Gazeta Prawna Z 20 Listopada 08 (nr 227)

TYDZIEŃ PODATKÓW PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI

JUTRO Jak skorzystamy w 2009 DZIŚ Kto i jak może korzystać z ulgi roku z nowej ulgi przy meldunkowej strona 14 sprzedaży nieruchomości

19 miesięcy od

nieprzerwany wzrost sprzedaży Gazety Prawnej

Największy dziennik gospodarczy CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008

GOSPODARKA ■ Stoczniowcy chcą 40 tys. zł strona A3 odprawy ■ Szybki internet: Polska daleko

od czołówki

strona A6

ŚWIATOWY TYDZIEŃ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ■ Młodym coraz trudniej o kapitał na start strona A5 FINANSE ■ Czat i blog zamiast wizyty strona A6 w banku

Moja firma ■ Ulga na zakup kasy fiskalnej

wyniesie maksymalnie 700 zł ■ Kiedy fiskus zawiesi

postępowanie podatkowe

PODATKI ■ ZWOLNIENIA OD AKCYZY:

w transporcie lotniczym i morskim będzie można przywieźć spoza Unii bez podatku wyroby warte strona 5 430 euro.

NR 227 (2349)

ROK 15

CENA 3,50 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPR AWNA.PL /24H

GOSPODARKA FUNDUSZE UNIJNE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW

Mniej biurokracji dla ubiegających się o unijne dotacje ■

Będą ułatwienia dla firm w dostępie do unijnych dotacji z programów krajowych

■ Resort rozwoju chce też uprościć procedury dostępu do wsparcia z UE w regionach

D

ostęp do 48 mld euro funduszy UE, które znajdują się w programach krajowych, będzie w 2009 roku łatwiejszy. GP dotarła do przygotowanych przez kierowane przez Elżbietę Bieńkowską Ministerstwo Rozwoju Regionalnego rekomendacji zmian w trzech największych programach: Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki oraz Infrastruktura i Środowisko. Prace nad nimi trwały w resorcie od lipca. Nie będzie to rewolucja, lecz kilkadziesiąt rozwią-

zań, które mają ułatwić przedsiębiorcom drogę po unijne dotacje. Zmiany zakładają m.in., że zmieni się kryterium innowacyjności przy przyznawaniu dotacji w programie Innowacyjna Gospodarka oraz zostanie ujednolicony system przyznawania zabezpieczeń. – Jest mnóstwo zapisów, które powodują, że proces wdrażania funduszy unijnych jest mało efektywny. To właśnie nimi chcemy się zająć – mówi Jarosław Pawłowski, wiceminister rozwoju regionalnego.

Dodaje, że kończą się prace nad rekomendacjami dotyczącymi dotacji dla przedsiębiorców, wdrażanych w regionalnych programach operacyjnych. Resort zajął się nimi wskutek skarg napływających od firm. Eksperci pozytywnie oceniają propozycje ministerstwa. – Niektóre zmiany są mało istotne, ale wszystkie ułatwią życie przedsiębiorcom – mówi Paweł Tynel z firmy doradczej Ernst & Young.■

strony A2–A3

■ PODATEK ZRYCZAŁTOWANY

od małych kwot uzyskanych z umów zlecenia i o dzieło wyniesie strona 8 od stycznia 18 proc.

PRACA ■ JESZCZE PRZEZ 24 LATA

nauczyciele będą mogli przechodzić na wcześniejsze emerytury – proponują posłowie. strona 9 ■ POMOC PUBLICZNA DLA FIRM

zatrudniających niepełnosprawnych: wypłata 2 mld zł z PFRON strona 10 zagrożona.

PRAWO ■ DZIŚ POSŁOWIE ZDECYDUJĄ,

czy zgodnie z poprawkami Senatu premie termomodernizacyjna i remontowa nie będą strona 13 opodatkowane.

ISSN 1232–6712

Nr indeksu 348 066

Nakład: 88 590

Dziś na www.forsal.pl Na jakie wypłaty z OFE mogą liczyć przyszli emeryci

Tygodnik Prawa Pracy ■ Emerytura może być

przeliczona od nowej kwoty bazowej

PODATKI

PRAWO

Pięć druków PIT utrudni rozliczenie podatku dochodowego za 2008 rok

Nie będzie ośmiu stawek dla sędziów

M

inisterstwo Finansów opublikowało projekty formularzy PIT, które będą miały zastosowanie już do rozliczenia podatkowego za 2008 rok. Część z nich będzie przeznaczona do rozliczenia dochodów uzyskanych dopiero od 1 stycznia 2009 r. Dotyczy to nowego rozliczenia rocznego PIT-39, w którym podatnicy będą wykazywać dochody ze sprzedaży nieruchomości kupionych od 2009 roku. Mimo obietnic

5 zeznań będzie obowiązywać przy samodzielnym rozliczeniu PIT za 2008 rok

ministerialnych zeznania nie zostały uproszczone. Za 2008 rok będziemy rozliczać się na bardziej skomplikowanych formularzach PIT-36, PIT-36L, PIT-37 i PIT-38. Pracodawcę, którego upoważnimy do rozliczenia naszych dochodów, będzie obowiązywał formularz PIT-40. Z kolei opodatkowani ryczałtem złożą swoje zeznanie roczne na druku PIT-28.■

strony 2 i 4

M

inisterstwo Finansów nie zgadza się na wprowadzenie od 2010 roku ośmiu stawek awansowych w sądownictwie. Resort finansów wyraził jedynie zgodę na podwyżki dla sędziów

w 2009 roku oraz na uzależnienie wysokości ich płac od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce.■

strony 2 i 12

GOSPODARKA

Paliwa stanieją, ceny gazu nie spadną

S

padek cen ropy przekłada się na ty nie będzie obniżki cen gazu. Raniższe ceny paliw na stacjach – chunki w 2009 r. w najlepszym razie za benzynę płacimy poniżej 4 zł/l. zostaną na poziomie z listopada.■ Paliwa mogą stanieć w tym roku strona A5 jeszcze o kilkanaście groszy. Niestereklama

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

2 | CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227

BLOGI Gazety Prawnej www.gazetaprawna.pl/blogi

komentarze redakcji PRACA

Emerytalna prowizorka eforma emerytalna zakładała stworzenie jednego spójnego systemu emerytalnego. Tylko osoby zatrudnione w najtrudniejszych warunkach przez kilka lat miały przechodzić na emerytury pomostowe. Rząd Donalda Tuska wielokrotnie zapewniał, że nie podda się dyktatowi strajkujących związkowców domagających się dopisania ich do listy uprawnionych. Kiedy jednak przyszło co do czego, nie trzeba było nawet strajku generalnego, aby nauczyciele jeszcze przez 24 lata zachowali prawo do wcześniejszych emerytur. I tak okazało się, że misternie budowany system emerytalny rozpada się jak domek z kart. Kolejne grupy zawodowe zapewniają więc sobie przywileje, tworząc własne systemy. Po mundurowych, rolnikach czy górnikach przyszła pora na nauczycieli. Kto będzie następny?■ strona 8

R

BOŻENA WIKTOROWSKA bozena. wiktorowska @infor.pl

Temat dnia PRAWO TELEKOMUNIKACYJNE | Komisja Europejska twierdzi, że polskie prawo zagraża operatorom

Polsce grożą wysokie ■

Prawo telekomunikacyjne musi zostać dostosowane do unijnych przepisów

■ Przygotowywane projekty nowelizacji polskich przepisów nie nadążają za prawem europejskim ■

Za uporczywe uchylanie się od stosowania norm unijnych grozi kara ryczałtowa i okresowa DARIA STOJAK, KATARZYNA WÓJCIK-ADAMSKA [email protected]

L

ista zarzutów Komisji Europejskiej dotyczących polskiego prawa telekomunikacyjnego jest długa. Ceny za połączenia są bardzo wysokie, internet szerokopasmowy dostępny tylko dla wybrańców, a umowy z operatorami pozostawiają wciąż wiele do życzenia. To jednak niejedyne problemy, które musi rozwiązać nasz ustawodawca. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej jest bowiem, według KE, zależny od premiera, zapisy prawa telekomunikacyjnego wykraczają poza dozwolone ramy dyrektywy o dostępie, a stawki za przejęcie lokalnej pętli abonenckiej z sieci Telekomunikacji Polskiej są bardzo wysokie. Niezgodna z unijnymi przepisami jest także zbyt duża ochrona konsumenta, co zagraża prawom operatorów. To wszystko odróżnia polski rynek telekomunikacyjny od zachodniego, choć nie tylko nasz kraj ma problemy z przestrzeganiem unijnych regulacji. Uporczywe uchylanie się przez państwo członkowskie od stosowania norm unijnych grozi wielomilionowymi karami, których wysokość zależy od stopnia jego winy, okoliczności, długości trwania naruszenia oraz zasobów finansowych budżetu danego państwa. W przypadku Polski kara ryczałtowa może wynieść 3,6 mln euro, a kara okresowa nawet 260 tys. euro za każdy dzień zwłoki.

PRAWO

Kosztowne oszczędności inisterstwo Finansów mówi nie reformie sędziowskich wynagrodzeń. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta – nie chce zwiększenia wydatków budżetowych. I nie ma w tym nic dziwnego. W końcu resort finansów jest od tego, żeby stać na straży publicznych pieniędzy. Należy jednak zastanowić się, czy tym razem oszczędności nie okażą się zbyt… kosztowne. Nie mówię tu o wymiarze ekonomicznym, a społecznym braku takiej reformy. Nie od dziś wiadomo, że sędziowie zaczynają odchodzić z zawodu. I to ci najlepsi. W sądach zaczyna się więc negatywna selekcja. Za kilka lat może się okazać, że ludzie, którzy zza ławy sędziowskiej decydują o losach innych, nie są do tego przygotowani. Jeżeli wynagrodzenia będą na takim poziomie jak dziś, w sądach pozostaną tylko ci, którzy nie dadzą sobie rady na wolstrona 12 nym rynku.■

M

MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ malgorzata. kryszkiewicz @infor.pl

PODATKI

Prezes UKE zależny od premiera Jeden z najważniejszych zarzutów Komisji Europejskiej dotyczy zasady niezależności krajowego organu regulacyj-

Zryw to czy rekord zory formularzy PIT już są. Na razie w fazie projektu, ale to dobra wiadomość. Ministerstwo przyspieszyło. Zdążyło też przed końcem listopada doprowadzić do nowelizacji ustawy o PIT. Jakby jeszcze równie szybko opublikowało rozporządzenie lub chociaż projekt rozporządzenia o kasach fiskalnych, to byłby rekord nienotowany w przeszłości. Wreszcie podatnicy wcześniej będą mogli się zapoznać z prawem podatkowym, obowiązującym od przyszłego roku. Hura, można by krzyknąć i klasnąć w dłonie z zadowolenia. Nie do końca jednak, bo wypełnienie nowych druków nie będzie łatwiejsze niż rok temu. Więcej i bardziej szczegółowe dane, które należy podać w formularzach, sprawią kłopoty podatnikom. Poczekajmy teraz na rozporządzenie o kasach fiskalnych i wtedy zobaczymy, czy przyspieszenie to faktyczne, czy tylko ostatni zryw strona 4 przed świętami.■

W

BOGDAN ŚWIĄDER bogdan.swiader @infor.pl

nego oraz zasady jawnego wykonywania nadanych mu uprawnień. Prezes UKE powinien być więc bezstronny i odcięty od presji politycznej. – Brak przepisów określających długość kadencji prezesa UKE oraz zamkniętej listy przesłanek pozwalających na jego odwołanie powoduje wysoki stopień jego zależności od premiera – mówi Jacek Strzałkowski z Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Niezależność jest także rozumiana jako rozdzielenie funkcji regulacyjnej od funkcji operatorskiej. Oznacza to, że działalności regulacyjnej nie może wykonywać żadne przedsiębiorstwo, które prowadzi biznes w sektorze telekomunikacyjnym. Polski rząd posiada jednak udziały w krajowych spółkach telekomunikacyjnych. – Nie ma więc gwarancji, że przedsiębiorcy telekomunikacyjni, w których państwo polskie posiada udziały, będą traktowani równo z pozostałymi uczestnikami rynku – mówi Jacek Strzałkowski. Zarzuty budzą jednak wątpliwości. – Prezes UKE jest prawnie oddzielony i funkcjonalnie niezależny od operatorów świadczących usługi i dostarczających sieci na polskim rynku telekomunikacyjnym – tłumaczy Urszula Czarnomska-Bokowy z kancelarii Tomczak i Partnerzy. Jej zdaniem, prezes UKE jest organizacyjnie i formalnie niezależny, przede wszystkim od Telekomunikacji Polskiej, będącej zasiedziałym monopolistą w polskim sektorze telekomunikacji, a także od ministra

OPINIE

ANNA STREŻYŃSKA

RAFAŁ DUCZEK

prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej

radca prawny, Kancelaria Prawna Grynhoff Woźny Maliński

Komisja Europejska nie prowadzi postępowań w celu ukarania danego państwa, ale w celu przywrócenia stanu przestrzegania prawa wspólnotowego. Kary nakładane są w wyjątkowych sytuacjach, gdy dane państwo obstaje usilnie przy naruszeniu przepisów unijnych, nie dokonuje ich implementacji lub poprawienia albo ignoruje zalecenia KE. Zdarza się, że państwo członkowskie i KE mają inne zdanie na temat konkretnej regulacji czy zapisu, a wtedy sprawa sądowa pomaga rozsądzić zaistniały spór. Nie należy wstydzić się wszystkich spraw rozstrzyganych przez ETS. Czasami wynikają one z lepszego dostrzegania lokalnej rzeczywistości i potrzeb krajowych. Na pewno jednak należy wstydzić się opóźnień w prawidłowej implementacji prawa unijnego. W zakresie spraw telekomunikacyjnych Polska nie została ukarana, mimo że kilka razy KE zaskarżyła nas do ETS. Myślę, że ustawodawca szybko uchwali zmianę prawa i usunie przyczynę zarzutów KE.

Komisja Europejska wszczyna wiele postępowań w sprawie naruszeń przepisów unijnych w dziedzinie prawa telekomunikacyjnego. Polska nie jest w tym zakresie czarną owcą w Europie. Postępowania dotyczyły także krajów tzw. starej unii, w których transpozycja dyrektyw powinna nastąpić wcześniej. Dobrym przykładem są Niemcy. Powodem wątpliwości były tzw. wakacje regulacyjne, czyli prawo pozwalające na wyłączenie narodowego operatora spod regulacji unijnych. Tam zdecydowano się ukarać za niedziałanie. U nas prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej zażądał od Telekomunikacji Polskiej obniżenia opłaty za utrzymanie łącza w przypadku rezygnacji z abonamentu. Komisja Europejska pozwała Polskę przed Europejski Trybunał Sprawiedliwości za niezasadną regulację detalicznych cen za internet.

Temat dnia

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227 | 3

Dziś o godzinie 8.45 i 11.45 zapraszamy do TV Biznes na poranek prasowy z Gazetą Prawną

kary za naruszenie unijnych norm skarbu państwa, który jako jeden z akcjonariuszy TP pełni nadzór właścicielski nad tą spółką. – Udział Skarbu Państwa w TP wynosi zaledwie kilka procent – dodaje Urszula Czarnomska-Bokowy. Projekt nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji oraz innych ustaw zakładał wprowadzenie kadencyjności prezesa UKE. Rygorystycznie określał też warunki dopuszczalności odwołania osoby pełniącej funkcję prezesa UKE, jednak prezydent ustawę zawetował.

Opłaty za przejęcie pętli Komisja Europejska negatywnie ocenia także wysokie stawki za przejęcie lokalnej pętli abonenckiej z sieci Telekomunikacji Polskiej. Uwalnianie pętli lokalnych znacząco wzmacnia konkurencję na rynku, dlatego jest dla KE sprawą priorytetową. Ze względu na dość wysokie stawki w Polsce niewielka liczba lokalnych pętli została przejęta przez alternatywnych operatorów – np. przez Netię. – Obecnie w UKE trwa proces wprowadzenia nowej oferty ramowej, w której stawki mają być niższe od obecnie obowiązujących – mówi Jacek Strzałkowski. Prezes UKE monitoruje tendencje rynkowe w zakresie świadczenia i rozwoju usług detalicznych, a więc abonamentu telefonicznego oraz dostępu do internetu. Występujące dysproporcje będą mogły być zredukowane przy okazji zatwierdzania przez prezesa UKE nowych ofert ramowych określających warunki dostępu do sieci TP. Dzięki aktywności prezesa UKE wiele postępowań zakończyło się albo zostało zawieszonych, jak na przykład sprawa dotycząca numeru 112. Nierozwiązane są jednak, pozostające poza kompetencjami UKE, sprawy związane ze zbytnią ochroną użytkowników. Ochrona konsumenta Komisja Europejska otworzyła także kolejne postępowanie: w sprawie rozwiązywania umów o świadczenie usług zawieranych przez operatorów z klientami. Zapisy prawa telekomunikacyjnego umożliwiają bowiem rozwiązanie przez klienta umowy z operatorem w każdym przypadku zmiany regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych. Zagraża to interesom operatorów. – Tylko zmiany niekorzystne dla klienta powinny być podstawą jego uprawnienia – mówi Maciej Rogalski, wiceprezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Unijna dyrektywa przewiduje, że przy każdorazowej zmianie warunków umowy opera-

tor musi powiadomić klienta o możliwości jej wypowiedzenia bez dodatkowych opłat, jeśli ten nie będzie chciał zaakceptować nowych warunków. – W polskim prawie rozszerzono zakres regulacji i nakazano przekazywanie takich informacji klientom nawet przy każdorazowej zmianie regulaminu świadczenia usług. Także wtedy, kiedy zmiany są czysto formalne, wynikają z nowych, niezależnych od operatora przepisów prawa albo są na korzyść konsumentów – mówi Wojciech Jabczyński, rzecznik Grupy TP.

Komisja Europejska uważa, że rozszerzenie przepisów dyrektywy jest nieproporcjonalne, bowiem celem powinna być równowaga między prawami konsumentów a warunkami prowadzenia działalności przez operatorów. Problem ten zostanie jednak wkrótce rozwiązany. Projekt nowelizacji prawa telekomunikacyjnego, który uniemożliwia rozwiązanie umowy przez konsumenta, w przypadku zmian na jego korzyść, przyjęła już Rada Ministrów.

Opóźnienia w analizie rynków Zmianie będą musiały ulec także przepisy dotyczące analiz rynków właściwych. Chodzi o rynki uznawane przez konsumentów za podobne, ze względu na zbliżone warunki konkurencji. Określenie ich zakresu i liczby jest niezbędne do ustalenia, czy określony podmiot nie nadużywa lub nie nadużył na nim swej pozycji dominującej w stosunku do innych przedsiębiorców lub konsumentów. Kompetencje w tym zakresie będzie miał prezes UKE.

– Powstała już także konieczność zaimplementowania nowych definicji rynków właściwych w Polsce – mówi Maciej Rogalski. We Francji kończy się już proces analizy nowych rynków właściwych, podczas gdy w Polsce jeszcze nie zakończył się proces analizy starych rynków.

