Safari 151

A-PDF Merger DEMO : Purchase from www.A-PDF.com to remove the watermark

±_¿ fi_ — 151

;f+5ffnsgff[ 5fTf

1999‹Î_ ¬ı·Î›ı·Î ¿ÎÏfl√· ›© ’λ‚ ’ÎÏ¿V÷Îfi ·U¿flfi˘ ÁÌ‘Ì ›Î ±ÎÕ¿÷flÌ flÌ÷ı á ±Î˜@À˘⁄fl, 2006 á ±ÎÏrfi-¿ÎÏ÷˝¿ 1928

÷_hÎÌ, ‹ƒ¿ ±fiı ≠¿Î¿ — fi√ıLƒ ω…› Á_’Îÿ¿ — ËWν· ’W¿HÎν ‹¬M≤Wà ÏÕ{Î¥fi ÷◊Î ·ı±ÎµÀ˚Á — ËWν· ’W¿HÎν ¿·Î ÁËΛ¿˘ — ¿ı‰ «Î‰ÕÎ, ±Ï‹÷ ÂÎË ‹ÎÏ·¿ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, ±‹ÿΉÎÿ. ‹ƒHÎV◊Îfi — ±ı·Î¥Õ ±˘ŒÁıÀ, √˘‹÷Ì’fl, ±‹ÿΉÎÿ. Ï¿o‹÷ — ’E«ÌÁ wÏ’›Î 12 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 180. ’flÿı‹Î_ — wÎ.1,300 24 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 360 ‰ı⁄ÁÎ¥À — www.safari-india.com ¥-‹ı· — ·‰Î…‹ ‹ÎÀı — [email protected]

ÁÒ«fi˘, ’˛Ï÷¤Î‰˘ ÷◊Î ±L› ‹ÎÏË÷Ì ‹ÎÀı — [email protected]

’hÎT›‰ËÎflfi_ Áflfi΋_ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, 212- 215, ±Îfi_ÿ ‹_√·-3, ¿˘fl ⁄Λ˘Àı¿fiÌ Á΋ı, ’Ïfl‹· ø˘ÏÁ_√ ’ÎÁı, ±ıÏ·Á Ï⁄˛…, ±‹ÿΉÎÿ-380006. Œ˘fi fi_⁄Á˝ — 2646 16 98 / 2643 80 33 Copyrights : Harshal Publications 212 to 215, Anand Mangal-3, Opp. Core Biotech, Near Parimal Crossing, Ellisbridge Ahmedabad-380 006. Gujarat. Tel. : 2646 16 98 / 2643 80 33

¿Î›‹Ì √˛ÎË¿˘±ı ’hÎT›‰ËÎfl ‰¬÷ı ’˘÷Îfi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl ±«Ò¿ ·¬‰˘.

ËÎ◊ fi ˢ‰Îfi_ ±Î… Ïÿfi Á‘Ì flÀHÎ ¿fl÷Î flËı·Î ÷ı‹… ¿ÎflÏ√· ›© ÁÎ◊ı ’ο ·U¿flfi_ fi΋ ·ı‰Î÷Î_ … »o»ıÕÎ÷Î …fifl· ‹Âfl˝Œı ’˘÷ı ˉı ±ÎÀ·Î_ ‰WÎı˝ ¿ÎflÏ√·fi˘ ‹t˘ …flÎ …\ÿÌ flÌ÷ı »ıÕu˘ »ı. ÷Î…ı÷fl‹Î_ ’˛√À ◊›ı·Î ’˘÷ÎfiÎ ’V÷¿ “≥fi ‘ ·Î≥fi ±Î˜Œ ŒÎ›fl”‹Î_ ÷ı‹HÎı ±ı ‰Î÷fiÌ ¿⁄Ò·Î÷ ¿flÌ »ı ¿ı ¿ÎflÏ√· ›©‹Î_ ÷ı‹fiÎ ¬U¿Ìÿ‚ı ‹˘ÀÌ ¤ÒÏ‹¿Î ±ÿÎ ¿flÌ Ë÷Ì. ’V÷¿‹Î_ ÷ı‹HÎı ·A›_ »ı ¿ı ±ı ›©‹Î_ ÷ı‹fiÎ …‰Îfi˘±ı ‹ı‚‰ı·Ì “ÁŒ‚÷Δ ’ο ¬U¿Ìÿ‚fiÎ ≥Ï÷ËÎÁfi_ ±ı¿ ±Ï‰V‹flHÎÌ› ’˛¿flHÎ ⁄fiÌ flËÌ »ı. ±ÎÀ·Î_ ‰WÎı˝ …fifl· ‹Âfl˝Œ ’˘÷ÎfiÎ_ …\ßÎHÎÎ_fiÌ ¿⁄Ò·Î÷ ¿flı ±ı‹Î_ ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl Ëfl¬fiÌ ·Î√HÎÌ ±fi¤‰ı ±ı V‰Î¤Îω¿ »ı. ’fl_÷ ¬w_ Ωı÷Î_ ‰Î÷ Ëfl¬Î‰ÎfiÌ fi◊Ì. ¿ÎflÏ√· ›©fiÌ ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌw’ı ’ο ·U¿flfiÌ √Ò’«Ò’ …‹Î‰Àı ¤Îfl÷fiÎ ΩÁÒÁÌ÷_hÎfiı ¿ı‰_ ‹Î›¿Î_√·_ ’Òfl‰Îfl ¿flÌ ⁄÷ÎT›_ Ë÷_ ±ı ‹t˘ ω«Îfl ‹Î√Ì ·ı ÷ı‰˘ »ı. ÁMÀıQ⁄fl, 1998‹Î_ ’ÎÏ¿V÷Îfiı ¿ÎU‹Ìfl ¬Î÷ı ›©fiÌ ÷ˆ›Îfḻ˘ ±Îfl_¤Ì ÿÌ‘Ì Ë÷Ì ±fiı ‹Î«˝ 1999 Á‘Ì‹Î_ ÷ıHÎı ¤Îfl÷fiÌ ¿<· 132 (¬Î·Ì ’Õı·Ì) «˘¿Ì±˘ ’fl ¿⁄Ωı …‹Î‰Ì ÿÌ‘˘ Ë÷˘. ±_¿<Âflı¬Î ’Îfl ¿flÌfiı ÷ıfiÎ …‰Îfi˘±ı ÷ı‹… …ıËÎÿÌ ±Î÷_¿¬˘fl˘±ı 100 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ ±fiı 7 ◊Ì15 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨Õı Á‘Ìfi˘ ¤Îfl÷Ì› ’˛ÿı ’˘÷ÎfiÌ ±ıÕÌ fiÌ«ı ÿÎ⁄Ì ÿÌ‘˘ Ë÷˘. ±Î÷_¿‰ÎÿÌ …^◊˘ ±Î’HÎÎ ΩÁÒÁÌ ¬Î÷Îfiı ±_‘Îfl΋Î_ flÎ¬Ì ÷ı‹fiÎ Ïfi›÷ ‹¿Áÿfiı ‰ÎV÷ω¿ V‰w’ ±Î’‰Î‹Î_ @›Îflı¿ ÁŒ‚ ◊Λ ±ı ΩHÎı Á‹F›Î, ’HÎ ±ËŸ ÷˘ ’ο ·U¿fl ’˘÷ı ›©fiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ¿flÌ flèÎ_ Ë÷_. ±Î’b_ ≥LÀıÏ·…LÁ ¬Î÷_ »÷Î_ ’HÎ ¨CÎ÷_ flèÎ_. ·Î’fl‰ÎËÌ ÿά‰‰Î‹Î_ ÷ıHÎı Ëÿ ¿flÌ fiÎ¬Ì Ë÷Ì. ÿά·Î ÷flÌ¿ı-á flÌÁ«˝ ±ıLÕ ±ıfiÎÏ·ÏÁÁ ω_√/RAW fi΋fi_ ±Î’b_ ΩÁÒÁÌ ¬Î÷_ ±ıω±ıÂfi flÌÁ«˝ ÁıLÀfl/ARC ¿Ëı‰Î÷_ ±·Î›ÿ_ ΩÁÒÁÌ ÷_hÎ ‘flΉı »ı. µkÎfl ’˛ÿıÂfiÎ ÁflÁΉΠ¬Î÷ı ±ı ÷_hÎfi_ ‰Õ<_ ‹◊¿ »ı, F›Î_◊Ì ’Λ·ÀflÏË÷ ΩÁÒÁÌ Ï‰‹Îfi˘fiÎ_ Ïfi›Ï‹÷ ∂~›fi˘ ›˘∞fiı ÷ı ¿ÎU‹Ìfl ÁflËÿı ’ο ·U¿flfiÌ ÷ı‹… ±Î÷_¿‰Îÿ̱˘fiÌ ÏË·«Î· ’fl ¿Õ¿ ΩM÷˘ flάı »ı. ¿ÎflÏ√· ›©fiÌ ’Ëı·Î_ ’ο CÎÒÁHά˘fl˘ ¤Îfl÷fiÎ ÁÌ‹ÎÕ΋Î_ CÎÒÁÌ ±ÎT›ÎfiÌ ⁄Î÷‹Ì ARC fiı ÁMÀıQ⁄fl, 1998‹Î_ ‹‚Ì «Ò¿Ì Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ ±ı ⁄Î÷‹ÌfiÎ ±Î‘Îflı ±Î√‚ ¿Î›˝‰ÎËÌ «·Î‰‰Î‹Î_ RAW ÏfiWŒ‚ √›_. ‰ÎV÷‰‹Î_ ÷ıHÎı ¬U¿Ìÿ‚fiı ÁÎ⁄ÿ_ ¿flÌ ÿı‰ÎfiÌ …wfl Ë÷Ì. ±Îfiı ⁄ÿ·ı ◊›_ ±ı‰_ ¿ı ’ÎÏ¿V÷Îfi ·U¿flı ÷ı‹… …ıËÎÿ̱˘±ı ¤Îfl÷‹Î_ ’ı_ÁÎfl˘ ¿›Î˝fiÎ ŒVÀÛ-ËıLÕ Á‹Î«Îfl ¬U¿Ìÿ‚fiı ¿ÎU‹ÌflÌ ¤fl‰ÎÕ˘fiÎ ‹˘œı ΩHΉΠ‹Y›Î ! á ±‹¿ ±_Âı RAW …ı‰˘ CÎÎÀ ≥LÀıÏ·…LÁ O›fl˘/IB fiÎ ¿ıÁ‹Î_ ’HÎ ÁΩ˝›˘ Ë÷˘. ±Î ΩÁÒÁÌ Á_V◊ÎfiÎ 400 ¿fl÷Î_› ‰‘ ±ı…LÀ˘ ·ıË‹Î_ ÷ˆfiÎ÷ Ë÷Î. ±Î˜@À˘⁄fl, 1998‹Î_ ÷ı‹fiı ¿ÎflÏ√· Áı@Àfl‹Î_ ’ο ·U¿flfiÌ CÎÒÁHά˘flÌfiÎ Á‹Î«Îfl ‹Y›Î Ë÷Î, …ı ÷ı‹HÎı ÏÿSËÌ ¬Î÷ı ±Î‰ı·Î IB fiÎ ‰ÕÎ ‹◊¿fiı ’ˢӫ÷Î ¿›Î˝ »÷Î_ ±ı ¬Î÷_ ·√¤√ Ïfi„Wø› flèÎ_. á hÎÌΩı Ë÷ÎÂÎ…fi¿ ⁄fiΉ ⁄˘ÕÛfl ÏÁ@›˘ÏflÀÌ Œ˘Á˝fiÎ G-Froce ¿Ëı‰Î÷Î ≥LÀıÏ·…LÁ ¬Î÷ÎfiÎı Ë÷˘. lÌfi√fl ¬Î÷ı ±Î‰ı·Ì ÷ıfiÌ ±ı¿ ’˘VÀfiÎ ±ı…LÀ˘±ı ±Î˜@À˘⁄fl, 1998‹Î_ ±{Ëfl ÂÎŒÌ ‹Ìfl fi΋fiÎ ±Î÷_¿‰ÎÿÌfiı ±Î_÷›˘˝ I›Îflı ÷ıfiÎ ‹˘œı ΩHΉΠ‹Y›_ ¿ı lÌfi√fl-·ıËfiÎ ËÎ≥-‰ıfiı ¿⁄…ı ·ı‰Î ‹ÎÀı ’ÎÏ¿V÷Îfi ÷flŒ◊Ì 80 CÎÒÁHά˘fl˘ ±_¿<Âflı¬Î ±˘‚_√Ìfiı ¤Îfl÷ ±Î‰Ì flèÎÎ »ı. ≥LŒ‹ı˝Âfi ’Î¿Ì Ë÷Ì. G-Froce fiÎ ±ı…LÀ˘±ı IB fiı ÷ı Á‹Î«Îfl ±ÎM›Î. ±Î‹ »÷Î_ ¤Îfl÷fiÎ B≤Ë ‹_hÎη›fiı ÷ı Á‹Î«Îfl @›Îflı ‹Y›Î ? ‹ı 26, 1999fiÎ fl˘…! ·√¤√ ÁÎ÷ı¿ ‹ÏËfiı ¿ı F›Îflı ¿ÎflÏ√· ›© Âw ◊≥ «Ò@›_ Ë÷_. á ±Î˜@À˘⁄fl, 1998‹Î_ ’ÎÏ¿V÷ÎfiÌ ‰Î›ÁıfiÎfi_ ’Λ·ÀflÏË÷ ΩÁÒÁÌ Ï‰‹Îfi ¿ÎU‹ÌflfiÎ ±Î¿Î‹Î_ ‰¬÷˘‰¬÷ Ωı‰Î ‹Y›ÎfiÌ ⁄Î÷‹Ì IB fiı ‹‚Ì Ë÷Ì. ¤Îfl÷Ì› ¬U¿Ìÿ‚fiı ÷ı ±_√ıfiÌ M≤E»Î ¿fl÷Î_ ÷ıHÎı ±ı‰_ ω‹Îfi Ωı›ÎfiÌ ‰Î÷fiı flÏÿ›˘ ±Î’Ì ÿÌ‘˘. ’ÏflHÎ΋ı IB fiÎ ±ı…LÀ˘±ı ÷ı ⁄Î÷‹Ì ‹Ëk‰fiÌ fi ˢ‰Îfi_ ‘ÎflÌ ·Ì‘_. ‰Î÷fi˘ I›Î_ … »ıÕ˘ ±Î‰Ì √›˘ ! µ’fl˘@÷ µÿÎËflH΢ ±Î’HÎÌ ΩÁÒÁÌ Á_V◊α˘fiÌ Ω‚‹Î_ ’Õı·Î_ √Î⁄ÕÎ_fi˘ A›Î· ±Î’ı »ı. ¿ÎflÏ√· ›© ‰¬÷ı ÿflı¿ ΩÁÒÁÌ Á_V◊αı Á÷¿Û flËÌfiı (¬ÎÁ ÷˘ ±ı¿‹ı¿fiÎ ÷η‹ı‚‹Î_ flËÌfiı) ¿Î‹ ¿›* ˢ÷ ÷˘ ±Î’HÎÎ 527 …‰Îfi˘fiÌ ¬‰ÎflÌ Á…˝fiÎfl ¿ÎflÏ√· ›© À‚Ì √›_ ˢ÷ ! ‹ÎhÎ ¿ÎflÏ√· ›© ÂÎ ‹ÎÀı ? ¤Îfl÷fiÎ_ ΩÁÒÁ̬Î÷α˘ ‘Îfl÷ ÷˘ ±ZÎfl‘΋◊Ì ‹Î_ÕÌfiı --ËWν· ’W¿HÎν ‹_⁄≥ Àˇıfi O·ÎVÀ Á‘ÌfiÎ_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ ¿ÚI›˘fiı ’HÎ ÀÎ‚Ì Â@›Î_ ˢ÷!á ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

1

5fiff:jfz6 O bf0dff[zgfl ;f]z1ffgff[ “s[xfV5?f>H” 5?f[u?fdf >+wf6 vfgf[ QJ: O L0H,fgf]+ ;yffgf ,f[jff vffjf[ k[ O 5ffdf vff<>,f Gjfhuftf O vfS6frf,f 5?n[xfdff+ h0[,fl 5f+bflgfl gfjfl L;5fL;f;f vff>p 8lp O h}gff[ dff[aff>,f of[gf jf[rftff+ 5fc[,ff+ J6jff h[jfl jfftff[ ;fofzl 0[8faf[gs O >g8zgf[xfgf,f ;5f[;f ;8[xfgf

O 5fiff:jfz6 O

O >+wf6 vfgf[ QJ: O

bf0dff[zgfl ;f]z1ff dff8[ bf6bfL6iff+ jfz;ffjftf]+ jfgfbfftf]+

L0H,fgf]+ ;yffgf ,f[jff vffjf[ k[ O 5ffdf vff<>,f

fi΋ÂıWÎ ◊≥ flËı·Î_ ’˛ÎHÎÌ-’_¬Ìfiı ⁄«Î‰‰Î ‹ÎÀı ËÎ◊ ‘flÎ÷Î_ ±Ï¤›Îfi˘ Ëı ¤flÎ÷_ ÁΈ◊Ì T›Î’¿ ’√·_ ÷ı ’˛ÎHÎÌ-’_¬ÌfiÎ ‰Á‰ÎÀ’˛ÿ ı fiı ±¤›ÎflH› ÷flÌ¿ı ΩËıfl ¿flÌ ÿı‰Îfi_ »ı. ±¤›ÎflH›‹Î_ Ωı ¿ı ÷ı ’˛ÎHÎÌ ¿ı ’_¬Ì ÁflÏZÎ÷ flËı ¿ı ¿ı‹ ±√fl ÷˘ ÷ıfiÌ ‰V÷Ì‹Î_ ‰‘Îfl˘ ◊Λ ¿ı ¿ı‹ ±ıfiÌ √ıflLÀÌ fiÏË. ’fl_÷ ±ı¿Îÿ ÁıL«±flÌ ÷ı Á∞‰fiÎ fi΋ı ±˘‚¬Î÷Ì Ë˘› I›Îflı Áfl¿Îflfiı ¿˘”¿ Ã˘Á ’√·_ ¤›Î˝fi˘ ±ÎI‹Á_÷˘WÎ …wfl ‹‚ı »ı. ±Î fiyfl ‰ÎV÷ω¿÷Îfiı ’„WÀ ±Î’÷˘ ¬Õ‹˘fl fi΋fiÎ ’ZÎÌfi˘ ¿ıÁ ÷’ÎÁ‰Î …ı‰˘ »ı. ±_√˛ı∞‹Î_ ·ıÁfl N˚·˘Ïfl¿fi ±fiı ÏËLÿÌ-√…flÎ÷Ì‹Î_ ¬Õ‹˘fl ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷_ ’ZÎÌ ‹Ò‚ C΢flÎÕ/ Bastard fiÎ ‰√˝fi_ »ı. ÂflÌfl ¿Î‚_-flά˘ÕÌ, ’Î_¬ ÁŒıÿ, ’Ì‚Ì «Î_«, ’Ì‚Î fl_√fiÎ ’√ ±fiı ‹Î◊ı ¿·√Ì ‘flΉ÷_ ’«ÎÁı¿ Áı„LÀ‹ÌÀfl ¨«_ ¬Õ‹˘fl ·Î_⁄Î Ãı¿ÕÎ ‹ÎflÌfiı À>_¿Ì ∂ÕÎfi˘ ¤fl‰Î ⁄ÿ· ΩHÎÌ÷_ »ı. ¤Îfl÷‹Î_ ‹A› ¿flÌfiı ‹K› ’˛ÿıÂfiÎ fl÷·Î‹ ±fiı Áˆ·ÎfiÎ ¬Î÷ı ’˛ΩıI’Ï÷ ‹ÎÀı ±Î˜@À˘⁄fl-fi‰ıQ⁄fl‹Î_ ‰ÎÁ‰ÎÀ ¿flı »ı. ±Î ’ZÎÌfiÌ ‰V÷Ì Ï«_÷Î…fi¿ Ëÿı CÎÀÌ Ë˘‰Îfi_ 1980‹Î_ ⁄ËÎfl ±ÎT›_ ±ı ’»Ì 1983‹Î_ ‹K› ’˛ÿı Áfl¿Îflı fl÷·Î‹ ±fiı Áˆ·Îfi΋Î_ ⁄ı ‹˘ÀÎ_ ±¤›ÎflH›˘ V◊ÎM›Î_. ÁflıflΠ1,000 Ëı@ÀflfiÌ ⁄ı ÁıL«±fḻ˘fi_ √Ãfi ◊›Î ’»Ì ’HÎ ¬Õ‹˘flfiÌ ‰V÷Ì‹Î_ fi˘Ó‘’ÎhÎ ‰‘Îfl˘ ÷˘ fi ◊›˘. µ·À<_, ‰V÷Ì ø‹Â— CÎÀ‰Î ·Î√Ì. CÎÀÎÕÎfi_ ¿ÎflHÎ ÷’ÎÁ÷Î Áfl¿Îflfiı ‹Î·Ò‹ ’Õu_ ¿ı ±¤›ÎflH› fi∞¿fiÎ √΋‰ÎÁÌ ¬ıÕ>÷˘ ¬Õ‹˘flfi˘ Ï¿Îfl ¿fl÷Î Ë÷Î ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ı‹fiÎ_ ∫ÕÎ_fiı fiWÀ ¿flÌ ÿı÷Î_ Ë÷Î_. ±¤›ÎflH›˘fiÎ √Ãfi ‰¬÷ı flÎF› Áfl¿Îflı ¿ıÀ·Î¿ ¬ıÕ>÷˘fiÌ …‹Ìfi ŒflÏ…›Î÷’HÎı ¤ÎÕÎ’|ı ‹ı‚‰Ì ·Ì‘Ì Ë÷Ì ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ÷ıfiı ±¤›ÎflH›‹Î_ ¤ı‚‰Ì ÿÌ‘Ì Ë÷Ì. ±Î ¬ıÕ>÷˘ ’˘÷ÎfiÌ …‹Ìfi ’Î»Ì ‹ı ‚ ‰‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ’ÏflHÎ΋ı ¬Õ‹˘flfi_ Ïfi¿oÿfi ÷ı±˘ ±ı‰Ì √HÎ÷flÌ ÁÎ◊ı ¿Îœ÷Î flèÎÎ ¿ı ±ı ’ZÎÌfi˘ Á_’ÒHν ÁŒÎ›˘ ◊›Î ⁄Îÿ flÎF› Áfl¿Îfl ¤ÎÕÎ’|ÎfiÎ ¬ı÷fl˘ ‰‚Ì ’λΠ÷ı‹fiÎ ‹Ò‚ ‹ÎÏ·¿˘fiı Á’fl÷ ¿flÌ ÿı. ±Î Ë¿Ì¿÷ ΩH›Î ’»Ì›ı ‹K› ’˛ÿıÂfiÌ Áfl¿Îflı √΋‰ÎÁ̱˘fiı ÷ı‹fiÎ_ ¬ı÷fl˘ Á’fl÷ fi ¿›Î*, ±ıÀ·ı ¬Õ‹˘flfiÎ ¿÷·fi˘ ÿ˘fl ‰W΢˝ Á‘Ì «ÎS›˘. »ı‰Àı 2004fiÌ Áη‹Î_ ‹ÎhÎ 9 ¬Õ‹˘fl ⁄E›Î_ I›Îflı ±¤›ÎflH›fiÎ ‰fi¬Î÷αı fi‰÷fl ¿ÌÏ‹›˘ ±…‹ÎT›˘. ¬Õ‹˘flfiı ·√÷Ì ±Î‘Îfl¤Ò÷ ‹ÎÏË÷Ì ‰fi¬Î÷Îfiı ±Î’fiÎfl T›„@÷ ‹ÎÀı ¿ı ’˛Î≥{ ΩËıfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›._ ÁΈ◊Ì ±Î¿Wν¿ ≥fi΋ wÎ.5,000 fi_ Ë÷_. ¬Õ‹˘flfiÎ_ ∫ÕÎ_ ¢‘Ì ¿ÎœÌ ÷ı ‹ fiı Á_ ¤ ΂’Ò ‰ ˝ ¿ …_√·¬Î÷ÎfiÌ ¿«ıfḻı ’ˢӫÎÕfiÎfl T›„@÷fiı ÷ı ±’Î÷_ Ë÷_. ±Î ÷fl¿Ì⁄ ‰fi¬Î÷Îfiı ±HΑÎflÌ flÌ÷ı Œ‚Ì. ¬Õ‹˘flfiÎ Ï¿Îfl ’fl ±_¿< ‹Ò¿Î›˘. ‰‚Ì ∫ÕÎ_fiÌ ’HÎ Á·Î‹÷Ì …‚‰Î≥. ±¤›ÎflH›‹Î_ Á_A›Î⁄_‘ «˘Ï¿›Î÷˘ 6 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

±U‹Ì…L› ⁄‚÷H΢fiÎ ŒÎÀÌfiı ‘ ‹ ÎÕı √›ı · Î ¤Î‰fiı Ωı ÷ Î_ ‹·›ıÏ›fi Áfl¿Îflı 2008 Á‘Ì‹Î_ ÷ı fi Î_ CÎHÎÎ_ ¬ flÎ_ ‹˘Àfl‰ÎËfi˘fiı ⁄Λ˘ÏÕ{· ’fl ÿ˘Õ÷Î_ ¿fl‰Îfi˘ ÏfiHν› ·Ì‘˘ »ı. ÷ÎÕfiÎ T≤Z΢fiÌ ›Îfiı ¿ı ’΋fiÌ ¬ı÷Ì ±ı ÿı‹Î_ ⁄Ë ‹˘ÀÎ ’Λı ◊Λ »ı. (’΋ ±Î˜≥·fiÎ ‰ˆÏr¿

µI’Îÿfi‹Î_ ‹·›ı Ï Â›Îfi˘ ŒÎ‚˘ 47Ñ »ı.) ’ÏflHÎ΋ı I›Î_fiÌ Áfl¿Îfl ÏÕ{·fiÌ ±‰ı∞‹Î_ ’΋ ±Î˜≥· ⁄Λ˘ÏÕ{·fiı µ’›˘√‹Î_ ·ı‰Î ‹Î√ı »ı. ÷ÎÕ√˘‚Î …ı‰Î ÃÏ‚›Î (µ’flfi˘ Œ˘À˘) ’ÌÁÌfiı ¿Îœ‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ’΋ ±Î˜≥· ‹A› ¿flÌfiı flÎ_‘‰Î ‹ÎÀı ‰’flÎ÷_ ˢ› »ı. ‹·›ıÏ›΋Î_ Ωı ¿ı ÷ı ±Î˜≥·fi_ flÌŒÎ≥fiflÌ‹Î_ Â©Ì¿flHÎ ¿flÌ ⁄Λ˘ÏÕ{· ⁄fiΉ‰Îfi_ »ı. ◊˘ÕÎ ‹ÏËfi΋Î_ ¿Î›˝fl÷ ⁄fifiÎflÌ …√÷fiÌ ’Ëı·Ì ’΋ ±Î˜≥· ÏÕ{· flÌŒÎ≥fiflÌ ‰WÎı ˝ ÿ ËÎÕı 1,00,000 Àfi ⁄Λ˘ÏÕ{· ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ±Î’‰ÎfiÌ Z΋÷Î ‘flΉı »ı. ’΋ ±Î˜≥· ‰Õı ⁄Λ˘ÏÕ{·fi_

FOR YOUR INFORMATION ‹˘ÀÎ ’Λı µI’Îÿfi ◊Λ I›Îflı ¬w_, ’HÎ ÿflQ›Îfi ‹·›ıÏ›fi Áfl¿Îflı ÏÕ{· ±ı„L…fi ‘flΉ÷Ì ‹ÏÁ˝ÏÕ{ ⁄˛ÎLÕfiÌ ¿ıÀ·Ì¿ Àı@Á̱˘fiı (fiÌ«ıfiÌ

÷Á‰Ìfl) ’΋ ±Î˜≥· ⁄Λ˘ÏÕ{· ’fl ÿ˘Õ÷Ì ¿flÌ »ı. ±Î ’˛›˘√‹Î_ ’΋ ±Î˜≥· ⁄Λ˘ÏÕ{· «Ì·Î«Î· ÏÕ{· ¿fl÷Î_ CÎHÎÌ ‰Î÷ı «ÏÕ›Î÷_ ÁÎÏ⁄÷ ◊›_ »ı. Àı@ÁÌ ÕˇÎ›‰fl˘fiÎ ¿Ëı‰Î ’˛‹ÎHÎı ’΋ ±Î˜≥· ⁄Λ˘ÏÕ{· ⁄΂÷_ ‹˘Àfl¿Îflfi_ ±ı„L…fi ÷fl÷ VÀÎÀÛ ◊Λ »ı. (±ı„L…fifiÌ fl«fi΋Î_ ÷ı ‹ÎÀı ¿Â˘ Œı fl ŒÎfl ¿fl‰Îfi˘ flËı ÷ ˘ fi◊Ì.) Àı@ÁÌfi˘ ’Ì¿-±’ ‰‘ …HÎΛ »ı. ±ı „ L…fifi˘ CÎ˘Ó C ÎÎÀ …flÎ ±˘»˘ ‰fl÷Λ »ı. ’˛ÿÒWÎH΋Î_ ◊÷˘ CÎÀÎÕ˘ ÷˘ ’΋ ±Î˜ ≥ · ⁄Λ˘ÏÕ{·fi˘ ‹˘À΋Î_ ‹˘À˘ ·Î¤ »ı. ‹Î≥·ı… …\±˘ ÷˘ 1 ·ÌÀfl ÏÕ{· ‰Õı Àı@ÁÌ Á΋ÎL› flÌ÷ı ÿÁı¿ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ¿Î’ı »ı, F›Îflı ’΋ ±Î˜≥· ⁄Λ˘ÏÕ{· ‰Õı ÷ıfiı Ëo¿Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ÁflıflΠ9 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ‹‚ı »ı. ±ÎfiÌ Á΋ı ŒÎ›ÿ˘ ±ı ¿ı ÏÕ{·fiÌ ÷·fiαı ’΋ ±Î˜≥· ÁV÷_ »ı. ‹·›ıÏ›ÎfiÌ …ı‹ ¤Îfl÷ ’HÎ ‰ˆ¿„S’¿ ⁄‚÷HÎ ‹ÎÀı ±‹¿ Ëÿı ’΋ ±Î˜≥· ÷flŒ ‰‚Ì Â¿ı ÷ı‹ »ı. ’΋fiÎ_ T≤Z΢fiı √fl‹-¤ı … ‰Î‚Ì ±Î⁄˘Ë‰Î ‹ÎŒ¿ ±Î‰ı »ı . ±Î ’˛¿ÎflfiÎ Á_Ωı√˘ ±Î’HÎÎ ±Î_ÿ΋ÎfiÏfi¿˘⁄Îfl ÀÎ’±˘ ’fl »ı, ‹ÎÀı ’΋fiÎ_ T≤Z΢ I›Î_ ◊Λ »ı. Áfl¿Îfl ±√fl ÷˘ ¿˘”¿ ¬Îfi√Ì ¿o’fiÌ ‘Îflı ÷˘ I›Î_ ’΋fiÎ_ ‹˘ÀÎ_ ŒÎ‹˝ V◊Î’Ì …J◊Î⁄_‘ ŒÁ· ‹ı‚‰Ì ¿ı ÷ı‹ »ı.á

fl˘¿Ìfiı ¿ı ’»Ì Á÷÷ ’ıÀˇ˘Ï·_√ ¿fl÷Î flËÌfiı ’HÎ ÷ı ¿Î›˝ ‰fi¬Î÷Î ‹ÎÀı Â@› fi Ë÷_. ¿ı ’˛Î≥{fiÌ V¿Ì‹ 2004‹Î_ ·Î√Ò ’ÎՉ΋Î_ ±Î‰Ì ±ı ’»Ì ±Î… Ïÿfi Á‘Ì‹Î_ ‹K› ’˛ÿıÂfiÎ ‰fi¬Î÷αı ¿<· wÎ.89,000 fi_ ≥fi΋ ¬Õ‹˘flfiÎ ⁄Î÷‹ÌÿÎfl˘fiı ±ÎM›_ »ı. ⁄ÌΩ wÎ.60,000 ÷ıHÎı ¿ı ’˛Î≥{fiÌ V¿Ì‹ ±_√ıfiÌ ΩËıflÎ÷˘ ’λ‚ ¬«a fiÎA›Î »ı. ±ÎfiÌ Á΋ı ¬Õ‹˘flfiÌ ‰V÷Ìfi˘ ±Î_¿Õ˘ ¿ıÀ·ı ’ˢÓE›˘ ? ÁkÎΉÎfl ÏŒ√fl 26 fi˘ »ı--±fiı ÷ı ’HÎ ‹ÎhÎ fl÷·Î‹fiÌ ÁıL«±flÌfi˘ »ı. Áˆ·ÎfiÎ ¬Î÷ıfiÎ ⁄ÌΩ ±¤›ÎflH›‹Î_ ¬Õ‹˘flfiÌ ‰V÷Ì√HÎ÷flÌ Ë∞ «Î· »ı. ‰V÷Ìfi˘ ±Î_¿Õ˘ I›Î_ ’HÎ Á_÷˘WοÎfl¿ ◊›˘ ˢ‰ÎfiÌ …_√·¬Î÷Îfiı ¬Î÷flÌ »ı, ¿ı‹ ¿ı ±¤›ÎflH›˘ ‹ÎÀı Áfl¿Îflı ËV÷√÷ ¿flı·Ì …‹Ìfi ÷ıfiÎ ‹Ò‚ ‹ÎÏ·¿˘fiı ’fl÷ ±Î’‰ÎfiÌ ⁄Î_Ëı‘flÌ ¬ıÕ>÷˘fiı ±’ΛΠ’»Ì Ï¿Îfl ’˛T≤ÏkÎ I›Î_ ’HÎ ±À¿Ì »ı. ¬Õ‹˘flfiÎ µ’fl˘@÷ ¿ıÁfi˘ ÁÎfl ±ı ¿ı ‰L› ∞‰˘fiÌ ÁflZÎÎ ‹ÎÀı ±¤›ÎflH›˘ V◊Î’Ì Á_÷˘WÎ ‹Îfi‰Îfiı ⁄ÿ·ı ‹K› ’˛ÿıÂfiÎ ‰fi¬Î÷αı ±…‹Î‰ı·Ì ¿ı ’˛Î≥{fiÌ ’˘Ï·ÁÌ ËÎ◊ ‘fl‰ÎfiÌ …wfl »ı. ’˘Ï·ÁÌ Áfl‚ »ı ÷ı‹ ÁŒ‚ ’HÎ »ı !á O Gjfhuftf O

effztfdff+ 5frff;f jfqf[: 5fc[,fl jffz h0[,fl 5f+bflgfl gfjfl L;5fL;f;f

¤Îfl÷fiÎ ’ZÎÌÂÎjÎ̱˘fiı ÷Î…ı÷fl‹Î_ ±vHÎΫ· ’˛ÿı ¬Î÷ı Babbler/·ı·Î_ (±◊‰Î ⁄Õ⁄ÏÕ›Î_) ‰√˝fiÎ ’_¬ÌfiÌ ±ı¿ ±ı‰Ì „V’ÏÁÁ Ωı‰Î ‹‚Ì »ı ¿ı …ı ±√ε ÷ı‹HÎı ¿ÿÌ Ωı≥ ¿ı ΩHÎÌ fi Ë÷Ì. ¿Î‚_ ‹Î◊_, ·Ì·Ì-’Ì‚Ì {Î_›‰Î‚_ ÂflÌfl ±fiı ’Î_¬fiÎ ¤Î√ı ’Ì‚˘ fl_√ ‘flΉ÷_ ÷ı ’_¬Ì (ÂÎjÎÌ› fi΋ Bugun Licocichla) ·√¤√ ‰ÌÁı¿ Áı„LÀ‹ÌÀflfi_ »ı. ·ı·Î_ ’ZÎÌ ÷ı‹fiÎ ¿¿Û ¿·⁄·ÎÀ ‹ÎÀı ΩHÎÌ÷Î_ »ı, F›Îflı Á_¢‘¿˘fiı ·ı·Î_fiÌ …ı fi‰Ì „V’ÏÁÁ ‹‚Ì ±Î‰Ì ÷ı ‹‘fl ÁÒflΉϷ flı·Î‰ı »ı. ‹÷·⁄ ¿ı ÷ı Á˘Ó√⁄ÕÛ »ı. ¤Îfl÷‹Î_ 1,200 ¿fl÷Î_› ‰‘ Ω÷fiÎ_ ’_¬ÌÕÎ_ Ωı‰Î ‹‚ı »ı, ’HÎ ’ZÎÌfiÌ ¿˘≥ fi‰Ì Ω÷ ‹‚Ì ±ÎT›Îfi˘ ⁄fiΉ ±Î’HÎı I›Î_ ’«ÎÁ ‰WÎı˝ ’Ëı·Ì ‰Îfl ⁄L›˘ »ı !á O >godf[:xfgf 8[sgff[,ff[Lh O

h}gff[ dff[aff>,f of[gf jf[rftff 5fc[,ff+ vff8,f]+ vfrf}s jff+rff[VV

Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ {Õ’◊Ì ⁄ÿ·Î÷Î ÷¿Îÿαı ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ ±Î≥Àı‹˘fiı “±Î…ı ¬flÌÿ˘, ¿Î·ı ‰ı«˘!”fi_ √˘SÕfi ÁÒhÎ ·Î√Ò ’ÎÕÌ ÿÌ‘_ »ı. ⁄Ωfl‹Î_ fi‰˘Á‰˘ ‹Ò¿Î›ı·˘ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi ±Î…ı Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ µE«÷‹ Ϭflı Ï⁄flÎ…ı·˘ …HÎΛ, ÷˘ ±Î‰÷Ì ¿Î·ı ‰‘ ±Î‘Ïfi¿ ‹˘Õı· ÷ıfiı ±ÎµÀÕıÀıÕ ÁÎÏ⁄÷ ¿flÌ fiάı »ı. fi‰Ì Àı@fi˘·˘Ï… ÁÎ◊ı ÷η Ï‹·Î‰÷Π¢¬Ìfi˘fiı ±ı „V◊Ï÷ ‹_…^fl ˢ÷Ì fi◊Ì, ’ÏflHÎ΋ı ’˘÷Îfi˘ …^fi˘ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi ‰ı«Ì fiÎ¬Ì fi‰˘ Œ˘fi ‰ÁÎ‰Ì ·ı »ı. Áı¿LÕ-ËıLÕ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifi_ ⁄Ωfl ±Î’HÎı I›Î_ ±ıÀ·ı … T›Î’¿ ’˛‹ÎH΋Î_ ¬ÌS›_ »ı. ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ “…^fi_ ±Î’Ì fi‰_ ¬flÌÿ˘”fi_ ÁÒhÎ Ωı ±’fiÎ‰Ì «Ò@›Î ˢ ±fiı ÷ı ÁÒhÎfiı ‰¬÷˘‰¬÷ ’˛ı„@À¿· flÌ÷ı ±‹·‹Î_ ‹Ò¿÷Πˢ ÷˘ ±ÎÀ·_ ¬ÎÁ ‰Î_«˘-hÎÎÏË÷ T›„@÷fiı Œ˘fi ‰ı«÷Î ’Ëı·Î_ Á΋ÎL› flÌ÷ı ÿflı¿ Œ˘fi‘Îfl¿ ’˘÷ÎfiÎ ËıLÕÁıÀ‹Î_ flËı·Î_ √Ì÷-Á_√Ì÷ ÷◊Î ÷Á‰Ìfl˘ ÷ı‹… SMS Á_ÿıÂÎ ÕÌ·ÌÀ ¿‹ÎLÕ ±Î’Ì fiÎ⁄Òÿ ¿flÌ fiάı »ı. …\ÿÎ ÂOÿ‹Î_ ¿Ë˘ ÷˘ ’˘÷ÎfiÎı ’˛Î≥‰ıÀ ÕıÀÎ ÁÎ‹Ì T›„@÷◊Ì ¬Îfi√Ì flÎA›Îfi˘ ±ı flÌ÷ı Á_÷˘WÎ ‹Îfiı »ı. Ë¿Ì¿÷‹Î_ ±ı Ω÷fi_ ±ÎrÎÁfi ·ı‰Îfi˘ ±◊˝ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ÕÌ·ÌÀ ¿‹ÎLÕ ‰Õı fiÎ⁄Òÿ ¿flı·˘ ÕıÀÎ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

7

FOR YOUR INFORMATION gfjfl dffLctfl

‰ÎV÷‰‹Î_ fiΠ’ÎQ›˘ ˢ÷˘ fi◊Ì. Œ˘fifiÌ ‹ı‹flÌ Ï«’fiÎ ¿˘”¿ ±iÎÎ÷ ¬ÒHÎı ÷ı …ı‹fi˘ ÷ı‹ Á«Î‰›ı·˘ flËı »ı. ’ÏflHÎ΋ı hÎÎÏË÷ T›„@÷fiı Œ˘fi ¤ı√˘ Œ˘fi‘Îfl¿fi˘ ’˛Î≥‰ıÀ ÕıÀÎ ’HÎ ‹‚ı »ı. ±·⁄kÎ, ±ı‰_ ÂÌ flÌ÷ı ⁄fiı? ±Î Á‰Î·fi˘ Œ˘Õ ’ÎÕ÷Î ’Ëı·Î_ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifiÌ ‹ı‹flÌ Ï«’ ωÂı ◊˘Õ<_¿ Á‹…‰Î …ı‰_ »ı. ±Î‘Ïfi¿ Áı·Œ˘fi‹Î_ √Ì÷-Á_√Ì÷, Ï«h΢ ÷◊Î SMS Á_ÿıÂÎ ‹ı‹flÌ Ï«’‹Î_ VÀ˘fl ◊Λ »ı. Ï«’ ’fl ¿›˘ ÕıÀÎ @›Î_ Á_√˛ÏË÷ ◊≥fiı ’Õu˘ »ı ÷ıfiı ·√÷Ì ‹ÎÏË÷Ì ±ı¿ ¬ÎÁ ÏÕflı@ÀflÌ‹Î_ Á«‰Î›ı·Ì flËı »ı. ±Î ÏÕflı@ÀflÌfi_ ¿Î›˝ ÀˇÎÏŒ¿ ’˘·ÌÁ …ı‰_ »ı. ÕıÀÎfiÎ ÀˇÎÏŒ¿fiı ÷ı ›˘B› ÿ˘fl‰HÎÌ ±Î’ı »ı. Áı·Œ˘fifi˘ ±˘’flıÀfl …ı ÷ı ÕıÀÎfiı (ÿÎ.÷. ÁÏ«fi ÷ıLÕ<·¿flfiÎ Œ˘À˘√˛ÎŒfiı) VøÌfi ’fl ËÎ…fl ¿fl‰Î ‹ÎÀı ¿‹ÎLÕ ±Î’ı I›Îflı Œ˘fifi_ ‹Î≥ø˘’˛˘ÁıÁfl ÁΈ ’Ëı·Î_ ’ı·Ì ÏÕflı@ÀflÌfiı “‰Î_«ı” »ı. ÏÕflı@ÀflÌ‹Î_ ÿ…˝ ◊›ı·_ ŒÎ≥·fi_ fi΋ (ÿÎ.÷. Sachin.jpg) ¢‘Ì ¿Îœı »ı ±fiı ’»Ì ‹ı‹flÌ Ï«’ ’fl ±ı ÷Á‰Ìfl @›Î_ VÀ˘fl ◊›ı·Ì »ı ÷ı ΩHÎÌ ÷ıfiı VøÌfi ’fl ËÎ…fl ¿flÌ ±Î’ı »ı. ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi‹Î_ flËı·Î ¿˘”¿ ÕıÀÎfiı ÷ıfi˘ ±˘’flıÀfl F›Îflı ÕÌ·ÌÀ ¿‹ÎLÕ ±Î’Ìfiı fiÎ⁄Òÿ ¿flı ±ı ‰¬÷ı Œ˘fi‹Î_ ±_ÿfl¬Îfiı ÂÌ ’˛Ïø›Î ◊Λ ÷ı ˉı …\±˘. µ’fl fl…^ ¿flı·_ ÁÏ«fi ÷ıLÕ<·¿flfi_ µÿÎËflHÎ ±Î√‚ «·Î‰Ì ‹ÎfiÌ ·˘ ¿ı Œ˘fi‘Îfl¿ı Sachin.jpg fi΋fiÌ ŒÎ≥· ÕÌ·ÌÀ ¿fl‰Îfi˘ ¿‹ÎLÕ ±ÎM›˘. ±·⁄kÎ, ‹ı‹flÌ Ï«’ ’fl◊Ì I›Îflı ±ı ŒÎ≥· fiÎ⁄Òÿ ◊÷Ì fi◊Ì. Ë¿Ì¿÷ı ŒÎ≥·fiÌ fi˘Ó‘ flά÷Ì ÏÕflı@ÀflÌ‹Î_◊Ì ÷ıfiÌ ±ıLÀˇÌ ‹ÎhÎ ¿‹Ì ◊Λ »ı. ’V÷¿˘fiÌ Ï‰Â΂ ·Î≥⁄˛ıflÌfiÎ ‹A› ¿QM›ÒÀfl‹Î_◊Ì ±ı¿Îÿ ’V÷¿fiÌ ±ıLÀˇÌ ¿ÎœÌ fiά˘ ±ı ’»Ì ’V÷¿ ’˘÷ı ·Î≥⁄˛ıflÌ‹Î_ fi ˢ‰Îfi_ ‹ÎfiÌ ·ı‰Î› ±ı‰˘ CÎÎÀ ±ËŸ ÁΩ˝› »ı. ÕÌ·ÌÀ ¿flı·˘ ÕıÀÎ ÷˘ ’»Ì Ω› »ı @›Î_ ? ¿Âı … fiÏË. ‹ı‹flÌ Ï«’‹Î_ ÷ı …ı‹fi˘ ÷ı‹ flËı »ı. (Ï«’‹Î_ fi‰ıÁfl◊Ì flı¿˘ÕÛ ’΋÷˘ ÕıÀÎ ÷ıfiÎ V◊Îfiı ·¬Î› I›Îflı … ÷ı Á_’ÒHν’HÎı fiÎ⁄ÒÿÌ ’΋ı »ı.) ÿflQ›Îfi Œ˘fi‘Îfl¿ ’˘÷Îfi˘ Œ˘fi hÎÎÏË÷ T›„@÷fiı ‰ı«Ì fiάı ÷˘ http://memorycard-deletedqarchive.org

8 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

files-restore.data-recovery-software-utilities.

‰ı⁄ÁÎ≥À ’fl µ’·O‘ Á˘N˚À‰ıflfiÌ ‹ÿÿ◊Ì ÷ı T›„@÷ ÕÌ·ÌÀ ¿flΛı·˘ ⁄‘˘ ÕıÀÎ ‰‚Ì ’λ˘ ÷ıfiÎ ‹Ò‚ V‰w’ı ‹ı‚‰Ì ¿ı »ı! ÕıÀ΋Î_ fl¬ı øıÏÕÀ ¿ÎÕÛfiı ·√÷Ì Ï‰√÷˘ ±√fl ÷˘ √M÷ ’ÎÁ‰ÕÛ Ë˘› ÷˘ µ’ÎÏ‘fi˘ ’Îfl fiÏË. ±Î ’˛¿ÎflfiÌ Á‹V›Î◊Ì ⁄«‰Îfi˘ ÁÎfl˘ µ’Λ ±ı ¿ı ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi ‰ı«˘ ±ı ’Ëı·Î_ ±Î˜’flıÀfl ¿o’fiÌ ’ÎÁı Œ˘fifi_ ’fi— ’˛˘√˛ÎÏ‹_√ ¿flÎ‰Ì ·ı‰_. ±Î‹ ¿fl‰Î◊Ì ‹ı‹flÌ Ï«’ ’fl flËı·Ì ÿflı¿ıÿflı¿ ‹ÎÏË÷Ì Á_’ÒHν flÌ÷ı fiΠ’΋ı »ı.á

ÁÒ›˝‹Î‚ÎfiÎ (¤÷’Ò‰˝) √˛Ë M·À˘fi_ √˛Ë’ÿ_ ÷Î…ı÷fl‹Î_ Ï»fi‰Î›_ ±fiı ÷ı ±‰¿ÎÂÌ √˘‚Îfiı ¬√˘‚ÂÎjÎ̱˘±ı Minor Planet/·CÎ√˛ËfiÌ ¿ıÀı√flÌ‹Î_ ‹Ò@›˘ ±ı ’»Ì ˉı ÷ıfi_ ÁkÎΉÎfl fi΋ ’HÎ ⁄ÿ·Î›_ »ı. ≥LÀflfiı· ±ıVÀˇ˘fi˘Ï‹¿· ›Ïfi›fiı fiyÌ ¿flı·_ M·À˘fi_ fi‰_ fi΋ »ı — 134340 ! ±Î ’˛¿ÎflfiÌ Ï‰Ï«hÎ “fi_⁄fl M·ıÀ” M·À˘fiı ¿ı‹ ‹‚Ì ? ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ÁÒ›˝‹Î‚΋Î_ ‹_ÕflÎ÷Î 1,36,562 ·CÎ√˛Ë˘ ’ˆ¿Ì M·À˘ 1,34,340 fi_⁄flfi˘ ·CÎ√˛Ë »ı. (M·À˘fiÌ ¤˛‹HοZÎÎ ’»ÌfiÎ ±‰¿Î‹Î_ ⁄ÌΩ 2,222 ·CÎ√˛Ë˘ Á_¢‘¿˘±ı ¢‘Ì ⁄÷ÎT›Î »ı.) M·À˘fiÎ ¿Ëı‰Î÷Î µ’√˛Ë˘ ¿ıflfi, Ïfi@Á ±fiı ËÎ≥ÕˇÎ ’HΠˉı ±fiø‹ı 134340-1, 134340-2 ±fiı 134340-3 ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰ÎfiÎ »ı. á ¤Îfl÷fi_ flıS‰ı¬Î÷_ ‰ÎÏWν¿ ·√¤√ 66.80 ¿fl˘Õ ‹ıÏÀˇ¿ Àfi ‹Î·Á΋Îfifi_ ÿı¤fl‹Î_ ‰Ëfi ¿flÌ »hÎÌÁ ËΩfl ¿fl˘ÕfiÌ ±Î‰¿ fiÒfl ÷flÌ¿ı ‹ı‚‰ı »ı. √ÒÕ˚{ Àˇıfi˘ ‰Õı ‰‘ ‹Î·Á΋ÎfifiÌ Ëıfl-Œıfl ¿flÌ Ë‰ı ÷ı wÎ.5,000 ¿fl˘ÕfiÌ ±ı@VÀˇÎ ±Î‰¿ ‹ı‚‰‰Î ‹Î√ı »ı. fi‰Ì √ÒÕ˚{ Àˇıfi˘ Âw ¿›Î˝ ωfiÎ ÷ı Â@› ⁄fiÌ fi ¿ı. flıS‰ı¬Î÷_ Ωı ¿ı ⁄ÌΩı µ’Λ ±…‹Î‰‰Î ‹Î√ı »ı. V◊ÎÏfi¿ ‘˘flHÎı ‰’flÎ÷Î_ ¿LÀı≥fiÁ˝fiÌ ÁÎ≥{ CÎÀÎÕÌ ÿı‰Îfi_ ÷ıHÎı ÁÒ«fi ¿›* »ı. ¿LÀı≥fiflfiÌ Ëη‹Î_ «·HÎÌ ÁÎ≥{ 8.5 É 40 ŒÌÀ ÷◊Î 9.5 É 40 ŒÌÀ »ı. flıS‰ı¬Î÷_ fi‰Î_ ¿LÀı≥fiÁ˝fiÌ ¨«Î≥ CÎÀÎÕÌ ÁÎÕÎ » ŒÌÀ ¿flÌ ÿı‰Î ‹Î√ı »ı, …ı◊Ì Á’ÎÀ ÷Ï‚›ÎfiÎ_ ÷ıfiÎ_ ‰ı√fi˘‹Î_ ±ı¿fiÌ µ’fl ±ı¿ ±ı‹ ¿<· ⁄ı ¿LÀı≥fifl˘fiı ‹Ò¿Ì ¿Λ. ±Î flÌ÷ı ’˛I›ı¿ √ÒÕ˚{ Àˇıfi ±√εfiÌ ÷·fiαı 154Ñ ‰‘ ‹Î·Á΋Îfi ÁÎ◊ı Ëo¿ÎflÌ Â¿ı ÷ı‹ »ı!á

FOR YOUR INFORMATION

123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 deluge 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234 123456789012345678901234

‰Î›¿Î — ⁄Î≥⁄·fiÌ ¿◊Î ‹…⁄ ËΩfl˘ ‰Ê˝ ±√ε 40 Ïÿ‰Á ±fiı 40 flÎ÷ Á‘Ì ±ı¿‘Îfl˘ ‰flÁÎÿ ’ÕuÎ ⁄Îÿ /‹ËÎ’Òfl …ı ±ÎT›_ ÷ıHÎı M≤J‰ÌfiÌ ÷Á±ı ÷Á …‹Ìfifiı Õ>⁄ÎÕÌ ÿÌ‘Ì Ë÷Ì.

‰ÎV÷ω¿÷Î — ‘ÎÏ‹˝¿ ¿◊Î Ëo‹ıÂÎ_ ⁄˘‘’Îà ·ı‰Î ‹ÎÀı ˢ› »ı, ±ıÀ·ı ÷ı‹Î_ ¿flΛı·Ì ±Ï÷›˘„@÷fiı ZÎQ› √HÎ‰Ì Ωı≥±ı. ωiÎÎfi ÁÎ◊ı ±ı‰Ì ¿◊Îfiı ‹ı‚ ¬Î› ±ı …wflÌ fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ ‹ËÎ’ÒflfiÌ ‰Î÷fiı ÁÎ«Ì ‹ÎfiÌ ·ıfiÎfl˘ ‰√˝ ⁄Ë ‹˘À˘ »ı, ±ıÀ·ı ÷‹Î‹ M≤J‰Ìfiı …‚⁄_⁄οÎfl ¿flÌ ÿı ÷ı‰Î_ ’Òfl ‰ÎV÷‰‹Î_ Á_¤‰Ì ¿ı ¿ı ¿ı‹ ÷ıfi˘ ÁΛ„LÀÏŒ¿ ÏËÁÎ⁄ ‹ÎhÎ ⁄˙Ï©¿ ¿Áfl÷ ÷flÌ¿ı ‹Î_Õ‰Îfi_ flÁ’˛ÿ fỉÕı ÷ı‹ »ı. ’Ëı·Î_ ÷˘ ‰Î›¿Î Ωı≥±ı. ±ı¿ fiı¿Ïÿ· ≥LÁÎfi Noah/ fi˘Ë 120 ‰Ê˝ ◊›ı ·˘¿˘fiı ‹ËÎ’ÒflfiÌ «ı÷‰HÎÌ ±Î’ı »ı ±fiı ÿflQ›Îfi ’˘÷ı …√÷fiÎ_ ’˛ÎHÎÌ-’_¬Ì±˘fiı ⁄«Î‰Ì ·ı‰Î ‹ÎÀı Ark/±Î¿Û fi΋fi_ 137 ‹ÌÀfl ·Î_⁄_ ‰ËÎHÎ ⁄fiΉı »ı. (fiÌ«ı fl…^ ¿flı·_ ¿S’fiÎÏ«hÎ …\±˘.) Á÷÷ «Î·ÌÁ Ïÿ‰Á ±fiı «Î·ÌÁ flÎ÷ Á‘Ì ◊›ı·Î ‹Ò‚‘Îfl ‰flÁÎÿfiı ¿ÎflHÎı M≤J‰Ì ’fl ‹ËÎ’Òfl ±ÎT›Î ’»Ì 150 Ïÿ‰Áı ’ÎHÎÌ ±˘Áflı »ı. ‹ÎhÎ fi˘Ë ±fiı ÷ıfiÎ_ ’˛ÎHÎÌ-’_¬Ì±˘ I›Îflı ∞‰÷Î_ ⁄«‰Î ’ÎQ›Î_ ˢ› »ı. ˉı ÁΛ„LÀÏŒ¿ ÏËÁÎ⁄ Ωı≥±ı. M≤J‰ÌfiÌ ÿflı¿ «˘flÁ ‹ÌÀfl …‹Ìfi µ’flfi˘ (»ı ¿ ±_ ÷ ÏflZÎ Á ‘ Ì Œı · Î÷˘) ‰Î› V ◊_ ¤ Á΋ÎL› flÌ÷ı 16 Ï¿·˘√˛Î‹ ±fiı ‰‘‹Î_ ‰‘ 25 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·˘ ¤ı… ‘flΉı »ı. ‹ÎfiÌ ·˘ ¿ı ¤ı… 25 Ï¿·˘√˛Î‹ »ı ±fiı ÷ı ⁄‘˘ Á΋À˘ ‰flÁÌ ’Õı »ı . ±Î ’ÎHÎÌ 25 Ï¿·˘ É 1,000 √˛Î‹ = 25,000 √˛Î‹ ◊›_ ±fiı ÷ıfi˘ …J◊˘ V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı 25,000 CÎfi Áı„LÀ‹ÌÀfl ◊›˘. ±ı¿ «˘flÁ ‹ÌÀfl ±ıÀ·ı ¿ı 10,000 «˘flÁ Áı „ LÀ‹ÌÀfl …B›Î‹Î_ ÁflıflΠ‘˘flHÎı ‹Ëk΋ ±ÎÀ·_ … ’ÎHÎÌ …‹Î ◊‰_ Â@› »ı. ±Î Á_Ωı√˘‹Î_ …‚Á’ÎÀÌ ¿ıÀ·Ì ¨«ı «Õı ÷ıfiÌ √HÎ÷flÌ ‹Î_Õ˘. ÁÎÿ˘ ÏËÁÎ⁄ »ı. ’ÎHÎÌfi˘ …J◊˘ 25,000 CÎfi ‹ÌÀfl »ı, …ıfiı

ZÎı h ÎŒ‚fiÎ 10,000 «˘flÁ Áı„LÀ‹ÌÀflfiÎ ±Î_¿ÕÎ ‰Õı ¤Î√Ì fiά˘ ÷˘ ÿı¬Ì÷˘ …‰Î⁄ ±ı ‹‚ı ¿ı ÁflıflΠ…‚Á’ÎÀÌ 25,000 ÷ 10,000 = 2.5 Áı„LÀ‹ÌÀfl ¿fl÷Î_ ‰‘ı fiÏË. ±Î ·ı‰·ı ‹ËÎ’Òfl ÷˘ Â_, Á΋ÎL› ’Òflfi_ Á_¿À ’ıÿÎ ◊‰Îfi˘ ’HÎ Á‰Î· fi◊Ì. ÏËÁÎ⁄ ’Ëı·Ì fi…flı …flÎ Â_¿ÎV’ÿ ·Î√ı, ¿ı‹ ¿ı «˘‹ÎÁÎ ÿflQ›Îfi ±Î’HÎı I›Î_ fiÿÌ-fi΂Î_fiÌ …‚Á’ÎÀÌ @›Î_› ‰‘Ì …÷Ì Ë˘› »ı. ’fl_÷ flı·fi_ ’ÎHÎÌ ‹ÎhÎ ÷ıfiÎ ±ıÏfl›ÎfiÌ µ’flfiÎ ±Î¿ÎÂÌ ¤ı…fi_ ˢ÷_ fi◊Ì. ËΩfl˘ «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ «˘÷flŒÌ Ïfi÷Îfl’˛ÿıÂfi˘ ±Î¿ÎÂÌ ¤ı… ’HÎ ÷ı‹Î_ ¤‚ı·˘ ˢ› »ı. ±Î Ïfi÷Îfl’˛ÿıÂfi_ ’ÎHÎÌ fiÿÌfi΂Î_fiÌ flı·fiı µ»Ìfi_ ‹‚ı »ı, F›Îflı Noah’s Ark fiÌ ‰Î›¿Î‹Î_ M≤J‰ÌfiÌ ÷‹Î‹ ¤ÒÁ’ÎÀÌ ’fl Á΋ÀÌ flı· ±Î‰ı »ı, …ı Â@› fi◊Ì. --’fl_÷ ±Î√‚ ¿èÎ_ ÷ı‹ ‘ÎÏ‹˝¿ ¿◊Îfi_ ‰…^ÿ ÷ıfiÎ ⁄˘‘‹Î_ flËı·_ »ı, ωiÎÎfi‹Î_ fiÏË.á

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

9

;f}sf 5fjfgf vfgf[ bffzf 5ff6l jf0[ sfrf3fzdff+ cLziff/l Ef+Ltf gfjf]+ ;f+xff[wfgf

ÁÒ¿˘ ’‰fi Ü ¬Îw_ ’ÎHÎÌ = ËÏfl›Î‚Ì øÎ_Ï÷fi_ Á‹Ì¿flHÎ ‰Î›Õ<_ »ı. Ï⁄˛ÏÀ Á_¢‘¿ «Î·a ’ıÀfiı Ωı ¿ı ÷ı Á‹Ì¿flHÎfiÌ «˘À·Ì ‹_÷flÌ ±Î’Ì »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ıfiı ’˛ı„@À¿· V‰w’ ±Î’Ì ⁄÷ÎT›_ »ı.

fl˘Ï…_ÿÎ ∞‰fi‹Î_ ◊÷˘ ±Ï÷ Á΋ÎL› ’˛¿Îflfi˘ ±fi¤‰ CÎHÎÌ ‰Îfl ¿ı‰˘ ‹˘À˘ ‰ˆiÎÎÏfi¿ ±ÎωW¿Îfl Á∞˝ ¿ı ÷ıfi_ µÿÎËflHÎ — 1990 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ «Î·a ’ıÀfi fi΋fi˘ Ï⁄˛ÏÀ ±ı „ L…Ïfi±fl µkÎfl ±ÎÏ¡¿Ì ÿı  ‹˘fl˘y˘‹Î_ ⁄Á ¶ÎflÎ ·Î_⁄Ì ‹ÁÎŒflÌ ¬ıÕÌ flè΢ Ë÷˘. ⁄ËÎfl ±ı¿‘ÎflÌ ‰Êν «Î· Ë÷Ì. ⁄ÁfiÌ ±_ ÿ fl ˉΠ¤ı…‰Î‚Ì Ë÷Ì ±fiı ⁄ÎflÌfiÎ ¿Î« ’fl ±ı ¤ı… Ãfl÷Î_ @›Îflı¿ flı·Î ‰Ëı÷Î Ë÷Î. ⁄ÎflÌ ’ÎÁı ⁄ıÃı·Î «Î·a ’ıÀfifiÎ ÂflÌfl ’fl ÀÌ’Î_ ’ՉΠ·ÎB›Î_. À<‰Î· ‰Õı ±ı ¿Î«fiı ‰Îfl_‰Îfl ·Ò_»÷˘ flè΢. ◊˘ÕÌ ‰Îfl‹Î_ À<‰Î· ’ÎHÎÌ◊Ì ·ÿ⁄ÿ ⁄fiÌ √›˘. «˘‹ÎÁÎ …ı‰Ì ÁÌ{fi‹Î_ ±fiı¿ ·˘¿˘fiı ±‰Îflfi‰Îfl ◊Λ ±ı‰˘ ÷ı

±Ï÷ ÁΑÎflHÎ ±fi¤‰ Ë÷˘, …ıfiı ÁΑÎflHÎ T›„@÷ ±ı‹ ‘ÎflÌfiı ¤Ò·Ì Ω› ¿ı ⁄ËÎflfiÌ ÃoÕÌ Ë‰ÎfiÌ ±Áfl Ëı ⁄ÁfiÌ ¤Ì÷flÌ Ë‰Îfi˘ ¤ı… Ãfl‰Îfiı ·Ì‘ı ÏÕ„VÀSÕ ‰Î˜Àfl …ı‰_ ’ÎHÎÌ ⁄L›_. ‰Î÷ ’ÒflÌ. «Î·a ’ıÀfifiÎ ¿ıÁ‹Î_ ‰Î÷fi˘ I›Î_ … ±Îfl_¤ ◊›˘. ‹˘fl˘y˘‹Î_ ’Õı·˘ ‹Ò‚‘Îfl ‰flÁÎÿ ±Î¿„V‹¿ Ë÷˘. ⁄Î¿Ì I›Î_fiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ ’˛ÿı¢‹Î_ ˉ΋Îfi ÁÒ   ¿< _ flËı ÷  _ Ë÷ _ ±fiı ¬ı ÷ ̷Λ¿ ’ÎHÎÌfiÌ ¬ı Ó « Ëo ‹ ı  Î_ …HÎÎ÷Ì Ë÷Ì. «Î·a ’ıÀfifiı ◊›_ ¿ı ⁄Á‹Î_ …ı‹ ’ÎHÎÌ ⁄L›_ ÷ı‹ ¤ı… ‰Õı √˛ÌfiËεÁ‹Î_ ±ıÀ·ı ¿ı ¿Î«CÎfl‹Î_ ÷ıfi_ Á…˝fi ¿flÌ ŒÁ· ‹ı‚‰Ì ¿Λ ¿ı fiÏË? ’ı À fiı 1995 ‹Î_ ’Ëı · ˘

flıÏ√V÷Îfi‹Î_ √Ï·V÷Îfi ¬Ì·‰‰Îfi˘ fi‰÷fl ¿ÌÏ‹›˘ ±…‹Î‰fiÎfl Ï⁄˛ÏÀ Á_¢‘¿ «Î·a ’ıÀfi

10 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

±¬÷fl˘ ‹˘fl˘y˘fiÌ ’Ïç‹ı ±Î‰ı·Î ¿ıfiıflÌ ÀÎ’ ’fl ¿›˘˝. ¿Î«fiÌ ⁄ÎflÌ ‘flΉ÷Ì ⁄ÁfiÌ ±‰ı∞‹Î_ ÷ıHÎı ¿Î«CÎfl ⁄Î_K›_, ±_ÿfl ¤ı…‰Î‚_ ‰Î÷ΉflHÎ ¬Õ<_ ¿›*, ±Î_÷Ïfl¿ ÃoÕ¿ ‰Õı ±ı ¤ı…fiı ÃΛ˘˝ ±fiı ¿Î«CÎfl‹Î_ ÿfl «˘flÁ ‹ÌÀflı fl˘…fi_ 20 ·ÌÀfl ÷Î…\_ ’ÎHÎÌ ‹ı‚T›_--…ı ·ıÏÀÁfiÌ ¤Î∞, À‹ıÀÎ_, ¿˘⁄Ì, √Î…fl ‰√ıflı √‹ı ÷ı ŒÁ· ·ı‰Î ‹ÎÀı ’›Î˝M÷ Ë÷_. µS·ı¬fiÌ› ⁄Î⁄÷ ±ı ¿ı ’ıÀfifiÌ ÷fl¿Ì⁄‹Î_ Á‹ƒfiÎ ¬ÎflÎ ’ÎHÎÌfiı ÷ÎΩ ’ÎHÎÌfi_ V‰w’ ‹Y›_ Ë÷_. ’ı À fifiÌ ÷fl¿Ì⁄fi˘ ωÂı Ê K›ÎfiÎ¿Ê˝¿ ¿‹Î· ˉı ±⁄ ‘Î⁄Ì ¬Î÷ı ÷ıHÎı V◊Î’ı·Î 45 ‹ÌÀfl (148 ŒÌÀ) ·Î_⁄Î ±fiı 18 ‹ÌÀfl (59 ŒÌÀ) ’ˢ‚Î ¿Î«CÎfl‹Î_ Ωı‰Î ‹‚ı »ı, F›Î_ flıÏ√V÷Îfi ‰E«ıfiÎ ¶Ì’¿S’ …ı‰Î Á_¿<·‹Î_ ¿Î¿ÕÌ, À‹ıÀÎ_, ¿˘⁄ÌŒ˚·Î‰fl ±fiı Œ‚Œ‚ÎÏÿfiÌ ⁄ËÎfl ¬Ì·Ì »ı. ±Î ŒÁ· ’HÎ Áfl‰Î‚ı ÿÏfl›ÎfiÎ ¬ÎflÎ ’ÎHÎÌfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. Œfl¿ ±ıÀ·˘ ¿ı ¬ÎflÎ ’ÎHÎÌfiı ‹ÌÃÎ ’ÎHÎÌfi_ V‰w’ ‹‚Ì Ω› »ı. ±Î ’˛˘ÁıÁ‹Î_ ‹A› ¿Î«˘ ‹Î· Á‹ƒfi_ ’ÎHÎÌ »ı, ‹ÎÀı ¿Î«CÎflfi_ V◊Îfi ‹˘Àı ¤Î√ı ÁÎ√flÏ¿fiÎflÎ fi∞¿ ˢ› ÷ı ÿı¬Ì÷_ »ı. Á_¿<·fiÌ ÏÕ{Î≥fifi˘ ÁÎ≥Õ ’Θ{ Á΋ıfiÎ ’Îfiı ⁄÷Ήı·Î ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ …\±˘. ÕÎ⁄Ì ÷flŒfi˘ ±Î√·˘ ¤Î√ Á‹ƒ‰÷a »ı ±fiı I›Î_fiÌ ÿ̉η ‹‘’ÒÕÎ VÀÎ≥·fiÎ Ω‚ÌÿÎfl ÷◊Î ΩÕÎ ¿ÎÕÛ⁄˘ÕÛfiÌ ⁄fiı·Ì »ı; ±ıÀ·ı ¿ı ¿ÎÕÛ⁄˘ÕÛ

±I›_÷ Ï»ƒ· ’˛¿Îflfi_ »ı. Àı Q ’˛ ı « fl 30 0 µ’flfiÌ ⁄Î…\ ± ı ±ÎÕ˘ Áı „ S›Á ¿fl÷Î_ ’◊flΛı · ˘ Á_ A ›Î⁄_ ‘ ‰‘÷ _ fi◊Ì. ⁄ËÎflfiÌ ¿ÎHÎÎ_ ‰ ΂˘ ’Î≥’ ±ı flıÏ√V÷ÎfiÌ Ë‰Î ÁÒ¿Ì Ë˘›, ¿ÎÕÛ⁄˘ÕÛ ’fl Á‹ƒ…‚fiÎ_ F›Îflı ¤Ì÷flfiÎ Ïfi›_ Ï hÎ÷ Á_A›Î⁄_‘ ÀÌ’Î_ flıÕuÎ ¿flÌ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ¤ı…fi_ ’˛‹ÎHÎ ÷ıfiı Á÷÷ ¤Ìfi_ flάı »ı. 90Ñ Á‘Ìfi_ flËı »ı. ±Î ¤ı… Á‹ ƒ ◊Ì ¿Î«CÎfl ÷flŒ ’HÎ ŒÁ·fiÌ µ’… ‹ÎÀı ¬Ò⁄ ‰Î÷˘ ’‰fi ±ı ¿ÎÕÛ⁄˘ÕÛfiÎ_ ‹Ëk‰fi˘ »ı. ¤ı… ‰Õı ÷fl⁄÷fl Ï»ƒ˘ ‰ÎÀı ’ÁÎfl ◊Λ, flËı÷Ì Ë‰Î‹Î_ »˘ÕfiÎ_ ’Î_ÿÕÎ_ ±ıÀ·ı ⁄ÎW’̤‰fi ¶ÎflÎ ‰ÎÀı ’ÎHÎÌ µIÁ…˝fi ’΋Ìfiı ¿Î«CÎflfiÎ ¤Ì÷flÌ ±⁄ ‘Î⁄Ì fi∞¿ V◊Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı·_ √˛ÌfiËεÁ, …ı‹Î_ ·Ì·˘÷flÌfi˘ ’Îfl fi◊Ì. ∂ÕÌ …÷ _ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ‰Î÷ΉflHÎfiı ÷ı ±I›_ ÷ ¤ı … ‰Î‚ _ √˛ÌfiËεÁfiÌ »÷ ⁄ı‰ÕÎ ±Î‰flHÎfiÌ ⁄ËÎflfiÌ ¿<ÿfl÷Ì ±Î⁄˘Ë‰Î‹Î_ »˘Õ⁄fiÎ‰Ì ÿı »ı. ±Î_÷Ïfl¿ ÷Î’‹Îfifiı ’HÎ ⁄fiı·Ì »ı. µ’flfi_ ±Î‰flHÎ ÷tfi ‰ı·Îfiı ’˛I›ı¿ «˘flÁ ‹ÌÀflı Ï’›÷ ±ı¿ÿ‹ fiÌ«_ ·Î‰Ì ÿı »ı. ’Îflÿ½¿ ±ı‰Î ’˘Ï·Ï◊fifi_ ⁄fiı·_ »ı. ÷flÌ¿ı fl˘…fi_ 8 ·ÌÀfl ’ÎHÎÌ Ωı≥±ı, ¿Î«CÎflfi˘ ÏÁ©Î_ ÷ Ωı ¿ı ÁÒ›˝fiÎ_ Ï¿flH΢ ÷ıfiÌ Á˘ÓÁfl‰Î ’ÁÎfl ÷˘ «Î·a ’ı À fifiÎ √˛ Ì fiËεÁ‹Î_ √˛ÌfiËεÁ ≥Œı@À ’ıÿÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ◊›Î ⁄Îÿ fiÌ«ıfiÎ …ı ±Î‰flHÎfiı ‹‚ı fl˘Ï…_ÿÎ 1 ·ÌÀfl ’ÎHÎÌfiÎ ÏÁ_«fi ‰Õı ÁΩ˝›˘ »ı. ÁÒ›˝fiÎ_ À>_¿Ì ÷fl_√·_⁄Î≥fiÎ_ ÷ı ±‘˘fl@÷ Ï¿flH΢ ‹ÎÀı ÏflŒ˚·ı„@À‰ ¿Î‹ «Î·Ì Ω› »ı. ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢ ¿Î«fiÌ ±Îfl’Îfl fiÌ¿‚Ì »ı. ‹÷·⁄ ±ı ¿ı ±‘˘fl@÷ Ï¿flH΢ ÕΛÎ√˛Î‹ ÷flŒ ŒflÌ fi…fl ¿fl˘. ’˘÷ÎfiÌ ·√¤√ Á_’ÒHν ∂Ω˝ ÁÎ◊ı ’fl⁄ÎflÎ_ I›Î_ … ’λÎ_ ‰‚Ì Ω› »ı. »˘Õ-‰ı·ÎfiÎ ±ıÏfl›Îfiı ’ÁÎfl ¿flÌ …÷Ì ¿Î«CÎfl‹Î_ ±ıÀ·ı ¿ı √˛ÌfiËεÁ‹Î_ √˛ÌfiËεÁ‹Î_ ’˛‰ıÂ÷Î_ fi◊Ì. Œ@÷ ÃoÕÌ ±fiı ¤ı…‰Î‚Ì Ë‰Î √˛ÌfiËεÁ‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı, ’HÎ I›Îfl ⁄Îÿ µW‹Î∂Ω˝ ºU› ’˛¿ÎÂfiÎ_ Ï¿flH΢ √˛ÌfiËεÁ‹Î_ ’λ‚fiÎ ¤Î√ ÷flŒ ±Î√‚ ‰‘ı »ı. ¿Ëı‰Î÷Ì √fl‹ÌfiÎ_ ‰‘ ÷fl_√·_⁄Î≥fiÎ_ ÿά· ◊Λ »ı ±fiı Âο¤Î∞fiÎ ±ËŸ »÷fiÎ fiÌ«·Î ÏflŒ˚ · ı „ @À‰ ÷ı‹… Œ‚Œ‚ÎÏÿfiÎ »˘Õ‹Î_ ’˛¿ÎÂ- ±Î‰flH΋Î_ ¿ıÀ·Î_¿ ⁄ο˘flÎ_ »ı. µ’flinfrared/±‘˘fl@÷ Ï¿flH΢ ±ı ¿Î«fiı ¤ıÿÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Â¿÷Î_ fi◊Ì. Á_f·ıÊHÎfiÌ Ïø›Îfiı Â@› ⁄fiΉı »ı. fiÌ«ıfiÎ_ ⁄ı ±Î‰flH΢ ‰E«ı ¿ıÿ ’flΛı·Ì ωÏÂWÀ fl«fiÎ‰Î‚Ì ±Î‰Ì ±‹¿ √fl‹ ±fiı ÁÒ¿Ì Ë‰Î ÷ı ⁄ο˘flÎ_ ’ÏflHÎ΋ı √˛ÌfiËεÁ‹Î_ µkÎfl˘kÎfl √fl‹Ì ‰K›Î ¿flı »ı. ±Î Á‹V›ÎfiÎ »÷fiÎ ’˛÷Î’ı ±⁄ ‘Î⁄Ì‹Î_ ¿<ÿfl÷Ì ‰ÎÀı ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì ’»‰ÎÕıfiÎ ⁄ÌΩ Ïfi‰ÎflHÎ ‹ÎÀı «Î·a ’ıÀfifiÎ √˛Ìfi- ‰Î÷ΉflHÎfi_ ÷Î’‹Îfi 450 Áı„S›Á Ω‚ÌÿÎfl ¿ÎÕÛ⁄˘ÕÛfiı ‹‚ı »ı--⁄·¿ı ËεÁ‹Î_ ›„@÷¤flÌ ⁄Ì∞ T›‰V◊Î »ı. ˢ› ÷˘ √˛ Ì fiËεÁfiÌ ¤Ì÷flfi _ ÷ıfiÌ Á˘ÓÁfl‰Ì ’ÁÎfl ◊Λ »ı. ±Î

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

11

⁄ÌΩ ¿ÎÕÛ ⁄ ˘ÕÛ fi ˘ ’HÎ ‹Ëk‰fiÌ ⁄Î⁄÷ ±ı ¿ı Á‹ƒfiÎ ¬ÎflÎ ⁄ÿ·ı ËÎ≥Õˇ˘’˘Ïfi¿ ÷flÌ¿˘ ±’fiÎT›˘ Á‹ƒfiÎ ¬ÎflÎ ’ÎHÎÌ ‰Õı ’ÎHÎÌfiı ÷ı‹Î_ ÁË… flÌ÷ı ‹ÌÃÎ ’ÎHÎÌfi_ ˢ› ÷˘ hÎHÎ◊Ì ’Î_« √H΢ ‰‘ µ÷Îfl Á÷÷ ±Ï¤Êı¿ ¿flÎ÷˘ flËı »ı. »÷fiÌ V‰w’ ‹‚Ì Ω› »ı. ÏÕÁıÏ·fiıÂfifiÌ ‹‚ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ±ı ’©Ï÷ ‰‘ ¿Î›˝Z΋ ˉΠ√fl‹ ±fiı ÁÒ¿Ì Ë˘› ÷ıfi˘ ±◊˝ ¬ÎÁ ’˛˘ÁıÁ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ¿fl‰Ì ’Õ÷Ì »ı. ËÎ≥Õˇ˘’˘Ïfi@Á‹Î_ ‹ÎÀÌ ‰’flÎ÷Ì ±ı ◊›˘ ¿ı Ï»ƒ· ¿ÎÕÛ⁄˘ÕÛfiÌ ±Îfl’Îfl fi◊Ì. ±⁄ ‘Î⁄Ì ¬Î÷ı ±Î‰ı·Î √˛Ìfi- fi◊Ì. »˘ÕfiÎ_ ‹Ò Ï ‚›Î_ ’˘Àı Ï Â›‹ ’ÁÎfl ◊÷Ì ‰ı‚Î ÷ı ‹Ëk΋ ¤ı… √˛ËHÎ ËεÁ‹Î_ ÿflfl˘… Á‹ƒfiÎ 3,000 ÁSŒıÀ, Á’fl Œ˘VŒıÀ, ‹ıBfiıÏ›‹ ¿flÌ Â¿ı »ı. ±√ε ’˛◊‹ ¿ÎÕÛ⁄˘ÕÛfiÎ ·ÌÀfl ¬ÎflÎ ’ÎHÎÌfi_ ⁄ÎW’̤‰fi ◊Λ ÁSŒıÀ, ±ı‹˘Ïfi›‹ ÁSŒıÀ ‰√ıflı ’˘Ê¿ ÷⁄yı …ı ⁄L›_ ÷ıfi_ ±ËŸ ’fiflΉ÷˝fi »ı, …ıfiÌ Á΋ı 800 ·ÌÀfl ‹ÌÃ<_ ’ÎHÎÌ ÷k‰˘ ‘flΉ÷Î ’ÎHÎÌfiÎ ‰ËıH΋Î_ ◊˘Õı ı Î_ flËı »ı. ¿<ÿfl÷Ì ‹ÎÀÌ‹Î_ ◊Λ »ı. √˛ÌfiËεÁfiÌ Ë‰Îfiı ¤ı…fi˘ ‹‚ı »ı. ⁄ÎW’̤‰fifiÌ Ïø›Î ·√¤√ CÎHÎı ±_Âı Õ>⁄· fi‰˘ ÕΘ{ ‹‚ı »ı ±fiı ÷ıfi_ ’˛‹ÎHÎ V‰›_«ÎÏ·÷ »ı. Á‹ƒfi˘ ‰ı√Ì·˘ ’‰fi ±‹¿ ’˘Ê¿ ÷k‰˘fiÌ ±»÷ ˢ› ÷ı‹ 90Ñ ¿fl÷Î_ ’HÎ ‰‘Ì Ω› »ı. ¤ı…fiı ±Î’‹ı ‚ ı ¿ÎÕÛ ⁄ ˘ÕÛ fi Î Ω‚ÌÿÎfl ±‹¿fi˘ @›Îflı¿ ±Ï÷flı¿ ’HΠˢ›, ÃÎflÌ ÷ıfiı ’ÎHÎÌw’ı Ïfi÷ÎflÌ ·ı‰Î› ÷˘ ‹Î‚¬Î‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı ±fiı I›Î_ ’ÎHÎÌfi˘ F›Îflı ±ËŸ Œ‚-ÂοfiÎ »˘Õ-‰ı·Îfiı »˘Õ-‰ı·ÎfiÌ ÏÁ_«Î≥ ‹ÎÀı ±ı ’ÎHÎÌ ¤ı… »ÒÀ˘ ’ÎÕÌ ÷ıfiı ˉ΋Î_ ¤ı‚‰ı »ı. ⁄‘Î_ …wflÌ ÷k‰˘ ›˘B› ’˛‹ÎH΋Β‹Î_ ¿˘≥ ‰Îfl ’‰fi ‰Î÷˘ ±À¿Ì Ω› I›Îflı ‹‚Ì flËı »ı. ŒÁ·‹Î_ ÷ıfiı ·Ì‘ı ¬ÎVÁÌ ¿Î‹ ·Î√ı. ‹˘fl˘y˘fiÌ ⁄Á‹Î_ ’˛ ‰ ÎÁ √˛ÌfiËεÁfiÌ ’»‰ÎÕı flËı·Î ⁄ı ’_¬Î ⁄fl¿÷ ±Î‰ı »ı . ⁄Ì∞ fi˘Ó ‘ ’ÎhÎ ⁄fl¿÷ flËı÷Ì Ë˘› ÷˘ ÿflQ›Îfi «Î·a ’ıÀfifiı ’ÎHÎÌfiÌ, ¿ı‹ ¿ı »˘Õ◊›ı·˘ ±fi¤‰ …flÎ ‰ı·Îfiı ÁŸ«ı·_ CÎb_ ¬w_ ’λ˘ ›Îÿ ¿fl˘. ’ÎHÎÌ ‹ÎÀÌ‹Î_ ’«Ì ⁄ÎflÌfi˘ ¿Î« Ão Õ ˘ Ω› ±ı ‰ ˘ ’˛ f fi ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ⁄ÁfiÌ ËÎ≥Õˇ˘’˘Ïfi@ÁfiÎ ¤Ì÷flfiÌ Ë‰Îfi˘ ¤ı… ‹Î‹·ı flËı ÷ ˘ fi◊Ì. ÷ıfiÎ ’fl Û˘˝ ±fiı ±ı¿fi_ ±ı¿ ƒÎ‰HÎ ÷ı‹Î_ ’ÎHÎÌfiÎ flı·Î µ÷›Î˝. ·Î_⁄˘ Á‹› ÏflÁΛ¿· Ão Õ Î ¿Î«ı À> _ ¿ ‹Î_ ◊›Î ¿flı »ı , ±ı À ·ı ¿LÕıLÁflfi˘ fl˘· ±ÿÎ ¿LÕı L Áflı ÷Îfl‰ı · Î ¿›˘˝ . ’ı À fifiÎ ’ÎHÎÌfiÎ ÿˆÏfi¿ …J◊Î √˛ Ì fiËεÁ‹Î_ ¿Î« ¿ı fi ı fl Ì ÀÎ’ fi  _ √˛ Ì fiËεÁ, F›Î_ ·ı Ï ÀÁfiÌ ¤Î∞ ÷ı ‹ … ŒHÎÁÌfi˘ ‹⁄·¬ ’ο ·ı ‰ ΋Î_ ±Î‰ı »ı ’ˆ¿Ì 80Ñ …J◊˘ ’̉Πfi◊Ì. ‘Î÷ fi Ì ÁÒ Z ‹ ÀuÒ⁄˘‰Î‚_ flÌ÷Áflfi_ ¿LÕıLÁfl … »ı, ±Î_÷Ïfl¿ ˉÎfiı ¬ıÓ«Ì √˛ÌfiËεÁ‹Î_ ‹ÎÀı ‰Î’flÌ Â¿Î› »ı. ±Î º„WÀ±ı «Î·a ’ıÀfifi_ ¿Î«CÎfl …ıfiı ’Î≥’ ¶ÎflÎ ¨ÕÎ Á‹ƒfiÎ ’ÎHÎÌfi˘ ’‰fifiÌ „V◊Ï÷ ’ıÿÎ ¿flı »ı. ±Î ’_¬Î ÁM·Î› ‹‚ı »ı. fiÌ«Î ÷Î’‹Îfifi_ ±ı µ’flÎ_÷ ÏÁ_«Î≥ ‹ÎÀıfi˘ ’Q’ ¿ıÀ·Ì¿ À<-≥fi-‰fi »ı. ËÏfl›Î‚Ì øÎ_Ï÷fiÎ ’ÎHÎÌ ¿LÕıLÁflfiı ÃoÕ<_ flάı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ‰Ì…‚Ì ¬Î› »ı . ±ı ÏÁ‰Î› ‘˘flHÎı ŒÁ· ±Î’÷_ ŒÎ‹˝ ’HÎ »ı ±fiı ˝ Ì ÷◊Î Á‹ ƒ fiÎ ¬ÎflÎ …‚fiı ’̉ηΛ¿ ⁄ÎflÌfiÎ ¿Î«fiÌ ‹ÎŒ¿ … ˉÎfi˘ ¤ı… √˛ÌfiËεÁfi_ ⁄‘_ ¿Î‹¿Î… ÁÒ›fi ÷ıfiÎ ’fl Ãflı »ı ±fiı ÷ıfi_ Ïfi÷flÌ ’‰fifiÌ ∂Ω˝ ‰Õı «Î·ı »ı. ⁄Î¿Ì ⁄fiΉ÷_ ÏÕÁıÏ·fiıÂfi ›ÏfiÀ ’HÎ »ı ±Î‰÷_ ’ÎHÎÌ fiÌ«ıfiÌ ÀÎ_¿Ì‹Î_ …‹Î ±ı¿‹ÎhÎ flΘ ‹ÏÀÏfl›· Á‹ƒÌ ’ÎHÎÌ »ı. --±fiı ÷ı ⁄Lfiı fl˘· ±ÿÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı «Î·a ’ıÀfifiÎ √˛ÌfiËεÁ‹Î_ √˛ÌfiËεÁ ‰Ì…‚Ìfi˘ …ı ’fl‰Ã˘ ‰Î’flı ◊Λ »ı. ±ËŸ◊Ì ’Q’ ¶ÎflÎ ÷ıfi˘ ÁM·Î› »˘Õ-‰ı·Îfiı Ï’›÷ ÷flÌ¿ı ‹‚÷Ì µ’…fi_ ’˛‹ÎHÎ ¿ıÀ·_ ? ’ıÀfifiÎ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı 15 ±ı„Q’›flfi_ Á˘¿ıÀ ¿ÎŒÌ ’ˢӫı »ı. ±Î T›‰V◊Î Ωı÷Î_ ±ı‹ ±_ÿÎ… ‹…⁄ 1 Ëı@Àfl ωV÷Îfl‹Î_ »ı. ±Î ⁄‘Î ŒÎ›ÿÎ Ωı÷Î_ ±⁄ ‘Î⁄ÌfiÌ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ’ıÀfifiÎ √˛ÌfiËεÁ‹Î_ V◊Î’ı·Î_ ±Î‰Î_ √˛ÌfiËεÁ‹Î_ ‰Êı˝ Áfl¿Îfl ±Î‰÷Î_ ’Î_« ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ¿LÕıLÁfl ±ı ‰Î˜Àfl ËΉı˝„VÀo√fi_ ÁΑfi ÿËÎÕı 50,000 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰ÀÎHÎÎfiÌ «Î·a ’ıÀfifiÎ ÁË›˘√‹Î_ ’˘÷Îfiı I›Î_ »ı. ‰flÁÎÿfiı ⁄ÿ·ı ¤ı…fiÎ ’ÎHÎÌfi_ ±√fl ÷˘ ¿˘⁄ÌfiÎ 3,50,000 ÿÕÎfiÌ ±Î‰Î_ 400 √˛ÌfiËεÁ V◊Î’‰Î ÷ı ËΉı˝„VÀo√ ¿flı ±ıÀ·˘ … Œfl¿ »ı. ŒÁ· ‹‚Ì Â¿ı »ı. ±Î˜√Ï˝ı fi¿ ŒÎÏ‹*√fiı ‹Î√÷Ì Ë˘› ÷ı‹Î_ ±Îç›˝ fi◊Ì.á 12 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

≥. Á. 1492 ‹Î_ ¿˘·Q⁄Áı “fi‰Ì ÿÏfi›Î”fiÌ Â˘‘ ¿flÌ ±ı Á‹Î«Îfl ÷ıfiÌ ›ÎhÎÎfiı V’˘LÁfl ¿flfiÎfl V’ıÏfi flÎHÎÌ ≥ÁÎ⁄ı·Îfiı ’Î_« ‹ÏËfiı ’ˢÓE›Î Ë÷Î. ≥. Á. 1792 ‹Î_ ¡ıL«˘±ı ’˘÷ÎfiÎ ÿı‹Î_ Á_ÿ ı ÎT›‰ËÎflfiı {Õ’Ì ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ¨«Î_ Ϭfl˘ ’fl Áı‹ÎŒ˘fl fi΋fiÎ ’˛¿ÎÂÁ_¿÷ı ˘fi_ ±Î›˘…fi ¿›* Ë÷,_ …ı‹Î_ ÿflı ¿ Á_ ¿ ı ÷ ¡ı L « ±ÎSŒ⁄ı À fiÎ «˘yÁ ‹Ò‚ÎZÎflfi˘ ÁÒ«¿ Ë÷˘. ±Î Ω÷fiÎ_ ¿<· 556 Á_¿ı÷‹◊¿˘ ‰Õı ÿ˘œÁ˘ ‰Ê˝‹Î_ CÎHÎÎ ¬flÎ ¡ÎLÁfiı ±Î‰flÌ ·ı‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ±fiı flÎF›fiÎ ÂÎËÌ Á_ÿıÂÎ 4,800 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì ÷I¿Î‚ ’Ë˘Ó « ‰Î ·ÎB›Î. ≥. Á. 1860 ‹Î_ ±‹ıÏfl¿Î±ı 3,100 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı Á‘Ì À’η˘ ’ˢӫÎՉΠ‹ÎÀı «fi_ÿÎ C΢ÕıÁ‰Îfl˘fiÌ flÌ·ı ÀÌ‹ fl˘¿Ìfiı ’ΘfiÌ ±ı@V’˛ıÁ ¿Ëı‰Î÷Ì T›‰V◊Î ›˘∞ Ë÷Ì. C΢ÕÎ ¿<· 400 Ë÷Î ±fiı C΢ÕıÁ‰Îfl˘fiÌ Á_A›Î 80 Ë÷Ì. flÌ·ı‹◊¿˘ 190 Ë÷Î. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’Ïç‹ ¿Î_ÃÎ◊Ì ’Ò‰˝ Ï¿fiÎflÎ Á‘Ìfi˘ ’˛‰ÎÁ 10 Ïÿ‰ÁfiÎ flı¿˘ÕÛ⁄¿ı˛ fl Á‹›‹Î_ ¬ıÕÌ fiά‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ Ë÷˘. ±Î {Õ’Ì Á_ÿıÂÎT›‰ËÎfl Ωı ¿ı ±‹ıÏfl¿Î ’Òfl÷˘ … ‹›Î˝Ïÿ÷ flè΢, ±ıÀ·ı ’Î_« ‰Ê˝ ’»Ì ≥.Á. 1865 ‹Î_ ’˛‹¬ Ï·_¿fifiÌ ËI›Î ◊›ÎfiÎ Á‹Î«Îfl ›fl˘’fiı ÷˘ ⁄ı ±Ã‰ÎÏÕ›ı ‹Y›Î. øÎ_Ï÷fiÌ ÏÿÂ΋Î_ ’Ëı·_ ‹Ëk‰fi_ ’√·_ Ï⁄˛Àfiı ≥. Á. 1823 ‹Î_ ÀıÏ·√˛ÎŒ ›_hÎ ÿά· ¿flÌfiı ¤›*, …ıfiÎ ‹ÎÀı ’_ÿfl ‰Ê˝ ⁄Îÿ ÁıQ›±· ‹˘Áı˝ Õ˘À ±fiı ÕıÂfiÌ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊÎ CÎÕÌ ¿ÎœÌ. ÀıÏ·√˛ÎŒfiÌ ÿı¬Ì÷Ì ‹›Î˝ÿÎ ±ı ¿ı ÷ÎflfiÎ ‹ÎK›‹ ωfiÎ ÷ıfi_ ’˛ÁÎflHÎ ¿flÌ Â¿Î› fiÏË --±fiı ÀıÏ·√˛ÎÏŒ¿ ÷Îfl ¶ÎflÎ ‹˙Ϭ¿ Á_ÿıÂÎ ‹˘¿·‰Îfi_ ÷˘ ‹t·ı Â@› fi ⁄fiı. ¿˘≥¿ flÌ÷ı ÷Îflfi_ ⁄_‘fi ÷˘ÕÌ Â¿Î› ¿ı fiÏË ? ¿˘≥¿ flÌ÷ı Õ˘À-ÕıÂfiı ⁄ÿ·ı ‹˙Ϭ¿ Á_ÿıÂÎ ’HÎ ÁÎ‹Ì T›„@÷fiÎ ¿Îfiı ’ˢӫÎÕÌ Â¿Î› ¿ı fiÏË ? ’˛◊‹ Á‰Î· …ıfiÎ ‹√…‹Î_ ΩB›˘ ±ı ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎÌ Ëı≥fiÏfl ËÀ˚˝{ fi΋fi˘ …‹˝fi Ë÷˘. ⁄ÌΩı Á‰Î· …ıfiÎ Ïÿ‹Î√‹Î_ ±ÎT›˘ ÷ı

ωiÎÎfifiÌ ΩHÎÌ÷Ì Â˘‘¬˘‚˘fi˘ ±ΩH›˘ ¥Ï÷ËÎÁ

uf]Lu,fvf[,dff[ dffsf[:gfl

Lafgftffzl ;f+n[xff

ωiÎÎfiÌ ≥ÀÎÏ·fi˘ √„B·±ıS‹˘ ‹Î¿˘˝fiÌ Ë÷˘. ËÀ˚˝{fiÎ …L‹ ’»Ì ‹Î¿˘˝fiÌ ÁkÎfl ‰Êı˝ …LQ›˘, ‹ÎÀı ÷ıfiı ËÀ˚˝{fi˘ ±fi√Î‹Ì √H΢ ÷˘ ËÀ˚˝{ ’˘÷ı ÷ıfiÎ_ »T‰ÌÁ ‰Ê˝ ±√ε …L‹ı·Î V¿˘ÏÀ ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎÌ …ı Q Á @·Î¿Û ‹ı @ Á‰ı · fi˘ ±fi √ Î‹Ì Ë÷˘. ωz ÷ « _ ⁄ ¿Ì› ‹˘Ω_ fi  _ ±„V÷I‰ ÁÎÏ⁄÷ ¿flfiÎfl ‹ı@Á‰ı·ı Œ@÷ Á‹Ì¿flH΢ ·ÕÎT›Î_ Ë÷Î_. ‹ÎhÎ ±„V÷I‰fi˘ ÷ıHÎı Áˆ©Î_Ï÷¿ ’flΉ˘ ±ÎM›˘ Ë÷˘. ‹˘Ω_ ÂÌ flÌ÷ı µI’Lfi ◊Λ ÷ıfi_ flËV› Á‹Ω› ±ı ’Ëı·Î_ 48 ‰Ê˝fiÌ ™‹flı ¿ıLÁflfiÎ fl˘√‹Î_ ÷ı Q≤I› ’ÎQ›˘. ±Î flËV›fi˘ Œ˘Õ ÷ıfiÎ Q≤I› ⁄Îÿ fi‰‹ı ‰Êı˝ Ëı≥fiÏfl ËÀ˚˝{ı ’ÎÕÌ ⁄÷ÎT›˘. 1888 ‹Î_ ËÀ˚ ˝ { ı …√÷fi _ ’Ëı ·  _ ωz÷«_⁄¿Ì› ‹˘…\_ ’ıÿÎ ¿›* ±ıÀ·_ … fiÏË, ’fl_÷ ÷ÎflfiÎ ‹ÎK›‹ ωfiÎ ÷ıfiı ¿ıÀ·Î¿ ŒÌÀ ÿÒfl {ÌS›_ ’HÎ ¬w_. ÁΫ_ ’Ò»˘ ÷˘ ±ı ‰Ì…‚Ìfi˘ ÁÌ‘˘ÁÎÿ˘ ÏÕV«Î…˝ ±ıÀ·ı ¿ı jÎΉ Ë÷˘. ±ı¿ V◊‚ı ‰Ì…‚Ìfi˘ ÷Hά˘ {›˘˝ Ë÷˘ ±fiı ⁄ÌΩ V◊‚ı {̷Λ˘ Ë÷˘. flV÷ı ’ÁÎfl ◊÷Î ‰ÎËfifiÎ V’Î¿Û M·√fi˘ ÷Hά˘ CÎflfiÎ ÀıϷω{fi‹Î_ ¬·ı· ÷flÌ¿ı {̷Λ ÷ıfiÎ …ı‰Ì ‰Î÷ Ë÷Ì. ±Î ’˛›˘√ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ËÀ˚˝{ı ⁄fiΉı·_ ÁΑfi ±Î‘Ïfi¿ ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ±fiı ÏflÁ̉fl ¿fl÷Î_ …\ÿ_ ˢ› ±ı V‰Î¤Îω¿ Ë÷_. fl«fiÎ ¿œo√Ì Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ ÁΑfifi_ ‹Ëk‰ ±ı ¿ı ÷ıfiÎ ‰Õı ËÀ˚˝{ı flıÏÕ±˘fiÌ µIøÎ_Ï÷fiÎ ·Î_⁄Ì ÷‰Îfl̬fi_ µCÎÕ÷_ ’˛¿flHÎ ·¬Ì fiÎA›_. …√÷fi_ ’˛◊‹ ωz÷«_⁄¿Ì› ’˛ÁÎflHÎ ÷ıHÎı ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ ¿flÌ ⁄÷ÎT›_. ’˛ÁÎflHÎ ÂÌ flÌ÷ı ◊›_ ÷ıfi˘ A›Î· ±Î’÷˘ ÕΛÎ√˛Î‹ ±Î√Î‹Ì ’Îfiı …\±˘. ËÀ˚˝{ı ‘Î÷fiÎ ⁄ı √˘‚Î ±ı¿‹ı¿fiÌ fi∞¿ √˘Ã‰Ì ÷ı‹fiı ¿˘≥·fi_ ΩıÕÎHÎ ±ÎM›_. ¿˘≥·fiÎ »ıÕÎ ÷ıHÎı ⁄ıÀflÌfiÎ ’˘Ï{ÏÀ‰ ±fiı fiı√Ïı À‰ ÀÏ‹˝fi·˘ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ ÿÌ‘Î. ⁄ıÀflÌfi˘ ωz÷’˛‰ÎË ¿˘≥· ¶ÎflÎ …‹HÎÎ √˘‚΋Î_ ‰‘ …‹Î‰À ’ÎQ›˘, ±ıÀ·ı I›Î_fi˘ ‰Ì…¤Îfl ÁËı… ‰K›˘ ±fiı ⁄ı·ıLÁ V◊Î’‰Î ‹ÎÀı ‰Ì…‚Ìfi˘ ÷Hά˘ ÕÎ⁄Î √˘‚ÎfiÌ ÏÿÂ΋Î_ {›˘˝. ËÀ˚˝{ı ÁËı… »ıÀı ‰Î›flfiÌ flŸ√ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

13

xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ uf]Lu,fvf[,dff[ dffsf[:gfl

‹Ò¿Ì Ë÷Ì, …ıfiÎ ⁄ı »ıÕÎ ‰E«ı fi∞‰˘ “√ı’” Ë÷˘. √˘‚Î ‰E«ı flËı·Ì …B›Î‹Î_ V’Î¿Û ’ıÿÎ ◊›˘ ¿ı ÷fl÷ ËÒ⁄ËÒ ±ı‰˘ … V’Î¿Û flŸ√fiÎ ¤_√ÎH΋Î_ ◊÷˘ Ωı‰Î ‹Y›˘. flŸ√ ÁÎ◊ı ⁄ıÀflÌfi_ (¿ı ’»Ì ÷Îflfi_) ΩıÕÎHÎ fi ˢ‰Î »÷Î_ ÷Hά˘ {›˘˝, ±ıÀ·ı ÁÎÏ⁄÷ ◊›_ ¿ı ±ı ¿Î‹ Ï⁄fi÷ÎflÌ ‘˘flHÎı ’˛Áflı·Î_ ωz÷«_⁄¿Ì› ‹˘Ω_fi_ Ë÷_. ±Î ¢‘ fi˘Ó‘’ÎhÎ Ë÷Ì, ¿ı‹ ¿ı ωfiÎ ÷Îflı ωz÷«_⁄¿Ì› ‹˘Ω_fiı ÿÒfl ‹˘¿·Ì ¿Î÷Î_ ˢ› ÷˘ ±ı V◊ÎfiÎL÷fl Ë¿Ì¿÷‹Î_ Á_ÿı¢ ‹˘¿S›Î ⁄flÎ⁄fl Ë÷_. ±Î ¢‘fiı ±Î√‚ ‘’Î‰Ì »ı‰Àı flıÏÕ±˘

‹˘Ω_fi_ ’˛ÁÎflHÎ Ë÷_, …ıfiı ⁄˘{ı «˘yÁ ¿o’Á_A›Î ’HÎ ±ıfiΛ÷ ¿flÌ Ë÷Ì. ’˛ Á ÎflHÎfiı ±‹ ¿ ¿o’Á_A›Î‹Î_ Á_ÿı¢ ‹˘¿·‰Îfi_ ±Â@› fi Ë÷_, ’HÎ ÿ¤Î˝B›ı ⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı …√ÿÌ«_ƒ Ï⁄˛Àfi √›Î ±ı ‰¬÷ı I›Î_ fi Î ±ı ¿ ’ˆÁÎ’ÎhÎ ±_√˛ı…ı ÷ı‹fiı ±‰‚ı ’ÎÀı «ÕÎT›Î. ±Î ·Î·« ±_√˛ı… ÷ı‹fiÌ Â˘‘fiÎ ±Î‘Îflı ÀıÏ·√˛ÎŒ ¿o’fiÌ V◊Î’‰Î ‹Î√÷˘ Ë÷˘,

⁄fiΉ‰Îfi˘ ›Â …√ÿÌ«_ƒ ⁄˘{fiı ‹Y›˘ ˢ÷, ’HÎ ÷ı ‹ fiÌ ¤ÎB›flı ¬ Î …\ ÿ Ì flÌ÷ı ±_¿Î›ı·Ì Ë÷Ì. ⁄˘{ ’ÎÁı ±À’ÀÎ ’˛›˘√˘ ¿fl‰Î ‹ÎÀıfiÎ_ ÁΑfi˘ fi Ë÷Î_, »÷Î_ ÀÌfifiÎ_ ’÷flÎ_, ÷Î_⁄ÎfiÎ ÷Îfl ±fiı ·˘¬_ÕfiÌ ÷¿÷Ì …ı‰Î ’ÿÎ◊˘˝ ‰Î’flÌ ÷ı‹HÎı ±ı ÁΑfi˘ ÷ˆ›Îfl ¿›Î*. 1895 ‹Î_ ¿·¿kÎÎfiÎ Àεfi ˢ· ¬Î÷ı ÷ı‹HÎı ±Î‹_ÏhÎ÷ ’˛ıZο˘ Á‹ZÎ ¿˙÷¿¤›˘˝ ’˛›˘√ ¿flÌ ⁄÷ÎT›˘. ωz÷«_⁄¿Ì› ‹˘Ω_fi_ ‰Î›fl·ıÁ ’˛ÁÎflHÎ ÷˘ ΩHÎı ¿›*, ‰‘‹Î_ ÷ıfiÎ ‰Õı ⁄ÌΩ w‹‹Î_ «˘yÁ Ïø›Î ’HÎ ’Îfl ’ÎÕÌ--±fiı ÷ı ·√¤√ ΩÿfiÎ ¬ı· …ı‰Ì Ë÷Ì. ±Î Ïø›Î‹Î_ ·˘¬_Õfi˘ ÿÕ˘ V◊ÎfiÎL÷fl ’ÎQ›˘, Ï’V÷˘·fi˘ V‰›_¤Ò √˘‚Ì⁄Îfl ◊›˘ ±fiı ÿÎw√˘‚Îfi˘ œ√·˘ ’HÎ ¤¤Ò¿Ì ∂Ãu˘. hÎHÎı› Ïø›ÎfiÎ ‹Ò‚‹Î_ flËı·_ ¿Îfl¿ ’Ïfl⁄‚ ωz÷«_⁄¿Ì›

±ıÀ·ı ÷ıHÎı …√ÿÌ«_ƒfiı ‹˙fi flËı‰Î Á·ÎË ±Î’Ì. ¢‘fiÌ ‰Î÷ …√ΩËıfl ¿fl‰Îfiı ⁄ÿ·ı ¢‘fiÎ ’ıÀLÀ ±Ï‘¿Îfl˘ «Ò’«Î’ ‹ı‚‰Ì ·ı‰Î …HÎÎT›_. ÀıÏ·√˛ÎŒ ¿o’fiÌ V◊’ΛΠ⁄Îÿ ±Õ‘˘ fiŒ˘ ±Î’‰ÎfiÌ ’HÎ ±Î˜Œfl ‹Ò¿Ì. …√ÿÌ«_ƒfiı ’ˆÁÎfi˘ ‹˘Ë fi Ë÷˘, ±ı À ·ı ÷ı ‹ HÎı ’ı À LÀ ±Ï‘¿Îfl˘ ‹ÎÀı ±fl∞ fi ¿flÌ. ÁÎ◊˘ÁÎ◊ Àı Ï ·√˛ Î Œ ›_ h Î ⁄fiΉ‰Îfi_ ÷ı‹fi_ √…\_ ’HÎ fi Ë÷_. ±Î ¿U‹¿Â‹Î_ …ı Á‹› ‰ÌI›˘ ÷ıHÎı ⁄ÌΩ ±ı¿ ωiÎÎfiÌ ‹ÎÀı Á˘fiıflÌ ÷¿ ¬ÕÌ ¿flÌ ±Î’Ì --±fiı ÷ı ωiÎÎfiÌ Ë÷˘

14 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

≥ÀÎÏ·fi˘ √„B·±ıS‹˘ ‹Î¿˘˝fiÌ. Ëı≥fiÏfl ËÀ˚˝{fiÌ ’˛Î◊Ï‹¿ ¢‘ı …ı‹fiı ω«Îfl÷Î ¿flÌ ‹Ò@›Î ÷ı‹Î_ ‹Î¿˘˝fiÌfi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ Ë÷˘. ≥ÀÎÏ·fiÎ ⁄˘·˘fiÎ ÂËıfl ¬Î÷ı ±ı Ï ’˛ · 25, 1874 fiÎ fl˘… …L‹ı · Î ‹Î¿˘˝fiÌfiÎ Áÿ˚fiÁÌ⁄ı 1894 ‹Î_ ±ı‰Ì CÎÀfiÎ ⁄fiÌ ¿ı …ıHÎı ÷ıfiÌ Ï…_ÿ√Ì … fiÏË, ⁄·¿ı Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÌ ÷‰Îfl̬ ’HÎ ⁄ÿ·Ì fiάÌ. ‹Î¿˘˝ fi Ì ’˘÷ÎfiÎ ¤Î≥ ±ÎSŒ˘L{˘ ÁÎ◊ı ±ÎSMÁfiÎ Ï√Ïfl‹◊¿ı ‰ı¿ıÂfi ‹ÎHÎÌ flè΢ Ë÷˘. ±ı¿ Ï⁄˛ÏÀ ‹ı√ıÏ{fi I›Î_ ±Î¿„V‹¿ flÌ÷ı ÷ıfiÎ ËÎ◊‹Î_ ±Î‰Ì «Õu_. Ëı≥fiÏfl ËÀ˚˝{fi˘ ωz÷«_⁄¿Ì› ‹˘Ω_ ωÂıfi˘ ·ı¬ ±ı ‹ı√ıÏ{fi‹Î_ »’Λ˘ Ë÷˘. Àı„@fi¿· ‰Hνfi ’»Ì ·ı¬fiÎ ÁÎflÎ_ ÷flÌ¿ı ËÀ˚˝{ı ±ı‰_ ‹_÷T› T›@÷ ¿flı·_ ¿ı ωz ÷ « _ ⁄ ¿Ì› ‹˘Ω_ ‰Õı ±‰Î…fiı ÷ÎflfiÎ ‹ÎK›‹ ωfiÎ ÿÒfl Á‘Ì ‹˘¿·Ì ¿Λ, ’HÎ ±ı ‹ÎÀı ›˘B› ÁΑfi˘ ⁄fiΉ‰Î_ Ωı≥±ı. ËÀ˚ ˝ { fiÎ ·ı ¬ ı ‹Î¿˘˝ fi ÌfiÎ Ïÿ‹Î√‹Î_ ω«Îfl˘fi_ «ø Œfl÷_ ¿flÌ ÿÌ‘_. Ï⁄fi÷ÎflÌ Á_ÿıÂÎfiÎ √…⁄fiο µ’›˘√˘ ÷ı ¿S’Ì Â¿÷˘ Ë÷˘, ‹ÎÀı ‰ı¿ıÂfifiÎ ±_÷ı ⁄˘·˘fiÎ ’λΠŒ›Î˝ ⁄Îÿ ÷ı CÎflfiÎ µ’·Î ‹…·ı ¿Î÷Ïfl›Î …ı‰Î fiÎfiÎ w‹‹Î_ ’ÒflΛ˘ ±fiı ËÀ˚˝{fiÎ ÏÁ©Î_÷˘fiı ‰Ëı‰Îfl‹Î_ ‹Ò¿‰ÎfiÎ ’˛›˘√˘ ±Îfl_¤Ì ÿÌ‘Î. ‹Î¿˘˝fiÌfiÎ T›Î’Îfl·ZÎÌ Ï’÷Îfiı ÿÌ¿flÎfiÌ ‰ˆiÎÎÏfi¿ ’˛T≤Ïk΋Î_ …flΛ flÁ fi Ë÷˘, ’HÎ ±Î≥Ïfl ‹Î÷Î ¶ÎflÎ ÷ıfiı ’˛˘IÁÎËfi ‹‚÷_ flèÎ._ CÎHÎÌ ¿˘Ï¢ ’»Ì ÷ı ’˘÷ÎfiÎ ±¬÷fl΋Î_ ÁŒ‚ ◊›˘. ±ı¿ Ïÿ‰Á ¿Î÷Ïfl›Î‹Î_ flËÌfiı ÷ıHÎı ’˛ÁÎÏfl÷ ¿flı·Î_ Ï⁄fi÷ÎflÌ ‹˘Ω_±ı hÎÌÁ ŒÌÀ »ıÀı CÎflfiÎ ¤˘Ó›÷Ï‚›ı CÎ_ÀÕÌfiı flHÎ¿Î‰Ì ‹Ò¿Ì I›Îflı ‹Î¿˘˝fiÌfiÎ fl˘‹Î_«fi˘ ’Îfl fi flè΢. ’hÎfiÌ ÏÁÏ© Ωı≥ ‹Î÷Îfiı ’HÎ ±Îç›˝ ◊›_, ¿ı‹ ¿ı ‹Î¿˘˝fiÌ I›Îflı ‹Î_Õ 20 ‰Ê˝fi˘ Ë÷˘.

xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ Lafgftffzl ;f+n[xff

±Î ’˛◊‹ ÁŒ‚÷αı ‹Î¿˘˝fiÌfiı ‰‘ ’˛›˘√˘ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’˛ı›˘˝. ±ÎI‹ÁÒ{ ‰Î’flÌfiı ÷◊Î ±fi¤‰ ‰Õı Â̬Ìfiı …÷ı ÿËÎÕı ÷ıHÎı ‰‘ ⁄‚‰Îfi ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl˘ ⁄fiÎT›Î_ ±fiı ‰Î›fl·ıÁ ‹˘Ω_fiı ‰‘ »ıÀı ‹˘¿S›Î_. ±ı¿ Á_ÿı¢ ÷ıHÎı ⁄˘·˘fiÎ ÂËıfl fi∞¿ ¬S·Ì …B›Î‹Î_ 3.2 Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÒfl Á‘Ì ’ÎÃT›˘ ±fiı I›Î_ {Ì·Ì ⁄÷ÎT›˘. ‰Î›fl·ıÁ flıÏÕ±˘fi˘ ±ı ÁÎ◊ı …L‹ ◊›˘ ±ı‹ ¿Ë˘ ÷˘ «Î·ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ‰Î›fl·ıÁ Á_ÿıÂαı flÌ÷Áflfi_ ¤˙√˘Ï·¿ ±_÷fl ¿ÎM›Îfi˘ ±ı ’˛◊‹ ⁄fiΉ Ë÷˘. ±Î √HÎfiÎ’ÎhÎ ÏÁÏ© ‹ı‚T›Î ’»Ì ‹Î¿˘˝fi̱ı …ı Ë÷ÎÂÎ…fi¿ ±fi¤‰˘ ‰ıÉΠ’ÕuÎ ±ı Ωı÷Î_ ‹Îfi‰_ ’Õı ¿ı ÷ıfi˘ …L‹ ¬˘ÀÎ ÿı‹Î_ ◊›˘ Ë÷˘. ≥ÀÎÏ·fiÎ ÁkÎΉ΂α˘fiı ÷ıfiÌ Â˘‘fi˘ ‰Ëı‰Îw µ’›˘√ ÿı¬Î›˘ fiÏË. ±Î‹Î_ V◊ÎÏ’÷ ÏË÷˘ ’HÎ ¤‚ı·Î_ Ë÷Î_. ≥ÀÎÏ·fiÎ ÷Îfl-À’η ¬Î÷Îfiı ÀıÏ·√˛ÎŒfiÎ ÷Îfl ‰ı«÷Î V◊ÎÏfi¿ ‰ı’Îfḻ˘ ÷ıfiÌ Ï⁄fi÷ÎflÌ Á_ÿıÂÎfiÌ Â˘‘fiı ±ıÕÌ fiÌ«ı ÿÎ⁄Ì flά‰Î ‹ÎÀı ⁄‘_ ¿flÌ »^ÀuÎ. ’ˆÁÎ’ÎhÎ ¿<À
»ı‰Àı F›Îflı 14 Ï¿·˘‹ÌÀfl ’ˢ‚Ì Ï⁄˛VÀ· ¬ÎÕÌfiı ¿>ÿÎ‰Ì √›˘ I›Îflı ±_√˛ıΩıfiı Â_¿Î fi flËÌ ¿ı ‹Î¿˘˝ fi ̱ı ¿flı · Ì Â˘‘ Á_ÿıÂÎT›‰ËÎfl‹Î_ √…⁄fiο øÎ_ Ï ÷ ·Î‰Ì ¿ı ÷ı ‹ Ë÷Ì. ’ÏflHÎ΋ı ‹Î¿˘˝ fi ̱ı F›Îflı

150 Á_ÿıÂÎfiÌ ±Î’-·ı ¿flÌ. ω@À˘Ïfl›Îfiı fi‰Î≥ ±ı ·Î√Ì ¿ı ¿Î_ÃÎ ’fl◊Ì @›Îflı¿ “±˘V⁄fi˝” ÿı¬Î÷Ì fi Ë÷Ì, »÷Î_ ÷ıfiÎ Á_ÿıÂÎ ‹˘Á˝ ¿˘Õ ÏflÁ̉fl‹Î_ ⁄flÎ⁄fl {Ì·Î÷Î Ë÷Î. ωÂıÊ fi‰Î≥¤flÌ CÎÀfiÎ ⁄Ì…ı ‰Êı˝ ⁄fiÌ, F›Îflı ‹Î¿˘˝fi̱ı Ï⁄˛ÏÀ fi˙¿Îÿ‚fiÌ ±ı¿‹ı¿◊Ì 118 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ±_÷flı Ëo¿Îfl÷Ì ⁄ı ‹fi‰Îfl˘ ‰E«ı

≥ÀÎÏ·‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ ‰ˆiÎÎÏfi¿ ¢‘fiı ’Òfl÷˘ ’˛Ï÷¤Î‰ fi ‹Y›˘, ±ıÀ·ı ‹Î¿˘˝fi̱ı ∫B·ıLÕfiı ’˘÷Îfi_ fi‰_ ‰÷fi ⁄fiÎT›_. ‰Î›fl·ıÁ Á_ÿıÂÎfiı ·√÷Î_ ±Î√Î‹Ì Á_¢‘fi˘ ÷ıHÎı ∫B·ıLÕ‹Î_ ËÎ◊ ‘›Î*.

