14-16 Christos Doudakmanis & Thodoris Stelianos Greek gymnasium Lyceum of Brussels”
[email protected]
A “dialogue” between Pythagoras and Eupalinos Introduction We present here the work of students inspired by an abstract of the Dialogues of the Dead. It was written by Lucian a writer who was born in Syria in 120 b.C. and it is included in the students’ book of Ancient Greek Language. For this course, the pupils of the Second Grade (12 years old) were assigned to invent by themselves a dialogue carried out in Hadis’ (Greek: Αδης) kingdom of the underworld. The interesting point of the work presented here is that the student Chris Doudakmanis made up a dialogue between Pythagoras, a great Greek philosopher, mathematician and theorist of music and Eupalinos, an architect from Megara, who both lived during the 6th century B.C. These two eminent Greeks discuss about the cup invented by the former and the famous-for-that-era technical achievement, the tunnel (ορυγµα) that the latter constructed at Samos island.
PUPILS OF THE SECOND GRADE (12 YEARS OLD) ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (12 ΕΤΩΝ)
Ένα "διάλογος" µεταξύ Πυθαγόρα και Ευπαλίνου
PUPILS FROM THE SIXTH GRADE (16 YEARS OLD) ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ (16 ΕΤΩΝ)
Εισαγωγή Αφορµή για την εργασία του µαθητή αποτέλεσε ένα απόσπασµα στο βιβλίο της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας από τους Νεκρικούς διαλόγους του Λουκιανού, συγγραφέα που γεννήθηκε στη Συρία το 120 µ.Χ. Στο πλαίσιο αυτού του µαθήµατος ανατέθηκε στους µαθητές να γράψουν έν διάλογο που διεξάγεται στον Αδη έτσι όπως οι ίδιοι το φαντάζονται. Το ενδιαφέρον στην εργασία αυτή είναι ότι ο µαθητής Χρήστος ∆ουδακµάνης επέλεξε ένα διάλογο ανάµεσα στον Πυθαγόρα µεγάλο Ελληνα φιλόσοφο, µαθηµατικό, γεωµέτρη και θεωρητικό τηας µουσικής και τον Ευπαλίνο Μεγαρέα αρχιτέκτονα που έζησαν και οι δύο τον 6ο π.Χ. αιώνα. Οι δύο επιφανείς Ελληνες συζητούν για το ποτήρι που εφηύρε ο πρώτος και το περίφηµο για την εποχή του – και όχι µόνο – τεχνικό έργο, το όρυγµα στη Σάµο που κατασκεύασε ο δεύτερος. Μαθητές από µεγαλύτερη τάξη βοήθησαν τους
27
14-16
History of Science and Technology
European Pupils Magazine
A group of students from a higher class (16 years old) helped the younger pupils to understand the scientific principle behind Pythagoras’ invention of the cup.
µικρούς µαθητές να κατανοήσουν την αρχή λειτουργίας του σιφωνίου. Τους βοήθησαν να πραγµατοποιήσουν ένα πείραµα µε µιά κούπα αντίγραφο της κούπας του Πυθαγόρα που πωλείται στα τουριστικά
THE SIPHON ΤΟ ΣΙΦΩΝΙ
That is, how the siphon works. They helped them to perform the experiment with a cup bought in Samos island as a souvenir. Moreover, they constructed a Pythagorean cup using a plant pot, some wax, a piece of
SOUVENIR CUP ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΚΟΥΠΑΣ
28
pipe and a plastic cup. They video taped the experiments and published them in
SIPHON EXPERIMENT ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΜΕ ΤΟ ΣΙΦΩΝΙ
καταστήµατα. Α κ ό µ α περισσότερο, τους βοήθησαν να κατασκευάσουν µιά παρόµοια διάταξη, χρησιµοποιώντας µια γλάστρα, ένα σωλήνα, ένα πλαστικό δοχείο και λίγη πλαστελίνη. ∆ύο καθηγήτριες, η κ. Βάγια Σπανού καθηγήτρια Α γ γ λ ι κ ή ς γλώσσας και η κ. Ελένη Κυριάκη
EXPERIMENT WITH THE SOUSOUVENIR CUP Η ΚΟΥΠΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΑΜΕ
καθηγήτρια
Φυσικής
History of Science and Technology
14-16
European Pupils Magazine
You Tube. Two teachers, the English language teacher Ms. Vagia Spanou and the Physics teacher Ms Eleni Kyriaki helped us to carry out the project. Anna Giota.
