Locomotive

17-19

Yazgulu Kizilisik Mustafa Ozkan Anatolian Hish School Kayseri, Turkey [email protected]

Locomotive

Lokomotif

Today the notion of distance is very different from its real meaning. Mankind achieved to make distances closer with the help of developed technology. In the past, the desire of covering long distances in a shorter time gave first the idea of tyre, then steam. The human kind, producing the tyre, headed to produce fast vehicles in order to shorten the duration of the journey. This brought the idea of using steam in the produced vehicles on the agenda. Vehicles which operated with machine power were produced. The first example of them was made by Newton in 1680. Newton gave the name automobile to it as this produced a machine which first moved without human power. After that date, the use of steam developed mostly as regards locomotive. First, the use of steam in locomotives was revised by D. Robinson and it gave an inspiration to Trewithick. The most developed model of

Günümüzde artık uzaklık kavramı eski anlamının çok dışında. Gelişen teknolojiyle birlikte uzakları yakın yapmayı insanoğlu başarmıştır. Geçmişte de uzun mesafeleri daha kısa zamanda kat etme isteği insana önce tekerlek sonra da buhar fikirlerini verdi. Tekerleği üreten insanoğlu yolculuk süresini kısaltmak için hızlı araç üretimine yöneldi. Buda üretilen araçlarda buhar ı kullanma fikrini gündeme getirdi. Buhar sayesinde makine gücü ile çalışan araçlar üretildi. Bunun ilk örneği 1680 yılında Newton tarafından verildi. Üretilen bu araç ilk defa insan gücü dışında hareket ettiği için Newton bu araca otomobil adını vermiştir. Bu tarihden sonra buharın kullanımı daha çok lokomotif alanında gelişti. İlk olarak lokomotifde buharın kullanımı D. Robinson tarafından düşünüldü ve bu Trewithick’e ilham verdi. Lokomotifi raylar üzerinde ilk kez yürüten Trewithick’ten sonra en gelişmiş lokomotif modelleri Stephenson tarafından çizildi. Stephenson babasının da çalıştığı KillingWorth kömür ocaklarında çalışmaya başladı. Onun görevi ocağa kömür atmaktı. Çalışırken buharlı makine ilgisini o kadar çok çekti ki onu incelerken çalışma hatalarını bile

ELECTRİC LOCOMOTİVE ELEKTRİKLİ LOKOMOTİF

43

17-19

History of Science and Technology

European Pupils Magazine

locomotive was drawn by George Stephenson after Trewithick who moved the locomotive on rail first. Stephenson started working in Killing-worth coal mine where his father was working too. His duty was to throw coal into the furnace. While he was working, the machine which run on steam affected him so much that while he examined the machine, he found a lot of mistakes in it. A STEAM CAULDRON EXPLOSION IN ENGLAND IN 1914 In the following years, by 1914 YILINDA İNGİLTERE’DE BİR BUHAR KAZANI PATLAMASI selfstudy, he worked in the fark etti. Killing-worth coal mine as a technician. Sonraki yıllarda kendisini geliştirerek While he was working there, he got önceden çalıştığı Killing-Worth kömür interested in the development of ocağına teknisyen olarak girdi. locomotive and he created a totally new O bunları yaparken aynı zamanda and better machine. lokomotiflerdeki gelişmelerle ilgilendi ve Working Style daha önceki basit modele göre tamamen yeni Locomotives work with 2 basic thing: ve daha iyi bir makine icat etti. 1. Steam 2. Electricity Çalışma Şekli Lokomotifler 2 temel maddeyle çalışır. Steam Locomotives These locomotives have 1. Buhar been used on railways for 2. Elektrik over 100 years. These locomotives are used Buharlı Lokomotif especially to transport cargo Bu lokomotifler raylar with railway cars. There are üzerinde 100 yılı aşkın süredir 2 basic part on a kullanılır. contemporary locomotive. Bu lokomotifler özellikle v a g o n l a r l a y ü k 1.Steam cauldron taşımacılığında kullanılır. 2.The mechanism çağdaş bir lokomotifte 2 winding the axels ana bölüm bulunur:

