Gazeta Prawna Z 19 Listopada 08 (nr 226)

TYDZIEŃ PODATKÓW PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI

DZIŚ Jak rozliczymy sprzedaż domu lub mieszkania kupionego w 2009 roku

strona 14

JUTRO Kto i jak może korzystać z ulgi meldunkowej

19 miesięcy od

nieprzerwany wzrost sprzedaży Gazety Prawnej

Największy dziennik gospodarczy ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 GOSPODARKA ■ PKP planuje sprzedaż strony A2–A3 ziemi ŚWIATOWY TYDZIEŃ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ■ Odwaga i innowacyjność to najważniejsze cechy przedsiębiorcy – twierdzi Ryszard Pieńkowski, prezes zarządu Grupy Kapitałowej strona A6 INFOR PL S.A. FINANSE ■ Oferta polis antypodatkowych będzie uboższa strona A10

Czysta Polska Województwo śląskie

NR 226 (2348)

ROK 15

CENA 3,50 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPR AWNA.PL /24H

PRACA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE – WPŁYW KWOTY BAZOWEJ NA WYSOKOŚĆ ŚWIADCZEŃ

Emerytura będzie niższa o 100 zł jeśli ZUS przyzna ją przed marcem ■

GP szacuje, że kwota bazowa wzrośnie o 270 zł

O

d stycznia do września tego roku ZUS przyznał prawie 200 tys. emerytur. To rekord. Jest to m.in. efektem wygasania w tym roku przywilejów emerytalnych. W obawie przed zmianą przepisów wiele osób składa do ZUS wnioski o świadczenie. Mogą jednak na tym stracić.

■

Ubezpieczeni powinni rozważyć późniejsze złożenie wniosku do ZUS

Po pierwsze, szybki wzrost płac i wprowadzona od stycznia kolejna obniżka składki rentowej spowodują, że obowiązująca od marca kwota bazowa, mająca bardzo istotny wpływ na wysokość świadczenia, może być zdecydowanie wyższa. Szacujemy, że wzrośnie z 2275,37 zł do około 2548 zł.

Po drugie, ubiegający się o świadczenie, którzy ukończyli w tym roku odpowiedni wiek i staż, nie muszą w ZUS składać wniosku o emeryturę do końca grudnia. Mogą to zrobić np. za trzy czy cztery lata, a ZUS wyliczy im świadczenie na starych zasadach, z nową kwotą bazową, uwzględniając też dodatkowe okresy pracy.

Będzie więc ono wyższe. Według naszych wyliczeń osoba, która ma 34 lata stażu ubezpieczeniowego i zarabiała średnią pensję, zyska na tym, że złoży do ZUS wniosek o emeryturę w marcu, a nie w lutym, 100 zł miesięcznie.■

Jak pogodzić naturę strona C2 z inwestycjami

strony 2 i 8–9 reklama

PODATKI ■ NOWELIZACJA USTAWY O PIT:

w rozliczeniu za 2008 rok cudzoziemcy będą mogli złożyć małżeński PIT w Polsce. strona 4 ■ TRZEBA ZAWIADOMIĆ FISKUSA

o każdej zmianie adresu następującej w ciągu sześciu strona 6 miesięcy od kontroli.

PRACA

FINANSE

■ TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY

uznał, iż zasady przeliczenia emerytur po okresie pracy są zgodne z konstytucją. strona 10

Na własny wkład do kredytu trzeba pracować 30–40 miesięcy

■ MNIEJ FORMULARZY DLA FIRM

J

ubiegających się o dofinansowanie strona 10 z PFRON.

PRAWO ■ UPRAWA ROŚLIN GENETYCZNIE

zmodyfikowanych wymaga nie tylko zezwolenia, ale także strona 13 zgody sąsiadów. ■ PODMIOTY GOSPODARCZE

działające na szkodę Unii Europejskiej trafią do Krajowego strona 13 Rejestru Karnego.

ISSN 1232–6712

Nr indeksu 348 066

Nakład: 88 640

Dziś na www.forsal.pl

Powstanie e-platforma przetargowa

R

usza publiczna platforma przetargowa. Zamawiający będą mogli przeprowadzać na niej licytacje elektroniczne i aukcje elektroniczne. Warto-

ścią platformy będzie jej ogólnodostępny i bezpłatny charakter – ocenia Jacek Sadowy, prezes Urzędu Zamówień Pustrona 2 blicznych.■

eśli ktoś zarabia 2250 zł netto – czyli średnią krajową – i całe pobory odkłada, to musi oszczędzać nawet ponad 40 miesięcy, aby uzbierać środki na wkład własny potrzebny do zaciągnięcia kredytu na małe, 40-metrowe mieszkanie. Banki najczęściej domagają się, aby klient zgromadził 30 proc. pieniędzy. Oznacza to, że w zależności od miasta trzeba uzbierać od 60 do prawie 100 tys. zł. W Warszawie, aby zgroma-

dzić pieniądze potrzebne na wkład, trzeba pracować najdłużej, bo prawie 43 miesiące – wynika z danych firmy Metrohouse. W najlepszej sytuacji są mieszkańcy Bydgoszczy, Białegostoku i Lublina. Jednak i tam na wkład własny trzeba pracować prawie 30 miesięcy. W praktyce wiele młodych osób bez pomocy rodziny nie jest w stanie uzyskać kredytu na mieszkanie.■

strona A10

Co zrobić z kredytem przed wejściem do strefy euro reklama

Tygodnik Prawa Administracyjnego ■ Kontrola w jednostkach

samorządu terytorialnego ■ Gmina zdecyduje,

czy przejąć budynki

PRAWO

Dziadek dostanie spadek po wnuku

Z

większy się grupa krewnych, którzy będą mogli dziedziczyć, gdy spadkodawca nie zostawi testamentu. Po wnukach będą dziedziczyli dziadkowie, ciotki i wujowie, a po macosze i ojczymie – pasierbowie. To rozszerzenie przewiduje projekt nowelizacji kodeksu cywilnego.■

strony 2 i 12

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

2 | ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226

BLOGI Gazety Prawnej www.gazetaprawna.pl/blogi

Temat dnia

komentarze redakcji

ZAMÓWIENIA PUBLICZNE | Nowe technologie

PRAWO

Powstaje publiczna platforma aukcyjna

Dziadek odzyska prawo olskie prawo spadkowe lekceważy dziadka. W krańcowo trudnej sytuacji życiowej, gdy w nagłym wypadku giną jego dzieci i wnuki, jest on dodatkowo karany. Majątek rodziny przechodzi na własność Skarbu Państwa lub gminy, które nie mogą odrzucić spadku nawet wówczas, gdy jest on dla nich kłopotliwy. Tak samo jest z pasierbem. To jawna niesprawiedliwość. Zarówno dziadkowie, jak i pasierbowie mogą pozostać bez środków do życia. Często to oni przyczynili się do powstania rodzinnego majątku. Ma to zmienić nowelizacja kodeksu cywilnego. Dobrze, że więzy krwi oraz trwałość i integralność rodzinnych dóbr pozostanie ważniejsza niż przekonanie, że dziadkowi wystarczy skromna emerytura. Im szybszy będzie ustawodawca, tym lepiej. Uniknie się w ten sposób kolejnej traumy osieroconych strona 12 krewnych.■

P

MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZ malgorzata. piasecka @infor.pl

TYDZIEŃ PODATKÓW PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI: ■ PONIEDZIAŁEK 17 listopada

Jak rozliczyć sprzedaż domu lub mieszkania kupionego do końca 2006 r. ■ WTOREK 18 listopada

Jak rozliczyć sprzedaż domu lub mieszkania kupionego w latach 2007–2008 ■ DZIŚ

Jak rozliczymy sprzedaż mieszkania strona 14 lub domu kupionego w 2009 r. ■ CZWARTEK 20 listopada

Jak korzystać z ulgi meldunkowej ■ PIĄTEK 21 listopada

Jak będziemy korzystać w 2009 r. z nowej ulgi przy sprzedaży nieruchomości

PRACA

Szeptana emerytura masowej ucieczce Polaków na emerytury odbija się nasz brak zaufania do państwa. Nabyte w czasach zaborów przekonanie, że państwo jest obce, nieprzewidywalne i utrudnia życie, nie zmieniło się ani w okresie II RP, ani tym bardziej realnego socjalizmu. Co gorsza ta nieufność wciąż w nas tkwi mimo prawie 20 lat III RP. I nie ma się czemu dziwić. Wciąż kolejne rządy traktują obywateli jak potencjalnych przestępców i naciągaczy. Wciąż też zapowiadają porządki, nowe otwarcia, cuda i reformy, a zamiast tego coraz więcej jest reglamentacji, pozwoleń, dyktatu urzędników i zmian wynikających tylko z koniunktury politycznej. Nic więc dziwnego, że Polacy nie mają też zaufania do rozwiązań emerytalnych. Uciekają na świadczenia, mimo że mogą na tym stracić. Zamiast chłodnej analizy opłacalności odejścia z rynku pracy warunki często dyktuje szeptana interpretacja prawa i lęk przed niespodziewanystrony 8–9 mi zmianami.■

W

BARTOSZ MARCZUK bartosz.marczuk @infor.pl

■

Wkrótce ruszy pierwszy bezpłatny portal do przeprowadzania e-licytacji i e-aukcji

■

Samorządowcy za jego pośrednictwem będą mogli kupować towary i usługi

■

Internetowe przetargi pozwolą zaoszczędzić miliony złotych z publicznych pieniędzy

EWA GRĄCZEWSKA-IVANOVA [email protected]

J

eszcze w tym miesiącu wystartuje pierwsza publiczna platforma przetargowa. W Urzędzie Zamówień Publicznych trwają ostatnie testy oprogramowania. Zamawiający będą mogli przeprowadzać na niej licytacje elektroniczne. Potem także aukcje elektroniczne. E-przetargi pozwolą zaoszczędzić miliony złotych z publicznej kasy. Dostawy i usługi kupowane w ten sposób są tańsze o ok. 20–30 proc. Gwarantują także transparentność postępowań.

Bezpłatny dostęp Dotąd urzędnik musiał płacić za dostęp do komercyjnych platform. To zniechęcało administrację publiczną do e-przetargów. Korzystanie z nowej państwowej platformy będzie bezpłatne. Pierwsze internetowe aukcje odbędą się w przyszłym roku. – Udostępnienie bezpłatnego portalu aukcyjnego przez Urząd stworzy nową jakość w systemie zamówień publicznych. Pozwoli to otworzyć zamówienia na szersze wykorzystanie środków elektronicznych – uważa Dariusz Koba, prezes Centrum Zamówień Publicznych. – Uruchomienie bezpłatnej platformy wpłynie na upowszechnianie elektronicznych trybów udzielania zamówień publicznych, o ile rzeczywiście będzie to oprogramowanie skrajnie proste i w pełni bezpłatne – ocenia Piotr Trębicki, radca prawny, szef zespołu zamówień publicznych w Kancelarii GESSEL w Warszawie. Według niego istotne będzie to, aby możliwość korzystania z platformy mieli wykonawcy korzystający ze wszelkich dostępnych systemów i oprogramowań komputerowych, a nie tylko z tych najbardziej popularnych.

Ostatnia nowelizacja prawa zamówień publicznych zlikwidowała wiele barier związanych z korzystaniem z licytacji.

Bez podpisu elektronicznego – Wcześniej oferty składane w licytacji musiały być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu. To wymaganie zostało z ustawy skreślone z dniem 24 października, co oznacza, że obecnie nie tylko łatwiej jest składać oferty w postaci elektronicznej, ale i nie jest konieczne tak skomplikowane oprogramowanie aukcyjne – wyjaśnia Dariusz Koba. W dalszym ciągu bezpieczny podpis elektroniczny jest obowiązkowy w aukcji elektronicznej i dynamicznym systemie zakupów. – W przyszłości należy w ogóle zrezygnować z wymogu opatrywania ofert i innych oświadczeń bezpiecznym podpisem elektronicznym. Od wielu lat korzystam z usług banku internetowego i bez takiego podpisu mam przekonanie, że moje środki są bezpieczne. Zamiast specjalnego podpisu postulat pewności obrotu w podobnym zakresie można osiągnąć np. żądając wadium – uważa Piotr Trębicki.

OPINIA

JACEK SADOWY prezes Urzędu Zamówień Publicznych

Wydaje się, że niechęć zamawiających do korzystania z elektronicznych metod udzielania zamówień nie wynika z braku narzędzi do prowadzenia takich postępowań. Na rynku dostępne są platformy umożliwiające prowadzenie takich postępowań i część zamawiających je wykorzystuje. W przypadku zamówień elektronicznych problemem dla zamawiających jest raczej obawa przed nowymi, nieznanymi jeszcze szeroko, rozwiązaniami. Na pewno wartością platformy oferowanej przez Urząd będzie jej ogólnodostępny i bezpłatny charakter. Pozwoli to zamawiającym na pełną kontrolę przebiegu procesu udzielenia zamówienia, bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Oprócz oprogramowania do prowadzenia postępowań Urząd planuje zamieścić na platformie szczegółową instrukcję, która pozwoli przybliżyć zamawiającym i wykonawcom zagadnienia związane z przeprowadzaniem aukcji i licytacji elektronicznych.

Część ekspertów uważa, że w przyszłej nowelizacji w 2009 r. należy zlikwidować tryb zapytania o cenę. – Mała popularność licytacji elektronicznej jest głównie konsekwencją istnienia trybu zapytania o cenę, który jest szybszy, nie wymaga stosowania żadnych środków technicznych i w znacznym stopniu pozostawia zamawiającemu wpływ na wynik postępowania – ocenia Michał Rogalski, wiceprezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji. Inne zdanie ma Dariusz Koba: – W celu promowania licytacji nie powinno się likwidować ani psuć zapytania o cenę. Oba tryby powinny funkcjonować równolegle. Praktyka pokaże, czy konieczne będą dalsze zmiany w ustawodawstwie. – Należy pamiętać, że zapytanie o cenę zostało wprowadzone do ustawy o zamówieniach publicznych z ustawy modelowej UNCITRAL. Jest to tryb rekomendowany przez ONZ i funkcjonujący w wielu krajach. Niestety, nie jest on znany w dyrektywach UE i dlatego może być stosowany wyłącznie do mniejszych podprogowych zamówień. I tak powinno zostać – dodaje.

Zakupy na aukcji Zamawiający rozszerzają zakres korzystania z e-przetargów. Urząd m.st. Warszawy wydzierżawił dostęp do komercyjnej platformy. Wszystkie podległe mu jednostki będą miały do niej bezpłatny dostęp. Zarządzeniem prezydenta Warszawy wprowadzono od dziś obowiązek zakupu pewnych dostaw i usług przez licytacje i aukcję. Nowe zasady dotyczą także Zarządu Dróg Miejskich, Zarządu Oczyszczania Miasta, Zarządu Transportu Miejskiego czy straży miejskiej. Aukcja lub licytacja będzie obowiązkowa m.in. przy dostawie sprzętu komputerowego lub artykułów biurowych.■

reklama

4 | ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Podatki ■

PAMIĘTAJ

Księgowość

■

20 listopada mija termin zapłaty zaliczki na podatek dochodowy

Audyt

■

ORZECZENIE

Finanse publiczne

■

Administracja skarbowa

Można odliczyć VAT z faktury wystawionej przez operatora telekomunikacyjnego w raju podatkowym strona 6

ROZMOWA

Podwójna zaliczka płacona w listopadzie pozwala zoptymalizować podatki strona 7

PIT | Rozliczenia osób o ograniczonych obowiązkach podatkowych w Polsce

CO NOWEGO ■ SZKOLENIE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW. Urząd Skarbowy w Lubaniu organizuje dziś o godz. 14.00 szkolenie dla podatników, którzy rozpoczęli lub planują rozpoczęcie działalności gospodarczej. Spotkanie odbędzie się w siedzibie urzędu przy ul. Starej 1 w pok. 403. Więcej www.is.wroc.pl ■ SPOTKANIE INFORMACYJNE. Pracownicy Drugiego Urzędu Skarbowego w Szczecinie 20 listopada w godz. 16.00–18.00 przedstawią prezentację: formy opodatkowania działalności gospodarczej oraz elementy rejestracji podczas Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości. Panel szkoleniowy odbędzie się na Wydziale Elektrycznym Politechniki Szczecińskiej przy ul. Sikorskiego 37, sala 5 (na parterze). Więcej www.izba-skarbowa.szczecin.pl ■ INFORMACJE PODATKOWE. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kielcach zaprasza na spotkanie 22 listopada w godzinach 10.00–14.00 w siedzibie Radia Kielce przy ul. Radiowej 4. Pracownicy Pierwszego Urzędu Skarbowego w Kielcach w ramach sobotnich porad w Radiu Kielce będą udzielać informacji w zakresie ulg w podatku dochodowym od osób fizycznych w 2008 roku oraz zwrotu VAT za materiały budowlane. Więcej www.izba-skarbowa.kielce.pl ■ DŁUGI JEDNOSTEK. Ministerstwo Finansów wydało na prośbę Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych interpretację art. 170 ust. 3 ustawy o finansach publicznych. Przepis przewiduje wyjątki od ograniczeń w zadłużeniu samorządów. Łączna kwota długu jednostki na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60 proc. wykonanych dochodów. Limitu nie stosuje się m.in. do emitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek zaciąganych w związku z umową zawartą z podmiotem dysponującym funduszami unijnymi. Więcej www.samorzad.pap.com.pl ■ NIEMCY POTRZEBUJĄ REFORMY PODATKOWEJ. Niemiecki minister gospodarki Michael Glos oświadczył, że w obliczu kryzysu finansowego konieczne jest przyjęcie przez niemiecki rząd planu reUE formy podatkowej. Niemieccy eksperci podatkowi wskazują, że obniżenie opodatkowania może spowodować wzrost poziomu inwestycji i konsumpcji w Niemczech. Więcej www.taxnews.pl ■ OGRANICZENIE OSZUSTW VAT W UE. Ministrowie finansów państw członkowskich osiągnęli porozumienie w sprawie zwalczania oszustw podatkowych UE dotyczących VAT w Unii Europejskiej. Przyjęte propozycje mają na celu m.in. ograniczenie skali popełnianych oszustw karuzelowych. Przyjęto propozycję Komisji Europejskiej dotyczącą przyspieszenia procedur wymiany informacji o transakcjach wewnątrzwspólnotowych przez państwa członkowskie. Więcej www.taxnews.pl

Cudzoziemiec rozliczy się ■ ZMIANA PRAWA W rozliczeniu za 2008 rok cudzoziemcy będą mogli złożyć małżeński PIT w Polsce ■

Obcokrajowcy skorzystają też z preferencji w PIT przewidzianych dla samotnych rodziców

■

Od 2009 roku nierezydenci zarabiający w Polsce będą mogli wybrać sposób opodatkowania – ryczałt lub skalę

EWA MATYSZEWSKA [email protected]

N

owelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza wiele zmian w zakresie rozliczeń PIT w Polsce obcokrajowANALIZA ców. Już w rozliczeniu za 2008 rok będą oni mogli skorzystać ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem czy preferencji przewidzianych dla rodziców samotnie wychowujących dzieci. Od 2009 roku cudzoziemcy będą mogli wybrać sposób opodatkowania dochodów uzyskanych w Polsce – albo według zryczałtowanej 20-proc. stawki, albo według skali PIT. Zdaniem ekspertów, aby nowe przepisy dobrze wykorzystać, warto się do ich stosowania odpowiednio przygotować.

