Analysis

การวิเคราะห์งบการเงิน โดย ดร. วรศักดิ ์ ทุมมานนท์ สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

ผลตอบแทน (Return) และความเส่ียง (Risk) กำาไรสุทธิ/ส่วนของเจ้าของ กำาไรสุทธิ * สินทรัพย์รวม สินทรัพย์รวม ส่วนของเจ้าของ = EBIT * กำาไรสุทธิ * (1+D/E) สินทรัพย์รวม EBIT = ROA*(1- ดอกเบีย ้ จ่าย - ภาษี) * (1+D/E) EBIT EBIT ROE = =

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

อัตราผลตอบแทนต่อสินทรัพย์ (ROA) EBIT หรือ EBITDA สินทรัพย์รวม ■ สินทรัพย์รวมควรรวมงานระหว่างการก่อส ร้างหรือไม่ ? ■ สินทรัพย์ภายใต้สัญญาเช่าต้องนำามารวมใ นการคำานวณหรือไม่ ? ■ หากมีการตัง ้ ค่าเผ่ ือผลขาดทุนจากการด้อย ค่าของสินทรัพย์ควรต้องปรับยอดสินทรัพ ROA

=

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

การแตกอัตราผลตอบแทนต่อสินทรั พย์ (ROA) ROA

= = =

EBIT หรือ EBITDA สินทรัพย์รวม EBIT * ค่าขาย ค่าขาย สินทรัพย์รวม ROS * Asset Turnover สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

อัตราผลตอบแทนต่อค่าขาย (ROS) ■

ROS

=

EBIT หรือ EBITDA ค่าขาย

----> Common-sized P/L

โดยแปลงรายการทุกรายการท่ีรวมอยู่ใ นการคำานวณ EBIT ให้เป็ นร้อยละของยอดขาย สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

อัตราผลตอบแทนต่อค่าขาย (ROS) 2543

2544

ค่าขาย 100% 100% รายได้อ่ืน 6% ต้นทุนขาย 40% 38% ค่าใช้จ่ายในการขาย สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์ และบริหาร 38%

2545 100%

2%

3% 41%

35%

อัตราผลตอบแทนต่อค่าขาย (ROS) EBIT ควรรวมดอกเบีย ้ รับ/เงินปั นผลรับ/One time gain or loss หรือไม่ ? ■ เม่ ือไรควรจะใช้ EBIT เม่ ือไรควรใช้ EBITDA ? ■ EBIT กับ Operating Income คือตัวเดียวกันหรือไม่ ? ■

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

การแตกอัตราส่วน Asset Turnover ค่าขาย สินทรัพย์รวม ค่าขาย/สินค้าคงเหลือ = Inventory Turnover ค่าขาย/ลูกหนีก ้ ารค้า = Accounts Receivable Turnover ค่าขาย/สินทรัพย์ถาวร = Fixed Asset Turnover Asset Turnover =

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

อัตราการหมุนเวียนของสินค้าคงคลั ง (Inventory Turnover) Inventory (Finished Goods) Turnover = ค่าขาย/สินค้าคงเหลือ (สมเหตุผลหรือไม่?) = ต้นทุนขาย/สินค้าคงเหลือ (ดีกว่าไหม ?) สินค้าคงเหลือควรใช้ยอดก่อนหรือหลังหัก สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

อัตราการหมุนเวียนของสินค้าคงคลั ง (Inventory Turnover) แต่ถ้าเป็ นธุรกิจผลิตควรวิเคราะห์เจาะลึกถึ ง Raw Material Turnover และ Work in Process Turnover หรือไม่ ? Raw Material Turnover = ต้นทุนวัตถุดิบใช้ไป/วัตถุดิบคงเหลือ Work in Process Turnover = สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

อัตราการหมุนเวียนของลูกหนีก ้ ารค้ า (Accounts Receivable Turnover) Accounts Receivable Turnover = ค่าขาย/ลูกหนีก ้ ารค้า ค่าขายควรใช้ยอดขายเช่ ือหรือขายรวม ? ลูกหนีก ้ ารค้าควรใช้ยอดก่อนหรือหักค่าเผ่ ื อหนีส ้ งสัยจะสูญ ? สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

อัตราการหมุนเวียนของสินทรัพย์ถา วร (Fixed Asset Turnover) Fixed Asset Turnover = ค่าขาย/สินทรัพย์ถาวร ■ ต้องวิเคราะห์อัตราส่วนนีเ้สมอไปหรือไม่ ? ■ สินทรัพย์ถาวรควรรวมถึงสินทรัพย์ไม่มีตัว ตน เช่น สิทธิการเช่า สิทธิบัตร ลิขสิทธิ ์ หรือไม่? ■ หากมีการตัง ้ ค่าเผ่ ือผลขาดทุนจากการด้อย ค่าของสินทรัพย์ควรต้องปรับยอดสินทรัพ ■

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

ความเส่ียง (Risk) ■

■

ความเส่ย ี งต่อการขาดสภาพคล่อง (Liquidity Risk)

ความเส่ย ี งต่อการไม่สามารถชำาระหนีส ้ น ิ ใ นระยะยาว (Solvency Risk) สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

สภาพคล่องคืออะไร ? สภาพคล่อง คือ ความสามารถของกิจการในการจ่ายชำาระค่าใช้จ่ายดำาเนิน งาน และภาระผูกพันที่ถึงกำาหนดในเวลาดำาเนินการปกติ

