Dr.modiri3

‫‪3-1‬‬ ‫‪‬شکل شناسی جلسه دوم‬ ‫‪‬دسترسی پذیری و نفوذپذیری‬ ‫‪‬یکی از مهم ترین معیارهای طراحی شهری نفوذ پذیری است که به وسیله ی الگوی‬ ‫خیابان ها مصداق می یابد و نشان دهنده ی ویژگی شکلی دسترسی ها است‪ .‬نفوذ پذیری‬ ‫به معنی اندازه ای است که محیط اجازه ی انتخاب مسیر را هم از طریق راه و هم در‬ ‫درون راه به شخص می دهد‪ .‬در حقیقت نفوذ پذیری معیاری برای اندازه گیری فرصت‬ ‫حرکت است که تنها به تعداد دسترسی ها بستگی ندارد ‪ ،‬بلکه شکل دسترسی ها نیز در‬ ‫تعیین میزان نفوذ پذیری موثر است‪.‬‬ ‫‪‬نفوذ پذیری معیاری است که در تعامل بین افراد و الگوی خیابان ها بدست می آید‪ .‬نفوذ‬ ‫پذیری بصری اشاره به توانایی دیدن مسیر دارد ؛ در حالی که نفوذ پذیری کالبدی اشاره‬ ‫به توانایی حرکت در محیط است‪.‬‬ ‫‪‬ریزدانگی و درشت دانگی بافت در تلفیق با الگوی خیابان و اندازه ی بلوک ها نفوذ پذیری‬ ‫را تعریف می کند‪ .‬دسترسی پذیری معیار مرتبط با نفوذ پذیری است که در عمل بدست‬ ‫می آید‪ .‬هر چه محیطی ریزدانه تر باشد انتخاب های بیشتری را ممکن می کند‪ ،‬بنابراین‬ ‫هم نفوذپذیری بصری و هم نفوذ پذیری کالبدی را افزایش می دهد‪ .‬همان گونه که تغییر‬ ‫شکل در شبکه به صورت غیر منظم بدلیل کاهش نفوذ پذیری ‪ ،‬بصری پتانسیل های‬ ‫حرکتی را کاهش می دهد (‪.)Carmona,2003:64‬‬ ‫‪‬مزيت ها و معايب کوچه هاي بن بست‪.‬‬ ‫‪‬شکل خیابان‬ ‫‪‬تمایزات اساسی در الگوی کاداستر به وسیله شبکه منظم یا ایدهآل که به وسیله هندسه‬ ‫منظم شکل میگیرد و شبکه ارگانیک یا دفرمه است که به وسیله هندسه نامنظم شکل‬ ‫میگیرد‪.‬‬ ‫‪‬در اغلب شهرهایی که سابقه طولنیتر شهرسازی وجود دارد‪ ،‬بیشتر شبکه به صورت‬ ‫دفرمه هست که به آن ارگانیک میگویند؛ به دلیل آن که اغلب به صورت طبیعی شکل‬ ‫گرفته است تا به هدفمند مصنوع گردد‪.‬‬ ‫‪‬به دلیل آن که اغلب به صورت طبیعی شکل گرفته است تا به هدفمند مصنوع گردد‪.‬‬ ‫اغلب بر اساس جریان حرکت پیاده و تحت تاثیر توپوگرافی زمین به صورت جزیی پیوسته‬ ‫با نواحی همچوارش شکل گرفته است؛ نه به صورت راهی درون نواحی همجوار که به‬ ‫تدریج تحت تاثیر استفاده تغییر و تحول یافته است‪.‬‬ ‫‪‬هيلر معتقد است که حرکت شکل فضاي شهري را ديکته مي کند‪ .‬او بر رابطه بین حرکت‬ ‫و تحولت شکلی شبکه بسیار کار گرده است‪.‬‬ ‫شبکه منظم‪ :‬نیمه منظم ‪ ،‬شبکه شطرنجی‬ ‫‪‬سابقه تاریخی‪ :‬یونان ‪ ،‬رم یا جدید توسط سردا در بارسلونا‪ ،‬واشنگتن ‪ ،‬واشنگتن‬ ‫‪ .1‬نظم فضایی‬ ‫‪ .2 ‬راحتي تفکيک و فروش‬ ‫‪ .3‬بلوک مربع – مستطیل شکل‬ ‫‪ .4‬يکنواختي و مونوتني بر عکس ‪deformed grid‬‬