Dostęp do sieci operatora Kolejny zarzut Komisji dotyczy przepisu w polskim prawie telekomunikacyjnym, który zobowiązuje wszystkich operatorów do negocjowania warunreklama

ków dostępu do sieci innego operatora bez względu na okoliczności właściwe dla danego rynku. – Taki zapis nie czyni rozróżnienia między operatorami ze względu na ich pozycję na rynku – komentuje Jacek Strzałkowski. Komisja uważa, że takie podejście myli zapisany w Dyrektywie o dostępie 2992/19/WE obowiązek uzgadniania połączeń wzajemnych z zawieraniem umów o dostępie, który określony jest w prawie telekomunikacyjnym. Dyrektywa mówi o umowach służących do kierowania połączeń między sieciami. Polski ustawodawca zinterpretował je jako umowy o dostępie dla korzystania z sieci innego operatora. – Obecna konstrukcja tych przepisów stwarza wątpliwości w zakresie możliwości wydania decyzji o dostępie dla operatorów, którzy podejmują współpracę miedzyoperatorską – tłumaczy Maciej Rogalski. Prezentowane są bowiem trudne do pogodzenia z dyrektywami interpretacje o możliwości wydania decyzji o dostępie w oparciu o przepisy interkonektowe (pomiędzy dwoma operatorami). – Rozwiązaniem tej sytuacji może być tylko zmiana prawa telekomunikacyjnego – uważa Jacek Strzałkowski. Polskie prawo nakazuje przedsiębiorstwom dojście do porozumienia, podczas gdy dyrektywa przewiduje taki obowiązek jako szczególny środek naprawczy w sytuacji odbiegającej od normy, wiążący jedynie krajowy organ regulacyjny. W tej sprawie 13 listopada 2008 roku ETS wydał wyrok w którym potwierdził zarzuty KE co do nieprawidłowej transpozycji przez Polskę dyrektywy o dostępie.■

OCHRONA KONSUMENTA | Operatorzy telekomunikacyjni

Klient nie zawsze rozwiąże umowę z operatorem Nie będzie można odstąpić od umowy w przypadku korzystnej zmiany cen usług lub gdy modyfikacja zapisów warunków umowy lub postanowień regulaminu jest konieczna ze względu na nowe przepisy. DARIA STOJAK KATARZYNA WÓJCIK-ADAMSKA [email protected]

F

ederacja Konsumentów nie zgadza się z zarzutami Komisji Europejskiej, która zarzuca polskiemu ustawodawcy zbyt dużą ochronę konsumentów w stosunku do operatorów telekomunikacyjnych. – Stosunki operator-konsument są w Polsce kreowane pod dyktando przedsiębiorców telekomunikacyjnych – uważa Kamil Pluskwa-Dąbrowski z Rady

Krajowej Federacji Konsumentów. Na rynku telekomunikacyjnym nadal występuje wiele niedogodności dla konsumentów. Dotyczy to na przykład funkcjonowania wzorców umownych, na które klienci nie mają wpływu, czy konieczności związania nawet 36-miesięczną umową z operatorem na dynamicznie i szybko zmieniającym się rynku usług telekomunikacyjnych. – Z całą pewnością konsumenci nie są chronieni w nadmiernym stopniu, a chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że chronieni być powinni – uważa Kamil Pluskwa-Dąbrowski Dlatego też nasz ustawodawca zdecydował się rozszerzyć ochronę gwarantowaną przez przepisy dyrektywy, która przewiduje obowiązek powiado-

mienia klienta o możliwości wypowiedzenia umowy bez konieczności dokonania jakichkolwiek opłat, jeśli nie zgodzi się on z proponowanymi zmianami warunków umowy. Polskie prawo telekomunikacyjne wprowadza obowiązek przekazywania takich informacji także przy każdorazowej zmianie regulaminu świadczenia usług. Obejmuje to więc również zmiany czysto formalne, wynikające z niezależnej od operatora zmiany przepisów prawa albo wpływające na korzyść konsumentów, co zdaniem KE powoduje zachwianie równowagi pomiędzy prawami konsumentów i przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Problem rozwiąże się po wejściu w życie przepisów przyjętego już przez rząd projektu nowelizacji pra-

PROJEKTOWANE ZMIANY PRAWA TELEKOMUNIKACYJNEGO Operator będzie miał obowiązek ■ dostarczenia regulaminu usług abonentom i innym użytkownikom ■ określenia zakresu zmian warunków umowy lub cennika usług ■ podania do publicznej wiadomości zmian w umowie lub cenniku Konsument nie będzie mógł odstąpić od umowy przy zmianie umowy lub regulaminu, jeśli wynika to ze zmian przepisów cennika, jeśli zmiana nastąpiła na niekorzyść konsumenta

■ ■

wa telekomunikacyjnego. Nowe przepisy uniemożliwiają rozwiązanie umowy przez konsumenta, w przypadku korzystnych zmian w cenniku świadczonych usług. Możliwość odstąpienia od umowy z operatorem będzie wyłączona także wtedy, gdy konieczność wprowadzenia zmian wyniknie z wejścia w życie nowych przepisów prawa. Z rozwiązania tego cieszą się operatorzy.

– Uprawnienie abonenta do odstąpienia od umowy było nadużywane i zawarte dotychczas w ustawie rozwiązanie nie przystawało do rzeczywistości – tłumaczy Elżbieta Sadowska. Wojciech Jabczyński, rzecznik Grupy TP, dodaje, że dzięki uzupełnieniu regulaminu o informacje wymagane przez prawo abonent otrzymuje informacje na temat zmian w prawie.■

4 | CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Podatki ■

PAMIĘTAJ

Księgowość

■

Dziś mija termin zapłaty zaliczki na podatek dochodowy

Audyt

ORZECZENIE

■

Finanse publiczne

■

Tylko darowizna dokonana przez osobę najbliższą uprawnia do całkowitego zwolnienia z podatku strona 6

Administracja skarbowa ROZMOWA

Organy skarbowe muszą pozbyć się asekuranctwa przy rozpatrywaniu trudnych spraw strona 7

PIT |Nowe formularze podatkowe do rozliczenia za 2008 rok

CO NOWEGO ■ MACIEJ GRABOWSKI NOWYM WICEMINISTREM FINANSÓW. Maciej Grabowski został podsekretarzem stanu w Ministerstwie Finansów. Będzie odpowiedzialny za podatki. Przejmie obowiązki wiceministra Ludwika Koteckiego. Natomiast wiceminister Ludwik Kotecki przejmie zadania wiceministra Katarzyny Zajdel-Kurowskiej. ■ LIMIT ZWOLNIENIA PODMIOTOWEGO W VAT. Ministerstwo Finansów do końca roku wystąpi do Komisji Europejskiej w sprawie podwyższenia limitu zwolnienia z VAT dla drobnych przedsiębiorców. Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o VAT limit ten wynosi 50 tys. zł. Minister finansów podjął prace związane z wystąpieniem do Komisji Europejskiej o zwiększenie limitu do 30 tys. euro, poinformował wiceminister finansów Ludwik Kotecki na posiedzeniu sejmowej Komisji Finansów Publicznych. Więcej www.sejm.gov.pl

■ ZGŁOSZENIE SPADKU. Ogłoszona została nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn z 10 października 2008 r. Przewiduje ona wydłużenie z miesiąca do sześciu miesięcy terminu na zgłoszenie w urzędzie skarbowym nabycia spadku lub darowizny. Obowiązek zgłoszenia dotyczy nabywców z kręgu najbliższej rodziny, którzy uprawnieni są do całkowitego zwolnienia z podatku. Nowelizacja została opublikowana w Dz.U. nr 203, poz. 1267 i wejdzie w życie 1 stycznia 2009 r. ■ ZMIANY W OPŁACIE SKARBOWEJ. Sejmowa Komisja Finansów Publicznych skierowała wczoraj do dalszych prac w podkomisji dwie nowelizacje ustawy o opłacie skarbowej. Projekt Komisji Przyjazne Państwo zakłada zmniejszenie z 5 zł do 1 zł od strony opłaty od poświadczenia za zgodność np. odpisu dokonanego przez organy administracji rządowej lub samorządowej lub archiwum państwowe. Projekt PO przewiduje natomiast zniesienie niektórych opłat m.in. za sporządzenia aktu małżeństwa. Więcej www.sejm.gov.pl ■ SPOTKANIE INFORMACYJNE. Izba Celna w Olsztynie organizuje 21 listopada w godz. 10.00–12.00 przy ul. Dworcowej 1 spotkanie informacyjne dotyczące elektronicznych zgłoszeń celnych w procedurach przywozowych i wywozowych w systemach CELINA i ECS. Zainteresowani mogą zgłaszać się na adres email: [email protected], telefonicznie: (089) 539-70-70 lub (089) 539-72-86. Więcej www.olsztyn.uc.gov.pl ■ WIELKA BRYTANIA PODWAŻA STATUS PODATKOWY WYSPY MAN. Brytyjskie władze podatkowe zapowiedziały zrewidowanie swojej polityki wobec wyspy Man. W odpowiedzi na to UE oświadczenie władze tego terytorium przypomniały, że nie stanowi ono części Wielkiej Brytanii i nie należy do Unii Europejskiej. Więcej www.taxnews.pl

Sprzedaż domu w PIT-39 ■ ZMIANA PRAWA Ministerstwo Finansów opublikowało wzory nowych formularzy PIT ■

Już w rozliczeniu podatkowym za 2008 rok w zeznaniach podatnicy będą musieli podać więcej danych

■

Transakcje dotyczące sprzedaży nieruchomości wykażemy w nowym zeznaniu PIT-39 dopiero za rok

EWA MATYSZEWSKA [email protected]

M

inisterstwo Finansów opublikowało projekty formularzy PIT, które będą miały zastosowanie już do rozliczenia podatkowego za ANALIZA 2008 rok. Część z nich będzie przeznaczona do rozliczenia dochodów uzyskanych dopiero od 1 stycznia 2009 r. Dotyczy to np. nowego PIT-39, w którym podatnicy będą wykazywać dochody ze sprzedaży nieruchomości. Mimo obietnic, że zeznania będą upraszczane, przy wypełnianiu PIT za 2008 rok podatnicy staną przed koniecznością wypełnienia bardziej skomplikowanych dokumentów, niż było to w rozliczeniu za 2007 rok. W deklaracjach rocznych podatnicy będą musieli podawać bardziej szczegółowe dane niż dotychczas. Każdy z nowych druków zawiera od kilku do kilkudziesięciu rubryk więcej.

Nowy druk dla nieruchomości Od 1 stycznia 2009 r. do rozliczenia transakcji sprzedaży nieruchomości będzie trzeba stosować odrębne zeznanie roczne. Będzie nim druk PIT-39. Będą go składać podatnicy, którzy sprzedadzą mieszkanie lub dom albo prawo majątkowe związane z nieruchomościami, kupione od 1 stycznia 2009 r. Podatnik będzie składał zeznanie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zatem pierwsze PIT-39 będą wpływały do urzędów skarbowych do końca kwietnia 2010 r. Zeznanie PIT-39 będzie standardowym zeznaniem rocznym. Trzeba będzie w nim podać miejsce i cel składania zeznania; dane identyfikacyjne i adres zamieszkania; dochód/stratę, gdzie trzeba będzie odrębnie wykazać przychód, koszty uzyskania przychodów, sumę odpisów amortyzacyjnych, aby na końcu podać kwotę dochodu bądź straty. Następnie podatnik będzie musiał obliczyć zobowiązanie podat-

kowe, podając podstawę obliczenia podatku i podatek. Osoby, które przy sprzedaży nieruchomości będą korzystały z nowej ulgi mieszkaniowej, będą musiały w tej deklaracji podać kwotę dochodu zwolnionego z PIT. Co ciekawe, w PIT-39 jest rubryka na przekazanie 1 proc. podatku. Oznacza to, że podatnicy, którzy w danym roku osiągną dochody tylko ze sprzedaży nieruchomości, będą mieli prawo do przekazania części podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Więcej danych Już od rozliczenia za 2008 rok podatnicy w zeznaniach będą musieli podawać więcej szczegółowych danych. Dotyczy to po pierwsze małżonków, którzy będą mogli złożyć wspólny PIT w Polsce, a nie są rezydentami podatkowymi RP. Tacy podatnicy do rocznego zeznania będą musieli dołączyć certyfikat rezydencji. Po drugie, zeznania roczne zostaną rozszerzone w części poświęconej odliczeniom składek ubezpieczeniowych o rubryki dotyczące składek zapłaconych za granicą. Więcej formalności będą musieli dopełnić podatnicy, którzy będą korzystać z ulgi prorodzinnej w rozliczeniu za 2009 rok. Będą oni musieli w załączniku PIT/O podać dane dziecka, w tym: PESEL, imię, nazwisko, datę urodzenia oraz miesiące, za które rodzicowi będzie przysługiwało odliczenie. Mimo to w rozli-

czeniu za 2008 rok ulga prorodzinna rozliczana jest na dotychczasowych zasadach. Zmodyfikowane też zostaną części zeznań poświęcone 1 proc. podatku. Poza wpisaniem nazwy organizacji pożytku publicznego, na rzecz której będą przekazywane pieniądze, jej numeru KRS i wnioskowanej kwoty podatnik będzie mógł – ale nie będzie musiał – wpisać dane uzupełniające. Będzie tu można podać dane ułatwiające kontakt z podatnikiem, cel szczegółowy przekazania 1 proc. podatku, np. na chorą Marysię, oraz wyrazić zgodę na przekazanie danych podatnika organizacji, której wypłacany będzie 1 proc. podatku. Rubryki dla wpisania 1 proc. podatku będą znajdować się w: PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39. Nie będzie jej w PIT-40. Nie ma bowiem możliwości przekazania 1 proc. podatku przy

rozliczeniu rocznym dokonywanym za pośrednictwem płatnika.

5 zeznań będzie obowiązywać w rozliczeniu PIT za 2008 rok

6 załączników będzie obowiązywać w rozliczeniu PIT za 2008 rok

Druki dla ryczałtu i karty Poza deklaracjami dla rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych resort finansów opublikował również wzory nowych formularzy dla rozliczeń ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i karty podatkowej. Określono nowe druki: PIT-28, PIT-28/A, PIT-28/B, PIT-16A, PIT-19A. Wzory tych formularzy będą miały zastosowanie do przychodów osiągniętych od 1 stycznia 2008 r. i dokonanych od tego dnia odliczeń. Jednak zasada ta nie będzie miała zastosowania do podatników, którzy przed dniem wejścia w życie nowego rozporządzenia o formularzach złożyli zeznanie, deklarację lub informację na formularzach dotychczasowych.■

KOMENTARZ strona 2

OPINIE

MARCIN PANEK

ALEKSANDRA KOSONOWSKA

doradca podatkowy, prawnik w White & Case

starszy konsultant w Accreo Taxand

W 2009 roku postulat prostoty formularzy zeznań podatkowych po raz kolejny nie będzie spełniony. Ministerstwo Finansów, tworząc nowe formularze, skupiło się bowiem wyłącznie na uzupełnieniu i modyfikacji dotychczasowych formularzy o zmiany w ustawie o PIT, jakie mają mieć zastosowanie do obliczenia dochodów za 2008 rok. Jak zwykle zabrakło czasu na prace nad uproszczeniem formularzy i zapewnieniem, aby były bardziej przyjazne dla podatników. Efektem jest ciągły wzrost stopnia ich skomplikowania, a w 2009 roku samodzielne wypełnienie formularzy będzie nadal większości podatnikom spędzało sen z powiek.

Podatników, którzy na początku przyszłego roku przystąpią do wypełniania zeznań podatkowych za 2008 rok, zapewne zaskoczy fakt, że niektóre części nowych formularzy podatkowych nie przypominają zeznań składanych jeszcze w poprzednim roku. Nie należy jednak wpadać w panikę. Większość ze zmian wprowadzonych we wzorach zeznań została bowiem wymuszona nowelizacją ustawy o PIT i odnosi się do dochodów osiąganych dopiero od 1 stycznia 2009 r. Zmiany w formularzach, które dotyczą rozliczenia za 2008 rok – w przeważającej części – mają charakter doprecyzowujący i nie powinny sprawiać podatnikom kłopotów przy wypełnianiu zeznania.

Akademia podatkowa cz. 616

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Czy wnoszenie dopłat do spółki jest neutralne podatkowo Wspólnicy mają do dyspozycji wiele możliwości w zakresie finansowania działalności spółki. Jedną z nich jest przewidziana w kodeksie spółek handlowych możliwość wnoszenia przez wspólników dopłat. Jakie konsekwencje podatkowe wiążą się z dokonywaniem dopłat? Dopłaty mogą okazać się interesującą formą finansowania spółki z uwagi na ich neutralność podatkową, którą zapewnia art. 11 ust. 4 pkt 11 ustawy o CIT. Przepis ten stanowi, że dopłaty nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu. Ponadto, dopłaty nie muszą być oprocentowane, tzn. spółka może być zobowiązana do ich zwrotu na rzecz wspólników w kwocie nominalnej. Nie pojawią się więc w przypadku dopłat problemy

występujące w przypadku udzielania pożyczek przez wspólników związane z koniecznością określenia odsetek za korzystanie z kapitału. Finansowanie spółki za pomocą dopłat ma jednak także pewne ograniczenia. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że neutralność podatkowa dopłat jest zapewniona jedynie w sytuacji ich wniesienia w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach, tj. w art. 177–179 kodeksu spółek handlowych. Przepis ten w znacznym stopniu ogranicza swobodę finansowania spółki za pomocą dopłat w porównaniu np. z finansowaniem za pomocą pożyczek. Możliwość wnoszenia przez wspólników dopłat powinna być przewidziana w umowie spółki. Dopłaty powinny być także nakładane i uiszczane przez wspólników równomiernie

w stosunku do udziałów. Dlatego też nie wydaje się możliwe np. zobowiązanie do wniesienia dopłat tylko jednego z udziałowców. W takiej sytuacji organy podatkowe z pewnością uznają, że dopłaty tego rodzaju, jako nieodpowiadające regulacjom kodeksu spółek handlowych, nie będą neutralne podatkowo. Neutralność podatkowa dopłat jest także w pewien sposób zachwiana z uwagi na stanowisko organów podatkowych, zgodnie z którym podatek od czynności cywilnoprawnych zapłacony w przypadku dopłat nie jest uznawany za koszt uzyskania przychodów. Dla porównania, organy podatkowe nie kwestionują możliwości zaliczania do kosztów podatku od czynności cywilnoprawnych uiszczanego od pożyczek udzielanych przez wspólników. Organy podatkowe, uzasad-

CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227 | 5

niając takie stanowisko, twierdzą, że pożyczka zaciągana jest przez spółkę i ma na celu zwiększenie źródeł jej finansowania, dlatego wydatki związane z jej uzyskaniem mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów – ich poniesienie ma bowiem pośrednio na celu uzyskanie przychodów przez spółkę. Z kolei w przypadku dopłat, w opinii organów podatkowych, takiego związku nie można się doszukać, ponieważ zgodnie z art. 178 kodeksu spółek handlowych do wnoszenia dopłat zobowiązani są wspólnicy spółki, a zatem wydatki nie mają na celu osiągnięcia przychodu przez spółkę.■ Not. MGM ANDRZEJ DĘBIEC partner, Kancelaria Lovells

www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

AKCYZA | Zwolnienia dla wyrobów importowanych

Więcej towarów będzie można przywieźć bez podatku ZMIANA PRAWA Osoby podróżujące transportem lotniczym i morskim będą mogły przywieźć z państwa spoza Unii bez podatku wyroby akcyzowe, których łączna wartość nie przekroczy równowartości 430 euro. MAGDALENA MAJKOWSKA [email protected]

M

inisterstwo Finansów przygotowało projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. Najważniejsze zmiany dotyczą limitów kwotowych, do wysokości których przysługuje

zwolnienie z akcyzy wyrobów akcyzowych w bagażu osób przybywających z państw trzecich. Łączna wartość przywożonych wyrobów (innych niż wyroby tytoniowe i alkohole przywożone przez podróżnych, którzy ukończyli 17 lat) nie będzie mogła przekroczyć kwoty wyrażonej w złotych stanowiącej równowartość 430 euro dla podróżnych w transporcie lotniczym i morskim. Dla pozostałych podróżnych będzie miał zastosowanie limit w wysokości 300 euro, natomiast w przypadku podróżnych, którzy nie ukończyli 15 lat – 150 euro. Dziś zastosowanie ma jeden limit w wysokości 175 euro.

