Artikel Untuk Ulasan Kritis Pelaksanaan Aktiviti Seni Kreatif Dalam Pendidikan Pra Sekolah (word).docx

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran Universiti Kebangsaan Malaysia ABSTRACT Creative art activity is an instructional activity which combines creative visual, musical, and performance arts to foster children’s creativity and development. This study aims at identifying parents’ and pre-school teachers’s of perception of the importance of creative arts in preschool education, their perception levels on the basis of school status and location, and preschool teachers’ understanding of creative art activities. A set of instruments was distributed to 53 preschool teachers, and another set was handed out to 253 parents of children of public and private kindergartens in Sibu, Serawak. T-test and two-triled ANOVA were used to compare mean scores of two or more groups. Findings show that creative art activition constitute an important element for parents and teachers. However, their understanding level is not as high as their perception has not contributed to the level of understanding of creative art activities. Hence, it is necessary to provide more creative art causes and workshop to increase understanding level of pre-school teachers. Keywords: pre-school, creative arts, parents’ and teachers’ perception, teachers’

understanding

prasekolah pada hari ini, ia lebih banyak memberi tumpuan kepada pendidikan

Di Malaysia, kepentingan perkembangan

berbentuk

daya kreatif

dalam pendidikan awal

kepada pencapaian akademik kanak-

kanak-kanak jelas ternyata dalam huraian

kanak prasekolah (Rohaty, 1984; Halim,

kurikulum pendidikan prasekolah. Antara

1989; Fazidah, 2006). Ini bertentangan

enam komponen dalam buku huraian

dengan pandangan pakar perkembangan

kurikulum prasekolah, komponen kreativiti

kanak-kanak (Fortson & Reiff, 1995;

dan estetika memberi fokus kepada

Puckett & Diffily, 2004; Driscoll & Nagel,

memperkembangkan sifat

dan

2005; Gonzalez-Mena & College, 2005)

ekspresif melalui imaginasi dan pemikiran

yang kerap menegaskan bahawa adalah

(Kementerian

Malaysia,

perlu menyediakan perkembangan yang

2003). Namun, penghayatan, kefahaman

menyeluruh kepada kanakkanak. Dengan

dan perlaksanaan sering dipersoalkan

ini, perkembangan kreativiti dan estetika

(Pusat Perkembangan Kurikulum, 2008).

perlu

Dari segi realiti kurikulum pendidikan

pengajaran dan pembelajaran pendidikan

kreatif

Pendidikan

EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

formal

dibangkitkan

yang

menekankan

dalam

proses

ISSN : 1907 - 8838

35

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

prasekolah. Antara yang diusahakan oleh

4.

Mengenal pasti sama ada terdapat

Bahagian Pendidikan Guru, Kementerian

perbezaan

Pelajaran Malaysia ialah aktivitiaktiviti seni

perlaksanaan aktiviti seni kreatif

kreatif yang diperkenalkan sebagai ‘alat’

yang signifikan dalam kalangan guru

dalam

prasekolah berdasarkan lokasi dan

proses

pembelajaran

pengajaran kerana

ia

dan mampu

memperkembangkan domain

tahap

kefahaman

jenis sekolah. 5.

Mengenal pasti sama ada terdapat

intelek, afektif, psikomotor dan emosi-

perbezaan yang signifikan di antara

sosial kanakkanak (Edwards, 2006).

tahap

persepsi

dan

kefahaman

perlaksanaan aktiviti seni kreatif Objektif Kajian 1.

dalam kalangan guru prasekolah.

Mengenal pasti sama ada terdapat perbezaan yang signifikan di antara persepsi

2.

3.

ibu

guru

Kajian tinjauan ini ditujukan kepada

prasekolah terhadap kepentingan

ibu bapa serta guru prasekolah yang

aktiviti seni kreatif dalam pengajaran

mempunyai anak/ murid yang berumur 6

dan

dan

tahun. Sepertimana yang ditunjukkan

pembelajaran

pendidikan

prasekolah.

pada Rajah 1 di bawah, kajian ini

Mengenal pasti sama ada terdapat

memfokuskan

perbezaan persepsi guru prasekolah

kepentingan aktiviti seni kreatif dan juga

yang signifikan berdasarkan jenis

kefahaman

perlaksanaannya

sekolah dan lokasi sekolah terhadap

pendidikan

prasekolah.

kepentingan

kreatif

kumpulan sampel, iaitu ibu bapa dan juga

dalam pengajaran dan pembelajaran

guru prasekolah akan dikaji persepsi

pendidikan prasekolah.

terhadap kepentingan aktiviti seni kreatif,

Mengenal pasti sama ada terdapat

manakala,

perbezaan persepsi ibu bapa yang

perlaksanaan aktiviti seni kreatif, ia hanya

signifikan berdasarkan jenis sekolah

ditumpukan

dan

sahaja.

lokasi

kepentingan

36

bapa

Skop Kajian

aktiviti

seni

sekolah aktiviti

terhadap

seni

kreatif

kepada

untuk

kepada

kajian

guru

persepsi

dalam

Kedua-dua

kefahaman

prasekolah

Selain daripada pengenal pastian

dalam pengajaran dan pembelajaran

tahap

persepsi

ibu

bapa

dan

guru

pendidikan prasekolah.

prasekolah terhadap kepentingan aktiviti

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

seni kreatif, perbandingan skor min juga

adalah

dilaksanakan antara ibu bapa dan guru

pendidikan

prasekolah berdasarkan lokasi sekolah

pastinya

dan jenis sekolah. Begitu juga dengan

dengan Falsafah Pendidikan Kebangsaan

perbandingan

Malaysia.

