹Ì hÎHÎ ‰Wν‹Î_ ÏŒ√fl 28fi˘ ◊‰Îfi˘ »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ˉÎ≥ÿ‚ ‹ÎÀı fi‰Î_ 126 ω‹Îfi˘fiÌ ¬flÌÿÌfi˘ M·Îfi Ë∞ Œ‚̤Ò÷ ◊›˘ fi◊Ì. ±ı … flÌ÷ı 66 ËΘ¿ ω‹Îfi˘ ‹ÎÀı Ï⁄˛Àfi ÁÎ◊ı …ı Á˘ÿ˘ ◊›˘ Ë÷˘ ÷ıfiÎ ±L‰›ı ’ÒflÎ_ ÿÁ ω‹Îfi˘ ’HÎ ±I›Îfl Á‘Ì Ë‰Î≥ÿ‚fiı ‹Y›Î_ fi◊Ì. ÿflQ›Îfi ω‹Îfi˘fiÌ …ı ÷̉˛ ±»÷ ‰fl÷Î≥ flËÌ »ı ÷ıHÎı 1,000 ’Λ·À˘fiı ÷ı‹fiÎ ¿Î›˝ZÎıhÎfiÌ ⁄ËÎflfiÎ ¿Î‹ ±ÎÀ˘’‰ÎfiÎ ¿Î›˝‹Î_ ·√ÎÕÌ ‹Ò@›Î »ı. ±Î ’Λ·À˘fiÌ ‹…⁄ÒflÌ ±ı »ı ¿ı ˉÎ≥ÿ‚fiÌ fi˘¿flÌ ÷ı±˘ »˘ÕÌ Â¿ı ÷ı‹ fi◊Ì. ·U¿flfiÌ hÎHÎı› ’Î_¬‹Î_◊Ì ¿˘≥ ±ŒÁfl ÷ıfiÌ ’ο÷Ì ‹ÿ÷ ’Ëı·Î_ V‰ıE»Î±ı fi˘¿flÌI›Î√ ¿flÌ Â¿÷˘ fi◊Ì. ±Î ±Î√ Áı «·Ì ±Î÷Ì ’˛HÎÎÏ·fiı ±‹¿ Ëÿı ⁄ÿ·‰Îfi˘ ’˛V÷Ή ˉÎ≥ÿ‚ı ÷ıfiÎ (2000fiÌ Áη‹Î_ CÎÕÌ ¿Îœı·Î) ω{fi-2020 ¿Ëı‰Î÷Î ‹ËI‰Î¿Î_ZÎÌ ’˛˘…ı@À‹Î_ fl…^ ¿›˘˝ Ë÷˘. ’˛V÷ΉfiÌ w’flı¬Î À>_¿‹Î_ ±ıÀ·Ì ¿ı ˉÎ≥ÿ‚‹Î_ ‹ÌfiÌ‹‹ ’_ÿfl ‰WνfiÌ Áı‰Î ±Î’Ì «Ò¿ı·˘ ’Λ·À Á˘‚‹Î ‰WÎı˝ «ÎËı ÷˘ V‰ıE»Î±ı ’ÿI›Î√ ¿flÌ Â¿ı »ı. ±Î ’˛V÷Ήfi˘ ±‹· Ë∞ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ fi◊Ì. ¤Ï‰W›‹Î_ fl¬ı ¿flΛ ÷˘ ¬Îfi√Ì ±˜fl·Î≥fi ¿o’fi̱˘fiı ‰fl÷Î÷˘ ’Λ·À˘fi˘ ÿ¿Î‚ ’Òfl˘ ◊›˘ Á‹Ωı !á 8 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

gfjfl dffLctfl

M≤J‰ÌfiÌ Á’ÎÀÌ◊Ì ÁflıflΠ20,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ «¿flΉΠ·ı÷Î ¿<· 24 µ’√˛Ë˘fi_ B·˘⁄· ’˘Ï{ÂÏfi_√ ÏÁVÀ‹/GPS ¿Ëı‰Î÷_ fiıÀ‰¿Û ±‹ıÏfl¿Î±ı ÷ıfiÎ Á_flZÎHÎ ¬Î÷Î ‹ÎÀı 1980‹Î_ V◊ÎM›_ Ë÷_. ˉı flÏ›Π24 µ’√˛Ë˘ ‰Õı ÷◊Î ›fl˘Ï’›fi ›Ïfi›fifiÎ ÿı¢ 30 µ’√˛Ë˘ ‰Õı ’˘÷’˘÷Îfi_ ±·Î›ÿ_ GPS fiıÀ‰¿Û V◊Î’Ì flèÎÎ »ı I›Îflı ¤Îfl÷ı ’HÎ ±ı ÏÿÂ΋Î_ {Ò¿ÎT›_ »ı. ¤Îfl÷fiÎ ’˘÷Ì¿Î GPS fiıÀ‰¿Û ‹ÎÀı Indian Regional Navigation Satellite System/IRNSS fi΋fi˘

‹ËI‰Î¿Î_ZÎÌ M·Îfi ≥Áfl˘±ı CÎÕÌ ¿Îœu˘ »ı, …ı Ëı 2012 Á‘Ì‹Î_ ¿<· ÁÎ÷ µ’√˛Ë˘fiı ±_÷ÏflZ΋Î_ M≤J‰ÌfiÌ »Ì»flÌ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ Œfl÷Î ¿flÌ ÿı‰ÎÂı. IRNSS ’˛˘…ı@Àfi˘ ¿<· ¬«˝ — 1,600 ¿fl˘Õ. á …√÷fiÎ ’˛◊‹ ’Î_« ÁΈ◊Ì ’Ήfld· Á’fl¿QM›ÒÀflfiÎ Ï·VÀ‹Î_ (…\±˘, fiÌ«ıfi˘ ¿˘Ã˘) ¤Îfl÷fiı V◊Îfi ±’Ή÷_ Á’fl¿QM›ÒÀfl Ë‹HÎÎ_ ’ÒHÎıfiÌ ¿QM›ÒÀıÂfi· ÏflÁ«˝ ·ı⁄˘flıÀflÌ‹Î_

⁄L›_. Áı¿LÕfiÌ 117.8 ÀıflÎN˚·˘MÁ (1 ÀıflÎN˚·˘’ = 1 ËΩfl ±⁄… √HÎ÷fḻ˘) √HÎ÷fḻ˘ ‹Î_ÕÌ Â¿÷Î, ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 14,240 ‹Î≥ø˘’˛˘ÁıÁÁ˝ ‘flΉ÷Î, «Îfl ËΩfl «˘flÁ ŒÌÀ‹Î_ Œı·Î›ı·Î ±fiı hÎHÎ ¿fl˘Õ ÕΘ·flfiÎ ¬«ı˝ ⁄fiı·Î V‰ÿıÂÌ Á’fl¿QM›ÒÀflfi_ fi΋ »ı — Ek/±ı¿; ±◊ν÷˚ One !á

¬√˘‚ÂÎjÎfiÌ ·Î_⁄Ì ÷‰Îfl̬‹Î_ ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ fỉÕı·Ì ÷Îfl̬ ’Ëı·Î ÷˘ fi˘Ó‘Ì ·˘ — Œı⁄˛±ÎflÌ 24, 1968. ±Î…◊Ì ⁄flÎ⁄fl 40 ‰Ê˝ ’Ëı·ÎfiÌ ±ı ÷Îfl̬ı Ï⁄˛ÀfifiÎ ’˛Ï÷„WÃ÷ “fiı«fl” ‹ı√ıÏ{fifi˘ …ı ±_¿ ’˛√À ◊›˘ ÷ı‹Î_ ±ı‰Î ÷ÎflÎfiı ·√÷_ ⁄›Îfi ±’Λı·_ ¿ı …ı 24 ¿·Î¿‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ ‘flÌ ’fl ±Î’HÎÌ M≤J‰ÌfiÌ …ı‹ 1 fiÏË, ’HÎ 64,962 eÿflÕ̱˘ ·ı÷˘ Ë÷˘. ‘fl̤˛‹HÎ ¿S’Ì ’HÎ fi ¿Λ ±ıÀ·Ì ’Òfl’ÎÀ V’ÌÕı ◊÷_ Ë÷_. ‹ı√ıÏ{fifiÎ ‰Î«¿˘‹Î_ ±fiı¿ …HÎÎ ¬√˘‚ÂÎjÎfiÎ ’_ÏÕ÷˘ Ë÷Î. ±P›ÎÁ·ı¬ ‰Î_E›Î ’»Ì ÷ı‹Îfi_ Â_ ‹Îfi‰_ ±fiı Â_ fi ‹Îfi‰_ ±ı ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ’˛ffi ⁄fiÌ flè΢. ω‹ÎÁHÎ ±ı ‰Î÷ı Ω√Ì ¿ı ‘flÌ ’flfi˘ ÏÁ_√· «¿flΉ˘ ’Òfl˘ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’ÒflÌ ÿ˘œ Áı¿LÕ ’HÎ fi ·ı÷˘ ÷Îfl˘ ‰fi-’ÌÁ √˘‚˘ ÂÌ flÌ÷ı flËı‰Î ’΋ı ? ±Î Ω÷fiÎ ‰ı√Ì·Î ÷ÎflÎfi_ Ωı÷Ωı÷΋Î_ ωÁ…˝fi ◊‰_ flèÎ_, ¿ÎflHÎ ¿ı ⁄ıÁ‹Îfl ¿ıLƒI›Î√Ì ⁄‚ √vI‰Î¿Ê˝HÎfiÎ ¿ıLƒ√Î‹Ì ⁄‚fiÌ ±ˆÁÌ÷ˆÁÌ ¿flÌfiı ÷ÎflÎfiÎ «Ì◊flÎ_ ¿ÎœÌ ÷‹Î‹ ’ÿÎ◊˝fiı ±_÷ÏflZ΋Î_ Œo√˘‚Ì ÿı. M≤J‰ÌfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ±Î¬Ì ‰Î÷ Á‹…‰Î …ı‰Ì »ı. ωÊ‰T≤kÎ ’ÎÁı M≤J‰ÌfiÎ ‘fl̤˛‹HÎfi˘ ‰ı√ ’˛Ï÷¿·Î¿ı 1,600 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ‰‘ fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı M≤J‰Ì ÷ıfiÌ «ø√Ï÷fi˘ ÏÁ_√· ±Î_À˘ ·ı‰Î‹Î_ ¬ÎVÁÎ 24 ¿·Î¿ ·√ÎÕı »ı. ‹Îfi˘ ¿ı, M≤J‰Ì ¿Âο ±√Q› ¿ÎflHÎÁfl V’ÌÕ ’¿Õı ±fiı eÿflÕÌfi˘ Á‹›√΂˘ 24 ¿·Î¿fiı ⁄ÿ·ı 1.4 ¿·Î¿fi˘ ◊Λ ÷˘ Â_ ⁄fiı ? ωÊ‰T≤kÎ ’fl ‰Á÷Î ⁄‘Î ‹ÎHÎÁ˘ ‰…fiËÌfi ⁄fiı, ¿ı‹ ¿ı Á’flŒÎVÀ ‘fl̤˛‹HÎ ¶ÎflÎ ’ıÿÎ ◊÷_ ¿ıLƒI›Î√Ì ⁄‚ ˉı √vI‰Î¿Ê˝HÎfiÎ ¿ıLƒ√Î‹Ì ⁄‚fi_ Á‹˘‰ÏÕ›_ ◊Λ »ı. ⁄ı› Á΋Á΋Î_ ⁄‚˘fi˘ »ıÿ ¿’Î÷Î_ ωÊ‰T≤kÎ ’fl √vI‰Î¿Ê˝HÎfi˘ ’˛¤Î‰ flËı÷˘ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı I›Î_ flËı÷Î ·˘¿˘ ‰…fiËÌfi Ëη÷ı ±_÷ÏflZÎ ÷flŒ Áfl¿‰Î ‹Î_Õı »ı. ω‹Îfi˘◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ‹˘Àfl¿Îfl Á ‘ ÌfiÌ ÷‹Î‹ «ÌΩı ‹ÎÀı √vI‰Î¿Ê˝HÎfi_ ⁄_‘fi »^À÷Î_ ÷ı±˘ ’HÎ ±_÷ÏflZÎ 14 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

ωiÎÎfifiÌ ΩHÎÌ÷Ì Â˘‘¬˘‚˘fi˘ ±ΩH›˘ ¥Ï÷ËÎÁ

J[;f[L,fgf af[,f

gif}8mf[gf ;8fz

÷flŒ ±Îfl˘ËHÎ ¿fl‰Î ‹Î_Õı »ı. ‘fl̤˛‹HÎfi˘ ‰ı√ ‘Îfl˘ ¿ı ±˘fl ‰K›˘, ÷˘ ’Ëı·Î_ T≤Z΢ ÷ı‹fiÎ_ ‹ÒÏ‚›Î_ Á‹ı÷ fiÌ¿‚Ìfiı ±_÷ÏflZÎfi˘ flV÷˘ ‹Î’ı, ’»Ì …‹ÌfifiÎ ’˘’ÕÎ ⁄ÎèÎΉ¿Î ÷flŒ ’˛›ÎHÎ ¿flı ±fiı »ı‰Àı ’ÿÎ◊˝fiÎ «yı«yÎ √‹Î‰÷Ì M≤J‰ÌfiÎ ⁄‘Î ±ÎÏ·›Î¬ÎÏ·›Î »^ÀÎ ’ÕÌ …÷Î ÷ıfi_ √˛Ë ÷flÌ¿ı ±„V÷I‰ … flËı‰Î fi ’΋ı. ±Î ‹t˘ ±Î√‚ «·Î‰˘ ÷˘ √˛ËfiÎ ¿ıÁ‹Î_ …ı ◊Λ ±ı ÷ÎflÎfiÎ ‹Î‹·ı ’HÎ ⁄fi‰_ flèÎ_. ±Î’H΢ V◊ÎÏfi¿ ÷Îfl˘ ÁÒ›˝ ÷˘ 1.4 ¿·Î¿fiı ⁄ÿ·ı ÁËı… ‘Ì‹Î ‰ı√ı ±ıÀ·ı ¿ı ÿfl 2.8 ¿·Î¿ı ÏÁ_√· eÿflÕÌ ’ÒflÌ ¿flı ÷˘ ’HÎ ÷ıfi_ ωCÎÀfi ◊›Î ‰√fl flËı fiÏË. ±Î ÁÎÿÌ √HÎ÷flÌ Ωı ÷ Î “fiı « fl” Á΋ϛ¿fiÎ ±P›ÎÁ·ı¬ı ¬√˘‚ωt˘‹Î_ ’˛ffi ±ı …√ÎÕu˘ ¿ı ‘flÌ ’flfi˘ «¿flΉ˘ ÿ˘œ Áı¿LÕ ¿fl÷Î ’HÎ ±˘»Î Á‹›‹Î_ ’Òfl˘ ¿flÌ fiά÷Î ÷ÎflÎfi˘ Ï’_Õ ±¿⁄_‘ flËÌ Â¿ı ¬fl˘ ? Ωı flËı÷˘ ˢ› ÷˘ ’ÿÎ◊˝fiı Á¿oΩ‹Î_ …¿ÕÌ flά÷_ ÷ıfi_ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ¿ıÀ·_ ’˛⁄‚ ˢ‰_ Ωı≥±ı ? ±fiı Ωı √vI‰Î¿Ê˝HÎ ±ıÀ·Ì Ëÿı ⁄‚¿<_ ˢ› ÷˘ ±ı ‰ Î ÷ÎflÎfi _ ÿ‚ ¿ı À · _ ÁCÎfi ±fiı Á’fl·ıÏÀ‰ ˢ‰_ Ωı≥±ı ? ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎfiÎ ÏÁ©Î_÷˘ ‹…⁄ ⁄ıÁ‹Îfl Ëÿı √_ÃΛı·˘ ±Î‰˘ ÷Îfl˘ Á_¤‰ı ¬fl˘ ? V‰Î¤Îω¿ ÷¿Û ‹…⁄ ÷˘ fi Á_¤‰ı, »÷Î_ ÁΛLÁfiÎ ZÎıhÎı “fiı«fl” Á΋ϛ¿fiÌ Âά Ωı÷Î_ Á’fl RPM fiÎ ÷ÎflÎ ±_√ıfi˘ ·ı¬ ¬√˘‚ÂÎjÎfiÎ ‰÷˝‚˘‹Î_ Ë‚‰˘ ‘fl÷Ì¿o’ …L‹ÎT›Î ‰√fl fi flè΢. ¢‘ fl˘‹Î_«¿ Ë÷Ì ±fiı ÷ıfi_ ¤Ò÷¿Î‚ ÷flŒ …flÎ ⁄ı¿ÀˇıÏ¿o√ ¿fl˘ ÷˘ ±ı ¢‘ ‹ÎÀı ›˘B› ¤ÒÏ‹¿Î fl«fiÎfl ⁄ı¿√˛ÎµLÕ ’HÎ ±˘»\_ fl˘«¿ fi Ë÷_. ◊˘Õ΋Î_ CÎHÎÎ …ı‰˘ À>_¿ÁÎfl ±ı ¿ı 1930 fi˘ ÿÁ¿˘ Âw ◊›˘ I›Î_ Á‘Ì ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘ ±Î˜„MÀ¿· ÀıÏ·V¿˘’ ‰Õı …ı ÷ı ±‰¿ÎÂÌ √˘‚ÎfiÎ_ Œ@÷ ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢ {Ì·Ìfiı ÷ıfiÎ ±_√ı Â@› ±ıÀ·˘ ÁΛ„LÀÏŒ¿ ÕıÀÎ ÷Îfl‰÷Î Ë÷Î. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı ±I›_÷ ¤ÒflÎ fl_√ı ’˛¿ÎÂ÷Î ÷ÎflÎfi_ ÀıQ’˛ı«fl ±_ÿÎ…ı 45,0000 Áı„S›Á ˢ‰Îfi_ fiyÌ ◊Λ,

xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ gif}8mf[gf ;8fz

flıÕÎfl‹Î_ Ωı ¿ı ⁄‘Ì Ï¡@‰LÁÌfiÎ_ ‹˘Ω_ ’¿ÕΛ fiÏË, ±ıÀ·ı ‰¬÷ …÷Î_ ⁄ˢ‚Î_ Ï¡@‰LÁÌ’À· ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’ÎÕÌ Â¿÷Î_ ±ı‰Î_ flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’ ⁄fi‰Î_ ‹Î_ÕuÎ_ ¿ı …ı‹fiÌ ›_hÎfl«fiÎ Á˘ÏŒ„VÀ¿ıÀÕı ±fiı Áı„LÁÏÀ‰ Ë÷Ì. ±ı ¿ fi‰÷fl flı Ï Õ±˘ ÀıÏ·V¿˘’fi_ ⁄Î_‘¿Î‹ 1965 ‹Î_ Ï⁄˛ÏÀ ¬√˘‚ÂÎjÎÌ ±ıL◊fiÌ èÎ≥ÂfiÎ ‹Î√˝ÿ½fi fiÌ«ı ¿ı„Q⁄˛… ¬Î÷ı ËÎ◊ ‘fl‰Î‹Î_ ±ÎT› _ . ωz ÷ « _ ⁄ ¿Ì› ‹˘Ω_ √˛ Ë HÎ ¿fl÷Î flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’fiÌ ‰Î÷ fiÌ¿‚ı I›Îflı ‹˘Àı ¤Î√ı flÎZÎÁÌ ¿Î·˝ …ıLÁ¿Ì ±fiı ÷ıfi_ ’˛◊‹ flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’, …ıfi˘ ÿı¬Î‰ ÀıÏ·V¿˘’fiı ⁄ÿ·ı ¿’ÕÎ ÁÒ¿‰‰ÎfiÌ ‰‚√HÎÌfiı ‰‘ ‹‚÷˘ ±Î‰÷˘ Ë÷˘ ÏÕ ±ıLÀıfiÎfi_ ºU› fi…fl Á΋ı ÁŒıÿ ÷Îfl˘ 12,0000 Áı„S›Áfi˘ √HÎΛ ›_h΢fiÎ ±Î˜’flıÀfl˘±ı ±fi¤T›_ ±Î‰ı, ’fl_÷ ¿ı„Q⁄˛…fiÎ ’˛˘…ı@À‹Î_ ÀıÏ·V¿˘’fi˘ ±fiı ÷tfi ·Î· ÷ÎflÎ ‹ÎÀı ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ¿ı flıÕÎflfiı ‹‚÷_ ÏflÁıMÂfi @›Îflı¿ œÎ_ « ˘ ÷tfi …\ ÿ ˘ Ë÷˘. Àı Ï ·Ï‰{fifiÌ ÷ıfi_ ÀıQ’˛ı«fl 3,5000 Áı„S›Á ˢ‰_ Ωı≥±ı. ÁÒ›˝fiÎ_ ¬·ı·¿ÎflÌ flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_ ÁÏ‚›Î»Î’ ›Î√Ì ±ıLÀıfiÎfiÎ ’ΛΠ÷flÌ¿ı ±Î Ω÷fi˘ ±P›ÎÁ ËÎ◊ ‘fl‰Î‹Î_ ‹A› ‰Õı ¬flÕÎ÷_ Ë÷_. ±Î ‹˘Ω_ ÁÒ›˝ ‰’flΛ ±ı‰Î ËΩflı¿ ∂¤Î ’Î≥’ ¬˘ÕÌ ÷¿·ÌŒ ±ı ¿ı ±‰¿ÎÂÌ √˘‚˘ ’˛¿ÎÂfiÎ_ ÿı¬Ì÷Î_ ’fl Á÷÷ ◊›Î ¿fl÷Î_ ωz÷- ÷ı‹fiÎ ’fl ±ÎÕÌ ·ÌÀÌ‹Î_ 2,048 ÕΛ’˘· ÁÏ‚›Î ŒÌÀ ¿fl‰ÎfiÎ Ë÷Î. ⁄‘Ì ±ıLÀıfiÎfiı ‹˘Ω_ ÁÎ◊ı …ı ±ºU› flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_ ‰Ëı÷Î_ «_⁄¿Ì› ÷˘ŒÎfi˘fiÎ_ Ë÷Î_. ωr›© ÿflQ›Îfi Ï⁄˛ÀfifiÎ_ I›Îfl ⁄Îÿ 190 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Î ¿ı⁄· ‰Õı ‹Ò¿ı ÷ı ’fl_’flÎ√÷ ±Î˜„MÀ¿· ÀıÏ·V¿˘’‹Î_ {̷Λ fiÏË. flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_ ’HÎ ±‰¿ÎÂÌ flıÕÎfl ›_h΢fiı fiÕı·Ì ¬·ı·˘ ÷ı ’flV’fl ΩıÕÌ ÿı‰Îfi˘ M·Îfi Ë÷˘ …ı◊Ì ÷ı‹fiÌ √˘‚Î ±_√ı ’W¿‚ ΩHοÎflÌ ±Î’Ì Â¿ı ÷ı‹ ÿı  ‹ÎÀı ¤·ı @›Îflı ¿ Á_›@÷ √˛ËH΄@÷ ±fiı¿ ’˛¿ÎÂ‰Ê˝ »ıÀı Ë÷Î_. ±Î◊Ì ¿Î·˝ …ıLÁ¿Ì fi΋fiÎ ±‹ıÏfl¿fi ±Î’ÏkÎ…fi¿ fỉÕÌ Ë˘›, ’fl_÷ ±Î‰ı·Î ÷ÎflÎ, ÏfiËÎÏfl¿Î, ÷ÎflÎωr˘ ±fiı Á_¢‘¿ı 1930 ‹Î_ ÷ı‹fiı L›Î› ±Î’Ì Â¿÷_ ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘ ‹ÎÀı ÷ı √ÒÕ @‰ıÁÎÁ˝fiÎ ’HÎ flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_ {Ì·‰Î ‹ÎÀı …√÷fi_ ’Ëı·_ flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’ ⁄fiÎT›_. L›Ò{ Ë÷Ì. ˉı ±ı V’WÀ ⁄L›_ ÁZ΋ ⁄fiı. ÀıÏ·V¿˘’fi˘ ’◊Îfl˘ ÀıÏfiÁfiÌ ¬√˘‚ÂÎj΋Î_ ÷ıHÎı flıÏÕ±˘ ±˜VÀˇ˘fi˘Ï‹ ¿ı ÁÒ›˝fiÌ …ı‹ ⁄‘Î ÷ÎflÎfi˘ ±fiı fl‹÷fiÎ_ 57 ¿˘ÀÛ …ıÀ·˘ ˢ‰Î »÷Î_ ⁄Î_‘¿Î‹fi_ ÷ÎflÎωrfi˘ ‰‘ √Ëfi ±P›ÎÁ ±_ÿÎÏ…÷ ⁄…ıÀ 15,000 ’εLÕ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ¿Ëı‰Î÷Ì …\ÿÌ ÂάΠ¬˘·Ì fiάÌ. ¿‹fiÁÌ⁄ı ±ı fi‰_ ZÎıhΠω¿Áı ±ı ’Ëı·Î_ ÷ı‹fiÎ_ flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_ «¿ÎÁÌfiı fi Ë÷_. ≥…fiıflÌ ÀÌ‹ ’HÎ ‹ÎhÎ ’Î_« ÁP›˘fiÌ 1939 ‹Î_ ⁄Ì…\_ ωr›© ŒÎÀÌ fiÌ¿Y›_ ±fiı ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ Ë÷_. Ë¿Ì¿÷ı ±ı ⁄fiı·Ì Ë÷Ì. ±ı¿ ÀÌ‹ ‹ıQ⁄fl ‹ÎhÎ 22 ‰Ê˝fiÌ ¬√˘‚fi_ ωiÎÎfi ÷I’fl÷_ ⁄Î…\ ’fl flËÌ …‰Î ‹˘Ω_ ÷ı‹fiÌ ÏŒo√flÏ’˛LÀ Á‹Îfi ΩıÁıÏ·fi ⁄ı· Ë÷Ì. ¬√˘‚ωiÎÎfifiÎ ZÎıhÎı ’ÎQ›_. ωr›© ÿflQ›Îfi Ωı ¿ı ±‰¿ÎÂÌ Ë÷Î_. ±Î◊Ì ›©fiÎ ±_÷ı F›Îflı ±¤÷’Ò‰˝ ¢‘fi˘ …˜¿’˘À ±HΑÎflÌ flÌ÷ı ÷ıfiÌ flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_fi˘ ±HÎÁÎfl ⁄Λ «ÎLÁ ‰¬÷˘- ¿ıÀ·Î_¿ flıÕÎfl ›_h΢ ŒÎ…· ’ÕuÎ_ {˘‚Ì‹Î_ À’¿‰Îfi˘ Ë÷˘. …\ · Î≥, 1967 ‹Î_ 4.5 ±ı ¿ flfiÎ ‰¬÷ ‹‚÷˘ flè΢. ⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı flıÕÎfl ›_hÎ I›Îflı ¬√˘‚ωt˘±ı ÷ı ÁΑfi I›Îflı ›©fiÎ ÂjÎ ÷flÌ¿ı fi‰_Á‰_ ¢‘Λ_ Ë÷_. ‰Õı ⁄˛õÎ_Õfi˘ ÷Î√ ‹ı‚‰‰Îfi_ ÁÎ◊flΉ΂_ flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’ ¿Î›˝fl÷˚ ⁄L›_. ∫„B·Â ¬ÎÕÌfiÎ Ï¿fiÎflı Ï⁄˛Àfiı fiÎ{Ì ŒÎ≥Àfl Âw ¿flÌ ÿÌ‘_--±◊ν÷˚ flıÕÎflfiı ’˛˘…ı@ÀfiÎ ÁÒhΑÎflfi_ ÿÎÏ›I‰ Á_¤Î‚÷˘ ⁄˘Q⁄fl˘fiÎ ±Î√‹fi Á΋ı ‰Î˜Ïfi*√ ±Î’÷Î_ ÷ı‹HÎı ¿œo√Î_ flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’ ¬√˘‚ÂÎjÎÌ ±ıL◊fiÌ èÎ≥ ÷ıfiÎ ‰Õı (±ı ±fiı¿ flıÕÎfl˘ ¿÷Îfl⁄_‘ √˘ÃT›Î_ Ë÷Î_. ±Î ÷flÌ¿ı ‰Î’flÌfiı ¿Î‹ «·ÎT›_. Á‹›ı fi‰Î ¢‘Λı·Î) ¿fl˘Õ˘ ’˛¿ÎÂ‰Ê˝ ÿÒflfiÎ ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

15

xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ J[;f[L,fgf af[,f

@‰ıÁÎÁ˝fi˘ ±P›ÎÁ ¿fl‰Î ‹Î√÷˘ Ë÷˘. @‰ıÁÎÁ˝fiÌ »ÎfiÏ⁄fi ¿fl‰Îfi˘ ÷flÌ¿˘ ⁄Ë …\ÿ˘ Ë÷˘. ÀıϷω{fifiÌ ÏÕ ±ıLÀıfiÎfiı ±‰¿ÎÂÌ ÁıÀı·Î≥À ÷flŒ ‹Î_ÕÌ Â¿Î›, F›Îflı ·Î_⁄Βˢ‚Î V◊Î›Ì ’◊ÎflÎfiÎ flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’fiÌ ⁄Î⁄÷ı ±ı Â@› fi Ë÷_. @‰ıÁÎÁ˝fiÌ ¬˘…‹Î_ ⁄˛õÎ_Õfi_ V¿ıÏfi_√ ¿fl‰Î ‹ÎÀı M≤J‰ÌfiÎ ‘fl̤˛‹HÎ ’fl … ‹ÿÎfl flά‰˘ ’Õı ÷ı‹ Ë÷˘. M≤J‰Ì …ı‹ ’˘÷ÎfiÌ ‘flÌ ’fl Œfl÷Ì Ω› ÷ı‹ ÀıÏ·V¿˘’fi_ V◊Îfi ’HÎ ⁄ÿ·Î÷_ flËı ±fiı 24 ¿·Î¿‹Î_ ÷ı ⁄˛õÎ_ÕfiÎ ‰÷˝‚οÎfl ⁄ıSÀfiı ’Òflı’Òfl˘ ±Î_¿Ì fiάı. ‰‘‹Î_ ÁÒ›˝ Œfl÷ıfiÎ ’Ïfl¤˛‹HÎ ÿflQ›Îfi hÎÎ_ÁÌ ‘flÌ‰Î‚Ì M≤J‰Ìfi˘ {˘¿ ’HÎ ⁄˛õÎ_Õfiı ±fi·ZÎÌ Á÷÷ ⁄ÿ·Î›Î ¿flı, ‹ÎÀı fl˘…ıfl˘… ‰‘ ¿ıÀ·˘¿ ±‰¿ÎÂÌ Œ·¿ ÀıÏ·V¿˘’fiÌ ÁÌ‘‹Î_ ±ÎT›Î ‰√fl flËı fiÏË. ±Î ’˛˘ÁıÁ ÁËı…ı ⁄Ë ‘Ì‹Ì Ë˘› ±fiı ÁÎflÎ ±ı‰Î ⁄˛õÎ_Õfi_ ¿‰flı… ◊‰Î‹Î_ ÷˘ ’ÒflÎ 12 ‹ÏËfiÎ fiÌ¿‚Ì Ω›, ‹ÎÀı ±ıL◊fiÌ èÎ≥Âı ÀıÏ·V¿˘’ ’fl ±Î’Î÷ ◊÷Î_ flı Ï Õ±˘ ‹˘Ω_ fi Î fl˘Ï…_ ÿ Î ‹˘ÏfiÀÏfl_√fiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·fiı Á˘Ó’Ì ÿÌ‘Ì. ±Î ÀıÏ·V¿˘’ Á_¤Î‚‰Îfi˘ ¿Î›˝¤Îfl ΩıÁıÏ·fifiÎ ‹Î◊ı ±ÎT›˘ ÷ı ¬flı¬fl ÷˘ ±ıfiÎ ∞‰fi‹Î_ Ωı√Á_Ωı√ı ’ıÿÎ ◊›ı·˘ ±¿V‹Î÷ Ë÷˘. ΩıÁıÏ·fifiı ¬√˘‚ÂÎj΋Î_ flÁ ¬fl˘, ’fl_÷ ±Î¿ÎÂÿ½fi ‹ÎÀı ¨CÎ ‰ı«Ìfiı µΩ√flÎ ‰ı à ‰Î ’Õı ±ı ⁄Ì¿ı Âw±Î÷‹Î_ ÷ı H Îı ¬√˘‚ÂÎjÎÌ ⁄fi‰Îfi_ ‹Î_ÕÌ ‰ÎY›_ Ë÷_. ω«Îfl ±ı ‰¬÷ı ⁄ÿ·Î›˘ ¿ı F›Îflı Ï’÷ÎfiÎ ⁄Ò¿¿ıÁ‹Î_ ’Õı·_ flıÏÕ±˘ ±ıVÀˇ˘fi˘Ï‹fiı ·√÷_ ’V÷¿ ‰Î_E›_. ±‰¿ÎÂÌ √˘‚ÎfiÎ_ ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢ ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’ÎÕ÷_ ±Î˜„MÀ¿· ÀıÏ·V¿˘’ flÎhÎı … ‰Î’flÌ Â¿Î›, F›Îflı ±ı‰Î √˘‚ÎfiÎ_ ±ºU› ωz÷ «_⁄¿Ì› ÏÁBfi·˘fi_ ÏflÁıMÂfi ‹ı‚‰÷Î flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’ ‹ÎÀı flÎÏhÎfi_ ⁄_‘fi fi Ë÷_. Ïÿ‰ÁfiÎ Á‹›√΂ΠÿflQ›Îfi ’HÎ ÷ıfiÎ ’fl ±‰¿ÎÂÌ ÏÁBfi·fi˘ ±Ï¤Êı¿ ◊÷˘ flËı, ‹ÎÀı ΩıÁıÏ·fi ⁄ı · ı fiÎ≥À ÕuÒ À Ì À‚‰ÎfiÌ ±ÎÂÎ ÁÎ◊ı ¬√˘‚ÂÎjÎÌfiÌ ¿ÎflÏ¿ÿa ±’fiÎ‰Ì ·Ì‘Ì Ë÷Ì. 16 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

¿ı„Q⁄˛… ¬Î÷ıfiÌ flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’ ‰ı‘Â΂Îfi˘ Ïfi›Î‹¿ ±ıL◊fiÌ èÎ≥Â

ÀıÏ·V¿˘’ ·√¤√ V‰›_«ÎÏ·÷ Ë÷_, ±ıÀ·ı ΩıÁıÏ·fi ‹ÎÀı Ïÿ‰ÁfiÌ ÕuÒÀÌ ’HÎ ±ı¿oÿflı ÷˘ ¬ÎVÁÌ ±Îfl΋ÿΛ¿ Ë÷Ì. M≤J‰ÌfiÎ ÿflı¿ «¿flΉı 3600 fiÎ flÎÏ«ø …ı‰Î ±_÷ÏflZÎfi_ ◊÷_ ‹ı Ï ’_ √ Àı Ï ·V¿˘’fiÎ ¿LÀˇ ˘ · w‹‹Î_ 3 ‰Î_¿Ì«Ò_¿Ì ·Î≥fi˘‰Î‚Î «ÎÀÛfi˘ 30 ‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ Ï’˛LÀ±ÎµÀ ¿ÎœÌ ±Î’÷_ Ë÷_. flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_‹Î_ ◊÷Ì ‰‘CÎÀ ωÂ΂ T›Î’ ‘flΉ÷Î flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’ ±Î√‚ ∂¤ı·Ì ±ıL◊fiÌ èÎ≥ÂfiÌ ÏÂW›Î ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·

÷ı‹fiÎ ¶ÎflÎ ΩHÎÌ Â¿Î÷Ì Ë÷Ì. «ÎÀÛ‹Î_ ¿Â_ ’HÎ ±ÁΑÎflHÎ fi˘Ó‘Λ_ ¿ı ¿ı‹ ÷ı ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·ı ’˘÷ÎfiÌ ⁄ÎflÌ¿ fi…flı ¢‘Ì ¿Îœ‰Îfi_ Ë÷_. ›Î_Ïhο ’ıfi ‰Õı ±Î·ı¬Î÷Î ◊˛Ì-Àˇ¿ı «ÎÀÛ‹Î_ ±ÁΑÎflHÎ fi˘Ó‘fi˘ ’Ëı·˘ flËV›‹› fi‹Òfi˘ ΩıÁıÏ·fifiı ±Î˜√VÀ 6, 1967 fiÎ Ïÿ‰Áı Ωı‰Î ‹Y›˘. ±ı¿Î±ı¿ ¤Ò¿o’fi˘ ±Î_«¿˘ ΩHÎı ‰fl÷Λ˘ ˢ› ÷ı‹ Á‚_√ Àˇı¿ ’fl ±ı¿Îÿ Áı„LÀ‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ ’|˘ ‰‘ «Ë·’Ë·fi˘ ±fiı Ï«÷fl΋HΉ΂˘ ±_ ¿ Λ˘ Ë÷˘. Âw±Î÷ı ΩıÁıÏ·fifiı ÷ı‹Î_ ¿Â_ flËV›‹› fi ·ÎB›_. ›Î_ Ï hο ¬flÎ⁄ÌfiÌ ±√fl ÷˘ ‰Î›fl·ı Á ⁄˛˘Õ¿ÎVÀ ¶ÎflÎ ’Õ÷Ì ¬·ı·fiÌ Á_¤Î‰fiÎfiı fi…fl Á΋ı flÎ¬Ì ÷ıHÎı ±ı ’|Îfiı ±‰√H›˘. ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’»Ì ±ı‰_ flı¿˘ÏÕ*√ ⁄Ì∞ ‰Îfl ◊›_ I›Îflı ’HÎ ΩıÁıÏ·fiı ÷ıfiÎ ’˛I›ı {Î{_ K›Îfi fi ±ÎM›_. Á‹› Ωı ¿ı ‰Ì÷÷˘ √›˘ ÷ı‹ ’fiflΉ÷˝fifiı ·√÷Ì «˘yÁ ’ıÀfi˝ V’WÀ ◊‰Î ·Î√Ì. ±ı¿ Áı„LÀ‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ ÷◊Î ±ı¿Áfl¬Î ÿı¬Î‰fi˘ ’|˘ ÿfl 24 ¿·Î¿ı fiÏË, ’HÎ 23 ¿·Î¿, 56 Ï‹ÏfiÀ ±fiı 4 Áı¿LÕı ±_¿Î÷˘ Ë÷˘. ±Î «˘yÁ Á‹›√΂˘ ±ı ‰Î÷fi˘ ÁÒ«¿ √HÎΛ ¿ı «ÎÀÛ ’fl ±WÀo’WÀo »⁄flÕÎ ¿flfiÎflÎ_ ÏÁBfi·˘ …wfl ±‰¿ÎÂÌ Ë˘‰Î_ Ωı≥±ı. ±Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ±‰¿Î‹Î_ flËı·Î ±ı¿Îÿ ÷ÎflÎfiÌ ÁÌ‘ ’¿ÕÌfiı Ωı M≤J‰Ìfi˘ Ïÿ‰Á ‹Î’˘ ÷˘ ±ı 23 ¿·Î¿, 56 Ï‹ÏfiÀ ±fiı 4 Áı¿LÕfi˘ √HÎΛ, ’ÒflÎ 24 ¿·Î¿fi˘ fiÏË. ¿˘≥ ‹Îfi‰ÁÏ…˝ ÷ ⁄˛ ˘ Õ¿ÎVÀ ±ÎÀ·Î «˘yÁ Á‹›Î_÷flı ’fiflΉÏ÷˝÷ ◊Λ ±ı ‹Îfi‰Î …ı‰_ fi Ë÷_, ±ıÀ·ı ÿı¬Ì÷_ ÷ÎflHÎ ±ı fiÌ¿Y›_ ¿ı ÀıÏ·V¿˘’ı

xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ gif}8mf[gf ;8fz

±_÷ÏflZ΋Î_ … ±ı¿Îÿ fi‰Î ’˛¿Îflfi˘ √˘‚˘ ¢‘Ì ¿Îœu˘ Ë÷˘. fiÏË, ÏÁBfi·˘ ±‰¿ÎÂÌ √˘‚ÎfiÎ_ ˢ› ±ı ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·fiı ‹Îfi‰Î …ı‰_ fi ·ÎB›_. Ï’˛LÀ±ÎµÀ ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÎ ÏÁÏfi±fl ±ıL◊fiÌ èÎ≥Âfiı ÿı¬ÎÕu˘ I›Îflı ±ı ¬√˘‚ÂÎjÎÌ ’HÎ ±ı‰Î … ‹_÷T› ’fl ±ÎT›˘. ‹_÷T› ÁÌ‘ÎÁÎÿÎ, ’HÎ Á˘Ï·Õ ÷¿Û ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ Ë÷˘. ’Ëı·Ì ‰Î÷ ±ı ¿ı ±‰¿ÎÂÌ √˘‚˘ ±ı¿Îÿ ÷ÎflÎ ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı ˢ› fiÏË. ωz÷«_⁄¿Ì› ÏÁBfi·˘‹Î_ ’Õ÷˘ ‹K›Î_÷fl Ωı÷Î_ ±ı ÷Îfl˘ ’λ˘ ω¿ÎflÌ/variable ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ω¿ÎflÌ

èÎ≥Âfiı ’˛◊‹ ω«Îflı …«Ì √›˘ ±fiı ÷ıHÎı flıÏÕ±˘ ÏÁBfi·˘fiÎ_ ¤ı ÿ Ì ô΢÷fiı LGM-1 ±ı ‰  _ ·ı⁄· ±ÎM›_. (LGM ±ıÀ·ı Little Green Man , ¿ı ‹ ¿ı ÁΛLÁ ÏŒ@ÂfifiÎ ·ı¬¿˘±ı Á_¤Ï‰÷ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ ∞‰˘fiı ‰Î‹HÎÎ ¿ÿfiÎ ±fiı ·Ì·Ì I‰«ÎfiÎ ‘ÎflÌ ·Ì‘Î Ë÷Î.) ±ıL◊fiÌ èÎ≥ÂfiÎ ±fi‹Îfi ÁÎ◊ı ΩıÁıÏ·fi ⁄ı· ’HÎ ÁË‹÷ Ë÷Ì, ’HÎ fi‰ıQ⁄fl, 1967 ÿflQ›Îfi

’˛ÁÎÏfl÷ ¿flı·Î_ ÏÁBfi·˘ M≤J‰Ìfiı ‰Ëı·Î_ ’ˢӫı ±fiı ’»Ì ŒÎ_Á·˘ ‰‘ı I›Îflı ÏÁBfi·˘ ÷ı‹fi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıՉ΋Î_ ÁËı… ‰‘ Á‹› ·ı. ÏÁBfi· ‰Ëı·Î_ ‹˘ÕÎ_ ◊Λ, ‹ÎÀı ⁄ı ÏÁBfi·˘ ‰E«ıfi˘ ‹K›Î_÷fl Á÷÷ ⁄ÿ·Î›Î ‰√fl flËı fiÏË. ÷ŒÎ‰÷ ⁄ı¿ fi∞‰˘ ’Õı, »÷Î_ ’Õı ¬fl˘. Ωı‰ÎfiÌ ‰Î÷ ±ı ¿ı Ï’˛LÀ±ÎµÀ‹Î_ ÷ı …HÎÎ÷˘ fi Ë÷˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı‹Î_ 1.33730113 Áı¿LÕfi˘ ±Î_¿Õ˘ ÁËı… ’HÎ ⁄ÿ·Î÷˘ fi Ë÷˘. ’ÏflHÎ΋ı √ıflLÀÌ ÁÎ◊ı ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı flı Ï Õ±˘ ‹˘Ω_ ÷flÌ¿ı ±Î‰÷Î_ ÏÁBfi·˘ ⁄Ï©ÂÎ‚Ì ∞‰˘fiÎ_ fi Ë÷Î_--±fiı √˛Ë ’fl ÷˘

‰‘ ÏÁBfi·˘ ’˛ÎM÷ ◊›Î ’»Ì ÷ı ‹ HÎı ±Ï¤’˛ Î › ⁄ÿS›˘. ÏÁBfi·˘ ‰E«ıfi˘ Á‹›√΂˘ ‰‘ ’Õ÷˘ Á«˘À Ë÷˘. ≥LÀfl‰· ÿfl ‰¬÷ı 1.33730113 Áı ¿ LÕfi˘ flËı÷˘ Ë÷˘ ±fiı ÷ı ±·’{·’fiÎ ‹K›Î_÷fl ⁄Îÿ ±Î‰÷_ ÏÁBfi· ’HÎ ÿfl ‰¬÷ı 0.016 Áı¿LÕ ’Òfl÷_ “Ëε¿ !” ¿flÌfiı Â‹Ì …÷_ Ë÷_. ⁄Lfiı ±Î_¿ÕÎ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ ∞‰˘fiı ·√÷Î ±fi‹Îfifiı ¬˘À<_ ÃflΉ÷Î Ë÷Î. ±Î ’˛ ¿ ÎflfiÎ ∞‰˘fi_ ±„V÷I‰ Ωı ‘ÎflÌ ·ı‰Î› ÷˘ ±ı À · _ fiyÌ ¿ı ÷ı ‹ fiÎ ‰Á‰ÎÀfi_ V◊‚ ±ı¿Îÿ √˛Ë ˢ›, ‘√‘√÷˘ ÷Îfl˘ fiÏË. √˛Ë Ωı ¿ı Ëo‹ıÂÎ_ ÷ÎflÎ Œfl÷ı ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿flı, ‹ÎÀı M≤J‰Ì ±fiı ±ı √˛Ë ‰E«ı ±_÷fl ¿ÿÌ ±ı¿Áfl¬_ flËı‰Î fi ’΋ı. ±_÷fl CÎÀı ±ı ‰¬÷ı I›Î_fiÎ ¿Ï◊÷ ⁄Ï©ÂÎ‚Ì ∞‰˘±ı

ÿÒflfiÎ ÷Îflαı ‰Ëı÷Î_ ‹Ò¿ı·Î_ ÏÁBfi·˘ ‹…⁄ ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·fiÎ √˛ÎŒ’ı’flfi˘ …ı Ï’˛LÀ±ÎµÀ fiÌ¿Y›˘ ÷ı µ’fl …\±˘. ÿfl 1.33730113 Áı¿LÕı fi‰_ ÏÁBfi· {Ì·Î÷_ I›Îflı Ï’˛LÀflfiÌ ’ıfi µ»‚¿>ÿ ‹«Î‰÷Ì Ë÷Ì. (fi˘Ó‘ — √˛ÎŒfiÌ ÿfl ⁄ı µ¤Ì ·ÌÀ̱˘ ’Î_« Áı¿LÕfiÌ Á‹›Î‰Ï‘ ÁÒ«‰ı »ı)

05 Áı¿LÕ

÷Îfl˘ ±ı¿‘ÎflÌ ·›‹Î_ ‰ÎflÎŒfl÷Ì Á_¿˘«Î› ±fiı e·ı, ‹ÎÀı ÷ıfiÎ_ flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_fi˘ ¿o’ωV÷Îfl ÿfl ◊˘ÕÎ Á‹›fiÎ ±Î_÷flı ‰‘CÎÀ ’΋ı. ±Î Ω÷fiÎ ’Ïfl‰÷˝fifi˘ ‹ı‚ Ωı ¿ı Ï’˛LÀ±ÎµÀ ÁÎ◊ı ⁄ıÁ÷˘ fi Ë÷˘. ω¿ÎflÌ ÷ÎflÎfiÎ Á_¿˘«fi ’»Ì ÷ıfi_ ωV÷flHÎ ◊‰Î‹Î_ ±fiı ωz ÷ « _ ⁄ ¿Ì› ‹˘Ω_ fi  _ V‰w’ ⁄ÿ·Î‰Î‹Î_ ¿·Î¿˘ fiÌ¿‚Ì Ω›, F›Îflı ±ËŸ ÷˘ Ï’˛LÀ±ÎµÀ ±Î_¿fiÎflÌ ’ıfifiı ±Î‰÷Ì ÿfl ⁄ı Ëıտ̱˘ ‰E«ıfi˘ ‹K›Î_÷fl ’ÒflÌ ÿ˘œ Áı¿LÕfi˘ ’HÎ fi Ë÷˘. ¿˘≥ ÷Îfl˘ ±ÎÀ·Ì {Õ’ı ’˘÷Îfi_ V‰w’ ⁄ÿ·Ì ¿ı fiÏË. ·˘Ï…¿fiÎ hÎÎ…‰ı Ωı¬Ì ¿Î÷Ì ⁄Ì∞ Á_¤Î‰fiÎ ’HÎ Ë÷Ì — ⁄Ï©ÂÎ‚Ì Ïÿ‹Î√fiÎ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ ∞‰˘ M≤J‰Ì‰ÎÁÌ ‹Îfi‰Ω÷fi˘ flıÏÕ±˘ ⁄˛˘Õ¿ÎVÀ ¶ÎflÎ Á_’¿Û ¿fl‰Î ‹Î√÷Πˢ› ±ı ‰  _ fi ⁄fiı ? ÏÁBfi·˘ Ïfi›÷ Á‹›ÎfiÁÎflı ‹‚÷Î_ Ë÷Î_. ≥LÀfl‰·fi˘ √΂˘ ÁËı… ’HÎ ⁄ÿ·Î÷˘ fi Ë÷˘. ÀÎ≥Ï‹_√ ±ıÀ·_ Á«˘À ¿ı ΩHÎı ≥flÎÿÎ’Ò‰˝¿ ÷ıfi_ ±Î›˘…fi ◊›_ Ë÷_ ±fiı ÷ı ±Î›˘…fi Œ@÷ ≥.ÀÌ. … ¿flÌ Â¿ı ÷ı‹ Ë÷Î. ÏÁBfi·˘ fiı«fl·fiı ⁄ÿ·ı ±ÎÏÀÛ Ï ŒÏ›· ˢ‰Îfi˘ A›Î· ±ı L ◊fiÌ

«˘yÁ µÿ˚¤T›Î_ fiˢ÷Î_. flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_fi˘ j΢÷ ±ı¿Îÿ ÷Îfl˘ … ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ±Î‹ »÷Î_ ÿflı¿ ÏÁBfi· ‹ÎhÎ 0.016 Áı¿LÕ ·√Ì {Ì·Î÷_ Ë÷_ ±ı Ωı÷Î_ ÷Îfl˘ ‰‚Ì fi˘‹˝· ¿ÿfi˘ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı fi ˢ› ¿ı ±ı‰Î ÷ÎflÎfiÌ Á’ÎÀÌ ’flfiÌ flıÏÕ±˘ √_√˘hÎÌfiı ÷ÎflÎfiÎ ‘fl̤˛‹HÎ ÁÎ◊ı ’Ò‰˝◊Ì ’Ïç‹ ±√fl ÷˘ ’Ïç‹◊Ì ’Ò‰˝ ÏZÎÏ÷…ı ±˘ÁflÌ …‰Î‹Î_ ¬ÎVÁÌ ‰Îfl ◊Λ. ÏÁBfi· ·Î_⁄˘ Á‹› ⁄˛˘Õ¿ÎVÀ ◊›Î ¿flı, F›Îflı ±ËŸ ÷˘ ÿflı¿ ÏÁBfi·fiÌ ±‰Ï‘ Œ@÷ 0.016 Áı¿LÕ Ë÷Ì. ‹÷·⁄ ¿ı flı Ï Õ±˘ ⁄˛ ˘ Õ¿ÎVÀfi˘ j΢÷ Ωı ÷ Ωı ÷ ΋Î_ (0.016 Áı¿LÕ‹Î_) ±Î◊‹HÎÌ ÏZÎÏ÷…ı Õ>⁄Ì …÷˘ Ë÷˘ ±fiı ÷ÎflÎfiÌ ’λ·Ì ⁄Î…\±ı √›Î ⁄Îÿ ŒflÌ Ωı÷Ωı÷΋Î_ (1.33730113 Áı¿LÕ‹Î_) µ√‹HÎÌ ÏZÎÏ÷…ı Õ˘¿Î÷˘ Ë÷˘. ±Î ’˛¿Îflfi˘ {Õ’Ì ’·À˘ …ıfiÎ ’fl ◊Λ ±ı ÷Îfl˘ ’˘÷ÎfiÌ ‘flÌ ’fl ±I›_÷ V’ÌÕ’Ò‰¿˝ Œfl÷˘ ˢ‰˘ ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

17

xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ J[;f[L,fgf af[,f

Ωı≥±ı. ±Î V’ÌÕ ±Î’HÎÎ ÁÒ›˝ …ı‰Î ¿ÿΉfl ÷ÎflÎfiÎ ¿ı Á ‹Î_ Á_ ¤ ‰ı fiÏË. ËÎ≥-V’ÌÕ ‘fl̤˛‹HÎ ◊¿Ì ’ıÿÎ ◊÷_ ¿ıLƒI›Î√Ì ⁄‚ ÷ıfiı CÎÕÌfiÎ »ßÎ ¤Î√‹Î_ Ï»LfiϤLfi ¿flÌ fiάı. ±ıL◊fiÌ èÎ≥Âfi˘ ±fiı ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·fi˘ Á_› ±_÷ı ‹U¿ıÀÎÀ √_ÃΛı·Î ±fiı ÁflıflΠ‹Î_Õ 12-15 Ï¿·˘‹ÌÀfl T›ÎÁfiÎ À«Ò¿ÕÎ ÷ÎflÎ ’fl ¿ı„Lƒ÷ ◊›˘. ±Î fi‰Î ’˛¿Îflfi˘ ÷Îfl˘ ±ıÀ·ı

ωÂı Ê HÎ ÷flÌ¿ı ±∞⁄˘√flÌ⁄ ±ı¿ÿ‹ ›˘B› »ı, ¿ı‹ ¿ı ±ı¿‹ÎhÎ À«Ò¿ÕÎ ¿ÿfiı ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ L›ÒÀ˘ˇ fi VÀÎflfi_ ⁄Ì…\_ ÿflı¿ ’ÎÁ_ Á’fl·ıÏÀ‰ ›Îfiı ¿ı lıWÃ÷ΉΫ¿ »ı. ’Ëı·Î_ ÷˘ ±Î‰Î ÷ÎflÎfi˘ …L‹ ÂÌ flÌ÷ı ◊Λ ÷ı Ωı≥ ·≥±ı. L›ÒÀˇ˘fi

ωflÎÀ ÷Îfl˘ Á’flfi˘‰Î ÷flÌ¿ı ŒÎÀÌ ‹˘÷fiı ¤ıÀı I›Îflı ÂıWÎ ⁄«÷˘ fiyfl ÃÏ‚›˘ ⁄ıÁ‹Îfl ÿ‚‰Î‚Îı L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl ⁄fiı

VÀÎflfi˘ …L‹ ÷ıfiÎ Ï’I≤ ÷ÎflÎfiÎ Q≤I›fiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ÁÒ›˝fiÌ ÷·fiαı 1.4 ¿fl÷Î_ ‰‘ ÿ‚fi˘ ‹˘À˘ ÷Îfl˘ ’˘÷ÎfiÌ ¿ı L ƒÌ› ±b¤ßÌ‹Î_ CÎb_ ¬w_ ⁄‚÷HÎ ‰Î’flÌ flËı I›Îflı ±ı ÷Î’b_ ’Ëı·Î_ …ıÀ·_ √fl‹Ì…L› ÿ⁄ÎHÎ ’ı ÿ Î ¿flÌ Â¿÷ _ fi◊Ì, ‹ÎÀı «˘÷flŒÌ ’ÿÎ◊˝fiı ¿ıLƒ ÷flŒ ¬ıÓE›Î ¿fl÷_ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ⁄‚ Á΋Πÿ⁄ÎHÎ ÁÎ◊ıfiÎ √…√˛ÎË‹Î_ ø‹Â— ∞÷‰Î ‹Î_Õı »ı. Áfl‰Î‚ı ±ı ‰ ˘ Á‹› ±Î‰ı ¿ı F›Îflı

L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl, …ıfiÎ Á_¤Ï‰÷ ±„V÷I‰fi_ ’Ëı·_ Áˆ©Î_Ï÷¿ ’Ò‰Î˝fi‹Îfi »ı¿ 1934 ‹Î_ Ï¡À˚{ ‡‰Î≥Ï¿ ±fiı ‰Î˜SÀfl ⁄ÎÕ fi΋fiÎ ⁄ı ΩHÎÌ÷Î ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ¿›* Ë÷_. ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·ı ÏÕÁıQ⁄fl, 1967 ‹Î_ flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_fiÎ ‰‘ ⁄ı ±‰¿ÎÂÌ j΢÷ ¢‘Ì ¿ÎœuÎ ±ıÀ·ı L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfiı ·√÷Î ÷ÎflHÎfiı ±˘fl Á‹◊˝fi ‹Y›_. ±ıL◊fiÌ èÎ≥Âı ±Î¬flı Œı⁄˛±ÎflÌ, 1968 ‹Î_ “fiı«fl” Á΋ϛ¿ ‹ÎÀı ±P›ÎÁ·ı¬ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ fiÎA›˘--±fiı ÷ı ·ı¬ ¶ÎflÎ ¬√˘‚ÂÎjÎfiÎ iÎÎfi¿˘Ê‹Î_ ±∞⁄˘√flÌ⁄ ’˛¿flHÎ µ‹ı›*. 18 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

±Î_÷Ïfl¿ ÿ⁄ÎHÎ ’ÿÎ◊˝fiÎ ¿ıLƒ ÷flŒÌ ’÷fifiı ¬Î‚Ì Â¿ı fiÏË. Á_÷·fi …ı‰_ ÷ÒÀı ¿ı ÷fl÷ ¬ÎVÁ˘ ’ÿÎ◊˝ ±˘Ï«_÷Î ’÷fi ÁÎ◊ı ±I›_÷ ¤ŸÁ’Ò‰˝¿ ¿ıLƒÌ› ¤Î√ı …‹Î ◊Λ »ı ±fiı I›Î_ ¤Îflı CÎfi÷Ή΂˘ ÷ıfi˘ Á˘Ï·Õ √ߢ fl«Î› »ı. √vI‰Î¿Ê˝HÎ ‰Õı ÁΩ˝÷Ì ¤ŸÁ ±ıÀ·Ì ˢ› ¿ı fiı√ıÏÀ‰ ≥·ı@Àˇ˘fi ±fiı ’˘Ï{ÏÀ‰ ’˛˘À˘fi ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı ΩıÕΛΠ‰√fl flËı÷Î fi◊Ì. ⁄ıµfi˘ Á‹L‰› ‰Ì…¤ÎflfiÎ ‹Î‹·ı L›ÒÀˇ· ±ı‰Î L›Ò À ˇ ˘ fi ’fl‹Îb‹Î_ Œı fl ‰Î›, Á‹L‰›fiÌ ⁄Λ’˛˘Õ@À ÷flÌ¿ı L›ÒÏÀˇfi˘ ’HÎ »^ÀÎ ’Õı, …ı±˘ ’˛¿ÎÂfiÎ ‰ı√ı ±_÷ÏflZÎ ÷flŒ Œo√˘‚Î÷Ì ‰¬÷ı √ßÎ Œfl÷ı flËı·Î ÂıÊ ’ÿÎ◊˝fiÎ ±Î‰flHÎfiı ’˘÷ÎfiÌ ±ÕŒıÀı ·ı÷Î Ω› »ı. ’ÏflÏ«÷ ¤ÎÊ΋Î_ ¿Ë˘ ÷˘ ZÎHΉÎfl‹Î_ ±ı ÷Îfl˘ Á’flfi˘‰Î ÷flÌ¿ı ŒÎÀı »ı. ωVŒ˘ÀfiÎ Á‹›ı ±ı ÷Îfl˘ Á‹√˛ ±Î¿ÎÂ√_√ÎfiÎ Á_›@÷ ’˛¿Î …ıÀ·˘ ’˛¿Î «˘‹ıfl Œı·Î‰Ì ÿı »ı. ÏËoÁ¿ ‹˘÷fiı ¤ıÀ÷Î ±Î‰Î ÷ÎflÎfi_ ⁄ÎèÎΉflHÎ fiÌ¿‚Ì √›Î ’»Ì 12-15 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ T›ÎÁfi˘ …ı ÃÏ‚›˘ ⁄Î¿Ì flËı ÷ıfi_ ‘fl̤˛‹HÎ ¿˘ÏHΛ ‰ı√‹ÎfifiÎ ÏÁ©Î_÷ ‹…⁄ ±˘Ï«_÷_ V’ÌÕ ’¿Õı »ı. ÏÁQ’· ºWÀÎ_÷ ’˘÷ÎfiÎ ËÎ◊ Œı·Î‰ı·Î flάÌfiı eÿflÕÌ ·ı÷Ì ±Î≥Á V¿ıÀfl »˘¿flÌfi_ ¿S’Ì Â¿Î›, …ı À>_¿ Á‹› ’»Ì ⁄ı› ËÎ◊fiı Á_¿˘flı ¿ı ÷fl÷ ±Î’˘±Î’ ’Òfl’ÎÀ V’ÌÕı CÎÒ‹flΉΠ‹Î_Õı »ı. ωflÎÀ ÷Îfl˘ ’HÎ ±ı … flÌ÷ı L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl ÷flÌ¿ı Á_¿˘flΛ˘, ‹ÎÀı ÷ıfi_› ‘fl̤˛‹HÎ ±√ε ¿fl÷Î_ ±fiı¿ √b_ ‰‘ı »ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı ¿¿Û ÏfiËÎÏfl¿Î‹Î_ ±Î‰ı·˘ L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl ’˛Ï÷Áı¿LÕı 31 eÿflÕ̱˘ ·ı »ı. Vulpecula/·˘‹Â fiZÎh΋Î_ ‹‚Ì ±Î‰ı·Î ⁄ÌΩ L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfiÎ «¿flΉÎfi˘ ÿfl ÷˘ Áı¿LÕÿÌà 642 …ıÀ·˘ »ı. ±Î ⁄ıÁ‹ Îfl {Õ’fiı ·Ì‘ı ’ıÿÎ ◊÷_ ¿ıLƒI›Î√Ì ⁄‚ ÁΑÎflHÎ ÷ÎflÎfiı ZÎHΉÎfl ‹ÎÀı ’HÎ ±¿⁄_‘ fi flËı‰Î ÿı, ’fl_÷ ±Î’HÎÌ M≤J‰Ì ¿fl÷Î_ L›Ò À ˇ ˘ fi VÀÎflfi _ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ⁄‚ 100 ±⁄… √b_ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ⁄‘˘ ’ÿÎ◊˝ ‰fi-’ÌÁ ÃÏ‚›ÎfiÎ V‰w’ı ÷ıfiÎ Á¿oΩ‹Î_ …¿ÕΛı·˘ flËı »ı. √vI‰Î¿Ê˝HÎ

xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ gif}8mf[gf ;8fz

±ıÀ·_ ⁄‚‰Îfi ¿ı L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfiÎ ±Î«‹fi̤fl ’ÿÎ◊˝fiı M≤J‰ÌfiÎ hÎÎ…‰ı Ωı¬˘ ÷˘ ÷ıfi_ ‰…fi 10 ¿fl˘Õ Àfi …ıÀ·_ ⁄ıÁı-±ı À ·ı ¿ı ÿ˘œı ¿ ±⁄… ‹ÎHÎÁ˘fiÎ ¿<· ‰…fi ¿fl÷Î_ ±˘»\_ fiÏË. Ωı Á ı Ï ·fi ⁄ı · fiÎ flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’ı ±Î‰Î ÷ÎflÎfi _ ±„V÷I‰ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ⁄‚fiÎ fiÏË, ’fl_ ÷  ±ı ‰ Î … Ω·Ì‹ «⁄ _ ¿Ì› ⁄‚fiÎ ±Î‘Îflı ’ÎflA›._ L›ÒÀ˘ˇ fi VÀÎflfi_ VÀÎflfiÎ « _ ⁄ ¿Ì› ‘˛  ‰ ˘ ÷ı fi Î «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ ±Ï÷› ⁄‚‰Îfi ˢ‰Îfi_ flËV› ¤˙√˘Ï·¿ ‘˛‰˘ ¿fl÷Î_ …\ÿÎ_ ˢ› ’HÎ ±ı ÷ÎflÎfiÎ Á_¿˘«fi ‰E«ı ⁄ıŒÎ‹ flÌ÷ı ±ı ’HÎ Â@› »ı. ‘fl̤˛‹HÎ ⁄‚¿Î ◊÷Î √vI‰Î¿Ê˝HÎ ⁄‚ ¿fl÷Î …\ÿ_ fi◊Ì. ‰¬÷ı ±ı «_⁄¿Ì› ‘˛‰˘ ’ˆ¿Ì ı ˘‰ÂÎ÷˚ ZÎHÎΑ˝ ‹ÎÀı µkÎfl-ÿÏZÎHÎ Œı·Î›ı·Ì «_⁄¿Ì› flı¬Î±˘ ±ı¿Îÿ Á_Ω√ ÷ÎflÎfiÎ ¿ÿCÎÀÎÕÎ ÁÎ◊ı ’flV’fl fi∞¿ ±Î‰ı ±Î’HÎÌ M≤J‰ÌfiÌ ÁÌ‘ ’¿Õı ÷˘ »ı ±fiı ÷ı Áfl‰Î‚ı «_⁄¿Ì› ZÎıhÎfiı ±fiı¿ √b_ ±ËŸ flı Ï Õ±˘ Àı Ï ·V¿˘’‹Î_ ‰‘ÎflÌ fiάı »ı. …\ÿÌ flÌ÷ı ¿Ë˘ ÷˘ ’Î_¬_ ZÎıhÎ flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_fi˘ “’SÁ” ±ıÀ·Î _ ¿Ì› ZÎıhÎ ¶ÎflÎ CÎ| ◊Λ »ı. L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfi_ «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ ‹ÎÀı {̷Λ ¿ı «⁄ ⁄‚‰Îfi ˢ‰Îfi_ ⁄Ì…\_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ’˘÷ÎfiΠωz÷ «ÎÏ…*√ ’΋ı·Î ±‰¿ÎÂÌ ±Î_÷Ïfl¿ √¤˝‹Î_ ÷ı ≥·ı@Àˇ˘fi ÷◊Î ’˛˘À˘fi ¿H΢fi˘ ωz÷ «_⁄¿Ì› ÂıflÕ˘ ±ı ‰Õı ⁄fiı·˘ fl√Õ˘ ‘flΉı »ı, …ı Á’fl¿LÕ„@Ào√ ‘˛‰ ¶ÎflÎ ÁÌ‘Ì ·ÌÀÌ‹Î_ ⁄ËÎfl »ı. L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfiÌ eÿflÕÌfiı ·Ì‘ı ÷ı‹Î_ ÁΩ˝÷Î ŒıÓ¿Î÷˘ ˢ› »ı. À>_¿‹Î_, M≤J‰Ìfiı ’˛‰Îˢ ‰Ì…‚Ìfi˘ „@÷ÂÎ‚Ì ¿flLÀ ’ıÿÎ ¿flı Á‹ƒ ’fl Ëo¿Îfl÷_ …ËÎ… ¿S’Ì »ı, ‹ÎÀı ¿flLÀ…L› «_⁄¿I‰ ’HÎ …ı‰_ L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfiÌ ±ıQ’Λfl VÀıÀ Ï⁄„SÕo√ ÷ı‰_ ˢ÷_ fi◊Ì. ÷̉˛÷ÎfiÌ º„WÀ±ı ÷ıfiı ⁄ıÁ‹Îfl CÎfi÷Îfiı ·Ì‘ı ÷ı fi Î M≤J‰ÌfiÎ «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ ¿fl÷Î_ 1,000 ÀÎ_¿HÎÌfiÎ À˘’¿Î √b_ ⁄‚‰Îfi Á‹∞ ·˘. M≤J‰Ìfi_ µkÎfl …ıÀ·Î ’ÿÎ◊˝fi_› ‘˛‰ ⁄÷Ή÷Πˢ¿Î›_hÎfiı ÁËı… ÀÌ«¿Ì ‰…fi ±ÎÂflı Àfi ‹Îfl˘ ÷˘ ÷ıfiÌ ÁΘ› Ë·⁄·‰Î ·Î√ı, 9,85,000 ⁄ıÁı »ı. ±Î ‰…fi F›Îflı L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl ’flfiΠˢ¿Î›_hÎfiÌ hÎHÎ ±ıQ’Λfl VÀıÀ √fiÎ Á_›@÷ ÁΘ›fiı ËΩfl˘ ’Ëı·‰Îfi˘fiÌ Á_›@÷ Ï⁄„SÕo ‰…fi …ıÀ·_ ◊›_ ! ÷οÎ÷ ’HÎ «Á¿Î‰Ì ¿ı fiÏË. L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfi˘ L›Ò À ˇ ˘ fi VÀÎfl ’Ò fl ’ÎÀ ‰ı √ ı ’ÿÎ◊˝ ‘fl̤˛‹HÎ ¿fl÷˘ Ω› ±ı‹ ÷ıfiÎ µkÎfl = ±fiı ÿÏZÎHÎ «_⁄¿Ì› ‘˛‰˘ ’HÎ √·Î_À ÀÎ_¿HÎÌ ‹Îfl÷Î flËı »ı. M≤J‰ÌfiÌ …ı‹ L›ÒÀˇ˘fi