Projekt różnicuje także progi ilościowe zwolnienia w przywozie wyrobów tytoniowych przez osoby podróżujące transportem lotniczym i morskim oraz przez osoby podróżujące innym transportem. W tym pierwszym wypadku dopuszczono zwolnienie większych ilości wyrobów tytoniowych. Przykładowo, w transporcie lotniczym lub morskim będzie można przywieźć z państwa trzeciego bez podatku 200 sztuk papierosów, a w przypadku innego transportu – tylko 40 sztuk. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, bez względu na rodzaj transportu zwolnienie obejmuje 200 sztuk pa-

pierosów. Podział podróżnych według kryterium wykorzystywanego środka transportu ma na celu ujednolicenie regulacji rozporządzenia z przepisami celnymi oraz VAT. Ponadto, wprowadzane jest nieistniejące dotychczas ograniczenie w przywozie piwa – 16 litrów dla podróżnego, który ukończył 17 lat. Zwiększeniu ulegnie limit w przywozie win niemusujących z 2 na 4 litry. Zlikwidowane zostaną natomiast ograniczenia w zakresie przywozu perfum i wód toaletowych przez wszystkich powracających z państw trzecich. Powyższe zwolnienia będą miały zastosowanie również

Ważne! Od 1 grudnia 2008 r. będą obowiązywać różne progi ilościowe w przywozie z państw trzecich wyrobów tytoniowych przez osoby podróżujące transportem lotniczym i morskim oraz przez osoby podróżujące innym transportem w przywozie z krajów trzecich wyrobów akcyzowych nabywanych przez mieszkańców strefy nadgranicznej, pracowników zatrudnionych w strefie nadgranicznej oraz członków załóg obsługujących transport między państwami członkowskimi a państwami trzecimi. Obecnie do tych osób zastosowanie mają szczególne limity. Projekt rozporządzenia dostosuje polskie przepisy Dyrektywy

Rady 2007/74/WE z 20 grudnia 2007 r. w sprawie zwolnienia towarów przywożonych przez osoby podróżujące z państw trzecich z podatku od wartości dodanej i akcyzy. Nowa dyrektywa 1 grudnia 2008 r. zastąpi obowiązującą Dyrektywę Rady 69/169/EWG z 28 maja 1969 r. Od tego dnia ma wejść w życie również nowelizacja rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego.■

reklama

Podatki

6 | CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI | Stawki dla budynków i budowli

WSA w Gdańsku o ulgach

Kwestie techniczne decydują o opodatkowaniu

Wpłaty musi dokonać darczyńca

Tylko kwestie techniczne, które nie pozwalaja wykorzystywać nieruchomości w działalności gospodarczej, mogą spowodować zastosowanie innej stawki podatku niż dla nieruchomości związanych z działalnością. ŁUKASZ ZALEWSKI [email protected]

Z

analizy najnowszego orzecznictwa wojewódzkich sądów administracyjnych wynika, że przyczyną problemów inANALIZA terpretacyjnych przepisów o podatku od nieruchomości są często sprawy techniczne. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy w budynku znajdują się budowle takie jak np. instalacje i urządzenia, jak i sytuacji, gdy nieruchomość nie jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej. Ustalenie kwestii technicznych w takich sytuacjach ma wpływ na opodatkowanie podatkiem od nieruchomości.

Budowla w budynku Z wyroku WSA w Białymstoku (sygn. akt I SA/Bk 254/08, nieprawomocny) wynika, że w przypadku gdy w budynku została umieszczona budowla, która stanowi odrębny od budynku, samodzielny obiekt budowlany lub

urządzenie budowlane, będzie ona stanowiła odrębny od budynku przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości. A zatem – jak podkreślił sąd – opodatkowaniu w takiej sytuacji będzie podlegał zarówno budynek, jak i budowla. W sprawie chodziło o ustalenie właściwego sposobu opodatkowania urządzeń i maszyn klasyfikowanych do grupy 3, 4, 6 Klasyfikacji Środków Trwałych, które są osadzone na fundamentach i znajdują się w budynkach oraz poza nimi. Edyta Banach, doradca podatkowy z Ernst & Young, zwraca uwagę, że z przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 z późn. zm.) nie wynika jednoznacznie, gdzie kończy się budowla, a zaczyna budynek. Podatnicy mogą mieć zatem problemy z właściwym zastosowaniem tych przepisów. Ekspert przyznaje jednak, że w przypadku, gdy budowla znajdująca się w budynku stanowi odrębny od budynku, samodzielny obiekt budowlany lub urządzenie budowlane, co do zasady będzie ona stanowić oddzielny od budynku przedmiot opodatkowania. – Budynek oraz budowla będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, w sytuacji gdy budow-

la będzie stanowić samodzielny, odrębny od budynku obiekt budowlany, nawet gdy znajduje się ona w tym budynku – wyjaśnia Edyta Banach. Dodaje, że w przypadku gdy instalacje lub urządzenia są elementami składowymi budynku i w związku z tym są zlokalizowane w tym budynku, innymi słowy – budynek wraz z instalacjami lub urządzeniami znajdującymi się w budynku stanowi jedną funkcjonalną całość, podatkowi od nieruchomości będzie podlegać jedynie budynek.

Decydujące posiadanie Ustalenie warunków technicznych ma także znaczenie w przypadku wykorzystania nieruchomości. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (sygn. akt I SA/Gd 418/08, nieprawomocny) rozpatrywał kwestię, czy podmiot, który prowadzi działalność sezonowo, ale przez cały rok jest właścicielem nieruchomości, ma obowiązek zapłaty podatku od nieruchomości za cały rok. Jak wyjaśnia Izabela Jaszczołt, menedżer działu badań i rozwoju Alma Consulting Group Polska, obowiązek podatkowy dotyczący opodatkowania nieruchomości należących do przedsiębiorcy jest uzależniony od faktu posia-

OPODATKOWANIE NIERUCHOMOŚCI Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają: ■ Grunty ■ Budynki lub ich części ■ Budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Maksymalne stawki podatku w 2008 roku: ■ 0,71 zł od 1 mkw. powierzchni gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej ■ 19,01 zł od 1 mkw. powierzchni użytkowej budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej ■ 2 proc. od wartości budowli

dania nieruchomości przez przedsiębiorcę. – Uzależnienie okresu w ciągu roku, w jakim nieruchomość jest wykorzystywana, w tym konkretnym wypadku nie ma znaczenia – podkreśla Izabela Jaszczołt. Wynika to również z wyroku sądu. Ekspert wyjaśnia, że samo posiadanie nieruchomości rodzi domniemanie, że jest ona wykorzystywana na prowadzenie działalności gospodarczej. W ten sposób jest traktowana również przez jednolite w tej kwestii orzecznictwo. Izabela Jaszczołt dodaje, że dopiero sposób przeznaczenia nieruchomości wpływa na prawidłową stawkę podatku, jaka powinna zostać zastosowana. Przedsiębiorca nie może bronić się faktem niewykorzystywania w danym momencie nieruchomości, które posiada.

– Nawet używając argumentu nieużytkowania ich ze względu na remont, będzie to nieskuteczne, gdyż nie jest to niewykorzystywanie nieruchomości ze względów technicznych – stwierdza nasza rozmówczyni. Tylko bowiem kwestie techniczne uniemożliwiające wykorzystywanie nieruchomości w działalności gospodarczej mogą spowodować zastosowanie innej stawki opodatkowania niż przewidziane dla nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą, co podkreślał już Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie (sygn. akt I SA/Ol 220/04). ■

Pisaliśmy o tym ■ Jak płacić podatek od nieruchomości... – GP nr 47/2008 www.gazetaprawna.pl/archiwum

Mimo że nie ma wymogu dokumentowania wpłaty na rachunek obdarowanego, jest to potrzebne do uzyskania ulgi w podatku od darowizny.

P

odatnik otrzymał darowiznę od matki i w terminie zawiadomił o tym urząd skarbowy oraz przedłożył dowody wpłaty pieniędzy na raORZECZENIE chunek bankowy. Fiskus odmówił zastosowania ulgi z tytułu darowizny przez osobę najbliższą. Stwierdził, że to osoba trzecia dokonała wpłaty. Podatnik nie zgodził się z tym, twierdząc, że taki obowiązek nie wynika z przepisów. Sprawa trafiła do WSA, który oddalił skargę twierdząc, że darczyńca nie wpłacił darowizny na rachunek nabywcy, co było konieczne dla udowodnienia jej dokonania przez konkretnego darczyńcę, będącego dla beneficjenta osobą najbliższą. Nie jest to wymóg ustawowy, lecz konieczny dla identyfikacji darczyńcy i skorzystania z ulgi. Podatnik tego nie spełnił, więc wymierzono podatek według stawek dla osób trzecich.■ Sygn. akt I SA/Gd 506-507/08 ■ JAROSŁAW

KRUSZYŃSKI Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Więcej: www.deloitte.com/pl/tax24

reklama

RACHUNKOWOŚĆ | Wycena składników majątku

pˆêŽ’–—˜ˆ …ˆ“Œˆ†ˆF–—š’ {š’ˆŠ’ê…Œ‘ˆ–˜¸

Polskie spółki przekwalifikują instrumenty finansowe ZMIANA PRAWA Zmiana przepisów rachunkowych umożliwi przekwalifikowanie aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu do innych kategorii.

STOSOWANIE MSR Zgodnie z art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości w sprawach nieuregulowanych jej przepisami, jednostki, które nie stosują Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR), mogą stosować krajowe standardy rachunkowości. W przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego podmioty te mogą korzystać z MSR.

AGNIESZKA POKOJSKA [email protected]

M

‘Œˆ†„ ˆ

¡ªê ê

‡Œˆ‘‘Œˆ

–†ˆŠI œê‘„ Œ‘‰’•ˆ›­“

pumvyêsl

ipulz

inisterstwo Finansów chce złagodzić skutki kryzysu finansowego. Z tego względu w trybie pilnym są prowadzone prace nad nowelizacją rozporządzenia z 12 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu prezentacji instrumentów finansowych (Dz.U. nr 149, poz. 1674 z późn. zm.). Projekt przewiduje możliwość przekwalifikowania – po spełnieniu określonych warunków – aktywów finansowych zaliczonych przez jednostkę do przeznaczonych do obrotu (z wyjątkiem pochodnych instrumentów finansowych) do innych kategorii. Resort chce, aby nowe rozwiązania zostały zastosowane po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzanych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2008 roku. Możliwość przekwalifikowania instrumentów finansowych przewiduje obowiązująca już zmiana w Międzynarodowym Standardzie Rachunkowości nr 39 (MSR 39).

Jednak według ministerstwa nie mogą jej zastosować na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy o rachunkowości jednostki, które nie stosują międzynarodowych standardów. Przepisy ustawy o rachunkowości oraz rozporządzenia nie przewidują obecnie możliwości skorzystania przez te jednostki z rozwiązania przewidzianego w ostatniej zmianie MSR 39. Paragraf 6 ust. 3 rozporządzenia wyraźnie wskazuje, że aktywa finansowe zaliczone przez jednostkę do przeznaczonych do obrotu nie mogą być przekwalifikowane do innych kategorii. Przekwalifikowanie będzie możliwe po zmianie rozporządzenia. Szczepan Borowski, biegły rewident z MAC Auditor SGH, podkreśla, że zmiany w MSR 39 pozwolą spółkom ograniczyć wpływ obecnych zawirowań na rynkach kapitałowych na wyniki finansowe w sytuacji zmiany celu inwestycyjnego w odniesieniu do wybranych aktywów finansowych. Ekspert zgadza się ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów, że rozwiązań międzynarodowego standardu nie mo-

gą stosować spółki niesporządzające sprawozdań finansowych według standardów międzynarodowych (MSSF). Według Anny Kuzy, biegłego rewidenta z Auxilium, rozwiązania przygotowywane przez resort pozwolą podmiotom na częściowe odejście od wyceny według wartości godziwej opartej na cenie wyznaczonej przez rynek pogrążony w kryzysie. – Nie powinno się zmuszać podmiotów do wyceny w wartości godziwej w przypadku zaniku aktywnego rynku – twierdzi nasza rozmówczyni. Dodaje, że zmiany wartości godziwej wynikające z załamania rynku nie będą mieć wpływu na wynik finansowy ani na kapitał własny. Duża zmienność cen rynkowych powoduje brak wiarygodnych szacunków wartości godziwej instrumentów finansowych.■

Pisaliśmy o tym ■ Zmiany w rachunkowości są odpowiedzią na kryzys – GP nr 210/2008 www.gazetaprawna.pl/ rachunkowosc

Podatki

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227 | 7

Rozmawiamy z JACKIEM KĘDZIOREM, partnerem Ernst & Young

FINANSE PUBLICZNE | Regionalne izby obrachunkowe

Ze skarbówki musi zniknąć asekuranctwo Dochód ze szkoleń ■ Podatnicy wymagają, aby administracja skarbowa była kompetentna. Czy taka jest? – Wszyscy oczekują od urzędników przychodzących na kontrole, że będzie to ROZMOWA zespół kompetentnych osób, które będą znały przepisy i orzecznictwo, ale również specyfikę danej branży, co pozwoli efektywnie przeprowadzić kontrolę. ■ To oczekiwania. A co z praktyką? – W praktyce bywa różnie. Kompetencja nie jest dana raz na całe życie. ■ Czyli nie mamy kompetentnych urzędników?

„

– No właśnie. Często patrząc na administrację skarbową, skupiamy się na otoczeniu prawnym, procedurach. Nie można jednak zapominać o tym, że najlepsze nawet przepisy nie zwalniają od efektywnego zarządzania administracją. ■ Z tym zarządzaniem nie jest chyba najlepiej. – Być może zarządzanie w administracji skarbowej nie jest najlepsze. Należy jednak pamiętać, że może to być świetne miejsce dla realizowania aspiracji zawodowych. ■ Jednak pracownik sam musi chcieć realizować się w pracy. – To prawda.

Osiągnęliśmy dużo, jeśli chodzi o ucywilizowanie kontaktów urzędnik–podatnik. Podatnik musi być przede wszystkim świadomy swoich praw i obowiązków

– Oczywiście, że mamy. Ale może trzeba zapytać, czy mamy wystarczająco kompetentnych urzędników z punktu widzenia potencjału i potrzeb. W tym kontekście z kompetencjami jest gorzej. ■ Czyli mamy za mało kompetentnych urzędników? – Tak, jest ich za mało. ■ A może niechęć do podnoszenia kwalifikacji wśród urzędników wynika z braku motywacji?

■ A jak jest ze znajomością przepisów i procedury wśród urzędników? – Trzeba pamiętać, że w praktyce występują dwa rodzaje kontroli. Z jednej strony, mamy kontrolę podatkową z czasowym ograniczeniem w postaci ośmiu tygodni i ona z natury rzeczy ogranicza się do spraw bieżących. Nie wchodzi często w kwestie zasadnicze. Z drugiej strony, mamy kontrole skarbo-

we prowadzone na dużą skalę. Zatem Urząd Kontroli Skarbowej zajmuje się najtrudniejszymi sprawami i zadaniami. Jeśli chodzi o znajomość procedury kontrolnej, to ona jest na dobrym poziomie. Jedyne niepokojące zjawisko, jakie można dostrzec, to zdarzające się instrumentalne naciąganie procedury przez kontrolujących. ■ Jak wygląda to naginanie procedury? – Kontrolujący często bezprawnie przerzucają część obowiązków na podatnika. ■ Może jakiś przykład… – Na przykład urzędnik żąda dokonania analiz, które powinien przeprowadzić sam. ■ Co trzeba zmienić w administracji, żeby było lepiej? – Trzeba przede wszystkim zlikwidować asekuranctwo w podejmowanych przez urzędników decyzjach. Ta asekuracja jest bardzo często widoczna przy wydawaniu interpretacji podatkowych. Można odnieść wrażenie, że gdy dochodzi do trudnych spraw, urzędnicy próbują znaleźć jakiś sposób, aby nie zająć stanowiska. Tego nie można zaakceptować, gdyż klarowna, jednoznaczna interpretacja ma kluczowe znaczenie z perspektywy prowadzonej działalności gospodarczej. ■ Może asekuracja wynika z tego, że urzędnicy nie chcą brać odpowiedzialności za rozstrzygnięcia w trudnych sprawach? Wolą, aby sprawą zajął się sąd administracyjny.

do budżetu państwa ZMIANA PRAWA Dochody z działalności informacyjnej i szkoleniowej regionalnych izb obrachunkowych będą trafiały do budżetu państwa. ŁUKASZ ZALEWSKI [email protected]

P

Fot. Wojciech Górski

W organach skarbowych asekuracja jest widoczna np. przy wydawaniu interpretacji podatkowych. Gdy dochodzi do spraw trudnych, urzędy próbują znaleźć sposób, aby nie zająć jednoznacznego stanowiska.

– Należy pamiętać, że interpretacje podatkowe odgrywają swoją rolę w tworzeniu przewidywanego otoczenia dla podatnika tylko wtedy, gdy są jednoznaczne i szybko dostępne. Interpretacje, które trzeba kwestionować na drodze sądowej, sprawiają, że uzyskanie stanowiska w danej sprawie odwleka się w czasie. Jeżeli taka sytuacja miałaby być spowodowana intencjonalnym działaniem urzędników, to byłoby to karygodne.■ Rozmawiała EWA MATYSZEWSKA

rojekt ustawy wprowadzającej nową ustawę o finansach publicznych zakłada zmiany w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. z 2001 r. nr 55, poz. 577 z późn. zm.). Zgodnie z nimi, regionalne izby obrachunkowe (RIO) będą miały możliwość prowadzenia odpłatnych szkoleń i działalności informacyjnej. Obecnie również mogą to robić. Problem jednak w tym, że po zmianach dochody uzyskane z takiej działalności nie będą trafiały do izb, ale do budżetu państwa. Zgodnie z projektem nowej ustawy o finansach publicznych, rachunki dochodów własnych mają zostać zlikwidowane. Co to oznacza dla izb? Jak wyjaśnia Alina Smagała, wiceprezes RIO w Lublinie, ponieważ regionalne izby obrachunkowe są jednostkami budżetowymi, to stosuje się do nich zasadę, zgodnie z którą wszystkie

uzyskiwane dochody należy odprowadzać do budżetu państwa. Jednostki powinny więc otrzymać z budżetu środki na realizację zadań. Trudno jednak określić procentowo, o ile środki z budżetu centralnego powinny się zwiększyć. Łatwiej byłoby zatem, gdyby izby odprowadzały do budżetu środki pomniejszone o koszty. Alina Smagała podkreśla, że taka interpretacja proponowanych przepisów jest możliwa. Zgodnie z zasadą obowiązującą w podatkach dochodowych, dochód to przychód pomniejszony o koszty. Ponieważ w ustawie o finansach publicznych nie ma definicji dochodu, RIO obawiają się interpretacji odmiennej od tej, która obowiązuje w podatku dochodowym. W związku z tym izby proponują doprecyzowanie pojęcia dochody w proponowanym przepisie w ten sposób, aby dochodami, które izba będzie musiała przekazać do budżetu państwa, były środki uzyskane z działalności szkoleniowej i informacyjnej po potrąceniu kosztów ich uzyskania. Zmiany w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych mają wejść w życie od 1 lipca 2009 roku.■ reklama

PROCEDURY | Wysokość opodatkowania

„ “ • „– „8ꑄꎒ‘‰ˆ•ˆ‘†Aꓗ­®

Są nowe wykazy towarów objętych 3- i 7-proc. VAT ZMIANA PRAWA Ministerstwo Finansów opublikowało nowe wykazy towarów i usług objętych 3- i 7-proc. stawkami VAT EWA MATYSZEWSKA [email protected]