Zeznanie małżeńskie Zacznijmy od omówienia nowych zasad przewidzianych dla nierezydentów co do wspólnego opodatkowania małżonków. Znowelizowane przepisy ustawy o PIT umożliwią łączne rozliczenie małżonków w sytuacji, gdy jedno z nich nie jest rezydentem podatkowym w Polsce. Michał Grzybowski, doradca podatkowy, dyrektor w Ernst & Young, podkreśla, że warunkiem do skorzystania z tej preferencji jest to, aby małżonek ten pozostawał rezydentem podat-

kowym w kraju Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii. Dodatkowo, aby skorzystać z takiego rozliczenia, małżonkowie powinni uzyskać minimum 75 proc. wszystkich swoich przychodów na terytorium Polski. – Taki pułap może zostać osiągnięty, jeżeli podatnik lub małżonek większość roku pracował w Polsce, a z zagranicy uzyskał np. dochody za kilka miesięcy pracy. Aby efektywnie i prawidłowo dokonać rozliczenia rocznego, podatnicy będący w takiej sytuacji powinni skompletować dokumenty dotyczące zagranicznych zarobków – podpowiada Michał Grzybowski. Dodaje, że trzeba będzie też uzyskać certyfikat rezydencji kraju, w którym nadal posiada się miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. – Warto zadbać o uzyskanie takiej dokumentacji teraz lub najpóźniej tuż po zakończeniu roku podatkowego 2008 – radzi Michał Grzybowski.

Samotni rodzice Kolejna preferencja, z której będą mogli skorzystać cudzoziemcy, to złożenie w Polsce zeznania przez rezydentów jako rodziców samotnie wychowujących dzieci. Anna Misiak, doradca podatkowy w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, zwraca uwagę, że z punktu widzenia podatnika istotne będzie to, czy spełni on warunki

uprawniające go do złożenia zeznania wspólnie z dzieckiem w Polsce. Takiej weryfikacji można dokonać już teraz. Kolejną sprawą będą dokumenty, które mogą być przedmiotem analizy polskiego fiskusa. – Zgodnie z nowymi przepisami ustawy o PIT, uprawnionym do wspólnego rozliczenia się z dzieckiem w Polsce będzie taki samotny rodzic, który ma dla celów podatkowych miejsce zamieszkania w innym państwie UE lub państwie należącym do EOG lub Szwajcarii – tłumaczy Anna Misiak. Podkreśla, że podstawowym dowodem dokumentującym ten

Cudzoziemcy z rozliczenia z małżonkiem lub jako rodzice samotni będą mogli skorzystać już w zeznaniach za 2008 rok

warunek będzie certyfikat rezydencji wydany przez władze podatkowe państwa, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych. Anna Misiak podpowiada też, że już teraz warto sprawdzić, jak szybko i na jakich warunkach podatnik może pozyskać taki certyfikat. Kolejnym istotnym dokumentem może okazać się potwierdzenie wysokości całkowitych przychodów osiągniętych przez podatnika w danym roku. Polski urząd skarbowy może po złożeniu przez podatnika zeznania podatkowego wymagać przedstawienia takiego potwierdzenia.

FINANSE PUBLICZNE | Przekształcenia jednostek

Największe gospodarstwo jednostką budżetową ZMIANA PRAWA Centrum Obsługi Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, czyli największe gospodarstwo pomocnicze w Polsce, może zostać przekształcone w jednostkę budżetową. ŁUKASZ ZALEWSKI [email protected]

P

rojekt nowej ustawy o finansach publicznych przewiduje m.in. likwidację państwowych gospodarstw pomocniczych

jednostek budżem.in. konserwacją towych. W rezultabudynków, drukocie zlikwidowane waniem dokumenzostanie również tów czy naprawaCentrum Obsługi samochodów. mln zł miRząd Kancelarii Prezesa przekoRady Ministrów, wynoszą przychody nuje, że zadania gospodarstwa publiczne realizoktórego roczne pomocniczego przychody wynowane dotychczas szą ok. 140 mln zł. Kancelarii Prezesa przez gospodarRady Ministrów Nie oznacza to jedstwa pomocnicze w budżecie nak likwidacji zajednostek budżena 2008 r. dań gospodartowych będą mogły stwa. Obecnie zakres dzia- być przejęte przez jednostki łalności Centrum jest bar- budżetowe lub wykonywane dzo szeroki. Zajmuje się ono w innej formie organizacyj-

143

nej, np. spółek prawa handlowego. Katarzyna Kuniewicz z Katedry Finansów Publicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego zwraca uwagę, że podstawowa działalność Kancelarii Prezesa Rady Ministrów obejmująca działalność premiera oraz jego doradców zostanie prawdopodobnie przekształcona w jednostkę budżetową. Natomiast działalność Centrum w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, w tym

np. zarządzania nieruchomościami, powinna zostać wydzielona w spółki. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy usługi wiążące się z wykonywaniem konkretnych zadań publicznych będą mogły być także kupione na zewnątrz sektora. Do zakupu usług na rynku będą stosowane procedury zamówień publicznych. Outsourcing usług ma w zamierzeniach wpłynąć na pojawienie się konkurencji, co oznacza, że możliwe są również oszczędności.■

Akademia podatkowa cz. 615

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226 | 5

Czy po czterech latach rozstrzygnięto problem interpretacji podatkowych W ogłoszonej 4 listopada uchwale NSA (sygn. akt I FPS 2/08) dotyczącej instytucji milczącej interpretacji skład orzekający uznał, że trzymiesięczny termin, o którym mowa w Ordynacji podatkowej, przerywa dopiero doręczenie interpretacji. Nie wystarczy więc, że organ wyda postanowienie (podpisze pismo i opatrzy go datą). Czy ta uchwała rozstrzyga problem interpretacji podatkowych? Choć uchwała dotyczyła przepisów już nieobowiązujących, to jednak ustne motywy wyroku przedstawione przez sąd wskazują, że odwołał się on w swoim rozumowaniu przede wszystkim do celu wprowadzenia przepisów oraz praktycznych konsekwencji udzielenia interpre-

tacji. Cel regulacji oraz mechanizm jej działania nie zmieniły się zasadniczo. Można więc domniemywać, że ocena prawna zawarta w uchwale będzie aktualna i dziś. Wydanie wspomnianej uchwały oznacza w praktyce, że w sprawach niezakończonych prawomocnym rozstrzygnięciem sądy będą stosować się do oceny prawnej wyrażonej w uchwale. Uchwała skłania jednak do ogólnej refleksji nad zmiennością orzecznictwa. Przypomnijmy sobie zatem, jak kształtowała się interpretacja przepisów. Już od początku obowiązywania analizowanej regulacji, czyli od 2005 roku, wskazywano, że pojęcie wydania należy rozumieć jako doręczenie postanowienia o interpretacji (przez analogię do wydania decyzji). Część organów konsekwentnie ignorowała te argumenty, wypraco-

wała nawet praktykę podpisywania (wydawania) interpretacji z datą ostatniego dnia trzymiesięcznego terminu. Po dwóch latach funkcjonowania interpretacji na początku 2007 roku pojawiła się linia orzecznicza WSA w Warszawie, zgodnie z którą przepisy wymagały doręczenia interpretacji w terminie trzech miesięcy. Skutkowała ona masowym uchylaniem przez sąd wojewódzki spóźnionych interpretacji oraz skargami kasacyjnymi dyrektora izby skarbowej. W wyroku z 14 września 2007 r. (sygn. akt II FSK 700/07) NSA zgodził się jednak z organami skarbowymi. Spowodowało to odwrócenie się linii orzeczniczej sądów na korzyść organów skarbowych. Niekorzystna linia utrzymała się aż do momentu, gdy było wiadomo, że NSA podejmie uchwałę w tej sprawie. Niektóre postę-

powania sądowe zostały wtedy zawieszone w oczekiwaniu na treść uchwały, która okazała się ponownie korzystna dla podatników. Z dzisiejszej perspektywy można powiedzieć, że w ciągu niespełna czterech lat funkcjonowania przepisów praktyka ich stosowania zmieniała się trzykrotnie. Podatnicy mogli mieć szczęście albo nieszczęście, że trafili z wydaniem wyroku lub decyzji w ich sprawie na dany czas. Niektórzy z nich pomagali szczęściu, konsekwentnie składając zażalenia, skargi i skargi kasacyjne. Uchwała NSA jest dla nich swoistą nagrodą za podjęty wysiłek. Inni pozostaną tylko moralnyNot. EM mi zwycięzcami.■ MARCIN BARAN dyrektor w dziale doradztwa podatkowego Ernst & Young

www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

SEJM | AKCYZA | Stawki

z polską żoną

– Podatnik powinien już teraz sprawdzić, jak szybko pozyska taki dokument – mówi Anna Misiak.

Forma opodatkowania Trzecią ważną zmianą, jaka znalazła się w noweli PIT, jest sposób opodatkowania dochodów uzyskanych w Polsce przez obcokrajowców. Marcin Panek, doradca podatkowy, prawnik w kancelarii White & Case, wyjaśnia, że cudzoziemcy posiadający rezydencję podatkową innego niż Polska państwa UE, EOG lub Szwajcarii będą mieli możliwość wyboru formy opodatkowania niektórych kategorii dochodów (np. dochodów z praw autorskich, umów zleceń i o dzieło, zasiadania w zarządach i radach nadzorczych spółek kapitałowych).

Zamiast zryczałtowanego 20-proc. podatku kalkulowanego od kwot brutto (czyli bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania przychodu) będą mogli wybrać opodatkowanie na zasadach ogólnych, tzn. według obowiązującej w 2009 roku skali podatkowej (18 i 32 proc.), ale z możliwością pomniejszania przychodów o koszty ich uzyskania. – Taki wybór będzie miał sens wtedy, gdy na skutek zastosowania zasad ogólnych efektywny poziom opodatkowania ich dochodów będzie niższy niż 20 proc., np. gdy przychód będzie stosunkowo niski, a zatem będzie podlegał 18-proc. stawce podatku lub gdy koszty uzyskania przychodu (ustawowe lub rzeczywiste) będą na tyle wysokie, że efektywna stawka od dochodu bę-

dzie dla takich osób korzystniejsza – wylicza Marcin Panek. Stwierdza też, że możliwość wyboru opodatkowania na zasadach ogólnych może mieć sens również w przypadku wyboru przez takiego cudzoziemca wspólnego rozliczenia podatkowego z małżonkiem (co nowelizacja ustawy o PIT również pod pewnymi warunkami przewiduje), gdyż może to prowadzić do obniżenia efektywnego obciążenia podatkowego poniżej 20 proc. – Opisana możliwość została przewidziana tylko dla rezydentów podatkowych takich państw, z którymi istnieje podstawa prawna dla tzw. wymiany informacji podatkowych między władzami podatkowymi Polski oraz tego państwa. Taką podstawą prawną jest najczęściej właściwa umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, jeśli zawiera klauzulę wymiany informacji – argumentuje ekspert z White & Case. Dodaje, że z formalnego punktu widzenia takie osoby muszą również pamiętać o konieczności udokumentowania swojej rezydencji podatkowej stosownym certyfikatem wystawionym przez władze podatkowe obcego państwa, a także o obowiązku złożenia rocznego zeznania podatkowego.■

Pisaliśmy o tym ■ Rozliczanie dochodów obcokrajowców – GP nr 188/2008 www.gazetaprawna.pl/pit

SEJM | RACHUNKOWOŚĆ | Certyfikat księgowy

Termin egzaminu będzie można przesunąć ZMIANA PRAWA Warunkiem przesunięcia egzaminu na certyfikat księgowy będzie udokumentowanie zaistnienia przyczyn losowych, które uniemożliwiają przystąpienie do niego. MAGDALENA MAJKOWSKA [email protected]

K

omisja Finansów Publicznych pozytywnie zaopiniowała wczoraj wszystkie senackie poprawki do nowelizacji ustawy z 18 marca 2008 r.

o zmianie ustawy o rachunkowości. Nowelizacja wprowadza zmiany w zakresie wymogów, jakie powinna spełniać osoba ubiegająca się o certyfikat księgowy, m.in. zwalnia z konieczności zdawania egzaminu osoby posiadające odpowiednie wykształcenie i trzyletnią praktykę w księgowości. Przyjęte poprawki precyzują przepisy regulujące sposób przeprowadzania egzaminu. Jedna z nich dotyczy zasad postępowania w przypadku odstąpienia od zdawania eg-

zaminu w ogłoszonym terminie z przyczyn losowych. W takiej sytuacji będzie możliwe przystąpienie do egzaminu w późniejszym terminie, uzgodnionym z Komisją Egzaminacyjną. Zgodnie z przyjętą poprawką, warunkiem przełożenia egzaminu będzie przedstawienie Komisji Egzaminacyjnej dokumentów potwierdzających niemożność przystąpienia do egzaminu w wyznaczonym terminie, najpóźniej w ciągu siedmiu dni po tym terminie.■

Nie będzie niższego podatku na papierosy i tytoń ZMIANA PRAWA Komisja Finansów Publicznych nie zgadza się na obniżenie stawek akcyzy na papierosy i tytoń do palenia zaproponowanych w rządowym projekcie nowej ustawy akcyzowej. MAGDALENA MAJKOWSKA [email protected]

P

oprawki do rządowego projektu ustawy o podatku akcyzowym zgłoszone w trakcie drugiego czytania w Sejmie opiniowała wczoraj Komisja Finansów Publicznych. Akceptacji nie zyskały m.in. poprawki dotyczące zmniejszenia proponowanych stawek akcyzy na papierosy i tytoń do palenia. Zgodnie z projektem ustawy, zostanie zmieniona struktura opodatkowania akcyzą papierosów. Stawka kwotowa wzrośnie z 91 zł do 138,50 zł za 1000 sztuk, a procentowa zmaleje z 37,92 proc. 31,41 proc. W wyniku zmiany akcyza na papierosy osiągnie unijne minimum, tj. 64 euro za 1000 sztuk. W projekcie ustawy podwyższono także minimalną stawkę akcyzy na papierosy z poziomu 90 proc. do poziomu 100 proc. całkowitej kwoty akcyzy naliczonej od

Ważne! Zgodnie z rządowym projektem ustawy akcyzowej, minimalną stawkę akcyzy na papierosy będzie stosował podatnik, u którego akcyza wyliczona na podstawie stawek ustawowych będzie niższa niż 100 proc. całkowitej kwoty akcyzy naliczonej od ceny równej najpopularniejszej kategorii cenowej najpopularniejszej kategorii cenowej. Klub Lewicy zgłosił poprawkę zakładającą obniżenie proponowanej minimalnej stawki akcyzy na papierosy do 95 proc. Koalicyjny PSL wnioskował natomiast o obniżenie stawek akcyzy na tytoń do palenia. Rządowy projekt zakłada wzrost stawki kwotowej do 95 zł za każdy 1 kilogram i ustalenie stawki procentowej na stałym poziomie 31,41 proc. PSL wnioskowało o obniżenie stawki kwotowej do 71 zł. Obie poprawki zostały negatywnie zaopiniowane. Komisja przyjęła natomiast poprawki PO zakładające wprowadzenie do ustawy zwolnienia z akcyzy produkcji energii elektrycznej w elektrociepłowniach. Jest to fakultatywne zwolnienie wynikające z dyrektywy wspólnotowej i obecnie znajduje się w rozporządzeniu. Druga z przyjętych poprawek ma na celu przeniesienie z rozporzą-

dzenia do ustawy możliwości składania przez podatnika zabezpieczenia akcyzowego w formie weksla. Negatywnie zaopiniowane zostały natomiast wszystkie poprawki klubu PiS. Większość z nich zakładała uproszczenia w zakresie opodatkowania akcyzą energii elektrycznej. Zgodnie z projektem, akcyza będzie płatna na etapie jej wydania przez dystrybutora do ostatecznego konsumenta. PiS postulowało przede wszystkim odejście od rozdziału momentu powstawania obowiązku podatkowego i momentu powstawania obowiązku do zapłaty oraz rezygnację z obowiązku uiszczania wstępnych wpłat akcyzy przez podatników.■

Pisaliśmy o tym ■ Podatek zapłacą zakłady energetyczne – GP nr 202/2008 www.gazetaprawna.pl/akcyza

reklama

Podatki

6 | ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

ADMINISTRACJA | Zwrot kosztów delegacji służbowych celnikom

PROCEDURY | Obowiązki informacyjne podatników

Urzędy celne powinny poprawić regulaminy

Trzeba zawiadomić o każdej zmianie adresu

Urzędy celne powinny zmienić swoje regulaminy, aby wykazać, że miejscem sprawowania szczególnego nadzoru podatkowego są konkretne komórki tego nadzoru w danym urzędzie. EWA MATYSZEWSKA [email protected]

S

zef Służby Celnej Jacek Kapica przesłał do wszystkich dyrektorów izb celnych pismo, w którym wyjaśnia, jak należy interpretować miejsce świadczenia pracy przez funkcjonariuszy celnych, działających w szczególnym nadzorze podatkowym. Wyjaśnienia te to skutek artykułu opublikowanego w GP nr 189 z 26 września 2008 r., w którym cytowaliśmy instrukcję wydaną przez dyrektora Izby Celnej w Szczecinie. Wynikało z niej, że jeśli pracownik szczególnego nadzoru podatkowego wykryje nieprawidłowości podczas kontroli u przedsiębiorcy i ukaże go, otrzyma zwrot kosztów za delegację służbową. Bez pozytywnych wyników kontroli pie-

niądze celnikowi się nie należą. Po naszej publikacji sprawą zainteresował się rzecznik praw obywatelskich. Teraz oficjalne stanowisko prezentuje resort finansów. Zgodnie z pismem szefa Służby Celnej (nr SC/KS/ 0681/478/1/UOC/08/16522S C), przy ustalaniu miejsca pracy w przypadku osób realizujących zadania szczególnego nadzoru podatkowego w for-

sadzie pojedynczych kontroli, spowodował umiejscowienie komórek szczególnego nadzoru na terenie podmiotu objętego stałym nadzorem. Komórki te, a nie główna siedziba pracodawcy, stanowią miejsce pracy dla pracowników szczególnego nadzoru podatkowego. W nich bowiem następuje faktyczne świadczenie pracy. Zasady te mają zastosowanie także do funkcjonariuszy celnych.

Ważne! Rzecznik praw obywatelskich poprosił 6 listopada o interwencję szefa Służby Celnej Jacka Kapicę w zakresie nieprawidłowości związanych ze zwrotem kosztów delegacji celnikom. Sprawa dotyczy głównie izb celnych w Szczecinie i Gdyni mie stałych nadzorów podatkowych przy zawieraniu umowy o pracę istnieje znaczna swoboda w określaniu miejsca pracy. W dalszych wyjaśnieniach MF zgodnie z orzecznictwem sądowym miejsce pracy nie zawsze musi oznaczać siedzibę pracodawcy. Charakter czynności z zakresu stałego nadzoru podatkowego, realizowanego w sposób ciągły, a nie na za-

W związku z tym szef Służby Celnej Jacek Kapica zaleca, aby w celu wyrównania zasad dojazdu pracowników i funkcjonariuszy celnych pracujących lub pełniących służbę w izbach celnych, urzędach celnych, oddziałach celnych i miejscach wyznaczonych czy uznanych za miejsca wykonywania stałego nadzoru podatkowego stosowano zaprezentowaną interpretację.