·˘ ÷˘ L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl ÷ıfiı ÿflı¿ «¿flΉı {⁄¿Îfl˘ ⁄÷Ή÷Ì ÿ̉ÎÿÎ_ÕÌ »ı. ωz÷ «ÎÏ…*√ ’»Ì ¤Îflı ÀıQ’˛ı«flı ÷√÷√÷Î ¿H΢ ’˛¿Î‹› ÂıflÕ˘ Œı·Î‰ı, ‹ÎÀı ÿ̉ÎÿÎ_ Õ Ì ÁÎ◊ı L›Ò À ˇ ˘ fi VÀÎflfiÌ Áfl¬Î‹HÎÌ ‰ˆiÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ’HÎ ¬˘ÀÌ fi◊Ì. ΩıÁÏı ·fi ⁄ı·ı ’˛◊‹ L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl ¢‘Ì ¿ÎœuÎ ’»ÌfiÎ 40 ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi M≤J‰Ì ΩıÕı ⁄Λ «ÎLÁ ÁÌ‘ ⁄ıÁÎÕ÷Î ±Î‰Î ·√¤√ 1,000 ÷ÎflÎ ‹‚Ì ±ÎT›Î »ı. ωÂ΂ ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ ‰Î‹fi L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfi˘ «_⁄¿Ì› ÂıflÕ˘ À«Ò¿ÕÌ M≤J‰Ìfi˘ ±Ï¤Êı¿ ¿flı ÷ı ⁄Ë ÿ·˝¤ ›˘√Îfi›˘√ ·ı¬Î›, ‹ÎÀı 1,000 L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflı ’ÒflΉı·Ì ËÎ…flÌ Á΋ı ⁄ÌΩ ¿fl˘Õ˘ ›Î ±⁄Ωı L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfi_ ±„V÷I‰ ’HÎ «˘yÁ ˢ› ¿ı …ı±˘ flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’fiÎ Œ˘¿Á‹Î_ Õ˘¿Î›Î fi◊Ì. ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·ı ¿flı·Ì ¢‘ı ±ı º„WÀ±ı ⁄˛õÎ_Õ ±_√ı ¬√˘‚ωt˘fiÎ Áı¿Ó Õ˘ ‰Ê˝ …^fiÎ A›Î·˘fiı ⁄ÿ·Ì fiÎA›Î »ı. ‹ÎhÎ 24 ‰Ê˝fiÌ ‰›ı ±Î‰Ì ÏÁÏ© ‹ı‚‰fiÎfl ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·fiÌ ¿‹fiÁÌ⁄Ì Ë˘› ÷˘ ±ı ¿ı L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfiÌ ¬˘… ¿›Î˝ ⁄ÿ·fi_ fi˘⁄ı· ’ÎÏfl÷˘ÏÊ¿ ÷ıfiı ‹Y›_ fiÏË. fi˘⁄ı · ÁÏ‹Ï÷±ı 1974 ‹Î_ ±ı ’ÎÏfl÷˘ÏÊ¿ ±ıL◊fiÌ èÎ≥Âfiı ±ÎM›_, …ıfiÎ ‹ÎÀı ±‹¿ Ëÿı ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ÷ı ΩıÁıÏ·fi ⁄ı· ¶ÎflÎ ’ÌflÁΛı·Î ¤ÎHÎı ⁄ı Á Ì √›˘ Ë÷˘. ±·⁄kÎ, ÏÁBfi·˘fiÎ Ï’˛ L À±ÎµÀfi _ ÁΫ _ ±◊˝CÎÀfi ¿fl‰Î‹Î_ ÷ıfiÌ ’HÎ ÁÏø› ¤Ò Ï ‹¿Î Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ fi˘⁄ı · ÁÏ‹Ï÷±ı ΩıÁıÏ·fi ⁄ı·fiı ÁÏË›ÎflÎ ’ÎÏfl÷˘ÏÊ¿ ‹ÎÀı ’HÎ ›˘B› fi √HÎÌ ÷ı ’√· _ ¬√˘‚ÂÎjÎfiÌ ÷‰Îfl̬‹Î_ Ëo‹ıÂÎ_ ±›˘B› √HÎÎ÷_ flËı‰Îfi_ Ë÷_.á ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

19

123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890

vffLs:8[s8 czuff[Ljf+n df[jff0fvf[ Biffz[ uf]hzftfgfl uffnlgf]+ gfufz uff+wflgfufz aff+wif]+ ±ı¿Áfl¬Î …HÎÎ÷Î Áı@Àfl˘‰Î‚Î √Î_‘Ìfi√flfiÌ ¤√˘‚ ’Ëı·Ì fi…flı …ıÀ·Ì ±À’ÀÌ ·Î√ı ±ıÀ·Ì … ÷ı Áfl‚ »ı. ±Î fi√flfi_ Àεfi M·ÎÏfi_√ @›Îflı ±fiı ÂÌ flÌ÷ı ◊›_ ÷ıfiÌ ±ΩHÎÌ ¿◊Î ‰Î_«˘

±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_ ¿ı ⁄˘Q⁄ı Ïfl±˘√ı˝fiÎ≥{ıÂfi ±ı@À, 1960 Ëı fl«Î›ı·Î ±ÎÂflı 1,96,000 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ √…flÎ÷ flÎF›fi_ fi‰_ ’ÎÀfi√fl ±‹ÿΉÎÿfiÎ À˚‰Ìfi ÏÁÀÌ ÷flÌ¿ı ÁÎ⁄fl‹÷ÌfiÌ ’Ïç‹ı V◊’ΉÎfi_ ˢ‰ÎfiÌ ¤Ì÷flÌ ⁄Î÷‹ÌfiÎ ±Î‘Îflı Ï‹·‹ÎÏ·¿˘ ÁÏË÷fiÎ ‹Î·ı÷ÒΩfl˘ ±ı ÷flŒ …‹Ìfi˘ ¬flÌÿ‰Î ·ÎB›Î. ’ÎÀfi√fl ⁄_‘Λ I›Îflı …‹ÌfifiÎ ¤Î‰˘ ‰‘÷Î À>_¿Î √΂΋Î_ fiŒÎfi˘ ‹˘À˘ √΂˘ ‹‚Ì flËı ±ı‰Ì √HÎ÷flÌ ±ı Á˙±ı flÎ¬Ì Ë÷Ì. ’˛Ï÷„WÃ÷ µz˘√’Ï÷ ¿V÷fl¤Î≥ ·Î·¤Î≥±ı ’HÎ ¿ıÀ·Î¿ Á˘ÿÎ ’ÎÕuÎfiÎ ¬⁄fl Œı·Î›Î ’»Ì ¬flÌÿÎflÌ ±˘fl ‰‘Ì, ¿ı‹ ¿ı ÷ı±˘ ’ÎÀfi√fl ›˘…fiÎfiı ·√÷Î ¿ıÏ’À· ’˛˘…ı@À Á¿Û·fiÎ ‹ıQ⁄fl Ë÷Î ±fiı ’ÎÀfi√flfiÎ V◊‚fiÌ ⁄Î⁄÷ı ±‹ÿΉÎÿ ‹ÎÀı ÷ı‹fi˘ ±Î√˛Ë ΩHÎÌ÷˘ Ë÷˘. ¨«¿Î÷Î ¤Î‰˘ ÁÎ◊ı ¨«Î ‹ÎÏ…˝fifi˘ fiŒ˘ ÷Îfl‰Ì ·ı‰Î ‹Î√÷Î Á˙ fl˘¿ÎHοÎfl˘fiÌ ‘ÎflHÎÎ ±_÷ı Ωı ¿ı ¬˘ÀÌ ’Õ‰ÎfiÌ Ë÷Ì. ¿˘≥±ı @›Îflı› fi ‘Λ* ˢ› ±ı V◊‚ √…flÎ÷fiÎ fi‰Î ’ÎÀfi√flfiÎ ⁄Î_‘¿Î‹ ‹ÎÀı ’Á_ÿ ◊‰Îfi_ Ë÷_. ’Á_ÿ√Ìfi˘ Á‰Î· 1960 ’Ëı·Î_ @›Îflı› ΩB›˘ fi Ë÷˘. 10 ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ ‹Ò‚flÎ… Á˘·_¿Ì±ı ±HÎËÌ·‰ÎÕ ’ÎÀHÎfiı √…flÎ÷fi_ Á‰˝’˛◊‹ ’ÎÀfi√fl ⁄fiÎT›Î ’»Ì 1411 ‹Î_ ±Ë‹ÿÂÎËı ¿HÎν‰÷Ìfiı ’˘÷ÎfiÌ ÁS÷fi÷fiÎ ’ÎÀfi√fl ±Ë‹ÿÎ⁄Îÿ‹Î_ (±‹ÿΉÎÿ‹Î_) Œıfl‰Ì fiÎA›_. Ï⁄˛ÏÀ flÎ… ÿflQ›Îfi ±fiı¿ fl…‰ÎÕÎ_‹Î_ ‰Ëı«Î›ı·_ √…flÎ÷ ’ÎÀfi√fl ‰√flfi_ flèÎ_. 1947 ‹Î_ V‰÷_hÎ÷Î 20 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

’»Ì hÎHÎ ‰Ê˝ ±ı … „V◊Ï÷‹Î_ ‰ÌI›Î_. ¤Îfl÷ 1950 ‹Î_ ’˛ΩÁkÎο ⁄L›_ I›Îflı ⁄_‘ÎflHÎ ‹…⁄ √…flÎ÷fiı hÎHÎ flÎ…¿Ì› ÏËVÁ΋Î_ ‰Ëı Ó « Ì ÿı ‰ ΋Î_ ±ÎT› _ . ’ÎÏ¿V÷Îfi ΩıÕı ÁflËÿ ‘flΉ÷Î ¿E»fi_ ·U¿flÌ ‹Ëk‰ Ωı÷Î_ ±ı ’˛ÿıÂfiı ¿ıLƒ Áfl¿Îflı ’˘÷ÎfiÎ ‰Ë̉À fiÌ«ı ·Ì‘˘. ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 208 fiÎfiÎ_-‹˘ÀÎ_ ¤÷’Ò‰˝ ÿıÂÌ fl…‰ÎÕÎ_fiΠωϷfiÌ¿flHÎ ¶ÎflÎ ⁄fiı·Î Á˙flÎWÀˇfi˘ …\ÿ˘ «˘¿˘ fl«Î›˘ ±fiı flÎ…¿˘Àfiı ÷ıfi_ ’ÎÀfi√fl ΩËıfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. (Á˙flÎWÀˇfiÎ ‹A›‹_hÎÌ fi̋Λı·Î µE»fl_√flΛ œı⁄flfiÎ ¿Ëı‰Î ’˛‹ÎHÎı Áfl¿ÎflÌ ¿Î›Î˝ · ›˘ ¬˘·‰Î ‹ÎÀı flÎ…¿˘À‹Î_ ’Òfl÷Î_ ‹¿Îfi˘ fi Ë÷Î_ ±fiı …ı Ë÷Î_ ÷ı‹Î_ ⁄ıÁ‰Î ‹ÎÀı ¬flÂ̱˘ … fi Ë÷Ì.) ω¤Î…fi‹Î_ hÎÌΩı ÏËVÁ˘ Á_›@÷ flÌ÷ı µkÎfl, ‹K› ÷◊Î ÿÏZÎHÎ √…flÎ÷fi˘ Ë÷˘. ±Î ÷‹Î‹ ’˛ÿı ‹_⁄≥ ’˛ÎL÷fi˘ ¤Î√ ⁄L›˘. 1908 ◊Ì ¿fiˆ›Î·Î· ‹fiÂÌ ±fiı flHÎÏ…÷fl΋ ‹Ëı÷Î …ı‰Î ω«Îfl¿˘ ¿E», Á˙flÎWÀˇ ÷◊Î √…flÎ÷fiÎ Á_√ÃfifiÌ ’Ïfl¿S’fiÎ ¿flÌ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ‹ËÎ√…flÎ÷ …ı‰˘ ÂOÿ’˛›˘√ ›˘∞ flèÎÎ Ë÷Î. ±Î ’˛¿Îflfi_ Á_√Ãfi fl«Ì ÷ıfiı ±·√ flÎF›fi_

V‰w’ ±Î’‰Î‹Î_ ÏÿSËÌfiÌ ¿˘Ó√˛ıÁÌ fiıËv Áfl¿Îflfiı …flΛ flÁ fi Ë÷˘. ωE»ıÏÿ÷ ¿ËÌ Â¿Î› ±ı‰Î ‹ËÎ√…flÎ÷fiÎ hÎHÎ À<¿Õ΋Î_ flËı÷Î √…flÎ÷̱˘ ‰‚Ì ’˘÷’˘÷ÎfiΠωV÷Îfl‹Î_ Á_÷WÀ Ë÷Î, ¿ı‹ ¿ı fi¿ÂÎ ’fl ±_¿Î›ı·Î ’˛Î„L÷› ÁÌ‹ÎÕÎ ’˛ÎÿıÏ¿ ¤ÒÏ‹ ’fl ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı @›Î_› ±‰fl˘‘¿ ⁄fi÷Î fi Ë÷Î. ‹_⁄≥‹Î_ 1956 ÿflQ›Îfi √…flÎ÷̱˘ Á΋ı fl‹¬ÎH΢ ŒÎÀÌ fiÌ¿Y›Î_ ±fiı √ … flÎ÷‹Î_ ÷ı ‹ fiÎ ’√·ı ‹ËÎ√…flÎ÷fi_ ±Î_ÿ˘·fi Âw ◊›Î ’»Ì ¤Îˆ√˘Ï·¿ fi¿Â˘ ⁄ÿ·‰Îfi˘ ‰¬÷ ±ÎT›˘. «Îflı¿ ‰Ê˝ ⁄Îÿ ‹ı 1, 1960 fiÎ fl˘… hÎHÎı› CÎÀ¿˘fiÎ Á‹L‰› ‰Õı √…flÎ÷ flÎF› ±„V÷I‰‹Î_ ±ÎT›_. flÎF›fiÎ ’ÎÀfi√flfiı ·√÷Î ±Î›˘…fifi˘ Á‰Î· ’HÎ I›Îflı ««Î˝fiÎ ¿ıLƒ‹Î_ ±ÎT›˘. µ‹ıÿ‰ÎflÌ ¿flÌ Â¿ı ÷ı‰Î_ ‹A› ÂËıfl˘ ±Îfl_¤‹Î_ ÷˘ ‰Õ˘ÿflÎ ÷◊Î ±‹ÿΉÎÿ Ë÷Î_. ‹_⁄≥-ÏÿSËÌ flıS‰ı·Î≥fi ’fl ±Î‰ı·Î ‰Õ˘ÿflÎfi_ ¤˙√˘Ï·¿ V◊Îfi ±I›_÷ ‹˘¿Îfi_ Ë÷_. µ’flÎ_÷ ‰Õ˘ÿflÎfiÌ Âά ’HÎ ÁÎ_V¿ÚÏ÷¿ fi√flÌ ÷flÌ¿ıfiÌ Ë÷Ì. fiı√ıÏÀ‰ ’ÎÁÎ_ ˢ› ÷˘ ±ı ¿ı ‹_⁄≥ flÎF›fiÌ ‹ËÎflÎWÀˇ÷flŒÌ fiÌÏ÷fiı ¿ÎflHÎı ‰Õ˘ÿflÎfiı ’Òfl÷Ì ‹ÎhÎ΋Î_ ‰Ì…‚Ìfi˘ ’fl‰Ã˘ ‹‚÷˘ fi Ë÷˘, ±ıÀ·ı ’ÎÀfi√fl ÷flÌ¿ı Œı·Î‰˘ ’ÎQ›Î ⁄Îÿ ‰‘ÎflÎfi˘ …wflÌ ‰Ì…ÁM·Î› ÷˘ ÁËı…ı ‹‚Ì Â¿ı fiÏË. ÂËıflfiÌ ‰V÷Ì (4,00,000) ’HÎ …flÎ √Ì« Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_, ’ÎÀfi√fl ⁄fi‰Î ‹ÎÀı ‰Õ˘ÿflÎfiı ¿ÿΫ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı fi΋_…^fl ¿flΛ_ ¿ı √…flÎ÷ flÎF›fi˘ …L‹ ‹_⁄≥‹Î_ √…flÎ÷Ì Ï‰w© ‹flÎÃÌ ’˛ΩfiÎ_ ËS·Õ˘fiÎ ’√·ı ◊›˘ Ë÷˘ ±fiı ‰Õ˘ÿflÎfiÎ ÀˇıÕ ‹Î¿Û …ı‰Î √Λ¿‰ÎÕ ‹flÎÃÌ Ë÷Î.

V◊‚fiÌ ’Á_ÿ√Ì ◊›Î ’»Ì›ı √Î_‘Ìfi√flfi_ Àεfi M·ÎÏfi_√ ËÎ◊ ‘flÌ Â¿Î›_ fiÏË. ÷ı· ±fiı ‰Î›’_«fiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘ I›Î_ ¤Ò √ ¤˝ ‹ Î_ ¬Ïfi… ÷ı·fiÎ ¤_ÕÎfl˘ »ı ¿ı ¿ı‹ ±ı ΩHΉΠ‹ÎÀı Á‰ı˝ZÎHÎ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î ±fiı ÷ı ¿Î‹¿Î… fl√Ï›Π‰ı√ı «Î·÷_ Ë÷_. ’ıÀˇ˘Ï·›‹ fi ˢ‰Îfi_ ÁÏÀÛÏŒ¿ıÀ ‹Y›Î ’»Ì … ’ÎÀfi√flfi_ ⁄Î_‘¿Î‹ Âw ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ Ë÷_. …\·Î≥, 1964 ’Ëı·Î_ ±ı ÁÏÀÛÏŒ¿ıÀ √…flÎ÷ Áfl¿ÎflfiÎ ËÎ◊‹Î_ ±ÎT›_ fiÏË. √˛Ìfi ÏÁBfi· ‹Y›Î ’»Ì ÁÒÏ«÷ ’ÎÀfi√flfiı ’Ëı·Î_ ‹Ëk‰ ±fiÁÎflfi˘ ‹˘¤˘ ’˛ÎM÷ ◊Λ ±ı ‹ÎÀı Áfl¿Îflı √Î_‘Ìfi√fl Œfl÷ı ±ı … fi΋fi˘ ¬ÎÁ Ï…S·˘ ±Î_¿‰Îfi_ fiyÌ ¿›*. ÏfiHν› ¿ÿΫ flÎ…‘ÎfiÌ ‰Î˜ÏÂ_BÀfifiÌ ±ÎÁ’ÎÁ ‰Î˜ Ï Â_ B Àfi- DC (ÏÕVÀˇ Ì @À ±Î˜ Œ

Áı@Àfl fi_. 10 ¬Î÷ı ±Î‰ı·_ √…flÎ÷ ω‘ÎfiÁ¤Îfi_ ¤T› ‹¿Îfi

±‹ÿΉÎÿ ⁄ÌΩ ¿ÎflHÎÁfl flÿ⁄Î÷· Û*. ¿V÷fl¤Î≥ ·Î·¤Î≥fi˘ ±fiı ΩHÎÌ÷Î ±ÎÏ¿ÛÀı@À ⁄η¿ÚWHÎ ÿ˘ÂÌfi˘ ’W¿‚ ±Î√˛Ë ˢ‰Î »÷Î_ ±fi˘¬Î V◊Î’I›fiÎ ±SÀˇÎ ‹Î˜Õfi˝ «_ÿÌ√œfiÌ ÷◊Î ¤‰fiırflfiÌ ÷˘·ı ±Î‰Ì ¿÷_ √…flÎ÷fi_ ±Î‘Ïfi¿ ’ÎÀfi√fl Ï‹·˘fiÎ_ ¤Ò_√‚Î_‰Î‚Î ±‹ÿΉÎÿfiÎ Á΄LfiK›‹Î_ ¢¤ı ÷ı‹ fi Ë÷_. ÕΘ. ∞‰flÎ… ‹Ëı÷αı ±ıÀ·ı … flÎF› V◊’ΛÎfiÎ Á‰Î ‹ÏËfiÎ ’Ëı·Î_ ‹Î«˝ 19, 1960 fiÎ fl˘… √Î_‘Ìfi√fl fi΋fi_ ’ÎÀfi√fl ±‹ÿΉÎÿfiÌ ’E«ÌÁı¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl µkÎflı ⁄Î_‘‰ÎfiÌ ΩËıflÎ÷ ¿flÌ fiάÌ. ’Á_ÿ ¿flΛı·_ V◊‚ ‹ËıÁÎHÎÎ Ï…S·ÎfiÎ ¿·˘· ÷η¿Î‹Î_ Ë÷_. ¤ÒÏ‹fi_ ·ı‰· I›Î_ ±‹ÿΉÎÿ ¿fl÷Î_ 21 ‹ÌÀfl ‰‘Îflı ¨«_, ‹ÎÀı ‰flÁÎÿÌ ’ÎHÎÌfi˘ ¤flΉ˘ ◊‰ÎfiÌ ‰¿Ì fi Ë÷Ì. flıS‰ı·Î≥fi ±ÎÁ’ÎÁ‹Î_ @›Î_› fiÏË, ’HÎ ±‹ÿΉÎÿ-±Î⁄fi˘ ‘˘flÌ‹Î√˝ ±ı V◊‚◊Ì ’Î_« Ï¿·˘‹ÌÀfl ’Ïç‹ı ±fiı ‹_⁄≥-ÏÿSËÌfi˘ fiıÂfi· ËÎ≥-‰ı fi_. 8 ’Î_« Ï¿·˘‹ÌÀfl ’Ò‰ı˝ ’ÁÎfl ◊÷˘ Ë÷˘. ÕΘ. ∞‰flÎ… ‹Ëı÷ÎfiÌ Á·ÎË ‹…⁄ √…flÎ÷fiÎ flÎF›’ηı ±ı … ‰Êı˝ ‰ÀË¿‹ ⁄ËÎfl ’ÎÕÌ ÁÒÏ«÷ ’ÎÀfi√flfi_ 5,500 Ëı@Àfl (55 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl) ZÎıhÎŒ‚fi_ V◊‚ ÷ı‹Î_ V’WÀ ¿›*. ±Î‹Î_◊Ì 4,300 Ëı@Àfl ωV÷Îfl ’Ïç‹ ÷flŒ ±fiı 800 Ëı@Àfl ωV÷Îfl ’Ò‰˝ ÷flŒ Ë÷˘. ⁄οÌfi_ 400 Ëı@Àfl ZÎıhÎŒ‚ ÁÎ⁄fl‹÷Ì fiÿ̱ı fl˘@›_ Ë÷_.

¿Î˜·„Q⁄›Î) fi΋fi˘ Ï…S·˘ fl«fiÎfl ±‹ıÏfl¿Îfi˘ ÿά·˘ fi…fl Á΋ı flάÌfiı ·ı‰Î›˘ Ë÷˘. ÏÕÁıQ⁄fl, 1964 ‹Î_ √…flÎ÷ Áfl¿Îflı fi˘ÏÀÏŒ¿ıÂfi ⁄ËÎfl ’ÎÕÌ fi‰Î √Î_‘Ìfi√fl Ï…S·Î ‹ÎÀı ±‹ÿΉÎÿ Ï…S·Îfi˘ ÷◊Î ‹ËıÁÎHÎÎ Ï…S·Îfi˘ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 58,000 Ëı@Àfl ±ıÀ·ı ¿ı 583 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl ’˛ÿı ÀˇÎLÁŒfl ¿›˘˝ …ı‹Î_ ¿<· 79 √΋ÕÎ_fi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ Ë÷˘. (…\±˘ fi¿Â˘, 20‹_ ’Îfi_.) µz˘√˘ ÷˘ ÃÌ¿, ⁄ıL¿fiÌ ±ı¿Îÿ ⁄˛ÎL« ’HÎ ±ı ’˛ÿı‹Î_ @›Î_› fi Ë÷Ì. ±Î ÷flŒ ÁÒÏ«÷ ’ÎÀfi√flfi_ Àεfi M·ÎÏfi_√ ±fiı ÀεfifiÎ_ ÁıÓ¿Õ˘Ó ‹¿Îfi˘fi_ ±ÎÏ¿ÛÀı@«fl· M·ÎÏfi_√ ¿˘fiı Á˘Ó’‰_ ÷ı ’˛ffi Áfl¿Îflfiı @›Îflfi˘ ‹Ò_{‰Ì flè΢ ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

21

ŒÌfi_ «Ò¿‰b_ ¿flÌ Â¿ı ÷ı‹ Ë÷Ì, F›Îflı ¿ÎËfi ±‹ıÏfl¿fi ÕΘ·fl‹Î_ fl¿‹ Ë÷˘. ÂËı fl Ì V◊Î’I›fiÎ_ ‹ı‚‰‰Îfi˘ ±Î√˛ËÌ Ë÷˘. ‹ÏËfiα˘ Á‘Ì ‹ÕÎ√Î_Ãfi˘ »ıÕ˘ fi ±ÎT›˘ ⁄ıfi‹Òfi √HÎÎ÷Î_ ⁄ı fi‹ÒfiÎ I›Îflı ¿V÷fl¤Î≥ ’˘÷ı ¿ÎËfifiı «Îfl ‰Ê˝fiÌ ‹ÿ÷Ì Áı‰ÎfiÎ ‰‚÷fl ÷ıfiÎ K›Îfi ’fl Ë÷Î_, …ı‹fiÌ ÷flÌ¿ı 1,00,000 ÕΘ·fl ±Î’‰Î ÷ˆ›Îfl ◊›Î, ’fl_÷ ÷ı ±Î˜Œflfi˘ ÁÎ◊ı …÷ı ÿËÎÕı √Î_‘Ìfi√flfiı ÷ı‹fiı ÁÎfi¿>‚ ¿ı Á‹›Áfl ’˛Ï÷¤Î‰ fi ‹Y›˘. ±Î ÷flŒ √…flÎ÷ Áfl¬Î‰Î› I›Îflı √…flÎ÷fi_ Áfl¿Îflı ·≥Á ¿ÎËfifiÎ Ë¿ÎflÎI‹¿ ¿ı fi¿ÎflÎI‹¿ …‰Î⁄fiÌ ‰‘ flÎË ’ÎÀfi√fl ÏŒy_ fi ÿı¬Î‰_ Ωı›Î ωfiÎ ΩL›±ÎflÌ, 1965 ‹Î_ √Î_‘Ìfi√flfiÎ ‹A› Àεfi M·Îfifl ÷◊Î Ωı≥±ı. ±ı¿ fi‹Òfi˘ ±˘ÏflVÁ΋Î_ Ë÷˘. ±ÎÏ¿ÛÀı@À ÷flÌ¿ı Ëfl√˘Ï‰_ÿ ¿ÎÏ·ÿÎÁ ‹ı‰ÎÕÎ fi΋fiÎ √…flÎ÷ÌfiÌ Ïfi‹c_¿ ¿flÌ fi‰Ìfi÷ΤflÌ ‹Î˜Õfi˝ ˆ·Ì ‹…⁄ V‰÷_hÎ fiάÌ--±fiı ÷ı ’HÎ ‹ÎÏÁ¿ Œ@÷ wÏ’›Î 3,000 fiÎ ’√Îflı ! ¤Îfl÷‹Î_ ⁄_‘Λı·_ Á‰˝’˛◊‹ ’ÎÀfi√fl ΩL›±ÎflÌ 23, 1921fiÎ fl˘… ±ı flÎF›fi_ ¤‰fiırfl Ë÷_ …ıfiÎ ⁄Î_‘¿Î‹ ‹ËıÁÎHÎÎ Ï…S·ÎfiÎ ¬˘⁄Î …ı‰ÕÎ √΋ı ‹ÎÀı ±Î˜À˘ ¿˘Ïfi@Á ⁄…˝fl fi΋fiÎ Á◊Îfl ¿<À
ˆ·Ì ’fl ˢ‰Îfi_ ÷ı ±ÿ˚¤÷ ’˛‹ÎHÎ Ë÷_. flÎ…‹Ëı· ¿fl÷Î_ flÎ…‘ÎfiÌfiÎ ÷¿ÎÿÎ ÁËı…ı ⁄Ë …\ÿÎ Ë÷Î. Áω‘ÎfiÎ ±fiı Áÿ_ fl÷ÎfiÎ ‘˘flHÎı «_ÿÌ√œfiÌ ±fiı ¤‰fiırflfiÌ ÷·fiαı ÁËı… ’HÎ ±˘»Ì √HΉkÎÎfi_ fi ˢ› ±ı‰Î ’ÎÀfi√flfi_ ±Î›˘…fi ¿fl‰Î‹Î_ ‹ı‰ÎÕαı ’˘÷ÎfiÎ ‹ÿÿfiÌ ’Ì. ±ı‹. ±ÎMÀıfiÎ ÁË›˘√‹Î_ ÿflı¿ ‰Î÷ı ±I›_÷ {Ìb_ ¿Î_I›_. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı 45 ‹ÌÀfl ’ˢ‚Î flV÷Î ±fiı ’ÏflÁÌ‹ÎfiÎ 65 ‹ÌÀfl ’ˢ‚Î flV÷Î ’HÎ ±ı¿oÿflı ·_⁄«˘flÁ fi√flωV÷ÎflfiÌ Á‹Î_÷fl ±Î_¿‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÷ı‹HÎı 300 ‰Î›T›-±„Bfi ÷◊Î 600 ≥ÂÎfi-fiˆ∑I› ÏÿÂÎ ÷flŒ flÎA›Î …ı◊Ì ⁄’˘flfiÎ Á‹›ı ÷ı‹fiÎ ’fl Ëo¿Îfl÷Î ‹˘Àfl«Î·¿˘ Á΋ΠÁÒ›˝ ‰Õı ±_Ω› fiÏË. ‰‘ «Ì‰À¤› * M·ÎÏfi_√ Áfl¿ÎflÌ ÷ı‹… flËıHÎÎ_¿ ‹¿Îfi˘fiÎ Á_¿<·˘ ±_√ıfi_ Ë÷_. √Î_‘Ìfi√fl ‹ÎÀı ŒÎ‚‰Î›ı·Î ÷‹Î‹ 55 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl ωV÷Îflfiı ΩHÎı V‰÷_hÎ ±fiı V‰Î‰·_⁄Ì Ï‹Ïfi fi√fl˘‹Î_ ‰ËıÓ«Ì ÿı‰Îfi˘ ˢ› ÷ı‹ «_ÿÌ√œfiÌ flÎËı Áı@Àfl˘ ’ÎՉ΋Î_ ±ÎT›Î. ±fiø‹ı ¿, ¬, √, CÎ ‰√ı fl ı ¿Ëı ‰ Î÷Î ‹ A › flV÷Î µkÎfl-ÿÏZÎHÎ ·_⁄Î÷Î Ë÷Î, F›Îflı ’Ò‰-˝ ’Ïç‹fiÎ fi_. 1 ◊Ì 7 fiÎ flV÷Î ±ı ÿflı¿ ÁÎ◊ı ¿ÎÀ¿˘HÎ fl«ı , ±ı À ·ı Á‹√˛ √Î_‘Ìfi√fl 1 Ï¿·˘‹ÌÀfl É 0.75 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ 30 ·_⁄«˘flÁ Áı@Àfl˘‹Î_ ‰ËıÓ«Î÷_ Ë÷_. «_ÿÌ√œ‹Î_ ±Î‰Î ÿflı¿ Áı@Àflfi_ ZÎıhÎŒ‚ 250 ±ı¿fl, ÷˘ √Î_‘Ìfi√fl‹Î_ 185 ±ı¿fl Ë÷_. ÿflı¿ Áı@Àflfiı ’˘÷Îfi_ ±·Î›ÿ_ Â˘Ï’_√ ÁıLÀfl, V¿>·, ‹ıÏÕ¿· „@·Ïfi¿, Á¤ÎB≤Ë ‰√ıflı ˢ› ±ı‰Ì √HÎ÷flÌ ÁÎ◊ıfi_ M·ÎÏfi_√ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿flΛ_ ¿ı ‹˘ÀÎ ÁÎ◊flÎfiÎ fi√fl‹Î_ ·˘¿˘±ı ’˘÷ÎfiÌ ÿˆÏfi¿ …wÏfl›Î÷˘ ±fiı ∞‰fiÏfi‰Î˝Ë ‹ÎÀı fl˘…ıfl˘… ·Î_⁄_ ±_÷fl ¿Î’‰Îfi_ ◊Λ fiÏË. √Î_‘Ìfi√flfiÎ ±ı¿Îÿ ωV÷Îfl‹Î_ Á΋ÀÎ ±fiı¿ ·˘¿˘fiÌ ¤ÌÕ ’HÎ Ω‹ı fiÏË. ±ÎÏ¿ÛÀı@À ‹ı‰ÎÕÎfi˘ ±_ÿÎ… ÿflı¿ Áı@Àfl‹Î_ ±ı‰flı… 7,000 …HÎÎfiı ±ıÀ·ı ¿ı ’˛I›ı¿ ±ı¿flı Œ@÷ 40 …HÎÎfiı ‰ÁΉ‰Îfi˘ Ë÷˘. ’˛◊‹ ÷⁄yÎfi_ ⁄Î_‘¿Î‹ «ÎS›_ ±ı ÿflQ›Îfi ±◊ν÷˚ ‹ı, 1960 ◊Ì ‹ı, 1970 Á‘Ì ±‹ÿΉÎÿ √…flÎ÷fi_ ’ÎÀfi√fl flèÎ_. µS·ı¬fiÌ› »ı ¿ı Áfl¿ÎflÌ ¿‹˝«Îfḻ˘ ‹ÎÀıfiÎ ±fiı ‹Î‚¬Î¿Ì› Áω‘ÎfiÎ ⁄‘Î ±Î‰ÎÁ˘ ⁄_‘ΛΠ’»Ì wÎ.29 ¿fl˘ÕfiÎ ±_ÿÎÏ…÷ ¬«˝ Á΋ı Œ@÷ wÎ.24 ¿fl˘Õ ¬«Î˝›Î Ë÷Î. ±Î‹Î_ wÎ.2 ¿fl˘Õ …‹ÌfifiÎ Á_’Îÿfi ‹ÎÀı, wÎ.11 ¿fl˘Õ ·√¤√ 6,000 flËıHÎÎ_¿ @‰ÎÀ˚Á˝ ‹ÎÀı, wÎ.3 ¿fl˘Õ ÁΉ˝…Ïfi¿ ‹¿Îfi˘fiÎ ⁄Î_‘¿Î‹ ‹ÎÀı, wÎ.7 ¿fl˘Õ

√Î_‘Ìfi√fl-±‹ÿΉÎÿ ±ı@Á’˛ıÁ-‰ı, ‰Î˜Àfl ÁM·Î› M·ÎLÀ, Õˇı≥fiı…, VÀˇÌÀ ·Î≥À ‰√ıflı ‹ÎÀı ÷◊Î wÎ.1 ¿fl˘Õ ’fl«ÒflHÎ ‹◊΂ΠfiÌ«ı ¬«Î˝›Î Ë÷Î. …^ fi , 1970‹Î_ ÁÏ«‰Î·› √Î_‘Ìfi√fl ¬Î÷ı ÀˇÎLÁŒfl ◊›_ ±ı ’»Ì ⁄Ì∞ Áfl¿ÎflÌ ≥‹Îfl÷˘ «HÎΛΠ⁄Îÿ 17,700 «˘flÁ ‹ÌÀflfiÌ

√Î_‘Ìfi√flfi˘ ‹ı‰ÎÕαı ÷ˆ›Îfl ¿flı·˘ M·Îfi

ω‘ÎfiÁ¤ÎfiÎ µÿ˚CÎÎÀfifi˘ ‰Îfl˘ ÷˘ »ı¿ 1982‹Î_ ±ÎT›˘. ω‘ÎfiÁ¤Î ÁÏË÷fiÎ …ı Áfl¿ÎflÌ ‹¿Îfi˘ Àεfi M·ÎÏfi_√fiÎ ⁄ÌΩ ÷⁄y΋Î_ ⁄_‘ΛÎ_ ÷ı ‹ fi˘ ¿< · ¬«˝ wÎ.17 ¿fl˘ÕfiÌ ±_ÿÎÏ…÷ fl¿‹ ¿fl÷Î_ ÁËı… ‰‘Îflı ±ÎT›˘. ±Î‹ »÷Î_ √…flÎ÷fiÎ fi‰Î ’ÎÀfi√flfi_ ¿<· ⁄…ıÀ Á˘ ¿fl˘Õ◊Ì ¬ÎÁ ‰K›_ fiÏË. ±Î ¤Î‰ı ±Î…¿Î· ÷˘ ‹˘ÀÎ ÂËı fl fiÎ ’˛ Î ≥‹ ωV÷Îfl‹Î_ ±ı ¿ Îÿ ‹„SÀM·ı@Á ’HÎ ⁄Î_‘Ì Â¿Î› fiÏË. ÷Î…ı÷flfiÌ «Ò_ÀHÎ̱ı ⁄÷ÎT›_ ÷ı‹ ÁV÷Î ¤Î‰‹Î_ ⁄fiı·_ √Î_‘Ìfi√fl Ωı ¿ı ÁkÎÎfi_ ⁄Ë ‹˘ÓCÎıv «_⁄¿Ì› ¿ıLƒ ⁄fiÌ flËı‰Îfi_ Ë÷_.á ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

23

vff vf+sgff[ bff;f ,f[bf

s[jfl k[ effztfgff df]sfaf,f[ rflgfgfl ,fxszl tffsftf M ωV÷Îfl‰ÎÿÌ Ï‰«ÎflÁflHÎÌ ‘flΉ÷Ì «ÌfiÌ Áfl¿Îfl »ıS·Î ¿ıÀ·Î¿ ‰¬÷◊Ì ’˘÷ÎfiÎ ÿıÂfi˘ ¤˙√˘Ï·¿ ÁÎ◊fl˘ Œı·Î‰‰ÎfiÌ ’ıfl‰Ì‹Î_ »ı. ±Î ‹ÎÀı ·U¿flfiÌ hÎHÎı› ’Î_¬˘fiı ±I›_÷ ⁄‚¿Ì ¿fl‰ÎfiÌ Ïø›Î ÷ıHÎı ±ÎÿflÌ »ı. «ÌfiÌ Õˇı√fi ¤Îfl÷fiı ÂÌ flÌ÷ı ¤Îflı ’ÕÌ Â¿ı ÷ıfi_ ωf·ıÊHÎÎI‹¿ ⁄›Îfi ‰Î_«˘

Âw±Î÷‹Î_ ⁄ı ±ı‰Î Á‹Î«Îfl˘ ±_√ı ‰Î÷ ¿ı …ı flÎWÀˇÌ› ÁflZÎÎfiı ·√÷Πˢ‰Î »÷Î_ ¿ıLƒ Áfl¿Îflı ÷ı‹fiı ’˛ΩfiÎ K›Îfi ’fl ·Î‰‰Îfi_ …wflÌ ‹ÎL›_ fi◊Ì--±fiı ¿ÿΫ ¬ÿ ÷ıHÎı ’HÎ √_¤Ìfl÷Î’Ò‰˝¿ K›Îfi ’fl ·Ì‘Î fi◊Ì. ⁄Lfiı Á‹Î«Îfl˘ Ë¿Ì¿÷ı Áfl¿ÎflÌ fiÏË, ’HÎ ·U¿flÌ ÁÒh΢ ¶ÎflÎ ⁄ËÎfl ±ÎT›Î »ı. ’Ëı·Ì L›Ò{ ±Î≥Àı‹ — ≥LÕ˘-Ï÷⁄ıÀfi ⁄˘ÕÛfl ’Ï·Á ¿Ëı‰Î÷Î ±‘˝·U¿flÌ ÁflËÿÌ ÿ‚˘fiÎ ÏÕflı@Àfl …fifl· ‰Ì. ¿ı. ΩıÊÌfiÎ Ïfl’˘ÀÛ ‹…⁄ ±Î˜@À˘⁄fl 23, 2007 fiÎ fl˘… ’ÒflÎ ◊÷Î ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ·tά, ÏˋΫ· ’˛ÿıÂ, µkÎflÎ_«· ±fiı ¬ÎÁ ÷˘ ±vHÎΫ· ’˛ÿı ¬Î÷ı «ÌfiÌ Áˆ Ï fi¿˘ 141 ‰¬÷ Á̋Τ_√ ¿flÌfiı ¤Îfl÷‹Î_ CÎÒÁÌ ±ÎT›Î. Áflı fl Πÿfl ⁄ÎÁà ¿·Î¿ı ÷ı‹HÎı @›Î_¿ fiı @›Î_¿ ’ı  ¿ÿ‹Ì ¿flÌ ±fiı ‹ fi ÁŒÌfiÎ …ı flΘ Œ ÁÎ◊ı ’˛‰ıU›Î ±ı‰˘ … “‹fl∞ ±’fiÌ”fi˘ w±Î⁄ ‹Îfl÷Î ’λΠ√›Î. ≥LÕ˘-Ï÷⁄ıÀfi ⁄˘ÕÛfl ’Ï·ÁfiÎ …‰Îfi˘±ı Œ@÷ ’˛ıZο ⁄fiÌ flËı‰_ ’Õu_, ¿ı‹ ¿ı ’ıÀˇ˘Ï·_√ ‹ÎÀı ÷ı‹fiı Á˘Ó’Λı·Ì ¤Îfl÷-«Ìfi ÁflËÿ 3,380 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì Ë˘‰Î »÷Î_ ÷ı‹fi_ ¿<· Á_A›Î⁄‚ 31,000 ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì. µ’flÎ_÷ 63Ñ ÁflËÿÌ ’|˘ 24 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

÷˘ fiıËvfiÎ ±flÁΉ΂Π«ÌfiÌ ±Îø‹HÎfiÎ 45 ‰Ê˝ ’»Ì Ë∞ ±ı’˛˘« fl˘Õ ‰√flfi˘ »ı, ±ıÀ·ı ÁflËÿ ·√Ì ’ˢӫ‰_ Â@› fi◊Ì. ÿÒfl◊Ì … «ÌfifiÎ ÁˆÏfi¿˘fi_ ¤Îfl÷¤ÒÏ‹ ’flfi_ ±Ï÷ø‹HÎ ·Î«ÎflÌ’Ò‰˝¿ Ωı‰Îfi_ flËı »ı. ⁄Ì∞ L›Ò{ ±Î≥Àı‹ — ÁıfiÎ’Ï÷ …fifl· ÿÌ’¿ ¿’Òflı ÏÕÁıQ⁄fl 13, 2007 fiÎ fl˘… ¿⁄ÒS›Î ‹…⁄ ¤Îfl÷Ì› ¬U¿Ìÿ‚ı ‰‘ 6,000 ÁÂjÎ …‰Îfi˘fiı ¤÷Îfi ±fiı ÏÁ„y‹ ‰E«ıfiÎ «Q⁄Ì ‰ı·Ì ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î ÁÌ‹ÎÕı ÀˇÎLÁŒfl ¿›Î˝, ¿ÎflHÎ ¿ı «Ìfi I›Î_ ‰‘ ⁄ÀÎÏ·›fi˘ ¬Õ¿Ì ’˘÷ÎfiÌ ·U¿flÌ ÏË·«Î· ‰‘ÎflÌ flèÎ_ »ı. «Q⁄Ì ‰ı·Ì 20 ◊Ì 40 Ï¿·˘‹ÌÀfl ’ˢ‚Ì ¬ÌHÎ »ı, …ıfiÌ ÿÏZÎHÎı ¤Îfl÷fi˘ ÁÎ_¿Õ˘ ’˛ÿı chicken’s neck /‹flCÎÌfiÌ Õ˘¿ ¿Ëı‰Î› »ı. (…\±˘, Á΋ıfiÎ ’Îfiı fi¿Â˘.) ±Î Õ˘¿fiı Ωı «Ìfifi _ ±Îø‹¿ ÁˆL› ‹flÕÌ fiάı ÷˘ Á‹√˛ ’Ò‰˝ ¤Îfl÷ ⁄οÌfiÎ ÿıÂ◊Ì »^À<_ ’ÕÌ Ω› ±fiı I›Î_ «ÌfifiÎ ’˛Ï÷¿Îfl ‹ÎÀı ’HÎ ¤Îfl÷fi_ ¬U¿Ìÿ‚ ’Ë˘Ó«Ì Â¿ı fiÏË. «ÌfiÌ ÁˆÏfi¿˘ «Q⁄Ì ‰ı·Ì ’ÎÁıfiÎ ¤÷Îfi‹Î_ CÎÒV›Î »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ⁄˘ÕÌ ⁄˛ÎõHÎÌ …ı‰Î ±ı ÿı ‹ÎflŒ÷ ’HÎ Ï«¿LÁ fiı¿ ÷flŒ ±Î√‚ ‰‘Ì Â¿Î› ÷ı‹ »ı. ±Î ÁflËÿÌ ⁄fiΉ˘fiı «ÌfifiÎ V‰¤Î‰√÷ ¿ı Á΋ÎL› ±À¿«Î‚Î

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

÷flÌ¿ı ±‰√HÎÌ Â¿Î› ÷ı‹ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ÿflı¿ ’√·_ ÷ı ’˘÷ÎfiÌ ⁄ÿ‹flÎÿfiı ‰Ëı·Ì‹˘ÕÌ ⁄fl ·Î‰‰Î ‹ÎÀı ⁄Ë ±Î›˘…fi’Ò‰˝¿ ¿flÌ flèÎ_ »ı. 1962 ‹Î_ …Q‹-¿ÎU‹ÌflfiÎ ·tά‹Î_ ±¿ÁÎ≥ «Ìfifi˘ 38,500 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl ’˛ÿı ±Î_«@›Î ’»Ì (±fiı ‰‘‹Î_ ’ÎÏ¿V÷Îfi ¶ÎflÎ ÷ıfiÎ ¿⁄Ω ËıÂfi˘ 5,180 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·˘ ±Î’H΢ ¿ÎU‹Ìfl ’˛ÿı ¤ıÀ ‹ı‚T›Î ’»Ì) «Ìfifiı Ë∞ ‘fl’÷ fi◊Ì. ‰‘ ·Î¬ı ¿ «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ’˛ÿıÂfiı ÷˘ ¿˘Ï‚›˘ ⁄fiΉ‰Î ÷I’fl »ı. µkÎfl ÁflËÿı ÷ıHÎı ’Ïç‹Ì, ‹K› ±fiı ’Ò‰a› ±ı‹ hÎHÎı› Áı@Àfl‹Î_ ¤Îfl÷¤ÒÏ‹ ’fl ’˘÷Îfi˘ ‹ÎÏ·¿Ì ÿΉ˘ fi˘Ó‘ÎT›˘ »ı. ’Ïç‹Ì Áı@Àfl‹Î_ «Ìfifi˘ Õ˘‚˘ …Q‹-¿ÎU‹ÌflfiÎ ÿı‹«˘¿ ’fl »ı. (…\±˘, fi¿Â˘-1.) ·tά ’˛ÎL÷fi˘ ÿı‹«˘¿ ’˛ÿı «ÌfiÂÎÏÁ÷ Ï÷⁄ıÀ‹Î_ Àıfl‰_ ¿Îœı »ı ±fiı «Ìfi ΩHÎı ‰Î_¿Ì«Ò_¿Ì ÁflËÿfiı ¤˙√˘Ï·¿ flÌ÷ı Áflı¬ ⁄fiΉ‰Î ‹Î√÷_ ˢ› ÷ı‹ ±ı Àıfl‰Îfiı ‰ÎœÌ ·ı‰Î ‹Î√ı »ı. «Ìfifi˘ ⁄ÌΩı ÿΉ˘ ‹K› Áı@Àfl‹Î_ »ı--±fiı I›Î_ ÷ıfi_ ÏÕ‹ÎLÕ Ï·VÀ ±˘fl ·Î_⁄_ »ı. µkÎflÎ_«· ÷◊Î ÏˋΫ· ’˛ÿıÂfiÎ ÏÂM¿Ì ·Î CÎÎÀ, Ï‹·Î_√, …\ÕÎ_√, ÁÎ_√«Î‹S·Î ±fiı ·M◊η ‰√ıflı ‹‚Ìfiı 2,000 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ Á̋Ή÷a ’˛ÿı ¤Îfl÷Ì› ˢ‰Îfi_ ÷ı

V‰Ì¿Îfl÷_ fi◊Ì. (…\±˘, fi¿Â˘-2.) ¤Îfl÷ ÷ıfi_ ËV÷Î_÷fl ‰Ëı·Ì ÷¿ı ¿flı ±ı‰Ì «ÌfifiÌ ¿Î›‹Ì ‹Î√HÎÌ flËÌ »ı. Á˙◊Ì ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÌ ÿΉ˘ «Ìfiı fi˘Ó‘ÎT›˘ ˢ› ÷˘ ±ı ’Ò‰a› Áı@Àfl‹Î_ ±vHÎΫ· ’˛ÿı flÎF› ’fl, F›Î_ ÷ıHÎı ‹Î√ı·Ì ¤Îfl÷¤ÒÏ‹ 90,000 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·Ì »ı. (…\±˘, fi¿Â˘-3.) ±Î…◊Ì ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ 1914 ‹Î_ Ï⁄˛ÏÀ flÎ…fiÎ ’˛Ï÷ÏfiÏ‘ ‹ı¿˚‹ıˢfiı Ï÷⁄ıÀ ±fiı ¤Îfl÷ ‰E«ı ±ËŸ ÁflËÿflı¬Î ±Î_¿ı·Ì, …ı ‹ı¿˚‹ıˢfi ·Î≥fi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı. Ï÷⁄ıÀ ’fl ±ı ‰¬÷ı «Ìfifi˘ ¿⁄Ωı fi Ë÷˘, »÷Î_ Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿Îflı ÷ıfiı ÁÌ‹Î_¿fi ±_√ı ◊÷Ì ‰ÎÀÎCÎÎÀ˘‹Î_ ËÎ…fl flËı‰Î …HÎÎT›_. «Ìfiı ±ı ’˛V÷Ή Ã<¿flÎT›˘, ‹ÎÀı ±Î…ı ÷ı ⁄Ë Á√‰Õ÷Î’Ò‰˝¿ ¿ËÌ Â¿ı »ı ¿ı ‹ı¿˚‹ıˢfi ·Î≥fi ÷ıfiı ‹ÎL› fi◊Ì. «Ìfifi_ ±ı ‰·HÎ ÁÒ¿Î ÿ‹ …ı‰_ ’HÎ fi◊Ì. ±vHÎΫ· ’˛ÿıÂfiı ±_¿ı ¿fl‰ÎfiÎ ‹Î‹·ı ÷ı ¿ıÀ·_ ÏÁÏfl±Á »ı ÷ıfiÎ ¿ıÀ·Î¿ ÿά·Î …\±˘ — ±Î˜ @ À˘⁄fl, 2006 ‹Î_ «ÌfifiÎ ’˛ ‹  ¬ ¤Îfl÷fiÎ ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ’˛‰ÎÁı ±ÎT›Î ÷ı ‰¬÷ı ÏÿSËÌ ¬Î÷ıfiÎ «ÌfiÌ flÎ…ÿÒ÷ı ±Î’HÎÎ ’hοÎfl˘fiı ›Îÿ ±’ÎT›_ ¿ı, “±vHÎΫ· ’˛ÿıÂfiı ÷‹ı ¤Îfl÷fi_ flÎF› √H΢ »˘, ’HÎ ‰ÎV÷‰‹Î_ ±ı ’Òflı’Òfl˘ ωV÷Îfl «ÌfifiÌ ‹ÎÏ·¿Ìfi˘ »ı--±fiı ÷ı ÿΉÎfiı ±‹ı

ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

25

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

·ÕÌ flËı·Î ÁÎQ›‰ÎÿÌ √ıÏfl·Î ·U¿flfiı «Ìfi »^Àı ËÎ◊ı ÂjÎÁËΛ ±Î’÷_ Ë÷_. µkÎfl ωw© ÿÏZÎHΠω›ı÷fi΋fi_ ±ı ·˘Ï˛΂ ›© 1975 fiÎ ±flÁ΋Î_ ’Òw_ ◊›_ ±fiı ω›ı÷fi΋fiÎ ⁄ı› CÎÀ¿˘fi_ ±ı¿Ì¿flHÎ ◊›_ ±ı ’»Ì 1979 ‹Î_ ÷ı ÿıÂfiÎ ÁflËÿÌ Ï‰V÷Îflfi˘ ¤˙√˘Ï·¿ À<¿Õ˘ ¿Î’Ì ·ı‰Î «Ìfiı ÷ıfiÎ ’fl Ë‹·˘ ¿›˘˝. ⁄ËÎfi_ ±ı‰_ ¿Îœu_ ¿ı 200 ‰Ê˝ ’Ëı·Î_fiÎ fi¿ÂÎ ‹…\⁄ ±ı ωV÷Îfl «ÌfifiÌ ‹ÎÏ·¿Ìfi˘ Ë÷˘. ‹ËÎÁkÎÎ ±vHÎΫ· ’˛ÿıÂfiÌ ¤Îfl÷-«Ìfi ÁflËÿ, …ıfi_ µS·_CÎfi «ÌfiÌ ·U¿fl ’˘÷ÎfiÌ ‹fiÁŒÌ ‹…⁄ ‰¬÷˘‰¬÷ ¿flÌ flèÎ_ »ı ±‹ıÏfl¿Îfiı ’_ÿflı¿ ‰Ê˝ ·Î_⁄Î ›©‹Î_ ±Î¬flı ’flÎV÷ ¿flÌ «Ò¿ı·Î ω›ı÷fiÎ‹Ì ÁˆÏfi¿˘ Ωı ¿ı ‰‚√Ì flËı‰Î ‹Î√̱ı »Ì±ı.” ±vHÎΫ· ’˛ÿı flÎF›fiı «Ìfi Á΋ı fi‹÷_ Ωı¬ı ÷ı‰Î fi Ë÷Î. ±Îø‹HÎfiı ÷ı‹HÎı ‹ÎflÌ «Ìfi ¿ıÀ·Ì Ëÿı ’˘÷Îfi_ √HÎÌ ⁄ıÃ<_ »ı ÷ıfi˘ ’HÎ ÿά·˘ …\±˘— ËÀÎT›_ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ «ÌfifiÎ ±ÎÂflı 20,000 ÁˆÏfi¿˘fiı ±vHÎΫ·fi˘ flËı‰ÎÁÌ ÁflËÿ ±˘‚_√Ìfiı «ÌfifiÌ ‹·Î¿Î÷ı ‹ÎflÌ fiÎA›Î. ω›ı÷fi΋ Á΋ı «Ìfiı ⁄Ì…\_ ·U¿flÌ ÿ—ÁÎËÁ …‰Î ‹Î√÷˘ ˢ› ÷˘ ±ı‰Î ’˛‰ÎÁ ‹ÎÀı «Ìfi ÷ıfiÌ ’ÎÁı 1986 ‹Î_ ¿›*. ⁄ı ‰Ê˝ ’»Ì ÷ıfiı› ’Ì»ıËà ¿flÌ Á_¿ı·Ì ·ı‰_ ω{Îfi˘ ±Î√˛Ë flά÷_ fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı Ï⁄Ï…_√ Áfl¿ÎflfiÎ ’Õu_, »÷Î_ ω›ı÷fi΋fiÎ ÁflËÿÌ Ï‰V÷Îfl ’fl «Ìfifi˘ ÿΉ˘ ‹÷ı ±ı ωÿıÂ’˛‰ÎÁ fi◊Ì. Ë∞ ’HÎ …ı‹fi˘ ÷ı‹ »ı. ωV÷Îfl‰ÎÿÌ ÿı ÷flÌ¿ı fi΋«Ìfi √HÎÎ÷Î «Ìfiı Œ@÷ á ±ı¿ …‹Îfi΋Î_ Ï÷⁄ıÀfi_ ±„V÷I‰ V‰÷_hÎ ÿı ÷flÌ¿ıfi_ ¤Îfl÷fiÎ ’˛ÎÿıÏ¿ ωV÷Îfl˘ ’fl fi…fl ⁄√ÎÕÌ »ı ±ı‰_ fi◊Ì. Ë÷_. ‹_« ‰_ÂfiÎ «ÌfiÌ Á‹˛ÎÀı ÷ıfiı ·U¿flÌ ⁄‚ı ËV÷√÷ ¿›Î˝ Ï⁄Ï…_√fiÎ Áfl¿ÎflÌ ÿŒ÷fl˘‹Î_ ’Õı·Î Áˆ¿Î±˘ ’Ëı·ÎfiÎ flŒ ’»Ì 19 ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ ¿ÎU‹ÌflfiÎ ÁıfiÎ’Ï÷ ΩıflΉflÏÁ_Ëı V¿ı« …ı‰Î ’flÎ÷fi fi¿Âα˘ ‘Ò‚ ¬_¬ıflÌfiı ¿ÎœuÎ ⁄Îÿ ÷ı‹fiÎ Ï÷⁄ıÀfiÎ 1,50,000 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·Î ’˛ÿıÂfiı ±Î‘Îflı «Ìfiı ⁄ÌΩ ±fiı¿ ’Õ˘ÂÌ ÿı¢ ÁÎ◊ı ’HÎ ÁflËÿÌ ±Î{Îÿ ¿flÎT›˘. Ï÷⁄ıÀ ±ı ’»Ì Ï⁄˛ÏÀÂ-ÏËLÿfiÌ ±_√˛ı… {CÎÕÎ ¿›Î˝ »ı--±fiı fi ¿flΛı·Î {CÎÕÎ ±Î‰÷Ì ¿Î· ‹ÎÀı Áfl¿ÎflfiÎ ‰Î·Ì’HÎÎ fiÌ«ı ±ÎT›._ ¤Îfl÷fiı 1947 ‹Î_ ±Î{Îÿ ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÎ ±…ıLÕÎ ’fl flÎA›Î »ı. ⁄ı›fiÎ Á_›@ ÷ «ı¿Ï·VÀ‹Î_ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ±_√˛ıΩı Ï÷⁄ıÀfi˘ ˉη˘ ’_ÏÕ÷ fiıËvfiÌ ¿˘Ó√˛ıÁ Á΋ı· ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‰Î_ ¿ıÀ·Î_¿ µÿÎËflH΢-Áfl¿Îflfiı Á˘Ó’÷Î √›Î, ’fl_÷ «Ìfi ±fiı á 19 ‹Ì ÁÿÌfiÎ fi¿ÂÎfi˘ ±Î‘Îfl ¤Îfl÷ ‰E«ı flZÎHÎÎI‹¿ ⁄Œfl {˘fi ⁄fiÌ ’¿ÕÌ 1969 ‹Î_ «ÌfiÌ Áfl¿Îflı ¿÷Î Ï÷⁄ıÀ‹Î_ fiıËv±ı ÁËı… ’HÎ flÁ flÏ›ÎfiÌ ±Î‹ fl fiÿÌfiÌ ’Ò ‰ ˝ fi Î fi ÿάT›˘. ’ÏflHÎ΋ı flı œ Î ’Õı · ΠωV÷Îflfiı ’˘÷ÎfiÌ ‹ÎÏ·¿Ìfi˘ ΩËıfl 12,21,600 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ¿›˘˝ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ±ı ‹˘fl«ı Ï÷⁄ıÀfiı «ÌfiÌ ÿˆI› 1950-51 ‹Î_ ÷ı H Îı Á˘Ï‰›ı ÷ flÏ›Π’fl Œ˙∞ ¤fl¬Ì √›˘ ±fiı ⁄Œfl {˘fi fiÎ⁄Òÿ ±Îø‹HÎ ¿›*. ·√¤√ 9 ‰Ê˝ Á‘Ì ◊÷Î ÷ıHÎı ±Î√‚ ‰‘Ìfiı ¤Îfl÷fiÎ ⁄Lfiı ÿı¢ ‰E«ı ÁflËÿ ’fl ÁÂjÎ ·tάfi_ 38,500 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±◊Õ΋H΢ ◊÷Ì flËÌ, …ı‹Î_ «Ìfiı ËΩfl˘ ⁄À¿<_ ’HÎ ¿Î’Ì ·Ì‘_. ˉı ÷ıfiÎ ÏËÀÁˆÏfi¿˘ √‹ÎT›Î. flÏ›αı ‹«¿ fi Ï·VÀ ’fl ±Î√Î‹Ì ·Z›Î_¿ ÷flÌ¿ı ±Î’Ì, ±ıÀ·ı 1978 ‹Î_ ‹Î‹·˘ ÂÎ_÷ ±ÎÂflı 90,000 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’Õu˘. ±Î‹ »÷Î_ ÷ı ¤ÒÏ‹ ’fl «Ìfiı ±vHÎΫ· ’˛ÿı »ı. ’˘÷Îfi˘ ÿΉ˘ ¿ÿÌ ’λ˘ ¬ıÓE›˘ fiÏË. á ÏËÁÎ⁄ «Ò¿÷ı ¿fl‰Î‹Î_ «Ìfi ‹ÎÀı á ω›ı÷fi΋ ›©‹Î_ ±‹ıÏfl¿Î Á΋ı 26 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