M

inisterstwo Finansów opublikowało projekty dwóch rozporządzeń. Pierwszy dotyczy wykazu towarów i usług w imporcie objętych 3-proc. stawką VAT. Zawiera on 110 pozycji. Drugi dotyczy wykazu towarów i usług objętych 7-proc. VAT. Na ten wykaz składają się 253 pozycje. Przy wykazie ze stawką 3-proc. w wyniku ponownej analizy ujednolicono tę stawkę podatku od towarów i usług na: odpady zwierzęce (obecnie w stosunku do tych towarów obowiązuje stawka 7-proc.); mączkę i granulki z lucerny (obecnie 22 proc. VAT) oraz marynaty ryb i produktów rybnych (obecnie 22 proc.). Pewne zmiany wprowadzono też do wykazu z 7-proc. VAT. Zgodnie z propozycją ministra 7-proc. stawka będzie stosowana na: odpady zwierzęce; mąkę i mączkę, z nasion lub owoców oleistych, innych niż z gorczycy; woski roślinne; degras, pozostałości powstałe przy obróbce substancji tłuszczowych oraz wosków zwierzęcych lub roślinnych;

lód naturalny i sztuczny oraz produkty mleczarskie. Obecnie w stosunku do mąki i mączki, z nasion lub z owoców oleistych, innych niż z gorczycy, wosków roślinnych, degrasu, pozostałości powstałych przy obróbce substancji tłuszczowych oraz wosków zwierzęcych lub roślinnych, lodu naturalnego i sztucznego oraz produktów mleczarskich z tytułu importu obowiązuje podstawowa 22-proc. stawka VAT. Dodatkowo projekt rozporządzenia spowoduje ujednolicenie stawki podatku od towarów i usług (22 proc.) na importowane piwo bezalkoholowe, heksachlorobenzen, watę konfekcyjną oraz preparaty alkoholowe złożone, inne niż na bazie substancji zapachowych, w rodzaju stosowanych do produkcji napojów. Obecnie w stosunku do tych towarów z tytułu importu obowiązuje 7-proc. stawka podatku od towarów i usług. Ponadto uszczegółowiono kody (pozycje) m.in. dla: roślin przyprawowych, surowców i półfabrykatów do produkcji torfu dla celów rolniczych, amoniaku ciekłego nawozowego i wody amoniakalnej nawozowej oraz testów i odczynników diagnostycznych, medycznych. Oba rozporządzenia mają wejść w życie 1 grudnia 2008 r.■

why{ulyz{ ~vêw|ispjuvê¾êwy€ ~h{ul ~êwvszjlê~ê~pl{slêuv~ €joêyv~phêslnpzshj€qu€jo
PROGRAM KONFERENCJI

¢¨êŒ–—’“„‡„±êw„ „†êr˜—˜•œêŒêu„˜ŽŒ±ê~„•–„š„ 10:30 – 11:00 11.00 – 11.20 11.20 – 11.40 11:40 – 12:00 12:00 – 12:20 12:20 – 12:50 12:50 – 13:10 13:10 – 13:30 13:30 – 13:50 13:50 – 14:10 14:10 – 14:30 14.30 – 14.50 14.50 – 15.10 15:10 – 15:30


PROGRAM KONFERENCJI

Rejestracja Gości Powitanie Gości. Wprowadzenie Rola PPP w polityce gospodarczej rządu. Znaczenie nowych regulacji prawnych – Adam Szejnfeld, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Najistotniejsze zapisy nowej ustawy o PPP – Grzegorz Lang, Ministerstwo Gospodarki PPP na świecie. Wzorce dobrych praktyk – Irena Herbst, Prezes Centrum PPP Przerwa kawowa Przykłady projektów PPP w Wielkiej Brytanii i Hiszpanii. Wykorzystanie środków unijnych – Alina Sarnacka, PricewaterhouseCoopers Przykłady wykorzystania PPP w dużych projektach infrastrukturalnych – Emil Wąsacz, Prezes Zarządu, Stalexport Autostrady S.A. Projekty PPP w Polsce; losy nagrodzonych projektów – Agata Kozłowska, Investment Support Partnerstwo publiczno-prywatne w Polsce. Przepisy prawa a praktyka – Marcin Krakowiak, Piotr Duda; Domański Zakrzewski Palinka Treść umowy PPP i wybór partnera prywatnego – Robert Mikulski, Sebastian Pietrzyk; Kancelaria Stopczyk & Mikulski Wykorzystanie leasingu w wykonywaniu zadań publicznych – Andrzej Sugajski, Dyrektor Generalny, Związek Polskiego Leasingu Dyskusja Lunch

KONFERENCJA JEST BEZPŁATNA, O UDZIALE DECYDUJE KOLEJNOŚĆ ZGŁOSZEŃ

m’•˜„•êŠ ’–ˆ‘Œ’šœê‘„ê–—•’‘Œˆ®êššš­Š„ˆ—„“•„š‘„­“½Ž’‘‰ˆ•ˆ‘†ˆ½“““ Aneta Olczak, tel. 22 531 49 60; e-mail: [email protected]

Patron honorowy:

Partnerzy:

Podatki

8 | CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

TYDZIEŃ PODATKÓW PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI | Z dyżuru eksperta

PIT | Opodatkowanie działalności wykonywanej osobiście

O podatku zadecyduje data nabycia gruntu

Od zleceń 18-proc. podatek zryczałtowany

Przy podatku od sprzedaży nieruchomości bieg terminu pięcioletniego nie może być liczony odrębnie dla nabycia własności gruntu oraz dla wybudowanego na tym gruncie domu, stanowiącego jego część składową.

C

zy w przypadku gdy działka budowlana została kupiona w 2000 roku, a dom został na niej wybudowany w 2004 roku, pięcioletni termin należy liczyć od końca 2000 czy 2004 roku? Tego rodzaju problemy interesowały czytelników w trakcie dyżuru telefonicznego dotyczącego podatku dochodowego związanego ze sprzedażą nieruchomości. Odpowiadający na pytania Tomasz Socha, doradca podatkowy z Ernst & Young, wyjaśniał, że wśród źródeł przychodu podlegających podatkowi dochodowemu znajduje się przychód ze sprzedaży nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości. Usta-

wa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji nieruchomości. Z tego powodu należy stosować przepisy kodeksu cywilnego. Wynika z nich, że budynek trwale związany z gruntem, jako część składowa gruntu, nie może być przedmiotem odrębnej własności. Dlatego sprzedaż nieruchomości obejmuje zarówno zbycie gruntu, jak i znajdującego się na nim budynku. Odmienna sytuacja prawna występuje tylko w przypadku użytkowania wieczystego, kiedy na gruncie stanowiącym własność państwową lub gminną może być wzniesiony budynek stanowiący własność wieczystego użytkownika. Przepis artykułu 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o PIT mó-

wi tylko o sprzedaży nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości. Nie rozdziela sprzedaży gruntu od sprzedaży budynku stanowiącego jego część składową. Nie wymienia też sprzedaży budynku jako odrębnego źródła przychodu. Nie można więc traktować, w rozumieniu przepisów tej ustawy, jak również kodeksu cywilnego, odrębnie sprzedaży gruntu oraz sprzedaży znajdującego się na nim budynku. Może to nastąpić tylko w przypadku budynku znajdującego się na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym. Jeśli więc działka budowlana została kupiona w 2000 roku, a dom wybudowano w 2004 roku, to pięcioletni termin liczy się od końca 2000 roku. Poza tym czytelnicy pytali, czy w tej sytuacji, gdy przychód ze sprzedaży nieruchomości zostanie przekazany w darowiźnie

dziecku, które wyda je na cele mieszkaniowe, będzie możliwe korzystanie ze zwolnienia z podatku dochodowego. Niestety, w takim przypadku nie można liczyć na zwolnienie z opodatkowania dochodu ze sprzedaży nieruchomości. To podatnik dokonujący sprzedaży powinien wydać pieniądze uzyskane ze sprzedaży nieruchomości na cele mieszkaniowe. Przekazanie pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży np. działki budowlanej dziecku na jego potrzeby mieszkaniowe nie stanowi spełnienia warunków zwolnienia.■ Not. MONIKA BURZYŃSKA

Pisaliśmy o tym ■ Jak rozliczyć sprzedaż domu... – GP nr 224/2008 www.gazetaprawna.pl/archiwum Jak skorzystać z ulgi meldunkowej strona 14 reklama

Wykorzystaj czas w drodze do pracy, szkoły, w podróży

WE WTOREK w Gazecie Prawnej CD Angielski czasy gramatyczne Audiokurs języka angielskiego, dzięki któremu opanujesz od strony praktycznej prawidłowe konstruowanie zdań w angielskich czasach, m.in.: ● Present

Simple ● Present Continuous ● Simple Past ● Present Perfect Kurs podzielony jest na 3 działy: ◗ ◗ ◗

Listen – dialog lub tekst pokazujący użycie czasu w kontekście Repeat – powtarzanie i utrwalanie zdań i pytań w danym czasie Speak – samodzielne tworzenie zdań i pytań według instrukcji lektora

CD Audio i MP3 z tekstami do wyświetlania w odtwarzaczach oraz książka w formacie pdf

www.gazetaprawna.pl

ZMIANA PRAWA Od 2009 roku, gdy miesięczny przychód od tego samego płatnika z umów zlecenia i o dzieło nie przekroczy 200 zł, zapłacimy 18-proc. podatek bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodu. ALEKSANDRA TARKA [email protected]

O

d 1 stycznia 2009 r. zaczną obowiązywać nowe zasady opodatkowania ryczałtem małych kwoty otrzymywanych z tytułu działalności wykonywanej osobiście. Możliwość taką przewiduje ustawa z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (obecnie czeka na podpis prezydenta). Jak wyjaśnia Anna Misiak, doradca podatkowy z MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, do tej kategorii przychodów zaliczane są m.in. umowy zlecenia, umowy o dzieło, wynagrodzenia zarządu lub rady nadzorczej. Podatek zryczałtowany wyniesie 18 proc. przychodu. Opodatkowanie podatkiem zryczałtowanym polega na tym, że stawka podatku jest nakładana bezpośrednio na kwotę przychodu. Ekspert dodaje, że podatnikowi nie przysługują więc koszty uzyskania przychodu. Pobór podatku zryczałtowanego oznacza jednakże, że podatnik nie musi już rozliczać się z tak opodatkowanego przychodu w zeznaniu rocznym. Podatek pobrany przez płatnika jest finalnym podatkiem od tego przychodu.

Informacja PIT-11 W odniesieniu do kwot podlegających zryczałtowanemu opodatkowaniu płatnik nie ma obowiązku wystawiania podatnikowi rocznej informacji podatkowej PIT-11. – Aby do danego przychodu wypłacanego z umowy zlecenia od nowego roku zastosować 18-proc. podatek, przychód określony w umowie lub umowach nie może przekroczyć miesięcznie 200 zł od tego samego płatnika – podkreśla Anna Misiak. Oznacza to, że jeśli dana osoba współpracuje z kilkoma firmami, a ustalona kwota wynagrodzenia nie przekroczy 200 zł miesięcznie, to od każdej kwoty podatnik zapłaci wyłącznie 18 proc. podatku. Kwoty uzyskanego przychodu nie będzie musiał uwzględniać w swoim rocznym zeznaniu. Zlecenia dla studentów To rozwiązanie może okazać się przydatne w przypadku krótkotrwałych umów zlecenia czy o dzieło zawiera-

nych choćby ze studentami czy też uczniami szkół ponadpodstawowych. Jednakże w przypadku innych osób, które z tytułu zawartej umowy zlecenia podlegałyby ubezpieczeniu społecznemu i/lub zdrowotnemu, należy pamiętać, że przy zryczałtowanym opodatkowaniu podstawa opodatkowania nie może być zmniejszona o potrącone przez płatnika składki na ubezpieczenie społeczne. – Odliczeniu od zryczałtowanego podatku nie podlega także składka na ubezpieczenie zdrowotne należna na podstawie odrębnych przepisów – mówi Anna Misiak. Potrącone ze środków podatnika składki można byłoby odliczać dopiero w zeznaniu rocznym, jeśli podatnik miałby inne dochody do opodatkowania.

Obecne rozwiązania Szymon Murawski, doradca podatkowy z DLA Piper, wyjaśnia, że obecnie co do zasady umowy zlecenia podlegają opodatkowaniu według progresywnej skali podatkowej. Jedynie w sytuacji, gdy zleceniobiorcą jest osoba prowadząca działalność gospodarczą, przychód z tytułu umowy zlecenia może być opodatkowany według liniowej stawki 19 proc. – W przypadku gdy wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia jest wypłacane na rzecz podmiotu nieprowadzącego działalności gospodarczej, podmiot wypłacający jest zobowiązany do pobrania zaliczki na podatek dochodowy – mówi Szymon Murawski. Zaliczka pobierana jest według stawki 19 proc. Dopiero w zeznaniu rocznym zleceniobiorca jest zobowiązany do wykazania różnicy między podatkiem pobranym przez płatnika a wynikającym z zastosowania skali podatkowej i dopłacenia ewentualnej różnicy. Ponadto ekspert zauważa, że dziś podstawę opodatkowania umów zlecenia pomniejsza się o składki na ubezpieczenia społeczne oraz o zryczałtowane 20-proc. koszty uzyskania przychodów (w zeznaniu rocznym podatnik ma prawo wykazać rzeczywiste koszty związane z uzyskaniem przychodu pod warunkiem należytego ich udokumentowania). Szymon Murawski przypomina, że do 31 grudnia 2003 r. obowiązywało ułatwienie dla umów zlecenia zawieranych na niewielkie kwoty. Wówczas ryczałtem objęte były należności do 146 zł. W takim przypadku pobierało się zryczałtowany podatek wynoszący 20 proc. przychodu (bez prawa odliczenia kosztów uzyskania przychodów). Dochodu tego nie wykazywało się już w zeznaniu rocznym.■

PRZYKŁAD: RYCZAŁT OD ZLECENIA OD 2009 ROKU (DO KWOTY 200 ZŁ) 180 zł – wynagrodzenie z umowy zlecenia 180 zł – podstawa opodatkowania 18 proc. – stawka podatku 32 zł – podatek 180 – 32=148 zł – wynagrodzenie netto

CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227 | 9

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Praca ■

Prawo pracy ■

PAMIĘTAJ

Ubezpieczenia społeczne ■

3 dni wolnego na poszukiwanie pracy przysługuje pracownikowi w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia

NOWOŚĆ

Zdrowie ■

Zagrożona jest pomoc dla firm zatrudniających strona 10 niepełnosprawnych

ORZECZENIE

Edukacja ■

Kadry

Nie wszyscy członkowie rodziny pomagający w prowadzeniu firmy płacą składki do ZUS strona 11

CO NOWEGO

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Karta Nauczyciela

■ BEZROBOCIE MOŻE WZROSNĄĆ. Czesława Ostrowska, wiceminister pracy i polityki społecznej, powiedziała wczoraj, że spowolnienie gospodarcze może spowodować w przyszłym roku wzrost bezrobocia o 1-3 pkt proc. Może ono jednak mieć charakter przejściowy – dodała. Niezależni eksperci z Instytutu Badań Strukturalnych szacują, że w związku ze spowolnieniem gospodarczym nastąpi przejściowy wzrost bezrobocia o około 2 pkt proc. w latach 2009–2010.

Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli przez 24 lata

■ PROTEST KOLEJARZY. Kolejarscy związkowcy zablokowali wczoraj ruch pociągów w rejonie Dworca Kraków Główny. Domagali się zachowania dotychczasowego systemu emerytalnego kolejarzy. Według wcześniejszych zapowiedzi akcja trwała około dwóch godzin. Również dwugodzinną blokadę bardzo ważnego węzła komunikacyjnego w Białogardzie w woj. zachodniopomorskim przeprowadzili wczoraj związkowcy z kolejarskiej Solidarności. Władze PKP oraz Grupy PKP uznały, że akcja strajkowa była niezgodna z prawem. Więcej www.solidarnosc.org.pl

■ MOŻLIWA PRYWATYZACJA UZDROWISK. Wiceminister zdrowia Marek Haber oświadczył wczoraj w Sejmie, że prywatyzacja uzdrowisk, którą proponuje resort skarbu, jest krokiem w dobrym kierunku. Podczas wspólnego posiedzenia sejmowych komisji: Skarbu i Zdrowia, reprezentanci rządu przedstawili informację na temat prywatyzacji uzdrowisk. Więcej www.mz.gov.pl ■ BĘDZIE WETO PREZYDENTA. Prezydent Lech Kaczyński zapowiedział wczoraj, że zawetuje niektóre ustawy zdrowotne uchwalone przez parlament, ale ich nie wymienił. Dodał, że na pewno zawetuje przepisy, które prowadzą do prywatyzacji szpitali. Więcej www.prezydent.pl ■ PRZEŁOM W PRACY POLSKICH LEKARZY. Diagnozowanie i leczenie najbardziej skomplikowanych przypadków klinicznych będzie znacznie prostsze. Dziesiątki tysięcy polskich lekarzy mogą już korzystać z internetowej platformy konsultacji medycznych oraz prowadzić fachowe dyskusje na temat trudności w diagnozowaniu i leczeniu chorych. W przypadku wątpliwości diagnostycznych lub terapeutycznych krąg lekarzy specjalistów, którzy mogą udzielić porady, jest znacznie większy niż z aktualnego miejsca pracy. Więcej www.Konsylium24.pl

■ POLITYKI PRORODZINNA. Komisja wspólna przedstawicieli rządu i Konferencji Episkopatu Polski przyjęła wczoraj deklarację w sprawie polityki prorodzinnej. Tekst wymienia dziewięć priorytetowych kierunków działań, m.in. zwiększenie nakładów z budżetu państwa na rodzinę oraz przeciwdziałanie kryzysom i rozpadowi rodzin. Więcej www.episkopat.pl

■

Nauczyciele jeszcze w 2032 roku będą mogli przechodzić na wcześniejsze emerytury

■

Kobiety nauczycielki do 2024 roku będą pracować w szkole do 55. roku życia

■

Tylko nauczyciele zatrudnieni w szkołach specjalnych przejdą na emerytury pomostowe

BOŻENA WIKTOROWSKA [email protected]

d 1 stycznia 2009 r. nauczyciele, którzy rozpoczęli pracę w szkole przed 1 stycznia 1999 r. mają zachować prawo do wcześniejszych emerytur. Wczoraj projekt ustawy o szczególnych uprawnieniach emerytalnych dla niektórych nauczycieli wprowadzający taką możliwość zgłosili posłowie z Klubu Poselskiego PSL. Zgodnie z nim wcześniejsze emerytury dla nauczycieli będą świadczeniami wygasającymi. Prawo do tych świadczeń mogą uzyskać nauczyciele, którzy w latach 2009-2032 skończą 55-64 lata, z tym że wiek ten będzie stopniowo podwyższany. Propozycja posłów wywołała oburzenie pracodawców oraz związkowców z nauczycielskiej Solidarności. Natomiast z nowego rozwiązania zadowolony jest Związek Nauczycielstwa Polskiego.

O

Podnoszony wiek Z przygotowanego projektu wynika, że prawo do wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej zyskają osoby, które będą się legitymować okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym 30 lat, w tym 20 lat pracy w szkole. Warunkiem będzie też rozpoczęcie pracy w szkole przed 1 stycznia 1999 r. oraz ukończenie odpowiedniego wieku. Jego wydłużanie zostanie rozłożone na trzy etapy. Do 2014 roku na wcześniejszą emeryturę będą odchodzić 55-letni nauczyciele. W latach 2015–2024 kobiety będą na nie przechodzić, mając 55 lat, a wiek uprawniający do wcześniejszej emerytury mężczyzn będzie systematycznie wydłużany (do 60 lat). Ostatni, trzeci etap, obejmie lata 2025–2032. Wtedy do powszechnego wieku emerytalnego rosnąć będzie za-

równo wiek kobiet, jak i mężczyzn. – Takie rozwiązanie pozwoli nauczycielom na łagodne wejście do nowego systemu. Dzięki temu ta grupa zawodowa nie przeżyje szoku spowodowanego wydłużeniem z dnia na dzień okresu pracy zawodowej – mówi poseł Mieczysław Kasprzak (PSL). Projekt zakłada, że emerytura nauczycielska będzie stanowić równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy emerytury przez dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat. – Proponujemy zasadę, która została wynegocjowana w czasie prac nad projektem ustawy o emeryturach pomostowych – mówi Mieczysław Kasprzak. Równocześnie emerytura nauczycielska nie będzie mogła być niższa od najniższej emerytury wypłacanej przez ZUS. Świadczenie wypłacane tej grupie zawodowej będzie podlegać waloryzacji na zasadach i terminach przewidzianych dla pozostałych świadczeń. Równocześnie nauczyciele należący do OFE zachowaliby członkowstwo w funduszach.