1,00,000 ’εLÕfiÌ Âıfl ‹ÒÕÌ ÁÎ◊ı ‰Î›fl·ıÁ ÀıÏ·√˛ÎŒ ±ıLÕ ÏÁBfi· ¿o’fiÌ V◊Î’Ì I›Îflı ¤flb_ »·¿Î÷Î ‰Îfl fi ·Î√Ì. ∫B·ıLÕ‹Î_ ‰Î›fl·ıÁı ±ıÀ·_ ⁄‘_ ±Î¿Ê˝HÎ …‹ÎT›_ ¿ı flÎHÎÌ Ï‰@À˘Ïfl›Î±ı ’˘÷ÎfiÌ ÂÎËÌ Ï‰ËÎflfi˙¿Î “±˘V⁄fi˝” ’fl ±ı‰_ ›_hÎ √˘Ã‰Ì ±Î’‰Î ‹Î¿˘˝fiÌfiı ωfi_÷Ì ¿flÌ. ±Î Ω÷fi_ ⁄Ì…\_ ›_hÎ ±Î≥· ±Î˜Œ ‰Î≥À ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î fiÎfiÎ fl‹HÎÌ› ÀÎ’ ’fl flά‰Îfi _ Ë÷ _ , ¿ı ‹ ¿ı ω@À˘Ïfl›Î I›Î_ CÎHÎÌ ‰¬÷ flΩ √΂‰Î ‹ÎÀı …÷Ì Ë÷Ì. ±Î T›‰V◊Î √˘Ã‰Î›ÎfiÎ ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á ’»Ì ω@À˘Ïfl›Î±ı “±˘V⁄fi˝ ” ‹Î_ Ëo ¿ ÎflÌ flËı · Î Ï’˛LÁ ±ıÕ‰ÕÛ ÁÎ◊ı ‹˘Á˝ ¿˘ÕfiÎ

Ï⁄fi÷ÎflÌ Á_’¿Û ΩıÕÌ ⁄÷ÎT›˘. ∫B·ıLÕfiı ÷◊Î ¡ÎLÁfiı ’HÎ I›Îfl ⁄Îÿ ÷ıHÎı ‰Î›fl·ıÁfiÎ_ Á΋Á΋Î_ ⁄ı ‹◊¿˘ ‰Õı ΩıÕÌ ÿÌ‘Î_. ˉı ‰Îfl˘ ÿÏfl›Î’ÎflfiÎ ’˛ÁÎflHÎfi˘ Ë÷˘. ±˜ À ·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√fl µ’fl ‰Î›fl·ı Á Á_ÿıÂÎfi˘ ±ºU› Áı÷⁄_‘ ⁄_‘Λ ¿ı ¿ı‹ ±ı Ωı‰Îfi_ Ë÷_. ±Î ’˛›˘√ ‹ÎÀı ∫B·ıLÕfiÎ »ıÕı ‹Î¿˘˝fi̱ı ¿˘fi˝‰Î˜·fi˘ ÁÎ√flÏ¿fiÎfl˘ ’Á_ÿ ¿›˘˝ ±fiı I›Î_ 200 ŒÌÀ (61 ‹ÌÀfl) ¨«Ì ±ıLÀıfiÎfi˘ Ï‹fiÎfl˘ ⁄Î_K›˘. ·√¤√ ±ı‰_ … ⁄Î_‘¿Î‹ ÷ıHÎı ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ‹ıÁı«ÂıÀ˚Á flÎF›‹Î_ ¿ı’ ¿˘Õ fi΋fiÎ ÁÎ√fl÷Àı ¿›*. ÷ˆ›ÎflÌ‹Î_ … ±ı¿Îÿ ‰Ê˝ fiÌ¿‚Ì √›_. ’˛›˘√ ËÎ◊ ‘flΛ ±ı ’Ëı·Î_ Ωı ¿ı ±HΑÎflÌ ¿<ÿfl÷Ì Ë˘fiÎfl÷ ±Î‰Ì ’ÕÌ. ∫B·ı L ÕfiÎ ¿˘fi˝ ‰ Θ · ¬Î÷ı ÁMÀıQ⁄fl, 1901 ‹Î_ ΩıflÿÎfl ‰Î‰Î{˘Õ<_ e_¿Î›,_ …ı H Îı Àˇ Î LÁ‹ÌÀflfiÎ ⁄Î_ ‘ ¿Î‹fiı fi ¿ ÁÎfi ’ˢӫÎÕu_. ±_√˛ı∞ ¿Ëı‰÷ ‹…⁄ ±ÎŒ÷ ¿ÿÌ ±ı¿·Ì fi ±Î‰ı, ‹ÎÀı ⁄Ì…\_ ‰Î‰Î{˘Õ<_ ±‹ıÏfl¿fi ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

15

xff[wf vfgf[ xff[wfsf[ uf]Lu,fvf[,dff[ dffsf[:gfl

»ıÕı ¿ı’ ¿˘Õ ¬Î÷ı e_¿Î›_ ±fiı I›Î_ ⁄_‘Λı·Î Õ˘À (. . .) ÏÁ‰Î› ¿Â_ fi Ë÷_ ±_÷fl ¿Î’Ì Â¿ı fiÏË--±fiı ¿Ï◊÷ Á_ÿı¢ ÏflÁÌω_√ ±ıÏfl›·fiÎ ‹Î‚¬Îfiı ÷ıHÎı fi¿Î‹_ ±fiı ÷ı ±‰Î… Œ@÷ @·Ì¿, ±ÎT›˘ I›Îflı Á‹› Ïÿ‰Áfi˘ Ë÷˘. ±_÷fl ’HÎ @·Ì¿, @·Ì¿ ÷flÌ¿ı Á_¤‚ΉÎfi˘ ÁÎÕÎ hÎHÎ ËΩfl Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ Ë÷_. ‘Îfl˘ ¿ı ⁄fiÎ‰Ì ÿÌ‘_. ‹Î¿˘˝fiÌ ŒflÌ ±ı¿Õ˘ CÎÒ_À‰Î ⁄ıÃ˘. fi‰˘ Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ ‹Î¿˘˝fiÌfiÎ ‹Î¿˘˝fi̱ı µ’flε’flÌ hÎHÎ Õ˘ÀfiÎ ±‰ÎΩı ’˛›ÎÁ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ¿˘fi˝‰Î˜·fiÎ Á‹ƒ÷Àı µ«ÎÀfi˘ ÷ı‹… µkÎı…fiÎfi˘ ’Îfl ÁÎ_¤Y›Î ’HΠˢ›, ÷˘ CÎb_ ¿flÌfiı ±ı ’˛ÁÎflHÎ ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi_ ‹Î‚¬_ …flÎ fiÎfi_ flÎA›_, …ı◊Ì fi Ë÷˘. M≤J‰ÌfiÌ √˘‚Î≥ ¿˘fi˝‰Î˜·fiÎ ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi_ fi Ë÷_. ‰Î÷ΉflHÎfiÌ ÷˘ŒÎfiÌ ’‰fi‹Î_ ÷ı Õ√ı fiÏË. ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ‰ÀΉÌfiı Á_ ÿ ı  ˘ ±ÎÀ·ı ÿÒ fl ¿<ÿfl÷Ì Ï‰z÷ ¬·ı·˘fiÌ ÷Õ÷ÕÎÀÌfiÎ ±‰ÎΩıfiı ÷ıHÎı ‹˘Á˝ ¿˘ÕfiÎ Õ˘À Á‹∞ √˘ÃT›Î ⁄Îÿ ÷ı ’˘÷ÎfiÎ ·Ì‘Î Ë÷Î. ¿ÿΫ ±ı‹ ’HÎ ⁄ı ±_ √ ˛ ı … ‹ÿÿfiÌ¢ ˢ› ¿ı ÷ıHÎı ¿Â_ … ÁÎ_¤Y›_ fi ÁÎ◊ı ±‹ıÏfl¿Î ’ˢÓE›˘. Ë÷_. ÏfiWŒ‚ ’˛›˘√ ÁŒ‚ ±Î ‰¬÷ı ÏflÁ̉fl ›_hÎ flèÎÎfiÌ ‹ÎhÎ ⁄fiΉÀ ¿flÌ V◊Î’‰Î ‹ÎÀı ÷ı H Îı Ë÷Ì, …ıfiÎ ‹ÎÀı ’Òfl÷Î_ ¿ÎflH΢ ‹ıÁı«ÂıÀ˚Áfi˘ ¿ı’ ¿˘Õ ÷ıfiÌ ’ÎÁı Ë÷Î_. ‹A› ¿ÎflHÎ ÿÏfl›Î¿Î_Ã˘ fiÏË, ’HÎ ±ı ±ı ¿ı T›„@÷√÷ flÌ÷ı ÷ıfiÌ ±fiı flÎF›fiÌ fi∞¿ ±Î‰ı·˘ T›Î’ÎflÌ º„WÀ±ı ÷ıfiÌ ¿o’fiÌfiÎ L›Ò ŒÎµLÕ·ıLÕ ÀÎ’ ’Á_ÿ ¨«Î ÿ΋‰Î‚Î Âı fl ˘fiÌ ¿›˘˝. ÀÎ’ ’fl ÏÁBfi· ’˛Ï÷WÃÎ Ωı¬‹‹Î_ Ë÷Ì. √‹ı ÏË· ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì ÷ı‹ ’HÎ ÏÕÁıQ⁄fl 12, 1901 Àı¿flÌ ÷ıfiı ÏflÁ̉fl ›_hÎ fi˘ ±ı Ïÿ‰Á ¢‘¬˘‚˘fiÌ √˘Ã‰‰Î ‹ÎÀı ⁄‘Ì flÌ÷ı ÷‰Îfl̬‹Î_ ¿‰÷a √HÎΛ˘ ±fi¿>‚ ·Î√Ì. ±Î Àı¿flÌ ±fiı ‹Î¿˘˝ fi Ìfiı flı Ï Õ±˘fiÎ ’fl ·Î¿ÕÎfi _ ¡ı ‹ ‰¿Û ÿÏZÎHÎ Ï⁄˛ À fifiÎ ÷À‰÷a ¿˘fi˝ ‰ Θ · ÂËı fl ¬Î÷ı ‹Î¿˘˝ fi ̱ı V◊Î’ı · Î Àˇ Î LÁ‹ÌÀflfi˘ …_ √ Ì ÷ΛŒ˘ ¢‘¿ ÷flÌ¿ıfiÌ ‹Ë˘fl ·Î√Ì. fl«Ìfiı ±ı Ï fl›· ⁄Î_‘‰ÎfiÌ √_Ω fi Ë÷Ì, ±ıÀ·ı ‹Î¿˘˝fi̱ı ’Ë˘Ó«Ì Â¿ı ±ı‰Ì fiı‰_ À¿Î ÷˘ ±·⁄kÎ, flı Ï Õ±˘fiı Ωı ‹˙Ϭ¿ ÂOÿ˘fi _ ±ı Ï fl›·fiı ⁄·Ò fi ¿ı ’÷_ √ ÁÎ◊ı ⁄Î_ ‘ Ì ΩHÎı ¬Î÷flÌ Ë÷Ì, ’HÎ ⁄οÌfiÎ Q›Ï{¿· ±‰Î…fi_ ‹ÎK›‹ √HÎ÷Πˢ ÷˘ ÷ıfi˘ ±Î¿Î‹Î_ «ÕΉ‰Îfi_ fiyÌ ¿›*. ’Ëı·˘ ÿÁ À¿Î ÿËıÂ÷ ÷ıfiı «ıfi ’Õ‰Î Â˘‘¿ ‹Î¿˘˝fiÌ fi Ë÷˘, ¿ı‹ ¿ı ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÎ ⁄‘Î Á_ÿıÂÎ Õ˘À ±fiı ÕıÂfiÎ ‹˘Á˝ ¿˘Õ‹Î_ ±¬÷fl˘ ⁄·Òfifi˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘, ’HÎ ±ı ÿı÷Ì fi Ë÷Ì. … ‰¬÷ı ±ı‰˘ ’‰fi ÁÒÁT›˘ ¿ı ÿ˘flÌ ÷ÒÀÌ Â˘‘¬˘‚˘fiÌ ÁkÎΉÎfl ’˛ÁÎÏfl÷ ¿›Î˝ Ë÷Î. flıÏÕ±˘fiı Â΄Oÿ¿ ±fiı …÷Î_ ⁄·Òfi √‹Î‰Ì ÿı‰_ ’Õu_. ’Ëı·Ì‰Îfl ÷‰Îfl̬‹Î_ ◊›ı·Ì fi˘Ó‘ Ωı Á_√Ì÷‹› flÌ÷ı ⁄˘·÷˘ ¿flÌ ÿı¬ÎÕfiÎfl ¢‘¿ «√ı·Ì ’÷_√fiÎ ±ı … Ëη ◊›Î. Áÿ˚¤ÎB›ı ÁÎ«Ì Ë˘› ÷˘ ±Î¬flı ‹˘Á˝ ±‹ıÏfl¿Îfi˘ flıÏ…fiÎSÕ ŒıÁıLÕıfi Ë÷˘. ÏÕÁıQ⁄fl, ⁄Ì∞ ’÷_√ ÿ˘flÌ ÁÎ◊ı T›‰„V◊÷ ⁄_‘Λı·Ì ¿˘Õfi˘ ‹ıÁı… hÎHÎ @·Ì¿fiÎ 1906 ‹Î_ ŒıÁıLÕıfiı ±ı¿‘ÎflÌ ¿o’Á_A›ÎfiÎ_ flËÌ ±fiı ’˘÷ÎfiÌ ÁÎ◊ı ±ıÏfl›·fiÎ ÷Îflfiı ·ı÷Ì V‰w’ı ±ÎT›˘ ¬fl˘ ±fiı ‰Î›fl·ıÁ ‹˘Ω_fi_ ‹Î≥ø˘Œ˘fifiÎ_ ωz÷ ‹˘Ω_ ±ÎÂflı Á‰Î «ÎflÁ˘ ŒÌÀfiÎ ·ı‰·ı ’ˢӫÌ. ‹Î¿˘˝fi̱ı ÷ı ÁÎ_¤Y›˘ ’HÎ ¬fl˘, ‰Õı ±ı„QM·ÀuÒÕ ‹˘Õu·ıÂfi/AM ¿›* ±fiı ÷ı ÷Îfl̬ ÏÕÁıQ⁄fl 12, 1901 fiÌ Ë÷Ì ’HÎ Ë¿Ì¿÷ ¿ÿΫ …\ÿÌ Ë÷Ì. ±‰Î…fiı ◊˘Õı »ıÀıfiÎ ÏflÁ̉fl‹Î_ ÂOÿ˘-Á_√Ì÷ ±fiı Á‹› ⁄’˘flı 12—30 ‰ÎB›Îfi˘ Ë÷˘. ¿˘fi˝‰Î˜·fiÎ ÀˇÎLÁ‹ÌÀflı ÷ıfi_ ÷flÌ¿ı ’λ˘ {Ì·Ì ⁄÷ÎT›˘ I›Îflı … ÁΫΠ‹Î¿˘˝fiÌ ±fiı ÷ıfi˘ ±_√˛ı… ‹ÿÿfiÌ ÏÁBfi· ’˛ Á ÎflHÎ Á_ ¤ ‰÷— 500 ◊Ì ±◊˝‹Î_ flıÏÕ±˘fi˘ ±ÎωW¿Îfl ◊›˘. ÏË·fiÌ À˘«ı ·Î¿ÕÎfiÌ ¿ıÏ⁄fi‹Î_ 3,520 850 Ï¿·˘ËÀ˚{˝ fiÎ Ï‹ÏÕ›‹ ‰ı‰ ±Î‹ »÷Î_ ±Î…ı flıÏÕ±˘fi_ fi΋ ’Õı I›Îflı Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı À ı fi Î ¿˘fi˝ ‰ Θ · ◊Ì ±Î‰fiÎfl ⁄ıLÕ‹Î_ ¿›* Ë÷_, ’HÎ Ïÿ‰ÁfiÎ ‹Î¿˘˝fiÌ ÏÁ‰Î› ⁄Ì…\_ fi΋ ˢÃı «Õ÷_ fi◊Ì. ‰Î›fl·ıÁ Á_¿ı÷fiÌ flÎË Ωı‰Î ·ÎB›Î. Á_¿ı÷‹Î_ Á‹›ı Ï‹ÏÕ›‹ ‰ı‰fi˘ Á_ÿı¢ Ëı≥fiÏfl ËÀ˚˝{fi_ fiÏË, …√ÿÌ«_ƒ ⁄˘{fi_ ±_√˛ı∞ ‹Ò‚ÎZÎfl S ÁÒ«‰÷Î ‹˘Á˝ ¿˘ÕfiÎ hÎHÎ ◊˘Õο Á˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ‰‘ fiÏË ±fiı flıÏ…fiÎSÕ ŒıÁıLÕıfifi_ ’HÎ fiÏË! á 16 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

ÏÿÂÎ-±_÷flfi˘ @›ÎÁ ‹ı‚T›˘. µΩÁ‹› ±Î¿ÎÂfiÎ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ‹Î_ »Î›Î¿ÚÏ÷ ÷flÌ¿ı 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 V’WÀ ÷flÌ ±Î‰÷Î …ËÎ…fi_ ’Õ¬_ 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 Á⁄‹Ïflfi ÷flŒ Ë÷_. Á⁄‹Ïflfi◊Ì ±ı 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 …ËÎ… ‹Î_Õ 500 ‹ÌÀflfiÎ ±_÷flı flèÎ_ 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 I›Îflı ·ıŒ˚ÀfiLÀ S›◊ı Œfl‹Îfi »˘Õu_ — 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 “⁄Lfiı À˘flÏ’Õ˘ Á΋ÀÎ ÿÎ√˘ !” 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 12345678901234567890123456789012123456789 Ï¿Îfl◊Ì ±ÎÀ·Î fi∞¿ flËÌfiı ¿flı·Î CÎÎ ÏfiÂÎfi«Ò¿ ◊‰Îfi˘ ’˛ffi fi Ë÷˘. µ’flε’flÌ ⁄Lfiı À˘flÏ’Õ˘ “Õ˘Ïfl_BÀfi ¿˘ÀÛ”fiÎ ’լ΋Î_ ÁËı… ’λ‚fiÌ ÷flŒ ‰ÎB›Î ±fiı ⁄Ì∞ ZÎHÎı ¿ıÁflÌ ±√fiF‰Î‚α˘ eÀÌ fiÌ¿‚Ì. ±Î√fiÎ ¤Õ¿Î …ËÎ…fiÎ ±ı„L…fi w‹ Á‘Ì Œı·Î›Î, F›Î_ ⁄ı ‹˘ÀÎ_ √Î⁄ÕÎ_ ‰ÎÀı ◊˘ÕÌ … ‰Îfl‹Î_ Á‹ƒfi_ ’ÎHÎÌ ‘ÁÌ ±ÎT›_. …ËÎ…fi˘ ‹˘fl˘ ±©fl ◊›˘ ±fiı ’λ·˘ ¤Î√ ’ÎHÎÌ‹Î_ Õ>⁄‰Î ·ÎB›˘. ±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_ ¿ı fi‰ıQ⁄fl 24, 1942 fiÎ fl˘… ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ À˘flÏ’Õ˘fiÎ ‘Õο΋Î_ …ı±˘ ÷I¿Î‚ ‹Î›Î˝ lÌ ·_¿ÎfiÌ ÿÏZÎHÎı √’«’ Ëo¿Îfl÷Ì U-181 fi_⁄flfiÌ …‹˝fi Á⁄‹Ïflfiı …‚Á’ÎÀÌ fi √›Î ±√fl ÷˘ ’ÎHÎÌfiÎ ‘˘‘‹Î_ fi fiÌ«ı ·Î_⁄Ì ‹…· ¬ıÕuÎ ’»Ì Ïfi›÷ ±ZÎÎ_Â-flı¬Î_Âı ÷◊Î Ïfi›÷ Á‹›ı ÷ıfi_ ŒÁΛΠ÷ı‹HÎı ·Î≥Œ⁄˘À µ÷Îfl‰Îfi˘ ’ıÏflV¿˘’ ±ı¿Îÿ eÀ …ıÀ·_ ⁄ËÎfl ¿Îœu_. flÎÏhÎfiÎ 8—30 ‰ÎB›Î Ë÷Î. Ï›΂ÎfiÌ ’˛›ÎÁ ¿›˘˝ I›Îflı Á’ÎÀÌ ’fl ±Î‰ı·Ì ‹˘Á‹ Ë÷Ì, ±ıÀ·ı Á‹ƒ ÂÎ_÷ Ë÷˘. ÷ÎflÎ…ÏÕ÷ ±Î¿Î ’HÎ ±ı¿ÿ‹ V‰E» …‹˝fi Á⁄‹Ïflfiı ÷ı‹fiÎ ’fl ‹ÂÌfi√fi Ë÷_. ’ıÏflV¿˘’‹Î_◊Ì Ωı÷Î_ ±‘˝«_ƒfiÎ ’˛¿Î‹Î_ ÏZÎÏ÷…flı¬Î V’WÀ flÌ÷ı fi…flı ‰Õı ⁄·ıÀ˘fi˘ ‹Îfl˘ «·ÎT›˘. «Õ÷Ì Ë÷Ì. ±fiı¿ ·Î¢ ÿÏfl›Î‹Î_ ’ÕÌ. “Ï¿Îfl ÿı¬Î› »ı. ±_÷fl ¬ÎÁ ‰‘Îflı fi◊Ì. ∂¤Ì „V◊Ï÷‹Î_ ±Î‰Ì √›ı·_ ±Î’HÎı Á«˘À …B›Î±ı ±ÎT›Î »Ì±ı.” ’ıÏflV¿˘’fiÎ ±œÌÁ˘ ŒÌÀ ·Î_⁄_ “Õ˘Ïfl_BÀfi ÏfiflÌZοı Ωı›ı·Ì »Î›Î¿ÚÏ÷ ¿·¿kÎÎ◊Ì ÿÏZÎHÎ ¿˘ÀÛ” ’HÎ {Õ’¤ıfl ÿÏfl›Î‹Î_ ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ Õ⁄˝fi ⁄_ÿfl ÷flŒ …÷Î Ï⁄˛ÏÀ ‹Î·‰ÎË¿ √fl¿ ◊‰Î ·ÎB›_. ◊˘ÕÌ Ï‹ÏfiÀ˘ …ËÎ… “Õ˘Ïfl_BÀfi ¿˘ÀÛ”fiÌ Ë÷Ì, …ı‹Î_ ±‹¿ ’»Ì ÷ı ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√flfi˘ ‰‘ ¬·ÎÁ̱˘ ¤Îfl÷Ì› Ë÷Î. ±ı¿ ¿˘Ï‚›˘ ⁄L›_. “Á⁄‹Ïflfifiı …ËÎ…fiÌ ‰‘ fi∞¿ ·˘.” Á⁄‹Ïflfi U-181 ±fiı ·ıŒ˚ÀfiLÀfi˘ ˢt˘ ¤˘√‰÷Î ¿ıMÀfi ‰ÒSŒ√ıÓ√ S›◊ı ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì. “ÿflQ›Îfi ⁄ı À˘flÏ’Õ˘ ÷ˆ›Îfl flά˘.” “Õ˘Ïfl_BÀfi ¿˘ÀÛ” ‰E«ı ◊›ı·˘ ¤ıÀ˘ 1942 ‹Î_ ⁄Ì…\ _ ωr› © ⁄‘Î ‹˘fl«ı ±Î¿„V‹¿ fi Ë÷˘. ±Î …‹˝fi ’flοÎWÀαı Ë÷_. ÿÏfl›Î≥ ‹˘fl«ı ±ı ‰Êı˝ Ï⁄˛Àfi Á⁄‹Ïflfi ’Ò‰˝Ïfi‘νÏfl÷ Á‹›ı ±fiı ÷ıfiÎ Ï‹hÎÿı¢ √…⁄fiο ŒÀ¿Î ‰ıÃÌ flèÎÎ ‰Î›fl·ıÁfi˘ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ‹ıÁı… …‹˝ fi Á⁄‹Ïflfi U-181 fi˘ ¿M÷Îfi ·ıN˚ÀfiLÀ S›◊ Ë÷Î. 1940 ‹Î_ ÷◊Î 1941 ‹Î_ ÷ı‹HÎı ±fiø‹ı {Ì·‰Î ‹ÎÀı Á’ÎÀÌ ’fl ±Î‰Ì 39,91,000 ÀfifiÎ_ ±fiı 43,28,000 ÀfifiÎ_ …ËÎΩı √‹ÎT›Î_, ÷˘ 1942 Ë÷Ì. ‹ıÁı… ±ı ‹÷·⁄fi˘ ¿ı ¿·¿kÎÎ◊Ì ÿflQ›Îfi fi‰ıQ⁄fl Á‘Ì‹Î_ … fi¿ÁÎfiÌfi˘ ±Î_¿Õ˘ 70,00,000 Àfifiı ’Îfl ¿flÌ ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ Õ⁄˝fi ⁄_ÿflı …‰Î √›˘ Ë÷˘. …‹˝fi Á⁄‹Ïflfi˘fiÎ À˘flÏ’Õ˘ ÿflfl˘… ⁄ı-hÎHÎ …ËÎΩıfi˘ ¤˘√ ·ı÷Î fiÌ¿‚ı·_ Ï⁄˛ÏÀ ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎ… Ë÷Î. ±Î…ı 5,280 ÀfifiÎ “Õ˘Ïfl_BÀfi ¿˘ÀÛ”fi˘ ‰Îfl˘ Ë÷˘. fi‰ıQ⁄fl 24, 1942 fiÎ Ïÿ‰Áı flÎÏhÎfiÎ ·ıŒ˚ÀfiLÀ ‰ÒSŒ√ıÓ√ S›◊ı ’˘÷ı Ï¿Îflfi_ ’ıÏflV¿˘’ ¶ÎflÎ ±‰·˘¿fi ¿flÌ 8—30 ‰ÎB›ı ±‹¿ «˘yÁ ±ZÎÎ_Â-

effztf Biffz[ aflJ LjfXjfif]Rgff

iffnuffz sdffg0f[ ;ffc;fgf]+ ;ff1fl afgif]+

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

17

’»Ì ±ı¿ Ï⁄˛ÏÀ …ËÎ…fiı Õ>⁄ÎT›ı …÷˘ Ë÷˘. ⁄Î÷‹ÌÿÎfl …ı ˢ› ÷ı ¬fl˘, ’HÎ S›◊ı ÷ıfiÌ ±ÁÏ·›÷ ΩHΉÎfiÌ ±Î‰U›¿÷Î fi Ë÷Ì. á Ï⁄˛ À fifiÎ ’ÎÀfi√fl ·_ Õ fi ¬Î÷ı ⁄Ì…ı ‹ÏËfiı fi˙¿Îÿ‚fiÎ ±LÕfl√˛ÎµLÕ ‰Î˜fl w‹‹Î_ fi˙¿ÎÁıfiÎ’Ï÷ ÁÏË÷ 12 ±ŒÁfl˘ ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√flfiÎ_ T›ÒËÎI‹¿ ’ÎÁÎ_ ±_√ı ««Î˝ ¿fl‰Î ¤ı√Î ‹Y›Î. ««Î˝ √_¤Ìfl÷ÎfiÎ ’ÎÀı ±Î√‚ ‰‘Ì, ¿ı‹ ¿ı ±„Bfi ÷◊Î ÿÏZÎHÎ ±ıÏ›΋Î_ Ï⁄˛ÀfifiÌ Ëη÷ √_¤Ìfl Ë÷Ì. Ω’ÎfiÌ ÿ‚˘ ˢÓ√ ¿˘Ó√, ‹·Î›Î, ÏÁ_√Î’fl ±fiı ⁄˛õÿı ’fl ŒflÌ ‰Y›Î_ ⁄Îÿ ’Ò‰˘˝kÎfl ¤Îfl÷ ’fl ÷ı‹fi_ ±Îø‹HÎ ÷˘‚Î÷_ Ë÷_. ¿·¿kÎÎfiÌ Á·Î‹÷Ì Ωı¬‹‹Î_ ±Î‰Ì ’ÕÌ Ë÷Ì. ωÂıÊ Ï«_÷Î ¿flΉ÷Ì ⁄Î⁄÷ ±ı ¿ı Ω’ÎfifiÌ ±Î√ı¿>«fiı fl˘¿‰Î ‹ÎÀı Ï⁄˛Àfi-±‹ıÏfl¿Îfi˘ ÂjÎÁfl_Ω‹ ¤Îfl÷ ·Î‰÷Î_ ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı ÷ı‹fiÎ ‹¿Î‹ Á‘Ì ’ˢӫ÷Î_ fi Ë÷Î_. ¤Îfl÷◊Ì ·˘¬_Õ ±fiı ¿˘·ÁÎ …ı‰Î ¿Î«Î ‹Î· ÁÎ◊ı Ï⁄˛Àfi ÷flŒ fl‰ÎfiÎ ◊÷Î_ …ËÎΩıfi_ ’HÎ ‹Î√˝‹Î_ ±Î‰Ì ⁄fi÷_ Ë÷_. ÿU‹fi Á⁄‹Ïflfi˘ √‹ı ÷ı flÌ÷ı ·Î√ ÁÎ‘Ì ÷ı‹fi˘ Ï¿Îfl ¿flÌ fiά÷Ì Ë÷Ì. fi‰ıQ⁄fl 30, 1942 fiÎ fl˘… ’ÒflÎ_ ◊÷Î_ ‹ÎhÎ 6 ±Ã‰ÎÏÕ›Î_ ÿflQ›Îfi Á⁄‹Ïflfi˘±ı ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 2,40,000 ÀfifiÎ_ ¿<· 46 ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩıfiı e_¿Ì ÿÌ‘Î_ Ë÷Î_. ⁄«Ì √›ı·Î fiÎω¿˘ ¶ÎflÎ ΩHΉΠ‹Y›_ ÷ı‹ Á⁄‹Ïflfi˘ Ω’ÎfiÌ fiÏË, ’HÎ …‹˝fi Ë÷Ì. ±LÕfl√˛ÎµLÕ ‰Î˜fl w‹‹Î_ ««Î˝ ‰¬÷ı Ï⁄˛ÏÀ fi˙¿Îÿ‚fiÎ ⁄‘Î ±ŒÁfl˘fiÎ Ë˘Ã ’fl ±ı¿ … ’˛ffi Ë÷˘ — ‰÷fi◊Ì ËΩfl˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı flËÌfiı ’HÎ …‹˝ fi Á⁄‹Ïflfi˘ ±ÎÀ·Ì ¿Î›˝ Z ΋÷Î ÁÎ◊ı …ËÎΩıfi˘ ¬flÿ˘ ¿Îœ÷Ì Ë˘‰Îfi_ flËV› Â_ ? ±Î Á⁄‹Ïflfi˘fiÌ ¿ÎÏ‹›Î⁄Ì ÁΫı … flËV›‹› Ë÷Ì. CÎHÎÌ ‰Îfl Ï¿o ‹ ÷Ì ‹Î·fiÎ ’fl‰ÃÎ ÁÎ◊ı Ëo¿Îfl÷Î_ …‹˝fi fiΈ¿Îÿ‚fiÌ (‹Ò‚ IXD2 ‰√˝fiÌ) U-181 Á⁄‹Ïflfi ·√¤√ 90 ‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì Ë÷Ì. ¿<· 4,000 ˢÁ˝’ΉflfiÎ_ „@÷ÂÎ‚Ì …ËÎΩı ‘˘flÌ ‹Î√˝ ’fl ±ı„L…fi˘ Á⁄‹Ïflfifiı Á’ÎÀÌ ’fl ¿·Î¿fiÎ 19.25 ÿÏfl›Î≥ ‹Î≥·fiÌ ‹Ëk΋ √Ï÷±ı ’ˢӫÎÕÌ ±Î’÷Î_ Ë÷Î_. Ëo ¿ Îfl‰Îfiı ⁄ÿ·ı ±ı ‹Î√˝ ¿fl÷Î_ ÁıÓ¿Õ˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀıfi˘ ·Î_⁄˘ flV÷˘ ±’fiΉ÷Î_ Ë÷Î_, ÷˘ @›Îflı¿ „@÷ÂÎ‚Ì ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ‰Õı ±Î‰Î …ËÎ… ‹ÎÀı fiyÌ ¿flΛı·Î ÁΉ ¤‚÷Î ‹Î√˝fi˘ fi¿Â˘ ⁄_‘ ’fl⁄ÌÏ՛΋Î_ ‹Ò¿Ì √M÷ Á_ÿıÂÎ ¿˘HÎ ’˛ÁÎÏfl÷ ¿fl÷_ Ë÷_ ? ¿ıMÀfifiı ±ı ¿‰fl ‹‘ÿÏfl›ı ’ˢÓE›Î ⁄Îÿ ¬˘·‰Îfi_ …HÎΉ‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ Ë÷_. S›◊ ’˘÷ı ÷ıfiÎ ¬ÏŒ›Î ⁄Î÷‹ÌÿÎfl ±_√ı ’fl_÷ √‹ı ÷ıÀ·Ì √M÷÷Î Ω‚T›Î »÷Î_ …‹˝fi Á⁄‹Ïflfi˘fiı …ËÎΩıfiÎ Á√Õ ¿Â_ ΩHÎ÷˘ fi Ë÷˘. ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi_ ΩHÎı ‹‚Ì flËı÷Πˢ› ±ı‹ ÷ı±˘ ±«Ò¿ ÷ı‹fiÎ ‹Î√˝‹Î_ À’¿Ì ’Õ÷Ì Ë÷Ì, …ıfi˘ ¤˙√˘Ï·¿ V◊Îfi @›Î_ »ı ±ı ’HÎ ÷ıfiı ±◊˝ ±ı … ◊Λ ¿ı …‹˝fiÌfi_ »^’_ ΩÁÒÁÌ ÷_hÎ ‰Î›fl·ıÁ ¶ÎflÎ …ËÎΩıfiÌ √Ï÷ωϑ ¬⁄fl fi Ë÷Ì. ⁄Î÷‹ÌÿÎflı ÷ıfiı ÿflfl˘… ±_√ı ‹ÎÏË÷Ì flά÷_ Ë÷_ ±fiı ÷_hÎfiÌ Ω‚ ¤Îfl÷fiÎ_ ⁄‘Î_ ‹A› ⁄_ÿfl˘‹Î_ ±‹¿ Ïfi›÷ Á‹›ı ‰Î›fl·ıÁ Á_ÿı¢ ’◊flΛı·Ì Ë÷Ì. Á⁄‹Ïflfi˘ ‹ÎÀı ÀˇÎLÁ‹ÌÀ ¿flÎ÷Î ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ‹ıÁı… ’HÎ ¤Îfl÷Ì› {Ì·‰Î ‹ÎÀı Á⁄‹Ïflfifiı …‚Á’ÎÀÌ ’fl µ’¬_Õ‹Î_ … @›Î_¿ µÿ˚¤‰÷Πˢ‰Î Ωı≥±ı. ’fl_÷ ·√¤√ 40 ·Î¬ «˘flÁ ·Î‰‰ÎfiÌ ‹ÎhÎ …wfl ’Òfl÷Ì ÁÒ«fiÎ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ µ’¬_Õ‹Î_ «˘yÁ @›Î_ ? ±Î’Ì Ë÷Ì. S›◊ ±ı ÁÒ«fiÎ ’˛‹ÎHÎı “√≥ ¿Î·ı ‹ıÓ ¤Îfl÷ Áfl¿Îflfiı ÷ıfiÎ √M÷«fl ¬Î÷Î ‹ÎflŒ÷ …‹˝fi˘fiÎ ⁄Î÷‹ÌÿÎfl ¶ÎflÎ ‹ÎÏË÷Ì ’˛ÎM÷ ¿flÌ ±ı¿ flı¬Î_Âı ’ˢӫ‰Îfi_ Ë÷_, ‹ÎÀı Á⁄‹Ïflfi ±ı V◊‚ı ÷ı fi ı ±Î_÷flÌ ·ı ±fiı e_¿Ì ÿı. ‰‚Ì ±ı‰_ ’HÎ fiˢ÷_ ¿ı Ï¿Îfl «Ÿ‘Ì ⁄÷Ή÷˘ ±Î‰˘ ¿˘ÕıÕ Á_ÿı¢ ·ıŒ˚ÀfiLÀ ‰ÒSŒ√ıÓ√ S›◊fiÌ U-181 Á⁄‹Ïflfifiı ’Ëı·Ì‰Îfl ‹Y›˘ Ë÷˘. fi‰ıQ⁄fl ‹ÏËfi˘ Âw ◊›Î ⁄Îÿ 24 ‹Ì Á‘Ì‹Î_ ¿<· 6 Á_ÿıÂÎ ÷ıHÎı {ÌS›Î Ë÷Î ±fiı 6 …ËÎΩıfiı ÷ıHÎı Õ>⁄ÎT›Î_ Ë÷Î_. ÿflı¿ Á_ÿıÂ΋Î_ ·ıŒ˚ÀfiLÀ S›◊fiı Ï¿Îfl ±_√ı fl…ıfl…fiÌ Ï‰√÷˘ ‹‚Ì flËı÷Ì Ë÷Ì. ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎ…fi_ fi΋, ‹_⁄≥ ›Î ¿·¿kÎÎ …ı‰Î ⁄_ÿflı◊Ì ÷ı fl‰ÎfiÎ ◊›Îfi˘ Á‹›, Ëo¿Îfl‰ÎfiÌ {Õ’, ’˛‰ÎÁ ‹ÎÀı fiyÌ ¿flΛı·˘ ‹Î√˝, …ËÎ…fi_ ‰…fi, ‹Î·fi˘ ’˛¿Îfl ‰√ıflı ÿflı¿ ⁄Î⁄÷ ±_√ı ·ıN˚ÀfiLÀ S›◊fiı ΩHοÎflÌ ±’Î÷Ì Ë÷Ì.

18 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

Á«˘À flÌ÷ı Ï’fi’˘≥LÀ ¿flÌ ¬ÒÏŒ›Î ÷_hÎ ±_√ı ÷’ÎÁ ¿flΉ‰Îfi˘ ÁÒ«fiÎ’hÎ ·¬Ì ‹˘¿S›˘ »ı.” fiÎA›_ — ¤Îfl÷ µ’flÎ_÷ ÷‹Î‹ Ï⁄˛ÏÀ fi˙¿Îÿ‚fiÎ fḻfl-±ıÕÏ‹fl·ı Ï‹ÏÀo√‹Î_ ËÎ…fl flËı·Î ⁄ÌΩ ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√fl µ’fl ŒflÌ fi˙¿Î±ŒÁfl˘fiı ΩHοÎflÌ ±Î’Ì. ‰‚÷Î Ï⁄fi÷ÎflÌ Á_ ÿ ı  Π“¿˘≥ ‹÷·⁄ fi◊Ì.” ±ı¿ ¿˘‹˘Õflı Á_› ÿÂν‰÷Î ¿èÎ_. “±I›Îflı ’˘÷Ï˝ √{ √˘‰ÎfiÎ ‹Î‹Î˝√α˘ Áfl¿ÎflfiÎ √M÷«fl˘ V‰÷_hÎ÷Îfi_ ±Î_ÿ˘·fi «·Î‰÷Î ¿În√˛ıÁÌ ±Î√ı‰Îfi˘ ⁄_ ÿ fl‹Î_ µÿ˚ ¤ ‰÷Î Ë÷Î. ’fl fi…fl flά‰Î‹Î_ T›V÷ »ı. ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi˘ ’k΢ ·√Ή‰Îfi_ ¿Î‹ Á_ÿıÂÎfiÌ ¤ÎÊÎ …‹˝fi ¿˘Õ ·ıLB‰ı… ±Î’HÎı ¤Îfl÷fiÎ ÂÎËÌ fi˙¿Îÿ‚fiÎ ΩÁÒÁÌ Ï‰¤Î√fiı Á˘Ó’‰_ Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı ˢ‰Îfi _ ¬⁄fl ’ÕÌ ±Î‰÷ _ Ë÷ _ . ÷ıfiÎ ±ı…LÀ˘ ÿflı¿ ⁄_ÿfl‹Î_ »ı.” ‹Î‹Î˝√α˘‹Î_ ·Î_√flı·_ …‹˝fiÌfi_ ±ı¿Îÿ “ËηfiÎ Á_Ωı√˘‹Î_ ÷ı‹fiÌ ’ÎÁı› {Õ’Ì ¿Î‹√ÌflÌfiÌ ±ÎÂÎ flÎ¬Ì Â¿Î› …ËÎ… fiÎ{Ì Á⁄‹Ïflfi˘ ‹ÎÀı Ïfi›÷ ÷ı‹ fi◊Ì.” fi˙¿ÎÁıfiÎ’Ï÷±ı ¿èÎ_. “Ëη ÷ı±˘ ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ Ω’ÎfifiÌ Á‹›ı √M÷ Á_ÿıÂÎ ‰Ëı÷Î ‹Ò¿÷_ ˢ› ÏË·«Î· ±_√ı ⁄Î÷‹Ì ±ı¿ÃÌ ¿fl‰Î‹Î_ T›V÷ »ı.” ±ı‰_ fi ⁄fiı ? ÿflı¿ ¬ÒÏŒ›Î ±ı…LÁÌ Á΋ı ±ı¿ fiÏË, hÎHÎ …‹˝fi «˘¿ÕÌ ‹Ò¿Î›Î ’»Ì ±_÷ı V’ıU›· ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı hÎHÎ ‰Ê˝ ◊›ı ±Î˜’flıÂLÁ ±ı„@{@›ÏÀ‰/SOE ‹Î‹Î˝ √ α˘ ⁄_ ÿ fl‹Î_ ·_ √ fl fi΋fi_ ΩÁÒÁÌ ¬Î÷_ ⁄Î¿Ì flèÎ_, fiάÌfiı ’ÕuÎ_ Ë÷Î_. ±Î‹Î_ …ı fi Ì V◊Î’fiÎ ≥VÀ ≥„L՛ΠÂ_¿ÎV’ÿ …ËÎ… “±ıËflıLŒıSÁ” ¿o’fi̱ı ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ Ã√Ë÷_. ‹ÌflÃfiÌ √M÷«fl Á_V◊Î ’ŸœÎflα˘ Á΋ı {Ò_⁄ı «·Î‰‰Î ‹ÎÀı ¿flÌ Ë÷Ì. ±Î Á_ V ◊Îfi _ SOE fiÎ ÏÁÏfi±fl ±Ï‘¿ÎflÌ ËıÕ@‰ÎÀÛfl ‹ÌflËÎ_ Ë÷_. V◊Î’fiÎ ·ıŒ˚ÀfiLÀ-¿fi˝· ·≥Á M›√ ◊›ÎfiÎ_ Á˘±ı¿ ‰Ê˝ ’»Ì ÷ıfi_ ‹ÎÀı ±ı …ËÎ… ±’ÏflÏ«÷ fi ¿Î‹¿Î… ’˛‹ÎH΋Î_ ‹˘Õfi˝ ⁄L›_ Ë÷_. ⁄Ì…\_ ωr›© Âw ◊›_ Ë÷_. Á_V◊Î ’˘÷ı ‹Î◊ΤÎflı ⁄fiÌ ÷ıfiÎ ◊˘ÕÎ … Ïÿ‰Á ±√ε Ë÷Ì. fi¿·Ì ÿV÷ΉıΩı ⁄fiΉ‰Î, À˘Ï¿›˘◊Ì fiÌ¿‚ı · Î Áı⁄˘Àı…fiÌ ’˛T≤ÏkÎ ËÎ◊ ‘fl‰Ì, “±ıËflıLŒıSÁı” ¿·¿kÎÎ ¬Î÷ı À>_¿<_ ⁄˛õÿıÂ, fiı’΂ ±fiı Ï÷⁄ıÀ …ı‰Î fl˘¿ÎHÎ ¿›* I›Îflı M›√ I›Î_ ’Õ˘ÂÌ ÿı¢‹Î_ ΩÁÒÁ˘ fiÌ‹‰Î, ⁄_ √ ΂ ’˘·ÌÁfiÎ √ M ÷«fl Ï⁄˛ÏÀÂflÎ…fi˘ V‰Î◊˝ …ı‹Î_ Áfl÷˘ ω¤Î√fi˘ Ïfi›Î‹¿ Ë÷˘. ˢ› ÷ı‰Ì ±Œ‰Î±˘ Œı·Î‰‰Ì ‰√ıflı “±ı Ë flı L Œı S Á” ’fl fiÎ{Ì …‹˝fiÌfi˘ Àˇ˘Q’ıÀÎ ±ı‰Î ‹ÎhÎ SOE fiÎ_ ‹A› ¿Î›˘˝ Ë÷Î_. Á_V◊Îfi_ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ fi΋ı ±˘‚¬Î÷˘ Á’fl ¬ÎÁ ›ÏfiÀ ¤Îfl÷¤fl‹Î_ ’˛ÁÎÏfl÷ ◊÷Î ‰Î›fl·ıÁ Á_ÿıÂÎfi_ Ïÿ‰ÁflÎ÷ ‹Îfl¿HÎÌ U-181 Á⁄‹Ïflfifiı ‹ı 9, 1942fiÎ fl˘… …‹˝fi fiΈ¿Îÿ‚‹Î_ ΩÁÒÁ ˢ‰ÎfiÌ ⁄Î÷‹Ì M›√fiı ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ¿fl÷_ Ë÷_, …ı◊Ì @›Î_› Á΋ı· ¿flÎ≥ ±ı ’»Ì ‹ÎhÎ Á‰Î hÎHÎ ‰WνfiÌ ¿ÎflÏ¿ÿa‹Î_ ÷ıHÎı ¿<· ‹‚Ìfiı ‹‚Ì Ë÷Ì, ±ıÀ·ı ÷ı √‹ı ÷ı‹ 27 ÿU‹fi …ËÎΩıfiı Á‹ƒfiÎ ÷Ï‚›ı ’ˢӫÎÕÌ ÿÌ‘Î Ë÷Î. ¿flÌ Àˇ˘Q’ıÀÎfiı ’Ò»’fl» ‹ÎÀı ±fiÏ‘¿Ú÷ ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ±Î˜’flıÀ ◊÷_ Á¿oΩ‹Î_ ·ı‰Î ‹Î√÷˘ Ë÷˘. ’fl_÷ ˢ› ÷˘ ÏÁBfi·˘fiÎ ±Î‘Îflı ÷ıfiÌ ËÎ…flÌ ’¿ÕΛΠωfiÎ flËı fiÏË. Àˇ˘Q’ıÀÎ …ËÎ… »˘ÕÌfiı fiÌ«ı √˘ÿÌ ’fl ±Î ›ÏfiÀfiÎ ÁP›˘ ÷ı‹fiÎ ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ÏflÁ̉fl ›_h΢ ÁÎ◊ı ’Ò‰˝ ÷◊Î ’Ïç‹ ±ÎT›˘ … fiÏË. ÏËÀ·flfiÎ fiÎ{Ì …‹˝fiÌ ¿Î_ÃÎfiÎ ⁄_ÿfl˘±ı ŒflÌ ‰Y›Î, ’HÎ ¤Îfl÷‹Î_ @›Î_› ‰Î›fl·ıÁfi_ Ï⁄fiÁkÎΉÎfl ’˛I›ı Ë‹ÿÿa ‘flΉ÷Î ¿ıÀ·Î¿ ¤Îfl÷Ì› ’˛ÁÎflHÎ ◊÷_ ˢ‰Îfi_ …HÎΛ_ fiÏË. ÏÕÁıQ⁄flfiÌ ±Î¬fl‹Î_ Ωı ¿ı ‹_⁄≥fiÎ ÏflÁ̉fl øÎ_Ï÷¿Îfl˘ ÷ıfiı ‹‚‰Î …ËÎ… ’fl …÷Î ÁΑfiı flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ¿˘ÕıÕ ¤ÎÊ΋Î_ ⁄˛˘Õ¿ÎVÀ ◊÷_ ±I›_÷ „@÷ÂÎ‚Ì ’˛ÁÎflHÎ Ë÷Î. ωr›© ŒÎÀÌ fiÌ¿Y›ÎfiÎ ◊˘ÕÎ {ÌS›_. ÕΛflı@Âfi· ±ıLÀıfiÎ ¶ÎflÎ …HÎΛ_ ¿ı ’˛ÁÎflHÎfi_ µÿ˚¤‰V◊Îfi ‹_⁄≥fiÌ ¿·Î¿˘ ’Ëı · Î_ ¿·¿kÎÎ ⁄_ ÿ flfiÎ ·√¤√ 650 Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÏZÎHÎı Ë÷_. ‰‘ ÁÒZ‹√˛ÎËÌ ±ıLÀıfiÎfi_ Á_¿<· √˘Ã‰‰Î‹Î_ Ïfi›Î‹¿fiı ΩHÎ ¿›Î˝ ωfiÎ “±ıËflıLŒıSÁ” ±ÎT›Î ’»Ì ‰Î›fl·ıÁ ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ‰Î›fl·ıÁfi_ Áflfi΋_ ±ı¿ÿ‹ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

19

flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı Ëo¿ÎflÌ √›_ ±fiı ›©fiÎ hÎÌΩ Ïÿ‰Áı ÷ı √˘‰Î‹Î_ Ë÷ _ . ωr› © ‹Î_ ’˘À<˝√η ÷ÀV◊ flèÎ_ Ë÷_, ‹ÎÀı “±ıËflıLŒıSÁ”fiı ÷ıfiÎ ÂÎÁfi ËıÂfiÎ √˘‰Î‹Î_ ±Îl› ‹‚Ì √›˘. ‰‘ ⁄ı …‹˝fi ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı ’HÎ I›Î_ ’˘÷˝√ηfiÎ ±ÎÏl÷ ⁄L›Î_. ωr›© ’Òw_ fi ◊Λ I›Î_ Á‘Ì Ë‰ı √˘‰ÎfiÎ ÁflÏZÎ÷ …‚ωV÷ÎflfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚‰Îfi˘ ’˛ f fi fi Ë÷˘, ±ı À ·ı Àˇ˘Q’ıÀαı ‹Î‹Î˝√αÎı ⁄_ÿflfiÌ Á΋ı …‹˝fi ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎ… “±ıËflıLŒıSÁ”

±Î‰ı·Ì ’HÎ∞fiÌ Àı¿flÌ ’fl ‹¿Îfi ¤ÎÕı flÎA›_ ±fiı I›Î_ flËÌ ΩÁÒÁÌfi_ fiıÀ‰¿Û √Ò_◊‰Îfi_ Âw ¿flÌ ÿÌ‘_. ’ˆÁÎfiÌ ¬ıÓ« fi Ë÷Ì. …‹˝fi fi˙¿Îÿ‚fi_ √M÷«fl ¬Î÷_ ÷ı fi ı ’˘÷ ˝ Ï √{ ⁄ı L ¿ ‹ÎflŒ÷ ŒLÕ ÀˇÎLÁŒfl ‰Õı …wflÌ fiÎHÎÎ_ ‹˘¿·÷ _ flèÎ _ . ΩL› ± ÎflÌ, 1942 ’»Ì …‹˝fi fi˙¿Îÿ‚fiÌ Á⁄‹Ïflfi˘ ’HÎ ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ ±Î‰‰Î ·Î√Ì, ¿ı‹ ¿ı Àˇ˘Q’ıÀαı ¤Îfl÷Ì› ⁄_ ÿ fl˘ ’fl ±Î‰-Ω ¿fl÷Î_ Ï⁄˛ÏÀ (±fiı @›Îflı ¿ ±‹ıÏfl¿fi, Õ«, √˛Ì¿ ÷◊Î ±Î˜ V Àˇ ı Ï ·›fi) 20 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı ωÂı ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ⁄·ıÏÀfi˘ ‰Ëı÷Î_ ‹Ò¿‰Îfi_ Âw ¿flÌ ÿÌ‘_. Ï⁄˛Àfi ±fiı ÷ıfiÎ Ï‹hÎÿı¢ ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ fl˘…fi_ ÁflıflΠ±ı¿ …ËÎ… √‹Î‰‰Î ·ÎB›Î. Àˇ˘Q’ıÀÎfiÎ ΩÁÒÁÌ fiıÀ‰¿Ûfiı ÷˘Õ‰Î‹Î_ fi ±Î‰ı I›Î_ Á‘Ì …ËÎ∞ ¬‰ÎflÌ ±À¿ı ÷ı‹ fi Ë÷Ì. ±Î ¿Î‹ V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı SOE fiÎ ·ıŒ˚ÀfiLÀ-¿fi˝· ·≥Á M›√fiÎ ‹Î◊ı ±ÎT›_. Á˙◊Ì ±ÎÁÎfi flV÷˘ flΘ›· ≥„LÕ›fi fiı‰ÌfiÌ ±ı¿Îÿ ·ÕΛ¿ ‹fi‰Îflfiı √˘‰Î ‹˘¿·Ì “±ıËflıLŒıSÁ”fiı ‹Î‹Î˝√α˘ ⁄_ÿfl‹Î_ À˘flÏ’Õ˘ ‰Õı e_¿Ì ÿı‰Îfi˘ Ë÷˘, ’fl_÷ ±ı‰_ ’√·_ ¤flÌ ’˘÷˝√ηfiı fiÎflÎ… ¿fl‰Îfi_ Ï⁄˛Àfifiı ’η‰ı ÷ı‹ fi Ë÷_. Ë∞ ◊˘ÕÎ Á‹› ±√ε Ï⁄˛Àfiı ±˜À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ ±Î‰ı·Î ’˘÷˝Ï√{ ÀÎ’ ±ı{˘Á˝fi_ fi˙¿Î‹◊¿ ‰Î’fl‰Î ÿı‰Î ‹ÎÀı ÿfl¬ÎV÷ ‹Ò¿Ì Ë÷Ì ±fiı ÷ı ‹Î√HÎÌ Ë∞ ω«ÎflHÎÎ Ëı Ë÷Ì. ⁄ı ÿı¢ ‰E«ı ±ı‰ı ‰¬÷ı ±ı¬·ÎÁ¤›Î˝ flÎ…¶ÎflÌ Á_⁄_‘˘ Ω‚‰‰Îfi˘ ÷¿Îÿ˘ Ωı÷Î_ ’˘÷˝Ï√{ ±ÎÏ‘’I›fiÎ ‹Î‹Î˝√α˘ ⁄_ ÿ fl‹Î_ CÎÒ Á Ì ÷˘ÕŒ˘Õ ‹«Î‰‰Îfi_ ÃÌ¿ fiÏË. ·≥Á M›√ı ·Î_« ‰Õı “±ı Ë flı L Œı S Á”fiÎ ¿ı M Àfi fl˘Œflfiı ¬flÌÿÌ ·ı ‰ Îfi _ ω«Î›*. ’˛›ÎÁ ÁŒ‚ ◊‰Îfi˘ «ÎLÁ fiÏˉ÷˚ Ë÷˘, »÷Î_ M› √ ı SOE fiÎ ±ı ¿ ÏÁÏfi±fl ±ı…LÀfiı √˘‰Î‹Î_ ÿά· ◊‰ÎfiÌ ’flÏ‹À ¿œÎ‰Ì ±Î’Ì ‹Î‹Î˝√α˘ ‹˘¿S›˘. ±ı … LÀı ’Ëı · Ì ±Î˜Œfl 20,000 ’εLÕfiÌ ‹Ò¿Ì. ±Î ’ˆÁÎ Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿Îfl ¿ıMÀfi fl˘ŒflfiÎ fi΋ı …√÷fiÎ √‹ı ÷ı ÿıÂfiÌ ⁄ıL¿‹Î_ …‹Î ¿flΉ‰Î ÷ˆ›Îfl Ë÷Ì. ⁄ÿ·Î‹Î_ fl˘Œflı ÷ıfiÎ …ËÎ…fiı ‹Î‹Î˝√α˘ ’˘ÀÛfiÌ ⁄ËÎfl ¿ÎœÌ √˘‰Î◊Ì ¿‹ Áı ¿‹ ’Î_« Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı Á‘Ì Ëo¿ÎflÌ …‰Îfi_ Ë÷_, …ı◊Ì I›Î_ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› …‚ωV÷Îfl‹Î_ flΘ›· ≥„LÕ›fi fiı‰ÌfiÌ ‹fi‰Îfl˘ ÷ıfiı ¿⁄…ı ¿flÌ ·ı. ÏËÀ·flfiÎ ’˛Â_Á¿ ±ı‰Î fiÎ{̉ÎÿÌ ¿ıMÀfi fl˘Œflı ±ı…LÀfi˘ ’˛V÷Ή V‰Ì¿Î›˘˝ fiÏË. ±ı…LÀı fl¿‹ ‰‘ÎflÌfiı 30,000 ’εLÕ ¿flÌ, ÷˘ ’HÎ fiÏË. ±Î ⁄Î⁄÷ ±_√ı ÷ı ¿ÂÌ ««Î˝ ¿fl‰Î ’HÎ ÷ˆ›Îfl fi Ë÷˘. ±ı…LÀfi_ Ï‹Âfi fiοÎÏ‹›Î⁄ flèÎ_. ·≥Á M›√ Á‹ZÎ ‰‘ ±ı¿ ω¿S’ ÀÎ≥‹ ⁄˘Q⁄ ‰Î’flÌ “±ıËflıLŒıSÁ”fiÎ ¬ÒÏŒ›Î ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi˘ ¬ÎI‹˘ ¿flÌ fiά‰Îfi˘ Ë÷˘. ÀÎ≥‹ ⁄˘Q⁄fiı …ËÎ… Á‘Ì ’ˢӫÎՉ΋Î_ ¬ÎÁ ‹U¿ı·Ì fiÕı ÷ı‹ fi Ë÷Ì. …‹˝fi fiÎω¿˘ ‹ÎÀı fl˘Ï…_ÿÌ ¬Î‘ά˘flοÌfi˘ Á΋Îfi ‹Î‹Î˝√α˘fiÎ ⁄Ωfl‹Î_ …J◊Î⁄_‘ ‘˘flHÎı ¬flÌÿ‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ Ë÷˘. ÀÎ≥‹ ⁄˘Q⁄fiı ÷ı Á΋Îfi‹Î_ ±ÎÁÎfiÌ◊Ì Á_÷ÎÕÌ ÿı‰Î›, ’fl_÷ Ïfi›÷ ÀÎ≥‹ı ±ı

⁄˘Q⁄ …ËÎ…fiÎ ‰Î›fl·ıÁ w‹fiı ⁄ÿ·ı flÁ˘Õ΋Î_ ŒÎÀı ±ı‰Ì Â@›÷Î ‰‘ Ë÷Ì. ±ı¿ ‰Îfl ±Î‰˘ ’˛›ÎÁ ±ı‚ı √›Î ’»Ì …‹˝fi˘ «ı÷Ì Ω› ÷˘ ÷ı‹fiÌ Á÷¿Û÷Î ¤Ï‰W›‹Î_ ËÎ◊ ‘flÎ÷Î Ï⁄˛ÀfifiÎ ⁄ÌΩ ÿflı¿ ¬ÒÏŒ›Î Ï‹Âfifiı fi¿Î‹_ ÃflÎ‰Ì ÿı. Ïÿ‰Á˘ ‰Ì÷÷Î √›Î ÷ı‹ “±ıËflıLŒıSÁ”fi_ ΩÁÒÁÌ ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ‰‘ fiı ‰‘ …ËÎΩıfi˘ ¤˘√ ·ı‰Î ‹ÎÀı ÏfiÏ‹kÎ ⁄fi÷_ flèÎ_. ±Î ÀˇÎLÁ‹ÌÀflı ’˛ÁÎÏfl÷ ¿flı·Ì ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ‹ÎÏË÷ÌfiÎ ±Î‘Îflı ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√flfiÌ …‹˝fi Á⁄‹Ïflfi˘±ı ΩL›±ÎflÌ, 1943 fiÎ ’˛◊‹ ±Ã‰ÎÏ՛΋Î_ ¤Îfl÷fiÎ_ ⁄_ÿfl˘ ÷flŒ ±Î‰-Ω ¿fl÷Î_ ⁄ÌΩ_ «Îfl …ËÎΩıfiı À˘flÏ’Õ˘ ‰Õı e_¿Ì ÿÌ‘Î_, …ı‹Î_ ⁄ı ÷˘ 7,500 ÀfifiÎ_ Ë÷Î_. ’Ïfl„V◊Ï÷ ‰‘ Ï«_÷οÎfl¿ ⁄fiÌ, ±ıÀ·ı Ï⁄˛ÏÀ fi˙¿Îÿ‚ı ÿU‹fifiÎ ΩÁÒÁÌ fiıÀ‰¿Ûfi˘ ÷οÌÿı fiΠ¿fl‰Î ‹ÎÀı SOE ’fl ÿ⁄ÎHÎ ‰‘Λ*. ·≥Á M›√fiÌ ‘Ìfl… ’HÎ ¬ÒÀÌ flËÌ Ë÷Ì. ±ı¿ Ïÿ‰Á ÷ıfiÎ Á‰Î » eÏÀ›Î ÁË›˘√Ì ±Ï‘¿ÎflÌ ¿ıMÀfi √ıωfi VÀ<±Àı˝ ÷ıfiı Á‹V›Îfi˘ µ’Λ ÁÒ«‰÷Î …HÎÎT›_ — “ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ËÎ◊‹Î_ ±Î‰ı ÷ı‹ fi◊Ì, ÷˘ ΩÁÒÁÌ fiıÀ‰¿ÛfiÎ ’ı·Î ÁÒhΑÎfl Àˇ˘Q’ıÀÎfiı Á¿oΩ‹Î_ ·˘.” Á·ÎË ±ÎM›Î ’»Ì VÀ<±Àı˝ ±ı Á’fl ΩÁÒÁfiÎ ±’ËflHÎfi˘ ÷ıHÎı ω«Îflı·˘ M·Îfi ’HÎ ¿ËÌ Á_¤‚ÎT›˘. M·Îfi fiÎÀuÎI‹¿ Ë÷˘, ’HÎ ·ıŒ˚ÀfiLÀ-¿fi˝· M›√fiı ÷ı …E›Î ’»Ì ÷ıfiÎ ±‹·‹Î_ ω·_⁄ ¿fl‰Îfi˘ Á‰Î· fi flè΢. ’˘÷˝Ï√{ √˘‰Î‹Î_ ’˛‰ı ‹ÎÀı ¤Îfl÷‰ÎÁÌ ±_√˛ıΩı±ı I›Îflı Œ@÷ ’flÏ‹À ¿œÎ‰‰ÎfiÌ flËı÷Ì Ë÷Ì, …ı‹Î_ ωÏ{Àfi_ ¿ÎflHÎ ⁄÷Ή‰_ …wflÌ Ë÷_. ±Î◊Ì Á˙ ’Ëı·Î_ ¿·¿kÎÎfiÌ Ï⁄˛ÏÀ ‰Ë̉ÀfiÌ Ï‹ÿfiÎ’fl …‹ÌfiÿÎflÌ ¿o’fiÌfiÎ ·ıÀflËıÕ ’fl ’hÎ ·¬Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ¿ı ·≥Á M›√ ±fiı √ıωfi VÀ<±ÀÛ ¿o’fiÌfiÎ ÏÁÏfi±fl ¿‹˝«Îfḻ˘ Ë÷Î ±fiı ‹√Œ‚Ìfi˘ ’˛˘…ı@À V◊Î’‰Î ±_√ı ÷ı±˘ √˘‰ÎfiÌ ‹·Î¿Î÷ ·ı‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ±Î ’hÎ ÁÎ◊ı ⁄Lfiı …HÎÎ ‹_⁄≥ √›Î, F›Î_ ÷ı‹HÎı fl˘¿ÕÎ ’ˆÁÎ ±Î’Ì Œ˘ÕÛ ⁄˛ÎLÕfiÌ Áı¿LÕ-ËıLÕ V8 VÀıÂfi ‰ı√fi ¬flÌÿ ¿flÌ. ‹˘Àflfiı fi‰˘ fl_√ ’HÎ ¿flÎT›˘. ±Ã‰ÎÏ՛Π’»Ì

Ëo¿ÎflÌfiı ÷ı±˘ √˘‰ÎfiÎ ÁÌ‹ÎÕı ’ˢÓE›Î I›Îflı ÷ı‹fiÌ ‘˘‚Ì «Î‹ÕÌ Ωı÷Î_ ¿VÀ‹ fiοÎfiÎ «˘Ï¿›Î÷ı ÷ı‹fiı ±ı¿ı› Á‰Î· ’Ò»uΠωfiÎ ’flÏ‹À ’fl ‹ÎhÎ µ’fl»S·Ì fi…fl Œı fl ‰Ìfiı fiοÎ⁄_‘Ì ¬˘·Ì fiάÌ. ·ıŒ˚ÀfiLÀ-¿fi˝· ·≥Á M›√ı √˘‰Î ¬Î÷ı fi Î Ï⁄˛ Ï À flÎ…ÿÒ ÷ ’ÎÁı ◊ Ì Àˇ˘Q’ıÀÎfi_ Áflfi΋_ ‹ı‚‰Ì flÎA›_ Ë÷_. flÎ…‘ÎfiÌ ’HÎ∞ ¬Î÷ı ¨«Ì Àı¿flÌ ’fl ±Î‰ı·Î ¤ÎÕ>÷Ì ⁄_√·Î‹Î_ ÷ı ’˘÷Îfi˘ CÎH΢ ¬fl˘ Á‹› ‰Ì÷Ή÷˘ Ë÷˘. ⁄οÌfi˘ (‰‘ ¿flÌfiı flÎÏhÎfi˘) ‰¬÷ ÷ı “±ıËflıLŒıSÁ” …ËÎ… ’fl √΂÷˘ Ë÷˘, ’fl_÷ ±ı ’HÎ ÿflfl˘… fiÏË. Áÿ˚fiÁÌ⁄ı M›√ ±fiı VÀ<±ÀÛ ÷ıfiÎ ⁄_√·ı ’ˢÓE›Î I›Îflı Àˇ˘Q’ıÀÎfiÌ ÕuÒÀÌ …ËÎ… ’fl fi Ë÷Ì. Á‰Îflı 8—10 ‰ÎB›ı ÷ı ‹ HÎı ’˘÷Ï˝ √{ VÀÎ≥·fiÎ ‰flLÕ΋Î_ ’˛‰Â ı Ì Õ˘fl ⁄ı· ‰√ÎÕÌ. Àˇ˘Q’ıÀÎ …ı‰˘ ÿfl‰Î…ı ËÎ…fl ◊›˘ ¿ı ÷fl÷ M›√ı .32 ¿ıÏ·⁄flfiÌ ±Î˜À˘‹ıÏÀ¿ Ï’V÷˘· ÿı¬ÎÕÌ ÷ıfiı «Ò’«Î’ ‹˘Àfl‹Î_ ⁄ıÁÌ …‰Î ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì. ±Õ‘Î ¿·Î¿ ’»Ì Àˇ ˘ Q’ı À Î ‹˘Àfl¿Îfl‹Î_

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

21

±À@›Î ’»Ì …ËÎΩıfiÌ ¬‰ÎflÌ ◊‰Îfi˘ ’HÎ Á‰Î· fiÏË. ’ı L À˘◊ηfiÎ ≥L…ı @ ÂfifiÌ ±Î ÷flŒ ’˘÷˝√ηfiÌ flÎ…‘ÎfiÌ Ï·V⁄fi ¬Î÷ı …‹˝fi ±ı·«Ì ¿ı Œ Ì ±Áfl fiÌ«ı ·√¤√ ¿«ıfḻı ’˘÷˝Ï√{ Á_V◊Îfi‹Î_ ◊›ı·Î …‹˝fi fiÎ√Ïfl¿fiÎ ±’ËflHÎ ⁄ÿ· ‹ÒÏ»Û÷ Ë÷˘. ’HÎ∞fiÌ ⁄ËÎfl Á¬÷ ÂOÿ˘‹Î_ ωfl˘‘ fi˘Ó‘ÎT›˘. ’˘÷˝√ηfiı fiÎflÎ… ◊‰Î ‹ÎÀı …flÎ fiÌ¿Y›Î ’»Ì VÀ< ± Àı ˝ Áfl¬_ ⁄ËÎfi_ ±Î’‰Î fi ‹Î√÷Ì Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿Îfl ω‹ÎÁH΋Î_ ±Î‰Ì ’ÕÌ ‹˘Àfl¿Îflfiı flV÷ÎfiÌ ¿˘flı ±fiı ÷ıHÎı fi‰Ì ÏÿSËÌfiı ‰Î˜Ïfi*√ ‹˘¿·Ì ¿ı √˘‰ÎfiÎ 3,600 «˘flÁ ÁËı… ◊˘¤Î‰Ì ±fiı M›√ı Ï¿·˘‹ÌÀflfiΠωV÷Îfl‹Î_ ŒflÌ ‰¬÷ ±Î‰_ ¿Î_¿fl̫΂Îfi_ ’√·_ ¤fl‰_ fiÏË. ⁄Î…\fiÎ ◊Î_¤·Î ’fl «ÕÌ ÀıÏ·√˛ÎŒfi˘ ±Î ‰Î˜Ïfi*√ı ·ıŒ˚ÀfiLÀ-¿fi˝· M›√fiı ‹Ò_{‰H΋Î_ fiÎ¬Ì ÿÌ‘˘. ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi˘ ÷Îfl ¿Î’Ì fiÎA›˘, …ı ◊ Ì ’HÎ∞‹Î_ fiΠ¿fl‰˘ ±fiı √˘‰Î‹Î_ ’˘÷˝√ηfiÌ V‰Î›kÎ÷Îfi˘ ¿Ëı‰Î÷˘ ¤_√ ’HÎ fi ¿fl‰˘ ±’ËflHÎfiÎ Á‹Î«Îfl eÀÌ √›Î ˢ› ±ı ⁄Lfiı ‰Î÷˘ ÁÎ◊ı ¿ı‹ ⁄fiı ? ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi˘ ¬flÿ˘ ¿ÎœÌ fiά‰Î ‹ÎÀı Ï⁄˛ÏÀ ÷˘ ’HÎ ±ı ‰Î÷ √˘‰ÎfiÎ ÁÌ‹ÎÕı ¬U¿Ìÿ‚fiÌ ±√fl ÷˘ fi˙¿Îÿ‚fiÌ À<¿ÕÌ √˘‰ÎfiÎ ¤ÒϋωV÷Îfl‹Î_ ¿ı …‚ωV÷Îfl‹Î_ ¿VÀ‹fiÎ fiοΠÁ‘Ì ’ˢӫı fiÏË. ±Î ’˛‰ıÂı ±ı ’√·_ … ¬flı¬fl ÷˘ ’˘÷˝√η ’fl Ï⁄˛ÀfifiÎ ±Îø‹H΋Î_ ¬’Ì Ω› fiοÎfiı ’HÎ ±’ËflHοÎfl˘ √˘‰ÎÏfi{ ÷ı‹ Ë÷_. ’fl_÷ ‘Îfl˘ ¿ı Œ˙∞ À<¿ÕÌfiı ⁄ÿ·ı ’_ÿfl-‰ÌÁ …ıÀ·Î ÁÎËÏÁ¿ fiÎ√Ïfl¿˘fiÌ ±‹·ÿÎflfiÌ ⁄ı¿Î‚∞fiÎ ’˛÷Î’ı Ëı‹¬ı‹ À<¿ÕÌ ‹Î‹Î˝√α˘ ⁄_ÿfl‹Î_ ·Î_√flı·Î “±ıËflıLŒıSÁ” ’fl flÎ÷‰flÎ÷ ¿‹ÎLÕ˘ ±˜Àı¿ ±˘‚_√Ì √›Î. ¿flÌ ÷ıfiı Õ>⁄ÎÕÌ ÿı ÷˘ Â_ ? Ï‹Âfi ÁŒ‚ ◊Λ ÷˘ ‹˘À<_ ¿Î‹ ’÷ı ±fiı fl¬ı ±ı ±’ËflHÎfi˘ fiÎÀuÎI‹¿ ¬ı· ÷˘ ÁÎËÁ‹Î_ ¿Î«_ ¿’Λ ÷˘ ÁkÎΉÎfl flÌ÷ı Ï⁄˛ÀfifiÌ ±ı‹Î_ ¿ÂÌ … flÎ…fiˆÏ÷¿ ÁÎflÌ flÌ÷ı ¤…‰Î›˘, ’HÎ Àˇ˘Q’ıÀÎfiı …‰Î⁄ÿÎflÌ fiÏË. Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿Îfl ÷tfi ±ΩHÎÌ Ë˘‰Îfi˘ Õ˘‚ fl«Ì ¿ı ÷ı‹ ‹_⁄≥ ¬Î÷ı ¿flΛı·Ì ÁCÎfi ’Ò»’fl»fi_ Ë÷Ì. µËÎ’˘Ë ‹«ı ÷˘ ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ÁËı·√ÎËfiı ‹ÎÀı √˘‰ÎfiÌ ‹·Î¿Î÷ı ±ı¿‹ÎhÎ ’ÏflHÎ΋ ±ı ±ÎT›_ ¿ı ‹_⁄≥√›ı·Î Ï⁄˛ÏÀ fiÎ√Ïfl¿˘±ı I›Î_ …‹˝fi ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎ… ÿÌÃ<_ ±ıÀ·ı ÷ı‹fiÌ ¿·¿kÎÎfiÌ ÏÂÏ’_√ ±Î˜ÏŒÁ‹Î_ ⁄ı-hÎHÎ ÿıÂÿÎ{ ¿Î⁄Ò‹Î_ fi flËÌ ±fiı ÷ı‹HÎı ±ı …ËÎ… ±Á_÷WÀ @·Î¿Û …‹˝fi˘fiÎ ’fl «ÕÌ ÷˘ÕŒ˘Õ ‹«Î‰Ì ÿÌ‘Ì. ‹‚Ï÷›Î ÷flÌ¿ı ’¿ÕΛΠ±Î ›˘…fiÎfiÌ √Õ ·ıŒ˚ÀfiLÀ-¿fi˝· ·≥Á ±fiı ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi_ ’˛ÁÎflHÎ M›√fiÎ ‹√…‹Î_ ⁄ıÃÌ ¿ı ÷fl÷ ±ıfiı ’˘÷Îfi˘ ±ı¿Îÿ ÁM÷ÎË ⁄_‘ flèÎ_. ¿·¿kÎÎÏfi‰ÎÁÌ Ï‹hÎ ¿fi˝· Ï⁄· √˛Î≥Á ›Îÿ ⁄Ì…ı ±Ã‰ÎÏÕ›ı ÷ı ŒflÌ ±ÎT›˘. fl˘⁄ÀÛ @·Î≥‰ı 1759 ‹Î_ V◊Î’ı·Î «Î· ◊› _ I›Îflı …‹˝ fi ¿·¿kÎÎ ·Î≥À ˢÁ˝ fi΋fiÎ ±rÎfl˘ËÌ ÿ‚‹Î_ Á⁄‹Ïflfi˘±ı Ï⁄˛ÀfifiÎ_ ±fiı ¿fi˝·fi˘ ±˙’«ÎÏfl¿ ˢt˘ ’΋ı·˘ Ï⁄· √˛Î≥Á ÷ı fi Î Ï‹hÎÿı  ˘fiÎ_ ’Î_ « ±Î‹ ÷˘ d·-ÀÎ≥‹ Ï⁄{fiıÁ‹ıfi ±fiı ‹ÎhÎ ’ÎÀۋη‰ÎË¿ …ËÎΩıfiı ÏËLÿÌ ÀÎ≥‹ ÁˆÏfi¿ Ë÷˘. ÁˆÏfi¿ ’HÎ fi ¿Ëı‰Î›, ¿ÎflHÎ ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ÷Ï‚›ı ¿ı ·Î≥À ˢÁ˝ ’˘÷ı Œ@÷ ±˙’«ÎÏfl¿÷Îfiı ¬Î÷fl ‹˘¿·Ì ±ÎM›Î_. ’Ïfl„V◊Ï÷ ±‘˝·U¿flÌ ÿ‚ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷_ Ë÷_. ⁄Î¿Ì ÷ıfiÎ ÃıflfiÌ Ãıfl ±Î‰Ì flËÌ, …ıfi˘ ¿·¿kÎÎ ·Î≥À ˢÁ˝ fi ˘ ÁflÿÎfl ¿fi˝ · Ï⁄· √˛ Î ≥Á. ÁP›˘ Œ˙∞ ’˛T≤ÏkÎ ¿fl‰Îfiı ⁄ÿ·ı C΢ÕıÁ‰ÎflÌ, ±◊˝ M›√fiı ‹fi ±ı Ë÷˘ ¿ı flΛŒ· ÂÒÏÀo√, eÀ⁄˘· ±fiı ’˘·˘ …ı‰Ì fl‹÷√‹÷‹Î_ ‰‘ Ïÿ·«V’Ì ·ı÷Î …‹˝fi˘±ı Ï⁄»Î‰ı·Ì ΩÁÒÁÌfiÌ T›Î’¿ Ë÷Î. ‰Îflı÷Ëı‰Îflı ·U¿flÌ ›ÏfiŒ˘‹˝‹Î_ Á…‘… ⁄fiÌfiı ¤T› ’flıÕ ›˘…‰Ì ±ı Ω‚‹Î_ ⁄ı¿-±’ ÏÁVÀ‹ Ë÷Ì. ±ı¿ ÷ı‹fi˘ ⁄ÌΩı ¢¬ Ë÷˘. ‹Ò‚¤Ò÷ flÌ÷ı ÷ı±˘ Á˙ ’ˆÁÎ’ÎhÎ √˘flÎ ¿<À
ÁflÿÎfl ¿fi˝· Ï⁄· √˛Î≥Á ±rÿ‚fiÎ ÁP›˘fiı ¿ËÌ flè΢ Ë÷˘ — “±ı¿ ¬Îfi√Ì Ï‹Âfi ËÎ◊ ‘fl‰Îfi_ »ı, …ıfiΠωÂı Ë_ ÷‹fiı ‰‘Îflı ¿ËÌ Â¿÷˘ fi◊Ì. Ï‹Âfi‹Î_ ¤Î√ ·ı‰Î ‹ÎÀı ’_ÿflı¿ …HÎÎfiÌ ±Î‰U›¿÷Î »ı. ¿˘≥ ±Î√‚ ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ ±ıÀ·Ì «˘¬‰À ¿flÌ ÿ™ ¿ı ÁÎËÁ Ωı¬‹Ì »ı. Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿Îfl @›Î_› Ï«h΋Î_ fi◊Ì, ±ıÀ·ı …ı±˘ ‹Î›Î˝ Ω› ÷ı‹fiÎ_ ¿<À
±Î ÷Á‰Ìfl ¿·¿kÎÎ ·Î≥À ˢÁ˝ ¿Ëı‰Î÷Î ±rÎfl˘ËÌ ÿ‚fiÎ ±_√˛ı… ÁP›˘fiÌ »ı, …ı±˘ ·√¤√ fl˘Ï…_ÿÎ ‘˘flHÎı ¤ı√Î ‹‚÷Î Ë÷Î ±fiı ¬S·Î ‹ıÿÎfi‹Î_ ±Îˆ’«ÎÏfl¿ ’flıÕ ›˘…÷Î Ë÷Î.

„@÷ ±fiı VeÏ÷˝ ‘flΉ÷Î ÁP›˘fiı ⁄οÎ÷ flÎ¬Ì 14 fiı ’Á_ÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ±Î 14 …HÎÎ ’HÎ ÂÎflÌÏfl¿ flÌ÷ı ’ÒflÎ ¿ÁΛı·Î fi Ë÷Î, ¿ı‹ ¿ı ÷ı±˘ ±‘˝·U¿flÌ ÿ‚fiÎ ÁP›˘ ˢ‰Î »÷Î_ ÷ı‹fiÌ ∞‰fiˆ·Ì ·U¿flÌ fi Ë÷Ì. ±Î◊Ì ¿fi˝· Ï⁄· √˛Î≥Áı ¿·¿kÎÎfiÎ ⁄ıÏ·√_… ¬Î÷ı ±Î‰ı·Ì Ï⁄˛ÏÀ ÁˆL›fiÌ »Î‰HÎÌ‹Î_ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ÷Î·Ì‹Ì ÏÂÏ⁄fl ›˘∞. ¨«Ì ÿ̉η ’fl ÿ˘flÕÎ ‰Õı «Õ‰_, VÀıfi √fi «·Î‰‰Ì, Ï’V÷˘· ‰Õı «·÷ÎÏŒfl÷Î ÏfiÂÎfifiı ÷ο‰_, ËÎ◊˘ËÎ◊fiÌ {’Î{’ÌfiÎ ’ı«ÌÿÎ ÿΉ ¬ı·‰Î ‰√ıflıfiÌ ¿‹ÎLÕ˘ ÷η̋ ·ı÷Î 14 …HÎÎfiı ¬⁄fl fiˢ÷Ì ¿ı Áfl‰Î‚ı ¿›Î Ωı¬‹Ì Ï‹Âfi‹Î_ ÷ı‹HÎı ±Î‰Î ¬ı· ’ÎÕ‰ÎfiÎ Ë÷Î. ±Î Àˇı≥Ïfi_√ ÷ı‹fiı ’˘÷ÎfiÎ fl˘Ï…_ÿÎ ’ıÂÎ ¿fl÷Î_ ÁΉ ω’Ïfl÷ ·Î√Ì. ¿·¿kÎÎ ·Î≥À ˢÁ˝fi˘ ‹Î≥¿ ø˘Œ˚Àfl fi΋fi˘ ÁP› fiÌflÁ ±Î_¿ÕÎ ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’ÎÕfiÎfl˘ ±ı¿ÎµLÀLÀ Ë÷˘. ÏÕ¿ ‹ıS⁄˘fi˝ «ÎfiÎ ⁄√Ì«Î ‘flΉ÷Ì ¿o’fiÌfi˘ ‹ıfiı…fl Ë÷˘. …˜¿ ⁄˛Ìfi ¿·¿kÎÎfiÌ ¬Îfi√Ì ‰Ì‹Î ¿o’fiÌ‹Î_ ’ÎÀÛfifl Ë÷˘. ±Î 14 …HÎÎfiÌ À<¿ÕÌ‹Î_ …\ÿÎ ±‘˝·U¿flÌ ÿ‚fiÎ …ı ⁄ÌΩ ’Î_« …HÎÎ ÷ı‹fiÌ Ï‰ÏÂWÀ ·Î›¿Î÷fiÎ Ωıflı Á΋ı· ◊›Î ÷ı‹Î_ Fˢfi ø˘V·Ì fi΋fi˘ “¿‹ÎLÕ˘ ÁˆÏfi¿” ¿·¿kÎÎ

¬Î÷ı ≥‹Îfl÷Ì ·Î¿ÕÎfi˘ ‰ı ’ ÎflÌ Ë÷˘. ø˘V·ÌfiÌ ·Î›¿Î÷ ±ı ¿ı ÷ıfiı ÿÎw√˘‚Î ±_√ı ÁÎw_ ±ı‰_ iÎÎfi Ë÷_, F›Îflı ⁄fiνÕÛ ÕıωÁ fi΋fi˘ ⁄ÌΩı ‰ı ’ ÎflÌ Ï⁄˛ Ï À fi˙¿Îÿ‚‹Î_ ¿‹ÎLÕflfi˘ ˢt˘ ¤˘√‰Ì «Ò@›˘ Ë÷˘. Ï‹Âfi‹Î_ ⁄fiνÕÛ ÕıωÁfiÌ ¬ÎÁ …wfl Ë÷Ì, ¿ı‹ ¿ı √˘‰Î Á‘Ìfi˘ ’˛‰ÎÁ …ËÎ… ¶ÎflÎ Á‹ƒ‹Î√ı˝ ¬ıÕ‰Îfi˘ Ë÷˘ --±fiı …ËÎ…‹Î_ ¿‹ÎLÕfl ÷˘ ÁËı…ı ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ÿ¤Î˝B›ı Õ¬˘ ±ı ’ıÿÎ ◊›˘ ¿ı ¿·¿kÎÎfiÎ ‹Î◊ı I›Îflı Ω’ÎfiÌ ±Îø‹HÎfiÎ_ ‰Îÿ‚˘ CÎıflΛÎ_ Ë÷Î_ ±fiı ¿·¿kÎÎ ⁄_ÿflfiÎ ÿflı¿ …ËÎ…fiı Áfl¿Îflı ·U¿flfiÌ ËıflŒıfl ‹ÎÀı ±_¿ı ¿flÌ ·Ì‘_ Ë÷_. ·ıŒ˚ÀfiLÀ-¿fi˝· ·≥Á M›√ ⁄_ÿflfiÎ ¿Ï‹Ufiflfiı ‹Y›˘ I›Îflı ΩHΉΠ‹Y›_ ¿ı ‹ÎhÎ “ŒÌ⁄Ì” fi΋fiÌ ⁄Î…˝ ’˛¿ÎflfiÌ 63 ‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ±fiı 11.5 ‹ÌÀfl ’ˢ‚Ì …^fi‰ÎHÎÌ VÀÌ‹fl ŒÎ…· ’ÕÌ Ë÷Ì. ωÂ΂ ⁄Î◊À⁄ …ı‰_ ÿı¬Î÷_ ÷ıfi_ «’ÀÎ ÷Ï‚›Îfi_ ŒÎ·¿<_ ËÒ√·Ì fiÿÌfi_ ÕˇıÏ…_√ ¿flÌfiı µ·ı«‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ √Îfl˘ ¤fl‰Î ‹ÎÀı ‰’flÎ÷_ Ë÷_. ±Î √Îfl˘ I›Îfl ⁄Îÿ ¿Î_Ãı Ãη‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ Ë÷˘. “ŒÌ⁄Ì” ⁄Îflı› ‹ÎÁ ⁄_ÿfl√ÎË‹Î_ flËÌfiı ±ı … √_ÿ¿Ì¤›* ¿Î›˝ ⁄Ω‰‰Î ‹ÎÀı ÁΩ˝›ı·Ì ⁄Î…˝ ¿Ëı‰Î÷Ì ¿ıÀı√flÌfiÌ VÀÌ‹fl Ë÷Ì. ⁄ıÃÎ CÎÎÀfiÌ ⁄Î…˝ ¿ÿÌ ‹‘ÿÏfl›Îfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı fiÏË, F›Îflı ±ËŸ “ŒÌ⁄Ì”±ı ¿·¿kÎÎ◊Ì √˘‰Îfi_ ·√¤√ 4,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ¿Î’‰Îfi_ ◊Λ ÷ı‹ Ë÷_. ±Î ·Î_⁄Ì ›ÎhÎÎ ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ¬S·Î ŒÎ·¿Î‹Î_ ±ıÀ·˘ ¿˘·Á˘ ·Îÿ‰Îfi˘ ◊Λ ¿ı Ï⁄˛ÏÀ ¿‹ÎLÕ˘ À<¿ÕÌfiÎ 19 ÁP›˘ ‹ÎÀı @›Î_› Á҉ηΛ¿ …B›Î ⁄«ı fiÏË. ⁄Î…˝fi_ Á_«Î·fi ¿fl÷Î 20 fiÎω¿˘ ÷˘ ±Î‹ı› “ŒÌ⁄Ì” ’fl Ë÷Î. ±Î Á‹V›Îfi˘ ÷˘Õ ¿‹ÎLÕfl ⁄fiνÕÛ ÕıωÁı ±ı‹ ÁÒ«T›˘ ¿ı ⁄Î…˝fiÎ Á_«Î·¿ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

23

fiÎω¿˘ ÁÎ◊ı ÷ı “ŒÌ⁄Ì”fiı ¿˘Ï«fi Á‘Ì Ëo¿ÎflÌ Ω›, À< ¿ ÕÌfiÎ ÁP›˘ Àˇ ı fi ¶ÎflÎ ¿˘Ï«fi ’ˢӫı ±fiı “ŒÌ⁄Ì” I›Î_ ÷ı‹fiı Ï’¿-±’ ¿flÌ ·ı. ¿˘Ï«fi◊Ì ‹Î‹Î˝√α˘ Œ@÷ 650 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ±_÷flı Ë÷_. á ‹Î‹Î˝√α˘ ⁄_ÿfl‹Î_ ·Î_√flı·Î_ hÎHÎ …‹˝ fi ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı ‹ Î_ “±ı Ë flı L Œı S Á” ‰‘ ±Î‘ Ï fi¿ Ë÷ _ . ÁΑÎflHÎ flÌ÷ı …‹˝fi fi˙¿Îÿ‚fiÎ_ ’Θ¿ıÀ ⁄ıÀ·ÏÂ’‹Î_ ‰’flÎ÷Î_ ±ı‰Î_ ⁄ı „@÷ÂÎ‚Ì ÕÌ{· ±ı „ L…fi˘ ‰Õı ÷ı fi ı ÁF… ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_ ±fiı ÷ı ±ı„L…fi˘fiÎ Ωıflı ÷ıfiÌ V’ÌÕ ’˛Ï÷¿·Î¿ı 37 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì ’ˢӫ÷Ì Ë÷Ì. ÷Ò÷¿ ΩÕÎ ’˘·Îÿfi_ ⁄fiı·_ Ë÷_, …ıfiÎ ¬Î_«Î‹Î_ Á_÷ÎՉ΋Î_ ±Î‰ı·Ì ÷˘’fiı √‹ı I›Îflı ⁄ËÎfl ¿ÎœÌ ¿Î÷Ì Ë÷Ì. (“±ı Ë flı L Œı S Á”fiÎ Ωı Õ ¿Î ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎ…ı ±ı‰Ì … ÷˘’ ‰Õı Ï⁄˛Àfi-±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ 28 …ËÎΩı fi ı Ï¿Îfl ⁄fiÎT›Î_ Ë÷Î_.) ωr›© ŒÎÀÌ fiÌ¿Y›Î ’»Ì ‹Î‹Î˝√α˘ ⁄_ÿfl‹Î_ Á_Ωı√˘‰ÂÎ÷˚ fl˘¿Î≥ …‰_ ’Õu_ ÷ı “±ıËflıLŒıSÁ”fiÎ ÁÎËÏÁ¿ …‹˝fi ¿ıMÀfi fl˘Œflfiı √Q›_ fi Ë÷_, ’HÎ ⁄Ï·˝fifiÌ fiÎ{Ì Áfl¿ÎflfiÎ ‹÷ı …ËÎ… ÷ÀV◊ ⁄_ÿfl‹Î_ flËı ±ı‹Î_ … ÷ıfiÌ Á·Î‹÷Ì Ë÷Ì. ˉı hÎHÎ ‰Ê˝ ’»Ì ¿ıMÀfi fl˘Œflfi˘ ‹÷ …\ÿ˘ Ë÷˘. Á’fl ΩÁÒÁ Àˇ˘Q’ıÀÎfi_ ±’ËflHÎ ◊›Î ’»Ì flÎıŒflı ⁄ı ÁÎ◊Ì …ËÎΩıfiÎ ¿M÷Îfi˘fiı ⁄˘·ÎT›Î ±fiı ¿èÎ_ — “‹fiı ·Î√ı »ı ¿ı Ï⁄˛Àfi ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩıfiÌ ¬ıÓ« ±fi¤‰Ì flèÎ_ »ı ±fiı ÷ı‹fiÌ fi…fl ±Î’HÎÎ_ …ËÎΩı ’fl »ı. “±ıËflıLŒıSÁ”fi˘ ¿⁄Ωı ÷ı‹fiΠˉηı 24 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

¿flÌ ÿı‰ÎfiÌ ±Î˜Œfl ÷ı±˘ ‹fiı @›ÎflfiÎ ±Î’Ì «Ò@›Î »ı ±fiı ‹ıÓ ÷ı Ã<¿flÎ‰Ì ÿÌ‘Ì »ı. √‹ı ÷ı ◊Λ, ’fl_÷ ±ı¿ı› …ËÎ… ÿU‹fi˘fiÎ ËÎ◊ı fi ’¿ÕΉ_ Ωı≥±ı. ‹ÎflÌ ÷‹fiı V’WÀ ¤·Î‹HÎ »ı ¿ı ±˘Ï«_÷˘ Ë‹·˘ ◊Λ ±fiı ⁄Î∞ ËÎ◊‹Î_◊Ì ÁflÌ …÷Ì ·Î√ı I›Îflı …ËÎΩıfiÎ ⁄‘Î ‰ÎS‰ ¬˘·Ì ÷ı‹fiı Õ>⁄Î‰Ì ÿıΩı ±◊‰Î ÷˘ ÿÎw√˘‚ÎfiΠωVŒ˘À ‰Õı ÷ı‹fi˘ fiΠ¿flÌ fiάΩı.” Ï⁄˛Àfifiı …ËÎΩı ÷ŒÕΉ‰Î‹Î_ flÁ »ı ±ı‰Ì ¿ıMÀfi fl˘ŒflfiÌ ‘ÎflHÎÎ ¬˘ÀÌ Ë÷Ì. ±Î ‘ÎflHÎÎ ÷ıHÎı ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿flÌ ¿ı “±ıËflıLŒıSÁ”fiÎ ‰Î›fl·ıÁ w‹‹Î_ «Î·÷Ì √Ï÷ωϑ◊Ì ±ı ’Òfl˘ ‰Î¿ıŒ fi Ë÷˘ ±fiı ’ı·Î ±’èÎ÷ Àˇ˘Q’ıÀÎfiÌ ΩÁÒÁÌ ’˛T≤ÏkΠωÂı ’HÎ ÷ıfiı ’ÒflÌ ΩHÎ fi Ë÷Ì. …‹˝fi fi˙¿Îÿ‚ı ·Îÿı·Ì ’Î⁄_ÿÌ ‹…⁄ ¬ÒÏŒ›Î ‰Î›fl·ıÁfiÎ w‹‹Î_ ’˛‰ı‰ÎfiÌ›ı ÷ıfiı »^À fi Ë÷Ì. Àˇ˘Q’ıÀÎfiÎ ±’ËflHÎ ’»Ì ÷ıfi_ V◊Îfi Ï¡À˚{ ’˘·fl fi΋fiÎ ±fi√Î‹Ì ΩÁÒÁı ·Ì‘_ Ë÷_. ⁄Îˢ flıÏÕ±˘ ±ı„L…Ïfi±fl ˢ‰Î µ’flÎ_÷ ÁÎ÷ ¤ÎÊα˘ ⁄˘·Ì ΩHÎ÷˘ ’˘·fl ‰Î›fl·ıÁ w‹fiÎ ’˘·ÎÿÌ ÿfl‰ÎΩfiÌ «Î‰Ì Ëo‹ıÂÎ ’˘÷ÎfiÎ √‚΋Î_ ’ËıflÌ flά÷˘ Ë÷˘. ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√flfiÌ …‹˝ fi Á⁄‹Ïflfi˘fiı ‹˘¿·Î÷Î ÁÎ_¿Ïı ÷¿ ‹ıÁ… ı ±_√ı Àˇ˘Q’ıÀαı …ı‹ Ëo‹ıÂÎ ‹˙fi Áı‰ı·_ ÷ı‹ Ï¡À˚ { ’˘·flı ’HÎ ¿ı M Àfi fl˘Œflfiı ¿ÿÌ fiˢ÷_ …HÎÎT›_. Ï⁄˛Àfifiı …ËÎΩı ÷ŒÕΉ‰Î‹Î_ flÁ »ı ±ı ‰ Ì √ı fl Á‹…‹Î_ flΫ÷Î ¿ıMÀfifiÎ ‹˘œı ÷ıHÎı ±ı «˘¬‰À ’HÎ fi ¿flÌ ¿ı ±_√˛ıΩıfi˘ Õ˘‚˘ …ËÎΩı ’fl fiÏË, ’fl_÷ ΩÁÒÁÌ ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ’fl ‹_ÕΛ˘ Ë÷˘. …‹˝fi fi˙¿Îÿ‚fiÎ Œfl‹Îfi ‹…⁄ ΩÁÒÁÌ ±_√ıfiÌ ÿflı¿ ««Î˝ Áÿo÷fl ‰F›˝ Ë÷Ì. …ËÎ…fiÎ ¿ıMÀfi ÁÎ◊ı ’HÎ ±ı‰Ì ««Î˝ ¿flΛ fiÏË. á ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 120 fiÎω¿˘ ‘flΉ÷Î “±ıËflıLŒıSÁ” ’fl Ë‹·Î ‹ÎÀı fiyÌ ◊›ı·Ì ÷Îfl̬ Ë÷Ì — Á˘‹‰Îfl, ‹Î«˝ 8, 1943. ±Î ÷Îfl̬ ±Î‰ı ÷ıfiÎ ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á ’Ëı·Î_ ¿·¿kÎÎ ·Î≥À ˢÁ˝fi˘ …˜¿ ¿ÎÀÛflÎ≥À fi΋fi˘ ÁP› ÷ıfiÌ ’IfiÌ ÁÎ◊ı Àˇıfi ‹ÎflŒ÷ √˘‰ÎfiÎ ÁÌ‹ÎÕÎ◊Ì 40 Ï¿·˘‹ÌÀfl µkÎfl-’Ò‰ı˝ ⁄ı·√΋ √›˘ ±fiı I›Î_ V◊ÎÏfi¿ flÏ…VÀˇıÂfi fi_⁄fl‰Î‚Ì Áı¿LÕ ËıLÕ ‹˘Àfl ¬flÌÿÌfiı ‹Î‹Î˝√α˘ ’ˢÓE›˘. ±ËŸ ’ı·ıÏ›˘ fi΋fiÌ ·@{flÌ Ë˘À·‹Î_ w‹ ⁄Ò¿ ¿flÎT›Î ’»Ì ÷ıHÎı ’˘÷˝Ï√{ √‰fi˝fl-…fifl·fiÌ ±Î˜ÏŒÁ‹Î_ Œfl… ⁄Ω‰÷Î ±ı‰Î ÏÁÏfi±fl ±‹·ÿÎflfi˘ Á_’¿Û ¿›˘˝ ¿ı …ıfiÎ ⁄ı ’h΢ ¤Îfl÷fiÌ Â΂΋Î_ ¤HÎ÷Î Ë÷Î ±fiı Â΂Îfi_ ‹ıfiı…‹ıLÀ Ï⁄˛ÏÀ Ë÷_. “±ı¿ ¿Î‹ ·ÎT›˘ »\_.” flÎhÎı ±‹·ÿÎflfiÎ CÎflı ›˘Ω›ı·Ì ‹·Î¿Î÷‹Î_ …˜¿ ¿ÎÀÛflÎ≥Àı ’˛V÷Ή ‹Ò@›˘. Â΂ÎfiÌ Á·ÎË¿Îfl ¿Ï‹ÏÀfiÎ ÁP› ÷flÌ¿ı ±ı ’˘÷ÎfiÌ

“ˉı ¿ı À ·Ì¿ …wflÌ ±˘‚¬ÎHÎ ±Î’Ì «Ò@›˘ Ë÷˘. “8 ‹Ì ‹Î«˝fiÎ fl˘… ‹ÎflÌ ’IfiÌfi˘ ⁄Î⁄÷˘ ÷‹fiı …HÎÎ‰Ì ÿı‰Î …L‹Ïÿ‰Á »ı ±fiı Ë_ ÷ı ÏfiÏ‹kÎı ¤T› ’ÎÀÌ ±Î’‰Î ‹Î√_ »\_. ‰W΢˝ ‹Î√_ »\_.” VÀÌ‹fl ¿˘Ï«fi ⁄_ÿfl ’Ëı·Î_ ±‹ı ⁄ıµ …HÎÎ ’Ëı·Ì‰Îfl ‹Î‹Î˝√α˘‹Î_ ‹‚ı·Î, ‹ÎÀı ±ËŸ »˘ÕÌfiı ¬S·Î Á‹ƒ‹Î_ ±Î‰Ì ’ÎÀafi_ ±Î›˘…fi ¿fl‰_ »ı.” I›Îflı ·Î≥À ˢÁ˝fiÎ ÁflÿÎfl “±Î‹Î_ ‹ÎflÌ ÂÌ ‹ÿÿ Ωı≥±ı ?” ¿fi˝· Ï⁄· √˛Î≥Áı ÀÌ‹fiÎ “±Î …B›Î ‹ÎflÌ ’ÏflÏ«÷ fi◊Ì.” ¿ÎÀÛflÎ≥À ⁄˘S›˘. “¿˘≥fiı Ë_ ÁP›˘fiı ¿èÎ_. “±Î’HÎı 650 Ï¿·˘‹ÌÀfl ±˘‚¬÷˘ fi◊Ì, »÷Î_ ≥E»\_ »\_ ¿ı ’ÎÀa ‹˘Àı ’Λı ›˘Ω› ±fiı √‰fi˝fl-…fifl· »ıÀıfiÎ ‹Î‹Î˝√α˘ ⁄_ÿfl ÷flŒ ±Î√‚ ’˘÷ı ÷ı‹Î_ ËÎ…flÌ ±Î’ı. µ’flÎ_÷ √˘ÿÌfiÎ ⁄‘Î ‹A› ¿‹˝«Îfḻ˘ ±fiı …ËÎΩıfiÎ ‰‘Ì flèÎÎ »Ì±ı. …‹˝fiÌfi_ ÷˘’ÁF… ⁄‘Î ±ŒÁfl˘fiı ’HÎ Ï‹…⁄ÎfiÌ‹Î_ Á΋ı· ◊‰Î ±Î‹_hÎHÎ ÿı‰Îfi_ »ı. ¬«˝fiÌ ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎ… I›Î_ ·Î_ √ › * »ı . Ï«_÷Î fi◊Ì. ‹ÎflÎ ‰÷Ì ÷‹Îflı ’HÎ …ı ¬«˝ ¿fl‰Îfi˘ ◊Λ ÷ı ¿flÌ Â¿˘ »˘.” ±Î’HÎÎ_ Ïfi—ÂjÎ T›Î’ÎflÌ …ËÎΩı ÷ıfiÎ ’ÎÀa ±_√ı ««Î˝ ±Õ‘˘-’˘H΢ ¿·Î¿ «Î·Ì. ⁄‘Ì ‰Î÷ ’Î¿Ì ◊›Î ’»Ì Á’ÎÀ΋Î_ ±Î‰ı ÷ı ’Ëı·Î_ ±Î’HÎı ÷ıfiı ¿ÎÀÛflÎ≥Àı Á_ÿfl flÌ÷ı »Î’ı·Î_ ≥„L‰ÀıÂfi ¿ÎÕ˚˝{fi_ ‹˘À<_ ⁄_Õ· ±‹·ÿÎfl Á‹ZÎ ¿⁄…ı ·ı‰Îfi_ »ı ±◊‰Î ÷˘ Õ>⁄ÎÕÌ ÿı‰Îfi_ ËÎ…fl ¿›* ±fiı ¬˘·Ì fiÎA›_. »ı.” ¿fi˝· √˛Î≥Áı ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfi˘ µS·ı¬ “O›ÒÏÀd· !” ±‹·ÿÎfl ⁄˘·Ì ’Õu˘. ÁËı÷ ÀÎY›˘. ¿˘≥ ÀÌ‹ÁP› ¿ıÿÌ ÷flÌ¿ı “±fiı ±Î »ı ÷‹ÎflÎ ¬«˝ ’ıÀı ±ıÕ‰ÎLÁ fl¿‹.” ¿ËÌ …˜¿ ¿ÎÀÛflÎ≥Àı ’˘÷˝Ï√{ ’¿ÕΛ ±fiı ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfiÌ ‰Î÷ ±˘¿Ì «·HÎfiÌ fi˘À˘fi_ ⁄_‘ ¿‰fl ±‹·ÿÎflfiÎ ËÎ◊‹Î_ Áıfl‰Ì ÿÌ‘_. “¿o≥ ‰‘ ¬«˝ ◊Λ ¿Îœı ÷˘ ’˘÷˝Ï√{ ÁkÎΉ΂α˘fiı A›Î· ÷˘ ‹fiı …HÎÎ‰Ì ÿıΩı ±fiı ÷‹ÎflÎ ⁄Lfiı ’h΢ ±_√ı ÏfiÏç_÷ flËıΩı.” ±Î‰Ì Ω› ¿ı √˘‰ÎfiÌ V‰Î›kÎ÷Îfi˘ ¤_√ ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á ’»Ì hÎHÎı › …‹˝ fi ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı fi Î ¿M÷Îfi˘fiı , ¿fl÷Î ¿‹ÎLÕ˘ ÁÎËÁ ’λ‚ ±Î›˘…fi “±ıËflıLŒıSÁ”fiÎ fi‰Î ‰Î›fl·ıÁ ±Î˜’flıÀfl Ï¡À˚{ ’˘·flfiı ÷◊Î ⁄ÌΩ Á˙ ‰ÏflWà Ï⁄˛Àfifi_ Ë÷_, F›Îflı ±ËŸ ÷˘ ±ı‰Ì »Î’ ±ŒÁfl˘fiı ÷ı‹fiÎ fi΋ı ·¬Î›ı·Î_ ±Î‹_hÎHÎ ¿ÎÕ˚˝Á ‹‚Ì «Ò@›Î_ Ë÷Î_, ±ıÀ·ı ’ÎÕ‰ÎfiÌ Ë÷Ì ¿ı ±˘√HÎÌÁ …HÎÎ flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ¿‹ÎLÕ˘ Ë‹·˘ ◊Λ ±ı ‰¬÷ı ÷ı‹Î_fiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ ±Î‹_ÏhÎ÷˘ ÿU‹fifiÎ …ËÎ…fiı ÿı¬Ì Œ@÷ ÿıÂÿÎ{fiÎ …ËÎΩı ’fl ‹˘…^ÿ fi ˢ› ±ı ‰Î÷ ÏfiÏç÷ ⁄fiÌ. ÷ı‹… ±Î‰ıÂfiÎ ‹Î›Î˝ ÷ıfiÎ ’fl ÷˘ÕŒ˘Õ á ¿fl‰Î «ÕuÎ Ë÷Î. hÎHÎ À<¿ÕÌ‹Î_ ‰ËıӫΛı·Î ·Î≥À ˢÁ˝fiÎ ÁP›˘ ‰ÎflÎŒfl÷Ì …\ÿÌ Àˇıfi ’¿ÕÌ √˛Î≥Áı Á˙fiı fiÎfiÎ_ …^◊˘‹Î_ ‰ËıÓ«Ì 1,600 Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÏZÎHÎı ‹ƒÎÁ («ıLfiÎ≥) ’ˢÓE›Î ±fiı I›Î_◊Ì ⁄Ì∞ Àˇıfi ÿflı¿ …^◊fiı ÷ıfi_ ¿Î›˝ Á‹Ω‰Ì ÿÌ‘_. ¶ÎflÎ ¿˘Ï«fi √›Î. ·≥Á M›√, √ıωfi VÀ<±ÀÛ ±fiı Ï⁄· √˛Î≥Á ’HÎ ÷ı‹fiÌ “±ıËflıLŒıSÁ”fiı Â@› ˢ› I›Î_ Á‘Ì ÁÎ◊ı Ë÷Î. ±Î hÎHÎ …HÎÎfiı ⁄Îÿ ¿fl÷Î_ ⁄οÌfiÎ ÀÌ‹ÁP›˘fiı Ë∞ ¬⁄fl fiˢ÷Ì ¿ı ÷ı‹HÎı ¿ı‰Î ’˛¿Îflfi_ ¿‹ÎLÕ˘ À<¿Õ̱ı …ı‹Î_ ⁄ıÁÌfiı ‹Î‹Î˝√α˘fi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕu˘ ÷ı “ŒÌ⁄Ì” fi΋fiÌ ⁄Î…˝ VÀÌ‹fl. Ï‹Âfi ±ÿÎ ¿fl‰Îfi_ Ë÷._ ‹Î«˝ 5, 1943 fiÎ Ïÿ‰Áı ±ÎÂflı 3,400 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛ ‰ ÎÁ ¬ı Õ Ìfiı ±Î‰ı · Ì ⁄Î…˝ VÀÌ‹fl “ŒÌ⁄Ì” ’HÎ ¿˘Ï«fifiÎ ⁄Îfl΋Î_ ’˛‰ıÂÌ. “ŒÌ⁄Ì”fiÎ ÿÌÿÎfl Ωı › Î ’»Ì ÀÌ‹ÁP›˘ ‹ÎfiÌ fi Â@›Î ¿ı ±Î√Î‹Ì ’˛‰ÎÁ ÷ı‹HÎı ±¿⁄_‘ ¿⁄…ı ·ı‰Îfi_ Ë÷_, ‹ÎÀı √˛Î≥Áı ±Î‰Ì ¬¬Õ’_«‹ VÀÌ‹fl‹Î_ ¬ıÕ‰Îfi˘ Ë÷˘. fiÿÌ-fi΂Π…ı‰Î ±Î_÷Ïfl¿ …‚‹Î√˝ …ËÎ…fiÎ_ hÎHÎ ·_ √ fl˘fiÌ ÁÎ_ ¿ ‚fiı ’fl Ëo¿Îfl‰Îfiı ÁΩ˝›ı·Ì ⁄ıÃÎ CÎÎÀfiÌ ⁄Î…˝ µ»‚÷Î_ ‹˘Ω_‰Î‚Î ÿÏfl›Î‹Î_ ’˛‰ÎÁ ωVŒ˘À¿ ⁄Îwÿ ‰Õı ÷˘ÕÌ fiά‰ÎfiÌ ¬ıՉΠfiÌ¿‚ı ±ı … ±…^√÷_ Ë÷_. ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

25

…‰Î⁄ÿÎflÌ Ï⁄· ‹ı fi Á˝ fi΋fiÎ ¿‹ÎLÕ˘ ÁP›fiÎ ‹Î◊ı fiάÌ. ·ı Œ ˚ À fiLÀ-¿fi˝ · M›√fiÎ …^◊ı “±ıËflıLŒıSÁ”fiÎ «Îfl ‹Î‚ ¨«Î Ï⁄˛… ’fl ËS·˘ ⁄˘·Î‰Ì I›Î_fiÎ flıÏÕ±˘ Áfl_Ω‹fi˘ fiΠ¿fl‰Îfi˘ Ë÷˘. øıfi ·QÁÕıfi fi΋fiÎ «U‹Î_‘ÎflÌ ¿‹ÎLÕ˘ Á‹ZÎ √˛Î≥Áı ¿ıÀ·Ì¿ ËÎ◊¿Õ̱˘ fl…^ ¿flÌ ±fiı ¿èÎ_ — “±Î ÷‹Îw_ ÂjÎ »ı. ÷‹ÎflÌ ÀÌ‹ı …‹˝fi fiÎω¿˘ ÷flŒ VÀıfi √fi ÷Î@›Î ’»Ì ÷ı‹fiı ËÎ◊¿ÕÌ ‰Õı ÷Ò÷¿fiÎ ¿ÃıflÎ ÁÎ◊ı ⁄Î_‘Ì ÿı‰ÎfiÎ »ı. ±Î’HÎı …wfl ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ·˘ËÌ flıÕ‰_ fi◊Ì.” ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ‹ıÁı… ’˛ÁÎÏfl÷ ¿fl÷Î »^’Î ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfiı ¢‘Ì ¿ÎœÌ ÷ıfi˘ ±_÷ ·Î‰‰Îfi _ ¿Î›˝ √˛ Î ≥Áı ’˘÷ÎfiÎ ÏÂflı ·Ì‘_. hÎı Á à ‹ÌÀflfiÌ “ŒÌ⁄Ì” …ı √Ï÷±ı Ëo¿Îfl÷Ì Ë÷Ì ±ı Ωı÷Î_ Á˘‹‰Îfl, ‹Î«˝ 8, 1943 fiÌ ÁÎ_ … ı ‹Î‹Î˝ √ α˘ ’Ë˘Ó « Ì …‰Î› ÷ı‹ Ë÷_. ›˘…fiÎ ±ı ‰ Ì Ë÷Ì ¿ı “ŒÌ⁄Ì” ÁÎ_ … fiÎ ⁄ÎflÎfiÎ ‹ ¬ fi∞¿◊Ì ’ÁÎfl ◊÷Ì µkÎfl‹Î_ ±Î√‚ ‰‘‰Îfi_ «Î· flάı , …ı ◊ Ì Á_Ωı√˘‰ÂÎ÷˚ ΩıfiÎflÎfiı ÷ı ‹_⁄≥ ÷flŒ …÷Ì Ë˘‰Îfi_ ·Î√ı. ’fl_÷ flÎ÷fi_ ±_‘Îw_ CÎıflΛ ’»Ì ÷ı ›-Àfi˝ ‹ÎflÌ ’Î»Ì Œflı ±fiı √’«’ ⁄Îfl΋Î_ ’˛‰ıÂÌ Ë‹·ÎfiÌ √Ï÷ωϑ Âw ¿flÌ ÿı. √˛Î≥Áı fiyÌ ¿flı·_ ¿ı Ë‹·ÎfiÌ ¿Î›˝‰ÎËÌ ’ÒflÌ ◊Λ ±ıÀ·ı ŒflÌ ¬S·Î ÿÏfl›Î ÷flŒ Ëo¿ÎflÌ …÷Î ’Ëı·Î_ “ŒÌ⁄Ì” hÎHÎ ‰Îfl ¤Ò_√‚ ‰√ÎÕı ±fiı ÿflQ›Îfi …ı ¿‹ÎLÕ˘ ÁP›˘ ÿU‹fi …ËÎ… ’fl flËÌ √›Î ˢ› ÷ı ± ˘ ÿÏfl›Î‹Î_ {_’·ÎT›Î ⁄Îÿ ÷flÌfiı ¿Î_ÃÎ ’fl ⁄‹Î˝ Âı·fiÌ ÀÎ_¿Ì ’ÎÁı ’ˢӫı, F›Î_ 26 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

’Ò‰˝›˘…fiÎ ‹…⁄ ’ı·Î ¤T› ’ÎÀafiÎ ±Î›˘…¿ …˜¿ ¿ÎÀÛflÎ≥Àı ÷ˆ›Îfl flάı·Ì ‹˘Àfl¿Îfl ÷ı‹fiı ’Ì¿-±’ ¿flÌ ÁÌ‹ÎÕÎ’Îfl ’ˢӫÎÕÌ ÿı. ‹Î«˝ 8, 1943 fiÌ flÎ÷ ’ÕÌ. ‹Î‹Î˝√α˘fiÌ √˘ÿÌ‹Î_ ÿ̉Î⁄kÎÌ ◊›Î. Ï¿fiÎflÎ◊Ì ÿÒfl “±ıËflıLŒıSÁ” F›Î_ ·Î_√›* Ë÷_ I›Î_ Ωı ¿ı ±_‘¿Îfl Ë÷˘. ±_‘¿Îfl …ıÀ·Ì … T›Î’¿ ÂÎ_Ï÷ Ë÷Ì. ±ı¿ …‹˝fi ±ŒÁfl …ËÎ…fiÎ ¿ÃıflÎ ’fl ËÎ◊ Àı¿‰Ìfiı ∂¤ı·Î ¿ıMÀfi fl˘Œfl ’ÎÁı √›˘ ±fiı ’Ò»u_ — “÷‹ı ’ÎÀa‹Î_ ±Î‰˘ »˘ ?” ¿ıMÀfi ’˘÷ÎfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ ±S’ Á‹› ‹ÎÀı ’HÎ »˘Õ‰Î ‹Î√÷˘ fi Ë÷˘. “fiÏË, ÷‹ı Ω‰ ±fiı ‹˘… ¿fl˘ ! Ë_ …ËÎ… ’fl … flËı‰Î ‹Î√_ »\_.” ÷ıHÎı ¿èÎ_. Ï⁄˛… ’flfi˘ ÏfiflÌZο ±ı ’»Ì ¿ıMÀfifiı ‹Y›˘ ±fiı Á‹Î«Îfl ±ÎM›Î — “ÁÎ_…ı ‹ıÓ ÿÒfl⁄Ìfi ‰Õı ⁄_ÿfl◊Ì hÎHÎı¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı ⁄Î…˝ …ı‰Ì ÿı¬Î÷Ì ·Î_⁄Î ¤Ò_√‚ÎfiÌ VÀÌ‹fl ÿÌÃÌ. ÏÿÂÎ µkÎfl Ë÷Ì.” “‹_⁄≥ …÷Ì Ë˘‰Ì Ωı≥±ı.” fl˘Œfl ⁄˘S›˘. “¿˘≥ ⁄Ì∞ fi‰Î…^fiÌ ?” ¿ıMÀfi fl˘Œflfiı «˘Ó¿Î‰Ì ÿı÷Ì fi‰Î…^fiÌ ⁄fi‰Î ±ÎÕı ⁄ı ¿·Î¿fiÌ ’HÎ ‰Îfl fi Ë÷Ì. ‹Î‹Î˝√α˘ ⁄ÎflÎfiÌ ÁÎ‹Ì Àı¿flÌ ’fl ±ÎÏ·ÂÎfi ’ÎÀafi_ ‰Î÷ΉflHÎ …‹Î‰À ¿flÌ flèÎ_ Ë÷_. ‰ÎzÁ_√Ì÷fiÎ ÁÒfl √fl‹, ¤ı…‰Î‚Ì Ë‰Î‹Î_ ·ËıflÎ÷Î Ë÷Î. ’˘÷˝Ï√{ L≤I›˘fi˘ ¿Î›˝ø‹ «Î· Ë÷˘. √˘‰ÎfiÌ Áfl¿ÎflfiÎ ∂E« ±Ï‘¿Îfḻ˘ µ’flÎ_÷ √˘ÿÌ‹Î_ ·Î_√flı·Î_ …ËÎΩıfiÎ ±ŒÁfl˘ ÷ı‹fiÎ lıWà ’˘Âο˘‹Î_ Á∞fiı ±ÎT›Î Ë÷Î. ’ÎÀafi˘ ±Î›˘…¿ ¿ÎÀÛflÎ≥À ’HÎ ±ı ⁄‘΋Î_ ¿˘≥fiÌ fi…flı fi «Õı ±ı flÌ÷ı ËÎ…fl Ë÷˘. Ï‹…⁄ÎfiÌ‹Î_ Á˙ √·÷Îfi Ë÷Î ±ı‰ı Á‹›ı “ŒÌ⁄Ì” ’˘÷ÎfiÌ ⁄‘Ì ·Î≥À˘ ⁄{Î‰Ì fiάÌfiı ÷ı‹fiı ⁄˘≥·flfiÎ ±„Bfifiı ¿ıfi‰ÎÁ ±˘◊ı œÎ_¿Ìfiı ⁄Îfl΋Î_ ’˛ ‰ ı  Ì. Ï¿fiÎflÎfiÎ ÿ̉Î⁄kÎÌfiÌ ’ÎçÎÿ˚ ¤ Ò Ï ‹¿Î‹Î_ “±ı Ë flı L Œı S Á” …ËÎ…fiÌ ±Î¿ÚÏkÎ V’WÀ ÷flÌ ±Î‰÷Ì Ë÷Ì. “‹Î› √˘Õ ! √…⁄fi_ ¿ÿ »ı !” ·ıŒ˚ÀfiLÀ-¿fi˝· M›√ ⁄˘·Ì ∂Ãu˘. «Îfl ‹…·Î ¨«_ Ï⁄˛… ‘flΉ÷Î “±ıËflıLŒıSÁ”fiÌ fi∞¿ √›Î ’»Ì ÷ıfiÎ ¿ÿfi˘ ±˘fl A›Î· ±ÎT›˘. “ŒÌ⁄Ì” ÷ıfiÌ Áfl¬Î‹HÎÌ‹Î_ CÎHÎÌ ‰Î‹fi ·Î√÷Ì Ë÷Ì. ˉ΋Îfi ÂÎ_÷ Ë÷_. ¿Î_Ãı◊Ì ±Î‰÷Î Á_√Ì÷ÁÒfl˘ ±ËŸ Á‘Ì ¿Îfiı ’Õ÷Î Ë÷Î. “’Î_« Ï‹ÏfiÀ ⁄οÌ.” ·Î≥À ˢÁ˝fiÎ ÁflÿÎfl ¿fi˝· Ï⁄· √˛Î≥Áı ’˘÷ÎfiÎ ¿‹ÎLÕ˘ ÁÎ◊ÌÿÎfl˘fiı …HÎÎT›_. “±ıËflıLŒıSÁ” ’fl Á˘’˘ Ë÷˘. ⁄‘Î fiÎω¿˘ ’ÎÀa‹Î_ ËÎ…flÌ ±Î’‰Î ¿Î_Ãı …÷Î flèÎΠˢ› ±ı‹ ·Î√÷_ Ë÷._ “ˉı ⁄ı Ï‹ÏfiÀ.” √˛Î≥Áı ¿ÎµLÀÕεfi «Î· flÎA›_. “±ı¿ Ï‹ÏfiÀ.” “ŒÌ⁄Ì”fi_ ’Õ¬_ “±ıËflıLŒıSÁ”fiÌ Á˘Õ‹Î_ ¤flΛ_ I›Î_ Á‘Ì ÿU‹fi …ËÎ… ’fl ¿Â˘ Á_«Îfl …HÎΛ˘ fiÏË, ’fl_÷ √˛Î≥ÁfiÎ ±ÎÿıÂ◊Ì ¿‹ÎLÕ˘ ±_√˛ıΩı±ı ⁄Î…˝‹Î_ flËı·Ì ‰Î_ÁfiÌ ⁄ı ÁÌÕ̱˘ …ı‰Ì ¨«Ì ¿flÌfiı …ËÎ…fiÎ ’Õ¬ı Àı¿‰Ì ¿ı ÷fl÷ µ’fl◊Ì ÷Ò÷¿ ’flfiÎ …‹˝fi «˘Ï¿›Î÷ı ÷ıfiı ’Õ¿Î›Î˝ — “÷‹ı ¿˘HÎ »˘ ?”

·ıŒ˚ÀfiLÀ-¿fi˝· M›√ı …‹˝fi ¤ÎÊ΋Î_ …‰Î⁄ ÿÌ‘˘ — “±Î ⁄Î…˝ ⁄_ÿfl ¬Î÷ÎfiÌ »ı.” «˘Ï¿›Î÷ı ±ı‹ ‘Λ* ¿ı ’ÎÀa‹Î_ ËÎ…flÌ ±Î’‰Î √›ı·Î …‹˝fi ±ŒÁfl˘ ⁄Î…˝‹Î_ ⁄ıÁÌfiı ’λΠŒ›Î˝ Ë÷Î. ‰V÷„V◊Ï÷fi_ ÷ıfiı ¤Îfi ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ M›√ı ±Îfl˘ËHÎ Âw ¿flÌ ÿÌ‘_. ‹˘Ω_fiÌ ·Ëıfl˘ ’fl “ŒÌ⁄Ì” Ëη¿Õ˘·¿ ◊÷Ì Ë˘‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÁÌÕÌ ±„V◊fl Ë÷Ì. «Õ÷Ì ‰¬÷ı ⁄ı·ıLÁ Ω‚‰‰_ ¿’w_ Ë÷_. ±Î‹ »÷Î_ M›√ ±ÁΑÎflHÎ «’‚÷Î◊Ì À˘« ’fl ’Ë˘Ó«Ì √›˘ ±fiı ¿ÃıflÎfi˘ ÁÏ‚›˘ ’¿ÕÌ …ËÎ…fiÎ ÷Ò÷¿ ’fl Á˙ ’Ëı·˘ ¿>ÿÌ ’Õu˘. ⁄Ì∞ ÁÌÕÌ ’fl◊Ì Ï⁄· √˛Î≥Á ±fiı Fˢfi ø˘V·Ì «ÕÌ ±ÎT›Î. …ËÎ… ’flfi˘ Á˘’˘ ±ı¿Î±ı¿ √˘¿Ìfl˘ ⁄L›˘. …‹˝fi˘±ı ⁄Ò‹flÎHÎ ‹«Î‰Ì ÿÌ‘Ì. ±_‘Îfl΋Î_ ¿Â_ ÿı¬Î÷_ fi Ë÷_, ‹ÎÀı ±Îø‹¿˘ ’fl ÷ı‹HÎı Á«˝·Î≥Àfi˘ ±Î_∞ ÿı÷˘ ’˛¿Î ŒıÓ@›˘. ’fl_÷ VÀıfi √fifiÌ ⁄·ıÀfiÎ ’˛ËÎflı ◊˘ÕÌ … ZÎH΢‹Î_ ÷ıfiÎ ¤yÎ ¿ÎœÌ fiÎA›Î. ÷Ò÷¿ ’fl ŒflÌ ±_‘¿Îfl ’◊flΛ˘. “…·ÿÌ µ’fl «Õ‰Î ‹Î_Õ˘ !” √˛Î≥Áı “ŒÌ⁄Ì”‹Î_ flËı·Î ⁄οÌfiÎ ÁÎ◊ÌÿÎfl˘fiı ÷οÌÿ ¿flÌ. “±Î’HÎÌ

’ÎÁı {Î{˘ Á‹› fi◊Ì.” ±ı¿ …‹˝fi fiÎω¿ı ¿ıMÀfi fl˘ŒflfiÌ ¿ıÏ⁄fi ÷flŒ ÿ˘À ‹Ò¿Ì ÷ıfiı ±HÎÏ«_÷T›Î Ë‹·Î ±_√ı ¬⁄fl ±ÎM›Î ¿ı ÷fl÷ ¿ıMÀfiı ±Î·Î‹˝ ‰√ÎÕ‰Îfi˘ Ë¿‹ ¿›˘˝, ¿ı‹ ¿ı …‹˝fiÌfiÎ_ ⁄ÌΩ_ ⁄ı …ËÎΩıfiı «ı÷‰‰Îfi_ ’HÎ …wflÌ Ë÷_. flÎÏhÎfiÎ 1—30 ‰ÎB›ı fiÌfl‰÷Îfiı «Ìfl÷˘ ÁΛflfifi˘ ‰ı‘¿ ±‰Î… ‹Î‹Î˝√α˘fiı ¿Î_Ãı ’ÎÀafiÎ V◊‚ Á‘Ì ’˛Á›˘˝, F›Î_ ËÎ…fl flËı·˘ …˜¿ ¿ÎÀÛflÎ≥À Á‹∞ √›˘ ¿ı ¿‹ÎLÕ˘ À<¿ÕÌ “±ıËflıLŒıSÁ” ’fl ÷flÎ’ ‹ÎflÌ «Ò¿Ì Ë÷Ì. ’ÎÀa‹Î_ “±ıËflıSŒıLÁ”fiÎ ’ı·Î ‰Î›fl·ıÁ ±Î˜’flıÀfl Ï¡À˚{ ’˘·fl ÁÏË÷ …‹˝fi˘ ’HÎ Ë÷Î. ˉı ÷ı‹fiı ¤Îfi ◊›_ ¿ı ’ÎÀafi_ ±Î‹_hÎHÎ V‰Ì¿Îfl‰Î‹Î_ ÷ı ‹ HÎı ¿ı ‰ Ì ‹˘ÀÌ ¤Ò · ¿flÌ Ë÷Ì. ¿ÎÀÛflÎ≥À ‰÷Ì ›…‹Îfi ⁄fiı·Î ’˘÷Ï˝ √{ ±‹·ÿÎflfiı ÷ı‹HÎı ¿èÎ_ — “±Î flÌ÷ı ±Î·Î‹˝ ‰Î√ı ÷ı ÿU‹fifi_ ±Îø‹HÎ ÁÒ«‰ı »ı.” ›…‹Îfiı ÷fl÷ … ±ÎrÎÁfi ÿı÷Î ¿èÎ_ — “±Î ÷˘ ÷ÀV◊ ÿıÂfi_ ⁄_ÿfl »ı. ÷‹ı ’˘÷˝√ηfiÎ ±Îl›ı Á·Î‹÷ »˘. ±ËŸ Ë‹·˘ ◊Λ fiÏË.” …‹˝fi˘ ¿Â_ ÁÎ_¤‚‰Î ÷ˆ›Îfl fi Ë÷Î. ›…‹Îfiı ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ‰ÎËfi˘ ’fl˘Ïœ›ı ⁄˘·ÎT›Î_ Ë÷Î_ ±fiı flÎhÎı Àı@ÁÌ ‹‚ı ÷ı‹ fi Ë÷Ì, ±ıÀ·ı ∞‰ ’fl ±Î‰Ì ÷ı±˘ œ˘‚Ή ·ı÷Î flV÷ı ⁄_ÿfl ÷flŒ ÿ˘ÕuÎ ¿ı F›Î_ ÷ı‹HÎı ’˘÷ÎfiÌ ·Î≥Œ⁄ΘÀ ⁄Î_‘Ì flÎ¬Ì Ë÷Ì. ÿflQ›Îfi …ËÎ…‹Î_ ·≥Á M›√ ±fiı ÷ıfi˘ ÁÎ◊ÌÿÎfl ÏÕ¿ ‹ıS⁄˘fi˝ VÀıfi √fi ÁÎ◊ı Ï⁄˛… ’fl ±Î‰ı·Ì ¿ıÏ⁄fi˘ ÷flŒ ‘V›Î, ¿ı‹ ¿ı ÁΛflfi ‰√ÎÕ‰ÎfiÌ ÁÎ_¿‚ I›Î_ ˢ› ±ı‹ …HÎÎ÷_ Ë÷_. ±ı¿ ’»Ì ±ı¿ ¿ıÏ⁄fifiÎ ÿfl‰ÎΩfiı ÷ı±˘ ·Î÷ ‹ÎflÌ ¬˘·÷Î √›Î. µ’flfiÎ hÎÌΩ ‹Î‚fiÌ ¿ıÏ⁄fifi˘ ÿfl‰ÎΩı …ı‰˘ ¬ÒS›˘ ¿ı ÷fl÷ ¿ıMÀfi fl˘Œfl fi…flı «Õu˘. ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

27

ÁΛflfi ‰√ÎÕ÷˘ fiÎω¿ ’HÎ I›Î_ … ‹˘…^ÿ Ë÷˘. ·≥Á M›√ı VÀıfi √fi ‰Õı ⁄ıµfiı ‰Ÿ‘Ì fiÎA›Î. ÁΛflfifi˘ ±‰Î… ◊_¤Ì √›˘. Fˢfi ø˘V·Ì ±fiı …˜¿ ⁄˛Ìfi fi΋fiÎ ⁄ı ¿‹ÎLÕ˘ ÀÌ‹ÁP›˘fi_ ¿Î‹ …ËÎ…fiÎ ⁄οΛÿÎ ‰Î›fl·ıÁfi˘ fiΠ¿fl‰Îfi_ Ë÷_. ø˘V·Ì±ı ÷Îflfi_ ±ıÏfl±· ’λ·Î ÷Ò÷¿ ’flfiÌ ¿ıÏ⁄fi ÷flŒ ·_⁄Î÷_ Ωı›_, ±ıÀ·ı ÷ıfiı ·ÎB›_ ¿ı ‰Î›fl·ıÁ flıÏÕ±˘ I›Î_ … ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ¿ıÏ⁄fifi˘ ÿfl‰ÎΩı ¬˘·÷Î_ Ωı›_ ÷˘ ±_ÿfl …‹˝fi ±ŒÁfl ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¿˘Õ ⁄Ò@Á ±fiı ⁄ÌΩ ‹Ëk‰fiÎ ÿV÷Ήı Ω ı fi ˘ fiΠ¿fl‰ÎfiÌ ±HÎÌ ’fl Ë÷˘. Fˢfi ø˘V·Ì ÷ı …‹˝fifiı ‰Ÿ‘Ì fiά‰Î √›˘, ’HÎ VÀıfi √fi eÀÌ fiÏË. ÿflQ›Îfi …‹˝fiı ±Î√ ·√ÎÕfiÎfl ⁄Îwÿfi˘ ‘Õο˘ ¿›˘˝, …ı‹Î_ ¿˘Õ ⁄Ò¿ Á‚√Ìfiı ¤Õ¿˘ ⁄fiÌ. ¿o≥¿ ±_Âı ø˘V·Ì ’HÎ ÿÎ{u˘, ’fl_÷ »ı‰Àı ±ı …‹˝fifiı ‹Î◊Î ’fl VÀıfi √fifiÎ ¿>_ÿÎfi˘ ŒÀ¿˘ ‹ÎflÌ ⁄ıˢ Ëη÷ı ÷Ò÷¿fiÎ ¿ÃıflÎ ÁÎ◊ı ËÎ◊¿ÕÌ ‰Õı ⁄Î_‘Ì ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ÿflQ›Îfi Ï⁄· ‹ıfiÁ˝ fi΋fiÎ ¿‹ÎLÕ˘±ı “±ı Ë flı L Œı S Á”fiÎ …‹HÎÎ ’Õ¬ÎfiÎ ·_√flfiÌ ÁÎ_¿‚fiı ÷˘ÕÌ fiά‰Î ÷ıfiÎ ±_¿˘Õ΋Î_ PE/M·Î„VÀ¿ ±ı@VM·˘Ï{‰fi˘ ⁄ÎwÿÌ ÀıÀ˘ ‹Ò¿Ì Ω‹√flÌ «Î_’Ì. ÷‹Î‹ ⁄_ÿfl√ÎËfiı √Ω‰Ì ‹Ò¿÷˘ ‘Õο˘ ◊›˘. ±_¿˘Õ˘ …ı‰˘ ÷ÒÀu˘ ¿ı ÷fl÷ ¿ÎÀ «Õı·Ì ÁÎ_ ¿ ‚ ¬HάHÎfi˘ ±‰Î… ¿fl÷Ì ÿÏfl›Î‹Î_ ÁflÌ ’ÕÌ ±fiı ÷Ï‚›ı ’ˢӫÌ. Ï⁄· ‹ı fi Á˝ ±fiı ÷ı fi ˘ ÁÎ◊Ì ¿‹ÎLÕ˘ I›Îfl ⁄Îÿ ’λ·Î ÷Ò÷¿ ÁÎ◊ı ⁄_‘Λı·_ ·_√fl ÷˘Õ‰Î √›Î, ’HÎ ±ı‰Î‹Î_ ‹ıfiÁ˝fiı ±ı¿Î±ı¿ A›Î· ±ÎT›˘ ¿ı ÷Ò÷¿ ’fl ¿Â_¿ œ˘‚Λ_ Ë÷_. ¿ıfl˘ÁÌfifiÌ ‰ÎÁ ±Î‰÷Ì Ë÷Ì. “¤Î√˘ !” ‹ıfiÁı˝ ⁄Ò‹ ’ÎÕÌ. ⁄Lfiı …HÎÎ ’λΠ‰Y›Î. ±ı¿ …‹˝fi fiÎω¿ı ÏÁBfig·√fiÌ Ï’V÷˘· ‰Õı ÷Ò÷¿ ’fl Á‚√÷˘ ¿Î¿Õ˘ ÿÎB›˘ ¿ı ÷fl÷ 28 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

±Î√ ·Î√Ì. ‹ıfiÁı˝ VÀıfi √fifiÌ ⁄·ıÀ˘fi˘ ±ı fiÎω¿ ’fl ±ı‰˘ ‹Îfl˘ «·ÎT›˘ ¿ı ÷ı µ»‚Ìfiı ÿÏfl›Î‹Î_ ’Õu˘. fi…flı «Õı·Î ‰‘ ⁄ı fiÎω¿˘fiı ’HÎ ‰Ÿ‘Ì fiÎA›Î. ˉı ±Î√ ‰E«ı◊Ì fiÌ¿‚Ìfiı ’λ·Î ·_√fl Á‘Ì ’ˢӫΛ ÷ı‹ fi Ë÷_. ¿‹ÎLÕ˘ À<¿ÕÌ “±ıËflıLŒıSÁ”fiı ËÎ≥…ı¿ ¿flÌ …‰Î ‹Î√÷Ì Ë÷Ì, ’fl_÷ ±ı ω«Îfl ˉı ’Õ÷˘ ‹Ò¿‰˘ ’Õı ÷ı‹ Ë÷˘. ±Î‹ı› …ËÎ…fi˘ ±ı„L…fiw‹ ÷’ÎÁ÷Î_ ΩHΉΠ‹Y›_ ¿ı ¿ıMÀfi fl˘Œflı ±ı„L…fi‹Î_ ⁄‚÷HÎ ÁŸ«‰ÎfiÎ ≥L…ı@Àfl ’Q’ ¿œÎ‰Ìfiı ⁄Ì…ı @›Î_¿ Á_÷ÎÕÌ ÿÌ‘Î_ Ë÷Î_. “‰‘ Á‹› ⁄√ÎÕuΠωfiÎ ΩÁÒÁÌ ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ¢‘˘ !” Ï⁄· √˛Î≥Áı Á˙fiı ‹˘ÀÎ ±‰Î…ı Á_⁄˘‘Ìfiı ¿èÎ_. ÁÒ«fiÎ ÿflı¿ …HÎ ‹ÎÀı Ë÷Ì. “Ï⁄˛… ’fl ÷˘ fi◊Ì.” √˛Î≥ÁfiÎ ΩıÕÌÿÎfl ·QÁÕıfiı …HÎÎT›_. “÷Ò÷¿ fiÌ«ıfiÌ ±ı¿Îÿ ¿ıÏ⁄fi‹Î_ ˢ‰_ Ωı≥±ı.” ÷Ò÷¿ fiÌ«ı ËÎfl⁄_‘ ¿ıÏ⁄fi˘ Ë÷Ì. ±ı¿ ¿ıÏ⁄fifiÎ ·˘¬_ÕÌ ÿfl‰ÎΩ ’fl ¬˘’flÌfiÎ ÏfiÂÎfi Ëı “ÕıL…fl — ËÎ≥ ‰Î˜SÀı…” ±ı‰_ ·¬ÎHÎ ‰Î_«Ìfiı Â_¿ÎÂÌ· ⁄fiı·Î √˛Î≥Áı M·Î„VÀ¿ ±ı@VM·˘Ï{‰ ‰Õı ±ı ÿfl‰ÎΩfi_ ÷΂_ e_¿Ì ÿı‰Î ·QÁÕıfifiı ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì. µU¿ıflÎÀ◊Ì ¿o’÷Î ±fiı √fl‹ ¤ı…‰Î‚Ì Ë‰Îfiı ¿ÎflHÎı ’flÁı‰ı fiÌ÷fl÷Î ·QÁÕıfiı VŒ˘À¿ ⁄Îwÿfi˘ ÀıÀ˘ ÷΂ÎfiÎ fi¿>«Î‹Î_ ¬˘ÁÌfiı ÿÎB›˘ ¿ı ÷fl÷ ±ı ÷ÒÀÌ √›_. ÿfl‰ÎΩı ¬˘·Ì ¿fi˝· √˛Î≥Á ±_ÿfl ’˛‰ıU›˘. ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ±_√ı ÷ıfiÌ Â_¿Î ÁÎ«Ì ÃflÌ. ¿ıÏ⁄fifiÌ ’ÎÏÀÛÂfi …ı‰Ì ÿ̉η ÁÎ◊ı …ÕÌ ·ı‰Î›ı·_ ΩÁÒÁÌ ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ÁΫı … I›Î_ ‹˘…^ÿ Ë÷_. ±ı … ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl ¿ı …ıfiÎ ¶ÎflÎ …‹˝fi ‰Î›fl·ıÁ ±Î˜’flıÀfl Ï¡À˚{ ’˘·flı ±fiı¿ Á_ÿ ı α˘ ’˛ÁÎÏfl÷ ¿flÌ Õ{fi⁄_‘ …ËÎΩıfiı fiÎ{Ì Á⁄‹Ïflfi˘fiÎ Ï¿Îfl ⁄fiÎT›Î_ Ë÷Î_. ωω‘ Á⁄‹Ïflfi˘ ‹ÎÀıfiÌ flıÏÕ±˘ Ï¡@‰LÁÌ ÿÂν‰÷˘ ¿Î√‚ ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfiÌ ⁄Î…\‹Î_ ÿ̉η ’fl «˘ÓÀÎÕı·˘ Ë÷˘. ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 13 ¿o’Á_A›Î±˘ Ë÷Ì, …ıfi˘ ±◊˝ ±ı ¿ı ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ ·ıŒ˚ÀfiLÀ ‰ÒSŒ√ıÓ√ S›◊fiÌ U-181 …ı‰Ì ¿<· ÷ıfl …‹˝fi Á⁄‹Ïflfi˘ I›Îflı ÁÏø› Ë÷Ì. “ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfiı µÕÎ‰Ì ÿ˘ !” √˛Î≥Áı ¿èÎ_. Ï⁄˛ÏÀ VÀıfi √fifiÌ ‘ÎHÎ̱˘ eÀÌ ±fiı ¬ÒÏŒ›Î ÀˇÎLÁ‹ÌÀfl‹Î_ ¿Î«fiÎ ⁄fiı·Î ‰ÎS‰, ÏÕVM·ıfi˘ «_ÿ˘, ±˘„VÁ·ıÀfl ‰√ıflıfiÎ ¤yÎ ⁄˘·Ì √›Î. Ï¡À˚{ ’˘·fl I›Î_ ‹˘…^ÿ ˢ÷ ÷˘ ±ı ’HÎ ‹Î›˘˝ Ω÷, ’HÎ Áÿ˚fiÁÌ⁄ı ’ÎÀa‹Î_ Á΋ı· ◊‰Î ¿Î_Ãı √›˘ Ë÷˘. Ï⁄˛… ’fl ±fiı ÷Ò÷¿ ’fl ±Î‰_ ⁄‘_ fl‹¬ÎHÎ ‹E›_ ±ı ÿflQ›Îfi …ËÎ…fiÎ ’ıÀ΂‹Î_ »ı¿ fiÌ«ı ±ı„L…fi w‹fiÎ ’λ·Î ¤Î√ı hÎHÎ …‹˝fi fiÎω¿˘ Ï¿oBVÀfi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î ‰ÎS‰fi_ “Ω‹” ◊›ı·_ «ø Œıfl‰‰Î Á_›@÷ ⁄‚ ·ÕÎ‰Ì flèÎÎ Ë÷Î. Ï⁄˛ÏÀ ¿‹ÎLÕ˘ À<¿ÕÌ “±ıËflıLŒıSÁ”fiı ËÎ≥…ı¿ ¿flÌ Ω› ±ı ’Ëı·Î_ …ËÎ…fiı ÷ı±˘ Õ>⁄ÎÕÌ ÿı‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. µ’flfiÎ ÷Ò÷¿ ’fl ±Î√ ’HÎ ±ı … √HÎ÷fḻı «Î_’‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì. …ËÎ…fi˘ fiΠ◊Λ ÷˘ ¤·ı, ’HÎ ÷ı ÿU‹fifiÎ ËÎ◊‹Î_ fi ’Õ‰_ Ωı≥±ı. CÎb_ Ωıfl ·ÕÎT›Î ’»Ì ±Î¬flı «ø Œ›* ±fiı ¬S·Î ‰ÎS‰ ¶ÎflÎ Á‹ƒfi_ ‘˘‘‹Îfl ’ÎHÎÌ ±_ÿfl ‘ÁÌ ±ÎT›_. ÁΛflfifi˘ ±‰Î… ÁÎ_¤Y›Î ’»Ì ⁄οÌfiÎ_ ’HÎ ⁄Lfiı …‹˝fi ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩıfiÎ fiÎω¿˘±ı ’˘÷’˘÷ÎfiÎ …ËÎ…fiÌ ËÎflοÌflÌ ‹ÎÀı Ï¿oBVÀfi ‰ÎS‰ ¬˘·Ì fiÎA›Î Ë÷Î ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ¿ıfl˘ÁÌfi ÷◊Î ÕÌ{· œ˘‚Ì ÿflı¿ …ËÎ…fiı ±Î√ «Î_’Ì Ë÷Ì. ¿‹ÎLÕ˘ ±˜Àı¿ Âw ◊›Î ’»Ì 20 Ï‹ÏfiÀ ‰Ì÷Ì «Ò¿Ì Ë÷Ì. ±ËŸ ‰‘ Á‹›

fl˘¿Î‰_ ‹fiÎÏÁ⁄ fi Ë÷_. ÁΛflfifiÎ ±‰Î…ı ’˘÷˝Ï√{˘fiı «ı÷‰Ì ÿÌ‘Î Ë˘› ±fiı ÷ı±˘ “±ıËflıLŒıSÁ” ÷flŒ ’ıÀˇ˘· ⁄˘À ‹˘¿·‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ‹Î_ ˢ› ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË. ±Î◊Ì ⁄‘Î ¿‹ÎLÕ˘fiı ’λΠ“ŒÌ⁄Ì” ’fl ⁄˘·Î‰Ì ·ı‰Î ‹ÎÀı ±ı ⁄Î…˝ VÀÌ‹flfiÎ ¿ıMÀfi ⁄fiνÕÛ ÕıωÁı ±√ε fiyÌ ◊›Î ‹…⁄ hÎHÎ ‰¬÷ ¤Ò_√‚_ ⁄ΩT›_. ±«Îfi¿ ÷ıfiı A›Î· ±ÎT›˘ ¿ı ËÎ◊Ì ΩHÎı ’Õ¬_ Œıfl‰÷˘ ˢ› ÷ı‹ “±ıËflıLŒıSÁ”fiÌ Ï‰Â΂ ¿Î›Î ÷ıfiÌ Á˘Õ‹Î_ ¤flΛı·Ì “ŒÌ⁄Ì” ÷flŒ {Ò¿Ì flËÌ Ë÷Ì ±fiı ÷ı √_Ω‰fl …ËÎ… ±ÎV÷ı ±ÎV÷ı Õ>⁄Ì flèÎ_ Ë÷_. “±ıËflıLŒıSÁ” ÁËı… ‰‘ fiQ›_ ¿ı ÷fl÷ ±ı …ËÎ…fiÎ ’Õ¬ı Àı¿‰ı·Ì ‰Î_ÁfiÌ ⁄Lfiı ÁÌÕ̱˘ ωw© ÏÿÂÎ ÷flŒ ŒıÓ¿Î≥fiı ÿÏfl›Î‹Î_ …≥ ’ÕÌ. “Á˙ ⁄Î…˝ ’fl ¿>ÿÌ ’Õ˘ !” ¿ıMÀfi ÕıωÁı ‹˘ÀÎ ÁÎÿı ⁄‘Îfiı ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì. “µ÷Ή‚ ¿fl˘ ! ˉı Á‹› fi◊Ì.” ˉı “±ıËflıLŒıSÁ” ‰‘ {Õ’ı ’ÎHÎÌ‹Î_ √fl¿ ◊÷_ Ë÷_. …ËÎ…fiÎ ¿ÃıflÎ ÁÎ◊ı ⁄_‘Λı·Î ·Î«Îfl …‹˝fi˘fiÌ ËÎ◊¿Õ̱˘ ¬˘·Ì fiÎA›Î ’»Ì ±ı¿ ’»Ì ±ı¿ ¿‹ÎLÕ˘ ±_√˛ı…ı “ŒÌ⁄Ì” ’fl ¿>ÿ¿˘ ·√ÎT›˘ I›Î_ Á‘Ì‹Î_ …‚Á‹ÎÏ‘ ·≥ flËı·Î “±ıËflıLŒıSÁ”fi_ ÷Ò÷¿ @›Î_› fiÌ«_ ±Î‰Ì √›_ Ë÷_. …ËÎ…fi˘ CÎH΢ ÏËVÁÎı Õ>⁄Ì «Ò@›˘ Ë÷˘. ·≥Á M›√ı ÷◊Î Ï⁄· √˛Î≥Áı ÷Î⁄Õ÷˘⁄ ‹Î◊Î_ √HÎÌ Ωı›Î_. ⁄‘Î ¿‹ÎLÕ˘ “ŒÌ⁄Ì” ’fl Ëı‹¬ı‹ ’λΠŒ›Î˝ Ë÷Î. “⁄fiı ÷ıÀ·Ì {Õ’ı ˉı fiÎÁÌ »^À̱ı. ’˘÷˝Ï√{˘ ±Î‰÷Î … ˢ‰Î Ωı≥±ı.” ¿ËÌ ÕıωÁı ÷ıfiÎ fiÎω¿˘fiı Ë¿‹ ¿›˘˝ — “±ı„L…fifiÌ ¤ßÌ‹Î_ …·ÿÌ ¿˘·ÁÎ fiά˘. ⁄˘≥·fl‹Î_ ‹Ëk΋ ’˛ıÂfl ◊‰Î ÿ˘.” fiÎω¿˘ ‹«Ì ’ÕuÎ ±fiı “ŒÌ⁄Ì”fiı Ωı÷Ωı÷΋Î_ ¿·Î¿fiÎ 16.5 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı ’Ëı·Î_ ¬S·Î ÿÏfl›Î ÷flŒ ±fiı ’»Ì µkÎfl ÏÿÂ΋Î_ ‹_⁄≥ ÷flŒ Ëo¿Îfl÷Ì ¿flÌ ÿÌ‘Ì. ⁄Ì∞ ⁄Î…\ ‹Î‹Î˝√α˘ ⁄_ÿfl‹Î_ “±ıËflıLŒıSÁ” ’լΤfl Ëη÷ı Á‹ƒfiÎ ÷Ï‚›ı »Ì÷Ì flèÎ_ Ë÷_. ¤Õ¿ı ⁄‚÷Î_ ‰‘ ⁄ı …‹˝fi ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı ’HÎ ‘Ì‹ı ‘Ì‹ı …‚Á‹ÎÏ‘ ·≥ flèÎÎ Ë÷Î. ⁄ÌΩ Ïÿ‰Áı ‹˘ÕÌ Á‰Îflı ‹Î‹Î˝√α˘ ⁄_ÿflfiÎ »Ì»flÎ Á‹ƒ‹Î_ hÎHÎı› …ËÎΩıfiÎ ‹ÎhÎ ¿>‰ÎV◊_¤ Á’ÎÀÌfiÌ ⁄ËÎfl Õ˘¿Î÷Î Ë÷Î. á hÎHÎ Ïÿ‰Á ⁄Îÿ ‹Î«˝ 10, 1943 fiÎ fl˘… ‹K›flÎÏhÎ ’»Ì 1—15 ‰ÎB›ı ·ıŒ˚ÀfiLÀ ‰ÒSŒ√ıÓ√ S›◊fiÌ …‹˝fi Á⁄‹Ïflfi U-181 …‚Á’ÎÀÌ «ÌflÌfiı ’ÎHÎÌfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì. VÀ˘flı… ⁄ıÀflÌfiÎ «ÎÏ…*√ ‹ÎÀı ÕÌ{· …fiflıÀfl «Î· ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. Á⁄‹ÏflfifiÎ flıÏÕ±˘ ±Î˜’flıÀflı ‰Î›fl·ıÁ «Î· ¿›˘˝. ±Î Á‹› ’ı·Î Ï¡À˚{ ’˘·flfiÎ ¿˘ÕıÕ ‹ıÁı…fiÎ ±Î√‹fifi˘ Ë÷˘. ‹ıÁı… …ı‹fiΠωÂı ±Î’Ì Â¿Î› ±ı‰Î_ «Îfl Ï⁄˛ÏÀ …ËÎΩı ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿Î◊Ì ÷ı‹… ±ıÕfi◊Ì ¿flÎ_«Ì, ‹_⁄≥ ÷◊Î ¿·¿kÎÎfiÌ ÏÿÂ΋Î_ ±Î‰Ì flèÎÎ_ Ë÷Î_. ’Ò‰˘˝kÎfl ¤Îfl÷fiÎ ‹˘fl«ı Ë‹·Î¬˘fl Ω’ÎfiÌ ·U¿fl Á΋ı ·Õ‰Î ‹ÎÀıfi˘ ÂjÎÁfl_Ω‹ ±ı …ËÎΩı‹Î_ ¤›˘˝ Ë÷˘. …ËÎΩıfiÌ √Ï÷, ÏÿÂÎ ±fiı {Õ’ ±_√ı flÎ⁄ı÷΋…⁄fi˘ ¿˘ÕıÕ Á_ÿı¢ ‹‚Ì Ω› ÷˘ U-181 ¿‹ Áı ¿‹ hÎHÎ …ËÎΩıfi˘ ÷˘ …wfl fiΠ¿flÌ Â¿ı ÷ı‹ Ë÷Ì. ’fl_÷ ‹Î«˝ 10, 1943 fiÌ ±ı flÎhÎı ‹‚V¿Î Á‘Ì flÎË Ωı›Î »÷Î_ Á_ÿı¢ ±ÎT›˘ fiÏË. ÷‹Î‹ ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ Œfl÷Ì 13 …‹˝fi Á⁄‹Ïflfi˘ ÿflfl˘… Ï¡À˚{ ’˘·flfi˘ Á_ÿı¢ {Ì·‰Î ‹ÎÀı ’Ò‰˝Ïfi›÷ Á‹›ı ’ÎHÎÌfiÌ ⁄ËÎfl Õ˘¿Î÷Ì

flËÌ, ’HÎ ÷ı‹fiÎ ±ıÏfl›·‹Î_ Ï⁄fi÷ÎflÌ ‹ıÁı…fi˘ Á_«Îfl ◊›˘ fiÏË. “±ıËflıLŒıSÁ” ’fl ¿‹ÎLÕ˘ ±˜ À ı ¿ ¿flΛ˘ ÷ı ’Ëı·Î_fiÎ ±Ã‰ÎÏÕ›ı ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ …‹˝ fi Á⁄‹Ïflfi˘±ı Ï⁄˛ À fifiÎ_ ±fiı ÷ı fi Î Ï‹hÎÿı¢fiÎ_ 12 …ËÎΩıfi˘ ¤˘√ ·Ì‘˘ Ë÷˘, F›Îflı ‹Î«˝fiÎ_ ÂıÊ hÎHÎ ±Ã‰ÎÏÕ›Î_ ÿflQ›Îfi Œ@÷ 1 …ËÎ… ÷ı‹fiÎ Á’ÎÀı «Õu _ . ÏËLÿÌ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ ÷ı ‹ fiÌ fl_ΩÕfi˘ »ıÕ˘ ±Î‰Ì √›˘. ’Ïfl„V◊Ï÷±ı ·Ì‘ı·Î ’·ÀÎfi_ ·Î_⁄Î √΂Îfi_ ’ÏflHÎ΋ ±ı ±ÎT›_ ¿ı ≥ÂÎfi ¤Îfl÷fiÌ ÁflËÿı Ω’ÎfiÌ ÁˆL›fiÎ ’˛Ï÷¿Îfl ‹ÎÀı ŒÎ≥Àfl ω‹Îfi˘, ÷˘’˘, flHÎ√ÎÕ̱˘ ‰√ı fl ı ‹Î‹Î˝˝√α˘ ⁄_ÿflı ‹Âη ⁄fiı·Î_ hÎHÎı› …‹˝fi …ËÎΩıfiÌ ’fl˘Ïœ›ı ·ı‰Î›ı·Ì ÷Á‰Ìfl.

ÂjÎÁfl_Ω‹ ·Î‰÷Î_ Ï⁄˛ÏÀ …ËÎΩı Ëı‹¬ı‹ ‹_⁄≥-¿·¿kÎÎfiÎ_ ⁄_ÿfl˘±ı ’ˢӫ‰Î ·ÎB›Î_. ¿˘ÏË‹ÎfiÎ ‹˘fl«ı Âj΢fiÎ œ√ ¬Õ¿Î›Î ’»Ì Ω’Îfifi_ ±Îø‹HÎ ‘Ì‹_ ’Õu_ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ‰Ê˝fiÎ ±_÷ı ÷ıHÎı ’Ì»ıËà Âw ¿flÌ. ¿<· 84,000 Áˆ Ï fi¿˘‹Î_ ◊ Ì 50,000 ÁˆÏfi¿˘ ÷ıHÎı √‹Î‰Ì ÿÌ‘Î. ≥ÂÎfi ¤Îfl÷ ’»Ì ⁄Ì…ı ‰Êı˝ ⁄˛õÿı‹Î_ ÷ı ËΛ* ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ‹·Î›Î ÁÏË÷ ÷‹Î‹ ±„Bfi ±ıÏ›΋Î_ ÷ıfi_ ±Îø‹HÎ ±˘ÁflÌ √›_. ±Î ⁄‘ _ ¿·¿kÎÎ ·Î≥À ˢÁ˝ ¿Ëı‰Î÷Ì ±ı √‹fi΋ ¿‹ÎLÕ˘ À<¿ÕÌfiÎ ’˛÷Î’ı ¿ı …ıfiÎ ’flÎø‹fiÌ ÁkÎΉÎfl fi˘Ó‘ ¿ÿÌ ·ı‰Î‹Î_ fi ±Î‰Ì, ¿ı‹ ¿ı ±ı ’flÎø‹ Ï⁄˛ÏÀ ¤Îfl÷fiÌ Áfl¿ÎflfiÎ µ’ø‹ı ËÎ◊ ‘flΛ_ fi Ë÷_. ’ÏflHÎ΋ı ·Î≥À ˢÁ˝fiÎ 19 ÁÎËÏÁ¿˘ ’HÎ ›©fiÌ ÷‰Îfl̬‹Î_ ¿ÿÌ ÏËfl˘fi_ V◊Îfi ’ÎQ›Î fiÏË.á ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

29

cqf:,f 5f]qs6f:

H[zgff xf;Tf jf0[ Gjfgfdfz6gff ;f+u?fdfdff+ affG dffztff ;fGjff[ Á‰Î˝≥‰· ‹ÎÀı Á÷÷ ¬ı·Î÷Î ∞‰fiÁ_√˛Î‹‹Î_ À¿Ì flËı‰Î ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı ·√¤√ ÿflı¿ Á∞‰fiı ¬Ò⁄Ì ›Î ¬ÎÏÁ›÷ ±Î’Ì »ı, …ıfi˘ µ’›˘√ ÷ı±˘ Ï¿Îfl ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±√fl ÷˘ Ï¿ÎflÌ◊Ì ⁄«‰Î ‹ÎÀı ¿flı »ı. ⁄ı‘ÎflÌ ÷·‰Îfl …ı‰Ì ±ı¿ ¬Ò⁄Ì {ıflfiÌ »ı, …ı Ï¿Îfl ±fiı Ï¿ÎflÌ ⁄ıµfiı ¤Îflı ’Õı »ı!

‰Î≥SÕ·Î≥Œfiı ·√÷Î ÀÌ.‰Ì. ’˛˘√˛Î‹˘fiÎ Á’flVÀÎfl VÀ̉ ≥flωfifiı √›ı ‹ÏËfiı VÀŸ√flı ’˛¿ÎflfiÌ ‹Î»·Ì±ı {ıflÌ ÂÒ‚ ¤˘Ó¿Ì ‹ÎflÌ fiÎA›˘ ±ı ⁄fiΉ‹Î_ ¿vHÎ÷Î µ’flÎ_÷ ¿ÀÎZÎ ±ı ‰Î÷fi˘ Ωı‰Î ‹Y›˘ ¿ı ≥flωfifi_ Q≤I› Ocean’s Deadliest fi΋fi˘ ±ıÏ’Á˘Õ ÏŒS‹Î‰÷Ì ‰¬÷ı fiÌ’F›_. VÀŸ√flı ‹Î»·Ì±ı ÂÒÏÀo√ ÿflQ›Îfi … ’fl‰Îfl ¿flÌ ÿı¬ÎÕu_ ¿ı …√÷fiÎ ‹ËÎÁÎ√fl˘‹Î_ {ıflfiÎ ÂjÎ ‰Õı ÁF… ◊›ı·Î_ ¬÷flfiο …‚«fl˘fi˘ ÷˘À˘ fi◊Ì. ±ÎÂflı 500 Ω÷fiÎ_ ±Î‰Î_ …‚«fl˘ ‘flΉ÷˘ ocean ’˘÷ı ±ı º„WÀ±ı deadly »ı. ±·⁄kÎ, VÀŸ√flıfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ≥flωfifiÎ ±’Q≤I›±ı ÷ı ‹Î»·Ìfiı …flÎ ‰‘ ’Õ÷Ì fiı√ıÏÀ‰ ’„O·ÏÁÀÌ ±’Î‰Ì {ıflÌ ÂÒ‚ ‰Õı VÀ̉ ≥flωfifi˘ (…‹HÎı) ¤˘√ ·ıfiÎfl VÀŸ√flı ’˛¿ÎflfiÌ ‹Î»·Ì

30 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

ÿÌ‘Ì. ¿E»-Á˙flÎWÀˇ fi Î ÿÏfl›ÎÏ¿fiÎflı ¿o À ¿‹Ìfi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì ÁflıflΠ’Î_«ı¿ ŒÌÀ ’ˢ‚Ì ±fiı 100 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifiÌ ÷ı ‹Î»·Ì V‰¤Î‰ı ±Îø‹¿ fi◊Ì. fl‹Ï÷›Î‚ ±fiı ÂÎ_÷ »ı. ∂Õ÷Ì fl¿Î⁄Ì …ı‰Î ±˜fl˘ÕΛfiÎÏ‹¿ ÂflÌflfiÌ «˘÷flŒÌ {ηflfiı ’Î_¬ ÷flÌ¿ı ‰Ÿ{Ì ÷ı »Ì»flÌ ¬_ÏÕ› »Î…·ÌfiÎ ÷Ï‚›Î fi∞¿ ÷›Î˝ ¿flı »ı, ¿ı‹ ¿ı Ï{_CÎÎ ±fiı ¿fl«·Î …ı‰˘ ÷ıfi˘ Ï¿Îfl ÷Ï‚›ı @›Î_¿ Á_÷Λ˘ ˢ› »ı. VÀŸ√flıfiÌ ±Î_¬˘ ÷ıfiÎ ÂflÌflfiÌ µ’·Ì Á’ÎÀ̱ı »ı, ‹ÎÀı ·Î_⁄Î-’ˢ‚Î ÂflÌfl fiÌ«ıfi˘ Ï¿Îfl ÷ıfiı ÿı¬Î÷˘ fi◊Ì. Ï¿Îflfi˘ ’k΢ ·√Ή‰Î ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı ÷ıfiı ωz÷ ÁıLÁÁ˝ ±ÎM›Î_ »ı, …ı‹fiı ÷ı flıÕÎfl ¿ı Á˘fiÎfl ›_hÎ ÷flÌ¿ı ‰Î’flı »ı . ωz ÷ ÏÁBfi·˘fiı ‰Ëı÷Î_ ‹Ò¿Ì ÷ı‹fiÎ ’flΉÏ÷˝ ÷ ÷_ fl √˘fiı {Ì·Ì ·ı »ı. VÀŸ√flıfiı fiflÌ ±Î_¬ı ÷˘ Ï¿Îfl »ı‰À Á‘Ì ÿı¬Î› fiÏË, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfiÌ ±Î_¬˘ µ’fl »ı ÷˘ ¿˘Ï‚›Îfi_ ¤ZÎHÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀıfi_ …Õ⁄_ fiÌ«ı ’ıÀ΂‹Î_ »ı. (Á΋ıfi˘ Œ˘À˘.) ¬˘flο ‰Õı ’ıÀ ¤›Î˝ ⁄Îÿ VÀŸ√flı ¬_ÏÕ› »Î…·ÌfiÎ ÷Ï‚›ı flı÷Ì‹Î_ ÂflÌfl ¬˘ÁÌfiı Ïfi„Wø› ±fiı Ïfi¤˝›

Gjfhuftfgff H[zl ;fGjff[

flÌ÷ı ’ÕÌ flËı »ı. Ïfi¤˝›÷Îfi_ ¿fl‰Î O·ÒÏŒfi ÀufiÎ ÷◊Î ÂÎ¿Û …ı‰Ì flËV› ÷ıfi˘ {ıflÌ Õo¬ »ı, …ı ‹Î»·Ì±˘ {Õ’ ’fl ‹ÿÎfl flάı »ı, F›Îflı ’Ò _ » ÕÌfiÎ ‹Ò ‚ ‹Î_ 20 Œ˚·Î∫√ ό fi΋fiÌ ’Î_¬Î‚Ì ‹Î»·Ì Áı„LÀ‹ÌÀfl ·Î_⁄Î ¿Î_ÀÎw’ı ‰Îfl_‰Îfl ’ÎHÎÌfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì ¿ıÀ·Î¿ Õ˘¿Î› »ı. Á‹ƒVfiÎfi ¿fl÷Î Á‹› ‹ÎÀı ’˘÷Îfiı Á‹ƒÌ ÿU‹fi˘◊Ì ⁄«Î‰ı ‹ÎHÎÁfi˘ ’√ »Ì»flÎ »ı. ÿÏfl›Î≥ ¤ı¬Õ˘ fiÌ«ı ±ÎÂfl˘ ·ı÷Î ¿ı ÷Ï‚›ı ±Îfl΋ Œfl‹Î‰÷Ì ÷Ï‚›ı ÿfl ⁄fiΉ÷Î_ ¿fl«·Î …ı‰Î_ ’HÎ (±fiı flı÷Ì ‰Õı œo¿Î›ı·Ì) ±fiı¿ …‚«fl˘ »ı. ±Î Ω÷fiÎ fiÁ¬Î VÀŸ√flı ’fl ¤Ò·ı«Ò¿ı ’Õı ÷˘ ‰Î’fl‰Îfi_ …ı‹fiÎ ‹ÎÀı Â@› fi ⁄L›_ ÷ı±˘ «Î⁄Ò ¿ fiÌ …ı ‹ ‰Ÿ{Î÷Ì µIøÎ_Ï÷fiÎ ø‹‹Î_ {ıflfi_ ÂjÎ ’ÎQ›Î_. ¿< ÿ fl÷ı VÀŸ√flı fi ı fiÁ¿˘flÎ_ ÷◊Î …Õ⁄ _ ·Î_ ⁄ Î-’ˢ‚Î ÂflÌflfiÎ ’ı À ΂ fiÌ«ı ’Ò_»ÕÌ ÷fl÷ ’√‹Î_ ÂÒ‚ …ı·ÌÏŒÂfi_ ºWÀÎ_÷ ·˘. ±Î …‚«flfiÎ ¤˘Ó¿Ì ÿı. Á΋ÁÎ‹Ì ⁄ı ‘Îflı ±ÎM›Î_ »ı (’˛◊‹ ÷Á‰Ìfl), F›Îflı ±Î_¬˘ ÂflÌflfiÎ µ’flfiÎ ¤Î√ı »ı ÂflÌfl‹Î_ ’Îflÿ½¿ dB√Î …ı‰Î ‘Õ ±fiı ¿fl‰÷ …ı‰Î ¿Î’Î ‘flΉ÷Ì ÷ıfiÌ fiÌ«ı ·À¿÷Î 60 …ıÀ·Î »±ı¿ ŒÌÀ ÂÒ‚ ‹ÎhÎ ¿Î_À˘ fi◊Ì. {ıflfiÌ ·Î_⁄Î ÷Î_÷HÎÎ ÏÁ‰Î› ¿Â_ fi◊Ì. ÷Î_÷HÎÎfiÎ ÏÁÏflL… ’HÎ »ı. ’√ ¶ÎflÎ Ωıflı √Ï÷ ËÎ_Á· ¿fl‰Ì Â@› fi◊Ì, ‹ÎÀı L›Òfl˘À˘„@Áfi ’˛¿Îflfi_ {ıfl Á‹ƒÌ ’‰fi ±fiı ’˛‰ÎË F›Î_ ÷ÎHÎÌ Ω› ÂflÌfl‹Î_ √›Î ⁄Îÿ ’ÌÕÎfiÌ ±ı ÷flŒ …ı·ÌÏŒÂı …‰Îfi_ flËı »ı--±fiı ÷ı ÁÌ‹Î fiÏË. ∂·ÀÌ ±fiı ’HÎ ‹_◊fl ‰ı√ı. À>_¿‹Î_, Ï¿ÎflÌ◊Ì ÿÒfl {ÎÕÎ ¿Î⁄Ò‹Î_ flËı÷Î fi◊Ì. ¤Î√‰ _ ¿ı Ï¿ÎflfiÌ ’λ‚ ¤Î√‰ _ Ëÿ’flÎ_÷fi˘ ’flÁı‰˘ ‰‚ı »ı. …ı·Ìό ‹ÎÀı Â@› fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÷ıHÎı {ıflfiı xÿ›fiÌ √Ï÷ ±Ïfi›Ï‹÷ ’˘÷Îfi_ ÂjÎ ⁄fiÎT›_ »ı. Ï¿Îfl ±fiı ◊Λ »ı ±fiı ·˘ËÌfi_ ÿ⁄ÎHÎ Ï¿ÎflÌ ⁄ı› ’fl ÷ı ’˘÷ÎfiÎ {ıfl ‰Õı ‰‘ ’Õ÷_ CÎÀÌ Ω› »ı. ±Î‹ »÷Î_ Q≤I›fiÌ fi˘⁄÷ ‹˘Àı ¤Î√ı Ωı÷Ωı÷΋Î_ ¿Î⁄Ò …‹Î‰Ì ¿ı »ı. ¿<ÿfl÷ı ±ı ‹ÎÀı …ı·ÌÏŒÂfiı ±Î‰÷Ì fi◊Ì, ’fl_÷ VÀ̉ ≥flωfifiÎ ‹Î‹·Î‹Î_ ⁄L›_ ÷ı‹ ÿflı¿ ÷Î_÷HÎ΋Î_ fiı‹ÎÀ˘ÏÁVÀ ¿Ëı‰Î÷Ì {ıflfiÌ ·Î¬˘ ÁÒZ‹ VÀŸ√flıfi˘ Õo¬ Ωı xÿ› ’fl ¿ı xÿ› fi∞¿fiÎ ¤Î√ ’fl ‰Î√ı √˛_Ï◊±˘ ±Î’Ì »ı, …ı‹Î_ ⁄ÎflÌ¿ ÿÎ_÷ıÿÎfl ¿Î_À˘ √Ò_«‚_ ‰Î‚ı·Ì ÷˘ ⁄«‰ÎfiÌ ±ÎÂÎ fiÏË. ’ıÕ<‹Î_ ¤˘Ó¿Î÷˘ Õo¬ ’HÎ Ωfi·ı‰Î ÀuÒ⁄ ¶ÎflÎ √˛_Ï◊ ÁÎ◊ı ΩıÕΛı·˘ flËı »ı. (±Î√Î‹Ì ’Îfiı fỉÕÌ Â¿ı »ı. ±Î¿ÚÏ÷ …\±˘.) √˛_Ï◊‹Î_ ±Î_÷Ïfl¿ ÿ⁄ÎHÎ ‰Î÷ΉflHÎfiÌ Ë‰ÎfiÎ ±ı¿ Á‰Î· ◊Λ »ı — ÿÏfl›Î‹Î_ ‰Á÷Î_ VÀŸ√flı …ı‰Î_ ±_ÿÎ…ı ÿ⁄ÎHÎ ¿fl÷Î_ 150 √b_ ‰‘Îflı ±ıÀ·ı ¿ı «˘flÁ ∫«ı 2,200 500 „V’ÏÁÁfiÎ_ …‚«fl˘fiı ¿<ÿfl÷ı {ıflfi_ ÂjÎ ±ÎM›_, ÷˘ fl÷· ˢ› »ı. ¿Î_ÀÎfiÌ Ëη÷ À>_¿‹Î_ ’Hλ «ÕΉı·Î ‘fiÊ ⁄ÌΩ_fiı ¿ı‹ fiÏË ? ·˘Ï…¿· …‰Î⁄ ±ı »ı ¿ı ⁄οÌfiÎ_ ’flfiÎ ÷Ìfl …ı‰Ì ˢ‰Îfi_ ¿S’Ì ·˘. ÁÎ√flÁ’ÎÀÌ ’fl ÷fl÷Ì …‚«fl˘fiı {ıflfiÌ ±Î‰U›¿÷Î fi◊Ì. Á‹ƒV≤„WÀ‹Î_ ±ËÏfi˝Â …ı·ÌÏŒÂfiÎ ·À¿÷Î ÷Î_÷HÎÎ ±ı¿Îÿ Ï¿ÎflfiÌ ¿ı Ï¿ÎflÌfiÌ «Î·÷Î ∞‰fi‹flHÎfiÎ Á_√˛Î‹ ‰E«ı À¿Ì flËı‰Î ‹ÎÀı ÷ı‹HÎı I‰«Î ’fl …ı‰Î ¤ÌÕΛ ¿ı ÷fl÷ fiı‹ÎÀ˘ÏÁVÀ √˛_Ï◊fi_ ÁÌ· ÷ÒÀı …\ÿÎ flV÷Î ±’fiÎT›Î »ı. ÿÎ. ÷. ¿Î· …ı‰Î Q≤ÿ¿Î› (±fiı »ı ±fiı {ıflÌ ¿Î_À˘ ÿ⁄ÎHΤıfl I‰«Î‹Î_ ¬Ò_’Ì Ω› »ı. ËflÌ-ŒflÌ fi ¿÷Î) ∞‰˘ ¿‰«ÿÎfl »Ì’‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ Ω÷fiı Á˙◊Ì ±Îç›˝…fi¿ ˢ› ÷˘ ±ı …ı·ÌÏŒÂfi_ {ıfl ¿ı …ı ÁflÏZÎ÷ flάı »ı, F›Îflı ⁄ÌΩ ¿ıÀ·Î¿ ’˘÷ÎfiÌ Œfl÷ı Â_¬fi_ ‰ÎV÷‰‹Î_ CÎHÎÎ ’˛¿ÎflfiÎ_ {ıflfi_ ’˛ÎHÎCÎÎ÷¿ ¿˘¿Àı· »ı. ±ı¿ ±Î‰flHÎ fl«ı »ı . ‹˘flı ÷flÌ¿ı VÀŸ√flıfiÌ {ıfl›@÷ ÂÒ‚fiÌ ¿fl‰÷fiÎ ÿÎ_÷Î …ı‰Ì ÏÕ{Î≥fifi˘ A›Î· ±Î’÷Ì ÷Á‰Ìfl ±˘‚¬Î÷Ì ‰Î‹ ‹Î»·Ì ¨ÕÌ ⁄¬˘·‹Î_ flËı »ı. ’˘Ï·’ ¿Ëı‰Î÷Î ’˘«Ì ¿Î›Î‰Î‚Î ÁÒZ‹ ∞‰˘±ı ¿ı„S›‹ ‰Õı ’fl‰Î‚Î ⁄fiÎ‰Ì ÷ı‹Î_ ∞‰‰Îfi_ ±fiı ‹fl‰Îfi_ ’Á_ÿ ¿›* »ı. Ï¿ÎflÌ◊Ì ⁄«‰Î ±fiı Ï¿Îfl ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

31

Gjfhuftfgff H[zl ;fGjff[

flO⁄flfiÎ ’Îflÿ½¿ dB√Î …ı‰Î ÂflÌfl fiÌ«ı {ıflÌ ÷Î_÷HÎÎ_ ‘flΉ÷Ì …ı·ÌÏŒÂ

Ω÷fi_ {ıfl ‹√… ¶ÎflÎ xÿ›fiı ‹‚÷Πωz÷ ÏÁBfi·˘fiÌ fiοÎ⁄_‘Ì ¿flÌ ÿı »ı. …ı·ÌÏŒÂfiÎ Õo¬fi˘ ¤˘√ ⁄fiı·˘ ‹ÎHÎÁ ±ı Á_Ωı√˘‹Î_ hÎHÎ Ï‹ÏfiÀ ¿fl÷Î_ ‰‘ ∞‰÷˘ fi◊Ì. …\ÿÌ ¿ıÀ√ ı flÌfi_ ⁄Ì…\_ {ıfl ‹√… Á‘Ì ’˛‰Â ı Ì ŒıŒÓ ÁÎ_fiı ‹‚÷Î Ïÿ‹Î√Ì Á_¿ı÷˘fiı O·˘¿ ¿flı »ı, ±ıÀ·ı rÁfiÏø›Î «Î· flËÌ Â¿÷Ì fi◊Ì. hÎÌΩ ’˛¿Îflfi_ {ıfl fl@÷¿H΢fiÎ_ Œ˘ÿÎ_ ¿flÌ fiάı »ı. wÏ‘flÎϤÁflHÎfiÌ Ïø›Î ÷ıfiı ¿ÎflHÎı Ωı¬‹Î› »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ÿflÿÌ ’Ëı·Ì ±fiı ⁄Ì∞ Ï¿Á‹fiÎ {ıflfiÌ ±Áfl Á΋ı {{Ò‹Ìfiı ∞‰÷˘ flËı ÷˘ ’HÎ Áfl‰Î‚ı ÷ıfi_ Q≤I› fiyÌ Á‹…‰_, ¿ı‹ ¿ı fl@÷¤˛‹HÎ ¬˘fl‰Î›Î ’»Ì ¿ÌÕfiÌfiı ’Ò fl ÷ _ ·˘ËÌ ‹‚÷_ fi◊Ì. Ï¿ÎflÌfiı ¿ı Ï¿Îflfiı {ıflfi˘ ’˛ÎHÎCÎÎ÷¿ ÕΘ{ ±Î’‰Î ‹ÎÀı …ı·Ìό ¿fl÷Î_ ±·√ ÷flÌ¿˘ ¬_ Ï Õ› »Î…·ÌfiÎ ÷Ï‚›ı flËı ÷ Ì ¿Î˜ fi Âı·ÏŒÂı ±’fiÎT›˘ »ı. …ı·Ìό …ı‹ ‹Î»·Ì fi◊Ì ÷ı‹ ¿Î˜fi Âı·ÏŒÂ ’HÎ fi◊Ì, ⁄·¿ı ËıS‹ıÀ 32 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

…ı‰Î Â_¬ fiÌ«ı ’˘÷ÎfiÎ ÂflÌflfiı œÎ_¿Ì flάfiÎfl Á‹ƒÌ √˘¿‚√Λfiı ’˛¿ÚÏkÎωt˘±ı ÷ı fi΋ ±ÎM›_ »ı. Âı·ÏŒÂ ÷Ìfl_ÿÎ… »ı. {ıflfiÎ √˛_Ï◊w’Ì ¤Î◊΋Î_ ÷ı ⁄fl»À ÿÎ_÷Ή΂Î_ ±fiı¿ ÷Ìflfiı Á_CÎflÌ flάı »ı. Ï¿Îflfiı ’¿Õ‰Î ‹ÎÀı {Õ’Ì Ë·fi«·fi ¿fl‰_ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı Â@› fi◊Ì, ±ıÀ·ı Ï¿Îfl …ı‰˘ ÷ıfiÌ fi∞¿ Œfl¿ı ¿ı ÷fl÷ Âı·ÏŒÂ ÷ıfiÎ ¤Î◊ÎfiÎ_ ’E«ÌÁı¿ ÷Ìfl ’ˆ¿Ì ±ı¿Îÿ ÷Ìflfiı ’˘÷ÎfiÎ rÁfi÷_hÎfiÎ ‹Î√˝‹Î_ ·Î‰Ì ÷ıfiı e_¿ ‰Õı Ï¿Îfl ÷flŒ ŒıÓ¿ı »ı. {ıflfi˘ ’Π«ÕΉı·_ ÷Ìfl ‹˘ÀÎ ¿ÿfiÌ ‹Î»·Ìfiı ¤˘Ó¿Î› ÷˘ ’HÎ ÷ıfi_ ≥LVÀLÀ Q≤I› fiÌ’…ı, ¿ı‹ ¿ı Âı·ÏŒÂfi_ {ıfl @›ÒflÎflÌfiÎ fi΋«Ìfi {ıfl ¿fl÷Î_ ±fiı¿√b_ ¿ÎÏ÷· »ı. ¿Î˜fi Âı·ÏŒÂ ±fiı …ı·Ì ό ‹Î»·Ì fi◊Ì, ‹ÎÀı ’˛ffi ±ı flè΢ ¿ı Á‹ƒfiÌ …‚V≤„WÀ‹Î_ Á˙◊Ì {ıflÌ ‹Î»·Ì ¿≥ ? µkÎfl ÷’ÎÁ÷Î ’Ëı·Î_ venom ±fiı poison ÂOÿ˘ ‰E«ı …flÎ ¤ıÿ ’ÎÕ‰˘ …wflÌ »ı. ¬Î‰Î‹Î_ …ı ‹Î»·Ì {ıflÌ Ë˘› ÷ıfiı ’˛¿ÚÏkÎωt˘ poisonous ¿Ëı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ …ı ‹Î»·Ì Õo¬ ‰Õı ¿ı ÷Ìfl …ı‰Î ÕÎÀÛ ‰Õı {ıflfi˘ ÕΘ{ ±Î’ı ÷ı venomous √HÎΛ »ı. ±Î ⁄Ì∞ ¿ıÀı√flÌ‹Î_ ±Î‰÷Ì Á˙◊Ì {ıflÌ ‹Î»·Ì µWHοÏÀ⁄_‘fiÎ ËÒŒ_ ΂Π±fiı »Ì»flÎ Á‹ƒ˘fiÌ flËı‰ÎÁÌ VÀ˘fiό »ı. ’˛¿ÚÏkÎωt˘±ı ÷ıfiı ¬flı¬fl ⁄_‘⁄ıÁ÷_ fi΋ ±ıfiΛ÷ ¿›* »ı, ¿ı‹ ¿ı ÁflıflΠ38 Áı„LÀ‹ÌÀfl (15””) ·Î_⁄Ì ±fiı Á‰Î Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifiÌ VÀ˘fiÏŒÂfi˘ ÿı¬Î‰ Ï⁄·¿<· ’◊flÎ …ı‰˘ »ı. Á‹ƒfiÎ ÷Ï‚›ı ¤ı¬Õ˘ ‰E«ı ’ÕÌ Ë˘› ÷˘ ±˘‚¬Î› fiÏË. ⁄Ì∞ µ’‹Î ÷ıfiı Áfl_√fiÌ ±Î’Ì Â¿Î› ÷ı‹ »ı. ÁËı… ¬·ı· ‰fl÷Λ ¿ı ÷fl÷ VÀ˘fiό ’˘÷ÎfiÌ ’Ìà µ’flfiÎ 13 ·Î_⁄Î ¿Î_ÀÎfiı ∂¤Î ¿flÌ ÿı »ı. ÿflı¿ ¿Î_À˘ ≥L…ı@ÂfifiÌ ÏÁÏflL… …ı‰˘ »ı, …ıfiÎ ’fl fl¬ı ’√ ‹Ò¿Ì ÿı‰Î› ÷˘ ’˘·Î ¿Î_ÀÎ ¶ÎflÎ Àı À ˇ ˘ Õ˘À˘„@Áfi/ TTX fi΋fiÎ {ıflfi˘ ÕΘ{ ÁÌ‘˘ ’√‹Î_ CÎÒÁÌ ±Î‰ı »ı. √˛Î‹-À<-√˛Î‹ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ TTX Ë‚ÎË‚ {ıfl ÷flÌ¿ı ’_¿Î›ı·Î ÁΛfiÎ≥Õ ¿fl÷Î_ 10,000 √b_ ‰‘ ¿ÎÏ÷· »ı , ±ı À ·ı VÀ˘fiÏŒÂfiÌ ±ÕŒı À ı «Õı·˘ ‹ÎHÎÁ ⁄«Ì √›˘ ˢ› ±ı‰Î ⁄fiΉ˘ ¤ÎB›ı … fi˘Ó‘ΛΠ»ı.

Gjfhuftfgff H[zl ;fGjff[

±ÎI‹flZÎHÎ ‹ÎÀı {ıfl ‰Õı Á˙◊Ì venomous ¿Î‹ ·ı »ı. ’˛‹ÎH΋Î_ ±˘»˘ ‹Î»·Ì VÀ˘fiÏŒÂ, ΩHÎÌ÷˘ ÿά·˘ ÏË·Î ÷˘ Á˙◊Ì poisonous ‹˘LVÀfl fi΋fiÎ ¿ÎÏ«_ÕÎfi˘ ±ı À ·ı ¿ı ¬Î‰Î‹Î_ »ı . (¿ÎÏ«_ Õ ÎfiÌ 3,700 {ıflÌ √HÎÎ÷Ì ‹Î»·Ì Ω÷˘ »ı, ’HÎ ÷ı‹Î_ ÏË·Î ’Œfl ό »ı . ‹˘LVÀfl ±fiı ‹ı „ @Á¿fi Ï¿ÎflÌfiı Ëı⁄÷Ή‰Î Ï·{ÎÕÛ fi΋fiÎ Œ@÷ ⁄ı ‹ÎÀı ’˘÷Îfi_ ÂflÌfl ’Œfl ÏŒÂfiÎ_ ⁄ı …^ … ‰Î_ V‰w’˘ — fi˘‹˝ · ˢ› I›Îflı (ÕÎ⁄ı ) ÷◊Î Ï¿ÎflÌfiı “ËÒ · ” ±Î’‰ÎfiÌ Ë˘› I›Îflı ¿ÎÏ«_ Õ Î {ı fl Ì »ı . ) e·Î‰Ìfiı ⁄‹b_ ¿flÌ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ ¿ıÏ·Œ˘Ïfi˝›Î …ı‰Î_ ÿÏZÎHÎ-’Ïç‹Ì flÎF›˘‹Î_ ◊÷Î ΩHÎ÷Ì ’Œfl ό‹Î_ flËı·_ {ıfl ’HÎ ÀıÀˇ˘Õ˘À˘„@Áfi/TTX »ı. ÏË·Î ‹˘LVÀflfi˘ ’Ëı·Ì‰Îfl ’k΢ ±ı ‰¬÷ı ·ÎB›˘ ¿ı F›Îflı ·Ì‰fl, ËÎÕ¿Î_, I‰«Î ±fiı ·˘ËÌ‹Î_ ’HÎ ±ı {ıfl T›Î’¿ »ı. 1850 fiÌ ±ÎÁ’ÎÁ I›Î_ Á˘fi_ ‹‚Ì ±ÎT›Î ’»Ì Á˘fi_ ÁΛfiÎ≥Õfiı ⁄ÿ·ı @›ÒflÎflÌ ÁÎ◊ı ÷ıfiÌ Áfl¬Î‹HÎÌ ¿flÌ …\±˘. ¿Îœ‰Î ‹Î√÷Î ·˘¿˘fi˘ “√˘SÕ fl” ¿Ëı‰Î÷˘ ‘ÁÎfl˘ ±ı ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ⁄˛ÎÏ{·fiÎ ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘ ‰fiV’Ï÷ ¶ÎflÎ ÷flŒ Âw ◊›˘. fiÌ«ıfiÎ ¿S’fiÎÏ«h΋Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ¬Õ¿˘ ’˛ÎM÷ ◊÷_ @›ÒflÎflÌ Ï‰Ê ’Î_« ‹Ì·Ì√˛Î‹ …ı‰Ì fi∞‰Ì ‹ÎhÎ΋Î_ fiÌ«ı ·Î_⁄˘ Á‹› Ïfi„Wø› ’ÕÌ flËı÷Î ±Î‰Î ¿ÎÏ«_Õα˘ ÷ı‹fiı ÷ÌflfiÎ ŒHÎÎ ’fl ·√ÎÕÌ ‹˘ÀÎ ¿ÿfiÎ Ï¿Îflfiı ’HÎ Ωı÷Ωı÷΋Î_ ¬·ı· ’ˢÓE›Î ⁄Îÿ ¤Õ@›Î ±fiı ¿‹fiÁÌ⁄ ¬ÎÏHΛα˘fiÎ ’ÎÕÌ ÿı »ı. ÀıÀˇ˘Õ˘À˘„@Áfi ±ı ωÊfiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ 20,000 ËÎ◊-’√‹Î_ ÷ı‹HÎı …Õ⁄ÎfiÎ ÷ÌZHÎ ÿÎ_÷ ¬Ò_’Î‰Ì ÿÌ‘Î. √HÎ_ Ωfi·ı‰Î »ı. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ’Œfl ÏŒÂfiÎ ÂflÌfl‹Î_ ÁÎ’fiÎ ‹˘œÎ‹Î_ ˢ› ±ı‰Ì {ıflfiÌ ¿˘◊‚Ì ÏË·Î ‹˘LVÀflfiı ÷ıfi˘ …J◊˘ ⁄Ë √HÎfiÎ’ÎhΠˢ÷˘ fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ {ıfl fi◊Ì. ±Î ±ıÓÁÌ Áı„LÀ‹ÌÀfl ·Î_⁄Î O·ı¿-⁄˛Îµfi ¿ÎÏ«_ÕÎfi_ ±ıÀ·_ ¿ÎÏ÷· »ı¿ı ’Œflfiı ‹fi’Á_ÿ ¤˘…fi √HÎ÷Î Ω’ÎfiÌ {ıfl ÷ıfiÎ fiÌ«·Î …Õ⁄΋Î_ ÿÎ_÷ fiÌ«ıfiÌ √˛_Ï◊±˘‹Î_ flËı·_ ’οÂÎjÎ̱˘ ÷ı ‹Î»·ÌfiÎ {ıflÌ ±‰›‰˘ ÁΉ‘ÎfiÌ’Ò‰˝¿ ¿ÎœÌ »ı. (±Î√Î‹Ì ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ …\±˘.) ÏË·Î ‹˘LVÀfl ÷ıfiÎ fiά÷Πˢ‰Î »÷Î_ (±fiı flıVÀ˘flLÀ‹Î_ ’ŒflfiÌ ‰Îfi√Ì ÂhÎfiı ⁄À¿<_ ¤flı ±ıÀ·ı ÿflı¿ {ıfl√˛_Ï◊ ÿ⁄Λ »ı ±fiı ÂhÎfiı ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ÁCÎfi ÷η̋ µ’flÎ_÷ ·Î›ÁLÁ …wflÌ Ë˘‰Î ◊÷Î …¬‹ ¶ÎflÎ ±ı {ıfl ÷ıfiÎ ÂflÌflfiÎ fl@÷’˛‰ÎË‹Î_ ¤‚ı »÷Î_) ¤˘…fi ’»Ì ∞‰÷Î flËı‰Î› ÷ıfiÌ √ıflLÀÌ fiÏË. ‹˘÷ »ı. ÏË·Î ‹˘LVÀfl …ıÀ·˘ ‰‘ Á‹› ’¿Õ …‹Î‰Ì flάı ±Î‰ı ÷˘ ±ı ’HÎ »^ À ¿ÎflÎ ’Ëı · Î_ ±ÁèÎ fỉÕı »ı . ÀıÀˇ˘Õ˘À˘„@Áfi ÂflÌfl‹Î_ ’˛‰ıU›ÎfiÌ ’E«ÌÁı¿ Ï‹ÏfiÀ ⁄Îÿ ∞¤ ±fiı Ë˘Ã ’fl {HÎ{HÎÎÀÌ ‰fl÷Λ »ı. ±Î ·Î√HÎÌ I›Îfl ’»Ì ±Î¬Î ÂflÌfl‹Î_ ’˛Áflı »ı. µ⁄¿Î «Õı »ı, ∂·ÀÌ ◊Λ »ı ±fiı ¤ßÌ‹Î_ ±Î‰Ì ’ÕuÎ …ı‰Ì √fl‹Ì …HÎΛ »ı. ±Î „V◊Ï÷ «Î· flËı ÷˘ ±Î√Î‹Ì VÀı… ÷‹Î‹ ÂflÌflfiÎ ’ZÎÎCÎÎ÷fi_ »ı. fi‰Î≥ ±ı »ı ¿ı ÀıÀˇ˘Õ˘À˘„@ÁfifiÌ ±Áfl ‹√… Á‘Ì ’ˢӫ÷Ì fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÿflÿÌ ’Òflı’Òfl˘ Á¤Îfi flËÌ ÿ›Î…fi¿ flÌ÷ı ’ÌÕΛ »ı. ⁄Ì∞ fi‰Î≥ — ‹Îfi˘ ¿ı «˘‰ÌÁ ¿·Î¿ Á‘Ì ÿflÿÌ ‹fi˘⁄‚fiÎ ¿ı ¤ÎB›⁄‚fiÎ Ωıflı ’˘÷ÎfiÌ Ï…_ÿ√Ìfiı ‰‚√Ì flè΢, ÷˘ {ıflfi˘ ’˛¤Î‰ ±˘ÁflÌ …÷Î_ ÷ı ¿ÂÌ … ÁÎ≥Õ ≥Œı@À ‰√fl ⁄«Ì …‰Î ’΋ı! ’fl_÷ ±ı‹Î_ Âfl÷ »ı — ÂflÌfl‹Î_ √›ı·˘ ÀıÀˇ˘Õ˘À˘„@Áfifi˘ ÕΘ{ 0.1 √˛Î‹ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi ˢ‰˘ Ωı≥±ı. …‚«flfiÌ ‹ÎŒ¿ ¤Ò«fl ’˛ÎHÎÌV≤„WÀ‹Î_› {ıflfi_ ÂjÎ CÎHÎÎ Á∞‰˘fiı ‹Y›_ »ı. ‹A› ¿flÌfiı ÷˘ ÁÏflV≤’ ‰√˝‹Î_ ±Î‰÷Î {ıflÌ Á’˘˝fi˘ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı, ’fl_÷ ⁄ÌΩ_ ¿ıÀ·Î_¿ …fiΉfl˘ ’HÎ ±˜Àı¿ ÷◊Î ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

33

Gjfhuftfgff H[zl ;fGjff[

±ıÀ·_ ‰‘ {ıfl ¤‚ı, ‹ÎÀı ±ı ¿ÎÏ«_Õ˘ CÎÕÌ¿‹Î_ ’¿Õ œÌ·Ì ¿fl÷˘ fi◊Ì. …Õ⁄_ ‹y‹ flÌ÷ı ÿ⁄Î‰Ì flάı »ı. ±Î flÌ÷ı ’ A ÷ ‰›fiÎ ‹ÎHÎÁfiı {ıflfi˘ ±‹¿ Ëÿ ¿fl÷Î_ ‹˘À˘ ÕΘ{ ‹‚ı ÷˘ …^… ¿·Î¿˘‹Î_ ÷ıfi_ Q≤I› fiÌ’…ı, »÷Î_ ÏË·Î ‹˘LVÀflı ±ı ‰ Ì ΩfiËÎÏfi ¿›Î˝ fi Î ⁄fiΉ˘ ±Î…¿Î· ¤ÎB›ı … ⁄fiı »ı. ¿<ÿfl÷ı {ıflw’Ì ÂjÎfi_ »^Àı ËÎ◊ı ω÷flHÎ ¿›* ˢ› ÷˘ ±ı Á’˝V≤„WÀ‹Î_, ¿ı‹ ¿ı …√÷‹Î_ ◊÷Ì ÁÎ’fiÌ ¿<· 2,500 Ω÷˘ ’ˆ¿Ì 400 Ω÷fiÎ ÁÎ’ {ıflÌ »ı. ˢ‰Î ’HÎ Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı Ï¿Îfl ’fl Á¿oΩı …‹Î‰‰Î ‹ÎÀı ÁÎ’fiı ‰ÎCÎ-ÿÌ’ÕÎ …ı‰Î ËÎ◊ ›Î ’√ fi◊Ì. Ï¿Îflfiı ±…√flfiÌ …ı‹ ¤flÕ˘ ±Î’Ì ¤ŸÁÌ fiά‰Îfi_ ’HÎ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı Â@› fi◊Ì. µIøÎ_Ï÷ ÿflQ›Îfi ◊›ı·Ì Q›ÀıÂfifiÌ ’˛Ïø›Î±ı ¿ıÀ·Î¿ Á’˘˝fiÎ …Õ⁄ÎfiÌ ·Î‚√˛_Ï◊fiı {ıflfiÌ √˛_Ï◊‹Î_ Œıfl‰Ì fiÎA›Î ’»Ì ±Î…ı ÷ı±˘ ’˘÷ÎfiÎ ¿fl÷Î_ ‹˘ÀÎ ¿ÿfiÎ Ï¿Îflfiı ’HÎ Õo¬ ¤˘Ó¿Ì ‰Â‹Î_ ¿flÌ Â¿ı »ı. Ï¿Îfl ’fl ◊÷Ì {ıflfiÌ ±Áfl ¿ı‰Î ’˛¿ÎflfiÌ Ë˘› ÷ı ÁÎ’fiÌ Ω÷ ’fl ±‰·_⁄ı »ı. ÿÏfl›Î≥ Á’˘˝fi_ {ıfl Ï¿ÎflfiÎ VfiΛ¿˘Ê˘‹Î_ flËı·Î ’˛˘ÏÀfifi_ ⁄_‘ÎflHÎ ÷˘ÕÌ fiάı »ı. xÿ›fiÎ ¿˘Ê˘ ’HÎ fiΠ’΋ı, ±ıÀ·ı ⁄«‰ÎfiÌ ±ÎÂÎ flËı÷Ì fi◊Ì. flÎ…fiÎ√ ±fiı ¿Î‚˘÷flÎ …ı‰Î Á’˘˝fi_ {ıfl ÂflÌflfiÎ iÎÎfi÷_hÎfiı ¬˘fl‰Ì fiάı »ı, ±ıÀ·ı xÿ› ±fiı ŒıÓŒÁÎ_ ÷ı‹fiÌ ¿Î‹√ÌflÌ ⁄Ω‰Ì ¿÷Î_ fi◊Ì. ¬Õ«Ì÷‚Î (÷ı‹… ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ CÎÒCÎÏfl›Î ÁÎ’/rattlesnake) …ı‰Î ±·√ ¿ıÀı√flÌfiÎ Á’˘˝fi_ Ï‰Ê fl@÷¿H΢fiÎ_ Œ˘ÿÎ_ ¿flÌ ·˘ËÌ‹Î_ ÷ı‹fiÎ √ßÎ ’ıÿÎ ¿flı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÂflÌflfiÎ ¿˘Ê˘fiı Ëı‹˘B·˘Ï⁄fi ¶ÎflÎ ±Î˜„@Á…fi ’ˢӫ÷˘ fi◊Ì. Á’˘˝fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ Ëo‹ıÂÎ_ ’һΛΠ¿fl÷˘ ±ı‰fl√˛Ìfi ’˛ffi ±ı »ı ¿ı Á˙◊Ì {ıflÌ Á’˝ ¿›˘ ? ¿˘≥ Ã˘Á …‰Î⁄ ±Î’Ì Â¿Î› ÷ı‹ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ⁄‘Î ÁÎ’ ’˘÷ÎfiÎ Ï¿Îflfiı Õo¬÷Ì ‰¬÷ı {ıflfi˘ ±ı¿Áfl¬Ì ‹ÎhÎÎfi˘ ÕΘ{ ±Î’÷Î fi◊Ì. ’˛‹ÎHÎ ‰‘±˘»\_ flËı »ı. ’ÏflHÎ΋ı @›Îflı¿ ±ı‰_ ◊Λ ¿ı ¿ÎÏ÷· {ıfl ‘flΉ÷˘ ÁÎ’ ÕoA›Î ⁄Îÿ 34 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

±ı¿oÿflı …flÎ ±˘»\_ {ıfl ÂflÌfl‹Î_ √›_ ˢ›, ‹ÎÀı Ï¿Îfl ‹flı fiÏË. ⁄Ì∞ ÷flŒ ’˛‹ÎH΋Î_ ±˘»˘ …·ÿ ¿ı Ωfi·ı‰Î {ıfl‰Î‚˘ ÁÎ’ Œ@÷ ‹˘ÀÌ Ï’«¿ÎflÌ ‹Îflı ±ıÀ·Î ¿ÎflHÎÁfl Ï¿Îfl Q≤I› ’΋ı. µ’flÎ_÷ ¿ıÀ·Î¿ ÁÎ’fiÎ {ıflfi_ ‹ÎflHÎ ¿fl÷Ì ±ı„LÀ-‰ıÏfifi ÿ‰Î µ’·O‘ ˢ› »ı, ±ıÀ·ı ÷ı ÁÎ’ ±I›_÷ {ıflÌ Ë˘‰Î »÷Î_ ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ÁÎfl‰Îfl ·ı÷˘ ‹ÎHÎÁ ÷ıfiÎ Õo¬◊Ì ‹flı fiÏË. ±ı„LÀ-‰ıÏfififiÌ ±ÎˆWΑ …ıfiÎ ‹ÎflHÎ ÷flÌ¿ı Â@› fi ⁄fiÌ Ë˘› ±ı‰Î {ıfl‰Î‚˘ ÁÎ’ I›Îfl ’»Ì ÷ıfiÎ◊Ì ¿ÎÏ÷· {ıfl‰Î‚Î ÁÎ’ ¿fl÷Î_ ‰‘ ¬÷flfiο ·Î√ı. ±Î‹ »÷Î_ {ıflfiÎ ‰ı≥À-À<-‰ı≥À ’˛‹ÎH΋Βı Ωı‰Î ⁄ı Á ˘ ÷˘ …√÷fiÎ ÁΈ ◊ Ì {ı fl Ì Á’˘˝ ±fi ø ‹ı ±Î˜VÀˇÏı ·›ÎfiÎ ÀÎ≥’Îfi (÷Î≥’Îfi) ±fiı ÀÎ≥√fl Vfiı¿, ±ÎÏ¡¿Îfi˘ O·ı¿ ‹Q⁄Î ÷◊Î ¤Îfl÷fiÎ flÎ…fiÎ√ ±fiı ¿Î‚˘÷fl˘/krait »ı. ¿Î‚˘÷flÎfi˘ fi_⁄fl ±ËŸ ’Î_«‹˘ ÀÎ_@›˘, ¿ı‹ ¿ı 65 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fi ‘flΉ÷Ì ’A÷ T›„@÷ ‹ÎÀı ÷ıfi˘ ’˛ÎHÎCÎÎ÷¿ ÕΘ{ 3 ‹Ì·Ì√˛Î‹ »ı. ’fl_÷ Õo¬÷Ì ‰¬÷ı ¿Î‚˘÷fl˘ ±ıÀ·_ ‹˘À<_ ≥L…ı@Âfi ±Î’ı »ı ¿ı I›Îfl ’»Ì ‹ÎflHÎ ÷flÌ¿ı ±ı„LÀ-‰ıÏfififi_ ≥L…ı@Âfi ·ı‰Î›Î »÷Î_ 50Ñ ¿ıÁ˘‹Î_ Q≤I› fiÌ’…ı »ı. ⁄Îfl◊Ì ’_ÿfl ŒÌÀ ·Î_⁄˘ flÎ…fiÎ√ ’HÎ {ıflfi˘ ±Î˜‰flÕΘ{ ÿı‰Î ‹ÎÀı fi΋«Ìfi »ı. (flÎ…fiÎ√fiÌ {ıfl ‘flΉ÷Ì ¿˘◊‚ÌfiÌ Z΋÷Î — 350 ◊Ì 450 ‹Ì·Ì√˛Î‹.) ¿·Î¿fiÎ 19 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ÏËÁÎ⁄ı Á˙◊Ì {Õ’Ì ±fiı Á˙◊Ì ‹Îfl¿HÎÎ ±ÎÏ¡¿Îfi˘ Ë‚ÎË‚ {ıflÌ ÁÎ’ O·ı¿ ‹Q⁄Î ¿Ëı ‰ Î÷Î ±ÎÏ¡¿Ì ÁÎ’ O·ı¿ ‹Q⁄ÎfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ÷ıfi˘ T›‰„V◊÷ Õo¬ ‰ÎB›Î ’»Ì ‹ÎHÎÁ ∞‰÷˘ flËı‰Î ’ÎQ›˘ ˢ› ÷ı‰˘ ±ı¿‹ÎhÎ ⁄fiΉ …˜¿ ÁÌ· fi΋fiÎ ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿Ì ’˛¿ÚÏkÎωtfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ⁄L›˘ »ı. ±Î‹ ÷˘ O·ı¿ ‹Q⁄Î ÕoA›Î ⁄Îÿ ‹ÎHÎÁ Œ@÷ ’Î_« Ï‹ÏfiÀ‹Î_ ÿ‹ ÷˘ÕÌ fiάı , ’fl_ ÷  …˜ ¿ ÁÌ·ı ËÎ◊‰√_ flάı·_ ±ı„LÀ‰ı Ï fififi _ ≥L…ı @ Âfi ÷ÎI¿Î·Ì¿ ·Ì‘_--±fiı ’»Ì ÷ı fi ı ›Îÿ ±ÎT› _ ¿ı ΩıËÎÏfiÁ⁄√˝ ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌ ¬Î÷ı ¿flΛı·Î ’˛›˘√‹Î_

Gjfhuftfgff H[zl ;fGjff[

ÁÁ·Î_fiı O·ı¿ ‹Q⁄Îfi_ {ıfl ±’ΛΠ’»Ì ÷ı‹fiı ›Î_Ïhο ŒıÓŒÁÎ_ (‰ı„LÀ·ıÀfl) ’fl fl¬Î›Î_ I›Îflı ÷ı‹fiı ∞‰÷ÿÎfi ‹Y›_ Ë÷_. ’ÒflÌ Á¤Îfi÷Î Ω‚‰Ì flËı·Î …˜¿ ÁÌ·ı ÕΘ@Àfl˘ Á‹ZÎ ’˘÷ÎfiÎ ‹ÎÀı ‰ı„LÀ·ıÀflfiÌ ‹Î√HÎÌ ¿flÌ. » Ïÿ‰Á Á‘Ì ÷ı ±Î‰Î ›Î_Ïhο ŒıÓŒÁÎ_ ’fl flè΢, …ı ÿflQ›Îfi ÕΘ@Àfl˘±ı O·Õ ÀˇÎLVŒu{fi ‰Õı ÷ıfi_ ·˘ËÌ ⁄ÿ·Ì fiÎA›_. » Ïÿ‰Á ÷ıHÎı ·√¤√ ‹Ò»Î˝‰V◊΋Î_ ‰Ì÷ÎT›Î, ’HÎ ÁÎ÷‹ı Ïÿ‰Áı ÷ı ’◊ÎflÌ‹Î_◊Ì ÁÎΩıfifl‰˘ ⁄ıÃ˘ ◊›˘. ±Î˜VÀˇıÏ·›ÎfiÎ ÀÎ≥√fl Vfiı¿ ±fiı ÀÎ≥’Îfi ’ˆ¿Ì Á˙◊Ì {ıflÌ ÁÎ’ ÷flÌ¿ıfi˘ ’Ëı·˘ fi_⁄fl ¿˘fiı ±Î’Ì Â¿Î› ÷ı ±_√ı ÏfiWHÎÎ÷˘ ‰E«ı ‹÷¤ıÿ »ı. ÀÎ≥√fl Vfiı¿ ±Î’HÎÎ flÎ…fiÎ√ ¿fl÷Î_ 20 √H΢ ±fiı ¬Õ«Ì÷‚Î ¿fl÷Î_ 100 √H΢ ‰‘ {ıflÌ »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ Õo¬ ‹Îfl÷Ì ‰ı‚Î ÷ı 100 ‹Ì·Ì√˛Î‹ …ıÀ·_ {ıfl Ï¿ÎflfiÌ ‹Î_Á’ıÂÌ‹Î_ ÿά· ¿flı »ı. ’˛ÎHÎCÎÎ÷¿ ÕΘ{ ÁflıflΠ1.1 ‹Ì·Ì√˛Î‹ ˢ‰Îfi_ ¿Ëı‰Î› »ı. ÀÎ≥’Îfifi_ ’HÎ ·√¤√ ±ıÀ·_ … {ıfl ’A÷ T›„@÷fi_ ‹˘÷ fiÌ’Ω‰‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷_ »ı, ’HÎ ÷ıfiÌ ±ıÀ·Ì I‰Ïfl÷ ±Áfl ◊Λ »ı ¿ı @›Îflı¿ ±ı„LÀ-‰ıÏfifi ·ı‰Îfi˘ Á‹› flËı÷˘ fi◊Ì. CÎHÎÎ ÏfiWHÎÎ÷˘ ±ı º„WÀ±ı ÀÎ≥’Îfifiı Á˙◊Ì {ıflÌ ÁÎ’ √HÎı »ı. »ıS·ı ¿ÌÀ¿V≤„WÀfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ¿<ÿfl÷ı ‹‘‹Î¬Ì, ¿Î_Õfl ±fiı ‹˘fiÎ¿Û ’÷_Ï√›Îfiı ⁄Îÿ ¿fl÷Î_ ⁄Ë ±˘»Î_ ¿ÌÀ¿˘fiı ÁıSŒÏÕŒıLÁ ‹ÎÀı {ıflfi_ ÂjÎ ±ÎM›_ »ı. ±Î hÎHÎ Á∞‰˘ ’˛I›ı ¿<ÿfl÷ı ’ZÎ’Î÷ ÿάT›Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? hÎHÎı›fiÎ ¿ıÁ‹Î_ …\ÿÎ_ ¿ÎflH΢ »ı, ’HÎ Áfl‰Î‚ı ÷˘ ±„V÷I‰ À¿Î‰‰Îfi˘ ±fiı ‰_‰ı·˘ ±Î√‚ «·Î‰‰Îfi˘ ÷¿Îÿ˘ … ±ı‹Î_ ¿ıLƒV◊Îfiı »ı. ¿Î_Õfl ÷ıfiÎ_ ∫ÕÎ_ ±ı¿Îÿ ≥›‚fiÎ ÂflÌfl‹Î_ √Î’«_ ’ÎÕÌfiı ±_ÿfl ¬Ò_’Î‰Ì ÿı »ı, …ı◊Ì ⁄E«Î_ …L‹ı I›Îflı ≥›‚fiı ÷ˆ›Îfl ¤˘…fi ÷flÌ¿ı ±Îfl˘√Ì ÷ı±˘ ’A÷ ‰›fiÎ_ ⁄fiı. ¿Î_Õflı Ωı ¿ı ≥›‚fiı ¿˘Ë‰Î÷Ì fl˘¿‰Î ÷ıfiı ‹ÎflÌ fiά‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÷ıfiı ‹ÎhÎ ±ıfiıV◊ıÏÁ›Î …ı‰_ ¿Î›˝ ⁄Ω‰÷Î {ıfl ‰Õı ‹ÒÏ»Û÷ ¿flÌ ÿı‰Ì Ωı≥±ı. ±Î ‹ÎÀı ¿Î_Õflfi˘ ∫ÕÎ_ ‹Ò¿÷˘ ÂÎflÌÏfl¿ ÷_hÎfi˘ ±‹¿ ÏËVÁ˘ µIøÎ_Ï÷ ÿflQ›Îfi {ıflÌ Õo¬‹Î_ Œıfl‰Î›˘ »ı. ‹˘fiÎ¿Û ’÷_Ï√›Î_ ‹ÎÀı {ıflfi_ ÂjÎ …\ÿÎ ¿ÎflHÎÁfl …wflÌ ⁄L›_ »ı. Á˙◊Ì ·Î_⁄˘ (3,400 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ìfi˘) ∑÷’˛‰ÎÁ ¬ıÕfiÎfl ’÷_Ï√›Î_ ÷flÌ¿ı ‹˘fiοÛfiÌ Á‹V›Î ±ı ˢ› ¿ı ‹Î√˝‹Î_ ¿ÌÀ¿¤ZÎÌ ’_¬ÌÕÎ_ ÷ı‹fi˘ Ï¿Îfl ¿flÌ fi fiάı. ±Î◊Ì ÷ı‹HÎı ‹ı„@Á¿˘‹Î_ ◊÷Î_ Ï‹S¿‰ÌÕ fi΋fiÎ_ {ıflÌ T≤Z΢fi˘ ÁË›˘√ ‹ı‚T›˘ »ı. ‹˘fiοÛfiÌ ≥›‚˘ Ï‹S¿‰ÌÕfiÎ_ ’Î_ÿÕÎ_ ±Îfl˘√Ì ÷ıfiÎ {ıflfi˘ ’˘÷ÎfiÎ ÂflÌfl‹Î_ øÏ‹¿ Á_«› ¿fl÷Ì flËı »ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ±ı {ıfl ’÷_Ï√›Î_fiı ‰ÎflÁ΋Î_ ‹‚ı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÿflı¿ ’÷_Ï√›_ ÷ıfiı ¤˘…fi ⁄fiΉ‰Î ‹Î√÷Î ’ZÎÌ ‹ÎÀı ±¬Îz ⁄fiÌ Ω› »ı. ±ı¿ ‰¬÷ {ıflfi_ ’Îfl¬_

¿flÌ ±‘Òfl˘ ¬Î‘ı·˘ ¿˘Ï‚›˘ ◊Ò_¿Ì fiÎA›Î ⁄Îÿ ’ZÎÌ ⁄Ì∞ ‰Îfl ‹˘fiÎ¿Û ’fl fi…fl ⁄√ÎÕı fiÏË. flè΢ Á‰Î· ‹‘‹Î¬Ìfi˘, ÷˘ ⁄ÌΩ_ ∞‰ÕÎ_‹Î_ ¤ÎB›ı … Ωı‰Î ‹‚ı ±ı‰Ì ¬˘flοÁ_√˛ËfiÌ T≤ÏkÎ ‹‘‹Î¬Ì‹Î_ »ı--⁄·¿ı V‰ÎÿfiÌ ⁄Î⁄÷ı ·Î…‰Î⁄ ¿ËÌ Â¿Î› ±ı‰˘ ¬˘flο ’˘÷ÎfiÎ ‹ÎÀı ±fiı ¤Îω ’ıœÌ ‹ÎÀı ÷ı ‹‘’ÒÕ΋Î_ Á_CÎflı »ı. ±Î ¬ÎfiάΩfiÎfi_ flZÎHÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı µIøÎ_Ï÷fiÌ ·Î_⁄Ì ’˛Ïø›ÎfiÎ µ’ø‹ı {ıflÌ Õo¬w’Ì ÂjΠω¿ÁÎT›_ »ı. {ıflfiÌ ‹ÎhÎÎ ¬ÎÁ ‰‘Îflı ˢ÷Ì fi◊Ì. ÁflıflΠ‹‘‹Î¬ÌfiÎ ÂflÌfl‹Î_ ÷ıfi_ ’˛‹ÎHÎ 600 ‹Î≥ø˘√˛Î‹ …ıÀ·_ ‹Î_Õ Ë˘›, …ıfi˘ ±◊˝ ±ı ¿ı ±_ÿÎ…ı 1,650 ‹‘‹Î¬Ì±˘ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 1 √˛Î‹ {ıfl ‘flΉı »ı. ’fl_÷ {ıfl ⁄ı flÌ÷ı ¬÷flfiο »ı. ±ı¿ ÷˘ ‹‘‹Î¬Ìfi˘ Õo¬ ¬Ò_M›Î ’»Ì ±ı ÏÁÏflL… ¤ı√Ì {ıfl›@÷ ÀuÒ⁄ ’HÎ ÷ıfiÎ ÂflÌfl‹Î_◊Ì ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì ±Î‰ı »ı ±fiı ÷ı ÿÁ Ï‹ÏfiÀ Á‘Ì ’„Q’_√ ±ı@Âfi ¶ÎflÎ ‰‘ {ıfl …¬‹‹Î_ CÎÒÁÎÕ÷Ì flËı »ı. ⁄Ì∞ ‰Î÷ ±ı ¿ı {ıfl ¤ı√˘ Œıfl˘‹˘fi ¿Ëı‰Î÷Î_ √_‘ƒT›˘fi˘ ’HÎ jÎΉ »^ÀÌfiı ˉ΋Î_ ’˛Áflı »ı ±fiı ÷ı ⁄Ì∞ ‹‘‹Î¬˘fiı Ë‹·Î ‹ÎÀı fi˘÷flÌ ·Î‰ı »ı. ±Î flÌ÷ı {ıflfi˘ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ÕΘ{ ‹ÎHÎÁfiÎ ÂflÌfl‹Î_ Ω› ÷˘ ÷ıfiÌ Á_›@÷ ±Áfl fl@÷¿H΢ ÁÏË÷fiÎ ¿˘Ê˘fiÌ ÿ̉ηfiı ÷˘ÕÌ …ı ÷ı ¿˘Êfi_ ωÁ…˝fi ¿flÌ fiάı »ı. Q≤I› fiÌ’…ı ±ı ’HÎ ⁄fi‰ÎΩı√ ¬w_. VÀŸ√flı◊Ì ‹‘‹Î¬Ì Á‘ÌfiÎ {ıflÌ Á∞‰˘fiı ±˘‚A›Î ⁄Îÿ »ı‰Àı ±ı ’˛ÎHÎÌfi_ fi΋ ’HÎ ±ËŸ ÿ…˝ ¿fl‰_ ’Õı ¿ı …ıHÎı ωrfiÎ Á˙◊Ì {ıflÌ ’˛ÎHÎÌ Ë˘‰Îfi˘ ωø‹ V◊ÎM›˘ »ı. ±Î ’˛ÎHÎÌ ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ ‰Êν…_√·˘‹Î_ ◊÷˘ ’˘≥{fi-ÕÎÀÛ ¡˘√ fi΋fi˘ ΩHÎÌ÷˘ ÿıÕ¿˘ »ı. ¿˘≥¿ flÌ÷ı ÷ıfiÎ ÂflÌflfi_ (‹A›I‰ı I‰«Îfi_) ⁄ıÀˇÎ¿˘À˘„@Áfi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷_ ⁄‘_ {ıfl ±ı¿Ã<_ ¿fl˘ ÷˘ …J◊˘ 2 ‹Ì·Ì√˛Î‹ ¿fl÷Î_ ‰‘ fi ◊Λ, »÷Î_ ±ıÀ·_ {ıfl 1,500 ‹ÎHÎÁ˘fiÌ Ï‰¿ıÀ ’ÎÕÌ ÿı‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷_ »ı.á jffrfsf[gf[ ;f}rfgff Ïÿ‰Î‚ÌfiÎ ’‰˝ ÏfiÏ‹kÎı “ÁŒÎflÌ”fi_ ¿Î›Î˝·› ÷Îfl̬ 19 ±Î˜@À˘⁄fl, 2006 ◊Ì ÷Îfl̬ 29 ±Î˜@À˘⁄fl, 2006 Á‘Ì ⁄_‘ flËıÂı. ±Î˜@À˘⁄fl 30, 2006 fiÎ fl˘… ¿Î›Î˝·› flÎ⁄ı÷Î ‹…⁄ Âw ◊Âı ±fiı “ÁŒÎflÌ”fi˘ ±Î√Î‹Ì ±_¿ “⁄ıVÀ ±Î˜Œ ÁŒÎflÌ-6” fi‰ıQ⁄fl 1, 2006fiÎ fl˘… ’˛√À ◊Âı. “ÁŒÎflÌ”fi_ ·‰Î…‹ ¤flÌ «Ò¿ı·Î ¿Î›‹Ì √˛ÎË¿˘±ı “⁄ıVÀ ±Î˜Œ ÁŒÎflÌ-6”fi˘ ±_¿ ⁄Ωfl‹Î_◊Ì ¬flÌÿ‰Îfi˘ flËıÂı. --T›‰V◊Î’¿ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

35

effztflif jffif];f[gffgf]+ gfjf]+ ;f]5fz of>8z sif]+ M Ldfuf4 Lu?5f[gf s[ LdfzfhM ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 37 V@‰Î˜Õˇfi˘‹Î_ ·√¤√ 650 ω‹Îfi˘ ‘flΉ÷Î ¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚fiÎ_ CÎHÎÎ_¬flÎ_ ω‹Îfi˘ ‹ÎÀı ÏfiT≤ÏkÎfi˘ Á‹› @›Îflfi˘ ’Î¿Ì √›˘ »ı. …^fi‰ÎHÎÌ Ï‰‹Îfi˘fiÌ ±‰ı∞‹Î_ 126 fi‰Î_ ŒÎ≥ÀÁ˝fiÌ Ë‰Î≥ÿ‚fiı

s[58gf Ljfhif sf{Lxfs

÷οÌÿı …wfl »ı, …ıfi˘ ¤Îflı ¬«Î˝‚ Á˘ÿ˘ ◊˘ÕÎ ‰¬÷‹Î_ ◊‰Îfi˘ »ı.

¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚fiÎ_ ω‹Îfi˘fiÌ ·ıÀıVÀ ÁÒÏ« ÷ı‹… Á_A›Î ΩHΉΠ‹Î√÷Πˢ ÷˘ fiÌ«ı ±Î’ı·˘ ¿˘Ã˘ Ωı≥ ·˘. ÁÎÕÎ »VÁ˘ ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘fi˘ …\‹·˘ ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ_ hÎHÎÁ˘ ¿fl÷Î_ ÁËı… ±˘»Î_ ω‹Îfi˘fiÌ ÷·fiαı ‹ÎhÎ Á_÷˘Ê¿Îfl¿ fiÏË, ’fl_÷ √˙fl‰¤›˘˝ ’HÎ ·Î√ı. ω√˛Ë ÿflQ›Îfi …wfl ’Õı ÷˘ ·ÕΛ¿ fl˘· ±ÿÎ ¿flÌ Â¿÷Î_ ÷Î·Ì‹Ì Ï‰‹Îfi˘fiı √HÎ÷flÌ‹Î_ ·Ì‘Î_ ’»Ì ÷˘ ¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚fi˘ V¿˘fl Á‰Î ÁÎ÷Á˘ ¿flÎ÷Î_ ‰‘Ì Ω› »ı, …ı Á_A›Î ωr‹Î_ ±‹ıÏfl¿Î, flÏ›Π÷◊Î «Ìfi ’»Ì «˘◊Î fi_⁄flı ±Î‰÷ΠˉÎ≥ÿ‚fiı ¬flı¬fl »Î…ı ÷ı‰Ì »ı. ’fl_÷ ¿˘Ã˘ …flÎ √ıfl‹Î√ı˝ ÿ˘flfiÎfl˘ »ı. ¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚fiÌ Ïÿfi’˛Ï÷Ïÿfi ¿◊‚Ì flËı·Ì ÷οÎ÷fi_ ‰ÎV÷ω¿ Ï«hÎ ÷ı‹Î_ T›@÷ ◊÷_ fi◊Ì. ±Î_¿ÕÎ ÁΫΠ»ı, ’HÎ ‹˘Àı ¤Î√ı ±ı‰Î_ ω‹Îfi˘fiı ·√÷Î »ı ¿ı …ı‹fiı ‰÷˝‹Îfi Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ Á_ÿ¤ı˝ ±ÎµÀÕıÀıÕ √HΉÎ_ Ωı≥±ı. ÿÎ. ÷. 1963 fiÌ ÁηfiÎ_ Ï‹√-21 Bis fiÌ ‹Ò‚ ÏÕ{Î≥fi‹Î_ »ıS·Î_ 43 ‰Ê˝ ◊›ı ¿Â˘ ⁄ÿ·Î‰ ±ÎT›˘ fi◊Ì, F›Îflı 1979 ‹Î_ ¬flÌÿΛı·Î_ …ıB›±Îfl ω‹Îfi˘ 27 ‰Ê˝ ’flÎHÎÎ_ »ı. √˛ÎµLÕ ±˜Àı¿ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î_ Ï‹√- 23 BN ω‹Îfi˘ ¤Îfl÷ı 25 ‰Ê˝ ±√ε 1981 ‹Î_ ‰ÁΉı·Î_, ÷˘ 22 ‰Ê˝ ’Ëı · Î_ fi Î_ Ï‹√- 27 ML ω‹Îfi˘ 36 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

1984 ◊Ì ¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚‹Î_ Áı‰Î ±Î’ı »ı. ±Î ⁄‘Î_ ω‹Îfi˘ ÏfiT≤ÏkÎfiÎ ±Îflı »ı. ˉÎ≥ÿ‚ ÷ı‹fiı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ÏflÀΛfl ’HÎ ¿flÌ flèÎ_ »ı. ’ÏflHÎ΋ Â_ ±ÎT›_ »ı ÷ı …\±˘ — ¤Îfl÷fiÌ ÁÌ‹Îflı¬Îfi˘ T›Î’ Ωı÷Î_ ÷ıfiÌ ’ÎÁı ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘fiÎ_ ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î_ 45 V@‰Î˜Õˇfi ˢ‰Î Ωı≥±ı, ’HÎ ÷ıfiı ⁄ÿ·ı Œ@÷ 37 »ı. ˉÎ≥ÿ‚ …ı flÌ÷ı …^fi‰ÎHÎÌ Ï‰‹Îfi˘fiı ÏfiT≤ÏkÎ ±Î’Ì flèÎ_ »ı ±ı Ωı÷Î_ 2007 fiÎ ±_÷ Á‘Ì‹Î_ ÷ıfiÌ ’ÎÁı ‹ÎhÎ 29 V@‰Î˜Õˇfi ÂıÊ ⁄«ı ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË. (1 V@‰Î˜Õˇfi = 12 ◊Ì 18 ω‹Îfi˘.) ’ÎÏ¿V÷Îfi 21 V@‰Î˜Õfi ˇ ‘flΉı »ı, …ı Á_A›Î ±Î‰÷ı ‰Êı˝ ±˘fl ¿ıÀ·Î_¿ ±‹ıÏfl¿fi ±ıŒ-16 fiÎ ±fiı «ÌfiÌ …ı. ±ıŒ.17 fiÎ ±Î√‹fi ’»Ì 23 ¿ı 24 ◊Λ ±ı‰Ì ‰¿Ì »ı. ±ı¿oÿflı ÷ÎI’›˝ ±ı ◊›_ ¿ı ’ÎÏ¿V÷ÎfiÌ ‰Î›ÁıfiÎ Á΋ı ¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚ ‰Ê˘˝◊Ì ±œÌ √HÎÎ Á_ A ›Î⁄‚fiÌ …ı ÁflÁÎ≥ ¤˘√‰÷_ ±ÎT›_ ÷ı ˉı flËÌ fi◊Ì. ⁄ı ‹ÏËfiÎ ±√ε ÏfiT≤kÎ ◊›ı·Î_ Ï‹√- 25 fiÌ …ı ‹ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ¤Îfl÷Ì› ω‹Îfi˘ …ı‹ ÏflÀΛfl ◊÷Î_ Ω› ÷ı‹ ⁄ı ÿı¢ ‰E«ıfi_ ±Î¿ÎÂÌ ⁄‚Î⁄‚fi_ Á‹Ì¿flHÎ ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ÷flŒıH΋Î_ ±˘fl ⁄ÿ·Î‰Îfi_ »ı. ±Î √_¤Ìfl „V◊Ï÷fiı flËÌ flËÌfiı ’HÎ Á‘ÎflÌ ·ı‰Î ‹ÎÀı ◊˘ÕÎ ‰¬÷

jffif];f[gffgf]+ gfjf]+ ;f]5fz of>8z sif]+ M

’Ëı·Î_ Á_flZÎHÎ ‹_hÎη›ı ⁄Ë ‹Ëk‰fi˘ ŒıÓÁ·˘ ·Ì‘˘. Lz8fifdf[:g8gff vffz[ vffjf[,ff+ cjff>n/gff+ Ljfdffgff[ ˉÎ≥ÿ‚fiı ÷ıHÎı ±Î‘Ïfi¿ ’ıœÌfiÎ_ 126 ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘ ¬flÌÿ‰ÎfiÌ ‹_…^flÌ ±Î’Ìfiı ÷ı ‹ÎÀı ±ÎÂflı Ï‹√-21 wÎ. 40,000 ¿fl˘Õfi_ ⁄…ıÀ ŒÎ‚T›_. Áfl‰Î‚ı ¿ıÀ·Î ’ˆÁÎ «Ò¿‰‰ÎfiÎ ◊Λ ÷ıfi˘ ±Î‘Îfl ’Á_ÿ ¿flΛı·Î …ı ÷ı ω‹ÎfifiÌ Ï¿o‹÷ ’fl flËı »ı. ˉÎ≥ÿ‚fiÌ fi…fl ‰‘ ¿flÌfiı hÎHΠω‹Îfi˘ ’fl ‹_ÕΛı·Ì »ı. ±ı¿ ÷˘ ¡ÎLÁfi_ ·ıÀıVÀ ‹˘Õı·fi_ Ï‹flÎ…-2000-5 »ı, …ıfiÌ …ıB›±Îfl ’˛Îfl_Ϥ¿ ±ÎT≤ÏkÎ Ï‹flÎ…-2000 fiÎ_ hÎHÎ V@‰Î˜Õˇfi 1985 ◊Ì ¤Îfl÷ ’ÎÁı »ı. ⁄Ì…\_ M·ıfi flÏ›Îfi_ Ï‹√-29M »ı. ±Î Á’flŒÎ≥Àfl M·ıfifiÌ ’HÎ ±√ε 1987 fiÌ Áη‹Î_ ¬flÌÿΛı·Ì ±ÎT≤ÏkÎ ¤Îfl÷Ì› Ï‹√-23 ˉÎ≥ÿ‚‹Î_ ±I›Îflı ‹˘…^ÿ »ı. hÎÌ…\_ ω‹Îfi „V‰ÏÕ ⁄fiΉÀfi_ JAS 39 Ï√˛’ıfi »ı. Ï‹flÎ…-2000-5 ±fiı Ï‹√-29M ¿fl÷Î_ ÷ı ±fiı¿ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ «ÏÕ›Î÷_ ·ı¬Î› »ı. ˉÎ≥ÿ‚ ±_÷ı √‹ı ÷ı ω‹Îfifiı ’Á_ÿ√Ì ±Î’ı, ’fl_÷ ‰ı«fiÎfl ’ÎÀafiı ÷ıHÎı fi_√ÿÌà wÎ. 200Ï‹√-27 300 ¿fl˘ÕfiÌ ±ÎÁ’ÎÁfi_ ÀÌ·_ ¿fl‰_ ’Õı ÷ı‹ »ı. ¤Îfl÷ …ı‰Î ÿıÂfiı ±ÎÀ·Ì ÷√ÕÌ Ï¿o‹÷ ’˘ÁΛ fiÏË, »÷Î_ ±ı¿Îÿ ’ÎÀa ÁÎ◊ı ÷ıHÎı Á˘ÿ˘ ’ÎÕuΠωfiÎ ±Îfl˘ ’HÎ fi◊Ì. Á‰ÎÁ˘ ±Î‘Ïfi¿ ‹„SÀ-flΘ· ’լ΋Î_ À˘flÏ’Õ˘ ŒÀ¿ÎflÌ ÷ı‹fiı Õ>⁄Î‰Ì ÿÌ‘Î_. ÏÁ_√Î’flfi_ ω‹Îfi˘ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ±Ïfi‰Î›˝ »ı. ±ı¿ ÂjÎ ÷flÌ¿ı ·ÕΛ¿ ω‹Îfi √‹ı ÷ı ›©‹Î_ ¿ıÀ·_ ’÷fi ◊›_ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ Ω’Îfiı ‹·Î›Î ’HÎ ∞÷Ì ⁄˛õÿı ±Ïfi‰Î›˝ √HÎΛ ÷ıfi˘ A›Î· ±Î’÷_ ◊˘Õ<_ Œ˚·ıÂ⁄ı¿ ‰Î_«˘ — ÷flŒ ¿>« Âw ¿flÌ. ⁄ÌΩ ωr›©fi˘ ⁄ÌΩı ÿά·˘ — ±Î˜@À˘⁄fl 22-27, ’˛◊‹ ωrω√˛Ë ÿflQ›Îfi ’˛‹ÎH΋Î_ ‹Î‹Ò·Ì ’˛ËÎfl„@÷ ‘flΉ÷Î_ ŒÎ≥Àfl-⁄˘Q⁄fl ω‹Îfi˘ ¬U¿Ìÿ‚ ±fiı fi˙¿Îÿ‚ 1944 fiÎ » Ïÿ‰Á˘ Á‘Ì ÏŒÏ·’Î≥LÁ fi∞¿fiÎ ±¬Î÷‹Î_ ‹ÎÀı Œ@÷ ÁËΛ¿fi˘ flΘ· ¤…‰÷Î_ Ë÷Î_. ˉÎ≥ÿ‚fi_ √…\_ 166 Ï⁄˛ÏÀÂ-±‹ıÏfl¿fi ›©…ËÎΩı ωw© Ω’ÎfifiÎ_ 65 fiˢ÷_ ¿ı ÷ı ÿU‹fifiı ‹flHÎ÷˘· ŒÀ¿Î ‹ÎflÌ ›©fiÌ ⁄Î∞ ·ÕΛ¿ …ËÎΩıfi˘ ÷‹· ÁÎ√flÁ_√˛Î‹ ¬ı·Î›˘ ÷ı‹Î_ ‹Ëk΋ ’·ÀÌ fiάı, ’fl_÷ ⁄ÌΩ ωr›©‹Î_ Á΋Á΋Î_ ˉÎ≥ÿ‚˘±ı Ï¿Îfl˘ Á΋Á΋Π’Z΢fiÎ_ ¿<· 1,996 (±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ 1,280 ±ıÀ·Ì Ëÿı ⁄‚’˛ÿ½fi ¿›* ¿ı ±‹¿ ‹˘fl«ı ¬U¿Ìÿ‚fiÌ ±fiı ±fiı Ω’ÎfifiÎ_ 716 ω‹Îfi˘±ı) ¿›Î˝. ±Î Á_√˛Î‹‹Î_ fi˙¿Îÿ‚fiÌ Â„@÷ ÷ı‹fiÌ ’ÎÁı {Î_¬Ì ’ՉΠ·Î√Ì. ÿÎ. ÷. ±‹ıÏfl¿Î±ı 6 ±fiı Ω’Îfiı 26 ›©…ËÎΩı √‹ÎT›Î_. ÏÁ_√Î’fl-‹·Î›ÎfiÎ flZÎHÎ ‹ÎÀı Ï⁄˛Àfiı 35,000 Àfifi_ “Ï’˛LÁ ωr›©‹Î_ Ω’ÎfifiÎ ’flÎ…›fiÌ ±ı Âw±Î÷ Ë÷Ì. ·ÕÎ≥‹Î_ ω‹ÎfifiÌ T›ÒËÎI‹¿ ¤ÒÏ‹¿Îfi˘ A›Î· ±Î’÷_ ±Î˜Œ ‰ıSÁ” ±fiı 32,000 Àfifi_ “Ïfl’SÁ” ±ı‹ ⁄ı ‹˘ÀÎ_ ›©…ËÎΩı I›Î_fiÎ_ Á‹ƒ‹Î_ Œfl÷Î_ flÎA›Î_ Ë÷Î_. “Ï’˛LÁ ±Î˜Œ hÎÌ…\_ µÿÎËflHÎ — …^fi 6, 1944 fiÎ fl˘… Ï⁄˛Àfi-±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ ‰ıSÁ”‹Î_ 14”” fiÎ T›ÎÁfiÌ ÿÁ ÷˘’˘ Ë÷Ì, F›Îflı “Ïfl’SÁ” Á_›@÷ ÿ‚˘±ı 745 …ËÎΩı, 4,066 ·ı„LÕo√ øÎŒ˚À («’ÀÎ 15”” fiÎ T›ÎÁfiÌ ÷˘’˘ ‰Õı ÁF… Ë÷_. fiÎfiÌ (4”” ±fiı 5”” ÷Ï‚›ÎfiÎ_ ÁˆÏfi¿‰ÎË¿ …ËÎΩı), 1,85,000 ÁˆÏfi¿˘ ±fiı fiÌ) ÷˘’˘fiı ’HÎ √HÎfi΋Î_ ·˘ ÷˘ ⁄Lfiı ’˘·ÎÿÌ ›©…ËÎΩı 20,000 ⁄A÷Ïfl›Î ‰ÎËfi˘fiÎ ¿ÎŒ·Î ÁÎ◊ı ¡ÎLÁfiÎ fi˘‹˝LÕÌ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 44 ÷˘’˘ ‘flΉ÷Î_ Ë÷Î_. ÏÁ_√Î’fl-‹·Î›ÎfiÎ Ï¿fiÎflı …ı Ë‹·˘ ¿›˘˝ ÷ı ÁΑÎflHÎ ’Ïfl„V◊Ï÷‹Î_ ÁŒ‚ ◊Λ Á‹ƒ‹Î_ Ω’Îfi ’ÎÁı ÷ı‹fi_ Á‹˘‰ÏÕ›_ ±ı¿ı› ›©…ËÎ… fi ÷ı‹ fi Ë÷˘. …‹˝fi ŒÌSÕ-‹Î½· fl˘‹ı·ı Áfl_√˘, ÿ̉η˘, Ë÷_--±fiı ÷ıfiÌ …wfl ’HÎ fi Ë÷Ì. ÏÕÁıQ⁄fl 10, 1941 fiÎ ¿Î_À΂Π÷ÎflfiÌ Ï⁄»Î÷, ÏÁ‹ıLÀ-¿˘„LøÀfiÎ_ ⁄L¿Á˝ ±fiı ÷˘’˘ fl˘… Ω’ÎfiÌ Ï‰‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎ… ’flfiÎ_ ⁄˘Q⁄fl ω‹Îfi˘fi_ ‰Õı ¿Î_ÃÎfiı ±¤ız Ï¿S·Î …ı‰˘ ⁄fiÎ‰Ì ÿÌ‘˘ Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ À˘‚_ ¿Î_Õfl˘fiÎ {Ò_ÕfiÌ ‹ÎŒ¿ ±Î‰Ì ’ˢÓE›_ ±fiı ⁄ı› …ËÎΩıfiı Ë‹·˘ ÁŒ‚ flè΢ ÷ı ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı Ï⁄˛Àfi-±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_

1963

1979

1981

1984

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

37

jffif];f[gffgf]+ gfjf]+ ;f]5fz of>8z sif]+ M

ω‹Îfi˘±ı ’Ëı·ı … Ïÿ‰Áı fi˘‹˝LÕÌfiÎ Ï¿fiÎflı 10,585 Ë‹·Î ¿flÌ fl˘‹ı·fiÌ ·U¿flÌ …‹Î‰Àfiı ÷˘ÕÌ fiάÌ. fi˘‹˝LÕÌ √‹ÎT›Î ’»Ì ÏËÀ·flfiı ’ÎÉı·Î ⁄«Î‰fi΋Π…ı‰Î Á_ÿıÂ΋Î_ fl˘‹ı·ı ·A›_ ¿ı ‘ÎÕÎ_⁄_‘ «ÕÌ ±Î‰ı·Î_ ÿU‹fi ω‹Îfi˘±ı ÷ıfi_ ¿Î‹ ‹U¿ı· ⁄fiÎ‰Ì ÿÌ‘_ Ë÷_. ω‹Îfi˘fiÌ ¤ÒÏ‹¿Îfi˘ ¬fl˘ ’fl«˘ ÷˘ …‹˝fiÌfiı ±ı ‰¬÷ı ‹Y›˘ ¿ı F›Îflı Ï⁄˛Àfi, ±‹ıÏfl¿Î, ¡ÎLÁ ¿ı flÏ›Îfi˘ ±ı¿Îÿ ÁˆÏfi¿ ’HÎ …‹˝fi ¤ÒÏ‹ ’fl «ÕÌ ±Î‰ı ÷ı ’Ëı·Î_ ‹ÎhÎ ±Î¿ÎÂÌ ⁄˘Q⁄‹ÎflÎ◊Ì hÎÎÁÌfiı ⁄Ï·˝fi Áfl¿Îflı ’flÎ…› V‰Ì¿ÎflÌ ·Ì‘˘. ⁄ÌΩ ωr›© ’»Ì ±Î…ı ’HÎ „V◊Ï÷ …\ÿÌ fi◊Ì. ∂SÀ<_, ±Î‘Ïfi¿ Àı@fi˘·˘Ï…±ı ⁄ZÎı·Ì ±ÁΑÎflHÎ ’˛ËÎfl„@÷fiı ¿ÎflHÎı ·ÕΛ¿ ω‹Îfi ˉı Œ˘Á˝-‹„SÀM·Î›fl ÂjÎ ⁄L›_ »ı;

Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ √˘‚Î Œı¿Ó Ì Â¿ı »ı, F›Îflı √vÕflÎ…fiÌ …ı‹ ·Z›Î_¿ ’fl ÷flÎ’ ‹Îfl÷_ ω‹Îfi …^… Áı¿LÕ˘‹Î_ ÷ıfiÎ ’fl ±ÎÂflı 5,000 Ï¿·˘√˛Î‹fi˘ ÂjΤ_ÕÎfl ¬Î·Ì ¿flÌ ÿı »ı. ±Î ‹Î›fi΋Î_ ÷ı Œ˘Á˝-‹„SÀM·Î›fl ÂjÎ »ı. ±ı¿ … ÷flÎ’ı flıÏ…‹ıLÀ …ı‰ÕÌ Œ˘…fiÌ ÷οÎ÷fiı ±ı ËHÎÌ ·ı »ı. ±Î‘Ïfi¿ ⁄fiΉÀfi_ ω‹Îfi ÷ıfiÌ ±Î‰Ì ËÎ≥-Àı¿ ’˛ËÎfl„@÷fiı ·Ì‘ı … ±ÎÏ◊˝¿ flÌ÷ı ’HÎ ‹˘ÓCÎıw_ ÁÎÏ⁄÷ ◊Λ »ı. ˉı ¤Îfl÷ı ±Î‰Î_ ·ı À ı V À ⁄fiΉÀfiÎ_ 126 Œ˘Á˝ ‹„SÀM·Î›fl ω‹Îfi˘ ‹ÎÀı ‹˘ÓCÎÌ Ï¿o‹÷ «Ò¿‰‰Îfi˘ ‰¬÷ ±ÎT›˘ »ı. ±√ε fi˘ÓK›_ ÷ı‹ ¡ÎLÁfi_ Ï‹flÎ…-2000-5, flÏ›Îfi_ Ï‹√-29M ÷◊Î „V‰Õfifi_ JAS 39 Ï√˛’ıfi ±ı hÎHΠω‹Îfi˘ ÷ıfiÌ fi…fl‹Î_ »ı. ±‹ıÏfl¿Î ’HÎ ÷ıfi_ ±ıŒ-16 ¤Îfl÷fiı ‰ı«‰Î ÷I’fl »ı. ¤Îfl÷fiÎ ’Λ·À˘fiı ±ı M·ıfi ⁄Ë …«÷_ fi◊Ì. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ‰Î›ÁıfiÎ ±ıŒ-16 »ıS·Î_ ’E«ÌÁı¿ ‰Ê˝ ◊›ı ‰Î’flı »ı ±fiı ÷ıfiÎ ’Λ·À˘ ±ı M·ıfifiÌ flÌ÷¤Î÷ ±_√ı ’ÒflÎ ‰Î¿ıŒ ˢ› ±ı‰Ì „V◊Ï÷ ±Î¿ÎÂÌ ÿΉ’ı« ‰¬÷ı ¤Îfl÷Ì› ˉÎ⁄ÎΩı ‹ÎÀı ⁄ΑÎw’ fỉÕÌ Â¿ı ÷ı‹ »ı. ⁄ΑÎw’ ±ı flÌ÷ı ¿ı Áfl’˛Î≥{fi_ ÷k‰ …‚‰Î› fiÏË. ±ıŒ-16 fiı ·√÷Ì ⁄Ì∞ Á‹V›Î ±ı ¿ı ¤Îfl÷ ’fl ±√ε ⁄ı ‰¬÷ ±ÎÏ◊˝¿ ÷ı‹… ·U¿flÌ ’˛Ï÷⁄_‘˘ ·ÎÿÌ «Ò¿ı·_ ±‹ıÏfl¿Î Âj΢fiÎ V’ıfl-’ÎÀ˚˝Á ±Î’‰ÎfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ¤fl˘ÁÎ’ÎhÎ fi◊Ì. ±Î‘Ïfi¿ ŒÎ≥Àfl±Î »ı ±‹ıÏfl¿fi ⁄fiΉÀfi_ F-16 ω‹Îfi, …ıfiı ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÏË÷ ÿÏfi›ÎfiÎ ¿<· 24 ÿı¢±ı ’˘÷ÎfiÎ ⁄˘Q⁄fl M·ıfi‹Î_ hÎÌÁı¿ ËΩfl …ıÀ·Î »^À¿ ˉÎ≥ÿ‚ ‹ÎÀı ‰ÁÎT›_ »ı. ¤Îfl÷Ì› ‰Î›Áıfiαı Ωı ¿ı ÷ı ‹˘Õı·fiÌ ¬flÌÿÌ Á΋ı «˘¿ÕÌ ‹Ò¿Ì »ı. ’ÒflΩ ˢ› »ı. ¿˘≥ fiı ¿˘≥ ’ÒflΩı √‹ı ±◊ν÷˚ …ı ÷ı ÿıÂfiÌ ·U¿flÌ ÷οÎ÷fiı ±ı √HÎÎ_¿‹Î_ ‰‘ÎflÌ I›Îflı ÷ÒÀı ¿ı ¬˘À¿Î›, ±ıÀ·ı Á‰ÎÁ˘ ω‹Îfi˘fi˘ ¿ÎŒ·˘ ‰ÁÎT›Î ±Î’ı »ı. ·ÕÎ≥‹Î_ ÷ıfiÌ ¤ÒÏ‹¿Î ˉı ¬U¿Ìÿ‚fiÌ ¿ı fi˙¿Îÿ‚fiÌ ’»Ì V’ıfl-’ÎÀ˚˝Áfi˘ Ï⁄fiÂfl÷Ì ÁM·Î› ÷˘ Ïfifl_÷fl ‹Y›Î ÁËΛ¿ fiÏË, ’HÎ ÏfiHÎν›¿ »ı--±ıÀ·ı Á‘Ì ¿ı ωr›© ’»ÌfiÎ_ ¿fl‰˘ Ωı≥±ı. ’fl_÷ ±‹ıÏfl¿Îfiı @›Îflı ÂÌ ⁄Î⁄÷ı ‰Î_¿<_ ’Õı ¿ıÀ·Î_¿ ›©˘ ‹Ëÿ˚ ±_Âı ω‹Îfi˘ ¶ÎflÎ … ¬ı·Î›Î_ »ı. ±fiı ÁM·Î› @›Îflı ±À¿Ì ’Õı ÷ı ¿Ëı‰Î› fiÏË, ±ıÀ·ı ¤Îfl÷fiı ±‹ıÏfl¿Î±ı ⁄Lfiı ±¬Î÷Ì ›©˘‹Î_ ‹A›I‰ı ω‹Îfi˘fiÎ Ωıflı ·Î√ı‰‚√ı »ı I›Î_ Á‘Ì wÎ. 40,000 ¿fl˘ÕfiÎ Á˘ÿÎ ‹ÎÀı ω…› ‹ı‚T›˘, F›Îflı ±ŒCÎÎÏfiV÷Îfi‹Î_ ÷˘ ¤ÒÏ‹›© ¬ıS›Î Ï‹flÎ…-2000-5, Ï‹√-29M ±fiı JAS 39 Ï√˛’ıfi ±ı hÎHΠωfiÎ … ‹ÎhÎ ±Î¿ÎÂÌ Ë‹·Î ‰Õı ÷ηı⁄ÎfifiÎ √ıÏfl·Î ·U¿flfi˘ ω‹Îfi˘ … V’‘ν‹Î_ ˢ‰Îfi_ √HÎÌ ·˘. ±_÷ ·Î‰Ì ÿÌ‘˘. ¤Îfl÷fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ¿ÎflÏ√·fiÎ ›© hÎHÎı› ω‹Îfi˘ ’˘÷’˘÷ÎfiÌ Ï‰ÏÂWÀ ¬ÎÏÁ›÷˘fiı ·Ì‘ı ‰¬÷ı ¤Îfl÷ı ’‰˝÷Ì› ·Z›Î_¿˘ ’fl ÷‹· √˘·_ÿÎ∞ «·ÎT›Î V’‘ν‹Î_ ±ı¿⁄ÌΩfiÌ ·√¤√ ·√˘·√ »ı, ±ıÀ·ı »ı‰Àı ¿˘fiÌ »÷Î_ ’ο Ë ‹ ·Î¬˘fl˘ ±Õ̬‹ flèÎÎ I›Îflı ¤Îfl÷Ì› ’Á_ÿ√Ì ◊Λ ±ı ¿Ëı‰_ ‹U¿ı· »ı. ˉÎ≥ÿ‚ ‹ÎÀı ’Á_ÿ√Ìfi_ ˉÎ≥ÿ‚fiÎ_ Ï‹flÎ…-2000 ω‹Îfi˘±ı ¤ÌÊHÎ ⁄˘Q⁄‹ÎflÎ ‰Õı ¿Î›˝ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ’HÎ ¿ÿΫ ‹Ò_{‰HΤ›* ÁÎÏ⁄÷ ◊Λ ¿ı ÷ı‹fi˘ ÁŒÎ›˘ ¿flÌ fiÎA›˘. ω‹ÎfifiÌ ’˛¤Î‰Ì ±Áfl ÷I¿Î‚ ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ÷ıHÎı ¿ÿÌ ±Î‰Õ˘ ‹˘À˘ Á˘ÿ˘ ¿›˘˝ fi◊Ì ±fiı Ïfi¿ÀfiÎ Ωı‰Î ‹‚Ì ÷ıfi_ ·˘Ï…¿ ⁄Ë ÏÁQ’· »ı — ÏZÎÏ÷…’ÎflfiÎ ¤Ï‰W›‹Î_ ŒflÌ ¿fl‰Îfi˘ ◊Λ ÷ı‹ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ⁄Îfl-’_ÿfl ·Z›Î_¿fiı Ωı‰Î fi ’΋÷Ì ±fiı ‹ÎhÎ ±ÕÁ|ı √˘·_ÿÎ∞ ‰Ê˝ Á‘Ì ‘Λ* ¿Î‹ ±Î’ı ÷ı‰Î ›˘B› ω‹ÎfifiÌ ’Á_ÿ√Ì «·Î‰÷Ì ⁄˘ŒÁ˝ …ı‰Ì ÷˘’ Ï‹ÏfiÀ‹Î_ ⁄ı-hÎHÎ ‰¬÷ 43 ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı Àı„@fi¿· ÷ı‹… T›ÒËÎI‹¿ º„WÀ±ı ⁄Ë {Ìb_ 38 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

jffif];f[gffgf]+ gfjf]+ ;f]5fz of>8z sif]+ M

JAS 39 Ï√˛’ıfi

¿Î÷‰_ ’Õı ÷ı‹ »ı. ’Á_ÿ√Ì‹Î_ »ı‰Àı ÏfiHÎν›¿ ⁄fiÌ Â¿÷Ì hÎHÎı› ω‹Îfi˘fiÌ ¿ıÀ·Ì¿ fi˘Ó‘’ÎhΠωÂıÊ÷α˘ Ωı≥±ı — á JAS 39 Ï√˛’ıfi — Ïhο˘HÎοÎfl ’Î_¬˘ µ’flÎ_÷ ±Î√‚ ÷flŒ Ïhο˘HÎοÎfl ’Î_Ϭ›Î ‘flΉ÷Î „V‰ÏÕ M·ıfifiÎ fi΋‹Î_ JAS ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ÁÒ«¿ »ı. „V‰ÏÕ ¤ÎÊ΋Î_ Jakt ±ıÀ·ı ŒÎ≥Àfl, Attack ±ıÀ·ı ⁄ı¿ ±˜Àı¿ ±fiı Spaning ±ıÀ·ı ΩÁÒÁÌ, ‹ÎÀı ±ı hÎHÎ ÂOÿ˘fiÎ ’˛◊‹ÎZÎfl˘fi˘ (JAS fi˘) ‹÷·⁄ ±ı ◊Λ ¿ı ÏhÎω‘ ¤ÒÏ‹¿Î ±ÿÎ ¿flÌ Â¿÷_ Ï√˛’ıfi ‹„SÀ-flΘ· ω‹Îfi »ı. ŒÎ≥Àfl ÷flÌ¿ı ˉÎ≥ ›© ‰¬÷ı ÿU‹fi M·ıfi ÁÎ◊ı ÷ı Õ˘√ŒÎ≥À ¬ı·ı »ı, ⁄˘Q⁄flfiÎ V‰Î_√‹Î_ √˛ÎµLÕ ±˜Àı¿ ¿flı »ı ±fiı ΩÁÒÁÌ M·ıfi ÷flÌ¿ı ÿU‹fifiÎ_ ·Z›Î_¿˘fiı ’HÎ fiÎ≥À ω{fi, flıÕÎfl ±fiı ωÏÕ±˘ ¿ı‹ıflÎ ‰Õı ¢‘Ì ¿Îœı »ı. ¨«Î ·ı‰·ı ¿·Î¿fiÎ 2,125 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı ∂ÕÌ Â¿÷Î 14 ‹ÌÀfl ·Î_⁄Î ±fiı 8 ‹ÌÀfl T›Î’fiÌ ’Î_¬˘‰Î‚Î Ï√˛’ıfifi_ ‹A› ¿Î›˝ ŒÎ≥Àfl-⁄˘Q⁄flfiÌ Õ⁄· ¤ÒÏ‹¿Î ±ÿÎ ¿fl‰Îfi_ »ı. ŒÎ≥Àflfi˘ ’Îà ¤…‰‰Î ‹ÎÀı Ï√˛’ıfi‹Î_ ±_ÿfl¬Îfiı …ÕÌ ·Ì‘ı·Ì 27 ±ı‹. ±ı‹. T›ÎÁfiÌ ÷˘’ »ı, …ı ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 300 √˘‚Î »˘ÕÌ Â¿ı »ı. ÿU‹fi M·ıfi Ωı ÷˘’fiÌ flıL… ⁄ËÎfl ˢ› ÷˘ ·Î_⁄˘ ‰Îfl ¿fl‰Î ‹ÎÀı Ï√˛’ıfi‹Î_ ±fiø‹ı 11 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ±fiı 50 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ’˛ËÎfl‹›Î˝ÿÎfiÎ_ ±Õ‘˘ Õ{fi ±˜fl-À<-±˜fl Ï‹ÁÎ≥·˘ »ı. ⁄˘Q⁄flfiÌ ±ÿοÎflÌ ÿά‰‰Î ‹ÎÀı Ï√˛’ıfi …\ÿÎ_ Âj΢ ‰Î’flı »ı. Á˙◊Ì ‹Ëk‰fi_ ÂjÎ ‹ı‰Ïfl¿ ’˛¿Îflfi_ 225 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifi_ ±˜fl-À<-ÁflŒıÁ Ï‹ÁÎ≥· »ı, …ıfiı flıÕÎfl‹◊¿ …ı‰_ √˛ÎµLÕ ±˜Àı¿fi_ ÏfiÂÎfi «Ÿ‘Ì ⁄÷ÎT›Î

’»Ì ±Î√‚ ¿Â_ ¿fl‰Î’b_ flËı÷_ fi◊Ì. Ï‹ÁÎ≥·, fl˘¿ıÀ˘fiÎ_ {Ò‹¬Î_, fiÎfiÎ-‹˘ÀÎ ⁄˘Q⁄ ‰√ıflı ÁÏË÷ 6,500 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ_ Âj΢ Ï√˛’ıfifiÌ ’Î_¬ ±fiı ’ıÀ΂ fiÌ«ı √˘Ã‰Ì ¿Λ »ı. ±ı¿ ωÏÂWÀ ÂjÎ RBS-15 fi˘ ¬ÎÁ µS·ı¬ ¿fl‰˘ flè΢. ÿÏfl›Î≥ ›© ‹ÎÀı „V‰ÕfifiÌ … ⁄˘ŒÁ˝ ¿o’fi̱ı ⁄fiΉı·_ ÷ı 4.35 ‹ÌÀfl (14.3 ŒÌÀ) ·Î_⁄_ ±fiı 600 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifi_ ±ı„LÀ-ÂÌ’ Ï‹ÁÎ≥· »ı, …ı 100 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ √HÎfiÎ’ÎhÎ flıL… ‘flΉı »ı. „V‰Õfiı ’˘÷ÎfiÎ_ ⁄‘Î_ Ï√˛’ıfi ω‹Îfi˘fiı RBS15 ‰Õı ÁF… ¿›Î* »ı. ¤Îfl÷ Ωı Ï√˛’ıfifi˘ Á˘ÿ˘ ¿flı ÷˘ ›©fiÎ Á‹›ı …wfl ’Õı I›Îflı ±ı ω‹Îfi fi˙¿Îÿ‚fiÌ ÕuÒÀÌ ‹ÎÀı ’HÎ ‹ÿÿw’ ⁄fiı. ±Î ÏÁ‰Î› ÷ıfiÎ_ ‰‘ ⁄ı …‹Î ’ÎÁÎ_ »ı, …ı Ï‹√-29M ‹Î_ ¿ı Ï‹flÎ…-2000-5 ‹Î_ fi◊Ì. ’Ëı·_ ±ı ¿ı ÷ıfi_ ‹Ëk΋ ‰…fi 12 Àfi ¿fl÷Î_ ‰‘ fi◊Ì, F›Îflı Ï‹flÎ…fi_ ‰…fi 15 Àfi ±fiı Ï‹√fi_ 18.5 Àfi »ı. (¤Îfl÷fiı ‰ÌÁ Àfi ¿fl÷Î_ ±˘»Î ‰…fifiÎ Â@› ±ıÀ·Î Ë‚‰Î M·ıfifiÌ …wfl »ı.) Ï√˛’ıfifi_ ⁄Ì…\_ …‹Î ’ÎÁ_ ÷ıfi˘ Ï¿ŒÎ›÷Ì ¤Î‰ »ı. ±Î M·ıfi ÁflıflΠ4.5 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfiÌ Ï¿o‹÷ı ‹‚Ì Â¿ı, ’fl_÷ Ï‹flÎ…fi˘ ¤Î‰ 6.5 ¿fl˘Õ ÕΘ·fl◊Ì ±˘»˘ fi◊Ì. ±Î M·Á ’˘≥LÀ Á΋ı µ‘Îfl ⁄Î…\±ı ‹Î_ՉΠ…ı‰Î ‹tÎ ’HÎ …\±˘ — ω‹Îfi˘fiÎ ZÎıhÎı ¤Îfl÷ı „V‰ÏÕ Àı@fi˘·˘Ï… ±√ε ¿ÿÌ ‰Î’flÌ fi◊Ì. Ï√˛’ıfifiÌ ‹flQ‹÷ ±fiı ÁÎflÁ_¤Î‚ ‹ÎÀı ¤Îfl÷fiÎ ±˜fl˘fi˘ÏÀ¿· ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ¬ÎÁ ÷η̋ ·ı‰ÎfiÌ ◊Λ ±ıÀ·_ … fiÏË, Ï√˛’ıfifiÎ Á‹Îfl¿Î‹ ÷◊Î Áω˝ÏÁ_√ ‹ÎÀı ωÏÂWÀ ›_hÎÁ΋√˛Ì ¬flÌÿ‰Îfi_ …wflÌ ⁄fiı. µ’flÎ_÷ „V‰ÏÕ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

39

jffif];f[gffgf]+ gfjf]+ ;f]5fz of>8z sif]+ M

M·ıfifi˘ ±ı¿ı› ’ÎÀÛ Ë‰Î≥ÿ‚fiÎ ⁄ÌΩ M·ıfi‹Î_ fi «Î·ı, F›Îflı Ï‹√-29M ±fiı Ï‹flÎ…-2000-5 ÁÎ◊ı …ı ÷ı ’ÎÀÛ ±ÿ·⁄ÿ· ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±Î’HÎÌ ’ÎÁı ÷ı‹fiÌ ’Ëı·Î_fiÌ ±ÎT≤ÏkÎfiÎ_ Ï‹√29 ±fiı Ï‹flÎ…-2000 »ı. Ï√˛’ıfifi˘ ⁄ÌΩı ‹Î≥fiÁ ’˘≥LÀ ±ı ¿ı ÷ıfi_ ±ı„L…fi „V‰ÏÕ fi◊Ì. ±‹ıÏfl¿fi ⁄fiΉÀfi_ »ı, …ıfiı √‹ı I›Îflı ·U¿flÌ ’˛Ï÷⁄_‘ ·Î√ ’ÕÌ Â¿ı »ı. Ï√˛’ıfifi_ ±˜fl-À<-±˜fl ÁÎ≥Õ‰Î≥LÕfl Ï‹ÁÎ≥· ’HÎ ±‹ıÏfl¿fi »ı. ±Î

Ï‹√-

29M

fiı√ıÏÀ‰ ’ÎÁÎ_fiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ ¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚ Ï√˛’ıfifiÌ ’Á_ÿ√Ì ¿flı ±ı‰Ì ‰¿Ì ⁄Ë ±˘»Ì »ı. á Ï‹√-29M — ±Î wÁÌ M·ıfi ‹Ò‚ ÷˘ ±˜fl-ÏÕŒıLÁ ‹ÎÀı ⁄fiı·_, ’HÎ ÷ıfiÌ Ï‹√- 29M ±ÎT≤ÏkÎ ‹„SÀ-flΘ· »ı. ≥LÀflÁıMÀfl ÷flÌ¿ı ÿU‹fi M·ıfifiı ±Î_÷flÌ ·ı‰Î ‹ÎÀı ÷ı ¿·Î¿fiÎ 2,400 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ ’˛ÎM÷ ¿flÌ ΩHÎı »ı, F›Îflı ŒÎ≥Àfl⁄˘Q⁄flfiÌ ¿Î‹√ÌflÌ ‹ÎÀı ÷ıfiı (flÏ›fi ⁄fiΉÀfiÎ_ …) Õ{fiı¿ Ω÷fiÎ_ Âj΢ ‰Õı ÁF… ¿flÌ Â¿Î› »ı. Õ˘√ŒÎ≥Àfi_ ÂjÎ 30 ±ı‹. ±ı‹. T›ÎÁfiÌ flıÏ’Õ-ŒÎ›fl ÷˘’ »ı, ’HÎ ±ı ‹ÎhÎ ±Î‹fiıÁ΋fiıfiÎ close combat ¿Ëı‰Î÷Î ¶_¶›© ‰¬÷ı ¿Î‹ ·Î√ı. ÿU‹fifi_ ω‹Îfi ±Ï‘¿÷‹ 15 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı ˢ› ±fiı Á÷÷ ÿÒfl …÷_ ˢ› I›Îflı Ï‹√ ÷ıfiı e_¿Ì ÿı‰Î ‹ÎÀı R-73 ’˛¿Îflfi_ 115 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifi_ ±fiı 3,080 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ V’ÌÕ ‘flΉ÷_ ±˜fl-À<-±˜fl Ï‹ÁÎ≥· ÿÎ√ı »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ÿU‹fi ω‹Îfi ±Ï‘¿÷‹ 55 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı ˢ› ÷ı‹… ±ı¿‘Îw_ ÿÒfl …÷_ ˢ› ÷˘ Ï‹√fi˘ ’Λ·À 343 Ï¿·˘√˛Î‹fi_ R-27 ’˛¿Îflfi_ ·˘L√-flıL… Ï‹ÁÎ≥· ‰Î’flı »ı, …ıfiÌ V’ÌÕ ¿·Î¿fiÎ 4,500 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ±˘»Ì fi◊Ì. flÏ›αı Ï‹√-29M ‹ÎÀı ‰ÎV÷‰‹Î_ …\ÿÌ …\ÿÌ flıL…‰Î‚Î_ »±ı¿ ’˛¿ÎflfiÎ_ ±˜fl-À<-±˜fl Ï‹ÁÎ≥·˘ ⁄fiÎT›Î_ »ı. ’ÏflHÎ΋ı ±ı M·ıfi ÷ıfiÌ ⁄ıΩıÕ ŒÎ≥ÏÀo√ 40 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

Z΋÷Î ⁄ÿ· …√÷¤fl‹Î_ ’_¿Î›_ »ı. ŒÎ≥Àfl µ’flÎ_÷ ⁄˘Q⁄fl ÷flÌ¿ıfiÌ Z΋÷Î Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ Ï‹√-29M fiı flÏ›αı √˛ÎµLÕ ±˜Àı¿ ‹ÎÀıfiÎ_ 3,000 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·Î_ Âj΢ ‰Õı ’·ÎH›_ »ı. ±Î‹Î_ fl˘¿ıÀ˘ ±fiı 250 ÷◊Î 500 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ’fl_’flÎ√÷ ⁄˘Q⁄ µ’flÎ_÷ KAB-500 ’˛¿ÎflfiÎ ÀÌ. ‰Ì. √Î≥ÕıÕ ⁄˘Q⁄fi˘ ’HÎ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı, …ıfiÎ ±Î√·Î ¤Î√‹Î_ √˘Ã‰ı·˘ Ï‹Ïfi ¿ÿfi˘ Àı Ï ·Ï‰{fi ¿ı ‹ ı fl Î ÷ı fi Ì Á΋ı fi Î ÏfiÂÎfifi _ …ı ºU› {Ì·ı ÷ı ¿˘¿Ï’À‹Î_ ’Λ·Àfiı ÀÌ.‰Ì. VøÌfi ’fl Ωı‰Î ‹‚ı »ı. ÏfiÂÎfi Ï⁄·¿<· ¿ıLƒ‹Î_ flËı ±ı flÌ÷ı ’Λ·À ⁄˘Q⁄fiı ÿ˘fl‰HÎÌ ±Î’ı »ı . Ï‹√-29M fi_ ⁄Ì…\_ ËÎ≥-Àı¿ ÂjÎ Kh-29 fi΋fi _ 700 Ï¿·˘√˛ Î ‹ ‰…fifi _ ±˜fl-À<-ÁflŒıÁ Ï‹ÁÎ≥· »ı. (⁄ÎwÿÌ ‰Î˜flËıÕfi_ ‰…fi — 320 Ï¿·˘√˛Î‹.) ÏfiÂÎfi«Ò¿ ◊›Î ‰√fl ¤ÒÏ‹ ’flfiÎ ·Z›Î_¿fiı ‰Ÿ‘Ì ⁄÷Ή÷_ 10 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ flıL…‰Î‚_ Ï‹ÁÎ≥· ·ıÁfl-√Î≥ÕıÕ »ı. Ï‹√29M fi˘ ’Λ·À ·Z›Î_¿fiı ·ıÁflfiÎ ÂıflÕÎ ‰Õı µΩ‚ı, ±ıÀ·ı Ï‹ÁÎ≥· ÁÌ‘_ ±ı ’˛¿ÎÏÂ÷ «¿Î‹Î ’fl hÎÎÀ¿ı »ı. ωVŒ˘À¿ ±fiı Á˘ÏŒ„VÀ¿ıÀıÕ Âj΢ ÀfifiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‘flΉ÷Î Ï‹√-29M ‹Î_ Œ˚·Î›-⁄Λ-‰Î›fl ÏÁVÀ‹, flıÕÎfl ΩÏ‹_√, ËıÕ-±’ ÏÕVM·ı, ¤ÒM≤WÃfi_ ‹ıÏ’_√ ¿fl÷_ flıÕÎfl, ÁıÀı·Î≥À fiıω√ıÂfi ÏÁVÀ‹ ‰√ıflı ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ ÁΑfi˘fiÌ ¿‹Ì fi◊Ì. À>_¿‹Î_, ω‹Îfi Œu«Ïfl„VÀ¿ »ı--±fiı ⁄ÌΩ_ 20 ‰Ê˝ Á‘Ì ±ı¿ı› ⁄Î⁄÷ı ±ÎµÀÕıÀıÕ ◊Λ ÷ı‹ fi◊Ì. ⁄Ì…\_ …‹Î ’ÎÁ_ ±ı ¿ı ÷ıfiı ⁄ı ±ı„L…fi˘ »ı. (Ï√˛’ıfi ÏÁ_√·-±ı„L…fi M·ıfi »ı.) ⁄ı ±ı„L…fi˘fiı ·Ì‘ı ±Î˜’flıÏÀo√fi˘ ¬«˝ ‰‘ı ¬fl˘, ’HÎ ›Î_Ïhο √fl⁄ÕfiÎ Á‹›ı ω‹Îfi ÷ÒÀÌ ’Õ‰Îfi_ Ωı¬‹ CÎÀÌ …‰Î ’΋ı »ı. Ï‹√-29M fi˘ ‰‘ ±ı¿ M·Á ’˘≥LÀ — ±Î M·ıfifiÎ Á‹Îfl¿Î‹ ±fiı ÁÎflÁ_ ¤ ΂ ‹ÎÀı ˉÎ≥ÿ‚ı fi‰ı Á flfi _ ‹Î‚¬Î¿Ì› ±Î›˘…fi ¿fl‰_ ’Õı ÷ı‹ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfiÌ ’Ëı·Î_fiÌ ±ÎT≤ÏkÎfiÎ_ Ï‹√-29 ±Î’HÎÌ ’ÎÁı »ı. ⁄ıµfiÌ fl«fiÎ ±‹¿ ⁄Î⁄÷ı Áfl¬Ì »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ı‹fiÎ_ Âj΢ ‰E«ı ¬ÎVÁ_ ÁÎQ› »ı. ¿Ëı‰Îfi_ ÷ÎI’›˝ ±ı ¿ı Ï‹√- 29M fiı

jffif];f[gffgf]+ gfjf]+ ;f]5fz of>8z sif]+ M

ˉÎ≥ÿ‚fiÎ ‰÷˝‹Îfi ¡ı‹‰¿Û Ï‹flÎ…-2000-5 ÁÎ◊ı ±˘÷’˛˘÷ ¿flÌ ÿı‰Î‹Î_ {Î{Ì ‹U¿ı·Ì ’Õı ÷ı‹ fi◊Ì. ¿˘≥ ‹˘À˘ ¬«˝ ’HÎ ◊Λ ÷ı‹ fi◊Ì. Ï‹√-29M fi_ »ıS·_ …‹Î ’ÎÁ_ — ±Î M·ıfi 4.5 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfiÎ ¤Î‰ı Á˘ÓCÎ_ »ı ±fiı ¤Îfl÷ ÷ıfi_ «Ò¿‰b_ ËÎÕÛ ¿flLÁÌ √HÎÎ÷Î ÕΘ·flfiı ⁄ÿ·ı w⁄·‹Î_ (±fiı ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı wÏ’›Î‹Î_ ’HÎ) ¿flÌ Â¿ı »ı. á Ï‹flÎ…- 2000-5 — ¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚fiÎ CÎHÎάflÎ ’Λ·À˘fi _ Œı ‰ flı À ω‹Îfi Ï‹flÎ…-2000 »ı, ±ıÀ·ı ‹„SÀfl˘· ω‹ÎfifiÌ ’Á_ÿ√Ì ‹ÎÀı ÷ı ‹ fi˘ ‹÷ fi‰Ì ±ÎT≤ÏkÎfiÎ Ï‹flÎ…-2000-5 fiÌ ÷flŒıH΋Î_ ’Õı ÷ı‹Î_ ±Îç›˝ fi◊Ì. ’λ‚ ÷flŒ 580 fi˘ ¬ÒH΢ fl«÷Ì Ïhο˘HÎοÎfl ’Î_¬˘‰Î‚_, ±Ï‘¿÷‹ 15 Àfi ‰…fifi_ ±fiı 2,350 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ V’ÌÕı ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷_ Ï‹flÎ…-2000-5 ¡ıL« ⁄fiΉÀfi_ »ı, ’fl_÷ ¡ÎLÁfiÎ ±˜fl Œ˘Áı˝ ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÎ ¿ÎŒ·Î‹Î_ V◊Îfi ±ÎM›_ fi◊Ì. (flÎŒ·ı fi΋fi_ ⁄Ì…\_ ω‹Îfi ÷ıHÎı ’Á_ÿ ¿›* »ı.) V◊Îfi fi ±Î’‰Î ’λ‚fi_ ‹Ò‚ ¿ÎflHÎ ÷˘ ±ı ¿ı Ï‹flÎ…-2000-5 ‹A›I‰ı Ïfi¿ÎÁ ‹ÎÀı ⁄fiı·_ M·ıfi »ı, ±ıÀ·ı ωÿıÂÌ ±Î˜ÕÛfl˘ ’Ëı·Î_ ËÎ◊ ’fl ·ı‰Î› »ı. ±Î M·ı fi ’HÎ ‹„SÀ-flΘ· »ı. ŒÎ≥Àfl ÷flÌ¿ı ’fl«˘ ⁄÷Ή‰Îfi˘ ˢ› I›Îflı ÷ı 30 ±ı‹. ±ı‹.fiÎ T›ÎÁfiÌ ⁄ı ÷˘’˘ ‰Õı ÂhÎ ω‹Îfi ÁÎ◊ı ¿Î‹ ·ı »ı ±fiı ω‹Îfi Ωı ÿÒfl ˢ› ÷˘ ‹ıÏ…¿ fi΋fiÎ_ ⁄ı ¢ÀÛ-flıL… ±◊‰Î ÷˘ ‹Î≥¿Î fi΋fiÎ_ «Îfl ·˘L√flı L … Ï‹ÁÎ≥·˘

±…‹Î‰ı »ı. √˛ÎµLÕ ±˜À¿ı ‰¬÷ı ⁄˘Q⁄flfiÌ ±ÿοÎflÌ ÿά‰‰Î ‹ÎÀı Ï‹flÎ…-2000-5 fiÌ ’Î_¬˘ ÷◊Î ’ıÀ΂ fiÌ«ı ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 6,300 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·Î_ ωω‘ ’˛¿ÎflfiÎ_ Âj΢ ·À¿Î‰‰ÎfiÌ Ωı√‰Î≥ »ı. @·VÀfl ⁄˘Q⁄, fl˘¿ıÀ˘, ±ı„LÀ-±Î‹˝fl ⁄˘Q⁄, ±˜fl-À<-ÁflŒıÁ Ï‹ÁÎ≥·, ·ıÁfl-√Î≥ÕıÕ ⁄˘Q⁄, VÀıLÕ-±Î˜Œ Ï‹ÁÎ≥· ‰√ıflı Âj΢ ‰Õı ±ı¿ … Ë‹·ı ⁄A÷Ïfl›Î flıÏ…‹ıLÀfiı

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

41

jffif];f[gffgf]+ gfjf]+ ;f]5fz of>8z sif]+ M

Á_’ÒHν’HÎı ¬ıÿÎfi‹ıÿÎfi ¿flÌ fiά‰Ì Ï‹flÎ…-2000-5 ‹ÎÀı ¿ÏÃfi ‰Î÷ fi◊Ì. „V‰Õfifi_ JAS 39 Ï√˛’ıfi, flÏ›Îfi_ Ï‹√29M ±fiı ¡ÎLÁfi_ Ï‹flÎ…-2000-5 ±ı hÎHÎı› ω‹Îfi˘ Ë¿Ì¿÷ı ·√¤√ Áfl¬Ì ’˛ËÎfl„@÷ ‘flΉ÷Î_ Œ˘Á˝-‹„SÀM·Î›fl Âj΢ »ı, ±ıÀ·ı hÎH΋Î_ ¿›Î M·ıfifiı lıWà √HΉ_ ÷ı ‹Ò_{‰HΤ›˘˝ Á‰Î· ⁄fiÌ flËı »ı. ±·⁄kÎ, ‰‘ ‹Ëk‰fi˘ Á‰Î· ±ı »ı ¿ı ¤Îfl÷ ‹ÎÀı lıWà M·ıfi ¿›_ ? …‰Î⁄ ÷Îfl‰‰Î ‹ÎÀı Á˙ ’Ëı·Î_ Ï¿o‹÷fiı √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı‰Ì Ωı≥±ı. ω‹ÎfifiÎ ¤Î‰fi_ Œı@Àfl Ï‹flÎ…-2000-5 fiÌ Ï‰w© Ω› »ı, ¿ı‹ ¿ı ÷ı M·ıfi ±ÎÂflı 6.5 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfi_ »ı. Ï√˛’ıfi ±fiı Ï‹√ ¿fl÷Î_ ·√¤√ ÿ˘œ<_ ‹˘ÓCÎ_ »ı. ±√ε ¤Îfl÷ı Ï‹flÎ…-2000 (⁄Ë ‹›Î˝Ïÿ÷ Á_A›Î‹Î_) fi_√ÿÌà wÎ. 48 ¿fl˘ÕfiÎ ¤Î‰ı ¬flÌÿı·Î_, ’fl_÷ ±Î…ı ÷ı‹fiÌ Á‘Îflı·Ì ±ÎT≤ÏkÎfiÎ Ï‹flÎ…-2000-5 fi˘ ¤Î‰ wÎ. 300 ¿fl˘Õ◊Ì ±˘»˘ fi ⁄ıÁı. √HÎ÷flÌ‹Î_ ·ı‰Î …ı‰Ì ⁄Ì∞ ‹Ëk‰fiÌ ⁄Î⁄÷ Àı@fi˘·˘Ï… ÀˇÎLÁŒflfiı ·√÷Ì »ı. ¤Îfl÷fi˘ Ëo‹ıÂÎ_ ±Î√˛Ë ˢ› »ı ¿ı

42 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

ω‹Îfi˘ ±_√ı Á˘ÿ˘ ¿fl÷Ì Ï‰ÿıÂÌ ¿o’fiÌ ÷ıfiı ‹Î· ÁÎ◊ı Àı@fi˘·˘Ï… ’HÎ ‰ı«ı, …ı◊Ì CÎfl±Î_√HÎı ±ı‰Î_ … ω‹Îfi˘fi_ µI’Îÿfi Âw ¿flÌ ¤Îfl÷ ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ◊˘Õ<_ CÎb_ V‰Î‰·_⁄Ì ⁄fiı. Ï‹√-21 ◊Ì Âw ¿flÌfiı Á¬˘≥-30 Á‘ÌfiÎ_ ω‹Îfi˘ ⁄ıÓB·˘flfiÌ ÏËLÿV÷Îfi ±˜fl˘fi˘ÏÀ@Á Ï·Ï‹ÀıÕı Àı@fi˘·˘Ï… ÀˇÎLÁŒfl ¶ÎflÎ ⁄fiÎT›Î_ »ı, ’fl_÷ ¡ÎLÁ ÷ıfiÎ ·ıÀıVÀ √HÎÎ÷Î Ï‹flÎ…-2000-5 fiÌ Àı@fi˘·˘Ï… ¤Îfl÷fiı ±Î’ı ÷ı‰Ì Â@›÷Î …HÎÎ÷Ì fi◊Ì. „V‰Õfi ’HÎ ÷ıfiÎ ËÎ≥-Àı¿ Ï√˛’ıfifiÌ O·ÒÏ’˛LÀ ¤Îfl÷fiı ‰ı«‰Î ÷ˆ›Îfl ◊Λ ±ı ÷ıfi˘ Àˇı¿-flı¿˘ÕÛ Ωı÷Î_ ⁄fi‰ÎΩı√ …HÎÎ÷_ fi◊Ì. Àı@fi˘·˘Ï… ÀˇÎLÁŒflfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ÁËı… ’HÎ Á_¿˘« fi flά÷˘ ±ı¿‹ÎhÎ ÿı flÏ›Π»ı, ±ıÀ·ı Ï‹√-29M fiı ·√÷Ì ±Î˜Œfl ¤Îfl÷ ‹ÎÀı Á˙◊Ì ‰‘ ±Î¿Ê˝¿ ’fl‰Îfl ◊Λ ÷˘ ±Îç›˝ fiÏË. ±·⁄kÎ, ¤Îfl÷Ì› ’Λ·À˘fi˘ Ï‹flÎ…-2000-5 ’˛I›ıfi˘ ’ZÎ’Î÷ Ωı÷Î_ 126 ω‹Îfi˘ ‹ÎÀı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰fiÎflÌ ’Á_ÿ√Ì »ı‰Àı Ï‹√-29MfiÌ ◊Λ ¿ı ¿ı‹ ±ı ‰‚Ì …\ÿ˘ Á‰Î· »ı.á

aflp vf[dfp 5f]zf[Lctf

vf[sjfl;fdfl ;fnlgff[ 5fc[,ff[ >hgf[zl df[uffV5?f[h[s8 O 5fgffdff gfc[z gf+p @ ⁄ı Á‹ƒ˘fiı ’flV’fl ΩıÕ÷Ì ’fi΋ΠfiËıfl 1914‹Î_ ⁄fiÌ I›Îflı …√÷fiÎ Á‹ƒ˘ ’fl …ËÎ∞ ÀˇÎÏŒ¿ ±Î…fiÌ ÷·fiαı fi∞‰˘ Ë÷˘. ‰‚Ì …ËÎΩıfi_ ¿ÿ fiÎfi_ Ë÷_. ±Î…ı …ËÎΩı ωflÎÀ¿Î› ⁄L›Î_ »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ı‹fi˘ ÀˇÎÏŒ¿ ⁄ıËÿ ‰K›˘ »ı. ’fi΋ΠfiËıflfiı ’ˢ‚Ì ¿fl‰Îfi_ ±ıÀ·ı … …wflÌ ⁄L›_.

‹K› ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’fi΋ΠÿıÂfiı ±Î…¿Î· ⁄ı ‹˘ÀÌ

28,000 ÕΘ·fl ¿‹Î‰Ì ±Î’ı »ı. ±Î ⁄Lfiı Á‹V›Î±˘fi˘ fỉıÕ˘ ·Î‰Ì ÿı÷˘ 525 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfi˘ ‹ı√Î-’˛˘…ı@À ’fi΋ÎfiÌ Áfl¿Îflı ÷Î…ı÷fl‹Î_ ΩËıfl ¿›˘˝. ±ı¿oÿflı Ωı÷Î_ ±ı ’˛˘…ı@À fiËıflfiÌ Á‹Î_÷fl ⁄Ì∞ ‰‘ ’ˢ‚Ì fiËıfl ⁄Î_‘‰Îfiı ·√÷˘ »ı. fiËıfl ÁÎ◊ı ËηfiÎ …ı‰Ì ·Î˜¿ ÏÁVÀ‹ ’HÎ ¬flÌ, ¿ı‹ ¿ı ±˜À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√fl ¶ÎflÎ ’˛‰ı ¿fl÷Î …ËÎ…fiı ÁÎ√flÁ’ÎÀÌ◊Ì ¨«ıfiÎ …‚‹Î√˝ ’fl ·Î‰‰Î ‹ÎÀı 85 ŒÌÀ (26 ‹ÌÀfl) …ıÀ·_ µ’fl «ÕΉ‰_ ’Õı

Á‹V›Î±˘ ‹Ò_{‰Ì flËÌ »ı. ⁄Lfiı ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı ’fi΋ΠfiËıflfiı ·√÷Ì »ı. ’Ëı·Ì Á‹V›Î ±ı ¿ı ±Î‰÷Î_ ⁄ı ‰Ê˝‹Î_ fiËıflfiÌ ¿ı’ıÏÁÀÌfi˘ »ıÕ˘ ±Î‰Ì …‰Îfi˘ »ı. ÿÏfi›Îfi˘ …ËÎ∞ T›‰ËÎfl ‰ˆÏr¿flHÎfiı ·Ì‘ı Á÷÷ ¬Ì·÷˘ Ω› »ı. …ËÎΩıfiÌ Á_A›Î ‰‘Ì flËÌ »ı, F›Îflı ⁄Ì∞ ÷flŒ ±À’ÀÌ ·Î˜¿ ÏÁVÀ‹ ‘flΉ÷Ì fiËıflfi˘ ‘Ì‹˘ ÀˇÎÏŒ¿ Ωı÷Î_ ÷ı‹Î_ ‰ÎÏÊ˝¿ 15,500 (fl˘…fiÎ_ 42) ¿fl÷Î_ ‰‘ …ËÎΩıfiÌ ±Î‰-Ω Â@› fi◊Ì. ⁄Ì∞ Á‹V›Î ±ı ¿ı …√÷‹Î_ ÷ı·‰ÎË¿ …ËÎΩı ’fi΋ΠfiËıflfi˘ ’fi˘ ¿ıÀ·Î_¿ ±Î‘Ïfi¿ ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı ‹ÎÀı ±ıÀ·˘ ÁÎ_¿Õ˘ ’Òfl‰Îfl ◊Λ »ı ¿ı fiËıfl‹Î_ …ËÎ… Ëo¿Îfl÷_ ˢ› ’»Ì ¿LÀı ≥ fiÁ˝ ‘flΉ÷Î_ I›Îflı ⁄ı› »ıÕı ¿˘„LøÀfiÎ M·ıÀŒ˘‹˝◊Ì ÷ıfi_ ±_÷fl ‹Î‹Ò·Ì flËı »ı. …ËÎ…fiı I›Îflı ⁄Ë ÁΉ«ı÷Ì’Ò‰˝¿ ¬ıÓ«Ì …‰_ ’Õı »ı. ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı ’HΠˉı ‹˘ÀÎ ¿ÿfiÎ_ ⁄fi‰Î ·ÎB›Î_ »ı. ±I›Îflı ’fi΋ΠfiËı fl ‹Î_ ±Ï‘¿÷‹ 965 ŒÌÀ (294 ‹ÌÀfl) ·Î_⁄Î ±fiı 106 ŒÌÀ (32.3 ‹ÌÀfl) ’ˢ‚Î …ËÎ…fiı ’˛‰ı ‹‚Ì Â¿ı »ı, ’HÎ ±Î‰÷Î_ ’Î_«ı¿ ‰Ê˝ ’»Ì …√÷fiÎ_ ¿ÿΫ 40Ñ ¿LÀı≥fifl …ËÎΩı ±ı‰Î_ ˢ› ¿ı …ı±˘ ÷ı fiËıflfi˘ …‚‹Î√˝ ‰Î’flÌ Â¿ı fiÏË. ’ÏflHÎ΋ı ±ÎÏ◊˝¿ flÌ÷ı ’fi΋ΠÿıÂı …ı fi¿ÁÎfi ‰ıÉÎfi_ flËı ÷ı fiÎfi_ÁÒfi_ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı fi ˢ› ¿ı fiËıfl ‰ÎÀı ’ÁÎfl ◊÷_ ÿflı ¿ …ËÎ… ÷ı fi ı ±ı ‰ flı … ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

43

5fgffdff gfc[z gf+p @

»ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ’˛  ÎL÷ ‹ËÎÁÎ√fl ÷flŒ ŒflÌ ÷ıfiı ±ıÀ·_ … fiÌ«ı µ÷Îfl‰Îfi_ flËı »ı. (…\±˘, fiÌ«ıfiÌ ±Î¿ÚÏ÷.) ·Î˜¿ ÏÁVÀ‹ ‰√fl ±ı ¿Î‹ Â@› fi◊Ì. ≥…fiıflÌ º„WÀ±ı fi‰Ì ’fi΋ΠfiËıflfiÌ w’flı¬Î ÷’ÎÁ÷Î ’Ëı·Î_ ±˘ÏflÏ…fi· fiËıflfi˘ ≥…fiıflÌ œÎ_«˘ Ωı≥±ı. ±ı¿ Á‹›ı ÷ı fiËıflfi_ ±„V÷I‰ fiˢ÷_ I›Îflı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’Ò‰˝ ¿Î_Ãı ±Î‰ı·Î L›Ò ›˘¿Û ±fiı ’Ïç‹ Ï¿fiÎflÎfiÎ ÁÎfi ¡Î„LÁV¿˘ ‰E«ı ±Î‰-Ω ¿fl÷Î_ ÿflı¿ …ËÎ…ı ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ÿÏZÎHÎ »ıÕÎfi˘ flεLÕ ‹ÎflÌ 20,900 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ‰˘ ’Õ÷˘ Ë÷˘. ’fi΋Πÿı Á˘ÓÁfl‰Ì fiËıfl ¿˘÷fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ L›Ò ›˘¿Û-ÁÎfi ¡Î„LÁV¿˘ ‰E«ıfi_ Á‹ƒÌ ±_÷fl CÎÀÌfiı Œ@÷ 8,370 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ flËı, ’fl_÷ Á±ı{ fiËıfl ⁄Î_‘‰Î‹Î_ ¿ÎÏ‹›Î⁄ fỉÕı · Î ¡ı L « ±ı„L…Ïfi›fl ŒÏÿ˝fiÎLÿ ÿ ·ıÁıMÁı 1882 ‹Î_ T›Î’ÎflÌ ¿˘LÀˇÎ@À ‹ı‚‰Ì ’fi΋ΠfiËıflfi_ ⁄Î_‘¿Î‹ Âw ¿›* I›Îflı ’˛ÎflO‘ ±fiı ’vÊÎ◊˝ ⁄ı›fi˘ @‰Î˜ÀÎ ÷ıfiı ±˘»˘ ’Õu˘. ’vÊÎ◊ı˝ ›ÎflÌ fi ±ÎM›Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÷ıHÎı fiËıfl‹Î_ ·Î˜¿ ÏÁVÀ‹ ÀÎ‚Ì Ë÷Ì. ¨«Î ¤Ò M ≤WÃfiı ÁÎ√flÁ’ÎÀÌfiÎ ·ı‰· Á‘Ì ·Î‰‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı ’fi΋ÎfiÌ ±Îfl’Îfl ¨ÕÌ ¿˘÷fl …ı‰_ ¬˘ÿ¿Î‹ ¿flΉ‰_ ’Õı ÷ı‹ Ë÷_, …ı Â@› fi ⁄L›_. ›Î_Ïhο ÁΑfi˘fiÎ ±¤Î‰ı ‹…^fl˘ ·√¤√ 580 ·Î¬ CÎfi ‹ÌÀfl …ıÀ·Î_ ¬Õ¿˘, ’◊flÎ ±fiı ‹ÎÀÌ µ·ı«Ìfiı ◊Î¿Ì √›Î. ’˛ÎflO‘fiÌ ‰Î÷ ±ı fiÕÌ ¿ı ’fi΋ÎfiÎ …_√· ’˛ÿ ı ‹Î_ ‹ı·ıÏfl›Î …ı‰Î fl˘√˘±ı ±ÎÂflı 30,000 ‹…^fl˘fi˘ ¤˘√

44 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

·Ì‘˘. ÿ ·ıÁMı ÁfiÌ ¡ıL« ¿o’fi̱ı »ı‰Àı ÿı‰Î‚_ e@›_. ’fi΋ΠfiËıflfiÎ ⁄Î_‘¿Î‹‹Î_ ‰‘ Ïÿ·«V’Ì ±‹ıÏfl¿Îfiı Ë÷Ì, ¿ı‹ ¿ı …ËÎ∞ ‹Î√˝ À>_¿Î› ÷ıfi˘ ‹Ëk΋ ±ÎÏ◊˝ ¿ ·Î¤ ÷ı fi ı ‹‚‰Îfi˘ Ë÷˘. ¡ıL«˘fiÎ ÷_⁄Ò Á_¿· ı ΛΠ’»Ì ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’˛‹¬  Ï◊±˘Õ˘fl w{‰ıSÀı ’fi΋ΠÁÎ◊ı T›Î’ÎflÌ Á‹…^ ÷ Ì ¿flÌ ±fiı 1904 ‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ ±ı „ L…Ïfi›fl˘ ÷◊Î V◊ÎÏfi¿ ‹…^fl˘ fl˘¿Ì fiËıflfi_ ⁄Î_‘¿Î‹ Âw ¿flÎT›_. ≥…fiıflÌ Àı@fi˘·˘Ï… ‘flΉ÷Î ±‹ıÏfl¿Î ‹ÎÀı ’HÎ ±ı ¤√Ìfl◊ ¿Î›˝ Ë÷ _ . ±ÎÂflı 43,000 ·˘¿˘±ı ÿÁ ‰Ê˝ Á‘Ì ’Ïfll‹ ¿flÌfiı 1,610 ·Î¬ CÎfi ‹ÌÀfl …ıÀ·Î_ ¬Õ¿˘, ’◊flÎ ±fiı ‹ÎÀÌ µ·ıE›Î_ I›Îflı 1914 ‹Î_ »ı ‰ Àı ±˜ À ·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√flfiı ’˛ÂÎL÷ ‹ËÎÁÎ√fl ÁÎ◊ı ΩıÕ÷Ì 82 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ±ı fiËıfl ⁄fiÌ. ˉı fi¿Â˘ …\ ± ˘. ¤Ò Ï ‹ ¿˘÷flÌfiı ⁄fiΉı·˘ …‚‹Î√˝ ’˘÷ı 82 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ fi◊Ì. ¬ÎVÁ˘ À> _ ¿ ˘ »ı , ¿ı ‹ ¿ı Á΋Á΋Π‹Î√˘˝ fi Ì ‰E«ı 422 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ √ÎÀ<fi fi΋fi_ ‹ÌÃÎ ’ÎHÎÌfi_ Áfl˘‰fl ’◊flΛı·_ »ı. V◊ÎÏfi¿ fiÿÌ ’fl ±_ÿÎ…ı 180 ·Î¬ CÎfi ‹ÌÀflfi˘ ⁄_‘ «HÎÌfiı ±ı ¿ÚÏh΋ Áfl˘‰fl fl«‰Î‹Î_ ±ÎT›_ »ı. ±Î√_÷¿ …ËÎ… ±˜À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√fl ÷flŒfiÎ ’˛‰ı¶Îflı fiËıfl‹Î_ ÿά· ◊÷_ ˢ‰Îfi_ ‘ÎflÌ ·˘ ÷˘ Á˙ ’Ëı·Î_ ‹˘Àfl⁄˘À‹Î_ ⁄ıÁÌfiı Á΋˘ ±Î‰÷˘ fiËıfl÷_hÎfi˘ ’Λ·À (√Î≥Õ) ±ı …ËÎ… ’fl «ÕÌ ÷ıfi˘ «Î…˝ Á_¤Î‚Ì ·ı »ı. …ËÎ…

5fgffdff gfc[z gf+p @

›ÎhÎÎ ±ÎÃ◊Ì ÿÁ ¿·Î¿ı ’ÒflÌ ◊Λ »ı. ±Î ‘Ì‹Ì √Ï÷ ’fi΋ΠfiËıflfi˘ ‹A› ’˛˘O·ı‹ »ı ±fiı ⁄ÌΩı ’˛˘O·ı‹ fiËıflfi˘ ÁÎ_¿Õ˘ ’fi˘ »ı. √Ï÷‹›Î˝ÿÎfiı ¿ÎflHÎı fl˘…fiÎ_ 42 ¿fl÷Î_ ‰‘ …ËÎΩıfi˘ ÀˇÎÏŒ¿ «·Î‰‰˘ Â@› fi◊Ì, F›Îflı ’fi˘ À>_¿˘ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ‹˘ÀÎ ¿ÿfiÎ_ ÷ı · ‰ÎË¿ ±fiı ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩıfiı ÷ı‹Î_ ’˛‰ı ±Î’Ì Â¿Î÷˘ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ‰÷˝‹Îfi fiËıflfiÌ Á‹Î_÷fl ⁄Ì∞ ‰‘ ’ˢ‚Ì fiËıfl ⁄Î_‘‰Îfi_ ·√¤√ ±Ïfi‰Î›˝ ⁄L›_ »ı. ’fi΋ÎfiÌ Áfl¿Îflı CÎÕı·Î ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√ M·Îfi ‹…⁄ ±˜À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√fl ÷flŒ 4.8 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ±fiı ’˛ÂÎL÷ ‹ËÎÁÎ√flfiÌ ⁄Î…\±ı 12.8 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì fiËıfl ¿˘÷fl‰Îfi˘ ’˛V÷Ή »ı. ’ˢ‚Î≥ 218 ‹ÌÀfl (715 ŒÌÀ)

I›Îfl ⁄Îÿ ÁÎ÷ı¿ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ¿ÎM›Î ’»Ì ‰ÎflÎŒfl÷Ì hÎHÎ √ÎÀ<fi ·Î˜¿‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı. ·Î˜¿fiÌ fl«fiÎ ±Î√‚ ÷flŒ ωflÎÀ ÿfl‰ÎΩı ‘flΉ÷ΠωÂ΂ ¿ÿfiÎ „V‰Ï‹_√ ’Ò· …ı‰Ì »ı. ·_⁄Î≥ 305 ‹ÌÀfl (1,000 ŒÌÀ) ±fiı ’ˢ‚Î≥ 34 ‹ÌÀfl (110 ŒÌÀ) »ı. …ËÎ… ·Î˜¿‹Î_ ’˛‰ıÂı, ±ıÀ·ı ÿfl‰ÎΩı ⁄_‘ ¿›Î˝ ⁄Îÿ ’ÎHÎÌfi˘ ≥fi·ıÀ ‰ÎS‰ ¬˘·Ì fiά‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. (µ’flfiÌ ±Î¿ÚÏ÷.) µ’fl‰ÎÁfiÎ ·√¤√ gff[8af}sdff+ gff[+wfl ,ff[ 85 ŒÌÀ ¨«ıfiÎ √ÎÀ<fi Áfl˘‰flfi_ ’ÎHÎÌ ¬S·Î ‰ÎS‰ ¶ÎflÎ ±ı ·Î˜¿‹Î_ ÷‰Î› »ı ±fiı I›Î_ á 1915 ‹Î_ ’fi΋ΠfiËıflı T›‰„V◊÷ ÀˇÎÏŒ¿ «·Î‰‰˘ Âw ¿›˘˝ I›Îflı ±Õ‘˘ ¿fl˘Õ …‚Á’ÎÀÌfiı ¨«Ì ·Î‰Ì ÿı »ı. …ËÎ… ’HÎ Àfi ‹Î· ÁÎ◊ıfiÎ_ …ËÎΩı ±ı fiËıfl ‹ÎflŒ÷ ’ÁÎfl ◊›Î_ Ë÷Î_. ±Î…ı ◊÷Ì ‹Î·fiÌ V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı ¨«ı «Õı »ı. ËıflŒıflfi˘ …J◊˘ 20 ¿fl˘Õ Àfi »ı. ±Î ’˛‰ÎÁ ÿflQ›Îfi fiËıflfiÌ ⁄ı› ÷flŒ á 1903 ◊Ì 1979 Á‘Ì ’fi΋ΠfiËıflfiÎ 16 Ï¿·˘‹ÌÀfl ’ˢ‚Î ±fiı 64 Á‹Î_÷fl ’ÎÀÎ ’fl Ëo¿Îfl÷Î_ flıS‰ı ±ı„L…fi˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Î ’˛ÎÿıÏ¿ ωV÷Îfl ’fl ωϑ‰÷˚fi˘ ±_¿< ’fi΋Îfi˘ fiÏË, ’HÎ ÷ÎflfiÎ ΩÕÎ ¿ı⁄· ‰Õı …ËÎ…fiı ‘Ì‹Ì √Ï÷±ı ±‹ıÏfl¿Îfi˘ Ë÷˘ ±fiı ·√¤√ 36,000 ±‹ıÏfl¿fi fiÎ√Ïfl¿˘ I›Î_ ‰Á÷Î Ë÷Î. ±Î√‚ ÷flŒ ¬ıÓ«ı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÁÎ_¿ÕÌ ±‹ıÏfl¿Î flΘ›SÀÌ ÷flÌ¿ı ’fi΋Îfiı ‰Êı˝ ÿËÎÕı ⁄ı ¿fl˘Õ ÕΘ·fl ±Î’÷_ Ë÷_. ’fl_÷ …B›Î‹Î_ ’Õ¬_ fi CÎÁΛ ±ı ‹ÎÀı ÷ıfiı fiËıflfiÌ 1979 ‹Î_ ’fi΋αı fiËıflfiΠωV÷Îflfi˘ ’Òfl˘ ¿⁄Ωı Á_¤Î‚Ì ·Ì‘˘. ±‹ıÏfl¿Î±ı ‰E«˘‰« flάı »ı. ±Î flÌ÷ı ‰ÎflÎŒfl÷Ì hÎHÎ fiËıfl ÷ıfiı ÏÕÁıQ⁄fl 31, 1999 fiÎ fl˘… Á’fl÷ ¿flÌ. ·Î˜¿fiı ’√Ï◊›Î_ ÷flÌ¿ı ‰Î’flÌ 85 ŒÌÀ (26 ‹ÌÀfl) …ıÀ·_ ±Îfl˘ËHÎ ¿›Î˝ ⁄Îÿ √ÎÀ<fi á ’fi΋Îfi_ fiËıfl÷_hÎ ‹Î· ¤flı·Î …ËÎ…fiÎ ÀfifiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‰…fiÿÌà 1.83 Áfl˘‰fl‹Î_ ’Ë˘Ó « Ì Ω› ±ı À ·ı ’»Ì I›Î_ ÕΘ·flfi˘ Áω˝Á «Î…˝ ‰ÁÒ· ¿flı »ı, F›Îflı ¬Î·Ì …ËÎ… ’ÎÁı◊Ì ÷ıfiÎ ‰…fifiÎ Á_¿ÕÎÂfi˘ ’˛ffi flËı÷˘ fi◊Ì. Áfl˘‰fl‹Î_ 35 ÿflı¿ Àfiı 1.46 ÕΘ·fl ·ı‰Î› »ı. ±Î fiËıfl ’fi΋Îfiı ‰ÎÏÊ˝¿ 42 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfiÌ Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì ÷ıfiı ‹˘¿‚Ì …B›Î ‹‚ı »ı, ±Î‰¿ ‹ı‚‰Ì ±Î’ı »ı. ’HÎ I›Îfl ⁄Îÿ Âw ◊÷˘ fiËıflfi˘ Ï√·›ÎÕÛ ¿À fi΋fi˘ 13 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ ÏËVÁ˘ ’˛‹ÎH΋Î_ á „V‰Ï‹_√ ’Ò· …ı‰Î ·Î˜¿‹Î_ ÷fl÷_ …ËÎ… ±ÎCÎ_’λ\_ fi ◊Λ ±ı ‹ÎÀı 4 ◊Ì 12 ÁÎ_¿Õ˘ »ı. ±Î ¿ÀfiÎ »ıÕı ’HÎ 2,50,000 flıS‰ı ±ı„L…fi˘ ÷ıfiı 1”” ΩÕÎ ÿ˘flÕÎ ‰Õı ⁄Î_‘Ìfiı ±Î√‚ ÷flŒ ÿ˘flÌ Ω› »ı. ’˛I›ı¿ CÎfi ‹ÌÀflfiÌ ¿ı’ıÏÁÀÌfiÎ VfiÎfiÎ√Îfl …ı‰Î hÎHÎ ÿ˘flÕ<_ 75,000 fl÷·fi˘ ÷HÎΉ ‰ıÃÌ Â¿ı »ı. ·Î˜¿ µ÷fl÷Î ø‹ı ±Î‰ı·Î »ı. ÿflı¿‹Î_ ¤flΛı·_ á ±Î˜√VÀ 15, 1914 fiÎ fl˘… ⁄_‘ΛΠ’»Ì ±Î… Á‘Ì‹Î_ ’fi΋ΠfiËıfl Œ@÷ √ÎÀ<fi Áfl˘‰flfi_ ’ÎHÎÌ ‰ÎS‰ ¶ÎflÎ …ı‹ Ïfi¿Î· ±ı¿ Ïÿ‰Á ’Òfl÷Ì ⁄_‘ flËÌ »ı. ±Î CÎÀfiÎ 1989 ‹Î_ ±‹ıÏfl¿Î±ı ’fi΋ÎfiÎ ’΋÷_ Ω› ÷ı‹ …ËÎ… ’HÎ ø‹Â— 85 ŒÌÀfi_ ·U¿flÌ Áfl‹¬I›Îfl ‹ıL›±· fi˘Ïfl√Îfiı ’¿Õ‰Î ‹ÎÀı ±ı ÿı ’fl ±Îø‹HÎ ¿›* µ÷flÎHÎ ¿flÌ »ı‰Àı ’˛ÂÎL÷ ‹ËÎÁÎ√flfiÌ I›Îflı ⁄fiÌ Ë÷Ì.á Á’ÎÀ̱ı ±Î‰Ì Ω› »ı. 82 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

45

5fgffdff gfc[z gf+p @

¿fl÷Î_ ±˘»Ì fiÏË. ‰÷˝‹Îfi ÏÁ_«Î≥ ‹ÎÀı ¿ı ’̉Π‹ÎÀı ÷ıfiı fiËı fl 152 ‹ÌÀfl (500 ‰Î’flÌ Â¿Î÷_ fi◊Ì. ±ZÎQ› ŒÌÀ) ’ˢ‚Ì »ı ±ı Ωı÷Î_ fi‰Ì ⁄√ÎÕfi˘ A›Î· ±ı ‰Î÷ı ±Î‰ı ’fi΋ΠfiËıflfiÌ Z΋÷Î 43Ñ ¿ı ±I›Îflı ’fi΋ΠfiËıfl‹Î_ ‰‘ √HÎÌ ·˘. ±˜À·Î„LÀ¿ ÷◊Î ÿflı¿ …ËÎ…fiı ±ı¿ ’»Ì ±ı¿ ’˛ÂÎL÷ ±ı‹ Á΋Á΋Π⁄ı› » ·Î˜¿fiÎ_ “’√Ï◊›Î_” «Õ»ıÕı ⁄fifiÎfl ·Î˜¿ ‹ÎÀı 427 µ÷fl ¿flΉ‰Î ‹ÎÀı ÁflıflΠ‹ÌÀfl (1,400 ŒÌÀ) ⁄Λ 19.6 ¿fl˘Õ ·ÌÀfl ’ÎHÎÌ 55 ‹ÌÀflfi_ (180 ŒÌÀfi_) ‰Î’flÌfiı »ı‰Àı Á‹ƒ‹Î_ ˢ‹Ì ‹Î’ fiyÌ ◊›_ »ı, …ı ‰÷˝‹Îfi ÿı‰_ ’Õı »ı. ¤Ï‰W›‹Î_ ‰‘ » ·Î˜¿fiÎ ÏËÁÎ⁄ı ⁄‹HÎÎ ¿fl÷Î_ ·Î˜¿ ⁄_‘Λ, ±ıÀ·ı ’ÎHÎÌfi˘ ’HÎ ‹˘À< _ »ı . ±Î‘ Ï fi¿ ⁄√ÎÕ ÁËı…ı ‰‘Ì …‰Îfi˘ »ı. ÷ı · ‰ÎË¿ …ËÎΩı fi ˘ ±fiı fiËıfl‹Î_ …ËÎ…fiı ¬ıÓ«Ì …÷_ (±fiı Mule/¬E«fl fiÎ fi΋ı ΩHÎÌ÷_) flıS‰ı ±ı„L…fi √‹ı ÷ı ‹ , ’HÎ ‰÷˝ ‹ Îfi ÷˘Ï÷_√ ¿ÿfiÎ_ ‹Î·‰ÎË¿ ¿LÀı≥fifl …ËÎΩıfi˘ ’HÎ ÷ı‹Î_ fiËıflfiÌ Á‹Î_÷fl …÷Ì ⁄Ì∞ fiËıfl ’fi΋Πÿı ‹ÎÀı ±Ïfi‰Î›˝ ±ÎÁÎfiÌ’Ò‰˝¿ Á‹Î‰ı ◊Λ ±ıÀ·_ ‹˘À<_ »ı. »ı, ±ıÀ·ı ÷ıfi_ ⁄Î_‘¿Î‹ ÷ıHÎı ‰Ëı·_‹˘Õ<_ ËÎ◊ ‘›Î˝ ‰√fl ⁄Ì∞ ’fi΋ΠfiËıfl ⁄Î_‘‰Îfi˘ ’˛˘…ı@À ±ÎÏ◊˝¿ ÷ı‹… ±Îfl˘ fi◊Ì. ±I›Îflı Á‰Î· ‹ÎhÎ ⁄Î_‘¿Î‹fiı ·Î√ ’Õ÷Ì ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√fiÌ º„WÀ±ı ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÌ »ı. ±·⁄kÎ, ⁄ÌΩ ±‹¿ ⁄_‘ÎflHÎÌ› Âfl÷˘ ’ÒflÌ ¿fl‰Îfi˘ »ı. ’fi΋ÎfiÎ ⁄_‘ÎflHÎ ÿflı¿ ‹ı√Î-’˛˘…ı@ÀfiÌ …ı‹ ÷ıfiÎ À̿οÎfl˘ ’HÎ ±˘»Î fi◊Ì. ‹…⁄ fiËıflfiı ω¿ÁΉ‰Îfi˘ M·Îfi ±‹·‹Î_ ‹Ò¿÷Î ’Ëı·Î_ Á˙◊Ì ‹˘À˘ ‰Î_‘˘ ’›Î˝‰flHÎfiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘fiı »ı, …ı‹fiı √ÎÀ<fi ÷ıfiı Á_Áÿ ’ÎÁı ‹_…^fl ¿flΉ‰˘ Ωı≥±ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ …fi‹÷ ·˜¿fiÎ ’̉ηΛ¿ ‹ÌÃÎ ’ÎHÎÌfiÌ Ï«_÷Î »ı. ±Î Áfl˘‰fl ⁄οÌfiÌ ¶ÎflÎ ’˛Ωfi_ ±fi‹˘ÿfi ·ı‰_ Ωı≥±ı. …\·Î≥ 14, 2006 fiÎ fiËıfl ¿fl÷Î_ ¨«Î ·ı‰·ı »ı, ‹ÎÀı …ËÎ…fiı µ’fl «ÕΉ÷Ì Ïÿ‰Áı ’fi΋ÎfiÌ Áfl¿Îflı ›˘…fiÎfiı Á‰Î˝fi‹÷ı ‹_…^flÌ ±Î’Ì ‰¬÷ı ¿ı fiÌ«ı µ÷Îfl÷Ì ‰¬÷ı „V‰Ï‹_√ ’Ò· …ı‰Î ·Î˜¿‹Î_ ÿfl ÿÌ‘Ì. ˉı ±Î˜@À˘⁄fl 22, 2006 fiÎ fl˘… ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰fiÎfl ‰¬÷ı ÷ıfi_ ’ÎHÎÌ Ãη‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î ’ÎHÎÌfi˘ Ïfi¿Î· …fi‹÷‹Î_ ’˛Ω Ωı √˛Ìfi ÏÁBfi· ±Î’ı ÷˘ 21‹Ì ÁÿÌfi˘ ◊›Î ’»Ì ÷ı Á‹ƒ‹Î_ …÷_ flËı »ı--±ıÀ·ı ¿ı ⁄Î÷· Ω› »ı. ’˛◊‹ ≥…fiıflÌ ‹ı√Î-’˛˘…ı@À À>¿_ Á‹›‹Î_ ±‹·Ì ⁄fi‰Îfi˘!á

46 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

vffjftfl sf,fgff af/tf6 5fz vffh[ nf[0tfl yfif[,fl cf>0mf[hgf sfz ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÎ ’˛Ï÷Ïÿfi ‰‘÷Î ¤Î‰˘fiı ÷ı‹… ±„U‹…L› ⁄‚÷H΢fiÎ ÿËfifiı ¿ÎflHÎı ◊÷Î ’˛ÿÒWÎHÎfiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ ±fiı¿ ÿı¢ ‰ˆ¿„S’¿ ⁄‚÷HÎ ÷flŒ ‰‚Ì flèÎÎ »ı. ±Î‰Î_ ⁄‚÷H΢fiÎ ‰ˆÏ‰K›fi˘ ’Îfl fi◊Ì, ’fl_÷ ⁄‘΋Î_

cqf:,f 5f]qs6f:

ÁΈ◊Ì Á˘ÓCÎ_ ±fiı ’›Î˝‰flHÎfiÌ º„WÀ±ı Â© ⁄‚÷HÎ »ı ËÎ≥Õˇ˘…fi.

±ı¿ ÷ÎΩ ¬⁄fl — ±Î ‰Ê˝ ’Òw_ ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ ≥„LÕ›fi

±Î≥Á·ıLÕ‹Î_ ’˛Î›˘Ï√¿ ‘˘flHÎı hÎHÎ ⁄Á˘ Œ@÷ ËÎ≥Õˇ˘…fi ’fl ÿ˘Õı »ı. «Ìfiı 2010 Á‘Ì‹Î_ 100 ⁄Á˘fiı ÷◊Î 1,000 ‹˘Àfl˘fiı ËÎ≥Õˇ˘…fi-’ΉÕÛ ⁄fiΉ‰Îfi˘ ’˛˘…ı@À ËÎ◊‹Î_ ·Ì‘˘ »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ˢLÕÎ, À˘›˘ÀÎ, …fifl· ‹˘ÀÁ˝, èÎLÕÎ≥, Œ˘ÕÛ ‰√ıflı ÿflı¿ ±√˛√H› ¿o’fi̱˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi ⁄΂÷Ì ‹˘Àfl˘ ’fl ±¬÷flÎ ¿flÌ flËÌ »ı . …‹˝ fi ¿o ’ fiÌ BMW fiÎ Àı„@fiϱfi˘±ı ⁄fiΉı·Ì ËÎ≥Õˇ˘…fi ‹˘Àfl¿Îflı ÷˘ ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’Ëı·Î_ ¿·Î¿fiÎ 300 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ’Òfl’ÎÀ {Õ’ ËÎ_Á· ¿flÌfiı ±Îç›˝ Œı·Î‰Ì ÿÌ‘_. ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ±Î‰÷Ì ¿Î·fiÎ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı Á‹◊˝fi ‹‚Ì

±Î˜≥· ¿˘’˘˝flıÂfi ÏÿSËÌ ¬Î÷ı ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ ’˛◊‹ √ıÁ VÀıÂfi V◊Î’‰Î ‹Î√ı »ı. Âw±Î÷fi˘ M·Îfi 90Ñ CNG ÁÎ◊ı 10Ñ ËÎ≥Õˇ˘…fi ¤ı‚‰Ìfiı ‰ı«‰Îfi˘ »ı, …ı◊Ì ‹˘Àfl‰ÎËfi˘fiÎ ±ı„L…fi‹Î_ ¬ÎÁ ¿ÂÎ Á‘ÎflΉ‘ÎflÎ ¿fl‰ÎfiÎ flËı fiÏË. ËÎ≥Õˇ˘…fi Ï‹Ïl÷ CNG ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’ÎÕÌ Â¿÷Î_ ‹˘Àfl‰ÎËfi˘ ’HÎ Œ@÷ ’Î_« »ı. ≥„LÕ›fi ±Î˜≥· ¿˘’˘˝fl ı fifiÎ Àı„@fiϱfi˘ ÷ı‹fiÌ «¿ÎÁHÎÌ ¿flÌ «Ò@›Î »ı. ±ı¿ ÷˘ ±ıQ⁄ıÁıÕfl ¿Îfl »ı, ⁄Ω…fiÎ_ ±fiı ‹ÏËLƒfiÎ_ ⁄ı ◊˛Ì-TËÌ·fl ‰ÎËfi˘ »ı ±fiı ⁄ı Ï‹Ïfi ⁄Á »ı. ±Î ‹ÎhÎ Âw±Î÷ »ı. ≥„LÕ›fi ±Î˜≥· ¿˘’˘˝flıÂfiı ËÎ≥Õˇ˘…fi-’ΉÕÛ ’˛‰ÎËÌ ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Õı Ëo¿Îfl÷Ì ‹˘Àfl¿Îfl˘ ±Î…ı ¤Îfl÷ ÁÏË÷ CÎHÎÎ ÿı¢fiÎ flV÷Î ’fl ’˛Î›˘Ï√¿ ‘˘flHÎı ÿ˘Õ÷Ì ◊≥ »ı. ‹˘Àfl‰ÎËfi˘fiÎ Á_¢‘fi ‹ÎÀı wÎ. 100 ¿fl˘Õfi _ ÏflÁ«˝ ⁄…ıÀ ŒÎ‚T›_ »ı, F›Îflı ‰‘ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÌ A›Î·˘ ‘flΉ÷Ì ÷Î÷Î ‹˘ÀÁ˝ ¿o’fiÌ 2020 Á ‘ Ì‹Î_ ÿÁ ·Î¬ …ı À ·Ì ËÎ≥Õˇ˘…fi ¿Îflfiı ¤Îfl÷fiÎ flV÷α˘ ’fl ÿ˘Õ÷Ì ¿fl‰Î ‹Î√ı »ı. ¤Ï‰W›fiÎ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ËÎ≥Õˇ ˘ …fiı ⁄ÌΩ ÿı  ˘‹Î_ …‹Î‰ı·_ ±Î¿Ê˝HÎ ’HÎ ±˘»\_ fi◊Ì. „V‰Õfi ’˘÷ÎfiÌ ÁΉ˝…Ïfi¿ ⁄Á˘ ‹ÎÀı CNG Ï‹Ïl÷ ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Î’flı »ı.

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

47

cf>0mf[hgf sfz

flèÎÎfi _ ‹ A › ¿ÎflHÎ ’ıÀˇ˘Ï·›‹fi˘ ¤Î‰‰‘Îfl˘ »ı, ’fl_÷ ËÎ≥Õˇ˘…fi ’˘÷ı ÷ıfiÎ_ ¿ıÀ·Î_¿ √HΑ‹˘˝fiÎ Ωı fl ı ±Îÿ½ ⁄‚÷HΠˢ‰Îfi˘ ÿΉ˘ ¿flÌ Â¿ı »ı. ‰ı ≥ À-À< - ‰ı ≥ À ÏËÁÎ⁄ √H΢ ÷˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi‹Î_ »ı ±ı À ·Ì ∂Ω˝ …√÷fiÎ ⁄ÌΩ ±ı¿ı› ⁄‚÷H΋Î_ fi◊Ì. ±ı¿ √˛Î‹ …ıÀ·˘ ÷ıfi˘ ‹Î‹Ò·Ì …J◊˘ ’HÎ ÿËfi ‰¬÷ı 33,900 ¿ı·flÌ ‹@÷ ¿flı »ı. ’˛‰ÎËÌ V‰w’fi˘ 4 Ï¿·˘√˛Î‹ ËÎ≥Õˇ˘…fi ±ÎÂflı 15 ·ÌÀfl ’ıÀˇ˘· …ıÀ·Ì ∂Ω˝ ‘flΉı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’fl_÷ ⁄‹HÎÌ ÁflıflΠ±Î’ı »ı. ±U‹Ì…L› ⁄‚÷HÎ ‰Î’fl÷Ì ‹˘Àfl¿Îfl ÿfl ·ÌÀflı ’ıÀˇ˘·fiÎ ÿËfi Á΋ı 2.5 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·Î √˛ÌfiËεÁ √ıÁ (¿Î⁄˝fi ÕΛ˘@ÁÎ≥Õ, fiÎ≥ÀˇÁ ±Î˜@ÁÎ≥Õ ‰√ıflı) ’ıÿÎ ¿flı »ı, F›Îflı ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ ÿËfi Áÿo÷fl ’˛ÿÒÊHÎflÏË÷ »ı. ÿËfifiı ±_÷ı ⁄ËÎfl À’¿÷Ì ±ı¿‹ÎhÎ ⁄Λ’˛˘Õ@À ’ÎHÎÌ Ë˘› »ı. ’ÎHÎÌ ±ıÀ·ı H2O, ‹ÎÀı ÷ıfi˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi »^À˘ ’ÎÕÌ ÷ıfiı ŒflÌ ‰Î’flÌ Â¿Î› »ı. ±„U‹…L› ⁄‚÷H΢fiÎ ¿ıÁ‹Î_ ±Î‰Î «øfiı ŒflÌ flËı÷Î_ ¿fl˘Õ˘ ‰Ê˝ ·Î√ı, ¿ı‹ ¿ı √˛ÌfiËεÁ √ıÁ ÷flÌ¿ı ¿Î⁄˝fi ÕΛ˘@ÁÎ≥Õ

‰fiV’Ï÷‹Î_ ¢ÊΛΠ⁄Îÿ ±ı ‰fiV’Ï÷ CÎHÎÎ ‰¬÷ı ±„U‹…L› ⁄‚÷H΋Î_ Œıfl‰Î› »ı. (…\±˘, µ’flfi˘ ’˛◊‹ ÕΛÎ√˛Î‹.) ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ ‰‘ ±ı¿ …‹Î ’ÎÁ_ ±ı ¿ı M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÷ıfi˘ ±¤Î‰ ˢ‰Î »÷Î_ Á‹ƒfiÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ ÷ıfiÌ ¿‹Ì fi◊Ì. ÁflıflΠ4 CÎfi Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‹ƒ…‚‹Î_ 50,90,00,000 48 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

Àfi …ıÀ·˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi »ı. Ë∞ ±ı¿ M·Á ’˘≥LÀ — ËÎ≥Õˇ˘…fi ‹ıfi-‹ı≥Õ »ı. ±„U‹…L› ⁄‚÷H΢fiÌ ‹ÎŒ¿ …ıfi˘ ÁÌÏ‹÷ ¤_ÕÎfl ‰Ëı·˘‹˘Õ˘ ¬ÒÀÌ Ω› ±ı‰Ì ÷ı ¿< ÿ fl÷Ì Á˘√Îÿ fi◊Ì. ¬«˝ - ·Î¤fiÌ º„WÀ±ı Ï¿ŒÎ›÷Ì Àı @ fi˘·˘Ï… ËV÷√÷ ¿›Î˝ ’»Ì ‹ÎHÎÁ √‹ı I›Îflı ‘Îflı ±ı À ·˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi ’ıÿÎ ¿flÌ Â¿ı »ı. ±Î ⁄‘Î ‹tÎ fi…fl Á΋ı flάÌfiı … ±‹ıÏfl¿Î±ı ËÎ≥Õˇ˘…fi Àı@fi˘·˘Ï… ω¿ÁΉ‰Î ‹ÎÀı 120 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfiÎ ⁄…ıÀ ÁÎ◊ı ‹˘Àı ’Λı Á_¢‘fi ËÎ◊ ‘›* »ı. Á_¢‘fi ‹A› ¿flÌfiı ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ Ï¿ŒÎ›÷Ì µI’Îÿfi ±fiı ÷ıfiÎ VÀ˘flı… ’fl ¿ı„Lƒ÷ ◊›_ »ı. µI’Îÿfi ’Ëı·Î_ ÏÁÏfl±Á·Ì ω«Îfl‰Î …ı‰˘ ’˛ffi ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ VÀ˘flı…fi˘ »ı, ¿ı‹ ¿ı ’˛ı„@À¿· flÌ÷ı µ’›˘√Ì ◊÷Î V‰w’‹Î_ ±ı F‰·fiÂÌ· ‰Î›fiı Á_CÎfl‰˘ ±ÎÁÎfi fi◊Ì. ±Î‹ ÷˘ …√÷‹Î_ ±I›Îflı ‰Êı˝ ÿËÎÕı µI’Lfi ¿flÎ÷Î (±fiı M·Î„VÀ¿◊Ì ‹Î_ Õ Ìfiı flÎÁΛÏHο ¬Î÷fl˘ Á ‘ ÌfiÌ «ÌΩı ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ‰’flÎ÷Î) 350 ±⁄… CÎfi ‹ÌÀfl ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ Á_√˛Ë ‹ÎÀı √_Ω‰fl ÀÎ_¿Ì±˘ ‰’flÎ÷Ì Ë˘› »ı, ’fl_÷ ±ı ‰Î›fiı ‹˘Àfl‰ÎËfifiÎ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ‰Î’fl‰˘ ˢ› I›Îflı ÀÎ_¿Ìfi_ ¿ÿ Â@› ±ıÀ·_ fiÎfi_ flËı‰_ Ωı≥±ı. ‹˘ÀflfiÌ ÁÎ≥{fiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ Œu· ÀıL¿fiÌ ÁÎ≥{ ±‹¿ Ëÿ ¿fl÷Î_ ‰‘Ì fi Ω› ±ı …wflÌ »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fi Ωı ¿ı √…fiÌ C΢ÕÌ ±fiı Á‰Î √…fi_ ¤ÎÃ<_ …ı‰Ì „V◊Ï÷ ’ıÿÎ ¿flı ÷ı‰˘ ‰Î› »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ÷ıfiı ¿<ÿfl÷Ì Ë‰ÎfiÎ ÿ⁄ÎHÎ ¿fl÷Î_ 136 √b_ ‰‘ ÿ⁄ÎHÎ ±Î’Ìfiı CNG fiÌ …ı‹ ¿˘Q’˛ıVÕ √ıÁ‹Î_ Œıfl‰Ì fiÎA›˘ ˢ› ÷˘ ÷ıfiÎ …ıÀ·Ì … ∂Ω˝ ±Î’÷Î ’ıÀˇ˘·fiÌ ÀÎ_¿Ì ¿fl÷Î_ ÷ıfiÌ ÀÎ_¿Ì 30 √HÎÌ ‰…fiÿÎfl ⁄fiı. ±Î‹Î_ 99Ñ ‰…fi ‹…⁄Ò÷ ±fiı ΩÕÎ ’ÕfiÌ ÀÎ_¿Ìfi_ ˢ›, ¿ı‹ ¿ı ËÎ≥Õˇ˘…fi ’˘÷ı ÷˘ Á˙◊Ì Ë‚‰˘ ’ÿÎ◊˝ »ı. ¿˘Q’˛ıVÕ √ıÁfi_ V‰w’ ‘flΉ÷Î ËÎ≥Õˇ˘…fifiÌ ÀÎ_¿Ì ±ıÀ·Ì … ∂Ω˝fiÎ ’ıÀˇ˘·fiÌ ÀÎ_¿Ì ¿fl÷Î_ 24 √HÎÌ ‰‘ …B›Î fl˘¿ı ±ı ⁄ÌΩı √ıflŒÎ›ÿ˘ »ı. ±Î √HÎ÷fḻı Ωı÷Î_ ‰Î›fiÎ V‰w’ı ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ VÀ˘flı… ¿fl‰Îfi˘ ’˛ffi … flËı÷˘ fi◊Ì. ‹˘Àfl¿Îfl‹Î_ ’˛‰ÎËÌ ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Î’›˘˝ ˢ› ÷˘ ÀÎ_¿ÌfiÎ ¿ÿ ’fl ¿Î’ ±Î‰ı ¬fl˘, ’HÎ ⁄Ë fiÏË. ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Î›fiı ¿<ÿfl÷Ì Ë‰ÎfiÎ ÿ⁄ÎHÎ ¿fl÷Î_ 680 √b_ ‰‘Îflı ±ıÀ·ı ¿ı ’˛I›ı¿ «˘flÁ ∫«ı ±_ÿÎ…ı 10,000 fl÷·fi_ ÿ⁄ÎHÎ ±Î’Ì ÂÒL›

cf>0mf[hgf sfz

fiÌ«ı 2530 Áı„S›ÁfiÎ ÷Î’‹Îfiı ÃoÕ˘ ’ÎÕ˘ I›Îflı ÷ı ’˛‰ÎËÌ‹Î_ Œıfl‰Î› »ı. ±Î „V◊Ï÷‹Î_ ÷ı ’ıÀˇ˘· ÀıL¿ ¿fl÷Î_ ‹ÎhÎ «Îfl √HÎÌ ‰‘ …B›Î fl˘¿ı, ’fl_÷ ·Î_⁄˘ Á‹› ÷ıfiı ±ı „V◊Ï÷‹Î_ flά‰Î ‹ÎÀı ÀÎ_¿Ì Ï⁄·¿<· ≥LV›·ıÀıÕ Ë˘‰Ì Ωı≥±ı. ËÎ≥Õˇ˘…fi Ωı ¿ı ±I›_÷ volatile/∂~›fiÂÌ· ’ÿÎ◊˝ »ı, ±ıÀ·ı ÀÎ_¿Ì √‹ı ÷ıÀ·Ì ≥LV›·ıÀıÕ Ë˘› ÷˘ ’HÎ fl˘…fiÎ ÁflıflΠ1.5Ñ ’˛‰ÎËÌfi_ ⁄ÎW’̤‰fi ◊›Î ωfiÎ flËı÷_ fi◊Ì. Ïÿ‰Á˘ Á‘Ì ’Î¿Û ¿flÌ flάı·Ì ‹˘Àfl¿Îflfiı »ı‰Àı F›Îflı ‰Î’fl‰Îfi˘ Á‹› ±Î‰ı I›Îflı ÷ıfiÌ ÀıL¿ Áÿo÷fl ¬Î·Ì ˢ› ±ı‰_ ’HÎ ⁄fiı. ’˛‰ÎËÌ ËÎ≥Õˇ˘…fifiÌ ⁄Ì∞ ÷¿·ÌŒ ±ı ¿ı ±¿V‹Î÷ ‰¬÷ı ŒuÒ· ÀıL¿fi_ ·Ì¿ı… ◊÷Î_ fi∞‰˘ …J◊˘ ’ W ¿‚ √ı Á ‹Î_ Œı fl ‰Î› »ı - -±fiı ÷ı ‹ÏÁ˝ÏÕ{-⁄ıL{ ¿o’fi̱ı 1978‹Î_ ÷ˆ›Îfl ¿flı·Ì ËÎ≥Õˇ˘…fi-’ΉÕÛ Ï‹Ïfi ⁄Á F‰·fiÂÌ· »ı. ±Îÿ½ flÌ÷ı ËÎ≥Õˇ˘…fi ±¿V‹Î÷ ‰¬÷ı ’HΠˉ΋Î_ ¤‚‰˘ fi Ωı≥±ı. ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ±Î‰÷Ì ¿Î·fi_ ⁄‚÷HÎ ‹Îfi÷Î ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ÷ıfiÎ VÀ˘flı… ⁄Î⁄÷fiÎ ±Î‰Î ’˛ffi˘ ‰Ê˘˝ Á‘Ì ‹Ò_{‰÷Î flèÎÎ, ±ıÀ·ı ⁄ÌΩ ωr›© ’Ëı·Î_ ›fl˘’‹Î_ ËΩflı¿ …ıÀ·Ì ’˛›˘√ÎI‹¿ ËÎ≥Õˇ˘…fi ¿Îfl Ëo¿Îfl÷Ì ◊›Î »÷Î_ ±ı ⁄‚÷HÎ ¿ÿÌ ËÎ◊‰√_ fi ⁄L›_. ±˘»Ì …B›Î‹Î_ ‰‘ ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ¿ı‹ Á‹Î‰‰˘ ±ı Á‰Î·fi_ 1907 ‹Î_ ’Ëı·Ì ËÎ≥Õˇ˘…fi ¿Îfl ÿ˘Õ÷Ì ◊›Î ’»Ì ·√¤√ ’˘HÎÎıÁ˘ ‰Ê˝ Á‘Ì ÏfiflοflHÎ ±ÎT›_ fiÏË. ±Î¬flı 1978fiÌ Áη‹Î_ …‹˝fi ¿o’fiÌ ‹ÏÁ˝ÏÕ{⁄ıL{ı ±ı‰Ì Ï‹Ïfi ⁄Á ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ¿ı …ı‹Î_ ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ VÀ˘flı… ‹ÎÀı ‰Îÿ‚Ì …ı‰˘ ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ ¿Ëı‰Î÷˘ ’ÿÎ◊˝ ‰’flΛ˘ Ë÷˘. ‘Î÷fi˘ ±ı ’ΉÕfl ÷˘ ·˘¬_Õ-ÀÎ≥ÀıÏfi›‹fi˘ ⁄ÎflÌ¿ ÿ‚ı·˘ Ï‹Ïl÷ ’ΉÕfl »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ω’· ‹ÎhÎ΋Î_ ¢ÊÌ ·Ì‘Î ⁄Îÿ ‹˘ÀflfiÎ ±ı„L…fi ËÎ≥Õˇ˘…fi ÷ı‹Î_ ¢ÊΛ˘ fi ˢ› I›Î_ Á‘Ì “ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ”fi_ ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ’fl‰ÃÎfiı ø‹Â— ‹@÷ ¿fl÷˘ Ë÷˘. ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÌ ·ı⁄· ÷ıfiı ·Î√÷_ fi◊Ì. ±I›_÷ ⁄ÎflÌ¿ ÿÎHÎÎfiÎ Á_‰Î‚Î ¿<· 200 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifiÌ hÎHÎ ÀÎ_¿Ì±˘ Ë÷Ì ±fiı ÷ı‹Î_ ’ΉÕflfiÌ «’ÀÌ ¤fl˘ ÷˘ ÷ıfiÎ V‰w’‹Î_ ¿ÂÌ fi‰Ìfi÷Î ’HÎ Á‹Î÷Î ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ 15 ·ÌÀfl ’fl‰ÃÎ ‰Õı Ï‹Ïfi ⁄Á 190 …HÎΛ fiÏË. ÿı¬Î‰ ¿fl÷Î_ ÷ıfi˘ √HΑ‹˝ fi‰Ìfi÷Τ›˘˝ »ı. Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌ Â¿÷Ì Ë÷Ì. ‹ÏÁ˝ÏÕ{-⁄ıL{ı I›Î_fiÎ ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õfi˘ ’ΉÕfl ¤flı·Ì ÀÎ_¿Ì ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ⁄Îfl VÀÀ√ÎÀÛ ÂËıfl‹Î_ ±Î‰Ì ‰ÌÁı¿ ⁄Á˘fiı ±¬÷flÎfiÎ ‘˘flHÎı ËÎ◊fiÎ «Ì¤Õ΋Î_ ÷ıfl ËÎ◊fi_ ⁄Ì ±ı ¿Ëı‰÷ ±fiÁÎfl ‹⁄·¬ Œfl÷Ì ¿flÌ, ’HÎ I›Îfl ⁄Îÿ ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÎ ¤Î‰˘ ÿ⁄ΛΠ±ıÀ·ı …J◊΋Î_ Á‹Î‰Ì ΩHÎı »ı. ‹ıBfiıÏ›‹-Ïfi¿·‹Î_ ¿ı ’»Ì ·˘¬_ÕÂËıflfiÎ ‰Ë̉ÀÌ÷_hαı 300 ËÎ≥Õˇ˘…fi-’ΉÕÛ Ï‹Ïfi ⁄Á˘ ÀÎ≥ÀıÏfi›‹‹Î_ ËÎ≥Õˇ˘…fi/H2 fiÎ flıb±˘fiı ÁËı… ÿ⁄ÎHÎ ±Î’Ì ‰Õı ÿfl ‰Êı˝ 37,85,000 ·ÌÀfl ’ıÀˇ˘Ï·›‹ ⁄«Î‰‰ÎfiÌ ÿά· ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı ÷ı‹fiÎ ±b »^ÀÌ ’ÕÌ ÷ı ’ΉÕflfiÌ ›˘…fiÎ ’Õ÷Ì ‹Ò¿Ì ÿÌ‘Ì. hÎHÎı¿ ‰Ê˝ «Î·ı·Î ’˛›˘√fi˘ ÏfiW¿Ê˝ lattice /Ω‚ÌÿÎfl Á_ fl «fi΋Î_ ’˛ ‰ ı  ı »ı ±fiı I›Î_ fi Ì ±ı ¿ı VÀ˘flı…fiÎ ‹ÎK›‹ ÷flÌ¿ı ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õı ¤Ï‰W› ‹ÎÀı ¬Î_«Î¬Ò_«Ì‹Î_ ’˘÷ÎfiÌ …B›Î ¿flÌ ·ı »ı. (51 ‹ı ’Îfiı ±Î¿ÚÏ÷ ’˘÷Îfi_ V◊Îfi ’ο<_ ¿flÌ ·Ì‘_. …\±˘.) ÿÏfl›Î≥ ‰Îÿ‚Ì …ı‹ ’ÎHÎÌfiı ¢Êı ÷ı‹ ‹ıÀ· ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ ±Á·‹Î_ ‹ıBfiıÏ›‹-Ïfi¿·fi˘ ±√fl ËÎ≥ÕˇÎ≥Õfi˘ ‘Î÷‹› ’ΉÕfl ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ±ÎI‹ÁÎ÷˚ ¿flı »ı. ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

49

cf>0mf[hgf sfz

±Îfi _ ¿ÎflHÎ »ı . Á˘Ï·Õ ‘Î÷fiı ÁÒZ‹ ÿÎHÎÎfi_ V‰w’ ‹Y›Î ’»Ì ÷ı fi ˘ ÁflŒı Á ±ıÏfl›Î ‰‘Ì Ω› »ı, ±ıÀ·ı ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ ±bfiı ’ıÁ‰Î ‹ÎÀı Ω‚ÌÿÎfl ’ı À fi˝ fi Ì ‰‘ Á’ÎÀÌ ‹‚ı »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ ±b ÷ı ’ı À fi˝ fi Î_ ÁÒ Z ‹ Ï»ƒ˘‹Î_ ’˛‰ıÂÌ Â¿ı ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ÿ⁄ÎHÎ ±Î’‰ _ …wflÌ »ı . ’ÏflHÎ΋ı …ı‹ ‰‘ ÿ⁄ÎHÎ ±Î’˘ ÷ı‹ ±ı ‰Î›fi˘ ¬ÎVÁ˘ ‰‘Îflı ’ fl ‰Ã˘ ‹ı À · ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ‹Î_ Á‹Î› »ı. fi‰Î≥ ±ı »ı ¿ı ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÌ «˘yÁ ‹Î’fiÌ ÀÎ_ ¿ Ì‹Î_ …ıÀ·Î »^À¿ ±bw’Ì ËÎ≥Õˇ˘…fiı Á‹Î‰Ì ¿Λ ±ıÀ·˘ ’˛‰ÎËÌ ËÎ≥Õˇ˘…fi ’HÎ ÷ı‹Î_ Á‹Î÷˘ fi◊Ì. fi‰Î≥fiÌ ⁄Ì∞ ‰Î÷ — ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ‹Î_ Áfl‰Î‚ı ±ÎI‹ÁÎ÷˚ ◊›ı·Î ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ ±bfiÌ Á_A›Î ¬ÿ ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÌ ±bÁ_A›Î ¿fl÷Î_ ‰‘Ì Ω› »ı--±ıÀ·ı ¿ı ⁄Îfl ËÎ◊fiÎ «Ì¤Õ΋Î_ ÷ıfl ËÎ◊fi_ ⁄Ì ¬flı¬fl Á‹Î› »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ ±Î‰Ì flÌ÷ı ÃÁ˘ÃÁ VÀ˘flı… ◊›Î ’»Ì ‹˘Àfl¿ÎflfiÎ ±ı„L…fi‹Î_ ÿËfi ‹ÎÀı ÷ıfiı ŒflÌ ⁄ËÎfl ÷Îfl‰‰ÎfiÌ flÌ÷ ’HÎ Áfl‚ »ı. ±Î ‰Î›fiı ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ‹Î_ ÿ⁄ÎHÎ’Ò‰˝¿ ¤fl˘ I›Îflı ‹ıÀ· ±fiı ËÎ≥ÕˇÎı…fi ‰E«ıfiÌ ’˛Ï÷Ïø›Î ÁÎflÌ ±ı‰Ì √fl‹Ì ’ıÿÎ ¿flı »ı. ‹ıÀ· ±fiı ËÎ≥Õˇ˘…fi Á_›@÷ flÌ÷ı ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ‹Î_ Œıfl‰Î› »ı ±ı‹ ¿Ë˘ ÷˘ «Î·ı. ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õfiı ŒflÌ ÷ıfiÎ_ ⁄ı CÎÀ¿˘‹Î_ ±·√ ’ÎՉΠ‹ÎÀı ÷ıfiı ’Î»Ì ±ıÀ·Ì … √fl‹Ì ±ÎM›Î ÏÁ‰Î› ⁄Ì…\_ ¿Â_ ¿fl‰Î’b_ flËı÷_ fi◊Ì. ±Î ÁÎÿÌ ¿fl΋÷ fl˘…fl Ï⁄Ï·_BÁ fi΋fiÎ ±‹ıÏfl¿fi Á_¢‘¿ı ’˘÷ÎfiÌ ËÎ≥Õˇ˘…fi ¿Îfl‹Î_ ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ ±…‹Î‰Ì »ı. Ï‹. ËÎ≥Õˇ˘…fi ±ı‰_ Ë·Î‹b_ Ï⁄wÿ ’΋ı·Î Ï⁄Ï·_BÁı ’Ëı·Ì ‰¬÷ ’ıÀˇ˘·fiÌ ±‰ı∞‹Î_ ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Î’fl‰Îfi_ Âw ¿›* I›Îflı CÎHÎÎ ·˘¿˘±ı ÷ıfiı ±ı VŒ˘À¿ ⁄‚÷HÎ

ÁÎ◊ı ¿Î‹ fi ’ÎÕ‰ÎfiÌ Á·ÎË ±Î’Ì. ’˛‰ÎËÌfiÎ ¿ı ‰Î›fiÎ V‰w’ı Ωı¬‹Ì √HÎÎ÷˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÎ ¿ıÿ¬Îfi΋Î_ ’flΛΠ⁄Îÿ ¿ıÀ·˘ Á·Î‹÷ ⁄fiÌ Ω› ±ı ÁÎÏ⁄÷ ¿flÌ ÿı¬ÎՉΠ‹Î√÷Î fl˘…fl Ï⁄Ï·_BÁı ±fiı¿ À̿οÎfl˘fiÌ ËÎ…flÌ ‰E«ı ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÌ ÀÎ_¿Ìfiı ¤ı¬Õ ’fl Ωıfl‹Î_ ’À¿Ì I›Îflı ‹ıBfiıÏ›‹-Ïfi¿·fi˘ ’ΉÕfl ⁄ËÎfl ‰ıflΛ˘, ’HÎ ÷ıfiÎ ’˛I›ı¿ Ï»ƒ· ÿÎHÎ΋Î_ ±ÎI‹ÁÎ÷˚ ◊›ı·˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi »^À˘ ’Õu˘ fiÏË ¿ı ±_ÿfl˘±_ÿfl flËÌfiı Á‚B›˘ ’HÎ fiÏË. ±Î‹ »÷Î_ À̿οÎfl˘fiÎ ‹fifi_ Á‹Î‘Îfi fi ◊›_ I›Îflı Ï⁄Ï·_BÁı ‰‘ fiÎÀuÎI‹¿ flÌ÷ı ⁄ÌΩı ’˛›˘√ ¿flÌ ⁄÷ÎT›˘. ËÎ≥-‰ı ’fl ÁflZÎÎ Ω‚‰÷Î ÀˇÎÏŒ¿ ±‹·ÿÎfl˘fiı ÷ıHÎı ⁄˘·ÎT›Î ±fiı ËÎ≥Õˇ˘…fi◊Ì ¤fl«¿ ±ı‰Ì ÀÎ_¿Ì ’fl Ï’V÷˘· ‰Õı √˘‚Ì⁄Îfl ¿fl‰Î …HÎÎT›_. ±ı¿ ’»Ì ±ı¿ ¿flÌfiı ⁄·ıÀ ‰Õı ÀÎ_¿Ì ‰Ÿ‘ΉΠ»÷Î_ ¿Â_ ±…^√÷_ fi ⁄L›_, F›Îflı ±ı‰_ … ŒÎ›Ïfl_√ ’ıÀˇ˘· ¤flı·Ì ÀÎ_¿Ì ’fl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ I›Îflı ±Î√ ¤¤Ò¿Ì ∂ÃÌ. ’˛›˘√fi˘ ÏfiW¿Ê˝ — ËÎ≥-‰ı ’fl ‹˘Àflfiı √_¤Ìfl ±¿V‹Î÷ fiÕı I›Îflı ’ıÀˇ˘· ÀıL¿ ¿fl÷Î_ ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÌ ÀÎ_¿Ì ‰‘ Á·Î‹÷ »ı. fl˘…fl Ï⁄Ï·_BÁı (±fiı ÷ıfiÎ …ı‰Î ⁄ÌΩ Á_¢‘¿˘±ı ’HÎ) ⁄fiΉı·Ì ’fl_’flÎ√÷ ±Î_÷Ïfl¿ ÿËfi›_hÎfiÌ ËÎ≥Õˇ˘…fi-’ΉÕÛ ¿Îfl ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ‹Î_◊Ì ⁄‚÷HÎfiı ÂÌ flÌ÷ı ÷Îfl‰ı »ı ±ı ±Î√Î‹Ì ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ …\±˘. ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÌ ÀÎ_¿Ì‹Î_ ±ËŸ ‹˘ÀflfiÎ flıÏÕ±ıÀfl …ı‰Î ËÌÀ ±ı@V«ıL…flfiı ±_ÿfl¬Îfiı ‹œÌ ·ı‰Î‹Î_ ±ÎT›_ »ı. ±ı„L…fifiı ÃoÕ<_ ’ÎÕuÎ ⁄Îÿ √fl‹ ◊›ı·_ ’ÎHÎÌ fi‚οÎfl ÀuÒ⁄ ‹ÎflŒ÷ ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÌ ÀÎ_¿Ì‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı fl˘…fl Ï⁄Ï·_BÁ, …ıHÎı ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ VÀ˘flı… ±fiı ‘Î÷‹› ’ΉÕflfiı ÀıL¿ ‘flΉ÷Ì ’˛◊‹ ËÎ≥Õˇ˘…fi ¿Îfl ⁄fiÎ‰Ì ÷’Ήı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÷ıfiÎ Ω‚ÌÿÎfl ⁄ÎflÌ¿ ¿H΢‹Î_ ’«ı·˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Î› »^À˘ ’ÕÌ √ıÁO›flıÀfl ¶ÎflÎ ’ÁÎfl ◊÷˘ ±ı„L…fi‹Î_ Ω› »ı, F›Î_ V’Î¿Û M·√fi˘ ÷Hά˘ ‰ıflÎ÷Î_ ÷ı ÿËfi ’΋ı »ı. µW‹Î √ ‹ ΉÌfiı Ão Õ < _ ⁄fiı·_ ’ÎHÎÌ I›Îfl ⁄Îÿ ŒflÌ fi‰Ì µW‹Î √˛ËHÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±ı„L…fi ÷flŒ Ω› »ı , F›Î_ ◊ Ì ÷ı ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ ÀÎ_¿ÌfiÌ ⁄Ì∞ ωÏ{À ·ı »ı . ±Î ÁÌ‘ÌÁÎÿÌ CÎÀ‹Î‚ T›‰„V◊÷ «Î·÷Ì flËı ±ı ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

51

cf>0mf[hgf sfz

‹ÎÀı ’Ò‰˝Âfl÷ ±ı »ı ¿ı ⁄‚÷HÎfiÎ ‰’flΠ±fiı ⁄‚÷HÎfiÎ ’fl‰ÃÎ ‰E«ı ⁄flÎ⁄flfi˘ ‹ı‚ ⁄ıÁ‰˘ Ωı≥±ı. ±Î ‹ÎÀı ËÎ≥ÕˇÎ≥Õfiı ’ÎHÎÌ ¶ÎflÎ ‹‚÷Ì √fl‹Ìfi_ ’˛‹ÎHÎ ±ı¿‘ÎflÎ Á«˘À ·ı‰·ı …‚‰Î› ÷ı ±Ïfi‰Î›˝ »ı. ’ÎHÎÌ Ωı ‰‘ ’Õ÷_ √fl‹ ˢ› ÷˘ …wfl ¿fl÷Î_ ωÂıÊ ËÎ≥Õˇ˘…fi ‹@÷ ◊÷Î_ ±Î˜‰flŒ˚·˘ …ı‰Ì ’Ïfl„V◊Ï÷ ÁΩ˝› »ı. ±ı … flÌ÷ı ’ÎHÎÌfi_ ÷Î’‹Îfi fiÌ«_ ˢ› ÷˘ ’˛‹ÎH΋Î_ ±˘»˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi »^À˘ ’Õ÷Î_ ±ı„L…fifiı ÷ıfi˘ ’Òfl÷˘ ÁM·Î› ‹‚÷˘ fi◊Ì. ±ı„L…fi ⁄‚÷HÎfiÌ ¬ıÓ« ±fi¤‰Ì Õ«¿Î_ ¬Î‰Î ‹Î_ Õ ı »ı . À> _ ¿ ‹Î_ , ≥WÀ÷‹ ÷Î’‹Îfi ±ı¿‘Îw_ …‚‰Î› ±ı ‹ÎÀı ±ı„L…fi‹Î_ flıB›·ıÀflfi˘ ⁄_ÿ˘⁄V÷ ¿flı·˘ ˢ› »ı. ËÎ≥Õˇ ˘ …fifiı ‹˘Àfl¿ÎflfiÎ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ‰Î’fl‰ÎfiÌ ‹A› ⁄ı flÌ÷˘ »ı . ’Ëı · Ì ±ı ¿ı …ı ‹ Î_ ’fl_ ’ flÎ√÷ ‹˘ÀflfiÎ ±Î_ ÷ Ïfl¿ ÿËfi›_hÎ ‰Õı ¿Î‹ «Î·Ì Ω› »ı; ±ıÀ·ı ¿ı CNG ±√fl ÷˘ LPG ⁄΂˘ ±ı … flÌ÷ı ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ ÿËfi ◊÷_ flËı »ı. ÿËfifiÌ √fl‹Ì„@÷ Ï’VÀfifiÌ √Ï÷„@÷‹Î_ Œıfl‰Î› »ı ±fiı Ï’VÀfi I›Îfl ’»Ì øıL¿ÂÎŒ˚À ‹ÎflŒ÷ ’ˆÕÎ_fiı Œıfl‰ı »ı. ±ı¿oÿflı Ωı÷Î_ ±ı flÌ÷ ⁄Ë ¿Î›˝Z΋ fi◊Ì. ‰‘ ÁÎfl˘ flV÷˘ ±Î_÷Ïfl¿ ÿËfi›_hÎfiı ⁄ÿ·ı ŒuÒ· Áı· ‰Î’fl‰Îfi˘ »ı, …ı‹Î_ ËÎ≥Õˇ˘…fifiÌ ∂Ω˝fi_ ωz÷ ∂Ω˝‹Î_ w’Î_÷fl ◊Λ »ı 52 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

±fiı ÷ıfiÎ ‰Õı «Î·÷Ì Ï‰z÷ ‹˘Àfl »ı‰Àı ’ˆÕÎ_fiı Œıfl‰ı »ı. ±Î_÷Ïfl¿ ÿËfi›_hÎ ¿fl÷Î_ ŒuÒ· Áı · fiÌ ¿Î›˝ Z ΋÷Î ·√¤√ ⁄‹HÎÌ »ı, ‹ÎÀı Á‹Îfi …J◊ÎfiÎ ËÎ≥Õˇ˘…fi ¶ÎflÎ ÷ı‹Î_ ±ı‰flı… ’HÎ ⁄‹HÎÌ ‹‚ı ±ı ÿı¬Ì÷_ »ı. ±ı‰flı…‹Î_ ’HÎ ‹˘À˘ ÷ŒÎ‰÷ ’ÕÌ …‰Îfi_ ¿ÎflHÎ ’HÎ ÿı¬Ì÷_ »ı — ±Î_ ÷ Ïfl¿ ÿËfi›_ h ΋Î_ ⁄‚÷HÎfi˘ ¿ı À ·˘¿ …J◊˘ Ï’VÀfi ±fiı øıL¿ÂÎŒ˚À …ı‰Î ¤Îflı ’Ò fl Ωfiı ¿Î›Î˝ „ L‰÷ flά‰Î‹Î_ ¬«Î˝› »ı, F›Îflı ŒuÒ· Áı· ¿Îfl‹Î_ ⁄‚÷HÎı Œ@÷ ωz÷ ‹˘Àfl ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’ÎÕ‰Îfi_ flËı »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Õı «Î·÷Ì ŒuÒ· Áı· ¿ÎflfiÌ fl«fiÎ ÷˘ ΩHÎÌ÷Ì »ı, »÷Î_ Á_ÏZÎM÷‹Î_ ŒflÌ ÷ıfiÌ ¿Î›˝’˛HÎÎÏ· Ωı≥±ı. fiÌ«ı ⁄÷Ήı·Ì ±Î¿ÚÏ÷ ÷’ÎÁ˘. ŒuÒ· Áı·‹Î_ ±ıfi˘Õ ÷◊Î ¿ı◊˘Õ ±ı‹ ⁄ı ‰Ì…ÿoÕ »ı. ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÌ ÀÎ_¿Ì ¶ÎflÎ ±Î‰÷˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Î› ±ıfi˘Õfiı ÷fl⁄˘‚ ¿flı »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ ≥·ı@Àˇ˘LÁfiı ¢ÊÌ ·ı÷˘ ±ı ‰Ì…ÿoÕ fiı √ ı Ï À‰ ◊Λ »ı . ⁄Ì∞ ÷flŒ ¿ı ◊ ˘ÕfiÌ „V◊Ï÷ …\ ÿ Ì »ı . ËÎ≥Õˇ ˘ …fifiı ⁄ÿ·ı ˉÎfi˘ ±Î˜„@Á…fi ÷ıfi˘ ±Ï¤Êı¿ ¿flı »ı. ±Î˜„@Á…fifiÎ flıb±˘ ¿ı◊˘ÕfiÎ ≥·ı@Àˇ˘LÁfiı ¬ı« Ó Ì ·ı »ı, ‹ÎÀı ¿ı◊˘Õ ’˘Ï{ÏÀ‰ ◊Λ »ı. ˉı Á΋Á΋Π‰Ì…¤Îfl Á_÷Ï·÷ fi◊Ì. ±ıfi˘ÕfiÎ »ıÕı ≥·ı@Àˇ˘LÁ ’W¿‚ »ı, F›Îflı ¿ı ◊ ˘ÕfiÎ »ı Õ ı ÷ı ‹ fiÌ ¿‹Ì »ı . ’ÏflHÎ΋ı ¿ı ◊ ˘Õ-±ı fi ˘ÕfiÎ_ ⁄ı › ÀÏ‹˝fiSÁfiı ωz÷ ‹˘Àfl ÁÎ◊ı ΩıÕÌ ÿı ÷˘ ±ı fi ˘ÕfiÎ ≥·ı @ Àˇ ˘ LÁ ‰Ì…’˛‰ÎË ÷flÌ¿ı ¿ı◊˘Õ ÷flŒ ‰ËÌ fiÌ¿‚ı »ı ±fiı ’˛‰ÎËfiÎ ‹Î√˝‹Î_ ±Î‰÷Ì Ï‰z÷ ‹˘Àflfiı Œfl÷Ì ¿flÌ ÿı »ı. ‹˘Àfl ‰Õı ¿ÎflfiÎ_ ’ˆÕÎ_ Œflı »ı. Œ˘ÕÛ, …fifl· ‹˘ÀÁ˝, ˢLÕÎ, Œ˘@Á‰ı √ fi, èÎ L ÕÎ≥ ‰√ı fl ı µI’Îÿ¿˘±ı ±Î‰Î ’˛¿ÎflfiÌ … Àı@fi˘·˘Ï… ‰Î’flÌfiı ŒuÒ· Áı·

cf>0mf[hgf sfz

¿ÎflfiÎ_ ÁŒ‚ ‹˘Õı·˘ ⁄fiÎT›Î_ »ı. Ωı ¿ı T›Î’ÎflÌ µI’Îÿfi Ë∞ Âw ¿›* fi◊Ì. Ïfi¿ÀfiÎ ¤Ï‰W›‹Î_ ‹˘Àı ’Λı µI’Îÿfi Âw ◊Λ ±ı‹ ’HÎ fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ‹ıÀ· ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ ‰Õı ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ VÀ˘flı…fi˘ ’˛ffi Ë· ◊›Î ’»Ì ⁄Î¿Ì flËı÷Ì ±Hε¿ı· Á‹V›Î ¬ÿ ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ ‹˘Àı ’Λı µI’Îÿfi ¿fl‰ÎfiÌ »ı. ⁄˛õÎ_Õfi_ Á˙◊Ì T›Î’¿ ÷k‰ ËÎ≥Õˇ˘…fi »ı, »÷Î_ M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÷ıfi_ ±„V÷I‰ ·√¤√ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ±˙z˘Ï√¿ ‰’flΠ‹ÎÀı ±I›Îflı ⁄fi÷˘ CÎH΢ ¬fl˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi fiı«fl· √ıÁ‹Î_◊Ì ±fiı Ï‹◊ıfi ‰Î›‹Î_◊Ì »^À˘ ’ÎՉ΋Î_ ±Î‰ı »ı. ’©Ï÷ ¬«Î˝‚ »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fi Ωı ¿ı M·Î„VÀ¿’ÿÎ◊˘˝fiÌ ±fiı flÎÁΛÏHο ¬Î÷fl˘fiÌ ⁄fiΉÀ‹Î_ ¿Î«Î ‹Î· ÷flÌ¿ı ‰’flΛ »ı, ‹ÎÀı ±ı¿oÿflı ’fl‰Õı »ı. ⁄Î¿Ì ‹˘Àfl‰ÎËfifiÎ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ±ı‰˘ ‹˘ÓC΢ ‰Î› ’˘ÁΛ fiÏË. ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ¤Îflı ¬«ı˝ »^À˘ ’ÎÕ‰˘ ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ fiı«fl· √ıÁfiı ÷ı‹… Ï‹◊ıfifiı ’fl⁄ÎflÎ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ‰Î’fl‰Î ±ı ‰‘ Á·Îˤ›˘˝ ¢ÀÛ ¿À »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fi ‹ı‚‰‰Îfi˘ ⁄ÌΩı ÷flÌ¿˘ electrolysis/‰Ì…ωCÎÀfifi˘ »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ÷◊Î ±Î˜„@Á…fifiı ŒuÒ· Áı·‹Î_ ¤ı√Î ¿fl˘ I›Îflı …ı‹ ‰Ì…‚Ì M·Á ’ÎHÎÌ ‹‚ı ÷ı‹ ’ÎHÎÌ‹Î_ ‰Ì…‚Ì ’ÁÎfl ¿fl˘ I›Îflı H2O fiÎ ‹Ò‚ CÎÀ¿˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi ÷◊Î ±Î˜„@Á…fi ±·√ ’ÕÌ ±Î‰ı »ı. Àı„@fi¿· flÌ÷ı Ïø›Î ±À’ÀÌ fi◊Ì, ’HÎ Á‰Î· ¬«˝-·Î¤fi˘ ’ıÿÎ ◊Λ »ı. ‰Ì…ωCÎÀfi ‹ÎÀı ’W¿‚ ‰Ì…‚Ì ¬E›Î˝ ’»Ì ËÎ◊ ·Î√ı·˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi ‹˘Àfl¿ÎflfiÎ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ‰Î’fl˘ I›Îflı ’ıÿÎ ◊÷Ì ∂Ω˝‹Î_◊Ì V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı ±ı ∂Ω˝fiı ⁄Îÿ ¿fl‰Ì flËÌ ¿ı …ı Âw±Î÷ı ‰Ì…‚Ì ’ıÿÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ‰Î’flÌ. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı ◊‹˝· ’Ήfl VÀıÂfi‹Î_ fiı«fl· √ıÁ ⁄ÎY›˘ ˢ› ÷˘ ÷ıfiÌ Ï¿o‹÷ ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ ‹ÒS› Á΋ı ‹Î_Õ‰Ì Ωı≥±ı. ±ı¿ √HÎ÷fḻı Ωı÷Î_ ±Î‰Ì flÌ÷ı «Õ÷˘ ’fl˘ZÎ ¬«˝ ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ ’Õ÷fl ¤Î‰fiÎ 78Ñ …ıÀ·˘ ˢ› »ı, …ıfi˘ ±◊˝ ±ı ◊Λ ¿ı ¬«˝-·Î¤fiÌ º„WÀ±ı ËÎ≥Õˇ˘…fi …ı ‰‚÷fl ±Î’ı ÷ı 22Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ˢ÷_ fi◊Ì. ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ ±ÎÏ◊˝¿ ’ÎÁ_ ±Î‰_ fi¿ÎflÎI‹¿ »ı I›Î_ Á‘Ì ÷ıfiı ‹˘Àfl¿ÎflfiÎ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı T›Î’¿ V‰Ì¿ÚÏ÷ ‹‚‰Îfi˘ Á‰Î· fi◊Ì. ’fl_÷ ωLÕ ±ıfi∞˝ ÷◊Î Á˘·Îfl ±ıfi∞˝ …ı‰Î ‰ˆ¿„S’¿ ∂Ω˝j΢÷˘ ÷ıfiÎ ±◊˝ÂÎjÎfiı ⁄ÿ·Ì ¿ı »ı--¬ÎÁ ¿flÌfiı ±Î‰÷Ì ¿Î·fiÌ ±ı‰Ì „V◊Ï÷‹Î_ ¿ı F›Îflı ’ıÀˇ˘Ï·›‹ ±fiı fiı«fl· √ıÁ …ı‰Î_ ±„U‹…L› ⁄‚÷H΢ ±Î…ı »ı ±ıÀ·Î_ Á·¤ flËı‰ÎfiÎ fi◊Ì. ∂Ω˝’_ÏÕ÷˘fi_ ‹Îfi‰_ »ı ¿ı ’‰fi«yÌ

±√fl ÷˘ ÏÁÏ·¿˘fifiÎ ¿˘Ê˘ ‰Õı 250 ‹ı√ΉΘÀ ‰Ì…‚Ì ‹ı‚‰Ì ¿Λ ÷˘ ±ı ’fl‰Ã˘ 2,35,000 ·ÌÀfl ’ÎHÎÌfi_ ‰Ì…ωCÎÀfi ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷˘ »ı. ’ÏflHÎ΋ı …ı ËÎ≥Õˇ˘…fi ’˛ÎM÷ ◊Λ ÷ıfiÎ ‰Õı 25,000 ‹˘Àfl˘ fl˘…fi˘ ÁflıflΠ50 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌ fiάı. ∂Ω˝’_ÏÕ÷˘ ¿fl÷Î_ …\ÿÌ √HÎ÷flÌ ⁄Λ˘Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘fiÌ »ı. ±ıfi∞˝fiÎ ‰ˆ¿„S’¿ j΢÷˘ ’fl ‹ÿÎfl flά‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÷ı±˘ …ıfiıÏÀ¿ ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√ ‰Õı ±ı‰Î ⁄˜@ÀÌÏfl±Î ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î ‹Î√ı »ı ¿ı …ı±˘ ⁄Λ˘‹ÎÁ ’fl «›Î’«›fiÌ ’˛Ïø›Î ±…‹Î‰Ì ⁄Λ’˛˘Õ@À ÷flÌ¿ı ¤fl’Òfl ËÎ≥Õˇ˘…fi »^À˘ ’ÎÕÌ ±Î’ı. ’˛¿ÚÏkÎfiÎ ¬˘‚ı

⁄Λ˘‹ÎÁfiÌ ¿‹Ì fi◊Ì, ‹ÎÀı ËÎ≥Õˇ˘…fifi˘ ’HÎ ¿ÿÌ ÷˘À˘ ’Õı ÷ı‹ fi◊Ì. ‰ÎV÷‰‹Î_ ‹Îfi‰Ω÷fi_ ¤Ï‰W› ËÎ≥Õˇ˘…fi ÁÎ◊ı … Á_¿‚Λı·_ ˢ‰Îfi_ ‹Îfi÷Î fl˘…fl Ï⁄Ï·_BÁ …ı‰Î ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ËÎ≥Õˇ˘…fi Á˘ÁΛÀÌfiÌ ’Ïfl¿S’fiÎ ¿flÌ »ı, …ı‹Î_ ‹˘Àfl¿Îfl µ’flÎ_÷ ÿflı¿ CÎflfi˘ ¿Îfl˘⁄Îfl ’HÎ ÷ıfiı ±LÕfl√˛ÎµLÕ ’Î≥’ ¶ÎflÎ ’ˢӫÎՉ΋Î_ ±Î‰÷Î ËÎ≥Õˇ˘…fi ‰Õı «·Î‰‰Îfi˘ »ı. (…\±˘, µ’·˘ ÕΛÎ√˛Î‹.) ’Ïfl¿S’fiÎ ‹…⁄ ËÎ≥Õˇ˘…fifi˘ ⁄Œfl …J◊˘ ËÎ≥ÕˇÎ≥ÕfiÌ ÀÎ_¿Ì‹Î_ VÀ˘fl ◊›ı·˘ flËı »ı, F›Î_◊Ì ±·√ ’Î≥’ ¶ÎflÎ ÷ıfi˘ ÁM·Î› ±˜fl-¿„LÕÂfifl, √ıÁfi˘ «Ò·˘, ‰Î˜Àfl ËÌÀfl, w‹ ËÌÀfl ‰√ıflı µ’¿flH΢fiı ‹‚ı »ı--±fiı ‰‘‹Î_ ‹˘Àfl¿ÎflfiÌ ËÎ≥ÕˇÎ≥Õ ÀÎ_¿Ìfiı ’HÎ ¬fl˘. ±Î √·Î⁄Ì Ï«hÎ Ωı ¿ı ÿÒflfiÎ ¤Ï‰W›fi_ »ı. ‰÷˝‹Îfi Á‹›fiÌ ‰ÎV÷ω¿÷Î ’Ò»˘ ÷˘ ±ıÀ·Ì … ¿ı ÏfiWHÎÎ÷˘ Œ@÷ ‹˘Àfl¿Îfl ’fl ±Î‰÷Ì ¿Î·fi_ ⁄‚÷HÎ ±…‹Î‰Ì flèÎÎ »ı ±fiı ’˛›˘√˘ Ë∞ «Î· »ı. Àı@fi˘·˘Ï…¿· ’˛ffi˘ ÷ı‹HÎı Ë· ¿flÌ fiÎA›Î »ı. ±ÎÏ◊˝¿ ’ÎÁ_ Á‘Îfl‰Îfi_ ¿Î‹ ⁄Î¿Ì »ı, …ıfiÎ ‹ÎÀı ¿ÿΫ ‰‚Ì ±ı¿Îÿ fi‰Ì Àı@fi˘·˘Ï… …wflÌ ⁄fiı.á ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

53

Lnufdafz jiff;f

jf[s[xfgfdff+ 5fzn[xfgfl ] gfls/l 5f0tff+ 5f[s[h 8z[ 5?f6lhuftfgff+ 5fif:8sf[ µkÎfl √˘‚Α˝fi˘ ¿Ã˘fl Ï›΂˘ ⁄ıÁı ¿ı ’»Ì ’˛…fifi∑÷ Âw ◊Λ I›Îflı ωω‘ Ï¿Á‹fiÎ_ ±fiı¿ ¿ÌÀ¿˘, ’ZÎ̱˘ ÷ı‹… ’˛ÎHÎ̱˘ ËΩfl˘ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌ fi‰Î ‹·¿‹Î_ ’ÕΉ fiάı »ı. ¿ıÀ·˘¿ ‰¬÷ I›Î_ fl˘¿Î› »ı ±fiı ’»Ì ŒflÌ ÿÕ‹…·¤›˘˝ ‰‚÷˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı »ı.

›fl˘’‹Î_ ÀÌ¿ÀÌ¿Ì fi΋fi_ À«Ò¿Õ<_ ’ZÎÌ ◊Λ »ı. «¿·Ì ¿fl÷Î_ ÷ı ⁄Ë ‹˘À<_ fi◊Ì. ¬ÎÁ K›ÎfiοWν¿ ’HÎ fi◊Ì. µfi΂ÎfiÎ ±Îfl_¤fiı ⁄ÿ·ı ±_÷‹Î_ ÷ı ’˘÷Îfi_ ‰ı¿ıÂfi Âw ¿flı »ı ±fiı «Îflı¿ ‹ÎÁ ·Î_⁄Ì ËyflΩ ’fl µ÷flÌfiı ÿÏZÎHÎfiÎ ËÒ_ŒÎ‚Î ’˛ÿı¢ ÷flŒ µ’ÕÌ Ω› »ı. ’Î_¬˘ À>_¿Ì ˢ‰Î »÷Î_ ±_ÿÎ…ı 8,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ⁄Λ-±˜fl ’˛‰ÎÁ ÷ı ¬ıÕÌ fiάı »ı. ÿfl ‰ı¿ıÂfi‹Î_ ±ÎÀ·Ì ·Î_⁄Ì ›ÎhÎÎ ÷› ¿flÌfiı ›fl˘Ï’›fi ÀÌ¿ÀÌ¿Ì/Warbler ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ ÿÏZÎHÎ »ıÕÎ Á‘Ì Ω› »ı ±fiı «˘◊ı ‹ÏËfiı flΩ ’ÒflÌ ◊Λ I›Îflı ›fl˘’ ÷flŒ ‰‚÷Ì ‹ÁÎŒflÌ ’HÎ ¬ıÕı »ı . ±Î flÌ÷ı ¿< · 16,000 ¤Îfl÷fiÎ ¿ıÀ·Î_¿ V◊‚ı Ωı‰Î ‹‚÷_ ›fl˘’fi_ ›Î›Î‰fl ’ZÎÌ Great Reed Warbler ±ıÀ·ı ¿ı ’Îfi ÀÌ¿ÀÌ¿Ì. Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ÷ı ¿Î’Ì fiάı »ı . ‰ı ≥ À-À< - ‰ı ≥ À ±ı À ·ı ¿ı ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fifiÎ ÏËÁÎ⁄ı Ωı÷Î_ ÁflıflΠ‹ÎHÎÁ M≤J‰Ì ±fiı «_ƒ ‰E«ıfi_ ±_÷fl (3,84,25,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl) ¿< · ÿÁ ‰¬÷ ±Î’⁄‚ı ¿Î’Ì ⁄÷Ήı ÷˘ … ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ÁŒfl ¬ıՉ΋Î_ ÷ı ÀÌ¿ÀÌ¿Ìfi˘ Á‹˘‰ÏÕ›˘ ⁄L›˘. ‹ÎHÎÁfi_ ±ı √…\_ fiÏË, F›Îflı Á΋ÎL› ⁄ · ⁄ · …ı ‰ Õ< _ ¿ÿ ‘flΉfiÎfl ÀÌ¿ÀÌ¿Ì ‹ÎÀı ÷ı ÁË… ⁄Î⁄÷ »ı. µfi΂˘ ’Òfl˘ ◊‰Î ±Î‰ı I›Îflı ±ı¿Îÿ-⁄ı fiÏË, ⁄·¿ı Á‹√˛ ›fl˘’fiÎ_ ⁄‘Î_ … ÀÌ¿ÀÌ¿Ì ’_¬ÌÕÎ_ ÁÏË›ÎflÌ ’ı¿ı… À<fl‹Î_ ΩıÕΛ »ı. fi˘fi flıÏÁÕLÀ ≥„LÕ›fi …ı‰_ ÷ı‹fi_

±ı¿ {_Õ ¤Îfl÷ ’HÎ ±Î‰ı »ı. √…flÎ÷fiÌ ‹·Î¿Î÷ ·ı÷Î_ ±ı ’Î_¬Î‚Î_ ωÿıÂÌ ’›˝À¿˘ ‹ÎÀı dI¿Ì fi΋ ‰‘ ΩHÎÌ÷_ »ı. ‹fiW›ı÷fl ∞‰…√÷‹Î_ ÀÌ¿ÀÌ¿Ì …ı‰Î ‹ÁÎŒfl˘ ⁄ÌΩ ±fiı¿ »ı. ÀˇÎ‰ıÏ·_√fiÎ «Á¿Î ÁÎ◊ı … ÷ı±˘ …L‹ı »ı ±fiı ∞‰ı »ı. Ëo‹ı ‹ÎÀı ’˘÷ÎfiÎ ‹Ò‚ ‰÷fi‹Î_ ¿ı ωV÷Îfl‹Î_ flËı‰Îfi_ ÷ı‹fiı ’Á_ÿ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ‰WνfiÎ ±‹¿ ‹ÏËfiÎ ÷ı±˘ ÿÒflfiÎ ’˛ÿı‹Î_ …÷Î flËı »ı. ‹ÎhÎ ’_¬ÌÕÎ_ fiÏË, ¿ıÀ·Ì¿ Ω÷fiÎ_ ’˛ÎHÎÌ, ∞‰ÕÎ_, ‹Î»·Î_ ±fiı ÁÏflV≤’˘ ’HÎ ±Îÿ÷fiÎ ‹Î›Î˝ M≤J‰ÌfiÎ ⁄ÌΩ »ıÕÎ Á‘Ì ’Ë˘Ó«Ì Ω› »ı. ±Î ⁄‘Î ’›˝À¿˘ ÷ı‹fiÎ ·Î_⁄Î ‰ı¿ıÂfi ’fl fiÌ¿‚ı »ı ÷˘ ˉΌıfl ‹ÎÀı, ’fl_÷ “«ıL… ±Î˜Œ ‰ı‘fl” ±ı ÷ı‹fi˘ ‹A› Ëı÷ fi◊Ì. ’˛Ï÷¿>‚ ÁÌ{fi ‰¬÷ı …\ÿΠˉ΋Îfi‹Î_ …÷Î flËı‰_ …wflÌ Ë˘‰Î »÷Î_ ‹Ò ‚ Á‰Î· ’Î’Ì ’ı À fi˘ ˢ› »ı . ¤Ò¬‹flÎ◊Ì ⁄«‰Îfi˘ ˢ› »ı, …ı◊Ì ÷ı‹fi˘ ‰_‰ı·˘ Ωı¬‹Î› fiÏË. ±Î Ëı÷ ‹ÎÀı ¿flÎ÷Î ‹˘Á‹Ì ’˛‰ÎÁ ÁÎ◊ı ¿<ÿfl÷ ’HÎ ÁË‹÷ »ı, ±ıÀ·ı ÷ıHÎı ⁄‘Î ’˛‰ÎÁÌ ‹fiW›ı÷fl Á∞‰˘fiı ¿ÿfiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ ‰‘ ˢÁ˝’Ήfl ‰Õı ÁF… ¿›Î˝ »ı ±fiı ËΩfl˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ÁŒfl ÿflQ›Îfi ±ı¿‘ÎflÌ ËÎÕ‹ÎflÌ ‰ıÉΠ‹ÎÀı „@÷ ±Î’Ì »ı. ÀÌ¿ÀÌ¿ÌfiÌ …ı‹ ωÏ{ÀÁ˝ ωÁÎ ’fl ¤Îfl÷fiÌ À>_¿Ì Ï›΂ ‹·Î¿Î÷ ·ıfiÎfl ⁄ÎÀHÎ ÀÌÀ˘ÕÌ/Golden Plover ¿<ÿfl÷fiÎ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

55

5?jff;fl 5?f6lV5f+bflvff[

’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌ fiάı »ı. (±Î ÀÎ_¿Ì …÷Ì ‰¬÷ı ¬Î·Ì ◊›Î ’»Ì ⁄ÎÀHÎ ÀÌÀ˘Õ̱ı ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ¿ı L›Ò Ï{·ıLÕ‹Î_ ‰‘ ¬˘flο ±Îfl˘√Ì ÷ıfiı “ÏflNuÒ·” ¿flÌ Ë˘› »ı.) ‰WνfiÎ ⁄Îfl ‹ÏËfiÎ ’ˆ¿Ì » ‹ÏËfiÎ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ’›˝ÀfifiÎ »ı. ÁÎ÷‹ı ‹ÏËfiı ÷ı µkÎfl ‘˛‰fiÎ ÁèÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ’Î»Ì Œflı »ı, F›Î_ ˉı ÷ıfiı ±ÎËÎflfiÌ ¬˘À Áη÷Ì fi◊Ì. ÁÎfi ¿>‚ ⁄fiı·Î Á_Ωı√˘‹Î_ ÷ı ∫ÕÎ_ ‹Ò¿ı »ı. ’˛‰ÎÁ›˘√ ÁÎ◊ı …L‹ı·Î_ ⁄ÎÀHÎ ÀÌÀ˘ÕÌfiÎ_ ⁄E«Î_ ’HÎ »ßı ‹ÏËfiı fl{‚’ÎÀfiÎ ∞‰fifi˘ ±Îfl_¤ ¿flı »ı ±fiı ∞‰ı I›Î_ Á‘Ì M≤J‰ÌfiÌ ±ı¿ ’Ïfl¿Q‹Î …ıÀ·_ ±_÷fl ¿Î’Ì fiάı »ı. ±Õ‘_±Õ‘ ‰Wν ÷ı‹fiı ‹ÎÀı ’HÎ ’˛‰ÎÁ‹Î_ ‰Ì÷ı »ı. µkÎfl ‘˛‰‹Î_ … ◊÷Î ‰Î⁄√·Ì/ Tern fi΋fiÎ ’ZÎÌ ‹ÎÀı ÷˘ ±Î¬_ ‰Wν ’›˝Àfi‰Wν »ı. Ï›΂˘ ⁄ıÁı ÷ı ’Ëı·Î_ ‰Î⁄√·Ì ÷ıfiÌ ‰SÕÛ À<fl ’fl fl‰ÎfiÎ ◊Λ »ı. ±Î ’ZÎÌ ‹Î»Ì‹Îfl »ı, ±ıÀ·ı …‹Ìfi ’fl ∂Õ‰_ ÷ıfiı ’Á_ÿ fi◊Ì. µkÎfl ±‹ıÏfl¿Î ÷◊Î ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Î …ı‰Î ¬_Õ˘fiÎ Ï¿fiÎflı, »÷Î_ Á‹ƒfiÎ ±Î¿Î‹Î_ … ÷ı ±Î√‚ ‰‘ı »ı ±fiı Œ@÷ CÎÎÁfiÎ ‹ıÿÎfiÌ ’˛ÿı¢ ’fl ÏË‹«Îÿfl ŒflÌ ‰‚ı ±fiı ¤Ò¬‹fl˘ 100 √˛Î‹fiÎ fiÎ…^¿ ÂflÌfl‹Î_ ⁄‚÷HÎ ¬ÒÀ÷_ ‰ıÉÎfiÌ fi˘⁄÷ ±Î‰ı ±ı ’Ëı·Î_ … ⁄ÎÀHÎ ÀÌÀ˘ÕÌ ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Î …HÎΛ I›Îflı Õ>⁄¿Ì ‹ÎflÌ ±ı¿Îÿ ‹Î»·Ìfi˘ ÷flŒ V◊‚Î_÷fl ¿flÌ Ω› »ı. ¿˘Ï‚›˘ ¤flÌ ·ı »ı. ±Î‹ ÷˘ ‹Î»·ÌfiÌ ’ÕÌ Ω› »ı, ‹ÎÀı ÏË‹‰WÎν Âw ◊Λ ÷ı ¢‘‹Î_ ÷ıHÎı ÁÎ÷ Á‹ƒÎı ¬ıÕ‰ÎfiÌ …wfl fi◊Ì. ‰Î⁄√·Ì …ı‰Î_ ⁄ÌΩ_ ’_¬ÌÕÎ_ ’Ëı·Î_ ⁄ÎÀHÎ ÀÌÀ˘Õ̱ı ’˘÷Îfi_ ‰ı¿ıÂfi ·Î_⁄Ì ÿÕ‹…· ¿›Î˝ ‰√fl ’ıÀ’Òfl÷˘ ¬˘flο ÷ı‹fiÎ V◊ÎÏfi¿ ωV÷Îfl‹Î_ ¢‘Ì Âw ¿flÌ ÿı‰_ ’Õı »ı. ’˛‰ÎÁfiÎ ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á ¿Îœı »ı. ’fl_÷ ‰Î⁄√·Ìfi˘ ¿ıÁ …\ÿ˘ »ı, …ıfiı ∂_ÕÎHÎ◊Ì ÷’ÎV›Î ’»Ì ’ZÎÌÏfiWHÎÎ÷˘ ±√ε ÷ı ¬˘flοfi _ ’˛ ‹ ÎHÎ ‰‘ÎflÌ ±ı‰Î ÷ÎflHÎ ’fl ±ÎT›Î »ı ¿ı ‰Î⁄√·Ìfiı Ëo‹ıÂÎ ÁÒ›˝’˛¿Î‹Î_ flËı‰_ ‹ÎŒ¿ ±Î‰ı ÂflÌfl‹Î_ «fl⁄Ì ±ı¿ÃÌ ¿flı »ı. «fl⁄Ìfi˘ »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÷ı ±ı‰_ ‰Î÷ΉflHÎ ’Á_ÿ ¿flı »ı ¿ı …ı‹Î_ ÁÒ›˝’˛¿ÎÂfiÎ ¿·Î¿˘ ⁄Œfl VÀ˘¿ ˢ› »ı ±_ÿÎ…ı ’_«Î‰fi √˛Î‹ ‹Ëk΋ ˢ› ±fiı flÎÏhÎfiÎ ¿·Î¿˘ ±˘»Î. ±Î ’˛¿Îflfi_ ‰Î÷ΉflHÎ ±ı¿fiÎ ±ı¿ …ı À ·˘. ±Î fi∞‰˘ …J◊˘ ⁄ÎÀHÎ V◊‚ı ÷˘ Á_¤‰ı fiÏË, ‹ÎÀı ÷ıfi˘ Á÷÷ ∂Õ÷Î flËÌfiı ‰Î⁄√·Ì ΩHÎı ¿ı ÁÒ›˝fi˘ ÀÌÀ˘ÕÌfiÌ NuÒ· ÀıL¿ »ı, …ıfiÎ ¶ÎflÎ ÷ıfiı ÏflÁıÁ ! Ëo‹ıÂÎ √√fiωËÎflÌ ‰Î⁄√·Ì±ı ±ËŸ ⁄˛ı¿ŒÎVÀ ÁÎv ’˛‰ÎÁ‹Î_ ⁄˛ı¿ ·Ì‘˘ »ı. …ı ‹Î≥·ı… ’˛ÎM÷ ◊Λ ÷ıfiÌ ÁflıflΠ⁄ıÁÎÕÌ ±Î’÷_ ›Î_Ïhο ±ı„L…fi ÷˘ ±Î… Ïÿfi Á‘Ì ⁄L›_ fi◊Ì. ⁄fi‰ÎfiÌ Â@›÷Î ’HÎ fi◊Ì. µkÎfl ‘˛‰ ’˛ÿı »˘ÕÌfiı ⁄ÎÀHÎ ÀÌÀ˘ÕÌ Ï‰WÎ‰T≤kÎ ±˘‚_√ı »ı ±fiı »ı‰Àı ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Î Ω› »ı. @›Îflı¿ ÷˘ L›Ò Ï{·ıLÕ ’ˢӫı »ı. À>_¿‹Î_, ÂflÌflfiÌ ÿÁı¿ √˛Î‹ «fl⁄ÌfiÎ T›› Á΋ı ÷ıfiı ·√¤√ 235 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ±ı‰flı… ‹‚ı »ı. ‰‚÷Ì ÁŒfl ÿflQ›Îfi ’HÎ ±ı … ÿflı «fl⁄Ìfi_ ÿËfi ◊Λ »ı. ±Î‹ 110 √˛Î‹fiÌ NuÒ· ÀıL¿ ‰Õı ⁄ÎÀHÎ ÀÌÀ˘ÕÌ ±_ÿÎ…ı 26,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ±Î¿ÎÂÌ ±Î›˘…fifi_ ÁflÁ µÿÎËflHÎ »ı. ±Î ÀÌÀ˘ÕÌfi_ ‹Ò‚ ‰÷fi µkÎfl ‘˛‰fi˘ ⁄ÏŒ˝·˘ ’˛ÿı »ı, F›Î_fi˘ ¿Ã˘fl Ï›΂˘ ÷ıfiı ‹ÎŒ¿ ±Î‰÷˘ fi◊Ì. ÏË‹«Îÿfl fiÌ«ı ËÏfl›Î‚Ì œo¿Î›Î ’»Ì ¬˘flοfiÎ_ ŒÎ_ŒÎ_

56 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

5?jff;fl 5?f6lV5f+bflvff[

’Ì»˘ ¿flı »ı. µkÎfl √˘‚Α˝fi˘ µfi΂˘ ø‹Â— “¬ÁÌfiı” …ı‹ …ı‹ ÿÏZÎHÎ √˘‚Α˝‹Î_ ‰ı ’˛‰ÎÁ‹Î_ ÷ıHÎı ·√¤√ 6,400 Ω› ÷ı‹ ‰Î⁄√·Ì ÷ıfiÎ ’√·ı ±Î√‚ ‰‘ı »ı. µkÎfl ‘˛‰ ’˛ÿıÂfi˘ ¬Âfi‹Î Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ¿Î’‰_ ’Õı »ı. ’ZÎÌ…√÷‹Î_ ±Î‰Î ¿WÀÿΛ¿ ’˛‰ÎÁ˘ µfi΂˘ ‹ÎH›Î ’»Ì ±_÷ı ÿÏZÎHÎ ‘˛‰ ’˛ÿıÂfi˘ µfi΂˘ ’HÎ ¤˘√‰ı »ı. µΩÁfiÎ ¿·Î¿˘fi˘ ‰ÎÏWν¿ Áfl‰Î‚˘ ‹Î_Õ˘ ÷˘ …√÷fiÎ ⁄ÌΩ ÿflı¿ Á∞‰ ¿fl÷Î_ ‰Î⁄√·Ì Ωı ¿ı Á΋ÎL› »ı. ωr¤fl‹Î_ ’ZÎ̱˘fiÌ ‰‘ Á‹› µΩÁ‹Î_ √Ωflı »ı. Ïÿ‰ÁfiÎ µΩÁ‹Î_ flËı‰_ ±ı … ‹Îfi˘ ¿ı ÷ıfi˘ ¿<· Ω÷˘ 8,600 …ıÀ·Ì »ı, …ı ’ˆ¿Ì ‹¿Áÿ ˢ› ÷˘ ÷ıfiı ÏÁ© ¿fl‰Î ‹ÎÀı ‰Î⁄√·Ì±ı ‰WνfiÎ ±Îà ‹ÏËfiÎ Á÷÷ ·√¤√ 40Ñ Ω÷fiÎ_ ’_¬ÌÕÎ_ ±ı¿ V◊‚ı ∂Õ÷Î flËı‰_ ’Õı »ı. ÿflQ›Îfi M≤J‰Ìfi˘ ±ı¿ Œıfl˘ ‹Îfl‰˘ ’Õı »ı. …\ÿÌ flÌ÷ı ¿Ë˘ ÷˘ ±ıflεLÕ ‘ ‰SÕÛ ›ÎhÎ΋Î_ 40,200 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛‰ÎÁ ¿fl‰Îı ’Õı »ı. Œ@÷ 100 √˛Î‹ ‰…fi ‘flΉ÷_ ÷ıfi_ ÂflÌfl ±ı º„WÀ±ı ¬flı¬fl ⁄ıÏ‹Áη N˚·Î∫√ ‹ÂÌfi »ı. ±Î ⁄Ë‹Îfifiı ±‹ıÏfl¿Îfi_ wNÁ ËÏ‹_√⁄ÕÛ ¿ÿΫ ’Õ¿ÎflÌ Â¿ı, ¿ı‹ ¿ı ±√ε …HÎΉı·Î ‰ı≥À-À<-‰ı≥ÀfiÎ ‘˘flHÎ ±fiÁÎfl ’˛‰ÎÁfi_ ±_÷fl ‹Î’˘ ÷˘ wNÁ ËÏ‹_√⁄ÕÛ ’ÎÁı ‰Î⁄√·Ìfi_ ’flÎø‹ …flÎ ÏŒy_ ÁÎÏ⁄÷ wŒÁ ËÏ‹_√⁄ÕÛ, …ıfiı ¿<ÿfl÷ı µkÎfl ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ‰ÁΉÌfiı “fiÎ÷ ⁄ËÎfl” ¿flÌ ‹Ò@›_ »ı. ◊Λ »ı. ËÏ‹_√⁄ÕÛfiÌ ±ıÀ·ı ¿ı √_…fi’ZÎÌfiÌ 300 ¿fl÷Î_ ‰‘ Ω÷˘ »ı. ÁΈ◊Ì ‹˘À<_ ËÏ‹_√⁄ÕÛ 20 √˛Î‹ ‰…fi ‘flΉı »ı, F›Îflı ⁄Îflı‹ÎÁ flËÌ Â¿÷Î_ fi◊Ì. ’ıÀ ‹ÎÀı wNÁ ËÏ‹_√⁄ÕÛfi_ ‰…fi ‹Î_Õ ’Î_«ı¿ √˛Î‹ »ı. µkÎfl ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ÷ıfi_ ‹Ò‚ flËıÃÎHÎ ±√fl ÷˘ ’˛…fifi ‹ÎÀı ÷ı‹HÎı fiÎfi_-‹˘À<_ ±·ÎV¿Î flÎF› »ı. ±Î flÎF› ÷ıfiÎ ‰Á‰ÎÀ ‹ÎÀı …flΛ ±fi ¿>‚ fi◊Ì. ±ËŸ ÀˇÎ‰ıÏ·_√ ¿fl‰_ ’Õı »ı. ¿ıÀ·Î¿fiÎ ¤Î√ı Ï›΂˘ ¿Ã˘fl ˢ› »ı, F›Îflı ÿı¬Î‰‹Î_ ’ZÎÌfiı ⁄ÿ·ı ’÷_Ï√›_ ·Î√÷Î wNÁ ·Î_⁄˘ ’˛‰ÎÁ »ı, ÷˘ ±‹¿fiÎ ¿ıÁ‹Î_ ËÏ‹_√⁄ÕÛfi_ ÂflÌfl “B·ÎÁ ω◊ ¿ıfl” …ı‰_ ÷Ìfi’ÎÏÀ›_ »ı. ⁄‘Î √_…fi’ZÎ̱˘ fi∞‰Ì ÀÎ_ÏÀ›Î÷˘Õ ’HÎ ’Òfl÷Ì fỉÕı »ı. ±ı‰Î_ … fiΩ¿÷¤›Î* »ı, ±ıÀ·ı ¿<ÿfl÷ı ÷ı‹fiı ‹K› ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ËÒ_ŒÎ‚Ì ±fiı ¬w_ ’Ò»˘ ÷˘ “ÀÎ_ÏÀ›Î÷˘Õ” ÂOÿ ±Î⁄˘Ë‰Î‹Î_ ‰ÁÎT›Î_ »ı. ±ı¿‹ÎhÎ wNÁ ËÏ‹_√⁄ÕÛfiı ÷ıHÎı ωW΋ Á_Ωı√˘ ‰E«ı ÷ı‹fiÎ ’˛‰ÎÁ ‹ÎÀı ±ı¿ÿ‹ ›˘B› Ãflı ‰ÁÎT›_ »ı. ’Î_« √˛Î‹fi_ ±ı ’ZÎÌ ÂÌ÷Î√Îfl …ı‰Î ±·ÎV¿ÎfiÎ Ï›΂΋Î_ ◊˘ÕÎ »ı, ¿ı‹ ¿ı ’Î_¬˘ ‰Ÿ{‰Îfi˘ Ï⁄fi…wflÌ ¿·Î¿ ’HÎ ∞‰÷_ flËÌ Â¿ı fiÏË, ±ıÀ·ı ÿfl ‰WÎı˝ ÷ıHÎı ŒflÏ…›Î÷ ‹K› ±‹ıÏfl¿Î l‹ ¿›Î˝ ‰√fl … ÷ı±˘ ’√’΂Î_ fiÎÁÌ …‰_ ’Õı »ı. ‹ı„@Á¿˘ Á‘Ì ’ˢӫ‰Î ‹ÎÀı ÷ı ±‹ıÏfl¿Îfi˘ Á‹√˛ ’Ïç‹ «Î·Ìfiı …\ÿÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ «ÎS›Î_ Ω› ¿Î_Ã˘ ’Îfl ¿flı »ı, ÁıÓ¿Õ˘ fiÿÌ-fi΂Î_fiı ‰ÀΉı »ı, √√fi«_⁄Ì flΘ¿Ì ’‰˝÷˘fiı ±˘‚_√ı »ı. ±ı‰Î ‰Î÷ΉflH΋Î_ ¿ı F›Î_ ¿<ÿfl÷Ì »ı, …_√·˘fiÌ ±Îfl’Îfl fiÌ¿‚ı »ı ±fiı ¤Îflı ’Ïfll‹fiı ±_÷ı »ı‰Àı ‹ı„@Á¿˘fiÎ_ Á_ Ω ı √ ˘ ÷ı ‹ fiÎ ‹Ò ‚ ‰÷fi ¿fl÷Î_ ’ËÎÕÌ ‹ıÿÎfi˘‹Î_ I›Î_fiÎ_ V◊ÎÏfi¿ √_…fi’ZÎ̱˘ ÁÎ◊ı Ï›΂Π’Òfl÷Î_ ‰ÁÌ Ω› ±Îç›˝…fi¿ flÌ÷ı …\ÿΠˢ› »ı. ÿά·Î »ı. ωω‘ e·˘ ‰Õı ·ËıflÎ÷Ì ±ı ¤ÒÏ‹ ‰ÎV÷‰‹Î_ ÷ıfiÎ ¿Î›‹Ì ‰Á‰ÎÀ ‹ÎÀı ÷flÌ¿ı µkÎfl ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ¿ıÏ·Œ˘Ïfi˝›Î ±ı¿ÿ‹ ›˘B› »ı, »÷Î_ ¿<ÿfl÷ı ÷ıfiÎ fiÁÌ⁄ı ’˛⁄‚ ±ı‰˘ ’˛‰ÎÁ›˘√ ·¬Ì fiÎA›Î flÎF›fiÎ ’ËÎÕ˘‹Î_ ⁄Àıfl/Quail fiÎ_ {_Õ ’»Ì ÷ı‹Î_ Œfl¿ ’ÕÌ Â¿÷˘ fi◊Ì. ±Î »˘ÀÌ ÁÌ Ωfi ‹ı„@Á¿˘‹Î_ hÎHÎ ‹ÏËfiÎfiÌ Á΋ÎL› flÌ÷ı 2,900 ‹ÌÀflfiÎ ·ı‰·ı »\|Ì √ÎY›Î ⁄Îÿ ŒflÌ ±ı … flV÷ı ±·ÎV¿Î fl‰ÎfiÎ ◊Λ »ı. ±Î‰‰Î …‰ÎfiÎ À<- ‰Áı »ı, ’fl_÷ ÏË‹‰WÎν Âw ◊Λ ±ı ’‰˝÷fiÎ ¨«Î Ϭflı ÏË‹‰WÎν Âw ◊Λ I›Îflı ⁄ÀıflfiÎ_ {_Õ ÏÂV÷⁄© flÌ÷ı @‰Ì¿-‹Î«˝ ¿flÌfiı fiÌ«Î ·ı‰·ı ËÏfl›Î‚Î ’˛ÿı‹Î_ ∂÷flÌ ±Î‰ı »ı.

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

57

5?jff;fl 5?f6lV5f+bflvff[

’ËÎÕÌ ⁄Àıfl˘ ’ÿ›ÎhÎÌ ¿ı‹ ⁄L›Î_ ÷ıfi˘ ’HÎ ¤ıÿ ’ZÎÌÏfiWHÎÎ÷˘ Á‹∞ Â@›Î fi◊Ì, ’fl_÷ 1,500 ‹ÌÀflfiÎ (’Î_«ı¿ ËΩfl ŒÌÀfiÎ) fiÌ«Î ·ı‰·ı ⁄Àıfl˘fiÌ ¿>« ’ÒflÌ ◊÷Ì Ë˘‰Îfi_ ÷ı‹HÎı Ωı›_ »ı. ±ËŸ ËÏfl›Î‚Ì ‰E«ı ËΩfl˘ ⁄Àıfl˘fiÎ_ {_Õ Ï›΂˘ ω÷Ήı »ı. ÿÎHÎÎ ±fiı ∞‰Î÷˘ ±Îfl˘√Ìfiı ’˘÷Îfi_ ±„V÷I‰ À¿Î‰ı »ı ±fiı ŒflÌ ‰Á_÷∑÷‹Î_ Ϭfl˘ ’flfi˘ ⁄flŒ ’Ì√‚ı I›Îflı ±ı … flÌ÷ı «Î·Ìfiı ’‰˝÷Îfl˘ËHÎ ¿fl÷Î_ ’λÎ_ 2,900 ‹ÌÀflfiÎ ·ı‰·ı ’Ë˘Ó«Ì Ω› »ı. ’˛‰ÎÁ ±ı CÎHÎάflÎ ‹fiW›ı÷fl ∞‰˘ ‹ÎÀı ∞‰÷Î flËı‰Î ‹ÎÀıfiÌ ’Ò‰˝Âfl÷ »ı, …ı Áfl‰Î‚ı ∑÷’Ïfl‰÷˝fifiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ∑÷ ⁄ÿ·Î› ±fiı ¬ÎÁ ÷˘ ±‹¿ ’˛ÿ ı ˘‹Î_ ⁄ό۷˘ Ï›΂˘ ⁄ıÁı I›Îflı ±ı ’˛ÿ ı ˘‹Î_ ‰Á÷Î_ ’ZÎ̱˘ ⁄ı flÌ÷ı ÷¿·ÌŒ‹Î_ ‹Ò¿Î› »ı. ÏË‹ »‰Î›Î ⁄Îÿ ’_¬ÌÁ‹ÿΛfiÎ ⁄‘Î ÁP›˘fiı ¤fl’ıÀ ¬Î‰Îfi_ ‹‚÷_ fi◊Ì, F›Îflı ⁄Ì∞ ÷flŒ ÃoÕÌ Á΋ı {{Ò‹‰Î ±√ε ¿fl÷Î_ ‰‘ ¬˘flοfiÌ …wfl ’Õı »ı. ±Î „V◊Ï÷‹Î_ ÷ı‹fi_ ±„V÷I‰ Ωı¬‹Î› »ı. ±„V÷I‰ ¤Ò_ÁÎ÷_ fl˘¿‰_ ˢ› ÷˘ eÕ-ÁM·Î›fiÎ CÎÀÎÕÎ …ıÀ·˘ ‰V÷Ì‹Î_ ’HÎ CÎÀÎÕ˘ ¿Î‹«·Îµ ‘˘flHÎı ¿flÌ fiά‰˘ Ωı≥±ı. ¤ÎHÎÎfiÌ ÁÎ≥{ ±fiı Á_A›Î …ıÀ·Î … ¤Zο˘±ı fi‰Î V◊‚ı ’HÎ flËı‰_ Ωı≥±ı. ⁄οÌfiÎ_ ’_¬ÌÕαı ÷ı‹fiÌ gff[8af}sdff+ gff[+wfl ,ff[ ’_√÷˘ ¬Î·Ì ¿flÌ ⁄ÌΩ ±Lfi¤_ÕÎfl˘fiÌ á ±·ÎV¿ÎfiÎ Ï›΂Π‰¬÷ı wNÁ ËÏ‹_√⁄ÕÛ ‹ı„@Á¿˘fiÌ ÏÿÂ΋Î_ ¤Î√ı »ı ÷˘ ±ı ¢‘‹Î_ «ÎS›Î …‰_ ±Ïfi‰Î›˝ »ı. … flÎF›‹Î_ ‰Á÷_ ¬·ı·Ì fi΋fi_ ’ZÎÌ 10,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı ’˛ÂÎL÷ ωW΋ ˉ΋Îfi ‰¬÷ı V◊Î›Ì ‰Á‰ÎÀ ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ’˘Ï·fiıÏ›fi ÀÎ’±˘ ÷flŒ ∂Õı »ı. ±Î ·Î_⁄Ì ›ÎhÎ΋Î_ ‰E«ı 3,000 «Î· flά‰Î‹Î_ ⁄Ì∞ ÷¿·ÌŒ ’˛…fififiÌ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ±ı¿ Á‚_√ Œ·¿ ±ı‰˘ »ı ¿ı F›Îflı ¬·ı·Ìfiı ±Îfl΋ ¿ı ±ÎËÎfl ‹‚Ì »ı. ‹fiW›ı÷fl ∞‰˘ ’˘÷Îfi˘ ¿⁄Ì·˘ ›˘B› ¿÷Î fi◊Ì. ’_ÿflı¿ Ïÿ‰Á ±ı¿‘Îv_ µ~›fi ¿flÌfiı ÷ıHÎı ‹ËÎÁÎ√flfiÎı ±ıÀ·˘ ¤Î√ Á‹›ı ÷ı‹… Á_Ωı√˘±ı … ‰‘Îflı »ı. ∫ÕÎ_ ‰ÀΉ‰˘ ’Õı »ı. ±ı¿ ¬·ı·Ì±ı 22 Ïÿ‰Áı ÷ı ±_÷fl ¿ÎM›Îfi˘ ’˛Á_√ fi˘Ó‘Λ˘ »ı. ‹Ò¿‰Î_ ¿ı fi ‹Ò¿‰Î_ ±ı ÏfiHν› ÷ı±˘ eÕá ±ÎÏ¡¿Î, ÁεÿÌ ±fl⁄V÷Îfi ÷◊Î ≥flοfiÎ flıÏ√V÷ÎfiÌ ’˛ÿı¢ fi∞¿ ‰Á÷Î ÁM·Î›fiÎ ±Î‘Îflı ·ı÷Πˢ› »ı. (¬w_ Ωı÷Î_ ’ı≥LÀıÕ ·ıÕÌ fi΋fiÎ_ ’÷_Ï√›Î_fiı √˛ÌW‹ ∑÷ ‹ÎŒ¿ ±Î‰÷Ì fi◊Ì, ‹ÎÀı ±ıÏ’˛·‹Î_ ¿<ÿfl÷ ’˘÷ı ÷ı‹fiÌ ’˛…fifiT≤ÏkÎfi_ Ïfi›‹fi ¿flı »ı . ) ’_ ¬ ÌÕÎfiı ÷ı ‹ fiÌ ±ÎÁ’ÎÁ ÷ı±˘ ›fl˘’ ÷flŒ µ’Õı »ı. ›fl˘’ ÷◊Î ±ÎÏ¡¿Î ¬˘flοfi˘ ’Òfl÷˘ VÀ˘¿ fi ÿı¬Î› ÷˘ ÷ı±˘ ‰E«ıfiÎ ¤Ò‹K› Á‹ƒfiı ±ı¿ »·Î_√ı ’Îfl ¿flÌ ∫ÕÎ_ ‹Ò¿‰Îfi_, ⁄·¿ı ‹Î‚Î ⁄Î_‘‰Îfi_ ’HÎ ‹ı ‹ÎÁfiÎ ±_÷ı ¿ı …^fifiÎ ±Îfl_¤ı ÷ı±˘ Ï⁄˛Àfi ‹˘¿>Œ flάı »ı. µkÎflı ÂÌ÷ ¿ÏÀ⁄_‘fiÎ ’Ë˘Ó«Ì Ω› »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ÷ı±˘ ÁÌ‘Ì ·ÌÀÌ‹Î_ … ’˛ÿı¢‹Î_ ÷˘ Ï›΂ΠÿflQ›Îfi «Îfl ¿ı ’Î_« ∂ÕuÎ_ ˢ› ÷˘ ÷ı ±_÷fl 4,800 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ‹ÏËfiÎ Á‘Ì ¬˘flοfi˘ ±¤Î‰ flËı »ı. ±Î ◊Λ »ı. ¿ıÀ·Î_¿fi˘ ’˛‰ÎÁ ±ËŸ ’HÎ ±À¿÷˘ fi◊Ì. µkÎflı V¿˘À·ıLÕfiÌ ÏÿÂ΋Î_ ÷ı±˘ ±Î√‚ ‰‘‰Îfi_ «Î· flάı »ı ±fiı ’Î_¬˘‹Î_ Ωıfl ·Î_⁄Î Á‹›√΂ΠÿflQ›Îfi ‰_ÂT≤Ï© fi ◊Λ ⁄Î¿Ì flèÎ_ ˢ› ÷˘ ‘˛‰ ’˛ÿıÂfiÎ ±Î¿ÛÏÀ¿ Á¿Û·fiı ’HÎ ±˘‚_√Ì Ω› »ı. ÁÌ‘Ì ÷˘ Áfl‰Î‚ı ’_¬ÌÕÎ_fiÌ Á‹√˛ „V’ÏÁÁfiÎ ±„V÷I‰fi˘ Á‰Î· Ω√ı, ‹ÎÀı ‰_‰ı·˘ ·ÌÀÌ‹Î_ ÷ı‹fiÎ ±ı ‹ıflı◊˘fi ’˛‰ÎÁfi_ ¿<· ±_÷fl 6,400 Ï¿·˘‹ÌÀfl ◊›_ ! À¿Î‰‰Î ¬Î÷fl ÷ı‹HÎı V◊‚Î_÷fl ¿flÌ …‰Î á ÷ÌÕfiı ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ ¿ÌÀ¿V≤„WÀ‹Î_ ⁄ÌΩ Á∞‰˘ ’÷_Ï√›Î_ …ıÀ·_ ·Î_⁄_ ±_÷fl ÏÁ‰Î› »^À¿˘ flËı÷˘ fi◊Ì. ÿfl ‰WÎı˝ ωω‘ ¿Î’÷Î_ fi◊Ì, »÷Î_ ¿Î›˝Z΋÷ÎfiÌ º„WÀ±ı ÷ı‹fiÎ_ µ~›fi˘ ωV‹›¿Îfl¿ »ı. ¤Îfl÷fi˘ Ï¿Á‹fiÎ_ 400 ¿fl˘Õ ›fl˘Ï’›fi ’ZÎ̱˘ ‹E»fl ¤fl’ıÀ ·˘ËÌ ’Ì‘Î ⁄Îÿ ’˘÷ÎfiÌ NuÒ· ÀıL¿‹Î_ fi‰_ ⁄‚÷HÎ ¤›Î˝ ‰√fl ±ÎSMÁ ’‰˝÷‹Î‚Îfiı ÷◊Î ¤Ò‹K› Á‹ƒfiı 800 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ‹…· ¿Î’Ì ⁄÷Ήı »ı, F›Îflı e·flÁfi_ V‰w’ ‘flΉ÷_ ¤‹flÎfi_ ’Îfl ¿flÌ ±ÎÏ¡¿Î …÷Î_ flËı »ı. ⁄‚÷HÎ ÷ıfiı µ~›fi ‰¬÷ı …Q⁄˘ …ıÀfiÎ ⁄‚÷HÎ ¿fl÷Î_ 3,600 √HÎÌ ‰‘ ÁflıflΠ±Î ’_¬ÌÕÎ_ ‹ÎÀı ±Lfi¿>À ⁄fiÌ Â¿÷Ì ±Î’ı »ı. ±Î Ω÷fiÌ ¿Î›˝Z΋÷Î ∞‰ÕÎ_fiÌ ±Î·‹‹Î_ ⁄ÌΩ_ ±fiı¿ “N˚·Î∫√ ËÏfl›Î‚Ìfi˘ ±ÎÏ¡¿Î‹Î_ ÷˘ ’Îfl fi◊Ì. ‹ÂÌLÁ”fiı ¿<ÿfl÷Ì flÌ÷ı ‹‚Ì »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ’˛‰ÎÁ ±ı ∞‰fi À¿Î‰‰Î ‰fiflÎ∞ ’W¿‚ »ı, ‹ÎÀı ±ı‹ ’HÎ ‘ÎflÌ ‹ÎÀıfi˘ ±ı¿‹ÎhÎ µ’Λ »ı.á ·ı‰Îfi_ ‹fi ◊Λ ¿ı ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ ’‹ı˝fiLÀ

’Ëı·Î_ ÁMÀıQ⁄fl‹Î_ ÷ı‹HÎı “∑÷’˛‰ÎÁı” fiÌ¿‚Ì …‰_ ’Õı »ı. ’flV’fl Á_¿ı÷ ±Î’Ìfiı ÷ı±˘ ’˛‰ÎÁfi˘ Ïÿ‰Á ÂÌ flÌ÷ı fiyÌ ¿flı »ı ÷ı ’ZÎÌÏfiWHÎÎ÷˘ Á‹∞ Â@›Î fi◊Ì, ’fl_÷ ÷ı‹fiÌ ÏÂV÷⁄© ·U¿flÌ ¿>«fi_ ÏfiflÌZÎHÎ CÎHÎÌ ‰¬÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ »ı. hÎÌÁı¿ ⁄Àıflfi_ ±ı¿ı¿ …^◊ ›Îfiı ¿ı ’·ÀHÎ fl«Î› »ı ±fiı M·ıÀ>fi ¿‹ÎLÕfl …ı‰_ ±ı¿ ⁄Àıfl ’ZÎÌ ⁄οÌfiÎ ÁΈfi_ fiıI≤I‰ ·ı »ı. ±ı¿fiÌ ’λ‚ ±ı¿ √˘Ã‰Î›ı·Î_ ⁄Àıfl˘fiı ÷ı œ˘‚Ή ’fl fiÌ«ı ÷flŒ ÿ˘flÌ Ω› »ı. ∂ÕÌfiı …ı ±_÷fl √HÎ÷flÌfiÌ Ï‹ÏfiÀ˘‹Î_ ¿Î’Ì Â¿Î› ÷ı ‹ÎhÎ «Î·Ìfiı ¿Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î

58 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

5?jff;fl 5?f6lV5f+bflvff[

fiÎ√Ïfl¿˘ …ı‰Î_ ’ZÎ̱˘ ÿÕ‹…·¤›˘˝ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕfiÎw_ ±ÎÏ¡¿fi ÿÂflÏ◊›_ ÁËı… ’HÎ ÀˇÎ‰ıÏ·_√ ¿›Î˝ ‰√fl F›Î_fiÎ_ I›Î_ flËı »ı ±fiı fl˘… ÷ˆ›Îfl ¤ÎHÎı …‹ı »ı. ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı ‘ÎflHÎÎ ÁÎ«Ì »ı, »÷Î_ ÀˇÎ‰ıÏ·_√fiÌ ◊˘ÕÌCÎHÎÌ ËÎÕ‹ÎflÌ ¿<ÿfl÷ı ÷ı‹fiÎ ¤ÎB›‹Î_ ’HÎ ·¬Ì »ı . ±ÎÏ¡¿Î‹Î_ ÷ı ± ˘ ±ı ¿ ·Î_ ˢ› I›Î_ Á ‘ Ì ÷ı‹HÎı ÀˇÎ‰ıÏ·_√ ¿fl‰Îfi_ flËı÷_ fi◊Ì, ’HÎ «ÎflÁ˘ ¿fl˘Õfi˘ › fl ˘Ï’›fi ’ZÎ̱˘fi˘ flÁη˘ …ı‰˘ ±ÎÏ¡¿Î ’ˢӫı ¿ı ÷fl÷ ¬˘flο ‹ÎÀı ’flÿıÂÌ ±fiı ÿıÂÌ ’_¬ÌÕÎ_ ‰E«ı V’‘ν Ω‹ı »ı. ÿÎHÎÎfi˘ ±fiı ∞‰Î÷˘fi˘ ⁄Œfl VÀ˘¿ À>_¿ Á‹›‹Î_ ¬ÒÀ‰Î ·Î√ı »ı. ±Î V’‘ν‹Î_ ±_÷ı ¿˘HÎ fi ŒÎ‰ı ÷ı ¿ËÌ fi ¿Λ, ’HÎ ±ıÀ·_ Ëo‹ıÂÎ Ωı‰Î ‹Y›_ »ı ¿ı ±ÎÏ¡¿Îfi_ ÿÂflÏ◊›_/Nightjar ’ZÎÌ ¬˘À‹Î_ flËı »ı. (±_√˛ı∞‹Î_ fiÎ≥ÀΩfl ¿Ëı‰Î÷_ ÿÂflÏ◊›_ ±Î’HÎı I›Î_ ’HÎ ◊Λ »ı. ËÎ≥-‰ı ’fl flÎhÎı ÿ˘Õ÷Ì ‹˘Àfl˘fiÌ ËıÕ·Î≥ÀfiÎ ’˛¿Î‹Î_ ±ı ’ZÎÌ ∂ÕÌfiı @›Îflı¿ flV÷˘ ø˘Á ¿fl÷_ fi…flı «Õı »ı.) ›fl˘Ï’›fi ‹Ëı‹Îfi˘fi˘ ‘ÁÎfl˘ ±ÎÏ¡¿Ì ÿÂflÏ◊›Îfiı ‰Á‹˘ ’ÕÌ Ω› »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÷ıHÎı ’HÎ ¬˘flοfiÌ ±»÷fi˘ ÷˘Õ Õ˘‹ı„VÀ¿ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌfiı ¿Îœ‰˘ ’Õı »ı. ±Î ’˛‰ÎÁfi˘ ¿Î›˝ø‹ ÷ıfiÎ M·ÎÏfi_√fiÌ º„WÀ±ı Ëıfl÷…fi¿ »ı. ÁMÀıQ⁄fl◊Ì fi‰ıQ⁄fl Á‘Ì ±ÎÏ¡¿Ì ÿÂflÏ◊›_ ‹ıCÎfiÎ_ ‰Îÿ‚˘ ÁÎ◊ı ±Î√‚ ‰‘ı »ı. µkÎfl‹Î_ fiÎ≥∞Ïfl›Î, ’Ò‰˝‹Î_ ±ıÓ√˘·Î, ’Ïç‹‹Î_ ÀÎL{ÎÏfi›Î ±fiı ÿÏZÎH΋Î_ V‰ÎÏ{·ıLÕ ‰E«ı «˘‹ÎÁ_ …ı‹ V◊‚Î_÷fl ¿fl÷_ Ω› ÷ı‹ ÿÂflÏ◊›_ ’HÎ V◊Îfi’·À˘

¿flÌfiı ∞‰Î÷ÁQ≤© ’›Î˝‰flH΋Î_ Á÷÷ flËı »ı. ÿÂflÏ◊›Îfi_ ∞‰fi ±ı flÌ÷ı Á_CÎWν‹› »ı, …ı‹Î_ À¿Ì flËı‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı ±ı¿‘Îfl˘ ’˛‰ÎÁ ¿›Î˝ ‰√fl «Î·÷_ fi◊Ì. ±Î ’˛¿ÎflfiÎ ÿά·Î ’ZÎÌ…√÷‹Î_ ±fiı¿ »ı, ¿ı‹ ¿ı ÀˇÎ‰ıÏ·_√ ¿flfiÎflÎ_ ’_ ¬ ÌÕÎ_ ±fiı ¿ »ı . ¿< ÿ fl÷fiÎ ÁÒ Z ‹ ±Î›˘…fifi˘ ’Òfl’ı flÒ ˘ fl˘‹Î_« ‹ÎHΉ˘ ˢ› ÷˘ ÿflı¿fiΠωÏÂWÀ ’˛‰ÎÁfi_ ‰Hνfi ø‹‰Îfl ‹Î_ÕÌfiı ¿fl‰_ Ωı≥±ı. ±·⁄kÎ, ±ı ¿Î‹ ±ı¿Îÿ ±ıLÁÎ≥@·˘’ÌÏ՛Π·A›Î ‰√fl Â@› fi◊Ì. ’ZÎÌ…√÷‹Î_ ›˘Ω÷Î ’˛‰ÎÁ˘fi_ ±»Õ÷_ Ï«hÎ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ÷ı‹fiÎ ‹A› ’˛¿Îfl˘ hÎHÎ »ı — ±ı¿ ’˛¿ÎflfiÎ_ (ÿÎ.÷. ⁄ÎÀHÎ ÀÌÀ˘ÕÌ) ’_ ¬ ÌÕÎ_ ÷ı ‹ fi˘ ’˛ ‰ ÎÁ‹Î√˝ Ëo ‹ ı  ΠM≤J‰ÌfiÌ fi˘◊˝-Áε◊ ‘flÌ ‹…⁄ ±Î_¿ı »ı. µkÎflfiÎ ÃoÕÎ ‹·¿˘ »˘ÕÌfiı ÿÏZÎHÎfiÎ Á‹ÂÌ÷˘WHÎ ¿ÏÀ⁄_‘‹Î_ Ï›΂˘ √΂‰Î ‹ÎÀı ±Î‰ı »ı ±fiı ’λÎ_ Ω› »ı. ¤Îfl÷fiÌ ‹·Î¿Î÷ ·ı÷Î_ Áfl¬Î⁄ ±fiı ÿ̉΂ÌC΢ÕÎ ±ı Ω÷fiÎ_ ’_¬ÌÕÎ_ »ı. ⁄ÌΩ …^ ◊ ‹Î_ ±_ √ ˛ ı ∞ 8 fiÎ ±Î¿Îflfi˘ ’˛‰ÎÁ‹Î√˝ ±Î_¿÷Î_ ’_¬ÌÕÎ_fi˘ Á‹Î‰ıÂ

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

59

5?jff;fl 5?f6lV5f+bflvff[

÷ı‹fiÎ Ï›΂ ∑÷’˛‰ÎÁ ‰¬÷ı 3,600 ‹ÌÀfl ¨«Î ±ÎSMÁfiÎ_ Ϭfl˘fiı ±˘‚_√Ì Ω› »ı. ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ⁄Ì∞ ¿ıÀ·Ì¿ Ω÷fiÎ_ ’÷_Ï√›Î_ 4,600 ‹ÌÀfl ¨«Ì ±ı„LÕ{ ’‰˝÷‹Î‚ÎfiÎ_ Ϭfl˘fiı ’Îfl ¿flı »ı. Ïˋη›‹Î_ „@‰fi ±Î˜Œ V’ıfi Ω÷fiÎ_ ’÷_Ï√›Î_ 6,000 ‹ÌÀfl ¨«ı Ω› »ı. ωW΋ ˉ΋Îfifiı ÷∞ ÿı‰_ ±ı ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ±Ïfi‰Î›˝ »ı, ±ıÀ·ı ‹Î√˝ ω¿À ±fiı ¿Á˘À̤›˘˝ ˢ‰Î »÷Î_ ÷ı‹HÎı V◊‚Î_÷fl ¿›Î˝ ‰√fl «Î·÷_ fi◊Ì. ±Î ’˛¿Îflfi_ ‰‘ ±ı¿ µÿÎËflHÎ ¿ıfiıÕÎfiÎ_ ‹˘fiÎ¿Û ’÷_Ï√›Î_fi_ »ı, …ı±˘ ±fi ¿>‚ ˉ΋Îfi‹Î_ ±ÎÂfl˘ ·ı‰Î ‹ÎÀı Á÷÷ ⁄ı ‹ÏËfiÎ Á‘Ì ’˘÷ÎfiÌ ÿÁı¿ Áı„LÀ‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì fiÎ…^¿ ’Î_¬˘fiı ‰Ÿ{÷Î_ »ı ¿ ‹ı „ @Á¿˘ Ω› »ı . ±Î Ïÿ‰Á˘ ·Î_⁄Î ’˛‰ÎÁ‹Î_ ÷ı±˘ 3,200 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ¿Î’ı »ı ±fiı ‰Á_÷∑÷ Âw ◊Λ I›Îflı ‰‚÷Ì ‹ÁÎŒflÌ ’HÎ ¬ıÕı »ı. CÎHÎÎ_¬flÎ_ ‹˘fiÎ¿Û Ωı ¿ı ÷ı‹fiÎ ‹Îÿflı ‰÷fi ¿ıfiıÕÎ Á‘Ì ’Ë˘Ó«Ì Â¿÷Î_ fi◊Ì. ±‘flV÷ı … @›Î_¿ ÿ‹ ÷˘ÕÌ ÿı »ı. ±Î‹ »÷Î_ µkÎflı ’λΠ…÷Ì ‰¬÷ı ‹Î√˝‹Î_ ÷ı‹HÎı ∫ÕÎ_ ‹Ò¿Ì ÿÌ‘Î_ ˢ› »ı. „V’ÏÁÁfiÎ Ïfi¿oÿfi Á΋ıfiÌ ±ı ‰Ì‹Î ’˘Ï·ÁÌ »ı. ¿<ÿfl÷Ì ’˛ıflHÎÎ ‰Õı ‹˘fiοı˝ ±ı ¿ıfiıÕÎ◊Ì ±Îfl_¤Î›ı·Ì ·Î¬˘ ‹˘fiÎ¿Û ’÷_Ï√›ÎfiÌ Á΋ÏË¿ ÁŒfl ÷ı‹Î_fiÎ_ CÎHÎÎ_¬flÎ_ ‹ÎÀı ‰fi-‰ı …ı‰Ì ˢ› »ı. ’˘Ï·ÁÌ ¿œÎT›Î ’»Ì ÷ı‹fiÌ ÷ı M≤J‰Ìfiı ŒflÌ ‰‚ı »ı, »÷Î_ ÷ıfiÎ ÏfiÏç÷ ‰V÷Ìfi_ ±fiı ‰_‰ı·Îfi_ ÁÎ÷I› ÂÌ flÌ÷ı …‚‰Î› »ı ÷ı …\±˘ — ∫ÕÎ_ ‹Ò¿Ìfiı ÀÎ’ ’fl ÿfl ⁄ı ‰WÎı˝ ≥_ÕÎ ‹Ò¿‰Î Ω› »ı. Œfl…‹@÷ ◊›ı·Î_ ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ_ ‹˘fiÎ¿Û ‰Ëı·Î_‹˘ÕÎ_ ’HÎ »ı‰Àı ÷˘ ‹flÌ ’fl‰Îflı ±Î …^◊‹Î_ ⁄Ì∞ ÷flŒ ±Î˜VÀˇıÏ·›Îfi_ »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÷ı‹fi˘ ’˛‰ÎÁ ±‘Òfl˘ flËÌ Ω› »ı. ’fl_÷ ±ı ’˛‰ÎÁfiı I›Îfl ⁄Îÿ ⁄…flÌ√fl ’ZÎÌ »ı, …ıfiı @›Î_ ∫ÕÎ ‹Ò¿‰Î_ fi‰Î_ …L‹ı·Î_ ‹˘fiÎ¿Û ’Òfl˘ ¿flı »ı. V‰Î¤Îω¿ ’˛ffi ±ı ◊Λ ¿ı …LQ›Î ’»Ì ¿›˘ ÷ıfiÌ … ¬⁄fl ˢ÷Ì fi◊Ì. ±Î˜VÀˇıÏ·›ÎfiÎ flV÷˘ ’¿Õ‰˘ ÷ıfi˘ Ïfiÿı˝Â ±Î‰Î_ fi‰Ω÷ ’÷_Ï√›Î_fiı ¿˘HÎ ±Î’ı »ı ? ŒflÌ ‰¬÷ ‰ıflÎfi ’˛ÿı¢‹Î_ ÷ı “ŒÎ‰ı I›Î_ Œfl˘”fiÎ ¿<ÿfl÷Ì ’˛ıflHÎÎfiı … ÷ıfi˘ ›Â ±Î’‰˘ ’Õı, ¿ı‹ ¿ı ‰ˆiÎÎÏfi¿ º„WÀ±ı ⁄ÌΩı ÷¿Û⁄© ‘˘flHÎı ¤À¿ı »ı ±fiı F›Î_ ±ı¿Îÿ ‹Î‰Ã<_ ¬·ÎÁ˘ ¿ÌÀ¿ÏfiWHÎÎ÷˘fiı …Õu˘ fi◊Ì. ±Î ’÷_Ï√›Î_ ¿ıfiıÕÎ ’ˢӫı »ı, ±√ε ÷ı‹fiÎ ’Ò‰˝Ωı±ı F›Î_ ‰Á‰ÎÀ ¿›˘˝ ±ı … ‰fiflÎ∞‹Î_ ◊˘Õ˘ Á‹› flËı »ı ±fiı ’ÕÌ Ω› I›Î_ C΢ÏÕ›_ ⁄Î_‘Ì ÿı »ı. Á«flΫfl …√÷‹Î_ ŒÎ‹Î˝V›ÏÀ¿· ’˛◊‹ Ï›΂ ÏË‹‰WÎν Âw ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ ‰‚Ì ’λ\_ ¿fl˘Õ˘ ‹˘fiοÛfi_ ±ZÎΈÏËHÎÌ ¿o’fiÌfiÎ ÀˇÎ‰ıÏ·_√ ÁıSÁ‹ıfi˘ …ı‰Î ⁄ÌΩ {_Õ ’Î_¬˘ ‰Ÿ{÷_ ÿÏZÎHÎı ‹ı„@Á¿˘fiÎ ’˛‰ÎÁfi˘ ±Îfl_¤ ¿flı »ı. ’ZÎÌ…√÷fiÎ ±fiı ¿ÌÀ¿V≤„WÀfiÎ ’›˝À¿˘fiı ±˘‚A›Î ⁄Îÿ »ıS·ı ’˛ÎHÎÌ…√÷fiÌ Á«fl ∞‰˘ ’HÎ CÎHÎÎ »ı. ⁄‘Î ’ZÎÌ fi◊Ì, »÷Î_ …ı‹fiı ’Î_¬ ‹‚Ì »ı ÷ı±˘ ‹ıflı◊˘fi ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ·Î_⁄Î ’˛‰ÎÁ˘ ¬ıՉ΋Î_ TËı· ‹˘¬flı »ı. µfi΂ΠÿflQ›Îfi µkÎfl ‘˛‰ ‹ÁÎŒflÌ ¬ıՉ΋Î_ ÷ı‹fiÎ ¿ÿfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ’˛ÿıÂfiÎ ÿÏfl›Î‹Î_ ¤ÒflÌ TËı·fiÎ_ À˘‚Î_ Ïø· fi΋fiÎ ¿‰«‰Î‚Î ∞‰˘ ’fl fi¤ı »ı. ’ZÎ̱˘ ¿fl÷Î_ …flΛ ¿‹ fi◊Ì. ÁflıflΠ¤ÒflÌ TËı·fiı fl˘… «Îflı¿ Àfi Ïø· Ωı≥±ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı ÏÁ‰Î› ⁄flŒfiÎ ’÷_Ï√›ÎfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ¿ÌÀ¿V≤„WÀ‹Î_ ’ÎHÎÌ‹Î_ ÁflÏZÎ÷ flËı‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiÌ ¬Î· fiÌ«ı «fl⁄Ìfi˘ ±ı¿Îÿ ŒÌÀ ΩÕ˘ ◊fl ÷ıfiÎ …ıÀ·˘ ¿<‹‚˘ ±fiı ¿‹Ωıfl Á∞‰ ⁄fi÷˘ fi◊Ì. «fl⁄Ìfi˘ ±Î‰˘ ±Î˜‰fl¿˘À Ωı ¿ı …L‹ Á‹›ı TËı·fiÎ_ ⁄E«Î_fiı ¤ÎB›ı … ¿S’Ì Â¿Î›, »÷Î_ ¿ı⁄ı… ˢ÷˘ fi◊Ì. ±Î◊Ì ‘˛‰ ’˛ÿıÂfi˘ Á‹ƒ ÷ı‹fiÎ …L‹ ‹ÎÀı fi¿Î‹˘ ÁÎÏ⁄÷ ◊Λ »ı. TËÎ≥À fi΋fiÎ_ ›fl˘Ï’›fi ’÷_Ï√›Î_ ⁄E«Î_fi˘ …L‹ ËÒ_ŒÎ‚Î ’ÎHÎÌ‹Î_ ◊Λ ±fiı «fl⁄Ìfi˘ flZÎHÎÎI‹¿ ◊fl Ω‹ı I›Î_ ◊Λ »ı, F›Îflı ±ÎS⁄ÎÀˇ˘Á …ı‰Î_ hÎÌΩ …^◊fiÎ_ ’_¬ÌÕÎ_fiı ¿ÂÌ ÀˇÎÏŒ¿ ÁıLÁ fi◊Ì. ‹fi‹Î_ «˘yÁ ‹Î√˝ ¿ı ‹¿Î‹ fiyÌ ¿›Î˝ ‰√fl ÷ı±˘ fiÌ¿‚Ì ’Õı »ı. ±Î ÿflı¿ …^◊‹Î_ ‰‚Ì ’ıÀÎ…^◊˘ »ı. ÿÎ.÷. ÿÏfl›Î≥ ±ÎS⁄ÎÀˇ ˘ Áı ΩHÎı ¿ÎÏ÷˝ ¿ ı › fiÌ …ı ‹ ‘fl÷ÌfiÌ ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿fl‰Î ‹ÎÀı … ±‰÷Îfl ·Ì‘˘ ˢ› ÷ı‹ ∞‰fi‹Î_ ±fiı¿ ‰¬÷

60 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

5?jff;fl 5?f6lV5f+bflvff[

»ı, »÷Î_ ±‹¿ ⁄Î⁄÷Îı‹Î_ ÷ı‹fiÌ ‰E«ı Á‘Ì ÷ı‹fiı ËÒ_ŒÎ‚Î ’ÎHÎÌ‹Î_ … ¿<ÿfl÷Ì ÁÎQ› »ı. ¿ıÀ·Ì¿ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ flËı‰Î ‹‚ı ±ı ‹ÎÀı ¤ÒflÌ TËı·fi_ ¿<ÿfl÷ı ÷ı‹fiÌ ‰E«ı ±Îç›˝…fi¿ ÀuÏfi_√ ±Î¬_ À˘‚_ ’˛…fifi∑÷ ‰¬÷ı ’HÎ ⁄ıÁÎÕu_ »ı. ⁄Lfiı ‰Î‹fiÎ_ ∫_ÕÎ_ ‹ÎhÎ ÿÏZÎHÎ ±˜ À ·Î„LÀ¿ ÷flŒ ¬ÎflÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ Œ‚Ì Â¿ı »ı ±ıÀ·_ … ωWÎ‰T≤kÎfiÌ fi∞¿ Ω› »ı. ‹ÎÿÎ fiÏË, ’HÎ ÷ı ’ÎHÎÌfi_ flÁΛÏHο ⁄_‘ÎflHÎ TËı· I›Î_ ⁄E«Îfiı …L‹ ±Î’ı »ı. ±fiı ÷Î’‹Îfi «˘yÁ Ω÷fi_ ˢ› ÷˘ ⁄E«Îfi_ ‰…fi Á÷÷ ‰‘Ìfiı ¿ıÀ·Î¿ … Œ‚ı »ı. ±Î Á_Ωı√˘ Œ@÷ ±˜À·Î„LÀ¿ Àfi …ıÀ·_ ◊Λ I›Î_ Á‘Ì ÷ıfiÌ ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ÁÎflÎ√ÎÁ˘ Á‹ƒ‹Î_ Ωı‰Î ‹Î‰…÷ ·ı »ı ±fiı Ï›΂ÎfiÎ ±_÷ı ‹‚ı »ı. ±‹ıÏfl¿Î◊Ì Ï¿·˘‹ÌÀfl‹Î_ ±_÷fl À˘‚_ ŒflÌ ‘˛‰ ’˛ÿı ÷flŒ fl‰ÎfiÎ √H΢ ÷˘ ÁÎflÎ√ÎÁ˘ Á‹ƒ fi∞¿ »ı, ’HÎ ◊Λ »ı. ±Î flÌ÷ı ÿfl ‰WÎı˝ 20,000 ›fl˘’◊Ì ÷ıfi_ ±_÷fl ·√¤√ hÎHÎ √b_ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ÀˇÎ‰ıÏ·_√ ¿flÌ fiά‰_ »ı. ±Î‹ »÷Î_ ⁄Lfiı Ω÷fiÌ ‹Î»·ÌfiÎ_ ±ı ¤ÒflÌ TËı· ‹ÎÀı ÁË… ‰Î÷ »ı. À˘‚Î_ ±ı flÌ÷ı ÁÎflÎ√ÎÁ˘ ÷flŒ fl‰ÎfiÎ ∞‰fiCÎÀ‹Î‚fi˘ ±ı¿ ¤Î√ »ı. ◊Λ »ı ¿ı …ı◊Ì ÷ı±˘ ÁÎ◊ı … I›Î_ ’ˢӫı. ‹ÎÿÎ TËı· Ωı ›˘B› Á‹›ı V◊‚Î_÷fl ‹÷·⁄ ¿ı ±ı¿ … ÷Îfl̬ı (±fiı ‹˘Àı fi ¿flÌ Ω› ÷˘ ÷ıfi˘ ‰_‰ı·˘ «Î· ¤Î√ı ÷˘ ±ı¿ … Á‹›ı) flËı fiÏË. ‹ı‚Î’ √˘Ã‰‰Î ‹ÎÀı ÷ı±˘ ÀÒ _ ¿ ‹Î_ , ’˛ ‰ ÎÁfiı …\ÿÎ …\ÿÎ Ïÿ‰Áı ÷ı‹fi˘ ¬Î÷fl ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ‰Îfi˘ ’˛ ‰ ÎÁ Âw ¿flı »ı . …ı ¢¬ ‹ÎHÎÁΩ÷ı ›fl˘Ï’›fi ‰Î‹ 3,250 ¿ı‚T›˘ »ı ÷ı ‹fiW›ı÷fl Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ‹…· ¬ıÕÌfiı ∞‰˘fiı fi◊Ì, ‹ÎÀı ÁÎflÎ√ÎÁ˘fiÎ ⁄Q›˝ÕÎ ÀÎ’ ÷ı‹fi_ “‰ı¿ıÂfi” ’HÎ fi∞¿ ’ˢӫı I›Îflı Á΋ıfiÎ ‹Îfi‰Ω÷fiÎ ‰ı¿ıÂfi flV÷ı ±Î‰÷Ì ±‹ı Ï fl¿fi …ı ‰  _ fi◊Ì. Áflı fl Π‰Î‹fi˘ ÷ı‹fiı ¤ıÀ˘ ◊Λ »ı. ‹ÎHÎÁ ËÎÕ‹Îfl̤›Î˝ ⁄Lfiı À˘‚Î_ ¤ı√Î ◊›Î ’»Ì ÂËıflÌ ∞‰fifi˘ ¿ıÕ˘ ‹IV›V≤„WÀfiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘ ’HÎ »˘ÕΉ‰Î ‹ÎÀı À<fl ’fl Ω› »ı , F›Îflı ¤ÒflÌ TËı·fiÌ ‹ÎŒ¿ ËQ’⁄ı¿ TËı·fiÎ_ À˘‚Î_ ’HÎ ÿfl ‰WÎı˝ ÿÏZÎHÎ ±˜À·Î„LÀ¿fi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı »ı. ÷ı‹fiÌ ‰E«ıfi˘ ¤ıÿ ’Î‹Ì CÎHÎάflÎ Á∞‰˘fiÎ ¿ıÁ‹Î_ À<fl ’˘÷ı ËÎÕ‹ÎflÌ »ı--±fiı @›Îflı¿ ±ı À<fl ÷ı‹fiÌ Â¿÷Î fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ⁄Lfiı Ω÷˘ w’ı∞‰fi›ÎhÎÎfiÌ ±Î¬flÌ ÁŒfl ˢ› »ı. ÿά·Î ÷flÌ¿ı ωWÎ‰T≤kÎ …÷Ì ¿ı ’Î»Ì fl_√ı ÷tfi Áfl¬Ì »ı. ÿflı¿ Ω÷ ’˘÷ÎfiÎ_ Œfl÷Ì TËı· Ωı ¬˘ÀÌ ÏÿÂαı «ÕÌ Ω› ÷˘ ¤fl÷ÌfiÎ ’ÎHÎÌ ÁÎ◊ı Ï¿fiÎflı ’ˢӫı ∫ÕÎ_ ‹Ò¿Ìfiı fiΠ’΋ı »ı. ⁄E«Î_ …L‹ı »ı ±fiı Á‹ƒ ±˘ÀΛ I›Îflı …‹Ìfi ’fl ÷ıfiÎ … ÂflÌflfi˘ ¤Îfl ÷ıfiÎ_ ŒıÓŒÁÎ_fiı I›Îflı ÷ı‹fiÎ_ ‹Î÷Î-Ï’÷Îfi_ ±„V÷I‰ ˢ÷_ ±ıÀ·Ì Ëÿı ÿÎ⁄ı »ı ¿ı rÎÁ˘E»˚‰ÎÁ «Î·Ì ¿÷˘ fi◊Ì. ±Î ¿›Î‹÷ CÎb_ ¿flÌfiı fi◊Ì, »÷Î_ ’˘÷Îfi_ ‹Ò‚ ‰÷fi ¿›_ ÷ı M≤J‰ÌfiÎ ⁄ÿ·Î÷Î «_⁄¿Ì› ZÎıhÎfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. «_⁄¿Ì› ŒıflŒÎfl˘fiı ·Ì‘ı TËı·fi_ ⁄E«Î_ Ω÷ı fiyÌ ¿flÌ ·ı »ı. ÂflÌfl‹Î_ ¿<ÿfl÷Ì Ë˘¿Î›_hÎ ¬˘ÀÌ ÏÿÂÎ ⁄÷Ήı »ı, ‹ÎÀı ±Î¬_ À˘‚_ ÷ıfi˘ ÁΫ˘ ‹Î√˝ ÷∞fiı ’Òfl÷_ Ωıfl ±Î‰ı ¿ı ÷fl÷ ±‹ıÏfl¿fi ⁄E«Î_ Ï¿fiÎflÎ ÷flŒ ‰‚Ì Ω› »ı. ±Î‹ …ı ’˛‰ÎÁ ±Î⁄ÎÿÌ ‰‘Îfl‰Î ‹ÎÀı ¬ıՉ΋Î_ ±‹ı Ï fl¿ÎfiÎ_ fiÿÌ-fi΂Î_ ÷flŒ ±fiı ›fl˘Ï’›fi ⁄E«Î_ ›fl˘’fiÎ fiÿÌ-fi΂Î_ ±ÎT›˘ ˢ› ÷ı @›Îflı¿ ‰V÷Ì ’fl ‹˘À˘ ¿Î’ ‹Ò¿Ì ÿı »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ ÷◊Î ›fl˘’fiÎ_ fiÿÌ-fi΂Î_‹Î_ flËı÷Ì ‹ÌÃÎ ’ÎHÎÌfiÌ ‰Î‹ ‹Î»·Ì±ı ÷flŒ ’˛›ÎHÎ Âw ¿flı »ı. ±ı¿ ¬Ò⁄Ì ±ı ÷˘ ‰_‰ı·˘ À¿Î‰‰Î ‹ÎÀı ’˘÷Îfi˘ ¤˘√ Ëo‹ıÂÎ_ ±Î’‰˘ ’Õı »ı. ±Î ‹Î»·Ì ’HÎ …\±˘ ¿ı ›fl˘’‹Î_ ÿı¢ CÎHÎÎ »ı ±fiı ∞‰fi‹Î_ Œ@÷ ±ı¿ ‰Îfl ·Î_⁄Ì ›ÎhÎÎ ¬ıÕı »ı ±fiı ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ÷ı ±_Ï÷‹›ÎhÎΠˢ› fiÿÌ-fi΂Î_ ÷˘ ·Î¬˘ »ı, ’fl_÷ ›fl˘Ï’›fi »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ÷◊Î ›fl˘’fiÌ ‰Î‹ ‹Î»·Ì±˘ ±ı¿⁄ÌΩ ¿fl÷Î_ ±·√ Ω÷fiÌ ⁄E«Î_ ±ı … fiÿÌfiı ¿ı fi΂Îfiı ¢‘Ì ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

61

5?jff;fl 5?f6lV5f+bflvff[

¿Îœı »ı ¿ı …ıfi˘ ¿Î_Ã˘ »˘ÕÌfiı ÷ıfiÎ ’Ò‰˝Ωı ÁÎflÎ√ÎÁ˘ ’ˢÓE›Î Ë÷Î! ±Î ‹ÎÀı ⁄E«Î_ 3,250 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ›ÎhÎÎ ¿flı »ı. ◊˘Õ˘ Á‹› …ı ÷ı fiÿÌ‹Î_ ¿ı fi΂΋Î_ flËÌfiı ’A÷ ‰›fiÎ_ ◊Λ »ı ±fiı ’˛…fififi˘ Á‹› ◊÷Î_ ŒflÌ ±ıÀ·Ì … ÁŒfl ÷› ¿flÌfiı ’λÎ_ ÁÎflÎ√ÎÁ˘fiÌ ÏÿÂÎ ’¿Õı »ı. ˉı ±ı ›ÎhÎÎ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ±_Ï÷‹ ›ÎhÎÎ fỉÕı »ı.

‹ÎÀı ±ı¿ ’›Î˝‰flHÎ »˘ÕÌfiı ⁄ÌΩ ’›Î˝‰flH΋Î_ Ω› »ı, …ı‹Î_ ÷ıfiÌ ±ı ⁄Lfiı …wÏfl›Î÷˘ Á_÷˘WÎΛ »ı. ‰Î÷ ÁÎ«Ì »ı, ’HÎ ¿<ÿfl÷fiÌ ºÏWÀ±ı …\±˘ ÷˘ ’˛‰ÎÁ˘ ›˘…‰Î ’λ‚ ÷ıfi˘ ‹¿Áÿ ‰V÷Ìfi_ ⁄ı·ı„LÁ_√ ¿fl‰Îfi˘ »ı. ¿˘≥ ’HÎ Á∞‰fiÌ ‰V÷Ìfiı ÷ı Áÿo÷fl fi΋ÂıWÎ ◊‰Î ÿı÷Ì fi◊Ì. ÿÎ.÷. ›fl˘’fiÎ_ 400 ¿fl˘Õ ’ZÎ̱˘ Ï›΂Π’Ëı·Î_ ±ÎÏ¡¿Î …‰Î fiÌ¿‚Ì ’Õı, ±ıÀ·ı ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ◊Ì∞ ‹fl‰Îfi_ Ωı¬‹ À‚ı »ı. ›fl˘’fiÌ ÏË‹‰WÎν‹Î_ ÷ı‹fi_ ±„V÷I‰ À¿‰_ … ±Â@› »ı ±fiı ‘Îfl˘ ¿ı Ï›΂˘ ÷ı±˘ ›fl˘’‹Î_ ω÷Ήı ÷˘ ±ı¿Îÿ-⁄ı ÁÌ{fi ’»Ì √_ÿ‹ ±fiı ±⁄Î⁄Ì· …ı‰Î ’ZÎ̱˘fiÌ Á‹√˛ ΩÏ÷ … fiΠ’΋ı. ±ËŸ ’˛‰ÎÁ ¶ÎflÎ ¿<ÿfl÷fi˘ ’˛◊‹ Ëı÷ ±ı Áflı »ı ¿ı ±ı¿ ’HÎ Á∞‰fiı fi΋ÂıWÎ fi ◊‰Î ÿı‰˘. ±ÎfiÌ Á΋ı ¿<ÿfl÷fiÎı ⁄ÌΩı Ëı÷ ±ı … Á∞‰fiÎ ‰V÷Ì ‰‘ÎflÎfiı ¿Î⁄Ò ⁄ËÎfl …÷˘ fl˘¿‰Îfi˘ »ı. ›fl˘’‹Î_ ˉ΋Îfi ¬Âfi‹Î ˢ› ±fiı ¬˘flοfiÌ ‹Ëıfl ˢ› I›Îflı I›Î_ Á‘Ì I›Î_ flËı‰_ ±fiı ’»Ì fi ŒÎ‰ı I›Îflı ±ÎÏ¡¿Ì √·Âfi‹Î_ …÷Î flËı‰_ ±ı ¬w_ Ωı÷Î_ ‰V÷Ì ‰‘Λν ¿fl‰ÎfiÌ «ıWÀÎ ÏÁ‰Î› ¿Â_ fi◊Ì. ±Î «ıWÀÎfiı ¿<ÿfl÷ …\ÿÌ …\ÿÌ flÌ÷ı ±_¿<‹Î_ flάı »ı. ›fl˘’Ì›fi ’ZÎ̱˘ ±ÎÏ¡¿Î ÷flŒ ’˛›ÎHÎ ¿flı ±ı ‰¬÷ı ¤Ò‹K› Á‹ƒfiÎ ¿Î_Ãı ¨«Ì ¿flÎÕ˘ ’fl ±ÎÂflı 9,000 ¿flÎfiÌ ’˛…fifi∑÷ «Î·÷Ì Ë˘› »ı. ⁄E«Î_ ‹ÎÀı ÷ı‹… ’˘÷ÎfiÎ ‹ÎÀı ±ı ¿flÎ ·Î¬˘ ’_¬ÌÕÎ_fiı ±Î¿Î‹Î_ … ±Î_÷flÌ ·ı »ı, ±ıÀ·ı ‰V÷Ìfi_ ’˛◊‹ ⁄ı·ı„LÁ_√ I›Î_ ◊Λ »ı. ‰V÷Ì ’fl ⁄ÌΩı ¿Î’ ±ı ‰Î÷ı ‹Ò¿Î› »ı ¿ı ·Î¬˘ ’_¬ÌÕÎ_ ¤Ò‹K› Á‹ƒfiı ’Îfl ¿fl÷Î_ ’Ëı·Î_ ◊οÌfiı fiÌ«ı ’ÎHÎÌ‹Î_ ’Õı »ı, ÷˘ Ï›΂΋Î_ V◊‚Î_÷fl ¿fl÷Î_ ›fl˘’fiÎ_ ·Î¬˘ ›Î›Î‰fl ’ZÎ̱˘ ¤Ò‹K› Á‹ƒfiÎ ¿Î_ÃÎ ’flfiÌ ¿flÎÕ˘ fi∞¿ ¿ıÀ·Î_¿ ÷˘ŒÎfiÌ ’‰fi‹Î_ ÷HÎÎ≥fiı ÷◊Î flÎhÎı ±ı¿ÏhÎ÷ ◊›ı·Î_ ËΩfl˘ ¿flα˘fi˘ ¬˘flο ⁄fiÌ Ω› »ı. ÿ̉ÎÿÎ_ÕÌ ÁÎ◊ı À¿ÎflÎ≥fiı ’HÎ Q≤I› ’΋ı ‹fiW›ı÷fl ∞‰…√÷‹Î_ ’˛‰ÎÁfiÎ »ı. «ÎflÁ˘ ¿fl˘ÕfiÌ ‹Ò‚ Á_A›ÎfiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ ¬‰ÎflÌfi˘ ±Î_¿Õ˘ ⁄Ë ‹˘À˘ ˢ÷˘ ±Î‰Î ÷˘ ’W¿‚ Ï¿VÁÎ ÀÎ_¿Ì ¿Λ ÷ı‹ fi◊Ì, »÷Î_ ‰V÷Ìfi˘ ⁄ıŒÎ‹ ‰‘Îfl˘ fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ±ı ’Òfl÷˘ fỉÕı »ı. ±ÎÏ¡¿Î »ı, ¿ı‹ ¿ı Á…˝fiËÎflı fl«ı·Ì ∞‰V≤„WÀ‹Î_ ÁËÌÁ·Î‹÷ ’Ë˘Ó«Ì …ı ’_¬ÌÕÎ_ ‹Î‚Î ⁄Î_‘Ìfiı ∫ÕÎ_ ‹Ò¿ı ±fiı ¿⁄Ì·˘ Œı·Î‰ı ±Õ‘˘±Õ‘ ÁP›˘ ’˛‰ÎÁÌ »ı. ’Î_¬ ‰Õı ÷ı‹HÎı ‰‚÷Ì ‹ÁÎŒflÌ ÿflQ›Îfi @›Îflı¿ ±ı‰Ì … Ωfi·ı‰Î ¿Á˘ÀÌ ±Î’‰ÎfiÌ Ë‰Î ’fl Á‰Îfl ◊≥fiı, ’Ò_»ÕÌ ‰Õı Ë·ıÁÎ ◊Λ »ı. ±Î ‰Î÷fiı ⁄Ì∞ flÌ÷ı …\±˘ ÷˘ ›fl˘’fiÎ ’ZÎ̱˘ ±ÎÏ¡¿Îfi˘ ’˛‰ÎÁ ‹ÎflÌ ÷fl÷Î flËÌfiı ±◊‰Î ÷˘ ’√ ‰Õı ¬ıÕ÷Î_ fi ˢ÷ ÷˘ ¤Ò‹K› Á‹ƒfiÎ ¿Î_ÃÎfiÌ ¿flÎÕ˘ ’fl ËΩfl˘ ¿flÎ ‹ÎÀı Ïfi¿oÿfifi_ «Î·Ìfiı ÁıÓ¿Õ˘ ›Î ËΩfl˘ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ Ωı¬‹ ’ıÿÎ ◊Î÷, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı‹fiı ⁄flÎ⁄fl ’˛…fifi∑÷ ‰¬÷ı … eÕ-ÁM·Î› ›ÎhÎÎ ÷ı±˘ ¬ıÕÌ fiάı »ı. ±ı¿ ‹t˘ ‹‚Ì Â¿÷ fiÏË. flΩ±˘ ÿflQ›Îfi ‹fiW›˘fiı ¤˘√‰‰Î ‹‚÷˘ ÁËı·√ÎË …ı‰˘ ’˛‰ÎÁ ±Î‹ ω«Îfl˘ ¿ı ±Î‰Î ÿflı¿ Á∞‰fiı ¿<ÿfl÷ı V◊Î›Ì ¿ı‹ flÎA›Î fi◊Ì ? ±Î ’˛ffifi˘ ÿflı¿ ‰Î÷ı ‹fiW›ı÷fl ∞‰˘±ı ¤˘√‰‰Î ’Õ÷Î ÁΩ …ı‰Î ’˛‰ÎÁ ¿fl÷Î_ …\ÿÎı »ı. ±»Õ÷˘ ¬·ÎÁ˘ ±Î’‰Î ¬Î÷fl ±√ε ±Ï÷ Á΋ÎL› »ı, …ı‹Î_ ‰Î⁄√·ÌfiÌ …ı‹ ÿÏfi›ÎfiÎ ⁄ı »ıÕÎfiı ±Î_⁄Ì Â¿Î÷Î ‹ÎhÎ ±ı‹ ¿èÎ_ ¿ı ÿflı¿ ∞‰ ÷ıfi_ ’ıÀ fi◊Ì, ‰Î‹ ‹Î»·Ì …ı‰˘ ÏÿÂ΢‘fifi˘ ¿‹Î· ÿά‰‰Îfi˘ flËı÷˘ fi◊Ì ±fiı ¤fl‰Î ‹ÎÀı ±√fl ÷˘ ’˛ΩıI’ÏkÎ ¿fl‰Î ›fl˘’Ì›fi ’_¬ÌÕÎfiÌ …ı‹ ‹˘÷ Á΋ı {{Ò‹‰Îfi_ ’HΠˢ÷_ fi◊Ì.á 62 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

Lnufdafz jiff;f

jfqff[:gfl h/;fdffLwf 5fkl h/;f5ff8l 5fz vffjftff ;fdf] gff 0}af[,ff bfJgff Á˘fiÎ-«Î_ÿÌfi˘ ÷ı‹… ⁄ıÂÏ¿o‹÷Ì {‰ıflÎ÷˘fi˘ ¤ÒÁ’ÎÀÌ ’fl ‹Îfi‰Ω÷ ’ÎÁı …ı …J◊˘ »ı ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ ±fiı¿ √H΢ ‹˘À˘ ÿS·˘ …√÷fiÎ ‹ËÎÁÎ√fl˘fiÎ ÷Ï‚›ı @›Î_¿ fiı @›Î_¿ ±iÎÎ÷ V◊‚ı ’Õu˘ »ı. ‰‚Ì ÷ı ¬Ωfi˘ fi‘ÏHΛÎ÷˘ »ı. …ı ÷ıfiı ¢‘Ì ¿Îœı ±ı ÷ıfi˘ ±Î’˘±Î’ ‹ÎÏ·¿ ⁄fiı »ı !

…√÷fiÎ Á‹ƒ˘‹Î_ …\ÿÎ …\ÿÎ Ãı¿ÎHÎı ±Î… Ïÿfi Á‘Ì‹Î_ Õ>⁄ı·Î_ ‰ËÎH΢,

¿Î_Ãı◊Ì 37 Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÒfl ±œÎfl‹Ì ÁÿÌfiÎ V’ıÏfi ‰ËÎHÎfi˘ ¤_√Îfl ‹‚Ì ±ÎT›˘. …ËÎ… ‹Î·‰ÎË¿ Ï¿Á‹fi_ Ë÷_, »÷Î_ Á_A›Î⁄_‘ ÷˘’˘◊Ì ÁF… Ë÷_. (ÁkÎfl‹Ì ÷◊Î ±œÎfl‹Ì ÁÿÌ‹Î_ V’ı Ï fi›ÎÕ˘˝ ÿÏZÎHÎ ±‹ı Ï fl¿Î ÷ı ‹ … ‹ı„@Á¿˘fiÎ Á‰Hν¤_ÕÎfl˘ ·Ò_ÀÌ ÷ı‹fiı V’ıfi¤ı√Î ¿flÎ÷Î Ë÷Î--±fiı ÷ı ‹ÎÀı ÷˘Ï÷_√ ŒÎ·¿<_ ‘flΉ÷Î_ …ËÎΩı ÷ı‹HÎı ÷ˆ›Îfl ¿flÎT›Î_ Ë÷Î_. Á‹ƒÌ «Î_Ï«›Î±˘fiÎ ’˛ Ï ÷¿Îfl ‹ÎÀı …ËÎ… ’fl ÷˘’˘fiÌ Ωı√‰Î≥ ’HÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì Ë÷Ì.) V’ıÏfi …ËÎ…fi_ ωflÎÀ √˘Õεfi …ı‰_

’ıÁıL…fl ÷ı‹… ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎΩı ÷◊Î ›©…ËÎΩıfiÌ Á_A›Î ¿ıÀ·Ì ‘Îfl˘ »˘ ? United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization/ ›fiıV¿˘±ı hÎHÎ ËΩfl ‰WνfiÎ ≥Ï÷ËÎÁfiÌ ÷‰Îfl̬‹Î_ fi˘Ó‘Λı·Î ’˛Á_√˘fiı ±Î‘Îflı ¿Îœı·˘ ±_ÿÎÏ…÷ ÏŒ√fl 30,00,000 fi˘ »ı ! ±ÎfiÌ Á΋ı Á‹ƒÌ ¤˘Ï‹›Î±˘ ±ŒÎÀ Á‹ƒ˘‹Î_ …ı‹fiÌ ¿⁄flfi_ «˘yÁ ¤Îˆ√˘Ï·¿ Áflfi΋_ ΩHÎ÷Πˢ› ±ı‰Î_ Áÿ˚√÷ …ËÎΩı ¿ıÀ·Î_ ? ±Î Á_A›Î hÎHÎ ·Î¬ ¿fl÷Î_ ‰‘ fi◊Ì--±fiı √˘÷ά˘fl˘ ÷ı ’ˆ¿Ì …ı‹fi˘ ¤_√Îfl fi…fl˘fi…fl Ωı‰Î ’ÎQ›Î ˢ› ÷ı‰Î Q≤÷ …ËÎΩıfiÌ Á_A›Î ÷˘ ‹Î_Õ ◊˘Õο ËΩfl »ı. ±Î‹ »÷Î_ …ı Õ>⁄ı·Î …ËÎΩıfi˘ Á_¤Ï‰÷ ¬Ωfi˘ ‰WÎı˝ÿËÎÕı ËΩfl˘ √˘÷ά˘fl˘fiı Á‹ƒ ŒoŒ˘Á‰Î ‹…⁄Òfl ¿flı »ı. CÎHÎÎ ±Î«‹fi̤fl …ËÎΩıfiÌ ¿⁄fl ÷ı‹fiı Á‹ƒ‹Î_ ¬flÎ ¿ıÁ‹Î_ √˘÷ά˘flfiı ÏfiflÎÂÎ ‹‚ı »ı, ’fl_÷ ÁŒ‚÷Î ‹‚ı I›Îflı ÷ıfiÌ Ï¿V‹÷ flÎ÷˘flÎ÷ ⁄ÿ·Î› »ı. ‹‚Ì ±Î‰Ì »ı ÷ı‹Î_fiÌ ¿ıÀ·Ì¿ ¿⁄fl “…ı¿’ΘÀ” …ı ‰ Ì ÁÎÏ⁄÷ ◊≥ »ı . ¿ÎflHÎ ¿ı ÿÒ fl fiÎ ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ …ËÎ… ¤ı√˘ Á‹ƒfiÎ ÷Ï‚›ı √fl¿ ◊›ı·˘ ±⁄ΩıfiÌ Ï¿o‹÷fi˘ ¬Ωfi˘ ÷ı‹fiı ‹Y›˘ »ı. ±Î Ω÷fiÎ ’˛Á_√˘ ‰Îflı÷Ëı‰Îflı ⁄fi÷Î flËı »ı, ±ıÀ·ı ÿÏfi›Î‹Î_ ±fiı¿ ÿı¢fiÎ ÁÎËÏÁ¿˘ Õ>⁄ı·Î ¬ΩfiÎfiÌ Â˘‘‹Î_ ’˘÷Îfi_ fiÁÌ⁄ ±…‹Î‰Ì flèÎÎ »ı. Àˇı{fl ËLÀfl ¿Ëı‰Î÷Î ±Î‰Î ÁÎËÏÁ¿˘ ’ˆ¿Ì CÎHÎÎfiı ·Î_⁄Î ’Ïfll‹fiÎ ÷ı‹… ⁄ıÏËÁÎ⁄ fiÎHÎÎ_¬«˝fiÎ ±_÷ı ±ı¿Îÿ ÿ‹ÕÌ ’HÎ ËÎ◊ ·Î√÷Ì fi◊Ì, ÷˘ ±‹¿ ¤ÎB›Â΂̱˘ flÎ÷˘flÎ÷ ‹Î·Î‹Î· ◊Λ »ı. ±ı¿ ÷Î…\_ µÿÎËflHÎ — √›ı ‹ÏËfiı ±ı¿ Àˇı{fl ËLÀfl √˘÷ά˘fl À<¿ÕÌfiı ·Î_⁄Ì ÷’ç›Î˝ ⁄Îÿ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ N˚·˘ÏflÕÎ flÎF›fiÎ ÁıLÀ Fˢfi 64 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

0}af[,ff bfJgffgfl bff[h

ŒÎ·¿< _ ÷’ÎÁ÷Î_ √˘÷ά˘fl˘fiı ¿·ÎI‹¿ «Ì…‰V÷±˘, ¿Î_ÁÎfiÎ ÏÁyÎ, ’Îh΢ ÷ı‹… ±L› ¿ıÀ·Ì¿ ⁄ıÂÏ¿o‹÷Ì ±Î≥Àı‹˘ ËÎ◊ ·Î√Ì. ±Î ’˛¿Îflfi_ ÁÎS‰ıÏ…_√ ¿ıÀ·Î¿ Ïÿ‰Á «ÎS›_, ’fl_÷ ⁄Q’fl …ı¿’ΘÀ ÷˘ flËÌ flËÌfiı ‹Y›˘. ŒÎ·¿ÎfiÎ ±ı ¿ ¿Î÷Ïfl›Î‹Î_ Á˘fiÎfiÌ ¿ı À ·Ì¿ fiyfl ·√Õ̱˘ √˘÷ά˘fl˘fiı …ÕÌ ±Î‰Ì. fl˘‹fi ±_¿˘‹Î_ ÷ıfiÎ ’fl 19 ¿ıflıÀ ±ı‰Î ‹÷·⁄fi_ ‹ÎÏ¿Ù√ ¿flı·_ Ë÷_. Á˘fiÎfiÎ ‰÷˝‹Îfi ÿfl ‹…⁄ ’˛I›ı¿ ’ÎÀfi_ ‹ÒS› »ı — 25,000 ÕΘ·fl ! ±Î ⁄fiΉfiÎ ’√·ı ŒflÌ ‰¬÷ √˘÷ά˘fl ÁÎËÏÁ¿˘fi_ K›Îfi Á‹ƒ‹Î_ Ãı¿Ãı¿ÎHÎı »^’Λı·Î Á_¤Ï‰÷ ¬ΩfiÎ ’fl ¿ı„Lƒ÷ ◊›_ »ı. Ï·Ï‹ÀıÕ ¿o’fiÌfiÎ ‘˘flHÎı ¿Î›˝ ⁄Ω‰÷Î ±fiı Âıfl˘ ’HÎ ⁄ËÎfl ’ÎÕ÷Î ÷ı‹… @›Îflı¿ Õ>⁄ı·˘ …ËÎ∞ ¬Ωfi˘ ‹Ë΋Ëıfi÷ı µ·ıE›Î ⁄Îÿ ÷ıfiÌ ’flV’fl ‰Ëı Ó « HÎÌ ¿flÌ ·ı ÷ Î Ï⁄˛ Ï ÀÂ, ¡ı L « ÷◊Î ±‹ıÏfl¿fi ÁÎËÏÁ¿˘ Á‹ƒfi˘ ¬˘‚˘ ¬Ò_ÿ‰Î ‹ıÿÎfiı ’ÕuÎ »ı. ±Î‹ ÷˘ ‰W΢˝◊Ì ÷ı±˘ ±ı ¿Î‹‹Î_ flE›Î’E›Î »ı, ’fl_÷ N˚·˘ÏflÕÎfiÎ ¿Î_Ãı ÷Î…ı÷fl‹Î_ ⁄L›˘ ÷ı‰˘ ±ı¿Îÿ ’˛Á_√ ⁄fiı I›Îflı ÷ı‹fiı ’˘÷Îfi_ Á_¢‘fi¿Î›˝ ±Î√‚ ‘’Ή‰Îfi_ fi‰_ Ωı‹ ‹‚ı »ı. ÿÏfi›ÎfiÎ ËΩfl˘ √˘÷ά˘fl ÁÎËÏÁ¿˘fiı Á‹ƒÌ ¬Ωfi΋Î_ ±ı¿Î±ı¿ flÁ ·ı÷Î ¿flÌ ÿıfiÎfl ±ı¿ ’˛Á_√ ±ËŸ ÀÎ_¿‰Î …ı‰˘ »ı. ’˛Á_√ “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” VÀÌ‹flfi˘ »ı. ¿S’fiÎ ±fiı ÁI›fiÎ fl˘‹Î_«¿ Á‹L‰› ‰Õı Ë˘Ï·‰ÒÕfiÎ ÏÿBÿ½¿ …ıQÁ ¿ı‹ıwfiı ⁄fiΉı·Ì “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” ÏŒS‹fiı ‹ÎHÎÌ «Ò¿ı·Î ’˛ıZο˘ ΩHÎı »ı ÷ı‹ ±ı ‰ˆ¤‰ÂÎ‚Ì VÀÌ‹fl ÷fl÷Î ‹Ëı·fiÌ ±ÿÎ ÁÎ◊ı ’Ëı·Ì … ÁŒflı Ëo¿ÎflÌ I›Îflı ’˛«_Õ ÏË‹Â̷αı ÷ıfiÎ …‹HÎÎ ’լ΋Î_ ·√¤√ 100 ‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ «Ìfl˘ ’ÎÕÌ ÿÌ‘˘ Ë÷˘. ±ıÏ’˛· 14, 1912fiÌ ‹‘flÎ÷ı ±¿V‹Î÷ ◊›˘ ÷ı ’»ÌfiÎ Ïÿ‰Áı ÷˘ “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” L›Ò›˘¿ÛfiÎ ⁄_ÿfl‹Î_ ‰Î…÷ı √Î…÷ı ’˛‰ı ¿fl‰ÎfiÌ Ë÷Ì. ÿ¤Î˝B›ı 46,330 ÀfifiÌ ÷ı w’¿ÕÌ VÀÌ‹fl ‹ÎÀı ÷ı‹… 2,207 ’ˆ¿Ì ¿<· 1,513 ‹ÁÎŒfl˘ ÷◊Î fiÎω¿˘ ‹ÎÀı ±ı ‹‘flÎ÷ @›Îflı› œ‚Ì fiÏË. µkÎfl ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’Ò‰˝ ¿Î_Ãı L›Ò ŒÎµLÕ·ıLÕ ÀÎ’ fi∞¿ “ÀÎ≥ÀıÏfi¿ı” √HÎ÷flÌfiÎ ¿·Î¿˘‹Î_ … µkÎfl ±˜À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ …‚Á‹ÎÏ‘ ·ı‰Ì ’ÕÌ. ÏË‹Ï·ΠΩıÕı Àyfl ◊›Î ⁄Îÿ ∞‰ ⁄«Î‰‰Î ‹ÎÀı ÷Ò÷¿ ’fl ±ıÀ·Ì ÿ˘Õ‘΋ ‹«Ì Ë÷Ì ¿ı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÎ VÀˇ˘Ó√w‹‹Î_ ’Õı·Ì ËÌflÎfiÌ 29 ¿˘◊‚̱˘ ’HÎ ¿ÎœÌ ·ı‰Îfi_ ÷ıfiÎ ‹ÎÏ·¿˘fiı ÁÒ‡›_ fiÏË. VÀÌ‹fl ¤ı√Î ±ı ËÌflÎ ’HÎ Á‹ƒ‹Î_ √fl¿ ◊›Î. Á_¤Ï‰÷’HÎı ⁄Ì…\_ ’HÎ ±œ‚¿ {‰ıflÎ÷ µkÎfl ±˜À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ÷Ï‚›ı ’ˢÓE›_ ˢ›, ¿ı‹ ¿ı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”‹Î_ ÁŒfl ¬ıÕÌ flËı·Î ‹ÁÎŒfl˘ ’ˆ¿Ì ±fiı¿ …HÎÎ ›fl˘’-±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ‹Î·ı÷Ωfl µz˘√’Ï÷±˘ Ë÷Î ±fiı ÷ı‹HÎı ±ı

‰ˆ¤‰ÂÎ‚Ì VÀÌ‹fl “ÀÎ≥ÀıÏfi¿ı” …‚Á‹ÎÏ‘ ·Ì‘Ì I›Îflı ÁıÓ¿Õ˘ ‹Î·ı÷Ωfl˘fiÌ Ï¿o‹÷Ì ‹Î·‹kÎÎ ’HÎ Á‹ƒ‹Î_ ÿŒfi ’΋Ì. ±Î ÿS·Îı ’˘H΢Á˘ ‰Wν Á‘Ì √˘Ï’÷ flè΢, ’HÎ 1986‹Î_ fl˘⁄ÀÛ ⁄ı·ÎÕı˝ (ÕÎ⁄ı) “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiı ¢‘Ì ¿ÎœÌ I›Îflı √˘÷ά˘fl˘fi˘ Õ˘‚˘ ÿS·Î ’fl ‹_ÕΛ˘.

·@{flÌ VÀÌ‹flfiÌ {ο{‹Î‚ fl˘fi¿ ÁÎ◊ı ’˘÷ÎfiÎ ‹˘¤Îfi_ ‹ıÏ«_√ ⁄ıÁÎՉΠ‹ÎÀı ’ W ¿‚ ωω‘ ’˛ ¿ ÎflfiÎ_ ±Î¤Ò W ÎH΢ À«¿ÎT›Î_ Ë÷Î_. ‹ËÎÁÎ√flfiΠˉηı ◊›·˘ ±Î‰˘ ¬Ωfi˘ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı ¿ıÀ·˘ ˢ› ±ı ¿˘fiı ¬⁄fl, ’fl_÷ VÀÌ‹fl Õ>O›Î ’»Ì ÷ı ·_¿Î ‹Î_ è ηΠÁ˘fiÎ …ı ‰ ˘ Ë÷˘. ¨ÕÎ ÁÎ√fl’ıÀ΂‹Î_ ’ÎHÎÌfi_ ÿ⁄ÎHÎ F›Î_ Á⁄‹Ïflfifiı ’HÎ ∫ÕÎfiÌ …ı‹ ÷˘ÕÌ fiάı ÷ı 3,840 ‹ÌÀflfiÎ (12,600 ŒÌÀfiÎ) ·ı ‰ ·ı ’Ë˘Ó « ‰ _ ±Â@› Ë÷ _ . ‰‚Ì VÀÌ‹flfiÎ Õ>⁄· ı Î ‹Î‚¬Îfi_ «˘yÁ V◊Îfi fiyÌ ¿flÌ ±Î’ı ÷ı‰Ì Àı@fi˘·˘Ï… ’HÎ I›Îfl ’»ÌfiÎ_ ’˘HÎÎÁ˘ ‰Wν Á‘Ì ËÎ◊‰√Ì fi Ë÷Ì. ’ÏflHÎ΋ı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fi˘ Q≤÷ÿıË Â˘‘Ì ¿Îœ‰Î‹Î_ Á_  ˘‘¿˘fiı ’Ëı · Ì ÁŒ‚÷Î »ı¿ 1986‹Î_ ‹‚Ì. fl˘⁄ÀÛ ⁄ı·ÎÕÛ fi΋fiÎ Á_¢‘¿ı ÷ı ‰WÎı˝ ±ÎÂflı ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

65

0}af[,ff bfJgffgfl bff[h

57,600 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ Á‹ƒÌ ωV÷Îfl ÁÎ≥ÕV¿ıfi Á˘fiÎfl ›_hÎ ‰Õı ŒıÓÿÌfiı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fi_ ⁄ı À<¿Õı ‰ËıӫΛı·_ ‹Î‚¬_ ¢‘Ì ¿Îœu_. fi‰Î≥ ±ı »ı ¿ı ¬ΩfiÎfiÌ ·Î·Á΋Î_ ⁄ı·ÎÕÛ …ıÀ·Ì … ÷·V’Âa ¬˘… ¿flfiÎfl ±ı ¿ ¡ı L « Á_¢‘¿ À<¿ÕÌfi_ Á˘fiÎflÁF… …ËÎ… ‹ÎhÎ 301 ‹ÌÀfl (990 ŒÌÀ) ‹ÎÀı ±ı ‹Î‚¬Îfiı ¢‘‰Î‹Î_ «Ò¿Ì √›_ Ë÷_ ! ¬«Î˝‚ Á_¢‘fi ÿflQ›Îfi ÷ıfi_ ⁄…ıÀ ’HÎ ¬ÒÀu_ Ë÷_, ±ıÀ·ı ÷ıHÎı ¬˘…fi_ ¿Î‹ ’Õ÷_ ‹@›_. ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’»Ì fl˘⁄ÀÛ ⁄ı·ÎÕı˝ “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÎ Q≤÷ÿıËfi_ V◊Îfi ±Î_¿Ì ⁄÷ÎT›_ ±ıÀ·_ … fiÏË, ⁄S¿ı ÷ıfiÌ Á_ A ›Î⁄_ ‘ ÷Á‰Ìfl˘ ¬ı Ó « Ì. ±Î ÷Á‰Ìfl˘fiÎ ±Î‘Îflı ’Ëı·Ì ‰¬÷ ±ı ‰Î÷fi˘ ’flΉ˘ ‹‚Ì √›˘ ¿ı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” Õ>⁄Ì ±ı ‰¬÷ı ÷ıfiÌ 268 ‹ÌÀfl (882 ŒÌÀ) ·Î_⁄Ì ¿Î›Î ⁄ı ¤Î√ı ⁄À¿Ì Ë÷Ì. ⁄Lfiı À<¿ÕÎ ‹‚Ì ±ÎT›Î ÷ı ’»Ì ⁄Ì…ı ‰WÎı˝ ŒflÌ ’Î»Ì ’ı·Ì ¡ıL« Á_¢‘¿ À<¿ÕÌ Ë˘fiÎfl÷fiÎ V◊‚ı ’Ë˘Ó«Ì ±fiı “fi˘ÏÀ·”

¨ÕÎ Á‹ƒfiÎ ÷Ï‚›ı ÁÒ÷ı·Î “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fi˘ ¬Ωfi˘ ±_¿ı ¿fl‰Î ‹ÎÀı ‰’Îfl›ı·_ Á⁄‹Áν≥· ‰ÎËfi “fi˘ÏÀ·”

÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î 8 ‹ÌÀfl (26 ŒÌÀ) ·Î_⁄Î ±fiı18 Àfi ‰…fifiÎ Á⁄‹Áν≥· ‰ÎËfifiı »ı¿ ¿⁄fl Á‘Ì fiÌ«ı µ÷Λ*. ÿı¬Î‰‹Î_ À«¿ÕÌ Á⁄‹Ïflfi …ı‰Î, »÷Î_ 6,000 ‹ÌÀfl ¨ÕÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ …HÎÎ÷Î ’˛«_Õ ÿ⁄ÎHÎfiı› ÁËfi ¿flÌ Â¿÷Î ±ı 66 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

Á⁄‹Áν≥· ‰ÎËfiı ’˘÷ÎfiÎ ›Î_Ïhο ËÎ◊ ‰Õı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÌ ¿ı À ·Ì¿ ›Îÿ√Îfl ¿·ÎI‹¿ «ÌΩı ‰HÎÌ ·Ì‘Ì. ±Î «ÌΩı ÷Ï‚›Î ’fl ¤Î_ B ›Î÷Ò À uÎ ‹Î‚¬ÎfiÌ ±Î…\⁄Î…\ ‰ıflΛı·Ì ’ÕÌ Ë÷Ì, …ı‹fiı ±_¿ı ¿fl‰Îfi_ ‹U¿ı· fi Ë÷_. “fi˘ÏÀ·”fiı ⁄Ë ‹ Ò S › {‰ı fl Î÷fiÎ 35 fi‹ÒfiÎ ‹‚Ì ±ÎT›Î, F›Îflı ⁄Ì∞ «ÌΩı‹Î_ “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÌ øÎı ¿ flÌ, fi¿ÂÌÿÎfl ·ı Q ’, 1985‹Î_ «Ìfi fi∞¿ ¿˘”¿ ÁÎËÏÁ¿ı ±ı¿ ’flÎHÎÎ …ËÎ…‹Î_◊Ì ¿·ÎI‹¿ Àˇı, N˚·Î‰fl ‰Î{, ¿·ÎI‹¿ «Ì…‰V÷±˘fi˘ ÷ı‹… Á˘fiÎfiÌ ’ÎÀ˘fi˘ ÿS·˘ ¢‘Ì ÕΘ·flfiÌ fi˘À˘ ¤flı·Ì ⁄ı√ ¿Îœu˘ I›Îflı fiı‘fl·ıLÕı ⁄Ò‹flÎHÎ ‹«Î‰Ì, ¿ı‹ ¿ı …ËÎ… ‹Ò‚ı Õ« ≥VÀ ≥„L՛Π¿o’fiÌfi_ Ë÷_. ‰√ıflıfi˘ Á‹Î‰ı ◊÷˘ Ë÷˘. “fi˘ÏÀ·”‹Î_ ⁄ıÃı·Î hÎHÎ ÁÎËÏÁ¿˘±ı ¿<· 32 Õ>⁄¿Ì±˘ ‹Î›Î˝ ’»Ì “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fi˘ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ¬Ωfi˘ ±_¿ı ¿›˘˝. ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’»Ì Ωı ¿ı ¬Ωfi˘ ¿Îœ‰Îfi_ ±Ï¤›Îfi ⁄Ë ±Î¿„V‹¿ flÌ÷ı ±À¿Ì ’Õu_. ⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı ±ıÏ’˛· 14, 1912fiÎ fl˘… ±ı ˢfiÎfl÷‹Î_ ⁄«Ì …‰Î ’΋ı·Ì ±ıÏÕ◊ Ëı≥Á‹Îfi fi΋fiÌ ±ı¿ Ï⁄˛ÏÀ ‹ÏË·Î 90 ‰WνfiÌ ‰›ı Ë∞ ’HÎ Ë›Î÷ Ë÷Ì. “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” Õ>⁄Ì I›Îflı ÷ıfiÌ ‰› 15 ‰Wν Ë÷Ì. ⁄«Î‰fiΈ¿Î‹Î_ ‹A›I‰ı jÎ̱˘ ±fiı ⁄΂¿˘ ÁÎ◊ı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fi˘ I›Î√ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÎ Ï’÷Îfiı Ëo‹ıÂÎ ‹ÎÀı √‹Î‰Ì ÿÌ‘Î Ë÷Î. ±Î ‹Ï˷αı Ï⁄˛ÏÀ ±ÿη÷‹Î_ ÀËı· fiÎ¬Ì ¿ı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” ÷ıfiÎ Ï’÷ÎfiÌ ¿⁄fl ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ±ÿη÷ı Ë¿‹ ⁄ËÎfl ’ÎÕÌ ±ı ’ωhÎ ¿⁄fl ÁÎ◊ı «ıÕÎ_ ◊÷Î_ fl˘¿‰Î_ Ωı≥±ı. ±ıÏÕ◊ Ëı≥Á‹ÎfifiÌ ±fl∞ ¿ÎfiÒfiÌ º„WÀ±ı À¿Ì ¿ı ÷ı‹ fi Ë÷Ì. “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” F›Î_ Õ>⁄Ì ±ı …B›Î ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ¿Î›ÿÎ ‹…⁄ ¬S·Î Á‹ƒ‹Î_ flËı·Ì ‰V÷ ’fl ±ı¿ı› ÿıÂfi˘ ±Ï‘¿Îfl √HÎΛ fiÏË. ¿ÎfiÒfiÌ flÌ÷ı ‰V÷ fi‘ÏHΛÎ÷Ì ·ı¬Î›, ‹ÎÀı …ı ’HÎ √˘÷ά˘fl ÷ıfiı ËV÷√÷ ¿flÌ Â¿ı ±ı ÷ıfi˘ ‹ÎÏ·¿ ⁄fiı. fiˆÏ÷¿ flÌ÷ı Ωı ¿ı ±ıÏÕ◊fi˘ ‰Î_‘˘ 100Ñ ‰Î…⁄Ì Ë÷˘. “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” ‰ÎV÷‰‹Î_ ˉı ‹ÎhÎ Õ>⁄ı·Ì VÀÌ‹fl fiÏË, ’fl_÷ ÷ıfiÎ Áÿ˚√÷ Ï’÷Î …ı‰Î ±fiı¿ ’ıÁıL…fl˘fiÌ ¿⁄fl Ë÷Ì. …‹Ìfi ’flfiÌ ¿⁄flfiı ŒıÓÿ‰Îfi_ ¿Î›˝ Ωı ±’flΑ √HΉ΋Î_ ±Î‰÷_ ˢ› ÷˘ ±ı … ¿Î›ÿ˘ ’ÎHÎÌ‹Î_ flËı·Ì ¿⁄flfiı ·Î√ fi ’ÎÕ‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ? ±ÿη÷ı ¿Î›ÿÎfi_ ±◊˝CÎÀfi »ı‰Àı ¿ÎfiÒfiÌ fiÏË, ’HÎ fiˆÏ÷¿ º„WÀ±ı … ¿›* ±fiı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fi˘ ¬Ωfi˘ ¿Îœ‰Î Á΋ı ’˛Ï÷⁄_‘ Œfl‹ÎT›˘. ±Î fiˆÏ÷¿ «¿ÎÿÎ Á΋ı ‰‚Ì ’λ˘ ¿ÎfiÒfiÌ Ï‰‰Îÿ ΩB›˘. ÿÏfi›ÎfiÎ ‹ËÎÁÎ√fl˘‹Î_ ·Î¬˘ …ËÎΩı fiÎfiÎ-‹˘ÀÎ ¬ΩfiÎ ÁÎ◊ı Õ>O›Î »ı. ±Î ’ˆ¿Ì …ı±˘ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› …‚ωV÷ÎflfiÎ ÁÎ√fl’ıÀ΂‹Î_ ’ÕuÎ_ »ı ÷ı‹fi˘ ‘fi¤_ÕÎfl ¿Îœ‰Î Á΋ı ¿ÎfiÒfiÌ ’˛Ï÷⁄_‘ fi◊Ì. ¿ÿΫ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı …ËÎΩı ¤ı√Î …‚Á‹ÎÏ‘

0}af[,ff bfJgffgfl bff[h

·ıfiÎfl ’ıÁıL…fl˘fiÎ_ ±ÎM÷…fi˘ Ë›Î÷ fi◊Ì ±fiı ˢ› ÷˘ ±ıÏÕ◊fiÌ ‹ÎŒ¿ ÷ı‹HÎı ·ı‰Î ‹Î_ÕÌ ¿ı ÷fl÷ ωω‘ ÿı¢ ‰E«ı ±ÿη÷fiÎ_ ⁄ÎflHÎÎ_ ¬¬ÕÎT›Î_ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ±Î‰Î_ …ËÎΩıfi˘ ¤_√Îfl ÷ı‹… ÷ı‹fiÌ ‹Î·‹kÎÎfiÎ fi΋ı ω‰Îÿ˘ ÷ı‹… ‘fi¤_ÕÎfl ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ¿Î›ÿÎfiı ±ÎÏ‘fi »ı--±fiı ÷ı ¿Î›ÿ˘ “ËÎ◊‹Î_ ÷ıfiÎ ‹˘Ó ω¬‰Îÿ˘ Âw ◊›Î. ÁΈ◊Ì flÁ’˛ÿ Ï¿VÁ˘ ‹Î_” ’˛¿Îflfi˘ »ı. …ËÎ…fiÌ Á_’ÏkÎ …ıfiı ‹‚Ì Ë˘› ÷ıfiÌ √HÎΛ »ı. ‹Îfi˘ ¿ı {ÎflÂÎËÌ flÏ›ÎfiÎ › © …ËÎ… …ËÎ… ±Î_÷flflÎWÀˇÌ›fiı ⁄ÿ·ı …ı ÷ı ÿıÂfiÎ flÎWÀˇÌ› …‚ωV÷Îfl‹Î_ Õ>O›_ ˢ› ÷˘ “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fi˘ Ë÷˘, …ıHÎı ’»Ì ÁÎËÏÁ¿ √˘÷ά˘fl˘±ı ¿flı·Î Á‹ƒ‹_◊fifiÎ_ Œ‚˘ ÿıÂfiÎ ¿Î›ÿÎ ‹…⁄ flÏ›Π±fiı Ω’Îfi ‰E«ıfiÎ flÎ…¶ÎflÌ ‰ËıÓ«‰ÎfiÎ flËı »ı. ÿıÂfiÌ Áfl¿Îfl ¬ΩfiÎfi˘ ¿ıÀ·˘¿ ÏËVÁ˘ flÎ¬Ì ·ı »ı ±fiı Á_⁄_‘˘ ±ıÀ·Ì Ëÿı ÷_√ ¿flÌ ÿÌ‘Î Ë÷Î ⁄οÌfiÌ ‹Î·‹kÎÎ ÷◊Î ¬Ωfi˘ ÷ıfiı Á‹ƒ‹Î_ ¢‘Ì ¿ÎœfiÎfl ÁÎËÏÁ¿˘fiÎ ŒÎ‚ı ¿ı ±ı ‰Î÷ ’fl ›© ŒÎÀÌ fiÌ¿‚‰Îfi_ … Ω› »ı. ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ‹Ëk‰ ‘flΉ÷˘ ¬Ωfi˘ ÷˘ @›Îflı¿ ’Òflı’Òfl˘ ›˘B› ‰‚÷flfiÎ ⁄Î¿Ì flèÎ_. “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” ±fiı ÷ıfiÎ …ı‰Î …ËÎΩıfi˘ ¿Ï◊÷ ¬Ωfi˘ …÷ı ÿËÎÕı ¿ı‰Î ÁÎÀ΋Î_ ¿⁄…ı ·ı‰Î› »ı. ⁄‘Î ÿı¢fiÎ ¿Î›ÿÎ …\ÿÎ …\ÿÎ »ı. ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ Shipwreck/ÏÂ’flı¿ ±ı@À (Shipwreck = …ËÎ…fi˘ ¤_√Îfl) ÀoÀÎŒÁÎÿ Á∞˝ ¿ı ÷ıfi˘ A›Î· flÏ›fi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î 1985fiÎ ¿Î›ÿÎ ‹…⁄ …ı ÷ı ÷À‰÷a flÎF›fiı ÷ıfiÎ ¿Î_Ãı ‹‚Ì ›©…ËÎ… “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fiÎ ±Î‰÷Î ¬ΩfiÎfi˘ ¿ıÀ·˘¿ ÏËVÁ˘ ’˛ÎM÷ ◊Λ »ı. ⁄οÌfi˘ ÏËVÁ˘ ÷ı ¬ΩfiÎfiÎ Ï¿VÁ΋Î_ ‹‚Ì flËı ÷ı‹ »ı, ±ıÀ·ı Ï¿VÁ˘ ¿ÎfiÒfiÌ ËyÿÎfl (¿Ë˘ ¿ı ÿΉıÿÎfl) T›„@÷fiı ‹‚ı »ı. ¿˘ÀÛ‹Î_ Ωı ¿ı ÷ıHÎı ’˘÷Îfi˘ …flÎ ÷’ÎÁ‰Î …ı‰˘ »ı. 1905‹Î_ {ÎflfiÌ Ë¿>‹÷ ÿflQ›Îfi ÿΉ˘ ÁΫ˘ ˢ‰Îfi_ ’Òfl‰Îfl ¿fl‰_ ’Õı »ı. Ï⁄˛Àfi‹Î_ ±Î‰Î ¬ΩfiÎfiÎ ±Á· ‹ÎÏ·¿fiı ÷ıfiÎ ’fl ÿΉ˘ fi˘Ó‘ΉΠ‹ÎÀı ÿ˘œ ‰WνfiÌ ‹Ëı÷· ±’Λ »ı. ¿˘≥ Ω’ÎfiÌ fiΈ¿Îÿ‚ı ±ı¿Î±ı¿ flÏ›Π’fl T›„@÷ ÿflQ›Îfi Ωı ÿΉ˘ fi ¿flı ÷˘ ⁄‘Ì ‹Î·‹kÎÎ flÎF›fiÌ Ï÷ΩıflÌ‹Î_ Ω› »ı. «œÎ≥ ¿flÌ. {Îfl Ïfi¿˘·ÁfiÌ º„WÀ±ı ÷ı ÁÎËÏÁ¿ √˘÷ά˘fl˘fiı ÷ı‹fiÎ ¬«˝ µ’flÎ_÷ ¿ıÀ·Î¿ fiŒÎ ÏÁ‰Î› ‰‘ fl¿‹ ‹‚÷Ì √  V ÷ά̤flÌ «ı W ÀÎ Ë÷Ì. Ω’ÎfiÌ fi◊Ì. CÎHÎÎ ¿ıÁ˘‹Î_ ⁄ı ÿı¢fiÎ ¿Î›ÿÎ ’flV’fl @›Îflı¿ À¿flΛ ’HÎ »ı. fiı‘fl·ıLÕfiÌ ‹√÷flÎfiı ‹Á‚Ì fiά‰Î ‹ÎÀı Ïfi¿˘·Áı Áfl¿Îflı ’˘÷ÎfiÌ Õ« ≥VÀ ≥„L՛Π¿o’fiÌfiÎ Õ>⁄ı·Î_ ⁄‘Î_ …ËÎΩı ’fl ÷ıfi˘ ±Ï‘¿Îfl ’˘÷ÎfiÎ_ 38 ›©…ËÎΩı Ω’ÎfiÌ Á‹ƒ ΩËıfl ¿flÌ ÿÌ‘˘ »ı. ±Î…ı ÷ı ¿o’fiÌfi_ ±„V÷I‰ ’HÎ fi◊Ì. ⁄Ì∞ ÷flŒ »ıS·Î_ ÷flŒ fl‰ÎfiÎ ¿›Î*. flÏ›fi fi˘ˆ¿Îÿ‚fiÌ hÎHÎÁ˘ ‰Wν ÿflQ›Îfi ÷ıfiÎ_ …ËÎΩıfiÎ CÎHÎάflÎfiÎ Q≤÷ÿıˢ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ÷οÎ÷ ’fl {Îfl ±ıÀ·˘ ‹V÷ο Ë÷˘ ¿ı …‚ωV÷Îfl‹Î_ ’ÕuΠˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı fiı‘fl·ıLÕ Áfl¿Îfl ÷ı‹fiÎ ’fl ±Ï‘¿Îfl …‹Î‰Ì ωÿı‹Î_ «Ò¿‰HÎÌ ‹ÎÀı M·ıÏÀfi‹fiÌ ·√Õ̱˘ ·≥ …÷Î “±ı Õ Ï‹fl· ¿ı fiÏË, »÷Î_ ÷ı ÿı ÷ı‹fiÎ ’flfiÌ ‹ÎÏ·¿Ì …÷Ì ¿fl‰Î ‹Î√÷˘ fi◊Ì. ±Î Ω÷fiÎ ¿Î›ÿο̛ √Ò_«‰ÎÕÎ ‰W΢˝ Á‘Ì ÷˘ ω‰Îÿfi_ V‰w’ fi ’ÎQ›Î, ¿ı‹ fiϬ‹˘‰” › © …ËÎ…fiı ’HÎ ÷ı H Îı ¿ı ±Î√‚ fi˘ÓK›_ ÷ı‹ ÁÎËÏÁ¿ √˘÷ά˘fl˘fiı ¨ÕÎ Á‹ƒ‹Î_ ¬ΩfiÎ Á‘Ì ’ˢӫÎÕÌ ¿ÎŒ·Î‹Î_ Á΋ı· ◊‰Î ÿÌ‘_. Ω’ÎfiÌ Â¿÷Ì Àı@fi˘·˘Ï… … µ’·O‘ fi Ë÷Ì. Ï¿o‹÷Ì Á˘fi΋ˢfl˘, {‰ıflÎ÷, ±Î¤ÒWÎH΢, ‹fi‰Îfl˘fiı ‘˘·‘’ÎÀ ‹Î›Î˝ ’»Ì «Î_ ÿ ÌfiÌ ’ÎÀ˘, Á˘fiÎfiÌ M·ıÏÀfi‹fiÌ ⁄ıÂÏ¿o‹÷Ì ’ÎÀ˘ ÁÎ◊ı Ω’ÎfifiÎ ¿Î_Ãı Õ>⁄ı·_ {ÎflÂÎËÌ flÏ›ÎfiÎ fiΈ¿Îÿ‚fi_ ›©…ËÎ… “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰” ·√Õ̱˘ ÷◊Î ⁄ıfi‹Òfi ¿·ÎI‹¿ «ÌΩı ‰Õı ·ÿΛı·_ ¿›_ …ËÎ… ‰W΢˝ ’Ëı·Î_ @›Î_ Õ>O›_ ÷ıfiı ·√÷Ì ±ˆ Ï ÷ËÎÏÁ¿ fi˘Ó ‘ …√ΩËı fl ˢ‰Î »÷Î_ ÷ıfi˘ ’k΢ ·√Ή‰˘ ±fiı ’»Ì ¬Ωfi˘ ±_¿ı ¿fl‰Îı ÷ı ·√¤√ ±Â@› ‰Î÷ Ë÷Ì. ±ı¿‹ÎhÎ µkÎfl ±‹ıÏfl¿Îfi_ … µÿÎËflHÎ ·˘ ÷˘ ÷ıfiÎ ¿Î_ÃÎ fi∞¿ ±_ ÿ Î…ı 1,00,000 …ËÎΩı ÷ı‹fiÎ ¿<⁄ıfl¤_ÕÎfl ÁÎ◊ı ‰W΢˝ Á ‘ Ì ’ÕÌ flèÎÎ_ Ë÷Î_ . ‰ÌÁ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ …ËÎΩı fi Î ÁÎS‰ı…fiÌ Àı@fi˘·˘Ï… ±Î¿Îfl ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

67

0}af[,ff bfJgffgfl bff[h

“±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰” ’˘÷ÎfiÎ flV÷ı ›fl˘’ ÷flŒ Ëo¿ÎflÌ Ω› ±ı‰Î Œfl‹Îfi ÁÎ◊ı {Îflı ÷ıfiı Ω’ÎfiÌ fiΈ¿Îÿ‚ Á΋ı ·Õ‰Î ‹˘¿S›_. ’fl_÷ ·ÌÀÎ ¤ı√˘ ·Áfl¿˘ ¿fl‰ÎfiÌ ÷ıfiÌ ‹flÎÿ ⁄fl ±Î‰Ì fiÏË, ¿ÎflHÎ ¿ı ‹√÷flÎfiÎ ’√ ÷‚ı ËÎ◊̱ı ¿«flΉÎfi˘ ‰Îfl˘ ±ÎT›˘. {fiÒfi’Ò‰˝¿ ·Õ÷Î Ω’Îfi̱˘±ı flÏ›ÎfiÎ_ 38 ›©…ËÎΩı ’ˆ¿Ì 20 ÷˘ Õ>⁄ÎÕÌ ÿÌ‘Î_, ÿÁı¿fiı ‹flHÎ÷˘· ŒÀ¿Î ‹Î›Î˝ ±fiı ⁄οÌfiÎ_ ›©…ËÎΩı ËÎfl-∞÷fi˘ ’·ÀÎ÷˘ ÷A÷˘ Ωı›Î ’»Ì Ω÷ı … fiÎÁÌ √›Î_. ±Î fi΋˘Â̤flÌ Ï¿V÷fiÎ Á‹Î«Îfl ‹˘V¿˘ ’ˢÓE›Î I›Îflı {Îfl Ïfi¿˘·ÁfiÎ ’ıÀ‹Î_ ÷ı· flıÕΛ_, ¿ÎflHÎ ¿ı Ω’Îfi̱˘±ı “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fiı ’HÎ …‚Á‹ÎÏ‘ ·ı‰ÕÎ‰Ì Ë÷Ì. ⁄Îfl ÷˘’˘‰Î‚_ 8,524 Àfi ‰…fifi_ ±ı ›©…ËÎ… ‹ÎhÎ Á˘±ı¿ ‹ÌÀfl ¨ÕÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ ÁÎ√fl÷Ï‚›ı …≥ ⁄ı à < _ Ë÷ _ . flÏ›fi fiΈ ¿ οΌ·ÎfiÎ ÁıfiÎ’Ï÷±ı …‚Á‹ÎÏ‘fi_ V◊‚ fi¿ÂÎ ’fl «Ÿ‘Ì ⁄÷ÎT›_ I›Îflı {Îfl Ïfi¿˘·Áı Œfl‹Îfi ¿›* ¿ı Õ>⁄ı·Î ›©…ËÎ…‹Î_ ¬Ωfi˘ ˢ‰ÎfiÌ ‰Î÷ ¬Îfi√Ì flËı‰Ì Ωı≥±ı! ±Î V◊‚ Ω’ÎfifiÎ IÁÏ‹ΠÀÎ’ ’ÎÁı Ë÷_ ±fiı ’flÎ…› ’΋ı·_ flÏ›Πˉı I›Î_ ¿ı‹ı› ¿flÌfiı ’Ë˘Ó«Ì Â¿ı ÷ı‹ fi Ë÷_. ¬Ωfi˘ flÏ›Îfiı ’λ˘ fi

68 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

‹‚ı ÷˘ ‰Î_‘˘ fiÏË, ’fl_÷ Ω’Îfi̱˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ fi Ω› ÷ı Ωı‰_ flèÎ_. flÏ›Îfi_ fiο ¿Î’Ì ·Ì‘Î ’»Ì Ω’Îfi ω…›fiÎ ÏÂfl’Ή ÷flÌ¿ı ¬Ωfi˘ ‹ı‚‰ı ÷ı {Îfl Ïfi¿˘·Á ‹ÎÀı ±ÁèÎ ‰Î÷ Ë÷Ì. ±·⁄kÎ, Ω’Îfifiı ¬ΩfiÎfiÌ ΩHÎ ◊Λ ÷˘ ’HÎ Á‹ƒ‹Î_ ·√¤√ 100 ‹ÌÀfl ¨Õı ’Õı·Ì ·√Õ̱˘ ⁄ËÎfl ¿Îœ‰Îfi_ ÁËı·_ fi Ë÷_. 1905fiÎ ±ı …‹ÎfiÎfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ÷˘ ÷tfi ±Â@› Ë÷_. “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fiÎ ŒÎ·¿Î‹Î_ M·ıÏÀfi‹fiÌ ·√Õ̱˘ ˢ‰ÎfiÌ ‰Î÷ Ωı ¿ı ·Î_⁄˘ Á‹› »ÎfiÌ flËı‰Î ’Î‹Ì fiÏË. ÁΈ ’˛◊‹ ±Œ‰Îw’ı ÷ı ‰Ëı‰Î ·Î√Ì ±fiı 1917‹Î_ F›Îflı flÏ›΋Î_ ·ıÏfififi_ ÁÎQ›‰ÎÿÌ ÂÎÁfi ±ÎT›_ I›Îflı Áfl¿ÎflÌ ÿV÷ΉıΩı ÷’ÎÁ÷Î_ ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı ±Œ‰Î ¬˘ÀÌ fi Ë÷Ì. fi‰Î ÁkÎΑÌ¢±ı Ωı ¿ı “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fiÎ ¬ΩfiÎfi_ ‹ÒS› ΩËıfl fi ¿›*. flÏ›ÎfiÌ ±‹Îfi÷ ÷flŒ Ω’ÎfifiÌ ·Î·« fi…fl ÿ˘fl‰Î› ±ı‹ ÷ı±˘ ≥E»÷Î fi Ë÷Î. ’ÏflHÎ΋ı ⁄ÌΩ_ ±fiı¿ …ËÎΩıfiÌ ‹ÎŒ¿ “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰” ’˘H΢ Á˘ ‰Wν Á‘Ì Á‹ƒ‹Î_ ±ı‹ … ’ÕÌ flèÎ_. Ω’Îfi̱˘ ‹ÎÀı ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ÷ı‹fiÎ ™⁄fl΋Î_ … ¬Ωfi˘ ’Õu˘ Ë÷˘. flÏ›fi ›©…ËÎ… √fl¿ ◊›_ ÷ı V◊‚ Ω’ÎfifiÎ IÁÏ‹ΠÀÎ’◊Ì ‹ÎhÎ 9 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı Ë÷_. ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ¿Î›ÿÎ ‹…⁄ ÿıÂfi˘ ’˛ÎÿıÏ¿ …‚ωV÷Îfl Á΋ÎL› flÌ÷ı ¿Î_ÃÎ◊Ì 12 ◊Ì 15 ÿÏfl›Î≥ ‹Î≥· Á‘Ìfi˘ √HÎΛ, ‹ÎÀı “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fiÎ ¬ΩfiÎ ’fl Ω’Îfifi˘ ¿Î›ÿıÁfl Ëy ’HÎ ·Î√Ì «Ò@›˘ Ë÷˘. ⁄Ì¿ ‹ÎhÎ ±ı Ë÷Ì ¿ı ¿fl˘Õ˘ ÕΘ·flfi˘ ¬«˝ ¿›Î˝ ’»Ì ‹ı‚‰ı·Ì ·√Õ̱˘fiÌ Ï¿o‹÷ ±ı ¬«˝ ¿fl÷Î ±˘»Ì µ÷flı ÷˘ Â_ ¿fl‰_? ±Î ⁄Ì¿ 1973‹Î_ Âw ◊›ı·Î ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÎ ÿ¿Î‚ ’»Ì ø‹ı ø‹ı ÿÒfl ◊‰Î ·Î√Ì. ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÎ ÿflı¿ ’Ì’ÿÌà ·Î¿ÕÎ …ı‰˘ ¤Î‰ ‰ÁÒ· ¿flÌfiı ±Îfl⁄˘±ı ÕΘ·flfiı, ’εLÕfiı ÷◊Î ⁄ÌΩ «·H΢fiı ±ı‰Î_ ¬˘¬flÎ_ ¿flÌ ‹Ò@›Î_ ¿ı ·˘¿˘fi_ ‹fi ·Ì·Ì fi˘À˘ ’fl◊Ì ¬ÁÌfiı Á˘fiÎ, «Î_ÿÌ ÷◊Î M·ıÏÀfi‹ ’fl «˘Àu_. ±ı¿ Ω’ÎfiÌ ·ZÎÎÏ‘’Ï÷ ›˘ÂÌ ÁÎÁοΉÎfiı ±ı … Á‹›ı “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fiÌ ¿⁄fl‹Î_ flËı·_ ¤fl’Òfl M·ıÏÀfi‹ ›Îÿ ±ÎT›._ Ï…_ÿ√̤flfiÌ ¿‹ÎHÎÌ Ë˘Õ‹Î_ ‹Ò¿‰Î ‹ÎÀı ±ı ÷ˆ›Îfl ◊›˘. Á‹ƒ‹Î_ Õ>⁄ı·˘ ¬Ωfi˘ µ·ı«‰Îfi_ ¿Î‹ ’Ëı·Î_ ·Î¬˘ ÕΘ·flfiÎ ±fiı ’»Ì ¿fl˘Õ˘ ÕΘ·flfiÎ ¬«˝ ¿flΉ÷_ ˢ› »ı. ›©…ËÎ…fi˘ Q≤÷ÿıË «˘yÁ ¿›ı Ãı¿ÎHÎı ’Õu˘ »ı ÷ı ÁÎÁοΉαı ÁΈ ’˛◊‹ ¢‘Ì ¿Îœ‰Îfi_ Ë÷_. ±Î ‹ÎÀı ËÎ◊ ‘flΛı·Î

0}af[,ff bfJgffgfl bff[h

Á‰ı˝ZÎHÎ ’λ‚ ÷ıHÎı ’_ÿflı¿ ·Î¬ ÕΘ·fl ¬«a fiÎA›Î. ÁÎ√flfi_ ÷Ï‚›_ Œ@÷ Á˘±ı¿ ‹ÌÀfl ¨Õo …HÎÎ÷Î ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÎ ÁÎËÁfi˘ ⁄ÌΩı ±fiı ‰‘ ¬«Î˝‚ ÷⁄y˘ ËÎ◊ ‘›˘˝. ±_√˛ı∞‹Î_ …ıfiı ÁÎS‰ı… ÂÌ’ ¿Ëı »ı ±ı‰Î ’˛¿Îflfi_ ¬ÎÁ …ËÎ… ⁄Î_‘Ì ±Î’‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı ÏÁ_√Î’flfiÎ …ËÎ…‰ÎÕÎfiı ±ÎıÕÛfl ±ÎM›˘. …ËÎΩıfiÎ ⁄Î_‘¿Î‹‹Î_ Ω’Îfi ‹˘¬flı ˢ‰Î »÷Î_ ÷ıHÎı ±˘ÕÛfl ÏÁ_√Î’flfiÎ …ËÎ…‰ÎÕÎfiı ±ÎM›˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı ±Î¬Ì ›˘…fiÎ »ı‰À Á‘Ì ¬Îfi√Ì flά‰Î ‹Î√÷˘ Ë÷˘. √M÷÷ÎfiÎ ‰‘ ±ı¿ ’√·Îw’ı ÷ıHÎı Ï⁄˛ÏÀ ‹fl∞‰Î±˘fiı fl˘@›Î. ¿ı À ·Î_ ¿ ‰WÎı ˝ …ËÎ… ⁄_ ‘ Î≥ flèÎ _ I›Îflı ›˘ÂÌ ÁÎÁοΉαı ÷ıfiı √’«’ flÌ÷ı Ω’Îfi ‹_√ÎT›_. (…ËÎ… ‹ÎÀı 136 ·Î¬ ÕΘ·fl ÷ıHÎı «Ò¿‰‰Î ’ÕuÎ.) flÏ›fi ›©…ËÎ… ’fl ⁄Î∞ ·√ÎT›ÎfiÌ ‰Î÷ ÷ı ±ı¿·˘ ΩHÎ÷˘ Ë÷˘, ±ıÀ·ı “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fi_ ‹Î‚¬_ ‹‚Ì ±ÎT›Î ’»Ì ÷ıHÎı ⁄‘Ì ¿Î›˝‰ÎËÌ √M÷÷ÎfiÎ ’ÕÿÎ Ëı «·Î‰Ì. …ËÎ…fiÎ_ ›Î_Ïhο ÁΑfi˘±ı ÷◊Î ¤ÎÕ>÷Ì ‹fl∞‰Î À<¿Õ̱ı «Îflı¿ ‹ÏËfiÎ Á‘Ì ±ı¿‘Îw_ Á‹ƒ‹_◊fi ¿›* ±fiı ⁄ΉÌÁ fl÷·fiÌ ’Ëı · Ì ·√ÕÌ ⁄ËÎfl ¿ÎœÌ I›Îflı … ÁÎÁοΉαı ÿÏfi›Îfiı ’˘÷ÎfiÎ ÁŒ‚ ±Ï¤›ÎfifiÎ Á‹Î«Îfl ±ÎM›Î. M·ıÏÀfi‹fiÌ ’˛◊‹ ·√ÕÌ ‹‚Ì ±ÎT›Î ’»Ì ÷˘ Õ{fifiÎ ÏËÁÎ⁄ı ·√Õ̱˘ µ·ı«‰Î‹Î_ ±Î‰Ì. ±Î ÿflı¿ ·√ÕÌ M·ıÏÀfi‹fiÌ Ë˘‰Îfiı ¿ÎflHÎı Ωı÷Ωı÷΋Î_ ÁÎÁοΉÎfi˘ ⁄‘˘ ¬«˝ ‰ÁÒ· ◊≥ √›˘ ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ …ı ·√Õ̱˘ ‹‚Ì ÷ı ‰¿fl˘ ±ıÀ·˘ fiŒ˘ ÁÎÏ⁄÷ “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fiÎ M·ıÏÀfi‹fiı ◊≥. ±Î ·ZÎÎÏ‘’Ï÷ ’˘÷ı fiˢ÷˘ ΩHÎ÷˘ ¿ı “◊΂ı” ’ÎÕfiÎfl ›˘ÂÌ ÁÎÁοΉΠ“±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹Îı‰”fiÎ VÀˇ˘Ó√w‹‹Î_ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı ¿ıÀ·Ì ·√Õ̱˘ ËÂı ? ±Î‹ »÷Î_ {ÎflÂÎËÌ flÏ›ÎfiÎ ’flÎHÎÎ ÿV÷ΉıΩı ÷’ÎV›Î ’»Ì ÁÎÁοΉαı ±À¿‚ ‹Î_ÕÌ ¿ı ‰÷˝‹Îfi ¤Î‰ı “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fi˘ ¬Ωfi˘ ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î 36 ±⁄… ÕΘ·flfiÌ Ï¿o‹÷fi˘ Ë÷˘ ! ±Î ±∞⁄˘√flÌ⁄ Ï¿Á‹fiÎ Á‹ƒÌ ÁÎËÁ ωÂı ΩHΉΠ‹ÎÀı ±¬⁄ÎflÌ …√÷ ±Î÷fl ⁄L›_ I›Îflı ÁÎÁοΉαı ’hοÎfl ’ÏflWÎÿ ⁄˘·Î‰Ì. ±ı¿ Àı⁄· ’fl ·√Õ̱˘fi˘ œ√·˘ ¿›Î˝ ⁄Îÿ ’˘÷ÎfiÌ Á‹√˛ ›˘…fiÎ ±_√ı ÷ıHÎı À>_¿< ⁄›Îfi ¿›*. Œ@÷ ⁄›Îfi ±Î’Ìfiı ÷ı ±À@›˘ ˢ÷ ÷˘ ±¬⁄Îfl˘fiı flÁ’˛ÿ ±Ëı‰Î·fi˘ ‹Áη˘ ’˛ÎM÷ ◊‰Î ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı ’˛I›ÎCÎÎ÷ fi ’Õ÷, ’fl_÷ ÁÎÁοΉÎfiÎ ‹˘Ó‹Î_◊Ì 36 ±⁄… ÕΘ·flfi˘ ‹‘·Î‚ …ı‰˘ ±Î_¿Õ˘ ÁflÌ ’Õu˘! ±Î …_√Ì ÏŒ√fl ΩHÎÌfiı ÷fl÷ flÏ›fi ÁkÎΉ΂α˘fiÌ ÿÎœ ÿ‚¿Ì. À˘Ï¿›˘ ¬Î÷ı ±Î‰ı·Ì flÏ›fi ±ı·«Ì ¿«ıfḻı “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fiÎ ¿<⁄ıfl ¤_ÕÎfl ’fl ’˘÷ÎfiÎ ÿıÂfi˘ ÿΉ˘ fi˘Ó‘ÎT›˘. »hÎÌÁ ±⁄… ÕΘ·fl ¿o≥ fiÎfiÌÁÒfiÌ fl¿‹ fi Ë÷Ì. ±Î‹ ÷˘ ¿⁄Ωı Ëo‹ıÂÎ ⁄‚‰Îfi √HÎΛ, ’fl_÷ flÏ›Π…ı‰Ì ‹ËÎÁkÎαı ¿Ï…›˘ ‹Î_Õu˘ ±ıÀ·ı ‹˘À˘ flÎ…¿Ì› ω‰Îÿ »ıÕΛ˘. ±Î ‹Ë΋ҷ˘ ¬Ωfi˘ ¿Î›ÿıÁfl ¿˘fi˘ √HÎΛ ? ¬ΩfiÎfiÌ ±Á· ‹ÎÏ·¿Ì ±_√ı ω‰Îÿfiı V◊Îfi fi Ë÷_. Õ>⁄ı·_ ›©…ËÎ… flÏ›Îfi_ Ë÷_ ±fiı ‹‚Ì ±Î‰ı·Ì ·√Õ̱˘ ’fl {ÎflÂÎËÌ

flÏ›ÎfiÌ flÎ…‹ƒÎ V’WÀ flÌ÷ı ±_Ï¿÷ ¿flı · Ì …HÎÎ÷Ì Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ › © …ËÎ…ı …‚Á‹ÎÏ‘ Ω’ÎfifiÎ ’˛ÎÿıÏ¿ …‚ωV÷Îfl‹Î_ ·Ì‘Ì Ë˘‰Î◊Ì ›˘ÂÌ ÁÎÁοΉαı …HÎÎ‰Ì ÿÌ‘_ ¿ı flÏ›Îfiı ±ı‹Î_◊Ì ’Ή·_› ±Î’‰Îfi˘ Á‰Î· fi◊Ì. ±Î ω‰Îÿ «ÎS›˘ ÷ı ÿflQ›Îfi ÁÎÁοΉαı ·√Õ̱˘ ¿Îœ‰Îfi_ ¿Î›˝ ’HÎ «Î· flÎA›_. Ω’ÎfiÌ Áfl¿Îflı ±ı ¿Î›˝ ÷ıfiı fl˘¿À˘¿ ωfiÎ ¿fl‰Î ’HÎ ÿÌ‘_, ¿ı‹ ¿ı ÁÎÁοΉÎfiı …ı ¿o≥ ÿS·˘ ‹‚ı ÷ı‹Î_ ¿fl‰ıflÎw’ı Áfl¿ÎflÌ ÏËVÁ˘ ’HÎ Á΋ı· Ë÷˘. ’Ëı·ı … ‹ÏËfiı Ï⁄˛ÏÀ √˘÷ά˘fl˘±ı ¿<· 30 ·√Õ̱˘ ⁄ËÎfl ¿ÎœÌ. ÿflı¿fi_ ‰…fi 22 fl÷· Ë÷_ ±fiı Ï¿o‹÷ ±ÎÂflı ±ı¿ ¿fl˘Õ ÕΘ·fl …ıÀ·Ì Ë÷Ì ! flÏ›Π‰‘ ‘‹’»ÎÕÎ ¿flı ±ı ⁄Ì¿ı ⁄ÌΩ ‹ÏËfiÎ◊Ì V¿˘fl ¬Îfi√Ì flά‰Î‹Î_ ±ÎT›˘, ‹ÎÀı ÁÎÁοΉÎfiÎ ËÎ◊ı «˘yÁ ¿ıÀ·Ì ·√Õ̱˘ ·Î√Ì ÷ı ¿˘≥ ΩHÎ÷_ fi◊Ì! Ωı ¿ı flÏ›αı ÏËÁÎ⁄fiÌ ¤Î_ √ …Õ‹Î_ ’ÕuΠωfiÎ ’fl⁄ÎflÌ 36 ±⁄… ÕΘ·flfiÌ … ‹Î√HÎÌ ‹Ò¿Ì, …ı ±Î…ı ’HÎ ∂¤Ì »ı. “±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fi˘ Ï¿VÁ˘ ‹ÎhÎ fi‹ÒfiÎw’ »ı. ÿÏfl›Î≥ ¬ΩfiÎfiÎ_ ¶Îfl ±Î…ı Œ@÷ Ω’ÎfiÌ Á‹ƒ‹Î_ fiÏË, ’HÎ ÁÎ÷ı› ‹ËÎÁÎ√fl˘‹Î_ ¬˘·‰Î ‹ÎÀı ’˛›ÎÁ˘ ◊‰Î ‹Î_ÕuÎ »ı. ’˛›ÎÁ˘ Ωı ¿ı ’Ëı·Ì ‰Îfl ◊Λ »ı ±ı‰_ fi◊Ì. »ıS·Î ÿÁ-’_ÿfl ‰Wν ÿflQ›Îfi Á˘fiÎ, «Î_ÿÌ ÷◊Î M·ıÏÀfi‹fiÌ Ï¿o‹÷ ±ÎÁ‹Îfiı ’Ë˘Ó«Ì «Ò¿Ì ˢ‰Î◊Ì ÷ı‹fiı ⁄ËÎfl ¿Îœ‰Î ‹ÎÀı ÁÎËÏÁ¿˘fiÌ ·Î·« ‰‘÷Ì Ω› »ı. ÁÎS‰ı…fiÌ Àı@fi˘·˘Ï… ’HÎ ‰‘ ·Î·« …√ÎÕı ±ıÀ·Ì Ëÿı ¬Ì·Ì »ı. ’ÏflHÎ΋ı ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ±‘¿«flÌ flÌ÷ı ËÎ◊ ‘flΛı·Î_ ÁÎËÁ˘ ±Î…ı ŒflÌ ‰Îfl ±Î›˘…fi’Ò‰˝¿ ‹˘ÀÎ ⁄…ıÀ ÁÎ◊ı ¬ıՉ΋Î_ ±Î‰Ì flèÎÎ »ı. (“±ıÕÏ‹fl· fiϬ‹˘‰”fiÌ … ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±ı ›©…ËÎ…fi˘ Ï¿o‹÷Ì ÿS·˘ ËÎ_Á· ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’˘HÎÎ Áˆ¿Î ÿflQ›Îfi ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

69

0}af[,ff bfJgffgfl bff[h

¿<· ‹‚Ìfiı 2,484 ’˛›ÎÁ˘ ◊›Î Ë÷Î!) Õ>⁄ı·Î ¬ΩfiÎ ¿Îœ‰ÎfiÌ ’˛T≤ÏkÎ »ıS·Î_ ¿ıÀ·Î_¿ ‰W΢˝‹Î_ ±ı‰˘ ‰ı√ ’¿Õ‰Î ‹Î_ÕÌ »ı ¿ı …ËÎΩı ÁÎ◊ı Á‹ƒ‹Î_ √fl¿ ◊›ı·Î ¬Ωfiα˘ ωÂı ±ı¿ ωVI≤÷ ‹Î√˝ÿϽ¿Î ’˛√À ◊≥ »ı. @›_ …ËÎ… @›Îflı, ¿ıÀ·Î ¬ΩfiÎ ÁÎ◊ı ¿≥ …B›Î±ı Õ>O›_ Ë÷_ ÷ıfiÌ Á_’ÒHν ‹ÎÏË÷Ì ±Î’‰Î µ’flÎ_÷ ¬Ωfi˘ ¿Îœ‰Î‹Î_ ¿ı‰Ì ‹U¿ı·Ì±˘ fiÕÌ Â¿ı ÷ıfiÌ Ï‰√÷˘ ‹Î√˝ÿϽ¿Î‹Î_ fl…^ ¿flÌ »ı. ’fl_÷ ±ı ω√÷˘ ‰Î_«Ìfiı ÷ı‹… ‰Î_E›Î ’»Ì «˘yÁ V◊‚ı Õ>⁄¿Ì ‹ÎflÌfiı ·¬ÂıflÌ ◊›Î ˢ› ±ı‰Î ‹fl∞‰Î±˘ ⁄Ë ◊˘ÕÎ »ı. ¬ΩfiÎ Ωı ±ıÀ·Ì ÁËı·Î≥◊Ì ‹‚÷Πˢ÷ ÷˘ ÿÏfi›ÎfiÎ_ ‘Î÷⁄Ωfl˘‹Î_ «Î_ÿÌfi˘

·˘¬_Õ ‰√ıflıfiÌ ±Î›Î÷ ¿fl÷Î Ë÷Î. ⁄fiı I›Î_ Á‘Ì ›©…ËÎΩı ¶ÎflÎ ·√Õ̱˘fiÌ ËıflŒıfl ¿flÎ÷Ì Ë÷Ì, …ı◊Ì ‰¬÷ ±ÎT›ı ÷ı ÿU‹fi ‹fi‰Îfl˘ ±◊‰Î Á⁄‹Ïflfi˘ Á΋ı ·ÕÌ Â¿ı. ±ı¿ ›©…ËÎ… Ï⁄˛ÏÀ fiΈ¿Îÿ‚fi_ “±ıÏÕfi⁄√˝” Ë÷_. ·√¤√ 15,000 ÀfifiÌ 613 ŒÌÀ ·Î_⁄Ì ¿Î›Î Ωı÷Î_ ÷ıfiı …ËÎ… fiÏË, ’HÎ ’˘·Îÿfi˘ ÷fl÷˘ Ï¿S·˘ ¿Ëı‰Îfi_ ‰‘ ›˘B› √HÎΛ. 1942‹Î_ ÏËÀ·flfiÎ fiΈ¿Îÿ‚ Á΋ı ÿÏfl›Î≥ ‹˘fl«ı ¬flάflÌfi˘ …_√ ¬ı·Î÷˘ Ë÷˘ I›Îflı “±ıÏÕfi⁄√˝” ’ÎÁı◊Ì ‰ÕÎ ’˛‘Îfi «Ï«˝·ı CÎHÎÌ ±ÎÂÎ flÎ¬Ì Ë÷Ì. ±Î ›©…ËÎ…fiı »-» ∫«fiÎ T›ÎÁfiÌ ¿<· 12 ±fiı «Îfl-«Îfl ∫«fiÎ T›ÎÁfiÌ ¿<· 8 ÷˘’˘ Ë÷Ì, ±ıÀ·ı …‹˝fi˘±ı ¬flı¬fl ÷ıfiÎ◊Ì «ı÷Ìfiı «Î·‰_ ’Õı ÷ı‹ Ë÷_. ±√ε ¿ıÀ·Î_¿ …‹˝fi …ËÎΩı ÷ıfiÌ ¿Î‚‹¬Ì ÷˘’˘fi˘ Ï¿Îfl ⁄fiÌ «Ò@›Î_ Ë÷Î_. “±ıÏÕfi⁄√˝”fiÌ ±Îø‹H΄@÷ ÷◊Î ÷ıfi_ ±¤ız ⁄A÷fl K›Îfi‹Î_ ·≥fiı Ï⁄˛ÏÀ Áfl¿Îflı 1942‹Î_ ±ı¿ ‹ËI‰fiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ ÷ıfiÎ ‹Î◊ı fiάÌ. flÏ›Î◊Ì ’Î_« Àfi Á˘fi_ ÷οÌÿı ·Î‰‰ÎfiÌ …wfl Ë÷Ì. flÏ›Π⁄ÌΩ ωrω√˛Ë‹Î_ Ï⁄˛ÀfifiÌ ’Õ¬ı Ë÷_ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HΠω√˛ËfiÌ Âw±Î÷fiÎ ‰W΢˝‹Î_ ÷ıHÎı Ï⁄˛Àfi ’ÎÁı◊Ì ÁÎflÌ ±ı‰Ì ·U¿flÌ ‹ÿÿ ‹ı‚‰Ì Ë÷Ì. ±Î ‹ÿÿfi_ ‰‚÷fl ˉı Á˘fiÎfiÌ ·√Õ̱˘‹Î_ «Ò¿‰‰Îfi_ Ë÷_. “±ı Ï Õfi⁄√˝ ” fi˘ ¿M÷Îfi Ï⁄˛ÏÀ ›©…ËÎ… “±ıÏÕfi⁄√˝” ±fiı «Îfl ’˘÷ÎfiÎ 750 ⁄ËÎÿ fl ÿΛ¿ı ËÎ◊ ·Î√ı·˘ ÷ıfi˘ Á‰Hν¤_ÕÎfl ¬·ÎÁ̱˘ ÁÎ◊ı flÏ›Π…‰Î Ëo¿Î›˘˝ I›Îflı ÁŒflfi˘ ‹¿Áÿ ÷ı ±ı ¿ ·˘ ΩHÎ÷˘ Ë÷˘. ¬·ÎÁ̱˘fiı Ï‹ÂfifiÌ ΩHÎ ÷ıHÎı

’fl‰Ã˘ ÿ˘œ˘ ◊≥ Ω÷ ±fiı Á˘fiÎfi˘ ¿ÿΫ hÎHÎ √H΢ ◊≥ Ω÷ ! ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› …‚ ‘˘flÌ‹Î√˝ ’fl Ëo¿Îfl÷Î_ ‹˘ÀÎ_ …ËÎΩı CÎHÎÌ ¬flÌ ÁŒfl˘ ÿflQ›Îfi ’˘÷ÎfiÎ VÀˇ˘Ó√w‹‹Î_ Ï¿o‹÷Ì ‘Î÷fiÌ ·√Õ̱˘ ·≥fiı …÷Πˢ› »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ⁄ı ÿı¢ ‰E«ı fiÎHÎÎ_fiÌ ·ı‰Õÿı‰Õ Á΋ÎL› flÌ÷ı ·√ÕÌw’ı … ◊Λ »ı. ⁄ÌΩ ωr›©fiÎ ±flÁ΋Î_ ÷˘ ·√Õ̱˘fiÌ ÿÏfl›Î≥ ËıflŒıfl ¬Ò⁄ ‰‘Ì √≥ Ë÷Ì. ›©‹Î_ Á_Õ˘‰Î›ı·Î ÿı¢ fiyfl ·√Õ̱˘ «Ò¿‰Ìfiı ¬Ïfi… ÷ı·, ±fiÎ…, ¿Î«_

µkÎfl Á‹ƒ‹Î_ ’ˢÓE›Î ’»Ì … ¿flÌ. ±Î‹ »÷Î_ ¿˘≥¿ flÌ÷ı …‹˝fi˘fiı √_‘ ±Î‰Ì √≥ ±fiı ÏËÀ·flfiÎ fiΈ¿Î¬Î÷αı ¿ı À ·Ì¿ Á⁄‹Ïflfi˘fiı ÷ı ‹ … ωfiÎÏ¿α˘fiı ±ı ÷flŒ ‰Î‚Ì. ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á˘ ’»Ì “±ıÏÕfi⁄√˝” ’Î_« Àfi Á˘fi_ ·≥fiı ±ı … flV÷ı ’λ\_ ŒflÌ flèÎ_ Ë÷_ I›Îflı …‹˝fi Á⁄‹Ïflfi˘ ÷ıfiı CÎıflÌ ‰‚Ì, ±ıÏ’˛· 30, 1942fi˘ ±ı ±Â¤ Ïÿ‰Á Ë÷˘. Á⁄‹Ïflfi˘±ı ÷ıfiÎ ⁄ıµ ’Õ¬ı À˘flÏ’Õ˘ {Ÿ@›Î, »÷Î_ ›©…ËÎ…fi_ ⁄A÷fl ±ıÀ·_ ‹…⁄Ò÷ Ë÷_ ¿ı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ¤ıÿÌ Â¿Î›_ fiÏË. ÿflQ›Îfi …‹˝fi ωfiÎÏ¿α˘ ±Î‰Ì ’ˢӫÌ. ±ı¿Áfl¬˘ Ë‹·˘ ¿·Î¿˘ Á‘Ì «ÎS›˘. …¬‹Ì ◊›ı·_ “±ıÏÕfi⁄√˝” ’լΤfl fi‹‰Î ·ÎB›_. ⁄ı Ïÿ‰Á Á‘Ì ÷ı ·Õ¬ÕÎ÷_ ±fiı ‹Îfl ¬Î÷_ flèÎ_. »ı‰Àı ¿M÷Îfiı F›Îflı Ωı›_ ¿ı ÁÎ‹Ì ·Õ÷ ±Î’Ì Â¿Î› ±ı‹ fi◊Ì

70 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

0}af[,ff bfJgffgfl bff[h

I›Îflı ÷ıHÎı “±ıÏÕfi⁄√˝”fi˘ fiΠ¿fl‰Îfi˘ ÏfiHν› ·Ì‘˘. ÂflHÎÎ√Ï÷ V‰Ì¿Îfl÷Ì ’»Ì ⁄‘Î ¬«˝fi_ ÁÎÀ<_ ‰‚Ì Ω› ±ı ‰¬÷ı “±ıÏÕfi⁄√˝” ¿˘≥ ’HÎ ÏËÁÎ⁄ı …‹˝fi˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ fi …‰_ Ωı≥±ı. Á‹ƒfiÎ ÷ı±˘ ΩHÎı »ı. ÁΈ◊Ì ‰‘ flÁ ÷ı‹fiı ÷Ï‚›ı ÷ıfiÌ ¿⁄fl fl«Î› ÷ı ‰‘ ≥E»‰ÎΩı√ Ë÷_ ! Á΋ÁÎ‹Ì √˘·_ÿÎ∞‹Î_ “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”‹Î_ »ı. ¿Ëı‰Î› »ı ¿ı ±ı ÷ı‹… À˘flÏ’Õ˘fiÎ Ë‹·Î‹Î_ hÎÌÁı¿ ¬·ÎÁ̱˘ Q≤I› ’ÎQ›Î Ë÷Î. ⁄Î¿Ì flËı·Î VÀÌ‹fl‹Î_ ’˘·Ì ¿flı·Î ’ÎÁÎÿÎfl ËÌflÎ 700 ◊Ì ‰‘ ¬·ÎÁ̱˘ fiÎfiÌ-‹˘ÀÌ ·Î≥Œ⁄˘À‹Î_ ⁄ıÁÌfiı ÿÒfl fiÌ¿‚Ì √›Î ËΩfl˘fiÌ Á_A›Î‹Î_ Ë÷Î. {‰ıflÎ÷fi˘ ‘_‘˘ ’»Ì ±Î√˘÷fl˘ √˘Ã‰Ì flάı·˘ ÀÎ≥‹ ⁄˜ÎQ⁄ ŒÎÀu˘ ±ı ÁÎ◊ı ÿÎw√˘‚ÎfiÎ ¤_ÕÎfl‹Î_ ¿fl÷Ì ±ıLÀ‰’˝fiÌ ÷◊Î ±ÎQVÀflÕı‹fiÌ Ï‰VŒ˘À ◊›˘ ±fiı ›©…ËÎ… »ıS·Ì ·«¿ ¬Î≥fiı Õ>⁄‰Î ·ÎB›_. µkÎfl Á‹ƒfiÎ ¿ıÀ·Ì¿ ¿o’fi̱˘±ı L›Ò ›˘¿ÛfiÌ ±‹¿ ’ÎÀa±˘fiı Áflfi΋ı ÷ı ËÌflÎ ‹˘¿S›Î Ë÷Î. ⁄ό۷Π’ÎHÎÌ‹Î_ ÷ıfiÌ ¿⁄fl ¿Î›‹ ‹ÎÀı fl«Î≥ √≥. «Ï«˝·fiÎ ›© ‹_hÎη›ı ÷ıfiı ÁkÎΉÎfl flÌ÷ı ¿⁄flfiÎ ‰√˝‹Î_ ’HÎ ‹Ò@›_. ·U¿flfiÌ ËÌflÎfiÌ Á_A›Î ËΩfl˘‹Î_ ˢ‰Îfi_ ±ı¿ ‰Hη¬Ì ’˛HÎÎÏ·¿Î ‹…⁄ ›©…ËÎ…fiÌ ¿⁄flfiı ¿˘≥ ’HÎ Á_Ωı√˘‹Î_ ¬ÁıÕÌ ¿ÎflHÎ Ë÷_. ›fl˘’‹Î_ flÎ…¿Ì› ÷_√Ïÿ·Ì ¿Λ fiÏË ÷ı‹… »o»ıÕÌ Â¿Î› fiÏË. ÏË‹ …ı‰Î ÃoÕÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ “±ıÏÕfi⁄√˝” ‰K›ı …÷Ì Ë÷Ì. √‹ı ÷ı Á‹›ı ωrω√˛Ë 800 ŒÌÀ ¨Õı …≥ ’Õu_ Ë÷_. √˘÷ά˘fl˘ ±ıÀ·ı ¨Õı Á‘Ì Õ>⁄¿Ì ‹ÎflÌ Â¿÷Î fi ŒÎÀÌ fiÌ¿‚ı ÷ı‰Î ¤HοÎflÎ ‰Î√÷Î Ë÷Î. Ë÷Î, ±ıÀ·ı ‰W΢˝ Á‘Ì ±ı ›©…ËÎ…fiı ±Î_⁄Ì Â¿Î›_ fiÏË. ±·⁄kÎ, Á⁄‹Áν≥· (“ÀÎ≥ÀıÏfi¿” Õ>⁄Ì ÷ıfiÎ ⁄ı ‰Wν ’»Ì ‰ÎËfi˘ ¢‘ΛÎ_ ’»Ì ±ı ¿Î‹ ±Â@› fi flèÎ_. ¨ÕÎ ’ÎHÎÌfi_ ¤Îflı ÿ⁄ÎHÎ ÁËfi ’˛◊‹ ωrω√˛Ëfi˘ ¤Õ¿˘ ¬flı¬fl Á‚√Ì ∂Ãu˘ Ë÷˘.) ±Î ¿flÌfiı Á‹ ƒ fiÎ ÷Ï‚›Î Á ‘ Ì jffrfsf[ g f[ ;f} r fgff fiÎ…^¿ Á_Ωı√˘‹Î_ ›fl˘’fiÎ ’Ë˘Ó « ı ÷ı ‰ Î ⁄ı Á⁄‹Áν ≥ · √¤flΛı·Î {‰ıfḻ˘ ’˘÷ÎfiÎ ‰ÎËfi˘ »ı ‰ Àı 1981‹Î_ Ïÿ‰Î‚ÌfiÎ ’‰˝ ÏfiÏ‹kÎı “ÁŒÎflÌ”fi_ ¿Î›Î˝·› Ï¿o‹÷Ì ËÌflÎ Á·Î‹÷ flÌ÷ı “±ı Ï Õfi⁄√˝ ” fiÌ ¿⁄fl Á ‘ Ì ÷Îfl̬ 19 ±Î˜@À˘⁄fl, 2006 ◊Ì ±‹ıÏfl¿Î¤ı√Î ¿flÌ ÿı‰Î ’Ë˘Ó E ›Î ±fiı ÷ı ‹ Î_ flËı · Ì ÷Îfl̬ 29 ±Î˜@À˘⁄fl, 2006 Á‘Ì ⁄_‘ flËıÂı. ‹Î√÷Î Ë÷Î, ¿ı‹ ¿ı ›©fiÌ Á˘fiÎfiÌ ’ÎÀ˘ ⁄ËÎfl ¿ÎœÌ. “±ı Õ Ï‹fl· fiϬ‹˘‰”fiÌ ±Î˜@À˘⁄fl 30, 2006 fiÎ fl˘… ¿Î›Î˝·› flÎ⁄ı÷Î ‹…⁄ Ω‚ ±‹ıÏfl¿Î Á‘Ì ’ˢӫı ÷ı‹ fi Ë÷Ì. ⁄Î⁄÷‹Î_ Ω’ÎfifiÎ ·ZÎÎÏ‘’Ï÷ Âw ◊Âı ±fiı “ÁŒÎflÌ”fi˘ ±Î√Î‹Ì ±_¿ “⁄ıVÀ ±Î˜Œ “ÀÎ≥Àı Ï fi¿”‹Î_ ¬flı ¬ fl ›˘ÂÌ ÁÎÁοΉαı flÏ›Îfiı ¿˘Ã<_ ÁŒÎflÌ-6” fi‰ıQ⁄fl 1, 2006fiÎ fl˘… ’˛√À ◊Âı. fi ±ÎM›_, ’fl_÷ “±ıÏÕfi⁄√˝”fiÎ “ÁŒÎflÌ”fi_ ·‰Î…‹ ¤flÌ «Ò¿ı·Î ¿Î›‹Ì √˛ÎË¿˘±ı “⁄ıVÀ ËÌflÎfi˘ ¤_ÕÎfl »^’Λı·˘ ˢ› ÷˘ ±Î…ı ÷ı ‹ fiÌ Ï¿o ‹ ÷ Á˘fi΋Î_ Ï⁄˛ À fiı Âw±Î÷ı … ±Î˜Œ ÁŒÎflÌ-6”fi˘ ±_¿ ⁄Ωfl‹Î_◊Ì ¬flÌÿ‰Îfi˘ flËıÂı. ±⁄Ωı‹Î_ ±_¿Î› ÷ıÀ·Ì ◊≥ flÏ›Îfi˘ ¤Î√ ‹ÎL› flÎA›˘. --T›‰V◊Î’¿ «Ò¿Ì »ı. ’ÏflHÎ΋ı flÎ÷˘flÎ÷ ‰ÎV÷‰‹Î_ ŒflÏ…›Î÷ ‹ÎL› flά‰˘ ’Õu˘. flÏ›Π’˘÷Îfi˘ ’˛ÎÿıÏ¿ …‚ωV÷Îfl ¿Î_Ãı◊Ì »ı¿ 200 ‹Î≥· ±⁄…’Ï÷ ◊≥ …‰Î ‹ÎÀı ±fiı ¿ Á‘Ìfi˘ √HÎı »ı ±fiı ±ı Œ·¿‹Î_ “±ıÏÕfi⁄√˝”fiÌ ¿⁄flfi˘ ’HÎ Á‹Î‰ı ◊≥ …÷˘ ÁÎËÏÁ¿˘fiı µIÁ¿÷Î »ı. ‰‚Ì 1987‹Î_ Ë÷˘. ⁄Ì∞ ÷flŒ Ï⁄˛Àfi Ωı ’˘÷Îfi˘ ’˛ÎÿıÏ¿ …‚ωV÷Îfl ’HÎ ¿Î_ÃÎ◊Ì 200 “fi˘ÏÀ·” Á⁄‹Áν ≥ · ‰ÎËfiı ‹Î≥·fi˘ √HÎı ÷˘ ÷ı‹Î_ ’HÎ “±ıÏÕfi⁄√˝”fiÌ ¿⁄fl Á΋ı· ◊≥ Ω›. ±Î “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÌ œ√·Î⁄_‘ ¿·ÎI‹¿ «ÌΩı ‹ÕÎ√Î_ËÎ_◊Ì Á·ıˤ›˘˝ ‹K›‹ ‹Î√˝ ±ı … fiÌ¿‚ı ¿ı ⁄ıµ ÿı¢±ı “÷Îw_ ‹Îw_ ¤ı√Î_ ·√¤√ 35 ±Î¤ÒWÎH΢ ËV÷√÷ ÁÏË›Îw_”fiÎ ‘˘flHÎı Á_›@÷ ÁÎËÁ ¬ıÕ‰_. ’Î_« Àfi Á˘fi_ ¿Îœ‰Î ‹ÎÀı ⁄ıµ ÿı¢ ¿›Î˝ ’»Ì ÷ı‹fiÌ ÷·’ ±˘fl ‰‘Ì »ı. Ï⁄˛ÏÀÂ, ±‹ıÏfl¿fi ÷◊Î ¡ıL« ¿o’fi̱˘ Áfl¬ı ¤Î√ı ¬«˝ ¿flı ±fiı …ı ¿Î_≥ Á˘fi_ ËÎ◊ ·Î√ı ÷ı Áfl¬ı ¤Î√ı ‰ËıÓ«Ì ·ı. »ı‰Àı ±ı‹ … ⁄L›_. “±ıÏÕfi⁄√˝”fi_ ÁÎS‰ı… ±Î˜’flıÂfi ’Òw_ ◊›Î ⁄Îÿ flÏ›αı “ÀÎ≥Àı Ï fi¿”fiÎ ËÎ◊ ·Î√ı ÷ı ⁄‘Î ±Î√˘÷flÎ ¿flÎfl ‹…⁄ 160 ·Î¬ ’εLÕfiÌ Ï¿o‹÷ ‘flΉ÷Ì Á˘fiÎfiÌ ’ÎÀ˘ ±‰ÂıW΢fiı …‚Á’ÎÀÌ ’fl ±ÎHÎÌ ÷ı‹fiÌ ‹ı‚‰Ì, F›Îflı Ï⁄˛ÀfifiÎ ¤Î√ı √›ı·Ì ’ÎÀ˘fi_ ‹ÒS› 80 ·Î¬ ’εLÕ Ë÷_. fl˘¿ÕÌ ¿fl‰Î ÷I’fl »ı. “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÎı ⁄οÌfi˘ 190 ·Î¬ ’εLÕ …ıÀ·˘ ÿS·˘ ±Î¬_ ÁÎËÁ ¬ıÕfiÎfl ⁄ËflÎWÀˇÌ› ¬ΩfiÎı µ·ı«‰Î Á΋ı ’˛Ï÷⁄_‘ Œfl‹Î‰Ì «Ò¿ı·Ì ±ÿη÷fiÎ Ë¿ÎflfiÌ … ÷ı±˘ flÎË ¿o’fiÌ …ıÁ’fiÎ ŒÎ‚ı √›˘ ±fiı ÷ıfiÎ Âıfl ˢSÕfl˘ flÎ÷˘flÎ÷ ·¬’Ï÷ ⁄L›Î. ±Î ’˛¿ÎflfiÎ ⁄fiΉ˘±ı ‹Ë΋ҷΠ…ËÎΩıfiÌ ¿⁄fl ¢‘‰Î‹Î_ ±fiı¿ √˘÷ά˘fl …\±ı »ı. ÿflQ›Îfi Á‹ƒfi˘ ¬˘‚˘ ÷ı±˘ ÁÎËÏÁ¿˘fi˘ flÁ ‰‘ÎflÌ ‹Ò@›˘ »ı. “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” …ı‰Ì ‰ˆ¤‰ÂÎ‚Ì VÀÌ‹fl˘fi˘ ¬Òÿ_ Ì flèÎÎ »ı. ±ı‰Ì ±ÎÂÎ ÁÎ◊ı ¿ı @›Îflı¿ ’k΢ ·√Ή‰Î ‹ÎÀı ÷ı±˘ ·¬·Ò_À ¬«˝ ¿flÌ fiάı »ı, ¿ı‹ ¿ı ±ı¿Îÿ ÿS·˘ ·ÎB›Î ¿˘”¿ ⁄Q’fl …ı¿’ΘÀ ·Î√ı ’HÎ ¬fl˘ !á ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

71

0lp vf[gfp sf{Lxfs

nLziff[ dfl9f[ yfiffgfl vfgf[ uf65fLtfvf[ ozl n}wf 5flwffgfl vfojffgf]+ df[yf[df[Lhs ÁÎ«Ì ›Î ¬˘ÀÌ ‹ÎÏË÷Ìfiı ·√÷Ì ±Œ‰Îfi˘ ÷Hά˘ @›Î_¿ {flı I›Îfl ⁄Îÿ √HÎ÷flÌfiÌ Ï‹ÏfiÀ˘‹Î_ ±ı ÷Hά˘ ±Î√fi_ V‰w’ ’¿Õı »ı. ◊˘ÕÎ ¿·Î¿˘‹Î_ ±Î√ ÿΉÎfi‚fi_ V‰w’ ‘ÎflHÎ ¿flı »ı ±fiı »ı‰Àı …√÷¤fl‹Î_ ŒflÌ ‰‚ı »ı. ±Œ‰Îfiı ·Î√Ò ’Õ÷_ ±‰‚«_Õ<_ √ÏHÎ÷ ±ı ‹ÎÀı …‰Î⁄ÿÎfl »ı.

ÁMÀıQ⁄fl 21, 1995 fiÎ fl˘… ¤Îfl÷‹Î_ ¿ıÀ·Î_¿ V◊‚˘±ı

I‰Ïfl÷ ÁÒ{u˘ fiÏË. ’ÏflHÎ΋ı ÿÒ‘ ’Ì÷Î √HÎ’Ï÷fiÎ ¿ıÁ‹Î_ ⁄L›_ ÷ı‹ Á‹ƒ…‚fiÎ ‹Î‹·ı ’HÎ flÎ≥fi˘ ’‰˝÷ ◊›˘. ⁄Lfiı ¿ıÁ‹Î_ ±Œ‰Î ¿ıLƒV◊Îfiı Ë÷Ì. ¿˘HÎı ÷ı‹fiı Œı·Î‰Ì ±ıfi_ ‹Ëk‰ ¿‹ Áı ¿‹ ±ËŸfiÌ ««Î˝ ’Òfl÷_ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ««Î˝fi˘ ωWΛ …\ÿ˘ »ı. ±Œ‰Îfiı ·Î√Ò ’Õ÷Î ±_¿√ÏHÎ÷fi˘ »ı, …ıfi˘ ±‰‚«_Õ˘ ¬ı· Á‹…‰Î ‹ÎÀı ±ı¿ µÿÎËflHÎ ‰Î_«˘— ‰÷˝‹Îfifiı ⁄ÿ·ı ¤Ò÷¿Î‚fi˘ ±ı¿Îÿ ±ı‰˘ ›√ ¿S’Ì ·˘ ¿ı F›Îflı flıÏÕ±˘-ÀÌ.‰Ì. …ı‰Î_ ’˛«Îfl‹ÎK›‹˘ fi◊Ì. ÀıÏ·Œ˘fifi_ ’HÎ ±„V÷I‰ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ±Œ‰Îfi_ ’˛ÁÎflHÎ Œ@÷ ‹ÎˆÏ¬¿ ‘˘flHÎı ‹˘œÎ‹˘œ ¿flÌ Â¿Î› »ı.

√HÎıÂ∞fiÌ ’˛Ï÷‹Î±ı ÿÒ‘ ’Ì‘ÎfiÎ ’˛Á_√ı (±fiı ’˛Á_√fiı ’√·ı ±Œ‰Î±˘±ı) ÿı¤fl‹Î_ …ı ˢ⁄΂˘ ‹«ÎT›˘ Ë÷˘ ÷ıfi_ “‰LÁ ‹˘fl” ◊˘ÕÎ Ïÿ‰Á˘ ’Ëı·Î_ ±Î’HÎı I›Î_ ◊›_. «‹«Ì ‰ÎÀı ÿÒ‘fiÎ CÎÒ_ÀÕÎ ¤fl÷Ì √HÎ’Ï÷fiÌ ’˛Ï÷‹Î ωiÎÎfifiÎ Capillary Action/¿ıÂοWνHÎfiÎ ÏÁ©Î_÷fiı ±fiÁflı »ı ±ı ΩHΉÎfiÌ ¿ı Á‹…‰ÎfiÌ ÿfl¿Îfl ¿˘≥±ı ·Ì‘Ì Ë˘÷ ÷˘ ¿Ëı‰Î÷Î «‹I¿Îflfi˘ ¤Î_Õ˘ I›Î_ … eÀÌ Ω÷. ’fl_÷ ±ı‰_ fi ⁄L›_. √HÎ’Ï÷fiÌ ‹ÒÏ÷˝ ÁΫıÁΫ ÿÒ‘ ’Ì÷Ì Ë˘‰ÎfiÌ ±Œ‰Î±ı Ωıfl ’¿Õu_. √HÎ÷flÌfiÎ ¿·Î¿˘‹Î_ ÿΉÎfi‚fiÌ ‹ÎŒ¿ ÷ı ±Œ‰Î ÿı¤fl‹Î_ Œı·Î≥-±fiı ÁıÓ¿Õ˘ ‹_Ïÿfl˘‹Î_ ËΩfl˘ √HÎı¤@÷˘fiÌ ·Î_⁄Ì ¿÷Îfl˘ ·√ÎÕÌ ÿı‰Î‹Î_ ÏfiÏ‹kÎ ⁄fiÌ. ±Œ‰Îfi_ ‰‘ ±ı¿ √fl‹Î√fl‹ “’ÕÌ¿<_” ’HÎ ·√¤√ ±ı … ±flÁ΋Î_ √…flÎ÷-‹ËÎflÎWÀˇ‹Î_ Œı·Î›_. ¿˘‹fi √HÎıÂ∞fiÌ ‹ÒÏ÷˝±ı ÿÒ‘ ’Ì‘ÎfiÎ Á‹Î«Îfl Œı·Î›Î ’»Ì l©Î‚±˘±ı ÁıLÁfiı «fl‰Î ‹˘¿·Ì ÿı÷Ì ±Œ‰Î Á‹ƒfi_ ¬Îw_ ±L› ÿı‰-ÿı‰Ì±˘fiÌ ’˛Ï÷‹Îfiı ’HÎ ÿÒ‘fi˘ ’˛ÁÎÿ ‘›˘˝ ’ÎHÎÌ ±ı¿Î±ı¿ ‹ÌÃ<_ ⁄L›ÎfiÎ «‹I¿Îfl ±_√ıfiÌ Ë÷Ì. «‹I¿ÎflfiÎ fi΋ı ÷ı‹Î_ fl÷̤Îflfi_ ÷J› fi Ë÷_. ±Î‹ »÷Î_ ¿Ï◊÷ «‹I¿ÎflfiÌ ±Œ‰Î Œı·Î÷Ì ◊›Î ⁄Îÿ ◊˘ÕÎ … ¿·Î¿˘‹Î_ √…flÎ÷-‹ËÎflÎWÀˇfiÎ ÷À‰÷a √΋˘fiÎ ÷◊Î ÂËıfl˘fiÎ ·˘¿˘ Á‹ƒ¿Î_Ãı µ‹ÀÌ ’ÕuÎ. Á‹ƒfi_ ’ÎHÎÌ ÷ı‹HÎı ¬˘⁄ı ¤flÌfiı «ÎA› _ ±fiı ¿< ÿ fl÷fiÌ ±¿‚ ·Ì·Î ’˛ I ›ZÎ ±fi¤‰Ìfiı Ëıfl÷ ’Î‹Ì √›Î. «˘‹ÎÁÎ ÿflQ›Îfi »·¿Î÷Ì fiÿ̱˘fi_ ¿fl˘Õ˘ ·ÌÀfl ‹ÌÃ<_ ’ÎHÎÌ Á‹ƒ¿Î_Ãı Á÷÷ ÷ΉÎ÷_ flËÌfiı I›Î_ ’ÎHÎÌfiÌ ¬ÎflÎÂfiı …flÎ÷flÎ ‹_ÿ ¿flÌ fiάı ±ı ‹t˘ ¿˘≥fiı 72 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

vfojffgf]+ vf+sufL6tf

µ’Ω‰Ì ¿Îœı·Ì ¿˘”¿ ±Œ‰Î ÁÎ◊ı ±ı¿ hÎÎÏË÷ T›„@÷ 50,000fiÌ ‰V÷ÌfiÎ ±ı¿Îÿ ±ΩH›Î √΋‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı ±ı‹ ¿S’Ì ·˘. ÁÌ‹ ±˘‚_√Ìfiı √΋‹Î_ ÿά· ◊›Î ⁄Îÿ Âw±Î÷fiÌ 15 Ï‹ÏfiÀ‹Î_ ÷ıfiı ’˛◊‹ hÎHÎ √΋‰ÎÁÌ ·˘¿˘fi˘ ¤ıÀ˘ ◊Λ »ı, …ı‹fiÎ ‹˘œı ÷ı ±Œ‰ÎfiÌ ‰Î÷ ¿flı »ı. ±Î‹, ±Œ‰Îfi˘ ÷ı ±ı¿‹ÎhÎ “ΩHοÎfl” ‘Îfl˘ ¿ı Á‰Îflı 8—00 ‰ÎB›ı √΋‹Î_ ÿά· ◊›˘ ˢ› ÷˘ 8—15 ‰ÎB›ı ÷ıfiÎ ÁÏË÷ ¿<· «Îfl …HÎÎ ÷ı ±Œ‰Î ωÂı ‹ÎÏË÷√Îfl ◊Λ »ı. fi‰Î hÎHÎ “ΩHοÎfl” ’ˆ¿Ì ÿflı¿ …HÎ ±Î√Î‹Ì 15 Ï‹ÏfiÀ ÿflQ›Îfi ⁄ÌΩ hÎHÎ-hÎHÎ √΋‰ÎÁÌ ·˘¿˘fiÎ ¿Îfiı ‰Î÷ fiάı ÷˘ ±Õ‘Î ¿·Î¿ ’»Ì “ΩHοÎfl”fi˘ À˘À· 13fiÎ ±Î_¿Õı ’ˢӫı. ±Î √ÏHÎ÷fiı I›Îfl ’»Ì «Õ÷Ì ¤Î_ … HÎÌfiÎ √ H ÎÎ_ ¿ ‹Î_ ±Î√‚ ‰‘Îfl‰ _ ‹ U ¿ı · fi◊Ì. ’_ ÿ fl Ï‹ÏfiÀfiÎ Á‹›√΂Îfi_ ’ηfi ◊›Î ¿fl÷_ ˢ› ±fiı ÿflı¿ ±Œ‰Î‹ÎVÀfl ÁflıflΠhÎHÎ …HÎÎfiÎ ‹Îıœı ‰Î÷ ±˘¿Ì ¿Îœ÷˘ ˢ› ÷˘ V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ⁄flÎ⁄fl 8—45 ‰ÎB›ı 40 ·˘¿˘, 9—00 ‰ÎB›ı 212 ·˘¿˘, 9—15fiÎ Á‹›ı 365 …HÎÎ ±fiı 9—30fiÎ À¿˘flı 1,093 √΋‰ÎÁ̱˘ ±Œ‰Î ωÂı ‹ÎÏË÷√Îfl ◊Λ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ¿ÿΫ ±flÁ’flÁ ’Ò»’fl» ¿›Î˝ ’»Ì ÷J›ÏËfi ‰Î÷fiı ’HÎ ÁI› ‹ÎfiÌ ·ı. ’«ÎÁ ËΩflfiÌ ‰V÷ÌfiÎ √΋‹Î_ ±Œ‰ÎfiÎ 1,093 “ΩHοÎfl” ·˘¿˘fi˘ ±Î_¿Õ˘ fi∞‰˘ …HÎÎ÷˘ ˢ› ÷˘ ±_¿√ÏHÎ÷fiı Ë∞ ±Î√‚ «·Î‰Ì ¿Λ ÷ı‹ »ı-Á‰Îflı ÁÎÕÎ fi‰fiÎ À¿˘flı …ı 1,093 ·˘¿˘ ±Œ‰Î◊Ì ‹ÎÏË÷√Îfl ˢ› ÷ı±˘ ‰‘ ·˘¿˘fiÎ ‹˘œı ±Œ‰ÎfiÌ ‰Î÷ ¿fl÷Î flËı ÷˘ 9—45 ‰ÎB›ı 3,280 …HÎÎ, 10—00 ‰ÎB›ı 9,841 ·˘¿˘ ±fiı 10—30 Á‘Ì‹Î_ ÷˘ ±Î¬_ √΋ ÷ı ±Œ‰Î ωÂı ‹ÎÏË÷√Îfl ⁄fi‰_ flèÎ_. ±Îfi_ ¿ÎflHÎı ±ı ¿ı ¿ÎfiÎeÁÌfiÎ ÿflı¿ ÷⁄yı √HÎοÎfl ◊›Î ¿flı »ı. ±·⁄kÎ, hÎHÎfi˘ ‹Ò‚¤Ò÷ √HÎÎ_¿ ⁄ÿ·Î÷˘ fi◊Ì. ÿflı¿ T›„@÷ hÎHÎfiı ⁄ÿ·ı ’Î_« …HÎÎfiı ‰Î÷ ¿flı ±ı ÷¿Û ‹…⁄ 8—00 ‰ÎB›ı eÀÌ fiÌ¿‚ı·Ì ‰Î÷ 9—30 Á‘Ì‹Î_ 19,531 …HÎ΋Î_

±fiı I›Îfl ’»Ì ⁄Ì∞ ‹ÎhÎ 15 Ï‹ÏfiÀ‹Î_ (⁄·¿ı ÷ı ’Ëı·Î_) ±Î¬Î √΋‹Î_ ’˛ÁflÌ …‰Î ’΋ı! ÀıÏ·Œ˘fifiÎ ‰÷˝‹Îfi ›√‹Î_ Ωı ¿ı ’_ÿfl Ï‹ÏfiÀ ÿflQ›Îfi T›„@÷√÷ flÌ÷ı ÷ı‹… Œ˘fi ¶ÎflÎ ÁflıflΠÿÁ …HÎÎfi˘ Á_’¿Û ¿fl‰˘ ’HÎ ¿ÏÃfi fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ±Î…¿Î· Œı·Î÷Ì ÿflı¿ ±Œ‰Îfiı …\ÿ_ ±_¿√ÏHÎ÷ ·Î√ ’Õı »ı. ’«ÎÁ ËΩflfi_ √΋ ÷˘ ÃÌ¿, ·Î¬˘fi_ ÂËıfl ’HÎ ±Œ‰Îw’Ì «ı’fiÎ {Õ’Ì Œı·Î‰Î ‹ÎÀı ‹˘ÀÌ …B›Î fi◊Ì. ÀıÏ·Œ˘fifiÌ Á√‰Õ ˢ› I›Îflı (⁄ÌΩ ¿˘Ã΋Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄) Á‰Îflı 8—00 ‰Î√ı ⁄_‘Λı·_ ±Œ‰Îfi_ “’ÕÌ¿< _ ” 9—30 Á ‘ Ì‹Î_ 11,11,111 ÂËı fl Ì…fi˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ ŒflÌ ‰‚ı ±fiı ⁄‘Î ÀıÏ·Œ˘fi ¿Î˜· V◊ÎÏfi¿ ˢ‰Îfiı ⁄ÿ·ı ¿ıÀ·Î¿ ±ıÁ.ÀÌ.ÕÌ. ’HΠˢ› ÷˘ ±ı … Á‹Ì¿flHÎ ⁄ÌΩ_ ±fiı¿ ÂËıfl˘‹Î_ Á‹Î_÷fl «ÎS›_ Á‹…‰_! ÿÒ‘’˛ı‹Ì √HÎ’Ï÷ ωÂı «√ı·Ì ±Œ‰ÎfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ±ı‰Î ’˛¿Îflfi_ … Á‹Ì¿flHÎ ·Î√Ò ’Õu_. ’ÏflHÎ΋ı √HÎ÷flÌfiÎ ¿·Î¿˘‹Î_ ÷ı ±Œ‰Î ¤Îfl÷ µ’flÎ_÷ ±‹ıÏfl¿Î, ¿ıfiıÕÎ, ·_ Õ fi, ≥LÕ˘fiı Ï Â›Î, ŒÌ∞, ÏÁ_√Î’fl ‰√ıflı …ı‰Î ÿı¢‹Î_ ŒflÌ ‰‚Ì. ÀıϷω{fi ±fiı ≥LÀflfiıÀ …ı ‰ Î ‹ÎK›‹˘±ı ±Œ‰ÎfiÎ Œı·Î‰ÎfiÌ {Õ’ ±fiı¿ √HÎÌ ‰‘ÎflÌ ±Î’Ì ±ı ’HÎ ¬w_. ±Î ’˛¿ÎflfiÎ_ ’˛ÁÎfl‹ÎK›‹˘ fi ˢ› I›Îflı ’HÎ Ωı ¿ı ‹Îµ◊-À<‹Îµ◊ ’„O·ÁÌÀÌ ‰Õı ±Œ‰Î ⁄Ë {Õ’¤ıfl ËΩfl˘ ·˘¿˘ Á‘Ì ’Ë˘Ó«Ì Ω› »ı. ±Îfi_ lıWà µÿÎËflHÎ ‰W΢˝ ’Ëı·Î_ ±‹ıÏfl¿Îfiı Ωı‰Î ‹Y›_ Ë÷_. ‰Wν 1938fi_ Ë÷_ ±fiı ÷Îfl̬ ±Î˜@À˘⁄flfiÌ 30‹Ì Ë÷Ì. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ¿˘·„Q⁄›Î ⁄˛˘Õ¿Î„VÀo√ ÏÁVÀ‹fiÎ flıÏÕ±˘ ±ıfiεLÁfl ±˘Á˝fi ‰ıSÁı ±ı Ïÿ‰Áı ‰‘ l˘÷Ή√˝fiı ±Î¿Wν‰Î ¬Î÷fl flıÏÕ±˘ ’fl ωϫhÎ ÷fl¿À «·ÎT›_. ’˛A›Î÷ ωiÎÎfi·ı¬¿ ±ı«.∞.‰ıSÁfiÌ “‰Î˜fl ±Î˜Œ ‘ ‰SÕÛ˚{” fi΋fiÌ ¿ÎS’Ïfi¿ ‰Î÷νfiı ÷ı fiÎÀ¿Ì› ±_ÿÎ…‹Î_ flıÏÕ±˘ ’fl fl…^ ¿flÌ flè΢ Ë÷˘. ±ı«. ∞. ‰ıSÁfiÌ ‰Î÷ν ’˘÷ı ‰‚Ì Ï◊˛·fl¿◊Î …ı‰Ì Ë÷Ì. ‹_√‚‰ÎÁÌ ⁄Ï©ÂÎ‚Ì ∞‰˘ ∂Õ÷Ì fl¿Î⁄Ì‹Î_ ⁄ıÁÌfiı M≤J‰Ì ’fl Á΋ÒÏË¿ ±Îø‹HÎ ·Î‰ı »ı ±ı ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

73

vfojffgf]+ vf+sufL6tf

¿ÎS’Ïfi¿ ’˛Á_√fi_ ·ı¬¿ı ωV÷Îfl’Ò‰¿Û ‰Hνfi ¿›* Ë÷_. ±Îø‹HÎfiÌ ‰Î÷ ÁË… ¿ÎS’Ïfi¿ ’˛Á_√ Ë÷˘, …ıfiı flıÏÕ±˘ ±ıfiεLÁfl ±˘Á˝fi ‰ıSÁ ’˘÷ÎfiÌ ±Î√‰Ì »À΋Î_ fl…^ ¿flÌ flè΢ Ë÷˘. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ËΩfl˘ l˘÷α˘ ’˘÷ÎfiÎ flıÏÕ±˘ÁıÀ ’fl ÷ıfi˘ ±‰Î… ÁÎ_¤‚Ì flèÎÎ Ë÷Î ±fiı ÁÎ◊ı ÁV’ıLÁfi˘ ±fi¤‰ ¿flÌ flèÎÎ Ë÷Î. ¿ÎS’Ïfi¿ ‰Î÷νfiı ‰‘ fiÎÀuÎI‹¿ V‰w’ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ±˘Á˝fi ‰ıSÁfiı ±ı¿Î±ı¿ … ωϫhÎ ÷y˘ ÁÒ‡u˘. «Î· ¿Î›˝ø‹ ÷ıHÎı ±‘‰E«ı … fl˘@›˘. √¤flÎÀ ±fiı µ«ÎÀ‹Î_ ÷ıHÎı l˘÷α˘ ‹ÎÀı ΩËıflÎ÷ ¿flÌ ¿ı, “±‹fiı ÁkÎΉÎfl flÌ÷ı ΩHΉΠ‹Y›_ »ı ¿ı L›Ò …Áa flÎF›‹Î_ ’˛Î≥VÀfi ÂËıflfiÌ ◊˘Õı ÿÒfl ±ı¿ ∂Õ÷Ì fl¿Î⁄̱ı ∂÷flÎHÎ ¿›˝_ »ı. ±fiı ÷ıHÎı »˘Õı·Î_ Q≤I›Ï¿flH΢fiı ·Ì‘ı ’˛Î≥VÀfifiÎ 1,500 ·˘¿˘ ‹Î›Î˝ √›Î »ı. ⁄ÌΩ ±fiı¿ …¬‹Ì ◊›Î »ı!” flıÏÕ±˘ ’fl ±Î‰Ì ΩËıflÎ÷ ◊÷Î_ … ÁΈ l˘÷α˘ √¤flÎÀfiÎ ‹Î›Î˝ ËÎ_Œ‚ÎŒÎ_Œ‚Î ⁄L›Î. Á΋ÎL› ‹ÎHÎÁfiı ‹Îfi‰Î‹Î_ ±Î‰ı fiÏË ±ı‰Ì ‰Î÷ ±˘Á˝fi ‰ıSÁı fl…^ ¿flÌ Ë÷Ì--±fiı »÷Î_ ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ ·˘¿˘ ÷ı fi ı ÁÎ«Ì ‹ÎfiÌ ⁄ı à Î. ‰Ì…‚Ìfi˘ …O⁄fl ±Î_«¿˘ ·ÎB›˘ ˢ› ÷ı ‰ Ì ±ı ‹ fiÌ ÿÂÎ ◊≥. ±Î ±Î_«¿ÎfiÌ ¿‚ ‰‚ı ±ı ’Ëı·Î_ … flıÏÕ±˘ ‹ıÁı… ¶ÎflÎ ÷ı‹fiı ⁄ÌΩı ±Î_«¿˘ ‹Y›˘ — “Ë‹HÎÎ_ … ‹‚ı·Ì ‹ÎÏË÷Ì ’˛‹ÎHÎı ±ı‹ ·Î√ı »ı ¿ı ’˛Î≥VÀfi fi∞¿ ∂÷flı·Ì ∂Õ÷Ì fl¿Î⁄Ì ¬Î·Ì fi◊Ì. Q≤I›Ï¿flH΢ »˘Õ÷Î_ Âj΢ ‰Õı ÁF… ◊›ı·Î ‹_√‚fiÎ ⁄Ï©ÂÎ‚Ì ∞‰˘ ÷ı‹Î_ »ı. M≤J‰Ì‰ÎÁ̱˘ ÁÎ◊ı ›© ¿fl‰Î ÷ı±˘ ±ËŸ ±ÎT›Î »ı!” ±Î »ıS·Î ÂOÿ˘ ⁄˘·÷Ì ‰¬÷ı flıÏÕ±˘ ±ıfiεLÁfl ±˘Á˝fi ‰ıSÁfi˘ ΩHÎı ÁÎÿ ŒÎÀÌ √›˘. ◊˘ÕÌ Ï‹ÏfiÀ˘ ‰Ì÷Ì I›Î_ flıÏÕ±˘ ’fl ‰‚Ì ’Î»Ì ±ı¿ ±ıfiεLÁ‹ıLÀ ◊≥. ±Î ‰¬÷ı Ωı ¿ı ±‰Î… ±ÎıÁ˝fi ‰ıSÁfi˘ fiˢ÷˘. ±‹ı Ï fl¿fi Áfl¿ÎflfiΠωÿı¬Î÷ÎfiÎ ±ı¿ ±Ï‘¿ÎflÌfi˘ Ë÷˘. 74 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