Szef celników radzi im także, aby w pierwszej kolejności zmienili regulaminy organizacyjne w urzędach, wskazując w nich, że miejscem sprawowania szczególnego nadzoru podatkowego w formie stałych nadzorów są konkretne komórki organizacyjne szczególnego nadzoru podatkowego. Następnie należy w umowie o pracę / akcie mianowania określić jako miejsce pracy / służby konkretną komórkę szczególnego nadzoru podatkowego w danym urzędzie celnym. Jeśli miejsce sprawowania stałego nadzoru znajduje się w dużej odległości od miejsca zamieszkania (powyżej 30 km), a dojazd jest szczególnie utrudniony i nie ma możliwości zapewnienia obsady kadrowej z okolic, należy rozważyć możliwość przyznania dodatku specjalnego.■

Pisaliśmy o tym ■ Szef celników wytłumaczy podwładnych – GP nr 220/2008 www.gazetaprawna.pl/archiwum

VAT | Wykonanie niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług

Są nowe wytyczne do stosowania obniżonych stawek ZMIANA PRAWA 1 grudnia wejdą w życie przepisy nowego rozporządzenia, które określą m.in. zwolnienia z VAT oraz możliwości stosowania obniżonych do 7, 3 i 0 proc. stawek tego podatku. EWA KONDERAK [email protected]

M

inisterstwo Finansów opublikowało projekt nowego rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT. Duża część regulacji zawartych w nowym rozporządzeniu jest w zasadniczej części kontynuacją obecnych rozwiązań. Rozporządzenie zawiera 13 rozdziałów. Rozdział 1 to przepisy ogólne, które określają przedmiot regulacji oraz słownik pojęć. W rozdziale 2 minister określił inny termin powstania obowiązku podatkowego, m.in. dla

usług turystyki. W rozdziale 3 określono miejsce świadczenia przy świadczeniu usług transportu międzynarodowego środkami transportu morskiego lub lotniczego. Rozdział 4 jest kontynuacją obecnie obowiązujących uregulowań. Określa towary i usługi, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 7 proc. oraz warunki stosowania tej stawki. Przepisy zawarte w rozdziale 5 określają obniżoną do 3 proc. stawkę dla dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu trzmieli i entomofagów – wyłącznie stawonogów i nicieni. W rozdziale 6 zostały wskazane preferencje w postaci stosowania obniżonej do 0 proc. stawki podatku od towarów i usług. Rozdział 7 poświęcony jest zwolnieniom od podatku oraz szczegółowym warunkom ich stosowania. Przepisy zawarte

w rozdziale 8 określają przypadki, w których zastosowanie ma inny niż określony w art. 86 ust. 10 ustawy o VAT termin obniżenia kwoty podatku należnego. W rozdziale 9 określono przypadki, gdy kwota podatku naliczonego może być zwrócona jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług oraz warunki i tryb dokonywania tego zwrotu. Przepisy rozdziału 10 określają przypadki, w których kwota podatku naliczonego może być zwrócona jednostce dokonującej nabycia (importu) towarów lub usług finansowanego ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej, oraz warunki i tryb dokonywania tego zwrotu. W rozdziale 11 są warunki, sposób obliczania i poboru podatku z tytułu świadczenia usług międzynarodowego przewozu drogowego, wykonywanych na terytorium

kraju przez podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju. W przepisach rozdziału 12 minister określił sposób przeliczania kwot wykazywanych na fakturach wystawianych przez Centralne Biuro Opłat Trasowych (CRCO) Europejskiej Organizacji do Spraw Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (EUROCONTROL). Do ostatniego rozdziału rozporządzenia zostały przeniesione niektóre przepisy przejściowe i końcowe, które były przedmiotem rozporządzenia ministra finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Mogą one mieć jeszcze zastosowanie w odniesieniu do pojawiających się stanów faktycznych objętych regulacjami przepisów przejściowych.■

BIEGLI REWIDENCI | Zasady wykonywania zawodu

Samorząd nie może regulować cen ZMIANA PRAWA Według Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów projekt ustawy o biegłych rewidentach daje samorządowi możliwość ujednolicenia cen. AGNIESZKA POKOJSKA [email protected]

G

azeta Prawna dotarła do uwag zgłoszonych do projektu ustawy o biegłych rewidentach przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Urząd odniósł się do dwóch przepisów – art. 26 ust. 2 pkt 5 i art. 49 ust. 3 pkt 5 projektu. Zgodnie z pierwszym, do zadań Krajowej Komisji Nadzoru nale-

ży sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem przepisów i procedur związanych z wykonywaniem czynności rewizji finansowej przez biegłych rewidentów oraz działalnością firm audytorskich. Drugi przepis nakazuje spółkom audytorskim składać do samorządu informacje o wysokości przychodów z tytułu wykonania czynności rewizji finansowej w jednostkach zainteresowania publicznego. W ocenie organu antymonopolowego proponowana regulacja daje duże możliwości samorządowi biegłych rewidentów do ujednolicania cen za usługi rewizji finansowej, eliminując tym samym konkuren-

cję na rynku. Jest to nierozerwalnie związane ze wzrostem cen za świadczone przez biegłych rewidentów usługi, z nieuzasadnioną szkodą dla ich odbiorców. Według UOKiK przyjęcie proponowanych rozwiązań ogranicza możliwość działań organu antymonopolowego w przypadkach zawierania porozumień cenowych na rynku rewizji finansowej. Jest to równoznaczne z zagrożeniem dla konkurencji na tym rynku. W opinii prezesa UOKiK, regulacje należy uznać również za niezgodne z implementowaną 43 Dyrektywą. Stanowi ona m.in., że system nadzoru nad

biegłymi rewidentami i firmami audytorskimi powinien gwarantować niezależność od tych podmiotów oraz podlegać nadzorowi publicznemu. Tymczasem proponowane rozwiązania przewidują, że pracownicy samorządu zawodowego biegłych rewidentów będą nadzorować samych siebie. Według prezesa UOKiK, w takim systemie nie może być mowy o niezależności.■

Pisaliśmy o tym ■ Małe spółki audytorskie stracą klientów – GP nr 207/2008 www.gazetaprawna.pl/archiwum

ZMIANA PRAWA Podatnik, który w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej zmieni adres, będzie musiał o tym fakcie zawiadomić urząd skarbowy. EWA MATYSZEWSKA [email protected]

O

d 1 stycznia 2009 r. nowelizacją Ordynacji podatkowej zostanie wprowadzona zasada, zgodnie z którą podatnik będzie musiał zawiadamiać fiskusa o każdej zmianie adresu następującej w ciągu sześciu miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej. Jak tłumaczy nam Wojciech Pietrasiewicz, doradca podatkowy współpracujący z Allen & Overy A. Pędzich, niepoinformowanie organu podatkowego przez podatnika o zmianie swojego adresu będzie skutkować uznaniem za doręczone postanowienia o wszczęciu postępowania podatkowego przekazanego przez organ podatkowy w miejsce, gdzie doręczono protokół kontroli podatkowej. – W skrajnych przypadkach może to oznaczać, że podatnik przez własne niedopatrzenie dowie się o toczącym się w jego sprawie postępowaniu podatkowym po jego wszczęciu – ostrzega Wojciech Pietrasiewicz. Dodaje, że nałożenie na podatników tego obowiązku jest konsekwencją zmian w Ordynacji podatkowej dotyczących wszczęcia postępowania podat-

kowego, nakazujących organowi podatkowemu wszczęcie postępowania podatkowego nie później niż w terminie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli podatkowej w przypadku zidentyfikowania w protokole nieprawidłowości w rozliczeniach podatnika. Postępowanie podatkowe może być wszczęte po upływie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli w wyjątkowych sytuacjach, jeżeli: ■ podatnik dokona ponownej korekty deklaracji, w której nie zostaną uwzględnione nieprawidłowości ujawnione w kontroli podatkowej; ■ organ podatkowy otrzyma informacje od organów podatkowych lub od innych organów, uzasadniające wszczęcie postępowania podatkowego. Z tych przyczyn od 1 stycznia 2009 r. każdy protokół kontroli podatkowej musi zawierać informację o obowiązku przekazania przez podatnika informacji o zmianie adresu w ciągu sześciu miesięcy od dnia zakończenia kontroli podatkowej. – Brak takiej informacji w protokole kontroli może stanowić naruszenie zasady zaufania podatnika do organów prowadzących postępowanie oraz zasady informowania, co może być podstawą wzruszenia domniemania doręczenia postanowienia o wszczęciu postępowania podatkowego w miejscu, gdzie doręczono uprzednio protokół kontroli – podsumowuje ekspert z Allen & Overy A. Pędzich.■

WSA w Warszawie o usługach telekomunikacyjnych

Można odliczyć VAT z raju podatkowego Polski operator ma prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez operatora telekomunikacyjnego z raju podatkowego. ŁUKASZ ZALEWSKI [email protected]

S

karżącą była polska spółka prowadząca działalność w zakresie świadczenia usług telekomunikacyjnych. W przypadku gdy jej ORZECZENIE abonent dzwonił z zagranicy lub do abonenta zagranicznej sieci, zagraniczny operator wystawiał spółce fakturę z tytułu roamingu międzynarodowego. Spółka musiała rozliczyć taką fakturę jako import usług. Wśród jej kontrahentów, operatorów zagranicznych sieci, są także operatorzy z rajów podatkowych. Spółka twierdziła więc, że w związku z importem usług telekomunikacyjnych przysługuje jej prawo do odliczenia VAT, nawet jeśli wystawcą faktury była spółka z raju podatkowego. Z taką interpretacją nie zgodził się jednak minister finansów. Z wyroku WSA wynika jednak, że w omawianej sytuacji spółka ma prawo odliczyć VAT. U podstaw takiego rozstrzygnięcia leżało stwierdzenie, że art. 88 ust. 1 pkt 1 usta-

wy o VAT (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) jest niezgodny z prawem wspólnotowym. Polski przepis przewiduje, że podatnik nie może odliczyć VAT, gdy nabywa m.in. import usług z krajów uznanych za raje podatkowe. A zatem przepis wprowadza ograniczenie w zakresie odliczenia VAT w zależności od kraju pochodzenia usługodawcy, co jest sprzeczne z art. 176 Dyrektywy 2006/112/We. Jak podkreślał sąd, przepis dyrektywy pozwala na ograniczenie odliczeń w VAT, jedynie gdy kryterium jest rodzaj usługi. Sąd przyznał także rację spółce, która twierdziła, że w przypadku usług roamingu nie może być mowy o nabywaniu usług ze względu na korzyści podatkowe, ponieważ ich nabywanie wynika z decyzji klienta spółki.■ Sygn. akt III SA/Wa 487/08 (nieprawomocny) W poniedziałek Uproszczone zaliczki na PIT trzeba zgłosić

Tygodnik Podatkowy www.gazetaprawna.pl

Podatki

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226 | 7

Rozmawiamy z MACIEJEM KULAWIKIEM, radcą prawnym współpracującym z kancelarią Allen & Overy, A. Pędzich

Podwójna zaliczka pozwala zoptymalizować podatki ■ W listopadzie podatnicy muszą odprowadzić do urzędu skarbowego podwójną zaliczkę podatkową. OboROZMOWA wiązek odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy w podwójnej wysokości może być okazją do optymalizacji podatkowej, polegającej na odroczeniu płatności do czasu rozliczenia rocznego. Czy to prawda? – Tak. Optymalizacja może przebiegać na różne sposoby. ■ Jaki jest najpowszechniejszy? – Najczęściej spotykane jest zwiększanie kosztów uzyskania przychodów, m.in. poprzez zwiększoną ilość zakupów. Jest to szczególnie atrakcyjne w przypadku ponoszenia wydatków, które mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów jednorazowo. ■ Oprócz środków trwałych o wartości nieprzekraczającej 3,5 tys. zł, których jednorazowe zaliczenie do kosztów stanowi obecnie standard, niektórzy podatnicy mogą jednorazowo odliczyć znacznie większe kwoty. Prawda? – To prawda. Co do zasady, w przypadku nabycia środków trwałych zaliczonych do grupy 3–8 Klasyfikacji Środków Trwałych (z wyjątkiem samochodów osobowych), których

łączna wartość w złotych polskich nie przekracza kwoty 50 tys. euro (w 2008 roku 188 tys. zł) w roku podatkowym, podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą oraz mali podatnicy (czyli tacy, dla których wartość przychodu ze sprzedaży – łącznie z VAT – nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 tys. euro; w 2008 roku jest to 3 014 000 zł), mogą jednorazowo rozpoznać koszt dla celów podatkowych. Koszt ten można rozpoznać już w miesiącu wprowadzenia danego środka do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych.

„

Fot. Wojciech Górski

Podatnik przy zapłacie podwójnej listopadowej zaliczki podatkowej może w taki sposób rozliczyć koszty lub przychody, aby zoptymalizować swoje roczne zobowiązanie podatkowe.

ści odsetek (dzięki rozliczaniu ich metodą kasową będą stanowić koszt w momencie zapłaty, a nie naliczenia) czy re-

Jeżeli zamiast wydać towar lub wykonać usługę z końcem listopada, zrobimy to w pierwszym dniu grudnia, osiągnięty w ten sposób przychód rozliczymy dopiero w marcu kolejnego roku, uwzględniając jako koszty wydatki ponoszone zarówno w listopadzie, jak i grudniu danego roku

■ Jakie inne metody można za-

stosować? – Pozostałe metody służące przesunięciu powstania kosztów uzyskania przychodów na konkretny okres rozliczeniowy to m.in. kumulowanie płatno-

alizowanie ujemnych różnic kursowych na pożyczkach (co oczywiście zależy od zmiany kursów). ■ Ale przecież na wysokość dochodu (a więc i zaliczki na podatek) wpływ mają nie

tylko koszty, lecz także przychody. – To ważna informacja. Co do zasady, jeżeli zamiast wydać towar lub wykonać usługę w końcu listopada (mówimy o podatnikach, dla których rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym), zrobimy to w pierwszym dniu grudnia, osiągnięty w ten sposób przychód rozliczymy dopiero w marcu kolejnego roku, uwzględniając jako koszty uzyskania przychodu wydatki ponoszone zarówno w listopadzie, jak i grudniu danego roku. Jest to metoda szczególnie efektywna dla osób pozostających na tzw. samozatrudnieniu, które co do zasady wysta-

wiają jedną fakturę miesięcznie. Osoby te mogą całkowicie uniknąć powstania przychodu w listopadzie. ■ Ten sposób nie będzie raczej korzystny dla odbiorcy faktury? – Owszem. Taka optymalizacja może nie być obojętna dla odbiorcy naszych usług, który – być może – oczekiwał w listopadzie powstania kosztu. Warto więc upewnić się, że umowa zawarta z kontrahentem pozostawia nam pole do manewru i że takie działanie nie wpłynie negatywnie na nasze relacje, szczególnie w przypadku świadczenia usług o charakterze ciągłym, takich jak doradcze.

■ Nowelizacja ustawy o PIT i ustawy o CIT zlikwiduje od 1 stycznia 2010 r. podwójną zaliczkę podatkową. – Tak. Zgodnie z planowaną nowelizacją zaliczka na podatek dochodowy za ostatni miesiąc roku podatkowego będzie wpłacana do 20 dnia miesiąca następnego (a nie – jak obecnie – razem z zaliczką na podatek dochodowy za miesiąc poprzedni), jeśli wcześniej podatnik nie dokona rozliczenia rocznego. Zatem to ostatnia szansa podatników na skorzystanie z optymalizacji w tym zakresie. ■

Rozmawiała EWA MATYSZEWSKA reklama

PROCEDURY | Interpretacje podatkowe

Deklaracje podatkowe

Trzeba wezwać ministra do usunięcia błędów

PIT-6/PIT-6L trzeba złożyć do 30 listopada

Podatnik, który chce zaskarżyć interpretację podatkową, musi wezwać organ do usunięcia naruszenia prawa. Trzeba to zrobić w terminie 14 dni od otrzymania interpretacji.

Do końca listopada należy złożyć deklarację PIT-6 lub PIT-6L z działów specjalnych produkcji rolnej.

ALEKSANDRA TARKA [email protected]

O

becnie obowiązujące przepisy Ordynacji podatkowej, regulujące zasady i tryb wydawania interpretacji podatkowych, nie przewidują drogi zaskarżenia w postępowaniu podatkowym. Inaczej mówiąc, przepisy nie przewidują, że podatnik, który nie zgadza się z interpretacją, może wnieść od niej odwołanie czy zażalenie. Nie oznacza to jednak, że interpretacja nie podlega kontroli. Można ją bowiem zaskarżyć do sądu administracyjnego. Trzeba jednak pamiętać o zasadach wynikających z postępowania przed sądami administracyjnymi. Zgodnie ustawą z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), co do zasady skargę do sądu można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia. Jest to taka sytuacja, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie. Je-

żeli takie środki zaskarżenia nie przysługują, skargę można wnieść, ale po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu do usunięcia naruszenia prawa. Wezwanie trzeba wnieść w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności. W przypadku interpretacji podatkowych w ciągu 14 dni od otrzymania interpretacji będzie konieczne pisemne wezwanie do usunięcia naruszenia prawa przez ministra finansów. Skargę wnosi się w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. A jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie 60 dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa. Złożenie skargi bez dopełnienia tego warunku spowoduje jej odrzucenie. Nie zawsze jednak niedopełnienie tego warunku zamknie podatnikowi drogę do sądu. Przepisy przewidują bowiem możliwość złożenia wniosku o przywrócenie terminu.■

Pisaliśmy o tym ■ Fiskus może poprawić milczące interpretacje – GP nr 225/2008 www.gazetaprawna.pl/ interpretacje_podatkowe

BOGDAN ŚWIĄDER [email protected]

P

odatnicy, którzy osiągają dochody z działów specjalnych produkcji rolnej, są zobowiązani składać w terminie do 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy właściwemu urzędowi skarbowemu deklaracje o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji w roku następnym. Deklaracja jest potrzebna do wymiaru zaliczki na podatek dochodowy od dochodów z działów produkcji rolnej w 2009 roku. Opodatkowani według skali składają PIT-6, a podatnicy opłacający podatek liniowy – PIT-6L. Należy pamiętać, że nowe normy szacunkowe na 2009 rok, które służą do określenia zaliczek podatkowych na podstawie danych z deklaracji, zostały opublikowane w rozporządzeniu ministra finansów z 18 września 2008 r. w sprawie norm szacunkowych dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej (Dz.U. nr 173, poz. 1073).■

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

8 | ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226

Praca ■

Prawo pracy ■

PAMIĘTAJ

Ubezpieczenia społeczne ■

2 dni dodatkowego wolnego przysługuje pracownikowi wychowującemu dziecko w wieku do 14 lat

NOWOŚĆ

Zdrowie ■

Mniej formularzy dla firm ubiegających sie o pomoc z PFRON strona 10

Edukacja ■

NOWOŚĆ

Kadry

Niesolidnym rodzicom trudniej będzie otrzymać kredyt w banku strona 11

CO NOWEGO

EMERYTURY I RENTY | Konsekwencje wzrostu płac i obniżki składki rentowej

■ W SENACIE O EMERYTURACH POMOSTOWYCH. Od debaty nad ustawą o emeryturach pomostowych, która zmniejsza liczbę uprawnionych do wcześniejszego przechodzenia na emeryturę z ok. miliona osób do niecałych 250 tys., rozpocznie się dzisiaj trzydniowe posiedzenie Senatu. Prawo do wcześniejszych emerytur ma stracić większość nauczycieli, część kolejarzy oraz dziennikarze. Więcej www.sejm.gov.pl

Kwota bazowa wzrośnie aż

■ POLACY NAJLICZNIEJSZĄ GRUPĄ IMIGRANTÓW. Spośród 3,5 miliona imigrantów, którzy w roku 2006 osiedli w 27 krajach UE, aż 290 tys. stanowili Polacy – podał wczoraj Eurostat. 40 proc. imigrantów w 2006 roku stanowili obywatele państw UE, którzy przemieszczali się do innego kraju. Jak podaje Eurostat, liczba ta wzrasta średnio o około 10 proc. rocznie. Wśród imigrantów najwięcej było Polaków (290 tys.), Rumunów (230 tys.), Marokańczyków (140 tys.), Ukraińców, Brytyjczyków i Chińczyków (po 100 tys.) i Niemców (90 tys.).

