A Chave Papel Bembibre 25-48 2008

  • Uploaded by: Alberto Sacido Romero
  • 0
  • 0
  • April 2020
  • PDF

This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA


Overview

Download & View A Chave Papel Bembibre 25-48 2008 as PDF for free.

More details

  • Words: 11,069
  • Pages: 24
20 de xuño de 2008

A Chave

Deportes / 25

26 / Deportes

A Chave

20 de xuño de 2008

O Karpin, unha piña de colegas en excelente forma O equipo ciclista galego prepara na Guarda a súa tempada pensando no Tour e no Giro

Adrián Gómez Jesús Calvelo / A GUARDA O Karpin Galicia é xa, a pesar dos seus apenas dous anos de traxectoria, un equipo compacto, unha piña de colegas en excelente forma. Saímos cedo dende Val do Dubra en dirección a A Guarda e, por diante, 180 quilómetros hasta o hotel Brisamar, onde se hospedaban, na súa concentración, os compoñentes do equipo Karpin Galicia. Pero un pouco antes de chegar ao noso destino sorprendeunos unha marea branca e azul. Estabamos véndoos en acción e ese pelotón en movemento parecía responder a moitas das cuestións que preparáramos. Notábase sen dubida o paso do equipo polo hotel. O autobús, o camión, os coches de apoio, o mecánico, as bicicletas e tamén Pepe Xagarós, responsable do Gabinete de Comunicación do equipo, un dos creadores da ilusión que rodea o Karpin. Houbo fotografías, palabras e, sobre todo, frescura e bo rollo.

Notabase un gran ambiente de compañeirismo, de xuventude e, o mesmo tempo, de profesionalidade. Partimos con todo o grupo cara o Monte de Santa Tegra, un rastro da historia de Galicia, do mar e da forza que parecen ter estes guerreiros modernos montados sobre dúas rodas. O sol daba forte en todos os ángulos das ruínas da fortificación celta e o mar reflectía as cores brancas e azuis dos maillots. Os ciclistas preparábanse para unha sesión de fotos, bromeaban, conversaban, pero, sobre todo, obedecían as ordes do seu director deportivo, Álvaro Pino, a primera lenda do ciclismo galego, preparando a nova canteira de campións. Entre foto e foto, as nosas preguntas empezaron a rodar: Ezequiel Mosquera, Álvaro Pino, Pepe Xagarós... O Karpin Galicia afronta a súa segunda tempada como equipo profesional. Nacido da iniciativa da Consellería de Cultura e Deporte da Xunta de

Equipo Karpin Galicia

Data de creación: 29 de maio de 2006 Patrocinador privado principal: Karpin S.L. Equipación: Zico Director deportivo: Álvaro Pino Couñago Mellor posto na Volta a España: 5º (Ezequiel Mosquera)

O Karpin Galicia na súa última concentración antes de iniciar a tempada. / A.G.

Galicia , con un presuposto inicial de 3.700.000 euros. Dirixido e xestionado pola Fundación Ciclismo Galego, comezou un duro traballo, co fin de colocarse nos primeiros postos do ciclismo español e mundial. Según Pino, “a clave estivo en que alguén lanzara a idea que consiguira involucrar a patro-

cinadores privados, como é o caso de Valery Karpin, Caixanova o Cardomar”. Esta concentración é o último punto de encontro antes de iniciar a súa segunda tempada tempada de unha formación con unha mayoría de galegos nas suas filas, encabezados por Álvaro Pino Couñago.

A Chave “Non temos un crack mediático como Miguel Indurain”

20 de xuño de 2008

Deportes / 27

Álvaro Pino móstrase ilusionado co proxecto galego

A. G. B. Pasa como A GUARDA con todos os - C o m o deportes: a afronta a súa Fórmula 1 non etapa como a miraba nintécnico? guén e agora - Con moitícon Alonso sima ilusión a míraa todo o pesar de levar mundo. Pois no quince anos ciclismo, agora como director mesmo falta un deportivo, pois Miguel Induao ser este un rain. Pero creo proxecto gaque temos moi lego, evidente-Álvaro Pino coa nova bicicleta. / J. C. I. bos corredores, mente, estamos ilusionados. non temos un crack mediático Evidentemente é moi diferen- como Miguel Indurain ou Pete. Agora mesmo teñen máis rico Delgado. Eu creo que o medios, pero é lóxico, porque ciclismo ten moito seguimento, a vida, afortunadamente, en pero, para que realmente sexa todos os aspectos evolucionou o que hai uns anos, fáltanos esa para ben e no ciclismo tamén. figura mediática. -Os medios cos que contou - Que lles esixe aos corredono seu día e os medios cos que res para a próxima tempada? contan agora os rapaces que Que obxectivos ten postos nese inician no ciclismo son se“A competencia mellantes? -Evidentemente é moi difenon variou pero sí o rente. Agora mesmo teñen máis rendemento” medios, pero é lóxico, porque a vida, afortunadamente, en to- les? dos os aspectos evolucionou - Primeiro esixirlles profesiopara ben e no ciclismo tamén. nalidade, dedicación, porque Antes e agora ibamos todos nas son profesionais do ciclismo. mesmas condicións, porque E, sobre todo, unha boa actiainda que fosen peores, eran tude en carreira, iso é fundapara todos. A competencia non mental, ter boa actitude, estar variou, pero sí o rendimento. atento á carreira, ter visión de - A Fórmula 1 necesitou un carreira, saber ler a carreira, sacampión español como Fer- ber o que está pasando e, a parnando Alonso para que fora tir de aí, cada un esíxeselle en uns dos deportes máis segui- función das súas características dos en España. Que revulsivo e das súas condicións físicas. necesita o ciclismo para que O obxectivo do equipo é clarasi o sexa? mente, a Volta a España.

Ezequiel Mosquera descansando no alto do monte de Santa Tegra. / A.G.B.

“A Operación Puerto foi unha chapuza”

Ezequiel Mosquera critica aos estamentos do ciclismo

J. C. I. A GUARDA -Como se organiza a vida dun ciclista? -Sobre todo con moita disciplina, moito sacrificio na alimentación, no día a día dos adestramentos e coas relacións familiares ben, porque os meus pais, cando empecei a correr sempre me apoiaron en todo, e a miña muller, cando nos coñecemos xa sabía que eu era ciclista e polo tanto xa sabía o

“Para mín podo decir que foi unha volta case perfecta” que había, e aprenden a soportarte e a convivir co día a día do ciclista, que non e fácil. -Cales foron as súas mellores e peores experiencias vinculadas ao ciclismo? -Sen dúbida ningunha, a mellor foi a de poder correr a Volta a España, porque unha ocasión coma esa non se vive todos os días. E a peor non é so neste ultimo ano, senón todos estes anos atrás, pola persecución que leva tendo o ciclismo e a indefensión que temos os

corredores como é no caso do dopping e outros máis. -Que lle faltou para que fose unha Volta perfecta? -A Volta perfecta saliulle a Menchov ¿non? [rise]. Para min podo decir que foi case perfecta porque dentro das miñas aspiracións estaba quedar entre os dez primeiros e fixen un quinto. A volta perfecta sería primeiro pero eu non me vía capacitado para estar aí e creo que para as miñas aspiracións se non foi unha volta perfecta foi case perfecta. -Marcos Serrano foi expulsado do Karpin Galicia tras ser involucrado na Operación Puerto. Por que cre que sucedeu esto? -Expulsado non é a palabra, porque chegaron a un acordo. Nin Marcos ten a culpa nin o Karpin tampouco. A culpa aquí neste caso téñena os estamentos do ciclismo, aos que non lle gusta este deporte e están todos implicados na chapuza da Operación Puerto, que está nun vacío legal que ninguén entende e, por desgracia, el tiña unhas limitacións para correr que o Karpin non podía asumir.

28 / Deportes

A Chave

20 de xuño de 2008

cos seus momentos de lecer no patio aproveitados ao máximo. Sabe que nada máis tocar o timbre para a saída debe estar preparado para saír porque na porta do centro escolar virano a recoller camiño do adestramento habitual en Abegondo. En ruta é moi complicado po-

voz. Logo dunha intensa ducha e doutra hora e media no microbús de Pallas chega exhausto á súa casa en Val do Dubra: “Algunhas veces, dependendo do ben que descansase a noite anterior, boto unha cabezadiña nalgún momento libre para estar máis esperto ó día seguin-

A vida de Rubén consiste en axustar perfectamente os tempos para que haxa un espazo no seu día a día para todo Rubén co uniforme do Deportivo entrando no CPI de Bembibre. / N. G. F.

