Vai Tro Cua Nguon Luc Con Nguoi Trong Phat Trien Kinh Te Xa Hoi

môc lôc Lêi më ®Çu................................................4 PHÇN GIíI THIÖU §Ò TµI..............................6 I. LÝ do chän ®Ò tµi....................................6 II. T×nh h×nh nghiªn cøu............................8 III. §èi tîng, ph¹m vi nghiªn cøu.................10 IV. C¬ së, ph¬ng ph¸p luËn.......................11 V. Môc ®Ých, nhiÖm vô.............................11 VI. ý nghÜa............................................. ...12 VII. KÕt cÊu cña ®Ò tµi.............................13 PHÇN NéI DUNG.......................................13 CH¦¥NG 1: ......................................................13 VAI TRß CñA NGUåN LùC CON NG¦êI TRONG QU¸ TR×NH PH¸T TRIÓN KINH TÕ X· HéI.......................13 I. Quan niÖm vÒ nguån lùc con ngêi:........13 1- Quan niÖm vÒ con ngêi trong c¸c thêi k× lÞch sö:............................................... ..........14 2- Quan niÖm vÒ con ngêi XHCN:..........20 II. Vai trß cña nguån lùc con ngêi:.............24 CH¦¥NG II: .................................................. .....27 NGUåN LùC CON NG¦êI ë VIÖT NAM.................27

1

I. Hoµn c¶nh ®Êt níc vµ nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n:.................................................. ...............27 1. Hoµn c¶nh ®Êt níc:............................27 2. Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n:..................28 II. Nguån lùc con ngêi ViÖt Nam:...............28 1. Giai cÊp c«ng nh©n:..........................28 2. Giai cÊp n«ng d©n:............................30 3. TÇng líp trÝ thøc:........................ ........31 4. C¸c lùc lîng kh¸c:...................... ..........32 III. Vai trß cña nguån lùc con ngêi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam:.................33 IV. Vai trß cña nguån lùc con ngêi trong lÜnh vùc v¨n ho¸ x· héi:.................................................34 CH¦¥NG III:............................................... ........34 PH¸T HUY NGUåN LùC CON NG¦êI ë VIÖT NAM.34 I. Nh÷ng thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ cña nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam............................ ............34 1- Nh÷ng thÕ m¹nh:.......................... ....34 2- Nh÷ng h¹n chÕ cña nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam :.................................... ...................35 II. Gi¶i ph¸p ph¸t huy nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam............................................................... ..36 1- Nh÷ng yÕu tè lµm nªn gi¸ trÞ con ngêi ViÖt Nam CNXH ..................................................36 2

2- Nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam:..............................40 3- Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ ®ã41 4- Nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t huy nguån nh©n lùc con ngêi.......................................................42 PHÇN KÕT LUËN.......................................49 TµI LIÖU THAM KH¶O............................ ...........52

3

Lêi më ®Çu Trong sù nghiÖp x©y dùng x· héi chñ nghÜa, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh râ môc tiªu x©y dùng ®Êt níc lµ: d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ, v¨n minh, trong ®ã t¨ng trëng kinh tÕ g¾n liÒn víi tiÕn bé c«ng b»ng x· héi. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®ã, nh©n tè con ngêi ®ãng vai trß c¬ b¶n vµ quan träng nhÊt trong sè c¸c nguån lùc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. Ph¸t huy vai trß cña nguån lùc con ngêi ®ang lµ mét ®Ò tµi quan träng. Tríc ®©y ®· cã rÊt nhiÒu nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy, mÆc dï vËy chóng t«i xin lÆp l¹i mét lÇn n÷a víi tÊt c¶ nh÷ng kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt cña m×nh vÒ vai trß cña nguån lùc con ngêi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ë ViÖt Nam. Víi sù híng dÉn cña thÇy gi¸o, chóng t«i ®· cè g¾ng bæ sung vµ hoµn thiÖn tèt nhÊt bµi tiÓu luËn cña m×nh. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, v× tr×nh ®é nhËn thøc cã h¹n nªn bµi viÕt ch¾c ch¾n cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt. Mong thÇy c« vµ c¸c b¹n trong qu¸ tr×nh ®oc sÏ ®ãng gãp cho chóng t«i nh÷ng ý kiÕn quý b¸u ®Ó bµi tiÓu luËn cña chóng t«i ®îc hoµn thiÖn h¬n.

Chóng t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!