BARTOSZ MARCZUK

Więcej www.ec.europa.eu/eurostat

■ WYNAGRODZENIA LEKARZY REZYDENTÓW. Ministerstwo Zdrowia przekazało na Komitet Rady Ministrów projekt nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Ma ona zróżnicować wynagrodzenia lekarzy i lekarzy dentystów odbywających szkolenie specjalizacyjne w ramach tzw. rezydentury. Więcej www.mp.pl ■ PROTEST DYREKTORÓW SZPITALI. Dyrektorzy szpitali domagają się większych pieniędzy na przyszłoroczne leczenie. Grożą, że nie podpiszą nowych kontraktów z NFZ. Od stycznia przestanie bowiem obowiązywać tzw. dodatek Religi, który stanowił pewną rezerwę na podwyżki dla pracowników. Zdaniem dyrektorów szpitali, oferta NFZ – 51 zł za punkt rozliczeniowy – nie rekompensuje straty. Więcej www.mp.pl ■ OGÓLNOPOLSKIE CALL CENTER W URZĘDZIE PRACY. 24 mln zł będzie kosztowało uruchomienie w Białymstoku ogólnopolskiego centrum teleinformatycznego Zielona linia dla osób szukających informacji z urzędów pracy, m.in. ofert zatrudnienia. Wojewódzki urząd pracy w tym mieście jest partnerem projektu, który wdraża Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich przy Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej w ramach realizacji europejskiego programu na rzecz promocji zatrudnienia. Projekt jest w 85 proc. finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego. ■ STRATEGIA LIZBOŃSKA. Rząd przyjął wczoraj Krajowy Program Reform na lata 2008-2011 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej. Ma on na celu podwyższenie jakości kształcenia i dostosowanie edukacji do potrzeb gospodarki, lepsze przygotowanie absolwentów do wejścia na rynek pracy oraz rozwój kształcenia ustawicznego i modernizację systemu zabezpieczenia społecznego. Więcej www.kprm.gov.pl

■

Osoby, które w tym roku masowo składają do ZUS wnioski o ustalenie prawa do emerytury, mogą na tym stracić

■

Szacujemy, że kwota bazowa, służąca do wyliczania emerytur i rent, wzrośnie od marca 2009 r. aż o 270 zł

■

Emerytura osoby, która ma 30 lat stażu i zarabia średnią płacę, będzie o 100 zł niższa, jeśli złoży o nią wniosek przed marcem Ostateczna wysokość kwoty bazowej zależy więc głównie – w niezmieniających się warunkach związanych z wysokością opłacanych składek – od tempa wzrostu płac. Na jej wysokość wpływa też jednak kwota opłaconych przez pracowników składek.

[email protected]

ciągu zaledwie 9 miesięcy tego roku w ZUS przybyło prawie 200 tys. emerytów. Dla porównania w 2007 roku, dotychczas rekordowym, przyznano je 215,4 tys. osobom. Rok wcześniej – 103,9 tysiącom. To m.in. efekt orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, dzięki któremu na świadczenia odchodzą 60-letni mężczyźni z 35-letnim stażem. Jednak główną przyczyną tak dynamicznego wzrostu liczby emerytów jest spodziewane wygaszenie w bieżącym roku przywilejów emerytalnych oraz panujące powszechnie, ale błędne, przekonanie, że aby zyskać wcześniejszą emeryturę, trzeba do końca grudnia złożyć o nią wniosek.

W

Możliwe straty – Przyrost emerytów nie wynika tylko i wyłącznie z demografii. To głównie tzw. efekt ostatniego roku obowiązywania przywilejów emerytalnych – podkreśla Wiktor Wojciechowski, wicedyrektor Działu Analitycznego w Fundacji FOR. Tłumaczy, że ludzie są niepewni, jakie regulacje będą obowiązywać od przyszłego roku, i dlatego niemal wszyscy, którzy mogą, przechodzą na emeryturę. Osoby, które już teraz ubiegają się o to świadczenie, mogą na tym stracić. Po pierwsze, szybki wzrost płac i wprowadzona od stycznia tego roku kolejna obniżka składki rentowej spowodują, że obowiązująca od marca tego roku kwota bazowa może być zdecydowanie wyższa niż obecnie. Szacujemy, że wzrośnie z 2275,37 zł do około 2548 zł. Przyznawane po 29 lutego 2009 r. świadczenia będą więc wyższe. Po drugie, osoby zainteresowane przejściem na emeryturę, jeśli ukończyły w tym roku odpowiedni wiek i staż, nie muszą ubiegać się w ZUS o nią do końca grudnia. Mogą to zrobić równie dobrze za

trzy czy cztery lata (byle przed osiągnięciem pełnego wieku emerytalnego), a ZUS wyliczy im świadczenie na starych zasadach, z nową, obowiązującą na dzień złożenia wniosku kwotą bazową i uwzględniając dodatkowe okresy pracy. Będzie więc ono na pewno wyższe. Osoby, które mają zamiar przejść na emeryturę, powinny więc rozważyć wstrzymanie się ze złożeniem wniosku do ZUS, przynajmniej do czasu ogłoszenia nowej kwoty bazowej. Najwięcej na pochopnej decyzji mogą stracić ci, którzy w okresie pracy zawodowej osiągali dochody wyższe od przeciętnych.

Jak GUS liczy kwotę Kwota bazowa wynosi tyle co przeciętna płaca (bierze się pod uwagę tzw. wynagrodzenie w gospodarce narodowej), pomniejszona o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia spo-

4,84 mln osób otrzymuje emerytury z ZUS

łeczne. Przesądza o tym art. 19 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.). GUS, ogłaszając co roku wysokość tej kwoty (do siódmego dnia roboczego lutego), odejmuje – biorąc pod uwagę poprzedni rok kalendarzowy – od średniej płacy faktycznie opłacone składki na ubezpieczenia społeczne, które finansuje za siebie pracownik. Nie jest to więc prosta operacja odjęcia od wysokości średniej płacy kwoty wynikającej ze stawek procentowych opłacanych przez pracownika składek. Obecnie pracownik opłaca połowę składki emerytalnej (9,76 proc. pensji), składkę rentową, która od stycznia tego roku wynosi 1,5 proc., a do grudnia 2007 r. wynosiła 3,5 proc., oraz składkę chorobową (2,45 proc.).

Wyjątkowe dwa lata Wysokość kwoty bazowej, którą GUS ogłosi w lutym, a która będzie obowiązywać od marca 2009 r. do lutego 2010 r., będzie zależeć od wzrostu płac w 2008 roku i składek, jakie opłacili za siebie ubezpieczeni. A rok 2008, podobnie zresztą jak 2007, jest pod jednym i drugim względem wyjątkowy. Po pierwsze, w tym roku szybko rosną pensje. Ministerstwo Finansów szacuje, że wynagrodzenie, które brane jest pod uwagę przy wyliczaniu kwoty, wyniesie w 2008 roku 2995 zł. W 2007 roku wynosiło 2691,03 zł. Wzrośnie więc w 2008 roku (w porównaniu z 2007 rokiem) o ponad 11 proc. Dla porównania w poprzednich dwóch latach rosło odpowiednio o 4,07 i 8,6 proc. Po drugie, zmniejszy się też kwota składek, jakie GUS odejmie od funduszu wynagrodzeń. Stanie się tak ze względu na obowiązującą od stycznia obniżkę składki rentowej. Szacujemy, że kwota bazowa wzrośnie do około 2548 zł. Stanie się tak dzięki uwzględnieniu w jej wysokości ponad 11-proc. wzrostu płac i obniżenia składki rentowej. Jak sprawdziliśmy, w ubiegłych latach kwota bazowa rosła niemal w takim samym tempie jak płace za rok poprzedni. Przypomnijmy też, że GP, szacując w styczniu tego roku wysokość kwoty bazowej, wskazywała, że wzrośnie ona znacznie (wzrost szacowaliśmy na ponad 8 proc.). Okazało się, że jej wzrost wyniósł nieco ponad 10 proc. Wyższa kwota i świadczenie To, ile wynosi kwota bazowa, ma bardzo istotny wpływ na wysokość świadczeń.

Akademia prawa pracy cz. 595

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226 | 9

Czy w umowie o zakazie konkurencji można zastrzec warunek rozwiązujący Istnieje kilka prawnie dopuszczalnych sposobów rozwiązania przez strony łączącej ich umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, przed upływem okresu, na jaki została ona zawarta. Czy można do nich zaliczyć również wprowadzenie do umowy warunku rozwiązującego? Strony mają możliwość w każdym czasie rozwiązać umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy mocą zawartego w tej materii porozumienia. Mogą również przewidzieć w samej umowie możliwość jej rozwiązania przed upływem terminu, na jaki została zawarta, wykorzystując instytucję wypowiedzenia umowy bądź prawa odstą-

pienia od niej. Sąd Najwyższy poza wymienionymi sposobami rozwiązania umowy opowiada się za dopuszczalnością wprowadzenia do umowy o zakazie konkurencji również warunku rozwiązującego, którego istotą, zgodnie z treścią art. 89 k.c., jest uzależnienie ustania skutków czynności prawnej od zdarzenia przyszłego i niepewnego (por. wyrok SN z 8 sierpnia 2007 r., II PK 45/07). Jak wskazał Sąd Najwyższy, umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy ma charakter umowy prawa pracy, do której, w związku z jej fragmentarycznym jedynie uregulowaniem w kodeksie pracy, w sprawach nieuregulowanych stosuje się przepisy kodeksu cywilnego, pod warunkiem że

o 12 proc. Po pierwsze, decyduje o wysokości tzw. części socjalnej emerytury. Otrzymuje ją każda osoba, której ZUS przyznaje do niej prawo. Jej wartość to 24 proc. kwoty bazowej. Obecnie jest to 546,09 zł. Jeśli kwota bazowa wzrośnie od marca o około 270 zł, każda osoba, która wstrzyma się ze złożeniem wniosku do ZUS, zyska od razu w momencie otrzymania świadczenia ponad 65 zł miesięcznie. 24 proc. z kwoty 2548 zł daje ponad 611 zł. Po drugie, wysokość kwoty bazowej decyduje też istotnie o wysokości tzw. podstawy wymiaru świadczenia. ZUS wylicza ją, mnożąc obliczony wcześniej wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury (czyli stosunek zarobków wnioskodawcy w wybranych przez niego latach do przeciętnych wynagrodzeń w tych latach) przez kwotę bazową. Przy obliczaniu części socjalnej emerytury, jak i podstawy wymiaru ZUS stosuje kwotę obowiązującą w dniu zgłoszenia wniosku o świadczenie. Jeśli więc ktoś złoży do ZUS wniosek o świadczenie w lutym, to ZUS wyliczy je ze starą kwotą bazową, przez co będzie ono niższe. Trzeba jednak pamiętać, że świadczeniobiorca poniesie stratę w postaci braku wypłaty lutowej (ewentualnie styczniowej czy grudniowej) emerytury, bo ZUS zacznie ją wypłacać od marca. Wyższa kwota emerytury może więc dopiero po dłuższym czasie zrekompensować nieprzyznanie jej za poprzedni miesiąc. Po drugie, świadczenie przyznane w lutym zostanie w marcu zwaloryzowane wskaźnikiem wynoszącym około 5,5 proc. Przyznane w marcu waloryzacji podlegać w 2009 roku nie będzie.

Ile można zyskać Według naszych wyliczeń osoba, która przez okres służący jej do wyliczenia emerytury (10 lub 20 lat) zarabiała średnią pensję, przepracowała 30 lat, ma też cztery lata nieskładkowe (np. okresy nauki), zyska na tym, że złoży do ZUS wniosek o emeryturę w marcu, a nie lutym, prawie 180 zł miesięcznie. Jej eme-

rytura w lutym wyniosłaby ponad 1497 zł, a w marcu wyniesie ponad 1676 zł. Trzeba jednak pamiętać, że przyznana emerytura będzie, w marcu zwaloryzowana przez co jej wysokość wzrośnie o około 80 zł. W efekcie zysk ze złożenia w marcu wniosku wyniesie około 100 zł miesięcznie. Więcej – ponad 290 zł miesięcznie (bez uwzględnienia waloryzacji) – zyska osoba, która legitymuje się takim samym stażem ubezpieczeniowym, ale zarabiała lepiej, bo dwukrotność średniej płacy. Jej świadczenie wyniesie w marcu prawie 2750 zł, a w lutym wyniosłoby niespełna 2450 zł. Waloryzacja przyniosłaby jednak takiej osobie dodatkowe 134 zł, przez co zysk z wstrzymania się ze złożeniem wniosku maleje do ponad 150 zł. Generalna zasada jest taka, że im wyższy jest wskaźnik wysokości podstawy wymiaru (wyższe dochody w okresie pracy), tym więcej zyskuje się na wzroście kwoty bazowej.

Można przeliczać Wzrost kwoty bazowej jest też istotny dla osób otrzymujących obecnie świadczenia z ZUS, które równocześnie dorabiają. Mogą one występować do ZUS o przeliczenie świadczenia z zastosowaniem nowej kwoty bazowej. Przeliczenie nastąpi, gdy emeryt pozostawał w ubezpieczeniu po ustaleniu prawa do świadczenia, a do ponownego ustalenia podstawy wymiaru wskaże zarobki uzyskane po jego przyznaniu. Warunkiem jest to, że obliczony na nowo wskaźnik podstawy wymiaru świadczenia będzie wyższy. Na wysokość nowej kwoty bazowej powinny też zwrócić uwagę osoby, które już niedługo zyskają prawo do otrzymywania emerytury, nawet jeśli nie rozwiązały wcześniej z pracodawcą stosunku pracy i mają obecnie wstrzymaną wypłatę świadczeń. ZUS, jeśli wykażą nowe okresy zatrudnienia, wyliczy im od nowa emeryturę z nową kwotą bazową.■

nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy (art. 300 k.p.). W ocenie SN, zamieszczenie w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy warunku rozwiązującego nie pozostaje w sprzeczności z zasadami prawa pracy, jak również nie sprzeciwia się ono, co do zasady, właściwości czynności prawnej w postaci umowy o zakazie konkurencji (por. wyrok SN z 12 lutego 2004 r., I PK 398/03). Takim warunkiem może stać się np. ustanie przyczyny uzasadniającej zakaz konkurencji, stwierdzenie faktu złamania przez byłego pracownika zakazu konkurencji. Ziszczenie się warunku rozwiązującego zawartego w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu zatrudnienia wywołuje podwój-

Wykorzystaj

ny skutek odnośnie do wzajemnych zobowiązań stron: po stronie pracodawcy – zwolnienie z obowiązku zapłaty odszkodowania, a po stronie byłego pracownika – zwolnienie z zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej. Powyższe skutki następują na podstawie samego ziszczenia się warunku, a więc bez potrzeby składania dodatkowych oświadczeń woli przez strony umowy.■ ARKADIUSZ SOBCZYK radca prawny, Kancelaria Prawna Sobczyk i Wspólnicy w Krakowie

www.gazetaprawna.pl/akademia_pracy

czas

w drodze do pracy, szkoły, w podróży

WE WTOREK w Gazecie Prawnej CD Angielski czasy gramatyczne Audiokurs języka angielskiego, dzięki któremu opanujesz od strony praktycznej prawidłowe konstruowanie zdań w angielskich czasach, m.in.: ● Present

Simple ● Present Continous ● Simple Past ● Present Perfect Kurs podzielony jest na 3 działy: ◗ ◗ ◗

Listen – dialog lub tekst pokazujący użycie czasu w kontekście Repeat – powtarzanie i utrwalanie zdań i pytań w danym czasie Speak – samodzielne tworzenie zdań i pytań według instrukcji lektora

CD Audio i MP3 z tekstami do wyświetlania w odtwarzaczach oraz książka w formacie pdf

KOMENTARZ strona 2 Więcej: www.gazetaprawna.pl /ubezpieczenia_spoleczne

www.gazetaprawna.pl

Praca

10 | ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

RYNEK PRACY | Działalność gospodarcza

NIEPEŁNOSPRAWNI | Zmiany w finansowaniu zatrudnienia

15 tys. zł za wyposażenie stanowiska dla bezrobotnego

Mniej formularzy dla firm ubiegających się o pomoc z PFRON

ZMIANA PRAWA Firmy nie otrzymają refundacji na wyposażenie stanowiska pracy za wszystkich zatrudnionych u siebie bezrobotnych. PAWEŁ JAKUBCZAK [email protected]

rzedsiębiorstwa mogą ubiegać się o refundację z Funduszu Pracy z tytułu wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla bezrobotnego znajdującego się w szczególnie niekorzystnej sytuacji. Osoby takie muszą spełniać przynajmniej jedno z sześciu kryteriów. Muszą być zarejestrowane w PUP jako bezrobotne przez co najmniej pół roku, nie posiadać kwalifikacji zawodowych, doświadczenia zawodowego lub wykształcenia średniego, mieć ponad 50 lat, lub samotnie wychowywać co najmniej jedno dziecko, które nie ukończyło 18 lat. Przedsiębiorca może otrzymać refundację także wtedy, gdy zatrudni bezrobotnego znajdującego się w bardzo niekorzystnej sytuacji, czyli takiego, który pozostaje w rejestrze bezrobotnych od co najmniej 24 miesięcy. Takie nowe propozycje są zawarte w projekcie rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu dokonywania refundacji ze środków Funduszu Pracy kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej oraz form zabezpieczenia zwrotu otrzymanych środków. Wejdzie ono w życie 1 stycznia 2009 r. Obecnie refundację może otrzymać firma za wyposażenie stanowiska dla każdego bezrobotnego. – Niektóre urzędy pracy mogą nie posiadać w rejestrze