Ao fútbol cos libros Como conxugar estudos, fútbol e tempo libre

N. Gesto / Melania Dubra BEMBIBRE Rubén González Abelenda é un dubrés de dezaseis anos que reside en Rial (Val do Dubra) e que loita polo seu soño de chegar a ser algún día porteiro de fútbol dalgún club de Primeira División. Quizais o Deportivo da Coruña, equipo no que milita como titular da categoría cadete. Ás cinco e cuarto da tarde de luns a xoves un autobús lévao desde o Colexio Público Integrado de Bembibre á Cidade

do Fútbol de Abegondo, situada nos arredores da Coruña, onde se adestra habitualmente co seu equipo para dar o mellor de si nos partidos. Nun día normal Rubén levántase ás sete e media da mañá para asearse, almorzar e facer algúns dos deberes que lle quedaron para a mañá do día anterior. Ás nove e media vaise á parada do autobús escolar coa bolsa de deportes nunha man e a mochila ás costas. Desde as dez e cuarto ata as cinco e cuarto da tarde convértese nun alumno normal

ñerse a estudar porque as curvas das estradas secundarias polas que van recollendo aos outros xogadores de diferentes localidades impídeno: “Neses momentos aproveito para organizar un pouco a miña cabeza ou póñome a pensar en cousas que me quedarán por facer para a escola cando chegue a casa”. Ao chegar a Abegondo Rubén González enfróntase a dúas horas de duro adestramento consistente nun quecemento cos seus compañeiros de equipo, prácticas específicas co adestrador de porteiros e partidos onde o adestrador Secho non para de dar instrucións de viva

te e estar ao cen por cento o próximo día e comprender mellor as explicacions dos profesores de distintas asignaturas”. O mellor é poder compartir cos seus pais e súa irmá o que lle sucedeu ese día durante a cea que, na casa dos González, é arredor das once da noite xa que ten que compaxinar o Deportivo coa familia. E así case todos os días, para que un a un, cada fin de semana Rubén poida cumprir o gran soño de facer a “palomita” da súa vida e entrar con libros e balón nos paquetes de cromos que coleccionaba con tanto agarimo cando era pequeño.

20 de xuño de 2008

A Chave

Deportes / 29

“O soño de todo chaval é chegar arriba”

Rubén cóntanos como compaxinar a vida persoal coas suas aspiracions deportivas de alto nivel

Melania Dubra / Noelia G. BEMBIBRE -Moitos rapaces soñan con chegar á cima. Era este o teu caso? -Empecei tarde a xogar, pero sempre me gustou. Ó cabo dos anos cumpríuseme o soño: estar no Depor. Ó principio comecei como todos. Vas xogar alí para divertirte, pero chega un momento no que che ven, como

-Eu estaba xogando cos maiores. Coincidiume que un ano ascendemos e empezamos a viaxar por toda Galicia e aí é onde empezan a verche. Por exemplo, no meu caso, estábanme vendo persoas do Depor, do Celta e ata do Barça. Esa liga foi moi mala, quedamos últimos e o traballo foi esgotador. Pero no meu caso valeu a pena: enviáronme unha carta,

“Empezas a xogar para divertirte, pero chega un momento en que destacas e tes que aproveitalo” foi o meu caso. Con sorte elixíronme e estou aí, pero hai moita xente que queda no camiño. Se tes a oportunidade debes aproveitala. Iso parece lóxico, porque o soño de todo rapaz é chegar arriba, e loitar cando estás aí. -Empezaches nun equipo modesto e pasaches ó Deportivo. Como chegaches alí?

dicíndome que tiña que ir a facer as probas. Despois xa me indicaron cando tiña que empezar a adestrar. -Como compaxinas os teus estudios co fútbol? -Con moito esforzo porque é moi díficil e hai poucas horas para descansar, que é o fundamental. Sei que nestes momentos no fútbol non sabes o que

Rubén parando un balón que se intentaba colar pola porteria. / M .D. C

vas facer e principalmente tes que estudar para intentar sacar algo. Sempre vas ter que estudar porque a carreira de futbolista é moi difícil, pero con moito esforzo podes compaxinar todo. Pero para iso necesítase ánimo porque é moi complicado. -Tiveches algún problema para cadrar os adestramentos co teu horario escolar? -Saíndo ás 5:15 si, xa que é complicado cadrar as dúas ac-

tividades porque ás veces hai quenda de adestramento ás 5 e non podo ir. -Pensas que o tempo libre que che sobra é o suficiente? -Ó principio pensei en deixalo porque estamos nunha idade na que nos gusta moito saír. E chegou un momento en que tiven unha lesión complicada, estiven un ano de baixa. Entón como estaba un pouco canso comentei cos meus pais a opción de volver á S. D. Dubra.

30 / Deportes

A Chave

20 de xuño de 2008

P. R. C. / J. F. G. BEMBIBRE O horseball non é un deporte moi conocido nin moi practicado no noso país. Este xogo non ten nada que ver co polo, pero si co rugby, o baloncesto e a equitación. Crése que o horseball naciu nas grandes estepas mongolas e os franceses adoptárono dos arxentinos na década dos setenta. O “pato” era un deporte de campo. Can-

para que os cabalos non sufran lesións. É un rectángulo de 75x30 m. cunha área de xogo e dúas zonas de seguridade. Nos extremos do campo hai dúas canastras dun metro de diámetro a 3,5 m. do chan. A pelota será considerada “fora” cando o cabalo do xogador poña un pé no exterior da área de xogo ou cando a pelota caia fora.Hai distintas categorías para practicar este deporte: pussins, os

“Hai que ter moito valor para competir”

“O cabalo e o xinete son un só xogador”

do pasou a máns dos franceses refinárono convirtíndoo nun xogo máis elegante. Non ten unha data fixa de introdución en Galiza, pero, según Ricardo de la Torre, vocal da Federación Hípica Galega, “vin o meu primeiro campeonato de horseball en París en 1998 e tróuxeno a Galiza”. A pesar de ser un deporte “xoven” o horseball posúe unha serie de regras que o fan bastante estricto. Os equipos están formados por catro xogadores que deben ter

O equipo Cicasa en plena acción durante unha exhibición en Bembibre. / R. T.

O horseball: un deporte por coñecer

É unha modalidade hípica pouco practicada en Galicia

equilibrio e puntería. Como nos explicou Roberto Turnes Rey, seleccionado galego e español, “o que xoga a este deporte ten que ter moito valor para poder estar encima dun cabalo e coller a pelota do chan”. O principal obxectivo deste xogo é que os tres atacantes

que inician a xogada metan o maior número de canastras cunha pelota con seis asas de coiro para ter un maior control. Os xogadores só poden dar 3 pases. Se a pelota cae ao chan os xogadores deben collela sen baixar do cabalo. O campo é un terreo brando e adherente

benxamíns, os cadetes, os xuvenís e senior. En Cataluña hai 1ª e 2ª división senior. Normalmente non xogan persoas maiores porque é un deporte moi arriesgado e tes que ser moi áxil para intentar coller a pelota do chan. E para comunicarse cada equipo ten distintas palabras claves. O Cicasa utiliza unhas señas coas máns a P1, P2 e P3. En canto a público a xente que acude aos partidos soen ser familiares, amigos e xente do mundo da hípica.

“Un deporte sacrificado que para moitos é un privilexio practicar” J. F. G. / P. R. C. BEMBIBRE -Como descubreu o horseball? -O horseball comezou aquí no 1998. Eu empecei a montar cun primo meu. Fóronnos enseñando as regras e empezamos a xogar xa o primeiro ano todos. -Que relación hai no campo de xogo entre cabalo e xinete? -Pois hai unha compenetración tremenda. O cabalo e o xi-

nete formamos un só xogador. A relación que teño co meu cabalo persoalmente é boa; sei cando me vai ir ben e cando me vai ir mal. -Poderíanos explicar como son os adestramentos? -Os adestramentos pola semana son individuais e o fin de semana son de dúas horas, todos xuntos, e facemos tácticas, xogadas, practicamos defensas e ataques, chamamos a compañeiros de Lalín, veñen aquí e

facemos un torneo e collemos o rumbo e o ritmo dos partidos. -Cre que se pode vivir do horseball? -Hai xente da Selección, cataláns, que si viven do horseball porque teñen unha hípica e o único que se practica é o horseball. Teñen cen ou douscentos cabalos que se dedican só ó horseball. -Ata onde pensa que pode chegar neste deporte? -Aparte da Liga Noroeste hai

Roberto Turnes é internacional. / A. S.

campionatos de España, da Selección Galega e hai os Europeos. Fun xogar a Arxentina coa Selección Española.

