BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
Tingkatan 2 KSSM | Bab 1
1
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
•Hidupan dikenali sebagai organisma . •Organisma hidup seperti manusia, haiwan dan tumbuhan mempunyai bentuk, saiz dan rupa yang berbeza bagi membolehkan ahli sains mengelaskan organisma-organisma itu kepada beberapa kumpulan. •Biodiversiti merupakan kepelbagaian organisma hidup di sesuatu kawasan.
© NgFL/SMKDC
Apakah BIODIVERSITI??
BAB 1 TING 2 KSSM
Kepelbagaian Organisma
Bab 3: Biodiversiti
1.1
2
Bab 1 Biodiversiti
Organisma Dan Pengelasannya
•
Semua benda hidup dikenali sebagai organisma.
•
Terdapat 10 hingga 100 juta organisma di Bumi.
•
Wujud disebabkan pelbagai jenis iklim dan habitat.
Bab 3: Biodiversiti
• •
Biodiversiti Kepelbagaian jenis organisma di Bumi. Merangkumi semua hidupan darat dan laut, flora atau fauna,
Habitat
Cikgu Yus 2018 –Sains KSSM Tingkatan 2
Biodiversiti
Tasik / Kolam
Ikan, Ameba, Udang
Tanah
Cacing tanah, Semut, Kala jengking
Gurun
Unta, Kaktus, cicak
Hutan
Harimau, Monyet, Rafflesia
© NgFL/SMKDC
Contoh
Perubatan
BAB 1 TING 2 KSSM
Tempat Rekreasi/ peranginan
Bab 3: Biodiversiti
Sumber makanan/ bahan mentah
Keseimbangan Alam
Pendidikan Bahan Mentah industri
© NgFL/SMKDC
Kepentingan Biodiversiti
4
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Bab 1 Biodiversiti
Organisma Dan Pengelasannya
Menguatkuasakan undangundang
Cikgu Yus 2018 –Sains KSSM Tingkatan 2
Memulihara hidupan dengan program pembiakan seperti tapak semaian anak benih atau pusat penetasan penyu
Melindungi habitat dengan mewujudkan hutan simpan, taman laut,taman Negara & santuari hidupan liar
© NgFL/SMKDC
Menganjurkan kempen kesedaran
Mengharamkan pembunuhan&pemerdagangan haiwan & tumbuhan endemik dan terancam
Bab 3: Biodiversiti
PENGURUSAN BIODIVERSITI SECARA BERKESAN Mengekalkan Biodiversiti
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
Pengelasan Organisma
1.2
6
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Bab 1 Biodiversiti
Organisma Dan Pengelasannya
Vertebrata
Ikan Amfibia Reptilia Burung
Tumbuhan
Invertebrata
BerKaki 3 pasang kaki Lebih daripada 3 pasang kaki
Mamalia
Berbunga
Tanpa kaki
Monokotiledon
Seperti cacing
Dikotiledon
Tidak seperti cacing
Tidak berbunga
Berbiji
Tanpa biji
Konifer
Lumut
© NgFL/SMKDC
Haiwan
Bab 3: Biodiversiti
Organisma
Alga
Pakupakis
Cikgu Yus 2018 –Sains KSSM Tingkatan 2
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
PENGELASAN HAIWAN
8
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
•Vertebrata - haiwan bertulang belakang. •Invertebrata - haiwan yang tidak bertulang belakang.
© NgFL/SMKDC
Haiwan invertebrata Merupakan kumpulan haiwan yang paling banyak bilangannya di Bumi dan sebahagiannya merupakan serangga.
BAB 1 TING 2 KSSM
HAIWAN VERTEBRATA DAN INVERTEBRATA
Bab 3: Biodiversiti
Pengelasan Haiwan
9
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
© NgFL/SMKDC
Inverterbrata 10
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
• Invertebrata adalah haiwan tidak bertulang belakang. • Sesetengah daripadanya hidup di dalam air dan sesetengah pula hidup di darat. • Sesetengah invertebrata mempunyai banyak kaki dan sesetengah tidak berkaki. • Contoh-contoh invertebrata ialah cacing tanah, pacat , kumbang, lalat, belalang, lipas dan siput.
