055. Polaris Burmese Library - Singapore - Collection - Vol 55

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&;'dDrdkua&pDa&;vlYtcGifhta&; aqmif;yg;rsm; twGJ 55

txl;aqmif;yg;

ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်သူမ်ားဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္း ၆၄ ႏိုင္ငံတင္သြင္း

မညီမွ်မႈမ်ားကို ေပၚထြန္းေစျခင္း--

ေဒးဗစ္ စေကာ့ မက္သီဆင္

ေကဵာင္းသား ေခၝင္းဆာင္ ဦးစိန္ဝင္း (သုံးခၾ) ေထာင္ဒဏ္ ၂၁ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံထားရ ေသာ မုံရြာေအာင္ရွင္ (ဦးေအးၾကဴ)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

1

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

2

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&;'dDrdkua&pDa&;vlYtcGifhta&; aqmif;yg;rsm; twGJ 55 txl;aqmif;yg;

ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်သူမ်ားဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္း ၆၄ ႏိုင္ငံတင္သြင္း

မညီမွ်မႈမ်ားကို ေပၚထြန္းေစျခင္း--

ေဒးဗစ္ စေကာ့ မက္သီဆင္

ေကဵာင္းသား ေခၝင္းဆာင္ ဦးစိန္ဝင္း (သုံးခၾ) ေထာင္ဒဏ္ ၂၁ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံထားရ ေသာ မုံရြာေအာင္ရွင္ (ဦးေအးၾကဴ)

yHkEdSyfrSwfwrf; vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) twGuftxl;xkwfa0onf 2008 ckESpf pifumyledKifiH POLARIS BURMESE LIBRARY ( SINGAPORE ) vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

3

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

4

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

rmwdum ေကဵာင္းသား ေခၝင္းဆာင္ ဦးစိန္ဝင္း (သုံးခၾ) ဦးညႂိဝင္း (၁၉၃၂ - ၁၉၉၄) ခရမ္း ႓မိႂႚနယ္ ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလႀယ္ ဦးတင္ေမာင္ဝင္း ဦးေမာင္ကုိ ေႂကြးသံသရာ---------- မင္းခက္ေမာင္ ဆင္ပြဲေတာ္------------ လ၀ီ ၀မ္ ေမေဒးေန႔တြင္ဖမ္းၿပီး ႏွစ္ရွည္ေထာင္ခ်ထားသူမ်ားကို လႊတ္ေပးရန္ ILO ေတာင္းဆို---------- ေအးလဲ့ ဗုိလ္ဟင္နရီ (ေစာအယ္တာေတာ)------------ ပဒုိမန္းရွာလားဖန္း ဖဒိုမန္းရွာနဲ႔ မျပည့္မစံု က်ေနာ္၏ ဂုဏ္ျပဳစာတို-------------- ေယာဟန္ေအာင္ အာခ်ဲအိပ္မက္ ပ်က္မပ်က္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟုိအမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔၀င္ ေဒၚစမ္းစမ္းေအာင္ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းခန္း Cultivating Inequality------------ By DAVID SCOTT MATHIESON သတင္းေထာက္တဦးရဲ႕ ရင္ဖြင့္သံ … လပြတၱာျမင္ကြင္း------------ ေအာင္သက္ဝိုင္း/ လပြတၱာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား------------ မင္းဇင္ မညီမွ်မႈမ်ားကို ေပၚထြန္းေစျခင္း------------ ေဒးဗစ္ စေကာ့ မက္သီဆင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကို တိုးရစ္ဗီဇာထုတ္ေပးရန္ ရန္ကုန္ရွိ ထိုင္းသံ႐ံုးက တင္းက်ပ္ ဂန္ဘာရီ ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္ ေ႐ႊ႕ဆိုင္း ကုလသမဂၢ အထူးသံတမန္ကို ျမန္မာစစ္အစိုးရ ဖိတ္ေခၚ ျမန္မာျပည္ မစၥတာဂမ္ဘာရီႏွင့္ စစ္အစိုးရ၏ ႏုိင္ငံေရးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္ ႐ိုက္ႏွက္ဖမ္းဆီးခံရသည့္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ၀င္မ်ားကို ႐ံုးထုတ္စြဲခ်က္တင္ ျမန္မာေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား အေမရိကန္ႏုိင္ငံ တင္သြင္းခြင့္ ပိတ္ေတာ့မည္ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဥပေဒသစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အေမရိကန္ကုမၸဏီတခုကုိ သက္သာခြင့္ေပး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကမာရြတ္ရဲစခန္းအနီး ပစၥည္းယူ လူသတ္မႈ ျဖစ္ပြား ျမန္မာနိုင္ငံနဲ႔ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးအဆင့္အတန္း------------ ဦးစိန္ေက်ာ္လိႈင္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

5

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ တင္သြင္းမႈ ပိတ္ပင္သည့္ ဥပေဒမူၾကမ္း အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အတည္ျပဳ ၆၁ ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔ အခမ္းအနား သံတမန္ေတြကို မဖိတ္ၾကား သတင္းစာ အရသာႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ --------------- ေဇာ္မင္း (လူ႔ေဘာင္သစ္) ေရႊေစ်း က်ပ္ (၆) သိန္းေက်ာ္ေသာ္လည္း အ၀ယ္လုိက္ မုန္တုိင္းလြန္ လပြတၱာမွာ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ အ႐ုဏ္ဆြမ္း လႉမည့္သူမရွိ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးသည့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား မျပင္ေသး ေလာင္စာဆီေစ်းျမင့္မႈ ငါးဖမ္းေလွလုပ္သားမ်ား အခက္ႀကံဳ ေကအန္ယူ/ေကအန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔မွ ေကအန္ယူသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာသည့္ ဒုဗိုလ္မႉးႀကီးေစာေဂထူးႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟုိအမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔၀င္ ေဒၚစမ္းစမ္းေအာင္ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းခန္း ဝီကီပိဒိယ အၾန္လိုင္း စၾယ္စံုကဵမ္းကို ဴမန္မာစာဴဖင့္ ဳကည့္ႎိုင္႓ပီ ကုလလူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲ ဂြ်န္ဟုမ္း(စ္) ျမန္မာႏုိင္ငံသြားဖုိ႔ရွိ US ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒမူၾကမ္းေၾကာင့္ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ ေစ်းကြက္ကုိ ထိခုိက္ႏုိင္ ကရင္ေခၝင္းေဆာင္ လုပ္ဳကံခံရမႁ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ေရး ႓ဗိတိသ႖အမတ္မဵားေတာင္းဆို အစြယ္လိုသူမ်ား - အာဇာနည္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ေဆာင္းပါး------------ မင္းဟန္ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္ဗိုလ္ ... (ေဆာင္းပါး)-------------

ကလိုေစးထူး

ကိုထင္ေက်ာ္ ၇ ႀကိမ္ေျမာက္ တရား႐ံုးထုတ္ ေဒၚစုလြတ္ေျမာက္ေရး ေတာင္းဆိုသူမ်ားကို ဆူပူေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္သည္ဟု စြပ္စြဲ မီဒီယာေစ်းကြက္အတြင္း မညီမွ်သည့္ ယွဥ္ၿပဳိင္မႈ ႏွင့္ လက္သင့္ရာ စားေတာ္ေခၚစနစ္---------- ထက္ဝင္း ႏွင့္ ဆက္လင္း ၁၉၉၀ ျပည့္နစ္ေရြးေကာက္ခံျပည္သ႔ူ လႊတ္ ေတာ္ ကုိယ္စား လွယ္ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္ ဇူလိုင္ ၇ ရက္ အေရးေတာ္ပံုအခမ္းအနား က႐ုဏာတရားကို လက္ေတြ႔ျပသသူ------------ ေက်ာ္စြာမိုး/မဲေဆာက္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/ ရွင္လ်ွက္ႏွင့္ ေသေနသူမ်ား------------ မိုးေအာင္တင္/ဖ်ာပုံ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဖခင္ အဖိုး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း ကၾယ္လၾန္ဴခင္း (၄၄) ႎႀစ္ေဴမာက္------------ ေမာင္စၾမ္းရည္ သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း (၁၈၇၆ - ၁၉၆၄) သခင္ ကုိယ္ေတာ္ မႁိင္း၏ ကဗဵာ့ သေဘာႎႀင့္ ကဗဵာ့ ေကဵးဇူး-------------- ဆရာ ေဇာ္ဂဵီ မိႁင္း ဋီကာ အရပ္ရပ္က ႎိုင္ငံေရး သေဘာထား အေထၾေထၾ------------ ေဒၝက္တာ သန္းထၾန္း စုစုေႏြးႏွင့္ ကိုထင္ေက်ာ္တို႔ကို ပုဒ္မေျပာင္း စြဲဆို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ကေလးစစ္သားအသံုးျပဳမႈ အေမရိကန္ႏွင့္ အဂၤလန္ေ၀ဖန္ မုံရြာေအာင္ရွင္ (ဦးေအးၾကဴ) ၈၈ အႏွစ္ ၂၀ (အခန္းဆက္မ်ား) ၁၉၈၉ ဇူလိုင္ ၁၉ … တခုေသာ အာဇာနည္ေန႔ …

(မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာဟူသမွ် တာ၀န္အရ ဖီဆန္ၾက)------------- ေမာင္ရစ္

၂၀ ဇူလုိင္ ၁၉၄၇ ဒုိင္ယာယီ------------- မင္းသု၀ဏ္ ရန္ကုန္ ေနျပည္ေတာ္ ေလးလမ္းသြား အျမန္လမ္းၿပီးစီး အရပ္ကားမ်ား သြားလာခြင့္မရေသး ျမန္မာေငြလဲလွယ္စနစ္ေၾကာင့္ ကုလသမဂၢအ႐ႈံးေပၚ ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြ ကူညီေနတဲ့ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ ဘာေၾကာင့္ အ႐ႈံးေပၚရသလဲ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်သူမ်ားဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္း ၆၄ ႏိုင္ငံတင္သြင္း ဦးေအာင္ဆန္း၏ ေနာက္ဆံုးေနႚ ------------ ဒဂုန္တာရာ အာဇာနည္ေနႚ သိုႚမဟုတ္ ႎိုင္ငံေတာ္ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီး ငါးေလာင္းၿပိဳင္ လူသတ္မႈ တရားခံမ်ား မမိေသးျခင္းမွာ ရွက္ဖြယ္ေကာင္းလွ လန္ဒန္တုိင္း သတင္းစာ၌ ေဖာ္ဴပခဲ့ေသာ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း အတၪႂပၯတိၨ Myanmar may free dissident in 6 months A Call to Arms?-------------- By KYAW ZWA MOE Sex and the (Burmese) City-------------- By AUNG THET WINE Pachyderm Party---------------- By LAWI WENG Cultivating Inequality---------------- By DAVID SCOTT MATHIESON ေထာင္အႏွစ္၂၀ က်ခံေနရသူ ကုိရာျပည့္ (ေခၚ) ကုိခင္ေမာင္တင့္ အုိးဘုိေထာင္တြင္ ကြယ္လြန္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

7

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/ ၁၉၈၈ ဇူလိုင္ ၁၉ - ၄၁ ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္စာအုပ္ လမ္းတလမ္း၊ ပန္းတဖူးနဲ႔ သူ႐ူးတေယာက္------------------ ေအာင္သာငယ္ အာဇာနည္ေန႔ ဘယ္လဲ အာဇာနည္ဗိမာန္------------------ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

8

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေကဵာင္းသား ေခၝင္းဆာင္ ဦးစိန္ဝင္း (သုံးခၾ) ေကဵာင္းသား ညီႌၾတ္ေရး တပ္ဦး အမႁေဆာင္ႎႀင့္ ဗမာ ႎုိင္ငံလုံး ဆုိင္ရာ ေကဵာင္းသား သမဂၢမဵား အဖၾဲႚခဵႂပ္ (ဗကသ) ေခၝင္းေဆာင္ တဦး ဴဖစ္ခဲ့သူ "သုံးခၾ ဦးစိန္ဝင္း" အေဳကာင္းကို Burma Information Group က ၁၉၉၄ ခု၊ ႎိုဝင္ဘာလမႀာ First Edition (ပထမ အ႒ကိမ္) ထုတ္ေဝ ဴဖန္ႚခဵိခဲ့တဲ့ 'နဝတ အကဵဥ္းေထာင္ ထဲမႀ အာဇာနည္မဵား' စာအုပ္ကေန ဴပန္လည္ ကူးယူ ေဖာ္ဴပတာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

ဦးစိန္ဝင္း ဦးစိန္ဝင္းသည္ အသက္ ၅၄ ႎႀစ္ ရႀိခဲ့႓ပီး သုံးခၾ႓မိႂႚ ဇာတိ ဴဖစ္သည္။ သူအား ရင္းႎႀီးေသာ မိတ္ေဆၾမဵားက ရန္႒ကီးေအာင္ ဟု ေခၞေလ့ ရႀိဳကသည္။ ၁၉၅၄ ခုႎႀစ္က ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္သုိႚ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္မႀ စ၍ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းသား လႁပ္ရႀားမႁတၾင္ ထင္ရႀားေသာ ေခၝင္းေဆာင္ တေယာက္ ဴဖစ္ခဲ့သည္။ ေကဵာင္းသား ညီႌၾတ္ေရး တပ္ဦး အမႁေဆာင္ႎႀင့္ ဗမာ ႎုိင္ငံလုံး ဆုိင္ရာ ေကဵာင္းသား သမဂၢမဵား အဖၾဲႚခဵႂပ္ (ဗကသ) ေခၝင္းေဆာင္ တဦး ဴဖစ္ခဲ့႟ုံ သာမက ၁၉၇၁ ခုႎႀစ္ ေမလမႀ ဇူလုိင္လ အထိ ဴဖစ္ခဲ့ေသာ မဆလ ဆန္ႚကဵင္ေရး အစာငတ္ခံ တုိက္ပၾဲတၾင္ ၅၄ ရက္ ဳကာ အစာငတ္ ခံခဲ့ရာ အာဏာပုိင္ မဵားက လုိက္ေလဵာ အေလ႖ာ့ေပး၍ တုိက္ပၾဲ ရပ္ေသာ အခဵိန္တၾင္ လုံးဝ သတိလစ္ ေနခဲ့႓ပီး မိတ္ေဆၾ မဵား၏ ဴပႂစုမႁေဳကာင့္ တဴဖည္းဴဖည္း နာလံထစ ဴပႂလာသည္။ ထုိအခဵိန္တၾင္ အင္းစိန္ ေထာင္သုိႚ ဴပန္ပုိႚ ခံရ႓ပီး အင္းစိန္ ေထာင္၌ တုိက္ပိတ္ ခံရ သဴဖင့္ တသက္လုံး ကုမရေသာ နာတာရႀည္ ဘဝ ေရာက္သၾားသည္။ ၁၉၈၈ ခုႎႀစ္ အေရးေတာ္ပုံ ကာလတၾင္ သူသည္ သုံးခၾ႓မိႂႚ သာမက ခရမ္း၊ သုံးခၾ ႎႀင့္ ေကဵာက္တန္း႓မိႂႚ သုံး႓မိႂႚ ပူးတၾဲ ေကာ္မတီ ကုိပၝ ဦးေဆာင္မႁ ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုႎႀစ္ စက္တင္ဘာ လတၾင္ အာဏာ သိမ္း႓ပီးေနာက္ သပိတ္ ေကာ္မတီဝင္ မဵားႎႀင့္ အတူ နယ္စပ္ ဘက္သုိႚ အလာတၾင္ မူလ ကဵန္းမာေရး ခဵႂိႚတဲ့ဴခင္းေဳကာင့္ လမ္းခရီး ဖင့္ေႎႀး ေနရသည့္ အဴပင္ မေတာ္တဆ ေဴခေထာက္ ဒဏ္ရာ ရ႓ပီး နဝတ၏ ဖမ္းဆီးဴခင္း ခံရသည္။ သူႚအား သုံးခၾ ရဲစခန္းကုိ စီးနင္း တုိက္ခုိက္မႁဴဖင့္ စၾဲခဵက္ တင္ခံ ရသည္။ လက္နက္မဵား သုိဝႀက္ ထားမႁဴဖင့္ စစ္ေဆး ခံေနရစဥ္ ၁၉၉၀ ခုႎႀစ္ ဒီဇင္ဘာ လတၾင္ အသည္းအသန္ ေနမေကာင္း ဴဖစ္လာ႓ပီး ၁၉၉၁ ခုႎႀစ္ ဇန္နဝၝရီလဆန္း ေဆး႟ုံသုိႚ တင္ရကာ ၁၉၉၁ ခုႎႀစ္ ဇန္နဝၝရီလ ၁၀ ရက္ေနႚက ကၾယ္လၾန္ သၾားသည္။ သူႚအား စစ္အာဏာပုိင္ မဵားက ႎႀိပ္စက္နည္း တခု အဴဖစ္ မႀန္စ မဵားကုိ အဓမၳ မဵႂိခုိင္းဴခင္းေဳကာင့္ အူမဵားတၾင္ ရႀရာမဵား၊ ေပၝက္ရာမဵား ဴပည့္ႎႀက္ သၾားကာ ေသဆုံးရဴခင္း ဴဖစ္သည္ဟု ေဆး႟ုံ ဆရာဝန္ မဵားက ေဴပာဴပသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

9

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဦးညႂိဝင္း (၁၉၃၂ - ၁၉၉၄) နဝတ စစ္အစိုးရရဲႚ ဖမ္းဆီး ႎႀိပ္စက္ မႁေဳကာင့္ အကဵဥ္းေထာင္တၾင္း ကၾယ္လၾန္ ခဲ့ရသည့္ ဴပည္သူႚ တုိးတက္ေရး ပၝတီတၾင္ ဒုတိယ ဥကၠႉ "ဦးညႂိဝင္း (၁၉၃၂ - ၁၉၉၄)" ရဲႚ အတၪႂပၯတၨိ အကဵဥ္းကို စုစည္း တင္ဴပ ထားတာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

ဦးညႂိဝင္း (၁၉၃၂ - ၁၉၉၄)

၁၉၃၂ မတ္ ၂၄ ရက္ေနႚတၾင္ အဖ ဦးကဵင္စၾမ္၊ အမိ ေဒၞစန္းရင္ တုိႚမႀ ေမၾးဖၾား ခဲ့သည္။ ၁၉၄၀ ဴပည့္ႎႀစ္တၾင္ ေ႟ၿကဵင္႓မိႂႚ အစိုးရ အထက္တန္းေကဵာင္း၊ ပဲခူး႓မိႂႚ အမဵႂိးသား အထက္တန္း ေကဵာင္းတိုႚတၾင္ ပညာ သင္ဳကား ခဲ့႓ပီး၊ ၁၉၅၃ ခုႎႀစ္တၾင္ တကၠသိုလ္ ဝင္တန္း စာေမးပၾဲကို ေအာင္ဴမင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၅၃ - ၅၄ ခုႎႀစ္တၾင္ တကၠသိုလ္ ေကဵာင္းသား လႁပ္ရႀားမႁ မဵားတၾင္ ပၝဝင္ လာ႓ပီး၊ ဗမာ ႎိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေကဵာင္းသားမဵား သမဂၢ (ဗကသ) စည္း႟ံုးေရးဌာန အတၾင္းေရးမႀႃး၊ ေကဵာင္းသား အခၾင့္အေရး ေကာ္မတီတၾင္ ဘၸာေရးမႀႃး၊ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ အင္းဝ ေကဵာင္းေဆာင္ သဟာယႎႀင့္ စာဖတ္ အသင္းတၾင္ အမႁေဆာင္ အဴဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၅၄ - ၅၅ ခုႎႀစ္တၾင္ ဗမာ ႎိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေကဵာင္းသား သမဂၢမဵား အဖဲၾႚခဵႂပ္ (ဗကသမဵား အဖၾဲႚခဵႂပ္) အမႁေဆာင္ အဖၾဲႚတၾင္ သက္သာေခဵာင္ခဵိေရး ဌာန အတၾင္းေရးမႀႃး အဴဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့႓ပီး၊ ၁၉၅၅ - ၅၆ ခုတၾင္ ဗကသမဵား အဖၾဲႚခဵႂပ္၏ တာဝန္ ေပးခဵက္ အရ နယ္႓မိႂႚ မဵားသိုႚ စည္း႟ံုးေရး ဆင္းခဲ့သည္။ ၁၉၅၈ - ၅၉ ခုႎႀစ္တၾင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေကဵာင္းသား သမဂၢ (ရကသ) အမႁေဆာင္၊ ဴပည္တၾင္းစစ္ (၁၀) ႎႀစ္ေဴမာက္ အထိမ္းအမႀတ္ေနႚ ကဵင္းပေရး ေကာ္မတီဝင္ မဵားအဴဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ၁၉၅၉ - ၆၀ တၾင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေကဵာင္းသားမဵား သမဂၢ (ရကသ)၏ လူထု ဆက္သၾယ္ေရးမႀႃးႎႀင့္ အတၾင္းေရးမႀႃး၊ ၁၉၆၀ - ၆၁ တၾင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေကဵာင္းသား ညီႌၾတ္ေရး တပ္ဦး အမႁေဆာင္ အဖဲၾႚတၾင္ ဥကၠဌ အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္သည့္ စစ္တပ္မႀ တိုင္းဴပည္ အာဏာ အရပ္ရပ္ကို လက္နက္ အားကိုးဴဖင့္ ဒုတိယ အ႒ကိမ္ သိမ္းယူ ႓ပီးေနာက္ ဴဖစ္ပၾား ခဲ့သည့္ ၇ ဂဵႃလိုင္ အေရးေတာ္ပံု (၇ - ၇ - ၆၂) အ႓ပီးတၾင္ တိမ္းေရႀာင္ ခ့ဲရ႓ပီး၊ ၁၉၆၃ ခုႎႀစ္ ဇန္နဝၝရီလ ၁၅ ရက္ေနႚတၾင္ ဖမ္းဆီးဴခင္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

10

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ခံလိုက္ ရသည္။ ေတာ္လႀန္ေရး ေကာင္စီႎႀင့္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လႀန္ေနေသာ အဖၾဲႚအစည္း ေပၝင္းစံုႎႀင့္ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ေဆၾးေႎၾးပၾဲ လၾတ္႓ငိမ္း ခဵမ္းသာ ခၾင့္ဴဖင့္ ဴပန္လည္ လၾတ္ေဴမာက္ လာခဲ့သည္။ ထိုေနာက္ ၁၉၆၄ ခုႎႀစ္ အတၾင္း ဗမာဴပည္ ကၾန္ဴမႃနစ္ ပၝတီ (ဗကပ) ဴမစ္ဝ က႗န္းေပၞ ေဒသ တိုင္းသိုႚ ေရာက္ရႀိ သၾားသည္။ ၁၉၆၅ ခုႎႀစ္တၾင္ ဗကပ ဗဟိုမႀ ေခၞယူ ခဲ့သည္။ ၁၉၆၇ ခုႎႀစ္တၾင္ သခင္ တင္ထၾန္းႎႀင့္ အတူ အင္းေလး ေဒသသိုႚ တာဝန္ေပး ေစလၿတ္ဴခင္း ခဲ့ရ႓ပီး၊ ၁၉၆၈ ခုႎႀစ္တၾင္ စစ္အစိုးရ၏ ဖမ္းဆီးဴခင္းကို ခံရကာ ၂ ႎႀစ္ေကဵာ္ ဳကာမ႖ ေထာင္သၾင္း အကဵဥ္း ခဵထားဴခင္း ခံရသည္။ ၁၉၇၀ ဴပည့္ႎႀစ္တၾင္ အကဵဥ္း ေထာင္မႀ ဴပန္လည္ လၾတ္ေဴမာက္ လာ႓ပီး၊ ၁၉၇၁ ခုႎႀစ္တၾင္ ဦးေအာင္႒ကိႂင္ - ေဒၞလႀ႓မိႂင္ တုိႚ၏ သမီး မစန္းႎၾဲႚ ( စာေရး ဆရာမ မစန္းပၾင့္) ႎႀင့္ လက္ထပ္ ခဲ့သည္။ စိုက္ပဵႂိး ေမၾးဴမႃေရး လုပ္ငန္းမဵား လုပ္ကိုင္ ဴခင္းဴဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အေဒၞ ဴဖစ္သူ၏ ႒ကံတိုင္းေအာင္ ဆန္စက္တၾင္ ဦးစီး အဴဖစ္ အလုပ္ လုပ္ဴခင္းဴဖင့္ လည္းေကာင္း အသက္ေမၾး ဝမ္းေကဵာင္း ခဲ့႓ပီး၊ ၁၉၈၇ ခုႎႀစ္တၾင္ ရန္ကုန္ ႓မိႂႚသိုႚ ေဴပာင္းေ႟ၿႚ ေနထိုင္ကာ စိုက္ပဵႂိး ေမၾးဴမႃေရး လုပ္ငန္းမဵား လုပ္ကိုင္ ခဲ့ဴပန္သည္။ ၁၉၈၈ ခုႎႀစ္ ရႀစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပုံတၾင္ တက္႔ကစၾာ ပၝဝင္ လႁပ္ရႀား ခဲ့သူ ဴဖစ္သည္။ စစ္ အာဏာ သိမ္း႓ပီးေနာက္ ဖၾဲႚစည္း ခဲ့သည့္ ဴပည္သူႚ တုိးတက္ေရး ပၝတီတၾင္ ဒုတိယ ဥကၠႉ အဴဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္သည္။ ယင္း ပၝတီအား နဝတက ၁၉၈၉ ခုႎႀစ္ စက္တင္ဘာလတၾင္ ကၾန္ဴမႃနစ္ အဖၾဲႚအစည္း ဴဖစ္သည္ဟု စၾပ္စၾဲ႓ပီး မႀတ္ပုံတင္ ပၝတီ အဴဖစ္မႀ ႟ုပ္သိမ္းေဳကာင္း ေဳကညာ ခဲ့သည္။ ဦးညႂိဝင္းသည္ ၁၉၈၉ ခုႎႀစ္၊ ဇူလုိင္လ အတၾင္းတၾင္ ဖမ္းဆီး ခံရသည္။ ေနာက္ဆုံး အ႒ကိမ္ အဖမ္း ခံရခဵိန္တၾင္ ကဵန္းမာ သန္စၾမ္းလဵက္ ရႀိေသာ ဦးညႂိဝင္းသည္ အ႒ကိမ္႒ကိမ္ ႎႀိပ္စက္ ခံရဴခင္းေဳကာင့္ ကဵန္းမာေရး ခဵႂိႚတဲ့ လာခဲ့သည္။ ထုိအခဵိန္ပုိင္းတၾင္ သူႚအခန္းမႀ ေအာ္ညည္းသံမဵား မဳကာခဏ ဳကားရသည္ဟု သိရသည္။ သူႚအား မတ္လ ဆန္းတၾင္ အင္းစိန္ ေထာင္မႀ ေဆး႟ုံသုိႚ ပုိႚလုိက္ရာ ထုိအခဵိန္တၾင္ သူ သတိလစ္ ေမ့ေဴမာ ေန႓ပီ ဴဖစ္သည္။ သူႚ တကုိယ္လုံးတၾင္ အနာမဵား ဴပည့္ႎႀက္ ေန႓ပီး ဴပည္မဵား တစိမ့္စိမ့္ ယုိထၾက္ ေနခဲ့ သည္ဟု သိရသည္။ ထုိအခဵိန္တၾင္ ဦးညႂိဝင္းသည္ ဝမ္းေလ႖ာ ေရာဂၝလည္း ခံစား ေနရ သည္ဟု သိရသည္။ ေဆး႟ုံတၾင္ သုံးရက္သာ ခံ႓ပီး ၁၉၉၄ မတ္လ ၈ ရက္ေနႚ ေသာဳကာေနႚတၾင္ ကၾယ္လၾန္ သၾားခဲ့သည္။ ဦးညႂိဝင္း၏ မိတ္ေဆၾ ဴဖစ္႓ပီး၊ အမဵႂိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္ဝင္ တဦး ဴဖစ္သူ တဦးက "ကုိညႂိဝင္းနဲႚ ကုိတင္ေမာင္ဝင္းတုိႚ ေသဆုံး ရပုံဟာ တပုံစံတည္းပဲ" ဟု ေဴပာဴပသည္။

အကိုးအကား ၁။ 'နဝတ အကဵဥ္းေထာင္ ထဲမႀ အာဇာနည္မဵား'၊ Burma Information Group၊ ၁၉၉၄ ခု၊ ႎိုဝင္ဘာလ First Edition (ပထမ အ႒ကိမ္) ထုတ္။ ၂။ သိမႀတ္ဖၾယ္ရာ ကိုယ္ေရး အခဵက္အလက္မဵား၊ ေရးသားသူ၊ ထုတ္ေဝသည့္ စာအုပ္တိုက္ႎႀင့္ ခုႎႀစ္၊ လတုိႚ မပၝရႀိ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

11

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ခရမ္း ႓မိႂႚနယ္ ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလႀယ္ ဦးတင္ေမာင္ဝင္း ၁၉၅၀ - ၁၉၆၀ ခုႎႀစ္ေတၾ အတၾင္း ထင္ရႀားတဲ့ ေကဵာင္းသား ေခၝင္းေဆာင္ တဦး ဴဖစ္ကာ၊ ၁၉၉၀ ခုႎႀစ္ ေမလ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲမႀာ ခရမ္း ႓မိႂႚနယ္ မဲဆႎၬနယ္ အမႀတ္ ၂ ကေန အမဵႂိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္ ကုိယ္စားလႀယ္ အဴဖစ္ အေ႟ၾး ခံခဲ့ရ႓ပီး၊ ၁၉၉၁ ခုႎႀစ္ ဇန္နဝၝရီလ ၁၈ ရက္ေနႚမႀာ အကဵဥ္းေထာင္ အတၾင္း ကၾယ္လၾန္ခဲ့ရတဲ့ "ဦးတင္ေမာင္ဝင္း" ရဲႚ အတၪႂပၯတၨိ အကဵဥ္းကို စုစည္း တင္ဴပ ထားတာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

ခရမ္း ႓မိႂႚနယ္ ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလႀယ္ ဦးတင္ေမာင္ဝင္း

ဦးတင္ေမာင္ဝင္းသည္ ခရမ္း ႓မိႂႚနယ္မဲ ဆႎၬနယ္ အမႀတ္ (၂) တၾင္ အမဵိႂးသား ဒီမိုကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္အား ကိုယ္စားဴပႂ၍ ဝင္ေရာက္ ယႀဥ္႓ပိႂင္ခဲ့ရာ ခုိင္လံုမဲ (၁၇၄၂၈) မဲ၊ စုစုေပၝင္း မဲရာခိုင္ႎႁန္း (၆၀.၄၃) ဴဖင့္ ေ႟ၾးခဵယ္ တင္ေဴမၟာက္ဴခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ခရမ္း႓မိႂႚ ဇာတိ ဴဖစ္သည္။ ၁၉၄၀ ဴပည့္ႎႀစ္၊ ႎို၀င္ဘာလ ၈ ရက္ေနႛဖၾား ဴဖစ္သည္။ ဦး႓မိႂႚ၏ သားဴဖစ္သည္။ ဦးတင္ေမာင္ဝင္းသည္ ခရမ္း႓မိႂႚ အစိုးရ အထက္တန္းေကဵာင္း၊ ေရေကဵာ္ မက္သဒစ္ႎႀင့္ ႓မိႂႚမ အမဵႂိးသား ေကဵာင္းတိုႛတၾင္ ဆယ္တန္း ေအာင္ဴမင္သည္ အထိ ပညာ သင္ဳကား ခဲ့႓ပီးေနာက္ ၁၉၅၇ - ၅၈ ခုႎႀစ္တၾင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္သိုႛ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ခရမ္း႓မိႂႚနယ္ ေကဵာင္းသား သမဂၢ အတၾင္းေရးမႀႃး၊ တကၠသိုလ္ ခရမ္း႓မိႂႚနယ္ အသင္း၊ ဟံသာဝတီ ခ႟ိုင္အသင္း၊ ကေလာင္ရႀင္ အသင္း၊ သဟာယႎႀင့္ စာဖတ္ အသင္းမဵားတၾင္ ေရႀႚတန္းက ပၝ၀င္၍ ဗကသမဵား အဖဲၾႚခဵႂပ္ႎႀင့္ တကသ အဖဲၾႚဝင္၊ ေကဵာင္းသား ညီႌၾတ္ေရး တပ္ဦး တၾဲဖက္ အတၾင္းေရးမႀႃးႎႀင့္ သဘာပတိ အဖဲၾႚဝင္၊ ၁၉၆၂ ခုႎႀစ္၊ ဇူလိုင္ အေရးအခင္းတၾင္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေကဵာင္းသား အခၾင့္အေရး ကာကၾယ္မႁ တိုက္ပဲၾ ေကာ္မတီ ဥကၠႉ၊ ၁၉၆၃ ခုႎႀစ္မႀ ၁၉၇၀ ဴပည့္ႎႀစ္ အထိ လံုဴခံႂေရး ပုဒ္မ (၅) ဴဖင့္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းဴခင္း ခံခဲ့ရကာ ေထာင္ ၇ ႎႀစ္ ကဵခဲ့သည္။ ေထာင္မႀ လၾတ္႓ပီးေနာက္ ခရမ္း ႓မိႂႚနယ္ရႀိ မိသားစုပိုင္ ဆန္စက္တၾင္ မန္ေနဂဵာ အဴဖစ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၁၃၅၀ ဴပည့္ (၁၉၈၈ ခုႎႀစ္)၊ ဴပည္သူႛ ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံု႒ကီး တၾင္ စစ္႓ပီးေခတ္ႎႀင့္ လၾတ္လပ္ေရးေခတ္ ေကဵာင္းသား သမဂၢ ဝင္ေဟာင္းမဵား ေကာ္မတီတၾင္ ပၝဝင္ လႁပ္ရႀားခဲ့သည္။ 12 vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အေရးေတာ္ပံု႒ကီး အ႓ပီး ႎိုင္ငံေရး ပၝတီမဵား ဖၾဲႚစည္း တည္ေထာင္ေသာ အခၝ အမဵႂိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္၌ ပၝဝင္ခဲ့႓ပီး အမဵႂိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္ ရန္ကုန္တိုင္း စည္းအဖဲၾႚဝင္ အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ဦးတင္ေမာင္ဝင္းသည္ ဦးေမာင္ကုိ ႎႀင့္ သူငယ္ခဵင္း ဴဖစ္သည္။ ခရမ္း႓မိႂႚနယ္ မဲဆႎၬနယ္ အမႀတ္ (၂) မႀ ဦတင္ေမာင္ဝင္းႎႀင့္ ယႀဥ္႓ပိႂင္ဘက္ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီႌၾတ္ေရး ပၝတီမႀ ဦးေဇာ္ဝင္း (အ႓ငိမ္းစား ဗိုလ္မႀႃး႒ကီး ေဇာ္ဝင္း) မဆလေခတ္ ႎိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီဝင္ ေဟာင္း၏ ညီအရင္း ဴဖစ္သည္။ ၁၉၉၀ ဴပည့္ႎႀစ္၊ ေအာက္တိုဘာလတၾင္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္း ေထာင္ဒဏ္ ခဵမႀတ္ဴခင္း ခံခဲ့ရ႓ပီး နဝတ စစ္ေထာက္လႀမ္းေရး မဵား၏ ညၟဥ္းပန္း ႎႀိပ္စက္မႁေဳကာင့္ ၁၉၉၁ ခုႎႀစ္၊ ဇန္နဝၝရီလ ၁၈ ရက္ေနႚတၾင္ ေထာင္တၾင္း၌ ေသဆံုး သၾားခဲ့သည္။ သူသည္ အကဵဥ္းကဵ ခဲ့ရသည့္ အခဵိန္တို အတၾင္း ကၾယ္လၾန္ ခဲ့ရသည္။ အဏာပိုင္ မဵားကမူ သူ ေသၾးကင္ဆာ ေရာဂၝဴဖင့္ ေသဆံုးသည္ဟု မိသားစုအား ေဴပာဆုိခဲ့သည္။ ထုိေဳကာင့္ပင္ သူႚ ခဵစ္ဇနီး ဴဖစ္သူ စာေရး ဆရာမ ခင္ဳကႃလႁိင္က "ဳကယ္ေ႕ခတာ … ကင္ဆာတဲ့လား … ကင္ဆာ ကဵဆံုးပၝေစ …" ကဗဵာေလးဴဖင့္ ဦးတင္ေမာင္ဝင္း၏ ေနာက္ဆံုး ခရီးကို ေရးသား ႎႁတ္ဆက္ ဂုဏ္ဴပႂခဲ့သည္။ သူႚအေလာင္းကုိ ဳကည့္႟ႁခၾင့္ ရသူမဵား၏ ေဴပာဆုိခဵက္ အရ ကုိယ္ေပၞတၾင္ ဒဏ္ရာ ဒဏ္ခဵက္မဵား ေတၾႚရႀိ ရသည္ဟု ဆုိသည္။ နဝတက ဦးတင္ေမာင္ဝင္းသည္ ေသၾးကင္ဆာ ေရာဂၝေဳကာင့္ ေသဆုံး ရသည္ဟု ဆုိသည္။ သုိႚေသာ္ နီးစပ္ရာ အသုိင္းအဝုိင္း မဵား၏ ခန္ႚမႀန္းခဵက္ အရ ေထာင္ထဲတၾင္ ေနထုိင္ စားေသာက္ရမႁ အေဴခအေန ဆုိးဝၝးလႀဴခင္းႎႀင့္ စစ္တပ္ အာဏာပုိင္ မဵားက ႎႀိပ္စက္ ညၟဥ္းပန္း ဴပႂဴခင္း မဵားေဳကာင့္ ေသဆုံး ရသည္ဟု ယူဆ ဳကသည္။ အဖမ္း မခံရ မီက သူႚတၾင္ ေသၾးကင္ဆာ ေရာဂၝ လကၡဏာ ဘာမႀ မရႀိဟု သိရသည္။ ဦးတင္ေမာင္ဝင္း၏ အေလာင္းကုိ ေတၾႚဴမင္ လုိက္ရ သူမဵားက ဦးတင္ေမာင္ဝင္း၏ ဗုိက္သည္ အဆမတန္ ေဖာင္း႔က ေနသည္ကုိ ေတၾႚလုိက္ ရသည္ဟု ေဴပာဳကသည္။ ဦးတင္ေမာင္ဝင္း၏ ဇနီးမႀာ စာေရး ဆရာမ ယုဝတီ ခင္လႁိင္ဳကႃ ဴဖစ္႓ပီး သားသမီး ၂ ေယာက္ ရႀိသည္။ ဦးတင္ေမာင္ဝင္း၏ အကုိ အရင္း တေယာက္ ဴဖစ္သူ ဦးေဇာ္ဝင္း (ႎုိင္ငံေတာ္ ေကာင္စီဝင္ေဟာင္း၊ ဗုိလ္မႀႃး႒ကီး ေဇာ္ဝင္း) က သူႚညီ အေလာင္းကုိ ဳကည့္႓ပီး "ငၝ့ညီနဲႚ ငၝနဲႚ ႎုိင္ငံေရး ခံယူခဵက္ခဵင္း မတူဳက ေပမဲ့၊ ငၝ့ညီ အခုလုိ အေဴခအေန မဵႂိးနဲႚ ဆုံးရမယ္လုိႚ ဘယ္တုန္း ကမႀ မေမ႖ာ္လင့္ ဖူးဘူး" ဟု တီးတုိး ေရ႟ၾတ္ မႀတ္ခဵက္ ခဵခဲ့ သည္ဟု ဆုိသည္။

အကိုးအကား ၁။ 'နဝတ အကဵဥ္းေထာင္ ထဲမႀ အာဇာနည္မဵား'၊ Burma Information Group၊ ၁၉၉၄ ခု၊ ႎိုဝင္ဘာလ First Edition (ပထမ အ႒ကိမ္) ထုတ္။ ၂။ ၁၉၉၀ ဴပည့္ႎႀစ္၊ ေမလ ၂၇ ရက္ေနႚတၾင္ ကဵင္းပခဲ့သည့္ ပၝတီစံု ဒီမိုကေရစီ အေထၾေထၾ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲ မႀတ္တမ္း - ခင္ေကဵာ္ဟန္၊ ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလႀယ္၊ ေရနံေခဵာင္း (၂) စုစည္း ဴပႂစု တင္ဴပသည္။ ဴပည္ေထာင္စု ဴမန္မာႎိုင္ငံ ႌၾန္ႚေပၝင္ အစိုးရ (NCGUB)၊ ဴပန္ဳကားေရး ေကာ္မတီက ထုတ္ေဝသည္။ ဆက္ႎၿယ္တဲ့ အေဳကာင္းအရာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

13

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/  

ဦးေမာင္ကုိ ၁၉၉၀ ပၝတီစံု ဒီမိုကေရစီ အေထၾေထၾ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲ မႀတ္တမ္း

ဦးေမာင္ကုိ ၁၉၉၀ ခုႎႀစ္ ႎုိဝင္ဘာလ ၉ ရက္ေနႚမႀာ စစ္္ေထာက္လႀမ္းေရးရဲႚ လက္ခဵက္နဲႚ မဂႆလာဒုံ အကဵဥ္းခန္း ထဲမႀာ ႎႀိပ္စက္ ခံရင္း ကၾယ္လၾန္ သၾားခဲ့ ရတဲ့ အမဵႂိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္ဝင္ ဦးေမာင္ကိုရဲႚ အတၪႂပၯတၨိ အကဵဥ္းကို စုစည္း တင္ဴပ ထားတာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

ဦးေမာင္ကုိ

အသက္ ၅၂ ႎႀစ္ ရႀိ႓ပီ ဴဖစ္ေသာ ဦးေမာင္ကုိသည္ ၁၉၉၀ ခုႎႀစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၂၃ ရက္ေနႚက အမဵႂိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္၊ ရဟန္းေတာ္ မဵားႎႀင့္ အတုိက္အခံ မဵားအား အစုလုိက္ အ႓ပံႂလုိက္ ႓ဖိႂခၾဲ ႎႀိပ္ကၾပ္ရာတၾင္ အဖမ္း ခံရသည္။ သူသည္ အမဵႂိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္ အဆင့္ဴမင့္ ေခၝင္းေဆာင္ ဴဖစ္ကာ အလုပ္သမား ေခၝင္းေဆာင္လည္း ဴဖစ္သည္။ သူႚအား ႟ုံးတင္ တရားစၾဲဴခင္း မရႀိခဲ့ဟု သိရသည္။ အမဵႂိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖၾဲႚ အတၾင္းမႀ စင္႓ပိႂင္ အစုိးရ ဖၾဲႚရန္ စီစဥ္သူမဵား အထဲတၾင္ သူ ပၝဝင္ သည္ဟု ဆုိသည္။ သူသည္ စစ္ေထာက္လႀမ္းေရး လက္ေအာက္ရႀိ မဂႆလာဒုံ အကဵဥ္းခန္း ထဲတၾင္ ႎႀိပ္စက္ ခံရရင္း ၁၉၉၀ ခုႎႀစ္ ႎုိဝင္ဘာလ ၉ ရက္ေနႚတၾင္ ကၾယ္လၾန္ သၾားသည္။ တုိက္ဆုိင္မႁ တခုမႀာ ထုိအခဵိန္တၾင္ ကုလ သမဂၢ ဒုကၡသည္ ေရးရာ မဟာမင္း႒ကီး ဆာဒၝကုိ အုိကာတာသည္ ရန္ကုန္ ႓မိႂႚသုိႚ လာေရာက္ လည္ပတ္ ေနလဵက္ ရႀိသည္။ သူႚ အသုဘတၾင္ လုိက္လံ ပုိႚေဆာင္ ခဲ့သဴဖင့္ အေလာင္းကုိ ကုိယ္တုိင္ ေတၾႚဴမင္ခဲ့ သူမဵား၏ ေဴပာဴပခဵက္ အရ သူႚ တကုိယ္လုံးမႀာ ဒဏ္ရာမဵား၊ မီးေလာင္ကၾက္ မဵားႎႀင့္ ဴပည့္ႎႀက္ ေနသည္ဟု ဆုိပၝသည္။ ဦးေမာင္ကုိ၏ မိတ္ေဆၾ ဴဖစ္႓ပီး အမဵႂိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္ဝင္ တဦးလည္း ဴဖစ္ေသာ ပုဂၢႂိလ္ တဦးက "ကုိေမာင္ကုိရဲႚ နဖူးက အတၾင္းသုိႚ ခဵႂိင့္ဝင္ ေနတယ္၊ လည္ပင္း မႀာလဲ ဒဏ္ရာေတၾ ရႀိတယ္။ သူႚ ေဴခသလုံး ကေတာ့ မၾစာ ႒ကဲေနတာပဲ" ဟု ေဴပာဴပသည္။ သူ ေသဆုံး ႓ပီးေနာက္ သူႚ အေလာင္းအား ရန္ကုန္ ေဆး႟ုံ႒ကီးသုိႚ ပုိႚလုိက္ရာ ေဆး႟ုံ ဝန္ထမ္း မဵားက ဦးေမာင္ကုိမႀန္း သိ႓ပီး သူႚ မိသားစု မဵားအား အေဳကာင္းဳကား လုိက္သဴဖင့္ သူ ေသဆုံးေဳကာင္း သိဳကရဴခင္း ဴဖစ္သည္။ ထုိေဆး႟ုံ အမႁထမ္း မဵားအား နဝတက အလုပ္မႀ ထုတ္ပယ္ ပစ္လုိက္ သည္ဟု သိရသည္။ ဦးေမာင္ကုိအား ညၟဥ္းဆဲ သတ္ဴဖတ္ ပစ္သည္ ဟူေသာ စၾပ္စၾဲခဵက္ႎႀင့္ ပတ္သက္၍ ထုိစဥ္က နဝတ ဥကၠႉ ဴဖစ္ေန ခဲ့ေသာ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေစာေမာင္က မႎၩေလး၌ ထုတ္ေဖာ္ ေဴပာဳကား ရာတၾင္ "က႗န္ေတာ္ တုိႚမႀာ ညၟဥ္းပန္း ႎႀိပ္စက္႓ပီး စစ္ေဆးတယ္ ဆုိတာ မရႀိပၝဘူး။ အဲဒီ လူက သူတုိႚ ဘာလုပ္ ခဲ့တယ္။ ဘာ အစီအစဥ္ေတၾ ရႀိတယ္ ဆုိတာကုိ ဝန္ခံ သၾား႓ပီး သူႚကုိ ေပးထားတဲ့ ေစာင္နဲႚ သူႚကုိယ္သူ ဆၾဲ႒ကိႂးခဵ ေသသၾားတယ္။ က႗န္ေတာ္တုိႚေဳကာင့္ ေသတာ မဟုတ္ပၝဘူး" ဟု ေဴပာခဲ့သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

14

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဦးေမာင္ကုိသည္ အမဵႂိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖၾဲႚခဵႂပ္ကုိ တည္ေထာင္သူ ေခၝင္းေဆာင္ ဴဖစ္႓ပီး ၁၉၉၁ ခုႎႀစ္ ႎုိဘယ္ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဆုရႀင္ ဴဖစ္ကာ အခုတုိင္ အကဵယ္ခဵႂပ္ ခံေနရဆဲ ဴဖစ္ေသာ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္၏ ရင္းႎႀီးေသာ မိတ္ေဆၾ ဴဖစ္သည္။ သူသည္ ရႀစ္ေလးလုံး အေရးေတာ္ပုံ ကာလ အတၾင္းက ထူေထာင္ ခဲ့ေသာ အင္အား ႒ကီးမားသည့္ ဴမန္မာ ႎုိင္ငံလုံး ဆုိင္ရာ ဆိပ္ကမ္း လုပ္သားမဵား သမဂၢ၏ အေထၾေထၾ အတၾင္းေရးမႀႃး ဴဖစ္သည္။ ဦးေမာင္ကုိသည္ နဝတ၏ အမဵႂိးသား ညီလာခံသုိႚ ကုိယ္စားလႀယ္ အဴဖစ္ တက္ေရာက္ ခဲ့ေသာ ေဒၝက္တာ ေအာင္ခင္ဆင့္ (၁၉၉၃ ခုႎႀစ္ ကုန္ပုိင္းက ေထာင္ဒဏ္ အႎႀစ္ ၂၀ အဴပစ္ေပး ခံရသူ) ႎႀင့္ အတူ ၁၉၈၉ ခုႎႀစ္ စည္း႟ုံးေရး ကာလတၾင္ လက္တၾဲ လႁပ္ရႀား ခဲ့ဳကသည္။ ၁၉၈၈ ခုႎႀစ္ မတုိင္မီက ဦးေမာင္ကုိသည္ ပညာေတာ္သင္ အဴဖစ္ ဂဵာမဏီ၊ ေနာ္ေဝးႎႀင့္ ဆၾီဒင္ ႎုိင္ငံ မဵားသုိႚ သၾားေရာက္ ပညာ သင္ခဲ့ ဖူးသည္။ ဂဵပန္ ႎုိင္ငံတၾင္ ကဵင္းပေသာ ညီလာခံ တခု သုိႚလည္း တက္ေရာက္ ခဲ့ဖူးသည္။ သူသည္ မဆလ ပၝတီ တပ္စိပ္မႀႃး ဴဖစ္ကာ ၁၉၆၃ ခုႎႀစ္မႀ ၁၉၈၈ ခုႎႀစ္ထိ ကာလ အတၾင္း ႓မိႂႚနယ္ ဴပည္သူႚ ေကာင္စီ၏ အခဵိန္ပုိင္း အဖၾဲႚဝင္ အဴဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့ ဖူးသည္။ ၁၉၈၈ ခုႎႀစ္တၾင္ မဆလ ပၝတီမႀ ႎႁတ္ထၾက္ လုိက္သည္။

အကိုးအကား ၁။ 'နဝတ အကဵဥ္းေထာင္ ထဲမႀ အာဇာနည္မဵား'၊ Burma Information Group၊ ၁၉၉၄ ခု၊ ႎိုဝင္ဘာလ First Edition (ပထမ အ႒ကိမ္) ထုတ္။ ဆက္ႎၿယ္တဲ့ အေဳကာင္းအရာ 

ခရမ္း ႓မိႂႚနယ္ ဴပည္သူႚ လၿတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလႀယ္ ဦးတင္ေမာင္ဝင္း

ေႂကြးသံသရာ မင္းခက္ေမာင္| ဇူလိုင္ ၁၄၊ ၂၀၀၈ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚရွိ လယ္သမားမ်ားအတြက္ ထြန္ယက္စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္သည့္ လယ္ေျမမ်ား၊ ထြန္စက္မ်ား၊ ကၽြဲႏြားမ်ား၊ မ်ဳိးေစ့မ်ား၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ားႏွင့္ တျခားေသာ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား အလ်င္အျမန္ လိုအပ္ေနသည္။ ဤလိုအပ္ခ်က္မ်ား အားလံုးကို ဝယ္ယူရန္ ေငြေခ်းယူၾကရေသာေၾကာင့္ ေႂကြးလည္ပင္းခိုက္ေနၾကရရွာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

15

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းအၿပီး လယ္ျပန္ထြန္ေနေသာ ကြမ္းၿခံကုန္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ လယ္ယာေျမျမင္ကြင္း (ဓာတ္ပံု - တင့္ေအာင္/ဧရာဝတီ) လယ္သမားႀကီး ဦး၀င္းထြန္းက ျခစ္ျခစ္ေတာက္ပူေနသည့္ ေနေရာင္ေအာက္ရွိ မထြန္ယက္ရေသးေသာ သူပိုင္ လယ္ကန္ သင္း႐ိုးေဘာင္တခုေပၚ ထိုင္ရင္း

“သီးႏွံေတြပ်က္စီးရတာကို စဥ္းစားမိတိုင္း က်ေနာ္ ေတာ္ေတာ္ေလး စိုးရိမ္ေနတယ္။ ေနာက္ထပ္

မုန္တိုင္းတခုေလာက္သာ ထပ္လာရင္ေတာ့ ေႂကြးသံသရာထဲက ထြက္ႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ေျပာေနသည္။ ဤသို႔ စိုးရိမ္ပူပန္ေနရသည္မွာ ဦး၀င္းထြန္းတဦးတည္း မဟုတ္။ ေမလ ၂ - ၃ ရက္ေန႔မ်ားက

တိုက္ခတ္ခဲ့သည့္ နာဂစ္ ဆိုက္ကလုန္းမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္း ဆားငံေရ၀င္၍ လယ္ေျမမ်ားပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး ကၽြဲႏြားမ်ားစြာ ဆံုး႐ံႈးခဲ့ ရေသာ လယ္သမားတိုင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ခန္႔မွန္းေျခအရ လယ္ယာစိုက္ေျမ ဟက္တာေပါင္း ၇၈၀,၀၀၀ (ဧကအားျဖင့္ ၂ သန္းနီးပါး) မွ် မုန္တိုင္းအတြင္းပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး ကၽြဲႏြားေကာင္ေရေပါင္း ၂ သိန္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ရေၾကာင္း သိရသည္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ လယ္သမားမ်ားမွာ သီးႏွံမ်ားပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးရမည့္ အေရးႏွင့္ သူတို႔၏ လယ္ယာမ်ားမွ သီးႏွံအထြက္က်ဆင္း မည့္အေရးကို အလြန္စိုးရိမ္ၾကသည္။ တရာသီေလာက္ မစိုက္ဘဲ ေနၾကရမည္ ဆိုသည္ကို ေတြးပင္ မေတြး၀ံ့ၾက။ ယခုအခါ တြင္ေတာ့ လယ္သမားေတာင္သူဦးႀကီးမ်ားမွာ

ဘာမွ်မရွိဘဲ လုပ္ငန္း ျပန္စၾကရေတာ့မည္။ အတိုးႏွင့္ေငြေခ်း၍ သူတို႔၏ လယ္ယာလုပ္ငန္း မ်ားကို ျပန္စတင္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကရေပေတာ့မည္။

ပုဂၢလိကအလွဴရွင္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက လိုအပ္ခ်က္ရွိေနသည့္ လယ္သမားမ်ားကို

လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီ အျဖစ္ လက္တြန္းထြန္စက္မ်ား ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ၾကသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

16

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သို႔ေသာ္လည္း တျခားအေရးႀကီးကိစၥ မ်ားအတြက္ သံုးစရာ ေငြေၾကး လိုအပ္ေနေသးသည္။ ဥပမာ မ်ဳိးစပါး၊ ေလာင္စာဆီႏွင့္ ဓာတ္ေျမၾသဇာ စသည္တို႔အတြက္ ေငြေၾကး လုိအပ္သည္။ စစ္အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက ကၽြဲႏြားမ်ား ၀ယ္ယူ၍ ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသသို႔ ေပးပို႔ေပးေနသည္မ်ား ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ သတင္းမ်ားအရ လယ္သမားအနည္းစုသာ ဤေထာက္ပံ့ေပးမႈမ်ားကို ေငြေပးစရာမလိုဘဲ ရရွိခဲ့ၾကသည္။ အမ်ားစု မွာမူ ဤေထာက္ပံ့မႈမ်ား ရရွိရန္ အာဏာပိုင္မ်ားမွတဆင့္ တင္ျပေတာင္းခံ ၾကရၿပီး ေနာင္တြင္ ေခ်းေငြအျဖစ္ အရစ္က် ျပန္ဆပ္ၾကရေပလိမ့္မည္။ ႏွစ္စဥ္အတိုးႏႈန္းက ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းမွ် ယူထားေသးသည္။ ယခင္ႏွစ္အထိ လယ္သမားတဦး ေျမတဧကရွိလ်င္ စိုက္ပ်ဳိးေရးစရိတ္ေခ်းေငြအျဖစ္ ျမန္မာ့စိုက္ပ်ဳိးေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဘဏ္မွ ၈,၀၀၀ က်ပ္ ႏွင့္ အမ်ားဆံုး ၁၀ ဧက အထိ ေခ်းေငြရရွိႏိုင္သည္။ တျခားေသာ ေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းမ်ားအတြက္ ကိုမူ စိုက္ပ်ဳိးေရး၀န္ႀကီးဌာနမွတဆင့္ တင္ျပေလွ်ာက္ထားႏိုင္သည္။ လယ္သမားတဦး ထြန္ယက္မႈ စတင္ရန္အတြက္ ပထမဆံုး စက္ထြန္တံုးလိုအပ္သည္။ ၎ျဖင့္ ေျမကိုထြန္ယက္၍ မ်ဳိးေစ့ ခ်ရမည္ ျဖစ္သည္။ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသရွိ လယ္သမားမ်ားထံသို႔ မုန္တိုင္းအၿပီးတြင္ ေဒသခံ အာဏာပိုင္မ်ားက လက္တြန္း ထြန္စက္မ်ားကို ေခ်းေငြစနစ္ျဖင့္

ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ၾကသည္။ ဤေခ်းေငြကို လယ္သမားမ်ားက ၃ ရစ္ေပး ေခ်ရန္ သေဘာတူ ၾကရၿပီး ယခုႏွစ္ သီးႏွံထြက္ခ်ိန္တြင္ သံုးပံုတစ္ပံု ျပန္ဆပ္ၾကရမည္ ျဖစ္ကာ က်န္ေငြကို ေနာက္လာမည့္ႏွစ္တြင္ ျပန္ေပး ဆပ္ၾကရမည္ ျဖစ္သည္။ လယ္သမားမ်ား၏ အဆိုအရ ထြန္ယက္ၿပီးခ်ိန္ႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးမည့္အခ်ိန္အၾကား အခ်ိန္တခုယူၾကရဦးမည္။ ပံုမွန္အရဆိုလ်င္ ေျမကိုထြန္ယက္ၿပီး ရက္အနည္းငယ္ သည္အတိုင္း ပစ္ထားလိုက္ၾကေသးသည္။ သို႔မွသာ မ်ဳိးေစ့မ်ား ရွင္သန္ေပါက္ေရာက္ ရန္ ေကာင္းမြန္သည့္

ေျမသားကို ရႏိုင္သည္ဟု ဆို၏။ ယခုႏွစ္အတြက္ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိသည့္ စိုက္ခ်ိန္သည္ ဇြန္လ အကုန္သာ ျဖစ္ႏိုင္ေတာ့သည္။ ယခုႏွစ္တြင္ မ်ဳိးစပါးမရွိ သူမ်ား၊ မထြန္ယက္ႏိုင္ၾကသူမ်ား အဖို႔

စိုက္ရာသီတခု လက္လႊတ္ လိုက္ၾကရေတာ့မည္။ ႏို၀င္ဘာလ လယ္ယာသိမ္းခ်ိန္တြင္လည္း မည္ သည့္၀င္ေငြမွ် ရရွိၾကေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။ သူတို႔ အတြက္ ေငြေၾကး အခက္အခဲ ပို၍ ႀကံဳရဖြယ္ ရွိေနသည္။

အကယ္၍ လယ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ စိုက္ရာသီတခု လက္လႊတ္ရၿပီဆိုပါက သူ႔အတြက္ ေငြ၀င္စရာလမ္း ရွိေတာ့မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ကြမ္းၿခံကုန္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေနထိုင္သည့္ လယ္သမားတဦးက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာျပသည္။ ၎တို႔အေနႏွင့္ စား၀တ္ေနေရးျပႆနာ

ႀကံဳေတြ႕ရေတာ့မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ေငြေခ်းယူ စားေသာက္ရေတာ့မည္ ျဖစ္ကာ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး ကိရိယာမ်ား အတြက္ တင္ရွိေနသည့္ ေႂကြးမ်ားအျပင္ ထပ္ေဆာင္း၍ ၀န္ပိလာေပေတာ့မည္ဟု ဆိုသည္။ ေနာက္ဆံုး အေႂကြးကို လံုး၀ ျပန္မဆပ္ႏိုင္ေတာ့သည့္ အေျခ အေနထိပင္ ေရာက္သြားႏိုင္သည္ဟု ၎ကေျပာျပသည္။ ဒီဇယ္ဆီေစ်း ႀကီးျမင့္လာမႈကလည္း ေနာက္ထပ္ျပႆနာတခု ျဖစ္ေနေသးသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

17

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဒသခံအာဏာပိုင္မ်ားက ေလာင္စာဆီ ကို ခြဲတမ္းျဖင့္သာ ေပးေနသည့္အတြက္ ျခစားမႈမ်ားႏွင့္ ျပင္ပေမွာင္ခိုေစ်းကြက္မ်ား ရွိလာခဲ့ သည္။ မုန္တိုင္းမတိုက္မီက ဒီဇယ္ဆီတဂါလံကို ေငြ ၄၅၀၀ က်ပ္မွ် ေစ်း ေပါက္ေနခဲ့သည္။ ယခုအခါတြင္ လမ္းေဘး ေမွာင္ခိုေစ်း၌ တဂါလံကို က်ပ္ ၆၀၀၀

ေက်ာ္ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ေနၾကသည္။ လယ္သမားအမ်ားစုက လိုအပ္သည့္ ဒီဇယ္ဆီကို အေႂကြးျဖင့္ ၀ယ္ယူသံုးစြဲေန ၾကရျပန္သည္။ ေနာက္ထပ္ ေခါင္းကိုက္စရာကိစၥမွာ လယ္လုပ္သားအကူ ရွားပါးလာသည့္ ျပႆနာပင္ ျဖစ္၏။ မုန္တိုင္း ေၾကာင့္ လူအမ်ား ေသေၾကဆံုး႐ႈံးခဲ့ၾကရၿပီး မုန္တိုင္းအၿပီး

ေနအိမ္ေရႊ႕ေျပာင္းသူမ်ားျပားလာသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ လယ္လုပ္သားအကူ ပို၍ ရွားပါးလာဖြယ္ ရွိေနသည္။ လူအမ်ားစုက သဘာ၀ ကပ္ေဘး ေၾကာင့္ စိတ္ဒဏ္ရာသင့္ေနၾကၿပီး ပင္လယ္ႏွင့္ နီးသည့္ ေဒသမ်ား၊ ေက်းရြာမ်ားသို႔ ျပန္ရန္ ေၾကာက္ရြံ႕ ေနၾကသည္။ “က်ေနာ္တို႔က လယ္လုပ္ခတိုးေပးပါမယ္ ေျပာတာေတာင္ လံုေလာက္တဲ့

လယ္လုပ္သားအေရအတြက္ မရႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္” ဟု လယ္ရွင္တဦးျဖစ္သူ ဦးတင့္လြင္က ဆိုသည္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လယ္လုပ္သားမ်ားကို စပါးေပၚခ်ိန္တြင္ စပါးတင္းမည္မွ်ေပးမည္ဟူေသာ ကမ္းလွမ္းခ်က္ျဖင့္ ေခၚဆိုၾက ျခင္း ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ယခုႏွစ္တြင္ ဆန္ျပတ္လပ္မႈျဖစ္ခဲ့ပါက ဤသို႔ေပးႏိုင္မည့္ အလား အလာလည္း ရွိႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ။

ဓာတ္ေျမၾသဇာမ်ားလည္း မရႏိုင္ၾကေသး။ ပံုမွန္အားျဖင့္ လယ္သမားမ်ားက ကၽြဲႏြားေခ်းမ်ားကို လယ္ကြက္အတြင္း ျဖန္႔က်ဲ၍ ေျမၾသဇာအျဖစ္ သံုးခဲ့ၾကသည္။ ကၽြဲႏြား အမ်ားအျပား

ေသဆံုးၾကရသည့္ အေျခအေန၌ လယ္သမားမ်ားအဖို႔ သဘာ၀ ေျမၾသဇာအစား ဓာတ္ေျမၾသဇာကို ၀ယ္ယူသံုးစြဲၾကရေတာ့မည့္ အေနအထားတြင္ရွိေနရာ ဤအတြက္လည္း ေခ်းငွားၾကရဦး ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ လယ္သမားမ်ားက မ်ဳိးေစ့ကို အေႂကြးႏွင့္ ၀ယ္ယူရမည္ဆိုပါက ေနာက္ထပ္အက်ပ္အတည္း ႀကံဳလာရဖြယ္လည္း ရွိေနျပန္သည္။ အာဏာပိုင္မ်ားက ေထာက္ပံ့သည့္ မ်ဳိးေစ့မ်ားမွာ အရည္အေသြးအား ျဖင့္ ညံ့ဖ်င္းသည့္ မ်ဳိးေစ့မ်ားျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚရွိ

ေျမမ်ားတြင္ ေကာင္းမြန္စြာ စိုက္ပ်ဳိး၍ ျဖစ္ ထြန္းခ်င္မွ ျဖစ္ထြန္းေပလိမ့္မည္။ လယ္သမားအမ်ား စုက တျခားမ်ဳိးေစ့အသစ္မ်ားႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးရမည္ဆိုလ်င္ ယံုၾကည္မႈ မရွိခ်င္ၾကေပ။ သူတို႔က ေရွးဦးမဆြ ႐ိုးရာအတိုင္း စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ၾကသည့္ မ်ဳိးေစ့မ်ားအေပၚတြင္သာ ယံုၾကည္မႈ ရွိၾကသည္။ ေနာက္ထပ္ခက္ခဲသည့္ အေနအထား တခုမွာ လယ္သမားမ်ားအေနႏွင့္ ပိုင္ဆိုင္မႈ တခုခု မတင္ျပႏိုင္ပါက လြယ္လြယ္ကူကူ ေငြေခ်းငွား၍ မရႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ေငြေခ်းယူရရွိရန္ သူတို႔၏ လယ္ယာ၊ သို႔မဟုတ္ စက္ပစၥည္းမ်ားကို အေပါင္အျဖစ္ တင္ျပႏိုင္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း မုန္တိုင္းက အားလံုး ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ လယ္သမားမ်ား အဖို႔ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား အားလံုးဆံုးရႈံးခဲ့ၾကရၿပီး ဤသို႔အေပါင္အျဖစ္ တင္ျပရန္လည္း မည္သည့္အဖိုးတန္ပစၥည္းမွ် မက်န္ရွိေတာ့ေပ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

18

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

“က်မတို႔မွာ ဓာတ္ေျမၾသဇာကို အေႂကြးနဲ႔ ေရာင္းေပးဖို႔ေတာင္ အေပါင္တင္စရာ၊ ျပစရာ ဘာမွ

မက်န္ေတာ့ဘူး” ဟု မုန္တိုင္း အတြင္း မုဆိုးမ ျဖစ္ခဲ့ရသူ ဖ်ာပံုၿမိဳ႕နယ္မွ အသက္ ၄၅ ႏွစ္အရြယ္ လယ္သူမႀကီး ေဒၚတင္စိန္က ေျပာသည္။ ေဒၚစိန္တင္အဖို႔ ပ်က္စီးေနသည့္အိမ္ႏွင့္ ကေလးငယ္ ၃ ဦးသာ က်န္ရွိခဲ့သည္။

“လယ္သမားေတြမွာ လိုအပ္ေနတာက သူတို႔ဘ၀နဲ႔ သူတို႔ သက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းလုပ္ငန္းေတြ လံုလံုၿခံဳၿခံဳ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ နဲ႔ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ အာမခံခ်က္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ အခုအခ်ိန္အထိ ဘယ္သူကမွလာၿပီး ဒီအာမခံခ်က္ကို မေပးၾကေသးဘူး” ဟု ေဒသတြင္းရွိ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနသူတဦးက ေျပာသည္။

မင္းခက္ေမာင္ေရးသားသည့္ The Debt Trap ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။ Copyright (C) 2002 - 2007. Irrawaddy Publishing Group (Burmese Version). All rights reserved.

ဆင္ပြဲေတာ္ လ၀ီ ၀မ္ | ဇူလိုင္ ၁၄၊ ၂၀၀၈

ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ နယ္နိမိတ္ ထိစပ္ေနၿပီး ထိုင္းႏုိင္ငံ နယ္စပ္တြင္ ေနထိုင္ေနၾကေသာ

ကရင္ေက်းရြာသားမ်ားသည္ ၎တို႔၏ ကူေဖာ္ေလာင္ဖက္ မိတ္ေဆြဆင္မ်ားကို စုေပါင္း၍ ေက်းဇူးတင္သည့္အေနျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ ဇြန္လတိုင္းတြင္ ပြဲေတာ္က်င္းပ၍ ဂုဏ္ျပဳၾကသည္။ စံခရဘူရီ၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ။

။ လြန္ခဲ့ေသာ

၃ ႏွစ္မွစ၍ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ကရင္အမ်ဳိးသား ဆင္ဦးစီးမ်ား သည္

ထိုင္းႏိုင္ငံ ေက်းရြာတခုျဖစ္ေသာ ဘန္႔မိုင္ ပထနာရြာ တေလွ်ာက္

၎တို႔ဆင္မ်ားကိုစီး၍ စီတန္းလွည့္လည္ ျပသၾကၿပီး ပြဲက်င္းပေလ့ရွိ သည္။

ထိုရြာကေလးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ နယ္ နိမိတ္ဆက္စပ္ေနေသာ ထုိင္းႏိုင္ငံ အေနာက္ ဘက္ျခမ္း ကန္ခ်နဘူရီ ခရိုင္ ပြဲေတာ္တခုတြင္ ရပ္ရြာရွိ လူမ်ားကို တင္ေဆာင္၍ ဆင္တန္းႀကီးလွည့္လည္လာစဥ္ (ဓာတ္ပံု- ဧရာ၀တီ)

စံခဘူရီၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း တည္ရိွေသာ ထုိင္းေက်းရြာတရြာ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရွ႕ျခမ္းႏွင့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

19

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေတာင္ဘက္ျခမ္းတြင္ အဓိကေနထိုင္ၿပီး ထုိင္းႏိုင္ငံ၏ တခ်ဳိ႕ေသာေနရာ မ်ားတြင္လည္း

ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကေသာ ကရင္တိုင္းရင္းသား မ်ားသည္ ၎တို႔၏ သစ္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း မ်ားအတြက္ ဆင္မ်ားကို အသံုးျပဳၾကသည္။ တေန႔တာ ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ၿပီးသည့္ေနာက္ လုပ္ငန္းခြင္သံုးဆင္မ်ားက ရြာကိုျဖတ္၍ စီးဆင္းသြား ေသာ စမ္းေခ်ာင္းကေလးတြင္ အနားယူအပန္းေျဖေလ့ရိွသည္။ ဤဆင္မ်ားစခန္းခ်ေနၾကေသာ ဘန္႔မိုင္ ပထနာရြာကိုလည္း ေဒသခံမ်ားက “ဆင္ရြာ”ဟု

လူသိမ်ားၾကသည္။ ထိုဆင္မိတ္ေဆြမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ ဂုဏ္ျပဳပြဲေတာ္ က်င္းပရန္အတြက္ ဤရြာ

ကေလးကို အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပရန္ သဘာ၀အရပင္ လူအမ်ားက ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။ ေဒသခံမ်ားအတြက္မူ ၎ဆင္ပြဲေတာ္သည္ အဆန္းတက်ယ္ျဖစ္ရပ္ တခုမဟုတ္ေတာ့ေပ။

အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ လူသား အရွင္သခင္မ်ားအတြက္ အမႈထမ္းရြက္ေပးေသာ တိရိစၦာန္မ်ားကို ျပန္လည္ေက်းဇူးဆပ္သည့္အေနျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္ စြာကပင္ ျပဳလုပ္လာခဲ့ၾကေသာ

ရိုးရာအစဥ္အလာ တခုျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္။ လြန္ခဲ့ေသာ ကာလမ်ားက ထုိင္းဘုရင္ႏွင့္ ျမန္မာဘုရင္တို႔အၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ စစ္ပြဲမ်ားတြင္ ဆင္မ်ား တိုက္ရဲခိုက္ရဲရွိလာေစရန္ ဆင္မ်ားအတြက္ ပြဲေတာ္မ်ား ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားစြာ က်င္းပေပးခဲ့ၾကသည္။

ကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ားက သူတို႔၏ ဆင္မ်ားကို ဇိမ္ခံကားတစီးကဲ့သို႔ပင္ တန္ဖိုးထားၾကသည္။ ထိုကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ားက ဆင္မ်ားကို သစ္ဆြဲရန္အတြက္သာ အသံုးျပဳျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊

ေတာင္ကုန္းမ်ားေပၚမွ စပါး မ်ားအား ေတာင္ေအာက္ ေတာတြင္းရိွ ၎တို႔၏ အိမ္မ်ားဆီသို႔ သယ္ယူရာတြင္လည္း အသံုးျပဳၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဆင္ မ်ားသည္ ခရီးၾကမ္းသံုးေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား အားလံုးထက္ ပို၍ အသံုးတည့္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ဆင္မ်ားသည္ လုပ္ေဖၚ ကုိင္ဖက္မ်ားသဖြယ္ လူမ်ားႏွင့္ အတူတကြ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ၾကေသာ မိတ္ေဆြမ်ား ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ပြဲေတာ္က်င္းပသည့္ေန႔သည္ ဆင္မ်ားအတြက္ အလုပ္ပါးၿပီး အနားယူခ်ိန္ ရာသီစတင္ျခင္း အထိမ္းအမွတ္ေန႔ တေန႔လည္း ျဖစ္သည္။ ဆင္မ်ားသည္ ယခုနားခ်ိန္မွအပ က်န္ရာသီမ်ားတြင္ ပင္ပန္းႀကီးစြာ အလုပ္လုပ္ၾကရၿပီး တခါတရံတြင္ ၀လင္ ေအာင္ အစာမစားရေသာေၾကာင့္

ဤပြဲေတာ္ေန႔တြင္ ဆင္မ်ားကို အဆင့္ကိုးဆင့္ရိွ သည့္ ေစတီပံုေဖၚထားေသာ သစ္သီးမ်ား ကို အလွ်ံအပါယ္ေကၽြးေမြး၍ စားေသာက္ေစၾကသည္။ ဖရဲသီး၊ ၾကံ၊ ငွက္ေပ်ာသီးႏွင့္ ပိႏၷဲသီး အပံုႀကီးကို ဆင္မ်ားက ၂ ရက္ တိုင္တိုင္ ေက်ေက်နပ္နပ္ႀကီး သံုးေဆာင္ႏုိင္သည္။

ယခုႏွစ္တြင္ ၾကံတမ်ဳိးတည္းအတြက္ပင္ ဘတ္ေငြ ၃,၀၀၀ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀၀ နီးပါး) အသံုးျပဳခဲ့၍ ဆင္မ်ားကို ေကၽြးေမြးခဲ့ၾကသည္။

နာရီ၀က္ခန္႔အၾကာ တရၾကမ္း စားေသာက္ၿပီးသည့္တိုင္ေအာင္ ေစတီပံုစင္ေပၚတြင္ အစားအစာမ်ားစြာ က်န္ရွိေနေသးသည္။ ဤအခ်ိန္တြင္ ေဒသခံ ကေလးငယ္မ်ားကလည္း ေစတီပံု စင္ထိပ္ဖ်ားသို႔တက္ခါ ေအာက္မွ ေစာင့္ေနေသာ သူငယ္ခ်င္းမ်ား အတြက္ အသီးအႏွံမ်ား၊ ၾကံမ်ား ပစ္ခ်ေပးၾကသည္။ ဆင္ပုိင္ရွင္မ်ား၏ သားသမီးမ်ားအဖို႔ ပို၍ အခြင့္အေရးရသည္။ သူတို႔က

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

20

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆင္ေပၚတက္ကာ အျမင့္ဆံုးသစ္သီးစင္ ေနရာသို႔ အလွမ္းမီႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ယခုႏွစ္ပြဲေတာ္တြင္ အထူးကြၽမ္းက်င္ျဖတ္လတ္ေသာ ကေလးငယ္တဦးကို ေတြ႔ခဲ့ရသည္။ သူ႔သူငယ္ခ်င္းမ်ားက သူ႔နာမည္ ကို မၾကာခဏ ေအာ္ေခၚ၍ အသီးမ်ား ပစ္ခ်ေပးရန္ ေတာင္းေနၾကသည္ကို ခဏခဏဆိုသလို ၾကားေနရသည္။ တနာရီခန္႔ အၾကာတြင္ ကေလးတိုင္းလိုလိုက စင္ထိပ္ဖ်ားသုိ႔ ကုတ္ကပ္တက္ႏိုင္ခဲ့ၾက ၿပီး ဆင္ေပၚရွိေနသူကသာ ေမာင္ပိုင္စီးထားမႈကို သူတို႔ေရွာင္ရွားလြတ္ေျမာက္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

ဆင္ပြဲဟူ၍သာ အမည္သညာျပဳထားေသာ္လည္း လူမ်ားအတြက္လည္း ဆြဲေဆာင္စရာ ပြဲေတာ္တခုလည္း ျဖစ္သည္။ လာေရာက္လည္ပတ္သူမ်ားသည္ ထိုင္း၊ မြန္ႏွင့္ ကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ရိုးရာအကမ်ားကို ၾကည့္ရႈႏိုင္သလို၊ အစားအစာ စင္မ်ားေပၚမွလည္းယူ၍ အခမဲ့ စားေသာက္ႏိုင္ၾကသည္။ ကေလးမ်ားပစ္ခ်ေပးေသာ အသီးအႏွံမ်ားကို ၀ိုင္းဖမ္းကာ လက္ ႏွစ္ဘက္ျဖင့္ အားရပါးရ စားသံုးၾကသျဖင့္ တခါတရံတြင္ လူမ်ားက ဆင္မ်ားထက္ပင္ ေလာဘႀကီးပံုရေနေသးသည္။

ဆင္ပြဲေတာ္သည္ အေပ်ာ္ပြဲသက္သက္သာ မဟုတ္ဘဲ ပိုမိုေလးနက္ေသာ

ရည္ရြယ္ခ်က္တခုအတြက္လည္း က်င္းပျခင္း ျဖစ္သည္။ ပြဲေတာ္သည္ ျမန္မာနုိင္ငံအတြင္းရိွ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးစုမ်ားအၾကား ဆင္မ်ားရအပ္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို ပိုမိုသိရိွ

နားလည္လာေစရန္ႏွင့္ ထိုင္းႏွင့္ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအၾကား ပိုမိုခုိင္မာေသာ ရင္းႏွီးဆက္ဆံမႈ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေစရန္ အတြက္လည္း ရည္ရြယ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ေလးစားမႈကိုျပသေသာအားျဖင့္ ပြဲေတာ္စီစဥ္သူမ်ားသည္ ဆင္မ်ား၏ေရွ႕တြင္ သံဃာေတာ္မ်ားကို ပင့္ဖိတ္၍ ၀တ္ျပဳဆု ေတာင္းေစကာ၊ ဆင္မ်ား၏ဦးကင္းထက္သို႔ ေရမန္းမ်ား ပက္ဖ်န္းေပးၾကသည္။ ထို႔ေနာက္အေဆာင္ လက္ဖြဲ႕မ်ားအား ဆင္ပိုင္ရွင္မ်ားကို ေပးလုိက္ၿပီး ၎ပိုင္ရွင္မ်ားက ဆင္မ်ား၏ ေရွ႕ေျခမ်ားတြင္အေဆာင္ႀကိဳးမ်ား ခ်ည္ေႏွာင္ေပးၾကသည္။ အေဆာင္မ်ားသည္ ဆင္မ်ားအား

ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာႏွင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာနာမက်န္းမႈမ်ားမွ အကာအကြယ္ေပးသည္ဟုလည္း သူတို႔က ယံုၾကည္ၾကသည္။ ဆင္မ်ားကို အစားေကြၽးရန္အတြက္ အသံုးျပဳေသာ ေစတီပံုစင္က ဆင္မ်ားသည္ သာမန္တိရိစၦာန္ထက္ သာလြန္သည္ ဟူေသာ ယံုၾကည္မႈကို ထပ္ေလာင္းျပသလုိက္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

သစ္သီးစင္ကို ေစတီပံုမ်ား အျဖစ္အသံုးျပဳေသာ အစဥ္အလာသည္ ျမန္မာဘုရင္မ်ားလက္ထက္ကတည္းက က်င့္သံုးလာ ၾကသည္ဟုဆိုၿပီး ဆင္တေကာင္ေပါက္ဖြားလာပါက ပြဲလမ္းအျဖစ္ က်င္းပေလ့ရိွေသာ အစဥ္အလာမွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

ထိုေစတီပံုမ်ားတည္ေဆာက္ျခင္း အတတ္ပညာသည္ ေပ်ာက္ကြယ္လုနီးပါးျဖစ္ေနေသာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

21

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အႏုပညာတခုျဖစ္သည္။ "သစ္သီး ေစတီစင္ တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္က က်ေနာ္တို႔ ဆရာေခၚရပါတယ္" ဟု ပြဲေတာ္စီစဥ္သူ တဦးက ေျပာျပသည္။

"သင္ယူဖို႔လည္း တကယ္ခက္ခဲသလို လူတိုင္းလည္း မလုပ္ႏုိင္ပါဘူး" ဟု သူကပင္ ဆက္ေျပာျပသည္။ ယင္း ဓေလ့ထံုးစံ ကြယ္ေပ်ာက္သြားမည့္အေရးအား လူအမ်ားက စုိးရိမ္ပူပန္ေနၾကသည္။ ဤအေျခအေနတြင္ ကန္ခ်နဘူရီခရိုင္အတြင္းရိွ ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားကလည္း မတူညီေသာ လူမ်ဳိးစုမ်ားႏွင့္ မတူညီေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ား ထိန္းသိမ္းေပးရန္၊ အတူတကြေပါင္းဆံု၍

တဦးအေပၚတဦး သိရွိနားလည္လာၾကေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ဤပြဲေတာ္ကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း က်င္းပေစရန္လည္း အားေပးၾကသည္။ "ဆင္နဲ႔ လူသားဆိုတာ အတူတူပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔အားလံုးက အတူတူပါပဲ၊ ဒီပြဲေတာ္ကေန က်ေနာ္တို႔ အားလံုးကို လက္ကမ္း ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ျမန္မာျပည္က ဆင္ေတြလည္း ဒီပြဲေတာ္မွာလာၿပီး ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲႏိုင္ပါတယ္" ဟု ေဒသခံ ထိုင္းအရာရိွတဦးက ေျပာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဆင္ပြဲေတာ္သည္ လူသားမ်ားႏွင့္ ဆင္မ်ားအတြက္ တဦးအေပၚတဦး အျပန္အလွန္ေမတၱာထားေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပြဲေတာ္ တခုမွ်သာ မဟုတ္ေပ။ စီးပြားေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ က်င္းပၾကျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ေသခ်ာသည္မွာ

ဤဆင္ပြဲေတာ္က်င္းပျခင္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားခရီးသြားမ်ားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္စရာ ပြဲေတာ္တခု ျဖစ္မည္မွာ မလြဲေပ။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဆင္ပုိင္ရွင္တခ်ိဳ႕ကိုလည္း ၎တို႔၏ဆင္မ်ားကို ပြဲေတာ္သို႔ ယူေဆာင္လာပါက ဘတ္ေငြ ၁၀၀၀ ရရိွၾကသည္။

ရိုးရာအစဥ္အလာအရ ပြဲေတာ္အား ဧၿပီလတြင္ က်င္းပေလ့ရိွေသာ္လည္း ထုိင္းႏိုင္ငံ၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း အာဏာပိုင္အဖြဲ႔က ဆုန္ခရန္ပြဲေတာ္ (သၾကၤန္ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္) ႏွင့္ မတိုက္ေစရန္အတြက္ ဇြန္လသို႔ ေရႊ႕ ၍ က်င္းပရန္ အၾကံျပဳသျဖင့္ ဇြန္လ တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။ ပြဲေတာ္သည္ ေငြေၾကး

အျမတ္အစြန္းရရွိရန္အတြက္ ဆင္မ်ားကို အသံုးခ်သည့္ ေနာက္ထပ္နည္းလမ္း တခု ျဖစ္လာမည့္ အေရးကို တခ်ဳိ႕ကလည္း စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ စိတ္ပူပန္မႈမ်ား ရိွေနၾကေသာ္လည္း ဆင္မ်ားသည္ ၎တို႔၏ ပံုမွန္ အလုပ္လုပ္ခ်ိန္မွ အနားယူခြင့္ ရသင့္သည္ ဟူေသာအခ်က္ကို လူအမ်ားစုက သေဘာတူၾကပါသည္။ ကံအေၾကာင္းမလွစြာပင္ ဆင္အမ်ားစု ဤပြဲေတာ္ကို ေရာက္မလာ ႏိုင္ခဲ့ၾကပါ။

ယခုႏွစ္ ပြဲေတာ္သို႔လာေရာက္ႏုိင္ေသာ ဆင္အေကာင္ဦးေရက ၁၈ ေကာင္မွ ၁၄ ေကာင္အထိ က်ဆင္းသြားခဲ့ပါသည္။ "ပြဲေတာ္ကို မလာေရာက္ႏိုင္တဲ့ ဆင္ေလးေကာင္က အလုပ္လုပ္ေနရလို႔ပါ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

22

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆင္တေကာင္အတြက္ေတာ့ ဒီအျဖစ္က တကယ့္ ကို စိတ္မေကာင္းစရာ ဘ၀ၾကမ္းပါပဲ" ဟု ပြဲေတာ္ စီစဥ္သူတဦးက ရွင္းျပခဲ့ပါသည္။

လ၀ီ ၀မ္ (Lawi Weng) ေရးသားသည့္ Pachyderm Party ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။

Copyright (C) 2002 - 2007. Irrawaddy Publishing Group (Burmese Version). All rights reserved.

ေမေဒးေန႔တြင္ဖမ္းၿပီး ႏွစ္ရွည္ေထာင္ခ်ထားသူမ်ားကို လႊတ္ေပးရန္ ILO ေတာင္းဆို ေအးလဲ့ | ဇူလိုင္ ၁၁၊ ၂၀၀၈ ကမၻာ့အလုပ္သမားေန႔ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးေဆြးေႏြး ပြဲသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ရွည္ခ်ခံထား ရသူ ၆ ဦး အား ျပန္လည္လႊတ္ေပးရန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အလုပ္သမား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္(ILO) က ယေန႔ တြင္ ေတာင္းဆို လိုက္သည္။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၁ရက္ ကမၻာ့အလုပ္သမားေန႔က အေမရိကန္စင္တာတြင္ က်င္းပသည့္ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ ေဆြးေႏြးပြဲသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ကိုသူရိန္ေအာင္၊ ကိုေဝလင္း၊ ကိုေက်ာ္မင္း၊ ကိုမ်ိဳးမင္း၊ ကိုေက်ာ္ေက်ာ္၊ ကိုညီညီေဇာ္ တို႔အား

အျမန္ဆုံးျပန္လႊတ္ေပးရန္ ဂ်နီဗာ အေျခစိုက္ ILO အဖြဲ႕က ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆိုလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္း ILO အမႈေဆာင္ ဒါရိုက္တာ Mr Kari Tapiola က “အခုဖမ္းဆီး ထားသူေတြရဲ႕ ျပစ္ဒဏ္ေတြကို ျပန္လည္ ေလ်ွာ့ေပါ့ စဥ္းစားၿပီး အျမန္ဆုံး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရ ကို

က်ေနာ္တို႔ ေမတၱာရပ္ခံေတာင္းဆို ထား တာပါ”ဟု ၎ ထုတ္ျပန္ ခ်က္တြင္ ေျပာဆိုထားသည္။ ထုိ႔အျပင္ ယခုထုတ္ျပန္ခ်က္၌ ကမၻာ့အလုပ္သမားေန႔သည္ အလုပ္သမားမ်ား

လြတ္လပ္စြာစည္း႐ုံး လႈပ္ရွားျခင္း၊ စိတ္ကူး စိတ္သန္း သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား လြတ္လပ္စြာ ဖလွယ္ေျပာဆုိျခင္းမ်ားစသည့္ ကမၻာ့အလုပ္သမားအခြင့္အေရးမ်ားကို

ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းအထိမ္းအမွတ္ ျဖစ္သည့္အတြက္ ကမၻာ့အလုပ္သမား ေန႔ တြင္ အလုပ္သမား အခြင့္ အေရးအတြက္ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးသူမ်ားအား ဖမ္းဆီးျခင္းသည္ ၎တို႔၏ လြတ္လပ္ခြင့္အား ပိတ္ပင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းတို႔လည္း ပါ၀င္သည္။

“ဒီအမူနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာလ ကတည္းက သူတို႔ကို လႊတ္ေပး ဖို႔ ILO က

ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္၊ တရားရုံး အဆင့္အထိ ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ပါေသးတယ္”ဟု လည္း Mr Kari Tapiola ကေျပာ သည္။ အဆိုပါ ဖမ္းဆီးခံထားရသူမ်ား၏ ေရွ႕ေန ဦးခင္ေမာင္ရွိန္ကလည္း ၎ ၆ ဦး သည္ တရားမဝင္အဖြဲ႕ အစည္း ဖြဲ႕စည္းမူ၊ လူဝင္မူႀကီးၾကပ္ေရး ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ တရားမဝင္ ပံုႏွိပ္မႈ ၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

23

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အစိုးရကို အၾကည္အညွိပ်က္ေစ မႈမ်ားျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ အႏွစ္ ၂၀ မွ ၂၈ ႏွစ္ အထိ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခံရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

“ဆက္ၿပီးေတာ့ လည္း ေနာက္ဆံုးအခြင့္အေရးအေနနဲ႔ တရားရုံးခ်ဴပ္မွာ အထူးအယူခံဖို႔ရွိပါတယ္” ဟုလည္း ဦးခင္ေမာင္ရွိန္ ကေျပာသည္။ ၂၀၀၇ ခု ေအာက္တိုဘာလတြင္ ေထာင္ႏွစ္ရွည္က်ခံရမႈကို ေလွ်ာ့ခ် ေပးေစရန္အတြက္ ေထာင္က်ခံရသူ မိသားစုဝင္မ်ား ကလည္း ILO မွတဆင့္ အကူအညီေတာင္းခံခဲ့ၾကသည္။ ယမန္ႏွစ္ ေမေဒးေန႔ နံနက္ပိုင္းက အေမရိကန္စင္တာ၌ ေဆြးေႏြးပြဲတက္ေရာက္ၿပီး ျပန္လာသည့္ ယခု ႏွစ္ရွည္ ေထာင္ခ် ခံရသူ ၆ ဦး အပါအင္ ၃၃ ဦး ကို စစ္ဖက္ဆိုင္ရာလုံၿခံဳေရးအဖြဲ႕(စရဖ) က ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ (မွတ္ခ်က္

-

သႏူထူးဂ်ာနယ္

ဂႏၱ၀င္သူရဲေကာင္းမ်ားက႑တြင္

ေဖာ္ျပခ့ဲေသာ

ကရင္တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ပဒုိမန္းရွာလားဖန္း (၁၉၅၃-၂၀၀၈) ၏ ေဆာင္းပါးျဖစ္သည္။ ယေန႔သည္

ပဒုိမန္းရွာ

က်ဆုံးသည့္

“ေလ့လာသူတဦး”ကေလာင္အမည္ျဖင့္

၅

ေရးသားခ့ဲေသာ

လျပည့္ေန႔ျဖစ္သည္။

သူ၏လက္ရာတခုကုိ

ကူးယူေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။)

ဗုိလ္ဟင္နရီ (ေစာအယ္တာေတာ) ေလ့လာသူတဦး ဇူလုိင္ ၁၄၊ ၂၀၀၈ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ပထမအပတ္တြင္ ဟင္နရီႏွင့္ ပဲခူး႐ုိးမ အေျခခံေဒသ တေနရာတြင္ ေတြ႔ဆုံၿပီး စတင္ သိကြ်မ္းခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ သူသည္ အရပ္ ၅ ေပ၊ ၁၀

လက္မခန္႔ရိွၿပီး အရပ္ျမင့္ျမင့္ အသားျဖဴျဖဴ ႐ုပ္ရည္ခန္႔ညားသူျဖစ္သည္။ သူသည္ စကားနည္းၿပီး ေအးေဆးစြာေနတတ္သူျဖစ္သည္။ စကားေျပာလွ်င္ ေဖာ္ေ႐ြသည့္အၿပဳံးႏွင့္ ေျပာတတ္သည္။

စာေရးသူထက္ ၂ ႏွစ္ခန္႔ ပုိႀကီးၿပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္သုိ႔ ၁ ႏွစ္ေစာ၍ ၁၉၆၁ စာသင္ႏွစ္တြင္ ေရာက္ရိွခ့ဲသည္။ သိပၸံဘာသာတဲြကုိ ေလ့လာသင္ယူၿပီး ပညာထူးခြ်န္သူျဖစ္သည္။ ထုိ႔အျပင္ အားကစားဘက္တြင္

ေျပးခုန္ပစ္

အားကစား

အားကစားထူးခြ်န္သူလည္း ျဖစ္သည္။

ႏွင့္

ေဘာ္လီေဘာကုိ

၀ါသနာပါသူျဖစ္ကာ

၁၉၆၂ ဇူလုိင္ ၇ ရက္ေန႔ အေရးေတာ္ပုံတြင္ ရန္သူ၏ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေပါင္တဖက္ က်ဳိးေၾကခ့ဲၿပီး အသက္ခ်မ္းသာရာ

တုိက္ေဖာ္တုိက္ဖက္မ်ားက ရခ့ဲသူျဖစ္သည္။

ပစ္ခတ္မႈအတြင္း

ေဆး႐ုံမွ

အတင္းဆဲြေျပး၍သာ

ျပန္ဆင္းလာသည့္အခါ

ထုိေျခတဖက္

ျဖတ္ပစ္ျခင္း မျပဳခ့ဲရေသာ္လည္း ၃ လက္မခန္႔ တုိသြားၿပီး အနည္းငယ္ သိမ္သြားသည္။ လမ္းေလွ်ာက္သည့္အခါ

ေထာ့နဲ႔ေထာ့နဲ႔

ျဖစ္႐ုံမက

နိမ့္တုံျမင့္တုံ

ျဖစ္ေနသျဖင့္

လမ္းသြားသည့္အခါ ထိန္း၍သြားရသည္။ အတက္ အဆင္း ဆုိလွ်င္ သတိထား၍ ထိန္းရသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

24

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဇူလုိင္

၇

ရက္ေန႔

ရာသက္ပန္ေက်ာင္းထုတ္ခံရသျဖင့္ မုန္းတီးခ့ဲသည္။

အေရးေတာ္ပုံတြင္ ဟင္နရီသည္

ေက်ာင္းထုတ္ခံရသျဖင့္

ေခတၱအနားယူခ့ဲၿပီး

၁၉၆၅

ေတာ္လွန္ေရးသုိ႔

တြင္

စစ္အုပ္စုအေပၚ

ဇာတိရပ္ေျမ

ဟသၤာတၿမိဳ႔တြင္

၎၏အမည္ကုိ

ခ်စ္ျမတ္ႏုိးသူ)ဟု

ရရိွခ့ဲ႐ုံမက

မ်ားစြာ

ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးအတြင္းသုိ႔

ေရာက္ရိွၿပီးေနာက္

(မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္ျခင္းကုိ

ဒဏ္ရာအျပင္းအထန္

နာက်ည္း

မိဘမ်ားႏွင့္အတူ

၀င္ေရာက္ခ့ဲသည္။ ေစာအယ္တာေတာ

အမည္ေျပာင္းခ့ဲသည္။

သုိ႔ေသာ္

သူႏွင့္ရင္းႏွီးသူမ်ားက ဟင္နရီဟုသာ ဆက္၍ေခၚၾကသည္။ ဟင္နရီသည္

ေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမသုိ႔

မသန္စြမ္းမႈေၾကာင့္

ေရာက္ခ့ဲၿပီးေနာက္

ေနာက္တန္း႐ုံးတြင္သာ

၎၏

ေျခတဖက္

ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ

တာ၀န္ေပးအပ္ခံရေသာ္လည္း သူ႔အေနႏွင့္ ေနာက္တန္း႐ုံးမ်ားတြင္ ေနလုိသည့္ဆႏၵ မရိွေခ်။

ထုိ႔ေၾကာင့္ အေျခအေန ေပးအပ္လွ်င္ ေရွ႔တန္းသုိ႔သာထြက္၍ စစ္တုိက္ေလ့ရိွသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ တုိေတာင္းေသာကာလအတြင္း တုိက္ပဲြအေတြ႔အႀကဳံ ရိွလာသည္။ အထူးသျဖင့္ မိမိကုိယ္တုိင္ သုံးေလးပဲြခန္႔ တုိက္ပဲြကုိ ဦးစီးၿပီး တုိက္ခုိက္ၿပီးေနာက္တြင္ မိမိကုိယ္ကုိ ယုံၾကည္စိတ္ ပုိ၍ပုိ၍

ျမင့္မားခုိင္မာလာသည္။ သူသည္ စစ္တုိက္ရင္း တုိက္ပဲြပညာကုိသာမက ေျပာက္က်ားစစ္ပဲြ၏ ေသနဂၤဗ်ဴဟာ

ျပႆနာမ်ား၊

ေရရွည္စစ္

ႏွင့္

အျခား

စစ္က်မ္းမ်ားကုိ

တက္ၾကြစြာ

ေလ့လာဆည္းပူးခ့ဲသည္။ ထုိ႔အျပင္ ဆုိက္ဖာ (Cypher) ပညာရပ္ကုိလည္း စိတ္ပါ၀င္စားစြာ ေလ့လာဆည္းပူးသည္။ စာေရးသူသည္

ဟင္နရီႏွင့္

၁၉၆၇

စက္တင္ဘာလတြင္

ခဏေတြ႔ၿပီးေနာက္

လူခ်င္းကဲြသြားၾကသည္။ ၎ေနာက္ ၅ ႏွစ္ခန္႔အၾကာ ၁၉၇၂ ဇန္န၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္မွ ျပန္လည္ေတြ႔ဆုံခ့ဲသည္။ ၎ႏွင့္ ျပန္လည္ေတြ႔ဆုံစက ၎အေနႏွင့္ ခရီးပမ္းေနသျဖင့္ အေတာ္

ပင္ပန္း ႏြမ္းနယ္ေနၿပီး အနည္းငယ္ပိန္သြား႐ုံမက ၎၏ဆံပင္မ်ားပင္ ပါးပါးသာ ရိွေတာ့သည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။

သူသည္

တပ္ေပါင္းစုလုပ္ငန္းမ်ားကုိ

ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ရန္

အဖဲြ႔တဖဲြ႔ႏွင့္အတူ

လုိက္ပါလာခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။ ၁၉၇၂

ခုႏွစ္အတြင္း

စာေရးသူသည္

ဟင္နရီႏွင့္အတူ

အခြင့္သာလွ်င္

ရန္သူကုိ

ကရင္နီႏွင့္

ရွမ္းျပည္တခြင္

သြားလာၾကရင္း တပ္ေပါင္းစု လုပ္ငန္္းကုိလည္း လုပ္ၾကသည္။ တေနရာမွ တေနရာသုိ႔၊ တဖဲြ႔မွ တဖဲြ႔သုိ႔

သြားေရာက္ရင္း

တုိက္ပဲြျပဳလုပ္ၾကသည္။

ထုိစဥ္က

ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္းရိွ ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႔အစည္းမ်ားအၾကား ဆက္စပ္မႈ ေကာင္းမြန္ခုိင္မာျခင္း မရိွေသးေခ်။

တေနရာမွ

ရန္သူဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ား၊

တေနရာသုိ႔

ရန္သူေဒသမ်ား၊

သြားလာျဖတ္သန္းရာတြင္

ေတာေတာင္မ်ားကုိ

လွ်ပ္တျပက္

ခရီးေ၀း ထုိးေဖာက္ေက်ာ္ျဖတ္ရျခင္း၊ ညခရီးမ်ားျပားျခင္း၊ မုိးရာသီျဖစ္ေနျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ အလြန္ ပင္ပန္း ဆင္းရဲလွသည္။ ထုိလမ္းခရီးကုိ သြားလာရာတြင္ အခ်ိန္မေရြး၊ ေရွာင္တခင္ တုိက္ပဲြျဖစ္ႏုိင္သည္။တခါတရံ ထမင္းခ်က္စားခ်ိန္မရၾက။

တပ္ႏွင့္အတူလုိက္ႏုိင္သည္၊ ညလုံးေပါက္စစ္ခ်ီရသည့္အခါ

ပါလာသည့္ဆန္ကုိစားၿပီး အမ်ားနည္းတူ

ေရေသာက္ခ်ၾကရသည္။

ေတာင္တက္ႏုိင္သည္။

အလြန္ပင္ပန္းသည္။

မုိးရာသီ

အထူးသျဖင့္

ေတာင္အတက္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

သုိ႔မွသာ

မုိးရာသီ

အဆင္းႏွင့္ 25

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ညခရီးမ်ားတြင္

ဟင္နီရသည္

မိမိကုိယ္ကုိ

မထိန္းႏုိင္ျခင္း၊

ခလုတ္တုိက္ျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္

မၾကာခဏ အရိွန္ႏွင့္ ပစ္လဲေလ့ရိွသျဖင့္ ျပန္ျပန္ ထူမေပးရသည္။ တကုိယ္လုံး ေခြ်းစုိေနၿပီး မၾကာခဏ အနာတရ ရိွတတ္သျဖင့္ လြန္စြာမွပင္ သနားဖြယ္ စိတ္ထိခုိက္ဖြယ္ ေကာင္းလွသည္။ သုိ႔ရာတြင္

ဟင္နရီသည္

ဘယ္ေသာအခါမွ

ေတာ္လွန္ေရးခရီးလမ္းကုိ နာက်င္မႈေ၀ဒနာမ်ားအေပၚ ၎၏ကာဘုိင္ေသနတ္၊

စိတ္တုိျခင္း၊

ျဖတ္သန္း

ညီးညဴျခင္း

ရရိွလာသည့္

ဆင္းရဲပင္ပန္းမႈႏွင့္

ေၾကနပ္ၾကည္ျဖဴစြာ

ေက်ာပုိးအိတ္မ်ားကုိ

မရိွေခ်။

ခံယူႏုိင္စြမ္းသူျဖစ္သည္။

ဆဲြယူထမ္းျခင္းအား

ဘယ္ေသာအခါမွ်

လက္မခံေခ်။ ဖ်ားနာမွသာ လက္ခံသည္။ ဟင္နရီသည္ ေမာက္မာ ေထာင္လႊားမႈ ကင္းရွင္း၍ စိတ္ထား နိမ့္ခ်တတ္သူ၊ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္

အလြန္ခုိင္မာ

ျပတ္သားသူ၊

႐ုိး႐ုိးေအးေအး

ေနထုိင္၍

အဆင္းရဲ

အပင္ပန္းခံ ႀကိဳးစားသူ၊ ဇဲြသတၱိႀကီးမားသူ၊ ရဲေဘာ္ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအေပၚ ေလးစားခ်စ္ခင္မႈ ႀကီးမားသူ၊ အခြင့္ထူး မခံဘဲ အနစ္နာခံမႈရိွသူ၊ အပတ္တကုတ္ ေလ့လာဆည္းပူးသူ၊ လုပ္ငန္းကုိ ေ၀ဖန္္ဆန္းစစ္ေလ့ရိွသူျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရိွရသည္။

၎ႏွင့္

သူ၏အခြင့္ထူးမခံမႈ၊

စက္ဆုပ္ရြံရွာမႈမ်ားသည္

ဟင္နရီ၏

အတူတကြ

လူထုဆန္႔က်င္ေရး စစ္မွန္ေသာ

တာ၀န္ယူစဥ္ ႏွင့္

အထင္အရွား

ကုိယ္က်ဳိးရွာမႈအား

ေတာ္လွန္ေရးသမားျဖစ္ေၾကာင္း

အထူးေျပာဖြယ္ရာမရိွေခ်။ သူသည္ ျပည္သူက ထမ္းပုိးထားရသူ အလ်င္းမဟုတ္၊ ျပည္သူကုိ ထမ္းပုိးထားသူ ျပည္သူ႔အက်ဳိးကုိ ရြက္ေဆာင္သူျဖစ္သည္။ ၁၉၇၂ ေအာက္တုိဘာ ၂၇ ရက္ေန႔က စာေရးသူတုိ႔၏ တပ္ဖဲြ႔သည္ ရပ္ေစာက္ၿမိဳ႔နယ္

အေရွ႔ျခမ္း

ဆင္ေတာင္(လြယ္စန္႔)ေျခရင္းရိွ

လဲျခားၿမိဳ႔နယ္ရိွ

ဗုိလ္မွဴးထြန္းလြင္

က်ဳိင္းခမ္းရြာအနီးသုိ႔

ဦးစီးသည့္

ခလရ

၁၆

ေရာက္ရိွသြားစဥ္

စစ္ေၾကာင္းက

ထုိး၍

အ႐ူးအမူးလုိက္လာသည္။ ရန္သူအင္အားက ၁၅၀ ခန္႔ ရိွၿပီး မိမိတုိ႔ဘက္မွ ၇၀ ခန္႔သာရိွသည္။ သုိ႔ရာတြင္

ရန္သူ၏ နယ္ေျမမကြ်မ္းက်င္မႈ၊ ပင္ပန္းမႈ၊ မိမိတုိ႔လႈပ္ရွားမႈ

သတင္းကုိ

လုံး၀

မသိရိွႏုိင္မႈေၾကာင့္ ရန္သူကုိ အလစ္အငုိက္ယူ၍ တုိက္ရန္ မိမိတုိ႔ဘက္မွ ဆုံးျဖတ္လုိက္ၿပီး ၂၈

ရက္ေန႔တြင္ ၿခဳံခုိတုိက္ပဲြဆင္ရန္ျဖစ္သည္။ ၂၈ ရက္ေန႔ ေ၀လီေ၀လင္းတုိက္ပဲြစသည္ႏွင့္ ရန္သူက လက္နက္ႀကီးငယ္တုိ႔ႏွင့္

တရၾကမ္း

သြန္၍ပစ္ခတ္သည္။

ရန္သူ၏ပစ္အားႀကီးမႈေၾကာင့္

ပထမပုိင္းတြင္ ရန္သူကုိ အထိနာေအာင္ ထင္သေလာက္ မျပဳလုပ္ႏုိင္ေခ်။ သုိ႔ရာတြင္ ၅ မိနစ္ခန္႔အၾကာတြင္ ဟင္နရီဦးစီးသည့္ တပ္ဖဲြ႔သည္ ရန္သူ၏ေတာင္ပံတဘက္ကုိ အတင္းပစ္ အတင္းတက္ထုိးရာ ရန္သူမ်ား ထြက္ေျပးဆုတ္ခြာသြားၿပီး ခပ္လွမ္းလွမ္းတြင္ ထပ္၍ ေနရာယူ ပစ္ခတ္ျပန္သည္။ ထုိအခါ

မူလေနရာအနီး

ၿခဳံတခုအတြင္းရိွ

ျခေတာင္ပုိ႔ေဘးကပ္၍

က်န္ေနသည့္

လက္ေျဖာင့္တပ္ၾကပ္တဦးက ဟင္နရီကုိျမင္ရၿပီး ကာဘုိင္ျဖင့့္ တခ်က္ျခင္း ပစ္ရာ ပထမတြင္ ဟင္နရီ၏မ်က္ႏွာကုိ ျဖတ္မွန္သြားၿပီး သတိလစ္သြားသည္။ ေနာက္တခ်က္ ရင္အုံတြင္ ထပ္မံ ထိမွန္ျပန္ရာ ဟင္နရီ လုံး၀ သတိမရေတာ့ဘဲ ထိမွန္ၿပီး၂နာရီခန္႔အၾကာတြင္ က်ဆုံးသြားခ့ဲသည္။ ထုိလက္ေျဖာင့္တပ္သားေၾကာင့္ပင္ (ေစာအယ္ေကာ္)

စသည့္

ရန္သူဘက္တြင္မူ

စစ္ေၾကာင္းမွဴး

ထုိတုိက္ပဲြတြင္

ရဲေဘာ္တုိ႔သည္

ရဲေဘာ္ပေဒးဖုိး၊

ဟင္နရီႏွင့္အတူ

ဗုိလ္မွဴးထြန္းလြင္

အပါအ၀င္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

တပ္ၾကပ္ႀကီးပါစကား

ၿပိဳင္တူ

၇

က်ဆုံးခ့ဲရသည္။

ဦးက်ဆုံးၿပီး

၁၃

ဦး 26

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒဏ္ရာရိွခ့ဲသည္။ ထုိတုိက္ပဲြတြင္

ကြ်န္းဆြယ္အားကစားပဲြအတြင္း

ရန္ကုန္ပင္မတကၠသုိလ္ ရန္သူကုိ

ဘူမိေဗဒေက်ာင္းသား

မေက်မခ်မ္းႏုိင္သည့္စိတ္ႏွင့္

ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရၿပီး

ပေဒးဖုိးသည္

ေအာ္ဟစ္

ေတာခုိလာသူ

အသက္ထြက္အ့ံဆဲဆဲတုိင္

အံႀကိတ္ရင္း

နာက်ည္းေၾကကဲြဖြယ္ရာ

က်ဆုံးခ့ဲရသည္။ ဟင္နရီႏွင့္ ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ား က်ဆုံးခ့ဲၾကရသည္မွာ ၂၇ ႏွစ္ ရိွၿပီျဖစ္သည္။ သုိ႔ရာတြင္

၎တုိ႔၏ သူရဲေကာင္း႐ုပ္လႊာတုိ႔သည္ကား စာေရးသူ၏ မ်က္၀န္းတြင္ ရွင္းလင္းစြာ ထင္ေနဆဲ၊ သူတုိ႔၏ ၀ိဉာဥ္မ်ား ရွင္သန္ဆဲပင္။

ဖဒိုမန္းရွာနဲ႔ မျပည့္မစံု က်ေနာ္၏ ဂုဏ္ျပဳစာတို ေယာဟန္ေအာင္ ဇူလုိင္ ၁၄၊ ၂၀၀၈ ဖဒိုမန္းရွာ

လုပ္ၾကံခံလိုက္ရတယ္ၾကားေတာ့

ကရင္လူမ်ဳိးေတြအတြက္ လက္လြတ္သလို

သာမက

ခံစားရပါတယ္။

အေတာ္

ေၾကကြဲမိတယ္။

က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံအတြက္လည္း

အခြင့္အေရးေတြ

က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ

လြတ္လပ္ေရးစတင္ခ်ိန္ကစလို႔

ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး ဆင္ႏႊဲလာခဲ့ရတာ ႏွစ္ ၆၀ ရွိေတာ့မယ္။ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအရံုး (ေကအန္ယူ) ဆိုတာလည္း လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲ၀င္လာရတာ ႏွစ္ ၆၀ ရွိေတာ့မယ္။ ဒီေလာက္ ရွည္ၾကာတဲ့

စစ္ပြဲအတြင္းမွာ

ေခါင္းေဆာင္ေတြ ဒုနဲ႔ေဒးပါ။

အပါအ၀င္

အက်အဆံုး၊

အဆံုး

ျပည္သူေတြလည္း

အ႐ႈံးေတြလည္း

အသက္အိုးအိမ္

မနည္းလွဘူး။

ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးရတာေတြ

ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရက ထုတ္ေ၀တဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုမွ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရသို႔ တင္သြင္းတဲ့

အစီရင္ခံစာ (မျပည့္စံု ေလွ်ာ့နည္းေနတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ စာရင္းေတြအရပဲ) ၁၉၅၅ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာတင္တဲ့ ကာလအတြင္းမွာပင္ အစိုးရစစ္သားမ်ားအပါအ၀င္ လူေပါင္း (၅,၆၉၃) ဦး

ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး၊ အရပ္သား ေသဆံုးရမႈ (၂၂,၀၇၇) ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီစာရင္းမွာ သူပုန္ဖက္က အရပ္သား ေသဆံုးရမႈေတြ မပါ၀င္ေသးပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ျပည္တြင္းစစ္ စတင္ခဲ့တဲ့ လူတသန္းေက်ာ္

၂-ႏွစ္ကာလအတြင္းမွာပင္ လူေပါင္း

အိုးအိမ္မဲ့

ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔

အစီရင္ခံစာမွာ

(၆၀,၀၀၀) ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး၊

ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။

ဒါ့အျပင္

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစာေမာင္ အာဏာ ရွိစဥ္ကလည္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္၊ စစ္အာဏာ သိမ္းၿပီးကာလ ေနာက္ပိုင္း ျပည္တြင္းစစ္ပြဲအတြင္း အက်အဆံုး

စာရင္းကို

က်ဆံုးရသူ

တပ္မေတာ္သားအေရအတြက္၊

“တပ္မေတာ္သမိုင္း”

ျပဳစုရင္း

ဒဏ္ရာရသူႏွင့္

အတြဲတခုမွာ

သူပုန္

ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါတယ္။

အသင့္ရွိမေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္ အတိအက် မေဖာ္ျပႏိုင္ပါဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕

ရွည္ၾကာျပင္းထန္တဲ့

ျပည္တြင္းစစ္မွာ

တိုင္းျပည္လည္း

ခ်ဳံးခ်ဳံးက်၊

အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္ေတြ မ်ားစြာ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ၾကရတာကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

လူေတြ၊

27

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တိုင္းရင္းသား

ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔

က်ေနာ္

ဆက္ဆံလာခဲ့ရတဲ့

အေတြ႔အၾကံဳအရ

သူတို႔ကလည္း ဒီစစ္ကို ဒီထက္ျမႇင့္ၿပီး မီး ဟုန္းဟုန္းေတာက္ေအာင္ မတိုက္ခ်င္ၾကေတာ့ပါဘူး။

သူတို႔လူမ်ဳိးေတြအတြက္ ထိုက္သင့္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ရခဲ့ရင္ ေက်လည္ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔ အသင့္ ရွိၾကပါတယ္။

ေကအန္ယူအပါအ၀င္

အခ်ဳိ႕အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ

ယခင္က

သီးျခား

လြတ္လပ္ေရးကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဒီလို ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ဳိးကို ျပန္႐ုပ္သိမ္းခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ။ အခ်ဳိ႕တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ ျပည္နယ္ေပါင္းစု ျပည္ေထာင္စု

(ဖက္ဒရယ္စနစ္)ကို

အျပန္အလွန္

ကတိက၀တ္ေတြ

သြားလိုတယ္။

ျပဳၾကၿပီး

သို႔ေသာ္လည္း

ေရရွည္

လုပ္ငန္းစဥ္သေဘာ ဆိုတာမ်ဳိးအထိ ျမင္ထားၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း

အေမွ်ာ္အျမင္ႀကီးတဲ့ သူတို႔ရွိစဥ္မွာ

၀မ္းနည္းဖြယ္ရာ

ေခါင္းေဆာင္ေတြ

ေျပလည္မႈ

ရႏိုင္ခဲ့ရင္

ဆက္လက္

အေျခအေနက

တေယာက္ၿပီး

ဒီကိစၥေတြ

အတြက္

တည္ေဆာက္သြားရမယ့္

ဒီလို

တေယာက္

ပိုမိုအက်ဳိးမ်ားႏိုင္ပါတယ္။

အေတြ႔အၾကံဳမ်ား၊

ဆံုးပါးေနၾကရတာပါပဲ။

သူတို႔က

ေရွ႕မွီေနာက္မီွ

တြက္ခ်က္ႏိုင္မႈ ရွိသလို၊ အဖြဲ႔အေပၚလည္း ၾသဇာ ရွိၾကပါတယ္။ ဒီေတာ္လွန္ေရးကို သူတို႔က စတင္လာခဲ့ေတာ့

သူတို႔ကပဲ

နိဂံုးခ်ဳပ္ေပးလိုခဲ့ၾကပါတယ္။

သို႔ေသာ္လည္း

စစ္အစိုးရက

ဒီအေျခအေနေတြကို မျမင္ခဲ့ပါဘူး။ အပစ္အခတ္ရပ္ အဖြဲ႔ေတြကိုလည္း သေဘာထားမွန္မွန္နဲ႔ ဆက္ဆံတာမ်ဳိး မေတြ႔ရသလို၊ တိုင္းရင္းသားေတြၾကားထဲမွာေတာင္

ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမူကို

သံုးလို႔ ဆက္လက္ သပ္လွ်ဳိေနပါေသးတယ္။ ကရင္လူမ်ဳိးေတြမွာ ၾကည့္ရင္ေတာင္ ကရင္နဲ႔ ဒီေကဘီေအ၊

အျခား

ကရင္အုပ္စုငယ္ေတြကို

အသီးသီး

ဖဲ့ထုတ္ၿပီး

ႏိုင္ငံေရးအရ

ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စစ္ေရးအရ အသာရေရးကို ဆက္လုပ္ေနၾကတုန္းပါပဲ။ အဆိုး ဆံုးကေတာ့ ယခု ဖဒိုမန္းရွာကို လုပ္ၾကံတဲ့ ႐ုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္တဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြအထိ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ .......... ........... .............. ဖဒိုကို က်ေနာ္ စေတြ႔ဖူးတာကေတာ့ မာနယ္ပေလာမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔က မာနယ္ပေလာ

ေျမာက္ဖက္ တဖက္စြန္းမွာ စခန္းခ်ေနၾကတယ္။ ဖဒိုမန္းရွာတို႔က ေတာင္ဖက္က်တဲ့ အပိုင္းမွာ။ မာနယ္ပေလာဆိုတာက သံလြင္နဲ႔ ေသာင္ရင္းျမစ္ၾကားက ရွည္ေမ်ာေမ်ာ ကၽြန္းဆြယ္ကေလးလို ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာပါ။ ဒီေနရာမွာ ေတာင္တန္းျမင့္မားေတြ၊ ေရစီးသန္တဲ့ သံလြင္ျမစ္ေတြက သဘာ၀

အတားအဆီးလို

ျဖစ္ေနေတာ့

သဘာ၀အရ

အားေကာင္းတဲ့

ခံတပ္ေနရာလို

ျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ က်ေနာ္

ဖဒိုမန္းရွာနဲ႔

ABSDF

သိပ္ရင္းႏွီး

မွာ၊

ေအာက္ေျခတပ္မွာ

ဆက္ဆံရမႈ

မရွိလွဘူး။

ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္

တာ၀န္ယူေတာ့

ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္

တပ္ေတြနဲ႔

ဆက္ဆံဖို႔က ဆက္သြယ္ေရးတပ္က ဗိုလ္မွဴးေခးနီ၊ ဗိုလ္မွဴးေရာဂ်ာ၊ ဗ်ဴဟာမွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီး

ေက်ာ့ပိ (ေလာ၀ါဒီ) တို႔နဲ႔ ပိုဆက္ဆံၾကရတယ္။ ဖဒိုမန္းရွာက အဲသည္အခ်ိန္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမရဲ႕ ကိုယ္ေရးအရာရွိ

ဆိုၿပီး

သူ႔တာ၀န္က

ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြျဖစ္တဲ့

လူ႔ေဘာင္သစ္

ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ၊ NLD-LA၊ ေနာက္ပိုင္း စင္ၿပိဳင္အစိုးရဖြဲ႔ေတာ့ ၫြန္႔ေပါင္းအစိုးရ (NCGUB) တို႔နဲ႔

ပိုဆက္ဆံရတယ္။

သတိျပဳမိတာကေတာ့

အခ်ဳိ႕

သူက

အစည္းအေ၀းေတြမွာ

မလိုအပ္ရင္

ေတြ႔ဆံုရတာေလာက္ပဲ

စကားသိပ္မေျပာတတ္တာရယ္၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

ရွိတယ္။

လိုအပ္လာရင္ 28

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ခ်က္က်

လက္က်

ေလေအးေအးနဲ႔

တဖက္သား

နား၀င္ခံသာေအာင္

ေျပာျပႏိုင္တာပါပဲ။

တကယ္ေတာ့ ေၾကညာခ်က္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေနာက္က ဦးေဏွာက္သဖြယ္ ပါ၀င္ခဲ့ရတယ္ ဆိုရင္လည္း မမွားဘူး။ ၁၉၉၀

ျပည့္ႏွစ္ေလာက္မွာ

ေရာက္လာၾကတယ္။

ေရြးေကာက္ခံအမတ္ေတြ

အဲသည္အခ်ိန္မွာ

မာနယ္ပေလာစာခ်ဳပ္

လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ ခ်ဳပ္ဆိုဖို႔

လုပ္ၾကေတာ့

အႀကိတ္အနယ္ ညိႇႏိႈင္းၾကရတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္က ABSDF ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကိုယ္တိုင္

ညဥ့္နက္မိုးခ်ဳပ္မွ

ျပန္လာခဲ့ၾကရတာမ်ဳိး

ေတြ႔ရတယ္။

သည္

အစည္းအေ၀းေတြမွာလည္း ဖဒိုမန္းရွာက တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ အုပ္စုအားလံုး သင့္ျမတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားလို႔၊ သူ႔ ညိႇႏိႈ္င္းေဆြးေႏြးေရး အစြမ္းကို ျပႏိုင္ခဲ့တယ္။ စကားလံုး တခုခ်င္းက အစ သူ႔စြမ္းေဆာင္ခ်က္ေတြ မနည္းဘူး။ ဖဒိုမန္းရွာက

ခပ္ေအးေအး

ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ်ပဲ

ေနတတ္တယ္။

သူက

အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနကသဖြယ္ ျဖစ္ေနေတာ့ စစ္ယူနီေဖာင္းေတြ ဘာေတြနဲ႔လည္း သိပ္ မေတြ႔ရပါဘူး။ စစ္အက်ႌအႏြမ္းနဲ႔

ပုဆိုးနဲ႔

၀တ္တာမ်ဳိးေတာ့

ေတြ႔ရတတ္တယ္။

ေနာက္ပိုင္းေတာ့

ရင္းႏွီးလာပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္တို႔က အလုပ္မရွိရင္လည္း သူ မအားမွန္းသိေတာ့ သူ႔အိမ္ကို သိပ္မေရာက္ျဖစ္ၾကဘူး။ တခါတေလေတာ့ ေရာက္တယ္။ က်ေနာ္က တခါတေလ “ဖဒို”လို႔ ေခၚေလ့ရွိသလို၊ တခါတေလလည္း “ဆရာ”လို႔ပဲ လြယ္လြယ္ ေခၚမိပါတယ္။ ဖဒိုမန္းရွာက

အႏုပညာရွိသူလို႔

ေျပာရင္လည္း

မမွားဘူး။

“ေရဆန္”

ဆိုတဲ့

ကေလာင္နာမည္နဲ႔ ေဆာင္းပါးေတြ ဘာေတြေတာ့ ေရးတယ္။ ကဗ်ာေတြ ဘာေတြ ေရးတာေတာ့ မေတြ႔ဖူးပါဘူး။

သို႔ေသာ္လည္း

ေဆာက္ထားတတ္တဲ့

ကဗ်ာဆန္တယ္လို႔

ေျပာရတာက

အိမ္အလွကေလးေတြေၾကာင့္ပါ။

သူ

အိမ္ေဆာက္ရင္

ေတာထဲမွာ

ေရြးတဲ့ေနရာက

ခြင္က်တယ္။ ရသမွ် သစ္၀ါးကိုပဲ အားျပဳလို႔ အိမ္ကို အလွဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေဆာက္တတ္တယ္။

ၿပီးေတာ့ စားပင္ သီးပင္ေတြ၊ ပန္းပင္ေတြကို အိမ္မွာ သာယာဖြယ္ ျဖစ္ေအာင္ အက်အန စိုက္ထားတတ္တယ္။ ေျမေပါက္တဲ့ ပန္းေရာင္စံုကေလးေတြ ရွိသလို၊ ဆိုင္းတြဲနဲ႔ ခ်ိတ္ထားတဲ့ ေတာသစ္ခြမ်ဳိးစံုလည္း ရွိတတ္တယ္။ က်ေနာ္မွတ္မိေနတဲ့ သူ႔အိမ္ကေလးက မယ္တုကီြေခ်ာင္းကေလးနားက သူ႔အိမ္ေလးပါ။ က်ေနာ္တို႔က

ကဗ်ာဆန္တဲ့

အိမ္ကေလးလို႔ေတာင္

ေခၚပါတယ္။

အနားမွာေတာ့

ဒီေအဘီ႐ံုးစိုက္ရာကုန္း၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္တဲ့ စက္ကေလး၊ လူ႔ေဘာင္သစ္႐ံုးနဲ႔ NLD-LA ဌာနခ်ဳပ္ ႐ံုးစိုက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လမ္း” လို႔ အမည္ေျပာင္းေပးထားတဲ့ လမ္းကေလး၊

ဆရာေတာ္

သူ႔အိမ္ကေလးကေတာ့

ဦးေခမာစာရ

ေသာင္ရင္းျမစ္ကို

သီတင္းသံုးရာ

ေမးတင္ေနၿပီး၊

ရဟန္းပ်ဳိေက်ာင္းတို႔ ေခ်ာင္က်က်

ရွိပါတယ္။

ခပ္ဆိပ္ၿငိမ္ၿငိမ္

တည္ရွိေနပါတယ္။ တခါတေလ

က်ေနာ္တို႔ေရာက္လာရင္

သူ႔ဇနီးက

ရွိတာနဲ႔

ထမင္း

သိပ္မရည္လည္ေသာ္လည္း

အားလံုးကို

ထုတ္ေကၽြးတတ္ပါတယ္။ က်ေနာ္က နာမည္ မမွတ္မိေတာ့ဘူး။ ေတြ႔ရင္လည္း လြယ္လြယ္ အေမ (အမိုး)

လုိ႔ပဲ

ေခၚၾကတယ္။

သူက

ဗမာစကား

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

29

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဖာ္ေဖာ္ေရြေရြ ဆက္ဆံတတ္ပါတယ္။ ပဲခူး႐ိုးမနဲ႔ ေကအန္ယူ တပ္မဟာ (၃) ေဒသမွာေနစဥ္ သူတို႔

ခက္ခဲပင္ပန္းရပံုေတြ၊

မေနခဲ့ၾကရတဲ့

ထိုးစစ္ကာလေတြမွာ

အေတြ႔အၾကံဳေတြကိုလည္း

ေျပးလႊားေနၾကရၿပီး

ျပန္ေျပာျပတတ္ပါတယ္။

အတည္တက်

သူကလည္း

တကယ့္

ပါရမီျဖည့္ဖက္လို႔ ေျပာရမယ္။ ႏိုင္ငံေရး သိပ္မေျပာေပမယ့္ အမာခံ ရဲရဲေတာက္ပါပဲ။ သူက ဖဒိုထက္အရင္ မႏွစ္က ကင္ဆာေရာဂါနဲ႔ ဆံုးပါးသြားခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့

သူ႔ကို

က်ေနာ္

ဆက္ဆံရတာက

ABSDF

ညီၫြတ္ေရး

ၿပိဳကြဲစဥ္ကာလမွာပါ။ သည္အခ်ိန္မွာလည္း က်ေနာ္တို႔ ျပန္ေပါင္းစည္းေရးျဖစ္ဖို႔ သူအစြမ္းကုန္

ႀကိဳးစားေပးခဲ့တယ္။ အသိအမွတ္ မျပဳဘဲ ေနလို႔မရႏိုင္တဲ့အထိ သူ ႀကိဳးစားေပးခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က

ႏွစ္ဖြဲ႔ကြဲေနၾကေတာ့

ဇြတ္ေပျငင္းေနတာမ်ဳိးလည္း

ကိုယ္ေကာင္းတယ္၊

ရွိခဲ့ပါတယ္။

သူက

သူမေကာင္း

တကယ္တိုက္တာမဟုတ္၊

ကိုယ္က

ပိုရဲရဲေတာက္ ဆိုတာမ်ဳိးေတြလည္း ေျပာခဲ့မိၾကပါတယ္။ ဖဒို ကေတာ့ သူတို႔အရင္ က KNU/ KNUP

အကြဲအၿပဲ

ကာလအေတြ႔အၾကံဳေတြ၊

သေဘာထားေတြနဲ႔ သိမ္သိမ္ေမြ႔ေမြ႔ ရွင္းျပတတ္ပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးထဲမွာ

ထားၾကရမယ့္

၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ ABSDF ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းေရး ညီလာခံကို ထီးကပလယ္ စခန္းမွာ လုပ္ေတာ့ သူေျပာခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းကို က်ေနာ္ အမွတ္ရ ေနပါေသးတယ္။ “လင္းယုန္ဆိုတာ ျမင့္ျမင့္ပ်ံတဲ့အခ်ိန္

ရွိသလို၊

နိမ့္နိမ့္

ပ်ံရတဲ့အခ်ိန္လည္း

ရွိတယ္”

တဲ့။

သူဆိုလိုတာက

ေပါင္းစည္းေရးလုပ္လို႔ အခ်ဳိ႕ေခါင္းေဆာင္ေနရာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ခဲ့ရင္၊ ညီၫြတ္ေရးၾကည့္ၿပီး အနစ္နာခံရသူေတြလည္း

ေရရွည္သြားရမယ့္သေဘာနဲ႔

ရွိပါတယ္။

ဒီလူေတြကို

ကိုယ္နိမ့္ေနတဲ့

အားေပးတာပါ။

ကာလမွာလည္း

ေတာ္လွန္ေရးဟာ

စိတ္ရွည္ရွည္ထား

ႀကိဳးႀကိဳးကုတ္ကုတ္လုပ္ဖို႔ သူက အၾကံေပးခဲ့တာပါ။ အဲသည္အခ်ိန္က

ထီးကပလယ္စခန္းက

ေကအန္ယူ

ယာယီဌာနခ်ဳပ္

လုပ္ထားတဲ့

ေနရာပါ။ အဲသည္မွာလည္း သူ႔အိမ္ကေလး (တဲကေလးဆိုရင္ေတာ့ ပိုမွန္ပါလိမ့္မယ္) က သပ္သပ္ယပ္ယပ္၊ ကဗ်ာဆန္ဆန္ပါပဲ။ သူနဲ႔ အတူေနတဲ့ ရဲေဘာ္တေယာက္နဲ႔လည္း က်ေနာ္

စကားေျပာရေသးတယ္။ ဒီလူက ကရင္လူမ်ဳိး၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံက တကၠသိုလ္တခုမွာ လံုျခံဳေရး ဆိုင္ရာ ဗ်ဴဟာ ေလ့လာမႈပညာ မဟာဘြဲ႔ (security studies) ေလ့လာၿပီး ျပန္လာသူ၊ ဒါေပမယ့္ ထင္းခြဲေနတာ၊

ထမင္း

သေဘာမေတြ႔ႏိုင္ခဲ့ဘူး။

ခ်က္ေနတာ

ေတြ႔ရတယ္။

က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့

ဒါကိုေတာ့လည္း

ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြကို

ေသေသခ်ာခ်ာ

က်ေနာ္ သူတို႔

တန္ဖိုးရွိတဲ့အတိုင္း အသံုးခ်သင့္တယ္ ထင္တာကိုး။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ဒီလူငယ္ ဘာျဖစ္သြားမွန္း က်ေနာ္မသိေတာ့ပါဘူး။ ျပန္မေတြ႔ျဖစ္ဘူး။

ဒါတင္မကပါဘူး။ က်ေနာ္နဲ႔သူ သေဘာမတူခဲ့တဲ့ အျခားအခ်က္ေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က

ငယ္ရြယ္ခ်ိန္၊

စစ္ေသြး

ႂကြလြန္းေနခ်ိန္မွာ

ခ်င့္ခ်င့္ခ်ိန္ခ်ိန္သူ႔သေဘာကို

တခါတေလလည္း သေဘာမေတြ႔မိဘူး။ တခါတေလလည္း ဒီလို ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ရင္ ရရဲ႕သားနဲ႔

ဘာျဖစ္လို႔

ေကအန္ယူမွာ

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ

မလုပ္ႏိုင္ရတာလဲ။

...ဒီလို

လုပ္သင့္တယ္၊ ဟိုလို လုပ္သင့္တယ္။ သူက အင္အားႀကီးတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႔ ေကအန္ယူ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး အေနနဲ႔ ဒီလိုမ်ဳိး ဦးေဆာင္ၿပီး ဘယ္လို စတင္ လုပ္သင့္တယ္...

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

30

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စသျဖင့္ ျမင္ခဲ့မိၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲသည္ အခ်ိန္က အဖြဲ႔ အစည္းရဲ႕ အကန္႔အသတ္ေတြ၊

အျခား

မျမင္သာတဲ့

အကန္႔အသတ္ေတြကိုလည္း

ထည့္မစဥ္းစားမိခဲ့ၾကပါဘူး။ ဖဒိုမန္းရွာ ဘ၀မွာ မေအာင္ျမင္မႈေတြ၊ မျပည့္၀ခဲ့တဲ့ အိပ္မက္ေတြလည္း ရွိခဲ့လိမ့္မယ္။ အဖြဲ႔အစည္းဆိုတာကလည္း မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့လည္း

လူအမ်ားနဲ႔

ခက္သားလား။

လုပ္ၾကရတဲ့သေဘာ၊

သူရဲ႕

မျပည့္၀ခဲ့တဲ့

ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တိုင္း

အႀကီးမားဆံုး

အိပ္မက္ကေတာ့

ကရင္အမ်ဳိးသားေတြအတြက္ စြမ္းေဆာင္ေပးခ်င္တဲ့ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ေခတ္မီ တိုးတက္တဲ့၊ လြတ္လပ္ အမွီအခိုကင္းတဲ့၊ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးေတြ ျပည့္၀ၿပီး လူမ်ဳိးေပါင္းစံု

သဟဇာတ

ေနထိုင္ႏိုင္ၾကမယ့္

ျမန္မာႏိုင္ငံသစ္လည္း

ပါပါလိမ့္မယ္။

သို႔ေသာ္လည္း အျခားကိစၥေတြမွာလည္း သူ စိတ္လက္ မခ်မ္းသာ ျဖစ္ႏိုင္တာကို က်ေနာ္ ေတြးမိေသးတယ္။ (DKBA)အျဖစ္

ဥပမာ-

ခြဲထြက္

ေကအန္ယူကေန

သြားၾကတဲ့

လက္နက္ကိုင္

ပဋိပကၡ

အဆင့္

ၾကရတာေတြ၊

ေနာက္တခုက

အကြဲ၊

ဗုဒၶဘာသာ

ေနာက္ပိုင္း

ေရာက္ၾကရတဲ့အထိ

ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕

တပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ

ဒီေကဘီေအ

ကရင္တိုင္းရင္းသား

ေသြးေခ်ာင္းစီး

ဌာနခ်ဳပ္လို႔

အခ်င္းခ်င္း

ျပႆနာ

ဆိုႏိုင္တဲ့

ေျဖရွင္း

မာနယ္ပေလာ

က်ဆံုးခန္းပဲ။ ဒီေကဘီေအ အကြဲ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆက္တိုက္ဆိုသလိုပဲ မာနယ္ပေလာလည္း က်သြားတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေရွ႔တန္း မဲေညာခီးေတာင္တန္းမွာ ရံထားတဲ့ ရဲေဘာ္ေတြက ဗုဒၶဘာသာတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ အကြဲေနာက္ လိုက္သြားေတာ့ မက်လည္း ဘယ္ခံႏိုင္ပါေတာ့မလဲ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမေရးထားတဲ့ ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိစာအုပ္မွာ မာနယ္ပေလာက်ရတဲ့ အေၾကာင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔

အစည္းအေ၀း

တခုမွာ

ဖဒိုမန္းရွာက

ေ၀ဖန္ခဲ့ပံုေတြကိုလည္း ဖတ္ရေသးတယ္။ ဒါတင္မကဘူး။

အစုအၿပံဳလိုက္

ထြက္ေျပးေနၾကရတဲ့

သူ႔ကို

ျပင္းျပင္းထန္ထန္

ကရင္လူမ်ဳိး

ဒုကၡသည္ေတြ၊

ျပည္တြင္းမွာပဲ ဟိုသည္ပုန္း ေျပးလႊားေန ၾကရတဲ့ ကရင္ရြာပုန္းေတြ၊ ျပည္တြင္း ဒုကၡသည္ (internally displaced person)ေတြကို ျမင္ရ ၾကားရေနတာအတြက္ေၾကာင့္လည္း သူ ေၾကကြဲ

၀မ္းနည္းေနႏိုင္ပါတယ္။ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ ကရင္လူမ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ကိုေစာကပိက ေျပာဖူးတယ္။ အခုတႀကိမ္

ကရင္လူမ်ဳိးေတြ

ေျပာင္းေရႊ႔ထြက္ေျပးေနၾကရတာဟာ၊

(migrate)

လုပ္ေနၾကရတာဟာ ျမန္မာဆိုတဲ့ ေျမျပန္႔လြင္ျပင္ထဲကို ကရင္လူမ်ဳိးေတြ မြန္ဂိုကုန္းေျမျမင့္ကေန ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်လာမႈၿပီးရင္

ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္

အႀကီးဆံုး

အစုအျပံဳလိုက္

ေရႊ႔ေျပာင္းရမႈႀကီး (exodus) ပဲလို႔ ေျပာဖူးပါတယ္။ တြက္ခ်က္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျဖစ္လည္း ျဖစ္ေလာက္ပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ

ကရင္ဒုကၡသည္ေတြက

သိန္းေက်ာ္

ထြက္ေျပးေနၾကရသူေတြက ရွိေနတယ္လို႔

နယ္စပ္

ရွိေနပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ

အကူအညီေပးေရး

ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ

ကရင္လူမ်ဳိးေတြလည္း အမ်ားအျပား ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ဖဒိုမန္းရွာကေတာ့

မိႈင္းညိဳ႕ေနလိမ့္မယ္။

သည္လူေတြရဲ႕

အခုေတာ့

ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ

အေရွ႕ပိုင္းေဒသေတြမွာ

အဖြဲ႔ေတြက

ေနထိုင္ေနၾကရတဲ့

(၅၀၀,၀၀၀)

ခန္႔မွန္းထားၾကပါတယ္။

ဒုကၡကိုလည္းေတြးလို႔

သည္လူေတြကိုလည္း

အိုးအိမ္စြန္႔ပစ္

ထားလို႔

ေက်ာ္

ဒီအထဲမွာ

သူ႔မ်က္ႏွာမွာ တမလြန္ကို

သူခရီးမထြက္ခ်င္ေသးဘဲ ထြက္သြားခဲ့ရၿပီ။ ဒီဒုကၡ အစုအပံုထဲကသူေတြကို သူ ထားခဲ့ရၿပီ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

31

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တဗိုလ္က် တဗိုလ္တက္ ေနာက္လူေတြက သူ႔တာ၀န္ေတြ ဆက္ထမ္းပိုးၾကလိမ့္မယ္ ဆိုတာ က်ေနာ္ သံသယမျဖစ္မိပါဘူး။ က်ေနာ္ကေတာ့

ဒီစာေလးကို

သူ႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ကို

ဂုဏ္ျပဳခ်င္တဲ့

စိတ္နဲ႔

ေရးမိပါတယ္။ သူက ဘ၀မွာ အနိမ့္ခ်ဆံုး ေနထိုင္ခဲ့ေပမယ့္ သူက အျမင့္ဆံုး ပ်ံသန္းသြားခဲ့တယ္။ လူေတြကေတာ့

သူ႔ရဲ႕

အမွတ္ရေနၾကပါလိမ့္မယ္။

သူရဲေကာင္းဆန္ဆန္

(legendary)

ဇာတ္လမ္းကို

(မူရင္း - http://yaw-han-aung.blogspot.com/2008/02/blog-post_1303.html ၁၆-၂၂၀၀၈)

အာခ်ဲအိပ္မက္ ပ်က္မပ်က္ http://www.khitpyaing.org/editorial/july_08/14-7-08_editorial.php နာဂစ္မုန္တုိင္းထိေဒသမ်ားေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ဆန္ျပတ္လပ္မွာ စိုးရိမ္စရာ မရွိေၾကာင္း စစ္ အစိုးရက ေၾကညာ၏။ သို႔ေသာ္ လာမည့္ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာ၊ ေအာက္တုိဘာမွစ၍ ရန္ကုန္မွာ ဆန္ျပတ္လပ္ၿပီး တျပည္လုံး လူမႈေရးအုံႂကြမႈမ်ား ျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု ပကတိ စီးပြားေရး ကိန္း ဂဏန္းမ်ားကုိ အေျချပဳၿပီး ေခတ္ၿပိဳင္က ေထာက္ျပထား၏။

တဘက္ကလည္း ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာ၊ ေအာက္တုိဘာ၊ သုံးလအတြက္ ဆန္ကုိ ေစ်းမတင္ဘဲ ထိန္းေရာင္းေပးရန္ ရန္ကုန္ ဒုတိယၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ ေမာင္ပါက ရန္ကုန္ဘုရင့္ေနာင္ ဆန္ကုန္သည္ ႀကီးမ်ားကုိ မၾကာခင္က ႀကိတ္ၿပီး အမိန္႔ထုတ္ထားျပန္၏။ ထုိအခ်က္က ဆန္ျပတ္လပ္္မည့္ကိစၥ

စစ္အစုိးရ မည္မွ်ပူပန္ေနသည္ကုိ ထင္ထင္ရွားရွား ျပေန၏။ ေစ်းကြက္ကုိ အမိန္႔ျဖင့္ ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ျခင္းသည္ စင္စစ္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးကုိ ဆန္႔က်င္ျခင္းျဖစ္၏။ ဒုတိယၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ ေမာင္ပါ၏ အမိန္႔ေၾကာင့္ ဘုရင့္ေနာင္ ဆန္ကုန္သည္ႀကီးမ်ား လုပ္စားရန္ မျဖစ္ ေတာ့ဘဲ ဆန္ပြဲ႐ုံမ်ား ပိတ္ရမည့္ကိန္း ဆုိက္ေန၏။ လက္ေတြ႕အေျခအေနကုိ ၾကည့္လွ်င္လည္း စပါး ေစ်းက ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တင္း (၁၀၀) ကုိ က်ပ္ (၄) သိန္း၀န္းက်င္ထက္ ေလ်ာ့ျခင္းမရွိ။ ဆန္ေစ်းကလည္း ထိပ္စဆန္ေစ်းက တတင္းခြဲ တအိတ္ကုိ (၃၆,၀၀၀) ေက်ာ္ေနသည့္အတြက္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ယခုအခ်ိန္ ေစ်းထက္ (၂) ႏွစ္အတြင္း (၁၂၅) ရာႏႈန္း တက္လာ၏။ ကမာၻ႔စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ စုိက္ပ်ဳိးေရးအဖြဲ႕(FAO) က ထုတ္ျပန္သည့္ စာရင္းအရ မုန္တုိင္းဒဏ္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ခံရသည့္ ဧရာ၀တီတုိင္း၊ ရန္ကုန္တို္င္း (၁၁) ၿမိဳ႕နယ္တြင္ စပါးစုိက္ႏုိင္သည့္

ဧကမွာ ထုိ (၁၁) ၿမိဳ႕နယ္ရွိ စုစုေပါင္း စုိက္ဧက၏ (၄၄) ရာႏႈန္းသာရွိ၏။ ၂၀၀၈ မုိးစပါး စုိက္ရန္ လုိသည့္ မ်ိဳးစပါးတန္ခ်ိန္မွာ အဆိုပါ (၁၁) ၿမိဳ႕နယ္အတြက္ တန္ခ်ိန္ (၃) ေထာင္ေက်ာ္ လုိ၏။

အဆိုပါ (၁၁) ၿမိဳ႕နယ္၏ ခုိင္းကၽြဲ၊ ခုိင္းႏြား ဆုံး႐ႈံးမႈမွာ မုန္တုိင္းမတုိက္မီကာလ အေရအတြက္၏ (၃၄) ရာႏႈန္းရွိ၏။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

32

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လက္ေတြ႕အေျခအေနကုိ ၾကည့္လွ်င္ ဆားငန္ေရ၀င္သည့္ ျပႆနာ၊ ခုိင္းကၽြဲ၊ ခုိင္းႏြား

မလုံေလာက္ သည့္ျပႆနာ၊ လယ္လုပ္သား ရွားပါးသည့္ျပႆနာ စသည္တုိ႔ေၾကာင့္ (၄၄) ရာႏႈန္းျပည့္ေအာင္ ျပန္စုိက္ႏုိင္ရန္မလြယ္။ လုိအပ္သည့္ မ်ိဳးစပါးလည္း အျပည့္အ၀ မရသည့္ျပင္ မုိးစပါးစုိက္ခ်ိန္လည္း လြန္ေနၿပီျဖစ္၏။

မုိးစပါးအထြက္ကုိ ေမွ်ာ္ကုိး၍ မရသည့္အေျခအေနတြင္ ကုန္သည္ကုိ စစ္အစုိးရက ဓားႀကိမ္းႀကိမ္း ၿပီး လာမည့္ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာ၊ ေအာက္တုိဘာအတြက္

ဆန္ေစ်းထိန္းရန္ဆုိသည္မွာ ရယ္စရာ ျဖစ္ေန၏။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ႀကိတ္ၿပီး ေခ်ာက္ခ်ားေနသည္မွာ ေပၚလြင္၏။

စင္စင္ ခုတ္ရာတျခား ရွရာတလြဲ ျဖစ္ေနျခင္းကုိ စစ္အစိုးရ သေဘာမေပါက္။ ျပည္သူတရပ္လုံး ယူက်ံဳးမရ ျဖစ္ေနသည့္ နာဂစ္မုန္တုိင္းျဖစ္သည့္ကိစၥ အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး အန္အယ္လ္ဒီႏွင့္ ပူးေပါင္း ႏုိင္ငံေရးအေျဖရွာခဲ့လွ်င္ ျပည္သူကလည္း ေထာက္ခံမည္၊ ႏုိင္ငံတကာမွာလည္း မ်က္ႏွာပြင့္မည္ကုိ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား သိဖုိ႔ေကာင္း၏။

ကမာၻ႔အေတြ႕အႀကဳံကုိၾကည့္လွ်င္ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္တို႔ ဆက္စပ္မႈရွိ၏။ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္ဒဏ္ ဆုိးရြားေလ ႏုိင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈ ပုိမ်ားေလျဖစ္သည္ဟု ႏုိင္ငံတကာ ေလ့လာ သူေတြက ယူဆ၏။ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈနည္းသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ပုိ၍ မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားေလဟု ေထာက္ျပၾက၏။ ၂၀၀၄ ဆူနာမီ မတုိင္ခင္ကဆုိလွ်င္ အင္ဒိုနီးရွားအစိုးရႏွင့္ ဆူနာမီဒဏ္ခံရသည့္ အာခ်ဲျပည္နယ္ၾကား ႏုိင္ငံေရး ပဋိပကၡႀကီးမား၏။ အာခဲ်ခြဲထြက္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ အင္ဒိုနီးရွား အစိုးရၾကား ႏွစ္ (၄၀) ေက်ာ္ ေျဖရွင္းမရသည့္ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာျဖစ္၏။ အာခ်ဲျပည္နယ္ကုိ

ကမာၻႏွင့္အဆက္ျဖတ္ထားၿပီး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျပ႒ာန္းထားသည့္အခ်ိန္ ဆူနာမီ၀င္လာျခင္းျဖစ္၏။ ထုိအခ်က္ကုိ အခြင့္ေကာင္းယူ၍ ဆူနာမီမတုိင္မီ (၂) လအလုိမွာ အင္ဒုိနီးရွားသမၼတျဖစ္လာသူ ဆူဆီလုိဘန္ဘန္းက အာခ်ဲလက္နက္ ကုိင္ ခြဲထြက္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ ေဆြးေႏြးမႈရလဒ္အျဖစ္ ဆူနာမီဒဏ္ခံရသည့္ အာခ်ဲကုိ ႏုိင္ငံတကာက အခ်ိန္မီ ကယ္ဆယ္ခြင့္ ရသကဲ့သုိ႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးကုိလည္း အလုံးအရင္းႏွင့္ ကူညီခြင့္ရ၏။ ေနာက္ဆုံး အင္ဒို နီးရွားအစိုးရႏွင့္ အာခ်ဲခြဲထြက္ေရးသမားမ်ားၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ႏုိင္၏။ အာခ်ဲခြဲထြက္ ေရးေခါင္းေဆာင္ကုိ အာခ်ဲျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးအျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ႏုိင္ခဲ့၏ ထုိအခ်က္ကုိ ကမာၻက ဥပမာေကာင္းအျဖစ္ ယူဆ၏။

ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ နာဂစ္မုန္တုိင္းတုိက္ၿပီဆု္ိေတာ့ အာခ်ဲမွာ ကူညီခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံတကာ

စစ္သေဘၤာမ်ား ကယ္ဆယ္ရန္ အခိ်န္မီေရာက္လာ၏။ ျမန္မာစစ္အစိုးရက အန္အယ္လ္ဒီႏွင့္ ေဆြးေႏြးၿပီး ဧရာ၀တီ တုိင္း ကယ္ဆယ္ေရး ဖြင့္ေပးေလမလား ကမာၻက ေမွ်ာ္လင့္၏။

အာခဲ်ကဲ့သုိ႔ ျဖစ္ႏုိးႏုိးအမ်ားက စိတ္ကူးယဥ္၏။ ပိတ္ေနသည့္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးကုိ နာဂစ္က ဖြင့္ေလမလား အိပ္မက္မက္သူမ်ားက မက္၏။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

33

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လက္ေတြ႕အေျခအေနတြင္မူ အန္အယ္လ္ဒီသည္ အာခ်ဲခြဲထြက္ေရးသမားမ်ားကဲ့သုိ႔

ဧရာ၀တီတုိင္း လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ လက္နက္ကုိင္ တုိက္ပြဲ၀င္ေနသည့္ ပါတီမဟုတ္။ တျပည္လုံးက မဲဆႏၵ ရွင္မ်ားလုိလားသည့္အခ်က္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ တာ၀န္ရွိသည့္ ပါတီျဖစ္၏။ အၾကမ္းမဖက္ လမ္းစဥ္ စြဲကုိင္သည့္ပါတီျဖစ္၏။ ပါတီေခါင္းေဆာင္ကလည္း အက်ယ္ခ်ဳပ္က်ေန၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊကလည္း ဆူနာမီကာလ အင္ဒိုနီးရွားသမၼတ ဆူဆီလုိဘန္ဘန္းကဲ့သို႔ စိတ္ရင္းမ်ိဳးထားႏုိင္သူမဟုတ္။ နာဂစ္ေၾကာင့္ အေလာင္းမ်ား သိန္းသန္းခ်ီေနသည္ကုိပင္ သတင္း ပတ္အေတာ္ၾကာသည္ထိ လွည့္မၾကည့္ဘဲ ေနရက္သူျဖစ္၏။ ျပည္သူႏွင့္ အတုိက္အခံအေပၚ

ရက္စက္ရန္ ၀န္မေလးသူျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ဧရာ၀တီတုိင္း ကယ္ဆယ္မည့္ ႏုိင္ငံတကာ စစ္သေဘၤာမ်ားကုိ လက္ညိဳးထုိးၿပီး ရန္လုပ္ေတာ့၏။ ေခတ္သစ္ ငရမာန္ကန္းႏွင့္ ေစာလူးမင္း ပုံျပင္ဟုပင္ ဆုိႏုိင္၏။

ဇာတ္ေပါင္းေသာ္ ကယ္ဆယ္ေရးထက္ ျပည္သူအေလာင္းမ်ားေပၚ စစ္ဖိနပ္နင္း၊ ဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ၿပီၤး စစ္အစိုးရက တဖက္သတ္အႏုိင္ယူသြား၏။ ျပည္သူမ်ား မ်က္ရည္မစဲခင္

စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ အာမခံ ခ်က္ေပးမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲေျခလွမ္းသစ္ကုိ စစ္အစိုးရက ျပင္၏။ အန္အယ္လ္ဒီကလည္း စစ္အစိုးရ ဆႏၵခံယူပြဲကုိ ကန္႔ကြက္ရင္း အသံတိမ္သြား၏။ ဤတြင္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအတြက္ အာခ်ဲအိပ္မက္ ပ်က္ေလပလားဟု ေတြးရန္ရွိ၏။ စစ္အစိုးရအေျခအေနမွာလည္း အာဏာ လက္နက္ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေနသည့္တုိင္ ႏုိင္ငံေရးအရ

အသာစီးမဟုတ္၊ စစ္အစိုးရေမွ်ာ္မွန္းသည့္ ပထမႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္ေခၚၿပီး အစိုးရဖြဲ႕ၿပီးမွသာ စိတ္ ေအးရမည့္ အေနအထားျဖစ္၏။ အန္အယ္လ္ဒီမွာလည္း စစ္အစိုးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးခြင့္ မရေသးသည့္ တုိင္ ႏုိင္ငံေရးအရ နာလန္မထူေတာ့သည့္ အေနအထားမဟုတ္။ အာခဲ်အိပ္မက္ ပ်က္မပ်က္ဆုိသည္မွာ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေပၚတည္၏။ ဆန္အက်ပ္ အတည္းေရာက္မွ အန္အယ္လ္ဒီႏွင့္ ေဆြးေႏြးရသည္ဆုိလွ်င္ တုိင္းျပည္ ပုိနာမည္။ ျမန္မာစစ္ေခါင္း ေဆာင္မ်ား အျမင္မွန္ရရန္ ေခတ္ၿပိဳင္က တုိက္တြန္းလုိပါ၏။

ေကအန္ယူ/ေကအန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔မွ ေကအန္ယူသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာသည့္ ဒု-

ဗိုလ္မႉးႀကီးေစာေဂထူးႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း http://www.khitpyaing.org/interviews/july08/11-7-08_saw.php

ယခင္ ကရင္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ တပ္မဟာ (၇) မွ တပ္မဟာမႉး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေစာေဌးေမာင္

သည္ ယမန္ႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၁၁) ရက္က ေကအန္ယူမွ ခြဲထြက္ကာ အင္အား (၃၀၀)

ခန္႔ႏွင့္အတူ ေကအန္ယူ/ ေကအန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီကို ဖဲြ႔စည္းခဲ့ၿပီး နအဖႏွင့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

34

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ပူးေပါင္းသြားခဲ့သည္။ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေစာေဌးေမာင္ႏွင့္ ေထာ့ကုိကုိးစခန္းသို႔ လုိက္ပါသြားသူ ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး

ေစာေဂထူးသည္ မၾကာခင္က ေကအန္ယူသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ေကအန္ယူအဖြဲ႕မွ

ခြဲထြက္ၿပီး (၁) ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာတြင္ ျပန္လည္အလင္း၀င္လာသူ ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီး ေစာေဂထူးအား မိခင္ ေကအန္ယူတပ္မဟာ (၇) သို႔ ျပန္လာရသည့္အေၾကာင္းရင္းကုိ ေခတ္ၿပိဳင္ကေမးရာ ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီးေစာေဂထူးက ယခုကဲ့သို႔ စတင္ေျဖသည္။ ေျဖ။

။ ဟိုမွာဆက္ေနရင္ နအဖရဲ႕ေသြးထိုးသပ္လွ်ဳိမႈၾကားမွာ ေကာက္စားခံရမွာကို စိုးရိမ္ၿပီး

ေနာက္ေက်ာမလံုတဲ့အတြက္ ဒီဘက္ကို ျပန္လာရတာျဖစ္တယ္။ ဟိုမွာလည္း စိတ္ကုန္ၿပီး ျပန္လာ ခ်င္တဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ေမး။ ေျဖ။

။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီမွာ ဘာရာထူးနဲ႔ တာ၀န္ယူခဲ့ပါသလဲ။

။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီမွာ ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီး ဆက္သြယ္ေရးဌာနတာ၀န္ခံ (ဗဟို)

ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး။

။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ရဲ႕ လက္ရိွအေျခအေန ဘယ္လုိရွိပါသလဲ။

ေျဖ။

။ လက္ရွိအင္အား (၈၀၀) ခန္႔ရိွတယ္။ ကုလား၊ ကရင္၊ ရခိုင္၊ ဗမာ အစံုပဲ။ လက္နက္

အင္အားက (၂၀၀) ေလာက္႐ိွတယ္။ ေရာက္ကာစက နအဖက လက္နက္ငယ္ (၂၀၀) ေပးမယ္ လို႔ေျပာတယ္။ အခုထိ တလက္မွ မေပးဘူး။ ၾကည့္ရတာ က်ေနာ္တို႔ကို မယံုဘူးနဲ႔တူတယ္။ အဖဲြ႔ ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ နအဖက ျမ၀တီနဲ႔ ေမာ္လၿမိဳင္ကို ေနာ္တရာ ကားလိုင္းအမည္နဲ႔ ကားဆဲြခြင့္

ေပးတယ္။ အဲဒါကို တာ၀န္ယူရတာက က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔က ဗိုလ္မႉးေမာင္ေက်ာ္ ျဖစ္တယ္။ ဒီလူက ရတဲ့ပုိက္ဆံေတြကို ကုိယ္က်ဳိးအတြက္သုံးၿပီး အဖဲြ႔ကို တ၀က္ေလာက္ပဲေပးေတာ့ ျပႆနာေတြ

ျဖစ္ၿပီး ဗိုလ္ေဌးေမာင္က သူ႔ကို အဖြဲ႔က ထုတ္ဖို႔အထိ လုပ္တယ္။ အဲဒါကို ေမာင္ေက်ာ္နဲ႔ ေ၀စား မွ်စားလုပ္တဲ့ နအဖ စစ္ဦးစီး ပထမတန္း ဗိုလ္မႉးႀကီးမင္းခ်စ္ဦးက ဗိုလ္ေဌးေမာင္ကို သြားၿပီး

တႀကိမ္တခါမွားတာ ခြင့္လႊတ္ေပးပါ၊ ေနာက္ကို မျဖစ္ေစရပါဘူး၊ သူတာ၀န္ယူပါတယ္လို႔ သြား ေျပာတဲ့အတြက္ သူ႔ကိုမထုတ္တာ။ နအဖ စစ္ဦးစီး ပထမတန္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ျမထြန္းဦးကေတာ့ ေမာင္ေက်ာ္ကို လုံး၀ၾကည့္လို႔မရဘူး။ သူတို႔ ပရိယာယ္လုပ္တာလားေတာ့ မသိဘူး။ အခုၾကား

တာကေတာ့ ေမာင္ေက်ာ္ ဂ်ာမနီျပန္သြားတယ္။ က်ေနာ္ထင္တယ္ သူျပန္လာရဲေတာ့မွာ မဟုတ္ ဘူး။ သူ႔ကို မႀကိဳက္တဲ့လူ အဖဲြ႔ထဲမွာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ေမး။

။ အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ရဲ႕ အေနအထား သိပါရေစ။

ေျဖ။

။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္တာ တခုပဲသိတယ္။ အျခားဟာေတြ သိပ္

မေတြးဘူး။ သူထင္တာက ကရင္နဲ႔ ဗမာ တိုက္တာ ကရင္လည္းမႏုိင္ဘူး၊ ဗမာလည္းမႏိုင္ဘူး။

ကရင္နဲ႔ ဗမာ မတိုက္ခိုက္က်ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရၿပီလို႔ သူထင္တယ္။ အဖဲြ႔ကို ေစာင့္ၾကည့္တာ၀န္ ယူရတဲ့ နအဖ စစ္ဦးစီးပထမတန္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ျမထြန္းဦးနဲ႔ မင္းခ်စ္ဦးဟာ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ဘယ္ကိုပဲ သြားသြား အေနာက္က အၿမဲလိုက္တယ္။ သူဘာလုပ္လုပ္ သူ႔နားမွာ

ေထာက္လွမ္းေရးေတြ အၿမဲရွိတယ္။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ေနထိုင္မေကာင္းျဖစ္ရင္ နအဖ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေဆး၀ါး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

35

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကုသေပးတယ္။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ေသမွာကို သူ႔တို႔ စုိးရိမ္တယ္။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ေသရင္ က်န္တဲ့ လူေတြ အကုန္ ေတာျပန္ခိုမယ္လို႔ သူတို႔ယုံၾကည္ထားတယ္။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ကို နယ္စပ္ဘက္ ေပးမလာေတာ့ဘူး။ ေထာ့ကိုကိုးနဲ႔ ဘားအံ၊ ရန္ကုန္၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ဧရာ၀တီတိုင္းေတြကိုပဲ ေပးသြားတယ္။ သူ႔ကို ပညာသားပါပါနဲ႔ နအဖက ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတယ္။ ေမး။

။ ယခင္ႏွစ္က ဗိုလ္ေဌးေမာင္ရဲ႕သမက္ ေစာလယ္မူးလုပ္ႀကံရတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး

ေျဖ။

။ က်ေနာ္ထင္တာကေတာ့ ဒီကိစၥ နအဖလက္ခ်က္ပဲ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ (၂၉) ရက္ေန႔

သိပါရေစ။

ည (၁၂) နာရီမွာ လယ္မူးဟာ မယ္လမွာရွိတဲ့ သူ႔အိမ္မွာ အိပ္ေနရင္း အိပ္ယာေအာက္မွာ ေထာင္ ထားတဲ့ဗုံးေပါက္ကဲြၿပီး ေသသြားတယ္။ ဗုံးမေပါက္ကဲြခင္ စပ္ၾကားမွာ ေမာဖားသူးစခန္းမွာ ထိုင္တဲ့ နအဖ တပ္ဖဲြ႔ေတြကေန အေၾကာင္းၾကားလာတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ သတိထားၾကပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ စခန္း အနီးအနားမွာ တစုံတခု ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာတယ္။ သူေျပာၿပီး မၾကာဘူး၊ ဗုံးေပါက္ၿပီး လယ္မူး ေသသြားတယ္။ နအဖက ထပ္ေျပာတယ္။ ဒီလုပ္ႀကံမႈဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖဲြ႔ တပ္ရင္း (၇၀၃) က တပ္ရင္းမႉး ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီး ေက်ာ္ေအးရဲ႕ လက္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ ေက်ာ္ေအးနဲ႔အတူ ေနာက္ထပ္ ပတ္သက္ေနသူေတြရွိေသးတယ္လုိ႔လည္း ေျပာတယ္။ ဒီကိစၥ ေက်ာ္ေအးနဲ႔

မပတ္သက္ဘူးဆိုတာ အားလုံးသိတယ္။ ဒါကို လယ္မူးမိန္းမနဲ႔ လယ္မူးတူေတြက မသိဘူး။ ဗိုလ္ေက်ာ္ေအးကို သြားဖမ္းလာၿပီး ၀ုိင္း၀န္း႐ုိက္နက္ ထိုးႀကိတ္ၾကၿပီး ပစ္သတ္လိုက္တယ္။ အဲဒီအျဖစ္ကိုၾကည့္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ ဆီမွာရွိတဲ့ တပ္မႉးေတြဟာ ေၾသာ္.. နအဖကေတာ့ ငါတို႔ကို တေကာင္ၿပီး တေကာင္ ေကာက္စားၾကေတာ့မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာဆိုၾကတယ္။ အဲဒီထဲက က်ေနာ္တို႔လည္း ေနာက္ေက်ာသိပ္မလုံေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္အလွည့္ ဘယ္ေတာ့ေရာက္မလဲ ဆိုၿပီးေတာ့ ေတြးပူေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခြင့္သာတာနဲ႔ အခုလို ထြက္လာတာပါ။ ေမး။

။ ပဒိုမန္းရွာ လုပ္ႀကံခံရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္ေဌးေမာင္ရဲ႕အျမင္ ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။

ေျဖ။

။ ပဒိုမန္းရွာ ေသတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ေျပာတာကေတာ့ ပဒိုမန္းရွာဟာ

မဲေဆာက္မွာေနတာ ဘယ္လိုျဖစ္လို႔ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ သူမ်ားသြားႀကံလို႔ရတာလည္းလို႔ ေျပာ ဖူးတယ္။ အျခားေတာ့ ပဒိုမန္းရွာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထူးထူးျခားျခား ေျပာတာဆိုတာေတြေတာ့ မၾကားမိပါဘူး။ ေမး။

။ ကရင္လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အစည္းေတြကို ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ။

။ က်ေနာ္ေလ့လာၾကည့္သေလာက္ ေကအန္ယူ၊ ေကအန္ဒီအို၊ ဒီေကဘီေအနဲ႔ အျခား

ကရင္အဖဲြ႔ေတြဟာ ကိုယ့္အမ်ဳိးကိုေတာ့ အားလုံးခ်စ္ၾကတယ္။ အဓိက ညီၫြတ္ေရးကို မတည္ ေဆာက္ႏိုင္တာ အဆိုးဆုံးျပႆနာပဲ။ နအဖကေတာ့ ခဲြမွာပဲ။ အဲဒါကို အားလုံး သတိရွိဖို႔လိုတယ္။ ေမး။ ေျဖ။

။ ေရွ႕ဆက္ ဘာလုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထားပါသလဲ။

။ က်ေနာ္အသက္ (၆၈) ႏွစ္ ရွိပါၿပီ။ ေကအန္ယူထဲကို ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ ၀င္တယ္။

အဲဒီကေန ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီနဲ႔ မႏွစ္က ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ေထာ့ကိုကိုးပါသြားတယ္။ က်ေနာ္ တို႔ လိုခ်င္တာနဲ႔ နအဖ ေပးတာေတြဟာ

တျခားစီျဖစ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္အသက္လည္း ႀကီးၿပီ။ ေတာ္လွန္ေရးလည္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

36

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆက္မလုပ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ မိန္းမလည္း က်န္းမာေရးမေကာင္းဘူး။ သားသမီး ေတြနဲ႔အတူ ေအးေအးေဆးေဆးပဲ ေနေတာ့မယ္။ က်ေနာ့္ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ႀကိဳဆိုၿပီး

နားလည္မႈေပးခဲ့ၾကတဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ တပ္မဟာ (၇) က တပ္မ ဟာမႉး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဂ်ာ္နီနဲ႔ အားလုံးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟုိအမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔၀င္ ေဒၚစမ္းစမ္းေအာင္ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းခန္း http://www.khitpyaing.org/interviews/july08/10-7-08_dssa.php

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟုိအမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္း

အဖဲြ႔၀င္ ေရႊေၾကးစည္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းပုိင္ရွင္ ေဒၚစမ္း စမ္းေအာင္သည္ မၾကာခင္က ထုိင္းျမန္မာနယ္စပ္သို႔ ေရာက္လာခဲ့သည္။ ေဒၚစမ္းစမ္းေအာင္ႏွင့္အတူ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၀င္ ေဒၚႏြယ္ႏြယ္၀င္းႏွင့္ ေဒၚက်င္က်င္

၀င္းတုိ႔လည္း လုိက္ပါလာသည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ဗဟုိအမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းအဖဲြ႕၀င္ ေဒၚစမ္းစမ္း ေအာင္အား လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ ထြက္လာသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ေမးျမန္းရာ ေဒၚစမ္းစမ္း ေအာင္က ယခုကဲ့သုိ႔ စတင္ေျဖသည္။ ေျဖ။

။ နအဖရဲ႕ ဆႏၵခံယူပဲြမွာ (၉၂) ရာခိုင္ႏႈန္း သူတို႔ရတယ္။ သူတို႔ ဒီလိုလုပ္ေတာ့မယ္

ဆိုတာကို အန္တီတို႔ ႀကိဳသိတယ္။ ဒါေတြၿပီးေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးမွ အန္တီတို႔ ထြက္လာတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီကိစၥရယ္၊ နာဂစ္မုန္တိုင္းတိုက္တဲ့ကိစၥ၊ ေမ (၂၇) ရက္ ေရြးေကာက္ပဲြႏွစ္ပတ္လည္ ေန႔နဲ႔ အစ္မ ထိန္းသိမ္းခံရတာ (၅) ႏွစ္ျပည့္တဲ့ေန႔ အဲဒါေတြ အကုန္လုံးကို ေစာင့္ၿပီးေတာ့မွ

ထြက္လာခဲ့တာျဖစ္တယ္။ စိတ္ထဲမွာ မခံႏုိင္ေတာ့လို႔ အရင္ကတည္းက ထြက္လာဖုိ႔ရွိတယ္။ ေမလအတြင္းမွာ အစ္မ လြတ္လုိလြတ္ျငား ေစာင့္ေနခဲ့တာပါ။ မလြတ္မွန္းေတာ့ သိပါတယ္။ ေမ (၂၉) ရက္ေန႔က ရန္ကုန္က ထြက္လာၿပီး ဒီကို ဇြန္ (၂) ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ပါတယ္။ ေမး။ ေျဖ။

။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွာ ဘာတာ၀န္ေတြ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသလဲ။

။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔၀င္အျဖစ္ ၁၉၈၉ ကေန ၂၀၀၈

ခုႏွစ္အထိ လုပ္လာခဲ့တယ္။ ၁၉၉၈-၉၉ မွာ လႊတ္ေတာ္ေခၚယူမယ့္ကိစၥနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ရဲမြန္ ရိပ္သာမွာ (၉) လၾကာ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ေမး။

။ နာဂစ္မုန္တိုင္း ကူညီကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုအေျခအေန ႀကဳံေတြ႔ရပါ

ေျဖ။

။ နာဂစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ အန္တီအိ္မ္လည္း ၿပိဳတယ္။ အန္တီတို႔က ေဒါပုံမွာေနတယ္။

သလဲ။

ေနာက္တေန႔မွ သိရတာက ရန္ကုန္အျပင္ ဧရာ၀တီတိုင္းမွာလည္း ဆုိးဆိုး၀ါး၀ါး ထိတယ္လို႔ သိရတယ္။ ဒီကိစၥ အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ တခုခုလုပ္မွျဖစ္ေတာ့မယ္ပုံမ်ဳိး ျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ အန္တီတို႔ ေစာင့္ၾကည့္တယ္။ ဘာမွ ျဖစ္မလာဘူး။ အရင္ဆုံး ၾကားတာက ကိုေက်ာ္သူတို႔ဆီမွာ

လူေတြက စားေသာက္ကုန္၊ အ၀တ္အထည္ေတြ လာလႉတာရွိတယ္။ ဒီကိစၥကူညီဖို႔ လုပ္အားေတြ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

37

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လိုတယ္ဆိုေတာ့ သူ႔ဆီဖုန္းဆက္တယ္။ ေရႊေၾကးစည္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကပါ။ အခုလုပ္ငန္းနား

ထားေတာ့ လာကူညီမယ္ဆိုေတာ့ သူေခၚတာနဲ႔ အန္တီတို႔ သြားတယ္။ ဆန္ေတြ၊ အ၀တ္အစား ေတြ ယူသြားၿပီး မေရႊဇီးကြက္နဲ႔ သန္လ်င္၊ ထမလုံဘက္သြားၿပီး ေ၀ငွခဲ့တယ္။ ကိုေက်ာ္သူ

လုပ္တာကို အားက်ၿပီး ကိုယ့္လုပ္ငန္းနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့လူေတြကို ဆက္သြယ္ၿပီး လႉဒါန္းခဲ့တယ္။ ဘုရားဖူးသြားခဲ့တဲ့လူေတြ ကားပိုင္ရွင္ေတြ အျခားအဖဲြ႔အစည္းအစုံပဲ ကယ္ဆယ္ပစၥည္းေတြ လႉဒါန္းခဲ့ၾကတယ္။ အထက္ဗမာျပည္ ဘုရားဖူးခရီးကို ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚကလူေတြ အမ်ားဆုံး

လိုက္ၾကေတာ့ သူတို႔ဘက္က ဒီလိုဒုကၡ ျဖစ္တယ္ဆိုတာနဲ႔ လုံး၀စိတ္မေကာင္းဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေဒးဒရဲ၊ ေမာ္ကၽြန္း၊ ဘုိကေလးဘက္ကို ေမတၱာရွင္အဖဲြ႕အပါအ၀င္ အျခားအဖဲြ႕ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး သြားေရာက္လႉဒါန္းခဲ့တယ္။ ေမး။

။ ကယ္္ဆယ္ေရးအဖဲြ႔ေတြကို အာဏာပိုင္ေတြ အေႏွာင့္အယွက္ေပးမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး

ေျဖ။

။ ဒီျပႆနာ အန္တီတို႔ ခဏခဏႀကဳံရတယ္။ အန္တီတို႔လုပ္ငန္းက ကားလည္းငွား

သိပါရေစ။

ေတာ့ သားအႀကီးဆိုရင္ ကားေမာင္းၿပီး ကိုယ္တိုင္လိုက္တာ လမ္းခရီးမွာ ေတာ္ေတာ္ ဒုကၡ

ေရာက္တယ္။ စစ္ေဆးေမးျမန္းတာေတြမ်ားၿပီး သြားမရေလာက္ေအာင္ အခက္အခဲေတြ ႀကဳံရ တယ္။ သြားမွာက ေဒးဒရဲကို ဒါေပမယ့္ ေဒးဒရဲကို မေရာက္ခဲ့ဘူး။ ျပန္လာေတာ့ ပစၥည္းေတြ ကိုယ့္အိမ္ကိုလည္း ျပန္မသယ္ခ်င္ေတာ့ လမ္းမွာ ႀကံဳရာကို ေပးခဲ့ရတယ္။ ျပန္လာတဲ့အခါ သားေရာ၊ ကားေရာ အဖမ္းခံခဲ့ရတယ္။ ကတိခံ၀န္ခ်က္ေတြ ဘာေတြေတာင္းၿပီးမွ ျပန္လႊတ္ ေပးတယ္။ ဒီလိုျပႆနာမ်ဳိး အျခားအလႉရွင္အဖဲြ႔ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႀကဳံေတြ႔ရတယ္။

အာဏာပုိင္ေတြက သူတို႔ကေနတဆင့္ပဲ လႉေစခ်င္ေတာ့ ဒီကိစၥကို စိတ္၀င္စားတဲ့လူ မရွိၾက သေလာက္ပဲ။ ေမး။

။ ျပည္တြင္းကို ျပန္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါသလား။

ေျဖ။

။ မရွိပါဘူး။ အန္တီတို႔ကို အာဏာပိုင္ေတြက အန္အယ္လ္ဒီမွန္းလည္း သိတယ္။ ခရီး

သြားလုပ္ငန္း လုပ္မွန္းလည္းသိတယ္။ သူတို႔က နည္းနည္းဆို မ်ားမ်ား၊ အန္တီလည္း သူတို႔နဲ႔

နည္းနည္းစကားမ်ားခဲ့တာဆိုေတာ့ သူတို႔လည္း သိတယ္။ အန္တီမိတ္ေဆြႏွစ္ဦးဆိုရင္ လႉရင္း တန္းရင္းကေန အိမ္ျပန္မေရာက္ဘဲ ဒီကေန႔အထိ ေပ်ာက္ဆုံးေနတယ္။ ေမး။

။ လက္ရွိျပည္တြင္းအေျခအေန ေျပာျပေပးေစခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ။

။ မလုပ္သင့္တဲ့အခ်ိန္ လူထုဆႏၵခံယူပဲြ လုပ္တာေတြ ဒီလိုျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ သိတဲ့

အတြက္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵမဲေပးဖို႔၊ စည္း႐ုံးတာေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ အေျခ

အေနက အန္တီတို႔အိမ္က ကားစပယ္ရာေတြေတာင္ ႀကံ့ခိုင္ေရးအဖဲြ႔၀င္ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ အန္တီတို႔ကို ရန္ေတြဘာေတြလုပ္ၿပီး အိမ္ေရွ႕ကေန ေခါက္တုံ႔ေခါက္ျပန္ ေလွ်ာက္ၿပီး ေတာင္ၾကည့္ ေျမာက္ ၾကည့္နဲ႔ သူတို႔မွာ အာဏာေတြ ပါ၀ါေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ အဲလိုဟာမ်ဳိးေတြနဲ႔ ၾကာရွည္ေနဖို႔ဆိုတာ

သိပ္ၿပီး အဆင္အေျပလွဘူး။ လူထုေတြကေတာ့ အက်ပ္အတည္းၾကားမွာပဲ။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ ျမင့္မားေနတယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဘာမွမရွိဘူး။ အိမ္ရွိ လူအားလုံးဆင္းၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကမွ စားရေသာက္ရတယ္။ အလုပ္အကိုင္ လုပ္ရတာေတြလည္း မေခ်ာေမြ႔ဘူး။ အာဏာပိုင္ေတြ ကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး အေႏွာင့္အယွက္ေပးတာေတြရွိတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

38

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေမး။ ေျဖ။

။ ဒီမွာ ေရွ႕ဆက္ ဘာလုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါသလဲ။

။ အျပင္ကို ေရာက္ေနတဲ့လူေတြက အလုပ္ပိုလုပ္ႏိုင္တယ္ထင္လို႔ ထြက္လာတာ ျဖစ္

တယ္။ ဟုိမွာက လႈပ္ရွားလို႔မရဘူး။ နည္းနည္းေလးလုပ္တာနဲ႔ ဆြဲၿပီး ျပန္လႊတ္ဖို႔ေတာင္

အစီအစဥ္ မရွိဘူး။ ခါတိုင္းဆိုရင္ စစ္ေဆးေမးျမန္းၿပီး ျပန္လႊတ္ေပးတာေတြ ရွိတယ္။ အခုက တခါတည္း ဆြဲထားလိုက္တာပဲ။ ေမး။

။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေရွ႕ေရးအေျခအေန ဘယ္လုိျမင္ပါသလဲ။

ေျဖ။

။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူႀကီးေတြ လုပ္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အန္တီတို႔က အဖဲြ႔ခ်ဳပ္

အေၾကာင္းကိုလည္း သိပါတယ္။ ၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ရလဒ္ကို ဆုပ္ကိုင္ၿပီး အၿမဲတမ္း သြားၾကမွာကို

ဆုံးျဖတ္ထားၿပီးျဖစ္တယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ (စီအာပီပီ) လည္းရွိတယ္။ စီအာပီပီက ၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရးကိုပဲ အေျဖရွာမယ္။ ဒါက ေတာ့ အန္တီတို႔ အၿမဲတမ္းပဲ ေနရမယ့္ကိစၥျဖစ္တယ္။ ေမး။ ရေစ။ ေျဖ။

။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ၂၀၁၀ က်ရင္ ေရြးေကာက္ပဲြ ၀င္ဖို႔ ရွိမရွိ သိပါ ။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္မယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ ၀င္မယ္ဆိုရင္

သူတို႔ရဲ႕ အေျခခံဥပေဒကို ေထာက္ခံသလို ျဖစ္ေနမွာေပါ့။ အန္တီတို႔ကေတာ့ ေဒၚစုရဲ႕အေျဖကိုပဲ လုိခ်င္တယ္။ အန္တီအျမင္ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြကို ၀င္လိမ့္မယ္ မထင္ဘူး။ မ၀င္တာကိုဘဲ အန္တီတို႔ကေတာ့ မွန္တယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ေမး။

။ ျပည္တြင္း ျပည္ပမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြကို ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ။

။ အားလုံး အတူတကြ စည္းလုံးၿပီး ညီညီၫြတ္ၫြတ္နဲ႔ တုိက္ပဲြ၀င္ၾကဖို႔

ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊကိုလည္း စိတ္ေကာင္းေလးထားဖို႔

ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္ ကိုပဲ သူတို႔က ခ်စ္ေနၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုကို မခ်စ္ဘူးလို႔ စိတ္ထဲမွာထင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာ သားရင္သား မခဲြျခားဘဲ တိုင္းျပည္အက်ဳိးကို ၾကည့္ဖို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

39

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

BOOK REVIEW

Cultivating Inequality By DAVID SCOTT MATHIESON

JULY, 2008 - VOLUME 16 NO.7

A Japanese study illustrates how farmers created an agricultural market in spite of the military government’s bureaucrats THE devastation caused by Cyclone Nargis and spiraling global food prices have placed even more pressure on the agricultural sector of Burma, once the world’s largest rice exporter and potentially one of Asia’s most prodigious producers of agricultural staples.

Economic Disparity in Rural Myanmar by Ikuko Okamoto. National University of Singapore Press, 2008. P 264

The majority of the Burmese labor pool is in farming, and rice production remains not just a national priority but an obsession of the junta. Successive regimes have attempted a number of initiatives to increase agricultural production, first through disastrous socialist policies, and since 1988 with piecemeal open market reforms which have continued to stifle the true promise of the agricultural sector.

Ikuko Okamoto’s book looks at one success story in this sad litany of state failure. Economic Disparity in Rural Myanmar is an academic analysis of the rapid increase in production of pulses in one township close to Rangoon. A pulse is a bean, in this case one called pedishwewar, or golden green gram, otherwise known as the mung bean. It is a close study of the relationship between Burmese farm laborers, rural traders, tractor dealers, some available land, rice paddy crops and a fortuitous gap in the global rice market that produced a pulse market where before there was none. The sting is that most of the people on the lower rungs—the farmer-laborers—profited least from their labors. Pulses brought in a total of 3.6 billion kyat (US $3 million) in 2007, mainly due to India, which reduced pulse cultivation, allowing farmers and traders in Burma to fill the demand. Okamoto, a researcher at Japan’s Institute for Developing Economies, spent several years studying production techniques in Thongwa Township, east of Rangoon and home to 64 villages and about 150,000 people. In this well-designed and detailed study, she looks at how the dramatic growth in

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

40

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

green gram production produced an export success. “This increase was not related to any government policy to promote pulse cultivation…nor were there any coercive measures to expand production,” she writes. It was simply the result of limited reforms which provided the space for farmers to plant the crops for export by local and Rangoon-based merchants. In 20 years, green gram production in Burma, of which Thongwa is the most dramatic example (the government awarded the “outstanding district award for boosting GDP” to Thongwa in 2006), rose from no gram exports in 1980, to 15,000 tons in 1989 and 207,000 tons in 2002. Areas of cultivation of green gram in Thongwa increased from 248 acres in 1986 to 95,000 acres in 2002. In the process, a minority of people in Thongwa did improve their living standards, mainly farmers who could gain access to credit to purchase or rent tractors. Businesses that rented the tractors also profited, as did export merchants who sold the beans to India. Poor laborers who didn’t have a working title for land couldn’t access credit, which is a rare, yet essential, economic necessity in Burma. The disparity in income was due to the large worker pool in the area, made up of people who were already poverty stricken and received little payment for a nonlabor intensive crop such as green gram. The author is clear and concise in her criticism of an unwitting government, one that was essentially unaware of green gram production as well as the increasing rates of rural income disparity. Its agricultural policy was based largely on the importance of heavily subsidized and controlled rice production to national stability and self reliance, generating a paranoia that spreads over to other sectors of agriculture and hinders further reform. There isn’t much of a “human touch” to this book—no human interest narratives or in- depth interviews. Ardeth Maung Thawnghmung’s recent study of paddy farmers and government policy, “Behind the Teak Curtain,” and this year’s excellent report on forced physic nut production in Burma by the Ethnic Community Development Forum, titled “Biofuel by Decree,” make fine reading companions. If it’s details the reader wants, the author provides 115 tables and statistics on everything from tractor fees to annual rainfall in Thongwa. Some of the econometric sections are tough going, but if you’re a professional or academic bean counter, you will find it and the accompanying analyses illuminating. As post-cyclone reconstruction begins in the shattered communities of the Irrawaddy delta and around Rangoon, studies such as this light the way in understanding, and hopefully, solving, Burma’s problem-plagued food production sector. The United Nations Food and Agricultural Organization has estimated more than $200 million is needed to bring the more than 30 affected townships back to life, including Thongwa. As inflation soars and poverty levels worsen in Burma, reconstruction must also go hand in hand with long-postponed reforms that make rural people’s lives equitable. David Scott Mathieson is a Burma consultant for New York-based Human Rights Watch. Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

41

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သတင္းေထာက္တဦးရဲ႕ ရင္ဖြင့္သံ … လပြတၱာျမင္ကြင္း ေအာင္သက္ဝိုင္း/ လပြတၱာ| ဇူလိုင္ ၁၆၊ ၂၀၀၈ က်ေနာ္ အခု လပြတၱာက ျပန္ေရာက္ေရာက္ခ်င္း အင္တာနက္ဆိုင္ကိုတန္း၀င္လာတာပါ။ အေျခအေနေတြက အစိုးရေျပာ သလို လုံး၀မဟုတ္ဘူးဗ်။ ေတာ္ေတာ္ကို ဆိုးတယ္။ အရင္တုန္းက ဒုကၡသည္ေတြက စခန္းေတြမွာ ဒုကၡခံရတယ္။ အခု ကိုယ့္ေနရာကိုယ္ျပန္ၿပီး ဒုကၡခံရတယ္။ ကိုင္းေသာင္၊ ကညင္ကုန္း၊ ေရြး၊ ျပင္စလူ ရြာေတြေရာက္ခဲ့တယ္။ ျပန္လည္ထူေထာင္ ေရးအတြက္ဆိုၿပီး လုပ္အားဝင္ေပးခိုင္းတာ အႀကီးအက်ယ္ပဲ။ “မင္းတို႔ ရပ္ရြာေတြ ျပန္လည္ထူေထာင္ဖို႔ ငါတို႔စစ္သားေတြက ေရာက္လာတာ။ မင္းတို႔တေတြ ငါတို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္” ဆိုၿပီး လုပ္အားေပးခိုင္းတာပဲ။ ႐ိုက္တာ၊ ႏွက္တာေတြလည္း ရွိတယ္။ ၃မိုင္၊ ၅မိုင္နဲ႔ ရတနာဒီပ ကစားကြင္းက ေနရပ္မျပန္ေသးတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြအမ်ားႀကီး

လုပ္အားေပးအခိုင္းခံေနရတယ္။ သူတို႔က လုံး၀မျပန္ခ်င္ၾကဘူး။ လုပ္အားေပးမလိုက္ရင္ စခန္းက ေမာင္းထုတ္မယ္ဆိုလို႔သာ လုပ္အားေပး လုိက္ၾကရတာ။ စခန္းေတြကို ၾသဂုတ္ ၅ ရက္ေန႔ ေနာက္ဆံုးထားၿပီး ဖ်က္မယ္၊ မျပန္ရင္ အၾကမ္းဖက္မယ္လို႔သတိေပးထားတယ္။ ကုလသမဂၢကို သိပ္အထင္မႀကီးနဲ႔ဗ်ိဳ႕။ သူတို႔ေတြက လူထုနဲ႔တသားတည္းမျဖစ္ဘူး။ ေဒၚလာရလို႔ အလုပ္လာလုပ္ေနၾကတာ။ ဒုကၡသည္ေတြ အရမ္းအခက္အခဲျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ သိတာေတာင္ သတင္းမထုတ္ျပန္ေပးၾကဘူး။ အစိုးရၿငိဳျငင္မွာ အရမ္း ေၾကာက္ေနၾကတယ္။ သူတို႔ေတြက အေျခအေနကို အၿမဲထိေတြ႕ေနရတာ။ သိတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ေဒၚလာရေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ရပ္သြားမွာစိုးလို႔ သိရဲ႕သားနဲ႔ မသိလုိက္ မသိဘာသာ မ်က္လုံးစုံမွိတ္ေနၾကတာ။

သူတို႔အတြက္သုံးေနတဲ့ စရိတ္ေတြက ဒုကၡသည္ေတြကို ေထာက္ပံ့ေနတဲ့စရိတ္ထက္ မ်ားမယ္လို႔ ထင္တယ္။ အိမ္အေကာင္း စားေတြကို တလ က်ပ္ ၁၀ သိန္း နဲ႔ ၁၅ သိန္းအၾကားေပးၿပီး ငွားေနၾကတယ္။ တကယ္လို႔သာ သူတို႔ေတြ ေစတနာရွိရင္ အသုံးစရိတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး

ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ သုံးေငြ အပိုထြက္လာေအာင္ လုပ္သင့္တာေပါ့ဗ်ာ။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ေတြက ၀တ္ေက်တန္းေက်ဗ်။ လူမႈေရးစိတ္ဓာတ္အရင္းခံၿပီး လာလုပ္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ေတာ္ေတာ္စိတ္ပ်က္ဖို႔ ေကာင္းတယ္။

အခု ထပ္ေတာင္းတဲ့ ေဒၚလာ သန္း ၂၈၀ ဆိုတာ သူတို႔အတြက္ပဲ ေနမွာေပါ့။ ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ တာေပၚလင္စကို အမိုး အကာလုပ္၊ ၀ါးလုံးနဲ႔ တဲထိုး၊ WFP က မေသ႐ံုေပးတ့ဲ ဧည့္မထ ဆန္ညံ့ကို

စားေနရတာ။ မုိးေလးရြာေနလို႔ ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ ေရအဆင္ေျပေနတာ။ မုိးသာမရြာရင္ေတာ့ ျဖစ္လိုက္မယ့္ကပ္ေရာဂါေတြ။ ေဆးကုသမႈအပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း အဲဒီ အန္ဂ်ီအိုေတြ

မေရာက္ေသးတဲ့ ေနရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတယ္။ အဓိက ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြမွာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

42

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အားကိုးရာမရွိဘူး။ က်ေနာ္ေရာက္သြားတဲ့ ရြာေတြက ဒုကၡသည္ေတြက က်ေနာ့္ကိုတိုင္ၾကတယ္။ သူတို႔ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အေျခအေနေတြကိုေပါ့။ သူတို႔စိတ္ထဲမွာ က်ေနာ္က သူတို႔ကို တခုခုျဖစ္ေအာင္

ကူညီေပးႏုိင္မယ္ဆိုၿပီး ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတယ္။ အဲဒါ က်ေနာ္ ၀မ္းအနည္းဆုံးပဲ။ က်ေနာ္က သူတို႔အတြက္ သတင္းေရးေပး႐ံုကလြဲရင္ ဘာဆိုဘာမွ မတတ္ႏုိင္ဘူးဗ်။ က်ေနာ္ေရးတဲ့ သတင္းေတြက သူတို႔ေတြကို မကယ္တင္ႏုိင္ဘူးဆိုတာ က်ေနာ္ကိုယ္တုိင္ သိတယ္။

ကမၻာက သိမယ္၊ ႏုိင္ငံတကာက သိမယ္၊ ဒါေလာက္ပဲ။ အဲဒါအကုန္ပဲ။ ကုလသမဂၢဆိုတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းႀကီး ေတြေတာင္ လပြတၱာ ၿမိဳ႕ေပၚမွာရွိေနၿပီး ဒီဒုကၡသည္ေတြကို မကူညီႏုိင္တာ က်ေနာ္လို သတင္းေထာက္ တေယာက္က ဘာကူညီႏုိင္ မွာလဲ။ က်ေနာ့္အတြက္ေတာ့

သတင္းေကာင္းေတြ ရမယ္၊ လူေတြဖတ္ၾကမယ္၊ အေရးေကာင္းရင္ ခ်ီးက်ဴးၾကမယ္၊ ဒါပဲ။ လာမယ့္ ဇူလိုင္လကုန္ဆိုရင္ ၃ မိုင္၊ ၅မုိင္၊ ရတနာဒီပက လူေတြကို ဆြဲထုတ္မယ္။ တဲေတြဖ်က္မယ္။ ႏွင္မယ္။ ေျပာမရရင္ ႐ိုက္ေကာင္း႐ိုက္မယ္။

ဟိုးအရင္ လပြတၱာၿမိဳ႕ေပၚက ဒုကၡသည္စခန္းေတြကေန ဒုကၡသည္ေတြကို ၃ မိုင္၊ ၅မိုင္နဲ႔ ရတနာဒီပ

စခန္းေတြကို ပို႔တုန္းက ဘယ္လို ပို႔ခဲ့တယ္ထင္လဲ။ ဘုရားႀကီး၀င္းနဲ႔ ၿမိဳ႕ေပၚစခန္းက လူေတြကိုညေန ၄ နာရီေလာက္ လပြတၱာ ၿမိဳ႕မွာတပ္စြဲထားတဲ့ တပ္မ ၆၆ က စစ္သားေတြက နံပါတ္တုတ္ေတြ ေသနတ္ေတြကိုင္၊ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ၀ိုင္း၊ ၿပီးေတာ့ ကားႀကီးေတြေပၚ ကို ကြၽဲႏြားေတြလို ေမာင္းတင္ခဲ့တာဗ်။ အဲဒါ အခုမွ ဒုကၡသည္ေတြက က်ေနာ့္ကို ေျပာျပတာ။ သူတို႔အဲဒီလို ထပ္လုပ္ခံရမွာ ေၾကာက္ေနၾကတယ္။

အဲဒီလို ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို အင္အားသုံးေရႊ႕တာ ကုလသမဂၢက ျမန္မာ၀န္ထမ္းေတြသိတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ သတင္းမထုတ္ ခဲ့ၾကတာလဲ။ အဲဒီျဖစ္ရပ္ကုိ ၿမိဳ႕ခံေတြအားလုံးလည္းသိတယ္။ အခုေနာက္တႀကိမ္ အဲဒီလို ျဖစ္ဦးမယ္။ ၿပီးေတာ့ စခန္းကို တာ၀န္ယူထားတဲ့တပ္နဲ႔

အာဏာပိုင္ေတြက ညေန အရက္မူးလာရင္ “သူမ်ား ထမင္းစားၿပီး အပ်င္းတက္ေနတဲ့ ဟာေတြ၊ သူေတာင္းစားေတြ၊ ကိုယ့္အိမ္ကိုယ္ ျပန္ၾကပါလား” ဆိုၿပီး ဆဲတယ္။ အဲဒါ မခံႏုိင္တဲ့ ဒုကၡသည္မိသားစုေတြက၊ အထူးသျဖင့္ ေယာက်္ားေတြက ျပန္ေအာ္ရင္ ေခၚၿပီး႐ိုက္၊ ၿပီးေတာ့

အဲဒီမိသားစုကုိ စခန္းက ေမာင္းထုတ္တယ္။ အဲဒါ တကယ့္ျဖစ္ရပ္မွန္ ေတြ။ စခန္း ၃ ခုစလုံးမွာ ျဖစ္ေနတာ။ ၿပီးေတာ့ အလွဴရွင္ေတြလာရင္ ဘာမွ မလိုအပ္ဘူးဆိုၿပီး ေျပာခိုင္းတယ္။ အရမ္းလွဴခ်င္ တဲ့သူေတြက ဇြဲေကာင္းေကာင္းနဲ႔ အၾကာႀကီး စကားေတြေျပာၿပီးမွ လွဴလို႔ ရတယ္။

အဲဒီအေျခအေနေတြကို ကုလသမဂၢ သိမွာပါ။ ဒါေပမယ့္သူတို႔ ဘာေၾကာင့္ ႏႈတ္ဆိတ္ေနၾကတာလဲ ...။

ၿပီးေတာ့လည္း TCG (အာဆီယံ၊ ကုလသမဂၢ၊ နအဖ … သံုးပြင့္ဆိုင္ ဗဟိုအဖြဲ႔) ဘာေတြ ဘယ္လို စာရင္းေကာက္ သြားတယ္ မသိဘူးလို႔ လပြတၱာ ၿမိဳ႕ခံေတြက ေျပာတယ္။ လူငယ္ေလးေတြ လာတယ္တဲ့။ သူတို႔က အာဆီယံ ... ဘာဘာ ညာညာ အဖြဲ႔ ကပါေပါ့။ ရြာေတြမွာ ဘာေတြ

ျဖစ္ေနလဲသိခ်င္တယ္ဆိုၿပီး လပြတၱာၿမိဳ႕ေပၚမွာေနတဲ့ ရယကကို မရမက ေမးတယ္။ ဟုိက က်ေနာ္တို႔

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

43

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အရမ္းႀကီးမသိဘူး။ ရြာကို လိုက္ပို႔ေပးမယ္ဆိုၿပီးေျပာေတာ့ အခ်ိန္မရလို႔ပါ၊ ျမန္ျမန္နဲ႔

ခန္႔မွန္းေျပာပါဆိုၿပီး စာရင္း ေတြေကာက္သြားေလရဲ႕။ အဲဒါဘယ္လိုလုပ္ၿပီး စာရင္းအမွန္ ထြက္မလဲ။ က်ေနာ့္မွာ လူသက္ေသေတြ၊ အေထာက္အထား ေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္။ စာရင္းေတြကို အေပၚယံ လုပ္သြားၾကတာေလ။ အဲဒါ TGC ေပါ့။ အဲဒီ အစီရင္ခံစာက အေျခအေနမွန္ ကို လုံး၀ထင္ဟပ္မျပႏုိင္တာ ေသခ်ာေပါက္ပဲ။ ၿပီးေတာ့ အစိုးရနဲ႔ VOA နဲ႔ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေလဆင္ႏွာေမာင္းကိစၥ။ အစိုးရက ေလဆင္ႏွာေမာင္း မတိုက္ဘူး။ VOA ကတိုက္တယ္ ဆိုၿပီး ျဖစ္ခဲ့တာ။ တကယ္ေတာ့ တိုက္ခဲ့တယ္။ လပြတၱာၿမိဳ႕ ၃ မုိင္ နားက

ရြာေတြမွာ အိမ္ေတြ အလုံးလိုက္ကို ကြၽတ္ထြက္ တာ။ သို႔ေသာ္ VOA က ေျပာတဲ့ေနရာ လြဲသြားတာ။ အဲဒါ အစိုးရက ခ်က္ေကာင္းရၿပီဆိုၿပီး ကိုင္လိုက္တာဗ်။ ေနာက္တခုက အစိုးရ ေျပာေနတဲ့ လယ္ထြန္စက္ေတြ ေပးေနတယ္။ မ်ဴိးစပါးေတြ ေပးေနတယ္။ ေလွေတြ၊ ပိုက္ေတြေပးေန တယ္ဆိုတဲ့ကိစၥ။ ရြာက လူေတြက က်ေနာ့္ကို ဘာေျပာလဲသိလား။ မင္းက အစိုးရဘက္ကလားတဲ့။ သူတို႔ဘာမွမရဘူးတဲ့။ ရတဲ့ရြာေတြေတာ့ ရွိတယ္တဲ့။ ဟုတ္တယ္။

ရတဲ့ရြာေတြရွိတယ္။ သို႔ေသာ္္ စက္အစုတ္။ လယ္တဧကကို ဒီဇယ္ဆီ ၂ ဂါလန္ ေပးတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီစက္အစုတ္ေတြက ပ်က္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆီအရမ္းစားတယ္။ တဧက ထြန္ဖို႔ ၄ ဂါလံနဲ႔ ၅ ဂါလံ

ကုန္တယ္တဲ့။ ၿပီးေတာ့ စက္ ၁၀ လုံးမွာ ၃ လုံးေလာက္ပဲ ေကာင္းတယ္တဲ့။ အဲဒီေကာင္းတဲ့ ၃ လုံးကို ကုိယ့္လယ္မွာ ထြန္ႏုိင္ ဖို႔ ရြာလူႀကီးကို ၂ သိန္းလာဘ္ထိုးရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေပးတာက

အသုံးမက်တဲ့စပါး၊ ႏွံကား ဆိုတာ။ သူက ဆန္နာမည္ဆိုရင္ မေနာသုခေပါ့။ က်ဲလိုက္တယ္။ တပင္မွ မေပါက္ဘူး။ သူတို႔အရင္ကစိုက္တဲ့ မ်ဴိးစပါးကလည္း လုံး၀မရေတာ့ လယ္သမား ေတြ ပက္လက္လန္ေရာ။

စပါးပင္မရွိတဲ့လယ္ကြင္းေတြကို ျမစ္ကမ္းတေလွ်ာက္မွာျမင္ခဲ့တယ္။ အစိုးရ လိမ္တာေတြကေတာ့ အံ့ေရာပဲ။ စပါးပင္ရွိတဲ့ လယ္ကြင္းေတြကုိေတာ့ လပြတၱာၿမိဳ႕အ၀င္ လမ္းတေလွ်ာက္မွာပဲ

ေတြ႕ခဲ့ရတယ္။ ဒါက မုန္တုိင္းသင့္ ဧရိယာ တခုလုံးနဲ႔ ႏႈိင္းရင္ ဘာမွ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ တကယ့္ကို ရင္ေမာစရာပဲ။

ဒုကၡသည္ေတြေၾကာင့္ ဒုကၡသည္စခန္းကို အုပ္ခ်ဴပ္တဲ့ လူႀကီးမင္းေတြနဲ႔ ၿမိဳ႕ရဲ႕ ရယက၊ မရက ေဆြေတာ္၊ မ်ဳိးေတာ္၊ လပြတၱာ ၿမိဳ႕ခံ အိမ္ပိုင္ရွင္ေတြ အေတာ့္ကို ခ်မ္းသာလာၾကၿပီ။

စားေသာက္ဆုိင္ေတြဆိုတာ ၾကက္ပ်ံမက်။ ၿပီးေတာ့ လပြတၱာမွာ UN က မမေတြ၊ ကိုကိုေတြ၊

ဦးႀကီးေတြ၊ တျခား INGO က ကိုကို၊ မမ၊ ဦးႀကီးေတြရဲ႕ ခ်စ္ဇာတ္လမ္းေလးေတြကေတာ့ ေဒၚလာေငြ ရာခ်ီေပးငွားထားတဲ့ အိမ္ႀကီး အိမ္ေကာင္းေတြေပၚမွာ ရွိလာၿပီ။ ဒုကၡသည္ေတြကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈတဲ့သူတို႔ကို က်ေနာ္တကယ္မုန္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာမွမသိရွာေလတဲ့ ဒုကၡသည္ အမ်ားစုက ေတာ့ UN နဲ႔ INGO က က်ပ္ေငြ ေသာင္းဂဏန္းနဲ႔ ဆန္ေလးေတြေပးတာကို ကယ္တင္ရွင္ႀကီးေတြအလား ထင္မွတ္ယူဆ ကိုးကြယ္ေနၾကတယ္ဗ်။ ဆရာမ၊ ဆရာဆိုၿပီး

ေလးေလးစားစား ႐ို႐ိုေသေသ ေအာက္က်ဳိ႕ ဆက္ဆံေနၾကတယ္။ ေအးေပါ့ ေလ။ အစိုးရက

လုပ္မေပးတာထက္စာရင္ သူတို႔ကလုပ္ေပးေနေတာ့ ကယ္တင္ရွင္ႀကီးေတြလို႔ ထင္ေနတာ သိပ္ေတာ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

44

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မဆန္းပါဘူး။ က်ေနာ္ကေတာ့ သူတို႔ကို ေဆာရီးပဲ။ အေျပာကေတာ့ ေရႊမန္းတင္ေမာင္၊ အကကေတာ့ ခ်ဳိမိုင္မုိင္ဆိုတာေတြ။

အရင္ ခရီးစဥ္တုန္းက ဒုကၡသည္ေတြကို သနားစိတ္၊ ဒီUN နဲ႔ INGO ေတြကို မုန္းတဲ့စိတ္နဲ႔ ျပန္ခဲ့ရတယ္။ အခု ခရီးစဥ္လည္း ဒီလိုပဲ၊ ေနာက္ခရီးစဥ္လည္း ဒီလိုပဲလာဦးမွာပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ သူတို႔ေတြက လူစိတ္မရွိတဲ့သူေတြ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ အိုေက။

က်ေနာ္ေျပာတာေတြ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ နားေထာင္ေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။ ရင္ထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ေပါ့သြားၿပီ။ Copyright (C) 2002 - 2007. Irrawaddy Publishing Group (Burmese Version). All rights reserved.

၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား မင္းဇင္ | ဇူလိုင္ ၁၆၊ ၂၀၀၈ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပဋိပကၡက ေရရွည္ၿပီး၊ ေျဖရွင္း၍ ေျပလည္ႏိုင္ဖြယ္ မရွိသည့္ ေနာက္ထပ္အဆင့္တခုသို႔ တက္လွမ္းေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ တနည္းဆိုရေသာ္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပဋိပကၡက စုဖြဲ႔စည္းထားသည့္ အျခားပံုစံတမ်ဳိးသို႔ ေျပာင္းလဲ သြားေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရက "လမ္းျပေျမပံု" အဆင့္ (၇) ခု၏ တခန္း တက႑အေနျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး၊ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပရန္ ဆက္လက္ျပင္ဆင္ေနျခင္းျဖင့္

ကစားပြဲအသစ္အတြက္ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒသမ်ားကို တဖက္သတ္ခ်မွတ္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အထူးလိုအပ္ေန သည့္

ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ အခိုင္အမာ အခ်က္အလက္မ်ား ပါ၀င္လွသည္ မဟုတ္ ပါ။ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၊ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးက အတူတကြ ေတြ႔ဆံုညိႇႏိႈင္းၾက၍ သူတို႔၏ ထင္ျမင္ယံုၾကည္ခ်က္မ်ားကို ဖလွယ္ ညိႇႏိႈင္းႏိုင္ၾကရန္ အခြင့္အလမ္းလည္း ျဖစ္ေပၚလာဖြယ္ မရွိပါ။

ဤသို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို သြားမည့္အစား၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏

ဦးတည္ခ်က္က တလြဲျဖစ္ေနခဲ့ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက "ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒဆိုင္ရာ မဂၢဇင္း" (Foreign

Policy magazine) ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာ ရန္ပံုေငြ အဖြဲ႔တို႔၏ တင္ျပခဲ့သည့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ "က်ရႈံးႏိုင္ငံ ညႊန္းကိန္း" (failed state index) အရ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၇၇ ခုတြင္ အၾကမ္း ဖက္ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ေပၚ၍ နစ္နာဖြယ္ရွိေသာ၊ လူမႈေရးအရ ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းမႈမ်ား

ျဖစ္ေပၚလာဖြယ္ရွိေသာ ၁၂ ခု ေျမာက္ႏိုင္ငံအျဖစ္ တန္းစီသတ္မွတ္ခံထားရသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ေလ့လာခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဆင့္ ၁၄ ေနရာတြင္ ရွိခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက ယခုႏွစ္တြင္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

45

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ပိုမိုက်ဆင္းသြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ၿပိဳကြဲကိန္း ဆိုက္ေနရၿပီ ျဖစ္သည္။ " ယခုအေျခအေနမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေကာင္းတဲ့အနာဂတ္ အလားအလာေတြ ျဖစ္ေပၚေနတာ က်ေနာ္တကယ္ကို မေတြ႔ရေသးပါဘူး" ၀ါရွင္တန္ ဒီစီၿမိဳ႔ ေဂ်ာ့ခ်္ေတာင္းတကၠသိုလ္ရွိ

ျမန္မာႏိုင္ငံေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ ေဒးဗစ္ စတိန္းဘာ့ဂ္ (David Steinberg) က ေျပာသည္။ စစ္တပ္ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ား အပါအ၀င္ အတိုက္အခံ အင္အားစုမ်ား၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ မ်ားက ျပဒါးတလမ္း၊ သံတလမ္းျဖစ္ေနၾကၿပီး ယခု ဖြဲ႔စည္းပံုအသစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္လည္း အေျပာင္း အလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာရန္ မျမင္ရပါ။ အတိုက္အခံအင္အားစုမ်ားကလည္း အမ်ဳိးသားျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ တတ္ႏိုင္သမွ် ဆက္လက္တိုက္ပြဲ၀င္ လႈပ္ရွားၾကလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အသစ္ေသာ ဖြဲ႔စည္းပံု

အခင္းအက်င္းမ်ားအရ အတြင္း၀င္၍ ေဆာင္ရြက္ လွ်င္လည္း ထိေရာက္မႈ အနည္းငယ္မွ်သာ ရႏိုင္ေျခ ရွိပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ စစ္တပ္က အသာစီးယူ လႊမ္းမိုးထိန္းခ်ဳပ္ ထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး၊ သို႔ဆိုလွ်င္ အျခားေရြးခ်ယ္စရာ လမ္းေၾကာင္း၊ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကိုသာ

ဆက္လက္ေဖာ္ေဆာင္ၾကရ ဖြယ္ ရွိပါေတာ့သည္။ ဥပမာအားျဖင့္- လူထုကို လႈံ႔ေဆာ္စည္းရံုး လႈပ္ရွားေစသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာကို စည္းရံုး တိုက္တြန္းသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ ပို၍ ဦးစားေပး လုပ္လာရဖြယ္ ရွိေနသည္။

အျခားတဖက္တြင္လည္း စစ္တပ္က သူ၏တဖက္သတ္ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္သည့္ အႂကြင္းမဲ့

ထိန္းခ်ဳပ္ေရးကို ဖြဲ႔စည္းပံုအသစ္ ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို အသံုးခ်၍ ဆက္လက္ အတင္းအက်ပ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္လိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ ပဋိပကၡ ေၾကာင့္ သူတို႔ေပးဆပ္ရမည့္ အရင္းအႏွီး

တန္ဖိုးမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဤမူ၀ါဒမ်ားအတိုင္း ဆက္၍သြားပါက ျမင္သာ သည့္ရလဒ္မွာ ႏိုင္ငံတကာက ဆက္လက္ ၀ိုင္းပယ္ခံရျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး တုိး၍ က်ဆင္းရမည့္ အေျခ အေနပင္ ျဖစ္ပါသည္။

"စစ္တပ္က တဖက္သတ္ အေျဖရွာတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးကို က်ေနာ္တို႔ လံုး၀ လက္မခံႏိုင္ဘူး" ယခင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ေဟာင္းတဦး ျဖစ္သူႏွင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ

ျမန္မာအေရးလႈပ္ရွားေနသည့္ US Campaign for Burma အဖြဲ႔၏ အမႈေဆာင္ ဒါရိုက္တာတဦး ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ဒင္က ေျပာပါသည္။ "စစ္တပ္ရယ္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ရယ္၊ တိုင္းရင္းသားကိုယ္စားလွယ္ေတြရယ္ အတူတကြ ေစ့စပ္ညိႇႏိႈင္း ေျပလည္မႈ မရမခ်င္း အေမရိကန္ဦးေဆာင္တဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈေတြ ရုပ္သိမ္းသြားမွာ မဟုတ္ဘူး" သူက ေျပာသည္။

ႏိုင္ငံျပင္ပရွိ ျမန္မာ့စီးပြားေရးပညာရွင္ ဦးစိန္ေဌးကမူ ထိုထက္ပို၍ ခန္႔မွန္းေျပာဆိုခဲ့သည္။ " အေနာက္တိုင္း စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ရွိေနေန-မရွိေနေန၊ စစ္အစိုးရရဲ႔ မူ၀ါဒအမွားေတြနဲ႔ လြဲေခ်ာ္ေနတဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြေၾကာင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုး တက္လာဖို႔ အလားအလာ မရွိဘူး။ လူထုေတြ

သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးလည္း ရလာဖြယ္ မရွိဘူး။ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ျပန္ဖ်က္ ဆီးသလို ျဖစ္ေနတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

46

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၂၀၁၀ အၿပီးမွာ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးအေျခအေနက ပိုလို႔ ဆိုးသြားလိမ့္မယ္" ဟု ေျပာခဲ့သည္။ စစ္တပ္က အမ်ားသူငါ အက်ဳိးစီးပြားမ်ားႏွင့္ ညိႇႏိႈင္းေျပလည္ ရယူလိုစိတ္ မရွိေသာေၾကာင့္၊ ေနာက္ထပ္ လူထုအံုႂကြလႈပ္ ရွားမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚရန္ အလားအလာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားလည္း ရွိေနပါေသးသည္။ ပို၍ ဖိႏွိပ္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္လာဖြယ္ရွိေန ၿပီး၊ စစ္တပ္အေပၚ လူထုက နာက်ည္းေဒါသျဖစ္ေနရမႈမ်ား၊ မုန္းတီးမႈမ်ားကလည္း တိုး၍ ျဖစ္လာဖြယ္ ရွိပါသည္။ " ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးတဲ့တိုင္ေအာင္ စစ္တပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက လူေတြကို အခုလို

အတင္းအက်ပ္ခိုင္းေစ အုပ္ခ်ဳပ္တာ ေတြ ဆက္လုပ္ေနၾကဦးမွာပဲ။ လူေတြမွာ အခုခံစားေနၾကရတဲ့ ေဒါသေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ သံဃာ့ဆႏၵျပပြဲေတြကို အၾကမ္း ဖက္ႏွိမ္နင္းတဲ့အခ်ိန္ကစလို႔ အျမင့္ဆံုးအေနအထား ေရာက္လာတယ္။ ေနာက္ပိုင္း မုန္တိုင္းကယ္ဆယ္ေရးကိစၥေတြမွာ လူထုဒုကၡေတြကို စစ္အစိုးရက လ်စ္လ်ဴရႈထားတာေၾကာင့္ မေၾကနပ္မႈေတြ ပိုလို႔

ထပ္ေဆာင္းျပင္းထန္လာတယ္" ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ စစ္ဖက္-အရပ္ဖက္ ဆက္ဆံေရးကိစၥမ်ားကို ေလ့လာေနသူ သုေတသီ ဦး၀င္းမင္းက ေျပာပါသည္။ "အရပ္ဖက္- စစ္ဖက္ ဆက္ဆံေရးမွာ ပဋိပကၡသေဘာေဆာင္ၿပီး ဆက္သြားလိမ့္မယ္"။ အဖြဲ႔အသီးသီး၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကိစၥမ်ားကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေစေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ရံုမွ်မက၊ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး တက္လာမည့္ အစိုးရကလည္း ယေန႔ျမန္မာႏိုင္ငံက ၾကံဳေတြ႔ရင္ဆိုင္ေနရေသာ အေရးပါသည့္ ျပႆနာ မ်ားကို

ေျပာင္းလဲေစႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ ယခု အထီးက်န္အေနအထားကိုလည္း ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖြယ္ အေၾကာင္း တစံုတရာ မျမင္ရပါ။

စစ္အစိုးရက ျပဌာန္းခဲ့သည့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒသစ္အရ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က စစ္တပ္ေရးရာကိစၥမ်ား ကို လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႔ခြဲရွိမည္ျဖစ္ၿပီး၊ တပ္သားသစ္စုေဆာင္းမႈႏွင့္ တပ္တိုးခ်ဲ႔မႈ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ား၊ ရာထူးခန္႔ထားမႈ၊ တပ္ ေနရာခ်ထားမႈ၊ ဘ႑ာေရး၊ စစ္တပ္ပိုင္

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ၀ယ္ယူ ထုတ္လုပ္မႈဆိုင္ရာကိစၥမ်ား အပါအ၀င္ သူ႔သေဘာအတိုင္း စီမံခြင့္ရွိေနမည္ ျဖစ္သည္။ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ ကေလးစစ္သားျပႆနာ၊ အဓမၼ ေျပာင္းေရႊ႔ေနရာခ်ထားမႈမ်ား၊ အဓမၼလုပ္အားခိုင္းေစမႈမ်ား၊ ေျမျမႇဳပ္မိုင္း ျပႆနာ၊ ျပည္တြင္းတြင္ အေျခမဲ့

ေျပာင္းေရႊ႔ထြက္ေျပးေနၾကရသူ ဒုကၡသည္မ်ား၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ဒုကၡ သည္မ်ား ထြက္ေျပးေနရမႈ၊ မုဒိမ္းမႈႏွင့္ အျခားေသာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား စသျဖင့္ စစ္ေဆးထိန္းကြပ္မႈမရွိဘဲ က်င့္သံုးေနၾကသည့္ စစ္တပ္၏ အက်ဳိးစီးပြားဆိုင္ရာႏွင့္ အမူအက်င့္ဆိုင္ရာ ဆက္စပ္ေနသည့္ ျပႆနာမ်ားမွာလည္း ေျဖ ရွင္းႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနၾကမည္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႔ပိုင္းကဲ့သို႔ေသာ တိုင္းရင္းသား ေဒသမ်ားတြင္ ဤျပႆနာမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနေပလိမ့္မည္။

ထို႔အျပင္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံထားရသည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ ဥပေဒျပဳခြင့္အာဏာကို ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားျခင္း ေၾကာင့္လည္း စစ္တပ္ကို ႀကီးၾကပ္ခြင့္ရၾကမည္ မဟုတ္ေပ။ စစ္တပ္က

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

47

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

က်ဴးလြန္ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့ေသာ ျပစ္မႈမ်ားကိုလည္း ျပန္လည္ ကုစားေျဖရွင္းေပးႏိုင္မည့္

အရပ္ဖက္ယႏၱယားမ်ားကိုလည္း ဖြဲ႔စည္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ ရာဇ ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္သည္ဟု စြပ္စြဲခံရသူ တပ္မေတာ္သားမ်ားကို တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က ခန္႔အပ္သူမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔ စည္းသည့္ စစ္တပ္ခံုရံုးမ်ားတြင္သာ စစ္ေဆးအျပစ္ေပးမည္ျဖစ္ၿပီး၊ ေသခ်ာသည္မွာ အေရးယူအျပစ္ေပးခံရျခင္း မရွိဘဲ စစ္တပ္ကို ဆက္လက္၍ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခြင့္ ေပးထားဦးမည့္ပံု ရွိေနပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲေၾကာင့္ ကနဦးကာလတြင္ ရုပ္ျပသေဘာျဖစ္ေစ ေခါင္းေဆာင္မႈ ေျပာင္းလဲသြားဖြယ္ အေျခအေန ရွိေနပါသည္။ အာဏာဗဟိုခ်က္မ ၂- ခုျဖစ္လာဖြယ္ ရွိၿပီး တဖက္က စစ္တပ္၊ တဖက္က အစိုးရ ျဖစ္လာဖြယ္ ရွိ ေနပါသည္။ စစ္တပ္အတြက္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို သီးသန္႔ဖယ္ခ်န္ထားေစသည့္ အျပင္၊ အေရးႀကီး သည့္ ၀န္ႀကီးေနရာ ၃- ခုျဖစ္သည့္ (ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရး၊ နယ္စပ္ေဒသ ေရးရာ ၀န္ႀကီးဌာန) တာ၀န္မ်ားကို ခန္႔အပ္

တာ၀န္ေပးခြင့္လည္း စစ္တပ္က ရယူထားပါေသးသည္။ ထို႔အျပင္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက က်န္သည့္ အစိုးရ၀န္ႀကီးဌာနေနရာ မ်ားႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေနရာမ်ားကို ၎တို႔၏ လူမိုက္ဆန္ဆန္ အရပ္သားအဖြဲ႔အစည္း၊ ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔ (USDA) အဖြဲ႔၀င္မ်ားျဖင့္ ျဖည့္ဆီးရန္လည္း ၾကံစည္ထားၾကပါေသးသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲခိုး၊ မဲညစ္မည္၊ ၾကံ့ဖြံ႔အဖြဲ႔၀င္မ်ားကလည္း အတိုက္အခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ႏွီးႏြယ္သူမ်ားကို ၿခိမ္း ေျခာက္မႈမ်ား၊ ဗိုလ္က်တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ျပဳၾကမည္မွာ ေသခ်ာေနပါသည္။

ခိုင္လံုသည့္ သာဓကမ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က ၾကံ့ဖြံ႔အဖြဲ႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကားတန္းကို အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကၿပီး၊ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ား တြင္ အတိုက္အခံလႈပ္ရွားသူမ်ားကို ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ က်ဴးလြန္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားလည္း က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကဖူးသည့္ လက္မရြံ႔ သာဓကမ်ား ရွိေနၾကပါသည္။ ကမၻာႀကီးအေနျဖင့္ မၾကာေသးမီက ၿပီးခဲ့သည့္

ဇင္ဘာေဘြေရြးေကာက္ပြဲမ်ားနည္းတူ လူမိုက္အုပ္စုမ်ားျဖင့္ ရမ္းကားဗိုလ္က်ၾကမည့္ ဒီမိုကေရစီမ်ဳိးကို ျမင္ေတြ႔ၾကရဖြယ္ ရွိေနပါသည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ပိုင္း အာဏာခြဲေ၀မႈတြင္ အာဏာဗဟိုခ်က္မ ၂-ခု အၾကား ပဋိပကၡမ်ား ၾကံဳလာရ ဖြယ္ ရွိေနပါသည္။ အမိန္႔ေပးစနစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ ပုဂၢလိကဆိုင္ရာ

အက်ဳိးစီးပြားကိစၥမ်ားအေပၚ အေျခခံၿပီး ေပၚေပါက္လာ ဖြယ္ ရွိပါသည္။ ယခုအခ်ိန္ကတည္းကပင္ သတင္းမ်ားအရ စစ္တပ္မွ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ၾကံ့ဖြံ႔အဖြဲ႔၀င္မ်ားအၾကား ႀကီးေလးသည့္

သေဘာထားကြဲလြဲမႈမ်ား၊ တင္းမာမႈမ်ား စတင္ေပၚေပါက္လာေနၿပီဟု ဆိုၾကပါသည္။ ၾကံ့ဖြံ႔အဖြဲ႔၀င္မ်ားက စစ္တပ္၏ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္အတြင္း ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမ်ား ရွိလာခဲ့ၿပီး၊ အက်ဳိးစီးပြားဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ မေၾက လည္မႈမ်ား ေပၚေပါက္လာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ စစ္တပ္က အာဏာခြဲေ၀အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္းဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားတြင္ အေတြ႔အၾကံဳ မရွိခဲ့ၾကသည့္အေလ်ာက္၊ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက လည္း ၾကံ့ဖြံ႔အဖြဲ႔၀င္မ်ား အစြမ္းျပလာၾကသည္ကို လက္ခံႏိုင္ရန္ ခက္ခဲပါလိမ့္မည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

48

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

"စစ္တပ္ထဲက အရာရွိေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ၾကံ့ဖြံ႔ေတြကို မုန္းၾကတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ အခ်ိန္လြန္သြားတာနဲ႔အမွ် သူတို႔လည္း က်သြားမွာပဲလို႔ တြက္ထားၾကတယ္" စစ္တပ္ႏွင့္ နီးစပ္သည့္သူမ်ားက ဆိုၾကပါသည္။ မည္သူက ႀကိဳးဆြဲသည္ပင္ျဖစ္ေစ၊ အစိုးရက အာဏာဗဟိုခ်က္မ ၂-ခုႏွင့္ အလုပ္လုပ္ေနရလွ်င္ ႀကီးေလးသည့္ အတြင္း ဂိုဏ္းဂဏ ပဋိပကၡမ်ားၾကံဳရဖြယ္ ရွိသလို၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔အတြင္း ဘာမွ လုပ္၍ကိုင္၍ မရသည့္ အေျခအေနမ်ဳိးလည္း ျဖစ္ေနႏိုင္ပါသည္။

အခ်ဳိ႔ေသာ ေထာက္ခံေျပာဆိုသူမ်ားက ယခုပံုစံအတိုင္းျဖင့္ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာကာ ေနာက္ဆံုး ပြင့္လင္း လြတ္လပ္သည့္ အေျခအေန ေရာက္သြားႏိုင္သည္ဟုလည္း ဆိုၾကပါသည္။ ထိုသူမ်ားက စစ္တပ္၏ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒသည္ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိေနေသာ္လည္း၊ ေနာက္ထပ္ မ်ဳိးဆက္သစ္ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအတြက္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေသာ

အခြင့္အလမ္းမ်ား ရလာေစမည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကပါသည္။ ထိုသူမ်ားက ယခု ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားေရးဆြဲ ထားသည့္ အားနည္းခ်က္မ်ားျပည့္ေနေသာ ဒီမိုကေရစီပံုစံကို လက္ခံလိုက္ၿပီး၊ ေရရွည္တြင္

လူအမ်ားက ပို၍ လက္ခံႏိုင္ ဖြယ္ရွိသည့္ အေျဖျဖစ္ေပၚလာေစရန္ စတင္သည့္ တာထြက္အျဖစ္ အသံုးခ်ႏိုင္သည္ဟုလည္း ဆိုၾကပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ေပၚထြက္လာမည့္ အစိုးရ၏ အာဏာၿပိဳင္ဆိုင္မႈ

သေဘာသဘာ၀အတြင္း၌ လမ္းပြင့္လာမည့္သေဘာ၊ ေရရွည္တြင္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္ေပၚလာမည့္ အေနအထားကို မေတြ႔ၾကရပါ။ ဤသို႔ျဖစ္ခဲ့မည္ဆိုလွ်င္ေသာ္မွ ေရရွည္သည္

မည္မွ်အခ်ိန္ယူ ေစာင့္ၾကရမည္နည္း၊ မည္မွ် ေရရွည္မည္နည္းဟု ေမးခြန္း ထုတ္ဖြယ္ ရွိေနပါသည္။ သိပ္ေရရွည္ၾကာျမင့္လြန္းမည္ဆိုပါကလည္း တိုင္းျပည္အတြင္းႏွင့္ ျပင္ပရွိ အတိုက္အခံအဖြဲ႔ အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးမပါေတာ့သည့္ အေနအထားတိုင္ ေရာက္ရွိသြားႏိုင္ပါသည္။

အမွန္တြင္ စစ္အစိုးရက အတင္းအက်ပ္ခ်ထားသည့္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအတြင္း၌ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာရန္ အေျခအေန မရွိပါ။ စစ္တပ္၏ ဖြဲ႔စည္းပံုတြင္ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ခ်က္မ်ား ျပဳရန္ ၾကံစည္ထားသည္ ထားဦး၊ စစ္တပ္က လႊမ္းမိုးထားသည့္ လႊတ္ေတာ္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အသစ္ေသာ အာဏာဖြဲ႔စည္းပံုအရ

ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တျဖည္းျဖည္းျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟူသည့္

ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ မရွိ ပါ။ လူထုက ဖိအားေပးေတာင္းဆိုၾကၿပီး၊ ေနာက္ဆံုး စစ္တပ္က လိုက္ေလ်ာညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးရသည့္ အေျခအေနမွသာ လက္ရွိ ဗိုလ္ေနျမဲ-က်ားေနျမဲ အေျခအေနမွ ရုန္းထြက္ႏိုင္ဖြယ္ ရွိပါသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီး အလား အလာမ်ားကလည္း အားေလ်ာ့ဖြယ္ ေမွးမွိန္ေနပါသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ ကုလသမဂၢ ဦးေဆာင္သည့္ ႏိုင္ငံတကာမိသားစုအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အင္အားစုအားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္ သည့္ ႏိုင္ငံေရးေျပလည္မႈ ရရွိေစေရးအတြက္ ၂၀၁၀ မတိုင္မီတြင္

၎တို႔၏ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကို ႏွစ္ဆတိုးေဆာင္ရြက္ၾကရန္ လိုအပ္ေနပါသည္။ အေရးပါသည့္ အင္အားစု၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

49

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အဖြဲ႔အသီးသီးအၾကား အဓိပၸါယ္ရွိသည့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျဖစ္လာေစ ေရးအတြက္

အင္အားသံုးေစ့စပ္ေစသည့္ သံတမာန္ေရးနည္းလမ္းျဖင့္ ၾကား၀င္ရန္ လိုအပ္ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ စစ္အစိုးရကို "ယံုၾကည္လက္ခံႏိုင္ဖြယ္ရွိသည့္၊ အင္အားစု အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္သည့္" ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံေနရံု မွ်ျဖင့္ အလုပ္မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

ဤေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွ ထြက္ေပၚလာမည့္ရလဒ္သည္ စစ္အစိုးရ၏ ဖြဲ႔စည္းပံု ဥပေဒအလိုက်အတိုင္း ျဖစ္လာလိမ့္မည္ကို ႏိုင္ငံတကာ မိသားစု အေနျဖင့္ အျပည့္အ၀ နားလည္သေဘာေပါက္ထားရန္ လိုအပ္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ပါက ဇူလိုင္ ၁၉ ရက္ေန႔က ဘရပ္ဆယ္တြင္

ဥေရာပသမဂၢေခါင္းေဆာင္မ်ား ျပဳခဲ့ၾကသကဲ့သို႔ အမွားႀကီး ထပ္မံက်ဴးလြန္ဖြယ္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါ သည္။ ထိုအစည္းအေ၀းတြင္ ဥေရာပသမဂၢေခါင္းေဆာင္မ်ားက စစ္အစိုးရအေနျဖင့္ " ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးမည္ဟု ေၾကညာထားသည့္အတိုင္း ျပင္ဆင္မႈမ်ား

ေသခ်ာေဆာင္ရြက္ရန္ႏွင့္ လူအမ်ားလက္ခံယံုၾကည္ႏိုင္သည့္၊ အားလံုးက အျပည့္အ၀ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခြင့္ရွိသည့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္အျဖစ္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရန္" ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ အတြင္း တရားကိုယ္သေဘာအရ၊ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္လာႏိုင္သည့္ အက်ဳိးဆက္ မ်ားအရ အႏၱရာယ္ကို တြက္ဆျခင္းမျပဳဘဲ ဥေရာပသမဂၢ

ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို အေလာသံုးဆယ္ တြန္းအားေပးခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္ကိုလည္း သူတို႔က ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီအေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ ေပးခဲ့ၿပီဟု ေၾကနပ္ပံုလည္း ရေနၾကသည္။ က်င့္၀တ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ ၀မ္းနည္းဖြယ္ကိစၥျဖစ္ၿပီး၊ မဟာ ဗ်ဴဟာအရ အႀကီးအက်ယ္လြဲေခ်ာ္မႈလည္း ျဖစ္ေပသည္။

မၾကာမီကာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေနာက္ထပ္တေခါက္ လာရန္ ရည္ရြယ္ထားသည့္ ကုလသမဂၢ၏ အထူးသံ မစၥတာ အီဗရာဟင္ ဂမ္ဘာရီအေနျဖင့္လည္း စစ္အစိုးရ၏ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္

၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို တရား၀င္ ေထာက္ ခံမႈ မေပးမိလိုက္ေစရန္ အထူးသတိထားရပါလိမ့္မည္။ အင္အားစု အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္ေျခရွိသည္ဟု တြက္ဆခဲ့ၿပီး စစ္အစိုးရ၏ "လမ္းျပေျမပံု" ကို တခ်ိန္က ေထာက္ခံခဲ့သည့္ ကုလသမဂၢ အေနျဖင့္၊ ယခုအခ်ိန္တြင္ ဤေျမပံုသည္ အျခားအေရးပါသည့္ အင္အားစုမ်ားကို စုစည္း ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့သည့္အတြက္ မကိုက္ညီေတာ့ေၾကာင္း ျပတ္သားရွင္းလင္းစြာ ေျပာဆိုရေတာ့မည့္ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။ အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ ကုလသမဂၢ ဦးေဆာင္သည့္ ႏိုင္ငံတကာမိသားစုအေနျဖင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ မတိုင္မီအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အင္အားစုအားလံုး ပါ၀င္ေျဖရွင္းႏိုင္မည့္ ႏိုင္ငံေရးေျပလည္မႈ ရရွိေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို လက္မေလွ်ာ့ သင့္ေသးပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါသည္။

မင္းဇင္ေရးသားသည့္ The 2010 Election Challenges ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။ Copyright (C) 2002 - 2007. Irrawaddy Publishing Group (Burmese Version). All rights reserved.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

50

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စာအုပ္စင္က႑

မညီမွ်မႈမ်ားကို ေပၚထြန္းေစျခင္း ေဒးဗစ္ စေကာ့ မက္သီဆင္ | ဇူလိုင္ ၁၆၊ ၂၀၀၈

ဂ်ပန္ ပညာရွင္တဦး၏ ေလ့လာမႈက စစ္အစိုးရ၏ ျဗဴရိုကေရစီ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ေအာက္မွေန၍ စိုက္ပ်ဳိးေရး ေစ်းကြက္တခု ျဖစ္ထြန္းလာရန္ မည္သို႔ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပံုကို ေဖာ္ျပထားသည္။ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရမႈႏွင့္ ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာေစ်း တရိပ္ရိပ္ ျမင့္တက္လာေနမႈေၾကာင့္

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးက႑တြင္ ပို၍ ဖိအားမ်ား သက္ေရာက္လာရန္ အေၾကာင္းရွိေနသည္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံက အတိတ္တခ်ိန္တြင္ ကမၻာသို႔ ဆန္အမ်ားဆံုးတင္ပို႔ေရာင္းခ်သည့္ ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့ၿပီး အာရွတိုက္၏ အဓိက စိုက္ပ်ဳိးေရး ထုတ္ကုန္မ်ား ထုတ္လုပ္ရာ အထူးထင္ရွားသည့္ ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏လုပ္သားအမ်ားစုမွာ လယ္ယာက႑တြင္ပင္

လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္။ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ေရးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း စီးပြားေရးမညီမွ်မႈ (Economic

တႏိုင္ငံလံုးအတြက္ အဓိကဦးစားေပး လုပ္ငန္းတခု ျဖစ္ေနရံုမွ်မက စစ္အစိုးရအတြက္ အေရးႀကီးသည့္ က႑လည္း

Disparity in Rural Myanmar) ျဖစ္ သည္။ စာအုပ္။

ေရးသူ Ikuko Okamoto. National University of

Singapore Press, 2008. စာမ်က္ႏွာ ၂၆၄ မ်က္ႏွာ

ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရအဆက္ဆက္က လယ္ယာက႑ထြက္ကုန္ တိုးတက္ေရး အတြက္ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖင့္ ၾကံဆႀကဳိး ပမ္း ခဲ့ၾကၿပီး ပထမပိုင္းတြင္ ဆုတ္ယုတ္မႈမ်ားရွိခဲ့သည့္

ဆိုရွယ္လစ္မူ၀ါဒမ်ား၊ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ တျဖည္းျဖည္း စီးပြား ေရး တံခါးဖြင့္သည့္ ပံုစံျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား တို႔ကို

စမ္းသပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကသည္။ မည္သို႔ေဆာင္ရြက္ ေစကာမူ လယ္ယာ က႑ တိုးတက္လာေစမည္ဟု ကတိက၀တ္အတိုင္း မျဖည့္ဆည္းႏိုင္ရံုသာမက ဆက္လက္ ၾကပ္တည္း စြာ ရုန္းကန္ ေနၾကရဆဲ ျဖစ္သည္။

အီကူကို အိုကာမိုတို (Ikuko Okamoto) ေရးသားသည့္ စာအုပ္တြင္ ယခု ႏိုင္ငံေတာ္

က်ရႈံးကိန္းျဖစ္ေနရပံုအား အမ်ားသူငါ ေျပာဆိုေနၾကသည့္ ၀မ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္ရပ္အေၾကာင္းစံုအနက္မွ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

51

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေအာင္ျမင္မႈျဖစ္ရပ္တခုကို ေလ့လာေဖာ္ျပထားခဲ့သည္။ အီကူကို အိုကာမိုတို ၏ “ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း စီးပြားေရးမညီမွ်မႈ” (Economic Disparity in Rural

Myanmar) အမည္ရွိ ယခု စာအုပ္တြင္ ရန္ကုန္အနီးရွိ ၿမိဳ႕နယ္တခုတြင္ ပဲအထြက္

အလွ်င္အျမန္တိုးတက္လာပံုကို စနစ္တက်သုေတသနျပဳ၍ ပညာ ရွင္ ဆန္ဆန္ အကဲျဖတ္

တင္ျပထားသည္။ ပဲတမ်ဳိးျဖစ္သည့္ ပဲတီေရႊ၀ါ (golden green gram သို႔မဟုတ္ မမ္ပဲ mung bean) စိုက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္ပံုအေၾကာင္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ လယ္လုပ္သားမ်ား၊ ေက်းလက္ေန ကုန္သည္မ်ား၊ လယ္ထြန္စက္ေရာင္းသူမ်ား၊ တခ်ိဳ႕ေသာ ေျမယာပိုင္ဆိုင္ မႈ ႏွင့္ ဆန္စပါး လုပ္ငန္းမ်ားတို႔အၾကား ျဖစ္ေပၚေနသည့္ ဆက္ဆံေရးစနစ္ကို အနီးကပ္ေလ့လာထားျခင္းျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့ဆန္ ေစ်းကြက္တြင္ မထင္မွတ္ဘဲ အေျခအေနေပးလာမႈအရ ယခင္က မရွိခဲ့သည့္ ပဲေစ်းကြက္ျဖစ္ထြန္းလာပံု အေၾကာင္းကို လည္းတင္ျပထားသည္။ စိတ္ထိခိုက္ဖြယ္ အေကာင္းဆံုးအခ်က္မွာ ဤပဲလုပ္ငန္းမွ

အက်ဳိးအျမတ္ျဖစ္ထြန္းလာၾက ေသာ္ လည္း ေအာက္ေျခအလႊာရွိ လူမ်ားစု၊ အထူးသျဖင့္ လယ္သမားမ်ားႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္သားမ်ားမွာ သူတို႔၏ ထုတ္လုပ္မႈ အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္အနည္းဆံုး ခံစားရရွိသူမ်ား ျဖစ္ေနၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ပဲမ်ဳိးစံုေရာင္းခ်မႈမွရေငြ စုစုေပါင္း ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ က်ပ္ ၃. ၆ ကုေဋ (အေမရိကန္ေဒၚလာအားျဖင့္ ၃ သန္းခန္႔) ရရွိခဲ့ၿပီး အဓိကအားျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ တင္ပို႔ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံက

ပဲစိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ၿပီး ဤလိုအပ္ခ်က္ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လယ္သမားမ်ားႏွင့္ ကုန္သည္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေစခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ေလ့လာေရးဌာနမွ သုေတသီ

အမ်ဳိးသမီးတဦးျဖစ္သူ အိုကာမိုတိုသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အေရွ႕ပိုင္းရွိ သံုးခြၿမိဳ႕နယ္တြင္ ႏွစ္အတန္ၾကာေနထိုင္၍ ယခုစိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈမ်ားအေၾကာင္းကို ေလ့လာခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ သံုးခြ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေက်းရြာေပါင္း ၆၄ ရြာႏွင့္ လူဦးေရ တသိန္းခြဲေက်ာ္ေနထိုင္ေနသည္။

သူက ဤပဲတီေရႊ၀ါထုတ္လုပ္မႈတြင္ အလွ်င္အျမန္ တိုးတက္လာပံုႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔ရာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈ ရခဲ့ပံု တို႔ကို စနစ္တက် အေသးစိတ္ ေလ့လာခဲ့သည္။

"အခုလို တိုးတက္လာတာဟာ အစိုးရရဲ႕ ပဲတိုးတက္ထုတ္လုပ္ေရး မူ၀ါဒေတြနဲ႔ လံုး၀ မဆိုင္ပါဘူး။ ထုတ္လုပ္မႈ တိုးတက္ ေရးအတြက္လည္း အတင္းအဓမၼ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြ မရွိပါဘူး”ဟု လည္း သူမ၏ စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပေရးသားခဲ့သည္။ အရိုးရွင္းဆံုးအေၾကာင္းမွာ အစိုးရက အကန္႔ အသတ္ျဖင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား

ေဆာင္ရြက္လာသည့္အေပၚ ရႏိုင္သမွ် ေသာ အခြင့္အေရးေနရာ၌ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ကုန္သည္မ်ားက ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔ႏိုင္သည့္ သီးႏွံမ်ား စိုက္ပ်ဳိးေစခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပဲတီေရႊ၀ါ ထုတ္လုပ္ေရး၌ သံုးခြက စံျပသဖြယ္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

52

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျဖစ္ခဲ့သည္။ (စစ္အစိုးရက အမ်ဳိးသား အသားတင္ထုတ္လုပ္ မႈတန္ဖိုး (ဂ်ီဒီပီ) တိုးတက္ေစမႈအတြက္ သံုးခြၿမိဳ႔ကို ထူးခၽြန္သည့္ ၿမိဳ႕နယ္ဆု ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ တြင္ ေပးအပ္ခဲ့သည္)

၁၉၈၀ ခုႏွစ္တြင္ ပဲတင္ပို႔ႏိုင္မႈ လံုး၀မရွိခဲ့ရာမွ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္တြင္ တန္ခ်ိန္ ၁၅,၀၀၀၊ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ တန္ခ်ိန္ ၂၀၇,၀၀၀ သို႔ တိုးတက္ တင္ပို႔ႏိုင္ခဲ့သည္။ သံုးခြအတြင္း ပဲစိုက္ပ်ဳိးမႈ ဧကမွာလည္း ၁၉၈၆ ခုႏွစ္တြင္ ၂၄၈ ဧကမွ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ၉၅,၀၀၀ ဧကသို႔ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ဤျဖစ္စဥ္တြင္ သံုးခြၿမိဳ႕မွ လူနည္းစုသည္သာ လူေနမႈအဆင့္အတန္း တိုးတက္လာေစခဲ့သည္။ အထူးသျဖင့္ လယ္ထြန္ စက္၀ယ္ရန္ ေခ်းေငြရရွိႏိုင္ၾကသည့္ လယ္ထြန္စက္ ငွားရန္

အခြင့္ရွိသူမ်ားသာ တိုးတက္ခဲ့ၾကသည္။ လယ္ထြန္စက္ငွားသူ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကလည္း အလုပ္ျဖစ္ၾကသည္။ အလားတူ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔ ပဲတင္ပို႔သည့္ ကုန္သည္မ်ားကလည္း အျမတ္အစြန္း ရႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ေျမပိုင္မရွိသည့္ လယ္ကူ လီလုပ္သားမ်ားက ေခ်းေငြမရႏိုင္ၾကသလို ဆင္းရဲသူ လယ္သမား အျဖစ္သာ ဆက္လက္က်န္ရွိေနၾကရသည္။ ဤအခ်က္ သည္ ရွားရွားပါးပါးကိစၥ ျဖစ္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံစီးပြားေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈတြင္ အထူးအေရးတႀကီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ လိုအပ္ေနသည့္ အခ်က္လည္း ျဖစ္သည္။

ဤေဒသတြင္ ၀င္ေငြမညီမွ်မႈ အဓိက အေၾကာင္းမွာ အမ်ားစုေသာ လယ္လုပ္သားထုႀကီးေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး ဤ ၀င္ေငြနည္း လူမ်ားစုသည္ မူလကတည္းက ဆင္းရဲမြဲေတေနၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ လုပ္အား သိပ္မလိုအပ္သည့္ ပဲစိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ငန္းမွလည္း သူတို႔က ၀င္ေငြအနည္းအက်ဥ္းသာ ရရွိၾကသည္။

အစိုးရက လ်စ္လ်ဴရႈထားမႈကို စာေရးသူက ရွင္းရွင္းလင္းလင္းႏွင့္ တိတိက်က် ေထာက္ျပ၍ ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ ဤပဲတီေရႊ၀ါ ထုတ္လုပ္ေရး ေအာင္ျမင္ေနမႈကို အစိုးရက လ်စ္လ်ဴရႈထားခဲ့သလို၊

ေက်းလက္ေဒသတြင္း ၀င္ေငြကြာဟမႈႏႈန္း ႀကီးထြား လာေနသည့္ အေၾကာင္းကိုလည္း အစိုးရက မသိက်ဳိးကၽြံေနခဲ့သည္။ အစိုးရ၏ စိုက္ပ်ဳိးေရးမူ၀ါဒမ်ားသည္ အႀကီး အက်ယ္ ေထာက္ပံ့မႈေပးထားၿပီး တင္းက်ပ္စြာ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ ဆန္စပါး စိုက္ပ်ဳိး ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းတြင္သာ အာရံု ထားေနခဲ့သည္။

ဆန္မ်ားမ်ားထြက္မွသာ ႏိုင္ငံတည္ၿငိမ္မႈ၊ မိမိဘာသာ ဖူလံု မႈ ရရွိႏိုင္မည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆထားၾကၿပီး ဤ စိုးရိမ္စိတ္လြန္ကဲမႈက စိုက္ပ်ဳိးေရးက႑၏ တျခားထုတ္လုပ္မႈမ်ားအေပၚ သက္ ေရာက္မႈ ရွိေစခဲ့သည္။ တျခားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဆာင္ရြက္စရာ ကိစၥမ်ားကိုလည္း ေႏွာင့္ေႏွးေစခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဤစာအုပ္တြင္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ လူတို႔၏အေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ား မ်ားစြာ မပါရွိပါ။ လူစိတ္၀င္စားဖြယ္ ဇာတ္လမ္း မ်ား မပါရွိသလို၊ အတြင္းက်က် ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းလုပ္ထားသည္မ်ားလည္း မေတြ႔ရပါ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

53

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

"ကၽြန္းသစ္ခန္းဆီး ေနာက္ကြယ္၌" (Behind the Teak Curtain) ဟု အမည္ရသည့္ အားဒစ္ ေမာင္ေသာင္းမာန္ (Ardeth Maung Thawnghmung) ၏ စပါးစိုက္လယ္သမားမ်ားႏွင့္

အစိုးရမူ၀ါဒမ်ားအေၾကာင္းစာအုပ္ႏွင့္ (Ethnic Community Development Forum) မွ ယခုႏွစ္

ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိခဲ့သည့္ "အမိန္႔အားျဖင့္ ဘိုင္အိုဒီဇယ္ထုတ္လုပ္ျခင္း" (Biofuel by Decree) အမည္ရွိ

ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေလ့လာတင္ျပထားေသာ အစီရင္ခံစာတြင္မူ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ၾကက္ဆူပင္ အဓမၼ စိုက္ခိုင္း ေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္ၾကရမည္ျဖစ္ၿပီး ယွဥ္တြဲဖတ္ရႈသင့္သည့္ စာအုပ္မ်ား လည္း ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ စာဖတ္သူက အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ား အလိုရွိပါက အိုကာမိုတို၏ စာအုပ္တြင္

စာရင္းဇယား ၁၁၅ ခု ေဖာ္ျပထားပါသည္။ သံုးခြ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ လယ္ထြန္စက္ငွားရမ္းခမွသည္ ၿမိဳ႕တြင္း ရြာသြန္းသည့္ မိုးေရခ်ိန္အထိ အားလံုး အေသးစိတ္ပါ၀င္သည္။ တခ်ဳိ႕ေသာ စီးပြားေရး ပညာရပ္ဆိုင္ရာ အခန္းမ်ားမွာ စာေလးၿပီး ဖတ္ရန္ အေတာ္ အား ထုတ္ရ မည့္ ကိစၥျဖစ္ပါသည္။

သို႔ေသာ္ ပညာရွင္တဦးအေနျဖင့္ ပဲထုတ္လုပ္ေရးဆိုင္ရာ ပညာရပ္ အပိုင္းကုိေသာ္ လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရး က႑အရေသာ္လည္းေကာင္း သိရွိေလ့လာလိုပါက အေသးစိတ္ေလ့လာႏိုင္ေသာစာအုပ္ ျဖစ္ပါသည္။

ယင္းေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားက နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းအၿပီး ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားစတင္ၾကရ ေတာ့မည့္ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ အနီး၀န္းက်င္ေဒသမ်ားအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ၏ စားနပ္ရိကၡာ အၾကပ္အတည္း ျပႆနာအတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း အေျဖရွာေတြ႔ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါသည္။ ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးအဖြဲ႔ (FAO) က သံုးခြၿမိဳ႕နယ္အပါအ၀င္ မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္ခဲ့ရသည့္ ၿမိဳ႕နယ္ (၃၀) တြင္ ပံုမွန္အေျခအေန ျပန္ေရာက္ရန္အတြက္ အေထာက္အပံ့ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ လိုအပ္လိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းထားပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ ႀကီးထြားေနၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပိုမိုဆိုးရြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ယခု မုန္တိုင္းအၿပီး ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာကပင္ ဆိုင္းငံ့ထားခဲ့သည့္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္း မ်ားႏွင့္ အတူယွဥ္တြဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားမွသာ ျဖစ္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ သို႔မွသာ ေက်းလက္ေန ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ ပို၍ သာတူညီမွ်ရွိသည့္ ဘ၀ကို ခံစားၾကရမည္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။

ေဒးဗစ္ စေကာ့ မက္သီဆင္ (DAVID SCOTT MATHIESON) ေရးသားသည့္ Cultivating Inequality ကို ဆီေလ်ာ္ ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။

ေဒးဗစ္ စေကာ့ မက္သီဆင္ သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္

လူ႔အခြင့္အေရးေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔ (Human Rights Watch) တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အၾကံေပးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေနသူ ျဖစ္ပါသည္။

Copyright (C) 2002 - 2007. Irrawaddy Publishing Group (Burmese Version). All rights reserved.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

54

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကို တိုးရစ္ဗီဇာထုတ္ေပးရန္ ရန္ကုန္ရွိ ထိုင္းသံ႐ံုးက တင္းက်ပ္ ဧရာ၀တီ | ဇူလိုင္ ၁၅၊ ၂၀၀၈ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ထိုင္းႏိုင္ငံသံ႐ံုးက ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကို ထိုင္းျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာေလွ်ာက္ထားရာ၌ ယခင္ကထက္ ပိုမိုတင္းက်ပ္ လာသည္ဟု ထိုင္းဗီဇာ ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္အသစ္ ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား ထိုင္းဗီဇာေလွ်ာက္ထားပါက အျခားသူမ်ားထက္ ဗီဇာရရန္ ပိုခက္သည္ဟု ရန္ကုန္ရွိ ထိုင္းသံ႐ံုးတြင္ ဗီဇာေလွ်ာက္ခဲ့သူက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။ အဆိုပါ ဗီဇာေလွ်ာက္ခဲ့သူက “လူသစ္ေတြအတြက္ ဗီဇာေလွ်ာက္ရတာ ပိုခက္တယ္။ အိမ္၊ ၿခံ၊ ကား၊ တယ္လီဖုန္း စတဲ့ ပိုင္ဆိုင္မႈတခုခု၊ ဒါမွမဟုတ္ ၃ လစာ ဘဏ္စာရင္းျပရတယ္။ ဘဏ္စာရင္းမွာ အနည္းဆံုး က်ပ္ ၁၈ သိန္း ရွိဖို႔လိုတယ္” ဟု ေျပာသည္။ ဗီဇာေလွ်ာက္ထားသူတိုင္းသည္ ရန္ကုန္ရွိ ထိုင္းသံ႐ံုးတြင္ ဗီဇာေလွ်ာက္ထားခ်ိန္၌ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၀၀ ကို ဗီဇာဌာန အားျပရေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ မၾကာခင္က ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ေရာက္လာသည့္ ျမန္မာျပည္သားတဦးကလည္း ရန္ကုန္ရွိ ထိုင္းသံ႐ံုးက ဗီဇာေလွ်ာက္လႊာမ်ားကို ယခင္ကထက္ပို၍ စိစစ္လ်က္ရွိၿပီး

စာ႐ြက္စာတမ္းတုမ်ားျဖင့္ ဗီဇာေလွ်ာက္ထားသည္ကိုေတြ႔ရွိပါက ထိုသူ၏ ဗီဇာေလွ်ာက္ ထားခြင့္ကို လအတန္ၾကာ ဆိုင္းငံ့ခံရမည္ဟု ေျပာသည္။ “နာဂစ္မုန္တိုင္းၿပီးကတည္းက ထိုင္းသံ႐ံုးမွာဗီဇာေလွ်ာက္တဲ့သူ တျဖည္းျဖည္းနည္းလာတာေတြ႔ရတယ္။ က်မ သြားေလွ်ာက္ တုန္းကဆို

သံ႐ံုးကိုဗီဇာလာေလွ်ာက္တဲ့လူ ၂ ေယာက္ ေတြ႔ခဲ့တယ္” ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။ ထိုင္းဗီဇာမ်ားရရွိရန္ ခက္ခဲလာျခင္းသည္ ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရးဌာန၏ မူ၀ါဒအေျပာင္းအလဲ (သို႔မဟုတ္) သံ႐ံုးအာဏာပိုင္တို႔၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ရွင္းလင္းစြာမသိရေၾကာင္း ရန္ကုန္ရွိ ခရီးသြားလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္သူမ်ားက ေျပာသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ထိုင္းသံ႐ံုး၏ ပထမအတြင္း၀န္ကမူ ထိုင္းဗီဇာေလွ်ာက္ထားသည့္ အစီအစဥ္မ်ား အေျပာင္းအလဲ မရွိေၾကာင္း ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။

“နာဂစ္ ၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း ဗီဇာေလွ်ာက္တဲ့အစီအစဥ္ေတြ မေျပာင္းလဲပါဘူး။ အရင္က မေလွ်ာက္ဘူးတဲ့သူေတြ ဗီဇာလာေလွ်ာက္ရင္ ေငြေၾကးပိုင္ဆိုင္မႈဆိုင္ရာ

အေထာက္အထားေတြကို အရင္ျပရမွာပါ။ ဒီအတိုင္းလုပ္ခဲ့တာလည္း ႏွစ္အနည္းငယ္ ၾကာခဲ့ပါၿပီ” ဟု ပထမအတြင္း၀န္က ေျပာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

55

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူမ်ားကမူ နာဂစ္မုန္တိုင္းတိုက္ခတ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း

ႏိုင္ငံ၏စီးပြားေရးအေျခအေန ပိုမိုဆိုးယုတ္လာ သျဖင့္ ျမန္မာျပည္သားအေျမာက္အမ်ား ေ႐ႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်မည္ကို ထိုင္းအစိုးရအေနႏွင့္ စိုးရိမ္မႈမ်ားရွိႏိုင္သည္ဟု သံုးသပ္ ၾကသည္။ လြန္ခဲ့သည့္အပတ္ကထုတ္ေ၀သည့္ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာတေစာင္တြင္ ယခုႏွစ္ ပထမ ၆ လအတြင္း ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ မဲေဆာက္ ခ်စ္ၾကည္ေရးတံတားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ၂၉၈၈၄၇ ဦး တရား၀င္ ျဖတ္ေက်ာ္ ၀င္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ၈၆၅၁၇ ဦးသာ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ လာေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အနည္းဆံုး တသန္းရွိသည္ဟုလည္း အဆိုပါ သတင္းစာက ဆိုသည္။

ဂန္ဘာရီ ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္ ေ႐ႊ႕ဆိုင္း ဧရာဝတီ | ဇူလိုင္ ၁၅၊ ၂၀၀၈ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ အီဘရာဟင္ ဂန္ဘာရီ ၏ ယခုလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔သြားေရာက္မည့္ ခရီးစဥ္ကို အခ်ိန္ေရြ႕ဆိုင္း လိုက္သည္။

ယင္းသို႔ ေရြ႕ဆိုင္းရျခင္းမွာ ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို

လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ရလဒ္ေကာင္း မ်ားေပၚထြက္လာရန္ မလြယ္ကူေသာ အေျခအေန ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ဟု သိရသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ကုလသမဂၢသည္ အာဆီယံႏွင့္ ပူးေပါင္း၍

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ နာဂစ္ မုန္တိုင္း ဒဏ္ခံရသည့္ ေဒသ မ်ားတြင္ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရးမ်ားႏွင့္ အလုပ္မ်ားေနသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ကုလ သမဂၢအေန ႏွင့္ ေနာက္ထပ္ လုပ္ငန္းစဥ္တရပ္ကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း

မရွိေသးသည့္အတြက္ ျဖစ္သည္ဟု ကုလသမဂၢ တာဝန္ရွိ သူ တဦးက ေျပာသည္။

မစၥတာ ဂန္ဘာရီ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္တြင္ ဒီမိုကေရစီေဖာ္ေဆာင္ေရးႏွင့္

အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အပါအ၀င္

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားလြတ္ ေျမာက္ေရးတို႔

နယူးေရာက္ ကုလသမဂၢ႐ုံးခ်ဳပ္တြင္ လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး

သတင္းေထာက္မ်ားကို

ရွင္းလင္းေျပာဆို ေနေသာ မစၥတာ ဂန္ဘာရီ (ဓာတ္ပံု - UN Photo/Evan Schneider)

ပါ၀င္မည္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

56

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ယခုလ ၁၁ရက္ေန႔ကလည္း မစၥတာဂန္ဘာရီသည္ အေထြေထြညီလာခံ ဥကၠဌ မစၥတာ ဆာဂ်န္ ကာရမ္ (Srgjan Kerim) ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုကာ စစ္အစိုးရ၏ ဒီမိုကေရစီ

တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈအေျခအေနႏွင့္ မုန္တိုင္းဒဏ္ ေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးမႈမ်ားအတြက္ ကယ္ဆယ္ေရး အေျခအေနမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ေသးသည္။

မစၥတာ ဂန္ဘာရီသည္ ယခုႏွစ္ မတ္လ ၆ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ အတြင္းကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔၂ ႀကိမ္ လာေရာက္၍ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ အပါအဝင္ အန္အယ္လ္ဒီ

အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ယင္း ခရီးစဥ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းက တိုးတက္မႈနည္းပါး၍ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။ ကုလသမဂၢ၏ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အရာရွိခ်ဳပ္ John Holms ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း မုန္တိုင္း ဒဏ္သင့္ေဒသႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ကုလသမဂၢ၏ ကူညီေပးေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။ ကုလသမဂၢအေနႏွင့္ ကမၻာ့အေရးမ်ားကိုေဆာင္႐ြက္ရာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားအတြက္ တိက် ခိုင္မာသည့္ရလဒ္မ်ား အေကာင္အထည္ ေပၚ လာရန္ ဦးစားေပးေဆာင္႐ြက္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ သံတမန္မ်ားက ေျပာဆိုသည္။

ကုလသမဂၢ အထူးသံတမန္ကို ျမန္မာစစ္အစိုးရ ဖိတ္ေခၚ NEJ/ ၁၆ ဇူလိုင္ ၂၀၀၈ ဒီမိုကေရစီစနစ္ က်င့္သံုးရန္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းမ်ား တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေစရန္ ႏိုင္ငံတကာ၏ ဖိအားေပးခံေနရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ကုလသမဂၢ အထူးသံတမန္ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီကို လာေရာက္လည္ပတ္ရန္ ဖိတ္ၾကားခဲ့သည္။

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာဘန္ကီမြန္း၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ အီဘရာဟင္ ဂမ္ဘာရီအား ဖိတ္ေခၚခ်က္သည္ စစ္အစိုးရ၏ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ ျမန္မာသံ အမတ္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြက ယခုလ အလွည့္က် လံုျခံဳေရးေကာင္စီ ဥကၠ႒ ဗီယက္နမ္

သံအမတ္ႀကီး လီေလာင္မင္းထံ ေပးပို႔သည့္စာ၌ ပါရွိျခင္းျဖစ္သည္ဟု ႐ိုက္တာသတင္းတြင္ ေဖာ္ျပသည္။ မစၥတာဂမ္ဘာရီ ျမန္မာႏိုင္ငံ သြားေရာက္မည့္ ေန႔ရက္အတိအက်ႏွင့္ ခရီးစဥ္ရည္ရြယ္ခ်က္ကို

မသတ္မွတ္ရေသးေသာ္လည္း လာမည့္ ၾသဂုတ္လယ္၌ သြားေရာက္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ မာရီအိုကာဘီက သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

57

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ရန္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလကတည္းက မစၥတာဂမ္ဘာရီက စစ္အစိုးရထံ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း သဘာ၀ေဘးရင္ဆိုင္ေနရ သျဖင့္ ယခုမွ လာခြင့္ျပဳလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။ မစၥတာဂမ္ဘာရီသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ စက္တင္ဘာလ သံဃာ့အေရးအခင္းအၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ (၃) ႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ မတ္လ (၆) ရက္မွ (၁၀) ရက္ထိ (၅) ရက္ၾကာ သြားေရာက္ခဲ့သည္။

ယင္းခရီးစဥ္၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊႏွင့္ ေတြ႕ခြင့္မရေသာ္လည္း ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေက်ာ္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္သည့္ နအဖ ေျပာေရးဆိုခြင့္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ႏွင့္ (၂) ႀကိမ္၊ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ (၂) ႀကိမ္၊ ဆႏၵခံယူပဲြ က်င္းပေရးေကာ္မရွင္၊ အန္အယ္လ္ဒီ၊ တစည၊ ႀကံ႕ဖြံ႕၊ အိုင္စီအာစီ စသည္တု႔ိမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္လည္း ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။

ျမန္မာျပည္ မစၥတာဂမ္ဘာရီႏွင့္ စစ္အစိုးရ၏ ႏုိင္ငံေရးေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္ (သတင္းသုံးသပ္ခ်က္)

ပီတာေအာင္/ ၁၆ ဇူလိုင္ ၂၀၀၈ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီသည္ လာမည့္ ၾသဂုတ္၌ ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ ထပ္မံသြားေရာက္မည္ဟု ကုလသမဂၢက ယမန္ေန႔က သတင္းထုတ္ျပန္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ သြားေရာက္ရန္ ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလကတည္းက မစၥတာ ဂမ္ဘာရီက စစ္အစိုးရထံ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း သဘာ၀ေဘး ရင္ဆိုင္ေနရသျဖင့္ ယခုမွ လာခြင့္ျပဳလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။ မစၥတာဂမ္ဘာရီ အလာေကာင္းေသာ္လည္း အခါေႏွာင္းၿပီဟု အတုိက္အခံဘက္က ျမင္သည္။ စစ္အစိုးရဘက္က အမ်ိဳးသားညီလာခံၿပီးစီးေအာင္လုပ္၊ မုန္တုိင္းဒုကၡသည္မ်ားကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကုိ (၉၂) ရာႏႈန္း ေထာက္ခံမႈရေအာင္လုပ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး အသာစီးယူထားခ်ိန္ မ်ိဳးမွာမွ လာသည့္အတြက္ မည္သည့္ ႏုိင္ငံေရး အေပးအယူမ်ိဳးမွ မစၥတာဂမ္ဘာရီ လက္ထဲပါလာ မည္ဟု အတုိက္အခံဘက္က မယူဆေပ။ စစ္အစိုးရဘက္ကလည္း ဆႏၵခံယူပြဲ အႏုိင္ယူထားခ်ိန္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္

ဟန္ေရးျပေနခ်ိန္မ်ိဳးမွာမွ ေရြးၿပီး မစၥတာဂမ္ဘာရီကုိ ဖိတ္ၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားကမူ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အေပၚ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မထားေၾကာင္းႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရး ျဖစ္ေပၚလာရန္ လမ္းစ မျမင္ေတြ႕ရေသး ေၾကာင္း သံုးသပ္ေျပာဆုိသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးေရးသည္ စစ္အစိုးရက ဆက္ဆံေရး၀န္ႀကီး

ခန္႔အပ္၍ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ယမန္ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ၌ လမ္းစပြင့္လာခဲ့ေသာ္လည္း ယခုထိ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

58

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သိသာထင္ရွား သည့္ တိုးတက္မႈ မေတြ႔ရေသးဟု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (အန္အယ္လ္ဒီ) ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ ဦးဥာဏ္၀င္းက ေျပာၾကားသည္။

၎က “ကုလသမဂၢက ကမာၻ႔အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခု မစၥတာ ဂမ္ဘာရီရဲ႕ခရီးစဥ္ဟာ တေခါက္နဲ႔တေခါက္ အခ်ိန္ၾကာတယ္။ လက္ရွိ အာဏာရွိေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ကုလသမဂၢနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွသာ အက်ဳိးအျမတ္ ရွိႏိုင္မယ္လို႔

ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္ အခုလို အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာၿပီးမွ တခါလာ ဒီလိုနည္းနဲ႔ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္ အရမ္းနစ္နာေနတယ္ လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီကုိ အလာက်ဲသည္ဟု အန္အယ္လ္ဒီက အျပစ္ျမင္ေသာ္လည္း ၿပီးခဲ့သည့္ အေခါက္ တြင္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းက ဗီဇာထုတ္မေပးသျဖင့္ အခက္ေတြ႕ခဲ့သည့္ သာဓကရွိျပန္သည္။

မစၥတာ ဂမ္ဘာရီ ဒုတိယအႀကိမ္ လာစဥ္က အန္အယ္ဒီလ္ႏွင့္ ေတြ႕ခြင့္ရသည္။ အမ်ိဳးသား ရင္ၾကား ေစ့ေရးအတြက္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးက စတင္သင့္သည္ဟု အန္အယ္လ္ဒီက တင္ျပရာ ျဖစ္ႏုိင္ ေခ်က စတင္ႀကိဳစားပါမည္ဟုသာ မစၥတာဂမ္ဘာရီက မတင္မက် ေျပာႏုိင္ခဲ့သည္။ မစၥတာဂမ္ဘာရီအေနျဖင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ ခရီးစဥ္မ်ားတြင္ ျမန္မာႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကုလသမဂၢ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား အေကာင္အထည္ေပၚေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ျခင္း မရွိသျဖင့္

ယခုခရီးစဥ္ကိုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မထားေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ အတြင္းေရးမႉး ဦးေအး သာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။ ၎က “ဂမ္ဘာရီလ ာမယ့္ခရီးစဥ္အေပၚမွာ သိပ္ၿပီး ေလးေလးနက္နက္

ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မထားပါဘူး။ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေထြေထြထူးထူး ထူးထူးျခားျခား ျဖစ္လာမယ္လို႔ေတာ့ မထင္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆို ေတာ့ နအဖက သူတုိ႔သြားမယ့္လမ္းေၾကာင္းကို ခုိင္ခိုင္မာမာ ပီပီျပင္ျပင္ ခ်ထားၿပီးျဖစ္တယ္။ ဂမ္ဘာ ရီ ေျပာေပမယ့္လည္းပဲ သူတုိ႔ လုိက္ၿပီးေတာ့

ေဆာင္ရြက္မယ့္သေဘာ ရွိမယ္လို႔ မထင္ဘူး။ ဂမ္ဘာ ရီကလည္းပဲ ယူအန္ရဲ႕လုပ္ရမယ့္ တာ၀န္ေတြကို တြန္းတြန္းတုိက္တိုက္ နအဖကို ေျပာႏိုင္လိမ့္ မယ္လို႔ မေမွ်ာ္လင့္ဘူး။ အဲေတာ့

ဂမ္ဘာရီရဲ႕ ခရီးစဥ္ဟာ သာမန္ပဲ။ ယူအန္က လႊတ္လိုက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္တေယာက္ လာတဲ့ သေဘာေလာက္ပဲ ရွိမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္” ဟု ေျပာသည္။ ၀ါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီး သခင္ခ်န္ထြန္းကလည္း “ကုလသမဂၢအေနနဲ႔ အေပၚယံအားျဖင့္ လူေတြက အားကိုးစရာလို႔ထင္ေပမယ့္ တကယ့္တကယ္က်ေတာ့ ခုထိေအာင္ေတာ့

ကုလသမဂၢရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ မႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးတိုးတက္မႈ တခုမွမရွိဘူး” ဟု ေ၀ဖန္ေျပာၾကားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာေစရန္ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇ ၀တ္မႈ တရားခံု႐ံုး တင္ကာ ဖိအားေပးသည့္နည္း၊ လူ (၂) ေသာင္းခန္႔က အဖမ္းခံ၊ အေသခံ၍ ဆႏၵျပသည့္နည္းႏွင့္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီအေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ေရာက္ၿပီး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

59

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အႏိုင္ရေအာင္လုပ္၍ လႊတ္ေတာ္၌ ေဆြးေႏြးသည့္ နည္းလမ္းတုိ႔ လုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု သခင္ခ်န္ထြန္းက ယူဆသည္။

ဆႏၵခံယူပြဲအလြန္ ကာလ၌ ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး ျပႆနာအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္သည့္ မူ၀ါဒ တိတိက်က် မသိရေၾကာင္း၊ အျမင္ရွင္းေစရန္ မစၥတာဂမ္ဘာရီအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မသြားခင္ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္သင့္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားၫြန္႔ေပါင္းအစိုးရ၏ ကုလသမဂၢ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာေသာင္းထြန္းက ေျပာသည္။ ၎က “မစၥတာဂမ္ဘာရီအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ မသြားခင္ ျမန္မာႏို္င္ငံမွာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ ျမတ္ေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီေရးျဖစ္ဖို႕အတြက္ ဘယ္လိုခ်ဥ္းကပ္မႈလုပ္မယ္ဆိုတာ

ရွင္းလင္းဖုိ႔လိုပါတယ္။ နအဖရဲ႕လမ္းျပေျမပံုဟာ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုမွ ဖာေထးျပဳျပင္ လုိ႔ရတဲ့လမ္းေၾကာင္း မဟုတ္ ေတာ့ဘူး။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕

ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ပိုၿပီးေတာ့ သက္ဆိုးရွည္ေစမယ့္ ေရြးေကာက္ ပြဲမ်ဳိးပဲျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ မသြားခင္ကတည္းက ႏိုင္ငံေရးခ်ဥ္းကပ္မႈရွင္းလင္းဖို႔လိုတယ္” ဟုေျပာသည္။

နအဖကိုဖိအားေပးႏိုင္မည့္ လူထုလႈပ္ရွားမႈႀကီးတရပ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္မွသာ ကုလသမဂၢ၏ အခန္းက႑ ျပန္လည္ရွင္သန္လာမည္ျဖစ္ၿပီး ထိုသို႔မလုပ္ႏို္င္ပါက ကုလသမဂၢအေနျဖင့္ အကူအညီေပးႏိုင္မည္မဟုတ္ဟု ေဒါက္တာေသာင္းထြန္းက ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားသည္။ သုိ႔ေသာ္ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ႏို္င္ငံတကာပံ့ပိုးကူညီမႈမ်ားသည္ အခ်ည္းႏွီးမျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ျပည္သူလူထုႏွင့္ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအတြက္ အင္အားတရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားက ေျပာၾကားသည္။

အထူးသျဖင့္ မစၥတာဂမ္ဘာရီႏွင့္ တခ်ိန္က ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ အထူးကုိယ္စားလွယ္ မစၥတာ ရာဇာလီတုိ႔၏ အခန္းက႑ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး နားလည္မႈ ႐ႈတ္ေထြးခဲ့သည့္ သာဓကရွိသည္။ မစၥတာရာဇာလီကုိ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ဧၿပီလ (၄) ရက္ေန႔၌ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ

အထူးသံတမန္အျဖစ္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္မွ ခန္႔အပ္စဥ္က ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံတြင္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၂၉) ရက္၌ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ (၅၄/၁၈၆) ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏုိင္ရန္ဆုိၿပီး တာ၀န္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိဆုံးျဖတ္ခ်က္မူရင္း စာသားအရဆုိလွ်င္ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနျဖင့္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ကတိေပး ထားသည့္အတုိင္း ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္သည္ ျပည္သူမ်ား ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည့္ ဆႏၵႏွင့္ အညီ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ ျပန္ထြန္းကားရန္ လုိအပ္သည့္ကိစၥမွန္သမွ်

လုပ္ေဆာင္ရန္ဆုိၿပီး ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံကေန ဆုံးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ (၅၄/၁၈၆) ျဖင့္ တုိက္တြန္းထားသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

60

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မစၥတာဂမ္ဘာရီအေနျဖင့္ ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံ၏ သက္ဆုိင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈကုိ အေထာက္အကူျဖစ္ရန္

အတြက္ သက္ဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ညိႇႏွႈိင္းေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္သည္ဟု ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ မူလထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

မစၥတာဂမ္ဘာရီ၏ ယခုခရီးစဥ္သည္ အတုိက္အခံအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိေသာ္လည္း စစ္အစိုးရ ဘက္ကမူ Road Map ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေရာင္ျခည္ သန္းေနသည္။

စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ႏုိင္ငံေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္အေပၚ မစၥတာဂမ္ဘာရီ မည္သို႔ သေဘာထားမည္ဆုိသည္မွာ ေစာင့္ၾကည့္ ရမည္ျဖစ္သည္။

႐ိုက္ႏွက္ဖမ္းဆီးခံရသည့္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ၀င္မ်ားကို ႐ံုးထုတ္စြဲခ်က္တင္

ပီတာေအာင္/ ၁၆ ဇူလိုင္ ၂၀၀၈ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္ (၁၉) ရက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေမြးေန႔က စြမ္းအားရွင္ႏွင့္ႀကံ႕ဖြံ႕တို႔၏ ႐ုိက္ႏွက္ ဖမ္းဆီးခံရသည့္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ၀င္မ်ားကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေက်ာက္တံတားၿမိဳ႕နယ္ရွိ စုေပါင္း

တရား႐ံုး၌ ဆူပူအံုႂကြမႈတို႔ျဖင့္ ယေန႔႐ံုးထုတ္ တရားစြဲဆိုေၾကာင္း တရားခြင္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့သူ တဦးက ေျပာသည္။ တရားစြဲခံရသည့္ တြံေတးၿမိဳ႕ အန္အယ္လ္ဒီအဖြဲ႕၀င္ ဦးခ်စ္ခင္၏ သားျဖစ္သူ ကိုေအာင္စိုးမင္းက “ဒီေန႔ ႐ံုးထုတ္တယ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္ရွိၿပီလို႔ၾကားတယ္။ ခုတႀကိမ္မွ ေတြ႕ခြင့္ရတာေပါ့။ သူတို႔ကို (၁၂) နာရီ ေလာက္မွာ အင္းစိန္ေထာင္က ေခၚလာတယ္။ တခါတည္း ႐ံုးကိုတင္တယ္။ (၂)

ေယာက္တြဲ၊ (၂) ေယာက္တြဲ လက္ထိပ္ေတြ ခတ္ၿပီး ေခၚလာတယ္။ စကားေျပာခြင့္ရတယ္။ ႐ံုးမွာ ခ်က္ခ်င္းစစ္ေဆး ၿပီး ခ်က္ခ်င္းျပန္ေခၚသြားတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ဖမ္းဆီးခံရသူမ်ားမွာ ဦးပဥၥင္း ဦးစႏၵိမာ၊ ေရွ႕ေန ဦးေရာဘတ္စန္းေအာင္ႏွင့္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ၀င္ (၁၂) ဦးတို႔ျဖစ္ၿပီး ၎တို႔ကို ၅၀၅ (ခ)၊ ပုဒ္မ (၁၄၃) တို႔ျဖင့္ တရားစြဲထားသည္ဟု သိရသည္။

ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) သည္ အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈကို ထိခိုက္ေစသည့္ ျပစ္မႈျဖစ္ၿပီး (၂) ႏွစ္ခန္႔ ျပစ္ဒဏ္ခ်ႏိုင္ေၾကာင္းႏွင့္ ပုဒ္မ (၁၄၃) သည္ လူ (၅) ဦးထက္ပို၍ စု႐ံုးသည့္ ျပစ္မႈျဖစ္ၿပီး (၆) လခန္႔ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ႏုိင္သည္ဟု ဗဟိုတရား႐ံုးခ်ဳပ္ေရွ႕ေန ဦးေအာင္သိန္းက ေျပာသည္။ အန္အယ္လ္ဒီ ရန္ကုန္တိုင္း အတြင္းေရးမႉး ေဒါက္တာ၀င္းႏိုင္က “႐ိုက္ႏွက္ခံရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ထပ္ၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားတယ္ဆိုတာ ဒါေတြဟာ ဥပေဒျပင္ပက လုပ္ရပ္ေတြပါ။

ဒီ႐ိုက္ ႏွက္ခံရတဲ့လူေတြက တရားစြဲပိုင္ခြင့္တို႔ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အေရးယူပိုင္ခြင့္ေတြ ဘာမွ အခြင့္အေရး ေတြ က်ေနာ္တို႔မွာ မရဘူး” ဟ ုေျပာသည္။ ဖမ္းဆီးတရားစြဲခံရသူမ်ားအတြက္ အမႈရင္ဆိုင္ရန္ အန္အယ္လ္ဒီက စီစဥ္ထားေၾကာင္းႏွင့္ လာမည့္ (၂၅) ရက္၌ ထပ္မံ ႐ံုးထုတ္ရန္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

61

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အဖမ္းခံရသူ (၁၄) ဦးတို႔မွာ ဦးစႏၵိမာ၊ ေရွ႕ေန ေရာဘတ္စန္းေအာင္၊ အန္အယ္ဒီပါတီ၀င္

ဦးထြန္းျမင့္ (ဗဟန္း)၊ ဦးစိုးအုုန္း (ဗဟန္း)၊ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္သန္း (ေညာင္ေလးပင္)၊ ဦးသိန္း၀င္း (တာေမြဒု-ဥကၠ႒)၊ ဦးေမာင္ေမာင္သိမ္း (မဂၤလာဒံု)၊ ဦးေဌးေအာင္ (မရမ္းကုန္း)၊ ဦးျမင့္ေဆြ

(ၾကည့္ျမင္တိုင္)၊ ဦးတင္အုန္း (ေ႐ႊျပည္သာ)၊ ဦးေမာင္စိန္ (လိႈင္)၊ ဦးဟန္စိန္ (အင္းစိန္)၊ ဦးခ်စ္ခင္ (တြံေတး)၊ ဦးစံေဘာ္ (တြံေတး) တို႔ျဖစ္သည္။

ျမန္မာေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား အေမရိကန္ႏုိင္ငံ တင္သြင္းခြင့္ ပိတ္ေတာ့မည္ Agencies/ ၁၆ ဇူလုိင္ ၂၀၀၈

ျမန္မာစစ္အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြ အဓိကလုပ္ငန္းတခုျဖစ္သည့္ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား အေမရိကန္ႏုိင္ငံတင္သြင္းမႈ ပိတ္ဆို႔မည့္ ဥပေဒမူၾကမ္းတခုကို

အေမရိကန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ယမန္ေန႔တြင္ အတည္ျပဳလိုက္ၿပီး အထက္လႊတ္ေတာ္သို႔ ျပန္လည္တင္ျပေတာ့မည္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈကို အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္းေလ့ရွိၿပီး အဂတိလိုက္စားသည့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ ဘ႑ာေရးအရ ဖိအားေပးရန္ ရည္ရြယ္၍ အဆိုပါဥပေဒမူၾကမ္းကို

အတည္ျပဳလိုက္ၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားေရးရာ ေကာ္မတီဥကၠ႒ ဟိုး၀ဒ္ ဘားမန္းက ေျပာသည္။

ဟိုး၀ဒ္ ဘားမန္းက “ဒီဥပေဒအရ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ေတြကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံထဲ

တင္သြင္းတာကို ပိတ္ဆို႔တာ၊ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို တိုးခ်ဲ႕ပိတ္ဆို႔တာေတြ ျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ဒီစစ္ အစိုးရအတြက္ ေဒၚလာ သန္း ရာဂဏန္းခ်ီၿပီး ႏွစ္စဥ္နစ္နာမွာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ေျပာေၾကာင္း ေအပီ သတင္းတြင္ ေဖာ္ျပသည္။

၂၀၀၃ ခုတြင္ သမၼတဘုရွ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီဥပေဒ Burmese Freedom and Democracy Act အား ပိုမိုခိုင္မာသစ္ဆန္းေစရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး ကြယ္လြန္ သူ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားေရးရာေကာ္မတီ ဥကၠ႒ေဟာင္း

မစၥတာတြမ္လန္းေတာ့စ္က Block Burmese JADE Act ေခၚ အဆိုပါ ဥပေဒမူၾကမ္းကို ၂၀၀၇ ခု၌ ဦးေဆာင္ေရးဆြဲ အဆိုျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယမန္ေန႔က အတည္ျပဳလိုက္သည့္ ဥပေဒမူၾကမ္းကို တစ္ဖ္နီႏွင့္ ဘာဂါရီကဲ့သို႔ေသာ အေမရိကန္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား အပါအ၀င္ ရတနာအေရာင္းဆိုင္ (၁၁,၀၀၀) ကလည္း ေထာက္ခံၾကေၾကာင္း ဟိုး၀ဒ္ ဘားမန္းက ေျပာသည္။

ပိတ္ဆို႔ေရးဥပေဒကို အတည္ျပဳရျခင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေရြးေကာက္ခံ ဒီမိုကရက္တစ္ အစိုးရ

တရပ္ျဖင့္ အစားထိုးႏိုင္ေရးအတြက္ ျမန္မာစစ္အစိုးရအား ဖိအားေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး ပိတ္ဆို႔မႈအသစ္ ေၾကာင့္ ျမန္မာေက်ာက္မ်က္မ်ားကို တတိယႏိုင္ငံမ်ားမွ တဆင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ တင္သြင္း ေနသည့္ စစ္အစိုးရ လုပ္ရပ္မ်ားကို ထိခိုက္ေစမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

62

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ၎တို႔၏ မိသားစု

၀င္မ်ားက တတိယႏိုင္ငံမ်ားမွ တဆင့္ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား အသံုးျပဳေနမႈကို ကာကြယ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ၎တို႔၏ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ားကိုလည္း ယခု ဥပေဒသစ္အရ ထိန္းခ်ဳပ္သြား

ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္ရွားဆႏၵျပသူမ်ားအား အၾကမ္းဖက္ ႏွိမ္နင္း ရာတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ စစ္အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကိုလည္း အေမရိကန္ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ထုတ္ေပး မည္ မဟုတ္ေပ။ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔ထားျခင္းသည္ သာမန္ျမန္မာျပည္သူမ်ားကုိ

ထိခုိက္ ရန္ မဟုတ္ဘဲ စစ္အစုိးရအျပင္ စစ္အစိုးရႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ား၊ စစ္အစုိးရကုိ မီွၿပီး စီးပြားရွာေနသူမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ပစ္မွတ္ထားသည့္ Targeted Sanctions ျဖစ္ေၾကာင္း အေမရိကန္အစိုးရက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာဆိုထားသည္။ ထုိ႔ျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္အစုိးရဘက္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ရပ္သြားေစမည့္ သိသာ ထင္ရွားသည့္ အဓိက တုိးတက္မ်ိဳးမ်ား ရွိခဲ့လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ အရပ္သားအစိုးရကုိ

အာဏာလႊဲေပးပါ မည္ဟု ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားအေပၚ စစ္အစုိးရက ကတိေပးလွ်င္ျဖစ္ေစ၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္း သားမ်ား လႊတ္ေပးၿပီး ဒီမိုကေရစီ အစိုးရတရပ္ ေပၚေပါက္လာေအာင္လည္း

ေဖာ္ေဆာင္မည္ စသည့္အခ်က္မ်ား ရွိပါၿပီဆုိသည့္ အေျခအေနမ်ားကုိ္ ေရြးေကာက္ခံထားရသည့္ ျမန္မာအရပ္သား အစိုးရက ေမတၱာရပ္ခံလာပါက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး

ဒဏ္ခတ္ထားျခင္းကုိ အေမရိကန္ သမၼတက ႐ုပ္သိမ္းႏုိင္သည္ဟု ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔သည့္ ဥပေဒတြင္ ျပ႒ာန္းထားသည္။

ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဥပေဒသစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အေမရိကန္ကုမၸဏီတခုကုိ သက္သာခြင့္ေပး Agencies/ ၁၆ ဇူလုိင္ ၂၀၀၈ အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား ယမန္ေန႔က အတည္ျပဳခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္သည့္ ပိတ္ဆို႔မႈ ဥပေဒအသစ္သည္ ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ လုပ္ငန္းတြဲလုပ္ေနသည့္ အေမ ရိကန္ စြမ္းအင္ကုမၸဏီ ရွဗရြန္ကိုလည္း ဖိအားေပးရာ ေရာက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ေျပာသည္။ ရွဗရြန္ကုမၸဏီက အျခားအေမရိကန္ကုမၸဏီတခုျဖစ္ေသာ ယူႏိုကယ္ထံမွ ရွယ္ယာ (၂၈) ရာခိုင္ ႏႈန္းကို ၂၀၀၅ ခုတြင္ ၀ယ္ယူခဲ့ၿပီး ရတနာသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္လုပ္ေရး စီမံကိန္းတြင္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံ၍ လုပ္ကိုင္ေနျခင္းျဖစ္သည္။

ရွဗရြန္က ခံစားေနရေသာ အခြန္ေလ်ာ့ေပါ့ေပးေဆာင္ရမႈအား ရပ္စဲရမည္ဟု ပိတ္ဆို႔ေရး ဥပေဒ အသစ္ကို စတင္ တင္သြင္းခဲ့စဥ္က ပါ၀င္ေသာ္လည္း စီမံကိန္းမွ ထြက္ခြာခဲ့ေသာ္ တ႐ုတ္ႏွင့္

အိႏိၵယတို႔မွ ကုမၸဏီမ်ားက လြယ္ကူစြာ အစားထိုးရယူသြားမည္ဟု ရွဗရြန္က ျပန္လည္ေျပာဆို ခဲ့သည့္အတြက္ ထိုျပ႒ာန္းခ်က္ကို ထည့္သြင္းျခင္း မျပဳရန္ သေဘာတူခဲ့သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

63

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အထက္လႊတ္ေတာ္ကလည္း ခြင့္ျပဳမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရေသာ အဆိုပါ ပိတ္ဆို႔ေရး

ဥပေဒမူၾကမ္းက ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ား အေနျဖင့္ အကယ္၍ ျမန္မာစစ္အစိုးရက စစ္မွန္သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား မလုပ္ခဲ့ပါက မိမိတို႔ဆႏၵအေလ်ာက္ လုပ္ငန္းမ်ား ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းၾကရန္ ရွင္းလင္းစြာ ေတာင္းဆိုထားသည္။ ရတနာသဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ လုပ္ကြက္အတြင္းရွိ ရွဗရြန္၏ အက်ဳိးတူ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား ျဖစ္ၾက ေသာ ျပင္သစ္ေရနံကုမၸဏီ တိုတယ္၊ ထိုင္းစြမ္းအင္ ရွာေဖြထုတ္လုပ္ေရးကုမၸဏီ ပီတီတီ၊ ျမန္မာ့ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ လုပ္ငန္းတို႔အား ရွဗရြန္က ေငြေပးေခ်ရန္ရွိသည္မ်ားကိုလည္း ဥပေဒ အသစ္က ပိတ္ပင္ထားသည္။ အကယ္၍ ရွဗရြန္က ၎ပိုင္ အစုရွယ္ယာမ်ားကို ျပန္ေရာင္းမည္ဆိုပါက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဥပေဒအရ စစ္အစိုးရအား အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း (၅၀၀) ခန္႔ ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ဥပေဒမူၾကမ္း၏ အဓိက ဦးတည္ခ်က္မွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရအတြက္ ေဒၚလာ သန္းရာႏွင့္ခ်ီ၍ နစ္နာေစရန္အတြက္ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္မ်ား အေမရိကန္ႏိုင္ငံသို႔ တင္ပို႔မႈကို ပိတ္ဆို႔ရန္ႏွင့္ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ျဖစ္သည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကမာရြတ္ရဲစခန္းအနီး ပစၥည္းယူ လူသတ္မႈ ျဖစ္ပြား NEJ/၁၆ ဇူလိုင္ ၂၀၀၈ ရန္ကုန္တိုင္း ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ (၈) ရပ္ကြက္ လွည္းတန္းလမ္း တိုက္နံပါတ္ (၁၀၃) အခန္း (A) ေျမညီထပ္တြင္ ပစၥည္းယူ လူသတ္မႈတခု ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ အခင္းျဖစ္ပြားသည့္ေနရာမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကမာရြတ္ရဲစခန္းအနီးရိွ ေရႊမူဆယ္ အပ္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းႏွင့္ အထည္အလိပ္ လက္လီလကၠား အေရာင္းဆိုင္တြင္ျဖစ္ၿပီး ေသဆုံးသူမွာ ဆိုင္ပိုင္ရွင္ ေဒၚလွျမင့္ အသက္ (၅၆) ႏွစ္ျဖစ္သည္။ ယခုလ (၁၄) ရက္ နံနက္ (၉) နာရီခန္႔တြင္ ဆိုင္အလုပ္သမားမ်ားက ဆိုင္ကိုလာသည့္အခါ ဆိုင္မဖြင့္ေသးဘဲ ရိွေနသည့္အတြက္ အတြင္းသို႔ ၀င္ရန္ ဆိုင္အနီးအနားရိွ လူမ်ားကို ေခၚ၍

ဖြင့္ခဲ့ရာတြင္ ေဒၚလွျမင့္ကို လက္ေနာက္ျပန္ ႀကိဳးတုတ္ကာ ပါးစပ္တြင္ အ၀တ္စည္း ေႏွာင္ရက္ သားျဖင့္ ေသဆုံးေနသည္ကို ေတြ႔ရေၾကာင္း ဆိုင္အနီးနားမွ မ်က္ျမင္တဦးက ေျပာသည္။ တ႐ုတ္လုပ္ ဗီစီဒီစက္တလုံး၊ ေငြ (၁) သိန္း၊ ဆြဲႀကိဳး (၁) က်ပ္သား တကုံး၊ အ၀တ္အထည္မ်ား ေပ်ာက္ဆုံးသြားေၾကာင္း ေသဆုံးသူႏွင့္ ေဆြမ်ဳိးေတာ္စပ္သူတဦးက ထြက္ဆိုေၾကာင္း ရဲက စစ္ခ်က္ရရိွသည္ဟု ကမာရြတ္ရဲစခန္းမွ အမႈလိုက္ ဒု- ရဲအုပ္ျဖစ္သူက ေျပာသည္။

အဆိုပါအခန္းတြင္ ေဒၚလွျမင့္သည္ တေယာက္တည္း အိပ္ေၾကာင္း၊ အမႈကို (ပ) ၁၅၄/ ၂၀၀၈ ပုဒ္မ ၃၀၂/ ၃၉၄ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ထားေၾကာင္း၊ တရားခံကို ယခုထိ သဲလြန္စ မရေသးေၾကာင္း သိရသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

64

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အခင္းျဖစ္ပြားရာ ေနအိမ္အနီး ေနထိုင္သူတဦးက “ေသမႈေသခင္း ျဖစ္တဲ့ေနရာဟာ လူစည္ကား ရာ လွည္းတန္းလမ္းမ ျဖစ္ၿပီး လွည့္ကင္းေတြ ညစဥ္ကင္းလွည့္ေနတဲ့ ေနရာေလ။ တိုက္ခန္းကို

လူ၀င္သတ္ျဖတ္သြားတဲ့ကိစၥက အတြင္းလူ ဒါမွမဟုတ္ ရပ္ကြက္က အာဏာပိုင္အခ်ဳိ႕ ပါ၀င္ႏိုင္ တယ္” ဟု ေျပာသည္။

လူသတ္မႈ ျဖစ္ပြားရာေနရာမွာ လွည္းတန္းေက်ာင္းေရွ႕မွတ္တိုင္ အေရွ႕နားတြင္ ရိွၿပီး ရဲစခန္းနွင့္ ဘတ္စ္ကားမွတ္တိုင္ တမွတ္တိုင္အကြာခန္႔သာ ေ၀းသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ မုန္တုိင္းမတုိက္မီ ကတည္းက စား၀တ္ေနေရး က်ပ္တည္းမႈ၊ ေငြေဖာင္းပြမႈ စသည္တို႔ေၾကာင့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား

မႀကံဳစဘူး မ်ားေနရာ မုန္တုိင္းလြန္ကာလတြင္ ယခုကဲ့သို႔ လူသတ္မႈမ်ားပါ တုိးလာျခင္းျဖစ္သည္။ မၾကာခင္ကလည္း ကြမ္းၿခံကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ေတာ္ခရမ္းရြာတြင္ ဘဲဥ အလုံး (၅၀) အတြက္ ဓားျပ တုိက္သြားသည္မွာ ျပည္သူမ်ား မုန္တုိင္းလြန္ကာလ စား၀တ္ေနေရး က်ပ္တည္းမႈကုိ္ ျပေန သည္ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံတဦးက ေျပာသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လ (၃) ရက္ ညပိုင္း၌လည္း အဆိုပါ မာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ (၉) ရပ္ကြက္ စိမ္းလဲ့ ကန္သာလမ္းတြင္ ေနထိုင္သူ ဦးခ်ာလီ၊ ေဒၚစန္းစန္းျမင့္၊ သမီးတူမမ်ားျဖစ္သည့္ မျမစႏၵာ၊ မႏွင္း ပြင့္ေအးႏွင့္ အိမ္ေဖာ္ မအယ္ေဖာတို႔ (၅) ဦးအား ဦးေခါင္းကို ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ခဲ့သည့္ လူသတ္မႈျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တရားခံကို ယခုတိုင္ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ျခင္း မရိွေသးေပ။ ေနျပည္ေတာ္ ျပည္ထဲေရး ရဲအရာရိွတဦးက အဆိုပါ (၅) ေလာင္းၿပိဳင္ လူသတ္မႈကို ၿပီးခဲ့သည့္ ေမလ ေနာက္ဆုံးထား ေဖာ္ထုတ္မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံနဲ႔ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးအဆင့္အတန္း ဦးစိန္ေက်ာ္လိႈင္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးပီျပင္မွ ႏုိင္ငံေရးေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ရမယ္လို႔ နအဖစစ္အစိုးရက ယူဆသလို တ႐ုတ္ကိုလည္း ေစ်းကြက္စီးပြားေရး ေအာင္ျမင္စြာ ထူေထာင္ႏိုင္တဲ့ႏိုင္ငံလို႔ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာက မၾကာခဏ အမႊန္းတင္ေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး ပီျပင္တယ္၊ မပီျပင္ဘူးဆိုတဲ့အခ်က္ ဘယ္သူက အဆံုးအျဖတ္ ေပးမလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ နအဖ သတင္းစာေတြက ေဖာ္ျပထားတာ မေတြ႕ရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပီျပင္တဲ့ေစ်းကြက္စီးပြားေရး ဘာလဲဆိုတဲ့အခ်က္ကို ဆန္းစစ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၇ဝ ခုနွစ္မ်ားက စၿပီး စီးပြားေရးျပဳျပင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ အရိွန္ေကာင္းေနတယ္လို႔ နို္င္ငံတကာ စီးပြားေရး အဖဲြ႕အစည္းေတြက မၾကာခဏ ေျပာေန

ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း Market Economy Status ေရာက္ပ လားဆုိတဲ့အခ်က္ဟာ ကိုယ့္ဘာသာ သတ္မွတ္လို႔ မရတဲ့အတြက္ ကုန္သြယ္ဘက္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို တ႐ုတ္က အလူးအလဲ ရွာခဲ့ရပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

65

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၂ဝဝ၄ ခုနွစ္ထဲမွာ အာဆီယံႏိုင္ငံေတြနဲ႔ တျခားႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕ကသာ တ႐ုတ္ကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း Market Economy Status ေရာက္ၿပီလို႔ သတ္မွတ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္

အေမရိကန္နဲ႔ အီးယူကေတာ့ တ႐ုတ္ကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း Market Economy Status ေရာက္ၿပီလို႔ သတ္မွတ္ဖို႔ ခုထိ ျငင္းဆိုေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုၾကည့္ရင္ တတိယ

ကမာၻႏိုင္ငံတခုအေနနဲ႔ ကိုယ့္ဘာသာ တံဆိပ္ကပ္ၿပီး ေစ်းကြက္စီးပြားေရးအဆင့္အတန္း Market Economy Status ေရာက္ၿပီလို႔ ငါတေကာေကာလို႔မရတာ ေပၚလြင္ေနပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးဆိုတဲ့စကားကို တြင္တြင္က်ယ္

က်ယ္ သံုးေနေပမယ့္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုယ္တိုင္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးရဲ႕ အသြင္လကၡဏာ ဘာလဲဆိုတာကို ျပည္သူေတြ နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပ ေျပာျပႏိုင္တာ မေတြ႕ရပါဘူး။ ဒီအခ်က္ ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ အရပ္သားအစိုးရတရပ္ လိုေနတယ္၊ စစ္မွန္တဲ့ အရပ္သားအစိုးရ

တရပ္ ေပၚေပါက္မွသာ ျပည္သူကို ရွင္းျပႏိုင္မယ့္ ပညာရွင္ေတြ ထြက္ေပၚလာမွာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ ခ်က္ႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီေရး ေျပာင္းတဲ့အခိ်န္မွာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး ျပဳျပင္မႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ အဲဒီအခိ်န္က ခ်က္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗားဆလပ္ကေလာ့စ္က ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ မၾကာခင္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးဟာ ခ်က္ႏိုင္ငံနဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ကိုက္ညီသလဲ ဆိုတာကို ခ်က္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗားဆပ္ကေလာ့စ္ကိုယ္တိုင္ တတိုင္းျပည္လံုး ေဟာေျပာခဲ့လို႔ သူ႔ ေဟာေျပာခ်က္ေတြကို စာအုပ္႐ိုက္ႏိွပ္ ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း Market Economy Status ကို အေမရိကန္အစိုး ရက ဘယ္အခ်က္ေတြနဲ႔ သတ္မွတ္ထားသလဲဆိုတာ စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ေစ်းကြက္ စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းကို လကၡဏာရပ္ (၆) ရပ္နဲ႔ ျပည့္စံုဖုိ႔ လိုတယ္လို႔ အေမရိကန္အစိုးရက သတ္မွတ္ထားပါတယ္ အၾကမ္းဖ်င္းေျပာရမယ္ဆိုရင္...