P

bezrobotnych osób spełniających wymagania zawarte w projekcie – mówi Iwona Trzcińska, p.o. kierownika Działu Rynku Pracy Urzędu Pracy m. st. Warszawy. – Może to uniemożliwić skierowanie przez PUP bezrobotnego do pracy – dodaje. Firma będzie musiała zatrudniać przez co najmniej 24 miesiące osobę znajdującą się w bardzo niekorzystnej sytuacji. A przez 12 miesięcy tego, który znajduje się w szczególnej sytuacji. – Kwota refundacji jest przyznawana na rok lub dwa lata – mówi Anna Szczęsny-Michalak, kierownik działu instrumentów i programów rynku pracy PUP w Tychach. – Stanowi ona 50 proc. kosztów kwalifikowanych, nie więcej niż pięciokrotność przeciętnego wynagrodzenia w ostatnim kwartale – tłumaczy. W III kwartale wyniosło ono 2968,55 zł, czyli firma maksymalnie mogłaby otrzymać 14,8 tys. zł. Trzeba pamiętać, że kwota refundacji o jaką będą mogły ubiegać się firmy po 1 stycznia 2009 r., będzie się trochę różniła, bo zmieni się średnia płaca w IV kwartale 2008 r. – Kosztami kwalifikowanymi są wynagrodzenia i składki ubezpieczeniowe – mówi Anna Szczęsny-Michalak. Projekt rozporządzenia wprowadza tylko drobne zmiany w przepisach dotyczących bezrobotnych ubiegających się o przyznanie dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Akt notarialny o dobrowolnym poddaniu się egzekucji nie będzie mógł być zabezpieczeniem zwrotu dotacji przez bezrobotnego. Urząd pracy nie będzie dochodził zwrotu dotacji, w przypadku jeśli bezrobotny zmarł w czasie 12 miesięcy od dnia podpisania umowy o przyznanie dotacji.■

ZMIANA PRAWA Pracodawcy, ubiegający się o dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnych będą musieli złożyć tylko dwa formularze do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. ŁUKASZ GUZA [email protected]

by otrzymać dofinansowanie płacy osób niepełnosprawnych, firmy będą musiały złożyć do PFRON wniosek o wypłatę takiej pomocy (o symbolu Wn-D) oraz miesięczną informację o stanie zatrudnienia, wynagrodzeniach i stopniach niepełnosprawności pracowników. Tak wynika z projektu rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej w sprawie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Z obecnych przepisów wynika, że muszą oni składać jeszcze m.in. informację o wysokości i rodzaju podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 stycznia 2009 r. Od tego momentu obowiązywać ma także nowelizacja ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która dostosowuje krajowe przepisy do prawa unijnego. Projekt rozporządzenia będzie aktem wykonawczym do nowych przepisów ustawy. Po otrzymaniu wniosku i informacji od pracodawcy PFRON sprawdzi go pod względem rachunkowym oraz formalnym oraz ustali,

A

czy wnioskodawca nie posiada zaległości wobec funduszu (na kwotę powyżej 100 zł). W ciągu 14 dni od złożenia wniosku pieniądze powinny zostać przelane na rachunek bankowy pracodawcy. Formularze można składać zarówno w wersji pisemnej, jak i elektronicznej (choć w drugim przypadku trzeba spełnić dodatkowe obowiązki). W związku z nowelizacją ustawy o rehabilitacji, resort pracy przygotował także inne propozycje zmiany aktów wykonawczych. Z projektu rozporządzenia w sprawie refundacji składek na ubezpieczenia społeczne osób niepełnosprawnych wynika, że niepełnosprawni prowadzący własną firmę będą musieli co miesiąc złożyć tylko jeden wniosek (o symbolu Wn-UG) o zwrot opłaconych już składek emerytalnych i rentowych. Formularz ten należy przekazać do PFRON do ostatniego dnia miesiąca, w którym upłynął termin do opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne. – Obecnie musimy składać do PFRON nie tylko wniosek, ale także informację o płaconych składkach ZUS – mówi Andrzej Rak, niepełnosprawny właściciel firmy Aviso. Z kolei niepełnosprawny rolnik lub rolnik zobowiązany do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika będzie musiał złożyć do funduszu wniosek o symbolu Wn-U-A. Zarówno oni, jak i niepełnosprawni przedsiębiorcy będą przekazywać ogólne dane na swój temat (np. numery PESEL, REGON i NIP, adres zamieszkania, numery telefonu i faksu oraz adres poczty elektronicznej,

kopię aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności) tylko przy składaniu wniosku o refundację po raz pierwszy. Natomiast projekt rozporządzenia w sprawie pomocy finansowej udzielanej zakładom pracy chronionej ze środków PFRON określa zasady przyznawania tym firmom rekompensaty z tytułu podwyższonych kosztów zatrudnienia osób niepełnosprawnych. ZPChr-y będą mogły się ubiegać m.in. o dofinansowania w wysokości do 50 proc. oprocentowania zaciągniętych kredytów bankowych (pod warunkiem wykorzystania ich na cele związane z rehabilitacją niepełnosprawnych) i zwrot kosztów budowy lub rozbudowy obiektów i pomieszczeń zakładu oraz kosztów transportowych i administracyjnych. Warunkiem uzyskania takiej pomocy będzie jednak złożenie m.in. aż pięciu różnych oświadczeń (np. o sytuacji ekonomicznej zakładu, karal-

ności za przestępstwa w obrocie gospodarczym), kserokopii dokumentów (np. o nadaniu statusu ZPChr), przekazania np. bilansu zysku i strat zakładu za ostatni rok obrotowy, rozliczenia podatkowego oraz informacji o miesięcznych stanach zatrudnienia niepełnosprawnych (ogółem i z podziałem na stopnie niepełnsoprawności). Dodatkowo o pomoc taką będą mogły ubiegać się tylko te ZPChr-y, w których osoby niepełnosprawne stanowią co najmniej połowę załogi. – Obawiam się, że tak liczne obostrzenia spowodują, że koszt ubiegania się i obsługi takiej pomocy może być wyższy niż środki pozyskane z PFRON – mówi Jan Zając, prezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.■

Więcej: www.gazetaprawna.pl /niepelnosprawni

Trybunał Konstytucyjny o wysokości świadczeń ZUS reklama

patronat

Zasady przeliczenia emerytur po okresie pracy są zgodne z konstytucją Osoba, która ma już przyznaną emeryturę, nie może być przy jej przeliczeniu traktowana tak jak pracownik dopiero ubiegający się o świadczenie. BOŻENA WIKTOROWSKA [email protected]

czoraj Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 110 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest zgodny z konstytucją. Odpowiadając na pytanie Sądu Okręgowego w Białymstoku, sędziowie uznali, że do rozstrzygnięcia sprawy, która była powodem zadania pytania prawnego, potrzebna jest ocena art. 110 ust. 1 w zakresie, w jakim ustanawia on warunek ponownego obliczenia emerytury. – W takim zakresie zaskarżony przepis jest zgodny

W

z art. 32 ust. 1 konstytucji nia wysokości świadczenia – mówi Mirosław Granat, może być niezgodny z konprzewodniczący składu sę- stytucją. Jego zdaniem osoby dziowskiego TK. będące w takiej samej sytuUbezpieczona złożyła acji powinny być traktowane w 2006 roku do ZUS tak samo. wniosek o emerytuTrybunał Konstyrę, lecz nie rozwiątucyjny nie podzielił zała stosunku pracy. tych wątpliwości. Po 12 miesiącach Wskazał, że ubezzłożyła wniosek pieczony, który osiązł gnął wymagany o ponowne przeliczenie świadczenia wynosi przeciętna przez ustawę wiek według nowej kwoty emerytura oraz posiada odpobazowej. ZUS wyliwypłacana wiedni staż pracy, czył jej emeryturę przez ZUS samodzielnie dokoz nową kwotą bazonuje wyboru, czy wą, ale okazało się, chce dalej pracować że jest ona niższa, czy też przejść na bo w ostatnim roku ubezpie- emeryturę. czona mniej zarabiała. Od– Podjęcie decyzji o odrowołała się ona do sądu, do- czeniu złożenia wniosku magając się, aby ZUS wyli- o przyznanie emerytury kryczył jej emeryturę, tak jakby je w sobie ryzyko – mówi od nowa przechodziła na nią. Adam Jamróz, sędzia spraSąd, rozpatrując odwoła- wozdawca. Sędziowie Trybunału zwrónie zwrócił uwagę, że przepis będący podstawą do ustale- cili też uwagę, że nie można

1502

w ten sam sposób traktować osób, które mają ustalone prawo do emerytury, oraz osób, które takiego prawa ustalonego nie mają, choć spełniają ustawowe warunki nabycia prawa. – Sytuacja dwu kategorii osób, a więc tych, którzy po przyznaniu emerytury ubiegają się o ponowne przeliczenie emerytury po kontynuowaniu pracy, oraz tych, które dopiero występują z wnioskiem o przyznanie emerytury, nie jest taka sama. Nie można więc domagać się takiej samej emerytury dla osób różnych kategorii, choć wiek, staż pracy oraz wynagrodzenie są takie same – wskazuje Adam Jamróz.■

Pisaliśmy o tym ■ Sposób przeliczania emerytur może... – GP nr 255/2008 www.gazetaprawna.pl/archiwum

Praca

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226 | 11

EDUKACJA | Zmiany w kształceniu

ŚWIADCZENIA Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO | Nowe sposoby ścigania dłużników

Nauczyciele i wydawcy wciąż nie wiedzą, z jakich podręczników będą uczyć się dzieci

Niesolidny rodzic trafi na czarną listę dłużników

Resort edukacji wciąż nie przesądził, jaka ma być zawartość podręczników w nowym roku szkolnym. Wydawcy i eksperci alarmują, że powinny być gotowe co najmniej na rok przed ich wprowadzeniem do szkół. ARTUR RADWAN [email protected]

ydawnictwa przygotowują na nowy rok szkolny podręczniki dla uczniów na podstawie projektu rozporządzenia w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Mogą więc one – ze względu na ewentualne zmiany naniesione w toku trwających jeszcze uzgodnień – ulec zmianie. Ministerstwo Edukacji Narodowej zapewnia, że w ciągu najbliższego miesiąca nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego zostanie uzgodniona i podpisana przez ministra. Jednocześnie w ministerstwie trwają poszukiwania rzeczoznawców, którzy pod względem dydaktycznym, merytorycznym i językowym będą dokonywać ich oceny. MEN w sierpniu tego roku przygotowało podstawę progra-

W

mową, która w formie rozporządzenia trafiła do konsultacji. – Podręczniki na przyszły rok są przez nas opracowywane na podstawie projektu rozporządzenia. Jakakolwiek zmiana w trakcie uzgodnień wiąże się dla wydawnictw z dużym ryzykiem zmian w opracowywanych książkach – mówi Dariusz Rapcewicz, redaktor naczelny Wydawnictwa Szkolnego PWN. Maria Gudro, wiceprzewodnicząca Stowarzyszenia Nauczycieli Polonistów, ocenia, że błędem jest, iż minister dała przyzwolenie wydawnictwom na przygotowywanie podręczników na podstawie projektu. Dodaje, że sama jest autorką trzech programów języka polskiego, które były pisane przez dwa lata. Uważa, że podręczniki pisane w pośpiechu mogą być gorszej jakości. Takiego samego zdania jest Teresa Bugajska, redaktor naczelna Wydawnictwa Pedagogicznego ZNP. – Podręcznik powinien powstawać przez pięć lat, a nie kilka miesięcy. Powinien też przed dopuszczeniem do nauczania być przetestowany w szkole. Rok to zdecydowanie za mało, aby powstał podręcznik satysfakcjonujący uczniów, nauczycieli i rodziców – mówi Teresa Bugajska.

Eksperci wskazują, że komfortową sytuacją byłoby wydanie przez resort edukacji rozporządzenia co najmniej rok przed wprowadzeniem nowych podręczników. Rząd planuje, że wraz z obowiązywaniem od przyszłego roku szkolnego nowej podstawy programowej do szkoły będą też mogły pójść sześciolatki. – Obecnie podstawa programowa jest przygotowywana dla uczniów w wieku sześciu lat, którzy od przyszłego roku szkolnego pójdą do szkoły – mówi Teresa Bugajska. Wskazuje, że jeżeli rządowi nie uda się zrealizować tych planów, to siedmiolatki będą musiały uczyć się z podręczników dla sześciolatków, a różnica w ich rozwoju jest duża. Karolina Elbanowska, pomysłodawca akcji Ratujmy maluchy, wskazuje, że jeśli rząd chce, aby dzieci w wieku sześciu lat trafiły do szkół, to nauczyciele, rodzice i uczniowie powinni móc zapoznać się z opracowywanymi podręcznikami odpowiednio wcześniej. Nowa podstawa programowa będzie realizowana od roku szkolnego 2009/2010 w klasach pierwszych szkół podstawowych, gimnazjalnych i podnadgimnazjalnych.■

Gminy wybierają już biura informacji gospodarczej, w których zamieszczą dane rodziców zalegających z alimentami. Znalezienie się na takiej liście może utrudnić otrzymanie kredytu czy prowadzenie firmy. MICHALINA TOPOLEWSKA [email protected]

miny mogą przekazywać do ogólnopolskich biur informacji gospodarczej dane o zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego. Tak wynika z ustawy z 7 września 2007 roku o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. nr 192, poz. 1378 z późn. zm.), która od 1 października tego roku powołała do życia Fundusz Alimentacyjny. Możliwość takiego zgłoszenia to kolejny środek mający skłaniać uchylających się od płacenia alimentów rodziców do łożenia na dzieci. Zgodnie z ustawą, gminy mogą to robić, gdy zaległości przekroczą sześć miesięcy. – Przypuszczam, że gdy dłużnik ma możliwości zarobkowania i prowadzi działalność gospodarczą, umieszczenie go w takim rejestrze będzie

G

pełniło rolę straszaka. Część z nich z pewnością zacznie spłacać swoje zobowiązania – mówi Wanda Kolińska, dyrektor Miejskiego Ośrodka Opieki Społecznej w Pile. Nie wszyscy są jednak przekonani o skuteczności tego rozwiązania. – Jeżeli nawet zabieranie dłużnikom prawa jazdy nie spowodowało lepszej ściągalności alimentów, to wpisywanie ich na takie listy też niewiele pomoże – uważa Maria Czopko, kierownik działu świadczeń w Miejskim Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu. Ustawa przesądza, że każda gmina musi obligatoryjnie podpisać umowę z jednym z biur informacji gospodarczej. Do wyboru ma jedną z trzech instytucji – Europejski Rejestr Informacji Finansowej Biuro Informacji Gospodarczej, Krajowy Rejestr Długów lub Infomonitor Biuro Informacji Gospodarczej. Jak sprawdziliśmy, większość z nich postanowiła ułatwić gminom zasady wpisywania osób niepłacących alimentów na listy dłużników. – Mamy dla gmin specjalną ofertę. W zamian za symbo-

liczną złotówkę rocznie będą mogły dopisywać nieograniczoną liczbę osób zalegających z alimentami do centralnej ewidencji dłużników – mówi Lidia Roman, rzecznik prasowy Infomonitora. Dodaje, że do tej pory już 150 gmin podpisało umowy z Infomonitorem. Podobne warunki oferuje ERIF. Znalezienie się na liście dłużników może spowodować poważne utrudnienia zarówno dla osób fizycznych, jak i przedsiębiorców. – Wiele firm sprawdza za naszym pośrednictwem wiarygodność swoich potencjalnych partnerów – mówi Michał Kostrowicki z biura prasowego Krajowego Rejestru Długów. Dodaje, że z KRD korzystają m.in.: banki, SKOK-i, firmy ubezpieczeniowe, operatorzy płatnej telewizji, firmy telekomunikacyjne, dostawcy energii i gazu. Ponadto z danych KRD wynika, że 68 proc. osób zalegających z płatnościami reguluje je już po otrzymaniu ostrzeżenia o umieszczeniu na liście. Dlatego, jego zdaniem, podobny mechanizm zadziała w przypadku dłużników alimentacyjnych.■

TRZY PYTANIA DO...

OCHRONA ZDROWIA | Finansowanie świadczeń zdrowotnych

JANA RUTKOWSKIEGO

Sejm chce szybko zlikwidować podatek Religi

eksperta Banku Światowego

Płaca minimalna nie powinna być wyższa niż 40 proc. średniej ■ Po raz drugi z rzędu od nowego roku

znacznie, bo o ponad 10 proc. – z 1126 zł do 1276 zł – wrośnie płaca minimalna. Jak wpłynie to na rynek pracy? – Pracodawcy zawsze są przeciwni wzrostowi płacy minimalnej, bo oznacza ona dla nich podwyżkę kosztów pracy. Ale mają tendencję do przerysowywania skutków tego wzrostu – argumentują, że spowoduje to zwolnienia, wzrost bezrobocia, spadek zatrudnienia. Jest bardzo dużo badań międzynarodowych na ten temat i wniosek jest jednoznaczny, że jeśli płaca minimalna nie jest bardzo wysoka w stosunku do przeciętnej, to nie oddziałuje tak mocno na rynek. W Polsce oscyluje ona wokół 40 proc. i jej wpływ na zatrudnienie w skali kraju jest prawie niedostrzegalny. Trzeba się jednak liczyć z tym, że podniesienie płacy minimalnej, szczególnie w warunkach wyraźnego spowolnienia gospodarczego, może mieć negatywne skutki, ale będą się one koncentrować w pewnych grupach: wśród ludzi młodych, o niższym wykształceniu i na obszarach słabiej rozwiniętych. Nie należy sądzić, że doprowadzi to do bezrobocia lub masowych zwolnień. ■ Jak pana zdaniem powinna być regulowana płaca minimalna? – Na pewno nie należy jej likwidować. Chroni interes pracowników, którzy mają zatrudnienie, choć nie chroni interesów bezrobotnych. Nie jestem zwolennikiem nadmiernej regulacji rynku pracy, dlatego skala wzrostu może być pozostawiona do negocjacji, a nie sztywno zapisana w ustawie. Nie najlepszym rozwiązaniem jest też regulowanie płacy minimalnej

w porównaniu z średnią, bo ta ostatnia silniej reaguje na wzrost nierówności płacowych. Gdy np. rośnie płaca menedżerów, płaca przeciętna idzie w górę, co zupełnie nie odpowiada sytuacji na rynku pracy pracowników niżej wykształconych. Lepiej ustalać płacę minimalną w stosunku do mediany, czyli płacy pracownika środkowego. Ta wartość jest niewrażliwa na to, co się dzieje w segmencie płac wyższych i przez co jest bardziej adekwatną miarą. Według mnie w Polsce płaca minimalna powinna być też zróżnicowana regionalnie. Z tej perspektywy pomysł jednolitej płacy minimalnej w UE jest z ekonomicznego punktu widzenia absurdem. ■ Kto otrzymuje płacę minimalną w Polsce? – Są to ludzie bez doświadczenia zawodowego, mający niskie kwalifikacje, mieszkający na terenach, gdzie ogólnie poziom płac jest niski, czyli słabiej rozwiniętych gospodarczo (województwa wschodnie czy tereny popegeerowskie). Jednak w skali kraju tylko kilka procent ludzi otrzymuje płacę minimalną. Często pracują oni w branżach sfeminizowanych, gdzie płaca przeciętna jest niższa, ale także np. w przemyśle odzieżowym, w lekkich gałęziach przemysłu i w usługach. Są to m.in. sprzedawcy czy operatorzy telefonów. Tam, gdzie nie są wymagane wysokie kwalifikacje. Te grupy są także najbardziej wrażliwe na sytuację na rynku pracy, dlatego efekt podwyższenia płacy minimalnej może być przez nich najbardziej odczuwalny.■ Rozmawiała KATARZYNA WIŚNIEWSKA

Rząd pracuje już nad projektem ustawy, która zastąpi podatek Religi. zisiaj odbędzie się drugie czytanie rządowego projektu ustawy, która ma znieść tzw. podatek Religii. Jeżeli ustawa nie zostanie uchwalona do 30 listopada, to minister zdrowia będzie musiał wyznaczyć wysokość opłaty ryczałtowej wpłacanej przez firmy

D

ubezpieczeniowe z tytułu kosztów leczenia ofiar wypadków. Autorzy projektu uważają, że obowiązujące rozwiązania są niekonstytucyjne. Obecnie środki pochodzące od ubezpieczycieli nie trafiają do uprawnionych świadczeniobiorców, ponieważ nadal są kłopoty z identyfikacją ofiar ze sprawcami konkretnych wypadków. Ministerstwo Zdrowia pracuje jednak nad alter-

natywnym i skuteczniejszym sposobem uczestniczenia firm ubezpieczeniowych w pokrywaniu kosztów leczenia ofiar. – Rząd idzie na łatwiznę – mówi Bolesław Piecha, przewodniczący sejmowej Komisji Zdrowia. – Miał rok na stworzenie systemu skutecznego obiegu informacji i metod informowania o skutkach wypadku – dodaje poseł.■ KATARZYNA WIŚNIEWSKA reklama

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

12 | ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226

Prawo

■ Prawnicy ■ Prawo gospodarcze i cywilne

PAMIĘTAJ

20 LISTOPADA wchodzi w życie nowelizacja ustawy o rekompensacie z tytułu pozostawienia nieruchomości poza granicami RP

NOWOŚĆ

■ Orzecznictwo Na wydobycie żwiru nie będzie potrzebna koncesja strona 13

KRONIKA PRAWA

Dziennik Ustaw nr 204 strona 16

CO NOWEGO

ZMIANA PRAWA | PRAWO SPADKOWE | Dziedziczenie ustawowe

■ USTAWA O WYWIADZIE W TK. Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie rozpozna dzisiaj wniosek prezydenta dotyczący zmiany przepisów ustawy o służbie wywiadu i kontrwywiadu wojskowego. Zakwestionowany przepis uzależnia przyjęcie do służby lub pracy w tych służbach od stanowiska komisji weryfikacyjnej.