Nhãm sinh viªn Lª S¬n Tïng 4

NguyÔn ThÞ Hoa NguyÔn

ThÞ

Thu

Trang

5

PHÇN GIíI THIÖU §Ò TµI I. LÝ do chän ®Ò tµi. Trong mäi thêi ®¹i, mäi qu¸ tr×nh lÞch sö, vÊn ®Ò con ngêi lµ vÊn ®Ò cã ý nghi· ®Æc biÖt quan träng, lµ trung t©m thu hót sù chó ý cña c¸c nhµ chÝnh trÞ, c¸c nhµ t tëng ,c¸c nhµ khoa häc vµ c¸c nhµ kinh tÕ. Cïng víi sù ph¸t triÓn x· héi vµ nh©n v¨n th× vÞ trÝ vai trß cña con ngêi ngµy cµng ®îc khÆng ®Þnh. Con ngêi lµ trung t©m cña vò trô, lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ vµ x· héi. Ngay tõ buæi s¬ khai, con ngêi ®· kh«ng ngõng t×m tßi kh¸m ph¸ vÒ m«i trêng xung quanh, vÒ chÝnh trÞ vµ vÒ chÝnh b¶n th©n m×nh. Con ngêi lµ trung t©m cña vò trô, cña mäi qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn x· héi, lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ vµ x· héi. NhËn thøc ®îc ®iÒu ®ã, nhµ níc ta lu«n kh¼ng ®Þnh:” Con ngêi lµ vèn quý nhÊt, ch¨m lo cho h¹nh phóc cña con ngêi lµ môc tiªu cao nhÊt cña chÕ ®é ta”. T tëng Hå ChÝ Minh còng kh¼ng ®Þnh: “V× lîi Ých mêi n¨m trång c©y, v× lîi tr¨m n¨m trång ngêi”. Nh vËy §¶ng vµ nhµ níc ta ®· x¸c ®Þnh ®îc ®óng ®¾n vai trß cña con ngêi, ®Æt môc tiªu con ngêi lªn hµng ®Çu, coi vÊn ®Ò ph¸t triÓn con ngêi lµ ngän ngµnh cña mäi vÊn ®Ò. T×m hiÓu hoµn c¶nh thùc tiÔn níc ta trong khi tr×nh ®é d©n trÝ ngµy cµng cao th× ®Êt níc vÉn trong tinh tr¹ng chËm ph¸t triÓn. Tuy vËy, chóng ta cã rÊt nhiÒu thÕ m¹nh lµ 6

d©n sè ®«ng, c¬ cÊu d©n c trÎ, nguån nh©n lùc dåi dµo, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n ®îc trÎ ho¸, kh¶ n¨ng tiÕp nhËn khoa häc kü thuËt cao. H¬n n÷a, con ngêi ViÖt Nam lµ nh÷ng con ngêi mang b¶n chÊt x· héi chñ nghÜa, cã truyÒn thèng cÇn cï, th«ng minh vµ ham häc hái. MÆt kh¸c ViÖt nam ®ang bíc vµo thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH, tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, tõng bíc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®ång thêi thùc hiÖn nhiÖm vô x©y dùng x· héi míi- x· héi c«ng b»ng d©n chñ, v¨n minh. Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi ®¹i míi lµ “sù chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ qu¶n lÝ kinh tÕ, x· héi tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tiÖn vµ c¸c ph¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, dùa trªn sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ, t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao”. Cßn vÊn ®Ò x©y dùng x· héi míi- x· héi XHCN lµ nhiÖm vô x©y dùng nh÷ng con ngêi míi, con ngêi x· héi chñ nghÜa theo ®óng b¶n chÊt cña nã, ®ång thêi ph¶i ®a ra c¸c chÝnh s¸ch nh»m thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu vµ nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh nµy, chóng ta ph¶i huy ®éng søc m¹nh cña tÊt c¶ c¸c nguån lùc ®Ó t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. Trong c¸c nguån lùc, nguån lùc con ngêi víi nh÷ng tÝnh n¨ng riªng biÖt so víi c¸c nguån lùc kh¸c lu«n gi÷ vÞ trÝ trung t©m vµ quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn cña c¸c nguån lùc kh¸c. ViÖc nhËn thøc ®óng vai trß cña con 7

ngêi cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. §Æc biÖt khi ®Êt bíc ta ®ang tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc tõ mét ®iÓm s¶n xuÊt thÊp, th× chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi lµ vÊn ®Ò mang tÝnh quyÕt ®Þnh vµ v« cïng cÊp b¸ch, “lµ môc tiªu, lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn “. V× vËy, tËn dông nguån nh©n lùc ë ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng nh©n tè thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc.

II. T×nh h×nh nghiªn cøu. VÊn ®Ò con ngêi lµ mét vÊn ®Ò xuyªn suèt lÞch sö vµ ®îc quan t©m trong mäi thêi ®¹i. Nghiªn cøu vÒ con ngêi lµ mét ®Ò tµi lu«n lu«n míi. §Ò tµi nµy lµ t©m ®iÓm chó ý cña nhiÒu nhµ khoa häc, chÝnh trÞ vµ kinh tÕ. Nã ®îc nghiªn cøu réng r·i qua nhiÒu thêi kú vµ theo nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau. Thêi kú cæ ®¹i vµ trung ®¹i, nh÷ng lý thuyÕt vÒ con ngêi xuÊt hiÖn ë ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y ®· lµm s¸ng tá ®îc yÕu tè thuéc vÒ b¶n chÊt cña con ngêi, song cha ph¶i lµ kÕt thóc vÒ ph¬ng diÖn tiÕp cËn ch©n lÝ khoa häc. Thêi kú ®Çu cña chñ nghÜa t b¶n, thêi kú giai cÊp t s¶n, nhiÒu thµnh tùu khoa häc lín vÒ con ngêi ®· xuÊt hiÖn ®a nhËn thøc cña con ngêi sang mét giai ®o¹n míi. Tuy nhiªn, nh÷ng nhËn thøc nµy chÞu sù chi phèi m¹nh mÏ cña t tëng t«n gi¸o, m©u thuÉn víi t tëng tèt ®Ñp cña loµi ngêi, ®i ngîc víi chñ nghÜa nh©n v¨n t s¶n thêi kú ®Çu. ë 8