βοήθησαν στην πραγµατοποίηση της εργασίας. Αννα Γιώτα. Ο «∆ιάλογος» µεταξύ του Ευπαλίνου Πυθαγόρα Ευπ.: Πολυαγαπηµένε µου φίλε Πυθαγόρα, καιρό έχω να σε δω. Ναι Ευπάλινε έχω πολλές δουλειές, δεν προλαβαίνω, εσύ; Ευπ.: Και εγώ Π υ θ α γ ό ρ α , κατασκευάζω ένα όρυγµα, ώστε να µεταφέρεται το νερό απο τη µία πλευρά
The “Dialogue” b e t w e e n Pythagoras and Eupalinos Eyp: My dear friend Pythagoras I haven’t seen you for a long time. EXPERIMENT WITH THE SOUVENIR CUP Pyt: Yes, I’ve Η ΚΟΥΠΑ ΠΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΑΜΕ been so busy lately; I don’t have time What about you? του νησιού στην άλλη. Πυθ.: Πρέπει να είναι δύσκολο έργο. Eyp: I’m busy manufacturing a ditch so that water can be transferred from the one Ευπ.: Όντως είναι δύσκολο έργο, αλλά side of the island to the other. τα καταφέρνω, µε κάποια προβλήµατα Pyt: It must be a difficult task. βέβαια. Eyp: It is indeed, but I manage, with Πυθ.: ∆ηλαδή τι είδους προβλήµατα; some problems of course. Ευπ.: Να είχα έναν κρατήρα για να Pyt: What kind of problems? πίνουν ποτό οι εργάτες, ώσπου µια µέρα ο Eyp: I had a Πλάτων και ο Πολυνίκης τσακώθηκαν και crater for the τον έσπασαν. workers to drink Από τότε τους δίνω ποτό σε µικρά ποτηράκια και αυτοί παραπονιούνται. wine but one day Πυθ.: Είσαι πολύ τυχερός. Πριν από λίγο Platon and καιρό έφτιαξα ένα ποτήρι. Polinikis had an Ευπ.: Τι είδους ποτήρι; argument and broke Πυθ.: Είναι ένα ασυνήθιστο ποτήρι. Έχει it. Since then I have µία τρύπα στη βάση και µία γραµµή στο been giving them to χείλος. drink in small Αν η ποσότητα τπου υγρού ξεπεράσει τη glasses and they γραµµή όλη η ποσότητα του υγρού χύνεται complain about it. Pyt: You are από την τρύπα. very lucky. I Ευπ.: Φανταστικό! Θα µπορούσες να PYTHAGORAS manufactured a µου το πουλήσεις; Ο ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ glass some time Πυθ.: Φυσικά, αλλά στο δανείζω
29
14-16
History of Science and Technology
European Pupils Magazine
ago. Eyp: What kind of glass? Pyt: It’s an unusual glass. It’s got a hole at the bottom of it and a line at its rim. If the amount of the liquid exceeds the line, then the liquid comes out through the bottom of the glass. Eyp: Fantastic! Could you sell it to me? Pyt: Of course, I can temporarily lend it to you for a test. Eyp: Thank you very much. Pyt: Would you like to join me for lunch? Eyp: Yes, thank you. What have you prepared? Pyt: Chicken with seasonings. Eyp: Very tasty food. Now that I remember, why have you manufactured this glass? Pyt: I would like my friends as well as myself to drink wine in moderation and, as a result, I manufactured this glass. Eyp: That’s nice. We’ll talk things over at lunch. Pyt: All right Chris Doudakmanis. Pythagorean cup - The Theory The Pythagorean cup is a form of drinking cup which allows the user to fill the cup with wine up to a certain level. If the user fills the cup no further than that level he may enjoy his drink in peace. If he exhibits gluttony however, the cup wreaks instant retribution by spilling its contents out through the bottom. Pythagoras’ cup looks exactly like a normal drinking cup, except that the bowl has a central column in it. The central column of the bowl is positioned directly over the stem of the cup and over the hole at the bottom of the stem. A small, open pipe runs from this hole almost to the top of the central column, where there is an open chamber. The chamber is connected by a second pipe to the bottom of the central column, where a
30
προσωρινά για δοκιµή. Ευπ.: Σ’ ευχαριστώ πάρα πολύ. Πυθ.: Θέλεις να καθήσεις για φαγητό; Ευπ.: Πολύ ευχαρίστως, τί έχεις µαγειρέψει; Πυθ.: Κοτόπουλο µε καρυκεύµατα. Ευπ.: Πολύ νόστιµο φαγητό. Α, ναι καλά που το θυµήθηκα. Γιατί έφτιαξες το ποτήρι; Πυθ.: Ξέρεις, ήθελα οι φίλοι µου και εγώ να πίνουµε ποτό µε µέτρο, και ιδού τα αποτελέσµατα. Ευπ.: Πολύ ωραία. Τα λέµε στο µεσηµεριανό.