Także dalsi krewni będą dziedziczyli bez testamentu

Więcej www.trybunal.gov.pl

■ DRUGIE CZYTANIE PROJEKTU BUDŻETU.

Marszałek Sejmu poinformował, że Sejm przeprowadzi drugie czytanie projektu budżetu państwa na 2009 rok na początku grudnia, a nie – jak planowano – na posiedzeniu rozpoczynającym się dziś.

■ Rozszerzy się krąg spadkobierców ustawowych, którzy będą mogli dziedziczyć, gdy spadkodawca nie zostawił testamentu ■

Po wnukach będą dziedziczyli dziadkowie, ciotki i wujowie, a po macosze i ojczymie – pasierbowie

■

Zmniejszą się natomiast możliwości dziedziczenia przez gminę i Skarb Państwa

Więcej www.sejm.gov.pl

MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZ ■ ZA MAŁO PIENIĘDZY NA DZIAŁALNOŚĆ RPO. Rzecznik praw obywatelskich zwrócił się do Sejmu o zweryfikowanie projektu ustawy budżetowej na 2009 rok w części ograniczającej środki finansowe na działalność RPO. Zdaniem RPO ograniczanie dostępności narzędzi pozostających do dyspozycji rzecznika oznacza osłabienie jednego z podstawowych instrumentów państwa prawa. Więcej www.rpo.gov.pl

■ OBOWIĄZKI FUNDACJI. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że obowiązkiem fundacji jest wykazanie, że jej podstawowe cele statutowe są bezpośrednio związane z celami określonymi w ścisły sposób w przepisach prawa. Wynikać ma to wyraźnie ze statutu, nie z prowadzonej działalności (sygn. akt VI SA/Wa 1656/08). Więcej www.bip.warszawa.gov.pl

[email protected]

P

rzybędzie spadkobierców ustawowych, bo zwiększy się grupa krewnych, którzy będą mogli dziedziczyć, gdy spadkodawca nie zostawił testamentu. Rozszerzenie jej przewiduje przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, którym po uzgodnieniach międzyresortowych wkrótce zajmie się rząd.

Zachęta do bogacenia się – Krąg spadkobierców ustawowych, jaki przewiduje obowiązujący teraz kodeks cywil-

Jutro o godzinie 8.45 i 11.45 zapraszamy do TV Biznes na poranek prasowy z Gazetą Prawną PROGRAM REFORM. Rada Ministrów przyjęła Krajowy Program Reform na lata 2008–2011 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej. Program przeprowadzony ma być w trzech obszarach priorytetowych: aktywne społeczeństwo, innowacyjna gospodarka i sprawne instytucje. Celem planu, przyjętego na 10 lat, było uczynienie Europy najbardziej dynamicznym regionem gospodarczym na świecie. Więcej www.premier.gov.pl

■ KRAJOWY

■ ZASKARŻENIE SKREŚLENIA Z LISTY STUDENTÓW. Sąd Apelacyjny w Katowicach wydał wyrok, w którym stwierdził, że skreślenie z listy studentów w drodze decyzji administracyjnej nie jest sprawą cywilną. Od decyzji wydanych przez rektora uczelni stronie przysługuje skarga do sądu administracyjnego (sygn. akt I ACa 117/08). Więcej www.katowice.sa.gov.pl

ny, jest zbyt wąski – twierdzi adwokat Maria Urbańska z Kancelarii Kosiński i Wspólnicy. Dlaczego zamiast pozostawienia w rodzinie majątku, na który pracowały całe pokolenia, dziedziczy go często gmina lub Skarb Państwa, mimo że nadal żyją dalsi krewni zmarłego. Dziś nie są to osoby zaliczone do kręgu spadkobierców ustawowych – tłumaczy Maria Urbańska. Jej zdaniem, takie ograniczenia nie zachęcają ludzi do dorabiania się i gromadzenia majątku. Wprawdzie każdy może sporządzić testament i powołać do dziedziczenia nawet osoby obce, ale nie rozwiązuje to sprawy dziedziczenia przez dalszych krewnych, gdy w wy-

padku ginie spadkodawca z rodziną, która dziedziczyłaby po nim z mocy ustawy. Spadkodawca nie planował sporządzenia testamentu, bo chciał, aby z mocy ustawy dziedziczyli po nim najbliżsi krewni oraz małżonek. Na ten problem zwrócił już uwagę rzecznik praw obywatelskich. Wskazał on nawet przypadek, gdy w wypadku zginęli rodzice, a wkrótce potem na skutek obrażeń powypadkowych zmarło nieletnie dziecko. Po spadkodawcach nie mogli dziedziczyć dziadkowie, mimo że pozostawali z nimi we wspólnocie majątkowej, a na majątek spadkowy składały się poczynione przez nich darowizny. Spadek otrzymała gmina i nie mogła go odrzucić. – Taki porządek dziedziczenia ustawowego, w którym do spadku dochodzi gmina lub Skarb Państwa zamiast bliskich członków rodziny zmarłego, jakimi są dziadkowie, w niedostateczny sposób chroni konstytucyjne prawo dziedziczenia i nie bierze pod uwagę dobra rodziny – twierdzi rzecznik.

Nowy krąg krewnych Projekt przewiduje rozszerzenie spadkobierców ustawowych o dziadków ich zstępnych. Doprowadzi to do tego, że po osieroconym wnuku dziedziczyć będą dziadkowie, zarówno ze strony ojca, jak i matki. Gdy nie będą już żyli, to spadek dostaną ich zstępni, czyli ciotki i wujowie zmarłego osieroconego dziecka. Dziadkowie, ciotki i wujowie dziedziczyć bedą z mocy ustawy dopiero w dalszej kolejności, gdy spadkodawca nie pozostawił małżonka, zstępnych, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa, którzy chcą i mogą dziedziczyć po nim. Natomiast do dziedziczenia dziadków, ciotek i wujów, stryjenek i stryjów nie dojdzie, wówczas gdy z grupy bliższych krewnych żyje nawet jedna osoba, która chce i może dziedziczyć.

– Udziały dziadków mają być jednakowe – dziadkowie będą dziedziczyli po wnuku nawet wówczas, gdy ich dzieci były konkubentami – tłumaczy adwokat Mateusz Kubicki z Kancelarii Olczyk & Kubicki. Natomiast wówczas, gdy spadkodawca nie pozostawił małżonka i innych bliskich krewnych, którzy mogą i chcą po nim dziedziczyć, do spadku powołani zostaną pasierbowie – przewiduje projekt nowelizacji kodeksu cywilnego. Udziały pasierbów w spadku mają być równe. Autorzy projektu uzasadniają to tym, że między pasierbem a macochą lub ojczymem powstaje z mocy prawa stosunek powinowactwa w linii prostej pierwszego stopnia, a w dodatku pasierbowie najczęściej stają się członkami nowej rodziny, która powstała na skutek małżeństwa ich rodzica z macochą lub pasierbem.

Więcej przywilejów Teraz, gdy spadkodawca nie pozostawi dzieci, to razem z wdowcem lub wdową dziedziczą po nim rodzeństwo oraz rodzice. Natomiast w projekcie zaproponowano, aby rodzice spadkodawcy w porządku dziedziczenia wyprzedzali rodzeństwo i ich dzieci. Taką zmianę autorzy projektu uzasadnili sytuacją życiową rodziców oraz tym, że często przyczynili się do powstania majątku spadkowego. W dodatku znajdują się w takim wieku, że ich możliwości zarobkowe stopniowo kurczą się. Nie będą też już mogli liczyć na pomoc finansową zmarłego spadkodawcy. Nowelizowane przepisy usuwają również wątpliwości dotyczące dziedziczenia przez matkę spadkodawcy, gdy za życia spadkodawcy nie doszło do ustalenia ojcostwa, i nie wiadomo, kto jest biologicznym ojcem zmarłego. Chodzi o to, czy w takiej sytuacji matka powinna odziedziczyć tylko to, co przypada jednej osobie

(tzn. jej), czy też to, co przypadałoby obojgu rodzicom (czyli jej i biologicznemu ojcu, gdyby był znany). Projekt przewiduje, że jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, udział spadkowy matki spadkodawcy dziedziczącej w zbiegu z jego małżonkiem wynosić będzie połowę spadku. Natomiast w razie braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i pasierbów dziedziczyć będzie gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarb Państwa, gdy mieszkał on za granicą.■

KOMENTARZ strona 2

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Akademia prawa gospodarczego cz. 289

ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226 | 13

Jak oceniać zasady zmiany umowy o udzielenie zamówienia publicznego Jakie przepisy należy stosować w zakresie zmiany umowy zawartej w wyniku udzielenia zamówienia publicznego? Zgodnie z brzmieniem ustawy Prawo zamówień publicznych sprzed 24 października zmiana umowy była dopuszczalna, jeśli jej konieczność wynikała z okoliczności, których nie dało się przewidzieć w chwili zawierania umowy, lub gdyby zmiany takie były korzystne dla zamawiającego. Natomiast od 24 października dopuszczalna jest jedynie zmiana umowy, gdy była ona przewidziana w specyfikacji bądź też w ogłoszeniu. Nowy zapis w ustawie wywoła kontrowersje w kontekście przepisów intertemporalnych

zawartych w art. 4 do noweli. Stare przepisy mają zastosowanie do postępowań, które zostały wszczęte przed dniem wejścia w życie noweli i do umów, które zostały zawarte przed tą datą. Jeśli postępowanie o udzielenie zamówienia wszczęto przed datą wejścia w życie noweli, lecz stosowna umowa została zawarta po 24 października 2008 roku, to będą miały do niej zastosowanie przepisy ustawy już znowelizowanej. Będziemy mieć wówczas do czynienia z sytuacją, gdy do postępowania będą miały zastosowanie przepisy stare, a do umowy przepisy nowe. Na podstawie jakich przepisów umowa powinna ulegać zmianom. Według wykładni językowej w takiej sytuacji powinny zostać zastosowane przepisy nowe. Sprawa nie jest

jednak prosta. Zgodnie z przepisami noweli zmiany do umowy są dopuszczalne jedynie wtedy, gdy ich możliwość została przewidziana w ogłoszeniu lub specyfikacji, a także, gdy dokumenty te określają warunki zmiany. Sama koncepcja zmiany musi wynikać z dokumentacji przetargowej. Bez zapisów w dokumentacji zmiana nie może mieć miejsca. Zgodnie z wykładnią językową, że do zmiany umowy mają mieć zastosowanie przepisy nowe, należałoby postawić pytanie, skąd zamawiający miał przed 24 października wiedzieć, że aby umowę zmienić, musiałby stosowną informację zawrzeć w specyfikacji i dodatkowo wskazać warunki zmiany. Oparcie się na interpretacji czysto językowej oznaczałoby, że umowy takiej zmienić się nie

da. Brak takiej możliwości z kolei stanowiłby drastyczne naruszenie zasady swobody umów. Interpretacja mogłaby więc prowadzić do strat zamawiającego czy wykonawcy. Taka interpretacja nie byłaby oparta na zdrowym rozsądku. Uważam, że w opisanej sytuacji należy stosować wykładnię contra legem polegającą na zastosowaniu do przepisu, którego treść nie budzi wątpliwości, wykładni logicznej, funkcjonalnej lub systemowej i w ten sposób wyinterpretowaniu normy sprzecznej z jego dosłownym brzmieniem.■ WOJCIECH PFADT radca prawny w Kancelarii Baker & McKenzie

www.gazetaprawna.pl/akademia_biznesuiprawa

UE | PRAWO PRYWATNE MIĘDZYNARODOWE | Przepisy kolizyjne

RZĄD | KRAJOWY REJESTR KARNY | Dane podmiotów

Uznanie dziecka poczętego ma podlegać prawu ojczystemu matki z chwilą uznania

Działający na szkodę UE trafią do rejestru karnego

Prawem ojczystym jest prawo państwa, którego jest się obywatelem – przewiduje projekt międzynarodowego prawa prywatnego, które ma wypełnić luki obecnej ustawy i zharmonizować krajowe przepisy kolizyjne z unijnymi. DOBROMIŁA NIEDZIELSKA-JAKUBCZYK [email protected]

O

bowiązujące prawo prywatne międzynarodowe z 1965 roku nie przystaje już do funkcjonujących dziś zasad przepływu ludzi, kapitału, towarów i usług. Pojawiło się także wiele problemów, których nie reguluje prawo wspólnotowe ani konwencje międzynarodowe. Nowoczesne prawo krajowe musi w państwach Unii Europejskiej uzupełniać prawo wspólnotowe, twierdzą eksperci. Przypominają, że od 11 stycznia 2009 r. ma być stosowane w państwach Wspólnoty rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady, nazywane w skrócie Rzym II, które dotyczy prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych. Natomiast od 17 grudnia 2009 r. ma być stosowane rozporządzenie określające zobowiązania umowne, czyli Rzym I. Zsynchronizowaniu przepisów prawa europejskiego z krajowymi służy projekt nowego prywatnego prawa międzynarodowego – którego pierwsze

czytanie odbędzie się dziś w Sejmie. Ma ono wejść w życie 17 grudnia 2009 r., wraz z rozporządzeniem Rzym I.

Prawo właściwe Pojęcie prawa ojczystego zostało w projekcie p.p.m. użyte tylko w odniesieniu do osób fizycznych. Prawem ojczystym jest więc prawo państwa, którego jest się obywatelem. Obywatelstwo stanowi zasadniczy łącznik w dziedzinie np. prawa rodzinnego czy spadkowego (samego obywatelstwa ustawa jednak nie reguluje). I jeśli p.p.m. przewiduje właściwość prawa ojczystego, obywatel polski podlega temu prawu nawet wtedy, kiedy inne państwo uznaje go za swego obywatela. Z kolei w stosunku do cudzoziemców mających obywatelstwo dwóch lub więcej państw, p.p.m. każe stosować prawo ojczyste państwa, z którym są najściślej związani. Nowa jest norma dotycząca uchodźców, mówiąca o stosowaniu wobec nich prawa państwa, w którym mieszkają. Nazwiska, dobra osobiste W projekcie rozbudowano przepisy dotyczące osób fizycz-

nych. Imię i nazwisko mają prawa ojczystego przysposapodlegać prawu ojczystemu. biającego. Nie będzie jednak O zmianie nazwiska zdecyduje mogło nastąpić bez zachowaprawo, któremu podlega zda- nia przepisów prawa ojczysterzenie, z którego ona go adoptowanego, wynika. Jeśli np. Podotyczących jego lka wyjdzie we Franzgody, zgody przedcji za Francuza nazystawiciela ustawowewającego się na -ski, go oraz zezwolenia to będzie mogła rówwłaściwego organu nież w kraju nazywać Stosunki osobiste państwowego. się, powiedzmy, Koi majątkowe walski, a nie Kowal- między rodzicami Osoby prawne W projekcie pojaska. Także dobra osoa dziećmi biste będą podlegały podlegają prawu wił się szczególny prawu ojczystemu. ojczystemu przepis, który przeWykorzystano łącznidziecka widuje w stosunku do osób prawnych, ki lokalne (miejsca: czyli np. spółek kapizdarzenia stanowiątałowych, że jeśli pracego zagrożenie lub wo państwa, na terenaruszenie dobra i wystąpienia skutków). Będzie nie którego taka organizacja to szczególnie istotne przy roz- ma siedzibę, uznaje właściważaniu naruszeń dóbr osobi- wość prawa państwa, na podstych, np. przez zamieszczanie stawie którego osoba prawna została utworzona, to stosuje informacji w internecie. się właśnie to prawo. Rodzice i dzieci Projekt reguluje też zagadStosunki osobiste i majątko- nienia związane z przeniesiewe między rodzicami a dzieć- niem siedziby głównej osoby mi mają podlegać prawu ojczy- prawnej do innego państwa, stemu dziecka. Ustalenie lub a także z fuzją m.in. spółek zaprzeczenie pochodzenia mających siedziby główne dziecka w zasadzie będą pod- w różnych państwach. Poza legały prawu ojczystemu tym – do jednostek organizadziecka z chwili urodzenia. cyjnych niemających osoboUznanie dziecka poczętego ma wości prawnej (takich jak np. podlegać prawu ojczystemu polskie spółki osobowe) będą matki z chwili uznania. stosowane odpowiednio Natomiast przysposobienie przepisy dotyczące osób będzie rozstrzygane według prawnych.■

RZĄD | ROLNICTWO | Modyfikacje genetyczne

Uprawy GMO wyłącznie za zgodą sąsiadów ZMIANA PRAWA Na uprawę roślin genetycznie zmodyfikowanych potrzebne będzie nie tylko zezwolenie, ale też zgoda sąsiadów. Za nielegalną uprawę grozić ma kara od 3 tys. zł za każdy hektar. DARIA STOJAK [email protected]