thêi kú nµy nh÷ng lý thuyÕt vÒ con ngêi cã nhiÒu sai lÖch nh»m h¹n chÕ sù nhËn thøc cu¶ con ngêi vÒ thÕ giíi xung quanh vµ vÒ chÝnh b¶n th©n hä v× nã phôc vô lîi Ých ¸p bøc cña giai cÊp thèng trÞ. §Õn nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kØ XIX, dùa trªn c¬ së nh÷ng ®ØÒu kiÖn vËt chÊt tinh thÇn cña loµi ngêi chñ nghÜa M¸c ra ®êi ®¸nh dÊu sù ®ét ph¸ trong sù nhËn thøc cña loµi ngêi vÒ chÝnh b¶n th©n cña m×nh.C. M¸c vµ ¡ng Ghen cho r»ng: “con ngêi lµ mét thùc thÓ x· héi mang b¶n chÊt x· héi , ®ång thêi lµ mét thùc thÓ tù nhiªn, mét cÊu tróc sinh häc.” Cho ®Õn thêi ®êi ngµy nay, nh÷ng quan niÖm vÒ con ngêi ®îc hoµn thiÖn dÇn vµ vai trß cña con ngêi ngµy cµng ®îc kh¼ng ®Þnh. Qua mçi th¬× kú con ngêi cã nh÷ng nÐt ®Æc trng kh¸c biÖt, mang b¶n chÊt cña x· héi thêi kú ®ã, “thêi ®¹i nµo con ngêi Êy” ë ViÖt Nam, vÊn ®Ò con ngêi lµ mét vÊn ®Ò “nãng” ®îc nhiÒu ngêi quan t©m. §¶ng vµ Nhµ Níc ta ®· ®a ra m« h×nh con ngêi XHCN vµ x©y dùng con ngêi ViÖt Nam theo ®Þnh híng XHCN, trong ®ã chóng ta ®Æc biÖt chó ý ®Õn vai trß cña nguån lùc con ngêi. ChÝnh v× vËy, viÖc nghiªn cøu vai trß cña nguån lùc con ngêi trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, híng tíi nÒn kinh tÕ tri thøc vµ x©y dùng x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh lµ mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®îc nghiªn cøu réng r·i. Chóng ta ®· cã rÊt nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu cÊp nhµ níc víi quy m« lín vÝ dô trong c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ con ngêi mang m· sè KX-07 mang tªn: “Con ngêi ViÖt Nam 9

môc tiªu vµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi” do GS. TS Ph¹m Minh H¹c lµm chñ nhiÖm. VÊn ®Ò con ngêi ®îc nh×n nhËn ë nhiÒu gãc ®é kÓ c¶ trong khÝa c¹nh ¶nh hëng tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi ë ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã còng cã hµng lo¹t c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu kh¸c nhau vÒ ®Ò tµi con ngêi nh: “vÊn ®Ò con ngêi vµ chñ nghÜa lý luËn kh«ng cã con ngêi “ cña GS TrÇn §øc Th¸o; “vÒ ®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi” cña GS.TS Lª H÷u TÇng; “ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸” cña TS NguyÔn Thanh; “nguån nh©n lùc trong c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ dùa trªn tri thøc ë níc ta hiÖn nay” cña GS §Æng H÷u; vÒ “chiÕn lîc con ngêi ë níc ta trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸” cña TS NguyÔn ThÞ TuyÕt Mai..vv... Mçi c«ng tr×nh nghiªn cøu cã nh÷ng luËn ®iÓm riªng, gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c nhau nhng ®Òu híng chung vÒ mét môc ®Ých, ®ã lµ gi¶i quyÕt nguån lùc con ngêi. Dùa trªn c¬ së tæng kÕt nhiÒu ý kiÕn tham kh¶o nhiÒu luËn ®iÓm, chóng t«i ®a ra nh÷ng ý kiÕn, gi¶i ph¸p c¸ch tiÕp cËn trong bµi tiÓu luËn cña m×nh.

III. §èi tîng, ph¹m vi nghiªn cøu. 1- §èi tîng nghiªn cøu: Bµi luËn tËp trung nghiªn cøu vÊn ®Ò con ngêi trong triÕt häc ph¬ng T©y , thùc tr¹ng nguån lùc con ngêi ViÖt Nam hiÖn nay vµ ®a ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m khai th¸c , ph¸t huy nguån lùc con ngêi mét c¸ch cã hiÖt qu¶ nh»m ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.

10

2- Ph¹m vi nghiªn cøu: Bµi luËn tiÕn hµnh t×m hiÓu b¾t ®Çu tõ quan niÖm cña mét sè nhµ triÕt häc ph¬ng T©y tríc M¸c vµ quan niÖm Macxit vÒ con ngêi, thùc tr¹ng nguån lùc con nguêi tõ khi ®Êt níc b¾t ®Çu thêi k× qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi (tõ n¨m 1955) ®Õn nay , ®Æc biÖt lµ con ngêi trong sù nghiÖp x©y dùng ®Êt níc x· héi , ph¸t triÓn kinh tÕ.

IV. C¬ së, ph¬ng ph¸p luËn. 1- C¬ së lý luËn TiÓu luËn ®îc thùc hiÖn dùa trªn c¬ së cña chñ nghÜa M¸c- Lªnin, t táng Hå ChÝ Minh vµ quan ®iÓm cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam. 2- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu Nghiªn cøu theo ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp vµ hÖ thèng ho¸ thu thËp tõ nh÷ng t liÖu cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò con ngêi, sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· h«i, kÕt hîp víi ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng .

V. Môc ®Ých, nhiÖm vô. 1- Môc ®Ých Trong giai ®o¹n hiÖn nay, ®Êt níc bíc vµo nÒn kinh tÕ tri thøc , c«ng nghiÖp ho¸ g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, c¸nh cöa héi nhËp ®îc më ra, vai trß cña nguån lùc con ngêi ngµy cµng ®îc ®Ò cao, chÝnh v× vËy viÖc nghiªn cøu vÒ vai trß cña nguån lùc con ngêi ®Ó ®a ra

11

nh÷ng biÖn ph¸p chiÕn lîc nh»m ®i ®Õn viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi mét c¸ch ®óng ®¾n vµ hîp lý nhÊt, tranh thñ tËn dông nguån lùc con ngêi mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Tõ ®ã cã thÓ ph©n ®Þnh c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c chøc n¨ng kinh tÕ kh¸c nhau, cuèi cïng ®i ®Õn viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo ®óng ®Þnh híng XHCN. 2- NhiÖm vô §Ó ®¹t ®îc môc ®Ých trªn, ®Ò tµi híng ®Õn gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô sau: 1. Nªu lªn quan niÖm cña c¸c nhµ triÕt häc ph¬ng Tay vÒ vÊn ®Ò con ngêi vµ vai trß cña nguån lùc con ngêi. 2. Quan niÖm cña §¶ng vµ nhµ níc ta vÒ vÊn ®Ò con ngêi, lµm râ thùc tr¹ng con ngêi ViÖt Nam hiÖn nay, nh÷ng thÕ m¹nh vÒ nguån lùc con ngêi còng nh nh÷ng khã kh¨n h¹n chÕ. X©y dùng con ngêi ViÖt Nam XHCN. 3. §Ò xuÊt gi¶i ph¸p ph¸t huy nguån lùc con ngêi trong c«ng cuéc x©y dùng kinh tÕ x· héi Viªt Nam

VI. ý nghÜa. VÒ mÆt lý luËn: VÊn ®Ò con ngêi lµ mét khÝa c¹nh cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin, lµ mét phÇn lín trong tæng thÓ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña M¸c-Lªnin. VÒ mÆt thùc tiÔn: Trong thêi ®¹i ngµy nay, vÊn ®Ò vÒ ngu«n lùc lµ vÊn ®Ò träng t©m cña quèc gia . 12

VÊn ®Ò nµy ®· ®îc ¸p dông vµo tõng quèc gia theo nhiÒu c¸ch thøc kh¸c nhau. ë ViÖt Nam, vÊn ®Ò con ngêi ®îc nghiªn cøu dùa theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, do vËy con ®êng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam lµ con ®êng x· héi chñ nghÜa.

VII. KÕt cÊu cña ®Ò tµi. §Ò tµi gåm 3 phÇn: Giíi thiÖu ®Ò tµi PhÇn néi dung Ch¬ng 1: Vai trß cña nguån lùc con ngêi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Ch¬ng 2: Nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam. Ch¬ng 3: Ph¸t huy nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam. PhÇn kÕt luËn

PHÇN NéI DUNG CH¦¥NG 1:

VAI TRß CñA NGUåN LùC CON NG¦êI TRONG QU¸ TR×NH PH¸T TRIÓN KINH TÕ X· HéI I. Quan niÖm vÒ nguån lùc con ngêi: Nguån lc con ngêi lµ m«t kh¸i niÖm cã ph¹m vi bao qu¸t. §ã lµ “ tæng thÓ c¸c yÕu tè thuéc vÒ thÓ chÊt vµ 13

tinh thÇn, ®¹o ®øc, phÈm chÊt, tr×nh ®é tri thøc, vÞ thÕ x· héi... t¹o thµnh n¨ng lùc cña con ngêi vµ cña céng ®ång ngêi. N¨ng lùc ®ã khi ®îc sö dông, ph¸t huy sÏ gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña x· héi.” Nh vËy, nguån lùc con ngêi lµ tæng thÓ tÊt c¶ c¸c yÕu tè thuéc vÒ con ngêi, kh«ng ph¶i nh nh÷ng nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, h÷u h¹n, h÷u h×nh mµ nã lµ tæng thÓ c¸c yÕu tè thuéc vÒ b¶n th©n con ngêi, ®ã lµ thÓ chÊt, tinh thÇn, tri thøc, søc khoÎ, ®¹o ®øc, t tëng. Trong mét x· héi, nguån lùc con ngêi cã thÓ ®îc hiÓu theo nhiÒu quan ®iÓm. Trong bµi tiÓu luËn, chóng t«i ®Æt nguån nh©n lùc trong mèi quan hÖ kinh tÕ - giai cÊp. 1- Quan niÖm vÒ con ngêi trong c¸c thêi k× lÞch sö: Thêi k× cæ ®¹i, chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ ®îc ®Æt trªn ngai vµng. §©y lµ x· héi cã giai cÊp ®Çu tiªn trong lÞch sö loµi ngêi. TriÕt häc ra ®êi víi vÊn ®Ò nghiªn cøu trung t©m lµ con ngêi- chñ thÓ nhËn thøc vò trô, cã n¨ng lùc nhËn thøc “ngang tÇm thÇn linh” – Pitago. Víi sù xuÊt hiÖn cña ph¸i biÖn thuyÕt: “lÇn ®Çu tiªn c¸ nh©n trë thµnh quan toµ ph¸n xÐt mäi thø.” C¸c nhµ triÕt häc thêi k× nµy tËp trung lÝ gi¶i b¶n chÊt con ngêi, kh¼ng ®Þnh vai trß tÝch cùc cña con ngêi, ho¹t ®éng sèng, n¨ng lùc s¸ng t¹o cña con ngêi. ViÖc ®Ò cao ho¹t ®éng nhËn thøc cña con ngêi kh¼ng ®Þnh vai trß tÝch cùc cña con ngêi trong nhËn thøc cho thÊy c¸c nhµ triÕt häc cæ ®¹i ®· chó ý ®Õn con ngêi lÝ trÝ, kh¼ng ®Þnh søc m¹nh trÝ tuÖ cña con ngêi. MÆt kh¸c, díi h×nh thøc cßn s¬ khai, c¸c nhµ triÕt häc cæ ®¹i ®· ®Ò cËp ®Õn con ngêi trong x· héi. 14