PYTHAGORAS’ CUP COPY ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΚΟΥΠΑΣ
Πυθ.: Εντάξει. Η κούπα του Πυθαγόρα Από τον µαθητή της Β‘ Λυκείου: Στελιανό Θεόδωρο. Ο Πυθαγόρας, κατά την τοπική παράδοση της Σάµου, είχε φτιάξει µια κούπα εφαρµόζοντας τους νόµους της Φυσικής για να πίνει µε µέτρο το κρασί. Εσωτερικά, είχε µία γραµµή που όριζε ως που έπρεπε να γεµίσει κανείς. Μια στάλα παραπάνω και η κούπα άδειαζε όλο το κρασί της από µία
History of Science and Technology
14-16
European Pupils Magazine
hole in the column exposes the pipe to the contents of the cup. When the cup is filled, liquid rises through the second pipe up to the chamber at the top of the central column. As long as the level of the liquid PYTHAGORAS’ CUP CROSS SECTION does not rise ∆ΙΑΤΟΜΗ ΚΟΥΠΑΣ beyond the level of the chamber, everything is all right. If the level rises further however, the liquid spills through the chamber into the first pipe and out through the bottom. Hydrostatic pressure then creates a siphon through the central column causing the entire contents of the cup to be emptied through the hole at the bottom of the stem. By this way the avid is punished. It is also called Cup
of Justice
κρυφή οπή στη βάση. Πως όµως γίνεται αυτό; Στο κέντρο της κούπας βρίσκεται µια στήλη τοποθετηµένη ακριβώς πάνω από έναν σωλήνα, ο οποίος οδηγεί στο κάτω µέρος της. Εκεί βρίσκεται η κρυφή οπή. Ενώ γεµίζουµε την κούπα, η στάθµη του κρασιού ανεβαίνει και στο εσωτερικό της κεντρικής στήλης, ακολουθώντας το νόµο του Pascal για τα συγκοινωνούντα δοχεία. Όσο η στάθµη του κρασιού δεν ξεπερνά τη γραµµή που είναι χαραγµένη στο εσωτερικό της κούπας, «δεν τρέχει τίποτα». Εάν όµως την ξεπεράσει, ταυτόχρονα φτάνει και στην κορυφή της εσωτερικής στήλης, έτσι µέσω του σωλήνα το παραπανίσιο κρασί χύνεται κάτω από την κούπα. Τότε η υδροστατική πίεση δηµιουργεί ένα σιφόνι στον εσωτερικό σωλήνα, το οποίο αδειάζει όλο το περιεχόµενο της κούπας από την οπή που υπάρχει. Έτσι, ο άπληστος τιµωρείται.
HOW PYTHAGORAS’ CUP WORKS
Η ΑΡΧΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΚΟΥΠΑΣ because except from hydrostatic pressure, it reflects one of the Καλείται επίσης κούπα του δικαίου διότι basic principles of justice, the principle of πλην της υδραυ-λικής, αντανακλά και µία από Vituperation (in Greek: Ύβρις) and τις βασικές αρχές του δικαίου, αυτήν της Vengeance (in Greek: Νέµεσις). Ύβρεως και Νεµέσεως. When the limit is exceeded (vituperation), Όταν το όριο ξεπερνιέται (ύβρις), δεν not only are lost those that have exceeded χάνονται µόνον όσα έχουν ξεπεράσει το όριο, the limit, but also all the precedents that had αλλά και όλα τα προηγούµενα που είχαν been acquired (vengeance). With a simple αποκτηθεί (νέµεσις). example of hydrostatic pressure, Με µια απλή εφαρµογή της υδραυλικής, Pythagoras teaches us to accept what we ο Πυθαγόρας µας διδάσκει απ' τα βάθη
31
14-16
History of Science and Technology
European Pupils Magazine
already have and not ask for more and more.
Stelianos Theodoros.
Eupalinian aqueduct The Tunnel of Eupalinos or Eupalinian aqueduct (in Greek: Efpalinion orygma, Ευπαλίνιον όρυγµα) is a tunnel in Samos, Greece, built in the sixth century BC to carry water to the city. The tunnel was excavated from both ends (amfistomon, αµφίστοµον, 'having two openings').
TUNNEL OF EUPALINOS ΤΟ ΕΥΠΑΛΙΝΕΙΟ ΟΡΥΓΜΑ
It is a tunnel 1036 m. long, starting from the north side of Mt. Ambelos and ending to the south. It is located 55 m. above sea level and 180 m. below the top of the mountain. The dimensions of the tunnel are 1.80 x 1.80 m. Inside, at a depth of 2-9 m. is the channel that carried the water to the city. Two architectural phases have been distinguished: a) the Archaic, with the polygonal masonry and the pointed roof; b) the Roman, with a barrel-vaulted roof. The Eupalinos tunnel was the longest tunnel of its time. Today it is a popular
32
του χρόνου, ν α δεχό µ α σ τ ε το άριστο µέτρο και να απολαµβάνουµε τον οίνο που ήδη έχουµε στην κούπα µας αντλώντας την µέγιστη ωφέλεια!
Το Ευπαλίνειο υδραγωγείο Από τον µαθητή της Β‘ Λυκείου: Στελιανό Θεόδωρο. Tο Ευπαλίνειο όρυγµα ή Ευπαλίνειο υδραγωγείου (στα ελληνικα: Ευπαλίνειον όρυγµα) ειναι µια σήραγγα στη Σάµο, στην Ελλάδα, που κατασκευάστηκε τον έκτο αιωνα π.Χ., για να χρησιµεύσει σαν υδραγωγείο. Η σήραγγα εχει ανασκαφεί και απο τα δύο ακρα (αµφίστοµον, µε δυο ανοιγµατα). Ειναι µια σήραγγα µήκους 1036 µ., ξεκινώντας απο τη βόρεια πλευρα του όρους Αµπέλου και τελειώνει στο νότο. Βρίσκεται 55 m πάνω από το επίπεδο της θάλασσας και 180 µ. κάτω από την κορυφή του βουνού. Οι διαστάσεις της σήραγγας ειναι 1,80 x 1,80 µ. Μέσα σε βάθος 2-9 µ. ειναι το κανάλι που διοχέτευε το νερό στην πόλη. ∆ιακρίνουµε δύο αρχιτεκτονικές φάσεις: α) την αρχαϊκη, µε πολυγωνική τοιχοποιϊα και τονισµένη οροφή και β) το ρωµαικο, µε θολωτη οροφή. Το Ευπαλίνειο όρυγµα ηταν η µεγαλυτερη σηραγγα της εποχης του. Σήµερα ειναι ενα δηµοφιλές µνηµείο µε τουριστικό ενδιαφέρον. Bibliography
• Dialogues of the Dead by Lucian • • • • •
Iconography www.grschool.be http://amateurmusicians.net/wp-content/ uploads/2007/09/pythagoras.jpg www.physics.umd.edu/lecdem/services/ demos/demosf4/f4-33.gif www.tate.org.uk/shop/images/prints/ stives/david_nash.jpg http://content.answers.com/main/ content/wp/en/6/64/Pythagoras_cup.jpg