Pracodawcy protestują Środki na finansowanie emerytur będą pochodzić z budżetu państwa. Co więcej, wypłata emerytur nauczycielskich będzie gwarantowana przez państwo. Według wstępnych wyliczeń autorów projektu w przyszłym roku koszt nowych rozwiązań wyniósłby 28 mln zł. Natomiast w kolejnych latach kwota ta wzrośnie do kilkuset milionów złotych rocznie. Według Jeremiego Mordasewicza z PKPP Lewiatan taki sposób liczenia wysokości nauczycielskiej emerytury jest niesprawiedliwy. – Trzeba wiedzieć, że wszyscy ubezpieczeni będą dopłacać do emerytur kobiet na-

miesięcznych negocjacji w Komisji Trójstronnej. – Teraz po nauczycielach prawa do wcześniejszych emerytur będą się dopominać przedstawiciele innych grup zawodowych. Jako pierwsi pod Sejmem mogą się pojawić pracownicy PKP, którzy nie mają prawa do emerytur pomostowych – wskazuje Bogna Nowak-Turowiecka. Podkreśla, że bardzo niebezpiecznym sygnałem jest to, że w zależności od zapotrzebowania politycznego można niszczyć spójny system emerytalny.

uczycielek równowartość składek z okresu pięciu lat – mówi Jeremi Mordasewicz. Zdaniem Bogny Nowak-Turowieckiej, eksperta z Konfederacji Pracodawców Polskich, przygotowanie przez posłów projektu przyznającego nauczycielom prawo do wcześniejszych emerytur przez kolejne 24 lata praktycznie przekreśla sens kilku-

Podzielone związki – Ta propozycja nie spełnia oczekiwań nauczycieli. Prawo do wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej powinny mieć wszystkie osoby mające takie uprawnienia na podstawie rozporządzenia z 1983 roku – mówi Wojciech Jaranowski z Sekcji Krajowej Oświaty i Wychowania NSZZ Solidarność. Jego zdaniem posłowie, obawiając się weta prezydenta, przygotowali rozwiązanie wygasające, które obejmie tylko najstarszych nauczycieli. Z tego powodu Solidarność nie zgodzi się na podzielenie nauczycieli na tych, co zaczęli pracę przed 1 stycznia 1999 r., i na tych, co przyszli do szkół później. Inaczej projekt ustawy ocenia Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego. – To bardzo dobry projekt, który odpowiada oczekiwaniom nauczycieli. Dzięki niemu osoby, które już rozpoczęły pracę w szkole przed wejściem w życie reformy, będą mogły wcześniej ją zakończyć. Posłowie powinni go szybko uchwalić – mówi Sławomir Broniarz.■

KOMENTARZ strona 2 Więcej: www.gazetaprawna.pl /ubezpieczenia_spoleczne

10 | CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227

Akademia prawa pracy cz. 595

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Kiedy nowy pracodawca może zmienić warunki pracy przejętych pracowników W razie przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę nowy pracodawca zobowiązany jest do stosowania wobec przejmowanych pracowników warunków zatrudnienia obowiązujących u swojego poprzednika. Kiedy mogą być one zmienione i na jakich zasadach? Warunki zatrudnienia określane są przede wszystkim w umowie o pracę. Mogą wynikać też z regulaminów wewnętrznych (np. regulaminu wynagradzania) lub układu zbiorowego pracy obowiązujących u dotychczasowego pracodawcy. Stosunek pracy, który wiąże nowego pracodawcę z przejmowanym pracownikiem, w swojej treści powinien być niezmieniony w stosunku do tego, na jakich warunkach był on zatrudniony u praco-

dawcy dotychczasowego. Wynika to z faktu, że nowy pracodawca automatycznie wstępuje w miejsce dotychczasowego pracodawcy. Nie ma więc potrzeby zawierać nowych umów o pracę ani też zmieniać ich treści, np. w zakresie danych pracodawcy. Pomimo iż w umowie o prace będzie wskazany dotychczasowy pracodawca, to w treści stosunku pracy jego miejsce zajmie pracodawca przejmujący. Pracownicy mają bowiem zagwarantowaną kontynuację zatrudnienia z mocy prawa. Specyficznie uregulowana jest kwestia stosowania do przejmowanych pracowników układu zbiorowego pracy, którym byli objęci u dotychczasowego pracodawcy. Artykuł 2418 k.p. stanowi, że w okresie roku od przejścia nowy pracodawca zobowiązany jest do stosowania do przejętych pracowników układu zbiorowego pracy, którym objęci byli

oni przed przejściem. Nie staje się on przez to stroną takiego układu, a jedynie zobowiązany jest do stosowania jego postanowień. Jeżeli taki układ uległby w tym okresie zmianie czy rozwiązaniu, to nowy pracodawca będzie i tak związany postanowieniami tego układu w brzmieniu obowiązującym w momencie przejścia. Brak jest analogicznej regulacji w zakresie warunków pracy i płacy wynikających np. z regulaminu wynagradzania. Takie warunki obowiązują pracodawcę na takich samych zasadach jak warunki wynikające z umowy o pracę. Prawa i obowiązki wynikające z układu nie mogą być zatem modyfikowane przez rok. Pozostałe warunki pracy i płacy mogą być modyfikowane np. za pomocą wypowiedzeń zmieniających nawet od razu po przejściu, oczywiście z zastrzeżeniem konieczności

spełnienia wymogów, jakie kodeks pracy nakłada na pracodawcę w tym zakresie (np. konieczność podania przyczyny, zachowania okresu wypowiedzenia). Jednak przyczyną zmiany tych warunków nie może być sam fakt przejęcia pracowników. W jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy (wyrok z 7 lutego 2007 r., I PK 269/06) uznał, że z zasady kontynuacji stosunku pracy w razie przejścia zakładu pracy może wynikać nieważność porozumienia rozwiązującego stosunek pracy, które zmierza do jej wyłączenia.■ BARTŁOMIEJ RACZKOWSKI partner, Bartłomiej Raczkowski Kancelaria Prawa Pracy

www.gazetaprawna.pl/akademia_pracy

KODEKS PRACY | Uprawnienia rodzicielskie

NIEPEŁNOSPRAWNI | Projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji

Posłowie zdecydują o ochronie rodziców przed zwolnieniem

Pomoc dla firm zatrudniających niepełnosprawnych jest zagrożona

ZMIANA PRAWA Nadal nie wiadomo, jak długo rodzice obniżający swój wymiar pracy z tytułu opieki nad dzieckiem będą chronieni przed zwolnieniem. Posłowie PO chcą, by taka ochrona trwała rok. ŁUKASZ GUZA [email protected]

d 2009 roku obowiązkowy wymiar urlopu macierzyńskiego, w przypadku urodzenia jednego dziecka może wynieść 26, a nie 20 tygodni. Taką poprawkę zgłosili posłowie PiS w trakcie drugiego czytania rządowego projektu nowelizacji kodeksu pracy i niektórych innych ustaw (tzw. ustawy prorodzinnej). Przewiduje on, że od nowego roku obowiązkowy urlop macierzyński w przypadku urodzenia dziecka wyniesie 20 tygodni. Po jego zakończeniu rodzic będzie mógł skorzystać z sześciu tygo-

O

dni urlopu fakultatywnego (który będzie stopniowo wprowadzany od 2010 roku). – W praktyce urlop nieobowiązkowy może być martwym uprawnieniem. Pracodawcy mogą bowiem naciskać na rodziców, by z niego nie korzystali – tłumaczyła Joanna Kluzik-Rostkowska, posłanka PiS, była minister pracy. Szanse na uchwalenie poprawki są jednak znikome. – Nie możemy z góry zakładać, że pracodawcy będą zmuszać rodziców do rezygnacji z urlopu – mówi Jolanta Fedak, minister pracy i polityki społecznej. Zapowiedziała ona, że resort pracy będzie monitorował wdrożenie nowych przepisów i jeśli takie przypadki rzeczywiście będą się zdarzać, rząd przygotuje kolejny projekt zmian w kodeksie pracy. Większe szanse na uchwalenie ma poprawka zgłoszona

przez posłów rządzącej PO. Domagają się oni, aby rodzice obniżający swój wymiar czasu pracy z tytułu opieki nad dzieckiem (w okresie, w którym mogliby korzystać z urlopu wychowawczego) byli chronieni przed zwolnieniem tylko przez rok, a nie do powrotu do zwykłego wymiaru. Ustawa prorodzinna przewiduje m.in. wydłużenie urlopów macierzyńskich w zależności od liczby urodzonych dzieci (maksymalnie do 45 tygodni), zwolnienie pracodawców z obowiązku opłacenia składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych osób wracających do pracy po macierzyńskim lub wychowawczym oraz wprowadzenie urlopu ojcowskiego (docelowo ma on trwać dwa tygodnie). Posłowie PiS zgłosili poprawkę, która przewiduje wydłużenie urlopu dla ojców do czterech tygodni.■

SŁUŻBY MUNDUROWE | Profesjonalizacja sił zbrojnych

Więcej żołnierzy trafi do armii zawodowej ZMIANA PRAWA Żołnierzami zawodowymi będą mogli zostać także szeregowi. ierwszym stopniem wojskowym żołnierza zawodowego w korpusie szeregowych zawodowych będzie szeregowy (marynarz), a nie jak obecnie starszy szeregowy (starszy marynarz). – Wynika to z rządowego programu profesjonalizacji Sił Zbrojnych RP na lata 20082010 – mówi ppłk Tomasz Mazurek z zespołu prasowego Sztabu Generalnego WP. Dodaje, że wszystkie stopnie wojskowe od szeregowego do

P

generała będą stopniami żołnierzy zawodowych. Takie rozwiązanie zostało wprowadzone do ustawy z 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Nowelizacja została podpisana już przez prezydenta i najprawdopodobniej jutro zostanie ogłoszona w Dzienniku Ustaw. Następstwem tej zmiany jest przygotowany przez resort obrony narodowej projekt nowelizacji rozporządzenia ministra obrony narodowej z 22

marca 2004 r. w sprawie określenia grup uposażenia (Dz.U. nr 50, poz. 487). W tabeli określającej grupy uposażeń dla poszczególnych stopni etatowych, do których zaszeregowane są stanowiska służbowe żołnierzy zawodowych, dodano stopień szeregowego (marynarza). Nowo utworzone stanowisko służbowe będzie przypisane do grupy uposażenia określonego liczbą 0. Obecnie starszy szeregowy żołnierz zawodowy może liczyć na uposażenie w wysokości 2,2 tys. zł brutto.■ ARTUR RADWAN

Posłowie wstrzymali prace nad projektem nowelizacji ustawy o rehabilitacji. Zdaniem rządu bez przyjęcia tych zmian od 1 stycznia zagrożona może być wypłata blisko 2 mld zł dla pracodawców osób niepełnosprawnych. ŁUKASZ GUZA [email protected]

d 1 stycznia 2009 r. pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne nie będą otrzymywać już odrębnego dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników i refundacji ich składek ZUS, lecz dofinansowanie maksymalnie 75 proc. kosztów płacy (pensji i składek). Do wprowadzenia takich zmian zobowiązuje nas rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 800/208 w sprawie tzw. wyłączeń blokowych (Dz.Urz. WE L 214). Sejmowa Komisja Polityki Społecznej i Rodziny wstrzymała jednak prace nad projektem nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu niepełnosprawnych, który miał dostosować krajowe przepisy do rozporządzenia KE. Będą kontynuowane po przedstawieniu posłom ekspertyzy Biura Analiz Sejmowych, która ma wskazać, czy

O

wszystkie proponowane przez rząd zmiany w ustawie o rehabilitacji rzeczywiście wynikają z konieczności implementacji prawa unijnego. Resort pracy ma jednocześnie poinformować posłów o działaniach, jakie podejmował w celu wydłużenia terminu, w jakim Polska musi dostosować krajowe przepisy do prawa UE. – Rządowi zależy na szybkim uchwaleniu tej ustawy, więc sądzę, że dalsze prace nad ustawą ruszą już w przyszłym tygodniu – mówi Stanisław Szwed, poseł PiS, zastępca przewodniczącego sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Podkreśla, że projekt może negatywnie wpłynąć na krajowy system pomocy niepełnosprawnych i doprowadzić do redukcji ich zatrudnienia, więc posłowie muszą dokładnie wiedzieć, do czego zobowiązuje nas rozporządzenie nr 800/2008. Zdaniem Jarosława Dudy, wiceministra pracy i polityki społecznej, nieuchwalenie do końca roku nowelizacji może oznaczać, że od 1 stycznia pracodawcy zatrudniający niepełnosprawnych nie będą mogli otrzymać pomocy z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Z planu finansowego PFRON wynika, że na dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych

miał on przekazać w 2009 roku 1,99 mld zł. – Bez wdrożenia przepisów rozporządzenia unijnego zgodę na wypłatę jakiejkolwiek pomocy musiałaby wydać KE. A to jest w praktyce niemożliwe – mówi Piotr Pełka z Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jeśli natomiast pomoc byłaby wypłacana na obecnie obowiązujących zasadach, UE mogłaby zażądać od pracodawców zwrotu nienależnie pobranej pomocy publicznej. Podobnie tak jak w przypadku polskich stoczni. Do momentu przerwania prac nad projektem posłom udało się przegłosować niektóre zmiany proponowane przez podkomisję ds. rozpatrzenia nowelizacji. Komisja poparła między innymi propozycję, aby wysokość dofinansowań do wynagrodzeń niepełnosprawnych zależała od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującej w roku pobierania publicznej pomocy. Obecnie zależy ona od kwoty minimalnej płacy z poprzedniego roku. Dzięki tej zmianie dofinansowania dla pracodawców będą wyższe, bo wynagrodzenie minimalne rośnie co roku.■

Pisaliśmy o tym ■ Od stycznia firmy mogą zwalniać... – GP nr 213/2008 www.gazetaprawna.pl/archiwum komunikat

Komunikaty w Gazecie Prawnej Zapraszamy do zamieszczania codziennie na łamach naszego dziennika

Biuro Reklamy Gazety Prawnej, 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72

Anna Wodzyńska, tel. (0 22) 530 40 26, kom. 0 510 024 730, [email protected]

Mirosław Hołówko, tel.: 022 530 42 54, kom. 0 510 024 754, [email protected]

s z y b k i te r m realizacji, in skład grafi czny g r at i s

Praca

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227 | 11

Sąd Najwyższy o obowiązkach ubezpieczeniowych osób współpracujących

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Wysokość świadczeń i składek

Mąż pomagający żonie w prowadzeniu firmy nie zawsze musi wpłacać składki do ZUS

Wskaźnik waloryzacji emerytur będzie negocjowany już w maju

Gdy współpraca męża z prowadzącą firmę żoną daje stałe, dodatkowe dochody z tej działalności, podlega on obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. ARTUR RADWAN [email protected]

bezpieczona od stycznia 2002 r. prowadzi działalność gospodarczą. Nie posiadała prawa jazdy, a po niezbędny towar kupowany ORZECZENIE na giełdzie jeździła z mężem, który w grudniu 2001 r. został zarejestrowany w urzędzie pracy jako bezrobotny i pobierał zasiłek przedemerytalny. Zakupów dokonywała żona, a jej mąż podpisywał i odbierał faktury na podstawie udzielonego przez żonę pełnomocnictwa. ZUS stwierdził, że od stycznia 2002 r. mąż podlegał ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu współpracy w prowadzeniu firmy. Od tej decyzji ubezpieczona odwołała się do sądu. Ten wskazał, że obowiązkowo tym ubezpieczeniom podlegają osoby współpracujące z prowadzącymi działalność gospodarczą, od dnia rozpoczęcia tej współpracy do dnia jej zakończenia. Za osobę współpracującą uważa się małżonka, dzieci własne,

U

dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu działalności. Jednak, zdaniem sądu, zachowanie męża miało raczej charakter pomocy rodzinnej udzielanej żonie. Sąd wskazał, że ciężar prowadzenia firmy spoczywał na jej właścicielu. W jego ocenie, brak więc podstaw do objęcia męża ubezpieczeniem społecznym. Sąd zmienił decyzję ZUS i uznał, że mąż właścicielki nie podlega ubezpieczeniu. ZUS odwołał się od tego wyroku do sądu II instancji. Ten wskazał, że sąd I instancji nieprawidłowo ocenił zgromadzony w sprawie materiał, z którego jednoznacznie wynika, że czynności wykonywane przez męża miały charakter pracy wykonywanej wspólnie i we wzajemnym porozumieniu z żoną. W jego ocenie zasadne było twierdzenie, że bez udzielanej przez męża pomocy firma w ogóle nie mógłaby być prowadzona. Wskazał też, że mąż nie pomagał żonie sporadycznie. Jego zaangażowanie, a także wykonywanie przez niego wspólnie i w porozumieniu z żoną pracy, świadczy o pełnieniu przez niego roli osoby współpracującej, a więc podlegającej obowiązkowo

ubezpieczeniom. Od tego wyroku właścicielka firmy wniosła skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. SN wskazał, że współpracą przy prowadzeniu firmy powodującą obowiązek ubezpieczeń jest takie współdziałanie małżonka przedsiębiorcy, które przysparza firmie stałe, dodatkowe dochody. Współpracą jest więc stała pomoc przy prowadzeniu działalności, bez której stanowiące majątek wspólny małżonków dochody z działalności nie osiągałyby takiego pułapu. SN uznał, że ocena, czy w konkretnej sytuacji pomoc świadczona przez małżonka może być uznawana za współpracę w rozumieniu art. 8 ust. 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 11, poz. 74 z późn. zm.), stanowiącą na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy podstawę do objęcia tej osoby obowiązkowymi ubezpieczeniami, wymaga ustalenia, jakie faktycznie działania podejmował małżonek. SN uznał więc, że sąd apelacyjny nieprawidłowo ustalił podstawę faktyczną rozstrzygnięcia, co usprawiedliwia kasacyjny zarzut naruszenia przepisów wymienionej ustawy. SN uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia do sądu II instancji.■ Sygn. akt II UK 286/07 reklama

Negocjacje wskaźnika waloryzacji w Komisji Trójstronnej będą odbywać się w maju w roku poprzedzającym podwyżki, a nie jak obecnie tuż przed ich realizacją. PAWEŁ JAKUBCZAK [email protected]

czoraj Sejm po drugim czytaniu ponownie skierował projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Przedstawiciele wszystkich klubów poselskich zaakceptowali proponowane zmiany w procedurze negocjacji tzw. zwiększenia wskaźnika waloryzacji rent i emerytur między rządem i partnerami społecznymi w Komisji Trójstronnej. Podwyżka, która odbywa się co roku w mar-