TriÕt häc cæ ®iÓn §øc - ®Ønh cao cña triÕt häc tríc M¸c, kh¼ng ®Þnh con ngêi lµ mét thùc thÓ ho¹t ®éng cña x· héi, lµ chñ thÓ ®ång thêi lµ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña chÝnh m×nh. I.Cant¬ – cha ®Î cña nÒn triÕt häc cæ ®iÓn §øc ®Æt ra vÊn ®Ò xuyªn suèt trong lÞch sö triÕt häc cña m×nh lµ c©u hái “con ngêi lµ g× ?” Theo «ng, con ngêi lµ s¶n phÈm cao nhÊt cña sù ph¸t triÓn giíi tù nhiªn. XÐt vÒ b¶n chÊt, con ngêi lµ thèng nhÊt víi tù nhiªn, lµ sù nèi tiÕp víi môc ®Ých cao nhÊt cña tù nhiªn. Toµn bé triÕt häc cña «ng mang t tëng nh©n ®¹o s©u s¾c, víi môc ®Ých mang l¹i c¸i nh×n ®óng ®¾n, míi mÎ vÒ b¶n th©n m×nh, mong muèn ®a con ngêi tíi bÕn bê tù do, h¹nh phóc. Cßn Arixtot quan niÖm con ngêi lµ con ngêi ®¹o ®øc, con ngêi chÝnh trÞ... Theo «ng, “con ngêi lµ c¸c Dzoon polistics - ®éng vËt chÝnh trÞ.” - «ng ®· hiÓu con ngêi víi t c¸ch con ngêi, x· héi. Cßn theo L.Phoi-¬-b¾c, víi hÖ thèng triÕt häc duy vËt nh©n b¶n, «ng cho r»ng con ngêi lµ chñ thÓ cña lÝ tÝnh vµ b¶n th©n con ngêi lµ s¶n phÈm cña sù phÊt triÓn cña giíi tù nhiªn: “ con ngêi lµ sinh vËt cã h×nh thÓ, vËt chÊt ë trong kh«ng gian vµ thêi gian vµ chØ cã nh thÕ míi cã n¨ng lùc quan s¸t vµ suy nghÜ.” ¤ng ®Æt con ngêi trong giíi tù nhiªn, kh¼ng ®Þnh giíi tù nhiªn lµ hiÖn thùc duy nhÊt, ®ång thêi chØ râ giíi tù nhiªn lµ c¬ së cña con ngêi vµ con ngêi lín lªn trªn c¬ së ®ã. Con ngêi th«ng qua tù nhiªn tù ý thøc vµ nhËn thøc chÝnh b¶n th©n m×nh. ¤ng ®· ®i ®Õn mét kÕt luËn: “ b¶n chÊt con ngêi lµ tæng thÓ c¸c kh¸t väng, kh¶ n¨ng, nhu cÇu, ham muèn vµ trÝ tëng tîng. Trong ®ã, t×nh yªu