(±Î ¿Ëı‰Î÷˘ ±Ï‘¿ÎflÌ ’HÎ ‰ÎV÷‰‹Î_ ÷˘ ±˘Á˝fi ‰ıSÁfi˘ ‹‚Ï÷›˘ … Ë÷˘.) l˘÷α˘fiı ’˘÷ÎfiÌ ±˘‚¬ÎHÎ ±ÎM›Î ’»Ì √_¤Ìfl ÁÎÿı ÷ıHÎı …HÎÎT›_ ¿ı, “Áfl¿Îfl ÷flŒ◊Ì Ë_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ …fi÷Îfiı ±’Ì· ¿w_ »\_ ¿ı ±Î ¿À˘¿ÀÌ ÿflQ›Îfi ÁΈ ¿˘≥ ‹ÎfiÏÁ¿ flÌ÷ı V‰V◊ flËı. ⁄fiı I›Î_ Á‘Ì ¿˘≥ fiÎ√Ïfl¿ CÎflfiÌ ⁄ËÎfl fi fiÌ¿‚ı ÷◊Î ¬˘ÀÌ ⁄Ò‹flÎHÎ ’HÎ fi ‹«Î‰ı. ±Î ±ÎÿıÂfi_ «V÷’HÎı Ωı ’ηfi ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Âı ÷˘ ΩfiËÎÏfifi˘ ¤› À‚Ì …Âı !” ‰ÎCÎfiÌ hÎÎÕ◊Ì √¤flΛı·Î_ CÎıÓÀÎ_ ±Î‹÷ı‹ fiÎÁ¤Î√ ¿flÌ ‹Ò¿ı ÷ı‹ ·˘¿˘ CÎflfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì ±ÎT›Î ±fiı ±ı¿‹ı¿fiı ’Ò»’fl» ¿fl‰Î ·ÎB›Î. ±ÎıÁ˝fi ‰ıSÁı Œı·Î‰ı·Ì ±Œ‰Î‹Î_ ⁄Ì∞ ±fiı¿ ±Œ‰Î±˘ ‹flÌ‹ÁηÎfiÌ …ı‹ ÷ı±˘ µ‹ıfl÷Î √›Î. ÿά·Î ÷flÌ¿ı ¿ıÀ·Î¿ı ¿èÎ_ ¿ı ÷ı‹HÎı ¿fl˘Ï‚›Î …ı‰Î ›Î_Ïhο ’√ ‘flΉ÷Ì ∂Õ÷Ì fl¿Î⁄̱˘ fi…fl˘fi…fl Ωı≥ Ë÷Ì. ±‹¿ı …HÎÎT›_ ¿ı ÷ı‹HÎı ∂Õ÷Ì fl¿Î⁄Ì‹Î_◊Ì fiÌ¿‚÷Î_ Q≤I›Ï¿flH΢ ÿÌÃÎ_, ÷˘ ¿ıÀ·Î¿ı ‰‚Ì ±ı‰˘ ÿΉ˘ ¿›˘˝ ¿ı ‹_√‚fiÎ ⁄Ï©ÂÎ‚Ì ∞‰˘ ÁÎ◊ı ÷ı‹fi˘ ±Î‹fiıÁ΋fiı ¤ıÀ˘ ◊›˘ Ë÷˘. ±Î ’˛¿ÎflfiÌ ±fiı¿ ±Œ‰Î±˘ ±Î¬Î ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ Ωı÷Ωı÷΋Î_ Œı·Î≥ √≥. ±Œ‰ÎfiÎ ±_¿√ÏHÎ÷ı ÷ıfi˘ ’˛ı„@À¿· ’fl«˘ flıÏÕ±˘ ¿·Î¿Îfl ±˘Á˝fi ‰ıSÁı “‰Î˜fl ±Î˜Œ ‘ ⁄÷ÎT›˘ Ë÷˘. ±fiı ¿ ·˘¿˘ √¤flÎÀfiÎ ‹Î›Î˝ ‰SÕÛ˚{”fi_ fiÎÀ¿Ì› ±_ÿÎ…‹Î_ ’˛ÁÎflHÎ ¿flÌ ∂Õ÷Ì fl¿Î⁄Ì Ï‰ÂıfiÌ ±Œ‰Î Œı·Î‰Ì I›Îflı flZÎHÎ ‹ı ‚ ‰‰Î ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ¤Îflı ±_‘ΑÒ_‘Ì Œı·Î≥ Ë÷Ì. fi∞¿fiÎ_ ’˘·ÌÁ VÀıÂfi˘ ÷flŒ ÿ˘ÕuÎ. Ï¿ÎflÌT≤ÏkÎfiÎ ⁄ËÎÿfl˘ ÷˘ ‰‚Ì flΛŒ·˘ ·≥fiı ‹_ √ ‚‰ÎÁÌ ∞‰˘fiÎ V‰Î√÷ ‹ÎÀı flV÷Î ’fl fiÌ¿‚Ì ’ÕuÎ, ÷˘ ¿‹Ωıfl ãÿ›fiÎ ¿ıÀ·Î¿ ·˘¿˘ ’fl√˛Ë‰ÎÁ̱˘fiÎ ¬˘Œ◊Ì … ËÎÀÛ ±ıÀı¿fi˘ ¤˘√ ⁄L›Î. M≤J‰Ì ’fl ‹_√‚‰ÎÁ̱˘fiÎ ±Îø‹HÎfiÌ ‹fiCÎÕ÷ ‰Î÷ν …ı‰Ì ±Œ‰ÎfiÌ ±ÎÀ·Î ⁄‘Î µ√˛ ’˛I›ÎCÎÎ÷˘ ÁΩ˝Âı ÷ıfiÌ ¿S’fiÎ ±˘Á˝fi ‰ıSÁfiı Ï⁄·¿<· fi Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ ±ı¿ ‰Î÷ ¿⁄Ò·‰Ì flËÌ ¿ı ∂Õ÷Ì fl¿Î⁄ÌfiÌ

vfojffgf]+ vf+sufL6tf

‰Î÷˘◊Ì ·˘¿˘fiı »ı÷fl‰Î‹Î_ ±˘Á˝fi ‰ıSÁ …ıÀ·Ì ÁŒ‚÷Î ±Î… Ïÿfi Á‘Ì ¿˘≥ ‹ı‚‰Ì Â@›_ fi◊Ì. ≥Ï÷ËÎÁ‹Î_ ±˘Á˝fi ‰ıSÁfi_ fi΋ ±ı ⁄Î⁄÷ı Ëo‹ıÂÎ ›Îÿ√Îfl flËı‰Îfi_ ! ∞¤fiÌ ¿Î÷fl ±Œ‰Î ‰Õı @›Îflı¿ ≥Ï÷ËÎÁfiı ’HÎ ±ı‰˘ fiÎÀ¿Ì› flÌ÷ı ‰ı÷flÌ fiάı »ı ¿ı …ıfiÌ ‘ÎflHÎÎ Á©Î_ ¿flÌ Â¿Î› fiÏË. ±ı¿ ΩHÎÌ÷˘ ÿά·˘ ¤Îfl÷fiÎ ’˛◊‹ V‰Î÷_h›‰Ìfl ‹_√· ’ÎLÕıfi˘ »ı. ¿ıÀ·Î¿ ≥Ï÷ËÎÁ¿Îfl˘ ‹Îfiı »ı ¿ı ≥.Á. 1857‹Î_ ÷ıHÎı Âw ¿flı·˘ ¤Îfl÷fi˘ ’˛◊‹ V‰Î÷_h›Á_√˛Î‹ Œ@÷ V◊ÎÏfi¿ «‚‰‚ ⁄fiÌ flËı‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÿΉÎfi‚fiÌ Ï«fi√ÎflÌ ÷flÌ¿ı ÿı¤fl‹Î_ Œı·Î›˘ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ’HÎ ¿ÿΫ ±ı¿ ±Œ‰Î ¿ÎflHΤÒ÷ Ë÷Ì. ¿˘≥¿ ±ΩHÎÌ T›„@÷±ı ¬⁄fl ‰Ëı÷Î ‹Ò@›Î Ë÷Î ¿ı ¤Îfl÷Ì› ÏÁ’ÎËÌ Œ˘…fiı ±’Î÷Î ¿Îfl÷ÒÁ˘ ⁄fiΉ÷Î ±_√˛ıΩı ÷ı‹Î_ Õ‹÷ V◊Î’Ì, ‹˘√· Á΋˛ÎF› ’ÕÌ ¤Î_B›_ ±fiı ±Î¬_ ¤Îfl÷ ⁄ÌΩ_ fiı‰_ ‰Wν ‹ÎÀı ±_√˛ıΩıfi_ √·Î‹ ⁄L›_. ¿Îfl÷ÒÁfiÌ ‰Î›¿Î‹Î_ fiyfl ‰ÎV÷ω¿÷ÎfiÌ À¿Î‰ÎflÌ ¿ıÀ·Ì ˢ› ÷ı ωÂı ≥Ï÷ËÎÁ¿Îfl˘ ‰E«ı ±Î… Á‘Ì Ï‰‰Îÿ «Î·÷˘ ˢ‰Î »÷Î_ ±ËŸ ’Òfl÷˘ fi˘Ó‘‰Î·Î›¿ ‹t˘ ±ı »ı ¿ı 1857fiÎ ±flÁ΋Î_ ±Î’HÎı I›Î_ Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÎ_ ±Î‘Ïfi¿ ÁΑfi˘ fi Ë÷Î_, ’fl_÷ «fl⁄̉΂Π¿Îfl÷ÒÁfiÎ Á‹Î«Îflfiı ±ÎÂflı 40 ·Î¬ «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ÿı‹Î_ ŒflÌ ‰‚÷Î_ ‹ÎhÎ 4 Ïÿ‰Á ·ÎB›Î Ë÷Î ! ⁄Ì∞ ÷flŒ ÀıÏ·Œ˘fi …ı‰Î_ Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÎ_ ËÎ◊‰√Î_ µ’¿flH΢ ˢ› I›Îflı ÂÌ ’Ïfl„V◊Ï÷ ÁΩ˝› ? ±·_¿ÎÏfl¿ flÌ÷ı ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı ¿Î√ÕÎfiÎ ¿˘Àı ¿o¿˘hÎÌ ⁄Î_‘Ì Á‹Ωı ! ±ı¿ Á‰ı˝ZÎHÎ ±fiÁÎfl √HÎ’Ï÷±ı ÿÒ‘ ’Ì‘ÎfiÌ ±Œ‰Îfi˘ …L‹

◊›˘ I›Îfl ’»Ì ±ı Á‹Î«Îflfiı ±‹ıÏfl¿Î ’Ë˘Ó«Ì …÷Î_ Œ@÷ hÎÌÁ ¿ı ’Î_hÎÌÁ Ï‹ÏfiÀ ·Î√Ì Ë÷Ì. ⁄ÌΩ ±Õ‘Î ¿·Î¿ ⁄Îÿ ±‹ıÏfl¿ÎÏfi‰ÎÁÌ ⁄‘Î ¤Îfl÷Ì›˘fiı ÷ı Á‹Î«Îfl ‹‚Ì «Ò@›Î, ¿ı‹ ¿ı ±√ε Ωı›_ ÷ı‹ ±Œ‰Îfi_ ‹„SÀ„M·¿ıÂfi ÿfl ÷⁄yı ‰K›ı …÷Î √HÎÎ_¿‹Î_ ◊Λ »ı. ÀıÏ·Œ˘fi, Œı@Á, ≥-‹ı≥· ‰√ıflı ÁΑfi˘fiÎ ’˛÷Î’ı ÷ı √HÎοÎfl ‰‚Ì {Õ’¤ıfl ◊÷˘ flËı »ı, ‹ÎÀı @›Îflı¿ ±ı … ÁΑfi˘ ‰Î’flÌfiı ¬˘ÀÌ ±Œ‰Îfi_ ¬_Õfi ¿fl‰Î …ıÀ·˘ ’HÎ Á‹› ‹‚÷˘ fi◊Ì. ¤Îfl÷fiÎ ¤÷’Ò‰˝ ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ‹˘flÎfl∞ ÿıÁÎ≥fiÌ …fi÷Î Áfl¿ÎflfiÎ ÂÎÁfi ÿflQ›Îfi ΩHÎÌ÷Î fiı ÷ Î …›’˛ ¿ ΠfiÎflΛHÎfiÎ ¿Ï◊÷ ÿıËÎ_÷ ωÂı …ı ¤Î_√fl˘ ‰ÀΛ˘ ÷ıfiı ±ËŸ ›Îÿ ¿fl‰Î …ı‰˘ »ı. ‹ÒhÎÏ’_ÕfiÌ Ï⁄‹ÎflÌfiı ¿ÎflHÎı …›’˛¿ÎÂfiÌ ÷Ï⁄›÷ Ï«_÷Î…fi¿ ⁄fiÌ Ë÷Ì. ÁÎfl‰Îfl ‹ÎÀı ¿ıÀ·Î¿ Ïÿ‰Á ˢ„V’À·‹Î_ flËı‰Îfi_ ◊›_ Ë÷_. ±Î Á‹›√΂ΠÿflQ›Îfi ¿˘”¿ T›„@÷±ı …›’˛¿ÎÂfiÎ Ïfi‘fifiÌ ±Œ‰Î ‰Ëı÷Ì ‹Ò¿Ì. ±Î¬Î ÏÿSËÌ‹Î_ ÷ıfi˘ ±ıÀ·˘ {Õ’¤ıfl Œı·Î‰˘ ◊≥ √›˘ ¿ı ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ ·˘¿˘ ÷ıfiı ÁÎ«Ì ‹ÎfiÌ ⁄ıÃÎ. ÏËÀ·flfiÎ ’˛«Îfl‹_hÎÌ √˘⁄ıSÁfiÌ Ï◊±flÌ ‹…⁄ ±ı¿fi_ ±ı¿ …\ßÎb_ ÿÁ ‰¬÷ flÌ’ÌÀ ¿fl˘, ±ıÀ·ı ·˘¿˘±ı ÷ıfiı ÁI› ÷flÌ¿ı V‰Ì¿Î›Î˝ ‰√fl »^À¿˘ fiÏË. …›’˛¿ÎÂfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ÷˘ Áfl¿Îflı ’HÎ ±Œ‰ÎfiÎ …\ßÎHÎÎfiı ÁI› ‹ÎfiÌ ·Ì‘_ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ±ı fiı÷Îfi_ Ïfi‘fi ◊›_ ˢ‰ÎfiÌ ΩËıflÎ÷ Áfl¿Îflı ’ην‹ıLÀ‹Î_ ¿flÌ fiάÌ. ±Î ÁkÎΉÎfl ΩËıflÎ÷ ◊›Î ⁄Îÿ Á_Áÿ‹Î_ l©Î_…Ï·fiÎ_ e·˘ ‰flV›Î_, ωω‘¤Îfl÷̱ı ÏŒS‹Ì √Ì÷˘fi_ ’˛ÁÎflHÎ fl˘¿Ìfiı ¤…fi˘fi_ ÷ˆ›Îfl flı¿˘ÏÕÙ√ ‰√ÎÕ‰Îfi_ Âw ¿›* ±fiı ÏÿSËÌfiÎ ¿ıÀ·Î› ’hοÎfl˘ …›’˛¿Î fiÎflΛHÎfi_ ∞‰fi«ÏflhÎ ·¬‰Î ⁄ıÁÌ √›Î. ⁄Ì∞ ÷flŒ …›’˛¿Î ’˘÷ı I›Îflı ‹_⁄≥fiÌ …Á·˘¿ ËΘ„V’À·‹Î_ Ï«flÏfiƒÎ fiÏË, ‹ÎhÎ ÏfiƒÎ ‹ÎHÎÌ flèÎÎ Ë÷Î. ÷Ï⁄›÷ Ï«_÷Î…fi¿ Ë÷Ì, ’HÎ ∞‰fifi˘ ‘⁄¿Îfl «Î· Ë÷˘. ±Î Ω÷fiÎı ⁄ÌΩı Ï¿VÁ˘ ⁄Îflı¿ ‰Wν ’Ëı·Î_ ‹Î«˝ 16, 1994fiÎ Ïÿ‰Áı ⁄L›˘ Ë÷˘. ¤Îfl÷fiÎ (Áÿ˚√÷) flÎWÀˇ’Ï÷ Â_¿fl ÿ›Î· ‹νfi_ ±‰ÁÎfi ◊›ÎfiÌ ±Œ‰Î Á‰Îflı ’Ëı·Ì ‰Îfl ·˘¿˘fiÎ ¿Îfiı ’ÕÌ I›Îflı ±ı‹Î_ ¬·ÎÁÎ’ÒHν ‹ÎÏË÷̱˘fi˘ ±¤Î‰ Ë÷˘. ’ÏflHÎ΋ı ±Œ‰Î ÁÎ_¤‚fiÎfl ·√¤√ ÿflı¿ T›„@÷ ωÂıWÎ ¬Î÷flÌ ‹ÎÀı Á΋Π’˛ffi˘ ¿fl÷Ì Ë÷Ì. ±Î Á_Ωı√˘ ‰E«ı ’˘·Ì ±Œ‰Î‹Î_ ’flΉÎw’ ‹ÎÏË÷ÌfiÎ √ΤÎ_ ¤fl‰Îfi_ ¿Î‹ ±fiı¿ ·˘¿˘±ı ÁΉ˝…Ïfi¿ Áı‰ÎfiÎ ‘˘flHÎı ‰ËıÓ«Ì ·Ì‘_. ÿά·Î ÷flÌ¿ı--⁄‘‰Îfl, ÷Îfl̬ 16‹Ì ‹Î«˝fiÎ_ ±¬⁄Îfl˘‹Î_ flÎWÀˇ’Ï÷fiÎ Ïfi‘fi ±_√ıfiÎ Á‹Î«Îfl ¿ı‹ ’˛√À ◊›Î fi Ë÷Î? ¿ÎflHÎ ¿ı Â_¿flÿ›Î· ‹νfi_ ÿ—¬ÿ ±‰ÁÎfi ’fl˘Ïœ›ı ⁄flÎ⁄fl 5—20 ‰ÎB›ı ◊›_ Ë÷_ ! Áfl¿Îfl Ë∞ ÁkÎΉÎfl ΩËıflÎ÷ ÂÎ ‹ÎÀı ¿fl÷Ì fi Ë÷Ì ? ¿ÎflHÎ ¿ı ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ωÿı ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

75

vfojffgf]+ vf+sufL6tf

I›Îflı Â̬˘±ı ÷ı‹fiÎ ’fl ¿flΛı·Î √›Î ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ÷ı±˘ ’λΠŒflı I›Î_ Á‘Ì ±I›Î«Îfl˘fiÎ …‰Î⁄w’ı Q›ÏfiÏÁ’· ±˘ÏŒU›· ±ıfiεLÁ‹ıLÀ ¿flΛ fiÏË ! ‰Î˜Àfl ÁM·Î›‹Î_ Ë‚ÎË‚ ÁΛfiÎ≥Õ À>_¿‹Î_, ÿÒflÿ½fifiÌ «ıfi· ¬˘·Ìfiı ÷ı‹… ¤ı‚T›_ ˢ‰ÎfiÌ ±Œ‰Î «Î·Ì Ë÷Ì. flıÏÕ±˘ ’fl ±Î¿Î‰ÎHÎÌ ÁÎ_¤‚Ìfiı ±Œ‰Îfi_ ±Œ‰Îfi_ ’ÏflHÎ΋ ±ı ±ÎT›_ ¿ı …ı‹fiı Á‹◊˝fi ’˛ÎM÷ ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ fi Ë÷_, ±ıÀ·ı ÃoÕÎ ’ÎHÎÌfi˘ ⁄ÎıÀ·˘ fi ‹‚Ì ÷ı‹HÎı ·˘¿˘±ı ωÂı W Î ±Î‘Îfl¤Ò ÷ ‹fiÎ÷Î ΩfifiÌ Á·Î‹÷Ì ‹ÎÀı ÷flV›Î flËı‰Îfi_ ⁄Ì.⁄Ì.ÁÌ.fiı ›Îÿ ¿fl‰Îfi˘ ‰Îfl˘ ±ÎT›˘ı. ’Á_ÿ ¿›.* ’˘VÀ‹ÎfifiÌ ÷◊Î ±˘·’˘ÀÛfiÌ ÿ¤Î˝B›ı ÷ı ’HÎ ±Œ‰Îfi_ Ï¿Îfl ⁄L›_ Ë÷_. “w‹fl Ï◊±flÌ” ‹…⁄ F›Îflı ±V’WÀ ¿ı ‹ν∞fiÎ ÿ—¬ÿ ±‰ÁÎfifiÌ ΩËıflÎ÷ ÀÌ.‰Ì. ±_‘ΑÒ_‘ ‹Îˢ·‹Î_ Ë¿Ì¿÷ ÷Îfl‰‰Îfi_ ±fiı flıÏÕ±˘ ’fl ÷ıHÎı ¿flÌ fiÎ¬Ì Ë÷Ì ! ±Î ‹ U ¿ı · ˢ› I›Îflı ±ı ‹ … ⁄fiı . ΩËıflÎ÷fiÎ ±Î‘Îflı ÏÿSËÌ‹Î_ ±‹ıÏfl¿fi √HÎ’Ï÷±ı ÿÒ‘ ’Ì‘_ ÷˘ ÂÎ ‹ÎÀı ’Ì‘_ ? ±ı@Á’˛ıÁ ⁄ıL¿ı flÎWÀˇ’Ï÷fiÌ ›Îÿ‹Î_ ⁄ı ¤ ÷ ’Ò ‰ ˝ flÎWÀˇ ’ Ï÷ Â_ ¿ flÿ›Î‚ ‹ν , …ı ‹ fiÎ Ïfi‘fifiÌ ÷ı‹… Á‹ƒfi_ ’ÎHÎÌ ¿Î_ÃÎ fi∞¿ ÁËı… Ïÿ‰Áfi˘ ¢¿ ’΂‰Îfi˘ Á@›˝·fl ¿Îœu˘, ¬˘ÀÌ ±ŒÎ‰Î±ı ±Î¬Î ÿıÂfiı ‹Î◊ı ·Ì‘˘ Ë÷˘. ‹ÌÃ<_ ⁄L›_, ’fl_÷ ÂÎ ‹ÎÀı ? ±ı ’˛ffi˘fiÎ ±fiı¿ Áfl¿ÎflÌ ÷ı‹… ¬Îfi√Ì ±Î˜ÏŒÁ˘‹Î_ ‰ˆiÎÎÏfi¿ ¬·ÎÁ΋Î_ flËı·Ì Ë¿Ì¿÷ ’HÎ Á΋ÎL› ·˘¿˘±ı flΩfiÌ ΩËıflÎ÷ ¿flÌ ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰Ì, ·Î¬˘ ·˘¿˘ ¢¿Î÷Òfl ΩHΉÎfiÌ ÷VÿÌ fi ·Ì‘Ì, ‹ÎÀı ±Œ‰Î⁄Ωfl‹Î_ ±HΑÎflÌ ⁄L›Î ±fiı N˚·˘ÏflVÀ˘fiı I›Î_ e·˘fi˘ VÀ˘¿ ¬ÒÀÌ …‰Î ’ÎQ›˘. ÷ı∞ ±Î‰Ì √≥ ! flÎWÀˇ’Ï÷fiÎ Ïfi‘fifiÌ ±Œ‰Îfi˘ …ı ‰Î ‰Î›˘ Ë÷˘ ÷ı ±Œ‰ÎfiÌ ÁΛ¿˘·˘Ï…fiı ·√÷Ì ⁄Ì∞ Ï◊±flÌ ±ı »ı ¿ı Ë¿Ì¿÷‹Î_ ÷tfi fi∞‰˘ Ë÷˘. Â_¿flÿ›Î‚ ‹ν ÿflfl˘… Á‰Îflı ±Î‘ÎflÏËfi ‰Î›¿Îfi˘ √⁄Îfl˘ Ïÿ·˘Ïÿ‹Î√fiı √‹Ì Ω› ÷ı‰˘ flÎWÀˇ’Ï÷ ¤‰fifiÎ_ ’√Ï◊›Î_ «Õ∂÷fl ¿flÌfiı ÁÎ_‘ÎfiÎ ÿ—¬Î‰Î ˢ› ÷˘ √‹ı ÷ıÀ·˘ Ã˘Á ¬·ÎÁ˘ ’HÎ ÷ıfi_ ¬_Õfi ¿flÌ Â¿÷˘ ‹ÎÀıfiÌ ¿Áfl÷ ·Ì‘Îfi˘ Á_÷˘WÎ ‹Îfi÷Î Ë÷Î. ‹Î«˝ 16, fi◊Ì. ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ⁄Î◊À⁄ ’Ëı·Ì ‰Îfl 1842 fiÌ Áη‹Î_ 1994fiÌ Á‰Îflı ±ı ¿Î›˝ø‹ ÷ı‹HÎı ’ÎY›˘ fiÏË, ±ıÀ·ı ÷ı ⁄L›Î_ I›Îflı ÂΉfl ⁄fiΉ÷Ì ±ı¿ ¿o’fi̱ı ’˘÷fi˘ ‘_‘˘ «˘’À ‰Î÷fi_ «Õ÷Ì ¤Î_…HÎÌfiÎ √HÎÎ_¿˘‹Î_ ‰÷ıÁfl ◊›_. ±ı¿ ÷flŒ ◊÷˘ fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ±Œ‰Î ‰Ëı÷Ì ‹Ò¿Ì ¿ı ÂflÌflfiÎ «ı’Ì ÿı ±Î¬Î‹Î_ ±Œ‰Îfi˘ ÿΉÎfi‚ ’˛ÁflÌ flè΢ Ë÷˘ I›Îflı ∞‰Îb±˘ fl˘…ıfl˘… ⁄Î◊À⁄‹Î_ …‹Î ◊›Î ’»Ì ÿÁ-’_ÿfl ⁄Ì∞ ÷flŒ ¬ÿ Â_¿flÿ›Î‚ ‹ν ’˘÷ÎfiÎ ±Îˆ’«ÎÏfl¿ Ïÿ‰Á ⁄Îÿ Ωı¬‹fi˘ ’Îfl fiÏË. ±Î ⁄ı⁄Ïfi›Îÿ ±Œ‰Î ¿Î›˝ø‹˘‹Î_ ÁÏø› flÌ÷ı T›V÷ Ë÷Î. ÏˋΫ· ’˛ÿ ı , flÎ…V◊Îfi, ∞‰Îb±˘ ¿fl÷Î_ ‰‘ «ı’Ì fỉÕÌ ±fiı hÎÌ…ı ‰WÎı˝ ¿ıÀ·Î_› ËÏfl›ÎHÎÎ ±fiı ’_Ω⁄fiÎ ¿ıÀ·Î¿ Á_ÁÿÁP›˘ ÁÎ◊ı ÷ı‹HÎı ±‹ıÏfl¿fi flÎF›˘±ı ⁄Î◊À⁄fi_ ‰ı«ÎHÎ √ıfl¿Î›ÿı ΩËıfl ¿›*. Á‰ÎflfiÎ fiÎV÷Î-’ÎHÎÌ ¿›Î˝ Ë÷Î. ⁄’˘flı ËÏfl›ÎHÎÎ V‰÷_hÎ ‰ˆiÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ‰Î÷‹Î_ ¿Â˘ ÿ‹ fi Ë÷˘, »÷Î_ 1851‹Î_ ÁˆÏfi¿ ÁÏ‹Ï÷ ΩıÕı ÷ı‹fiÌ ‹·Î¿Î÷fi˘ ’˛˘√˛Î‹ ⁄flÎ⁄fl ±‹ıÏfl¿fi ’˛‹¬ı ÷ı‹fiÎ TËÎ≥À ËεÁ‹Î_ ’Ëı·_ ⁄Î◊À⁄ …‚‰Î›˘ Ë÷˘. ±ı ’»Ì √ıÀ ¿flÎflfiÎ ±ı¿ ωÿıÂÌ ’˛Ï÷ÏfiÏ‘fiı ‹Ò¿ÎT›Î ’»Ì›ı ±‹ıÏfl¿fi ’˛Ω±ı ‰‘ ⁄ı ÿΛ¿Î Á‘Ì ÷ı‹HÎı 40 Ï‹ÏfiÀ Á‘Ì ‹·Î¿Î÷ ±Î’Ì Ë÷Ì. Áfl¿ÎflfiÎ ⁄Î◊À⁄fiı ±»^÷ √H›Î_. ÀıϷω{fifiÌ ÷◊ΠωÏÕ±˘fiÌ µz˘√ ÁÏ«‰fiı ’HÎ ±‹¿ ¬·ÎÁÎ ‹ÎÀı flÎWÀˇ’Ï÷ ¤‰fi Àı@fi˘·ÎıÏ…fi˘ ÷ı ›√ ˢ÷ ±fiı ’˛‹¬fiÎ TËÎ≥À ËεÁ ’fl ⁄˘·ÎT›Î Ë÷Î ±fiı ÁÎ_…ı Ëo‹ı ’˛‹ÎHÎı Â_¿flÿ›Î‚ ‹ν±ı ¬Î÷ı ⁄Î◊w‹‹Î_ ‹Ò¿Î›ı·Î ⁄Î◊À⁄fi_ ∞‰_÷ ’˛ÁÎflHÎ ¿fl‰Î‹Î_ ‹˘√· √ÎÕÛfi‹Î_ ·ÀÎfl˘ ‹ÎflÌ Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ flÎhÎı ÿÒflÿ½fiı ±ÎT›_ ˢ÷ ÷˘ ‰Î÷ …\ÿÌ Ë÷Ì. ’˘÷ÎfiÎ Á‹Î«Îfl˘‹Î_ ⁄_‘ÎflHÎÌ› ‰ÕÎfi˘ ±ı ÿflı¿ ’˛T≤ÏkÎfi˘ ±·⁄kÎ, Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÎ_ ±Î‰Î_ ÁΑfi˘ ±Î…ı flıœı ’ÌÀΛ ¿ı‹ıflÎfiÌ ±Î_¬ı Ï«÷Îfl ±Î’Ì ËÎV›ÎV’ÿ ±Œ‰ÎfiÎ ÿΉÎfi‚fiı »ı I›Îflı ’HÎ ‰Î÷ …\ÿÌ ÷˘ fi◊Ì. ¿ÎflHÎ ¿ı ±Œ‰ÎfiÎ ¬_Õfi ⁄{ÎT›˘ I›Î_ Á‘Ì ¤Îfl÷fiÎ ⁄Ë‹÷Ì ’˛Ω…fi˘ ‹ÎÀı ÷˘ ‹ÎÀı Áfl¿Îfl ’˘÷ı …ı ÁΑfi˘ ‰Î’flı ±ı … ±Œ‰ÎfiÎ ’˛ÁÎflHÎ Â_¿flÿ›Î‚ ‹ν Ïÿ‰_√÷ … flèÎÎ. ‹ÎÀı ‰’flΛÎ_ ˢ› »ı. ⁄ıµfiÌ V’ÌÕ ‰‚Ì Áfl¬Ì »ı ‹ÎÀı ÿÒ‘ ±Î ‹fi˘ÿÂÎfi˘ ¬·ÎÁ˘ ±Î’÷Î_ Ï·±˘ ’˘VÀ‹Îfi ±fiı ’Ì÷Î √HÎ’Ï÷fiÎ ÷ı‹… ±ı¿Î±ı¿ ‹ÌÃÎ ⁄fiı·Î Á‹ƒ…‚fiÎ √˘ÕÛfi ±˘·’˘ÀÛ fi΋fiÎ ’˛A›Î÷ “±Œ‰Î ÏfiWHÎÎ÷˘” ¿Ëı »ı ¿ıÁ‹Î_ ⁄L›_ ÷ı‹ ±Œ‰Îfiı ÷ıfi_ ¬_Õfi ±˘‰flÀı¿ ¿flÌ Â¿÷_ ¿ı …ı ’˛Á_√‹Î_ ±fiı¿ ·˘¿˘fiı Ïÿ·«V’Ì Ë˘› ±fiı ’˛Á_√ fi◊Ì. ±Î Á_Ωı√˘‹Î_ ¤fl‰Î …ı‰_ lıWà ’√·_ ±ı¿ … »ı — …ıÀ·˘ ±V’WÀ ˢ› ±ıÀ·Ì … ÷ıfiÌ ±Œ‰Î ‰‘ «√ı. ≥„LÿflÎ ±Œ‰ÎfiÎ C΢ÕÎfiı ÷⁄ı·Î‹Î_ … ’ÒflÌ flά‰Îfi_ !á √Î_‘ÌfiÌ ËI›Î ’»Ì 1984‹Î_ ÏÿSËÌ fl‹¬ÎHÎ√˛V÷ ⁄L›_ 76 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

Q u e s t i o n s

Q ⁄˛ıÕfiÌ V·Î≥Á ’fl ÁÎw_ ±ı‰_ ‹‘ «˘’ÕuÎ ⁄Îÿ ±ı V·Î≥Á ±_÷√˘˝‚/concave ±flÌÁÎfiÌ ‹ÎŒ¿ ‰‚Ì ¿ı‹ Ω› »ı ? ¤Î‰ı ÀÌ. ΩıÊÌ ±fiı Ï‹h΢, ’˘fl⁄_ÿfl

A ‹‘fiÎ …ı±˘ ±ÎÏ¿ ˢ› ÷ı‹fiÌ ⁄˛ıÕ V·Î≥Áfiı ‰‚Ì …‰Î ‹ÎÀı ¿ÿΫ ’Òfl÷˘ Á‹› fi ‹‚ı, F›Îflı ⁄οÌfiÎ ¿ıÁ˘‹Î_ ◊÷Ì Ïø›Î ⁄Ë Áfl‚ »ı. ÷Î∞ ⁄˛ıÕ‹Î_ ·√¤√ 40Ñ …ıÀ·_ ’ÎHÎÌ Ë˘› »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ’˛‰ÎËÌ …HÎÎ÷Î ‹‘‹Î_ ’ÎHÎÌfiÌ ‹ÎhÎÎ 20Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘ fi◊Ì, ÷˘ ¿ÛflÎfi_ ’˛ ‹ ÎHÎ 80Ñ »ı . ±Î‹ ¿ı Ï ‹VÀˇ Ì fiÎ º„WÀÏ⁄Lÿ ± ı Ωı ‰ Î ⁄ı Á ˘ ÷˘ ‹‘ ±ı VÀˇ˘Ó√ Á˘S›ÒÂfi »ı. ’ÏflHÎ΋ı ⁄˛ ı Õ ‹Î_ flËı·Î ’ÎHÎÌfiı ÷ı flÁÎ¿Ê˝HÎ/osmosis ‰Õı ¬ıÓ«ı »ı ±fiı ’ÎHÎÌ √‹Î‰Ì ÿı÷Ì ⁄˛ıÕfiÌ Á’ÎÀÌ ÷ıfiı ·Ì‘ı Á_¿˘«Î› »ı. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ·√¤√ ¿˘flÌ ’ÕuÎ ⁄Îÿ ÷ı ±_÷√˘˝‚ ⁄fiı. ⁄˛ıÕ ’fl ‹Î¬HÎ «˘’ÕuÎ ’»Ì ‹‘ ·√ÎÕ˘ ÷˘ ’ÎHÎÌ Â˘ÊΛ fiÏË ±fiı V·Î≥Áfi˘ ±Î¿Îfl ’HÎ ⁄ÿ·Î› fiÏË.á Q ·Î_⁄˘ Á‹› ‰…fiËÌfi ÿÂ΋Î_ flËı÷Î ±‰¿Î›ÎhÎÌfiı ¿ı‰Î ’˛¿ÎflfiÌ ÂÎflÌÏfl¿ ÷¿·ÌŒ˘ fiÕı »ı ? flÎ…ı ËηÎ≥ ±fiı Ï‹h΢, ¤…, ¿E»; ÁÎ√fl ¿√◊flÎ, ‰S·¤ ωzÎfi√fl; ¿S’ı ÏhΉıÿÌ, ÁÎL÷Î øÒ{, ‹_⁄≥; …›‰‘˝fi ÏhΉıÿÌ, √Î_‘Ì√˛Î‹, …^fiÎ√œ; ωËÎfl ±ı‹. ±flÕÎ, √Î_‘Ìfi√fl; ’˛‹˘ÿ¤Î≥ Á_CΉÌ, ¿Î_Ïÿ‰·Ì, ‹_⁄≥

A √vI‰Î¿Ê˝HÎ◊Ì Àı‰Î›ı·_ ‹Îfi‰ÂflÌfl ·Î_⁄˘ Á‹› ‰…fiËÌfi ÿÂÎfiı ÁËÌ Â¿÷_ fi◊Ì. ÂflÌfl ’fl CÎHÎÌ Ω÷fiÌ

&

A n s w e r s

‹ÎÃÌ ±Áfl˘ ◊Λ »ı. Á˙◊Ì fi˘Ó‘’ÎhÎ ±Áfl ËÎÕ¿Î_fiÎ ¿ı„S›‹fi_ ‘˘‰ÎHÎ »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ V¿Î›·ı⁄fi_ «˘◊_ Ï‹Âfi Œ@÷ 84 Ïÿ‰Áfi _ ˢ‰Î »÷Î_ ÷ıfiÎ ⁄‘Î ›ÎhÎ̱˘fi _ 7Ñ ¿ı„S›‹ ’ıÂÎ⁄ ‰ÎÀı fiÌ¿‚Ì √›Îfi˘ ÿά·˘ »ı , F›Îflı 237 Ïÿ‰Áfi˘ ±‰¿ÎÂÌ ’˛ ‰ ÎÁ ¿flfiÎfl ±ı ¿ flÏ›fi ›ÎhÎ̱ı 15Ñ ¿ı„S›‹ √‹Î‰Ì ÿÌ‘_ Ë÷_. 1987 ‹Î_ ›flÌ fl˘‹ÎfiıL¿˘ fi΋fiÎ wÁÌ ±‰¿Î›ÎhÎ̱ı ·Î√·√ÎÀ 300 Ïÿ‰Á ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ‰Ì÷ÎT›Î ’»Ì ⁄ÌΩ ±‰¿Î›ÎhÎÌ T·ÎÏÿÏ‹fl Ï÷÷˘‰fiı ÷ıfi_ V◊Îfi ·ı‰Î ‹˘¿·Î›˘ I›Îflı Ï÷÷˘‰fiı ÁÒ«fiÎ ‹‚Ì ¿ı ÷ıHÎı µIÁÎË‹Î_ ±Î‰Ì fl˘‹ÎfiıL¿˘fiı ¤ıÀ‰_ fiÏË ±fiı ËV÷‘Òfifi ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ÷ıfi˘ ËÎ◊ ’HÎ ÿÎ⁄‰˘ fiÏË. fl˘‹ÎfiıL¿˘fiÎ_ ËÎÕ¿Î_ Ω‚ÌÿÎfl, ⁄flÕ ±fiı ÷¿·ÎÿÌ ⁄L›Î_ ˢ‰Îfi˘ wÁÌ ÏfiWHÎÎ÷˘fiı Á_› Ë÷˘ …ı ÷ıfiÎ ’fiflÎ√‹fi ⁄Îÿ ÂÎflÌÏfl¿ ÷’ÎÁ ÿflQ›Îfi ÁΫ˘ ’HΠÛ˘˝. ËÎÕ¿Î_‹Î_◊Ì 18Ñ ¿ı„S›‹ fiÌ¿‚Ì …‰Î ’ÎQ›_ Ë÷_. ±ı¿‘ÎflÌ ‰…fiËÌfi ÿÂÎfiÌ ⁄Ì∞ ‹ÎÃÌ ±Áfl ›ÎhÎÌfiÎ VfiΛ±˘ ’fl ◊Λ »ı. ±_÷ÏflZ΋Î_ ’√fiı ÂflÌflfi˘ ⁄˘Ωı …HÎÎ÷˘ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÷ıfiÎ ÿflı¿ VfiΛfi˘ ±’ZΛ/atrophy ◊‰Î ‹Î_Õı »ı. VfiΛ flÌ÷Áfl ¢ÊΛ »ı ±fiı ÁҿΛ »ı. V¿Î›·ı⁄fiÎ ⁄ÌΩ Ï‹Âfi ’»Ì ÷⁄Ì⁄˘±ı Ωı›_ ¿ı ÿflı¿ ›ÎhÎÌfiÎ ’√fi˘ 11Ñ …J◊˘ CÎÀ‰Î µ’flÎ_÷ VfiΛfi_ ⁄‚ 25Ñ CÎÀu_ »ı. ±ı … flÌ÷ı xÿ›‹Î_ ÕÎ⁄Î ZÎı’¿fiÎ 10Ñ VfiΛfi˘ ±’ZΛ ◊›˘ »ı, ¿ı‹ ¿ı xÿ›ı √vI‰Î¿Ê˝HÎ Á΋ı {{Ò‹‰_ ’Õ÷_ fi◊Ì. ÂflÌfl‹Î_ ·˘ËÌfi˘ …J◊˘ ’HÎ 10Ñ …ıÀ·˘ CÎÀÌ Ω› »ı. ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

77

±Î ‹ÎÃÌ ±Áfl˘fiÎ_ ⁄Λ˘·˘Ï…¿· ¿ÎflH΢ Ë∞ Á_’ÒHν flÌ÷ı ’˛¿Î‹Î_ ±ÎT›Î_ fi◊Ì. ±ı¿ ⁄Î⁄÷ Ωı ¿ı V’WÀ …HÎΛ »ı — ‰…fiËÌfi „V◊Ï÷ ÿflQ›Îfi ±‰¿Î›ÎhÎÌfi_ ÂÎflÌÏfl¿ ÷_hÎ ·Î˜-√̱fl‹Î_ ÁflÌ ’Õı »ı ±fiı ’˘÷ÎfiÌ Ï⁄fi…wflÌ capacity/Z΋÷Îfiı ’˘÷ı Ï‹ÀÎ‰Ì ÿı »ı. ±Î ŒıflŒÎfl ‹ÎÃÌ ±ÁflfiÎ w’ı T›@÷ ◊Λ »ı.á Q ˉÎ≥ ÀÎ’fi˘ ‹ÎµfiÎ ¿Ì ’‰˝÷ Ïˋη›fiÎ ±ı‰flıVÀ ¿fl÷Î_ ’HÎ ¨«˘ »ı ±ı ‰Î÷ ÁÎ«Ì ? ‘Ì‹L÷ ±ı. ÿ·Î·, ⁄˘fl̉·Ì (’Ïç‹), ‹_⁄≥

A …‰Î⁄ ËÎ ’HÎ »ı ±fiı fiÎ ’HÎ »ı. ¨«Î≥ ÂıfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ‹Î’˘ »˘ ÷ıfiÎ ’fl ŒÎ≥fi· …‰Î⁄ ±‰·_⁄ı »ı. ÁÎ√fl Á’ÎÀÌ◊Ì 8,848 ‹ÌÀflfiÎ (29,028 ŒÌÀfiÎ) ±ı‰flıVÀfi_ V◊Îfi ±ıÏ›Π¬_ÕfiÌ …‹Ìfi ’fl »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ‹ÎµfiÎ ¿Ìfi˘ (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) ’Λ˘/base ’˛ÂÎL÷ ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ÷Ï‚›ı »ı, F›Î_◊Ì ÷ıfiÌ À˘« Á‘Ìfi_ ‹Î’ √H΢ ÷˘ ¬ÎVÁ_ 10,205

fi˙¿Îÿ‚fiΠω‹Îfi ÁÌ ËıÏfl›fl ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì 30 mm fiÎ T›ÎÁ‰Î‚Ì ±ı„LÀ-±˜fløÎŒ˚À ÷˘’fiÌ »ı. ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ ÷ıfi˘ ÁÎ≥Õ ’Θ{ ÿı¬Î› »ı. Ï⁄·¿<· ’»‰ÎÕı ÷˘’√˘‚Îfi˘ √ÕÌ ‰Î‚ı·˘ ’|˘ »ı, F›Î_◊Ì ÿflı¿ √˘‚˘ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ŒÎ›Ïfl_√ «ıQ⁄fl‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı ±fiı »^ÀuÎ ’»Ì ÷ıfi˘ ¬Î·Ì ¿Îfl÷ÒÁ ’λ‚fiÌ ÀuÒ⁄ ‰ÎÀı ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. ÷˘’√˘‚˘ ’˘÷ı ÂhÎ ω‹ÎfifiÌ fi∞¿ √›Î ’»Ì ŒÎÀı »ı ±fiı ÷ıfiÌ ±ı¿Îÿ ⁄ÎwÿÌ ¿fl« ’HÎ Œu· ÀıL¿fiı ‰Î√ı ÷˘ ±ı ω‹Îfifi_ ±Î‰Ì ⁄fiı »ı. ω‹Îfi˘ F›Îflı ÁÎ_¿ÕÎ ‰÷˝‚‹Î_ ±ı¿‹ı¿fiÌ fi…ÿÌ¿ flËÌ Õ˘√ŒÎ≥ÀfiÎ ÿΉ’ı« ¬ı·÷Î_ ˢ› I›Îflı ‰‘ ’Õ÷Ì {Õ’ ‘flΉ÷_ (÷ı‹… ÂÎ’˝ Àfi˝ fi ‹ÎflÌ Â¿÷_) ±˜fl-À<-±˜fl Ï‹ÁÎ≥· ⁄Ë ¿Îfl√÷ fỉÕ÷_ fi◊Ì. Á΋Á΋Π±Î‰Ì √›ı·Î ⁄Lfiı ω‹Îfi˘fiÎ ’Λ·À˘fiı ±ı‰ı ‰¬÷ı ±ı„LÀ-±˜fløÎŒ˚À ÷˘’ ‰Õı … ›© ¬ı·‰Î‹Î_ ‰‘ ŒÎ‰À flËı »ı.á

‹ÌÀfl (33,480 ŒÌÀ) »ı--±ıÀ·ı ¿ı ‹ÎµLÀ ±ı‰flıVÀ ¿fl÷Î_ 1,357 ‹ÌÀfl ‰‘Îflı »ı. ±Î‹ »÷Î_ ‹ÎµfiÎ ¿Ìfi˘ 6,000 ‹ÌÀfl …ıÀ·˘ ÏËVÁ˘ ’ÎHÎÌ‹Î_ Õ>⁄ı·˘ »ı, ‹ÎÀı ±ı‰flıVÀfiÌ Áfl¬Î‹HÎ̱ı ÷ıfi_ Ϭfl CÎb_ fiÌ«_ flËÌ Ω› »ı.á

Q CÎHÎÌ ‰Îfl ⁄ı Ïfiÿ˘˝Ê ¬Îz «ÌΩı ¤˘…fi‹Î_ ÁÎ◊ı ·ı‰Î› I›Îflı Á_›@÷ flÌ÷ı ÷ı ωw© ±ÎËÎfl ¿ı‹ √HÎΛ »ı ? fiÀ‰fl …ı. √΋Ì÷, ‹. ’˘. ¤Õ¤_Ω, Ï…. Áfl÷; ‘‰· ±ı. √flΫ, ¿Î·Î‰Õ (ÂÌ÷·Î), Ï…. Ω‹fi√fl; ‹Î·÷Ì, V‰ÎÏ÷ ±fiı Ï‹h΢, ω_{‰ÎÕÎ,

Q Ï‹√-21 …ı‰Î ≥LÀflÁıMÀfl ω‹Îfi˘‹Î_ ±Î¿ÎÂÌ ¶_¶›© ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì ±ı„LÀ-±˜fløÎŒ˚À ÷˘’fiÌ fl«fiÎ ¿ı‰Ì ˢ› »ı ? ‹fi˘ËflÏÁ_Ë Á˘·_¿Ì ±fiı Ï‹h΢, flÎ…\·Î ÏÁÀÌ; ¤√Ìfl◊ ÿ‰ı, ¿ÕÌ

A ¤Îfl÷Ì› ‰Î›ÁıfiÎfi_ Ï‹√-21 Õ˘√ŒÎ≥À ÷ı‹… √˛ÎµLÕ ±˜Àı¿ ‹ÎÀı 23 mm fiÎ √˘‚Î ŒıÓ¿÷Ì ΩıÀÎ‚Ì ÷˘’ ‰Î’flı »ı. ω‹ÎfifiÎ ’ıÀ΂ fiÌ«ı ŒÌÀ ¿flı·Ì ±ı ÷˘’ µ’flε’flÌ 200 √˘‚Î ŒııÓ¿Ì Â¿ı »ı. µ’fl ⁄÷Ήı·Ì ±Î¿ÚÏ÷ Ωı ¿ı ¤Îfl÷Ì› 78 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

÷Î. ‹Î_Õ·, Ï…. ±‹ÿΉÎÿ; ω‹· ’Îflı¬, ¿fl«ıÏ·›Î

A ±Î›‰ı˝ÿfiÌ º„WÀ±ı Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ‹Î‹·˘ ⁄ΛfiflÌ/ binary ’˛¿ÎflfiÎ flÎÁΛÏHο ÂjÎ …ı‰˘ »ı. ±Î ÂjÎ ⁄ı ¬Îfi΋Î_ ‰ËıӫΛı·_ ˢ› »ı. ⁄ıµ‹Î_ ¬ÎÁ Ω÷fi˘ flÎÁΛÏHο ‰Î› ¤fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı, …ı V‰÷_hÎ flÌ÷ı Ïfiÿ˘˝Ê ˢ‰Î »÷Î_ ‰E«ıfi_ ’ÎÏÀÛÂfi ÷ÒÀuÎ ’»Ì ⁄Lfiı Ïfiÿ˘˝Ê ‰Î›±˘ ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı ¿ıÏ‹¿· Ïfl±ı@Âfi ¿flÌ ÁÎÏflfi fi΋fiÎ ±I›_÷ {ıflÌ ‰Î›fiı …L‹ ±Î’ı »ı. ¿ıÀ·Î¿ Ïfiÿ˘˝Ê ±ÎËÎflfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_

¬Î÷fl‹Î_ w’Î_÷fl ¿flÌ ±Î’ı »ı. fiÎ≥Àˇ˘…fifiı flΘ-‹ÏÀÏfl›· ÷flÌ¿ı ‰Î’flÌ ÷ı »˘Õ ±ı‹Î≥fi˘ ±ıÏÁÕ ⁄fiΉı »ı, …ı I›Îfl ’»Ì ÏÁQ’· ’˛˘ÏÀfi‹Î_ Œıfl‰Î› »ı.á Q ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÎ Á˙◊Ì ‰‘ ±fi΋÷ ¤_ÕÎfl˘ ‘flΉ÷Πˢ› ±ı‰Î ’˛◊‹ 10 ÿı¢ ¿›Î ? Ï«flÎ√ ’ÎfiÁÏfl›Î, …›ı ÁhÎıΩ, √˘’η ËÌfl’flÎ ±fiı Ï‹h΢, ÁΉfl¿<_Õ·Î

±Î›‰ı˝ÿfiÎ ‹÷ı ±ı‰_ … ⁄fiı »ı. ÿÎ. ÷. Õ<_√‚Ì ¿ŒËfl »ı ±fiı ÿÒ‘ ÷˘ Á_’ÒHν ±ÎËÎfl »ı, »÷Î_ ÷ı ⁄LfiıfiÎ Ï‹lHÎfiı ±Î›‰ı˝ÿı ωw© ±ÎËÎflfiÌ lıHÎÌ‹Î_ ‹Ò@›_ »ı. ±ı … flÌ÷ı ¿Ã˘‚ ±fiı ÿÒ‘, ‹Ò‚Î ±fiı ÿËŸ ‰√ıflı ¿ÿÌ ÁÎ◊ı ·ı‰Î› fiÏË, ¿ı‹ ¿ı ¤ı√Î ‹‚Ì ÷ı±˘ ÂflÌfl‹Î_ …ı ω¿Îfl Á…ı˝ ÷ı Ï’kÎ’˛¿˘’◊Ì ‹Î_ÕÌfiı Á˘flΛÏÁÁ ±fiı ¿˘œ Á‘ÌfiÎ fl˘√˘fiı fi˘÷flÌ ·Î‰ı »ı. ωw© ±ÎËÎfl ωÂıfiÎ ±Î‰Î A›Î·fiı ±ı·˘’◊Ìfi_ ωiÎÎfi Ωı ¿ı V‰Ì¿Îfl÷_ fi◊Ì, »÷Î_ ±Î›‰ı˝ÿ v/s ±ı·˘’◊ÌfiΠω‰Îÿfiı ÷ıfiÌ …B›Î±ı flËı‰Î ÿı‰˘ ±fiı Á·Î‹÷Ìfiı ¬Î÷fl ωw© ±ÎËÎfl À΂‰˘ ±ı Á·Îˤ›* »ı.á Q Á˘›Î⁄Ìfi ±fiı ‰Î· …ı‰Î ¿Ã˘‚‹Î_ ’˛˘ÏÀfi ¿ı‹ ˢ› »ı ? Âο¤Î∞‹Î_ ¿ı‹ fiÏË ? ⁄¿<· ΩfiÌ, fl˘Ëfi Á◊Îfl ±fiı Ï‹h΢, Ω‹fi√fl

A CÎHÎÌ ¬flÌ ‰fiV’Ï÷±˘ ¿Î⁄˘˝ËÎ≥ÕˇıÀfiÌ ⁄fiı·Ì ˢ› »ı. ÿÎ_ Õ Ì‹Î_ ±fiı Õ΂¬Ì‹Î_ ÷ı ± ˘ Áı S › · ˘{ ‘flΉı »ı , F›Îflı ⁄Ì…‹Î_ ÷◊Î Œ‚‹Î_ ÷ı±˘ ±fi ø ‹ı VÀΫ˝ fi ˘ ±fiı ¿ÛflÎfi˘ Á_√˛Ë ¿flı »ı. Áı S › · ˘{, VÀΫ˝ ±fiı ¿ÛflÎ ±ı hÎHÎı› ’ÿÎ◊˘˝ ¿Î⁄˘˝ËÎ≥ÕˇıÀ »ı. Á˘›Î⁄Ìfi ÷◊Î ‰Î· …ı ‰ Î ¶Ìÿ‚ ‰fiV’Ï÷fiÎ »˘Õ Œ‚-ÂοfiÎ »˘Õ ¿fl÷Î_ ◊˘Õο …\ÿÎ ’Õı »ı. …\ÿÎ ±ı ‰Î÷ı ¿ı ÷ı‹fiÎ_ ‹ÒÏ‚›Î_fiı ¿ıÀ·Ì¿ ωÏÂWÀ Ω÷fiÌ √˛_Ï◊±˘ ¬Ì·ı »ı, …ı‹fiÌ ±_ÿfl ’ı∫√ √ıVÀ ÷flÌ¿ı ‰Á÷Î Rhizobium ’˛¿ÎflfiÎ ⁄˜@ÀÌÏfl±Î ±ı »˘ÕfiÎ_ ’˘Ê¿ ƒT›˘ ’fl fi¤ı »ı. ⁄ÿ·Î‹Î_ »˘Õfiı ÷ı±˘ ˉÎfiÎ fiÎ≥Àˇ˘…fifi_ Á·¤

A ¿˘Ã˘ Ωı≥ ·˘. Á˙◊Ì ‰‘ ’ıÀˇ˘Ï·›‹ ±¬Î÷Ì ÿı¢fiÌ ‘fl÷Ì‹Î_ »ı, ¿ı‹ ¿ı I›Î_fi˘ ¤ÒV÷flÌ› ’˘’Õ˘ Á‹ƒÌ ∞‰˘fiÎ ±‰Âı Ê ˘ ‘flΉ÷Î ¿Î_ ’ …L› ¬Õ¿˘fi˘ ⁄fiı·˘ »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fi ±fiı ¿Î⁄˝fifiÎ ⁄fiı·Î ±ı ∞‰˘ Á¬÷ √fl‹Ì ±fiı Á¬÷ ÿ⁄ÎHÎ ‰E«ı w’ÎL÷fl ’Î‹Ì ¿Î‚ø‹ı ËÎ≥Õˇ ˘ ¿Î⁄˝ fi ±ı ‰ Î ’ıÀˇ˘Ï·›‹‹Î_ Œıfl‰Î›Î »ı. FYI — ‹Îfi‰Ω÷ ±I›Îfl Á‘Ì‹Î_ ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÎ …√÷T›Î’Ì ¤_ÕÎflfi˘ 44Ñ …J◊˘ ‰Î’flÌ «Ò¿Ì »ı. fi‰Î_ ÷ı·ZÎıh΢ ‹‚Ì fi ±Î‰ı ÷˘ ⁄οÌfi˘ …J◊˘ 2050 fiÎ ‰Ê˝ Á‘Ì ‹Î_Õ À¿ı ÷ı‹ »ı.á Q ±ı¿ ’˛ffifiÎ …‰Î⁄‹Î_ “ÁŒÎflÌ”±ı …HÎÎT›_ ÷ı‹ ∂÷Îw …ıÀ ω‹Îfi F›Î_ ∂Õı ±ı 10,000 ‹ÌÀflfiÌ (32,800 ŒÌÀfiÌ) Á’ÎÀ̱ı ˉÎfi_ ÷Î’‹Îfi ÂÒL› fiÌ«ı 500 Áı„S›Á ˢ› »ı. ±Î ÃoÕÌfiÌ ±Áfl ω‹Îfi‹Î_ ¿ı‹ …HÎÎ÷Ì fi◊Ì ? ÿı‰Î_√ ÏhΉıÿÌ, Á‘Ìfl ΩıÊÌ’flÎ, ‘Ìflıfi T›ÎÁ ±fiı Ï‹h΢, ‰S·¤Ï‰zÎfi√fl

A ω‹Îfifi _ ±Î_ ÷ Ïfl¿ ÷Î’‹Îfi ‹ A › ¿flÌfiı hÎHÎ ¿ÎflH΢Áfl ±Îfl΋ÿΛ¿ ·ı‰·ı …‚‰Î› »ı. fi_. 1 — ±ÎÂflı 10,000 ‹ÌÀflı ˉÎfi_ ÷Î’‹Îfi ÂÒL› fiÌ«ı 500 Áı„S›Á ˢ› ±fiı ÁÎ√flÁ’ÎÀÌfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ÷ı ˉÎfiÌ CÎfi÷Î Œ@÷ hÎÌΩ ¤Î√fiÌ Ë˘› ±ı ÁΫ_, »÷Î_ ¿·Î¿fiÎ 800-900 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ V’ÌÕfiı ·Ì‘ı ’ıÿÎ ◊÷_ CÎÊ˝HÎ ±ıÀ·Ì ’Î÷‚Ì Ë‰Î‹Î_ ’HÎ …ı‰_ ÷ı‰_ ˢ÷_ fi◊Ì. (Á’flÁ˘Ïfi¿ ’ıÁıL…fl M·ıfi ¿˘L¿˘ÕÛfiÎ ±‹¿ ¤Î√˘ ÷˘ 2000 Á‘Ì ÷’Ì fiÌ¿‚÷Î Ë÷Î.) ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

79

±Î CÎÊ˝HÎ…L› √fl‹Ì µ’·Î ‰Î÷ΉflHÎfiÌ ÃoÕÌfiÎ ’˛¤Î‰fiı ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı ÿÒfl ¿flÌ fiάı »ı. fi_. 2 — ω‹ÎfifiÎ ‹Î‚¬Î‹Î_ ≥LV›Ò·ıÂfi ‹ÎÀı ŒÎ≥⁄fl B·ÎÁ …ı‰_ ‹ÏÀÏfl›· ‰’flΛ_ ˢ› »ı, …ı ÷ıfiÎ ±Î_÷Ïfl¿ ‰Î÷ΉflHÎfiı ⁄ËÎflfiÎ ‰Î÷ΉflHÎ◊Ì ±Ï·M÷ flάı »ı. µ’flfiÌ »÷fiÎ ¤Î√ı ÷ıfi_ ’Õ ÁflıflΠ12 Áı„LÀ‹ÌÀfl, ’Õ¬Î_‹Î_ 8 Áı„LÀ‹ÌÀfl ±fiı ŒflÁfiÎ ÏËVÁ΋Î_ 3 Áı„LÀ‹ÌÀfl ΩÕ<_ ˢ› »ı. Œ@÷ ‹Î·fiÎ fiÌ«·Î ¿Q’ÎÀÛ‹Lı À‹Î_ ±fiı ’Î_¬˘ ÷◊Î Á¿Îfi …ı‰Î ¤Î√˘‹Î_ ±Î‰Î ÃoÕÌ-√fl‹ÌfiÎ ±‰fl˘‘¿ ’ÿÎ◊˘˝ ‰’flÎ÷Î fi◊Ì. fi_. 3 — ω‹ÎfifiÌ ±˜fl¿„LÕÂÏfi_√ T›‰V◊Î ’ıÁıL…fl ¿ıÏ⁄fifiı ÷◊Î ¿Î˜¿Ï’Àfiı ±ı¿‘ÎflÎ ÀıQ’˛ı«flı ‰Î÷Îfi¿>Ï·÷ flάı »ı.á Q ¤Îfl÷Ì› ¬U¿Ìÿ‚fiÌ µ¤›∞‰Ì flHÎ√ÎÕÌ PT-76 ’ÎHÎÌfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ¿ı‰Ì flÌ÷ı √Ï÷ ¿flı »ı ? ÀıL¿fiÌ fl«fiÎ ¿ı‰Ì »ı ? ±…\˝fi ÿ˘ÂÌ, V‰„Mfi· ÿ˘ÂÌ ÷◊Î Ï‹h΢, √Î_‘Ìfi√fl; ÿÌ’¿ ΩfiÌ, ‹ıCÎÎHÎÌfi√fl, ±‹ÿΉÎÿ

A flÏ›fi ⁄fiΉÀfiÌ PT-76 ¿ÿ‹Î_ ÁÎflÌ ±ı‰Ì ‹˘ÀÌ »ı. ·_⁄Î≥ 6.91 ‹ÌÀfl (22.6 ŒÌÀ) ±fiı ’ˢ‚Î≥ 3.14 ‹ÌÀfl (10.3 ŒÌÀ) »ı. ±Î ¿ÿfiÌ flHÎ√ÎÕÌfi_ ‰…fi ÁΑÎflHÎ flÌ÷ı 40 Àfi ¿fl÷Î_ ±˘»\_ ˢ› fiÏË, F›Îflı PT-76 fi_ ‰…fi ‹ÎhÎ 14 Àfi »ı--±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ÷Îfl¿⁄‚ ‰‘Îfl‰Î ‹ÎÀı ÷ıfi˘ CÎH΢ ±Î_÷Ïfl¿ ÏËVÁ˘ fi›Î˝ ’˘·ÎHΉ΂˘ flά‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ »ı ±fiı ÷ı‹Î_ Œ@÷ ±Ïfi‰Î›˝ ›_h΢ √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_ »ı. (ÿÎ. ÷. ‰Î÷Îfi¿>·fifiÎ_ ÁΑfi˘ fi◊Ì.) ⁄A÷fl ’HÎ @›Î_› 14 mm ¿fl÷Î_ ΩÕ< _ fi◊Ì. ‹ A › ÷˘’fi˘ T›ÎÁ ’HÎ Á‰˝Á΋ÎL› 90-105 mm fiı ⁄ÿ·ı 76 mm »ı. ±Î

80 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

flHÎ√ÎÕÌ À>_¿‹Î_ V‰flZÎHÎfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ …flÎ ¿Î«Ì »ı ÷ı‹ Á_ËÎfl„@÷fiÌ ⁄Î⁄÷ı› …flÎ ¿‹Ωıfl »ı. ±Î‹ »÷Î_ Á‹ƒfiÌ ¿ı fiÿÌfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ‹˘Àfl ⁄˘ÀfiÌ …ı‹ ¿·Î¿fiÎ 10 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‰ı√ı ÷flÌ Â¿‰ÎfiÌ ÷ıfi΋Î_ Z΋÷Î »ı, …ı ⁄Ì∞ Á΋ÎL› flHÎ√ÎÕÌ‹Î_ ¿S’Ì ’HΠ¿Λ fiÏË. (…‹Ìfi ’fl V’ÌÕ — ¿·Î¿fiÎ 44 Ï¿·˘‹ÌÀfl.) …‚Á’ÎÀÌ ’fl PT-76 fiı √Ï÷ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ⁄ı Ïfl‰ÏÁ˝⁄· ’Q’ »ı, …ı±˘ ≥fi·ıÀ ¶ÎflÎ ’ÎHÎÌ ¬ıÓ«Ì ±ÎµÀ·ıÀ ‹ÎflŒ÷ ‘yÎ’Ò‰˝¿ ⁄ËÎfl ¿Îœı »ı. ’Q’fiÎ ¿Î›˝‹Î_ ±Î‰÷Î ⁄ÿ·Î‰ ’˛‹ÎHÎı flHÎ√ÎÕÌfiı ±Î√‚ ¿ı ’λ‚ ÷flŒ ◊˛VÀ ‹‚ı »ı ±√fl ÷˘ ÕÎ⁄Ì ›Î …‹HÎÌ ÷flŒ Àfi˝ ‹‚ı »ı. (…\±˘, ±Î¿ÚÏ÷.) ωÂıÊ ΩHοÎflÌ — ±Î flHÎ√ÎÕÌ 76 mm T›ÎÁfiÎ 40 ÷˘’√˘‚Îfi˘ ±fi΋÷ ’fl‰Ã˘ ÁÎ◊ı flάÌfiı Ëo¿Îflı »ı. ÿflı¿ ËÎ≥-±ı@VM·˘Ï{‰ ⁄A÷fl¤ıÿÌ √˘‚Îfi_ ‰…fi 6.5 Ï¿·˘√˛Î‹ »ı ±fiı ÷ı 1,000 ‹ÌÀfl »ıÀıfiÌ ÿU‹fi flHÎ√ÎÕÌfiÎ 60 mm ΩÕÎ ⁄A÷flfiı ÷˘ÕÌ Â¿ı »ı.á Q ÁÎ’fiÎ Õo¬ ¿fl÷Î_ ‰Ÿ»Ìfi˘ Õo¬ ‰‘ ’ÌÕÎÿΛ¿ ¿ı‹ ˢ› »ı? ÕΘ. Ïÿfiı «ÕÎÁ‹Î, ‹. ’˘. …ıΩÿ, Ï…. ±‹flı·Ì

A ⁄ıµfiÎ_ {ıfl ±ı¿⁄ÌΩ ¿fl÷Î_ …\ÿÌ flÌ÷ı ±Áfl ¿flı »ı. fiÎ√ ±fiı ‹Q⁄Î …ı‰Î ÁÎ’fi_ {ıfl «ıkÎο˘Ê˘fiı Á’ÎÀ΋Î_ ·ı »ı. ‰Ÿ»ÌfiÎ {ıflfiÌ ±Áfl iÎÎfi÷_÷±˘fiÎ ‹Ò‚ ’fl ÷ı‹… »ıÕÎ ’fl ◊Λ »ı , …ı ± ˘ ⁄ı Ë ÿ Á_ ‰ ı ÿ fiÂÌ· »ı . (¿˘≥ ‰Îfl ±Î_√‚Ì ’οı I›Îflı Àıfl‰Î ’fl ±ÁèÎ CÎÀ¿Î ›Îfiı ÁHοΠ⁄˘·‰Îfi_ ’HÎ ¿ÎflHÎ ±ı … ¿ı I›Î_ ‘‹fiÌfiÌ ±Î…\⁄Î…\ iÎÎfi÷_÷fiÎ »ıÕÎ ±Î‰ı·Î »ı.) ‰Ÿ»ÌfiÎ {ıflfi_ ±ı¿‹ÎhÎ ZÎQ› ’ÎÁ_ ˢ› ÷˘ ±ı ¿ı ÷ıfi˘ Õo¬ ‰ıÃfiÎfl T›„@÷fi_ Q≤I› ◊‰Îfi_ ¬ÎÁ Ωı¬‹ flËı÷_ fi◊Ì, F›Îflı ÁÎ’fi_ {ıfl CÎHÎÎ ¬flÎ ¿ı Á ‹Î_ ’˛ Î HÎCÎÎ÷¿ fỉÕı »ı .

‰Ÿ»Ìfi˘ ⁄ÌΩı ’HÎ ±ı¿ M·Á ’˘≥LÀ »ı — »o»ıՉ΋Î_ fi ±Î‰ı ÷˘ ±ı Õo¬ ‹Îfl‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÿÒfl Áfl¿Ì …‰_ ‰‘ ’Á_ÿ ¿flı »ı.á Q Á΋ÎL› ¿˘Q’ı@À ÏÕV¿/CD ±fiı ÏÕÏ…À· ‰Áı˝ÀÎ≥· ÏÕV¿/ DVD ‰E«ı ¢ ÷ŒÎ‰÷ »ı ? ÕΛÎ√˛Î‹ ÁÎ◊ı Á‹…^÷Ì ±Î’˘. ‹›Òfl ’Àı·, ‹. …\…‰Î, Ï…. ‰·ÁÎÕ; ¿oÿ’˝ ω¿‹Î, flÎ…¿˘À; Ï…iÎı ÁÌ. ’_«Î·, fi‰ÁÎflÌ; …›ÿÌ’ …ı. ÏŒŒÎƒÎ, …^fiÎ√œ; ‘‰· Ãοfl, √Î_‘̑΋, ¿E»; ¬Âη ¤Î¤Î, ‰ıflΉ‚; ¿˙· ‹Ëı÷Î, √˘ÓÕ·; ’_¿… »Î›ÎHÎÌ, ω…› Õ΋ÎÏÁ›Î, …ÁÿHÎ, Ï…. flÎ…¿˘À; ω‹· ’Îflı¬, ¿fl«ıÏ·›Î; ¿U›’ ±ı‹. ’flÎHÎÌ, ‹Î_…·’fl, ‰Õ˘ÿflÎ; ‹˙Ï·¿ ’Àı·, Ω‹fi√fl; ÏÁ©Î◊˝ …ı. flΉ·, Áˆ…’fl ⁄˘CÎÎ, ±‹ÿΉÎÿ; ÷ı…Á ’_ÕuÎ, ‰ÕηÌ; flοı ±fiı ’˛HΉ ’_ÕuÎ, Õ¤˘≥, Ï…. ‰Õ˘ÿflÎ; ωV‹› ⁄Ïÿ›ÎHÎÌ, flÎ…¿˘À; ÷Îfl¿ Ãο˘fl, ∞‰flÎ… ’οÛ, ±‹ÿΉÎÿ; ωfi˘ÿ ¤Îƒı«Î, ‹Î_√fl˘‚; ¿˙· ±fiı Ï…√ÌÊÎ µ’ÎK›Î›, ÁıÀı·Î≥À fl˘Õ, ±‹ÿΉÎÿ; ¿ıÿÎfl ‹Ëı÷Î, flÎ…¿˘À; fiÌfl‰ ’_ÕuÎ, flÎ…¿˘À; ËÊ˝ÿ ≥ÀÎÏ·›Î, Ï«flÎ√ «_ÿÎflÎHÎÎ, ±«˝fi ±fiı Ï‹ÏËfl ±˘{Î, ¤Î‰fi√fl

A flı¿˘ÏÕ*√fiÌ ±fiı flÌÏÕo√fiÌ Àı@fi˘·˘Ï…fi˘ Á‰Î· »ı I›Î_ Á‘Ì CD ±fiı DVD ‰E«ı ’ΛÎfi˘ ¿Â˘ ÷ŒÎ‰÷ fi◊Ì. ÏÕÏ…À· Àı@fi˘·˘Ï… ⁄ı›fiÎ ¿ıÁ‹Î_ Áfl¬Ì »ı--±◊ν÷˚ ‹ÎÏË÷Ì ÷ı‹Î_ √˘⁄ÎfiÎ ±fiı Àı¿flÎfiÎ V‰w’ı 0 ÷◊Î 1 fiÎ ÏÕÏ…À ÷flÌ¿ı ‹σ÷ ◊Λ »ı ±fiı ÏÕV¿fiÎ flÌgÕ√ ‰¬÷ı √˘⁄Î-Àı¿flÎ ’˛‹ÎHÎı fiΫ¿>ÿ ¿fl÷˘ ·ıÁflfi˘ ÂıflÕ˘ 0 ÷◊Î 1 fiı ‰Î_«Ì ÷ı‹fiı ±Î˜ÏÕ±˘-ωÏÕ±˘‹Î_ Œıfl‰ı »ı. ±Î ‹Ò‚¤Ò÷ ÁÎQ›fiı ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ CD ±fiı DVD ‰E«ı ‹A› Œfl¿ VÀ˘flı…fiÌ ¿ı’ıÏÁÀÌfiı ·√÷˘ »ı. Á΋ÎL› CD ¿fl÷Î_ Á΋ÎL› DVD ±_ÿÎ…ı ÁÎ÷ √H΢ ‰‘ ÕıÀÎ Á_CÎflı »ı, ±ıÀ·ı ÷ıfiÎ ’fl ·√¤√ Á‰Î ⁄ı ¿·Î¿ ·Î_⁄Ì ÏŒS‹fi˘ Á‹Î‰ı ¿flÌ Â¿Î› »ı. µ’flÎ_÷

8 ¤ÎÊ΋Î_ Á_ ‰ Îÿ˘ ±fiı 32 ¤ÎÊ΋Î_ Á⁄-ÀÎ≥ÀSÁ ‹ÎÀı ’HÎ ¿ı À ·Ì¿ …B›Î ŒÎ…· flËı »ı. ÏŒS‹Ì ºU›˘fi_ flı¿˘ÏÕ*√ fi ¿fl‰_ ˢ› ÷˘ DVD CD ’fl fl«Î÷Î »^Àλ‰Î›Î ±fiı ·Î_⁄Î √˘⁄Î fiı ±Îà ¿·Î¿ «Î·ı ±ıÀ·Î ËÎ≥-@‰Î˜Ï·ÀÌ Á_√Ì÷fiÎ K‰Ïfi‹ƒHÎ ‹ÎÀı ‰Î’flÌ Â¿Î› »ı. ’fl_’flÎ√÷ CD ’fl ±ÎÀ·˘ ⁄‘˘ Õı À Î Á‹Î‰‰˘ Â@› fi◊Ì. DVD ’fl fl«Î÷Î ¬Ì«˘¬Ì« ±fiı À>_¿Î √˘⁄Î VÀÎLÕÕÛ DVD fiÌ VÀ˘flı… Z΋÷Î ±ÁΑÎflHΠˢ‰ÎfiÎ ‹A› ⁄ı ¿ÎflH΢ »ı — flı¿˘ÏÕ*√ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î ÷ıfiÎ Àˇı¿ CD ¿fl÷Î_ 2.16 √HÎÎ ‰‘ ¬Ì«˘¬Ì« ˢ› »ı ±fiı ÷ı Àˇı¿‹Î_ ÿflı¿ √˘⁄Î-Àı¿flÎfiÌ ·_⁄Î≥ CD fiÎ ÏËÁÎ⁄ı 2.08 √HÎÌ ±˘»Ì ˢ› »ı. ωÂıÊ ¬·ÎÁÎ ÁÎ◊ı ¿Ë˘ ÷˘ DVD fiÎ ⁄ı Àˇı¿ ‰E«ı 740 fiÎfi˘‹ÌÀfl ¿fl÷Î_ ‰‘ ±_÷fl ˢ÷_ fi◊Ì. (1 fiÎfi˘‹ÌÀfl = ‹ÌÀflfi˘ ±⁄…‹˘ ¤Î√.) ⁄Ì∞ ÷flŒ CD ‹Î_

±ı‰Î Àˇı¿w’Ì «ÎÊ 1,600 fiÎfi˘‹ÌÀflfiÎ ±_÷flı ’Õı »ı, ‹ÎÀı ’˛‹ÎH΋Î_ ±˘»Î «ÎÊ ÷ı ÷¿÷Ì ’fl Á‹Î› »ı. ÏÕÏ…À· 0 ÷◊Î 1 ÁÒ«‰÷Î √˘⁄Î-Àı¿flÎfiÌ ·_⁄Î≥ ωÂı ’HÎ ±ı‰_ … »ı. ±˘ÏÕÛfiflÌ CD fi˘ √˘⁄˘ (¿ı Àı¿fl˘) ·√¤√ 830 fiÎfi˘‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ ’◊flΛ »ı, F›Îflı DVD fiÎ ¿ıÁ‹Î_ ÏŒ√fl ‹ÎhÎ 400 fiÎfi˘‹ÌÀfl »ı. À>_¿‹Î_, ‹ÎÏË÷Ìfi˘ ’˛I›ı¿ ÏÕÏ…À DVD ’fl CD ¿fl÷Î_ ±Õ‘˘±Õ‘ …B›Î fl˘¿ı »ı, ‹ÎÀı ±˘»Ì …B›Î‹Î_ ‰‘ ÕıÀÎ Á‹Î› »ı. ±Î ‰Hνfi ÷˘ ΩHÎı VÀÎLÕÕÛ DVD fi_ ◊›_, …ıfiÌ ÏÁ_√·ÁÎ≥Õ ’fl ÏÁ_√·-·ı›fl (¿Ë˘ ¿ı ÏÁ_√· Àˇ¿ı ) ˢ› »ı. ±Î‘Ïfi¿ ’ıœÌfiÌ ¿ıÀ·Ì¿ DVD ÏÁ_√·-ÁÎ≥ÕıÕ Õ⁄· ·ı›flfiÌ (¿Ë˘ ¿ı Õ⁄· Õı¿flfiÌ) ˢ› »ı. µ’fl-fiÌ«ıfiÎ ⁄ı ◊fl‹Î_ ÷ı flı¿˘ÏÕ*√fiÎ ⁄ı Àˇı¿ ‘flΉı »ı ±fiı ÏÕV¿fiÎ flÌÏÕo√ ‰¬÷ı ·ıÁflfi˘ ÂıflÕ˘ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

81

Q. fiÿÌfiÎ ’˛‰ÎËfi˘ …J◊˘ T›@÷ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ‰’flÎ÷_ cusec/@›ÒÁı¿fi_ ±ı¿‹ Â_ »ı ? ‹ËıLƒ ±Îfl. flÎÃ˘Õ, ‹. Áfi¬ÕÎ, ÷Î. µfiÎ, Ï…. …^fiÎ√œ; ±flω_ÿ ÕÌ. ËÌfl’flÎ, …ÁÿHÎ

A. ±ı¿ Áı¿LÕ‹Î_ 1 CÎfi eÀ ±ıÀ·ı ¿ı 28.317 ·ÌÀfl ’ÎHÎÌ ‰ËÌ Ω› ÷ıfiı 1 @›ÒÁı¿fi˘ ’˛‰ÎË ¿Ëı »ı. @›ÒÁı¿ Ëo‹ıÂÎ_ ’˛‰ÎËfi˘ …J◊˘ ÁÒ«‰ı »ı. V◊Î›Ì …‚flÎÏ ‹ÎÀı ±ı¿fl-ŒÌÀ …ı‰Î_ ±ı¿‹˘ ‰’flΛ »ı.á

⁄ı‹Î_◊Ì √‹ı ÷ı Œfl‹Î›ÂÌ Àˇı¿fiı ‰Î_«Ì ⁄÷Ήı »ı. ±ı¿ ‰Îfl ¿‹ÎLÕ ‹‚ı ¿ı ¿›˘ Àˇı¿ ‰Î_«‰Îfi˘ »ı, ±ıÀ·ı ’»Ì DVD M·ı›flfi˘ ‹Ò‰ı⁄· ·ıLÁ µ’fl ¿ı fiÌ«ı Áfl¿Ì ·ıÁflfiÎ ÂıflÕÎfiı ±ı Àˇı¿ ’fl … ÷οı »ı. ⁄ÌΩı Àˇı¿ I›Îflı ‰_«Î÷˘ fi◊Ì. (’λ‚fiÎ ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ …\±˘.) ±Î Ω÷fiÌ ⁄ı‰ÕÎ Àˇı¿fiÌ ÏÕÏ…À· ‰ÁıÀ˝ Î≥· ÏÕV¿ ÷ıfiÎ fi΋ ’˛‹ÎHÎı ÁΫı … ‰ÁıÀ˝ Î≥· √HÎΛ, ¿ı‹ ¿ı ‹ÎÏË÷Ìfi˘ Õ⁄· …J◊˘ ÷ıfiÎ ’fl Á‹Î› »ı. ‰·›Î¿Îflı ±_¿Î›ı·Î ⁄Lfiı Àˇı¿fiı ‹Îfi˘ ¿ı ÏÕV¿ ’fl◊Ì µ¬ÎÕÌ Á‚_√ ·ÌÀÌ‹Î_ √˘Ã‰Ì ¿Λ ÷˘ ±ı ·ÌÀÌ 24 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ⁄fiı ! ±fiı DVD Ωı ÏÁ_√·-ÁÎ≥ÕıÕ Õ⁄· ·ı›flfiı ⁄ÿ·ı Õ⁄·ÁÎ≥ÕıÕ Õ⁄· ·ı›fl ˢ› ÷˘ ÷ı ±Î_¿ÕÎfiı Ë∞ ⁄ı ‰Õı √HÎÌ fiά˘ !á Q ‹Î◊΋Î_ Ëıfl ÕΛ ·√ÎÕ˘ I›Îflı ‰Î‚ ÂÌ flÌ÷ı ÕΛfi˘ fl_√ ’¿Õı »ı ? ÿı‰ıLƒ ¿Î’Ï՛Π±fiı Ï‹h΢, ’˘fl⁄_ÿfl; ’_¿… »Î›ÎHÎÌ, fiÏÕ±Îÿ; ±Î·Î’ ’ÌÃÏÕ›Î, «˘fl‰ÎÕ

Q. ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ ÕΘ. ÏøÏç›fi ⁄fiνÕı˝ xÿ›fiÎ ’˛I›Îfl˘’HÎfi_ Á˙ ’Ëı·_ ÁŒ‚ ±Î˜’flıÂfi …ıfiÎ ’fl ¿›* ±ı ÿflÿÌ ¿ıÀ·˘ ‰¬÷ ∞T›˘ Ë÷˘ ? fi·Ìfi ‹{‹ÿÎfl, ωfi› ¿˘ÀÏ՛Π±fiı Ï‹h΢, ¤Î‰fi√fl

A. ÏÕÁıQ⁄fl 3, 1967 fiÎ fl˘… ’E«ÌÁ ‰Ê˝fiÎ ±ı¿ ›‰Îfifi_ ¿Îfl ±¿V‹Î÷‹Î_ Q≤I› ◊›Î ’»Ì ÕΘ. ÏøÏç›fi ⁄fiνÕı˝ (…‹H΢ Œ˘À˘) ÷ıfi_ xÿ› ¿ÎœÌ ’_«Î‰fi ‰Ê˝fiÎ xÿ›fl˘√Ì · ≥ Á ‰Î˜ U ¿ı L V¿ÌfiÌ »Î÷Ì‹Î_ ⁄ıÁÎÕu_ Ë÷_. ÂjÎÏø›Î ÁŒ‚ flËÌ, ’HÎ 18 Ïÿ‰Á ⁄Îÿ ‰Î˜U¿ıLV¿Ì ±‰ÁÎfi ’ÎQ›˘. Q. Á˙◊Ì Ë‚‰Î ÷k‰ ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ ‰…fi ¿ıÀ·_ ˢ› »ı? Ïÿfiı¿<‹Îfl ±ı. «ÕÎÁ‹Î, ±_‘ıflÌ (’Ïç‹), ‹_⁄≥

A. ÁÎ√flÁ’ÎÀ̱ı ¿<ÿfl÷Ì Ë‰Îfi_ ‰…fi ’˛I›ı¿ CÎfi ‹ÌÀflı 1.2250 Ï¿·˘√˛Î‹ ˢ› »ı, F›Îflı ËÎ≥Õˇ˘…fifi_ ‰…fi ’˛I›ı¿ CÎfi ‹ÌÀflı 0.0898 Ï¿·˘√˛Î‹ »ı. M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ±ıÀ·ı … ÷ıfi_ ±„V÷I‰ flèÎ_ fi◊Ì. ⁄‘˘ ËÎ≥Õˇ˘…fi ±_÷ÏflZ΋Î_ …÷˘ flè΢ »ı.

A µkÎfl Á‹…‰Î ‹ÎÀı ±ı‰Î Ï¿ÎflÌ ±…√flfiı ¿S’Ì ·˘ ¿ı …ı ËflHÎfiÎ ’Î_…fl΋Î_ CÎÒÁÌ ±ı ’˛ÎHÎÌfiı ∞‰÷_ √‚Ì Ω› »ı, ’HÎ I›Îfl ’»Ì ⁄ı ÁÏ‚›Î ‰E«ı◊Ì ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Â¿÷˘ fi◊Ì. Ëıfl ÕΛ ’HÎ ±ı … flÌ÷ı ÀuÒ⁄ …ı‰Î ‰Î‚‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı ±fiı I›Î_ … ·Î_⁄Î Á‹› ‹ÎÀı ¿ıÿ flËı »ı. ÁΫ_ ¿Ë˘ ÷˘ ’˛‰ı ‰¬÷ı Ëıfl ÕΛfi_ flÌ÷ÁflfiÌ Ëıfl ÕΛ ÷flÌ¿ı ±„V÷I‰ … ˢ÷_ fi◊Ì. Âw±Î÷fiÎ ±ı VÀı…ı hÎHÎ CÎÀ¿˘‹Î_ ÷ı ‰Ëı« Ó Î›ı·Ì ˢ› »ı. ±ı¿ CÎÀ¿ ËÎ≥Õˇ˘…fi ’ıfl˘@ÁÎ≥Õ »ı, …ı ±Î˜„@ÁÕÎ≥Ï{_√ ±ı…LÀfi_ ¿Î›˝ ±ÿÎ ¿flı »ı. ⁄ÌΩ CÎÀ¿ ÷flÌ¿ı P-aminophenol ±fiı hÎÌΩ CÎÀ¿ ÷flÌ¿ı M-aminophenol …ı‰Î_ Áı„Lƒ› ƒT›˘ ‰’flΛ »ı. hÎHÎı› ’ÿÎ◊˘˝fiÎ »^À¿ flıb±˘ ±I›_÷ ⁄ÎflÌ¿ »ı, ±ıÀ·ı ‰Î‚fiÎ ’˘·ÎH΋Î_ ÷ı±˘ ±ÎÁÎfiÌ’Ò‰˝¿ CÎÒÁÌ Ω› »ı --±fiı I›Îflı ÷ı‹fi˘ fl_√ ’HÎ ÕΛ …ı‰˘ O·ı¿ ›Î ⁄˛Îµfi ˢ÷˘ fi◊Ì. ±_ÿfl √›Î ’»Ì ËÎ≥Õˇ˘…fi ’ıfl˘@ÁÎ≥Õ ⁄ÌΩ fi_⁄flfiÎ CÎÀ¿fiı ±Î˜„@ÁÕÎ≥{ ¿flı »ı ±fiı ÷ı CÎÀ¿ ‰‚Ì hÎÌΩ fi_⁄flfiÎ CÎÀ¿ ΩıÕı Á_›˘…fi fl«ı »ı. ’ÏflHÎ΋ı fl«Î÷Î O·ı¿ ›Î ⁄˛Îµfi ¿·flfiÎ flıb±˘ ¿ÿ‹Î_ ‹˘ÀΠˢ›, ±ıÀ·ı ÷ı±˘ ‰Î‚fiÌ Á˘ÓÁfl‰Î ’λΠ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Â¿÷Î fi◊Ì. ±Î flıb‹Î‚¬_ Ïÿ‰Á˘ Á‘Ì …‚‰Î› »ı, ±ıÀ·ı I›Î_ Á‘Ì ‰Î‚fi˘ fl_√ ⁄ÿ·Î÷˘ fi◊Ì.á

Q. ÿÏfl›ÎfiÎ ¬ÎflÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ ±fiı ÿÏfl›Î¿Î_ÃÎfiÌ ¬ÎflÌ Ë‰Î‹Î_ ·˘¬_ÕfiÌ «ÌΩı …·ÿÌ ÂÎ ‹ÎÀı ¿ÀΛ »ı ?

Q fiÎÏ‚›ıfl‹Î_ ‹ÌÃ<_ ’ÎHÎÌ @›Î_◊Ì ±Î‰ı »ı ? fiÎÏ‚›ıfl‹Î_ ÷ıfiÌ ¤ÒÏ‹¿Î ÂÌ ?

fiÏ«¿ı÷ ’Ì. ‹Ëı÷Î, flÁı ‰Î›. flÎ…√v ±fiı Ï‹h΢, ¿Î_Ïÿ‰·Ì

fl‹ı »¤ÎÏ՛Π±fiı Ï‹h΢, fl΋’fl, ‹Î_Õ‰Ì, ¿E»; fl„U‹¿ÎL÷ ¿ı. ±‹Ìfi, ‰Õ˘ÿflÎ; ¤Î√˝‰

(’Ïç‹), ‹_⁄≥

ΩıÊÌ, ‰ıflΉ‚; ŒflËÎfi ±ı. CÎ‹flÎ, Ω‹ ¬_¤ÎÏ‚›Î; ˆ·ıÊ ËηÎ≥ ±fiı Ï‹h΢, ¤…, ¿E»

A. ¿ÎÀfiÌ ’˛Ïø›Î‹Î_ ·˘¬_Õfi_ ¬‰ÎHÎ ±ı ‰¬÷ı ◊Λ ¿ı F›Îflı ±Î˜„@Á…fifiÎ flıb±˘ ·˘¬_ÕfiÎ ≥·ı@Àˇ˘LÁfiı

A ÿÏfl›Î≥ ¤fl÷ÌfiÎ {˘fifiÌ ⁄ËÎfl F›Î_ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ‰flÁÎÿ ’Õ÷˘ ˢ›

82 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

±fiı ‹ÌÃÎ ¤Ò√¤˝…‚fi˘ ¿Î›‹Ì ’fl‰Ã˘ ‹‚Ì flËı÷˘ ˢ› I›Î_fiÎ ÷À‰÷a ⁄ıSÀ‹Î_ fiÎÏ‚›ıflÌ ◊Λ »ı. …‹Ìfi‹Î_◊Ì ‹ÒÏ‚›Î_±ı ¢Êı·_ ’ÎHÎÌ osmosis/flÁÎ¿Ê˝HÎ ¶ÎflÎ »ı¿ À˘«fiÎ fiÎÏ‚›ıfl Á‘Ì ’ˢӫı »ı, ±ıÀ·ı ’ÎHÎÌ‹Î_ ◊˘ÕÎ CÎHÎÎ …ı ’HÎ ZÎÎfl˘ ¤‚ı · Πˢ› ÷ı ± ˘ ÏŒSÀˇ ı  fi ¶ÎflÎ ±Î’˘±Î’ fiÎ⁄Òÿ ◊Λ »ı. fiÎÏ‚›ıfl‹Î_ I›Îfl ’»Ì ¤flÎ÷_ ‹ÌÃ<_ ’ÎHÎÌ ‰ÎV÷‰‹Î_ endosperm ›Îfiı ¿ı √¤˝’˘Ê¿ ’˛‰ÎËÌ »ı. ‹ÎhÎ fiÎÏ‚›ıfl‹Î_ … ±ıLÕ˘V’‹˝ ˢ› »ı ±ı‰_ fi◊Ì. ÿflı¿ Œ‚‹Î_ ±fiı ⁄Ì…‹Î_ ÷ıfiÎ fi‰Î ±_¿<flfiı ’˘Ê‰Î ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı ¿ÛflÎ ÷ı‹… VÀΫ˝ ÷flÌ¿ı ±Î‰_ √¤˝’˘Ê¿ ƒT› ‹Ò@›_ »ı, …ı ·Ì·Î fiÎÏ‚›ıflfiÎ ¿ıÁ‹Î_ Âw±Î÷fiÎ VÀı…ı ’˛‰ÎËÌ V‰w’ı ˢ› »ı. ◊˘ÕÎ ‹ÏËfiÎ ⁄Îÿ ±ı ’ÎHÎÌfiÌ ÷fl· ±fiı ’˙„WÀ¿ Ák‰˘‰Î‚Ì ’ıÂ̱˘ fiÎÏ‚›ıflfiÌ ±Î_÷Ïfl¿ Á’ÎÀÌ ’fl …‹Î ◊‰Î ‹Î_Õı »ı. ‹·Î≥fi˘ ◊fl fl«Î› »ı ±fiı ·Î_⁄ı √΂ı ±ı fifl‹ ‹·Î≥ ΩÕÎ ’ÕfiÎ ¿˘’fl΋Î_ Œıfl‰Î› I›Î_ Á‘Ì‹Î_ ±ıLÕ˘V’‹˝fi_ ’ÎHÎÌ ÷ıfiÌ ’ıÂ̱˘ ‰√flfi_ Ïfi‹˝‚ ⁄fiÌ «Ò@›_ ˢ› »ı.á Q Á΋˘ ’‰fi ‰Î÷˘ ˢ› I›Îflı ‰ËÎHÎ ÷ı ÏÿÂ΋Î_ ¿ı‰Ì flÌ÷ı Ëo¿Îflı »ı ? ÿϽfi ⁄Ì. ÂÎË, ±Î_⁄ΉÎÕÌ, ±‹ÿΉÎÿ; fl˘Ëfi ‹ËırflÌ, Ω‹fi√fl

A Á΋Π’‰fi‹Î_ ‰ËÎHÎfiı ±Î√‚ ‘’Ή‰ÎfiÌ Ïø›Îfiı ±Î’HÎÌ ‰ËÎHΉÀÎfiÌ ’Ïfl¤ÎÊ΋Î_ ‹_œÎ¿ÕÌ ¿Ëı »ı. ‹_œÎ¿ÕÌ Ëo¿Îfl‰Îfi_ ¿Î‹ ÁËı… …ŒÎ‰Î‚_ »ı, ’HÎ ÷ıfiÌ ’λ‚ flËı·Ì Áˆ©Î_Ï÷¿ ›„@÷ Á‹…‰Ì ±CÎflÌ fi◊Ì. ’Ëı·Ì ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı ‰ËÎHÎ ¿ÿÌ ’fl⁄Îw_ Á΋Π’‰fi‹Î_ ±Î√‚ ‰‘Ì Â¿ı fiÏË. Ωı Ëo¿Îfl‰Î Ω› ÷˘ K‰…fiÌ …ı‹ Œfl¿‰Î ‹Î_Õ÷˘ ÷ıfi˘ Áœ Ïfiw’›˘√Ì ⁄fiı. ±Î ¿ÎflHÎÁfl ‰ËÎHÎfi˘ Á¿ÎfiÌ ÷ıfiı fiοfiÌ ÿÎ_Õ̱ı Ëo¿Îfl‰Îfiı ⁄ÿ·ı ‰Î_¿Î«Ò_¿Î ‹Î√ı˝ ±Î√‚ ‘’Ήı »ı. Á΋˘ ’‰fi ‰ËÎHÎ ‹ÎÀı ’Õ¬Îfi˘ ◊Λ ±ı ‹ÎÀı ÿfl ◊˘ÕÎ ±_÷flı ÷ıfiı 900 fiÎ ¬Ò H Îı ‰Î‚ı »ı . (ÕΛÎ√˛Î‹ …\±˘.) ‰ËÎHÎ ÕÎ⁄Ì ÷flŒ ‰‚ı I›Îflı ’‰fi …‹HÎÌ ⁄Î…\ ◊ Ì ±Î‰Ìfiı Áœ ’fl ÿ⁄ÎHÎ Á…ı˝ »ı. ‰ËÎHÎfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ±ı ’‰fi

¬Ò_«‰Ì ·ı. ‹ÌÃ<_ F›Îflı ’ÎHÎÌ‹Î_ ¿ı ¤ı…‰Î‚Ì Ë‰Î‹Î_ ¤‚ı I›Îflı ≥·ı@Àˇ˘LÁfi_ Á‰ÎË¿ Á˘S›Âfi fl«Î› »ı ±fiı ·˘¬_ÕfiÎ ≥·ı@Àˇ˘LÁ ‰‘ Á_A›Î‹Î_ ÷ı‹… ‰‘ ÁÎflÌ flÌ÷ı ±Î˜„@Á…fifiÎ flıbfiı ÀˇÎLÁŒfl ◊Λ »ı. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ¿ÎÀ ·Î√‰ÎfiÌ Ïø›Î ±ı‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ {Õ’Ì ⁄fiı. Q. ¨CΠωfiÎ ‹ÎHÎÁfiı ¿ıÀ·˘ Á‹› «Î·ı ? ±Ïfiw©ÏÁ_Ë ⁄Ì. ‰Î‚Î, ¤Î‰fi√fl

A. ¿˘≥ V’WÀ …‰Î⁄ ±Î’‰˘ ‹U¿ı· »ı. 1959‹Î_ ’ÌÀfl ÀˇÌ’ (…‹H΢ Œ˘À˘) fi΋fiÎ flıÏÕ±˘ ¿·Î¿Îflı ±ı ¿ ‘Îfl˘ 201 ¿·Î¿fi˘ µΩ√fl˘ ¿flÌ ⁄÷ÎT›˘ Ë÷˘. µΩ√flÎfiÎ ¿·Î¿˘ ÿflQ›Îfi flı Ï Õ±˘ ¿Î›˝ø‹˘fi_ Á_«Î·fi ÷ı ¿fl÷˘ flè΢ ! ±Î ‰SÕÛ-flı¿˘ÕÛfiı I›Îfl ⁄Îÿ 1965 ‹Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ flıLÕÌ √ÎÕÛfifl (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) fi΋fiÎ ÷vHÎı ÷˘ÕÌ fiÎA›˘. √ÎÕÛ fi flı fi˘Ó ‘ Ήı · ˘ µΩ√flÎfi˘ ‰SÕÛ - flı ¿ ˘ÕÛ 264 ¿·Î¿fi˘ ±ıÀ·ı ¿ı ’ÒflÎ 11 Ïÿ‰Áfi˘ »ı-±fiı ±Î… Ïÿfi Á‘Ì ÷ı flı¿˘ÕÛ ±¿⁄_‘ »ı. µ’flfiÎ ⁄ıµ Ï¿VÁΠωfl· √HΉΠΩı≥±ı. CÎHÎÎ ¬flÎ ·˘¿˘ ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ ±Õ‘Ì ‹ÿ÷fi˘ ’HÎ µΩ√fl˘ fi ‰ıÃÌ Â¿ı, F›Îflı ⁄Ì∞ ÷flŒ ±ÏfiƒÎfiÎ fl˘√̱˘ ¨C›Î ωfiÎ Ïÿ‰Á˘ ¬ıÓ«Ì ¿Îœı »ı. Q. ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifiÎ ÀΉflfiÌ fi∞¿ flËı÷Î ·˘¿˘fiı flıÏÕ±ıÂfifi_ ‰‘ Ωı¬‹ ˢ› »ı ? lı›Á √Î_‘Ì ±fiı Ï‹h΢, √Î_‘̑΋, ¿E»; ÿÌÏ·’ ¿ı. ¤|, ¿Î_Ïÿ‰·Ì (’Ïç‹), ‹_⁄≥; fl˘ÏË÷ ‰Ì. {_¿÷, ‹ÎÏ·›Î, …^fiÎ√œ

A. ‹˘⁄Î≥·fi˘ ÀΉfl 50 ‹ÌÀfl ’»ÌfiÎ ±ıÏfl›Î‹Î_ ÷ıfiÎ_ ‹Î≥ø˘‰ı‰ Œı·Î‰ı »ı, ±ıÀ·ı ÀΉflfiÌ Ï⁄·¿<· fi∞¿ flËı÷Î ·˘¿˘ ÷ıfiÎ ’˛¤Î‰‹Î_ ±Î‰÷Î fi◊Ì. Á˙◊Ì Ï‰ÂıÊ ’˛¤Î‰ 50 ◊Ì 200 ‹ÌÀfl Á‘ÌfiΠωV÷Îfl‹Î_ flËı÷Î ·˘¿˘fiı ‰fl÷Λ »ı, ’fl_÷ ±ı ’HÎ fi¿ÁÎfi¿Îfl¿ ˢ‰Îfi_ Ë∞ Á‘Ì ‰ˆiÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ÁÎÏ⁄÷ ◊›_ fi◊Ì. …\ÿÌ flÌ÷ı ¿Ë˘ ÷˘ ÁÎÏ⁄÷ fi ◊›Îfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ¿ı ‰‘ ÷’ÎÁ ‹ÎÀı ¿ıÁ Ë∞ ¬S·˘ »ı !á ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

83

450 fiÎ ¬ÒHÎı hÎÎ_Á˘ ˢ›, ‹ÎÀı Áœ ’fl CÎÁÎ÷˘ ’λ‚ ÷flŒ ‰ËÌ Ω› »ı--±fiı ‰ËÌ …÷Ì ‰¬÷ı Áœfiı ±Î√‚ ÷flŒ ‘y˘ ±Î’ı »ı. ±Î ◊˛VÀfiÎ Ωıflı ‰ËÎHÎ hÎÎ_ÁÎ ‹Î√ı˝ ◊˘Õ<_¿ ±_÷fl ¿Î’ı I›Î_ Á¿ÎfiÌ ÷ıfi˘ ‹˘fl˘ …‹HÎÌ ⁄Î…\ Œıfl‰Ì fiάı »ı. ‰ËÎHÎfiÎ Áœfiı ±ı ’»Ì ÕÎ⁄Ì ÁÎ≥Õı ’‰fifi˘ ËÕÁı·˘ ‹‚ı, ±ıÀ·ı ÷ı ±˘fl ◊˘ÕÎ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı »ı. ±Î flÌ÷ı ‰Îfl_‰Îfl ÏÿÂÎ ⁄ÿ·Ìfiı Á’ν¿Îflı ’˛‰ÎÁ ¬ıՉ΋Î_ ±Î‰ı I›Îflı ‰ËÎHÎfiÌ ‹…· ÁËı…ı ·Î_⁄Ì ⁄fiı, ’fl_÷ ‹ÎhÎ ÁœfiÎ Ωıflı Ëo¿Îfl÷Î ‰ËÎHÎ ‹ÎÀı ±ı ÏÁ‰Î› Ï⁄·¿<· Á΋Π’‰fi‹Î_ ±Î√‚ ‰‘‰ÎfiÌ ⁄Ì∞ flÌ÷ ’HÎ fi◊Ì.á Q CÎHÎÎ ·˘¿˘ ’W¿‚ ¬Î› »ı, ’HÎ ΩÕÎ ◊÷Î fi◊Ì. ⁄Ì∞ ÷flŒ ±˘»Î ¬˘flοı ’HÎ ±‹¿ ·˘¿˘fiÎ ÂflÌflı «fl⁄ÌfiÎ ◊fl ⁄Î{ı »ı. ±Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ? fiΛ¿ ÁÏ‹÷ ·ÎÕÎHÎÌ, 15 ‹Ì ŒÌSÕ flıÏ…‹ıLÀ, 56 APO; µ’ıLƒ ±ÎÂfl, Ωı√ırflÌ, ‹_⁄≥

A ’˛◊‹ ÷˘ Á‰Î·fi˘ µ’fl»S·˘ ¬·ÎÁ˘ …ı‹Î_ ‹‚Ì flËı ±ı‰˘ Ï¿VÁ˘ ΩH΢ — ±‹ıÏfl¿Îfi˘ Fˢfi flΘÁÌ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ¿ıÏ·Œ˘Ïfi˝›Î flÎF›fiÌ ¬Îfi√Ì ¿o’fiÌ‹Î_ Âw±Î÷ı @·Î¿ÛfiÌ ±fiı I›Îfl ’»Ì ‹ıfiı…flfiÌ fi˘¿flÌ ⁄Ω‰÷˘ Ë÷˘. µ’flε’flÌ ’˛‹˘Âfi˘ ‹ı‚‰Ì «Ò¿ı·Î flΘÁÌfiÌ ¿Î›˝Z΋÷Î ±_√ı ¿Ëı‰Î’b_ fi Ë÷_. ±Î‹ »÷Î_ ⁄ı¿Î⁄Ò flÌ÷ı ‰‘÷_ ÷ıfi_ ‰…fi 400 fl÷·ı (181 Ï¿·˘√˛Î‹ı) ’ˢÓE›_ I›Îflı ¿o’fi̱ı ÷ıfiı V◊Ò‚¿Î› ΩËıfl ¿flÌ fi˘¿flÌ‹Î_◊Ì w¬Áÿ ±Î’Ì ÿÌ‘Ì. flΘÁÌfiı ‹fi ÷ı ’√·_ ÁflÎÁfl ±L›Î›Ì Ë÷_. µk΋ ¿Î‹√ÌflÌ ‹ÎÀı

84 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

±√ε ¿Q’fi̱ı ±Î’ı·Î_ ’˛‹ÎHÎ’h΢fi˘ ±ÿη÷‹Î_ ˉη˘ ÀÎ_¿Ì flΘÁ̱ı ±ÎÏ◊˝¿ fi¿ÁÎfifi_ ±fiı ‹ÎfiÏÁ¿ hÎÎÁfi_ ‰‚÷fl ‹ÎB›_. ±ÿη÷ı ÷ıfiı ±ı ‰Î÷ ’fl ‰‚÷flfiÎ 10,35,652 ÕΘ·fl ±’ÎT›Î ¿ı V◊Ò‚÷Î ‹ÎÀı ±ı ÿ˘ÏÊ÷ fi Ë÷˘. ‰‘ ’Õ÷Ì V◊Ò‚÷Î ÷ıfiÎ …ıfiıÏÀ¿ ⁄_‘ÎflHÎfiı ±Î¤ÎflÌ Ë÷Ì. ±Î «¿Îÿ˘ ÷Î…ı÷flfiÎ_ ‰Ê˘˝‹Î_ ◊›ı·Î Á_¢‘fi ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ »ı, …ıfiÎ ±fiÁÎfl ‹ıÿT≤Ï©fiÎ 80Ñ ¿ıÁ˘ ‹ÎÀı …ıfiıÏÀ¿ ¿ÎflH΢ …‰Î⁄ÿÎfl ˢ› »ı. Ïÿfi«›Î˝fiı ÷ı‹… ±ÎËÎflfiı ·√÷Ì Àı‰˘ 20Ñ fl˘· ±ÿÎ ¿flı »ı. ±Î Àı‰˘ ’HÎ »ı ÷˘ ±√I›fiÌ, ¿ı‹ ¿ı ÂflÌfl‹Î_ ¿ı·flÌfiÎ …‹Î-µ‘Îflfi_ fiŒÎ-÷˘ÀÎ ¬Î÷_ ÷ı‹fiÎ ‰Õı fiyÌ ◊Λ »ı. ÿά·Î ÷flÌ¿ı ÿflfl˘… «Î·‰ÎfiÌ Àı‰ …ıfiı ˢ› ±ı‰Ì 68 Ï¿·˘√˛Î‹ ‰…fifiÌ T›„@÷ ÁÎÕÎ ’Î_« Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ‘Ì‹Ì {Õ’ı ÿ˘œ ¿·Î¿ Á‘Ì «Î·‰Î‹Î_ 500 ¿ı·flÌ ⁄Î‚Ì fiάı »ı. ±Î ¿ı·flÌ ÂflÌfl‹Î_ «fl⁄Ìw’ı VÀ˘fl fi ◊Λ, ±ıÀ·ı ‹ıÿ ‰‘ı fiÏË. ’fl_÷ ±ÎËÎfl ωËÎflfiÌ Á‹Îfi ±Îÿ÷˘‰Î‚Î ⁄ı …HÎ΋Î_ ±ı¿ V◊Ò‚¿Î› ˢ› ±fiı ⁄ÌΩı ±ı¿‰ÕÎ ⁄Î_‘Îfi˘ ˢ› ±ı ’HÎ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ’˘ÏÁ⁄· »ı ¿ı ÷ı‹fiÎ Ï…LÁ Ï⁄·¿<· Á‹Îfi ’˛¿ÚÏkÎfiΠˢ÷Î fi◊Ì. ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fifi_ Ïfi›‹fi ¿fl÷Î 130 ◊Ì ‰‘ Ï…LÁ ±I›Îfl Á‘Ì‹Î_ ±˘‚¬Ì ¿œÎ›Î »ı. ⁄‘Îfi_ ¿Î›˝ ±ı¿‹ı¿◊Ì …\ÿ_ »ı. ±‹¿ Ï…LÁ ·ı„MÀfi fi΋fiΠˢ‹˘˝fifi˘ jÎΉ ¿ÎœÌ ÷ıfiÎ ‰Õı ŒÎ…· ¿ı·flÌfi_ «fl⁄Ì‹Î_ w’Î_÷fl ◊÷_ fl˘¿ı »ı--±fiı ÷ı ⁄ËÎfiı ‰…fi ¿Î⁄Ò‹Î_ flËı »ı. ±ı¿ ’˛›˘√‹Î_ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı Áfl¬Ì ‰›fiÎ ⁄ı ™ÿfl˘fiı ±fiÎ…, «Ì{ ±fiı ⁄Ì∞ ¬Îz «ÌΩı Áfl¬Î ’˛‹ÎH΋Î_ ±Î’Ì I›Îflı ·ı„MÀfifiÎ ¬Î‹Ì¤›Î˝ Ï…LÁ ‘flΉ÷˘ ™ÿfl Ëÿ’flÎ_÷ ΩÕ˘ ⁄L›˘, ’HÎ ⁄ÌΩ ™ÿflfi_ ‰…fi ÷tfi fi˘‹˝· flèÎ_. ±‹¿ Ï…LÁ ŒÎ…· ¿ı·flÌfiı «fl⁄Ì‹Î_ Œıfl‰÷Πˢ‹˘˝LÁ …L‹Î‰ı »ı; ±ıÀ·ı ¿ı ÷ı±˘ ‹ıÿT≤Ï©fiÎ ¿Îfl¿ »ı. ¿ıÀ·Î¿ Ï…LÁ ‰‚Ì ¿ı·flÌfiı √fl‹Ì‹Î_ Œıfl‰Ì fiάı »ı; ±ıÀ·ı ¿ı ÷ı‹fi_ ¿Î›˝ ‹ıÿT≤Ï© ’fl fl˘¿ ·√Ή‰Îfi_ »ı. «fl⁄Ì ’ıÿÎ ¿fl÷Î Ï…LÁ ±ı¿ÿ‹ ÁÏø› ˢ› ±√fl ÷˘ √fl‹Ì ’ıÿÎ ¿fl÷Î Ï…LÁ ±_Â÷— Ïfi„Wø› ˢ› ÷˘ ÂflÌflfi˘ ‹ıÿ ‰‘‰˘ flè΢. À>_¿‹Î_, ‰Î÷ ŒflÌ ŒflÌfiı ‹ÎHÎÁfiÎ …ıfiıÏÀ¿ ⁄_‘ÎflHÎ ’fl ¿ı„Lƒ÷ ◊Λ »ı . CÎHÎÎ ¬flÎ ¿ı Á ˘‹Î_ V◊Ò ‚ ¿Î› ‹Î÷ÎÏ’÷ÎfiÎ_ Á_÷Îfi˘ ±ıÀ·ı … ‹ıÿV‰Ì flËı »ı, …ı±˘ ±ÎËÎfl ·ı‰Î‹Î_ ±Ï÷flı¿ ¿fl÷Î_ ˢ› ÷˘ ÷ıfi_ ’HÎ Á_¤Ï‰÷ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ‹√…fiı ¤˘…fiI≤„M÷fi_ ÏÁBfi· ±Î’÷Ì T›‰V◊ÎfiÎ Ïfi›Î‹¿ Ï…LÁ ’˘÷ı T›‰„V◊÷ fi◊Ì.á

n[xfVLjfn[xfgff+ zfq8mufltff[gfl ;f]5fzLsjfH

±Î’HÎÎ flÎWÀˇÌ› √Îfi “‰Lÿı ‹Î÷fl‹˚”fiÎ fi΋ı «Î·÷˘ ω‰Îÿ »ıS·Î ¿ıÀ·Î¿ ‹ÏËfiÎ◊Ì ‰Îfl_‰Îfl ÿı¤flfiÎ ·˘¿˘fi_ K›Îfi ¬ıÓ«Ì flè΢ »ı. “‰Lÿı ‹Î÷fl‹˚”fiı ω‰ÎÿfiÎ ¿ıLƒ‹Î_ ·Î‰÷Î_ ¿ÎflH΢ ±Î…ı …ı ˢ› ÷ı ¬flÎ_, ’HÎ ±ı¿ flÌ÷ı …\±˘ ÷˘ ω‰Îÿ ±Î…¿Î·fi˘ fi◊Ì. V‰÷_hÎ ¤Îfl÷ı “‰Lÿı ‹Î÷fl‹˚”fiı ⁄ÿ·ı “…fi √HÎ ‹fi...”fiı flÎWÀˇ√Ì÷ ÷flÌ¿ı ±’fiÎT›_ I›Îfl◊Ì ÷ıfiÎ_ ⁄Ì… fl˘’ΛÎ_ »ı, ‹ÎÀı ‰¬÷˘‰¬÷ ÷ıfiı fi‰Î_ “±_¿<fl” eÀ÷Î_ Ω› »ı ±fiı flÎ…¿Ì› ’Z΢ ÷ı ÿflı¿fiı ωflÎÀ T≤ZÎfi_ V‰w’ ±Î’Ì ÿı »ı !