tahap

kefahaman

guru

prasekolah dalam perlaksanaan aktiviti seni kreatif. Perbezaan

perbandingan

selaras

dengan

prasekolah mempunyai

matlamat

yang

sudah

kesinambungan

Seperti mana yang tertakluk dalam Falsafah

Pendidikan

Kebangsaan

skor min antara sekolah bandar dengan

Malaysia, iaitu “Pendidikan di Malaysia

luar bandar serta sekolah swasta dengan

adalah satu usaha berterusan ke arah

prasekolah

untuk

memperkembangkan lagi potensi individu

mengesan kumpulan sampel yang perlu

secara menyeluruh dan bersepadu untuk

diberi

mewujudkan insan yang seimbang dan

KPM

dianalisis

pertimbangan

wajar

dalam

perlaksanaan aktiviti seni kreatif.

harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani. Usaha ini adalah bagi

Kerangka Teoritikal Aktiviti Seni Kreatif Kerangka teoritikal aktiviti seni kreatif

melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan,

berakhlak

mulia,

pada Rajah 2 adalah diadaptasi dan

bertanggungjawab, berketrampilan dan

diubahsuai

kurikulum

berkeupayaan mencapai kesejahteraan

prasekolah kebangsaan (KPM, 2003).

diri serta memberi sumbangan terhadap

Aktiviti seni kreatif yang dilaksanakan

keharmonian dan kemakmuran keluarga,

sebagai tools dalam pengajaran dan

masyarakat

pembelajaran

selaras

dari

huraian

pendidikan

prasekolah

dan negara”. Ini adalah

dengan

matlamat

pendidikan

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Rajah 1: Kerangka Konseptual Kajian

37

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

prasekolah yang bertujuan menyuburkan

kandungan pengajaran dan pembelajaran

potensi kanak-kanak dalam semua aspek

yang

perkembangan,

pengajaran

dan

asas dan memupuk sikap positif sebagai

terancang

dengan

persediaan untuk masuk ke sekolah

pelbagai pendekatan pengajaran dan

rendah.

pembelajaran yang sesuai dengan tahap

menguasai

kemahiran

perlu

dikuasai

melalui

proses

pembelajaran

yang

mengaplikasikan

ini,

perkembangan diri, keperluan, kebolehan,

kurikulum

bakat dan minat serta latar belakang

prasekolah. Komponenkomponen ini ialah

murid. Oleh itu, aktiviti pengajaran dan

bahasa dan komunikasi, perkembangan

pembelajaran

kognitif, pendidikan kerohanian dan moral,

dikelolakan secara teliti dan sistematik

perkembangan

bagi menjamin setiap murid mendapat

Untuk terdapat

mencapai enam

matlamat

komponen

sosio-emosi,

perlu

peluang

estetika.

ini

pengajaran dan pembelajaran, sama ada

mata pelajaran

secara kelas, kumpulan ataupun secara

yang perlu diajar dan dipelajari oleh

individu. Empat pendekatan pengajaran

kanak-kanak di prasekolah. Kemahiran-

dan

kemahiran

dalam

pendekatan

merupakan

pendekatan

merupakan

kurikulum

komponen

kurikulum

yang

tersenarai

prasekolah

ini

sama

pembelajaran belajar

dalam

dan

perkembangan fizikal serta kreativiti dan Kesemua

yang

dirancang

proses

diutamakan melalui

bertema,

iaitu

bermain,

pendekatan

Rajah 2: Kerangka Konseptual Aktiviti Seni Kreatif (Diadaptasi dan diubahsuai

38

dari

KPM,

2003)

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

bersepadu dan penggunaan ICT dalam pembelajaran (KPM, 2003).

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

39

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

Rekabentuk Kajian

maklumat

demografi

responden,

Kajian tinjauan ini mempunyai dua

Bahagian B mengandungi 20 soalan

pembolehubah bersandar yang utama.

tentang kepentingan aktiviti seni kreatif,

Pertama, persepsi ibu bapa dan guru

Bahagian C mengandungi 20 soalan

prasekolah terhadap kepentingan aktiviti

tentang cara perlaksanaan aktiviti seni

seni kreatif. Kedua, kefahaman guru

kreatif; dan Bahagian D mengandungi tiga

prasekolah dalam perlaksanaan aktiviti

soalan

seni kreatif.

memberikan cadangan dan pendapat.

Manakala pembolehubah

terbuka,

dimana

guru

bebas

Instrumen B pula mempunyai tiga

tidak bersandar atau bebas pula ialah lokasi

bahagian. Bahagian A mengandungi tujuh

sekolah, iaitu bandar atau luar bandar dan

soalan berkenaan maklumat demogarfi

juga jenis sekolah, iaitu prasekolah KPM

responden, Bahagian B mengandungi 20

atau prasekolah swasta.

soalan tentang persepsi ibu bapa terhadap

faktor-faktor

sekolah

seperti

aktiviti seni kreatif dan Bahagian C Instrumen Kajian

mengandungi dua soalan terbuka, dimana

Dalam kajian ini dua instrumen kajian berbentuk soal selidik digunakan untuk mengumpul maklumat berkaitan faktor

ibu

bapa/penjaga

bebas memberikan

cadangan dan pendapat. Selain

daripada

kenyataan

untuk

demografi sekolah, guru dan ibu bapa.

mengenal pasti persepsi ibu bapa dan

Soal selidik yang digunapakai adalah

guru

berdasarkan soal selidik penyelidik Chang

prasekolah

Yu Hsing yang juga mengkaji persepsi ibu

pelaksanaan aktiviti seni kreatif dalam

bapa dan guru prasekolah terhadap

empat

pengajaran dan pembelajaran pendidikan

pembelajaran iaitu pengurusan ruang,

prasekolah di Taiwan pada tahun 2003.

masa, pengelolaan aktiviti, sumber/bahan,

prasekolah,

soal

selidik

merangkumi

pendekatan

guru cara

pengajaran

dan

dua

kefahaman konsep aktiviti seni kreatif

instrumen iaitu Instrumen A untuk dijawab

serta penilaiannya. Jadual 2 menunjukkan

oleh guru

sekolah prasekolah dan

beberapa kenyataan untuk mengenal

instrumen B untuk dijawab oleh ibu,

pasti tahap kefahaman pendidik dalam

bapa/penjaga. Instrumen A mengandungi

melaksanakan aktiviti seni kreatif dalam

empat

proses pengajaran dan pembelajaran.