15

th¬ng gi÷a con ngêi thuéc vÒ b¶n chÊt ®Ých thùc cña con ngêi. Nh vËy, ta cã thÓ thÊy, con ngêi trong thêi k× nµy ®· phÇn nµo ®îc nh×n nhËn ®óng víi b¶n chÊt cña nã. §Õn thêi k× T©y ¢u trung cæ, x· héi phong kiÕn thÞnh hµnh víi ®Æc trng lµ nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt thêi k× nµy lµ nÒn kinh tÕ mang tÝnh tù nhiªn. Lùc lîng s¶n xuÊt cßn thÊp kÐm, thÕ giíi t«n gi¸o vµ thÇn häc bao trïm mäi mÆt cña ®êi sèng tinh thÇn, x· héi. §iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi chi phèi m¹nh mÏ thÕ giíi quan cña c¸c nhµ triÕt häc. V× vËy, vÊn ®Ò con ngêi ®îc c¸c nhµ triÕt häc gi¶i quyÕt trªn b×nh diÖn míi. Con ngêi thêi k× nµy ®îc xem nh mét sinh vËt thô ®éng chê sù ban phíc cña Thîng §Õ. C¸c nhµ triÕt häc thêi k× nµy quan niÖm con ngêi bao gåm hai phÇn: thÓ x¸c vµ linh hån, trong ®ã linh hån ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh, chi phèi thÓ x¸c. “Linh hån lµ cèt lâi trong con ngêi chø kh«ng ph¶i th©n x¸c. Linh hån lµ b¶n thÓ vËt chÊt, phi kh«ng gian, phi lîng tÝnh vµ thùc thÓ tinh thÇn thuÇn tuý ®éc lËp, kh«ng cã ®Æc ®iÓm g× chung víi c¸c chøc n¨ng sinh häc cña con ngêi.” Tõ lÝ gi¶i ®ã, ¤guytanh cho r»ng: “con ngêi lµ linh hån lÝ tÝnh, ®iÒu khiÓn th©n x¸c”. Hä cßn cho r»ng con ngêi lµ do Chóa Trêi tao ra. Quan niÖm con ngêi thêi k× trung cæ mang tÝnh chÊt thÇn bÝ. Thêi k× Phôc Hng, chñ nghÜa t b¶n h×nh thµnh vµ b¾t ®Çu thêi k× c¸ch m¹ng t s¶n ë Ch©u ¢u. §Æc trng kinh tÕ x· héi thêi k× nµy lµ sù ph¸t triÓn vît bËc cña lùc lîng s¶n xuÊt. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt, khoa häc 16

®· kh¼ng ®Þnh ®îc chç ®øng v÷ng ch¾c cña m×nh. Thêi k× nµy, chÝnh sù ph¸t triÓn to lín cña s¶n xuÊt vµ khoa häc ®¨ chøng minh søc m¹nh vÜ ®¹i cña con ngêi. Leona-®¬vanhxi kh¼ng ®inh con ngêi lµ vò khÝ vÜ ®¹i nhÊt cña t¹o ho¸, dùa vµo tù nhiªn, con ngêi s¸ng t¹o ra c¸c sù vËt míi phôc vô vuéc sèng cña m×nh. Brun« ®Êu tranh kiªn quyÕt víi gi¸o héi ®Ó b¶o vÖ thµnh qu¶ khoa häc cña con ngêi, con ngêi lµ chñ thÓ vña vò trô, tù quyÕt ®Þnh cuéc sèng cña m×nh. Nhµ x· héi kh«ng tëng Mo-r¬ cho r»ng trong tÊt c¶ nh÷ng thø cã trªn ThÕ giíi, kh«ng cã c¸i g× cß thÓ s¸nh víi sinh m¹ng con ngêi ®îc. Nh vËy ®Õn thêi k× Phôc Hng, vÞ trÝ con ngêi trong tù nhiªn còng nh trong x· héi ®· thay ®æi, tõ chç thô ®éng lÖ thuéc vµo tù nhiªn, con ngêi v¬n lªn ®Þa vÞ chñ thÓ cña tù nhiªn, cña x· héi, tù quyÕt ®Þnh vËn mÖnh cña m×nh. Quan niÖm cña c¸c nhµ Phôc Hng vÒ con ngêi chøa ®ùng tinh thÇn nh©n v¨n s©u s¾c, ®a ra nh÷ng quan ®iÓm ®óng ®¾n vÒ con ngêi. H×nh tîng con ngêi ngÈng cao ®Çu ®ßi tù do vµ c«ng lÝ, kh«ng khuÊt phôc tríc mäi khã kh¨n vµ trë ng¹i lµ ph¬ng ch©m t tëng v¨n ho¸ cña thêi k× nµy. Thêi k× cËn ®¹i, ph¬ng thøc s¶n xuÊt t b¶n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë mét sè níc ph¬ng T©y. Sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t b¶n ®¨ t¹o nªn sù ph¸t triÓn vît bËc cña lùc lîng s¶n xuÊt. §ã còng lµ tiÒn ®Ò cho sù n¶y në vµ ph¸t triÓn rùc rì cña c¸c thµnh tùu v¨n ho¸, khoa häc, t tëng, ®Æc biÖt lµ khoa häc tù nhiªn, víi c¸c lÜnh vùc thiªn v¨n häc, to¸n häc, lÝ häc, sinh häc, vËt lÝ häc, ho¸ häc,... 17

