ВОВЕД Креирање на бизнис план Креирањето на бизнис план е една од најважните задачи при отпочнување на сопствен бизнис. Како што се одвива процесот на креирање бизнис план, ќе произлегуваат прашања или проблеми на кои никогаш не сте помислувале, а кои доколку не се разгледаат на време можат во иднина да предизвикаат сериозни проблеми. Кога планот е направен, вие подобро можете да ги сфатите можностите и потенцијалните “дупки“ во бизнисот. Добар бизнис план не е совршен метод за успех, но, се очекува дека следејќи ги насоките при креирање на бизнис план, вашиот бизнис ќе има подобра шанса за успех.
Структура на бизнис планот Загл авие
Главна тема
Резиме на тема
Извршно резиме
Сумирање на целиот бизнис план вклучително: краток опис на фирмата, пазарот, целите, менаџментот, финансиите (предвидени приходи-расходи), претпоставките, факторите за успех
Содржина
Навигација на документот
1
Опис на компанијата
Преглед, историја, бизнис линија, сопственост, управување, цели, локација, имиџ, достигнувања
2
Производ
Опис на линија и палети на производи/услуги кои ќе се испорачуваат, опис на дополнителни потрошувачки услуги (доколку ги има)
3
Пазар
Опис на целен пазар и причини за избор на целниот пазар, стратегија за проширување на пазарот, моментална состојба на пазарот, иднина на пазарот
4
Дистрибуциј а и цени
Стратегија и план за дистрибуција на производ/услуга, ценовна политика и модел за производ/услуга и дистрибуција
5
Конкуренти
Кои се конкурентите на Вашиот бизнис во моментов и во иднина. Опис на стратегија за „борба“ и „победа“ на конкуренцијата- кои се Вашите предности
6
Маркетинг план
Пристап кон целниот пазар, План за промоција, План за комуникација
7
Ризици
Ранливост на бизнисот, што може да биде причина тој да не успее, што може да биде надвор од ваша контрола, која е веројатноста за
остварување на ризиците, начин на справување со ризиците. 8
Оперативен план, вклучувајќи го и персоналот
Инфраструктура, процес на производство или набавка, процес на складирање и испорака, процедури за контрола на квалитет, менаџирање на потрошувачите, организациона структура на персонал
9
Проекција на финансиски план
Формирање на трошоци, тековни трошоци (фиксни и варијабилни), трошоци при проширување и проектирање на приходи
10
Излезна стратегија
Идни планови, на пр. Проширување со донесување партнер, трансфер на сопственост, продажба на бизнисот, затварање
ОБРАЗЕЦ НА БИЗНИС ПЛАН (Да се пополни во образецот. Секаде каде што е потребно да се додадат нови редови)
Извршно резиме Извршното резиме обезбедува концизен преглед на целиот план - каде се наоѓа вашата компанија во моментов и каде сакате да биде во определен временски период. Извршното резиме секогаш се пишува последно и не треба да биде подолго од 1 страна, а да ги содржи основните податоци за вашиот бизнис, зошто тој ќе продолжи со работа и каде ќе се наоѓа после три години.
Табела на содржини Табелата на содржините е основна за да можете вие и останатите лесно да ги наоѓате деловите од документот што ве интересираат.
Заглави Главна тема
Страна бр.
е Извршно резиме Содржина 1
Опис на компанијата
2
Призвод
3
Пазар
4
Дистрибуција и цени
5
Конкуренти
6
Маркетинг план
7
Ризици
8
Оперативен план, вклучувајќи го и персоналот
9
Проекција на финансиски план
10
Излезна стратегија
1. Опис на компанијата Преглед Краток опис на дејноста, производите, краток историјат на компанијата, сопственост, начин на управување на компанијата, локации.
Име: Адреса: Регистрирано име: Телефонски број: Област:
Банка: Овде треба да дадете информации за тоа за какви активности поврзани со дејноста ќе ангажирате лица во рамките на вашиот бизнис:
Внатрешни активности и одговорности Извршител Име на лице/Оддел
Активност и одговорност
Резервно лице
Овде треба да дадете информации за тоа за какви активности поврзани со дејноста ќе ангажирате лица надвор од вашиот бизнис? Доколку други доставуваат или изработуваат производи за вас, дали имате договор со нив? Дали вашиот договор ве заштитува во случај на зголемена продажба; политика на исплата кон надворешни лица/фирми.
Надворешни активности и одговорности Име/Организација
Активност и одговорност
Договор
Главни потрошувачи Кои се вашите главни потрошувачи – клиенти на целниот пазар и дали се сигурни како потрошувачи?
Главни потрошувачи Име/целна група
Сигурност
Иден профил на бизнисот Како очекувате да се развива Вашиот бизнис по 1, 2 и 3 години?
Профил на бизнисот Период од една година:
Период од две години:
Период од три години:
2. Производи Линија и палета на производи и/или услуги Кој опсег на производи и/или услуги ќе обезбедува бизнисот? Наведете ги само основните типови, по потреба додадете или избришете редови. Производи 1. 2. 3. 4. 5.
Услуги 1. 2. 3. 4. 5.