Kajian

ini

bahagian

menggunakan

iaitu,

Bahagian

A

mengandungi tujuah soalan berkenaan

40

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

Setelah skor item negatif dikodkan

skor maksimum ialah 100 dan skor

semula, maka setiap bahagian B dan C

minimum sebanyak 20. Pengukuran skor

yang mengandungi 20 item mempunyai

kumulatif adalah seperti Jadual 3.

Jadual 1: Contoh kenyataan-kenyataan persepsi terhadap kepentingan aktiviti seni kreatif Item

Kenyataan Keseronokan dalam menjalankan aktiviti seni kreatif membawa kesan

1.

pembelajaran yang positif kerana meningkatkan minat murid-murid terhadap pembelajaran.

2.

3.

Aktiviti seni kreatif dapat mempelbagaikan aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang biasa (contohnya, latih tubi). Aktiviti seni kreatif yang memerlukan penerokaan serta imaginasi boleh menggalakkan perkembangan daya kreatif murid-murid. Jadual 2: Contoh kenyataan-kenyataan kefahaman terhadap pelaksanaan aktiviti seni kreatif

Item 1.

2.

3.

Kenyataan Kebebasan memilih alat dan bahan yang berbeza memberi peluang penerokaan yang pelbagai kepada murid-murid. Aktiviti seni kreatif hanya boleh dijalankan semasa waktu pendidikan seni visual, muzik dan jasmani sahaja. Pelaksanaan aktiviti seni kreatif (contohnya, mereka cipta) memerlukan kos yang tinggi kerana pelbagai alat dan bahan diperlukan.

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

41

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

Bagi kajian,

memperoleh pengkaji

kesahan

membina

alat

Setelah soal selidik disahkan pekalioleh

inventori

pakar, ia dirintiskan bagi memperolehi alfa

menggunakan skala Likert 5 poin, iaitu 1

data ujian menggunakan

= Sangat Tidak Bersetuju, 2 = Tidak

Cronbach.

Bersetuju, 3 = Tidak Pasti, 4 = Setuju dan

melibatkan orang guru prasekolah KPM

5 = Sangat Setuju. Aras kesignifikanan

dan prasekolah swasta di bandar dan luar

pengujian hipotesis nol ditetapkan pada

bandar daerah Sibu, Sarawak. Manakala

tahap 0.05.

kajian rintis instrumen B pula melibatkan 5

Kajian

rintis

instrumen

A

Untuk memastikan tahap kesahan

orang ibu/ bapa prasekolah KPM dan juga

kandungan yang tinggi, draf soal selidik ini

5 orang ibu/ bapa prasekolah swasta.

diserahkan

penilai

Responden yang terlibat dalam kajian

dan

rintis ini tidak terlibat dalam pengumpulan

cadangan terhadap kandungan serta

data sebenar. Hasil daripada ujian rintis ini

format soal selidik tersebut. Panel penilai perancang

pengkaji mendapati ke semua item boleh kebolehpercayaan difahami oleh responden kecuali item

kurikulum pendidikan awal kanak-kanak,

10 B.15, B.17 dan B.19. Ketiga-tiga item

untuk

ini

kepada

beberapa

mendapatkan

terdiri

pegawai

dari

unit

Pendidikan pendidikan

komen

pegawai

kurikulum

Guru,

Bahagian

pensyarah

prasekolah,

pakar

guru-guru

prasekolah dan ibu bapa prasekolah.

tersebut

‛dipermudahkan”

perbendaharaan

kata

selepas

perbincangan dengan pensyarah penyelia kajian

Berdasarkan komen dan cadangan panel penilai dan pensyarah penyelia, banyak perubahan

telah

dibuat

terhadap

kandungan dan format soal selidik ini. Pengkaji telah menterjemahkannya ke dalam Bahasa Melayu dengan bantuan seorang pensyarah Bahasa Inggeris dan juga seorang guru Bahasa Malaysia.

Data yang diperolehi daripada kajian rintis dianalisis menggunakan Perisian SPSS Versi 12.0 untuk menguji ketekalan ini. dalaman soal selidik. Untuk memperolehi tahap

kebolehpercayaan

ketekalan

dalaman dan keseragaman item soal selidik, mulatif dalam instrumen

Jadual 3: Pengukuran skor kuA dan B Instrumen

Bahagian Skor Kumulatif Nilai Min

EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Catatan

ISSN : 1907 - 8838

42

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

A&B

85 – 100

B

A

4.55 – 5.00 Sangat penting

69 - 84

3.55 – 4.54 Penting

53 - 68

2.55 – 3.54 Tidak Pasti

37 - 52

1.55 – 2.54 Tidak Penting

20 - 36

1.00 – 1.54 Sangat Tidak Penting

85 – 100

C

4.55 – 5.00 Sangat tinggi

69 - 84

3.55 – 4.54 Tinggi

53 - 68

2.55 – 3.54 Sederhana

37 - 52

1.55 – 2.54 Rendah

20 - 36

1.00 – 1.54 Sangat rendah

Jadual 4: Keputusan nilai alfa Cronbach dalam kajian rintis Responden Instrumen

Nilai Alfa

Bil. (Kajian

Cronbach

Pernyataan Item

Item

(α)

Rintis) Guru A

prasekolah

Persepsi Pelaksanaan 20

0.633 Aktiviti Seni Kreatif Tahap Kefahaman Pelaksanaan

20

Aktiviti

0.794

Seni Kreatif Persepsi Pelaksanaan B

Ibu bapa

20

0.674 Aktiviti Seni Kreatif

kajian

rintis

ini

telah

diuji

dengan

menggunakan pekali alfa Cronbach. Nilai alfa

yang

diperolehi

dari

kelompok

responden

ditunjukkan

pada Jadual 4. Dalam kajian rintis ini, data yang dipungut

EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

masing-masing

adalah

data

selanjar

ISSN : 1907 - 8838

43

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

menggunakan skala Likert dan indeks alfa

prasekolah di kawasan luar bandar,

Cronbach yang mengukur nilai alfa antara

manakala

0.00 hingga 1.00 (Alias, 1997). Jika nilai

menubuhkan prasekolah di bandar yang

alfa Cronbach (α) menghampiri 1.0 maka

berdekatan dengan sumber murid. Anak-

kebolehpercayaan adalah tinggi, baik dan

anak murid yang berdaftar di tadika

berkesan. Hasil dapatan menunjukkan

swasta dikenakan yuran sekolah sebagai

nilai

bagi

sumber kewangan pengendalian tadika

keseluruhan data kajian ini adalah tinggi

swasta, manakala yuran sekolah bagi

iaitu 0.7 Dengan ini, soal selidiksoal selidik

anak-anak murid prasekolah KPM yang

yang dikemukakan boleh digunapakai

ditubuhkan

dalam konteks budaya di Daerah Sibu,

percuma.

Sarawak.

didapati lebih banyak daripada prasekolah

pekali

kebolehpercayaan

swasta. Lokasi Kajian

penganjur

oleh

kerajaan

Bilangan

Namun,

swasta

prasekolah

kanak-kanak

banyak

adalah KPM

yang

mendaftar di prasekolah swasta adalah

Daerah Sibu merupakan lokasi kajian

jauh lebih banyak kalau dibandingkan

yang dipilih oleh pengkaji kerana bandar

dengan prasekolah KPM. Ini kerana

Sibu merupakan bandar yang terbesar di

bilangan kelas di prasekolah KPM adalah

zon tengah Sarawak, sebuah negeri di

terhad dan ia hanya merangkumi satu atau

Malaysia Timur yang terletak di Pulau

dua

Borneo. Pertubuhan prasekolah KPM,

maksimum anak murid dalam setiap kelas

tadika-tadika persatuan gereja dan juga

adalah 25 orang sahaja. Lebihlebih lagi,

prasekolah-prasekolah swasta yang lain

prasekolah KPM hanya membekalkan

semakin banyak didirikan di daerah ini

perkhidmatan pendidikan selama setahun

sejak tahun 1990. Fenomena ini memberi

sahaja,

rangsangan

untuk

membekalkan perkhidmatan pendidikan

mengenal pasti persepsi ibu bapa dan

selama 2 hingga 4 tahun, iaitu sejak umur

guru

kehendak

3 hingga 6 tahun bagi anak-anak murid

semasa dan masa depan. Kawasan yang

yang berdaftar. Gejala ini menggalakkan

terletak di luar jarak 25 km dari pusat

penubuhan prasekolah swasta di Daerah

bandar

Sibu.

kepada

prasekolah

Sibu

pengkaji

mengikut

dikategorikan

sebagai

kelas

sahaja

manakala

Penubuhan

prasekolah

prasekolah

swasta

swasta

banyak

bawah

Majlis

persatuan gereja seperti Gereja Methodist

Perbandaran Sibu. Pihak kerajaan banyak

dan Gereja Katolik untuk tujuan ajaran

menumpukan

agama di samping memberi perkhidmatan

44

pentadbiran

perhatian

menubuhkan

oleh

jumlah

kawasan luar bandar dan ia bukan di kawasan

digiatkan

dengan

persatuan-

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

pendidikan

prasekolah.

Kebanyakan

pelbagai

peringkat

kerana

anggaran

prasekolah kelolaan persatuan gereja ini

populasi diusahakan dari peringkat lokasi

mempunyai premis bangunan sendiri dan

prasekolah dan juga jenis sekolah.

bilangan anak murid adalah antara dua hingga tiga ratus orang sekiranya ia terletak di kawasan bandar. Selain itu, terdapat juga penganjur dan pengusaha swasta yang menubuhkan prasekolah untuk tujuan mencari keuntungan. Yuran yang dikenakan oleh prasekolah ini adalah lebih mahal jika dibandingkan dengan prasekolah kelolaan persatuan gereja dan juga prasekolah KPM. Oleh kerana tiada rekod yang rasmi berkaitan bilangan prasekolah yang ada di Daerah Sibu di Jabatan Pendidikan Gabungan Bahagian Sibu, maka pemilihan sampel kajian

Demografi Sampel Kajian Dalam kajian ini, sebanyak 40 buah prasekolah telah dipilih dan borang soal selidik telah diedarkan melalui kiriman pos kepada guru prasekolah dan ibu bapa di sekolah masing-masing. 53 orang guru prasekolah

dan

ibu/bapa/penjaga

253

kepada

orang

anak murid

yang bersekolah di prasekolah telah memberi respon kepada kajian ini. Jadual 5 dan 6 merupakan profil latar belakang responden.

adalah berdasarkan persampelan kluster Jadual 5: Profil Latar Belakang Responden (Guru Prasekolah) PROFIL