‫سیته ‪ :‬تجربه ی منهتن به تغيير در ابعاد بلوک و ارتفاع قطعات‪ ،‬استفاده از میادین و فضاهای عمومی‬ ‫جذاب‬ ‫و تلفيق طبيعت با شبکه در لوس آنجلس سعی شده که اين مونوتونی از بين برود‪.‬‬ ‫‪ .5‬نقش نمادین شبکه‬ ‫‪3-2‬‬ ‫‪ .6‬جدایی قدرت اجرایی و قانونی‬ ‫شبکه نامنظم‪ ،‬ارگانیک‪ ،‬دفرمه‪ ،‬منحنی‬ ‫‪ .1‬جذابيت بصری بالخص در تجربه دیدهای متوالی دارند‪.‬‬ ‫جنبش شهر زيبا جان نش در لندن و المستد و واکس در شیکاگو مبدع طرحهای ‪ carved‬در‬ ‫شهرسازی جدید بودند‪.‬‬ ‫‪‬عدم تشویق برای حضور غريبه ها در فضا‪.‬‬ ‫‪‬محرمیت فضایی‬ ‫‪‬کاهش ترافيک ← بن بست ها و فضاهای سلسله مراتبی و سلسله مراتب حرکت ترافیک‬ ‫‪‬بلوک‬ ‫‪‬در ارتباط تنگاتنگ با تيپولوژي‪/‬کدها یا قوانين پارامتر ها کالبدي بلوک ها تعریف می شوند‪.‬‬ ‫‪‬اندازه بلوک تحت تاثیر‪:‬‬ ‫‪ .1‬اقليم و شرایط محیطی‬ ‫‪ .2‬نياز کاربري‬ ‫‪ .3‬الگوي موجود‬ ‫‪ .4‬نیاز به دسترسی‬ ‫‪ -1‬بلوک کوچک ‪ :‬سرزندگي‪ ،‬تنوع‪ ،‬کارايي حرکتی‪ ،‬نفوذ پذيري پياده ‪ ،‬خوانایی و جذابیت‬ ‫بصری – جکوبز و کریر‬ ‫‪ -2‬بلوک بزرگ ‪ :‬کارایی اقتصادی‪ ،‬پراکنش بهينه توده و فضای باز‬ ‫‪‬بلوک ‪ m90‬در ‪: m90‬مي تواند شامل باغ خصوصي و عمومي باشد اقتصادي و چند‬ ‫عملکردي باشد‪.‬‬ ‫‪‬گونه شناسی‬ ‫‪‬گونه واسطه اي است ميان صورت و گشتالت‪ .‬گونه از گشتالت ملموس تر است‪.‬اما به‬ ‫خلف صورت طيفي از امکانها را در بر مي گيرد‪ .‬اگر گونه وجود نمي داشت هر اثري يکه‬ ‫و از اين رو بي معنا مي شد و گشتالت آن بدين سان هرگز به شناخت در نمي آمد‪.‬‬ ‫‪‬عناصر همنهشت(‪) compositional elements‬همگي به يک جنس ياژانر تعلق‬ ‫دارند‪ .‬شناسي و ريخت شناسي به ابزارهايي مي پردازند که گشتالت و صورت را بهم‬ ‫پيوند مي زند‪.‬‬ ‫‪‬علقه به فهم رابطه میان محیط مصنوع و فضای تعریف شده توسط آن‪.‬‬