Kаталогизирање на производите Опишете го накусо системот на каталогизирање на производите со единствен производствен број и конзистентен опис. По потреба во табелата додадете редови и колони за да ги опфатите сите различни типови на производи. Во продолжение е даден пример за каталогизирање кој треба да го прилагодите на вашите потреби. Табела за каталог на производи Пример (прилагодете го на вашите потреби)
Ниво 1
Ниво 2
Ниво 3
Ниво 4
Вина Црвени вина Shiraz Merlot Бели вина Semillon Savignon Blanc Промотивна стока Маици за поло Капи за безбол Држачи за вински шишиња (кибли) Челични Фиберглас Дрвени Доколку вашиот бизнис обезбедува услуги, искористете ја истата табела и накратко опишете го начинот на кој се дефинираат услугите или резервациите.
Начин на плаќање Какви форми на плаќање ќе прифатите за производите и/или услугите?
Форми на исплата: Во готово Кредитна картичка (која или колку)
Гаранции и овластувања Опишете ги на кратко гаранциите, политиките на враќање и замена на производи како и другите дополнителни услуги за потрошувачите што ќе бидат обезбедени од страна на фирмата. Дополнителни услуги Гаранции Враќање на производи Замена на производи Други услуги
Политика
3. Пазар Дефинирање на целниот пазар на бизнисот Бизнисот мора да биде фокусиран. Неопходна е анализа на пазарот за да се процени дали постои можност за успех на бизнисот. Дефинирајте го пазарот за бизнисот со кој се занимавате сега или во иднина; како е сегментиран пазарот во различни главни активности или сервиси и кои од нив се цел за тековниот или планираниот бизнис. Накусо опишете го пазарот во однос на неговата големина (локална, национална, интернационална) Кои се клучни зборови и термини за вашиот бизнис по кои би можело да ве препознаат на пазарот? Колку пати вашите клучни зборови/производи се барани (на интернет пребарувачи)? Користејќи ги клучните зборови, кои се вашите конкуренти? Која ќе биде просечната вредност на нарачките пласирани на пазарот? Постои ли можност за брз пораст или пак тоа е бизнис за кој интересот на заедница е сосема константен? Направете проценка на тековното ниво на сфаќањето на интернетот во бизнисот? Дали интернетот често се користи во бизнисот? Дефинирајте го целниот пазар за бизнис и посебната карактеристика по која се разликувате и е ваша предност во однос на останатите.
Број на потенцијални потрошувачи Во што се разликува вашата понуда од останатите Дали бизнисот ќе користи модел кој на друго место добро функционирал? Како вообичаено се бараат вашите производи? Појаснете како пазарниот сектор за кој сте заинтересирани дознава за новите производи и услуги во вашата услужна дејност, дали е тоа преку локалните весници, поштенски пратки, специјализирани трговски списанија, неделни списанија, радио и ТВ реклами, преку веб сајтовите што луѓето најмногу ги следат, трговски настани, усни информација, интернет пребарувања.
На кој начин вашите идни потрошувачи во моментов го користат интернетот? Како потрошувачите кои се интересираат за производ/услуги како вашите во моментов го користи интернетот, на пример, за информација, производи, цени, претплати, договори на ниво на услуги, потврдување на кредибилитетот на компанијата, делумна проверка од потенцијалните купувачи или добавувачи.
Кој е вообичаениот метод на исплата? Кои форми на плаќање користи пазарот, на пр., уплата на жиро сметка, кредитна картичка, плаќање по испорака? Опишете како класичниот начин на продажба ќе се усогласи со електронското плаќање на он-лајн продавницата.
Каде се главните трошоци и заштеди? Каде се главните трошоци во дејноста? Дали продажните цени се релативно високи во однос на вредноста на производот и/или услугите? Дали постоењето на веб ќе овозможи редукција на трошоците во пазарниот сегмент? Дали другите бизниси користат таков он-лајн пристап? Колку користењето на интернетот за вршење на бизнис активностите е прифатливо во дејноста?
4. Дистрибуција и цени Испорака на производи Управувањето со стоката влијае врз пазарните очекувања за испорака. Доколку одреден бизнис пазар очекува испорака во истиот ден тогаш фирмата мора да биде во состојба да ја изврши испораката истиот ден. Испораката може да биде од нејзината залиха или пак од магацинот на добавувачот во прифатлива временска рамка. Опишете ја Вашата стратегија и план за дистрибуција на производот/услугата.
Реализација Реализацијата (врачување, испорака и осигурување) е термин што се користи за начинот на кој се испорачува стоката до потрошувачите. Овие активности можат да бидат главен трошок во однос на вредноста на производот. Опишете ги накусо механизмите што ќе се применат за исполнување на задачата.
Ценовна политика Како ќе ја одредувате висината на цената на нарачката. Опишете го моделот и ценовната политика на вашиот бизнис.
5. Конкуренти Карактеристики на вашите конкуренти? Кои се карактеристиките на вашиот сегашен конкурент и/или карактеристиките на компаниите против кои ќе се натпреварувате? Дали постојат други фирми кои се подготвуваат да влезат во вашиот пазарен сегмент. Категоризирајте ги вашите конкуренти на оние што можат да бидат агресивни, на оние што сакаат да задржат статус кво и на оние што можат да бидат слаби и отворени за предизвик од бизнисот.