KEKERAPAN

PERATUSAN

Prasekolah KPM

27

50.9

Prasekolah Swasta

26

49.1

Bandar

39

73.6

Luar Bandar

14

26.4

Perempuan

48

90.6

Lelaki

5

9.4

Bawah 20 tahun

3

5.7

20 - 30 tahun

32

60.4

31 - 40 tahun

15

28.3

41 ke atas

3

5.7

Jenis sekolah

Lokasi sekolah

Jantina

Umur

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

45

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

Melayu

9

17.0

Cina

29

54.7

Bumiputra Sarawak

15

28.3

Lain-lain

0

0

Tahap

Sijil Pelajaran Malaysia

25

47.2

pendidikan

Sijil/ Diploma Perguruan

26

49.0

guru (n=53)

Ijazah Sarjana Muda ke atas

2

3.8

Kurang dari 1 tahun

3

5.7

1 hingga 5 tahun

17

32.1

6 hingga 10 tahun

19

35.8

11 tahun ke atas

14

26.4

13

24.5

13

24.5

3

5.7

24

45.3

Kurang dari 10 orang

32

60.4

11 – 20 orang

1

1.9

21 – 30 orang

19

35.8

31 orang ke atas

1

1.9

Kaum

Pengalaman Mengajar (n=53)

Pendidikan Prasekolah Pendidikan ( bukan bidang Pengkhususan

Prasekolah)

Guru Lain-lain Tanpa rekod (missing)

Bilangan murid dalam satu kelas

Jadual 6: Profil Latar Belakang Responden (Ibu/ bapa) PROFIL

KEKERAPAN

PERATUSAN

Prasekolah KPM

129

51.0

Prasekolah Swasta

124

49.0

Bandar

181

71.5

Luar Bandar

72

28.5

Perempuan

174

68.8

Lelaki

79

31.2

Jenis sekolah

Lokasi sekolah

Jantina

46

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

Bawah 20 tahun

2

0.8

20 - 30 tahun

76

30.0

31 - 40 tahun

126

49.8

41 ke atas

49

19.4

PMR ke bawah

70

27.7

SPM

113

44.7

Diploma/ Sijil Perguruan

46

18.2

Ijazah Sarjana Muda ke atas

26

9.5

Tanpa rekod (missing)

0

0

Melayu

24

9.5

Cina

146

57.7

Bumiputra Sarawak

82

32.4

Lain-lain

1

4.0

Bandar

176

69.9

Luar Bandar

77

30.4

Kurang dari RM1,000

81

32.0

Pendapatan

RM1,001 – 2,000

70

27.7

Bulanan

RM2,000 – 4,000

65

25.7

keluarga

RM4,001 – 6,000

34

13.4

RM6,001 ke atas

3

1.2

Kurang dari 10 orang

44

17.4

11 – 20 orang

144

56.9

21 – 30 orang

55

21.7

31 orang ke atas

10

4.0

Umur

Kelayakan akademik

Kaum

Lokasi Rumah

Bilangan anak dalam satu keluarga

Dapatan kajian Untuk perbandingan persepsi antara ibu bapa dan guru prasekolah terhadap

pendidikan

prasekolah,

ujian-t

telah

dijalankan dan keputusannya dipaparkan pada Jadual 7.

kepentingan aktiviti seni kreatif dalam ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

47

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

Keputusan Ujian-t ini menunjukkan

Untuk perbandingan persepsi ibu

bahawa tidak terdapat perbezaan skor min

bapa terhadap kepentingan aktiviti seni

yang signifikan pada aras p > 0.05, di

kreatif berdasarkan jenis sekolah dan

mana nilai t = 1.608 dan p = 0.109. Kedua-

lokasi sekolah pula, keputusan ujian

dua pihak yang memainkan peranan

ANOVA-dua hala yang dipaparkan pada

penting

Jadual

kanakkanak

dalam

perkembangan

masing-masing

9

telah

untuk

menunjukkan

setuju

perbezaan skor min yang signifikan pada

tentang kepentingan aktiviti seni kreatif

aras p<0.05 bagi punca variasi lokasi

dalam pendidikan prasekolah. Ini memberi

sekolah dan jenis sekolah.

gambaran bahawa perlaksanaan aktiviti seni kreatif dialu-alukan oleh ibu bapa dan guru prasekolah. Selain

daripada

skor

min

yang

homogenous antara persepsi ibu bapa dan guru prasekolah, perbezaan skor min yang tidak signifikan juga diperolehi daripada perbandingan persepsi dalam kalangan guru prasekolah berdasarkan jenis sekolah dan lokasi sekolah berkaitan kepentingan

aktiviti

seni

kreatif.

Ini

dijelaskan lagi dengan menggunakan keputusan ujian ANOVA-dua hala pada Jadual 8. Keputusan ujian ANOVA-dua hala di atas, telah menunjukkan bahawa tidak terdapat perbezaan yang signifikan pada aras p<0.05 kepada kesemua punca variasi ini. Dapatan kajian menunjukkan bahawa persepsi guru prasekolah yang tinggi terhadap kepentingan aktiviti seni kreatif tidak dipengaruhi oleh faktor lakasi sekolah dan jenis sekolah.

48

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

Ibu bapa dari prasekolah KPM luar bandar

telah

memberi

pemarkahan

penyebab terhadap skor tahap persepsi yang rendah itu. Nilai partial eta square

persepsi yang paling rendah berkaitan

sebanyak

kepentingan aktiviti seni kreatif. Kumpulan

menunjukkan pengaruh pembolehubah

ibu bapa ini juga dikesan mempunyai

lokasi sekolah tini adalah pada tahap

tahap pendidikan yang lebih rendah dan

sederhana

ini

mungkin

merupakan

salah

0.044

dan

0.071

telah

satu

Jadual 7: Keputusan Ujian-t persepsi ibu bapa dan guru prasekolah Kumpulan Responden

n

Min

Sisihan

Nilai-t

Sig.

Piawai Guru Prasekolah

53

4.116

0.372

Ibu bapa

253

4.026

0.369

1.608

0.109

Jadual 8: Keputusan ujian ANOVA-dua hala bagi persepsi guru prasekolah Jumlah Punca Variasi

Sig.

Kuasa Dua

DK

F ( p)

Lokasi sekolah

6.859

1

0.118

0.733

Jenis sekolah

0.484

1

0.008

0.928

Lokasi*jenis sekolah

12.928

1

0.222

0.639

Jadual 9: Keputusan ujian ANOVA-dua hala bagi persepsi ibu bapa Jumlah Punca variasi

Kuasa

Sig. DK

F

eta (p)

Dua

Partial

square

Lokasi sekolah

1.383

1

11.417

0.001*

0.044

Jenis sekolah

2.298

1

18.976

0.000*

0.071

0.201

1

1.657

0.199

0.007

Lokasi*jenis sekolah * signifikan pada p<0.05

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

49

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

menurut garisan panduan Cohen (1988)

kalangan guru prasekolah harus ditangani

yang

dengan

dipetik

oleh

Walaubagaimanapun, antara

lokasi

sekolah

Pallant

(2005).

kesan

interaksi

sekolah

tidak

dengan

dikesan

jenis

mempunyai

perbezaan skor min yang signifikan. Selain

daripada

untuk

meningkatkan

keberkesanan perlaksanaan aktiviti seni kreatif di peringkat prasekolah di seluruh Malaysia. Untuk tujuan tinjauan yang lebih

persepsi

terperinci, data kualitatif juga dikumpul

kepentingan aktiviti seni kreatif, kajian

untuk mengenal pasti kehendak dan cita

berkaitan

guru

rasa guru prasekolah dalam perlaksanaan

prasekolah dalam perlaksanaan aktiviti

aktiviti seni kreatif. Jadual 11 merupakan

seni

rekod kefahaman guru prasekolah dalam

tahap

kreatif

juga

menggunakan

kajian

segara

kefahaman

dijalankan

soal

selidik

dengan dan

ia

perlaksanaan aktiviti seni kreatif.

dipaparkan pada Jadual 10. Keputusan Jadual 10 telah memberi gambaran bahawa terdapat perbezaan yang signifikan bagi perbezaan tahap kefahaman

perlaksanaan

aktiviti

seni

kreatif di antara guru sekolah dengan guru prasekolah

swasta.

Saiz

kesan

berdasarkan jenis sekolah adalah besar kerana partial eta square yang bernilai 0.106.

Guru

prasekolah

KPM

jelas

mempunyai tahap kefahaman yang lebih tinggi kalau dibandingkan dengan guru prasekolah sekolah swasta. Ini mungkin disebabkan

oleh

perbezaan

tahap

pendidikan guru prasekolah. Kebanyakan guru

prasekolah swasta tidak pernah

dilatih kemahiran keguruan dan mereka juga tidak pernah didedahkan kaedah perlaksanaan aktiviti seni kreatif. Jurang perbezaan dalam tahap pendidikan dalam

50

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

Berdasarkan responden

Jadual

11,

mengatakan

59.6%

kawalan kelas dan pengolahan idea aktiviti

bahawa

kreatif dalam seni. Didapati sebanyak

perlaksanaan aktiviti seni kreatif dalam

36.6%

kelas prasekolah adalah tidak mudah.

menjalankan latih tubi kemahiran 3M

Faktor

dalam kelas. Memperbanyakkan latihan

yang

paling

mencabar

guru

prasekolah

gemar

perlaksanaan aktiviti seni kreatif ialah Jadual 10: Keputusan ujian ANOVA-dua hala bagi kefahaman guru prasekolah Jumlah Punca variasi

Partial

Sig. DK

Kuasa

F

eta (p)

Dua

square

Lokasi sekolah

1

0.799

0.376

0.016

Jenis sekolah

1

5.794

0.020*

0.106

1

1.331

0.254

0.026

Lokasi*jenis sekolah 118.705 * signifikan pada p<0.05

Jadual 11: Taburan kefahaman guru prasekolah melalui data kualitatif Perkara

Peratusan (%)

Perlaksanaan aktiviti Tidak Mudah

59.6

seni kreatif

Mudah

40.4

Kawalan kelas

94.2

Faktor mencabar dalam Kawalan masa

46.2

Perlaksanaan

Ruang bilik darjah yang sempit

15.4

aktiviti seni kreatif

Kekurangan alat dan bahan

59.6

Pengolahan idea aktiviti kreatif dalam seni

95.9

Latih tubi untuk kemahiran 3M.

36.6

Aktiviti permainan kanak-kanak.

14.6

Aktiviti seni seperti kraf, seni lukis, seni muzik, Aktiviti

lakonan dan seni pergerakan kreatif.

P&P yang digemari Pembelajaran melalui komputer atau media elektronik yang lain.

29.3

9.8 ISSN : 1907 - 8838

Pembelajaran EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

luar bilik darjah seperti lawatan.

Pembelajaran akses kendiri

7.3 2.4

51

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

membaca,

menulis

dan

mengira

merupakan

52

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

aktiviti yang paling mudah khasnya dalam aspek kawalan kelas. Walaupun 29.3%

Perbincangan Perlaksanaan

aktiviti

seni

kreatif

guru prasekolah yang suka memilih aktiviti

paling

seni kreatif dalam proses pengajaran dan

prasekolah swasta di bandar manakala ibu

pembelajaran, ramai daripada mereka

bapa

tetap mengaku bahawa perlaksanaannya

kurang sedar tentang kepentingan aktiviti

merupakan satu cabaran.