(၁) နိင္ငံျခားတိုင္းျပည္တခုရဲ႕ ေငြေၾကးကို တျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ေငြေၾကးအျဖစ္ ေျပာင္းလဲႏိုင္တဲ့ အတိုင္းအတာ (၂) နိင္ငံျခားတိုင္းျပည္တခုရဲ႕ လုပ္အားခနႈန္းထားေတြကို အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမားၾကား ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာထိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ညိႇႏႈိင္း အေရးဆိုႏိုင္သလဲဆိုတဲ့ အတိုင္း အတာ

(၃) ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္ေတြရဲ႕ ဖက္စပ္လုပ္ငန္းေတြ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို အိမ္ရွင္ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာထိ ခြင့္ျပဳသလဲဆိုတဲ့ အတိုင္းအတာ

(၄) ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ နည္းလမ္းေတြကို အစိုးရပိုင္ဆိုင္မႈ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ အတိုင္းအတာ (၅) ေစ်းကြက္ရင္းျမစ္ ခဲြေဝမႈေတြမွာ အစိုးရ ပိုင္ဆိုင္မႈ အတိုင္းအတာနဲ႔ (၆) တျခား သင့္ေတာ္တဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားဆိုၿပီး သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

66

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တ႐ုတ္ကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ဖုိ႔ အေမရိကန္နဲ႔ အီးယူနိုင္ငံေတြက

လက္တြန္႔ေနေပမယ့္ ဆိုဗီယက္ ခဲြထြက္ႏိုင္ငံလည္းျဖစ္၊ အာရွအလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံတခုလည္းျဖစ္တဲ့ ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းနဲ႔ ျပည့္စံုၿပီလို႔ ၂ဝဝ၂ ခု ဧျပီလမွာ အေမရိကန္အစိုးရ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနက သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းနဲ႔ ျပည့္စံုၿပီလို႔ သတ္မွတ္ ရာမွာ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ လကၡဏာ (၆) ရပ္နဲ႔ တိုင္းတာၿပီးမွ သတ္မွတ္ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေမရိကန္အစိုးရ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန သံုးသပ္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ကာဇက္စတန္ႏိုင္ငံဟာ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္မ်ား အေစာပိုင္းမွာ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စု က ခဲြထြက္ခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး လူဦးေရ (၁၅) သန္းေက်ာ္သာရိွတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ ၂ဝဝ၂ ခု ဇြန္လမွာေတာ့ ႐ုရွနိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းနဲ႔ ျပည့္စံု ၿပီလို႔ အေမရိကန္အစိုးရက ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အီးယူက ႐ုရွကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္

အတန္းနဲ႔ ျပည့္စံုၿပီလို႔ သတ္မွတ္ၿပီး (၁ဝ) ရက္အၾကာမွာ အေမရိကန္အစိုးရက ခုလို ေၾကညာ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ (၁၀) ႏွစ္ေက်ာ္ စီးပြားေရး ျပဳျပင္မႈေတြ လုပ္အၿပီးမွာ ႐ုရွကိုလည္း ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္ အတန္းနဲ႔ ျပည့္စံုၿပီလို႔ အေမရိကန္နဲ႔ အီးယူႏိုင္ငံေတြက သတ္မွတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုလို ႐ုရွကို

ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းနဲ႔ ျပည့္စံုၿပီလို႔ အသတ္မွတ္ခံရတဲ့အတြက္ ႐ုရွအေနနဲ႔ အေမရိ ကန္ေစ်းကြက္ ဝင္ခြင့္ရဖုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္သလို (WTO) ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႕ဝင္ျဖစ္ဖုိ႔လည္း အေတာ္ နီးစပ္သြားၿပီလို႔ အကဲခတ္ေတြက သံုးသပ္ပါတယ္။

၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ မတ္လမွာေတာ့ ႐ိုေမးနီယားႏိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးကို ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္

အတန္းနဲ႔ ျပည့္စံုၿပီလုိ႔ အေမရိကန္အစုိးရက သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႐ုိေမးနီးယားကေတာ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးအဆင့္အတန္း မရခင္ ထိေရာက္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း Functioning Market Economy Status အီးယူက သတ္မွတ္ေပးဖုိ႔သာ ေမွ်ာ္လင့္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးအဆင့္အတန္းဆုိတာ အၾကမ္းအားျဖင့္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ မတ္ခ႐ုိ စီးပြားေရး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ လည္ပတ္ႏုိင္ေအာင္ ထိန္းထားႏုိင္မႈ အဆင့္အတန္းကုိ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ေစ်းကြက္စီးပြာေးရး အဆင့္အတန္း မေပးခင္ အေရးႀကီးတဲ့ စီးပြားေရးအဆင့္အတန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘူေဂးရီးယားႏုိင္ငံကုိေတာ့ အီးယူက ထိေရာက္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ေပးခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုိေမးနီးယားကုိသာ အီးယူက ထိေရာက္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ေပးရင္ ႐ုိေမးနီးယားနဲ႔ ဘူေဂးရီးယား (၂) ႏုိင္ငံလံုး အီးယူအဖဲြ႕

၀င္ခြင့္ရဖုိ႔ နီးစပ္ၿပီဆုိတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ပါတယ္။ ခုဆုိရင္ ဒီ (၂) ႏုိင္ငံလံုး အီးယူအဖဲြ႕၀င္ ျဖစ္ေန ပါၿပီ။ လပ္ဗီးယားႏုိင္ငံကုိလည္း အီးယူက ထိေရာက္တဲ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

67

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားဘက္ကုိ ျပန္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ပုဂၢလိကက႑ စီးပြားေရးဟာ

တရွိန္ထုိး တုိးတက္ေနတာ အမွန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ခ်က္ (၆) ခ်က္နဲ႔ စံထိုးလုိက္တဲ့အခါ ဗီယက္နမ္စီးပြားေရးကုိ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး

အဆင့္အတန္းလုိ႔ မသတ္မွတ္ႏိုင္ေသးတဲ့အေၾကာင္း ဗီယက္နမ္အေျခစုိက္ အေမရိကန္သံ႐ုံးက အေသးစိတ္အခ်က္ေတြ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေတာ့ သူ႔ စီးပြားေရးကုိ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းလုိ႔ အေမရိကန္က မသတ္မွတ္တာကုိ မေက်မနပ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ မေက်နပ္တဲ့အေၾကာင္းလည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံထုတ္ စာနယ္ဇင္းေတြမွာ ေရးသားေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

တ႐ုတ္ဟာ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ WTO ၀င္ခြင့္ရတဲ့ အခ်ိန္ကတည္းက ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္

အတန္း ရဖုိ႔အတြက္ စည္း႐ုံးေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အီးယူက တ႐ုတ္ကုိ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းေပးဖုိ႔ ျငင္းဆုိတဲ့အထဲမွာ ေစ်းကြက္မွာ တ႐ုတ္အစုိးရ ၀င္စြက္မႈ အတုိင္းအတာ ႀကီးမားတာလည္း အဓိကအခ်က္လုိ႔ သတင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

၂၀၀၁ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္ကုိ WTO ၀င္ခြင့္ေပးတုန္းက စည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြအရဆုိရင္ WTO အဖဲြ႕၀င္ ႏုိင္ငံေတြက တ႐ုတ္ကုိ ၂၀၁၆ ခုထိ ေနာက္ထပ္ (၁၅) ႏွစ္တုိင္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္

အတန္း မေရာက္ေသးတဲ့ႏုိင္ငံ Non Market Economy အျဖစ္ သတ္မွတ္ ဆက္ဆံႏုိင္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါဆုိရင္ တ႐ုတ္အေနနဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ခုလုိ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းရဖုိ႔ ဖုတ္ပူမီးတုိက္ ျဖစ္ေနရသလဲလုိ႔ ေမးစရာ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ အီးယူက ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း ျမန္ျမန္သတ္မွတ္ေပးမွ တ႐ုတ္ကုိ Anti-dumping ဥပေဒနဲ႔ စဲြဆုိထားတဲ့ ကုန္သြယ္ေရး အမႈအေရအတြက္ အျမန္ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္ဘာသာနဲ႔ Dumping ဆုိတာ ဥပမာ တ႐ုတ္က ျပည္ပပုိ႔ၿပီး ေရာင္းခ်တဲ့ ပုိ႔ကုန္ပစၥည္းတခုတန္ဖုိးက တ႐ုတ္ျပည္တြင္း ေစ်းကြက္ထက္ ပုိနိမ့္ေနတာမ်ဳိးကုိ ဆုိလုိတာ

ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ ပုိ႔ကုန္ပစၥည္းတန္ဖုိးကုိ ျပည္တြင္းေစ်းထက္ ေလွ်ာ့ေရာင္းတာမ်ဳိးအတြက္ အခြန္ပုိစည္းက်ပ္တဲ့ ဥပေဒကုိ Anti-Dumping Law ေစ်းမသမာမႈ တားဆီးေရးဥပေဒလုိ႔ သံုးႏႈန္းပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ အေမရိကန္ ေစ်းကြက္မွာ ေရာင္းတဲ့ တ႐ုတ္ကုန္စည္တခုရဲ႕ေစ်းကုိ ဥပမာ

အလားတူ တ႐ုတ္ကုန္စည္ကုိပဲ အိႏၵိယနဲ႔ ဂ်ပန္မွာ ေရာင္းတဲ့ေစ်းေတြ ယွဥ္ၾကည့္လုိ႔ အေမရိကန္ ေစ်းကြက္မွာ ေရာင္းေစ်းကုိ ေစ်းႏႈန္းမွ်တမႈ ရွိမရွိ စစ္ေဆးပါတယ္။ ေစ်းႏႈန္း မမွ်တဘူးလုိ႔ ဆံုးျဖတ္ရင္ အေမရိကန္ အစုိးရက ေစ်းမသမာမႈ တားဆီးေရး ဥပေဒနဲ႔ အေရးယူၿပီး တ႐ုတ္ ကုန္စည္အေပၚ အခြန္ပုိ စည္းၾကပ္ေလ့ရွိပါတယ္။

တ႐ုတ္အေနနဲ႔ ဒီလုိအမႈေတြကုိ အမ်ားအျပား ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။ အဲဒီလုိ Anti-Dumping Law ေစ်းမသမာမႈ တားဆီးေရးဥပေဒနဲ႔ညိေနတဲ့ အမႈေတြ အျမန္ေလ်ာ့ဖုိ႔ဆုိတာ

ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ခံရမွ အဆင္ေျပမယ္လုိ႔ တ႐ုတ္က နားလည္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လည္း အေမရိကန္က ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ေပးဖုိ႔ တ႐ုတ္က အပူ တျပင္း ေတာင္းဆုိေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

68

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒီအေျခအေနေတြကုိ ၾကည့္ရင္ တတိယႏုိင္ငံတခုရဲ႕ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္းဆုိတာ

ကုိ အသိအမွတ္ျပဳခံရဖုိ႔အတြက္ အီးယူ၊ အေမရိကန္ စတဲ့ ကုန္သြယ္ဘက္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳခံရဖုိ႔က ပုိအေရးႀကီးတာ ထင္ရွားေနပါတယ္။ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ခံရမွလည္း အီးယူ၊ အေမရိကန္ စတဲ့ ေစ်းကြက္ ေတြကုိ ၀င္ႏုိင္မွာျဖစ္ၿပီး ကုိယ့္ႏုိင္ငံက ထုတ္လုပ္မႈေတြ ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အက်ဳိးရွိမွာျဖစ္

တယ္လုိ႔ ႐ုရွအပါအ၀င္ အေရွ႕ဥေရာပ ႏုိင္ငံေတြက ယူဆပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ က အီးယူနဲ႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္အတန္း သတ္မွတ္ေပးမႈဟာ အေရးပါတယ္လုိ႔ ယူဆတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးဆုိတာ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ား အေစာပုိင္းကမွ တတိယ ကမာၻ႔ ႏုိင္ငံေတြၾကား စတင္ေခတ္စားခဲ့တဲ့ ဒီလႈိင္းတခု ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ မတိမ္းမယိမ္း ႏုိင္ငံ ေရး၊ စီးပြားေရး ျပဳျပင္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့ အေရွ႕ဥေရာပႏုိင္ငံေတြ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး အဆင့္

အတန္း သတ္မွတ္ေရးကုိ ဦးတည္ေနခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးထက္ စီးပြားေရးကုိ အရင္ ျပဳျပင္ရမယ္လုိ႔သာ ေၾကြးေၾကာ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာစစ္အစုိးရ မိတ္ေဆြႀကီး မေလးရွား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ေဒါက္တာ မဟာသီယာ မုိဟာမက္ကေတာ့ စီးပြားေရး တုိးတက္ဖုိ႔အတြက္ ႏုိင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ခုိင္မာတဲ့အစုိးရ ရွိဖုိ႔က ပုိအေရးၾကီးတယ္လုိ႔ မၾကာခင္ကဘဲ ေျပာဆုိပါတယ္။

ဒီအခ်က္ကုိ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ထည့္သြင္းစဥ္းစား၊ မစဥ္းစားဆုိတာကုိေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ တင္သြင္းမႈ ပိတ္ပင္သည့္ ဥပေဒမူၾကမ္း အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အတည္ျပဳ 16 July 2008

ဦးသန္းလြင္ထြန္း - အစီအစဥ္ကုိရယူရန္ (MP3) ဦးသန္းလြင္ထြန္း - နားဆင္ရန္ (MP3)

ျမန္မာႏုိင္ငံ စစ္အစိုးရရဲ႕ စစ္အသုံးစရိတ္နဲ႔ ထိပ္ပုိင္းအရာရွိႀကီးေတြအတြက္ အဓိက

ျဖစ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံျခား၀င္ေငြေတြကို ပိတ္ဆို႔ႏုိင္ေရးရည္ရြယ္တဲ့ Block Burmese Jade Act လို႔ အမည္ရတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းတခုကို အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က တခဲနက္

အတည္ျပဳလုိက္ပါတယ္။ အထက္လႊတ္ေတာ္ကလည္း အတည္ျပဳမွာမုိ႔ သမၼတအိမ္ျဖဴ ေတာ္က လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။ အျပည့္ အစုံကုိ ဗြီအိုေအျမန္မာပုိင္း ဌာနမႉး ဦးသန္းလြင္ထြန္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ျမန္မာစစ္အစုိးရဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ ေပါႂကြယ္၀တဲ့ သယံဇာတပစၥည္းေတြကို ႏုိင္ငံရပ္ျခားကို တင္ပို႔ေရာင္းခ်လုိ႔ရတဲ့ေငြေတြနဲ႔ တုိင္းျပည္ရဲ႕ တုိးတက္ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးမွာ အသုံးမခ်ဘဲ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

69

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စစ္တပ္အင္အားတုိးခ်ဲ႕၊ ျပည္သူေတြကို ႏွိပ္စက္ေန႐ုံတင္မက ထိပ္ပုိင္းစစ္ေခါင္းေဆာင္

ႀကီးေတြရဲ႕ ကုိယ္က်ဳိးစီးပြား တုိးတက္ေရးသက္သက္ကုိပဲ လုပ္ကုိင္ေနတာမုိ႔ စစ္အစိုးရရဲ႕ ဒီလုိ ၀င္ေငြ ရေပါက္ရလမ္းေတြကို ပိတ္ဆို႔ရလိမ့္မယ္လုိ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု

လႊတ္ေတာ္အတြင္း ပါတီႏွစ္ရပ္စလုံးက တခဲနက္ အတည္ျပဳလုိက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေစာပုိင္းကတည္းက ရွိေနႏွင့္ၿပီးျဖစ္တဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္မႈဥပေဒအရ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ စီးပြားေရးဒဏ္ခတ္မႈေတြကို ႏွစ္စဥ္ သက္တမ္းတုိး အတည္ျပဳ

လုပ္ေဆာင္ေနေပမယ့္ တကယ္တမ္းလက္ေတြ႕မွာ ယုိေပါက္ေတြ ရွိေနခဲ့တာမို႔ အခုလုိ အထူးတလည္ ဥပေဒသစ္ ျပ႒ာန္းလုပ္ေဆာင္ရတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆုိပါတယ္။

ဒီေန႔ အဂၤါေန႔ လႊတ္ေတာ္အတြင္း မဲခြဲရာမွာ အဆုိျပဳ တင္ျပခဲ့သူတဦးျဖစ္တဲ့ လူ၀ီစီယား နားျပည္နယ္အမတ္ မစၥတာ မက္က်ဴရီက အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ကြယ္လြန္သူ လႊတ္ေတာ္အမတ္ တြမ္လန္းတုိ႔စ္ မႏွစ္က အစပ်ဳိးတင္သြင္းခဲ့တဲ့ ဒီဥပေဒ ၾကမ္းဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကထြက္ရွိတဲ့ ေက်ာက္စိမ္း၊ ပတၱျမား စတဲ့ အဖုိးတန္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြကုိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို တင္သြင္းခြင့္မျပဳဘဲ ပိတ္ဆုိ႔ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက တုိက္႐ုိက္တင္သြင္းမႈတင္မက ျမန္မာႏုိင္ငံက

ထြက္တဲ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြကို လက္၀တ္လက္စားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲၿပီး တတိယ ႏုိင္ငံေတြကတဆင့္ တင္သြင္းလာမွာကိုပါ ပိတ္ဆုိ႔ႏုိင္မယ့္ အစီအစဥ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ နည္းလမ္းနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ရရွိေနတဲ့ ၀င္ေငြေတြကို ပိတ္ဆုိ႔ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္” လို႔

လူ၀ီစီယားနားျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ မက္က်ဴရီက ေျပာၾကားသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစုိးရဟာ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ပတၱျမား တင္ပို႔ေရာင္းခ်မႈကေန တႏွစ္ကို အေမ ရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၃၀၀ ေလာက္ ၀င္ေငြရွိေနတယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။ အခု အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္မွာ တင္သြင္းတဲ့ ပိတ္ဆုိ႔ေရး အဆုိျပဳခ်က္ကို အေမရိကန္

ထိပ္တန္း ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ကုမၸဏီႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ တစ္ဖ္နီနဲ႔ ဘာလ္ဂါရီလို ကုမၸဏီ ႀကီးေတြကေရာ လက္၀တ္ရတနာဆုိင္ေပါင္း တေထာင္ေက်ာ္ကပါ ေထာက္ခံ သေဘာ တူညီၿပီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အဆိုျပဳခဲ့သူ ေနာက္တဦး ျဖစ္တဲ့ ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္အမတ္ မစၥ ႐ုိ႕စ္ေလတန္ကေတာ့ … “ျမန္မာစစ္အစိုးရရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးဟာ သူ႕ရဲ႕သမီး မဂၤလာေဆာင္ အတြက္ အသုံးစရိတ္ကို တႏုိင္ငံလုံးရဲ႕ က်န္းမာေရးအသုံးစရိတ္ထက္ သုံးဆပိုၿပီး

အကုန္အက်ခံခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ စိန္ေတြ၊ ေရႊေတြသီးေနတဲ့ သူ႕သမီးရဲ႕ဓာတ္ပုံ ေတြကို ျမင္ရတာဟာ ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံး ႏုိင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခအေနနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၿပီး အလြန္စိတ္ပ်က္စရာ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္” လို႔ မစၥေလတန္က ေျပာၾကားသြားပါ တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

70

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ႏွစ္က က်င္းပခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊရဲ႕သမီး မဂၤလာေဆာင္

အေၾကာင္း ျမင္ေတြ႕ရမႈကို အခုလုိ ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခဲ့တဲ့အျပင္ ၿပီးခဲ့တဲ့စက္တင္ဘာ လက ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးလို႔ေခၚတဲ့ ဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္မ်ားဦးေဆာင္တဲ့

လူထုလႈပ္ရွားမႈကို စစ္အစိုးရက ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ပုံ၊ ေမလအတြင္းက တုိက္ခတ္ခဲ့တဲ့ နာဂစ္ ဆုိင္ကလုံးမုန္တုိင္းအၿပီး ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ အကူအညီေပး ကမ္းလွမ္းခ်က္ေတြကို လ်စ္လ်ဴ ႐ႈၿပီး စစ္အစိုးရအေနနဲ႔ သူတုိ႔အာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ အေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳေရး လူထုဆႏၵခံယူပြဲကို အတင္းအက်ပ္ က်င္းပခဲ့ပုံ စတာေတြကုိလည္း ေအာက္လႊတ္ေတာ္ မွာ တင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုအတည္ျပဳလုိက္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္းကို ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ ကယ္လီဖိုးနီးယား ျပည္နယ္ ဒီမုိကရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ ဘားမန္းကေတာ့ … “ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးတုိက္ပြဲ၀င္ ႏုိဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း

စုၾကည္ ေျပာၾကားခဲ့ဖူးတာကေတာ့ သင္တုိ႔ရဲ႕လြတ္လပ္မႈေတြကို အသုံးခ်ၿပီး က်မတုိ႔ရဲ႕ လြတ္ေျမာက္မႈကို ျမႇင့္တင္ေဆာင္ၾကဥ္းေပးပါလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔မွာေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈေတြကို

အသုံးခ်ၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရကို စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈေတြ တုိးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္လုိက္ျခင္း အားျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြအတြက္ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ

ေတြကို ပိုၿပီး တုိးျမႇင့္ေပးႏုိင္ၾကပါလိမ့္မယ္” လုိ႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာဘားမန္းက ေျပာၾကားသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေအာက္လႊတ္ေတာ္အတြင္း အတည္ျပဳလုိက္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္းကို အထက္လႊတ္ေတာ္က လည္း မၾကာခင္ အတည္ျပဳေပးမွာမို႔ အိမ္ျဖဴေတာ္က သမၼတကိုယ္တုိင္ လက္မွတ္

ေရးထုိး အတည္ျပဳၿပီးရင္ ဥပေဒအျဖစ္ မၾကာခင္ အတည္ျပဳ အေကာင္အထည္ ေပၚလာ လိမ့္မယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

71

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၆၁ ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔ အခမ္းအနား သံတမန္ေတြကို မဖိတ္ၾကား 15 July 2008 http://www.voanews.com/burmese/2008-07-15-martyrs-day.cfm

ဦးသိန္းထုိက္ဦး - အစီအစဥ္ကုိရယူရန္ (MP3) ဦးသိန္းထုိက္ဦး - နားဆင္ရန္ (MP3)

လာမယ့္စေနေန႔မွာ က်ေရာက္မယ့္ ၆၁ ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔အတြက္ ျမန္မာ စစ္အစိုးရက ႏုိင္ငံျခားသံ႐ုံး ၀န္ထမ္းေတြ

နဲ႔ ကုလသမဂၢ ၀န္ထမ္းေတြကို ဖိတ္ၾကား ထားျခင္းမရွိတဲ့အေၾကာင္း ရန္ကုန္အေျခ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီး

စုိက္ သံတမန္သတင္းရပ္ကြက္က

ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ တခ်ဳိ႕သံ႐ုံးေတြ

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ခင္ေအာင္ျမင့္ ဦးေဆာင္ေသာ ကို အာဇာနည္ေန႔ အခမ္းအနားအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ဖိတ္ၾကားၿပီးမွ အခမ္းအနား ပယ္ဖ်က္

အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ ႀကီးမ်ားအား လုိက္တယ္လုိ႔ စစ္အစိုးရဘက္က အေလးျပဳေနစဥ္။ အေၾကာင္းၾကားခဲ့တာပါ။ အျပည့္အစုံကို ဇူလုိင္ ၁၉၊ ၂၀၀၆။ တယ္။

ကိုသိန္းထုိက္ဦးက တင္ျပေပးထားပါ

ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တုိင္း အာဇာနည္ေန႔ အခမ္းအနားေတြမွာ စစ္အစိုးရ အရာရွိေတြ၊ အာဇာနည္

ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြရဲ႕ မိသားစုေတြအျပင္ ႏုိင္ငံျခားသံတမန္ေတြကိုပါ ျမန္မာစစ္အစိုး ရဘက္က ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္အခမ္းအနားမွာ အာဇာနည္ေန႔အတြက္ ႏုိင္ငံျခားသံ႐ုံး၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢ ၀န္ထမ္းေတြကို ဖိတ္ၾကားထားျခင္း မရွိတဲ့အေၾကာင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက အေၾကာင္းၾကားထားတယ္လို႔ အမည္မေဖာ္လိုသူ အေနာက္တုိင္း သံအရာရွိတေယာက္က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ အာရွႏုိင္ငံတခုက သံ႐ုံးအရာရွိတေယာက္ကေတာ့ စစ္အစိုးရက အာဇာနည္ေန႔ အခမ္း အနားကိုတက္ဖုိ႔ ပထမ စစ္အစိုးရဘက္က ဖိတ္ၾကားစာေပးပို႔ခဲ့ၿပီး ေနာက္မွ အခမ္း အနားကို ပယ္ဖ်က္လိုက္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ အျခား အာရွႏုိင္ငံ သံ႐ုံးအရာရွိ တေယာက္ကလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ကတည္းက အာဇာနည္ေန႔အခမ္းအနားကို

ပယ္ဖ်က္လုိက္တယ္ဆုိၿပီး စစ္အစိုးရဘက္က အေၾကာင္းၾကားထားခဲ့တယ္ဆုိတာကို အတည္ျပဳေျပာဆုိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆုိတာကိုေတာ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ မေပးဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။

အခုအခ်ိန္အထိ စစ္အစိုးရက အာဇာနည္ေန႔ အခမ္းအနားကို ႏိုင္ငံျခားသံတမန္ေတြ

မပါဘဲ ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ က်င္းပမွာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အာဇာနည္ဂုံးမွာက်င္းပမယ့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

72

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အခမ္းအနားကို လုံး၀ ပယ္ဖ်က္လိုက္တာလားဆုိတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါ ဘူး။

သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ၀ါရင့္ႏုိင္ငံေရးသမားႀကီး သခင္ခ်န္ထြန္းကေတာ့ အာဇာနည္ေန႔ အခမ္းအနားေတြဟာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ႏိုင္ငံျခားသံတမန္ေတြကို ဖိတ္ၾကားၿပီး က်င္းပခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာရွိတယ္လို႔ အခုလိုေျပာပါတယ္။ “က်ေနာ္တုိ႔ ဖဆပလအစိုးရ လက္ထက္တုန္းကေတာ့ ဖိတ္တာေပါ့။ ဒါ ဒီအေလးျပဳပြဲကို အသားယူတာပဲ။ ၿပီးေတာ့မွ လူအုပ္ႀကီးနဲ႔အတူ သူ႔ လူထုအစည္းအ႐ုံးေတြက သူ႔ဟာနဲ႔ သူ အေလးျပဳၾကတာ။ ဖဆပလအစိုးရ လက္ထက္တုန္းကေတာ့။ ဟုိတုန္းကဆုိရင္ ၇ ရက္၊ ၁၀ ရက္ေလာက္ကတည္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အာဇာနည္ေန႔ အေၾကာင္း ေတြေျပာ၊ ဓာတ္ပုံေတြ၊ သတင္းစာေတြထဲက ေဆာင္းပါးေတြေရး၊ ေရဒီယိုကလည္း

သီခ်င္းေတြဘာေတြနဲ႔ အာဇာနည္ေန႔ကို မေမ့ေအာင္၊ အာဇာနည္ေန႔ကို ဂုဏ္ျပဳေအာင္ အကုန္လုံး ေသေသခ်ာခ်ာ ေရဒီယုိကေန အသားေပးၿပီး ဒါ လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရ လက္ထက္ထိ ဒီအတုိင္းလုပ္လာတာပဲ။” ျမန္မာစစ္အစိုးရ အာဏာရယူခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္း အာဇာနည္ေန႔ အခမ္းအနားေတြကို အရင္ေခတ္ေတြတုန္းကလိုမဟုတ္ဘဲ သာမန္ အက်ဥ္းခ်ဳံးၿပီး က်င္းပတာမ်ဳိးေလာက္ပဲ

ေတြ႕ရတယ္လ္ို႔ သခင္ခ်န္ထြန္းက ေျပာပါတယ္။ စစ္အစိုးရဟာ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ေမွးမွိန္ေအာင္လုပ္ေနတယ္ဆုိတဲ့ ေ၀ဖန္တာမ်ဳိးေတြလည္း ရွိပါ တယ္။ သခင္ခ်န္ထြန္းကေတာ့ ဒီႏွစ္အခမ္းအနားဟာ ၀တ္ေက်တမ္းေက်က်င္းပမယ့္ အခမ္းအနားတခုသာျဖစ္မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းပါတယ္။ “မႏွစ္ကလည္း ဘာမွမွ မသိလုိက္ၾကဘဲ။ အခုလည္း ဒီလိုပဲ ရွိမွာပဲေပါ့။ အခုေတာ့ ေနျပည္ေတာင္ေျပာင္းသြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ရန္ကုန္မွာ ဘာမွမရွိေတာ့ဘဲ၊ တုိင္းမႉးရွိရင္ တုိင္းမႉးကိုယ္တုိင္လုပ္မလား၊ အဲလုိမ်ားခုိင္းမလား မေျပာတတ္ဘူး။ မခုိင္းဘဲ ဒီ့ျပင္ ၿမိဳ႕နယ္ေတြလုပ္သလုိ သာမန္ပဲ လုပ္မလား၊ ဒါကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပဲ။” ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က အခမ္းအနားကို ျမန္မာစစ္အစိုးရကုိယ္စား ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခင္ေအာင္ျမင့္က တက္ေရာက္ လြမ္းသူ႕ပန္းေခြခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ အာဇာနည္ေန႔အခမ္းအနားကို ႏုိင္ငံျခားသံတမန္ေတြအျပင္ ေနာက္ထပ္ တက္ေရာက္ခြင့္မရႏုိင္ဘူးလို႔ သတ္မွတ္ခံထားရသူကေတာ့ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံ ေနရတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အရင္က အနည္းဆုံး ၇ ႀကိမ္ေလာက္ တက္ေရာက္ဂါရ၀ ျပဳခဲ့ဘူးပါတယ္။

ဒီဆယ္စုႏွစ္ေတြအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ

လူထုအုံႂကြမႈႀကီးမျဖစ္ခင္ ဇူလိုင္လက အာဇာနည္ေန႔အခမ္းအနားကို တက္ေရာက္ခဲ့ ဘူးပါတယ္။ ေနာက္ ပထမအႀကိမ္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က လြတ္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၅

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

73

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ခုႏွစ္ကေန ေနာက္ပိုင္း ၂၀၀၀ ခုႏွစ္အထိ ဆက္တုိက္တက္ေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၀၁

ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ထပ္မံက်ခံခဲ့ရတဲ့အခ်ိန္မွာ အာဇာနည္ေန႔အခမ္း အနားကို မတက္ေရာက္ခဲ့ပါဘူး။ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္က ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္မွာ ေနာက္ဆုံး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အာဇာနည္ေန႔အခမ္းအနားကို တက္ေရာက္ၿပီး ပန္းျခင္းေတြခ် ဂါရ၀ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ဆုိရင္ အာဇာနည္ေန႔အခမ္းအနားကို တက္ေရာက္ခြင့္မရေတာ့ တဲ့ ၆ ႏွစ္ေျမာက္ႏွစ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အန္န္အယ္လ္ဒီ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အဖြဲ႕၀င္ေတြကေတာ့ ဌာနခ်ဳပ္နဲ႔ နယ္ေတြမွာ အာဇာနည္ေန႔အခမ္းအနားေတြ ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ က်င္းပမယ္လို႔ ဗီြအုိေအကို ေျပာဆုိထားပါတယ္။

ကိုသိန္းထိုက္ဦး သတင္းေပးပို႔သြားတာပါ။ အခုေနာက္ဆုံးရတဲ့ သတင္းေတြအရလည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရက နုိင္ငံျခားသံ႐ုံးေတြကို အေၾကာင္းၾကားတဲ့အခါ အာဇာနည္ေန႔အခမ္းအနားကို ပယ္ဖ်က္လုိက္တယ္လို႔

အေၾကာင္းၾကားထားတဲ့အေၾကာင္း အေနာက္တုိင္း သံတမန္သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္အစိုးရက ပုံမွန္ အာဇာနည္ဂုံးမွာ က်င္းပေလ့ရွိတဲ့ အာဇာနည္ေန႔အခမ္း အနား တခုလုံးကို ပယ္ဖ်က္လုိက္တာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ကုိယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ က်င္းပ ၿပီး ႏုိင္ငံျခားသံတမန္ေတြကိုပဲ မဖိတ္ၾကားေတာ့တာလားဆုိတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါဘူး။ သံ႐ုံးေတြကို အေၾကာင္းၾကားတဲ့အခါ အခမ္းအနားအစီအစဥ္ ပယ္ဖ်က္လိုက္တယ္လို႔ သာ အေၾကာင္းၾကားၿပီး အေၾကာင္းျပခ်က္ တစုံတရာ စစ္အစိုးရဘက္က မေပးတဲ့ အေၾကာင္း အေနာက္တုိင္း သံတမန္သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာပါတယ္။

သတင္းစာ အရသာႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ http://fine-leaves.blogspot.com/ သူမ်ားႏုိင္ငံက သတင္းစာေတြမ်ား ဖတ္လိုက္ရရင္ ဖတ္ရတဲ့သူအဖို႔ အရသာ အေတာ္စံုစံု ခံစား ေတြ႔ထိႏုိင္တာကို ေတြ႔ရတယ္။ သူမ်ားႏုိင္ငံက သတင္းစာေတြဆိုလို႔ ႏုိင္ငံတုိင္းကထုတ္တဲ့ သတင္းစာေတြ အားလံုးကို ရည္ရြယ္ေျပာ တာေတာ့ မဟုတ္ပါဖူး။ လြတ္လပ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီရိွတဲ့ တုိင္းႏုိင္ငံေတြက သတင္းစာမ်ဳိးေတြကို ေျပာတာပါ။ ျမန္မာျပည္က သတင္းစာမ်ားကေတာ့ စစ္အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ရိွေနတဲ့အတြက္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဘာအရသာကိုမွ စာဖတ္သူေတြ မေပးစြမ္းႏုိင္သလို တန္ဖိုးရိွတဲ့ ဗဟုသုတမ်ားကိုလဲ ေ၀ငွႏုိင္စြမ္းမရိွပါ။ စစ္အစိုးရ ေနာက္ၿမီးဆြဲ ေဆာင္းပါးရွင္ေတြရဲ့ ငါ့စကား ႏြားရေရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးမ်ဳိးေတြကိုသာ ေတြ႔ရပါတယ္။ သတင္းေတြၾကျပန္ေတာ့လည္း တတုိင္းျပည္လံုး အကုန္ေကာင္းပါ ၏၊ စစ္ဗိုလ္မ်ားလည္း တုိင္းျပည္အတြက္ နဖူးကေခၽြး ေျခမက်သည္အထိ အလုပ္လုပ္ေနၾက၏ ဆိုတဲ့ ဟာမ်ဳိးေတြသာ ဖတ္ရ သည္။ လိပ္မ်ားလိုဘဲ ကိုယ့္ဖက္ကို ယွက္ထားတဲ့ သတင္းနဲ႔ေဆာင္းပါးေတြသာ ေန႔တဓူ၀ ျမင္ေတြ႔ဖတ္ရႈ႔ေနရသည္။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အနီးဆုံး အိမ္နီးခ်င္းတုိင္းျပည္ေတြက သတင္းစာေတြဖတ္ၾကည့္ေတာ့ အရသာအစံုအလင္ ဗဟုသုတ ေပါင္းစံု ေပးႏုိင္ရံုသာမက ထိုသတင္းစာမ်ား ထြက္ရိွတဲ့ တုိင္းျပည္ဟာ ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတာ လြတ္လပ္ေနတယ္ ဆိုတာကို လည္း သတိထားမိပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံက ထုတ္တဲ့သတင္းစာမ်ား၊ အိႏိၵယႏုိင္ငံက သတင္းစာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံထုတ္ သတင္းစာ တေစာင္မွာ ထုိင္းႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ႏႈတ္ထြက္ေပးလုိက္ရတယ္ ဆိုတာကို ဖတ္လုိက္ရ ပါတယ္။ အဲသည္ေတာ့ ဖတ္ရင္းကေန သိခ်င္စိတ္ကေလး ေပၚလာပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဘာျဖစ္လို႔ ႏႈတ္ထြက္ရ သလဲေပါ့။ ကေမၻာဒီးယားနဲ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံတို႔သူပုိင္တယ္ ငါပုိင္တယ္လို႔ ျငင္းခံုေနတဲ့ (၁၁) ရာစုေရွးေဟာင္း ဘုရားကိစၥနဲ႔ ပတ္လို႔ ထုိင္း ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ပါလီမန္မွာ အတည္ျပဳေဆြးေႏြးျခင္း မျပဳဘဲ သူ႔သေဘာနဲ႔သူ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တခုကို ေပးခဲ့လို႔ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ကိုယ္မွားမွန္းသိရင္ကို တာ၀န္ခံရတယ္ ဆိုတဲ့သေဘာကို သတင္းစာကေန တဆင့္ ေတြ႔လုိက္ရပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ခၽြင္းခ်က္တခုေတာ့ ရိွေနပါတယ္။ အဲတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ သတင္းစာထဲမွာ ထုိင္းဘုရင္နဲ႔ မိသားစုကို ေ၀ဖန္တဲ့ အေရးအသားမ်ဳိးေတြေတြ႔ အခုအထိ မေတြ႔ႏုိင္ေသးပါဖူး။ အိႏိၵယႏုိင္ငံက သတင္းစာေတြၾကေတာ့ ပိုၿပီးဖတ္လို႔ ေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ ဒီမိုကရစီသက္က အေတာ္ေလး ရင့္လာ ၿပီဆိုေတာ့ သတင္းစာေတြရဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ကလည္း သတင္းစာေတြရဲ့ အရည္အေသြးကို ပိုလို႔ေတာက္ေျပာင္ လာေအာင္ ဖန္တီးႏုိင္ပါတယ္။ အခုလတ္တေလာ သတင္းတခုမွာေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မန္မိုဟန္ဆင္းရဲ့ လက္ရိွ အာဏာရ အစိုးရအဖြဲ႔ကေန ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက ႏႈတ္ထြက္မယ္လို႔ ဆုိလာတာကို ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။ အေၾကာင္း ကေတာ့ လက္ရိွ အာဏာရအစိုးရဟာ အေမရိကန္ေတြနဲ႔ ႏ်ဴကလီးယားစြမ္းအင္ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လက္ႀကိတ္ထိုး လုပ္တာေတြ ရိွလာလို႔ ကြန္ျမဴနစ္ ကိုယ္စားလွယ္ အမတ္ေတြက လက္ရိွ အာဏာရအစိုးရကေန ထြက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက အမတ္ေတြ၀င္ပူးေပါင္း လာတာေၾကာင့္ လက္ရိွအစိုးရဟာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

75

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးတံုးက အစိုးရဖြဲ႔ ႏုိင္ခဲ့တာ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္သာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက အမတ္ေတြ လက္ရိွအစိုးရ အဖြဲ႔ထဲကေန ထြက္သြားၾက မယ္ဆိုရင္ လက္ရိွ အစိုးရဟာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ အစိုးျဖစ္ျခင္းကေန ပ်က္ျပယ္သြားေတာ့မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရိွအာဏာရ ပါတီ မွာ မန္မိုဟန္ဆင္းရဲ့ ကြန္ဂရက္ပါတီက အမတ္အမ်ားစု ဆိုေပမဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက အမတ္မ်ား ႏႈတ္ထြက္မယ္ဆိုရင္ အစိုးရတခု ဖြဲ႔ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အမတ္ဦးေရ ေလ်ာ့သြားပါလိမ္မယ္။ အဲသလိုသာ ျဖစ္ခဲ့ရင္ လက္ရိွ အာဏာရအစိုးဟာ အစိုးရဘ၀ကေန ေလွ်ာ က်သြားေတာ့မွာပါ။ ဒီမိုကေရစီရဲ့ အရသာကို သတင္းစာကေန တဆင့္ သိရိွရျပန္ပါတယ္။ တုိးတက္လုိ႔ ပုိက္ဆံခ်မ္းသာေနတဲ့ အျခား အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြက သတင္းစာေတြကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အထက္မွာ ေျပာခဲ့ တဲ့ သတင္းစာမ်ားလို လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းစာမ်ဳိးေတြ ရိွမေနတာကို ေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ေျပာရရင္ မေလးရွား ႏုိင္ငံက သတင္းစာေတြျဖစ္ပါတယ္။ မေလးရွားႏုိင္ငံဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံထက္ ခ်မ္းသာပါတယ္။ ျမန္မာေတြ အမ်ား အျပား တရား ၀င္ေရာ၊ တရားမ၀င္ပါ သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ တုိင္းျပည္ျဖစ္ပါတယ္။ မေလးရွားႏုိင္ငံက သတင္းစာႀကီး အမ်ားစုဟာ တုိင္ကြန္းလို႔ေခၚတဲ့ အလြန္႔အလြန္ခ်မ္းသာ ႂကြယ္၀တဲ့ သူေဌးႀကီးမ်ားက တည္ေထာင္ထားတဲ့ သတင္းစာေတြက အမ်ားစုျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည့္သူေဌးႀကီးမ်ားဟာ အာဏာရအစိုးရ အဖြဲ႔က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အပါအ၀င္ ၀န္ႀကီးမ်ားနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ခ်မ္းသာလာသူမ်ားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ မေလးရွား သတင္းစာေတြဟာ အိႏိၵယသတင္း စာမ်ားလို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေရးဖို႔ အသာထား ထုိင္းႏုိင္ငံကသတင္းစာမ်ား ေလာက္ေတာင္ လြတ္လပ္ခြင့္ မရိွရွာပါဖူး။ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တယ္ ဆိုေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီကို အသားေပးတဲ့ ႏုိင္ငံ မဟုတ္ပါ။ အဲတာေၾကာင့္ တုိင္ကြန္းႀကီးေတြ တည္ေထာင္ထားတဲ့ သတင္းစာမ်ားဟာ အစိုးရ မ်က္မန္ေတာ္ရွမဲ့ သတင္းမ်ား ေဆာင္းပါးမ်ား သူတို႔ သတင္းစာေတြမွာ မထည့္သြင္းရဲပါဖူး။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံက သတင္းစာေတြနဲ႔ ႏုိင္းယွဥ္လုိက္ရင္ေတာ့ အေတာ္အတန္ ေရးသားခြင့္ရေသးတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ တေန႔ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ေတဇတို႔လို စစ္တပ္နဲ႔ေပါင္းၿပီး ခ်မ္းသာလာတဲ့ လူမ်ဳိးေတြ သတင္းစာတုိက္ေထာင္လာမယ္ဆို ရင္ေတာ့ အဲသလိုသတင္းစာမ်ဳိးေတြဟာ မေလးရွားကသတင္းစာ အဆင့္ေလာက္ပဲ ရိွေနပါလိမ့္မယ္။ မေလးရွားသတင္းစာ အဆင့္ ထက္ေတာင္ နိမ့္ေကာင္းနိမ့္ႏုိင္ပါေသးတယ္။ စစ္တပ္ညိဳညင္မွာကို ေရးမွာမဟုတ္တဲ့ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိင္းႏုိင္ငံက သတင္းစာအဆင့္မ်ဳိးေရာက္ဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ အေတာ္ေ၀းဦးမွာပါ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

76

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စစ္အစိုးရကထုတ္တဲ့ ျမန္မာ့အလင္းတို႔ ဘာတို႔ဆိုတဲ့ သတင္းစာေတြကို အသာထား ပုဂၢလိကပုိင္လို႔ ဆိုႏုိင္ေသးတဲ့ ျမန္မာတုိင္း (မ္) လိုသတင္းစာမ်ဳိးေတြေတာင္ လူထုအတြက္ ပညာေပးတဲ့ သတင္းေတြ ေဆာင္းပါးေတြ ေရးသားႏုိင္မႈ မရိွတာကို လက္ငင္း ေတြ႔ေနရပါတယ္။ စစ္အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ႏုိင္ငံမ်ဳိးက သတင္းစာေတြဟာ ဖတ္လုိက္ရင္ အရသာမရိွ ဖူးဆိုတာ လူတုိင္းႏုိင္ငံ သားတုိင္း သိၾကလို႔ သတင္းစာထုတ္ေ၀ရံုသက္သက္နဲ႔ စီးပြါေးရးအရ ေလာက္ေလာက္လားလား ေအာင္ျမင္ဖို႔ ဆိုတာလည္း မလြယ္ကူပါ။ တဖက္မွာ ျပန္ၾကည့္ေတာ့လည္း ျမန္မာတုိင္းသတင္းစာဟာ အေစာပုိင္း ကာလ ကတည္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႔ ထြက္လာခဲ့တဲ့ သတင္းစာျဖစ္လို႔ပါပဲ။ လူတိုင္းအတြက္ ေရးသားတဲ့ သတင္းစာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ လက္တဆုပ္စာ လူတစုမ်က္ႏွာကို ၾကည့္ၿပီးေရးေနရတဲ့ သတင္းစာျဖစ္ေနေတာ့ စစ္အစိုးရလို အစိုးရမ်ဳိးကို ပါးပါးကေလးနဲ႔ သိပ္ထည့္လုိက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ားကိုေတာင္ မေရးသားနုိင္ဖူး ျဖစ္ရေတာ့တာပါပဲ။ လူထုကို အမွန္ အက်ဳိးျပဳခ်င္တဲ့ သတင္းစာမ်ဳိး (သိ႔) ဂ်ာနယ္ေတြလည္း ျမန္မာျပည္မွာ ရိွေနပါတယ္။ သို႔ေသာ္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဖိႏိွပ္မႈ ယႏၱရားေအာက္မွာ ထုတ္ေ၀ရတဲ့အတြက္ ပါးပါးေလးပဲ ေရးသားတင္ဆက္ေနၾကရပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ဘိုးေအလို႔ ဆိုႏုိင္တဲ့ အဂၤလန္ႏုိင္ငံက သတင္းစာေတြၾကေတာ့ ရသေပါင္းစံု သတင္းေပါင္းစံု အေတြးေပါင္း စံုကုိ စာဖတ္သူေတြ ဖတ္ႏုိင္၊ ျမင္ႏုိင္၊ ေတြးႏုိင္၊ ျငင္းခံုႏုိင္ေအာင္ သူ႔ထက္ငါအလုအယက္ တင္ျပၾကပါတယ္။ အဲလီဇဘက္ ဘုရင္မ ႀကီးကိုလည္း ေ၀ဖန္ႏုိင္တယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ၀န္ႀကီးမ်ားကိုလည္း ေ၀ဖန္ႏုိင္တယ္။ ပါလီမန္ တခုလံုးကိုလည္း ေ၀ဖန္ လို႔ရတယ္ ေထာက္ျပလို႔ရပါတယ္။ ျပည္သူေတြအၾကား ၾသဇာရိွတဲ့ သတင္းစာမ်ား ရိွသလို ေဖေတာ့ေမာင္ေတာ့ ေရးတဲ့ သတင္းစာေတြ လည္း ရိွတာပါပဲ။ လူေတြက ေရြးခ်ယ္သြားၾကတာပါ။ အဲသည့္ႏုိင္ငံက သတင္းစာေတြဟာ ႏုိင္ငံေရးသက္သက္တခုတည္းကို ေရးတာမဟုတ္ပါဖူး။ လူအဖြဲ႔အစည္း ေန႔တဓူ၀ ရင္ဆုိင္ ေနရတဲ့ ကိစၥေတြကိုလည္း အသားေပးေရးသား ေထာက္ျပၾကပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ပင္စင္စားေတြ အသက္ ႀကီးလို႔ ေဆးရံု တက္ရတဲ့အခါမ်ဳိးမွာ ေစ်းႀကီးတဲ့ ကုထံုးေတြအတြက္ အစိုးရကတာ၀န္ယူဖို႔ဆိုတာမ်ဳိးေတြ။ အခု ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ၾကည္းေရေလ စစ္တပ္အတြင္းမွာ (၆) ႏွစ္အနည္းဆံုး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ စစ္ျပန္ေတြ အဆင့္ျမင့္ပညာေရး ဆက္လက္ သင္ယူလိုပါက တကၠသိုလ္ေတြမွာ အခမဲ့ ဆက္လက္ပညာသင္ယူႏုိင္တယ္လို႔ အစိုးရက ထုတ္ျပန္လုိက္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခ အေနမ်ဳိးအထိ အစိုးရအဆံုးအျဖတ္ေပးလာေအာင္ သတင္းစာေတြကေန တဆင့္ တုိက္ပြဲ၀င္လာခဲ့လို႔ အခုလို ရလဒ္ကို ရရိွလာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ သတင္းစာမ်ားကေနတဆင့္ တုိက္ပြဲ၀င္ ေတာင္းဆို၊ ေထာက္ျပ လာေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ လြတ္လပ္မႈရိွတဲ့ တုိင္းျပည္မ်ားဆိုေတာ့ သတင္းစာကလည္း လြတ္လပ္ေန တယ္။ အဲသလို လြတ္လပ္ေနတဲ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

77

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သတင္းစာမ်ား ကေနတဆင့္ တခါျပန္ၿပီး အစိုးရက ေတာင္းဆိုႏုိင္တာေတြလည္း ရိွေန ပါတယ္။ အစိုးရလုပ္ေနတာေတြ ပံုမေတာ္ရင္ မေတာ္ သလို ေ၀ဖန္တယ္ ဆိုကတာကေတာ့ ရိုးလို႔ေတာင္ ေနပါၿပီ။ တုိင္းျပည္တခုမွာ တုိင္းသူျပည္သားေတြရဲ့ လြတ္လပ္မႈ အတုိင္းအတာ အနိမ့္အျမင့္ကို သတင္းစာေတြဖတ္ၿပီး သိႏုိင္ ပါတယ္။ ေဇာ္မင္း (လူ႔ေဘာင္သစ္) ၁၃၊ ဇူလုိင္လ၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္

ေရႊေစ်း က်ပ္ (၆) သိန္းေက်ာ္ေသာ္လည္း အ၀ယ္လုိက္ NEJ/ ၁၇ ဇူလိုင္ ၂၀၀၈ ျပည္သူအမ်ား စီးပြားေရးက်ပ္တည္းေနခ်ိန္တြင္ ေရႊေစ်းႏႈန္းမ်ား တက္ေနေသာ္လည္း ေရႊအ၀ယ္ လိုက္ေနေၾကာင္း ေရႊဘုံသာလမ္းမွ ေရႊကုန္သည္မ်ားက ေျပာသည္။

ယခုလ (၁၅) ရက္၌ ရန္ကုန္ေရႊေစ်းကြက္တြင္ အေခါက္ေရႊ (၁) က်ပ္သား (၆၀၂,၅၀၀) က်ပ္ အထိ ေစ်းေပါက္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

ႏိုင္ငံတကာ ေရႊေစ်းႏႈန္းမ်ား တက္ေနသည့္အတြက္ ျပည္တြင္းေရႊေစ်းႏႈန္းမ်ားလည္း လိုက္တက္ ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျပည္တြင္းေရႊေစ်းႏႈန္းသည္ ႏိုင္ငံတကာ ေရႊေပါက္ေစ်းႏွင့္ ျပည္တြင္းေဒၚလာ

ေပါက္ေစ်းအေပၚ မူတည္ၿပီး အတက္အက်ျဖစ္ေၾကာင္း ေရႊဘုံသာလမ္းမွ ေရႊကုန္သည္တဦးက ေျပာသည္။

၎က“ ျပည္တြင္းေမွာင္ခိုေစ်းကြက္မွာ အေမရိကန္ (၁) ေဒၚလာကို (၁,၁၈၀) က်ပ္ ၀န္းက်င္ ေပါက္ေစ်းရိွေနလို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း ေရႊေပါက္ေစ်းဟာ ကမာၻ႔ေရႊေပါက္ေစ်းထက္ က်ပ္ (၁) ေသာင္းေလာက္ နည္းေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မႏၲေလး၀ယ္လက္ေတြက တ႐ုတ္ျပည္တင္ဖို႔ ေရႊေခ်ာင္းေတြ အမ်ားႀကီး၀ယ္ေနၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ေရႊေခ်ာင္းမ်ား ၀ယ္ယူတင္ပို႔မႈကို မႏၲေလးတ႐ုတ္သူေဌးမ်ားက ရန္ကုန္ေရႊဘုံသာလမ္းတြင္ အ၀ယ္ေတာ္ထားရိွကာ ဒိုင္ခံလုပ္ကိုင္ေနၾကၿပီး တ႐ုတ္ျပည္မွ မႏၲေလးၿမိဳ႕ကို ၾကားခံကာ

ရန္ကုန္သုိ႔ ေငြလႊဲၿပီး မႏၲေလးမွတဆင့္ တ႐ုတ္ျပည္ မူဆယ္ဘက္သို႔ ေရႊတင္ပို႔ ေပးေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ျပည္တြင္း၌ ေရႊေစ်းျမင့္ေနပါက ေရႊကုန္သည္မ်ားက ႏိုင္ငံျခားမွ ျမန္မာျပည္တြင္းသို႔ ေရႊခိုးသြင္း ၾကၿပီး ျပည္တြင္း၌ ေစ်းနိမ့္ေနပါက ႏိုင္ငံျခားသို႔ ခိုးထုတ္ေလ့ရိွသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

78

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စစ္အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက ေဒၚလာေစ်းတက္၊ ေရႊေစ်းတက္ပါက အေရးယူျခင္း၊ ေရႊသမားမ်ား ကို ဖမ္းဆီးျခင္းမ်ား ရိွခဲ့ေသာ္လည္း တခါမွ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ျခင္း မရိွခဲ့ေပ။

ျပည္တြင္းေရႊေစ်းကြက္သည္ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ေနသည့္အတြက္ အစိုးရက ၀င္ေရာက္ စြက္ဖက္ေသာ္လည္း ဘာမွအက်ဳိးထူးမရိွႏိုင္ဟု ေရႊကုန္သည္ အသိုင္းအ၀န္းက ေျပာသည္။ ရန္ကုန္ေစ်းကြက္တြင္ ေရႊဆိုင္မ်ားသည္ လက္လီအေရာင္းအ၀ယ္ မေကာင္းသည္မွာ ၾကာၿပီ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေရႊပိုင္ရွင္အမ်ားစုသည္ သန္႔စင္ၿပီး အေခါက္ေရႊမ်ားကိုသာ အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ၾကေၾကာင္း သိရသည္။

သာမာန္လူလတ္တန္းစားႏွင့္ ေအာက္ေျခလူတန္းစားမ်ားသည္ အပို၀င္ေငြ နည္းလာမႈ၊ ေရႊေစ်း အလြန္ျမင့္တက္လာမႈတို႔ေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ား ေရႊလက္၀တ္လက္စား ၀ယ္ယူမႈ က်ဆင္းလာ ေၾကာင္း ေရႊကုန္သည္မ်ားက ေျပာသည္။ “လူေတြ စီးပြားေရး အဆင္မေျပရင္ ေရႊလက္လီအေရာင္းဆိုင္ေတြ ေနာက္ဆို အေရာင္းပါး သြားမယ္၊ ေနာက္ပိုင္း ေၾကာ္ျငာေတြေတာင္ ေတြ႔ရေတာ့မွာမဟုတ္ဘူး” ဟု ေရႊဆိုင္ပိုင္ရွင္တဦးက ေျပာသည္။

ေရႊေစ်းအေျပာင္းအလဲမွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လတြင္ ႏိုင္ငံတကာေပါက္ေစ်းေရႊ (၁) ေအာင္စလွ်င္ (၈၈၆) ေဒၚလာ၊ ျပည္တြင္းေပါက္ေစ်း ေရႊ (၁) က်ပ္သားလွ်င္ (၅၆၀,၀၀၀) က်ပ္ ရိွခဲ့ရာမွ ယခုဇြန္လတြင္ ႏိုင္ငံတကာေပါက္ေစ်း (၉၆၀) ေဒၚလာႏွင့္ ျပည္တြင္းေပါက္ေစ်း (၆၀၂,၅၀၀) က်ပ္သို႔ ျမင့္တက္လာျခင္းျဖစ္သည္။

မုန္တုိင္းလြန္ လပြတၱာမွာ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ အ႐ုဏ္ဆြမ္း လႉမည့္သူမရွိ ကုိ၀ုိင္း/ ၁၇ ဇူလုိင္ ၂၀၀၈ http://www.khitpyaing.org/news/july_08/17-7-08c.php နာဂစ္မုန္တုိင္းဒဏ္ အျပင္းဆုံးခံရသည့္ လပြတၱာၿမိဳ႕ သံဃာေတာ္မ်ားအေနျဖင့္ ၀ါတြင္း (၃)

လစာ အတြင္း ေန႔ဆြမ္းမပူရေသာ္လည္း အ႐ုဏ္ဆြမ္းအတြက္ အခက္အခဲမ်ား ရွိေနေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံ ဆရာေတာ္တပါးက ယေန႔ မိန္႔ၾကားသည္။ အဆုိပါဆရာေတာ္က “ခါတိုင္းဆိုရင္ အဲဒီကိစၥေတြကို ရပ္ကြက္တိုင္းမွာ ႏိႈးေဆာ္တယ္။ ဒီလိုေန႔ ကတည္းက သံဃာအေရအတြက္နဲ႔ ဆြမ္းခ်ဳိင့္သြားပို႔ရတာေပါ့။ အခု အဲဒါမ်ဳိးေတြလည္း မရွိဘူး

ေပါ့ေနာ္။ ဆြမ္းခံအိမ္ေလးေတြက ဆြမ္းေလာင္းေပးဖို႔ အေနအထားရွိေတာ့ ေန႔ဆြမ္းအတြက္က လံုေလာက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အ႐ုဏ္ဆြမ္းကေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြအတြက္ ေျဖရွင္းဖို႔ တကယ္ အခက္အခဲ ျဖစ္သြားၿပီ” ဟု မိန္႔ၾကားသည္။

လပြတၱာၿမိဳ႕ရွိ ရပ္ကြက္ (၁၀) ခုမွ စာသင္တိုက္ (၇) ေက်ာင္းအပါအ၀င္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း (၄၂) ေက်ာင္းတြင္ သီတင္းသံုးေနၾကသည့္ သံဃာေတာ္ အပါး (၇၀၀) ခန္႔အတြက္ ယခင္ႏွစ္မ်ား

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

79

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တြင္ ၀ါတြင္း (၃) လပတ္လံုး ရပ္ကြက္မ်ားက အလွည့္က် ေန႔စဥ္ အ႐ုဏ္ဆြမ္းကပ္ေလ့ရွိ

ေသာ္လည္း ယခုမူ သံဃာေတာ္မ်ားကုိယ္တုိင္ ခ်က္စားရမည့္ အေနအထား ျဖစ္ေနေၾကာင္း စုံစမ္းသိရသည္။ ၿမိဳ႕ခံသံဃာတပါးကမူ “အဲဒီ (၄၂) ေက်ာင္းက နက္ျဖန္ ၀ါ၀င္တဲ့ေန႔က စၿပီးေတာ့ ခါတိုင္းဆိုရင္ ဆြမ္းေလာင္းအသင္းေတြက ေလာင္းတဲ့ဆြမ္းနဲ႔ အ႐ုဏ္ဆြမ္း ဘုဥ္းေပးၾကရတယ္။ အခုေတာ့

ခ်က္စားရဖို႔ အေနအထားမွာရွိေနၿပီ။ မနက္ျဖန္ ေသာၾကာေန႔အတြက္ ဆြမ္းေလာင္းတဲ့အသင္းကို ဒီေန႔ ဦးဇင္းေထာက္လွမ္း ၾကည့္ေတာ့လည္း သူတို႔လည္း ဘာမွ မသိေသးဘူးတဲ့” ဟု မိန္႔ၾကား သည္။

ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ရပ္ကြက္အလိုက္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ဆြမ္းေလာင္းအသင္းမ်ားအေနျဖင့္ အဘယ္ ေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ ႏိႈးေဆာ္မႈပင္ လုပ္ကိုင္ျခင္းမရွိသည္ကို အတိအက် မသိေသာ္လည္း နာဂစ္ မုန္တိုင္းေဘးသင့္ခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕ႏွင့္ေက်းရြာမ်ားရွိ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ား၏ အေရးကို အကူ အညီေပးရမည့္ အာဏာပိုင္မ်ားကမူ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းမရွိဟု သိရသည္။

ယခုကဲ့သို႔ ခ်က္စားရမည္ဆိုလွ်င္ လပြတၱာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း အမ်ားအျပား ဆြမ္းရိကၡာ အခက္ အခဲ ရွိႏိုင္ေၾကာင္း၊ မုန္တိုင္းလြန္အေစာပိုင္းက ဒဗလ်ဴအက္ဖ္ပီအဖြဲ႔က ေပးထားသည့္ဆန္ လ

အနည္းငယ္စာ ရွိေသာ္လည္း ၀ါတြင္း (၃) လစာအတြက္ လံုေလာက္မႈ မရွိႏိုင္ေၾကာင္း သံဃာ ေတာ္တပါးက ဆက္လက္မိန္႔ၾကားသည္

မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးသည့္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား မျပင္ေသး NEJ/ ၁၇ ဇူလိုင္ ၂၀၀၈ http://www.khitpyaing.org/news/july_08/17-7-08b.php

ေရႊက်င္တိုက္ႀကီးပရ၀ဏ္ရွိ ပ်က္စီးေနသည့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတေက်ာင္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

80

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

နာဂစ္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားေသာ ရန္ကုန္တိုင္းအတြင္းရိွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို ယခုတိုင္ သက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားက လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ခံမ်ားက ေျပာသည္။ ရန္ကုန္တိုင္း ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ ၾကားေတာရရပ္ကြက္ ကိုယ့္မင္းကိုယ္ခ်င္းလမ္း ေက်ာင္းေတာ္ရာ ေရႊက်င္တိုက္ႀကီးအတြင္းရိွ ေက်ာင္းတိုက္မ်ားတြင္ မုန္တိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးမႈမ်ားကို

ျပင္ဆင္မြမ္းမံျခင္း မရိွေသးသည္ကို ေတြ႔ရေၾကာင္း ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္သူတဦးက ေျပာသည္။ ၎က “ေရႊက်င္တိုက္ႀကီးအတြင္းမွာရိွတဲ့ ေရွးေဟာင္း ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းတေက်ာင္းဆို မုန္တိုင္းေၾကာင့္ အမိုးေတြလန္ေနတာ၊ တံခါးေတြ ျပဳတ္ထြက္ေနတာေတြကို အခုထိ သက္ဆိုင္ ရာက လာေရာက္ၾကည့္႐ႈေမးျမန္းတာ မရိွေသးဘူးလို႔ သံဃာေတာ္ေတြဆီက သိရတယ္” ဟု ေျပာသည္။ အဆိုပါေက်ာင္းမွ သံဃာေတာ္တပါးက “ဘုန္းႀကီးတို႔ကို ပ်က္စီးတာကို တင္ျပပါလားလို႔ လူတိုင္းက ေျပာတယ္။ ဘုန္းႀကီးတို႔က သူတို႔အစိုးရနဲ႔ ပတ္သက္ရမွာကို စိတ္႐ႈပ္လို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒကာ ဒကာမေတြ အခ်ိဳ႕က လႉထားတဲ့ေငြေတြနဲ႔ တျခားဒကာေတြဆီမွာ အလႉခံမယ္၊ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ပဲ ျပန္ျပင္ေတာ့မယ္” ဟု မိန္႔ၾကားသည္။ လက္ရိွတြင္ ေရႊက်င္တိုက္ႀကီးပရ၀ုဏ္အတြင္း ေက်ာင္းတိုက္ခြဲေပါင္း (၂၀) ေက်ာ္ရိွကာ သံဃာ ေတာ္အပါး (၁၄၀) ခန္႔သည္ သီတင္းသုံးလ်က္ရိွသည္။ ရန္ကုန္တိုင္း လႈိင္သာယာၿမိဳ႕နယ္ အလယ္ရြာရိွ ေအာင္ေဇယ်ာမင္းေက်ာင္းတိုက္၊ ကြမ္းၿခံကုန္း

ၿမိဳ႕နယ္ရိွ ေဇယ်သိမ္ ပရိယတၱိစာသင္တုိက္၊ မစိုးရိမ္ ပရိယတၱိစာသင္တုိက္၊ ကညင္ကုန္းေက်ာင္း တိုက္၊ အေရွ႕ေက်ာင္းႀကီးတိုက္ အစရိွသည့္ ေက်ာင္းတိုက္မ်ားႏွင့္ တြံေတးၿမိဳ႕နယ္ရိွ ေက်ာင္း

တိုက္မ်ားမွာလည္း မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးသြားသည့္ အမိုးအကာမ်ားကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ျခင္း မရိွ ေသးေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။ နာဂစ္မုန္တိုင္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ နအဖ က ရန္ကုန္ရိွ ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားကို ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးအဖြဲ႔ ဖြဲ႕ၿပီး စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ တကၠသိုလ္မ်ား၊ သာသနိက

အေဆာက္အအုံမ်ားကို ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္ရန္ တာ၀န္ေပးထားေသာ္လည္း အဓိက စာသင္ေက်ာင္းမ်ားကို ပထမ ဦးစားေပးအေနျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ရာႏႈန္းျပည့္ မၿပီးေသးေၾကာင္း ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီတခုက ေျပာသည္။ အဆိုပါကုမၸဏီမွ ၀န္ထမ္းတဦးက “အဲလို ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး တာ၀န္ခြဲေပးရာမွာ

ေမာင္၀ိတ္နဲ႔ မိသားစု ကုမၸဏီလိမိတက္က ရန္ကုန္မွာ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ရိွ သာသနိက အေဆာက္အအုံေတြ ျပင္ဆင္တည္ေဆာက္တာနဲ႔ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ ေရႊဂုံတိုင္အနီးရိွ ငါးထပ္ႀကီးဘုရား ျပန္လည္ မြမ္းမံ ျပင္ဆင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ေနတယ္။ အခုထိေတာ့ မၿပီးေသးဘူး” ဟု ေျပာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

81

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရန္ကုန္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား နာဂစ္ေၾကာင့္ ပ်က္စီးရမႈမ်ားတြင္ ေရွးေဟာင္းသာသနိက

အေဆာက္အအုံမ်ားစြာ ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီမွ ၀န္ထမ္း တဦးက ေျပာသည္။ “အခု စည္ပင္သာယာ နယ္နိမိတ္အတြင္းမွာ ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအုံေပါင္း (၁၆၀) နီးပါး ရိွတယ္။ အဲဒီမွာ ေရွးေဟာင္း သာသနိက အေဆာက္အအုံေတြက သုံးပုံတပုံပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ပ်က္စီးသြားလို႔ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုတာေတြ ရိွေနတယ္” ၎က ေျပာသည္။

ေရွးေဟာင္းအေဆာက္အအုံမ်ား နာဂစ္ေၾကာင့္ ၿပိဳပ်က္သြားသည္မ်ားကို စစ္တမ္းေကာက္၍ မည္သို႔ ျပဳလုပ္ရန္ရိွေၾကာင္း ျပည္တြင္းသတင္းဂ်ာနယ္မ်ားမွ ေမးျမန္းခဲ့ရာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ ေအာင္သိန္းလင္းက ေဒါသထြက္ခဲ့ ေၾကာင္း ျပည္တြင္းသတင္းေထာက္တဦးက ေျပာသည္။

အေဟာင္းကို ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမည့္အစား အသစ္ကိုသာ ေဆာက္လုပ္ရန္ လိုလားေၾကာင္း၊ ေရွး ေဟာင္းအေဆာက္အအုံမ်ားမွာ ျမန္မာတို႔ ကၽြန္ျဖစ္ခဲ့သည့္အေမြမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္က ေျပာသည္ဟု အဆိုပါသတင္းေထာက္က ေျပာသည္။

ေလာင္စာဆီေစ်းျမင့္မႈ ငါးဖမ္းေလွလုပ္သားမ်ား အခက္ႀကံဳ ပီတာေအာင္/ ၁၇ ဇူလိုင္ ၂၀၀၈ http://www.khitpyaing.org/news/july_08/17-7-08a.php

ရေနာင္းဆိပ္ကမ္းတြင္ ဆုိက္ကပ္ထားေသာ ငါးဖမ္းေလွမ်ား ေလာင္စာဆီေစ်းႀကီးျမင့္မႈႏွင့္ သားငါးရွားပါးမႈတို႔ေၾကာင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ ျမန္မာငါးဖမ္းေလွ အလုပ္ သမားမ်ား အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးၿပီး ၀င္ေငြနည္းပါးမႈႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနရေၾကာင္း ငါးဖမ္းလုပ္သား မ်ားက ေျပာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

82

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရေနာင္းခ႐ိုင္အတြင္း ပင္လယ္ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ငါးဖမ္းေလွမ်ားအနက္

ထက္၀က္ခန္႔သာ လုပ္ငန္းလည္ပတ္ႏိုင္ေတာ့သည္ဟု ခ႐ိုင္ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းအသင္းႏွင့္ နီးစပ္သူ တဦးက ေျပာသည္။ ၎က“ထိုင္းဘက္မွာ ဆီေစ်းႀကီးလို႔ မေလးရွားဘက္က တင္သြင္းတဲ့ သက္သာတဲ့ေစ်းနဲ႔ ရတဲ့ ဆီကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ လုပ္ေနၾကတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီဆီက တင္သြင္းတာ အမ်ားႀကီးရတာမွ

မဟုတ္ဘဲ။ ငါးေလွ စုစုေပါင္း (၂,၀၀၀) ေလာက္ ရွိတဲ့အထဲမွာ ေလွအစီး (၇၀၀) ေလာက္ကိုပဲ ဲျဖန္႔ႏိုင္တယ္။ အရင္ထက္ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ လုပ္ငန္းက (၅၀) ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ လည္ပတ္ႏိုင္ ေတာ့တယ္” ဟု ေျပာသည္။

ထုိင္းႏိုင္ငံ ဖန္ငခ႐ိုင္၌ ငါးဖမ္းထြက္သည့္ေလွ ရွားပါးေနၿပီး ေလွလိုက္လိုသူ မ်ားျပားေနသျဖင့္ အလုပ္ရရန္ ခက္ခဲေနေၾကာင္းႏွင့္ မိသားစုရွိသူ ျမန္မာလုပ္သမားမ်ားမွာ စား၀တ္ေနေရး

အက်ပ္အတည္း ေတြ႔ေနရေၾကာင္း ဖန္ငတြင္ ေနထိုင္သည့္ ေလွလိုက္ရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနသူ ျမန္မာအလုပ္သမားတဦးက ေျပာသည္။

မဟာခ်ဳိင္မွ ထား၀ယ္လူမ်ဳိး ေလွလုပ္သားတဦးကလည္း “က်ေနာ္လုပ္ေနတာ (၁၈) ႏွစ္ေလာက္ ရွိသြားၿပီ။ အရင္တုန္းကနဲ႕စာရင္ ခုလက္ရွိအေျခအေနမွာ အရင္လို မေကာင္းဘူး။ အရင္တုန္း

ကေတာ့ ပိုက္ဆံ တလတႀကိမ္ ရွင္းတယ္။ အခုေတာ့ (၂) လတႀကိမ္ ရွင္းတဲ့အခါရွင္း၊ (၃) လ တႀကိမ္ ရွင္းတဲ့အခါမွ ရွင္းတယ္။ ရတဲ့ပိုက္ဆံက အရင္တုန္းက ပ်မ္းမွ် တလကို (၆,၀၀၀)၊

(၇,၀၀၀) ဒီလို ရတယ္ေလ။ အခုက (၄,၀၀၀)၊ (၄,၅၀၀) ဆိုတာ အလြန္ဆံုးပဲ” ဟုေျပာသည္။ ငါးဖမ္းေလွမ်ား အထြက္နည္းသြားရသည့္ အေၾကာင္းရင္းသည္ ဆီေစ်းျမင့္တက္မႈေၾကာင့္ တခု တည္းမဟုတ္ဘဲ ငါးမ်ဳိးတုံးသြား၍ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ဆူနာမိျဖစ္ၿပီးသည့္ေနာက္ ရာသီ

အလုိက္ ရွိေနတတ္သည့္ ငါးမ်ားသည္ ေနရာေျပာင္းေရႊ႕သြားၿပီး ငါးရွာရ အလြန္ခက္ခဲေၾကာင္း ဖန္ငရွိ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းအေတြ႕အႀကံဳ (၁၅) ႏွစ္ခန္႔ရွိသူတဦးက ေျပာသည္။ ငါးဖမ္းေလွမ်ား မထြက္ႏိုင္ေတာ့သည့္အတြက္ ေရလုပ္ငန္းမွီ၍ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အလုပ္ သမားတခ်ဳိ႕သည္ ရာဘာျခစ္သည့္လုပ္ငန္း၊ ဆီအုန္းၿခံလုပ္ငန္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ပန္းရန္လုပ္ငန္း မ်ားတြင္ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ဟု သိရသည္။

ေကအန္ယူ/ေကအန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔မွ ေကအန္ယူသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္လာသည့္ ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီးေစာေဂထူးႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း http://www.khitpyaing.org/interviews/july08/11-7-08_saw.php

ယခင္ ကရင္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ တပ္မဟာ (၇) မွ တပ္မဟာမႉး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေစာေဌးေမာင္

သည္ ယမန္ႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၁၁) ရက္က ေကအန္ယူမွ ခြဲထြက္ကာ အင္အား (၃၀၀)

ခန္႔ႏွင့္အတူ ေကအန္ယူ/ ေကအန္အယ္လ္ေအ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီကို ဖဲြ႔စည္းခဲ့ၿပီး နအဖႏွင့္ ပူးေပါင္းသြားခဲ့သည္။ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေစာေဌးေမာင္ႏွင့္ ေထာ့ကုိကုိးစခန္းသို႔ လုိက္ပါသြားသူ ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး ေစာေဂထူးသည္ မၾကာခင္က ေကအန္ယူသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

83

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေကအန္ယူအဖြဲ႕မွ ခြဲထြက္ၿပီး (၁) ႏွစ္ေက်ာ္အၾကာတြင္ ျပန္လည္အလင္း၀င္လာသူ ဒု-

ဗိုလ္မႉးႀကီး ေစာေဂထူးအား မိခင္ ေကအန္ယူတပ္မဟာ (၇) သို႔ ျပန္လာရသည့္အေၾကာင္းရင္းကုိ ေခတ္ၿပိဳင္ကေမးရာ

ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီးေစာေဂထူးက ယခုကဲ့သို႔ စတင္ေျဖသည္။

ေျဖ။

။ ဟိုမွာဆက္ေနရင္ နအဖရဲ႕ေသြးထိုးသပ္လွ်ဳိမႈၾကားမွာ ေကာက္စားခံရမွာကို စိုးရိမ္ၿပီး

ေနာက္ေက်ာမလံုတဲ့အတြက္ ဒီဘက္ကို ျပန္လာရတာျဖစ္တယ္။ ဟိုမွာလည္း စိတ္ကုန္ၿပီး ျပန္လာ ခ်င္တဲ့လူေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ေမး။

။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီမွာ ဘာရာထူးနဲ႔ တာ၀န္ယူခဲ့ပါသလဲ။

ေျဖ။

။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီမွာ ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီး ဆက္သြယ္ေရးဌာနတာ၀န္ခံ (ဗဟို)

ျဖစ္ပါတယ္။ ေမး။ ေျဖ။

။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔ရဲ႕ လက္ရိွအေျခအေန ဘယ္လုိရွိပါသလဲ။

။ လက္ရွိအင္အား (၈၀၀) ခန္႔ရိွတယ္။ ကုလား၊ ကရင္၊ ရခိုင္၊ ဗမာ အစံုပဲ။ လက္နက္

အင္အားက (၂၀၀) ေလာက္႐ိွတယ္။ ေရာက္ကာစက နအဖက လက္နက္ငယ္ (၂၀၀) ေပးမယ္ လို႔ေျပာတယ္။ အခုထိ တလက္မွ မေပးဘူး။ ၾကည့္ရတာ က်ေနာ္တို႔ကို မယံုဘူးနဲ႔တူတယ္။ အဖဲြ႔ ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ နအဖက ျမ၀တီနဲ႔ ေမာ္လၿမိဳင္ကို ေနာ္တရာ ကားလိုင္းအမည္နဲ႔ ကားဆဲြခြင့္

ေပးတယ္။ အဲဒါကို တာ၀န္ယူရတာက က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႔က ဗိုလ္မႉးေမာင္ေက်ာ္ ျဖစ္တယ္။ ဒီလူက ရတဲ့ပုိက္ဆံေတြကို ကုိယ္က်ဳိးအတြက္သုံးၿပီး အဖဲြ႔ကို တ၀က္ေလာက္ပဲေပးေတာ့ ျပႆနာေတြ

ျဖစ္ၿပီး ဗိုလ္ေဌးေမာင္က သူ႔ကို အဖြဲ႔က ထုတ္ဖို႔အထိ လုပ္တယ္။ အဲဒါကို ေမာင္ေက်ာ္နဲ႔ ေ၀စား မွ်စားလုပ္တဲ့ နအဖ စစ္ဦးစီး ပထမတန္း ဗိုလ္မႉးႀကီးမင္းခ်စ္ဦးက ဗိုလ္ေဌးေမာင္ကို သြားၿပီး

တႀကိမ္တခါမွားတာ ခြင့္လႊတ္ေပးပါ၊ ေနာက္ကို မျဖစ္ေစရပါဘူး၊ သူတာ၀န္ယူပါတယ္လို႔ သြား ေျပာတဲ့အတြက္ သူ႔ကိုမထုတ္တာ။ နအဖ စစ္ဦးစီး ပထမတန္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ျမထြန္းဦးကေတာ့

ေမာင္ေက်ာ္ကို လုံး၀ၾကည့္လို႔မရဘူး။ သူတို႔ ပရိယာယ္လုပ္တာလားေတာ့ မသိဘူး။ အခုၾကား တာကေတာ့ ေမာင္ေက်ာ္ ဂ်ာမနီျပန္သြားတယ္။ က်ေနာ္ထင္တယ္ သူျပန္လာရဲေတာ့မွာ မဟုတ္ ဘူး။ သူ႔ကို မႀကိဳက္တဲ့လူ အဖဲြ႔ထဲမွာ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

84

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေမး။ ေျဖ။

။ အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ရဲ႕ အေနအထား သိပါရေစ။

။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္တာ တခုပဲသိတယ္။ အျခားဟာေတြ သိပ္

မေတြးဘူး။ သူထင္တာက ကရင္နဲ႔ ဗမာ တိုက္တာ ကရင္လည္းမႏုိင္ဘူး၊ ဗမာလည္းမႏိုင္ဘူး။

ကရင္နဲ႔ ဗမာ မတိုက္ခိုက္က်ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရၿပီလို႔ သူထင္တယ္။ အဖဲြ႔ကို ေစာင့္ၾကည့္တာ၀န္ ယူရတဲ့ နအဖ စစ္ဦးစီးပထမတန္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ျမထြန္းဦးနဲ႔ မင္းခ်စ္ဦးဟာ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ဘယ္ကိုပဲ သြားသြား အေနာက္က အၿမဲလိုက္တယ္။ သူဘာလုပ္လုပ္ သူ႔နားမွာ

ေထာက္လွမ္းေရးေတြ အၿမဲရွိတယ္။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ေနထိုင္မေကာင္းျဖစ္ရင္ နအဖ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေဆး၀ါး

ကုသေပးတယ္။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ေသမွာကို သူ႔တို႔ စုိးရိမ္တယ္။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ေသရင္ က်န္တဲ့ လူေတြ အကုန္ ေတာျပန္ခိုမယ္လို႔ သူတို႔ယုံၾကည္ထားတယ္။ ဗိုလ္ေဌးေမာင္ကို နယ္စပ္ဘက္ ေပးမလာေတာ့ဘူး။ ေထာ့ကိုကိုးနဲ႔ ဘားအံ၊ ရန္ကုန္၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ဧရာ၀တီတိုင္းေတြကိုပဲ ေပးသြားတယ္။ သူ႔ကို ပညာသားပါပါနဲ႔ နအဖက ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတယ္။ ေမး။

။ ယခင္ႏွစ္က ဗိုလ္ေဌးေမာင္ရဲ႕သမက္ ေစာလယ္မူးလုပ္ႀကံရတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး

သိပါရေစ။ ေျဖ။

။ က်ေနာ္ထင္တာကေတာ့ ဒီကိစၥ နအဖလက္ခ်က္ပဲ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ (၂၉) ရက္ေန႔

ည (၁၂) နာရီမွာ လယ္မူးဟာ မယ္လမွာရွိတဲ့ သူ႔အိမ္မွာ အိပ္ေနရင္း အိပ္ယာေအာက္မွာ ေထာင္ ထားတဲ့ဗုံးေပါက္ကဲြၿပီး ေသသြားတယ္။ ဗုံးမေပါက္ကဲြခင္ စပ္ၾကားမွာ ေမာဖားသူးစခန္းမွာ ထိုင္တဲ့ နအဖ တပ္ဖဲြ႔ေတြကေန အေၾကာင္းၾကားလာတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ သတိထားၾကပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ စခန္း အနီးအနားမွာ တစုံတခု ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာတယ္။ သူေျပာၿပီး မၾကာဘူး၊ ဗုံးေပါက္ၿပီး လယ္မူး ေသသြားတယ္။ နအဖက ထပ္ေျပာတယ္။ ဒီလုပ္ႀကံမႈဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖဲြ႔ တပ္ရင္း (၇၀၃) က တပ္ရင္းမႉး ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီး ေက်ာ္ေအးရဲ႕ လက္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ ေက်ာ္ေအးနဲ႔အတူ ေနာက္ထပ္ ပတ္သက္ေနသူေတြရွိေသးတယ္လုိ႔လည္း ေျပာတယ္။ ဒီကိစၥ ေက်ာ္ေအးနဲ႔

မပတ္သက္ဘူးဆိုတာ အားလုံးသိတယ္။ ဒါကို လယ္မူးမိန္းမနဲ႔ လယ္မူးတူေတြက မသိဘူး။ ဗိုလ္ေက်ာ္ေအးကို သြားဖမ္းလာၿပီး ၀ုိင္း၀န္း႐ုိက္နက္ ထိုးႀကိတ္ၾကၿပီး ပစ္သတ္လိုက္တယ္။

အဲဒီအျဖစ္ကိုၾကည့္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ ဆီမွာရွိတဲ့ တပ္မႉးေတြဟာ ေၾသာ္.. နအဖကေတာ့ ငါတို႔ကို တေကာင္ၿပီး တေကာင္ ေကာက္စားၾကေတာ့မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာဆိုၾကတယ္။ အဲဒီထဲက က်ေနာ္တို႔လည္း ေနာက္ေက်ာသိပ္မလုံေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္အလွည့္ ဘယ္ေတာ့ေရာက္မလဲ ဆိုၿပီးေတာ့ ေတြးပူေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခြင့္သာတာနဲ႔ အခုလို ထြက္လာတာပါ။ ေမး။

။ ပဒိုမန္းရွာ လုပ္ႀကံခံရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္ေဌးေမာင္ရဲ႕အျမင္ ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။

ေျဖ။

။ ပဒိုမန္းရွာ ေသတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ေျပာတာကေတာ့ ပဒိုမန္းရွာဟာ

မဲေဆာက္မွာေနတာ ဘယ္လိုျဖစ္လို႔ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ သူမ်ားသြားႀကံလို႔ရတာလည္းလို႔ ေျပာ ဖူးတယ္။ အျခားေတာ့ ပဒိုမန္းရွာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ထူးထူးျခားျခား ေျပာတာဆိုတာေတြေတာ့ မၾကားမိပါဘူး။ ေမး။ ေျဖ။

။ ကရင္လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔အစည္းေတြကို ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။

။ က်ေနာ္ေလ့လာၾကည့္သေလာက္ ေကအန္ယူ၊ ေကအန္ဒီအို၊ ဒီေကဘီေအနဲ႔ အျခား

ကရင္အဖဲြ႔ေတြဟာ ကိုယ့္အမ်ဳိးကိုေတာ့ အားလုံးခ်စ္ၾကတယ္။ အဓိက ညီၫြတ္ေရးကို မတည္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

85

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဆာက္ႏိုင္တာ အဆိုးဆုံးျပႆနာပဲ။ နအဖကေတာ့ ခဲြမွာပဲ။ အဲဒါကို အားလုံး သတိရွိဖို႔လိုတယ္။ ေမး။

။ ေရွ႕ဆက္ ဘာလုပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ထားပါသလဲ။

ေျဖ။

။ က်ေနာ္အသက္ (၆၈) ႏွစ္ ရွိပါၿပီ။ ေကအန္ယူထဲကို ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ ၀င္တယ္။

အဲဒီကေန ဗိုလ္ေဌးေမာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီနဲ႔ မႏွစ္က ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ေထာ့ကိုကိုးပါသြားတယ္။ က်ေနာ္ တို႔ လိုခ်င္တာနဲ႔ နအဖ ေပးတာေတြဟာ

တျခားစီျဖစ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္အသက္လည္း ႀကီးၿပီ။ ေတာ္လွန္ေရးလည္း

ဆက္မလုပ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ မိန္းမလည္း က်န္းမာေရးမေကာင္းဘူး။ သားသမီး ေတြနဲ႔အတူ ေအးေအးေဆးေဆးပဲ ေနေတာ့မယ္။ က်ေနာ့္ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ႀကိဳဆိုၿပီး နားလည္မႈေပးခဲ့ၾကတဲ့ ကရင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ တပ္မဟာ (၇) က တပ္မ ဟာမႉး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဂ်ာ္နီနဲ႔ အားလုံးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟုိအမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔၀င္ ေဒၚစမ္းစမ္းေအာင္ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ေတြ႔ဆုံေမးျမန္းခန္း အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟုိအမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္း

အဖဲြ႔၀င္ ေရႊေၾကးစည္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းပုိင္ရွင္ ေဒၚစမ္း စမ္းေအာင္သည္ မၾကာခင္က ထုိင္းျမန္မာနယ္စပ္သို႔ ေရာက္လာခဲ့သည္။ ေဒၚစမ္းစမ္းေအာင္ႏွင့္အတူ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၀င္ ေဒၚႏြယ္ႏြယ္၀င္းႏွင့္ ေဒၚက်င္က်င္

၀င္းတုိ႔လည္း လုိက္ပါလာသည္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ဗဟုိအမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းအဖဲြ႕၀င္ ေဒၚစမ္းစမ္း ေအာင္အား လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ ထြက္လာသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ေမးျမန္းရာ ေဒၚစမ္းစမ္း ေအာင္က ယခုကဲ့သုိ႔ စတင္ေျဖသည္။ ေျဖ။

။ နအဖရဲ႕ ဆႏၵခံယူပဲြမွာ (၉၂) ရာခိုင္ႏႈန္း သူတို႔ရတယ္။ သူတို႔ ဒီလိုလုပ္ေတာ့မယ္

ဆိုတာကို အန္တီတို႔ ႀကိဳသိတယ္။ ဒါေတြၿပီးေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးမွ အန္တီတို႔ ထြက္လာတာ

ျဖစ္တယ္။ ဒီကိစၥရယ္၊ နာဂစ္မုန္တိုင္းတိုက္တဲ့ကိစၥ၊ ေမ (၂၇) ရက္ ေရြးေကာက္ပဲြႏွစ္ပတ္လည္ ေန႔နဲ႔ အစ္မ ထိန္းသိမ္းခံရတာ (၅) ႏွစ္ျပည့္တဲ့ေန႔ အဲဒါေတြ အကုန္လုံးကို ေစာင့္ၿပီးေတာ့မွ ထြက္လာခဲ့တာျဖစ္တယ္။ စိတ္ထဲမွာ မခံႏုိင္ေတာ့လို႔ အရင္ကတည္းက ထြက္လာဖုိ႔ရွိတယ္။ ေမလအတြင္းမွာ အစ္မ လြတ္လုိလြတ္ျငား ေစာင့္ေနခဲ့တာပါ။ မလြတ္မွန္းေတာ့ သိပါတယ္။ ေမ (၂၉) ရက္ေန႔က ရန္ကုန္က ထြက္လာၿပီး ဒီကို ဇြန္ (၂) ရက္ေန႔မွာ ေရာက္ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေမး။

။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္မွာ ဘာတာ၀န္ေတြ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသလဲ။

ေျဖ။

။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အမ်ဳိးသမီးလုပ္ငန္းအဖဲြ႔၀င္အျဖစ္ ၁၉၈၉ ကေန ၂၀၀၈

ခုႏွစ္အထိ လုပ္လာခဲ့တယ္။ ၁၉၉၈-၉၉ မွာ လႊတ္ေတာ္ေခၚယူမယ့္ကိစၥနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ရဲမြန္ ရိပ္သာမွာ (၉) လၾကာ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ေမး။ သလဲ။ ေျဖ။

။ နာဂစ္မုန္တိုင္း ကူညီကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုအေျခအေန ႀကဳံေတြ႔ရပါ ။ နာဂစ္ဒဏ္ေၾကာင့္ အန္တီအိ္မ္လည္း ၿပိဳတယ္။ အန္တီတို႔က ေဒါပုံမွာေနတယ္။

ေနာက္တေန႔မွ သိရတာက ရန္ကုန္အျပင္ ဧရာ၀တီတိုင္းမွာလည္း ဆုိးဆိုး၀ါး၀ါး ထိတယ္လို႔

သိရတယ္။ ဒီကိစၥ အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ တခုခုလုပ္မွျဖစ္ေတာ့မယ္ပုံမ်ဳိး ျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ အန္တီတို႔ ေစာင့္ၾကည့္တယ္။ ဘာမွ ျဖစ္မလာဘူး။ အရင္ဆုံး ၾကားတာက ကိုေက်ာ္သူတို႔ဆီမွာ လူေတြက စားေသာက္ကုန္၊ အ၀တ္အထည္ေတြ လာလႉတာရွိတယ္။ ဒီကိစၥကူညီဖို႔ လုပ္အားေတြ လိုတယ္ဆိုေတာ့ သူ႔ဆီဖုန္းဆက္တယ္။ ေရႊေၾကးစည္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းကပါ။ အခုလုပ္ငန္းနား

ထားေတာ့ လာကူညီမယ္ဆိုေတာ့ သူေခၚတာနဲ႔ အန္တီတို႔ သြားတယ္။ ဆန္ေတြ၊ အ၀တ္အစား ေတြ ယူသြားၿပီး မေရႊဇီးကြက္နဲ႔ သန္လ်င္၊ ထမလုံဘက္သြားၿပီး ေ၀ငွခဲ့တယ္။ ကိုေက်ာ္သူ

လုပ္တာကို အားက်ၿပီး ကိုယ့္လုပ္ငန္းနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့လူေတြကို ဆက္သြယ္ၿပီး လႉဒါန္းခဲ့တယ္။ ဘုရားဖူးသြားခဲ့တဲ့လူေတြ ကားပိုင္ရွင္ေတြ အျခားအဖဲြ႔အစည္းအစုံပဲ ကယ္ဆယ္ပစၥည္းေတြ လႉဒါန္းခဲ့ၾကတယ္။ အထက္ဗမာျပည္ ဘုရားဖူးခရီးကို ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚကလူေတြ အမ်ားဆုံး လိုက္ၾကေတာ့ သူတို႔ဘက္က ဒီလိုဒုကၡ ျဖစ္တယ္ဆိုတာနဲ႔ လုံး၀စိတ္မေကာင္းဘူး။ ဒါေၾကာင့္

ေဒးဒရဲ၊ ေမာ္ကၽြန္း၊ ဘုိကေလးဘက္ကို ေမတၱာရွင္အဖဲြ႕အပါအ၀င္ အျခားအဖဲြ႕ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး သြားေရာက္လႉဒါန္းခဲ့တယ္။ ေမး။

။ ကယ္္ဆယ္ေရးအဖဲြ႔ေတြကို အာဏာပိုင္ေတြ အေႏွာင့္အယွက္ေပးမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး

သိပါရေစ။ ေျဖ။

။ ဒီျပႆနာ အန္တီတို႔ ခဏခဏႀကဳံရတယ္။ အန္တီတို႔လုပ္ငန္းက ကားလည္းငွား

ေတာ့ သားအႀကီးဆိုရင္ ကားေမာင္းၿပီး ကိုယ္တိုင္လိုက္တာ လမ္းခရီးမွာ ေတာ္ေတာ္ ဒုကၡ

ေရာက္တယ္။ စစ္ေဆးေမးျမန္းတာေတြမ်ားၿပီး သြားမရေလာက္ေအာင္ အခက္အခဲေတြ ႀကဳံရ တယ္။ သြားမွာက ေဒးဒရဲကို ဒါေပမယ့္ ေဒးဒရဲကို မေရာက္ခဲ့ဘူး။ ျပန္လာေတာ့ ပစၥည္းေတြ ကိုယ့္အိမ္ကိုလည္း ျပန္မသယ္ခ်င္ေတာ့ လမ္းမွာ ႀကံဳရာကို ေပးခဲ့ရတယ္။ ျပန္လာတဲ့အခါ

သားေရာ၊ ကားေရာ အဖမ္းခံခဲ့ရတယ္။ ကတိခံ၀န္ခ်က္ေတြ ဘာေတြေတာင္းၿပီးမွ ျပန္လႊတ္ ေပးတယ္။ ဒီလိုျပႆနာမ်ဳိး အျခားအလႉရွင္အဖဲြ႔ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႀကဳံေတြ႔ရတယ္။

အာဏာပုိင္ေတြက သူတို႔ကေနတဆင့္ပဲ လႉေစခ်င္ေတာ့ ဒီကိစၥကို စိတ္၀င္စားတဲ့လူ မရွိၾက သေလာက္ပဲ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

87

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေမး။ ေျဖ။

။ ျပည္တြင္းကို ျပန္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါသလား။

။ မရွိပါဘူး။ အန္တီတို႔ကို အာဏာပိုင္ေတြက အန္အယ္လ္ဒီမွန္းလည္း သိတယ္။ ခရီး

သြားလုပ္ငန္း လုပ္မွန္းလည္းသိတယ္။ သူတို႔က နည္းနည္းဆို မ်ားမ်ား၊ အန္တီလည္း သူတို႔နဲ႔

နည္းနည္းစကားမ်ားခဲ့တာဆိုေတာ့ သူတို႔လည္း သိတယ္။ အန္တီမိတ္ေဆြႏွစ္ဦးဆိုရင္ လႉရင္း တန္းရင္းကေန အိမ္ျပန္မေရာက္ဘဲ ဒီကေန႔အထိ ေပ်ာက္ဆုံးေနတယ္။ ေမး။

။ လက္ရွိျပည္တြင္းအေျခအေန ေျပာျပေပးေစခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ။

။ မလုပ္သင့္တဲ့အခ်ိန္ လူထုဆႏၵခံယူပဲြ လုပ္တာေတြ ဒီလိုျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ သိတဲ့

အတြက္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵမဲေပးဖို႔၊ စည္း႐ုံးတာေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ အေျခ

အေနက အန္တီတို႔အိမ္က ကားစပယ္ရာေတြေတာင္ ႀကံ့ခိုင္ေရးအဖဲြ႔၀င္ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ အန္တီတို႔ကို ရန္ေတြဘာေတြလုပ္ၿပီး အိမ္ေရွ႕ကေန ေခါက္တုံ႔ေခါက္ျပန္ ေလွ်ာက္ၿပီး ေတာင္ၾကည့္ ေျမာက္ ၾကည့္နဲ႔ သူတို႔မွာ အာဏာေတြ ပါ၀ါေတြ ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ အဲလိုဟာမ်ဳိးေတြနဲ႔ ၾကာရွည္ေနဖို႔ဆိုတာ

သိပ္ၿပီး အဆင္အေျပလွဘူး။ လူထုေတြကေတာ့ အက်ပ္အတည္းၾကားမွာပဲ။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ

ျမင့္မားေနတယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဘာမွမရွိဘူး။ အိမ္ရွိ လူအားလုံးဆင္းၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကမွ စားရေသာက္ရတယ္။ အလုပ္အကိုင္ လုပ္ရတာေတြလည္း မေခ်ာေမြ႔ဘူး။ အာဏာပိုင္ေတြ ကလည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး အေႏွာင့္အယွက္ေပးတာေတြရွိတယ္။ ေမး။ ေျဖ။

။ ဒီမွာ ေရွ႕ဆက္ ဘာလုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါသလဲ။

။ အျပင္ကို ေရာက္ေနတဲ့လူေတြက အလုပ္ပိုလုပ္ႏိုင္တယ္ထင္လို႔ ထြက္လာတာ ျဖစ္

တယ္။ ဟုိမွာက လႈပ္ရွားလို႔မရဘူး။ နည္းနည္းေလးလုပ္တာနဲ႔ ဆြဲၿပီး ျပန္လႊတ္ဖို႔ေတာင္

အစီအစဥ္ မရွိဘူး။ ခါတိုင္းဆိုရင္ စစ္ေဆးေမးျမန္းၿပီး ျပန္လႊတ္ေပးတာေတြ ရွိတယ္။ အခုက တခါတည္း ဆြဲထားလိုက္တာပဲ။ ေမး။

။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ ေရွ႕ေရးအေျခအေန ဘယ္လုိျမင္ပါသလဲ။

ေျဖ။

။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး လူႀကီးေတြ လုပ္ေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အန္တီတို႔က အဖဲြ႔ခ်ဳပ္

အေၾကာင္းကိုလည္း သိပါတယ္။ ၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ရလဒ္ကို ဆုပ္ကိုင္ၿပီး အၿမဲတမ္း သြားၾကမွာကို

ဆုံးျဖတ္ထားၿပီးျဖစ္တယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ (စီအာပီပီ) လည္းရွိတယ္။ စီအာပီပီက ၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္နဲ႔ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရးကိုပဲ အေျဖရွာမယ္။ ဒါက ေတာ့ အန္တီတို႔ အၿမဲတမ္းပဲ ေနရမယ့္ကိစၥျဖစ္တယ္။ ေမး။ ရေစ။ ေျဖ။

။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ၂၀၁၀ က်ရင္ ေရြးေကာက္ပဲြ ၀င္ဖို႔ ရွိမရွိ သိပါ ။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္မယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ ၀င္မယ္ဆိုရင္

သူတို႔ရဲ႕ အေျခခံဥပေဒကို ေထာက္ခံသလို ျဖစ္ေနမွာေပါ့။ အန္တီတို႔ကေတာ့ ေဒၚစုရဲ႕အေျဖကိုပဲ လုိခ်င္တယ္။ အန္တီအျမင္ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြကို ၀င္လိမ့္မယ္ မထင္ဘူး။ မ၀င္တာကိုဘဲ အန္တီတို႔ကေတာ့ မွန္တယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ေမး။

။ ျပည္တြင္း ျပည္ပမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြကို ဘာမ်ားေျပာခ်င္ပါသလဲ။

ေျဖ။

။ အားလုံး အတူတကြ စည္းလုံးၿပီး ညီညီၫြတ္ၫြတ္နဲ႔ တုိက္ပဲြ၀င္ၾကဖို႔

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

88

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ေနာက္ၿပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊကိုလည္း စိတ္ေကာင္းေလးထားဖို႔

ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တိုင္းျပည္ ကိုပဲ သူတို႔က ခ်စ္ေနၿပီးေတာ့ ျပည္သူလူထုကို မခ်စ္ဘူးလို႔ စိတ္ထဲမွာထင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာ သားရင္သား မခဲြျခားဘဲ တိုင္းျပည္အက်ဳိးကို ၾကည့္ဖို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ဝီကီပိဒိယ အၾန္လိုင္း စၾယ္စံုကဵမ္းကို ဴမန္မာစာဴဖင့္ ဳကည့္ႎိုင္႓ပီ အၾန္လုိင္း စၾယ္စံုကဵမ္း ဝီကီပိဒိယကို ဴမန္မာ ဘာသာဴဖင့္ ဖတ္႟ႁ ေလ့လာ၍ ရေန႓ပီ ဴဖစ္ေဳကာင္းႎႀင့္ စိတ္ပၝ ဝင္စားသူမဵား ကိုယ္တုိင္ ပၝဝင္၍ အခဵက္အလက္မဵား ဴဖည့္စၾက္ ေရးသားႎိုင္ေဳကာင္း ဴမန္မာအၾန္လိုင္း စၾယ္စံုကဵမ္း အေကာင္အထည္ ေပၞလာေအာင္ ႒ကိႂးပမ္း ေနသူတိုႚထံမႀ သိရသည္။

ေခတ္႓ပိႂင္ ၊ ၇ ၊ ဇူလိုင္ ၊ ၂၀၀၈ ထိုစၾယ္စံုကဵမ္း၌ သမိုင္း၊ ပထဝီ၊ အတၪႂပၯတၨိ၊ လူမႁေရး၊ ႎိုင္ငံေရး၊ ေနႚစဥ္ ဴဖစ္ပဵက္ေနသည့္ သတင္းမဵား စသဴဖင့္ ကၸစံု ပၝဝင္႓ပီး လတ္တေလာ ဴမန္မာႎိုင္ငံ အေဳကာင္း၊ တိုင္းရင္းသား လူမဵိႂး အခဵိႂႚ အေဳကာင္းႎႀင့္ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းႎႀင့္ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ အေဳကာင္းမဵား အပၝအဝင္ အေဳကာင္းအရာ ၂၅၀ ေကဵာ္ ေရးသားထား႓ပီး ဴဖစ္သည္။ စၾယ္စံုကဵမ္း ဴဖစ္ေဴမာက္ေရး ကမကထဴပႂ ေဆာင္႟ၾက္ေနသူ ဴမန္မာ အင္ဖိုတက္ ေဆာ့ဝဲစလူးရႀင္း ကုမၯဏီမႀ အမႁေဆာင္ အရာရႀိခဵႂပ္ ကိုေငၾထၾန္းက "အခဵက္အလက္ေတၾ ရႀာတဲ့အခၝမႀာ ဴပည့္စံုတဲ့ အေဴဖေတၾ ေပးႎိုင္ေအာင္လိုႚ ရည္႟ၾယ္႓ပီး လုပ္တာပၝ။ အဂႆလိပ္လိုကေတာ့ ရႀိ႓ပီးသားပၝ။ ခုဟာက ဴမန္မာစာနဲႚ ႒ကိႂးစား ဳကည့္တာပၝ။ ေရးခဵင္တဲ့သူေတၾ ေရးႎိုင္ေအာင္၊ ဖတ္ခဵင္တဲ့သူေတၾ ဖတ္ႎိုင္ေအာင္ ကဵေနာ္တိုႚ အေနနဲႚ စီစဥ္ ေပးထားတာပၝ။ ကဵေနာ္တိုႚ အားေပးခဵင္တာ ကေတာ့ ဴမန္မာလုိ ဴပန္ႎိုင္တဲ့သူေတၾ ဴပန္ပၝ။ ေရးႎိုင္တဲ့လူေတၾ ဆက္ေရးဳကပၝ" ဟု ေဴပာသည္။ စၾယ္စံုကဵမ္းကို မည္သူမဆို အခမဲ့ ဝင္ေရာက္ ဖတ္႟ႁႎိုင္႓ပီး လၾတ္လပ္စၾာ ကိုယ္တုိင္ ပၝဝင္ ေရးသားႎိုင္ေဳကာင္း၊ အခဵက္အလက္မဵား မႀန္ကန္ေဳကာင္း ကိုမူ ေရးသားသူ ကိုယ္တိုင္ တာဝန္ ခံရမည္ ဴဖစ္႓ပီး မႀားယၾင္း ေနသည္ကို ေတၾႚရႀိပၝက မည္သူမဆို ဝင္ေရာက္ ဴပင္ဆင္ႎိုင္ေဳကာင္း သိရသည္။ ဴမန္မာ အၾန္လိုင္း စၾယ္စံုကဵမ္းကို ဖတ္႟ႁရန္ အင္တာနက္ လိပ္စာမႀာ http://my.wikipedia.org/ ဴဖစ္႓ပီး အဂႆလိပ္ ဘာသာဴဖင့္ ေရးသားထားသည့္ မူရင္း ကမာၲႚ စၾယ္စုံကဵမ္း ဝီကီပိဒိယ အင္တာနက္ စာမဵက္ႎႀာမႀာ http://www.wikipedia.org/ ဴဖစ္သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

89

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဴမန္မာ ဘာသာဴဖင့္ ဖတ္႟ႁႎိုင္ရန္ ပိေတာက္၊ ဴမန္မာသရီးႎႀင့္ ပုရပိုက္ ဴမန္မာစာ ေဖာင့္မဵား ရႀိရန္ လိုအပ္သည္။ အဆိုပၝ ေဖာင့္မဵားကို ဴမန္မာ ဝီကီပိဒိယ အင္တာနက္ိစာမဵက္ႎႀာႎႀင့္ http://www.zawgyi.org/ စာမဵက္ႎႀာ တိုႚတၾင္ ေဒၝင္းလုဒ္ (download) ရယူႎိုင္သည္။ ကမာၲႚ အၾန္လိုင္း စၾယ္စံုကဵမ္း ဝိကီပိဒိယကို ၂၀၀၁ ခုက စတင္ခဲ့႓ပီး ဘာသာေပၝင္း ၂၅၀ ေကဵာ္ဴဖင့္ ေရးသားထားကာ လူအမဵား ကိုးကား ရည္ႌၿန္းစရာ အင္တာနက္ စာမဵက္ႎႀာ တခု ဴဖစ္သည္။ ႎႀစ္စဥ္ လူေပၝင္း သန္းႎႀင့္ခဵီ၍ ဝင္ေရာက္ ဖတ္႟ႁဳက႓ပီး ၂၀၀၈ ခု၌ ဝင္ေရာက္ ဳကည့္႟ႁသူ အနည္းဆံုး သန္း ၆၈၄ သန္း ရႀိသည္ဟု ဝီကီပိဒိယက ခန္ႚမႀန္း ထားသည္။

ကုလလူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲ ဂြ်န္ဟုမ္း(စ္) ျမန္မာႏုိင္ငံသြားဖုိ႔ရွိ 17 July 2008 http://www.voanews.com/burmese/2008-07-17-voa2.cfm

အျပည့္အစုံ - အစီအစဥ္ကုိရယူရန္ (MP3) အျပည့္အစုံ - နားဆင္ရန္ (MP3)

ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္းစာနာမႈ ဌာနဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲ ဂြ်န္ဟုမ္း(စ္) (John Holmes) နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္ ေလမုန္တုိင္း က်ၿပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာျပည္က အေျခအေနကုိ အကဲျဖတ္ဖုိ႔အတြက္ ေရွ ႔သတင္းပတ္ထဲ ျမန္မာႏုိင္ငံသြားေရာက္ဖုိ႔ သတင္းပါ။ အာဆီယံနဲ႔ပူးတြဲ အကဲျဖတ္ေရး စတင္လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ စကၤာပူႏုိင္ငံကုိ သူ ဦးစြာသြားမယ္ အဲဒီေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ခရီးဆက္မယ္လုိ႔ မစၥတာဟုမ္း(စ္) က ေျပာဆုိပါတယ္။

ေလမုန္တုိင္းေၾကာင့္ အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္စီးသြားတဲ့ ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ေဒသကုိ သူ ထပ္မံသြားေရာက္မယ္။ စစ္အစုိးရတာ၀န္ခံမ်ားနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးဖုိ႔လည္း စီစဥ္ထားတယ္လုိ႔လည္း ေျပာဆုိပါတယ္။

ျမန္မာေလေဘးအတြက္ မူလေတာင္းခံထားတဲ့ ေဒၚလာ ၂၀၁ သန္းအစား အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၄၈၀ အထိ ထည့္၀င္သြားၾကဖုိ႔ အယင္သတင္းအပတ္အတြင္းမွာ ကုလသမဂၢက ပန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

90

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

US ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒမူၾကမ္းေၾကာင့္ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ ေစ်းကြက္ကုိ ထိခုိက္ႏုိင္

17 July 2008 http://www.voanews.com/burmese/2008-07-17-voa1.cfm

သားညႊန္႔ဦး - အစီအစဥ္ကုိရယူရန္ (MP3) သားညႊန္႔ဦး - နားဆင္ရန္ (MP3)

ျမန္မာႏုိင္ငံ စစ္အစုိးရရဲ ႔ ထိပ္ပုိင္းအရာရွိေတြကုိ ပစ္မွတ္ထားၿပီး ႏုိင္ငံျခား၀င္ေငြ ေတြကုိ

ပိတ္ဆုိ႔ဖုိ႔ ရည္ရြယ္တဲ့ (Block Burmese Jades Act) ဥပေဒမူၾကမ္းတခုကုိ အဂၤါေန႔ (ဇူလုိင္ ၁၅၊ ၂၀၀၈) က အေမရိကန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ တခဲနက္တည္း အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။

မၾကာခင္မွာေတာ့ အထက္လႊတ္ေတာ္ မွာလည္း ဒီဥပေဒမူကုိ အတည္ျပဳမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီဥပေဒၾကမ္းထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြကုိ

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအတြင္းကုိ တုိက္ရုိက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ုိက္၍ျဖစ္ေစ တင္သြင္းတာေတြကုိ ပိတ္ဆုိ႔ပါ၀င္ေတာ့ ဒီအခ်က္က ျမန္မာစစ္အစုိးရ ဘယ္ေလာက္ထိခုိက္မလဲ၊

ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ ေစ်းကြက္ကုိေရာ တစုံတရာထိခုိက္ ျမန္မာျပည္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာျပပြဲ

ရွိႏုိင္ပါသလား။

အခုလို အေမရိကန္ဥပေဒေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကိုတစံုတရာထိခိုက္ႏိုင္သလဲ

သာမန္ကုန္သည္ေတြနဲ႕ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ေစ်းကြက္ကိုပါ ထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႕ ျမန္မာေက်ာက္မ်တ္ေစ်းကြက္က ကုန္သည္ေတြကေတာ့ ယူဆပါတယ္။

ျမန္မာေက်ာက္မ်တ္ေတြကို အစိုးရက တိုက္ရိုက္ႏို္င္ငံတြင္းမွာ ေက်ာက္မ်တ္ပဲြလုပ္ၿပီး ေရာင္းခ်ေနတာေတြရိွသလို၊ ကုန္သည္ေတြကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႕ အဓိကထား အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ရတာျဖစ္ၿပီး၊ ဒီကေန အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကေန အေမရိကန္နဲ႕

ႏိုင္ငံႀကီးေတြကို တင္ပို႕တာလို႕ သိရပါတယ္။ အခုလို ဒီ ဥပေဒမူၾကမ္းအတည္ျဖစ္သြားၿပီဆိုရင္ ျမန္မာေက်ာက္မ်တ္ေတြ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကို တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ သြယ္၀ိုက္လို႕ျဖစ္ေစ တင္သြင္းမႈေတြ ရပ္သြားႏိုင္ပါ့မလား - ျမန္မာေက်ာက္မ်တ္ေစ်းကြက္က ကုန္သည္တဦးကို က်ေနာ္ေမးၾကည့္ပါတယ္။ ေက်ာက္မ်က္ကုန္သည္ပြဲစား “ဟုတ္ကဲ့ နည္းေတာ့နည္းသြားမယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ထြက္ေပါက္ေလးေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာျပည္ကေနၿပီး တတိယႏုိင္ငံ

တရုတ္ျပည္၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ထုိင္း တုိ႔က အဓိက ေစ်းကြက္ျဖစ္တယ္။ အေမရိကကုိ တင္သြင္းတဲ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာဆုိတာ Color stone ေတြျဖစ္တယ္။ ေက်ာက္စိမ္းပုိင္းကေတာ့ တရုတ္ျပည္ျဖစ္တယ္။”

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

91

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒါဆုိလုိရွိရင္ အခုလုိ ဥပေဒၾကမ္းထြက္လာေတာ့ သာမန္အျခား ျမန္မာေက်ာက္မ်က္ ကုန္သည္ေတြကုိေရာ ထိခုိက္ႏုိင္သလား၊

“ထိခုိက္တယ္ခင္မ်ား။ ကုန္သည္ပုိင္းလည္း ထိခုိက္တယ္၊ အစုိးရပုိင္းဆုိင္ရာလည္း ထိခုိက္တယ္။” တကယ္တမ္း ရည္ရြယ္တာကေတာ့ အေမရိကန္အစုိးရက ျမန္မာစစ္အစုိးရ နဲ႔

ထိပ္ပုိင္းအရာရွိေတြရဲ ႔ ႏုိင္ငံျခား၀င္ေငြေတြ ပိတ္ဆုိ႔ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္တာပါ။ ကုန္သည္ပုိင္းအတြင္းမွာ ထိခုိက္တယ္ဆုိတာ ဘယ္လုိပုံစံပါသလဲ။ “ဒီလုိရွိတယ္ - ကုန္သည္ေတြနဲ႔ ေရာင္းတဲသူေတြက အၿမဲတမ္းအခ်က္အဆက္က ရွိေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဓိက ထုိင္းႏုိင္ငံမွာက အစုိးရ သြားေရာင္းတာမဟုတ္ဘူး။ တကယ္ေတာ့

ကုန္သည္ေတြက သူ႔ဘာသာသူ သြားေရာင္းၾကတာဆုိေတာ့ ယူအက္စ္က တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ လုပ္မယ္ဆုိရင္ အဓိကသြားထိခုိက္မွာ ကုန္သည္ေတြ ျဖစ္လိမ့္မယ္ခင္မ်ား။

အစုိးရပုိင္းဆုိင္ရာကေတာ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာပြဲမွာ ေရာင္းၿပီးရင္ သူတုိ႔ကိစၥက ၿပီးသြားၿပီ။” ထုိင္းတုိ႔ တရုတ္ကေနၿပီး ျပန္၀ယ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေက်ာက္မ်က္ရတနာမွန္း မသိႏုိင္ဘူးလား။ ေက်ာက္မ်က္ရတနာကုိ စစ္လုိ႔ရွိရင္ ျမန္မာျပည္က လာတဲ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမွန္း မသိႏုိင္ဘူးလား။

“သိႏုိင္ပါတယ္။ စစ္လုိ႔ရပါတယ္ သိႏုိင္တယ္။ တခုကေတာ့ အေမရိကန္က

ဘယ္ေလာက္အတုိင္းအတားထိ စစ္ၿပီးမွ သူတုိ႔ႏုိင္ငံကုိ တင္သြင္းခြင့္ျပဳမယ္ ဆုိတဲ့အေပၚ မူတည္တယ္။ အခုနက ေျပာသလုိ ျမန္မာျပည္က ေက်ာက္ဆုိရင္ လုံး၀ မ၀ယ္ေတာ့ဘူးလား ဆုိတဲ့ အေနအထားမ်ဳိးလား။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ထင္တာ ဒီကုန္သည္ေတြ အခုေနာက္ဆုံး

တကယ္နာမည္ႀကီး ကုမၼဏီေတြျဖစ္တဲ့ Tiffany တုိ႔လုိ ကုမၼဏီေတြေတာင္ ျမန္မာျပည္နဲ႔ သူတုိ႔ connection ရွိၿပီးသာဘဲ။”

ဟုတ္ကဲ့ ဒါက ၾကားႏုိင္ငံေတြက တဆင့္လာမဲ့သေဘာေပါ့။ “ဟုတ္ပါတယ္။” ဟုတ္ကဲ့ ဒါေပမဲ့ ဒီေက်ာက္ကုိ စစ္လုိက္တာနဲ႔ ျမန္မာျပည္က ေက်ာက္ဆုိတာကုိ သိသာပါသလား။

“ဟုတ္ကဲ့ ေသျခာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ စစ္လုိ႔ရပါတယ္။” သူတို႔ ပစ္မွတ္ထားတာ စစ္အစုိးရကုိ ပစ္မွတ္ထားတာပါ။ တကယ္တမ္း ဒီဥပေဒက ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ပိတ္ဆုိ႔လုိက္ရင္ စစ္အစုိးရ အသုိင္းအ၀ုိင္းကုိ ဘယ္ေလာက္ ထိခုိက္ႏုိင္မလဲလုိ႔ အကို ယူဆႏုိင္လဲ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

92

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

“က်ေနာ္အထင္က စစ္အစုိးရ 50-50 ေလာက္ပါဘဲ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ အေမရိကဘက္ကုိ တင္သြင္းဖုိ႔ ေက်ာက္မ်က္ရတနာဆုိတာ ေတာ္ရုံ ကြာလတီမ်ဳိး

မဟုတ္ဘူးခင္မ်ား သူက ေတာ္ေတာ္ေလး ယူရုတ္၊ အေမရိကဘက္ တင္သြင္းတဲ့ ကြာလတီက ေတာ္ေတာ္ေလး ေကာင္းဖုိ႔ျဖစ္တယ္။ ဒီလုိမ်ဳိးကုိ တင္သြင္းႏုိင္ဖုိ႔က အစုိးရနဲ႔ ပတ္သက္ေနတဲ့ ကုန္သည္ႀကီးေတြ ဒီအစုိးရနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လူေတြ ဥပမာ ကုိေတဇ တုိ႔လည္း လူေတြ၊ ဒီမုိးကုတ္ဖက္ပုိင္းမွာလည္း သူရဲ ႔နာမည္နဲ႔ အကုန္ယူထားၿပီးၿပီ။”

အရင္တုန္းကေရာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒီေက်ာက္သံပတၱျမားေတြ အေမရိကဖက္ကုိ လာတာ ဘယ္ေလာက္ေလာက္ရွိသလဲ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားလား။ “မုိးကုတ္က လူေတြက တက္ေရာင္းၾကတယ္။ အင္တာေနရွင္နယ္ ကုန္သည္ေတြကေတာ့ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ျပပြဲမွာ သြား၀ယ္ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဓိက ပစၥည္းေတြ

ထြက္သြားတာကေတာ့ အေမရိကေတာ့ အဓိက ေစ်းကြက္ပါဘဲ။ ဥေရာပနဲ႔ စာရင္ေတာ့ အေမရိက က ပုိၿပီး ၀ယ္ေလ့ရွိတယ္။” ေအာက္လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳလုိက္တဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းကုိ သမၼတလက္မွတ္ထုိးၿပီးလုိ႔ အတည္ျပဳသြားလုိ႔ရွိရင္ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ ေစ်းကြက္ အေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ

ထိခုိက္ရုိက္ခုိက္မႈ ရွိႏုိင္မလဲဆုိတာကုိ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ အသုိင္းအ၀ုိင္းက ကုန္သည္တဦးကုိ ကုိသားၫႊန္႔ဦး ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

93

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကရင္ေခၝင္းေဆာင္ လုပ္ဳကံခံရမႁ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ေရး ႓ဗိတိသ႖အမတ္မဵားေတာင္းဆို 2008-07-16 http://www.rfa.org/burmese/news/british_law_makers_demand_investigation_for_ assasination-07162008152740.html/story_main?textonly=1

ကရင္အမဵိႂးသားအစည္းအ႟ံုး (KNU) အေထၾေထၾ အတၾင္းေရးမႀႃး တာဝန္ထမ္းခဲ့ေသာ ဖဒို မန္းရႀာသည္ ၂၀၀၈ခုႎႀစ္ ေဖေဖာ္ဝၝရီလ ၁၄ရက္ေနႛတၾင္ အမည္မသိ ေသနတ္သမားမဵား၏ လုပ္ဳကံဴခင္းခံရ႓ပီး ကၾယ္လၾန္ခဲ့သည္။ (Photo: AFP) ကရင္တိုင္းရင္းသား ေခၝင္းေဆာင္ ဖဒိုမန္းရႀာ အလုပ္ဳကံခံရ႓ပီး ၅ လ ဳကာခဲ့ေပမဲ့ လုပ္ဳကံသူ တရားခံ တရားဝင္ ေဖာ္ထုတ္ႎိုင္တာ မရႀိတဲ့အတၾက္ ဴဗိတိန္အစိုးရက စံုစမ္းေပးဖိုႛ ဴဗိတိန္ပၝလီမန္ အမတ္ ၆၀ နီးပၝးက လက္မႀတ္ထိုး ေတာင္းဆိုလိုက္ပၝတယ္။ ကရင္တိုင္းရင္းသားေခၝင္းေဆာင္နဲႛ ကရင္အမဵိႂးသားအစည္းအ႟ံုး KNU အေထၾေထၾ အတၾင္းေရးမႀႃး တာဝန္ထမ္းခဲ့တဲ့ ဖဒို မန္းရႀာ ထိုင္းဴမန္မာ နယ္စပ္မႀာ လုပ္ဳကံခံရ႓ပီး ၅ လတိတိကဵကဵ ဳကာတဲ့အခဵိန္ ဴဗိတိ္န္ပၝလီမန္အမတ္ေတၾက ဂုဏ္ဴပႂ ေတာင္းဆို လိုက္တာဴဖစ္ပၝတယ္။ ဖဒိုမန္းရႀာကို အဳကမ္းဖက္ အဖၾဲႚအစည္းဆန္ဆန္ စီစဥ္လုပ္ဳကံခဲ့တာနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ဴမန္မာစစ္အစိုးရကိုလည္း ဴဗိတိန္ပၝလီမန္အမတ္ေတၾက ေဝဖန္႟ႁတ္ခဵလိုက္ပၝတယ္။ ဴဗိတိန္အစိုးရအေနနဲႛ ကရင္တိုင္းရင္းသားေတၾအပၝအဝင္ တိုင္းရင္းသားေတၾကို စစ္အစိုးရက တိုက္ခိုက္ေနတာကို အေရးယူေဆာင္႟ၾက္ေပးဖိုႛလည္း တိုက္တၾန္းထားတဲ့အေဳကာင္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

94

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လုပ္ဳကံခံရ႓ပီး ၅လ တိတိဴပည့္တဲ့အခဵိန္ ဖန္းေဖာင္ေဒးရႀင္းက ထုတ္ဴပန္တဲ့ ဇူလိုင္ ၁၄ ရက္ေနႛစၾဲနဲႛ ေဳကညာခဵက္မႀာ ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။ ဖဒိုမန္းရႀာလုပ္ဳကံခံရတာနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ဴဗိတိန္ပၝလီမန္အမတ္ေတၾက ဂုဏ္ဴပႂေတာင္းဆိုခဲ့တာနဲႛ ပတ္သက္လိုႛ ဖန္းရန္ပံုေငၾအဖၾဲႚ (ဖန္းေဖာင္းေဒးရႀင္း)က သမီးဴဖစ္တဲ့ မဇိုရာ ဖန္းက အထူး ဂုဏ္ယူမိပၝတယ္လိုႛ ေဴပာပၝတယ္။ မဇိုရာ ဖန္း။ ။“ဟုတ္ကဲ့ က႗န္မေတာ့ ေကဵနပ္အားရမိပၝတယ္။ ဘာဴဖစ္လိုႛလဲဆိုေတာ့ က႗န္မရဲ့ အေဖ ဆံုးသၾားတာကေတာ့ ငၝးလရႀိ႓ပီ၊ ဒၝေပမဲ့ ခုထက္ထိ သတင္းတိတိကဵကဵ တရားဝင္ က႗န္မ မသိလိုက္ရတဲ့အတၾက္ေဳကာင့္ ဝမ္းနည္းေနပၝတယ္။ ဒၝေပမဲ့ ဘယ္သူႛလက္ခဵက္လဲဆိုတာေတာ့ သိပၝတယ္။ ဒၝေပမဲ့ တရားဝင္ ထုတ္ေဖာ္ေပးႎိုင္ဖိုႛ ႓ဗိတိသ႖ အစိုးရက သူတိုႛ လုပ္သင့္တယ္လိုႛ ဒီပၝလီမန္အမတ္ေတၾက ေတာင္းဆိုေနတာကို က႗န္မ လက္ခံတယ္၊ ႓ပီးေတာ့ ေထာက္ခံတယ္။” ဖန္းေဖာင္ေဒးရႀင္းက ဖဒိုမန္းရႀာရဲ့ သမီးဴဖစ္တဲ့ မဇိုရာဖန္းက ေဴပာဴပသၾားတာပၝ။ ေကအန္ယူ အေထၾေထၾအတၾင္းေရးမႀႃးနဲႛ ေဴပာခၾင့္ရသူအဴဖစ္ ႎႀစ္ေပၝင္းမဵားစၾာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ ဖဒိုမန္းရႀာဟာ ႓ပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္ဝၝရီလ ၁၄ ရက္ေနႛက အဖၾဲႚအစည္းအမည္ မသိရတဲ့ လူတစုရဲ့ လက္ခဵက္နဲႛ ကၾယ္လၾန္ခဲ့ပၝတယ္။ ေကအန္ယူရဲ့ ေဴပာခၾင့္ရပုဂၢိႂလ္ ဖဒို ေဒးဗစ္တာကေပၝကေတာ့ လုပ္ဳကံမႁနဲႛ ပတ္သက္လိုႛ အခုလို မႀတ္ခဵက္ေပးပၝတယ္။ ဖဒိုေဒးဗစ္တာကေပၝ။ ။ “အဳကမ္းအားဴဖင့္ေတာ့ ေဆာင္႟ၾက္တဲ့လူက DKBA က ဴဖစ္တယ္။ ေနာက္႓ပီးေတာ့ ဒီကုန္ကဵစရိတ္ေတၾ၊ အစီအစဥ္ေတၾ ေရးဆၾဲတာက နအဖက ဴဖစ္တယ္လိုႛ က႗န္ေတာ္တိုႛ အဲဒီလိုပဲ သတ္မႀတ္တယ္။ ထိုင္းကေတာ့ ဘာမႀ မေဖာ္ထုတ္ႎိုင္ဘူး။ အဲဒီကားက ထိုင္းမႀာ register (မႀတ္ပံုတင္) လုပ္ထားတဲ့ကား။ နံမယ္ကလည္း ထိုင္း သစ္လုပ္တဲ့ ကုန္သည္ေပၝ့ေလ။ သစ္လုပ္တဲ့လူက DKBAနဲႛ ေပၝင္းလုပ္တာကိုး။ ေပၝင္းလုပ္တဲ့အခၝကဵေတာ့ အဲဒီသစ္သူေဌးေခၞမႀာေပၝ့၊ သူႛရဲ့ကားလိုႛ သိရတယ္။ အဲဒၝ ဆက္လက္႓ပီးေတာ့ ေဖာ္ထုတ္လိုႛ မရဘူးေလ။ ဒီလက္သည္ေတၾက DKBAဆိုေတာ့ ဟိုဘက္ကမ္း ေဴပာင္းသၾားတာ။ ဟုတ္တယ္၊ နအဖဘက္က ပၝတယ္လိုႛ အဲဒီလို သိရတယ္ေလ။ ဒၝကေတာ့ ေကအန္ယူေဴပာခၾင့္ရပုဂၢိႂလ္ ဖဒိုေဒးဗစ္တာကေပၝ ေဴပာဴပသၾားတာပၝ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

95

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အစြယ္လိုသူမ်ား - အာဇာနည္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ေဆာင္းပါး မင္းဟန္

http://www.mizzimaburmese.com/songpa/3/1424-2008-07-16-15-24-52

ၾကာသပေတးေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 17 2008 07:00 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္

(၆၁) ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ေဆာင္းပါး “အမ်ဳိးသားသူရဲေကာင္း တေယာက္ဟာ ဒီတုိင္းျပည္မွာ သိပ္တာရွည္မခံဘူး။ ရန္သူမ်ားတယ္။ အမ်ားဆံုး သံုးႏွစ္ပဲ ခံမယ္။ က်ေနာ့္အတြက္ေတာ့ --- ေနာက္ (၁၈) လထက္ မပိုဘူးလို႔ ယူဆတယ္”

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း (ေမာရစ္ေကာလစ္၏ Last And First in Burma စာအုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ ၂၆၉၊ ၂၇၀) မွ

(၁) ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၈) ရက္။ အင္းစိန္ေထာင္ ---။ “ဂ်ဳိင္း” ----။ က်ယ္ေလာင္သည့္ ေဒါက္ျဖဳတ္သံေၾကာင့္ အုတ္ရိုးနီနီေပၚမွ က်ီးမ်ားလန္႔၍ ထပ်ံကုန္ၾကသည္။ ေရာင္နီက မေပၚေသး။ အင္းစိန္ေထာင္၀င္းအတြင္း အေမွာင္ထုက ႀကီးစုိးေနဆဲ။

အင္းစိန္ေထာင္၏ ႀကိဳးစင္ရွိရာတြင္မူ လ်ပ္စစ္မီးေရာင္မ်ားေၾကာင့္ လင္းလင္းပပ ရွိ၍ေနသည္။ ေဒါက္ျဖဳတ္သံႏွင့္အတူ ႀကိဳးစင္ေပၚမွ ျဖဴျဖဴအရိပ္ ေလးခုသည္ ႀကိဳးစင္တြင္း အတြင္းသို႔ ရိပ္ခနဲ ထိုးဆင္းသြားသည္။ လ်ပ္တျပတ္ ----။ ႀကိဳးတုိင္မွ တြဲေလာင္းက်ေနသည့္ ႀကိဳးေလးေခ်ာင္းက

ေလးလံသည့္ အရာ၀တၱဳမ်ားအား ဆြဲထားရသည့္အတြက္ “ တန္း” ၍ ေနသည္။ မလႈပ္ရွား ----။ ၿငိမ္သက္လ်က္။

အင္းစိန္ေထာင္ႀကီးႏွင့္ (၁၂) မိုင္ခန္႔ ေ၀းကြာသည့္ ရန္ကုန္ေထာင္ ႀကိဳးစင္အတြင္း၌လည္း

က်ယ္ေလာင္သည့္ ေဒါက္ျဖဳတ္သံ --- ။ ၿပီးလ်င္ ---- ႀကိဳးစင္တုိင္မွ ႀကိဳးစင္တြင္း၊ အတြင္းသို႔

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

96

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တြဲေလာင္းက်ေနသည့္ ႀကိဳးႏွစ္ေခ်ာင္းသည္လည္း ---။ မလႈပ္ရွား ---၊ ၿငိမ္သက္လ်က္ ---။

(၂) ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၁၉) ရက္။ ေနသူရိန္ ကဇာတ္ရုံ ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔။ စစ္ၿပီးစ --- ရန္ကုန္ၿမိ့ဳသည္ နာတာရွည္ သူနာတေယာက္၏ နာလန္ထ လူနာကဲ့သို႔

ျဖစ္၍ေနသည္။ အားအင္ကမရွိ ။ ဟိုနားထိလည္းနာ၊ ဒီနားထိလည္းနာႏွင့္ အရာရာသည္ ယိုယြင္း၍ ေန၏။ ယမ္းေငြ႔မ်ားက အုပ္ဆိုင္းဆဲ။ လမ္းမထက္ ေသြးကြက္မ်ားက မုတ္သုန္မိုးအား အာခံ၍ ေနဆဲ။ မုတ္သုန္မိုးသည္ စစ္၏ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္တုိ႔အား မေဆးေၾကာ

မသုတ္သင္ႏုိင္ေသး။ အုပ္မႈိင္းေသာ မိုးသားတိမ္ထုတုိ႔၏ ေအာက္၌ ေနသူရိန္ကဇာတ္ရုံၾကီးသည္ ယခင္က အထီးတည္း ။ ယခုမူ ----။ “(ဖ ဆ ပ လ) အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ့ ကိုယ္စား က်ေနာ္ ဒီလူထု အစည္းအေ၀းႀကီးမွာ အဆုိသံုးရပ္ကို တင္သြင္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဦးစြာ ဗမာ့ တပ္မေတာ္သစ္ကို မ်ဳးိခ်စ္

ဗမာ့တပ္မေတာ္သားမ်ားႏွင့္သာ ဖြဲ႔စည္းသြားရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယ အဆိုအေနနဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ တရပ္ ေရးဆြဲႏိုင္ေရးအတြက္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တရပ္ ေခၚယူသြားေရး ျဖစ္္ပါတယ္။ တတိယ အေနနဲ႔ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုး၊ လံုး၀လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ႀကိဳးပမ္း လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့အခါမွာ

အဖြဲ႔အစည္းေပါင္းစံု တုိင္းရင္းသားေပါင္းစုံ စည္းလံုးညီွညႊတ္ၾကဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ---- ဒီအတြက္ အားလံုး ညီညီညႊတ္ညႊတ္နဲ႔ လုပ္ကိုင္သြားၾကရန္ ျဖစ္ပါတယ္။” ေနသူရိန္ လူထု အစည္းအေ၀းပြဲႀကီးသို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွ တင္သြင္းေသာ အဆုိျပဳသံႏွင့္

ေထာက္ခံသည့္ ၾသဘာသံမ်ားသည္ ကဇာတ္ရုံႀကီးအတြင္းမွ လ်ံထြက္၍လာသည္။ `ဤမွ ---ကန္ေတာ္ႀကီးေရျပင္ကို ျဖတ္တိုက္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံ တနံတလ်ားသို႔ ----။ ေနသူရိန္ လူထု အစည္းအေ၀းပြဲႀကီးက ဗမာ့လြတ္လပ္ေရး တုိက္ပြဲအား လက္နက္ကိုင္ တုိက္ပြဲမွ လူထုတိုက္ပြဲ သဏၭာန္ဆီသို႔ ခ်ဳိးေကြ႔လိုက္သည္။

(၃) ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ( ၂)ရက္။ ကာလကတၱားၿမိဳ့ ၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေလာ့လူ၀ီ ေမာင့္ဘတ္တန္က ဗမာ့တပ္မေတာ္သစ္ ဖြဲ႔စည္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

97

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဆြးေႏြးရန္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ကို ဖိတ္ေခၚသည္။ သူက ၿဗိတိသွ် အစိုးရ၏

အေရွ့ေတာင္အာရွ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု စစ္္ေသနာပတိခ်ဳပ္။ ၿပီးေနာက္ ျမန္မာ့အေရးအား မွန္မွန္ကန္ကန္ အကဲျဖတ္ႏို္င္သည့္ စစ္ဘက္ အရာရွိတဦး ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ

ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တြင္ ဘီဒီေအမွ ဗိုလ္လက်္ာ၊ ဗိုလ္ေဇယ်၊ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ၊ ဗိုလ္ေဇာ္မင္း၊ ဗုိလ္ေန၀င္း၊ ဗိုလ္ေမာင္ေမာင္တို႔ ပါၿပီး ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွ ဦးဘေဘ၊ ဦးၫိုထြန္း၊ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ ေစာဘဦးႀကီးတုိ႔ ပါသည္။ အဖြဲ႔၏ေခါင္းေဆာင္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း

ျဖစ္္သည္။ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔သည္ ရန္ကုန္မွ ကာလကတၱား ----။ ကာလကတၱားမွတဆင့္ သိရီိလကၤာႏိုင္ငံ ကႏၷီသို႔ သြားၾကမည္။ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ အဖြ႔ဲသည္ ကာလကတၲားတြင္

ခတၱနားသည္။ ထုိစဥ္က သခင္သိန္းေဖ (ဦးသိန္းေဖျမင့္) သည္ ကာလကတၲားတြင္ ရွိေနသည္။ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္သိန္းေဖ (ဦးသိန္းေဖျမင့္) ေတြ႔ဆံုၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အနာဂတ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးၾကသည္။ အနာဂတ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား မည္သည့္ အခန္းက႑မွ ပါ၀င္ေစမည္နည္း။ စစ္ေခါင္းေဆာင္လား။ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္လား။ အျမင္ႏွစ္မ်ဳိး ကြဲ၍ေနသည္။ သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း စသည့္ ကြန္ျမဳနစ္မ်ားက ေအာင္ဆန္းသည္ ႏို္င္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ တဦးရွိသင့္သည့္ အရည္အခ်င္း ေပါင္းစံုမရွိ။ ႏိုင္ငံေရး ပရိယာယ္ မကြ်မ္းက်င္။ လူမႈဆက္ဆံေရး ညံ့ဖ်င္းသည္။ ထုိေၾကာင့္ တပ္မေတာ္ထဲတြင္သာ ေနသင့္သည္။ ဤအျမင္ကို ဗိုလ္လက်ာ္ႏွင့္ သခင္သိန္းေဖ

(ဦးသိန္းေဖျမင့္) တုိ႔က လက္မခံ။ ေအာင္ဆန္းသည္သာ အမ်ဳိးသားေရး အင္အားစု အေပါင္းကို ညီညႊတ္ေသာ တပ္ဦးတရပ္ ျဖစ္လာေစရန္ စြမ္းေဆာင္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္မႈ ေပးႏိုင္မည့္ တဦးတည္းေသာ ပုဂၢဳိလ္ျဖစ္သည္။ ထုိေၾကာင့္ စစ္တပ္မွ ထြက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးတြင္သာ တာ၀န္ယူရမည္။ အဆံုးအျဖတ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေပၚတြင္သာ တည္ေတာ့၏။ ဗမာ့မ်ဳိးခ်စ္ တပ္မေတာ္သစ္တြင္

ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္အဆင့္ႏွင့္ ( ဒုတိယ တပ္မေတာ္ စစ္ေဆးေရး အရာရွိခ်ဳပ္) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ရာထူးလက္ခံရန္ ေမာင့္ဘတ္တန္က လမ္းေၾကာင္းျပန္၏။ မည္သို႔နည္း ----။

(၄) ၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ (၁၉)ရက္။ အလံုလမ္း ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။ ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္သည္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ (၁၆) ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္သို႔ ေရာက္ရွိလာသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ဆင္းမလားမွ ျပန္လာျခင္း ျဖစ္ၿပီး ဘုရင္ခံသည္ ရန္ကုန္

ျပန္ေရာက္ၿပီး ေနာက္တေန႔မွာပင္ ၎၏အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပံုစံသစ္အား ထုတ္ျပန္ ေၾကျငာေတာ့သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက မသစ္ဆန္း။ မဲျပာပုဆိုးပင္။ ဘုရင္ခံ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီကို အဖြဲ႔၀င္ (၁၅) ဦးႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းမည္။ ဘုရင္ခံအလုိက် ခန္႔ႏိုင္၏။ ထုတ္ပယ္ႏိုင္၏။ စကၠဴျဖဴစာတမ္း၏ အစြမ္းသတၱိျဖင့္

ကိုလိုနီိစနစ္အား ထိန္းသိမ္းရန္သာ ျဖစ္သည္။ မိုးေႏွာင္ရက္က်န္ ရန္ကုန္ၿမိဳ့က ၿငိမ္သက္လ်က္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

98

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ႏွင့္ ( ဖ ဆ ပ လ) အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ေဆြးေႏြးပြဲက

အခ်ိန္မၾကာ ---။ ဘုရင္ခံက (ဖ ဆ ပ လ) အား ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ အဖြဲ႔တြင္ ပါ၀င္ရန္ ကမ္းလွမ္းသည္။ (ဖ ဆ ပ လ) မွ ဘုရင္ခံအမႈေဆာင္ ေကာင္စီအား ၾကားျဖတ္ယာယီ

အမ်ဳိးသား အစိုးရအေနျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းရန္ ရည္ရြယ္၏။ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ (၁၅)ေနရာတြင္ (၁၁) ေနရာအား (ဖ ဆ ပ လ) သို႔ ေပးရန္ ေတာင္းဆိုသည္။ ျပည္ထဲေရး ဌာနကိုလည္း (ဖ ဆ ပ လ) ေကာင္စီ၀င္ တဦးမွ တာ၀န္ယူမည္။ ဘုရင္ခံမွ ခ်က္ခ်င္း အေျဖမေပးႏိုင္။ မၾကာမွီ

အေၾကာင္းျပန္ေပးပါမည္ဟု ယဥ္ေက်းစြာျဖင့္ ဆုိသည္။ ၿပီးၿပီ။ ေဆြြးေႏြးပြဲက ဤမွ်သာ ---။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္း၊ ႏွင့္ ဦးဘေဘတုိ႔ ဘုရင္ခံအား ႏႈတ္ဆက္ၿပီး ဘုရင္ခံ၏

အိမ္ေတာ္မွ ထြက္ခဲ့ၾကသည္။ အလံုလမ္းမႀကီးက စန္႔စန္႔ႀကီး ၀ပ္ဆင္း၍ ေနသည္။ မိုးစက္မ်ားက သူ႔အေပၚ၌ ခုန္ေပါက္၍ ေနၾကသည္။ တပါတ္ခန္႔ ၾကာသည့္အခါ၌ ဘုရင္ခံမွ

အေၾကာင္းျပန္သည္။ ( ဖ ဆ ပ လ)၏ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားအား ျငင္းပယ္သည့္အေၾကာင္း ----။ ၿပီးလွ်င္ --- ဘုရင္ခံသည္ အလိုေတာ္ရိမ်ားႏွင့္ စကၠဴျဖဴစာတမ္းအား ထုဆစ္ေတာ့၏။ ဆာေပၚထြန္း နန္းရင္း၀န္ ျဖစ္လာသည္။

(၅) ၁၉၄၆ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁၇-၂၃)ရက္။ ေရႊတိဂံု အလယ္ပစၥယံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။

ရာသီဥတုသည္ ရွင္း၍ေနသည္။ ေကာင္းကင္သည္ လင္း၍၊ လင္း၍ ----။ တိမ္ဆုိင္ တိမ္အုပ္မ်ား မရွိ။ ေနျခည္သည္ အတားအဆီးမရွိ ေျမကမၻာေပၚသို႔ ျဖန္႔က်က္၍ ဆင္းလာ၏။ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ႀကီးသည္ ေနျခည္ႏွင့္ လိမ္းက်ံထားသျဖင့္ ေရႊအိုေရာင္ ၀င္းပ၍ ေနသည္။ ထိုးက်ေနသည့္ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္၏ အရိပ္သည္ အဆုိတင္သြင္းေနသူ အေပၚသို႔

အုပ္မိုးထားသည္။ ဘီဒီေအ ယူနီေဖာင္းႏွင့္ (ဖ ဆ ပ လ) ဥကၠဌ ဦးေအာင္ဆန္းသည္

ပထမအႀကိမ္ (ဖ ဆ ပ လ) ျပည္လံုးကြ်တ္ ညီလာခံႀကီးသို႔ အဆုိ တင္သြင္း၍ ေနသည္။ “ ---- ဟုတ္လား ။ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ၿမိဳ့ေနဆင္းရဲသား၊ ကုန္သည္ပြဲစားမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသား အရင္းရွင္ လူတန္းစားေတြဟာ ---- ။ ဟုတ္လား----။ နယ္ခ်ဲ့ အရင္းရွင္ကို

အျပဳတ္တုိက္ႏိုင္ဖို႔ ကိုယ့္ဆုိင္ရာ လူတန္းစား အဖြဲ႔အစည္းေတြ တည္ေထာင္ၿပီး လူတန္းစား ညီညႊတ္ေရးေတြ တည္ေဆာက္ၾကရမယ္။ အဲဒီ လူတန္းစား အဖြဲ႔အစည္း အသီးသီးက

ကိုယ္စားးလွယ္ေတြနဲ႔ ---- ဟုတ္လား ----။ တသီးပုဂၢလ ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ ဒီ (ဖ ဆ ပ လ) တပ္ေပါင္းစုႀကီး အတြင္းမွာ ညီညႊတ္စြာနဲ႔ လုပ္ကိုင္ သြားၾကပါရန္ ဒီညီညႊတ္ေရးအဆိုကို တင္သြင္းပါတယ္ ----” လက္ခုပ္သံမ်ားက ေရႊတိဂံု အလယ္ပစၥယံ အတြင္း၌ ဆူညံ၍ ေနေတာ့သည္။ အဆိုအား ကန္႔ကြက္သူမရွိ အားလံုး ေထာက္ခံၾကသည္။ လူတန္းစား ညီညႊတ္ေရး ၊ ၿပီးလွ်င္

တပ္ေပါင္းစုႀကီးအတြင္း ညီညႊတ္ေရး၊ ထိုမွ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးဆီသို႔ ----။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

99

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရဟန္း၊ သံဃာ၊ လူထုလူတန္းစား ၊ စုစုေပါင္း ေလးသိန္းေက်ာ္ တက္ေရာက္ၾကသည့္ အႀကီးမားဆံုး ႏိုင္ငံေရး အစည္းအေ၀းပြဲႀကီး ျဖစ္သည္။ “ဒိုမီနီယံ အလိုမရွိ” “လံုး၀လြတ္လပ္ေရး ခ်က္ခ်င္းေပး”

“တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အျမန္ေခၚ”

(၆) ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ မတ္ (၂၇)ရက္။

အလံုလမ္း၊ ဘုရင္ခံေနအိမ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။ (ဂ်ပန္ကင္ဒို ဓါးရွည္သည္ အေပၚသို႔ ေျမွာက္၍ တက္သြားသည္။ ေျပာင္လက္ေသာ

ကင္ဒုိဓါးရွည္သည္ ေနေရာင္ေအာက္၌ လင္းလက္သြား၏။ ခဏတာအတြင္း ဓါးရွည္သည္ ေအာက္သို႔ စုိက္ဆင္းလာၿပီး ခုတ္ပိုင္းလိုက္သည္။ တိခနဲ ျပတ္မသြား---။ သထံုခရိုင္၊ ေပါင္ၿမိဳ့နယ္မွ အဂၤလိပ္သူလွ်ဳိ သဲျဖဴကုန္းရြာ၏ ကုလားသူႀကီးသည္ အေရွ႔သို႔ ငိုက္၍

လဲက်သြားသည္။ သို႔ေသာ္ ခ်က္ခ်င္း မေသ။ အဂၤလိပ္သူလွ်ိ၏ အသက္က ျပင္းလွသည္။ ေသြးစြန္းေနေသာ ကင္ဒုိဓါးရွည္အား ဓါးအိမ္အတြင္းသို႔ ထုိးသြင္းလုိက္ရင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အသက္ျပင္းလြန္းလွသည့္ အဂၤလိပ္သူလွ်ဳိ ကုလားသူႀကီးအား

ေသနတ္ႏွင့္ ပစ္သတ္ရန္ သူ႔ရဲေဘာ္မ်ားအား အမိန္႔ေပးလုိက္သည္။ အနိဌာရုံျမင္းကြင္းအား ၾကည့္ရႈေနၾကေသာ ပရိတ္သတ္ႀကီးသည္ အဂၤလိပ္သူလွ်ဳိတဦး ေသဒဏ္ စီရင္ျခင္းအေပၚ၌ ေက်နပ္၍ ေနၾကသည္။)

ဘုရင္ခံ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ ဒု-ဥကၠဌ ဆာရိုက္၀ုိက္စ္သည္ ဘီအုိင္ေအ စစ္ေၾကာင္းမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့စဥ္ အေပါင္ၿမိဳ့နယ္ မုတၱမ ေဘာလံုးကြင္းအတြင္း သဲျဖဴေခ်ာင္း ရြာသူႀကီးအား သတ္မႈႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား တရားစြဲဆုိႏိုင္ရန္ အခ်က္အလက္ဖုိင္တြဲကို အစည္းအေ၀းတြင္ ဖတ္ျပ၍ ေနသည္။

အလံုလမ္း ဘုရင္ခံ၏ အိမ္ေတာ္၌ ျပဳလုပ္ေသာ အစည္းအေ၀း ျဖစ္ေသာ္လည္း ဘုရင္ခံကိုယ္တုိင္က မတက္ေရာက္။ ေမၿမိဳ့သို႔ အနားယူ သြားေန၏။ ၿဗိတိသွ် စစ္ဘက္မွ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဘရစ္ႏွင့္ သူ၏ စစ္ဦးစီး အရာရွိႀကီးမ်ား၊ ပုလိ္ပ္မင္းႀကီးႏွင့္ အရပ္ဖက္ အဂၤလိပ္ အရာရွိႀကီးမ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တုိက္ပြဲ၏ တပ္ဦးတြင္ ရွိေနသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွ ဖယ္ရွားႏိုင္ရန္ လူသတ္မႈျဖင့္ ေထာင္သြင္း ဖမ္းဆီးႏိုင္ရန္ ၾကံစည္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

100

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာျပည္ပုလိပ္မင္းႀကီး မစၥတာ ခ်က္တယ္လ္က ----“ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို စီအုိင္ဒီိက ဖမ္းတာနဲ႔ ျမန္မာျပည္ သူပုန္ထၾကမွာပဲ။ ေနာက္ၿပီး စစ္အတြင္းက က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျပစ္မႈေတြကို အေထြေထြ လြတ္ၿငိမ္ခ်မ္းသာခြင့္ေပးဖို႔ လန္ဒန္မွာ အခု စဥ္းစားေနၾကၿပီး မၾကာခင္ ဥပေဒ ထြက္လာမယ္။ ဒီေတာ့ မၿပီးစီးေသးဘဲ ဆိုင္းငံ့ထားသင့္တယ္”

ပုလိပ္မင္းၾကီး၏ ေဆြးေႏြးခ်က္အေပၚ တပ္မေတာ္ ေသနာပတိခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘရစ္ကလည္း ေထာက္ခံ၏။ “ဟုတ္တယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဖမ္းတာနဲ႔ လူထုႀကီးက သူပုန္ထၾကမွာပဲ။ အထူးသျဖင့္ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး တု႔ံျပန္ၾကလိမ့္မယ္။ ေနာက္ၿပီး --- ဗမာ့

တပ္မေတာ္အတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ တပ္မေတာ္သား ေလးေထာင္၊ ငါးေထာင္က က်ဳပ္တုိ႔ကို စတုိက္မွာပဲ။ သူတုိ႔မွာ လက္နက္ အျပည့္အစံု ရွိတယ္။ စစ္ပညာ ရွိတယ္။ စစ္ပြဲ အေတြ႔အႀကဳံ ရင့္က်က္ေနၿပီ ျဖစ္တယ္။ ဆရာစံ ဂဠဳန္တပ္လိုမ်ဳိး မဟုတ္ဘူး -----“

အစည္းအေ၀း ခန္းမအတြင္း တိတ္ဆိတ္၍ သြားသည္။ အားလံုးက ေတြးဆ၍ ေနၾကသည္။ ေနမ၀င္ အင္ပါယာႀကီးအတြက္ -----။

(၇) ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ (၂၀)ရက္။

အမွတ္ (၂၅) တာ၀ါလိန္လမ္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေနအိမ္၏ အေပၚထပ္တြင္ (ဖ ဆ ပ လ) အမႈေဆာင္ အဖြဲ႔အစည္းအေ၀း ထုိင္ေနၾကသည္။ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသည္ ေျပာင္းလဲ ျဖစ္ေပၚလ်က္ ရွိ၏။ ရန္ကုန္ၿမိဳ့သည္ မၿငိမ္သက္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ေမလ (၁၄) ရက္ေန႔တြင္ အင္းစိန္ခရိုင္၊ ထန္းတပင္ ၿမိဳ့၌ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္မ်ားအား တားျမစ္မိန္႔ကို ဖီဆန္၍ စစ္ေရး ေလ့က်င့္သည္ ဟူ၍ အစိုးရက ဖမ္းသည္။ မေက်နပ္ၾက။ မတရားေသာ အမိန္႔အာဏာႏွင့္ ဖိႏွိပ္ျခင္းဟု ျမင္ၾကသည္။ ေမလ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္မ်ားက မတရားဖမ္းဆီးမႈအား ကန္႔ကြက္သည့္ စီတန္းလွည့္လည္ ဆႏၵျပပြဲႀကီးအား က်င္းပၾကသည္။ လယ္သမားမ်ား ပါသည္။

ေက်ာင္းသားမ်ားလည္း ပါသည္။ ရဟန္း၊ သံဃာမ်ားလည္း ပါၾကသည္။ မတရား အမိန္႔အာဏာ ဟူသမွ် တာ၀န္အရ ဖီဆန္၍ ျပျခင္းျဖစ္၏။ ပုလိပ္အဖြဲ႔က ပစ္ခတ္ေတာ့သည္။ ဆႏၵျပသူ လယ္သမားႀကီးသံုးဦး ေသဆံုးၿပီး (၁၅)ဦးခန္႔ ဒဏ္ရာရၾကသည္။ ဤမွစ၍ တုိင္းျပည္သည္

မၿငိမ္သက္ေတာ့ ----။ အာဏာ ဖီဆန္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ၍ လာေတာ့သည္။ လူထု သိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ရန္ကုန္ၿမိဳ့တြင္ ဆႏၵျပၾကသည္။ (ဖ ဆ ပ လ)၏ ဦးေဆာင္မႈ ေအာက္၌ စနစ္တက် လူထုတုိက္ပြဲ ဆင္ႏႊဲလ်က္ ရွိသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

101

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လူထု၏ အက်ပ္အတည္းက ႀကီးမားလွသည္။ မတရားသည့္ အမိန္႔အာဏာေအာက္ မလူးသာ မလႈပ္သာ ရွိေနသည့္အျပင္ အေျခခံ စားသံုးကုန္ ေစ်းႏႈန္းက အဆမတန္ တက္၍လာသည္။

ဂ်ပန္ ေငြစကၠဴမ်ားအား တရားမ၀င္ ေၾကျငာလိုက္သျဖင့္ ေငြေၾကး အက်ပ္အတည္း ျဖစ္ရသည္။ လက္နက္ပုန္းမ်ားက ေနရာအႏွံ ----။ လုယက္မႈ၊ ဓါးျပတုိက္မႈတုိ႔က တုိး၍လာသည္။ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးက လံုၿခဳံ ေခ်ာေမြ႔မႈမရွိ။ ျပည္သူလူထုသည္ က်ီးလန္႔စာ၊ စားဘ၀ေရာက္၍ ေနသည္။

အေျခအေန အရပ္ရပ္အား ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ႏွင့္ ဆာေပၚထြန္း အစုိးရသည္ မည္သို႔မွ် မေျဖရွင္းႏိုင္။ အက်ပ္ေတြ႔၍ ေနသည္။ (ဖ ဆ ပ လ) ဗဟို အလုပ္မႈေဆာင္ အဖြဲ႔သည္ လက္ရွိ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ႏုိင္ငံေရး အေျခအေနမ်ားကို ရႈျမင္ရာ၌ မကြဲလြဲ။ အျမင္တူညီၾက၏။ ေရွ႔လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သူေရးဆြဲထားသည့္ စီမံခ်က္အၾကမ္းအား ဗဟို အလုပ္မႈေဆာင္မ်ားသို႔ ဖတ္ၾကားျပေနသည္။ “ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ ကန္႔ကြက္ပြဲအတြက္ “ ၁။ ၾသဂုတ္လ (၂၅) ရက္ မတိုင္မွီ စီတန္း လမ္းေလွ်ာက္ပြဲ လုပ္ႏုိင္က လုပ္ေစလိုသည္။ မျဖစ္ႏုိင္က အစည္းေ၀းပြဲ လုပ္ေစလိုသည္။

၂။ အထက္ပါ ကန္႔ကြက္ပြဲမွာ အာဏာဖီဆန္ေရး မဟုတ္ေသးသျဖင့္ လက္ရွိ ဥပေဒမ်ားကို ေဖာက္ဖ်က္ျခင္း စေသာ ကိစၥမ်ဳိး မလိုေသးပါ။

၃။ ေႂကြးေႀကာ္သံမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုိင္း ျဖစ္သင့္ပါသည္။ - ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ပယ္ဖ်က္ - ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့ အမိန္႔ေတြ ပယ္ဖ်က္ - ကာကြယ္ေရးဥပေဒ အလိုမရွိ - လက္္တေလာ ဥပေဒ ေတြ အလိုမရွိ - သတင္းစာေတြ မခ်ဳပ္ခ်ယ္ႏွင့္

- ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ေတြကို လႊတ္ေပး

(၈) ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၂၀)ရက္။ စက္တင္ဘာလ (၅) ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ ပုလိပ္အစည္းအရုံးမွ ဦးေဆာင္၍

ပုလိပ္သပိတ္ႀကီးအား စတင္သည္။ စက္တင္ဘာ (၁၅) ရက္ေန႔တြင္ စာတုိက္အမႈထမ္းမ်ား သပိတ္ေမွာက္ၾကျပန္သည္။ ၿပီးလွ်င္ ---- ေၾကးနန္း၊ မီးရထား၊ စည္ပင္သာယာ စေသာ

အစုိးရဌာနမ်ား လိုက္၍ သပိတ္ေမွာက္ၾကေတာ့သည္။ ၀န္ထမ္းေပါင္းစံု သပိတ္ႀကီး -----။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

102

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သပိတ္ႀကီးေၾကာင့္ နယ္ခဲ့်အစုိးရ ယႏၱရားႀကီး ပ်က္မည္ကဲ့သို႔ ျဖစ္၍လာသည္။ ဘုရင္ခံသစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္သည္ မေျဖရွင္းတတ္။ အက်ပ္ေတြ႔၍ ေနသည္။ မည္သို႔ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းမည္နည္း။ ဘုရင္ခံသစ္သည္ စက္တင္ဘာ (၁၇) ရက္ေန႔တြင္ ဆာေပၚထြန္း

အစိုးရအဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္းလုိက္သည္။ ဘုရင္ခံ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီသစ္ ဖြဲ႔စည္းေရးအတြက္ ဆားဟူးဘတ္ရန္႔စ္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေတြ႔သည္။ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီသစ္တြင္ (ဖ ဆ ပ လ) ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ တုိးေပးမည့္အေၾကာင္္း ကမ္းလွမ္း၍လာသည္။

ထုိအခ်ိန္၌ ဂဠဳန္ဦးေစာသည္လည္း ယူဂႏၵာေထာင္မွ ျပန္ေရာက္၍ ေနၿပီ။ အလိုေတာ္ရိေဟာင္းႀကီး ဦးေစာအားလည္း ဘုရင္ခံသစ္က ေခၚ၍ေတြ႔သည္။ ဘုရင္ခံ

အမႈေဆာင္ ေကာင္စီသစ္ ဖြဲ႔စည္းေရးအား ေဆြြးေႏြးသည္။ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီသစ္တြင္ ပါ၀င္ရန္ ဘုရင္ခံက ဦးေစာအား ကမ္းးလွမ္းသည္။ ဦးေစာက မျငင္း။ သေဘာတူမႈ ရသြားေတာ့သည္။ ဘုရင္ခံအိမ္၀င္း အတြင္းမွ ျပန္ထြက္လာေသာ ဦးေစာ၏ကားသည္ အလံုလမ္းအတုိင္း ေမာင္းႏွင္၍ လာခဲ့သည္။ သူရိယ သတင္းစာတုိက္သို႔ ေရာက္သည့္အခါ ကားရပ္ၿပီး

သတင္းတိုက္အတြင္းသို႔ ဦးေစာ ၀င္၍သြားသည္။ သူရိယ သတင္းစာတုိက္မွ ျပန္ထြက္လာေသာ ဦးေစာ၏ကားေနာက္၌ အစိ္မ္းေရာင္ ဂ်စ္ကားတစင္း လုိက္ပါ၍လာၿပီ။ ဦးေစာက သတိမထားမိ။ ျပည္လမ္းအတုိင္း ေမာင္းႏွင္လာၾကေသာ ကားႏွစ္စင္းသည္ နီးသြားလိုက္၊ ေ၀းသြားလုိက္ႏွင့္ ေျမနီကုန္း အ၀ိုင္းႀကီးအနီးသို႔ ေရာက္၍လာသည္။ အစိမ္းေရာင္ဂ်စ္ကားသည္ အရွိန္ျမွင့္ၿပီး ဦးေစာ၏ကားအား ေက်ာ္တတ္သည္။ ကားႏွစ္စီး ေဘးခ်င္းယွဥ္မိသည္ႏွင့္

အစိမ္းေရာင္ဂ်စ္ကားေပၚမွ ဦးေစာအား ေသနတ္ႏွင့္ ပစ္ေတာ့သည္။ တခ်က္ -------။

ဦးေစာကား၏ မွန္ကို ထိသည္။ မွန္မ်ား ေၾကမြ လႊင့္စင္ကုန္၏။ ေနာက္တခ်က္ ထပ္ပစ္သည္။ ဦးေစာအား မထိ။ ဦးေစာက ကားအတြင္း၀ပ္၍ ေနလိုက္ၿပီ ျဖစ္သည္။ တတိယ တခ်က္

ထပ္ပစ္ျပန္သည္။ ၿပီးလွ်င္ အရွိန္ႏွင့္ေမာင္း၍ ထြက္သြားေတာ့သည္။ ဦးေစာတုိ႔၏ကားက အေ၀းတြင္ က်န္ခဲ့ၿပီ။

(၉) ၁၉၄၆ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၂၃)ရက္။

အမွတ္ (၁၀) ၊ ေဒါင္းနင္းလမ္း၊ လန္ဒန္ၿမိဳ့။ ရန္ကုန္တြင္ ျဖစ္ေပၚေနေသာ ႏုိင္ငံေရး မၿငိမ္သက္မႈမ်ားအား လန္ဒန္ရွိ ေလဘာအစုိးရသည္ သူ၏ တပ္အင္အားႏွင့္ ေခ်မႈန္းလို၏။ (ဖ ဆ ပ လ) ႏွင့္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးရန္ ဆႏၵမရွိ။ လြတ္လပ္ေရးေပးရန္ မစဥ္းစား။ ကိုလိုနီစနစ္ကိုသာ အခိုင္အမာႏွင့္ တည္ေဆာက္

ခ်င္ေနၾကသည္။ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ေတာင္းဆုိ တုိက္ပြဲ၀င္ေနမႈအား စစ္အင္အား ႏွင့္ ႏွိမ္နင္းလိုေလသည္။ သို႔ေသာ္ ျဖစ္ႏိုင္ ၊ မျဖစ္ႏုိင္ ခ်ိန္ဆ၍ ေနၾကသည္။ ေဒါင္းနင္းလမ္းမွ ၿဗိတိသွ် စစ္ဦးစီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားထံသို႔ ထင္ျမင္ခ်က္ ေတာင္း၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားမွ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

103

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဒါင္းနင္းလမ္း အမွတ္ (၁၀)သို႔ ၎တုိ႔၏ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားအား အစီရင္ခံ တင္ျပၾက၏။ “ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီးတြင္ ကမၻာ့ အေရွ႔တလႊားသို႔ သြားေရာက္ကာ ေလးႏွစ္နီးပါး ၾကာေအာင္ ရန္သူ ဂ်ပန္မ်ားအား တုိက္ခိုက္ရၿပီးမွ စစ္ႏုိင္ေသာ ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္မ်ားႏွင့္ ၿဗိတိသွ်

လက္ေအာက္ခံ အာဖရိကတုိက္သား တပ္မ်ားသည္ အိမ္ျပန္ခ်င္ေနၾကသည္။ ျမန္မာ အမ်ဳိးသား စစ္တပ္ႏွင့္ တသားတည္း စည္းလံုးညီညႊတ္လ်က္ရွိေသာ ျပည္သူလူထု အင္အားႀကီးကို ၿဖိဳခြင္း အႏိုင္ယူရန္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာဖြယ္ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မိုးရာသီ ရႊံႏြံမ်ားအတြင္း၌ ၿဗိတိသွ် စစ္သားမ်ားက ေလးငါးႏွစ္ ဆက္၍ စစ္တုိက္ေနလိုေသာ စိတ္ဓါတ္ မရွိေတာ့ၿပီ။

ထုိ႔အျပင္ အိႏၵိယျပည္ႀကီးသည္ မၾကာမီေသာ ကာလအတြင္း၌ လြတ္လပ္ေရး ရသြားေတာ့မည္။ ဤအေျခအေန၌ အိႏၵိယျပည္၏ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဂႏၵီ၊ ေန႐ူး အစရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး တုိက္ပြဲကို ႏွိမ္နင္းရန္အတြက္ အိႏၵိယ စစ္တပ္မ်ားအား

အသံုးခ်ျခင္းကို ခြင့္ျပဳၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။ ထုိေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအား အသားတၾကည္ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရး ေပးလုိက္ျခင္းသည္သာလွ်င္ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္း ျဖစ္သည္”

(၁၀) ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ၊ စက္တင္ဘာလ (၂၆)ရက္။ စက္တင္ဘာ (၅) ရက္ေန႔မွ စတင္ခဲ့ေသာ “စက္တင္ဘာ အေရးေတာ္ပံုႀကီး” သည္ အားေကာင္း၍ သာလာ၏။ ဘုရင္ခံသည္ (ဖ ဆ ပ လ) အား အမႈေဆာင္ ေကာင္စီသစ္တြင္ ပါ၀င္ရန္ ကမ္းလွမ္းေနေသာ္လည္း (ဖ ဆ ပ လ) ၏ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားအား ေစ်းဆစ္၍သာ ေနေလသည္။ မလုိက္ေလ်ာ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ဘုရင္ခံအား ---

“က်ဳပ္ေတာင္းတာ ေအးေအးေဆးေဆး မေပးရင္ လူထုကို က်ဳပ္ထိန္းႏုိင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ထ ခ်ကုန္လိမ့္မယ္” ဟူ၍ တဖက္မွ အားကိုျပ၍ ၿခိမ္းေျခာက္၏။ တဖက္မွ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားကို ေအးေဆးစြာႏွင့္ ရရွိႏိုင္ရန္ ေစ့စပ္ ၫွိႏႈိင္း၏။ အေလ်ာ့အတင္း လုပ္ၾက၏။ စက္တင္ဘာလ (၂၉) ရက္ေန႔တြင္ လူထုသိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ စကၠဴျဖဴစာတမ္း ကန္႔ကြက္ပြဲ ျပဳလုပ္မည္ဟု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ေၾကျငာလုိက္၏။ ဘုရင္ခံ တင္းမထားႏုိင္ေတာ့။ ေလ်ာ့ေပးရေတာ့သည္။ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီအား (၁၁) ဦးႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းမည္။ (ဖ ဆ ပ လ) မွ (၇)ဦး ပါ၀င္မည္။ ေကာင္စီကို အစုိးရအဖြဲ႔ ပံုသ႑ာန္ႏွင့္ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္မည္။ ဘုုရင္ခံက

အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၏ သဘာပတိ၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ဒုတိယ သဘာပတိ၊ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္္ဆန္းက တာ၀န္ယူၿပီး ေတာင္တန္းေဒသမ်ားကို ဘုရင္ခံမွ တုိက္ရိုက္ တာ၀န္ခံမည္။

ဘုရင္ခံႏွင္ (ဖ ဆ ပ လ) တို႔ ၫွိႏႈိင္း၍ ရသြားၾကၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အစုိးရ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

104

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ တာ၀န္ကို အလံုလမ္း၊ ဘုရင္ခံေနအိမ္၌ လက္မွတ္ေရးထိုး ရယူခဲ့ၿပီးေနာက္ တာ၀ါလိန္းလမ္း ေနအိမ္သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ ပါ၀င္ေသာ အစုိးရ၊ ညီၫႊတ္ေသာ (ဖ ဆ ပ လ)ႏွင့္ လူထုသည္ ယာယီ အမ်ဳိးသားအစုိးရအျဖစ္ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာပိုင္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္သို႔ အေရာက္ ခ်ီတက္ေတာ့မည္။

(၁၁) ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ (၄) ရက္။ အမွတ္ (၂၅) ၊ တာ၀ါလိန္းလမ္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေနအိမ္ အေပၚထပ္၌ (ဖ ဆ ပ လ) အလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႔အစည္းအေ၀း ျပဳလုပ္ေနသည္မွာ ႏွစ္ရက္ရွိၿပီ။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မခ်ႏိုင္ေသး။ မေန႔ညကလည္း သန္းေခါင္ေက်ာ္မွ အစည္းအေ၀း ရပ္နားလုိက္ရသည္။ လူေတြက ပန္း၍ေန၏။ (ဖ ဆ ပ လ) အဖြဲ႔မွ ဘုရင္ခံ

အမႈေဆာင္ ေကာင္စီအစုိးရ အဖြဲ႔တြင္၀င္ၿပီး တလေက်ာ္ေက်ာ္ ကာလအတြင္း (ဖ ဆ ပ လ)

အေနျဖင့္ ေနာက္တဆင့္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ လန္ဒန္ အစုိးရကို ေတာင္းဆိုမည့္အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ မေန႔ညက သခင္ႏုသည္ (ဖ ဆ ပ လ) ဗဟို အလုပ္မႈေဆာင္ အဖြဲ႔သို႔ အဆိုတရပ္ တင္၍ ေဆြးေႏြးသည္။

ၿဗိတိသွ် အစုိးရ အေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္၏ လြတ္လပ္ေရးကို တႏွစ္အတြင္း ေပးပါမည္ဟု

၁၉၄၇ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၃၁) ရက္ေန႔ မတုိင္မွီ လန္ဒန္ရွိ ေလဘာအစိုးရက ေၾကျငာေပးရန္။ ၿဗိတိသွ်အစုိးရက မေၾကျငာေပးပါက ဘုရင္ခံ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီ အစိုးရအဖြဲ႔မွ (ဖ ဆ ပ လ) ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ႏႈတ္ထြက္မည္။ ၿပီးလ်ွင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အႏုနည္းျဖင့္ အာဏာဖီဆန္ေရး တုိက္ပြဲမ်ား ဆင္ႏႊဲသြားမည္။

သခင္ႏု၏ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားအား ဆုိရွယ္လစ္ပါတီမွ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းက ေထာက္ခံသည္။

ဦးဘေဘတုိ႔က ကန္႔ကြက္၏။ က်န္လူမ်ားမွာေတာ့ မည္သည့္ သေဘာထားမွ မေျပာၾက။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ သေဘာထားအား သိခ်င္ၾကပံုရ၏။ သူ႔သေဘာထားအား ေဆြးေႏြးလုိက္ပါက

က်န္လူမ်ားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ သေဘာထားအတုိင္း ရပ္တည္ၾကမည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ေထာက္ခံပါက သေဘာမတူေသာ္လည္း ေထာက္ခံၾကမည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ကန္႔ကြက္ပါက

ေထာက္ခံခ်င္ေသာ္လည္း သူတုိ႔ ကန္႔ကြက္ၾကမည္။ ထိုေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက သူ႔၏ သေဘာထားအား အရင္ မတင္ျပျခင္း ျဖစ္္သည္။ ဤသို႔ႏွင့္ မေန႔က အစည္းေ၀းသည္ ညနက္ သန္းေခါင္ေက်ာ္ခဲ့၏။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟူ၍ မခ်မွတ္ႏို္င္ခဲ့။ ဒုတိယည ဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ အစည္းအေ၀း စသည္ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွစ၍ ေဆြးေႏြးေတာ့သည္။

“လြတ္လပ္ေရးဟာ အေရးအႀကီးဆံုး ျပႆနာ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီျပႆနာကို ဦးစားေပးၿပီး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

105

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဆာင္ရြက္ရမယ္။ ဒီလို ဦးစားေပးၿပီး မေဆာင္ရြက္ရင္ လြတ္လပ္ေရးကို က်ေနာ္တုိ႔

မ်က္ေျခပ်က္သြားမယ္။ ဒီလြတ္လပ္ေရး ေပးပါမယ္လို႔ ၿဗိတိသွ်အစုိးရကို ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၃၁) ရက္ေန႔မတိုင္မီ ေၾကျငာခိုင္းရုံနဲ႔ မလံုေလာက္ဘူး။ မေၾကျငာရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ဘာလုပ္မယ္ဆုိတာ ပါရမယ္။ အဲဒါမပါရင္ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ၿဗိတိသွ်အစုိးရက

ဖုိင္တြဲခ်င္လည္း တြဲထားလိုက္မယ္။ စကၠဴစုတ္ထဲ့တဲ့ ျခင္းထဲကို စုတ္ပစ္ၿပီး ထည့္ခ်င္ ထည့္ထား လိုက္လိမ့္မယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ် အစုိးရက မေၾကျငာရင္ က်ေနာ္တို႔ ဘာလုပ္မယ္ ဆိုတာကို ထည့္ရမယ္။ မထည့္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ အာဏာ ဖီဆန္တယ္ဆုိတာ မလုပ္ရင္ မျဖစ္လုိ႔ လုပ္ရတာ

လြယ္တဲ့ကိစၥ မဟုတ္ဘူး။ အိႏၵိယမွာ မဟတၱမဂႏၵီဟာ အႏုနည္း အာဏာဖီဆန္ဖို႔ သူ႔လူေတြကို ၫႊန္ၾကားတယ္။ လူတခ်ဳိ႔သာ နားေထာင္တယ္။ တခ်ဳိ႔က နားမေထာင္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔

ဗမာေတြက သိပ္စိတ္ဆပ္တယ္။ အႏုနည္းနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ထိ အာဏာ ဖီဆန္ႏို္င္မလဲ ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပဲ။ အိႏၵိယမွာ တခ်ဳိ႔လူေတြဟာ အၾကမ္းဖက္လာတဲ့အခါ ဂႏၵီဟာ

အာဏာဖီဆန္ေရးကို ရုပ္သိမ္းပစ္လုိက္ရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ လူေတြက က်ေနာ္တို႔စကားကို နားမေထာင္ဘဲ အၾကမ္းဖက္လာရင္ အာဏာဖီဆန္ေရးကို ခ်က္ခ်င္း ရပ္ပစ္ရမွာပဲ ----“ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေဆြးေႏြးၿပီးသည့္ေနာက္ (ဖ ဆ ပ လ) အလုပ္မႈေဆာင္အဖြဲ႔မွ သခင္ႏု၏ အဆုိကို မကန္႔ကြက္ၾကေတာ့။ အားလံုးမွ ေထာက္ခံလုိက္ၾကသည္။ (ဖ ဆ ပ လ) အလုပ္ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႔အစည္းအေ၀းကား ၿပီးေလၿပီ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ့က ၿငိမ္သက္စြာ လဲေလ်ာင္း၍

ေနသည္။ တခါတခါ တာ၀ါလိန္းလမ္းမေပၚမွ ေမာင္းႏွင္သြားေသာ ေမာ္ေတာ္ကားသံမ်ားအား ၾကားရသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ အိပ္ခန္းအတြင္းသို႔ ၀င္လာသည္။ သမီးငယ္ မစုက မိခင္၏ေဘး၌ ႏွစ္ႏွစ္ၿခဳိက္ၿခိဳက္ အိပ္ေပ်ာ္၍ ေနေလၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ အိပ္ေမာက်ေနသည့္ သမိီးငယ္ မစု၏ နဖူးျပင္သို႔ ညင္သာစြာ နမ္းလုိက္၏။

(၁၂) ၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ (၂၀) ရက္။ ေလာင္း၀စၥလမ္း၊ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ ဌာနခ်ဳပ္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအား (ဖ ဆ ပ လ)အတြင္းမွ ထုတ္ပယ္ ပစ္လုိက္ၿပီးသည့္ေနာက္ (ဖ ဆ ပ လ) တြင္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္အဖြဲ႔ႏွင့္ ဆုိရွယ္လစ္ ပါတီတုိ႔သာလွ်င္ အင္အားႀကီးမားစြာႏွင့္

က်န္ရိွခဲ့ေတာ့သည္။ (ဖ ဆ ပ လ) အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႀကီး အတြင္း၌ အဖြဲ႔အစည္း အလံမ်ားအား တိုးေ၀ွ႔၍ စုိက္ထူေနၾကသည္။ (ဖ ဆ ပ လ) အတြင္း စစ္ေရးအရ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္အဖြဲ႔ ရွိပါလ်က္ႏွင့္ ဆုိရွယ္လစ္ပါတီက လယ္သမား ရွပ္နီတပ္အား စင္ၿပိဳင္ေထာင္၏။ ျပည္ထဲေရးဌာနသည္ ဆုိရွယ္လစ္ ပါတီ၀င္မ်ားအား ေသနတ္လိုင္စင္ ထုတ္ေပးသည္။

ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္မ်ားကိုမူ မထုတ္ေပး။ ထိုစဥ္က ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးက ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း ျဖစ္သည္။ သူက ဆုိရွယ္လစ္ပါတီမွ ေခါင္းေဆာင္။ ဤျပႆနာမ်ဳိးက ခရိုင္တုိင္း၌ ျဖစ္ေပၚ၍ေန၏။

ျပႆနာက ႀကီး၍သာ လာသည္။ မေပါက္ကြဲၾကမွီ ေစ့စပ္ ေျဖရွင္းေပးရန္ လိုေပမည္။ သခင္ႏုက

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

106

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေမၿမိဳ့တြင္ ေရာက္ေနေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ေၾကးနန္းရိုက္၍ ရန္ကုန္သို႔

အျမန္ျပန္လာရန္ ေခၚလိုက္သည္။ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ႏွင့္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီတုိ႔ ညီၫႊတ္ေရးအတြက္ (ဖ ဆ ပ လ)က ေစ့စပ္ေရး ျပဳလုပ္ေပးသည္။ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္အဖြဲ႔ ဌာနခ်ဳပ္၀င္းတ၀ိုက္ လူမ်ား တျဖည္းျဖည္း စံုလာၾကၿပီ။ ေယာလံုခ်ည္အကြက္ ရင္ဖံုးအက်ႌႏွင့္ ဆရာဦးဘခ်ဳိသည္ ၫႈိးငယ္ေသာ မ်က္ႏွာျဖင့္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္မ်ားအား လွမ္း၍ ၾကည့္ေနသည္။ ဆရာခ်ဳိမွာ တုိင္းျပည္အတြက္ စုိးရိမ္စိတ္ ၀င္ေနသည္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ထုိင္ေနရင္း သခင္ႏုႏွင့္ ရယ္ေမာ၍ စကားေျပာေန၏။ တခါ တခါ

ဆရာဦးဘခ်ဳိကို လွမ္း၍ စကားေျပာသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီမွ ခရိုင္ တာ၀န္ခံမ်ားလည္း စံုၿပီ။ ျပည္္သူ႔ရဲေဘာ္မွ ခရိုင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း စံုၾကၿပီ။ သခင္ႏုကစ၍ ေစ့စပ္ေရးစကား ေျပာသည္။ ၿပီးေနာက္ ဗိုလ္စိန္မွန္၊ ဦးဗေဆြတို႔က ေျပာၾကသည္။ ညီၫႊတ္ၾကရန္ အေၾကာင္းမ်ားအား ႏႈတ္ဖ်ားမွ ေျပာေနၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ စကားေျပာရန္ ရယ္ေမာကာ ထ၍လာသည္။ သူ႔လက္ထဲတြင္ ဒုိင္ယာရီ စာအုပ္ငယ္ေလးအား ကိုင္ထားသည္။ သူ႔ေရွ႔ရွိ ဆိုရွယ္လစ္ ပါတီ၀င္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္မ်ားအား ၾကည့္ၿပီး တံုးတိစကားအား ဆုိေလ၏။

“ ---- မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာစကားမ်ားေနဖို့ ရွိလဲ။ မင္းတုိ႔ အလကား စကားမ်ားေနတာပဲ။ ဒီေလာက္ မိုက္တြင္းမနက္ၾကနဲ႔။ ငါသာ အာဏာရွင္လုပ္ခ်င္ရင္ မင္းတုိ႔ကို ခြစီးထားရုံပဲ။ ရဲေဘာ္ေတြထဲကလည္း ေသာက္သံုးမက်ေကာင္ေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဆုိရွယ္လစ္ထဲကလည္း ဘ၀င္ျမင့္ၿပီး အလကား အထင္ႀကီးေနတာေတြ တပံုႀကီးပဲ။ ေျပာခ်င္ေသးတာက ငါဟာ ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္လုိက္ မရွာဘူး။ ကိုယ္ယံုၾကည္ခ်က္အတုိင္း လုပ္သြားမွာပဲ။ တခ်ဳိ႔

ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရာထူးေပး အာဏာေပးၿပီး ေနာက္လုိက္ စုေနၾကတယ္။ ငါဘယ္ေတာ့မွ ဒီလုိမလုပ္ဘူး။ ကိုယ့္ယံုၾကည္ခ်က္အတုိင္း လုပ္သြားမွာပဲ။ ဘယ္ေတာ့မွ ေနာက္လုိက္မေမြးလုိ႔ အခုလည္း တေယာက္တည္း၊ ထီးထီးပဲ”

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ စကားဆံုးသည္ႏွင့္ ျပန္၍ ထုိင္လိုက္သည္။ ၿပီးလွ်င္ သခင္ႏုႏွင့္ ရယ္ေမာ၍ စကားေျပာေန၏။ ေမွာင္ရိပ္က သန္း၍ လာေလၿပီ။ စိန္ေ၀လ်ံ တူရိယာအဖြဲ႔မွ

`ညီၫႊတ္ေရး ေသြးဗိမာန္` သီခ်င္းသံသည္ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ ဌာနခ်ဳပ္၀င္းအတြင္း ပ်ံႏွံ႔၍ ေနသည္။

(၁၃) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ၊ ဇန္န၀ါရီလ (၂၇) ရက္။ အမွတ္ (၁၀) ၊ ေဒါင္းနင္းလမ္း၊ လန္ဒန္ၿမိဳ့။ ေဒါင္းနင္းလမ္း အမွတ္ (၁၀)က ၿဗိတိသွ်၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တုိ႔ ေနထုိင္ရာအိမ္ ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္

ဗိသုကာ ဆန္ေသာ သာမန္တုိက္ႀကီးမွ်သာ။ ထူးထူးျခားျခား ထည္၀ါ ခန္႔ညားျခင္းမ်ား မရွိလွ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

107

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အျပင္ဖက္မွ ျမင္ရေသာ အျမင္ျဖစ္၏။ အတြင္း၌မူ ခမ္းနား၏ ၊ ထည္၀ါ၏၊ ခန္းလံုးျပည့္

ခင္းထားေသာ ေကာေဇာႀကီးမ်ား။ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္လႊတ္ေတာ္၊ ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတုိ႔ႏွင့္ ပါတ္သတ္ စပ္ဆုိင္ေသာ ပန္းခ်ီကားမ်ား၊ ဓါတ္ပံုႀကီးမ်ားအား အခန္းနံရံမ်ားတြင္ ခ်ိတ္ဆြဲ၍ ထားသည္။ အစည္းအေ၀း ခန္းမက က်ယ္၀န္းၿပီး ခမ္းနားသပ္ရပ္ သန္႔ရွင္း၏။

ပရိေဘာဂမ်ားသည္လည္း ေခတ္မီပံုစံမ်ား မဟုတ္။ ၀ိတုိရိယ ဘုရင္မေခတ္ ပရိေဘာဂ အသံုးအေဆာင္မ်ား ျဖစ္သည္။ ထုထည္ႀကီးသည္။ ခိုင္ခန္႔သည္။ ၿပီးလွ်င္ ---- ေတာ္၀င္ဆန္ၿပီး လက္ရာေျမွာက္လွ၏။ ဤေနရာတြင္ပင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇန္န၀ါရီ (၁၃) ရက္ေန႔မွ စ၍ ျမန္မာ့

လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ေသာ ျမန္မာ့ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ႏွင့္ ၿဗိတိသွ်အစုိးရတုိ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ----။ ယခုမူ အၿပီးသတ္ သေဘာတူညီခ်က္ပင္ ရရွိခဲ့ၿပီ။ လန္ဒန္ ရာသီဥတုက ညေနပိုင္းသို႔ ေရာက္လာသည္ႏွင့္ ေအးခဲ၍ လာေတာ့သည္။ စႏုိးေခၚ မိုးပြင့္မ်ားက အဆက္မျပတ္ သိပ္သည္းစြာ က်လ်က္ရွိသည္။ သေဘာတူညီခ်က္တြင္က အပိုဒ္ (၉) ပိုဒ္သာ ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ---- ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး အတြက္မူ အာမခံခ်က္ ရွိသည္။

စည္းေႏွာင္မႈ ခိုင္ခန္႔၏။ အျပင္တြင္ ေအးခဲေနေသာ္လည္း အစည္းအေ၀း ခန္းမတြင္းတြင္မူ

ေႏြး၍ေနသည္။ (ဖ ဆ ပ လ) ကိုယ္စားလွယ္ သခင္ျမႏွင့္ ဦးဘေဘတုိ႔က သေဘာတူညီခ်က္ အပိုဒ္ (၈) အပိုဒ္ခြဲ (ခ)ႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ထပ္၍ ေဆြးေႏြြးေစလုိသည္။ အပိုဒ္ (၈) အပိုဒ္ခြဲ(ခ) က ----

“နယ္ျခားေဒသရွိ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအား ၎တို႔၏

ဆႏၵသေဘာထားကို ေရွးဦးစြာ ေမးျမန္းရမည္။ ယင္းသို႔ ဆႏၵ သေဘာထား ေမးျမန္းျခင္းကို ေရွ႔လ (၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ) ပင္လံုၿမိဳ့၌ က်င္းပမည့္ အစည္းအေ၀းတြင္ ျဖစ္ေစ ေမးျမန္း၍ ဆႏၵသေဘာထား ယူရမည္။ ေမးျမန္းရမည့္ အခ်က္က ေတာင္တန္းေဒသ ျပည္နယ္မ်ား

အေနႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစုိးရႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကို မည္သည့္ပံုစံျဖင့္ ဆက္ဆံလုိေၾကာင္း ၎တုိ႔၏ ဆႏၵသေဘာထားကို ေမးျမန္းရန္ပင္ ျဖစ္သည္”

အဓိပၸါယ္က ေတာင္တန္းေဒသ တုိင္းရင္းသားမ်ား အေနျဖင့္ ျမန္မာတုိ႔ အင္ပါယာအတြင္း

ဒိုမီနီယံ အဆင့္ႏွင့္ ေနမလား။ ဒါမွမဟုတ္ ခြဲထြက္ၿပီး သီးျခား လြတ္လပ္ေရး ရယူမလား။ ဟူ၍ သေဘာထား ေတာင္းခံရန္ ျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို သခင္ျမႏွင့္ ဦးဘေဘတို႔မွ စုိးရိမ္စိတ္ျဖင့္ ဘ၀င္မက်ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကမူ” ဒီကိစၥအတြက္ ဘာမွမပူၾကပါနဲ႔

ပင္လံုက်ရင္ ၾကည့္ပါ။ အဂၤလိပ္ေတြ ေမွ်ာ္လင့္သလုိ မျဖစ္ပါဘူး” ဟု ေျပာၿပီး ထပ္ေဆြးေႏြးရန္ မလိုေတာ့ဟု ဆုိသည္။ ဤတြင္ ----- သေဘာတူစာခ်ဳပ္က လက္မွတ္ ေရးထိုးရန္သာ က်န္ေတာ့၏။ ၿပီးၿပီ။ သို႔ေသာ္ ---- ဂဠဳန္ဦးေစာႏွင့္ သခင္ဗစိန္တို႔ ႏွစ္ဦးက စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္မ်ားကို သေဘာမတူ၍ လက္မွတ္ ေရးမထုိးႏိုင္ဟု တစခန္း ထလာၾကသည္။ သူတို႔က (ဖ ဆ ပ လ) ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမဟုတ္။ အလိုေတာ္ရိမ်ား ျဖစ္၏။ ျငင္းဆန္ျခင္းမွာ အပိုဒ္ (၈) အပုိဒ္ခြဲ (ခ) ေၾကာင့္လည္း မဟုတ္။ (ဖ ဆ ပ လ) ႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား တမင္

ဆန္႔က်င္ၾကျခင္းသာ ျဖစ္္သည္။ ဤစာခ်ဳပ္က ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးသို႔ သြားရာလမ္း ျဖစ္သည္။ ဤသည္ကို အလိုေတာ္ရိမ်ား မေလွ်ာက္လို။ လြတ္လပ္ေရးက အလိုေတာ္ရိမ်ား၏ ႏုိင္ငံေရး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

108

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သခၤ်ဳိင္းေျမျဖစ္ၿပီး ဤစာခ်ဳပ္က သူတုိ႔အတြက္ ေသဒဏ္ စီရင္ခ်က္မ်ဳိး ျဖစ္၏။ ဤသည္ကို အက္တလီတို႔ကလည္း သိ၏။ သို႔ျဖင့္ စာခ်ဳပ္အား ဂဠဳန္ဦးေစာႏွင့္ သခင္ဗစိန္တို႔ ႏွစ္ဦးမွ သေဘာမတူေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ႏွင့္ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ၾကသည္။ “ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္”

(၁၄) ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၅)ရက္။ (ဖ ဆ ပ လ) ဌာနခ်ဳပ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက တုိ္င္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အပင္ပန္းခံႏိုင္သူ ျဖစ္၏။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၂) ရက္ေန႔တြင္ လန္ဒန္မွ ရန္ကုန္သို႔ ျပန္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၿပီးလွ်င္ ---- ရွမ္းျပည္သို႔ ခရီးထြက္ျပန္သည္။ မနား ---။ ပင္လံုတြင္ တုိင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ ေတြ႔သည္။ ေစာ္ဘြားႀကီးမ်ားႏွင့္ ေတြ႔၏။ ဒူး၀ါးႀကီးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး၏။ တုိင္းရင္းသား လူထု ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ၫွိႏႈိင္း၏။

ကိုလိုနီ စနစ္ေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရး ရယူရာတြင္ ျမန္မာမ်ားႏွင့္အတူ လက္တြဲၿပီး ေအးေအးပူပူ အတူတူ ေသြးစည္း၍ လြတ္လပ္ေရးႀကီးအား ရယူသင့္ေၾကာင္္း စည္းရုံး၏။ တင္ျပ၏။

တုိင္းရင္းသား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကလည္း သေဘာတူ လက္ခံၾက၏။ ဤသို႔ႏွင့္ပင္လံု၌ ျပည္ေထာင္စု စာခ်ဳပ္ႀကီးအား ခ်ဳပ္ဆိုႏို္င္ခဲ့ေတာ့သည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္-----။

ၿဗိတိသွ်အစိုးရမ်ား အံ့အားသင့္၍ သြားေတာ့သည္။ ျပည္တြင္း အလိုေတာ္ရိမ်ား မ်က္ႏွာ

ပ်က္ခဲ့ၾကသည္။ ၿဗိတိသွ်တုိ႔မွ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခ်ဳပ္တြင္ သြင္းခဲ့ေသာ အပိုဒ္ (၈) အပိုဒ္ခြဲ(ခ) ႏွပ္ေၾကာင္းကား ထင္သလုိ ျဖစ္မလာခဲ့။ ၿဗိတိသွ်တုိ႔၏ ခံစစ္ကုန္းမ်ား ၿပိဳေလၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္အား ခ်ဳပ္ဆုိၿပီးသည္ႏွင့္ ရန္ကုန္သို႔ ျပန္ခဲ့သည္။

ရန္ကုန္တြင္ လူထုအား ရွင္းျပသည္။ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္ႏွင့္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္တုိ႔ အေၾကာင္း-----။ ၿပီးလွ်င္ ---- (ဖ ဆ ပ လ) ဦးစီးအဖြဲ႔ အစည္းအေ၀း ေခၚျပန္သည္။

ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၅) ရက္။ (ဖ ဆ ပ လ) ဌာနခ်ဳဳပ္၌ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္၏ အႏွစ္သာရအား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမွ ဦးစီးအဖြဲ႔ အစည္းအေ၀းတြင္ ရွင္းျပသည္။ “ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာျပည္က ရရွိခဲ့ေသာ အခ်က္မ်ားက အဘယ္နည္း။ ၾကားျဖတ္ အစုိးရသည္ အမ်ဳိးသား ၾကားျဖတ္အစိုးရ အာဏာကို ရရွိခဲ့သည္။

ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္က ဥပေဒျပဳ ျပဳလုပ္ေပးျခင္းက မဟုတ္ေပ။ ထံုးတမ္းစဥ္လာအရ တုိင္းျပည္အာဏာပုိင္ အခြင့္အေရး ရခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၾကားျဖတ္ အစုိးရသည္ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ႏို္င္ငံျခားေရး ဌာနမ်ားကို အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံျခားသို႔ သံတမန္မ်ား ေစလႊတ္ႏို္င္ခြင့္ ရွိသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

109

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တိုင္းရင္းသား စစ္တပ္မ်ားကို လံုး၀ အုပ္ခ်ဳပ္ႏို္င္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား စစ္တပ္မ်ားမွာက ၾကားျဖတ္အစုိးရ လက္ေအာက္မွာ မရွိေသး။

တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္သည္ ၁၉၃၅ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒအရ ေရြးေကာက္ျခင္းမ်ဳိး မဟုတ္ပဲ အရြယ္ေရာက္သူတုိင္း မဲဆႏၵေပး၍ ႏိုင္ငံသားမ်ားသာ ၀င္ေရာက္ အေရြးခံႏို္င္ေသာ လႊတ္ေတာ္ ျဖစ္ရေပမည္။ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္သည္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္ ၊ မပိုင္ကိုက မဆံုးျဖတ္ရေသး။

တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ရွိသလားဆိုတာ လူထုအင္အား အေပၚမွာ တည္တယ္။”

(၁၅) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၉) ရက္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။

ဘုရင္ခံေဟာင္း ဆာေပၚထြန္း၊ ဂဠဳန္ဦးေစာ၊ ေဒါက္တာဘေမာ္တို႔မွ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုအၿပီး တပါတ္အၾကာတြင္ ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ကိုလိုနီစနစ္ႏွင့္ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး တုိက္ပြဲအတြင္း ပင္လံု ခံစစ္ကုန္းအား ၿဗိတိသွ်တုိ႔ လက္လႊတ္ၿပီး ကာလအတြင္း ျဖစ္သည္။ ဦးေစာမွ ေအာင္ဆန္းအား စြပ္စြဲ တုိက္ခိုက္ေတာ့သည္။ ေအာင္ဆန္းသည္ ကိုလိုနီအစုိးရႏွင့္ ေစ့စပ္ၿပီး အမ်ဳိးသား လြတ္လပ္ေရးအား သစၥာေဖာက္သည္ဟု သတင္းစာ ဆရာမ်ားအား ေျပာသည္။ ဦးေစာမွ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ စာခ်ဳပ္အား ေဒါင္းနင္းလမ္း ေနအိမ္၌ လက္မွတ္ေရးထုိးစဥ္ ေအာင္ဆန္းသည္ အက္တလီအား မလြန္ဆန္ႏိ္ုင္၍ ေရးထိုးခဲ့ရေၾကာင္း လက္မွတ္ထိုးစဥ္ ေအာင္ဆန္းသည္ လက္တုန္တုန္ႏွင့္

ေရးထုိးခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဂဠဳန္ဦးေစာမွ ေျပာသည္။ ၿပီးလွ်င္ ----- ဂဠဳန္ဦးေစာ၊ သခင္ဗစိန္၊ ေစာဘဦးႀကီးတုိ႔ သံုးေယာက္တို႔သည္ အစုိးရအဖြဲ႔မွ ႏုတ္ထြက္ ခဲ့ၾကေတာ့သည္။ အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးလမ္းႏွင့္ ခြဲထြက္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္္သည္။ အလိုေတာ္ရိတုိ႔၏ သြားရာလမ္း -----။

(၁၆) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီ (၉) ရက္။ အတြင္း၀န္႐ုံး၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။

အတြင္း၀န္ရုံးမွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ (ဖ ဆ ပ လ) ဌာနခ်ဳပ္သို႔ တယ္လီဖုန္းဆက္၏။ “ဟယ္လုိ --- သခင္ႏုလား။ ခင္ဗ်ားနာမည္ အမတ္ေလာင္း စာရင္းထဲမွာ မေတြ႔ဘူး”

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

110

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သခင္ႏုက ျပန္ေျပာ၏။ ဟုတ္တယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ က်ေနာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မ၀င္ဘူး။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ တယ္လီဖုန္းမွ သခင္ႏုအား ေဒါသႀကီးစြာႏွင့္ ေအာ္၍ေျပာ၏။ “ခင္ဗ်ား မ၀င္လုိ႔ မျဖစ္ဘူး။ The Country is doomed. “ သခင္ႏုက တယ္လီဖုန္းခြက္အား ခ်လိုက္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဒါသထြက္ေနစဥ္ သူႏွင့္ စကားေျပာ၍ မျဖစ္။ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲက ဗမာျပည္၏ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ လြတ္လပ္၍

တရားမွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီး ျဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ( ဖ ဆ ပ လ)မွ အေရြးခ်ယ္ ခံသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီမွလည္း ၀င္ေရာက္ အေရြးခ်ယ္ခံသည္။ ေကအင္ယူႏွင့္ ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ မ်ဳိးခ်စ္ပါတီတို႔မွ ေရြးေကာက္ပြဲအား မ၀င္ေရာက္။ သပိတ္ေမွာက္ၾကသည္။ သခင္စုိး၏ အလံနီ

ကြန္ျမဳနစ္ ပါတီကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲအား ဆန္႔က်င္သည္။ ထားေတာ့ -----။ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမတ္ ေနရာ (၁၈၂) ေနရာ ရွိသည့္အနက္ (ဖ ဆ ပ လ)မွ (၁၇၁) ေနရာ အႏုိင္ရသည္။ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက (၇)ေနရာ အႏုိင္ရရွိသည္။

ျပည္သူမ်ားက လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အသဲၾကားက မဲတျပားႏွင့္ သူတုိ႔ ယံုၾကည္ရာ ( ဖ ဆ ပ လ) သို႔ ဆႏၵျပဳခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္္သည္။

(၁၇) ၁၉၄၇ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ (၉)ရက္။ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။ လႈိင္ျမစ္အတြင္း ျဖတ္သန္းလာသည့္ မုတ္သုန္မိုးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ့ေပၚသို႔ တဖြဲဖြဲႏွင့္ မစဲေတာ့။ မိုးဖြဲမ်ားေအာက္၌ ရန္ကုန္ ၿမိဳ့သူၿမိဳ့သားမ်ားသည္ မဟာဗႏၵဳလ ပန္းျခံအတြင္း စုေ၀း၍

ေနၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဦးေဆာင္သည့္ (ဖ ဆ ပ လ) တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားသည္ မဟာ ဗႏၵဳလ ပန္းျခံအတြင္း စုရုံၿပီး တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ တည္ရွိရာ အတြင္း၀န္မ်ားရုံးသို႔ ခ်ီတက္ၾကမည္။ ပရိတ္သတ္ႀကီးသည္ (ဖ ဆ ပ လ) လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားအား ေထာက္ခံ

အားေပးေနၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ပန္းႏုေရာင္ ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ တုိက္ပံုအင္က်ီ အျဖဴေရာင္ ၀တ္ဆင္ၿပီး ပန္းႏုေရာင္ ခ်ိတ္အဆင္ ပုဆုိးအား ခါးတြင္ စည္းထားသည္။ ယခင္က ဘီဒီေအ

စစ္ယူနီေဖာင္း အၿမဲ၀တ္ဆင္ေလ့ ရွိသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ ပန္းႏုေရာင္ ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ ထူးဆန္း၍ ေနသည္။ ပရိတ္သတ္ႀကီးသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ( ဖ ဆ ပ လ) လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားအား ---- ။ “ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း က်န္းမာပါေစ” “ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း က်န္းမာပါေစ” ဟု ေၾကြးေၾကာ္ေနၾကသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

111

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

နံနက္ (၁၁) နာရီအခ်ိန္တြင္ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း စသည္။ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း စသည့္အခါ၌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သည္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းအတြင္း ေရွးဦးစြာ ထုိင္ရာမွ ထၿပီး -

“က်ေနာ္ အဆိုတခု တင္ခ်င္ပါတယ္။ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳ အမတ္မ်ား ခင္ဗ်ား- ဒီေန႔ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမွာ ထံုးစံအတုိင္း အစည္းအေ၀းကို ထိန္းသိမ္း

ေစာင့္ေရွာက္သြားရန္အတြက္ သဘာပတိ လိုပါတယ္။ ဒီလို သဘာပတီအျဖစ္ တင္ေျမွာက္ဖို႔ က်ေနာ္က ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီး သခင္ျမကို အဆို တင္သြင္းပါတယ္”

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ အဆုိအား မန္းဘခိုင္က ေထာက္ခံလိုက္သည္။

(၁၈) ဂဠဳန္ဦးေစာက ယူဂႏၵာႏိုင္ငံမွ ျပန္ေရာက္ၿပီးသည္ႏွင့္ မ်ဳိးခ်စ္ပါတီအား ျပန္လည္

ဖြဲ႔စည္းေတာ့သည္။ (ဖ ဆ ပ လ) အတြင္း ေရာက္ေနၾကသည့္ မ်ဳိးခ်စ္ ပါတီ၀င္မ်ားအား ျပန္ေခၚသည္။ ဦးေစာ၏ အႀကံက ႀကီး၏။ ၁၉၄၆ ႏွစ္ဦးမွစ၍ ဦးေစာသည္ ႏို္င္ငံေတာ္

အာဏာအား ရယူႏိုင္ရန္ ႀကံခဲ့၏။ (ဖ ဆ ပ လ)အား ႏုိင္ငံေရးအရ အတုိက္အခံ လုပ္၏။ ၿဗိတိသွ် စစ္ဖက္ႏွင့္ ေပါင္း၍ ေသနတ္မ်ားအား စု၏။ အိႏၵိယစစ္တပ္ လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ စက္မႈလက္မႈ အလုပ္ရုံတပ္မွဴး ေမဂ်ာယန္း ထံမွ ဆပ္မရွင္းဂန္း တလက္၊ ကာဘုိင္ သံုးလက္၊

စတင္းဂန္းတလက္၊ ေတာ္မီဂန္း ႏွစ္လက္၊ လူးဂါး ပစၥတို တလက္၊ ေျခာက္လံုးျပဴး တလက္ႏွင့္ က်ည္ဆံမ်ားအား ၀ယ္ယူခဲ့သည္။ ၿပီးေနာက္ သူ၏ ျမန္မာျပည္သိမ္း စီမံကိန္းအား ေရးဆြဲေတာ့သည္။

(၁) လက္နက္မ်ား စုေဆာင္းရန္ (၂) ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား စုေဆာင္းရန္ (၃) ေငြေၾကး အေျမာက္အမ်ား စုေဆာင္းရန္

(၄) လက္နက္ ခဲယမ္းမ်ားကို မ်ဳိးခ်စ္ဂဠဳန္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားထံ လွ်ဳိ၀ွက္ ျဖန္႔ခ်ီထားရန္ (၅) ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားကို သုတ္သင္ရွင္းလင္းရန္

(၆) နယ္မ်ားမွ အေရးပါေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလည္း သုတ္သင္ရွင္းလင္းရန္ (၇) (ဖ ဆ ပ လ) စည္းရုံးေရး ဖရိုဖရဲ ျဖစ္လာေစရန္

(၈) (ဖ ဆ ပ လ) ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေသဆံုးသြားလွ်င္ (ဖ ဆ ပ လ) သည္ ျပည္သူ႔အေပၚ ၾသဇာ ရွိေတာ့မည္မဟုတ္ (၉) ထိုအခါ ဘုရင္ခံက မ်ဳိးခ်စ္ပါတီကို အာဏာအပ္လိမ့္မည္

(၁၀) မိ်ဳးခ်စ္ပါတီ အာဏာရလာလွ်င္ လူထုကို ဆြဲေဆာင္ စည္းရုံးႏိုင္မည္။ ဤကား ဦးေစာ၏ အာဏာသိမ္းေရး အနာဂတ္ေျမပံု လမ္းၫြန္(၁၀) ခ်က္ ျဖစ္သည္။ သို႔မဟုတ္--

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

112

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

-- ဦးေစာ၏ Road Map ------။

(၁၉) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ။ အမွတ္ (၂၂၆)၊ ဗိုလ္တေထာင္လမ္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။ အဂၤလိပ္အရာရွိ ဗိုလ္ႀကီး ဗီဗီယန္းသည္ ဂဠဳန္ဦးေစာ၏လူ ဘၫႊန္႔အား ေဖာ္ေရြစြာ ႏႈတ္ဆက္၏။ ဘၫႊန္႔က ထုတ္ျပသည့္ စာရြက္အား ၾကည့္ၿပီး လက္မွတ္ထိုးလုိက္သည္။ အားလံုးက

အတုမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ဘရန္းဂန္း ေသနတ္ ႏွစ္ရာႏွင့္ ေျပာင္းပို ႏွစ္ရာ ၊ မဂၢဇင္းက်ည္ကတ္ ရွစ္ရာ တုိ႔အား ထုတ္ယူျခင္း ျဖစ္သည္။ ၿပီးလွ်င္ ---- ကားနံပါတ္ အာဘီ ၃၁၁၅ ႏွင့္

ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ ေနအိမ္သို႔ သယ္ေဆာင္ သြားေတာ့သည္။ ရွစ္မိုင္လမ္း ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ ေနအိမ္သို႔ လက္နက္မ်ား သယ္ေဆာင္လာသည့္ ကားသည္ အခက္အခဲမရွိ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ဂဠဳန္ဦးေစာမွ ဘၫႊန္႔အား ၾကည့္ၿပီး ---“ဂဠဳန္ကြ” ဟူ၍ ေႂကြးေၾကာ္သည္။ ၿပီးလွ်င္ ---- လက္နက္မ်ားအား အင္းယားကန္ အတြင္း၌

စည္းပိုင္းမ်ားျဖင့္ ထည့္ၿပီး ဖြတ္၏။ အခ်ဳိ႔အား သာယာ၀တီ ခရိုင္ဖက္သို႔ ပို႔၏။ မ်ဳိးခ်စ္တပ္မ်ားအား လက္နက္ တပ္ဆင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ အၾကမ္းဖက္၍ ႏို္င္ငံေတာ္ အာဏာအား ရယူရန္ ဂဠဳန္တို႔ ၾကံၾကေလၿပီ။

(၂၀) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ (၁၆) ရက္။ အလံုလမ္း၊ ဘုရင္ခံေနအိမ္။ မုတ္သံုမိုးက သြန္းၿဖိဳး၍ ေနဆဲ။ ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ အႀကံအစည္အား ရန္ကုန္ၿမိဳ့သားမ်ား သိ၍ ေနၾကသည္။ ဂဠဳန္တပ္မ်ား လက္နက္ စုေနသည္ကို ရန္ကုန္အတြင္း ေျပာ၍ေနၾကသည္။ အတြင္း၀န္ရုံး၌လည္း ဤ သတင္းက ျပန္႔ႏွံ၍ေနသည္။ ၿဗိတိသွ် အာဏာပိုင္မ်ားလည္း သိၾကသည္။ ရဲမင္းႀကီးလည္း သိသည္။ မည္သို႔ လုပ္ၾကမည္နည္း။ မည္သူမွ် လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္မႈမရွိ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ေပ်ာ္ဘြယ္ ဦးျမႏွင့္အတူ ဘုရင္ခံ

ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္ထံသို႔ သြား၍ေတြ႔သည္။ ဂဠဳန္တပ္၏ အေျခအေနအား ရွင္းျပသည္။ ဘုရင္ခံမွ ထိေရာက္သည့္ အေရးယူမႈ မျပဳလုပ္ခဲ့။ ႏွာေစး၍ ေနေတာ့သည္။

ဇူလုိင္လ (၁၈) ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သခင္ႏုႏွင့္အတူ ဘုရင္ခံထံသို႔ ထပ္မံသြားေရာက္ၿပီး ဂဠဳန္ဦးေစာ၏ လက္နက္ကိစၥမ်ားအား ေျပာျပျပန္သည္။ ဘုရင္ခံ၏ တုံ႔ျပန္မႈက အားမရ။ ဤသို႔ႏွင့္ ------။

(၂၁)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

113

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၁၉) ရက္။ ေအဒီလမ္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။

ရန္ကုန္ၿမိဳ့က တညလံုး ေစြခဲ့သည့္ မိုးေၾကာင့္ စုိစြတ္၍ ေနသည္။ အင္းယားေရျပင္အား ျဖတ္တုိက္၍ လာေသာ ေလသည္ မိုးေငြ႔ေၾကာင့္ ေအးစိမ့္၍ေနသည္။ ဦးေစာသည္ မနက္ လက္ဖက္ရည္ ေသာက္ၿပီးသည္ႏွင့္ ေမာင္စုိး၊ သက္ႏွင္းႏွင့္ စိန္ႀကီးတုိ႔အား သူ႔အခန္းအတြင္းသို႔ ေခၚလုိက္၏။ သူ႔အခန္း အတြင္း၌ကား စတင္းဂန္း၊ ေတာ္မီဂန္းႏွင့္ အမွတ္ (၁၂)

အဂၤလိပ္တပ္မေတာ္ ယူနီေဖာင္းမ်ားအား ပံုထားသည္။ ဦးေစာႏွင့္ ေမာင္စိုးတုိ႔ ေဆြးေႏြး၍

ေနသည္။ ပစ္ခတ္မည့္ သူမ်ားအတြင္း လူတေယာက္ လုိေန၏။ မည္သူကို ေရြးမည္နည္း ။ ေနာက္ဆံုး ဦးေစာမွ ရန္ႀကီးေအာင္အား ေရြးလိုက္သည္။ ရန္ႀကီးေအာင္က ဦးေစာ၏ ညီ၀မ္းကြဲမွ ေမြးေသာ ဦးေစာ၏ တူျဖစ္သည္။ အသက္မွာ (၁၆)ႏွစ္သာ ရွိေသး၏။ ရန္ႀကီးေအာင္အား ဦးေစာ၏ အခန္းတြင္းသို႔ ေခၚလုိက္၏။ စစ္ယူနီေဖာင္းမ်ားက ရန္ႀကီးေအာင္ထက္ ႀကီး၍ေနသည္။ ေတာ္မီဂန္း တလက္အား ရန္ႀကီးေအာင္သို႔ ေပးလုိက္သည္။ ေလ့က်င့္ထားၿပီး ျဖစ္သည့္အတြက္ ပစ္ခတ္မႈတြင္ ကြ်မ္းက်င္၍ ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ မိုးကမစဲေသး။ တဖြဲဖြဲႏွင့္ ရြာ၍ေကာင္းေနဆဲ။ ဦးေစာသည္ အခန္းအတြင္းမွ ထြက္သြားသည္။ ဘၫႊန္႔ႏွင့္

ခင္ေမာင္ရင္တို႔အား ဧည့္ခန္းအတြင္း ေတြ႔ၿပီး ရွင္းျပ၍ေနသည္။ ခင္ေမာင္ရင္က အတြင္း၀န္ရုံး၌ ဒီေန႔ ၀န္ႀကီးအစည္းအေ၀း ျပဳလုပ္ျဖစ္၊ မျဖစ္အား ေနာက္ဆံုး အတည္ျပဳခ်က္ ရယူရန္----။

ဘၫႊန္႔က လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သခင္ႏု သူ၏ ရုံးခန္းတြင္ ရွိ ၊ မရွိ စံုစမ္းရန္ ျဖစ္သည္။ ေအဒီလမ္း ဦးေစာ၏ေနအိမ္မွ ေဒါ့ဂ်စ္ အမ်ဳိးအစား ကားငယ္ေလးသည္ ၿမိဳ့အတြင္းသို႔ ေမာင္း၍ ထြက္သြားသည္။ ကားေပၚ၌ ဘၫႊန္႔၊ ခင္ေမာင္ရင္ႏွင့္ ေမာင္နီတုိ႔ ပါသြားသည္။ ဦးေစာ ဧည့္ခန္းအတြင္းမွ တယ္လီဖုန္း ျမည္္လာသည္။ မိုးသံေလသံမ်ား ေအာက္မွ တယ္လီဖုန္းသံသည္ စူးစူးရဲရဲ ----။ မိိစၧာတေကာင္ ေအာ္ဟစ္ေနသကဲ့သို႔ ----။

ဦးေစာသည္ တယ္လီဖုန္းအား ေကာက္၍ ကိုင္လုိက္သည္ ။ ခင္ေမာင္ရင္ႏွင့္ ဘၫႊန္႔တုိ႔ထံမွ တယ္လီဖုန္း ျဖစ္သည္။ အစုိးရအဖြဲ႔ အစည္းအေ၀းအား အတြင္း၀န္ရုံး၌ လုပ္ျဖစ္သည္။ သခင္ႏုကမူ သူ၏ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ ရုံးခန္း၌ မရွိ။ ဦးေစာသည္ တယ္လီဖုန္းအား ခ်လိုက္သည္။ “ေအာင္ဆန္းတုိ႔ အစည္းအေ၀း လုပ္ျဖစ္တယ္။ ကဲ --- သြားၾကမယ္။ ထၾက၊ ျပင္ၾက” ဂဠဳန္ဦးေစာမွ ေမာင္စိုး၊ သက္ႏွင္း၊ စိန္ႀကီးတုိ႔အား ေျပာလုိက္သည္။ မိုးက ဖြဲဖြဲႏွင့္ ရြာ၍

ေကာင္းေနဆဲ။ သုခသည္ ကင္းဗတ္ဖိနပ္အား စီးထားသည္။ သူက ပစ္ခတ္မည့္သူမ်ားအား ကား ျဖင့္ ေမာင္းပို႔ရမည္။ ပစ္ခတ္မည့္သူမ်ားက ေမာင္စုိး၊ သက္ႏွင္း၊ စိန္ႀကီးႏွင့္ ရန္ႀကီးေအာင္တုိ႔ ျဖစ္သည္။

(၂၂) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၁၉) ရက္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

114

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အတြင္း၀န္ရုံး၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။ အဂၤလိပ္ ဗိသုကာ ဆရာမ်ား၏ လက္ရာ အုတ္ရုိးနီနီမ်ားျဖင့္ ထုထည္ႀကီးမားလွသည့္ အတြင္း၀န္ရုံး အေဆာက္အဦးႀကီးသည္ မိုးေရမ်ားေအာက္၌ ခန္႔ထည္၍ ေနသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ သနပ္ခါးေရာင္ ပိုးေပ်ာ့ရင္ဖံုအက်ႌအား ၀တ္ထား၏။ ယခင္ေန႔မ်ားကဲ့သို႔ ဘီဒီေအ စစ္ယူနီေဖာင္းႏွင့္ မဟုတ္။ ဘန္ေကာက္လံုခ်ည္၊ ပိုးေပ်ာ့ ရင္ဖံုး၊ ပန္းႏုေရာင္ ေခါင္းေပါင္းႏွင့္ တဘာသာ ဆန္း၍ေနသည္။ ဂငယ္ပံုစံ စားပြဲရွည္၏ ထိပ္တြင္

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ထုိင္၏။ သခင္ျမ၊ ဦးဘ၀င္းစသည့္ ၀န္ႀကီးမ်ားက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ လက္၀ဲဖက္တြင္ ထုိင္ၾကၿပီး၊ လက္ယာဖက္ စားပြဲတြင္မူ ၀န္ႀကီး ဦးဗဂ်မ္း၊ ေပ်ာ္ဘြယ္ ဦးျမတုိ႔ ထုိင္ၾက၏။ ၀န္ႀကီး ေစာစံဖုိးသင္ႏွင့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသား၀န္ႀကီး ၀မ္ကိုေဟာတုိ႔ ႏွစ္ေယာက္က အစည္းအေ၀းသို႔ မတတ္ေရာက္ႏုိင္ၾက။ ခရီးလြန္ေနၾကသည္။ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းသည္လည္း ဥေရာပသို႔ ေရာက္ေန၍ အစည္းအေ၀းတြင္ မရွိ။ ၁၀း ၃၇နာရီ -----။ အတြင္း၀န္ ဦးအံုးေမာင္သည္ ၀န္ႀကီး၏ကိုယ္စား ၎ဌာန အေျခအေနမ်ားအား သခင္ျမ၏ေဘးမွ မတ္တပ္ရပ္၍ အစီရင္ခံေႏသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက သူ၏ အေရွ႔မ်က္ေစာင္းထိုးတြင္

ထုိင္၍ေနသည္။ သူ၏ အေရွ႔တည့္တည့္၌က ၀န္ႀကီး ဦးဗဂ်မ္းႏွင့္ ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမတုိ႔ ရွိသည္။ အစည္းအေ၀းအတြင္းသို႔ ၿဗိတိသွ်အမွတ္ (၁၂) တပ္မေတာ္ ယူနီေဖာင္းႏွင့္ လက္နက္ကိုင္လူ (၄) ေယာက္ ၀င္၍လာသည္။ အတြင္း၀န္ ဦးအံုးေမာင္က မသိ။ သူ၏ ေနာက္ေက်ာဘက္မွ

၀င္လာျခင္းျဖစ္၍ မေတြ႔ရ။ အစည္းအေ၀းသို႔ ဆက္၍ အစီရင္ခံ တင္ျပ၍ ေနသည္။ ၀င္လာသူ

ေလးေယာက္သည္ ဂငယ္ပံု စားပြဲထိပ္၀သို႔ သြား၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆုိင္ ၊ တည့္တည့္ အေနအထာ ----။ ေသနတ္မ်ားႏွင့္ ထုိး၍ ခ်ိန္သည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ထုိင္ရာမွ ထ၍ တား၏။ အသံမ်ားက လံုးေထြး၍ သြားေတာ့၏။ ေမာင္စုိးက အမိန္႔ေပး၏။ “ပစ္ ပစ္” ေတာ္မီဂန္းျဖင့္ ရန္ႀကီးေအာင္သည္ ပစ္၏။ ယမ္းေပါက္ကြဲသံမ်ားက ဆူညံ၍ ေနသည္။ စိန္ႀကီး၏ ေသနတ္ေျပာင္း၀မွ မီးပြင့္မ်ားက ခုန္ေပါက္၍ ထြက္ေနသည္။ သက္ႏွင္း၏ ဘယ္ဘက္လက္ျဖင့္ ေပြ႔ကိုင္ထားေသာ စတင္းဂန္း ေသနတ္ငယ္သည္ ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ ရမ္းခါ၍ ေနသည္။ သူ၏ ညာဖက္လက္ၫႈိးမွာမူ “ေထြကာ” ကြင္းအတြင္းရွိ ေမာင္းခလုတ္ငယ္အား ေကြး၍ ထားသည္။ မရပ္ေတာ့ -----။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ မတ္မတ္ ရပ္ေနရာမွ အေနာက္သို႔ လန္၍ က်သြားသည္။ သူထုိင္သည့္ ကုလားထုိင္ ေနာက္မီွမွ ကေဒါင္းရုပ္သည္ က်ည္သင့္၍

ပဲ့ထြက္သြားသည္။ တခ်က္ ----၊ ႏွစ္ခ်က္ ---- မေရမတြက္ႏုိင္ေတာ့။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသည္ ကုလားထုိင္ႏွင့္အတူ ၾကမ္းျပင္ေပၚသို႔ လဲ၍ က်သြားသည္။ ေသြးမ်ားက `တာ`

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

115

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

က်ဳိးသည့္အလား။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ကိုယ္မွ ေသြးမ်ား သြန္းက်၍ ေနသည္။ ရန္ႀကီးေအာင္သည္

၀ပ္ေနသည့္သူမ်ားအား မုဆုိးဒူးေထာက္ ထုိင္၍ ပစ္ျပန္၏။ ေတာ္မီဂန္း ေသနတ္သံမ်ားက ဆူညံ၍ ေနေတာ့သည္။ ယမ္းေငြ႔မ်ားက မႊန္ထူ၍ ေနေတာ့သည္။ ေသြးနံ႔ႏွင့္ယမ္းနံ႔ ေရာ၍သြားေတာ့၏။

ဦးရာဇတ္၏ သက္ေတာ္ေစာင့္ ရဲေဘာ္ ကိုေထြးသည္ ေသနတ္သံမ်ား ၾကား၍ ေျပးလာသည္။

၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀း ျပဳလုပ္ေနသည့္ အခန္း၏အျပင္တြင္ ၿဗိတိသွ်အမွတ္ (၁၂) တံဆိပ္ တပ္ထားသည့္ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ ေသနတ္ကိုင္ ေလးေယာက္ႏွင့္ေတြ႔၏။ အံ့အားသင့္ေနေသာ ရဲေဘာ္ကိုေထြးအား ရန္ႀကီးေအာင္မွ ေတာ္မီဂန္းႏွင့္ ပစ္၏။ အတြင္း၀န္ရုံးက ယမ္းႏွင့္ေသြး လႊမ္း၍ သြားေတာ့သည္။ မိုးကမစဲေတာ့။ တဖြဲဖြဲႏွင့္ ေစြ၍ ေကာင္းေနဆဲပင္။

(၂၃) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ၊ ဇူလုိင္လ (၁၉) ရက္။ အတြင္း၀န္ရုံး၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။

ယမ္းေပါက္ကြဲသည့္ အသံမ်ားသည္ မိုးသံေလသံတုိ႔ႏွင့္ ေရာေထြးၿပီး စီအုိင္ဒီ ရဲမင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္၏ ရုံးခန္းအတြင္းသို႔ စီး၀င္၍ လာသည္။ စီအိုင္ဒီရဲမင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္၏ ရုံးခန္းသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ရုံးခန္းေအာက္ တည့္တည့္တြင္ ရွိသည္။ ၿဗိတိသွ်

တပ္မေတာ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ေအာက္တြင္ ရွိသည့္ ေတာင္ပိုင္းတုိင္း တုိင္းမွဴး ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ နက္(ရွ္)ႏွင့္ ၿဗိတိသွ် စစ္ေထာက္လွမ္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ ႏုိက္ (၂) ဦးသည္

ရဲမင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္ႏွင့္ စကားေျပာလ်က္ ရွိသည္။ ၿပီးလွ်င္ ---- အဂၤလိပ္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ႏွစ္ဦးသည္ ရဲမင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္အား ႏႈတ္ဆက္၍ အခန္းတြင္းမွ ထြက္သြားၾကေတာ့သည္။ လွ်ဳိ႔လွ်ဳိ႔၀ွက္၀ွက္ ----။

(၂၄) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၁၉) ရက္။ ေအဒီလမ္း၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ့။

စီအိုင္ဒီ ရဲမင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္ႏွင့္ ဗုိလ္မွဴးေအးေငြ (ဒဂံုျမတ္ေလးႏြယ္) တုိ႔ ဦးေဆာင္သည့္ စစ္ရဲတပ္ႏွင့္ ေသာင္းက်န္းမႈ ႏွိမ္နင္းေရး တပ္ဖြဲ႔တုိ႔သည္ ေအဒီလမ္းရွိ ဦးေစာ၏အိမ္သို႔

၀ိုင္းလုိက္ၾကသည္။ ဦးေစာျခံ၏ ျခံတံခါးအား လံုၿခံဳေရးတပ္မ်ားက ဖြင့္ခိုင္း၏။ မႈန္ႀကီးက မဖြင့္ေပး။ လံုၿခံဳေရး တပ္သားမ်ားအား ေသနတ္ႏွင့္ စတင္၍ ပစ္၏။ ပစ္ခတ္မႈက ခဏငယ္

အတြင္းၿပီး၏။ ၿခံအတြင္းသို႔ လံုၿခံဳေရးတပ္သားမ်ား စီးနင္း ၀င္ေရာက္သြားၾကၿပီး ျဖစ္သည္။ မႈန္ႀကီးက လက္တြင္ ဒဏ္ရာရ၏။ ဦးေစာက အေျခမပ်က္။ ဟန္ေဆာင္ေကာင္းလွ၏။ သူတုိ႔ အားလံုးအား ဖမ္းဆီးလုိက္ၾကသည္။ သူတို႔အား ရန္ကုန္ေထာင္ႏွင့္ အင္းစိန္ေထာင္တို႔တြင္ ခြဲ၍ ခ်ဳပ္ထားလိုက္ၾကသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

116

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

(၂၅) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၁) ရက္။ အင္းစိန္ စီအိုင္ဒီရုံး။ စီအိုင္ဒီမွ ရဲမွဴးႀကီး ဦးလွေအာင္သည္ ဘၫႊန္႔ ၊ ခင္ေမာင္ရင္ႏွင့္ ရန္ႀကီးေအာင္တို႔၏ေျဖာင့္ခ်က္ လက္ေရးမူအား ဦးေစာ၏အမႈအား ကိုင္တြယ္ စစ္ေဆးေနၾကသည့္ ရဲမွဴးႀကီး ဦးသိန္းအုန္း၊ ရဲအုပ္ ဦးထြန္းေမာင္၊ ဦးေအာင္ခ်ီ၊ ဦးကိုက္ုိႀကီးႏွင့္ ဒုရဲအုပ္ဦးႏြယ္တုိ႔အား ျပ၏။ တရားခံအခ်ဳိ႔အား ျပန္လည္ စစ္ေဆးရန္လိုသည့္ ေမးခြန္းတုိ႔အား ထုတ္ၾက၏။ သက္ႏွင္းႏွင့္ ေမာင္စိုးတုိ႔

ႏွစ္ေယာက္က ေခါင္းမာခ်င္ၾကသည္။ အမွန္အတုိင္း မထြက္ဆုိခ်င္ၾကေသး။ ဂဠဳန္ဦးေစာကမူ ဟန္ေဆာင္မႈ ေကာင္းေကာင္းႏွင့္ အခ်ိန္ဆြဲထားလုိ၏။ အဂၤလန္ကြ်န္းမွ ဆရာသခင္မ်ား၏ ကယ္တင္ခ်ိန္အား ေမွ်ာ္ေနဆဲ ျဖစ္၏။

(၂၆) ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၅) ရက္။ အင္းစိန္ေထာင္၊ အထူးခံုရုံး။ ဂဠဳန္ဦးေစာသည္ ရွမ္းေဘာင္ဘီ အနက္ေရာင္အား ၀တ္ဆင္၍ ထားသည္။ ေနကာမ်က္မွန္ အနက္ေရာင္အား တပ္ဆင္ထားၿပီး သူ႔မ်က္လံုး၏ အတြင္းသ႑ာန္အား ဖံုးကြယ္ထားရန္ ႀကိဳးစား၏။ တရားခံမ်ားထုိင္သည့္ ၀က္ၿခံအတြင္း၌ သူသည္ အိေျႏၵရရ ထုိင္၍ေနသည္။ ေမာင္စိုး၊သက္ႏွင္း၊ မႈန္ႀကီးတုိ႔က ဦးေစာ၏ေဘး ၀က္ၿခံငယ္ တခုအတြင္း၌ ထုိင္ေနၾကသည္။ မႈန္ႀကီး၏လက္က ေသနတ္ဒဏ္ရာေၾကာင့္ ျဖတ္ပစ္ခဲ့ရသည္။ ရန္ႀကီးေအာင္၊ စိန္ႀကီး၊

ခင္ေမာင္ရင္ႏွင့္ သုခတုိ႔က သက္ႏွင္းတုိ႔၏ေဘး ၀က္ၿခံငယ္ တခုတြင္ ထိုင္ေနၾကသည္။ သီးသီးသန္႔သန္႔စီ ----။ သတင္းေထာက္မ်ားမွ ဓါတ္ပံုမ်ား ရိုက္ၾက၏။ အထူးခံုရုံးအဖြဲ႔၏

ဥကၠဌျဖစ္သူ တရားေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ျမင့္ႏွင့္ အဖြဲ႔၀င္မ်ားျဖစ္ေသာ ဦးေအာင္သာေက်ာ္ ၊

ဦးစီဘူးတုိ႔သည္ ရုံးခန္းအတြင္းသို႔ ၀င္လာၾကသည္။ တရားခံမ်ားအားလံုး မတ္တပ္ရပ္ၾက၏။ အထူးခံုရုံးအဖြဲ႔သည္ ႏို္င္ငံေတာ္ လုုပ္ႀကံမႈႀကီး၏ တရားလိုျပသက္ေသ (၇၈) ဦးႏွင့္ တရားခံျပ သက္ေသ (၃၁) ဦးတုိ႔အား ရုံးေတာ္မွ ေခၚယူ စစ္ေဆး၏။ ဦးေစာမွ သူ႔အတြက္ ေရွ႔ေနအား ၀တ္လံုေတာ္ရ မစၥတာ ဗတားနစ္ႏွင့္ အဂၤလန္မွ ၀တ္လံုေတာ္ မစၥတာ ကာတဘင္းနက္တုိ႔ ႏွစ္ဦးအား ငွား၏။ မစၥတား ကာတဘင္းနက္က အဂၤလန္မွ ဘုရင္ေတာ္၀င္ ေကာင္စီ၀င္

တဦးလည္း ျဖစ္သည္။ က်န္သည့္ လူသတ္သမား တရားခံမ်ားအတြက္မူ သာယာ၀တီမွ ဦးသူငယ္အား ဦးေစာမွ ငွားေပးသည္။ (၃၇) ရက္တုိင္ ရုံးထိုင္၍ စစ္ေဆးၿပီးေနာက္ ဦးေစာႏွင့္

အေပါင္းအပါတုိ႔၏ ႏို္င္ငံေတာ္ လုပ္ႀကံမႈႀကီးအား ရုံးေတာ္မွ စီရင္ခ်က္ခ်ေတာ့သည္။ ေသဒဏ္ႏွင့္ တသက္တကြ်န္း ----။

(၂၇) ၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၈) ရက္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

117

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အင္းစိန္ေထာင္။ ေထာင္ပိုင္ႀကီးသည္ ဦးေစာ၏ အခန္းေရွ႔မွ ေသာ့ခေလာက္ႀကီးအား ဖြင့္လုိက္သည္။ မီးေရာင္ မွိန္ပ်ပ်ေအာက္၌ ဦးေစာသည္ သံတုိင္အားကိုင္လ်က္ မတ္တပ္ရပ္လ်က္ ရွိ၏။

ကုတ္အက်ႌအနက္ႏွင့္ ပိုးေပ်ာ့ ရွမ္းေဘာင္ဘီအရွည္အား ၀တ္ထားသည္။ တညလံုး အိပ္စက္ထားဟန္ မတူ။ မ်က္လံုးမ်ားက နီ၍ ေနသည္။ ဂဠဳန္ဦးေစာသည္ သံတုိင္အား ဆုပ္ကိုင္ရင္း ေထာင္ပိုင္ႀကီးအား အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေမး၏။ "Any Message from London" ေထာင္ပိုင္ႀကီးမွ ဦးေစာအား ၾကည့္ၿပီး တုိးၫွင္စြာ အေျဖေပး၏။ "No Nothing, Very Sorry ---" အင္းစိန္ေထာင္၀င္း တခုလံုး တိတ္ဆိတ္၍ ေနသည္။ ဦးေစာ၏ အိမ္မက္က ၿပီးဆံုး၍ သြားသည္။ မရေတာ့ ----။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ကင္းမဲ့သြားသည့္ ဦးေစာ၏ မ်က္ႏွာသည္ လူေသတဦးကဲ့သို႔ ----။ ေသြးေရာင္ ဆုတ္ေလ်ာ့ၿပီး ျဖဴေဖ်ာ့၍ ေနေတာ့သည္။ ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ား၏ ေခၚရာသို႔ ဦးေစာသည္ လုိက္၍ ပါလာခဲ့သည္။ တလွမ္းခ်င္း ----။

အင္းစိန္ေထာင္ အုတ္ရုိးနီနီမ်ားေပၚ၌ က်ီးတို႔သည္ ငိုက္ျမည္း၍ ေနၾကသည္။ အာရုံက မေပၚေသး ---။ အေမွာင္ထုသည္ အင္းစိန္ေထာင္၀င္းႀကီးအား လႊမ္းၿခံဳ၍ မိုးထားဆဲ ----။ တလွမ္း ---၊ ႏွစ္လွမ္း ----။ တေရြ႔ေရြ႔ႏွင့္ ဦးေစာသည္ အင္းစိန္ေထာင္တုိက္ (၃)မွ ႀကိဳးစင္ဆီသို႔ ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ား ေခၚယူရာအတုိင္း လုိက္ပါ၍ လာခဲ့သည္။ အသိမဲ့စြာ ----။ အင္းစိန္ေထာင္ ႀကိဳးစင္၀န္းက်င္၌ လွ်ပ္စစ္ မီးေရာင္မ်ားျဖင့္ လင္းလင္းပပ ----။ ေဘဘီေစာသည္ ဖခင္အား

ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ကန္ေတာ့၏။ ဦးေစာ၏ ရုပ္သြင္က အသက္ကင္းမဲ့သည့္ အရုပ္တခုကဲ့သို႔ ----။ ဦးေစာအား ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ားက ေခၚ၍သြားသည္။

ႀကိဳးေပးသတ္မည့္သူအတြက္ ၀တ္ရုံအျဖဴႀကီးအား ဦးေစာအား စြပ္၍ ေပးၾကသည္။ ၿပီးလွ်င္ ---ဦးေစာ၏ ေျခႏွစ္ေခ်ာင္းအား ႀကိဳးႏွင့္ စည္း၏။ ေထာင္၀န္ထမ္းတဦးမွ ဦးေစာ၏ လည္ပင္းသို႔ ႀကိဳးကြင္းအား စြပ္သည္။ ၿပီးလွ်င္---- ဦးေစာ၏ ဦးေခါင္းအား အ၀တ္ျဖဴႏွင့္ စြပ္ရန္ ျပဳလုပ္၏။ ဦးေစာမွ ---“ရပါတယ္။ က်ေနာ္ ရင္ဆုိင္ရဲပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။ ေထာင္ပိုင္ႀကီးမွ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္အရ ျပဳလုပ္ရေၾကာင္း ေျပာသည္။ ဦးေစာမွ မျငင္း ----။ သူ၏ ေဘးသို႔ ေနာက္ဆံုး ငဲ့၍ၾကည့္၏။ ေမာင္စိုး၊ သက္ႏွင္းႏွင့္ မႈန္ႀကီးတုိ႔က အ၀တ္ျဖဴအုပ္၍ ႀကိဳးေပးရန္ အသင့္ျဖစ္၍ ေနၾကၿပီ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

118

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

“ဂ်ဳိင္း” မင္းဟန္ -----------------------------ကိုးကား ---

ကိုသန္း (ၾကည့္ျမင္တုိင္) ၏ ကိုယ္ေတြ႔ႀကံဳခဲ့ရေသာ ႏို္င္ငံေတာ္ လုပ္ႀကံမႈႀကီး



ဦးႏု၏ တာေတစေနသား



သိန္းေဖျမင့္၏ ေတာ္လွန္ေရးကာလ ႏုိ္င္ငံေရး အေတြ႔အႀကံဳမ်ား



နတ္ေမာက္ဘုန္းေက်ာ္၏ ငမုိးမေသေသး ေဆာင္းပါး (ျမ၀တီမဂၢဇင္း၊ ၁၉၅၇ခုႏွစ္ ၊ ဇူလုိင္လ)



ေမာရစ္ေကာလစ္၏ Last And First in Burma



တကၠသိုလ္ေန၀င္း၏ လြတ္လပ္ေရးဗိသုကာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း



အင္ဒီဒီမွ ထုတ္ေ၀သည့္ ျမန္မာျပည္ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ျပည္သူတုိ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ ပါ၀င္မႈ

စစ္တပ္နဲ႔ စစ္ဗိုလ္ ... (ေဆာင္းပါး)

ကလိုေစးထူး ၾကာသပေတးေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 17 2008 14:23 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ လက္ရိွ ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရး အေနအထားအရ စစ္တပ္ကို ျပည္သူလူထုဘက္ကို ပါလာေအာင္၊ တနည္း စစ္တပ္နဲ႔ျပည္သူ တသားတည္း ရိွလာေအာင္ စစ္တပ္ထဲက စစ္သားေတြရဲ႕

အေျခအေနေတြနဲ႔ ရပ္တည္ရမႈ အေနအထားကုိ တေစ့တေစာင္း ေလ့လာႏိုင္ဖို႔အတြက္ `စစ္တပ္ထဲမွာ´ ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးကို က်ေနာ္ ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ လတ္တေလာ ေႏွာင္းပုိင္းကာလေတြထဲမွာ အထူးသျဖင့္ စက္တင္ဘာ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ေနာက္ပိုင္းကာလေတြနဲ႔ နာဂစ္မုန္တုိင္း အျဖစ္ဆိုး ေနာက္ပိုင္း ကာလေတြမွာ အမွတ္ရရ

သတိထားစရာ အျဖစ္ကေတာ့ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာေတြေပၚ (အထူးသျဖင့္ ျမန္မာဘေလာ့ဂ္ စာမ်က္ႏွာေတြေပၚမွာ) အယူအဆေရးရာ အရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ရပ္တည္ခ်က္အရပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊

ေရးသားလာတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ အရာရိွငယ္ တခ်ဳိ႕ (တခ်ဳိ႕) ထပ္မံ ေပၚလာတာပါပဲ။ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ့ ေျပာပုံဆုိပုံ၊ သူတုိ႔ ေရးတဲ့စာေတြေၾကာင့္ အခုစာကို ဆက္ေရးမိတာပါ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

119

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒီေတာ့ စစ္တပ္ထဲက အရာရိွခ်င္းအတူတူ အဲဒီလူ တခ်ဳိ႕ (တခ်ဳိ႕) က ဘာ့လုိ႔မ်ား

အဲဒီေလာက္ေတာင္ ေမာက္မာျပီး တျခား အရာရိွေတြက ဘာေၾကာင့္ ယဥ္ေက်းရတာလဲ ဆိုတာကို ေတြးမိျပီး၊ မိမိနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အလြန္အင္မတန္

လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္လွစြာ ေနထုိင္တတ္တဲ့ အရာရိွေတြလို စစ္တပ္ အရာရိွတုိင္း ဘာေၾကာင့္ မေနထုိင္ႏိုင္တာလဲ ဆုိတာေလးကို ေလ့လာၾကည့္ခ်င္တာပါ။ *** အပြင့္နဲ႔ အရစ္ … အပြင့္နဲ႔ အရစ္ဆိုတာက တျခားေတာ့ မဟုတ္ပါ။ စစ္ဗိုလ္နဲ႔ တျခားအဆင့္ စစ္သားေတြကို

ရည္ညႊန္းခ်င္တာပါပဲ။ စစ္ဗိုလ္နဲ႔ တျခားအဆင့္ရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာ ရိွတဲ့အနက္ အဓိက အက်ဆုံး ကြာျခားခ်က္တခုကို ျပပါဆုိရင္ `ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္´ ပါပဲ။ စစ္တပ္ထဲကို

တိုင္းျပည္ကုိ ခ်စ္လြန္လြန္းလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားအေၾကာင္းနဲ႕ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရာက္လာေရာက္လာ ဘယ္အဆင့္နဲ႔ တပ္ထဲကို ၀င္လာတာလဲ ဆိုတာဟာ စစ္သားေတြရဲ႕ မတူညီတဲ့ `ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္´ ေတြရဲ႕ အစပါပဲ။ အဲဒီ မတူညီတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကို အေျခခံရင္းနဲ႔ပဲ အရာရိွဆုိးေတြရဲ႕ ႐ိုင္းစိုင္းတဲ့ အေတြးအေခၚ၊ အက်င့္ဆုိးေတြ အစပ်ိဳးပါတယ္။

စစ္ဗိုလ္ခ်င္း အတူတူမွာေတာင္ တျခားအဆင့္ကေနတဆင့္ စစ္ဗိုလ္ျဖစ္လာတဲ့ လူေတြနဲ႔ စစ္တကၠသိုလ္ ဗုိလ္ေလာင္း သင္တန္းဆင္း စစ္ဗိုလ္ေတြရဲ႕ စစ္တပ္တြင္း ေနရာရမႈဟာ မသိမသာျဖစ္ေစ၊ သိသိသာသာႀကီး ျဖစ္ေစ ျခားနားခ်က္ေတြ ရိွပါတယ္။ ဒါက တခ်က္ပါ။ ဒါကို `စစ္တပ္ထဲမွာ´ ေဆာင္းပါးမွာ က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့ၿပီးပါၿပီ။

စစ္တပ္ထဲမွာ တျခားအဆင့္ ဆိုတာက စစ္ဗိုလ္ျဖစ္ဖို႔ လမ္းရိွတယ္ဆိုတာ မွန္ေပမယ့္ ေသေသခ်ာခ်ာ တြက္ဆ ေလ့လာၾကည့္ရင္ အဲဒီ စစ္ဗိုလ္ျဖစ္ဖို႔ လမ္းဟာလည္း အရာရိွစစ္ဗိုလ္နဲ႔ ပလဲနံသင့္ျခင္းဟာ အဓိကအခ်က္ ျဖစ္ေနျပန္တာပါပဲ။ စစ္ဗိုလ္ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ တျခားအဆင့္ တေယာက္ကေတာ့ ေႏွးေကြးလြန္းလွတဲ့ ရာထူး တိုးျမွင့္ခံရမႈေတြနဲ႔သာ ဘ၀ရဲ႕ အခ်ိန္အေတာ္မ်ားမ်ားကုိ စစ္တပ္ထဲမွာ ကုန္ဆုံးရေလ့ရိွတာ မ်ားပါတယ္။ ဒီေတာ့

စစ္စည္းကမ္းအရ ဘာျပစ္မႈမွ မရိွတာနဲ႔တင္ကို အခ်ိန္ကာလ အပုိင္းအျခားအလုိက္ ရာထူးတိုးျမွင့္ခံရတဲ့ စစ္ဗိုလ္ေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဟာ စစ္တပ္ထဲမွာ အေတာက္ပႀကီး ေတာက္ပလုိ႔ ေနပါေတာ့တယ္။

စစ္တပ္ထဲမွာ ရာထူးအဆင့္အလိုက္ စနစ္တက် စီမံကြပ္ကဲရတာမို႔ တျခားအဆင့္ စစ္သည္ေတြဟာ အရာရိွေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ခံ လူတန္းစား ျဖစ္ရတာဟာ ေျပာစရာကိစၥ မဟုတ္ေပမယ့္ အဲဒီ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာအေပၚမွာ တလြဲဆံပင္ေကာင္း ယစ္မူးမႈက စိုးရိမ္စရာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို စစ္ဗိုလ္မ်ဳိးဟာ သူတို႔ရဲ႕ တပ္တြင္းမွာလည္း

လက္ေအာက္ငယ္သားေတြရဲ႕ ႐ိုေသေလးစားမႈ အစစ္အမွန္ကို ရေလ့မရိွပါဘူး။

ျပန္မေျပာသာလို႔၊ ျပႆနာတက္မွာ စိုးလို႔သာ ၿငိမ္ခံေနရတယ္ စိတ္ထဲမွာေတာ့ ေႁမြတေကာင္ကို ရြံေၾကာက္ ျဖစ္သလုိ သေဘာထားေလ့ ရိွပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

120

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စစ္တပ္ထဲမွာ စစ္သည္ေတာ္တို႔ လိုက္နာျပဳက်င့္အပ္တဲ့ က်င့္၀တ္ ၆၀ ဆိုတာ ရိွပါတယ္။ စစ္တပ္ထဲက ဘယ္လို အဆင့္အတန္း ရာထူးမ်ဳိးကိုမဆို စစ္စည္းကမ္းအရ အေရးယူဖုိ႔ ကိစၥေပၚလာရင္ အဲဒီ စစ္သည္ေတာ္က်င့္၀တ္ ၆၀ စာအုပ္ထဲမွာပါတဲ့ စစ္စည္းကမ္း၊

ဥပေဒပုဒ္မေတြနဲ႔ အေရးယူေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္စည္းကမ္း ေဖာက္ဖ်က္တာခ်င္း အတူတူ အရာရိွစစ္ဗိုလ္မ်ားဟာ ေတာ္႐ုံတန္႐ုံနဲ႔ အေရးယူခံရေလ့ မရိွတတ္ပါဘူး။ အင္မတန္

မဖုံးႏိုင္မဖိႏိုင္ ေပၚလာတဲ့ ျပစ္မႈ ကိစၥမ်ဳိးေတြက်မွပဲ အရာရိွေတြကုိ စစ္စည္းကမ္းအရ အေရးယူေလ့ရိွသလို အေရးယူတဲ့အခါမွာလည္း အတတ္ႏိုင္ဆုံး ေလွ်ာ့ေပါ့တဲ့ ျပစ္ဒဏ္ကုိသာ ေပးေလ့ရိွပါတယ္။ ယုတ္စြအဆုံး အရပ္ဘက္ ေထာင္တန္းက်သြားရင္ေတာင္ အဲဒီ

ေထာင္က်သြားတဲ့ စစ္ဗိုလ္ဟာ စစ္တပ္ထဲက ရာထူးအရိွန္ လက္က်န္ေလးကို လာဘ္ေငြ အတန္အသင့္ ျဖည့္တင္းၿပီးေတာ့ ေထာင္မင္းသား လုပ္လို႔ ရပါေသးတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး အေျခအေနေတြေၾကာင့္ အေျခခံ စိတ္ဓာတ္မေကာင္းတဲ့ အရာရိွဆိုးေတြကို အဆိပ္ပင္ေရေလာင္းသလို ျဖစ္ေစေတာ့တာပါပဲ။ အဲဒီစိတ္ထားေတြကို လက္ကိုင္ထားၿပီး ျပည္သူေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ရတဲ့ `ငါလို တပ္မေတာ္အရာရိွကို …၊ မင္းလိုေကာင္က…´ `ငါ့ကို ဘာေကာင္မွတ္ေနလဲ၊ ဗိုလ္ႀကီးကြ၊ ဗိုလ္မွဴးကြ´ ဆိုတဲ့

အေျပာမ်ိဳးေတြ၊ ႐ိုင္းပ်မႈမ်ိဳးေတြကုိ ၾကားခဲ့ရဖူးတာေတြဟာ သူတုိ႔ စစ္တပ္ထဲမွာ အပစား ေပးခံရတာေၾကာင့္လည္း ပတ္သက္ေနတာပါ။

လက္ရိွ အေနအထားအရ တျခားအဆင့္ စစ္သားေတြမွာထက္စာရင္ ပညာအရည္အခ်င္း၊ ႀကံ့ခိုင္မႈစြမ္းရည္၊ ဉာဏ္ရည္ေတြအျပင္ အရပ္အေမာင္းနဲ႔ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကအစ

စိစစ္ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ အရာရိွ စစ္ဗိုလ္ေတြအတြက္ စစ္တပ္ဟာ `ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ တေလွႀကီးနဲ႔ ေနရာ´ လို႔ေတာင္ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္

ဗိုလ္ႀကီးဘ၀ကေန အဆင့္ထပ္မတက္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ စစ္ဗိုလ္ကလည္း ေထာက္ပို႔တပ္ရင္းလို၊ ေလ့က်င့္ေရးတပ္ရင္းလိုမ်ဳိး ၀င္ေငြေျဖာင့္တဲ့ တပ္ရင္းေတြမွာ သက္ေတာင့္သက္သာ တာ၀န္ထမ္းခြင့္က ရိွေနပါေသးတယ္။ အာဏာ `ေငြ´ထက္ ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ အရာကေတာ့ `အာဏာ´ ပါပဲ။ ပင္ကို အေျခခံစိတ္ဓာတ္ မရင့္က်က္သူအတြက္ `ေငြ´ ဟာ သူ႔ဘ၀ကို ပ်က္စီးေစႏိုင္တာ မွန္ေပမယ့္ အဲဒီလူလက္ထဲကုိ `အာဏာ´ သာ ေရာက္သြားရင္ေတာ့

သူ႔တေယာက္ထဲတင္ကိုသာမက သူနဲ႔ ပတ္သက္လႈပ္ရွားရတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ကုိပါ ႐ိုက္ခတ္မႈေတြ ရိွလာေတာ့တာပါပဲ။

အရပ္ထဲမွာေနတုန္းက အလြန္အင္မတန္ ႐ိုး႐ုိးကုပ္ကုပ္ ေနတတ္ေပမယ့္ ဗုိလ္သင္တန္းေအာင္လို႔ သင္တန္းဆင္းလုိ႔ အရာရိွေပါက္စ ျဖစ္လာၿပီဆုိရင္ပဲ `အာဏာ´ ဆုိတဲ့ တံလ်ပ္က ေတာ္႐ုံတန္႐ုံ စိတ္ဓာတ္မခိုင္မာသူေတြရဲ႕ စိတ္ကို စတင္ ျမဴဆြယ္လိုက္ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

121

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စစ္တပ္ရဲ႕ စည္းကမ္းက်နတဲ့ စစ္စည္းကမ္းအရ လမ္းသြားရင္းနဲ႔ ဆုံမိရင္ေတာင္ တျခားအဆင့္ ျဖစ္သူက အရာရိွကို အေလးျပဳ အ႐ိုအေသေပးရတာမို႔ ပင္ကုိစိတ္ဓာတ္ မခိုင္မာသူရဲ႕ ေျမာက္ႂကြႂကြ စိတ္ကို အဲဒါေလးကအစ လႈပ္ႏွဲ႔ယူပါတယ္။ စစ္တပ္ထဲမွာ တခါတရံမွာ အေျခအေနအရ ေအာက္လက္ငယ္သား တေယာက္ေယာက္ကို ပါး႐ိုက္၊ နား႐ိုက္ ကန္ေက်ာက္ရတာမ်ဳိးေတြ ရိွတတ္ပါတယ္။ (စစ္စည္းကမ္းဥပေဒေတြ

ဘာေတြနဲ႔ အေရးမယူခ်င္လို႔ တပည့္လက္သားကုိ ဆုံးမတဲ့ သေဘာမ်ဳိး) ကုိယ္ထိလက္ေရာက္ ႐ိုက္ႏွက္ဆုံးမရတာကို စစ္တပ္ သေဘာသဘာ၀မို႔ ေျပာစရာ မရိွေပမယ့္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး

အေနနဲ႔ကေတာ့ စစ္ဗိုလ္ဆုိးတခ်ဳိ႕ဟာ အဲဒါကို အရသာ ေတြ႔သြားတတ္တာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ လက္ရိွ ျမန္မာစစ္တပ္ထဲမွာ `စစ္ေျပးမႈ´ ေတြ အရမ္းမ်ားေနရတာဟာ အဲဒီလို အရာရွိေတြရဲ႕ လက္ခ်က္လည္း ပါပါတယ္။

ဒီလို ေျပာလို႔၊ ေရးလို႔ `ဒါျဖင့္ စစ္တပ္ထဲမွာ စစ္ဗိုလ္တုိင္းက အဲဒီလိုပဲ ျဖစ္ေနတယ္လို႔

ေျပာခ်င္သလား´ လို႔ ေမးစရာ ရိွပါတယ္။ မဟုတ္ပါဘူး။ အာဏာေတြ ဘယ္လိုပဲ ရလာရလာ၊ ရာထူးေတြ ဘယ္လိုပဲ ၾကီးလာၾကီးလာ ပင္ကုိယ္စိတ္ဓာတ္ အေျခခံေကာင္းသူဟာ သူတုိ႔

စစ္တပ္ထဲမွာလည္း အလြန္အင္မတန္ အ႐ိုေသခံရတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းျဖစ္သလို အရပ္ဘက္ ျပည္သူေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရတဲ့ အခါမွာလည္း နမူနာယူစဖြယ္ ျဖစ္ေအာင္ ေနထုိင္ေလ့ရိွပါတယ္။

စစ္တပ္ထဲမွာကေတာ့ `ေခၚရင္လာ၊ ခုိင္းရင္လုပ္၊ ခံမေျပာနဲ႔´ ဆိုတဲ့ မူအတိုင္း

အဆင္ေျပသလိုလုိ ရိွေနေပမယ့္ ျပင္ပက ျပည္သူေတြကို အဲဒီ စိတ္ဓာတ္ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါမွာေတာ့ ဘယ္လိုမွ အဆင္မေျပေတာ့ပါဘူး။ ေတြ႔သမွ်လူကို

ကုိယ့္လက္ေအာက္ငယ္သားလို သေဘာထားၿပီး `ဒီေကာင္က ဘာေကာင္မို႔လဲ၊ ငါတုိ႔မွာ ဒီအဆင့္ရဖုိ႔အတြက္ မနည္းႀကိဳးစားလာရတာ၊ ငါ့ကို ဘာေကာင္ထင္ေနလဲ´ ဆုိတဲ့ အေပါက္မ်ဳိး ခ်ဳိးဖုိ႔ကို ၀န္မေလးေတာ့ဘူး။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံ ဒီအေျခအေနဆိုက္ေနရတာဟာ အဲဒီလုိ လူစားေတြက ႏိုင္ငံရဲ႕ အျမင့္ဆုံးအာဏာကို ရယူထားလုိ႔ပါပဲ။ ဒါဟာ ဘာလဲဆုိေတာ့ ေငြထက္ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ `အာဏာ´ ကို မျမင္ဖူး၊ မူး ျမစ္ ထင္ၾကတာပါပဲ။ လူပါး စစ္ဗိုလ္ … `လူပါး´ လို႔ သုံးႏႈန္းတာဟာ တကယ္ေတာ့ ေလွာင္ေျပာင္တဲ့ သေဘာမဟုတ္ပါဘူး။ ပါးရည္နပ္ရည္ ရိွတာ၊ အထက္ကိုဆိုလည္း အထက္ကို၊ ေအာက္ကုိဆိုလည္း

ေအာက္ကိုအေလ်ာက္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္ေအာင္ အလိုက္သင့္ ေနထိုင္တတ္တဲ့ စစ္ဗိုလ္မ်ဳိးကို ရည္ညႊန္းလိုတာေၾကာင့္ လူပါး လို႔ သုံးတာပါပဲ။ ဘာမွ မစဥ္းစား မဆင္ျခင္တဲ့ စစ္ဗိုလ္ေတြ စစ္တပ္ထဲမွာ ေျမာက္ျမားစြာ ရိွေနသလို အေျခအေနအမွန္ကို ေကာင္းစြာ သေဘာေပါက္တဲ့ အနည္းငယ္ေသာ လူပါးစစ္ဗိုလ္ေတြလည္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

122

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာစစ္တပ္ထဲမွာ ရိွေနတာ အမွန္ပါ။ ခက္တာက အဲဒီလို စစ္ဗိုလ္ေတြ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွာ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ေနရာရလာမွာလဲ၊ အဲဒီစစ္ဗိုလ္ေတြကေရာ `အာဏာ´ ရဲ့ လႈပ္ႏွဲ႔မႈကို

ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာအထိ စစ္တပ္ထဲမွာ ေတာင့္ခံႏိုင္မလဲ ဆိုတာက ေမးခြန္းထုတ္စရာပါ။ က်ေနာ္ရဲ႕ ဇာတိေျမ ကရင္ျပည္နယ္က အေရွ႕ေတာင္တုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ (ရတခ) ရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ရိွေလေတာ့ ရတခ တိုင္းမွဴးေပါင္းစုံ တာ၀န္ယူဖူးတဲ့အနက္ ထူးျခားတဲ့ လူပါးစစ္ဗိုလ္ တုိင္းမွဴးႏွစ္ေယာက္ကို ႀကဳံဖူးပါတယ္။

တေယာက္ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ကက္စိန္ပါ။ သူ တိုင္းမွဴးျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ ႀကံ႕ဖြတ္အသင္းေတြကို စတင္ဖြဲ႔စည္းၾကတာမို႔ က်ေနာ္တုိ႔ၿမိဳ႕ရဲ႕ ႀကံ႕ဖြတ္အသင္း႐ုံး ဆုိင္းပုဒ္တင္ပြဲကို သူကုိယ္တုိင္

လာၿပီး ဖဲႀကိဳးျဖတ္ဖြင့္လွစ္သလို ၿမိဳ႕နယ္ခန္းမမွာလည္း အသင္း၀င္ေတြကို သူ႔ရဲ႕ ၾသ၀ါဒကို ခံဖို႔အတြက္ နယ္ေျမခံတပ္ရင္းမွဴးက ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို စုစည္းထားပါတယ္။ တိုင္းမွဴးေရာက္လာေတာ့ ေန႔လည္ ၁၁ နာရီေက်ာ္ပါၿပီ။ သူက `သားတုိ႔ သမီးတုိ႔

ထမင္းစားၿပီးၾကၿပီလား´ လို႔ ေမးပါတယ္။ အားလုံး တညီတညႊတ္တည္းပဲ `မစားရေသးပါဘူး´ လို႔ေျဖေတာ့ သူက တပ္ရင္းမွဴးကို `မင္း ကေလးေတြကို ဘယ္အခ်ိန္ကတည္းက ခန္းမထဲကို ေခၚထားတာလဲ၊ အလကား ဒုကၡေပးထားတယ္´ လို႔ ဆူပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အစည္းအေ၀းကို

မစေသးဘဲ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို ထမင္းျပန္အစားခိုင္းၿပီးေတာ့ ေန႔လည္ ၁၂ နာရီခြဲမွ ျပန္စပါတယ္။ အေပၚယံၾကည့္လိုက္ရင္ေတာ့ ဘာမွမဟုတ္ဘူးလို႔ ထင္ႏိုင္ေပမယ့္ တိုင္းမွဴး

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကက္စိန္ရဲ႕ အဲဒီ အျပဳအမူေလးကိုပဲ က်ေနာ္တို႔ ၿမိဳ႕သားေတြမွာ ခ်ီးမြမ္းလို႔ မဆုံးပါဘူး။ ေနာက္တေယာက္ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သီဟသူရ သူရစစ္ေမာင္ပါ။ ေခတ္အဆက္ဆက္က တုိင္းမွဴးေတြ လက္ထက္တုန္းက ဘယ္ေတာ့မွ မၿပီးခဲ့တဲ့ ေမာ္လၿမိဳင္သြား ကားလမ္းကုိ

အဲဒီတုိင္းမွဴး တက္ၿပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ကတၱရာ ေက်ာက္ခင္းလမ္းအျဖစ္ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ဖြင့္လွစ္လိုက္ေတာ့ ၿမိဳ႕ခံျပည္သူေတြက သူ႔ကို အလြန္ သေဘာက်ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူ႔ရဲ႕

စစ္တပ္ထဲမွာလည္း လက္ေအာက္ငယ္သားေတြကုိ ေက်ာသားရင္းသာ မခြဲျခားဘဲ အင္မတန္မွ ေစာင့္ေရွာက္တတ္လိ႔ု စစ္သားေတြရဲ႕ ခ်စ္ခင္ေလးစားမႈကုိလည္း တျခားတုိင္းမွဴးေတြထက္ ပုိရပါတယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ေပၚမွာဆိုရင္လည္း ၿမိဳ႕ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို (ျပည္သူေတြကို မထိခိုက္ေစရဘဲ) တကယ္ အလုပ္လုပ္ခဲ့တာေတြ ရိွတာေၾကာင့္

ဒုတိယဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တင္ဦးနဲ႔အတူတူ ရဟတ္ယာဥ္ ပ်က္က်တဲ့အထဲမွာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္စစ္ေမာင္ ပါသြားေတာ့ ေမာ္လၿမိဳင္ ေစ်းႀကီးက လူေတြ ေတာ္ေတာ္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ၾကတယ္လို႕ ၾကားသိရဖူးပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ လူပါးစစ္ဗိုလ္ေတြကို သူတုိ႔ရဲ႕ လက္ေအာက္ငယ္သားေတြ ေလးစားေနတာ၊ ျပည္သူေတြကလည္း မုန္းမေနတာဟာ သိပ္ခက္ခဲ နက္နဲေနတဲ့ ေသာ့ခ်က္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ လက္ထဲမွာ ရိွေနတဲ့ `အာဏာ´ ဆုိတဲ့ အရာကို တခ်ိဳ႕အခ်ိန္ေတြမွာ ေခတၱခဏ

ေမ့ထားၿပီးေသာ္လည္းေကာင္း၊ အဲဒီ အာဏာကို အလြဲသုံးစား မလုပ္တာဟာလည္းေကာင္း အစရိွတဲ့ ပါးနပ္မႈေတြေၾကာင့္ပါပဲ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

123

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အပြင့္ဆိုသည္မွာ … ပုခုံးေပၚမွာ အပြင့္ေသးေသး တပြင့္ စၿပီး ရလိုက္တယ္ ဆုိတာဟာ တကယ္တမ္း ေသေသခ်ာခ်ာ စဥ္းစားလိုက္မယ္ဆိုရင္ အဲဒါဟာ `ျပည္သူ႔၀န္´ ဆိုတဲ့ ထမ္းတံပုိးကုိ သူတို႔ ပုခုံးေပၚ တင္ေပးလိုက္တာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ တပြင့္ကေန ႏွစ္ပြင့္၊ ႏွစ္ပြင့္ကေန သုံးပြင့္၊ သုံးပြင့္ကေန တေခြ …၊ အဲဒီလိုနဲ႔ အပြင့္အေရာင္ ပုိေျပာင္လာေလေလ၊ အပြင့္ေတြ ပိုမ်ားလာေလေလ ပုခုံးေပၚက

ထမ္းတံပိုးႀကီးက ႀကီးလာေလေလ ဆုိတာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ရမွာပါ။ အခုကေတာ့ ပုခုံးေပၚက အပြင့္ကို

ထမ္းတံပိုးလုိ႔ သေဘာထားတဲ့ စစ္ဗိုလ္ေတြအစား `တန္ခိုး အရိွန္အ၀ါ´ လုိ႔ သေဘာထားၾကတဲ့ စစ္ဗိုလ္ေတြ ပိုမ်ားေနရတာေၾကာင့္ စစ္တပ္မွာ နာမည္ပ်က္ရပါတယ္။ အဲဒီ နာမည္ပ်က္မႈေတြကို ျပန္ၿပီး အဖတ္ဆယ္ဖုိ႔ ဆိုတာကလည္း ပုခုံးေပၚမွာ အပြင့္ေတြ ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ အဲဒီ စစ္ဗိုလ္ေတြမွာပဲ တာ၀န္ရိွပါတယ္။ စစ္တပ္နဲ႔ စစ္ဗိုလ္ … `စစ္တပ္ဆိုတာဟာ တိုင္းျပည္အတြက္ မရိွမျဖစ္ အဖြဲ႔အစည္း´ ဆုိတာကို စစ္ဗိုလ္တုိင္းက ေျပာေလ့ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုသာ ေျပာလိုက္တယ္ စစ္တပ္သိကၡာတက္ေအာင္ ဘာလုပ္သင့္သလဲ ဆုိတာကိုေတာ့ စစ္တပ္ရဲ႕ အႀကီးအကဲဆိုသူ ေခါင္းေဆာင္ စစ္ဗိုလ္ကအစ ေကာင္းစြာ သေဘာေပါက္ျခင္း မရိွပါဘူး။ အဲဒီလို ေခါင္းေဆာင္ရဲ့ သစၥာေတာ္ကို ခံေနရတဲ့ စစ္ဗိုလ္ အယုတ္အလတ္ အျမတ္မေရြးေတြကေရာ ေနာင္တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ သူတို႔တေတြရဲ့ လက္ထဲကို စစ္တပ္ေရာက္လာခဲ့ရင္ ဘာဆက္လုပ္ၾကမလဲ ….။

အထက္မွာ က်ေနာ္ တင္ျပခဲ့သလို `ငါတို႔မွာ ဒီအဆင့္ရဖို႔ မနည္းႀကိဳးစားလာရတာ… အခု ငါတို႔ အလွည့္ေရာက္ၿပီ၊ က်န္တဲ့ေကာင္ေတြ နာဖို႔သာျပင္ထား´ ဆုိတဲ့ အေတြးမ်ိဳးနဲ႔ စစ္ဗိုလ္ေတြ စစ္တပ္ထဲမွာ မ်ားသထက္ မ်ားလာတာကိုေတာ့ မလိုလားတာ အမွန္ပါ။ စစ္တပ္ထဲက စစ္သားေဟာင္းၾကီး တဦးရဲ႕ စကားတခြန္းကို ဖတ္မွတ္ဖူးခဲ့တာ မွတ္သားစရာ ေကာင္းလွတာမို႔ ျပန္လည္ ေဖာက္သည္ခ်ပါရေစ …။

`ငါ့သားမ်ား စစ္ထဲ၀င္ရင္ေလ …၊ သူ႔ကို ေျပာလိုက္စမ္းပါကြာ၊ စစ္တပ္ဆိုတာဟာ ေယာက္်ားေကာင္း ေယာက်္ားျမတ္ေတြကို ေမြးထုတ္ေပးတဲ့ ေက်ာင္းႀကီးေပါ့´ ကလိုေစးထူး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

124

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကိုထင္ေက်ာ္ ၇ ႀကိမ္ေျမာက္ တရား႐ံုးထုတ္

ဖနိဒါ

http://www.mizzimaburmese.com/news/inside-burma/1/1421-2008-07-16-

12-11-34

ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 16 2008 18:28 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ ခ်င္းမိုင္။

။ ကုန္ေစ်းႏႈန္း က်ဆင္းေရး ဦးေဆာင္ ေတာင္းဆုိခဲ့သည့္ ကုိထင္ေက်ာ္ကုိ

ယေန႔တြင္ အေနာက္ပုိင္းခ႐ုိင္ တရား႐ံုး၌ ၇ ႀကိမ္ေျမာက္ ႐ံုးထုတ္ခဲ့သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး လုိလားသူမ်ား အဖြဲ႔မွ ကုိထင္ေက်ာ္အား အက်ဥ္းေထာင္အတြင္း အေနာက္ပုိင္းခ႐ုိင္ တရား႐ံုးတြင္ ႐ံုးထုတ္ရာ ေရွ့ေန ဦးေအာင္သိန္းက ေလွ်ာက္လဲခ်က္ တင္သြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ “႐ံုးထုတ္ၿပီးသြားၿပီရွင့္။ ဒီေန႔ေတာ့ စစ္တာ မဟုတ္ဘူး။ စြဲထားတဲ့ ၃ ၿမ့ဳိနယ္က ပန္းပဲတန္း ၿမ့ဳိနယ္ အတြက္ကုိ ေရွ့ေန ဦးေအာင္သိန္းက ေလွ်ာက္လဲခ်က္ တင္တယ္။ အခု ၿပီးသြားပါတယ္” ဟု ကုိထင္ေက်ာ္၏ ဇနီးသည္ မသန္းသန္းေမာ္က မဇၩိမကို ေျပာသည္။

သူက ဆက္ၿပီး “ပန္းပဲတန္းၿမ့ဳိနယ္မွာ စြဲတင္ထားတဲ့ ပုဒ္မနဲ႔၊ ကုိထင္ေက်ာ္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္နဲ႔၊ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ အၾကည္ညိဳ ပ်က္ေစတယ္ဆုိတဲ့ ပုဒ္မနဲ႔ တျခားစီ ျဖစ္ေနတယ္။ သက္ေသေတြရဲ့ ထြက္ဆုိခ်က္ေတြကလည္း သူက ျပည္သူလူထုရဲ့ လုိအပ္ခ်က္ကုိသာ ေတာင္းဆုိျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ ကိစၥေတြ၊ စကားလုံးေတြ ဘာမွ မပါဘူး၊၊ ဒီပုဒ္မက

တကၽြန္းခ်ႏုိင္တဲ့ အေနအထား ရွိတယ္ဆုိေတာ့ ဒီပုဒ္မဟာ ျပင္းထန္လြန္းတယ္ေပါ့။ ေရွ့ေနက ေလွ်ာက္လဲပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ကုိထင္ေက်ာ္ကို ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔က ကမာရြတ္ၿမ့ဳိနယ္ လွည္းတန္းလမ္းဆံု၌ ဘုန္းႀကီးဝတ္ခြင့္ ဆႏၵျပမႈ၊ ဧၿပီလ ၂၂ ရက္ေန႔က သကၤန္းကၽြန္းၿမ့ဳိနယ္ စံျပေစ်းတြင္ ကုန္ေစ်းႏႈန္း က်ဆင္းေရး ဆႏၵျပမႈ၊ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ သိမ္ႀကီးေစ်းတြင္ ဆႏၵျပမႈ စသည့္

အမႈတမႈစီအတြက္ အစုိးရကုိ အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈ ပုဒ္မ ၁၂၄ (က) ျဖင့္ တရားစြဲဆုိထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အမႈမ်ားကုိ အေနာက္ပုိင္းခ႐ုိင္ တရား႐ံုးက တာဝန္ယူ စစ္ေဆးေနရာ ယေန႔တြင္ ပန္းပဲတန္းၿမ့ဳိနယ္ ဆႏၵျပမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေရွ့ေန ဦးေအာင္သိန္းက ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးခဲ့သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

125

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၅ ရက္တြင္ ျမန္မာစစ္အစုိးရက ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္း အဆမတန္ တုိးျမႇင့္သည့္အေပၚ ေစ်းႏႈန္းျပန္ခ်ေပးရန္ ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္တြင္ အမ်ားျပည္သူက

ေတာင္းဆုိဆႏၵျပရန္ ကိုထင္ေက်ာ္က တုိက္တြန္း ႏႈိးေဆာ္ခဲ့ၿပီး ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ သူကိုယ္တိုင္လည္း ရန္ကုန္ သိမ္ႀကီးေစ်းေရွ့တြင္ ဆႏၵျပသျဖင့္ အာဏာပုိင္မ်ားက ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။ ကိုထင္ေက်ာ္သည္ အင္းစိန္ေထာင္တြင္ ဖမ္းဆီးခံထားရသည့္ သံဃာေတာ္မ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ေထာင္တြင္း၌

အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပခဲ့သလုိ အက်ဥ္းေထာင္အတြင္း ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လမ္းေလွ်ာက္ခြင့္ ရေရးအတြက္လည္း ဆႏၵျပရာ၌ တတိယအႀကိမ္တြင္ “စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ... က်ဆံုးပါေစ” ဟူသည့္ ေႂကြးေၾကာ္သံကုိ ေအာ္ဟစ္သျဖင့္ ၃ ႀကိမ္ေျမာက္ စစ္ေခြးတုိက္တြင္ တုိက္ပိတ္ခံခဲ့ရေသးသည္။

ေဒၚစုလြတ္ေျမာက္ေရး ေတာင္းဆိုသူမ်ားကို ဆူပူေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္သည္ဟု စြပ္စြဲ ဖနိဒါ

http://www.mizzimaburmese.com/news/inside-burma/1/1420-2008-07-16-

11-53-46 ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 16 2008 18:10 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ ခ်င္းမုိင္။

။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေမြးေန႔တြင္ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရသည့္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ

အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ဝင္ ၁၄ ဦးအား အာဏာပုိင္မ်ားက ဆူပူမႈျဖစ္ေအာင္ လႈံ႔ေဆာ္မႈျဖင့္ တရား စြဲဆိုလိုက္သည္။

အင္းစိန္ေထာင္တြင္ တလနီးပါး ဖမ္းဆီးခံေနရသည့္ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဝင္မ်ားအား ဗဟန္းၿမ့ဳိနယ္ တရားရံုးတြင္ ယေန႔ ရံုးထုတ္ရာတြင္ ဗဟန္း ရဲစခန္းမွဴး ဒုရဲအုပ္ ဦးခုိင္ဝင္းေအာင္မွ

တရားလုိအျဖစ္ လုပ္ၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈကုိ ပ်က္ျပားေစရန္ လႈံ႔ေဆာ္မႈ ပုဒ္မ ၅ဝ၅ (ခ) ႏွင့္ လူ ၅ ဦးထက္မနည္း လူစုေဝးမႈ ပုဒ္မ ၁၄၃ တုိ႔ျဖင့္ တရားစြဲလိုက္သည္။ “အန္အယ္ဒီ ႐ံုးေရွ့မွာ လမ္းေပၚအထိ ေရာက္ေနတဲ့ အစုအေဝး ျဖစ္တယ္။ သူတုိ႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လႊတ္ေပးဖုိ႔ဆုိတာကုိ ပုိစတာေတြ ကုိင္ထားတယ္၊

ေႂကြးေၾကာ္တယ္ဆုိၿပီး ဆူပူမႈ ပုဒ္မ ႏွစ္ခု စြဲတင္ထားတယ္ေလ” ဟု ဗဟိုတရား႐ံုးခ်ဳပ္ ေရွ့ေန ဦးခင္ေမာင္ရွိန္က ေျပာသည္။ တရားစဲြဆုိခံရသူမ်ားမွာ ဗဟန္းၿမ့ဳိနယ္ အန္အယ္ဒီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးထြန္းျမင့္၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

126

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဦးေမာင္ေမာင္သိန္း (မဂၤလာဒံု)၊ ဦးတင္အုန္း (၈ဝ ႏွစ္ - လႈိင္သာယာ)၊ ဦးစုိးအုန္း (ဗဟန္း၊

တြဲဘက္အတြင္းေရးမွဴး)၊ ဦးစံေဘာ္ (၆ဝ ႏွစ္ေက်ာ္ - တြံေတး)၊ ဦးခ်စ္ခင္ (၆၅ ႏွစ္ - တြံေတး)၊ ဦးေဌးေအာင္ (မရမ္းကုန္း)၊ ဦးေမာင္စိန္ (မဂၤလာဒံု)၊ ဦးဟန္စိန္ (လႈိင္)၊ ကုိေက်ာ္ေက်ာ္ဆန္း (ေညာင္ေလးပင္)၊ ဦးသိန္းဝင္း (ေတာင္ဒဂံု)၊ ဦးျမင့္ေဆြ (ၾကည့္ျမင္တုိင္)၊ ဦးေဆြမင္း ေခၚ ဘြဲ႔အမည္ အရွင္ ဦးစႏၶိမာ (လိႈင္ၿမ့ဳိနယ္) ႏွင့္ ေရွ့ေန ကုိေရာဘတ္ဆန္းေအာင္ (မဂၤလာေတာင္ညြန္႔) တုိ႔ ျဖစ္သည္။ တရားခြင္သို႔ လာေရာက္ခဲ့ေသာ ဦးခ်စ္ခင္၏ ဇနီး ေဒၚေမႏြဲ႔က “သူ (ဦးခ်စ္ခင္) က

ေဒၚစုေမြးေန႔ကုိ တက္တာေပါ့။ ဘာမွလည္း မေႂကြးေၾကာ္ဘဲနဲ႔ အဖမ္းခံရတယ္ေလ။ အန္တီကေတာ့ ဝမ္းနည္းတယ္။ သူက ေခါင္းမူးတတ္တယ္။ အသက္ႀကီးေတာ့ေလ။

ေနာက္လည္း ေထာင္ဝင္စာ မပုိ႔ရဘူး ေျပာတယ္ေလ။ ေနာက္တပတ္မွ ျပန္လာၿပီး ေတြ႔ရမယ္” ဟု ေျပာသည္။ ကိုေရာဘတ္ဆန္းေအာင္အတြက္ ေရွ့ေန ေဒၚစန္းစန္း၊ က်န္ ၁၃ ဦးအတြက္ ဗဟုိတရား႐ံုးခ်ဳပ္ ေရွ့ေန ဦးေမာင္ေမာင္လတ္၊ ဦးခင္ေမာင္ရွိန္၊ ဦးျမင့္ေသာင္းတုိ႔က ေရွ့ေနလိုက္ ခုခံ ေလွ်ာက္လဲသြားမွာ ျဖစ္သည္။

၆၃ ႏွစ္ေျမာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေမြးေန႔ က်ေရာက္သည့္ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ပါတီဝင္မ်ားက “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ... က်န္းမာပါေစ”၊ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ... အျမန္ လြတ္ေျမာက္ပါေစ” ဟု ဆုိၿပီး အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံေနရသည့္ ေခါင္းေဆာင္ေနထုိင္ရာ တကၠသိုလ္ ရိပ္သာလမ္းသို႔ ပါတီ႐ံုးခ်ဳပ္မွ ေျခလ်င္ သြားေရာက္ေနစဥ္ စြမ္းအားရွင္ႏွင့္ ၾကံ့ဖြ႔ံမ်ားက ဖမ္းဆီးသြားျခင္း ျဖစ္သည္။ ေရွ့ေန ဦးခင္ေမာင္ရွိန္က “ေဒၚစု အျမန္ဆံုး လႊတ္ေပးဖုိ႔၊ က်န္းမာဖုိ႔ ဆုေတာင္း ေတာင္းဆုိပုိင္ခြင့္ ရွိတယ္ေလ။ သက္တမ္းလည္း ျပည့္သြားၿပီပဲ။ လႊတ္ေပးဖုိ႔ ဆႏၵရွိတဲ့အတုိင္း

ေတာင္းဆိုတဲ့အတြက္ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ မျဖစ္ပါဘူး။ တာဝန္ရွိတဲ့ လုံထိန္းတုိ႔၊ ရဲတုိ႔ လာဖမ္းတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ သာမန္ အရပ္ဝတ္ အရပ္သားေတြက သူတုိ႔သေဘာနဲ႔ သူတုိ႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ဖမ္းဆီးတာ” ဟု ေျပာသည္။

အမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး တရားသျဖင့္ ေလွ်ာက္လဲသြားမည္ဟု သူက ဆက္လက္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ အမႈရက္ခ်ိန္းကို ယခုလ ၂၅ ရက္ေန႔သို႔ ခ်ိန္းဆိုလိုက္သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

127

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မီဒီယာေစ်းကြက္အတြင္း မညီမွ်သည့္ ယွဥ္ၿပဳိင္မႈ ႏွင့္ လက္သင့္ရာ စားေတာ္ေခၚစနစ္

ေဆာင္းပါး http://www.mizzimaburmese.com/songpa/3/1426-2008-07-17-11-3144 ထက္ဝင္း ႏွင့္ ဆက္လင္း ၾကာသပေတးေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 17 2008 17:46 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ ယခုအခါ ျပည္တြင္း မီဒီယာလုပ္ငန္းမွာ လုပ္ရကိုင္ရ ပိုမို ခက္ခဲလာေနသည္။ ဤသို႔ ျဖစ္ရသည္မွာ စာေပစိစစ္ေရး၏ ထင္သလို လုပ္ေနမႈမ်ားေၾကာင့္သာ မဟုတ္ဘဲ စစ္အစိုးရႏွင့္ အေၾကာင္းအေပါင္း သင့္သူမ်ားက ကိုယ့္စရိတ္ကိုယ္စားကာ မသမာေသာ နည္းမ်ားျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္လာေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သူတုိ႔ေၾကာင့္ ပုဂၢလိက မီဒီယာလုပ္ငန္း ႀကီးထြားလာေရးမွာ အတားအဆီး အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ ၾကံဳေနရသည္။

မၾကာေသးခင္ႏွစ္မ်ားက ပုဂၢလိက မီဒီယာ လုပ္ငန္းမ်ားအေပၚ စစ္အစိုးရ၏ သေဘာထား

ေကာင္းမြန္ခဲ့ေသာ္လည္း ထိုအခ်ိန္ကပင္ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ရာ၌ မညီမွ်မႈမ်ားရွိကာ ပုဂၢလိက က႑သည္ အသဲအသန္ ယွဥ္ၿပဳိင္ေနခဲ့ရသည္။ ယခုအခါတြင္မူ အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ား၏

မ်က္ႏွာသာေပးမႈ ခံရေသာ မီဒီယာ လုပ္ငန္းပိုင္ရွင္ အခ်ဳိ႔သည္ မီဒီယာ လုပ္ငန္းႀကီး တခုလံုးကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္ရန္ လုပ္လာၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ စာနယ္ဇင္းလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနၾကေသာ တဒါဇင္ထက္ မပိုသည့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို အမ်ဳိးအစားခြဲ ၾကည့္လွ်င္ အဓိကအားျဖင့္ ၂ ခုသာရွိသည္ကို ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။ ပထမအမ်ဳိးအစားမွာ အေျခခံ ျပည္သူမ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြါးကို မၾကည့္ဘဲ

အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ အတင္း ပလူးပလဲ လုပ္ကာ ေစ်းကြက္ေဝစု အႀကီးႀကီးကို ရယူသိမ္းပိုက္၍ ရွင္သန္ေအာင္ ႀကဳိးစားေနၾကေသာ အုပ္စုျဖစ္ၿပီး၊ ေနာက္တခုမွာ တေျဖးေျဖး

ႀကီးထြားလာေနေသာ မီဒီယာေစ်းကြက္ အတြင္း ကိုယ့္အရည္းအခ်င္းႏွင့္ကိုယ္ ယွဥ္ၿပဳိင္လိုသူမ်ား ျဖစ္သည္။

ပထမ အမ်ဳိးအစားတြင္ ပါဝင္ေသာ မီဒီယာလုပ္ငန္းမ်ားမွာ အနည္းစုသာ ျဖစ္ေသာ္လည္း

ေငြေၾကး ေတာင့္တင္းၾကၿပီး စာေပစိစစ္ေရးကို ေငြႏွင့္ေပါက္၍ အိတ္ထဲ ထည့္ထားႏို္င္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ “ဒီလူေတြက အေရအတြက္ေတာ့ နည္းတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ေငြေၾကးေတာင့္တယ္ဗ်။ ဒီအားနဲ႔ သူတို႔က တျခားသူေတြႀကီး ထြားမလာႏိုင္ေအာင္ ဖိထားၿပီး မွ်တတဲ့ ယွဥ္ၿပဳိင္မႈကို ပ်က္ေအာင္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

128

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လုပ္ေနတာ” ဟု မၾကာေသးခင္က ထုတ္ေဝခဲ့ေသာ အပတ္စဥ္ စာေစာင္တခု၏

အယ္ဒီတာတဦးက ေျပာသြားပါသည္။ ထိုသူမ်ားသည္ ျပန္ၾကားေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေက်ာ္ဆန္းကဲ့သို႔ေသာ အဆင့္ျမင့္ အစိုးရ အရာရွိႀကီးမ်ားႏွင့္ အလြန္ရင္းႏွီးၾကသည္။

ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးဌာနသည္ ဆင္ဆာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားႏွင့္ ထုတ္ေဝခြင့္လိုင္စင္ ခ်ေပးျခင္းမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေနသူ ျဖစ္သည္။ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပံုတင္ဌာန ဟု တရားဝင္ေခၚေဝၚေသာ ဆင္ဆာအဖြဲ႔ကို စာေပကင္ေပတိုင္ ဟုလည္း ျမန္မာ စာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ သတင္းစာဆရာမ်ား ေလာကတြင္ သိၾကသည္။ ဒုတိယ

ကမၻာစစ္အတြင္း ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲဝင္ သူရဲေကာင္းမ်ားကို ညႇဥ္းပန္း ႏွိပ္စက္ခဲ့သည့္ ဂ်ပန္ ကင္ေပတိုင္အဖြဲ႔ႏွင့္ တင္စား ေခၚေဝၚၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ေဆာင္းပါးမ်ား စာမူမ်ားအားလံုးကို ထုတ္ေဝျခင္းမျပဳမီ စာေပဆင္ဆာ အဖြဲ႔သို႔ တင္ျပရသည္။ ဤစည္းကမ္းကို ေဖါက္ဖ်က္လွ်င္ ေဖါက္ဖ်က္သူသည္ ေထာင္ဒဏ္ထိ က်ခံရႏိုင္သည္။ ဤအစိုးရႏွင့္ အေၾကာင္းအေပါင္းသင့္သည့္ မီဒီယာ လုပ္ငန္းႀကီးမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၅ ႏွစ္ေလာက္ကတဲက မိမိတို႔ ႏွင့္ၿပဳိင္ဘက္ မီဒီယာလုပ္ငန္းမ်ားကို အစိုးရအာဏာအား

အလြဲသံုးစားလုပ္ကာ ႏွိမ္နင္းခဲ့ၾကသည္။ တိုင္းျပည္တြင္း ႀကီးထြားလာေနေသာ ပံုႏွိပ္မီဒီယာ

အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းတြင္ ဂ်ာနယ္ဟု လူသိမ်ားၾကေသာ အပတ္စဥ္ စာနယ္ဇင္း ထုတ္ေဝေရး လုပ္ငန္းႀကီးတြင္ လြတ္လပ္မွ်တစြာ ယွဥ္ၿပဳိင္မႈကို ေၾကာက္ရြံ႔ၿပီး ယခုကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ “သူတို႔ အေနအထားက ပိုပိုၿပီး သိသာလာေနတယ္။ အထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ

ေခ်ာင္ပိတ္မိေနတာနဲ႔အတူ စာေပစိစစ္ေရးက ဘက္လိုက္တာေတြကလဲ ပိုၿပီး သိသာလာေနတယ္၊ မသမာတာေတြလဲ အမ်ားႀကီး ေတြ႔ေနရတယ္။ အစိုးရစီမံ ခန္႔ခြဲပံုည့ံဖ်င္းလို႔

တျခား စီးပြါးေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ မနည္း ႀကဳိးစားၿပီး ရွင္သန္ေအာင္ လုပ္ေနရသလိုဘဲ၊ ဒီမီဒီယာ လုပ္ငန္းမွာလဲဘဲ ဒီလုပ္ငန္းထဲမွာ ရွင္သန္ေနဘို႔ ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ကို အကန္႔အသတ္ေတြ ျဖစ္လာေနၿပီ” ဟု အဆိုပါ အယ္ဒီတာ က ေျပာသြားပါသည္။ သူတို႔သည္ ေခါင္းႀကီးမ်ား ေရးသည့္အခါ အစိုးရ၏ ေပၚလစီကို ဆန္႔က်င္သလိုလိုႏွင့္ တကယ္တမ္းတြင္ အစိုးရကို ခ်ီးက်ဴး ေထာပနာ ျပဳထားသည္မ်ားကိုသာ ေရးသား ေဖၚျပေနၾကသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အစိုးရ၏ မူဝါဒလမ္းစဥ္ ၇ ရပ္ ဆိုသည္ကိုသာ

ေရးသားေဖၚျပေနၾကၿပီး သာမန္ ျပည္သူလူထု၏ အျမင္မ်ားကို ေျပာင္းလဲလာေအာင္ လုပ္ေနၾကသည္။ နာမည္ႀကီး အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ တေစာင္ ေပ်ာက္သြားရျခင္းမွာ စာေပ စိစစ္ေရးအဖြဲ႔အေပၚ မေလ်ာ္ၾသဇာ သံုးခဲ့ျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္ဟု ဆိုသည္။ စာေပစိစစ္ေရးက

ပိတ္ပင္ထားေသာ္လည္း သတင္းတပုဒ္ကို ေဖၚျပခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ထုတ္ေဝခြင့္လိုင္စင္ကုိ ႐ုပ္သိမ္းခံခဲ့ရသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

129

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဤမီဒီယာ လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား ဘာလို႔ ဒီလိုလုပ္ႏိုင္သလဲ ဆိုသည္မွာ အေၾကာင္းေပါင္းမ်ားစြာ ရွိသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ၏ နအဖဥကၠဌ ရံုးအႀကီးအကဲ ဗိုလ္မႉးႀကီး စိုးႏိုင္ဦး သည္

မီဒီယာ လုပ္ငန္းႀကီးတခု၏ အဓိက ရွယ္ယာပိုင္ရွင္တဦး ျဖစ္သည္။ သူႏွင့္ လုပ္ငန္းလုပ္ဖက္ စီးပြါးေရးသမားက ဤအဆက္အစပ္ကို အသံုးခ်ကာ ဗိုလ္မႉးတင့္ေဆြကုိ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ စာေပစိစစ္ေရးအဖြဲ႔၏ အႀကီးအကဲ ျဖစ္လာေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ “သူတုိ႔လုပ္ငန္း ႀကီးထြား တိုးတက္လာေအာင္ လုပ္တာဘဲဆိုရင္ စာနယ္ဇင္း လုပ္ငန္းႀကီး

တခုလံုးအေနနဲ႔ ၾကည့္ရင္ ဒါက်ေနာ္တို႔အတြက္ ဘာမွ ျပႆနာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔က အခုမွ အစဘဲရွိေသးတဲ့ ျမန္မာစာနယ္ဇင္း လုပ္ငန္းႀကီး တခုလံုးမွာ သူမ်ားေတြ

တက္မလာႏိုင္ေအာင္ အတင္းဖိႏွိပ္ေနတာ၊ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးတာကို အသံုးခ်ၿပီး လုပ္ေနတာေတာ့ မေကာင္းဘူး” ဟု အဆိုပါ အယ္ဒီတာက ေျပာသြားပါသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ထင္ရွားေသာ ထုတ္ေဝေရး လုပ္ငန္းႀကီးတခု၏ အႀကီးတန္း အယ္ဒီတာတဦးက မူ ျမန္မာ ပံုႏွိပ္မီဒီယာ လုပ္ငန္းသည္ ႀကီးထြားတိုးတက္ေနၿပီး ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းမ်ား ေစ်းတက္မႈ၊ နည္းပညာႏွင့္ ပံုႏွိပ္စက္မ်ား ခ်ဳိ႔တဲ့မႈ၊ အရည္အေသြး

နိမ့္က်မႈစသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားႏွင့္ ၾကံဳေနရေၾကာင္း၊ ဤအခ်က္မ်ားသည္ ေရရွည္ေအာင္

ျမင္မႈအတြက္ အခရာက်သည့္ အခ်က္မ်ား ျဖစ္လာမည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ေရရွည္တြင္ မီဒီယာလုပ္ငန္းမ်ား အစုစပ္ လုပ္ကိုင္သည့္ စနစ္ ေပၚထြက္လာဘြယ္ရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါသည္။ “က်ေနာ္တို႔ရဲ့ မီဒီယာလုပ္ငန္းကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ရင္ တိုးတက္မႈမွာ အေရအတြက္ကို အရည္အခ်င္းက လိုက္မမီေသးတာ ေတြ႔ရမယ္။ ဒါက်ေနာ္တို႔ ေသခ်ာ စဥ္းစားရမဲ့ ျပႆနာဘဲ” ဟု သူက ေျပာသြားပါသည္။

မီဒီယာလုပ္ငန္းသစ္တခု တည္ေထာင္ရန္ အျခားအရာမ်ားထက္ ပို၍ အေရးႀကီးေသာ အခ်က္မွာ ေငြေၾကး ေတာင့္တင္းဖို႔ ျဖစ္သည္။ ေဒသခံ မီဒီယာကုမၸဏီအခ်ဳိ႔ လုပ္ငန္းထဲက ထြက္သြားရျခင္းမွာ အရင္းအႏွီး ခ်ဳိ႔တဲ့ေသာေၾကာင့္ မဟုတ္။ သူတုိ႔တြင္ နည္းပညာ ခ်ဳိ႔တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေခတ္ႏွင့္အမီ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ေသာ မီဒီယာက႑တရပ္ ေပၚထြန္းလာရန္မွာ သာမန္ျပည္သူလူထု၊ အစိုးရဌာနမ်ား ႏွင့္ မီဒီယာ လုပ္ငန္းတို႔အၾကား ပိုမို ေတာင့္တင္းခုိင္မာသည့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ဳိး ရွိဘုိ႔လိုသည္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ ဆင္ဆာအဖြဲ႔၏ စိန္ေခၚမႈမ်ားသည္ ေဒသခံ စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားၾကား စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ထိခိုက္ေစျခင္း မရွိပါ။ ဤသို႔ စိန္ေခၚမႈမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း ေဒသခံ သတင္းစာ ဆရာမ်ားသည္ သူတုိ႔၏အသက္ ေမြးဝမ္းေက်ာင္းဆိုင္ရာ

ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္မႈအတြက္ ဖန္တီးမႈရွိရွိ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္လာႏိုင္ေနၾကသည္။ သင္တန္းမ်ား ႏွင့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

130

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ပင္လယ္ရပ္ျခား စာနယ္ဇင္း ပညာေတာ္သင္ဆုမ်ား ကဲ့သို႔ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ဘယ္ေခတ္နဲ႔မွ မတူေအာင္ ရရွိေနၾကသည္။

အျခား ရန္ကုန္အေျခစိုက္ သတင္းစာဆရာတဦးကမူ မီဒီယာလုပ္ငန္း ေရွ႔သို႔ျမန္ျမန္ လွမ္းတက္ႏိုင္ေရးႏွင့္ အက်ဴိးေက်းဇူးမ်ား ခံစားႏိုင္ေရးအတြက္ မီဒီယာ အစုစပ္လုပ္ငန္းတြင္ ပုဂၢလိက က႑၏ အခန္းက႑ကို ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။ “အစိုးရနဲ႔ပုဂၢလိက က႑ တို႔ မီဒီယာလုပ္ငန္းမွာ တြဲဖက္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရင္ သိပ္အလုပ္ ျဖစ္မယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ မီဒီယာလုပ္ငန္းထဲ လုပ္ေနတဲ့သူေတြက မီဒီယာလုပ္ငန္း

ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးအတြက္ အစိုးရမူဝါဒ ေရးဆြဲသူေတြရဲ့ သေဘာထားေတြကိုသာ သိရံုမကဘဲ သာမန္ ျပည္သူလူထုရဲ့ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြကိုပါ သိမွာမို႔လို႔ဘဲ” ဟု သူက ေျပာသြားပါသည္။

သင့္ေတာ္ ေကာင္းမြန္ေသာ မီဒီယာလုပ္ငန္း ဝန္းက်င္ဆိုသည္မွာ ျပည္သူပိုင္က႑က မီဒီယာ လုပ္ငန္းမ်ားကို ႀကီးၾကပ္သည့္ တာဝန္သာ လုပ္ေဆာင္ၿပီး ပုဂၢလိက က႑မွာ လြတ္လပ္မႈ အတိုင္းအတာ တစံုတရာ ရွိသည္၊ “အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ အသံလႊင့္လုပ္ငန္း က႑မွာ ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ဘို႔ ပိုလိုတယ္။ ဒါမွ

လူထုအေနနဲ႔ သတင္းေတြကို အခ်ိန္မီ သိရမွာ၊ စီးပြါးေရးနဲ႔ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြလဲ တိုးလာမွာ” ဟု သူက ဆက္လက္ ေျပာဆိုသြားခဲ့ပါသည္။

ကုိၾကီးေဇာ္

၁၉၉၀ ျပည့္နစ္ေရြးေကာက္ခံျပည္သ႔ူ လႊတ္ ေတာ္ ကုိယ္စား လွယ္ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္

ကုိၾကီးေက်ာ္ မဟုတ္ပါ။ မင္းၾကီး၊မင္းေလး မဟုတ္ပါ၊ ကြၽန္ေတာ္ထာ၀ရ ရုိေသေလးစား ျမတ္ႏုိး ေသာ အကုိအရင္းလုိ ခ်စ္ရပါေသာ အကုိၾကီးေဇာ္ဟု စတင္ရင္းနိီးကတည္းက ကြၽန္ေတာ္ေခၚခဲ့ ရေသာ အမရပူရ ျမိဳ ႔နယ္ အမွတ္ ၁ မဲဆႏၵနယ္မွ ၁၉၉၀ ျပည့္နစ္ေရြးေကာက္ခံျပည္သ႔ူ လႊတ္ ေတာ္ ကုိယ္စား လွယ္ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္ပါ။

မေန႔တေန႔ကလို အျဖစ္မ်ိဳးးဟု အျမဲတမ္းေတြးထင္ ေနခဲ့မိပါသည္။ကုိျကီးေဇာ္ကုိ ကြၽန္ေတာ္ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ စတင္ေတြ ႔ျမင္ ဘူးခဲ့သည့္ ထုိေန႔က အမရပူရ ျမိဳ ႔နယ္အမွတ္ ၂ မဲဆႏၵ နယ္ ျပည္သူလြတ္ေတာ္ကုိ ကုိယ့္စားလွယ္ အဘ ဦးအဘြား၏ ေနအိမ္

တြင္ျပဳလုပ္ေသာယာယီ အစုိးရ ဖြဲ ႔စည္းအေရး အစည္းအေ၀းတြင္ သုိ႔အသြား သူ႔အိမ္သုိ႔ ေခတၱ အ၀င္တြင္ သမီးကေလးကုိ ရင္ခြင္တြင္ ပုိက္ရ ေခ်ာ့ျမဴျပီး အိပ္ယာ ထက္ဆီသုိ ႔ ပုိ႔ ေပးေနေသာ သူ႔သ႑န္ကုိ စတင္ေတြ ႔ျမင္ခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

131

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အေနအထုိင္ပိရိသည့္ အေျပာအဆုိ ညင္သာသည့္ စိတ္ဓါတ္ၾကံ့ခုိင္သည့္ လိ်ဳ ႔၀ွက္သိပ္

သည္း သည့္၊ စသည့္ျဖင့္သူပင္ကုိယ္အရည္ခ်င္းမ်ားက အမ်ားၾကီးပင္ျဖစ္သည္၊ ဒုတိ အၾကိမ္ ေတြ ့ရသည္က ေရၾကည္အိုင္တြင္ ျဖစ္သည္၊ သုံးေယာက္တြဲေနေသာ အိမ္ကေလး မ်ားဆီသုိ႔

အဖမ္း ဆီးခံလႊတ္ ေတာ္ အမတ္မ်ားကိုတေယာက္ျပီး တေယာက္ပုိ႔ခဲ့ရာ ထုိအိမ္ထဲမွာ တလုံးဆီ သုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ပထမ ေရာက္ခဲ့သည္။ ဒီေနာက္ကုိၾကီးေဇာ္ ေရာက္လာသည္။ မိတ္ဆက္ စကား ေျပာရင္းက မႏၱေလးသုိ႔ အျပန္မွာ ရန္ကုန္ဘူတာၾကီးတြင္အဖမ္းခံရပုံကုိ ေျပာျပသည္။ ျပီးေတာ့ ထုိအိ္မ္ကေလးသု႔ိ စစ္ကုိင္းတုိင္း ကသာျမိဳ႔နယ္ျပည္သူလႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ကုိျမင့္ၾကည္

ေရာက္လာသည္။ အရပ္ျမင့္ျမင့္ စကားေျပာျမန္ျမန္ နွင့္ အလုပ္ကုိလဲ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္တတ္ သူတေယာက္ျဖစ္သည္။ ျပတင္းေပါက္ေဘာင္တြင္ေပၚ တက္ႋ အေ၀းမွလာေသာ ေလာ္စပီကာ သံကုိ နားေထာင္ရင္း က မဂၤလာဒုံျမိဳ ႔နယ္ စိတၱသုခ ေက်ာင္းအလွဴ ခံတဲ့ဗ် က်ေနာ္တုိ႔ဘယ္နား ေရာက္ေနလဲဟု ေမးသည္။ "ေရၾကည္အုိင္ေပါ့့ဗ်" ဟုကြၽန္ေတာ္ေျပာေတာ့ " ေရၾကည္အုိင္ဆုိတာ ဒါကုိး" ဟု ရယ္ရယ္ေမာ ေမာ

အသံၾကီးျဖင့္ေျပာခဲ့သည္။ကုိၾကီးေဇာ္ႏွင့္ ကုိျမင့္ၾကည္ က ဆုံဘူးသည္၊ သူတုိ႔က အထက္ သားေတြခ်ည္း ကုိး၊ မႏၱေလးနဲ ႔စစ္ကုိင္းတုိင္း တုိင္းခ်င္းကပ္ရက္ဆုိေတာ့ မႏၱေလးတုိင္း အင္န္ အယ္လ္ဒီ တုိင္းရုံးမွ ဆုံခဲ့ ဘူးၾကျပီးျဖစ္သည္၊ ကြၽန္ေတာ္က

အသက္အငယ္ဆုံးျဖစ္သည္၊ သုိ႔ေသာ္ေရၾကည္အုိင္သုိ႔ ယခင္ကတည္ းက ၂ ေခါက္ ၃ ေခါက္ ေရာက္ဖူးထားခဲ့ သျဖင့္ ေရၾကည္အုိင္ အေၾကာင္း

ေျပာျပေတာ့ သူတုိ႔က တအံ့တၾသ ရွိၾကသည္၊ ၀ါအရ ကြၽန္ေတာ္ၾကီး ခဲ့သည္၊ ေရၾကည္အုိင္မွ အင္းစိန္တြဲဘက္ေထာင္ကုိ ေျပာင္းရမည့္ေန႔က ရုတ္တရက္လူေတြ ခြဲၾကေတာ့လည္း ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ ကုိၾကီးေဇာ္က အတူတူ ျပန္က်၏၊ ဒီတခါတြင္မူ ကြၽန္ ေတာ္ ကုိၾကီးေဇာ္၊ ဘုိးေတာ္ ဦးလွထြန္း" ၾကည့္ျမင္တုိင္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္" ႏွင့္ေဒါက္တာ စုိး လင္း

(ဒီမုိကေရစီသစၥာေဖာက္-နအဖအသိမ္းသြင္းခံ မႏၱေလးတုိင္း အေနာက္ ေတာင္ ျမိဳ႔နယ္

မဲဆႏၵနယ္အမွတ္ ၁ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္)တုိ႔ တြဲလွ်က္ၾကျပန္၏၊ ညေနခင္းသိမ္းဆည္း ထားေသာ ပစၥည္းမ်ားကုိ ျပန္ေပးေသာအခါ ေဒါက္တာစုိးလင္းက လႊတ္ေတာ့မည္ထင္ႋ ပစၥည္း လာေပးေသာ စစ္ဗုိလ္မ်ားကုိ မိတ္ဆက္ျပီး လိပ္စာေတြ အတင္းေပးေနခဲ့သည္၊ ညေနခင္း ေရၾကည္ အုိင္မွ အင္းစိန္သုိ ႔ ပုိ႔ေသာအခါ ေခါင္းမ်ားကုိ အ၀တ္အိပ္မ်ားစြပ္ျပီး ၂ ေယာက္တတြဲ

လက္ထိပ္ခတ္ျပီးစစ္ကားမ်ားအေပၚတင္ကာ ေရွ ႔တြင္ ဘရင္းကယ္ရီ ယာ ၂ စီး ၃စီံး၊ ေနာက္တြင္ ၂စီး ၃စီးျဖင့္ ျခံရံကာပုိ႔ခဲ့သည္၊ စြပ္ထားေသာေခါင္းစြပ္က ပါးေသာေၾကာင့္ ျမက္ကြင္းအားလုံးကုိ ေငခ်ာစြာၾကည့္ႏုိင္ခဲ့သည္၊

ထုိညတြင္ အင္းစိန္တြဲဘက္ေထာင္ အေဆာင္(၁)ေနာက္ေက်ာဘက္ အခန္း(၄)သုိ႔ ေရာက္သည္၊ ထုိလူ (၄)ဦးပင္အတူတူ တခန္းတည္းက်၏၊ အခန္းထဲ တြင္ အပေါ့အေလးသြားရန္ ဂန္ဖလား ၂ လုံးႏွင့္ ႏွီးေၾကာ ဖ်ာၾကမ္း ၂ ခ်ပ္မွလြဲျပီး ဘာမွမရွိ။ ေရွ ႔အတက္အဆင္းတြင္ ေသာက္ေရအုိး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

132

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တလုံးႏွင့္ ပလပ္ စတစ္ ေသာက္ေရခြက္ တလုံးရွိသည္၊ ေဒါက္တာစုိးလင္းက "ေစာင္ေတြ ျခင္ေထာင္ေတြ လာပုိ႔ဦးမယ္ထင္တယ္" ဟုေျပာျပန္သျဖင့္ ဟာသျဖစ္ခဲ့ရ ေသးသည္။

ေဒါက္တာစုိးလင္း အျဖစ္ကေတာ့ အေတာ့ကုိ ရယ္စရာေကာင္းခဲ့သည္၊ လြတ္မည္ထင္ႋ လယ္သာရွဴးဖိနပ္ ကုတ္အကၤ် ီေဘာင္းဘီ၀မ္းဆက္ ၀တ္လာ ခဲ့သည္၊ ေနာက္ဆုံးတြင္ ဖ်ာေအာက္ ဘြတ္ဖိနပ္ၾကီးကုိ ထည့္ကာ ေခါင္းအုန္းႋ သူအိပ္ရရွာသည္၊ ေနာက္တေန႔ နံနက္ခင္း မိလႅာခ်ခ်ိန္ သည္ တကယ့္ ဟာသျဖစ္စဥ္ျဖစ္ခဲ့သည္၊ အမုိးမရွိ၊ အကာမလုံျခဳံေသာ တန္း မ်ားသာျဖစ္ႋ ျပဳလုပ္ထားေသာ ယုိအိမ္သာတြင္လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ၾကီးမ်ား ကုိယ့္ ကိစၥကုိယ္ျပီးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကရ၏၊ ကြယ္လြန္သူ အဘ ဦးဘဘြားက "ေဟ့ေကာင္ စုိးလင္းမင္းေျပာေတာ့ ကရြတ္ထိပ္က တုိက္ခန္းေတြဆီမွာ တည္းရမွာဆုိ၊ မင္းအေမလင္ေတြက မင္းကုိအေတာ္ခ်စ္တာပဲ၊ ဟါေၾကာင့္ဒီကုိ ပုိ႔တာေပါ့၊ "ဟု ျပစ္ျပစ္ႏွစ္ႏွစ္

ေျပာဆုိခဲ့သည္၊ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ ကုိေစာလွိဳင္ (အင္းေတာ္ျမိဳ႔နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္) တုိ႔က ေရာက္ခဲ့ဘူးေနခဲ့ဘူးေသာ ေနရာမွ အေတြ ႔အၾကဳံမ်ားျဖစ္ႋ မေရာက္ခဲ့ဘူးေသးသူမ်ားကုိ ကူညီေျပာျပႏုိင္ခဲ့သည္၊ မၾကာမီ" ၀က္ဆီ-မင္းဘာမွအားမငယ္နဲ႔ ငါရွိတယ္။"ဆုိသည့္

ပလပ္စတစ္အၾကည္ေပၚတြင္ သံခြၽန္ျဖင့္ေရးပုိ႔လုိက္ေသာ စာကုိရမွ "၀က္ဆီ"ဆုိသည့္ နာမည္တလုံး ရွိခဲ့ေၾကာင္းသိခဲ့ရသည္၊ တခါမွ မေခၚျဖစ္ခဲ့ပါ၊ စာေရးဆရာ ညီပုေလး (လူထုေဒၚအမာသား)မွပုိ ႔လုိက္ျခင္းျဖစ္ႋ ေနာက္ ေက်ာဘက္ကပ္လွ်က္ အခန္းမ်ားတြင္ ထိန္းသိမ္းခံေနရျခင္းျဖစ္သည္၊ ထုိ႔အတူပင္ "ညီေလး- အကုိၾကီးရွိတယ္၊လုိအပ္တာေျပာ"ဟုေရးသား ထားသည့္ စာကေလးႏွင့္အတူ ေဆးလိပ္ႏွင့္ပဲျခမ္းေက်ာ္ အနည္းငယ္ကုိ

ရန္ၾကီးေအာင္စိန္၀င္း(သုံးခြ)-ကုိကုိကြၽန္းျပန္ ဗကသေခါင္းေဆာင္(ေထာင္တြင္းက်ဆုံး)က

ကြၽန္ေတာ့္ဆီ ပုိ႔လုိက္ျပန္သည္၊ အကုိၾကီး ရန္ၾကီးေအာင္ႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္က ျမိဳ ႔နယ္ခ်င္းကပ္ လွ်က္ျဖစ္သည္၊ မိမိတုိ႔အိမ္အသီးသီးတြင္ အိမ္ဦးနတ္သခင္မ်ားျဖစ္ၾကႋ အစအစ အရာရာ လုိေလေသးမရွိ ေနခဲ့ၾကရမည္ျဖစ္ေသာ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအဖုိ႔ မနက္ပဲဟင္း။ညေနခင္း တာလေပါ (ဟင္းႏုႏြယ္ အရြက္အရုိးမ်ားကုိ ေရလုံျပဳတ္ထားေသာ ဟင္းခ်ိဳ) ျဖင့္စားေနၾကရႋ ပဲျခမ္းေက်ာ္ ကေလးသည္ မိမိ တုိ႔အဖုိ႔ အလြန္အရသာရွိဖြယ္ျဖစ္ခဲ့သည္။ "ဘုိးေတာ္-ဘုိးေတာ္က အသက္အၾကီးဆုံး-ခြဲေပး"ဟု ပဲျခမ္းေက်ာ္ ထုပ္ကေလးကုိ ကုိၾကီးေဇာ္က

ဘုိးေတာ္လက္ထဲ လႊဲအပ္ခဲ့ပုံ ျမင္ကြင္းမွာေျပာမယုံ ၾကဳံဘူးမွသိႏုိင္သည့္ ခံစားခ်က္မ်ိဳး အမွန္တ ကယ္ျဖစ္ခဲ့သည္၊ရရွိထားေသာ

ပဲျခမ္းေက်ာ္ကေလးမ်ားကုိ သူကုိယ္တုိင္မစားရက္၊ မနက္ခင္းတြင္ ညေန ဘက္က ခ်န္ထားေသာလုံးတီး ထမင္းၾကမ္းကေလးကုိ ပဲျခမ္းေက်ာ္ ကေလးမ်ားျဖင့္နယ္ျပီး မိလႅာအဆင္းတြင္

အဘဦးဘဘြားဆီသုိ႔ အေျပးကေလးပုိ႔ခဲ့ ရရွာေသာ ကုိၾကီးေဇာ္ရဲ ႔စာနာစိတ္ကုိ ရင္ထဲက က်ိတ္ျပီး ေလးစားခဲ့မိသည္၊ ေထာင္ထဲတြင္ေ နမေကာင္း လွ်င္-အသားစားႏွင့္ ႏုိ႔ရ၏၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

133

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ထုိအခ်ိန္တြင္ ကြၽန္ေတာ့္မွာ မူလအခံအစာအိမ္ မေကာင္းမွဳေၾကာင့္ မၾကာခဏအံ၏၊ ထမင္းစားႋ မရေတာ့၊ ဆံျပဳတ္ေသာက္ရ၏၊ အသားစားရဖုိ႔အတြက္ ေဆးမွဴး ဆုိသူ တပ္ၾကပ္ေဆး၀န္ထမ္းကုိေျပာရႋ ၀မ္းအမည္းေတြ သြားေနၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္က ေျပာခဲ့ ၏၊ မၾကာခင္ ထုိ၀န္ထမ္း ပလပ္စတစ္အိပ္ငယ္ ကေလး တလုံးျဖင့္ ျပန္လာကာ "မနက္က ခင္ဗ်ား သြားထားတဲ့ ၀မ္းအမည္းေတြထဲက နဲနဲဒီအိပ္ထဲ ထည့္ေပးပါ၊" ဟုဆုိကာ ပလပ္စတစ္အိပ္ကုိ ေပးျပီး ျပန္သြား ၏၊ အျခား၀န္ထမ္းတဦးက တြခါးကုိ ဖြင့္ေပးဖုိ႔ က်န္ခဲ့၏၊ ထုိအခ်ိန္တြင္

ကြၽန္ေတာ္ ကေနေကာင္းျပီး ၀မ္း-မမည္းေတာ့ပါ၊ ကြၽန္ေတာ္က ကုိၾကီးေဇာ္ကုိ တုိးတုိးေလး ေျပာျပေသာ အခါ ကုိၾကီးေဇာ္က"မပူနဲ႔-ေန႔ခင္းဘက္ကေနပူထားေတာ့ ဒီအခ်ိန္ဆုိ၀မ္းေတြ အကုန္ အေရာင္ မည္း ေနျပီ၊ တပုံ-ပုံက ၀မ္းတာေတာင္းထည့္ခဲ့ဗ်ာ" ဟုခ်က္ခ်င္း အေျဖေပး၏၊ ထုိ႔ေနာက္ အသား စား အေနျဖင့္ ၾကက္ျပဳတ္ မနက္တတုံး၊ ညေနတတုံးရ၏၊ ထုံးစံအတုိင္း

ေ၀မွ်စားခဲ့ၾက၏၊ ၅ ရက္ၾကာျပီးေသာအခါ ကုိၾကီးေဇာ္က "အသားစားဆုိျပီး ၾကက္ျပဳတ္တုံးသာ ေပးတာ၊ ေတာင္ပံရယ္၊ေျခသလုံးရယ္။ ေခါင္းရယ္ပဲ စားရတယ္-တခါမွ အသားတုံး မပါဘူး" ဟုေျပာခဲ့သည္၊ သူ၏ အမွဳမဲ့ အမွတ္မဲ့ မေနတတ္ပုံကုိ ၾသခ်ခဲ့မိသည္။ (ဆက္ရန္)----ေမာင္ဒီမုိ

ဇူလိုင္ ၇ ရက္ အေရးေတာ္ပံုအခမ္းအနား http://www.hittaing.org/news/

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၇ ရက္ အေရးေတာ္ပံု ( ဆဲဗင္း ဂ်ဴလိုင္ ) အခမ္းအနားတရပ္ကို ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕အစည္း ၃ ဖြဲ႕မွ ထိုင္း - ျမန္မာနယ္စပ္တေနရာတြင္ ယမန္ေန႕ ညေနပိုင္းက က်င္းပခဲ့ၾကေၾကာင္းသတင္းရရွိသည္။ ထိုင္း - ျမန္မာ နယ္စပ္အေျခစိုက္ ေက်ာင္းသားလူငယ္ အဖြဲ႕အစည္း ၃ ရပ္ျဖစ္ေသာ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ

ေက်ာင္းသား

သမဂၢ

မ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္

(ႏိုင္ငံျခားေရးရာ

ေကာ္မတီ)

၊

ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ တပ္ဦး (ေက်ာင္းသား တပ္မေတာ္) ၊

လူ႕ေဘာင္သစ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ တို႕မွ ပူးေပါင္းက်င္းပသည့္ အဆိုပါ အခမ္းအနားသို႕ ျမန္မာ့

ဒီမိုကေရစီေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ားႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေက်ာင္းသား လူငယ္မ်ား စုစုေပါင္း ၁၅၀ ခန္႕တက္ေရာက္လာၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။အခမ္းအနားတြင္ ၁၉၆၂ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈတြင္

ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ခဲ့သူ

ပဒို

ေစာသမိန္ထြန္း

ဆဲဗင္း ဂ်ဴလိုင္ (KNU

ဗဟို

စည္း႐ံုးေရးဌာန) ၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဦးသန္႕ စ်ာပန ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈတြင္ ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ခဲ့သူ ဦးေအာင္စိုး

(ေခၚ)

စာေရးဆရာ

ေ႐ႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးတြင္

ဂါမဏိ

ကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး

၊

၂၀၀၇

ခုႏွစ္

အခ်ဳပ္ေထာင္တြင္

စက္တင္ဘာလ

ေနထိုင္ခဲ့ရသူ

မ်ိဳးဆက္သစ္ဗကသ ေက်ာင္းသား မေအးျမင့္ျမတ္ တို႕က ကိုယ္ေတြ႕ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားႏွင့္ ကိုယ္တိုင္ျဖတ္သန္းမႈမ်ားကို လည္းေကာင္း၊ လူ႕ေဘာင္သစ္ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဥကၠဌ ရဲေဘာ္

ေအာင္မိုးေဇာ္ က( ဆဲဗင္း ဂ်ဴလိုင္ စိတ္ဓါတ္ ရွစ္ေလးလံုးစိတ္ဓါတ္ ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီေရး

အဆံုးတိုင္လႈပ္ရွားမႈ ) ေခါင္းစဥ္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ တပ္ဦး (ေက်ာင္းသား တပ္မေတာ္) ဥကၠဌ ရဲေဘာ္ သံခဲက ( ဆဲဗင္း ဂ်ဴလိုင္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

134

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စိတ္ဓါတ္ႏွင့္

က်ေနာ္တို႕၏

ႏိုင္ငံေရးအလားအလာ၊

ေတာ္လွန္ေရး

အႏုပညာ

ေခါင္းစဥ္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အသီးသီးေဟာေျပာေဆြးေႏြး သြားၾကသည္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂ ရက္ေန႕တြင္ ဗိုလ္ေန၀င္း၏ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီမွ အာဏာသိမ္းၿပီး မၾကာမွီ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ စပ္ေရႊသိုက္ အိမ္သို႕ စစ္တပ္သြား၀ိုင္းရင္း သားျဖစ္သူ ေက်ာင္းသား စပ္မီမီသိုက္ အား ပစ္သတ္ခဲ့ရာမွစ၍ ေက်ာင္းသားမ်ားက မေၾကနပ္ခဲ့ၾကေခ်၊ထို႕အျပင္ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕ရွိ

သရက္ေတာ

ပစ္သတ္ခံရျခင္းအေပၚ၌ တဆက္တည္းမွာပင္

ဘုန္းၾကီးေက်ာင္း

မွ

သံဃာေတာ္

ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္အတူ

၁၉၆၂ခုႏွစ္

ဇူလိုင္လ

မ်ားကလည္း

ကန္႕ကြက္

စပ္မီမီသိုက္

ခဲ့ၾကသည္ကိုေတြ႕ရသည္။

ရရက္ေန႕တြင္

တင္းၾကပ္လြန္းေသာ

အေဆာင္စည္းကမ္း ၊ ေက်ာင္းစည္းကမ္းမ်ားကို ေက်ာင္းသားမ်ားက ဆႏၵျပခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဆဲဗင္း ဂ်ဴလိုင္ အေရးအခင္းတြင္ ေက်ာင္းသား (၃၀)ေယာက္ေသဆံုးေၾကာင္း စစ္အစိုးရက ထုတ္ျပန္ၿပီး ရန္ကုန္တကၠသိုက္မ်ားေဆး႐ံု၏ မွတ္တမ္းအရ ေက်ာင္းသား (၁၁၆) ေယာက္ ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။

တဆက္တည္းမွာပင္

သမိုင္းတန္ဖိုးၾကီးမားလွေသာ

တကသ

အေဆာက္အဦး ၾကီးသည္ ဇူလိုင္လ ဂ ရက္ေန႕ နံနက္ေစာေစာတြင္ စစ္၀ါဒီမ်ားလက္ခ်က္ျဖင့္ ေဖာက္ခြဲဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရသည္။

က႐ုဏာတရားကို လက္ေတြ႔ျပသသူ ေက်ာ္စြာမိုး/မဲေဆာက္ | ဇူလိုင္ ၁၈၊ ၂၀၀၈

က႐ုဏာတရား၏ အဓိပၸာယ္ကို ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ား အမွန္တကယ္ နားလည္ပါ၏ေလာ။ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းသင့္ေဒသ မ်ားတြင္ ကယ္ဆယ္ကူညီေရးလုပ္ငန္းမ်ား

ဦးစီးဦးေဆာင္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ထင္ရွားေက်ာ္ ေစာသည့္ ဆရာေတာ္တပါး၏ အဆိုအရမူ နားမလည္ေသးဟု ဆိုရေပလိမ့္မည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

135

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

“လူေတြ အိုးအိမ္မဲ့ၾကရတယ္၊

ရဟန္းသံဃာေတြလည္း ေနစရာမရွိ။ အဲဒီလို ၾကားရတဲ့အခါမွာ တရားနာ ပရိသတ္ ဘယ္လိုခံစားရမလဲ လူေပါင္း

တသိန္းသံုးေသာင္းေက်ာ္ ေသေၾကခဲ့ရၿပီး ၂. ၄ သန္းေလာက္ ဆိုးဆိုးရြားရြား ဒုကၡ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတယ္ ဆုိရင္ေကာ ဘယ္လိုခံစားရမလဲ” ထိုေမးခြန္းကို ေမးျမန္းအၿပီးတြင္ ဆရာေတာ္က ေခတၱမွ် ၿငိမ္သက္၍ တရားနာ ပရိတ္သတ္

၃၀၀၀ ခန္႔ကို ၾကည့္ေန သည္။ ဤတရားပြဲကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ျမ၀တီၿမိဳ႕ တဖက္ကမ္း

ထိုင္းႏိုင္ငံနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ရိွ ေတာရ ျမန္မာဘုန္းေတာ္ ႀကီးေက်ာင္းတြင္ က်င္းပခဲ့ျခင္း ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသရွိ ေဆးခန္းတခုတြင္ လူနာတဦးကို

သီတဂူဆရာေတာ္မွေန၍ ႏွစ္သိမ့္ေနစဥ္

ျဖစ္သည္။

“တကယ္လို႔ တရားနာပရိသတ္ႀကီးက

သူတို႔အတြက္ စိုးရိမ္တယ္၊ ပူပန္တယ္လို႔ ခံစားရရင္ အဲဒါ ေကာင္းတယ္။ သေဘာက

တရားနာပရိသတ္ႀကီးမွာ က႐ုဏာတရား ရိွတယ္လို႔ ဆိုလိုတာပဲ” ဟု ဆရာ ေတာ္က ဆက္မိန္႔ၾကား ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ တရားနာလူထု၏ စိတ္ထဲ၌ ဆရာေတာ္ထိုသို႔ ႁမြက္ၾကားသည့္အေပၚ ေက်နပ္ပီတိ မျဖစ္ရေသးခင္ ပင္တြင္ ဆရာေတာ္က ဆက္၍ “ေကာင္းေတာ့ ေကာင္းတယ္ ပရိသတ္ႀကီး။ ဒါေပမယ့္ မၿပီးေသးဘူး” ဟု ဆိုလိုက္သည္။

ဤတရားပြဲတြင္ ေဟာၾကားေနသည့္ ဆရာေတာ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အထင္ကရဆရာေတာ္မ်ားအနက္ တပါး ျဖစ္ေတာ္မူေသာ သီတဂူဆရာေတာ္ဟု လူသိမ်ားသည့္ ေဒါက္တာ အသွ်င္ ဉာဏိႆရ ျဖစ္သည္။ လြန္ခဲ့ ေသာ ဇြန္လအကုန္ပုိင္းက ဆရာေတာ္သည္ ေထာင္ေသာင္းခ်ီေသာ မဲေဆာက္ေန ျမန္မာလူထုကို က႐ုဏာ တရားေတာ္အေၾကာင္း ေဟာၾကားရင္း နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းတုိက္ခတ္အၿပီး သန္းႏွင့္ခ်ီ၍ ဒုကၡေရာက္ေနသည့္ ဧရာ၀တီတိုင္းအတြင္းရိွ ျပည္သူမ်ားအတြက္ အကူအညီမ်ား အလွဴခံရန္္ ႂကြခ်ီလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ေမလ ၂ ရက္၊ ၃ ရက္ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း တိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ သီတဂူဆရာေတာ္က သူ၏ ေနာက္လိုက္ ဒါယိကာ၊ ဒါယိကာမမ်ားကို စုစည္း၍ မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္ခံခဲ့ရေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း ရန္ကုန္ႏွင့္ ဧရာ၀တီတိုင္းရိွ ဘ၀တူ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ အကူအညီမ်ား

ေပးပို႔ႏိုင္ရန္ စတင္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္၏ ႁမြက္ၾကားခ်က္က ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းပင္ ျဖစ္၏။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

136

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

က႐ုဏာတရားက အေရးႀကီးပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဤတခုတည္းမွ်ႏွင့္မၿပီး။ လက္ေတြ႔အလုပ္ႏွင့္ ေပါင္းစပ္ရမည္ဟု ဆိုသည္။

“က႐ုဏာတရားမရိွရင္ ခင္ဗ်ားဟာ တာ၀န္မဲ့သူ တဦးျဖစ္သြားမွာ” ဟု သက္ေတာ္ ၇၁ ႏွစ္ အရြယ္ ဆရာေတာ္က ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္း ခန္းမထဲတြင္ ေနရာမရေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းျပင္ပ ေျမႀကီးတြင္ ထိုင္ကာ တရားနာေနရသည့္ ပရိသတ္ကို မိန္႔ဆိုလိုက္သည္။ “ဒါေပမယ့္ က႐ုဏာတရားကို စိတ္ထဲ၊ စကားလံုးထဲမွာထား႐ံုနဲ႔ မုန္တိုင္းသင့္ေဒသက

ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီရာ မေရာက္ ဘူး။ အဲဒီလို က႐ုဏာတရားက ငတ္မြတ္ေနတဲ့ လူေတြအတြက္ အစားအစာ ေရာက္လာ ေအာင္ ေဆာင္က်ဥ္းေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ဆရာေတာ္က ထပ္ေလာင္း မိန္႔ၾကားသည္။ ဆရာေတာ္သည္ သူေဟာၾကားခဲ့သည့္အတိုင္း လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ရင္း အလုပ္

မ်ားေနခဲ့သည္။ မုန္တိုင္းတိုက္ ခတ္ခံရၿပီးခ်ိန္မွစ၍ သီတဂူ ႏိုင္ငံတကာ ဗုဒၶသာသနာျပဳအဖြဲ႔ႀကီးသည္ ဧရာ၀တီတိုင္း အတြင္း ရိွ မုန္တိုင္းသင့္ ေဒသမ်ားသို႔ ကုန္းလမ္းမွ တသြယ္၊ ေရလမ္းျဖင့္ တနည္း အေထာက္အပံ့ ပစၥည္းမ်ား စတင္ ေပးပို႔ ကူညီေနခဲ့သည္။ ၎ဗုဒၶသာသနာျပဳ အဖြဲ႕ႀကီးကို ဆရာေတာ္ကိုယ္တုိင္ ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္က စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ “ဘုန္းႀကီးတို႔ ဘိုကေလးကေန အမာရြာအထိ ေရာက္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ျမစ္ကိုျဖတ္ၿပီး ကဒုံကနိဘက္ကို ကူးတယ္။ ဘိုကေလးကို ျပန္လာၿပီး ျမစ္တဖက္ကမ္းက ရြာေတြကိုလည္း သြားခဲ့ေသးတယ္” ဟု ဆရာေတာ္က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း တခုတြင္ ထိုေဒသ၏ ေျမပံုကို ေထာက္ျပရင္း မိန္႔ဆိုခဲ့သည္။ သဘာ၀ ကပ္ေဘးဒဏ္ ခံခဲ့ရသည့္ ေဒသကို သူကိုယ္တိုင္ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရသျဖင့္ စိတ္ထိခိုက္ ခံစားခဲ့ရၿပီး ေရွ႕လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ရန္ တြန္းအားေပးသလို ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု ဆို၏။ “ဘုန္းႀကီးရဲ႕ ဒါယိကာ၊ ဒါယိကာမေတြ၊ သံဃာေတြ အခုလို ဆိုးဆိုးရြားရြား ဒုကၡေရာက္ေနတာကို ေတြ႔ခဲ့ရေတာ့ ႏွလံုးသား ထဲကို အပ္အစင္းေပါင္း တရာေလာက္ စိုက္၀င္သြားသလို ဘုန္းႀကီးခံစားခဲ့ရတယ္” ဟု ေျပာျပခဲ့သည္။

သဘာ၀ ကပ္ဆိုးက်ေရာက္ၿပီး ရက္သတၱပတ္မွ် မျပည့္မီ အခ်ိန္တြင္ သီတဂူႏိုင္ငံတကာ ဗုဒၶ သာသနာျပဳ အဖြဲ႔ႀကီးသည္ ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚေဒသအတြင္း အပ်က္စီးဆံုး ေဒသမ်ားျဖစ္ေသာ ကဒံုကနိ၊ အမာ၊ စက္ဆန္းႏွင့္ ကြမ္းသီးေခ်ာင္းေက်းရြာ မ်ားတြင္ အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ေရး ဌာနမ်ားႏွင့္ ေဆးေပးခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ကူညီေပး ႏိုင္ခဲ့သည္။

မုန္းတိုင္းတိုက္ၿပီး တလအတြင္း သာသာနျပဳအဖြဲ႔ႀကီးက မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည့္ ေဒသအတြင္းရိွ ဘုန္းေတာ္ ႀကီးေက်ာင္း ေပါင္း ၁၃၄၄ ေက်ာင္းကို အေထာက္အပံ့မ်ား ေပးခဲ့သည္။ သာသာနာျပဳအဖြဲ႔ႀကီး၏ အေသး စိတ္ေဖၚျပထားေသာ ေငြစာရင္း အရ

ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတေက်ာင္းအတြက္ အမိုးမ်ားျပင္ရန္ သြပ္ျပားမ်ား ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့ၿပီး က်ပ္ေငြ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

137

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တသိန္းမွ တသန္း အထိ ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ သာသာနာျပဳအဖြဲ႔ႀကီးသည္ ေငြေၾကးအျပင္ တျခားလိုအပ္ေသာ ပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည့္ အစားအစာ၊

ေဆး၀ါး၊ အ၀တ္အထည္၊ ျခင္ေထာင္ႏွင့္ မီးဖိုေခ်ာင္သံုးပစၥည္းမ်ားကိုလည္း ၿမိဳ႕နယ္ ၆ ခု အတြင္းရိွ ေက်းရြာ ၉၀၀ မွ ဒုကၡသည္မ်ားကို ေထာက္ပံ့ေပး ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ကူညီေထာက္ပံ့ေရးပစၥည္းမ်ားကို ထရပ္ကား အစီး ၃၀၀ ေက်ာ္ သံုး၍ ေ၀ငွေပးခဲ့ၾကသည္။ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပမွ ကူညီလွဴဒါန္းၾကေသာ ေငြေၾကးမ်ားျဖင့္ သာသနာျပဳအဖြဲ႔ႀကီးသည္

အစိုးရပိုင္ေဆး႐ံု ၃ ႐ံုကို ခြဲစိပ္ခုတင္ မ်ားမွသည္ အာထရာေဆာင္းစက္၊ ႏွလံုးလိႈင္းစစ္ေဆးစက္ (ECG) စသည့္ ကုသေရး ကိရိယာ မ်ားႏွင့္ ေငြသား အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၅၀၀၀၀ ကူညီေထာက္ပံ့ႏုိင္ခဲ့သည္။ ဘိုကေလးမွ ျပန္ေရာက္လာေသာ ေဒသခံ အန္ဂ်ီအို၀န္ထမ္းတဦးက သီတဂူဆရာေတာ္၏ ေပးပို႔ကူညီမႈမ်ားကို ဒုကၡသည္ မ်ား လက္ခံရရွိၾကၿပီး ဆရာေတာ္အေပၚ လူထုက

ၾကည္ညိဳေလးစားပံုကို ၀န္ခံ အတည္ျပဳ ေျပာျပခဲ့သည္။ သာသနာျပဳ ဆရာေတာ္မ်ား၏ သံႏၷိဌာန္ ခုိင္က်ည္မႈႏွင့္ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းတြင္ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ တျခားသူမ်ားႏွင့္ မတူ စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္ရြက္ေနၾကသည့္ အေျခအေနကိုလည္း သူက ခြဲျခားေျပာျပခဲ့သည္။ “မုန္တိုင္းတုိက္ၿပီး ၂ လေလာက္အၾကာမွာ ေစတနာ့၀န္ထမ္း ကူညီသူေတြကို ရွားရွားပါးပါးပဲ ေတြ႔ရ ေတာ့တယ္။ ေနာက္ဆံုး က်န္ခဲ့တဲ့ အင္အားစုကေတာ့ သံဃာေတာ္ေတြပါပဲ” ဟု အမည္မေဖၚလိုသူ ထုိ ၀န္ထမ္းက ဆက္လက္ ေျပာျပသည္။ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံခဲ့ရၿပီး

ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္ တြင္ အစားအစာႏွင့္ ေနရာထိုင္ခင္း စီစဥ္ကူညီ ေပးထားေသာ

ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွ ခိုလံႈေန သည့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို

အစိုးရအာဏာပုိင္မ်ားက ေမာင္းႏွင္ ထုတ္ခဲ့ေသာ္လည္း သံဃာေတာ္မ်ားက

ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျဖန္႔ေ၀ေပးပို႔သည့္ လုပ္ငန္း မ်ားတြင္ အဓိက အခန္းက႑မွ ဆက္လက္ ပါ၀င္ ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ခံခဲ့ရေသာ ေဒသမ်ားသို႔ တျခားေသာ

ေစတနာ့၀န္ထမ္း အလွဴရွင္မ်ား

ဧရာ၀တီျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသတြင္ သီတဂူဆရာေတာ္က မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ေခါက္ဆြဲ ေျခာက္ထုပ္မ်ား ေပးေ၀ငွေနစဥ္

၀င္ေရာက္ခြင့္မရေသာ္လည္း သံဃာေတာ္မ်ား၊ အထူးသျဖင့္ သီတဂူဆရာေတာ္ ကဲ့သို႔ေသာ

အမ်ားျပည္သူေလးစားၾကည္ညိဳသည့္ သံဃာေတာ္မ်ားက ထိုေဒသမ်ားအတြင္း လြတ္လပ္စြာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

138

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သြားလာႏိုင္၍ အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ မႏၱေလး မဇၹ်ိမဂုဏ္ရည္ ဆရာေတာ္၊ ဓမၼေစတီ ဆရာေတာ္ႏွင့္ ရန္ကုန္မွ ေရႊညာ၀ါ

ဆရာေတာ္အပါအ၀င္ တျခားထင္ရွား ေသာ ဆရာေတာ္မ်ားကလည္း မုန္တိုင္းသင့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို အကူအညီေပးရာတြင္ တက္ႂကြစြာ ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ေနၾက သည္။ ဆရာေတာ္မ်ားသည္ လွဴဖြယ္ပစၥည္းမ်ားကို လက္ခံျခင္းသာမက အမွန္တကယ္ လိုအပ္ေနသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားထံ အကူအညီမ်ားကို တိုက္႐ိုက္ ပို႔ေဆာင္ေပးၾကသည္။

ေရႊညာ၀ါေက်ာင္းတိုက္မွ ၀ါေတာ္ရ ဆရာေတာ္တပါးက သူ၏ေက်ာင္းမွ သံဃာေတာ္မ်ား၊ ဆရာ၀န္မ်ားႏွင့္ ေစတနာ့၀န္ထမ္း မ်ားႏွင့္အတူ ေဆး၀ါးကိရိယာမ်ား၊ အေထာက္အပံ့ပစၥည္းမ်ားပါေသာ ႏွစ္ထပ္သေဘၤာ တစင္းျဖင့္ လပၸတၱာၿမိဳ႕နယ္အတြင္း

လွည့္လည္သြားလာ ကူညီေနခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုခရီးစဥ္၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ နာမက်န္းသူမ်ား၊ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ဒဏ္ရာ အနာတရရွိခဲ့သူမ်ားကို ကူညီရန္ႏွင့္ ေသဆံုးခဲ့ သူမ်ားအတြက္

ဘာသာေရးထံုးတမ္းစဥ္လာအရ သၿဂႋဳဟ္ေပးရန္ျဖစ္သည္ဟု ထိုဆရာေတာ္က ေျပာျပခဲ့ သည္။ အစုိးရႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီမ်ားထံမွ အကူအညီတစံုတရာ မရရိွေသးေသာ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ ပုဂၢလိကအလွဴရွင္မ်ားက ရက္ရက္ေရာေရာ ထည့္၀င္လွဴဒါန္းၾကၿပီး သံဃာမ်ား ကလည္း အမွန္ တကယ္ ရရွိရန္ ပို႔ေဆာင္ ကူညီခဲ့ၾကသည္။ ျပည္သူအမ်ားစုကလည္း တရား၀င္အဖြဲ႔အစည္း မ်ားထက္ ပို၍ယံုၾကည္ရ၊ ေလးစားရေသာ ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္းမ်ားမွတဆင့္ လွဴဒါန္းလိုၾကသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ လူထုခံစားေနရေသာ စီးပြားေရးအက်ပ္ အတည္းကို လူထုကိုယ္စား သံဃာေတာ္မ်ားက ဦးေဆာင္ေရွ႕ထြက္၍ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ သံဃာမ်ားကို ပို၍ ကိုးစားလာၾကသည္။ လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ားဆီသို႔ ကူညီထည့္၀င္လိုစိတ္ မ်ားျပားလာေသာ္ျငားလည္း ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားစုသည္ က႐ုဏာတရား ၏ အဓိပၸာယ္ကို အျပည့္အ၀ နားမလည္ေသးဟု သီတဂူဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာလူမ်ဳိးအမ်ားစုသည္ လူမႈေရးေကာင္းမႈ ကုသိုလ္ထက္ ဘာသာေရးေကာင္းမႈကုသိုလ္ကို ပို၍ စိတ္၀င္စားၾကသည္ဟု ဧရာ၀တီမဂၢဇင္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတခုတြင္ ဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။ ဤအခ်က္ သည္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္ေနၿပီး တရားထိုင္ျခင္းျဖင့္ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ ရႏိုင္သည္ဟူေသာ အခ်က္ကို အေလးေပးေနၾက ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ မဟာယာန ဗုဒၶ ဘာသာကမူ စိတ္ပိုင္း ဆိုင္ရာက်င့္စဥ္၏

အစိတ္အပိုင္းတခုအျဖစ္ တျခားသူမ်ား အတြက္ အလုပ္အေႂကြးျပဳျခင္းကို အာ႐ံုစုိက္ၾက သည္ဟု ဆရာေတာ္က ရွင္းျပခဲ့သည္။ “အလံုပိတ္အခန္းထဲမွာ တရားထိုင္ေနရင္ ျပင္ပမွာ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ သူေတြကို ကူညီႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ေထရ၀ါဒဗုဒၶ ဘာသာကို မိ႐ိုးဖလာအရ ယံုၾကည္ၾကတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးအမ်ားစုက

က႐ုဏာတရားကို အရင္း ခံတဲ့လုပ္ငန္းေတြအေပၚမွာ သိပ္ၿပီး တန္ဖိုးမထားတတ္ၾကဘူး။ ဒါေၾကာင့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

139

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

နိစၥဓူဝ လူတိုင္းကို ဒီအေၾကာင္းပဲ ဘုန္းႀကီး ထပ္တလဲလဲ ေျပာေနရတာ။ အဲဒီအရာက

လူမႈေရးေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြ ပိုမို ခုိင္မာလာဖို႔အတြက္ မရိွမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့အရာတခုျဖစ္တယ္” ဟု ဆရာေတာ္က ေျပာျပခဲ့သည္။ မုန္တိုင္းကပ္ေဘးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ရေသာ ဒုကၡေရာက္သူမ်ားအတြက္ ကယ္ဆယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အစိုးရတခုတည္းသာ ေႏွးေကြးေနျခင္း မဟုတ္။ တတိုင္းျပည္လံုးက ၎တို႔၏ က႐ုဏာတရား အရင္းခံေသာ လုပ္ငန္းမ်ား လက္ေတြ႔လုပ္ေဆာင္ရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ၾကသည္ဟု

သီတဂူဆရာေတာ္က ေျပာျပခဲ့သည္။ “အစုိးရတခုတည္းကိုပဲ ဘုန္းႀကီး တို႔ အျပစ္ပံုခ်လို႔ မရဘူး” ဟု ဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားသည္။

အကူအညီေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ေစတနာ့၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္

ပုဂၢလိကအလွဴရွင္မ်ား၏ အခန္း က႑ကိုၾကည့္ပါက ယင္းေလ့လာခ်က္က အံအားသင့္စရာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသူမ်ားသည္ တတိုင္းျပည္ လံုး၏ လူဦးေရႏွင့္ ယွဥ္ၾကည္ပါက အနည္းစုကိုသာ ကိုယ္စားျပဳၿပီး သဘာ၀ ကပ္ေဘးႀကီးအတြက္ လိုအပ္သည့္ အတိုင္း

အတာတခုအထိ စုစည္းႏိုင္ရန္ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား ပ်က္ကြက္ခဲ့သည္ဟု ဆရာေတာ္က ထပ္ေလာင္း မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။

ျမန္မာလူမ်ဳိးမ်ားသည္ တဦးခ်င္း က႐ုဏာတရားထားရိွရန္ သေဘာတူ လက္ခံၾကေသာ္လည္း

လူ႔အဖြဲ႔အစည္း တခုလံုးအရ မလိုလားအပ္ေသာဒုကၡေဘးမ်ားကို ကာကြယ္ဟန္႔တားႏိုင္ရန္အတြက္ စနစ္ယႏၱရားတခုအျဖစ္ မည္သည့္အခါမွ မေပၚထြက္၊ မစုစည္းႏိုင္ၾကဟု ဆရာေတာ္က တြက္ဆေျပာၾကားခဲ့သည္။

“႐ုပ္၀တၳဳအရ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ၊ အတတ္ပညာအရ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ မရိွေသးတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြဟာ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ က်ေရာက္တဲ့ အခါမွာ အရမ္းအထိနာ တတ္ၾကတယ္။

တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ဘုန္းႀကီးတို႔ တိုင္းျပည္တျပည္လံုး၊ တိုင္းျပည္ ရဲ႕ စနစ္တခုလံုးက မဖြံ႔ၿဖိဳးေသးဘူး” ဟု ဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။