‫‪ Colin Rowe .1‬اولین رویکرد جدید به دیدگاههای شکلی پس از دوران مدرن را در‬ ‫دانشگاه کرنل پایه گذاری کرد‪.‬ساختار تاریخی شهر و گونه شناسی سنتی فضای شهری‪(.‬‬ ‫‪ )1960‬وی از تکنیک شکل زمین استفاده کرد تا به دانشجویان آموزش دهد که ساختمان‬ ‫ها عناصر منفک روی سطح زمین نیستند‪ ،‬بلکه جزیی از توده بهم پیوسته بلوک ها هستند‪.‬‬ ‫‪ Rowe & Koetter .2‬از نقشه معکوس فوق استفاده نمودند تا تعامل توده و فضا را‬ ‫مطالعه نمایند‪.‬‬ ‫‪ .3‬آلدو رسی گونه شناسی در معماری‬ ‫‪ .4‬راب و باب کریر‬ ‫‪‬گونه شناسی‬ ‫‪‬تفاوت کرير درنگاه به فضاي شهري باسيته و زوکر آنست که زوکر و سيته بر جنبه هاي‬ ‫زيباشناسي و بصري تاکيد دارند در حاليکه کرير با عناصر هندسي کارش را آغاز مي کند و‬ ‫بر جنبه هاي شکلي تاکید میکند‪.‬‬ ‫‪‬در استفاده از گونه ‪2‬بحث است‪:‬‬ ‫‪-1‬کارايي گونه در زمانهاي مختلف و براي عملکرد هاي مختلف‬ ‫‪-2‬تضاد ميان منحصر بفرد بودن(اصلي بودن) و خلقيت و گونه‪.‬‬ ‫‪Socially-sanctioned type‬‬ ‫‪‬چهارنوع فضای شهری کریر‬ ‫‪ .1‬الگوي شبکه بلوک را تعریف می کند‪ .‬در این حالت شبکه دسته بندی گونه ای می‬ ‫شود‪.‬‬ ‫‪ .2‬شکل بلوک ها الگوی شبکه را تعریف می کند‪ .‬در این حالت بلوک ها دسته بندی گونه‬ ‫ای می شوند‪.‬‬ ‫‪ .3‬خيابانها و ميادين گونه هاي فرمال هستند‪ .‬در این حالت فضاهاي شهري قابل دسته‬ ‫بندي گونه ای هستند‪.‬‬ ‫‪ .4‬ساختمانهاي فرمال‬ ‫‪‬بوچانان و اپلیارد‬ ‫بوچانان ‪ :‬نواحی محیطی‬ ‫‪‬خیابان های اصلی‬ ‫‪‬سلسله مراتب خیابان‬ ‫‪‬تفکیک های حاصل شده‬ ‫اپلیارد‪ :‬مشابه در بسیاری موارد وتفادت در ترافیک‬ ‫‪‬دسترسي پذيري را از ديدگاه حمل و نقل نيز مي توان بررسي کرد‪ .‬محيط دسترس‬ ‫ناپذير خواهد بود‪ ،‬چنانچه استفاده از وابسته به ماشين شخصي باشد‪ .‬اگر چه حرکت با‬ ‫ماشين حسن هاي نيز دارد و آن افزایش آزادي عمل با ماشين است‪ .‬اما حرکت سريع‪،‬‬ ‫در هر زمان و به هر کجا را مي دهد‪ .‬همچنين امنيت و تا حدي احترام را به همراه دارد‪(.‬با‬ ‫لخص براي زنان)‬

‫‪‬اگر چه سودمندي عمومي استفاده از سفر يکپارچه با آن است در عين حال که ايمني‬ ‫شخصي باليي را فراهم مي آورد‪ .‬در حالي که در سفر با وسايل ديگر همواره فواصل‬ ‫وجود دارند‪ .‬همواره فواصلی وجود دارد‪ .‬پياده روي تا ايستگاه اتوبوس‪ ،‬منتظر شدن در‬ ‫ايستگاه از ايستگاه اتوبوس به ايستگاه قطار رفتن و بر سکوي ايستگاه معطل شدن‪ .‬هر‬ ‫فاصله اي منبع بي اطميناني‪ ،‬ناراحتي‪ ،‬و حتي ممکن است خطر باشد‪Sheller and(.‬‬ ‫‪)lrry,2000,p.745‬‬