Sù ph¸t triÓn cña khoa häc tù nhiªn lµ c¬ së cho nh÷ng quan ®iÓm triÕt häc duy vËt n¶y në vµ ph¸t triÓn, ë thêi k× nµy hä vÉn kÕ tha t tëng cña thêi k× Phôc Hng, vÉn coi träng vÊn ®Ò con ngêi vµ vai trß cña con ngêi. Tuy nhiªn, con ngêi ë thêi k× nµy lµ con ngêi cô thÓ, hiÖn thùc víi vÎ ®Ñp trÝ tuÖ. Dùa trªn nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc tù nhiªn, c¸c nhµ triÕt häc ®a ra quan niÖm duy vËt vÒ con ngêi, coi con ngêi lµ s¶n phÈm ph¸t triÓn cña b¶n th©n tù nhiªn. G. Hªghen (1770 – 1831) coi con ngêi lµ hiÖn th©n, lµ s¶n phÈm sè mét cña chÝnh b¶n th©n m×nh. VÒ b¶n chÊt con ngêi, «ng quy nã vÒ ph¹m trï ®¹o ®øc, coi x· héi c«ng d©n gåm nh÷ng quan hÖ kinh tÕ gi÷a con ngêi chØ lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc cña quan hÖ ®¹o ®øc. ¤ng kh¼ng ®Þnh: con ngêi “ph¶i hµnh ®éng sao cho phï hîp víi c¸c kh¸i niÖm ®¹o ®øc nãi chung, trong hµnh vi ®¹o ®øc, con ngêi thÓ hiÖn ra kh«ng ph¶i b¶n th©n anh ta mµ lµ c¸i b¶n chÊt cña anh ta.” MÆt kh¸c, Hªghen còng tiÕn tíi dÇn quan niÖm con ngêi nh mét thùc thÓ x· héi, «ng nãi r»ng: “chØ trong x· héi, trong céng ®ång míi tån t¹i lu©n lÝ vµ nghÜa vô víi t c¸ch mét nguyªn t¾c ®¹o ®øc.” Nh vËy, qua ph©n tÝch thêi k× cæ ®¹i vµ trung ®¹i, nh÷ng lÝ thuyÕt vÒ con ngêi xuÊt hiÖn ë ph¬ng §«ng va ph¬ng T©y ®· lµm s¸nh tá nhiÒu yÕu tè thuéc b¶n chÊt con ngêi song cha ph¶i lµ kÕt thóc vÒ ph¬ng diÖn tiÕp cËn ch©n lÝ khoa häc. Thêi k× ®Çu cña chñ nghÜa t b¶n, nhiÒu thµnh tùu khoa häc lín vÒ con ngêi ®· xuÊt hiÖn ®a nhËn thøc cña 18

con ngêi sang mét giai ®o¹n míi. Tuy nhiªn, nh÷ng nhËn thøc nµy chÞu sù chi phèi cña t tëng t«n gi¸o, m©u thuÉn víi t tëng tèt ®Ñp cña loµi ngêi, ®i ngîc víi chñ nghÜa nh©n v¨n t s¶n thêi k× ®Çu. ë thêi k× nµy, nh÷ng lÝ thuyÕt vÒ con ngêi co nhiÒu sai lÖch nh»m h¹n chÕ sù nhËn thøc cña con ngêi vÒ thÕ giíi xung quanh vµ vÒ chÝnh b¶n th©n hä. TÊt c¶ ®Òu phôc vô cho môc ®Ých ¸p bøc bãc lét cña giai cÊp thèng trÞ. §Õn nh÷ng n¨m 40 cña thÕ kØ XIX, dùa trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt, tinh thÇn cña loµi ngêi, chñ nghÜa M¸c ra ®êi ®¸nh dÊu sù ®ét ph¸ trong nhËn thøc cña loµi ngêi vÒ chÝnh b¶n th©n m×nh. Trªn c¬ së cña triÕt häc cæ ®¹i vµ häc thuyÕt kinh tÕ chÝnh trÞ häc, Mac-¡ngghen ®· kÕ thõa cã chän läc nh÷ng quan niÖm vÒ con ngêi, hoµn thiÖn häc thuyÕt cña m×nh vÒ con ngêi, vai trß cña con ngêi. Mac cho r»ng quan niÖm vÒ con ngêi kh«ng chØ dõng l¹i ë con ngêi trõu tîng, mµ ph¶i lµ nh÷ng con ngêi cô thÓ. §iÒu nµy Ph. ¡ngghen nãi rÊt râ trong th göi C.Mac ngµy 19/11/1844: “chóng ta ph¶i xuÊt ph¸t tõ “c¸i t«i”, tõ c¸ nh©n mang tÝnh kinh nghiÖm, cã thÓ x¸c nhng kh«ng ph¶i d·m ch©n ë ®iÓm nµy nh Stiªcn¬ mµ ph¶i tõ c¸ nh©n ®ã v¬n tíi “con ngêi” sÏ m·i m·i chØ lµ nh©n vËt h ¶o nÕu nh c¬ së cña nã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng con ngêi kinh nghiÖm.” C¸c nhµ s¸ng lËp ra chñ nghÜa M¸c-Lªnin kh«ng xem xÐt con ngêi mét c¸ch c« lËp, phiÕn diÖn mµ ®Æt con ngêi trong trong tæng hoµ c¸c quan hÖ víi giíi tù nhiªn, x· héi vµ con ngêi. Bëi lÏ, trong cuéc sèng tù nhiªn cña loµi ngêi, c¬ cÊu gåm 3 mÆt c¬ 19

b¶n: tù nhiªn, x· héi vµ con ngêi. Ba mÆt nµy cÊu thµnh nªn thÕ giíi mét c¸ch chÆt chÏ, kh«ng thÓ t¸ch rêi trong mèi quan hÖ tæng hoµ. §ã lµ thÓ hoµn chØnh thèng nhÊt hîp thµnh thÕ giíi con ngêi. Tù nhiªn lµ c¸i cã tríc, sinh ra con ngêi, con ngêi còng dùa vµo tù nhiªn nh nh÷ng sinh vËt kh¸c, tuy nhiªn, con ngêi th«ng qua qu¸ tr×nh lao ®éng ®· kh«ng ngõng t¸c ®éng, c¶i t¹o tù nhiªn cho phï hîp víi hoµn c¶nh cña m×nh, ®ång thêi hoµn thiÖn m×nh h¬n. Nh vËy, “lao ®éng ®· s¸ng t¹o ra con ngêi” lµ theo nghÜa ®ã. Mac ®· tõng nãi “x· héi s¶n xuÊt ra con ngêi”, nhng «ng còng kh¼ng ®Þnh con ngêi lµm nªn x· héi. Cho ®Õn thêi ®¹i ngµy nay, nh÷ng quan niÖm vÒ con ngêi ®îc hoµn thiÖn dÇn vµ vai trß cña con ngêi ngµy cµng ®îc kh¼ng ®Þnh. Qua mçi thêi k×, con ngêi cã nh÷ng ®Æc trng kh¸c biÖt, mang b¶n chÊt x· héi thêi k× ®ã “thêi ®¹i nµo con ngêi Êy”.