တိုင္းျပည္တျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ရန္အတြက္ ဆရာေတာ္၏ အဆိုအရမူ “က႐ုဏာတရားကို အရင္းခံေသာ ဘုံ လုပ္ငန္းစဥ္” တခုကို တည္ေဆာက္ရမည္ဟူ၍ျဖစ္သည္။

ထိုကဲ့သို႔လုပ္ေဆာင္ရန္အတြက္ တဦးခ်င္းစီက က်ဥ္းေျမာင္းေသာ တကိုယ္ေရ အက်ဳိးစီးပြားကို

ေက်ာ္လြန္စဥ္းစားရန္ျဖစ္ၿပီး တျခားသူမ်ား၏ လုိအပ္ခ်က္ သည္လည္း အလားတူ အေရးႀကီးေၾကာင္း အသိအမွတ္ျပဳရမည္ဟု ဆိုသည္။ “အဂၤလိပ္ စကားလံုးျဖစ္တဲ့ Success ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရကို ၾကည့္ၾကည့္ပါ။ အကယ္၍ U (သင္) ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ျဖဳတ္ လိုက္ရင္ ေအာင္ျမင္ျခင္းဆုိတဲ့ စကားလံုးကို မရႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္

ျမန္မာလူမ်ဳိး အမ်ားစုကေတာ့ ငါ တေယာက္တည္း ဘယ္အရာမဆို အကုန္လုပ္ႏုိင္တယ္။ မင္းကုိ မလိုဘူးလို႔ ထင္မွတ္ေနၾကတယ္” ဟု ဆရာေတာက္က ရွင္းျပသည္။ ဆရာေတာ္ေျပာျပသည့္ အခ်က္သည္ တဦးခ်င္း၏ ေနထုိင္မႈ ဘ၀တြင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

140

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ႏုိင္ငံမ်ား၏ သမိုင္းေၾကာင္းတြင္ ေသာ္လည္းေကာင္း လက္ေတြ႔ျဖစ္ေနသည္ဟု မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။ “ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ဒုကၡေတြ၊ အီရတ္နဲ႔ အာဖဂန္မွာျဖစ္ေနတဲ့ သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊

ကေမၻာဒီးယားက လူသတ္ ကြင္း စတဲ့အရာအားလံုးဟာ အတၱကေန ျဖစ္လာၾကတာ။ လူသားေတြ ဖန္တီးထားတဲ့ ကပ္ေဘးဒုကၡေတြ အားလံုးဟာ အဲဒီ အတၱရဲ႕ တြန္းအားေပးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတာ။ လူေတြဟာ တျခားသူေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ သူတို႔ေတြအတြက္ ဘာေတြ

လုပ္ေပးႏုိင္မလဲဆိုတာကို စဥ္းစားဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အဲဒီလိုမွပဲ အမ်ားေကာင္းက်ဳိးအတြက္ အတူတကြလုပ္ကိုင္ႏိုင္မွာ” ဟု ဆရာေတာ္က ဆက္လက္ မိန္႔ၾကားသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ားသည္ အသင္းအဖြဲ႔စိတ္ဓာတ္မရိွေသာေၾကာင့္ ၎တို႔၏ လိုအပ္ခ်က္ထက္ ေက်ာ္၍မၾကည့္ႏုိင္ျခင္းကို ျပသေနသည္ဟုလည္း ဆရာေတာ္က ဆိုခဲ့သည္။

“အသင္းအဖြဲ႔စိတ္ဓာတ္ဆိုတာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစဥ္အလာအရ တန္ဖိုး မထားခဲ့ၾကဘူး။ ဒါေၾကာင့္ပဲ တုိင္းျပည္က အၿမဲတမ္း ၿပဳိလဲပ်က္စီး ေနရတာ” ဟု ဆရာေတာ္က ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။ “ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက သူရဲေကာင္းကို ကိုးကြယ္ၾက တယ္အေနာ္ရထာဘုရင္ နတ္ရြာစံသြားတာနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ထီးနန္း

ၿပိဳလဲသြားတယ္။ အေလာင္ဘုရား

နတ္ရြာ စံသြားေတာ့လည္း ဒီအတိုင္းပဲ” ဟု အမ်ဳိးသားညီ ညြတ္ေရးအတြက္ ၾသဇာတိကၠမႏွင့္ ျပည္စုံသည့္ သူရဲေကာင္းမ်ားအေပၚ မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္ရသည့္ ေဒသတြင္းရွိ

မွီခိုအားထားၾကပံုႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာ့

ဒုကၡသည္မ်ားထံသို႔ အစား အေသာက္မ်ား

ဆရာေတာ္က မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္။

ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတခုတြင္ သံဃာမ်ားက ေ၀ငွေပးေနစဥ္

သမိုင္းေၾကာင္းကို ေထာက္ျပ ကာ ျမန္မာ့ သမိုင္းတြင္ အလားတူ

အျဖစ္အပ်က္မ်ား အႀကိမ္ ႀကိမ္

ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ကို ဆရာေတာ္က ေထာက္ျပ ခဲ့သည္။ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံအုပ္စုမ်ားသည္လည္း အလားတူျဖစ္ရပ္ အက်ဥ္းအက်ပ္အတြင္း က်ေရာက္ႏုိင္သည့္ အေျခအေနရွိသည္ဟု ဆရာေတာ္က ျဖည့္စြက္ေျပာျပခဲ့သည္။

“အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကိုၾကည့္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မရိွေတာ့ဘူးဆိုရင္ အလိုလို ေပ်ာက္ကြယ္သြားလိမ့္မယ္” ဟု ဆို၏။ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈ၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆီသို႔

ဦးေဆာင္ေခၚယူရမည့္အစား ျမန္မာ လူမ်ဳိးတို႔၏ ထံုးတမ္းစဥ္လာထဲ နစ္ျမဳပ္ေနၾကျပန္သည္။ သူတို႔လမ္း သူတို႔ဘာသာေလွ်ာက္ၾကရမည့္အစား အေပးအယူ ညိႇႏိႈင္းမႈ ျပဳလိုၾကသည္ဟု

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

141

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားသည္။ “၁၉၈၈ ခုႏွစ္က စၿပီး ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ျဖစ္ေနတာ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီမိုကေရစီလိုလားတဲ့ အုပ္စုေတြၾကားမွာ ဘံုတူညီခ်က္ ရွာမရေသးလို႔ပဲ။ ဒီအခ်က္ဟာ ဒီကေန႔

ဘုန္းႀကီးတို႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ ဒုကၡေရာက္ေနရတဲ့ အေျခခံအခ်က္ေတြထဲက အခ်က္တခုပဲ” ဟု ဆက္လက္ ေျပာၾကား သည္။ မိမိ အက်ဳိးစီးပြား တခုတည္းကိုသာ ျမင္ေသာ မ်က္ကန္းစိတ္ဓာတ္ေၾကာင့္ ပ်က္ဆီးခဲ့ရသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ညႊန္ျပ၍ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားက ျပည္သူလူထုကို ျပန္လည္

သင္ျပေပးႏုိင္လိမ့္မည္ ဟုလည္း ဆရာေတာ္က ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လူထုအက်ဳိးအတြက္ လုပ္ငန္းမ်ား အတူတကြလုပ္ေဆာင္ရန္မွာ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနႏွင့္ ဘုရား

ေက်ာင္းမ်ား၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား၊ ဗလီမ်ား၏ ျပင္ပသို႔ ထြက္၍ လုပ္မွသာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မည္ဟု ဆရာေတာ္က မိန္႔ၾကားသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဦးစီးေသာ လူမႈလႈပ္ရွားမႈ ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ေနာက္ထပ္ အတားအဆီးတခုမွာ အစိုးရက မည္သို႔ေသာ စုစည္းလႈပ္ရွားမႈမ်ဳိးကိုမွ မယံုၾကည္ဘဲ သံသယ ရွိေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သီတဂူဆရာေတာ္ က ႏိႈင္းႏိႈင္းဆဆျဖင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားေနသည္။ “တကယ္လို႔ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ တိုင္းျပည္သာယာ၀ေျပာေရးအတြက္ တႏုိင္တပိုင္ ထမ္းရြက္ေနတယ္ဆိုတာ အစိုးရက နားလည္ရင္ အတူတူ အလုပ္လုပ္ၾကဖို႔ ခြင့္ျပဳေပးႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဘာသာေရး အုပ္စုေတြက အစိုးရကို တိုက္ခိုက္မယ့္သူ၊ ေ၀ဖန္မယ့္သူေတြလို႔ ျမင္ရင္ေတာ့ အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ေတာ့မွလည္း သဟဇာတျဖစ္မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး” ဟု ဆရာေတာ္က ေကာက္ခ်က္ခ် မိန္႔ၾကားခဲ့သည္။

ေက်ာ္စြာမိုးေရးသားသည့္ Putting Compassion into Action ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။

ဤေဆာင္းပါးအတြက္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ဧရာ၀တီမဂၢဇင္း၏ သတင္းေထာက္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေအာင္သက္၀ိုင္းႏွင့္ ၾကည္ေ၀တို႔က ရန္ကုန္မွ ေန၍ ေရးသားေပးပို႔ ကူညီခဲ့ၾကသည္။ Copyright (C) 2002 - 2007. Irrawaddy Publishing Group (Burmese Version). All rights reserved.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

142

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရွင္လ်ွက္ႏွင့္ ေသေနသူမ်ား မိုးေအာင္တင္/ဖ်ာပုံ | ဇူလိုင္ ၁၈၊ ၂၀၀၈ တထပ္ပ်ဥ္ေထာင္အိမ္ ကေလးမွာ ဘယ္ဘက္သို႔ ယိုင္နဲ႔လ်က္ရွိၿပီး ၿပိဳမက်သြားေအာင္

ေမ်ာတိုင္သံုးတိုင္ျဖင့္ ေထာက္ထား ရသည္။ အိမ္ေပၚလွမ္းတက္လိုက္သည့္ အခါအိမ္မွာ အနည္းငယ္လႈပ္ခါသြားၿပီး ေနာက္ဘက္မီးဖိုေခ်ာင္ အကာမွာ ပြင့္လ်က္ ရွိၿပီး ယခုအခါ သြပ္ျပားအေဟာင္း တခ်ပ္ျဖင့္ ကာထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

ပုဂၢလိက အလွဴရွင္မ်ားလွဴမည့္ ဆန္ကို ေစာင့္ေနေမွ်ာ္ေနၾကသည့္ ေလေဘးဒုကၡသည္ ကံစု႐ြာသားမ်ား (ဓာတ္ပံု - မိုးေအာင္တင္/ဧရာဝတီ)

၁၅ေပအက်ယ္ ေပ၂၀အရွည္ခန္႔ရွိသည့္ အိမ္အတြင္းတြင္ေတာ့ တံခါးႏွစ္ခ်ပ္စလံုးမရွိသည့္ ဘီရိုတစ္လံုးႏွင့္ မွန္ဘီရို တလံုးကို ေတြ႕ရသည္။ မုန္႔ထုပ္မ်ား၊ ေဆးလိပ္မ်ားႏွင့္ တိုတိုထြာထြာ အိမ္အသံုးအေဆာင္မ်ားကို ခ်ိတ္ထားေသာေၾကာင့္ အိမ္ဆိုင္ ေရာင္းေနသည္ဟု သေဘာေပါက္ႏိုင္သည္။ အဆိုပါ အိမ္မွာအသက္ ၃၈ ႏွစ္အရြယ္ ကို၀င္းေဌးႏွင့္ သူ႔ဇနီး၊ ဇနီးဘက္က ေမာင္ေတြေနထုိင္ၾကပါသည္။ နာဂစ္မုန္တိုင္း တိုက္ၿပီး ေရႀကီးသည့္ညက ရြာႏွင့္ ၁ မိုင္

မရွိတရွိအကြာအေ၀း မုတၱမပင္လယ္ေကြ႕ကပင္လယ္ေရမ်ား ေျမသားႏွင့္ ဖို႔ထားေသာတာကို ခ်ိဳးကာ မိနစ္ပိုင္းအတြင္း ၀ါးလံုးထိုး ထိုး၀င္လာသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ပင္လယ္ေရႏွင့္ ေလေၾကာင့္ ေရေတြအိမ္ထဲ လည္း၀င္ ေနာက္ေဖးနံရံ လည္းပြင့္၊ အိမ္ကိုလည္းပဲ ယိမ္းယိုင္ေစကာ အိမ္ထဲ က ပစၥည္းေတြက ပြင့္သြားတဲ့ အိမ္ေဘး ေပါက္ ကေန ေရႏွင့္အတူ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

143

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အားလံုး ေမ်ာထြက္ကုန္ၿပီး အ၀တ္အစားထည့္သည့့္ ဘီရို တလံုးသာ ေမွာက္ရက္က်ၿပီး

အိမ္ထဲမွာ က်န္ခဲ့သည္။ ကို၀င္းေဌးတို႔ မိသားစုေတြလည္း တြယ္မိတြယ္ရာ တြယ္ၿပီး အသက္ ခ်မ္းသာရာရခဲ့ၾကပါသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ “အိမ္နီးနားခ်င္း၊ ရြာနီးနားခ်င္း ေတြ၊ ေဆြမ်ိဳးေတာ္စပ္သူေတြ အသက္ေပါင္း မ်ားစြာ ဆံုးရံႈးသြားတာ ျမင္ရၾကားရေတာ့ စိတ္ထဲမွာ ဘယ္လိုထိခိုက္မွန္း မသိဘူး” လို႔ ကို၀င္းေဌးရဲ့ ဇနီးက ေျပာပါသည္။

သူ႔ဇနီးျဖစ္သူလည္း အိမ္ဆိုင္ကို ျပန္မဖြင့္ႏိုင္ဘဲ ေလွ်ာက္သြားေနခဲ့သည္ကို ကို၀င္းေဌးက“ အိမ္ဆိုင္ေလးျပန္ ဖြင့္တာ ရက္ပိုင္းေလးပဲ ရွိေသးတယ္။ က်ေနာ့္မိန္းမလည္း မုန္တုိင္းတိုက္ၿပီးကတည္းက စိတ္ေတြေလေနၿပီး အိမ္မကပ္တာ ႏွစ္လ ေက်ာ္တယ္။

ကုိယ္႔မိသားစုက အသက္မဆံုးရံႈးၾကေပမယ့္ ဒီရြာမွာရွိတဲ့ က်ေနာ့္ဘက္က အမ်ိဳးေတြ၊ ဟိုဘက္ရြာမွာ ရွိတဲ့ သူ႔ဘက္က အမ်ိဳးေတြထဲက ေရထဲပါသြားၿပီး ေသၾကေတာ့ အဲဒီမိသားစုေတြ ဆီသြားလည္ၿပီး အားေပးရတယ္”ဟု ေျပာ သည္။

အဆိုပါရြာကေလးသည္ ဖ်ာပံုျမစ္၀အနီး မုတၱမပင္လယ္ေကြ႕နံေဘးမွာရွိေသာ ကံစုဆိုသည့္ ရြာပင္ျဖစ္ပါသည္။ အိမ္ေျခ ၄၀ခန႔္ရွိၿပီး ရြာသား အမ်ားစုမွာ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးျခင့္ႏွင့္

အသက္ေမြးၾကေသာ ရြာျဖစ္သည္။ ယင္း ရြာတြင္ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ အေသအေပ်ာက္က လူ ၄၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္းသိရသည္။

ဧရာ၀တီတိုင္းထဲက အျခားေသာ ရြာမ်ားလိုပဲ တသက္တြင္ တႀကိမ္သာႀကံဳ ဖူးရေလာက္ေသာ ျပင္းထန္သည့္ နာဂစ္ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံစားရၿပီး တသီးပုဂၢလိက အလွဴရွင္မ်ာမွလြဲလ်င္ အစိုးရ၏ အကူအညီမရဘဲ မိမိဘာသာ ရုန္းကန္ၾကရပါသည္။ အဆိုပါရြာမွ ေက်ာင္းထိုင္ ဆရာေတာ္ကိုယ္တိုင္က ဒကာ ဒကာမမ်ား အသက္ဆံုးရံႈး ဥစၥာပစၥည္း ဆံုးရံႈးတာကို ျမင္ရၿပီး စိတ္ထိခိုက္ကာ ပ်က္စီးသြားေသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို ျပန္ျပင္ရန္ပင္

စိတ္ဓာတ္ခြန္အားေရာ ရုပ္၀တၱဳ ခြန္အားပါ ေလ်ာ့နည္းေနသြားခဲ့ရေၾကာင္း ဆရာေတာ္၏ တျပည့္ ဦးပဥၹင္းတပါးက ေျပာျပသည္။ အဆိုပါဦးပဥၹင္းက“အသက္ဆံုးရံႈးသြားၾကတဲ့ အထဲ ဆရာေတာ္နဲ႔ ညီမေတာ္သူ၊ အမေတာ္သူေတြ အမ်ားႀကီးပါတာမို႔လို႔ ဆရာေတာ္လည္း စိတ္ဓာတ္က်ၿပီး ဒကာေတြရဲ့ အိမ္မွာပဲ တလွည့္စီ

သီတင္းသံုး ေနခဲ့တယ္၊ ေက်ာင္းျပန္ျပင္ဖို႔ ၿမိဳ႕တက္ အကူအညီေတာင္းဖို႔၊ အလွဴရွင္ေတြရွာေဖြ ဆက္သြယ္ဖို႔ကို တျပည့္ ဦးပဥၹင္းတပါးက ဆရာေတာ္ကို တိုက္တြန္းရတယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။ မုန္တိုင္းတို္က္အၿပီး ရြာက ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြအားလံုးကို ရွိသည့္ဆန္ႏွင့္ တပတ္နီးပါး

ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးၿပီး သူ႔အိမ္ ေပၚမွာ လက္ခံထားခဲ့သူ လယ္သမားႀကီး ဦးေက်ာ္စိန္ကလည္း နာဂစ္ၿပီးေနာက္ ရြာသားမ်ား၏ စိတ္အေျခအေနကို ယခုလုိေျပာျပသည္။ “အဲဒီအခ်ိန္က အိမ္မွာ လူရာေက်ာ္အတြက္ ထမင္းခ်က္တဲ့ အခါ ပံုမွန္စားႏိုင္တာရဲ့ ၄ပံု၁ပံုပဲ ကုန္တယ္။ စိတ္ထိခိုက္ၿပီး ထမင္းေတာင္ မစားႏိုင္ၾကဘူး။ လူတိုင္းလည္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

144

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မ်က္ႏွာမေကာင္းၾကဘူး၊ အခ်င္းခ်င္း မိသားစုေတြေသသြားတာကိို ျပန္ ေျပာၾက ငိုၾက၊ တခါတခါ ညသန္းေကာင္ေက်ာ္ ထၿပီးငိုတဲ့ သူေတြလည္းရွိတယ္။ အဲဒီရက္ေတြက ေနစရာ ျပန္ မလုပ္ ႏိုင္ေသးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အိမ္မွာပဲ စုၿပီးေနၾကစားၾကေတာ့ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြ ျမင္ခဲ့ရတယ္”ဟု ဦးေက်ာ္စိန္က ေျပာသည္။

နာဂစ္ဒဏ္ ခံခဲ့ရသည့္ ကံစု႐ြာမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း (ဓာတ္ပံု - မိုးေအာင္တင္/ဧရာဝတီ) မုန္တိုင္းတိုက္ၿပီး တလေက်ာ္ ႏွစ္လနီးလာသည့္အခ်ိန္တြင္ ရြာအေခၚ ေ၀ျခမ္းေရးဟု ေခၚေသာပုဂၢလိက အလွဴရွင္မ်ား လည္း လာတာ မရွိသေလာက္ျဖစ္သြားၿပီး လယ္စိုက္ရန္

အခ်ိန္လည္းသိပ္မက်န္ေတာ့ေပ။ ယခုအခ်ိန္ထိ အစိုးရဆီမွ ထြန္စက္တလံုး၊ ကၽြဲႏြားတေကာင္မွ မရေသးဘဲ ဒီဇယ္ဆီ ခြဲတမ္းအနည္းငယ္သာ လယ္သမား တခ်ိဳ႕ရေၾကာင္း သိရသည္။ ယခုအခက္ခဲဆံုးမွာ မ်ိဳးစပါး အခက္အခဲျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဦးေက်ာ္စိန္က ေျပာသည္။ “ၿပီးခဲ့တဲ့တစ္ပတ္ေက်ာ္က ရြာနီးခ်ဳပ္စပ္ကိုလွည့္ၿပီး မ်ိဳးစပါးလုိက္၀ယ္တယ္။ ေပါက္မလားေမးေတာ့ ေပါက္မယ္လို႔ ဆုိ တယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်ိဳးေဖါက္ေတာ့

တ၀က္ေက်ာ္ေက်ာ္မေပါက္ဘူး၊ ကုန္ထားသမွ် ေငြလည္းရံႈးတဲ့ အျပင္ အခ်ိန္ပါဆံုး ရံႈးတယ္။

အခုဆိုရက္က သိပ္မက်န္ေတာ့ မနက္ျဖန္ မ်ိဳးစပါး ရွာ၀ယ္ထြက္ရဦးမယ္၊ မ်ိဳးစပါး တတင္းကို တေသာင္း ေက်ာ္နဲ႔ ၀ယ္လဲ မေပါက္ဘူး။ အခုထက္ထိ တင္း ၁၄၀ ေက်ာ္မေပါက္လို႔ ရံႈးၿပီးၿပီ”ဟု ဦးေက်ာ္စိန္က ဆက္ေျပာသည္။

ကံစုရြာက ဦးေက်ာ္စိန္ကဲ့သို႔ ကြမ္းၿခံကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာင္းစုရြာကလယ္သမားေတြ၊ တိုးျမစ္နံေဘး က်ံဳကနန္ ရြာကလယ္ သမားေတြ အားလံုးသည္ စပါးစိုက္ရန္ ေနာက္ဆံုးက်န္

ရက္အနည္းငယ္တြင္ မ်ိဳးစပါးႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ေရးတို႔အတြက္ ပူပင္ ေနၾကသည္ကို ၾကားသိရသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

145

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကံစုရြာ လယ္သမားမ်ားအတြက္ မိုးစပါးစိုက္ႏိုင္ေရးသည္ သူတို႔ ဘ၀ အတြက္ အေရးႀကီးသည့္ အေျခအေနျဖစ္ေနၿပီး အစိုးရထံမွ မ်ိဳးစပါး၊ လယ္ထြန္စက္၊ ေလာင္စာဆီစသည္ ရရွိရန္

ေမွ်ာ္လင့္ေသာ္လည္း ကားလမ္းႏွင့္ ေ၀းလံေသာ ေနရာ၊ ႀကိမ္ေခ်ာင္းႀကီးလို၊ ျပင္ခရိုင္လို၊ လိႈင္းဘုန္းလို မီဒီယာတြင္ အသိမ်ားေသာ ရြာမ်ားမဟုတ္ပါက အစိုးရ၏ အကူအညီမ်ား မေရာက္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ လူသိနည္းေသာ ေက်းရြာမ်ားဆီ ပုဂၢလိက အလွဴရွင္ကလြဲလ်င္ အစိုးရလည္းမလာ မည္သည့္ကုမၸဏီမွလည္း မလာ ေသာေၾကာင့္ မုန္တိုင္းအလြန္

ႏွစ္လေက်ာ္လာၿပီးသည့္ေနာက္တြင္ ကံစု ေက်းရြာကလူမ်ားမွာ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ႀကိဳးစား ေနၾကရသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရပါသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္လက ရြာသားမ်ား၏ မ်က္နွာကို ျပန္အမွတ္ရၿပီး ကိုး၀င္းေဌးက“အဲဒီရက္က အသက္ရွင္လ်က္ က်န္ခဲ့တဲ့ လူေတြရဲ့ မ်က္ႏွာဟာ ေသေနတဲ့လူေတြလို ျဖစ္ေနတယ္၊ မိသားစုတိုင္းနီးပါးမွာ ေသၾက ဆံုးရံႈးၾကတာမို႔ အားလံုးရဲ့ မ်က္ႏွာ မွာ အဲဒီ ဒဏ္ေတြ ေပၚေနတာ”ဟု ေျပာျပပါခဲ့သည္။

႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဖခင္ အဖိုး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း ကၾယ္လၾန္ဴခင္း (၄၄) ႎႀစ္ေဴမာက္ 'ဇူလိုင္လမႀာ ဗမာဴပည္သူေတၾ မေမ့ႎိုင္တဲ့ ေနႚ႒ကီး ၃ ေနႚ' ရႀိတယ္လိုႚ အစခဵီ ေရးသားထားတဲ့ ဆရာ ေမာင္စၾမ္းရည္ရဲႚ '႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဖခင္ အဖိုး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း ကၾယ္လၾန္ဴခင္း (၄၄) ႎႀစ္ေဴမာက္' အထိမ္းအမႀတ္ အမႀတ္တရ ေဆာင္းပၝးကို လၿင့္တင္ ေပးလိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဖခင္ အဖိုး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း ကၾယ္လၾန္ဴခင္း (၄၄) ႎႀစ္ေဴမာက္

ဇူလိုင္လမႀာ ဗမာဴပည္သူေတၾ မေမ့ႎိုင္တဲ့ ေနႚ႒ကီး ၃ ေနႚ ရႀိပၝတယ္။ ဇူလိုင္ ၇ ရက္ ေနႚဟာ ဴပည္သူေတၾရဲႚ သားသမီးေတၾကို စက္ေသနတ္ေတၾနဲႚ ပစ္သတ္႓ပီး သမိုင္းဝင္ တကသ အေဆာက္အအံု႒ကီးကို ဗိုလ္ေနဝင္းတိုႚ စစ္အုပ္စုက မိုင္းဗံုးနဲႚ စိစိညက္ညက္ ေဳကေအာင္ ႓ဖိႂခဵ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

146

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဖဵာက္ဖဵက္ ပစ္ခဲ့တယ္။ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေနႚမႀာ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း အစရႀိတဲ့ ဴပည္ေထာင္စု ေခၝင္းေဆာင္ေတၾကို နယ္ခဵဲႚ လက္ပၝးေစ အာဏာ႟ူး ဂဠႂန္ေစာက လုပ္ဳကံခဲ့တယ္။ ဇူလိုင္လ ၂၉ မႀာ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဖခင္ ဆရာ႒ကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း ကၾယ္လၾန္ခဲ့တယ္။ ဆရာ႒ကီး ကၾယ္လၾန္တဲ့ အခၝ ဗမာဴပည္ရဲႚ ပုဂၢိႂလ္ေကဵာ္႒ကီးေတၾက ေနမင္း႒ကီး ကၾယ္ခဲ့႓ပီ၊ ေ႟ၿေတာင္႒ကီး ႓ပိႂခဲ့႓ပီ စသဴဖင့္ အဴမင့္ဆံုး စကားလံုးမဵားနဲႚ ထုတ္ေဖာ္ ပူေဇာ္ ဴမည္တမ္း ခဲ့ဳကရပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း၊ ဘ႒ကီးမႁိင္း၊ အဘိုး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း စသဴဖင့္ ဴပည္သူမဵား ဂုဏ္ဴပႂ ပူေဇာ္ ေခၞေဝၞေလ့ ရႀိတဲ့ ဆရာ႒ကီးကို မသိမီ လုိက္ဳကတဲ့ ေကဵာင္းသား လူငယ္မဵားက "အို - အဘိုး" လိုႚ ဴမည္တမ္း႓ပီး ရႀစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုမႀာ ဴပည္သူေတၾ ေသၾးေခဵာင္းစီးခဲ့ပံုကို တုိင္တည္ ခဲ့ဳကပၝတယ္။ ဒီလို ဴပည္သူ အေပၝင္းက တန္ဖိုးထား ေလးစားခဲ့ရတဲ့ ဆရာ႒ကီးကို သတင္းစာ ဆရာ အေပၝင္း၊ စာေရးဆရာ အေပၝင္း၊ ကဗဵာဆရာ အေပၝင္းတိုႚရဲႚ ဖခင္႒ကီး ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဖခင္႒ကီးလိုႚလဲ ဘၾဲႚခဵီး ေခၞေဝၞ ဳကပၝတယ္။ ႎိုင္ငံေရးသမားေတၾ ကလဲ ႎိုင္ငံေရးသမား အေပၝင္းတိုႚရဲႚ ဘိုးေအ႒ကီးလိုႚ ေခၞဳကပၝတယ္။ ဆရာ ေဇာ္ဂဵီက အိႎၬိယဴပည္မႀာ စာဆုိ႒ကီး ရဝိႎၬရာ နတ္တဂိုးဟာ ဴပည္သူေတၾရဲႚ အမဵိႂးသား စိတ္ဓာတ္ကို လႁံႚေဆာ္ စုစည္း ေပးခဲ့႓ပီး ပဏၧစ္ေန႟ူးက လၾတ္လပ္ေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးခဲ့တယ္။ တ႟ုတ္ဴပည္မႀာ လူ႟ၿန္း ဆိုတဲ့ စာဆုိ႒ကီးက အမဵိႂးသား စိတ္ဓာတ္ကို လႁံႚေဆာ္ စုစည္း ေပးခဲ့႓ပီး ေမာ္စီတုန္းက လၾတ္လပ္ေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးခဲ့တယ္။ ဗမာဴပည္မႀာေတာ့ ဆရာ႒ကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္းက အမဵိႂးသား ဇာတိမာန္ကို စုစည္း ဴမၟင့္တင္ ေပးခဲ့႓ပီး ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းက လၾတ္လပ္ေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးခဲ့တယ္လိုႚ ေမာ္ကၾန္း ထိုးခဲ့ပၝတယ္။ စာဆုိ႒ကီး မင္းသုဝဏ္ ကေတာ့ "သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း စာမဆုိခဲ့ေသာ္" ဆိုတဲ့ ေခၝင္းစီးနဲႚ စာတမ္းတေစာင္ ဴပႂစု႓ပီး ဴမန္မာစာေပ သမိုင္း တခုလံုးရဲႚ အလင္းေရာင္ အဴဖစ္ အထၾတ္အထိပ္ တင္ခဲ့ပၝတယ္။ သတင္းစာ ဆရာ႒ကီး လူထု ဦးလႀ ကေတာ့ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ဘဝ သမိုင္းဟာ ေခတ္သစ္ ဗမာဴပည္ရဲႚ သမိုင္း ပၝပဲလိုႚ မႀတ္တမ္း ဴပႂခဲ့ပၝတယ္။ စစ္အစိုးရက ႎိုင္ငံေရး ပၝတီ အဖၾဲႚအစည္း ဟူသမ႖ကို မဵက္မုန္းကဵိႂး႓ပီး သမိုင္း မဵက္ေဴခ ဴပတ္ေနခဲ့ပၝတယ္။ အဖၾဲႚအစည္း မရႀိဘဲ "အား" မရႀိႎိုင္ပၝဘူး။ ဘုရားေဟာ အရ "သမဂၢၝနံ တေပၝသုေခၝ" လိုႚ အဆုိႚအမိန္ႚ ရႀိပၝတယ္။ ဗမာ့ လၾတ္လပ္ေရး သမိုင္းမႀာ တုိႚဗမာ အစည္းအ႟ံုး ေခၞ သခင္ပၝတီ ဟာ အေရးအ႒ကီးဆံုး အဖၾဲႚအစည္း ပၝပဲ။ တုိႚဗမာ အစည္းအ႟ံုး႒ကီး ရဲႚ အဓိက ေခၝင္းေဆာင္ဟာ သခင္ဴမ၊ သခင္ ေအာင္ဆန္း၊ သခင္ႎု စတဲ့ သခင္ေတၾရဲႚ ေခၝင္းေဆာင္ ဆရာ႒ကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း ဴဖစ္ပၝတယ္။ ၁၉၃၄ ခုႎႀစ္ ေရနံေခဵာင္း တိုႚဗမာ အစည္းအ႟ံုး ညီလာခံက စ႓ပီး နာယက အဴဖစ္ ပၝဝင္ ေဆာင္႟ၾက္ရင္း ဦးေဆာင္ လာခဲ့ပၝတယ္။ စစ္႒ကီး ႓ပီးေတာ့လဲ ဆက္လက္ ဦးေဆာင္ပၝတယ္။ ဒၝေဳကာင့္ စာေရး ဆရာ႒ကီး အေနနဲႚ သာမက ႎိုင္ငံေရး ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး အဴဖစ္နဲႚပၝ သမိုင္းမႀာ ႒ကီးမားတဲ့ ကၸတေနရာ ယူထားပၝတယ္။ စစ္အာဏာရႀင္မဵားက မသိေယာင္ ေဆာင္ေနေပမဲ့ ဴပည္သူေတၾက ဆရာ႒ကီးရဲႚ ႒ကီးမား ထၾန္းေဴပာင္တဲ့ ဂုဏ္ေကဵးဇူးကို မေမ့ဳကပၝဘူး။ ဇူလိုင္ ၂၃ ရက္ေနႚ ဆုိရင္ ဆရာ႒ကီး ကၾယ္လၾန္တာ (၄၄) ႎႀစ္ေဴမာက္ေနႚ အဴဖစ္ တပည့္သားေဴမး အေပၝင္းက သံဃာေတာ္မဵားကို ဆၾမ္းကပ္႓ပီး အမႀတ္တရ အခမ္းအနားမဵား ကဵင္းပေလ့ ရႀိဳကပၝတယ္။ နံနက္ပိုင္း ေစာေစာမႀာ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ဂူဗိမာန္ကို သၾားေရာက္ ဂၝဝရ ဴပႂဳကပၝလိမ့္မယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

147

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆရာ႒ကီးနဲႚ ပတ္သက္တဲ့ ကိစၤအဝဝ တာဝန္ယူ ေဆာင္႟ၾက္ေလ့ ရႀိတဲ့ ေဂၝပက အဖၾဲႚ ရႀိပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ထံပၝးမႀာ ဆရာ႒ကီးနဲႚ အတူ ကမာၲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရးနဲႚ ဴပည္တၾင္း ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ကိစၤေတၾမႀာ ပၝဝင္ ဦးေဆာင္ ခဲ့ဳကတဲ့ သခင္ ႎိုင္ငံေရးသမား႒ကီးေတၾ၊ စာေရးဆရာ သတင္းစာ ဆရာ႒ကီးေတၾ စသဴဖင့္ လူတန္းစား လူႚအလၿာ အမဵိႂးမဵိႂးက ပုဂၢိႂလ္ေတၾ အားလံုးဟာ ဆရာ႒ကီး ဈာပန ေကာ္မတီမႀာ ပၝဝင္ခဲ့ဳက႓ပီး၊ ဈာပန ႓ပီးတဲ့အခၝ ဂူဗိမာန္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရႀာက္ေရး၊ ဆရာ႒ကီးရဲႚ စာေပနဲႚ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ေနအိမ္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရႀာက္ေရးတိုႚပၝ ဆက္လက္ တာဝန္ ယူခဲ့ဳကပၝတယ္။ ေကာ္မီတီဝင္ေတၾဟာ ခုေတာ့ အသက္ ၉၀ တန္းေတၾ ေရာက္တဲ့လူ ေရာက္႓ပီး ေတာ္ေတာ္မဵားမဵား ကၾယ္လၾန္ ကုန္ဳကရႀာ ပၝ႓ပီ။ ဆရာ႒ကီးမႁိင္း ေဂၝပက အဖၾဲႚမႀာ လူအင္အား ဴဖည့္တဲ့ အေနနဲႚ ကဵေနာ့္ကိုလဲ အဖၾဲႚက ေခၞယူ တာဝန္ ေပးခဲ့ပၝတယ္။ အဖၾဲႚထဲက သခင္ ဗဟုန္၊ ေရႀႚေန႒ကီး ဦးထၾန္းတင္၊ ႟ုပ္ရႀင္ မင္းသား႒ကီး ဦးထၾန္းေဝ တုိႚဟာ ကဵေနာ္ ဴပည္ပေရာက္ေတာ့ တေယာက္႓ပီး တေယာက္ ကၾယ္လၾန္ ကုန္ဳကရႀာပၝ႓ပီ။ ခုအခၝ အသက္ ၉၀ တန္းထဲက အဘ သခင္ အုန္းဴမင့္နဲႚ အဘ ဝၝးခယ္မ သခင္ သိန္းေမာင္တုိႚ ႎႀစ္ဦးပဲ ကဵန္ေနပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီးရဲႚေဴမး ကဗဵာဆရာ တင္ေအာင္မႁိင္း ကေတာ့ ကဵေနာ္နဲႚ သက္တူ ႟ၾယ္တူပၝပဲ။ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ေဴမးသမက္ သန္းစိုးႎိုင္ ေခၞ ကိုခင္ေမာင္ေဌးနဲႚ ကိုတင္ေအာင္မႁိင္းတုိႚပဲ လူငယ္ အဴဖစ္နဲႚ ထထ႔က႔က လုပ္ေနဳကပၝတယ္။ အဖၾဲႚထဲက သခင္ စိုးဴမင့္ေလး ကေတာ့ သခင္ထဲမႀာ အသက္ အငယ္ဆံုး အဴဖစ္နဲႚ ပၝဝင္ လုပ္ေဆာင္ႎုိင္ဆဲ ဴဖစ္ပၝလိမ့္မယ္။ ဇူလိုင္ ၂၃ မႀာ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ေဴမးဴမစ္ေတၾနဲႚ အတူ ေဂၝပက အဖၾဲႚကလဲ အိမ္ရႀင္သဖၾယ္ ဧည့္ခံေလ့ ရႀိပၝတယ္။ ကဵေနာ္ ဴပည္ပ မထၾင္ခင္မႀာ ဒီအခမ္းအနားကို အဖၾဲႚခဵႂပ္က ဦးတင္ဦး၊ ဦးဳကည္ေမာင္နဲႚ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ တုိႚလဲ တက္ေလ့ ရႀိပၝတယ္။ သခင္႒ကီးမဵား၊ ႎိုင္ငံေရးသမား ေဟာင္း႒ကီးမဵား၊ စာေရးဆရာ၊ သတင္းစာ ဆရာမဵားနဲႚ ေကဵာင္းသား ေခၝင္းေဆာင္မဵားလဲ တက္ေရာက္ေလ့ ရႀိဳကပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီးဟာ သခင္ႎု၊ သခင္ ေအာင္ဆန္း တိုႚ ခၾပ္ေဒၝင္းေတၾနဲႚ စ႓ပီး တၾဲခဲ့ရာက ကၾယ္လၾန္ခဵိန္ အထိ ခၾပ္ေဒၝင္း အဆက္ဆက္နဲႚ အဆက္အသၾယ္ မဴပတ္ခဲ့တာကို သတိဴပႂမိပၝတယ္။ ဒီအစဥ္အလာ အတိုင္း ဒီေခတ္ ေကဵာင္းသားေတၾ ကလဲ ဆရာ႒ကီးနဲႚ ပတ္သက္သမ႖ကို မဵက္ေဴခမဴပတ္၊ ဖဝၝးေဴခထပ္ လိုက္ေနတာကို ေတၾႚရေတာ့ မဵိႂးဆက္သစ္ ေကဵာင္းသား လူငယ္ေတၾဟာ စစ္အစိုးရက သမိုင္း မဵက္ေဴခဴပတ္ဖုိႚ ဘယ္လုိပဲ အားထုတ္ေပမဲ့ မဵက္ေဴခ မဴပတ္ပၝကလား ဆုိ႓ပီး မဵိႂးဆက္သစ္ေတၾကို ဳကည့္ရင္း ဝမ္းသာ အားတက္ ဴဖစ္မိပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီးရဲႚ အိမ္ဟာ သိပ္မကဵဥ္းလႀ ပၝဘူး။ ဒၝေပမဲ့ ပဵဥ္ေထာင္ တထပ္အိမ္ ကေလးပၝ။ ဆရာ႒ကီး ကၾယ္လၾန္တဲ့ေနႚ အထိမ္းအမႀတ္ ႎႀစ္လည္ပၾဲတိုင္း လာဳကတဲ့ ဧည့္သည္ေတၾဟာ မနက္လင္း ကတည္းက ညေနထိ မစဲပၝဘူး။ ဒီအထဲမႀာ ေခၝင္းဴဖႃစၾယ္ကဵိႂး သခင္ အဖုိး႒ကီးေတၾ ပၝသလို ေကဵာင္းသား လူငယ္ေတၾကလဲ မနည္းလႀပၝဘူး။ လူငယ္ အမဵားစုဟာ ဆရာ႒ကီးကို မသိမီ လိုက္႟ံုမက မႁိင္းရာဴပည့္ပၾဲ ကိုေတာင္ မသိမီ လိုက္ဳကလိုႚ ဒီအေဳကာင္းေတၾကို သိမီတဲ့ လူ႒ကီးေတၾထံမႀာ ပံုဴပင္ နားေထာင္သလို နားေထာင္ ဳကပၝတယ္။ ဒၝေဳကာင့္ ဒီလို လၾတ္လပ္တဲ့ အခမ္းအနားေတၾဟာ သမိုင္း မဵက္ေဴခ မဴပတ္ေရး အတၾက္ အေရး႒ကီးပၝတယ္။ သမိုင္း မဵက္ေဴခ မဴပတ္ ေစခဵင္သူေတၾ ကလဲ အလိုလို ေသၾးထဲသားထဲက စိမ့္႓ပီး မဵက္မုန္း ကဵိႂးေနမႀာပၝပဲ။ ေႎၾဦး အေဳကာင္းကို ေဖာ္ကဵႃး ဖၾဲႚႎၾဲႚ ဳကရာမႀာ၊ "အေဟာင္း အေဟာင္းတိုႚ ေ႔ကေလရာ၊ အသစ္ အသစ္တုိႚသည္ အစားထိုးေလ့ ရႀိဳကသည့္ အတိုင္း ႟ၾက္ေဟာင္းတုိႚ ေနရာတၾင္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

148

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

႟ၾက္သစ္တုိႚသည္ အစားထိုး ေပၞထၾက္ ဖူးေဝ လာေလ၏" လိုႚ ေရးေလ့ ရႀိပၝတယ္။ သခင္႒ကီးေတၾ ေနရာမႀာ၊ သခင္ေလးေတၾလဲ ေပၞထၾက္ ဖူးေဝ လာ႓မဲပၝပဲ။ မႁိင္းစာေပ၊ မိႁင္းစိတ္ဓာတ္ကို အေမၾခံ႓ပီး သမိုင္းအလဵဥ္ အဆက္မဴပတ္ေအာင္ နည္းမဵိႂးစံုနဲႚ ဴပႂလုပ္ဳကမႀသာ "လမ္းစဥ္ လူငယ္" စိတ္ဓာတ္ေတၾ ေမႀးမႀိန္ ဆိတ္သုဥ္း သၾားပၝလိမ့္မယ္။ ခုခၝ ဆရာ႒ကီးရဲႚ အိမ္ဟာလဲ သခင္အို႒ကီးမဵားလို ဴဖႃေလဵာ္ ေဟာင္းအို ေဆၾးေဴမ့ လာပၝလိမ့္မယ္။ ဒီေနရာနဲႚ ဒီအိမ္ကို အ႓မဲ သစ္လၾင္ ခိုင္မာေနေအာင္ ေစာင့္ေရႀာက္ဖုိႚ ကိုလဲ လူငယ္ေတၾက လက္ဆင့္ကမ္း တာဝန္ ယူရပၝလိမ့္မယ္။ ဒၝဟာ ဗမာဴပည္သူေတၾ အားလံုးရဲႚ တာဝန္ပၝပဲ။ ဒီကိစၤ ဒီတာဝန္ ဒီအေမၾဟာ ရန္ကုန္သူ ရန္ကုန္သားေတၾ အဖုိႚ အထူး ရရႀိေနတဲ့ အခၾင့္အေရးပၝ။ ဴပည္တၾင္း ဴပည္ပ တဴခား ေနရာေတၾမႀာေတာ့ စာေပ ေဟာေဴပာပၾဲ၊ စာတမ္းဖတ္ပၾဲ၊ ကဗဵာ ႟ၾတ္ဆုိပၾဲေတၾ ႎႀစ္စဥ္ ဴပႂလုပ္႓ပီး မႁိင္းအေမၾ မႁိင္းစိတ္ဓာတ္ တုိႚကို ထိန္းသိမ္း ဳကရပၝတယ္။ အေမရိကန္ ဴပည္ေထာင္စုမႀာ ဆုိရင္ ဆရာ႒ကီးမႁိင္း ႎႀစ္ (၁၃၀) ဴပည့္ အထိမ္းအမႀတ္ စာေပ ေဟာေဴပာပၾဲေတၾကို ႓မိႂႚ႒ကီးေတၾမႀာ ဴပႂလုပ္ခဲ့ဳက႓ပီး ဆရာ႒ကီးအေဳကာင္း ဆရာ႒ကီးေတၾရဲႚ လက္ရာေကာင္းေတၾနဲႚ လက္ရာသစ္ အခဵိႂႚကို စုေပၝင္း႓ပီး 'ဓူဝံ စာေပ' ဆုိတဲ့ စာအုပ္တုိက္ တတုိက္က ထုတ္ေဝခဲ့ပၝတယ္။ တာဝန္ခံ စုေဆာင္း သူကေတာ့ "မႁိင္းရာဴပည့္ ေအာင္ေစာဦး" ပၝတဲ့။ တုိကဵိႂနဲႚ လန္ဒန္တုိႚမႀာလဲ အထိမ္းအမႀတ္ ေဟာေဴပာပၾဲေတၾ ကဵင္းပခဲ့တယ္လိုႚ ဳကားလိုက္ရ ပၝတယ္။ ဒီေနရာမႀာ စပ္မိလိုႚ အမႀတ္တရ ထည့္သၾင္း ေဴပာဳကားခဵင္တာ တခု ရႀိပၝတယ္။ ကဵေနာ့္ သူငယ္ခဵင္း ကဗဵာ ဆရာ ဳကည္ေအာင္ ေဆာင္႟ၾက္ေနကဵ မႁိင္းအေမၾ ဴဖန္ႚႛခဵိေရး အဴပႂအမူ တခုပၝ။ သူက လူစုစုရႀိလိုႚ စာေပ စကားဝိုင္းကေလး တခု ဴဖစ္သၾားမိ႓ပီ ဆုိရင္ - "ကဲ … မင္းတိုႚ အထဲက ဘ႒ကီးမႁိင္းရဲႚ ေလးခဵိႂး တပုဒ္တေလ အလၾတ္ရသူ ရႀိရင္ ထဆုိကၾာ၊ ငၝက ေငၾတေထာင္ ပူေဇာ္မယ္" လိုႚ ႎႁိးေဆာ္ေလ့ ရႀိပၝတယ္။ ကဵေနာ္တုိႚ မဵိႂးဆက္ထိ ေဴပာရရင္ - ကဵေနာ္တုိႚ တေတၾဟာ ဘ႒ကီးမႁိင္း ေလးခဵိႂး႒ကီးေတၾ ထဲက အထူး အေရးပၝ ထင္ရႀားသမ႖ကို တပိုင္းတစ ဴဖစ္ေစ အလၾတ္ ရဳကပၝတယ္။ ထုတ္ေဖာ္ ကိုးကား ႎိုင္ဳကပၝတယ္။ ဘယ္တုန္းက ဘာေဳကာင့္ ေရးခဲ့တာ ဆုိတာကိုလဲ မႀတ္မိ သိရႀိဳကပၝတယ္။ "မန္ကဵည္း႟ၾက္သတ္ နေဘထပ္" ေလခဵိႂး႒ကီးေတၾကိုလဲ အတုယူ ေရးသားခဲ့ဖူး ဳကပၝတယ္။ ခုေခတ္မႀာေတာ့ အသံ စာသၾားမႀန္ေအာင္ ဖတ္ႎိုင္သူေတာင္ ရႀားပၝတယ္။ ဒၝေဳကာင့္ ကဗဵာဆရာ ဳကည္ေအာင္ လိုပဲဴဖစ္ဴဖစ္၊ စာဆုိေတာ္ေနႚ ကဗဵာ ႟ၾတ္ဆုိပၾဲေတၾမႀာပဲ ဴဖစ္ဴဖစ္ ေလခဵိႂး႒ကီးေတၾ ႟ိုက္ႎႀိပ္ ေဝငႀ ဖူးပၝတယ္။ အမဵား႒ကီး မဟုတ္ေတာင္ ႎႀစ္စဥ္ ၃ - ၄ ပုဒ္ ႟ိုက္ႎႀိပ္ ေဝငႀႎိုင္ရင္ ေကာင္းေလစၾလိုႚ တမ္းတ မိပၝတယ္။ (၄၄) ႎႀစ္ေဴမာက္ ဆရာ႒ကီး ကၾယ္လၾန္ဴခင္း အထိမ္းအမႀတ္ေနႚမႀာ ဆရာ႒ကီးကို သာမက မႁိင္းအေမၾ မႁိင္းစိတ္ဓာတ္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရႀာက္ ေပးေနဳကတဲ့ သခင္႒ကီးမဵားနဲႚ ဆရာ႒ကီးရဲႚ တပည့္ မိတ္ေဆၾ အေပၝင္းကို အေဝးက ဂၝရဝ ဴပႂလိုက္ပၝတယ္။ ေမာင္စၾမ္းရည္

၂၀၀၈ ဇူလိုင္လ ၁၆။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

149

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း (၁၈၇၆ - ၁၉၆၄) ဴပည္သူႚ သမုိင္း အလဵဥ္မႀာ အဆက္ မဴပတ္ ပၝဝင္ ခဲ့တဲ့ နယ္ခဵဲႚ ဆန္ႚကဵင္ေရး ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး၊ စာေပနဲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဖခင္႒ကီး ဆရာ႒ကီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း ကၾယ္လၾန္ဴခင္း (၄၃) ႎႀစ္ေဴမာက္ ႎႀစ္လည္ ဝမ္းနည္း အမႀတ္တရ အဴဖစ္ ဆရာ႒ကီးရဲႚ အတၪႂပၯတၨိကို စုေဆာင္း ကူးယူ တင္ဴပ လိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း (၁၈၇၆ - ၁၉၆၄)

၁။ အမည္ရင္း - ေမာင္လၾမ္းေမာင္ ၂။ မိဘအမည္ - ဦးစံဒၾန္း + ေဒၞအုန္း ၃။ ေမၾးသကၺရာဇ္ - ၁၈၇၆ ခု၊ မတ္လ ၂၃ ရက္၊ ဴမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၂၃၇ တေပၝင္းလဴပည့္ေကဵာ္ ၁၄ ရက္ ဳကာသပေတးေနႚ ၄။ ေမၾးဖၾားရာေဒသ - ေ႟ၿေတာင္႓မိႂႚနယ္၊ ဝၝးလယ္႟ၾာ ၅။ ကေလာင္ အမည္ခၾဲမဵား - ေ႟ၿေတာင္ ေမာင္လၾန္း၊ မစၤတာ ေမာင္မႁိင္း၊ ပၸိေလး၊ ေမာင္သမာဓိ၊ မေစာႌၾန္ႚ ၆။ ေမၾးခဵင္း - ေမၾးခဵင္း ၅ ေယာက္အနက္ ဒုတိယေဴမာက္ ကုိယ္ေရး ဴဖစ္စဥ္ ၁၈၈၃၊ ခုႎႀစ္သား အ႟ၾယ္တၾင္ ဦးေလး ေတာ္စပ္သူ ဦးပဥၤင္း ဦးသီရိႎႀင့္ အတူ မႎၩေလး႓မိႂႚသုိႚ လိုက္ပၝ လာ႓ပီး ဴမေတာင္ ေကဵာင္းတုိက္ ဴမေတာင္ ဆရာေတာ္ ဘုရား႒ကီး၊ ကဵီးသဲ ေလးထပ္ ပထမ ဆရာေတာ္႒ကီး (ဴပန္ဳကားေရးႎႀင့္ ဴပည္သူႚ ဆက္ဆံေရး ဦးစီး ဌာန - ႟ံုးခဵႂပ္၊ စာတည္း အဖၾဲႚက စုေဆာင္း ဴပႂစုတဲ့ ႎႀစ္ဆယ္ ရာစု ဴမန္မာ စာေရး ဆရာ မဵားႎႀင့္ စာစု စာရင္း၊ ပအ႒ကိမ္ထုတ္ ၂၀၀၃၊ ဧ႓ပီ) ထံတၾင္ ကိုရင္ဝတ္ဴဖင့္ ပညာ သင္ယူ ခဲ့သည္။ ရႀင္အမည္ ပၸိတ။ ၁၈၈၅ ႎိုဝင္ဘာ ၂၉ (၁၂၄၇ တန္ေဆာင္မုး လဆုတ္ ၈ ရက္) တၾင္ သီေပၝ ဘုရင္ႎႀင့္ မိဖုရား ပၝေတာ္မူသည့္ အနႉာ႟ံု ဴမင္ကၾင္းကို 'စာေတာ္ဝန္ ဦးခဲ' ေကဵာင္း လက္ရန္း ေပၞမႀ ဴမင္ေတၾခဲ့၊ ေဳကကၾဲ မဵက္ရည္ ကဵခဲ့သည္။ ထုိေနႚမႀာပင္ စိတ္ပဵက္႓ပီး သပိတ္ တလံုး သကႆန္း တထည္ႎႀင့္ စစ္ကိုင္းဘက္ ေတာထၾက္ခဲ့သည္။ စစ္ကုိင္း၊ မုံ႟ၾာ၊ အလုံ၊ ေဳကးမုံ၊ ေခဵာင္းဦး၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

150

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေမာင္းေထာင္၊ ဘုတလင္၊ ကနီ ေဒသ မဵားသုိႚ ေဴခာက္ႎႀစ္ခန္ႚ လႀည့္လည္ စာသင္ခဲ့သည္။ အဂၢိရတ္ ဖိုထိုးဴခင္း ဝၝသနာ ပၝသည္။ ၁၈၉၄ မႀာ ဖခင္ ဦးစံဒၾန္း ကၾယ္လၾန္ ခဲ့႓ပီး၊ အသက္ (၁၉) ႎႀစ္ အ႟ၾယ္တၾင္ ရဟန္း ဘဝမႀ လူဝတ္ လဲခဲ့သည္။ ၁၈၉၇ အသက္ ၂၂ အ႟ၾယ္မႀာ အစိုးရစစ္ ၇ တန္း စာေမးပၾဲကို မံု႟ၾာ႓မိႂႚ အလၾတ္ ပညာ သင္ေကဵာင္းမႀ ရဟန္း အမည္ ပၸိတဴဖင့္ ဝင္ေရာက္ ေဴဖဆုိ ေအာင္ဴမင္ ခဲ့သည္။ ၁၈၉၈ မႀာ ေမာ္လ႓မိႂင္သိုႚ ေရာက္႓ပီး၊ 'ဴမန္မာတိုင္း' သတင္းစာတၾင္ ပၸိေလး ကေလာင္ အမည္ဴဖင့္ ကဗဵာမဵား၊ စာမဵား ေရးခဲ့သည္။ ၁၉၀၀ မႀာ ရန္ကုန္သိုႚ ေရာက္လာ႓ပီး ဆူးေလ ဘုရားလမ္းရႀိ 'ဇမၱႃ ကဵက္သေရ စာပံုႎႀိပ္တုိက္' တၾင္ စာစီ အဴဖစ္ ဝင္လုပ္သည္။ ၁၉၀၃ ခုမႀာ ရန္ကုန္ ဳကည့္ဴမင္တုိင္ ငၝးေဳကာ္ဖုိရပ္ေန ဆန္ စပၝး ပၾဲစား ဦးႎု၊ ေဒၞႎႀင္း တုိႚ၏ သမီး ေဒၞရႀင္ႎႀင့္ လက္ထပ္သည္။ ဇမၱႃ ကဵက္သေရ စာပံုႎႀိပ္တုိက္မႀ တဆင့္ 'ရန္ကုန္တိုင္း သတင္းစာတုိက္' သိုႚ ေဴပာင္းေ႟ၿႚ လုပ္ကိုင္ကာ ဇတ္စာမဵား ေရးသား ခဲ့သည္။ ၎ သတင္းစာ တိုက္မႀ တဆင့္ ေမာ္လ႓မိႂင္႓မိႂႚ 'ဴမန္မာတိုင္း' သတင္းစာတၾင္ အယ္ဒီတာ အဴဖစ္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ ဴပန္႓ပီး၊ ပၸိေလး၊ ေမာင္သမာဓိ ကေလာင္ အမည္မဵားဴဖင့္ ေဆာင္းပၝးမဵား ေရးသား ခဲ့သည္။ ေမာ္လ႓မိႂင္ ရာဇဝင္ ဝတၪႂကုိ ေ႟ၿေတာင္ ေမာင္လၾန္း အမည္ဴဖင့္ ၁၉၀၅ ခုႎႀစ္တၾင္ စတင္ ေရးသား ခဲ့သည္။ ၁၉၀၇ တၾင္ 'ေမာ္လ႓မိႂင္ နတ္လမ္းႌၿန္' ကို မေစာႌၾန္ႚ ဟူေသာ ကေလာင္ အမည္ဴဖင့္ ေရးသား ခဲ့သည္။ ၁၉၀၇ ခုမႀာ ဴမန္မာတိုင္း သတင္းစာ ရပ္နား ခဲ့သဴဖင့္၊ ဟသႆာတ႓မိႂႚ 'အမရဝတီ ပံုႎႀိပ္တိုက္' သိုႚ စာဴပႂ၊ စာဴပင္ အယ္ဒီတာ အဴဖစ္ ေခတၨ ဝင္လုပ္ခဲ့ ေသးသည္။ ၁၉၁၁ ခု သူရိယ သတင္းစာ စတင္ ထုတ္ေဝ သည္ႎႀင့္ အယ္ဒီတာ အဴဖစ္ တာဝန္ ယူ႓ပီး၊ ေခၝင္း႒ကီးႎႀင့္ ဘုန္း႒ကီးပဵံ ဒီပနီကို ေရးသား ခဲ့သည္။ နယ္ခဵဲႚ ဆန္ႚကဵင္ေရး စိတ္ဓာတ္၊ အမဵႂိးသား စိတ္ဓာတ္ ဴပင္းထန္ေသာ ဆရာ႒ကီးသည္ အမည္ ေရႀႚတၾင္ မစၤတာ ထည့္ေခၞသည္ကုိ မႎႀစ္႓မိႂႚ ႟ႁတ္ခဵ လုိသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ၁၉၁၂ တၾင္ 'သူရိယ သတင္းစာ' တၾင္ ရက္ဴခား ေရးသားေသာ ဳကာဋီကာ ေဆာင္းပၝးမဵား မႀစ၍၊ မစၤတာ အမည္တပ္ ဴမန္မာ မဵားကုိ သိကၡာ ခဵေသာ အားဴဖင့္ ရာဇဝင္လာ အမည္ဆုိး တခု ဴဖစ္ေသာ ဦး႒ကီး၏ ခဵဥ္ေပၝင္ ႟ၾက္သည္ ေမာင္မႁိင္း ဝတၪႂတၾင္ လူ႟ႁပ္ လူေပၾ လူယုတ္မာ အဴဖစ္ ပၝဝင္ေသာ ေမာင္မႁိင္း၏ အမည္ ေရႀႚတၾင္ မစၤတာ တပ္၍ မိမိ ကေလာင္ အမည္ကုိ မစၤတာ မႁိင္းဟု စတင္ သုံးစဲၾ ခဲ့သည္။ ၁၉၁၄ မႀာ ဇနီး ေဒၞရႀင္ ကၾယ္လၾန္ခဲ့၊ သား သမီး ေလးဦး ကဵန္ရစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၁၉ ခု၊ ဇူလိုင္လ ဝိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းခဵႂပ္႒ကီးက ႒ကီးမႀႃး၍ ဦးပု၊ ဦးဘေဘႎႀင့္ ဦးထၾန္းရႀိန္ တိုႚကို ဘိလပ္သိုႚ ကိုယ္စားလႀယ္ အဴဖစ္ လၿတ္၍ ဟုမၳ႟ူး အတၾက္ အေရး ဆုိခိုင္းေသာ အခၝ 'ဳသဒိႍ မတၪနာ ေလးခဵႂိး႒ကီး' ေရးသား႓ပီး ေကာင္းခဵီး ဳသဘာ ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၂၁ ခုႎႀစ္တၾင္ အမဵႂိးသား ေကာလိပ္ ေပၞေပၝက္ လာေသာ အခၝ သူရိယ သတင္းစာ အယ္ဒီတာ အဴဖစ္မႀ ႎုတ္ထၾက္႓ပီး၊ အမဵႂိသား ေကာလိပ္၌ ဴမန္မာစာႎႀင့္ ရာဇဝင္ ပၝေမာကၡၡ အဴဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။ ထုိႎႀစ္တၾင္ ေဂဵာ့ဘုရင္ သား႒ကီး ေဝလ မင္းသားအား ခဵီးကဵႃး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

151

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဂုဏ္ဴပႂ ရတု ေရးေပးရန္ ဦးေမေအာက္က ပန္ဳကားရာ 'ဴမန္မာ ႎိုင္ငံကို က႗န္ဴပႂသည့္ အဂႆလိပ္ ဘုရင္မ၏ ေဴမးကို ခဵီးကဵႃးေသာ စာ မေရးလို' ဟု ေဴပာကာ ဴငင္းပယ္ ခဲ့သည္။ ၁၉၂၃ 'ဴမန္မာ့ရီဗဵႃး' ဂဵာနယ္တၾင္ ဘိုးဘိုးေအာင္ ကေလာင္ အမည္ဴဖင့္ ေဆာင္းပၝးမဵား ေရးခဲ့သည္။ ဗဟန္း ေနရႀင္နယ္ ေကာလိပ္ ပဵက္ေသာအခၝ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းတၾင္ အယ္ဒီတာ အဴဖစ္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၂၇ မႀာ '႓ဗိတိသ႖ ဘာမား မဂၢဇင္း' ေနာင္ 'ဓူဝံ မဂၢဇင္း' တၾင္ ႒ကီးမႀႃး အုပ္ခဵႂပ္သူ အဴဖစ္ တာဝန္ယူ ခဲ့သည္။ ၁၉၂၈ - ၂၉၊ ေတာပုန္း႒ကီး စံဖဲ ႒ကိႂးမိန္ႚ ကဵသည့္ အမႁတၾင္ အယူခံ ကိစၤ ဦးေဆာင္၍ ေဆာင္႟ၾက္ ေပးခဲ့သည္။ ဴမင္း႓ခံေထာင္တၾင္ စံဖဲကို သၾားေရာက္ ေတၾႚဆံု အားေပး ခဲ့သည္။ ၁၉၃၀ ဆရာစံ ဦးေဆာင္သည့္ ေတာင္သူ လယ္သမား အေရးေတာ္ပံု႒ကီးတၾင္ သူရိယ သတင္းစာ၌ 'ဂဠႂန္ပဵံ ဒီပနီ ဋီကာ' ေဆာင္းပၝးမဵား ေရးသား အားေပး ခဲ့သည္။ ၁၉၃၃ မႀာ 'ေနရႀင္နယ္' မဂၢဇင္းတၾင္ ဝင္ေရာက္ ကူညီ ေဆာင္႟ၾက္ ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၃၄၊ ႎိုဝင္ဘာလ ၃၀ ရက္၊ ၁၂၉၆ ခု တန္ဆာင္မုန္း လဆုတ္ ၁၀ ရက္၊ တကၠသိုလ္ အမဵႂိးသားေနႚ ကဵင္းပသည့္ အခမ္းအနားတၾင္ သဘာပတိ အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ 'ဝၹကုဇိန သာသနနံ' အမည္ပၝ သဘာပတိ မိန္ႚခၾန္းကို ေဴပာဳကား ခဲ့သည္။ ၁၉၃၄ ခုႎႀစ္၊ တုိႚ ဗမာ အစည္းအ႟ုံး၏ ပထမ အ႒ကိမ္ သခင္ ကၾန္ဖရင့္႒ကီးကို ေရနံေခဵာင္းတၾင္ ကဵင္းပေသာ အခၝ အစည္းအ႟ံုး၏ နာယက အဴဖစ္ တင္ေဴမၟာက္ဴခင္းကို လက္ခံ ခဲ့႓ပီး၊ ထုိမႀစ၍ မစၤတာ ေမာင္မႁိင္း အမည္မႀ သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း အမည္သိုႚ ေခၞတၾင္ ေစရန္ ေဳကညာ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၅၊ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ 'ဟံသာ မဂၢဇင္း' တၾင္ ပၝေသာ ေဆာင္းပၝးမဵားကို သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း၏ ဆရာလၾန္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ဆရာလၾန္း၏ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း ဟူ၍ လည္းေကာင္း လက္မႀတ္ ေရထိုး ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆၊ ဇၾန္လ (၁၂၉၈ နယုန္ - ဝၝဆို) ဴမင္း႓ခံ၊ ကိုးေဆာင္ ေကဵာင္းတိုက္႒ကီး အတၾင္း၌ ကဵင္းပေသာ တုိႚ ဗမာ အစည္းအ႟ံုး၏ ဒုတိယ အ႒ကိမ္ ညီလာခံသိုႚ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၈၊ ဧ႓ပီလ ၂၂ ရက္တၾင္ ပုသိမ္တၾင္ တရား ေဟာရာ၌ 'လၾတ္လပ္ေရးကို လက္ဝၝးဴဖင့္ ေတာင္းေန႟ံုႎႀင့္ မရႎိုင္၊ သူပုန္ ထရမည္' ဟု ေဟာေဴပာ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၉၊ ဇန္နဝၝရီလ ၁၄ ရက္၌ ကဵင္းပေသာ လူထု အစည္းအေဝး႒ကီးတၾင္ အရႀင္းရႀင္ စနစ္ကို ႟ူတ္ခဵ ခဲ့သည္။ ဧ႓ပီ ၆ - ၉ ရက္တၾင္ သခင္ သိန္းေမာင္ အဖဲၾႚမႀ ဦးစီး ကဵင္းပသည့္ တုိႚဗမာ အစည္းအ႟ံုး၏ စတုတၪ အ႒ကိမ္ ညီလာခံ ကဵင္းပရာ ေမာ္လ႓မိႂင္သိုႚ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ ဇၾန္လ ၂၂ ရက္၊ ပုသိမ္တၾင္ ကဵင္းပေသာ အစည္းအေဝး တခုတၾင္ '႓ဗိတိသ႖ အစိုးရ ဒဏ္ခဵက္ေဳကာင့္ ဴမန္မာတိုႚ ဆင္းရဲႎၾမ္းပၝး ငတ္မၾတ္ ေခၝင္းပၝး ဴဖစ္ရသည္' ဟု တရား ေဟာခဲ့သည္။ ဇၾန္လ ၂၇ ရက္၊ ငၝးသိုင္းေခဵာင္းသိုႚ အသၾား ပုသိမ္ ဘူတာ၌ ဆရာ႒ကီးအား ဆိုက္ကား သမား ေမာင္သန္းစိန္ ဆိုသူက တုတ္ဴဖင့္ ႟ိုက္ခဲ့သည္။ ဇၾန္လ ၂၈ ရက္ ပုသိမ္ ခ႟ိုင္ ရာဇဝတ္ တရားသူ႒ကီးက ဆရာ႒ကီးအား ႎႀစ္လ တရား ေဟာဴခင္း မဴပႂရန္ တားဴမစ္ ခဲ့သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

152

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒီဇင္ဘာလ ၄ ရက္၊ ဳကည္ဴမင္တိုင္၌ ကဵင္းပေသာ လူထု အစည္းအေဝး႒ကီးတၾင္ 'ဆုိရႀယ္လစ္ ဝၝဒသည္ ဗုဒၭ တရားေတာ္ႎႀင့္ ညီႌၾတ္သည္' ဟု ေဟာေဴပာ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၀၊ ဇန္နဝၝရီ ၁၃ - ၁၄ တၾင္ ကဵင္းပေသာ ဴမန္မာ ႎိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေတာင္သူ လယ္သမား အစည္းအ႟ံုး ဒုတိယ ႎႀစ္လည္ ညီလာခံတၾင္ '႓ဗိတသ ိ ႖ နယ္ခဵဲႚ စနစ္ကို တၾန္းလႀန္၍ ဆုိရႀယ္လစ္ စနစ္' တည္ေဆာက္ရန္ တိုက္တၾန္း ခဲ့သည္။ ၁၉၄၁၊ ဇန္နဝၝရီ ၁ ရက္ေနႚမႀာ ႎုိင္ငံေရး လႁပ္ရႀားမႁ၊ နယ္ခဵဲႚ ဆန္ႚကဵင္ေရး လုပ္ေဆာင္မႁ ကဵယ္ဴပန္ႚ လာေသာေဳကာင့္ ႓ဗိတိသ႖ အစုိးရ၏ ရန္သူေတာ္ နံပၝတ္ (၁) အဴဖစ္ ေဳကညာဴခင္း ခံခဲ့ ရသည္။ မႎၩေလးႎႀင့္ ပဲခူး ညီလာခံသိုႚ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၁ - ၄၂၊ ခုႎႀစ္တၾင္ ႓ဗိတိသ႖ အစုိးရကုိ ေတာ္လႀန္သည့္ ေဴမေအာက္ ေတာ္လႀန္ေရး လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၃၊ ဂဵပန္ေခတ္တၾင္ ေ႟ၿေတာင္ဳကား လမ္း၌ တပည့္မဵားႎႀင့္ အတူေန႓ပီး၊ ဂုဏ္းေပၝင္းစံု သံဃာေတာ္မဵား ညီႌၾတ္ေရး အတၾက္ သာသနာ့ အစည္းအ႟ံုး႒ကီး ဖၾဲႚစည္း႓ပီး ႎႀစ္ႎႀစ္ဳကာမ႖ ႒ကိႂးပမ္း ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၄ - ၄၅၊ ခုႎႀစ္တၾင္ ဂဵပန္ ဆန္ႚကဵင္ေရး သမား အဴဖစ္ ဂဵပန္တုိႚ လုိက္လံ ဖမ္းဆီး သဴဖင့္ ထိန္ကုန္း႟ၾာသိုႚ တိမ္းေရႀာင္ ခဲ့ရသည္။ ဒုတိယ ကမာၲစစ္ ႒ကီးေသာ အခၝ ရန္ကုန္႓မိႂႚသိုႚ ဴပန္လာ႓ပီး၊ တုိႚ ဗမာ အစည္းအ႟ံုး ဌာနခဵႂပ္ ဴပန္လည္ ဖၾင့္လႀစ္သည့္ အခၝ ဥကၠဌ အဴဖစ္ တင္ေဴမၟာက္ဴခင္း ခံရသည္။ ၁၉၄၈ ခု၊ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္၊ ေ႟ၿတိဂံု ေစတီေတာ္ ေတာင္ဘက္ေစာင္းတန္း၌ ဴပႂလုပ္ေသာ (၁၉) ႒ကိမ္ေဴမာက္ ဦးဝိစာရေနႚတၾင္ ႎိုင္ငံေတာ္ ေအးခဵမ္း သာယာေရး အဖၾဲႚကို ဖၾဲႚစည္း႓ပီး၊ ဴပည္တၾင္း ႓ငိမ္းခဵမ္းေရးကုိ စတင္ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၅၀ ဇန္နဝၝရီ၊ လၾတ္လပ္ေရးေနႚ ႎႀစ္ပတ္လည္တၾင္ 'အလကႆာ ေကဵာ္စၾာဘၾဲႚ' ကို အစိုးရမႀ ခဵီးဴမၟင့္ ခဲ့သည္။ ၁၉၅၂ ခုႎႀစ္တၾင္ ကမႝာ့ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရးကုိ စတင္ ေဆာင္႟ၾက္သည္။ ပီကင္း၌ ကဵင္းပေသာ အာရႀႎႀင့္ ပစိဖိတ္ ေဒသ ႎိုင္ငံမဵား၏ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ကၾန္ဖရင့္သိုႚ တက္ရက္သည္။ ေမလ ၁၀ - ၁၄ ရက္ေနႚထိ ဂဵႃဗလီေဟာတၾင္ ကဵင္းပေသာ ကမာၲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ကၾန္ဂရက္ (ဗမာႎုိင္ငံ) က ဆရာ႒ကီးအား ဥကၠႉ အဴဖစ္ တင္ေဴမၟာက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၅၃ တၾင္ တ႟ုတ္ဴပည္ မၾန္ဂိုလီးယား၊ ဟန္ေဂရီ၊ ဆိုဗီယက္ ယူနီယံသိုႚ ခရီး လႀည့္သည္။ ၁၉၅၄၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၀ ရက္ ေမာ္စကိုတၾင္ ကဵင္းပသည့္ ကမာၲႚ စတာလင္ဆု ေ႟ၾးခဵယ္ ေပးအပ္ေရး အဖၾဲႚ႒ကီးက ဆရာ႒ကီးအား ၁၉၄၅ ခုႎႀစ္ အတၾက္ '႓ငိမ္းခဵမ္းေရး စတာလင္ဆု' အပ္ႎႀင္းရန္ ဆံုးဴဖတ္ ခဲ့ဲသည္။ ၁၉၅၅ မတ္လ ၂၂ ရက္၊ ဗုဒၭဟူးေနႚ ညေန ၅ နာရီခၾဲ အခဵိန္တၾင္ ႓မိႂႚေတာ္ ခန္းမ ေရႀႚ၌ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး စတာလင္ဆု ေပးအပ္ပၾဲ ကဵင္းပ႓ပီး၊ အဴပည္ဴပည္ ဆိုင္ရာ စတာလင္ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဆုေပးေရး ေကာ္မတီ ဥကၠဌ မစၤတာ နီကိုေလ တီခိုေနာ့ (ဗ္) က ဆရာ႒ကီးအား ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဆုလက္မႀတ္ႎႀင့္ ဆုေ႟ၿတံဆိပ္ အပ္ႎႀင္း ခဲ့သည္။ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဆုတံဆိပ္ႎႀင့္ အတူ ေငၾသား ႟ူဘဲလ္ေငၾ တသိန္း (အဲဒီအခဵိန္က ေပၝက္ေစဵး အရ ဴမန္မာေငၾ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

153

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တသိန္း ႎႀစ္ေသာင္း ငၝးေထာင္ခန္ႚ) ရရႀိသည္။ မတ္လ ၂၄ ရက္ေနႚမႀာ ႎိုင္ငံေတာ္ သမၳတ႒ကီးက တီခိုေနာ့ (ဗ္)ႎႀင့္ ဆရာ႒ကီး တုိႚကို ဂုဏ္ဴပႂ ဧည့္ခံပၾဲ တရပ္ ကဵင္းပ ေပးခဲ့သည္။ ၁၉၅၅ ဒီဇင္ဘာ ၁၅ ရက္ေနႚတၾင္ ရန္ကုန္ ေထာင္႒ကီး အတၾင္း ကဵင္းပသည့္ စာဆုိေတာ္ေနႚ အခမ္းအနားသိုႚ တက္ေရာက္ အကန္ေတာ့ ခံသည္။ ဒီဇင္ဘာ ၁၆ ရက္ေနႚတၾင္ ႎုိင္ငံေတာ္ သမၳတ အိမ္ေတာ္တၾင္ ကဵင္းပသည့္ ထမင္းစားပၾဲတၾင္ ဗမာႎိုင္ငံ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ကၾန္ဂရက္ ဥကၠဌ အေနဴဖင့္ ဆိုဗီယက္ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ ဘူဂနင္ႎႀင့္ ကၾန္ဴမႃနစ္ ပၝတီ ပထမ အတၾင္းေရးမႀႃး က႟ုရႀက္ တုိႚကို ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး လက္ေဆာင္မဵား ေပးအပ္ ခဲ့သည္။ ၁၉၅၆ ခုႎႀစ္တၾင္ ဴမန္မာႎုိင္ငံ အရပ္ရပ္သုိႚ လႀည့္လည္႓ပီး ဴပည္တၾင္း ႓ငိမ္းခဵမ္းေရးႎႀင့္ ကမာၲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး မဵားကုိ ေဟာေဴပာ ခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္ဝၝရီ ၂၈ ရက္ေနႚမႀ စ၍ ၃ ရက္တိုင္ ကဵင္းပသည့္ မိုးညၟင္း႓မိႂႚတၾင္ ကမာၲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ကၾန္ဂရက္ (ဗမာႎိုင္ငံ) ၏ ကခဵင္ဴပည္နယ္ ညီလာခံ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ မတ္ ၃၀ ရက္ အိမ္ေတာ္ရာ (၁၄) စခန္း စရပ္႒ကီး၌ မႎၩေလး ေလးဴပင္ေလးရပ္ ဆရာေတာ္ ၁၄၃ ပၝးကို ဴပည္တၾင္း ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ပန္႒ကားလၿာ တေစာင္ တင္ဆက္ ေလ႖ာက္ထား႓ပီး ဳသဝၝဒ ခံယူ ခဲ့သည္။ ၁၉၅၇ တၾင္ သီဟိုဠ္ႎႀင့္ အိႎၬိယသိုႚ ကမာၲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ကၾန္ဖရင့္ အတၾက္ သၾားေရာက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ဳသဂုတ္လ ၁၀ ရက္တၾင္ အေရႀႚဂဵာမနီ ဟမ္းဘတ္ တကၠသုိလ္က ဆရာ႒ကီးအား ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ပညာ ပၝရဂူ (ေဒၝက္တာဘၾဲႚ) အပ္ႎႀင္း ဂုဏ္ဴပႂ ခဲ့သည္။ ဂဵာမနီသိုႚ ေဆးကု သၾားခဲ့သည္။ ၁၉၆၂ ခုႎႀစ္မႀ စ၍ ဴပည္ေထာင္စု ဴမန္မာႎုိင္ငံ စာေရးဆရာ သမဂၢ၏ နာယက႒ကီး အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၆၃ ဳသဂုတ္လ ၆ ရက္၊ ညေန ၄ နာရီမႀာ ႓မိႂႚေတာ္ ခန္းမတၾင္ ကဵင္းခသည့္ ဟီ႟ိုရႀီးမားေနႚ အခမ္းအနားသိုႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ကၾန္ဂရက္ ဥကၠဌ အေနဴဖင့္ သဝဏ္လၿာ ေပးပိုႚ ခဲ့သည္။ ဴပည္သူႚ သမုိင္း အလဵဥ္တၾင္ ပၝဝင္ ခဲ့ေသာ နယ္ခဵဲႚ ဆန္ႚကဵင္ေရး ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး၊ စာေပ ဖခင္႒ကီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္းသည္ ဴပည္တၾင္း ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး အတၾက္ ႒ကိႂးပမ္း ေဆာင္႟ၾက္ ရင္းဴဖင့္ ၁၉၆၄ ခုႎႀစ္ ဇူလုိင္လ ၂၃ ရက္၊ ဳကာသပေတးေနႚ နံနက္ ၁ နာရီခၾဲတၾင္ လူ႒ကီး ေရာဂၝဴဖင့္ ကၾယ္လၾန္ ခဲ့သည္။ ဆရာ႒ကီး၏ စဵာပနအတၾက္ အာဏာသိမ္း ေနဝင္း စစ္အုပ္စုက ပထမ ကဵပ္ေငၾ တေသာင္း၊ ေနာက္ထပ္ ကဵပ္ေငၾ ၅ ေထာင္၊ စုစုေပၝင္း ကဵပ္ေငၾ တေသာင္းခၾဲ ကူညီခဲ့သည္။ သတင္းစာ တိုက္မဵားက ေန၍ ဆရာ႒ကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္း စဵာပန ရံပံုေငၾ ဖၾင့္ခဲ့သည္။ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္၊ ညေန ၅ နာရီတၾင္ ဆရာ႒ကီး၏ ႟ုပ္ကလာပ္ကို စမ္းေခဵာင္း ခဵမ္းသာလမ္း ေနအိမ္မႀ ေန၍ စမ္းေခဵာင္း ပဒုမၳာ ကၾင္းရႀိ အာဏာသိမ္း စစ္အုပ္စု ေဆာက္ေပးသည့္ မၸပ္သိုႚ ေ႟ၿႚေဴပာင္း ခဲ့သည္။ ဳသဂုတ္လ ၈ ရက္၊ ေနႚႛလည္ ၂ နာရီ အခဵိန္မႀာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

154

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆရာ႒ကီး ႟ုပ္ကလာပ္ကို စမ္းေခဵာင္း မၸပ္မႀ ေ႟ၿတိဂံု ဘုရားလမ္းရႀိ ကန္ေတာ္မင္ ပန္း႓ခံသိုႚ ပိုႚေဆာင္ ဂူသၾင္း ခဲ့သည္။ ဆရာ႒ကီး ကၾယ္လၾန္ခဵိန္တၾင္ သားသမီး ႎႀစ္ေယာက္၊ ေဴမး ၁၅ ေယာက္၊ ဴမစ္ ၆၁ ေယာက္ ကဵန္ရစ္ခဲ့သည္။ ဆရာ႒ကီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း ေရးသား ထုတ္ေဝ ခဲ့ေသာ စာအုပ္ စာရင္း ၁။ ညီေတာ္ မင္းနန္ ခ႗န္ခန္း ေဟာစာသစ္ (ေ႟ၿေတာင္႓မိႂႚ ဆရာလၾန္း) - ၁၉၀၂ ခုႎႀစ္ ၂။ ေ႟ၿတိဂုံ ဘုရား အမႀႃးကုိ ကဵား အဖူးတက္ေသာ ဇာတ္ဆန္း (ေမာင္လၾမ္း) - ၁၉၀၃ ခုႎႀစ္ ၃။ ကဵမုိင္းေမာင္ ႎႀင့္ ေစာ႓မိႂင္ ဴပဇာတ္ (ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၀၃ ခုႎႀစ္ ၄။ ကုလားေလး ဗဵတ္ဝိ ဗဵတၨ ဴပဇာတ္ (ပ - အ႒ကိမ္ - ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၀၅ ခုႎႀစ္ ၅။ ေမာ္လ႓မိႂင္ ရာဇဝင္ ဝတၪႂ (ပထမတၾဲ - ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၀၅ ခုႎႀစ္ ၆။ ကဗဵာသာရ မဥၤႃ (ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၀၆ ခုႎႀစ္ ၇။ ဝရမတၨ သံခိပ္ အေဴဖကဵမ္း (ဒုတိယတၾဲ - ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၀၆ ခုႎႀစ္ ၈။ အေလာင္းေတာ္ သုဝဏၧသ႖ံ ဴပဇာတ္ (ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၀၇ ခုႎႀစ္ ၉။ ခဵင္းမေလး ဝၝႎု ဴပဇာတ္သစ္ (ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၀၈ ခုႎႀစ္ ၁၀။ သူခုိး ထိလပ္ ဴပဇာတ္ (ပ - ဒု) (ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၀၈ ခုႎႀစ္ ၁၁။ ေကဵာက္ဝုိင္း သမုိင္း၊ ေရကင္းသူ မေ႟ၿပၾင့္ ဴပဇာတ္၊ ပထမတၾဲ (ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၀၉ ခုႎႀစ္ ၁၂။ ကဗဵာသာရတၨ သ႓ဂႂႇဟ္ (ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၁၀ ခုႎႀစ္ ၁၃။ သီရိဓမၳာ ေသာက မင္း႒ကီး ဴပဇာတ္ (ပ-တၾဲ) (ဆရာလၾမ္း) - ၁၉၁၁ ခုႎႀစ္ ၁၄။ ဴမန္မာ ရာဇဝင္ခဵႂပ္ႎႀင့္ ေ႟ၿနတ္ေတာင္ ဘုရားသမုိင္း (ဆရာလၾန္း) - ၁၉၁၁ ခုႎႀစ္ ၁၅။ လက္မႁပညာ ဋီကာ (Hard Book of Useful Recipes) - ၁၉၁၃ ခုႎႀစ္ ၁၆။ ဗုိလ္ဋီကာ (မစၤတာေမာင္မႁိင္း) - ၁၉၁၄ ခုႎႀစ္ ၁၇။ ကဆုန္ ေညာင္ေရသၾန္းပၾဲေတာ္ အတၪႂပၯတၨိစာတန္း - ၁၉၁၄ ခုႎႀစ္ ၁၈။ ေဆာင္းပၝး ေပၝင္းခဵႂပ္႒ကီး (ပထမတၾဲ) (မစၤတာေမာင္မႁိင္း) - ၁၉၁၄ ခုႎႀစ္ ၁၉။ မႀာေတာ္ပုံ ဝတၪႂ (ပထမတၾဲ) (မစၤတာေမာင္မႁိင္း) - ၁၉၁၆ ခုႎႀစ္ ၂၀။ အီေနာင္ နန္းတၾင္းဇာတ္ေတာ္႒ကီး - ၁၉၁၇ ခုႎႀစ္ ၂၁။ ဓမၳေစတီ (မင္းအတၪႂပၯတၨိ) ဝတၪႂ - ၁၉၁၈ ခုႎႀစ္ ၂၂။ ေကသာသီရိ နန္းတၾင္း ဇာတ္တာ္႒ကီး - ၁၉၁၈ ခုႎႀစ္ ၂၃။ မႀာေတာ္ပုံ ဝတၪႂ (ဒုတိယတၾဲ) - ၁၉၁၉ ခုႎႀစ္ ၂၄။ ပဲခူး ရာဇဝင္ ဇာတ္ေတာ္႒ကီး - ၁၉၁၉ ခုႎႀစ္ ၂၅။ ေဒၝင္းဋီကာသစ္ - ၁၉၂၀ ခုႎႀစ္ ၂၆။ ဘၾႂိင္းေကာက္ ဋီကာ႒ကီး - ၁၉၂၁ ခုႎႀစ္ ၂၇။ မႀာေတာ္ပုံ ဝတၪႂ (တတိယတၾဲ) - ၁၉၂၁ ခုႎႀစ္ ၂၈။ မႀန္နန္း ရာဇဝင္ေတာ္သစ္ (ပထမအုပ္) - ၁၉၂၂ ခုႎႀစ္ ၂၉။ ေမဵာက္ဋီကာ - ၁၉၂၃ ခုႎႀစ္ ၃၀။ ေမဵာက္ဂဏၵိ - ၁၉၂၃ ခုႎႀစ္ ၃၁။ ေခၾးဋီကာ - ၁၉၂၅ ခုႎႀစ္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

155

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၃၂။ ေဒၝင္းဂဏၵိ (ပထမတၾဲ) - ၁၉၃၁ ခုႎႀစ္ ၃၃။ ဂဠႂံပဵံ ဒီပနီဋီကာ - ၁၉၃၁ ခုႎႀစ္ ၃၄။ မႎၩေလး႓မိႂႚ ေရၿေရးေဆာင္ ဆရာေတာ္ဘုရား႒ကီး ဦးဳကည္၏ ေထ႟ုပၯတၨိကထာ ၁၉၃၅ ခုႎႀစ္ ၃၅။ ေခၾးဂဏၵိ (ပထမတၾဲ၊ ဒုတိယတၾဲ) - ၁၉၃၆ ခုႎႀစ္ ၃၆။ သခင္ဋီကာ - ၁၉၃၈ ခုႎႀစ္ ၃၇။ အာဇာနည္ဗိမာန္ - ၁၉၄၈ ခုႎႀစ္ ၃၈။ ဗမာ ဴပည္တၾင္းေရး မည္ကဲ့သုိႚ ေဴဖရႀင္း မည္နည္း သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္းႎႀင့္ ဴပည္တၾင္း ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး - ၁၉၄၈ ခုႎႀစ္ ၃၉။ အနာဂတ္ ဇာတ္ခုံ အိပ္မက္ ဒီဠႂံ ဋီကာ - ၁၉၅၀ ဴပည့္ႎႀစ္ ၄၀။ ေလးခဵႂိးေပၝင္းခဵႂပ္ (ပထမတၾဲ) - ၁၉၅၅ ခုႎႀစ္ ၄၁။ ေလးခဵႂိးေပၝင္းခဵႂပ္ (တတိယ႒ကိမ္) - ၁၉၆၈ ခုႎႀစ္ ၄၂။ မႀာေတာ္ပုံ ႎႀင့္ စစ္ကုိင္းဴပန္ မႀာေတာ္ပုံ - ၁၉၇၁ ခုႎႀစ္ ၄၃။ လက္ေ႟ၾးစင္ ေလးခဵႂိးတရာ - ၁၉၇၃ ခုႎႀစ္ ၄၄။ တုိႚဗမာ ဝတ္႟ၾတ္စဥ္ - ၁၉၇၆ ခုႎႀစ္ ၄၅။ အႎုသာသနေခၞ ဂမီႝရပဵႂိႚအေဴဖ ၄၆။ ဦးပုည ေမတၨာစာ ၄၇။ မႀန္နန္းရာဇဝင္ခဵႂပ္ ၄၈။ ကုန္းေဘာင္ေပၞလစ္တစ္ ၄၉။ ကလဟ ဝိနိစၽယ ၅၀။ တကၠသိုလ္ ပန္တူဝိနိစၽယ ၅၁။ ပဌမတၪဝိဘာဝနီ (ေကဵာ္ဋီကာ) ၅၂။ အဝနန္းေတာ္ ၅၃။ ဴမန္မာ့ေဇယာသဝဏ္ ၅၄။ ေကဵာ္ ၄ ဆူ ဘုရားတိုင္ ေလးခဵႂိး႒ကီးမဵား ၅၅။ သခင္ ညီလာခံ ဳသဘာ ေဆာင္းပၝးမဵား ၅၆။ မဂႆလာရတုမဵား ၅၇။ အေရးေတာ္ပံု ေဆာင္းပၝးမဵား ၅၈။ အရမ္းကာရ ဝိေသာဓနီ ၅၉။ စုန္ေတာ္မူမႀာတမ္း ဆရာ႒ကီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း တည္းဴဖတ္ခဲ့ေသာ စာအုပ္မဵား ၁။ (ေမာင္စံသူ) ေ႟ၿနန္းဘၾဲႚ မႀာတမ္း - ၁၉၁၃ ခုႎႀစ္ ၂။ (မဏိကက္) နန္းတၾင္း ဇာတ္ေတာ္႒ကီး - ၁၉၁၇ ခုႎႀစ္ ၃။ (ဦးဘုိးသစ္) ကဗဵာေရးနည္း နိသ႖ည္းကဵမ္း႒ကီး - ၁၉၂၄ ခုႎႀစ္ ၄။ (ေမာင္ခဵစ္စရာ) ဴမန္မာစာ ႌၾန္ႚေပၝင္း ဋီကာ - ၁၉၂၅ ခုႎႀစ္ ၅။ ေတာင္တၾင္း႒ကီး႓မိႂႚ ဆရာေတာ္ ဟိတသိဒၭက ဝတၪႂ - ၁၉၂၉ ခုႎႀစ္ ၆။ ပုံေတာင္ႎုိင္ ေမာ္ကၾန္း - ၁၉ ? ခုႎႀစ္ ၇။ (ဦးထၾန္းေဖ) ဴမန္မာစာ အတၪႂပၯတၨိ အကဵဥ္းခဵႂပ္ - ၁၉၃၃ ခုႎႀစ္ ၈။ ဒုတိယ နဝေဒး စဳကာမင္း မယ္ေတာ္ ဆင္ဴဖႃရႀင္မ ဧခဵင္း - ၁၉၃၄ ခုႎႀစ္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

156

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၉။ (သခင္ ေလးေမာင္) ဒုိႚဝတၨရား႒ကီး - ? ၁၀။ ဴမေဒၝင္းညိႂ (ဦးေအာင္သိန္း) ဝသုေဴမ (ပထမပုိင္း) - ၁၉၃၈ ခုႎႀစ္ ၁၁။ (ဦးအုန္းေမာင္) ေကဵာင္းသုံး ဴမန္မာ ရာဇဝင္သစ္ - ၁၉၄၈ ခုႎႀစ္ ၁၂။ (ဗုိလ္သိမ္းေဆၾ) ဗုိလ္ခဵႂပ္ေအာင္ဆန္း အတၪႂပၯတၨိ - ၁၉၅၁ ခုႎႀစ္ ၁၃။ (မဟာတင္) လၾတ္လပ္ေရး ႎႀင့္ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေမာ္ကၾန္း - ၁၉၅၂ ခုႎႀစ္ ၁၄။ (ဆရာေ႟ၿ)ဴမန္မာ ေရႀးေဟာင္း ကဗဵာႌၾန္ႚေပၝင္း - ? ၁၅။ တ႟ုတ္ အရပ္ရပ္ေရာက္သည့္ အေရးေတာ္ပုံ - ? ကိုးကား စာရင္း။ ၁။ စာေပဂဵာနယ္၊ အတၾဲ ၃၊ အမႀတ္ ၇၊ ၁၉၉၆ မတ္-ဧ႓ပီ။ ၂။ ဴပန္ဳကားေရးႎႀင့္ ဴပည္သူႚ ဆက္ဆံေရး ဦးစီး ဌာန - ႟ံုးခဵႂပ္၊ စာတည္း အဖၾဲႚက စုေဆာင္း ဴပႂစုတဲ့ ႎႀစ္ဆယ္ ရာစု ဴမန္မာ စာေရး ဆရာ မဵားႎႀင့္ စာစု စာရင္း၊ ပအ႒ကိမ္ထုတ္ ၂၀၀၃၊ ဧ႓ပီ။ ၃။ ၄၅ မႀ ၅၉ အထိ စာအုပ္ စာရင္းပၝ စာအုပ္ အမည္မဵားကို ေမာင္သုတ အမည္ခံ ဗိုလ္မႀႃး ဘေသာင္း ေရးသား႓ပီး၊ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ဴမန္မာစာ ပၝေမာကၡ ဦးခင္ေအး (ေမာင္ခင္မင္ ဓႎုဴဖႃ) တည္းဴဖတ္ ဴဖည့္စၾက္သည့္ "စာဆုိေတာ္မဵား အထၨႂပၯတၨိ (ပဥၤမအ႒ကိမ္)" စာအုပ္မႀ ရယူပၝတယ္။ သခင္ ကုိယ္ေတာ္ မႁိင္း၏ ကဗဵာ့ သေဘာႎႀင့္ ကဗဵာ့ ေကဵးဇူး ၂၀၀၄ ဳသဂုတ္လမႀာ စိတ္ကူး ခဵႂိခဵႂိ စာအုပ္တိုက္က ဒုတိယ အ႒ကိမ္ ဴပန္လည္ ထုတ္ေဝ လိုက္တဲ့ ဆရာ ေဇာ္ဂဵီရဲႚ 'ရသ စာေပ အဖၾင့္ႎႀင့္ နိဒၝန္း' စာအုပ္မႀ "သခင္ ကုိယ္ေတာ္ မႁိင္း၏ ကဗဵာ့ သေဘာႎႀင့္ ကဗဵာ့ ေကဵးဇူး" ကို 'သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း ၁၃၁ ႎႀစ္ဴပည့္ ေမၾးေနႚ အထိမ္းအမႀတ္' အဴဖစ္ ဴပန္လည္ ကူးယူ ေဖာ္ဴပ လိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

သခင္ ကုိယ္ေတာ္ မႁိင္း၏ ကဗဵာ့ သေဘာႎႀင့္ ကဗဵာ့ ေကဵးဇူး

ဆရာ႒ကီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း ေရးခဲ့ေသာ စာမဵားကုိ စာရင္း ဴပႂလ႖င္ မဵားလႀ ပၝသည္။ ဴပဇာတ္မဵား အဴပင္ ၁၉၁၃ ခုႎႀစ္ ေလာက္မႀ စ၍ ၁၉၅၀ ဴပည့္ႎႀစ္ ေလာက္အထိ ၃၈ ႎႀစ္မ႖သာ ကာလ အတၾင္း၌ ဆရာ႒ကီး ေရးခဲ့ေသာ ကဗဵာပၝ စာအုပ္မဵား အနက္ ထင္ရႀားေသာ စာမဵားသည္ ဗုိလ္ဋီကာ၊ မစၤတာ ေမာင္မႁိင္း မႀာေတာ္ပုံ (၃) တၾဲ၊ ေဒၝင္းဋီကာႎႀင့္ ေဒၝင္းဂဏၵိ၊ ေမဵာက္ဋီကာႎႀင့္ ေမဵာက္ဂဏၵိ၊ ဘၾႂိင္းေကာက္ ဋီကာ၊ စစ္ကုိင္းဴပန္ မႀာေတာ္ပုံ၊ ဓမၳေစတီ၊ အီေနာင္၊ ေခၾးဋီကာႎႀင့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

157

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေခၾးဂဏၵိ၊ သခင္ဋီကာ၊ ဂဠႂန္ပဵံ ဒီပနီ ဋီကာ၊ ရာဇဝင္ နီတိ၊ အာဇာနည္ ဗိမာန္ ဋီကာ၊ အိပ္မက္ ဒိႉံ ဋီကာတုိႚ ဴဖစ္သည္။ ယခု ေဟာေဴပာပၾဲတၾင္ ဆရာ႒ကီး၏ ပရိသတ္ႎႀင့္ မိတ္ဆက္ ေပး႟ုံမ႖သာ ဴဖစ္ပၝသည္။ မိတ္ဆက္ ေပးရာ၌ တေနရာ တဌာနမႀ ဳကည့္သဴဖင့္ ဴမင္ရေသာ အကၾက္ငယ္ တကၾက္ မ႖သာ ဴဖစ္ပၝသည္။ ထုိႚဴပင္ အေဝးမႀ ဴမင္ရေသာ အကၾက္ငယ္ တကၾက္ မ႖သာ ဴဖစ္ပၝသည္။ သုတ လုိလား သူတုိႚ၌ ဆက္လက္ ေလ့လာ လုိက္စား လုိစိတ္ ေပၞေပၝက္ လာ၍ ဝုိးဝန္း ေလ့လာ ႎုိင္ဴခင္း ရႀိဳကသည္ ဴဖစ္လ႖င္ ဆရာ႒ကီး၏ စာမဵားမႀ ရသ အေတၾႚအ႒ကံႂ အလႀအပ မဵားႎႀင့္ တကၾ သတိဴပႂ စရာ၊ ဘဝ အသိ ရလာ ႎုိင္စရာ၊ ဘဝ သေဘာထား ရင့္ကဵက္ လာႎုိင္ စရာ အမဵားအဴပား ေပၞထၾက္ လာမည္ဟု ထင္ဴမင္ ပၝသည္။ ေရႀးဦးစၾာ ကဗဵာ့ သေဘာကုိ ေယဘုယဵ အားဴဖင့္ ရႀင္းဴပ လုိပၝသည္။ ကဗဵာ့ သေဘာတၾင္ အပုိင္း ႎႀစ္ပုိင္း ရႀိသည္ဟု ယူပၝသည္။ တပုိင္းသည္ အေဳကာင္းအရာ ဴဖစ္၍၊ ကဵန္ တပုိင္းသည္ ပုံသဏၵာန္ ဴဖစ္သည္။ အေဳကာင္းအရာဟု ဆုိရာ၌ ကဗဵာ ဆရာ၏ ေစတနာ အေလဵာက္၊ ကဗဵာ ဆရာ၏ စိတ္ကူးဉာဏ္ (ပဋိ ဘာန္ဉာဏ္) အစၾမ္းဴဖင့္ သိဴမင္ဴခင္း ရႀိလာေသာ ပတ္ဝန္းကဵင္ ေလာက အမူအရာ မဵားကုိ ဆုိလုိ ပၝသည္။ ပုံသဏၵာန္ဟု ဆုိရာ၌ ကဗဵာ ဆရာ၏ ေစတနာ အေလဵာက္၊ ကဗဵာ ဆရာ၏ စိတ္ကူး ဉာဏ္စၾမ္းဴဖင့္ သိဴမင္ လာေသာ အေဳကာင္းအရာကုိ၊ ထုိ ေစတနာ အေလဵာက္ ထုိစိတ္ကူး ဉာဏ္စၾမ္း ဴဖင့္ပင္ ဖၾဲႚစည္း ေရးသား ႎုိင္ေသာ ဖၾဲႚပုံ ေရးပုံ စၾမ္းရည္ကုိ ဆုိလို ပၝသည္။ အေဳကာင္းအရာႎႀင့္ ပုံသဏၵာန္ တုိႚသည္ ႎႀစ္ပုိင္း ဴဖစ္သည္ဟု ဆုိခဲ့ရာတၾင္ စာ အဴဖစ္ ေဴပာရ ေသာေဳကာင့္သာ ႎႀစ္ပုိင္း ရႀိေလဟန္ ေဴပာရဴခင္း ဴဖစ္ပၝသည္။ စင္စစ္မႀာ ခၾဲ၍ စိတ္၍ မရ စေကာင္းေသာ အရာ ဴဖစ္သည္။ ကဗဵာေကာင္း တုိႚတၾင္ ထုိ ႎႀစ္ပုိင္းသည္ အံကဵ ထပ္မိ ေနေသာ သေဘာ ဴဖစ္သည္။ ထုိသေဘာ ကုိပင္ ကဗဵာ့ သေဘာဟု ဆုိလ႖င္ ဴဖစ္ႎုိင္ ပၝသည္။ ထုိနည္း တူစၾာ ဝတၪႂ ဴဖစ္လ႖င္လည္း ဝတၪႂ သေဘာ ဟူ၍ လည္းေကာင္း၊ ဴပဇာတ္ ဴဖစ္လ႖င္လည္း ဴပဇာတ္ သေဘာ ဟူ၍ လည္းေကာင္း ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ ေနာက္တခဵက္ သိအပ္ ေသးသည္မႀာ ဤသုိႚ ဴဖစ္သည္။ အေဳကာင္းအရာ အပုိင္းႎႀင့္ ပုံသဏၵာန္ အပုိင္းတုိႚ အေဳကာင္းကုိ ဆုိခဲ့ရာ၌ ထုိႎႀစ္ပုိင္း စလုံးကုိ စာေရးဆရာ၏ ေစတနာ ကသာ ဦးေဆာင္ ေနသည္ကုိ ေတၾႚႎုိင္ ပၝသည္။ ထုိအခၝ ကဗဵာ ၌ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ဝတၪႂ ၌ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ဴပဇာတ္ ၌ေသာ္ လည္းေကာင္း အေဴခခံ အရင္းအဴမစ္သည္ စာေရး ဆရာ၏ ေစတနာသာ ဴဖစ္ေဳကာင္း သတိ ဴပႂအပ္ ပၝသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ့ သေဘာကုိ (ဝၝ) ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ ဆုိင္ရာ ပတ္ဝန္းကဵင္ ေလာက အမူအရာ မဵားႎႀင့္ ေရးပုံ ဖၾဲႚပုံ စၾမ္းရည္ တုိႚကုိ ေလ့လာ အကဲခတ္ လုိလ႖င္ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ မဵားမႀ တဆင့္ ဆရာ႒ကီး၏ ေစတနာကုိ ေရႀးဦးစၾာ ရႀာဳကည့္ သင့္သည္ဟု ထင္ပၝသည္။ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ မဵားကုိ လက္လႀမ္း မီသမ႖ ေလ့လာ ဳကည့္သည့္ အခၝတုိင္း ဆရာ႒ကီး ေရးခဲ့ေသာ ကဗဵာ မဵား၏ အေဴခခံ အရင္းအဴမစ္သည္ ေယဘုယဵ အားဴဖင့္ ဆရာ႒ကီး၏ က႟ုဏာ ေစတနာႎႀင့္ ေမတၨာ ေစတနာတုိႚ ဴဖစ္သည္ကုိ ေတၾႚရ ပၝသည္။ ေရႀးဦးစၾာ နယ္ခဵဲႚ လက္ေအာက္သုိႚ ေရာက္ခဲ့ ရေသာ ဴမန္မာ ႎုိင္ငံ၏ ဘဝ အေပၞ၌ လည္းေကာင္း၊ နယ္ခဵဲႚ စနစ္ေဳကာင့္ ဆင္းရဲတၾင္းက မတက္ ႎုိင္ခဲ့ ဳကေသာ ေတာင္သူ လယ္သမား ထု၏ ဘဝ အေပၞ၌ လည္းေကာင္း ဆရာ႒ကီးသည္ က႟ုဏာ ဴဖစ္ခဲ့ သည္ဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ ထုိ က႟ုဏာ ေစတနာသည္ ဆရာ႒ကီး၏ စာ ခပ္သိမ္းတၾင္ အမ႖င္ တန္းလဵက္ အသၾင္ အမဵႂိးမဵႂိးကုိ ေဆာင္၍ ဴပခဲ့ သည္ကုိ ေတၾႚႎုိင္ ပၝသည္။ ထုိေနာက္ အေဴခအေနကုိ လုိက္လဵက္ ကမာၲသူ ကမာၲသား

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

158

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ခပ္သိမ္း အတၾက္ပၝ ေမတၨာ ေစတနာလည္း တုိးပၾား လာ၍ အသၾင္ အမဵႂိးမဵႂိး ေဆာင္ဴပ သည္ကုိ ေတၾႚႎုိင္ ဴပန္ပၝသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီးသည္ က႟ုဏာ အစၾမ္းဴဖင့္ ထုိဘဝ ဒုကၡ အေထၾေထၾမႀ လၾတ္ေဴမာက္ရာ လၾတ္ေဴမာက္ေဳကာင္း တုိႚကို လည္းေကာင္း သိဴမင္၍ ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့သည္ဟု ဆုိေသာ္ ရသင့္ ပၝသည္။ ဆရာ႒ကီး၏ က႟ုဏာ ေစတနာ သဲလၾန္ စကုိ ရႀာလ႖င္ ဆရာ႒ကီး ဆယ္ႎႀစ္သား အ႟ၾယ္က ဆရာ႒ကီး၏ စိတ္၌ ဴဖစ္ေပၞ ခဲ့ဖူးေသာ က႟ုဏာကုိ ေတၾႚႎုိင္ ပၝသည္။ ၁၈၈၅ ခုႎႀစ္တၾင္ မႎၩေလး ေနဴပည္ေတာ္၌ အရႀင္ ႎႀစ္ပၝးကုိ နယ္ခဵဲႚတုိႚ ဖမ္းဆီး ေခၞေဆာင္ သၾားေသာ အခၝ ဆရာ႒ကီးသည္ ဴမေတာင္ေကဵာင္း လက္ရန္းမႀ ေန၍ အရႀင္ ႎႀစ္ပၝး၏ အဴဖစ္ကုိ ဴမင္လုိက္ သဴဖင့္ ဆရာ႒ကီး ဝမ္းနည္းဴခင္း ဴဖစ္ခဲ့ သည္ဟု အတၪႂပၯတၨိ ဆရာ တုိႚက ဆုိခဲ့ ဳကပၝသည္။ အသက္အ႟ၾယ္ ငယ္စဥ္က အဴပင္းအထန္ ေတၾႚ႒ကံႂ ခံစား ခဲ့ရေသာ စိတ္ လႁပ္ရႀားမႁႎႀင့္ ထုိ စိတ္လႁပ္ရႀားမႁ၏ အေဳကာင္းရင္း ဴဖစ္ေသာ အဴဖစ္အပဵက္ တုိႚသည္ ေမ့ႎုိင္ ခဲေသာ အရာမဵား ဴဖစ္၏ဟု ဆုိတတ္ ဳကသည္ ဴဖစ္ရာ ဆရာ႒ကီးကဲ့သုိႚေသာ ပဋိဘာန္ဉာဏ္ ရႀိသူ အဖုိႚ အဘယ္မႀာ ဆုိဖၾယ္ အရာ ရႀိပၝ အံ့နည္း။ ငယ္စဥ္ခၝ၌ ေမ့ေမ့ေပဵာက္ေပဵာက္ ဴဖစ္ႎုိင္ ေသာ္လည္း လူလား ေဴမာက္လာေသာ အခၝ ငယ္စဥ္က ေတၾႚ႒ကံႂ ခံစား ခဲ့ရေသာ စိတ္လႁပ္ရႀားမႁသည္ ငုပ္ ေနရာမႀ ဴပန္၍ ေပၞလာ ႎုိင္ပၝသည္။ ဆရာ႒ကီး လူလား ေဴမာက္လာ၍ ဝၝသနာ အေလဵာက္ ကဗဵာ ေရးလာေသာ အခၝ အရႀင္ ႎႀစ္ပၝးေဳကာင့္ က႟ုဏာ ဴဖစ္၍ ဝမ္းနည္းဴခင္း ဴဖစ္ခဲ့ ရေသာ စိ္တ္လႁပ္ရႀားမႁသည္ သူႚ ကဗဵာ မဵားတၾင္ ဥဒၝန သေဘာ အဴဖစ္ဴဖင့္ ေပၞလာ ရမည္သာ ဴဖစ္သည္။ ေပၞလာဴခင္းလည္း ရႀိခဲ့ သည္ကုိ ေတၾႚရ ပၝသည္။ ၁၉၁၃ ခုႎႀစ္၊ ဆရာ႒ကီး၏ ၃၈ ႎႀစ္ အ႟ၾယ္ ေလာက္မႀ စ၍ ေရးခဲ့ေသာ ကဗဵာ မဵားကုိ ေလ့လာ ဳကည့္လ႖င္ ဤသုိႚ ေတၾႚႎုိင္သည္။ ၁၉၁၃ ခုႎႀစ္ အတၾင္း ဆရာ႒ကီး ေရးခဲ့ေသာ ဗုိလ္ဋီကာ ေဆာင္းပၝး မဵား၌ လည္းေကာင္း၊ ထုိေနာက္ ၁၉၁၅ ခုႎႀစ္ ေလာက္မႀ စ၍ ေရးခဲ့ေသာ မစၤတာ ေမာင္မႁိင္း မႀာေတာ္ပုံ ဝတၪႂမဵား၌ လည္းေကာင္း။ ဆရာ႒ကီး၏ ပၝေတာ္မူ က႟ုဏာ ေစတနာသည္ လက္ေအာက္ခံ ဘဝမႀ လၾတ္ေဴမာက္ ေစလုိေသာ ဇာတိမာန္ စိတ္ဓာတ္ အသၾင္ ေဆာင္လာ သည္ကုိ ေတၾႚႎုိင္ ပၝသည္။ ထုိဇာတိမာန္ စိတ္ဓာတ္ေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီးသည္ အဓိက အားဴဖင့္ သူႚ ပတ္ဝန္းကဵင္ ေလာက အမူအရာ သုံးမဵႂိးကုိ သတိ ဴပႂမိ လာသည္ဟု ထင္မိသည္။ (က) တခုသည္ အတိတ္ေခတ္ ကုိယ့္မင္း ကုိယ့္ခဵင္း ဘဝက ဴမန္မာ့ ဂုဏ္ရည္ အမူအရာမဵား ဴဖစ္သည္။ (ခ) ေနာက္တခုသည္ လက္ေအာက္ခံ ဘဝ၌ ရႀိေနဳကလင့္ ကစား ကုိယ့္ ယဥ္ေကဵးမႁကုိ ထိန္းသိမ္း ဴမၟင့္တင္ လုိဳကေသာ အမူအရာမဵား ဴဖစ္သည္။ (ဂ) ကဵန္တခုသည္ နယ္ခဵဲႚ အရင္းရႀင္ စနစ္ေဳကာင့္ ဆင္းရဲတၾင္းမႀ မတက္ႎုိင္ ဳကရႀာေသာ ေတာင္သူ လယ္သမား တုိႚ၏ ဒုကၡ အမူအရာမဵား ဴဖစ္သည္။ (က) အတိတ္ ေခတ္ ဴမန္မာ့ ဂုဏ္ရည္။ ဆရာ႒ကီးသည္ ဴမန္မာ့ ရာဇဝင္ကုိ အထူး ေလ့လာသူ ဴဖစ္၍ အတိတ္ေခတ္ ဴမန္မာ့ ဂုဏ္ရည္ တုိႚကုိ အလၾန္ ႎႀစ္သက္သည္ဟု သိရ ပၝသည္။ ထုိအခၝ ဆရာ႒ကီး၏ ရာဇဝင္ အသိသည္ ပင္လ႖င္ ဆရာ႒ကီး၏ ဇာတိမာန္ စိတ္ဓာတ္ကုိ ႎႁိးေဆာ္ ေနဘိ သကဲ့သုိႚ ဴဖစ္သည္။ ထုိ အသိဴဖင့္ ဆရာ႒ကီးသည္ အတိတ္ေခတ္ ဴမန္မာ့ ဂုဏ္ရည္ အမူအရာ မဵား၌ သူႚစိတ္ကုိ ေဴဖ၍ ဂုဏ္ယူ လုိေသာ ဆႎၬ ရႀိသည္။ ထုိဆႎၬဴဖင့္ ရာဇဝင္ ႟ုပ္စုံ တုိႚကုိ ဳကည့္တတ္သည္။ ထုိအခၝ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

159

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဇာတိမာန္ ပီတိကုိ သူႚေတၾႚသည္။ သူေတၾႚေသာ ပီတိကုိ ပရိသတ္အား ေပးလဵက္ သူကဲ့သုိႚ ဇာတိမာန္ တက္႔က၍ ကုိယ့္မင္း ကုိယ့္ခဵင္း ဘဝကုိ ဴပန္၍ သတိရ ဳကေစ ခဵင္သည္။ ထုိႚေဳကာင့္ အင္းဝေခတ္ ဘၾဲႚ၌ 'ဘယ္သူ ကမႀ မထီ သကၾာ၊ ဴပည္တကာ ပဏၧာ ဖၾင့္ရတဲ့ အခၝႎႀင့္ အခၾင့္ ဴမန္မာ ေတၾလည္း ဝင့္ခဲ့ ေပသေပၝ့ တရာမင့္ရိပ္ထီး သဘင္သာ ဟိတ္႒ကီး အထင္ကရာနဲႚ အစဥ္အလာ သမုိင္း စိတ္႒ကီး ဝင္စရာပၝ့ ယခင္ ဴမန္မာတုိင္း' ဟု လည္းေကာင္း 'မင္းေလာင္း ေအာင္ေဇယဵာ တဲ့ေႎႀာ ေတာင္ေဴမကမာၲမႀာ ေဴပာင္ေဝသမာၲ လ႖မ္းေပသမုိႚ ေနာင္အရႀည္အဳကာ ေမာင္ေ႟ၿဴမန္မာတုိႚ လၾမ္းေလာက္ေပရဲႚ ေ႟ၿပဟုိရ္ ေ႟ၿဘုိက ႟ၿမ္းခဵိန္မုိႚ ထၾန္းသုိက္ဳသဘာ' ဟု လည္းေကာင္း မင္းတုန္းမင္း တရား ဘၾဲႚ၌ 'ရာဇာဓမၳ သဂႆဟ တရားေတၾနဲႚ သတၨဝၝမဵာ့ ရင္က သားလုိပၝ့ အညာက ဴမန္မာမဵာ့ ဘုရင္သမၳတ ဘုရား' ဟု လည္းေကာင္း ဆုိခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္သည္။ (ခ) ကိုယ့္ယဥ္ေကဵးမႁ အမူအရာ ဆရာ႒ကီးသည္ အတိတ္ ေခတ္က ဴမန္မာ့ ဂုဏ္ရည္ အမူအရာ တုိႚကုိသာ တုိင္းဴပည္က ခဵီးကဵႃး ႎႀစ္သက္ခဵင္ ဳကေအာင္ ႎႁိးေတာ္သည္ မဟုတ္။ မဵက္ေမႀာက္ ေခတ္၌ ကမာၲေကဵာ္ ကမာၲသိ ဴဖစ္ေအာင္ ဉာဏ္ ဝီရိယ ဴပႎုိင္ ဳကေသာ ဴမန္မာ တုိႚ၏ အမူအရာ တုိႚကိုလည္း တုိင္းဴပည္က ဂုဏ္ယူ ခဵင္ဳကေအာင္ ႎႁိးေဆာ္ လုိဟန္ တူသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ပိဋကတ္ စာေပ၌ အေနာက္ ဥေရာပသားတုိႚ စိတ္ဝင္စား လာဳကေအာင္ ေဴပာေဟာ ႎုိင္စၾမ္းရႀိေသာ လယ္တီ ဆရာေတာ္ႎႀင့္ ႎုိင္ငံဴခား သာသနာဴပႂ အသင္းဘၾဲႚ တုိႚ၌ 'သာသနာတဝက္ သီသီနင္းကာမႀ ကမာၲမႀာ စက္ဴခည္ လင္းေစဖုိႚ သည္အသင္း အခဵိန္ကဵ႓ပီလုိႚ ႎႀလုံးဝယ္ရည္ ေထရိတနင္း မဟိႎၬလုိပၝ့ ဘုန္းလယ္တီ' ဟု လည္းေကာင္း 'ဘုရားစူးရပၝေစရဲႚ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

160

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဳကားဖူးေပ သည္တခၝပၝ့ ဴပည္ဴမန္မာမႀာ ထၾန္းလာရတာက အင္မတန္ လၾမ္းစရာ ဘဝေပေပၝ့ အဂႆလန္ က႗န္းသာစၾ ဆီသုိႚ ဗုဒၭသာသနာေရာင္ႎႀင့္ ဓမၳာေဖာင္ မာလိန္မႀႃး ေပမုိႚ ထူးမေပၝ့ ပေဝဏီမႀာ ေနာ္ကၾယ္ ကူးေတာ့ေခဵ႓ပီ' ဟု လည္းေကာင္း 'သာသနာ့ ဒၝယကာ တေဴမ ဴမန္းရႀာလဵက္ေပမဲ့ အာကအညာ ေ႟ၿနန္းရတနာ ကနက္ဆီက ဴမန္မာမဵာ့ ဘာသာအသေရ လ႖မ္းကာတက္ေစဖုိႚ ေငၾအစၾမ္း အသဴပာထၾက္ေလရဲႚ တဴခားနယ္ ဴပည္မန္း ရတနာ ပဵက္ေပမဲ့ အားမငယ္' ဟု လည္းေကာင္း လယ္တီ ဆရာေတာ္ႎႀင့္ ႎုိင္ငံဴခား ဗုဒၭ သာသနာဴပႂ အသင္း အေဳကာင္း တုိႚကုိ ခဵီးကဵႃး ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့ပၝသည္။ ထုိႚဴပင္ ပထမ ကမာၲ စစ္႒ကီး ဴဖစ္ပၾားစဥ္ နယ္ခဵဲႚ အဂႆလိပ္ အစုိးရက ဴမန္မာ စစ္တပ္ငယ္ တတပ္အား အဂႆလိပ္ အတၾက္ တုိက္ခုိက္ရန္ အခၾင့္ ေပးခဲ့ သည္ကုိပင္ ဴမန္မာ့ စၾမ္းရည္ကုိ အသိအမႀတ္ ဴပႂေပသည္ တကားဟု ဆရာ႒ကီးက ယူဆ လုိက္ဟန္ တူသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ရန္ကုန္သုိႚ စုေဝး ေရာက္လာ ဳကေသာ ဴမန္မာ စစ္သည္မဵား အေဳကာင္းကုိ 'ကမာၲ ေရေဴမ ေခတ္အဴပည္ဴပည္ ဖဵက္ေပမဲ့ ဴမန္မာေတၾ စစ္ခဵီလုိႚ ထၾက္႓ပီမုိႚ ဴဖစ္မည္အတၾက္ကုိတဲ့ အ႓ပံႂးသား ဆရာဴမင္ ႒ကံႂးဝၝး ဘာမထင္ ပၝတဲ့ အရင္သမာၲ အစၾမ္း အလုံးအဴပား ကမာၲတခၾင္မႀာဴဖင့္ အဳကင္ ဴမန္မာတဝန္း' ဟု ဴမန္မာ့ သတၨိကုိ သတိရ လာဳကေအာင္ ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့သည္။ ထုိမ႖သာ မကေသး။ ပၝေတာ္မူ ႓ပီးသည့္ ေနာက္ပုိင္းတၾင္ မဵႂိးခဵစ္ ဴမန္မာ တုိႚသည္ ဆယ္ႎႀစ္ ဆယ္မုိးမ႖ အဂႆလိပ္ကုိ ေတာ္လႀန္ ခဲ့ေသာ္လည္း လက္နက္ခဵင္း မမ႖၍ ဓားခဵ လုိက္ရ ႓ပီးေနာက္ စိတ္ဓာတ္လည္း ကဵဆုံး၍ အဂႆလိပ္ကုိ အထင္ ႒ကီးစ ဴပႂလာ ဳကပုံ ရသည္။ မင္းပၾဲမဵား၌ အဂႆလိပ္ အဝတ္အစားသာ ဂုဏ္ရႀိ သည္ဟု အထင္ ရႀိေန ဳကေသာ ေခတ္ထဲတၾင္ စစ္႟ႁံးသူ ဴမန္မာ တုိႚ၏ အဝတ္အစားကုိ ဝတ္စား ဆင္ယင္လဵက္ အဂႆလိပ္ မင္းပၾဲ တက္ခဲ့သူ ကုိပင္ ဆရာ႒ကီး ခဵီးကဵႃး ရရႀာသည္။ 'နန္းစ႟ုိက္ ကဵမ္းသုိက္ႎၾယ္တယ္ လၾမ္းလုိက္ဖၾယ္ တပၾဲ မန္းဂုိက္ႎႀယ္ ဆင္ႎၿဲလုိႚ သၾင္တနဲ တင့္ေအာင္။ ေဖာ့လုံးဴဖႃ ႓မိႂင္႓မိႂင္ထိန္းပၝလုိႚ ထုိင္မသိမ္းဝတ္လုိႚ ဴမင္ေယာင္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

161

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မင္းတပၝး ဦးေမေအာင္မႀာ မႀႃးေကေသ႖ာင္ သဒၭၝ႓မိႂႚပၝလုိႚ ဴမန္မာတုိႚ ကုိးဳကစရာ ႓ဖိႂး႔ကသမာၲ' ဟု ေတးထပ္ဖၾဲႚဆုိခဲ့သည္ကုိ ေထာက္၍ သိႎုိင္ပၝသည္။ (ဂ) ေတာင္သူ လယ္သမား တုိႚ၏ ဒုကၡ ဆရာ႒ကီး၏ ဇာတိမာန္ စိတ္ဓာတ္သည္ နယ္ခဵဲႚ အရင္းရႀင္ စနစ္ေဳကာင့္ ဆင္းရဲတၾင္းမႀ မတက္ႎုိင္ ဳကေသာ ေတာင္သူ လယ္သမား တုိႚ၏ ဒုကၡ အမူအရာ မဵားကုိလည္း သတိ ဴပႂခဲ့ မိသည္။ ဤတၾင္ သူတပၝး၏ လက္ေအာက္ခံ ဘဝသုိႚ ေရာက္ေနဳက ရေသာေဳကာင့္ ေတာင္သူ လယ္သမား တုိႚသည္ ကယ္မည့္သူ မရႀိ ဴဖစ္ေန ဳကရ ႓ပီဟု ဆရာ႒ကီး ယူဆ လုိဟန္ တူသည္။ ေတာင္သူ လယ္သမား အေရးႎႀင့္ စပ္လဵဥ္း၍ ဆရာ႒ကီး၏ အသိ သတိ တုိႚသည္ ေခတ္ေရႀႚ ေဴပးခဲ့သည္ ဟုပင္ ဆုိေလာက္ ပၝသည္။ ကမာၲက အဝယ္အယူ အႎုတ္အသိမ္း ရႀိလာ႓ပီ ဴဖစ္သဴဖင့္ ဴမန္မာ ဆန္၊ စပၝး၊ ပဲ၊ ေဴပာင္း စသည္ တုိႚသည္ ေစဵးေကာင္း လာပၝ ေသာ္လည္း နယ္ခဵဲႚ အရင္းရႀင္ စနစ္ေဳကာင့္ စီးပၾား တက္ေသာသူ အသင့္အတင့္သာ ရႀိ၍ စီးပၾားပဵက္ေသာ ေတာင္သူ လယ္သမား လူမဵားစု၏ ဘဝ ခဵည့္နဲႚ လာဴခင္းသည္ ထုိေခတ္ အခၝကပင္ စတင္ ခဲ့႓ပီဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ ေတာင္သူ လယ္သမား တုိႚတၾင္ အေ႔ကး ႎႀိပ္စက္လႀ သဴဖင့္ လယ္ေဴမ လက္လၾတ္ ဴဖစ္ဳက ရဴခင္းသည္ ထုိေခတ္က ေတာင္သူ လယ္သမား တုိႚ၏ ဒုကၡ တခု ဴဖစ္ဟန္ တူသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီးသည္ လယ္ေဴမ လက္လၾတ္ ဴဖစ္ရပုံ အမူအရာကုိ ဇာတ္လမ္း ဆင္၍ ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့သည္ဟု ယူဆ မိသည္။ ဇာတ္လမ္း ဆင္ပုံမႀာ အညာမႀာ ကဵန္ခဲ့ေသာ ဇနီးသည္က အေဳကသုိႚ အလုပ္ လုပ္ရန္ ဆင္းခဲ့ေသာ ခင္ပၾန္း ထံသုိႚ 'ေဒၾးခၝမႀာ ေခဵးကာ လႀည့္ခဲ့ရတဲ့ အေ႔ကးတရာ ေပးစရာ မရႀိတာေဳကာင့္ ေလးခၝတိတိရယ္တဲ့ သူ႒ကီးကေခၞ ကုိယ့္မႀာေတာ့ ေတာ္ေပရဲႚ ပဵႂိႚခဵစ္ဦးတဲ့' ဟု စာပၝး လုိက္ရာ၊ စာရေသာ ခင္ပၾန္းက အလုပ္အကုိင္ အေပၝက္အလမ္း မတည့္ ဴဖစ္ေနသည့္ အထဲတၾင္ အေ႔ကးေဳကာင့္ စိတ္ဆင္းရဲဴခင္း ဴပင္းဴပ လာသဴဖင့္ 'ေခၝင္းတခၝခၝနဲႚ ဆတ္လႀစၾာေသာ လႀလႀေစၾႚေစၾႚရယ္နဲႚ ဝဝဴပည့္ဴပည့္ ႎၾားဴပာတရႀဥ္းကုိလ ေကဵာင္းဒကာကုိသာ အပ္လုိက္ေပေရာ့ ရသေ႟ၾႚ ဘာဘာညာညာ မဴငင္းေလနဲႚ (မေလးရယ္) ေရာင္းကာသာ ဆပ္လုိက္ေပေတာ့ ႟ၾာေရႀႚယာ တစင္း' ဟု စာဴပန္ ေပးလုိက္ေသာ ေဳကကၾဲဖၾယ္ ဇာတ္လမ္း ဴဖစ္ပၝသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

162

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဤသုိႚဴဖင့္ ဆရာ႒ကီးသည္ ၁၉၁၂ ခုႎႀစ္ ေလာက္မႀ စ၍ ၁၉၁၈ ခုႎႀစ္ေလာက္ အထိ အထက္ပၝ ဇာတိမာန္ ကဗဵာႎႀင့္ ေတာင္သူ လယ္သမား ကဗဵာ တုိႚကုိ ေရး၍ တုိင္းဴပည္အႎႀံႚ ဴဖန္ႚခဲ့သည္ ဴဖစ္ရာ ႎုိင္ငံ အတၾက္ မိမိ၏ စိတ္၌ ခံစားရ သကဲ့သုိႚ ပရိသတ္ ကုိလည္း ခံစား ေစခဲ့ သည္ဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ ကုိယ့္ တုိင္းဴပည္သည္ သူတပၝး လက္ေအာက္သုိႚ ေရာက္ေန႓ပီ ဟူေသာ အခဵက္ကုိ လူလား ေဴမာက္သူတုိင္းပင္ သိဳက တန္ရာသည္။ သုိႚရာတၾင္ အသိတရား ရႀိ႟ုံမ႖ဴဖင့္ အရာ မေရာက္ ႎုိင္ေသး။ သတိ တရား ကုိပၝ ရရႀိမႀ အရာ ေရာက္ႎုိင္သည္ ထင္ပၝသည္။ သတိ တရား ရရႀိဖုိႚ ကိစၤ၌ စိတ္ခံစား မႁလည္း ရႀိလာလ႖င္ သတိ တရား ရတတ္ သည္ကုိ ေတၾႚရပၝသည္။ သတိ တရား ရမႀသာ ဝစီကံမႁ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ကာယကံမႁ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႎႀစ္မဵႂိး စလုံးေသာ္ လည္းေကာင္း ဴပႂလာ တတ္၍ အရာ ေရာက္ႎုိင္ သည္ဟု ယူခဵင္ ပၝသည္။ ဤတၾင္ ဆရာ႒ကီးသည္ အသိ တရားသာ ရႀိေနေသာ ပရိသတ္ကုိ သူကဲ့သုိႚ ခံစား ေစ၍ သူကဲ့သုိႚ သတိ ဴပႂလာ တတ္ေအာင္ သူံႚကဗဵာ မဵားဴဖင့္ ဴပႂခဲ့ သည္ဟု ထင္ပၝသည္။ တနည္း ဆုိရေသာ္ ဆရာ႒ကီးသည္ သူ၏ ဇာတိမာန္ ကဗဵာ မဵားဴဖင့္ သတိ ဴပႂမိသူ ဦးေရကုိ တုိးပၾားေအာင္ ဴပႂခဲ့ သည္ဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ တနည္း ဆုိရေသာ္ တုိင္းဴပည္၌ တုိင္းခဵစ္ ဴပည္ခဵစ္စိတ္ ဴပန္လည္ ထ႔က၍ ဝစီကံမႁ၊ ကာယကံမႁတုိႚ ေပၞလာ ဳကေအာင္ ဴပႂခဲ့ သည္ဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ တနည္း ဆုိရေသာ္ ၁၉၁၁ ခုႎႀစ္ ေလာက္မႀ စ၍ အရႀိန္ ယူလာ ႓ပီးသည့္ေနာက္ ၁၉၁၈ ခုႎႀစ္ ေလာက္တၾင္ အရႀိန္ ရလာ႓ပီ ဴဖစ္ေသာ ဝုိင္-အမ္-ဘီ-ေအ ေခၞ ဗုဒၭ ဘာသာ ကလဵာဏ ယုဝ အသင္းတၾင္ လူငယ္ပုိင္း၏ ဝံသာႎု လႁပ္ရႀားမႁကုိ ေအာက္ေဴခမႀ စ၍ အားဴဖည့္ ေပးခဲ့ သည္ဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ ၁၉၁၉ ခုႎႀစ္ ေလာက္သုိႚ ေရာက္ေသာ အခၝ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ မဵားတၾင္ ေဒၝင္း အလံကုိ သိသိသာသာ႒ကီး လၿင့္ထူ လာသဴဖင့္ ထူးဴခား လာသည္ဟု ဆုိသင့္သည္။ ၁၉၁၈ ခုႎႀစ္တၾင္ ႓ဗိတိသ႖တုိႚ ပၝဝင္ တုိက္ခုိက္ ခဲ့ေသာ ပထမ ကမာၲ စစ္႒ကီး ႓ပီးဆုံး သၾားသည္။ စစ္႒ကီး အတၾင္း ကေသာ္ ႓ဗိတိသ႖ အင္ပၝယာ ႓ငိမ္ဝပ္၍ အင္ပၝယာ အတၾက္ အကူအညီ ရရန္ လက္ေအာက္ခံ တုိင္းဴပည္ မဵားအား တာဝန္ခံ အုပ္ခဵႂပ္ေရး ေပးမည္ ေယာင္ေယာင္ အသံေကာင္း ဟစ္ခဲ့ေသာ ႓ဗိတိသ႖ အစုိးရသည္ စစ္႓ပီးေသာ အခၝ ဴမန္မာဴပည္ အေပၞတၾင္ သေဘာထား တမဵႂိး ထားရႀိ သကဲ့သုိႚ ဴပႂကဵင့္ လာပၝသည္။ ထုိအခၝ ဝုိင္-အမ္-ဘီ-ေအ လူငယ္ပုိင္း၏ အသံသည္ ဴပင္းထန္ လာသည္။ လႁပ္ရႀားမႁလည္း သၾက္လာသည္။ ၁၉၁၉ ခုႎႀစ္တၾင္ ဘိလပ္သုိႚ ကုိယ္စားလႀယ္ လၿတ္၍ 'ဟုမၳ႟ူး' (Home Rule) ေခၞ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး စနစ္ အတၾက္ ဴမန္မာတုိႚ ဆႎၬကုိ တင္ဴပ ခဲ့ဳကသည္။ ဴပည္တၾင္းတၾင္ အစုိးရ ႒ကိႂးဆၾဲရာ ကလုိ ဳကေသာ လူ႒ကီးပုိင္း၏ အဖဵက္အဆီးကုိ တၾန္းလႀန္ ဳကရသည္။ ထုိ အခၝမႀ စ၍ ဆရာ႒ကီးသည္ ေနာင္အခၝ ဂဵီ-စီ-ဘီ-ေအ ေခၞ ဴမန္မာ အသင္းခဵႂပ္႒ကီး ဴဖစ္လာေသာ လူငယ္ပုိင္း ႎုိင္ငံေရး ပၝတီ၏ လုပ္ငန္းကုိ မဵက္စိ ကဵလာ ပၝသည္။ ထုိ အခၝမႀ စ၍ပင္ လူငယ္ပုိင္း ႎုိင္ငံေရး ပၝတီ လႁပ္ရႀားမႁ အတက္ အကဵသည္ ဆရာ႒ကီး၏ ပတ္ဝန္းကဵင္ ေလာက အမူအရာမဵား ဴဖစ္လာ၍ အားတက္စရာ ဴဖစ္ေသာ အမူအရာ တုိႚကုိ ဆရာ႒ကီး ဴမင္လ႖င္ အားတက္ လာတတ္ ဳကေအာင္ ကဗဵာ ဖၾဲႚသည္။ ဝမ္းနည္းစရာ အမူအရာ တုိႚကုိ ဆရာ႒ကီး ဴမင္လ႖င္ ဝမ္းနည္း လာတတ္ ဳကေအာင္ ကဗဵာ ဖၾဲႚသည္။ ဤသုိႚဴဖင့္ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ မဵားသည္ ဴမန္မာႎုိင္ငံ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး စနစ္ အတၾက္ ႎုိင္ငံေရး လႁပ္ရႀားမႁ၏ တစိတ္တပုိင္း အဴဖစ္ဴဖင့္ တမဵႂိးတဖုံ ထူးလာ သည္ဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ၁၉၁၉ ခုႎႀစ္ ေလာက္မႀ စ၍ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာမဵားတၾင္ ေဒၝင္း အလံကုိ သိသိသာသာ႒ကီး လၿင့္ထူ လာ႓ပီဟု ဆုိခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္ပၝသည္။ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး စနစ္ အတၾက္ ဘိလပ္၌ အေရး ဆုိရန္ ဝုိင္-အမ္-ဘီ-ေအ အသင္းခဵႂပ္၏ ေစလၿတ္ဴခင္းကုိ ခံရေသာ လူငယ္ ကုယ ိ ္စားလႀယ္ သုံးဦးႎႀင့္ တကၾ တုိင္းဴပည္၏

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

163

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဴခလႀမ္းကုိ ဆရာ႒ကီး သေဘာကဵ အားတက္ သဴဖင့္ တုိင္းဴပည္ ကလည္း သေဘာကဵ အားတက္ လာေအာင္ 'ေဳသာ္ - ဴပည္အမႁေပမုိႚ ေငၾခ႟ုငယ္ႎႀင့္ ေဇယဵတုပၝကၾဲႚ သေဴပႎုခဵိန္တင္ရန္ ပန္းေတၾကလည္း မဵားပၝဘိသနဲႚ ေဖ-ပု-ရႀိန္ အဂႆလန္ နန္းေဴမ သၾားတုိႚမႀာဴဖင့္ အားေဴမာက္ဖၾယ္ ႒ကံလၾယ္ဖန္လၾယ္ႎႀင့္ အႎၩရာယ္ ရန္စၾယ္ေမာင္းတဲ့ဴပင္ ဴမန္နယ္ကုိ ဴပန္လၾယ္ေဳကာင္းေတၾႎႀင့္ ဆုေတာင္းကာ ပတၪနာဆင္တဲ့ဴပင္ ဆရာအရႀင္ မင္း႟ုိႚ ကုိရင္မႁိင္းမႀာဴဖင့္ လယ္ကုိင္းသူ အ႟ၾယ္သင့္ေတၾနဲႚ မယ္ဴမင့္ေခၞ ေကာသာဝတီရဲႚဴပင္ ေခမာေထရီ ေမရီ ေဳကာ့ေဳကာ့ရၿန္းတုိႚႎႀင့္ မဟာအလုံ အညာမုံ႟ၾာ တဝန္းငဲ့ဴပင္ ဟံသာဒဂုံပၝ စံရာသထုံ ကၾန္းဆီက လၾမ္းရက္မေမ့ သူေတၾမႀာေနာ္ကၾယ္ ဆၾမ္းသက္ေစ့လႀႃ' ဟု ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့သည္။ လူငယ္ပုိင္း၏ ႒ကိႂးပမ္းမႁကုိ ကဖဵက္ယဖဵက္ လုပ္ခဵင္ ဳကေသာ ႓ဗိတိသ႖ အစုိးရ ဘက္သား လူ႒ကီးပုိင္းကုိ ကန္ႚကၾက္လုိ သဴဖင့္ လူငယ္မဵားသည္ ဴပည္လုံးက႗တ္ ညီလာခံ႒ကီးကုိ ပထမ အ႒ကိမ္ ကဵင္းပ ႎုိင္ဳကေသာ အခၝ တုိင္းဴပည္ ကလည္း အုံ႔က အားေပး လာေအာင္ ဆရာ႒ကီး ကလည္း 'ေဟာင္းသမ႖အရာရာ ဴပန္ကာဆလုိက္ေတာ့ ေႎႀာင္းဴမန္မာ့ ဴမန္မာကံသာဖုိႚ ဘဝေပေလာ့ တေကာင္းကသာ မႎၩလာကဵေအာင္ပၝ့ တရံတခၝငႀ ဴမန္ဌာန ဴပည္ရာဇဝင္မႀာ သည္တခၝတၾင္ လုိသဴဖင့္ အစုအေရာက္ အညီမမဵား ညီလာ သဘင္မႀာေတာင္မႀ ခုေလာက္ မစည္ကား' ဟု ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့ပၝသည္။ ထုိႚေနာက္ ၁၉၂၀ ဴပည့္ႎႀစ္ အတၾင္းတၾင္ ႎုိင္ငံေရး အလားအလာ ရႀိလႀေသာ ဦးထၾန္းရႀိန္သည္ ႎုိင္ငံေရး ေဆာင္႟ၾက္ရင္း အနိစၤ ေရာက္ေသာ အခၝ၌ လည္းေကာင္း၊ ဝံသာႎု တရား ေဟာ၍ ဴမန္မာ တုိႚ၏ မဵက္စိကုိ ဖၾင့္ေပး ေနေသာ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၨမကုိ ႓ဗိတိသ႖ အစုိးရက ဖမ္းဆီးေသာ အခၝ၌ လည္းေကာင္း၊ တုိင္းဴပည္ ကလည္း ဝမ္းနည္း ေဳကကၾဲ၍ ႎႀေဴမာ လာေအာင္ ဆရာ႒ကီးသည္ ဝမ္းနည္း စရာ၊ ေဳကကၾဲ စရာ၊ ႎႀေဴမာ စရာ ကဗဵာ မဵားကုိ ဖၾဲႚဆုိ ဴပန္သည္။ တဖန္ ၁၉၂၀ ဴပည့္ အတၾင္း ၌ပင္ နယ္ခဵဲႚကုိ ေတာ္လႀန္ လုိသဴဖင့္ ယူနီဗာစီတီ သပိတ္႒ကီး ေမႀာက္႓ပီး သည့္ေနာက္ အမဵႂိးသား (ေနရႀင္နယ္) ေကဵာင္းမဵားကုိ လည္းေကာင္း၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

164

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အမဵႂိးသား ေကာလိပ္ကုိ လည္းေကာင္း တည္ေထာင္ ႎုိင္ဳကေသာ အခၝလည္း တတုိင္းဴပည္လုံး စိတ္အား တက္လာေအာင္ ဆရာ႒ကီးသည္ စိတ္အား တက္စရာ ကဗဵာမဵားကုိ ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့ဴပန္သည္။ ၁၉၁၉ ခုႎႀစ္ ဘိလပ္သၾား ကုိယ္စားလႀယ္မဵား ဘၾဲႚ ေလးခဵႂိး၌ ဆရာ႒ကီးသည္ 'ဘဂဝၝဘုရာ့ စက္ပဵံနိဗၱာန္ ေကာင္းကင္စခန္းေပမုိႚ ပၝဒနက္သန္ ဗိမာန္ေကဵာင္း သခႆမ္းတၾင္မႀ ခေအာင္း ကညင္ သဖန္းငဲ့ဴပင္ ထေနာင္းပင္ တနန္းရယ္ႎႀင့္ ဝနာ ကဘယံအငူ အေပၝင္းဘဝင္ ခဵမ္းေစဖုိႚ အေကာင္းတမင္ မႀန္းမႀန္း႓ပီး ေဒၝင္းအဆင္ဆန္းေတၾနဲႚ ပဝၝအလံထူ' ဟူ၍ အစခဵီ ခဲ့ပၝသည္။ ထုိ အစခဵီ စာတၾင္ ဆရာ႒ကီးသည္ ေကဵာင္းသခႆမ္း၏ အသၾင္ အဴပင္ကုိ ေဖာ္ဴပ ထားပၝသည္။ ထုိေကဵာင္း သခႆမ္းကုိ ေတာ႓မိႂင္ အတၾင္းတၾင္ ကမ္းပၝး အငူ တခု၌ တည္ရႀိ ေနဟန္၊ ခေအာင္းပင္၊ ကညင္ပင္၊ သဖန္းပင္၊ ထေနာင္းပင္တုိႚ ႓ခံရံ ေနဟန္ ဖၾဲႚဆုိ ထားသည္ ဴဖစ္ရာ ထုိေကဵာင္း သခႆမ္းသည္ ေတာရ သေဘာ ဴဖစ္၍ ကာမဂုဏ္ အာ႟ုံ ဆိတ္သုဥ္းေသာ အမူအရာကုိ ေဆာင္ေန ပၝသည္။ ထုိ အမူအရာတၾင္ ေလာကီကုိ မမက္လုိ ဟူေသာ သေဘာသည္ ေပၞလၾင္ ေနသည္ဟု ထင္ရ ပၝသည္။ သုိႚရာတၾင္ ထုိေကဵာင္း သခႆမ္း၌ ေဒၝင္းအလံ လၿင့္တင္ ထားဟန္ ကုိလည္း ဖၾဲႚထားသည္ ဴဖစ္ရာ ေလာကီကုိ လုံးဝ စၾန္ႚသည္ ဟုလည္း မဆုိသာပၝ။ ေဒၝင္း အလံသည္ အတိတ္ေခတ္ ကုိယ့္မင္း ကုိယ့္ခဵင္း ဘဝက လၾတ္လပ္ေသာ ဴမန္မာ ႎုိင္ငံကုိ ကုိယ္စား ဴပႂခဲ့သည္ ဴဖစ္ရာ ႎုိင္ငံ အကဵႂိး ေလာကီ အကဵႂိး ဴပည္သူ လူထု အကဵႂိး ေလာကီ တုိႚကိုကား ဆရာ႒ကီး မက္လုိေသာ ဆႎၬ ရႀိ၏ဟု ယူေသာ္ ရႎုိင္ ပၝသည္။ ဆရာ႒ကီး၏ ဘဝ ခရီးတၾင္ ၁၉၁၄ - ၁၅ ခုႎႀစ္ ေလာက္က ဇနီးသည္ အနိစၤ ေရာက္ခဲ့ ပၝသည္။ သုိႚေသာ္လည္း အိမ္ေထာင္သစ္ မထူခဲ့ပၝ။ ႎုိင္ငံႎႀင့္ ဴပည္သူ လူထု အကဵႂိး အတၾက္ အားသၾန္ ခဲ့သည္ ကုိသာ ေတၾႚရ ပၝသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီး မမက္ လုိေသာ ေလာကီ ဆုိသည္မႀာ ကုိယ္ကဵႂိး ေလာကီ မဵႂိးသာ ဴဖစ္တန္ရာ ပၝသည္။ ဇနီးသည္ အနိစၤ ေရာက္႓ပီးသည့္ ေနာက္ပုိင္းတၾင္ ဆရာ႒ကီးသည္ အသင့္အတင့္ ႎႀလုံး သၾင္းဴခင္း၊ ေရာင့္ရဲဴခင္း၊ ႓ခိႂး႓ခံဴခင္း၊ မတုန္မလႁပ္ ဴခင္းတုိႚ ဴဖင့္သာ ေန၍ ႎုိင္ငံ အကဵႂိး အတၾက္ အားသၾန္ ေတာ့မည္ဟု ဆုံးဴဖတ္ ခဲ့ဟန္ တူပၝသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီး၏ ေဒၝင္း အလံတင္ ေကဵာင္းသခႆမ္းသည္ သူႚ ရာသက္ပန္ ဆႎၬကုိ ဥပမာ တင္စား၍ ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့ေသာ ဥပမာ အဖၾဲႚ ဴဖစ္သည္ဟု ယူခဵင္ ပၝသည္။ ေနာင္အခၝ ဆရာ႒ကီး ေရးေလ့ ရႀိေသာ ကဗဵာမဵားသည္ ေယဘုယဵ အားဴဖင့္ ထုိ ေဒၝင္းလံတင္ ေကဵာင္းသခႆမ္းမႀ သာသာယာယာ ဴမည္လာေသာ ဘဝ ေတးဂီတ မဵားသာ ဴဖစ္သည္ဟု ဆုိခဵင္ ပၝသည္။ ၁၉၁၃ ခုႎႀစ္မႀ ၁၉၂၀ ဴပည့္ႎႀစ္ေလာက္ အထိ ၈ ႎႀစ္ခန္ႚမ႖ ဳကာဴမင့္ေသာ ကာလ အတၾင္း မီးခဲ ဴပာဖုံး ဴဖစ္ခဲ့ေသာ ဴပည္သူ တုိႚ၏ ဇာတိမာန္ စိတ္ဓာတ္ အင္အားသည္ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး စနစ္ ရမႁ အတၾက္ ႎုိင္ငံေရး ေခၝင္းေဆာင္မဵား ႎုိင္ငံေရး အလုပ္ကုိ လုပ္လာ ဳကသည့္ အေဴခအထိ တုိင္းဴပည္၌ တက္႔က စုစည္း မိဴခင္း ရႀိလာ ႓ပီဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ပၝေတာ္မူ က႟ုဏာေဳကာင့္ ဴဖစ္ခဲ့ေသာ ဆရာ႒ကီး၏ ဇာတိမာန္ ႎုိင္ငံခဵစ္ စိတ္ဓာတ္ ကဗဵာမဵားသည္ အေဴခခံ ဴဖစ္ေသာ ဴပည္သူ လူထု ဇာတိမာန္ စိတ္ဓာတ္ကုိ ခုိင္မာေအာင္ စည္း႟ုံး ေပးႎုိင္ ခဲ့႓ပီဟု ယူသင့္ ပၝသည္။ ထုိႚေနာက္ပုိင္း ၌ကား သူ စည္း႟ုံး ေပးခဲ့ေသာ ဇာတိမာန္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

165

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စိတ္ဓာတ္ အင္အားစုကုိ ႎုိင္ငံေရးသမားမဵားက ေအာင္ဴမင္စၾာ အသုံးဴပႂ ႎုိင္ေရး အတၾက္ ဆရာ႒ကီးသည္ သင့္ဴမတ္ ဳကေစ လုိေသာ၊ အခဵင္းခဵင္း ညီရင္း အစ္ကုိ ကဲ့သုိႚ ခဵစ္ခင္၍ သည္းခံဳက ေစလုိေသာ ညီႌၾတ္ေရး တရားကို လည္းေကာင္း၊ စစ္႓ပီး ေခတ္တၾင္ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး တရားကုိ လည္းေကာင္း ေမတၨာ ႎႀလုံးသၾင္းဴဖင့္ ဖၾဲႚဆုိရ ရႀာပၝသည္။ အစ ကနဦးတၾင္ ႎုိင္ငံ၌ ဇာတိမာန္ ေခၝင္းပၝး ေနေသး သဴဖင့္ ဇာတိမာန္ ႔ကယ္ဝမႁကုိ ဆရာ႒ကီး ေတာင့္တဴခင္း ရႀိ၍ စာဆုိ ခဲ့သည္ဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ ေနာက္ပုိင္းတၾင္ ႎုိင္ငံ၏ ဇာတိမာန္ ႔ကယ္ဝမႁကုိ အကဵႂိး ရႀိေအာင္ အသုံးဴပႂ၍ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႎုိင္ ဳကေရး အတၾက္ ဆရာ႒ကီး ေဳကာင့္ဳကဴခင္း ရႀိ၍ ညီႌၾတ္ေရး ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး တုိႚကုိ ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့သည္ဟု ဆုိႎုိင္ ပၝသည္။ ထုိသုိႚေသာ ေတာင့္တမႁ၊ ေဳကာင့္ဳကမႁ တုိႚသည္ ႎုိင္ငံႎႀင့္ ဴပည္သူ လူထု၏ အကဵႂိး အတၾက္ ဴဖစ္သဴဖင့္ ဴမတ္သည္ဟု ဆုိခဵင္ ပၝသည္။ ထုိႚေဳကာင့္လည္း သေဘာ ေပၝက္ဳကေသာ ဴပည္သူ လူထုသည္ ဆရာ႒ကီး၏ စာမဵားကုိ ဴမတ္ႎုိး ဳကသည္ဟု ထင္ပၝသည္။ ၁၉၂၂ ခုႎႀစ္မႀ စ၍ ႎုိင္ငံေရး လုပ္ငန္း ေဆာင္႟ၾက္ ေနေသာ ဂဵီ-စီ-ဘီ-ေအ ေခၞ ဴမန္မာ အသင္းခဵႂပ္႒ကီးတၾင္ မညီမႌၾတ္ေသာ အေဴခအေန ေပၞလာ ပၝသည္။ အမဵားက လုိခဵင္ ဳကသည္မႀာ 'ဟုမၳ႟ူး' ေခၞ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး စနစ္ ဴဖစ္သည္။ ႓ဗိတိသ႖ အစုိးရက အတင္း ေပးသည္ကား 'ဒုိင္အာခီ' ေခၞ တဝက္တပဵက္ အတုအေယာင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး စနစ္ ဴဖစ္သည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ႎုိင္ငံေရး ေခၝင္းေဆာင္ပုိင္းတၾင္ လက္ခံသင့္ လက္မခံသင့္ ဝိဝၝဒ ေပၞလာ ႓ပီးေနာက္ သေဘာခဵင္း မတုိက္ဆုိင္ ဳကသဴဖင့္ ဴမန္မာ အသင္းခဵႂပ္၌ ၂၁ ဦး ဂုိဏ္းကၾဲ ဳကေလ ေတာ့သည္။ ဤတၾင္ မညီမႌၾတ္ ဴဖစ္လာ ဳကေသာ ပတ္ဝန္းကဵင္ ေလာက အမူအရာသည္ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာမဵား အဖုိႚ ေပၞလာဘိ သကဲ့သုိႚ ဴဖစ္လာ ပၝသည္။ လူငယ္ ေခၝင္းေဆာင္ပုိင္း၌ သာမက သံဃ သာမဂၢီ အဖၾဲႚလည္း ကၾဲသည္။ ဂုိဏ္း လက္ကုိင္ သတင္းစာ မဵားမႀ တဆင့္ ဂုိဏ္းဂဏ စိတ္တုိႚဴဖင့္ တဖက္ကုိ တဖက္ ပုတ္ခတ္ ဳကသည္။ ထုိအခၝ ႎုိင္ငံေရး ေလာကတၾင္ ကုိယ္ပုိင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး စနစ္ ပန္းတုိင္သည္ ကၾယ္ရ ရႀာေလ ေတာ့သည္။ ထုိအခၝ ဆရာ႒ကီး၏ စိတ္ညစ္သံ ပၝလာသည္။ 'ေဳသာ္ - ႎႀစ္ဂုိဏ္း မသင့္ဴပန္ေတာ့ စစ္ကုိင္း လၿင့္ခဵင္ေပၝ့ မႁိင္းဴဖင့္ေဴဖကာ ကဳကည္သႎႀင့္ ဴပည္ဌာနီ အခက္႒ကံႂဖုိႚလုိႚ ႎႀစ္ဖက္စၾယ္စုံ ေသၾးဳကေတာ့၊ ေဝသာလီ ပဵက္ပုံလည္း ေတၾးမိတဲ့ဴပင္' ဟု ဆရာ႒ကီး ဆုိခဲ့ ပၝသည္။ တဖန္ သံဃ သာမဂၢီ အဖၾဲႚ ကပင္ ဒကာ ေခၝင္းေဆာင္ မဵားကုိ ဆုံးမမည့္ အစား ႎႀစ္ဂုိဏ္း ကၾဲဴပန္ေသာ အခၝ 'မငဲ့မေထာက္ေတာ္မူရႀာတဲ့ ေထရ္ဆရာ ရဟန္းတုိႚေဳကာင့္ အတည့္ေလ႖ာက္ရပၝေတာ့ တပည့္တေသာက္မႀာဴဖင့္ မဳကည္မသာပန္း' ဟု ဆုိ၍ ဆရာ႒ကီး စိတ္ေမာ ရဴပန္သည္။ ေနာက္ပုိင္း ၌ကား ဆရာ႒ကီးသည္ ေမတၨာ ႎႀလုံး သၾင္းဴဖင့္ ႎႀစ္ဂုိဏ္းရန္ ေအးခဵမ္း ေစရန္ -

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

166

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

'ရန္မရႀည္ရန္ ဓမၳရာဇ္ဘဂဝၝဘရာ့ တရားေပေပၝ့ ခႎၬီဗလံ ေမတၨာဗရပၾ အားရဲႚဴပင္ ဂႎၬီသဏၵာန္ သစၤာဓမၳ စကားရယ္ႎႀင့္ ေခတ္ကာလ သမားေတၾကဴဖင့္ ဘုရား ႎႀလုံးသုံး႓ပီး မမုန္းဳကစရာ အႎႀစ္ တရာမက မဵားေအာင္ပၝ့ အခဵစ္ ဆရာက ပၾားေလေတာ့လုိႚ ဆုံးမတာ' ဟု ညီႌၾတ္ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး တရားကုိ ေဟာစ ဴပႂလာ ပၝသည္။ သုိႚရာတၾင္ ေဟာမရ ေဴပာမရ ဴဖစ္ေသာ အခၝ ဆရာ႒ကီးသည္ က႟ုဏာ ေဒၝေသာဴဖင့္ 'ေဒၝင္းေရာင္ေန ေမႀးသကုိ အခုိက္တၾင္မႀ ေခၝင္းေဆာင္ေတၾ ေရႀးနဂုိ မလုိက္ဴပန္ေတာ့ အေရးထုိထုိ၌ အခုိက္အခၾင့္ မဟန္ ေခၾးလုိကုိက္ခဵင္တဲ့ စ႟ုိက္အကဵင့္တန္' ဟု ကေလာ္ ခဲ့ပၝသည္။ တခၝတရႚ စိတ္နာသံပင္ ပၝလာ တတ္သည္။ ထုိေနာက္ စံဖဲ ကိစၤ ေပၞလာေသာ အခၝ၌ လည္းေကာင္း၊ ဆရာစံ ေခၝင္းေဆာင္ေသာ ေတာင္သူ လယ္သမား ေတာ္လႀန္ ပုန္ကန္ေသာ ဂဠႂန္ အေရးေတာ္ပုံ၌ လည္းေကာင္း၊ ဆရာ႒ကီးသည္ လက္ပုိက္၍ မဳကည့္ မေနႎုိင္၊ အေရးေတာ္ပုံ ဒုကၡသည္ တုိႚအား တဖက္ တလမ္းမႀ အကူအညီ ေပးခဲ့ ပၝသည္။ 'သာမ႖ႂိႚအရကုို အစုံဖန္ေပၝ့ ရဂုံစံခဵစ္စရာ တပည့္တုိႚမႀာဴဖင့္ ဥႂံအရဟံ သစၤာကတိေတၾႎႀင့္ ဂဠႂန္သရဏံ ဂစာၥ မိဳကေပေတာ့ အဴပစ္ဘယာ မထိေစခဵင္တဲ့ ပဏိတေစတနာ သေဘာတၾင္မႀ ရႀိရႀိသမ႖ အေဝရာ သေဘာပၝကၾဲႚ ေခတ္အခၝဳကည့္ ဴပည္႟ၾာ တေဳကာကုိဴဖင့္ ရႀစ္ခၝတိတိဴဖစ္မႀာ သိသိ႒ကီး ေမတၨာ ရႀိတာေဳကာင့္ ကဝိက ေသေသခဵာခဵာေဟာ' ဟုလည္း ဆရာစံ ဂဠႂန္ အေရးေတာ္ပုံ အေဳကာင္းကုိ ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၀ ဴပည့္ႎႀစ္ ေလာက္တၾင္ ဒုိႚဗမာ အစည္းအ႟ုံးသည္ လုံးဝ လၾတ္လပ္ေရး ေဳကညာခဵက္ အသစ္ဴဖင့္ ေပၞလာရာ ဆရာ႒ကီး အဖုိႚ ပတ္ဝန္းကဵင္ ေလာက၏ အမူအရာ သစ္မဵား ေပၞလာ၍ ဆရာ႒ကီး အလၾန္ အားတက္ လာဴပန္သည္။ ေနာက္ အခၝ၌ မစၤတာ ေမာင္မႁိင္း ကေလာင္ဘၾဲႚကုိ စၾန္ႚ၍ သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း ဘၾဲႚကုိပင္ ခံယူ လုိက္သည္။ သုိႚရာတၾင္ ေနာက္ပုိင္း၌ ဒုိႚဗမာ အစည္းအ႟ုံးတၾင္ သေဘာ ကၾဲလၾဲမႁ ရႀိလာ ဴပန္ရာ၊ ဆရာ႒ကီး စိတ္မေအး ဴဖစ္ရ ဴပန္သဴဖင့္ ' ယခု မေကာင္းသဟာ ေပဵက္မည္ မေပဵာက္မည္ အေရးကုိလ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

167

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆုေတာင္းကာ ေကဵာက္ခဵိလုိႚ ေမးဳကေတာ့ မေအးစဖၾဲႚ အေထၾေထၾေပေနာ္ရႀင္ အကေလး တပည့္ေတၾမႀာဴဖင့္ တေႎၾးေႎၾး မတည့္မူ၍ နေဘး ဖဲ့ခဵင္ဳကေရာ့သလား ေလးတဲ့ အေန' ဟု ဖုိႚဆုိ၍ သခင္း ညီႌၾတ္ေရး တရားကုိ ေဟာရ ဴပန္ပၝသည္။ ထုိႚေနာက္ပုိင္း ၌ကား ဆရာ႒ကီးသည္ ကဗဵာ အေရးအသား နည္းပၝး လာ၍ ႎုိင္ငံေရး လုပ္ငန္းတၾင္ ကာယကံေဴမာက္ ေဆာင္႟ၾက္ လာပၝသည္။ ညီႌၾတ္ေရးႎႀင့္ ကမာၲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး တရား တုိႚကုိ အနိစၤ ေရာက္သည္ အထိ ေဟာခဲ့ ေဴပာခဲ့ သည္မႀာ အထင္အရႀား ဴဖစ္ပၝသည္။ ဆရာ႒ကီး ဖၾဲႚဆုိ ခဲ့ေသာ ကဗဵာ့ သေဘာ၏ အေဴခခံ အရင္းအဴမစ္ ဴဖစ္သည့္ က႟ုဏာ ေမတၨာ ေစတနာ အေဳကာင္းကုိ လည္းေကာင္း၊ ထုိ ေစတနာတုိႚ ကဵေရာက္ ခဲ့ရာ ဴဖစ္ေသာ ဆရာ႒ကီး၏ ပတ္ဝန္းကဵင္ ေလာက၏ အမူအရာမဵား အေဳကာင္းကုိ လည္းေကာင္း ဤမ႖ဴဖင့္ တခန္း ရပ္ပၝ ရေစ။ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ့ ပုံသဏၵာန္သုိႚ ဆက္ဳက ဦးစုိႚ။ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ့ ပုံသဏၵာန္သည္ ေခတ္ႎႀင့္လည္း ညီ၍ ကဗဵာ့ အေဳကာင္းအရာ တုိႚႎႀင့္လည္း ညီသည္ဟု ဆုိခဵင္ ပၝသည္။ ေခတ္ႎႀင့္ ညီသည္ ဆုိဴခင္းမႀာ ဆရာ႒ကီး တင္ဴပပုံသည္ ေခတ္က ႒ကိႂက္၍ ေခတ္က လက္ခံေသာ တင္ဴပပုံကုိ ဆုိလုိ ပၝသည္။ ဆရာ႒ကီး ကဗဵာ ေရးေသာ ေခတ္ကေသာ္ ႟ုပ္ေသးပၾဲ ဇာတ္ပၾဲ တုိႚသည္ အလၾန္ ေခတ္စား သည္ဟု သိရ ပၝသည္။ ထုိ ပၾဲမဵားတၾင္ မင္းသား မင္းသမီး တုိႚသည္ အေရး ကိစၤ တခုခု အေဳကာင္းကုိ စကားဖန္ တလႀည့္၊ ေတးကဗဵာ တလႀည့္ ေဴပာဆုိ ဖၾဲႚႎၾဲႚ၍ ဇာတ္ကၾက္ ေပၞေအာင္ ေဖာ္တတ္ ဳကပၝသည္။ အေရး ကိစၤ အေဳကာင္း အေကာင္း အဆုိးကုိ ႒ကိႂတင္ ေဴပာဴပ ႓ပီးေနာက္ ထုိအေဳကာင္း ကုိပင္ လၾမ္းခဵင္း ဴဖစ္ေစ၊ ေတးထပ္ ဴဖစ္ေစ၊ ေလးခဵႂိး ေဒၾးခဵႂိး ဴဖစ္ေစ ဖၾဲႚ၍ သီဆုိေသာ သေဘာ ဴဖစ္သည္။ ထုိ သေဘာသည္ လူထုသုိႚ လၾယ္လၾယ္ကူကူ ေရာက္သဴဖင့္ လူထု ႎႀစ္သက္ေသာ သေဘာ ဴဖစ္သည္။ သူႚ ကဗဵာမဵားကုိ တုိင္းဴပည္သုိႚ တင္ဴပရာတၾင္ ဆရာ႒ကီးသည္ ထုိ သေဘာကုိ အသုံး ဴပႂခဲ့ ပၝသည္။ သူႚ ကဗဵာမဵား ပၝေသာ စာအုပ္ စာတမ္း အမည္ မဵား၌ ဗုိလ္ဋီကာ၊ ေဒၝင္းဋီကာ၊ ေဒၝင္းဂဏၵိ စသည္ဴဖင့္ ဋီကာ ဂဏၵိ အမည္ တပ္ထား ေသာ္လည္း ထုိစာအုပ္ စာတမ္း တုိႚ၏ အႎႀစ္သာရသည္ သူ ေဴပာခဵင္ေသာ အေဳကာင္း တရပ္၏ အေကာင္းအဆုိး တုိႚကုိ ေယာဂီ ရေသ့ ဆရာမႁိင္း အဴဖစ္ဴဖင့္ ေရႀးဦးစၾာ စကားဖန္ ခင္း႓ပီး ေသာ္မႀ လည္းေကာင္း။ ေယာဂီ ရေသ့ ေမာင္မႁိင္းႎႀင့္ ေဘဒၝ ေကသာ အရီးစိမ္ စေသာ ရေသ့မတုိႚ စကား အခဵီအခဵ ေဴပာဳကဟန္ ဇာတ္လမ္း ဆင္႓ပီး မႀေသာ္ လည္းေကာင္း ထုိ အေဳကာင္း၏ အေကာင္းအဆုိး တုိႚကုိပင္ ကဗဵာ ဖၾဲႚတတ္ဴခင္း ဴဖစ္သည္ကုိ ေတၾႚရ ပၝသည္။ ထုိအခၝ ႟ုပ္ေသး မင္းသား႒ကီး၏ အေဴပာႎႀင့္ အဆုိကုိ နားေထာင္ ေနဘိ သကဲ့သုိႚ ဴဖစ္ပၝသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ့ ပုံသဏၵာန္ကုိ ေခတ္ႎႀင့္ ညီေသာ ပုံသဏၵာန္ ဟူ၍ ဆုိခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္ပၝသည္။ ကဗဵာ့ အေဳကာင္းအရာ တုိႚႎႀင့္ ညီသည္ဟု ဆုိရာတၾင္ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာမဵား၌ ဆရာ႒ကီးသည္ သူဖၾဲႚေသာ အေဳကာင္းအရာ၏ သေဘာအလုိက္ လည္းေကာင္း၊ သူ၏ စိတ္ခံစား လႁပ္ရႀားမႁ အလုိက္ လည္းေကာင္း သက္ဆုိင္ရာ သဒၬၝ လကႆာရ၊ အတၨာ လကႆာရ တုိႚကုိ သုံးတတ္ေဳကာင္း တုိႚကုိသာ တင္ဴပ လုိပၝသည္။ အတိတ္ ရာဇဝင္မႀ ဴမန္မာ့ ဂုဏ္ရည္ အေဳကာင္းကုိ ခဵီးကဵႃး ဖၾဲႚဆုိလ႖င္ ရာဇဝင္သုံး စကား၊ ထီးသုံး နန္းသုံး စကား တုိႚကုိ သုံးတတ္သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

168

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

'သနင္း ထီးပဟုိရ္ ေဗၾဴပဒုေပေပၝ့ မင္း႒ကီးညိႂ အေဴခဴပႂခဲ့တဲ့ ေ႟ၿေကတု ေတာင္ငူဴပည္' ဟု ဆုိခဲ့ေသာ ေကတုမတီ ေတာင္ငူေခတ္ ဖၾဲႚကို ေထာက္၍ သိႎုိင္ ပၝသည္။ မဵက္ေမႀာက္ေခတ္ ေတာင္သူ လယ္သမားတုိႚ အေဳကာင္းကုိ ဖၾဲႚဆုိလ႖င္ ေတာင္သူ လယ္သမား ဘဝ ဆုိင္ရာ စကား တုိႚကုိ ဆိုတတ္သည္။ 'လမ္းခဵႂိး အေရႀႚက စမ္း႟ုိးအေကၾႚ ခေရာင္းယာမႀာ အထုပ္ေတၾ ေဴဖေဴဖ႓ပီး အကုန္သာ႒ကဲေလေတာ့ ဟဲ့လုိႚ ခရမ္းမဵႂိးေစ့ေကာင္းစၾာ င႟ုတ္ ဂဵႂံ ကုလားပဲသာပၝ့ ႎႀမ္းမဵႂိး ေသၾႚေသၾႚေဴပာင္းဝၝ ငဴပႂပ္ ဖ႟ုံပၝ ဖရဲငဲ့ဴပင္ ထမ္းပုိး၍ ေရာင္းစရာ အထုပ္မုန္လာ ခဝဲေတၾႎႀင့္' ဟု ဆုိခဲ့ေသာ အဖၾဲႚကုိ ေထာက္၍ သိႎုိင္ ပၝသည္။ စိတ္ခံစား လႁပ္ရႀားမႁ အလုိက္ စကား ေ႟ၾးရာတၾင္ ဆရာ႒ကီးသည္ ႎုေအာင္၊ ႎၾဲႚေအာင္၊ ယဥ္ေအာင္၊ ခံ့ေအာင္၊ စကားႎု၊ စကားႎၾဲႚ၊ စကားယဥ္၊ စကားခံ့ တုိႚကုိ မရမက ရႀာေဖၾ လုပ္႒ကံ၍ ေ႟ၾးသည္ မဟုတ္။ သူႚစိတ္ အေတၾႚအ႒ကံႂကုိ တိတိကဵကဵ ေဖာ္ႎုိင္စၾမ္း ရႀိေသာ သုံး႟ုိး စၾဲ႟ုိး စကား တုိႚကုိ ေ႟ၾး၍ ဆုိတတ္ ပၝသည္။ ဝမ္းနည္း သဴဖင့္ ဝမ္းနည္း စရာကို ေရးလ႖င္ 'ဆရာမႁိင္း ခၝတုိင္းသုိႚ စိတ္မေပဵာ္' ဟု လည္းေကာင္း 'စိတ္ငယ္ဖၾယ္ အေမႀာင္ဆုိင္းဴပန္ေတာ့ သပိတ္လၾယ္ ေတာင္စစ္ကုိင္းဆီက ေမာင္မႁိင္းဴဖင့္ ပူေတာ္မူ' ဟု လည္းေကာင္း 'ဴပန္ေဴပာလ႖င္ က႗ႎု္ပ္ဘဝ အမႀားေပေပၝ့ သံေယာဇဥ္ ႟ႁပ္စၾ တရားေတၾႎႀင့္ ဒုကၡမဵားလႀခဵည့္ ေ႟ၿမႁိင္းရယ္' ဟု လည္းေကာင္း စိတ္ကူးယဥ္ စကား မပၝ၊ အပုိအခဵဲႚ မပၝ၊ လုိသေလာက္ ကုိသာ ႟ုိး႟ုိးမတ္မတ္ ဆုိတတ္ ပၝသည္။ ၁၉၂၀ ဴပည့္ႎႀစ္ ယူနီဗာစတီ သပိတ္ေဳကာင့္ စိတ္အား တက္သဴဖင့္ စိတ္အား တက္စရာကို ေရးေသာခၝ 'ေဝးခရီးေပမဲ့ အေရး႒ကီးလ႖င္ဴဖင့္ ေသၾးနီးရာ ပၝစ႓မဲေပမုိႚ ဆရာလည္းကၾာ၊ ပထမအရင္ ကနဦးဆီက

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

169

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဴမန္မာ့တခၾင္မႀာ သမၳတရႀင္ဘုရင္ မလူးခင္ပၝ့ ထဆင့္ထူးကို တဴမည္ဴမည္သင္ခဲ့သမုိႚ (ထီ) မထင္ေကဵာင္းေတာ္သားေတၾတုိႚ အမည္အစဥ္မႀာ ေခၝင္းအေပၞဖဵားတၾင္မႀ မင္း႟ုိးဆရာကို စာရင္းတုိႚကာ ထားလုိက္ဳကေပေတာ့' ဟု ေဴပာ႟ုိး ဆုိ႟ုိး ဴဖစ္ေသာ အားရစရာ စကား တုိႚကုိ ဆုိတတ္ ပၝသည္။ ရန္ေတၾႚ ခဵင္ေသာ အခၝ 'မင္းတိုႚဉာဏ္ အဴမင္ တမုိက္တထၾာမ႖ရယ္ႎႀင့္ ဴငင္းဖုိႚသန္လ႖င္ မုိက္ရာကဵပၝလိမ့္ စ႟ုိက္သဘာဝရယ္တဲ့ ကဵမ္းဂန္နယ္ မန္းသံထယ္ထယ္ႎႀင့္ မာနတက္စရာအမဵား အရမ္းထန္မဟယ္ဴဖင့္ ဗာလလကၡဏာတပၝး' 'မႁိင္းဟဲ့ေနာ္ တုိင္းနဲႚ ဴပည္ေကဵာ္ဖုိႚ ေဴဖမေနာ္ အဖက္ဖက္က စမ္းဳကေပေတာ့ မေဴပေသာ္ တသက္ႎႀစ္သက္တမ္းပၝပဲ' ဟု အရပ္သုံး စကား တုိႚကုိပင္ ထက္ဴမက္ေအာင္ သုံးတတ္ ပၝသည္။ ေနာက္တခဵက္ တင္ဴပ လုိသည္မႀာ ဆရာ႒ကီး၏ ဥပစာ စကား သုံးတတ္ပုံ ဴဖစ္ပၝသည္။ ဆရာ႒ကီးသည္ ကဗဵာ မဵားကုိ ေရးရာတၾင္ ေယာဂီ ရေသ့ အဴဖစ္ကုိ ယူ၍ ေရးေလ့ ရႀိသဴဖင့္ ရေသ့ အသုံးအေဆာင္ တုိႚကုိ လည္းေကာင္း၊ ရေသ့ အေ႕ခအရံ ဆုိင္ရာ ေကသာ ေဘဒၝ စေသာ ရေသ့မ အမည္မဵားကို လည္းေကာင္း၊ ဘန္းဒမက၊ ဘန္းတပဲ့ စေသာ စကားမဵားကုိ လည္းေကာင္း သုံးသည္ကုိ ေတၾႚရ ပၝသည္။ ထုိစကား မဵားသည္ ေယဘုယဵ အားဴဖင့္ သူႎႀင့္ ရင္းႎႀီးေသာ၊ သူႎႀင့္ ဆက္ဆံ တတ္ေသာ မိတ္ေဆၾမဵား၊ တပည့္မဵား တုိႚကုိ တင္စား ထားဴခင္းသာ ဴဖစ္သည္ဟု ယူသင့္ ပၝသည္။ တဖန္ ထုိေယာဂီ ရေသ့႒ကီးသည္ အဂၢိရတ္ ဝၝသနာ ပၝသူ ဴဖစ္သဴဖင့္ အဂၢိရတ္ စကားမဵား ကုိလည္း သုံးေလ့ ရႀိပၝသည္။ အဴဖႃ အဝၝလမ္း၊ ဴပဒၝးလုံး၊ ဖားဂမုန္း စေသာ စကား တုိႚသည္ သူႚယုံဳကည္ခဵက္ အတုိင္း တုိင္းဴပည္ အကဵႂိးအတၾက္ ထားရႀိေသာ သူႚဆႎၬကုိ တင္စား ထားဴခင္းသာ ဴဖစ္သည္ဟု ယူသင့္ ပၝသည္။ တဖန္ ထုိေယာဂီ ရေသ့သည္ ပဵႂိႚလကႆာ ရာဇဝင္ တတ္က႗မ္းသူလည္း ဴဖစ္ဴပန္ သဴဖင့္ မဵက္ေမႀာက္ေခတ္ ႎုိင္ငံေရး လႁပ္ရႀားမႁ ကိစၤမဵားကုိ ဖၾဲႚရာ၌ပင္ ဧကရာဇ္ ပေဒသရာဇ္ ထီးသုံး နန္းသုံး စကား တုိႚကုိ သုံးေလ့ ရႀိပၝသည္။ သုိႚရာတၾင္ ဧကရာဇ္ ပေဒသရာဇ္ တုိႚကုိ စဲၾလမ္း ေသာေဳကာင့္ မဟုတ္။ အတိတ္ေခတ္ ကုိယ့္မင္း ကုိယ့္ခဵင္း ဘဝကုိ တင္စား လုိေသာ ေဳကာင့္သာ သုံးသည္ဟု ယူသင့္ ပၝသည္။ ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း တုိႚသည္ လၾတ္လပ္ေသာ ဴမန္မာ ႎုိင္ငံတၾင္ အထၾတ္အထိပ္သုိႚ မေရာက္မီ အနိစၤ ေရာက္ဳက ရသဴဖင့္ ႎႀေဴမာ လႀေဳကာင္းကုိ ဖၾဲႚရာတၾင္ ထီးသုံး နန္းသုံး စကား တုိႚကုိ သုံးခဲ့ပၝသည္။ 'ေဳသာ္ - ေတာင္နန္း ေဴမာက္နန္း အေဆာင္ေဆာင္ဳကငႀန္းနဲႚ အေခၝင္ မဴမန္းရခင္က ေအာင္ပန္းညိႂႚရရႀာတဲ့ ေအာင္ဆန္းတုိႚ ေသပုံ ႎႀေဴမာ'

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

170

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဟု ဖၾဲႚဆုိ ပုံကုိ ေထာက္၍ သိႎုိင္ ပၝသည္။ တဖန္ ၁၉၂၃ ခုႎႀစ္ေလာက္မႀ စ၍ ေရစုန္ ေမဵာခဲ့ ဖူးေသာ ႎုိင္ငံေရး ေလာကတၾင္ မေကဵနပ္ စရာ ေဒၝမနႍ ဴဖစ္စရာ တုိႚကုိ ေတၾႚခဲ့ရ သဴဖင့္ သူ မေကဵမနပ္ ဴဖစ္ခဲ့ရာမႀ လည္းေကာင္း၊ သူ ေဒမနႍ ဴဖစ္ခဲ့ရာမႀ လည္းေကာင္း၊ ေမတၨာ စိတ္ေအး စိတ္ေမၾး ဝင္လာ သလို ရႀိလာ ဴခင္းကို ဖၾဲႚရာ၍လည္း ပန္းေကာင္း ပန္းသန္ႚ စကား၊ ကမၳႉာန္း ရနံႚ စကား၊ ေနရီရီ စကား တုိႚကုိ ဆရာ႒ကီး သုံးခဲ့ ပၝသည္။ 'ဘန္းအဴပန္ႚ ေလတခဵီခဵီ ေသၾးေရာ့သလား အနမ္းခန္ႚပၝတဲ့ ပန္းသန္ႚသန္ႚ ေ႟ၿဖီမာလာ ကေလးလုိပၝ့ ကမၳႉာန္း ရနံႚ ေနရီရီမႀာေမၿး' ဟု ဥပစာ စကားထူး သုံးဖၾဲႚ၍ ဆုိခဲ့ပုံကုိ ေထာက္၍ သိႎုိင္ ပၝသည္။ ထုိသုိႚ ဖၾဲႚဆုိ တတ္ပုံ မဵႂိးကုိ ေရႀးေခတ္ နတ္သ႖င္ေနာင္၏ ဆၾတ္ပဵံႚဘၾယ္ ေအာင္ခဵီ ရတု၌ ရႀားရႀားပၝးပၝး ေတၾႚရ ဖူးသဴဖင့္ ဆရာ႒ကီး၏ ထုိစာသည္ ထူးလႀ ေပသည္ဟု ယူဆ မိသည္။ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာ့ ေကဵးဇူးႎႀင့္ စပ္လဵဥ္း၍ အခဵက္ ႎႀစ္ခဵက္ေလာက္ ကုိသာ တင္ဴပ လုိပၝသည္။ တခဵက္သည္ ဴမန္မာ စာေပ သမုိင္းတၾင္ ကဗဵာပုိင္း၍ တုိးတက္လာဴခင္း ဴဖစ္ပၝသည္။ အမဵား အားဴဖင့္ ဆရာ႒ကီး အသုံးဴပႂေလ့ ရႀိေသာ ကဗဵာ အစပ္သည္ ေလးခဵႂိးစပ္ ဴဖစ္သည္။ ေလးခဵႂးိ စပ္သည္ ႟ုပ္ေသး သဘင္၊ ဇာတ္သဘင္ တုိႚတၾင္ သဘင္ ထုံးစံ အတုိင္း ငုိခဵင္း အတၾက္ သီဆုိေလ့ ရႀိေသာ အစပ္မဵႂိး ဴဖစ္သည္။ ဆရာ႒ကီး မတုိင္မီ ကပင္ ထုိအစပ္မဵႂိး ရႀိခဲ့ ပၝသည္။ သုိႚရာတၾင္ စာေပ အပုိင္းသုိႚ မေရာက္၊ သဘင္ အပုိင္း ၌သာ တန္ႚခဲ့ ရသည္။ ဆရာ႒ကီး၏ ကေလာင္ဖဵား ၌ကား ထုိငိုခဵင္း အစပ္မဵႂိး အခန္ႚေဴပာ၊ အခန္ႚဆုိ သေဘာ သိုႚလည္း ဝင္လာ ႓ပီဟု ဆုိခဵင္ ပၝသည္။ သူႚ ေလးခဵႂိးမဵား အတၾက္ ဆရာ႒ကီးသည္ နေဘကုိ အသုံး ဴပႂရာတၾင္ မန္ကဵည္း႟ၾက္ထပ္ နေဘကုိ က႗မ္းကဵင္စၾာ သုံးတတ္သည္။ ဆရာ႒ကီး ေဴပာဴပ ခဵင္ေသာ အနက္ႎႀင့္ ဆရာ႒ကီး ယူတတ္ေသာ နေဘ တုိႚသည္ အမဵား အားဴဖင့္ အပုိအလုိ မရႀိ ထပ္မိ ဳကသည္။ ေဴပဴပစ္ဴခင္းလည္း ရႀိ၍ သုတိသာဴခင္းလည္း ရႀိသည္။ 'အစိေႎၩယဵ အပၯေမယဵ ေကဵးဇူးေတာ္အစုံ ဂုဏ္ေတာ္ အနႎၩေတၾႎႀင့္ ဝတီံေဝဇယႎႀင့္တကၾ ေဴပအမတကုိဴဖင့္ အေဴခတကဵ ေပးဖူးသေနာ္ အဖုံဖုံပုံေသာ္ စံရႎုိင္တဲ့ ပဝရံပဝရ တန္ခုိးအသၾယ္သၾယ္ဴဖာ အဟံ တပသရယ္က ပရမံ ပရမတည္းဟူေသာ အရဟံ ဘဂဝကုိတဲ့ ကုိးကၾယ္ပၝ' ဟု ဘုရား ရႀိခုိး ခဲ့သည္ကုိ ေထာက္၍ ဆရာ႒ကီး၏ မန္ကဵည္း႟ၾက္ထပ္ နေဘ အစၾမ္းကုိ သိႎုိင္ ပၝသည္။ တဖန္ ဆရာ႒ကီး၏ ေဒၾးခဵႂိးမဵားသည္ ေရႀးက စာမဵား ကဲ့သုိႚ မဟုတ္။ ဴမန္မာဴပည္ႎႀင့္ ဴပည္သူ လူထု၏ သုခ ဒုကၡ အေဳကာင္းကုိ အမဵားအဴပား စပ္ဆုိ ခဲ့ေသာ ကဗဵာမဵား ဴဖစ္သည္မႀာ ထင္ရႀား လႀပၝသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

171

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ထုိအေဳကာင္း ႎႀစ္ခုေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီး၏ လက္ထက္တၾင္ ေလးခဵႂိး၏ ဂုဏ္ သိကၡာသည္ တက္လာသည္။ အေဳကာင္းအရာ နယ္နိမတ္ သည္လည္း ကဵန္ဝန္း လာသည္ ဴဖစ္ရာ ေလးခဵႂိးသည္ ဴမန္မာ စာေပ သမုိင္းတၾင္ တခမ္းတနား ဴဖစ္လာ႓ပီဟု ဆုိသင့္ ပၝသည္။ ထုိႚေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီး၏ ေလးခဵႂိးမဵားကုိ ကဗဵာ ဆုိပၾဲမဵား၌ ႟ၾတ္ဆုိ ဳကေသာ အခၝ ငုိခဵင္းသံကုိ ေရႀာင္ႎုိင္ သမ႖ ေရႀာင္၍ အလၾမ္းပင္ ဴဖစ္ေစ ကာမူ လၾမ္းစရာ ဴဖစ္႟ုံမ႖ ခံခံညားညား ႟ၾတ္ဆုိ ဳကလ႖င္ ဆရာ႒ကီး၏ ဆႎၬႎႀင့္ ညီမည္ဟု ထင္ပၝသည္။ ေနာက္တခဵက္မႀာ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာမဵားသည္ ေပဵာ္ရ႟ုံ၊ လၾမ္းရ႟ုံ ကာရန္ အလႀအပ သက္သက္ မဟုတ္။ ဴမန္မာႎုိင္ငံႎႀင့္ တုိင္းသူ ဴပည္သားတုိႚ အတၾက္ ထက္ဴမက္ေသာ အကဵႂိးဴပႂ စာမဵား ဴဖစ္ပၝသည္။ လၾတ္လပ္ေရး ရဳကသည္ အထိ တုိင္းဴပည္ကုိ ေကဵးဇူး ဴပႂခဲ့႓ပီဟု ဆုိခဵင္ ပၝသည္။ ဆရာ႒ကီး၏ ကဗဵာမဵားေဳကာင့္ အမႁမဲ့ အမႀတ္မဲ့ မေနလုိ။ ႎုိင္ငံအတၾက္ ဝမ္းေဴမာက္ စရာ ရႀိလ႖င္ ဝမ္းေဴမာက္ လာတတ္ ဳကသည္။ ဝမ္းနည္းစရာ ရႀိလ႖င္ ဝမ္းနည္း လာတတ္ ဳကသည္။ တုိင္းဴပည္ အေရးသည္ ကုိယ့္အေရး ဟူ၍ ဴမင္လာ တတ္ဳကသည္။ ဤသုိႚဴဖင့္ တုိင္းသူ ဴပည္သား တုိႚ၏ စိတ္တၾင္ ကုိယ့္ႎုိင္ငံ၏ လက္ေအာက္ခံ ဘဝကုိ သတိ ဴပႂလာ တတ္ဴခင္း ရႀိ၍ ကုိယ့္မင္း ကုိယ့္ခဵင္း ေနခဵင္ေသာ ဆႎၬ ဴပင္းဴပဴခင္း ရႀိလာ ဳကသည္။ ဆရာ႒ကီးသည္ ဤနည္းဴဖင့္ တုိင္းသူ ဴပည္သား တုိႚ၏ စိတ္တၾင္ လၾတ္လပ္ေရး ဆႎၬတုိႚကုိ ဖန္တီး၍ အစုိင္အခဲ ဴဖစ္လာေအာင္ တဆင့္႓ပီး တဆင့္ စည္း႟ုံး ေပးခဲ့ဘိ သကဲ့သုိႚ ဴဖစ္သည္။ ႎုိင္ငံေရး ေခၝင္းေဆာင္ တုိႚသည္ ဆရာ႒ကီး ဖန္တီး စည္း႟ုံး ေပးခဲ့ေသာ လၾတ္လပ္ေရး ဆႎၬ တုိႚကုိ တဆင့္႓ပီး တဆင့္ အသုံးဴပႂ၍ ေဆာင္႟ၾက္ လာဳက ရသည္ ဴဖစ္ရာ ေနာက္ဆုံး အဆင့္တၾင္ လၾတ္လပ္ေရးကုိ အရယူ ေပးႎုိင္ ခဲ့ဳက သည္မႀာ အထင္အရႀား ဴဖစ္ပၝသည္။ ႎုိင္ငံေရး ေခၝင္းေဆာင္ တုိႚသည္ ေလာေလာဆယ္ အားဴဖင့္ ဴမန္မာႎုိင္ငံ လၾတ္လပ္ေရးကုိ အရယူ ေပးခဲ့ ဳကသည္မႀာ မႀန္ပၝ၏။ သုိႚရာတၾင္ ဆရာ႒ကီးက သူ၏ ကဗဵာမဵားဴဖင့္ တုိင္းဴပည္၏ ဆႎၬကုိစည္း႟ုံး ေပးႎုိင္ ခဲ့ေသာ ေဳကာင့္သာ ဴဖစ္သည္ဟု ယူဆခဵင္ ပၝသည္။ ဆင္ဴခင္ ဳကည့္ဳက ပၝကုန္။

၁၉၆၄၊ ဇူလုိင္လ၊ သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႁိင္း စဵာပန မၸပ္၌ ေဟာေဴပာခဵက္။ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ၁၃၁ ႎႀစ္ဴပည့္ ေမၾးေနႚ မတိုင္ခင္ အခဵိန္မီ မထုတ္လၿင့္ ႎိုင္ခဲ့တာကို ေတာင္းပန္ ပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

172

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မိႁင္း ဋီကာ အရပ္ရပ္က ႎိုင္ငံေရး သေဘာထား အေထၾေထၾ ေဒၝက္တာ သန္းထၾန္း ၁၉၇၄၊ မတ္ ၂၁၊ မႎၩေလး၊ ဓမၳဗိမာန္မႀာ ကဵင္းပတဲ့ 'သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း ၉၆ ႎႀစ္ဴပည့္ ေမၾးေနႚ အထိမ္းအမႀတ္' တၾင္ မႎၩေလး ဝိဇၦာ သိပၯံ တကၠသိုလ္ သမိုင္း ပၝေမာကၡ ေဒၝက္တာ သန္းထၾန္း ဖတ္ဳကား ခဲ့တဲ့ စာတမ္းကို ေတာင္သမန္ ေ႟ၿအင္း စာေပက ၂၀၀၆ ေမလမႀာ ပထမ အ႒ကိမ္ အဴဖစ္ ထုတ္ေဝ ဴဖန္ႚခဵီတဲ့ "မိႁင္း ဋီကာ အရပ္ရပ္က ႎိုင္ငံေရး သေဘာထား အေထၾေထၾ" စာအုပ္ကို 'သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း ၁၃၁ ႎႀစ္ဴပည့္ ေမၾးေနႚ အထိမ္းအမႀတ္' အဴဖစ္ ဴပန္လည္ ကူးယူ ေဖာ္ဴပ လိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

မဵက္ႎႀာဖံုး အဓိပၯာယ္ ရႀင္းလင္းခဵက္ ဆရာ႒ကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းရဲႚ ဘဝ ေနထိုင္မႁ ဟန္ပန္နဲႚ စ႟ိုက္ လကၡဏာကို ေပၞလၾင္ ထင္ရႀား ေစတဲ့ ဓာတ္ပံုကို ရႀာေဖၾ သံုးစၾဲ ပၝတယ္။ ၁၉၇၆ ခုႎႀစ္ မတ္လ ၂၃ ရက္ေနႚမႀာ ဆရာ႒ကီး ကၾယ္လၾန္ေတာ့ သူရဲႚ ဂူဗိမာန္ကို ဗိသုကာ ဦးေကဵာ္မင္းက ပံုစံ ထုတ္ေပး ခဲ့ပၝတယ္။ ဂူဗိမာန္မႀာ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းရဲႚ ဘဝ ဴဖတ္သန္းမႁ ေခတ္ ေလးေခတ္ကို ကိုယ္စား ဴပႂတဲ့ သေကႆတ တံဆိပ္႒ကီး ထုလုပ္ ခဲ့ပၝတယ္။ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း တံဆိပ္႒ကီးရဲႚအဓိပၯာယ္ကို ဗိသုကာ ဦးေကဵာ္မင္းက အခုလို ရႀင္းလင္း ေဖာ္ဴပ ခဲ့ပၝတယ္။ "ဆရာ႒ကီး၏ ဂူဗိမာန္ကို (၂၃၊ ၇၊ ၁၉၆၆) ေနႚတၾင္ ဖၾင့္လႀစ္ ႎိုင္ခဲ့ ပၝသည္။ ဂူဗိမာန္၏ ေရႀႚ မဵက္ႎႀာစာ နံရံတၾင္ ဆရာ႒ကီး၏ ဂုဏ္အဂႆၝ (၄) ရပ္ကို ေဖာ္ကဵႃး ထားသည့္ အထိမ္းအမႀတ္ တံဆိပ္မဵား ကိုလည္း တပ္ဆင္ ေပးထား ပၝသည္။ စာအုပ္ပံု - ဆရာ႒ကီး၏ စာေပ ယဥ္ေကဵးမႁကို ေဖာ္ကဵႃးသည့္ အထိမ္းအမႀတ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

173

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဒၝင္း႟ုပ္ - ဆရာ႒ကီး၏ ဴပည္တၾင္း လၾတ္လပ္ေရး တိုက္ပၾဲ ဆင္ႎၿဲသည့္ အထိမ္းအမႀတ္။ ခဵိႂး႟ုပ္ - ဆရာ႒ကီး၏ ဴပည္တၾင္း ႓ငိမ္းခဵမ္းေရးႎႀင့္ ကမာၲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ေဆာင္႟ၾက္မႁ အထိမ္းအမႀတ္။ တူတံဇင္ ဆရာ႒ကီးသည္ အဖိႎႀိပ္ခံ ဴပည္သူမဵား ဘက္မႀ ထာဝရ ရပ္တည္ခဲ့႓ပီး အထူးသဴဖင့္ အလုပ္သမားႎႀင့္ ေတာင္သူ လယ္သမား တိုႚ၏ ဘဝ ခဵမ္းေဴမ့ ေစရန္ လိုလား ေမ႖ာ္မႀန္းေသာ ကိုယ္စားဴပႂ သေကႆတ တိုႚ ဴဖစ္ပၝသည္။" ဆရာ႒ကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း ကၾယ္လၾန္ ခဲ့တဲ့ ေနႚက ၁၉၆၄ ခုႎႀစ္ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္ ဴဖစ္ပၝတယ္။

မိႁင္း ဋီကာ အရပ္ရပ္က ႎိုင္ငံေရး သေဘာထား အေထၾေထၾ

ဴပည္ေ႟ၿေတာင္ အနားက ဝၝးလည္႟ၾာ ဦးစံဒၾန္း ေဒၞအံုး တိုႚမႀ ၂၃ မတ္ ၁၈၇၆ ေနႚက သားငယ္ တေယာက္ကို ေမၾးဖၾား ပၝတယ္။ အဲဒီ သားငယ္ဟာ ေနာက္ အခၝ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း အမည္နဲႚ ဴမန္မာသိ ကမာၲသိ ပုဂၢိႂလ္ေကဵာ္ တဦး ဴဖစ္လာ ခဲ့တယ္။ အဂႆလိပ္ ဴမန္မာ ႎိုင္ငံ ေခၞတဲ့ ေအာက္ဴပည္ ေအာက္႟ၾာမႀာ ေမၾးလိုႚ ေမၾး ကတည္းက အဂႆလိပ္ ေကဵးေတာ္မဵႂိး က႗န္ေတာ္မဵႂိး အဴဖစ္နဲႚ ေမၾးတယ္လိုႚ ပထမ က႗န္ေတာ္တိုႚ နားလည္ ထားဳက ရပၝမယ္။ ပတ္ဝန္းကဵင္ အေဴခအေန လိုက္႓ပီး အဂႆလိပ္ စာတတ္ တဦး ဴဖစ္မယ္၊ ေခတ္အခၝ လိုက္႓ပီး ငၝးေထာင္စား ရာထူး မႀန္းတဲ့လူ ဴဖစ္မယ္ ဆိုတဲ့ အႎၩရာယ္ေတၾ ရႀိတယ္။ ဆိုလိုတာက သူသာ ႓မိႂႚတက္႓ပီး တန္းေကဵာင္းေန အဂႆလိပ္စာ သင္ဆိုရင္ တနည္းနည္းနဲႚ ထင္ရႀား ေကဵာ္ဳကားတဲ့ လူ ဴဖစ္ခဵင္ ဴဖစ္မယ္။ ခုလို သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းေတာ့ ဴဖစ္မလာ ဘူးလိုႚ က႗န္ေတာ္ ထင္မိတယ္။ ဘာဴပႂ လိုႚလဲ ဆိုေတာ့ အဂႆလိပ္စာ တတ္တဲ့ သူနဲႚ ႟ၾယ္တူေလာက္ ရႀိတဲ့ ေအာက္သား ေတၾကို ဳကည့္ပၝ။ စပယ္ပင္ ဦးလတ္ ( စပယ္ပင္ ဦးလတ္၊ ၁၈၆၆ ဂ႗န္ ၁၉၃၂ ) နဲႚ ဂဵိမ္းစ္ လႀေကဵာ္ (ဂဵိမ္းစ္ လႀေကဵာ္၊ ၂၀ ဂ႗န္ ၁၈၆၆ - ၁၇ ႎိုဝင္ဘာ ၁၉၁၉) ဟာ သူႚထက္ ဆယ္ႎႀစ္ ႒ကီးတယ္။ ဆာေဂဵ ေအေမာင္႒ကီး (ဆာေဂဵ ေအေမာင္႒ကီး၊ ၁၂ ဒီဇင္ဘာ ၁၈၇၁ - ၉ မတ္ ၁၉၅၅) က ငၝးႎႀစ္ ႒ကီးတယ္။ သမၳတ ဦးခဵစ္လိႁင္(၉ ဂ႗န္ ၁၈၇၉ - ၃၁ ေအာက္တိုဘာ ၁၉၅၂) ဆိုရင္ သူႚထက္ သံုးႎႀစ္ ငယ္တယ္။ ဦးေမေအာင္ (၁၈၈၀ - ၁၉၂၆) က ေလးႎႀစ္ ငယ္တယ္။ ဆာေမာင္႒ကီး (၁၀၈၆ - ၁၆ ဂဵႃလိုင္ ၁၉၇၁) က ဆယ္ႎႀစ္ ငယ္တယ္။ ဦးေဖေမာင္တင္(၂၄ ဧ႓ပီ ၁၈၈၈ -၂၇ မတ္ ၁၉၇၃) က တဆယ့္ႎႀစ္ႎႀစ္ ငယ္တယ္။ အဂႆလိပ္စာ တတ္ရင္ အဂႆလိပ္ဘက္ ပၝသၾားဖိုႚ နီးစပ္ ပၝတယ္။ အဂႆလိပ္ ဘက္သား စစ္စစ္ မဴဖစ္ သၾားေတာင္ ယိမ္းယိုင္ ေတၾေဝဖိုႚ မဵားတယ္။ အခုလို ဴမန္မာ ဘက္က တသမတ္တည္း ရပ္တည္ ေနႎိုင္မယ္ မဟုတ္ဘူးလိုႚ ဆိုလို ပၝတယ္။ ဟိုေခတ္က လက္ေတၾႚ မဵက္ဴမင္ ေဴပာရရင္ အဂႆလိပ္ စာတတ္ လူငယ္ ေတၾဟာ ဝိုင္အမ္ဘီေအ၊ ဂဵီစီဘီေအ ေတၾမႀာ ဥကၠဌေတၾ အတၾင္းေရးမႀႃးေတၾ ဴဖစ္လာ ဳကတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

174

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

"သိုႚ ဳကည္ဴဖႃ ဴမတ္ႎိုး႓ပီး ကိုးစား ေလာက္သည္၊ အားထား ေလာက္သည္ဟု တိုင္းဴပည္ ေခၝင္းေဆာင္ အရာတၾင္ တင္ေဴမၟာက္ လိုက္ေသာ အခၝ အခဵႂိႚ ေခၝင္းေဆာင္ တိုႚမႀာ ငၝသည္ကား သာမည မဟုတ္၊ ဥကၠဌ တည္းဟူေသာ နတ္႟ူးကို ဗံုႎႀင့္ ေဴမၟာက္သကဲ့သိုႚ ဂုဏ္ေမာက္ လိုေသာ ယင္း စိတ္ဴဖင့္ အမဵိႂးသား ခဵင္းတိုႚ အေပၞ မႀာပင္ နင္းႎႀိမ္ ခဵႂိးဖဲ့၍ အကဵိႂးမဲ့ ေဴပာဆို ေရးသား ဆဲေရး တိုင္းထၾာ၍ ေမတၨာ ဓာတ္႒ကီးဴဖင့္ ပတ္စည္း ဖၾဲႚေႎႀာင္ဴခင္း မဴပႂ၊ က႟ုဏာ ကင္းေဝး၍ မေလးမစား ဴပႂဳက ကုန္၏။" လိုႚ ဆရာ႒ကီး ကိုယ္တိုင္ ေရးဖူး ပၝတယ္။ 'အဂႆလိပ္စာ တတ္ရင္ အမဵိႂးသားစိတ္ ေခၝင္းပၝး သၾားတတ္တယ္' လိုႚ ဆရာ႒ကီး ကိုယ္တိုင္က ဒီလို ေခၾးဋီကာ (ရန္ကုန္၊ ေနစိုးရႀိန္ စာေပ၊ ၁၉၆၉၊ ဒုတိယ ပံုႎႀိပ္၊ စာမဵက္ႎႀာ ၁၀၆) (၁၉၂၅) မႀာ ေရးတာဟာ ေယဘုယဵ အေနနဲႚ ေတာ္ေတာ္ မႀန္တယ္လိုႚ ထင္ပၝတယ္။ တဘက္က ဴပန္ဳကည့္တဲ့ အခၝ အမဵႂိးသား ဴမန္မာ ႎိုင္ငံေတာ္ ဴဖစ္တဲ့ မႎၩေလး ဴမေတာင္တိုက္ကို အသက္ ကိုးႎႀစ္သား အ႟ၾယ္ေလာက္ ကပဲ သူ ေရာက္ေနတာ ေထာက္ရင္ သူႚ မိဘ အသိုင္းအဝန္းက သူႚကို ဴမန္မာ ပညာနဲႚပဲ မင္းခစား ေယာကဵ္ား မႁး႒ကီး မတ္႒ကီး ဴဖစ္ေစ လိုတဲ့ ဆႎၬ ရႀိမႀာ ေသခဵာ သေလာက္ ပၝပဲ။ သူ ကိုယ္တိုင္ ကလဲ ေမဵာက္ဋီကာ (ေမဵာက္ဋီကာ၊ ရန္ကုန္၊ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းတိုက္ ၁၉၂၂၊ စာမဵက္ႎႀာ ၂၀၃) (၁၉၂၂) ထဲမႀာ ' တိုႚ ဘုရင္သာ ရႀိရင္ ငၝလဲ ရာ႒ကီး ထူး႒ကီး နဲႚေပၝ့' ဆိုတဲ့ သေဘာမဵႂိး ေရးခဲ့ ဖူးပၝတယ္။ ခုေဴပာတဲ့ အေဴခခံ အေဳကာင္း႒ကီး တရပ္ကို ေခၝင္းထဲမႀာ စၾဲမႀတ္ ထား႓ပီး ေတာ့မႀ သူေရးတဲ့ စာေတၾကို စစ္ေဆး႓ပီး ေကာက္ခဵက္ ယူႎိုင္မယ္လိုႚ ယံုဳကည္ ပၝတယ္။ က႗န္ေတာ္ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ဋီကာေတၾ အကုန္ ဖတ္ဖိုႚ ႒ကိႂးစား ပၝတယ္။ စာရင္း အရေတာ့ ဳကာဋီကာ - ( ၁ ဳသဂတ္ ၁၉၁၂ ) ေခၾးဋီကာ ( ၁၉၂၅ ) ဂဠႂန္ပဵံ ဋီကာ ( ဒီဇင္ဘာ ၁၉၃၁ ) စံုနႚံသာ႓မိႂင္ ဋီကာ ( ေမ ၁၉၂၁ ) ဆယ္ကုေဋေကဵာ္ ဋီကာ ( ဒီဇင္ဘာ ၁၉၂၆ ) တဆူ ဋီကာ ( ၉ ေဖေဖာ္ဝၝရီ ၁၉၂၆ ) ဆၾာရတ္ ဋီကာ ( ၂၄ ဳသဂတ္ ၁၉၂၀ ) ေဒၝင္း ဋီကာသစ္ ( ၃၀ မတ္ ၁၉၂၀ ) ဗိုလ္ ဋီႛကာ ( ၁၈ ေဖေဖာ္ဝၝရီ ၁၉၁၃ ) ပရမတၪဝိ ဘာဓနီ ဋီကာ ( ဳသဂတ္ ၁၉၃၃ ) ဘိၾႂင္းေကာက္ ဋီကာ ( ၃၁ ဇန္နဝၝရီ ၁၉၂၁ ) ေမာ္ေဓာရႀင္ ဘၾဲႚဗဵာ ဋီကာ ( ၁၉၁၇ ) ေမဵာက္ဋီကာ ( ၉ ဂ႗န္ ၁၉၂၂ ) ဴမင္းဋီကာ ( ၂၇ ဇူလိုင္ ၁၉၂၅ ) လက္မႁပညာ ဋီကာ ( ၁၉၂၃ ) သခင္ ဋီကာ ( ဳသဂတ္ ၁၉၃၅ ) သာသနာ့ လကႆာရ ဋီကာ ( ၉ ဳသဂတ္ ၁၉၂၁ ) ဦးထၾန္းရႀိန္ ႟ုပ္ခၾဲ ဋီကာ ( ၂၅ ဂ႗န္ ၁၉၂၀ ) ဆို႓ပီး အားလံုး တဆယ့္ ရႀစ္မဵိႂး ေတၾႚပၝတယ္။ ဒီ တဆယ္ ရႀစ္မဵိႂး ထဲက အခဵႂိႚအေဳကာင္းကို အခု ရႀာေတၾႚတဲ့ ဋီကာ တခဵိႂႚနဲႚ ေလးခဵိႂး ေပၝင္းခဵႂပ္တိုႚ၊ ေဆာင္းပၝး ေပၝင္းခဵႂပ္ တိုႚမႀာ ေကာက္ႎုတ္ခဵက္ေတၾ ပၝလိုႚ ဘာကို ေရးတယ္လိုႚ မႀန္းႎိုင္ ပၝတယ္။ အခု က႗န္ေတာ္ ေရးတဲ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

175

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စာတမ္းက ႎိုင္ငံေရး အေတၾးအေခၞနဲႚ ဆိုင္ေလေတာ့ အခဵႂိႚ ဋီကာေတၾ ရႀာမရလိုႚ မဖတ္ရ ေပမယ့္လဲ က႗န္ေတာ္ သိခဵင္ တာေတၾ ေဴပာခဵင္ တာေတၾကို ေဴပာႎိုင္ ပၝတယ္လိုႚ က႗န္ေတာ္ ထင္ပၝတယ္။ ေခၾး၊ ဂဠႂန္၊ ေဒၝင္း၊ ဗိုလ္၊ ဘိၾႂင္းေကာက္၊ ေမဵာက္နဲႚ သခင္ ဋီကာ ေတၾကို ဖတ္႓ပီး ႎိုင္ငံေရး အယူအဆကို စစ္ေဆး တင္ဴပတဲ့ အခၝ ကာလ အပိုင္းအဴခား ဆိုရင္ ၁၉၁၃ က ၁၉၃၈ အထိ ႎႀစ္ဆယ့္ ငၝးႎႀစ္ ကာလ အတၾင္းမႀာ ဴမန္မာ ႎိုင္ငံေရး နဲႚအတူ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ႎိုင္ငံေရး သေဘာထားေတၾ ဟာလဲ 'ငၝ့ အမဵႂိးမႀ ငၝ့အမဵႂိး' ဆိုတဲ့ နယ္ကဵဥ္းကဵဥ္း ကေန႓ပီး ကဵယ္ဴပန္ႚ ႒ကီးပၾား လာလိုက္တာ ႎိုင္ငံတကာ ႓ငိမ္းခဵမ္း သာယာေရး အထိ ဴမင့္သၾား တာကို ေတၾႚဳက ရပၝ လိမ့္မယ္။ တိုတို ေဴပာရရင္ ပထမ အဂႆလိပ္ အင္ပၝယာ ထဲမႀာပဲ ဒိုမီနီယန္ စေတးတပ္ (Dominion Status) ရရင္ ေတာ္႓ပီလိုႚ မႀန္းတယ္။ ေနာက္ေတာ့ လံုးဝ လၾတ္လပ္ေရးက တဴပားမႀ မေလ႖ာ့ဘူး ဴဖစ္လာတယ္။ လၾတ္လပ္ေရး ရ႓ပီးရင္ ဘယ္လို ႎိုင္ငံ တည္ေဆာက္ မလဲ ဆိုတာ ခဵက္ခဵင္း မစဥ္းစား ႎိုင္ေသးဘူးေပၝ့။ ပေဒသရာဇ္ ႎိုင္ငံ ဴပန္ဴဖစ္ခဵင္လဲ ဴဖစ္ႎိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာ ရႀိေန ေသးတယ္။ ေနာက္ေတာ့မႀ ဆိုရႀယ္လစ္ ႎိုင္ငံပဲ ႒ကိႂက္တယ္လိုႚ ပီပီသသ ဴဖစ္လာ ပၝတယ္။ အဲဒီကမႀ ႓ငိ္မ္းခဵမ္းစၾာ အတူ ယႀဥ္တၾဲ ေနထိုင္ေရးကို အလို ရႀိလာတယ္။ ရဖိုႚလဲ ႒ကိႂးစား တယ္လိုႚ ဆိုပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီးဟာ ဂဵီစီဘီေအ အဖၾဲႚ႒ကီးကို မူလက ေကဵနပ္ ေထာက္ခံ (ေမဵာက္ ၁၁) ခဲ့လိုႚ အဲဒီ အသင္း႒ကီးရဲႚ အေဳကာင္း နည္းနည္း ေဴပာပၝ ရေစ။ အသင္း႒ကီးဟာ တႎႀစ္ တ႒ကိမ္ ေတၾႚဆံုတဲ့ ကၾန္ဖရင့္ လုပ္ေလ့ ရႀိတယ္။ ဒီလို ေတၾႚဆံုဳကေတာ့ ဘာေတၾ ဆံုးဴဖတ္ ဳကသလဲ ဆိုတာ ဳကည့္လိုက္ရင္ အသင္း႒ကီး အေဳကာင္းကို အဳကမ္းဖဵဥ္း သိႎိုင္တာေပၝ့။ ဝိုင္အမ္ဘီေအ (YMBA) နဲႚ အလားတူ အသင္းေတၾ ရန္ကုန္မႀာ ၁၉၁၁ က ပထမ အ႒ကိမ္ ႎႀစ္ပတ္လည္ အစည္းအေဝး႒ကီး လုပ္တယ္။ ဆံုးဴဖတ္ ဳကတာ ေတၾက (၁) ဗုဒၭ ဘာသာရဲႚ ဆိုဆံုးမခဵက္ ေတၾကို စာသင္ေကဵာင္းမႀာ သင္ေပးပၝ။ (၂) သမဝၝယမ လုပ္ငန္းမဵား လုပ္ဳကပၝ။ (၃) သာမႁ နာမႁ ေတၾမႀာ ဂုဏ္ပကာ သနေတၾ လိုက္႓ပီး ေငၾဴဖႂန္း လၾန္းတယ္။ ဴပႂဴပင္ ဳကပၝ။ (၄) တိုင္းရင္းသား လုပ္ငန္း ငယ္ကေလး ေတၾကို ဴပန္႓ပီး ပဵႂိးေထာင္ပၝ။ (၅) အႎၩရာယ္ ဴပႂႎိုင္တဲ့ လက္နက္ မစၾဲကိုင္ရလိုႚ အစိုးရ တားဴမစ္ခဵက္ ေတၾကို ေထာက္ခံပၝ။ (၆) ရဟန္းေတၾ တရားေဟာတဲ့ အခၝ ေငၾကို ေခ႗တာ စုေဆာင္းဖိုႚ ႎိႁးေဆာ္ ေပးပၝ။ ဆိုတဲ့ သေဘာထားေတၾ ေတၾႚရပၝတယ္။ ႎိုင္ငံေရး သေဘာ အေငၾႚအသက္ ပၝေပမယ့္၊ လူမႁ စီးပၾားေရး ဆန္ပၝတယ္။ ဒုတိယ အစည္းအေဝး႒ကီးကို ၁၉၁၄ ရန္ကုန္မႀာ လုပ္ဳက ဴပန္ေတာ့ အရင္ ၁၉၁၁ ခုႎႀစ္ ဆံုးဴဖတ္ခဵက္ ပံုစံမဵိႂးပဲ လူမႁ စီးပၾားေရး ဴပႍနာ ေတၾကို တင္ဴပ ေဆၾးေႎၾး ဳကပၝတယ္။ မႎၩေလးမႀာ ၁၉၁၅ တတိယ ႎႀစ္လည္ ဆံုဳက ဴပန္ေတာ့ ဒီသေဘာ သၾားပၝပဲ။ တခု ဆန္းတယ္ ထင္တာက ေငၾးတိုး ေတာင္းခံပံု ႒ကီးဴမင့္ လႀတယ္။ တားဴမစ္ ပိတ္ပင္ဖိုႚ နည္းလမ္း ရႀာပၝ ဆိုတဲ့ အဆို ႟ံႁးသၾားတယ္။ ထင္ရႀား တာက ဒီ ဴမန္မာ အသင္း ေတၾက လူမႁ စီးပၾားေရး တိုးတက္ရာ တိုးတက္ေဳကာင္း ႒ကံဆ အားထုတ္တယ္ ဆိုတာေတာင္ တိုင္းရင္းသား ဘူဇၾာကို ထိခိုက္မယ့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

176

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကိစၤမဵိႂး မလုပ္ရဲဘူး ဆိုတဲ့ အခဵက္ ပၝပဲ။ ဘာဴပႂလိုႚလဲ ဆိုေတာ့ အဖၾဲႚအစည္း ကိုယ္တုိင္က ဘူဇၾာ အဖၾဲႚအစည္း ဴဖစ္လိုႚ ပၝပဲ။ ဟသႆာတ ၁၉၁၆ ႎႀစ္လည္ အစည္းအေဝး႒ကီးမႀာ ဴမန္မာ အသင္း႒ကီးက မဳကာမီ အဂႆလိပ္ စစ္ေအာင္ႎိုင္မယ္ ေမ႖ာ္လင့္ေဳကာင္း ပထမ အဦး ထား႓ပီး ဆံုးဴဖတ္ ဳကပၝတယ္။ ဴမန္မာ စစ္သား တရာေကဵာ္ စု႓ပီး အဂႆလိပ္က ဥေရာပ စစ္ေဴမဴပင္ကို လၿတ္တဲ့ အတၾက္ အစိုးရကို ေကဵးဇူးတင္ေဳကာင္း မႀတ္တမ္း တင္ပၝတယ္။ အဂႆလိပ္ အင္ပၝယာ အဳကာ႒ကီး တည္တ့ံဖိုႚ ရည္႟ၾယ္ခဵက္နဲႚ ဖၾဲႚစည္းတဲ့ ဘိၾႂင္စေကာက္ (Boy Scouts) ဖၾဲႚဖိုႚလဲ လိုလားဳကတယ္။ ဒၝေပမယ့္ ေရႀႚအဖိုႚ အရာ ေရာက္မယ့္ (၁) ပညာေရးမႀာ ဥေရာပ တိုက္သားကို တမဵႂိး၊ တိုင္းရင္းသားကို တမဵႂိး ခၾဲ႓ပီး မသင္ပၝနဲႚ။ (၂) တိုင္းရင္းသား အထည္အလိပ္ အသံုးအေဆာင္ ေတၾကိုသာ သံုးပၝ။ (၃) အဂႆလိပ္ ဘာသာေရး သိပၯံ ပညာ စာအုပ္ေတၾ ဴမန္မာ ဴပန္ဳကပၝ။ ဆိုတဲ့ အဆံုးအဴဖတ္ေတၾ ပၝလာ႓ပီး ပဵဥ္းမနား ၁၉၁၇ ကဵင္းပတဲ့ ပဥၤမ ႎႀစ္လည္ အစည္းအေဝး႒ကီးမႀာ အဂႆလိပ္ အင္ပၝယာ အသက္ရႀည္ဖိုႚ နည္းလမ္း ရႀာေဖၾတဲ့ အင္ပၝယာစၾဲ ေကာ္မတီ (Imperial Idea Committee) က စာသင္ေကဵာင္းမႀာ အဂႆလိပ္ လူမဵိႂးသာ ေကဵာင္းအုပ္ ဴဖစ္သင့္တယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာထားကို ဴပင္ေပး ပၝလိုႚ ေမတၨာ ရပ္ခံ ဳကတယ္။ ဒီႎႀစ္ အစည္းအေဝးရဲႚ ေနာက္တခဵက္ မႀတ္သား စရာ ကေတာ့ ဴမန္မာမေတၾ လူမဵိႂးဴခား မယူဳကဖိုႚ ဆံုးဴဖတ္ခဵက္ပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဴပင္းထန္တဲ့ မဵိႂးခဵစ္စိတ္ကို အေရာက္ ပိုႚမယ့္ သေဘာ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ေနာက္တခၝ ဆႉမ ႎႀစ္လည္ (၁၉၁၈) အစည္းအေဝးကို ေမာ္လ႓မိႂင္မႀာ လုပ္တဲ့ အခၝ အဂႆလိပ္ စစ္သား စုေဆာင္းေရးကို ဝိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းမဵႂိးက ထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီ ေဆာင္႟ၾက္ သင့္တယ္လိုႚ ဆံုးဴဖတ္ ဴပန္တယ္။ အဂႆလိပ္ ဆန္ႚကဵင္ေရး ပံုစံ ဝင္ဖိုႚ အခု ေဴပာတဲ့ ၁၉၁၈ ဟာ အမဵား႒ကီး ေစာေသးတယ္ ဆိုတာ ဴပေနတယ္။ ပုသိမ္မႀာ ကဵင္းပတဲ့ ၁၉၁၉ သတၨမ ႎႀစ္ပတ္လည္ အစည္းအေဝးမႀာ 'အဂႆလန္ ႎိုင္ငံ ေဂဵာ့ဘုရင္၏ ေကဵးဇူး သစၤာကို ဴမန္မာ လူမဵိႂးတိုႚ ေစာင့္သိ ႟ိုေသ ဳကေဳကာင္း' ဆိုတဲ့ ဆံုးဴဖတ္ခဵက္႒ကီး ပၝလာ ေလေတာ့ အရင္ ႎႀစ္ႎႀစ္က အင္ပိုင္ယာ စၾဲကို နည္းနည္း ကန္ႚကၾက္ လိုစိတ္ မဵိႂးေတာင္ ဴပန္ေပဵာက္ သၾားဴပန္ ႓ပီလိုႚ ဆိုရမယ္။ အဂႆလိပ္က ပထမ ကမာၲ စစ္႒ကီးမႀာ ႎိုင္လိုက္လိုႚ အမဵား႒ကီး ဂုဏ္တက္ သၾားတယ္ ထင္ပၝတယ္။ အဲဒီေနာက္ ေမဵာက္ဋီကာ ထဲမႀာ ညီညာပံု ေကဵနပ္စရာ ဴဖစ္ေဳကာင္း ထည့္ေရး ထားတဲ့ ၁၉၂၀ ဴပည္ ကၾန္ဖရင့္ (ေမဵာက္ ၁၁ ) ကဵင္းပတဲ့ အခၝမႀာ 'ဴပည္႓မိႂႚ အစည္းအေဝး႒ကီးသိုႚ လာေရာက္ ဳကေသာ အသင္းမဵားသည္ ေဂဵာ့ဘုရင္ မင္းဴမတ္အား ဳကည္ညိႂ ႟ုိေသ ဳကပၝေဳကာင္း' ဆိုတဲ့ ဆံုးဴဖတ္ခဵက္ဟာ ထိပ္ဆံုးက ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဒီ အစည္းအေဝးကို ဝိုင္အမ္ဘီေအ အသင္းမဵားရဲႚ ရႀစ္႒ကိမ္ေဴမာက္ အစည္းအေဝး႒ကီးလိုႚ ေခၞသလို ဂဵီစီဘီေအရဲႚ ပထမ အ႒ကိမ္ အစည္းအေဝး လိုႚလဲ ေခၞပၝတယ္။ အစည္းအေဝး ကဵင္းပတဲ့ ၂၉၊ ၃၀၊ ၃၁ ေအာက္တိုဘာ ၁၉၂၀ အထိ ေဂဵာ့ဘုရင္ကို ငၝတိုႚအရႀင္ ဘုရင္ ဧကရာဇ္လိုႚ ေကဵေကဵနပ္နပ္ ေခၞဳကတုန္း ဴဖစ္တာ သတိ ဴပႂဳကရ ပၝမယ္။ အဲဒီက တလေလာက္ လၾန္လိုႚ ၂၉ ႎိုဝင္ဘာ ၁၉၂၀ မႀာ ကူရႀင္ေကဵာင္း သပိတ္၊ ၅ ဒီဇင္ဘာ ၁၉၂၀ မႀာ ရန္ကုန္ ေကာလိပ္ သပိတ္ ေပၞလာေတာ့မႀ အမဵိႂးသားေရး ႎိုးဳကားဖိုႚ လံႁေဆာ္တဲ့ အပိုင္းကို ေရာက္ပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

177

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အခုေလာက္ နည္းနည္း ဴပည့္စံုေအာင္ ေဴပာမိတာ ကေတာ့ ဗိုလ္ဋီကာနဲႚ ေဒၝင္းဋီကာ ေရးခဵိန္တုန္းက အမဵႂိး ဘာသာ သာသနာ ႒ကီးပၾားေရး ေအးေအးသာသာ ေဴပာ႟ံု ေဟာ႟ံု အဆင့္ပဲ ရႀိေသးတယ္ ဆိုတာကို ထင္ရႀား ေစခဵင္လိုႚ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဋီကာေတၾ ထဲက ႎိုင္ငံေရး အေတၾးအေခၞ ေတၾကို စစ္ထုတ္ လိုက္တဲ့ အခၝ အဆင့္ သံုးဆင့္ ရႀိတယ္ ဆိုတာကို ေတၾႚရ ပၝတယ္။ ပထမ အဆင့္ ကေတာ့ ဆန္ႚကဵင္ေရး သေဘာ တရား (Anti-foreignism) ပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ မုန္းတီးေရး ဆိုရင္လဲ ရပၝတယ္။ လူမဵႂိးဴခား ဆန္ႚကဵင္ေရး (Antagonism) စိတ္ဓာတ္ဟာ ပဓာန ဴဖစ္တယ္။ ကုလားကို မုန္းတယ္။ တ႟ုတ္ကို မုန္းတယ္။ အဂႆလိပ္ကို မုန္းတယ္။ ႓ပီးေတာ့မႀ ႎိုင္ငံဴခားသားနဲႚ ယႀဥ္တၾဲ ပၝလာတဲ့ အရင္းရႀင္ နယ္ခဵဲႚဟာ ႟ၾႚံစရာ ပၝလားလိုႚ ေရးေရးပဲ ဴမင္ေသးတယ္။ အဲဒီ ေတာ့မႀ ဒုတိယ အဆင့္ကို တက္ရ ပၝတယ္။ မဵိႂးခဵစ္ စိတ္နဲႚ လံုးဝ လၾတ္လပ္ေရး စိတ္ဓာတ္ ေတၾပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အမဵိႂးကို ခဵစ္ဖိုႚ ဆိုတာမႀ လၾယ္လၾယ္ ေဴပာလိုႚ အရာ ေရာက္တဲ့ ကိစၤ မဟုတ္ဘူး။ တကယ္တမ္း ႎႀစ္ႎႀစ္ကာကာ စၾဲလန္း လာမႀ ထိေရာက္ ေအာင္ဴမင္တာ ဴဖစ္တယ္။ အဲဒၝေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ဋီကာေတၾ ထဲမႀာ အမဵိႂးသားေရးကို အမဵားဆံုး ေဟာေဴပာတာ ေတၾႚႎိုင္ ပၝတယ္။ မဵိႂးခဵစ္စိတ္ ရင့္သန္ လာမႀ က႗န္ဘဝက လၾတ္ေအာင္ ေသခဵင္ ေသပေစ၊ တိုက္ခိုက္ မယ္လိုႚ အဓိႉာန္ ဴပင္းဴပင္း ဝင္လာ ပၝတယ္။ ဒီေနရာမႀာ အဂႆလိပ္လို ႒ကီးမားတဲ့ ရန္သူကို ေပၝ့ေပၝ့တန္တန္ ေဆာင္႟ၾက္ရင္ ေသကုန္မယ္ (ဂဠႂန္ပဵံ ဒီပနီ ဋီကာ၊ ရန္ကုန္၊ သူရိယ သတင္းစာတိုက္ ၁၉၃၃၊ စာမဵက္ႎႀာ ၂၊ ၁၆၇၊ ၁၉၊ ၂၀) လိုႚ သတိ ေပးခဲ့ ပၝတယ္။ ငို႓ပီး မုန္ႚေတာင္းတဲ့ ကေလးဟာ ရတဲ့ အခၝ စားပစ္ လိုက္တယ္။ လၾတ္လပ္ေရး ရဖိုႚ အ႒ကိတ္အနယ္ တိုက္ခိုက္ ေနရတဲ့ ႎိုင္ငံနဲႚ လူမဵႂိး ကေတာ့ လၾတ္လပ္ေရး ရ႓ပီတဲ့ အခၝ ဘယ္လို ႎိုင္ငံမဵိႂး ထူေထာင္မယ္ ဆိုတာကို လၾယ္လၾယ္ ေဴပာလိုႚ မဴဖစ္ပၝ။ သခင္ ဋီကာ ေရး႓ပီးတဲ့ ၁၉၃၈-၉ မႀာေတာင္ အေဴဖ မေပၞ ေသးဘူးလိုႚ ထင္ပၝတယ္။ ဒၝေပမယ့္ ဒုတိယ စစ္႒ကီး ေနာက္ဆံုး ကာလ ၁၉၄၄ က ဆရာ႒ကီး ကၾယ္လၾန္တဲ့ ၁၉၆၄ အထိ အႎႀစ္ ႎႀစ္ဆယ္ အတၾင္းမႀာ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ဘဝက ဆိုရႀယ္လစ္ ႎိုင္ငံ ထူေထာင္ေရးနဲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရးဟာ ပန္းတိုင္လိုႚ ဴပသၾား ပၝတယ္။ အဲဒၝေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီးနဲႚ ပတ္သက္တဲ့ ႎိုင္ငံေရး အေတၾးအေခၞ တတိယ ဆင့္ဟာ ဆိုရႀယ္လစ္ ႎိုင္ငံေရးနဲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရးပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ေဴပာခဲ့ ႓ပီးသမ႖ အကဵဥ္းခဵႂပ္ကို နည္းနည္း ဴပန္႓ပီး ရႀင္းလင္း ဴပဖိုႚ လိုပၝ လိမ့္ဦးမည္။ ဋီကာေတၾ ထဲက ပထမဆံုး ထင္ရႀား လာတဲ့ ႎိုင္ငံေရး အယူအဆဟာ ဆန္ႚကဵင္ေရး သေဘာတရား ဴဖစ္တယ္လိုႚ ေဴပာခဲ့ ႓ပီးပၝ႓ပီ။ ဆန္ႚကဵင္ေရး ဆိုတာ မႀာလဲ အဦးအစ ပၾင့္လန္း လာတာက လူမဵႂိးဴခား မုန္းတီးေရးပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဒီ သေဘာထားကို အမဵိႂးသား တဦးရဲႚ စၾပ္စၾဲခဵက္ အေနနဲႚ "တိုႚ ဴမန္မာ အမဵိႂးသမီး ေတၾဟာ ဝံသာႎု ရကိၡတ တရား မရႀိပံုက ဴမန္မာ လူမဵိႂးခဵင္းမႀ ရယ္လိုႚ သေဘာ မထားဘူး။ ကုလားေတၾ ယူ၊ တ႟ုတ္ေတၾ ယူ၊ ဗိုလ္ေတၾ ယူႎႀင့္ သူတိုႚက စ႓ပီး ဝံသာႎု ရကိၡတ တရား ေတၾကို ဖဵက္ပစ္တာ ကလား (ဗိုလ္ဋီကာ၊ ရန္ကုန္၊ စိန္ပန္း႓မိႂင္ စာေပ၊ ၁၉၇၆ ဒုတိယ ပံုႎႀိပ္၊ စာမဵက္ႎႀာ ၂၆၀) လိုႚ တင္ဴပ ခဲ့တယ္။ အဲဒၝကို အမဵိႂးသမီး တဦးက ေခဵပတဲ့ သေဘာနဲႚ ကုလား ခဵစ္မႀ ရထားသစ္ စီးရ သတဲ့။ တ႟ုတ္ ႒ကိႂက္မႀ အုတ္တိုက္ႎႀင့္ ေနရ သတဲ့။" (

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

178

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဗိုလ္ဋီကာ ၂၆၂ ) လိုႚ ေဴပာတာ ကိုလဲ ထည့္ေရးတယ္။ ဒီ သေဘာမဵိႂးပဲ 'အစား တလုပ္နဲႚ မယား လုပ္ရ ရႀာတဲ့ ကုလား တ႟ုတ္ ကေတာ္ေတၾ' လိုႚ က႟ုဏာနဲႚ ေဖာ္ဴပ ခဲ့ဖူး ပၝေသးတယ္။ ဒီ ေနရာမႀာ မိန္းမ ေတၾဟာ အရင္းရႀင္ စီးပၾားေရး ပံုစံ အရ ေယာကဵ္ား အေပၞမႀာ ဘဝ ရပ္တည္ေရး အတၾက္ မႀီခို ေနရာလိုႚ ဖူလံုေရးကို ေရႀႚတန္းထား စဥ္းစား တာပဲ ဆို႓ပီး အရင္းရႀင္ စီးပၾားေရးကို တိုက္ခိုက္တဲ့ သေဘာ ပၝခဵင္မႀ ပၝမယ္။ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ရည္႟ၾယ္ခဵက္ ကေတာ့ အမဵႂိး ဇာတိမာန္ ထား႓ပီး ကဵားမ မေ႟ၾး လူမဵႂိး မတိမ္ေကာေအာင္ သတိနဲႚ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္စည္း ရမယ္။ ဥပမာ တ႟ုတ္ ကုလားကို အေဖ ေတာ္ရတဲ့ ကေလးဟာ ဘယ္နည္းနဲႚမႀ ဴမန္မာ မဵႂိးခဵစ္စိတ္ ရင့္သန္ ႎိုင္မယ္ မဟုတ္ဘူးလိုႚ ဴမင္တဲ့ အတၾက္ ဴဖစ္ပၝတယ္။ တိုင္း တပၝးသား မုန္းတီးေရးမႀာ တ႟ုတ္ ကုလားနဲႚ စလိုက္ ပၝမႀ အဂႆလိပ္ မုန္းတီးေရး အထိ အမဵား ပရိသတ္ကို ေခၞသၾားဖိုႚ လၾယ္မယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အဂႆလိပ္ မုန္းတီးေရး ပိုင္းမႀာ ဆရာ႒ကီး ကိုယ္တိုင္ ခံဴပင္းတဲ့ အခဵက္ တခုလဲ ပၝမယ္လိုႚ ထင္ပၝတယ္။ စစ္ကိုင္း ေ႟ၿစကားဝၝ ေခဵာင္က မယ္ကုမၳာရဲႚ အေဴပာနဲႚ တေနရာမႀာ "ရႀင္တိုႚ က႗န္မတိုႚ ဆရာ႒ကီးမႀာ၊ သုဒၬၝနရည္း မႀာလဲ၊ တဵာတီး သလိုႎႀင့္၊ ကဗဵာနည္း အလကႆာ၊ ရာဇဝင္ စာေတၾႎႀင့္၊ ဴမန္မာ ပညာ အတတ္၊ ရာဇသတ္၊ ဓမၳသတ္ ဴဖတ္ထံုး အလံုးစံုကို၊ အကုန္ပင္ ေကဵပၝ သဴဖင့္၊ ပညာ ရဲရင့္ ပၾဲလယ္တင့္ ဆိုသလို ၊ ေကသရာဇာ ဴခေသ့ႆ မင္းကဲ့သိုႚ၊ ရဲရင့္ဴခင္း သတၨိ ရႀိလင့္ ေစကာမူ၊ ဴမန္မာစာ အကဵႂိး မေပးခဵိန္မိုႚ၊ တန္ခိုး ေမႀးမႀိန္ ေနတာ ပၝရႀင္။" (ေမဵာက္ ၂၀၃) လိုႛ ေရးထားတာ ေတၾႚရတယ္။ ဴမန္မာစာရဲႚ အႎႀစ္သာရကို လူေတၾ မသိ ဳကေတာ့ဘူး။ တဴခား ႎိုင္ငံက အသိပညာ ေတၾကိုသာ အထင္႒ကီး ေနဳကလိုႚ ဴမန္မာ ဘက္က ညံ့သလို ထင္ရမယ့္ တကယ့္ မညံ့ဘူး။ အားထား စရာ ေတၾလဲ ဴမန္မာမႁမႀာ ရႀိတယ္လိုႚ ရဲရဲဝင့္ဝင့္ တင္ဴပ ေနတာပဲ ဴဖစ္တယ္။ ဆရာ႒ကီး ေစာေစာက ေဴပာခဲ့ သလို အဂႆလိပ္ စာတတ္ေတၾ ေမာက္မာ ႟ိုင္းစိုင္း ဳကေလေတာ့ သူတိုႚကို ႎႀိမ္ဦးမႀလိုႚ အယူအဆလဲ ရႀိမႀာ အမႀန္ ဴဖစ္ပၝတယ္။ မယ္ကုမၳာရဲႚ အေဴပာနဲႚပဲ ဆက္ေဴပာ ပံုက "အရင္တုန္းက ေခတ္အခၝ လိုသာဴဖင့္ ဘာေဴပာ စရာ ရႀိမလဲ။ မစၤတာ မိႁင္းဟာ၊ ဴမန္္မာတိုင္းမႀာ သတင္းခ႗န္႓ပီး၊ ဴမင္းခၾန္ေတၾ၊ ကင္းခၾန္ေတၾ စားရတဲ့ အတၾင္းဝန္႒ကီး တပၝး ရယ္လိုႚ၊ မယား ဆိုတဲ့ ဝန္ကေတာ္ေတၾ မိႁလို ေပၝက္မဲ့ဴပင္၊ တိုတို ေကာက္ေကာက္ ေဴပာရမႀာဴဖင့္၊ ေလာကရဲႚ မဂႆလာ အဳကင္ ဴမန္မာဴပည္ရဲႚ အကဵိႂးကို သည္ပိုး ေဆာင္႟ၾက္မႁ မႀာလဲ၊ ယခု အခၝ မဳကာမဳကာ ရန္ဴဖစ္ ေနဳကတဲ့၊ ဴမန္ေခတ္မႀာ ေခဵာတယ္ ဆိုတဲ့၊ ဘီေအ အမ္ေအ ေတၾဟာ က႗န္မတိုႚ ဆရာ႒ကီးရဲႚ သိုင္းတိုႚ၊ ကဵိႂင္းတိုႚ၊ ထီးတိုႚ၊ ေတာင္ေဝႀးတိုႚ၊ ကၾမ္းအစ္တိုႚ ဒန္တိုတိုႚ ဆိုတဲ့ အေဆာင္ကိုင္ အေယာင္ကိုင္ သမား ေလာက္က ေပၝ့လိုႚ၊ ႔ကားေမာက္ ဖၾယ္လဲ ရႀိပၝတယ္။" (ေမဵာက္ ၂၀၃-၄) လိုႚ ေတၾႚရ ပၝတယ္။ ဒီေနရာမႀာ ႔ကားေမာက္ဖၾယ္ ရႀိတယ္လိုႚ ေဴပာထား ေပမယ့္လိုႚ ႔ကားလို တာထက္ အဂႆလိပ္က တဘက္ စီးနင္း သူတုိႚ ပညာ သင္ေပး ထားတဲ့ လူကိုပဲ သူတိုႚ ေဴမၟာက္စား ေနတယ္။ သူတိုႚ ပညာ မသင္ ေပမယ့္ ဴမန္္မာေတၾ ထဲမႀာ လူေတာ္ လူေကာင္းေတၾ အမဵားအဴပား ရႀိတယ္လိုႚ အဂႆလိပ္ ဆန္ႚကဵင္ေရး သေဘာကို ေဖာ္ဴပ တာပဲ ဴဖစ္တယ္။ အမႀန္ ကေတာ့ အဂႆလိပ္ မုန္းတီးေရးကို ဘၾိႂင္းေကာက္ ဋီကာ (ေမဵာက္ ၁၀၃-၄) ႒ကီးမႀာ စတင္ ေရးသား တာပဲ။ အဂႆလိပ္ စာသင္ ေကဵာင္းေတၾ ပဵက္စီး ဳက႓ပီ (ဘိၾႂင္ေကာက္ ဋီကာ႒ကီး၊ မႎၩေလး၊ ႒ကီးပၾားေရး ပံုႎႀိပ္တိုက္၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

179

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၁၉၆၀ ဒုတိယ ပံုႎႀိပ္) လိုႚ ေ႔ကးေဳကာ္ လုိက္တယ္။ အဂႆလိပ္ အင္ပၝယာစၾဲ သၾင္းေပး ေနတဲ့ အဂႆလိပ္ ေကဵာင္းေတၾ ပဵက္သုန္း ရမႀာပဲလိုႚ သိေစ လိုႚတဲ့ သေဘာ ပၝပဲ။ တမဵႂိး ေဴပာရ ရင္လဲ အဲဒီ ေရးပံုဟာ နယ္ခဵဲႚ ဆန္ႚကဵင္ေရး အစ ပဵႂိးတာပဲ ဴဖစ္တယ္လိုႚ က႗န္ေတာ္ ယူဆ ပၝတယ္။ ဘီေအ အမ္ေအ ေတၾကို ေရႀးကသာ ဆိုရင္ ထီးကိုင္ ဖိနပ္ကိုင္ပဲ ဴဖစ္ေတာ့ မေပၝ့လိုႚ ဴမန္မာ ပညာကို အမၿန္း တင္ခဵင္ လိုႚသာ ေခတ္ ပညာတတ္ ေတၾကို ခပ္ႎႀိမ္ႎႀိမ္ ေဴပာခဲ့ ဖူးေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ ဆရာ႒ကီးမႀာ ဒီ အဂႆလိပ္ စာတတ္ လူငယ္ပိုင္းကို အားကိုးတဲ့ စိတ္ ရႀိပၝတယ္။

"ကာလ ဆန္ဆန္ ဟန္ရပန္ရ၊ ဥာဏ္စၾမ္း ရႀိဳကသူ၊ လူငယ္ လူ႟ၾယ္ အေပၝင္း တိုႚသည္၊ ေရႀးေဟာင္း လၾန္ခဲ့႓ပီး ဴဖစ္ေသာ မႎၩေလး ေခတ္မႀာ ရႀိပၝဘိ မူကား ပစၤႃဳကငႀန္း၊ ထီးနန္း မပဵက္၊ ခုထက္ တိုင္ေအာင္ ရႀိေကာင္း ရႀိေပ လိမ့္မည္။" (ေဒၝင္း ဋီကာသစ္၊ မႎၩေလး၊ လူထု သတင္းစာတိုက္၊ ၁၉၆၀ တတိယႎႀိပ္၊ စာမဵက္ႎႀာ ၁၈၉) လိုႚေတာင္ ေရးခဲ့ ပၝေသးတယ္။ လိုရင္း အခဵက္ ကေတာ့ အဂႆလိပ္ ဆန္ႚကဵင္ေရးမႀာ အဂႆလိပ္ ပညာ တတ္မႀပဲ ေနရာ ကဵမယ္ ဆိုတဲ့ အဆံုးအဴဖတ္ကို ရည္ႌၿန္း တာပဲ ဴဖစ္မယ္လိုႚ က႗န္ေတာ္ ထင္ပၝတယ္။ အမဵႂိးသားစိတ္ ႎိုးဳကားေရးနဲႚ ပတ္သက္တဲ့ အခန္းမႀာ ဆရာ႒ကီးက အေဳကာင္းအရာ ငၝးမဵႂိး ခၾဲ႓ပီး ေရးသား လႁံႚေဆာ္ တာကို ေတၾႚရ ပၝတယ္။ ဒီလို လႁံႚေဆာ္ခဵိန္ မႀာပဲ တဘက္ ကလဲ ေခၝင္းေဆာင္ တက္လုပ္ဳကဖိုႚ အားေပး ခဲ့ပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီးရဲႚ လႁႚံေဆာ္ေရး ငၝးမဵႂိး ကေတာ့ (၁) ဴမန္မာမႁေတၾ ဴပန္လည္ ဆန္းသစ္ေရးရယ္၊ (၂) ႎိုင္ငံေရး အသိ စိတ္ဓာတ္ ရႀင္သန္ေရးရယ္၊ (၃) အမဵိႂးသား ပညာေရးရယ္၊ (၄) တိုင္းရင္းသား စီးပၾား ဖူလံုေရးရယ္၊ (၅) ႓ပီးေတာ့ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုး ညီႌၿတ္ေရး ဆိုတာေတၾ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဴမန္မာမႁ ဴပန္လည္ ဆန္းစစ္ေရး ဆိုတာ နယ္ခဵဲႚကို ဆန္ႚကဵင္ရာမႀာ အင္မတန္ အားေကာင္းတဲ့ လက္နက္ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဴမန္မာမႁ ဴပန္လည္ ဆန္းသစ္ေရးမႀာ ထိပ္ဆံုးက လာတာ ကေတာ့ မင္းပၾဲ သဘင္ အဝတ္အစားနဲႚ ေနႚစဥ္ သာမာန္ အဝတ္ ႎႀစ္မဵႂိးလံုး ပၝတဲ့ ဴမန္မာ ႟ိုးရာ ဝတ္ဆင္ပံု ေတၾကို အမၿန္း တင္တာ (ဗိုလ္ ၄၊ ၂၄၂၊ ဂဠႂန္ ၅၉) ဴဖစ္ပၝတယ္။ ပင္နီ အကဵႈနဲႚ ေယာလံုခဵည္ ဝတ္ဳကဖိုႚ (ေမဵာက္ ၁၉၅) တိုက္တၾန္း ႎိႁးေဆာ္တဲ့ အခၝ ဴမန္မာမႁ ဴပန္လည္ ဆန္းသစ္တာ အဴပင္ တိုင္းရင္းသား စီးပၾားေရးကို အားေပးရာလဲ ေရာက္တယ္။ ႎိုင္ငံဴခားကုန္ သပိတ္ ေမႀာက္ရာလဲ ေရာက္တယ္။ စၾယ္စံုရ လက္နက္ေကာင္း ဴဖစ္လာ ပၝတယ္။ ေနာက္ လက္နက္ တခု ကေတာ့ ဴမန္မာ့ ႟ိုးရာ ယံုဳကည္မႁကို ကာကၾယ္ဴခင္းပဲ ဴဖစ္တယ္။ ငၝတိုႚရဲႚ ဓေလ့ အေမၾအႎႀစ္ဟာ မက္ေမာ ႎႀစ္သက္စရာ ဴဖစ္ပံုကို စၾမ္းသေလာက္ ေဖာ္ထုတ္ ေရးသား ခဲ့ပၝတယ္။ ကမာၲ မလံုးဘူး၊ ဴပားတယ္ (ဗိုလ္ ၁၆၈) ဆိုတာ ရယ္စရာေတၾ ထည့္႓ပီး အကဵယ္တဝင့္ ေရးတယ္။ ဒီ႟ိုးရာ ယံုဳကည္မႁ ဆိုတာမႀာ ဗုဒၭ ဘာသာလဲ ပၝတယ္။ ဗုဒၭ ဝၝဒ ဆက္လက္ ရႀင္သန္ ႒ကီးထၾားဖိုႛကို ဴပည္တၾင္း သာမက ဴပည္ပ ဴဖစ္တဲ့ ဥေရာပ အထိ ပဵံႚႎႀံႚဖိုႚ ႒ကိႂးစား ေနသူ ေတၾကို ေထာက္ခံ အားေပး ေရးသား (ဗိုလ္ ၁၄၁) တယ္။ ဴမန္မာတိုင္း ဴမန္မာ စာေပကို ဴမတ္ႎိုး ဖိုႚလည္း အေရး႒ကီးတယ္ (ဗိုလ္ ၁၈၄) ဆိုတာ ဂ႟ုတစိုက္ ေရးသား ေဖာ္ဴပ ခဲ့ပၝတယ္။ အဂႆလိပ္စာ တတ္ရင္ အမဵိႂးသားစိတ္ ကင္းသၾားမႀာ စိုးတယ္ (ဗိုလ္ ၁၀၆) လိုႚ ပထမ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

180

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ပုတ္ခတ္ လိုက္ေပမယ့္ ဴမန္မာ လူငယ္ေတၾ ေခတ္ပညာ တတ္ဖိုႚ လိုတယ္ ဆိုတာကို အမဵား႒ကီး ေထာက္ခံ ေရးသား ခဲ့တယ္။ ဥပမာ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ႓မိႂႚ႒ကီး ေတၾမႀာ ေကာလိပ္ေတၾ ဖၾင့္ေပးထားဖိုႚ လိုမယ္ (ေမဵာက္ ၁၃၆) လိုႚ ဗဟန္း ေကာလိပ္ ဖၾင့္ရတဲ့ အခၝကပဲ ေရးခဲ့ ပၝတယ္။ ေခတ္ ပညာနဲႚ အမဵိႂးသား တိုးတက္ေရးဟာ တၾဲေန ရမယ္လိုႚ နည္းတခု အေနနဲႚ သတ္မႀတ္ဴခင္းပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အဲဒီ အထက္တန္း ပညာ သင္ဳကားရာမႀာ ေရႀးဴမန္မာ အုပ္ခဵႂပ္ပံုနဲႚ ဴမန္မာ မင္းဟာ အဂႆလိပ္ေတၾ ရႁံႚခဵ ကဲ့ရဲႚ သလို မဆိုး ယုတ္ဘူး (ေဒၝင္း ၅၂၊ ၁၈၉) ဆိုတာ ရႀင္းလင္း ေဟာေဴပာဖိုႚ လိုတယ္ လိုႚလဲ တင္ဴပ ခဲ့ပၝတယ္။ ေရႀး အုပ္ခဵႂပ္ပံုမႀာ ေခတ္မီေအာင္ ဴပႂဴပင္ တိုးခဵဲႚ လိုက္ရင္ လူမဵိႂး ဓေလ့နဲႚ ကိုက္ညီတဲ့ အေကာင္းဆံုး အုပ္ခဵႂပ္ပံုကို ရႎိုင္တယ္လိုႚ ရည္ညၿန္း လိုတဲ့ သေဘာလဲ ပၝတယ္။ အဲဒီလို အခဵက္အလက္ေတၾ ဴပည့္စံုတဲ့ အတၾက္ ဴမန္မာမႁ ဴပန္လည္ ဆန္းသစ္ေရးဟာ ဆရာ႒ကီး ေမ႖ာ္မႀန္း ထားသလို ေနာက္ဆံုး ေအာင္ပၾဲ ရတယ္ လိုႚလဲ ေဴပာႎိုင္ ပၝတယ္။ ဒုတိယ ဴဖစ္တဲ့ ႎိုင္ငံေရး အသိ စိတ္ဓာတ္ ရႀင္သန္ေရးမႀာ ဆရာ႒ကီး အ႒ကိႂက္ ကေတာ့ လူတိုင္း ႎိုးဳကား ေနရမယ္။ ဘယ္သူဟာ ရန္သူ အစစ္လိုႚ သိေန ရမယ္ ေခၾးဟာ ႟ိုက္တဲ့ သူကို ရန္ မတံုံႚ ဴပန္ဘဲ ႟ိုက္တဲ့ တုတ္ကိုပဲ ကိုက္လိုက္ တာမဵိႂး မဴဖစ္ ေစနဲႚ (ေခၾး ၃၃၃) လိုႚ ဆံုးမတယ္။ အဲဒီ ရန္သူကို တိုက္ခိုက္တဲ့ အခၝမႀာ အသိ ဆိုတဲ့ သေဘာတရား မႀန္ရမယ္။ လက္ေတၾႚ ဆိုတဲ့ လုပ္ငန္း မႀန္ဖိုႚ လိုတယ္ ဆိုတဲ့ ႌၿန္ဴပခဵက္ ပၝပဲ။ ဒီေနရာမႀာ ဴမန္မာ့ ႎိုင္ငံေရးမႀာ ဘုန္း႒ကီးေတၾ ဳသဇာ ရႀိလိုႚ ဘုန္း႒ကီးေတၾ ႎိုင္ငံေရး ေဴပာပၝ ေဟာပၝ ဝင္ေရာက္ ေဆာင္႟ၾက္ပၝ (ေမဵာက္ ၁၆၇-၈။ ေခၾး ၃၁၁) လိုႚလဲ ႎိႁးေဆာ္ ခဲ့ပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီး အားထားတဲ့ ဂဵီစီဘီေအက ဘိလတ္ကို ကိုယ္စားလႀယ္ လၿတ္႓ပီး ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး အဆင့္ဆင့္ တိုးတက္ေပးရန္ (ေဒၝင္း ၂၁) နဲႚ ေနာက္ဆံုး အဂႆလိပ္ အင္ပိုင္ယာ ထဲမႀာပဲ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး ရရန္ (ေဒၝင္း ၁၉၂) ေတာင္းဆို ေနေတာ့ ဆရာ႒ကီး ကလဲ အဲဒီ နည္းေတၾပဲ ေနာက္ေရာင္ ခံ႓ပီး ေထာက္ခံ ေနပၝ ေသးတယ္။ ဒၝေပမယ့္ မဳကာခင္ ဒိုင္အာခီကို မ႒ကိႂက္ဘူးလိုႚ အတိအကဵ ဆံုးဴဖတ္ လိုက္တယ္။ ယခု ကာလ အခၝ ဴမန္မာဴပည္ တဴပည္လံုးက မ႒ကိႂက္ မႎႀစ္သက္ မလိုခဵင္ေသာ ဒိုင္အာခီလိုႚ (ေခၾး ၃၇) ေရးခဲတ ့ ာ ကိုလဲ ေခၾးဋီကာ ထဲမႀာ ဖတ္ရ ပၝတယ္။ ေသေသခဵာခဵာ စစ္ေဆး ဳကည့္လိုက္တဲ့ အခၝ ဟုမၳ႟ူး (ေမဵာက္ ၁၀၈၊ ၁၇၀) လဲ အလကားပဲ။ ဒိုမီ နီယန္း စေတးတပ္လဲ အလကားပဲ (ေမဵာက္ ၁၇၀) လိုႚ ေဖာ္ထုတ္ ႓ပီးတဲ့ အခၝမႀာ လံုးဝ လၾတ္လပ္ေရးသာ လိုရင္း ဴဖစ္တယ္ (ေခၾး ၁၇၊ ၃၅၊ ၆၄။ Swaaraj/Home Rule) လိုႚ ေဖာ္ထုတ္ ေဳကညာ ခဲ့ပၝတယ္။ ဒီေနရာမႀာ ဟိုေခတ္က ႎိုင္ငံေရး သမားေတၾ ဥပေဒဴပႂ ေကာင္စီထဲ ေရာက္ေအာင္ အမတ္ အေ႟ၾး ခံ႓ပီး ေကာင္စီထဲ ေရာက္ခၝမႀ ဒိုင္အာခီ စနစ္နဲႚ ႎိုင္ငံ အုပ္ခဵႂပ္ေရး အလုပ္ လုပ္မရေအာင္ အိႎၬိယ ကသၾရာဇ္ (သရာဇ) (ေခၾး ၃၈၊ ၁၃၂) နည္း 'ပူးသတ္' မယ္ (ေခၾး ၄၆၊ ၄၇၊ ၁၀၁၊ ၁၃၅) လိုႚ ေဴပာတာကို မယံု ေလနဲႚ။ သူတိုႚဟာ ေနာက္ဆံုး အဂႆလိပ္ အလိုေတာ္ရိေတၾ (ေခၾး ၂၆၆) ဴဖစ္ကုန္ တာပဲလိုႚ သတိ ေပးတယ္။ အဂႆလိပ္ဟာ နည္း ပရိယာယ္ အင္မတန္ ႔ကယ္တယ္။ ဴမန္မာေတၾ ေရးသား ပံုႎႀိပ္ ထုတ္ေဝတဲ့ သတင္းစာ ေတၾကိုပဲ သူတိုႚ အကဵိႂး ဴဖစ္ေအာင္ သိသိသာသာေရာ မသိမသာေရာ ေရးခိုင္းတယ္ (ေမဵာက္ ၁၆၇၊ ၈)။ ဒီလို အခိုင္း ခံတဲ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

181

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လူေတၾကို 'အဆဲ သန္တဲ့ သတင္းစာ အယ္ဒီတာ ဆရာလိမ္' (ဘိၾႂင္း ၁၀၈၊ ၂၃၆) လိုႚ ေဖာ္ထုတ္ ခဲ့တယ္။ အဂႆလိပ္ ဝၝဒဴဖန္ႚ ေကာင္းေပ မယ့္လဲ အဂႆလိပ္ အင္ပိုင္ယာဟာ ထာဝရ တည္မေန ႎိုင္ပၝဘူး။ သူလဲ သခႆၝရ ပၝပဲ (ေမဵာက္ ၁၄၃၊ ဘိၾႂင္း ၁၂) လိုႚ အားေပး စကား ေရးခဲ့ ပၝတယ္။ အားလံုး ေပၝင္းလိုက္ရင္ ဆရာ႒ကီးရဲႚ အယူအဆက တေနႚမႀာ ငၝတိုႚရဲႚ ႎိုင္ငံေရး ႎိုးဳကား စိတ္ဟာ အမႀန္ မုခဵ အကဵိႂး ခံစားခၾင့္ ရလိမ့္မယ္ ဆိုတာ ပၝပဲ။ အဲဒီလို အသိ စိတ္နဲႚ ခဵီတက္ လာတဲ့ အခၝမႀာ ႒ကံႂေတၾႚ ႎိုင္တဲ့ ဆူးေညာင့္ ခလုတ္ေတၾ ကိုလဲ သတိဴပႂ ႎိုင္ေအာင္ ႌၿန္ဴပ သၾားပၝတယ္။ အိႎၬိယမႀာ ၁၉၀၅ ေလာက္က စ႓ပီး သၾရာဇ္ ဝၝဒ (ဆာရင္၊ ေခၾး ၁၇၊ ၃၅၊ ၆၄) ကို ဦးတုတ္႒ကီး (ဦးတုတ္႒ကီးဟာ ၁၉၃၁ မႀာ သရဇ ကဵမ္းကို ေရးသား ပံုႎႀိပ္ ခဲ့ေသးတယ္) က ဴမန္မာ ႎိုင္ငံမႀာ စတင္ ဴဖန္ႚဴဖႃး ခဲ့ပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီး ကလည္း ဒီဝၝဒကို ေကဵနပ္ ေထာက္ခံ အားေပး ခဲ့တယ္။ အိႎၬိယ မႀာေတာ့ ကၾန္ဂရက္ အဖၾဲႚဝင္ လူ႒ကီးေတၾ ထဲကပဲ စီအာဒ္ (C.R.Das) နဲႚ ေမာတိလာ ေန႟ူး (Motila Nehru) တိုႚ ေခၝင္းေဆာင္တယ္။ အိႎၬိယ လၾတ္လပ္ေရး ရဖိုႚဟာ ေသၾးထၾက္ သံယို ကိစၤ ဴဖစ္ဖိုႚလဲ မလိုဘူး။ ဥပေဒဴပႂ ေကာင္စီဝင္ ဴဖစ္ေအာင္ ပထမ အမတ္ အေ႟ၾး ခံမယ္။ ေကာင္စီထဲ ေရာက္ကာမႀ အစိုးရ မဖၾဲႚႎိုင္ေအာင္၊ ဥပေဒ မဴပႂႎိုင္ေအာင္ နည္းလမ္း ရႀိသမ႖ လမ္း ပိတ္ဆိုႚ (Obstruction) ရမယ္ ဆိုတဲ့ ဝၝဒ ပၝပဲ။ ဴမန္မာ ႎိုင္ငံေရး သမားေတၾ သံုးတဲ့ ပူးသတ္ကို ဆိုလိုပၝတယ္။ အိႎၬိယ မႀာေတာ့ ပၝဝင္ ေဆာင္႟ၾက္ ဳကတဲ့ သူေတၾဟာ ႟ိုးသား ဳကလိုႚ အမႀန္ ပူးသတ္ ႎိုင္ေပမယ့္ ဴမန္မာ ေဴမမႀာေတာ့ ပူးသတ္ သၾားဳကတာနဲႚ 'က႗န္ ရာဇဝင္' ရႀည္ေန တယ္လိုႚ ဆရာ႒ကီး ေနာက္ေတာ့ ေဝဖန္ ပၝတယ္။ တတိယ အခဵက္ ဴဖစ္တဲ့ အမဵိႂးသား ပညာေရးကို ဆရာ႒ကီးဟာ အင္မတန္ အားကိုး တယ္လိုႚ ဆိုရ ပၝမယ္။ ဘိၾႂင္းေကာက္ ဋီကာဟာ အခဵႂပ္ ေဴပာရရင္ 'က႗န္ပညာ' ကို ႟ႁံခဵ႓ပီး သခင္ ပညာကို လမ္းႌၿန္ ထားတဲ့ စာအုပ္ ဴဖစ္တယ္လိုႚ ဆိုႎိုင္တယ္။ ႟ိုး႟ိုးလၾယ္လၾယ္ ေဴပာေတာ့ အဂႆလိပ္ အရင္းရႀင္ကို ကူညီ ရမယ္။ ေအာက္လက္ ငယ္သားပဲ ေမၾးထုတ္ ေနတဲ့ အဂႆလိပ္ စာသင္ေကဵာင္း ေန႓ပီး ဴမန္မာ တဴပည္လံုးကို ေကာင္းစားေအာင္ ေဆာင္႟ၾက္ ႎိုင္မယ့္ သားေကာင္း အာဇာနည္ ေမၾးထုတ္မယ့္ စာသင္ေကဵာင္းေတၾ ေပၞေပၝက္ ဖိုႚပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္ (ေခၾး ၇၇)။ တခၝတည္း ေဴပာလက္စနဲႚ ဆက္ေဴပာတာ ကေတာ့ ခရစ္ယာန္ သာသနာဴပႂ ေကဵာင္းေတၾဟာ အမဵိႂးသား အေရးမႀာ အဟန္ႚအတား ဴဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ အခဵက္ကို တင္ဴပ (ဘိၾႂင္း ၂၇၄) လာတာပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အဲဒီ ေကဵာင္းမဵႂိးမႀာ ၁၉၂၀ ေလာက္က ဆိုရင္ ခရစ္တရား မဖတ္ဘဲ၊ မနာဘဲ၊ စာစစ္ပၾဲ မေဴဖဘဲ မေနရတဲ့ အဴပင္ ဗုဒၭ တရား ဆိုင္ရာ ကိုေတာ့ တမင္ လဵစ္လဵႃ ဴပႂခိုင္းတယ္။ တိုက္႟ိုက္ တမဵိႂး၊ သၾယ္ဝိုက္လိုႚ တမဵိႂး ထိခိုက္ ေဴပာတာကို အ႓မဲ ခံေနရတယ္ ဆိုတဲ့ စၾဲခဵက္ေတၾလဲ (ဘိၾႂင္း ၃၁၇-၈) တင္ခဲ့ ပၝတယ္။ သာမာန္ ေဴပာဳကမယ္ ဆိုရင္ ဘယ္ပညာ ဴဖစ္ဴဖစ္ ယုတ္တယ္ ဴမတ္တယ္ မရႀိႎိုင္ဘူး။ ဒၝေပမယ့္ အဂႆလိပ္က ဴမန္မာ ေတၾကို ပညာ သင္ေပး ပံုက လူတိုင္း ကိုယ္စၾမ္း ကိုယ္စနဲႚ ေခၝင္းေဆာင္ ႎိုင္ေလာက္ေအာင္ ဴပည့္ဴပည့္စံုစံု ပညာ သင္မေပး တာကို ေတၾႚရလိုႚ 'က႗န္ပညာ' လိုႚ ႟ႁႚံခဵတဲ့ သေဘာ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အဲဒၝ အဴပင္ အထက္တန္း ပညာ ရႎိုင္ဖိုႚ မိဘ ေငၾေဳကး ေတာင့္တင္း ပၝမႀ ဆိုတဲ့ ကန္ႚသတ္ခဵက္ကို မေကဵနပ္ဆံုး ဴဖစ္ဳက ပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီးဟာ ဗဟန္း ေကာလိပ္မႀာ အဆင္းရဲ ခံ႓ပီး ဆရာ လုပ္တဲ့ အခၝ တပည့္ေတၾ ဆင္းရဲ သလို သူလဲ ဆင္းရဲ တာပဲ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

182

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒၝေပမယ့္ အဂႆလိပ္က ဴမန္မာမင္း အုပ္ခဵႂပ္ပံု မေကာင္းေဳကာင္း ေရးသမ႖ ေဴပာသမ႖ကို (သခင္ ဋီကာ ရန္ကုန္၊ စာေပေလာက ၁၉၆၅ ဒုတိယ ပံုႎႀိပ္၊ စာမဵက္ႎႀာ ၆၀) ခုခံ ေဴဖရႀင္း ရရင္ ငၝ အဆင္းရဲ ခံရကဵိႂး နပ္တယ္လိုႚ ယူဆဟန္ ရႀိပၝတယ္။ ဴမန္မာ့ လၾပ္လပ္ေရး ရဖိုႚ အမဵိႂးသား ပညာေရးဟာ အုတ္ဴမစ္ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အိႎၬိယက သၾေဒရႀိ (သေဒသိ) (Swade Shi/ Home Industry) တိုင္းရင္းသား စီးပၾားေရး လုပ္ငန္း ေတၾကို ဴပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ ရမယ္ ဆိုတဲ့ အစီအစဥ္ ေတၾကိုလဲ ဴမန္မာ ႎိုင္ငံက လိုက္နာ ကဵင့္သံုး ဳကပၝ ေသးတယ္။ အဂႆလိပ္ ေရာက္လာတဲ့ အခဵိန္က စ႓ပီး ေတာင္သူ လယ္သမားေတၾ ဆင္းရဲ သထက္ ဆင္းရဲ႓ပီး ေ႔ကးတင္ ဳကရပံု (ဗိုလ္ ၁၅၀) အဂႆလိပ္ အစိုးရ အခၾန္အတုတ္ ႒ကီးေလးလၾန္းလိုႚ ဒုကၡ ေရာက္ဳကပံု (ဘိၾႂင္း ၁၈၄၊ သခင္ဋီႛကာ ၁၀၈)၊ အရက္ ဘိန္း ေရာင္းခဵေရးနဲႚ ဴမင္းပၾဲက စ႓ပီး ေလာင္းကစား ေတၾကို အဂႆလိပ္ အစိုးရ ကပဲ ဦးစီး ဦးေဆာင္ ဴပႂေနလိုႚ ဴမန္မာေတၾ အကဵင့္ စာရိတၨေတၾ ပဵက္လာ ဳက႟ံု မက အလၾန္အမင္းလဲ ဆင္းရဲ လာဳကပံု (ဘိၾႂင္း ၁၈၉) ေတၾကို ဆရာ႒ကီးက အေတာ္ပဲ ဴပည့္စံုေအာင္ ေရးသားခဲ့ ႓ပီးတဲ့ေနာက္ ဒီဒုကၡေတၾ လၾန္ေဴမာက္ဖိုႚ (က) ႎိုင္ငံဴခား ပစၤည္းေတၾ ေရႀာင္ (ခ) ဴပည္တၾင္း ဴဖစ္ကို တတ္ႎိုင္ သေလာက္ ႒ကိႂးစာ သံုးေဆာင္ ဳကပၝလိုႚ ေလးေလးနက္နက္ ႎိႁးေဆာ္တယ္။ (ေမဵာက္ ၁၉၅။ ေခၾး ၁၇၁) သူရိယ မဂၢဇင္း ထဲမႀာ ေရးခဲ့ဖူးတဲ့ ဆယ္ကုေဋေကဵာ္ ဋီႛကာ ဆိုတာ အလႀႃ မဂႆလာေဆာင္နဲႚ ဘုန္း႒ကီးပဵံ ေတၾမႀာ ေငၾ မဴဖႂန္းဖိုႚ သတိေပး ေရးသားတာ ဴဖစ္တယ္လိုႚ သိရ ပၝတယ္။ သေဘာထား အေနနႚဲ ေဴပာရရင္ ေတာင္သူ လယ္သမား ဒုကၡကို ယာယီ သေဘာနဲႚ (၁) ဴပည္တၾင္း လက္မႁ လုပ္ငန္း ဴပန္လည္ ထူေထာင္ပၝ။ (၂) ေလာင္းကစားနဲႚ အရက္ေတၾ ဘိန္းေတၾ ေရႀာင္ပၝ။ ႓ပီးေတာ့ (၃) ဂုဏ္တု ဂုဏ္႓ပိႂင္ေတၾ မဵားလိုႚ ရႀင္ဴပႂ နားသ မဂႆလာေဆာင္နဲႚ ဘုန္း႒ကီးပဵံေတၾ၊ မီးထၾန္းပၾဲ ေတၾမႀာ မဴဖႂန္း ပၝနဲႚလိုႚ အခိုက္အတန္ႚ သက္သာရာ သက္သာေဳကာင္း ရဖိုႚ နည္းလမ္း ေပးတာပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ႎိုင္ငံေရးမႀာ ႟ုန္းကန္ ေနတုန္း စီးပၾားေရးလဲ ပစ္မထား သင့္ဘူး ဆိုတဲ့ ထံုးနည္း ဴဖစ္ပၝတယ္။ အမဵိႂးသားေရး ေဆာင္႟ၾက္တဲ့ ေနရာမႀာ တိုင္းရင္းသားေတၾ ညီႌၿတ္ဖိုႚ သိပ္ အေရး႒ကီး တယ္လိုႚ ဆရာ႒ကီး ေရးတဲ့ ဋီႛကာ မဵႂိးစံုမႀာ ထပ္ခၝ တလဲလဲ ေဖာ္ဴပ ခဲ့ပၝတယ္။ 'ႎၾားကၾဲလ႖င္ ကဵားကိုက္' (ေမဵာက္ ၁၀၈၊ ၉) ပံုကို ဇာတ္နိပၝတ္ ပုံဴပင္နဲႚ ဴမန္မာ ရာဇဝင္ေတၾ ထဲက နမူနာ ဴပ႓ပီး ညီႌၿတ္ေရး တရား ေဟာတယ္။ မူလ ညီႌၾတ္ေရး တရား ေဟာစဥ္ အခၝက ဂဵီစီဘီေအ ထဲမႀာ ဟုမၳ႟ူး ရမႀ ဴဖစ္မယ္။ ဒိုင္အာခီ ေလာက္နဲႚ မေကဵနပ္ဘူး ဆိုရာက ႎႀစ္ဂိုဏ္း ကၾဲဳက တာကို ရည္ႌၿန္း႓ပီး ေစ့စပ္ေရး ေဴပာေဟာ တာပဲ ဴဖစ္တယ္။ ဆရာ႒ကီး ေရးနည္း ေရးဟန္ အတိုင္း ဒီေနရာမႀာ "ဤမည္ေသာ ပိေတာက္ ေခဵာင္မႀ ထၾက္ခဲ့၍ ပုညရႀင္ ေတာင္အတက္၊ နက္စၾာ ေခဵာက္ အတၾင္းက တခုေသာ သရက္ ပင္႒ကီး အရင္းသိုႚ ေရာက္သည္တၾင္ ဟို သရက္ပင္႒ကီး ထက္၌၊ ဇရက္ ဂဵိႂးလယ္ေဴပာက္၊ ေယာက္ဖ ေခၞ ေအာင္ေကဵာ္ငႀက္၊ ဇီးကၾက္၊ ကဵီးကန္း စေသာ ေကဵးငႀက္ အေပၝင္းတိုႚ ကေသာင္း ကနင္း၊ ႟ုန္းရင္း ဆန္ခတ္ ထိုးခၾပ္ ဴမည္တၾန္လဵက္ ေနသည္မဵား (မႀာ) ဟုမ္းမ႟ူးႎႀင့္ ဒိုင္အာခီ အတၾက္ စစ္ဖက္ ေနဳက တာႎႀင့္ ပမာ ယူဆလ႖င္ တူမ႖ေယာင္ တကား" (ေမဵာက္ ၂၀၄-၁။ ဂဠႂန္ ၁၁၃ ) လိုႚ ေရးခဲ့ ပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

183

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ပို႓ပီး ေလးနက္ေအာင္ နာမည္ေတၾ ေဖာ္ထုတ္ ႓ပီးေတာ့လဲ ေရးပၝတယ္။"ဴမန္မာဴပည္႒ကီး ေကာင္းေအာင္ ရယ္လိုႚ၊ ေခၝင္းေဆာင္ ဴပႂဳကတဲ့ ယခု သမယ က႗န္ရာဇဝင္၌၊ အလၾန္တရာ ထင္ရႀား ေကဵာ္ေစာေတာ္ မူဳက ကုန္ေသာ (၁) ဦးဘေဖ၊ (၂) ဦးခဵစ္လိႁင္ (၃) ဦးတုတ္႒ကီး (၄) ဦးစိုးသိမ္း ဆိုတဲ့ ထိုထိုေသာ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး တိုႚသည္ ေပၝင္းစည္းဴခင္း မရႀိ၊ ထင္မိ ထင္ရာ ဴမန္မာ ေတၾကို ႒ကိႂးဆၾဲ႓ပီး အမဵႂိးမဵႂိး ကၾဲေနသည့္ အတၾက္ အခက္အခဲ ႒ကံႂရေသာ ဘံုဘဝ ဴမန္မာဴပည္သည္ ကမာၲရႀည္ နစ္မၾန္းမည့္ အေရး ကိုလည္း ေတၾးေတာ ရင္းသာ ထင္သာ ဴမင္လာေတာ္ မူသည္"(ေမဵာက္ ၂၄၀-၁) လိုႚ ေရးသား ခဲ့ပၝတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဆရာ႒ကီးက ဒိ္ုင္အာခီကို တညီ တႌၾတ္တည္း သပိတ္ ေမႀာက္ေစ ခဵင္တဲ့ ဆႎၬ ပၝပဲ (ေခၾး ၇၇)။ အခု ေဖာ္ဴပ ခဲ့တဲ့ အတိုင္း ဒိုင္အာခီ ေခတ္က ဆရာ႒ကီး ေဟာတဲ့ ညီႌၾတ္ေရး ဆိုတာ ေခၝင္းေဆာင္ အခဵင္းခဵင္း ညီႌၾတ္ ဳကဖိုႚ ရည္ႌၿန္းတယ္။ ကိုးဆယ့္တစ္ ဌာန အုပ္ခဵႂပ္ေရးေခတ္ ေရာက္ေတာ့ ေခၝင္းေဆာင္ အေခၞခံရ သူေတၾဟာ ဴပန္႓ပီး ညီႌၾတ္ ဳကဖိုႚ လမ္း မရႀိေတာ့ဘူး။ သူတိုႚ မညီလဲ ေနေစေတာ့။ တိုင္းသူ ဴပည္သား အားလံုး ညီရမယ္ (ေခၾး ၁၃၃၊ ၂၇၇) လိုႚ ဆရာ႒ကီး ဴပင္ဆင္ ဴပဌာန္း လာပၝတယ္။ အမဵား ဴပည္သူ ဆိုတဲ့ ေဝၝဟာရကို ပို႓ပီး ရႀင္းေအာင္ " ေအာက္ဆံုးတန္းရႀိ ပိုက္ဆံ မဲ့ေသာ သူေတာင္းစား လုပ္စား ကိုင္စား အလုပ္သမား နင္းဴပားတိုႚ (သခင္ ၁၈၉) ဴဖစ္တယ္။" လိုႚ ေဖာ္ဴပ လိုက္ပၝ ေသးတယ္။ အဲဒီလို ေရးတဲ့ အခၝ ဆရာ႒ကီးဟာ ပစၤည္းမဲ့ ေတာ္လႀန္ေရးကို ရည္ႌၿန္း ေနတယ္လိုႚ က႗န္ေတာ္တိုႚ သိပၝတယ္။ ဒၝေပမယ့္ ဆရာ႒ကီးဟာ ဒီေနရာမႀာ နည္းနည္း အဆင္ဴခင္ သေဘာထားေလး တခု ထည့္ထားတယ္။ အခဵိန္ ကာလ ငဲ့႓ပီး ဆိုင္းငံ ဳကဦးလိုႚ ဆိုတဲ့ သေဘာ ပဲလိုႚ ယူဆ ႎိုင္ပၝတယ္။ ႎိုင္ငံေရးမႀာ သူ လိုလားတာ ကေတာ့ "ေသၾးထၾက္သံယို၊ ထိုထိုေဟာ့ရမ္း ေသာ့သၾမ္းဴခင္းတည္း ဟူေသာ အဳကမ္းပတမ္း မဘက္မူ၍ (သခင္ ၁၂၂-၃) ႒ကိႂးစား ခဵင္သတဲ့။" ေခၝင္းေဆာင္ အမည္ခံတဲ့ သစၤာေဖာက္ေတၾ ေနရာ လူငယ္ေတၾ ဝင္ရမယ္လိုႚ ေနာက္ဆံုး ဆရာ႒ကီးက ဆႎၬ ဴပႂလာ ပၝတယ္။ မေကာင္းတဲ့ ေခၝင္းေဆာင္ အတုေတၾ တကိုယ္ေကာင္း ဆန္ပံုကို ထင္ရႀား သိသာ ေလာက္ေအာင္လဲ ေရးသား ေဖာ္ဴပ ခဲ့ပၝတယ္။ ေဒၝင္းဒဂႆၝး ေခတ္က စ႓ပီး ေငၾ သိကၡာကို မငဲ့ဘဲ ေဖာက္လၾဲ ေဖာက္ဴပန္ ဴဖစ္တတ္တယ္ (သခင္ ၁၂၇) လိုႚ အကဵယ္တဝင့္ ေရးသား ေဖာ္ဴပ ခဲ့ပၝတယ္။ ေဖာက္ဴပန္တဲ့ လူေတၾေဳကာင့္ "လူခဵင္း ကၾဲ ရႀင္ခဵင္း ကၾဲႎႀင့္ အဳကင္ သိုႚေသာ အသင္းအပင္းေတၾ ကၾဲ႓ပီး တကတဲ ဂၾကဵ ကုန္တာ ေပၝ့ေလ။ အႎႀာလို ဂၾကဵဴခင္းမႀာ အရင္း စစ္ေတာ့ အဴမစ္ ေဴမက ဆိုသလို၊ ညစ္ေနဳက သတင္းစာ ေတၾႎႀင့္ ဖဵင္းခဵာခဵာ ေခၝင္းေဆာင္ေတၾ ေဳကာင့္ဘဲလိုႚ ႓မဲ႓မဲ မႀတ္ဳက ရမည္။ (ေဒၝင္း ၁၀၅-၁၄)" လိုႚ ေရးခဲ့ ပၝတယ္။ ဥပေဒဴပႂ ေကာင္စီဝင္ ဴဖစ္ေအာင္ ဴပည္သူက တင္ေဴမၟာက္ လိုက္တာကို ခဵက္ခဵင္း ေမ့သၾား ဳကတယ္ ဆို႓ပီး "ထိုထိုေသာ လခစား မင္းတိုင္ပင္ အမတ္ တိုႚသည္ ဴပည္႟ၾာကို ႎူးႎႀပ္၍ ပူးသတ္ သမား ၅၀၀၀ိ စား ၅၀၀ိ စား အဴဖစ္ ေရာက္လ႖င္ ဴဗစ္ေသာက္ဴခင္း၊ ကေဇာ္ မူးဴခင္း (ဘိၾႂင္း ၁၈၈) တိုႚ ဴပႂလုပ္ လာဳကတယ္။ "

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

184

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လိုႚ ေဖာ္ထုတ္ ခဲ့ပၝ ေသးတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္ ေခၝင္းေဆာင္ အေခၞ ခံသူေတၾ တခဵႂိႚကို ဴပည့္တန္ဆာ အိမ္ေတၾမႀာ သၾားရႀာမႀ ေတၾႚရတယ္ (ေခၾး ၄၆) လိုႚ သိတဲ့ အခၝ ဆရာ႒ကီးက ဒီလို လူမဵႂိး ေတၾဟာ ဒဴမ သူခိုးထက္ ေဳကာက္စရာ ေကာင္းသည္။ မေကာင္းေသာ မိန္းမ ထိန္းမဵားနဲႚ စီးပၾားေရး သူမတိုႚ အိမ္ကိုေတာင္ မေဳကာက္မ႟ၾႚံ စၾန္ႚစၾန္ႚစားစား သၾားဝံ့တယ္ (သခင္ ၂၆၊ ၂၄-၅)။ ဒီလို လူမဵႂိး ေတၾနဲႚ ေရႀႚဆက္႓ပီး ဘာအလုပ္မႀ လုပ္လိုႚ ရႎိုင္စရာ မရႀိေတာ့ဘူး လိုႚလဲ ဆံုးဴဖတ္ခဵက္ ခဵဟန္ တူပၝတယ္။ နယ္ခဵဲႚ ဆန္ႚကဵင္ေရးကို ဆရာစံ ေခၝင္းေဆာင္႓ပီး အေသခံ တိုက္တဲ့ အခၝ ဆရာ႒ကီးဟာ အဳကမ္းဖက္ တာကို မ႒ကိႂက္ဘူး ဆိုေပမဲ့ ဒီတနည္းဘဲ ထၾက္လမ္းလိုႚ အသိအမႀတ္ ဴပႂတဲ့ အေနနဲႚ ဂဠႂန္ သရဏံ ဂစာၥမိ (ဂဠႂံ ၃၉) လိုႚ ေရးခဲ့ ပၝတယ္။ အဂႆလိပ္ကို ေတာ္လႀန္တဲ့ အခၝ အဂႆလိပ္ စကားတိုႚ အဂႆလိပ္ စာတိုႚ မတတ္ ေဴမာက္ေတာ့ (ဂဠံႂ ၁၉-၂၀) သိပ္ခက္ တယ္လိုႚ ဖၾင့္ထုတ္ ခဲ့ေသးတယ္။ ဒၝေဳကာင့္ ေခတ္သစ္ လူငယ္ေတၾ ကိုပဲ အားကိုးစရာ ရႀိတယ္လိုႚ ဆရာ႒ကီးက ေနာက္ဆံုး အေဴဖ အေနနဲႚ ေဴပာလာ ပၝေတာ့တယ္။ "တိုႚဗမာ ႎိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ လူငယ္ အစည္းအ႟ံုး၊ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ သမဂၢ အသင္း႒ကီး၊ တိုႚဗမာ အစည္းအ႟ံုး ေတၾက ေန႓ပီး ဘံုဝၝဒ ေခၞဳကတဲ့ ဆိုရႀယ္လစ္ ဝၝဒ ကိုလည္း ဴမန္မာမဵား ဘံုမႀာ တည္ရ မယ္လိုႚ၊ ယံုဳကည္ စၾဲလန္း႓ပီး အ႓မဲတန္း ေဟာေလ့ ေဴပာေလ့ (သခင္ ၁၃၈-၉) ရႀိသူေတၾဟာ ေရႀႚအဖိုႚ အားထား ရမဲ့ လူေတၾ ပဲလိုႚ သတ္မႀတ္ လိုက္ပၝတယ္။ ဒီစကားမႀာ လူငယ္နဲႚ ဆိုရႀယ္လစ္ ဝၝဒကို တၾဲထားတာကို သတိ ဴပႂဖိုႚ လိုပၝတယ္။" အဲဒၝကို ေရးေတာ့ ဆရာ႒ကီးဟာ အသက္ ေဴခာက္ဆယ္ ေကဵာ္ပၝ႓ပီ။ ဒၝေဳကာင့္လဲ ေစာေစာက ေဴပာသလို ပစၤည္းမဲ့ ေတာ္လႀန္ေရးေတာ ့႒ကိႂက္တယ္။ ေသၾး မထၾက္ ေစနဲႚလိုႚ တားဴမစ္ခဵက္ ဇၾတ္ထည့္ လိုက္တာနဲႚ တူပၝတယ္။ ပညာတတ္ လူငယ္ တိုႚကို အားကိုးတဲ့ သေဘာကို ဒီစကား အရ သိရ ပၝေသးတယ္။

"ယခု တိုႚဗမာ လူ႒ကီး လူေကာင္း ဆိုတဲ့ ေခၝင္းေဆာင္ တခဵႂိႚက၊ တိုႚဗမာ သခင္ ဝၝဒ ကိုပင္၊ ပမာ မဴပႂ၊ ဂ႟ု မထား၊ ေလးစားဴခင္း မရႀိေသး ေသာ္လည္း၊ ေရႀးမကဵ မူ၍၊ ေခတ္ကာလ ဥာဏ္ကို မႀီသည့္ ဤမည္ေသာ တကၠသိုလ္ တေကဵာင္းလံုးက ေကဵာင္းသူ ေကဵာင္းသား ဟူသမ႖ အေပၝင္း တိုႚမႀာ တိုႚဗမာ အစည္းအ႟ံုးဝင္၊ သခင္တိုႚ စိတ္ဓာတ္ႎႀင့္ တသမတ္တည္း တူညီ ႓ပီးလ႖င္ သခင္ အစစ္ ဴဖစ္ခၝ၊ တိုႚ ဗမာဴပည္ အတၾင္း၊ ကိုယ့္မင္း ကိုယ့္ခဵင္း ထူေထာင္ ေအာင္ဴမင္ လိမ့္မည္ (သခင္ ၁၈၆-၇)" လိုႚ ေရးဖူး ပၝတယ္။ တကၠသိုလ္ ကိုပဲ သခင္ေကဵာင္း (သခင္ ၁၉၀) လိုႚ တင္စား႓ပီး ဆရာ႒ကီးက ေခၞခဲ့ ေသးပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ႎိုင္ငံေရး သေဘာထား ေတၾဟာ ဒုတိယ ကမာၲစစ္ ႓ပီးတဲ့ အခၝကဵေတာ့ သိသိသာသာ ေဴပာင္းသၾား တာကို ေတၾႚရ ပၝတယ္။ ေဴပာင္းပံု ကေတာ့ အမဵိႂးသား ေကာင္းစားေရးကို ေကဵာ္႓ပီး ကမာၲသူ ကမာၲသား ေကာင္းစားေရးကို ေရႀႚ႟ႁ လာဴခင္းပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဒီ အပိုင္းကို ေရးဖိုႚ မႀီဴငမ္း ဴပႂစရာ ဆရာ႒ကီး ကိုယ္တိုင္ ေရးတဲ့ ဋီကာ မရႀိေတာ့ ပၝဘူး။ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး သဝဏ္လၿာ ဆိုတဲ့ ၁၉၅၂ ေလးခဵိႂးနဲႚ ကမာၲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ကဗဵာ ဆိုတဲ့ ၁၉၅၃ ေလးခဵႂိး ေတၾပဲ ရႀိပၝတယ္။ ဒီ ေလးခဵႂိးေတၾ မႀာေတာ့ ႎိုင္ငံေရး သေဘာထား ရယ္လိုႚ အ႒ကီးဆံုး ထား႓ပီး ေဴပာတာ ကေတာ့ အတူတကၾ ဳကည္ဳကည္သာသာ ေနထိုင္ ဳကဖိုႚပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

185

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

နိဂံုးခဵႂပ္ အေနနဲႚ အားလံုး ေပၝင္း႓ပီး တင္ဴပ ရရင္ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းဟာ ႎိုင္ငံေရး စာေပကို ဋီကာ အမည္ တပ္႓ပီး ေရးခဲ့တယ္။ သူ တင္ဴပ ခဲ့တဲ့ ႎိုင္ငံေရး သေဘာထား ကေတာ့ ပထမက ႎိုင္ငံဴခားသား ဆန္ႚကဵင္ေရး ဴဖစ္တယ္။ ဒုတိယ အမဵႂိးသားေရးနဲႚ လံုးဝ လၾတ္လပ္ေရး ဴဖစ္တယ္။ အဲဒီ ဒုတိယ ပိုင္းကို အခဵက္အလက္ေတၾ ဴပည့္ဴပည့္စံုစံုနဲႚ အင္မတန္ နားလည္ လၾယ္ေအာင္ တင္ဴပ ခဲ့ပၝတယ္။ ဒၝေပမဲ့ သူႚအေနနဲႚ အား အသန္ဆံုး ကေတာ့ ႟ိုးရာ ဓေလ့ ဴပန္လည္ ဆန္းသစ္ေရးပဲ ဴဖစ္တယ္လိုႚ ထင္ပၝတယ္။ အမဵိႂးသား ပညာေရး ကိုလည္း အင္မတန္ အေရး႒ကီး တယ္လိုႚ ယူဆေဳကာင္း သိရပၝတယ္။ တိုင္းဴပည္ရဲႚ ေနာက္ဆံုး အားကိုးရာ ကေတာ့ တကၠသိုလ္ လူငယ္ေတၾ ပဲလိုႚ ရာႎႁန္းဴပည့္ ကိုးစား ခဲ့တယ္။ အရင္ ၁၉၃၀ ေကဵာ္တုန္းက သူ အားကိုးတဲ့ လူငယ္ ေတၾဟာ ေနာက္ ၁၉၅၀ ေကဵာ္တဲ့ အခၝ လူ႒ကီး လူကဵယ္ေတၾ ဴဖစ္႓ပီး အခဵင္းခဵင္း ဦးရာ လူက ႎႀိပ္စက္ တာကို ေတၾႚရေတာ့ ဆရာ႒ကီး အေနနဲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး တရား ကိုပဲ ဖိ႓ပီး ေဟာေဴပာ ေနရ တာပဲ ဴဖစ္တယ္လိုႚ ဆိုရ ပၝမယ္။ အမႀန္ ကလည္း ဒီ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရးကို တကမႝာလံုး လိုအပ္ ေနတာ ဴဖစ္တယ္လိုႚ အေလးအနက္ ယူဆ႓ပီး ဴဖစ္တယ္။ ဒၝေဳကာင့္ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ဘဝ တသက္တာမႀာ ေနာက္ဆံုးရက္ အထိ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ကိုပဲ ေဟာေဴပာ သၾားဴခင္း ဴဖစ္တယ္လိုႚ က႗န္ေတာ္ ထင္ပၝတယ္။ ဆရာ႒ကီးရဲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဆႎၬ ဟာလည္း ေနာက္ဆံုး အမႀန္တကယ္ ေအာင္ဴမင္ ရမယ္လိုႚ ယံုဳကည္ ပၝတယ္။

ဆရာ႒ကီးရဲႚ ၁၃၁ ႎႀစ္ဴပည့္ ေမၾးေနႚ မတိုင္ခင္ အခဵိန္မီ မထုတ္လၿင့္ ႎိုင္ခဲ့တာကို ေတာင္းပန္ ပၝတယ္။

စုစုေႏြးႏွင့္ ကိုထင္ေက်ာ္တို႔ကို ပုဒ္မေျပာင္း စြဲဆို 17 July 2008 http://www.voanews.com/burmese/2008-07-17-susunwayhtinkyaw.cfm

ဦးသိန္းထုိက္ဦး - အစီအစဥ္ကုိရယူရန္ (MP3) ဦးသိန္းထုိက္ဦး - နားဆင္ရန္ (MP3)

ဆႏၵျပပြဲေတြမွာပါ၀င္ၿပီး ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြကို ႏုိင္ငံေတာ္ အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈနဲ႔ အရင္က တရားစြဲ ဆုိထားရာက အခုေတာ့ လူငါးေယာက္ထက္ပိုၿပီး စုေ၀းတယ္၊ ဆူပူဖုိ႔ႀကိဳးစားတယ္ဆုိတဲ့ အမႈမ်ဳိး ေလာက္နဲ႔သာ တရားစြဲဖုိ႔ စစ္အစုိးရဘက္က ေရွ႕ေန ေတြကိုယ္တုိင္ တင္ျပလာတာေတြ ရွိေနတယ္လုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ မစုစုေႏြး။

ရန္ကုန္ေရွ႕ေန အသုိင္းအ၀ုိင္းက ေျပာၾကပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို ဘန္ေကာက္ေရာက္ ဗြီအိုေအ

၀ုိင္းေတာ္သား ကုိသိန္းထုိက္ဦးက တင္ျပေပးထား

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

186

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ပါတယ္။ မေန႔က ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္ သီးသန္႔႐ုံးမွာ ကုန္ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္တာကို ဆႏၵျပခဲ့တဲ့ ကုိထင္ေက်ာ္နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားတဲ့ ထန္းမႏုိင္ရြာသူ မစုစုေႏြးတုိ႔ရဲ႕ အမႈေတြကုိ

႐ုံးထုတ္စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။ အရင္တုန္းက သူတုိ႔ကုိစြဲခဲ့တဲ့ ပုဒ္မ ၁၂၄(က) ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈနဲ႔ စြဲခဲ့တာပါ။ ဒီအမႈမ်ဳိးက ေထာင္ဒဏ္တသက္အထိ က်ခံရႏုိင္တဲ့

စြဲခ်က္မ်ဳိးပါ။ ဒီစြဲခ်က္ကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ဖုိ႔ အစုိးရေရွ႕ေနေတြဘက္က ျပန္လည္တင္ျပ လာတာေတြရွိတယ္လို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ေရွ႕ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္းက ေျပာပါတယ္။ "ကိုထင္ေက်ာ္ကို စဆြဲတာက ပန္းဘဲတန္းၿမိဳ႕နယ္ သိမ္ေတာ္ႀကီးေရွ႕မွာ ဆႏၵျပမႈနဲ႔ ပုဒ္မ ၁၂၄(က) နဲ႔ တမႈစြဲတယ္။ ေနာက္တခါ ကမာရြတ္မွာ ဘုန္းႀကီး၀တ္ခြင့္မရလို႔ သပိတ္နဲ႔ သကၤန္းကိုင္ၿပီး ဆႏၵျပတဲ့အတြက္ ကမာရြတ္ၿမိဳ႕နယ္ဘက္က ၁၂၄(က) နဲ႔ တမႈစြဲထား တယ္။ ေနာက္ သဃၤန္းကၽြန္း စံျပေစ်းေရွ႕မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊပုံကုိင္ၿပီး ဆႏၵျပ တဲ့အတြက္ ၁၂၄(က) နဲ႔ တမႈထပ္စြဲထားတယ္။ ကိုထင္ေက်ာ္ကို သုံးမႈ ၁၂၄(က) နဲ႔ စြဲေတာ့ ခ႐ုိင္တရား႐ုံးအေနနဲ႔ စစ္ေနတာေပါ့။" မေန႔က အင္းစိန္ေထာင္ သီးသန္႔႐ုံးမွာ ႐ုံးထုတ္စစ္ေဆးတဲ့အခ်ိန္ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္းက ကုိထင္ေက်ာ့္ဘက္က ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းကိုလည္း အခုလုိရွင္းျပပါတယ္။

"မေန႔ကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးလုိက္တယ္။ ၁၂၄(က) နဲ႔ စြဲခ်က္

မတင္ထုိက္ဘူး။ အစုိးရကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစတဲ့ အသုံးအႏႈန္း၊ ေျပာဆုိတဲ့စကားလုံး မရွိဘူး။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပမႈျဖစ္တယ္။ သူဆႏၵျပ၊ ဆုိင္းဘုတ္ကုိင္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္လာ တဲ့အခ်ိန္မွာ ကားေတြကလည္း သြားၿမဲသြားေနတယ္၊ ေစ်းသည္ေတြကလည္း ေစ်း

ေရာင္းၿမဲ ေရာင္းေနတယ္၊ ခရီးသည္တင္ ဘတ္စ္ကားေတြကလည္း သြားၿမဲသြားေန

တယ္။ အဲလုိအေျခအေန ဓာတ္ပုံမွတ္တမ္းေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ေတာင္ လူေတြကို ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္ေစတဲ့ အျပဳအမူမ်ဳိး မရွိဘူး။ "ေျပာတဲ့ကိစၥေတြကလည္း ကုန္ေစ်းႏႈန္းတက္လုိ႔ တက္တယ္ေျပာတယ္။ ေလာင္စာဆီ ေစ်းႏႈန္း တက္ေနတဲ့အတြက္ ခ်ေပးပါလုိ႔ေျပာတယ္။ ဒီဟာေတြက အစိုးရကို အၾကည္ ညိဳပ်က္ေစတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြမွာ ဘာမွေပၚေပါက္ျခင္းမရွိဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္ က စြဲခ်က္တင္သင့္မသင့္ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေတာ့ ေပးလုိက္ၿပီ။ ခ႐ုိင္ ဥပေဒအရာရွိ ဘက္ကေတာ့ ငါးေယာက္ထက္ပုိၿပီး ဆန္႔က်င္တဲ့ တူညီတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ စုေ၀းတဲ့ကိစၥ ေလာက္နဲ႔ပဲ သူတုိ႔က စြဲခ်က္တင္ေစခ်င္တာေပါ့။ ဆုိေတာ့ ပုဒ္မက အမ်ားႀကီးကြာ သြားၿပီ။" စစ္အစိုးရေရွ႕ေန ခ႐ုိင္ဥပေဒအရာရွိ ကိုယ္တုိင္က ႏုိင္ငံေတာ္ကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစတဲ့ အမႈနဲ႔ အရင္တုန္းက စြဲဆုိထားတာကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ဖို႔ ေလွ်ာက္လဲတာမ်ဳိးေတြရွိ ေတာ့ က်န္တဲ့ အဖမ္းခံထားရတဲ့သူေတြအတြက္ပါ အေျခအေနေကာင္းမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိတဲ့အေၾကာင္း ဦးေအာင္သိန္းက ေျပာပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

187

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မစုစုေႏြးကို မေန႔က ႐ုံးထုတ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ အရင္တုန္းက လူစုလူေ၀းနဲ႔ ဆူပူ

ေအာင္လုပ္တယ္ဆုိတဲ့ စြဲခ်က္ေတြကို အစိုးရေရွ႕ေန ဆြဲခ်ဘက္က ထပ္ျဖည့္ၿပီး အမႈေတြ ထပ္တုိးခဲ့တယ္လို႔ မစုစုေႏြးအမႈကို လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ေရွ႕ေန ဦးၾကည္၀င္းက ေျပာပါတယ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈနဲ႔ တရားစြဲဆုိထားတာကို ျပင္ေပးေပ

မယ့္ ေနာက္ထပ္ အမႈေတြ ထပ္တုိးတာကေတာ့ မျဖစ္သင့္တဲ့အေၾကာင္း သူ႕ဘက္က ျပန္လည္ေခ်ပခဲ့တယ္လို႔လည္း ေရွ႕ေန ဦးၾကည္၀င္းက ေျပာပါတယ္။ "၁၂၄(က) ကိုေတာ့ ျဖဳတ္တယ္။ စြဲခ်က္က တင္ၿပီးၿပီ။ တင္ၿပီးသားကို အခု သူတို႔က

အဲဒါကိုျဖဳတ္ခ်င္တယ္။ ျဖဳတ္ၿပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္ပုဒ္မကေတာ့ ၅၂ တုိ႔ ဘာတုိ႔နဲ႔ ထပ္ တုိးၿပီးေတာ့ စြဲခ်င္တာ။ က်ေနာ္ေလွ်ာက္လဲတဲ့အမႈမွာေတာ့ က်ေနာ္က ဥပေဒနဲ႔ ဆန္႔က်င္တဲ့ လူစုလူေ၀းမွ မျဖစ္ခဲ့ဘဲ။ ႐ုတ္႐ုတ္ ႐ုတ္႐ုတ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာတုိ႔၊

အန္တုဗလလုပ္တာတို႔ စသျဖင့္ အဲဒါေတြမွ မေပၚဘဲ။ တရားလုိသက္ေသေတြကို စစ္ေတာ့ သူတုိ႔ ေရာက္လာၿပီးတားတယ္၊ တားေတာ့ စကားမ်ားၾကၿပီး ကားေပၚ တက္ခုိင္းေတာ့ တက္တာပဲ။"

ပုဒ္မ ၁၂၄(က) မွာ ေဖာျ္ပထားတာက ဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ထားတဲ့ အစိုးရ မ်ဳိးကို အၾကည္ညဳိပ်က္ေအာင္ လုပ္တာမ်ဳိးကုိမွ စြဲဆိုလို႔ရတဲ့အမႈမ်ဳိးလုိ႔ ေရွ႕ေန ဦးၾကည္၀င္းက ရွင္းျပပါတယ္။ ဒါက လက္ရွိစစ္အစိုးရကို တရား၀င္အစိုးရ မဟုတ္ဘူး

လုိ႔ ေျပာတာမဟုတ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္လည္း ဥပေဒနဲ႔အညီ ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ ထားတဲ့ အစိုးရမ်ဳိးကို အသေရပ်က္ေအာင္လုပ္မွ ဒီလုိပုဒ္မနဲ႔ စြဲဆုိလို႔ရတဲ့အေၾကာင္း၊ အရင္တုန္းက ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္တုန္းက

လည္း သူ႔ဘက္က ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးခဲ့ဘူးတယ္လုိ႔ ဦးၾကည္၀င္းက ေျပာပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီပုဒ္မနဲ႔စြဲဆုိထားတဲ့အမႈကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးမယ္ဆုိရင္ေတာ့

ဖမ္းဆီးခံထားရသူေတြအတြက္ သက္သာရာရႏုိင္တယ္ဆုိၿပီး ရန္ကုန္ေရွ႕ေနအသုိင္း အ၀ုိင္းက တြက္ဆထားၾကပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ကေလးစစ္သားအသံုးျပဳမႈ အေမရိကန္ႏွင့္ အဂၤလန္ေ၀ဖန္ 18 July 2008 http://www.voanews.com/burmese/2008-07-18-voa1.cfm

ဦးသားၫြန္႔ဦး - အစီအစဥ္ကုိရယူရန္ (MP3) ဦးသားၫြန္႔ဦး - နားဆင္ရန္ (MP3)

စစ္ပဲြေတြနဲ႕ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြအတြင္း ကေလးငယ္ေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ ေရွာက္ေရးနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ မေန႕က ေဆြးေႏြးပဲြ

တရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေလးငယ္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႕ရာ အစိုးရေတြ၊ သက္ဆိုင္ရာတာ၀န္ရိွသူေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဆႏၵ ရိွဖို႔လိုတယ္လို႕ ကုလသမဂၢ အတြင္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

188

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း (Ban Ki-moon) က သတိေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြးပဲြအတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္လို႕ အေျခအေနေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကုိ ကိုသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။ ကမၻာေပၚက စစ္ပြဲနဲ႔ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡေတြ အတြင္းက ကေလးငယ္ေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ အထူး ကုိယ္စားလွယ္တဦး ခန္႔အပ္ထားသလုိ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီမွာလည္း ကေလးေတြကုိ

မတရားျပဳက်င့္တာေတြကို တားျမစ္တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြနဲ႔အတူ မၾကာခဏဆုိသလုိ

တကမၻာလုံးက ကေလးငယ္ေတြအေပၚ မတရားျပဳက်င့္မႈေတြကို တင္ျပေဆြးေႏြးေလ့ ရွိပါတယ္။ မေန႔ကလုပ္တဲ့ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက ကေလးငယ္ေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ပူးေပါင္း

ေဆာင္ရြက္မႈေတြလည္း အေရးႀကီးသလို အစုိးရေတြရဲ႕ ပိုင္းျဖတ္မႈကလည္း အေရးႀကီး တယ္လို႔ အခုလုိေထာက္ျပ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ "ႏိုင္ငံေရးအရ ခံယူခ်က္က အေရးႀကီးပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အဖဲြ႕အစည္းေတြ၊ လက္တဲြ ဖက္အဖဲြ႕ေတြ၊ အစိုးရေတြ အားလံုးပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈကသာ

လွ်င္ အခုလို စစ္ပဲြေတြအတြင္း ေနေနရတဲ့ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္အေျခအေန ကို ျဖည့္တင္းႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေလးငယ္ေတြ၊ သူတို႕ရဲ႕မိသားစုေတြ၊ သူတို႕ရဲ႕

အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြ အနာဂတ္ေကာင္းမြန္လွပၿပီး ဘ၀စိတ္ခ်လံုၿခံဳေရးအတြက္ ခင္ဗ်ား တို႕အားလံုးနဲ႕အတူ အလုပ္တဲြလုပ္ခ်င္ပါတယ္။" စစ္ပြဲနဲ႔ လက္နက္ကုိင္ပဋိပကၡအတြင္းက ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ အေျခအေနကို ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ေနရာမွာ ကေလးေတြကို စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းအသုံးျပဳေနတာေတြ ကို အေလးေပးၿပီး ေျပာဆုိေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာအေနနဲ႔ ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရးကို အေလးေပးၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ၾကားမွာပဲ ေအာင္ျမင္သင့္သေလာက္ ေအာင္ျမင္ေပမယ့္ ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတာ့ ကေလး စစ္သား အသုံးျပဳမႈေတြဟာ ရွိေနတုန္းပဲလုိ႔လည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး ဇာေမးလ္ ခါလီဇက္ကေတာ့ ဒီထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဥပမာထားၿပီး အခုလိုေျပာဆုိသြားပါတယ္။ "ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႕ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြအတြင္းက ကေလးငယ္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးေရးလုပ္ငန္းေတြ ဒီေလာက္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့

ၾကားမွာပဲ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ကေလးေတြကို စစ္သားအျဖစ္ စုေဆာင္းအသံုးခ် တဲ့ မႏွစ္ၿမိဳ႕စရာလုပ္ရပ္ေတြ ရိွေနတုန္းပါ။ ဥပမာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုပါစို႕၊ စစ္အစိုးရနဲ႕

အျခားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕ေတြဟာ အသက္ ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ပဲငယ္တဲ့ ကေလးငယ္ေတြ ကိုေတာင္ စစ္ထဲသြင္း အသံုးခ်တာေတြ ရိွေနပါတယ္။"

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

189

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကေလးစစ္သားအသုံးျပဳမႈ ပေပ်ာက္ေရး ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြမွာ တုိးတက္မႈ

ေတြ ရွိလာေပမယ့္ မထူးျခားဘဲ စိန္ေခၚခ်က္ေတြျဖစ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြလည္းရွိတယ္လို႔ ၿဗိတိသွ်ႏုိင္ငံကိုယ္စားလွယ္ ကရမ္းပီးယားစ္က အခုလိုေျပာပါတယ္။ "ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႕ အထူးကိုယ္စားလွယ္ကိုေပးထားတဲ့ ကတိက၀တ္ေတြအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႕နဲ႕ ကေလးစစ္သား အသံုးျပဳမႈအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာအစီရင္ ခံတဲ့ အဖဲြ႕တရပ္ထူေထာင္ေရးမွာ ကုလသမဂၢနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားဖို႕ ၿဗိတိသွ် အစိုးရအေနနဲ႕ တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုပါတယ္။ ဒီဥပမာေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္

ဒီျပႆနာေတြဟာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႔ရိွေနၿပီး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကေန ေန႕စဥ္နဲ႕အမွ် ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ေနရတဲ့ အျခားကိစၥရပ္ေတြေပၚမွာလည္း သက္ေရာက္မႈရိွပါ တယ္။" ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံ

အေပၚ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျပန္လည္ေခ်ပ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြေၾကာင့္ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ ၁၈ ဖြဲ႕

ဟာ ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ၀င္ေရာက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းမႈေတြ ရေနပါၿပီလို႔ ျမန္မာသံအမတ္ ႀကီး ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြက ေျဖရွင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ စစ္ပြဲနဲ႔ လက္နက္ ကုိင္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ရွိတဲ့ေနရာမဟုတ္ဘူးလုိ႔ သူကေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကေလးစစ္သားအသုံးျပဳမႈကို တားျမစ္တဲ့ဥပေဒလည္း ရွိတယ္လို႔ သူက အခုလို ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ "ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး႐ံုးရဲ႕ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း ဥပေဒသထဲမွာ စစ္သား စုေဆာင္းဖို႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အသက္အရြယ္ဟာ ၁၈ ႏွစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက တပ္မေတာ္ၾကည္း အပါအ၀င္ တပ္ဖဲြ႕တိုင္းမွာ ၀င္ေရာက္လာၾကသူေတြဟာ မိမိစိတ္

ဆႏၵ သေဘာထားနဲ႕ ၀င္ေရာက္လာၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အတင္းအက်ပ္ စစ္သား စုေဆာင္းတာမ်ဳိးကို တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ တားျမစ္ထားပါတယ္။"

ဒါေပမယ့္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ေအာက္ စစ္ထဲ၀င္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ေတြလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ

ရွိခဲ့ဖူးတယ္လုိ႔ သူက ၀န္ခံပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ အစိုးရက ဥပေဒသစ္ေတြ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး အစိုးရအာဏာပိုင္ အဆင့္ဆင့္အေနနဲ႔လည္း ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီေတြနဲ႔ လက္တြဲၿပီး ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရးအစီအစဥ္ေတြကို ေဆာင္ရြက္လုပ္ကုိင္ခဲ့ တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာဘန္ကီမြန္းကေတာ့ ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ ေရးကို လုပ္႐ုံတင္မက၊ ဒီကေလးငယ္ေတြအေနနဲ႔ လူ႔အသုိင္းအ၀ုိင္းထဲကို ျပန္လည္ ၀င္ဆံ့လာဖုိ႔အတြက္ အကူအညီေတြလည္း လိုအပ္တယ္လို႔ ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

"ကေလးငယ္တေယာက္ ကေလးစစ္သားဘ၀က လြတ္ေျမာက္လာၿပီဆိုတာနဲ႕ ပဲရစ္ အေျခခံမူမွာ ခ်မွတ္ထားတဲ့အတိုင္း ဒီကေလးငယ္ေတြ လူ႕အဖဲြ႕အစည္း အသိုင္းအ၀ိုင္း ထဲ ျပန္လည္၀င္ဆံ့လာဖို႕ အျပည့္အ၀ အကူအညီေပးရပါမယ္။ လိုအပ္တဲ့အရင္းအျမစ္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

190

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေတြကို အသံုးျပဳၿပီး အစိုးရေတြ၊ က်ေနာ္တို႕တဲြလုပ္ေနတဲ့ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ အဖဲြ႕အစည္း ေတြ အခုလို အကူအညီေတြေပးႏိုင္ေရး ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းကေန အားျဖည့္

ေပးၾကဖို႕ က်ေနာ္ တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဆင္းရဲမဲြေတမႈေတြနဲ႕ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးေနာက္က်မႈေတြ ဟာ ကေလးငယ္ေတြကို အသံုးခ်ခံရေစဖို႕၊ အၾကမ္းဖက္မႈခံရေစဖို႕ အားေပးသလို

ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို မေမ့ၾကဖို႕လိုပါတယ္။" လုိ႔ မစၥတာဘန္ကီမြန္းက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္အေျခစုိက္ Human Right Watch လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္မႈအဖြဲ႕က ထုတ္ျပန္မႈအရ ကမၻာေပၚမွာ ကေလးစစ္သားအသုံးျပဳမႈ

အမ်ားဆုံးႏုိင္ငံေတြထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္းပါ၀င္တယ္လို႔ ေထာက္ျပထားပါတယ္။

ေထာင္ဒဏ္ ၂၁ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံထားရ ေသာ မုံရြာေအာင္ရွင္ (ဦးေအးၾကဴ) (မွတ္ခ်က္ - ေအာက္ေဖာ္ျပပါကဗ်ာမွာ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ထုတ္ စာေပဂ်ာနယ္ အတဲြ ၂၊ အမွတ္ ၁ မွ ကဗ်ာဆရာ မုံရြာေအာင္ရွင္၏ ေျပာင္ေျမာက္ေသာ လက္ရာတခုျဖစ္သည္။ မုံရြာေအာင္ရွင္

(ဦးေအးၾကဴ)သည္

၂၀၀၀

ျပည့္ႏွစ္က

ေထာင္ဒဏ္

၂၁

ႏွစ္

ခ်မွတ္ခံထားရသည္။ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား လြတ္ေျမာက္ေရးေတာင္းဆုိသည့္ စာတေစာင္ကုိ ေရးသား

ျဖန္႔ေ၀သည့္အမႈျဖစ္သည္။

ဦးထြန္းျမင့္တုိ႔သုံးဦးမွာ

အမႈတဲြမ်ားျဖစ္ေသာ

ဖ်ာပုံနီလုံဦး၊

ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာၿပီးျဖစ္သည္။

ဦးစုိးဟန္၊

မုံရြာေအာင္ရွင္

ႏွင့္

ဦးေစာႏုိင္းႏုိင္းတုိ႔မွာ အက်ဥ္းခ်ခံရဆဲျဖစ္သည္။ ကဗ်ာတြင္

ကမၻာေက်ာ္

ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္း

နယ္လ္ဆင္မင္ဒဲလား၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

191

၎၏ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံ၊

ကဗ်ာဆရာ၏

အာသီသတုိ႔ကုိ

ေတြ႔ႏုိင္သည္။

ယေန႔သည္

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

နယ္လဆင္မင္ဒဲလား၏ အသက္ ကူးယူေဖာ္ျပလုိက္ပါသည္။)

၉၀

ျပည့္

ေမြးေန႔လည္းျဖစ္သည္။

မူရင္းသတ္ပုံအတုိင္း

သက္တန္႔ေရာင္ ႏုိင္ငံသစ္အတြက္ ေတးတစ္ပုဒ္ မုံ႐ြာေအာင္ရွင္

ဇူလုိင္ ၁၈၊ ၂၀၀၈

ဒီကေန႔ဟာ အေသခ်ာဆုံး လမ္္းကုိ ေရြး

ေႏြးေထြးတ့ဲ မ်က္ရည္စက္နဲ႔ မုိးကုပ္စက္၀န္းသစ္ကုိဖြင့္

သမုိင္းတန္ဖုိးကုိ ျမွင့္တင္ျပ ေတာင္အာဖရိကရဲ႕ မဟူရာျခေသ့ၤ

ဟိန္းသံေပးတ့ဲေန႔တစ္ေန႔။ ေတာင္အာဖရိက ျပည္သူ႔ဆႏၵသရဖူေဆာင္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႕အေျမာ္အျမင္ နာက်င္ ရင္နင့္ ခံစားခ်က္နဲ႔ သင္တုိ႔ရဲ႕

'သက္တန္္႔ေရာင္ ႏုိင္ငံသစ္' ငါ ဦးညြတ္ အေလးျပဳလုိက္ပါရဲ႕။

မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဒါသနဲ႔ အာဃာတ

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အဟႎသ က်ဆုံး ႐ႈံးနိမ့္ျခင္းကုိ

ခ်ဳိၿမိန္တ့ဲ ေအာင္ႏုိင္မႈ လုယူ လဲလွယ္ ရဲေပစြ သည္းခံျခင္းနဲ႔ ဇဲြလုံ႔လ ငါ အားက် လိႈက္လွဲ

ရင္ထဲမွာ ဂုဏ္ျပဳထား သစၥာတရားရဲ႕သေကၤတ

'ဆင္ျခင္တုံတရား' ရဲ႕ ျပယုဂ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

192

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ၾကာပြတ္သံနဲ႔ တုိက္စည္သံ ကာခ်င္းသံနဲ႔

ေလးကင္း ျပကြက္မ်ား

ခါးသီးျခင္း ေဒါမာန္ဟုန္တုိ႔ သိမ့္တုန္ လိႈင္းထ ေမ့မရႏုိင္ဆဲ

ေမွာင္မည္း ေအးစက္ေနဆဲ အာ႐ုံ ပုံရိပ္တုိ႔ ရစ္၀ဲေန။ တခါက ဒီေနရာမွာ 'လူမည္းေတြ မလာရ' 'လူမည္းေတြ မေနရ'

'လူမည္းေတြ မ၀င္ရ' တ့ဲ

ယဥ္ေက်းမႈကုိ ကန္႔သတ္ခ့ဲ လြတ္လပ္ေရး ဟစ္ေၾကြးသံ 'ဒန္တီ'ရဲ႕ ငရဲခန္းကဗ်ာ

သမုိင္းရဲ႕အေမွာင္ဆုံးသင္ခန္းစာ အနံ႕အရသာ ကင္းမ့ဲ ျမဴခုိးေတြရဲ႕အလား

လြင့္ပါး ကင္းစင္သြားခ့ဲၿပီ။ ရွည္လ်ားတ့ဲ ညေတြလုိ ေနေျပာက္မထုိးေသာ

ေတာအုပ္မည္းႀကီးကုိ ျဖတ္သန္း အလင္းတန္းေၾကာင္းဟာ

ကြ်န္ခံတပ္ေဟာင္းမ်ားထဲက ဘုိးဘြား၀ိညာဥ္အုိတုိ႔ရဲ႕ ငုိညည္းသံေတြကုိ

ေျဖေလ်ာ့ ႏွစ္သိမ့္ေစ ႏွစ္ေပါင္းသုံးရာမက ႐ုန္းၾကြလႈပ္ရွားခ့ဲ

အသားေရာင္ခဲြျခားမႈစနစ္ ယဇစ္ပလႅင္ဟာ

ျပတုိက္ထဲမွာပဲ ေတြ႔ရေတာ့မယ္။

စိန္တြင္းေရႊတြင္းေတြထဲက ေခြ်းရႊဲ ညစ္ေပေနတ့ဲ

နီဂ႐ုိးလုပ္သားမ်ားရဲ႕

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

193

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရွားပါးလွစြာ

တသက္တခါအၿပဳံးတုိ႔ စည္း၀ါးက်ေတးသံတုိ႔

ျပန္လည္ရွင္သန္ျမဴးၾကြလာေတာ့မယ္။

ေရႊစာလုံးနဲ႔

ေရးထားတ့ဲစာမ်က္ႏွာသစ္ စြန္႔လႊတ္သူက စြန္႔လႊတ္ ခြင့္လႊတ္သူက ခြင့္လႊတ္ ရန္အရွည္မပြားဖုိ႔ ခႏၱီတရားနဲ႕

'အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရး' တ့ဲ 'အတိတ္ကုိ ေမ့ေပ်ာက္ေရး' တဲ့ 'ေတြ႔ဆုံ ေဆြးေႏြးေရး' တ့ဲ ေအးျမႏွလုံးသား အင္အားရဲ႕

ယုတၱိေဗဒတရားကုိသာ နားလည္သူမ်ားအေပၚ

ေက်ာ္လႊားအႏုိင္ယူခ့ဲၿပီ။ ကြန္ဂုိေတာအုပ္လုိသိပ္သည္း ကီလီဗန္ဂ်႐ုိး ေတာင္ႀကီးႏွယ္ ျမင့္ျမတ္ ထည္၀ါ

ဆာဟာရလုိ က်ယ္ျပန္႔ဘိ ၀ိတုိရိယေရတံခြန္လုိ အဟုန္ျပင္း အုိ သင္တုိ႔ညီညြတ္ျခင္း ပြင့္လင္းမႈ ႐ုိးသားမႈ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ၾကာျဖဴပြင့္မ်ား ငါတုိ႔

ဆင့္ကမ္းမွ်ေ၀ ခံစားလုိက္ခ်င္မိ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

194

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၈၈ အႏွစ္ ၂၀

(အခန္းဆက္မ်ား)

၁၉၈၉ ဇူလိုင္ ၁၉ … တခုေသာ အာဇာနည္ေန႔ …

(မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာဟူသမွ် တာ၀န္အရ ဖီဆန္ၾက) ေမာင္ရစ္

ဇူလိုင္ ၁၆၊ ၂၀၀၈ (1988 Burma Democracy Uprising - File Photo, Internet) ပါတီေတြရဲ႔ အစ ၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၈ မွာ စစ္တပ္က အၾကမ္းဖက္ျပီး တိုင္းျပည္အာဏာကို

သိမ္းခဲ့ပါတယ္။

၁၉၈၈

ႏွစ္ကုန္ပိုင္းကေန

၁၉၈၉

ဇူလိုင္လအထိကို

ျပန္ၾကည့္ရင္

ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ႔ တပ္ဦး၊ သမဂၢနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အျပိဳင္းအရိုင္းနဲ႔ အင္အားေတြ စုစုစည္းစည္း ရွိေနတဲ့အခ်ိန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၈

စက္တင္ဘာ

၂၇

မွာ

အဲဒီတုန္းက

၁၉၉၀

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္

(အင္န္အယ္ဒီ)ကို

စစ္တပ္ဆီမွာ မွတ္ပုံတင္ျပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီ ဖြဲ႔လိုက္ပါတယ္။ အျခား လူၾကီး လူငယ္ပါတီေတြလည္း ဖြဲ႔ခဲ့ၾကတယ္။

တပါတီအာဏာရွင္ကေန အေပါင္းအပါေတြကို

ေရြးေကာက္ပြဲကို

စစ္အာဏာရွင္အျဖစ္

နည္းမ်ဳိးစုံ

၀င္ျပိဳင္ၾကဖို႔

အေရခြံလဲလိုက္တဲ့

ေနရာမ်ဳိးစုံကေန

ဆက္တိုက္ပြဲ၀င္ဖို႔

မဟုတ္ပါဘူး။

စစ္တပ္နဲ႔

ေနရာယူၾကတာပဲ

ျဖစ္ပါတယ္။ တရား၀င္

ရပ္တည္ခြင့္မရတဲ့

လူငယ္တပ္ဦးေတြ၊

ေက်ာင္းသားသမဂၢေတြက

အင္အားေတြဟာ တရား၀င္ ရပ္တည္လိုက္ၾကတဲ့ ပါတီေပါင္းစုံရဲ႔ ဌာနခ်ဳပ္ေတြ၊ ရုံးခန္းေတြမွာ

စုေ၀းညီညြတ္ခြင့္ ရၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကာလမတိုင္ခင္မွာ ၾကားျဖတ္အစိုးရ တရပ္ျဖစ္ေစ၊ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ

တရပ္ျဖစ္ေစ

တရား၀င္ရပ္တည္ခြင့္ကို

တခုခုတည္ေဆာက္ထူေထာင္ၾကဖို႔နဲ႔

ျပည္တြင္းမွာေကာ၊

ျပည္ပမွာပါ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

စစ္အစုိးရရဲ႔

စိန္ေခၚခြင့္ရႏိုင္ၾကဖို႔ဆိုတာ

195

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လက္တကမ္းမွာဆိုတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ ယုံၾကည္ခ်က္ တေသြးတေမြးေတြနဲ႔လို႔ ဆိုရမယ္ ထင္ပါတယ္။

1986 July 19th - Martyrs Day Event in Rangoon, Daw Khin Kyi, Aung San Suu Kyi with her son မာရွယ္ေလာေအာက္က ပထမဦးဆုံးလူထုစုေ၀းခ်ီတက္မႈၾကီး ၁၉၈၈

ဒီဇင္ဘာလ

၂၇

မွာ

နာမက်န္းျဖစ္ေနတဲ့

ေဒၚခင္ၾကည္

(ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မိခင္) ကြယ္လြန္ပါတယ္။ စစ္တပ္ဖိႏွိပ္ထားတဲ့ အေစာပိုင္းကာလမွာ ပထမဦးဆုံး အတိုက္အခံ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုၾကီး ျပန္လည္စုစည္းၾကျပီး လမ္းမမ်ားေပၚမွာ အင္အားျပခ်ီတက္ၾကတဲ့

အၾကီးက်ယ္ဆုံးေသာ

စ်ာပနအခမ္းအနား

ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ပထမဦးဆုံးအၾကိမ္ စစ္တပ္နဲ႔ အတိုက္အခံတို႔ အင္အားစမ္းၾကတဲ့ ပြဲလို႔ ဆိုႏိုင္ပါမယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ

ေသနတ္ေမာင္းတံေပၚမွာ

စစ္သားေတြရဲ႔

ေသြးဆာေနတဲ့

လက္ေတြ

အဆင္သင့္ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ လူထုၾကီးဟာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြနဲ႔အတူ စုေ၀းခ်ီတက္လို႔ ၈၈ ရဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးသီခ်င္း၊ ဥဒါန္းသီခ်င္းျဖစ္တဲ့ ကမာၻမေၾကဘူး ကို လမ္းေပၚမွာ သိမ့္သိမ့္တုန္ေအာင္ ဟစ္ေၾကြးခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ စ်ာပနမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔မိခင္ကို တိုင္တည္ျပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္ၾကီးနဲ႔

ျမန္မာျပည္သားမ်ားအားလုံးအတြက္

ဒီမိုကေရစီေရးကို

သူ

ျမဳပ္ႏွံေဆာင္ရြက္မယ္လို႔ ကတိသစၥာဆိုခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

196

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

1988 August 28th, Rangoon University Campus, Min Ko Naing at the Student Union Conference ျမန္မာျပည္လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ အျဖစ္သတ္မွတ္တဲ့ ဒုတိယအၾကိမ္ေျမာက္ လူထုလႈပ္ရွားမႈ ၁၉၈၉ မတ္လ ၁၃ မွာေတာ့ ရန္ကုန္ပင္မတကၠသိုလ္နဲ႔ စက္မႈတကၠသိုလ္၀င္းထဲမွာ

ဖုန္းေမာ္က်ဆုံးျခင္း

ပထမႏွစ္လည္

လူထုစည္းေ၀းပြဲ

အခမ္းအနားနဲ႔

ျမန္မာျပည္

လူ႔အခြင့္အေရးေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီကစျပီးေတာ့ စစ္တပ္ရဲ႔ ေသြးခြဲ ဖမ္းဆီးႏွိမ္ႏွင္းမႈေတြကို စတင္ရင္ဆိုင္ၾကရေတ့ာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗကသ

ေခါင္းေဆာင္

တဦးျဖစ္တဲ့

ကိုမင္းကိုႏိုင္ကို

မတ္လကုန္ပိုင္းမွာ

ဖမ္းလိုက္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္ စစ္တပ္ကို ဘက္ေပါင္းစုံက၊ နည္းေပါင္းစုံကေန ၀ိုင္း၀န္းျပီး တိုက္ခိုက္ၾကဖို႔၊ ဒီမိုကေရစီေရး

ရင္ဆိုင္ၾကဖို႔

အတိုက္အခံ

စိတ္ေရာ

ကိုယ္ေရာ

အင္အားစုၾကီးကေတာ့

အင္အားျပည့္

ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္

လတ္ဆတ္ေနတဲ့

ခြပ္ေဒါင္းအလံေတြ

အျမင့္ဆုံး လႊင့္ထူေနၾကတာပါပဲ။ အာဏာဖီဆန္ျခင္းအစ - အင္န္အယ္ဒီသၾကၤန္ပြဲနဲ႔ တတိယအၾကိမ္ လူထုစုေ၀းမႈၾကီး ၁၉၈၉

ဧျပီမွာ

ေဒၚစုအိမ္ေရွ႔လမ္းမေပၚမွာ

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရုံးစိုက္ရာ စင္ထုိးျပီး

ဒီမုိကေရစီသၾကၤန္နဲ႔

တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္း

သံခ်ပ္္ျပိဳင္ပြဲ

ျပဳလုပ္ပါတယ္။

ေက်ာင္းသား၊ လူငယ္၊ ပါတီ၊ တပ္ဦးေပါင္းစုံအျပင္ ျပည္သူလူထုၾကီးတရပ္လုံးက ခ်ိန္႔ခ်ိန္႔သဲ အားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ပြဲေတာ္မ်ား၊ အင္အားစုမ်ားကို

အခမ္းအနားမ်ားရဲ႔ စစ္အစိုးရက

ထုံးစံအတိုင္း

ပြဲျပီးတိုင္း

လိုက္လံဖမ္းဆီးတာေတြ၊

ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊

ထိမ္းသိမ္းအက်ဥ္းခ်တာေတြကို

ျပဳလုပ္လာေပမယ့္ အဲဒီအခ်ိန္က အတိုက္အခံေတြက ခ်ိနဲ႔တြန္႔ဆုတ္သြားတယ္ရယ္လို႔ မရွိပါဘူး။ အင္န္အယ္ဒီသံခ်ပ္ျပိဳင္ပြဲမွာ

အျပန္လမ္းမွာ

သုံးေရာင္ျခယ္

ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။

နံမည္ရခဲ့တဲ့

အဲန္အယ္ဒီ

ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔က

သံလ်င္အဖြဲ႔ကို

လူငယ္အဖြဲ႔ရဲ႔

လူငယ္ေတြကိုလည္း

စစ္ေထာက္လွမ္းေရးက

အစဦးအင္အားတခုျဖစ္တဲ့

ဖမ္းဆီးျခင္း

ခံရပါတယ္။

ေက်ာင္းသားသမဂၢ၊ လူငယ္တပ္ဦးနဲ႔ ပါတီ၀င္လူငယ္ေတြ (လူငယ္ပါတီမ်ား၊ လူ႔ေဘာင္သစ္ပါတီ၊ အင္အယ္ဒီလူငယ္)

ကို

စစ္ခုံရုံးတင္ျပီး

၃

ႏွစ္၊

၅

ႏွစ္

ေထာင္ခ်ေနျပီဆိုတာကို

အတုိက္အခံအင္အားစုအားလုံးက ရင္ေကာ့ျပီး ရင္ဆိုင္ၾကတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ၅ (ည) တို႔၊ ၁၀ (က) တို႔ ပုဒ္မေတြရဲ႔ အစပိုင္း ကာလမ်ား …

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

197

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Early Days in 1989, U Win Tin, Daw Aung San Suu Kyi and U Moe Thu at one NLD meeting စစ္တပ္၏ ႏွိပ္ကြပ္မႈမ်ားနဲ႔ အာဏာဖီဆန္ေရး တိုက္ပြဲမ်ားအစ အဲဒီအခ်ိန္ေတြကစျပီး အာဏာသိမ္း စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုယ္တုိင္ ဦးေဆာင္ျပီး

တိုင္းျပည္သို႔ ထုတ္လႊင့္တဲ့ မိန္႔ခြန္းရွည္မ်ား၊ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမ်ားနဲ႔ သတင္းစာ ကာတြန္း ေဆာင္းပါး

မ်ားကတဆင့္

ေျပာရပါမယ္။

စြပ္စြဲပုတ္ခတ္

တိုက္ခိုက္မႈေတြ

ျမွင့္တင္လာတဲ့

ကာလေတြလို႔

၁၉၈၉ ေမလ ေနာက္ပိုင္းက စျပီးေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ မဟာမိတ္ပါတီမ်ား

တင္လာတာကေတာ့ အာဏာဖီဆန္ေရးပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ ရန္လုိလာတဲ့

အာဏာရွင္ေတြ၊

စစ္ေထာက္လွမ္းေရးကို

တဖက္သတ္

အၾကမ္းဖက္လာတဲ့

အစြမ္းကုန္အသံုးခ်ျပီး

စတင္ျဖဳိခြဲလာေနတဲ့အခ်ိန္၊

စစ္တပ္၊

အတိုက္အခံအင္အားစုေတြကို

ေရွ႔ေရးအလားအလာ

မေသခ်ာတဲ့

ပါတီစံု

ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာေတြေၾကာင့္ - " မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာ ဟူသမွ် တာ၀န္အရ ဖီဆန္ၾက " ဆုိတဲ့

ေၾကြးေၾကာ္သံကို

ျဖစ္ပါတယ္။

အာဏာဖီဆန္ေရး

တိုက္ဆိုင္လာေနပါတယ္။ စစ္အစုိးရဟာ

ဒီမုိကေရစီအင္အားစုက

တျပိဳင္နက္တည္း

တိုက္ပြဲလမ္းေၾကာင္းဟာ

အဲဒီအခ်ိန္တုံးက

၁၉၈၉

ကြန္ျမဴနစ္ေတြ

ေထာက္ခံလာတာ

ဇူလိုင္

၁၉

နဲ႔လည္း

လက္၀ဲအုပ္စုေတြက

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ ၀ိုင္းယံျပီး ၾကိဴးဆြဲေနေၾကာင္း တြင္တြင္ၾကီး စြပ္စြဲပါတယ္။ ၁၉၈၈ ဒီဇင္ဘာ ၃ ကတည္းက အထက္ပါ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ပါတီက ႏႈတ္ထြက္ခဲ့သူ ေအာင္ၾကီးကိုလည္း ကိုးကားလို႔ ဦး၀င္းတင္က

ေကာင္းေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အစျပဳလုိ႔

အာဏာဖီဆန္ေရး

အဲန္အယ္ဒီရဲ႔

လမ္းေၾကာင္းကို

အင္အားစုတခုျဖစ္တဲ့

အမႈအမ်ဳိးမ်ဳိးဆင္ျပီး ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်တာေတြ က်ဳးလြန္ခဲ့ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

ေခ်မႈန္းဖို႔အတြက္

တတ္သိပညာရွင္ေတြကို

198

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

File Photo

၁၉၈၉ အာဇာနည္ေန႔ အခမ္းအနားျဖင့္ လူထု ခ်ီတက္ပြဲဆီသို႔ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြကေတာ့ အာဏာဖီဆန္ေရးတိုက္ပြဲကို သႏၷိ႒ာန္ခ်ထားတဲ့အတုိင္း

၁၉၈၉

စစ္တပ္နဲ႔

ဇူလိုင္

၁၉

ကို

ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ျပီး

ျပင္ဆင္ေနၾကေတာ့တာပါပဲ။

ဗကသ

ပစ္မွတ္ထားျပီး

အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က

ဆင္ႏြဲမယ္လို႔ ကိုကိုၾကီးတို႔

ဦးေဆာင္တဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြက ျမိဳ႔ုျပင္ လမ္းေၾကာင္းတခု။ ဂၽြဳိင့္အက္ရွင္ေကာ္မီတီ ေဂ်ေအစီ လို႔ေခၚတဲ့ သီးျခားသမဂၢေတြ၊ လူငယ္တပ္ေပါင္းစုေတြပါတဲ့ အစုအဖြဲ႔တခုက ျမိဳ႔ထဲက လမ္းေၾကာင္းတခုနဲ႔

အာဇာနည္ကုန္းကို

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔

ခ်ီတက္ၾကမယ္လို႔

အင္အယ္ဒီပါတီကေတာ့

ျပင္ဆင္ေနၾကပါတယ္။

ေရႊဂုံတိုင္ကေန

တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းကေန ခ်ီတက္လာမယ္လို႔ စဥ္းစားခဲ့ၾကပုံ ရပါတယ္။

ပါတီရုံးခ်ဳပ္ရွိရာ

စစ္တပ္က အမိန္႔ထုတ္ျပန္ထားတဲ့အတိုင္း ၅ ေယာက္ထက္ ပိုျပီး လူ မစုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူေတြကို ၃ ေယာက္၊ ၄ ေယာက္ တတန္း တန္းစီျပီး အင္အားကို ရာ ေထာင္ခ်ီတဲ့အထိ ခ်ီတက္ၾကမွာပါ။

ခ်ီတက္သူမ်ားက

လမ္းခရီးမွာ

ေၾကြးေၾကာ္သံေတြ

ေအာ္ဟစ္တာ၊

ဆိုင္းဘုတ္ေတြ ကိုင္ေဆာင္တာ မလုပ္ပါဘူး။ အသံတိတ္ စုေ၀းခ်ီတက္ပြဲ တခု ဆင္ႏြဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္မ်ားက

တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္

ရင္ဆိုင္ျပီး

တားဆီးလာတဲ့ ေျဖရွင္းမွာ

လုံျခဳံေရးေတြ

ျဖစ္ပါတယ္။

စစ္သားေတြကို

မဆူ

မပူဘဲ

အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားကို အေလးျပဳဖို႔ လာတဲ့ ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြကို ဘာအမႈနဲ႔ ဖမ္းမွာတဲ့လဲ။

ဖမ္းရင္လည္း အဖမ္းခံၾကဖို႔ ျပင္ဆင္ထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ တေယာက္ဖမ္းရင္ သူနဲ႔အတူ

လိုက္အဖမ္းခံၾကဖို႔

ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

စစ္တပ္က

အဲဒီတုန္းက

လူစုလူေ၀းေတြကို

ျဖိဳခြဲဖို႔အတြက္ စစ္ကားေပၚက ခုန္ဆင္း၊ ညာသံေပးျပီး တုတ္ေတြနဲ႔ လိုက္ရိုက္၊ အလဲလဲ အျပိဳျပိဳနဲ႔

ျပည္သူေတြကို စစ္ကားေတြအေပၚ တိရစၦာန္ေတြလို ပစ္တင္ျပီး အၾကမ္းဖက္တဲ့ လုပ္ရပ္ကို ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ဖို႔အတြက္ "အားလုံး မေျပးဘူး၊ အရိုက္ခံမယ္။ ငါတို႔ေတြရဲ႔ သတၱိကို အေသခံျပီး ျပၾကမယ္" လို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စတုတၳအၾကိမ္နဲ႕ ေနာက္ဆုံးအၾကိမ္ အာဏာဖီဆန္တဲ့ လူထုစုေ၀းခ်ီတက္ပြဲ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

199

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အၾကမ္းမဖက္၊ ျငိမ္းခ်မ္းတဲ့၊ ညီညြတ္စုစည္းတဲ့၊ အာဏာဖီဆန္မႈ၊ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈနဲ႔

စစ္အစုိးရကို

စိန္ေခၚၾကမယ္လို႔

ျပင္ဆင္ထားသမွ်ဟာ

ဇူလိုင္

၁၈

မွာ

ပ်က္စီးမတတ္ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ စစ္တပ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးတင္ဦးနဲ႔ အဲင္န္အယ္ဒီ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊

အဖြဲ႔၀င္မ်ားကို

၀င္ေရာက္ဖမ္းဆီး

ခ်ဳပ္ေႏွာင္လိုက္ျခင္းနဲ႔

စစ္တပ္က

တုန္႔ျပန္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက သမဂၢေတြ လူငယ္တပ္ဦးေတြက ၁၉၈၉ ဇူလိုင္ ၁၉ ကို သူတို႔ခ်ည္းနဲ႔ ရင္ဆိုင္ျဖတ္သန္းဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အားလုံးနဲ႔ တိုင္ပင္ထားတဲ့အတိုင္း ဆင္ေျခဖုံးဖက္က စစ္ေၾကာင္းတခု၊ ျမိဳ႔ထဲက စစ္ေၾကာင္းတခုနဲ႔ ခ်ီတက္ဖုိ႔ စုေ၀းၾကခဲ့ၾကတယ္။

အဲဒီတုံးက အာဇာနည္ေန႔ တေန႔ဟာျဖင့္ အဲဒီတုန္းက ပါ၀င္ဆင္ႏြဲခဲ့တဲ့ ၈၈ မ်ဳိးဆက္

ေက်ာင္းသား

လူငယ္မ်ားအားလုံးအတြက္

ေနာက္ဆုံးအၾကိမ္

၁၉၉၀

အင္အားကုန္ထုတ္သုံးျပီး

ဆႏၵျပပြဲၾကီးတခုအျဖစ္ က်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲ

မတိုင္ခင္အတြင္း

ဆင္ႏႊဲခဲ့တဲ့

အာဏာဖီဆန္တဲ့

ျမိဳ႔ထဲက ခ်ီတက္လာတဲ့ ေဂ်ေအစီ အစုအဖြဲ႔က မနက္ကတည္းက ေလဟာျပင္ေစ်းနားက

စုေ၀းျပီး

မင္းမႏိုင္အရပ္

ဦး၀ိစာရလမ္းအတိုင္း

အာဇာနည္ကုန္းကို

၂

ေယာက္တတန္း

ျငိမ္သက္စြာ ခ်ီတက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ လူတန္းၾကီးက ေထာင္ခ်ီမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကျပီး သူတို႔ေတြ

အသံတစက္မွ မထြက္ခဲ့ၾကပါဘူး။ အခ်င္းခ်င္း လက္တို႔ျပီး သတိေပးေနတာက စည္းကမ္းရွိဖုိ႔၊ မေျပးဖို႔၊ အဖမ္းခံဖို႔၊ အရိုက္ခံဖို႔နဲ႔ တစုတစည္းတည္း ရင္ဆိုင္ၾကဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တာ၀န္ခံတဲ့

ေခါင္းေဆာင္ေတြက အဆင့္ဆင့္ သတင္းပို႔ျပီး တားဆီးလာတဲ့ စစ္တပ္က အရာရွိေတြကို ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ရင္ဆိုင္ေဆြးေႏြးဖို႔ကို ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။ သြားဖက္ဆိုင္ရာ ေဆးတကၠသိုလ္ေရွ႔မွာ တၾကိမ္ အတားခံရေပမယ့္ အဲဒီက စစ္ဗိုလ္က မဆူတဲ့ လူတန္းၾကီးကို သြားခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ တပ္မေတာ္ ခမ္းမေရွ႔နားမွာေတာ့ ထိုစဥ္က

ရန္ကုန္တိုင္း

တိုင္းမွဴး

မ်ဳိးညြန္႔ကိုယ္တိုင္

စီးနင္းလာတဲ့

သံခ်ပ္ကာ

ကားမ်ား၊

စစ္ကားမ်ားက ပိတ္ဆို႔ျပီး လူစုခြဲတာကို သူတို႔ ၾကဳံခဲ့ၾကပါတယ္။ စစ္သားေတြက

ညာသံေပးျပီး

ေျပး၀င္လာခဲ့ၾကေပမယ့္ သူတို႔ရပ္ျပီးေတာ့

သူတို႔ေတြက

ရင္ဆိုင္ပါတယ္။

တုတ္ေတြ

ေ၀ွ႔ရမ္းကာ

တပ္ဦးမပ်က္ခဲ့ၾကဘူး။

ေရွ႔ဆက္သြားလို႔မရတဲ့အခါ

လူအုပ္ထဲကို

ေရာက္ေနတဲ့ေနရာမွာ

စည္းကမ္းတက်ပဲ

ေနာက္လွည့္ျပီး ျပန္ခ်ီတက္ၾကပါတယ္။ စစ္သားေတြက အတင္းတိုး၀င္လာၾကလို႔ စစ္သားေတြက ခ်ီတက္သူေတြ ၾကားထဲ ျပန္႔၀င္ျပီး ကၽြံကုန္ၾကလို႔ ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္မယ့္ ဆႏၵျပသူေတြကို ရိုက္ႏွက္ဖမ္းဆီးမယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေန မရလို႔ စစ္သားေတြ အံ့အားသင့္က်န္ရစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

အဲဒီ ေန႔ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျပသလိုက္ႏိုင္တဲ့ သက္ေသ (အျမတ္) ကေတာ့ အာဏာဖီဆန္တဲ့ ထိပ္တိုင္ရင္ဆိုင္တဲ့

လက္နက္ကိုင္ထားတဲ့

ျငိမ္းခ်မ္းစြာ

တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္

အာဏာရွင္ေတြကို

တစုတစည္းထဲ

ျခိန္းေျခာက္ႏိုင္တယ္။

လႈပ္ရွားမႈဆိုတာ

ေျခာက္ျခားေအာင္

လုပ္ႏိုင္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ရလိုက္တဲ့ သင္ခန္းစာကေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ဦးေဆာင္မႈ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

200

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆုံးျဖတ္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္ ဆက္လက္ခ်မွတ္ေပးႏိုင္မယ့္ ဦးေဆာင္သူမ်ားနဲ႔ အဆက္ျပတ္ေတာက္ျပီး အားေပ်ာ့သြားခဲ့ၾကရတာပါ။ ညဖက္မွာ

စစ္အစိုးရ

ရုပ္ျမင္သံၾကားကေန

လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြက

ဥပေဒႏွင့္အညီ

ေၾကျငာပါတယ္။

ခ်ီတက္တဲ့

ျမိဳ႔ထဲက

ဆူပူလႈံ႔ေဆာ္သူေတြကို

အေရးယူဖမ္းဆီးျခင္း၊

လမ္းေၾကာင္းက

ျဖိဳခြဲလိုက္ေၾကာင္း

ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊

အစုအဖြဲ႔ေတြကို ခ်က္ျခင္း ဖမ္းဆီးျခင္း မခံခဲ့ရေပမယ့္၊ ျမိဳ႔ျပင္လမ္းေၾကာင္းက ကိုကိုၾကီးနဲ႔ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႔ကိုေတာ့ စစ္တပ္က ေခတၱဖမ္းဆီးထိမ္းသိမ္းခဲ့ပါတယ္။

In 2007 July 19th Martyrs Day Event, Ko Ko Gyi, Min Ko Naing & Htay

Kywe

၁၉၈၉ ဇူလိုင္ ၁၉ ေနာက္ဆက္တြဲ ျမန္မာျပည္ရဲ႔ အာဇာနည္ေန႔တိုင္းဟာ စစ္အစိုးရကို အာဏာဖီဆန္တဲ့ အထိမ္းအမွတ္ေန႔ အျဖစ္

ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ၊

ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးပါတီ၀င္ေတြအတြက္

စြဲမွတ္ျပီး

က်န္ရစ္တယ္လို႔

အဲဒီေန႔ကို ႏွစ္စဥ္ ျဖတ္သန္းၾကတိုင္းမွာ - စစ္အစုိးရ မတရားသိမ္းပိုက္ထားတဲ့ ျပည္သူ႔အာဏာ ျပည္သူ႔လက္ထဲ ျပန္ေရာက္ဖို႔၊ -

စစ္အစိုးရ

ဖ်က္ဆီးေဖ်ာက္ဖ်က္ဖို႔

ၾကိဳးစားေနတဲ့

လြတ္လပ္ေရးနဲ႔

အမ်ဳိးသားေရးေခါင္းေဆာင္ၾကီးေတြကို ျပည္သူတို႔ ထာ၀ရ သတိရေနေၾကာင္း ျပသဖို႔နဲ႔ -

အာဇာနည္ၾကီးေတြရဲ႔

အေမြ

တပ္မေတာ္စစ္သည္ေတြကို

မတရားသိမ္းပိုက္ထားတဲ့

စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႔လက္ထဲကေန ျပည္သူေတြဆီ စည္းရုံးဖို႔အတြက္ ရဲရင့္တဲ့ ျပည္သူလူထုၾကီးက စစ္အစုိးရရဲ႔ မတရားတဲ့ အမိန္႔အာဏာေတြကို ဖီဆန္ျပီး

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးအာဇာနည္ေတြ အင္အားျပၾကတဲ့ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ေန႔တေန႔ပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

201

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေလာင္စာဆီ အၾကပ္အတည္းမ်ား ယခုအခ်ိန္ထိ မေျပလည္ေသး ခရီးသည္တင္ကားခမ်ား အဆမတန္ တက္ေနဆဲ စစ္အစိုးရက မီတာတပ္ျပီး ေစ်းကို တားဆီး မိုးမခ အေထာက္ေတာ္ ၀၀၃ ဇူလိုင္ ၁၆၊ ၂၀၀၈ ၂၀၀၈ အတြင္း ရန္ကုန္ျမိဳ႔တြင္း ဓာတ္ဆီေစ်းမွာ ေမွာင္ခုိေစ်း တဂါလံ ၂ ေသာင္း အထိ

ျဖစ္ေနျပီး အငွားကားစရိတ္မွာ ၂ မိုင္က ၅ မိုင္အတြင္းကို က်ပ္ေငြ ၁၅၀၀ ပတ္၀န္းက်င္

ရွိေနသည္။ စစ္အစုိးရက ကားငွားခမ်ား တိုးျမွင့္ေနျခင္းကို တားဆီးရန္ တတ္ဆင္ထားေသာ မီတာမ်ားအတိုင္း ေငြေကာက္ခံေရးကုိ တင္းၾကပ္စြာ ေစာင့္ၾကည့္လာေနသည္ဟု သိရသည္။ အစိုးရ သတ္မွတ္ႏႈန္းမွာ တမိနစ္လ်င္ က်ပ္ ၁၀၀ ႏႈန္းျဖင့္ သတ္မွတ္ထားသည္ဟု ဆိုသည္။

စစ္ရင္

"က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ခရီးသည္နဲ႔ နားလည္မႈယူျပီး ကားေမာင္းတယ္။ ေမာ္ေတာ္ပီကယ္က မီတာကို

ဖြင့္ထားျပီး

ျပလိုက္တယ္။

ေတာင္းတာကေတာ့

ခရီး

အနီးအေ၀းနဲ႔

ကိုယ္ျပန္၇မယ့္ လမ္းေပၚမူတည္ျပီး ေတာင္းတာပဲ။ အစိုးရေစ်းနဲ႔ ဘယ္မွာမွ အလုပ္မျဖစ္တာ ဟို

ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ကတည္းကပဲ။ အဲဒါကိုေတာ့ စစ္တပ္က မျပင္ႏိုင္ေသးဘူး။ ေရတို႔၊ မီးတို႔၊ ဓာတ္ဆီတို႔၊ ဂက္စ္တို႔ကေတာ့ ကိုတာတို႔ ရာရွင္တို႔နဲ႔ ျပည္သူေတြက စခန္းသြားေနရတယ္။" ဟု တကၠစီေမာင္းသူတဦးက ေျပာျပသည္။ ေစ်းကြက္

စီးပြားေရးႏွင့္

တခါးဖြင့္၀ါဒဟု

ေၾကြးေၾကာ္ေနေသာ္လည္း

ျပည္ပ

ေဒၚလာေငြေၾကး ေစ်းကြက္ကိုယ္တိုင္ပင္ ေမွာင္ခိုေစ်း (အျပင္ေစ်း) ႏွင့္ အစိုးရေစ်းဟူ၍ ရွိေနရာ အစိုးရဆိုင္ထုတ္ ဓာတ္ဆီေစ်း က်ပ္ေငြ ေထာင္ေက်ာ္ ခ်ိန္တြင္ အျပင္ေစ်းမွာ ဆယ္ဆေလာက္ ရွိေနသည္မွာ မထူးဆန္းဟု သတင္းေပးသူမ်ားက မွတ္ခ်က္ေပးသည္။ ျမိဳ႔တြင္း

ခရီးသည္တင္

ဘတ္စ္ကားေစ်းမ်ားမွာလည္း

မွတ္တိုင္

အနည္းအမ်ားေပၚမူတည္ျပီး ေတာင္းေနၾကရာ တတိုင္ ႏွစ္တိုင္ကို က်ပ္ေငြ ၅၀၊ ခရီးေ၀းလ်င္ က်ပ္ ၂၅၀ က ၃၀၀ ေက်ာ္ အထိရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ဦးပိုင္ဟု ေခၚေသာ စစ္အစိုးရ ဖက္စပ္ လိုင္းကားမ်ားျဖစ္သည့္ အဓိပတိက ဘယ္စီးစီး က်ပ္ ၂၀၀ ယူျပီး ေရႊဧည့္သည္ကားလုိင္းက က်ပ္ ၃၀၀ ေတာင္းသည္ဟု သိရသည္။

"ေရႊျပည္သာ၊ လႈိင္သာယာတို႔က ျမိဳ႔ထဲက အလုပ္ကို လာတာ တေန႔ ၇၀၀ ေလာက္

ကုန္တယ္။ လစာက အျပင္မွာ အေျခခံ တလကို က်ပ္ ၃ ေသာင္းေလာက္ေတာ့ ရတယ္။

တေန႔ကို က်ပ္ ၁ ေထာင္ ရတယ္ဆိုေတာ့ အိမ္ျပန္ရင္ ေငြ ၃၀၀ ပဲ က်န္တယ္ ဆိုပါေတာ့။ ဒါက အမွန္အတိုင္း

တြက္ျပတာေလ။

တျခား

အလုပ္ေတြ

လုပ္ရတယ္။

ၾကားျဖတ္၀င္ေငြေတြ

ရွာရတယ္။ ဘတ္စကား စရိတ္က အရင္က ၂၀ တို႔၊ ၅၀ တို႔ ကေန တက္တက္သြားတာ။

မတက္တာက ၀န္ထမ္းလစာေပါ့ေနာ္။ က်ပ္တန္တို႔၊ ငါးက်ပ္တန္တို႔၊ ဆယ္တန္တို႔က ရွားကုန္ျပီ။ "

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

202

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဟု

ျမိဳ႔ျပင္က

အလုပ္တက္ေနသူတဦးက

သူ႔ထင္ျမင္ခ်က္ကုိ

ေျပာသည္။

တကၠစီ

ညဆိုင္းေမာင္းသူ တဦးမွာ တညလ်င္ က်ပ္ ၃ ေသာင္းခန္႔ ၀င္ေလ့ရွိရာမွ ယခုဆိုလ်င္ က်ပ္ ၁ ေသာင္းေက်ာ္သာ

၀င္သည္ဟု

ဆိုသည္။

ထိုေငြထဲတြင္

ကားစရိတ္၊

ဓာတ္ဆီေစ်းတို႔ကို ႏႈတ္ျပီးမွ ကားေမာင္းသူအတြက္ က်န္မည္ဟု ေျပာသည္။

အုံနာစရိတ္ႏွင့္

"အရင္ သတင္းမွာ ခင္ဗ်ားတို႔ကို ေျပာမိတယ္။ နာဂစ္ေၾကာင့္ ဖါ ျဖစ္ကုန္ျပီ လို႔။

ဟုတ္လား။ အခုတကယ္တန္းကေတာ့ စစ္တပ္လက္ေအာက္မွာ အားလုံး ဖြတ္ ျဖစ္ကုန္တာလို႔ ေျပာရမွာ …" သတင္းပို႔သူက မွတ္ခ်က္ေပးသြားသည္။ ၂၀၀၇

ၾသဂုတ္လက

ဓာတ္ဆီေစ်းႏႈန္းမ်ား

အဆမတန္

ျမွင့္တင္ခဲ့ျပီးေနာက္ပိုင္း

ျမန္မာျပည္တြင္ အေထြေထြအၾကပ္အတည္းမ်ား ပိုမိုဆိုး၀ါးကာ ေက်ာင္းသား လူထုသာ မက ရဟန္းသံဃာမ်ားက

လမ္းေပၚထြက္

ဆႏၵျပကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း

စစ္အစိုးရက

တင္းမာစြာျဖင့္ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းမႈျဖင့္ တုန္႔ျပန္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ေမလ နာဂစ္မုန္တိုင္းအျပီး ျပန္လည္ကူညီ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း အဆင့္ဆင့္ တားျမစ္မႈမ်ားျဖင့္

ထိမ္းခ်ဳပ္ထားသည့္အျပင္

စစ္တပ္ကို

ေ၀ဖန္သူမ်ားကို

ဥပေဒမဲ့

ဖမ္းဆီးအက်ဥ္းခ်ထားျခင္းမ်ား က်ဴးလြန္ဆဲ ျဖစ္သည္။

၂၀ ဇူလုိင္ ၁၉၄၇ ဒုိင္ယာယီ မင္းသု၀ဏ္ ဇူလုိင္ ၁၇၊ ၂၀၀၈ မေန႔နံနက္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္တုိ႔ အနိစၥေရာက္ရွာၿပီ။ တနလၤာေန႔ (၁၄-၇-၁၉၄၇)ကပင္ သူတုိ႔ကုိ ေတြ႔ခ့ဲရေသးသည္။ တနလၤာေန႔ညေနပုိင္း

တေမွးအိပ္ေပ်ာ္သြားသည္။

စာသင္တန္းမရိွ၍

ထုိအခုိက္

ကြ်ႏု္ပ္

ဆရာခင္ေဇာ္လာ၍

အိပ္ရာေပၚတြင္

စာဖတ္ရင္း

ေခါက္ဆဲြေမာင္ေမာင္ထံတြင္

ဂ်ပန္လက္ထက္က ေပ်ာက္သြားေသာ စာရြက္စာတမ္းမ်ားရိွသည္ၾကား၍ သြားေမးၾကရေအာင္ဟု ေျပာသျဖင့္ လုိက္သြားသည္။ ထင္ဖတ္အိမ္တြင္ ငါးလက္ခြာငါးေျခာက္ ႏွင့္ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း ေမာ့ၿပီး ဆရာခင္ေဇာ္၊ ေမာင္ထင္၊ ကြ်ႏု္ပ္ပါ သုံးဦးသား အတြင္း၀န္မ်ား႐ုံးသုိ႔ သြားၾကသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

203

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကားကုိဆုိက္ၿပီး

လႊတ္ေတာ္ေရွ႕ကုိ

ဗုိလ္ခ်ဳပ္တုိ႔

ျဖတ္သြားေသာအခါ

စကားေျပာေနၾကသည္ကုိျမင္၍

၀ရံတာတြင္

ဆရာဦးဘခ်ဳိ

ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔သုံးဦးသား

ႏွင့္

ကပ္သြားကာ

စကား၀ုိင္းဖဲြ႔ၾကသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သည္ တပတ္သားခန္႔ရိွေသာ စီးထားသည္။

ဘန္ေကာက္လုံခ်ည္ မုတ္ဆိတ္ႏွင့္

လုံခ်ည္ကုိ

မကာ

နံ႔သာေရာင္ႏွင့္

ႏႈတ္ခမ္းေမြး

မကာ

ပုိးအက်ႌ

၀တ္ထားသည္။

ေလးငါးဆယ္ပင္ရိွသည္။

စကားေျပာသည္။

ညွပ္ဖိနပ္

ေကာလိပ္ေက်ာင္းေရာက္ခါစ

ေက်ာင္းသားငယ္ႏွင့္တူသည္။ တနဂၤေႏြေန႔က သူ႔မိန္႔ခြန္းကုိ အသံလႊင့္သည့္အေၾကာင္းႏွင့္စပ္၍ စကားေျပာၾကသည္။ သူ

လက္တန္းေျပာသမွ်တြင္

ထုိေန႔က

သူေျပာသည္။

ေျပာေသာစကားကုိ

သူအႀကိဳက္ဆုံးျဖစ္သည္ဟု

“ကြ်န္ေတာ္က လုိရမယ္ရ မွတ္သားထားတ့ဲ ဖုိင္တဲြေတြကုိ ဆဲြလာၿပီး ေျပာတာကုိ စီစဥ္ၿပီးသားစကားကုိ မေရးသားခ့ဲႏုိင္ဘူး။

ေျပာတယ္လုိ႔

ထင္ၾကမွာပဲ။

ကြ်န္ေတာ္

ေျပာခ်င္တာကေလးေတြကုိသာ

အလုပ္႐ႈပ္ေနလုိ႔

ေတးလာရတယ္။

မစီစဥ္ ဒါေပမယ့္

မေန႔ကစကားကုိ ကြ်န္ေတာ္လက္တန္းေျပာသမွ်မွာ အေကာင္းဆုံးလုိ႔ ထင္တာပဲ။ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဘယ္လုိအသံလႊင့္သလဲ” ဟု ကုိထင္တုိ႔ဘက္သုိ႔ လွည့္၍ေမးသည္။ “ၾကမ္းတ့ဲအပုိင္းေတြကုိ ျဖတ္ၿပီး

ေကာင္းတာေတြကုိ

လႊင့္ပါတယ္”ဟု

ျပန္ေျဖသည္။

“အုိ

အဆီအသားေတြကုိ

ခ်န္ခ့ဲတာကုိးဗ်။ ဟုိဟာေတြမွ အဆီေတြပဲ။ ဒီလုိေျပာမွ ထိတယ္၊ မိတယ္” ဟု ဆုိကာ သူငယ္စဥ္က တရားေဟာခ့ဲပုံေတြကုိ ေျပာျပသည္။ “တခါေတာ့

ကြ်န္ေတာ္ရယ္၊

ဆရာႀကီးရယ္၊

သခင္စုိးရယ္

မႏၱေလးမွာ

တရားေဟာၾကတယ္။ မႏၱေလးကုိလည္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ မသိဘဲကုိး။ သည္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔က အသံခ်ဲ႕စက္ႀကီးနဲ႔

ေဟာတာေပါ့။

ကြ်န္ေတာ့ကုိ

ေနာက္ဆုံး

အေဟာခုိင္းတယ္။

ကြ်န္ေတာ္ကလည္း စိတ္ရိွလက္ရိွ ေဟာတာေပါ့။ ၿပီးခါနီးလုိ႔ ပရိသတ္ကုိ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ႀကိဳးတိႀကိဳးတဲ

နည္းနည္းပဲရိွတာကုိ

ေတြ႔ရတယ္။

မႏၱေလးတရားနာပရိသတ္ရဲ႕သေဘာကုိ

ေျပာျပလုိ႔

ေနာက္မွ သိရတယ္။

မႏၱေလးသား မႏၱေလးမွာ

တဦးက

တရားပဲြစရင္

အသံခ်ဲ႕စက္နဲ႔ မေျပာရဘူး။ ႐ုိး႐ုိးပဲ ေျပာရသတ့ဲ။ သည္ေတာ့မွ ပရိသတ္ေတြက တရားေဟာတ့ဲ လူနားကုိ စုၿပီး ၀ုိင္းလာၾကတယ္။ ၀ုိင္းလာေတာ့မွ အသံခ်ဲ႕စက္နဲ႔ ဖိၿပီးေဟာရသတ့ဲ။ စစျခင္း အသံခ်ဲ႕စက္နဲ႔ေဟာရင္

ေနရာတကာက

ၾကားရေတာ့

အေ၀းကုိ

ထြက္သြားၾကၿပီး

အိမ္ႀကိဳအိမ္ၾကား အိမ္ေပၚ အိမ္တြင္းက နားေထာင္ၾကလုိ႔ တရားပဲြမွာ လူမစည္ဘူး တ့ဲ။

အဲဒီတုန္းက ဆရာႀကီးကေတာ့ စီကာပတ္ကုံး ဖဲြ႔ဖဲြ႔ႏြဲ႔ႏြဲ႔ ေျပာသြားေတာ့ ပရိသတ္က သိပ္ၿပီး သေဘာက်တာေပါ့။ ႐ုိး႐ုိးေျပာေတာ့

သခင္စုိးနဲ႔ ပဲြမက်ပါဘူး။

ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ တရားပဲြၿပီးေတာ့

ေလ့လာထားတ့ဲ လူတေယာက္က

အခ်က္ေတြကုိ ေျပာသတ့ဲ၊

သခင္ေအာင္ဆန္းတုိ႔ သခင္စုိးတုိ႔ ေကာင္းတယ္ ေကာင္းတယ္ ဆုိၿပီး ဘာေကာင္းတာပါလိမ့္လုိ႔ ေျပာသတ့ဲ။ အဲဒါနဲ႔ ေနာက္တေန႔ေတာ့ မႏၱေလးနားက ခပ္ေခါင္ေခါင္ အရပ္တစ္ခုကုိ သြားျပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔

တရားေဟာၾကျပန္တယ္။

ကြ်န္ေတာ့အလွည့္က်ေတာ့

ပရိသတ္ဟာ

ၿငိမ္ခ်က္သားေကာင္းလုိ႔ ပ်င္းေနၾကၿပီထင္ၿပီး ကြ်န္ေတာ္က ပ်က္လုံးထုတ္လုိက္တယ္။ ဘ့ဲႏွယ္လဲ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

204

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆုိေတာ့

-

ကြ်န္ေတာ္ဟာ

ဘယ္ေလာက္ၾကာသလဲ

ဆုိရင္

ဒီအရပ္ကုိ

ေမြးကတည္းပါပဲလုိ႔

မေရာက္တာ ေျပာၿပီး

အေတာ္ၾကာသြားပါၿပီ။

ပဲြက်မလားလုိ႔

ပရိသတ္ကုိ

ၾကည့္ပါတယ္၊ ဘယ္သူမွ မရယ္ၾကဘူး။ ထုိအခါ ဆရာဦးဘခ်ဳိက “ဗုိလ္ခ်ဳပ္ပ်က္လုံးထုတ္တာက က်င္ခဲေျပာသလုိမ်ား ပဲြကရင္

ဆူၾက

ျဖစ္ေနမွာလား။

ပူၾကနဲ႔

ရြာတရြာမွာ

ပဲြပ်က္ပ်က္သြားသတ့ဲ။

အရပ္သားေတြက

ဒီေတာ့

ကုိက်င္ခဲတုိ႔

အင္မတန္ဆုိးသတ့ဲ၊ ေရာက္သြားေတာ့

ကာလသားေခါင္းကုိ ေျပးကပ္ၿပီး ပဲြကုိ ထိန္းေပးဖုိ႔ ေျပာသတ့ဲ။ ကာလသားေခါင္းကလည္း အရပ္သားေတြကုိ “မင္းတုိ႔ ပဲြၾကည့္တ့ဲအခါ တုတ္တုတ္မွ မလႈပ္ၾကနဲ႔၊ လႈပ္ရင္ သိရမယ္” လုိ႔ ႀကိမ္းလြတ္လုိက္သတ့ဲ။

ဒါနဲ႔

ညက်ေတာ့

ပဲြမွာ

လူပ်က္ေတြက

ပ်က္ၾကေရာ

တ့ဲ။

တစ္ခါပ်က္လည္း မရယ္ၾကဘူး တ့ဲ၊ ႏွစ္ခါပ်က္လည္း မရယ္ၾကဘူး တ့ဲ။ အဲဒီလုိနဲ႔ ပဲြသာၿပီးေရာ ဘယ္သူမွ မရယ္ဘူး တ့ဲ။ ဒီေတာ့ ကုိက်င္ခဲက အရပ္ထဲမွာ စုံစမ္းၾကည့္သတ့ဲ။ လက္စသတ္ေတာ့ ကာလသားေခါင္းက

တုတ္တုတ္မွ

မလႈပ္ရဘူး

ဆုိလုိ႔

ရယ္ခ်င္လ်က္နဲ႔

မရယ္၊

ေအာင့္ေနၾကရတယ္ဆုိကုိး။ “ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေဟာတုန္းကလည္း သည္လုိမ်ား ျဖစ္မွာလား”ဟု ေျပာရာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္လည္း ၿပဳံးေနေလသည္။ ကြ်ႏု္ပ္ကလည္း ေထာက္၍ “ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဆီက ပ်က္လုံးကုိ မေမွ်ာ္လင့္တ့ဲအတြက္

မရယ္ၾကတာ

ထင္ပါရဲ႕”

ဟု

ေျပာရာ

“ဟုိတုန္းက

ကြ်န္ေတာ္

နာမည္မႀကီးေသးပါဘူး”ဟု ျပန္ေျပာေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္ ဆရာက “ဆရာလည္း ႏုိင္ငံေရးကထြက္ၿပီး ပညာေရးတုိ႔ ယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ကုိ လုိက္စား

ျပဳစုခ်င္ပါတယ္။

ဆရာတုိ႔

ကုိ၀န္တုိ႔

(ဤေနရာတြင္

ကြ်ႏု္ပ္အား

စီးကရက္

ထုတ္ေပးသည္) အာရွအေရွ႔ေတာင္ပုိင္းကုိ သြားၿပီး ယဥ္ေက်းမႈ ေလ့လာခ်င္ပါတယ္” ဟု ေျပာရာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္က လက္ကာ၍

“ေနပါဦး၊ ေနပါဦး”ဟု ေျပာသည္။ ယဥ္ေက်းမႈကုိ မႏွစ္သက္၍

လက္ကာသလားဟု ကြ်ႏု္ပ္စိတ္တြင္ ထင္မိခိုက္၊ ကြ်န္ေတာ္လည္း ႏုိင္ငံေရးက ထြက္မွာပဲ၊ ထြက္ၿပီးေတာ့ စာေရးမယ္ ႀကံတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ေက်ာင္းမွာေနတုန္းက ပါဠိေရာ ျမန္မာစာပါ ယူခ့ဲတယ္။ ျမန္မာစာမွာ ကြ်န္္ေတာ္ အမွတ္ေကာင္းေကာင္းရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ ႀကိဳးစားရင္ ဒစ္စတင္းရွင္းေတာင္ ရမွာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဟုိတုန္းကေတာ့ အုိင္စီအက္စ္တုိ႔ ဘာတုိ႔ကုိ မွန္းေတာ့ အဂၤလိပ္စာကုိပဲ ဖတ္တာပဲ။ ကြ်န္ေတာ္လည္း စာေပကုိ ၀ါသနာ ပါပါတယ္။ အ႐ုိင္းသက္သက္ မဟုတ္ပါဘူး”

ဟု

ဆုိကာ

သခင္ဘေသာင္း၏

ပန္းသာမစာဥ၊

ေမာင္ထင္၏ငဘ၊

ေရႊဥေဒါင္း၏ရတနာဒီပ (Treasure Island)စသည္တုိ႔ကုိ ခ်ီးမြမ္းသည္။ “ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ဆီမွာ ဘာသာျပန္ေတြ

အမ်ားႀကီးလုိတယ္။

Biographyေတြလည္း

လုိတာပဲ။

ဘာေၾကာင့္

မေရးၾကသလဲ မသိဘူး”ဟု ေျပာရာ ဆရာဦးဘခ်ဳိက ၀င္၍ “ျမန္မာမွာ ခက္တာက ဘုန္းႀကီးမ်ား

ပ်ံေတာ္မူရင္ ေထ႐ုပၸတၱိေတြ ေရးရတယ္။ ဒီေတာ့ Biography ဆုိရင္ ေသမွေရးရတယ္။ ထုိအခါ ဗုိလ္ခ်ဳပ္က “ကြ်န္ေတာ့အေၾကာင္းေတြကုိ ေရးၾကတာျဖင့္ တလဲြခ်ည္းပါပဲ။ Emile Ludwig တုိ႔လုိ ေရးတတ္တ့ဲလူမ်ား

ရိွရင္

ေဆြးေႏြးၾကေသးသည္။

သိပ္ေကာင္းမယ္”

ဟုဆုိကာ

Ludwig

အေၾကာင္းေတြကုိ

ထုိအခုိက္ ဆရာသိန္းဟန္ ႏွင့္ အမတ္ဦးဘသီတုိ႔ ေရာက္လာၾကသည္။ ဦးဘသီက ဆရာဦးဘခ်ဳိကုိ

“အကုိႀကီးမွာလုိက္တ့ဲ

လုံခ်ည္ကုိ

ရက္ေပးလုိက္ၿပီ။

ကုိဘခ်ဳိ

ႀကိဳက္တ့ဲ

မတ္တပ္စင္းပဲ”ဟု ေျပာရာ ဆရာက ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔ဘက္သုိ႔လွည့္ကာ “ဆရာက အသက္ႀကီးေတာ့ ငယ္ငယ္က

ႀကိဳက္တတ္တ့ဲ

အဆင္ကေလးေတြကုိ

ျပန္ၿပီး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

ေအာက္ေမ့တယ္။

205

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အနက္မတ္တပ္စင္းမွာ

ေဘးကအျဖဴစင္းကေလးေတြ

ညွပ္ၿပီး

အင္မတင္ႀကိဳက္တယ္”ဟု ျပန္ေျပာေလသည္။ ထုိ႔ေနာက္

ဗုိလ္ခ်ဳပ္က

“ဒီေန႔

ရက္တာကုိ

ထမင္းစားျပန္ေတာ့

ဆရာက

ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မွာပါတ့ဲ

မန္းတင္ရဲ႕ေဆာင္းပါးကုိ ဖတ္မိလုိ႔ သေဘာက်ေနတယ္။ ဖဆပလ ညီလာခံကုိ ေရာက္လာတ့ဲ ေတာကအမတ္တဦး ေတာကုိ ျပန္သြားေတာ့ ၿမိဳ႔အုပ္ေမာင္ၿပဳံးခ်ဳိက ေမးသတ့ဲ။ ဒီေတာ့ အမတ္က ႀကီးက်ယ္ခမ္းနားပုံေတြကုိ ေလွ်ာက္ေျပာသတ့ဲ။ ေနာက္ၿပီး ဥကၠ႒ကလည္း မိန္႔ခြန္းေျပာတယ္သာ ဆုိတယ္

စာကုိဖတ္ျပတာပဲလုိ႔

ဘာေတြမ်ား

ေျပာသတ့ဲ။

ဆုံးျဖတ္လုိက္သလဲလုိ႔

(ဥကၠ႒မွာ

ေမးေတာ့

သခင္ျမ)။

ဒါေတြ

အဲဒါနဲ႔

က်ဳပ္မသိဘူး။

ေမာင္ၿပဳံးခ်ဳိက ေဟာဒီက

စာရြက္စာတမ္းေတြကုိသာ ဖတ္ၾကည့္ေပေတာ့လုိ႔ ျပန္ေျပာသတ့ဲ” ဟု ဆုိကာ ရယ္ေလသည္။ ထုိအခုိက္

ဆရာဦးဘခ်ဳိက

ဦးခင္ေဇာ္ဘက္သုိ႔

လွည့္ကာ

“ဗုိလ္ခ်ဳပ္အိမ္က

ေရဒီယုိက

မေကာင္းဘူး တ့ဲ။ ေကာင္းေကာင္း မၾကားရဘူး တ့ဲ။ ေရဒီယုိတလုံးေလာက္ ေပးမွပဲ”လုိ႔ ေျပာေလသည္။

ထုိစကားေျပာေနခုိက္

မုိးသည္းလာသည္။

ခဏၾကာလာေသာအခါ

ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမ ကားႏွင့္ေရာက္လာ၍ ဗုိလ္ခ်ဳပ္အားသုိ႔ ကပ္ကာ ေျပာစရာရိွတယ္ဟု ေျပာသျဖင့္

လုိက္သြားေလသည္။ ေနာက္ အခန္းမွ ျပန္ထြက္လာကာ သခင္ႏုရိွသလားဟု ေမးသည္။ ထုိအခါက သခင္ႏုမွာ ဘိလပ္က ျပန္ေရာက္ကာစ ေနမေကာင္းသျဖင့္ ႐ုံးမတက္ႏုိင္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္လည္း ကားစီးကာ ထြက္သြားေလသည္။

(မွတ္ခ်က္-၂၀၀၇ ဇူလုိင္လထုတ္၊ ပိေတာက္ပြင့္သစ္မဂၢဇင္းမွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပပါသည္။ ၂၀ ဇူလုိင္

၁၉၄၇

ရက္ေန႔က

ေရးခ့ဲေသာ

ဆရာမင္းသု၀ဏ္၏ဒုိင္ယာရီမွ

ျပန္လည္

ေကာက္ႏႈတ္ထားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ပိေတာက္ပြင့္သစ္က ဆုိသည္။)

ရန္ကုန္ ေနျပည္ေတာ္ ေလးလမ္းသြား အျမန္လမ္းၿပီးစီး အရပ္ကားမ်ား သြားလာခြင့္မရေသး NEJ/ ၁၈ ဇူလိုင္ ၂၀၀၈ ရန္ကုန္ေနျပည္ေတာ္ တိုက္႐ိုက္ ရွစ္လမ္းသြားစီမံကိန္းမွ ေလးလမ္းသြားအပိုင္း ၿပီးစီးသြား ေသာ္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၊ ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ရိွ အရာရိွႀကီးမ်ားပုိင္ ကားမ်ားသာ သြားလာခြင့္ရသည္။

ေလးလမ္းသြား ၿပီးစီးသြားၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ရန္ကုန္ ေနျပည္ေတာ္ သြားလာခြင့္ ရေနသူမ်ားမွာ

ေနျပည္ေတာ္ရိွ အရာရိွႀကီးမ်ားနွင့္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ အစိုးရ႐ုံးလုပ္ငန္းပိုင္းကိစၥ သြားေရာက္မည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားသာျဖစ္ၿပီး ျပင္ပကားမ်ား ၀င္ခြင့္မရေပ။ ယခုၿပီးစီးသြားသည့္ ေလးလမ္းသြားမွာ သုံးလႊာခင္းထားသည့္ ကြန္ကရစ္လမ္းျဖစ္သည္။ ပထမ အလႊာ (၉) လက္မထု၊ ဒုတိယအလႊာ (၆) လက္မထုႏွင့္ တတိယအလႊာ (၆) လက္မထုရိွကာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

206

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စုစုေပါင္း ထု (၂) ေပေက်ာ္ ခင္းထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း လမ္းေဖာက္လုပ္ေရး တာ၀န္ယူခဲ့ရသည့္ ကုမၸဏီတခုမွ တာ၀န္ခံတဦးက ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တို႔ေတြ ကန္ထ႐ိုက္ရတယ္ဆိုေပမယ့္ သိပ္မကိုက္လွပါဘူူး။ ပထမ ဒီလမ္းကို တာ၀န္ယူ ေဖာက္မယ့္ စစ္အရာရိွေတြကေနတဆင့္ ျပန္ကန္ထ႐ိုက္ယူ လုပ္ရတာပါ။ သူတို႔ကို ေပးရတဲ့ အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဖို႔ သိပ္မက်န္ပါဘူး” ဟု ၎က ေျပာသည္။ ဤလမ္းခင္းခဲ့ရာတြင္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီ (၁၂) ခုခန္႔က လမ္းပိုင္းအလိုက္ ကန္ထ႐ိုက္ယူကာ ခင္းေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

မၾကာမီက ယင္းလမ္းကို သြားလာအသုံးျပဳခဲ့သူ ပို႔ကုန္သြင္းကုန္ လုပ္ငန္းရွင္တဦးကလည္း “အရင္ ရန္ကုန္မႏၲေလးလမ္းေဟာင္းကေန ေနျပည္ေတာ္သြားတုန္းကဆိုရင္ (၇)

နာရီေလာက္ၾကာေအာင္ ေမာင္းရတယ္။ ခု တိုက္႐ိုက္လမ္းသစ္က သြားတာ (၄) နာရီေက်ာ္ပဲ ၾကာေတာ့တယ္” ဟု ေျပာသည္။

အဆိုပါ ရန္ကုန္- ေနျပည္ေတာ္ တိုက္႐ိုက္ကြန္ကရစ္လမ္းမွာ ရန္ကုန္တိုင္း လွည္းကူးၿမိဳ႕နယ္

အထြက္မွ စကာ ျဖဴးၿမိဳ႕အနီးမွျဖတ္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္သို႔ တိုက္႐ိုက္ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီး မည္သည့္ လမ္းနွင့္မွ ခ်ိတ္ဆက္ထားျခင္းမရိွဟု သိရသည္။ လမ္းအ၀င္အထြက္မ်ားတြင္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္မ်ား ထားရွိၿပီး သြားလာခြင့္လက္မွတ္မ်ားကို စိစစ္ၿပီးမွ ၀င္ထြက္ခြင့္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုေဖာက္လုပ္သည့္ လမ္းပိုင္းအတြင္းရိွ လွည္းကူးႏွင့္ ထန္းတပင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွ ရာဘာၿခံမ်ား၊ လယ္ေျမမ်ားႏွင့္ လမ္းတေလွ်ာက္ရိွ အခ်ဳိ႕ေက်းရြာမ်ားမွ လယ္ေျမယာေျမမ်ား သိမ္းယူခံခဲ့ရၿပီး မည္သည့္ေလ်ာ္ေၾကးမွ မရရိွေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားထံမွ သိရသည္။

ျမန္မာေငြလဲလွယ္စနစ္ေၾကာင့္ ကုလသမဂၢအ႐ႈံးေပၚ Inner City Press / ၁၈ ဇူလုိင္ ၂၀၀၈ ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ ေငြေၾကးလဲလွယ္ရာ၌ မုန္တိုင္းကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး

လုပ္ေနသည့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ (၂၀) ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ အႀကီးအက်ယ္ ဆံုး႐ံႈး ေနေၾကာင္း နယူးေယာ့ခ္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္ရွိ Inner City Press က ထုတ္ေဖာ္ေရးသား သည္။ အေမရိကန္ေဒၚလာႏွင့္ ျမန္မာက်ပ္ေငြ လဲလွယ္ရာတြင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရသည္ ေမွာင္ခုိ ေဒၚလာ ေပါက္ေစ်းထက္နိမ့္သည့္ အက္ဖ္အီးစီႏွင့္ လဲလွယ္ေပးေနသည့္အတြက္ ထိုသို႔ အ႐ံႈးျပေနျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သတင္းတြင္ ပါရွိသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

207

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အဆုိပါကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကုလသမဂၢလူသားခ်င္း စာနာမႈအကူအညီေပးေရး႐ံုး အႀကီးအကဲ

ဂၽြန္ဟုမ္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာမည့္သီတင္းပတ္၌ သြားသည့္အခါ ျမန္မာက်ပ္ေငြႏွင့္ မည္သုိ႔မည္ပံု လဲလွယ္သည္ကို စစ္ေဆးသြားမည္ဟု သိရသည္။

ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြ ကူညီေနတဲ့ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ ဘာေၾကာင့္ အ႐ႈံးေပၚရသလဲ (သတင္းသုံးသပ္ခ်က္) ပီတာေအာင္/ ၁၈ ဇူလိုင္ ၂၀၀၈ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မုန္တုိင္းက်ၿပီးစ၌ ကုလသမဂၢ ေတာင္းခံေငြ ေဒၚလာ သန္း (၂၀၀) ရွိသည့္ အတြက္ အဆုိပါ ေငြပမာဏႏွင့္ တြက္လွ်င္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အေနျဖင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေငြလဲ ႏႈန္းေၾကာင့္ ေဒၚလာ သန္း (၄၀) ေက်ာ္ နစ္နာမည္ျဖစ္သည္။

ႏုိင္ငံတကာ လႉဒါန္းေငြ စုစုေပါင္း၏ (၅) ပုံ (၁) ပုံ စစ္အစိုးရလက္ထဲ ေပ်ာက္သြားသည့္အတြက္ အလႉရွင္မ်ားဘက္ကလည္း ၿငိဳျငင္မည့္ အလားအလာရွိ၏။ ကုလသမဂၢ ေနာက္ဆုံးေမတၱာရပ္ခံ ထားသည့္ ေဒၚလာ သန္း (၄၈၀) ႏွင့္တြက္လွ်င္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အေနျဖင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေငြလဲႏႈန္းေၾကာင့္ ေဒၚလာ သန္း (၁၀၀) ေက်ာ္ ဆုံး႐ႈံးေတာ့မည္။

မုန္တုိင္းအကူေပးေရးအတြက္ ကုလသမဂၢထံမွ ေဒၚလာ (၂၉) သန္း ရထားသည့္ Save the Children ႏိုင္ငံတကာ အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႔အား ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ မည္သည့္ေငြလဲႏႈန္းျဖင့္ မည္သုိ႔ လဲလွယ္ ေၾကာင္း Inner City Press က ေမးျမန္းရာတြင္ အဆုိပါအဖြဲ႔မွ Rudy Von Bernuth က လန္ဒန္ ႐ံုးကို ေမးပါဟုသာ ျပန္လည္ေျဖၾကားႏုိင္ခဲ့သည္။

လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေနသည့္ ကမာၻ႔က်န္းမာေရးအဖြဲ႔ (ဒဗလ်ဴအိတ္ခ်္အို) မွ Eric Laroche အား ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဒဗလ်ဴအိတ္ခ်္အို၏ ေငြလဲလွယ္ပုံ နည္းလမ္းအား ရွင္းျပရန္ ေမးျမန္း ရာ Eric Laroche က (၈) စကၠန္႔ခန္႔ ၿငိမ္သက္သြားၿပီးမွ “ဒီေမးခြန္းဟာ

အင္မတန္ခက္တဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။ ေျဖဖုိ႔ ပိုလို႔ေတာင္ ခက္ပါေသးတယ္။ ဒါကို ကိုယ့္နည္း ကိုယ့္ဟန္နဲ႔ လုပ္ရတာေပါ့” ဟု ေျဖ၏။ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီမ်ားအေနျဖင့္ စစ္အစိုးရ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားကုန္သြယ္မႈဘဏ္ (အမ္အက္ဖ္ တီဘီ) မွတဆင့္ ေငြလႊဲၿပီး အက္ဖ္အီးစီျဖင့္ ထုတ္ယူကာ ေပါက္ေစ်းအတိုင္း ေရာင္း၍ အသံုးျပဳ ၾကေၾကာင္း၊ အခ်ဳိ႕အန္ဂ်ီအိုမ်ား အမ္အက္ဖ္တီဘီဘဏ္မွတဆင့္ ေငြထုတ္သည့္နည္းအျပင္ တရား မ၀င္ ဟြန္ဒီေငြလႊဲသည့္နည္းကိုလည္း အသံုးျပဳၾကေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ႏိုင္ငံျခားေငြလဲလွယ္ သည့္ လုပ္ငန္းႏွင့္ နီးစပ္သူတဦးက ေျပာသည္။

၎က “ယူအန္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အုိင္အန္ဂ်ီအိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အမ္အက္ဖ္တီဘီကို၀င္တယ္။ အဲဒီကထုတ္ရင္ အက္ဖ္အီးစီအေနနဲ႔ပဲ ထြက္သြားတယ္။ ထြက္ၿပီးရင္ အျပင္ေစ်းကြက္မွာ ေရာင္းရတာေပါ့” ဟု ေျပာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

208

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လတ္တေလာ ရန္ကုန္ေစ်းကြက္၌ အက္ဖ္အီးစီ အသံုးျပဳသူနည္းၿပီး အေရာင္းမ်ား ေနသျဖင့္

အက္ဖ္အီးစီေစ်းက်ဆင္းေနေၾကာင္း၊ ယမန္ေန႔ အက္ဖ္အီးစီေပါက္ေစ်း (၁) ေဒၚလာ အေရာင္း ေစ်းက်ပ္ (၉၀၀) ရွိၿပီး ထို႔ထက္ေအာက္ ဆင္းမည့္အေနအထားရွိေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ ေျပာသည္။ အေမရိကန္ေဒၚလာ ေပါက္ေစ်းမွာ (၁) ေဒၚလာလွ်င္ (၁,၁၈၀) က်ပ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ႏိုင္ငံျခားမွ ေဒၚလာေပးၿပီး ရန္ကုန္တြင္ ျမန္မာက်ပ္ေငြ ယူမည္ဆိုပါက အေမရိကန္ (၁) ေဒၚ လာလွ်င္ (၁,၁၅၅ ) က်ပ္ႏႈန္း ေပါက္ေစ်းရွိသည္ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံ ဟြန္ဒီေစ်းကြက္မွ သိရသည္။ ျမန္္မာႏိုင္ငံ၌ ႏိုင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္သည့္စနစ္ တမ်ဳိးတည္းရွိပါက အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အက္ဖ္အီးစီျဖင့္ လဲလွယ္သည့္စနစ္ ဖ်က္သိမ္းမည့္အရိပ္အေယာင္

မေတြ႕ရေသးဟု စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာခင္ေမာင္ညိဳ (ေဘာဂေဗဒ) က ေျပာသည္။ ၎က “ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ဒီစနစ္ႀကီးကို မျဖတ္သန္းဘဲနဲ႔ ဘယ္လိုမွမရဘူး။ ၾကာၿပီေလ ျပင္ဆင္သင့္ တယ္ဆိုတာ။ ေဘးကေန ထိုင္ေျပာလို႔ေတာ့ ရတယ္ေလ။ တကယ့္တကယ္မွာ ဒီဟာကိုျပင္ဖုိ႔ ဟာက ေငြလဲႏႈန္းတခုတည္းသြားဖို႔ ဆိုတဲ့ဟာက မွတ္မိသေလာက္ အနည္းဆံုး ႏွစ္ (၂၀၊ ၃၀) ေလာက္ရွိၿပီ ေျပာေနတာ။ ဒါေပမယ့္ မလုပ္ႏိုင္ၾကဘူး။ မလုပ္ႏိုင္ေသးလုိ႔ကို

မလုပ္တာ။ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕စီးပြားေရးပဲ။ တိုင္းျပည္မွာ ႏိုင္ငံျခားေငြက သိပ္ၿပီးေပါမ်ားေန တာမဟုတ္ဘူး။ အလွ်ံအပယ္ျဖစ္ေနတာမဟုတ္ဘူး။ ကုန္သြယ္မႈေတြ

မွန္ေနတယ္၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈေတြ မွန္ေနတယ္ဆိုရင္ ဒီဟာတခုတည္းရွိရင္ အေကာင္းဆံုးပဲ။ ဒါႀကီးက တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အလုပ္႐ႈပ္တာပဲ အဖတ္တင္တယ္။ ဘယ္သူမွလည္း

ဒီဟာႀကီးကို မလိုခ်င္ပါဘူး။ မလႊဲသာလုိ႔သာ ဒီအတိုင္းပဲ ဆက္သြားေနတာလုိ႔ ဆရာေတာ့ အဲသလိုပဲ နားလည္တယ္” ဟု ေျပာသည္။ ျမန္မာႏို္င္ငံ၌ ႏိုင္ငံျခားေငြႏွင့္ ျမန္မာက်ပ္ေငြ လဲလွယ္ရာတြင္ အၾကမ္းအားျဖင့္ စနစ္သုံးမ်ိဳးရွိ

သည္။ တေဒၚလာ (၆) က်ပ္ႏႈန္းက အစိုးရစက္႐ုံမ်ား၊ အစိုးရဌာနမ်ားႏွင့္ စစ္ဗုိလ္မ်ား အခြင့္သာ ေစသည့္ႏႈန္းဟု ျမန္မာစီးပြားေရးပညာရွင္တခ်ဳိ႕က ယူဆသည္။ တေဒၚလာရရန္ ျမန္မာေငြနည္း နည္း ေပးရသည့္အတြက္ အစုိးရစက္႐ုံမ်ားအတြက္ ကုန္ၾကမ္းမ်ားမ်ား ၀ယ္သြင္းႏုိင္သည့္

သေဘာျဖစ္သည္။ သာမန္ျပည္သူမ်ားအတြက္ ျပင္ပေမွာင္ခုိ ေဒၚလာေစ်းကြက္ႏႈန္းႏွင့္ ကုလ သမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ အခ်ိန္အခါလုိက္ၿပီး သတ္မွတ္သည့္ ေငြလဲႏႈန္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။

စီးပြားေရးပညာရွင္တဦးကမူ ေငြလဲႏႈန္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ မည္သို႔ နစ္နာသည္ကုိ ယခုကဲ့သုိ႔ ရွင္းျပသည္။

“ဥပမာ-နာဂစ္မုန္တုိင္းကိစၥ ကူေနတဲ့ ကုလအဖြဲ႕ စီမံကိန္းအတြက္ တေဒၚလာကုိ (၃၂၈) က်ပ္နဲ႔ ေငြလဲႏႈန္း သတ္မွတ္ေပးတယ္ဆုိပါစို႔။ စီမံကိန္း ကုန္က်ေငြကုိ (၃၂၈) နဲ႔စားၿပီး ရတဲ့ေဒၚလာကုိ MFTB ကုိ လဲႊရတယ္။ ဘဏ္က ေဒၚလာနဲ႔ညီမွ်တဲ့ အက္ဖ္အီးစီ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီမံကိန္းနဲ႔ မဆုိင္တဲ့အခ်က္ေတြ ရွိလာပါတယ္။ ဆုိပါစို႔ ၀န္ႀကီ္းဌာနက တေဒၚလာကုိ (၃၁၀) နဲ႔တြက္ၿပီး (၃၂၈) က်ပ္နဲ႔ ျခားနားခ်က္ကုိ ၀န္ႀကီးဌာန သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးရန္ပုံေငြဆုၿပီး ျဖတ္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

209

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျပန္ပါတယ္။ ဒါက စာရင္းရွိေသးတယ္။ ပုိဆုိးတာက (၃၂၈) က်ပ္နဲ႔ ျဖတ္ထားတဲ့ အက္ဖ္အီးစီကုိ အျပင္ေစ်းကြက္သြားေရာင္းလုိ႔ (၃၇၀) ရတယ္ဆုိရင္ ျခားနားတဲ့ေငြဟာ စစ္ဗုိလ္ေတြရဲ႕ အိပ္ထဲ ေရာက္ကုန္တယ္။ (၃၂၈) က်ပ္ လဲႏႈန္းနဲ႔ (၃၇၀) လဲႏႈန္း (၂) ခု ကြာဟခ်က္ေၾကာင့္ ေဒၚလာ

တသိန္းတန္ စီမံကိန္းတခုကေန ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ က်ပ္ (၄) သန္းေက်ာ္ ပြသြားတာမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ နာဂစ္ကူေနတဲ့ ကုလအဖြဲ႕ေတြ ေဒၚလာ သိန္းေပါင္း ဘယ္ေလာက္နစ္နာမလဲ စဥ္းစားၾကည့္ေပါ့” ဟု ေျပာသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေငြလဲႏႈန္း စနစ္မ်ဳိးစံုရွိေနၿပီး ဆိပ္ကမ္း၌ အေကာက္ခြန္ ဂ်ဴတီေဆာင္ရာ၌ (၁) ေဒၚလာလွ်င္ (၄၅၀) က်ပ္၊ နယ္စပ္ကုန္သြယ္မႈတြင္ တေဒၚလာ (၁,၂၀၀) က်ပ္ခန္႔ရွိၿပီး တရား

၀င္ေစ်းမွာ တေဒၚလာ (၆) က်ပ္ ေက်ာ္ေက်ာ္သာရွိသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကုန္သြယ္မႈႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ မႈတြင္ အၿမဲျပႆနာေပၚေလ့ရွိသည္။ ထုိအခ်က္က ျမန္မာေငြကုိ တန္ဖုိးခ်ေပးသင့္သည္ဟု

ႏုိ္င္ငံတကာစီးပြားေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ယူဆေသာ္လည္း စစ္အစုိးရကမူ အက္ဖ္အီးစီအစား ထုိးသည့္နည္းျဖင့္သာ ေျဖရွင္းႏုိင္ေသးသည္။ နာဂစ္မုန္တိုင္းကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားႏွင့္ ပုဂၢလိကတို႔မွ လႉဒါန္း သည့္ ႏိုင္ငံျခားေငြမ်ား ၀င္ေရာက္လ်က္ရွိၿပီး ကုလသမဂၢကလည္း ထပ္မံလႉဒါန္းၾကရန္ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံ မ်ားကို ေဆာ္ၾသလ်က္ရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ ဆိုင္ကလုန္းနာဂစ္ေဘး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးတြင္ အသံုးျပဳရန္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ (၄၈၂) သန္း ရရွိေအာင္ ရွာေဖြေနရသည္ဟု ကုလသမဂၢက

သတင္းထုတ္ျပန္ထားသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေငြလဲႏႈန္း မတည္ၿငိမ္သည့္အတြက္ အလႉရွင္ႏုိင္ငံမ်ား ေပးသည့္ေငြသာ ယခုလုိ ျမန္မာဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ားလက္ ေရာက္ေနလွ်င္ သမင္ေမြးရင္း က်ားစားရင္း ကိန္းျဖစ္ႏုိင္သည့္ အတြက္ ကုလသမဂၢလုိသည့္ေငြကုိ အလႉရွင္မ်ား ေပးပါ့မလားဆုိသည္မွာ မေသခ်ာေပ။ ေသခ်ာ သည္ကေတာ့ နာဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္မ်ား ပုိ၍ ခ်မ္းသာလာသည္ဆုိသည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

210

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်သူမ်ားဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္း ၆၄ ႏိုင္ငံတင္သြင္း 19 July 2008

ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္ - အစီအစဥ္ကုိရယူရန္ (MP3) ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္ - နားဆင္ရန္ (MP3)

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပသမဂၢ ၂၇ ႏိုင္ငံနဲ႔ တျခား ၃၆ ႏိုင္ငံ စုေပါင္းၿပီး

ကမၻာ့လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း ႏွစ္ (၆၀) ျပည့္ ႏွစ္ပတ္လည္ အထိန္းအမွတ္ျဖစ္တဲ့ ဒီႏွစ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို သတိေပးတဲ့အေနနဲ႔ Prisoners of Conscience လို႔ေခၚတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္

အက်ဥ္းက်ေနသူမ်ားဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္းကို ၿပီးခဲ့တဲ့ဇြန္လ ၁၁ ရက္ေန႔က ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံကို တရား၀င္ တင္သြင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေန႔မွာေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဒီယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူမ်ား

လြတ္ေျမာက္ေစဖို႔ ႏိုင္ငံတကာက လက္တြဲေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ အျပည့္စံုကို ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က တင္ျပထားပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဥေရာပသမဂၢ ၂၇ ႏိုင္ငံနဲ႔ တျခား ၃၆ ႏိုင္ငံ စုေပါင္းၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းကို ခ်ိဳးေဖာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကို သတိေပးတဲ့အေနနဲ႔ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနရသူမ်ားဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္းကို တင္သြင္းခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီလို တင္သြင္းခဲ့တဲ့အတြက္ ျဖစ္လာမယ့္ အက်ိဳးဆက္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တခ်ိန္က

ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက

ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားေနတဲ့ USCB အဖြဲ႔က ဦးေအာင္ဒင္က အခုလို ေျပာပါတယ္။ မတရားသျဖင့္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံေနရတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနရတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြ ရွိမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အဲဒါေတြကို အျမန္ဆံုးလႊတ္ဖို႔ လူသားအားလံုးကိုလည္း လြတ္လပ္စြာ

ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုခြင့္ေတြ ေပးဖို႔ စသျဖင့္ သူတို႔ကေနၿပီးေတာ့ တျခားႏိုင္ငံေတြကို ဆက္ၿပီးေတာ့ တိုက္တြန္း ႏိႈးေဆာ္သြားမယ္ေပါ့။ အခုသူတို႔ ၆၄ ႏိုင္ငံက ေၾကညာစာတမ္းကို

လက္မွတ္ထုိးၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ အဲဒီဟာကိုပဲ အခု ဒီကုလသမဂၢ အဖြဲ႔၀င္ ၁၉၂ ႏိုင္ငံစလံုးကို ဆက္ၿပီး ျဖန္႔ခ်ိထားၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ ဆိုေတာ့ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ဒီေၾကညာစာတမ္းႀကီးမွာ လက္မွတ္ထုိးတဲ့ႏိုင္ငံေတြ မ်ားသထက္မ်ားလာေအာင္ သူတို႔က ဆက္ၿပီးေတာ့ လႈံ႔ေဆာ္ သြားမယ္။ အဲဒီလိုနဲ႔ သူတို႔က ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်သူမ်ားနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး

တကမၻာလံုးက ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္သြားၾကဖို႔ သူတို႔က လံႈ႔ေဆာ္ စည္းရံုးသြားၾကမွာပါ။" အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ မစ္ရွင္အဖြဲ႔က ပူးတြဲၿပီး လာမယ့္ ဇူလိုင္လ ၂၄ ရက္ေန႔မွာ

နယူးေယာက္ခ္ၿမိဳ႕က ကုလသမဂၢရံုးခ်ဳပ္မွာ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက် ေနသူမ်ားဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္းအတြက္ တျခားႏိုင္ငံမ်ား တက္တက္ႁကြႁကြ ပါ၀င္လာဖို႔ လံႈ႔ေဆာ္တဲ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

211

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အခမ္းအနား တရပ္ကို က်င္းပဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။ အဲဒီအခမ္းအနားမွာ ခ်က္ သမၼတ ႏိုင္ငံက ႏို္င္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း ျဖစ္ခဲ့တဲ့ သမၼတေဟာင္း ဗားကလပ္ ဟာဗဲလ္ ကို

အဖြင့္အမွာစကားေျပာဖို႔ ဖိတ္ၾကားထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံ ၆ ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း ၆ ေယာက္ကို သူတို႔ရဲ႕ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ေျပာျပဖို႔ ဖိတ္ေခၚထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက အက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြကိုယ္စား ဦးေအာင္ဒင္ကို စကားေျပာဖို႔ ဖိတ္ၾကားထားၿပီး က်န္ ၅ ႏိုင္ငံကေတာ့ ဘဲလားရု(ခ်္)၊ က်ဴးဘား၊ အုစဘက္၊ ဆီးရီးယားနဲ႔ ေအးထရီးယားႏိုင္ငံေတြက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တက္ေရာက္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

"ကမၻာေပၚမွာ အဆိုးရြားအၾကမ္းၾကဳတ္ဆံုး အာဏာရွင္စနစ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ားကို

ျပပါဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထိပ္ဆံုးကေန ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ကမၻာေပၚမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအမ်ားဆံုး ရွိတဲ့ႏိုင္ငံ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနရသူမ်ား

အမ်ားဆံုးရွိတဲ့ႏိုင္ငံကုိ ျပပါဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထိပ္ဆံုးကေန ပါပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ရသူမ်ား ဆိုင္ရာ ေၾကညာစာတမ္းကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက မပါလို႔ကို မရေတာ့ဘူး။"

ဟုတ္ကဲ့။ အခု မွတ္တမ္းရွိထားတဲ့၊ မွတ္တမ္းမရွိတဲ့သူေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိမွာေပါ့ေနာ္။ မွတ္တမ္းရွိထားတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက် ခံေနရတဲ့သူ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္ ရွိလဲရွင့္။ "အခု သိသေလာက္ လက္ရွိကာလမွာဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ေက်ာင္းသားေတြပါမယ္၊ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ၀င္ေတြ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြ၊ သီလရွင္ဆရာႀကီး ဆရာေလးေတြ၊ တျခား ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ တိုင္းရင္းသားေတြ ေပါင္းလိုက္မယ္ဆိုရင္ လူ ၂,၀၀၀

ေလာက္ရွိပါေသးတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ။ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက် ခံခဲ့ရသူ ဦးေအာင္ဒင္က ေျပာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

212

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လၾတ္လပ္ေရး ဖခင္႒ကီးႎႀင့္ ဴမန္မာ့တပ္မေတာ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူ ဗိုလ္ခဵႂပ္ေအာင္ဆန္းကို လန္ဒန္႓မိႂႚတၾင္ ေတၾႚဴမင္ရစဥ္ မႀတ္တမ္းပံုဴဖစ္ပၝသည္။ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ေနာက္ဆံုးေနႚ ဝမ္းနည္း ေဳကကၾဲဖၾယ္ရာ ဴမန္မာႎိုင္ငံရဲႚ ကံဆိုးမိုးေမႀာင္ ကဵတဲ့ေနႚတေနႚကို မႀတ္တမ္း တင္ထားတဲ့ ဆရာ႒ကီး ဒဂုန္တာရာရဲႚ "ဦးေအာင္ဆန္း၏ ေနာက္ဆံုးေနႚ" ကို "ဖဵတ္ခနဲ ေတၾႚရေသာ ႟ုပ္ပံုလၿာ ကားခဵပ္မဵား" စာအုပ္ကေန ဴပန္လည္ကူးယူ လၿင့္တင္ ေပးလိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

ဦးေအာင္ဆန္း၏ ေနာက္ဆံုးေနႚ ဒဂုန္တာရာ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္၊ စေနေနႚ ၁၀ နာရီခၾဲ။ မိုးလင္းကတည္းကပင္ ေကာင္းကင္သည္ အံုႚမႁိင္း ညိႂမႁိင္းလဵက္႟ႀိသည္။ တိမ္တိုက္ဟူ၍ ဘာမ႖ ဳကည္လင္စၾာ မဴမင္ရ။ မိုးကို ဳကည့္ရသည္မႀာ ဴမႃသန္းေနေသာ ပင္လယ္ဴပင္႒ကီးလို ဝိုးဝိုးဝၝးဝၝး ေနသည္။ မိုးသည္ ကင္းကင္းလၾတ္လၾတ္ စဲသည္ဟူ၍ မ႟ႀိဘဲ တဖၾဲဖၾဲ ေနလိုက္၊ တ႓ဖိႂင္႓ဖိႂင္ ႟ၾာခဵလိုက္နႀင့္။ ေနာက္ ေစၾ၍ေနေလသည္။ ဒီကေနႚ အတၾင္းဝန္မဵား႟ံုးသိုႚ သၾားစရာ႟ႀိသည္။ တုိင္းဴပႂဴပည္ဴပႂ လၿတ္ေတာ္အထူးအရာ႟ႀိ ဦးသိန္းဟန္ (ေဇာ္ဂဵီ)က စေနေနႚ ေနႚလယ္တၾင္ ေဆာင္းပၝးလာယူရန္ ခဵိန္းထားသည္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ အပၝးေတာ္႓မဲ ဗိုလ္ထၾန္းလႀထံမႀလည္း ခရီးသၾားဴခင္း ေဆာင္းပၝးကို လမ္း႒ကံႂလ႖င္ ယူသၾားပၝဟု မႀာထားခဵက္႟ႀိသည္။ သိုႚဴဖစ္၍ ဗိုလ္ထၾန္းလႀထံ ေဆာင္းပၝးဝင္ယူရင္း ခဏတဴဖႂတ္ စကားစဴမည္ ေဴပာ႓ပီးေနာက္ ေဇာ္ဂဵီထံသိုႚ သၾားမည္ဟု စိတ္ကူးထားသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

213

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၁၀ နာရိေလာက္ကတည္းက အဝတ္အစားလဲ႓ပီး မိုးအတိတ္ကို ေစာင့္လဵက္႟ႀိသည္။ မိုးကား မစဲႎိုင္။ သိုႚႎႀင့္ စားပၾဲတၾင္ထိုင္ကာ အ႓ပီးမသတ္ေသးေသာ ကဗဵာတဗုဒ္ကို စပ္ရင္း ၁၁ နာရီ ထုိးသၾားေလ႓ပီ။ မိုးကား မတိတ္ေသးေပ။ ေနာက္ဆံုးတၾင္ မိုးစဲလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု စိတ္ခဵလိုက္႓ပီး အေပၞအကႈဵထပ္ဝတ္ကာ လမ္းမ႒ကီးသိုႚ ထၾက္ခဲ့သည္။ အဆင္သင့္ေတၾႚေသာ ေဒၝင္းတံဆိပ္ တာေမၾ ဘတ္စ္ကားကို တက္စီးသည္။ ကားထဲတၾင္ ဳကည့္ဴမင္တိုင္မႀ လုိက္ပၝလာသည္ ထင္ရေသာ ေတာသား သံုးေယာက္ႎႀင့္ တ႟ုတ္မႎႀစ္ေယာက္ကို ေတၾႚရသည္။ ကားဴပတင္းတံခၝးမဵားမႀာ ပိတ္ထားသည္။ ခရီးသည္တိုႚကား တိတ္ဆိတ္စၾာ လိုက္ပၝလာဳကသည္။ အဴပင္ဘက္တၾင္ကား မိုးသည္ ႟ၾာလဵက္ပင္။ ႟ၿံဗၾက္ခဵႂိင့္ဝႀမ္းတိုႚဴဖင့္ ႕ပမ္းေသာ ရန္ကုန္လမ္းကား စိုစၾတ္လႀသည္။ ကားသည္ သိမ္႒ကီးေစဵးတၾင္ ေခတၩရပ္႓ပီး ဆက္လက္၍ တဟုန္တည္း ေမာင္းလာသည္။ ခရီးသည္ အဆင္းအတက္ သိပ္မ႟ႀိလႀ။ သိုႚႎႀင့္ စပတ္ (ဗိုလ္ေအာင္ေကဵာ္)လမ္း ေရာက္လ႖င္ က႗ႎု္ပ္သည္ ဆင္းလိုက္သည္။ က႗ႎု္ပ္သည္ ဒၝလဟိုဇီ (မဟာဗႎၭႂ)လမ္းဘက္မႀ စပတ္ (ဗိုလ္ေအာင္ေကဵာ္) လမ္းကို ဴဖတ္ကူးလိုက္သည္။ လမ္းေဘးတၾင္ ေမာ္ေတာ္ကားမဵားသည္ ဟိုတစု၊ ဒီတစု ရပ္လဵက္႟ႀိသည္။ ကားတခဵႂိႚကား သၾားလာလဵက္။ မိုးကာဝတ္လဵက္ လူမဵားသည္ သၾားဳက လာဳကႎႀင့္ ႟ႁပ္ယႀက္ခတ္ေနသည္။ သူရိယတိုက္ေ႟ႀႚ အဝင္တံခၝးမေပၝက္႒ကီးတၾင္ကား လူမဵားသည္ ရပ္ကာ အတၾင္းသုိႚ ေမ႖ာ္ဳကည့္လိုက္၊ စကားေဴပာလိုက္ႎႀင့္ ေနဳကသည္ကို ေတၾႚဴမင္ရသည္။ က႗န္ေတာ္ကား ႟ံုးဆင္းခဵိန္မိုႚ လူေတၾ ႟ႁပ္ေနတာ ထင္ပၝရဲႚဟုသာ သာမန္ ေအာက္ေမ့မိသည္။ က႗န္ေတာ္သည္ အင္မတန္ အရိပ္အေဴခကို မသိတတ္၊ မဴမင္တတ္သူ ဴဖစ္ေခဵသည္။ ခၝတိုင္းကဲ့သိုပင္ ရဲရဲတင္းတင္း တံခၝးေပၝက္မႀ အတၾင္းသိုႚ ဝင္သၾားသည္။ လမ္းကူးတၾင္ကား လက္နက္ကိုင္ စစ္သားမဵား ေစာင့္ဳကပ္လဵက္ ႟ႀိသည္ကို ေတၾႚရသည္။ ခၝတိုင္းလည္း ေစာင့္ေနကဵပဲဟု ထင္လိုက္မိသည္။ က႗န္ေတာ္သည္ အတၾင္းဝန္႟ံုးသိုႚ သၾားခဲလႀေပသည္။ ႌၟိႂးေလဵာ့ေသာ မဵက္ႎႀာႎႀင့္ လံုခဵည္အဴပာ ဝတ္ထားေသာ စာေရးမႎႀစ္ဦးသည္ သုတ္သုတ္ သုတ္သုတ္ႎႀင့္ ႟ံုးထဲမႀ ထၾက္လာသည္။ သိုႚႎႀင့္ အလယ္ဆင္ဝင္ေအာက္ ကားဆိုက္သည့္ေနရာသိုႚ ေရာက္လာသည္။ ခၝတိုင္းလို ႟ံုးေစမဵား၊ ခဵာပရာစီမဵား ရပ္ဴပႂေနသည္ကို အလဵဥ္းမေတၾႚရ။ တိတ္ဆိတ္ ႓ငိမ္သက္၍ ေနသည္။ ဗိုလ္ထၾန္းလႀအခန္းသိုႚ တက္ရန္ေလႀကား တထစ္ ႎႀစ္ထစ္ တက္မိ႓ပီးမႀ တိတ္ဆိတ္႓ငိမ္ခဵက္သား ေကာင္းလႀသည္ကို စိတ္ထင့္သၾား၍ ဗိုလ္ထၾန္းလႀ ေခတၩ႟ံုးဆင္းခဵိန္ လက္ဖက္ရည္ေသာက္ သၾားေနလိမ့္မည္ဟု ေတၾးကာ မတက္ေတာ့ဘဲ ဆင္ဝင္ေအာက္ကို ဴဖတ္သန္းကာ တဖက္႟ႀိ တိုင္းဴပႂဴပည္ဴပႂ လၿတ္ေတာ္႟ံုးခန္းသိုႚ လာခဲ့ေလသည္။ ေဇာ္ဂဵီထံမႀ အဴပန္မႀပဲ ဝင္ေတာ့မည္ေလ။ လၾတ္ေတာ္႟ံုး ဝင္ဝင္ခဵင္း သခင္ႎု၏ ႟ံုးခန္းတံခၝးဝမႀာ ပိတ္ထားသည္ကို ေတၾႚရသည္။ သကၠလတ္ ခန္းဆီး အစိမ္းပုတ္႒ကီးမႀာလည္း ဆၾဲပိတ္၍ ထားသည္။ သခင္ႎု႟ံုးခန္းကို ေကဵာ္၍ ေဇာ္ဂဵီ၏ အခန္းသိုႚ ေရာက္ေလ႓ပီ။ သူႚအခန္းမႀာလည္း တံခၝးပိတ္ထား႓ပီး ခန္းဆီး အစိမ္းပုတ္႒ကီးသည္ ဆဲၾ၍ ေစ့ထားသည္ ႟ံုးေစသံုးေယာက္မႀာ နံရံကို မႀီကာ ရပ္ေနဳကသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

214

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ခၝတိုင္းလို စကားေဴပာ မေနဳက။ သူတုိႚသည္ ေငးမႁိင္ေတၾေဝ၍ တမဵႂိး႒ကီး ဴဖစ္ေနသည္ဟု ေအာက္ေမ့လိုက္သည္။ က႗န္ေတာ္က ငိုင္တုိင္တုိင္ေနေသာ ႟ံုးေစတဦးအား ‘ဦးသိန္းဟန္ ႟ႀိသလား’ ဟု ေမးသည္။ ‘႟ႀိပၝတယ္ ခင္ဗဵ’ ဟု ခပ္တိုးတိုးသာ ခပ္ေအးေအး ေဴဖသည္။ သည္ေတာ့မႀ မဵက္ႎႀာပဵက္ေနေဳကာင္း အေသအခဵာ သိလိုက္ေတာ့သည္။ စိတ္ထဲတၾင္ကား မ႟ႀင္း။ တံခၝးေစ့ထားသဴဖင့္ အတၾင္းသိုႚ ႟ုတ္တရက္ မဝင္ဝ့ံေသးဘဲ ရပ္ကာ ႟ံုးေစဘက္သိုႚ တဖန္လႀည္၍ ‘အထဲမႀာ အစည္းအေဝး လုပ္ေနသလား’ ဟု ေမးရသည္။ ႟ံုးေစသည္ ဘာမ႖ မေဴပာဘဲ အသာအယာ ေစ့ထားေသာ တံခၝးကို ဖၾင့္ေပးသည္။ လႀမ္းဳကည့္လိုက္ရာ သူ၏ စားပၾဲတၾင္ ထိုင္ေနေသာ ေဇာ္ဂဵီကိုေတၾႚမႀ ထီးကိုေထာင္႓ပီး အတၾင္းသိုႚ ဝင္လိုက္သည္။ ႟ံုးခန္းကား တိတ္ဆိတ္ ႓ငိမ္သက္လဵက္ ႟ႀိသည္။ ေစ့ထားေသာ ဴပတင္းတံခၝးမႀ ဴပာစိမ္းစိမ္း မႀန္ေရာင္သည္ ႟ိုက္ဟပ္သဴဖင့္ အခန္းသည္ စိမ္းဴပာဴပာဴဖစ္ေနသည္။ အခန္းထိပ္႟ႀိ စားပၾဲ႒ကီးတၾင္ကား တိုင္းဴပႂဴပည္ဴပႂလၿတ္ေတာ္ အ႒ကံေပးအရာ႟ႀိ ဝတ္လံု ဦးခဵစ္ထၾန္းသည္ ေခၝင္းငိုက္ကာ ေငးမႁိင္ေနလဵက္ ႟ႀိသည္။ ေဇာ္ဂဵီသည္ က႗န္ေတာ္ ဝင္လာသည္ကို ဴမင္ေသာအခၝ ဆိတ္ဆိတ္ပင္။ စကားမ႕မက္ဟဘဲ ထိုင္ရန္ ကုလားထိုင္ကိုသာ လက္ဴဖင့္ ႌၿန္ဴပသည္။ သူသည္ ေငးငိုင္၍ ေနသည္။ အတန္ဳကာ တိတ္ဆိတ္လဵက္ ႟ႀိသည္။ က႗န္ေတာ္ကား ခၝတိုင္း လႁပ္႟ႀားဆူညံ၍ ေနတတ္ေသာ အတၾင္းဝန္မဵား ႟ံုးသည္ ဘာေဳကာင့္ ယခုလို အံုႚမႁိင္းရီေဝ၍ ေနသည္။ ဆိတ္႓ငိမ္၍ ေနသည္ကို အံ့ဳသလဵက္ ႟ႀိသည္။ အတန္ဳကာ ဆိတ္ေနရာမႀ ‘အားလံုးေတာ့ ဒုကၡဴဖစ္ကုန္႓ပီ’ ဟု ေဇာ္ဂဵီက တိုးတုိးညည္းေလသည္။ က႗န္ေတာ္ကား ဘာမႀန္းမသိေသးသဴဖင့္ ေဳကာင္ေနရာ သူက အကဲခတ္မိ၍ ေနရာမႀထကာ လက္ဴပ၍ အဴပင္သိုႚ ေခၞခဲ့သည္။ က႗န္ေတာ္သည္ ထိတ္ခနဲ ဴဖစ္သၾားသည္။ ‘လက္ဖက္ရည္ဆုိင္ သၾားရေအာင္’ မိုးတဖၾဲဖၾဲတၾင္ ႟ံုးခန္းအဴပင္ဘက္ ေဴမနီလမ္းေဘးေပၞေရာက္မႀ က႗န္ေတာ္ မေနႎိုင္၍ ‘ဘာဴဖစ္လိုႚလဲ ဆရာ’ ဟု ေမးမိသည္။ ‘မင္း မဳကားေသးဘူးလား’ ဟု ေဇာ္ဂဵီက အံ့ဳသေနသည္။ ‘ဟင့္အင္း၊ က႗န္ေတာ္ အခုပဲ ဘတ္စ္ကားေပးက ဆင္း႓ပီး ႟ံုးကို တန္းလာတာ’ ဒီေတာ့မႀ ေဇာ္ဂဵီက ဴဖစ္ပံုကို ေဴပာဴပသည္။ ဴခေသႆ့တပ္ စစ္ယူနီေဖာင္းကို ဝတ္ဆင္ထားေသာ လက္နက္ကိုင္ လူေလးေယာက္သည္ က႗န္ေတာ္ ဴဖတ္လာခဲ့ေသာ အလယ္ဆင္ဝင္ေအာက္မႀ တက္လာကာ ဦးေအာင္ဆန္း၏ ႟ံုးခန္းတၾင္းသိုႚ အတၾင္းတၾန္းဝင္၍ အစည္းအေဝး ဴပႂလုပ္လဵက္႟ႀိေသာ အမႁေဆာင္ဝန္႒ကီးမဵားအား စတင္းဂန္းဴဖင့္ ပစ္ခတ္ဳက႓ပီး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

215

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မည္သူမ႖ ဖမ္းဆီးဴခင္း မခံရဘဲ ဂဵစ္ကားဴဖင့္ ထၾက္ေဴပး လၾတ္ေဴမာက္သၾားသည္။ က႗န္ေတာ မေရာက္မီ တနာရီေကဵာ္ေကဵာ္တၾင္ခန္ႚက ဴဖစ္သည္။ က႗န္ေတာ္သည္ သည္သတင္းကို ဳကားေသာအခၝ ထတ္လန္ႚတုန္လႁပ္၍ သၾားသည္။ အသားမဵား တဆတ္ဆတ္ တုန္၍ လာသည္။ အတၾင္းဝန္႟ံုး လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ထဲတၾင္ကား စာေရးစာခဵီ စေသာ ႟ံုးသားတုိႚသည္ ႌၟႂိးငယ္ေသာ မဵက္ႎႀာဴဖင့္ ဆိတ္႓ငိမ္စၾာ စားေသာက္၍ ေနဳကသည္ကို ေတၾႚဴမင္ရသည္။ တစားပၾဲဴခား႟ႀိ ႎိုင္ငံေရးရာ အတၾင္းဝန္ ကိုေကဵာ္ဴမင့္ကေလးက လႀမ္း၍ ႎႁတ္ဆက္လိုက္သည္။ သူသည္ ခပ္ေအးေအး၊ ခပ္ေထၾေထၾပင္ လက္ဖက္ရည္ကို ေသာက္ေနသည္။ ‘အင္မတန္ ႎႀေဴမာဖုိႚ ေကာင္းတယ္ဗဵာ’ ‘သိပ္႓ပီး ရက္စက္ဳကမ္းဳကႂတ္တဲ့ ႎိုင္ငံေရး လုပ္႒ကံမႁပဲ’ စသည္ဴဖင့္ လူအခဵိႂႚသည္ ညည္းထၾားလဵက္ ႟ႀိဳကသည္။ ေဇာ္ဂဵီက ‘အမဵႂိးသား ပဵက္စီးဴခင္း တရပ္ပဲ’ဟု တသသေဴပာသည္။ ‘က႗န္ေတာ္ ႟ံုးဝင္းထဲ ဝင္လာေတာ့ လက္နက္ကိုင္ ပုလိပ္ေတၾကို ေတၾႚတယ္။ ဒၝေပမယ့္ က႗န္ေတာ္ဝင္လာတာ မတားဳကပၝဘူး။ ဆင္ဝင္ေအာက္ အဝင္မႀာေတာင္ အသိစာေရးတေယာက္နဲႚ ေတၾႚသားပဲ၊ သူကလည္း ဘာမႀ မေဴပာဘူး’ ‘လူေတၾဟာ မေဴပာရက္ဳကဘူး’ ဟု ေဇာ္ဂဵီက ဆုိေလသည္။ လက္ဖက္ရည္ေသာက္ေနဳကစဥ္ ခုတင္ပဲ ေဆး႟ံုမႀ ဴပန္လာေသာ ႟ံုးသားတဦး အပၝးကပ္လာ၍ ‘ဘယ့္နဲႚလဲ’ ဟု က႗န္ေတာ္တိုႚက ဝိုင္း၍ ေမးဴမန္းသည္။ သူက မိုင္းပၾန္ေစာ္ဘၾား႒ကီးမႀတပၝး အားလံုး ဆံုး႟ႀာ႓ပီဟု ေဴပာသည္။ သူသည္ အသံတုန္ေန၍ မဵက္ႎႀာမႀာ ဴဖႃဖပ္ဴဖႃေရာ္ ဴဖစ္ေနသည္။ ‘ဗိုလ္ခဵႂပ္ေကာ’ ဟု တေယာက္က တိုးတိုးေမးသည္။ ‘မဵက္ႎႀာကို အဝတ္နဲႚ ဖံုးထားတယ္’ က႗န္ေတာ္လည္း ဳကာဳကာမေနႎိုင္ဘဲ ဂဵႃဒၝအီစကယ္ (သိမ္ဴဖႃ) လမ္း တံခၝးေပၝက္မႀ ေကဵာ္၍ အဴပင္ဘက္လမ္းသိုႚ ထၾက္ခဲ့သည္။ မိုးသည္ တစိမ့္စိမ့္ ႟ၾာလဵက္ပင္႟ႀိသည္။ လူတအုပ္သည္ မိုး႟ၾာထဲတၾင္ ထီးေဆာင္း၍၊ တခဵိႂႚက ထီးမပၝဘဲ၊ တခဵိႂႚက ပလက္ေဖာင္းေပၞတၾင္ရပ္ကာ အတၾင္းဝန္႟ံုးဘက္သိုႚ ေမ႖ာ္ဳကည့္ေနဳကသည္။ လူတေယာက္က က႗န္ေတာ့္ လက္ေမာင္းကို ဆၾဲကိုင္၍ ‘ဒီမယ္ ခုနက ဝန္႒ကီးေတၾ ေသနတ္ပစ္ခံရတယ္ ဳကားတယ္၊ ဟုတ္သလား ခင္ဗဵာ’ဟု ေမးသည္။ သူကား အေဳကာင္းမဵႂိးစံုကို သိခဵင္ေနေပလိမ့္မည္။ ‘ဟုတ္ကဲ့’ ဟူ၍သာ ေဴဖဳကား႓ပီး တဖက္သိုႚ ဴဖတ္ကူး၍ အသင့္ေတၾႚရေသာ ေဒၝင္းတံဆိပ္ကားကို တက္စီးလိုက္သည္။ ကားသည္ လမ္းမေတာ္သိုႚ ေဴပးလဵက္႟ႀိသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

216

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကားထဲတၾင္ လူမနည္းလႀေပ။ ခရီးသည္အားလံုး ခပ္႟ၾယ္႟ၾယ္ မိန္းမပဵိႂတဦးက ‘ဴဖစ္မႀ ဴဖစ္ရေလေနာ္၊ ဴမည္တမ္းလဵက္႟ႀိသည္။

မဵက္စိမဵက္ႎႀာ မေကာင္းဳက။ ဴဖစ္မႀ ဴဖစ္ရေလေနာ္’ ဟု

ေစဵးသည္ဟု ထင္ရေသာ ခပ္အိုအို မိန္းမ႒ကီးႎႀစ္ေယာက္ကား အသက္႟ႀင္ပၝေစေတာ္၊ ဗိုလ္ခဵႂပ္ အသက္႟ႀင္ပၝေစေတာ္’ ဆုေတာင္း၍ ေနဳကသည္။

‘ဗိုလ္ခဵႂပ္

ယခုမႀပင္ သိရေသာ မိန္းမတေယာက္က ေမးဴမန္းသည္ကို ‘မေဴပာဳကနဲႚ၊ မေဴပာဳကနဲႚ’ဟု အသာလက္ကုတ္၍ တီးတုိးတားဴမစ္သည္။ သူတိုႚသည္ မေဴပာရက္ဳက။ သန္ႚဴပန္ႚစၾာ ဝတ္စားထားေသာ တ႟ုတ္တဦးက ‘အားကီး ရက္စက္တာပဲ’ဟု က႗န္ေတာ့္ဘက္သိုႚ လႀည္၍ ေရ႟ၾတ္လဵက္ ႟ႀိသည္။ မဵက္ႎႀာထား တင္းတင္းႎႀင့္ ဒ႟ိုင္ဘာသည္ ေတာက္ေခၝက္လိုက္သည္။ သိမ္႒ကီးေစဵးသိုႚ ေရာက္လာေသာအခၝ လူသၾားလူလာ ကင္း႟ႀင္းေန႓ပီး ေစဵးဆုိင္မဵားမႀာ ပိတ္ထားေလ႓ပီ။ သတင္းသည္ တမုဟုတ္ခဵင္း ပဵံႚႎႀံႚ၍သၾားေလ႓ပီ။ ေမာ္ေတာ္ကား၊ လန္ခဵားတိုႚကား ခပ္ဴမန္ဴမန္ သၾားလာဳကသည္။ ကားေပၞမႀ ဆင္း၍ လမ္းထဲသိုႚ ဝင္လာေသာအခၝ အိမ္ဝတၾင္ လူတိုႚသည္ မႁိင္တိုင္တိုင္ႎႀင့္ ရပ္ကာ ဳကည့္ေနသည္ကို ေတၾႚဴမင္ရသည္။ လူတိုႚသည္ အ႓ငိမ္မေနႎိုင္ဳက။ မိုးသည္ မစဲဘဲ ႟ၾာလဵက္ပင္။ လူတိုႚသည္ ‘ဴဖစ္မႀ ဴဖစ္ရေလ၊ ဴဖစ္မႀ ဴဖစ္ရေလ’ ဟု တတၾတ္တၾတ္ ဴမည္တမ္းရင္းပင္ ညေနေစာင္းလာေတာ့သည္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ဆံုးေဳကာင္းကား ညေနသတင္းစာမဵားမႀ ဳကားရေလ႓ပီ။ မည္သူႚမဵက္ႎႀာ ဳကည့္ဳကည့္၊ မဵက္ႎႀာ ႌၟိႂးငယ္ႎၾမ္းလဵစၾာႎႀင့္။ လမ္းေပၞမႀ စက္ဴပင္ဆရာတဦး၏ မိန္းမ ပၝးစပ္မႀ ‘ကဵႂပ္တုိႚေတာ့ ထမင္းလည္း မခဵက္ေတာ့ဘူး၊ စားခဵင္စိတ္လည္း မ႟ႀိေတာ့ပၝဘူး႟ႀင္’ ဟူေသာ အသံသည္ သဲ့သဲ့မ႖ ေပၞထၾက္လာသည္။ ေနဝင္မီး႓ငိမ္းအမိန္ႚ ထုတ္ထားသဴဖင့္ ညဥ့္ဦးသည္ တိတ္ဆိတ္ကာ ေမႀာင္လႀသည္။ အိမ္သားမဵား ဆံုတိုင္း ညေနခင္းက အေဳကာင္းကိုသာ ေဴပာဳကသည္။ ႟ႁိက္သံ၊ တမ္းတသံ၊ ညဥ္းညႃသံ၊ တသသံ။ တိတ္ဆိတ္ေမႀာင္မည္းသဴဖင့္ ေစာေစာ အိပ္ရာဝင္ဳကေသာ္လည္း အိပ္မေပဵာ္ႎိုင္ဳက။ ေနႚခင္းကဟာ အိပ္မက္ပဲ ဴဖစ္ဳကပၝေစေတာ့ဟု မိန္းမမဵား ဆုေတာင္းဳကသည္။ ညဥ့္နက္ေသာ္လည္း ေခဵာင္းဟန္ႚသံ၊ လူးလၾန္ႚသံတိုႚသည္ ဆက္၍ေနသည္။ ႟ႀဲခနဲ မီးဴခစ္၍ ေနာက္ေဖး ထဳကဴပန္သည္။ တေရးႎိုးဆံုလ႖င္ ‘ဘယ္ေတာ့မဵားမႀ ေမ့ေပဵာက္ပၝ့မလဲေနာ္’ ဟု အိပ္ခဵင္သံႎႀင့္ ဆိုဳကသည္။ တေရးႎိုးတိုင္း သတိရလဵက္ ႟ႀိသည္။ မဳကာခဏ အိပ္မက္႓ပီး ႎိုးသည္။ သိုႚႎႀင့္ပင္ တေအာက္ေမ့ေမ့ တသသႎႀင့္ ထုိညကို လၾန္ေဴမာက္ရေလသည္။ အာဇာနည္ေနႚ သိုႚမဟုတ္ ႎိုင္ငံေတာ္ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

217

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အာဇာနည္ေနႚ ေရာက္လာ ဴပန္ပၝ႓ပီ။ ဴမန္မာဴပည္ရဲႚ ကံဆိုးမိုးေမႀာင္ ကဵခဲ့ရတဲ့ ေနႚတေနႚကို မႀတ္တမ္း တင္ဖုိႚ ႒ကိႂးစား ဳကည့္မိတယ္။ လိုအပ္ေနတဲ့ စာအုပ္ေတၾလည္း အစုံအလင္က မရႀိ၊ ကိုးကားစရာ စာဳကည့္တိုက္လည္း မရႀိတဲ့ ေနရာမႀာ ေရာက္ေနရတာ ဆုိေတာ့၊ ကိုယ့္ မႀတ္သား ထားတဲ့ မႀတ္စုစာအုပ္နဲႚ ကိုယ္ပိုင္ ဝယ္ယူ စုေဆာင္း ထားတဲ့ စာအုပ္ေလးေတၾ အားကိုးနဲႚပဲ၊ ဘယ္လုိ ဴဖစ္တာလဲ၊ ဘယ္သူေတၾ ပၝဝင္ ပတ္သက္ခဲ့လဲ၊ ဘာေဳကာင့္ ဴဖစ္ရတာလဲ စတဲ့ စတဲ့ အာဇာနည္ေနႚ ဒၝမဟုတ္ ဴမန္မာဴပည္ရဲႚ ကံဆိုးမိုးေမႀာင္ ကဵခဲ့ရတဲ့ ေနႚနဲႚ ပတ္သက္တဲ့ အေဳကာင္းအရာ အခဵက္အလက္ေတၾကို ရႀာေဖၾ မႀတ္သား ရမိသမ႖ တင္ဴပလိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ထပ္ေတၾႚရင္ ထပ္ဴဖည့္ ဳကတာေပၝ့။ (ထိန္ေအာင္)

ဂရပ္ဖစ္ ဒီဇိုင္း - ကိုမဵႂိး

အာဇာနည္ေနႚ သိုႚမဟုတ္ ႎိုင္ငံေတာ္ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီး ၁၉၄၇ ခုႎႀစ္၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေနႚ စေနေနႚ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္တၾင္ အတၾင္းဝန္မဵား ႟ံုးမႀာ တိုင္းဴပည္ က႗န္ဘဝက လံုးဝ လၾတ္ေဴမာက္ေရးနဲႚ စစ္႓ပီးေခတ္ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ဴပန္လည္ ထူေထာင္ေရး အတၾက္ အစည္းအေဝး ထိုင္ေနဳကတဲ့ အမဵႂိးသား ေခၝင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္တဲ့ ဖဆပလ ဳကားဴဖတ္ အစိုးရ ဝန္႒ကီးေတၾ လုပ္ဳကံ ခံရတဲ့ ႎိုင္ငံေတာ္ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီး ဴဖစ္ပၾား ခဲ့တယ္။ အဲဒီေနႚက ရန္ကုန္႓မိႂႚရဲႚ ရာသီဥတုဟာ "မိုးလင္း ကတည္းကပင္ ေကာင္းကင္သည္ အံုႚမႁိင္း ညိႂမႁိင္းလဵက္ ရႀိသည္။ တိမ္တိုက္ ဟူ၍ ဘာမ႖ ဳကည္လင္စၾာ မဴမင္ရ။ မိုးကို ဳကည့္ရသည္မႀာ ဴမႃသန္း ေနေသာ ပင္လယ္ဴပင္႒ကီးလို ဝိုးဝိုးဝၝးဝၝး ေနသည္။ မိုးသည္ ကင္းကင္းလၾတ္လၾတ္ စဲသည္ ဟူ၍ မရႀိဘဲ တဖၾဲဖၾဲ ေနလိုက္၊ တ႓ဖိႂင္႓ဖိႂင္ ႟ၾာခဵလိုက္ႎႀင့္။ ေနာက္ ေစၾ၍ ေနေလသည္။" လိုႚ ဆရာ ဒဂုန္တာက ေရးသား မႀတ္တမ္း တင္ခဲ့တယ္။ နံနက္ ၁၀ နာရီခန္ႚမႀာ တာဝၝလိမ္း ေနအိမ္ကေန အတၾင္းဝန္မဵား ႟ံုးမႀာ ဴပႂလုပ္မဲ့ ဝန္႒ကီးမဵား အစည္းအေဝးကို တက္ရန္ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းဟာ သူရဲႚ အပၝးေတာ္႓မဲ (ပီေအ) ဗိုလ္ထၾန္းလႀနဲႚ အတူ ကားနက္ကေလး အာရ္ေအ/၂၈၇၄ နဲႚ ထၾက္လာခဲ့တယ္။ ၁၀ နာရီ ၁၀ မီနစ္ ေလာက္မႀာ အတၾင္းဝန္မဵား႟ံုးရဲႚ အလယ္ဗဟုိ ေလႀကား ေဴခရင္းကို ဗိုလ္ခဵႂပ္ကား ဆုိက္လာ႓ပီး၊ အစည္းအေဝး လုပ္မဲ့ အေပၞထပ္ သူႚ႟ံုးခန္းကို အပၝးေတာ္႓မဲ ဗိုလ္ထၾန္းလႀ နဲႚအတူ တက္လာတယ္။ အဲဒီေနႚကဵမႀ ဗိုလ္ခဵႂပ္ဟာ ခၝတိုင္းလို ယူနီေဖာင္း ဝတ္နဲႚ မဟုတ္ဘဲ ေ႟ၿဖလားေရာင္ ဗန္ေကာက္လံုခဵည္၊ သနပ္ခၝးေရာင္ မႎၩေလး ပိုးတုိက္ပံုႎႀင့္ အဴဖႃေရာင္ သဲ႒ကိႂး တပ္ထားတဲ့ ေလယာဥ္ပဵံ ဖိနပ္ စတာေတၾနဲႚ ဴမန္မာဆန္ဆန္ ဝတ္စားဆင္ယင္ ထားတာကို

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

218

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ထူးထူးဴခားဴခား ေတၾႚရလိုႚ၊ လႀမ္းေနာက္လိုက္တယ္။

"ဗိုလ္ခဵႂပ္က

ဒီလုိေတာ့

အေခဵာ႒ကီးပဲ"

ဟု

ဦးဘဂဵမ္းက

ကာကၾယ္ေရး ဝန္႒ကီးရဲႚ ႟ံုးခန္းထဲမႀာ အစည္းအေဝး ဴပႂလုပ္ရန္ အတၾက္ ဧရာဝတီ ဴမစ္ဝက႗န္းေပၞ ေဒသကို တုိင္းခန္း လႀည့္လည္ေနတဲ့ သယ္ယူ ပိုႚေဆာင္ေရး ဌာန ဝန္႒ကီး ေစာစံဘိုးသင္း၊ အဂႆလန္မႀ အဴပန္ လမ္းခရီး မႀာပဲ ရႀိေနေသးတဲ့ ဴပည္ထဲေရး ဝန္႒ကီး ဦးေကဵာ္႓ငိမ္းနဲႚ ဌာန လက္ကိုင္မရႀိ ဝန္႒ကီး ဦးတင္ထဋ္ တုိႚမႀအပ ကဵန္တဲ့ အစိုးရ အဖၾဲႚ ဝန္႒ကီးေတၾ စံုစံုညီညီ ေရာက္ရႀိ ေနဳက႓ပီ ဴဖစ္တယ္။ ႟ံုးအုပ္႒ကီး ဦးခ၊ လက္ေထာက္ အတၾင္းဝန္ ဦးတင္အံုးနဲႚ ဝန္႒ကီးမဵား အဖၾဲႚ အတၾင္းဝန္ ဦးေ႟ၿေဘာ္ တုိႚလည္း အစည္းအေဝး အတၾက္ လိုအပ္မဲ့ စာ႟ၾက္စာတမ္း ေတၾနဲႚ ဖိုင္တၾဲေတၾ ရႀာေဖၾ စုေဆာင္းကာ အစည္းအေဝး ကဵင္းပမဲ့ အခန္းထဲကို တခု႓ပီး တခု ပိုႚေဆာင္ရင္း ဝင္ေခဵ ထၾက္ေခဵ အလုပ္မဵား ေနဳကတယ္။ ဒီေနာက္ အစည္းအေဝး ကဵင္းပရာ အခန္းထဲကို ဗိုလ္ခဵႂပ္ႎႀင့္ အပၝးေတာ္႓မဲ ဗိုလ္ထၾန္းလႀတိုႚ ဝင္လာ႓ပီး၊ ဗိုလ္ထၾန္းလႀက ဗိုလ္ခဵႂပ္အတၾက္ လိုအပ္တဲ့ ဖုိင္တၾဲေတၾ၊ မႀတ္တမ္းမႀတ္ရာ ေတၾကို ဗိုလ္ခဵႂပ္ စားပၾဲထိပ္မႀာ ခဵေပး လိုက္တယ္။ ဗုိလ္ခဵႂပ္က သူထုိင္ခံုမႀာ ဝင္ထုိင္လိုက္ေတာ့ ဗိုလ္ထၾန္းလႀလည္း အစည္းအေဝး ခန္းမကေန သူရဲႚ ႟ံုးခန္း ရႀိရာကို ထၾက္လာခဲ့႓ပီး၊ သူႚ႟ံုးခန္းထဲမႀာ စိတ္ေအးလက္ေလး ရႀိေနခဲ့တယ္။ အဲဒီေနႚက အစည္းအေဝး တက္ေရာက္သူေတၾ ကေတာ့၊ ၁။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း - ဒုဥကၠႉ၊ ကာကၾယ္ေရးႎႀင့္ ႎိုင္ငံဴခားေရး ဌာန၊ ၂။ သခင္ ဴမ - ဘၸာေရးႎႀင့္ အခၾန္ေတာ္ ဌာန၊ ၃။ ဦးဘဝင္း - ကူးသန္းေရာင္း ဝယ္ေရးႎႀင့္ ေထာက္ပံေရး ဌာန၊ ၄။ ဒီးဒုတ္ဦးဘခဵႂိ - ဴပန္ဳကားေရး ဌာန၊ ၅။ အဗၱဒူရာဇတ္ - ပညာေရးႎႀင့္ အမဵႂိးသား စီမံကိန္း ဌာန၊ ၆။ မန္းဘခိုင္ - စက္မႁလက္မႁႎႀင့္ အလုပ္သမား ဌာန၊ ၇။ မၾန္းပၾန္ေစာ္ဘၾား႒ကီး စပ္စံထၾန္း - ေတာင္တန္းေရးရာ ဌာန၊ ၈။ ဦးဘဂဵမ္း - ဴပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဌာန၊ ၉။ ေပဵာ္ဘၾယ္ ဦးဴမ - လယ္ယာႎႀင့္ စိုက္ပဵႂိးေရး ဌာန၊ ၁၀။ ဦးေအာင္ဇံေဝ - ဴပည္သူႚဝန္ထမ္း ဌာန၊ ၁၁။ ဦးအုန္းေမာင္ - ဒုတိယ အတၾင္းဝန္၊ လမ္းပန္းဆက္သၾယ္ေရး ဌာနတုိႚ ဴဖစ္တယ္။ ဦးအုန္းေမာင္ဟာ သူႚဝန္႒ကီး ေစာစံဖိုးသင္း ခရီး ထၾက္ေန႓ပီး အစည္းအေဝး မတက္ႎိုင္လိုႚ၊ လမ္းပန္း ဆက္သၾယ္ေရး ဌာနနဲႚ ပတ္သက္႓ပီး အစည္းအေဝးမႀာ လုိအပ္တာေတၾ တင္ဴပႎိုင္ဖိုႚနဲႚ ဴပန္လည္ ေဴဖဳကားႎုိင္ဖုိႚ ေရာက္ရႀိေနတာ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အရင္ကေတာ့ ဝန္႒ကီးမဵား (ဘုရင္ အမႁေဆာင္ ေကာင္စီ အဖၾဲႚဝင္မဵား) အစည္းအေဝးကို ဘုရင္ခံက သဘာပတိ အဴဖစ္ ေဆာင္႟ၾက္ကာ ဘုရင္ခံ ကိုယ္တုိင္ ဦးစီး ကဵင္းပေလ့ ရႀိပၝတယ္။ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခဵႂပ္ ခဵႂပ္ဆုိ႓ပီး ေနာက္ပိုင္းမႀာေတာ့၊ ဴမန္မာဴပည္ကို လၾတ္လပ္ေရး ေသခဵာေပၝက္ ေပးရေတာ့မဲ့ အေဴခအေနနဲႚ ဖဆပလ ဘုရင္ အမႁေဆာင္ ေကာင္စီကို ဳကားဴဖတ္ အစိုးရ အဆင့္မဵႂိးနဲႚ လၾတ္လပ္စၾာ စီမံ ေဆာင္႟ၾက္ခၾင့္ ေပးထားတာ ဴဖစ္လုိႚ ၁၉၄၇ ဇန္နဝၝရီ ေလာက္ကစ႓ပီး ဘုရင္ခံ ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္ဴခင္း မရႀိေတာ့ဘဲ၊ ဘုရင္ အမႁေဆာင္ ေကာင္စီ ဒုဥကၠႉ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း ကပဲ သဘာပတိ အဴဖစ္ ဦးစီး ကဵင္းပေနတာ ဴဖစ္တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

219

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အစည္းအေဝး ကဵင္းပရာ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းရဲႚ ႟ံုးခန္းဟာ အထဲကို ဝင္ရန္ တံခၝး ၃ ေပၝက္ရႀိတဲ့ ခန္းမကဵယ္႒ကီး ဴဖစ္႓ပီး၊ လက္ဝဲဘက္မႀာ အတၾင္းဝန္ ဦးေ႟ၿေဘာ္ရဲႚ အခန္း၊ လက္ယာဘက္မႀာ ဗုိလ္ခဵႂပ္ အပၝးေတာ္႓မဲ ဗိုလ္ထၾန္းလႀရဲႚ အခန္းေတၾ ရႀိပၝတယ္။ ဒီ အခန္း႒ကီးရဲႚ အေရႀႚေဴမာက္ေထာင့္မႀာ ဗိုလ္ခဵႂပ္ အလုပ္လုပ္တဲ့ စားပၾဲရႀိ႓ပီး၊ ေတာင္ဘက္ နံရံမႀာေတာ့ ဝန္႒ကီးေတၾ စည္းေဝးပၾဲ ကဵင္းပတဲ့ စားပၾဲ႒ကီးေတၾ ရႀိပၝတယ္။ ဝန္႒ကီးေတၾ အစည္းအေဝး ကဵင္းပရာ ေနရာမႀာ စားပၾဲရႀည္႒ကီး ၃ ခုကို 'ဂ' ပံုစံ အတိုင္းမႀာ ထိပ္မႀာ တခု၊ ေဘးတဖက္ တခဵက္မႀာ တလံုးစီ ခဵထားတယ္။ ထိပ္က စားပၾဲက အလဵား ၁၀ ေပ၊ အနံ ၃ ေပေလာက္ ကဵယ္႓ပီး၊ ကဵန္တဲ့ ေဘးတဖက္ တခဵက္က စားပၾဲ ၂ ခု ကေတာ့ အလဵား ၁၈ ေပ၊ အနံ ၃ ေပခန္ႚစီ ရႀိဳကတယ္။ အဲဒီေနႚက အစည္းအေဝးမႀာ ဗိုလ္ခဵႂပ္က ထိပ္စားပၾဲ အလယ္ တည့္တည့္မႀာ ထိုင္ေန႓ပီး၊ လက္ယာဘက္ စားပၾဲမႀာ သခင္ဴမ၊ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခဵႂိ၊ ဦးရာဇတ္၊ ဦးဘဝင္း မန္းဘခိုင္တိုႚ အစဥ္အတိုင္း ထိုင္ေနဳကကာ၊ လက္ဝဲဘက္ စားပၾဲမႀာေတာ့ ဦးဘဂဵမ္း၊ ဦးေအာင္ဇံေဝ၊ ေပဵာ္ဘၾယ္ ဦးဴမနဲႚ မိုင္းပၾန္ ေစာ္ဘၾား႒ကီး စပ္စံထၾန္းတိုႚ ထုိင္ေနဳကတယ္။ ဝန္႒ကီးမဵား အဖၾဲႚ အတၾင္းဝန္ ဦးေ႟ၿေဘာ္က အစည္းအေဝးမႀာ ဗိုလ္ခဵႂပ္ လိုအပ္တဲ့ စာ႟ၾက္စာတမ္းေတၾ၊ ဖိုင္တၾဲ ရႀာေပးႎိုင္ဖိုႚ ထိပ္စားပၾဲ ဗိုလ္ခဵႂပ္ရဲႚ လက္ဝဲဘက္မႀာ ရႀိေနတယ္။ အစည္းအေဝးကို အစီအစဥ္ အတိုင္း ၁၀ နာရီ ၁၅ မိနစ္မႀာ စတင္ ကဵင္းပ႓ပီး၊ ဝန္႒ကီး ဌာနအလိုက္ အေရး႒ကီးတဲ့ သက္ဆိုင္ရာ ကိစၤရပ္ ေတၾကို ေဆၾးေႎၾးဳကတယ္။ ဒီလိုနဲႚ ဌာနဆိုင္ရာ ကိစၤရပ္ေတၾကို အစီအစဥ္ အတုိင္း ေဆၾးေႎၾး လာခဲ့ရာ ၁၀ နာရီ ခၾဲခန္ႚမႀာ လမ္းပန္း ဆက္သၾယ္ေရးဌာန ကိစၤေတၾကို ေဆၾးေႎၾးဖိုႚ အလႀည့္ေရာက္ လာတာနဲႚ ဒုတိယ အတၾင္းဝန္ အိုင္စီအက္စ္ ဦးအုန္းေမာင္လည္း အစည္းအေဝး ခန္းမထဲကို ေရာက္လာ႓ပီး၊ လက္ယာဘက္ စားပၾဲထိပ္က သခင္ဴမ အနားမႀာ ဝင္ထိုင္လိုက္တယ္။

(၂) နံနက္ ၁၀ နာရီ ၁၀ မိနစ္ခန္ႚမႀာ "ငၝ့တပည့္မဵား ေအာင္ပၝေစကၾာ" ဆိုတဲ့ စကားသံ အဆံုးမႀာ အင္းလဵားကန္ ေဘးရႀိ ဦးေစာ အိမ္ဝင္း ထဲကေန ဂဵစ္ကား အစိမ္းေလး တစင္း ဝူးခနဲ ေမာင္းထၾက္ လာ႓ပီး၊ အတၾင္းဝန္မဵား ႟ံုးဘက္ကို ဦးတည္ ေမာင္းႎႀင္ သၾားတယ္။ ဒီဂဵစ္ကားေလးကို ဦးေစာရဲႚ တပည့္ တဦးဴဖစ္တဲ့ သုခက ေမာင္းႎႀင္႓ပီး၊ ကားေပၞမႀာ တဴခား တပည့္ေတၾ ဴဖစ္တဲ့ စိန္႒ကီး၊ ေမာင္စိုး၊ ရန္႒ကီးေအာင္နဲႚ သက္ႎႀင္း တိုႚက ေတာ္မီဂန္းနဲႚ စတင္းဂန္းေတၾ အသင့္ ကိုင္ေဆာင္ကာ လုိက္ပၝ လာဳကတယ္။ မိုးတဖၾဲဖၾဲနဲႚ ေစၾေနတဲ့ လမ္းမေပၞမႀာ အာစီ/၁၈၁၄ နံပၝတ္ ဂဵစ္ကား အစိမ္းကေလးဟာ စစ္မိုးကာေတၾ ႓ခံႂထား႓ပီး၊ စစ္ယူနီေဖာင္း ဝတ္ နံပၝတ္ ၁၂ တပ္မ (XII Army) ဴခေသႆ့တံဆိပ္ တပ္ထားတဲ့ လူ ၄ ဦးကို တင္ေဆာင္ကာ အေဴပး ေမာင္းႎႀင္ လာတယ္။ ဒီဂဵစ္ကားေလးဟာ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္း (ယခု ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းလမ္း) အတိုင္း ပန္းဆိုးတန္းထိပ္ နာရီစင္ကုိ ဴဖတ္႓ပီး၊ အေနာက္မႀ အေရႀႚသိုႚ ေမာင္းႎႀင္ လာတယ္။ ေနာက္ စပတ္လမ္း (ယခု ဗုိလ္ေအာင္ေကဵာ္လမ္း) ကို ေရာက္တဲ့အခၝ ညာဘက္ကို ခဵႂိးလိုက္တယ္။ ဒီကမႀ တဆင့္ ဖေရဇာလမ္း (ယခု အေနာ္ရထာလမ္း) ကို ဴဖတ္ေကဵာ္ လာ႓ပီး အတၾင္းဝန္ ႟ံုးရဲႚ ေတာက္ဘက္ ဂိတ္ဝကို ေရာက္တဲ့အခၝ စက္အရႀိန္ ေလ႖ာ့႓ပီး အတၾင္းဝန္မဵား ႟ံုးဝင္း အတၾင္း ဝင္ရန္ ကားေခၝင္းကို ဘယ္ဘက္သိုႚ ဦးတည္လိုက္တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

220

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒီအခဵိန္ဟာ ႟ံုးတက္စ ၁၀ နာရီခၾဲခန္ႚ ဴဖစ္လိုႚ အရာရႀိ႒ကီး ငယ္ေတၾရဲႚ ကား႒ကီး ကားငယ္ေတၾ ဝင္ေနဳကလုိႚ ဂိတ္ဝမႀာ ခဏ ရပ္ေစာင့္ ေနရေသးတယ္။ ေနာက္မႀ ကားဘီးကို ခပ္ဴဖည္းဴဖည္း လိမ့္ကာ အေနာက္ဘက္ ဆင္ဝင္႒ကီး ေအာက္က တဆင့္ ကာကၾယ္ေရး ဌာနဘက္သိုႚ ေကၾႚဝင္ကာ အေနာက္ေတာင္ ေထာင့္မႀာ ထိုးရပ္လိုက္တယ္။ ခဵက္ခဵင္း ဆုိသလိုပဲ ကင္းဗတ္ ဖိနပ္ရႀည္ (Canva Shoes) စီးထား႓ပီး စတင္းဂန္း တလက္၊ ေတာ္မီဂန္း ၃ လက္ တုိႚကို အသင့္ ကိုင္ထားတဲ့ စိန္႒ကီး၊ ေမာင္စိုး၊ ရန္႒ကီးေအာင္နဲႚ သက္ႎႀင္းတုိႚလည္း ကားေပၞက ခုန္ဆင္းကာ အတၾင္းဝန္မဵား ႟ံုးထဲကို အေဴပး ဝင္ေရာက္ လာဳကတယ္။ သုခက ကားကို စက္မရပ္ဘဲ ႎႁိးထားကာ အသင့္ ေစာင့္ဆိုင္း ကဵစ္ရစ္ခဲ့တယ္။ ေသနတ္ကုိယ္စီ ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ စိန္႒ကီး၊ ေမာင္စိုး၊ ရန္႒ကီးေအာင္နဲႚ သက္ႎႀင္း တုိႚဟာ အတၾင္းဝန္႟ံုး ေတာင္ဘက္မႀ ေဴမာက္ဘက္ အတိုင္း ဗိုလ္ခဵႂပ္ ႟ံုးခန္း ရႀိရာကို ေလ႖ာက္လာဳက႓ပီး၊ အခန္းဝမႀာ ေစာင့္ေနတဲ့ မင္းေစကို တၾန္းဖယ္ကာ ေဴမာက္ဘက္ဆံုး တံခၝးေပၝက္ကေန ဝန္႒ကီးမဵား စည္းေဝးေနတဲ့ အခန္းတၾင္းသိုႚ ဝင္လိုက္ဳကတယ္။ နံနက္ ၁၀ နာရီ ၃၇ မိနစ္။ ေရႀႚဆံုးမႀ ဝင္လာတဲ့ သက္ႎႀင္းက "ဟိတ္" လိုႚ ခပ္ကဵယ္ကဵယ္ ေအာ္သံနဲႚအတူ လက္ထဲက ေတာ္မီဂန္းနဲႚ ဗိုလ္ခဵႂပ္ကို သဲသဲမဲမဲ စတင္ ပစ္ခတ္ ေတာ့တယ္။ တခဵိန္တည္း မႀာပဲ စားပၾဲထိပ္မႀာ ထုိင္ေနတဲ့ ဗိုလ္ခဵႂပ္ဟာ ထုိင္ရာက ထ႓ပီး လက္ကာဴပရင္း ဝင္လာသူေတၾကို တစံုတခု လႀမ္းေဴပာဖုိႚ ကဵႂိးစားခဲ့ ေသာ္လည္း အခဵိန္ မမီေတာ့ေပ။ လူသတ္သမားရဲႚ ပစ္ခတ္လိုက္တဲ့ ကဵည္ဆံေတၾေဳကာင့္ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေနာက္သုိႚ လန္ကဵကာ လူေရာ ကုလားထုိင္ပၝ လံုးေထၾး လဲ႓ပိႂ သၾားေတာ့တယ္။ ဒီေနာက္မႀ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ညာဘက္မႀာ ထိုင္ေနတဲ့ ဝန္႒ကီးေတၾ ကိုလည္း တဆက္တည္း ပစ္ခတ္ လိုက္တယ္။ ႓ပီးေတာ့မႀ ဘယ္ဘက္ကို ေမၾႚယမ္း လိုက္တယ္။ ဝန္႒ကီး ေပဵာ္ဘၾယ္ ဦးဴမနဲႚ အတၾင္းဝန္ ဦးေ႟ၿေဘာ္ တုိႚဟာ ေရႀႚဆံုးက လူသတ္သမားက ဗုိလ္ခဵႂပ္ကို စတင္ ပစ္ပစ္ဴခင္း ေနာက္ေကဵာဘက္က ဴပတင္းေပၝက္ ကေန အခဵိန္မီ ခုန္ခဵ ေဴပးဳကလိုႚ ဒဏ္ရာ မရရႀိဘဲ လၾတ္ေဴမာက္ ခဲ့ရတယ္။ ဝန္႒ကီး ဦးဘဂဵမ္း ကလည္း ပစ္ပစ္ဴခင္း သူႚေဘးမႀာ ရႀိတဲ့ ဦးေအာင္ဇံေဝရဲႚ လက္ကို ေဆာင့္ဆၾဲကာ ႎႀစ္ေယာက္သား ဳကမ္းဴပင္ေပၞ လႀဲခဵ လိုက္လိုႚ အသက္ေဘးက လၾတ္ခဲ့ရတယ္။ ကဵန္တဲ့ ဝန္႒ကီးေတၾ ကေတာ့ တေယာက္႓ပီး တေယာက္ ေသနတ္ ထိမႀန္ကာ အတံုးအ႟ံုး လဲကဵ ကုန္တယ္။ ေနာက္ေတာ့ မတ္တပ္ရပ္ ပစ္ခတ္ေနတဲ့ လူသတ္သမား မေတၾဟာ ဒူးေထာက္ ထုိင္လိုက္ကာ အားရပၝးရ စိတ္တုိင္းကဵ ဆက္လက္ ပစ္ခတ္ ဳကဴပန္တယ္။ စိတ္တိုင္းကဵ ပစ္ခတ္႓ပီးတဲ့ ေနာက္မႀ လူသတ္သမား ေတၾဟာ အပစ္ရပ္ကာ ေလႀကားရႀိရာ ဘက္ကို ေဴပးထၾက္ လာဳကတယ္။ အဲဒီအခဵိန္မႀာ ေလႀကားထိပ္ရႀိ အခန္းထဲက ဝန္႒ကီး ဦးရာဇတ္ရဲႚ သက္ေတာ္ေစာင့္ ကိုေထၾး ထၾက္လာရာ လူသတ္သမား ေတၾက ကိုေထၾးကို စတင္းနဲႚ တခဵက္ေမၿႚ လုိက္႓ပီး၊ "ေဟ့ မဆိုင္သူ ဖယ္ေန၊ ေအာက္က ဆင္းဳက" လိုႚ ေအာ္ဟစ္ရင္း ေလႀကား အတိုင္း တဟုန္ထုိး ေဴပးဆင္း သၾားဳကတယ္။ ဆင္ဝင္ အေပၝက္႒ကီး ေအာက္မႀာ ကား စက္ႎႁိး႓ပီး အသင့္ေစာင့္ေနတဲ့ သုခ ကားေပၞ တက္ကာ စပတ္လမ္း (ယခု ဗုိလ္ေအာင္ေကဵာ္လမ္း) ထၾက္ေပၝက္႒ကီးက ထၾက္႓ပီး လက္ဝဲဘက္ကို ေကၾႚကာ ဒၝလဟုိစီ (ယခု ဗႎၭႂလလမ္း) လမ္း အတိုင္း အေနာက္ဘက္ကို အတားအဆီး မရႀိ ထၾက္ေဴပး ေမာင္းႎႀင္ လၾတ္ေဴမာက္ သၾားဳကတယ္။ ဦးေစာဟာ ဖဆပလ ေခၝင္းေဆာင္ပိုင္း အားလံုးကို လုပ္ဳကံ သတ္ဴဖတ္ႎိုင္မႀ ဖဆပလ အစိုးရ ဴပႂတ္ကဵမယ္လုိႚ တၾက္႓ပီး ဖဆပလ အဖၾဲႚခဵႂပ္ ဒုဥကၠႉနဲႚ တုိင္းဴပႂဴပည္ဴပႂ လၾတ္ေတာ္ ဥကၠႉ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

221

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သခင္ႎု ကိုပၝ လုပ္ဳကံဖိုႚ တပည့္ တဦး ဴဖစ္တဲ့ ဘႌၾန္ႚကို ေစလၾတ္ ခဲ့ေပမဲ့၊ အဲဒီေနႚက သခင္ႎု ႟ံုးမတက္လိုႚ လုပ္ဳကံ ခံရမဲ့ ေဘးက လၾတ္သၾား ခဲ့တာ ဴဖစ္တယ္။

(၃)

ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းနဲႚ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး ေတၾကို လူသတ္သမား ေတၾက လုပ္ဳကံ သတ္ဴဖတ္ ခဲ့ဳက႓ပီးေနာက္၊ အခန္းထဲသိုႚ ပထမဆံုး ေရာက္ရႀိလာတဲ့ ဗိုလ္ထၾန္းလႀက ဗိုလ္ခဵႂပ္ကို လဲကဵ ေနရာမႀ ထူဳကည္ခဲ့ရာ ရင္ဘတ္မႀာ ဒဏ္ရာႎႀစ္ခဵက္ သံုးခဵက္ခန္ႚ ရတယ္လိုႚ ထင္ခဲ့တယ္။ ဒၝေပမယ့္ ရန္ကုန္ ေဆး႟ံု႒ကီးကို ပိုႚေဆာင္ ႓ပီးေနာက္ ဆရာဝန္႒ကီးေတၾက အေသအခဵာ စစ္ေဆး ဳကည့္႟ႁတဲ့ အခၝ မႀာေတာ့ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ကိုယ္မႀာ ေသနတ္ဒဏ္ရာ ၁၃ တိတိကို ေတၾႚခဲ့ဳကရတယ္။ ေပဵာ္ဘၾယ္ ဦးဴမနဲႚအတူ ဴပတင္းေပၝက္မႀ ခုန္ခဵခဲ့တဲ့ အတၾင္းဝန္ ဦးေ႟ၿေဘာ္မႀာ လံုးဝ ထိခိုက္ဴခင္း မရႀိခဲ့ေပ။ ဳကမ္းဴပင္ေပၞကို ေမႀာက္လဲခဵခဲ့တဲ့ ဦးေအာင္ဇံေဝလည္း ထိခိုက္ ဒဏ္ရာ မရခဲ့ ေပမဲ့၊ ဦးဘဂဵမ္းကေတာ့ လက္ဝဲဘက္ နံပၝးမႀာ တခဵက္၊ လက္ယာဘက္ လက္သူ႔ကယ္မႀာ တခဵက္ အေပၞယံရႀပ္ ထိမႀန္ခဲ့တယ္။ တကယ္ေတာ့ ဦးဘဂဵမ္းဟာ အဲဒီေနႚက အစည္းအေဝးကို တက္ဖုိႚ မရည္႟ၾယ္ ခဲ့ပၝဘူး။ ဘာဴဖစ္လုိႚလဲ ဆုိေတာ့ သူဟာ ဟသႆာတ ခ႟ိုင္ကုိ ခရီး ထၾက္ရာကေန ဴပန္ေရာက္ခၝစ ဴဖစ္႓ပီး၊ အေအးမိကာ အနည္းငယ္ မကဵန္းမမာ ဴဖစ္ေနတာေဳကာင့္လည္း ဴဖစ္တယ္။ ဒၝေပမဲ့ သူဟာ အဲဒီအခဵိန္က အေရး႒ကီး သတင္းထူး တခုကို အဴမန္ဆံုး တင္ဴပ အစီရင္ခံဖုိႚ လိုအပ္ ေနတယ္လိုႚ ယူဆ႓ပီး အစည္းအေဝးကို ႒ကိႂးစား လာတက္ဴခင္း ဴဖစ္တယ္။ ဦးဘဂဵမ္း ရရႀိခဲ့တဲ့ သတင္းထူး တခုကေတာ့၊ လၾန္ခဲ့တဲ့ ဇၾန္လ ေနာက္ဆံုး အပတ္တၾင္းက ဗိုလ္တေထာင္ ဘီအုိဒီ (Base Ordnance Depot) ေခၞ စစ္ပစၤည္း သိုေလႀာင္ေရး တပ္ဖၾဲႚကေန ဘရင္းဂန္း အလက္ ၂၀၀ ေကဵာ္ ေပဵာက္ဆံုး ခဲ့မႁရဲႚ တရားခံဟာ ဂဠႂန္ဦးေစာ ဴဖစ္တယ္ဆုိတာ တင္ဴပဖုိႚပဲ ဴဖစ္တယ္။ ကရင္ အမဵႂိးသား ေခၝင္းေဆာင္ တဦး ဴဖစ္သူ မန္းဘခိုင္ဟာ ေသနတ္ ဒဏ္ရာ ၁၅ ခဵက္တိတိ ထိမႀန္ကာ အမဵားဆံုး ထိမႀန္ဴခင္း ခံရသူ ဴဖစ္တယ္။ သူရဲႚ အသဲတခုလံုး ေဳကမၾ႓ပီး ေနရာမႀာ ပၾဲခဵင္း႓ပီး ကဵဆံုးခဲ့တယ္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ရဲႚ အကိုရင္း ဴဖစ္သူ ဦးဘဝင္းကေတာ့ ေသနတ္ ဒဏ္ရာ ၈ ခဵက္တိတိ ထိမႀန္ခဲ့႓ပီး ညီဴဖစ္သူ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း နဲႚအတူ ကဵဆံုးခဲ့တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

222

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သခင္ဴမဟာ အဆုတ္မႀာ ကဵည္ဆံ ဝင္႓ပီး ေနရာမႀာပဲ ကဵဆံုးခဲ့တယ္။ ဦးရာဇတ္ ဟာလည္း ေနရာတၾင္ပဲ ကဵဆံုးခဲ့ရ႓ပီး၊ ေသနတ္ ၆ ခဵက္ ထိမႀန္ခဲ့တယ္။ အတၾင္းဝန္ ဦးအုန္းေမာင္လည္း ပစ္ခတ္ခံရ႓ပီး ေနရာမႀာပဲ ပၾဲခဵင္း႓ပီး ကဵဆံုးခဲ့တယ္။ ဒီးဒုတ္ ဦးဘခဵႂိ ကေတာ့ ေဆး႟ံုေရာက္႓ပီး၊ အဲဒီေနႚ ညဘက္ကဵမႀ ကဵဆံုးခဲ့တာ ဴဖစ္တယ္။ သူဟာ ေသနတ္ ကဵည္ဆံ ၅ ခဵက္ ထိမႀန္႓ပီး၊ တခဵက္က ဦးေခၝင္းမႀာ ဴဖစ္႓ပီး ဦးေႎႀာက္ကိုပၝ ေဖာက္သၾားခဲ့တယ္။ ရႀမ္း အမဵႂိးသား ေခၝင္းေဆာင္ တဦး ဴဖစ္တဲ့ မိုင္းပၾန္ ေစာ္ဘၾား႒ကီး စပ္စံထၾန္း ကေတာ့၊ ဦးေခၝင္းမႀာ ဒဏ္ရာ ၂ ခဵက္ ရခဲ့႓ပီး ေဆး႟ံုထိ ေကာင္းစၾာ သတိရ ေနေသးေသာ္လည္း၊ ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ေနႚ မၾန္းတည့္ ခဵိန္ေလာက္မႀာ ကဵဆံုး ခဲ့ရရႀာတယ္။ သက္ေတာ္ေစာင့္ ကိုေထၾးဟာ ေသနတ္ ဒဏ္ရာ ၄ ခဵက္ရကာ ေဆး႟ံုေရာက္မႀ ကဵဆံုးရတာ ဴဖစ္တယ္။

(၄) ဂဠႂန္ ဦးေစာရဲႚ လႁပ္ရႀားမႁ ေတၾကုိ ပုလိပ္ဘက္က သတိဴပႂမိ ေနတာေတာ့ ဳကာပၝ႓ပီ။ ေနာက္႓ပီး ဦးေစာအိမ္နဲႚ မဵက္ႎႀာခဵင္းဆုိင္ အိမ္မႀာ ေနေနတဲ့ စစ္႟ံုးခဵႂပ္က လံု႓ခံႂေရး အရာရႀိ လက္ဖတင္နင္ ကာနယ္ ေဂၞဒၾန္ဟန္ႚဟာ ဦးေစာရဲႚ လႁပ္ရႀားမႁေတၾကို သကႆာမကင္း ဴဖစ္ကာ၊ မိမိ ေနအိမ္ကေန စစ္သံုး မႀန္ေဴပာင္းဴဖင့္ ညအခဵိန္ ေစာင့္ဳကည့္ ေနခဲ့ရာ၊ ဦးေစာဟာ တပည့္ ေလးငၝးေယာက္နဲႚ အတူ အင္းလဵား ေရဴပင္မႀာ ေလႀတစင္းနဲႚ အလုပ္႟ႁပ္ ေနတာကို ႒ကိမ္ဖန္မဵားစၾာ ေတၾႚဴမင္ခဲ့႓ပီး၊ ဒီ သတင္းကိုလည္း ဘုရင္ခံရဲႚ အတၾင္းဝန္ ဖိလစ္နက္ရႀ္ထံမႀ တဆင့္ ဘုရင္ခံက ဇူလိုင္လ ၁၈ ရက္ေနႚမႀာ သိထား႓ပီး ဴဖစ္တယ္။ ေနာက္႓ပီး အဲဒီ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီး ဴဖစ္ပၾားတဲ့ ေနႚက လူ ၅ ဦးကို တင္ေဆာင္ကာ အေဴပး ေမာင္းႎႀင္လာတဲ့ ဂဵစ္ကားေလး တစီး ဦးေစာ အိမ္ထဲကို ခဵႂိးဝင္ သၾားတယ္၊ အဝင္မႀာ ဦးေစာနဲႚ ဆံုမိဳကေတာ့ "ေအာင္႓ပီ" "ေအာင္႓ပီ" လိုႚ လက္သီး လက္ေမာင္းတန္း ေ႔ကးေဳကာ္ ႎႁတ္ဆက္ ဳကတာကို လက္ဖတင္နင္ ကာနယ္ ေဂၞဒၾန္ဟန္ႚ ကုိယ္တုိင္ ဴမင္ေတၾႚ႓ပီး စီအိုင္ဒီ (မူခင္းတပ္ဖၾဲႚ) ကို သတင္းပိုႚ ႎိုင္ခဲ့တယ္။ ဒၝေဳကာင့္ မၾန္းလၾဲပိုင္းမႀာ ပုလိပ္ စံုေထာက္ဘက္နဲႚ ေသာင္းကဵန္းသူ ႎႀိမ္ႎႀင္းေရး တပ္တုိႚ ပူးေပၝင္း႓ပီး အင္းလဵား ကန္ေစာင္းရႀိ ဦးေစာ ေနအိမ္ကို ဝင္ေရာက္ ရႀာေဖၾခဲ့ပၝတယ္။ ဦးေစာရဲႚ တပည့္ တဦး ဴဖစ္သူ မိုက္႟ူးရဲ မႁံ႒ကီးက ေသနတ္ကို ကုိင္စၾဲကာ ခုခံပစ္ခတ္ ခဲ့ေသးေသာ္လည္း၊ အင္အားခဵင္း မမ႖သည္ကို ရိပ္မိတဲ့ ဦးေစာက အခဵိန္မီ တားဆီးခဲ့တဲ့ အတၾက္ ဦးေစာတုိႚ လူသိုက္ အားလံုးကို ဖမ္းဆီး ရမိခဲ့တယ္။ ဦးေစာ အိမ္ထဲကေန စာ႟ၾက္စာတမ္းေတၾ၊ မဳကာခင္ကမႀ ဴပႂလုပ္ထားတဲ့ "ဦးေစာ Prime Minister" ဆိုတဲ့ ရာဘာ တံဆိပ္တံုးေတၾနဲႚ အတူ အဂႆလိပ္ စစ္တပ္က ေပဵာက္ဆံုးသၾားတဲ့ လက္နက္ ခဲယမ္း မီးေကဵာက္ ေတၾထဲက တခဵႂိႚကို အိမ္ထဲကေရာ၊ အိမ္အနီးက အင္းလဵား ကန္ထဲကေရာ ရႀာေဖၾ သိမ္းဆည္း ရမိခဲ့တယ္။

(၅) အဲဒီေနႚက အဴဖစ္ဆိုး႒ကီးေဳကာင့္ လူထု႒ကီး တရပ္လံုး တုန္လႁပ္ ေဴခာက္ဴခား ေဳကကၾဲ ခဲ့ဳကပံုကို ဆရာ႒ကီး ဒဂုန္တာရာက အခုလို မႀတ္တမ္း တင္ခဲ့ပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

223

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

"... ေဒၝင္းတံဆိပ္ကားကို တက္စီးလိုက္သည္။ ကားသည္ လမ္းမေတာ္သိုႚ ေဴပးလဵက္ရႀိသည္။ ကားထဲတၾင္ လူမနည္းလႀေပ။ ခရီးသည္ အားလံုး မဵက္စိမဵက္ႎႀာ မေကာင္းဳက။ ခပ္႟ၾယ္႟ၾယ္ မိန္းမပဵႂိ တဦးက ‘ဴဖစ္မႀ ဴဖစ္ရေလေနာ္၊ ဴဖစ္မႀ ဴဖစ္ရေလေနာ္’ ဟု ဴမည္တမ္းလဵက္ ရႀိသည္။ ေစဵးသည္ဟု ထင္ရေသာ ခပ္အိုအို မိန္းမ႒ကီး ႎႀစ္ေယာက္ကား ‘ဗိုလ္ခဵႂပ္ အသက္ရႀင္ ပၝေစေတာ္၊ ဗိုလ္ခဵႂပ္ အသက္ရႀင္ ပၝေစေတာ္’ ဆုေတာင္း၍ ေနဳကသည္။ ယခုမႀပင္ သိရေသာ မိန္းမ တေယာက္က ေမးဴမန္းသည္ကို ‘မေဴပာဳကနဲႚ၊ မေဴပာဳကနဲႚ’ ဟု အသာ လက္ကုတ္၍ တီးတုိး တားဴမစ္သည္။ သူတိုႚသည္ မေဴပာ ရက္ဳက။ သန္ႚဴပန္ႚစၾာ ဝတ္စား ထားေသာ တ႟ုတ္ တဦးက ‘အားကီး ရက္စက္တာပဲ’ ဟု က႗န္ေတာ့္ ဘက္သိုႚ လႀည္၍ ေရ႟ၾတ္လဵက္ ႟ႀိသည္။ မဵက္ႎႀာထား တင္းတင္းႎႀင့္ ဒ႟ိုင္ဘာသည္ ေတာက္ေခၝက္ လိုက္သည္။ xxxxxxxx လူတိုႚသည္ ‘ဴဖစ္မႀ ဴဖစ္ရေလ၊ ဴဖစ္မႀ ဴဖစ္ရေလ’ ဟု တတၾတ္တၾတ္ ဴမည္တမ္းရင္းပင္ ညေန ေစာင္းလာ ေတာ့သည္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ဆံုးေဳကာင္းကား ညေန သတင္းစာမဵားမႀ ဳကားရ ေလ႓ပီ။ မည္သူႚ မဵက္ႎႀာ ဳကည့္ဳကည့္၊ မဵက္ႎႀာ ညၟိႂးငယ္ ႎၾမ္းလဵစၾာႎႀင့္။ လမ္းေပၞမႀ စက္ဴပင္ ဆရာတဦး၏ မိန္းမ ပၝးစပ္မႀ ‘ကဵႂပ္တုိႚေတာ့ ထမင္းလည္း မခဵက္ ေတာ့ဘူး၊ စားခဵင္စိတ္လည္း မ႟ႀိေတာ့ ပၝဘူးရႀင္’ ဟူေသာ အသံသည္ သဲ့သဲ့မ႖ ေပၞထၾက္ လာသည္။ ေနဝင္ မီး႓ငိမ္း အမိန္ႚ ထုတ္ထား သဴဖင့္ ညဥ့္ဦးသည္ တိတ္ဆိတ္ကာ ေမႀာင္လႀသည္။ အိမ္သားမဵား ဆံုတိုင္း ညေနခင္းက အေဳကာင္း ကိုသာ ေဴပာဳကသည္။ ႟ႁိက္သံ၊ တမ္းတသံ၊ ညဥ္းညႃသံ၊ တသသံ။ တိတ္ဆိတ္ ေမႀာင္မည္း သဴဖင့္ ေစာေစာ အိပ္ရာ ဝင္ဳကေသာ္လည္း အိပ္မေပဵာ္ ႎိုင္ဳက။ ေနႚခင္းကဟာ အိပ္မက္ပဲ ဴဖစ္ဳကပၝ ေစေတာ့ဟု မိန္းမမဵား ဆုေတာင္း ဳကသည္။ ညဥ့္နက္ ေသာ္လည္း ေခဵာင္းဟန္ႚသံ၊ လူးလၾန္ႚသံ တိုႚသည္ ဆက္၍ ေနသည္။ ရႀဲခနဲ မီးဴခစ္၍ ေနာက္ေဖး ထဳက ဴပန္သည္။ တေရးႎိုး ဆံုလ႖င္ ‘ဘယ္ေတာ့မဵားမႀ ေမ့ေပဵာက္ ပၝ့မလဲ ေနာ္’ ဟု အိပ္ခဵင္သံႎႀင့္ ဆိုဳကသည္။ တေရးႎိုးတိုင္း သတိရလဵက္ ရႀိသည္။ မဳကာခဏ အိပ္မက္႓ပီး ႎိုးသည္။ သိုႚႎႀင့္ပင္ တေအာက္ေမ့ေမ့ တသသႎႀင့္ ထုိညကို လၾန္ေဴမာက္ ရေလသည္။" ဒီ ဴမန္မာဴပည္ရဲႚ ကံဆုိးမိုးေမႀာင္ ကဵခဲ့ရတဲ့ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီးနဲႚ ပတ္သက္လိုႚ ေနာက္ပိုင္းမႀာ ဗိုလ္ခဵႂပ္ရဲႚ အပၝးေတာ္႓မဲ ဗိုလ္ထၾန္းလႀရဲႚ ထုတ္ေဖာ္ ေရးသားခဵက္ အရ၊ စက္တင္းဂန္း ၂၀၀ ေပဵာက္ဆံုးမႁနဲႚ ပတ္သက္႓ပီး သတင္းေတၾ အမဵႂိးမဵႂိး ထၾက္လာ႓ပီး လံုဴခံႂေရး အေဴခအေန စိုးရိမ္ရတဲ့ အထိ ေဴပာဆိုမႁေတၾ ရႀိလာတဲ့ အခၝ ဴပည္ထဲေရး ဝန္႒ကီး ဦးေကဵာ္႓ငိမ္း လန္ဒန္ သၾားေနခိုက္ ဴပည္ထဲေရး ဌာန တာဝန္ေတၾ ကိုပၝ ယာယီ ပူးတၾဲ ယူထားတဲ့ ေပဵာ္ဘၾယ္ ဦးဴမက ဗမာ့ တပ္မေတာ္က တပ္စိတ္ တစိတ္ကို ထုတ္ႎႁတ္႓ပီး ဗိုလ္ခဵႂပ္ မသိေအာင္ အတၾင္းဝန္မဵား႟ံုး အဝင္လမ္းမႀာ ကင္းပုန္း ခဵထား လိုက္တယ္။ ဴမန္မာဴပည္ရဲႚ ကံဆိုးမိုးေမႀာင္ ကဵမႁ အစလိုႚ ေဴပာရမဲ့ ကိစၤကေတာ့၊ အဲဒီ တပ္စိတ္ထဲက ရဲေဘာ္ တေယာက္ ကိစၤတခုနဲႚ အဴပင္ ထၾက္လာခဵိန္မႀာ ႟ံုးတက္ဖိုႚ လာေနတဲ့ ဗိုလ္ခဵႂပ္က ေတၾႚသၾား႓ပီး၊ ဦးဴမကို ဒီတပ္စိတ္ကို ႟ုပ္သိမ္းဖုိႚ အမိန္ႚ ေပးခဲ့တာေဳကာင့္၊ လုပ္ဳကံမႁ မဴဖစ္ပၾားခင္ ရက္ကမႀ ဒီ လံုဴခံႂေရး ကင္းပုန္းဝပ္ ေနတဲ့ တပ္စိတ္ ႟ုပ္သိမ္း သၾားခဲ့တာ ဴဖစ္တယ္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းရဲႚ "သူႚကို လုပ္ဳကံမဲ့သူ မရႀိႎိုင္ပၝဘူး" ဆုိတဲ့ ယံုဳကည္ခဵက္နဲႚ အေဆာင္အေယာင္ ပကာသန ေတၾကို ႟ၾံႚရႀာ စက္ဆုပ္႓ပီး လၾတ္လၾတ္လပ္လပ္ ႟ိုး႟ိုးသားသား ေနထိုင္ခဵင္တဲ့ ဗိုလ္ခဵႂပ္ရဲႚ စိတ္ရင္း ေစတနာ ဴဖႃစင္ ႟ိုးသားမႁကို မခဵင့္မရဲ ဴဖစ္ကာ၊ ဴမန္မာဴပည္နဲႚ လူထုရဲႚ ဆိုးဝၝးလႀတဲ့ ကံဳကမၳာ လိုႚပဲ ေဴပာရမလား မသိတဲ့ အဴဖစ္အပဵက္ကို သိဴမင္ခၾင့္ ရခဲ့ေတာ့၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

224

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အံ႒ကိတ္ "ေတာက္" ေခၝက္မိရင္း "ရန္သူ မရႀိဘူး ဆုိတဲ့ ဗိုလ္ခဵႂပ္ေရ။ ဘယ့္ႎႀယ္လဲကဲၾႚ။" လုိႚ ဟစ္ေအာ္သာ ငိုလုိက္ ခဵင္ေတာ့တယ္။