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

องค์ประกอบของสภาพคล่อง (Time) ระยะเวลาที่ใช้ในการแปลงสินทรัพย์เป็นเงินสด

✦ เวลา

(Amount) จำานวนสินทรัพย์สภาพคล่องที่เพียงพอจ่ายชำาระภาระราย จ่ายที่ถึงกำาหนด

✦ จำานวน

(Cost) ความสามารถที่จะแปลงสินทรัพย์เป็นเงินสดได้อย่างรวดเ

✦ ต้นทุน

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

สภาพคล่องทางการเงิน อัตราส่วนทุนหมุนเวียน (Current Ratio) = สินทรัพย์หมุนเวียน หนีส ้ ินหมุนเวียน อัตราส่วนสภาพคล่องจากการดำาเนินงาน = CFO/หนีส ้ น ิ หมุนเวียน สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

สภาพคล่องทางการเงิน อัตราส่วนดังกล่าวควรวิเคราะห์ร่วมกันไป กับ (1) EBITDA/ค่าขาย (2) ระยะเวลาการถือครองสินค้าคงเหลือ (3) ระยะเวลาการให้สินเช่ ือ (4) อัตราการหมุนเวียนของเจ้าหนีก ้ ารค้า/ระย สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

ระยะเวลาการถือครองวัตถุดิบ ระยะเวลาการถือครองวัตถุดิบ = 30 หรือ 90 หรือ 180 หรือ 360 วัน Raw Material Turnover

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

ระยะเวลาการแปรสภาพ ระยะเวลาการแปรสภาพ = 30 หรือ 90 หรือ 180 หรือ 360 วัน W/P Turnover

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

ระยะเวลาการถือครองสินค้าสำาเร็จรู ป ระยะเวลาการถือครองสินค้าสำาเร็จรูป = 30 หรือ 90 หรือ 180 หรือ 360 วัน F/G Turnover

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

ระยะเวลาการให้สินเช่ ือ ระยะเวลาการให้สินเช่ ือ = 30 หรือ 90 หรือ 180 หรือ 360 วัน Raw Material Turnover

สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

อัตราการหมุนเวียนของเจ้าหนีก ้ ารค้ า(Accounts Payable Turnover) อัตราการหมุนเวียนของเจ้าหนีก ้ ารค้า = ซ้อ ื (เช่ ือ) /เจ้าหนีก ้ ารค้า ระยะเวลาท่ีได้รบ ั สินเช่ ือ = 30 หรือ 90 หรือ 180 หรือ 360 วัน A/P Turnover สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

วงจรเงินสด (Cash Cycle) หมายถึง ระยะเวลาในการหมุนเวียนของเงินสดของกิจการจากระยะ เวลาที่จ่ายเงินสดไปจนกว่าจะได้รับเงินสด เป็นการบอกถึงจำานวนวันที่กิจการต้องรอเพื่อจะได้รับเงิน สดที่จา่ ยลงทุนไปหมุนเวียนกลับมา ซึ่งก็คือ จำานวนเงินสดที่กิจการต้องลงทุนในลูกหนี้และสินค้าคงคลั ง สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

วงจรเงินสด ขายสินค้าสำาเร็จรูป ระยะเวลาแปรสภาพสินเค้า

Inventory Conversion Period : ICP

ระยะเวลาที่ได้รั บสินเชื่อ

ระยะเวลาการให้สินเชือ่

Receivables Collection Period : RCP

ระยะเวลาแปรสภาพเป็นเงินสด

Payables Deferral Period : PDP

Cash Conversion Cycle : CCC

วัน ซื้อวัตถุดิบ

ชำาระค่าวัตถุดิบ

รับเงินจากการขาย สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

การบริหารวงจรเงินสด การบริหารวงจรเงินสดของกิจการให้มีประสิทธิภาพต้องพ ยายามเร่งเงินสดรับและชะลอเงินสดจ่าย โดยมักนิยมใช้วธิ ีการดังนี้ 1. เพิ่มอัตราการหมุนเวียนของสินค้าคงคลัง 2. พยายามเร่งเก็บเงินจากลูกหนี้ให้เร็วขึ้น 3. ชะลอการจ่ายเงินสดโดยยืดเวลาการชำาระหนี้ สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

ความเส่ียงต่อการไม่สามารถชำาระห นีส ้ ิน ในระยะยาว (Solvency Risk) Interest Coverage = EBIT หรือ EBITDA /ดอกเบีย ้ จ่าย

■

ดอกเบีย ้ จ่ายท่ีนำาไปตัง้เป็ นต้นทุนสินทรัพ ย์ควรนำามารวมในการคำานวณหรือไม่ ? สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์

ความเส่ียงต่อการไม่สามารถชำาระห นีส ้ ิน ในระยะยาว (Solvency Risk)

Debt to Equity (D/E) = หนีส ้ ินรวม/ส่วนของเจ้าของ ■ ขึ้นอยู่กบ ั

– ขนาดของธุรกิจ – ประเภทของธุรกิจ – ความสามารถในการทำากำาไรท่เี ปล่ย ี นกลับมาเ ป็ นเงินสดได้จริง สงวนลิขสิทธิ์ ดร. วรศักดิ์ ทุมมานนท์