ˉÎ≥ÿ‚fiÎ_ Á¬˘≥-30 MKK ±fiı J-10 ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘ ±˘fl ‹Ëk‰fi˘ ±…ıLÕÎ ⁄Î¿Ì flËı÷˘ ˢ› ÷˘ ±ı ÷Î≥‰Îfifi˘ ‹t˘ »ı. 1895 ◊Ì 1945 Á‘Ì Ω’Îfifiı ËV÷¿ flËı·˘ ’HÎ ‹ÎhÎ ±˜Àı¿fiÌ ¤ÒÏ‹¿Î ±ÿÎ ¿flı »ı. ±bÂj΢fiÌ ‰Î÷ ÷Î≥‰Îfi ÀÎ’ ⁄ÌΩ ωr›©fiÎ ±_÷ı «Ìfifiı ’λ˘ ÷˘ ‹Y›˘, ¿fl˘ ÷˘ «Ìfiı ÷ı‹fiÎ ±_√ı ’˘÷ÎfiÎ Ï‹Ï·ÀflÌ ÕΘ„@Àˇfi ‹…⁄ No ’fl_÷ ‹ÎhÎ «Îfl ‰Ê˝ ’»Ì ‹Î±˘ {ı ÿ˘Ó√fiÌ ÁÎQ›‰ÎÿÌ øÎ_Ï÷ First Use fi_ ‰«fi ±ÎM›_ »ı, ’fl_÷ ⁄Ì∞ ÷flŒ ±ı¿Îÿ ÂhÎ Á΋ı ËÎflÌ √›ı·Î ’˛‹¬ E›Î_√ ¿Î≥-Âı¿ı ÿı »˘ÕÌfiı ±ı ÀÎ’ Ωı Œ@÷ ’fl_’flÎ√÷ Âj΢ ‰Õı Ë‹·˘ ¿flı ÷˘ ‰‚÷˘ …‰Î⁄ ’fl ±·Î›ÿÌ Áfl¿Îflfi_ √Ãfi ¿›* ±fiı ‹ÒÕ̉ÎÿÌ ±‹ıÏfl¿Î±ı ±bÂj΢ ¶ÎflÎ ±Î’‰ÎfiÌ ‘‹¿Ì¤flÌ fiÌÏ÷ ’HÎ ÷ıHÎı ΩËıfl ’˘÷ÎfiÎ ·U¿flÌ »hÎ Ëı ÷ıfiı flZÎHÎ ±ÎM›_. ÷Î≥‰Îfifiı ¿flÌ »ı. ±Î „V◊Ï÷‹Î_ No First Use fiÎ ‰«fifi˘ ‹ÎhÎ ÿo¤ V‰÷_hÎ ÿı ÷flÌ¿ı …√÷¤flfi_ Á‹◊˝fi ‹Y›_. V‰Î¤Îω¿ »ı ÏÁ‰Î› ¿Â˘ … ±◊˝ flËı÷˘ fi◊Ì. K›Îfi flËı ¿ı ⁄ÌΩ ±ı¿ı› ¿ı «Ìfi ±Î…ı 58 ‰Ê˝ ’»Ì›ı ÷ıfiı ±·√ flÎWÀˇ √HΉΠ÷ˆ›Îfl ÿıÂı ±bÂj΢fiÎ ‹Î‹·ı ±Î‰Ì ¬÷flfiο ›©fiÌÏ÷ CÎÕÌ fi◊Ì. fi◊Ì, ⁄·¿ı ‹A› ¤ÒÏ‹fiΠωV÷Îfl‹Î_ flÎ…¿Ì› ‘˘flHÎı ÷ıfi_ ¤Îfl÷ …ı‰Î ’Õ˘ÂÌ ÿı ‹ÎÀı ⁄Ì…\_ flıÕ ÏÁBfi· — Ï‹Ï·ÀflÌ Ï‰Ï·fiÌ¿flHÎ ¿flÌ fiά‰Î ‹Î√ı »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ‘ο fi ˢ÷ ÕΘ„@Àˇfi ‹…⁄ «Ìfiı ’˘÷ÎfiÎ ÁÌ‹ÎÕÎ ’fl ¿ı ’»Ì ÁΉ˝¤˙‹I‰ ÷˘ ±ÎÀ·Î_ ‰Ê˘˝‹Î_ ±ı ¿Î‹ ÷ıHÎı @›Îflfi_ ’÷Î‰Ì ÿÌ‘_ ˢ÷, ’fl ◊÷Î Ë‹·Î Á΋ı ’ÒflÌ ÷οÎ÷ ÁÎ◊ı ·Õ‰Îfi_ fiyÌ ¿›* »÷Î_ ‰÷˝‹Îfi „V◊Ï÷ ±ı »ı ¿ı {Õ’Ì ÁÂjÎÌ¿flHÎ ¶ÎflÎ ⁄‚‰Îfi ◊›ı·Î «Ìfifiı ±‹ıÏfl¿Îfi˘ ’Ëı·Î …ıÀ·˘ Õfl flè΢ fi◊Ì. ÷Î≥‰ÎfifiÎ ’˛ ‹  ¬ ı 1995 ‹Î_ «ÌfifiÌ ‹fl∞ ωw© ±‹ıÏfl¿Îfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕu˘ I›Îflı «Ìfiı ’˘÷Îfi˘ fl˘Ê ÿÂν‰‰Î ÿ˘Ó√ ŒıÓ√15 ’˛ ¿ ÎflfiÎ_ ‰ÎflÎŒfl÷Ì 10 Ï‹ÁÎ≥·˘ ÷Î≥‰ÎfifiÌ ÏÿÂ΋Î_ »˘ÕuÎ_ Ë÷Î_. ±‹ıÏfl¿Î±ı ’˘÷ÎfiÎ_ ⁄ı ω‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎΩı ÷Î≥‰ÎfifiÌ ÁflZÎÎ ‹ÎÀı fl‰ÎfiÎ ¿›Î* ±ıÀ·ı «Ìfiı ’˘÷ÎfiÎ fiˢfl Á_¿ı·Ì ·Ì‘Î. ±Î…ı ÷Î≥‰ÎfifiÎ ’˛‹¬ı 1995 ‹Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ‹·Î¿Î÷ ·Ì‘Ì ±ı ⁄Î⁄÷fi˘ √VÁ˘ «ÌfiÌ Õˇı√fiı ÁflŒıÁ-À<-±˜fl ’˛¿ÎflfiÎ_ ⁄Îflı¿ ‰Ê˝ ⁄Îÿ ¿À˘¿ÀÌfiÎ ±Î‰Î Ï‹ÁÎ≥·˘ ÷Î≥‰ÎfifiÎ ±¬Î÷‹Î_ ÿÎ√Ìfiı T›@÷ ¿›˘˝. ±Î…ı ’HÎ ÁıÓ¿Õ˘ «ÌfiÌ Ï‹ÁÎ≥·˘ ÷Î≥‰Îfi ÷flŒ ‹_ÕΛı·Î_ »ı Á_Ωı√˘ ŒflÌ ÁΩ˝› ÷˘ ±‹ıÏfl¿Îfiı ¿ÿΫ ’˘÷Îfi_ ⁄‚’˛ÿ½fi »ı. ÁÌ‹ÎÕÎ ’flfi˘ Ë‹·˘ ÷˘ ΩHÎı fi…fl˘fi…fl ’Î‹Ì Â¿Î› ¿Î‹ fi ·Î√ı, ¿ÎflHÎ ¿ı «Ìfi ·U¿flÌ Á’fl’Ήfl ⁄fi‰Î‹Î_ ±fiı ÷ı ’˛¿Îflfi˘ Ë‹·˘ ◊›Î ±_√ı ⁄ı‹÷ fi ˢ›, ’fl_÷ ¬ÎVÁ_ ±Î√‚ ‰‘Ì «Ò@›_ »ı. ωÂıÊ Ï«_÷Î…fi¿ ‰Î÷ ˢ› ÁΉ˝¤˙‹I‰ ’flfiÎ ±Îø‹HÎfiı ·√÷Ì «Ìfiı ¿flı·Ì T›ÎA›Î ÷˘ ±ı ¿ı ÷ıfi˘ Ï‹Ω… ±Îø‹¿ ⁄L›˘ »ı. Ï‹Ω…fi˘ ±HÎÁÎfl „V◊Ï÷V◊Î’¿ ±fiı Á√‰Õ¤flÌ »ı. ¤Ò÷¿Î‚ ÷flŒ fi…fl ¿fl˘ …ı‹Î_ ‹‚Ì flËı ±ı‰Î ’HÎ ¿ıÀ·Î¿ ÿά·Î Ωı≥±ı. ÷˘ ¿˘Ïfl›ÎfiΠω√˛Ë‹Î_, ·Î±˘ÁfiÎ ›©‹Î_ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ¿˘≥ ’HÎ ÿı ’˘÷ÎfiÎ Á_flZÎHÎ ±_√ı …ı ’ΘϷÏÁ fiyÌ ¿flı ¿Q⁄˘ÏÕ›ÎfiÎ ±Î_÷flω√˛Ë‹Î_ «Ìfiı ±ÎÕ¿÷flÌ flÌ÷ı ‰Ê˘˝ Á‘Ì ÷ıfiı ·U¿flÌ ’Ïfl¤ÎÊ΋Î_ Ï‹Ï·ÀflÌ ÕΘ„@Àˇfi/Military Doc¤Î√ ·Ì‘˘. ±Î ÿı¢‹Î_ …ı ’HÎ ⁄L›_ ÷ıfiı «Ìfiı ’˘÷ÎfiÎ ÁΉ˝¤˙‹I‰ ’flfi_ ±Îø‹HÎ √H›_, F›Îflı Ë¿Ì¿÷ı ÿflı¿ Á_CÎÊ˝ trine ¿Ëı »ı. ÿıÂfi_ ¿Î_ ÷˘ ÂÎ_Ï÷Ï’˛› ±◊‰Î ÷˘ ›©¬˘fl ‹ÎfiÁ …ı ÷ı ÿıÂfi˘ ±Î_÷Ïfl¿ ‹Î‹·˘ Ë÷˘. ¤Ï‰W›‹Î_ ’HÎ ±Î‰_ … ÷ı‹Î_ T›@÷ ◊Λ »ı. «Ìfiı 2000 fiÌ Áη‹Î_ ±˜„@À‰ ÏÕŒıLÁ ‰·HÎ «Î· flËı ±ı ‰Î÷fi˘ Á_¿ı÷ ‹Î«˝, 2006 ‹Î_ «ÌfifiÎ ¿Ëı‰Î÷Ì …ı Á_flZÎHÎ ’ΘϷÏÁ ΩËıfl ¿flÌ ÷ı‹Î_ ±Ï¤√‹ ‰ÕÎ ÁıfiÎ’Ï÷ ·Ì±Î_√ √±Î_B·Ì±ı ±ÎM›˘. ·U¿flfiı Á_⁄˘‘÷Ì ÂÎ_Ï÷fi˘ fiÏË, ’HÎ ›©fi˘ »ı. ÿU‹fifi˘ ±˜Àı¿ ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ ‰¬÷ı ÷ıHÎı ÁˆÏfi¿˘fiı …HÎÎT›_ ¿ı, “«ÌfifiÎ ÏÂflı flËı·Î … ÷ıfiÎ ’fl Ë‹·˘ ¿fl‰Îfi_ √˘SÕfi ÁÒhÎ «Ìfiı ±ı ’ΘϷÏÁ‹Î_ ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ÿÎÏ›I‰fiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ 21 ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ ·U¿flı ‰HÎÌ ·Ì‘_ »ı. À>_¿‹Î_, «ÌfifiÌ ·U¿flÌ fiÌÏ÷ ¤Îfl÷ …ı‰Ì Á_A›Î⁄_‘ ›©˘ ¬ı·‰Î_ ’Õı ÷ı‹ »ı, …ıfiÎ ‹ÎÀı ÁF…Õ flZÎHÎÎI‹¿ fiÏË, ±Îø‹¿ »ı. ±Î fiÌÏ÷fiÎ ¤Î√w’ı … «Ìfiı ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌ ±Î‰U›¿ »ı.” ’˘÷ÎfiÎ ¬U¿Ìÿ‚fiı ËΩflı¿ …ıÀ·Î_ ¢ÀÛ-flıL… Ï‹ÁÎ≥·˘ ‰Õı ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌ ¿fl‰Î‹Î_ «Ìfiı »ıS·Î_ ÿÁı¿ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ’λ\_ ÁF… ¿›* »ı, …ı ÏÕŒıLÁfiı ⁄ÿ·ı ±˜Àı¿ ‹ÎÀıfiÎ_ Âj΢ »ı. ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

27

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

‰‚Ìfiı Ωı›_ fi◊Ì. ¬U¿Ìÿ‚, ˉÎ≥ÿ‚ ±fiı fi˙¿Îÿ‚ ±ı‹ hÎHÎı› ·U¿flÌ ’Î_¬˘fiÎ {Õ’Ì ÁÂjÎÌ¿flHÎfiÌ {Ò_⁄ı ÷ıHÎı ±⁄Ωı ÕΘ·flfiÎ ¬«ı˝ ±ı¿‘ÎflÌ «Î· flÎ¬Ì »ı. ±·⁄kÎ, ’˛ÎÿıÏ¿ Œı·Î‰ÎfiÌ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÎ ÷ı‹… ±Îø‹¿ ‹ÒÕ …√÷fiÌ ±Î_¬ı fi «Õı ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ÷ı ’˘÷ÎfiÎ ‰‘÷Î …÷Î Á_flZÎHÎ ⁄…ıÀfi˘ ÁΫ˘ ±Î_¿Õ˘ ¿ÿÌ ΩËıfl ¿fl÷_ fi◊Ì. ÏŒ√fl ‰ÎV÷‰‹Î_ ˢ› ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ ¬ÎVÁ˘ fiÌ«˘ ÿı¬ÎÕı »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ √M÷«fl ±ıL…ÁÌ ÷◊Î ’ıLÀÎ√˘fi Ωı ¿ı «Ìfifi_ ÏÕŒıLÁ ⁄…ıÀ ’˘÷ÎfiÌ flÌ÷ı ±_ÿÎ…÷Î flèÎÎ »ı. ±_ÿÎ… ‹…⁄fiÎ ±Î_¿ÕÎ ÷ı‹… «Ìfiı ÁkÎΉÎfl flÌ÷ı ΩËıfl ¿flı·Î ¬ÎVÁÌ ¿Î’¿>’ ÁÎ◊ıfiÎ ±Î_¿ÕÎ ‰E«ıfi˘ ÷ŒÎ‰÷ ±ËŸ «ÎÀÛ‹Î_ …\±˘. ÿflı¿ ‰Ê˝fi˘ ¬«˝ ±‹ıÏfl¿fi ÕΘ·fl‹Î_ ±⁄… ·ı¬ı ⁄÷ÎT›˘ »ı. ±‹ıÏfl¿Î±ı ‹Ëk΋ ÷◊Î Ï‹Ïfi‹‹ ±ı‰Î ⁄ı ±ÕÁ|Î ¿ÎœuÎ »ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı 2007 fiÎ ‰Ê˝ ‹ÎÀı «Ìfiı ΩËıfl ¿flı·Î 45 ±⁄… ÕΘ·flfiÎ ÏÕŒıLÁ ⁄…ıÀ Á΋ı ±‹ıÏfl¿Îfi˘ Ï‹Ïfi‹‹ ±_ÿÎ… 85 ±⁄… ÕΘ·flfi˘ »ı, ’fl_÷ ‹Ëk΋ ÏŒ√fl 125 ±⁄… ÕΘ·fl ˢ‰ÎfiÌ ÷ıfiı ±ÎÂ_¿Î »ı. ‰ÎV÷ω¿ ÏŒ√fl ‹Ëk΋ ±fiı Ï‹Ïfi‹‹ ‰E«ı @›Î_¿ ÁıÀ ◊›ı·˘ ˢ› ÷˘ ’HÎ ÷ıfiı Ï«_÷Îfi˘ ωʛ √HΉ˘ flè΢, ¿ı‹ ¿ı ’ıÀ‹Î_ »^’Ì ¿Î÷fl flά‰Î ‹ÎÀı fi΋«Ìfi ⁄fiı·Î «Ìfifiı Ωı ’˛ÎÿıÏ¿ Œı·Î‰ÎfiÌ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÎ fi ˢ› ÷˘ ÂjÎÁfl_Ω‹ ’λ‚ ÷ıHÎı ±ÎÀ·˘ ⁄‘˘ ¬«˝ ¿fl‰˘ …wflÌ fi◊Ì. ≥Ï÷ËÎÁfiÎ

28 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

«˘’Õı ⁄Î¿Ì flËı·˘ ÏËÁÎ⁄ «Ò¿÷ı ¿fl‰ÎfiÎ ‹Î‹·ı ÷ıHÎı ±ı¿‹ÎhÎ ÷Î≥‰Îfifi_ ÏfiÂÎfi ÷ο‰Îfi_ ◊Λ »ı. ÷Î≥‰Îfi ¤˙√˘Ï·¿ flÌ÷ı «ÌfifiÌ ⁄√·‹Î_ … ±Î‰ı·˘ ÿı »ı; ±ıÀ·ı ÷ıfiı ·Î_⁄˘ √˘ŒHÎ CÎÎ ‹Îfl‰˘ ’Õı ÷ı‹ fi◊Ì. ‹›Î˝Ïÿ÷ ±fiı ‹K›‹ ÿÒflÌfiÎ_ Âj΢ ±ı ‹ÎÀı ’Òfl÷Î_ »ı. ±Î‹ »÷Î_ «Ìfiı Á¬˘≥-30 MKK ω‹Îfi˘ ±fiı ÿ˘Ó√ ŒıÓ√-5 …ı‰Î_ ·˘Ó√ flıL… ±Î›‘˘ µ’flÎ_÷ Ï‹Õ-±˜fl ÏflŒuÒÏ·_√ ‹ÎÀıfiÎ_ …ı ÀıL¿fl ω‹Îfi˘ ‹˘ÀÌ Á_A›Î‹Î_ ‰ÁÎT›Î_ ¿ı ω¿ÁÎT›Î_ »ı ±ı Ωı÷Î_ ÷ıfiÌ ·U¿flÌ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÎ ÷Î≥‰Îfi ¿fl÷Î_ CÎHÎÌ ±Î√‚ ÷flŒ ·_⁄Λ »ı. Ï‹ÁÎ≥·˘ ¶ÎflÎ ÷˘ ±‹ıÏfl¿Îfiı ’HÎ ÷ıHÎı ’˛ËÎfl‹›Î˝ÿ΋Î_ ±Î‰flÌ ·Ì‘_ »ı. ΩL›±ÎflÌ, 2007 ‹Î_ ÷˘ ’˘÷ÎfiÎ ÏflÀΛÕÛ ÁıÀı·Î≥Àfi˘ ËLÀfl-Ï¿·fl Ï‹ÁÎ≥· ‰Õı ‹IV›‰ı‘ ¿flÌ ±‹ıÏfl¿Îfiı Á_¿ı÷ ±ÎM›˘ ¿ı ¤ÒÏ‹, ±Î¿Î ÷◊Î Á‹ƒfiÌ …ı‹ ±_÷ÏflZÎfiÎ ‹˘fl«ı ’HÎ ÷ıfiÌ ›© ¬ı·‰ÎfiÌ hÎı‰Õ ±fiı ÷ˆ›ÎflÌ »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ‰Î÷ …‰Î ÿ˘. ÷Î≥‰Îfi ’fl ‰Ëı·‹ _ ˘Õ<_ ±Îø‹HÎ ◊Λ I›Îflı ·Î¬ ≥E»Î±˘ ˢ‰Î »÷Î_ ⁄‚Ò¿Î «ÌfifiÌ ⁄Ì¿ı ÷ıfiÌ ‹ÿÿı fi ÿ˘ÕÌ Â¿Î› ±fiı ·Î«ÎflÌ’Ò‰˝¿ ÷‹Î¢ Ωı›Î ¿fl‰˘ ’Õı ±ıÀ·Î ’Òfl÷˘ … ±‹ıÏfl¿Î ‹ÎÀı «Ìfifi˘ ¬÷fl˘ »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ¤˙√˘Ï·¿ ÁÌ‹ÎÕÎ Ωı¬‹Î‰Îfi˘ ’˛ffi … fi◊Ì. ¿˘≥ ÿıÂfiı ÷ı ’˛ffi Ωı ‰‘‹Î_ ‰‘ fiÕÌ Â¿ı ÷ı‹ ˢ› ÷˘ ±ı ¤Îfl÷ »ı. ÷Î≥‰Îfi µ’flÎ_÷ ±vHÎΫ· ’fl Õ˘‚˘ ‹Î_ÕÌfiı ⁄ıÃı·_ «Ìfi ÷ıfiı ±Î_«¿Ì ·ı‰Î Ï›΂fiÌ «Î÷flÌ, ÿÌ’ÕÎfiÌ

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

¬ıÓ«‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiı Âj΢ ÁÏË÷fiÎ_ CÎHÎÎ_ ZÎıh΢‹Î_ ÁË›˘√ ±fiı ¬_‘Î≥ ±fiı ⁄√·ÎfiÌ ‘Ìfl… ÁÎ◊ı ÿÌCνÁÒhÎÌ ·U¿flÌ M·Îfi Á˘√Îÿ˘ ±Î’Ì flèÎ_ »ı. Âj΢‹Î_ T-69 ’˛¿ÎflfiÌ 110 ±‹·‹Î_ ‹Ò¿Ì flèÎ_ »ı. M·Îfi ⁄ı ÷⁄yÎfi˘ »ı. ’˛◊‹ VÀı…‹Î_ «Ìfi ¤˙√˘Ï·¿ flÌ÷ı ¤Îfl÷fiı «˘÷flŒÌ CÎıfl˘ fiÎ¬Ì ÷ıfiı ±À>·_ flHÎ√ÎÕ̱˘, F-6 ’˛¿ÎflfiÎ_ 12 ŒÎ≥Àfl ω‹Îfi˘, ¿ıÀ·Ì¿ ’ÎÕÌ ÿı‰Î ‹Î√ı »ı, …ıfiÎ ‹ÎÀı ÷ı ±Î’HÎÎ ’Õ˘ÂÌ ÿı¢‹Î_ ’ıÀˇ˘· ⁄˘À ‰√ıflıfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı. ¤Ï‰W›‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ_ ’˘÷ÎfiÌ ‰√ Á÷÷ ‰‘Îfl÷_ Ω› »ı. ¤Ï‰W›fiÎ ›© ‰¬÷ı ›©…ËÎΩı ’HÎ ·Î_√flÌ Â¿ı ±ı Âfl÷ı Q›Îfi‹Îfl ÁÎ◊ı ¿flΛı·Ì ±ı ’˛I›ı¿ ÿıÂfi˘ ‹ÎhÎ flÎ…¿Ì› fiÏË, ⁄·¿ı …wfl ’Õı ÷˘ Á‹…^÷Ì ±fiÁÎfl «Ìfi ÷ıfiÎ_ ’Î_« fi˙¿Î‹◊¿˘fiı ›_hÎÁF… ·U¿flÌ Àı¿˘ ’HÎ ‹‚Ì flËı ±ı‰Ì √HÎ÷flÌ ÁÎ◊ı «Ìfi ÷ı ÿı¢fiı ±fiı ÂjÎÁF… ¿flÌ flèÎ_ »ı. µ’flÎ_÷ Q›Îfi‹ÎflfiÎ ¿˘¿˘ ÀÎ’ ’˘÷ÎfiÌ Á˘Õ‹Î_ ¬ıÓ«Ì flèÎ_ »ı. ÁÏË÷ «Îfl …B›Î±ı ÷ıHÎı ‹ÎhÎ ’˘÷ÎfiÎ ·U¿flÌ Ëı÷Áfl ΩÁÒÁÌ µkÎfl ÁflËÿı ’Õ˘ÂÌ fiı’΂‹Î_ »ıS·Î_ hÎHÎ-«Îfl ‰Ê˝ ‹◊¿˘ V◊ÎM›Î_ »ı. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı I›Î_ ±ı¿ÏhÎ÷ ¿flÎ÷Ì ΩÁÒÁÌ ÿflQ›Îfi Â_ ⁄L›_ ÷ı …flÎ ›Îÿ ¿flÌ …\±˘. ÿÏfi›ÎfiÎ ±ı¿‹ÎhÎ ⁄Î÷‹Ì ¤Îfl÷ ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩ ÿıÂfiı ·√÷Ì Ë˘› fiÏË. ‰Ê˘˝◊Ì ÁkÎΉÎfl ÏËLÿ flÎWÀˇ √HÎÎ÷Î ±ı ÿı‹Î_ «Ìfiı ’˘÷Îfi˘ ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚fiÎ ±ÎÏ‘’I›fi_ ZÎıhÎ √HÎÎ÷˘ ⁄_√΂fi˘ ‹Î±˘‰Îÿ ±ı@Á’˘ÀÛ ¿›˘˝, ÁÂjÎ ±Î_ÿ˘·fi˘ ¤Õ¿ÎT›Î_ ±fiı µ’ÁÎ√fl «ÌfifiÎ_ ›©…ËÎΩı ±fiı Á⁄‹Ïflfi˘ ‹ÎÀı ÁΉ˝…Ïfi¿ flÎΩ iÎÎfiıLƒfiı ¢¤ÎfiÎ √Î_ÏÛÎfiÌ ÷˘·fiÎ ¿flÎ‰Ì ‹Ò¿Ì ±_÷ı ⁄fiÌ Ω› ±ı Á‹› ÿÒfl fi◊Ì. ’˘÷ÎfiÌ ¿èÎÎ√flÌ ‹Î±˘‰ÎÿÌ Áfl¿Îfl ’HÎ I›Î_ gff[8af}sdff+ gff[+wfl ,ff[ ⁄ıÁÎÕÌ ÿÌ‘Ì. ÂıË‹Î_ ±Î‰ı·Î fiı’΂fiı I›Îfl ⁄Îÿ ÂjÎÁF… ¿fl‰Î ‹ÎÀı «Ìfiı 18 ¬ÀÎflÎ á ¿˘≥ ’HÎ ÿıÂfiı Á’fl’Ήflfi˘ ÿflFΩı @›Îflı ‹Y›˘ √HÎΛ ÷ıfi˘ «˘yÁ ‹Î’ÿoÕ ¤flÌfiı 7.62 ±ı‹.±ı‹.fiÎ_ ¿<· 42,00,000 ¿ı T›ÎA›Î fi◊Ì. flÏ›αı ÷◊Î ±‹ıÏfl¿Î±ı ¿Îfl÷Ò Á ˘, ·√¤√ 80,000 ËÎ≥- ‹ı‚‰ı·Ì …ı ÷ı ÏÁÏ©fiÎ ZÎıhÎı ‰Î‰ÀÎ ¬˘ÕÌ ±ı@VM·˘Ï{‰ ËıLÕ√˛ıfiıÕ ÷◊Î 12,000 AK- ⁄÷ΉfiÎfl ÿı Ωı ¿ı Á’fl’Ήfl ⁄L›Îfi˘ ÿΉ˘ 47 flΛŒ·˘fi˘ ’fl‰Ã˘ ‹˘¿S›˘. ±√ε flÎΩ ¿flÌ Â¿ı, ±ıÀ·ı «Ìfi ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ÁÏø› »ı. iÎÎfiıLƒ±ı ’˘÷Îfi_ flΘ›· ÁkÎÎ⁄‚ À¿Î‰‰Î ±fiı ±‰¿ÎÂÌ ZÎıhÎfi_ ºWÀÎ_÷ ·˘ ÷˘ ±I›Îflı ÷ıfiÎ 35 fiı’΂fi_ ÏËLÿ flÎWÀˇ ÷flÌ¿ıfi_ ±„V÷I‰ Ω‚‰Ì ¿fl÷Î_ ‰‘ ÁıÀı·Î≥À˚Á …\ÿÌ …\ÿÌ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ flά‰Î ¤Îfl÷ ’ÎÁı Âj΢ ‹ÎB›Î_ Ë÷Î_, ’fl_÷ ¿Î›˝fl÷˚ »ı. 2010 Á‘Ì‹Î_ «Ìfi ÷ı …\‹·Îfiı 100 ⁄ÌΩ ÿıÂfiÎ ±Î_÷Ïfl¿ ‹Î‹·Î‹Î_ ËV÷ZÎı’ fi Á‘Ì ’ˢӫÎՉΠ‹Î√ı »ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ 2020 ¿fl‰ÎfiÌ ‰ı‰·Ì fiÌÏ÷ ‘flΉ÷Ì ÏÿSËÌ Áfl¿Îflı Á‘Ì‹Î_ ⁄ÌΩ 100 ÁıÀı·Î≥À˚Á «ÕΉ‰Îfi_ iÎÎfiıLƒfiı fl{‚÷Î ‹Ò@›Î; ±ıÀ·ı ‹Î±˘‰ÎÿfiÎ ±Î›˘…fi ÷ıHÎı ¿flÌ flÎA›_ »ı. FYI — «Ìfifi_ ·˘Ó√ fl‰ÎÕı «Õı·_ fiı’΂ «ÌfifiÎ ’լ΋Î_ …÷_ flèÎ_. ‹Î«˝-3B fl˘¿ıÀ (⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘) ’Î_« ÀfifiÎ ⁄Î_√·Î ÿı‹Î_ ’HÎ «Ìfi ’˘÷ÎfiÌ ·Î√‰√ ÁıÀı·Î≥Àfiı ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ÷fl÷˘ ‹Ò¿Ì ¿ı »ı. Á÷÷ ‰‘ÎflÌ flèÎ_ »ı. ⁄Î_√·Î ÿıÂÌ ÁˆL›fiÎ_ á ±‹ıÏfl¿fi ÏfiflÌZο˘fiÎ ±fi‹Îfi ‹…⁄ Ï⁄Ï…_√ ¬Î÷ı 2008 fiÌ ±Î˜Ï·„Q’¿ 70Ñ Âj΢ ±Î…ı «ÌfiÌ ⁄fiΉÀfiÎ_ »ı. ±‹¿ V’‘ν ’ÒflÌ ◊Λ ±ı ’»Ì ±fiı 2010 fi_ ‰Ê˝ ’Òw_ ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ ÷Î≥‰Îfifiı ∞÷Ì Âj΢ ÷ıfiı ’ÎHÎÌfiÎ ¤Î‰ı ÷˘ ¿ıÀ·Î_¿ ‹ÎhÎ ¤ıÀ ⁄οÌfiÎ ÿı‹Î_ ÷ıfiı ¤ı‚‰Ì ÿı‰Î ‹ÎÀı «Ìfi ‹˘Àı ’Λı ·U¿flÌ ËS·˘ ⁄˘·Î‰ı ÷ı‰˘ ÷flÌ¿ı ‹Y›Î_ »ı. ˉı 2008 fiÎ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi Á_¤‰ »ı. ÷Î≥‰Îfifiı »±ı¿ ÿÁ¿Î ◊›ı flZÎHÎ ±Î’Ì flËı·_ ±‹ıÏfl¿Î I›Îflı Ωı ⁄Î_√·Î ÿıÂfiı 122 ±ı‹.±ı‹.fiÎ T›ÎÁfiÌ «Ìfifiı ÿÎ⁄‹Î_ fi flÎ¬Ì Â¿ı ÷˘ ‹Îfi‰_ ¿ı «Ìfi ÁΫΠ±◊˝‹Î_ Á’fl’Ήfl ⁄L›_. ¤Îflı ÷˘’˘, ÁflŒıÁ-À<-±˜fl Ï‹ÁÎ≥·, AK-56 flΛŒ·˘, ±ı„LÀ-ÀıL¿ Ï‹ÁÎ≥·, T-90 ’˛¿ÎflfiÌ á «Ìfiı ’Ëı·˘ ±b⁄˘Q⁄ 1964 ‹Î_ ±fiı ’Ëı·˘ ±Î‘Ïfi¿ flHÎ√ÎÕ̱˘, ±ı¿ Ï¡√ıÀ ‹fi‰Îfl, F- ËÎ≥Õˇ˘…fi ⁄˘Q⁄ 1967 ‹Î_ Œ˘ÕuÎ ’»Ì ±Î…ı ÷ı 7 ’˛¿ÎflfiÎ_ 12 √˛ÎµLÕ ±˜Àı¿ M·ıfi ‰√ıflı «ÌfiÌ Á_A›Î⁄_‘ ’fl‹Îb Âj΢ ‘flΉ÷_ ◊›_ »ı ±ıÀ·_ … Âj΢fi˘ …_√Ì ÁM·Î› ‹‚‰Îfi˘ »ı. ⁄Î_√·Î fiÏË, ’HÎ ÷ı‹fiı ±Î_÷fl¬_ÏÕ› Ï‹ÁÎ≥·˘ ¶ÎflÎ ÿıÂfiÎ Ï«kÎÎ√˘Ó√ ⁄_ÿflfiÎ ±Î‘Ïfi¿flH΋Î_ ’HÎ …√÷fiÎ Á΋Π»ıÕÎ Á‘Ì ’ˢӫÎÕÌ Â¿ı ÷ı‹ »ı. ±ı¿ ΩHÎÌ÷Ì ±‹ıÏfl¿fi ÏÕŒıLÁ ÏflÁ«˝ Á_V◊ÎfiÎ ·ıÀıVÀ «Ìfi Àı@fi˘·˘Ï…¿· ÁËΛ ¿flÌ flèÎ_ »ı. ⁄Î_√·Î ÿıÂfiÌ …ı‹ ¤Îfl÷fiÎ hÎÌΩ ’Õ˘ÂÌ ±Ëı‰Î· ‹…⁄ ±bÂj΢fiÎ VÀ˘¿fiÌ º„WÀ±ı «Ìfifi˘ Q›Îfi‹Îflfiı ’HÎ «Ìfi ’˘÷ÎfiÌ »Î‰HÎÌ‹Î_ ø‹ ⁄Î…\fiÎ ¿˘Ã΋Î_ Ωı≥ ·˘.á ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

29

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

’ÎÏ¿V÷Îfi ±fiı «Ìfi ‰E«ı ÷˘ ‰Ê˘˝ ◊›ı ‹Ì·Ì¤√÷ »ı. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ‰Î›Áıfi΋Î_ ·√¤√ 60Ñω‹Îfi˘ ‹ı≥Õ-≥fi«Î≥fiÎ »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ JF-17 ’˛¿Îflfi_ «˘◊Ì ’ıœÌfi_ ·ÕΛ¿ ω‹Îfi ⁄Lfiı ÿı¢±ı ±ı¿‹ı¿fiÎ Àı„@fi¿· ÁË›˘√‹Î_ ‹Ï…›ÎflÎ ‘˘flHÎı ω¿ÁÎT›_ »ı. ’ÎÏ¿V÷Îfifi_ ¿flÎ_«Ì ’»Ìfi_ ⁄Ì…\_ fi˙¿Î‹◊¿ B‰Îÿfl ±I›Îflı «ÌfifiÎ ËV÷ı ±Î¿Îfl ’Î‹Ì flèÎ_ »ı, F›Îflı ’ο ¬U¿Ìÿ‚‹Î_ CÎHÎÌ ¬flÌ ÷˘’˘ «Î≥fiÌ{ »ı. µ’flÎ_÷ Ï‹ÁÎ≥·˘ ’HÎ ¬flÎ_ ±fiı ’ıÀˇ˘· ⁄˘À ’HÎ ¬flÌ. ’ÎÏ¿V÷Îfi, fiı’΂, Q›Îfi‹Îfl ±fiı ⁄Î_√·Î ÿı ¿fl÷Î_› ‰‘ fiÎ…^¿ ¤˙√˘Ï·¿ Ïfi¿À÷Î ¤Îfl÷fiı Ï÷⁄ıÀ ÁÎ◊ı »ı, …ıfiı «Ìfi ’˘÷ÎfiÎ ÿÏZÎHÎÌ ’˛ÎL÷ «ıÓBÿÒ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰ı »ı. ÿÏfi›ÎfiÌ Á˙◊Ì ¨«Ì Á’ÎÀÌ ’flfiÌ 1,140 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì flıS‰ı·Î≥fi «Ìfiı ±ËŸ {Õ’Ì ·U¿flÌ ËıflŒıfl ‹ÎÀı 4.2 ±⁄…fiÎ ¬«ı˝ ⁄Î_‘Ì »ı. Ï‹ÁÎ≥·˘ √˘ÃT›Î_ »ı, ±˜fl⁄ı{ V◊ÎM›_ »ı ±fiı ±ı‰Î ·Î¬˘ ÁˆÏfi¿˘fiı ÷ˆfiÎ÷ ¿›Î˝ »ı ¿ı …ı‹fiı Ïˋη›‹Î_ ¤Îfl÷ Á΋ı ›©‹˘fl«˘ ¬˘·÷Î ’Ëı·Î_ Ϭfl˘fiÌ ’Î÷‚Ì Ë‰Îfiı ±fiw’ ◊‰Î ‹ÎÀı VÀı… ⁄Λ VÀı… ¨«Î ·ı‰·ı ÀˇÎLÁŒfl ¿fl‰ÎfiÌ …wfl flËı÷Ì fi◊Ì. Ï÷⁄ıÀ ’˘÷ı ±I›_÷ ’ËÎÕÌ ‹·¿ »ı. Ïÿ‰Á˘fi˘ Á‹› …ı‹Î_ fi ‰ıՌΛ ÷ı‰_ ±fi¿>·fi ¤Îfl÷fiÎ …‰Îfi˘ ‹ÎÀı …wflÌ ⁄fiı . T›ÒËÎI‹¿ º„WÀ±ı ¤Îfl÷fiÎ ’ZÎı ±ı ‹˘À˘ √ıflŒÎ›ÿ˘ »ı …ı 1962 fiÎ ›© ‰¬÷fi˘ ‹ÎÃ˘ ±fi¤‰ Ωı÷Î_ ÷˘ ¤Ò·Î› ’HÎ fiÏË. ±Î’HÎÎ ’Õ˘ÂÌ ÿı¢fiı ÁÎ‘Ì ¤Îfl÷fiı CÎıflÌ ·ı‰Î ‹Î√÷Î «ÌfifiÌ ·˘Ó√-À‹˝ ·U¿flÌ «Î·fiÎ ’˛◊‹ VÀı… ±_√ı ΩH›Î ⁄Îÿ ’˛ffi ±ı ◊Λ ¿ı fl¬ı ⁄ÌΩ VÀı…‹Î_ ±vHÎΫ· ’˛ÿı ±Î_«¿Ì ·ı‰Î ‹ÎÀı «Ìfi T›Î’¿ ·U¿flÌ ±Ï¤›Îfi ËÎ◊ ‘flı ÷˘ ±ı «ı·Lı …fiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰Î ‹ÎÀı ±Î’HÎÎ_ ·U¿flÌ ÿ‚˘ ¿ıÀ·Î_ ÁZ΋ »ı ? ±Î Ω÷fiÎ ’˛ffifi˘ À¿˘flÎ⁄_‘ …‰Î⁄ ÷˘ ›©ÏfiWHÎÎ÷˘ ’HÎ ±Î’Ì Â¿ı fiÏË, ¿ı‹ ¿ı Á΋Á΋ΠÂjÎ⁄‚ ±fiı ÁˆÏfi¿⁄‚ µ’flÎ_÷ ⁄ÌΩ_ ±fiı¿ ’Ïfl⁄‚˘ › © ‹˘fl«ı ’˘÷ÎfiÌ ±Áfl ÿά‰÷Î_ ˢ› »ı. µÿÎËflHÎ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ 1962 fiÎ ›©‹Î_ ¤Îfl÷ fi΋˘ÂÌ…fi¿ flÌ÷ı ËΛ*, ’fl_÷ ⁄ÌΩ_ ’Î_« ‰Ê˝ ⁄Îÿ 1967 ‹Î_ ±ı … ‹˘fl«ı ◊›ı·Ì ÁÂjÎ ±◊Õ΋H΋Î_ ±Î’HÎÎ …‰Îfi˘±ı «ÌfiÌ ÁˆÏfi¿˘fiÎ fiοı ÿ‹ ·Î‰Ì ÿÌ‘˘. ¤Îfl÷fiÌ 30 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

›© ÷‰Îfl̬‹Î_ ±ı Á_CÎÊ˝ √‰˝¤ıfl ±Î·ı¬Ì ¿Λ ±ı‰˘ ÁÎÏ⁄÷ ◊›˘. ¿Ëı‰Îfi_ ÷ÎI’›˝ ±ı ¿ı Œ@÷ Âj΢fiı ÷◊Î ÁˆÏfi¿˘fiı ·√÷Î Á΋Á΋Π±Î_¿ÕÎ Áfl¬Î‰Ìfiı ’˛Ï÷V’‘a ÿı¢fi_ ⁄‚ ±Î‘Îfl¤Ò÷ flÌ÷ı ±Î_¿Ì ¿Λ fiÏË. »÷Î_ Á_flZÎHÎ ±_√ıfiÌ ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌfi˘ Á‰Î*√Ì Ï«÷Îfl ’΋‰Î ‹ÎÀı ±Î_¿ÕÎ ‹Ëk‰fiÎ ¬flÎ--±ıÀ·ı ÷ı‹fiı ·U¿flÌ ÷οÎ÷fiÎ ⁄ıfl˘‹ÌÀfl √HÎÌ ¤Îfl÷ ±fiı «Ìfi ‰E«ı ±»Õ÷Ì ÷Ò·fiÎ ¿flÌ Ωı≥±ı. ·U¿flfiÌ hÎHÎı› ’Î_¬˘‹Î_ ‰÷˝‹Îfi „V◊Ï÷fi˘ Ïfl’˘ÀÛ ‰Î_«˘ — ±ı¿ V’WÀÌ¿flHÎ ±Îfl_¤‹Î_ … fi˘Ó‘Ì ·˘. ‹ÎhÎ ¬U¿Ìÿ‚fiÎ … fiÏË, ˉÎ≥ÿ‚fiÎ ±fiı fi˙¿Îÿ‚fiÎ ‹Î‹·ı ’HÎ ¿flÎ÷Ì ⁄‚Î⁄‚fiÌ ÷·fi΋Î_ ⁄ı ÿı¢ ‰E«ı ±Î_¿Õο̛ flÌ÷ı F›Î_ ‹˘À˘ ÷ŒÎ‰÷ …HÎΛ I›Î_ ±ıÀ·_ ›Îÿ flά˘ ¿ı ¤Îfl÷ ¿fl÷Î_ «Ìfi hÎHÎı¿ √H΢ ‹˘À˘ ÿı »ı. ±Î’HÎÌ ¤ÒÏ‹ÁflËÿ 15,200 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì »ı, F›Îflı «ÌfifiÌ 22,117 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı ±fiı ÷ı ‰‚Ì 14 ÿı¢fiı V’Âı˝ »ı. ±Î◊Ì «Ìfifi_ ¬U¿Ìÿ‚ ±ı ⁄‘Î ÿı¢fiÎ ÁÌ‹ÎÕÎ ’fl Ãı¿Ãı¿ÎHÎı ‰ËıӫΛı·_ »ı. ¤Ò Ï ‹› © fi _ ‹ A › ÂjÎ flHÎ√ÎÕÌ »ı. ±ËŸ fl…^ ¿flı·˘ ¿˘Ã˘ ⁄÷Ήı »ı ÷ı ‹ «ÌfiÌ ¬U¿Ìÿ‚ ’ÎÁı ±ı ÂjÎfi˘ ÷˘À˘ fi◊Ì. Á˙◊Ì ‰‘ Á_ A ›Î (5,000) T-59 ¿Ëı ‰ Î÷Ì ‹ı ≥ fi ⁄ı À · Àı L ¿fiÌ »ı . flÏ›ÎfiÌ ‹Ò‚ T-54 flHÎ√ÎÕÌfiı fi‰Ì Àı @ fi˘·˘Ï…fi˘ œ˘‚ «ÕΉÌfiı ÷ˆ›Îfl ¿flΛı·Ì 36 Àfi ‰…fifiÌ ÷◊Î 520 ˢÁ˝’ΉflfiÌ T-59 √˘·_ÿÎ∞ ‹ÎÀı 100 ±ı ‹ . ±ı ‹ .fiÎ T›ÎÁ‰Î‚Ì ÷˘’ ±fiı ÁÎ‹Ì √˘·_ÿÎ∞ ¬‹Ì ·ı‰Î ‹ÎÀı 100 ±ı‹.±ı‹.fi_ ΩÕ<_ ⁄A÷fl ‘flΉı »ı . ÏÕŒı L Á Àı @ fi˘·˘Ï…fiÎ ‰÷˝‹Îfi ‘˘flHÎı Ωı÷Î_ ⁄A÷fl‹Î_ ¿ı ÷˘’‹Î_ {Î{˘ ¤·Ì‰Îfl fi◊Ì. ¤Îfl÷fiÌ ‹Ëk΋ (1,900) Á_A›Î‰Î‚Ì ‹ı≥fi ⁄ıÀ· ÀıL¿ T-72 fiı ÁflıflΠ250 ±ı‹. ±ı‹. ΩÕÎ ⁄A÷flfiÎ ±fiı 125 ±ı‹.±ı‹.fiÌ ÷˘’fiÎ Á_ÿ¤ı˝

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

@›Î_› «ÏÕ›Î÷Ì ·ı¬‰Ì Ωı≥±ı. ±·⁄kÎ, «Ìfi T-59 fiı ø‹Â— ωÿΛ ±Î’Ì ÷ı ‹ fiÌ …B›Î±ı V‰ÿı Â Ì ‘˘flHÎı ω¿ÁΉı·Ì T-99 ÀıL¿˘fiı ¬U¿Ìÿ‚‹Î_ Á΋ı· ¿flÌ flèÎ_ »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ¤Îfl÷ı 310 ±Î‘ Ï fi¿ flÏ›fi T-90S flHÎ√ÎÕ̱˘ ¬flÌÿÌ »ı, …ı±˘ Ï‹ÏfiÀfiÎ 8 √˘‚Î ÿÎ√÷Ì 125 ±ı‹.±ı‹.fiÎ T›ÎÁfiÌ ÷˘’ µ’flÎ_÷ ±ı„LÀ-ÀıL¿ √Î≥ÕıÕ Ï‹ÁÎ≥·˘ ‰Õı ÁF… »ı. ¤Îfl÷fiÌ ±fiı «ÌfifiÌ flHÎ√ÎÕ̱˘ ‰E«ı ±Î‰Ì ÷·fiÎ ¿fl‰Îfi˘ ¬flı¬fl ÷˘ ¿Â˘ ‹÷·⁄ fi◊Ì. flHÎ√ÎÕÌ ‹ıÿÎfiÌ ›©‹˘fl«Îfi_ ÂjÎ »ı, ’ËÎÕÌ fiÏË. Ïˋη›‹Î_ Á_¤Ï‰÷ ›© ‰¬÷ı ÀıL¿ÁF… ¤Îfl÷Ì› ±fiı «ÌfiÌ ⁄A÷Ïfl›Î_ ÿ‚˘ ¿ÿÌ ±Î‹fiıÁ΋fiı À¿flΉÎfiÎ_ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ’˛Ï÷V’‘a ¬U¿Ìÿ‚˘fiÎ ¿˘Ã΋Î_ ⁄÷Ήı · Î Á΋ÁÎ‹Ì ⁄A÷Ïfl›Î ÏÕω{fi˘fiÎ ÷◊Î Ï⁄˛√ıÕ˘fiÎ ±Î_¿ÕÎ ’HÎ ¤Ò·Ì …Ωı. ‹ÎµLÀıfi ‰Î˜flŒıfl‹Î_ «Î‰Ìw’ ÂjÎ ±fiø‹ı Ë˘Ï‰I{fl ÷˘’˘, ‹ÂÌfi √fi ÷◊Î ±Î˜À˘‹ıÏÀ¿ flΛŒ· »ı. ¿ÎflÏ√· ›©‹Î_ ±Î’HÎÌ T›ÒËÎI‹¿ „V◊Ï÷ ’˛Ï÷¿>‚ ˢ‰Î »÷Î_ ±ıÀ·ı ¿ı ÿU‹fi˘ ’ËÎÕÌ À˘«ı ±fiı ¤Îfl÷Ì› Ëfl˘‚ ÷‚ıÀÌfiÎ ·ı‰·ı ˢ‰Î »÷Î_ 155 ±ı‹.±ı‹.fiÎ T›ÎÁfiÌ ⁄˘ŒÁ˝ ÷˘’˘±ı ’˘÷ÎfiÌ 30 Ï¿·˘‹ÌÀfl flıL…fiÎ ŒÎ›Ïfl_√ ‰Õı ⁄Î∞ ∞÷ÎՉ΋Î_ ‹˘À˘ flΘ· ±ÿÎ ¿›˘˝ Ë÷˘. ¤Îfl÷ ’ÎÁı 410 ⁄˘ŒÁ˝ ÷˘’˘ µ’flÎ_ ÷ 75 ±ı‹.±ı‹.fiÎ T›ÎÁfiÌ 900 ’ËÎÕÌ ÷˘’˘, 130 ±ı‹.±ı‹.fiÌ M-46 ’˛¿ÎflfiÌ 1,200 ÷˘’˘, 122 ±ı‹.±ı‹.fiÎ T›ÎÁfiÌ D-30 ¿Ëı‰Î÷Ì 550 ÷˘’˘ ±fiı 75 ±ı‹.±ı‹.fiÌ ›√˘V·Î‰ M-48 fi΋fiÌ 215 ÷˘’˘ »ı. µ’flÎ_÷ V‰ÿıÂÌ ⁄fiΉÀfiÌ 1,300 IFG/≥„LÕ›fi ŒÌSÕ-√fi ’HÎ ¬flÌ, ’fl_÷ ÷ı ‹ıÿÎfiÌ ÷˘’˘ ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı Ïˋη› ¡LÀ ’fl µ’›˘√Ì fi◊Ì. ¤Îfl÷fiÌ 4,805 ¤Îflı ÷˘’˘ Á΋ı «Ìfi ’ÎÁı 15,200 ÷˘’˘ ˢ‰Îfi_ ¿Ëı‰Î› »ı, ’fl_÷ ±ı …\‹·Î‹Î_ ‹˘À˘ ŒÎ‚˘ ‹Ò‚ flÏ›fi ⁄fiΉÀfiÌ ¿ı flÏ›fi ±ÎT≤Ïk΋Î_ √Î…-⁄Àfi …ı‰Î ‹Î‹Ò·Ì ŒıflŒÎfl˘ ¿flÌfiı ⁄fiΉΛı·Ì …^fi‰ÎHÎÌ ÷˘’˘fi˘ »ı. flıL…fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ÷ı±˘ ±Î’HÎÌ ⁄˘ŒÁ˝fiÌ Á‹˘‰ÕÌ fi◊Ì. ÿά·Î ÷flÌ¿ı 152 ±ı‹.±ı‹. T›ÎÁfiÌ 500 …ıÀ·Ì T-83 ’˛¿ÎflfiÌ Ë˘Ï‰I{fl ÷˘’˘fiÎ √˘‚Î Œ@÷ 17 Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÒfl ’ˢӫı »ı ±fiı ⁄Ì∞ 500 …ıÀ·Ì PLL-01 ¿Ëı‰Î÷Ì 155 ±ı‹. ±ı‹.fiÌ ÷˘’ ‹Ëk΋ 24 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀıfiÎ ·Z›Î_¿fiı ÷Î¿Ì Â¿ı »ı. Á˙◊Ì ±Î‘Ïfi¿ ˢ› ÷˘ ±Î˜„VÀˇ›fi Àı@fi˘·˘Ï… ’fl

±Î‘ÎÏfl÷ PLZ-45 Ë˘Ï‰I{fl, …ıfiÌ ’˛ËÎfl‹›Î˝ÿÎ ⁄˘ŒÁ˝fiÌ …ı‹ 30 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. flHÎ√ÎÕÌ …ı‰Î ÿı¬Î÷Î ¿ıÀfl’Ì·fl Àˇı¿‰Î‚Î ‰ÎËfi ’fl ‹ÎµLÀ ¿flı·Ì 155 ±ı‹.±ı‹.fiÌ PLZ-45 Ï‹ÏfiÀfiÎ ÁflıflΠ4 √˘‚Î ÿÎ√Ì Â¿ı »ı. (⁄˘ŒÁ˝fi˘ ÿfl— ÁflıflΠ6.) ±Î‹ »÷Î_ PLZ-45 ÁıSŒ-’˛˘’ıSÕ »ı ±ı ÷ıfi_ ⁄Ë ‹Ëk‰fi_ …‹Î ’ÎÁ_ √HΉ_ flèÎ_. ‹Ëk‰fiÌ ⁄Ì∞ «ÌfifiÌ ŒÎ›fl⁄˛ÎLÕ Ë˘Ï‰I{fl

PLZ-45

‰Î÷ ±ı »ı ¿ı «Ìfi ›©fiÎ ‘˘flHÎı ’˘÷ÎfiÎ ÷˘’¬ÎfiÎfi_ ±Î‘Ïfi¿flHÎ ¿flÌ flèÎ_ »ı, F›Îflı ¤Îfl÷ı 1987 fiÎ ⁄˘ŒÁ˝ Á˘ÿÎ ’»Ì ÷˘’˘fi˘ ±ı¿ı› fi‰˘ ±Î›Î÷Ì Á˘ÿ˘ ¿›˘˝ fi◊Ì. ¬U¿Ìÿ‚ 155 ±ı‹.±ı‹.fiÌ 400 ÷˘’˘ ‹ÎÀı ‰Ê˘˝ ◊›ı ‹Î√HÎÌ ¿flÌ flèÎ_ »ı, ’HÎ ⁄˘ŒÁ˝ ’˛¿flHÎ ÁÎ◊ı ±fiı ‰÷˝‹Îfi Áfl¿Îfl ΩıÕı Á_¿‚Λı·˘ ‰√˝ …^fiÎ_ ‹ÕÿÎ_ µ¬ıÕΉÎfiÌ ⁄Ì¿ı ±ı Á˘ÿ˘ ◊‰Î ÿı÷˘ fi◊Ì. ‹ÎµLÀıfi ‰Î˜flŒıfl‹Î_ Ë¿‹fiÎ_ ’ÎfiÎ_ √HÎÎ÷Î_ ‰‘ ⁄ı Âj΢ ‹„SÀ’· fl˘¿ıÀ ·˘L«fl ÷◊Î ±ıÁ˘SÀ flΛŒ· »ı. ‹„SÀ’· fl˘¿ıÀ ·˘L«flfiÎ ‹Î‹·ı ⁄ı ÿı¢ ‰E«ı Áfl¬Î‹HÎÌ Â@› … fi◊Ì. «Ìfi ’ÎÁı 2,400 »ı, ÷˘ ¤Îfl÷fiÎ ¬Î÷ı 180 ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì. ÷ŒÎ‰÷ ⁄Ë ‹À˘ ˢ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ¤Îfl÷ı BM-21 ’˛¿ÎflfiÎ_ 150 ·˘L«Á˝ ‰ÁÎT›Î_ ⁄Îÿ V‰ÿıÂÌ ‘˘flHÎı Ï’fiοΠfi΋fiÌ ÏÁVÀ‹ ⁄fiΉ‰Îfi_ fiyÌ ¿›* ±fiı ÷ıfi_ ±Î_‘HÎ Á‹›Áfl ÷ˆ›Îfl ◊‰ÎfiÌ ±ÎÂαı ⁄ÌΩ_ ’flÿıÂÌ ·˘L«Á˝ ¬flÌzÎ_ fiÏË. ¿ÎflÏ√· ›©‹Î_ ±_÷ı ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ ‰’flΛı·Î_ V‰ıÿÂÌ Ï’fiοΠ·˘L«Á˝ Œ@÷ 44 Áı¿LÕ‹Î_ 214 ±ı‹.±ı‹.fiÎ_ 12 fl˘¿ıÀ˘ ±˘¿Ì ¿Îœı ±fiı ÷ı fl˘¿ıÀ˘ 39 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀıfiÎ ·Z›Î_¿ ’fl {ÕÌ ‰flÁΉı ±ı ÁΫ_, ’HÎ Á_A›Î Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ¬U¿Ìÿ‚ ’ÎÁı ±Î…ı Ï’fiοΠ30 ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì. „V◊Ï÷ …flÎ Á_÷˘Ê…fi¿ ˢ› ÷˘ ±ıÁ˘SÀ flΛŒ· ±_√ı »ı. ¤Îfl÷fiÌ V‰ÿıÂÌ ≥LÁÎÁ flΛŒ· ’˛Ï÷Ï‹ÏfiÀı 650 ⁄·ıÀ˘fiı 400 ‹ÌÀfl »ıÀı ’ˢӫÎÕÌ Â¿ı »ı, ÷˘ ±ıÀ·Ì … flıL…‰Î‚Ì «ÌfifiÌ ·ıÀıVÀ QBZ-95 flΛŒ·fi˘ (ÕÎ⁄˘ Œ˘À˘) ŒÎ›Ïfl_√ ÿfl 600 ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

31

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

⁄·ıÀ˘fi˘ »ı. ≥LÁÎÁfiÎ fi΂«Î‹Î_ ⁄·ıÀfi˘ ‰ı√ Áı¿LÕÿÌà 915 ‹ÌÀflfi˘ ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÷ı ‰‘ ‹ÎhÎ΋Î_ CÎÎ÷¿ ’HÎ »ı. ≥LÁÎÁ flΛŒ· ΩıÕı ÁF… ◊›ı·Î ‰÷˝‹Îfi …‰Îfi˘fiÌ „V◊Ï÷ 1962 fi_ ›© ¬ı·fiÎfl ÷ı ¿‹fiÁÌ⁄ ¤Îfl÷Ì› …‰Îfi˘fiÌ ¿Œ˘ÕÌ Ëη÷ ΩıÕı Áfl¬Î‰˘ ¿ı …ı‹fiÌ ÷‹_«Î»Î’ flΛŒ·˘fiÎ_ fi΂«Î_ Ïˋη›fiÌ Ï›΂ ÃoÕÌ‹Î_ Á_¿˘«Î›Î ’»Ì ŒÎ›Ïfl_√ «ıQ⁄flfiÌ ⁄·ıÀ˘ ’HÎ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚‰Î fi ’΋Ì. ±Î‹ ÷˘ ·U¿flÌ ’Ïfl¤ÎÊ΋Î_ ¤ÒÏ‹›©fiı “‹‘fl ±Î˜Œ ±Î˜· ⁄ıÀSÁ” ¿Ëı‰Î›, ’HÎ ¤Ï‰W›‹Î_ Ωı ±vHÎΫ· ’˛ÿıÂfiÎ ‹tı ¤Îfl÷ ±fiı «Ìfi ⁄άÕı ÷˘ 1962 fiÎ Á_CÎÊ˝ ÿflQ›Îfi Á_«Îfl⁄_‘ÌfiÌ Ëÿı ÂÎ_÷ flËı·˘ ±Î¿ÎÂÌ ‹˘fl«˘ ’HÎ ⁄ı ’Z΢fiÎ_ Á’flÁ˘Ïfi¿ …ıÀ ŒÎ≥Àfl˘ ‰Õı √Î…‰Îfi˘ ’Òfl˘ Á_¤‰ »ı. ˉÎ≥›©‹Î_ ¿˘fi_ ’S·_ ¤Îflı flËı ÷ıfi_ ……‹ıLÀ ±ËŸ ⁄÷Ήı·˘ ˉÎ≥ ⁄‚Î⁄‚fiı ·√÷˘ ¿˘Ã˘ ‰Î_«Ìfiı ⁄Î_‘‰Î …ı‰_ fi◊Ì. «ÌfifiÎ ±˜flŒ˘Á˝ ’ÎÁı 2,643 ŒÎ≥Àfl ⁄˘Q⁄fl »ı ¬flÎ_, ’HÎ ÷ı‹Î_ ±Î‘Ïfi¿ ’ıœÌfiÎ_ ω‹Îfi˘fiÌ Á_A›Î 300 ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì. CÎHÎÎ_ ¬flÎ_ ω‹Îfi˘ 30-40 ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ flÏ›fi Ï‹√-19 fiÌ ±fiı Ï‹√-21 fiÌ «Î≥Ïfi{ fi¿· ÷flÌ¿ı ⁄L›Î_ »ı. ±Î‘Ïfi¿ Àı@fi˘·˘Ï… ‘flΉ÷Î_ ±fiı Œ˘Á˝-‹„SÀM·Î›fl ¿ËÌ Â¿Î› ±ı‰Î_ ω‹Îfi˘ Œ@÷ «Îfl ’˛¿ÎflfiÎ_ »ı, …ı‹Î_ 116 …ıÀ·Î_ flÏ›fi Á¬˘≥-27 fi˘, 73 Á¬˘≥-30 fi˘, 62 …ıÀ·Î_ J-10 fi˘ ±fiı ÷Î…ı÷fl‹Î_ … ⁄fi‰Î ‹Î_Õı·Î_ Õ{fiı¿ FC-1 fi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı. Á¬˘≥27 ¿·Î¿fiÎ 2,500 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı ‘ÁÌ …÷Ì ‰¬÷ı ¿˘⁄˛Î ‹ıfi‰fl ¿flÌ ΩHÎ÷_ ±ıÀ·ı ¿ı ŒıHÎ «ÕΉ÷Î flÎ…fiÎ√fiÌ …ı‹ ±ı¿Î±ı¿ ‹˘fl˘ ¨«¿Ìfiı ÷ı‹… ’λ‚ ÷flŒ µ·ÀΉÌfiı ±ı ÏÿÂÎfiÎ ÂhÎ M·ıfi Á΋ı Ï‹ÁÎ≥· ¿ı ÷˘’√˘‚Î ŒÎ›fl ¿flÌ Â¿÷_ …√÷fi_ ’Ëı·_ Á’flŒÎ≥Àfl »ı. ±Î Ω÷fi˘ ¿fl÷⁄ «Ìfi ’ÎÁıfiÎ_ (±fiı ¤Îfl÷fiÎ_ 60 …ıÀ·Î_) Á¬˘≥-30 ω‹Îfi˘ ÿı¬ÎÕÌ Â¿ı »ı. ⁄Lfiı ω‹Îfi˘ ÿflı¿ Ë‹·ı ÿU‹fi Ëfl˘‚ ’fl fl˘¿ıÀ˘, Ï‹ÁÎ≥·˘, ÷˘’√˘‚Î ±fiı ⁄˘Q⁄ ÁÏË÷ ·√¤√ 8,000 Ï¿·˘√˛Î‹ Âj΢fi˘ ’˛ Ë Îfl ¿flÌ ¤Ò Ï ‹› © fiı ±˘Ï«_÷˘ ’·À˘ ±Î’Ì Â¿ı ÷ı‰Î_ Œ˘Á˝-‹„SÀM·Î›fl »ı. ‹÷·⁄ ¿ı flΛŒ·˘, ‹ÂÌfi 32 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