R

ada Ministrów zaakceptowała ramowe stanowisko dotyczące organizmów genetycznie modyfikowanych (GMO) przedłożone przez ministra środowiska. Rząd zapowiedział też, że będzie dążył do tego, aby Polska pozostała krajem wolnym od GMO, dopuszczając jednak użycie takich organizmów w warunkach ograniczających ich kontakt z ludźmi

i środowiskiem. Rada Mini- kunastu lat – mówi wicemini- morządy zdecydują, że ich obstrów zadeklarowała też ster środowiska Maciej Trze- szar ma być wolny od GMO – przestrzeganie unijnego pra- ciak. Z uwagi na obecny stan twierdzi Andrzej Jerzmanowwa w tym zakresie. wiedzy swobodne uwolnienie ski, profesor Wydziału Biologii – Komisja Europejska krajom do środowiska upraw GMO UW. członkowskim nakazuje otwo- jest zbyt wielkim eksperymenPrzepisy projektu określają rzyć drzwi na GMO. My je tem. Nie wiemy o ostatecznych też zasady rozpoczęcia upraotwieramy pod restrykcyjnymi skutkach wpływu GMO na wy GMO. Plantacja będzie warunkami – mówi wicemini- stan środowiska czy zdrowia – wymagała wcześniejszego ster środowiska Madodaje Maciej Trze- zgłoszenia oraz poinformociej Trzeciak. ciak. wania sąsiadów, których Zmiana stanowiska Po nowelizacji zgo- sprzeciw uniemożliwi rozporządu była też koda na tworzenie stre- częcie upraw. Plantacje bęnieczna ze względu fy wolnej od uprawy dzie trzeba otoczyć kilkusetna przygotowany genetycznie metrowym pasem buforoproc. roślin przez resort środowizmodyfikowanych wym, a rolnik będzie musiał ska projekt nowej producentów należeć będzie do sej- prowadzić książkę upraw.■ ustawy o organiżywności mików wojewódzzmach genetycznie chce mieć wolny kich. Od ich uchwały modyf ikowanych, wybór w zakresie zależeć ma też wiel- Pisaliśmy o tym ■ Gminy będą tworzyć strefy który dopuszcza houpraw GMO kość strefy. wolne od GMO dowlę GMO pod nad– Zapis ten może – GP nr 163/2008 zorem gminy. być furtką do wyłą– Na świecie uprawy GMO czenia Polski z upraw GMO. www.gazetaprawna.pl/archiwum są prowadzone dopiero od kil- Stanie się tak, jeśli wszystkie sa-

60

ZMIANA PRAWA Dane podmiotów gospodarczych skazanych prawomocnie za oszustwa szkodzące interesom finansowym Wspólnot Europejskich będą gromadzone w Krajowym Rejestrze Karnym. MAŁGORZATA KRYSZKIEWICZ [email protected]

K

rajowy Rejestr Karny będzie miał obowiązek gromadzenia danych podmiotów gospodarczych, które zostały prawomocnie skazane za oszustwo finansowe, korupcję, udział w organizacji przestępczej lub jakiekolwiek inne działanie niezgodne z prawem, szkodzące finansowym interesom Wspólnot Europejskich (WE). Taki jest cel projektu nowelizującego ustawę o Krajowym Rejestrze Karnym (KRK), który przyjęła wczoraj Rada Ministrów. Projektowane przepisy przewidują, że w KRK będą gromadzone także informacje na temat osób upoważnionych do reprezentowania lub podejmowania decyzji w imieniu podmiotów gospodarczych, które dopuściły się oszustw szkodzą-

cych WE. W Rejestrze mogą znaleźć się także dane na temat osób sprawujących kontrolę nad takimi podmiotami. KRK, po wejściu w życie planowanych zmian, będzie miał obowiązek informowania ministra finansów, ministra rozwoju regionalnego oraz ministra rolnictwa i rozwoju wsi o wyrokach skazujących za przestępstwo wymierzone przeciwko interesom finansowym WE. Za oszustwa wymierzone we wspólnotowe interesy finansowe należy uznać zarówno zachowania odnoszące się do dochodów, jak i do wydatków Wspólnot Europejskich. Dochodami są m.in.: cła, wpływy z VAT oraz wpłaty bezpośrednie państw członkowskich. Do wydatków zalicza się: środki przeznaczone na finansowanie wspólnej polityki rolnej, operacje strukturalne w ramach różnych funduszy, wydatki na administrację, politykę wewnętrzną oraz zagraniczną. Zmiana ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz.U. z 2008 r. nr 50, poz. 292) ma na celu dostosowanie obowiązujących przepisów do prawa wspólnotowego.■

RZĄD | PRAWO GEOLOGICZNE I GÓRNICZE | Własność

Wydobywanie żwiru na własne potrzeby bez koncesji ZMIANA PRAWA Łatwiej będzie otworzyć działalność w zakresie prac geologicznych, wydobywania kopalin ze złóż oraz podziemnego składowania odpadów. KATARZYNA WÓJCIK-ADAMSKA [email protected]

W

łaściciel gruntu, na którym wydobywa kruszywa na własne potrzeby metodą odkrywkową, nie będzie musiał starać się o koncesję. Ułatwienia będą dotyczyć wyłącznie osób fizycznych, które uzyskują nie więcej niż 10 metrów sześciennych kopalin rocznie. Takie rozwiązania zawiera projekt ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przyjęty wczoraj przez rząd. Koncesją nie będzie objęte poszukiwanie i rozpoznawanie złóż kopalin objętych własnością gruntową, tj. wszystkich kopalin skalnych. Wymaganym dokumentem będzie decyzja zatwierdzająca projekt robót geologicznych. Koncesja będzie konieczna do pozyskiwania wody leczniczej.

Zaproponowano zmianę całego modelu własności złóż. W katalogu kopalin, których właścicielem będzie Skarb Państwa, czyli tzw. własności górniczej, znalazły się wymienione z nazwy kopaliny strategiczne, istotne dla rozwoju gospodarczego kraju (np. węglowodory, węgiel kamienny i brunatny, rudy metali). Pozostałe kopaliny będą objęte własnością gruntową. – Celem zmian jest usunięcie barier utrudniających podejmowanie i wykonywanie działalności w zakresie geologii i górnictwa, pobudzenie przedsiębiorczości oraz zwiększenie pewności inwestowania – mówi Elżbieta Strucka z Ministerstwa Środowiska. Istotną zmianą jest również uproszczenie modelu opłat regulowanych prawem geologicznym i górniczym – dodaje. Opłaty eksploatacyjne będą rozliczanie co pół roku, a nie kwartalnie. Wysokość stawek ma wynikać z ustawy. Zniesiony zostanie obowiązek ponoszenia opłaty, gdy jej wysokość obliczona za półrocze nie przekracza 300 zł.■

Podatki

14 | ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226

GP radzi prawo na co dzień

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

JUTRO

Jak skorzystać z ulgi meldunkowej przy sprzedaży nieruchomości

TYDZIEŃ PODATKÓW PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI | PIT | Nowe zasady opodatkowania

Jak rozliczyć sprzedaż mieszkań i domów kupionych od 2009 roku Podatnicy, którzy kupią mieszkanie lub dom od 1 stycznia 2009 r., sprzedaż tych nieruchomości rozliczą na nowych zasadach. Podatek nadal będzie wynosił 19 proc. dochodu. Zniknie jednak ulga meldunkowa, którą zastąpi ulga mieszkaniowa. lub domu będzie zależał od daty ich kupna.

EWA MATYSZEWSKA [email protected]

O

d początku 2009 roku wejdą w życie znowelizowane przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wprowadzą one sporo zmian w zakresie rozliczania transakcji sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych związanych z nieruchomościami. W związku z tym, że jest to już druga zmiana przepisów w tym zakresie w ciągu ostatnich dwóch lat, do rozliczania zbycia nieruchomości będzie trzeba stosować trzy tryby rozliczeń. Wszystkie uzależnione od momentu nabycia nieruchomości. Trzeba zatem uważać: sposób opodatkowania sprzedaży mieszkania

1

Źródła przychodów bez zmian Mimo że od 1 stycznia 2009 r. zmienią się zasady rozliczania sprzedaży nieruchomości, nic nie zmieni się w zakresie określania źródeł przychodów. Nadal w ustawie o PIT będzie przepis, zgodnie z którym jednym ze źródeł przychodów jest odpłatne zbycie: ■ nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, ■ spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, ■ prawa wieczystego użytkowania gruntów, – jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało doko-

nane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Nowa ulga mieszkaniowa Od przyszłego roku rewolucyjne zmiany zajdą w zakresie stosowania ulg podatkowych przy sprzedaży nieruchomości. Zgodnie z nowelizacją ustawy o PIT od 1 stycznia 2009 r. dochody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości mogą być zwolnione z podatku pod warunkiem, że w ciągu dwóch lat zostaną przeznaczone na inne cele mieszkaniowe. Te cele będą ściśle określone w ustawie o PIT (patrz ramka). Z nowego zwolnienia w pełni skorzystają tylko ci podatnicy, którzy przychód ze sprzedaży

WYDATKI MIESZKANIOWE PRZY NOWEJ ULDZE Za wydatki poniesione na cele mieszkaniowe będą od 1 stycznia 2009 r. uważane m.in: 1) wydatki poniesione na: a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie, c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie dwóch lat grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego, d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego, e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego – położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej, 2) wydatki poniesione na: a) spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych związanych z nieruchomościami, na cele określone w pkt 1, b) spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych związanych z nieruchomościami, na spłatę kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a), c) spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych związanych z nieruchomościami, na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a) lub b) – w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę w państwie UE lub w innym państwie należącym do EOG albo w Szwajcarii, 3) wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zamiany znajdującego się w państwie UE lub w innym państwie należącym do EOG albo w Szwajcarii: a) budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, lub b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w tych prawach, lub c) gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, lub d) gruntu, udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z budynkiem lub lokalem wymienionym w lit. a).

ŚRODA

Eksperci GAZETY PRAWNEJ w mediach

Słuchaj w radiowej Trójce o 9.30 Informator ekonomiczny ■ Komentarz do wydarzeń

ekonomicznych

nieruchomości w całości przeznaczą na własne cele mieszkaniowe. Pozostali będą zobowiązani do zapłaty podatku zgodnie z następującą formułą: dochód ze sprzedaży – (dochód ze sprzedaży x wydatki na cele mieszkaniowe/przychód ze sprzedaży). Podatek będzie zatem tym wyższy, im wyższy będzie dochód ze sprzedaży nieruchomości, a wydatki na cele mieszkaniowe niższe w relacji do przychodu. W konsekwencji podatnik, który nie wyda wszystkich zarobionych pieniędzy w ciągu dwóch lat na inne cele mieszkaniowe, będzie musiał złożyć korektę zeznania podatkowego wraz z pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty oraz zapłacić 19-proc. PIT wraz z odsetkami.

2

Podatek do zapłaty Podatek od sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych związanych z nieruchomościami podobnie jak dziś będzie wynosił 19 proc. Będzie płacony od uzyskanego z takiej transakcji dochodu. Podstawą obliczenia podatku będzie dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw a kosztami. Co ważne, nadal dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych nie będzie łączyć się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

3

Zeznanie roczne Sprzedaż nieruchomości podatnik będzie musiał wykazać przed urzędem skarbowym składając zeznanie podatkowe. Po zakończeniu roku podatkowego podatnik będzie zobowiązany w zeznaniu podatkowym wykazać: ■ dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych związanych z nieruchomościami i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie będzie mieć zastosowania nowa ulga mieszkaniowa, lub ■ dochody, które będą korzystać z ulgi mieszkaniowej. W przypadku niewypełnienia warunków, uprawniających do skorzystania z ulgi mieszkanio-

CZWARTEK Oglądaj w TV BIZNES Poranek prasowy z Gazetą Prawną o 8.45 i 11.45 ■ Komentarz do wydarzeń gospodarczych tygodnia

Słuchaj audycji Radia Dla Ciebie o 13.00 ■ Portfel dla ciebie

PRZYKŁAD: PRAWA NABYTE DO ULGI MELDUNKOWEJ Czy sprzedając nieruchomość w 2009 roku podatnicy bezpowrotnie stracą możliwość skorzystania z ulgi meldunkowej? Nie. Podatnicy będą mogli z tego zwolnienia korzystać nadal, jeśli do 31 grudnia 2008 r. nabędą do niego prawo. Oznacza to, że podatnik będzie miał prawo skorzystać z ulgi meldunkowej również od 1 stycznia 2009 r., jeśli do końca 2008 r. kupi nieruchomość, którą będzie chciał w przyszłym roku sprzedać, i zamelduje się w niej na pobyt stały. Oczywiście ulga będzie przysługiwać po upływie 12 miesięcy od momentu zameldowania. Podatnicy prawo do ulgi meldunkowej mogli nabyć i mają szansę jeszcze nabyć w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r. Co ważne, oświadczenia, które muszą składać podatnicy, chcący skorzystać z ulgi meldunkowej, nie będzie się składać w terminie 14 dni od dnia sprzedaży nieruchomości, lecz w terminie złożenia zeznania rocznego, w którym wykazywana będzie transakcja zbycia nieruchomości lub praw majątkowych związanych z nieruchomościami.

1

PRZYKŁAD: DATA NABYCIA NIERUCHOMOŚCI Czy moment zakupu nieruchomości będzie wpływał na rozliczenie podatkowe przy jej sprzedaży? Tak. Sposób rozliczenia sprzedaży nieruchomości będzie zależał od daty jej zakupu. Opisując te zasady w skrócie, podatnicy, którzy kupili nieruchomość do końca 2006 roku, jej sprzedaż rozliczają na zasadach obowiązujących w ustawie o PIT do końca 2006 roku. Zapłacą więc 10-proc. PIT od przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości. Podatnicy, którzy nabyli lub nabędą nieruchomość w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r., rozliczą jej sprzedaż na zasadach obowiązujących obecnie – czyli w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r. Urząd skarbowy w tym przypadku pobierze 19-proc. PIT płacony od dochodu. Natomiast gdy podatnik sprzeda nieruchomość nabytą od 1 stycznia 2009 r., w tym przypadku też trzeba będzie zapłacić 19-proc. podatek od dochodu i na zasadach przewidzianych w ustawie o PIT, które wejdą w życie od początku 2009 roku.

2

PRZYKŁAD: OBLICZENIA PRZY NOWEJ ULDZE MIESZKANIOWEJ Czy przy nowej uldze mieszkaniowej trzeba będzie dokonać obliczenia podstawy opodatkowania? Tak. Podatnik nie zapłaci 19-proc. PIT od dochodu, jeśli w ciągu dwóch lat od dnia sprzedaży przeznaczy pieniądze na inne cele mieszkaniowe. Aby z tego zwolnienia skorzystać, podatnik będzie musiał w urzędzie skarbowym złożyć specjalne zeznanie podatkowe. Jeśli podatnik w ciągu dwóch lat nie wyda wszystkich pieniędzy, będzie musiał złożyć korektę zeznania i zapłacić podatek wraz z odsetkami za zwłokę. Odsetki naliczane będą od momentu złożenia pierwotnego zeznania. Podstawę opodatkowania będzie trzeba wyliczyć na podstawie specjalnego wzoru: D x KFW = KDZ P gdzie: D – dochód (czyli przychód minus koszty uzyskania) KFW – kwota faktycznie wydatkowana w ciągu dwóch lat na cele mieszkaniowe P – przychód ze zbycia nieruchomości KDZ – kwota dochodu zwolnionego

3

wej – np. podatnik w ciągu dwóch lat od sprzedaży nieruchomości nie wyda wszystkich pieniędzy na inny cel mieszkaniowy – podatnik będzie zobowiązany do złożenia korekty zeznania, w którym wykazał tę transakcję, i do zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę. Odsetki będą naliczane od następ-

nego dnia po upływie pierwotnego terminu płatności, do dnia zapłaty podatku włącznie.■

Podstawa prawna ■ Ustawa z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (czeka na podpis prezydenta).

SOBOTA, NIEDZIELA Biznes Tydzień oglądaj w TV Biznes sobota godz. 7.10, 12.40, 17.10 niedziela godz. 7.40, 12.10, 22.10 ■ Podsumowanie wydarzeń gospodarczych tygodnia

GP radzi

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226 | 15

REKLAMACJE | Rachunki telefoniczne

Operator nie rozpozna reklamacji złożonej po upływie 12 miesięcy od zdarzenia Abonent ma prawo reklamować u operatora rachunek telefoniczny. Może to zrobić w ciągu roku od doręczenia mu faktury, natomiast operator musi rozpatrzyć reklamację w ciągu 30 dni.

Czy reklamuje się nie tylko wysokość rachunku Nie jestem zadowolony ze świadczonych usług telekomunikacyjnych. Operator nie reaguje na moje telefony, w których skarżę się na nieprawidłowości. Czy mogę na piśmie złożyć reklamację wówczas, gdy nie dotyczyłaby ona rachunku telefonicznego, lecz innych świadczeń? Abonent ma prawo reklamować także inne nieprawidłowości, a nie tylko zawyżoną wysokość rachunku telefonicznego Reklamacja może dotyczyć nieprawidłowości związanych ze świadczeniem usług telekomunikacyjnych, gdy abonent zarzuca w niej niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi, niedotrzymanie terminu rozpoczęcia świadczenia tej usługi, na przykład przyłączenia do sieci, aby mógł korzystać z szerokopasmowego dostępu do internetu. Najczęściej jednak abonenci reklamują wysokość rachunków telefonicznych. Każdą reklamację można złożyć na piśmie, ustnie do protokołu, telefonicznie lub drogą elektroniczną. Składane drogą telefoniczną reklamacje powinny być przyjęte i rozpoznawane na takich samych zasadach, jak przesłane na piśmie.

Tak

Podstawa prawna ■ Rozporządzenie ministra infrastruktury z 1 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania reklamacyjnego oraz warunków, jakim powinna odpowiadać reklamacja usługi telekomunikacyjnej (Dz.U. nr 226, poz. 2291).

Czy operator musi potwierdzić przyjęcie reklamacji Chcę reklamować u operatora rachunek telefoniczny. Zależy mi, aby reklamacja dotarła do operatora, ponieważ rachunek opiewa na kwotę o wiele wyższą niż moja emerytura. Czy operator powinien poinformować mnie o tym, że reklamacja do niego dotarła? Osoba reprezentująca operatora, która przyjęła reklamację, powinna potwierdzić jej przyjęcie. Złożoną ustnie do protokołu potwierdza niezwłocznie na piśmie. Natomiast przesłaną na piśmie, przekazaną telefonicznie lub przy wykorzystaniu innych środków porozumiewania się na odległość potwierdza się na piśmie w ciągu 14 dni. Złożoną za pośrednictwem infolinii potwierdza się na piśmie w ciągu 14 dni, bo jest traktowana tak jak złożona przy wykorzystaniu innych środków porozumiewania się na odległość. Potwierdza się również w ciągu 14 dni reklamację złożoną drogą elektroniczną. Gdyby jednak abonent otrzymał w ciągu 14 dni odpowiedź o sposobie rozpoznania reklamacji, to osoba przyjmująca ją nie musi jej potwierdzać.

Tak

Podstawa prawna ■ Rozporządzenie ministra infrastruktury z 1 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania reklamacyjnego oraz warunków, jakim powinna odpowiadać reklamacja usługi telekomunikacyjnej (Dz.U. nr 226, poz. 2291).