W

cu, zależy od wskaźnika waloryzacji. Ten uwzględnia wzrost cen z poprzedniego roku i tzw. zwiększenie wynoszące co najmniej 20 proc. realnego wzrostu średniej płacy w poprzednim roku. Zgodnie z projektem negocjacje w sprawie tego zwiększenia będą odbywać się w roku poprzedzającym waloryzację (w maju), a nie jak obecnie dopiero w lutym, tuż przez wypłatą wyższych świadczeń. – Dzięki wprowadzonej zmianie strona związkowa będzie miała wpływ na ustalanie tzw. zwiększenia, zanim zostanie uchwalona ustawa budżetowa na dany rok – mówi Anna Bańkowska z klubu Lewicy. Projekt ustawy przewiduje też, że osoba, która wykonuje pracę nakładczą i jednocześnie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, zapłaci składki ubezpieczeniowe od podstawy równej co najmniej najniższej podstawie wymiaru

składek dla osób prowadzących firmę. Kwota ta wynosi obecnie, dla większości z nich, 1770,82 zł, tj. 60 proc. średniej płacy. Obecnie osoba prowadząca działalność gospodarczą wykonująca jednocześnie umowę o pracę nakładczą ma prawo wyboru, z którego tytułu chce podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Zdaniem posłanki PiS Barbary Bartuś projekt nie rozstrzyga, czy osoby prowadzące obecnie działalność i wykonujące pracę nakładczą nadal będą miały prawo wyboru tytułu ubezpieczenia po wejściu w życie ustawy. – Jeśli nie będą miały takiego wyboru, to w ustawie powinien być wskazany termin, do kiedy muszą zmienić tytuł ubezpieczenia – mówi Barbara Bartuś.■

Więcej: www.gazetaprawna.pl /ubezpieczenia_spoleczne

FINANSOWANIE NAUKI | Zasady kontroli badań naukowych

Rząd szuka ekspertów kontrolujących uczelnie ZMIANA PRAWA Eksperci kontrolujący podmioty, które otrzymały z ministerstwa pieniądze na badania naukowe, będą mogli uczestniczyć w siedmiu, a nie jak dotychczas pięciu kontrolach. odczas kontroli podmiotów prowadzących badania naukowe zmieni się zakres upoważnienia do ich przeprowadzenia. Określone będą wymagania, jakie muszą spełniać niektórzy eksperci wchodzący w skład zespołu kontrolującego. Zmieni się także liczba kontroli dokonywanych przez ekspertów. Takie m.in. zmiany wprowadza przygotowany

P

przez resort nauki i szkolnictwa wyższego projekt nowelizacji rozporządzenia ministra nauki i informatyzacji z 7 czerwca 2005 r. w sprawie sposobu przeprowadzania kontroli realizacji badań naukowych, prac rozwojowych i innych zadań finansowanych ze środków finansowych na naukę oraz wydatkowania tych środków (Dz.U. nr 106, poz. 898). Obecnie rozporządzenie stanowi tylko, że przed przystąpieniem do czynności kontrolnych organ kontrolujący ma obowiązek przedstawić kontrolowanej jednostce upoważnienie od ministra do jej przeprowadzenia. W projekcie rozporządzenia szczegółowo wska-

zano, co powinno być zawarte w upoważnieniu. Niektóre wymagania dla ekspertów uczestniczących w kontroli zostaną zmienione. Na przykład, poza biegłym rewidentem i głównym księgowym, ekspertem finansowym będzie mógł też zostać zastępca głównego księgowego i osoba posiadająca uprawnienia do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Ze względu na trudności związane z angażowaniem ekspertów o wysokich kwalifikacjach zwiększono dopuszczalną liczbę przeprowadzonych przez nich kontroli w danych roku z pięciu do nawet siedmiu.■ ARTUR RADWAN reklama

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

12| CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227

Prawo

■ Prawnicy ■ Prawo gospodarcze i cywilne

PAMIĘTAJ

1 GRUDNIA wchodzi w życie rozporządzenie o sądach, które zakładają informatyczne księgi wieczyste

NOWOŚĆ

■ Orzecznictwo

Premie termomodernizacyjne mogą być zwolnione z podatku strona 13

KRONIKA PRAWA

Przepisy wchodzące w życie; Dziennik Urzędowy UE L295 strona 16

CO NOWEGO

ZMIANA PRAWA | WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI | Wynagrodzenia w sądownictwie

■ PARTNERSTWO PUBLICZNO-PRYWATNE.

Resort finansów nie chce reformy sędziowskich płac

■ GWARANCJE DEPOZYTÓW BANKOWYCH. Prezydent Lech Kaczyński zapowiedział, że podpisze nowelizację ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, która przewiduje podwyższenie do 50 tys. euro gwarancji dla depozytów bankowych. Prezydent zaznaczył jednak, że nie zgadza się z wszystkimi zapisami ustawy, które – jego zdaniem – ograniczają uprawnienia NBP. Nie wykluczył, że w tej sprawie wystąpi z pytaniem do Trybunału Konstytucyjnego. Więcej www.prezydent.pl

■ TRAKTAT LIZBOŃSKI. Andrzej Kremer, podsekretarz stanu w MSZ, stwierdził, że Traktat Lizboński nie wejdzie w życie w styczniu 2009 r. z powodu braku jego ratyfikacji przez wszystkich członków UE. Podczas wczorajszego seminarium o przyszłości Traktatu Andrzej Kremer dodał, że nie zniknęła potrzeba reformy instytucjonalnej Wspólnoty. Tylko 23 państwa z 27 ratyfikowały Traktat.

■ POMOC OFIAROM PRZEMOCY. Od 25 listopada do 10 grudnia w całym kraju będzie trwała kampania na rzecz przeciwdziałania przemocy ze względu na płeć. W tych dniach w ośrodkach pomocy ofiarom przemocy w rodzinie będą się odbywały konsultacje, spotkania z psychologami, pedagogami, prawnikami. Osoby, które czują się ofiarami przemocy, będą mogły porozmawiać na ten temat z konsultantem, który podpowie, co należy zrobić z taką sytuacją. Według szacunków w Polsce co trzecia kobieta doświadcza przemocy w rodzinie.

■ KONSUMENCI

LEPIEJ CHRONIENI. W Polsce będzie więcej ekspertów, którzy zapewnią poszanowanie interesów konsumentów w działaniach politycznych i gospodarczych. Będą to osoby wyspecjalizowane w zagadnieniach prawa ochrony konsumentów, psychologii, ekonomii, marketingu i zarządzania. To wszystko za sprawą kierunku studiów – ochrona konsumentów, które zostały wczoraj zainaugurowane przez Meglenę Kunową, unijną komisarz ds. ochrony konsumentów. Kierunek ma być dostępny na uczelniach w dziewięciu krajach. W Polsce będą one w warszawskiej Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz katowickiej Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego.

■

Ministerstwo Finansów nie zgadza się na wprowadzenie ośmiu stawek awansowych w sądownictwie

■

Tysiączłotową podwyżkę wynagrodzeń w wymiarze sprawiedliwości w 2009 roku akceptuje resort finansów

■

Sędziowie podkreślają, że reforma systemu wynagrodzeń musi zostać przeprowadzona kompleksowo

MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ [email protected]

inisterstwo Finansów nie zgadza się na przygotowany przez resort sprawiedliwości projekt nowelizacji prawa o ustroju sądów powszechnych, który dotyczy reformy wynagrodzeń sędziów w 2010 roku. Projektowane przepisy miały na celu m.in. wprowadzenie od 2010 roku ośmiu stawek awansowych dla sędziów. Resort finansów zgadza się na podniesienie płacy sędziów o tysiąc złotych, które ma nastąpić od 1 stycznia 2009 r.

M

Bez całościowej reformy Jak poinformowała nas Wioletta Olszewska z oddziału Informacji Ministerstwa Sprawiedliwości, przygotowany w MS projekt zmian w zakresie systemu wynagradzania sędziów i prokuratorów został 4 listopada przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów. Jednakże przyjęty projekt nie wprowadza w sądownictwie ośmiu stawek awansowych. – Przyczyną było prawdopodobnie negatywne stanowisko Ministerstwa Finansów, z którego wynika, mówiąc najkrócej, że zarabiamy dużo i nie mniej niż poprzednio. Tak więc, według resortu finansów, podwyżki nie są konieczne – informuje sędzia Marcin Łochowski, rzecznik prasowy Sądu Okręgowego w Warszawie. Dodaje, że mimo braku podwyżek dla sędziów przez ostatnich kilka lat oraz wzrostu średniego wynagrodzenia w gospodarce, to z wyliczeń resortu finansów nadal wynika, że wynagrodzenia sędziowskie są w takiej samej proporcji do średniego wynagrodzenia jak kilka lat temu. Tak więc całościowa reforma, o którą walczyli sędziowie, znów staje pod znakiem zapytania.

– W MF obowiązuje chyba inna matematyka niż w szkole. Oczekiwanie resortu jest bowiem takie, żeby przeprowadzić podwyżkę, ale bez zwiększania wydatków budżetowych – komentuje Marcin Łochowski. – MF, a przez to i Rada Ministrów, nie zgadza się na reformę wynagrodzeń sędziowskich – potwierdza nasze informacje sędzia Irena Kamińska, prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia. Resort finansów wyraził zgodę na oderwanie wynagrodzeń sędziowskich od kwoty bazowej, którą co roku określa władza wykonawcza w ustawie budżetowej. Od 2010 roku o jego wysokości będzie decydowało przeciętne wynagrodzenie w gospodarce. – Projekt ten, niezależnie od podwyższenia wynagrodzeń od dnia 1 stycznia 2009 r., wprowadza postulowaną od dawna przez środowisko sędziowskie zasadę, że podstawę ustalania tych wynagrodzeń będzie stanowić przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w II kwartale roku poprzedniego, ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Na rok 2009 jest to kwota 2951,36 zł – tłumaczy Wioletta Olszewska.

Bez ośmiu stawek MF nie chce jednak, aby obecne stawki podstawowe oraz awansowe, które są odrębne dla każdego stanowiska sędziowskiego i od których zależy wysokość wynagrodzenia sędziów, zostały zastąpione jednolitym systemem ośmiu stawek wynagrodzenia. – Moim zdaniem, jest to działanie na szkodę państwa. Nie uważam tak dlatego, że mam na myśli tylko interesy środowiska polegające na chęci otrzymania większych

Fot. Wojciech Górski

Wczoraj posłowie rozpatrzyli w drugim czytaniu projekt ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Ma ona zastąpić obowiązującą dziś ustawę o PPP z 2005 roku (Dz.U. z 2005 r. nr 169, poz. 1420). Nowe przepisy mają ułatwić wspólne inwestycje samorządów z prywatnymi przedsiębiorcami. Projekt znosi obowiązek sporządzania przez urzędników czasochłonnych analiz przedwstępnych. Przewiduje także, że partner prywatny będzie wybierany na podstawie prawa zamówień publicznych lub ustawy koncesyjnej. Nowa ustawa ma mieć charakter ramowy. Wobec zgłoszenia poprawek projekt skierowano do komisji sejmowej.

Minister sprawiedliwości ZBIGNIEW ĆWIĄKALSKI twierdzi, że na podwyżce wynagrodzeń najwięcej zyskają sędziowie rejonowi

zarobków. Urząd sędziego jest służbą publiczną, bardzo ważną dla państwa. Gospodarka rozwija się w krajach, w których sądy działają prawidłowo, a wymiar sprawiedliwości wykonywany jest przez najwyższej klasy profesjonalistów – podkreśla Irena Kamińska.

Tysiąc złotych podwyżki MF nie kwestionuje podwyżek na 2009 rok przewidzianych w projekcie przedstawionym przez resort sprawiedliwości. – Będzie to w istocie podwyżka rzędu tysiąca złotych. Sędzia rejonowy na początku

będzie zarabiał 6050 zł – mówi Irena Kamińska. Tymczasem przedstawiciel władzy wykonawczej na porównywalnym pierwszym szczeblu zawodowym zarabia o wiele więcej niż sędzia na początku swojej ścieżki zawodowej. – Dla przykładu można podać, że wójt w gminie, która ma dwa tysiące mieszkańców, zarabia około 10 tys. zł – porównuje Irena Kamińska. Sędziowie podkreślają, że konieczna jest całościowa reforma systemu wynagradzania, a nie jednorazowa podwyżka. – To nie chodzi o to, żeby sędziom dać cokolwiek, ale o to, żeby na długie lata uregulować sposób wynagradzania sędziów. Ta perspektywa przedstawiona na rok 2010 miała tę ogromną zaletę, że najwięcej zyskiwali na niej sędziowie rejonowi. To przecież oni załatwiają najwięcej spraw i ich sytuacja ekonomiczna jest najgorsza – podkreśla Irena Kamińska. Tymczasem MS twierdzi, że to właśnie ci sędziowie zyskają najwięcej. – Powyższa regulacja najkorzystniejsze skutki wywoła w odniesieniu do poziomu wynagrodzeń sędziów sądów rejonowych, otrzymujących wynagrodzenie w stawce podstawowej, a więc na początku drogi zawodowej, gdyż tu przyrost wynagrodzenia z uśrednionym 7-proc. dodatkiem stażowym będzie wynosić około 23 proc. w stosunku do roku 2008 – mówi Wioletta Olszewska. Projektowane zmiany dotyczą także wynagrodzeń prokuratorów.■

KOMENTARZ strona 2 Pisaliśmy o tym ■ Wynagrodzenie sędziów nie będzie zależeć od rządu – GP nr 215/2008 www.gazetaprawna.pl/archiwum

Prawo

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227 | 13

SEJM | Termomodernizacja

OCHRONA KONSUMENTA | Przesyłki priorytetowe i ekonomiczne

Premia na remont bez podatku

Listy nie są terminowo doręczane przez Pocztę Polską

ZMIANA PRAWA Senatorowie chcą, aby premia remontowa i termomodernizacyjna nie były opodatkowane.

Zdaniem Urzędu Komunikacji Elektronicznej wskaźniki terminowości doręczania zwykłych przesyłek listowych przez Pocztę Polską są niezadowalające. Może to być efektem czerwcowych strajków.

79,94

DARIA STOJAK [email protected]

EWA GRĄCZEWSKA-IVANOVA [email protected]

ziś Sejm rozpatrzy poprawki senackie do ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Aby zwiększyć atrakcyjność premii oraz zachęcić do korzystania z tej formy wsparcia inwestycji, Senat zaproponował zwolnienie premii termomodernizacyjnej, remontowej oraz kompensacyjnej od podatku dochodowego od osób fizycznych.

D

Niższy wskaźnik Senatorowie chcą, aby do wniosku o przyznanie premii remontowej nie było wymagane oświadczenie banku, iż inwestor nie znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Senat uznał, że to zbędne wymaganie, gdyż to ten sam bank udziela inwestorowi kredytu. Senat uważa także, że wsparciem powinny być objęte też budynki plebanii, domów zakonnych oraz klasztorów. Doprecyzowano termin budynku zbiorowego zamieszkania. Senatorowie proponują obniżenie dolnego progu wskaźnika kosztu przedsięwzięcia, umożliwiającego skorzystanie z premii remontowej z 0,15 do 0,05. Sejm uchwalili ustawę o wspieraniu termomodernizacji i remontów 17 października. Nowe przepisy regulują zasady uzyskiwania dopłat z budżetu do remontów i termomodernizacji budynków. Obok istniejącej premii termomodernizacyjnej inwestorzy będą mogli liczyć na premię remontową oraz kompensacyjną. Regulacja zastąpi ustawę z 1998 roku o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz.U. nr 162, poz. 1121 z późn. zm.). Inwestor będzie mógł przeznaczyć każdy rodzaj premii na spłatę kredytu zaciągniętego na remont lub termomodernizację. Wniosek o przyznanie premii będzie trzeba złożyć do Banku Gospodarstwa Krajowego za pośrednictwem banku kredytującego. Także najstarsze budynki Rząd proponuje obniżenie premii termomodernizacyjnej z 25 proc. do 20 proc. wykorzystanej kwoty kredytu. Nowością jest możliwość dofinansowania z budżetu remontu najstarszych budynków. O przyznanie premii może ubiegać się spółdzielnia mieszkaniowa, TBS, wspólnota mieszkaniowa z większościowym udziałem osób fizycznych oraz osoba fizyczna. Premię remontową będzie można dostać tylko w przypadku remontu budynku sprzed 14 sierpnia 1961 r.■

oręczanie przez Pocztę Polską zwykłych przesyłek listowych priorytetowych i ekonomicznych w obrocie krajowym nie spełnia wymagań terminowości, określonych w załączniku do rozporządzenia ministra infrastruktury. Duży spadek terminowości doręczeń dotyczy w szczególności listów nadawanych w relacjach lokalnych. Takie wnioski płyną z badań przeprowadzonych przez prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej w okresie

D

od września 2007 r. do czerwca niu i doręczaniu przesyłek zwy2008 r. Poczta Polska tłumaczy, kłych. Poczta Polska nietermiże badanie UKE zostało prze- nowo opróżnia pocztowe prowadzone w okresie strajku, skrzynki nadawcze, a także który miał miejsce w pierwszej brak jest codziennej obsługi repołowie czerwca 2008 r. Wów- jonu doręczeń przez listonosza. Często nieczytelny czas doszło do pogorodcisk datownika nie szenia wskaźników pozwala jednoznaczterminowości. nie ustalić daty i go– Poczta Polska prowysłania listu. wadzi od kilku lat staproc. dziny Badania wykazały, że łe badania terminowości przebiegu przesyprzesyłek niejednokrotnie nałek – mówi Zbigniew priorytetowych stępuje ustawienie Baranowski, rzecznik doręczanych jest błędnej daty lub goprasowy Poczty Polwe właściwym dziny na datownikach terminie pocztowych. Nieposkiej. Ostatnie badania kojące są też nieprawykazały, że wskaźniki terminowości dla nierejestro- widłowości w postaci pogniecewanych listów ekonomicznych nia lub zniszczenia przesyłek. – UKE ma obowiązek zbadać są w tej chwili najlepsze od jakość usług świadczonych 2007 roku – twierdzi rzecznik. przez operatora publicznego, Nieprawidłowy obrót a następnie ogłasza wyniki tych Prezes UKE zauważył też nie- badań i prosi dyrektora Poczty prawidłowości w opracowywa- Polskiej o poprawę wykrytych

nieprawidłowości – tłumaczy Jacek Strzałkowski, rzecznik prasowy Urzędu Komunikacji Elektronicznej. W związku z brakiem uprawnień do ukarania ewentualnych uchybień operatora prezes UKE może tylko czekać do kolejnego terminu badania.

Bez kary za opóźnienia – Niestety prawo pocztowe nie przewiduje możliwości nałożenia kary na Pocztę Polską za to, że nie spełnia standardów terminowości doręczeń, określonych przez dyrektywy unijne i rozporządzenie polskiego ministra – mówi Jacek Strzałkowski. Obowiązki w zakresie terminowości, wymienione w ustawie i rozporządzeniu ministra infrastruktury, dotyczą tylko operatora publicznego, jakim jest Poczta Polska.

Poprawie jakości usług pocztowych, w tym terminowości doręczeń, ma służyć wdrażana obecnie koncepcja pocztowego systemu logistycznego na lata 2007–2015. – Nowy model logistyki pocztowej został tak zaprojektowany, aby Poczta Polska mogła znacznie poprawić wskaźniki terminowości doręczania przesyłek – mówi Zbigniew Baranowski. Nie ulega wątpliwości, że pozwoli to również na usprawnienie wymiany pocztowej i zwiększy bezpieczeństwo przesyłek, a więc wpłynie na poprawę jakości świadczonych usług – dodaje rzecznik poczty.■

Podstawa prawna ■ Załącznik nr 2 do rozporządzenia ministra infrastruktury z 9 stycznia 2004 r. w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych (Dz.U. nr 5, poz. 34 z późn. zm.).

PRENUMERATA 2009

Gazeta Prawna dopasowana do Twoich potrzeb Wybierz odpowiednią dla siebie wersję prenumeraty. Wersję Standard lub poszerzoną wersję Premium ze wszystkimi dodatkami specjalnymi. Możesz też skorzystać z wyjątkowo atrakcyjnej oferty prenumeraty GAZETY PRAWNEJ i DZIENNIKA Polska Europa Świat.