20 de xuño de 2008

A Chave

Deportes / 31

32 / Sociedade

A Chave

20 de xuño de 2008

Regueifas e hip hop: ¿na mesma onda?

A regueifa e o hip hop son dúas formas de expresión oral musical bastante parecidas, pero con matices distintos

Tania Barcia Fernández María Calviño Amado SANTIAGO Pódese pensar que o hip hop e a regueifa (cantos improvisados) son moi diferentes pero en realidade teñen cousas en común xa que son formas de expresión oral improvisada. O hip hop nace nos barrios marxinais de Nova York cun propósito de denuncia social con manifestacións como o breakdance, beatbox, Dj’s, graffiti e MC’s (rapeiros). No grupo galego Dios ke te Crew únense todos estes tipos de manifestacións nun solo espectáculo. O seu directo pon en escea toda a cultura do hip hop. Durante o seu espectáculo expresan os seus sentimentos e pensamentos, a súa forma de ser e a súa maneira de ver a vida nestes momentos. Cada un fai o seu traballo: pinchar discos, pintar graffitis, bailar facendo piruetas ou rapear. A relación cos asistentes é fundamental e o concerto vai collendo intensidade conforme

García (esquerda), Luís e Pinto (dereita) mostran as súas grandes dotes. /

os artistas buscan respostas dun público que canta, baila, responde e vibra co que se fai no escenario e, como dí García, un dos MC’s do grupo de Ordes, “si non tivéramos un público fiel non seríamos ninguén”. Os Crew representan todas as artes do hip hop en estado puro á vez que a xente goza dun espectáculo único e orixinal. A regueifa ven da xente que nas vodas versificaba para conseguir a regueifa, un molete de pan que se entregaba ao mellor improvisador. Este arte consiste

T. B.

en facer estrofas de catro versos octosílabos (cuartetas) onde rimen só os pares. Normalmente non se usan instrumentos, pero en ocasións utilízase a gaita, a zanfoña ou a percusión. Pinto d’Herbón e Luís o Caruncho son os regueifeiros máis recoñecidos de Galicia e os que loitan por recuperar un arte que se estaba esquecendo porque, como explica Luís, “a nosa labor é ser transmisores do que nos chegou case morto para deixarllo en mellor estado aos que veñan”. Nos seus obra-

doiros por colexios e institutos acercan á xente nova a música tradicional de Galicia. Ao principio empezan cantando un par de regueifas coas que explican como hai que crear unha destas cancións. Inmediatamente poñen ao público a participar e case de inmediato todo o mundo se pon a crear regueifas con bastante facilidade. A diversión e a implicación dos participantes increméntase conforme se inventan cousas orixinais e divertidas, porque o humor é fundamental nestas composicións. A veces rapeiros e regueifeiros comparten escenario e enfróntanse nun combate de pura improvisación que, según Pinto, ganan os regueifeiros porque “os papamos, xa que estamos moito máis habituados a inventar cousas sobre a marcha a toda velocidade”. Quizáis nun futuro non moi lonxano saia das dúas formas de rimar un novo xénero que xa non teña que ter nacido no Bronx senón en calquera aldea ou pobo de Galicia.

20 de xuño de 2008

A Chave

Pinto e Luís falándonos do seu arte na improvisación en galego. / M.C. e T.B.

“Herdamos algo case morto” O dúo galego fálanos sobre a recuperación deste arte

M. C. e T. B. SANTIAGO Nun ton relaxado e divertido os dous improvisadores fálannos dun arte case morto que intentan salvar mediante obradoiros por toda Galicia. -A regueifa é unha manifestación galega moi importante pero a modernidade fixo que escurecese. Poden explicar cal é a historia da regueifa? -A regueifa ven dun molete de pan que se chama regueifa e que se poñía de postre nas

“Os uso da regueifa perdeuse porque cambiaron os tempos”

vodas; a xente controversiaba mediante a cuarteta para gañar o molete. O uso da regueifa perdeuse porque cambiaron os tempos. Agora a xente nova estase dando conta de que o noso é o bo e do que ven de afora imos collendo o que nos vale. -Que lle aportan vostedes para facela máis actual e máis valorada? -Nós aportámoslle que somos xente de hoxe en día. O que tratamos de facer é continuar o que se facía, pero tratando de evolucionar paralelamente a nosa música. -Poderíase dicir que vale calquera tema para regueifar? -Calquera tema. Tes que ter

Sociedade / 33

a cabeza despexada, mesmo nos vale unha cadeira ou unha mesa para regueifar. Pódese falar absolutamente de todo. -Para facer regueifas hai que ser gracioso. O de vostedes ven de herdanza? -Home, hai que ter chispa. Non se pode falar dunha herdanza, é a historia do regueifeiro; aínda que podes practicar, é o que levas dentro. -No hip hop tamén son valoradas as capacidades xa citadas. Síntense identificados cos rapeiros? -Si, porque facemos unha cousa similar. De feito cando facemos os obradoiros, a cuarteta facémola co ritmo das cantigas e tamén co ritmo do rap, para que vexan que as cousas son bastante semellantes. -Fixeron algunha vez algún traballo con algún rapeiro? -Sí e papámolos. Digamos que a cuestión é que nós estamos máis habituados a traballar coa rima. -Sería a colaboración co hip hop un vehículo de internacionalización para a nosa regueifa? -Nós tampouco estamos moi

a prol de internacionalizar nada; estamos máis a favor de que a cousa sexa máis normal e que se practique máis, pero de todos xeitos o importante é que a regueifa non desapareza nin se estrague. Todo o que sexa fusionar cousas é bo, pero o importante é que ningún perda as súas características. -De que xeito son unha ponte entre os vellos regueifeiros e a modernidade ? -Desde o intre en que herdamos algo case morto, e estamos a facer unha labor de recuperación con todo tipo de colectivos que estean interesados na regueifa. -Como ven o futuro da regueifa e o seu como regueifeiros? -O futuro, malo, porque este país a nivel de tradición oral e de manifestacións populares, está case morto. Para que a regueifa siga viva, hailla que levar á xente nova.

“Este país a nivel de tradición oral está case morto”

34 / Sociedade Jorge A. Fraga Ana Mª Illodo / SANTIAGO “Siempre hubo maltrato a las mujeres, pero estaba escondido porque era tolerado por la sociedad”. Así comienza una mesa redonda en nuestro centro con Carmen Lago, mediadora social en intervenciones con prostitutas; Carmen Sobrino, socióloga y directora de la casa de acogida de Vigo y Nuria Cuñal, psicóloga de la asociación feminista Alecrín. La violencia de género empieza a salir a la luz a finales de los años 90 cuando se abrió un registro de maltrato. Esta lacra es un asunto social. Hasta hace poco era una realidad que se quedaba en los hogares pero cada vez la sociedad se niega más a estos graves sucesos, al menos en los países más avanzados, porque en países en vías de desarrollo, como Méjico, se suceden las muertes día tras día a pesar de las leyes. Las expertas dicen que cuando conocemos casos particulares procedentes de estos países “solo estamos viendo la punta del iceberg. Pero el problema es general y, aunque muchas veces se tratan por separado los ejercidos sobre las prostitutas, en realidad son todos iguales”, comenta Carmen Lago, con el componente añadido, en el caso de la prostitución, del mayor poder y agresividad que pueden tener las mafias sobre las mujeres de países subdesarrollados: “Todos pertenecemos a la mafia de la prostitución”, opina Carmen Lago, “los malos tratos o diferencias de género comienzan desde edades muy tempranas”. Nuria comenta lo

A Chave

20 de xuño de 2008

Pese a la aplicación de la ley el número de víctimas no disminuye. / A. O.

El maltrato, ¿obsesión o enfermedad?

La violencia de género sigue en el candelero a pesar de la nueva Ley de Protección Integral implantada en el 2004

que ya todos sabemos, que para remediar este tipo de violencia la sociedad debería comenzar por educar correctamente a los niños pequeños: “ellos son el futuro”, interrumpe Carmen Sobrino. Series como Shin Chan fomentan la violencia, ya que asocian el machismo con algo gracioso: “Shin Chan no es así porque sí, sino porque su padre también babosea a sus compañeras de trabajo”, subraya Nuria. Los hijos de una maltratada son los que reciben la peor parte, “incluso los maltratadores los utilizan

en contra para intentar resolver el problema”. Este comentario de Carmen causó impacto entre los asistentes, mientras Nuria especificaba que en muchos casos “lo hacen para acercarse a la madre, para chantajearla; piden la custodia simplemente para mantener contacto con la víctima”. Ante la pregunta de si hay hombres maltratados, la psicóloga de Alecrín respondió que “puede que una mujer maltrate a su pareja, pero el porcentaje es insignificante. Además, el hombre no es capaz de recono-

“Los malos tratos o diferenceias de género comienzan desde edades muy tempranas”

cer que está siendo maltratado por su mujer”. Sobre la posible rehabilitación de cualquier maltratador, las tres especialistas comparten que “no tienen rehabilitación, aunque es cierto que sí hay programas para maltratadores como es el caso de Abrámolo Círculo, que sí es efectivo. Para que pueda haber una posible recuperación de los agresores en este programa estos tienen que reconocer su enfermedad y tener propia voluntad para renovar su personalidad. La socióloga afirma que “las leyes deben ser desarrolladas y tienen que calar en la sociedad” para que la violencia de género disminuya y se erradique. La especialista en malos tratos a prostitutas asegura que un principio básico para que la violencia finalice, lo que debe hacer todo conocido de una mujer agredida es “denunciar, en la policía nacional, la guardia civil, en la policía local o cualquier institución similar”. Aunque también hay mujeres que utilizan los malos tratos para consequir una mejor condición si se produce una separación, y en muchos casos estas mujeres hasta se sienten respaldadas por sus abogados. Estas tres especialistas coinciden en que las mujeres que denuncian sin ser realmente agredidas son unas delincuentes totales y deberían ser castigadas con todas las de la ley, aunque sin lugar a dudas este porcentaje de mujeres es mínimo. Por último, las tres coinciden con su jefa, Ana Míguez, al afirmar que el programa de reinseción es un gasto inutil debido a que “todos reinciden”.

20 de xuño de 2008

A Chave

Ana Míguez es la presidenta de la Asociación feminista Alecrín. / A. I. C.

“Todos reinciden”

Ana Míguez analiza la realidad del maltrato de género

Jorge A. Fraga Carracedo SANTIAGO La presidenta de Alecrín conoce el problema del maltrato de género ya que lleva desde 1985 luchando por la igualdad. -Hay mujeres que no denuncian y se sienten culpables. ¿Qué culpa tienen las personas que sufren malos tratos y no denuncian? -Las mujeres fuimos socia-

lizadas para depender de los hombres. Hoy hay muchas mujeres a las que les cuesta mucho romper con la violencia porque lo tienen normalizado. Sólo el 20% de mujeres en España denuncian los malos tratos porque ¿qué tanto por ciento de mujeres sufren violencia de género? Todo el mundo sin excepción conoce a una mujer que está sufriendo violencia.

Sociedade / 35

-Muchas veces los agresores aparentan ser personas normales. ¿Cómo piensa usted que es el perfil psicológico de los agresores? -No hay un perfil psicológico claro. Son hombres totalmente normales de apariencia y actitud. Suelen ser gente amable y en muchos casos tienen muy buenas relaciones hacia el exterior. El maltratador es un personaje que ejerce el poder con la víctima. Por eso no hay un perfil de maltratador; puede ser un médico o un albañil. -Por otro lado, ¿cómo es el de una mujer maltratada? -En todos los casos se repite el mismo perfil. Con la violencia que se ejerce contra ella, la mujer acaba teniendo una baja autoestima por lo que el maltratador lo primero que hace es separarla de su familia y amigos. Llega un momento en el que se encierra en sí misma y se siente culpable porque está siempre pendiente de lo que hará mal. -Según la Federación de Mujeres Progresistas un 64% de las maltratadas intentaron suicidarse y un 80% lo pensa-

ron. ¿Por qué algo tan drástico en vez de denunciar? -Por desgracia la desesperación es tal que las lleva a esa situación. Pero yo siempre las animo diciéndoles que no se pueden imaginar lo felices que van a ser en un año. Cuántas mujeres se separan y ese día duermen por primera vez en muchos años. No podemos esperar que sean tan valientes como para reaccionar por algo que en muchos casos viven durante años. Pero hasta hace poco si la mujer acudía a la familia los padres les decían que tuvieran paciencia. Si iba a la iglesia pasaba lo mismo. La iglesia a través de los confesionarios hizo más daño que nadie a lo largo de los siglos. Allí les piden paciencia y resignación y que no intenten provocar al hombre. Sin embargo, hoy afortunadamente las mujeres tienen más información y se rebelan. Una mujer independiente no gusta al macho y esa educación nefasta que recibieron los hombres no la consienten. Por eso la necesidad terrible que tenemos de educar a nuestros niños y niñas en igualdad.

36 / Sociedade

A Chave

20 de xuño de 2008

“Necesitamos abrir puertas para nuestro sueño” Alfredo y Alfonso son el primer matrimonio gay gallego

S. Parcero / SANTIAGO -Tras la ley de matrimonio homosexual, ¿por qué y cómo fue el paso de borrar sus nombres de la lista de parejas de hecho y convertirse en el primer matrimonio masculino gay de Galicia? -Alfredo: Nosotros seguimos siendo pareja de hecho. Lo que sucede es que las leyes se hacen para ser utilizadas, y cuando decidimos casarnos, simplemente le dimos uso. Una ley que nos favorecía a ambos, porque nosotros ya salimos de Venezuela convertidos en pareja, pero allí nunca tuvimos la

vor ni en contra, en cambio mi madre no quería saber nada de nuestra vida conyugal. Pero mi madre poco apoco está adaptándose y de vez en cuando viene a nuestra casa a pasar las vacaciones. -Alfredo: Yo creo que es como romper un cascarón muy duro. Hacer que tu familia te reconozca como persona homosexual es como cambiar la noche por el día o la sombra por la luz. Es sumamente difícil decirle a alguien que todos fueron felices como en los cuentos de hadas, porque siempre vas a tener a una parte del mundo en

“Hacer que tu familia te reconozca como una persona homosexual es como cambiar el día por la noche o la sombra por la luz” libertad de compartir un núcleo familiar. Y aquí, con esta ley, se nos abrieron las puertas para llevar a cabo nuestro sueño. También es cierto que Alfonso tenía la nacionalidad, pero yo no, y al convertirnos en un matrimonio yo tengo los mismos derechos que Alfonso tiene como persona española. -¿Cuál fue la reacción de su entorno más cercano cuando les contaron que se iban a casar? -Alfonso: Mi entorno familiar no estaba de acuerdo en un principio. Por decirlo así, aún estamos en proceso. Mi padre no comentaba nada, ni a fa-

tu contra. Como digo: “no lo llevas ganado en todas partes”, entonces tienes que luchar por el “sí”, porque ya sabes que el “no” lo tienes ganado. -¿Qué piensan que haría falta para que la parte de la sociedad que considera al colectivo gay unos simples “maricones” los vea como las personas que son? -Alfredo: Para mí simplemente es sinceridad. El querer ver lo que existe. Para mí uno de los problemas es que la gente no quiere ver lo que existe sólo quiere ver lo que le interesa. O lo que les gusta ver. Y esa limitante es la que causa el

Alfredo y Alfonso observando las fotografías de una exposición. / S. P. B.

problema, es la que causa el ruido, la que causa la molestia. También es otra causante la falta de información. -Alfonso: A mi juicio creo que este problema viene ya desde la guardería. Si un padre, una madre o un educador da a entender a su hijo o discípulo que al igual que es normal ver parejas formadas por hombres y por mujeres, también es normal ver a parejas formadas por dos hombres o dos mujeres. Y no decirle no te acerques a ellos porque son unos raros o cualquier otra cosa por el estilo. En caso de que no haya un proceso educativo abierto el niño asociará la palabra gay con algo verdaderamente malo. -¿Cómo reconoce y acepta su condición un adolescente en una sociedad con unos cánones sexuales preestablecidos?

-Alfonso: No es nada fácil. Para reconocerlo tienes que tener mucha ayuda. Tienes que tener el apoyo de la familia y de gente que te pueda ayudar positivamente, como profesores y psicólogos, te tienes que rodear de gente que tenga información positiva porque tú como joven no te puedes “acercar” a ti mismo si todos los que tienes a tu alrededor te dicen que ser gay es algo negativo. Entonces llega un momento en el que tú te lo piensas, ¿qué hago? ¿Qué tengo que ser? Pero siempre hay cosas que te ayudan a descubrirlo. Hay cosas que te pueden ir guiando, pero si no tienes quien te oriente nunca vas a conseguir tu propia identidad. Aunque creo que poco a poco la sociedad también va “madurando” en ese sentido. Pero a lo mejor hay niños que a lo largo de toda su vida quisieron jugar

20 de xuño de 2008 con muñecas y niñas que quisieron tener su propio batallón de soldados y sin embargo no les dejaron. ¿Cómo se puede limitar la imaginación de un niño? -Alfredo: Son como esquemas de vida que se tienen que ir rompiendo para que podamos avanzar. Entonces, ¿por qué mi hijo tiene que ir al fútbol y no por ejemplo a ballet clásico? Porque la sociedad lo censura. Pero mi hijo no es hijo de la sociedad, es mi hijo y él tendrá mi apoyo a medida que lo solicite. La etapa adolescente se llama adolescente porque adolece-de y adolece muchas veces de entendimiento, muchas veces de cariño. Esta es una etapa de formación en la que se le tiene que prestar tanta o más atención como en lo infancia, porque los valores que adquiera durante esta etapa son los que le condicionarán cuando sea adulto. Entonces, ¿qué necesita el adolescente? Necesita ayuda, necesita a ese ser que lo quiere, que lo ama, llámese padre, llámese madre, llámese cónyuge uno, llámese cónyuge dos.

A Chave

Sociedade / 37

“Somos un matrimonio”

S. P. B. / SANTIAGO -¿Se puede calificar este tipo de uniones en cuanto a que reciban la calificación de “matrimonio” o se tendría que utilizar otro tipo de palabra? -Alfonso: Nosotros estamos totalmente de acuerdo con la palabra matrimonio. Porque creemos que cualquier diferencia puede ser usada en tu contra. En el momento en que te digan: “no se llama matrimonio, se llama unión civil”, en cualquier sitio te pueden llegar a decir que no es tu esposo, sólo porque un juez y no un cura te dijo que estabas casado. Si estamos luchando por la igualdad de todos no podemos “separar” las uniones gays y heteros en uniones civiles y matrimonios. Esto nos parece una discriminación. -La Iglesia rechaza la unión de homosexuales; hasta los ha calificado “invertidos” o “enfermos”. ¿Qué opinión les merecen este tipo de descalificaciones? -Alfonso: Las opiniones de la

La pareja el día de su boda. / A. A.

Iglesia sobre los homosexuales son totalmente retrógradas. Me parece que se quedaron en la época de los romanos. No se han “actualizado” y por eso pienso que cada día la Iglesia se está quedando más sola. Ellos no pueden ser los primeros en insultar ni denigrar, porque estarían dando mal ejemplo si se supone que respetan el mandamiento de que nos amemos los unos a los otros. Nosotros fuimos criados desde pequeños bajo una fuerte convicción religiosa y eso creo que ha jugado muchísimo a nuestro favor porque nosotros no creemos en la Iglesia como “empresa”, nosotros creemos en Dios, que está

representado por esta empresa que al parecer no nos acepta; pero a nosotros esto nos da igual. La fe está por encima de todas las cosas. -Alfredo: Nosotros fuimos criados, a pesar de los pesares, en un país cien por cien religioso. Y nuestra principal ventaja es que somos muy católicos. Creo que la Iglesia es una institución más como mi casa, tan simple como eso. Ah! ¿El dueño de la casa no me quiere en su vivienda? Pues no voy allí. Lo que es inevitable para él es que yo tenga esa fe. Así que es totalmente imposible que me la quiten, pero si quieres que respete a tú institución, respeta tú mi condición. Así que creo que se tiene que dar un respeto mutuo para que nos podamos entender mutuamente. Hubo un sacerdote allí en Venezuela que nos dijo que si en algún momento existiera un juicio final este estaría basado en el amor, y ese amor va a estar basado en la calidad del amor, por lo tanto, no nos juzgarán por ser gays sino por nuestros actos.

38 / Sociedade

A Chave

Mariana, una mujer en proceso de reasignación de sexo. / A. I.

No todo blanco o negro

La transexualidad: identidad, vivencia y proceso

Belén Rodríguez García SANTIAGO Las personas transexuales y transgenéricas afirman que uno se da cuenta de que su identidad y sus gónadas no se corresponden desde la infancia. A la mayor parte les cuesta contar a sus familiares o amigos lo que les pasa por miedo a que los rechacen. Una vez superado esto, inician un largo proceso hacia su reasignación. Mariana, Sandra y Marche, son tres mujeres que nacieron encerradas en un cuerpo masculino: “Cuando era una niña, ya sabía yo que me atraía más el rol femenino, pero me sentía un poco monstruo. En mi adolescencia me acostaba muchas noches llorando y pensando que mañana iba a levantarme igual” afirma Sandra. Decidir el cambio no es fácil, se trata de “ese miedo a ser hombres

disfrazados de mujer, hasta que nos vamos adaptando, pero al principio es muy difícil por el miedo a hacer el ridículo”, cuenta Mariana. Cuando se decide dar el paso, no siempre se encuentra toda la comprensión, pero hay una gran fuerza en estas personas, como dice Marche, “uno siempre tiene que ganar, siempre hay que ver

“A quien pierdes es porque no te quiere. Yo sigo siendo la misma de siempre” (Marche) el vaso lleno, no vacío. Porque a quien pierdes es porque no te quiere. Yo sigo siendo la misma de siempre”. La familia no reacciona igual en todos los casos. A veces los años vividos bajo el sexo biológico llevaron a un matrimonio, con lo cual

20 de xuño de 2008

es más difícil; más todavía si hay hijos por medio, como en el caso de Sandra, en general, se pasa de un rechazo inicial a una aceptación. Dice Mariana que “no todo es blanco ni negro”. Tampoco en cuanto a las preferencias sexuales que pasan por diferentes opciones, Sandra es un buen ejemplo:” Ahora sé que soy una mujer heterosexual. Yo digo siempre que debo de ser algo lesbiana, porque viví quince años con una mujer, pero me gustan más los hombres” El aspecto laboral también es a veces controvertido. Muchas personas, fundamentalmente mujeres, se ven abocadas a la prostitución como única salida, sobre todo porque los procesos de cambio de sexo son caros y en casi ningún lugar de España los cubre la Seguridad Social. No es éste el caso de Marche, Mariana ni Sandra, que ejercen sus profesiones. La fase de cambio es larga, compleja y no siempre igual. No siempre se presentan las cosas así. Para Sandra “es necesario tener un cuerpo femenino para poder vivir como mujer. Necesito un cuerpo de mujer, además necesito sentir que es mi cuerpo. Con doce años me escondía en el baño y me vestía con una falda, me pintaba, pero nunca me sentí travesti”. “Mientras no te planteas el cambio se convive bastante mal con el cuerpo, porque eres bastante consciente de que no te corresponde. Imagínate que mañana despiertas y te encuentras con un cuerpo que no se corresponde contigo. Seria una putada. A mí me pasa eso”, afirma Sandra.

Cuestións médicas e legais

Diverxencia entre rol social e identidade individual A. R. S. / SANTIAGO Un transexual necesita a medicina e o dereito para gozar da súa personalidade e co xénero que sinte. Carmen Santana, abogada, valora estes procesos. -Como é o proceso de cambio de identidade xurídica para unha persoa transexual? -A ley de Identidade de Xénero supuxo que o que era un proceso larguísimo, con periciais médicas e psicolóxicas, pasase a ser un escrito ante o rexistro civil. Pasamos un tempo de resolución de seis meses ou menos, tras dous anos de hormonación e intervención quirúrxica. -Que problemas ten una persoa que quere cambiar o seu D.N.I.? -O problema fundamental é social. Un dos procedementos más difíciles, conseguir que a lexislación e a mentalidade, permita vivir coa identidade que sinten. Coa nova ley, un transexual ten que pasar dous anos cun aspecto que non se corresponde co seu D.N.I. O doutor Joam Casas conoce ben estes procesos. -Cal é o protocolo médico e psicolóxico para recoñecer e tratar a estas persoas? -O primeiro é asegurarse de que a persoa é transexual. Unha vez feito isto, iniciase o tratamento hormonal e finalmente faise a operación derradeira de cambio de sexo.

20 de xuño de 2008

A Chave

Sociedade / 39

40 / Ciencia

A Chave

20 de xuño de 2008

“Con un solo donante se pueden trasplantar entre seis y ocho personas y salvar unas seis u ocho vidas. La gente no dona por puro egoísmo”

El número de trasplantes en España ha aumentado en los últimos años. / A. O. G.

Un órgano, una nueva vida

Los responsables médicos del Juan Canalejo enfatizan la importancia de la donación de órganos para trasplantes

Susana Muíño Navia Duyos / A CORUÑA En el año 1967 Christian Barnard hizo el primer trasplante de corazón en Sudáfrica, pero a los 18 días el paciente murió de una infección pulmonar. “Ese año murió mucha gente

debido a que las drogas inmunosupresoras eran muy fuertes y el paciente se moría de rechazo”, dice el doctor Alberto Juffé, jefe de cirugía cardíaca en el hospital Juan Canalejo de A Coruña. Este hospital es uno de los

más importantes de España en trasplantes. Cuando uno entra en la cuarta planta debe llevar una mascarilla para evitar contagiar a los pacientes recién operados porque tienen tendencia a coger infecciones. El doctor Antón Fernández, coordinador de trasplantes del centro afirma que “la clave de que este hospital esté entre los mejores se debe al gran trabajo de los médicos y los servicios que rodean todo este sector”. Al acabarse estos trámites, cuenta el doctor Juffé, “se procede a quitar los órganos del cadáver, estos se enfrían, se transportan en una nevera como las de camping con suero frío y se realiza el trasplante de corazón. El fracaso más grande es que esos órganos no vuelvan a funcionar. Si esto ocurre y tenemos la suerte de que hay un donante compatible se le coloca al paciente una máquina que lo sustituya hasta que se pueda poner el nuevo órgano”. Según el cirujano, “la vida de los pa-

cientes durante los primeros 6 meses es muy complicada porque deben estar muy vigilados. Si no hay rechazo en los primeros 10 o 15 días se le da el alta con tratamiento contra el mismo y contra las infecciones. Pero tiene que estar muy en contacto con el hospital. Pasados los 6 meses el índice de infección y de rechazo baja mucho. Después de ese tiempo la calidad de vida del enfermo mejora mucho. A medida que no hay rechazo la calidad de vida va mejorando. Concluye el doctor Juffé que “lo fundamental es que haya muchos donantes porque con uno solo de ellos se pueden trasplantar entre seis y ocho personas y salvar entre seis u ocho vidas. La gente no dona por puro egoísmo. Lo más importante de todo esto es la donación, porque sin órganos no habría trasplante y moriría mucha gente. En Galicia hay todavía un 25% de familias que se niegan a la donación”.

20 de xuño de 2008

A Chave

“La entrevista con la familia es lo más difícil”

Antón Fernández es coordinador de trasplantes del HJC.

Susana Muíño/ A CORUÑA Antón Fernandez García es el coordinador de trasplantes del Hospital Juan Canalejo. -¿Cuáles son las claves por las que el Juan Canalejo llega a ser uno de los hospitales más avanzados en trasplantes de España? -Las claves para que las organizaciones funcionen son profesionalidad y conocimiento. Éste es un mundo que exige mucha dedicación y yo creo que es una máquina bien engrasada. El propio hecho de trasplantar necesita estar caracterizado por tanta rapidez que si no está todo bien engrasado no podría funcionar. -¿Cuál es el momento más complicado de todo este proceso y por qué? -Sin lugar a dudas, el único

“La lista de espera se basa únicamente en criterios clínicos” momento que no depende de nosotros, es la entrevista con la familia. Todo este proceso que tiene que ver con el trasplante no se podría solucionar si las familias no donan. Conseguir convencerlos es la única actividad sanitaria que no depende de los sanitarios. Esto puede ser maravilloso, podemos tener un programa estupendo, pero si las familias no donasen no se podría hacer nada. Por eso es el momento clave. -¿Dónde dan más negati-

Fernández en su despacho. / N. D. M.

vas? -Dan más negativas en el campo debido a la lejanía del hospital y al no conocer sus procesos. -¿Qué momentos significativos e importantes destacaría usted en la trayectoria de esta unidad de transplantes? -Yo creo que son momentos claves aquellos en los que se inicia un nuevo programa. Nosotros somos unos de los pocos hospitales de España que tiene programas de trasplante de todos los órganos y cada vez que se empieza uno es un momento muy emocionante -¿Qué criterios éticos y médicos determinan a quién va el órgano donado? -En la lista de espera se atiende única y exclusivamente por criterios clínicos, la gravedad de los receptores y la compatibilidad entre el donante y el enfermo. Lo difícil es cuando aparece un órgano compatible con varios donantes. En ese caso lo más probable sería que fuésemos a la antigüedad en lista de espera.

Ciencia / 41

“La mortalidad en lista de espera es del 20%” Alberto Juffé es jefe de cirugía cardíaca del HJC

Navia Duyos / A CORUÑA Alberto Juffé Stein es el jefe de cirugía cardíaca del Juan Canalejo. A pesar de que es argentino vino a trabajar al hospital Puerta de Hierro (Madrid) en el 72. En el 89 la Xunta le propone comenzar un programa de trasplantes en A Coruña. -¿De dónde le viene la vocación por la medicina y por qué decide especializarse en cirugía cardíaca? -Yo siempre tuve la vocación de hacer medicina. Hice un internado rotatorio en Buenos Aires. Allí uno pasaba por todas las especialidades. Cuando terminé me di cuenta de que lo que quería realmente era hacer cirugía. Y después, más tarde, llegó el hacer cirugía cardíaca. -¿Cómo vivió su primera operación para trasplantar

“La edad de la donación ha subido desde los años 80” un corazón? -Yo tuve la posibilidad de vivir tres veces eso porque en Puerta de Hierro yo viví el primer trasplante cardíaco de ese hospital y lo vimos como una primera experiencia. Después hice uno también en Buenos Aires y lo viví, y después vine aquí e hice el primer trasplante en Galicia. -¿Cuáles fueron los avances fundamentales en las intervenciones de trasplante de corazón desde que empezó

Alberto Juffé es pionero. / S. M. S.

hasta ahora? -Hubo varias mejoras. La técnica quirúrgica mejoró en el sentido de que antes dejábamos parte del corazón viejo en el enfermo y ahora se extrae el corazón del donante y se recambia prácticamente todo. Y por otro lado las técnicas de protección del corazón, la técnica de enfriamiento del órgano. Eso hizo que pudiéramos ir cada vez más lejos. -¿Qué características debe tener un corazón para poder ser trasplantado a una persona en concreto? -El donante ideal que teníamos en el año 85 era de un chico de entre 15 y 25 años, traumatismo craneoencefálico. Pero las leyes viales han bajado la mortalidad en los accidentes de moto y tenemos muchos más accidentes de hemorragias cerebrales. La edad de la donación fue subiendo. No es lo mismo trasplantar un corazón de 40 o 60 años, pero el enfermo si no consigue un corazón se muere. La mortalidad en lista de espera es sobre el 20%.

42 / Ciencia

A Chave

20 de xuño de 2008

La esclerosis múltiple, una gran desconocida

Aunque no haya curación,es posible paliar los síntomas de un problema neurológico que no es hereditario

Carmen y Andrés en una sesión de fisioterapia con Alberto López (Der.)./ T. G. D.

Tamara García Lara Agra / SANTIAGO La esclerosis múltiple (EM), también conocida como esclerosis diseminada y esclerosis en placa, es una enfermedad neurológica no muy conocida, aunque está determinado que afecta a la médula espinal y a la mielina, esa sustancia grasa que rodea el axón neuronal y facilita la conducción de los impulsos eléctricos, provocando la aparición de placas escleróticas que impiden el funcio-

namiento normal, pero hasta ahora se desconoce la causa inicial. La EM no es hereditaria y suele afectar a personas adultas entre los 20 y 40 años, más frecuentemente en mujeres, e incluso afecta a niños (esclerosis múltiple pediátrica) y jóvenes (esclerosis). La EM es muy variable por lo que cada uno la sufre de manera diferente. Hay varias modalidades según el curso de la enfermedad: EM con recaídas o remisiones, EM

benigna, EM progresiva secundaria y EM progresiva primaria. Es difícil diagnosticarla, y a veces sus síntomas se parecen a los de otras dolencias: pérdida de fuerza en extremidades, debilidad muscular, dificultad para caminar y hablar, mareos o vértigo, fatiga, pérdida de visión, alteración de memoria, etc. La esclerosis múltiple evoluciona mediante brotes. El diagnóstico se realiza a partir de un análisis de líquido encefalorraquídeo, una resonancia magnética (RM) y una prueba de potenciales evocados visuales (PEV); aunque una vez diagnosticada no hay ningún tratamiento curativo, solamente paliativo a base de fármacos que frenan la progresión de la enfermedad y alivian los síntomas y complicaciones. Entre estos fármacos destacan: el Interferón Beta, el Acetato de Glatiramer, y los inmunosupresores, o quimioterápicos, como Mitoxantrona, Ciclofosfamida, Metrotrexate o Azatio-

prina, que consiguen reducir el número de brotes. Se trata de “seguir las indicaciones que marque el médico y lo que él considere oportuno”, como dice Carmen Vázquez, presidenta de A.C.E.M., la Asociación Compostelana de Esclerosis Múltiple, que tiene alrededor de unos 170 socios y un empeño que manifiesta su presidenta: “tratamos de mejorar la calidad de vida de los afectados y los familiares, porque cuando hay una enfermedad, la

“Se trata de mejorar la calidad de vida” (C.V.)

gente se preocupa del enfermo, pero toda la familia se ve implicada”. Carmen, con una hija enferma, sabe de lo que habla cuando indica que un enfermo debe de dar una serie de pasos: “el primero confiar en el médico y seguir sus indicaciones, a continuación informarse en asociaciones y conocer a otras personas en un ambiente alegre donde no lo miran como a un bicho raro”.

20 de xuño de 2008

A Chave

Ciencia / 43

Medicina y fisioterapia: imprescindibles

Los expertos confían controlar con fármacos la dolencia

T. G. y L. A. SANTIAGO En su consultorio del Hospital Clínico de Santiago el Dr. Prieto ejerce como neurólogo especializado en la dolencia. -¿Cuáles son las causas de la aparición de la EM? -No se conocen, pero se sospecha que pueda haber una disposición genética, congénita, no hereditaria, que con una infección, virus o sustancia se pone en marcha. No sabemos qué provoca directamente la enfermedad. -¿Cómo identificaríamos a un enfermo de EM? -Sobre todo por los síntomas que relata. Lo confirmamos

con análisis de resonancia magnética, estudio de potenciales evocados y análisis del líquido encefalorraquídico. -¿Hay más casos de esclerosis mútliple hoy en día o se diagnostican antes? -Se diagnostican más. Galicia es la zona de España que más enfermos tiene localizados, pero es por la técnica de estudio. Hace años las pruebas eran menos específicas. -¿Hay mayor incidencia en uno u otro sexo? -Sí, más o menos el doble en mujeres. -¿Cree que tendrá cura? -Esperamos controlarla con fármacos.

El Dr. Prieto muestra el cerebro de un afectado de esclerosis múltiple./ L. M. A. G.

-¿Es necesaria la ayuda de un fisioterapeuta? ¿Debería cubrirla la Seguridad Social? -Sí, cuando el paciente tiene secuelas físicas es positivo. Toda esta ayuda debería de estar cubierta. Alberto López, de la A.C.E.M. da su punto de vista como fisio-

terapeuta. -¿En qué consiste su trabajo? -En movilizaciones pasivas en todo el rango articulado, ejercicios repiratorios y de relajación, estiramiento muscular, etc. El concepto se llama Bobath, un amplio protocolo.

-Estaba trabajando cuando se me durmió una mano en el hospital y me enviaron a la consulta de un neurólogo, que me hizo varias pruebas y me la diagnosticó, gracias a la resonancia magnética. -¿Le afectó la enfermedad en su vida y trabajo? - Sí, sobre todo a la gente que me rodea. En cuanto al trabajo, estuve una temporada trabajando, pero al final me dieron una minusvalía absoluta. -¿En qué medida es una Andrés Garrote, enfermo de esclerosis múltiple, enseñando su medicación./ L. A. ayuda para usted la fisioterapia? -Para mí es imprescindible La enfermedad de Andrés afectó también a sus allegados T. G. y L. A. Asociación de Esclerosis Múl- porque me moviliza músculos SANTIAGO tiple de Santiago, donde nos que en realidad no puedo mover. Andrés Garrote, quien lucha cuenta su batalla diaria. contra esta enfermedad desde -¿Cómo descubrió que pa- -¿Cuenta con el apoyo de sus seres queridos? el año 1992, nos recibe en la decía esclerosis múltiple?

-El apoyo que tuve principalmente fue el de mi mujer, y sigue siendo imprescindible. Mª del Carmen Lamigueiro, esposa de Andrés, nos cuenta cómo lleva la convivencia con un afectado de EM. -¿Cómo ve a su marido desde que le diagnosticaron la enfermedad? -Fue una evolución muy larga. Al principio le daban brotes casi todos los años, pero el quinto brote le dio muy fuerte y le quedaron varias secuelas. - ¿Necesita que lo ayuden en la vida cotidiana? -Mi marido, en particular, sí, porque está bastante afectado, pero con esto no quiero decir que otros enfermos de esclerosis múltiple la necesiten tanto como él.

“La familia también la sufre”

44 / Sociedade [Ven da páxina 48] -Foron moi duros os procesos anteriores a realizarse a operación? -O proceso de hormonación das mulleres trans é moi longo, aí tamén levan mellor parte os homes trans porque a hormona masculina é rápida, e como diría outra muller feminista “Ata aí, ata aí están dominando os homes”. Os homes trans comezan coa testosterona e en seguida mudan pero nós non, nós temos un proceso longo e marabilloso por cada agromo, cada cambio da morfoloxía, da nosa pel… Pero sen dubida cada paso é difícil. -Podemos identificar cambio de sexo sempre con tendencias sexuais relacionadas co sexo reasignado? -O cambio mais grande das persoas trans e o poñer a pica na túa propia vida. Ser gay ou lesbi e algo circunstancial, no meu caso circunstancial. Eu creo que sempre se nos pon as mulleres trans como sacervadas nos sexo, escandalosas e sácannos a palestra con moita esaxeración pero realmente a nosa orientación sexual pasa

A Chave

por moitas cousas mais triviais como no común da xente. Moita xente dime “Laura, e pasaches por todo iso para o final estar con mulleres?”. Esa xente aínda non entendeu o que é realmente ser muller. -Que facilidades se atopan hoxe en dia á hora de operarse en comparación con cando ti o fixeches? -Poucas. Temos que seguir acudindo a clínicas privadas que nos mandan a operar o hospital Carlos Xalla en Málaga e

20 de xuño de 2008

bolsa escrotal sen os testículos e reconstrúese o que posteriormente será a vulva, o pene vai ser o fondo da vulva en forma de paraugas e o clítoris pasará a ser o glande e a bolsa escrotal transformarase nos beizos da vulva. Basicamente é iso, coa hormonación hai un crecemento glandular das mamas. Tamén desaparece o vello case absolutamente e quen pasamos polo cambio con mais idade temos a maldita “mancha gris” que tanto falamos no mundo trans

“Sácasenos á palestra con moita esaxeración; non somos tan escandalosas como nos pintan” iso supón un desgaste persoal e económico xa que estamos falando dun gasto que oscila entre vinte e vinte e cinco mil euros. -Pódesnos contar como é o proceso médico e estético de cambio de sexo? -No caso de Home biolóxico a muller trans pódese facer en dúas etapas. A primeira chámase orquiectomía que é a extirpación dos testículos e a segunda xa sería a vaxinoplastia. Na orquiectomía queda a

das mulleres. Esa mancha ven de tantos anos rasurandote -Despois da túa operación de resignación de sexo, apoias á xente que se vai someter o mesmo proceso ca ti. Como é a experiencia? -En xeral é lindísimo pero hai veces que as clínicas se venden por uns poucos euros e nin sequera che piden un informe psicolóxico. Lémbrome dunha rapaza que pasou por iso e o saír do quirófano díxome “Laura, quero morrer”. É mellor que se

fagan as cousas de vagar e ben, porque crer que por ter unha vulva xa cambiaches a túa realidade, non. -Cal é a túa opinión sobre o feito de que a igrexa católica non admita os transexuais? -Para min a Igrexa Católica está errada en moitas cousas. Eu repudio está igrexa porque non é a igrexa dos meus maiores, esta é unha Igrexa do mercadeo, do fariseo. Eu creo que a Igrexa ten un papel moi importante, e non debería estar tan omnipresente no tema da transexualidade. -Cal é a túa opinión sobre a dificultade que teñen os transexuais á hora de adoptar? -Eu creo que é un gran descoñecemento unha gran lacra que temos encanto a dano provoca porque hai moitas nenas e nenos que precisan dunha familia e que somos persoa receptoras pero tamén dadoras de afectividade e eu creo que as cousas terán que ir mudando pouco a pouco pero iso tamén o compartimos cos gays ou lesbis que teñen que adoptar, non como parella, senón mais como individualidade.

ÓSCAR TEMES FERRETERÍA * MUEBLES ELECTRODOMÉSTICOS * BAZAR BRICOLAGE

C/ Alfonso Molina 39 Tel. 981880069 Tel./ Fax 981 880 001 158040 SANTA COMBA (La Coruña)

20 de xuño de 2008

A Chave

Publicidade / 45

46 / Publicidade

A Chave

20 de xuño de 2008

A Chave

20 de xuño de 2008

Redacción / 47

Dïversos A Chave

○Adrián Ordóñez García ○Vanessa Vieito Lata ○Fátima Pose Couselo ○Rubén A. Banzas Vázquez ○Rebeca Puente Rodríguez ○Natalia Nieto Salgado ○Alberto Vázquez Vilas ○David Corral Remuiñán ○Lucía Iglesias González ○Sonia Abelenda Antelo ○María Remuiñán Vilares ○Javier García Fernández ○Rubén González Abelenda ○Yolanda Rodríguez Otero ○Alexandre Pereiro Sanmartín ○José Ramón Paz González ○Ana Mª Illodo Carrillo

○Samuel Parcero Bouzas ○Borja Costa Cepeda ○Adrián Gómez Brandón ○Jesús Calvelo Iglesias ○Noelia Gesto Fraga ○Melania Dubra Cancio ○Jennifer Fraga Gende ○Patricia Rodríguez Canedo ○Tania Barcia Fernández ○María Calviño Amado ○Jorge A. Fraga Carracedo ○Belén Rodríguez García ○Alejandro Rodríguez Señarís ○Navia Duyos Mato ○Susana Muíño Sánchez ○Tamara García Díaz ○Lara M. Agra González

○Irene Antelo Romero ○Verónica Mª Cancela Hernández ○Abel Deus Muíño ○Luis Miguel Estévez Romero ○Begoña Güimil Gonzalves ○Daniel Picallo Cancela

Colaboradores ○Iolanda Rodríguez Aldrei ○Suso Fandiño Gracia ○Alumn@s de 3º ESO

Coordinación ○Alberto Sacido Romero

Gaceta Local de Información Xeral Este xornal foi producido polos alumnos de 4º de ESO e PDC do CPI de Bembibre e coordinado polo profesor de Informática coa colaboración dos profesores de Lingua Galega e Educación Plástica, así como coa axuda e os sabios consellos do xornalista de La Voz de Galicia Nacho Mirás Fole.

Volume 1, nº 9 -Como foi tratado o seu caso ao ser a primeira galega á que se lle cambiaba oficialmente o xénero? -Imaxinádevos que naquela época non había tanta información, internet non estaba tanto no uso; ademais, eu xa era coñecida anteriormente co meu xénero como home e canto menos non deixaba de ser novidoso. Ao fin e ao cabo foi fácil porque toda a sociedade na que me movía, sobre todo a “Compostela amada”, resultou gratamente compañeira, resultou satisfatoria. De feito, estou aquí hoxe dando a loita novamente. -Que pensa ou sente cando oe que a transexualidade é un problema psiquiátrico? -Eu creo que non debemos esquecer que tivemos corenta anos de ditadura con todo o que iso supón de uniformización na sociedade, e o pensamento único que algúns políticos aínda hoxe nolo queren inculcar. Polo tanto, creo que quen fala

“O problema psicolóxico témolo porque non vivimos o que realmente sentimos” así é xente que primeiramente non ten información e cando menos non ten contacto cunha persoa trans, transxénero, ou como queiramos chamarlle… Ao fin e ao cabo somos, (en inglés dise “gender fucker”), as “fodedoras do xénero”. -Os profesionais da saúde ven cada vez máis a transexualidade non como un asunto psicolóxico senón como unha cuestión física. Cre que están no certo? -A persoa trans non ten por si mesma o problema, senon que o problema ven da sociedade na cal está insertada esa persoa. O problema psicolóxico

A Chave

20 de xuño de 2008

ÚLTIMA

ANA MARÍA ILLODO CARRILLO

Laura Bugallo, primeira transexual galega Laura Bugallo foi a primeira galega recoñecida cun xénero reasignado. É unha muller pioneira no seu traballo posto que, a pesar das dificultades, conservou o seu traballo no sindicato CIG-Imigración e actualmente tamén dirixe unha revista feminista. É unha recoñecida loitadora polos dereitos dos transexuais, gays e lesbianas e recibiu o premio “Legais” o día do orgullo gay pola súa laboura en prol dos dereitos trans.

“A enferma é a sociedade, non nós”

Laura Bugallo loita día a día a favor dos transexuais. / BELÉN RODRÍGUEZ GARCÍA

témolo porque non vivimos o que realmente sentimos. Eu creo que o transxenerismo o que pon de manifesto é que a sociedade é a que está enferma, non somos nós. Nós loitamos polo libre desenvolvemento da nosa propia personalidade e é a sociedade a que pon por imperativo legal que o sexo morfolóxico co que nacemos ten que definir o resto da nosa vida. -Cal cre que é o motivo polo que algunha xente confunde os travestis cos transexuais? -Para empezar, calquera transexual se transvestíu algún día. Os travestis son persoas que modifican o seu aspecto exterior, a súa vestimenta, o seu xénero nalgún momento, pero non desexan esa modificación 24 horas ou na cotidianidade. Toda persoa trans vivimos nalgún momento como transvestidas, sobre todo nunha época

de maior represión como a ditadura fodida que tivemos. Ao principio da transición eramos máis persoas transvestidas porque, sobre todo, ata o ano 1978 no libro branco de psiquiatría se dicías que eras o que eu son estarías nun psiquiátrico. Estaba tipificado como unha enfermidade mental. -Cal é o proceso que pode vivir unha persoa desde que se decata, ata que asume o seu xénero? Como e cando se decatou de que en realidade se sentía unha muller? -Hai retazos na infancia que pasan desapercibidos… Eu lévolle dous anos a unha irmá miña e eu xa con catro anos gustaba de xogar con ela e eu era Laura. O nome ven de aí; gustaba de pórme a súa roupa… Pero todo iso pasa a unha desmemoria eu creo provocada polas persoas que tes ao

teu carón. No meu caso aos 13 anos falei cos meus país (pensemos que era o ano 77, estábamos aínda saíndo da ditadura e había un pensamento conservador que pautaba bastante ás nosas familias), manifesteino e acórdome que os meus país encontráronse nunha situación de non saber que facer e incluso leváronme a psicólogos e estiven con antidepresivos, pero estes o único que fan é aletargar o proceso. Despois foi no ano 95 cando tiña unha relación consolidada cunha muller e incluso cheguei a casar pero duramos moi pouco porque o que eu buscaba e o que ela desexaba era moi distinto e iso ficou nunha amizade tremenda. Perdes moita xente no camiño pero gañas outra moita marabillosa . Iso é do que se trata . -Cando comezou co cambio de sexo, sentiuse maltratada psicoloxicamente? -Maltrato psicolóxico o primeiro é o noso propio. Nós temos unha lousa, unha lousa

“Toda persoa trans viviu nalgún momento como transvestida, sobre todo en épocas de maior represión” educacional, cultural… e iso si que provoca un maltrato psicolóxico. De feito, eu durante a miña escolarización fun unha persoa fatal a nivel de primaria e secundaria por rebelión. Eu non desexaba estudar como estaba facendo, eu desexaba estudar como miña irmá, porque nós iamos a colexios privados e xa non só era o uniforme, eu non me sentía identificada co que vía no espello. Xa digo, maltrato psicolóxico hai antes de tomar a decisión e no momentoen que o fas porque mudan moitas cousas, tanto a nivel persoal como laboral. [Segue na páxina 44]

Related Documents

2548
July 2020 5
A Chave
November 2019 10
A Chave
June 2020 6
A Chave
November 2019 13

More Documents from ""

April 2020 1
April 2020 5
April 2020 1
June 2020 1
April 2020 3