Czy abonent może domagać się zwrotu nadpłaty Operator nie rozpatrzył złożonej przeze mnie reklamacji zawyżonego rachunku telefonicznego w terminie, co oznacza, że uznał moje roszczenie. Od czasu złożenia przez mnie reklamacji minęły już trzy miesiące, a operator nie przysłał mi nadpłaconej kwoty. Czy mogę domagać się zapłaty?

Skoro reklamacja została złożona

Tak w sposób właściwy, a operator nie za-

wiadomił o sposobie rozpoznania reklamacji abonenta w ciągu 30 dni od złożenia jej, to przyjmuje się, że została uznana. Abonent powinien zwrócić się do operatora listem poleconym o przysłanie mu pieniędzy. Pismo należy zatytułować jako wezwanie do zapłaty i przypomnieć w nim operatorowi, że ma kolejne 30 dni, w ciągu których powinien uregulować należność. Trzeba przy tym podać numer konta albo adres pocztowy dla przelewu.

Podstawa prawna ■ Rozporządzenie ministra infrastruktury z 1 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania reklamacyjnego oraz warunków, jakim powinna odpowiadać reklamacja usługi telekomunikacyjnej (Dz.U. nr 226, poz. 2291).

Czy przy reklamacji trzeba podać swój numer ewidencyjny Czy muszę w reklamacji podać swój numer ewidencyjny nadany mi przez dostawcę usługi? Oprócz określenia przedmiotu reklamacji i wskazania reklamowanego okresu, należy podać dokładne dane dotyczące abonenta. Nie wystarczy jedynie napisanie imienia i nazwiska, adresu, nazwy lub siedziby. Trzeba podać także przydzielony reklamującemu numer telefonu oraz numer ewidencyjny nadany przez dostawcę usługi. Oprócz tego podaje się też adres miejsca zakończenia sieci. Pozostałe niezbędne elementy, których nie można pominąć w reklamacji, to data złożenia wniosku o zawarcie umowy oraz data zawarcia umowy i wskazany w niej termin rozpoczęcia świadczenia usługi telekomunikacyjnej. Daty podawane są wówczas, gdy reklamacja dotyczy niedotrzymania z winy przedsiębiorcy wyznaczonego terminu zawarcia umowy albo – odpowiednio – niedotrzymania z winy dostawcy terminu rozpoczęcia świadczenia usług. Dodatkowe elementy w reklamacji zależą więc od tego, czego ona dotyczy. Gdy abonent domaga się wypłaty odszkodowania lub wypłacenia jakiejś kwoty z tytułu innej należności, to wówczas musi określić jej wysokość i podać numer rachunku bankowego lub adres, na jaki ma być przekazana. Może też domagać się zaliczenia tej kwoty na poczet przyszłych płatności. Reklamacja powinna być uzupełniona uzasadnieniem, a w razie złożenia jej na piśmie również podpisana przez abonenta.

Tak

Podstawa prawna ■ Rozporządzenie ministra infrastruktury z 1 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania reklamacyjnego oraz warunków, jakim powinna odpowiadać reklamacja usługi telekomunikacyjnej (Dz.U. nr 226, poz. 2291).

Czy reklamacja musi zostać rozpoznana w ciągu 30 dni Zareklamowałam zawyżony rachunek telefoniczny. Mija już trzeci miesiąc, a operator nie poinformował mnie o tym, czy ją uwzględnił. Czy wiążą go jakieś terminy do rozpoznania reklamacji? Operator powinien rozpoznać reklamację w ciągu 30 dni i poinformować abonenta o tym, czy ją rozpatrzył. Gdyby w tym czasie tego nie zrobił, to wówczas przyjmuje się, że ją uwzględnił. Natomiast w odpowiedzi na reklamację operator powinien wskazać rozstrzygnięcie, czyli podać, czy ją uznał, czy też odmówił uznania. Podaje też wysokość odszkodowania i termin wypłaty oraz określa wysokość kwoty,

Tak

która zostanie wypłacona jako zwrot należności. Musi też podać termin wypłaty, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz pouczyć abonenta o tym, w jaki sposób po wyczerpaniu drogi reklamacyjnej może dochodzić roszczeń w drodze mediacji, a nawet przed sądem powszechnym. W odpowiedzi na reklamację jednostka, która ją rozpatruje, określa też swoją nazwę. Odpowiedź podpisuje upoważniony pracownik, który reprezentuje operatora. Przy podpisie podaje on zajmowane stanowisko. Natomiast w razie nieuznania reklamacji w całości lub w części podaje się uzasadnienie decyzji i wskazuje przepisy, na których ona się opiera. Negatywne rozpoznanie reklamacji zostaje doręczone abonentowi listem poleconym.

Podstawa prawna ■ Rozporządzenie ministra infrastruktury z 1 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania reklamacyjnego oraz warunków, jakim powinna odpowiadać reklamacja usługi telekomunikacyjnej (Dz.U. nr 226, poz. 2291).

Czy abonent musi złożyć reklamację w określonym czasie Otrzymałam zawyżony rachunek telefoniczny. Nie złożyłam reklamacji, ponieważ wyjechałam na dłuższy czas do pracy za granicę. Po przyjeździe postanowiłam odzyskać nadpłacone pieniądze z tytułu rachunku i złożyłam reklamację. Została odrzucona z powodu przedawnienia terminu. Czy operator miał prawo tak postąpić? Abonent ma prawo złożyć reklamację tylko w określonym czasie. Powinien to zrobić w ciągu roku od otrzymania zawyżonej faktury bez względu na to, w jakiej formie ją złożono: na piśmie lub ustnie. Może ją złożyć w każdej jednostce, która obsługuje użytkowników tego dostawcy usług, a nie tylko w biurze obsługi klienta. Na przykład reklamacje zawyżonych rachunków telefonicznych można nawet składać w telepunktach. Operator ma prawo nie rozpoznać reklamacji złożonej po tym czasie. Natomiast od dnia wniesienia reklamacji do dnia udzielenia na nią odpowiedzi następuje przerwa biegu przedawnienia związanego z terminami reklamowania. Okres ten nie może być dłuższy niż przewidziany na rozpoznanie reklamacji, czyli 30 dni. Do składania reklamacji innych usług również przewidziane są terminy, których nie wolno przekroczyć, Na przykład przerwę w wykonaniu usługi reklamuje się w ciągu 12 miesięcy, licząc od ostatniego dnia rozliczeniowego, w którym zakończyła się. Również w ciągu 12 miesięcy składa się reklamację nienależycie wykonanej usługi oraz usługi, która w ogóle nie została wykonana. W tym przypadku termin biegnie od dnia, w którym nie została wykonana albo wykonano ją w sposób nienależyty.

Tak

Podstawa prawna ■ Rozporządzenie ministra infrastruktury z 1 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania reklamacyjnego oraz warunków, jakim powinna odpowiadać reklamacja usługi telekomunikacyjnej (Dz.U. nr 226, poz. 2291).

Czy operator musi wyrazić zgodę na mediację Nie zgadzam się ze sposobem załatwienia mojej reklamacji przez operatora, który nie uznał, że rachunek telefoniczny został drastycznie zawyżony. Nie mam pieniędzy na

opłaty w sądzie i dlatego chcę wszcząć postępowanie mediacyjne w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej. Czy do wszczęcia postępowania mediacyjnego potrzebna jest zgoda operatora? Aby spór z operatorem mógł zostać skierowany do mediacji w Urzędzie Komunikacji Elektronicznej, potrzebna jest zgoda operatora. Gdyby nie wyraził na nią zgody, to wówczas z roszczeniem należy wystąpić do sądu. Natomiast samej sprawy nie wnosi się na specjalnym formularzu. Wystarczy dokładnie ją opisać nawet na zwykłej kartce papieru, sformułować wniosek o poddanie sporu mediacji i zaproponować, w jaki sposób powinien zostać rozstrzygnięty spór. Abonent domagający się odszkodowania za poniesione dodatkowe straty powinien dołączyć dokumenty, które potwierdzają poniesione przez niego wydatki na ich pokrycie oraz określają ich wysokość. We wniosku o mediację powinien też zawrzeć dwa swoje oświadczenia: o tym, że zgadza się na polubownie rozstrzygnięcie sporu w trakcje mediacji oraz że wyczerpał drogę postępowania mediacyjnego. Wniosek należy złożyć kompletny, ponieważ wtedy sprawa zostanie poddana mediacji szybciej. W razie braków Urząd Komunikacji Elektronicznej wezwie abonenta do uzupełnienia dokumentów.

Tak

Podstawa prawna ■ Art. 104–108 ustawy z 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. nr 171, poz. 1800 z późn. zm.).

Czy abonent dostanie odszkodowanie za nieczynny telefon Mój telefon jest bez przerwy nieczynny. Reklamacje nie odnoszą skutku, a osoba przyjmująca je twierdzi, że nie powinienem mieć pretensji, bo dostanę odszkodowanie. Czy rzeczywiście mi ono przysługuje? Abonent dostaje odszkodowanie za każdy dzień przerwy w świadczeniu usługi powszechnej, która jest płatna okresowo. Z tego tytułu za każdy dzień należy się mu kwota w wysokości jednej piętnastej średniej opłaty miesięcznej, liczonej według rachunków z ostatnich trzech okresów rozliczeniowych. Brany pod uwagę okres nie może być jednak dłuższy niż ostatnie 12 miesięcy. Oprócz odszkodowania abonent otrzyma też zwrot części miesięcznej opłaty abonamentowej. Wypłaca się ją za każdy dzień przerwy i wynosi ona jedną trzydziestą tej opłaty. Natomiast odszkodowanie nie przysługuje, gdy okres przerwy w okresie rozliczeniowym wynosił mniej niż 36 godzin. Konsument, który składa reklamację, powinien określić wysokość odszkodowania, które chciałby otrzymać. Jeżeli tego nie zrobi, to kwotę wyliczy operator na podstawie przepisów prawa telekomunikacyjnego. Abonent może się wówczas nie zgodzić z ustaloną przez niego wysokością kwoty i skierować spór do rozpoznania przez sąd albo do mediacji. Zdarza się też, że abonent wprawdzie wskaże kwotę odszkodowania, ale otrzyma niższą. Wtedy też może wystąpić przeciwko operatorowi na drogę sądową albo do mediacji.

Tak

Podstawa prawna ■ Rozporządzenie ministra infrastruktury z 1 października 2004 r. w sprawie trybu postępowania reklamacyjnego oraz warunków, jakim powinna odpowiadać reklamacja usługi telekomunikacyjnej (Dz.U. nr 226, poz. 2291).

MAŁGORZATA PIASECKA-SOBKIEWICZ

W każdy piątek

Poradnik emigranta www.gazetaprawna.pl

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

16 | ŚRODA 19 LISTOPADA 2008 | nr 226

Kronika prawa Dziennik Ustaw nr 204 z 18 listopada 2008 r. ZABYTKI Rozporządzenie ministra kultury i dziedzictwa narodowego z 31 października 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności w toku postępowania o uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu konserwatora zabytków ruchomych, konserwatora zabytków nieruchomych, konserwatora zabytkowej zieleni i archeologa POZ.1277 ■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 18 listopada 2008 r. WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 28 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu planowania i wykorzystywania środków na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych prokuratorów oraz warunków przyznawania pomocy finansowej z tych środków POZ. 1278 ■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, tj. 3 grudnia 2008 r. Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 28 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu planowania i wykorzystywania środków na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych sędziów oraz warunków przyznawania pomocy finansowej z tych środków POZ. 1279 ■ Wejdzie w życie 3 grudnia 2008 r.

20 listopada 2008 r.

Wchodzi w życie nowe prawo Ustawa z 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 197, poz. 1223)

Omówienie: Przedłużono czas, na jaki została utworzona Agencja – do ośmiu lat od 14 marca 2004 r., tj. do 14 marca 2012 r. Chodziło o zapewnienie spójności i ciągłości jej działania.

ne urzędy środków na wynagrodzenia, przewidziane na dodatki specjalne w Służbie Cywilnej POZ. 767 ■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 18 listopada 2008 r. WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI

PRZEWOZY LOTNICZE

Obwieszczenie ministra sprawiedliwości z 12 listopada 2008 r. o wolnych stanowiskach sędziowskich POZ. 768 Omówienie: W sądach powszechnych zostały zwolnione stanowisko sędziego sądu apelacyjnego w Sądzie Apelacyjnym w Krakowie i w Lublinie. Do obsadzenia pozostają stanowiska sędziego sądu okręgowego w Gdańsku, Piotrkowie Trybunalskim, Radomiu i w Zielonej Górze. W sądach rejonowych zostały zwolnione stanowiska w Bełchatowie, Będzinie, Bytomiu, Chrzanowie (dwa stanowiska), Chorzowie, Gliwicach (dwa stanowiska), Katowicach (dwa stanowiska), Krakowie–Nowej Hucie (dwa stanowiska), Legionowie, Lublińcu, Łomży, Nowym Dworze Mazowieckim, Ostrołęce, Piotrkowie Trybunalskim (sześć stanowisk), Przasnyszu, Radomsku, Radziejowicach, Sosnowcu, Tychach, Warszawie-Pradze Północ (dwa stanowiska), Warszawie-Pradze Południe (dwa stanowiska), Wołominie, Złotoryi.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1008/2008 z 24 września 2008 r. w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty (Wersja przekształcona) ■ Weszło w życie następnego dnia po opublikowaniu, tj. 31 października 2008 r. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Omówienie: Wspólnotowi przewoźnicy lotniczy i na zasadzie wzajemności przewoźnicy z państw trzecich swobodnie ustalają taryfy lotnicze i stawki za wewnątrzwspólnotowe przewozy lotnicze. Niezależnie od postanowień dwustronnych umów między państwami członkowskimi nie mogą one dyskryminować przewoźników lotniczych z powodu ich przynależności państwowej lub tożsamości, umożliwiając wspólnotowym przewoźnikom lotniczym swobodne ustalanie taryf i stawek za przewozy lotnicze między ich terytorium a państwem trzecim. Dlatego zniesiono wszelkie nadal istniejące ograniczenia taryfowe, w tym odnoszące się do połączeń z państwami trzecimi, wynikające z dwustronnych umów pomiędzy państwami członkowskimi. Państwa członkowskie mają zapewnić przestrzeganie przepisów rozporządzenia i określić sankcje na wypadek ich naruszenia. Mają być one skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

WYNAGRODZENIA Komunikat prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 12 listopada 2008 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w trzecim kwartale 2008 r. POZ. 769 Omówienie: Przeciętne wynagrodzenie w trzecim kwartale 2008 r. wyniosło 2968,55 zł.

INFORMATYZACJA Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 29 października 2008 r. w sprawie udzielania przez władze wdrażającą programy europejskiej pomocy finansowej na dostarczanie szerokopasmowego dostępu do internetu w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007–2013 POZ. 1280 ■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 18 listopada 2008 r. i obowiązuje do 31 grudnia 2013 r. WETERYNARIA Obwieszczenie marszałka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z 3 listopada 2008 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt POZ. 1281

Monitor Polski nr 86 z 14 listopada 2008 r. W nim m.in. INWESTYCJE Zarządzenie prezesa Rady Ministrów nr 125 z 12 listopada 2008 r. w sprawie Komitetu Sterującego do spraw Projektu Terminal LNG w Świnoujściu POZ. 759 NAUKA I SZKOLNICTWO Zarządzenie ministra edukacji narodowej z 30 października 2008 r. w sprawie nadania statutu Centralnej Komisji Egzaminacyjnej POZ. 760 BANKI Komunikat nr 11/2008/(DOKE) prezesa Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego z 7 listopda 2008 r. w sprawie stałych stóp procentowych – stóp CIRR (stóp referencyjnych oprocentowania rynkowego) dla poszczególnych walut, ogłaszanych okresowo przez Sekretariat Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) POZ. 762

Monitor Polski nr 87 z 18 listopada 2008 r. W nim m.in. SŁUŻBA CYWILNA Uchwała Rady Ministrów nr 237 z 5 listopada 2008 r. zmieniająca uchwałę w sprawie procentowego podziału na poszczegól-

Dziennik Urzędowy UE L 294

Wchodzą w życie

z 1 listopada 2008 r.

18 listopada 2008 r.

W nim m.in.

PRAWO KARNE

NALEŻNOŚCI PRZYWOZOWE

Projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym Dziś omówienie • Prawo

s. 13

OCHRONA ŚRODOWISKA Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw Dziś omówienie • Forsal.pl

s. A9

PRAWO GÓRNICZE Projekt ustawy – Prawo geologiczne i górnicze Dziś omówienie • Prawo

s. 13

GENETYKA Ramowe stanowisko dotyczące organizmów genetycznie zmodyfikowanych (GMO) Dziś omówienie • Forsal.pl

s. A9

GOSPODARKA Krajowy Program Reform na lata 2008–2011 na rzecz realizacji Strategii Lizbońskiej (KPR) Dziś omówienie • Praca

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 293 z 31 października 2008 r. BEZPIECZEŃSTWO SIECI Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1007/2008 z 24 września 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 460/2004 ustanawiające Europejską Agencję ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji w zakresie okresu jej działania ■ Weszło w życie następnego dnia po opublikowaniu, tj. 31 października 2008 r. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1074/2008 z 31 października 2008 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1249/96 w sprawie zasad stosowania (należności przywozowe w sektorze zbóż) rozporządzenia Rady (EWG) nr 1766/92 ■ Weszło w życie trzeciego dnia po opublikowaniu, tj. 4 listopada 2008 r. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich UE. Omówienie: W przypadku przywozu wysokiej jakości pszenicy zwykłej obowiązuje zasada dostarczenia specjalnego zabezpieczenia obok zabezpieczeń wymaganych na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 1342/2003 z 28 lipca 2003 r. ustalającego specjalne szczegółowe zasady stosowania systemu pozwoleń na przywóz i wywóz zbóż i ryżu. Zabezpieczenie dodatkowe w wysokości 95 euro za tonę wynika z różnicy między należnościami celnymi przywozowymi, obowiązującymi w odniesieniu do pszenicy zwykłej, w zależności od tego, czy jest ona wysokiej, średniej czy niskiej jakości. W przypadku zawieszenia należności celnych w odniesieniu do wszystkich kategorii jakości pszenicy zwykłej owo dodatkowe zabezpieczenie staje się bezzasadne. Dlatego przewidziano odstąpienie od wymagania go przez cały okres zawieszenia należności. WETERYNARIA

s. 8

Decyzja Komisji z 30 października 2008 r. zmieniająca załącznik do decyzji 2007/453/WE ustanawiającej status BSE państw członkowskich i krajów trzecich lub ich regionów zgodnie z ryzykiem wystąpienia BSE (notyfikowana jako dokument nr C(2008) 6274) ■ Wejdzie w życie 1 grudnia 2008 r. Jest skierowana do państw członkowskich UE Omówiono: Ustanowiono i zmodyfikowano zasady zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych przenoszonych postaci gąbczastych encefalopatii (TSE) u zwierząt. Stosuje się je przy produkcji i wprowadzaniu na rynek żywych zwierząt oraz produktów pochodzenia zwierzęcego. W tym celu status w odniesieniu do gąbczastej encefalopatii bydła (BSE) państw członkowskich lub krajów trzecich i ich regionów ma być określony przez klasyfikację w jednej z trzech kategorii, w zależności od poziomu ryzyka BSE (znikome, kontrolowane lub nieokreślone). Kolumnę przygotował MAREK KOBYLAŃSKI