Wersja Standard

>> codziennie – egzemplarz gazety na Twoim biurku >> specjalne dodatki tylko dla prenumeratorów: Nowe prawo – Praktyka, Nowe prawo – Przepisy

Wersja Premium

>> codziennie – egzemplarz gazety ze wszystkimi dodatkami specjalnymi: płytami, książkami, broszurami, segregatorami zarówno związanymi z tematyką gazety, jak i służącymi rozwojowi osobistemu >> specjalne dodatki tylko dla prenumeratorów: Nowe prawo – Praktyka, Nowe prawo – Przepisy

Do każdej z wersji w ramach prenumeraty rocznej otrzymasz dostęp do e­GP – internetowego wydania Gazety Prawnej, a w nim obszerne archiwum, baza aktów prawnych i inne dodatki

>> Oferta specjalna. Teraz możesz mieć dwa razy więcej. Kup ofertę specjalną prenumeraty rocznej Gazety Prawnej i prenumeraty rocznej DZIENNIKA i zapłać o 547,80 zł mniej* Kupując ofertę specjalną prenumeraty na I kwartał, zapłacisz o 136,50 zł mniej.

Sprawdź wszystkie przywileje

>>

www.gazetaprawna.pl/prenumerata

Dodatkowe informacje: (0 22) 761 31 27, 0 801 626 666 *różnica wynikająca z zamówienia rocznej prenumeraty GAZETY PRAWNEJ i rocznej prenumeraty DZIENNIKA w ofercie zwykłej (cena GAZETY PRAWNEJ w wersji Standard wynosi 897,60 zł, w wersji Premium 979,20 zł, cena DZIENNIKA wynosi 549,00 zł)

Podatki

14 | CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227

GP radzi prawo na co dzień

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

JUTRO

Jak będziemy korzystać w 2009 r. z nowej ulgi przy sprzedaży nieruchomości

TYDZIEŃ PODATKÓW PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI | PIT | Zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych

Jak korzystać z ulgi meldunkowej Podatnik, który był zameldowany w sprzedawanym mieszkaniu lub domu przez co najmniej 12 miesięcy, może przy zbyciu nieruchomości skorzystać z ulgi meldunkowej. O takim rozliczeniu transakcji trzeba będzie powiadomić urząd skarbowy. EWA MATYSZEWSKA [email protected]

P

odatnik, który sprzedaje nieruchomość lub prawo majątkowe związane z nieruchomością przed upływem pięciu lat, licząc od momentu ich nabycia, od takiej transakcji zapłaci podatek dochodowy od osób fizycznych. W zależności od momentu nabycia podatek ten wyniesie albo 10 proc. od przychodu, gdy sprzedawana jest nieruchomość kupiona do końca 2006 roku, albo 19 proc. od dochodu, gdy podatnik będzie zbywał nieruchomość nabytą od 1 stycznia 2007 r.

Prawo do ulgi Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidują pewne ulgi, z których można skorzystać przy sprzedaży nieruchomości. Jedną z takich ulg jest ulga meldunkowa. I tu od razu ważna uwaga: ulga meldunkowa ma zastosowanie tylko do sprzedaży nieruchomości nabytych od 1 stycznia 2007 r. Co ważne, to niejedyne ograniczenie czasowe w tym zakresie. Od 1 stycznia 2009 r. zniknie z przepisów ustawy o PIT ulga meldunkowa, ale zostanie ona zachowana na zasadach praw nabytych. Oznacza to, że podatnicy, którzy nabędą prawo do tej ulgi do 31 grudnia 2008 r. – tj. jeśli nabędą nieruchomość i zameldują się w niej na pobyt stały przed końcem 2008 roku – będą mogli nadal korzystać z tego zwolnienia podatkowego również w 2009 roku i latach następnych. Wszystkie te ograniczenia prowadzą do jednego, ale istotnego wniosku – ulga meldunkowa przysługuje po spełnieniu ustawowych warunków tylko przy sprzedaży nieruchomości nabytych w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r.

1

Zwolnienie z podatku Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są m.in. przychody uzyskane z odpłatnego zbycia: ■ budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,

■ lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, ■ spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, ■ prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie – jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia.

jaśnił, że warunkiem zwolnienia od podatku dochodowego przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości jest zameldowanie podatnika w zbywanym budynku lub lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia. Przepis ten nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania, nie uzależnia zameldowania, a tym samym prawa do zwolnienia,

2

Ważne! Podatnicy, którzy nabędą prawo do ulgi meldunkowej do końca 2008 roku, będą mogli z niej skorzystać również wtedy, gdy sprzedaż nieruchomości nastąpi w kolejnych latach W konsekwencji podatnik, od posiadania tytułu własności który chce skorzystać z ulgi mel- do nieruchomości lub lokalu, dunkowej, musi spełnić cztery lecz stanowi, że istotny jest ważne warunki. Po pierwsze, fakt zameldowania podatnika musiał lub musi kupić nierucho- na pobyt stały w zbywanym lomość w okresie między 1 stycz- kalu czy też budynku przez nia 2007 r. a 31 grudnia 2008 r. wskazany okres. Po drugie, powinien zaWedług MF na meldować się w mieszgruncie polskiego kaniu lub domu na co systemu prawa, najmniej 12 miesięcy a w szczególności na pobyt stały przed prawa podatkowego, datą zbycia. Po trzecie, mówić o zastycznia można musi być właścicielem sadzie pierwszeń2009 r. stwa wykładni języmieszkania lub domu. Po czwarte, musi we kowej. Posługując się zniknie jedną z reguł tej właściwym urzędzie z przepisów wykładni skarbowym złożyć można oświadczenie, że speł- ustawy o PIT ulga stwierdzić, że skoro meldunkowa. przepis nie precyzunia warunki do zwolZastąpi ją nowa je, czy okres zamelnienia. ulga dowania rozpoczyna Co ważne, ulga mieszkaniowa się od 1 stycznia meldunkowa ma zastosowanie do obojga 2007 r. albo od dnia małżonków. nabycia nieruchomości lub prawa – to zgodnie z art. 21 Liczenie zameldowania ust. 1 pkt 126 ustawy o PIT Po wprowadzeniu ulgi mel- określającym zasady korzystadunkowej od 1 stycznia 2007 r., nia z ulgi meldunkowej przyjąć pojawiły się liczne wątpliwo- należy, że obejmuje (co najści, jak prawidłowo liczyć mniej) 12 miesięcy wstecz od okres zameldowania potrzeb- daty ich zbycia. ny do skorzystania z tego zwolTym samym należy uznać, nienia – czy meldunek należy że dzień 1 stycznia 2007 r. liczyć od momentu zakupu nie wywiera bezpośredniego nieruchomości czy od dnia fak- wpływu na liczenie okresu zatycznego zameldowania. Wąt- meldowania. 1 stycznia 2007 r. pliwości po roku obowiązywa- to data wejścia w życie przepinia nowych przepisów rozwiał sów wprowadzających nowe minister finansów, wydając zwolnienie. Z przepisów ustaogólną interpretację podatko- wy z 16 listopada 2006 r. wą w tym zakresie. o zmianie ustawy o podatku Zgodnie z tą interpretacją dochodowym od osób fizycz(nr DD2/033/0557/SKT/ nych oraz o zmianie niektó07/1682) resort finansów wy- rych innych ustaw nie wynika,

1

Słuchaj w radiowej Trójce o 9.30 Informator ekonomiczny ■ Komentarz do wydarzeń

ekonomicznych

3

Oświadczenie o uldze Podatnik, który sprzedaje nieruchomość i korzysta z ulgi meldunkowej musi złożyć w urzędzie skarbowym oświadczenie, że spełnia warunki do tego zwolnienia. Przepisy ustawy o PIT przewidują, że takie zawiadomienie podatnik musi złożyć w ciągu 14 dni od momentu zbycia nieruchomości. Jednak minister finansów przedłużył termin na składanie tych oświadczeń. Dla rozliczenia nieruchomości sprzedanych w 2008 roku termin ten upłynie 30 kwietnia 2009 r., czyli ostatniego dnia przewidzianego dla rozliczenia PIT za 2008 rok. Również przepisy przejściowe do nowelizacji ustawy o PIT wydłużają ten termin i przewidują, że oświadczenia o uldze meldunkowej podatnicy składają do 30 kwietnia roku następnego po roku, którego dotyczy rozliczenie, a więc również tego, w którym sprzedawana jest nieruchomość. Warto wiedzieć, że nie przewidziano specjalnego formularza na sporządzenie oświadczenia o uldze meldunkowej. Wystarczy więc, że podatnik napisze pismo zaadresowane do naczelnika urzędu skarbowego, w którym poinformuje, że korzysta z ulgi meldunkowej, bo w sprzedawanej nieruchomości był zameldowany ponad 12 miesięcy. Trzeba pamiętać, aby w takim piśmie podać swoje dane: imię, nazwisko, adres i NIP, oraz go podpisać. Warto dołączyć zaświadczenie z urzędu miasta lub gminy, w którym będzie potwierdzenie okresu zameldowania w sprzedawanym mieszkaniu lub domu. Zaświadczenie takie będzie dodatkowym dokumentem potwierdzającym prawo do ulgi w PIT, choć jego przedstawienie fiskusowi nie jest obowiązkowe. Nie wymagają tego żadne przepisy. ■

CZWARTEK

ŚRODA

Eksperci GAZETY PRAWNEJ w mediach

że od tej daty należy liczyć 12-miesięczny okres zameldowania. Ustawodawca w przejściowym przepisie art. 7 ust. 1 powołanej nowelizacji również nie zawarł nakazu obliczania okresu zameldowania począwszy od 1 stycznia 2007 r. W tej sytuacji zasadne jest, że do 12-miesięcznego okresu zameldowania podatnika na pobyt stały wlicza się okres zameldowania zarówno przed 1 stycznia 2007 r., jak i przed datą nabycia nieruchomości.

Oglądaj w TV BIZNES Poranek prasowy z Gazetą Prawną o 8.45 i 11.45 ■ Komentarz do wydarzeń gospodarczych tygodnia

Słuchaj audycji Radia Dla Ciebie o 13.00 ■ Portfel dla ciebie

PRZYKŁAD: SPRZEDAŻ GRUNTU PRZY ULDZE MELDUNKOWEJ Czy podatnik sprzedając nieruchomość wraz z gruntem będzie mógł skorzystać z ulgi meldunkowej w PIT? Zgodnie z przepisami ustawy o PIT podatnik może skorzystać z ulgi meldunkowej przy sprzedaży nieruchomości, jeśli był w niej zameldowany przez co najmniej 12 miesięcy na pobyt stały. Ponadto podatnik musi zawiadomić urząd skarbowy o korzystaniu z tej ulgi podatkowej. Co istotne przepisy ustawy o PIT przy uldze meldunkowej nie odnoszą się do sprzedaży gruntów. Licznie natomiast w tym zakresie wypowiadały się organy podatkowe w wydawanych interpretacjach. Zgodnie z tymi interpretacjami ulgą meldunkową objęty jest wyłącznie dochód ze sprzedaży budynku mieszkalnego. Przedmiotowe zwolnienie nie obejmuje przychodów z odpłatnego zbycia gruntów, zarówno tych, które stanowią odrębny przedmiot własności (prawo wieczystego użytkowania gruntu), jak i gruntów trwale związanych z budynkami, stanowiących część składową nieruchomości. Oznacza to, że dochód ze sprzedaży gruntu lub udziału w gruncie związanego z lokalem podlega opodatkowaniu PIT.

1

PRZYKŁAD: LICZENIE 12-MIESIĘCZNEGO MELDUNKU Od 27 lipca 2006 r. podatnik jest nieprzerwanie zameldowany na pobyt stały w lokalu mieszkalnym, stanowiącym własność jego rodziców. Rodzice zamierzają przekazać mu własność tego lokalu w darowiźnie w 2008 roku. Czy późniejsza sprzedaż tego mieszkania będzie korzystać z ulgi meldunkowej? Z ulgi meldunkowej może skorzystać podatnik, który był zameldowany w zbywanym budynku lub lokalu mieszkalnym w okresie nieprzypadającym bezpośrednio przed dniem zbycia. Zatem każdy roczny okres zameldowania uprawnia do tego zwolnienia. Co ważne, żaden przepis nie uzależnia obowiązku zameldowania od posiadania tytułu własności do lokalu. Nie jest więc konieczne, by podatnik był właścicielem nieruchomości przez cały wymagany okres. Istotny jest tu tylko sam fakt zameldowania na pobyt stały w danym lokalu czy budynku, natomiast istniejące stosunki własnościowe przypadające na okres 12 miesięcy pozostają bez wpływu na możliwość skorzystania ze zwolnienia. W konsekwencji dochód uzyskany przez podatnika ze sprzedaży nieruchomości, którą otrzyma od rodziców w drodze darowizny, będzie korzystał ze zwolnienia z 19-proc. podatku dochodowego od osób fizycznych, pod warunkiem że podatnik złoży oświadczenie o spełnieniu warunków do skorzystania ze zwolnienia w wymaganym terminie.

2

PRZYKŁAD: OKRES JAKIEGOKOLWIEK ZAMELDOWANIA Podatniczka stała się właścicielem nieruchomości w 2008 roku. Czy sprzedając to mieszkanie nabyte w drodze spadku przed upływem 12 miesięcy od obecnego zameldowania podatniczka będzie mogła skorzystać z ulgi meldunkowej, pod warunkiem złożenia oświadczenia o zbyciu nieruchomości oraz zameldowaniu w niej w latach 1963–1992? Skorzystanie z ulgi meldunkowej uzależnione jest od spełnienia łącznie dwóch warunków: okres zameldowania w zbywanej nieruchomości nie może być krótszy niż 12-miesięczny przed datą zbycia; konieczne jest terminowe złożenie oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia. Jeżeli zatem zostaną spełnione te warunki, podatniczce przysługuje prawo do zwolnienia przychodu ze sprzedaży udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego. Podatniczka w mieszkaniu była zameldowana na pobyt stały od 1963 do 1992 roku, a więc powyżej 12 miesięcy, co oznacza, że spełnia warunek 12-miesięcznego okresu zameldowania. Fakt ponownego zameldowania podatniczki po objęciu własności pozostaje bez wpływu na prawo do ulgi.

3

Podstawa prawna ■ Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). ■ Rozporządzenie ministra finansów z 2 kwietnia 2008 r. w sprawie przedłużenia terminu do złożenia oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości i określonych praw majątkowych (Dz.U. nr 59, poz. 361).

SOBOTA, NIEDZIELA Biznes Tydzień oglądaj w TV Biznes sobota godz. 7.10, 12.40, 17.10 niedziela godz. 7.40, 12.10, 22.10 ■ Podsumowanie wydarzeń gospodarczych tygodnia

Orzecznictwo sądów polskich

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227 | 15

PRAWO CYWILNE Sąd Najwyższy o dziedziczeniu

Orzeczenia:

Można pogodzić treść dwóch testamentów SENTENCJA W

SN; WSA w Łodzi; WSA w Kielcach; WSA w Warszawie

„

Jeżeli w pierwszym testamencie był zapis, ale drugim go nie odwołano, to testamenty te da się pogodzić. Wykonanie zapisu z pierwszego testamentu obciąża spadkobiercę z drugiego.

SYGN. AKT I CSK 158/08

ładysław K. sporządził dwa testamenty notarialne. Pierwszy w 2000 r., drugi w 2002 r. W pierwszym ustanowił zapis na rzecz konkubiny Doroty W. Był to jego udział w nieruchomości rekreacyjnej, wynoszący 1/2. W drugim jedyną spadkobierczynią ustanowił żonę Stanisławę K., z którą był w separacji. Żona miała w nieruchomości udział w wysokości 1/2. Po śmierci spadkodawcy konkubina domagała się wykonania zapisu. Ponieważ żona nie chciała tego zrobić, pozwała ją do sądu. Sąd I instancji oddalił żądanie. Uznał, że pierwszy testament nie zawierał zapisu, ale powoływał spadkobierczynię. Wobec tego drugi testament odwołał pierwszy. Sąd II instancji, rozpatrując apelację powódki, uznał, że w pierwszym był zapis, ale drugi go zniweczył. Powódka mogłaby się domagać wykonania zapisu, gdyby nie było drugiego testamentu

albo gdyby w drugim spadkobierczyni została zobowiązana do jego wykonania. Dlatego oddalił apelację. Od tego wyroku Dorota W. wniosła skargę kasacyjną. Podnosiła, że Stanisława K. nie mogłaby dziedziczyć ustawowo, ponieważ była w separacji ze spadkodawcą. Wobec tego jego część odziedziczyłby Skarb Państwa. Żeby temu zapobiec, Władysław K. sporządził drugi testament, ale nie odwołał w nim zapisu. Tymczasem oba sądy błędnie uznały, że drugi testament odwołał pierwszy. W odpowiedzi na skargę pozwana podważała w ogóle istnienie zapisu. Twierdziła, że pierwszy także powoływał spadkobiercę. Sąd Najwyższy uwzględnił skargę, uchylił wyrok sądu II instancji i przekazał mu sprawę do ponownego rozpoznania. W ustnym uzasadnieniu wyroku podkreślił, że problemem w sprawie jest stosunek do siebie

dwóch testamentów o różnej treści. Sąd I instancji przyjął, że w pierwszym testamencie Władysław K. powołał spadkobierczynię, a nie zrobił zapisu. Ale jeśli w testamencie zostaje wskazany przedmiot, który nie wyczerpuje w całości wartości spadku, jest to zapis. Wobec tego skoro w testamencie z 2000 r. był zapis, a w testamencie z 2002 r. nie postanowiono, co zrobić z pierwszym, to da się je pogodzić. Zapis obciąża spadkobiercę. Ponieważ pierwszy testament nie został odwołany, zapis pozostał skuteczny. A więc przy prawidłowych ustaleniach dokonanych przez sąd II instancji, który stwierdził, że spadkodawca nie powołał do dziedziczenia, ale dokonał zapisu, wnioski były nieprawidłowe. Dlatego sąd ten musi do sprawy powrócić.■ MARTA PIONKOWSKA [email protected]

PCC Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku o podatku od działu spadku

Brak wzbogacenia nie wpływa na opodatkowanie SENTENCJA P

„

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności, w części dotyczącej spłat lub dopłat. Opodatkowanie nie jest uzależnione od wystąpienia wzbogacenia osoby, która nabyła udziały ponad swój udział w majątku spadkowym.

SYGN. AKT I SA/Bk 94/08

ełnomocnik podatnika wystąpił o określenie nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych obliczonego i pobranego przez notariusza z tytułu zawartej umowy o dział spadku. Wyjaśnił, że spadkobiercy dokonali notarialnie działu spadku i podziału majątku wspólnego. Podatnik otrzymał całość spadku z obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców. W efekcie pobrany przez notariusza podatek jest nienależny, ponieważ przeniesienie udziałów nie spowodowało wzbogacenia ze względu na konieczność dokonania spłat w kwocie odpowiadającej ich wielkości. Organy podatkowe odmówiły stwierdzenia nadpłaty. Podatnik zaskarżył odmowę do sądu administracyjnego. W jego ocenie opodatkowaniu podlega jedynie sytuacja, gdy nastąpiło nabycie rzeczy lub prawa majątkowego ponad wartość udziału we współwłasności. Czyli o taką, gdy następuje wzbogacenie osoby, która nabyła udziały ponad swój udział w majątku spadkowym. Sąd oddalił skargę podatnika. Przypomniał, że podatkowi od czynności

cywilnoprawnych podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności, w części dotyczącej spłat lub dopłat. W ten sposób określony został jeden z przedmiotów opodatkowania. Pewien stan faktyczny lub prawny, z którego zaistnieniem ustawodawca wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Oznacza to, że obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje tylko w takim zakresie, w jakim umowa o dział spadku i zniesienie współwłasności przewiduje spłaty lub dopłaty. Wpisuje się to w ogólną ideę objęcia obowiązkiem podatkowym na gruncie ustawy przede wszystkim odpłatnych czynności cywilnoprawnych. Jak podkreślił sąd, do opodatkowania tym podatkiem dochodzi wówczas, gdy współwłaściciel lub współspadkobierca w następstwie zniesienia współwłasności lub działu spadku uzyskuje aktywa o wartości ponad swój udział, a jednocześnie jest z tego tytułu zobowiązany do spłat lub dopłat. Sąd przyznał, że opodatkowaniu podlega jedynie sytuacja, gdy nastąpi-

ło nabycie rzeczy lub prawa majątkowego ponad wartość udziału we współwłasności. W jego ocenie skarżący nie dostrzega jednak, że taka sytuacja właśnie w sprawie zaistniała. Podatnik w wyniku zawartej umowy o dział spadku nabył prawa majątkowe w wielkości ponad swój dotychczasowy udział wynoszący. Sąd nie zgodził się, że opodatkowanie uzależnione jest od wystąpienia wzbogacenia osoby, która nabyła udziały ponad swój udział w majątku spadkowym. Przepisy nie stanowią bowiem o wzbogaceniu, lecz o czynności cywilnoprawnej, która w tym przypadku ma charakter odpłatny. Nie każda natomiast czynność cywilnoprawna o charakterze odpłatnym prowadzi do wzbogacenia jednej ze stron, czyli wzrostu wartości jej majątku. Sąd podkreślił, że w sprawie mamy do czynienia z podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a nie podatkiem od wzbogacenia.■ MICHAŁ STUCZYŃSKI [email protected]

POSTĘPOWANIE SĄDOWOADMINISTRACYJNE Naczelny Sąd Administracyjny o wyrokach

Sprostować można tylko błędy rachunkowe SENTENCJA W

„

Sąd może z urzędu prostować w wyroku błędy rachunkowe albo inne oczywiste omyłki. Sprostowanie wyroku w zakresie zasądzonych skarżącemu kosztów postępowania sądowego jest możliwe jednak tylko wtedy, gdy błąd wynika z nieprawidłowych działań arytmetycznych, a nie niedopatrzenia sądu. Sprostowanie wyroku nie może wyprzedzać skargi w tym zakresie.