Bab 3: Biodiversiti
Invertebrata
11
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Bab 3: Biodiversiti
Obor-obor lalat
sotong Cacing tanah
lelabah
lipas
Tapak sulaiman Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
Umangumang
siput udang
BAB 1 TING 2 KSSM
Invertebrata
12
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
INVERTEBRAT A
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Topik 3 Biodiversiti
Organisma Dan Pengelasannya
4 pasang kaki
Lalat, kumbang, cengkerik
Kala jengking, labahlabah
Lipan, udang, ketam
Invertebrata Tanpa Kaki Bersendi
Contoh
Cikgu Yus 2018 –Sains KSSM Tingkatan 2
Seperti cacing
Tidak seperti cacing
Cacing tanah, cacing pipih
Tapak sulaiman, siput, ubur-ubur
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
Contoh
3 pasang kaki
Lebih daripada 4 pasang kaki
Bab 3: Biodiversiti
Invertebrata
Invertebrata Dengan Kaki Bersendi
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
Invertebrata BERKAKI
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
Invertebrata TANPA BERKAKI
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
© NgFL/SMKDC
verterbrata 20
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
• Vertebrata mempunyai tulang belakang dan tengkorak yang melindungi otak. • Vertebrata dibahagikan kepada 5 kumpulan utama, 3 daripadanya adalah berdarah sejuk dan 2 berdarah panas. • Haiwan yang berdarah sejuk ( Poikiloterma) boleh menyesuaikan suhu badan mereka berdasarkan persekitaran. • Haiwan yang berdarah panas ( Homoioterma) boleh mengekalkan suhu badan yang malar (tetap) dan tidak dipengaruhi oleh persekitaran.
Bab 3: Biodiversiti
Vertebrata
21
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
Pengelasan Haiwan
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
© NgFL/SMKDC
MAMALIA
23
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Kumpulan vertebrata
Ciri-ciri umum
Mamalia
Habitat: air dan darat darah: berdarah panas Bentuk badan: Pelbagai pergerakan : berenang, berjalan, dan berlari Permukaan badan: diliputi bulu halus atau rerambut Respirasi: peparu Kaedah pembiakan: Persenyawaan Dalam Melahirkan anak/beranak kecuali platipus dan tenggiling Anaknya menyusu susu ibu Mempunyai sepasang telinga luar( telinga bercuping) Contoh Haiwan:monyet, kelawar, ikan paus, arnab
Monkey Bats
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
Contoh Haiwan :MAMALIA
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Bab 3: Biodiversiti
1. kelawar –mempunyai sayap dan boleh terbang macam burung
BAB 1 TING 2 KSSM
CIRI CIRI LUAR BIASA SEBILANGAN MAMALIA
© NgFL/SMKDC
1. Ikan paus dan dolphin –tinggal di dalam seperti ikan
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
© NgFL/SMKDC
BURUNG
27
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Kumpulan vertebrata
Ciri-ciri umum
Burung
Habitat: Atas tanah/ Darat Darah: berdarah panas pergerakan: guna sayap untuk terbang tapi tak semua boleh terbang Permukaan badan: diliputi oleh bulu pelepah Respirasi: peparu Kaedah pembiakan: Menjalankan persenyawaan dalam & bertelur Makan dengan menggunakan paruh Mempunyai sepasang kaki bersisik kering dan sayap Contoh: angsa, helang, gagak, burung hantu, ayam
Ostriches
Red tailed tropic
Penguins
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
Contoh Haiwan :Burung
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
IKAN
30
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Kumpulan vertebrata
Ciri-ciri umum
Habitat: Air Darah: Berdarah sejuk Sea horse Bentuk badan: badan yang larus Eel Pergerakan : berenang(ekor dan sirip ) Badan yang larus dan mempunyai sirip supaya boleh bergerak di dalam air Permukaan badan: diliputi sisik berlendir Respirasi/Pernafasan: Insang tuna Kaedah pembiakan: bertelur di dalam air/Menjalankan persenyawaan luar Dorsal fin Contoh: salmon, ikan jerung, kuda laut, gill ikan pari Tail
IKAN
Anal fin
fins
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
FISH
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
AMFIBIA
33
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Kumpulan vertebrata
Ciri-ciri umum
Amfibia
Habitat: Air dan darat darah: berdarah sejuk Bentuk badan: Pelbagai pengerakan : berenang, dan melompat Permukaan badan: kulit lembap Respirasi: Bernafas melalui insang (semasa kecil), peparu atau kulit (apabila dewasa) Kaedah pembiakan: bertelur Bertelur di dalam air Menjalankan persenyawaan luar Contoh: katak, kodok, salamander
Toad
Frog
Salamander
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
AMFIBIA
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
AMFIBIA
frog
© NgFL/SMKDC
salamander
toad Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
© NgFL/SMKDC
REPTILIA
37
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Kumpulan vertebrata
Ciri-ciri umum
Reptilia
q
Habitat: air dan darat
q
Darah: berdarah sejuk
q
Bentuk badan: pelbagai
q
pergerakan: berenang, menjalar
q
Permukaan badan: mempunyai kulit
Crocodile
Tortoise
kering yang bersisik
Snake
q
Respirasi: peparu
q
Kaedah pembiakan : bertelur Biasanya bertelur di darat
Lizard
q
Menjalankan persenyawaan dalam
q
Contoh: buaya, kura-kura, cicak, ular Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Bab 3: Biodiversiti
BAB 1 TING 2 KSSM
REPTILIA
© NgFL/SMKDC
lizard
snake
tortoise Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
REPTILIA
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Mempunyai tulang belakang
Tidak mempunyaitulang belakang
Mempunyai sistem saraf dan otak
Sesetengah invertebrata tidak mempunyaisistem saraf
Menggunakan rangka tulang untuk menyokong tubuh badan
Menggunakan rangka luar yang keras atau bendalir dalam badan untuk menyokong tubuh badan
© NgFL/SMKDC
Invertebrata
BAB 1 TING 2 KSSM
Vertebrata
Bab 3: Biodiversiti
Perbezaan antara Haiwan Vertebrata Dan Invertebrata
41
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Bab 1: Biodiversiti
Organisma Dan Pengelasannya Pengelasan Haiwan Ikan
Amfibia
Reptilia
Burung
Mamalia
Habitat
Air
Darat dan air
Darat dan air
Darat
Darat kecuali ikan paus lumbalumba, ikan dugong
Badan diliputi
Sisik berlendir
Kulit lembap
Kulit bersisik
Bulu pelepah
Rambut atau bulu
Bertelur (tanpa cengkerang)
Bertelur (dengan cengkerang) Berdarah sejuk
Bertelur (dengan cengkerang) Berdarah panas
Pembiakan Jenis darah
Bertelur (tanpa cengkerang) Berdarah sejuk
Berdarah sejuk
Melahirkan anak Berdarah panas
Persenyawaan
Luar
Luar
Dalam
Dalam
Dalam
Lain-lain
Ada sirip, ekor
-
Gigi tajam
Paruh tanpa gigi
Betina ada kelenjar susu
Contoh
Ikan emas
Katak
Kura-kura, ular
Burung nuri, merpati
Orang utan, gajah
Cikgu Yus 2018 –Sains KSSM Tingkatan 2
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
PENGELASAN TUMBUHAN
43
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
TUMBUHAN
TUMBUHAN TIDAK BERBUNGA
TUMBUHAN BERBUNGA
LUMUT Ferns
Fungi PAKU Connifer PAKIS
MONOKOTILEDON Monocotyledon KONIFER Mosses
DIKOTILEDON Dicotyledon
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
•Tumbuhan tidak berbunga tidak mengeluarkan bunga, buah dan biji. •Tumbuhan ini membiak melalui spora atau belahan dedua.
Bab 3: Biodiversiti
Tumbuhan Tidak Berbunga
45
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Bab 3: Biodiversiti
(a)
(b)
(c)
(d)
© NgFL/SMKDC
•Tumbuhan tidak berbunga dibahagikan kepada 4 kumpulan, iaitu: a. Alga b. Lumut c. Kulat d. Paku-pakis e. Konifer
BAB 1 TING 2 KSSM
Tumbuhan Tidak Berbunga
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
46
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
Fungi
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
BAB 1 TING 2 KSSM
Ciri-Ciri Tumbuhan Tidak Berbunga
51
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
BAB 1 TING 2 KSSM
Ciri-Ciri Tumbuhan Tidak Berbunga
52
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
BAB 1 TING 2 KSSM
Ciri-Ciri Tumbuhan Tidak Berbunga
53
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
© NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
BAB 1 TING 2 KSSM
Ciri-Ciri Tumbuhan Tidak Berbunga
54
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Topik 3 Biodiversiti
Organisma Dan Pengelasannya Tumbuhan Tidak Berbunga Berbiji
Tanpa biji
Konifer • •
•
Paku-pakis
Mempunyai akar dan batang Membiak sebenar melalui biji benih dalam kon Contoh - pokok pain - pokok ru
NO
Daun
NO NO
NO
Habitat
Lembap dan redup di darat
Lembap dan redup di darat
Barair dan lembap di darat
Membiak melalui
Spora
Spora
Belahan dedua
Lumut, lumut hati
Spirogira, alga laut
Contoh
Cikgu Yus 2018 –Sains KSSM Tingkatan 2
Alga
Batang
Akar
Kapsul s p o ra
Lumut
Pakis tanduk rusa
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Bab 3: Biodiversiti
BAB 1 TING 2 KSSM
Pengelasan Tumbuhan Tumbuhan Berbunga • Tumbuhan-tumbuhan ini
© NgFL/SMKDC
menghasilkan banyak jenis bunga yang berwarna-warni. • Tumbuhan ini membiak daripada biji benih. • Tumbuhan berbunga boleh dikelaskan kepada 2 kumpulan –monokotiledon dan dikotiledon
56
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Dikotiledon
Biji benih dengan satu kotiledon Biji benih dengan dua kotiledon
Mempunyai akar tunjang
Mempunyai daun berurat selari
Mempunyai daun berurat jejala
Mempunyai batang tidak berkayu Mempunyai batang berkayu
© NgFL/SMKDC
Mempunyai akar serabut
BAB 1 TING 2 KSSM
Monokotiledon
Bab 3: Biodiversiti
Tumbuhan Berbunga
Bunga mempunyai gandaan 3 kelopak
57
Bunga mempunyai gandaan 2 atau 5 kelopak Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Contoh: pokok jagung, orkid, pokok pisang, pokok kelapa
Contoh: pokok keembung, pokok bunga mawar, pokok bunga matahari, pokok manga
© NgFL/SMKDC
Dikotiledon
BAB 1 TING 2 KSSM
Monokotiledon
Bab 3: Biodiversiti
Tumbuhan Berbunga
58
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM
Bab 3: Biodiversiti
© NgFL/SMKDC
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
• Tumbuhan berbunga boleh dibahagikan kepada dua kumpulan, iaitu monokotiledon dan dikotiledon.
Bab 3: Biodiversiti
Pengelasan Tumbuhan
Mempunyai daun berurat jejala
Mempunyai daun berurat selari
© NgFL/SMKDC
Biji benih dengan 1 kotiledon
BAB 1 TING 2 KSSM
Biji benih dengan 2 kotiledon
Bab 3: Biodiversiti
Tumbuhan Berbunga
61
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
Bab 1: Biodiversiti
Organisma Dan Pengelasannya Tumbuhan Berbunga
Bilangan kotiledon Urat Akar Berkas Batang Contoh Bilangan kotiledon Contoh Batang Berkas Akar Urat
Monokotiledon
Dikotiledon
Satu
Dua
Urat selari Monokotiledon Monokotiledon Akar serabut Berkas Batang Akar Urat Satu berselerak serabut selari lembut • Pokok herba Berkas berselerak - jagung Batanglembut - pisang • Pokok herba - jagung - pisang
Cikgu Yus 2018 –Sains KSSM Tingkatan 2
Urat jejala Dikotiledon Dikotiledon Akar tunjang • Pokok, Berkas Batang Akar Urat pokok dalam Dua tunjang jejala berkayu renek bulatan Berkas dalam bulatan - betik Batang berkayu - keembung • Pokok, pokok renek - betik - keembung
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
Satu cara yang digunakan untuk mengenal pasti dan mengelaskan organisma mengikut persamaan dan perbezaan mereka bagi pembelajaran biodiversiti secara sistematik.
Bab 3: Biodiversiti
MEMBINA KUNCI DIKOTOMI
63
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
(Haiwan)
Bab 3: Biodiversiti
Contoh Kekunci Dikotomi
64
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM © NgFL/SMKDC
(tumbuhan)
Bab 3: Biodiversiti
Contoh Kekunci Dikotomi
65
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®
BAB 1 TING 2 KSSM
Latihan sumatif 1
© NgFL/SMKDC
Bab 3: Biodiversiti
B u k u t e k s m u k a s u r a t 1 7 -1 9
66
Disediakan oleh: Cikgu Yus ®