Стратегија за „борба“ и „победа“ на конкуренцијата Кои се Вашите предности со кои ќе бидете подобри од конкурентите.
6. Маркетинг план Бизнисот се создава за да одговори на некоја потреба на потрошувачите или да реши одреден нивни проблем, да креира ефикасност, да обезбеди можност, како и се разбира, да создаде профит. Неопходно е да се дефинира на кој начин ќе настапите на пазарот и ќе го продадете бенефитот од вашите производи/услуги, како и начинот на кој бизнисот ќе биде брендиран, и претставата што тој ќе ја создаде. Дизајнот треба да има концизна содржина, ограничена резолуција на фотографиите без графикони или анимации кои бараат висок пропустен опсег. За еден он-лајн бизнис, „пазарот“ (потрошувачите) всушност најмногу доаѓа преку веб пребарувачи. Доколку интернетот е ваш единствен медиум за пазарење и продажба, начинот кој ќе му овозможи на бизнисот да најде простор, треба да биде детализиран. Доколку се квалификувате за веб продавница, ова ќе биде разработено со експертите ангажирани од МИОА.
Какви се вашите претпоставки за степенот на вештините на одредените потрошувачи?
Кои фактори треба да бидат земени предвид при креирањето веб сајтот?
7. Ризици Примери на потенцијални ризици на Вашиот бизнис опфаќаат: Деловна соработка со вас: Вашиот бизнис е пасивен во однос на барањата или порачките Производите не се ажурирани и не се во тренд Цените и трошоците за транспорт не се соодветни Бавна испорака (особено во критични периоди ка на пр. пред Божиќ) Муштериите не се информирани во однос на „статусот“ на порачката Налозите не се испорачуваат ефикасно... Приватност и безбедност: Исплатите не смеат да се злоупотребат Информациите за клиентите не смеат да се злоупотребат…
Опишете накусо кои се најчесто можните ризици во вашиот бизнис?
Намалување на ризикот Откако ќе бидат откриени ризиците, тие можат да се намалат со: а) препознавање на ризиците и б) планирање што да се преземе за да тие не се појават и ако планирање што да се преземе тие се појават
На кој начин ќе се справите со ризиците кои најчесто можат да се појават во вашата фирма?
8. Оперативан план Правење порачки и нивна реализација: Кој ќе одговара на барањата добиени преку сајтот? Дефинирајте го процесот што ќе се применува во реализација на порачката.
Кој ќе ги добива известувањата и порачките со електронска пошта, и кој ќе го проверува сајтот како и со која зачестеност? Кога веќе е добиена порачката, кој е одговорен да утврди дали производите се готови и спремни за испорака? Ако производот не е достапен, или ако нема доволна количина да ја задоволи порачката, кој ќе контактира со купувачот? Какви ќе бидат вашите постапки за вратените пратки? Какви се постапките за чесна гаранција?
Одржување на интернет страницата: Каква е вашата стратегија за додавање нови производи? Каква е вашата стратегија за „промоција“ (распродажби, намалувања) и колку долго ќе трае? Кој може да ги промени производите, цените и/или доставата ( трошоците) на интернет страницата? Справување со потрошувачите: Освен грижата за потрошувачите преку добивањето на порачките или нивната достава, многу е важно да се зачува довербата кај потрошувачите како и да се продолжи со промовирање на сајтот и на вашите производи/услуги. Тука, се појавуваат две главни прашања: Кој ќе биде одговрен за следење на листата на клиенти? Ако имате намера да направите листа на очекувани барања, кого ќе го задолжите за таа работа и на кој начин ќе се справите со контактот со клиентите?
9. Проекција на финансиски план ПРИМЕР: прилагодете го според вашите потреби:
Трошоци За отварање Регистрирање на компанија Отварање на жиро сметка во банка ISP услуги Трошоци за интернет пристап Веб продавница Софтвер за веб страницата и ел. банкарство Безбедносен сервер за справување со управувањето Почетно формирање на веб страницата Регистрација со пребарувачки
Предвидени трошоциМесечни Годишни еднократно трошоци трошоци
Трансакциски трошоци
800.00 50.00
600.00
89.95
1079.40
0.40
-
-
-
-
-
-
-
-
машина(и) Одржување на веб страницата Одржување на магацинската содржина Инфраструктура и опрема Компјутер Канцеларија Склад Плати на вработени Редовно вработени Дистрибутери Повремено ангажирани Оперативни трошоци Набавка на залихи ... ...
1900.00
Направете проекција на приходи за 3 години.
10. Излезна стратегија Излезната стратегија е еден од главните чекор во развојот на фирмата. Таа вклучува: а) изградба и развој на фирмата со тоа што таа може да биде работно место со полно работно време; б) развивање и продажба на дел од фирмата, односно да прифатите финансиски партнер; г) да се затвори доколку не се исполнети најголемиот дел од критериумите за успешност.