SYGN. AKT I OZ 697/08

ojewódzki sąd administracyjny postanowieniem sprostował z urzędu swój wyrok. W konsekwencji zasądzoną tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego kwotę 340 zł zastąpił kwotą 440 zł. Sąd wskazał, że po uwzględnieniu skargi uchylił zaskarżoną decyzję oraz zasądził na rzecz skarżącego tytułem zwrotu kosztów postępowania kwotę 340 zł (wynagrodzenie pełnomocnika 240 zł plus zwrot uiszczonego wpisu 100 zł). Okazało się jednak, że skarżący został wezwany do uzupełnienia wpisu od skargi o kolejne 100 zł. A zatem wpis od skargi został uiszczony w wysokości 200 zł i taka kwota podlegała zasądzeniu tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Postanowienie zostało zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Organ administracji wskazał, że pomyłka sądu nie jest wynikiem błędu arytmetycznego, lecz niedopatrzeniem. Sąd kasacyjny uwzględnił zażalenie. Wskazał, że sąd może z urzędu sprostować w wyroku niedoskonałości, błędy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyłki. Przez błąd rachunkowy należy jednak rozumieć błąd wynikający z niewłaściwego przeprowadzenia działań arytmetycznych. W szczególności błędne zsumowanie lub odjęcie konkretnych kwot poniesionych przez skarżącego. Nie może natomiast służyć za przesłankę do sprostowania wyroku po-

Sąd Najwyższy pl. Krasińskich 2/4/6 00-951 Warszawa tel. 0-prefix-22 530 80 00 www.sn.pl

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku ul. H. Sienkiewicza 84 15-950 Białystok tel. 0-prefix-85 678 40 00 www.bialystok.wsa.gov.pl

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie ul. Jasna 2/4 00-013 Warszawa tel. 0-prefix-22 553 70 00 www.bip.warszawa.wsa.gov.pl

[email protected]

Naczelny Sąd Administracyjny ul. Jasna 6 00-013 Warszawa tel. 0-prefix-22 551 60 00 www.nsa.gov.pl

Sprawa nie ma charakteru sprawy wspólnotowej, mimo iż decyzja prezesa UOKiK, od której wniesiono odwołanie inicjujące postępowanie sądowe, została wydana po dacie akcesji Polski do Unii Europejskiej. Decyzja dotyczy jednak stanu faktycznego ukształtowanego przed datą akcesji. Zgodnie z ogólnymi zasadami dotyczącymi przejęcia prawa wspólnotowego nie ma ono zastosowania – co do zasady – do stanów faktycznych ukształtowanych przed datą akcesji. Organizacje zbiorowego zarządzania świadczą swoje usługi na rzecz twórców i na rzecz użytkowników praw autorskich. Za usługi te pobierają wynagrodzenie w postaci części opłat uiszczanych przez użytkowników praw autorskich. Działalność organizacji ma charakter odpłatny. Jest świadczona stale. Pozwala to przyjąć, iż organizacje zbiorowego zarządzania prowadzą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy – Prawo o działalności gospodarczej, i jako takie mają status przedsiębiorców także w rozumieniu art. 4 pkt 1 u.o.k.i.k. Prezes UOKiK nie może uznać za praktykę ograniczającą konkurencję zachowania, które jest nakazane przez przepisy innej ustawy, niepozostawiające adresatom marginesu swobody działania. Przepisy prawa autorskiego ani przepisy prawa o stowarzyszeniach nie narzucają zaś organizacjom zbiorowego zarządzania określonego zakresu zarządu. Ponadto, organizacje zbiorowego zarządzania mogą naruszać prawo konkurencji nie tylko w relacjach z użytkownikami utworów chronionych prawami autorskimi, ale także z twórcami korzystającymi z usług takich organizacji. Okoliczność, iż określone działania podejmowane są przez organizację zbiorowego zarządzania względem swoich członków nie wyłącza tych działań spod kognicji organu antymonopolowego. W dalszym ciągu mamy bowiem do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług na rzecz członków. Ocena zachowania organizacji zbiorowego zarządzania mogłaby być inna, gdyby nie była wynagradzana przez członków za swoje usługi. SN SYGN. AKT III SK 16/07

PRAWO CELNE Dla uznania, iż dany akt wspólnotowy wywołuje skutki prawne, istotna jest data jego publikacji w języku nowego państwa członkowskiego w Dzienniku Urzędowym UE, a nie dzień jego udostępnienia w języku polskim w internecie. Nałożenie przez organy celne obowiązku na podstawie niepublikowanego, w dacie zgłoszenia celnego, aktu wspólnotowego, stanowi naruszenie przepisów prawa materialnego mające istotny wpływ na wynik sprawy. WSA ŁÓDŹ SYGN. AKT III SA/Łd 107/08

POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE Uprawomocnienie się orzeczenia o nadaniu klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu oznacza, że nie tylko strony postępowania i osoby trzecie, ale również sąd orzekający w sprawie żądania uznania czynności za bezskuteczną związany jest ustaleniami co do osoby dłużnika SN SYGN. AKT IV CSK 95/08

PRAWO BUDOWLANE

minięcie przez sąd niektórych kwot. Tryb sprostowania wyroku można stosować wyłącznie wtedy, gdy zasądzona przez sąd kwota jest wynikiem nieprawidłowej operacji arytmetycznej (błąd rachunkowy), a nie wtedy, gdy sąd nie zauważa pewnych wydatków przy sumowaniu kosztów czy je pomija. Tryb sprostowania wyroku nie może wyprzedzać środków zaskarżenia. Wysokość zasądzonych kosztów skarżący może bowiem kwestionować, wnosząc środek odwoławczy zarówno co do istoty sprawy (skarga kasacyjna), jak i ten, który dotyczy jedynie kosztów postępowania (zażalenie).■ MIROSŁAWA ŁAPIŃSKA

WAŻNE ADRESY

PRAWO AUTORSKIE

Skoro zaświadczenie wójta (burmistrza) o zgodności budowy z ustaleniami planu miejscowego może zostać wydane po wszczęciu postępowania rozbiórkowego, to niezgodne z zasadami konstytucyjnymi jest żądanie decyzji o warunkach zabudowy, która byłaby ostateczna już w dniu wszczęcia postępowania. Rozwiązaniem, które czyni realną legalizację samowoli budowlanej na terenach, na których brak jest planu miejscowego, jest dopuszczenie wydania decyzji o warunkach zabudowy również w trakcie postępowania w sprawie samowoli budowlanej. WSA KIELCE SYGN. AKT II SA/Ke 277/08

PRAWO FARMACEUTYCZNE Prawo do zezwolenia na prowadzenie apteki jest niezbywalne, a zatem nie ma możliwości wydzielenia go z majątku wspólnika i pozostawienia w dyspozycji spółki. Zezwolenie jest bowiem instytucją prawa administracyjnego, a nie cywilnego, zaś dysponowanie nim stanowi domenę organu administracji publicznej, a nie podmiotu gospodarczego, który je uzyskał w wyniku postępowania o wydanie zezwolenia. WSA WARSZAWA SYGN. AKT VII SA/Wa 367/07

Redaktor prowadzący Aleksandra Tarka, tel. (0 22) 530 44 31 [email protected] Więcej www.gazetaprawna.pl

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

16 | CZWARTEK 20 LISTOPADA 2008 | nr 227

Kronika prawa Wchodzą w życie 20 listopada 2008 r. NAUKA I SZKOLNICTWO Ustawa z 3 października 2008 r. o nadaniu nazwy Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (Dz.U. nr 197, poz. 1222) Omówienie: Kolejna wyższa uczelnia zmieniła nazwę na uniwersytet z uwagi na przepisy unijne dotyczące finansowania szkolnictwa wyższego. REKOMPENSATY Ustawa z 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 197, poz. 1223) Omówienie: Organem właściwym w sprawach zmiany, stwierdzenia nieważności lub wznowienia postępowania w sprawach zaświadczeń i decyzji potwierdzających prawo do rekompensaty jest wojewoda. Więcej • Prawo Decyzja o prawie do rekompensaty trafi pod ocenę GP nr 195/2008 wojewody

FARMACEUTYKI Rozporządzenie ministra zdrowia z 28 października 2008 r. w sprawie kontroli seryjnej wstępnej Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (Dz.U. nr 197, poz. 1224) Omówienie: Kontrola seryjna wstępna obejmuje badania jakościowe (laboratoryjne) próbek pobranych z każdej serii wyprodukowanego leku w celu potwierdzenia jego tożsamości i zgodności z wymaganiami jakościowymi zawartymi w dokumentacji stanowiącej podstawę pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. Orzeczenie dotyczy leków recepturowych i aptecznych, w tym surowca do ich sporządzania. Rzecz nie dotyczy jednak leków weterynaryjnych. NARKOTYKI Rozporządzenie ministra zdrowia z 28 października 2008 r. w sprawie wydawania i cofania zezwoleń na zbiór mleczka makowego i opium z maku oraz ziela i żywicy konopi innych niż włókniste w celu prowadzenia badań naukowych oraz na sporządzanie wyciągów ze słomy makowej (Dz.U. nr 197, poz. 1225) Omówienie: Zezwolenia na pozyskiwanie mleczka makowego i opium, a także marihuany i haszyszu wydaje się na czas prowadzenia badań. Na przerabianie słomy makowej zezwolenie może laboratorium uzyskać bezterminowo. Główny inspektor farmaceutyczny wydaje zezwolenia po stwierdzeniu, że podmiot ubiegający się o zezwolenie prowadzi badania naukowe w zakresie, którego dotyczy zezwolenie, gwarantuje zabezpieczenie przed nieupoważnionymi osobami surowca i sporządzonych wyciągów, zapewnia ewidencjonowanie rozdysponowywania surowców objętych zbiorem, wyznaczył osobę odpowiedzialną za zapewnienie właściwej kontroli i zabezpieczenia surowców i produktów.

Dziennik Urzędowy UE L 295 z 4 listopada 2008 r. w nim m.in. REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI POŁOWOWEJ Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1077/2008 z 3 listopada 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1966/2006 w sprawie elektronicznej rejestracji i raportowania działalności połowowej oraz w sprawie środków teledetekcji i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1566/2007

■ Wchodzi w życie 1 stycznia 2008 r. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE. Omówienie: Rozporządzenie Rady (WE) nr 2371/2002 stanowi, że działalność w ramach wspólnej polityki rybackiej jest zabroniona, gdy kapitan nie rejestruje i nie przekazuje bez zbędnej zwłoki informacji dotyczących działalności połowowej, w tym wyładunków i przeładunków, i gdy kopie rejestru nie są udostępniane władzom. Rozporządzenie stosuje się do: statków rybackich Wspólnoty o długości całkowitej przekraczającej 24 m od 1 stycznia 2010 r., statków rybackich Wspólnoty o długości całkowitej przekraczającej 15 m, od 1 lipca 2011 r., zarejestrowanych nabywców, zarejestrowanych aukcji lub innych upoważnionych przez państwa członkowskie podmiotów bądź osób, które są odpowiedzialne za pierwszą sprzedaż produktów rybołówstwa, osiągających roczny obrót z tytułu pierwszej sprzedaży produktów rybołówstwa powyżej 400 tys. euro – od 1 stycznia 2009 r. Rozporządzenie stosuje się też od daty przypadającej przed 1 stycznia 2010 r. do statków rybackich Wspólnoty pływających pod banderą danego państwa członkowskiego o całkowitej długości przekraczającej 24 metry, jeżeli to państwo tak postanowi i przed 1 lipca 2011 r. do statków rybackich Wspólnoty pływających pod banderą danego państwa członkowskiego o długości całkowitej przekraczającej 15 m, także jeżeli to państwo tak postanowi. Rozporządzenia nie stosuje się do statków wykorzystywanych wyłącznie do eksploatacji zasobów akwakultury.

REFUNDACJA WYDATKÓW Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1078/2008 z 3 listopada 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 861/2006 w odniesieniu do wydatków poniesionych przez państwa członkowskie w zakresie gromadzenia podstawowych danych o rybołówstwie i zarządzania nimi ■ Weszło w życie siódmego dnia po opublikowaniu, tj. 11 listopada 2008 r., stosuje się je do wydatków poniesionych od 1 stycznia 2009 r. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE. Omówienie: Państwa członkowskie pragnące otrzymać wkład finansowy ze Wspólnoty na wdrażanie wieloletniego programu przekazują Komisji do 31 marca roku poprzedzającego okres wdrażania tego programu prognozę rocznego budżetu na pierwszy rok wdrażania tego programu krajowego oraz orientacyjną prognozę rocznego budżetu. Prognozę rocznego budżetu należy przedstawić z podziałem na kategorie wydatków, na moduły określone w decyzji Komisji ustanawiającej wieloletni program wspólnotowy w zakresie gromadzenia danych, zarządzania nimi i ich wykorzystywania w sektorach rybołówstwa i akwakultury oraz z podziałem na regiony. Wydatkami kwalifikowalnymi do wkładu Wspólnoty są: faktycznie poniesione przez państwa członkowskie, dotyczące działań przewidzianych w programie krajowym, wskazane w prognozie rocznego budżetu, dotyczące działań zrealizowanych zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 199/2008 i jego przepisach wykonawczych, możliwe do zidentyfikowania i sprawdzenia, a w szczególności zaewidencjonowane w zapisach księgowych państw członkowskich oraz ich partnerów, określone zgodnie z obowiązującymi standardami rachunkowości i zgodne z wymogami ustawodawstwa krajowego, racjonalne, uzasadnione i zgodne z wymogami rzetelnego zarządzania finansami, w szczególności w zakresie oszczędności i skuteczności, poniesione w okresie wdrażania działań przewidzianych w programie krajowym. DOPUSZCZALNE SUBSTANCJE CZYNNE Decyzja Komisji z 31 października 2008 r. ustanawiająca nowy termin składania dokumentacji dotyczącej niektórych substancji, które mają zostać zbadane w ramach 10-letniego programu pracy, o którym mowa w art. 16 ust. 2 Dyrektywy 98/8/WE (notyfikowana jako dokument nr C(2008) 6266) Skierowana jest do wszystkich państw członkowskich UE. Omówienie: Chodzi o urealnienie terminów oceny toksyczności substancji czynnych, które mogą być komponentami produktów biobójczych.

29 listopada 2008 r.

Wchodzi w życie nowe prawo Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2008 r. w sprawie przyjęcia Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień do emisji dwutlenku węgla na lata 2008–2012 dla wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji (Dz.U. nr 202, poz. 1248)

Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich POBIERANIE DANYCH Przejęcie elementów chronionej bazy danych do innej bazy w następstwie przeglądania tej pierwszej na ekranie oraz indywidualnej oceny elementów w niej zawartych może stanowić – pobieranie danych – w rozumieniu art. 7 Dyrektywy 96/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 11 marca 1996 r. w sprawie ochrony prawnej baz danych, o ile działanie to stanowi przeniesienie istotnej pod względem jakościowym lub ilościowym części zawartości chronionej bazy danych lub przenoszenie części nieistotnych, które wskutek jego powtarzalnego i systematycznego charakteru mogło doprowadzić do przeniesienia istotnej części tej zawartości; ocena, czy ma to miejsce, należy do sądu krajowego – wyrok Trybunału z 9 października 2008 r., C 304/07 PRZYŁĄCZENIE DO SIECI ENERGETYCZNEJ Wykładni art. 20 Dyrektywy 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26 czerwca 2003 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającej Dyrektywę 96/92/WE należy dokonywać w ten sposób, że określa on zobowiązania państw członkowskich jedynie w odniesieniu do dostępu, a nie przyłączenia stron trzecich do systemów przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej oraz że nie stanowi on, iż system dostępu do systemów, który państwa członkowskie zobowiązane są wdrożyć, ma umożliwić uprawnionemu odbiorcy możliwość wyboru, według własnego uznania, rodzaju systemu, do którego pragnie zostać przyłączony. Wykładni rzeczonego art. 20 należy dokonywać również w ten sposób, że nie sprzeciwia się obowiązywaniu uregulowań krajowych, które stanowią, iż urządzenia uprawnionego odbiorcy mogą zostać przyłączone do systemu przesyłowego wyłącznie, jeżeli operator systemu dystrybucyjnego odmówi, ze względu na nałożone wymagania techniczne i eksploatacyjne, przyłączenia do systemu dystrybucyjnego urządzeń uprawnionego odbiorcy znajdujących się na obszarze określonym w koncesji operatora systemu dystrybucyjnego. Do sądu krajowego należy jednak zbadanie, czy wdrożenie i stosowanie tego systemu odbywa się na obiektywnych i niedyskryminacyjnych w odniesieniu do użytkowników systemu kryteriach – wyrok Trybunału z 9 października 2008 r., C 239/07 UZNANIE NAZWISKA Artykuł 18 WE stoi na przeszkodzie temu, aby, w okolicznościach stanowiących przedmiot postępowania przed sądem krajowym, organy państwa członkowskiego, stosując prawo krajowe, mogły odmówić uznania nazwiska rodowego dziecka, ustalonego i zarejestrowanego w innym państwie członkowskim, w którym dziecko się urodziło i od urodzenia ma miejsce zamieszkania, przy czym – podobnie jak jego rodzice – ma ono obywatelstwo tylko pierwszego z tych państw członkowskich – wyrok Trybunału z 14 października 2008 r., C 353/06 PRZESŁUCHANIE OFIARY PRZESTĘPSTWA Artykuły 2 i 3 decyzji ramowej Rady 2001/220/WSiSW z 15 marca 2001 r. w sprawie pozycji ofiar w postępowaniu karnym należy dokonywać w ten sposób, że nie nakładają one na sądy krajowe obowiązku zezwolenia ofierze przestępstwa na bycie przesłuchaną w charakterze świadka w ramach postępowania z oskarżenia subsydiarnego, takiego jak w sprawie przed sądem odsyłającym. Jednakże w sytuacji, gdy taka możliwość nie istnieje, ofierze należy umożliwić złożenie zeznania, które będzie brane pod uwagę jako dowód w sprawie – wyrok Trybunału z 14 października 2008 r., C 404/07 Kolumnę przygotował MAREK KOBYLAŃSKI