seni kreatif ini. Mereka telah memberi

Untuk

melihat

perbezaan

tahap

diterima

baik

oleh

ibu

bapa

prasekolah KPM di luar bandar

pemarkahan yang sederhana sahaja bagi

kefahaman dan persepsi perlaksanaan

persepsi

aktiviti seni kreatif dalam kalangan guru

aktiviti seni kreatif. Tahap pendidikan yang

prasekolah,

dan

rendah mungkin merupakan salah satu

keputusannya dipaparkan pada Jadual 12.

penyebab. Oleh yang demikian, panggilan

ujian-t

dijalankan

kepentingan

perlaksanaan

terdapat

ibu bapa prasekolah KPM luar bandar

perbezaan skor min yang signifikan antara

untuk taklimat dan kursus pendedahan

kefahaman dan persepsi guru prasekolah.

konsep serta fungsi perlaksanaan aktiviti

Persepsi guru prasekolah yang tinggi

seni kreatif adalah langkah wajar yang

(min=4.116)

kepentingan

harus diambil oleh perancang kurikulum

perlaksanaan aktiviti seni kreatif tidak

atau pelaksana aktiviti seni kreatif. Proses

membawa kesan kepada

kefahaman

didikan ibu bapa ini merupakan salah satu

perlaksanaannya yang tinggi (min=3.506).

proses penyebaran kurikulum yang tidak

Dalam perkataan lain, persepsi guru

boleh diabaikan kerana kefahaman ibu

prasekolah tidak memberi sumbungan

bapa yang tinggi terhadap perlaksanaan

dalam meningkatkan tahap kefahaman

aktiviti

guru

merangsang dan memberi kesan positif

Menurut

Jadual

12,

terhadap

prasekolah

dalam

perlaksanaan

seni

kreatif

bagi

rangsangan ‘luar’ seperti bengkel, kursus

pembelajaran

dan

sama ada di rumah ataupun di sekolah.

meningkatkan

adalah

perlu

kefahaman

untuk

mutu

dapat

aktiviti seni kreatif. Dalam hal ini, perlu

latihan

meningkatkan

tentu

kanakkanak

proses

prasekolah

guru

Walau bagaimanapun, skor min yang

prasekolah dalam perlaksanaan aktiviti

tinggi bagi persepsi ibu bapa dan guru

seni kreatif.

prasekolah terhadap kepentingan aktiviti seni kreatif telah memberi gambaran bahawa mereka masingmasing sedar

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

53

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

akan kepentingan aktiviti seni kreatif

dirancang

dalam

kefahaman

perkembangan

kanak-kanak

untuk guru

meningkatkan prasekolah

aktiviti

dalam

prasekolah. Ini merupakan kehendak dan

perlaksanaan

trend semasa dalam proses pengajaran

Sepertimana yang disarankan oleh Noami

dan pembelajaran pendidikan prasekolah.

Flynn

Untuk memenuhi kehendak ini, adalah

penyelidikannya, pengetahuan subjek dan

(2007)

seni

kreatif.

dalam

laporan

Jadual 12: Keputusan Ujian-t antara tahap persepsi dan kefahaman perlaksanaan aktiviti seni kreatif Sig. Punca variasi

Min

n

Nilai-t

DK

(2tailed)

Persepsi

4.116

Kefahaman

3.506

53

-7.978

52

.000*

* signifikan pada p<0.05 perlu

bagi

setiap

guru

prasekolah

pengalaman pedagogi pasti

mempunyai kefahaman yang tinggi dalam

keberkesanan

perlaksanaan aktiviti seni kreatif agar ia

pembelajaran

berjaya

dilaksanakan

di

membantu

pengajaran

dan

semua

Kebanyakan guru prasekolah masih

prasekolah di Malaysia tanpa mengira

kurang kefahaman dan keyakinan dalam

jenis sekolah ataupun lokasinya.

mengaplikasikannya dalam kelas. Kesan

Malangnya, tahap kefahaman guru

lokasi sekolah atas aspek geografi yang

prasekolah terhadap perlaksanaan aktiviti

tidak signifikan bagi tahap kefahaman

seni kreatif adalah lebih rendah kalau

guru prasekolah telah memberi implikasi

dibanding

yang

bahawa perlaksanaan aktiviti seni kreatif

tinggi untuk persepsi kepentingan aktiviti

adalah sesuatu kefahaman baru tanpa

seni

penyebaran yang berkesan sama ada di

dengan

kreatif.

bahawa

Ini

persepsi

pemarkahan

memberi yang

gambaran

tinggi

tidak

bandar dan juga di luar Bandar. Aspek

membantu atau memberi inisiatif kepada

geografi

guru

penyebaran kurikulum di Daerah Sibu,

prasekolah

kefahaman

untuk

perlaksanaan

meningkatkan aktiviti

seni

kreatif. Maka,usaha-usaha dari ‘luar’ perlu

54

Sarawak,

bukan

merupakan

malah

yang

masalah

mungkin

merupakan penyebab kekurang-fahaman

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

perlaksanaan aktiviti seni kreatif ialah

ialah dokumentasi perlaksanaan aktiviti

perbezaan tahap pendidikan pada guru

seni kreatif dalam huraian kurikulum

prasekolah swasta dan guru prasekolah

prasekolah secara terperinci dan lengkap.

KPM. Oleh yang demikian, semua guru

Ini

prasekolah terutamanya guru prasekolah

kurikulum

pendidikan

swasta perlu dilatih dan diberi kursus atau

Malaysia.

Sepertimana

bengkel untuk meningkatkan kefahaman

diambil oleh Wolf (1982) dalam buku

terhadap perlaksanaan aktiviti seni kreatif

Handbook of Curriculum Change, beliau

sebagai ‛alat’ dalam proses pengajaran

memandang serius perkembangan seni

dan pembelajaran pendidikan prasekolah

dalam kurikulum sehingga ditegaskannya

demi

bahawa

menjamin

kualiti

pendidikan

merupakan

satu

pengajaran

kualiti

prasekolah langkah

seni

yang

ini

tidak

sepatutnya

para

haruslah

sahaja dalam sistem pendidikan, ia harus

program-program

dimasukkan sebagai pembelajaran yang

pengayaan ilmu untuk memotivasikan

memerlukan satu kurikulum yang teliti dan

guru-guru

rapi.

prasekolah

mewujudkan

agar

berinisiatif

meneroka

tahap

di

prasekolah di Malaysia. Bukan itu saja, penyelia

pada

cabaran

pendedahan

pelbagai cara perlaksanaan aktiviti seni kreatif. Dengan adanya program-program seperti bengkel-bengkel peningkatan ilmu

Penutup Secara

keseluruhan,

kajian

ini

serta pengkongsian idea, maka guru-guru

memperlihatkan persepsi ibu bapa dan

prasekolah dapat memperoleh ilmu yang

guru prasekolah terhadap kepentingan

berguna

aktiviti

dalam

kefahaman perlaksanaan

meningkatkan

perkembangan

seni

kreatif

terhadap

rekomendasi

yang

seni

kreatif.

perlaksanaan

aktiviti

kurikulum

aspek

mereka aktiviti

Penguatkuasaan

tahap

kreativiti

memberi

tinggi

demi

tersebut

dalam

prasekolah.

Selain

itu,

estetika

perbandingan perbezaan skor min antara

harus dipandang serius oleh semua pihak

persepsi ibu bapa dan guru prasekolah

yang berkenaan. Pemantauan disertai

berdasarkan lokasi sekolah dan jenis

dengan

kelas-kelas

sekolah memberi perspektif dan fokus

demonstrasi boleh dipertimbangkan oleh

yang jelas terhadap kelompok ibu bapa

pihak yang berkuasa.

dan guru prasekolah yang perlu diberi

bengkel

dan

pendidikan

untuk

atau

Dalam hal perlaksanaan aktiviti seni kreatif ini, kekurangan yang paling ketara

perhatian

lebih

spesifik

perlaksanaan aktiviti seni kreatif. Tindakan

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

dalam

55

Ling Pik Kuong dan Hasnah Toran

atau projek yang membantu

perlu

ditujukan kepada ibu bapa KPM luar bandar

kerana

kumpulan

ini

hanya

elementary grades (3rd ed.). USA: Thomson Schirmer. Dauer, V.P., & Pangrazi, R. P. 1975.

memberi pemarkahan yang sederhana

Dynamic

tinggi bagi persepsi kepentingan aktiviti

elementary school children (5th ed.).

seni kreatif. Pendedahan konsep dan

USA: Burgess.

fungsi aktiviti seni kreatif perlu didedahkan

Physical

Education

Driscoll, A., & Nagel, N.G. 2005. Early

kepada kumpulan ini. Walaupun faktor

childhook

education,

lokasi sekolah dan jenis sekolah tidak

world

children,

menjejaskan

educators. USA: Pearson.

dikalangan

pemarkahan guru

persepsi

prasekolah,

tahap

kefahaman guru prasekolah tidak didapati pada

tahap

yang

memuaskan

sepertimana yang diharapkan. Perbezaan skor min yang signifikan bagi tahap

for

of

brith–8: families

the and

Driscoll, A., & Nagel, N.G. 2008. Early childhook education, brith – 8: the world

of

children,

families

and

educators. (4th ed.). USA: Pearson Education, Inc.

kefahaman guru prasekolah kerajaan dan swasta perlu dipandang serius oleh pihak yang berkuasa terutamanya Kementerian Pendidikan

Malaysia.

Usaha

mengurangkan jurang perbezaan tahap pendidikan guru prasekolah adalah perlu demi

mengoptimakan

perlaksanaan

aktiviti seni kreatif untuk perkembangan menyeluruh, bersepadu dan seimbang

Edwards, L. C. 2006. The creative arts: a process approach for teachers and children

(4th

ed.).

New

Jersey:

Pearson. Fortson, L.R., & Reiff, J.C. 1995. Early childhood curriculum: open structures for integrative learning. USA: Allyn & Bacon. Gonzalez-Mena, J., & College, N.V. 2005.

bagi kanak-kanak.

Resources

Rujukan

for

observation

and

reflection. New York: McGraw –Hill. Craft, A. 2005. Creativity in schools: tensions

and

dilemmas.

London:

and the arts with young children. Canada: Thomson Delmar Learning.

Routledge Campbell, P.S., Scoot-Kassner, C., &

56

Isbell R.T., & Raines S. C. 2003. Creativity

Kementerian Pendidikan Malaysia. 2003.

Kassner, K. 2006. Music in childhood:

Huraian

from

Kebangsaan.

preschool

through

the

Kurikulum

Prasekolah

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

Perlaksanaan Aktiviti Seni Kreatif dalam Pendidikan Prasekolah Malaysia

Lowenfeld, V., & Brittain, W. L. 1975. Creative and mental growth (6th ed.). New York: Macmilan. Naomi Flynn. 2007. “What do effective teachers

of

literacy

do?:subject

knowledge and pedagogical choices for literacy”. In Literacy, 41(3), 137146. Pallant, J. 2005. SPSS survival manual: a step by step guide to data analysis using SPSS for Windows version 12 (2nd ed.). New York: Open University Press. Puckett, M.B., & Diffily, D. 2004. Teaching young children: an introduction to the early childhood professional (2nd ed.). Canada: Thomson, Delmar Learning. Pusat Perkembangan Kurikulum. 2008. Early Childhood Care and Education Policy Implementation Review 2007. Wolf, D.P. 1982. “Becoming knowledge: the

evolution

curriculum”.

of In

art

education

Handbook

of

curriculum change.

ISSN : 1907 - 8838 EDUCATIONIST Vol. IV No. 1 Januari 2010

57