1 ÿÏfi›ÎfiÎ_ ⁄ı flÎWÀˇ√Ì÷˘ ‹Ò‚ ⁄_√Î‚Ì ¤ÎÊ΋Î_ ·¬Î›Î_ »ı. ±ı¿ flÎWÀˇ√Ì÷ ¤Îfl÷fi_ “…fi √HÎ ‹fi...” »ı, F›Îflı ⁄Ì…\_ ±Î’HÎÎ ’Õ˘ÂÌ flÎWÀˇ ⁄Î_√·Î ÿıÂfi_ “±Î‹Îfl ¢fiÎfl ⁄Î_√·Î” »ı. “…fi √HÎ ‹fi...” flωLƒfiÎ◊ ÀÎ√˘flı ·A› _ Ë÷ _ , ÷˘ “±Î‹Îfl ¢fiÎfl ⁄Î_√·Î”fiÎ ¿Ï‰fi_ fi΋ Â_ ?á 2 ±Î’HÎÎ_ ·U¿flÌ ÿ‚˘‹Î_ Q›Ï{¿· ⁄ıLÕfiÎ Á_√Ì÷¿Îfl …‰Îfi˘ (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) ·√¤√ 150 ÿı¢fiÎ_ flÎWÀˇ√Ì÷˘ ‰√ÎÕÌ ΩHÎı »ı. ¬ÎÁ ¿flÌfiı ˉÎ≥ÿ‚fiÎ ⁄ıLÕ‹ÎVÀfl˘ ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ±√˛ıÁfl »ı. ±Î …‰Îfi˘fiı ’˛I›ı¿ ÿıÂfi_ flÎWÀˇ √ Ì÷ Á«˘À flÌ÷ı ‰√ÎÕ‰ÎfiÌ 40 ±Ã‰ÎÏÕ›Î_ ·Î_⁄Ì Á_√Ì÷÷ÎÏ·‹ ¤Îfl÷fiÎ ¿›Î flÎF›‹Î_ ±’Λ »ı ? á

3 ±Î˜√VÀ 14, 1947 fiÎ fl˘… ±Î{ÎÿÌ ‰¬÷ı ’ÎÏ¿V÷Îfifiı ÷ıfi_ flÎWÀˇ√Ì÷ fi Ë÷_, ‹ÎÀı K‰…fiı ¿ÎÃ̱ı «ÕΉ÷Ì ‰¬÷ı “’ÎÏ¿V÷Îfi Ï{LÿÎ⁄Îÿ, ±Î{ÎÿÌ ’ΛıLÿÎ⁄Îÿ” ±ı‰Î fiÎflÎ √Ì÷fiÌ ·› ‹…⁄ ’˘¿Îfl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î. ‹ËQ‹ÿ ±·Ì {ÌHÎαı I›Îfl ’»Ì …ı flÎWÀˇ√Ì÷ ‹_…^fl ¿›* ÷ıfiÌ µCÎÕ÷Ì ’_„@÷±˘ fiÌ«ı ‹…⁄ Ë÷Ì — ±› Áfl{‹Ÿ-±ı-’ο {flı˝ ÷ıflı ˈ ±Î… ÏÁ÷Îfl˘Ó Áı ÷⁄fi¿ ¿ËÌ ±Î… ÷ıflÌ ¬Î¿ fl˘Âfi ˈ ¿ıË¿ÂÎn Áı... ±Î √Ì÷ı @›Î_ Á‘Ì ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ flÎWÀˇ√Ì÷ ÷flÌ¿ıfi˘ ˢt˘ ¤˘√T›˘?á 4 ÿÏfi›Îfi_ Á˙◊Ì ·Î_⁄_ flÎWÀˇ√Ì÷ √˛ÌÁfi_ »ı, …ı‹Î_ 158 ’_„@÷±˘ »ı. Áω‘Îfiı ¬Î÷fl √˛ÌÁı ÷ı‹Î_fiÌ ’˛◊‹ «Îfl ’_„@÷±˘ … ±’fiÎ‰Ì »ı. ¤Îfl÷ı ’HÎ “…fi √HÎ ‹fi”fiÎ ’˛◊‹ «flHÎfiı flÎWÀˇ√Ì÷fi˘ ÿflFΩı ±ÎM›˘ »ı. ⁄Î¿Ì ÀÎ√˘flfiÎ √Ì÷‹Î_ ¿Õ̱˘ ‰‘Îflı »ı. ⁄‘_ ‹‚Ìfiı ¿ıÀ·Ì?á 5 1980 fiÎ ±flÁ΋Î_ 23 flÎWÀˇ√Ì÷˘ ±ı‰Î_ Ë÷Î_ ¿ı …ı‹Î_ Œ@÷ Q›Ï{¿ Ë÷_. ÂOÿ˘ fi Ë÷Î. ±Î…ı 11 ÿı¢fiÎ flÎWÀˇ√Ì÷˘ ÂOÿflÏË÷ »ı. ¿˘≥ ⁄ı ÿı¢fiÎ_ fi΋˘ √HÎÎ‰Ì Â¿˘ »˘ ¿ı …ı‹HÎı flËÌ flËÌfiı Â΄Oÿ¿ flÎWÀˇ√Ì÷˘ ±’fiÎT›Î_ ?á 6 ¤Îfl÷fiÎ flÎWÀˇÌ› √Îfi “‰_ÿı ‹Î÷fl‹˚”fiı ¿Ï‰ ⁄_ ¿ Ì‹«_ ƒ «ı À fl∞±ı ÷ı ‹ fiÌ fi‰·¿◊Î

92 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

“±Îfi_ÿ‹Ã”‹Î_ Á΋ı· ¿›* Ë÷._ ±Î √Ì÷fiı ¬Ò⁄ÁÒfl÷ flÌ÷ı ÷…˝⁄© ¿fl‰Îfi˘ ·ıÀıVÀ ’˛›ÎÁ Á_√Ì÷¿Îfl ±ı. ±Îfl. flËı‹Îfifi˘ Ë÷˘, ÷˘ ’Ëı·Ì ‰Îflfi_ Q›Ï{¿ ¿˘HÎı ÷ˆ›Îfl ¿›* Ë÷_ ?á 7 “±Îfi_ÿ‹Ã” ÏŒS‹ ωÂı ±ı¿ „@‰{fi˘ …‰Î⁄ ±Î’˘ — Ëı‹ıfi √M÷αı 1952 ‹Î_ ⁄fiΉı·Ì ±ı ÏŒS‹fiÎ hÎHÎ ‹A› ¿·Î¿Îfl˘ ¿˘HÎ Ë÷Î ±fiı ÷ı fi  _ “‰_ ÿ ı ‹Îfl÷‹˚ ” √Ì÷ ¿›Î ’Îr˝ √ Λ¿˘±ı Ëı ‹ _ ÷ ‹ ¬ fl∞fiÎ (Ëı‹_÷¿<‹ÎflfiÎ) Á_√Ì÷‹Î_ ··¿Î›* Ë÷_ ? á 8 ωÿıÂfi˘ fiı÷ΠωÏ{Àı ’‘Îflı ±ı ‰¬÷fiÎ flÎ…¶ÎflÌ Á‹Îfl_¤‹Î_ ‹Ëı‹Îfi ÿıÂfi_ ±fiı ›…‹Îfi ÿıÂfi_ ±ı‹ ⁄LfiıfiÎ_ flÎWÀˇ√Ì÷˘ ±¿ı¿ ‰Îfl ⁄Ω‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. Œı⁄˛±ÎflÌ 9, 1909 fiÎ fl˘… ±ı‰_ ⁄L›_ ¿ı ∫B·ıLÕfiÎ flÎΩ ±ıÕ‰ÕÛ ÁÎ÷‹ÎfiÌ (ÕÎ⁄˘ Œ˘À˘) ÂÎËÌ Àˇıfi …‹˝fiÌfiÎ ⁄˛ıLÕfi⁄√˝ flıS‰ı VÀıÂfiı ’Ë˘Ó«Ì I›Îflı M·ıÀŒ˘‹˝ ’fl ËÎ…fl flËı·Î …‹˝fi Ï‹Ï·ÀflÌ ⁄ıLÕı ∫B·ıLÕfi_ flÎWÀˇ√Ì÷ God Save the King µ’flε’flÌ 16 ‰Îfl ⁄Ω‰‰_ ’Õu_. ±Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ±ıÕ‰ÕÛ ÁÎ÷‹Îfiı ÀˇıfifiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚‰Î‹Î_ ω·_⁄ ◊›˘. ω·_⁄fi_ ¿ÎflHÎ Â_ Ë÷_ ?á 9 1986 ‹Î_ ÿÏZÎHÎ ¿˘Ïfl±ÎfiÎ ’ÎÀfi√fl ÏÁ±˘· ¬Î÷ı ›˘Ω›ı·Ì ±ıÏ›fi √ıQÁfiÌ V’‘ν ÿflQ›Îfi ¤Îfl÷fiÎ flÎWÀˇ√Ì÷fiÌ fl…^±Î÷ı ±ËŸ ¤Îfl÷‹Î_ ω‰Îÿfi˘ ‹t˘ …√ÎT›˘ Ë÷˘. ω‰Îÿfi_ ¿ÎflHÎ Â_ Ë÷_ ?á

12 Ï⁄˛ÀfifiÎ flÎΩ F›˘…˝ ⁄ÌΩfiÎ (fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ) ‹Îfi‹Î_ ’Ëı·Ì ‰¬÷ ÁMÀıQ⁄fl 28, 1745 fiÎ Ïÿ‰Áı ‰√ÎՉ΋Î_ ±Î‰ı·_ God Save the fi΋fi _ King

flÎWÀˇ√Ì÷ …√÷fiÎ ⁄ÌΩ ¿›Î hÎHÎ ÿı¢±ı ±’fiÎT›_ »ı? ⁄Ì∞ „@‰{ — ±Î √Ì÷fi˘ Á…˝¿ ¿˘HÎ Ë÷˘?á 13 fiÌ«ı ±Î’ı·_ Ï«hÎ ±ı ‰¬÷fi_ »ı ¿ı F›Îflı 1814 ‹Î_ Ï⁄˛Àfi ωw© ±‹ıÏfl¿Îfi_ ›© «Î·÷ _ Ë÷ _ . Ï⁄˛ Ï À ‹fi‰Îfl˘ ’ÎÀfi√fl ‰Î˜ÏÂ_BÀfifiÌ ÁËı… µkÎflı Œ˘ÀÛ ‹ı¿˚Ëıfi˛Ì fi΋fi˘ ·U¿flÌ Ï¿S·˘ ÷˘ÕÌ ’ÎՉΠ‹ÎÀı √˘·_ÿÎ∞ «·Î‰÷Ì Ë÷Ì. Ï¿S·Î ’fl Œfl¿Ì flËı · ˘ ±‹ıÏfl¿fi flÎWÀˇK‰… Ï⁄˛ÏÀ fi˙¿Î±ŒÁfl˘fiı ¬À¿÷˘ Ë÷˘. ⁄Ì∞ ÷flŒ Ï⁄˛ÏÀ ‹fi‰Îfl˘ ’fl ›©¿ıÿÌ ÷flÌ¿ı ’¿ÕΛı·Î ±‹ıÏfl¿fi˘fiÎ ∞‰ ÷΂‰ı «˘Ó À uÎ Ë÷Î. ±ı ¿ ÿı  ’˛ ı ‹ Ì ±‹ıÏfl¿fi ¡Î„LÁÁ V¿Î˜À ¿Ì Ë÷˘, …ı Ï⁄˛ÏÀ ·ÕΛ¿ …ËÎ… “Ï‹LÕıfi”fiÎ ÷Ò÷¿ ’fl ∂¤˘

10 Á˙◊Ì Ï‰Ï«hÎ flÎWÀˇ√Ì÷ ¿ÿΫ fiı‘fl·ıLÕfi_ »ı. ωϫhÎ ±ı º„WÀ±ı ¿ı flÎWÀˇ√Ì÷ ÁΑÎflHÎ flÌ÷ı Â˙›˝, ÿıÂfiÌ ±„V‹÷Î, fiˆÁÏ√˝¿ ÁQ≤Ï© ‰√ıflı ’fl ¤Îfl ‹Ò¿÷_ ˢ›, F›Îflı fiı‘fl·ıLÕfi_ flÎWÀˇ√Ì÷ ωϷ›‹ ±Î˜Œ fiÎÁε/ William of Nassau fi΋fiÎ I›Î_fiÎ Õ« flÎΩfiÎ V’ıÏfi›ÎÕ˘˝fiÎ ËÎ◊ı ◊›ı·Î ’flÎ…› ’fl ÂΘ¿ √Ωflı »ı. ≥. Á. 1568 ‹Î_ ·¬Î›ı·Î ±ı √Ì÷fiÌ ⁄Ì∞ ’HÎ ¬ÎÏÁ›÷ ⁄Ë ΩHÎÌ÷Ì »ı. ¿≥ ?á 11 ÿÏfi›Îfi_ Á˙◊Ì …^fi_ flÎWÀˇ√Ì÷ 9 ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ fl«Î›ı·_ Ω’Îfifi_ “Ï¿Ï‹√Λ˘” »ı, …ıfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ◊Λ »ı ¿ı ±‹ÎflÎ ÂËıfiÂÎËfiÎ flÎ…‹Î_ ±‹ı flË̱ı »Ì±ı. ±Î flÎWÀˇ√Ì÷ Ëo‹ıÂÎ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ¿<· ⁄ı ‰¬÷ ··¿Îfl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ÂÎ ¿ÎflHÎı ?á ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

93

flËÌ flÎWÀˇK‰…fiı ±ı¿ÌÀÂı ÷Î¿Ì flè΢ Ë÷˘. √˘·_ÿÎ∞‹Î_ flÎWÀˇK‰… ±HÎfi‹ flè΢, ±ıÀ·ı øÎ_Ï÷’˛‹ ı Ì ¡Î„LÁÁ ¿Ìfi_ xÿ› ±˘Ï«_÷_ ¿Ï‰xÿ› ⁄L›_ ±fiı ÷ıHÎı flÎWÀˇK‰…fiı Ï⁄flÿΉ÷_ The Star-Spangled Banner (÷ÎflÎ…ÏÕ÷ K‰…) ±ı‰Î ÂÌÊ˝¿fi_ √Ì÷ ·¬Ì fiÎA›_, …ı ‰¬÷ …÷Î_ ±‹ıÏfl¿Îfi_ flÎWÀˇ√Ì÷ ⁄fi‰Îfi_ Ë÷_. „@‰{ — Ï⁄˛ÏÀ …ËÎ… “‹ıLÕıfi” ±_√ı fi˘Ó‘’ÎhÎ ⁄Î⁄÷ ÂÌ Ë÷Ì ?á 14 ¿ıfiıÕÎfiÌ hÎHÎı¿ ¿fl˘ÕfiÌ ‰V÷Ì‹Î_ ·√¤√ 60,00,000 ’˛Ω…fi˘ ¡ıL«‰_ÂÌ »ı, …ı‹fiı

±_√∞ ı˛ ¤ÎÊÎfi_ «·HÎ ‹ÎL› fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ÿıÂfi_ flÎWÀˇ√Ì÷ fiyÌ ¿fl‰Î‹Î_ ‰Ê˘˝ fiÌ¿‚Ì √›Î_. ⁄ÌΩ ωr›© ’»Ì 14 ‰¬÷ ⁄_‘ÎflHÎÌ› Á‘ÎflÎ ¿flΛΠI›Îflı ‹Î_Õ …\·Î≥ 1, 1980 fiÎ fl˘… flÎWÀˇ√Ì÷ ±_√ıfi˘ ÃflΉ ‹_…^fl ◊›˘. Ï⁄˛ÏÀ‰_ÂÌ ±fiı ¡ıL«‰_ÂÌ ±ı‹ ⁄ı› ‰√˘˝fiı ¬ flά‰Î ¿ıfiıÕÎfiÌ Á_Áÿı ¿›˘ ‰«·˘ ‹Î√˝ ±’fiÎT›˘ ?á 15 ±‹ıÏfl¿Îfi_ flÎWÀˇ√Ì÷ The Star-Spangled Banner ÁΑÎflHÎ flÌ÷ı Á_√Ì÷fiÌ ÷…˝w’ı … fl…^ ¿flΛ »ı. Á΋ÏË¿ flÌ÷ı ±ı √Ì÷fiı √Ή΋Î_ ±Î‰÷_ fi◊Ì. ±Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ?á

hjffaff[ 1 ⁄Î_√·Î ÿıÂı 1972 ‹Î_ ±’fiΉı·_ flÎWÀˇ√Ì÷ ·¬fiÎfl ’HÎ flωLƒfiÎ◊ ÀÎ√˘fl Ë÷Î. ‰Î≥ÁflΘ› F›˘…˝ ¿{˝fiı 1905 ‹Î_ ‘‹˝fiÌ ⁄Ïfi›Îÿ ’fl ⁄_ √ ΂fiÎ ¤Î√·Î ’ÎÕuÎ I›Îflı ¿˘‹Ì ±ı ¿ ÷ÎfiÌ ¤Î‰fiÎ …√ÎՉΠ‹ÎÀı ÀÎ√˘flı ⁄Ì…ı ‰Êı˝ “±Î‹Îfl ¢fiÎfl ⁄Î_√·Î, ±Î‹Ì ÷˘‹Î› ¤Î·˘⁄ÎÂÌ” ±ı‰_ √Ì÷ ·A›_, …ıfiÌ ’˛◊‹ 10 ’_„@÷±˘ ⁄Î_√·Î ÿıÂı ’˘÷ÎfiÎ flÎWÀˇ√Ì÷ ÷flÌ¿ı ±’fiÎ‰Ì ·Ì‘Ì. ±ı ‰Î÷ …\ÿÌ »ı ¿ı ⁄Î_√·Î ÿı ’˘÷ı ¿˘‹Ì ±ı¿÷Î Ω‚‰‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÏËLÿωfl˘‘Ì flÎWÀˇ ⁄L›_. 2 ˉÎ≥ÿ‚ı ¿HÎνÀ¿ flÎF›‹Î_ ÁÎ_⁄˛ı fi΋fiÎ V◊‚ı Q›Ï{¿· ⁄ıLÕfiÎ …‰Îfi˘ ‹ÎÀı ÷η̋ ¿ıLƒ V◊ÎM›_ »ı. ˉÎ≥ÿ‚ ’ÎÁı ¿<· 7 ⁄ıLÕ »ı; ±ıÀ·ı ¿ı ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 7 À<¿Õ̱˘ »ı. ÿflı¿ À<¿ÕÌ‹Î_ 33 ‰Îÿ¿˘ ˢ› »ı. À<¿ÕÌfiÎ ÁflÿÎfl ›Îfiı Á_√Ì÷ ÏÿBÿ½¿ ⁄fi‰_ ˢ› ÷˘ ‹K› ’˛ÿı‹Î_ ’_«‹œÌ ¬Î÷ı ±Î‰ı·Ì ¿Î˜·ı… ±Î˜Œ Ï‹Ï·ÀflÌ Q›Ï{¿‹Î_ hÎHÎ ‰Ê˝fi˘ ¬ÎÁ ¿˘Á˝ ¿fl‰˘ Ωı≥±ı. 94 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

3 Œ@÷ ±œÎfl ‹ÏËfiÎ Á‘Ì! ±Î{ÎÿÌ ’»Ì {ÌHÎαı ·Îˢfl‹Î_ flËı÷Î …√LfiÎ◊ ±Î{Îÿ fi΋fiÎ ÁÎÏËI›¿Îfl ’ÎÁı flÎWÀˇ√Ì÷ ·¬ÎT›_ Ë÷_. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ flÎWÀˇ√Ì÷fi˘ Á…˝¿ ÏËLÿ ¿Ï‰ ˢ› ±ı ‰Î÷ Á΋ı CÎH΢ ±Á_÷˘Ê ΩB›˘, ’fl_÷ {ÌHÎαı ¿flı·Ì ’Á_ÿ√Ìfiı Ã<¿flÎ‰Ì Â¿Î› ÷ı‹ fi Ë÷Ì. ÁMÀıQ⁄fl, 1948 ‹Î_ {ÌHÎÎfi_ ±‰ÁÎfi ◊›_ ÷ıfiÎ hÎÌ…ı ‹ÏËfiı fiıÂfi· ±ıL◊ı‹ ¿Ï‹ÏÀ fl«‰Î‹Î_ ±Î‰Ì ±fiı ¿Ï‰-ÂΛfl˘ ’ÎÁı ÷ı‹fiÎ ÁÎÏË„I›¿ fi‹ÒfiÎ ‹_√ÎT›Î. ¿˘≥±ı Á_÷˘Ê¿Îfl¿ √Ì÷ fi flE›_, ±ıÀ·ı ¿Ï‹ÏÀ±ı flÎWÀˇ√Ì÷ ’Ëı·Î_ flÎWÀˇ√Ì÷fiÌ Q›Ï{¿· ÀuÒfi ’Á_ÿ ¿flÌ. ≥flÎfifiÎ ÂËıfiÂÎËı 1950 ‹Î_ ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ‹·Î¿Î÷ ·Ì‘Ì I›Îflı ÏÕM·˘‹ıÏÀ¿ Á‹Îfl_¤˘ ‰¬÷ı ±ı ÀuÒfi ‰Õı ¿Î‹ «·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ±Î ÀuÒfifiÎ ±Î‘Îflı »ı‰Àı ËÎÏŒ{ Ω·_‘flÌ fi΋fiÎ µÿÒ˝ ÂΛflı 1954 ‹Î_ “’ο Áfl{‹Ÿ ÂÎÿ ⁄Îÿ, Ï¿rfl ±ı ËÁÌfi ÂÎÿ ⁄Îÿ” ±ı‰Ì µCÎÕ÷Ì ’_„@÷‰Î‚_ flÎWÀˇ√Ì÷ ·A›_. ÏÕÁıQ⁄fl, 1948 ◊Ì ±Î˜√VÀ, 1954 Á‘Ì ’ÎÏ¿V÷Îfiı flÎWÀˇ√Ì÷ ωfiÎ «·Î‰Ì ·Ì‘_, ’HÎ …√LfiÎ◊ ±Î{ÎÿfiÎ √Ì÷fiı ±ıÀ·˘ ‰¬÷ Ëfl√Ì{ V‰Ì¿Î›* fiÏË. 4 ωV÷Îfl’Ò‰˝¿ ·¬Î›ı·Î «flHÎ ’Î_« »ı. ·Î≥fi˘ ¿<· 57 »ı. 5 ±ı¿ ÿı ⁄ËıÏflfi »ı, ÷˘ ⁄ÌΩı ¿÷Îfl »ı. 2002 ‹Î_ Ë‹ÿ ¬·ÌŒÎ (…‹H΢ Œ˘À˘) fi΋fi˘ Âı¬ F›Îflı ⁄ËıÏflfifi˘ ±‹Ìfl ⁄L›˘ I›Îflı ÷ıHÎı ’˘÷Îfiı Ï⁄flÿΉ÷_ “±VÁ·Î‹ ±· ±‹ÌflÌ” fi΋fi_ flÎWÀˇ√Ì÷ ÷ˆ›Îfl ¿flÎT›_ ±fiı I›Îfl ’»Ì ¿÷ÎflfiÎ ±‹Ìflı ’HÎ ±ı … ÂÌÊ˝¿‰Î‚Î flÎWÀˇ√Ì÷fiı ±’fiÎT›._ Á˙◊Ì …^fi_ (1770 ‹Î_ fl«Î›ı·_) ÂOÿflÏË÷ flÎWÀˇ√Ì÷ V’ıfifi_ »ı, …ıfiı

La Marcha Real ±ıÀ·ı ¿ı The Royal March ¿Ëı »ı. ÁˆÏfi¿˘fiÌ ·U¿flÌ

¿>« ‰¬÷ı ⁄Ω‰‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ ÷ı Ï‹Ï·ÀflÌ ⁄ıLÕfi_ Q›Ï{¿ »ı. 6 “‰_ÿı ‹Î÷fl‹˚”fiÌ Á‰˝’˛◊‹ ‘Òfi flωLƒfiÎ◊ ÀÎ√˘flı fl«Ì Ë÷Ì ±ıÀ·_ … fiÏË, ’fl_÷ ±ı √Ì÷fiÌ ’˛◊‹ ⁄ı ’_„@÷±˘fiı ¤Îfl÷fiÎ flÎWÀˇ√Ì÷ ÷flÌ¿ı ‹ÎL›÷Î ±Î’‰ÎfiÎ ’HÎ ÷ı±˘ ¬ÎÁ ±Î√˛ËÌ Ë÷Î. ‹_⁄≥‹Î_ 1896 fiÎ ¿În√˛ıÁ ±Ï‘‰ıÂfi ‰¬÷ı l˘÷α˘ Á‹ZÎ “‰_ÿı ‹Î÷fl‹˚” fl…^ ¿flfiÎfl √Λ¿ ’HÎ ÀÎ√˘fl Ë÷Î. 7 M≤J‰ÌflÎ… ¿’Òfl, √Ì÷Î ⁄ηÌ, ’˛ÿÌ’ ¿<‹Îfl, ¤Îfl÷ ¤ÒÊHÎ, fl_…fi, Ωfi¿ÌÿÎÁ, ±∞÷ ‰√ıflı ¿·Î¿Îfl˘±ı “±Îfi_ÿ‹Ã”‹Î_ …\ÿÌ …\ÿÌ ¤ÒÏ‹¿Î ±ÿÎ ¿flÌ Ë÷Ì, F›Îflı “‰_ÿı ‹Î÷fl‹˚”fiÎ √Λ¿˘ ·÷Î ‹_√ı¿fl ±fiı ¬ÿ Ëı‹_÷ ‹¬fl∞ Ë÷Î. ±Î ÏŒS‹ ’fl ÁıLÁfl ⁄˘Õı˝ ÁÎflÌ ±ı‰Ì ¿Î÷fl «·ÎT›Î ’»Ì ÷ı Ï◊±ıÀfl˘ Á‘Ì ’Ë˘Ó«Ì Ë÷Ì. 8 ÀˇıfifiÎ ÂÎËÌ ¿Î˜«‹Î_ flÎΩ ±ıÕ‰ÕÛ ÁÎ÷‹˘ …‹˝fi ŒÌSÕ-‹Î½·fi˘ ±˙’«ÎÏfl¿ ·ı⁄ΠÀÌ’À˘’ flÌ÷ı ’Ëıfl‰ÎfiÎ_ ŒÎ_ŒÎ_ ‹ÎflÌ flè΢ Ë÷˘. ±Î ¿Î‹ ’÷Ή‰Î‹Î_ ÷ıfiı ‰ÌÁı¿ Ï‹ÏfiÀ ◊≥, …ı ÿflQ›Îfi …‹˝fiÌfiÎ ·U¿flÌ ‰ÎzT≤_ÿı Ï⁄˛ÏÀ flÎWÀˇ√Ì÷fiÌ ‘Òfi flÌ’ÌÀ ¿fl‰Îfi_ «Î· flÎA›_. ÿÏfi›Îfi_ ⁄Ì…\_ ±ı¿ı› flÎWÀˇ√Ì÷ ÏÕM·˘‹ıÏÀ¿ protocol/ÏÂWÀΫÎflfiÎ ¤Î√w’ı 16 ‰¬÷ ⁄Ω‰‰Î‹Î_ ±ÎT›_ fi◊Ì. 9 fl‹÷˘IÁ‰fiÌ Âw±Î÷ı µÿ˚CÎÎÀfifiÌ Ï‰Ï‘ ÿflQ›Îfi “…fi √HÎ ‹fi”fiı ÷ıfiÌ V◊ÎÏ’÷ ÀuÒfi‹Î_ fiÏË, ’HÎ …\ÿÌ ÷…˝ ‹…⁄ ‰√ÎՉ΋Î_ ±ÎT›_ Ë÷_. 10 fiı‘fl·ıLÕfi_ flÎWÀˇ√Ì÷ ¿<· 15 ’_„@÷±˘fi_ ⁄fiı·_ »ı, …ı‹Î_ ÿflı¿fi˘ ’Ëı·˘ ±ZÎfl ’Á_ÿ ¿flÌ ’_ÿfl ±ZÎfl˘fiı ø‹‰Îfl √˘Ã‰˘ ÷˘ Õ« ¤ÎÊ΋Î_ William Von Nassov ±ı‰Î ÂOÿ˘ fl«Î› »ı. ±Î flÎWÀˇ√Ì÷fiÌ ‰‘ ±ı¿ ωϫhÎ÷Î — ωϷ›‹ ÷ı‹Î_ ’˘÷Îfiı √‰˝¤ıfl V’ıfifiÎ Á‹˛ÎÀfiÌ ‰ŒÎÿÎfl flˆ›÷ ΩËıfl ¿flı »ı. 11 Ω’ÎfifiÎ flÎWÀˇ√Ì÷‹Î_ Œ@÷ «Îfl ·Î≥fi˘ »ı. ÀıQ’˘ Ω‹ı ±ı ’Ëı·Î_ √Ì÷fi˘ »ıÕ˘ ±Î‰Ì Ω› »ı, ±ıÀ·ı √Ì÷ ⁄ı ‰¬÷ √ΉÎfi˘ ‘Îfl˘ ’ÎՉ΋Î_ ±ÎT›˘ »ı. 12 ±Î˜VÀˇıÏ·›Î, ¿ıfiıÕÎ ±fiı L›Ò Ï{·ıLÕ ±ı hÎHÎ ÿı¢±ı Ï⁄˛ÀfifiÌ flÎHÎÌfiı

⁄_‘ÎflHÎÌ› ‰ÕÎfi˘ ˢt˘ ±ÎM›˘ »ı, ‹ÎÀı I›Î_ flÎHÎÌ (±√fl ÷˘ ÷ıfiÎ ’˛Ï÷ÏfiÏ‘ ÷flÌ¿ı √‰fi˝fl-…fifl·) flÎ…¿Ì› Á‹Îfl_¤‹Î_ ËÎ…flÌ ±Î’ı I›Îflı God Save the Queen fiÌ ÷…˝ ⁄Ω‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ⁄Î¿Ì ±ı hÎHÎı› ÿı¢fiı ÷ı‹fiÎ_ …\ÿÎ_ flÎWÀˇ√Ì÷˘ ’HÎ »ı. ±Î˜VÀˇÏı ·›Îfi_ Advance Australia »ı, ¿ıfiÕı Îfi_ O Canada »ı, ÷˘ L›Ò Ï{·ıLÕfi_ God Defend New Zealand »ı . Ï⁄˛ À fifi _ flÎWÀˇ√Ì÷ ÷ıfiı ±fiΛÎÁı ËÎ◊ ·ÎB›_ Ë÷_. 1628‹Î_ Fˢfi ⁄· fi΋fi˘ ±_√˛ı… Á_√Ì÷¿Îfl ‹flÌ √›˘ I›Îflı ÷ıfiÌ ÕΛflÌ‹Î_ God Save the King ÂÌÊ˝¿fi_ √Ì÷ ·¬ı·_ ‹‚Ì ±ÎT›_, …ıfiı ÂÌ flÌ÷ı ‰√ÎÕ‰_ ±ı ’HÎ Fˢfi ⁄·ı Q›Ï{¿fiÌ Á_iÎα˘ ‰Õı Á‹ΩT›_ Ë÷_. 13 ±‹ıÏfl¿Îfi_ flÎWÀˇ√Ì÷ …ıfiÎ ÷Ò÷¿ ’fl ±Î¿Îfl ’ÎQ›_ ÷ı “‹ıLÕıfi” …ËÎ… ¤Îfl÷Ì› ÏÂ’Ï⁄SÕfl ·‰∞ fiÁfl‰Îfi∞ ‰ÎÏÕ›ÎfiÎ ŒıÏ‹Ï·±ı ⁄Î_K›_ Ë÷_. ‹_⁄≥fiÎ …ËÎ…‰ÎÕ΋Î_ ÷ı ⁄L›_ Ë÷_. ±‹ıÏfl¿Î ’fl Ë‹·˘ ¿flfiÎfl CÎHÎÎ_ Ï⁄˛ÏÀ …ËÎΩı ¤Îfl÷Ì› ⁄fiΉÀfiÎ_ Ë÷Î_. 14 ¿ıfiıÕÎfi_ flÎWÀˇ√Ì÷ O Canada ±_√˛ı∞ ÷◊Î ¡ıL« ±ı‹ ⁄ı ¤ÎÊ΋Î_ »ı, ’fl_÷ ±_√˛ı∞ ÂOÿ˘ ¡ıL«fiÎ ¿ı ¡ıL« ÂOÿ˘ ±_√˛ı∞fiÎ ÷fl…^‹Î fi◊Ì. ⁄Lfiı flÎWÀˇ√Ì÷˘ …\ÿÎ_ »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ı‹fiÎ fl«fiοÎfl˘ …\ÿÎ »ı. ±_√˛ı∞ √Ì÷ 31 ·ÌÀÌfi_ »ı, F›Îflı ¡ıL« √Ì÷‹Î_ 36 ·Î≥fi˘ »ı. ⁄ıµ √Ì÷˘fi˘ ÿflFΩı Á‹Îfi ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı CÎHÎÌ ‰Îfl ÷ı±˘ ±ı¿Á΋ÀÎ_ √‰Î› I›Îflı l˘÷α˘ ±ı¿ı›fiÎ ÂOÿ˘ ’Î‹Ì Â¿÷Î fi◊Ì. 15 T›‰ÁΛı ‰¿Ì· ±ı‰Î ¡Î„LÁÁ V¿Î˜À ¿Ì±ı ·¬ı·Î ±‹ıÏfl¿fi flÎWÀˇ√Ì÷fiı ··¿Îfl‰_ ÁflıflΠT›„@÷ ‹ÎÀı ¿ÏÃfi »ı--⁄·¿ı ·√¤√ ±Â@› »ı. √Ì÷‹Î_ ±Îfl˘Ë ÷◊Î ±‰fl˘Ë ‰E«ı ‹ı‚ Ω‹÷˘ fi◊Ì. ⁄·_ÿ ±‰Î…fiı Ωı÷Ωı÷΋Î_ ‹_ÿ ±fiı ’»Ì ÷fl÷ ⁄·_ÿ ¿fl‰˘ ’Õı »ı. ¿ı‚‰Î›ı·˘ √Λ¿ … ±Î‰Î I‰Ïfl÷ ŒıflŒÎfl˘fiı ›˘B› L›Î› ±Î’Ì Â¿ı »ı.á ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

95

±ı¿ ¿flÌfiı ‹Ò¿‰Ì Ωı≥±ı ? Ï√˛Õfiı Œıfl‰‰ÎfiÌ ¿ı µ·ÀΉ‰ÎfiÌ »^À fi◊Ì.á L0Hf>gfgfl J[0lnfz L0Hf>gf

rfE E gfl rffsufLtf s[8,fl M

fiÌ«ıfiÌ ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ ’Î_« «ø˘ ⁄÷ÎT›Î_ »ı, …ı±˘ ⁄ıSÀ ‰Õı Á΋ÀÎ_ Œflı »ı. ÿflı¿ «øfi˘ ⁄ÎèÎ ’ÏflCÎ ±Î_÷Ïfl¿ (fiÎfiÎ) ’ÏflCÎ

±ËŸ ±Î’ı·Ì fi‰ ÏÕ{Î≥fi ’ˆ¿Ì ÿflı¿‹Î_ ¿<· ±Îà Á‚Ì ‰Î’flÌ »ı. ¿˘≥ ÏÕ{Î≥fifiÌ ‹ÎhÎ ±ı¿ Á‚Ìfiı …\ÿÌ flÌ÷ı √˘Ã‰Ìfiı ⁄οÌfiÌ ±ÎËÎ_fiÌ ±ı¿Îÿ …ı‰Ì ÏÕ{Î≥fi fl«Ì ¿Λ ÷˘ ±ı ⁄Ì∞ ÏÕ{Î≥fi ’˛◊‹fiÌ ΩıÕÌÿÎfl √HÎΛ »ı. ’{· — ¿≥ ÏÕ{Î≥fi ¿<· fi‰ ’ˆ¿Ì ⁄Ì∞ ’Î_« ΩıÕÌÿÎfl ÏÕ{Î≥fi˘ »ı ?á vf[s jfhgfsf+8f[ gf[ jfhLgfiff+ af[

ΩHÎÌ÷Ì ’ıÀfi˝fiÌ ⁄Ë …\ÿÌ ’{·fi˘ …‰Î⁄ Œ@÷ ’Î_« Ï‹ÏfiÀ‹Î_ ¢‘‰Îfi˘ »ı. ±ı¿ ‰…fi¿Î_À˘ »ı, …ıfiÎ ‰Õı ÷˘· ¿fl‰Î ‹ÎÀı 1 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ±fiı 4 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ‹ÎhÎ ⁄ı ‰…Ïfi›Î_ »ı. Œ@÷ hÎHÎ ‰¬÷ ÷˘· ¿flÌfiı 180 Ï¿·˘√˛Î‹ ±fiÎ…fiı 40 Ï¿·˘√˛Î‹ ±fiı 140 Ï¿·˘√˛Î‹ ±ı‹ ⁄ı ¤Î√ı ‰ËıÓ«‰ÎfiÌ flÌ÷ ¿≥ ?á jffrfsf[gf[ 5f}k[,ff ;fjff,fgff[ jffrfsf[gff[ jf/tff[ hjffaf

¿fl÷Î_ ⁄‹H΢ ‹˘À˘ »ı. ’Ëı·_ «ø A ‘Îfl˘ ¿ı Ï‹ÏfiÀfiÎ 100 ±Î_ÀÎ ·ı¬ı Œflı »ı, ÷˘ »ıS·Î «ø E fiÎ ±Îfl.’Ì.±ı‹. ¿ıÀ·Î ?á xf}gifVrff[s0lgfl zdftfgff+ xf}giff[

ÂÒL›-«˘¿ÕÌfiÌ fl‹÷fiÎ_ fi‰ ¬ÎfiÎ_‰Î‚Ì fi‰ Ï√˛Õ ±ËŸ fiÌ«ı ±Î’Ì »ı. Ï√˛Õ ÁÎÿÎ ¿Î√‚fiı ⁄ÿ·ı ’Îflÿ½¿ M·Î„VÀ¿ ’fl ÿ˘flı·Ì »ı ±ı‹ ¿S’Ì ·˘. ±Îfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ¿ı ±ı¿ Ï√˛ÕfiÎ M·Î„VÀ¿ ÂÌÀfiı ⁄Ì∞ Ï√˛ÕfiÎ

±_¿ fi_. 150 ‹Î_ ’Ò»ı·˘ Á‰Î· — ±‹¿ Ëÿı e·Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı·Î ⁄ı dB√Î »ı. dB√˘ A 10 Áı„LÀ‹ÌÀflfiÎ T›ÎÁfi˘ ±fiı ⁄ÌΩı dB√˘ B 20 Áı„LÀ‹ÌÀflfiÎ T›ÎÁfi˘ »ı. ⁄ıµ dB√Îfiı ÿÁ √HÎÎ ‰‘ ‹˘ÀÎ ¿fl‰ÎfiΠˢ› ÷˘ …ıfiı d·Î‰‰Î‹Î_ ±˘»˘ l‹ ¿fl‰˘ ’Õı ±ı dB√˘ ¿›˘ ? ‰Î«¿˘±ı ·¬Ì ‹˘¿·ı·Î …‰Î⁄˘ — á ⁄Lfiı dB√Îfiı …HÎÎ÷_ ‰Î÷ΉflHÎfiÌ Ë‰Îfi_ ⁄ÎèÎ ÿ⁄ÎHÎ Áfl¬_ ˢ› »ı, ‹ÎÀı ÷ı‹fiı e·Î‰‰Î‹Î_ Áfl¬˘ … l‹ ¿fl‰Îfi˘ flËı »ı. Ïÿfiı ÕΉflÌ, flÎ…¿˘À; flÎË· ’Àı·, √˘ÓÕ·

á dB√Î A fiı e·Î‰‰Î‹Î_ ±˘»˘ l‹ ’Õı, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfi_ ‹Ò‚ ¿ÿ dB√Î B ¿fl÷Î_ ±Õ‘_ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı »ı‰Àfi_ ¿ÿ ’HÎ ⁄Ë ‹˘À<_ ◊÷_ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ±˘»Ì ˉΠ¤fl‰Ì ’Õı »ı.

M·Î„VÀ¿ ÂÌÀ ’fl ‹Ò¿Ìfiı ωω‘ Ω÷fiÌ ’ıÀfi˝ fl«Ì ¿Λ »ı. ÿflı¿ ¬Îfi΋Î_ ÏÁ_√· ÂÒL› ±Î‰ı ÷ı ‹ÎÀı ¿≥ hÎHÎ Ï√˛Õfiı ±ı¿ ’fl 96 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

’˛¿ÚÏkÎ ±ı·. ’Àı·, ‰·ÁÎÕ; ‹ÎÕ‹ ±Îfl. ‹Î·ÿı, √΋ À<_’HÎÌ, ÷Î. ¶Îfl¿Î, Ï…. Ω‹fi√fl; ‰wHÎ ’Ì. √˘V‰Î‹Ì, …^fiÎ√œ; ∞‰flÎ… ±ı‹. ’flÎÏ·›Î, ‹. ±˘flÌ, Ï…. ÁflıLƒfi√fl; ‹ËıLƒ ¿ı. ›Îÿ‰, Ω‹fi√fl; ωfi˘ÿ ‰Î‹Ω, ‘˘flÎ∞; ¤˙Ï‹¿ ’Àı· ±fiı Ïfi¿<_… ’Àı·, ‹Î_…·’fl, ‰Õ˘ÿflÎ; ¿ıÂ ±Îfl. ¬_ÀÌ, ‹. ⁄fl¬·Î, ’˘fl⁄_ÿfl; ¤ƒı ÁΉϷ›Î, Áfl÷; ˆ·ıÊ ÕÌ. ÀÎ_¿, ¿÷Îfl√΋, Áfl÷; Ï«flÎ√ ÁÌ. ’_«ÎÁflÎ, ⁄Î’fi√fl, ±‹ÿΉÎÿ; ∞‰fi ±ıfi. ’ÎÏÀ·, ‰ıÕ fl˘Õ, Áfl÷; ËÎÏÿ˝¿ Ãyfl, ¤…, ¿E»; ±Ïrfi flÎÃ˘Õ, fi‰ÁÎflÌ; ÏËfl· ±ı‹. Ï‹jÎÌ, ÁΛHÎ, Ï…. Áfl÷; ωflÎÀ √Î_‘Ì, flÎ…¿˘À

á ±Î ⁄‘Î ‰Î«¿˘fi˘ µkÎfl ÁΫ˘ »ı.á

‹ÎµLÀ ±ı‰flıVÀfiı Áfl ¿fl‰Î ‹Î√÷˘ ÁÎËÏÁ¿ ÷ıfiÎ ÁÎËÁı fl‰ÎfiÎ ◊÷Î ’Ëı·Î_ ⁄˜{ ¿ıQ’fiÌ Á«˘À CÎÏ՛΂ ÁÎ◊ı ’˘÷ÎfiÌ ±ı À ·Ì … Á«˘À Ï‹¿ıÏfi¿· ÏflVÀ ‰Î˜«fiı ⁄flÎ⁄fl ‹ı‚‰ı »ı. ’Î_« Ïÿ‰Áı ’λΠ±ÎT›Î ’»Ì …\±ı »ı ÷˘ ’˘÷ÎfiÌ ÏflVÀ ‰Î˜« ±fiı ⁄˜{ ¿ıQ’fiÌ CÎÏ՛΂ ±ı ¿ Áfl¬˘ Á‹› ⁄÷Ή÷Ì fi◊Ì. ⁄Lfiı ‰E«ı ¿ı À ·Ì¿ Áı¿LÕ˘fi˘ Œfl¿ »ı. ±Î‹ ⁄fi‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ? á ‰ˆiÎÎÏfi¿ ¬·ÎÁÎ ÁÎ◊ıfi˘ …‰Î⁄ 20 ÷Îfl̬ ’Ëı · Î_ “‰‚÷˘ …‰Î⁄” ω¤Î√fiı ·¬Ì ‹˘¿·˘.

ω‹ÎfifiÎ_ ωω‘ ±ı„L…fi˘fiÌ ¿Î›˝’˛HÎÎÏ· ¿›Î ’˛¿ÎflfiÌ Ë˘› »ı ?

(±fiÁ_‘Îfi ±_¿fiÎ »ıS·Î ¿‰flfi_ «Î·)

‹ÎÀı ±ı¿ fi_√ ⁄fiΉ‰ÎfiÌ dflÁÿ ’HÎ fi Ë÷Ì. ±˘flω· ±ı„L…fifiÎ 1 fl÷· ‰…fiÿÌà 1.2 ˢÁ˝’Ήfl ‹‚÷Î ◊›Î. ÷◊ΠωS⁄fl »ı‰Àı Ω÷ı ‹«Ì ’ÕuÎ ±fiı ‹ÎhÎ ÿ˘œ ‹ÏËfi΋Î_ ±_÷ı 1950 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ ⁄fiı·Î_ À⁄˘˝…ıÀ ±fiı À⁄˘˝Œıfi «Îfl ÏÁÏ·LÕflfi_ 12 ˢÁ˝’Ήfl ’ıÿÎ ¿fl÷_ ’ıÀˇ˘· ±ı„L…fi ±ı„L…fi˘±ı ÷˘ flıϱ˘fiı 7—1 ¿flÌ fiÎA›˘. ⁄fiÎ‰Ì fiÎA›_. ‰…fi 160 fl÷·fiı ⁄ÿ·ı 180 fl÷· Ï’VÀfi, À⁄˘˝’˛˘’, À⁄˘˝…ıÀ ±fiı À⁄˘˝Œıfi ±ı «Îfl Ω÷fiÎ_ Ë÷_, ’fl_÷ ⁄Ì∞ ÷flŒ ˢÁ˝’Ήfl 8 fiı ⁄ÿ·ı 12 Ë÷Î. ‹A› ±ı„L…fi˘ ’ˆ¿Ì ±Î…ı Ï’VÀfi ±ı„L…fifi_ ⁄Ë «·HÎ ±Î◊Ì ’˛I›ı¿ ˢÁ˝’Ήflı ±ı„L…fifi_ ‰…fi 20 fl÷· fiÏË, fi◊Ì, »÷Î_ ω‹ÎfifiÎ ±ı„L…fifiÌ ¿Î›˝’˛HÎÎÏ·fi˘ ’Òfl˘ A›Î· ⁄·¿ı 15 fl÷·ı ÁÌÏ‹÷ flèÎ_ Ë÷_. ’Ήfl-À<-‰ı≥À flıϱ˘ ‹‚Ì flËı ±ı ‹ÎÀı ’Ïfl«›fiÎ Ï·VÀ‹Î_ ÷ıfi˘ ’HÎ Á‹Î‰ı ‘Λν ¿fl÷Î_ ‰‘ ÁÎfl˘ ¿fl‰˘ ’Õı ÷ı‹ »ı. …‚‰Î›˘ Ë÷˘. ÏÕÁıQ⁄fl 17, á Ï’VÀfi ±ı „ L…fi — ÏÕÁıQ⁄fl, 1902 ‹Î_ “Œ˚·Î›fl” 1903 fiÎ fl˘… “Œ˚·Î›fl” ÷ı M·ıfifi_ Ï’VÀfi ±ı„L…fi ÷ˆ›Îfl ±ı„L…fifiÎ Ωıflı 36 ‹ÌÀfl ¿flΉ‰Î ‹Î√÷Î flÎ≥À ⁄˛‘Áı˝ Á‘Ì ∂Õu_. ‹˘Àfl¿ÎflfiÎ µI’Îÿ¿˘fiı I›Î_ ’Î_« ‰Ê˝ ’»Ì ±˘flω·ı ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ’Ò»’fl» «·Î‰Ì ÷◊ΠωS⁄flı fi‰Ì ±ÎT≤ÏkÎfiÎ ¿ı ¿ÎflfiÎ ±Î_÷Ïfl¿ ÿËfi›_hΠω‹Îfi ‹ÎÀı ±ı‰_ Ï’VÀfi ±ı„L…fi ⁄fiÎT›_ ¿ı …ı 12 flÎ≥À ⁄_‘±˘fi_ N˚·Î›fl (µ’fl) ±fiı ÷ı ω‹Îfifi_ 12 ˢÁ˝’Ήflfi_ Ï’VÀfi ±ı„L…fi ±fiı ω‹ÎfifiÎ ÁÎÿÎ Ï’VÀfi ±ı„L…fi ‰E«ı fl«fiÎfi˘ ¿Â˘ fiı ⁄ÿ·ı 30 ˢÁ˝’Ήfl ’ıÿÎ Œfl¿ fi◊Ì. ‹˘Àfl¿ÎflfiÎ ¿fl÷_ Ë÷_--±fiı »÷Î_ ‰…fi ±ı„L…fifiı Á΋ÎL› flÌ÷ı «Îfl 180 fl÷· ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ÏÁÏ·LÕfl˘ ˢ› »ı, …ı‹Î_ «Îfl fiÏË. ’Ήfl-À< - ‰ı ≥ ÀfiÎ Ï’VÀfi ÷ı ‹ fiÎ «˘yÁ ø‹ flı Ï Â±˘fiı ÷ı ‹ HÎı ±ı flÌ÷ı ±fiÁÎfl µ’flfiÌ«ı ◊Λ ±ıÀ·ı 1—15 fiı ⁄ÿ·ı 1—6 fiÎ ÷ı ‹ fiÌ ÁÎ◊ı Ωı Õ Î›ı · ˘ ±Î¿Ê˝¿ ÏŒ√flı ·Î‰Ì ÿÌ‘˘. øıL¿ÂÎŒ˚À Œflı »ı ±fiı ’»Ì ±ı …\ÿÎ ÂOÿ˘‹Î_ ¿Ë˘ ÷˘ fi‰_ øı L ¿ÂÎŒ˚ À ‹˘ÀflfiÎ_ ’ˆ Õ Î_ fi ı ±ı„L…fi ’˘÷ÎfiÎ ÿfl 15 «Î¿√Ï÷ ±Î’ı »ı. ω‹ÎfifiÎ fl÷· ‰…fiÿÌà fiÏË, ’HÎ Ï’VÀfi ±ı„L…fi‹Î_ ’HÎ œÎ_«˘ ·√¤√ ±ı … ’˛¿Îflfi˘ ˢ› ÁflıflΠ6 fl÷· ‰…fiÿÌà 1 ˢÁ˝’Ήfl ’ıÿÎ ¿flÌ ±Î’÷_ »ı. fl_√Ìfi ’Îfiı ±Î’ı·˘ ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 1 ÏflŒfl ¿fl˘. «Îfl Ë÷_. ‰ı≥ÀfiÌ µ‘Îfl ⁄Î…\fiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ’Ήflfi_ …‹Î ’ÎÁ_ ÏÁÏ·LÕflfi_ Ï’VÀfi ±ı„L…fi ÷ı‹Î_ ⁄÷ÎT›_ »ı. «Îflı› Á‘›* Ë÷_. ˉÎ≥ ’˛‰ÎÁfiÎ ZÎıhÎı ÷ıfiı ‹˘ÀÌ ÏÁÏ© √HÎ‰Ì ±ı¿⁄ÌΩfiÌ Á‹Î_÷fl √˘Ã‰Î›ı·Î_ »ı ±fiı ÷ı‹fi_ ΩıÕÎHÎ Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı ±ı„L…fi ¶ÎflÎ M·ıfi ’fl ±Î‰Ì ’Õ÷Î ¤Îfl øıL¿ÂÎŒ˚À ÁÎ◊ı »ı. ±ı¿ ÏÁÏ·LÕflfi˘ Ï’VÀfi ¨«ı «Õı I›Îflı Á΋ı ÷ıfiΠˢÁ˝’Ήfl‹Î_ √HÎfiÎ’ÎhÎ ‰‘Îfl˘ ◊Λ ÷˘ ÷ıfiÌ ⁄ÌΩı fiÌ«ı µ÷flı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÁΛ¿·fiı ’ıÕ· ‹Îfl‰Î …ı‰Ì ⁄˘…‰Ëfi „@÷ ‰‘‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÷ı‹Î_ ’Λ·À µ’flÎ_÷ ±ı@Âfi ◊Λ »ı ±fiı Ï‹ÏfiÀfiÎ ËΩfl˘ ±Î_ÀÎ ·ı¬ı Œfl÷˘ ’ıÁıL…fl˘fi˘ Á‹Î‰ı ¿fl‰Îfi_ Â@› ⁄fiı. 1930 fiÎ øıL¿ÂÎŒ˚À ω‹ÎfifiÎ ’˛˘’ı·flfiı CÎ‹Î‰ı »ı. ω‹Îfifiı I›Îfl ÿÁ¿Î‹Î_ Ï’VÀfifiÌ Á_A›Î ‰‘ÎflÌfiı ’Ήfl-À<-‰ı≥Àfi˘ flıϱ˘ ’»Ì Œ˘fl‰ÕÛ √Ï÷ ‹‚‰Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÷ıfiÎ ’˛˘’ı·flfi_ 1—1 ¿flÌ ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›˘; ±◊ν÷˚ 1 ˢÁ˝’Ήfl Á΋ı ¿Î›˝ VøÒ …ı‰_ »ı. (flÎ≥À ⁄˛‘Á˝fiÎ …‹Îfi΋Î_ ’˛˘’ı·fl ‹ÎÀı ±ı„L…fifi_ ‰…fi 1 fl÷·◊Ì ‰‘ fiÏË. 1940 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ ±˜flVøÒ ÂOÿ … ‰’flÎ÷˘ Ë÷˘.) √˘‚ Œfl÷˘ VøÒ …ı‹ ·Î¿Õ΋Î_ Ï’VÀfi ±ı„L…fi ¿fl÷Î_ ±fiı¿√HÎÎ_ ‰‘ ¿Î›˝Z΋ ±ı‰Î_ ’ıÁ÷˘ Ω› ÷ı‹ ’˛˘’ı·fl ’HΠˉ΋Î_ ¬Ò_’÷_ flËı »ı, ‹ÎÀı À⁄˘˝’˛˘’ ±ı„L…fi˘ ⁄L›Î_, …ı ’ˆ¿Ì ±‹¿fiÎ_ ˢÁ˝’Ήfl M·ıfi ÷ıfiÌ ’λ‚ ±ı¿‘Îw_ ¬ıӫΛΠ¿flı »ı. ±Î º„WÀ±ı 3,500 ˢ‰Î »÷Î_ ÷ı‹fi_ ‰…fi ’ÒflÎ 3,000 fl÷· ’HÎ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ’˛˘’ı·fl ±ı„L…fi Ëo‹ıÂÎ_ ω‹Îfifiı ±Î√‚ fi Ë÷_. ˉı ’Ήfl-À<-‰ı≥Àfi˘ flıϱ˘ 1.2—1 ◊›˘. ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

85

÷flŒ ¬ıÓ«Ì ÷ıfiı √Ï÷ ±Î’ı »ı, ÷˘ …ı À ±ı „ L…fi Ëo ‹ ı  Î_ ’λ‚◊Ì ‘y˘ ±Î’Ì Ï‰‹Îfifiı ±Î√‚ ÷flŒ ‘¿ı·ı »ı. Ï’VÀfi ±ı „ L…fi‰Î‚Î_ ω‹Îfi˘fiÎ ’˛˘’ı·fl ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı Âw±Î÷‹Î_ Œ@÷ ·Î¿Õ<_ ‰’flÎ÷_ Ë÷_, ¿ı‹ ¿ı ·Î¿ÕÎfiı ⁄Ë Áfl‚÷Î’Ò‰˝¿ »˘·Ìfiı hÎÎ_Á˘ CÎÎÀ ±Î’Ì Â¿Î÷˘ Ë÷˘. ’fl_÷ ·Î¿Õ<_ ‰Î’fl‰Î‹Î_ CÎHÎÌ ‰Îfl ±HΑÎflÌ ÷¿·ÌŒ˘ ÁΩ˝÷Ì Ë÷Ì. ÿÎ. ÷. ‰flÁÎÿÌ ‹˘Á‹‹Î_ ’˛˘’ı·flfi_ ±ı¿ ’Î_Ϭ›_ ⁄ÌΩ ’Î_Ϭ›Î ¿fl÷Î_ ‰‘ ’ÎHÎÌ Â˘Êı ÷˘ ±Á_÷·fifiı ¿ÎflHÎı ±Î¬_ ω‹Îfi Õ√‹B›Î ¿fl÷_ Ë÷_. @›Îflı¿ ±ı‰_ ’HÎ ◊Λ ¿ı ’Òfl’ÎÀ Œfl÷Î ’˛˘’ı·flfi_ ±ÁΑÎflHÎ ¿ıLƒI›Î√Ì ⁄‚ ±ı¿Îÿ ’Î_Ϭ›Îfiı ⁄À¿Î‰Ì ÿı. ’˛˘’ı·flfiÌ ⁄fiΉÀ‹Î_ ·Î¿ÕÎfiı ⁄ÿ·ı ’˘·Îÿ ‰Î’fl‰Îfi_ Âw ◊›Î ’»Ì›ı ¿ıLƒI›Î√Ì ⁄‚fi˘ ’˛ffi ÁΉ ÀY›˘ fiÏË, ¿ı‹ ¿ı ‘Î÷ωiÎÎfi I›Îflı Ë∞ ⁄flÎ⁄fl ¬ÌS›_ fi Ë÷_. 1921 ‹Î_ ¡ıL¿ ¿ÎSÕ‰ı· fi΋fi˘ Ï⁄˛ÏÀ ÏfiWHÎÎ÷ ’˘·ÎÿfiÎ ⁄fiı·Î ’˛˘’ı·flfi_ À¿Îµ’b_ «¿ÎÁ‰Î ⁄ıÃ˘ I›Îflı ωϫhÎ CÎÀfiÎ ⁄fiÌ. Œı@ÀflÌ‹Î_ Àı„VÀo√fiÎ M·ıÀŒ˘‹˝ ’fl …Õı·Î ±ı„L…fifi_ ’˛˘’ı·fl ÷ıHÎı fi˘‹˝· ¿fl÷Î_ ÁËı… ‰‘ V’ÌÕı «·ÎT›_ ¿ı ÷fl÷ ±ı¿ ’Î_ Ï ¬› _ ⁄À¿Ìfiı »^ À < _ ’ÕÌ √› _ . Ïfi¿À ∂¤ı · Î ⁄ı Àı„@fiÏ›fi˘fiÌ ‰E«ı◊Ì fiÌ¿‚Ì ÷ı ¨«ı «Õu_ ±fiı »Î’w_ «ÌflÌfiı ±Îfl’Îfl …÷_ flèÎ_. ÕCÎÎ≥ √›ı·Î ¿ÎSÕ‰ı·ı ±ı„L…fi Á΋ı Ωı›_ ÷˘ Á·Î‹÷ flËı·Î ⁄ÌΩ ’Î_Ϭ›Î±ı ÷ıfiı Ëÿ’flÎ_÷ Õ√‹√ΉÌfiı ¤_√Îfl‹Î_ Œıfl‰Ì fiÎA›_ Ë÷_. ‰Ê˘˝ ’»Ì

ÀÎ≥ÀıÏfi›‹-±ıS›Ï‹Ïfi›‹fiÌ Ï‹l ‘Î÷ fi Î_ ÷ı ‹ … ŒÎ≥⁄fl B·ÎÁfiÎ_ ’˛˘’ı·fl ⁄L›Î_ I›Îflı … ±Î‰Î ’˛ffi˘fi_ ÏfiflοflHÎ ±ÎT›_. Ï’VÀfi ±ı„L…fi ’˘÷ı CÎHÎÌ flÌ÷ı Á‹V›Îw’ Ë÷,_ ¿ı‹ ¿ı ÷ı‹Î_ Ë·fi«·fi ¿fl÷Î ’ÒflΩ ±fiı¿ Ë÷Î. ≥…fiıfl˘±ı ‰‘ ˢÁ˝’Ήfl ‹ı‚‰‰Î ÏÁÏ·LÕfl˘fiÌ Á_A›Î ‰‘ÎflÌfiı 24 Á‘ÌfiÌ ¿flÌ fiάÌ, ±ıÀ·ı ’ÒflΩfiÌ Á_A›Î √HÎÎ_¿‹Î_ ‰‘Ì …‰Î ’΋Ì. «˘‰ÌÁ ‰ÎS‰ ¶ÎflÎ ±ı ÏÁÏ·LÕfl˘‹Î_ ⁄‚÷HÎ ±Î‰÷_ ˢ›, «˘‰ÌÁ V’Î¿Û M·√ ÷ı ⁄‚÷HÎ ’fl «˘yÁ Á‹›ı ÷HάΠ‰ıfl÷Πˢ›, ⁄‚÷HÎfiÎ ÿËfifiı ·Ì‘ı «˘‰ÌÁ Ï’VÀfi µ’fl-fiÌ«ı ◊÷Πˢ› ±fiı ÷ı Ï’VÀfi˘±ı ÁËı… ’HÎ ·› «Ò@›Î ‰√fl øıL¿ÂÎŒ˚Àfiı Œıfl‰‰Îfi˘ flËı÷˘ ˢ› I›Îflı ‰Ëı·˘‹˘Õ˘ @›Î_¿ Ï‹¿ıÏfi¿· Õ¬˘ ’ıÿÎ ◊‰˘ flè΢. ±Î◊Ì Ï’VÀfi ±ı„L…fifiΠω‹Îfifiı »Î‰Îflı Áω˝Á ¿fl‰ÎfiÌ …wfl ’Õ÷Ì Ë÷Ì. Ë¿Ì¿÷‹Î_ Õο˘ÀÎ …ı‰_ Ï’VÀfi ±ı„L…fi‰Î‚_ ω‹Îfi ¿<· ‹‚Ìfiı 35 Ïÿ‰Á˘ …ıÀ·_ ∂~›fi ¬ıÕı, ±ıÀ·ı ’»Ì ±ı„L…fifiÌ ÁÎŒÁÒŒÌ ±fiı Á‹Îfl¿Î‹ ‹ÎÀı ÷ıfiı …‹Ìfi ’fl flά‰_ ±Ïfi‰Î›˝ ⁄fiÌ flËı÷_ Ë÷_. ±Î ⁄‘Ì ÷¿·ÌŒ˘fiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ 1940 fiÎ ÿ¿‹Î_ ‰‘ ¿Î›˝Z΋ ÷◊Î Ï¿ŒÎ›÷Ì ±ı„L…fi ‹ÎÀı Á_¢‘fi «ÎS›_ ±fiı ÿÁ¿˘ ’Òfl˘ ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ Ï⁄˛Àfiı À⁄˘˝’˛˘’ ¿Ëı‰Î÷_ fi‰Î ’˛¿Îflfi_ ±ı„L…fi ÷ˆ›Îfl ¿flÌ fiÎA›_. ±Î ÿ‹ÿÎfl ±fiı Ë‚‰Î ‰…fifiÎ ±ı„L…fiı ω‹ÎfiÌ ’˛‰ÎÁ˘fiÎ ZÎıhÎı øÎ_Ï÷ ·Î‰Ì ÿÌ‘Ì. á À⁄˘˝’˛˘’ — Ï⁄˛ÀfifiÌ fl˘SÁ-fl˘≥Á ¿o’fi̱ı 1948 ‹Î_ ¢‘ı·_ (±fiı ’Ëı·Ì‰Îfl À⁄˘˝’˛˘’ ±ı„L…fi˘ ‘flΉ÷_ ¤Îfl÷Ì› ˉÎ≥ÿ‚fi_ (‹Ò‚ flÏ›fi ±ıL÷˘fi˘‰-32) Á÷·… ‰Î≥¿ÎµLÀ ’˛¿ÎflfiΠω‹Îfi‹Î_ ÏŒÀ ¿flΛı·_) À⁄˘˝’˛˘’ ±ı„L…fi ÷ıfiÎ fi΋ ’˛‹ÎHÎı À⁄ν≥fi ±fiı ’˛˘’ı·fl ±ı‹ ⁄ı ‹A› ’ÒflΩ ‘flΉı »ı. Ï’VÀfi fiÏË, ’HÎ À⁄ν≥fi ¶ÎflÎ ’˛˘’ı·flfiı √Ï÷ ’˛ Î M÷ ◊Λ »ı . ±ı „ L…fifiÌ ¿Î›˝ fl «fiÎ Á‹…‰Î hÎÌΩ fl_√Ìfi ’ÎfiÎfi˘ ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 2 …\±˘. ÕÎ⁄Ì (÷◊Î «˘◊Î fl_√fiÌ ’Îfiı) ÷Á‰Ìfl‹Î_ ÿı¬Î› »ı ÷ı‹ ±ı„L…fifiÎ ¬S·Î ‹˘œÎ ‰ÎÀı ÁÎ‹Ì Ë‰Îfi˘ ’˛ ‰ ÎË ±_ ÿ fl ’˛‰ıÂı »ı, F›Î_ ±fiı¿ «ø˘‰Î‚_

86 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

¿˘Q’˛ıÁfl ÷ı ˉÎfiı ¤ÌÊHÎ ÿÎ⁄ ±Î’Ì Á_¿˘«Ì fiάı »ı. Á_¿˘«Î≥fiı √fl‹ ◊›ı·Ì ˉΠI›Îfl ’»Ì ÿËfi «ıQ⁄fl‹Î_ Ω› »ı. ±ËŸ Ï’«¿Îfl̤ıfl »^À÷_ ⁄‚÷HΠˉÎfiÌ √fl‹Ì ‰E«ı ±Î’˘±Î’ Á‚√ı »ı. ÿËfifiı ·Ì‘ı Ωı÷Ωı÷΋Î_ ωV÷flHÎ ’΋÷Ì Ë‰Î À⁄˘˝’˛˘’ ±ı„L…fifiÎ ’λ·Î »ıÕı Ωı¤ıfl ⁄ËÎfl fiÌ¿‚ı I›Îflı ‹Î√˝‹Î_ ±Î‰÷Î_ hÎHÎ À⁄ν≥fifiı Œıfl‰÷Ì Ω› »ı. ±ı¿ À⁄ν≥fifi_ ΩıÕÎHÎ ¿˘Q’˛ıÁflfiÎ_ «ø˘ ÁÎ◊ı »ı, …ıfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ◊›˘ ¿ı ˉÎfi˘ ‹˘À˘ …J◊˘ ±ı „ L…fifiÎ √·˘ŒÎ‹Î_ ¬ı Ó « ÷Î ¿˘Q’˛ıÁflfiı Œıfl‰‰Î ‹ÎÀı …\ ÿ Î ’Ήfl ÁM·Î›fiÌ …wfl fi◊Ì. ¿˘Q’˛ ı Á flı ¬ıÓ«ı·Ì ˉΠ… Áfl‰Î‚ı ÷ıfiÎ_ «ø˘fiı Œfl÷Î_ flάı »ı. ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ’λ‚fiÎ_ ⁄ı À⁄ν≥fi ’HÎ …\±˘. ±Î ⁄Lfiı À⁄ν≥fi Á_›@÷ flÌ÷ı ⁄‚ ±Î’Ì ÕˇÎ≥‰ÂÎŒ˚ÀfiÎ Á΋Π»ıÕı ±Î‰ı · Î ’˛ ˘ ’ı · flfiı Œı fl ‰ı »ı . À⁄ν ≥ fifiÎ Ï‹ÏfiÀÿÌà flı‰˘S›ÒÂfi ·√¤√ 20,000 ˢ›, F›Îflı ˉΠ¿Î’÷Î ’˛˘’ı·fl ‹ÎÀı ¿Î›˝Z΋ √HÎÎ÷Ì V’ÌÕ Ï‹ÏfiÀfiÎ 6,000 ±Î_ÀÎ …ıÀ·Ì »ı. ±Î◊Ì ÏflÕ@Âfi √̱fl ‰Õı ’˛˘’ı·flfiÌ V’ÌÕ‹Î_ …wflÌ CÎÀÎÕ˘ ·Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±ı¿ flÁ’˛ÿ ⁄Î⁄÷ ¬ÎÁ fi˘Ó‘‰Î …ı‰Ì »ı. ω‹ÎfifiÎ ’˛‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ÷ıfi_ ’˛˘’ı·fl Ëo‹ıÂÎ_ Ï‹ÏfiÀfiÎ ±‹¿ Ïfi›÷ ±Î_ÀÎ ·ı¬ı … Œfl÷_ flËı ±ı‰_ ⁄fi÷_ fi◊Ì. ÏflÕ@Âfi √̱fl ‰Õı ’˛˘’ı·flfiÌ V’ÌÕ Ωı ÁÎ√flÁ’ÎÀÌfiÎ CÎ| ‰Î÷ΉflHÎfiı √HÎ÷flÌ‹Î_ flάÌfiı ÷› ¿flÌ Ë˘› ÷˘ ω‹Îfi 10,000 ŒÌÀ ¨«ı √›Î ⁄Îÿ ’Î÷‚Ì Ë‰Î‹Î_ ’˛˘’ı·fl @›Î_› ‰‘ {Õ’ı Œflı »ı ±fiı ’˛˘’ı·fl Ωı 10,000 ŒÌÀ ¨«ıfiÌ ’Î÷‚Ì Ë‰Îfiı ±fi·ZÎÌ ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ˢ› ÷˘ ÁÎ√flÁ’ÎÀ̱ı ÷ı ‘Ì‹_ ’ÕÌ Ω› »ı. ±ı … flÌ÷ı Àı¿-±Î˜Œ ‰¬÷ı ’W¿‚ ˉÎfiı ¿Î’‰Îfi_ …wflÌ ⁄fiı, ’HÎ ±Î¿Î‹Î_ «ÕÌ √›Î ⁄Îÿ …flÎ ±˘»Ì ˉΠ¿’Λ ÷˘ «Î·ı. ±ÎfiÎ ‹ÎÀı ’˛˘’ı·flfiÌ V’ÌÕ‹Î_ ±fiø‹ı ‰‘Îfl˘ ±fiı CÎÀÎÕ˘ ¿fl‰Îfi˘ ◊Λ, ’fl_÷ À⁄˘˝’˛˘’‹Î_ (±fiı Ï’VÀfi ±ı„L…fi‹Î_ ’HÎ) ±ı flÌ÷ı √̱fl

⁄ÿ·‰Îfi_ Â@› fi◊Ì. ±˜fl˘fi˘ÏÀ@ÁfiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ÷ıfiΠω¿S’ ÷flÌ¿ı ’˛˘’ı·flfiÌ pitch/hÎÎ_Á ⁄ÿ·‰Îfi˘ ÁËı·˘ flV÷˘ ±’fiÎT›˘ »ı. hÎÎ_Á‹Î_ ◊÷Î ŒıflŒÎflfiı ¿ÎflHÎı ’˛‰ÎÁfiÎ …ı ÷ı ÿ˘fl ‰¬÷ı ±˘»Ì ¿ı ‰‘ ˉΠ¿’Λ »ı. ÿÎ. ÷. Àı¿±Î˜ŒfiÎ Á‹›ı ‹Ëk΋ ˉΠ¿Î’‰ÎfiÌ …wfl ˢ› I›Îflı hÎÎ_Áfi˘ ≥WÀ÷‹ ±ıL√· 220 √HÎΛ »ı. (…\±˘, flı¬Î_¿fi fi_. 2.) ¨«ı √›Î ’»Ì øÒÏ{_√ V’ÌÕı ›Îfiı ¿ı ±ı¿‘ÎflÌ fi˘‹˝· V’ÌÕı ∂Õ‰Îfi _ ˢ› I›Îflı ’Λ·À hÎÎ_Áfiı ‰‘ÎflÌ 57 0 fiÌ ¿flÌ fiάı »ı. ‹Îfi˘ ¿ı I›Îfl ’»Ì ω‹Îfifi_ ±ı¿Îÿ À⁄˘˝ ’ ˛ ˘ ’ ±ı „ L…fi ¬˘À¿Î›_ ±fiı ⁄_‘ ’Õu_ ÷˘ ÷ıfiÎ ’˛˘’ı·fl ’fl ‰Ÿ{Î÷˘ Á΋˘ ’‰fi ÷ıfiı ’‰fi«yÌfiÌ …ı‹ Œfl÷_ ¿flÌ ÿı. ω‹ÎfifiÌ ±ı ÷flŒfiÌ ÁÎ≥Õfiı fiÎË¿fi˘ ±‰fl˘‘ fiÕı »ı ±fiı ω‹Îfi ±ı ÏÿÂ΋Î_ Àfi˝ ·ı‰Îfi_ ‰·HÎ ÿı¬ÎÕı »ı. ’‰fi«yÌ ⁄fiı·_ ’˛˘’ı·fl ⁄ı¿Î⁄Ò flÌ÷ı Œflı ÷˘ ±ı„L…fifiı fi¿ÁÎfi ’HÎ ◊Λ, ±ıÀ·ı ’Λ·À ±ı‰ı ‰¬÷ı ’Î_Ϭ›Î_fiÌ hÎÎ_Áfiı 900 fiÌ ¿flÌ fiάı »ı. flı¬Î_¿fi‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ‘Îfl Ï⁄·¿<· Á΋Π’‰fi ÷flŒ flËı ±ı flÌ÷ı ⁄‘Î_ ’Î_Ϭ›Î_fiÎ ‹fl˘Õ ⁄ÿ·Ì fiάı »ı. ±Î √˘Ã‰HÎ ±˜fl˘fi˘ÏÀ@ÁfiÌ ¤ÎÊ΋Î_ ŒÌ‘Ïfl_√/feathering ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı. ⁄ı ±ı„L…fi˘ ’ˆ¿Ì ±ı¿fi_ ŒÌ‘Ïfl_√ ¿flÌ ÿı‰_ ’Õı ÷˘ ’HΠω‹Îfifiı ±Î_« ±Î‰÷Ì fi◊Ì. ⁄Ì…\_ ±ı„L…fi ÷ıfiı ˉ΋Î_ À¿Î‰Ì flάı »ı. µ÷flÎHÎfi˘ Á‹› ±Î‰ı I›Îflı ’Λ·À ‰‚Ì ’˛˘’ı·flfiÎ ÿflı¿ ’Î_Ϭ›ÎfiÌ pitch/ hÎÎ_Á ⁄ÿ·ı »ı. ±Î ‰¬÷ı hÎÎ_Áfiı fiı√ıÏÀ‰ ±ıÀ·ı ¿ı Ïfl‰Á˝ ¿flÌ fiάı »ı. ±Î◊Ì ’˛˘’ı·fl ÷ıfiÌ ±Î√‚fiÌ Ë‰Îfiı Á‹ıÀÌ ⁄‚’Ò‰˝¿ ’λ‚ ‘¿ı·‰Îfiı ⁄ÿ·ı ’λ‚fiÌ Ë‰Îfiı Ωı‹Î_ ±Î√‚ ÷flŒ ŒıÓ¿ı »ı, …ıfiı ·Ì‘ı ’ıÿÎ ◊÷Ì ⁄˛ıÏ¿o√fiÌ ±Áfl flfi-‰ı ’fl ω‹ÎfifiÌ ÿ˘Àfiı ¿Î⁄Ò‹Î_ ·ı »ı. ±Î º„WÀ±ı Ïfl‰Á˝ ŒÌ‘Ïfl_√fiı ±˜fl ⁄˛ı¿ ¿Ë˘ ÷˘ ¬˘À<_ fi◊Ì. ω‹Îfifi_ Ï’VÀfi ±ı„L…fi ¿·Î¿fiÎ 400 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ Á‘Ì T›‰„V◊÷ flÌ÷ı ¿Î‹ ±Î’ı »ı, F›Îflı À⁄˘˝’˛˘’ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

87

‹ÎÀı ¿Î›˝Z΋÷ÎfiÌ Ï·Ï‹À ¿·Î¿fiÎ 700 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. ±ı ’»Ì {Õ’ ‰‘Îfl‰Îfi_ ‹U¿ı· ⁄fiı, ¿ı‹ ¿ı ’˛˘’ı·fl ±‹¿ Ëÿ◊Ì ‰‘ ˉÎfi_ Œ˘fl‰ÕÛ-À<-⁄ı¿‰ÕÛ V◊ÎfiÎL÷fl ¿flÌ Â¿÷_ fi◊Ì. ’˛˘’ı·flfi_ ¿ÿ ‰‘Îfl‰Î Ω‰ ÷˘ ±ı„L…fi ‹˘À<_ ⁄fiΉ‰_ ’Õı, ’fl_÷ ±ı‹ ¿fl‰Î …÷Î_ ’Ήfl-À<-‰ı≥Àfi˘ flıϱ˘ ⁄flÎ⁄fl …‚‰Î› fiÏË. ±Î ‹›Î˝ÿÎ Ωı÷Î_ ŒflÌ ’λ\_ ±ı‰_ fi‰÷fl ’˛¿Îflfi_ ±ı„L…fi ¢‘‰Îfi˘ ‰¬÷ ±ÎT›˘ ¿ı …ı‹Î_ ÏË·«Î· ¿fl÷Î ’ÒflΩ ›Îfiı ¿ı ‹Òω_√ ’ÎÀ˚˝Á ±˘»Î ˢ›, ‰…fifiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ ˢÁ˝’Ήfl ‰‘ ’ıÿÎ ◊Λ ±fiı »÷Î_ ‰‘ ⁄‚÷HÎ …ı‹Î_ ‰’flΛ fiÏË. ±Î …wÏfl›Î÷˘±ı À>_¿ Á‹›‹Î_ À⁄˘˝…ıÀ ¿Ëı‰Î÷Ì fi‰Ì ¢‘fiı …L‹ ±ÎM›˘, …ıfiÎ ’√·ı ◊˘ÕÎ ‰¬÷‹Î_ À⁄˘˝Œıfi ±ı„L…fi ’HÎ ⁄L›_. À⁄˘˝…ıÀı ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘fiı Á’flÁ˘Ïfi¿ ⁄fiÎ‰Ì ÿÌ‘Î_, ÷˘ À⁄˘˝Œıfiı ’ıÁıL…fl ω‹Îfi˘fiÎ ZÎıhÎı øÎ_Ï÷ ·Î‰Ì ÿÌ‘Ì. ⁄ı› ±ı„L…fi˘fiÌ ¿Î›˝fl«fiÎ ‰ÎflÎŒfl÷Ì Ωı≥±ı. á À⁄˘˝…ıÀ — ÿÏfi›Îfi_ ’Ëı·_ À⁄˘˝…ıÀ M·ıfi ⁄Ì…\_ ωr›© ŒÎÀÌ fiÌ¿Y›ÎfiÎ ±Î√·Î ‹ÏËfiı ±Î˜√VÀ, 1939 ‹Î_ …‹˝fiÌ ¬Î÷ı ∂Õu_, ’HÎ ÷ı ’˛Î›˘Ï√¿ Ë÷_. Ï⁄˛Àfi‹Î_ I›Îflı ¡ıL¿ TËÌÀ· (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) fi΋fi˘ ±˜fl˘fi˘ÏÀ¿· ≥…fiıfl …ıÀ ±ı„L…fi ’fl ±¬÷flÎ ¿flÌ flè΢ Ë÷˘. L›ÒÀfifiÎ ±ı@Âfi-Ïfl±ı@ÂfifiÎ ÏÁ©Î_÷ ’fl ¿Î›˝ ⁄Ω‰÷_ fi‰Ì Ω÷fi_ ±ı „ L…fi ¿ÿΫ ωr› © fiÌ ⁄Î∞ ’·ÀÌ fiάı ±ı‹ ‘ÎflÌ ⁄Lfiı ÿı¢±ı Á_  ˘‘fi ‹ÎÀı ’ W ¿‚ fiÎHÎÎ_ ŒÎ‚T›Î_. ⁄Lfiı ‰E«ı ÷̉˛ V’‘ν «Î·Ì. …ı À ±ı „ L…fifi˘ ’Ëı · ˘ ‰Ëı ‰ Îw µ’›˘√ …‹˝fi̱ı ›©fiÎ ⁄ÌΩ ‰Êı˝ ¡ÎLÁfiı ∞÷Ì ·Ì‘Î ’»Ì ¿›˘˝ . ¡ı L « ±˜fl⁄ı{fiÎ flfi-‰ı …‹˝ fi ÌfiÎ ¤Îflı ⁄˘Q⁄fl˘fiı Àı¿-±Î˜Œ ‹ÎÀı À> _ ¿ Î ’Õ÷Î Ë÷Î, ±ıÀ·ı …‹˝fi Àı „ @fiϱfi˘±ı ’˛ ˘ ’ı · fl ±ı „ L…fi 88 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

‘flΉ÷Î ÿflı ¿ ⁄˘Q⁄flfiı ‰‘ÎflÎfi˘ ◊˛VÀ ±Î’‰Î fiÎfiÎ ¿ÿfiÎ ÁËΛ¿ …ıÀ ±ı„L…fi ‰Õı ÁF… ¿›*. ’˛›˘√ ÁŒ‚ flè΢, ’fl_ ÷  ω‹Îfifiı ‹ÎhÎ …ıÀ ±ı „ L…fifiÎ Ωı fl ı ∂Õ÷_ ¿fl‰Îfi˘ ›Â ¡ıL¿ TËÌÀ· ‹ı‚‰Ì √›˘ ±fiı ÷ı ¿ÎflHÎı …ı À ±ı „ L…fifi˘ ¢‘¿ ˢ‰Îfi _ ⁄Ë‹Îfi ’HÎ ÷ıfiı ‹Y›_. ‹ı, 1941 ‹Î_ ÷ı fi Î Àı V À ’Λ·Àı B·˘VÀfl ’˛¿Îflfi_ Á‰˝’˛◊‹ …ıÀ M·ıfi ∂ÕÎÕu_. …ıÀ Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ZÎı h Îı …‹˝ fi ˘ ⁄Ë ’λ‚ fi Ë÷Î. 1942 ‹Î_ ÷ı‹HÎı ‹ı Á fl„U‹À- 262 fi΋fiÎ ⁄ı …ı À ±ı„L…fi˘ ‘flΉ÷Î ⁄˘Q⁄fl ω‹Îfifiı ±Î¿Î‹Î_ ±ÎÂflı 12,000 ‹ÌÀfl (40,000 ŒÌÀ) Á ‘ Ì «ÕÎT› _ . ¿·Î¿fiÎ 870 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ ’HÎ ±ÁΑÎflHÎ Ë÷Ì. ⁄Ì…ı ‰Êı ˝ ±ı À ·ı ¿ı 1943 ‹Î_ ¡ıL¿ TËÌÀ·fiÎ B·˘VÀfl ω‹Îfifi_ µI’Îÿfi Âw ¿flÌfiı Ï⁄˛Àfi ‰‚Ì …‹˝fiÌ ¿fl÷Î_ ±ı ¿ Õ√· _

á ∂÷Îw M·ıfi ±˜fl’˘ÀÛfiÎ ÀÏ‹˝fi· ’ÎÁı V◊Ï√÷ ˢ› ±fiı 16,000 fl÷· ◊˛VÀ‰Î‚_ ÷ıfi_ ±ı„L…fi ¿Î›˝fl÷˚ ˢ› I›Îflı À⁄˘˝Œıfi ’˛¿Îflfi_ ÷ı ±ı„L…fi Œ@÷ 42 ˢÁ˝’Ήfl …ıÀ·Ì „@÷ ’ıÿÎ ¿flı »ı, ’fl_÷ Àı ¿ -±Î˜ Œ ⁄Îÿ ±Î¿Î‹Î_ ÷ı 930 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ ’˛ÎM÷ ¿flı I›Îflı ˢÁ˝’Ήflfi˘ ±ÎµÀ’À ‰‘Ìfiı 25,000 Á‘Ì ’ˢӫı »ı. á ⁄˘∫√-747 …Q⁄˘ …ıÀ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› Œ˚·Î≥Àı fl‰ÎfiÎ ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ ÷ıfiÌ ⁄‘Ì Œu· ÀıL¿fiı 1,77,300 ·ÌÀfl ⁄‚÷HÎ ‰Õı »·˘»· ¿flÌ ÿı‰Î› »ı. ¿·Î¿fiÎ 930 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷_ …Q⁄˘ ÿfl ¿·Î¿ı 14,775 ·ÌÀfl ŒuÒ· ⁄΂ı »ı. ‹Î≥·ı…fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ’˛I›ı¿ ·ÌÀflı …Q⁄˘fiı 0.05 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ±ıÀ·ı ¿ı ‹Î_Õ 50 ‹ÌÀflfiÌ ±ı‰flı… ‹‚ı »ı. á ±Î‘Ïfi¿ ’ıÁıL…fl …ıÀfiÎ_ «Îfl ±ı„L…fi˘ ’ˆ¿Ì ⁄ı ¬˘À¿Î› ÷˘ ’HΠω‹Îfi Á·Î‹÷ flÌ÷ı ≥‹fl…LÁÌ ·ı„LÕo√ ¿flÌ Â¿ı »ı. ±ËŸ

Œ˘À΋Î_ DC-8 ’˛¿Îflfi_ ±ı‰_ M·ıfi ⁄÷ÎT›_ »ı ¿ı …ıfiÌ ÕÎ⁄Ì ’Î_¬fiÎ »ıÕÎfi_ ±ı„L…fi „@·±fl ±˜fl ÀO›˝·LÁ/CAT ¿Ëı‰Î÷Î ¤Q‹Ïfl›Î ’‰fifiı ·Ì‘ı ¤fl±Î¿ÎÂı ¬flÌ ’Õu_, »÷Î_ ω‹Îfi ⁄«Ì …‰Î ’ÎQ›_. á ∂Õ÷Πω‹Îfifi_ ±ı„L…fi ¿ıÀ·_ ⁄‚÷HÎ ¬Î› ÷ı ‹A›I‰ı ∂~›fifiÎ ·ı‰· ’fl ±‰·_⁄ı »ı. ¨«Î≥ …ı‹ ‰‘Îflı ÷ı‹ ŒuÒ·fi˘ ‰’flΠ±˘»˘ flËı »ı. ÿÎ. ÷. ⁄˘∫√-707 ÷ıfiÌ 1,600 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ›ÎhÎÎ ÿflQ›Îfi 35,000 ŒÌÀfiÌ fi˘‹˝· Á’ÎÀÌfiı ⁄ÿ·ı 18,000 ŒÌÀı ∂Õı ÷˘ 4,000 ·ÌÀfl ‰‘ ⁄‚÷HÎ ¬«Î˝› »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ›ÎhÎÎ 45 Ï‹ÏfiÀ …ıÀ·Ì ‰‘ ·_⁄Λ »ı.

±Î√‚ fiÌ¿‚Ì √›_. ω‹Îfifiı ’W¿‚ ◊˛VÀfiÌ ±Î‰U›¿÷Î flËı, À⁄˘˝…ıÀfiÌ fl«fiÎ ±fiı ¿Î›˝’©Ï÷ ‹ÎÀı ÷ı‹Î_ ±ÎŒ˚Àfl⁄fi˝flfiÌ T›‰V◊Πˢ› »ı. ⁄Lfiı Áfl‚ »ı. ω‹Îfi …ı‹ ±Î√‚ ±√ε fi˘ÓK›_ ÷ı‹ ¿˘Q’˛ıÁflı Á_¿˘«ı·Ì ⁄‘Ì ‰‘ı ÷ı‹ ÁÎ‹Ì Ë‰Î ±ı„L…fifiÎ ‹¬ ˉΠÿËfi «ıQ⁄fl‹Î_ ‰’flÎ÷Ì fi◊Ì. ‹ÎhÎ á ‹_⁄≥fiÎ ÁÎL÷Î øÒ{ ±˜fl’˘ÀÛ ’fl ÷flŒ ±Î’˘±Î’ ‘ÁÌ ±Î‰ı »ı. ‹¬ 40Ñ Ë‰Î … ÿËfi‹Î_ ¤Î√ ·ı »ı. ⁄οÌfiÌ «˘‹ÎÁÎ ÿflQ›Îfi «Î· ‰flÁÎÿı Àı¿-±Î˜Œ ’ÎÁı ˉÎfi˘ ¤flΉ˘ ◊÷˘ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ¿fl÷Î ⁄˘∫√-747 …Q⁄˘ …ıÀfiÎ ÿflı¿ ˉ΋Î_ Ë∞ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ±Î˜„@Á…fi ˢ› hÎÎ_ Á Î_ ’Î_ Ï ¬›Î_ fi Î_ Ëfl˘‚⁄_ ‘ «ø˘ ±ı„L…fi‹Î_ ÿfl Ï‹ÏfiÀı ±Î˜Ï·„Q’¿fi˘ »ı , ±ı À ·ı À⁄ν ≥ fi ’»Ì √˘Ã‰ı ·  _ ‘flΉ÷ _ ±fiı Ï‹ÏfiÀfiÎ 20,000 „V‰Ï‹_√ ’Ò· ¤flΛ ±ıÀ·_ ’ÎHÎÌ ’˛‰ıÂı ±ÎŒ˚ À fl⁄fi˝ fl ÷ı √fl‹ ˉ΋Î_ ŒflÌ ±Î_ÀÎ ·ı¬ı Œfl÷_ ¿˘Q’˛ıÁfl ÷ı ˉÎfiı »ı ±fiı ·√¤√ ±ıÀ·Ì … {Õ’ı ⁄‘_ ’ÎHÎÌ ⁄‚÷HÎfiÌ Ï’«¿ÎflÌ flıÕÌfiı fi‰_ ÷Î’b_ ÷fl÷ ±_ÿfl ¬ıÓ«Ì ·ı »ı. ¤ŸÁ ±Î’Ì ‰fl΂ ⁄fiÌ ±ı „ L…fifiÌ ’λ‚◊Ì Á‚√Ήı »ı. ÿÎ. ÷. ¤Îfl÷Ì› ‰Î›ÁıfiÎfi_ …ıÀ’˛‰ÎË ÁÎ◊ı ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. ÷ıfiı Á_¿˘«Ì ’HÎ fiάı »ı. Á_¿˘«fifi_ …ıB›±Îfl 5,115 fl÷· ◊˛VÀ ‘flΉ÷Î ’˛‹ÎH΋Β @›Îflı¿ 12—1 Á‘Ìfi_ ˢ› á ‹K›‹ ¿ÿfi_ «Îfl ±ı„L…fi˘‰Î‚_ ’ıÁLı …fl À⁄˘˝…ıÀ ±ı„L…fi ‰Õı ÁF… »ı, ’HÎ ÷ıfi_ »ı; ±ıÀ·ı ¿ı 12 CÎfi ŒÌÀ ˉΠŒ@÷ M·ıfi ±˜fl’˘ÀÛ ’fl ·ı„LÕo√ ¿flÌ flèÎ_ ˢ› ±ÎŒ˚Àfl⁄fi˝fl «Î· ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı ◊˛VÀ 1 CÎfi ŒÌÀ …J◊΋Î_ Œı fl ‰Î› »ı . ±ı Á‹›ı ÷ıfiÎ_ À⁄˘˝Œfiı ±ı„L…fi˘ Ï‹ÏfiÀÿÌà ‰‘Ìfiı 7,300 fl÷·fi˘ ◊Λ »ı. ÁÎ◊˘ÁÎ◊ Á_¿˘«Î›ı·Ì ˉΠ¿<ÿfl÷Ì flÌ÷ı ÷’Ì ’HÎ 55 ·ÌÀfl ⁄‚÷HÎ ‰Î’flı »ı, ÷˘ Àı¿-±Î˜Œ {Õ’ ’HÎ ‰‘Ì …‰Î ’΋ı »ı. ‰¬÷ı ’˛I›ı¿ Ï‹ÏfiÀı 340 ·ÌÀfl ŒuÒ· fiÌ¿‚ı »ı. À⁄˘˝…ıÀfiÌ ‹˘ÀÌ ÷¿·ÌŒ ˢ› ÷˘ ±ı ¿ı ¬’Ì Ω› »ı. ¿˘Q’˛ıÁfl ’»Ì ˉÎfi˘ ⁄ÌΩı ‹¿Î‹ ⁄‚÷HÎ ÷ı ¤fl’Ò fl ‹ÎhÎ΋Î_ ¬Î› »ı . ÿËfi «ıQ⁄fl »ı. (…\±˘, fl_√Ìfi ’Îfiı á ±˜fl⁄Á-320 …ı‰_ ω‹Îfi flfi-‰ı ’fl µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı ±Ï‘¿÷‹ ⁄˘Ω ÁÎ◊ı Àı¿ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 3.) Á_¿<Ï«÷ ˉÎfi˘ ÿ˘ÕÌfiı ±Î¿Î‹Î_ «ÕÌ Ω› ±fiı ’E«ÌÁı¿ ±Î˜Œ ¿fl÷_ Ï‹√-21 ’˛I›ı¿ Ï‹ÏfiÀı 200 ¿ıÀ·˘¿ …J◊˘ ±ËŸ ⁄‚÷HÎ ÁÎ◊ı ¤‚Ì ËΩfl ŒÌÀı ’ˢӫı I›Î_ Á‘Ì‹Î_ ÷ıfiÎ ’˛I›ı¿ ·ÌÀfl ⁄‚÷HÎfi˘ ‘‹ÎÕ˘ ¿flı »ı. ±ÎfiÌ Á΋ı ±ı„L…fiı ÁflıflΠ‹ÎHÎÁ 20 ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ÷ıfi_ ÿËfi ¿flı »ı. ÁΑÎflHÎ flÌ÷ı ˉÎfi˘ rÎÁ‹Î_ ·ı ±ıÀ·Ì ˉΠ“‹˘Ó” ‰ÎÀı ¢ÊÌfiı ‰‚Ì ›˘B› ’˛‹ÎHÎfi˘ ◊˛VÀ ‹‚÷˘ fi◊Ì, ¿ı‹ 40Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘ ’fl‰Ã˘ ±ı ÿËfi‹Î_ ÷ıfi˘ √fl‹Î√fl‹ …ıÀ’˛‰ÎË ⁄ÌΩ »ıÕı◊Ì ¿ı À⁄˘˝ … ı À ’˘÷Îfi˘ 66Ñ ’Ήfl ÷˘ ¿˘Q’˛ıÁflfiÎ_ ±Õ‘˘ Õ{fi «ø˘fiı Œıfl‰‰Î‹Î_ ‰’flÎ÷˘ fi◊Ì, ’fl_÷ ÿËfi ’»Ì ⁄‘Ì ⁄ËÎfl ¿Îœu˘ ˢ› »ı. 0 … ‰Î’flÌ fiάı »ı. µ’flÎ_÷ À⁄˘˝…Àı fi˘ C΢ÓCÎÎÀ ˉΠ±Ï‘¿÷‹ 1100 Áı„S›ÁfiÎ á ⁄˘∫√-747 …Q⁄˘ …ı À fi˘ ’Λ·À ÷Î’‹Îfiı √fl‹ ◊Λ »ı. ¿˘Q’˛ıÁfl ¶ÎflÎ …ı ‰ ˘ ÷ı ‰ ˘ ˢ÷˘ fi◊Ì. ωVŒ˘À¿ flÌ÷ı fl’˘ÀÛ ’fl ·ı„LÕo√ ‹ÎÀı µ÷Ής›˘ ⁄fiÌ Á_¿˘«Î›ı·Ì ˉΠ±ı¿ ÷˘ ωV÷flHÎ ±˜ ωV÷flHÎ ’΋÷Ì Ë‰Îfi˘ …ıÀ’˛‰ÎË √…⁄fiÌ 40 Ï¿·˘‹ÌÀfl ‰Ëı·_ µ÷flÎHÎ Âw ¿flÌ ÿı ’΋Ìfiı ›◊Ή÷˚ ⁄fi‰Î ‹◊÷Ì Ë˘› »ı ÷˘ CÎ| ‰Î÷ΉflH΋Î_ 275 ·ÌÀfl ‰‘ ŒuÒ· ‘‹‘‹ÎÀÌ ⁄˘·Î‰ı »ı. ±Î hÎHÎı› ¿ÎflH΢Áfl ±fiı ÷ı‹Î_ ‰‚Ì ÿËfifiı ·Ì‘ı ‰‘ √fl‹Ì ⁄‚ı »ı. ±˜fl·Î≥LÁ‹Î_ ÷ıfiÎ …ı‰Î ⁄ÌΩ À⁄˘˝…ıÀ ±ı„L…fi ‹ÎhÎ À>_¿Ì ¬ı’ ¿flfiÎflÎ_ ’˛ÎM÷ ¿flÌ ÷ı ±˘fl ωVI≤÷ ◊‰Îfi˘ 20 ’Λ·À˘ ˢ› ±fiı ÿflı¿ ’Λ·À fiÎfiÎ ¿ÿfiÎ_ ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘‹Î_ ‰’flΛ »ı. ’˛›ÎÁ ¿flı »ı. ÿËfi «ıQ⁄flfiÌ ÁÌÏ‹÷ ‰ÎÏÊ˝¿ ÁflıflΠ500 ∂~›fi˘ ¬ıÕ÷˘ ˢ› ωflÎÀ ¿ÿfiÎ ∂÷Îw ω‹Îfifi_ ±ı„L…fi …B›Î‹Î_ ÷ı Á‹Î÷Ì fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ÷˘ 27,50,000 ·ÌÀfl ⁄‚÷HÎfi˘ ±˘»Î ⁄‚÷HÎı ‰‘ ◊˛VÀ ’ıÿÎ ¿flı ±ı ’˛¿Îflfi_ flÌ÷Áfl ‘‹ÎÕ˘ ◊›˘ Á‹∞ ·˘. ω‹Îfi‹Î_ ±ı„L…fifiÎ ’λ·Î »ıÕı ⁄ËÎfl fiÌ¿‚‰Î ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ‰’flÎ÷Î ±ı Ï ‰±ı  fi ±fiı ‰‚Ì ’˛‹ÎH΋Î_ ±˘»\_ C΢ÓCÎÎÏÀ›_ ˢ‰_ ‹ÎÀı ΩıÂ’Ò‰˝¿ ±ı ÷flŒ ‘ÁÌ Ω› »ı À⁄ν≥fi NuÒ·/ATF fi˘ ‰÷˝‹Îfi ¤Î‰ ’˛Ï÷ Ωı≥±ı. ¿Ë˘ ¿ı ±ı„L…fi À⁄˘˝…ıÀ fiÏË, ’HÎ ±fiı fiÌ¿‚÷Ì ‰¬÷ı I›Î_fiÎ À⁄ν≥fifiÎ ·ÌÀflı wÎ.47.691 »ı. ±˜fl·Î≥fi ¿o’fiÌfiı À⁄˘˝Œıfi ’˛¿Îflfi_ ˢ‰_ Ωı≥±ı. «øfiı Œıfl‰÷Ì Ω› »ı. À⁄ν≥fifiÎ ‰WÎıÿ˝ ËÎÕı ¿ıÀ·Î wÏ’›Îfi_ fi¿ÁÎfi ◊Λ ÷ıfi˘ á À⁄˘˝Œıfi — fl_√Ìfi ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. ±Î_¿Õ˘ √HÎÌ …\±˘.á 4 ÏflŒfl ¿fl˘ ¿ı …ı‹Î_ ⁄˘∫√-747 ÷◊Î ÂÎŒ˚Àfi_ ΩıÕÎHÎ ¿˘Q’˛ıÁfl ÁÎ◊ı »ı, ‹ÎÀı ±˜fl⁄Á-380 …ı‰Î_ ∂÷Îw ω‹Îfi˘ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î À⁄˘˝Œıfi ¿˘Q’˛ıÁflfiÎ_ Ëfl˘‚⁄_‘ √˘Ã‰Î›ı·Î_ ±Õ‘˘ Õ{fi «ø˘ ’HÎ ±ı„L…fifiÌ fl«fiÎ ÿı¬ÎÕÌ »ı. ±ı¿oÿflı ÷ı À⁄˘˝…ıÀfiı ‹‚÷Ì Œflı »ı. ÿflQ›Îfi ±ı„L…fifiÎ ’λ·Î ¤Î√‹Î_ À⁄ν≥fifiı ±Î‰ı »ı, ’fl_÷ ¿ıÀ·Ì¿ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ …\ÿÌ »ı. ¿Î›˝’˛¿Îfl ÷˘ CÎÒ‹ÎT›Î ’»Ì √fl‹ ‰Î›fi˘ …ıÀ’˛‰ÎË ¿·Î¿fiÎ ·√¤√ ÁΉ …\ÿ˘ »ı. À⁄˘˝Œıfi‹Î_ Ï⁄·¿<· ±Î√‚ ÷flŒ ÁflıflΠ1,600 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı ⁄ËÎfl ŒıӿΛ, ±ıÀ·ı L›ÒÀfifiÎ 10 ŒÌÀfiÎ (3 ‹ÌÀflfiÎ) T›ÎÁfi˘ ’_¬˘ √˘Ã‰ı·˘ ˢ› »ı. hÎÌΩ √Ï÷ÏÁ©Î_÷ ‹…⁄ ω‹Îfifiı ±Î√‚ ÷flŒ ΩıflÿÎfl Ï‹ÏfiÀfiÎ ËΩfl˘ ±Î_ÀÎ ·ı¬ı Œfl÷˘ ’_¬˘ …ı ˉÎfiı ±_ÿfl ◊˛VÀ ‹‚ı »ı. Á’flÁ˘Ïfi¿ {Õ’ ’˛ÎM÷ ¿fl÷Î ·ÕΛ¿ …ıÀ ±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

89

’Λ·ÀfiÌ ¿˘¿Ï’ÀfiÌ ’λ‚ ±Õ¬ı’Õ¬ı ¿<· ⁄ı À⁄˘˝…ıÀ ±ı„L…fi˘ ‘flΉ÷_ ·ÕΛ¿ ÁÌ ËıÏfl›fl ω‹Îfi

¬ıÓ«ı ÷ıfiÎ ⁄ı ŒÎ_ÀÎ ’Õı »ı. ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ‰E«˘‰«fi˘ ŒÎ_À˘ ’fl⁄Îfl˘ ¿˘Q’˛ıÁfl ÷flŒ Ω› »ı ±fiı ¿˘Q’˛ıÁfl ÷ıfiı Á_¿˘«Ì fiÎ¬Ì ÿËfi «ıQ⁄fl ÷flŒ ‘¿ı·ı »ı, F›Î_ ÷ıfi_ ÿËfi ◊›Î ⁄Îÿ √fl‹Î√fl‹ …ıÀ’˛‰ÎË »ı¿ ’»‰ÎÕıfiÎ À⁄ν≥fifiı Œıfl‰÷˘ ‰ı√’Ò‰˝¿ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. ±Î Ïø›Î ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ◊˛VÀ …L‹Î‰ı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ Á÷÷ Œ›Î˝ ¿fl÷_ À⁄ν≥fi ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı ÂÎŒ˚À ‰Õı ΩıÕΛı·Î ’_¬Îfiı Ëo‹ıÂÎ_ Œfl÷˘ flάı »ı. ¿o≥ fiÏË ÷˘ ±ÎÀ·ı Á‘Ì À⁄˘˝Œıfifi˘ ¿Î›˝’˛¿Îfl À⁄˘˝…ıÀ …ı‰˘ √HÎΛ, ’fl_÷ ⁄Lfiı ‰E«ıfi_ ÁÎQ› I›Î_ ’Òw_ ◊Λ »ı. µ’fl …HÎÎT›_ ÷ı‹ À⁄˘˝ŒıfifiÎ ’_¬Î ¶ÎflÎ ±_ÿfl ‘¿ı·Î›ı·Î ‰Î›’˛‰ÎËfi˘ Œ@÷ ‹K›‰÷a ŒÎ_À˘ ±ı„L…fifiÎ ¿˘Q’˛ıÁfl‹Î_ ±fiı ÿËfi «ıQ⁄fl‹Î_ Ω› »ı. ’_¬ÎfiÎ «˘÷flŒÌ ’ÏflÏCÎ ÏËVÁÎ ‰Õı ±_ÿfl ¬ıÓ«Î÷Ì Ë‰Î ¿˘Q’˛ıÁflfiÎ ÷◊Î ÿËfi «ıQ⁄flfiÎ Á_¿<·fiı ⁄Λ’ÎÁ ¿flÌ ’λ·Î »ıÕı ÁÌ‘Ì ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. ˉΠ⁄‚’Ò‰˝¿ ⁄ËÎfl ŒıӿΛ, ‹ÎÀı ±ı Ïø›Î ’HÎ ◊˛VÀ …L‹Î‰ı »ı. ±Î º„WÀ±ı Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ À⁄˘˝Œıfi ±ı„L…fi‹Î_ À⁄˘˝…ıÀ ±fiı À⁄˘˝’˛˘’ ±ı‹ ⁄ı›fi˘ Á‹L‰› ◊›˘ »ı. À⁄˘˝…ıÀfiÌ 90 á ÁŒÎflÌ á ±Î˜@À˘⁄fl 2006

‹ÎŒ¿ ±ı„L…fifiÌ ’»‰ÎÕı◊Ì ‰ı√Ì·˘ …ıÀ’˛‰ÎË ‰»^Àı »ı ±fiı À⁄˘˝’˛˘’fiÌ …ı‹ ’˛˘’ı·fl …ı‰˘ ’_¬˘› Œflı »ı. ±Î Á‹L‰› ¶ÎflÎ À⁄˘˝Œıfi ±ı„L…fi ÂÌ flÌ÷ı ‰‘ ¿Î›˝Z΋, ±˘»\_ C΢ÓCÎÎÏÀ›_ ±fiı ‰‘ Ï¿ŒÎ›÷Ì ⁄L›_ »ı ÷ı ’HÎ …\±˘ — ⁄‘Ì Ë‰Î ÿËfi «ıQ⁄fl‹Î_ …÷Ì fi◊Ì, ‹ÎÀı ÿËfi ’˛‹ÎH΋Î_ ±˘»\_ ◊Λ »ı ±fiı ⁄‚÷HÎfiÌ ¬’÷ ±˘»Ì flËı »ı. C΢ÓCÎÎÀfiÌ ‹ÎhÎÎ ’HÎ CÎÀÌ Ω› »ı. ’fl_÷ ◊˛VÀ ±ı¿oÿflı CÎÀ‰Îfiı ⁄ÿ·ı ‰‘ı »ı, ¿ı‹ ¿ı 10 ŒÌÀfiÎ T›ÎÁfi˘ ωÂ΂ ’_¬˘ ›Îfiı À⁄˘˝Œıfi ’W¿‚ ˉÎfiı ±Î√‚◊Ì ’λ‚ ‘¿ı·ı »ı. ±Î flÌ÷ı V◊‚ÎL÷fl ’΋÷Ì Ë‰Îfi˘ …J◊˘/volume …ı‹ ‰‘Îflı ÷ı‹ ‰‘ ◊˛VÀ …L‹ı ±ı ÁÎÿÌ ‰Î÷ »ı. ∂÷Îw …ıÀ ω‹Îfi˘ ¤Îflı¬‹ ˢ‰Î »÷Î_ ±Î‰Ì flÌ÷ı ‹‚÷Î ◊˛VÀfiÎ ’˛÷Î’ı … ’˛‹ÎH΋Î_ À>_¿Ì ÿ˘À ‹Ò¿Ìfiı Àı¿-±Î˜Œ ¿flÌ Â¿ı »ı. ±ÎfiÌ Á΋ı À⁄˘˝ŒıfifiÌ ‹›Î˝ÿΠˢ› ÷˘ ±ıÀ·Ì ¿ı ω‹Îfifiı ÷ı ¬ÎVÁ˘ ◊˛VÀ ±Î’Ì Â¿ı, ’HÎ V’ÌÕ fiÏË. ∂÷Îw ω‹Îfi˘ ±ıÀ·ı … Á’flÁ˘Ïfi¿ ˢ÷Î_ fi◊Ì. Ï⁄˛Àfiı ÷◊Î ¡ÎLÁı ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ‹Ï…›ÎflÎ ‘˘flHÎı Á’flÁ˘Ïfi¿ ’ıÁıL…fl M·ıfi ¿˘L¿˘ÕÛ ⁄fiΉ‰Îfi_ fiyÌ ¿›* I›Îflı ÷ıfiÎ ‹ÎÀı À⁄˘˝Œıfifiı ⁄ÿ·ı À⁄˘˝…ıÀ ±’fiÎT›_. ¿·Î¿fiÎ 2,330 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ±ÁΑÎflHÎ V’ÌÕ ËÎ_Á· ¿flÌ Â¿÷_ ¿˘L¿˘ÕÛ »ı‰Àı ±ı … ÁÎ≥{fiÎ À⁄˘˝Œıfi ω‹Îfi ¿fl÷Î_ ⁄‹b_ ŒuÒ· ¬Î÷Î C΢ÓCÎÎÏÀ›Î ’ıÁıL…fl M·ıfi ÷flÌ¿ı ΩHÎÌ÷_ ⁄L›_. Ï⁄˛ÏÀ ±˜fl‰ı{ ÷◊Î ±˜fl ¡ÎLÁ ÏÁ‰Î›fiÌ hÎÌ∞ ±˜fl·Î≥LÁı ÷ıfiı V‰Ì¿Î›* ’HÎ fiÏË. ’ıÁıL…fl ω‹Îfifi_ ·Î_⁄Î ⁄˘√ÿÎ …ı‰_ À⁄˘˝Œıfi ±ı„L…fi

Ï’VÀfi, À⁄˘˝’˛˘’, À⁄˘˝…ıÀ ±fiı À⁄˘˝Œıfi ±ı‹ «Îfl Ω÷fiÎ_ ±ı„L…fi˘fi_ ω‰flHÎ ±ÎM›Î ’»Ì √˛ÎµLÕ ’Ήfl ›ÏfiÀ ÷◊Î ±Î˜„@{Ï·›flÌ ’Ήfl ›ÏfiÀfi˘ ’HÎ µS·ı¬ ¿fl‰˘ flè΢. ⁄˘∫√-747 …ı‰Î ω‹ÎfifiÎ ±ı„L…fifiı «Î· ¿fl‰Î ‹ÎÀı …ı ±ÁΑÎflHÎ ’Ήfl ÁM·Î›fiÌ …wfl ’Õı ÷ı ω‹ÎfifiÌ ⁄ıÀflÌfiÎ √Ω ⁄ËÎflfi˘ ˢ› »ı. ±Î◊Ì …fiflıÀfl ‘flΉ÷_ √˛ÎµLÕ ’Ήfl ›ÏfiÀ/GPU fi΋fi _ ‰ÎËfi (…‹b_ flı¬Î_¿fi) ±˜fl’˘ÀÛ ’fl M·ıfifiı ±ı„L…fi «Î· ¿flÌ ±Î’ı »ı. ±·⁄kÎ, ω‹ÎfifiÌ ’Ò_»ÕÌfiÎ ¤Î√ı flËı·_ ±Î˜„@{Ï·›flÌ ’Ήfl › Ï fiÀ/ APU Ωı ¿Î›˝fl÷˚ ˢ› ÷˘ GPU fiÌ …wfl fiÏË. ±Î ’Ήfl ›ÏfiÀ ’HÎ ‰ÎV÷‰‹Î_ …fiflıÀfl »ı. ·Î≥À˘ ÷◊Î ±˜fl-¿„LÕÂfifl ‹ÎÀı ÷ı ‰Ì…‚Ì ’ÒflÌ ’ÎÕı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ Œ˚·Î≥Àfi˘ Á‹› ◊Λ I›Îflı ω‹ÎfifiÎ_ ‹A› ±ı„L…fi˘fiı ’˘÷ÎfiΠωz÷ ’Ήfl ÁM·Î› ¶ÎflÎ «Î· ¿flÌ ±Î’ı »ı. Ï’VÀfi, À⁄˘˝’˛˘’, À⁄˘˝…ıÀ ±fiı À⁄˘˝Œıfi ¿fl÷Î_ Áÿo÷fl …\ÿÌ Ï¿Á‹fi_ ±ı„L…fi flı‹…ıÀ »ı, …ıfiÌ fl«fiÎ ±I›_÷ ’˛Î◊Ï‹¿ ˢ‰Î »÷Î_ ’ıÁıL…fl M·ıfi‹Î_ ¿ı ·ÕΛ¿ M·ıfi‹Î_ ÷ı ‰’flÎ÷_ fi◊Ì. ‰Î’fl‰_ Â@› ’HÎ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ±‹¿ Á_Ωı√˘‹Î_ … ÷ı ¿Î‹ ±Î’ı »ı. ±Î ’˛¿ÎflfiÎ …ıÀ ±ı„L…fi‹Î_ ¿˘Q’˛ıÁfl ˢ÷_ fi◊Ì. À⁄ν≥fi ’HÎ fiÏË. ⁄ÌΩı ±ı¿ı› «·÷˘ÏŒfl÷˘ ’ÒflΩı fiÏË. flı‹…ıÀ ‹ÎhÎ ’˘·˘ fi‚οÎfl »ı, …ıfiÌ ±_ÿfl ÿËfi «ıQ⁄fl ˢ› »ı. ±Î¿ÎÂÌ ’˛‰ÎÁ ‰¬÷ı flı‹…ıÀfiı ÁÎ‹Ì Ë‰Îfi˘ ’Òfl’ÎÀ ‰ı√ı ¤ıÀ˘ ◊Λ I›Îflı ˉÎ

¤ŸÁfiÌ ‹ÎflÌ Á_¿˘«Î› »ı ±fiı √fl‹ ◊Λ »ı. ⁄‚÷HÎfiÌ Ï’«¿ÎflÌ »^À÷ΉıÓ÷ ÿËfifiÌ ’˛Ïø›Î …⁄fl…V÷ ◊˛VÀ‰Î‚˘ …ıÀ’˛‰ÎË ’ıÿÎ ¿flı »ı. ±Î flÌ÷ı Ωı÷Î_ flı‹…ıÀfiÌ ¿Î›˝’©Ï÷ À⁄˘˝…ıÀ ¿fl÷Î_ ¬ÎÁ …\ÿÌ fi◊Ì, »÷Î_ ‹˘À˘ Œfl¿ ±ı ¿ı ¿˘Q’˛ıÁfl ±fiı À⁄ν≥fi ‰√flfi_ flı‹…ıÀ Á’flÁ˘Ïfi¿ {Õ’ ’˛ÎM÷ fi ¿flı I›Î_ Á‘Ì Ë‰Î ÷ıfiÎ ’˘·ÎH΋Î_ ¤ŸÁÎ÷Ì ÷ı‹… Á_ ¿ ˘«Î÷Ì fi◊Ì ±fiı flı‹…ıÀ ¿Î›Î˝„L‰÷ ◊÷_ fi◊Ì. ±Î ‹›Î˝ ÿ Îfiı ¿ÎflHÎı ω‹Îfifiı ±ı¿·Î flı‹…ıÀ ‰Õı ÁF… ¿fl˘ ÷ı fi «Î·ı . ÁÎ◊ı À⁄˘˝…Àı fiÌ ’HÎ …wfl ’Õı ¿ı …ı ›ÎhÎÎfi˘ ’˛Îfl_¤ ¿flÌ Ï‰‹Îfifiı Á’flÁ˘Ïfi¿ {Õ’fiÎ ±Î_¿ı ’ˢӫÎÕÌ ÿı. ’fl_÷ I›Îfl ’»Ì V’ÌÕ fl¬ı Á’flÁ˘Ïfi¿ ¿fl÷Î_ ÁÎflÌ ±ı‰Ì CÎÀÌ …‰Î ’΋Ì, ÷˘ ÁÎ‹Ì Ë‰Îfi_ ÿ⁄ÎHÎ ’HÎ CÎÀÌ …÷Î_ flı‹…ıÀfi_ ÷Î’HÎ_ ÃflÌ Ω› »ı. À>_¿‹Î_, flı‹…ıÀ ±˘»Î {Õ’Ì ’˛‰ÎÁ ‹ÎÀıfi_ …ıÀ ±ı„L…fi fi◊Ì--±fiı ÷ı ‹›Î˝ÿÎ ÷ıfiı CÎHÎÎ_ ¬flÎ_ ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘ ‹ÎÀı ÷◊Î ’ıÁıL…fl ω‹Îfi˘ ‹ÎÀı ±›˘B› ÃflΉı »ı. ±·⁄kÎ, ω‹ÎfiωzÎfiÎ ZÎıhÎı {Õ’fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ‹Îfi‰Ω÷ı »ıS·Î_ Á˘±ı¿ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ¿flı·Ì ’˛√Ï÷fi_ ÏÂfl˘Ï⁄Lÿ ˢ› ÷˘ ±ı flı‹…ıÀ »ı, …ıHÎı X-15 ’˛¿ÎflfiΠω‹Îfifiı ¿·Î¿fiÎ 7,274 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ ’˛ÿÎfi ¿fl‰Îfi˘ ¿ÌÏ÷˝‹Îfi V◊ÎM›˘ »ı. ÏÕÁıQ⁄fl 17, 1903 fiÎ Ïÿ‰Áı flÎ≥À ¤Î≥±˘fi_ Œ˚·Î›fl-1 ω‹Îfi ¿·Î¿fiÎ 10.9 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ‰‘ {Õ’ı fiˢ÷_ ∂Õu_ !á

±Î˜@À˘⁄fl 2006 á ÁŒÎflÌ á

91