√fi, Ë˘Ï‰I{fl ÷˘’˘, ⁄{¿Î ±fiı ËıLÕ√˛fi ı Õı ÁÏË÷fiÎ_

±fiı¿ Âj΢fiÌ Á_ËÎfl„@÷fi˘ √ H ÎοÎfl ¿fl˘ ±ı À ·˘ ’ο-«Ìfifi_ ÁÏË›Îw_ ÁÎËÁ — Á’flŒÎ≥Àfl ωfiΠ÷ı ⁄Lfiı FC-1 ω‹Îfi ω‹Îfi˘ ÏÁ_ √ · √˛ÎµLÕ ±˜Àı¿‹Î_ Œı·Î‰Ì ¿ı »ı. ¤Îfl÷ı fi_ÿ√Ìà wÎ. 150 ¿fl˘ÕfiÎ ¤Î‰ı ‰ÎflÎŒfl÷Ì «Îfl Á˘ÿÎ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 238 Á¬˘≥30 ‹ÎÀı ¿›Î˝ »ı; ±ıÀ·ı «˘◊Ì ’ıœÌfiÎ_ ω‹Îfi˘ ‘flΉ‰Î‹Î_ ÷ı «Ìfi ¿fl÷Î_ ’λ‚ flËÌ Ω› ±ı‰_ Ωı¬‹ fi◊Ì. ⁄Lfiı ÿı¢ ‰E«ı Áfl¬Î‹HÎÌ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ±Î’HÎÎ_ ‹„SÀ-flΘ· ¿ıÀı√flÌfiÎ_ 40 …ıÀ·Î_ Ï‹flÎ…-2000 fiı ÷ı‹… ≥LÀflÁıMÀfl ’˛¿ÎflfiÎ_ 65 Ï‹√-29 fiı ’HÎ fi ¤Ò·‰Î_ Ωı≥±ı. «Ìfi ’ÎÁı ±Î‰Î_ Ï‹√ ¿ı Ï‹flÎ… fi◊Ì, »÷Î_ ÷ıHÎı ⁄fiΉı·Î_ ·ıÀıVÀ Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ_ J-10 ±fiı FC-1 «˘◊Ì ’ıœÌfiÎ M·ıfifi_ Ï⁄wÿ ’ÎQ›Î_ »ı. ±LÕfl·Î≥fi ¿fl‰Î …ı‰Ì ¬ÎÁ ⁄Î⁄÷ ±ı ¿ı ‹Î«˝ 12, 2007 fiÎ fl˘… Á_’ÒHν CÎÎÀCÎÒÀ ’΋Ìfiı ÷ˆ›Îfl ◊›ı·_ FC-1 ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı «Ìfiı ’ÎÏ¿V÷Îfifi˘ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ Àı@fi˘·˘Ï…¿· ÁË›˘√ ·Ì‘˘ »ı. ω‹ÎfifiÎ ±ı„LÀ flfi-‰ı ⁄˘Q⁄, 350 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ flıL…fiÎ_ øÒ{ Ï‹ÁÎ≥· ±fiı 60 Ï¿·˘‹ÌÀfl ÷ı‹… 120 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı Á‘Ìfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌ Â¿÷Î √Î≥ÕıÕ ⁄˘Q⁄ ’ÎÏ¿V÷Îfiı ⁄fiÎT›Î »ı. ωÂıÊ‹Î_ ¿ıÀ·Î_¿ ‰ÌΩb ÁΑfi˘ ÷ı‹… Ï‹Õ-±˜fl ÏflŒuÒÏ·_√ ÏÁVÀ‹ ’HÎ ‹ı≥Õ-≥fi’ÎÏ¿V÷Îfi »ı. ’ÎÏ¿V÷Îfifi_ Àı@fi˘·˘Ï…¿· ›˘√ÿÎfi 50Ñ Á‘Ìfi_ ˢ› ÷˘ ±Îç›˝ fiÏË, ¿ı‹ ¿ı 50 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfiÎ ¬«ı˝ ËÎ◊ ‘flΛı·Î FC-1 fiÎ ’˛˘…ı@À‹Î_ ⁄Lfiı ÿı¢ Áfl¬Î ¤Î√ÌÿÎfl »ı ±fiı ÏÕÁıQ⁄fl 3, 2007 fiÎ fl˘… ’Ëı·_ FC-1 ’HÎ ’ο ±˜ fl Œ˘Á˝ fi ı ‹Y› _ »ı . (’ÎÏ¿V÷Îfifi˘ K‰… Ï«÷flı·Î ±ı ω‹ÎfifiÌ ÷Á‰Ìfl µ’fl …\±˘.) ‰√a¿flHÎ ‹…⁄ Ωı÷Î_ ⁄ı ÿı¢fi_ ÁÏË›Îw_ FC-1 ±Î’HÎÎ_ Ï‹flÎ…2000 …ı‰Ì ¿ıÀı√flÌ‹Î_ ±Î‰÷_ ‹„SÀ-flΘ· M·ıfi »ı, »÷Î_ ÷ıfi_ ⁄fl˘⁄Ïfl›_ fiÏË. ÿά·Î ÷flÌ¿ı Ï‹flÎ…-2000 fi˘ ‹Ëk΋ ‰ı√ ¿·Î¿fiÎ 2,500 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı, F›Îflı FC-1 fi˘

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

1,790 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ‰‘Îflı fi◊Ì. Ï‹flÎ…-2000 fi˘ ÂjΤ_ÕÎfl ¿<· 6,300 Ï¿·˘√˛Î‹fi˘ »ı, ÷˘ FC-1 fi˘ ‹Î_Õ 3,500 Ï¿·˘√˛Î‹ »ı. ±·⁄kÎ, ¿o≥¿ ±_Âı Ï·Ï‹ÀıÕ Z΋÷Î ÁÎ◊ı ’HÎ M·ıfi ·ıÀıVÀ Àı@fi˘·˘Ï…fi_ ˢ‰Î ±_√ı ÷˘ ⁄ı‹÷ fi◊Ì. ËÎ≥-Àı¿ √HÎÎ÷_ «Ìfifi_ ⁄Ì…\_ V‰ÿıÂÌ M·ıfi ÏÕÁıQ⁄fl, 2006 Á‘Ì √M÷ fl¬Î›ı·_ J-10 »ı. ±Î M·ıfifiı «Ìfi Á˘ À¿Î ’˘÷ÎfiÎ Á…˝fi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰ı »ı, ’fl_÷ ±ı ÿΉ˘ ±‹ıÏfl¿fi ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ‹Îfi‰Î …ı‰˘ ·Î√÷˘ fi◊Ì. ≥{flΛı·ı ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÎ Á’flŒÎ≥Àfl ·Îω/Lavi M·ıfifiÌ Àı@fi˘·˘Ï… ¬Îfi√Ì‹Î_ ÀˇÎLÁŒfl ¿flÌ Ë˘‰Îfi_ ¿Ëı‰Î› »ı. ≥{flΛı·fiÎ Á_flZÎHÎ ‹_hÎη›ı ’˘÷ı ¿⁄ÒS›Î ‹…⁄ «Ìfifiı ÁÎfl˘ ±ı‰˘ Àı„@fi¿· ÁË›˘√ ±’Λ˘ »ı, ’fl_÷ ±‹ıÏfl¿Î ÷˘ J-10 fiı ·ÎωfiÌ ËÒ⁄ËÒ fi¿· ‹Îfiı »ı. ⁄Lfiı M·ıfi ‰E«ı ÿı¬Î‰fi_ ±fiı ¿Î›˝Z΋÷Îfi_ ±ıÀ·_ ÁÎQ› »ı ¿ı ±‹ıÏfl¿Îfi˘ Á_› ±V◊Îfiı …HÎÎ÷˘ fi◊Ì. ±Á·Ì-fi¿·ÌfiÎ ’˛ffifiı ⁄Î…\ ’fl flά˘ ÷˘ J-10 ÁΫΠ±◊˝‹Î_ ŒÎ≥Àfl, ⁄˘Q⁄fl ÷◊Î ≥LÀflÁıMÀflfiÎ ÏhÎω‘ flΘ· ±ÿÎ ¿flÌ Â¿÷_ ±SÀˇÎ‹˘Õfi˝ M·ıfi »ı. µ~›fifiÌ ’˛HÎÎÏ· Œ˚·Î›-⁄Λ-‰Î›fl »ı. ‹Ëk΋ V’ÌÕ ’HÎ ¿·Î¿fiÎ 2,700 Ï¿·˘‹ÌÀfl ±fiı ÂjΤ_ÕÎfl 4,500 Ï¿·˘√˛Î‹◊Ì ±˘»˘ fiÏË. √˛ÎµLÕ ±˜Àı¿ ‹ÎÀı 23 ‹Ì·Ì‹ÌÀflfiÎ T›ÎÁfiÌ ⁄ı ÷˘’˘, ·ıÁfl √Î≥ÕıÕ ⁄˘Q⁄, ≥L¡ÎflıÕ ±˜fl-À<-±˜fl Ï‹ÁÎ≥·˘, √Î≥ÕıÕ ⁄˘Q⁄, ±ı„LÀÏÂ’ Ï‹ÁÎ≥· ‰√ıflı ‹‚Ìfiı ¿<· 13 Âj΢ ÁÎ◊ı Ï‹Âfi ’fl …÷_ J-10 fi√_ÿÌà 4.1 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfiÎ ±ıÀ·ı ¿ı ·√¤√ wÎ. 160 ¿fl˘ÕfiÎ ¤Î‰fi_ M·ıfi »ı ±fiı ’ο ±˜flŒ˘Áı˝ ±ı … ¤Î‰ı «Ìfi ÁÎ◊ı 36 M·ıfifi˘ Á˘ÿ˘ ¿›˘˝ »ı. ’Ïç‹Ì ÿı¢fiÎ ÏÕŒıLÁ ÏfiWHÎÎ÷˘ J-10 fiı ≥{flΛı·Ì ·Îω µ’flÎ_÷ ¤Îfl÷fiÎ LCA/÷ı…Á ΩıÕı Áfl¬Î‰ı »ı. ±·⁄kÎ, ÁÎQ›‹Î_ ±ı ‰Î÷fi˘ Õ¬˘ ¬fl˘ ¿ı ÷ı…Á Ë∞ ¤Îfl÷Ì› ‰Î›ÁıfiÎ ‹ÎÀı ÿÂıflÎfi_ C΢Õ<_ ⁄L›_ fi◊Ì, F›Îflı «Ìfi ±˘»Î_‹Î_ ±˘»Î_ 62 …ıÀ·Î_ J10 ’˘÷ÎfiÌ ‰Î›Áıfi΋Î_ Á΋ı· ¿flÌ «Ò@›_ »ı. ¤Îfl÷fi˘ ÁÎ√flÏ¿fiÎfl˘ ·√¤√ 7,500 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ »ı, F›Îflı «Ìfifi˘ 6,470 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘--±ıÀ·ı ¿ı ÁËı… ±˘»˘ »ı. ±Î‹ »÷Î_, …‹HÎÎ ¿˘Ã΋Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ⁄Lfiı ÿı¢ ‰E«ı Á⁄‹Ïflfi˘, ›©…ËÎΩı, Ï‹ÁÎ≥· ⁄˘À˚Á ‰√ıflıfi˘ flıϱ˘ ±‰‚Ì ¿ÎÃÌfi˘ »ı. «Ìfifi_ fi˙¿Îÿ‚ ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚ ¿fl÷Î_ CÎb_ ‹˘À<_ »ı.

«˘◊Ì ’ıœÌfi_ √HÎÎ÷_ ±I›Î‘Ïfi¿ J-10 ω‹Îfi

¬ÎÁ ÷ŒÎ‰÷ ÷˘ ±ı ¿ı «ÌfifiÌ ’Î_« ±bÁ⁄‹Ïflfi˘ Á΋ı ¤Îfl÷ ’ÎÁı ÷˘ ±ı¿ı› fi◊Ì. ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ 1988 ‹Î_ ¤Îfl÷ı «Î·a-1 ’˛¿ÎflfiÌ flÏ›fi ±bÁ⁄‹Ïflfi ·Ì{ ’fl ‹_√ÎT›Î ⁄Îÿ ÷ıfiı “«ø” fi΋ ±Î’Ì hÎHÎı¿ ‰Ê˝ ‰Î’flÌ, ’fl_÷ ·Ì{fiÌ ‹ÿ÷ ’ÒflÌ ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ÿ⁄ÎHÎ Ëı flÏ›αı ±ı Á⁄‹Ïflfi ’fl÷ ‹_√Î‰Ì ·Ì‘Ì. ˉı ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚ flÏ›ÎfiÌ ±¿<·Î-12 ’˛¿ÎflfiÌ ±bÁ⁄‹Ïflfi ¤ÎÕÎ’|ı ·ı‰Î ‹Î√ı »ı, F›Îflı «Ìfi ’˘÷ÎfiÌ ±bÁ⁄‹Ïflfi˘ Ω÷ı ⁄fiÎ‰Ì flèÎ_ »ı. ±Î Á⁄‹Ïflfi˘ ‹A›I‰ı ËÎfi ‰√˝fiÌ »ı. ±ÎÂflı 100 ‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ±fiı Õ>⁄¿Ì ‹Î›Î˝ ’»Ì 5,000 Àfi ‰…fifiÌ ÿflı¿ ±bÁ⁄‹Ïflfi ¿·Î¿fiÎ 46 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı Ëo¿Îflı »ı. ±bÁ⁄‹ÏflfifiÌ ±b¤ßÌ ¶ÎflÎ ’ıÿÎ ◊÷Ì 90 ‹ı√ΉΘÀ ‰Ì…‚Ìfi˘ ’fl‰Ã˘ Á÷÷ ‹‚÷˘ flËı, ±ıÀ·ı Á⁄‹ÏflfifiÌ flıL… ‹ÎÀı ¿ÂÌ ‹›Î˝ÿÎ flËı÷Ì fi◊Ì. «ÌfifiÌ ⁄Ì∞ Á⁄‹Ïflfi˘ flÏ›fi √˘SŒ ‰√˝fiÌ »ı, …ı±˘ 2,150 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ flıL…fiÎ_ ⁄ıÏ·„VÀ¿ Ï‹ÁÎ≥· ‰Õı ÁF… »ı. ¿ıÀ·Ì¿ Á⁄‹Ïflfi˘‹Î_ ÷˘ «Ìfiı 8,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ flıL…fiÎ_ Ï‹ÁÎ≥·˘ ŒÌÀ ¿›Î* »ı, F›Îflı ¤Îfl÷ ÷˘ Ë∞ ÷ı fi Î_ Ï¿·˘ ‰√˝ fi Ì flÏ›fi Á⁄‹Ïflfi˘fiı 290 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ flı L …‰Î‚Î_ ⁄˛ õ ˘Á Ï‹ÁÎ≥·˘ ‰Õı ÁF… ¿fl‰ÎfiÌ Â@›÷α˘ ÷’ÎÁÌ flèÎ_ »ı. ±ı¿ ⁄Î⁄÷‹Î_ Ωı ¿ı ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚fiı «Ìfi ¿fl÷Î_ «ÏÕ›Î÷_ ·ı¬Ì ¿Λ ÷ı‹ »ı. ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı «Ìfi ’ÎÁı ωÂ΂ Á‹ ƒ Ì Ï‰V÷Îfl‹Î_ ±ÎHÎ Œı·Î‰Ì ¿÷_ ±ı¿ı› ω‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎ… ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

33

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

±ı„LÀ-ÂÌ’ Ï‹ÁÎ≥·˘ ‰Õı ÁF… »ı. ÏÿSËÌfiÌ fi‰Ì ±ÎT≤ÏkÎfi_ ’Ëı·_ ÏÕVÀˇ˘›fl …ËÎ… ÷˘ ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’Ëı·Î_ wÏ’›Î 2,000 ¿fl˘ÕfiÎ ¬«ı˝ ⁄L›_. CÎHÎÌ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ ÷ı «ÌfifiÌ ÏÕVÀˇ˘›flfiı ’HÎ ±Î_ÀÌ Ω› ÷ı‰_ »ı. flÏ›Π’ÎÁı◊Ì ¤Îfl÷ı fi_√ÿÌà wÎ. 1,000 ¿fl˘ÕfiÎ ¤Î‰ı ¬flÌÿı·Ì 3 ±SÀˇÎ-‹Î˜Õfi˝ VÀÌS‘ Ï¡√ıÀ˘fiÎ_ ’HÎ Á‹˘‰ÏÕ›Î_ …ËÎΩı «ÌfifiÎ fi˙¿Îÿ‚ ’ÎÁı fi◊Ì. ±·⁄kÎ, Á⁄‹Ïflfi˘fiÌ ±fiı ›©…ËÎΩıfiÌ ¿<· Á_A›Îfiı fi˙¿Î÷οÎ÷fi˘ ‹Î’ÿoÕ √H΢ ÷˘ «ÌfifiÎ fi˙¿Îÿ‚fiı ‰‘ ‹Î¿Û˚Á ±Î’‰Î flèÎÎ. ⁄Ì∞ ÷flŒ Ë¿Ì¿÷ ±ı ’HÎ »ı ¿ı «Ìfifi_ fi˙¿Îÿ‚ ËΩfl˘ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ¿Î’Ìfiı ‹·›ıÏ›ÎfiÌ ÿÏZÎHÎı ‹·yÎfiÎ ±¬Î÷ ‹ÎflŒ÷ ÷ıfiÌ ’Òflı’ÒflÌ ÷ÎÿÎÿ ÁÎ◊ı ¤Îfl÷ Á΋ı ·Õ‰Î fiÌ¿‚ı ±ı‰_ ¿ÿÌ ⁄fi‰Îfi_ fi◊Ì. ±vHÎΫ· ’˛ÿı ‹ÎÀıfiÎ Á_CÎÊ˝‹Î_ ±Î‹ı› Á‹ƒÌ ‹˘fl«˘ ¬˘·Ìfiı ¿Â˘ T›ÒËÎI‹¿ ‹÷·⁄ Áflı fiÏË. ±‰Î˝ « Ìfi › © fiÎ_ ⁄‘Î_ ±Î›‘˘‹Î_ Ï‹ÁÎ≥· ±fi˘¬_ ÂjÎ »ı. ‹A›I‰ı ±ı º„WÀ±ı ¿ı ÁflËÿ’ÎflfiÎ ·Z›Î_ ¿ ’fl ⁄˘Q⁄‹Îfl˘ ¿fl‰Î …÷Ì Ï‰‹ÎfiÌÀ<¿Õ̱ı ‹Î√˝‹Î_ Á‰›ı˝‹ıLfiÌ ‰√˝fiÌ «ÌfiÌ ÏÕVÀˇ˘›fl (µ’fl) ±fiı ËÎfi ‰√˝fiÌ «ÌfiÌ ±bÁ⁄‹Ïflfi Õ˘√ŒÎ≥À ÁÏË÷ CÎHÎÎ ¿˘ÃÎ ¤ıÿ‰ÎfiÎ ◊Λ ±fiı ⁄˘Q⁄‹Îfl˘ ¿flÌ Â¿Î› ±ı ’Ëı·Î_ ±‹¿ ω‹Îfi˘ ¬‰Îfl ’HÎ …ËÎ…‰ÎÕ΋Î_ ±I›Îflı 37,500 Àfifi_ V‰ÿıÂÌ Ï‰‹Îfi‰ÎË¿ ◊Λ, F›Îflı ±r‹ıCÎ Ï‹ÁÎ≥· ÿflı¿ ’˛Ï÷¿Îfl¿ CÎÎ «Ò¿Î‰Ìfiı …ËÎ… wÎ. 4,000 ¿fl˘ÕfiÎ ¬«ı˝ ⁄fiÌ flèÎ_ »ı. ±Î …ËÎ… Ωı ·Z›Î_¿ Á‘Ì ’Ë˘Ó«Ì Ω› »ı. Ï‹ÁÎ≥·fi˘ ⁄ÌΩı M·Á ’˘≥LÀ ¿ı 2012 ’Ëı·Î_ ÷ˆ›Îfl ◊Λ ±ı‰Ì Á_¤Î‰fiÎ fi◊Ì. ±ı ¿ı ¤Îfl÷fiÎ M≤J‰ÌfiÌ …ı‹ ÷ıfiÌ ⁄ıÀ·ŒÌSÕ ±ÎT≤ÏkÎfi˘ ÏÕVÀˇ˘›fl ÷flÌ¿ı ‰√a¿Ú÷ ◊÷Î_ ›©…ËÎΩıfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ’Õ÷fl ¤Î‰ ÁflıflΠwÏ’›Î 7 ¿fl˘Õ ˢ›, ÷˘ Á¬˘≥-30 …ı‰_ «ÌfifiÎ Ï·VÀ‹Î_ ’Ëı·˘ fi_⁄fl Á‰›ı˝‹ıLfiÌ ‰√˝fiÎ_ «Îfl flÏ›fi …ËÎΩıfi˘ ±Î‰ı, ¿ı‹ ¿ı ÷ı±˘ ±I›Î‘Ïfi¿ Âj΢fiÎ ÷fl÷Î ±Î‘Ïfi¿ ŒÎ≥Àfl ⁄˘Q⁄fl wÎ. 160 ¿fl˘Õ◊Ì ±˘»Ì Ï¿o‹÷fi_ ¤_ÕÎfl˘ …ı‰Î_ »ı. ÿflı¿ …ËÎ…fi_ ‰…fi 7,940 Àfi »ı, ·_⁄Î≥ ˢ÷_ fi◊Ì. ω‹Îfifiı Ï‹Âfi ’fl ‹˘¿·Î› I›Îflı ’Λ·ÀfiÌ 156 ‹ÌÀfl, ±ı„L…fi„@÷ 1,00,000 ˢÁ˝’Ήfl ±fiı Á·Î‹÷Ì ’HÎ Ωı¬‹Î›, F›Îflı V‰›_Á_«ÎÏ·÷ ¿ı √Î≥ÕıÕ ‹Ëk΋ {Õ’ ÷˘ ¿·Î¿fiÎ 59 Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·Ì »ı. ÿflı¿ Ï‹ÁÎ≥·‹Î_ ±ı ’˛ffi flËı÷˘ fi◊Ì. µ’flÎ_÷ √‹ı ÷ıÀ·Î ±Î‘Ïfi¿ ÏÕVÀˇ˘›fl 150 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı ’Ë˘Ó«Ì Â¿÷Î_ 8 ±ı„LÀ-ÂÌ’ Á’flŒÎ≥ÀflfiÌ ¿˘Q⁄ıÀ flıL… ’HÎ ·Î_⁄Ì ÿÒflÌfiÎ Ï‹ÁÎ≥· øÒ{ Ï‹ÁÎ≥·˘, 40 ÁflŒıÁ-À<-±˜fl Ï‹ÁÎ≥·˘, 130 ±ı‹. …ıÀ·Ì ˢ› fiÏË. Ï‹ÁÎ≥·fiÎ_ …‹Î ¬Î÷ı ‹_ÕÎ÷Î_ ±Î‰Î_ ⁄‘Î_ ±ı‹.fiÎ T›ÎÁfiÌ 4 ÷˘’˘, 30 ±ı‹.±ı‹.fiÎ T›ÎÁfiÌ ±ı„LÀ’ÎÁÎ_ fi…fl Á΋ı flάÌfiı ¤Îfl÷ı ÷◊Î «Ìfiı ±ı ÂjÎfiÎ_ ωω‘ Ï‹ÁÎ≥· ÷˘’˘, Á_A›Î⁄_‘ ±ı„LÀ-Á⁄‹Ïflfi fl˘¿ıÀ˘ ±fiı 4 ‹˘Õı·˘ ⁄fiΉ‰ÎfiÎ ±fiı¿ ¿Î›˝ø‹˘ ËÎ◊ ‘›Î˝ »ı. ±Î ⁄Î⁄÷‹Î_ À˘flÏ’Õ˘ ÀuÒ⁄ ‘flΉı »ı. À>_¿‹Î_, ÏÕVÀˇ˘›flfiÌ Á_ËÎfl„@÷ ¤Îfl÷fi˘ Àˇı¿ flı¿˘ÕÛ …flÎ ¿o√΂ »ı, F›Îflı «Ìfiı ±ı ZÎıhÎı ¿Î_√Îw ±ı¿Îÿ ’fl_’flÎ√÷ fi˙¿Î¿ÎŒ·Îfiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚ı ±ıÀ·Ì »ı. ⁄Ì∞ ¿>ÿ¿Î ‹ÎflÌ ⁄÷ÎT›Î »ı. Á΋ıfiÎ ’Îfiı ¿˘ÃÎ flÌŒfl ¿fl˘. ÷flŒ ¤Îfl÷ ’ÎÁı Ωı ¿ı ÏÿSËÌ ‰√˝fiÌ hÎHÎ ÏÕVÀˇ˘›fl˘ ±ıÀ·Ì ·ÕÎ≥fiÎ ’ËÎÕÌ ‹˘fl«ı ¤Îfl÷fiı ‰Á‹Î ’ÕÌ Â¿÷Î_ «ÌfiÌ … „@÷ÂÎ‚Ì »ı. V‰ÿıÂÌ Àı@fi˘·˘Ï… ‰Õı wÎ. 800 ¿fl˘ÕfiÎ Ï‹ÁÎ≥·˘ ±fiø‹ı ÿ˘Ó√ ŒıÓ√-15 ±fiı ÿ˘Ó√ ŒıÓ√-11 »ı. ⁄Lfiı ¬«ı ˝ ⁄_ ‘ Λı · Ì 6,200 ÀfifiÌ ÿflı ¿ ÏÕVÀˇ ˘ ›fl 150 ’˛ZÎı’Îj΢ ·U¿flÌ ’Ïfl¤ÎÊ΋Î_ Àı„@fi¿· ±√fl ÷˘ ⁄ıÀ·ŒÌSÕ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ flıL…‹Î_ 4 ±ı„LÀ-ÂÌ’ Ï‹ÁÎ≥·˘, 6 À˘flÏ’Õ˘, Ï‹ÁÎ≥· ¿Ëı‰Î› »ı, ¿ı‹ ¿ı ⁄ıÀ· ›Îfiı ›© F›Î_ ¬ı·Î÷_ ˢ› 2 ±ı„LÀ-Á⁄‹Ïflfi ËıÏ·¿˘MÀfl˘ ±fiı 28 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ flıL…fiÎ_ I›Î_ ÷ı±˘ V◊ÎÏfi¿ ’˛ËÎfl ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÁΩ˝›Î_ »ı. ’˛ËÎflfiÌ fi◊Ì. ¤Îfl÷ ’ÎÁı 14 ÁÌ-ËıÏfl›fl ω‹Îfi˘ ±fiı ⁄ı Õ{fi◊Ì ‰‘ ±ı„LÀ-Á⁄‹Ïflfi ËıÏ·¿˘MÀfl˘ ‘flΉ÷_ 28,700 Àfifi_ ω‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎ… “ωflÎÀ” »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, 44,570 ÀfifiÎ flÏ›fi ω‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎ… “±ıÕÏ‹fl· √˘Â˝¿˘‰” ±fiı ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ±ı …ËÎ…fiÎ_ 16 Ï‹√-29 K ω‹Îfi˘ ‹ÎÀı ÷ıHÎı Á_›@÷ ’˜¿ı… …ı‰˘ Á˘ÿ˘ ¿›˘˝ »ı. µ’flÎ_÷ ¿˘Ï«fifiÎ

34 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

‹›Î˝ÿÎ ±ıÀ·ı … ◊˘Õο Á˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ‰‘Îflı fi◊Ì, ‹ÎÀı ‰√a¿flHÎ ‹…⁄ ÷ı±˘ ¢ÀÛ-flıL… ⁄ıÏ·„VÀ¿ Ï‹ÁÎ≥SÁ/SRBM √HÎΛ »ı. ≥LÀfl‹ÌÏÕ±ıÀ flıL…fiÎ_ (‹K›‹ ÿÒflÌfiÎ_) «ÌfiÌ IRBM ’˛ı„@À¿· fiÏË, ’HÎ VÀˇıÀıÏ…¿ ’˛¿ÎflfiÎ_ Ï‹ÁÎ≥SÁ »ı. ¤ÒÏ‹›©fiÎ ‹ıÿÎfifiı ⁄ÿ·ı ÁflËÿ ’λ‚fiÎ_ ⁄_ÿfl˘, ±˙z˘Ï√¿ ÂËıfl˘, fi˙¿Î‹◊¿˘, ±˜fl⁄ı{ ‰√ıflı VÀˇıÀıÏ…¿ ±◊ν÷˚ T›ÒËÎI‹¿ ·Z›Î_¿˘ ’fl ÷ı±˘ ’˛ËÎfl ¿flı »ı. ÿU‹fifiÌ ·ÕΛ¿Â„@÷fiÎ fiÀ-⁄ΘSÀ œÌ·Î ¿flÌ fiά‰Î ±ı ÷ı‹fi_ ‹Ò‚¤Ò÷ ¿Î›˝ »ı. «ÌfifiÌ ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌ ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ¤Îfl÷ ‹ÎÀı Ωı¬‹Ì Ëÿı …Õ⁄ıÁ·Î¿ »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ‹K›‹ ÿÒflÌfiÎ_ ÿ˘Ó√ ŒıÓ√-4 ÷◊Î ÿ˘Ó√ ŒıÓ√-3 fiı ÷ıHÎı ’fl‹Îb ⁄˘Q⁄ ‰Õı ÁF… ¿›Î* »ı. ’˛ËÎflfiÌ ‹›Î˝ÿ΋Î_ ¤Îfl÷fiı Á‹Î‰Ì ·ı÷Î_ ⁄Lfiı Ï‹ÁÎ≥·˘fiÎ_ 20-20 fi_√˘ ¿˘„LøÀ ÷◊Î ’˘·ÎÿfiÎ ⁄fiı · Î ±LÕfl√˛ Î µLÕ ¤˘Ó›fl΋Î_ «Ìfiı flÎA›Î_ »ı. ≥LÀfl-¿˘„LÀfiıLÀ· ⁄ıÏ·„VÀ¿ Ï‹ÁÎ≥·˘/ICBM ‹ÎÀı ÷˘ ±Õ‘Ì ÿÏfi›Î Á‘Ì ±ı¿ı› ÿı ±ÎµÀ-±Î˜Œ-flıL… fi◊Ì. ±‹ıÏfl¿Î ’HÎ fiÏË. ωω‘ ’˛¿ÎflfiÎ_ «ÌfiÌ Ï‹ÁÎ≥·˘fiı ·√÷Ì ±ËŸ ¿˘Ã΋Î_ fl…^ ¿flı·Ì ω√÷˘ ⁄÷Ήı »ı ¿ı «ÌfifiÌ Áfl¬Î‹HÎ̱ı ¤Îfl÷fi˘ ⁄Ë«Ï«˝÷ Ï‹ÁÎ≥· ’˛˘√˛Î‹ ¿ÂÌ Ï‰ÁÎ÷‹Î_ fi◊Ì. ±Î ‰Á‹_ ÁI› ¬flı¬fl ÷˘ Œ@÷ Ï‹ÁÎ≥·˘fiÌ fiÏË, ’fl_÷ ¬U¿Ìÿ‚, ˉÎ≥ÿ‚ ±fiı fi˙¿Îÿ‚fiÎ_ Âj΢fiÌ ⁄Î⁄÷ı ’HÎ V‰Ì¿Îfl‰_ flèÎ_. ¿ıÀ·Î¿ ±’‰Îÿ˘fiı ÷·fiÎI‹¿ √HÎ÷flÌ‹Î_ ·Ì‘Î ’»Ì›ı «Ìfi ’ÎÁı ±ı¿oÿflı ‰‘ Á_A›ÎfiÎ_ ‰‘ ÁZ΋ Âj΢ »ı, …ı‹fi˘ ±ËŸ fi…Ïÿ¿Ì ’Ïfl«› ‹ı‚T›Î ’»Ì ±Ïfi‰Î›˝ flÌ÷ı ’˛ffi ±ı ◊Λ ¿ı ÂÎ ‹ÎÀı »ı ? ¤Îfl÷ ÷˘ ÃÌ¿, ±‹ıÏfl¿Î ’HÎ Ï«_÷΋Î_ ’Õı ±ıÀ·Ì {Õ’ı «Ìfifi_ ÂjÎ⁄‚ ‰‘÷_ ˢ‰Îfi_ flËV› Â_ ? √≥ ¿Î· Á‘Ì …\flÎÏÁ¿ ¿ZÎÎfiÎ_ …J◊Î⁄_‘ Âj΢ ‰Õı Á_÷˘Ê ‹Îfi÷˘ ÿı ±Î…ı Á’fl’Ήflfiı ±fiw’ Á˘ÏŒ„VÀ¿ıÀÕı Âj΢ ‘flΉ÷˘ ◊›˘ ÷ıfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? Ï«_÷Î ±fiı Ï«_÷fi ⁄ı›fiÎ ¿Îfl¿ fỉÕÌ Â¿÷Î_ ±fiı¿ ¿ÎflH΢ »ı. ’˛◊‹ ¿ÎflHÎ — «Ìfifi_ ¬U¿Ìÿ‚, ˉÎ≥ÿ‚ ±fiı fi˙¿Îÿ‚ Áfl¿ÎflfiÎ fiÏË, ’HÎ ÁÎQ›‰ÎÿÌ ’ZÎfiÎ ÁÌ‘Î ±_¿< fiÌ«ı »ı ±fiı ’ZÎfi˘ ±K›ZÎ Á_flZÎHÎ ÿ‚˘fiÎ ¿‹ÎLÕfl-≥fi-«ÌŒfi˘ ˢt˘ ¤˘√‰ı »ı. Áfl¿ÎflÌ ±‹·ÿÎflÂÎËÌfiı ⁄Λ’ÎÁ ¿flÌfiı ÏÕŒıLÁfiı ·√÷Î ÏfiHν›˘ ’ZÎfiÎ ·ı‰·ı {Õ’¤ıfl ·ı‰Î› »ı ±fiı ÏfiHν›˘fi˘ I‰Ïfl÷˚ ±‹· ’HÎ ◊Λ »ı, …ı ¤Îfl÷‹Î_ Â@› fi◊Ì. ⁄Ì…\_ ¿ÎflHÎ — ‰ÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ ±_÷ Á‘Ì «Ìfi ÷ıfiÎ ÂjΤ_ÕÎfl‹Î_ 1950-60 fiÎ ±flÁÎ ÿflQ›Îfi Á΋ı· ¿flΛı·Î_

…^fiÎ_ flÏ›fi Âj΢fiÌ ‰fi-⁄Λ-‰fi Á‘Îflı·Ì ±ÎT≤ÏkÎ ⁄fiΉ÷_ flèÎ_, ¿ı‹ ¿ı ‹Î±˘ {ı ÿ˘Ó√fiÎ ÂÎÁfi Ëı «Ìfifi_ ⁄ËÎfl‰ÏÀ›_ ‰·HÎ Ωı÷Î_ ±ı¿ı› ÿı ÷ıfiı Âj΢ ‰ı«‰Î ÷ˆ›Îfl fi Ë÷˘. «Ìfiı I›Îfl ’»Ì ¿ıÀ·Î_¿ ’flÿıÂÌ Âj΢fiÎ_ »^À’ÒÀ fi_√˘ ¿’À’Ò‰˝¿ ËV÷√÷ ¿›Î˝. ’ÒflΩ »^ÀÎ ’ÎÕÌ ÷ı‹fiÌ ¿Î˜’Ì ‹ÎflÌ ±fiı ÷ı ⁄ËÎfiı …ı Àı@fi˘·˘Ï…¿· ‹ËΉfl˘ ’˛ÎM÷ ◊›˘ ÷ıfiÎ ±Î‘Îflı V‰ÿıÂÌ Âj΢ ⁄fiΉ‰Îfi_ ÷ıHÎı Âw ¿›.* √ıfl¿Î›ÿı fi¿· ¿fl‰Î‹Î_ fi ‹Îfi÷Î ¤Îfl÷ ‹ÎÀı ±ı ’HÎ Â@› fi Ë÷_, ±ıÀ·ı V‰ÿıÂÌ Âj΢fiı ·√÷Î …ı fi‰Î ’˛˘…ı@À ËÎ◊ ‘flΛΠ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ±Î’HÎÎ Àı„@fiϱfi˘ fi‰Î ÏfiÂÎÏ‚›Î Ë÷Î ±fiı Àı@fi˘·˘Ï…¿· ’flÌZÎ΋Î_ ÷ı‹fi˘ ÿı¬Î‰ ’HÎ fi‰Î ÏfiÂÎÏ‚›Î …ı‰˘ … flè΢. hÎÌ…_ ¿ÎflHÎ — ¤Îfl÷ ±fiı «Ìfi ‰E«ı ‹˘À˘ ÷ŒÎ‰÷ ±ı ’HÎ »ı ¿ı …ıfiÎ ’fl Ë◊˘ÀÌ ⁄ıÁÌ fi ˢ› ±ı‰Ì Àı@fi˘·˘Ï…fi˘ ±ı¿Õ˘ CÎÒ_À‰Î ’λ‚ «Ìfi ¿ÿÌ Á‹› ⁄√ÎÕ÷_ fi◊Ì. ωÿıÂÌ ±ı…LÁ̱˘fiı ‹˘Ó‹ÎB›Î ÿ΋ ±Î’Ìfiı ¬ÒÀ÷Ì Àı@fi˘·˘Ï… ¬flÌÿÌ ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

35

rflgfgfl ,fxszl tffsftf

·ı‰ÎfiÌ ’˛ı„@À¿· fiÌÏ÷ ÷ıHÎı ±’fiÎ‰Ì »ı. Á⁄‹ÏflfifiÌ ’˛˘’S{fi ÏÁVÀ‹, ŒÎ≥Àfl ⁄˘Q⁄fiÎ_ ÏÿÂ΢‘¿ ‰ÌΩb ›_h΢, …ıÀ ±ı„L…fi, Ï‹ÁÎ≥·˘fiÌ √Î≥ÕLÁ ÏÁVÀ‹ ‰√ıflı ÷ıfiÎ ÿά·Î »ı. ËÎ≥-Àı¿ ’ÒflΩ flıÕÌ‹ı≥Õ Ëη÷ı ±Î›Î÷ ¿fl‰Îfi˘ ‹˘À˘ ·Î¤ «Ìfifiı ±ı ◊›˘ ¿ı ÀÎ≥‹-Àı⁄·fiÌ º„WÀ±ı ÷ıfi˘ ±ı¿ı› ÏÕŒıLÁ ’˛˘…ı@À ’λ‚ Ãı·Î÷˘ fi◊Ì. ±ÎfiÌ Á΋ı ¤Îfl÷fi˘ ±fi¤‰ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ±Î¬ı±Î¬_ ÂjÎ V‰ÿıÂÌ ‘˘flHÎı ⁄fiΉ‰ÎfiÎ ÿflÎ√˛Ëı fiÎ√, ÏhÎÂÒ· ±◊‰Î ±Î¿Î ϋÁÎ≥·˘fi_, ±…\˝fi flHÎ√ÎÕÌfi_ ±fiı ÷ı…Á/LCA ·ÕΛ¿ M·ıfifi_ ’˛˘Õ@Âfi ±Î… Ïÿfi Á‘Ì Âw ◊‰Î ÿÌ‘_ fi◊Ì. Á‚Ìfiı ‹ÎÀı lΩ ±À¿ı ÷ı „V◊Ï÷±ı ÿıÂfiı Áfl‰Î‚ı ¿ıÀ·_ fi¿ÁÎfi ¿flÎT›_ »ı ÷ıfi˘ ±Î_¿Õο̛ ÏËÁÎ⁄ «˘Ó¿Î‰Ì ‹Ò¿ı ÷ı‰˘ »ı. ≥„LÀ√˛ıÀıÕ √Î≥ÕıÕ Ï‹ÁÎ≥· ’˛˘√˛Î‹ …\·Î≥, 1983 ‹Î_ ÕΘ. ±Oÿ· ¿·Î‹fiÎ fiıI≤I‰ Ëı Âw ¿flΛΠ’»Ì ±Î…ı 25 ‰Ê˝ ⁄Îÿ ÏhÎÂÒ· Ï‹ÁÎ≥· Ë∞ ’HÎ ÏhÎÂ_¿>fiÌ ÿÂ΋Î_ »ı. ¬U¿Ìÿ‚, ˉÎ≥ÿ‚ ±fiı fi˙¿Îÿ‚ ±ı‹ hÎHÎı› ·U¿flÌ ’Î_¬˘ ‹ÎÀı ÁΩ˝›ı·Î (±fiı ÷ı ¿ÎflHÎÁfl ÏhÎÂÒ· ¿Ëı‰Î›ı·Î) Ï‹ÁÎ≥·fiı ÿfl ‰¬÷ı ‹ÃÎflÌfiı ‰ÎflÎŒfl÷Ì 80 ‰¬÷ ÏfiÂÎfi ÷flŒ »˘Õ‰Î‹Î_ ±ÎT›_, ’HÎ ÿflı¿ ÀˇÎ›·‹Î_ ÷ı ±ÎÕ<_ ŒoÀÎ÷_ flèÎ_. ’˛˘O·ı‹ ÷ıfiÎ ÏÿÂ΢‘¿ ‰ÌΩb ÁΑfi˘‹Î_ Ë÷˘, …ıfiı ¤Îfl÷Ì› Àı„@fiϱfi˘ V‰ÿıÂÌ¿flHÎfiÎ fi΋ı Ω÷ı Ë· ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. fi˙¿Îÿ‚ı »ı‰Àı ÏhÎÂÒ· ‹ÎÀı CÎHÎÌ flÎË Ωı›Î ⁄Îÿ ‘Ìfl… √‹Î‰Ì ÿÌ‘Ì. ≥{flΛı·fiÎ ⁄flο Ï‹ÁÎ≥·fiÌ ±˜fl-ÏÕŒıLÁ ÏÁVÀ‹ ‹ÎÀı ±_÷ı wÏ’›Î 1,160 ¿fl˘Õfi˘ Á˘ÿ˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ±ı„LÀ-ÀıL¿ fiÎ√ Ï‹ÁÎ≥·fiÎ ’HÎ ·√¤√ 60 ‰¬÷ ÀıVÀ ŒÎ›Ïfl_√ ¿flΛΠˢ‰Î »÷Î_ ÿU‹fi flHÎ√ÎÕÌfiı Ï’fi ’˘≥LÀ ¿fl‰Î ‹ÎÀıfiÎ ≥L¡ÎflıÕ ≥‹ı…flfiı ¤Îfl÷Ì› Á_¢‘¿˘ 25 ‰Ê˝ Á‘Ì e·’˛ÒŒ ⁄fiÎ‰Ì Â@›Î fiÏË. ωÿıÂÌ ≥‹ı…fl ‹_√ΉÌfiı V‰ÿıÂÌ¿flHÎfiÎ ¬Î÷ı ◊˘Õ<_¿ Á‹Î‘Îfi fi ¿flΛ_ ±ıÀ·Î ¬Î÷fl ±ı„LÀ-ÀıL¿ fiÎ√fi˘ ±Î¬˘ ’˛˘…ı@À ·√¤√ ‹Î◊ı ’Õu˘ ±fiı ¬U¿Ìÿ‚ı V’˛ıLÕı· ±fiı ¿˘Ó¿<fl ’˛¿ÎflfiÎ_ Â÷˚-’˛Ï÷Â÷ Œ˘flıfi‹ı≥Õ ÀıL¿Ï‰fl˘‘Ì Ï‹ÁÎ≥·˘ ±Î›Î÷ ¿fl‰Îfi˘ ‰¬÷ ±ÎT›˘. ω‹Îfiωfl˘‘Ì ±Î¿Î ϋÁÎ≥·fiÌ ’HÎ ‹ÎhÎ √Î≥ÕLÁ ÏÁVÀ‹ ⁄fiΉ‰Î ’λ‚ ±œÌ ÿΛ¿Î ‰ıÕŒÌ fiÎA›Î ⁄Îÿ ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’Ëı · Î_ ≥{flΛı · fiÎ V’Î≥Õfl fi΋fiΠω‹Îfiωfl˘‘Ì Ï‹ÁÎ≥·˘fiÌ ¿<· 18 ÏÁVÀQÁ ‹ÎÀı wÏ’›Î 1,800 ¿fl˘Õfi˘ Á˘ÿ˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı ¤Îfl÷fiÎ_ Ï‹ÁÎ≥· ’˛˘√˛Î‹fi˘ Ïfl’˘ÀÛ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ±„Bfi ÷◊Î M≤J‰Ì ±ı‹ ‹ÎhÎ ⁄ı Ï‹ÁÎ≥·˘ Á_flZÎHÎ ÿ‚˘‹Î_ Á΋ı· ◊›Î_ »ı. Ë¿Ì¿÷ı ÷ı±˘ ’HÎ ›© ‰¬÷ı ¿ÿΫ ‘Λ* ¿Î‹ ±Î’ı ÷ı‹ fi◊Ì. M≤J‰Ì Ï‹ÁÎ≥·fiÌ ÏfiÂÎfi⁄Î∞ ±_√ı Á_÷˘Ê¿Îfl¿ ’ÏflZÎH΢ ¿flΛ ÷ı ’Ëı·Î_ … ¬U¿Ìÿ‚fiı ÷ıfiÎ_ 36 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

±fiı¿ ‹˘⁄Î≥· ·˘L«Á˝ Á’fl÷ ¿flÌ ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_. M≤J‰Ìfi˘ ¿Î›˝ø‹ Á_¤Î‚÷Î fiΛ⁄ ‰ÕÎ ÕΘ. ÕÌ. ¿ı. ÁÎflV‰÷ı ’˘÷ÎfiÎ ÁkÎΉÎfl ±Ëı‰Î·‹Î_ ¿⁄ÒS›_ ÷ı‹ M≤J‰Ì ‰Õı ›©‹˘fl«ı ÷fl¬ÎÀ ‹«Î‰Ì ¿Λ, ’HÎ Á«˘À ÏfiÂÎfi⁄Î∞fiÎ ±¤Î‰ı ÷ı Ï‹ÁÎ≥· ¤Îfl÷Ì› Œ˘…fiı ’HÎ @›Îflı¿ Á’ÎÀı «ÕΉı ÷ı Â@› »ı. ±„Bfi1 ÷◊Î ±„Bfi-2 fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ DRDO/ÏÕŒıLÁ ÏflÁ«˝ ±ıLÕ Õı‰·’‹ıLÀ ±˘√ı˝fiÎ≥{ıÂfiı ⁄Lfiı Ï‹ÁÎ≥·˘fiÎ_ ’Î_« ‰¬÷ ÁŒ‚ ’ÏflZÎH΢ ◊›Î_ ˢ‰Îfi_ Á_ÁÿÌ› ÁÏ‹Ï÷fiı …HÎÎT›_, ’fl_÷ ¬¬⁄fl‹Î_ ÷ıHÎı ±ı ‹t˘ √’«ÎT›˘ ¿ı ±Î⁄Îÿ ·Î√ı·Î_ ’Î_« ÏfiÂÎfi˘ ‹ÎÀı ¿<· 10 ·˘„L«_√ ›˘…‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_ Ë÷Î_. Ï‹ÁÎ≥·˘ ¿fl÷Î_› Ë÷ÎÂÎ…fi¿ ’˛˘…ı@À ˢ› ÷˘ ±ı 1974 ‹Î_ Âw ◊›ı·˘ ±…\˝fi flHÎ√ÎÕÌfi˘, …ıfi_ ‰ÌÁ‹Ì ÁÿÌ ‰ÌI›Î ’»Ì›ı Ãı¿Îb_ fi ’Õu_ I›Îflı ¤Îfl÷ı Œı⁄˛±ÎflÌ, 2001 ‹Î_ flÏ›ÎfiÌ T-90 S ’˛¿ÎflfiÌ 310 flHÎ√ÎÕ̱˘ ‹ÎÀı wÎ. 3,625 ¿fl˘Õfi˘ Á˘ÿ˘ ¿›˘˝. ±…\˝fifiÌ ‹˘ÀÌ ¬Î‹Ì ±ı ¿ı ÷ıfiÌ ŒÎ›fl ¿LÀˇ˘· ÏÁVÀ‹ ‰Õı ÷˘’ Á«˘À ÏfiÂÎfi ÷Î¿Ì Â¿÷Ì fi Ë÷Ì ±fiı ⁄Ì∞ ÷flŒ ÿU‹fiı ÷οı·_ ÏfiÂÎfi «Ò¿Î‰‰Î ‹ÎÀı ±…\˝fifiÌ 58.5 ÀfifiÌ V◊Ò‚ ¿Î›Î VeÏ÷˝·Î ±ÎÀÎ’ÎÀÎ ¬ı·Ì ¿÷Ì fi Ë÷Ì. Àˇı…ıÕÌ ÷˘ ±ı »ı ¿ı 1974 ‹Î_ ±…\˝fifiÎ Á‹√˛ ’˛˘…ı@À ‹ÎÀı wÎ. 15.5 ¿fl˘Õfi_ ⁄…ıÀ ÷› ◊›ı·_, ’fl_÷ ±Î…ı Â¿fi ’Òfl÷Ì ⁄fiı·Ì ’˛I›ı¿ ±…\˝fifiÌ ’Õ÷fl Ï¿o‹÷ wÎ. 17 ¿fl˘Õ »ı. V‰ÿıÂÌ Âj΢fiÎ ‹Î‹·ı »ıS·Ì flV÷ı fl{‚÷Ì ‰Î÷ν ˢ› ÷˘ Ï‹√-21 fi_ V◊Îfi ·ı‰Î ‹ÎÀı ÁΩ˝›ı·Î LCA/÷ı…Á ω‹ÎfifiÌ, …ı 1983 ‹Î_ DRDO fiÎ ±ıflHÎ ’fl «Õu_ ±ı ’»Ì ÷ıfiÎ ¬Î÷ı wÎ. 6,000 ¿fl˘Õfi˘ ¬«˝ ◊›˘ »ı. 2012 ’Ëı·Î_ ÷ı ¤Îfl÷Ì› ‰Î›ÁıfiÎfiı ‹‚‰Îfi_ fi◊Ì--±fiı I›Î_ Á‘Ì‹Î_ ¬«˝fi˘ ±Î_¿Õ˘ wÎ. 10,000 ¿fl˘Õ Á‘Ì ’ˢӫı ±ı‰˘ Á_¤‰ »ı. ±Î‹ ÷˘ ÷ı…Á ÿflı¿ ‰Î÷ı ÀÌ’-ÀΘ’ »ı. Õ¬˘ ‹ÎhÎ ÷ıfiÎ ±ı„L…fi‹Î_ »ı. ¿Î‰ıflÌ fi΋fi_ V‰ÿıÂÌ ±ı„L…fi ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı DRDO fiÎ Á_¢‘¿˘ ’E«ÌÁı¿ ‰Ê˝‹Î_ ·ÌÀfl⁄_‘ ’ÁÌfi˘ flıÕÌ «Ò@›Î »ı. ¬flı¬fl ÷˘ ±ı¿Îÿ ’flÿıÂÌ ±ı„L…fi ‹‚ı ÷ı ¤Î‰ı ¬flÌÿÌ ·ı‰Î›_ ˢ÷ ÷˘ ±Î…ı ‰Î›Áıfi΋Î_ ±_ÿÎ…ı 200 …ıÀ·Î_ ÷ı…Á ÁÏø› ˢ÷, ’HÎ ÷ıfiı ⁄ÿ·ı ‰Î›Áıfiαı wÎ. 30,000 ¿fl˘ÕfiÎ ¬«ı˝ 126 fi‰Î_ M·ıfi ¬flÌÿ‰ÎfiÌ Œfl… ’ÕÌ »ı. ±ÎÂflı 29,000 Á_¢‘¿˘fi˘ ±fiı Á_«Î·¿˘fi˘ …_√Ì VÀÎŒ ‘flΉ÷Î DRDO fi_ V‰ÿıÂÌ ÂjÎ ’E«ÌÁ ‰Êı˝ ’HÎ Ωı ’˛›˘√Â΂ÎfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì ’˛˘Õ@ÂfifiÎ VÀı…ı fi ’ˢӫı ÷˘ ±ı „V◊Ï÷‹Î_ ¤Îfl÷ ÂjÎÁF…÷΋Î_ ÷ıfiÎ ’fl_’flÎ√÷ ÂhÎ «Ìfifi_ Á‹˘‰ÏÕ›_ ◊‰ÎfiÌ ±’ıZÎÎ flÎ¬Ì Â¿ı fiÏË. ¤Ï‰W›‹Î_ ±ı‰Ì „V◊Ï÷ Ωı ·Î_⁄˘ Á‹› «Î· flËÌ ÷˘ «ÌfifiÌ ’˛ÎÿıÏ¿ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÎ Ωı÷Î_ ±vHÎΫ· ÁflËÿı ÂÎ_Ï÷fiÌ ±fiı ÁflZÎÎfiÌ ’HÎ {Î{Ì ±’ıZÎÎ flÎ¬Ì Â¿Î› fiÏË.á

aflp vf[dfp 5f]zf[Lctf

L0Lh8,f 3fL0iff/gff[ Inif wfafsfz sztff sjff8:~Hgff vffLjfqsfzgff+ rff,fl;f jfqf: ±Î‘Ïfi¿ CÎÏ՛΂˘ Á‹›‹Î’fi‹Î_ …ı «˘¿ÁÎ≥ Ω‚‰ı »ı ÷ıfiÌ ’λ‚ Àı@fi˘·˘Ï…fi˘ ¿‹Î· ÷˘ ΩHÎı ¬fl˘, ’HÎ ±ı Àı@fi˘·˘Ï… ‹Ëÿ˚±_Âı @‰ÎÀÛ˚{ fi΋fiÎ ¿<ÿfl÷Ì VŒÏÀ¿fiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ±Î ’ÿÎ◊˝fiÎ ±Ω›⁄ √HΑ‹˝±ı Á‹›‹Î’fifiÎ ZÎıhÎı ¿ı‰Ì øÎ_Ï÷ ±ÎHÎÌ »ı ÷ıfi_ ‰Hνfi ±ËŸ ‰Î_«˘

ωiÎÎfi…√÷‹Î_ ±‹¿ ¢‘˘ ◊Λ I›Îflı ±ÎωW¿ÎflfiÎ ÷I¿Î·Ìfi Á‹›ı ÷ı øÎ_Ï÷¿ÎflÌ √HÎΛ »ı, ’HÎ ±_÷ı fl˘Ï…_ÿÎ ‹Îfi‰∞‰fi‹Î_ ‰Ê˘˝ Á‘Ì flıœı ’ÌÀΛΠ⁄Îÿ ±ı ¢‘˘ ’˘÷Îfi˘ “Ëı’Ì ⁄◊˝ Õı” ›Îÿ ±’Ή‰Îfiı ’HÎ ·Î›¿ flËı÷Ì fi◊Ì. øÎ_Ï÷fi˘ Ï√·ıÀ I›Î_ Á‘Ì‹Î_ fiÌ¿‚Ì √›˘ ˢ› »ı. 1967‹Î_ „V‰I{fl·ıLÕfiÌ ÁıLÀfl ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ ˢ·˘˝√fl fi΋fiÌ ÏflÁ«˝ ·ı⁄˘flıÀfḻı Beta 21 ¿Ëı‰Î÷Ì ’Ëı·Ì @‰ÎÀ˚˝{ ÏflVÀ-‰Î˜« ≠›˘√Â΂΋Î_ ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ±ı ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ⁄fiΉfiı ÷Î…ı÷fl‹Î_ ⁄flÎ⁄fl «Î·ÌÁ ‰Ê˝ ’ÒflÎ_ ◊›Î_, »÷Î_ ¿ÂÌ ‘Ò‹‘΋ ‰√fl ÷ı …L‹Ïÿfi ‰Ì÷Ì √›˘. ÀÎ≥‹¿Ì’Ÿ√fiÌ ·Î_⁄Ì ÷‰Îfl̬‹Î_ „V‰Á ⁄fiΉÀfiÌ Beta 21 ¿Î_ÕÎ CÎÏ՛΂fiı øÎ_Ï÷Á…˝¿ √HÎ‰Ì Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı ‹Ì·ÌÁı¿LÕ …ıÀ·˘ Á«˘À Á‹› ⁄÷Ή÷Ì ±I›Î‘ Ï fi¿ ¿Î_ Õ Î CÎÏ՛΂˘fi˘ ›√ ÷ıfiÎ ’√·ı Âw ◊›˘ ±fiı ⁄ı ‰Wν ’»Ì 1969‹Î_ Ω’ÎfifiÌ ÏÁ¿˘ ¿o ’ fi̱ı ≠◊‹ @‰ÎÀ˚ ˝ { ‰Î˜ « T›Î’ÎflÌ ‘˘flHÎı ⁄Ωfl‹Î_ ‹Ò ¿ Ìfiı ÀÎ≥‹¿Ì’Ÿ√fiÌ ÷‰Îfl̬‹Î_ ≥Ï÷ËÎÁ ÁF›˘˝. ±Îfiı ‰‚Ì ⁄Ì…\_ ÁÌ‹ÎÏ«é √HÎ÷Πˢ ÷˘ ±Î√Î‹Ì ‰WÎı˝ ÷ıfiı «Îfl ÿΛ¿Î ’ÒflÎ ◊Λ »ı--±fiı I›Îflı ’HÎ ¿ÿΫ ÷ı “±ıÏfi‰Á˝Ïfl” ωϑ‰÷˚ ‹fiΉ‰Î‹Î_ fi ±Î‰ı, ¿ı‹ ¿ı ÏflVÀ-‰Î˜« ±fiı ‰Î˜·-@·˘¿

‰Î’fl÷Î ·˘¿˘ ‹ÎÀı @‰ÎÀ˚˝{ ÂOÿ ˉı ±ı¿ÿ‹ ¿˘‹fi ⁄L›˘ »ı. ±Î VŒÏÀ¿‹› ¿<ÿfl÷Ì ’ÿÎ◊˝ ±_√ı ¿Â_¿ fi‰_ ±fiı ŒıÂfiı⁄· ˢ› ÷˘ ±ı ÷ıfiÎ ±·ÎˆÏ¿¿ ¿Ëı‰Î÷Î «‹I¿Îfl˘ »ı. @‰ÎÀÛ˚{fiÎ √Òœ ’ÎÁÎ_‹Î_ ·˘¿˘fiı ‰‘ flÁ ’Õı »ı. ‹A› ’ÎÁ_ ¬Ò⁄ √Î…ı·Ì Ï’flÎÏ‹Õ ◊ıflÎ’Ì …ı‰Ì Ï«Ï¿IÁÎfi_ »ı, …ı‹Î_ ÷J›fi_ ≠‹ÎHÎ ¿ıÀ·_ ˢ› ±ı ÷⁄Ì⁄ÌÂÎjÎfiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘ Ë∞ ΩHÎÌ Â@›Î fi◊Ì. ±Ï‘¤˙Ï÷¿fi˘ ωʛ ’˘÷ı ωiÎÎfifiÌ ÁÌ‹Î ⁄ËÎflfi˘ »ı . »÷Î_ Ï«Ï¿IÁÎ ’λ‚fi˘ (‘ÎflÌ ·ı ‰ ΋Î_ ±Î‰ı·˘) ÏÁ©Î_÷ ¬ÿ @‰ÎÀ˚ ˝ { fiı Á‹…‰Î ’Òfl÷˘ flÁ ’Õı ÷ı‰˘ »ı. VŒÏÀ¿fi _ V‰w’ ‘flΉ÷Î @‰ÎÀ˚ ˝ { ‹Î_ ¿<ÿfl÷Ì flÌ÷ı ¿o’‰Îfi˘ √ H Α‹˝ flËı · ˘ »ı . ±ÎCÎÎ÷ ¿ı ÿ⁄ÎHÎ Ëı ÷ı‹Î_ ‘˛ÒΩflÌ ’ıÿÎ ◊Λ ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