2- Quan niÖm vÒ con ngêi XHCN: ë trªn chóng ta ®· biÕt nh÷ng quan niÖm kh¸c nhau vÒ con ngêi trong c¸c thêi k× ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i. Cã ý kiÕn cho r»ng con ngêi lµ do Chóa Trêi t¹o ra, còng cã nh÷ng ý kiÕn cho r»ng con ngêi lµ nh÷ng nguyªn tè cô thÓ t¹o ra,... Mçi quan ®iÓm ®Òu xuÊt ph¸t ë nh÷ng thêi ®¹i kh¸c nhau vµ g¾n bã víi nã lµ nh÷ng h×nh th¸i kinh tÕ x· héi kh¸c nhau. (1)ch¬ng 380_gi¸o tr×nh CNXH_nxb chÝnh trÞ quèc gia 20

¸p dông trong hoµn c¶nh níc ta, ngay tõ buæi ®Çu x©y dùng ®Êt níc theo con ®êng XHCN, chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nhËn ®Þnh: “Muèn x©y dùng CNXH, tríc hÕt cÇn ph¶i cã nh÷ng con ngêi CNXH.” Muèn x©y dùng ®Êt níc theo quan ®iÓm cña §¶ng, chóng ta ph¶i b¾t tay vµo x©y dùng nÒn kinh tÕ x· héi theo ®Þnh híng XHCN. NghÜa lµ con ngêi trong thêi ®¹i míi – con ngêi míi ph¶i lµ nh÷ng con ngêi XHCN, mang b¶n chÊt XHCN. Qu¸ tr×nh x©y dùng con ngêi XHCN lµ mét cuéc ®Êu tranh hÕt søc gay go vµ quyÕt liÖt gi÷a c¸i míi vµ c¸i cò, c¸i tiÕn bé vµ c¸i l¹c hËu. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kh¼ng ®Þnh con ®êng ph¸t triÓn XHCN ph¶i cã nh÷ng con ngêi XHCN víi ý nghÜa nhÊn m¹nh nhËn thøc vÒ lý tëng chñ nghÜa x· héi. Qu¶ thùc x©y dùng XHCN lµ mét sù nghiÖp hÕt søc vÜ ®¹i. Nã ®ßi hái §¶ng ph¶i n¾m v÷ng chñ nghÜa M¸cLªnin vµ tËn dông linh ho¹t vµo thùc tiÔn hoµn c¶nh ®Êt níc ®Ó ®a ra nh÷ng ®êng lèi chÝnh s¸ch ®óng ®¾n. Nã ®ßi hái nh©n d©n lao ®éng ph¶i nªu cao tinh thÇn tù gi¸c, ph¸t huy trÝ s¸ng t¹o, cã ý thøc kû luËt cao trong s¶n xuÊt ®êi sèng. Bªn c¹nh ®ã mçi ngêi ph¶i n¾m v÷ng quy luËt vËn ®éng cña x· héi, cña tù nhiªn vµ vËn dông hiÖu qu¶ vµo thùc tiÔn. Do ®ã kh«ng cã nh÷ng con ngêi XHCN kh«ng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo con ®êng XHCN. B¶n chÊt cña con ngêi lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ, con ngêi lµ s¶n phÈm cña x· héi cña lÞch sö, ®ång thêi con ngêi còng lµ chñ thÓ cã ý thøc, lµm nªn lÞch sö, s¸ng t¹o ra x· héi. VËy trong thêi ®¹i míi, con ngêi XHCN cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn phÈm chÊt g×? 21

Mçi mét thêi kú lÞch sö chóng ta ®Òu cã mét m« h×nh con ngêi cÇn x©y dng. Muèn cã mét m« h×nh con ngêi cÇn ph¶i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, cña tr×nh ®é ph¸t triÓn x· héi. ViÖt Nam dùa trªn lÝ luËn chñ nghÜa M¸c-Lªnin, lÊy t tëng Hå ChÝ Minh lµm c¬ së, kÕ tôc vµ ph¸t huy truyÒn thèng cña d©n téc, chóng ta cã h×nh mÉu nh÷ng con ngêi XHCN. Thø nhÊt: Con ngêi XHCN lµ nh÷ng con ngêi lao ®éng míi cã tri thøc s©u s¾c vÒ c«ng viÖc mµ m×nh ®ang ®¶m nhËn, lao ®éng cã ý thøc kû luËt, cã tinh thÇn ®oµn kÕt víi ®ång nghiÖp, sèng cã tr¸ch nhiÖm víi b¶n th©n vµ x· héi. Trong bèi c¶nh hiÖn nay, ®Êt níc bíc vµo thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH, h×nh ¶nh con ngêi XHCN cµng ®îc ®Ò cao, chóng ta cