Forth Seccion-dr.modiri

‫ابعاد ادراکی‬

‫تصویر ذهنی‬

‫درک محیطی‬

‫از سال ‪ 1960‬دانش چند تخصصي درك محيطي‬

‫‪‬‬

‫توسعه پيدا كرده و اولين علقه درك محيطي يا‬ ‫تصوير محيطي بوسيله كار بر روي سمبوليزم‬ ‫‪ ( .‬نمادشناسی) و معني محيط مصنوع آغاز گرديد‬ ‫سپس علقه ي درك محيطي بوسيله كار متمركز بر‬ ‫حس مكان اعتل پيدا كرد‪ ،‬كشف اينكه مردم چگونه‬ ‫‪.‬محيط را تجربه مي كنند‬

‫‪‬‬

‫حواس پنجگانه‬

‫م ا بر محيط بوس يله تمام ي حواس پنج گانه كه در‬ ‫درك نشان ه هاي محيط ي م ا را ياري م ي رسانند‬ ‫‪.‬تاثير گذاشته و تاثير مي گيريم‬

‫‪‬‬

‫در عم ل نم ي توان گف ت ك ه احس اس كي تمام و‬ ‫ادراک چه زمانی آغاز مي شود‪ .‬حواس انسان شامل‪:‬‬

‫‪‬‬

‫‪ ،‬بویایی (‪ ،)hearing‬شنوای ی‬

‫(‪)vision‬بینای ی‬

‫‪ .‬است (‪ ،)touch‬لمسه ( ‪)smell‬‬

‫حواس پنجگانه‬

‫ادراک بص ری‪ :‬اص لی تری ن حس انس ان ک ه بیشترین‬ ‫اطلعات از محی ط را جمع­آوری م ی کند‪ .‬جهت در‬ ‫فضا بصری به دست می آید‪ .‬مشاهده فعال است در‬ ‫حالی که بو و صدا به سوی ما می­آید‪.‬ادراک بصری‬ ‫بسیار پیچیده است و مبتنی است بر فاصله ‪ ،‬رنگ ‪،‬‬ ‫‪ .‬شکل ‪ ،‬بافت و تفاوت در شیب زمین‬

‫شنوایی ‪ :‬در حالی که ادراک بصری با آنچه پیش روی‬ ‫ما اس ت س رو کار دارد‪ ،‬ادراک شنوای ی ب ا تمامی‬ ‫فضاییکه ما را احطه کرده سرو کار دارد‪ ،‬هیچ گونه‬ ‫مرز مشخصی ندارد و بر فضا تاکید دارد‪ .‬شنوایی به‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫حواس پنجگانه‬

‫همانن د شنوای ی ح س بویایی ‪ Smell :‬بویای ی‬ ‫انسان چندان توسعه نیافته است‪ .‬حتی اطلعاتی که‬ ‫از طری ق ح س بویای ی کس ب می­شود از حس‬ ‫شنوای ی نی ز ضعیف ­تر اس ت‪ ،‬و احتمال به لحاظ‬ ‫‪.‬احساسی قویتر‬ ‫همانگونه که پورتئوس اشاره می­ ‪ Touch:‬لمسه‬ ‫کن د‪ ،‬بیشتری ن درک م ا از باف ت ب ه وسیله پاهایمان‬ ‫کسب می شود‪ .‬حتی هنگامی که می نشینیم توسط‬ ‫‪ .‬نشیمنگاهمان تا دست هایمان‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫مراحل ادراک‬

‫‪:‬ادراك شامل سه مرحله اصلی‬ ‫جمع آوري اطلعات‬ ‫سازماندهي كردن آنها‬ ‫فهم اطلعات ‪3-‬‬

‫‪‬‬

‫‪1-‬‬

‫‪‬‬

‫‪2-‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫ادراک‬

‫‪ :cognitive‬شناخ ت‬ ‫فكر كردن در مورد‬ ‫سازماندهي و نگهداري اطلعات‪ ،‬که ما را قادر مي‬ ‫‪.‬سازد كه محيط را بفهميم يا بشناسيم‬ ‫احساسات ما را در گير مي ‪Affective :‬احساسی‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫كند‪ .‬احساساتي كه بر درك محيط تاثير مي گذارد ‪.‬‬

‫بطور مساوي فهم محيط بر احساسات ما تاثير مي‬ ‫‪.‬گذارد‬ ‫معان ي ک ه از محيط‬

‫‪Interpretative :‬تفس یر‬

‫‪‬‬

‫تصویر ذهنی‬

‫محي ط م ي توان د مانن د ي ك ساخت ذهن ي در نظر‬ ‫گرفته شود‪ ،‬يك تصوير ذهني ‪ ،‬كه توسط هر شخص‬ ‫جداگانه خلق و ارزش گذاري مي شود ‪ .‬تصاوير نتايج‬ ‫فرآيندي هستند كه شخص تجربه كرده و محركهاي‬ ‫محيط ي را از فیلت ر ارزش­هاتجرب ه م ي كند ‪ .‬لينچ‬ ‫تصوير ذهني را نتيجه ي یک فرآيند دوطرفه مي داند‬ ‫كه در آ ن محي ط نقاط بارز و ارتباطات درونی‬ ‫خودش را ارائه مي كند و از سوی ديگر مشاهده گر‬ ‫آنها را انتخاب‪ ،‬سازماندهي و بوسيله ي معاني آن‬ ‫‪.‬چیزی كه مي بينيد باور می كند‬

‫‪‬‬

‫تصویر ذهنی‬

‫مونتگري فرق ميان هوي ت ی ک مکان‪ ،‬آ ن چیزی که‬ ‫حقیقتا هست و تصوير آن در تركيبي است از هويت‬ ‫مکان و دريافت شخص بر اساس دریافت شخصی‬ ‫‪ .‬اش از آن‬ ‫ب ه عقیده پوکاک و هادس ون‪ ،‬خص وصيات اصلي‬ ‫‪ :‬تصوير ذهني از شهر‬ ‫‪. Partial :‬تمام شهر را پوشش نمي دهد ‪1-‬‬

‫‪.‬قس مت بزرگ ي از اطلعات را حذف م ي كند ‪2-‬‬ ‫‪Simplified :‬‬

‫‪.‬هر تصوير ذهني از شهر منحصر بفرد خواهد بود ‪3-‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬ ‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫لینچ‬

‫یکی از مهم ترین کوشش ها در این زمینه مربوط به‬ ‫کوی ن لین چ اس ت‪ .‬وی بر اس اس شیوه های ترسیم‬ ‫تصویر ذهنی افراد از سه شهر نیوجرسی‪ ،‬بوستون و‬ ‫‪.‬لس آنجلس مفهوم خوانایی را بسط می دهد‬

‫‪‬‬

‫خوانایی به این معنی که مردم چگونه مسیر خود را‬ ‫در شهر پیدا می کنند؟‬ ‫لذا به دنبال عناصر کالبدی می گردد که در حقیقت‬ ‫نقش عمده ای در شناسایی و یافتن مسیر بازی می‬ ‫کنند‪ .‬گرچه وی آگاه بود که این عناصر می توانند در‬ ‫هر تص ویری منحص ر ب ه فرد باشن د ول ی به دنبال‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫خصوصيات تصوير ذهني مناسب از ديدگاه لينچ‬

‫يك شي بارز از ميان ساير اشيا كه داراي هويت‬ ‫مجزا باشد‪ .‬مانند در‬ ‫‪Identity :‬‬

‫‪‬‬

‫مشخص بودن ارتباطات فضايي شي با سایر اشیا‬ ‫براي مشاهده گر‪ ،‬موقعیت در‬ ‫‪Structure :‬‬

‫‪‬‬

‫مشخص بودن معاني اشيا( عملي يا احساسی) براي‬

‫‪‬‬

‫مشاهده گر‪ ،‬در به معنی حفره ای که از آن وارد می‬ ‫‪ Meaning‬شویم‬

‫‪:‬‬

‫راه‬

‫عامل ی س ت ک ه با‬ ‫اس تفاده از آ ن حرکت‬ ‫میسر می گردد ‪ .‬از این‬ ‫رو راه ممک ن است‬ ‫خیابان باشد‪ ،‬پیاده رو‪،‬‬ ‫جاده‪ ،‬خطوط زیرزمینی‬ ‫تراموا‪ ،‬و یا خطوط راه‬ ‫‪.‬آهن باشد‬

‫‪‬‬

‫‪:‬‬

‫لبه‬

‫عاملی خطی ست که به‬ ‫دیده ً ناظ ر با راه تفاوت‬ ‫‪ .‬دارد‬ ‫مرز بی ن دو قسمت‪،‬‬ ‫شکاف ( در امتداد طول )‬ ‫ه‬ ‫و بین دو قسمت پیوست ً‬ ‫شهر‪ ،‬بریدگی که خطوط‬ ‫راه آه ن در شهر بوجود‬ ‫می آورد‪ ،‬ح د مجموعه‬ ‫ای س اختمانی و یا دیوار‬ ‫را م ی توان به عنوان‬ ‫مثال های ی از لبه در‬ ‫‪.‬سیمای شهر ذکر کرد‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪:‬‬

‫محله‬

‫محله قسمت نسبتاٌ‬ ‫بزرگی از شهر است که‬ ‫واجد خصوصیات‬ ‫یکدست و مشابه باشد‬ ‫و ناظر عمل ٌ بتواند به‬ ‫‪.‬آن وارد شود‬ ‫خصوصیاتی که سیما و‬ ‫پیکر محله ای را‬ ‫مشخص می کند‬ ‫عواملی خاص آن محله‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪:‬‬

‫گره‬

‫گره ها کانون هایی‬ ‫واجد اهمیت در شهر‬ ‫هستند که معمول ٌ در‬ ‫محل تقاتع راه ها و یا‬ ‫تجمع پاره ای‬ ‫خصوصیات بوجود می‬ ‫آیند و ناظر می تواند به‬ ‫درون آنها راه یابد ‪ .‬گره‬ ‫ها اگر چه در سیمای‬ ‫متصور شهر نقاطی‬ ‫کوچک هستند‪ ،‬اما در‬ ‫عمل ممکن است‬ ‫میدانی بزرگ یا‬

‫‪‬‬

‫نشانه‬

‫نشانه ها نیز عواملی در‬ ‫تشخیص قسمت های‬ ‫مختلف شهر هستند‪ ،‬با‬ ‫این تفاوت که ناظر به‬ ‫درون آنها راه نمی یابد ‪.‬‬ ‫معمول ٌ اشیایی که‬ ‫ظاهری مشخص دارند‬ ‫مانند ساختمان ها‪،‬‬ ‫علئم‪ ،‬فروشگاه ها یا‬ ‫حتی یک کوه می تواند‬ ‫نشانه ای باشد ‪.‬‬ ‫خصوصیات نشانه باید به‬ ‫گونه ای باشد که بتوان‬

‫‪‬‬

‫)‬

‫(‬

‫معنا و سمبولیزم نمادگرایی‬

‫هم ه ي محي ط هاي شهري دربرگيرنده ي نمادها‪،‬‬ ‫معاني و ارزشها هستند‪ .‬مطالعه علئم و نشانه ها و‬ ‫‪.‬ناميده مي شود ‪semiotics‬يا ‪semiology‬معناي آنها‬ ‫سوسور فرآیندی را که معنی ساخته می شود دللت‬ ‫می نامد‪ .‬مدلول مفهومی است که دال بر آن اشاره‬ ‫دارد و دالتصویر است و نشانه رابطه ی بین آن ها را‬ ‫برقرار م ی کند ‪ .‬يك نشان ه ‪ ،‬چيزي ديگري را ارائه‬ ‫ميدهد ‪ :‬در زبان به عنوان مثال ‪ ،‬هر كلمه مفهومي‬ ‫را در بر م ي گيرد ‪.‬انواع مختل ف نشان ه ه ا شناخته‬ ‫‪:‬شده اند‬ ‫شباه ت مس تقيمي ب ا شي ء دارد‪ .‬به ‪Iconic signs :‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫‪‬‬

‫)‬

‫(‬

‫معنا و سمبولیزم نمادگرایی‬

‫درس ت مانن د كلمات ك ه طب ق قواني ن معاني‬ ‫مشخص ي را در بردارن د‪ ،‬معان ي نشان ه هاي غير‬ ‫كلم ي ني ز از توافقات اجتماع ي و فرهنگ ي ساخته‬ ‫مي شود‪ .‬همانطور كه جامعه تغيير مي كند معاني‬

‫‪‬‬

‫متصل بدان و محيط مصنوع نيز تغيير پيدا مي كند‪.‬‬

‫بنابراي ن ارزشهاي اجتماع ي در پاس خ به الگوهاي‬ ‫تغيي ر يابنده اجتماع ي _ اقتص ادي و س ازمان زندگي‬ ‫‪.‬تغيير مي يابد‬

‫یکی از ايده هاي اصلي در نشانه شناسي ليه هاي‬ ‫مختلف معاني است ‪ .‬اولين ليه يا اولين نظم نشانه‬

‫‪‬‬