37

Ef+Ltfsfzl sjff8:~H

±ıÀ·ı ÷ı‹fiÌ º„WÀ±ı I›Î_ Ωÿ≥ @‰ÎÀ˚˝{ ˢ‰Îfi˘ ≠ffi Ω√÷˘ fi◊Ì. ’fl_÷ ±Î‰Î ÁΫΠ¿ı ¬˘ÀÎ µS·ı¬˘‹Î_ @‰ÎÀ˚˝{fi_ ±Î¿Ê˝HÎ …HÎÎ≥ ±Î‰ı »ı. ωiÎÎfi ÷ı‹fiı V‰Ì¿Îfl÷_ fi◊Ì ÷ı …\ÿÌ ‰Î÷ »ı. ÿÎ.÷. ≠ΫÌfi ±Îfl⁄ Á˘ÿÎ√fl˘ flıÏ√V÷ÎfifiÎ ≠‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ÷flÁ fi ·Î√ı ±ı ‹ÎÀı @‰ÎÀ˚˝{fi˘ À<¿Õ˘ ‹˘Ó‹Î_ flά÷Πˢ› ÷˘ ÷ıfi_ ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ‹fi ¿Â_ ‹Ëk‰ fi◊Ì. ≥Ï…M÷fiÎ_ Ï’flÎÏ‹Õ˘‹Î_ fl¬Î›ı·Î ÷˘Ï÷_√ @‰ÎÀ˚˝{ı ±Î… Ïÿfi Á‘Ì ‹‹Ìfiı ÁՉΠfi ÿÌ‘Î_ ˢ› ±ı ‰Î÷‹Î_ ’HÎ ‰ˆiÎÎÏfi¿ º„WÀ±ı ‰…^ÿ fi◊Ì. ’ÎCÎÕÌfiÌ …ı‹ ⁄_‘⁄ıÁ÷Ì ±Î‰ı·Ì ÷ı ‹ÎhÎ ¿S’fiÎ »ı. ±Î ⁄‘_ ÁΫı … ‹Îfi‰Î·Î›¿ fi …HÎÎ÷_ ˢ› ÷˘ ’HÎ @‰ÎÀ˚˝{fi˘ ±fiÎÿfl ¿fl‰Î …ı‰˘ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ‰Ëı‹ ÁÎ◊ı ÷ıfi˘ »ıÕ˘ ŒÎÕÌ fiÎA›Î ’»Ì ’HÎ ‰ˆiÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ±ı ’ÿÎ◊˝ ¬Ò⁄̤›˘˝ ˢ‰Îfi˘ ÿflFΩı Ω‚‰ı »ı. ÿά·Î ÷flÌ¿ı ¿›Î ⁄ÌΩ ¿<ÿfl÷Ì ¬Ïfi…‹Î_ ±ı‰˘ √HΑ‹˝ »ı ¿ı …ıfiÎ ‹ÎhÎ ±ı¿ Áı„LÀ‹ÌÀfl …ı‰ÕÎ Á‹«˘flÁ À<¿ÕÎfiı ÁÎHÎÁÎ ‰E«ı …¿ÕÌ 1,000 fl÷·fi_ ÿ⁄ÎHÎ ±Î’˘ ¿ı ÷fl÷ ⁄ÿ·Î‹Î_ ÷ı 25,000 ‰Î˜SÀfi˘ ZÎÏHο ¿flLÀ ’ıÿÎ ¿flÌ ±Î’ı? ±fiı ’»Ì F›Îflı ÷ıfiı Ë‚‰˘ ¿flLÀ ±Î’˘ I›Îflı Áı¿LÕ‹Î_ ·Î¬˘ ‰¬÷ ¿o’‰Î ‹Î_Õı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’fl_÷ ¿o’fi˘fiÌ Á_A›Î @›Îflı › ⁄ÿ·Î› fiÏË ? ±Î ⁄Lfiı ±Îç›˝ … fi¿ √ H Α‹˘˝ ± ı @‰ÎÀ˚ ˝ { fiÎ VŒÏÀ¿fiı √ıÁ ·Î≥Àfl ÁÏË÷ ·√¤√ ’Î_«Á˘ Ω÷fiÎ µ’›˘√˘ ‹ÎÀı ±Ïfi‰Î›˝ ⁄fiÎT›˘ »ı . ’ÏflHÎ΋ı ‹Îfi‰Ω÷ı @‰ÎÀÛ˚{fi˘ ¿<ÿfl÷Ì VŒÏÀ¿, …ıfiÌ ‹„SÀ’· ωÂıWÎ÷α˘±ı ÷ıfiı ‹ÎhÎ Á‹›‹Î’fi ’Òfl÷˘ ÁÌÏ‹÷ flά‰Îfiı ≠›˘√Â΂΋Î_ ¿Ú Ï h΋ flÌ÷ı @‰ÎÀ˚ ˝ { ⁄ÿ·ı ≥·ı@Àˇ˘Ïfi@ÁfiΠωω‘ ZÎıh΢‹Î_ ’HÎ ±Ïfi‰Î›˝ ⁄fiÎ‰Ì ÿÌ‘˘ »ı ⁄fiΉ‰Îfi_ ’HÎ ÂÌ¬Ì ·Ì‘_ »ı. ±Î ËflŒfi‹˙·Î ¬Ïfi… ’J◊flfi˘ √HΑ‹˝ ⁄ÌΩ ’ÿÎ◊˘˝‹Î_ Ωı‰Î fi ‹‚ı ÷η ’flV’fl ⁄ıÁÎÕÌ ±Î’ı »ı ±fiı ‹Î_ÿ√Ì fiÎ⁄Òÿ ◊Λ »ı. ‹Î_ÿ√Ì fi ˢ› ±ı‰˘ ÿ·˝¤ ≠¿Îflfi˘ »ı, ’HÎ ¿<ÿfl÷‹Î_ ±ı ’˘÷ı ÿ·˝¤ fi◊Ì. Á˙◊Ì T›Î’¿ ±ı‰Î_ I›Îflı ‰‚Ì @‰ÎÀ˚˝{fiÎ ≠÷Î’ı ÂflÌfl‹Î_ ⁄ı ¿<ÿfl÷Ì ÷k‰˘fi˘ ÷ı ⁄fiı·˘ »ı, ‹ÎÀı ÿ·˝¤ ˢ≥ ¿ı ’HÎ fiÏË. ’Ëı·_ ÷k‰ fi‰˘ ÷fl‰flÎÀ ±fiı ÷Î…√Ì …HÎΛ »ı. ±Î˜„@Á…fi »ı, …ı M≤J‰ÌfiÎ ±Õ‘˘±Õ‘ ‰…fi ‹ÎÀı …‰Î⁄ÿÎfl »ı. ⁄Ì…\_ ÷k‰ ωiÎÎfi ±fiı Àı@fi˘·˘Ï…‹Î_ @‰ÎÀ˚{ ˝ fi˘ ÏÁÏ·¿Î ›Îfiı flı÷Ì »ı, …ıHÎı M≤J‰Ìfi˘ ·√¤√ 25Ñ ’˘’Õ˘ ⁄fiÎT›˘ »ı. ±Î ⁄ı ‰’flΠÂw ◊›˘ ÷ıfiÎ_ 30,000 ‰Ê˝ ÷k‰˘ ω¬ÒÀÎ_ ˢ› ÷˘ ÷ı‹fi_ ‹ÒS› ⁄Ë ·ı¬Î÷_ fi◊Ì, ’fl_÷ ±ÁèÎ ÿ⁄ÎHÎ ÷ı‹… ±√ε ≠ΫÌfi ¿Î‚fiÎ ·˘¿˘fiı ’HÎ ÷ı‹Î_ √fl‹Ìfiı ·Ì‘ı ÷ı±˘ ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı Á_›˘Ï…÷ ⁄fiı I›Îflı ¿<ÿfl÷Ì VŒÏÀ¿ ÷ˆ›Îfl ◊Λ Ωÿ≥ √H΢ ÿı¬Î›Î Ë÷Î. ‹› Á_V¿ÚÏ÷fiÌ »ı. ≥ÀÎÏ·›fi ¿Î« …ı‰Î ¤ÒflÎ, Ω_⁄·Ì, ’Ì‚Î ‰√ıflı fl_√˘ ÷ı ‘ÎflHÎ ¿flı »ı. ≠Ω fl˘√fiÎ Ïfi‰ÎflHÎ ‹ÎÀı ÷ıfi˘ µ’›˘√ ‰ˆiÎÎÏfi¿ T›ÎA›Î ‹…⁄ VŒÏÀ¿‹› @‰ÎÀ˚˝{ ±ı‰˘ ’J◊fl »ı ¿ı …ıfiÎ ±b ÁΉ ¿fl÷Ì Ë÷Ì. ±ıÀ·Î„LÀÁ fi΋fiÎ ¿Ëı‰Î÷Î ±ÎÕı‘Õ √˘Ã‰Î›ı·Î ˢ÷Î fi◊Ì. ±bfi_ ‹Î‚¬_ ·U¿flÌ À<¿ÕÌ …ı‰_ T›‰„V◊÷ (±fiı Á‹ƒ‹Î_ Õ>⁄Ì √›ı·Î ‹fiÎ÷Î) ˢ› »ı. ±Î T›‰„V◊÷ √˘Ã‰HÎ … ÷ıfiÌ ¿o’fiÁ_A›Îfiı ±Œfl flάı »ı. @‰ÎÀ˚˝{fiÎ ±Î‰Î √HΑ‹˘˝fiı ¿ıÀ¿ıÀ·Ì flÌ÷ı ¿Î‹ı ·√ÎÕÌ Â¿Î› ÷ıfiÎ_ ¿ıÀ·Î_¿ ¬_ÕfiÎ flËı‰ÎÁ̱˘ ’ÎÁı ÁÎÕÎ ÁÎ÷ ‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ ±fiı ⁄ı ‹ÌÀfl ’ˢ‚˘ @‰ÎÀ˚˝{fi˘ ºWÀÎ_÷˘ √HΑ‹˘˝ …ıÀ·Î_ … Ëıfl÷…fi¿ »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ±ı¿ ‹˘Àfl¿Îfl ≠Ï÷¿·Î¿ı flÎZÎÁÌ VŒÏÀ¿ Ë÷˘, …ıfi_ ÏŒSÕ ±Î˜Œ 55 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‰ı√ı ÿ˘Õ÷Ì Ω› »ı. ±Î {Õ’ lıWà ‹Î≥·ı… ≠ÎM÷ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±ıfi∞˝ ⁄Ì‹Îfl˘ ‹ÎÀı ÿ‰ÎfiÌ √fl… ÁÎfl÷_ ±Îÿ½ »ı, ’HÎ ±ı„L…fifiı ÷ı ‹ÎÀı ’ıÀˇ˘·fiÎ_ ÀÌ’Î_ √HÎÌ √HÎÌfiı ‹‚‰Î Ωı≥±ı. ˢ‰Îfi_ ¿Ëı‰Î÷_ Ë÷_. ¤ÒV÷flÏfiWHÎÎ÷˘ ‹Îfi˘ ¿ı ±ı‰_ ◊≥ ¿ı ÷˘ ±ı‰flı…‹Î_ ⁄ÌΩ 20Ñ fi˘ ŒÎ›ÿ˘ ‹Y›˘ Á‹…‰˘. ±ıÀ·Î„LÀÁfiı … ¿„S’÷ ¬_Õ ‹Îfiı »ı, ÁÎÿÎ ¿ÎO›˝flıÀflfi_ ±ı ¿Î‹ fiÏË. ’ÏflHÎ΋ı «Îfl Ï’VÀfi‰Î‚Ì ‹˘ÀflfiÎ ¿›Î »ı. @‰ÎÀ˚˝{fiÎ_ ±Î¤ÒÊH΢ ’ËıflfiÎfl T›„@÷ ‹ÎÀı ±ı flÌ÷ı «˘yÁ ≠¿Îflfi_ ∂Ω˝ZÎıhÎ fl«Î› »ı. ±Î ‰Î÷fiı …flÎ ÷ÎHÎÌ÷Ò_ÁÌfiı ±Î√‚ ‰‘Îfl˘ ÷˘ ÿflı¿ ∞‰_÷ ’ÿÎ◊˝ ‹Ò‚¤Ò÷ flÌ÷ı ∂Ω˝fi_ V‰w’ »ı. ÏŒSÕ ±Î˜Œ ±ıfi∞˝ ÷ı‹Î_ T›Î’¿ »ı. ±Î ÏŒSÕfi_ Á_÷·fi ¬˘fl‰Î› ÷˘ ‹ÎHÎÁ ÁÎΩıfifl‰˘ flËÌ Â¿÷˘ fi◊Ì, ’fl_÷ «˘yÁ Ï¡¿˚‰LÁÌ‹Î_ ¿o’÷˘ VŒÏÀ¿‹› @‰ÎÀ˚˝{ ÂflÌflfiÎ ÿflı¿ıÿflı¿ ∂Ω˝ZÎıhÎfi˘

38 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

Ef+Ltfsfzl sjff8:~H

ÏÁÏ·LÕfl‹Î_ ⁄‚÷HÎfi_ ÀÌ’_ @›Îflı fiά‰_ ±fiı ¿ıÀ·_ fiά‰_ ÷ı fiyÌ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ ŒuÒ· ≥L…ı@Âfi ÏÁVÀ‹ √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ÏÁVÀ‹‹Î_ ‹Ò¿ı·˘ @‰ÎÀ˚˝{fi˘ VŒÏÀ¿ Ïfi‘νÏfl÷ ¿o’Á_A›Î ‹…⁄ ¿o’ı »ı. ±Î Ï¡@‰LÁÌfiı ¿QM›ÒÀflfiÌ ‹Î≥ø˘Ï«’ ¶ÎflÎ ‹Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ¿o’ÎflÌfi˘ ±‹¿ “V¿˘fl” ◊Λ ¿ı ÷fl÷ ≥L…ı@ÀÁ˝fiı ±‹¿ ÏÁÏ·LÕfl‹Î_ ’ıÀˇ˘·fi_ ÀÌ’_ flıÕ‰Îfi˘ Á_¿ı÷ ‹‚ı »ı. «˘¿ÁÎ≥¤›* ÀÎ≥Ï‹_√ ⁄Ë ‹Ëk‰fi_ »ı, ¿ı‹ ¿ı ÏÁÏ·LÕfl‹Î_ ±ı … ‰¬÷ı Ï’VÀfi µ’fl ±ÎT›˘ ˢ› »ı. ’ıÀˇ˘·fi_ ÀÌ’_ ±ı … ‰¬÷ı ÿËfi ’΋Ìfiı ‘Õο˘ ¿flı, ±ıÀ·ı ÷ıfi˘ ΩıÂÌ·˘ ‘y˘ Ï’VÀfifiı ŒflÌ fiÌ«ı ‘¿ı·ı »ı. Á΋ÎL› ‹˘Àfl¿Îfl‹Î_ Ï’VÀfi @›Îflı¿ ‰E«ı ˢ› I›Îflı ’ıÀ˘ˇ ·fi˘ ‘Õο˘ ◊Λ »ı, ‹ÎÀı ÷ıfiÌ VŒ˘À¿Â„@÷fi˘ ’Òfl’ı flÒ ˘ ·Î¤ ‹‚÷˘ fi◊Ì. ÀıϷω{fifiÎ ZÎıhÎı ’HÎ ¿‹Î· ÿı¬ÎÕ÷Î @‰ÎÀÛ˚{fiÌ ⁄Ì∞ ¬Ò⁄Ì …\±˘ — ¿·fl ÀıϷω{fifi_ ºU› ·Î·, ¤ÒflÎ ±fiı ·Ì·Î fl_√˘ ‰Õı fl«Î› »ı. hÎHÎı› fl_√˘fi˘ Á‹L‰› ‹SÀÌ¿·fl ºU›fiı VøÌfi ’fl Ï⁄»Î‰ı »ı. ’fl_÷ fl_√˘fiı ⁄˛˘Õ¿ÎVÀ ¿fl÷Î ’Ëı·Î_ ÿflı¿fiı ±·√ Ï¡@‰LÁÌ‹Î_ œÎY›Î ωfiÎ «Î·÷_ fi◊Ì. ±Î Ï¡@‰LÁÌ ’flV’fl ¤‚Ì Ω› ÷ı ’HÎ «Î·ı fiÏË. ·Î_⁄Î ≠ÁÎflHÎ ÿflQ›Îfi ÷ı‹Î_ ¿Â˘ ŒıflŒÎfl ’HÎ fi ◊‰˘ Ωı≥±ı. @‰ÎÀ˚˝{fiÎ VŒÏÀ¿fi˘ ¿‹Î·¤›˘˝ √HΑ‹˝ ±ı »ı ¿ı ’˘÷ÎfiÌ ¿o’Á_A›Îfiı ÷ı …flΛ ⁄ÿ·÷˘ fi◊Ì. ΩÕÎ≥ ≠‹ÎHÎı Áı¿LÕ‹Î_ 1,00,000 ‰¬÷ ¿o’‰ÎfiÌ ÷ıfiı ±Îÿ÷ ˢ› ÷˘ 1,00,001 ¿ı 99,999 ¿o’ÎflÌ ÷ı ⁄÷Ή÷˘ fi◊Ì. (ΩÕ˘ @‰ÎÀ˚˝{ Áı¿LÕ‹Î_ ±˘»Î_ V’_ÿfi˘ ¿flı, ÷˘ ’Î÷‚Î ‰ıŒfl …ı‰˘ @‰ÎÀ˚˝{ ‰‘ ¿o’Á_A›Î ›Îfiı ¿ı Ï¡@‰LÁÌ ‘flΉı »ı.) ±Î Á«˘À Ï¡@‰LÁÌ … ·Î·, ¤ÒflÎ ÷◊Î ·Ì·Î fl_√˘fiı ±ı fi Λ÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ÀıϷω{fi ÁıÀ‹Î_ flËı·˘ @‰ÎÀ˚˝{fi˘ VŒÏÀ¿ ±ı Ï¡@‰LÁÌfiı …\ÿÌ ÷Îfl‰ı, ±ıÀ·ı ÷ı ‹…⁄ Ï’@«fl ÀuÒ⁄ ±_÷ı VøÌfi ’fl fl_√˘ Ï⁄»Î‰ı »ı. VŒÏÀ¿‹› @‰ÎÀ˚˝{fiÌ hÎÌ∞ ¬Ò⁄Ì — ’fl_’flÎ√÷ ¿Ì-⁄˘ÕÛ ¶ÎflÎ fiÏË, ’HÎ ‹˙Ϭ¿ ÂOÿ˘ ¶ÎflÎ Ë¿‹˘ {Ì·÷Î ¿QM›ÒÀfl˘ ⁄fiÌ «Ò@›Î_ »ı. ‹ÎÏË÷Ì ÀÎ≥’ ¿fl‰Îfiı ⁄ÿ·ı V’WÀ µE«Îfl˘‹Î_ ⁄˘·Ì fiά˘, ±ıÀ·ı ¿QM›ÒÀfl ÷ıfi˘ Á_√˛Ë ¿flÌ fiάı »ı. ±ı … flÌ÷ı ¿QM›ÒÀflfiı ±‹¿ ÏËÁÎ⁄ √HΉÎfi˘ ¿‹ÎLÕ ±Î’‰˘ ˢ› ÷˘ ¿Ì-⁄˘ÕÛfiÌ …ı ÷ı «Î_’ ÿÎ⁄‰Ì ’Õ÷Ì fi◊Ì. ÿÒfl ⁄ıÁÌfiı Œfl‹Îfi »˘Õ˘ ±ı ’Òfl÷_ »ı. ÿflı¿ ÂOÿ ÷ıfiÎ µE«Îfl ‹…⁄ ±‰Î…fiÎ_ «˘yÁ ‹˘Ω_ ’ıÿÎ ¿flı »ı. ±Î ‹˘Ω_fi_ ÿ⁄ÎHÎ ¿QM›ÒÀfl‹Î_ flËı·Î @‰ÎÀ˚˝{fiı «˘yÁ flÌ÷ı ¿o’Ήı »ı. ±Î ¿o’fiı ’ıÿÎ ¿flı·Î ≥·ı„@Àˇ¿· ÏÁBfiSÁfiÎ ±Î‘Îflı ¿QM›ÒÀfl ϶±_¿Ì ¤ÎWÎ΋Î_ ÂOÿfiı ¿ı ±Î_¿ÕÎfiı fi˘Ó‘Ì ·ı »ı. ÕıÀÎ ≠˘ÁıÏÁ_√fi_ ¿Â_¿ Œfl‹Îfi ±’Λ_ ˢ› ÷˘ ÷ıfi_ ’ηfi ¿flÌ ⁄÷Ήı »ı. ±Î hÎHÎ ÿά·Î ‰ÌHÎÌ«Ò_ÀÌfiı ’Á_ÿ ¿›Î˝ fi◊Ì, ⁄·¿ı @‰ÎÀ˚˝{fiÎ ÁıÓ¿Õ˘ Àı@fi˘·˘Ï…¿· µ’›˘√˘fiÌ ›ÎÿÌ‹Î_ ÷ı‹fi_ V◊Îfi ±‘‰E«ı @›Î_¿ ±Î‰ı »ı. ÏÕÏ…À· ¿Î_ÕÎ CÎÏ՛΂, ωÏÕ±˘, ¿ıÁıÀ flı¿˘ÕÛfl, ÂΘÀÛ-‰ı‰ flıÏÕ±˘, ‹˘⁄Î≥· ÀıÏ·Œ˘fi, ’Á˝fi· ¿QM›ÒÀfl, Àı⁄· @·˘¿, √˛Î‹˘Œ˘fi, ¿ıÁıÀ Õı¿ ±fiı ‰Î˜ÏÂ_√ ‹ÂÌfi‹Î_ ’HÎ @‰ÎÀ˚˝{ı ’√’ıÁÎfl˘ ¿›˘˝ »ı. ÀÎÏœ›Î ÷ΉfiÎ fl˘√ÌfiÌ …ı‹ ‘˛ÒF›Î ¿fl÷˘ ±ı VŒÏÀ¿ ±Î’HÎÎ fl˘Ï…_ÿÎ ∞‰fifiı √…⁄ flÌ÷ı ⁄ÿ·Ì flè΢ »ı. 21‹Ì ÁÿÌ ≥·ı@Àˇ˘Ïfi@ÁfiÌ ¿ı

¿QM›ÒÀflfiÌ ¿ı fl˘⁄˘ÏÀ@ÁfiÌ Ë˘‰Îfi_ ¤·ı ¿Ëı‰Î÷_ ˢ›, ’HÎ ±ı‰Ì ÿflı¿ Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ‹Ò‚‹Î_ @‰ÎÀ˚˝{ »ı. ±Î VŒÏÀ¿fiı ¿<ÿfl÷Ì flÌ÷ı ÀÌ¿... ÀÌ¿... ¿fl‰ÎfiÌ Àı‰ fi ˢ÷ ÷˘ ÷ı‹Î_fiÌ ±ı¿ı› Àı@fi˘·˘Ï… ËV÷√÷ ¿flÌ Â¿Î÷ fiÏË. ±Î º„WÀ±ı Ωı÷Î_ @‰ÎÀ˚{ ˝ fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ±Ï‘¤˙Ï÷¿ ¿ÎS’Ïfi¿ A›Î·˘fiı ⁄ÿ·ı ÁI› ‰‘ fl˘‹Î_«¿ fỉÕu_ »ı. ’˛Î«Ìfi fi˘Ó‘˘ ÷’ÎV›Î ’»Ì 1880 ‹Î_ @›ÒflÌ ÿo’÷̱ı ’Ëı·Ì ‰Îfl ¤˙Ï÷¿ flÌ÷ı ÁÎÏ⁄÷ ¿flÌ ÿı¬ÎÕu_ ¿ı @‰ÎÀ˚˝{fiÎ VŒÏÀ¿fiı ¿Â_¿ ÿ⁄ÎHÎ ±Î’˘ ÷˘ ±ı ¿o’‰Îfi_ Âw ¿flÌ ÿı »ı ±ı À · _ … fiÏË, ’HÎ ¿o ’ Á_ A ›Î ⁄ÿ·Î÷Ì fi◊Ì. ±Î ÿ⁄ÎHÎ ‰Ì…‚Ìfi_ ’HΠˢ≥ ¿ı »ı, ±ıÀ·ı ¿ı ‹ÎhÎ ‰Î˜SÀı… ±Î’Ìfiı @‰ÎÀ˚˝{‹Î_ ÷ıfiÎ ¿ÿ ‹…⁄ Ï¡@‰LÁÌ ’ıÿÎ ¿flÌ Â¿Î› »ı. @‰ÎÀÛ˚{fi˘

Ï’±fl ±fiı ‹ıflÌ @›ÒflÌ, …ı‹HÎı @‰ÎÀ˚˝{fiÎ ¿<ÿfl÷Ì ¿o’fifi˘ √HΑ‹˝ ’Ëı·‰Ëı·Ì ‰¬÷ ¢‘Ì ⁄÷ÎT›˘

⁄ÌΩı √HΑ‹˝ ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ Áÿo÷fl ±‰‚˘ »ı. ÿ⁄ÎHÎ ±fi¤‰÷˘ @‰ÎÀ˚˝{ ’˘÷ı ‰Î˜ S Àı … ’ı ÿ Î ¿flı »ı , ±ı À ·ı ÷ı fi ı ±Î_ √ ‚ÌfiÌ ÀÌ«¿Ì ‹Îfl˘ ÷˘ ÁÒ Z ‹ …fiflıÀfl‹Î_ ÷ı Œıfl‰Î≥ √›˘ Á‹…‰˘ ! ⁄Lfiı √HΑ‹˘˝ ±I›_÷ ωϫhÎ »ı, ‹ÎÀı ÁËı … ω√÷ı ÷ı ‹ fi˘ ¬ · ÎÁ˘ ±Î’‰˘ flè΢. @‰ÎÀ˚˝{fiı ‰Î˜SÀı… ±’Λ I›Îflı VŒÏÀ¿fi˘ ±ı À<¿Õ˘ ΩHÎı ±ÎCÎÎ÷ ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

39

Ef+Ltfsfzl sjff8:~H

’ÎQ›Î ¿fl÷˘ ˢ› ÷ı‹ ±˘SÀflfiıÏÀo√ ¿flLÀ ‹…⁄ ±fiø‹ı Á_¿˘«Î› »ı ±fiı ωV÷flı »ı. ±Î ÷ıfi˘ ’Ëı·˘ √HΑ‹˝ ◊›˘. ⁄ÌΩı √HΑ‹˝ ω’Ïfl÷ ±fiı ‰‚Ì ±˘fl ωϫhÎ »ı. @‰ÎÀ˚˝{fiı Á΋Á΋ı »ıÕı ÿ⁄ÎHÎ ±’Λ I›Îflı ±ı¿ »ıÕ˘ ±Î’˘±Î’

’˘Ï{ÏÀ‰ ◊Λ »ı, ⁄ÌΩı »ıÕ˘ fiı√ıÏÀ‰ ‰Ì…¤Îfl ‘ÎflHÎ ¿flı »ı ±fiı ’˘Ï{ÏÀ‰fiı√ıÏÀ‰ ‰E«ı …ı ÷ŒÎ‰÷ ’Õu˘ ˢ› ÷ıfiı Áfl¤fl ¿flÌ ÿı‰Î ‹ÎÀı ‰Ì…‚Ìfi˘ ¿flLÀ ‰Ëı‰Î ·Î√ı »ı. ÁÎflÌ Ω÷fiÎ ’J◊fl …ı ‰ ˘ ÿı ¬ Î÷˘ @‰ÎÀ˚ ˝ { ΩHÎı ⁄ıÀflÌ‹Î_ Œıfl‰Î›˘ ˢ› ±ı‰Ì „V◊Ï÷ ÁΩ˝› »ı. ±Î ÷ıfiÌ ⁄Ì∞ ¬Ò⁄Ì »ı. ≥·ı@Àˇ˘Ïfi@Á‹Î_ @‰ÎÀ˚˝{fiÌ ’Ëı·Ì ¬Ò⁄Ìfiı ’Ëı·Î_ ¿Î‹ı ·√ÎÕÎ≥ Ë÷Ì. 1919 ‹Î_ Ëı‹ flıÏÕ±˘fiÎ ±‹ıÏfl¿fi ¢¬Ìfi˘±ı Ωı›_ ¿ı flıÏÕ±˘fiÌ ±_ÿfl VŒÏÀ¿ ‹Ò@›Î ’»Ì ÷ıfi˘ ¿Î_À˘ ±‹¿ Ï¡@‰LÁÌfiı ⁄flÎ⁄fl ’¿ÕÌ flά÷˘ Ë÷˘. Á΋ÎL› ·˘¿˘ ±ı …‹Îfi΋Î_ ¿Î›˝ø‹˘

40 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

ÁÎ_¤‚÷Ì ‰¬÷ı flıÏÕ±˘ ’ÎÁı Á÷÷ ⁄ıÁÌ flËı÷Î Ë÷Î. ‰Îfl_‰Îfl ¬ÁÌ …÷Î ¿Î_ÀÎfiı ÷ı‹HÎı ŒflÌ Ãı¿ÎHÎı ·Î‰‰˘ ’Õ÷˘ Ë÷˘. Á΋ı »ıÕı flıÏÕ±˘ µÿ˚C΢WοfiÎ ÂOÿ˘ ’HÎ Ï¡@‰LÁÌ “ÏÂŒ˚À” ◊‰Îfiı ¿ÎflHÎı ‰E«ı ‰E«ı ‹_ÿ ’ÕÌ …÷Î Ë÷Î. flıÏÕ±˘ VÀıÂfi‹Î_ ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_fiı flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_fi_ V‰w’ ±Î’÷_ ›_hÎ ’˘÷ı Ωı Õ΋ÎÕ˘‚ ◊÷_ ˢ› ±ıÀ·ı ¿ı Ï¡@‰LÁÌfiı ±ı¿‘ÎflÌ flÌ÷ı fi Ω‚‰÷_ ˢ› ÷˘ l˘÷ÎfiÎ ÏflÁ̉flfi˘ ¿Î_À˘ „V◊fl ˢ‰Î »÷Î_ ¿Î›˝ø‹ ⁄flÎ⁄fl ÁÎ_¤‚Ì Â¿Î› fiÏË. ‹Îfi˘ ¿ı flıÏÕ±˘ VÀıÂfi 610 Ï¿·˘ËÀ˚˝{ ’fl ÷ıfiÎ ¿Î›˝ø‹˘ ≠ÁÎÏfl÷ ¿flı »ı. ±Î ‹ÎÀı flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_ ≠Ï÷Áı¿LÕı 6,10,000 ‰¬÷ ¿o’ı. (µ·ÀÁÒ·À ◊Λ ÷ı …wflÌ »ı.) ¿o’ÎflÌ‹Î_ ◊˘Õο ËΩflfiÌ ¿ı ◊˘ÕÎ Á˘fiÌ ‰‘CÎÀ ’HÎ «Î·ı fiÏË. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ L›Ò ›˘¿Û ÂËıfl‹Î_ ±ı¿ ¬Îfi√Ì flıÏÕ±˘ VÀıÂfiı ÷ı ¿Î‹ ’Ëı·Ì ‰Îfl @‰ÎÀ˚˝{fiı Á’fl÷ ¿›*. ’«ÎÁ ’ˆÁÎfiÎ ÏÁyÎ …ı‰Õ˘ @‰ÎÀ˚˝{fi˘ VŒÏÀ¿ ÷ıHÎı ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl‹Î_ √˘ÃT›˘. ±Î VŒÏÀ¿fiı ‹Î‹Ò·Ì ‰Î˜SÀı… ‹Y›Î ’»Ì Áı¿LÕ‹Î_ ⁄flÎ⁄fl 6,10,000 ‰¬÷ ÷ı ¿o’÷˘ Ë÷˘. flÎ÷˘flÎ÷ Á‹√˛ L›Ò ›˘¿Û flÎF›fiÎ ·˘¿˘ ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ¿Î›˝ø‹˘fi_ ÏflÁıMÂfi Á‘flÌ √›_. ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi˘ @‰ÎÀ˚˝{ 610 Ï¿·˘ËÀ˚˝{fi_ … ≠ÁÎflHÎ ¿flı ±fiı ÏflÁ̉flfi˘ @‰ÎÀ˚˝{ ’HÎ 610 Ï¿·˘ËÀ˚˝{fiÌ Ï¡@‰LÁÌfi˘ ˢ› ÷˘ ’»Ì ⁄Ì…\_ Â_ Ωı≥±ı ? ‰ˆiÎÎÏfi¿ øÎ_Ï÷fiÌ ±ı¿ ¿‹fiÁÌ⁄Ì »ı. “ŒÎVÀ ·Î≥Œ” √Ωfl÷Î Á΋ÎL› ·˘¿˘ ±ı øÎ_Ï÷fi_ ‹Ëk‰ Á‹…‰Îfi˘ {Î{˘ ≠›ÎÁ ¿fl÷Î fi◊Ì, ±ıÀ·ı @‰ÎÀ˚˝{fiÎ VŒÏÀ¿ı Á…ı˝·Ì øÎ_Ï÷ ’HÎ ÷ı‹fiÎ K›Îfi ⁄ËÎfl »ı. ±Î VŒÏÀ¿‹› ¬Ïfi…fiÎ À<¿Õαı …√÷fiÎ ≥Ï÷ËÎÁ ÷◊Î ¤Ò√˘‚ ⁄ÿ·Ì fiÎA›Î »ı ±ı‹ ¿Ë˘ ÷˘ ’HÎ ¿ÿΫ ‹Îfi‰Î‹Î_ ±Î‰ı fiÏË. ÿÎ. ÷. ⁄ÌΩ ωr›©fi_ ’S·_ ÏËÀ·fl ωw© fi‹Î‰‰Î‹Î_ @‰ÎÀ˚˝{ı ⁄Ë ÏfiHÎν›¿ ’Îà ¤…T›˘ Ë÷˘, »÷Î_ «Ï«˝·ı ’HÎ ›©fiÌ ÷‰Îfl̬ ·¬÷Ì ‰¬÷ı ±ı ‰Î÷fiÌ fi˘Ó‘ @›Î_› ·Ì‘Ì fi◊Ì. flıÏÕ±˘fiÎ Ï¡@‰LÁÌ ⁄ıLÕ‹Î_ ÁÎ≥Õ-⁄Λ-ÁÎ≥Õ √˘Ã‰Î›ı·Ì Ï¡@‰LÁÌ ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı ¤‚Ì fi Ω› ÷ı ‹ÎÀı @‰ÎÀ˚˝{ ‰Î’fl‰ÎfiÌ V’‘ν ωr›© ’Ëı·Î_ … Âw ◊≥ «Ò¿Ì Ë÷Ì. ±‹ıÏfl¿Îfiı ⁄˛ÎÏ{·‹Î_ µk΋ @‰Î˜Ï·ÀÌfiÎ VŒÏÀ¿˘ ‹‚Ì flËı÷Î Ë÷Î, ±ıÀ·ı ÁÎ_¿ÕÎ ⁄ıLÕ‹Î_ ÷ı ±fiı¿ Ï¡@‰LÁÌfi˘ Á‹Î‰ı ¿flÌ Â¿÷_ Ë÷_. ¤ı‚Áı‚fiÎ ¤› ωfiÎ ÷ı ±fiı¿ Á_ÿıÂÎ …\ÿÌ …\ÿÌ Ï¡@‰LÁÌ ’fl ‹˘¿·Ì ÷◊Î {Ì·Ì Â¿÷_ Ë÷_. ±Î ·Î¤ ÏËÀ·flfiÎ …‹˝fiÌfiı ‹Y›˘ fiÏË, ¿ı‹ ¿ı ⁄˛ÎÏ{·fiÎ ÿfl‰ÎΩ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ⁄_‘ Ë÷Î. ‹ÎÿÎ√ÎV¿fl‹Î_ ±_√˛ıΩı±ı …‹˝fi˘ Á΋ı ΩM÷˘ flÎA›˘ Ë÷˘. @‰ÎÀÛ˚{ ΩHÎı ±‹˘‘ ÂjΠˢ› ±ı‹ ÷ıfiÌ ËıflÎŒıflÌ ÷◊Î ·ı-‰ı« ’fl ±_¿>¢ ‹Ò¿Ì ÿı‰Î›Î Ë÷Î, ±ıÀ·ı …‹˝fi˘±ı Ë·¿Î ≠¿ÎflfiÎ @‰ÎÀ˚˝{ ‰Õı ¿Î‹ «·Î‰‰_ ’Õ÷_ Ë÷_. ±Î ¿Îfl‹Ì ±»÷ı fi˘‹˝LÕÌfiÎ »ıS·Î ›© ‰¬÷ı …‹˝fiÌfi˘ ŒıÓÁ·˘ ±ÎHÎÌ ÿÌ‘˘. ±‹ıÏfl¿Î, Ï⁄˛Àfi ÷ı‹… Ï‹hÎ ÿı¢±ı ·Î¬˘ ÁˆÏfi¿˘ ÷◊Î ËΩfl˘ ω‹Îfi˘

Ef+Ltfsfzl sjff8:~H

±fiı …ËÎΩı ‰Õı …^fi 6, 1944fiÎ fl˘… ¡ÎLÁfiÎ fi˘‹˝LÕÌfiı ¿Î_Ãı «œÎ≥ ¿flÌ. 4,066 ÁˆÏfi¿‰ÎË¿ ‹fi‰Îfl˘; 13,175 ω‹Îfi˘; 20,000 ⁄A÷Ïfl›Î √ÎÕ̱˘ ±fiı 11,00,000 ÁˆÏfi¿˘fi˘ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ◊÷˘ Ë÷˘. ±Î …_√Ì Œ˘… ±fiı¿ ›ÏfiÀ˘‹Î_ ‰ËıӫΛı·Ì Ë÷Ì. ÿflı¿ ω‹Îfi ⁄ÌΩ ω‹Îfi ΩıÕı, ÿflı¿ …ËÎ… ⁄ÌΩ …ËÎ… ÁÎ◊ı ±fiı ÁÎ√flÁˆÏfi¿˘fiÌ À<¿ÕÌfi˘ ÿflı¿ ¿‹ÎLÕfl ⁄ÌΩ ¿‹ÎLÕfl ΩıÕı ‰Î÷ν·Î’ «·Î‰ı I›Îflı Á_A›Î⁄_‘ ÷οÌÿfiÎ Á_ÿıÂÎ CΙ-¿Î_¿flÎfiÌ …ı‹ ’flV’fl ¤ı‚Áı‚ fi ’΋‰Î Ωı≥±ı. ’Ëı·Ì ‰Î÷ ÷˘ ±ı ¿ı À>_¿Î ’fiΉ΂ΠflıÏÕ±˘ ⁄ıLÕ‹Î_ ±ÎÀ·Î ⁄‘Î Á_ÿıÂÎfiı …\ÿÌ …\ÿÌ Ï¡@‰LÁÌ ±ıfiΛ÷ ¿flÌ Â¿Î› … fiÏË. ‘flÎfl ¿fl˘ ÷˘ ±˘ÏÕÀ˘Ïfl›‹ …ı‰Î ¿·⁄·ÎÀ ÏÁ‰Î› ¿Â_ Á_¤‚Λ fiÏË. ÏÁ·˘fi flıÏÕ±˘ ÁÎ_¤‚÷Ì ‰¬÷ı ⁄Ì∞ Ïfi¿À÷‹ Ï¡@‰LÁÌfi˘ ¿Î›˝ø‹ »·¿Î≥fiı ÏŒS‹ Á_√Ì÷fiÌ ‹Ω ⁄√ÎÕı »ı, ÷˘ ËΩfl˘ Á_ÿıÂÎfiÌ 100 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiΠωV÷Îfl‹Î_ ¿flÎ÷Ì ±Î’-·ı ‰¬÷ı ¿ı‰˘ ¢fl⁄¿˘fl ◊Λ ? ÏËÀ·flfiÌ ⁄ÿÏ¿V‹÷Ì ±ı ¿ı Ï⁄˛ÏÀ ÷◊Î ±‹ıÏfl¿fi ‰Î›fl·ıÁfiı Á_‰ıÿfiÂÌ·

¬Ò fi ¬Îfl ±fiı ·˘Ï˛΂ …_ √ fiÌ ÷‰Îfl̬ ¿ÿΫ …\ÿÌ flÌ÷ı ·¬Î≥ ˢ÷! …‹˝fi ¤˙Ï÷¿ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ’¿ÕÌ ·≥ ÷ı ‹ fiÎ ’fl fiflı Q ⁄√˝ fi ˘ ‹ ¿ t‹˘ «·Î‰‰Îfiı ⁄ÿ·ı ‰Î˜ÏÂ_BÀfi Áfl¿Îflı ÷ı‹fiı ±‹ıÏfl¿Î ÷ıÕÎT›Î ±fiı ÁÎflÎ ’√Îflı fl˘¿Ì ·Ì‘Î. ±Î…ı ⁄ı · Àı Ï ·Œ˘fi ·ı⁄˘flıÀflÌ ±fiı ‹˘À˘fl˘·Î ¿˘’˘˝flıÂfi …ı ‰ Î µI’Îÿ¿˘ ≠›˘√Â΂΋Î_ … ±Î˜„@Á…fi ÷◊Î ÏÁÏ·¿Îfi_ “ŒuÒ{fi” ¿flÌfiı Â© @‰ÎÀ˚˝{ ⁄fiÎ‰Ì ·ı »ı. ˉı ⁄˛ÎÏ{·fiÌ ‹˘fi˘’˘·Ì flËÌ fi◊Ì. ¿ÚÏh΋ flÌ÷ı @‰ÎÀ˚˝{ ⁄fiΉ‰Î‹Î_ …ıÀ·_

@‰ÎÀ˚˝{ ‰Õı ÁF… ¿flΛÎ_ Ë÷Î_, ±ıÀ·ı ‰Î÷ΉflH΋Î_ Á_ÿıÂÎfiÌ ±_‘ΑÒ_‘Ì Á…˝‰Îfiı ⁄ÿ·ı T›ÒËfl«fiÎ ‹…⁄ ±Îø‹HÎfi_ M·ÎÏfi_√ ◊›_ ±fiı ⁄Ì∞ ÷flŒ …‹˝fi Œ˘Ωı ‰E«ı Ë·¿Ì @‰Î˜Ï·ÀÌfiÎ @‰ÎÀ˚˝{ı ’Òflı’Òfl˘ ÷η‹ı‚ Ω‚‰‰Î fi ÿÌ‘˘. ⁄Î¿Ì Ë˘› ÷ı‹ Ï⁄˛Àfi, ±‹ıÏfl¿Î, ¡ÎLÁ ±fiı ⁄ÌΩ Ï‹hÎÿı¢fi_ Á_›@÷ ·U¿fl ’˘÷ÎfiÎ Á_ÿıÂÎfiı √M÷ flά‰Î ‹ÎÀı ‰Îfl_‰Îfl ⁄˛˘Õ¿Î„VÀo√fiÌ Ï¡@‰LÁÌ ’HÎ ⁄ÿ·÷_ flèÎ_. ÿfl ⁄ı ¿·Î¿ı ±ı‰˘ ŒıflŒÎfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘, ’HÎ ±ı ‹ÎÀı ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl˘ ±fiı ÏflÁ̉fl˘ ⁄ÿ·‰Î ’Õı ÷ı‹ fi Ë÷Î_. Ï¡@‰LÁÌ ’ıÿÎ ¿flfiÎflÎ …^fiÎ VŒÏÀ¿‹› @‰ÎÀÛ˚{fiÎ V◊Îfiı …\ÿÎ ‹Î’fi˘ fi‰˘ @‰ÎÀ˚˝{ ‹Ò¿Ì ÿı‰Î› ±ıÀ·_ … ’Òfl÷_ Ë÷_. ’ÏflHÎ΋ı fi˘‹ı˝LÕÌfiÎ ±Îø‹HÎ ÿflQ›Îfi …‹˝fi˘ ±_‘Îfl΋Î_ flèÎÎ. ÏËÀ·flfiÎ ’flÎ…›fi_ ÷ı ±ı¿‹ÎhÎ ¿ÎflHÎ fi ˢ› ÷˘ ’HÎ ⁄Ë ‹Ëk‰fi_ ¿ÎflHÎ Ë÷_. ωr›© ’Òw_ ◊›Î ’»Ì ±‹ıÏfl¿fi ωiÎÎfi̱˘ fiÎ{Ì ¤˙Ï÷¿ÏfiWHÎÎ÷˘fiÌ µ·À÷’ÎÁ ·ı‰Î ⁄Ï·˝fi √›Î I›Îflı ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı ·ı⁄˘flıÀflÌ‹Î_ Á’flŒÎ≥fi @‰ÎÀ˚˝{ ⁄fiΉ‰Îfi_ ¿Î‹ I›Î_ ·√¤√ ’Òw_ ◊‰Î ±ÎT›_ Ë÷_. “‘ ·˘Ó√ıVÀ Õı” ¿Ëı‰Î÷_ fi˘‹ı˝LÕÌfi_ ±Îø‹HÎ Ωı ¿ıÀ·Î¿ ‹ÏËfiÎ ’λ‚ Ãı·Î›_ ˢ÷ ÷˘ ±ı

ωiÎÎfi »ı , ±ı À ·Ì ¿‚Î ’HÎ »ı . @‰ÎÀ˚˝{fi˘ ‹˘À˘ «˘Á·˘ ÷ˆ›Îfl ¿fl÷Î_ 30 ◊Ì 45 Ïÿ‰Á ·Î√ı »ı, …ı ÿflQ›Îfi ÷ı fi ı ’ W ¿‚ ÿ⁄ÎHÎ ±fiı 400 0 Áı„S›ÁfiÌ √fl‹Ì ±’Λ »ı. ±Î «˘Á·ÎfiÎ fiÎfiÎ À<¿ÕÎ Ï¡@‰LÁÌfiÌ Œfl‹Î≥ ‹…⁄ ¿Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ¤·¤·Î ËÌflÎCÎÁfiı Ã˘Ã ÏfiÂÎÏ‚›˘ ÁÎÏ⁄÷ ¿flı ±ı‰_ ÷ı «˘¿ÁÎ≥‰Î‚_ ¿Î‹ »ı . ±ı ¿ ÿά·˘ …\ ± ˘ — ¿ı À ·Î_ ¿ ≥·ı@Àˇ˘Ïfi@Á ÁΑfi˘‹Î_ ≠Ï÷Áı¿LÕı 10 ·Î¬ ‰¬÷ ¿o’ı ÷ı‰˘ @‰ÎÀ˚˝{fi˘ VŒÏÀ¿ ‰’flΛ »ı. ±Î ¿o’Á_A›Î ≠ÎM÷ ¿fl‰Î ‹ÎÀı @‰ÎÀ˚˝{fiÌ ·_⁄Î≥ ±‹¿ ‹Î’fiÌ ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

41

Ef+Ltfsfzl sjff8:~H

… ˢ‰Ì Ωı≥±ı ±fiı ÷ı‹Î_ @›Îflı› ∫«fiÎ 1/30,00,000 ¤Î√ ¿fl÷Î_ ‰‘ Œfl¿ fi ’Õ‰˘ Ωı≥±ı. ·_⁄Î≥ ÁËı… ’HÎ ‰‘ ¿ı ±˘»Ì flËÌ Ω› ÷˘ @‰ÎÀ˚˝{ …ıfiÎ ‹ÎÀı ⁄L›˘ ˢ› ÷ı ¿Î‹ ‹ÎÀı ÷ıfiı fi¿Î‹˘ Á‹…‰˘ flè΢. @‰ÎÀÛ{ ˚ fiÎ Ωıflı «Î·÷Ì ¿Î_ÕÎ CÎÏ՛΂˘ ±Î…¿Î· ÿflı ¿ T›„@÷fiı ±Ïfi‰Î›˝ …HÎΉΠ·Î√Ì »ı. „V‰I{fl·ıLÕfiÌ ÁıLÀfl ≥·ı @ Àˇ ˘ Ïfi¿ ˢ·˘˝ √ fl ·ı ⁄ ˘flı À fḻı ±Î…◊Ì «Î·ÌÁ ‰Wν ’Ëı·Î_ Beta 21 ¿Ëı‰Î÷˘ ÷ıfi˘ Á‰˝≠◊‹ fi‹Òfi˘ ÷ˆ›Îfl ¿›˘˝ ±ı ’Ëı · Î_ ‹ÎhÎ ±Î˜ À ˘‹ı Ï À¿ CÎÏ՛΂˘ ŒıÂfiı⁄· √HÎÎ÷Ì Ë÷Ì, …ı‹Î_ ¿Î_ Õ ÎfiÌ ÏË·«Î·fiı ·Ì‘ı ±Î’‹ı ‚ ı ¿‹Îfifiı ‰‚ «Õ÷Î Ë÷Î. Beta 21 CÎÏ՛΂‹Î_ ¿‹Îfi fi Ë÷Ì. ¿‹ÎfifiÌ …B›Î±ı ÿ˘œ ‰Î˜SÀfiÌ ±ı¿ ⁄ıÀflÌ Ë÷Ì. «ø˘fiÌ …B›Î±ı @‰ÎÀ˚˝{fi˘ fiÎ…^¿ À<¿Õ˘ Ë÷˘. ±Î @‰ÎÀ˚˝{fiı ⁄ıÀflÌfi˘ ‰˘SÀı… (ÿ⁄ÎHÎ) ‹‚ı ±ıÀ·ı Áı¿LÕ‹Î_ 32,768 ‰¬÷ ÷ı ‘˛Ò…÷˘ Ë÷˘--±fiı ÷ı ¿o’fiÁ_A›Î ±Œfl Ë÷Ì. ±Î Á_A›Îfiı ’_ÿfl ‰¬÷ ±Õ‘Ì ¿flÌ …\±˘. ‹÷·⁄ ¿ı ÷ıfiı 2 ‰Õı ¤Î√Ì …\±˘. ±Î flÌ÷ı ÿflı¿ …‰Î⁄fiı ±Õ‘˘ ¿fl÷Î flˢ, ±ıÀ·ı 15 ‹Î ¤Î√¿Îflfi˘ …‰Î⁄ 1 ±Î‰‰Îfi˘! ¿Î_ÀÎ, «ø˘ ±fiı ¿‹Îfi‰Î‚Ì ÏflVÀ‰Î˜«‹Î_ ›Î_Ïhο «˘¿ÁÎ≥ Ω‚‰‰Î‹Î_ fi ±Î‰Ì ˢ› ÷˘ Ïÿ‰Á˘ ’»Ì ÷ı‹Î_ ⁄ı±ı¿ Áı ¿ LÕfi˘ ÷ŒÎ‰÷ ’ÕÌ Â¿ı , ’fl_ ÷  32,768 ¿o’fi˘fi_ “¿Îµ„LÀo√” ◊›Î ’»Ì F›Îflı ÏÕÏ…À ⁄ÿ·Î÷˘ ˢ› I›Îflı Á‹›fiÌ Á«˘À÷Îfi_ Â_ ¿Ëı‰_ ? ±ËŸ ‹Ëk‰fi˘ ±Î_¿Õ˘ 32,768 fi˘ »ı . ÏÕÏ…À· ¿ı ±ı fi ı · ˘√ @‰ÎÀ˚ ˝ { CÎÏ՛΂fi˘ ÿflı¿ VŒÏÀ¿ Ëo‹ıÂÎ_ ±ÎÀ·Î_ … V’_ÿfi˘ ¿flı ±ı ‹ÎÀı ÷ıfiı «˘yÁ ‹Î’ı ¿Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ˢ› »ı . ±Î_ ¿ Õ˘ ËΩfl˘fi˘ »ı, ±ıÀ·ı ÷ı‹Î_ ±ı¿Îÿ-⁄ı ¿o ’ fi˘ ‰‘ ¿ı ±˘»Î ◊Λ ÷˘ ’HÎ Ï¡@‰LÁÌfiÎ ¿<· ÏŒ√flfiı ·Î√·√ÎÀ 42 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

15 ‰¬÷ ¤ÎB›Î ’»Ì Áfl‰Î‚ı ±Î‰÷Î 1 Áı¿LÕfiÎ …‰Î⁄fiı ÷ı Âfl÷«Ò¿ {Î{Ì ±Áfl ¿flÌ Â¿÷Ì fi◊Ì. @‰ÎÀ˚˝{ ÏflVÀ-‰Î˜« ±fiı ‰Î˜·-@·˘¿ ±ıÀ·ı … ¿flı@À ÀÎ≥‹ ⁄÷Ή‰Î ‹ÎÀı ΩHÎÌ÷Ì »ı. Ï¡@‰LÁÌfiÌ Á_A›Îfi˘ ¤Î√οÎfl ¿fl‰Î ‹ÎÀı @‰ÎÀ˚˝{ ÏflVÀ-‰Î˜«‹Î_ ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ Áfl¿ÌÀ˘ ˢ› »ı. ±Î Áfl¿ÌÀ˘ ÿ˘Ïœ›ÎfiÎ ÿ˘œ Âıfl ·ı¬ı ⁄fiı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ @‰ÎÀ˚˝{fi_ ·ı⁄˘flıÀflÌ‹Î_ …J◊Î⁄_‘ µI’Îÿfi ¿flÌ Â¿Î› »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÏÕÏ…À· ¿Î_ÕÎ CÎÏ՛΂ …^fiÎ_ ›Î_Ïhο ‹˘Õı·˘fiÎ ÏËÁÎ⁄ı ±I›_÷ Á«˘À ˢ‰Î »÷Î_ Ï¿o‹÷fiÌ º„WÀ±ı flıœı Ï’ÀΉΠ·Î√Ì »ı. eÀ’Î◊ ’fl ±fiı ¿VÀ‹ ‹Î·fiÌ ÿ¿Îfi˘‹Î_ ‰ı«Î÷Ì ±‹¿ CÎÏ՛΂˘fi˘ ¤Î‰ wÎ.’0 ¿fl÷Î_ ‰‘ ˢ÷˘ fi◊Ì. ’fl_÷ ±ı ¤Î‰ı CÎÏ՛΂fiÌ ¬flÌÿÌ ·˘ÀflÌfiÌ ÏÀÏ¿À ·ı‰Î ⁄flÎ⁄fl »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ıfiÌ Áfl¿ÌÀ˘ √ıflıLÀÌ‰Î‚Ì Ë˘÷Ì fi◊Ì. ⁄fiı »ı ±ı‰_ ¿ı Áfl¿ÌÀ ⁄fiΉ÷Ì ‰¬÷ı ‹Î≥ø˘Ï«’fi˘ 98Ñ CÎÎHÎ ⁄√ÕÌ Ω› »ı. ‹Î‹Ò·Ì ±ÂÏ© ÷ı‹Î_ flËÌ Ω› »ı, …ı ÷ıfiÎ ¿Î‹¿Î…fiı √‹ı I›Îflı ¬˘fl‰Ì ÿı »ı. ±Î ⁄√Õı·Ì ‹Î≥ø˘Ï«’fiı ≠Ï÷„WÃ÷ µI’Îÿ¿˘ ’˘÷ÎfiÌ ¿Î_ÕÎ CÎÏ՛΂‹Î_ ‰Î’fl÷Î fi◊Ì. ¿«flÎÀ˘’·Ì‹Î_ ÷ı‹fiı ŒıÓ¿Ì ÿı »ı. ⁄ÌΩ ±fiı hÎÌΩ ÿflFΩfiÎ µI’Îÿ¿˘ ÷ı ±ıÓÉÎÕfiı ’˘÷ÎfiÌ ÏflVÀ-‰Î˜«‹Î_ ⁄ıÁÎÕÌ ⁄ı ’ˆÁÎ ¿‹Î≥ ·ı »ı. ±Î Ω÷fiÌ ÏflVÀ-‰Î˜«fiı √Î…flfiÌ ’Ì’ÒÕÌ ÷flÌ¿ı ¬flÌÿ˘ I›Î_ Á‘Ì Ëfl¿÷ fiÏË. VŒÏÀ¿‹› @‰ÎÀ˚˝{fiÌ ¬Ò⁄Ì fi_. 2 fiÎ fi‰Î fi‰Î µ’›˘√˘ ’HΠ¢‘Î≥ flèÎÎ »ı. ±√ε ¿èÎ_ ÷ı‹ @‰ÎÀ˚˝{fiı ‰Î˜SÀı… ‹Y›Î ’»Ì ÷ı ±Î’˘±Î’ ‘˛Ò…ı »ı. ¿ÿ ‹…⁄ Ïfi‘νÏfl÷ Ï¡@‰LÁÌ‹Î_ ÷ı ¿o’fi ±fi¤‰ı »ı. ±Î ÷ıfiÌ ¬ÎÏÁ›÷ fi_. 1 ◊≥, …ıfiı ÏÕÏ…À· ÏflVÀ-‰Î˜«‹Î_ ¿Î‹ı ·√ÎÕÎ≥ »ı. ¬ÎÏÁ›÷ fi_. 2 ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ Ï⁄·¿<· …\ÿÌ »ı. ÿ⁄ÎHÎ ±fi¤‰÷˘ @‰ÎÀ˚˝{fi˘ VŒÏÀ¿ ±Î’˘±Î’ ‰Î˜SÀı… ±ıÀ·ı ¿ı ωz÷≠‰ÎË µI’Lfi ¿flı »ı. ωz÷ ÏÁBfi·˘ ’ıÿÎ ¿flÌ ±Î’ı »ı. ±Î ¬ÎÏÁ›÷fiÎ µ’›˘√˘ …ıÀ·Î ω«Îfl˘ ÷ıÀ·Î ±˘»Î »ı. ÿÎ.÷. ¤Ï‰W›‹Î_ (⁄Ë fi…ÿÌ¿fiÎ ¤Ï‰W›‹Î_) @‰ÎÀ˚˝{ ΩıÕı ÁF… ¿flΛı·Ì ŒÎµLÀıfi ’ıfi ⁄fiÂı. ±Î ’ıfi ‰Î’flÌfiı «ı¿ ’fl ÁËÌ ¿fl˘ I›Îflı ·ÎZÎÏHο ÏË·«Î· @‰ÎÀ˚˝{fiı ±‹¿ Ï¡@‰LÁÌ‹Î_ ¿o’ΉÂı. Ï¡@‰LÁÌ ‹…⁄ ωz÷ÏÁBfi·˘ ’ıÿÎ ◊Âı ±fiı ˢ‹ ¿QM›ÒÀfl ÷ı ÏÁBfi·˘fiı √˛ËHÎ ¿›Î˝ ’»Ì «ı¿ ’fl »Î’Ì ±Î’Âı. Ω·Ì «ı¿˘ ·¬fiÎfl √ÏÛ˘ ¿ÿΫ ËV÷ÎZÎflfiÌ fi¿· ¿flÌ Â¿ı, ’fl_÷ ·¬÷Ì ‰¬÷ı ’ıfifiÌ “‹‰‹ıLÀ”fiı ±fiÁfl‰_ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ÁËı·_ fi◊Ì, ⁄·¿ı ±Â@› »ı. ±ı … flÌ÷ı Ï÷ΩıflÌfiÎ ¿ı CÎflfiÎ ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ ÷΂΋Î_ ‹Ò¿ı·˘ @‰ÎÀ˚˝{ Œ@÷ ‹ÎÏ·¿fiÎ Â΄Oÿ¿ Ë¿‹fiı ’Îfl¬Ì ·≥ ÷΂_ ¬˘·Âı, ¿ı‹ ¿ı ⁄ı ‹ÎHÎÁ˘fiÌ ÏŒo√flÏ≠LÀ …ı‹ Áfl¬Ì fi ˢ› ÷ı‹ ‰˘≥ÁÏ≠LÀ ’HÎ Áfl¬Ì ˢ÷Ì fi◊Ì. ±ı¿ ‹ÎHÎÁfiÎ ÁεLÕ‰ı‰ Ωı @‰ÎÀ˚˝{fiı ≠Ï÷Áı¿LÕı 3,80,999 ‰¬÷ ¿o’Ή÷Πˢ› ÷˘ ⁄ÌΩ ‹ÎHÎÁfi˘ ±‰Î… ÷ı‹Î_ ±ı … Ï¡@‰LÁÌ ’ıÿÎ ¿flÌ Â¿ı fiÏË. ±Î ⁄‘Ì Àı@fi˘·˘Ï…¿· ¿fl΋÷˘‹Î_ Ωı ¿ı @‰ÎÀ˚˝{fiı ‹ÎhÎ Ï«Ï¿IÁÎfiÌ Ωÿ≥ ÿ‰Î ÷flÌ¿ı ¬’ΉfiÎfl ·˘¿˘fiı {Î{Ì Ïÿ·«U’Ì Ë˘÷Ì fi◊Ì. @‰ÎÀÛ˚{fiÎ ≠÷Î’ı 21 ‹Ì ÁÿÌfi_ ωiÎÎfi ¿ı‰˘ Ïfi¬Îfl ·Î‰ı ±ı ÷ı‹fiı ‹fi ÁΉ √˙HÎ ⁄Î⁄÷ »ı. 12‹Ì ÁÿÌfiÎ ≠ΫÌfi ·˘¿˘ @‰ÎÀ˚˝{ ‰Õı ÂÌ flÌ÷ı Ïfifl˘√Ì flèÎÎ ±ı … ÷ı‹fiÎ flÁfi˘ ‹A› ωʛ »ı--±fiı ÂÎ ‹ÎÀı fiÏË ? «‹I¿ÎflfiÎ fi΋ı @‰ÎÀ˚˝{fiÎ ’J◊fl˘ ÷fl÷Πˢ› ±fiı ÷ı‹fiÎ ‘Ì¿÷Î ‘_‘΋Î_ ¬ÿ ÷flÌ …‰Î÷_ ˢ› ÷˘ @‰ÎÀÛ˚{fiÌ Àı@fi˘·˘Ï…‹Î_ «Î_« Õ>⁄ÎÕ‰ÎfiÌ ÂÌ …wfl ? ωiÎÎfi ±fiı ‰Ëı‹ ‰E«ı ±ÎÀ·˘ ÷ŒÎ‰÷ ÷˘ Ëo‹ıÂÎ_ flËı‰Îfi˘ !á

Q u e s t i o n s

Q ±Î’HÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚΋Î_ M≤J‰ÌfiÎ «_ƒ ÁÏË÷ ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ «_ƒ˘fiı ‰Î÷ΉflHÎ ¿ı‹ fi◊Ì ? ‹ËıLƒ ¿ı. ›Îÿ‰, Ω‹fi√fl; ÏÂÏÂfl …ı. ’Àı·, ⁄Î…‰Î, ‰Õ˘ÿflÎ

A µkÎfl ‹ÎÀı M≤J‰ÌfiÎ «_ƒfiı ⁄ÿ·ı ¬ÿ M≤J‰Ìfi_ … ºWÀÎ_÷ ·˘. ±Î’HÎÎ √˛Ëı ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ ‰Î÷ΉflHÎfi˘ ⁄‘˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi ¿ı‹ √‹Î‰Ì ÿÌ‘˘, ±Î˜„@Á…fi ¿ı‹ fiÏË ? ÏÁQ’· …‰Î⁄ ±ı ¿ı ËÎ≥Õˇ˘…fifi˘ ÁflıflΠflıb M≤J‰ÌfiΠω‹˘«fi ‰ı√/escape velocity ¿fl÷Î_ ‰‘ {Õ’ı «Ë·’Ë· ‹«Î‰÷˘ ˢ›, ‹ÎÀı ·Î_ ⁄ ı √΂ı ±ı ‰Î›fiÎ ·√¤√ ÷‹Î‹ flıb±˘ √vI‰Î¿Ê˝HÎfi_ ⁄_‘fi »˘ÕΉÌfiı ±_÷ÏflZ΋Î_ …÷Î flèÎÎ, F›Îflı ω‹˘«fi ‰ı√ ¿fl÷Î_ ±˘»Î √Ï÷ÂÌ· ±Î˜ „ @Á…fifiÎ flıb±˘ M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ¿ıÿ ’¿ÕΛı·Î flèÎÎ. ±Î_¿ÕÎ ÀÎ_¿Ìfiı ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ M≤J‰ÌfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ω‹˘«fi ‰ı√ Áı¿LÕÿÌà 11.18 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ‰Î÷ΉflHÎfi _ ÷Î’‹Îfi 22 0 Áı „ S›Á ˢ› I›Îflı ±Î˜„@Á…fifi˘ flıb ’˛Ï÷Áı¿LÕı 0.48 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ±fiı ËÎ≥Õˇ˘…fifi˘ flıb 1.9 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‰ı√ı ±Î‹÷ı‹ Œo√˘‚Λ »ı. ±Î ⁄Lfiı flŒ÷Îfl˘ Ωı ›◊Ή÷˚ flËı÷Ì Ë˘› ÷˘ M≤J‰Ìfi_ √ v I‰Î¿Ê˝ H Î ±Î˜ „ @Á…fi µ’flÎ_ ÷ ËÎ≥Õˇ ˘ …fifiı ’HÎ ⁄_‘fiΉV◊΋Î_ …¿ÕÌ flάı, ’fl_÷ 220 Áı„S›Á ¿fl÷Î_ ‰‘ ÷Î’‹Îfi ‰¬÷ı µW‹Î∂Ω˝fiı ·Ì‘ı (÷ı‹… Á˙fl ’‰fifiÎ Á’ÎÀÎfiı ·Ì‘ı) ‰Î›fiÎ flıb±˘ @›Î_› ‰‘Îflı flŒ÷Îfl ’¿Õı »ı. ±Î◊Ì ‰Î÷ΉflHÎfiı ’¿ÕÌ flά‰Î ±_√ı ÁÌ‘˘ÁÎÿ˘ Ïfi›‹ ±ı »ı ¿ı M≤J‰Ì …ı‰Î ¿ı ’»Ì «_ƒ …ı‰Î ±‰¿ÎÂÌ √˘‚Îfi˘ ω‹˘«fi