(၆) ဦးေစာ ဒီလို ႎိုင္ငံ့ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး ေတၾကို လုပ္ဳကံ သတ္ဴဖတ္ ရတဲ့ အေဳကာင္းအရင္းက၊ လန္ဒန္ ေဆၾးေႎၾးပၾဲ မသၾားမီ လအနည္းငယ္ အလိုက ကာကီေရာင္ ဝတ္ထားတဲ့ လူ ၂ ေယာက္က ဦးေစာကို ေသနတ္ နဲႚပစ္ လုပ္ဳကံခဲ့ရာ အသက္ မေသခဲ့ ေသာ္လည္း၊ မဵက္ခံုးကို ရႀပ္မႀန္ကာ ဒဏ္ရာ ရခဲ့တယ္။ ဒီလုပ္ဳကံမႁကို ဗိုလ္ေနဝင္းနဲႚ ဗိုလ္ေအာင္႒ကီး တုိႚရဲႚ အစီအမံနဲႚ ဦးဴမလႁိင္ (ေပဖူးလၿာ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာေဟာင္း) က ကားေမာင္းကာ၊ ကားေပၞမႀာ ပၝလာတဲ့ ရန္ကုန္ ဘေဆၾက ေသနတ္နဲႚ ပစ္ခတ္ခဲ့ဴခင္း ဴဖစ္တယ္။ ရန္ကုန္ ဘေဆၾကို ေပးကိုင္႓ပီး ပစ္ခတ္ ေစခဲ့တဲ့ ေသနတ္ဟာ တပ္ရင္းမႀႃး ဗိုလ္ေနဝင္း (အဲဒီအခဵိန္က ဗိုလ္ေနဝင္းဟာ တပ္ရင္းမႀႃးသာ ရႀိေသးတယ္။) ကိုင္ေဆာင္တဲ့ ေသနတ္ ဴဖစ္တယ္။ ဒီကိစၤဟာ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းနဲႚ ဴပည္သူႚ ရဲေဘာ္ လက္ခဵက္ ဴဖစ္တယ္လိုႚ ယူဆကာ ဦးေစာက ဗိုလ္ခဵႂပ္နဲႚ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီး ေတၾကို လုပ္ဳကံ သတ္ဴဖတ္ လက္စား ေခဵတာလိုႚ ေဴပာဳကတယ္။ အမႀန္တာ့ ဒီလုပ္ဳကံမႁ႒ကီးဟာ ဒီထက္ ပိုမို ေလးနက္တဲ့ ရည္႟ၾယ္ခဵက္ေတၾ ရႀိပၝတယ္။ ဦးေစာဟာ ဗိုလ္ခဵႂပ္တုိႚကို ညၟႂိးသူရန္ဘက္ အေနနဲႚ လုပ္ဳကံ သတ္ဴဖတ္တာ မဟုတ္။ ဦးေစာ တခဵိန္က "ေကာင္ေလး တေယာက္" လိုႚ ယူဆခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းက ႎိုင္ငံ့ အမဵႂိးသား ေခၝင္းေဆာင္ ဴဖစ္လာ႓ပီး၊ သူလို ႎိုင္ငံေရးသမား စားဖား အုိ႒ကီးေတၾ အတၾက္ ဴမန္မာ့ ႎိုင္ငံေရး ဇတ္ခံုမႀာ ေနရာ မရႀိ ဴဖစ္ေနရတဲ့ အဴဖစ္ကို ႒ကိတ္မႎိုင္ ခံမရ ဴဖစ္ေနရတယ္။ ဒၝေဳကာင့္ ဦးေစာ အေနနဲႚ ဖဆပလ ေခၝင္းေဆာင္ အားလံုးကို ဖယ္ရႀား ႎိုင္မႀသာ သူႚ အေနနဲႚ အာဏာ ရႎိုင္မႀာ ဴဖစ္တယ္လိုႚ ယူဆကာ ရန္ကုန္ရႀိ ဖဆပလ ေခၝင္းေဆာင္ အားလံုးကုိ သာမက နယ္ရႀိ ဖဆပလ ေခၝင္းေဆာင္ ေတၾကိုပၝ လံုဳကံ သတ္ဴဖတ္ဖိုႚ စီစဥ္ခဲ့တယ္။ ဒၝေဳကာင့္လည္း အဂႆလိပ္ အာဏာပိုင္ ေတၾနဲႚ ပူးေပၝင္း ခုိးယူထားတဲ့ လက္နက္ ခဲယမ္းေတၾကို အိမ္အနီး အင္းလဵားကန္ ထဲမႀာ ဝႀက္ထား သလို၊ လက္နက္ တခဵႂိႚတဝက္ ကိုလည္း နယ္ရႀိ မဵႂိးခဵစ္ ပၝတီ ဝင္ေတၾဆီ ေပးပိုႚ ဴဖန္ႚေဝ ထား႓ပီးလည္း ဴဖစ္တယ္။ ဒီလို ဦးေစာ အဳကံအစီ ႒ကီး႒ကီးမားမား ဳကံစီ ႎိုင္တာဟာ ႓ဗိတိသ႖ နယ္ခဵဲႚေတၾႚရဲႚ အားေပး ကူညီ ေဴမၟာက္ပင့္ ေပးမႁေဳကာင့္သာ ဴဖစ္တယ္။ ႓ဗိတိသ႖ ကၾန္ဆာေဗးတစ္ ႎိုင္ငံေရး သမားေတၾ၊ စစ္ဘက္နဲႚ အရပ္ဘက္က ပုဂၢိႂလ္ေတၾဟာ သူတုိႚရဲႚ ရန္သူေတာ္ေဟာင္း ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းနဲႚ ဖဆပလ အဖၾဲႚ အာဏာ ရေနတာကို မ႟ႁစိမ့္ မနာလုိ ဳကပၝဘူး။ ဒၝေဳကာင့္ ဴမန္မာႎိုင္ငံ လၾတ္လပ္ေရး မယူမီမႀာ ဖဆပလ အစိုးရ အဖၾဲႚကို ဴဖႂတ္ခဵ႓ပီး၊ ဴမန္မာႎိုင္ငံကို ဒိုမီနီယံ အတၾင္းမႀာ ဆက္ရႀိေနေအာင္ ဂဠႂန္ ဦးေစာလို ပုဂၢႂိလ္ေတၾနဲႚ ပူးေပၝင္း ဳကံစီ ခဲ့ဳကတာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

(၇) ႓ဗိတိသ႖ ကၾန္ဆာေဗးတစ္ ႎိုင္ငံေရး သမားေတၾထဲမႀာ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းနဲႚ ဖဆပလ ကို အထူး မႎႀစ္႓ခိႂက္၊ မလိုလား ခဲ့သူေတၾ ကေတာ့ ႓ဗိတိသ႖ ကၾန္ဆာေဗးတစ္ ေခၝင္းေဆာင္ ဝန္စတန္ခဵာခဵီနဲႚ ဴမန္မာဴပည္ ဘုရင္ခံေဟာင္း ဆာေဒၞမန္ စမစ္တုိႚ ဴဖစ္တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

225

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ခဵာခဵီက "႓ဗိတိသ႖ ေသၾးေတၾ၊ ႓ဗိတိသ႖ အစိုးရ အေပၞ သစၤာ ရႀိသူေတၾရဲႚ ေသၾးေတၾနဲႚ စၾန္းထင္ ေနတဲ့ ဦးေအာင္ဆန္းကို ဴမန္မာ အစိုးရ ေခၝင္းေဆာင္ အဴဖစ္ မဴမင္လိုႚ ခဲ့ပၝဘူး" လိုႚေတာင္ ႓ဗိတိသ႖ ပၝလီမန္ထဲမႀာ အထင္အရႀား ေဴပာဳကား ခဲ့တယ္။ ဒၝအဴပင့္ ဴမန္မာႎိုင္ငံ လၾတ္လပ္ေရး ဥပေဒ ဳကမ္းကို ေဆၾးေႎၾးဖုိႚ အက္တလီရဲႚ ေလဘာ အစိုးရက ပၝလီမန္မႀာ တင္သၾင္းတဲ့ အခၝ၊ ခဵာခဵီ အမႀႃးဴပႂတဲ့ အတိုက္အခံ ကၾန္ဆာေဗးတစ္ အမတ္ေတၾက "ရန္သူ အားေပးမဵား"၊ "ဂဵပန္ႎႀင့္ ပူးေပၝင္းေသာ သစၤာေဖာက္မဵား" လိုႚ စၾပ္စၾဲ႓ပီး ဴပင္းဴပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ ကန္ႚကၾက္ ခဲ့ဳကတယ္။ "ဴမန္မာ့ လၾတ္လပ္ေရး မူဳကမ္းကို ဆုတ္႓ဖဲ လၿင့္ပစ္႓ပီး၊ ဴမန္မာဴပည္ကို လၾတ္လပ္ေရး ေပးရင္ ေသၾးေခဵာင္းစီး တိုက္ပၾဲမဵား ဴဖစ္ပၾားလိမ့္မည္" ဟု ႒ကိမ္းဝၝးခဲ့တဲ့ ပုဂၢိႂလ္ဟာလည္း ခဵာခဵီပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဘုရင္ခံ ဆာေဒၞမန္ စမစ္ကလည္း "ဗုိလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းဟာ ေကဵာင္းသား လႁပ္ရႀားမႁေတၾမႀာ ဦးေဆာင္ ခဲ့ဖူးတဲ့ တက္႔ကသူ တဦး အဆင့္မႀာသာ ရႀိ႓ပီး ႎိုင္ငံေတာ္ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ အဆင့္နဲႚ ဦးေဆာင္ ႎိုင္စၾမ္း ရႀိမယ္သူ မဟုတ္ဘူး" လိုႚ ေရးသား ခဲ့တယ္။ ေနာက္႓ပီး ဒုတိယ ကမာၲစစ္႒ကီး ႓ပီးတဲ့ေနာက္ ယူဂန္ဒၝ ႎိုင္ငံမႀာ အကဵယ္ခဵႂပ္နဲႚ ေနေနရတဲ့ ဦးေစာကို ဴမန္မာႎိုင္ငံကို ဴပန္ေခၞ႓ပီး ဖဆပလ ကို ႓ဖိႂခၾဲရန္ ႎိုင္ငံေရး ပၾဲထုတ္ခဲ့ဴခင္း၊ ဖဆပလ ကို ႓ဖိႂခၾဲ မရတဲ့ အခၝ ဦးေစာကို ႓ဗိတိသ႖ အလုိေတာ္ရိ တဦးအဴဖစ္ ဘုရင္ အမူေဆာင္ ေကာင္စီမႀာ ေနရာ ေပးခဲ့ဴခင္း၊ ေနာက္ဆံုး လက္နက္ အေနနဲႚ ဗိုလ္ခဵႂပ္ကို ဂဵပန္ခတ္က ေကဵး႟ၾာသူ႒ကီး တဦးကို သတ္မႁနဲႚ တရားစၾဲ ႟ံုးတင္ႎိုင္ရန္ ႒ကိႂးစားခဲ့ဴခင္းတုိႚ ေဆာင္႟ၾက္ခဲ့တယ္။ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီး ဴဖစ္ပၾားစဥ္က ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘရန္ႚစ္ရဲႚ တိုက္တၾန္းခဵက္ အရ အဂႆလိပ္ ဆန္ႚကဵင့္ေရး ဆူပူအံု႔ကမႁေတၾ ဴဖစ္မလာေစဘိုႚ အဂႆလိပ္ ေတၾရဲႚ ပၝဝင္ ပတ္သက္မႁကို ေခၝင္းေဆာင္ေတၾက ဖံုးဖံုးဖိဖိ လုပ္ထား ခဲ့ဳကတယ္။ သတင္းစာ ေတၾက စာလံုးမည္း႒ကီး ေတၾနဲႚ ဆက္လက္ ေရးသၾားဳကမယ္ ဆိုရင္ လၾတ္လပ္ေရး အတၾက္ ဆိုး႟ၾားတဲ့ အကဵႂိး သက္ေရာက္မႁေတၾ ဴဖစ္လာဖၾယ္ ရႀိေဳကာင္း ဘုရင္ခံက ယဥ္ယဥ္ေကဵးေကဵး စကားလံုးေတၾ သံုး႓ပီး၊ ဳကားဴဖတ္ အစိုးရ အဖၾဲႚသစ္ ေခၝင္းေဆာင္ သခင္ႎုကို သတိ ေပးထားတယ္။ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီးမႀာ အဂႆလိပ္တုိႚ ပၝဝင္ ပတ္သက္ ေနမႁကို သတင္းစာ ေတၾမႀာ ဴဖစ္ေစ၊ လူထု ေဟာေဴပာပၾဲ ေတၾမႀာ ဴဖစ္ေစ လံုးဝ စၾပ္စဲၾ ေဟာေဴပာဴခင္း မဴပႂဳကဘိုႚ သတိ ေပးခဲ့သလို၊ အေရး (ခ႟ိုင္ဝန္) ေတၾကိုလည္း ဒီလို စၾပ္စၾဲ ေဴပာဆုိ သူေတၾကို လုိအပ္သလို အေရးယူဖုိႚ ႌၿန္ဳကားတယ္။

(၈) ၁၉၄၇ ခုႎႀစ္၊ ဇၾန္လ ၂၄ ရက္ေနႚမႀာ ဗိုလ္တေထာင္ရႀိ အမႀတ္ ၂၂၆ အေဴခစိုက္ လက္နက္တိုက္က ဘရင္းဂန္း အလက္ ၂၀၀ နဲႚ ကဵည္ကပ္ ၈၀၀ တိုႚကို စာ႟ၾက္စာတမ္း လက္မႀတ္ အတုေတၾနဲႚ ခိုးထုတ္ယူမႁ ဴဖစ္ပၾားခဲ့တယ္။ ဘရင္းဂန္း အလက္ ၂၀၀ ဆုိတာ အဲဒီ အခဵိန္က ဴမန္မာ့ တပ္မေတာ္ တပ္ရင္း တပ္ဖၾဲႚ ေတၾမႀာ တပ္ဆင္ထားတဲ့ ဘရင္းဂန္း အားလံုးရဲႚ ထက္ဝက္နီးပၝး ဴဖစ္တယ္။ ဒီလို လက္နက္ေတၾ ခိုးထုတ္ သၾားႎိုင္ေအာင္ စီစဥ္ ေပးသူက ႓ဗိတိသ႖ အစိုးရ ဴမန္မာ ပုလိပ္ အဖၾဲႚမႀာ ပူးတၾဲ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ေနတဲ့ ကပၯတိန္ ေဒးဗစ္ ဗီဗီယန္း ဴဖစ္တယ္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္နဲႚ ေခၝင္းေဆာင္ ႒ကီးေတၾကို လုပ္ဳကံရာမႀာ အသံုးဴပႂခဲ့တဲ့ လက္နက္ ေတၾကေတာ့ ႓ဗိတိသ႖ အရာရႀိ တဦး ဴဖစ္တဲ့ ေမဂဵာ ဟင္နရီယမ္း ဆိုသူက ဦးေစာကို ခိုးထုတ္ ေပးခဲ့တဲ့ လက္နက္ေတၾပဲ ဴဖစ္တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

226

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဦးေစာဟာ ၁၉၄၆ ခုႎႀစ္ ကတည္းက စလိုႚ ေမဂဵာ ယမ္း၊ ေမဂဵာ လန္ႚစ္ဒိန္းတိုႚ ထံကေန လက္နက္ငယ္နဲႚ ကဵည္ဆန္ေတၾကို ဝယ္ယူလုိႚ ဴဖစ္ေစ၊ ခိုးလိုႚ ဴဖစ္ေစ နည္းမဵႂိးစံုနဲႚ စုေဆာင္း ရယူခဲ့တယ္။ ေမဂဵာ ယမ္းဟာ ဆပ္မရႀင္းဂန္း တလက္၊ ကာဘိုင္ ၃ လက္၊ စတင္းဂန္း တလက္၊ ေတာ္မီဂန္း ၂ လက္၊ လူဂၝး ပစၤတုိ တလက္၊ ေဴခာက္လံုးဴပႃး တလက္နဲႚ ခဲယမ္း မီးေကဵာက္ေတၾကို ဦးေစာ အတၾက္ ဝယ္ယူ စုေဆာင္း ေပးခဲ့တယ္။ ဒၝအဴပင့္ ၁၆ မိုင္ အဂႆလိပ္ ေရႀႚတန္း ခဲယမ္း မီးေကဵာက္တပ္က လက္နက္နဲႚ ကဵည္ဆန္ အေဴမာက္အဴမား ခိုးထုတ္ ႎိုင္ေအာင္ အဂႆလိပ္ စစ္တပ္က ေမဂဵာ ေအစီ၊ ကပၯတိန္ ဘူး၊ ဆာဂဵင္ ဝင္ဘလိတ္၊ ဆာဂဵင္ ဟာ့စ္၊ ဆာဂဵင္ ေဖာ့ စတဲ့ စတဲ့ ႓ဗိတိသ႖ စစ္ဗိုလ္ အဳကပ္ေတၾ ကလည္း ပၝဝင္ ပတ္သက္ ကူညီ ခဲ့ဳကတယ္။ ႓ဗိတိသ႖ ကၾန္ဆာေဗးတစ္ အသိုင္းအဝိုင္း အေနနဲႚ ဒီလို ႎိုင္ငံေရး အရေရာ၊ အဳကမ္းဖက္ လုပ္ဳကံ သတ္ဴဖတ္တဲ့ အထိ ဴဖစ္ပၾားဖုိႚ စစ္ေရး အရေရာ ဂဠႂန္ ေစာကို မက္လံုးေပး အသံုးခဵ ေစခိုင္းခဲ့တာ ဴဖစ္တယ္။ ဘာဴဖစ္လိုႚႛလဲ ဆုိေတာ့၊ ႓ဗိတိသ႖ ေနမဝင္ အင္ပၝယာ႒ကီး ႓ပိႂကၾဲ မခံႎိုင္တဲ့ ကၾန္ဆာေဗးတစ္ေတၾ အတၾက္၊ ႓ဗိတိသ႖ ဓနသဟာယ အဴပင္က လံုးဝ လၾတ္လပ္ေရး ယူဖုိႚ ဆံုးဴဖတ္ထားတဲ့ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းနဲႚ ဖဆပလ အဖၾဲႚ ကို မဵက္မုန္းကဵႂိး ေနတာဟာ အဓိက အေဳကာင္းအရင္းပဲ ဴဖစ္တယ္။ ေနာက္တခဵက္က ႓ဗိတိသ႖ တိုႚကို တေလ႖ာက္လံုး သစၤာ ေစာင့္သိခဲ့တဲ့ အလိုေတာ္ရိ ဆာေပၞထၾန္းလို ပုဂၢိႂလ္မဵႂိးနဲႚ ႓ဗိတိသ႖ တုိႚကို အထင္႒ကီး႓ပီး ႓ဗိတိသ႖ အလုိေတာ္ အတိုင္း ဒုိမီနီယံ၊ ဓနသဟာယ အတၾင္းက လၾတ္လပ္ေရး ကိုသာ ေတာင္းဆုိတဲ့ ဦးေစာ တုႚိ လို ပုဂၢိႂလ္မဵႂိးကို ခဵီးေဴမၟာက္ ခဵင္တာလည္း ပၝတယ္။

(၉) အဲဒီ အခဵိန္က ႎိုင္ငံေတာ္ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီးမႀာ ဂဠႂန္ ဦးေစာကို လက္နက္ေတၾ ခိုးယူ စုေဆာင္းေပးမႁမႀာ အထင္အရႀား ပၝဝင္ ခဲ့သူေတၾ ထဲက ႓ဗိတိသ႖ အငယ္တန္း အရာရႀိေတၾ ကိုသာ ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူ ခဲ့ေပမဲ့၊ ႎႀစ္အေတာ္ ဳကာလာတဲ့ အခၝ အဂႆလိပ္ စစ္တပ္ရဲႚ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ကၾပ္ကဲမႁ အဖၾဲႚ ပၝဝင္ ပတ္သက္မႁ ကိုသာ မကဘဲ အဂႆလိပ္ စစ္ေသနာပတိခဵႂပ္ ဖီးလ္မာရႀယ္ ဘားနက္ ေလာ့ မၾန္ဂိုမာရီ အထိ မကင္းရႀင္းေဳကာင္း ေတၾႚႛလာ ခဲ့ဳကတယ္။ ဇၾန္လ ၂၄ ရက္ေနႚက ဘရင္းဂန္းေတၾ ခိုးထုတ္ သၾားသူမႀာ ဦးေစာ ဴဖစ္ေဳကာင္း ခဲယမ္းမီးေကဵာက္ တပ္ဖၾဲႚမႀႃး ေမဂဵာ မူးရ္က ၂၆ ရက္ေနႚမႀာ သိရႀိသၾား႓ပီး သူႚရဲႚ တပ္ထိန္း အရာရႀိ (Provost Officer) ဆီကို စာနဲႚ ေရးပိုႚခဲ့တယ္။ တပ္ထိန္း အရာရႀိက သူတိုႚ လမ္းေဳကာင္း အတုိင္း အဆင့္ဆင့္ တင္ဴပတာ ဴဖစ္လိုႚ အဆင့္ဆင့္ အရာရႀိတုိင္းလည္း သိေနမႀာ ဴဖစ္တယ္။ ဒီ အစီရင္ခံစာဟာ ဴမန္မာဴပည္ ကၾပ္ကဲမႁ ဌာနခဵႂပ္ရဲႚ စစ္ဦးစီးခဵႂပ္ လက္ဖတင္နင္ ဂဵင္နရယ္ ဘရစ္ထံ ေရာက္တယ္။ စစ္ဦးစီးခဵႂပ္ ဘရစ္ လက္ထဲမႀာ ဘယ္ႎႀစ္ရက္ ေအာင္းေနသည့္ မသိ၊ စစ္ဦးစီးခဵႂပ္ ဘရစ္က စစ္ဦးစီး ဘရီေဂးဒီးယား ဂဵႃခ္ (Brigadier General Staff) ထံကို ဇူလုိင္လ ၇ ရက္ေနႚမႀာ ဆက္လက္ အေရးယူ ေဆာင္႟ၾက္ဖုိႚ ခဵေပးတယ္။ ဘရီေဂးဒီးယား ဂဵႃခ္ဟာ စစ္ဦးစီးခဵႂပ္က ဆက္လက္ အေရးယူရန္ ခဵေပးထားတဲ့ အမႁတၾဲကို လံုးဝ အေရး မယူဘဲ ဖုိင္တၾဲထဲ ထိုးထဲထား႓ပီး၊ လုပ္ဳကံမႁ ဴဖစ္ပၾား႓ပီး ၄ ရက္ဳကာမႀ သတိရ ေတာ့တယ္လိုႚ ဘုရင္ခံနဲႚ ဖဆပလ အစိုးရ အဖၾဲႚ ေခၝင္းေဆာင္ ဦးႎု တိုႚကုိ ေဴပာဴပ ခဲ့ပၝတယ္။။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

227

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေပဵာက္ဆံုးသၾားတဲ့ ဂရင္းဂန္းနဲႚ လက္နက္ ခဲယမ္း မီးေကဵာက္ေတၾ ဦးေစာထံ ေရာက္ေနေဳကာင္း အေစာ႒ကီး သိသူေတၾ ထဲမႀာ ေတာင္ပိုင္တုိင္း စစ္ဌာနခဵႂပ္ တုိင္းမႀႃး ဘရီေဂးဒီးယား နက္ရႀ္နဲႚ စစ္ဌာနခဵႂပ္ ေထာက္လႀမ္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ ဘရီေဂးဒီးယား ႎိုက္ (Brigadier Knight) တုိႚလည္း ပၝဝင္တယ္။ ဘုရင္ခံ အတၾင္းဝန္ ဖိလစ္နက္ရႀ္ဟာ ဒီသတင္းကို ဘရီေဂးဒီးယား နက္ရႀ္ထံက သိတာလည္း ဴဖစ္ႎိုင္ပၝတယ္။ ဘာဴဖစ္လုိႚလဲ ဆုိေတာ့ အတၾင္းဝန္ နက္ရႀ္ဟာ ဘရီေဂးဒီးယား နက္ရႀ္ရဲႚ အကိုအရင္း ေခၝက္ေခၝက္ ဴဖစ္လိုႚပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ေနာက္႓ပီး ဘုရင္ခံရဲႚ တုိက္တၾန္းခဵက္ အရ ဦးေစာ ေနအိမ္ကို ဝင္ရႀာေတာ့မယ္ ဆုိ႓ပီး သတင္းေပးကာ ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေနႚမႀာ လုပ္ဳကံမႁ ဴဖစ္ပၾားေအာင္ ဦးေစာကို တိတ္တဆိတ္ သတင္း ေပးလိုက္ သူဟာလည္း သူတုိႚ ၂ ဦး ဴဖစ္ႎိုင္တယ္။ ဘယ္ဴဖစ္လိုႚလဲ ဆုိေတာ့ လုပ္ဳကံမႁ ဴဖစ္ပၾားခဵိန္က ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းရဲႚ ခန္းမ ေအာက္တည့္တည့္မႀာ ရႀိတဲ့ စီအုိင္ဒီ (မူခင္းတပ္ဖၾဲႚ) အ႒ကီးအကဲ ဦးထၾန္းလႀေအာင္ရဲႚ အခန္းမႀာ သူတုိႚ တိတ္တဆိတ္ ေရာက္ရႀိ ေနဳက႓ပီး၊ လုပ္ဳကံမႁ ဴဖစ္ပၾား႓ပီး ေနာက္မႀ တိတ္တဆိတ္ ထၾက္သၾားဳကတာ ဴဖစ္လိုႚ ဴဖစ္တယ္။ စစ္ဘက္က တာဝန္ ရႀိသူေတၾဟာ စစ္ဘက္ ထံုးစံအရ စစ္ေဆးဴခင္း ခံခဲ့ဳကရ ေပမဲ့၊ ဘယ္သူ တဦး တေယာက္မႀ အဴပစ္ဒဏ္ မရဘဲ ကၾင္းလံုးက႗တ္ လၾတ္ခဲ့ဳကတယ္။ စစ္႓ပီးစ အခဵိန္က ေခတ္အမီဆံုး လက္နက္ တခု ဴဖစ္တဲ့ ဂရင္းဂန္း ၂၀၀ ကို စာ႟ၾက္စာတမ္း အတုေတၾနဲႚ ၂ ႒ကိမ္တုိင္တုိင္ ခိုးထုတ္ သၾားတာကို ခံခဲ့ရတဲ့ စစ္လက္နက္ ပစၤည္း တပ္ဖၾဲႚနဲႚ ခဲယမ္း မီးေကဵာက္ တပ္ဖၾဲႚက အရာရႀိ အေဴမာက္အဴမား ဟာလည္း လက္နက္ ခဲယမ္း မီးေကဵာက္ ေပဵာက္ဆံုးမႁမႀာ တာဝန္ ေပၝ့ေလဵာ့မႁဴဖင့္ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ခံုဖၾဲႚ႓ပီး စစ္ေဆးတာ ခံခဲ့ရ ေသာ္လည္း၊ တဦးတေယာက္မႀ အေရးယူ ခံရဴခင္း မရႀိဘဲ အမႁမႀ ကၾင္းလံုးက႗တ္ လၾတ္ခဲ့ဳကတယ္။ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီး မဴဖစ္ပၾားေအာင္ တားဆီး အေရးယူရန္ အခဵိန္ အလံုအေလာက္ ရ႓ပီး၊ တာဝန္ အမဵားဆံုး ရႀိတဲ့ ဘရီေဂးဒီးယား ဂဵႂခ္ကိုလည္း ေအးေအးေဆးေဆး လူမသိ သူမသိ အေဝးကို ေဴပာင္းေ႟ၿႚ ေပးလိုက္တယ္။ ဒီလို စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ စံုစမ္း စစ္ေဆးမႁ ေတၾကို မတရား လ႖ႂိဝႀက္ ဖံုးကၾယ္ ဴပႂလုပ္ ခဲ့ဳကတာကို ဘုရင္ခံနဲႚ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ဆုိင္ရာ ႓ဗိတိသ႖ ဝန္႒ကီး႟ံုး (Burma Office) က လံုးဝ မေကဵနပ္ ခဲ့ဘူးလိုႚဆုိပၝတယ္။ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ဆုိင္ရာ ႓ဗိတိသ႖ ဝန္႒ကီး႟ံုးက ဒီ စစ္ဘက္ ဆိုင္ရာ စစ္ေဆးမႁေတၾ အေပၞ မႀန္ကန္ တရား မ႖တမႁကို သံသယရႀိေဳကာင္းကို ထုတ္ေဖာ္ ေဴပာဳကားခဲ့တယ္။ အဲဒီ အခဵိန္က ႓ဗိတိသ႖ စစ္တပ္ စစ္ေသနာပတိခဵႂပ္ (CIGS, Chief of Imperial General Staff) ဖီးမာရႀယ္ ေမာင္ဂိုမာရီဟာ စင္ကာပူရႀိ အေရႀႚဖဵား ေဴမဴပင္ တပ္ဖၾဲႚ ဌာနခဵႂပ္ကို ေရာက္ရႀိ လာ႓ပီး ဴမန္မာဴပည္ ကၾပ္ကဲမႁ ဌာနခဵႂပ္ရဲႚ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္႟ၾက္ ပံုေတၾကို ေကဵနပ္ဖၾယ္ ရႀိ မရႀိ စံုစမ္း စစ္ေဆးဖုိႚ လက္ဖတင္နင္ ကာနယ္ တဦးကို ဴမန္မာဴပည္ကို ေစလၾတ္ခဲ့တယ္။ ဒၝေပမဲ့ ဒီ လက္ဖတင္နင္ ကာနယ္ ဘယ္လို စံုစမ္း စစ္ေဆးတယ္၊ ဘာေတၾ ေတၾႚရႀိတယ္ ဆုိတာကို အတိအလင္း ထုတ္ေဖာ္ဴခင္း မရႀိဘဲ ဖံုးဖိ ထားခဲ့တယ္။ ေနာက္႓ပီးတာ့မႀ ဖီးမာရႀယ္ ေမာင္ဂိုမာရီဟာ "အဖမ္းခံ ထားရတဲ့ အရာရႀိငယ္ တဦးက လၾဲ႓ပီး ဴမန္မာႎိုင္ငံရႀိ အဂႆလိပ္ စစ္အရာရႀိ အားလံုးမႀာ ေကဵနပ္ဖၾယ္ ရႀိသည္" ဟု တဖက္ေစာင္းနင္း မႀတ္ယူခဲ့တယ္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း လုပ္ဳကံ သတ္ဴဖတ္ ခံခဲ့ရဴခင္းမႀာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

228

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သူႚေသတၾင္း သူတူးဴခင္း ဴဖစ္တယ္။ စစ္ဦးစီးခဵႂပ္ လက္ဖတင္နင္ ဂဵင္နရယ္ ဘရစ္နဲႚ ဘရီေဂးဒီးယား ဂဵႃခ္ တုိႚကို လံုးဝ စစ္ေဆးစရာ မလုိဟု က႗ႎု္ပ္ယူဆသည့္ ဆုိ႓ပီး၊ သူတုိႚ ၂ ဦးကို အခိုင္အမာ အကာအကၾယ္ ေပးခဲ့တယ္။ ၁၉၄၇ ခုႎႀစ္ ဳသဂုတ္လ ၄ ရက္ေနႚမႀာ စစ္ကာပူရႀိ အေရႀႚဖဵား စစ္ဌာနခဵႂပ္မႀ ေမာင္ဂိုမာရီဟာ လန္ဒန္ရႀိ စစ္႟ံုးခဵႂပ္ ကေန တဆင့္ ဴမန္မာဴပည္ ဆုိင္ရာ ဝန္႒ကီး အတၾက္ဟု ေခၝင္းစဥ္တပ္ ေပးပိုႚလိုက္တဲ့ ေဳကးနန္း အမႀတ္ Peper ၁၇၄၊ လံုဴခံႂမႁ အဆင့္ ထိပ္တန္း လ႖ႂိဝႀက္၊ အပိုဒ္ ၂ မႀာ "ဇူလိုင္လ ၁၇ ရက္ေနႚ ဝန္းကဵင္တၾင္ ဘရီေဂးဒီးယား ဂဵႂခ္သည္ ေမဂဵာမူးရ္၏ အစီရင္ခံစာပၝ အေဳကာင္းအရာကို စစ္ဦးစီးခဵႂပ္ထံ တင္ဴပသည္။ ဦးစီးခဵႂပ္က ဘုရင္ခံထံ ဆက္လက္ တင္ဴပသည္။ ဘုရင္ခံက ေအာင္ဆန္းကို ေခၞ၍ ေဴပာသည္။ ေအာင္ဆန္းက စီအိုင္ဒီ (မူခင္းတပ္ဖၾဲႚ) ကို ဇူလိုင္လ ၂၁ ရက္ေနႚတၾင္ ဦးေစာႎႀင့္ ယင္း၏ ေနအိမ္ကို ဝင္ေရာက္ ရႀာေဖၾ ဖမ္းဆီးရန္ တာဝန္ေပးသည္။ ယင္း တာဝန္ေပးခဵက္ ေပၝက္ဳကားသၾား႓ပီး ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ေနႚတၾင္ လုပ္ဳကံခံရဴခင္း ဴဖစ္သည္" မႀတ္ခဵက္ - ဇူလိုင္လ ၁၉ ရက္ေနႚ အစား ၂၀ ရက္ေနႚ ဴဖစ္ေနတာကို သတိဴပႂပၝ။ ဒီလို ေမာင္ဂိုမာရီဟာ အလၾဲလၾဲ အေခဵာ္ေခဵာ္ အစီရင္ ခံခဲ့တာကို အေရႀႚဖဵား ေဴမဴပင္ တပ္ဖၾဲႚမဵားရဲႚ စစ္ေသနာပတိခဵႂပ္ (C in C Farelf) ဂဵင္နရယ္ ရစ္ခဵီက စစ္ေသနာပတိခဵႂပ္ရဲႚ ေဳကးနန္းမႀာ အမႀားအယၾင္း မဵားစၾာ ပၝရႀိခဲ့ေဳကာင္း ေဳကးနန္းဴဖင့္ ထပ္မံ တင္ဴပ ခဲ့ေပမဲ့၊ တယူသန္ အစၾဲ႒ကီးတဲ့ ေမာင္ဂိုမာရီက မတုန္မလႁပ္ ဂ႟ု မဴပႂေတာ့ဘဲ အမႀားကိုသာ ရင္ဝယ္ပိုက္ ထားလိုက္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းမႀာ အဂႆလိပ္ အစိုးရက စစ္ေသနာပတိခဵႂပ္ ေမာင္ဂိုမာရီ ေဳကးနန္း၊ အေရႀႚဖဵား စစ္ဦးစီးခဵႂပ္ ရစ္ခဵီ ေဳကးနန္းနဲႚ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘရန္ႚစ္ ေဳကးနန္း တုိႚကို အေသးစိတ္ စုစည္း ႎႁိင္းယႀဥ္ မႀတ္စု ထုတ္ရန္ ႓ဗိတိသ႖ အစိုးရ ဴမန္မာဴပည္ ဆိုင္ရာ ဝန္႒ကီး႟ံုးက တာဝန္ခံ တဦး ဴဖစ္တဲ့ ဖင္ဒေလ (Findley) ကို တာဝန္ ေပးခဲ့တယ္။ ဖင္ဒေလရဲႚ စစ္ေဆး ေတၾႚရႀိခဵက္ အရ ဘုရင္ခံက ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္ ေနႚစၾဲပၝ ေဳကးနန္း အမႀတ္ ၃၁၃ ဴဖင့္ တင္ဴပခဲ့တဲ့ အတုိင္း လုပ္ဳကံမႁမႀာ အဂႆလိပ္ စစ္တပ္က ပၝဝင္ ပတ္သက္ခဲ့မႁနဲႚ ထိပ္ပိုင္း စစ္ဘက္ အရာရႀိ႒ကီးေတၾရဲႚ လိုအပ္သလို ေဆာလဵင္စၾာ အေရးယူ ေဆာင္႟ၾက္ဴခင္း မရႀိဘဲ ေအးတိေအးစက္ လုပ္ေနမႁဟာ အထင္အရႀား ေပၞလၾင္လာတယ္။ ဒၝေဳကာင့္ ႓ဗိတိသ႖ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ ကိုယ္တုိင္ ဴမန္မာဴပည္ ဆိုင္ရာ ဝန္႒ကီး၊ စစ္ဝန္႒ကီးနဲႚ စစ္ေသနာပတိခဵႂပ္ တုိႚကို ေခၞယူ ေတၾႚဆံုရတဲ့ အထိ အ႟ုပ္ဆုိး အကဵည္းတန္ ခဲ့ရတယ္။ မဳကာေသး မီကမႀ သုေတသန ဴပႂလုပ္သူေတၾကို ဳကည့္႟ႁခၾင့္ ေပးခဲ့တဲ့ ၁၉၄၈ ခုႎႀစ္ ေမလထဲက ေနႚတေနမႀာ ရန္ကုန္ရႀိ ႓ဗိတိသ႖ သံအမတ္႒ကီးက ႓ဗိတိသ႖ အစိုးရ ႟ံုးစိုက္ရာ ဝႁိက္ေဟာကို ေပးပိုႚခဲ့တဲ့ ေဳကးနန္း တေစာင္မႀာ "အဲဒီ အခဵိန္က ရဲအရာရႀိခဵႂပ္က ႓ဗိတိသ႖ သံအမတ္႒ကီးကုိ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္း လုပ္ဳကံမႁမႀာ ႓ဗိတိသ႖ တိုႚရဲႚ လက္ခဵက္ မကင္းဘူးလုိႚ ယံုဳကည္ထား ပၝတယ္" လိုႚ ေဴပာဳကား ခဲ့ေဳကာင္း၊ ဆာေဒၞမန္စမစ္ကိုလဲ မသကႆာဘူး လိုႚလဲ ရဲ အရာရႀိခဵႂပ္က တင္ဴပထား႓ပီး၊ ဳကားဝင္ ေဆာင္႟ၾက္ ေပးသူက ရန္ကုန္ရႀိ ႓ဗိတိသ႖ ေကာင္စီမႀာ အဲဒီ အခဵိန္က တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနသူ မစၤတာ ဂ႗န္စတီးဝပ္ ဘင္ဂဵေလ ဴဖစ္တယ္လိုႚ ဆိုပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

229

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒၝအဴပင့္ ဖမ္းဆီး ေထာင္ခဵ ထားဴခင္း ခံေနရတဲ့ လုပ္ဳကံသူ ဦးေစာက ေထာင္ဴပင္ပနဲႚ စာ အဆက္အသၾယ္ လုပ္ခဲ့ပၝတယ္။ ပထမ ဗီဗီယန္းဆီ စာေရးခဲ့ရာမႀာ "အရပ္ရႀည္ရႀည္နဲႚ လူ႒ကီးကို ဆက္သၾယ္ လိုပၝတယ္" လိုႚ ေရးခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္း စိတ္မရႀည္ေတာ့တဲ့ ဦးေစာဟာ အရပ္ ၆ ေပ ၃ လကၳ ရႀိတဲ့ ႓ဗိတိသ႖ ေကာင္စီက ဘင္ဂဵေလထံကို ကိုယ္တုိင္ စာေရး႓ပီး "ႎိုင္ငံတကာ တုန္လႁပ္ သၾားေစမဲ့ ေဖာ္ထုတ္မႁ ေတၾကို လုပ္ရ လိမ့္မယ္လိုႚ ႓ခိမ္းေဴခာက္ ခဲ့ပၝတယ္"။ အဲဒီအခဵိန္က စီအုိင္ဒီ အ႒ကီးအကဲ ဴဖစ္သူ ဦးထၾန္းလႀေအာင္က ဘင္ဂဵေလကို အေသအခဵာ စစ္ေဆးဖုိႚ ႒ကိႂးစား ခဲ့ပၝတယ္။ ဒၝေပမယ့္ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘရန္စ္က သက္ေသ မခိုင္လံုဘူး ဆုိ႓ပီး ဴငင္းပယ္ကာ ဘင္ဂဵေလကို ႎိုင္ငံအတၾင္းက ထၾက္သၾား ေစပၝတယ္။ ေနာက္႓ပီး ဦးေစာဟာ ကာနယ္ တူးေလာ့နဲႚ လန္ဒန္ ေဒးလီးေမးလ္ သတင္းေထာက္ ကင္းဘဲ တုိႚကို ဆက္သၾယ္႓ပီး ေထာက္ေဖာက္ ေဴပးဖုိ ႒ကိႂးစား ခဲ့ပၝေသးတယ္။ ေနာက္ဆံုး အထိ လန္ဒန္က သူကုိ ကယ္တင္ လိမ့္မယ္လိုႚ ယံုဳကည္ ထားတယ္။ ဒၝေဳကာင့္္ ဦးေစာဟာ ႒ကိႂးစင္ေပၞ တက္ခၝနီးမႀာ "Any Message from London" လိုႚ ေထာင္ပိုင္႒ကီးကို ေမးေန ေသးတယ္။ ဴမန္မာႎိုင္ငံ လၾတ္လပ္ေရး ရ႓ပီးတဲ့ ေနာက္မႀာ ဆာေဒၞမန္စမစ္နဲႚ ဘင္ဂဵေလဟာ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ေတာင္ေပၞသားမဵားရဲႚ မိတ္ေဆၾ အဖၾဲႚ အမည္နဲႚ ကရင္ တိုင္းရင္းသား ေတၾရဲႚ လက္နက္ကိုင္ ပုန္ကန္မႁကို အားေပး ေထာက္ခံ ခဲ့တာကိုလည္း အထင္အရႀား ေတၾႚရတယ္။

နိဂုံး အာဏာကို လက္နက္ အားကိုးနဲႚ အဳကမ္းဖက္ သတ္ဴဖတ္ ယူဖုိႚ ႒ကိႂးစားခဲ့တဲ့ ဦးေစာဟာ သူေမ႖ာ္မႀန္း ထားသလို တိုင္းဴပည္ ဖ႟ိုဖရဲ ဴဖစ္ကာ ဘုရင္ခံက သူကို တိုင္းဴပည္ အာဏာ အပ္ႎႀင္းလိမ့္မည္ ဆုိတဲ့ စိတ္ကူး အိပ္မက္႒ကီး အေကာင္အထည္ ေပၞမလာဘဲ၊ လုပ္ဳကံမႁ ဴဖစ္ပၾားတဲ့ ေနႚမႀာပဲ အဖမ္းခံ လိုက္ရ႓ပီး၊ အဲဒီေနႚ ညေနပိုင္းမႀာ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘရန္ႚစ္က ဗိုလ္ခဵႂပ္ရဲႚ ေရာင္းရင္း လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ဴဖစ္သူ သခင္ႎုနဲႚ ဖဆပလ ကို အစိုးရ ဖၾဲႚစည္းရန္ ဖိတ္ေခၞခဲ့တယ္။ ၁၉၄၈ ေမလ ၈ ရက္ေနႚမႀာ အင္းစိန္ ေထာင္႒ကီး အတၾင္းမႀာ ေမာင္စိုး၊ သက္ႎႀင္း၊ မႁံ႒ကီးတုိႚနဲႚ အတူ ႒ကိႂးေပး ကၾပ္မဵက္ဴခင္း ခံလုိက္ရ႓ပီး၊ ရန္႒ကီးေအာင္နဲႚ စိန္႒ကီး တုိႚလည္း အဲဒီေနႚ မနက္မႀာပဲ ရန္ကုန္ ဗဟုိ အကဵဥ္းေထာင္႒ကီးမႀာ ႒ကိႂးေပး ခံခဲ့ဳကရတယ္။ သုခ၊ ခင္ေမာင္ရင္နဲႚ ေမာင္နီ တုိႚမႀာ ေမလ ၇ ရက္ေနႚ ညေန အေတာ္ေစာင္းမႀ ႒ကိႂးမိန္ႚမႀ တသက္တက႗န္း လၿဲေဴပာင္း ကဵခံရန္ အမိန္ႚစာ ရန္ကုန္ ေထာင္႒ကီးကို ေရာက္ရႀိလာလိုႚ ႒ကိႂးဒဏ္ကေန လၾတ္သၾားတယ္။ ဘႌၾန္ႚကေတာ့ အစိုးရ သက္ေသ အဴဖစ္ ေဖာ္ေကာင္ လုပ္လိုက္လိုႚ တရားေသ လၾတ္ေဴမာက္သၾားတယ္။ ခင္ေမာင္ရင္နဲႚ ေမာင္နီ တုိႚက အတၾင္းဝန္မဵား ႟ံုးမႀာ အစည္းအေဝး လုပ္ဴဖစ္ မဴဖစ္၊ အရင္ဆံုး သၾားဳကည့္ ဳကတယ္။ ဝန္႒ကီးမဵား အစည္းအေဝး လုပ္ဴဖစ္တာ ေသခဵာေဳကာင္း ဦးေစာ ဆီကို တယ္လီဖုန္းနဲႚ သတင္း ပိုႚတယ္။ ဒီေတာ့မႀ ဦးေစာက လူသတ္သမား ၄ ဦးကို ေစလၾတ္ လိုက္တာ ဴဖစ္တယ္။ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီးမႀာ ပၝဝင္ ပတ္သက္ခဲ့တဲ့ ႓ဗိတိသ႖ အရာရႀိေတၾ ထဲက ကပၯတိန္ ဗီဗီယန္းနဲႚ ေမဂဵာယမ္း တုိႚ ႎႀစ္ဦးသာ လက္နက္မႁဴဖင့္ ဖမ္းဆီး တရားစစ္ေဆးဴခင္း ခံဳကရ႓ပီး၊ ကပၯတိန္ ဗီဗီယန္းက ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႎႀစ္၊ ေမဂဵာယမ္းက ေထာင္ဒဏ္ ၂ ႎႀစ္ အသီးသီး ခဵမႀတ္ ခံခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အယူခံ ဝင္ရာမႀာ ေမဂဵာယမ္း အႎိုင္ရ႓ပီး တရားေသ လၾတ္ေပးခဲ့တယ္။ လၾတ္လပ္ေရး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

230

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရ႓ပီးေနာက္ ဴပည္တၾင္းစစ္ ဴဖစ္ပၾားခဲ့ရာ၊ ေကအန္ဒီအုိ (ကရင္တုိင္းသား လက္ကိုင္တပ္ေတၾ) က အင္းစိန္ေထာင္ကို ဝင္စီး႓ပီး ကပၯတိန္ ဗီဗီယန္းကို ေခၞထုတ္ သၾားခဲ့တယ္။ ဗီဗီယန္းဟာ ထိုင္းႎိုင္ငံက တဆင့္ အဂႆလန္ကို ဴပန္ေရာက္သၾား႓ပီး အဂႆလန္မႀာ ႓ငိမ္းခဵမ္းစၾာ ေနထိုင္ရင္း ကၾယ္လၾန္ သၾားခဲ့တယ္။

ရည္ႌၿန္းခဵက္။ ၁။ ေကာလစ္ ေမာရစ္ရဲႚ ဴမန္မာဴပည္ လၾတ္လပ္ေရး ေနာက္ဆံုးတုိက္ပၾဲ - ဗိုလ္ေအာင္စိန္ (ဘာသာဴပန္)။ ၂။ သမုိင္း မႀန္ကူကၾက္မဵား - ဴပည္သူႚ ဘက္ေတာ္သားမဵား၊ ၁၉၉၆ မတ္လ။ ၃။ ကိုယ္ေတၾႚ သိခဲ့ရသမ႖ ႎိုင္ငံေတာ္ လုပ္ဳကံမႁ႒ကီး အေဳကာင္း - ကိုသန္း (ဳကည့္ဴမင္တုိင္)၊ မိုးဂဵာနယ္ အတၾဲ (၈)၊ အမႀတ္ (၂)၊ ၁၉၉၈ ခုႎႀစ္ မတ္လ။ ၄။ ႎႀစ္ ၅၀ ဴပည့္ လၾမ္းမေမ့ႎိုင္တဲ့ ကိုယ္ေတၾႚ သတင္း႒ကီး - ဴမန္မာ့ အလင္း သန္းႌၾန္ႚ၊ ႎၾယ္နီ မဂၢဇင္း၊ အမႀတ္ ၇/၉၇၊ ဇူလိုင္လ။ ၅။ အာဇာနည္ ေခၝင္းေဆာင္႒ကီးမဵား လုပ္ဳကံခံရေသာ ႎႀစ္ ၅၀ ဴပည့္ BBC အသံလၿင့္ ဌာန၊ ဴမန္မာပိုင္း၏ အထူး အသံလၿင့္ အစီအစဥ္မဵား။ ၆။ ႟ုပ္ထုမႀ ေဴပာေသာ ဴမန္မာ့ သမိုင္းဝင္ ပုဂၢိႂလ္ ထူးမဵား - သန္းဝင္းလႁိင္။ ၇။ ကမာၲႚ ေနႚ႒ကီးရက္႒ကီးမဵားႎႀင့္ ဴမန္မာ့ ေနႚ႒ကီးရက္႒ကီးမဵား - ဦးဝမ္ထိန္၊ ပတၨဴမား ငေမာက္ စာေပ။ ၈။ ဖဵတ္ခနဲ ေတၾႚရေသာ ႟ုပ္ပံုလၿာ ကားခဵပ္မဵား - ဒဂုန္တာရာ ၉။ Freedom From Fear blog မႀ အာဇာနည္ေနႚ အေဳကာင္း စုစည္း တင္ဴပခဵက္မဵား။

ငါးေလာင္းၿပိဳင္ လူသတ္မႈ တရားခံမ်ား မမိေသးျခင္းမွာ ရွက္ဖြယ္ေကာင္းလွ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ မဇၩိမသတင္းဌာန အဂၤါေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 15 2008 14:09 - ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ ၃ လေက်ာ္ ၾကာျမင့္သြားၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း ရန္ကုန္ၿမ့ဳိလယ္တြင္ လူ ၅ ဦးကို ေသနတ္မ်ားျဖင့္ ေသြးေအးစြာ ပစ္သတ္သြားသည့္ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားကို ယေန႔တိုင္

ခံု႐ံုးမတင္ႏုိင္ေသးသည့္အျပင္ လူေသေအာင္ပင္ ႏွိပ္စက္စစ္ေၾကာမႈမ်ား လုပ္ခဲ့ျခင္းအတြက္ တာဝန္ရွိသူမ်ားကို အေရးယူအျပစ္ေပးမႈ ျပဳလုပ္ရမွာ ျဖစ္သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

231

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မတ္လ ၃ ရက္ေန႔က အမွတ္ ၁၂၆၊ စိမ္းလဲ့ကန္သာလမ္း၊ ကမာရြတ္ၿမ့ဳိနယ္တြင္ မိသားစုဝင္ ၄ ဦးႏွင့္ အိမ္အကူ လုပ္သားတဦးကို ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ ေသနတ္မ်ားျဖင့္ ပစ္သတ္ခဲ့မႈမ်ား

ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ၿမ့ဳိ၏ လူကံုထံ ရပ္ကြက္ရွိ အခင္းျဖစ္ပြားရာ ေနရာသည္ အေစာင့္အၾကပ္ ထူထပ္ၿပီး တစိမ္းတရံ မ်က္ႏွာမြဲတဦး ဝင္ေရာက္ ျဖတ္သန္းရန္ပင္ လြယ္ကူလွသည့္ ေနရာမဟုတ္။ ဦးခ်ာလီ (ဦးေစာၾကည္ဖ) (၆ဝ ႏွစ္)၊ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚစန္းစန္းျမင့္ (၅၈ ႏွစ္)၊ သမီးမ်ားျဖစ္ေသာ ေဒၚျမစႏၵာ (၃၆ ႏွစ္)၊ မႏွင္းပြင့္ေအး (၂၇ ႏွစ္) ႏွင့္ အိမ္ေဖၚ မအယ္ေဖာ (၁၅ ႏွစ္) တို႔ ဦးေခါင္းတြင္ ေသနတ္ ဒဏ္ရာမ်ားျဖင့္ ေသဆံုးေနသည္။

သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရ၏ လံုျခံဳေရး ယႏၱရားက အသက္ ၆၃ ႏွစ္ျပည့္သြားၿပီ ျဖစ္သည့္ ႏိုဘယ္လ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သူမကို ေထာက္ခံေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ ျပသသူတို႔ကိုသာ ဖမ္းဆီး ကန္႔သတ္ထားေရး အၿမဲတေစ အာ႐ံုစိုက္ေနရသျဖင့္ ရာဇဝတ္ေကာင္မ်ား ထူေျပာ မ်ားျပားလာၿပီး လက္ရဲဇက္ရဲ က်ဴးလြန္မႈ သိသာစြာ မ်ားျပားလာခဲ့သည္။ ေမာင္ဝိတ္၊ ေအာင္ေဇာ္ရဲျမင့္တို႔ အပါအဝင္ ႐ုပ္ရွင္၊ ဂီတ အႏုပညာနယ္ပယ္တြင္

ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းလွေအာင္ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲမႈ ျပန္႔ႏွံ႔ေနျခင္းက သက္ေသတခု ျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ သတင္းစာ လြတ္လပ္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားသည့္အတြက္ မေကာင္းမႈအတြက္ ဆိတ္ကြယ္ရာ ဖန္တီးေပး ေမြးျမဴထားသလို ျဖစ္ေနသည္။ ျပည္တြင္းထုတ္ ပုဂၢလိက

ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ လူသတ္မႈခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သတင္းထုတ္ျပန္ခြင့္ ရသည္က အမႈျဖစ္ပြားၿပီး သီတင္းရက္သတၱပတ္မ်ား အေတာ္ၾကာမွ ျဖစ္သည္။ အေစာပိုင္းက “တရားခံ ရွာေပးရန္ အမိန္႔နာခံေနသည့္ ဝိညာဥ္ေလးဦး” ဆိုသည့္ သတင္းေဆာင္းပါးေၾကာင့္ ေစ်းကြက္ကို ျဖန္႔ခ်ိမည့္ ဆဲဗင္းေဒးနယူးစ္ ဂ်ာနယ္ကို ပိတ္ပင္ကာ အျပစ္ေပးခဲ့သည္။

စိမ္းလဲ့ကန္သာ ငါးေလာင္းၿပိဳင္ လူသတ္မႈျဖစ္ေပၚၿပီး အေနာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က ေခၚယူစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာ ဇြန္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသားတဦး စစ္ေဆးေနစဥ္

ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။ ရဲက ေသဆုံးသူ၏ မိဘမ်ားကို ေလ်ာ္ေၾကးေပး ေၾကေအးေစခဲ့သည္။ မိသားစုအေနႏွင့္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ မရသလို အာဏာပုိင္တို႔၏ လုပ္ရပ္အားလံုး ေကာင္းပါသည္သာ လုပ္ေနရသည္။ ရဲခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ခင္ရီ အေျပာအရ ေသနတ္တလက္ထက္ ပိုသံုးထားသည့္ ယခုအမႈတြင္ က်ည္ဆံမ်ားတြင္လည္း ကာကြယ္ေရး စက္လက္နက္ပစၥည္း စက္႐ံုထုတ္ က်ည္မ်ားလည္း ပါဝင္ေနသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

232

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စစ္အစိုးရကို ေဝဖန္ေရးသားေသာ ဘေလာ့ဂ္ေရးသူကိုပင္ စြမ္းစြမ္းတမံ ဖမ္းေလ့ရွိေသာ္ လံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔မ်ားအတြက္ လြန္ခဲ့သည့္ ၃ လေက်ာ္က ျဖစ္ပြားေသာ ငါးေလာင္းျပိဳင္လူသတ္မႈ တရားခံ မမိသည္မွာ ထူးဆန္းလွသည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ လူ ၁၁ ဦးေသဆံုးၿပီး ၁၆၂ ဦး

ဒဏ္ရာရခဲ့သည့္ ေမ ၇ ရက္၊ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္ၿမ့ဳိ ေနရာ ၃ ေနရာတြင္ ဆက္တိုက္ ေပါက္ကြဲခဲ့သည့္ ဗံုးမ်ားအတြက္ လက္သည္ အစစ္အမွန္ကို ယခုထက္တိုင္ပင္ အေသအခ်ာ ဖမ္းဆီးႏိုင္မႈ မရွိျခင္းက ညံ့ဖ်င္းမႈကုိ မီးေမာင္းထိုး ျပေနေတာ့သည္။

လန္ဒန္တုိင္း သတင္းစာ၌ ေဖာ္ဴပခဲ့ေသာ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း အတၪႂပၯတိၨ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဖခင္႒ကီး အဘုိး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း ကၾန္လၾန္စဥ္က ၉၄၆ ခုႎႀစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ေနႚ ေနႚစၾဲနဲႚ လန္ဒန္တုိင္း သတင္းစာ႒ကီးမႀာ ပံုႎႀိပ္ ေဖာ္ဴပခဲ့တဲ့ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္းရဲႚ အတၪႂပၯတိၨ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဴမန္မာ့ ေခၝင္းေဆာင္ေတၾထဲက ကၾယ္လၾန္ခဵိန္မႀာ ကၾန္လၾယ္သူရဲႚ အတၪႂပၯတိၨကို လန္ဒန္တုိင္း သတင္းစာမႀာ အာဒိ (ေရႀးဦး) ေဖာ္ဴပခံခဲ့ရတဲ့ ဴမန္မာ့ ပုဂၢိႂလ္ေကဵာ္ဟာ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး ဖခင္႒ကီး အဘုိး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဒီအေဳကာင္း စာေရး ဆရာ႒ကီး ေမာင္ထင္ မႀတ္တမ္း ထင္ထားခဲ့တာကို ဴပန္လည္ ကူးယူ လၿင့္တင္ ေပးလိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဆရာ ေမာင္ထင္ ဘယ္မႀာ ေရးခဲ့တာ ဆုိတာကို အမႀတ္ မထားလိုက္မိတဲ့ အတၾက္ ေတာင္းပန္ ပၝရေစ။

လန္ဒန္တုိင္း သတင္းစာ၌ ေဖာ္ဴပခဲ့ေသာ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း အတၪႂပၯတိၨ ဴမန္မာႎိုင္ငံေရး ႎုိးဳကားေသာ ေခတ္ဦး၌ လည္းေကာင္း ဴမန္မာ့ လၾတ္လပ္ေရးသိုႚ ေရႀႚ႟ႁေသာ ေခတ္၌ လည္းေကာင္း အလၾန္ ဳသဇာတိကၠမ ႒ကီးမားေသာ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းသည္ လၾန္ခဲ့ေသာ ဳကာသပေတးေနႚက ရန္ကုန္႓မႂိႚတၾင္ ကၾယ္လၾန္ အနိစၤေရာက္သည္။ ကၾယ္လၾန္ေသာ အခၝ အသက္ ၈၉ ႎႀစ္ ရႀိေလ႓ပီ။ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းသည္ လႀည္းသမား တဦး၏ သားဴဖစ္သည္။ ဴပည္႓မိႂႚအနီး ႟ၾာတ႟ၾာတၾင္ ေမၾးဖၾားသည္။ ထို႟ၾာမႀာ ဴမန္မာမင္း အဆက္ဆက္တုိႚ၏ လၾတ္လပ္ေသာ ဴမန္မာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

233

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ႎိုင္ငံေတာ္ႎႀင့္ ႓ဗိတိသ႖တုိႛ သိမ္းပိုက္လိုက္ေသာ ပဲခူးနယ္ စပ္ဳကားတၾင္ တည္ရႀိသည္။ ႟ုိးရာဓေလ့ အတုိင္း ငယ္စဥ္က မိမိဖၾားရာ ဇာတိရႀိ ဗုဒၭဘာသာ ဘုန္း႒ကီးေကဵာင္းတၾင္ ပညာ သင္ခဲ့႓ပီးေနာက္ မႎၨေလး ေ႟ၿ႓မိႂႚေတာ္၌ ဆက္လက္ ပညာ သင္ယူခဲ့၏။ ထုိအခၝ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းသည္ ႓ဗိတိသ႖တုိႚက ေနာက္ဆုံးမင္းဆက္ ဴမန္မာဘုရင္ကို နန္းခဵသည့္ အေရးအခင္း၌ ကုိယ္ေတၾႚ မဵက္ဴမင္ ဳကံႂခဲ့ရသည္။ ၁၈၉၄ ခုႎႀစ္တၾင္ စာပုံႎႀိပ္စက္ တခု၌ ဝင္ေရာက္ အလုပ္လုပ္ရန္ ရန္ကုန္႓မိႂႚသိုႚ လာခဲ့ေလသည္။ ထုိအခဵိန္၌ ဆရာလၾန္းဟု တၾင္သည္။ ထုိအမည္မႀာ မူလ အမည္ကုိ အနည္းငယ္ လၿဲေဴပာင္းထားေသာ အမည္ ဴဖစ္သည္။ (အဂႆလိပ္တုိႚ၌ အမည္ေရႀႚတၾင္ ေမာင္၊ ကို၊ ဦး၊ ဆရာ စေသာ ဂုဏဝုဒိၭကို ေဖာ္ဴပသည့္ အေလ့အထ မရႀိေခဵ။ ထုိႛေဳကာင့္ ငယ္စဥ္က ေမာင္လၾန္း၊ လူပဵႂိ႟ၾယ္၌ ကိုလၾန္း၊ အသက္႒ကီးေသာ အခၝ ဦးလၾန္း၊ ဆရာသမား ဴဖစ္လာေသာ အခၝ ဆရာလၾန္း ဟူ၍ အမည္အမဵႂိးမဵႂိး ေဴပာင္းလဲလာပုံကုိ အဂႆလိပ္ သတင္းစာဖတ္ပ ရိသတ္တုိႚ ႟ုတ္တရက္ နားလည္ရန္ ခက္သည္။ ထုိႛေဳကာင့္ ဆရာလၾန္း အေဳကာင္းကို ေရးသားရာ၌ ထိုအမည္သည္ အနည္းငယ္ ေဴပာင္းလဲလာေသာ အမည္ဟု သိလၾယ္ေအာင္ ေရးဴခင္းဴဖစ္သည္။ ဘာသာဴပန္သူ) ထုိႚေနာက္ ဆရာလၾန္းသည္ ဴပဇာတ္မဵားကို ေရးသည္။ သူေရးေသာ ဴပဇာတ္မဵားမႀာ ပုဒ္ေရ ၈၀ ခန္ႚ ရႀိသည္။ ဆရာလၾန္းသည္ နေဘထပ္ ကာရံမဵားႎႀင့္ ကဗဵာသီကုံး ေရးသားရာ၌ အလၾန္ သၾက္သၾက္လက္လက္ ေရးသားတတ္သည္ ဴဖစ္ရကား၊ ယင္းအရည္အခဵင္းသည္ သူသတင္းစာ ေလာကထဲသိုႚ ဝင္ေရာက္ရာ၌ မဵားစၾာ အေထာက္အပံ့ ဴဖစ္ေလသည္။ သတင္းစာ လုပ္ငန္းထဲသိုႚ ဝင္လာ ခၝစ၌ ေမာ္လ႓မႂိင္တၾင္ ထုတ္ေဝေသာ သတင္းစာတၾင္ ပထမ ေဆာင္႟ၾက္သည္။ သိုႚေသာ္ မဳကာမီ ၁၉၁၁ ခုႎႀစ္တၾင္ ရန္ကုန္႓မိႂႚ၌ ထုတ္ေဝေသာ သူရိယ သတင္းစာတၾင္ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ရာ ႎုိင္ငံေရးကို စိတ္ဝင္စား လာေလသည္။ သခင္ ကုိယ္ေတာ္မိႁင္းသည္ ဴမန္မာ့ ႟ုိးရာ ယဥ္ေကဵးမႁႎႀင့္ ႒ကီးဴပင္းခဲ့သူ ဴဖစ္သည့္ အေလဵာက္ အဂႆလိပ္စာကို သင္ယူခဲ့ဴခင္း မဴပႂခဲ့ေခဵ။ တသက္ပန္လုံး ဴမန္မာ အဂၢိရတ္ပညာကို ထထ႔က႔က လုိက္စားခဲ့သည္။ သူရိယ သတင္းစာသည္ ဴမန္မာ သတင္းစာတုိႚတၾင္ ႎုိင္ငံေရးဆုိင္ရာ အေရးအသား တုိႚကို ပထမဦးဆုံး ေရးသားေသာ သတင္းစာ ဴဖစ္သည္။ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းႎႀင့္ ေရးေဘာ္ ေရးဘက္တုိႚသည္ ထိုစဥ္က ဟုမၳ႟ူး ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခဵႂပ္ေရး အေဳကာင္းကို သတင္းစာထဲ၌ ေဆၾးေႎၾးေလ့ ရႀိရာ ယင္းသိုႚ ေဆၾးေႎၾးသည္ကို သေဘာတူ၍ ႒ကိႂဆုိသည္။ အဂႆလိပ္တုိႚ၏ အဴပႂအမူကို ခုံမင္၍ ဴမန္မာ့ အမည္ေရႀႚတၾင္ 'မစၤတာ' ဟု ေခၝင္းတပ္ေသာ သူတုိႚကို သေရာ္ေသာ အားဴဖင့္ ထုိေခတ္က ေကဵာ္ဳကားေသာ ဴမန္မာ ဝတၪႂတပုဒ္၌ ပၝေသာ အမည္ တခုကို ယူ၍ မိမိကိုယ္ကို မိမိ 'မစၤတာ ေမာင္မႁိင္း' ဟု ကေလာင္ အမည္ေပးသည္။ သူရိယ သတင္းစာတၾင္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ဆယ္ႎႀစ္တာ ကာလ အတၾင္းဝယ္ ဴမန္မာတုိႚသည္ အတိတ္၌ ဇာတိဂုဏ္ေရာင္ ထၾန္းေဴပာင္ ခဲ့သည္ကို ဴပန္လည္ သတိရဳက ေစဴခင္းငႀာ 'ဋီကာ' အဖၾဲႚမဵားကို ေရးသားသည္။ ထုိႚဴပင္ ဴမန္မာစာေပမဵား ကိုလည္း ဴပႂစုသည္။ ထုိအေရးအသားကို ႎုိင္ငံေတာ္ အစိုးရက အေရးယူဴခင္း မဴပႂေသာ္ ဴငားလည္း ထိုအေရးအသားတုိႚသည္ အဴခား တပၝးေသာ သူတုိႚက တုိက္႟ုိက္ ေရးသားေသာ အေရးအသားမဵားထက္ ပို၍ ဴမန္မာႎုိင္ငံေရး အေတၾးအေခၞ တုိႚကို ဴဖန္ႚခဵီရာ၌ အဆင့္အတန္း ဴမင့္ဴမင့္ႎႀင့္ ထိေရာက္သည္။ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းသည္ ထိုေခတ္က ႎုိင္ငံေရးသမားမဵား ကိုယ္ကဵႂိးရႀာ၍ အရည္အခဵင္း မဴပည့္မဝႎႀင့္ ေပဵာ့ညံ့ညံ့ အလုပ္ လုပ္သည္ကိုလည္း ႟ႁတ္ခဵ ေဝဖန္ေလ့ ရႀိသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

234

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းသည္ ၁၉၃၄ ခုႎႀစ္တၾင္ ပၝတီ အသစ္ တပၝတီ အေနဴဖင့္ ထင္ရႀားလာေသာ တုိႚဗမာ အစည္းအ႟ုံး ကို သူ၏ ဳသဇာ တိကၠမႎႀင့္ ဝင္ေရာက္ အားေပး ကူညီရာ၊ ၁၉၃၆ ခုႎႀစ္တၾင္ နာယက ဴဖစ္လာေလသည္။ ထိုအခၝ တုိႚဗမာ အစည္းအ႟ုံး တုိႚ၏ ဓေလ့ကို လုိက္၍ မိမိကုိယ္ သခင္ နာမည္ ခံယူသည္။ ဤသည္တၾင္ ကၾယ္လၾန္သည္ အထိ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း အမည္ဴဖင့္ ထင္ရႀားသည္။ တုိႚဗမာ အစည္းအ႟ုံး၌ ေဆာင္႟ၾက္ေသာ အခၝ ေနာင္အခၝတၾင္ ေခၝင္းေဆာင္ ဴဖစ္လာဳကမည့္ ေခတ္လူငယ္မဵားကို အဳကံဥာဏ္တုိႚႎႀင့္ အားေပး အားေဴမၟာက္ ဴပႂရာ ထိုလူငယ္ တသိုက္တၾင္ ဴမန္မာ့ လၾတ္လပ္ေရးကို ႓ဗိတိသ႖တုိႚႎႀင့္ ေစ့စပ္ ရေအာင္ ယူခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခဵႂပ္ ေအာင္ဆန္းႎႀင့္ ဴမန္မာႎုိင္ငံ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ အဴဖစ္ဴဖင့္ ႎႀစ္ေပၝင္းမဵားစၾာ ေဆာင္႟ၾက္ခဲ့ေသာ ဦးႎု တုိႚ အပၝအဝင္ ဴဖစ္သည္။ ဴမန္မာႎုိင္ငံကုိ ဂဵပန္တုိႚ သိမ္းပိုက္စဥ္က သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းသည္ ဝန္႒ကီး အဆင့္အတန္း ရႀိေသာ ရာထူး ဌာနႎၩရ တခု၌ ေခတၨ ဝင္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ခဲ့႓ပီးေနာက္ စစ္႒ကီး႓ပီးေသာ အခၝ ထုိရာထူးမႀ ထၾက္၍ အ႓ငိမ္းစား ေနထုိင္သည္။ ဴမန္မာ စာေပကို အေဳကာင္းဴပႂ၍ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းအား အလကႆာေကဵာ္စၾာဘၾဲႚကို အပ္ႎႀင္းသည္။ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းသည္ ကမာၲႚ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရး အဖၾဲႚဝင္ တဦးဴဖစ္သည့္ အားေလဵာ္စၾာ ၁၉၅၄ ခုႎႀစ္တၾင္ စတာလင္ ႓ငိမ္းခဵမ္းေရးဆုကို ခဵီးဴမၟင့္ဴခင္း ခံရသည္။ မိမိ၏ ကုိယ္ပိုင္ လၾတ္လပ္ခၾင့္ကို အခဵႂပ္အခဵယ္ ဴပႂမည့္ ရာထူး ဌာနႎၩရ တိုႚကုိ ဴငင္းပယ္၍ တသက္ပန္လုံး ဴမန္မာ့ လၾတ္လပ္ေရး အကဵႂိးငႀာသာလ႖င္ ေဆာင္႟ၾက္ ခဲ့ေလသည္။ ဘာသာဴပန္သူ၏ မႀတ္ခဵက္။ လန္ဒန္တိုင္းမ္ သတင္းစာသည္ ပၝတီ ဂုဏ္းဂဏ ဳသဇာခံ သတင္းစာ မဟုတ္ လၾတ္လပ္စၾာ ေရးသားေသာ ေပၞလစီကုိ လက္ကိုင္ဴပႂသည့္ သတင္းစာ ဴဖစ္သည္။ သိုႛေသာ္ ထုိသတင္းစာမႀာ အဂႆလိပ္ သတင္းစာ ဴဖစ္ဴခင္းေဳကာင့္ အဂႆလိပ္ အကဵႂိးကို ပဓာနထားေသာ သတင္းစာ ဴဖစ္သည္။ ထိုႛေဳကာင့္ ထိုသတင္းစာ၏ အာေဘာ္ကုိ အဴခား တပၝးေသာ ႎုိင္ငံတုိႚက ႒ကႂိက္သည္လည္း ရႀိလိမ့္မည္။ မ႒ကႂိက္သည္လည္း ရႀိလိမ့္မည္။ ဴမန္မာႎိုင္ငံကို ဂဵင္နရယ္ ပရင္ဒၝဂတ္ ဝင္ေရာက္ သိမ္းပိုက္စဥ္က လန္ဒန္တုိင္းသည္ အဂႆလိပ္ စစ္တပ္တုိႛ၏ အဴပႂအမူကို ဴပစ္တင္ ႟ႁတ္ခဵေသာ သတင္းစာမဵား ေရးသည္။ သိုႚရာတၾင္ ဴမန္မာႎုိင္ငံသည္ ႓ဗိတိသ႖ ဴမန္မာႎုိင္ငံ ဴဖစ္လာေသာ အခၝ၌ မူကား ႓ဗိတိသ႖တုိႚ၏ အကဵႂိးစီးပၾားကို ငဲ့၍ ေရးသားသည္။ ဴမန္မာႎုိင္ငံ အုပ္ခဵႂပ္ေရး အေဴပာင္းအလဲ စီမံကိန္းမဵား ေပၞေပၝက္ေသာ ၁၉၂၀ တဝိုက္ ေခတ္၌မူကား လန္ဒန္တုိင္းသည္ ဴမန္မာ ကုိယ္စားလႀယ္ ဦးဘေဘ၊ ဦးသိန္းေမာင္ စေသာ ပုဂၢႂိလ္တုိႚကို ကူညီ၍ ဴမန္မာ့ အာေဘာ္ကုိ တင္ဴပေပးသည္။ ဤသဘာဝကား ကမာၲႚ အေရးအခင္းတုိႚ၌ လၾတ္လပ္စၾာ စဥ္းစား စဥ္ဴခင္၍ လၾတ္လပ္စၾာ အဆုံးအဴဖတ္ ေပးေသာ သဘာဝပင္ ဴဖစ္သည္။ ထိုႚေဳကာင့္ ထုိသတင္းစာ၏ အာေဘာ္ကို ႒ကႂိက္ေသာ္ရႀိ၊ မ႒ကႂိက္ေသာ္ရႀိ အမဵားက ေလးစား ဳကေပသည္။ ထင္ရႀားေသာ ပုဂၢႂိလ္တုိႚ ကၾယ္လၾန္ေသာ အခၝ လန္ဒန္တုိင္းသည္ နာေရးသတင္း ကၸ၌ ကၾယ္လၾန္သူ ပုဂၢႂိလ္တိုႚ၏ အတၪႂပၯတၨိကုိ ေဖာ္ဴပေလ့ ရႀိသည္။ ဤသိုႛ ေဖာ္ဴပရာ၌လည္း ေတာ္႟ုံတန္႟ုံ ပုဂၢႂိလ္တုိႚကို ေဖာ္ဴပေလ့ မရႀိေခဵ။ ဝိဇၦာ ပညာေရးရာ၊ သိပၯံ ပညာေရးရာ၊ စာေပေရးရာ၊ အႎုပညာေရးရာ၊ ကမာၲႚေရးရာ တုိႚတၾင္ ကမာၲႚ ဂႎၩဝင္ထဲ ဝင္ထိုက္သည္ဟု ယူဆမႀသာလ႖င္ ေဖာ္ဴပေလ့ရႀိသည္။ ယင္းသိုႚ ေဖာ္ဴပရာ၌လည္း ကမာၲႎႀင့္ စပ္ဆုိင္သူ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

235

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ပုဂၢႂိလ္ဴဖစ္လ႖င္ ရန္သူ မိတ္ေဆၾ ဟူ၍ သေဘာမထားဘဲ တတ္ႎုိင္သမ႖ တိတိကဵကဵ ေလ့လာ စုံစမ္း၍ ေဖာ္ဴပေလ့ ရႀိသည္။ စင္စစ္ ႓ဗိတိသ႖ အင္ပိုင္ယာ ဝၝဒ မဵက္စိႎႀင့္ ဳကည့္လ႖င္ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းသည္ အင္ပိုင္ယာ နယ္ခဵဲႚသမားတုိႚ၏ အဓိက ရန္သူ ဴဖစ္ေပသည္။ သိုႚပၝလဵက္ႎႀင့္ လန္ဒန္တုိင္းသည္ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္းကို ရန္သူကဲ့သုိႚ မဳကည့္၊ မဵႂိးခဵစ္ စာေပ ပညာရႀင္ တဦးကဲ့သိုႚသာ ဴမင္သည္။ ဤအဴမင္ဴဖင့္ ေရးသားဴခင္းသည္ အေရး ခံရသူကို ဂုဏ္တက္ေစသည္။ က႗န္ေတာ္ ေလ့လာဳကည့္၍ ရသမ႖ႎႀင့္ ေဴပာရမည္ ဆုိပၝက ဴမန္မာ ေခၝင္းေဆာင္တုိႚတၾင္ ဤကဲ့သုိႚ ေရးသား ဂုဏ္ဴပႂဴခင္း ခံရသူမႀာ သခင္ ကိုယ္ေတာ္မိႁင္း သာလ႖င္ အာဒိ (ေရႀးဦး) ပုဂၢႂိလ္ ဴဖစ္သည္။ လန္ဒန္တုိင္း သတင္းစာတၾင္ ေဖာ္ဴပေသာ ရက္စၾဲမႀာ ၁၉၄၆ ခုႎႀစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ေနႚ ဴဖစ္သည္။ ေမာင္ထင္

Myanmar may free dissident in 6 months The Associated Press Sunday, July 20, 2008 SINGAPORE: The foreign minister of Singapore says his Myanmar counterpart has indicated that the opposition leader Aung San Suu Kyi might be freed from house arrest in six months. George Yeo said the idea was suggested during a dinner meeting of foreign ministers of the Association of Southeast Asian Nations on Sunday. Yeo said the minister, Nyan Win, told the meeting that under his country's laws a political detainee could be held for up to six years. Nyan Win said Aung San Suu Kyi had "about half a year's time" left to go. He said Asean had expressed its "deep disappointment" over a decision by the junta to extend Aung San Suu Kyi's house arrest in June. Asia's annual security dialogue with the United States and Europe began Sunday, with the agenda expected to be dominated by talks on the regimes in North Korea and Myanmar, as well as rising food prices and disaster management. The confrontation between Cambodia and Thailand over claims to an ancient temple is also on a long list of security concerns facing Asian foreign ministers as they get together for the region's most important security conference. The ministers will hold a series of meetings with counterparts from neighboring countries, culminating in the main event on Thursday, known as the Asean Regional Forum. The forum includes Asean members and 16 other countries, plus the European Union.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

236

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

In between will be the most keenly watched event on the sidelines of the conference: a meeting of the U.S. secretary of state, Condoleezza Rice; the North Korean foreign minister, Pak Ui Chun; and their counterparts from China, Japan, South Korea and Russia, who are taking part in the six-party talks on Pyongyang's nuclear program. It will be the highest level of contact among them since 2003, when negotiations began to get North Korea to dismantle its nuclear program in exchange for political and economic incentives. A State Department spokesman, Sean McCormack, said he did not expect Rice and Pak to meet bilaterally, but he expected there would "be an informal ministeriallevel meeting of the six-party ministers." He said that the meeting was not expected to yield "specific outcomes." The optimism over North Korea notwithstanding, the forum is clearly worried about security. Despite the regional forum's best efforts, "security threats and challenges that could undermine the peace, security and stability of the region still exist," said a draft of the statement that will be issued at the end of the meeting

COMMENTARY

A Call to Arms? By KYAW ZWA MOE

Tuesday, July 15, 2008

“Nothing can defeat Burma’s military regime—at least to date.” I wrote those words in a commentary after the monk-led uprising was crushed by the junta last year. “All attempts at peaceful or violent means, including armed struggle, people’s uprisings, international sanctions and political engagement, have failed.” But I missed one thing: a natural disaster. The destruction caused by Cyclone Nargis has tested the military regime. It clearly exposed again how restrictive, unreasonable and brutal the generals are, but it couldn’t change the generals’ mindset—even to fully collaborate with the international community to help their own people. People expected that the monks uprising in September 2007 would have led to something positive for the country. Again in May this year, many people had hopes that an unreasonable response by the junta to the cyclone disaster might create a positive scenario for humanitarian intervention. But hopes were dashed when the generals largely shunned the international community’s effort to provide quick, effective relief aid.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

237

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The generals have proved they can handle mass uprising and natural disasters on their own terms, regardless of what others think and feel. A people’s uprising is unlikely to happen again in the near future. Any uprising, if it happened, would be brutally crushed. Likewise, economic sanctions imposed by Western countries, led by United States, have caused some disruption and inconvenience among the junta’s senior leaders and business cronies, but they lack real power to bring about democratic change. After 20 years, diplomacy has proven to be a failure. Burmese people now realize more than ever that they can’t count on the United Nations or the international community to make meaningful change within the country. The generals will continue to do whatever they wish. The UN is actually useful to the generals—when they want to use it as a political card—but useless for the people. Perhaps, there is one option left: armed struggle. More Burmese people have been talking about armed struggle in recent months. In fact, armed struggles are nothing new in Burma. When asked if there is a moral justification for an armed uprising by the people of Burma, Noam Chomsky, the well-known political critic at the Massachusetts Institute of Technology, said in an interview with Thailand’s Bangkok Post newspaper: “There certainly is, in my view, with one qualification: An armed uprising would have to evaluate with care the likely consequences for the people who are suffering.” He said, “I think it’s appropriate for people to rise up, but it’s not for me to tell people to risk mass murder. As for assassinating leaders, the question is very much like asking whether it is appropriate to kill murderers. They should be apprehended by non-violent means, if possible. If they pull a gun and start shooting, it’s legitimate to kill them in self-defense, if there is no lesser option.” Burma has had various forms of armed struggles going on for the past six decades, following the country’s independence from Britain. After 1988, ethnic armed groups along the border were reinforced by groups of student activists who fled the country after their movement was crushed by government troops. In 1989, the once powerful Community Party of Burma split into smaller groups after it faced a mutiny within the party. In the 1990s, about 17 armed ethnic groups gained ceasefire agreements with the military regime. They abandoned their fight, focusing on business concessions offered by the government. The All Burma Students’ Democratic Front (ABSDF), founded by students in 1988, gradually began to lose its momentum after 1991 following a split in the leadership. ABSDF was very popular among the public. It appears that its armed struggle is all but finished. Today, a few armed groups, including the oldest rebel group, the Karen National Union, haven’t reached ceasefire agreements, but their military strength is only a tiny fraction of the regime’s 400,000 troops. It has been a long time since armed groups staged large battles against government troops. Brief skirmishes are now the

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

238

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

norm. Armed struggles have had an impact on Burmese politics in the past—positively and negatively. If an armed uprising could be sustained—one which focused on the freedom of people—it could put pressure on the junta to some extent. It might even move the country’s political scenario into a more positive, productive path. If there is a moral justification for an armed uprising of suffering people as Chomsky said, the question is now: Is it time for a new armed uprising? Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

ARTICLE

Sex and the (Burmese) City By AUNG THET WINE

JULY, 2008 - VOLUME 16 NO.7

One area of the economy where Cyclone Nargis caused prices to drop RANGOON — THEY’re known fancifully as nya-hmwe-pan, or “fragrant flowers of the night,” although the reality of after-dark life for Rangoon’s increasing number of prostitutes isn’t so romantic. The number of “fragrant flowers” walking the streets and working the bars of Burma’s major city has reportedly soared since Cyclone Nargis ripped into the Irrawaddy delta and tore families apart. The arrival of desperate young women ready to trade their bodies for the equivalent of two or three dollars has depressed Rangoon prices still further, and the new girls on the block face not only police harassment but the hostility of the “old timers.” One afternoon in central Rangoon, I went hunting for an interview subject in one of the city’s main thoroughfares, Bogyoke Aung San Street. I didn’t have far to look. Outside the Thwin cinema, a woman in her forties approached me with the offer of a girl of my choice. She was accompanied by about nine heavily made-up young women, ranging in age from the mid-teens to their thirties. I chose a girl in her twenties and took her to a brothel posing as a guesthouse, making it clear to her that I only wanted to obtain an interview. She agreed. The “guesthouse” rented its 30 or so rooms to “short stay” guests, charging 2,000 kyat (US $1.6) for an hour and 5,000 kyat ($4) for the night. Its corridors reeked of cigarette smoke, alcohol and cheap perfume. Scantily dressed women lounged beyond open doorways, waiting for customers. I was reminded of similar scenes from foreign movies.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

239

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

I rented Room 21, and once inside the young woman introduced herself as Mya Wai. For the next hour or so we talked about her life and her job. “There are three of us in my family. The other two are my mother and younger brother. My father passed away a long time ago. My mother is bedridden and my brother is also sick. I have to work in this business to support my family,” she told me. She had not come to Rangoon to escape the aftermath of the cyclone, she said, but lived near the night market of Rangoon’s Kyeemyindaing Township. Mya Wai described vividly the daily struggle to survive—“I need to make at least 10,000 kyat ($8.50) a day to cover the family food bill, medicines and travel costs.” She started out at the age of 16 working in a karaoke bar and took up full-time prostitution about one year later. “My job in the karaoke bar was to sit with the customers, pour their drinks and sing along with them. Sure, they would touch me, but I had to tolerate that.” She earned a basic monthly salary of 15,000 kyat ($12.50), plus a share of the tips and an additional 400 kyat (33 cents) an hour when entertaining a customer. It wasn’t enough to support herself and her family, so she moved to a massage parlor on War Dan Street in Rangoon’s Lanmadaw Township. “A couple of days after I started work there, the owner sent me to a hotel, saying I could earn 30,000 kyat ($22.50) from a customer there.” She was still a virgin and described that experience as “my first night in hell.” Her client was Chinese, a man in his 40s with sexual demands that were strange and painful for young Mya Wai. “He treated me like an animal,” she said. “I couldn’t walk properly for one week. But I’m used to all that now.” The interview over, it was dark when we left the guesthouse, and I was alarmed to see two uniformed police officers in the entrance. Soliciting for prostitution is illegal in Burma and the sex trade can also get customers into trouble. But the guesthouse owner didn’t turn a hair—and it soon became apparent why. To my alarm, he invited them in, sat them down and, after some pleasantries, he handed them a large envelope, clearly containing money. The policemen smiled and left. “Don’t worry, they’re my friends,” the guesthouse owner assured me. Brothels masquerading as guesthouses are mushrooming all over Rangoon, despite the difficulty of obtaining licenses. “It’s not that easy,” a guesthouse owner in Insein Township told me. “You have to obtain all kinds of documents from the police and local authorities.” Once licensed, a guesthouse owner still has to nurture good relations with the neighborhood police, paying annual “levies” ranging from 300,000 kyat ($250) to 1 million kyat ($800). The money buys advanced warnings from the local police if a

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

240

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

raid is planned by superior officers. It’s a profitable arrangement for both sides. Guesthouses used by outside sex workers can earn up to 700,000 kyat ($590) a day by renting out its rooms, while an establishment employing its own women can make more than 1 million kyat ($800), sources told me. Similar amounts of money can be made by bars and massage parlors catering to Rangoon’s moneyed class—well-heeled businessmen, government officials and their sons. A young waiter at Rangoon’s Pioneer Club held up the fingers of both hands to indicate the multiples of thousands of kyat reaped nightly in profits by the city’s successful establishments. The protection bought for the young women working in these places isn’t available, however, to the street walkers at Bogyoke market, the city’s bus stations and other public places. They ply a risky trade, constantly on the watch for patrolling police. One 20-year-old told me: “I was arrested last mo h and had nt to pay 70,000 kyat ($59). Some of my friends who weren’t able to pay are now in prison.” It’s not only the risk of arrest that haunts these young women, though. They are a vulnerable target for drunks and other men on the prowl in Rangoon’s ill-lit streets. Rape is an ever-present threat. HIV/AIDS infection is another hazard. Although the 20 or so sex workers I talked to all said they asked clients to use condoms, one 27-year-old from Hlaing Tharyar Township conceded that sometimes they consented to unprotected sex. Market pressures limit a Rangoon sex worker’s influence over her clients. “If I reject a customer there are many others who’ll accept his demands for the price of a meal,” sighed one. Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

241

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

CULTURE

Pachyderm Party By LAWI WENG

JULY, 2008 - VOLUME 16 NO.7

Each June, Karen villagers living on Thailand’s border with Burma gather to show appreciation to elephants—their friends and invaluable helpmates SANGKHLABURI, Thailand — EVERY year for the past three years, Karen mahouts have paraded their elephants through the Thai village of Bang Mai Pattana, in Kanchanaburi Province’s Sangkhlaburi District, on Thailand’s western border with Burma. The Karen, an ethnic group who live mainly in southern and eastern Burma, but who have also inhabited parts of Thailand for centuries, have long used elephants in their logging businesses along the border.

A procession of elephants carries townspeople during a festival ceremony. (Photo: The Irrawaddy) With a stream running through it that many working elephants use to cool off in after a hard day’s work, Bang Mai Pattana is known to locals as “Elephant Village,” making it the natural choice for hosting an annual party to honor the noble beasts. Elephant parties are nothing new to the region, which has a long tradition of revering the animals for their service to their human masters. Extravagant celebrations were often held in the past to encourage elephants to fight in wars between the kingdoms of Thailand and Burma. The Karen value their elephants highly, prizing them as much as they would a luxury car. They use them not only for transporting logs, but also for carrying rice from the hills to their homes in the jungles below. But elephants are more than just the perfect all-terrain vehicle; they are also friends who work together with people as part of a team.

The day of the party also marks the beginning of the elephants’ off season, when there is less work for them to do. Since the elephants work hard the rest of the year and often have less than enough food to eat, on this day they are invited to take their fill from a nine-tiered fruit pagoda. The huge pile of watermelons, sugarcane, bananas and jackfruit provides the elephants with enough food to keep them satisfied for two days.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

242

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

This year, 3,000 baht (nearly US $100) was spent on sugarcane alone. Even after half an hour of solid eating, there is still plenty of food left on the pagoda. At this point, local children began to clamber to the top to get fruit and sugarcane to throw down to friends waiting below. The children of elephant owners have a great advantage, because they can climb up their elephants’ trunks to reach the highest levels. At this year’s party, one young boy was especially adept. Many of his friends could be heard calling his name and pleading for pieces of fruit. After an hour, anyone who could scramble atop the platform and avoid the elephants’ trunks had free rein of the produce. Although the event is billed as an “elephant party,” there are many attractions for people as well. Visitors can watch Thai, Mon and Karen traditional dancing and enjoy free meals from food stalls. People are often greedier than the elephants, feeding themselves with both hands while trying to catch the fruit being thrown down by the children. Besides being fun for everyone, the elephant party also has a serious purpose. It is intended to raise awareness of elephant rights among Burma’s ethnic minorities and to maintain the strong relationship between the Thai and Karen cultures. As a sign of respect, the organizers of the party arranged for monks too pray in front of the elephants and sprinkle holy water on their heads. Then they gave amulets to the owners, who tied them to the elephants’ front legs. The amulets are believed to protect the elephants from physical and mental illnesses. The pagoda used to feed the elephants also attests to the belief that elephants are more than mere beasts. The custom of erecting fruit pagodas originated in the days of the Burmese monarchy, when ceremonies were held to celebrate the birth of an elephant. But constructing them is fast becoming a lost art. “To build the fruit pagoda, we needed a teacher,” said a party organizer. “It is very difficult to learn and not just anyone can do it.” Many are worried this custom will disappear. Meanwhile, Thai authorities in Kanchanaburi Province were keen to maintain the spirit of the event by emphasizing its role in bringing different species—and different cultures—together. “Elephants and humans are the same,” said one local official. “We are all the same, and we are all welcome at the party. Elephants from Burma can also come to our festival.” Of course, it was not all about goodwill and peace to man and elephant. There was also a commercial motive, as the elephant party was a guaranteed tourist draw. Owners, some of them from Burma, were offered 1,000 baht to bring their elephants to the event. The party, which was traditionally held in April, was rescheduled to take place in June at the suggestion of the Tourism Authority of Thailand so that it would not compete with Songkhran, the Thai New Year. Some

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

243

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

expressed concern that the party was little more than another opportunity to exploit the elephants for financial gain. Despite such misgivings, however, most agreed that the elephants deserved a break from their usual routine. Unfortunately, many were not able to make it. The number of elephants in attendance dropped from 18 to 14 this year. An organizer explained: “The four who missed the party were working—it can be a tough life for an elephant.” Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

BOOK REVIEW

Cultivating Inequality By DAVID SCOTT MATHIESON

JULY, 2008 - VOLUME 16 NO.7

A Japanese study illustrates how farmers created an agricultural market in spite of the military government’s bureaucrats THE devastation caused by Cyclone Nargis and spiraling global food prices have placed even more pressure on the agricultural sector of Burma, once the world’s largest rice exporter and potentially one of Asia’s most prodigious producers of agricultural staples.

Economic Disparity in Rural Myanmar by Ikuko Okamoto. National University of Singapore Press, 2008. P 264

The majority of the Burmese labor pool is in farming, and rice production remains not just a national priority but an obsession of the junta. Successive regimes have attempted a number of initiatives to increase agricultural production, first through disastrous socialist policies, and since 1988 with piecemeal open market reforms which have continued to stifle the true promise of the agricultural sector.

Ikuko Okamoto’s book looks at one success story in this sad litany of state failure. Economic Disparity in Rural Myanmar is an academic analysis of the rapid increase in production of pulses in one township close to Rangoon. A pulse is a bean, in this case one called pedishwewar, or golden green gram, otherwise known as the mung bean. It is a close study of the relationship between Burmese farm laborers, rural traders, tractor dealers, some available land, rice paddy crops and a fortuitous gap in the global rice market that produced a pulse market where before there was none. The 244 vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

sting is that most of the people on the lower rungs—the farmer-laborers—profited least from their labors. Pulses brought in a total of 3.6 billion kyat (US $3 million) in 2007, mainly due to India, which reduced pulse cultivation, allowing farmers and traders in Burma to fill the demand. Okamoto, a researcher at Japan’s Institute for Developing Economies, spent several years studying production techniques in Thongwa Township, east of Rangoon and home to 64 villages and about 150,000 people. In this well-designed and detailed study, she looks at how the dramatic growth in green gram production produced an export success. “This increase was not related to any government policy to promote pulse cultivation…nor were there any coercive measures to expand production,” she writes. It was simply the result of limited reforms which provided the space for farmers to plant the crops for export by local and Rangoon-based merchants. In 20 years, green gram production in Burma, of which Thongwa is the most dramatic example (the government awarded the “outstanding district award for boosting GDP” to Thongwa in 2006), rose from no gram exports in 1980, to 15,000 tons in 1989 and 207,000 tons in 2002. Areas of cultivation of green gram in Thongwa increased from 248 acres in 1986 to 95,000 acres in 2002. In the process, a minority of people in Thongwa did improve their living standards, mainly farmers who could gain access to credit to purchase or rent tractors. Businesses that rented the tractors also profited, as did export merchants who sold the beans to India. Poor laborers who didn’t have a working title for land couldn’t access credit, which is a rare, yet essential, economic necessity in Burma. The disparity in income was due to the large worker pool in the area, made up of people who were already poverty stricken and received little payment for a nonlabor intensive crop such as green gram. The author is clear and concise in her criticism of an unwitting government, one that was essentially unaware of green gram production as well as the increasing rates of rural income disparity. Its agricultural policy was based largely on the importance of heavily subsidized and controlled rice production to national stability and self reliance, generating a paranoia that spreads over to other sectors of agriculture and hinders further reform. There isn’t much of a “human touch” to this book—no human interest narratives or in- depth interviews. Ardeth Maung Thawnghmung’s recent study of paddy farmers and government policy, “Behind the Teak Curtain,” and this year’s excellent report on forced physic nut production in Burma by the Ethnic Community Development Forum, titled “Biofuel by Decree,” make fine reading companions. If it’s details the reader wants, the author provides 115 tables and statistics on everything from tractor fees to annual rainfall in Thongwa. Some of the econometric sections are tough going, but if you’re a professional or academic bean counter, you will find it and the accompanying analyses illuminating. As post-cyclone reconstruction begins in the shattered communities of the Irrawaddy delta and around Rangoon, studies such as this light the way in understanding, and hopefully, solving, Burma’s problem-plagued food production sector.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

245

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The United Nations Food and Agricultural Organization has estimated more than $200 million is needed to bring the more than 30 affected townships back to life, including Thongwa. As inflation soars and poverty levels worsen in Burma, reconstruction must also go hand in hand with long-postponed reforms that make rural people’s lives equitable. David Scott Mathieson is a Burma consultant for New York-based Human Rights Watch. Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

ကုိရာျပည့္ အက်ဥ္းက်ခံခ့ဲရေသာ အုိးဘုိေထာင္ (photo: Michael Humbert)

ေထာင္အႏွစ္၂၀ က်ခံေနရသူ ကုိရာျပည့္ (ေခၚ) ကုိခင္ေမာင္တင့္ အုိးဘုိေထာင္တြင္ ကြယ္လြန္ ဘီဘီစီ (ျမန္မာဌာန) ဇူလုိင္ ၂၀၊ ၂၀၀၈ မႏၱေလး

အုိးဘုိအက်ဥ္းေထာင္မွာ

အက်ဥ္းက်ခံေနရတ့ဲ

ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား

ကုိရာျပည့္ဟာ ဇူလုိင္လ ၁၈ ရက္ေန႔က အုိးဘုိေထာင္ထဲမွာပဲ ကြယ္လြန္သြားခ့ဲပါတယ္။

အဖ ဦးခင္ေမာင္စုရဲ႕သား ျဖစ္ၿပီး၊ သူ႔ရဲ႕အမည္အျပည့္အစုံကေတာ့ ကုိရာျပည့္ (ေခၚ)

ကုိခင္ေမာင္တင့္

(ေခၚ)

ထိပ္တင္ေမာင္ေမာင္ရာျပည့္

ျဖစ္ပါတယ္။

ကုိရာျပည့္ဟာ

ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ အသက္ ၄၉ ႏွစ္ ရိွၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ မိသားစုနဲ႔

နီးစပ္သူေတြ

အေျပာအရေတာ့

အစာအိမ္ေရာဂါ၊

အသည္းေရာဂါ

နဲ႔

အဆုတ္မေကာင္းလုိ႔ ခဏခဏ အဆုတ္ကေန ေရေဖာက္ထုတ္ခ့ဲရတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ သူ႔ကုိ ေထာင္အာဏာပုိင္ေတြက ကုသခြင့္ေပးခ့ဲတယ္လုိ႔

အျပင္ေဆး႐ုံမွာ

မိသားစုနဲ႔

ကုသခြင့္

နီးစပ္သူေတြက

မေပးဘဲ

ေျပာပါတယ္။

တလေက်ာ္ေလာက္ပဲ ေဆးကုသခံယူခ့ဲၿပီး ဆုံးပါးသြားခ့ဲတာျဖစ္ပါတယ္။

ေထာင္ေဆး႐ုံမွာပဲ ေထာင္ေဆး႐ုံမွာ

ကုိရာျပည့္ဟာ ၈၈ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈေတြကတည္းက ပါ၀င္ခ့ဲပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း

ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ ABSDF (ေျမာက္ပုိင္း)ကုိ ေတာခုိခ့ဲပါတယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အလင္း၀င္ခ့ဲပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးဆက္လက္လႈပ္ရွားမႈေတြ ရိွခ့ဲတ့ဲအတြက္ ၁၉၉၈ ဇြန္လထဲမွာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

246

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဖမ္္းဆီးခံခ့ဲရၿပီး

ပုဒ္မ

က်ခံခ့ဲရတာျဖစ္ပါတယ္။

၁၂၄-က

အစုိးရကုိ

အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈနဲ႔

ေထာင္အႏွစ္၂၀

ဇူလုိင္ ၁၈ ရက္ေန႔က ေန႔ခ်င္းၿပီးပဲ ၾကာနီကန္သုႆာန္မွာ သၿဂိၤဳဟ္လုိက္တယ္လုိ႔လည္း သိရပါတယ္။

၁၉၈၈ ဇူလိုင္ ၁၉ - ၄၁ ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္စာအုပ္ ဓာတ္ပုံသတင္း၊ မုိးမခ ဇူလိုင္ ၂၀၊ ၂၀၀၈

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

247

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

က

ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစိုးရရဲ႔ ေနာက္ဆုံးက်င္းပခဲ့တဲ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္ ၁၉ ၄၁

ႏွစ္ေျမာက္

အာဇာနည္ေန႔မွာေတာင္

အထိမ္းအမွတ္စာေစာင္ကို ေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။

ရိုက္ႏွိပ္ျပီး

အဲသလိုမ်ဳိး

သူတို႔

အာဇာနည္ၾကီးမ်ားရဲ႔

အစိုးရျပန္ၾကားေရးက

ျပန္ၾကားေရးဌာနက

က်န္ရစ္သူမိသားစုေတြထံ

အထိမ္းအမွတ္စာေစာင္ေတြ

ႏွစ္စဥ္လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ အာဇာနည္ၾကီးမ်ားရဲ႔

က်န္ရစ္သူမိသားစုေတြက

ဆြမ္းေကၽြးတရားနာျပဳလုပ္ျပီး ဆုံၾကေလ့ရွိပါတယ္။

ဇူလိုင္

မိတ္ေဟာင္းေဆြေဟာင္း

သားသမီးေျမးျမစ္မ်ား

၁၉

မွာ

ရဲဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ားနဲ႔

ေတြ႔ဆုံလက္ဆင့္ကမ္းၾကပါတယ္။

အဲသည္စာအုပ္ေလးေတြကိုလည္း အမွတ္တရ ေ၀ၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲက စာအုပ္တအုပ္ကို ကူးယူတင္ျပလိုက္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ဇူလိုင္ ၁၉ - ၄၁ ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႔ကို တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းက ေနအိမ္တြင္

က်င္းပခ်ိန္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အဲသည္စာအုပ္ေတြကို လက္မွတ္ထုိးျပီး မိတ္ေဆြမ်ား၊ မိသားစုမ်ားကို အမွတ္တရ ေပးခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါမယ္။

(Painting by Sitt Nyein Aye on 8888, MyanmarISP.com)

လမ္းတလမ္း၊ ပန္းတဖူးနဲ႔ သူ႐ူးတေယာက္ ေအာင္သာငယ္ ဇူလုိင္ ၂၀၊ ၂၀၀၈ ဒီလမ္းကို သူေလွ်ာက္ခဲ့သည္မွာ အႏွစ္ ၂၀ နီးပါးရွိေတာ့မည္။ ေန႔တိုင္း မနက္မိုးလင္း ၆ နာရီကေန ညေနမိုးခ်ဳပ္ ၆ နာရီထိ ဒီလမ္းကို အသြား အျပန္ သူ ေလွ်ာက္ေနခဲ့သည္မွာ

ႏွစ္ေတြက အႏွစ္ ၂၀ နီးပါးရွိေတာ့မည္။ ဆိုေတာ့ ဒီလမ္းေပၚမွာ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာရွိသည္ ဆိုတာကို အတိအက် သူ သိေနခဲ့သည္။ သူ႔မ်က္ေစ့ကို မွိတ္ထားဦး၊ ဘယ္ေနရာမွာ ဘာ အေဆာက္အဦး

ရွိသည္

ဆိုသည္ကိုပင္

သူ

ေျပာျပေနႏိုင္ပါေလသည္။

ဒီလမ္းကို

သူ

ေလွ်ာက္ေနခဲ့သည့္ အႏွစ္ ၂၀ အတြင္းမွာ ဒီလမ္းရဲ႕ ေဘးဘီ ၀ဲယာ တဖက္တခ်က္မွာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

248

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အေျပာင္းအလဲေတြလည္း ရွိခဲ့ပါသည္။ ဒါေပသည့္ ထို အေျပာင္းအလဲမ်ားက ေန႔ခ်င္း ညခ်င္း ေျပာင္းလဲခဲ့ၾကသည္ မဟုတ္ပါ။

ဥပမာ ဆိုပါစို႔။ ဒီလမ္းေပၚမွာ လဘက္ရည္ဆိုင္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့သည္။ တရက္ရက္မွာ လဘက္ရည္ဆိုင္အသစ္တခု ဒီလမ္းေပၚမွာ ေပၚလာေတာ့မည္ ဆိုပါစို႔။ သူကေတာ့ ဒီလမ္းကို ေန႔စဥ္ေလွ်ာက္ေနသူပီပီ

ဒီေနရာမွာ

လဘက္ရည္ဆိုင္

အသစ္တခု

ေပၚလာလိမ့္မည္ကို

ေသေသခ်ာခ်ာကို သိေနခဲ့ပါေလသည္။ ဘာလို႔လဲဆို လဘက္ရည္ဆိုင္တခုကို ဖြင့္မည္ဆိုလ်င္ အရင္ဆံုးကေတာ့ ဆိုင္းဘုတ္တခု တပ္ရမည္ မဟုတ္လား။ ၿပီးေတာ့ လဘက္ရည္ဆိုင္တခု လိုအပ္သမွ်ကို ဆိုင္မဖြင့္ခင္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ရမည္ မဟုတ္လား။ ဒါေတြအားလံုးကို ႀကိဳတင္ ျမင္ေနရပါသည္။ ဒီေတာ့ သူကလည္း ႀကိဳၿပီး ေျပာျပႏိုင္ပါသည္။ လဘက္ရည္ဆိုင္ အသစ္တခု ဖြင့္ေတာ့မယ္။ ေနာက္တခု

ေျပာစရာ

ရွိေနပါေသးသည္။

ဒီလမ္းေပၚမွာ

ရွိသမွ်

အေဆာက္အဦးေတြကိုလည္း တခုမက်န္ သူ သိေနပါသည္။ သူ႔မ်က္ေစ့ မိွတ္ထားခဲ့သည့္တိုင္ ဒီလမ္းေပၚမွာ

ဘယ္ေနရာမွာ

အလြတ္ရေနၿပီးသား

ဘာ

ျဖစ္ပါသည္။

အေဆာက္အဦးရွိသည္

တခါတခါေတာ့လည္း

ဆိုသည္ကို

ဒီလမ္းေပၚမွာ

သူက

အေဆာက္အဦး

အသစ္ေတြ ေပၚလာခဲ့ပါသည္။ ဒါေပသည့္ ဒီအေဆာက္အဦးေတြ အားလံုးက လက္ေဖ်ာက္ တခ်က္တီးၿပီး

ေပၚလာၾကသည္ေတာ့

ေပၚလာေတာ့မည္ကို

ရက္ေပါင္း

မဟုတ္ပါ။

မ်ားစြာကပင္

ဒီေနရာမွာ

မည္သူမဆို

အေဆာက္အဦးတခု

ႀကိဳသိႏိုင္ေနပါသည္။

ဥပမာ

အေဆာက္အဦး တခုကို ေဆာက္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္သည့္ အုတ္၊ သဲ၊ ဘိလပ္ေျမ- စသည္မ်ားကို ထို အေဆာက္အဦးကို

ေဆာက္မည့္ေနရာတြင္

စတင္

ေနရာခ်ကတည္းက

ဒီေနရာမွာ

အေဆာက္အဦးတခု ေဆာက္ေတာ့မည္ ဆိုသည္ကို သိႏိုင္ေနသည္ မဟုတ္လား။ ----သို႕ေသာ္လည္း ဒီလမ္းကို အပ္က်သည္ကအစ သိသည္ဟု သူထင္ေနေသာ အေတြးမ်ား အဆံုးသတ္ သြားေသာ ေန႔တေန႔က ေရာက္လာခဲ့ပါသည္။ ထိုေန႔က အႏွစ္ သူေလွ်ာက္ခဲ့ေသာလမ္းသည္

သူ

ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ေလသည္။

တခါမွ

မေလွ်ာက္ခဲ့ဖူးေသာ

၂၀ နီးပါး

လမ္းတလမ္း

အျဖစ္

----ထိုေန႕က ဒီလမ္းမွာ ေရႀကီးခဲ့သည္။ ဒီလမ္းေပၚမွာ အေျပာင္းအလဲတခု ျဖစ္ေတာ့မည္ကို

အၿမဲတမ္း ႀကိဳသိေနေသာ သူသည္ ထိုေန႔က ဒီလမ္းမွာ ေရႀကီးလိမ့္မည္ကို ႀကိဳမသိႏိုင္ခဲ့ပါေခ်။ ထိုေန႕က အရွိန္အဟုန္ ျပင္းစြာ စီးဆင္းက်လာေသာ ပင္လယ္ႀကီးတခုမွ ေရလိႈင္းမ်ားျဖင့္ ဒီလမ္းေပၚမွာ

ေရလွ်ံခဲ့ပါေလသည္။

သယ္ေဆာင္သြားခဲ့ေလသည္။

ဒီလမ္းေပၚမွာ

ဒီလမ္းေပၚမွာ

ရွိသမွ်

လူအားလံုးကို

ထိုေရလိႈင္းက

အရာမ်ား၊

သူျမင္ေနက်

သူျမင္ေနက်

အေဆာက္အဦးမ်ား၊ သူျမင္ေနက် လူမ်ားကို ဘာတခုမွ သူ မျမင္ရေတာ့။ သူျမင္ေနရသည္က သူတခါမွ

မေတြ႕ခဲ့ဖူးေသာ

အရပ္တိုင္းမွာ

လူေတြရဲ႕

လူစိမ္းေတြ--

မ်က္ႏွာေတြခ်ည္းသာ။

လူစိမ္းေတြ---။

ဒါေပသည့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

သူ

ၾကည့္မိေလရာရာ ဒီလူေတြအားလံုးက 249

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဦးတည္ရာတခုတည္းကိုသာ စီးဆင္းသြားေနေသာ

ညီညီညာညာ

ဒီေရလိႈင္းႀကီးထဲမွာ

စီးဆင္းသြားေနေလသည္။

သူကိုယ္တိုင္

အလ်င္အျမန္

ပါ၀င္စီးဆင္းေနရင္း

သူ

နားလည္သြားမိပါသည္။ - ဒီလမ္းဟာ ငါအႏွစ္ ၂၀ နီးပါး ေန႕စဥ္ေလွ်ာက္ခဲ့တဲ့ လမ္းတလမ္း မဟုတ္ေတာ့ဘူး။

ဒါဟာ

အသစ္လြင္ဆံုး

လမ္းတလမ္းပဲ၊

ဟုတ္တယ္--

ေဟာင္းႏြမ္း

ေမွးမွိန္လြန္းတဲ့ေန႔ေတြကို ေတာက္ပသြားေအာင္ ေဆးေၾကာ လတ္ဆတ္ပစ္မယ့္ လမ္းပဲ။ ----ေန႕စဥ္ မနက္ဆိုလ်င္ အိမ္ကေန သူထြက္ၿပီး ေနရာတခုကို ဦးတည္ကာ ဒီလမ္းေပၚ သူေလွ်ာက္ခဲ့သည္။ ညေန ေစာင္းလွ်င္ ဒီလမ္းကပင္ အိမ္သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။ ထိုေန႔ကေတာ့ အရာရာ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည့္ ဒီလမ္းကို သူမသိခဲ့သည့္ လူစိမ္းမ်ားနဲ႔ အတူေလွ်ာက္ရင္း ညေန ေစာင္းသြားသည့္တိုင္

သူ

အိမ္မျပန္ႏိုင္ခဲ့ပါ။

တကယ္တမ္း

အျပည့္အစံုေျပာရလွ်င္ေတာ့

ထိုေန႔ကစၿပီး ယေန႔အထိ သူ အိမ္မျပန္ႏိုင္ခဲ့ပါေခ်။ သူက အိမ္ျပန္ေနာက္က်ေနခဲ့သူ တေယာက္ မဟုတ္ပါလား။

----ဒါေပသည့္

သူ႔လိုပင္

အိမ္ျပန္ေနာက္က်ေနခဲ့သူမ်ားကို

ညေနဆည္းဆာရီထဲမွာ

သူေတြ႔ရသည့္အခါ အေဖာ္စံုေသာ ဒီလမ္းတလမ္းကိုပဲ သူ ႏွစ္သက္ေနမိေသးေတာ့သည္ေလ။ ----------

`ဒီလမ္းကိုေတာ့ ဆံုးေအာင္ေလွ်ာက္ရမယ္ဗ်` သူက အားတက္သေရာ ေျပာေနမိသည္။

`ေအးပါဗ်ာ။

က်ေနာ္လည္း

ေကာင္းမလဲလို႔

ဒါကိုပဲ

က်ေနာ္

စဥ္းစားေနတာပါ။

စဥ္းစားေနတာဗ်`

ဒါေပမယ့္

ဘယ္ကို

ကိုေမာင္ေမာင္က

သြားရင္

သူ႔ထံုးစံအတိုင္း

ေလေအးေအးေလးျဖင့္ ေျပာေနေလသည္။ `ေျမာက္ပိုင္းကိုေတာ့ မသြားခ်င္ဘူးဗ်ာ။ အေရွ႕ဘက္ကို က်ေနာ္ ပိုစိတ္၀င္စားတယ္။

ႏိုင္ငံတကာနဲ႔လည္း အထိအေတြ႔ ပိုလြယ္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္` သူကေတာ့ ျဖန္႔က်က္ ေတြးေလ့ရွိသည့္အတိုင္း ေလွ်ာက္စဥ္းစားရင္းက ပိုေကာင္းသည္ ထင္ေသာ အေရွ႕ဘက္ကို ဆႏၵရွိေနမိသည္။ `ေအး ခင္ဗ်ားေျပာမွ က်ေနာ္ သတိရတယ္။ ကရင္ႀကီး မွတ္မိတယ္ ဟုတ္လား။ သူ

က်ေနာ့္ကို ဆက္ထားဖူးတယ္။ တခုခုျဖစ္ရင္ သူ႔ဘက္ကိုထြက္လာခဲ့ တဲ့` ကိုေမာင္ေမာင္က ေျပာရင္း သူ႔မ်က္မွန္ ေသးေသးေလးကို ဖံုသုတ္ေနျပန္သည္။ `ဒါဆိုလည္း လုပ္ဗ်ာ။ က်ေနာ္ က်န္တဲ့ ေဘာ္ေဘာ္ေတြကို စုလိုက္ဦးမယ္။ မနက္ျဖန္ ကိုေဇာ္ႀကီးအိမ္မွာ က်ေနာ္ အားလံုးကို ဆံုဖို႔ ခ်ိန္းထားတယ္။ အားလံုးစံုရင္ က်ေနာ္ ခင္ဗ်ားကို ဖုန္းထိုးလိုက္မယ္။ အိုေက` ေျပာရင္း သူ ထိုင္ရာမွ ထထြက္လာခဲ့သည္။ ေနာက္ေန႔

လူအားလံုး

စံုေတာ့

အေရွ႕ဖ်ားသို႔

သြားဖို႔ကိစၥကို

သူ

စတင္

ေဆြးေႏြးလိုက္သည္။ သေဘာ တူသူက တူ၊ မတူသူက မတူ။ `အိုေက၊ မတူတဲ့လူေတြ ျပန္ဗ်ာ။ 250 vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တူတဲ့သူေတြပဲ

ေနခဲ့ၾကေတာ့`

သူက

စိတ္လည္း

သိပ္မရွည္တတ္သူပီပီ

အျပတ္ပဲ

ေျပာလိုက္သည္။ ဒီလိုနဲ႔ လူ ၆ ေယာက္ က်န္ေနခဲ့သည္။ `ေၾသာ္- ဒါပဲလား။ ၂ လနီးပါး အတူတူ ေလွ်ာက္လာခဲ့ၾကတာမွာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ လမ္းတူတာက ဒီ ၆ ေယာက္ပဲလား` သူ႕ဘာသာသူ

ေတြးေနမိျပန္သည္။ ဒီလိုနဲ႔ ကိုေမာင္ေမာင့္ကို သူ ဖုန္းေခၚလိုက္သည္။ အေျခအေနေတြကို လိုတိုရွင္း

သူ

ေျပာျပလိုက္သည္။

ဘားအံကားဂိတ္ကို

အားလံုး

`ေအး

လာခဲ့ဗ်ာ။

က်ေနာ္ က်ေနာ္

အဆက္ရၿပီဗ်။ လက္မွတ္

မနက္ဖန္

၀ယ္ထားမယ္။

လဘက္ရည္ဆိုင္မွာ ဆံုမယ္` ကိုေမာင္ေမာင္က ေျပာၿပီး ဖုန္းခ်သြားေလသည္။

၉

နာရီ

အနားက

တကယ့္တကယ္ ေနာက္ေန႕မနက္က်ေတာ့ ကိုေဇာ္ႀကီးကိုယ္တိုင္က - `ခင္ဗ်ားလည္း သိပါတယ္ဗ်ာ။ က်ေနာ့္ အေၾကာင္းကို။ ဒါေပမယ့္ မိန္းမက သေဘာ မတူဘူးဗ်။ သိတဲ့အတိုင္း က်ေနာ့္ သမီးေလးကလည္း အခုမွ ၅ လ ပဲ ရွိေသးတာ` လို႕ေျပာေတာ့ က်န္သူေတြကလည္း `ငါ့အေမက

ေနမေကာင္းျဖစ္ေနတာကြ။

ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ။

ငါ့ကို

ငါ

ခြင့္လႊတ္ကြာ`

ႏွႈတ္ဆက္ေတာ့

`မင္းဟာက

ငိုတယ္၊

ဘာမွလည္း

ငါလည္း

ေသေသခ်ာခ်ာ

ေျပာႏိုင္ေသးတာမဟုတ္ဘူး။ ညက အဲဒါကို ငါ စဥ္းစားတယ္။ ေသခ်ာမွ ငါ့ကို ေခၚကြာ။ အခုေတာ့ ငါ မလိုက္ခ်င္ေသးဘူး``----- -------` `----- ----- ----- ----- ----- ----- -----``----- ----- ----- -----` အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြ

အမ်ိဳးမ်ိဳးကို

သူၾကားေနရသည္။

`ေအးပါကြာ၊

ေအးပါကြာ၊

မင္းတို႕ ငါ့ကို အခုလို လာေျပာတာပဲ ငါေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အားလံုးကို ငါ နားလည္ပါတယ္` ေဒါသနဲ႕

ေျပာရင္း

ကိုေဇာ္ႀကီးကို

ႏႈတ္ဆက္ၿပီး

ဘားအံကားဂိတ္သို႕

ထြက္လာခဲ့သည္။

(အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ကိုယ္တိုင္ မိသားစုေလးရွိေနၿပီျဖစ္ေသာ သူသည္ ကိုေဇာ္ႀကီး ခံစားမႈကို ေကာင္းေကာင္း နားလည္ေနတတ္ပါၿပီ) ဒီလိုနဲ႕ ဘားအံကားဂိတ္နားက လက္ဘက္ရည္ဆိုင္မွာ ဆံုၾကေတာ့ သူနဲ႕ လမ္းတူသူက

ကိုေမာင္ေမာင္ တေယာက္တည္းသာ။ (ဒါေတာင္ အဲသည္ အခ်ိန္က ကိုေမာင္ေမာင့္ ဇနီးသည္က သမီးေလးတေယာက္ မီးဖြားၿပီးကာစသာ ရွိေသးသည္။ အခုအခ်ိန္မွာ ကိုေမာင္ေမာင့္ကို သူ အရမ္းေလးစားမိပါသည္) ဒီလိုနဲ႕

သူတို႕ႏွစ္ေယာက္

ေကာ့ကရိတ္ဆက္ထြက္၊ သူကေတာ့

ေကာ့ကရိတ္

စစ္တပ္ဂိတ္က

ဘားအံေရာက္၊

အ၀င္မွာေတာ့

အတင္းထြက္ေျပးရင္း

တညအိပ္။

ကိုေမာင္ေမာင္

သူ႔လိုပင္

ေနာက္ေန႔

အဖမ္းခံရသည္။

ထြက္ေျပး

လာသည့္

ကို၀င္းထိန္နဲ႔အတူ လြတ္လာခဲ့သည္။ အျဖစ္အပ်က္မ်ားက အိပ္မက္လိုပင္။ ညေရာက္ေတာ့ ေကာ့ကရိတ္ေက်ာင္းသားမ်ားက သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို အိမ္ တအိမ္ၿပီး

တအိမ္၊ ဘုန္းႀကီး ေက်ာင္း တခုၿပီးတခု ပို႔ၿပီး လိုက္ဖြက္ေနေလသည္။ စစ္တပ္ကလည္း ေနာက္က လိုက္ဖမ္းေနသည္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ လူသူ မရွိေသာ အိမ္တအိမ္မွာ ေျပးလႊားျခင္း ဇာတ္လမ္းက ဆံုးခန္းတိုင္သြားႏိုင္ေတာ့သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

251

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒီလိုနဲ႕

ေနာက္တေန႕မွာေတာ့

ကရင့္

အမ်ိဳးသား

လြတ္ေျမာက္ေရး

တပ္မေတာ္

ထိန္းခ်ဳပ္ရာ အရပ္ဆီ ဦးတည္ေနသည့္ လမ္းေပၚမွာ စီးဆင္းေနၾကသူအားလံုးနဲ႕အတူ သူလည္း တကိုယ္တည္းစီးဆင္းလ်က္။

စက္တင္ဘာလ ၂၇၊ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္။ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုး အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွ ဒူးပလာယာ

ခရိုင္

ကရင္အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္

တပ္မဟာ

(၆)

ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္ရွိ ေသ့ေဘာဘိုးစခန္းသို႕ သူ ေရာက္ရွိခဲ့ပါေလျပီ။ ဒါက သူ ေလွ်ာက္ခဲ့ေသာ

လမ္း အဆံုးလား။ သူ မသိေသးပါ။ သူ႕လိုပင္ ေရာက္ရွိေနေသာ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ မ်က္ႏွာမ်ား။

အားလံုးက

သူစိမ္းေတြခ်ည္းသာ။

သူကေတာ့

တေယာက္တည္းပါေပ။

အဆက္အစပ္ေတြ အားလံုးကလည္း ကိုေမာင္ေမာင္နဲ႕ အတူ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ျပီ။ ဒါေပသည့္ ဒီလမ္းကို

ေလွ်ာက္မိကတည္းက

ေနာက္လွည့္ျပန္ဖို႕

ဘယ္တုန္းကမွ

သူကေတာ့ ရသလို ဆက္ေလွ်ာက္ဖို႕ ဆံုးျဖတ္ထားေလသည္။

မစဥ္းစားခဲ့မိသူပီပီ

----ႏို၀င္ဘာလ (၁) ရက္၊ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္။ ဒီလိုနဲ႕ အလြန္ရင္းႏွီးၾကေသာ သူစိမ္းမ်ားျဖင့္

ဖြဲ႕စည္းထားအပ္သည့္ သစ္တပင္က သည္ေျမမွာ ေပါက္ခဲ့ပါ ေလၿပီ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ တပ္ဦး - မကဒတ (All Burma Students' Democratic Front - ABSDF) ကို ေသ့ေဘာဘိုးစခန္းမွာ ေအာင္ျမင္စြာ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့ပါေလၿပီ။

----သစ္တပင္ရွိလ်င္

အနည္းဆံုး

ပန္းတဖူးကိုေတာ့

ေတြ႕ရမည္ပါ့။

ပြင့္မည့္ရက္ကိုသာ

ေစာင့္ပါေလ။ ---------`ဟိုးဘက္ေထာင့္မွာဗ်` ရဲေဘာ္ ကုိကုိေလးက ေျပာရင္း သူ႕ M-16 ေသနတ္ကို ထိုးခ်ိန္ျပေနေလသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

252

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရန္သူ႔ဘက္မွ

ရွိရာဘက္ကို (Trench)

တေဒါင္းေဒါင္းျဖင့္

ကိုကိုေလးက

ထဲမွာ

ေတာက္ေလွ်ာက္

ေျပာျပေနျခင္း

ရွိေနသည့္

ေလာင္ခ်ာသမားတေယာက္ကို

ျဖစ္ေလသည္။

အာပီဂ်ီ

ပစ္ခတ္ေနသည့္ သူကေတာ့

(RPG-Rocket

လွမ္းေခၚရင္း

မီးပြင့္ေလးေတြ

ဂ်ီဖိုးတလက္

ေလွ်ာက္ေျမာင္း

Propelled

ထြက္ေနသည့္

Grenade)

ေနရာကို

ၾကည့္လိုက္ေသးသည္။ အာပီဂ်ီ-၅ (RPG-5)ကို ထမ္းထားသည့္ ကရင္ ရဲေဘာ္တေယာက္ အနားကို ေရာက္လာေတာ့ မီးပြင့္ေတြ ထြက္လာေနသည့္ ေတာစပ္ကို ျပရင္း `ေယာက္ဖေရ မုိဟဲသာ

(ငရုတ္သီး)

ေနရာဖယ္ေပး

နည္းနည္းေလာက္ေတာ့

လိုက္ေလသည္။

သူ႔၀ပ္က်င္း(Fox-Hole) ခ်ိန္ရြယ္ကာ

ထိပ္ေပၚကို

အာရ္ပီဂ်ီကို

တိတ္သြားေတာ့သည္။

ေကၽြးလိုက္ဦးကြာ`ဟု

ထိုရဲေဘာ္ေလးက

ခုန္တက္လိုက္ရင္း

ပစ္လႊတ္လိုက္ေလသည္။

ဒီေကာင္

ေသၿပီလား။

`ေအး

သူ

ေျပာရင္း

ေယာက္ဖ`ဟု

ေျပာရင္း

ဂ်ီဖိုးသံၾကားေနသည့္

မီးခိုးဖုံလံုးတခုႏွင့္အတူ

မည္သူမွ်

ေတာစပ္ကို

ဂ်ီဖိုးသံလည္း

မသိပါ။

အသံကေတာ့

တိတ္သြားသည္ေလ။ ----ဒီလိုမ်ိဳး

အျဖစ္အပ်က္ေတြက

နိစၥဓူ၀။

ဖလူးခံတပ္ထဲကို

သူေရာက္ကတည္းက။

ရွင္သန္ျခင္းႏွင့္ ေသဆံုးျခင္းကို ဒဂၤါးျပားတခုရဲ႕ ေခါင္းနဲ႔ ပန္းလို သူ ျမင္ေတြ႔ေနခဲ့ရသည္မွာ ခဏခဏ။ အခုေလးပဲ ကိုယ့္ေဘးနားမွာ ရွိေနသည့္သူ တေယာက္ ေနာက္ တမိနစ္မွာေတာ့ မရွိေတာ့။

စကားေတြ

လူေတြ

စုဆံုေနၾကသည္။

ထိုင္ေျပာ။

စကားမွ

အျပံဳးေတြနဲ႕

တေယာက္ကို

တေယာက္ႏႈတ္ဆက္။

ဆံုးေအာင္မွ

မေျပာရေသး

လက္နက္ႀကီးေတြက

က်ေရာက္ေပါက္ကြဲ။ လူေတြ အားလံုးက ဖရိုဖရဲ။ မီးခိုးေတြစဲသြားေတာ့ ကိုယ့္ အနားက တေယာက္ေယာက္ကေတာ့ ေလာကႀကီးမွာ မရွိေတာ့။ ----`စိတ္ - စိတ္- ညစ္- ညစ္-တယ္ဗ်` ကိုႏိုင္က အ ထစ္ ထစ္နဲ႕ ေျပာျပန္ပါေလသည္။ ရဲေဘာ္ေတြက သူ႕ကို အ ထစ္-ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ `ဘာျဖစ္ လာျပန္တာတုန္း ကိုႏိုင္` သူကေတာ့

တပ္စုမွဴး

တေယာက္လည္း

ျဖစ္ေနေတာ့

ကိစၥအားလံုးကို

ေျဖရွင္းေပးေနရသည္ေလ။ `ဘာ- ဘာ- ျဖစ္ရမွာလဲ - တညတည္း က်-က်-ေနာ္ ကင္း ႏွစ္-ႏွစ္ ခါ

ေစာင့္- ေစာင့္ရတယ္` `ဟုတ္တယ္ ကိုႏိုင္။ အားလံုးပဲ တညတည္း ၂ ခါေစာင့္ရတယ္။ ကိုႏိုင္

မသိလို႕။ က်ေနာ္တို႔ အကြက္ထဲမွာ လူ ၄ ေယာက္ ေလ်ာ့သြားတယ္ေလ။ ကရင္ ရဲေဘာ္ ၂ ေယာက္ က်သြားတယ္။ ၂ ေယာက္က ဒဏ္ရာရၿပီး ေဆး႐ံုမွာ။ က်ေနာ္တို႔ လူ ၄ ေယာက္

ထပ္မရေတာ့။ အလွည့္နဲ႕ အားလံုး ကင္းေစာင့္ေနရတာ` သူရွင္းျပလိုက္ေတာ့ ကိုႏိုင္လည္း ၿငိမ္သြားပါေလသည္။ ----ကိုႏိုင့္ကိုေျပာျပီး အအိပ္ပ်က္

နိစၥဓူ၀

သူကိုယ္တိုင္လည္း လက္နက္ႀကီး

စိတ္ညစ္ေနမိေလေတာ့သည္။

လက္နက္ငယ္

မ်ိဳးစံုရဲ႕

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

အစားပ်က္

ပစ္ခတ္သံေတြၾကားထဲမွာ 253

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရွင္သန္ေနရသည့္ ဘ၀က ငရဲက်ေနသလိုပင္။ ဒါေပသည့္ ဒီလမ္းက သူတို႔ ေရြးခဲ့သည့္လမ္း မဟုတ္ပါလား။ အဘယ္မွ် ၾကမ္းတမ္းၾကမ္းတမ္း ဆက္ေလွ်ာက္ၾကရမည္ မဟုတ္လား။

----တခါတခါလည္း

က်ိန္းေသတာ

သူ႔ဘာသာသူ

တခုကေတာ့

သူ

ေမးေနမိေသးသည္။ အပါအ၀င္

ငါ

ဘာေတြလုပ္ေနတာလဲ၊

ရဲေဘာ္ေတြအားလံုး

ေန႔တေန႔ကို

႐ူးသြပ္ေနၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ----ဘယ္သူေရးတဲ့

ဘယ္စာအုပ္လဲေတာ့

သူ

မမွတ္မိ။

စာအုပ္တအုပ္ထဲမွာ

သူ

ဖတ္ရဖူးသည္ - ေကာင္းျမတ္တဲ့ စိတ္ဆိုတာ ႐ူးသြပ္တဲ့ စိတ္နဲ႔ ကင္းကြာလို႔ ရတာ မဟုတ္ဘူး ဆိုပဲ။ အဲသည္စာ ဖတ္ၿပီးသြားခ်ိန္တုန္းက ေကာင္းျမတ္တဲ့ စိတ္ဆိုတာ ဘာလဲ။ မေကာင္းျမတ္တဲ့ စိတ္ဆိုတာကေရာ

ဘာတဲ့လဲ။

ေနာက္ၿပီး

႐ူးသြပ္တဲ့

စိတ္ဆိုတာကေရာ

ဘယ္လိုမ်ိဳးလဲ။

မ႐ူးသြပ္တဲ့ စိတ္ဆိုတာကေရာ ဘယ္လိုမ်ိဳးလဲ။ သည္ေမးခြန္းေတြအတြက္ အေျဖရွာၾကည့္ရင္းက သူ ႐ူးခ်င္ခ်င္ ျဖစ္သြားခဲ့ဖူးသည္။

----အခုခ်ိန္မွာေတာ့

ရဲေဘာ္ေတြအားလံုးက

ဒီ

ဖလူးခံတပ္အတြင္းမွာ

ေန႔သစ္တေန႕ကို

ရွိေနသည့္

သူအပါအ၀င္

ျမင္ခ်င္ေနၾကသူမ်ားခ်ည္း

သူ႔

မဟုတ္လား။

အမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ျခင္း၊ ျပည္သူ႔အက်ိဳး ေဆာင္ျခင္းသည္ ေကာင္းျမတ္သည့္ စိတ္ထားနွင့္ ဒြန္တြဲေနသည္ဆိုလ်င္

သူတို႔အားလံုးသည္

ရူးသြပ္သည့္စိတ္

ရွိေနသူမ်ားသာ

ျဖစ္ပါသည္။

ေျပာရလ်င္ သူတို႔အားလံုးက သူ႐ူးေတြသာ ျဖစ္ပါသည္။ သူ႐ူးေတြၾကားထဲမွာ သူကလည္း သူ႐ူးတေယာက္သာ ျဖစ္ပါသည္။ -----

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

254

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အိမ္ျပန္ေနာက္က်ေနသည့္ လမ္းတလမ္းေပၚမွာ တေန႕ေန႕ ပြင့္လာမည့္

ပန္းတဖူးကို သယ္ပိုးရင္း မေမာတမ္း ေျပးလႊားေနသည့္ သူ႐ူးတေယာက္ကို သင္ျမင္ခဲ့ဖူးပါလွ်င္ ----

(၈-၈-၈၈ အေရးေတာ္ပံု အႏွစ္ ၂၀ ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳေရးသားပါသည္။)

အာဇာနည္ေန႔ ဘယ္လဲ ဘီဘီစီ (ျမန္မာပုိင္း) ဇူလိုင္ ၁၉၊ ၂၀၀၈

ဒီတပတ္အတြင္း အခမ္းအနားကို

ျမန္မာသတင္းေတြထဲမွာ

ခါတိုင္းႏွစ္ေတြလို

မဟုတ္ေတာ့ဘဲ

ဒီကေန႔က်ေရာက္တဲ့ အက်ဥ္း႐ံုး

အာဇာနည္ေန႔

က်င္းပခဲ့တဲ့

သတင္းကို

ျပန္ေျပာင္းၾကည့္ရေအာင္ပါ။ အာဇာနည္ေန႔ေရာက္ဖို႔ ရက္ပိုင္းေလာက္ပဲ လိုေတာ့တဲ့ အခ်ိန္အထိ

အခမ္းအနား က်င္းပျဖစ္မျဖစ္ မသိခဲ့ရသလို က်င္းပမယ္ဆိုရင္ေတာင္ ဘယ္လိုပံု ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ျပဳလုပ္မယ္ဆိုတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒီလို

မတင္မက်

ျဖစ္ခဲ့ၾကရတာကလည္း

မလိုေတာ့တဲ့

အခ်ိန္က်မွ

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့

အာဇာနည္ေန႔ေရာက္ဖို႔

တပတ္ေတာင္

ႏိုင္ငံျခားသံရံုးသံတမန္ေတြကို

အခမ္းအနား

တက္စရာ မလိုေတာ့ဘူးလို႔ ျမန္မာအစိုးရဘက္က အေၾကာင္းၾကားခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသံရံုးက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၿဗိတိသွ်သံအမတ္ႀကီး မာ့ခန္းနင္း (Mark Canning)က ဘီဘီစီကို အခုလို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

"က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ လာမယ့္ စေနေန႔က်ရင္ က်င္းပမယ့္ အခမ္းအနားကို တက္ေရာက္ဖို႔

ျပင္ဆင္ထားတာပါ။ မေန႔တုန္းကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သံတမန္အသိုင္းအ၀ိုင္းကို တက္ေရာက္ဖို႔ ဖိတ္ၾကားမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက အေၾကာင္းၾကားလာပါတယ္။ သံတမန္ေတြမပါဘဲ

ဒီအခမ္္းအနားကို

ဆက္က်င္းပမွာလား

ဆိုတာကိုေတာ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

က်ေနာ္တို႔

255

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မသိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အရင္ႏွစ္ေတြကလို က်ေနာ္တို႔ ဒီအခမ္းအနားမွာ ပါ၀င္ဖို႔ အစီအစဥ္ မရွိေတာ့ပါဘူး။"

အာဇာနည္

ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြရဲ႕

မိသားစုေတြကိုလည္း

ၿပီးခဲ့တဲ့

၂

ရက္ကမွ

အခမ္းအနားတက္ဖို႔ ႏႈတ္နဲ႔ ဖိတ္ခဲ့တာပါ။ ဒီႏွစ္အာဇာနည္ေန႔ကို ခါတိုင္းနဲ႔မတူဘဲ ရန္ကုန္မွာ အက်ဥ္း႐ံုးက်င္းပတာျဖစ္သလို ေကာ္မတီ

ဦးစီး

ျဖစ္သြားပါတယ္။

၀န္ႀကီးဌာနေတြ

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕

အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြရဲ႕

ေနျပည္ေတာ္

ေျပာင္းသြားလို႔

လာဖိတ္ရင္းနဲ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္ တဲ့။ အရင္တုန္းကဆို

က်င္းပသူကလည္း

ႏိုင္ငံေတာ္

ႏိုင္ငံေတာ္အခမ္းအနားအျဖစ္နဲ႔

က်င္းပခဲ့တဲ့

စည္ပင္သာယာေရး

မိသားစု၀င္ေတြကိုေတာ့

ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္က

အႀကီးအကဲေတြ

အာဇာနည္ေန႔ကို

ဦးစီးက်င္းပရတာလို႔

ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ၿပီး

န၀တ၊

နအဖ

ေခတ္မွာ

ယဥ္ေက်းမွဳ၀န္ႀကီး ၀န္ႀကီး အဆင့္သာ တက္ခဲ့ရာက အခု ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္သာတက္တဲ့အျဖစ္ ေရာက္လာပါၿပီ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔တကြ

အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ

က်ဆံုးခဲ့တဲ့

အခ်ိန္မွာ

ႀကိဳးပမ္းတဲ့

သံုးသပ္ေနၾကပါတယ္။

တႏိုင္ငံလံုး ဥၾသဆြဲ အေလးျပဳခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာလည္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ပါၿပီ။ ဒါေတြဟာ အာဇာနည္ေန႔ကို ဒီလိုဆိုရင္

ေမွးမွိန္ေအာင္

အစိုးရက

(Kanda)တကၠသိုလ္

ဘာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ

လကၡဏာေတြလို႔

ေမွးမွိန္ေအာင္

ႀကိဳးပမ္းတာပါလဲ။

ယဥ္ေက်းမွဳဆိုင္ရာဌာန

ေအးခ်မ္းကေတာ့ အခ်က္ ၂ ခ်က္ကို ေထာက္ျပသံုးသပ္ပါတယ္။

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ

ပါေမာကၡ

ကန္တ

ေဒါက္တာ

(photo:www.kuis.ac.jp) "တခ်က္က ဘာလဲဆိုလို႔ရွိရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဆိုတဲ့ နာမည္ကို ေမွးမွိန္ေအာင္

လုပ္ခ်င္တာ ျဖစ္ဖို႔မ်ားတယ္။

အဲ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ႐ွဳေထာင့္က ၾကည့္မယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ political legacy လို႔ ေခၚတာေပါ့ေလ။ ႏိုင္ငံေရး အေမြဆက္ခံမႈဆိုတာကို ျဖတ္ေတာက္ပစ္ခ်င္တာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

သူတို႔စိုက္ထူလိုတဲ့

ႏိုင္ငံေရး

အစဥ္အလာဆိုတာက

၁၉၆၂

မွာ

စတဲ့

ႏိုင္ငံေရးအစဥ္အလာပါ။ သူတို႔က အတိတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းကိုလည္းပဲ ဒီအစဥ္အလာနဲ႔ပဲ ႐ွဳျမင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္ဆိုတာ အေတာ္ေလး ထင္ရွားေနတာပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာကေတာ့

ေအာင္ဆန္းဆိုတဲ့

နာမည္ကို

လူေတြက

တသသ

ေျပာေနၾကလို႔ပါပဲ။ ဆိုေတာ့ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆိုရင္ပဲ ေအာင္ဆန္းဆိုတာ ပါေနၿပီ။ အဲေတာ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

256

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဘယ္သူ႔ရဲ႕သမီးလဲ ဆိုတာကို လူတိုင္းသိတယ္။ ျပည္သူက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို ခ်စ္ၾကတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ခုန ဒုတိယအခ်က္မွာပါတဲ့ ဆက္ႏြယ္မွဳ အေမြဆက္ခံမွဳ ဆိုတာက ျဖစ္လာတယ္။

အဲေတာ့ ဒါဟာ အဓိက အခ်က္ပါပဲခင္ဗ်။ ဒီ ေအာင္ဆန္းဆိုကို သူက ျဖဳတ္ခ်င္တာ၊ အဲေတာ့

ျဖဳတ္လို႔မရဘူး။

လူတိုင္းက

ေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊

ေအာင္ဆန္းစုၾကည္

ျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီဟာက political legacy ျဖစ္လာတယ္ေလ။ political legacy ျဖစ္လာေတာ့ ဒီ political legacy (ႏိုင္ငံေရး အေမြဆက္ခံမႈ) ကို ျဖတ္ေတာက္ခ်င္တာ။"

အာဇာနည္ဗိမာန္ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း ဇူလိုင္ ၁၈၊ ၂ဝဝ၈

ေၾသာ္၊

အေဆာင္ေဆာင္နန္းေတြ၊

ၾကငွန္းေတြႏွင္႔ေႏွာ၊

ေအာင္စာတမ္းခ်ဳိ႕ေစဘို႔၊

ေအာင္ပန္းညိဳ႕ရရွာတဲ႔၊

အေခါင္မျမန္းခင္က၊

ေတာင္တမန္းတို႔ဗမာမွာ၊ အေဟာင္းသံသရာ အငုတ္ေတြႏွင္႔ ေအာင္ဆန္းတို႔ မသာမယာဟာ၊

၎

မရဏာစမုတ္မွာေတာ႔

က်ဳပ္ျဖင္႔ သၿဂဳႋ ဟ္ခ်င္။ ေၾသာ္

ကံၾကမၼာ

ခ်ဳပ္သနဲ႔

တပည့္ရင္းေတြမို႔၊

မ်က္ရည္က်က်ၿပီး၊

ခက္ကျပီ

ဘေလာင္ဆူေတာ႔၊

ယမန္သနစ္ေတြေပါ့၊ တေသာင္းဇမၺဴရမ္းေနၾက၊ ရမ္းလာတဲ႔အေရးတြင္မွ၊

ယင္းအလိုတြင္၊

လက္ဆည္လို႔

ေသာင္းျမန္

ေဒါင္းလံပု၀ါအုပ္ပါလို႔

က၀ိမတင္းႏိုင္ဘုကြယ့္

ေတာင္ဇမၺဴ

အေလာင္းစည္သူရဲ႕နန္္းကိုျဖင္႔၊

အလုပ္ေပထင္႔၊

သတိကင္းကာ

မရနိုင္ဘူ႔၊

ပုဂံေခတ္ဆီက၊

ရန္အျဖစ္မကြယ့္

ေသာက

ယေခါင္မူ

မေႏွးသေနာ္

က်န္ရစ္သူေျမးေတာ္

လူၾကမ္းဓျပေတြ ေဘးအေပါင္းႀကီးစြာ

ၾကမ္းလာ

ေ၀ဒနာအစံုနဲ႔၊

ေသြးေခ်ာင္းစီးကာ ေသရွာပံုရဲ႕ျပင္ ေရႊျမန္မာဘံုမွာ အမင္းမင္း သမတေတြနဲ႔၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

257

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သတင္းလွတဲ႔

အင္း၀ရာဇာအမြန္

သာလြန္မင္းကိုမွ၊

သားရင္း

ရွင္တ႐ုပ္ကယ္က၊

႐ွင္ဘုရင္လုပ္မယ္ အက်ယ္ဇယားေတြျဖင့္၊ ဒ၀ယ္သားေတြ ဗိုလ္၀င္ခံလို႔မို႔၊ ဟိုအရင္ ယမန္ နန္းေတာ္စီးစဥ္က၊ အပ်က္ႀကီးပ်က္ကာ အသက္ခႏၺၶာေတြဆံုးပံုနဲ႔၊ တထံုးေနာက္တနဲမွာေတာ႔၊ မင္းရဲရႏၱမိတ္ခမ်ာမွာ

ညီသနင္းေပေပါ့၊

ပုန္ကန္တဲ႔အတိုင္းရဲ႕ျပင္၊

ျပည္မင္းဂုဏ္ခံလို႔၊

တလိုင္းနယ္

မႈန္မႈန္ဆန္ဆန္

ေရႊျပည္တခြင္မေတာ့၊

ဓမၼေစတီဘုရင္လက္ထက္တုန္းဆီက၊ လက္႐ုံးရည္ တသိန္ လွ်မ္းေပတဲ႔၊ သမိန္ဗရမ္းဆိုသူ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုျဖင္႔၊ မဟုတ္တ႐ုတ္ အေကာင္ ေတေလ တေစၦ ကိုက္တာနဲ႔၊ ေၾသာ္ ေဖြေဖြရွာရွာ မေက်စရာေပေပါ႔ေႏွာ၊

မေရမရာ

ေသ႐ြာဆိုက္သလိုပါ့၊

အခိုက္အခါတူမို႔လို႔၊

ဆရာတမူ

မၾကာမၾကာ လြမ္းရပါတဲ႔၊ ဘမရာ အဆူဆူ ၾကာၾကငွန္းေတြႏွင္႔၊ ျမန္မာဇမၺဴ အညာမန္းတြင္ျဖင့္ ငါတလူ ငါသရမ္းေရာ့မဟဲ့လို႔၊ သာခန္း ပလႅင္ညႊန္းၿပီး၊ ျမင္ကြန္းပိုင္ သူပုန္ထစဥ္က၊ ႀကံဳရသူ မသာေတာ္ႏွင္႔၊

ပမာေသာ္တူတယ္လို႔

ႏိႈင္းမိတယ္၊

႐ိုင္းသတဲ႔

အတိတ္ယခင္လိုေနာ္ကြယ္၊

စကိုင္းတပဲ့ ဂိုဏ္းဖြဲ႔ေတြနဲ႔၊ မိႈင္းရဲ႕စိတ္ထင္။ မင္းစိတ္မင္းမာန္ ရန္ခပင္းကိုတဲ႔

အႀကံအဖန္ကင္းလိုက္ပံုက၊

ေမာင္းကာႏွင္၊

အဂၤလိပ္

ေဒါင္းျမန္မာတခြင္မွာျဖင့္

တေကာင္းရာဇ၀င္ကိုတဲ႔ ဆက္ခ်င္သေကာ။

ယင္းဂ်ပန္

နွစ္တန္ရွင္းပါလို႔၊

ယခင္သေဘာ၊

(အိုကြယ္)

နန္းၿမိဳ႔တည္ရန္၊ မွန္းလို႔ရည္ကာသန္တဲ႔၊ ညီလာခံ ဗိုလ္႐ႈပြဲတြင္မွ၊ ထိုထိုလူ႔ခပဲကုိမၾကည္ညိဳတဲ႔၊

၀သီလို တေျဖးေျဖး႐ူးမဟဲ႔လို႔၊ တေႏြးေႏြး မူးမူးၿပီး၊ ေခြးဘီလူးလိုအေကာင္မိုက္ေတြက၊ ေၾသာ္ အေမွာင္စ႐ိုက္ကယ္ႏွင္႔၊ ေျပာင္ေျပာင္ဘဲမိုက္မေပါ့လို႔၊ ေျဗာင္ကိုက္သဟာမွာ ယာယီၾတာအခိ်န္နဲ႔၊ ဇာတာမွိန္လို႔မို႔၊

ဂဏာမၿငိမ္

ျမန္မာ့ျပည္ေပၚကုိ

တာ၀တိန္ယြန္းၾကေပါ့၊

ဓမၼစည္ေတာ္႐ြမ္းခ်ိန္မို႔၊

အစြမ္းကုန္

ေျဖမၾကည္

သည္တခါျဖင္႔၊

ေနရီေတာ့လြမ္းေစဘို႔၊ ျပည္႐ြာ

ညီညာဘို႔

အလုပ္ေပပါ့၊ သုႆန္ တံခြန္ေစာင္းရရွာတဲ႔၊ ႐ုပ္အက်န္ခုႏွစ္ေလာင္းရယ္ႏွင္႔၊ အလြန္ေကာင္းစြာ ကမၻာတည္မည့္၊

အာဇာနည္ဗိမာန္ပုထိုးကိုျဖင္႔၊

ပါရမီအဓိ႒ာန္တမ်ဳိးရယ္ႏွင္႔၊

ရွိခိုးကာဆရာကန္ေတာ႔ခ်င္ရဲ႕၊ ျမန္မာမေတာ႔ ပူစရာဘို႔၊ တဗ်ဴဟာ ေအာင္ခမန္းတြင္မွ၊ လူမသမာ အေမွာင္သန္းခ်ိန္မို႔၊

ေသာင္ကမ္းမို႔မို႔ဆီက၊

ေဖာင္နန္းကူးတို႔ႏွင္႔

အေၾကဒဂုန္တည္းဟူေသာ

ေရစုန္ေမ်ာေလရဲ႕၊ ေၾသာ္ ေတာင္နန္းေျမာက္နန္း အေဆာင္ၾကငွန္းနဲ႔၊ အေခါင္မျမန္းရခင္က၊ ေအာင္ပန္းညိဳ႔ရ႐ွာတဲ႔၊ ေအာင္ဆန္းတို႔ ေသပံုႏွေျမာ။

(မွတ္ခ်က္ - ၁၉၆၉ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ထုတ္ေဝေသာ ေအာင္သန္း၏ေအာင္ဆန္း စာအုပ္မွ

အာဇာနည္ဗိမာန္ဘဲြ႔ေလးခ်ဳိးႀကီးကို

ျပန္လည္ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္သည္။)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

မူရင္းသတ္ပံုအတိုင္း

258

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

INTELLIGENCE Intelligence (July 2008) JULY, 2008 - VOLUME 16 NO.7 Karens Return to Delta Many Karen refugees and members of the Karen National Union (KNU) have returned to the Irrawaddy delta to assist the humanitarian relief effort and visit their families in the wake of Cyclone Nargis. Taking advantage of security lapses in Burma during the crisis, Karens who have been living along the Thai-Burmese border were able to sneak back to the delta region, where many have become actively involved in the relief mission, according to Karen sources. Several Rangoon-based Christian churches have played an important role in delivering aid to refugees and cyclone victims in the delta. A large number of Karens, both Buddhist and Christian, live in the Irrawaddy delta, which was a KNU stronghold until the 1970s.

High IQs May be Needed for Officers Seeking Plum Jobs Three army officers who served as rectors at Burmese military academies were transferred to regional commander positions in the recent military reshuffle in June. Brig-Gen Soe Win, Brig-Gen Ya Pye and Brig-Gen Kyaw Phyo were all tapped to occupy the prestigious and powerful command positions, which are regarded as gateways to higher responsibilities in the military government. Observers noted that the reshuffle of military academy rectors could signal that the junta’s top leaders are increasingly looking to fill higher level command positions with better educated officers. The regional commander positions have been traditionally filled by battle-hardened officers, many of whom served on the frontlines. Some observers speculated that the decision to name well-educated brigadier-generals as regional military commanders could be linked to the regime’s preparations for the general election in 2010. However, the strategic position of Rangoon commander was recently filled by BrigGen Win Myint, who commanded Light Infantry Division 77 in Pegu. Win Myint’s troops were involved in crushing the monk-led uprising in September 2007.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

259

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Drug Scam Suspected Not content with siphoning off some of the cyclone relief supplies for their own use, senior Burmese government officials and their cronies are now suspected of smuggling illegal drugs into the country disguised as foreign aid.

Ecstasy pills are a popular illegal drug in Rangoon and other cities.

Police and customs officials believe ecstasy pills are being smuggled into Burma as part of shipments of relief aid from Burmese communities abroad. Sources said six customs officials were suspected of involvement but were released after interrogation.

Investigation of the suspected scam is holding up the clearance of containers at Rangoon port, and humanitarian agencies are reported to be worried that their relief supplies could also be delayed. In May, the son of a senior general and a business crony were caught in a police dragnet operation searching for drug users among Burma’s high rollers. Aung Zaw Ye Myint, son of Lt-Gen Ye Mint, and a business friend, Maung Waik, were arrested on suspicion of trafficking in ecstasy pills. Lt-Gen Ye Myint is reported to have lost his job in a recent military reshuffle, but it’s not known if his son’s activities had anything to do with his dismissal. Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

260

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

BUSINESS JULY, 2008 - VOLUME 16 NO.7 Big Drop in Post-cyclone Tourism Tourism to Burma slumped following Cyclone Nargis in May, causing airlines to cancel services, holiday hotels to close and travel companies to lay off staff. Observers noted that visa restrictions applied by the Burmese authorities after the cyclone were responsible for much of the drop in tourism. The Htoo Trading Company, owned by Burmese business tycoon Tay Za, has closed two of its hotels at the beach resorts of Trishaws sit unused on an empty Ngapali and Ngwe Saung until Chaungtha beach in the Irrawaddy delta. September. Apart from (Photo: AP) suspending its RangoonBangkok flights for three months, Air Bagan, also owned by Tay Za, has dropped some of its domestic flights. Air Mandalay has suspended its weekly flights between Chiang Mai, in northern Thailand, and Rangoon.

India Provides US $84 Million in Loans, Credit India has agreed to provide Burma with US $84 million in loans and credit to build an aluminum plant and power transmission lines. Four loan agreements were signed in May by India’s Minister of State for Commerce and Power, Shri Jairam Ramesh. The agreements included a loan of $64 million to finance three power transmission lines and a $20 million credit line to build an aluminum wire plant. The two countries also signed an agreement to facilitate banking. Bilateral trade between the two nations totaled $590 million in 2005-2006, according to the Indian foreign ministry. In April, the two sides signed an accord under which New Delhi will invest $130 million to upgrade Burma’s Sittwe port on the Bay of Bengal.

New Companies on Burmese ‘Dirty List’ The Burma Campaign UK named 50 new companies to its “dirty list” of 154 firms that directly or indirectly do business with the military dictatorship—given that no one can operate in Burma without the junta’s consent. Of the 50 new companies, at least 25 are engaged in tourism and energy-related activities. Many of the newly

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

261

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

named tourism companies are based in Western countries, including European Union states which supposedly impose sanctions against the junta’s generals. They include German Travel Network; Jetstar (Australia); Journeys International (US); Elder Treks (Canada); First Choice Expeditions (US); and Undiscovered Destinations (UK). The campaign says it added BBC Worldwide to the list because the broadcaster’s commercial arm bought a 75-percent share in the Lonely Planet travel guide company, which was blacklisted because it publishes guides to Burma.

Burma Sells Gas to Thailand, China Burma’s government-run Myanmar Oil and Gas Enterprise has struck a deal to sell neighbor Thailand more natural gas from the new, still-to-be-developed M-9 offshore field in the Gulf of Martaban. Senior executives of PTTEP, Thailand’s state majority-owned energy exploration company, and Thai government officials were in Rangoon in June to close the deal, which allows Thailand to begin pumping at least 300 million cubic feet per day from the field starting about 2012. Some 80 percent of the gas will go to Thailand via a new pipeline still to be built across southeast Burma. Meanwhile, most of the gas in the Shwe gas field off Burma’s southwest coast, bordering Bangladesh—with proven reserves of more than 6 trillion cubic feet—is destined for China. The South Korean company, Daewoo, is likely to oversee—with the China National Petroleum Corporation—construction of a 1,000kilometer (625 miles) pipeline through Burma into China’s Yunnan Province.

Salt Shortage Adds to Post-Nargis Woes Merchants at the Bayintnaung wholesale market in Rangoon said traders have been turning to Mon and Arakan states to meet the demand for salt, following the destruction of much of the Irrawaddy delta, the center of Burma’s salt industry, which was hit by Cyclone Nargis on May 2-3. The Irrawaddy delta typically provided about half of the salt consumed in Burma, while Rangoon Division and Mon State supplied about 25 percent. The remaining 25 percent came from Arakan State. Meanwhile, the price of salt hit an all-time high in June. A trader in Mon State reported that salt now costs 600 kyat (US $0.50) per viss (1.63 kilograms), about six times the usual price. Local fishermen in Mon State said if they could not obtain an adequate supply of salt to dry fish, they would be forced to watch their catch rot. Dry, salted fish is popular among Burmese consumers. Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

262

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

NEWS IN BRIEF News in Brief (July 2008) JULY, 2008 - VOLUME 16 NO.7 Burma, Afghanistan Increase Opium Production Opium cultivation increased in both Afghanistan and Burma last year, according to the United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). Coupled with a high yield, especially in southern Afghanistan, this resulted in greater world output, said Antonio Maria Costa, head of UNODC, after releasing the 2008 World Drug Report. The report noted that after six years of decline, opium poppy cultivation in A man works in a poppy field in the Southeast Asia increased by 22 percent southern province of Helmand, last year, mainly driven by a 29 percent Afghanistan. (Photo: Reuters) increase in Burma. While some areas in Burma, such as the Wa region, remained opium-poppy free, cultivation of opium in the eastern and southern areas of Shan State increased significantly, the report said.

800 Hmong Returned to Laos A massive demonstration erupted at the Hmong refugee camp in northern Thailand in June, leading to the arrest of more than 500 Hmong. The refugees were protesting conditions in the camp, which holds an estimated 8,000 Hmong from Laos, as well as a repatriation agreement between Thailand and Laos. Many Hmong refugees say they fear for their safety in their homeland, where A group of Hmong refugees they have a long history of conflict demonstrates in Phetchabun Province, with the Communist authorities. Thailand. (Photo: Roger Arnold) According to sources who have worked closely on the Hmong refugee issue, 800 Hmong were deported to Laos, many against their will. The Thai government said the repatriated Hmong were among the thousands who have been demonstrating since May at a makeshift camp in Thailand’s Phetchabun Province.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

263

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Major Reshuffle in Burma’s Military A number of senior officers have been reassigned or retired following a quarterly meeting of Burma’s ruling military council in Naypyidaw in June. The junta’s top military leader, Snr-Gen Than Shwe, retired at least five lieutenant-generals and promoted a number of senior military officers as a part of the largest military reshuffle in years. The reshuffle involved about 150 senior officers, including four brigadier-generals who have been promoted from jobs as rectors of military academies to powerful positions as regional military commanders.

Animal Disease Outbreak in Delta An outbreak of foot-and-mouth disease is spreading in townships affected by Cyclone Nargis in the Irrawaddy delta and in Rangoon and Pegu divisions. The viral disease spreads among animals and can be fatal if untreated. Foot-and-mouth disease seldom affects humans, although those who come in contact with the virus can pass it on to animals. It typically occurs among animals during this time of the year. There was no estimate of the number of affected animals or when the outbreak first occurred. Because of the large numbers of farm animals killed during the cyclone, more animal deaths in the area could mean additional woes for farmers who are struggling to rebuild their lives.

Thai Villagers Flee Karen Fighting Fighting broke out on June 30 between troops of the Karen National Liberation Army and the breakaway Democratic Karen Buddhist Army, forcing the evacuation of the Thai border village of Phadee in the Pob Phra District of Thailand’s Tak Province. The Thai military sent a team to the area to investigate. Monton Sawangnaphalai, chairman of Tak Province’s Roumtaipattana sub-district office, responsible for Phadee village, told The Irrawaddy that children and elderly people were given priority in the evacuation. Phadee has a population of more than 300.

New Hydropower Dam to Displace Thousands More than 3,500 people, including many ethnic Kayan in southern Shan State, will be displaced by a new dam being built in the Pyinmana hills in eastern Burma. The Kayan Women’s Union released a report saying the Upper Paunglaung Dam will flood 12 villages and submerge more than 5,000 acres of fertile farm land about 26 miles east of Burma’s new capital, Naypyidaw. About 140 megawatts of electricity will be generated by the 99-meter high Upper Paunglaung Dam, which will also provide additional water to increase the generating capacity of the Lower Paunglaung Dam, completed in March 2005, which provides electrical power to Naypyidaw. The Upper Paunglaung Dam is scheduled to be completed in December 2009. The dam is being built by the Yunnan Machinery and Export Co. Ltd and is one of 24 major hydropower dams planned or under construction in Burma by Chinese companies.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

264

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Cyclone Assessment Reveals Critical Food Shortages An estimated 46 percent of families in Burma’s Irrawaddy delta are suffering from a critical lack of food, according to an initial post-disaster assessment. The discovery of significant household food shortages is just one of the crucial early findings of an ongoing assessment of the disaster relief effort by the UN, Association of Southeast Asian Nations (Asean) and Burma’s government, released on June 24. In addition to the Village Tract Assessment—which focuses on how survivors have been coping since the storm—the final report will include a tally of the economic and physical losses from the disaster.

Monks Regroup after Cyclone The critical role of Burmese Buddhist monks in providing relief after Cyclone Nargis has galvanized their ranks and strengthened their political voice—despite the junta’s quashing of the democracy uprising spearheaded by monks last fall. The monks have channeled aid and supplies into stricken regions and turned monasteries into soup kitchens and refugee camps since the May 2-3 storm. Their outreach to survivors—many of whom received little or no government help— highlighted the monks’ power and the possibility they could clash again with Burma’s ruling regime.

Cambodian Political Parties Begin Election Campaign Cambodia’s political parties kicked off campaigning for July’s general election, which is almost certain to see the return to power of Asia’s longest-serving leader, Prime Minister Hun Sen. Eleven parties are taking part in the July 27 polls for the 123-seat National Assembly, the lower house of parliament, with the winner forming a new government to run the country for the next five years. A total of 8,125,529 Cambodians are registered voters, according to the National Election Committee.

Women’s Groups Want Junta Arraigned before ICC Encouraged by the UN Security Council resolution condemning sexual violence against women, international women’s associations, including Burmese groups, have urged the world body to arraign Burma’s junta before the International Criminal Court (ICC). The appeal came from the Women’s League of Burma, the Burma Lawyers’ Council and the New York-based Global Justice Center, which works closely with international women’s organizations. The Burmese women’s groups said there was adequate documentation of the junta’s use of sexual violence against ethnic women to prosecute the military rulers.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

265

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Anwar Files Suit against Accusation Malaysia’s opposition leader Anwar Ibrahim filed a defamation lawsuit against a male aide who accused him of sodomy, vowing to clear his name in the second sex scandal to blight his political career. Police are investigating allegations that the former deputy premier sexually assaulted a young male aide, the same charge that landed him in jail for six years before the Supreme Court overturned that conviction in 2004. Anwar, who recently revived his political career and is seen by some as the next prime minister, has denied the new accusation, dismissing it as a political conspiracy. Malaysian opposition leader Anwar Ibrahim. Copyright © 2008 Irrawaddy Publishing Group | www.irrawaddy.org

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) aqmif;yg;rsm; twGJ 55

266