44

Working style of the steam locomotives Locomotives are

GEORGE STEPHENSON, 1838

1. Buhar Kazanı 2. Dingilleri Hareket Ettiren Mekanizma

History of Science and Technology

17-19

European Pupils Magazine

Buharlı worked by burning Lokomotiflerin coal. Under the Çalışma Şekli steam cauldron, Lokomotifler which is one of the kömür yakılarak 2 basic partes of çalıştırılırlar. the locomotive, Lokomotifin 2 the coal burns and ana bölümünden it is sent to the A STEAM LOCOMOTİVE biri olan buharlı pistons so it BİR BUHAR LOKOMOTİFİ altında kazanın constitutes the kömür yakılır ve bu pistonlara gönderilir ve steam. buharı oluşturur böylece tekerlerin dönmesi It also makes the wheels to turn. sağlanır. Bu tür lokomotiflerin tehlikeleri de There are also dangers in these type of mevcuttur. Örneğin;buhar kazanlarında locomotives. kullanılan besleme suyu zamanla kazanı For example: the feeding water, which is aşındırır ve patlamalara neden olur. used in the steam cauldron, abradesit as

46 228’S SİDE SİGHT (BANDIRMA STATİON OF TRİYAJ, AUGUST 1985) 46 228'İN YANDAN GÖRÜNÜŞÜ (BANDIRMA TRİYAJ GARI, AĞUSTOS 1985)

time passes and causes explosions. Electric Locomotives These locomotives which appeared in the early 1920s were produced in various styles and power. These locomotives which have a power that can increase to 8000KW nowadays have advantages for their easy usage and easy handling. There are 2 types: 1) With Diesel Motor 2) Providing the fundamental electricity from outer sources Locomotives using the diesel motor work by using 1-2 motor. Energy is transferred with hydraulic or electric power to locomotives. Hydraulic transfer occurs

Elektrikli Lokomotifler 20.yy başlarında görülen bu lokomotifler çeşitli stil ve güçte üretildi. Günümüzde 8000KW ta kadar yükseltilebilen güce sahip bu lokomotifler kullanım kolaylığı ve bakım kolaylığı açıcınsan avantajlıdır. 2 türü vardır: 1) Dizel Motoru Olanlar 2) Elektriği Dışardan Sağlayanlar Dizel motoru kullanan lokomotifler 1 yada 2 dizel motoruyla çalışır. Lokomotifte enerji hidrolik yada elektrik akımıyla aktarılır. Hidrolik aktarma dizel motorun hareketinden sonra oluşur.

45

17-19

History of Science and Technology

European Pupils Magazine

after the diesel motor movement. The other style devives its fundamental electric from a wire which is stretched above the railway. Since the generator which is worked by the electric from the wire provides the electric stream, the pistons turn. Trains were developed by developing cargo and fare transportation. Trains whose speed and capacity were increased by developing technology have various usages as metro, high- speed trains etc. Locomotive has had great importance on transport since the past. It is the ancestor of train and it makes nowadays life easier. • •

Bibliography http://tr.wikipedia.org/wiki/ Lokomotif, Kul Wadhwa, Wikipedia, 28 April 2008 http://e40003.me.metu.edu.tr/ Buharlilar,Ergün Tönük, METU, 14 July 2008

Diğer tür gerekli olan elektriği demiryolu üzerinde gerili olan bir telden sağlar. Bu telden gelen elektrikle çalışan jeneratör elektrik akımını pistonlara gönderdiği için pistonlar döner. Yük ve yolcu taşımacılığının gelişmesiyle trenler oluştu. Hızı ve kapasitesi gelişen teknolojiyle artırılabilen trenler günümüzde metro,hızlı tren gibi farklı çeşitlere sahiptir. Trenler taşımacılıkta geçmişten beridir büyük öneme sahiptir. Lokomotif trenin atasıdır ve günümüz yaşantısını daha kolay hale getirir. Iconography • www.sapiensman.com/old_trains/ english.htm, Webmaster • www.britannica.com/ebc/art14511/George-Stephenson, Encyclopaedia Britannica, 15 July 2008 • www.eyewitnesstohistory.com/ tomthumb.htm,Ibis Communications, 14 July 2008

A CAULDRON EXPLOSİON BİR KAZAN PATLAMASI

46