&

A n s w e r s

‰ı√ flıbfiÎ ‰ı√ ¿fl÷Î_ Ï‹Ïfi‹‹ » √H΢ ‰‘Îflı ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ‰Î÷ΉflHÎfi˘ …J◊˘ ±ı ‰√fl …¿ÕΛı·˘ flËı fiÏË. ËÎ≥Õˇ˘…fifiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±ı ‰Î›fiÎ flıb±˘ @›Îflı¿ 11.40 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ‰ı√ ’¿Õı »ı. ±Î ÏŒ√fl M≤J‰ÌfiÎ 11.2 Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·Î ω‹˘«fi ‰ı√ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ◊›˘, ‹ÎÀı M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ËÎ≥Õˇ˘…fi ⁄«‰Î ’ÎQ›˘ fi◊Ì. ⁄‘˘ ’fl‰Ã˘ ±_÷ÏflZ΋Î_ …÷˘ flè΢ »ı. ±Î˜„@Á…fi »À¿Ì Â@›˘ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfiÎ flıb±˘ ⁄Ë ÷˘ 2.88 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ ’˛ÎM÷ ¿flÌ Â¿ı »ı. ±Î {Õ’ Ωı ¿ı M≤J‰ÌfiÎ «_ƒfiı ·Î√ ’Õ÷Î 2.4 Ï¿·˘‹ÌÀflfiΠω‹˘«fi ‰ı√ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı »ı, ‹ÎÀı «_ ƒ ’fl ËÎ≥Õˇ˘…fi fi◊Ì ÷ı‹ ±Î˜„@Á…fi ’HÎ fi◊Ì. À>_¿‹Î_, ‰Î÷ΉflHÎ … fi◊Ì. ’fl_÷ «_ƒ ¿fl÷Î_ ‰‘ ÿ‚fiÎ √ıÏfi‹ÌÕ, ÀÎ≥Àfi, ¿ıÏ·V÷˘ ÷◊Î ±Î≥±˘ fi΋fiÎ «_ƒ˘±ı ÷ı‹fiÎ ¿ıÀ·Î¿ ‰Î÷ΉflHÎfiı ’¿ÕÌ flÎA›_ »ı. ÂÏfifiÎ «_ƒ ÀÎ≥Àfifi_ ‰Î÷ΉflHÎ ÷˘ ±ıÀ·_ CÎ| »ı ¿ı ¿ÎÏÁÏfi Ï‹ÂfifiÎ ›Îfiı I›Î_ ’ıflıÂÒÀ ‰Õı (µ’flfi_ Ï«hÎ) Ë‚‰_ ·ı„LÕo√ ’HÎ ¿›*.á Q ‰ˆiÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ±ı ‹ÎL›÷΋Î_ ÷J› ¿ıÀ·_ ¿ı √Î…fl ¬Î‰Î◊Ì ±Î_¬˘fi_ ÷ı… ‰‘ı ? ¿<·ÿÌ’ ’Îÿ ±fiı Ï«fl_∞‰ Á‰ÎHÎÌ, ¤…, ¿E»; Ï‹Ï·Lÿ ΩıÂÌ, ‰Õ˘ÿflÎ

A ¿o ≥ ¿ ±_  ı ÷J› ¬w_ , ’HÎ ‹ÎL›÷Îfi˘ ÏÁy˘ ±Ï÷›˘„@÷fiÌ Ëÿı ΩQ›˘ ÷ı ‹ÎÀı ⁄ÌΩ ωr›© ÿflQ›Îfi ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

43

Ï⁄˛ÏÀ ‰Î›Áıfiαı Œı·Î‰ı·Ì ±Œ‰Î ¿ÿΫ ‰‘ …‰Î⁄ÿÎfl Ë÷Ì. flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ±Î¿ÎÂÌ › © ¬ı · ÷Î ÷ı fi Î ŒÎ≥Àfl ’Λ·À˘ ±_ ‘ ¿Îfl‹Î_ ’HÎ …‹˝fi ω‹Îfi˘fiı ±˘‚¬Ì ¿ÎœÌ ÷ı‹fiı e_¿Ì ÿı÷Î Ë÷Î. ω‹Îfi˘fiÌ ±ÁΑÎflHÎ ¬‰ÎflÌ …‹˝fi˘fiı ±¿‚Ή÷Ì Ë÷Ì ÷ı‹ ±¿‚ ’HÎ …HÎÎ÷Ì Ë÷Ì. ±Î ¿‹Î· fi‰Î ¢‘Λı·Î flıÕÎflfi˘ Ë÷˘, …ıfi˘ ±ÎωW¿Îfl ¬Îfi√Ì flά‰Î ‹Î√÷Ì Ï⁄˛ÏÀ ‰Î›Áfi ı αı ±ı‰Ì ‰Î›¿Î «√Î‰Ì ¿ı ’Λ·À˘fiÌ “fiÎ≥À ω{fi” Á‘flı ±ı ‹ÎÀı ÷ı‹fiÎ ±ÎËÎfl‹Î_ √Î…flfi˘ Á‹Î‰ı ¿flΛ˘ Ë÷˘. ±ı¿ ÷‰ÎflÌ¬Ì fi˘Ó‘ ‹…⁄ …‹˝fi ‰Î›ÁıfiÎ’Ï÷ Ëıfl‹Îfi √˘Ïfl_√ı (…\±˘, µ’flfi˘ Œ˘À˘) ’˘÷ÎfiΠˉÎ⁄ÎΩıfiı ’HÎ √Î…fl ¬Î÷Î ¿›Î˝, ’fl_÷ …‹˝fiÌ ’fl Ë‹·Î ·Î‰÷Î_ ¿ıÀ·Î_¿ flıÕÎflÁF… Ï⁄˛ÏÀ ω‹Îfi˘fiı ÷˘ÕÌ ’ÕΛÎ_ ⁄Îÿ ÷ıfi˘ ±ı ¤˛‹ ‰¬÷Áfl ÷ÒÀu˘ ±fiı …‹˝fi̱ı ’HÎ flıÕÎfl ⁄fiÎT›Î_. √Î…fl ±Î_¬ ‹ÎÀı √HοÎflÌ fỉÕı ±ı A›Î· Ωı ¿ı ·˘¿‹ÎfiÁ‹Î_ ÃÁÌ √›˘. ‰ˆiÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ‹ÎL›÷Î Áÿo÷fl ¬˘ÀÌ ’HÎ fi◊Ì. √Î…flfi˘ fl_ √ ÷ı ‹ Î_ flËı · Î Ï⁄ÀÎ-¿ı fl ˘ÏÀfi fi΋fiÎ ËÎ≥Õˇ ˘ ¿Î⁄˝ fi Á_›˘…fifiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ‹ÎHÎÁfi_ «›Î’«› ÷_hÎ ±ı Á_›˘…fifiı ωÀÎÏ‹fi A ‹Î_ Œıfl‰Ì fiάı »ı ±fiı ÷ı ωÀÎÏ‹fi fl÷Î_‘‚Î’b_ Ïfi‰Îfl‰Î µ’flÎ_÷ fiıhο˘Ê˘fiı ±ı¿oÿflı Ïfifl˘√Ì flάı »ı. ±Î‹ »÷Î_ √Î…fl ’fl ‹_ÕÌ ’Õ÷Î ‹ÎHÎÁfiı CÎ‰Õº„WÀ ‹‚ı ±ı ‰Î÷‹Î_ ‹Î· fi◊Ì. fl˘Ï…_ÿÎ ±ÎËÎfl‹Î_ ωÀÎÏ‹fi A ·√¤√ 5,000 ≥LÀflfiıÂfi· ›ÏfiÀ/IU ˢ‰_ Ωı≥±ı, ÷˘ ⁄Ì∞ ÷flŒ 100 √˛Î‹ √Î…fl ±Îfl˘√˘ I›Îflı ‹Î_Õ 3.150 IU ’˛ÎM÷ ◊Λ »ı.á Q Âıfl⁄Ωfl‹Î_ Ïÿ‰Á¤flfiÎ ¿Î‹¿Î… ’»Ì ÁıLÁı@Áfi˘ ‰‘Îfl˘ ¿ı CÎÀÎÕ˘ ÂıfiÎ ±Î‘Îflı √HΉ΋Î_ ±Î‰ı »ı ? Œ˘Q›˝·Î ¿≥ ? Ï«_÷fi, ‹fifi Á_CΉÌ, ⁄˘fl̉·Ì (’Ïç‹), ‹_⁄≥; ÿı‰Î_√ ÂÎË, ±‹ÿΉÎÿ

A ÁıLÁı@ÁfiÌ √HÎ÷flÌ ‹ÎÀı ⁄˘Q⁄ı VÀ˘¿ ±ı@V«ıL…/BSE ±√˛√H› ·ı¬Î÷Ì 30 ¿o’fi̱˘fiÎ ÷◊Î fiıÂfi· VÀ˘¿ ±ı@V«ıL…/NSE 50 ¿o’fi̱˘fiÎ Âıfl¤Î‰˘ ±fiı ÂıflÁ_A›Î K›Îfi‹Î_ ·ı »ı. ÏËÁÎ⁄fiÌ ’©Ï÷ Á_ÏZÎM÷‹Î_ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘— 44 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

á Ïÿ‰ÁfiÎ ±_÷ı ÿflı¿ ’˛‹¬ ¿o’fiÌfi_ ‹Î¿ı˝À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfi √HÎÌ ¿Îœ‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ±‹¿ ¿o’fiÌfiÎ 50 ·Î¬ Âıfl˘ ⁄Ωfl‹Î_ »ı, …ı‹fi˘ ÂıflÿÌà ⁄_‘ ¤Î‰ wÎ. 500 »ı. ±Î ¿o’fiÌfiÎ ‹Î¿ı˝À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfifi˘ ÏŒ√fl ±ı ÏËÁÎ⁄ı 50 ·Î¬ É wÎ. 500 ·ı¬ı wÎ. 250 ¿fl˘Õfi˘ ⁄ıÁı. á ÁıLÁı@Á‹Î_ ’ÎflÎÂÌÂÌ ÷flÌ¿ı ¤Î√ ·ı÷Ì ±Î‰Ì ⁄‘Ì ¿o’fi̱˘fiÎ ‹Î¿ı˝À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfifi˘ Áfl‰Î‚˘ ‹Î_ÕuÎ ’»Ìfi˘ ŒÎ≥fi· ±Î_¿Õ˘ wÎ. 25,150 ±⁄… »ı ±ı‹ ‘ÎflÌ ·˘. ±√εfiÎ Ïÿ‰Á ¿fl÷Î_ ÷ı …\‹·˘ ‰‘ ˢ› ÷ı‹ @›Îflı¿ ±˘»˘ ˢ‰Îfi˘ ’HÎ Á_¤‰ ¬fl˘. á ≥LÕı@Á ÷Îfl‰‰Î ‹ÎÀı I›Îfl ’»Ì ±Î√·Î Ïÿ‰ÁfiÎ ÁıLÁı@Á ÷ı‹… ‹Î¿ı˝À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfi ÁÎ◊ı ·ı¬ÎΩı¬Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı . Á‹Ωı ¿ı ±Î√·Î Ïÿ‰Áı ‹Î¿ı ˝ À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfi wÎ. 24,250 ±⁄…fi_ flèÎ_ ±fiı ÁıLÁı@Á 18,135 fi˘ flè΢, ÷˘-ÁıLÁı@Á = ±Î√·Î Ïÿ‰Áfi˘ ÁıLÁı@Á É ±Î…fiÎ Ïÿ‰Áfi_ ‹Î¿ı˝À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfi ÷ ±Î√·Î Ïÿ‰Áfi_ ‹Î¿ı˝À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfi ±ı Œ˘Q›˝·Î ±fiÁÎfl √HÎ÷flÌ ‹_ÕΛ »ı. µ’fl …ı fl¿‹˘ ÀÎ_¿Ì ÷ı ‹…⁄ 18,135 É wÎ. 25,150 ±⁄… ÷ wÎ. 24,250 ±⁄… = 18,808 fi˘ fi‰˘ ÁıLÁı@Á fiyÌ ◊Λ, …ıfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ¿ı Áı„LÁÏÀ‰ ≥LÕı@Á 673 …ıÀ·˘ ‰K›˘. ±Î flÌ÷ı fiyÌ ¿flÎ÷Î ÁıLÁı@Áfi_ ¬flı¬fl

÷˘ ⁄Ë ‹Ëk‰ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÌ ¿o’fi̱˘fiÎ Âıfl˘fi_ ¬flÌÿ-‰ı«ÎHÎ K›Îfi ’fl ·ı‰Î÷_ fi◊Ì ±fiı …ı ÷ı ¿o’fiÌfi˘ T›Î’ÎflÌ ¿Îfl˘⁄Îfl ’HÎ ÷ıfiÎ Âıfl¤Î‰˘‹Î_ T›@÷ ◊÷˘ fi◊Ì. ÁıLÁı@ÁfiÌ Œ˘Q›˝·ÎfiÎ ‹Ò‚‹Î_ flËı·_ ‹Î¿ı˝À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfi ’˘÷ı ±ı º„WÀ±ı Œ@÷ ±Î_¿Õο̛ ‹Î›ÎΩ‚ »ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı ¤Îfl÷fiÎ fi_⁄fl ‰fi ‘Ïfi¿ ¿Ëı‰Î÷Î µz˘√’Ï÷ ‹¿ı ±_⁄ÎHÎÌfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ÷ı‹fiÌ Á_’ÏkÎfi˘ ±Î_¿Õ˘ ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’Ëı·Î_ wÎ. 1,00,000 ¿fl˘Õı ’ˢÓE›˘, ’fl_÷ ±ı Á_’ÏkÎfi˘ CÎH΢ ¬fl˘ ÏËVÁ˘ ÷ı‹fiÎ ËV÷¿ ±ı‰Î Âıfl˘fiÎ ‹Î¿ı˝À ¿ıÏ’À·Î≥{ıÂfi ¶ÎflÎ ±ıÀ·ı ¿ı Âıfl¤Î‰ ¶ÎflÎ fiyÌ ◊›˘ »ı. ‹¿ı ±_⁄ÎHÎÌ ÷ı‹fiÎ Ïfl·Î›LÁ Âıfl˘ ‰ı«ı fiÏË I›Î_ Á‘Ì fl˘¿Õ fiÎb_ ÷ı‹fiÎ ËÎ◊‹Î_ ±Î‰ı fiÏË ±fiı ⁄‘Î Âıfl˘ ÷ı±˘ ‰ı«‰Î ¿Îœı ÷˘ ¤Î‰˘ √√ÕÌ …÷Î_ ·Î¬ ¿fl˘ÕfiÌ fl˘¿ÕÌ ’HÎ ◊Λ fiÏË. Ïfl·Î›LÁ ¿o’fiÌ ’flfi˘ ‰Ë̉ÀÌ ¿⁄Ωı ’HÎ ÷ı±˘ √‹Î‰Ì ÿı. À>_¿‹Î_, ±ÎÏ·ÂÎfi ⁄_√·Îfiı ‰ı«Ì fi ¿fiÎflÎ T›„@÷±ı ÷ıfi_ ‹ÒS› ¿fl˘Õ˘fi_ Á‹∞fiı … Á_÷˘Ê ‹Îfi‰˘ ’Õı ±ıfiÎ …ı‰Ì ‰Î÷ »ı.á

fiÎ≥Àˇ ˘ …fi, ±Î˜ „ @Á…fi, ¿Î⁄˝fi ÕΛ˘@ÁÎ≥Õ ‰√ıflı ’»Ì ÷ı »ßÎ fi_⁄flı »ı. µI’Îÿ¿˘ ’˛ ‰ ÎËÌ Ë‰Îfi _ ω¤Î√Ì› ÏfiV›_ÿfi ¿flÌ ±ı … Ïfi±˘fifiı ÷Îfl‰ı »ı. ’˛Ïø›Î ⁄Ë ¿Î›˝Z΋ fi◊Ì. ±ÎÂflı 40,000 Ï¿·˘√˛ Î ‹ …ı À ·Ì ’˛ ‰ ÎËÌ Ë‰Îfi_ ’˛˘ÁıÏÁ_√ ¿flΛ I›Îflı ‹Î_Õ 0.5 Ï¿·˘√˛Î‹ Ïfi±˘fi ËÎ◊ ·Î√ı, ‹ÎÀı Ïfi±˘fi ·Î≥ÀfiÎ …HÎÎ÷Î CÎHÎÎ ÁÎ≥fi ⁄˘ÕÛ‹Î_ ±Î…¿Î· ’ÎflÎfiÌ ‰fl΂ ¤fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ¿Î«fiÌ ÀuÒ⁄ ’˘÷ı ±Î_÷Ïfl¿ Á’ÎÀ̱ı Œ˚·Òfl˘ÁLÀ fl_√‰Î‚Ì Ë˘› »ı, …ı ’ÎflΩ_⁄·Ì Ï¿flH΢fiı ¢ÊÌ fl_√Ìfi ’˛¿ÎÂı {‚¿ı »ı.á

Q Ïfi±˘fi ·Î≥À‰Î‚Î ÁÎ≥fi ⁄˘ÕÛ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷˘ Ïfi±˘fi ‰Î› @›Î_◊Ì ‹ı‚‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ? ±Î ‰Î› ÷˘ Á’flfi˘‰Î ÷Îfl΋Î_ ⁄fi÷˘ ˢ› »ı.

A ±Î‹fiıÁ΋fiıfiÎ À¿flΉ ‰¬÷ı ‹˘Àfl¿Îfl‹Î_ ±Î√·Ì ÁÌÀ ’fl ⁄ıÃı·Î ’ıÁıL…fl˘fiı ¿ıÀ·_ flZÎHÎ ‹‚ı ±ı ««Î˝V’ÿ ‹tÎfiı ÷I’fl÷˘ ⁄Î…\±ı flÎ¬Ì ‹ÎhÎ Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ º„WÀ¿˘HÎı ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±˜fl⁄ı√ ⁄Ë ›„@÷¤›* ÁΑfi »ı. fiΛ·˘fifiÌ ⁄ı ¿˘◊‚̱˘/bags ‹˘Àfl«Î·¿ ±fiı ÷ıfiÌ ⁄Î…\fiÌ ÁÌÀ‰Î‚Î ’ıÁıL…fl Á΋ı ÕıÂ⁄˘ÕÛ‹Î_ Á_¿˘flΛı·Ì ’ÕÌ Ë˘› »ı. ‹˘ÀflfiÌ V’ÌÕ 16 ◊Ì 22 Ï¿·˘‹ÌÀfl ˢ› ±fiı ±I›Îflı head-on collision ◊Λ ÷˘ ⁄LfiıfiÎ ÁÌÀ ⁄ıSÀ ÷ı‹fiı ÁflÏZÎ÷ flά‰Î ‹ÎÀı ’›Î˝M÷ fỉÕı, ‹ÎÀı ±ı‰ı ‰¬÷ı ±˜fl⁄ı√ ¿Î›Î˝„L‰÷ ◊÷Ì fi◊Ì. Œ˘SÕıÕ „V◊Ï÷‹Î_ … flËı »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı I›Îflı

‘‹ı˝Â ÿÌÏZÎ÷, ‹˘fi· ΩıÊÌ’flÎ, «ı÷fi T›ÎÁ ±fiı Ï‹h΢, ±ÎÏÿ’fl, ¿E»; flοı ’fl˘ÏË÷ ±fiı fl„U‹fi ’·ÎHÎ, ±‹ÿΉÎÿ

A Ïfi±˘fi/Ne ¬flı¬fl ÷ÎflÎfi˘ ‰Î› »ı, »÷Î_ ‹ÎhÎ Á’flfi˘‰Î ÷ÎflÎfi˘ … fiÏË. ±Î ‰Î› ·√¤√ ⁄‘Î ’˛¿ÎÏÂ÷ ÷Îfl΋Î_ ˢ› »ı . ±Î’HÎÎ ÁÒ › ˝ ‹ Î_ ’HÎ ËÎ≥Õˇ ˘ …fifiÎ 10,00,000 ±bÿÌà 120 ±b Ïfi±˘fifiÎ »ı. ±Î_¿Õ˘ ÁËı…ı ‹Î‹Ò·Ì …HÎΛ, ’fl_÷ ÁÒ›˝fi_ ¿ÿ ±ıÀ·_ ‹˘À<_ »ı ¿ı ÷ıfiÎ ⁄‘Î Ïfi±˘fifiı ¿Î«fiÌ Á_A›Î⁄_‘ ÀuÒ⁄˘‹Î_ ¤flÌ Hello, Earth fiÎ ‹ıÁı…‰Î‚_ ÁÎ≥fi ⁄˘ÕÛ fl«˘ ±fiı ÷ı ⁄˘ÕÛfiı 5,900 ±⁄… Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı (⁄fiνÕÛfiÎ ÷ÎflÎ …ıÀ·Î ±_÷flı) √˘Ã‰˘ ÷˘ ’HÎ ±ı ÂOÿfiı ±ËŸ M≤J‰Ì ’fl◊Ì fiflÌ ±Î_¬ı ‰Î_«Ì ¿̱ı. M≤J‰ÌfiÎ ¤Ò V ÷flÌ› ’˘’Õαı ‹ @ ÷ ¿flı · ˘ ±fiı F‰Î‚΋¬˘ ¶ÎflÎ Ë∞ ‹@÷ ◊÷˘ Ïfi±˘fi ÷ıfiÎ ¤Îflı ±bfiı ·Ì‘ı ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÷˘‚Λı·˘ »ı. ‰Î÷ΉflHÎfiÎ ¿<· …J◊΋Î_ ÷ıfi_ ’˛‹ÎHÎ Ωı ¿ı 0.0018Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì--¿Ë˘ ¿ı 10,00,000 ¤Î√ı 18 ¤Î√ …ıÀ·_ »ı. …J◊Î ‹…⁄

Q ‹˘Àfl˘‹Î_ ±¿V‹Î÷ ‰¬÷ı «Î·¿fiı ÁflÏZÎ÷ flά÷Ì ±˜fl⁄ı√fiÌ fl«fiÎ ¿ı‰Ì ˢ› »ı ? ±_¿<fl ¤÷ ±fiı ωflÎÀ ¤_ÕıflÌ, ‘˘flÎ∞; ’˛ÂÎL÷ ÿÒÏ‘›Î, Ω‹fi√fl

ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

45

±◊Õ΋HÎfiÌ Ïø›Î Á΋ı ‰‚÷Ì ’˛Ï÷Ïø›Î …L‹Î‰÷Î ±ÎCÎÎ÷fi_ ’Ïfl⁄‚ ±ıÀ·_ fi∞‰_ ˢ› ¿ı ±˜fl⁄ı√fiı „V‰«-±Î˜fi ¿fl÷_ ¤Îflı fl˘·fl ’λ‚ ÷flŒ ‘¿ı·Î› fiÏË ±fiı „V‰« ’Õı fiÏË. (…\±˘, ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ A.) ‹˘Àfl¿Îfl ±_ÿÎ…ı 22 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¿fl÷Î_ ‰‘ {Õ’ı ÁÎ‹Ì ÿ̉η, T≤ZÎ ¿ı ’»Ì ⁄Ì∞ ±ÎÕ ΩıÕı ±◊ÕΛ I›Îflı … L›ÒÀfifiÎ hÎÌΩ √Ï÷ÏÁ©Î_÷ ‹…⁄ ‰‘ ±ÎCÎÎ÷ Á΋ı ‰‘ ’˛I›ÎCÎÎ÷ ÿά‰÷_ fl˘·fl ±Î√‚ ÷flŒ Áfl¿ı »ı ±fiı ‹Î√˝‹Î_ ±Î‰÷Ì „V‰«fiı ’˘÷ÎfiÎ ‰…fi ÷ı‹… ‰ı√‹Îfi ◊¿Ì ±Î˜fi ¿flı »ı. (…\±˘, ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ B.) ÀyflfiÌ ZÎHÎ ’»Ì ±ı Ïø›Î ◊‰Î‹Î_ Á΋ÎL› flÌ÷ı 40 ‹Ì·ÌÁı¿LÕ ±ıÀ·ı ¿ı 0.04 Áı¿LÕ ¿fl÷Î_ ‰‘ Á‹› ·Î√÷˘ fi◊Ì. Á˘ÏÕ›‹ ±ı{Î≥Õ I›Îfl ⁄Îÿ ’˘ÀıÏ›‹ fiÎ≥ÀˇıÀ ÁÎ◊ı …ı ¿ıÏ‹¿· Ïfl±ı@Âfi Á…ı˝ ÷ı ¤fl’Òfl fiÎ≥Àˇ˘…fi ’ıÿÎ ¿flı »ı ±fiı Œ˘SÕı Õ ±˜ fl ⁄ı √ ‹Î_ ¤Îflı ÿ⁄ÎHÎ ÁÎ◊ı ¤flÎ÷˘ ±ı ‰Î› Áı ¿ LÕfiÎ ·√¤√ 85 ‹ÌÀfl ·ı¬ı ÷ıfi_ ¿ÿ ‰‘ÎflÌfiı Ωı÷Ωı÷΋Î_ d· ÁÎ≥{fi_ ¿flÌ fiάı »ı . (…\ ± ˘, ⁄Î…\ fi Î_ flı ¬ Î_ ¿ fi˘.) ±˘Ï«_÷Î √Ï÷fl˘‘fiı ¿ÎflHÎı ±Î√‚ ÷flŒ Œo√˘‚Î÷Î ⁄Lfiı ’ıÁıL…fl˘ ‹ÎÀı ÿflı¿ ±˜fl⁄ı√ fifl‹ ⁄Œflfi_ ¿Î›˝ ±ÿÎ ¿flı, ±ıÀ·ı fiyfl ÕıÂ⁄˘ÕÛ ±fiı VÀ̱Ïfl_√ TËÌ· ÁÎ◊ı ÷ı±˘ ’˛ÎHÎCÎÎ÷¿ flÌ÷ı À¿flÎ÷Î fi◊Ì. ±‹ıÏfl¿Î±ı 1977 ‹Î_ ±˜fl⁄ı√fiı flZÎHÎÎI‹¿ ÁΑfi ÷flÌ¿ı ±’fiΉ‰Îfi˘ ‘Îfl˘ ÿά· ¿›˘˝ I›Îflı ±˜fl⁄ı√fiÎ ’˛÷Î’ı ‹˘Àfl ±¿V‹Î÷˘‹Î_ ‹flHαÎ_¿ ±_ÿÎ…ı 40Ñ …ıÀ·˘ CÎÀÌ Ω› ±ı‹ ‘Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ Ë÷_, ’fl_÷ I›Îfl ’»ÌfiÎ_ 20 ‰Ê˝fi˘ ±Î_¿Õο̛ flı¿˘ÕÛ Ωı÷Î_ ÿ¤Î˝B›ı …HÎΛ_ ¿ı ÷ı ±ÎÂΉÎÿ ¬˘À˘ Ë÷˘. ±Î√·Ì ÁÌÀ ’flfiÎ ¿ıÀ·Î¿ ’ıÁıL…fl˘ ÿ⁄ÎHΛ@÷ 46 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

±˜fl⁄ı√ ÷◊Î ÁÌÀ ‰E«ı Á¬÷ flÌ÷ı ¤ŸÁΛΠ⁄Îÿ …¬‹Ì ◊›Î Ë÷Î. @›Îflı¿ ÷˘ Ωfi √‹Î‰Ì ⁄ıÃÎ Ë÷Î. ∞‰·ıHÎ ¬‰ÎflÌ‹Î_ ‰‘ ’˛‹ÎHÎ ⁄΂¿˘fi_ ±fiı Ï¿Â˘fl˘fi_ Ë÷_. Áfl¿Îflı ‹Î⁄Î’˘fiı ÷οÌÿ ¿flÌ ¿ı ÷ı‹HÎı ⁄΂¿˘-Ï¿Â˘fl˘fiı ±Î√·Ì ÁÌÀ ’fl ⁄ıÁÎÕ‰Î_ fiÏË. √‹A‰Îfl ⁄fiΉ˘ ±ı ‰Î÷ı ’HÎ ‰K›Î ¿ı ±˜fl⁄ı√ ¶ÎflÎ ’˘÷Îfi˘ ⁄«Î‰ ÏfiÏç÷ ˢ‰Îfi_ Á‹∞ CÎHÎÎ ‹˘Àfl-«Î·¿˘ ÏfiÏç_÷’HÎı ‰‘ V’ÌÕı Ëo¿Îfl÷Î ◊›Î ±fiı ÁÌÀ ⁄ıSÀ ⁄Î_‘‰Îfi_›ı À΂‰Î ·ÎB›Î. ±˜fl⁄ı√fiÌ fiı√ıÏÀ‰ ±Áfl Ωı÷Î_ 1997‹Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ fiıÂfi· ËÎ≥-‰ı ÀˇÎÏŒ¿ ÁıŒÀ˚ Ì ±ıÕÏ‹Ïfi -VÀˇıÂfi fi΋fiÎ Áfl¿ÎflÌ ¬Î÷αı fi‰˘ ¿Î›ÿ˘ CÎÕÌ ‹˘Àfl «Î·¿˘fiı ‰ÎËfi˘fiÌ ±˜fl⁄ı√‹Î_ ¿À-±Î˜Œ „V‰« ⁄ıÁÎÕ‰ÎfiÌ »^À ±Î’Ì, …ı◊Ì ±¿V‹Î÷ ‰¬÷ı ±ı √⁄Îfl˘ e·ı fiÏË. ±·⁄kÎ, ‹˘Àfl¿Îfl ⁄fiΉ÷Ì …fifl· ‹˘ÀÁ˝ ±fiı Œ˘ÕÛ …ı‰Ì ÿflı¿ ‹A› ¿o’fi̱ı ÷ı‹fiÎ_ ‰ÎËfi˘‹Î_ ±˜fl⁄ı√fi˘ Á‹Î‰ı ¿fl‰Îfi_ «Î· flÎA›_, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı‹fiı ±˜fl⁄ı√fiÎ ÏˋΛ÷Ì ‹˘Àfl‹ÎÏ·¿˘ ¶ÎflÎ ¿ÎfiÒfiÌ fi˘ÏÀÁ ‹‚‰Îfi˘ Õfl Ë÷˘. ωÂıÊ K›Îfi ÷ı‹HÎı ÏÕ{Î≥fi Á‘Îfl‰Î ’fl ±ÎM›_. ±ı¿ Á‘Îfl˘ ±ı ¿flΛ˘ ¿ı ’ıÁıL…flı ÁÌÀ ⁄ıSÀ ⁄Î_K›˘ »ı ¿ı ¿ı‹ ÷ıfiÌ ΩHοÎflÌ ±˜fl⁄ı√fiÌ Áfl¿ÌÀ‹Î_ fi˘Ó‘Λ ±fiı Ωı ⁄Î_K›˘ ˢ› ÷˘ ⁄ı√

±˘Ï«_÷Ì (÷ı‹… ’˛ËÎflÎI‹¿ flÌ÷ı) e·Ì fiÌ¿‚‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÁËı… Ë‚‰Î ±Î›Î‹‹Î_ d· ÁÎ≥{fiÌ ⁄fiı.á Q ±_÷ÏflZ΋Î_◊Ì ¬fl÷Ì µS¿Î M≤J‰Ì ’fl ¿ıÀ·Ì {Õ’ı À̫Λ »ı? flÎ…fi √_…‰Î·Î, fl΋ ⁄Î√, ‹ÏHÎfi√fl, ±‹ÿΉÎÿ

A ÁÒ›˝ Œfl÷ı ¿·Î¿fiÎ ·√¤√ 1,07,200 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ

‰ı√ı ’˛ÿÏZÎHÎÎ ·ı÷Ì M≤J‰Ì ÷ı‹… ±Î√_÷¿ µS¿Î ‰E«ı ±Î‹fiıÁ΋fiıfiÌ Àyfl ◊Λ I›Îflı µS¿Îfi˘ ÁÎ’ıZÎ ‰ı√ ¬ÎVÁ˘ ˢ›. ±Î Á_›@÷ ‰ı√ Ωı ¿ı ÀyflfiÎ Á‹›fi˘ √HÎΛ, …ı‹Î_ M≤J‰ÌfiÎ ‰ı√fi˘ ‹˘À˘ ŒÎ‚˘ ˢ› »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ’Ò_ÃıflÌ µS¿Î M≤J‰ÌfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ’˛‹ÎH΋Î_ ±˘»Ì {Õ’ı À̫Λ ±ı V‰¤Îω¿ »ı. ±Î‹, ÿflı¿ ¿ıÁ‹Î_ ±◊Õ΋HÎfiÌ {Õ’ Áfl¬Ì ˢ› ±ı ⁄fi‰ÎΩı√ fi◊Ì. ¬ÿ µS¿ÎfiÌ ‹Ëk΋ V’ÌÕ ±_√ı ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±ı ±Î_¿Õ΋Î_ ¿Â˘ Œfl¿ ’Õ÷˘ fi◊Ì. ±Î ŒÌ√fl fl˘¿ıÀfiı ·Î√ ’Õ÷Î M≤J‰ÌfiΠω‹˘«fi ‰ı√ …ıÀ·˘ ›Îfiı ¿ı Áı¿LÕfiÎ 11.18 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ »ı. M≤J‰Ì ’fl ‘ÁÌ ±Î‰÷Ì µS¿Î ‹Ëk΋ ±ıÀ·Ì V’ÌÕ ’¿ÕÌ Â¿ı »ı.á Q CÎHÎÌ ¬flÌ ’‰fi«y̱˘ hÎHÎ ’Î_Ϭ›Î_fiÌ ÂÎ ‹ÎÀı ˢ› »ı ? «Îfl ¿ı ‰‘ ’Î_Ϭ›Î_fiÌ ÂÎ ‹ÎÀı fiÏË ? ˆ‰· ÂÎË, √˘hÎÌ fl˘Õ, ‰Õ˘ÿflÎ; ‹Ëı Ï√fl‘fl·Î· «˘¿ÁÌ, ’˘fl⁄_ÿfl

A ÏfiWHÎÎ÷˘ ¿ıÀ·Î¿ M·Á, ‹Î≥fiÁfiÎ ·ı¬ÎΩı¬Î ¿›Î˝ ’»Ì hÎHÎ ’Î_Ϭ›Î_fiÎ VÀÎLÕÕÛ ’fl ±ÎT›Î »ı. ±ı¿ ⁄Î…\ ÷¿Îÿ˘ ±ı »ı ¿ı ’‰fi«yÌ ⁄fiΉ‰Îfi˘ ¬«˝ Ï‹Ïfi‹‹ flËı ±ı ‹ÎÀı ’Î_Ϭ›ÎfiÌ Á_A›Î ’HÎ Ï‹Ïfi‹‹ ˢ‰Ì Ωı≥±ı. ±ı¿ ’Î_Ϭ›_ ÷ı º„WÀ±ı ±Îÿ½ ·Î√ı, ’fl_÷ ÷ıfiÌ ‹›Î˝Ïÿ÷ Á’ÎÀÌ Ï‰LÕ ±ıfi∞˝fiı ’Òfl÷Ì ‹ÎhÎ΋Î_ ÷Îfl‰Ì ¿ı fiÏË. ±ı¿ … ’Î_Ϭ›Îfiı ‰÷ν÷_ Á΋Π’‰fifi_ ÿ⁄ÎHÎ ’‰fi«yÌfiÎ V÷_¤fiı Á÷÷ Õ√‹√ÎT›Î ¿flı ±ı ⁄ÌΩı √ıflŒÎ›ÿ˘ »ı. ±ı¿fiı ⁄ÿ·ı Á΋Á΋ı √˘Ã‰ı·Î ⁄ı ’Î_Ϭ›Î_ ‰Î’fl˘ ÷˘ ’HÎ „V◊fl÷Î ±ıÀ·Î ‹ÎÀı fi …‚‰Î› ¿ı À˘«fi _ ’Î_Ϭ›_ Á΋Π’‰fifiÎ ÁÒ Á ‰ÎÀ΋Î_ ÁËı … ’λ‚ ÷flŒ ‰‚ı·_ flËı ±ı Á‹›ı fiÌ«ı fi  _ ’Î_ Ï ¬› _ V÷_ ¤ fiÌ Ï⁄·¿< · ÁÌ‘‹Î_ ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı {Î{ _ ÿ⁄ÎHÎ ±fi¤‰ı fiÏË. ⁄ı fi Î V◊Îfiı «Îfl ’Î_ Ï ¬›Î_ ‘flΉ÷Ì ’‰fi«yÌ ‰Î’fl˘ ÷˘ ωLÕ ±ı fi ∞˝ ÁÎflÎ ’˛‹ÎH΋Î_ ‹‚ı, »÷Î_ ÷ı ‹ Î_ › ⁄ı ’Î_ Ï ¬›Î_

Ï⁄·¿<· Á΋Á΋ı …Õı·Î ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı V÷_¤ Ëη¿Õ˘·¿ ◊‰Îfi˘ ’˛ffi ›◊Ή÷˚ flËı »ı. ±Î ⁄‘Î M·Á, ‹Î≥fiÁfiı √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı÷Î_ ’Î_Ϭ›Î_ hÎHÎ ¿fl÷Î_ ‰‘ fi ˢ‰Î_ Ωı≥±ı-±fiı hÎHÎ ¿fl÷Î_ ±˘»Î_ ’HÎ fiÏË.á Q ÏËÀ·fl ’˘÷ı ‹Ò‚ …‹˝fi Ë÷˘, »÷Î_ ’˘÷ÎfiÎ fiÎ{Ì K‰… ‹ÎÀı ÷ıHÎı V‰„V÷¿fi_ Ï«é ÂÎ ‹ÎÀı ’Á_ÿ ¿›* ? Ïÿ’¿ ¿ı. ±‹Ìfi, fiÎflHÎ’flÎ, ±‹ÿΉÎÿ; ÁÎÏË· ΩıWÎÌ, Áfl÷

A ±Î ≠ffifi˘ ¬·ÎÁ˘ ÏËÀ·flı … ÷ıfiÎ “‹ı≥fi ¿ıQŒ” (“‹Îfl˘ Á_CÎÊ˝”) fi΋fiÎ ’V÷¿‹Î_ ·A›˘ Ë÷˘. V‰„V÷¿fiı ÷ıHÎı ±Î›˘˝fiÌ ≠ΫÌfi Á_V¿ÚÏ÷fi_ ±fiı ÁŒ‚÷Îfi_ ≠÷Ì¿ √HÎÎT›_ Ë÷ _ . ¿ı À ·Î¿ ΩHοÎfl˘fiÎ ‹÷ı ±Î›˝ Á_ V ¿Ú Ï ÷ ’΋ÌflfiÎ µE« ≠ÿı‹Î_ ¬Ì·Ì Ë÷Ì, F›Î_◊Ì 3,500 ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ±Î›˝ ·˘¿˘ ÿÏZÎHÎ ÷flŒ ±Î√‚ ‰‘Ìfiı ¤Îfl÷‹Î_ ±ÎT›Î. ≥Ï÷ËÎÁfiÎ ΩHÎÌ÷Πω¶Îfi ·˘¿‹ÎL› Ï÷·¿ Ωı ¿ı ’΋Ìflfiı fiÏË, ’fl_ ÷  µkÎfl ‘˛  ‰ ≠ÿıÂfiı ±Î›˘˝fi_ ‹Ò‚ ‰÷fi √HÎΉ÷Î Ë÷Î. ≠ΫÌfi¿Î‚‹Î_ ±ı ≠ÿı ·Ì·˘»‹ Ë÷˘. ÏË‹›√ Âw ◊›Î ’»Ì I›Î_ ⁄flŒ ’◊flΉΠ‹Î_Õu˘, ±ıÀ·ı fi»^À¿ı ±Î›˝ ·˘¿˘±ı ÿÏZÎHÎı V◊‚Î_÷fl ¿fl‰_ ’Õu_. ÿÏZÎHÎ ¤Îfl÷fiÎ »ı¿ ω…›fi√fl Á΋˛ÎF› ·√Ì ÷ı±˘ ’ˢÓE›Î. ≥Ï÷ËÎÁfiÎ ’Ïç‹Ì Á_¢‘¿fiÎ ‹÷ı ±Î›˝ Á_V¿ÚÏ÷fi˘ …L‹ …‹˝fiÌfiÌ fl˚ËÎ≥fi fiÿÌfiÎ ¿Î_Ãı ◊›˘ Ë÷˘--±ıÀ·ı ¿ı …‹˝fiÌ ±Î›˘˝fi_ ‹Ò‚ ‰÷fi Ë÷_. ÏËÀ·fl ’HÎ ±ı‰_ … ‹Îfi÷˘ Ë÷˘. À>_¿‹Î_, …‹˝fi˘ ÷ıfiı ‹fi ±Î›˘˝ ¬flÎ, ’fl_÷ ±_√˛ıΩı, ¡ıL«˘, ›Ëÿ̱˘ ¿ı V¿ı„LÕfiıω›fi ·˘¿˘ fiÏË ! ÏËÀ·flfiı Á‹√˛ …√÷‹Î_ ±Î›˝ Á_V¿ÚÏ÷fi˘ Õo¿˘ ‰√ÎÕÌ ÿı‰ÎfiÎ ‹fi˘fl◊˘ ΩB›Î, …ıfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ¿ı ÷ı ‹A›I‰ı …‹˝fiÌfi_ Á΋˛ÎF› Œı·Î‰‰Î ‹Î√÷˘ Ë÷˘. ±Î K›ı›fiı fi…fl Á΋ı flÎ¬Ì ÷ıHÎı fiÎ{Ì …‹˝fiÌfiÎ K‰… ‹ÎÀı V‰„V÷¿fi_ Ï«é ’Á_ÿ ¿›*. ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

47

fiÎ{̉ÎÿfiÎ ≠«Îflfi_ ÿflı¿ ’˘VÀfl ÷ı Ï«é ÁÎ◊ıfi_ »’ÎT›_. ‹Ò‚ ±Î›˝ ÂOÿ V‰„V÷¿ fiÏË, ’HÎ V‰„V÷ Ë÷˘. V‰„V÷ ±ıÀ·ı ¿S›ÎHÎ ◊α˘ !á

Q. …√÷fiÎ ¿ıÀ·Î ÿı¢‹Î_ ±Î…ı ’HÎ flÎΩÂÎËÌ »ı ?

Q ≥·ı„@Àˇ¿ ‹˘Àfl⁄Î≥¿ ’ıÀˇ˘· ‰Õı ÿ˘Õ÷Ì ⁄Î≥¿ ¿fl÷Î_ ‰‘ Ï¿ŒÎ›÷Ì Ë˘‰Îfi˘ ÿΉ˘ ÿflı¿ Ω÷fiÎ ¬«˝·Î¤fiı √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı‰Î›Î ⁄Îÿ ÁΫ˘ √HÎΛ ¬fl˘?

¿ı›fl ±fiı ¿ı÷fi ±…‹ıflÎ, ‰·ÁÎÕ

ω‹· ’Îflı¬, ¿fl«ıÏ·›Î; ω…› «˙ËÎHÎ, flÎ…¿˘À; ’flı ±ıÁ. ÀÎ’ÏHΛÎ,

A. ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 54 ¿fl˘Õ …ıÀ·Ì ‰V÷Ì ‘flΉ÷Î ¿<· 29 ÿı¢ Ë∞ flÎΩÂÎËÌfiı ‰‚√Ì flèÎÎ »ı. ÿÏfi›ÎfiÌ 9Ñ ±Î⁄ÎÿÌ flÎΩfiÎ ¿ı flÎHÎÌfiÎ ±√fl ÷˘ ÂËıfiÂÎËfiÎ ¿ı Á·÷ÎfifiÎ ÂÎÁfi Ëı ∞‰ı »ı. CÎHÎÎ ¬flÎ flÎ…‰Ì±˘ Ωı ¿ı ’Ëı·Î_ …ı‰Î Á‰˝ÁkÎΑÌ flèÎÎ fi◊Ì. ‹ÎhÎ ⁄_‘ÎflHÎÌ› ‰ÕÎ »ı. ≥flÎfi, ·Î±˘Á, ±ŒCÎÎÏfiV÷Îfi, ≥Ï◊›˘Ï’›Î, √˛ÌÁ ‰√ıflı ÿı¢ ÷Î…ı÷flfiÎ_ ‰Ê˘˝‹Î_ ÷ı‹fiÌ flÎΩÂÎËÌfiı fiÎ⁄Òÿ ¿flÌ «Ò@›Î »ı. Q. M≤J‰ÌfiÌ ‰‘ fi…ÿÌ¿fi˘ ’Õ˘ÂÌ √˛Ë Âø »ı ¿ı ‹_√‚? ÿı‰Î_√ ±fiı ÷ı…Á ’Àı·, flΉ’flÎ, ‰Õ˘ÿflÎ

A. ωÂıÊ fi∞¿fi˘ √˛Ë Âø »ı, ¿ı‹ ¿ı M≤J‰Ì ÁÎ◊ı ÷ıfiı @›Îflı¿ Œ@÷ 4,13,60,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ »ıÀ<_ flËı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ‹_√‚ ±fiı M≤J‰Ì ‰E«ıfi_ L›Òfi÷‹ ±_÷fl 5,56,80,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì CÎÀ÷_ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÂøfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‹_√‚ ·√¤√ 35Ñ ‰‘ »ıÀıfi˘ ’Õ˘ÂÌ √˛Ë »ı. Q. ωr‹Î_ ÁÏø› F‰Î‚΋¬Ì ’‰˝÷˘ ¿ıÀ·Î »ı ? ÁΩ÷Î «˘¿ÁÌ, VfiıËÎ ÿ·Î· ±fiı ‹˘fiÎ ’Îÿ, Áfl÷

A. ¤ÒV÷flωt˘±ı ¿flı·Ì T›ÎA›Î ‹…⁄ »ıS·Î_ ÿÁ ËΩfl ‰Ê˝‹Î_ ±ı¿Îÿ ‰¬÷ ’HÎ ŒÎÀu˘ ˢ› ±ı‰˘ F‰Î‚΋¬Ì ÁÏø›/active √HÎΛ »ı, ¿ı‹ ¿ı ¤ÒV÷flÌ› ¿Î·√HÎfiÎ ±fiÁÎfl 10,000 ‰Ê˝ ±ı ¬ÎÁ ·Î_⁄˘ Á‹›√΂˘ fi◊Ì. ±Î lıHÎÌ‹Î_ ±Î‰÷Î ÁÏø› F‰Î‚΋¬Ì±˘ ¿<· 1,343 »ı, …ı ’ˆ¿Ì CÎHÎÎ ’‰˝÷˘ Á‹ƒ‹Î_ »ı. Q. Á˙◊Ì ‰‘ M≤WÃÁ_A›Î ‘flΉ÷_ ÿˆÏfi¿ ¿›_ »ı ? ËÁ‹¬ ÀÌ. ’fl̬, ÁÎL÷Î øÒ{ (’Ïç‹), ‹_⁄≥

A. ‰÷˝‹Îfi’hÎfiÌ M≤WÃÁ_A›Î ⁄Î⁄÷ı ¿Â_ «˘yÁ ±fiı ¿Î›‹Ì ‘˘flHÎ fi ˢ›, »÷Î_ ⁄‘Î_ ±¬⁄Îfl˘‹Î_ ’Ëı·˘ fi_⁄fl ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ “‘ L›Ò ›˘¿Û ÀÎ≥QÁ”fiı ±Î’Ì Â¿Î› ¬fl˘. ±Î A›Î÷fi΋ ÿˆÏfi¿ı flω‰Îfl, ÁMÀıQ⁄fl 14, 1987 fiÎ Ïÿ‰Áı …ı flı¿˘ÕÛ-⁄˛ı¿fl ±ÎT≤ÏkÎ ’˛√À ¿flÌ ÷ı 1,612 ’ÎfiÎ_fiÌ Ë÷Ì ±fiı ÷ıfi_ ‰…fi 5.4 Ï¿·˘√˛Î‹ Ë÷_. ⁄‘Ì fi¿·˘fi_ ¿<· ‰…fi ÷˘ 6,000 Àfi Ë÷_. “‘ 48 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

¿÷Îfl √΋ Áfl÷; ÿÌ’¿ ’fl‹Îfl, ÁflıLƒfi√fl

A ≥·ı„@ÀˇÏÁÀÌfiÎ ›ÏfiÀÿflfiı … fi…fl Á΋ı flά˘ ÷˘ ⁄ıÀflÌ Á_«ÎÏ·÷ ‹˘Àfl⁄Î≥¿ (¬ÎÁ ÷˘ ±˘»Î ˢÁ˝’Ήfl ‘flΉ÷Ì Ë˘‰Îfiı ¿ÎflHÎı) ’ıÀˇ˘· ⁄΂÷Ì ‹˘Àfl⁄Î≥¿ ¿fl÷Î_ ÁÎflÌ ±ı‰Ì ¿fl¿Áfl›@÷ …HÎΛ, ’fl_÷ ¬«˝·Î¤fiÌ ⁄‘Ì √HÎ÷fḻ˘ ‹Î_ÕuÎ ’»Ì ’ıÀˇ˘·«ÎÏ·÷ À<-TËÌ·flfiÌ ÷·fiαı ÷ı ‰ÎËfifi_ ’S·_ ±ıÀ·_ ⁄‘_ ¤Îflı flËı÷_ fi◊Ì. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı ‹Ëk΋ 25 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ V’ÌÕı ÿ˘Õ÷Ì ±fiı 50 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ flıL… ‘flΉ÷Ì 200 ‰Î˜ÀfiÌ ≥·ı„@Àˇ¿ ⁄Î≥¿ fl˘…fiÎ ±ı ¿ ‘ÎflÎ ⁄ı ¿·Î¿ Á ‘ Ì ‰’flΛ ÷˘ ±ÎÕ¿÷flÌ flÌ÷ı ÷ı‹… ±Ïfi‰Î›˝ flÌ÷ı ¿ıÀ·Ì ±ıfi∞˝fi˘ ¬’ ’Õı ÷ıfi˘ ÏËÁÎ⁄ Ωı≥±ı. ‰ÎÏÊ˝¿ ‘˘flHÎı ¿<· ‰’flΠ= 0.2 kWh É 720 (360 Ïÿ‰Á É fl˘…fiÎ ¿< · 2 ¿·Î¿) ¿·Î¿fi˘ ±ı À ·ı ¿ı 144 kWh fi˘ ◊‰˘ flè΢. ±Î ‰Ì…‚Ì ¿˘·ÁÎfi _ ÿËfi ¿fl÷Î ◊‹˝· ’Ήfl VÀıÂfi‹Î_ ’ıÿÎ ◊Λ »ı ±ı‹ ‘ÎflÌ ·˘. Áˆ©Î_Ï÷¿ flÌ÷ı Ωı÷Î_ ¿˘·Á΋Î_ flËı·Ì ◊‹˝· ±ıfi∞˝fi_ ’˛‹ÎHÎ ’˛I›ı¿ Àfiı 6150 kWh …ıÀ·_ »ı, »÷Î_ ’Ήfl VÀıÂfifiÎ À⁄ν≥fi ±fiı …fiflıÀfl ¿˘·ÁÎfiÌ ±ıfi∞˝fi_ …ı ωz÷ ±ıfi∞˝‹Î_ w’Î_÷fl ¿flı ÷ı 40Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ˢ÷_ fi◊Ì. À>_¿‹Î_, ’˛I›ı¿ Àfiı 0.4 É 6150 kWh = 2460 kWh …ıÀ·Ì ‰Ì…‚Ì ‹Î_Õ ’˛ÎM÷ ◊Λ »ı. ⁄οÌfiÌ √HÎ÷flÌ ÁÎÿÌ ÏhÎflÎÂÌ ‹…⁄ ¿fl˘ ÷˘ fl˘…fiÎ ⁄ı ¿·Î¿ ‹ÎÀı Á‚_√ ÿ˘Õ÷Ì 200 ‰Î˜ÀfiÌ ‹˘Àfl⁄Î≥¿ ‰Êı˝ÿËÎÕı 58 Ï¿·˘√˛Î‹ ¿˘·ÁÎfiÎ ÿËfi ‹ÎÀı ÏfiÏ‹kÎ ⁄fiı. ±Î ÿËfi ’˘÷ı ¿Î›˝Z΋ ˢ› fiÏË, ‹ÎÀı ±ÎÕ’ıÿΠ÷flÌ¿ı ⁄Îfl ‹ÏËfiı 0.92 Ï¿·˘√˛Î‹ ÁSŒflÕΛ˘@ÁÎ≥Õ, 1 Ï¿·˘√˛Î‹ fiÎ≥Àˇ˘…fi ±Î˜@ÁÎ≥Õ ÷ı‹… 345 Ï¿·˘√˛Î‹ ¿Î⁄˝fi ÕΛ˘@ÁÎ≥Õ ◊‹˝· ’Ήfl VÀıÂfi ¶ÎflÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ¤‚ı »ı. ≥·ı„@Àˇ¿ ⁄Î≥¿ ±ı º„WÀ±ı ÷ıfiÎ «Î·¿ ‹ÎÀı Á˘ÓCÎÌ fỉÕı, ’fl_÷

»ı‰Àfi_ …ı ⁄Ì· ◊‹˝· ’Ήfl VÀıÂfifiÎ ±fiı Áfl‰Î‚ı ’›Î˝‰flHÎfiÎ ¬Î÷ı ‹_ÕΛ ÷ıfiÎ ±Î_¿ÕÎ fi…fl±_ÿÎ… ¿flÌ Â¿Î› ±ı‰Î ˢ÷Î fi◊Ì.á Q ‹Îfi‰Ω÷ …ı flÌ÷ı …_√·˘fi˘ ÁŒÎ›˘ ¿flÌ flËÌ »ı ±ı Ωı÷Î_ ·√¤√ ⁄‘Ì ËÏfl›Î‚Ì fiΠ’ÎQ›Î ’»Ì ‰Î÷ΉflH΋Î_ ±Î˜„@Á…fifi˘ ’Òfl‰Ã˘ ¬ÒÀÌ ’Õ‰Îfi_ Ωı¬‹ ¬w_ ¿ı fiÏË ?

L›Ò ›˘¿Û ÀÎ≥QÁ”fiÌ flω‰ÎflÌ› ±ÎT≤ÏkÎ ¬Î÷fl ¿Î√‚ ‹ÎÀı ÷ı ±flÁ΋Î_ ·√¤√ 75,000 T≤Z΢fi˘ ¤˘√ ·ı‰Î÷˘ Ë÷˘. ¿Î√‚fi_ ÏflÁÎ≥¿Ï·_√ Âw ◊›Î ’»Ì ±fiı ’ÎfiÎ_fi_ ¿ÿ ’HÎ CÎÀÎÕuÎ ’»Ì T≤Z΢fiÎ ¬‰ÎflÌ ±Î_¿‹Î_ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ¿Î’ ±ÎT›˘. Q. ±I›_÷ ·ÌVÁÌ Á’ÎÀÌ ’fl ⁄˘· ’ıfi ‰Õı Áfl‚÷Î’Ò‰¿˝ ·¬Ì ¿ı‹ ¿Î÷_ fi◊Ì ?

vÏ«fl, ±Îfi· ’Îÿ, flÎ…\·Î ÏÁÀÌ, ±‹flı·Ì ±Ïfi· ¤|, ‰S·¤Ì’fl

A ¬ÎÁ fiÏË. ±Î˜„@Á…fi ’Òfl÷Ì … ‰Î÷ ˢ› ÷˘ …_√·˘fi˘ fiΠϫ_÷Îfi˘ ωʛ fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ±ı‹ı{˘fi …ı‰Î_ ‰Êν…_√·˘ “M≤J‰ÌfiÎ_ ŒıÓŒÁÎ_” √HÎÎ÷Î_ ˢ‰Î »÷Î_ ÷ı‹fiÎ_ ÁÏË÷fiÌ ÷‹Î‹ ‰fiV’Ï÷V≤„WÀ ’˛¿ÎÂÁ_f·ıÊHÎfiÌ ⁄Λ’˛˘Õ@À ÷flÌ¿ı ‹ÎhÎ 10Ñ ±Î˜„@Á…fi ‹@÷ ¿flı »ı. ⁄οÌfi˘ 90Ñ …J◊˘ Á‹ƒÌ Âı‰Î‚ …ı‰Î ÷fl· ∞‰˘ ’ıÿÎ ¿flı »ı. …_√·˘fiΠωfiΠÁ΋ı ⁄ÌΩ ±fiı¿ ‹tı ωfl˘‘fi˘ ÁÒfl ¿ÎœÌ ¿Λ, ’fl_÷ ÷ı‹fi_ Ïfi¿oÿfi ‹fiW› ÁÏË÷fiÎ ’˛ÎHÎÌ-’_¬Ìfiı √_√‚Î‰Ì fiάı ±ı‰˘ ¤› fi◊Ì.á

A. ⁄˘·-’˘≥LÀ ’ıfi ‰Õı ±I›_÷ ·ÌVÁÎ ¿Î√‚ ’fl ÁÎflÌ flÌ÷ı ·¬Ì fi ¿Λ ÷ıfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ’ıfifiı »ıÕı ŒÌÀ ¿flı·˘ ÁÒZ‹ ⁄˘· (…\±˘, fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) fiÌ«ıfiÎ ¿Î√‚ ÁÎ◊ı CÎÊ˝HÎ ’Î‹Ì Œflı I›Îflı … ÏflÏŒ·‹Î_ ¤flı·Ì

Q ≥·ı@Àˇ˘fi ±bfiÎϤ Œfl÷ı ¿ıÀ·Ì {Õ’ı «¿flΉΠ·ı »ı ? ’˛ÿÏZÎHÎÎ ‹ÎÀı ∂Ω˝ @›Î_◊Ì ‹ı‚‰ı »ı ? ∞÷ı …ı. «Î‰ÕÎ, fl˘fi¿ ∞. √…flÎ÷Ì, ‹˘ËQ‹ÿ ±ı. ’fl‰ı{, ≥ÂÎfi ±Î≥. ’_«Î·, Á’fi ÂÎË, √Î_‘Ìfi√fl; ‹ÌLÀ<⁄ıfi ÏËLÁ, …ıfiÌ⁄ıfi ’˘ÓÏ¿›Î, …^fiÎ√œ; ›˘√ı ∞. ’ÕÁ΂Î, ±‹flı·Ì; ‰Á_÷ ’Àı·, ¿<¿fl‰ÎÕÎ

A ≥·ı@Àˇ˘fifiÌ {Õ’ ±bfiÎ ÿ‚ ’fl ±‰·_⁄ı »ı, ‹ÎÀı ⁄‘Î ±b‹Î_ ÷ı ±ı¿Áfl¬Ì ˢ÷Ì fi◊Ì. Á˙◊Ì Ë‚‰_ ÷k‰ ËÎ≥Õˇ˘…fi »ı, …ıfiı ‹ÎhÎ 1 ’˛˘À˘fi ±fiı 1 ≥·ı@Àˇ˘fi »ı. fiÎϤfi˘ ’˘Ï{ÏÀ‰ «Î…˝ fi∞‰˘, ±ıÀ·ı ÷ıfiÌ Œfl÷ı CÎÒ‹÷Î ≥·ı@Àˇ˘fifiÌ {Õ’ ’˛ Ï ÷Áı ¿ LÕı ·√¤√ 200 Ï¿·˘‹ÌÀfl …ı À ·Ì »ı ; ±◊ν ÷ ˚ ’˛¿Î‰ı√fiÎ 1Ñ ¿fl÷Î_ ’HÎ ±˘»Ì »ı. ±b …ı‹ ωÂıÊ ÿ‚ÿÎfl ±ıÀ·ı ¿ı ‰‘ ’˛˘À˘fifiı ·Ì‘ı fiÎϤfi˘ ’˘Ï{ÏÀ‰ «Î…˝ …ı‹ ωÂıÊ ÷ı‹ ≥·ı@Àˇ˘fi ωÂıÊ {Õ’ı ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı »ı ±fiı Á˘fiÎ …ı‰Ì ¤Îflı ‘Î÷‹Î_ ÷˘ ÷ıfi˘ ‰ı√ ±Î≥fiVÀÎ≥fifiÌ Ïfl·ıÏÀω„VÀ¿ ±Áfl ’ıÿÎ ¿flı ±ıÀ·˘ ˢ› »ı. Á˘fi_ ±ıÀ·ı … Á˘fiıflÌ »ı, F›Îflı ±ıS›Ï‹Ïfi›‹ fi◊Ì. Á˘fiÎfiÎ ≥·ı@Àˇ˘fi ‹ÎÀı Á‹› ‘Ì‹˘ ’Õı »ı. ’˛¿ÎÂfiÎ_ Ï¿flH΢fiı ÷ı ⁄Ì∞ ‘Î÷ ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ‰ı‰·ıL◊‹Î_ ÏflŒ˚·ı@À ¿flı »ı,

ÂÎËÌ ±_ÿfl¬Îfiı ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı «˘ÓÀÌfiı »ı‰Àı ⁄ËÎfl ±Î‰ı, ’fl_÷ ·ÌVÁÎ ¿Î√‚ ’fl ±ı ⁄˘·fiı {Î{_ CÎÊ˝HÎ …HÎÎ÷_ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ÷ı ’˘÷ÎfiÎ ¬Î_«Î‹Î_ Œfl‰Îfiı ⁄ÿ·ı „V◊fl flËı »ı. ±Îfiı ·Ì‘ı ÏflÏŒ·fiÌ ÂÎËÌ ’HÎ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Â¿÷Ì fi◊Ì. Q. ’Θ¿ıÀ ¿ıS@›·ıÀfl‹Î_ ⁄ıÀflÌfi˘ ‰’flΠ±ı ÁΑfi ¿ıÀ·˘ Á‹› ±Î˜fi flËı ÷ıfiÎ ’fl ±‰·_⁄ı »ı ¿ı ’»Ì √HÎ÷flÌfiÌ ±Î_ÀÌCÎÒ_ÀÌ ¶ÎflÎ fiyÌ ◊Λ »ı ? ‰ÌflıLƒÏÁ_Ë {ηÎ, ’ÎÀHÎ, µkÎfl √…flÎ÷

A. ¿ıS@›·ıÀfl Œ@÷ ±Î˜fi ˢ› I›Îflı ‹ÎhÎ ÏÕVM·ı ‹ÎÀı ⁄ıÀflÌfi˘ ’Ήfl ‰’flΛ »ı, …ıfiÌ ‹ÎhÎÎ ◊˘Õο Ï‹Ï·‰Î˜À ¿fl÷Î ‰‘Îflı ˢ÷Ì fi◊Ì. ωÂıÊ ’Ήfl ±ı ‰¬÷ı ¬«Î˝ › ¿ı F›Îflı ¿ı S @› · ı À flfi _ ‹Î≥ø˘ ’˛˘ÁıÁfl ±ıÀ·ı ¿ı ÁıLÀˇ· ’˛˘ÁıÏÁ_√ ›ÏfiÀ ±À’ÀÌ √HÎ÷fḻ˘ ¿flı.á ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

49

‹ÎÀı ±Î’HÎfiı ÷ıfi˘ fl_√ Á˘fiıflÌ …HÎΛ »ı. ∂Ω˝fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎfiÎ Ïfi›‹ ’˛‹ÎHÎı ≥·ı@Àˇ˘fi ÷ıfiÌ Ïfi›÷ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ˢ› I›Î_ Á‘Ì ÷ı ’˘÷ÎfiÌ ‹Ò‚¤Ò÷ ∂Ω˝ √‹Î‰÷˘ fi◊Ì ±fiı ‰‘ ∂Ω˝ ‹ı‚‰÷˘ fi◊Ì. ‹÷·⁄ ¿ı ÷ıfi_ ±ıfi∞˝ ·ı‰· ›◊Ή÷˚ flËı »ı. fiÎϤ Œfl÷ı ÷ıfiÎ «¿flΉΠ’HÎ «Î· flËı »ı. À>_¿‹Î_, ’˛ÿÏZÎHÎÎfiÎ ¬Î÷ı ∂Ω˝fi˘ T›› ◊‰Îfi˘ ¿ı fi‰Ì ∂Ω˝ ‰Õı ¬Î÷_ Áfl¤fl ¿fl‰Îfi˘ ’˛ffi flËı÷˘ fi◊Ì. ≥·ı@Àˇ˘fifiı ‹Îfi˘ ¿ı ‰Î˜SÀı… …ı‰Ì ⁄ÎèÎ ∂Ω˝ ‹‚ı, ÷˘ ±ı ‰‘ ±ıfi∞˝ ·ı‰·‰Î‚Ì µ’·Ì ¤˛‹HοZÎ΋Î_ «ÕÌ Ω› »ı. ’fl_÷ ZÎHΉÎfl‹Î_ … ŒÎ…· ∂Ω˝fiı Œ˘À˘fifiÎ V‰w’ı ¬_¬ıflÌ ’λ˘ ±Á· ¤˛‹HοZÎ΋Î_ fiÌ«ı ±Î‰Ì Ω› »ı. ωz÷ ⁄S⁄ ±fiı ÀuÒ⁄·Î≥À ±ıÀ·ı … ’˛¿ÎÂı »ı, ¿ı‹ ¿ı Œ˘À˘fi ±ı ’˛¿ÎÂfi˘ ‹Ò‚¤Ò÷ ¿HÎ »ı.á Q O·Õ ÀıVÀ ‹ÎÀı fiÁ‹Î_ ‰Ëı÷Î ·˘ËÌfi_ ÁıQ’· ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î ·˘ËÌ ¤ÒflÎfiı ⁄ÿ·ı CÎıw_ ·Î· ˢ‰Î »÷Î_ fiÁ ’˘÷ı ¤ÒflÌ ¿ı‹ ÿı¬Î› »ı ? ∑ÏÊ¿ı ΩıÊÌ, ’˛HΉ ’_ÕuÎ, ‰Õ˘ÿflÎ

A ‘‹fiÌ‹Î_ ‰Ëı÷_ ·˘ËÌ ±ı¿oÿflı ¬·÷Î ·Î· fl_√fi_ ˢ›, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ıfiÎ fl@÷¿H΢fi_ Ëı‹˘B·˘Ï⁄fi ŒıÓŒÁÎ_fiÎ ±Î˜„@Á…fi ΩıÕı Á_¿‚ΛΠ’»Ì ±Î˜„@ÁËı‹˘B·˘Ï⁄fi fi΋fi_ …ı Á_›˘…fi ’ıÿÎ ¿flı ÷ıfi˘ fl_√ Áÿo÷fl ·Î· »ı. ±Î Â© ·˘ËÌ ÂflÌflfiÎ ¿˘Ê˘ ‹ÎÀı ±Î˜„@Á…fi ‹@÷ ¿›Î˝ ’»Ì ±_Â÷— Ω_⁄·Ì {Î_›‰Î‚˘ CÎıfl˘ ·Î· fl_√ ’¿ÕÌ fiÁ˘‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı. V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı ÷˘ ÿflı¿ fiÁ ’HÎ ±ı‰Î … fl_√ı ÿı¬Î‰Ì Ωı≥±ı, ’fl_÷ Á’ÎÀÌfiÌ I‰«Î ¶ÎflÎ ’flΉÏ÷˝÷ ◊÷Î_ ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢ ÷ı‹Î_ fl_√’·À˘ ·Î‰Ì ÿı »ı. ⁄fiı »ı ±ı‰_ ¿ı ·Î_⁄Ì ÷fl_√·_⁄Î≥fiÎ_ 5f]gfzfjftf:gf 5ffdf[,ff 5?Xgff[

á ¿QM›ÒÀflfiÎ ¿Ì⁄˘ÕÛ ’fl ±_√˛ı∞ ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiÌ √˘Ã‰HÎ ø‹‰Îfl ÂÎ ‹ÎÀı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì fi◊Ì ? ÏÁ©Î◊˝ ±ıÁ. flÎÃ˘Õ, fiÎfiÎ ¿·˘ÿflÎ, ¬_¤Î÷; ‹fifi ’Àı·, ˈÿflÎ⁄Îÿ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 162 (¿<· 8 ’ÎfiÎ_fi˘ ÁÏ«hÎ ·ı¬) á ÁÒ›˝√˛ËHÎ ±fiı «_ƒ√˛ËHÎ ‰Ê˝‹Î_ ¿ıÀ·Ì ‰Îfl ◊Λ »ı ? ¿
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 161 (’ÎfiÎ fi_. 51) á flÏ›αı ÷Î…ı÷fl‹Î_ ⁄fiΉı·˘ ‰ı@›Ò‹ ⁄˘Q⁄ ¿ı‰˘ »ı ? ω’· Á˘·_¿Ì ±fiı ¿ÿ˝‹ ‹˘ÿÌ, ÿıÏ՛ΒÎÕÎ, Ï…. fi‹˝ÿÎ; …›‹Ì÷, ‹Ëı ±fiı …›ÿÌ’, ¤Î‰fi√fl; ÿ½fi ±ı‹. ’fl‹Îfl, ‘˘flÎ∞

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 162 (“⁄fiΉ ±fiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ” ω¤Î√) 50 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

flÎ÷Î_ ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢ I‰«ÎfiÌ ±Îfl’Îfl ¨Õı Á‘Ì ’ıÓÁÎfl˘ ¿›Î˝ ⁄Îÿ ŒflÌ ÏflŒ˚·ı@À ◊÷Î fi◊Ì. I‰«Îfi_ ±Î‰flHÎ ÷ı‹fiı ¢ÊÌ ·ı »ı. ’flΉ÷˝fi ‹ÎÀı ⁄Î¿Ì …ı Ï¿flH΢ flËı ÷ı‹Î_ ‹A›I‰ı À>_¿Ì ÷fl_√·_⁄Î≥fiÎ_ Ω_⁄ÏÕ›Î_ ¤ÒflÎ_ Ï¿flH΢ ˢ›, ‹ÎÀı fiÁ‹Î_ ±ı … fl_√fi_ ·˘ËÌ ‰Ëı÷_ ˢ‰Îfi_ …HÎΛ »ı. µ…‚Ì I‰«Î ‘flΉ÷Ì T›„@÷‹Î_ ’˛¿ÎÂfi˘ ±Î‰˘ ¬ı· ‰‘ ’˛¤Î‰Ì flÌ÷ı Ωı‰Î ‹‚ı, F›Îflı U›Î‹ T›„@÷fiÌ I‰«Î‹Î_ flËı·_ ‹ı·ÎÏfifi fi΋fi_ fl_√ƒT› fl_√’À·fiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ fl_√˘fiı ¢ÊÌ ·ı÷_ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı I‰«Î ±fiı fiÁ ‰E«ı ¬ÎÁ fl_√¤ıÿ …HÎΛ fiÏË.á Q Àı Ï ·V¿˘’fiÌ ¿ı ÿÒ fl ⁄ÌfifiÌ ÁËΛ ‰√fl ‹Îfi‰±Î_ ¬ ±_÷ÏflZ΋Î_ ¿ıÀ·ı ÿÒfl Á‘Ì fi…fl ’ˢӫÎÕÌ Â¿ı »ı ? ’˛ÿÌ’ ±fiı ’˛HΉ ÿıÁÎ≥, Ï¿Âfi, flÎ…\, ‹fi˘… ±fiı Ï‹h΢, ’˘fl⁄_ÿfl

A µkÎfl »ı‰Àı ÷˘ ±ı ⁄Î⁄÷˘ ‰Õı fiyÌ ◊Λ ¿ı ‹ÎHÎÁfiÌ ±Î_¬ ¿ıÀ·Ì Á÷ı… »ı, flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ‰Î÷ΉflHÎ ¿ıÀ·_ ’˛ÿÒÏÊ÷ »ı ±fiı ‰‘‹Î_ ÿÒflfiÎ ±‰¿ÎÂÌ ’ÿÎ◊˘˝fiÌ ’˛¿ÎÏÂ÷ ±Î¿ÚÏ÷fi_ ‘˘‰ÎHÎ ¿flÌ fiά÷Ì «Î_ÿfiÌ ¿ıÀ·Ì »ı--±◊‰Î ÷˘ »ı ¿ı fiÏË. ‹Îfi˘ ¿ı ±ı¿oÿflı ⁄‘Î Á_Ωı√˘ ±Î¿ÎÂÿ½fi ‹ÎÀı ÁÎfi¿>‚

ˢ› ÷˘ fifl‰Ì ±Î_¬‰Î‚Ì T›„@÷ 22,00,000 ’˛ ¿ ÎÂ‰Ê˝ »ı À ı ±Î‰ı · Ì ÿı ‰ ›ÎfiÌ/ M31 ±Î¿ÎÂ√_√Îfiı ’Îfl¬Ì ¿ı »ı. ±I›_÷ Á÷ı… º„WÀ‰Î‚Î ‹ÎHÎÁfiı ¿ÿΫ Ïhο˘HÎ fiZÎh΋Î_ ±Î‰ı·Ì ÁËı… {Î_¬Ì ÁÏ’˝· ±Î¿ÎÂ√_√Î M33 ’HÎ ÿı ¬ Λ, …ı ±Î’HÎÌ M≤J‰Ì◊Ì Áflı fl Π30,00,000 ’˛¿ÎÂ‰Ê˝fiÎ ±ıÀ·ı ¿ı 28 ±⁄… ±⁄… Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ±_÷flı »ı. ±Î’HÎÌ ÿÒ‘√_√Î ‹_ÿÎÏ¿fiÌfiı ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ M31 ±fiı M33 ÏÁ‰Î› hÎÌ∞ ±Î¿ÎÂ√_√Îfiı fiflÌ ±Î_¬ı Ωı‰Îfi_ Â@› fi◊Ì.á Q ¤Îfl÷fi_ fiÎHÎÎ_¿Ì› ‰Ê˝ ÿfl Œı⁄˛±ÎflÌ‹Î_ ⁄…ıÀ fl…^ ◊›Î ’»Ì Ëo‹ıÂÎ_ 1·Ì ±ıÏ’˛·ı … ¿ı‹ Âw ◊Λ »ı ? ’flı ⁄Ì. √…flÎ÷Ì, ¤Î‰fi√fl

A ±ıÏ’˛·fiÌ ’Ëı·Ì ÷Îfl̬ ±ı …‹ÎfiÎfi˘ ‰ÎflÁ˘ »ı ¿ı F›Îflı ›fl˘’fiÎ ÿı¢±ı Feast of the Annunciation Ëı 25 ‹Ì ‹Î«˝fiı fi‰Î ‰WνfiÎ ±Îfl_¤Ïÿfi ÷flÌ¿ı ±’fiÎT›˘. ≥.Á. 1752 ‹Î_ Ï⁄˛Àfi ÁÏË÷fiΠϬ˛V÷Ì flÎWÀˇ˘±ı √˛ı√Ïfl›fi ¿ı·ıLÕfl ±’fiÎT›Î ’»Ì ‰Êνfl_¤fi˘ Ïÿ‰Á 1·Ì ΩL›±ÎflÌfi˘ fiyÌ ◊›˘, ’HÎ ¿‹ Áı ¿‹ Ï⁄˛ÀfifiÎ fiÎHÎÎ_¿Ì› ±Î›˘…¿˘ …^fiÌ ÷Îfl̬fiı ±ıÀ·ı ¿ı 25 ‹Ì ‹Î«˝fiı ‰‚√Ì flèÎÎ. ±ı¿ ‹Ëk‰fi˘ ŒıflŒÎfl ◊›˘ ˢ› ÷˘ ±ı ¿ı √˛ı√Ïfl›fi ¿ı·ıLÕflı …ıfi_ V◊Îfi ·Ì‘_ ±ı …\Ï·›fi ¿ı·ıLÕflfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ¿ıÀ·Î¿ Ïÿ‰Á˘ ±Î√‚ Ãı·Î›Î, ‹ÎÀı fiÎHÎÎ_¿Ì› ‰Ê˝ ‹Î«˝fiÎ »ıS·Î ÁM÷ÎËfiı ⁄ÿ·ı ±ıÏ’˛·fiÎ ’Ëı·Î ±Ã‰ÎÏÕ›ı Âw ¿fl‰Îfi˘ ‘Îfl˘ ’Õu˘. ⁄ÌΩ 108 ‰Ê˝ ’»Ì ±_√˛ıΩı±ı 1861 ‹Î_ ¤Îfl÷fi_ ’Ëı·_ ±_ÿÎ…’hÎ CÎÕ÷Ì ‰¬÷ı ±ËŸ ’HÎ ±ı ‘Îfl˘ ·Î√ ’ÎÕu˘.á Q ËıÕ¿Ì ±Î‰‰Î ’λ‚fi_ ⁄Λ˘·˘Ï…¿· ¿ÎflHÎ Â_ ? Ëı‹· ±ı‹. flÎHÎÎ, flÎ_ÿıfl fl˘Õ, Áfl÷

A ‹Îfi‰ÂflÌfl‹Î_ ’ıÕ< ±fiı »Î÷Ì ‰E«ı ’ÎÏÀÛÂfifiÌ √fl… ÁÎfl÷˘ µÿfl’À· ±Î‰ı·˘ »ı. (…\±˘, µ’flfi˘ ÕΛÎ√˛Î‹.) rÁfiÏø›Î‹Î_ ‹ÿÿw’ ⁄fi÷˘ ÷ı ‹A› ±‰›‰ »ı. rÎÁ ·ı÷Ì ‰¬÷ı ˉΠ¬ıÓ«˘ I›Îflı √_⁄… …ı‰Î ±Î¿Îflfi˘ µÿfl’À· fiÌ«ı ÷flŒ ÿ⁄Λ »ı, ‹ÎÀı »Î÷ÌfiÎ ’˘·ÎH΋Î_ ‰‘ …B›Î ◊Λ »ı. ’Î_Á‚̱˘ ÁÎ◊ı ΩıÕΛı·Î fiÎfiÎ VfiΛ±˘ ’HÎ

ωV÷flHÎ ’Î‹Ì ±„V◊fiÎ ÷ı ’Î_…flÎfiı ⁄ËÎfl ÷flŒ d·Î‰ı »ı. ˉı »Î÷Ì‹Î_ …flÎ÷flÎ ÂÒ L ›Î‰¿Î ÁΩ˝› »ı, ±ıÀ·ı rÎÁ ·ı‰Î ‹ÎÀı ±Î’HÎı ¬ÎÁ ≠›Ifi ¿fl‰˘ ’Õ÷˘ fi◊Ì. µE»˚‰ÎÁ ‰¬÷ı µÿfl’À· ŒflÌ µ’fl ÷flŒ ‰‚Ì ’˘÷Îfi˘ √_⁄… …ı‰˘ ±Î¿Îfl ’λ˘ ‘ÎflHÎ ¿flı »ı. ’Î_Á‚̱˘ fiÌ«ı ÷◊Î ±_ÿfl ÷flŒ Áfl¿ı »ı, ŒıÓŒÁÎ_ ÿ⁄Λ »ı ±fiı ˉΠ±Î’‹ı‚ı ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. µÿfl’À·fi_ Á_¿˘«fi ÷◊ΠωV÷flHÎ ±Î‹ ÷˘ fi˘‹˝· flÌ÷ı «ÎS›Î ¿fl÷_ ˢ›, ’fl_÷ ÷ıfiÌ fi∞¿fiÎ ±‰›‰˘ @›Îflı¿ µkÎıÏ…÷ ◊Λ I›Îflı (ÿÎ. ÷. …Ãfl‹Î_ ±Ï÷› ÷̬˘ ’ÿÎ◊˝ √›˘ ˢ› I›Îflı) µÿfl’À·fi˘ Áfl‚ ·› …‚‰Î÷˘ fi◊Ì. Á_¿˘«fifiÌ Ïø›Î ±˘g«÷Ì ◊Λ »ı, ‹ÎÀı »Î÷Ì‹Î_ ’˘·ÎHÎ ±˘Ï«_÷_ ‰‘ı »ı ±fiı ˉΠ’HÎ ŒıÓŒÁÎ_‹Î_ ±˘Ï«_÷Ì ≠‰ıÂı »ı. V‰fl’ıÀÌfi˘ ‹Î√˝ ±˘Ï«_÷˘ ⁄_‘ ◊Λ »ı, …ıfiı ¿ÎflHÎı “ÏË¿ !” …ı‰˘ ÁεLÕ …L‹ı »ı.á Q ⁄˛õÎ_Õfiı …L‹ ±Î’fiÎfl Ï⁄√ ⁄ıÓ√ @›Î_ ◊›˘ Ë÷˘ ? ±ıÀ·ı ¿ı ⁄˛õÎ_Õfi_ ¿ıLƒ @›Î_ »ı ? flÎ…ıLƒÏÁ_Ë {ηÎ, ±_¿·ıf‰fl; ωfi› ’Àı·, Ïfi¿<_… «˘¿ÁÌ, ‹ËıÁÎHÎÎ

A ⁄˛õÎ_Õfiı ¿ıLƒ … fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ⁄˛õÎ_Õ ‘ÕοΠ‰Õı …LQ›_ fi◊Ì. À>_¿‹Î_, ⁄˛õÎ_Õ ŒÀοÕÎfiÌ …ı‹ ωVŒ˘À ’΋‰Îfiı ⁄ÿ·ı dB√ÎfiÌ …ı‹ ωV÷flHÎ ’Î‹Ì flèÎ_ »ı. ωVŒ˘À ±fiı ωV÷flHÎ ⁄Lfiı ±ı¿⁄ÌΩ ¿fl÷Î_ ⁄Ë …\ÿÌ ⁄Î⁄÷˘ »ı. ωVŒ˘Àfiı ÷ıfi_ ¿ıLƒ F›Î_ ˢ› I›Î_◊Ì ’ÿÎ◊˝fiÌ ¿fl«˘ «˘‹ıfl Œo√˘‚Λ »ı ±fiı ÷ıfiÎ ‹Î√˝‹Î_ flËı·Ì T›„@÷fiı ±‹¿ ¿fl«˘ ’˘÷ÎfiÌ ÷flŒ ±Î‰÷Ì ÿı¬Î› »ı. ωV÷flHÎfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ±ı‰_ ⁄fi÷_ fi◊Ì. ⁄˛õÎ_ÕfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ À’¿ÎÿÎfl dB√Îfi_ ºWÀÎ_÷ ’¿ÕÌfiı ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ dB√˘ ø‹Â— e·ı I›Îflı ±ı¿ı› À’¿<_ ⁄ÌΩ À’¿ÎfiÌ fi∞¿ ±Î‰÷_ fi◊Ì. ⁄‘Î_ ’flV’fl ÿÒfl Ω› »ı. ±Î flÌ÷ı e·Ì flËı·Î dB√Îfi_ ¿ıLƒ ˢ› … fiÏË, ¿ÎflHÎ ¿ı dB√˘ «˘yÁ ¿ıLƒV◊Îfiı ωVŒ˘À ’΋‰Îfiı ⁄ÿ·ı ⁄‘ı … Á΋À˘ e·Ì flè΢ »ı. ⁄˛õÎ_Õfiı ±ı‰˘ dB√˘ ‘ÎflÌ ·˘ ÷˘ ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı Ï⁄√ ⁄ıÓ√ ±ı¿Îÿ «˘yÁ Ãı¿ÎHÎı fiÏË, ’HÎ ⁄‘ı … ◊›˘ ±fiı M≤J‰Ì ’fl flËÌfiı «˘‹ıfl ωV÷fl÷_ ⁄˛õÎ_Õ Ωı÷Î_ M≤J‰Ì …ı‹ ⁄˛õÎ_Õfi_ ¿ıLƒ …HÎΛ ÷ı‹ ⁄Ì…\_ ÿflı¿ V◊‚ ⁄˛õÎ_Õfi_ ¿ıLƒ ˢ‰Îfi_ ·Î√ı.á ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

51

√‹Î‰ı·Ì l‰H΄@÷ ’Î»Ì ‹ı‚‰Ì ±Î’÷˘ ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi Â_ »ı ? ÁÎ_¤‚‰ÎfiÎ ‹ÂÌfifi˘, …ıfi_ ’Ëı·_ ‹˘Õı· ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ 26 ‰Ê˝fiÎ ±ı„L…Ïfi±fl Ïfi·fl ËÏ«LÁfiı 1901 ‹Î_ ÷ˆ›Îfl ¿›*. ±Î ‹Ëk‰’ÒHν ¢‘ ’»Ì ¿ÎfifiÎ ZÎıhÎı ⁄ÌΩı øÎ_Ï÷¿ÎflÌ ±ÎωW¿Îfl »ı¿ 80 ‰Ê˝ ’»Ì 1981 ‹Î_ ◊›˘, F›Îflı ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfifi_ ’˛◊‹ ‹˘Õı· ⁄L›_. ωiÎÎfiı ±Î_¬ ‹ÎÀı ’ZÎ’Î÷ ±fiı ¿Îfi ‹ÎÀı ’Ò‰Î˝√˛Ë flÎA›˘ ˢ› ±ı‰_ …HÎΛ »ı, »÷Î_ ±ı‹Î_ ⁄‘˘ ‰Î_¿ Á_¢‘¿˘fi˘ fi◊Ì. ¿ÎfifiÌ ±Î_÷Ïfl¿ fl«fiÎ ÷ıfiÎ ‰ˆiÎÎÏfi¿ Á_¢‘fi‹Î_ ¿ÿΫ ωÂıÊ ⁄ΑÎw’ fỉÕÌ »ı. ‹V÷¿fiÌ ⁄ı› ÷flŒ ±Î’HÎfiı …ı ÿı¬Î› »ı ÷ı ‰ÎV÷‰‹Î_ ¿Îfi fi◊Ì. Á‹Ωı ¿ı

¿<ÿfl÷ı ¿Îfifi_ ÁΈ◊Ì ‹Ëk‰fi_ fiıÀ‰¿Û »ı¿ ±_ÿfl¬Îfiı Áı≥Œ ÏÕ’˘Ï{À ‰Î˜SÀ …ı‰Î “VÀˇ˘Ó√w‹”‹Î_ V◊ÎM›_ »ı, F›Î_ ÏfiWHÎÎ÷˘fiÌ ’fl⁄ÎflÌ fi…fl ’Ë˘Ó«Ì Â¿÷Ì fi◊Ì

»ı, ÷˘ ÁÎ_¤‚‰Îfi_ ¿Î›˝ ÷ı±˘ ¿fl÷Î fi◊Ì. ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_ @›Î_› ±_ÿfl ‹V÷¿‹Î_ {̷Λ »ı, ±ı ’»Ì ‰‘ ±_ÿfl ÷ı‹fi_ ωz÷ ÏÁBfi·˘‹Î_ V‰w’Î_÷fl ◊Λ »ı ±fiı »ı‰Àı Ë∞ ‰‘ ±_ÿflfi_ ‹√… ÷ı ÏÁBfi·˘fiı ’Îfl¬Ì ±‰Î… ÁÎ_¤‚‰Îfi_ ±Î¬flÌ ¿Î›˝ ⁄Ω‰ı »ı. À>_¿‹Î_, l‰HÎÏø›Îfi_ CÎb_ ¬w_ T›‰V◊Î÷_hÎ ±ı flÌ÷ı ±_ÿfl¬Îfiı Á_÷Λı·_ ’Õu_ »ı ¿ı F›Î_ Á_  ˘‘¿˘fiÌ ±Î_ ¬ ’Ë˘Ó « Ì Â¿÷Ì fi◊Ì. ±˘Ωfl˘fiı ’ˢӫÎÕ‰Îfi˘ ÷˘ Á‰Î· … ’ıÿÎ ◊÷˘ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ±Î‰Î ⁄ÎèÎ ±Îø‹HÎ Á΋ı ¿ÎfifiÎ ’ÕÿÎ ÁÏË÷ ⁄‘Î ÁÒZ‹ ±‰›‰˘ ¤Îflı Áı„LÁÏÀ‰ »ı. fi∞‰˘ »fl¿˘ ’HÎ ÷ı‹fiı fi¿ÁÎfi ’ˢӫÎÕÌ Â¿ı »ı. l‰HÎı„Lƒ›fiÌ ±ÎÀ·Ì √˘Ï’÷ ±ıfiıÀ˘‹Ì Ωı÷Î_ Á_¢‘¿˘fiı ‰Ê˘˝ Á‘Ì ÷ıfi˘ ⁄ÎflÌ¿ ±P›ÎÁ ¿fl‰Îfi˘ «ÎLÁ fi ‹Y›˘ ÷ı‹Î_ ±Îç›˝ fi◊Ì. ±_¿fiÎ hÎÌΩ fl_√Ìfi ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 1 ‹Î_ ⁄÷ÎT›Î 52 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

(±fiÁ_‘Îfi ±_¿fiÎ »ıS·Î ¿‰flfi_ «Î·)

±fiÁÎfl ‹Îfi‰¿Îfi hÎHÎ ¤Î√ı ‰ËıӫΛı·˘ »ı. ’˛◊‹ ÏËVÁ˘ ⁄ÎèÎ ¿Îfi »ı, …ıfiı ±‰Î…fi_ ’Îfl¬_ ¿fl÷Î_ ±Î‰Õ÷_ fi◊Ì. ωiÎÎfi̱˘ ÷ıfiı Ï’LfiÎ ¿Ëı »ı. Œfiı·fiÌ ‹ÎŒ¿ ÷ı ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_fiı ¿ÎfifiÎ ±Î_÷Ïfl¿ ’˘·ÎHÎ (l‰HÎfi‚Ì) ÷flŒ ‰Î‚ı »ı. ‹ÎHÎÁfiÌ ÷·fi΋Î_ ËflHÎ, ‰ÎCÎ, ÁÎ⁄fl ‰√ıflı ±‹¿ …fiΉfl˘fiÎ Ï’LfiÎ ¿<ÿfl÷ı ‰‘ ¿Î›˝Z΋ ⁄fiÎT›Î »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı±˘ ±‰Î… {Ì·÷Ì ±ıLÀıfiÎ ÷flÌ¿ı Ï’LfiÎfiı √‹ı ÷ı ÏÿÂ΋Î_ ‰Î‚Ì Â¿ı »ı. ±Î’HÎÌ ‹ÎŒ¿ ÷ı‹HÎı ±Î¬_ ‹V÷¿ CÎҋΉ‰_ ’Õ÷_ fi◊Ì. µIøÎ_Ï÷‰Îÿfi˘ ’˛HÎı÷Î «ÎSÁ˝ ÕÎω˝fi Ωı ¿ı Ï’LfiÎfiı Ï⁄fi…wflÌ ±‰›‰ ‹Îfi÷˘ Ë÷˘. ±ı¿ ¬·ÎÁÌfi˘ ÿά·˘ ÀÎ_¿Ì ÷ıHÎı …HÎÎT›_ ¿ı »flÌ«M’Î ‰Õı ◊›ı·Ì {’Î{’Ì‹Î_ ¬·ÎÁ̱ı ’˘÷Îfi˘ ÕÎ⁄˘ ¿Îfi (Ï’LfiÎ) √‹ÎT›˘ ˢ‰Î »÷Î_ ÷ıfiı ±ı ¿Îfiı ⁄flÎ⁄fl Á_¤‚Î÷_ Ë÷_. ÕÎω˝fifiÎ ‹÷ı µIøÎ_Ï÷fiÎ ’˛Îfl_Ϥ¿ ÷⁄yÎ ÿflQ›Îfi ¿ÿΫ Ï’LfiÎfi˘ ¿Â˘¿ ’˛ı„@À¿· µ’›˘√ Ë÷˘. ’fl_÷ ±‰Î˝«Ìfi ‹ÎHÎÁfiÎ ÂflÌfl÷_h΋Î_ ‹V÷¿ ’fl ÕÎ⁄ı ÷◊Î …‹HÎı Õ˘¿Î÷_ ÷ı ±‰›‰ fi¿Î‹_ ⁄L›_. µIøÎ_Ï÷fiÎ ‹Î‹·ı «ÎSÁ˝ ÕÎω˝fi ¿Ëı ±ı … ÁΫ _ ±ı ‹ ‘ÎflÌ ⁄ı à ı · Î Á_  ˘‘¿˘±ı Ï’LfiÎfi˘ ÁΛ„LÀÏŒ¿ ±P›ÎÁ ¿fl‰Îfi_ ’HÎ …wflÌ fi ‹ÎL›_. ÕÎω˝fifiÎ Q≤I› ’»Ì CÎHÎÎ_ ‰Êı˝ flËÌ flËÌfiı 1950 fiÎ ÿΛ¿Î‹Î_ ±‹¿ ΩHοÎfl˘fiı ’˛ffi ◊›˘ ¿ı fi¿Î‹Î ±‰›‰˘fiı ø‹Â— fiÎ⁄Òÿ ¿flÌ fiά‰Îfi˘ Ωı µIøÎ_Ï÷fi˘ ‘Îfl˘ ˢ› ÷˘ Ï’LfiÎ ¿ı‹ Á·Î‹÷ flèÎÎ ? Ï’LfiÎfi_ ¿Î›˝ ±Î…ı ÷ı‹fiı Á‹Ω›_ »ı. ±Î ⁄Lfiı ¿H΢˝ ±‰Î…fiÌ ÏÿÂÎ fiyÌ ¿flÌ ⁄÷Ήı »ı. Ï’LfiÎ ÁÎ◊ı À¿flÎ÷Î_ ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_fi_ ±Î√‹fi ¿›Î ±ıL√·ı ◊›_ ÷ıfiÎ ±Î‘Îflı ÷ı‹fiÌ ÏÿÂÎ ¬⁄fl ’ÕÌ ±Î‰ı »ı. ±‰Î…fiÌ ¿o’Á_A›Î/frequency ’HÎ ÷ı‹Î_ «Î‰Ìw’ ⁄fiı »ı. ωω‘ ¿o’Á_A›ÎfiÎ ±‰Î… ‰E«ı ÷·fiÎ ¿flÌ Ï’LfiÎ ±_÷ı ÏÿÂÎfi_ ÷ÎflHÎ ¿Îœı »ı. ¿o’Á_A›Î Ωı “M›˘fl” fi ˢ› ±ıÀ·ı ¿ı ‰¬÷˘‰¬÷ ±Îfl˘Ë‹Î_ ¿ı ±‰fl˘Ë‹Î_ ⁄ÿ·Î÷Ì Ë˘› ÷˘ ±‰Î…fi˘ V÷˘hÎ @›Î_ »ı ÷ı ’Î‹Ì Â¿Î÷_ fi◊Ì. «˘‹ÎÁÎfiÌ flÎhÎı ¿oÁÎflÌfi_ ±◊‰Î ÷‹flÎ_fi_ V◊Îfi ÷ı‹fi˘ ±‰Î… ÁÎ_¤‚Ìfiı fiyÌ ¿fl‰_ ±ıÀ·ı … ‹U¿ı· »ı. Ï’LfiÎw’Ì Œfiı· …ı l‰HÎfi‚Ì ÷flŒ ‹˘Ω_fiı fl‰ÎfiÎ ¿flı ÷ıfiÎ ⁄ÌΩ »ıÕı (ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄) ¿Îfifi˘ ’Õÿ˘ ±Î‰ı·˘ »ı. ‹˘Ω_fiÌ ¿o’Á_A›Î ±fiÁÎfl ÷ı ’Õÿ˘ ¿o’ı

»ı. ≥›flÕˇ‹ ¿Ëı‰Î÷˘ ’Õÿ˘ ‹Î_Õı »ı. «yfl ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷˘ eÿflÕÌfi˘ ⁄ÎèÎ ¿Îfifi˘ ±Î_÷Ïfl¿ ÁÌ‹ÎÕ˘ ±Î¤ÎÁ ’HÎ ¿ıÀ·˘ Á‹› «Î· flËı »ı. ’HÎ »ı, ¿ı‹ ¿ı I›Î_◊Ì ‰«·Î ⁄ÎèÎ ¿Îfi ÷◊Î ‰«·Î ¿Îfi ’»Ìfi˘ ±Î¬flÌ ¿Îfifi˘ ÏËVÁ˘ Âw ◊Λ »ı. ÏËVÁ˘ ±Î_÷Ïfl¿ ¿Îfifi˘ »ı ±fiı ›˘B› ±◊˝‹Î_ ±ËŸ ¿<ÿfl÷ı ±fiø‹ı Ëı‹fl, l‰HÎı„Lƒ› ’HÎ ±ı … »ı. ±·⁄kÎ, ÁÎ_¤‚‰ÎfiÌ ±ı„L‰· ÷◊Î „VÀfl’ ±ı‹ hÎHÎ Ïø›Î‹Î_ ⁄ÎèÎ ±fiı ‰«·Î ¿Îfifi˘ ŒÎ‚˘ ’HÎ …ı‰˘ À«Ò¿ÕÎ_ ËÎÕ¿Î_ √˘ÃT›Î_ »ı. ÷ı‰˘ fi◊Ì. ÿÎ. ÷. ⁄ÎèÎ ¿Îfifi˘ ’Õÿ˘ Ωı ±‰Î…fiÎ_ ’ÕÿÎfiÌ ‘˛ÒΩflÌ ÷ı‹fiı ’HÎ ±ı ‹˘Ω_ ±fiÁÎfl fi ¿o’ı ÷˘ ÁÒfl, Á_√Ì÷ ¿ı Á_‰Îÿ … ¿o’Á_A›Î‹Î_ ‘˛Ò…÷Î_ ¿flÌ I›Îfl ’»ÌfiÎ ‰«·Î ¿Îfi Á‘Ì›ı ’ˢӫı fiÏË. ‹Ò ¿ ı »ı . Á_ ÿ ı  ÎT›‰ËÎflfiÎ_ ω‹Îfi‹Î_ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷Î ‹ÁÎŒfl˘fiı ±ı Ω÷fi˘ flÌ·ı‹◊¿ ΩıÕı ÁÎQ› ‘flΉ÷Î ‹Îfi‰ÂflÌflfi_ ÁΈ◊Ì fiÎfi_ ËÎÕ¿<_ ¿Îfi‹Î_ ±Î‰ı·_ »ı, …ıfi˘ ±fi¤‰ @›Îflı¿ ◊Λ ’HÎ »ı. ¿ıÏ⁄fi‹Î_ Á‹ÿ⁄Ή ±Î‰Î T›‰V◊Î÷_ h ΋Î_ ‰‘ ±Î¿Îfl ’ı_√ÕÎ …ı‰˘ ˢ‰Î◊Ì ÷ı „VÀfl’ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı ‰Î÷ΉflHÎ fi ‘flΉ÷_ Á΋ÎL› M·ıfi Àı¿-±Î˜Œ ‹Ëk‰fi_ ËÎÕ¿<_ »ıS·Î fi_⁄flfi_ „VÀfl’ »ı, ¿ı‹ ¿ı ‹˘Ω_fiı ¿flÌ ¨«ı «Õı I›Îflı ¿ÎfifiÌ ⁄ËÎfl ¿<ÿfl÷Ì Ë‰Îfi_ ÿ⁄ÎHÎ Ë∞ ±Î√‚ ‘’Ή‰ÎfiÌ ÕuÒÀÌ ÷ıfiÎ ÏÂflı »ı. ’Ëı·Î_ …ıÀ·_ flËı÷_ fi◊Ì. ¨«Î≥ …ı‹ ‰‘ı ÷ı‹ ÿ⁄ÎH΋Î_ ‰«·Î ¿Îfi‹Î_ flËı·Ì hÎHÎ ¿‹ÎfiοÎfl ÀuÒ⁄˘ ’HÎ fl_√Ìfi ø‹Â— CÎÀÎÕ˘ ◊Λ »ı. ÿflQ›Îfi ’ÕÿÎfiÌ ⁄Ì∞ ÁÎ≥Õı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_.1 ‹Î_ …\±˘. ±Î ÀuÒ⁄˘fi_ ¿Î›˝ ±‰Î…fiı ±_ÿflfiÎ ÿ⁄ÎH΋Î_ ·ı‹ÎhÎ Œfl¿ ’Õu˘ ˢ÷˘ fi◊Ì. ’ÕÿÎfiÌ ÁÎ_¤‚‰Îfi_ fiÏË, ’fl_÷ ÂflÌflfiı Á‹÷˘· flά‰Îfi_ »ı. ±Î√‚ ÷◊Î ’λ‚fi_ ÿ⁄ÎHÎ Áfl¬_ fi ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ’Õÿ˘ ’Òfl{Õ’ı eÿflÕÌ ·Ì‘Î ⁄Îÿ ¿ıÀ·˘¿ Á‹› ’√ ±ı¿Ì⁄ı¿Ì ÂÎ ±ı¿ ÷flŒ ‰‘ ÿ⁄Λ »ı. ±Î ’˛ıÂfl ÷ıfiı ŒflÏ…›Î÷ ±ı … ‹ÎÀı fl‹ı ÷ı ’˛ffifi˘ ¬·ÎÁ˘ ±ËŸ ‹‚ı »ı. ¿<ÿfl÷ı hÎHÎı› Ëη÷‹Î_ flάı »ı, …ıfiÎ Œ‚V‰w’ı ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_ ÷ıfiı ÀuÒ⁄˘‹Î_ ’˛‰ÎËÌ ¤›* »ı. ¬·ÎÁÎfiı Áfl‚ ⁄fiΉ‰Î ÷ı‹fiı ’˘÷ÎfiÌ ¿o’Á_A›Î ‹…⁄ ¿o’Ή‰Î‹Î_ ·√¤√ ±ÁŒ‚ flËı ’ÎHÎÌ ¤flı·Î ⁄ε· ÷flÌ¿ı ¿S’Ì ·˘. ¿˘≥ ‹ÎHÎÁ ±Î‰˘ »ı. ω‹ÎfifiÎ ‹ÁÎŒflfiı ¿Îfi‹Î_ ÷I’fl÷Ì ⁄ËıflΠ…HÎΛ »ı. ⁄ε· ËÎ◊‹Î_ ’¿ÕÌfiı flV÷Îfi˘ ¿˘fi˝fl ‰ÀΉ÷˘ …‹HÎÌ ¿ı ÕÎ⁄Ì ÷flŒ ‰‚ı I›Îflı ⁄ε· ’HÎ ÷ıfiÎ ¤ı√˘ ’˘÷ÎfiÌ w¬ ⁄ÿ·ı »ı. ±Î‹ »÷Î_ ÷ı‹Î_ ¤flı·Î ’ÎHÎÌfiı ¿ÂÌ ±Áfl …HÎÎ÷Ì fi◊Ì. ‹ÎHÎÁı ¿ÎÀ¿˘HÎı ·Ì‘ı·Ì ‹Î‹Ò·Ì “eÿflÕÌ” ±ı … flÌ÷ı ’˘·Ì ÀuÒ⁄˘‹Î_ Á‹Î›ı·Î ’˛‰ÎËÌfiı ¿ÂÌ ±Áfl ¿fl÷Ì fi◊Ì. ˉı ⁄ε·fi_ ºWÀÎ_÷ ÁËı… …\ÿÌ flÌ÷ı ÷’ÎÁ˘. ‹Îfi˘ ¿ı ÷ıfiı ø‹Â— fi∞‰˘ Àfi˝ ±Î’‰Îfiı ⁄ÿ·ı ’Òfl{Õ’ı Œıfl‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ±◊‰Î ÷˘ ±ı‹ ¿Ë˘ ¿ı eÿflÕÌ ·ı÷˘ ¿flÌ ÿı‰Î› »ı. ±Î ‰¬÷ı ⁄ε·‹Î_ ¤flı·_ ’ÎHÎÌ ÷ıfiÎ ¤ı√_ CÎÒ‹flΉ_ flèÎ_. ⁄ε· I›Îfl ⁄Îÿ Œfl÷˘ ±À¿Ì Ω› ÷˘ ’HÎ «_ÿ ZÎH΢ Á‘Ì ’ÎHÎÌfi˘ «øοÎfl ‰ı√ ±À¿÷˘ fi◊Ì. Ï⁄·¿<· ±ı … „V◊Ï÷ µIøÎ_Ï÷fiÎ ·Î_⁄Î ø‹‹Î_ ‹Îfi‰ÂflÌflfiı ±ÿ˚¤÷ flÌ÷ı eÿflÕÌ ·ıfiÎfl ‹ÎHÎÁfiÎ ‰«·Î ¿Îfi‹Î_ ÁΩ˝› »ı. eÿflÕÌ CÎÕfiÎfl ¿<ÿfl÷ Ωı ¿ı ÿ›Î‰Îfi »ı. ≥›flÕˇ‹fiÌ ±ıÀ·ı ¿ı ⁄_‘ ¿flΛΠ’»Ì ’HÎ ±ı ¿‹ÎfiοÎfl ÀuÒ⁄fi_ ’˛‰ÎËÌ ±‹¿ ’ÕÿÎfiÌ ⁄ËÎflfiÎ ÷ı‹… ±_ÿflfiÎ ÿ⁄ÎHÎfiı ±ı¿Áfl¬_ ¿flÌ ‰¬÷ ‹ÎÀı ‰·˘‰Î÷_ flËı »ı. (…\±˘, …‹HÎÌ ÷flŒ fl…^ ÿı‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı ◊Ò_¿ √‚‰ÎfiÌ (¿ı ’»Ì √‚‰ÎfiÌ ‹ÎhÎ ¿flı·˘ ÕΛÎ√˛Î‹.) Ïfi∞˝‰ ⁄ε· ÷˘ ’˘÷ÎfiÎ CÎÒ‹flÎ÷Î ±ı@ÂfifiÌ) Ïø›Îfiı ±@ÁÌfl ≥·Î…fi_ V‰w’ ±ÎM›_ »ı. ’ÎHÎÌfiÎ Ë·fi«·fifiı ’Îfl¬Ì fi ¿ı, ’fl_÷ Áı„LÁÏÀ‰ ±Î Ïø›Î ⁄Lfiı ÷flŒfiÎ ÿ⁄ÎHÎfiı Á‹Îfi ¿flÌ ÿı, ±ıÀ·ı ŒflÌ ÀuÒ⁄˘fiı ¿<ÿfl÷ı ±_ÿflfiÎ ¤Î√ı ÁÒZ‹√˛ÎËÌ ¿˘Ê˘ ‰Õı ÁF… ‹Ò‚ „V◊Ï÷‹Î_ ±Î‰÷˘ ’Õÿ˘ ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_ ±fiÁÎfl ¿o’‰Î ¿flÌ »ı. ±Î ¿˘Ê˘fiı ’˛‰ÎËÌfi˘ …J◊˘ ‰·˘‰Î÷˘ …HÎΛ »ı, ‹Î_Õı »ı. ±ı ‰Î÷ …\ÿÌ »ı ¿ı M·ıfi‹Î_ ‹ÁÎŒflÌ ÿflQ›Îfi ‹ÎÀı eÿflÕÌ Ë∞ «Î· ˢ‰Îfi˘ Á_ÿı¢ ÷ı±˘ ‹√…fiı ’ÎÉı ±Î‰Î Á_÷·fifiı ’λ\_ ¬˘fl‰Î÷Î ’HÎ ‰Îfl fi ·Î√ı. »ı. ’ÏflHÎ΋ı ‹√… ÷ı ‹…⁄fiÎ Á_¿ı÷˘ ±Î¬Î ÂflÌfl‹Î_ ˉı ‹Îfi‰¿Îfifi˘ hÎÌΩı ±fiı »ıS·˘ ÏËVÁ˘ ÕΛÎ√˛Î‹ ‰Ëı÷Î ‹Ò¿ı »ı. V◊Ï√÷ ÂflÌfl ÷ıfiı ¿ÎflHÎı ‰‘ Õ΋ÎÕ˘‚ ◊‰Î fi_.1 ‹Î_ ÷’ÎÁ̱ı. ±√ε Ωı›_ ÷ı‹ ‰«·Î ¿Îfi‹Î_ ±fiø‹ı ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

53

Ëı‹fl, ±ı„L‰· ÷◊Î „VÀfl’ fi΋fiÎ_ hÎHÎ ËÎÕ¿Î_ «˘yÁ œ⁄ı √˘Ã‰Î›ı·Î_ »ı. hÎHÎı› ‹Ò‰ı⁄· »ı. ’ÕÿÎfiÌ ‘˛ÒΩflÌ ’˛‹ÎHÎı ±ıÀ·ı … ÷ı±˘ ’HÎ ‘˛Ò∞ ¿ı »ı. ‰‘ ÁÎÿÌ ¤ÎÊ΋Î_ ¿Ë˘ ÷˘ ¿o’Á_A›Îfi_ ‰Ëfi ¿flÌ Â¿ı »ı. ±_Ï÷‹ ËÎÕ¿<_ „VÀfl’ ±Î_÷Ïfl¿ ¿Îfi‹Î_ ±Î‰ı·Î √Ò« _ ‚ÎÿÎfl ¿˘¿Ï·±Î ÁÎ◊ı ΩıÕΛı·_ »ı. ¿˘¿Ï·±ÎfiÌ ⁄ÎèÎ Á’ÎÀÌfiı ÷ı V’Âı˝ »ı. Á’ÎÀÌ ’fl F›Î_ ÷ıfi˘ V’½ ◊Λ ±ı ¤Î√fiı ÷⁄Ì⁄˘ ωLÕ˘ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬ı »ı. ±Î‹ »÷Î_ ÷ıfiı ⁄ÎflÌ fiÏË, ’fl_÷ ⁄ÎflHÎÎfiÌ µ’‹Î ±Î’˘ ÷˘ ¿ÿΫ ‰Hνfi ±˘fl Áfl‚ ⁄fiı. ±‰Î…fiÌ Ï¡@‰LÁÌ ±fiÁÎfl „VÀfl’ À«Ò¿ÕÎ ÿfl‰ÎΩ ’fl À¿˘flÎ ‹Îflı »ı. √˘¿‚√ΛfiÎ ¿ı Q≤ÿ¿Î› Á‹ƒÌ ∞‰fiÎ ¿‰« …ı‰_ √Ò_«‚ÎÿÎfl ¿˘¿Ï·±Î fiyfl ËÎÕ¿<_ fi◊Ì ÷ı‹ ¬Î·Ì¬‹ ’˘·ÎHÎfi_ fi›* ¬˘¬_ ’HÎ fi◊Ì. ±Î ÁÌ·⁄_‘ ’ıÏ¿o√‹Î_ ¬ÎÁ Ω÷fi_ ’˛‰ÎËÌ »ı. ±‰Î…fiÎ_ V’_ÿfi˘ ÷ı ’˛‰ÎËÌ ¶ÎflÎ Á‹√˛ ¿˘¿Ï·±Î‹Î_ ŒflÌ ‰‚ı »ı. ˉΠ¿fl÷Î_ ’ÎHÎÌ ±Î‰Î_ V’_ÿfi˘fi_ ≥·ı@Àˇ˘fi ‹Î≥ø˘V¿˘’ ‰Õı ·ı‰Î›ı·Ì ¿˘¿Ï·±ÎfiÌ ÷Á‰Ìfl‹Î_ ÷ıfiÌ √Ò_«‚ÎÿÎfl fl«fiÎ V’WÀ Ωı‰Î ‹‚ı »ı. ¿˘¿Ï·±ÎfiÌ Á’ÎÀ̱ı ±Î‰ı·Î_ ⁄ÎflÌ¿ w_»ÕÎ_ …‹HÎÌ ÷flŒ ‹˘ÀÎ V‰w’ı ⁄÷ÎT›Î »ı. ’˛◊‹ Œ˘À΋Î_ w_»ÕÎ_ À|Îfl ¬ÕÎ_ »ı, F›Îflı ⁄ÌΩ Œ˘À΋Î_ w_»ÕÎ_fi_ ÁI›ÎfiΠ◊›ı·_ ÿı¬Î› »ı

54 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

‰‘ ¿Î›˝Z΋ ‰ÎË¿ »ı ±ı ‰Î÷ ’HÎ ±ËŸ ¤·Î› fiÏË. ˉ΋Î_ ±‰Î…fi˘ ‰ı√ ¿·Î¿fiÎ 1,220 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı, ÷˘ ’ÎHÎÌ‹Î_ ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ ·√¤√ ÁÎÕΫÎfl √H΢ »ı. ¤S›Î ‰√fl ›Îÿ flά‰Î …ı‰˘ ⁄ÌΩı ±ı¿ ‹t˘ — Ωı‰Îfi_ ¿Î›˝ »ı‰Àı …ı‹ ±Î_¬fi_ fi◊Ì, ÷ı‹ ÁÎ_¤‚‰Îfi_ ¿Î›˝ ’HÎ ±Î¬flı ÷˘ ¿Îfifi_ fi◊Ì. ºU› ÷◊Î lÎT› ‹ÎÏË÷ÌfiÎ_ ·ı¬Î_Ωı¬Î_ Áfl‰Î‚ı ‹√…‹Î_ ◊Λ »ı. ’ÏflHÎ΋ı ‹√… …ı‹fiı ±˘‚¬Ì ¿ı ±ı Ω÷fiÎ_ ÏÁBfi·˘ ÷ıfiı ‹‚‰Î_ Ωı≥±ı. ¤‚÷Ì ‰ıflΛÀÌfi_ ÏÁBfi· ÷ıfiÎ ‹ÎÀı fi¿Î‹_ »ı. ¿QM›ÒÀfl Ëo‹ıÂÎ ÏÕÏ…À· ¤ÎÊÎ Á‹…ı, ÷˘ ‹√…fiı Œ@÷ ωz÷ ÏÁBfi·˘‹Î_ ÀM’˘ ’Õı »ı. À>_¿‹Î_, ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_fi_ ±◊˝CÎÀfi ¿fl÷Î_ ÷ıfiı ±Î‰Õ÷_ fi◊Ì. ·√¤√ Á‰Î hÎHÎ Áı„LÀ‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ±Î_÷Ïfl¿ Á’ÎÀÌ ‘flΉ÷_ ¿˘¿Ï·±Î ±ı ¿Î‹‹Î_ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ÿ¤ÎÏÊ›Îfi˘ fl˘· ±ÿÎ ¿flı »ı. ¿˘¿Ï·±Î‹Î_ fiflÌ ±Î_¬ı fi ÿı¬Î› ÷ı‰Î ±_ÿÎ…ı 16,000 w_»ÕÎfi_ {Ò‹¬_ ’◊flΛı·_ »ı. ±Î w_»ÕÎ_ ±‰Î…fiÎ ÁÌ‘Î ±fi’Î÷‹Î_ ¿o’ı »ı, ±ıÀ·ı ‹˘Ω_ ωz÷ ÏÁBfi·˘‹Î_ Œıfl‰Î› »ı. ÏÁBfi·˘ I›Îfl ’»Ì l‰HÎ÷_÷ ¶ÎflÎ ‹√… ÷flŒ fl‰ÎfiÎ ◊Λ »ı. ±‰Î… {Ì·‰Îfi_ ÷ı »ıS·_ ‹◊¿ »ı, …ıfiı ‰Ì…‚ÌfiÎ Á_¿ı÷ ‹Y›Î ˢ‰Î »÷Î_ ‹ÎHÎÁ ’˘÷ı ÷˘ ‹ÎhÎ ±‰Î… ÁÎ_ ¤ Y›Îfi˘ ±fi¤‰ ¿flı »ı. ±Î ·Î_⁄Ì CÎÀ‹Î‚‹Î_ ’ı·Î_ 16,000 w_»ÕÎ_fiı ±Ïfi‰Î›˝ ¿ÕÌ ‹Îfi‰Î flèÎÎ_, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı‹fiÎ ‰√fl ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_fi_ ωz÷ ‹˘Ω‹Î_ V‰w’Î_÷fl Â@› fi◊Ì. ±Î w_»ÕÎ_ ÿ¤Î˝B›ı ÂÎr÷ ’HÎ fi◊Ì. ™‹fl ‰Ì÷ı ÷ı‹ ¿ıÀ·Î_¿ ’˘÷ÎfiÌ „V◊Ï÷V◊Î’¿÷Î √‹Î‰ı »ı, ‹ÎÀı “V’_ÿfi’˛ÒŒ” ◊Λ »ı. ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_ ÷ı w_»Õ΋Î_ V’_ÿfifi˘ ’ıÿÎ ¿flÌ Â¿÷Î_ fi◊Ì ±fiı ÷ı‹fiÎ_ V’_ÿfi˘ ‰√fl ÏÁBfi·˘ …L‹Ì ¿÷Î_ fi◊Ì. ‹ÎHÎÁfiÌ ‰› 65 ‰Ê˝ …ıÀ·Ì ◊Λ I›Î_ Á‘Ì ±ÎÂflı 40 À¿Î w_»ÕÎ_ (Ëı fl -Áı S Á) ‹ÎhÎ ±yÕ÷ÎfiÎ ‰Î_¿ı fi¿Î‹Î_

⁄fiÌ «Ò@›Î ˢ› »ı. Ïfi›‹‹Î_ Ωı ¿ı ¿›˘˝, …ıfiÎ ‹ÎÀı ÷ıfiı fi˘⁄ı· ’ÎÏfl÷˘ÏÊ¿ ±’‰Îÿ˘ ’HÎ »ı, ’fl_÷ ⁄Ì∞ ÷flŒ ±ı fi Λ÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT› _ . ⁄ÌΩ ¿Îfi ’ÎÁı ◊÷˘ ±Î¿„V‹¿ ’˛«_Õ ‘Õο˘ Á_  ˘‘¿˘fiı I›Îfl ’»Ì ±ı ‰Î÷fi _ @›Îflı¿ ⁄‘Î_ w_»ÕÎ_fiı Á΋ÀÎ ’Λ‹Î· ¿<÷ÒË· ΩB›_ ¿ı ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_fiı á …√÷¤fl‹Î_ ±Î… Ïÿfi Á ‘ Ì ·√¤√ ¿flÌ ÿı »ı. Ë˘Ï·‰ÒÕ‹Î_ ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ωz÷ ÏÁBfi·˘‹Î_ Œıfl‰‰Îfi_ ÏfiHÎν›¿ 1,20,000 ·˘¿˘±ı ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi ‰Õı ’˘÷ÎfiÌ ÂÒÏÀo√ ÿflQ›Îfi ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ¤÷’Ò‰˝ ¿Î‹ Ωı ¿˘¿Ï·±ÎfiÎ ÷⁄yÎ◊Ì ◊÷_ l‰H΄@÷ ’Î»Ì ‹ı ‚ ‰Ì »ı . ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿ÎfifiÎ ’˛‹¬ fl˘fiÎSÕ flÌ√ÎfifiÎ ¿Îfi fi∞¿ ˢ› ÷˘ ⁄ÎèÎ ¿Îfifiı ÷◊Î ‰«·Î ¿Îfifiı implant/±Îfl˘’HÎfiÎ ÁΈ◊Ì ‰‘ ¿ıÁ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ Ï’V÷˘· eÀÌ I›Îflı ÷ı‹fiÎ ±ı ¿Îfi‹Î_ ⁄Λ’ÎÁ ¿flÌ ‹ÎhÎ ¿˘¿Ï·±Î ÁÎ◊ı fi˘Ó‘ΛΠ»ı, F›Îflı ±Î˜VÀˇıÏ·›Îfi˘ fi_⁄fl ⁄ÌΩı »ı. Ëo‹ı ‹ÎÀı Á˘’˘ ’ÕÌ √›˘. ±Î…¿Î· ±‰Î…fi˘ Á_’¿Û ’fl⁄Îfl˘ V◊Î’Ì Â¿Î› ±Î ⁄ıµ ÿı¢‹Î_ ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿ÎfifiÎ ±Îfl˘’HÎfi˘ hÎÎÁÿΛ¿ ⁄fiı·_ ±‰Î…fi_ ’˛ÿÒÊHÎ ¿ı fiÏË ? ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ‹ÂËÒfl 3M ¬«˝ 50,000 ÕΘ·fl◊Ì 1,00,000 ÕΘ·fl Á‘Ìfi˘ ±Î‰ı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ¤Îfl÷‹Î_ ±ı … ¿o’fi̱ı 1973 ‹Î_ ±ı … fiÁ¬Îfiı ¿˘¿Ï·±ÎfiÎ w_»ÕÎ_ ‹ÎÀı ⁄ıËÿ Ωı¬‹Ì ¿Î‹ ‹ÎhÎ 12 ◊Ì 25 ËΩfl ÕΘ · fl Á ‘ Ì‹Î_ ◊≥ ¿Î‹ı ·√ÎÕ÷_ ’˛◊‹ ÁΑfi ⁄fiÎT›_. »ı. ‰Î˜¿‹ıfifi_ M·√ ¿Îfi‹Î_ ¬˘ÁÌfiı Ω› »ı. ’ÏflHÎ΋ı ±‹¿ ωÿıÂÌ ÿÿa±˘ ˉı ¿˘¿Ï·±fl ≥QM·ÎLÀ ¿Ëı ‰ Î÷Î ÷ı ÏŒS‹Ì Q›Ï{¿ ÁÎ_¤‚÷Î ›‰Îfi˘fiÎ ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿ÎfifiÎ ±Îfl˘’HÎ ‹ÎÀı ¤Îfl÷ ’fl ÁΑfifi˘ ‘Λ˘˝ Õo¿˘ fi ‰ÎB›˘, »÷Î_ ¤Ì÷flÌ ¿Îfifiı ·Î_⁄ı √΂ı fi¿ÁÎfi ’Á_ÿ√Ì œ˘‚÷Î ◊›Î »ı. …√÷fiÎ ±fiı¿ ÿı¢‹Î_ ÏflÁ«˝ «Î· ’ˢӫı »ı. ±Î‹ »÷Î_ Âw±Î÷‹Î_ … á ±Î’HÎı I›Î_ (÷ı ‹ … ±L› ÿı  ˘‹Î_ ’HÎ) flèÎ_. 1977 ‹Î_ hÎHÎ ¡ıL« ÷⁄Ì⁄˘±ı fi˘ÓK›_ ÷ı‹ ‹ÎHÎÁfi˘ ¿Îfi “Àı¿fi-Œ˘flµ’›˘√‹Î_ ·ı ‰ Î÷Î ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi ‹ A ›I‰ı ±Î‰Î ¿ÚÏh΋ ¿Îfifi_ …flÎ Á‘Îflı·_ √˛ÎLÀıÕ” ±‰›‰ »ı. ±Î_¬fiÌ ÷·fi΋Î_ ¿˘¿Ï·±fl Ï·Ï‹ÀıÕ fi΋fiÌ ±Î˜VÀˇÏı ·›fi ¿o’fiÌfiÎ ‹˘Õı· ÷ˆ›Îfl ¿›*. ±Î¬flı 1981 ‹Î_ ¿Îfifiı ’Òfl÷_ ‹Ëk‰ ±’Î÷_ fi◊Ì. ˢ› »ı. ¤Îfl÷‹Î_ ÷ı ¿o’fi̱ı ±‹ÿΉÎÿ, ‹_⁄≥, ±Î˜VÀˇıÏ·›fi Á_¢‘¿ √˛Î›ı‹ @·Î¿ı˝ ωiÎÎfi…√÷fiÎ Á_  ˘‘¿˘ ’HÎ ’ÒHÎı, ⁄ıBÓ ·˘fl, ¿Ï·¿À, ¿˘Ï«fi, «ıLfiÎ≥, ÏhΉıLƒ‹, …√÷fi˘ ’Ëı · ˘ ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi 1981 Á‘Ì ÷˘ ¿Îfi ’˛I›ı K›Îfi⁄ËıflΠˈÿflÎ⁄Îÿ ‰√ıflı ¿<· 28 ÂËıfl˘‹Î_ ’˘÷Îfi_ T›Î’¿ fiıÀ‰¿Û V◊ÎM›_ »ı. ‰‘ ω√÷ ‹ÎÀı …\±˘ — ⁄fiÎT›˘, …ı ‰ÎV÷‰‹Î_ ±˘fl Á‘Îflı·Ì flèÎÎ Ë÷Î, ±ı À ·ı 1901 ‹Î_ w w w . c o c h l e a r . c o m . a u / s u p p o r t / ±ÎT≤ÏkÎ …ı‰˘ Ë÷˘. 1988 ‹Î_ ÷ıHÎı l‰H΄@÷fiı …flÎ÷flÎ Á‘ÎflÌ ±Î’÷Î_ find_clinic_search.aspá ’Î_« ‰Ê˝fiÌ ±ı¿ …L‹Ω÷ ⁄Ï‘fl ËÌ›Ïfl_√ ±ı≥Õ Â˘‘ΛÎ_ ’»Ì ±ı ZÎıhÎı »˘¿flÌfiı ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi ◊¿Ì ÁÎ_¤‚÷Ì ¿flÌ. ±Î »˘¿flÌfiÎ ⁄ÌΩı ±ı¿ ’HÎ øÎ_Ï÷¿ÎflÌ ±ÎωW¿Îfl ◊›˘ fiÏË. ±Î ¿˘¿Ï·±Î‹Î_ … ¬Î‹Ì Ë÷Ì, ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ’fl ¿flΛı·˘ ⁄Λ˘Ïfi¿ l‰HΛ_h΢ ±‰Î…fiı Œ@÷ ±ı„QM·ŒÎ› ¿flÌ ±Î’÷Î_ Ë÷Î_, ¿Îfifi˘ ÁŒ‚ ’˛›˘√ ÷⁄Ì⁄Ì ±Î·‹‹Î_ øÎ_Ï÷¿ÎflÌ Ë÷˘. …ıfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ◊›˘ ¿ı ¨«_ Á_¤‚Î÷_ ˢ› ±ı‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿ÎfifiÎ ZÎıhÎı I›Îfl ’»Ì ±Î˜VÀˇıÏ·›fi˘ ›fl˘’… ÷ı±˘ µ’›˘√Ì ⁄fiı. ⁄Ï‘fl˘ ’ˆ¿Ì …ı ·˘¿˘ Ï⁄·¿<· ÁÎ_¤‚Ì ±‹ıÏfl¿Ì Á_¢‘¿˘ ¿fl÷Î_ ±Î√‚ fiÌ¿‚Ì √›Î. ¿÷Î fi ˢ› ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ËÌ›Ïfl_√ ±ı≥Õ ·√¤√ fi¿Î‹Î_ Ë÷Î_. ±Î ·˘¿˘fiı ÁÎ_¤‚÷Î ¿fl‰Î ‹ÎÀı ⁄ı±ı¿ ÿΛ¿Î ’Ëı·Î_ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ Á_¢‘fi Âw ◊›_ I›Îflı ±ı ÿıÂfiÎ ‰ÌÁı¿ ·Î¬ ’˛Ω…fi˘ ËÌ›Ïfl_√ ±ı≥Õ ’HÎ ‰Î’flÌ fi ¿ı ±ıÀ·Ì Ëÿı ⁄ËıflÎ Ë÷Î. CÎHÎάflÎfiÎ ¿ıÁ‹Î_ √Ò_«‚ÎÿÎfl ¿˘¿Ï·±Îfiı fi∞‰Î ±_Âı …ŒÎ ’Ë˘Ó«Ì Ë÷Ì. ÿÏfi›Î¤fl‹Î_ ±Î‰Î ¿ıÁ˘ ⁄ÌΩ ±fiı¿ Ë÷Î. Ï«Ï¿IÁÎ ‰Õı ÷ı‹fiı ¿ı‹ Á‘Îfl‰Î ÷ı ¬ÿ Á_¢‘¿˘fiı ¬⁄fl fi Ë÷Ì. fi‰Î≥ ±ı »ı ¿ı Á˘‚ı¿ ËΩfl w_»ÕÎ_ ‘flΉ÷Î ¿˘¿Ï·±Îfi_ ±À’À<_ ¿Î›˝ Á_¢‘¿˘ »ı¿ 1961 ‹Î_ ’Î‹Ì Â@›Î ! ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ‰÷fiÌ ⁄fiı·Î F›˘…˝ ⁄ı¿ıÁÌ fi΋fiÎ Ëo√ıÏfl›fi ÏŒÏ{Ï›fiı ±ı ‰Êı˝ ¿˘¿Ï·±Îfi˘ ¤ıÿ ¬S·˘ ±ËŸ ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿ÎfifiÌ ¿ÌÀfiÎ ‹A› ’ÎÀÛ˚Á ⁄÷ÎT›Î »ı. ¿ÌÀ‹Î_ ÏflÁ̉fl ±fiı ≥·ı@Àˇ˘Õ ±ı‹ Ë∞ ⁄ı ±Î≥Àı‹˘fi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı, …ı‹fiı ±fiø‹ı ±_ÿfl¬Îfiı ¬˘’flÌ‹Î_ ÷◊Î ¿Îfi‹Î_ ŒÌÀ ¿flΛ »ı ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

55

⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi ¬flÎ ±◊˝‹Î_ ¿˘¿Ï·±Î‹Î_ ÿά· ‰E«ıfi˘ ¤ıÿ ÷Îfl‰‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷_ ⁄Λ˘Ïfi¿ fi◊Ì. ⁄Λ˘±ı„L…Ïfi- ¿flÎ÷˘ ≥·ı@Àˇ˘Õ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı fi˘‹˝· l‰H΄@÷fi˘ ±Ïfl_√fiÌ ÷ı ›Î_Ïhο ’ıÿΠ»ı, »÷Î_ ‹ÎHÎÁ ÷˘ 1 ËÀ˚˝{◊Ì 20,000 ¿<ÿfl÷Ì ⁄Λ˘·˘Ï…¿· ¿Îfifi˘ flΘ· ËÀ˚˝{ Á‘ÌfiÎ √‹ı ÷ı ¿o’Á_A›ÎfiÎ ÷ı ·√¤√ ⁄‘Ì flÌ÷ı ±ÿÎ ¿fl÷˘ ±‰Î…fiı ËÒ⁄ËÒ Ï’»ÎHÎÌ Â¿ı »ı. ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÷ı fi  _ ±ı ‰  _ fi΋ Õ˘S⁄Ì ÁεLÕfi˘ ±ÎωW¿Îfl ÷ıfiÌ ’ÎՉ΋Î_ ±ÎT›_ »ı. ±Î ÁΑfifi_ ±ÎÀ·Ì ÷̉˛ l‰H΄@÷fiı fi…fl ‹ A › ±_ √ ÁεLÕ’˛ ˘ Áı Á fl »ı . Á΋ı flάÌfiı … ¿flΛ »ı. (…\ ± ˘, ’λ‚fiÎ ’Îfiı Œ˘À˘) À> _ ¿ ‹Î_ , …L‹Ω÷ ⁄Ï‘fl ‹Î≥ø˘Œ˘fi ¶ÎflÎ {Ì·Î÷Î_ T›„@÷±ı ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi ⁄ıÁÎÕuÎ ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_fiı ÷ı ’˛˘ÁıÁfl ωω‘ ¿o’Á_A›Î ’˛‹ÎHÎı ωz÷ ’»Ì ±‰Î…fiÎ ’Ïfl«›fi˘ ±ı¿Õ˘ CÎ_ÒÀ‰Îfi˘ ◊Λ »ı. ⁄‘Î ÏÁBfi·˘‹Î_ ’·Àı »ı. ±Î ÏÁBfi· ‰Î›fl ¶ÎflÎ À«Ò¿ÕÎ ±‰ÎΩıfiı ÷ı‹HÎı Á˙ ’˛◊‹ ÷˘ ±˘‚¬‰Î ’Õı »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl Á‘Ì Ω› »ı. ⁄ÎèÎ ¿ÎfifiÌ ±ıÀ·ı ¿ı Ï’LfiÎfiÌ ±ı ÏÁ‰Î› …ı ÷ı ±‰Î…fi_ ›˘B› ±◊˝CÎÀfi Â@› fi◊Ì. ±ı¿ ’λ‚ ¤flÎ‰Ì Â¿Î÷Î ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ÁÎ◊ı ΩıÕΛı·_ M·√ ⁄Ï‘fl ·Î_⁄Ì V’Ì« ◊ıflÎ’Ì ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı …wflÌ ⁄fiı »ı, …ıfi˘ ¿˘Á˝ T›„@÷fiÎ ·‹HÎ΋Î_ ¬˘’flÌ Á˘ÓÁfl‰_ ⁄ıÁÎÕı·_ ˢ› »ı ±fiı ’Òfl˘ fi ◊Λ I›Î_ Á‘Ì ¿ıÀ·Î¿ ±‰ÎΩı ÷ı‹fiı ‹fi ±◊˝ËÌfi … ÷ıfi˘ ‰Î›fl ¿˘¿Ï·±ÎfiÎ ’˛‰ı¶Îfl ÷flŒ ·_⁄Λ »ı. (…\±˘, flËı »ı. ±Î Á‹V›Îfiı Ωı ¿ı ⁄ΑÎw’ √HÎÌ ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfifi_ fl_√Ìfi ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_.2) ±_ÿflfiÎ ¤Î√ı ÷ı ‰Î›fl ±fiı¿ ‹Ëk‰ ±˘»\_ ’HÎ fi ±Î_¿‰_ Ωı≥±ı. ¿˘≥ ’Î_«-ÁÎ÷ ‰Ê˝fiÎ ⁄ÎflÌ¿ ÷Îfl‹Î_ ‰ËıӫΛ »ı. ⁄‘Î ÷Îfl ±ı¿ Áfl¬Î ‹Î’fiÎ …L‹Ω÷ ⁄Ï‘fl ⁄΂¿ ‹ÎÀı Ωı ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi ¶ÎflΠˢ÷Î fi◊Ì. ·_⁄Î≥‹Î_ ø‹ÎfiÁÎfl ÷ŒÎ‰÷ flά‰˘ ’Õı »ı, ±‰Î…fiÎ ÿfl‰ÎΩ ¬˘·Ì fi¬Î› ÷˘ ±ı Ï⁄·¿<· ÁË… flÌ÷ı ¿ı‹ ¿ı …·ı⁄̻Β ¿˘¿Ï·±Î ’˘÷ÎfiÌ ±Î_÷Ïfl¿ Á’ÎÀÌfiÎ ⁄‘Î ±‰ÎΩıfiı ø‹Â— ±˘‚¬‰Î ·Î√ı. V’Ì« ◊ıflÎ’Ì ÿflı¿ ¤Î√ ’fl …\ÿÌ ¿o’Á_A›Îfiı ’Îfl¬ı »ı. ≥·ı@Àˇ˘Õ ¿Ëı‰Î÷˘ ±Î’‰Îfi˘› ’˛ffi ¿ÿΫ flËı fiÏË. ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfifiı ·√÷Î_ ’˛I›ı¿ ‰Î›flfi˘ »ıÕ˘ …ı ÷ı ¿o’Á_A›ÎfiÎ ’˛ÁÎflHÎ ‹…⁄ …ı ‹Ëk΋ ±Î˜’flıÂfi˘ ’HÎ ±ıÀ·ı … ⁄΂¿˘ ’fl ¿flΛΠ»ı, …ı ÷ı ¤Î√ ’fl ¿ı„Lƒ÷ ◊‰˘ flè΢. ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ÷⁄Ì⁄˘ ’ˆ¿Ì CÎHÎÎ_ ¬flÎ_ ⁄΂¿˘ ±Î…ı fi˘‹˝· ∞‰fi √Ωflı »ı. ±Õ‘˘ Õ{fi ‰Î›fl˘ fl˘’Ìfiı Á_÷˘Ê ‹Îfi÷Î, ’HÎ ±Î…ı ÂÎflÌÏfl¿ ZÎÏ÷fi˘ ¤˘√ ⁄fiı·Î ∞‰fifiı fi˘‹˝· ⁄fiΉ÷Î_ ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿ÎfifiÎ_ fi‰Î_ ‹˘Õı·˘ 22 ÷Îflfiı ¿˘¿Ï·±Î‹Î_ ±Î‰Î_ ⁄ÌΩ_ ±fiı¿ ÁΑfi˘ ‹A›I‰ı ⁄Λ˘±ı„L…Ïfi±Ïfl_√fiÌ ’Î◊flÌ Â¿ı »ı. ±‰Î…fiÌ flıL… ±ı flÌ÷ı ⁄ˢ‚Ì ◊‰Î ’Î‹Ì »ı. Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ’˛÷Î’ı ±ÎωW¿Îfl ’Î‹Ì flèÎÎ_ »ı. ¿o≥¿ Ëÿı ±·⁄kÎ, ÁŒ‚ ±Î˜’flıÂfi ÁÎ◊ı ÿÿa ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿ÎfifiÎ ±Îfl˘’H΋Î_ l‰HÎfi‚Ì, Ëı‹fl, ±_‘Î’Îfiı ÿÒfl ¿flÌ ±Î’÷Ì ⁄Λ˘Ïfi¿ ±Î_¬ ‹ÎÀı flÎ÷˘flÎ÷ Á˙ ÁÎflΉÎfiÎ_ ◊Λ »ı ±ı‰_ ±ı„L‰· ±fiı „VÀfl’fiı ⁄Λ’ÎÁ ¿flΛ »ı, ’HÎ ⁄fiÌ »ı, ⁄Λ˘Ïfi¿ ÿÎ_÷ ’flfiÎ ±¬÷flÎ ’HÎ fi◊Ì. ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi ⁄ıÁÎÕ‰Îfi_ ÷ı‹fi_ ¿Î‹ ‹V÷¿fi_ ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl Á_¤Î‚Ì ·ı »ı ÁŒ‚ ◊‰Î ‹Î_ÕuÎ »ı ±fiı ¿ÚÏh΋ ŒıŒÁÎ_ ±Î˜’flıÂfi ÷˘ Ï«Ï¿IÁÎfi˘ ’Ëı·˘ ÷⁄y˘ ÷◊Î ¿ÚÏh΋ xÿ› ÷˘ @›ÎflfiÎ_ ¢‘Î≥ «Ò@›Î_ »ı. ±I›_÷ ‹Ëk‰fi˘ ’HÎ »ı ±ı ¬w_, »÷Î_ »ı. µIøÎ_Ï÷fiÌ CÎÀ‹Î‚ı ‹Îfi‰ÂflÌfl‹Î_ …ı …ı ‹ÎHÎÁı ‰Ê˘˝ Á‘Ì fi΋‹ÎhÎ ±‰Î… fi ±‰›‰˘fiı ’flŒı@À V‰w’ ±Î’÷Î_ ‰Ê˘˝ ÁÎ_¤Y›˘ ˢ› ÷ıfiÎ ¿Îfi‹Î_ ˉı ÿά· ·√ÎÕuÎ_ ÷ı ‹ fiÌ ⁄Λ˘Ïfi¿ ±ÎT≤ÏkÎ ◊÷Î ÁÒfl, Á_√Ì÷ ¿ı Á_‰Îÿfi˘ ‹÷·⁄ ÷ıHÎı ±ı¿‰ÌÁ‹Ì ÁÿÌfi_ ωiÎÎfi ‹ÎhÎ √HÎ÷flÌfiÎ_ ¢ ¿fl‰˘? ±Î ‹ÎHÎÁ ÂıfiÎ ±Î‘Îflı fiyÌ ‰Ê˘˝‹Î_ ¢ÀÛ-¿ÀfiÎ ‘˘flHÎı ÷ˆ›Îfl ¿flÌ fiάı ¿flı ¿ı ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi‹Î_ {̷Λı·˘ Ã’¿Îfl˘ »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ’˛A›Î÷ 3M ¿o’fiÌfiÎ Á_¢‘¿˘ ±ı¿‰ÌÁ‹Ì ÁÿÌfiΠωiÎÎfifi_ {οÌfl ËÁıfifiÎ ÷⁄·Îfi˘ »ı ¿ı CÎÏ՛΂fiÎ ’Ò‰Î˝fi‹Îfi ¿fl÷Î_ …HÎΉı »ı ¿ı 2025 fiÌ À¿˘flÎfi˘ »ı ? ±◊‰Î ÷˘ ¿Î˜ŒÌ ±ı‰˘ Áη‹Î_ ‹Îfi‰ÂflÌflfiÎ Á˘‚ı ¿ ¿< ÿ fl÷Ì ÂOÿ˘E«Îfl fl˘…ıfl˘… Á‰Îflı …ıfiÌ ·Ëı…÷ ±‰›‰˘fiı ¿ÚÏh΋ V‰w’ ±Î’Ì Â¿ÎÂı ±fiı ‹ÎHÎÌ ÷ı ’ÌHÎÎfi˘ »ı ±fiı «Ÿ... «Ÿ... ÷ı øÎ_Ï÷ ÁflıflΠ‹Îfi‰Ìfiı ¿ÿΫ ÁΫΠ±‰Î… «¿·Ìfi˘ »ı ? ⁄Λ˘Ïfi¿ ¿Îfi‹Î_ ±◊˝‹Î_ Â÷Λ ¿flÌ ÿıÂı.á ÷Îfl ⁄ıÁÎÕı·˘ ˢ› ±ı ’HΠωω‘ ±‰ÎΩı 56 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

5?jff;fl effztflif Lngf LgfLdfVtf[ NRIs gfl ;f]5fzLsjfH

¤Îfl÷fiÎ ≥Ï÷ËÎÁ‹Î_ ΩL›±ÎflÌ 9, 1915 fiÎı Ïÿ‰Á ÁÌ‹ÎÏ«é …ı‰˘ »ı, ¿ı‹ ¿ı ±ı Ïÿ‰Áı ‹˘ËfiÿÎÁ √Î_‘Ì ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿Î »˘ÕÌfiı Ëo‹ı ‹ÎÀı ¤Îfl÷ ±ÎT›Î ±fiı Áfl‰Î‚ı ±_√˛ıΩı Á΋ı ±ÏËoÁ¿ ±Î_ÿ˘·fi ±Îfl_P›_. ±Î ‰Ì.‰Ì.±Î≥.’Ì. NRI ’Îfl¿˘ ÿı »˘ÕÌ V‰ÿı Œ›Î˝ ÷ı‹ ÿÏfi›ÎfiΠωω‘ ÿı¢‹Î_ ‰Áı·Î ¤Îfl÷Ì›˘ ’HÎ @›Îflı¿ ÷ı‹fiÎ ‹Îÿflı ‰÷fi‹Î_ ŒflÌ V◊Î›Ì ⁄fiı ±ı‰Ì Â¤ıE»Î ÁÎ◊ı ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ÿfl ‰WÎı˝ ΩL›±ÎflÌfiÌ 9‹Ì ÷Îfl̬fiı ’˛‰ÎÁÌ ¤Îfl÷Ì› Ïÿ‰Á ÷flÌ¿ı µ…‰ı »ı. ±Î ±‰Áfl ÏfiÏ‹kÎı ’˛V÷÷ »ı ¤Îfl÷fiÌ ⁄ËÎfl ‰Áı·Î ¤Îfl÷Ì›˘ ωÂıfiÌ Á’fl„@‰{.

1 ¿QM›ÒÀflfiÎ ZÎıhÎı ËflHΌ΂ øÎ_Ï÷ Á…˝fiÎfl ±ı¿Îÿ Ï«’fi_ fi΋ ±Î’‰_ ˢ› ÷˘ ±ı ⁄ı¿ ’ı„LÀ›‹ »ı, …ıfiÌ ±¤÷’Ò‰˝ ¿Î›˝Z΋÷αı ±Î‰Ì Ï«’ ‰Õı ÁF… ◊›ı · Î ¿QM›ÒÀflfiı ’HÎ ±ı … fi΋ ’˛ÿÎfi ¿flÌ ÿÌ‘_ Ë÷_. ±Î ’Ήfld· Ï«’ ¿Ëı‰Î› »ı ÷˘ ±‹ı Ï fl¿ÎfiÌ ≥LÀı · ¿˘’˘˝flıÂfifiÌ ’˛˘Õ@À, ’fl_÷ ±Á·‹Î_ ÷ı ¤Îfl÷‰_ÂÌ ÁΛ„LÀVÀfiÎ fiıΩ Ëı ËÎ◊ ‘flΛı·Î Á_¢‘fifiÌ ’ıÿΠ»ı. ±Î ¤Îfl÷‰_ÂÌ ÁΛ„LÀVÀfi_ fi΋ Â_ ?á 2 ±ÎÏ¡¿Ì ÿı ›√ÎLÕÎfiÎ CÎÏfl›· Áfl‹¬I›Îfl ≥ÿÌ ±‹Ìfiı (fiÌ«ıfiÌ ÷Á‰Ìfl) 1972 ‹Î_ ¤Îfl÷Ì›˘fiı 90 Ïÿ‰Á‹Î_ ±ı ÿı »˘ÕÌ …‰Îfi _ ±„SÀ‹ı À ‹ Œfl‹ÎT› _ Ë÷ _ . √…flÎ÷fiÎ CÎfiÎœu ‹Î‘‰ÎHÎÌ ¿<À
…ıÀ·Ì fl¿‹ ËÎ◊ ¬«a ’ıÀı ÁÎ◊ı flά‰ÎfiÌ »^À ±Î’Ì. ±ÎÂflı 70,000 ¤Îfl÷Ì›˘fiı ˿η’|Ìfi˘ ±Îÿı Œfl‹Î‰÷Ì ‰¬÷ı ≥ÿÌ ±‹Ìfiı ±ı‰Ì ÿ·Ì· ¿flÌ ¿ı ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ¤Îfl÷Ì›˘fiı ›√ÎLÕÎ …ı ¿Î‹ ±◊ı˝ ·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î ÷ı @›Îflfi_ ’Òw_ ◊≥ «Ò@›_ Ë÷_, ‹ÎÀı ¿˘LÀˇÎ@À ‹…⁄ ˉı ÷ı±˘ ›√ÎLÕ΋Î_ fl˘¿ÎHÎ ¿flÌ Â¿ı fiÏË. „@‰{ — 19 ‹Ì ÁÿÌfiÎ ±_÷ı ¿›Î «˘yÁ ¿Î›˝ ‹ÎÀı ¤Îfl÷Ì›˘fiÎ ’Ò‰˝Ωıfiı ›√ÎLÕ΋Î_ ·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î ?á 3 ±Î…◊Ì «Î·ÌÁı¿ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ 1967 ‹Î_ À˘flÌ ¿ı„L›fi fi΋fi_ …_√Ì ÷ı·‰ÎË¿ …ËÎ… ˢfiÎfl÷√˛V÷ ◊›_ ±fiı ÷ıfiÎ ·Î¬˘ Àfi ¬Ïfi… ¿ÿÕαı ÁÎ√flV≤„WÀfiÌ T›Î’¿ ÷ÎflÎ∞ Á∞˝. ±Î ⁄fiΉfiÎ ’√·ı √˘¿Ìfl˘

÷˘ ΩHÎı ‹E›˘, ’fl_÷ ·˘¿˘ ’Ëı·Ì ‰¬÷ ’›Î˝‰flHÎ ±_√ı Á¤Îfi ⁄L›Î. ˢfiÎfl÷ ’»Ì ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ¤Îfl÷‰_ÂÌ ∞‰ÂÎjÎÌ ÕΘ. ±Îfi_ÿ «ø‰÷a±ı ±Î‰Î øÒÕ ±Î˜≥·fiÎ I‰Ïfl÷ ÁŒÎ›Î ‹ÎÀı ¿›˘ fi‰˘ ¿ÌÏ‹›˘ ¢‘Ì ¿Îœu˘?á 4 ωÿı¢‹Î_ F›Î_ ’HÎ ¤Îfl÷Ì›˘ ‰V›Î ˢ› I›Î_ V◊ÎÏfi¿ ·˘¿˘fiÌ (‹Ò‚ ’˛ΩfiÌ) ‰V÷ÌfiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ ÷ı‹fi˘ ‰V÷̱Î_¿ ‹Î_Õ ⁄ı-’Î_« À¿Î …ıÀ·˘ ˢ› »ı. ¿˘≥ ±ı‰Î ÿıÂfiÎ ’ÎÀfi√flfi_ fi΋ ±Î’Ì Â¿˘ ¿ı F›Î_ ‰V÷ÌfiÌ ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

57

⁄Î⁄÷ı „V◊Ï÷ Ï⁄·¿· ω’Ïfl÷ ˢ› ? ±ıÀ·ı ¿ı …‹HÎÌ ÷flŒ ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ÷Á‰Ìfl‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ √…flÎ÷Ì ÷ı‹… ‹Îfl‰ÎÕÌ ¤Îfl÷Ì›˘ ⁄Ë‹÷Ì‹Î_ ˢ›? FYI — ±Î ÿı  ‹Î_ ‰Ê˘˝ ⁄Îÿ ±Î…ı ’HÎ ¤Îfl÷Ì›˘ ·√¤√ 20,00,000 …ıÀ·Î »ı.á 5 ±ı¿ √…flÎ÷Ì ‰ı’Îfḻı ·√¤√ ’Ëıflı·ı ¿’Õı flÎ÷˘flÎ÷ ¿ıL›Î ÿı »˘Õ‰˘ ’Õu˘ I›Îflı Ï⁄˛ À fi …÷Ì ‰¬÷ı ÷ı ‹ fiÌ ’ÎÁı ‹ÎhÎ ∞‰fi‰Ì‹Î ’˘Ï·ÁÌ ±fiı ’Î_« ’εLÕfiÌ «·HÎÌ fi˘À Ë÷Ì. Ï⁄˛Àfi‹Î_ fi˘¿flÌ ‹ÎÀı CÎHÎÎ_ ˉÎÏ÷›Î_ ‹Î›Î* ⁄Îÿ ÷ı‹HÎı ’IfiÌfiÎ ÁË›˘√ ‰Õı 5 ŒÌÀ É 6 ŒÌÀfiÎ flÁ˘Õ΋Î_ Á‹˘ÁÎ ⁄fiÎ‰Ì ‰ı«‰Îfi_ Âw ¿›*. ±Î Áÿ΋λΒ ¿Îfl˘⁄Îfl ‰¬÷ …÷Î_ 700 …HÎÎfi˘ VÀÎŒ ‘flΉ÷Ì ¿o’fiÌfi_ V‰w’ ’΋‰Îfi˘ Ë÷˘. ‰Ê˘˝ ⁄Îÿ ‰ÕÎ ’˛‘Îfi fiflÏÁ_Ë flΉ Á΋ı ±ÿη÷ı «ÕÌfiı ω‰ÎÿfiÌ Õ‹flÌ «ÕΉfiÎfl ±ı √…flÎ÷Ì ‰ı’ÎflÌ ¿˘HÎ Ë÷Î ?á

’̱ı«.ÕÌ. ◊›Î ±fiı I›Îfl ’»ÌfiÎ ‰Êı˝ ±ıÀ·ı ¿ı 1949 ‹Î_ ⁄Λ˘·˘Ï…fiÎ ZÎıhÎı Áfl¿ÎflÌ fi˘¿flÌ ‹ı‚‰‰Î ¤Îfl÷ ’λΠ±ÎT›Î. V‰ÿıÂÎ√‹fi ⁄Îÿ ±ı‰_ ÷ı Â_ ⁄L›_ ¿ı Ëfl√˘g‰ÿ ¬flÎfiÎ ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ⁄ı√-Ï⁄V÷flÎ Á‹ıÀÌ ±‹ıÏfl¿Î …‰Î µ’ÕuÎ ? ¿≥ ±ı‰Ì CÎÀfiÎ ⁄fiÌ ¿ı …ıHÎı ÷ı‹fiı ’˘÷ÎfiÎ ‰÷fi◊Ì Ëo‹ı ‹ÎÀı ω‹¬ ¿flÌ ÿÌ‘Î ?á

6 ±Ï‰¤Î∞÷ ’_ Ω ⁄fiÎ flΛ’ fl √΋ı ΩL›±ÎflÌ 9, 1922 fiÎ fl˘… ’À‰ÎflÌfiÎ ¿<À
8 …‹HÎÌ ÷flŒ fl…^ ¿flı·Î Œ˘À΋Î_ flωLƒfiÎ◊ ÀÎ√˘fl ÁÎ◊ı fi…flı «Õ÷Î Ï⁄˛ÏÀ ’Îÿfḻı ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿Î‹Î_ ÁI›Î√˛Ë «·Î‰fiÎfl √Î_‘Ì∞fiı ÷ı‹fiÌ ·Õ÷‹Î_ ÁË›˘√ ±ÎM›Î ’»Ì ÏŒ∞, {Î_Ï{⁄Îfl, ¿ıL›Î, lÌ ·_¿Î, ‹·Î›Î, ‰ıVÀ ≥„LÕ{ ±fiı ‹˘ÏflÏ›Á‹Î_ ’HÎ ±_√˛ıΩıfiÎ ËÎ◊ı ±L›Î›˘ ‰ıÃ÷Î ¤Îfl÷Ì›˘ ‰÷Ì {Ò_⁄ı ËÎ◊ ‘flÌ Ë÷Ì. ¤Îfl÷‹Î_ Ϭ˛V÷Ì ‘‹˝fiÎ ’˛«Îflfi_ ‹Ò‚¤Ò÷ ¿Î›˝ ’Õ÷_ ‹Ò¿Ì ÷‹Î‹ Ï⁄˛ÏÀ Á΋˛ÎF›‹Î_ ¤Îfl÷Ì›˘fiÎ L›Î› ‹ÎÀı ·ÕfiÎfl ±ı ’ÎÿflÌfi_ fi΋ Â_ ?á

58 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

7 L›Ò Ï{·ıLÕfi˘ ’Ëı·˘ ¤Îfl÷‰_ÂÌ ÀıVÀ Ïø¿ıÀfl Áfl÷‹Î_ …L‹ı·˘ fifl˘k΋ ’fiΤÎ≥ Ë÷˘, …ıHÎı 1965-66 ‹Î_ ±ı ÿı ‹ÎÀı Á‚_√ hÎHÎ ÀıVÀ ‹ı«˘ ¬ı·Ì Ë÷Ì. fifl˘k΋fiÎ_ ‹Î÷Î-Ï’÷Î ÿıÂÎ_÷fl ¿flÌ ’fl⁄ÎflÎ_ L›Ò Ï{·ıLÕ √›Î Ë÷Î, ÷˘ ‰Ê˘˝ ’»Ì ⁄ÌΩ ΩHÎÌ÷Î Ïø¿ıÀfl ÿÌ’¿ ’Àı·ı ⁄ı ÿı¢ ⁄ÿ·Ìfiı L›Ò Ï{·ıLÕfiı hÎÌΩ ‰÷fi ÷flÌ¿ı ±’fiÎT›_. ÿÌ’¿ ’Àı·fiÎ ⁄ı ¤÷’Ò‰˝ ‰÷fi˘ ¿›Î_ ?á

9 ÿÏZÎHÎ ¤Îfl÷fiÎ ÷Ï‹·˘ ·√¤√ 150 ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ¿Î˜ŒÌfiÎ ⁄√̫΋Î_

¿Î‹√ÌflÌ ⁄Ω‰÷Î ‹…^fl˘ ÷flÌ¿ı lÌ ·_¿Î ›Îfiı ¿ı ÏÁ·˘fi √›Î Ë÷Î. (…\±˘, µ’flfiÌ ÷Á‰Ìfl.) fl˘¿ÎHÎ ¿Î›‹Ì fi Ë÷_, ¿ı‹ ¿ı ¿Î˜ŒÌfiÎ_ ⁄Ì›Î_ «Ò_À‰ÎfiÌ ÁÌ{fi ’ÒflÌ ◊›ı ÷ı±˘ ˢÕÌ ¶ÎflÎ ‹LfiÎflfi˘ ÁÎ_¿Õ˘ ±¬Î÷ ’Îfl ¿flÌ V‰ÿı ’λΠŒfl÷Î Ë÷Î ±fiı ‹ÏËfiα˘ ⁄Îÿ fi‰Ì ÁÌ{fi ‰¬÷ı ŒflÌ lÌ ·_¿Î …÷Î Ë÷Î. ’«ÎÁı¿ ‰Ê˝ Á‘Ì ±ı flÌ÷ı ±Î‰fi-Ω‰fi «ÎS›Î ⁄Îÿ 1918 ‹Î_ ±ı‰_ ÷ı Â_ ⁄L›_ ¿ı …ıHÎı lÌ ·_¿Î‹Î_ ¤Îfl÷Ì› ÷Ï‹·˘fi_ fl˘¿ÎHÎ ¿Î›‹Ì ⁄fiÎT›_ ±fiı »ı‰Àı ΩÏ÷‰ÎÿfiÎ fi΋ı ±ı ÿıÂfiı ·˘Ï˛΂ ±Î_÷flω√˛Ë‹Î_ ’HΠˢ‹Ì ÿÌ‘˘?á 10 ±ı¿ …‹Îfi΋Î_ ¤Îfl÷Ì› Á˘ÿÎ√fl˘fiÌ ‰HÎ{Îfl˘ ‹K› ±ıÏ›ÎfiÎ …ı ‹Î√ı˝ …÷Ì ±fiı F›Î_ ‹Î√˝fiÎ ±√˛√H› fi√fl˘‹Î_ ¿ıÀ·Î¿ Á˘ÿÎ√fl˘ T›Î’Îfl ±◊ı˝ ‰ÁÌ ’HÎ …÷Î ±ı ÏÁS¿ wÀ ±Î…ı ’HÎ ¤·Î›˘ fi◊Ì. 19 ‹Ì ÁÿÌ ÿflQ›Îfi I›Î_fiÎ ⁄¬ÎflÎ fi√fl ¬Î÷ı ·ı‰Î›ı·Ì (±fiı fiÌ«ı ÿÂν‰ı·Ì) ÷Á‰Ìfl ±ı‰Î ¤Îfl÷‰_ÂÌfiÎ_ ±„BfiÁ_V¿Îfl ‰¬÷fiÌ »ı …ı‹fiÌ Ï«÷ÎfiÌ Œfl÷ıfiÎ ÕÎCÎ±˘ V◊ÎÏfi¿ ’Ëıfl‰ı‹Î_ ˢ‰Î »÷Î_ ‹Ò‚ ÏËLÿ »ı. ±Î Ω÷fi˘ ±◊ν÷˚ ±„BfiÁ_V¿Îflfi˘ ’˛Á_√ ¤Îfl÷‰_Â̱˘ ‹ÎÀı @›Îflı¿ ’ÎflΉÎfl ‹U¿ı·Ì Á…˝÷˘ ˢ‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ?á

11 ±Î…ı ·√¤√ 12 ·Î¬ ¤Îfl÷‰_  ̱˘ ‘flΉ÷Î ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ Á˙◊Ì ΩHÎÌ÷Î NRI ˢ› ÷˘ ±ı ‹˘ËfiÿÎÁ ¿fl‹«_ÿ √Î_‘Ì, …ı±˘ 1893 ‹Î_ ‹Ò‚ ÷˘ I›Î_fiÎ √…flÎ÷Ì ‰ı’Îfḻ˘fi˘ ±ÿη÷Ì ¿ıÁ ·Õ‰Î ‹ÎÀı √›Î Ë÷Î. ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿Î‹Î_ ÷ı±˘ {Î{_ fl˘¿Î‰Î ‹Î√÷Î fi Ë÷Î, ’fl_ ÷  V◊ÎÏfi¿ ¤Îfl÷Ì›˘fiı fl_ √ ¤ı ÿ fiÎ fi΋ı ◊÷Î ±L›Î›˘ Ωı›Î ’»Ì ÷ı‹HÎı ω«Îfl ⁄ÿS›˘ ±fiı ⁄ıÏflVÀflfi˘ T›‰ÁΛ Âw ¿flÌ ⁄Ì∞ ÷flŒ √˘flÌ Áfl¿Îfl Á΋ı «‚‰‚ ±ÎÿflÌ. ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿Î‹Î_ 21 ‰Ê˝ ·Î_⁄Î fl˘¿ÎHÎ ÿflQ›Îfi ÷ı ‹ HÎı √˘flÌ Áfl¿ÎflfiÎ ·U¿flÌ Ï‰¤Î√‹Î_ ¿≥ Áı‰Î ±Î’Ìfiı ¿ˆ{fl-±ı-ÏËLÿfi˘ Ϭ÷Î⁄ ‹ı‚T›˘ Ë÷˘?á 12 ±Î’HÎı I›Î_ ÕΘ. ±Oÿ· ¿·Î‹fiÎ fiıΩ Ëı wÎ. 833 ¿fl˘ÕfiÎ ¬«ı˝ 1983 ‹Î_ Ï‹ÁÎ≥· ’˛˘√˛Î‹ Âw ¿flΛΠ’»Ì ±Î…ı 24 ‰Êı˝ ’HÎ ÏhÎÂÒ·, fiÎ√ ÷ı‹… ±Î¿Î fi΋fiÎ_ hÎHÎ Ï‹ÁÎ≥·˘ Á_flZÎHÎ ÿ‚˘fiÎ_ ¤Î◊Î_ Á‘Ì ’ˢÓE›Î_ fi◊Ì. ⁄Ì∞ ÷flŒ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ¤Îfl÷‰_ÂÌ ÁΛ„LÀVÀı I›Î_fiÎ ¬U¿Ìÿ‚ ‹ÎÀı ±I›Î‘Ïfi¿ Ï‹ÁÎ≥· ÏÕŒıLÁ ÏÁVÀ‹ ω¿ÁÎT›Î ⁄ÿ· 2006 ‹Î_ ±‹ıÏfl¿fi Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ “ÁΛ„LÀVÀ ±Î˜Œ ‘ ›fl”fi˘ ±ı‰˘ÕÛ ’˛ÎM÷ ¿›˘˝. ±‹ıÏfl¿Î±ı ‹ı‚‰ı·Ì ±fiı ¤Îfl÷ı √‹Î‰ı·Ì ±ı ⁄˙Ï©¿ ’˛Ï÷¤Îfi_ fi΋ ±Î’Ì Â¿˘ »˘ ?á 13 ¤Îfl÷fi_ ±ı ⁄Õ¤Î√Ì flÎF› ¿›_ ¿ı …ıfiı «˘◊Î ¤Î√fiÌ ‰ÎÏÊ˝¿ ±Î‰¿ ¿Î‹‘_‘Î ‹ÎÀı ±√fl ÷˘ ¿Î›‹Ì ‰Á‰ÎÀ ‹ÎÀı ’flÿı √›ı·Î ÷ıfiÎ Non Resident Indians/Ï⁄fiflËÌ ¤Îfl÷Ì›˘ ¶ÎflÎ Á÷÷ ‹‚÷Ì flËı »ı ?á ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

59

14 Ï⁄˛ À fi‹Î_ ‰Á÷Î ‹Ò ‚ ¤Îfl÷Ì› µz˘√’Ï÷±ı ≥V’Î÷ ≥LÀflfiıÂfi· ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì ¿o’fiÌ V◊Î’Ì Ë÷Ì. ’˘·ÎÿfiÎ_ ¿Îfl¬ÎfiÎ_ ‘flΉ÷Ì ≥V’Î÷ ¿o’fiÌfi_ 2005 ‹Î_ ≥LÀflfiı  fi· VÀÌ· √˛  ’ fi΋fiÌ ±‹ıÏfl¿fi ¿o’fiÌ ÁÎ◊ı ΩıÕÎHÎ ¿flΛΠ⁄Îÿ VÀÌ·fiÎ ‘_‘΋Î_ ‰ˆÏr¿ ’›‹Îfiı fi_. 1 ⁄fiı·Î ±fiı Ï⁄˛ÀfifiÎ fi_⁄fl ‰fi ¿<⁄ıfl’Ï÷ ’HÎ √HÎÎ÷Î ±ı Ï⁄{fiıÁ‹ıfifi_ fi΋ Â_ ?á 15 ≥flοı 1990 ‹Î_ ¿<‰ˆ÷ ’fl ·U¿flÌ Ë‹·Î ‰Õı ¿⁄Ωı …‹ÎT›˘ I›Îflı ¿<‰ˆ÷‹Î_ fi˘¿flÌ‘_‘˘ ¿fl÷Î ¤Îfl÷Ì›˘ ‹ÎÀı ¤Îfl÷ Áfl¿Îflı …ı

⁄«Î‰¿Î›˝ ËÎ◊ ‘›* ÷ıHÎı ˉÎ≥ ‹ÁÎŒflÌfiÎ ZÎıhÎı ¿›˘ fi‰˘ ¿ÌÏ÷˝‹Îfi V◊ÎÏ’÷ ¿›˘˝?á 16 ≥VÀ ≥„L՛Π¿o’fiÌfiÎ Áfl ◊˘‹Á VÀı‹Œ˘ÕÛ flıŒSÁı (ÕÎ⁄_ Ï«hÎ) 1909 ‹Î_ V◊Î’ı·Î À«Ò¿ÕÎ ÏÁ_√Î’flı ’˘÷ÎfiÎ flÎF› ⁄_‘ÎflHÎ ‹…⁄ ¤Îfl÷‰_ÂÌ ·˘¿˘fiÌ ¿≥ ¤ÎÊÎfiı official/ ÁkÎΉÎfl ¤ÎÊÎ ÷flÌ¿ı ‹ÎL›÷Î ±Î’Ì »ı ?á 17 Ï⁄fiflËÌ ¤Îfl÷Ì›˘ ±ŒCÎÎÏfiV÷Îfi …ı‰Î ÿı¢‹Î_ Œı·Î›Î ÷ı ‹ÎÀı ±ı‰Î ÿı¢‹Î_◊Ì ’ÁÎfl ◊÷Ì ±Î’HÎÌ ‰HÎ{Îfl˘fiÎ ÏÁS¿ wÀ …ı‰Î ‹Î√˘˝ …‰Î⁄ÿÎfl Ë÷Î. ⁄Ì∞ ÷flŒ ‹A›I‰ı √…flÎ÷Ì ‰ı’Îfḻ˘fi˘ ¿ıL›Î, ›√ÎLÕÎ ±fiı ÀÎL√ÎÏfi¿Î ÷◊Î {΄L{⁄Îfl (ΩıÕÎHÎ ’»Ì ÀÎL{ÎÏfi›Î) ‰√ıflı ’Ò‰˝ ±ÎÏ¡¿Ì ÿı¢ ÁÎ◊ı …ı √Îœ fiÎ÷˘ ⁄_‘Λ˘ ÷ı ±‹¿ ¤˙√˘Ï·¿ ¿ÎflHÎfiı ±Î¤ÎflÌ Ë÷˘, …ıHÎı ±ÎÏ¡¿Î ÷◊Î ¤Îfl÷ ‰E«ı Á‹ƒÌ’˛‰ÎÁfiı Áfl‚ ÷ı‹… ÁË… ⁄fiÎT›˘ Ë÷˘. ·Î¬˘ ¤Îfl÷Ì›˘ ‹ÎÀı ’Ò‰˝ ±ÎÏ¡¿Îfiı ËÎ◊‰√_ ⁄fiΉfiÎfl ±ı ¤˙√˘Ï·¿ ¿ÎflHÎ ¿ı ’Ïfl⁄‚ ¿›_ ?á

hjffaff[ 1 ¿QM›ÒÀflfiÌ Ï«’fiÎ ±Á·‹Î_ ŒÎ‘fl ±Î˜Œ ‘ ’ı „ LÀ›‹ ÷flÌ¿ı ’_¿Î›ı·Î ÁΛ„LÀVÀ ‹Ò‚ ’ÒHÎıfiΠωfi˘ÿ ‘΋ »ı . (ÕÎ⁄˘ Œ˘À˘.) ÏÿSËÌfiÌ ¿Îı · ı … ±Î˜ Œ ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√‹Î_ ÏÕ√˛Ì ‹ı‚T›Î ⁄Îÿ ÷ı±˘ ±‹ıÏfl¿Î √›Î I›Îflı ‹ı‹flÌ Ï«’ ±_√ı ÷ı‹fiÌ ¿Î⁄ıÏ·›÷ Ωı÷Î_ ≥LÀı·ı ÷ı‹fiı ’˘÷ÎfiÎ ‹Î≥ø˘’˛˘ÁıÁfl ÏÕω{fifiÎ ¿÷νË÷νfi˘ Á‰˘˝E« ˢt˘ ±ÎM›˘. ωfi˘ÿ ‘΋ı ÁË›˘√Ì ÏflÁ«˝ ÁΛ„LÀVÀ˘ ÁÎ◊ı ‹‚Ìfiı 31,00,000 ÀˇÎ„L{VÀÁ˝ ‘flΉ÷Ì ’ı„LÀ›‹ fi΋fiÌ ±ı‰Ì Ï«’ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ¿ı …ı Ëη …√÷fiÎ ·√¤√ 90Ñ ¿QM›ÒÀfl˘‹Î_ ‰’flΛ »ı. 2 ¿ıL›ÎfiÎ ‹˘Q⁄ÎÁÎ ±fiı ›√ÎLÕÎfiÎ ¿Q’ηΠÂËıfl˘fiı ΩıÕ÷Ì flıS‰ı·Î≥fi (…\±˘, fi¿Â˘) ⁄Î_‘‰Î ‹ÎÀı ÏÕÁıQ⁄fl, 1895 ‹Î_ 30,000 ¤Îfl÷Ì› 60 á ÁŒÎflÌ á ΩL›±ÎflÌ 2008

‹…^fl˘fi˘ ¿ÎŒ·˘ …ËÎΩı ¶ÎflÎ ’Ò‰˝ ±ÎÏ¡¿Î ’ˢÓE›˘ Ë÷˘. …_√·˘, ’ËÎÕ˘ ±fiı fiÿÌ-fi΂Î_ ’Îfl ¿flÌfiı 1,050 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ flıS‰ı Àˇı¿ Ï⁄»Î‰‰Îfi_ ¿Î›˝ ·√¤√ ±Á_¤Ï‰÷ …HÎÎ÷_ Ë÷_ ±fiı ÷ı ’˛˘…ı@Àfiı ·√÷˘ ’˛V÷Ή Ï⁄˛ÏÀ ’ην‹ıLÀ‹Î_ ω‰Îÿı «Õu˘ Ë÷˘. ‰Ê˘˝ Á‘Ì «Î·ı·Î ⁄Î_‘¿Î‹ ÿflQ›Îfi ±ÎÂflı 2,500 ¤Îfl÷Ì› ‹…^fl˘ Ï⁄‹ÎflÌ ¿ı ⁄ıËÿ ’Ïfll‹fiı ¿ÎflHÎı ‹Î›Î˝ √›Î, F›Îflı 6,500 …HÎÎ ±¿V‹Î÷˘fiı ·Ì‘ı ‰‘-±˘»Î ±_Âı ’_√ ⁄L›Î. Q≤÷¿˘‹Î_ ±ı‰Î 140 ‹…^fl˘ ’HÎ ¬flÎ ¿ı …ı±˘ ÁΉ˘fiÎ ’˛ÿı‹Î_ ±Îÿ‹¬˘fl ÏÁ_ˢfiÎ ¤˘√ ⁄L›Î. ÏÁ_ˢfi˘ ±Î÷_¿ ±ıÀ·˘ √ÎF›˘ ¿ı ‰Ê˘˝ ’»Ì ÷ıfiÎ ±_√ı “‘ ‹ıfi ≥ÀÁ˝

±ÎÏ¡¿Î‹Î_ flıS‰ı·Î¥fi Ï⁄»Î‰‰Îfi_ ¿Î›˝ ⁄Ω‰fiÎfl ‹…^fl˘‹Î_ ±fiı¿ …HÎÎ ¤Îfl÷Ì› Ë÷Î

5 ±Î ««Î˝V’ÿ Ï⁄{fiıÁ‹ıfi ±ıÀ·ı ·¬¤Î≥ ’Îÿ, …ı‹fiı ±◊ÎHÎÎ_Ï¿o√fi_ Ï⁄wÿ ‹Y›_ Ë÷_. ·¬¤Î≥±ı V◊Î’ı·Ì ¿o’fiÌ (Patak’s) ±Î…ı ÷ı‹fiÎ ’hÎ Ï¿flÌÀ ’ÎÿfiÎ (fiÌ«ıfiÌ ÷Á‰Ìfl) ‹ıfiı…‹ıLÀ Ëı ·√¤√ 40 ÿı¢‹Î_ ¤Îfl÷Ì› ’οÂÎjÎ ±fiÁÎfl «ÀHÎÌ, ¿flÌ ’ıVÀ, ±◊ÎHÎÎ_, Á˘Á ÷◊Î ’Î’Õ ‰ı«ı »ı. Ï⁄˛ÀfifiÌ 6,000 …ıÀ·Ì ¤Îfl÷Ì› flıVÀ˘flLÀ˘ ’ÎÿfiÌ curry paste ‰Õı … ±‰fi‰Ì ‰Îfi√̱˘fiÌ √˛ı‰Ì ÷ˆ›Îfl ¿flı »ı.

±˘Œ ÁΉ˘” fi΋fiÌ ±_√˛ı∞ ÏŒS‹ ⁄fiÌ. ≥…fiıflÌ º„WÀ±ı ÷ı Á‹›ı ±Ω›⁄Ì √HÎΛı·Ì ‹˘Q⁄ÎÁÎ-¿Q’ηΠflıS‰ıfiÎ ⁄Î_‘¿Î‹fiı ·√÷_ ⁄ıVÀ-Áı·fl ’V÷¿ ’HÎ ·¬Î›_, …ı‹Î_ ÿ¤Î˝B›ı ÷ı flıS‰ıfiÎ Á…˝¿ ¤Îfl÷Ì› ‹…^fl˘fi˘ µS·ı¬ @›Î_› fi Ë÷˘. 3 ÕΘ. ±Îfi_ÿ «ø‰÷a±ı (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) ±‹¿ Ω÷fiÎ ⁄˜@ÀÌÏfl±ÎfiÌ …ıfiıÏÀ¿ O·ÒÏ’˛LÀ ⁄ÿ·Ì ÷ı‹fiı ’ıÀˇ˘Ï·›‹ ±Îfl˘√÷Î ¿flÌ ÿÌ‘Î. ÕΘ. «ø‰÷afi˘ ±ÎωW¿Îfl ⁄ı flÌ÷ı ««Î˝V’ÿ ⁄L›˘. ±ı¿ ÷˘ ÷ı‹HÎı fi‰Î Á∞‰fiÌ µI’ÏkÎ ‹ÎÀı ’ıÀLÀ ±Ï‘¿Îfl˘ ‹ÎB›Î ±fiı ‹ı‚T›Î, …ı ±√ε Ëo‹ıÂÎ_ ›Î_Ïhο, flÎÁΛÏHο ¿ı ¤˙Ï÷¿ ¢‘ ‹ÎÀı … ±’ΛΠË÷Î. ω‰Îÿı «Õı·˘ ⁄ÌΩı ‹t˘ ±ı ¿ı ÷ı·¤ZÎÌ ⁄˜@ÀÌÏfl±Î ·ı⁄˘flıÀflÌfiÌ ¿Âfi‚Ì‹Î_ ⁄_‘ flËı‰Îfiı ⁄ÿ·ı fl¬ı ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì ¬S·Î ’›Î˝‰flH΋Î_ Ω› ±fiı ¤Ò √ ¤˝ fi Î ÷ı · ZÎı h ΢‹Î_ ¿ı ’»Ì ‹˘Àfl‰ÎËfi˘fiÌ ŒuÒ· ÀıL¿‹Î_ CÎÒÁ’ıà ¿flı ÷˘ Ωı÷Ωı÷΋Î_ ⁄‚÷HÎfi˘ ÷‹Î‹ ’fl‰Ã˘ ÷Ï‚›Î{ÎÀ¿ ⁄fiı. ±Î ¬÷fl˘ Ωı÷Î ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ÁÏ’˛‹ ¿˘Àı˝ ±Î‰Î ⁄˜@ÀÌÏfl±ÎfiÌ ±…‹Î≥ ’fl ¿ÎfiÒfiÌ ’˛Ï÷⁄_‘ ‹Ò¿Ì ÿÌ‘˘. À>_¿‹Î_, ÕΘ. ±Îfi_ÿ «ø‰÷afiı ÷ı‹fiÌ Â˘‘fiÎ ’ıÀLÀ ±Ï‘¿Îfl˘fiÌ fl˘¿ÕÌ ¿fl‰Îfi˘ ‹˘¿˘ fi ‹Y›˘. 4 ¤Îfl÷Ì›˘fiÌ ⁄Ë‹÷Ì ‘flΉ÷_ ’ÎÀfi√fl ⁄˛õÿıÂfi_ (Q›Îfi‹Îflfi_) fl_√Òfi Ë÷_. Ï⁄˛ÏÀÂflÎ…ı 1885 ‹Î_ ⁄˛õÿı ’fl ¿⁄Ωı V◊Î’Ì ÷ıfiı ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ ÿÌ‘Î ⁄Îÿ √…flÎ÷Ì, ⁄_√΂Ì, Â̬, ‹Îfl‰ÎÕÌ ‰√ıflı ·˘¿˘ I›Î_ ‹A›I‰ı «˘¬ÎfiÎ ±fiı ≥‹Îfl÷Ì ·Î¿ÕÎ_fiÎ ‰ı’Îfl ‹ÎÀı ø‹Â— ‰Á÷Î √›Î. (…\±˘, …‹HÎÌ ÷flŒfi˘ ¿˘Ã˘.) 1937 ‹Î_ ¤Îfl÷ ±fiı ⁄˛õÿı flÎ…¿Ì› fiÎ÷ı »^ÀÎ ’ÕuÎ ±ı ’»Ì›ı ¤Îfl÷Ì›˘fi˘ ‰V÷̱Î_¿ I›Î_ ‰‘÷˘ flè΢ Ë÷˘.

6 ⁄L›_ ‹ÎhÎ ±ıÀ·_ ¿ı V‰ÿıÂÎ√‹fi ⁄Îÿ Ëfl√˘Ï‰_ÿ ¬flÎfiÎ Áfl¿ÎflÌ Ë˘tÎ ‹ÎÀı ’Á_ÿ ÷˘ ◊›Î ±fiı ÷ı‹fi˘ Ïfi‹c_¿’hÎ ’HÎ ·¬Î›˘, ’fl_÷ ±ı ’hÎ ÷ı‹fiÎ ËÎ◊‹Î_ ±Î‰ı ÷ı ’Ëı·Î_ ’_Ω⁄fiÎ ±ı¿ ‹_hÎÌÁÎËı⁄ı ’˘÷ÎfiÎ ¤hÎÌΩfiı ±ı ˢtÎ ’fl fiÌ‹‰ÎfiÌ ¤·Î‹HÎ ÁÎ◊ı flÎ…¿Ì› ÿ⁄ÎHÎ ¿flÌ ¬flÎfiÎfi_ ’kÎ_ ¿Î’Ì fiÎA›_. ±Î ⁄Î⁄÷fi˘ Õo¬ ¬flÎfiÎfiÎ ‹√…‹Î_ Ëo‹ı ‹ÎÀı flËÌ √›˘. …ıfiıÏÀ¿ O·Ò Ï’˛LÀ ±_√ı øÎ_Ï÷¿ÎflÌ Â˘‘ ¿flfiÎfl Ëfl√˘Ï‰_ÿ ¬flÎfiÎfiı 1968 fi_ fi˘⁄ı· ’ÎÏfl÷˘ÏÊ¿ ‹Y›_ I›Îflı ¤Îfl÷‹Î_ «˘‹ıfl µ‹_√ Œı·Î›˘, ’fl_÷ ¬flÎfiÎ ’˘÷ı ¤Îfl÷fi_ fi΋ ’Õ÷Î_‰ıÓ÷ µU¿ıflÎ≥ …÷Î Ë÷Î. 7 ÿÌ’¿ ’Àı· 1958 ‹Î_ ¿ıL›Î‹Î_ …LQ›˘ Ë÷˘. Ï…_ÿ√ÌfiÎ_ ’˛◊‹ ÿÁ ‰Ê˝ I›Î_ ‰Ì÷ÎT›Î_ ⁄Îÿ ÷ı ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

61

‹Î÷Î-Ï’÷Î ÁÎ◊ı Ï⁄˛Àfi‹Î_ V◊Î›Ì ◊›˘ ±fiı I›Î_ ¿ÎµLÀÌ ‹ı«˘ ’HÎ flQ›˘. ◊˘ÕÎ_ ‰Ê˝ ’»Ì ±_√÷ ¿ÎflH΢Áfl Ï⁄˛Àfi »˘ÕÌfiı ÷ı L›Ò Ï{·ıLÕfi˘ flËÌ ⁄L›˘. ¿˘≥ „V’fiflı ‰fi-Õı ≥LÀflfiıÂfi·‹Î_ ±Î˜’Ïfi_√ ⁄˘·flfi˘ flΘ· Á_¤ÎY›˘ ˢ› ÷˘ ±ı ÿÌ’¿ ’Àı· (…‹H΢ Œ˘À˘) Ë÷˘. 8 Ï⁄˛ÏÀ ˢ‰Î »÷Î_ xÿ› …ıfi_ ÏËLÿV÷Îfi÷flŒÌ Ë÷_ ±ı Ϭ˛V÷Ì ’ÎÿflÌ ±ıÀ·ı «ÎSÁ˝ ±ıLÕ%{, …ıHÎı ·Î√·√ÎÀ 36 ‰Ê˝ Á‘Ì Ï‰r¤fl‹Î_ ¤Îfl÷‰_Â̱˘fiÎ ±Ï‘¿Îfl˘ ‹ÎÀı ±ÏËoÁ¿ ·Õ÷ «·Î‰Ì Ë÷Ì ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ¤Îfl÷fiÌ V‰÷_hÎ÷ÎfiÌ «‚‰‚‹Î_ ’HÎ ¤Î√ ·Ì‘˘ Ë÷˘. ±ıÏ’˛· 5, 1940 fiÎ Ïÿ‰Áı ¿˘·¿÷Î ¬Î÷ı 69 ‰Ê˝fiÌ ™‹flı Q≤I› Á‹›ı ±ıLÕ%{ı √Î_‘Ì∞fi˘ ËÎ◊ ’¿ÕÌ µE«Îflı·Î ±_Ï÷‹ ÂOÿ˘ Ë÷Η “Mohan, I see Swaraj coming”. 9 lÌ ·_¿Î‹Î_ ¿Î˜ŒÌfiÎ ⁄√̫α˘fiı e√fi˘ T›Î’¿ «ı’ ·Î√÷Î_ ⁄‘Ì ŒÁ· fiΠ’΋Ì. ÏfiWHÎÎ÷˘ ¬Ò⁄ ‹J›Î »÷Î_› ±ı e√fi_ ‹ÎflHΠ¢‘Ì fi Â@›Î, ‹ÎÀı ¿Î˜ŒÌfiı ⁄ÿ·ı «Îfi_ ‰Î‰ı÷fl ËÎ◊ ‘fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. «ÎfiÎ ’kÎÎ_ ·√¤√ ⁄Îflı› ‹ÎÁ «_ÒÀÌ Â¿Î÷Î_ Ë÷Î_ ±fiı ÷ı ¿Î‹ ’ v Ê˘ ¿fl÷Î_ jÎ̱˘ ‰‘ ÁÎflÌ flÌ÷ı ¿flÌ Â¿÷Ì Ë÷Ì. ’ÏflHÎ΋ı lÌ ·_ ¿ ΋Î_ ¤Îfl÷Ì› ÷Ï‹·˘ ÁË¿<À
10 ⁄¬ÎflÎ, ¿oÿËÎfl, Á‹fl¿oÿ, ¿ÎÂ√fl ‰√ıflı ‹K› ±ıÏ›Î≥ fi√fl˘‹Î_ ‹„V·‹’˛◊Î ‹…⁄ ±„BfiÁ_V¿Îfl ’fl ’˛Ï÷⁄_‘ Ë÷˘. ÏËLÿ Á˘ÿÎ√fl˘±ı ÷ı ωϑ ‹ÎÀı Áfl¿Îfl ’ÎÁı ¬ÎÁ ’fl‰Îfi√Ì ·ı‰ÎfiÌ ◊÷Ì ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ¿˘‹‰ÎÿfiÎ fi΋ı Á_CÎÊ˝ fi ◊Λ ±ı ‹ÎÀı ωϑ ÿflQ›Îfi Œ˙∞ flZÎHÎ Á©Î_ …wflÌ ⁄fi÷_ Ë÷_. 11 ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿Î‹Î_ ¤Îfl÷Ì›˘fiı ‰Ëı·˘‹˘Õ˘ L›Î› ‹‚ı ÷ı ±ÎÂαı √Î_‘Ì∞±ı 1899-1902 ÿflQ›Îfi ⁄Òfl ‰Î˜fl/Boer War ¿Ëı‰Î÷Î ›©‹Î_ ±ıQO›·LÁ ›ÏfiÀfiÎ Œ˙∞ ÷flÌ¿ı ¤Î√ ·Ì‘˘. (…\±˘, fiÌ«ı fl…^ ¿flı·˘ Œ˘À˘.) ±Î Áı‰Î ⁄ÿ· Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿Îflı ÷ı‹fiı ¿ˆ{fl-±ı-ÏËLÿfi˘ Ϭ÷Î⁄ ±ÎM›˘ Ë÷˘. √˘flÌ Áfl¿Îfl Ωı ¿ı ’˘÷ÎfiÌ fl_√¤ıÿÌ fiÌÏ÷ ’fl ‹y‹ Ë÷Ì,

‹ÎÀı √Î_‘Ì∞fi˘ ÁI›Î√˛Ë ·Î_⁄˘ «ÎS›˘. ±ı¿‰ÌÁ ‰Ê˝ ⁄Îÿ ΩL›±ÎflÌ 9, 1915 fiÎ fl˘… ÷ı±˘ ¤Îfl÷ ’λΠŒ›Î˝. 12 ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ·˘¿ËÌÕ ¿o’fiÌ‹Î_ Ï‹ÁÎ≥· ÏÕω{fifiÎ ÁÒhΑÎflfi˘ ˢt˘ ¤˘√‰÷Î ±Ï¤∞÷ ‹ËηÎfi˘Ï⁄Áı (…‹H΢ Œ˘À˘) 2006‹Î_ ·ı À ı V À ±ÎT≤ÏkÎfiÎ_ Ï‹ÁÎ≥·˘ ⁄fiÎT›Î_, …ı‹fiÌ ⁄fl˘⁄flÌ ¿flı ÷ı‰Î_ Âj΢ flÏ›Π’ÎÁı ’HÎ fi◊Ì. ·˘¿ËÌÕfi˘ ‹A› ‰Ë̉À¿÷ν ‹Î≥¿ ÕÕÏ{¿ ¿Ëı »ı ¿ı, “‹ÎflÌ ÏflÁ«˝ ±ıLÕ Õı‰·’‹ıLÀfiÎ ZÎıhÎı ’EÁÌÁ ‰Ê˝ ·Î_⁄Ì ¿ÎflÏ¿ÿa ÿflQ›Îfi ±Ï¤∞÷ …ı‰˘ Ï⁄˛Ï·›LÀ ¢‘¿ ‹ıÓ ¿ÿÌ Ωı›˘ fi◊Ì.” 13 ±Î ¬ÂÏ¿V‹÷ flÎF› ¿ıfl‚ »ı, …ıfiΠωÿıÂÏfi‰ÎÁÌ ‹Ò‚ ‰÷fi̱˘ 12 ‹ÏËfiı wÎ. 190 ±⁄… …ıÀ·Ì ‹Î÷⁄fl fl¿‹ ’˘÷ÎfiÎ_ ¿ıfl‚‰ÎÁÌ ±ÎM÷…fi˘fiı

‹˘¿·Ì ±Î’ı »ı ±◊‰Î ÷˘ ¿ıfl‚‹Î_ ‹ÒÕÌfl˘¿ÎHÎ ¿flı »ı. …\ÿÎ ÂOÿ˘‹Î_ ¿Ë˘ ÷˘ ±Î‰˘ fiÎHÎÎ_’˛‰ÎË ¿ıfl‚fiÎ ÿflı¿ fiÎ√Ïfl¿fiı ‰Êı˝ÿËÎÕı ÁflıflΠwÎ. 6,000 …ıÀ·Ì ⁄fl¿÷ ¿flΉı ±ıÀ·˘ »ı. ¿ıfl‚ flÎF›fiÎ ±ı‰flı… 100 ¿<ÀŒ flÎ¬Ì ±Î˜√VÀ 13, 1990 fiÎ fl˘… ¿<‰ˆ÷fiÌ Œ˚·Î≥À˘ Âw ¿flÌfiı ·Î√·√ÎÀ ⁄ı ‹ÏËfiÎ Á‘Ì ¿<· 488 µ~›fi˘ ›˘F›Î. ω‹Îfi˘ ¶ÎflÎ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 1,11,711 …HÎÎfiı Ëı‹¬ı‹ flÌ÷ı ¤Îfl÷ ·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ω‹ÎfiÌ ‹ÁÎŒflÌfiÎ ZÎıhÎı ÷ı ±Ï¤›Îfi ωø‹Á…˝¿ Ë÷_. 16 ÏÁ_√Î’fl‹Î_ «ÌfiÌ ±fiı ‹·› ’»Ì hÎÌ∞ ÁkÎΉÎfl ¤ÎÊÎ ÷Ï‹· »ı. ±ËŸ ÕÎ⁄Ì ÷flŒ «ÎÀÛ‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ±fiÁÎfl ÏÁ_√Î’flfiÌ ¿<· ‰V÷Ì‹Î_ ¤Îfl÷Ì›˘fiÌ Á_A›Î hÎHÎı¿ ·Î¬ …ıÀ·Ì »ı ±fiı ÷ı‹Î_ ‰‚Ì ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ ÷Ï‹·˘ »ı. ÏÁ_√Î’flfiÎ flÎWÀˇ’Ï÷ (⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘) ±ıÁ. ±Îfl. fiÎ◊fi ’˘÷ı ‹Ò‚ ÷Ï‹· »ı.á

17 ±œÎfl‹Ì ÷◊Î ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ ‹A›I‰ı √…flÎ÷Ì ‰ı’Îfḻ˘ ‹˘Á‹Ì ’‰fi˘fiı ±fiÁflÌ ⁄Ë ±ÎÁÎfiÌ’Ò‰˝¿ ±ÎÏ¡¿Î ÷flŒfi˘ Á‹ƒÌ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌ Â¿÷Î Ë÷Î. fi‰ıQ⁄fl◊Ì ‹Î«˝ ÿflQ›Îfi Áœ ’·ÎHÎı·Î_ ‰ËÎH΢ ±ÎÏ¡¿Ì÷flŒÌ ’‰fi˘fiÎ Ωıflı ±ı ÿıÂfi˘ ÿÏfl›Î≥ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷Î Ë÷Î_ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ±ıÏ’˛·◊Ì ÁMÀıQ⁄fl ÿflQ›Îfi ‹˘Á‹Ì ’‰fi˘ ¤Îfl÷fiÌ ÏÿÂ΋Î_ ’·ÀΛ I›Îflı ËÎ◊ÌÿÎ_÷, Ï¿o‹÷Ì flIfi˘, ¬ÏfiΩı ‰√ıflı ‹Î·Á΋Îfi ÁÎ◊ı ‰‚÷Ì ÁŒfl ¬ıՉ΋Î_ ±Î‰÷Ì Ë÷Ì. (…\±˘, µ’flfi˘ fi¿Â˘.) ’˘÷˝√ηfi˘ ÁÎ√fl¬ıÕ< ‰ÎV¿˘ ÿ √΋Π1497 ‹Î_ ±ÎÏ¡¿Îfiı flεLÕ ‹ÎflÌ F›Îflı ‹˘Q⁄ÎÁÎ ⁄_ÿflı ’ˢÓE›˘ I›Îflı ±ı fi√fl‹Î_ ¤Îfl÷Ì›˘fiÌ ±Î⁄ÎÿÌ Ωı÷Î_ ±«fl… ’Î‹Ì √›˘ Ë÷˘. Ë¿Ì¿÷ı ‹˘Q⁄ÎÁÎ◊Ì ¤Îfl÷ ÷flŒfi˘ ÿÏfl›Î≥ ‹Î√˝ ‰ÎV¿˘ ÿ √΋Îfiı ‹˘Q⁄ÎÁÎfiÎ ±ı¿ √…flÎ÷Ì ‰ı’Îfḻı ⁄÷ÎT›˘ Ë÷˘. ±Î √F…\¤Î≥ ‰ı’Îfḻı √΋Îfiı flV÷˘ «Ÿ‘Ì ⁄÷Î‰Ì “’H›”fi_ ¿Î‹ fi ¿›* ˢ÷ ÷˘ Áfl‰Î‚ı ¤Îfl÷fi˘ ≥Ï÷ËÎÁ …\ÿ˘ ·¬Î›˘ ˢ÷ !á ΩL›±ÎflÌ 2008 á ÁŒÎflÌ á

63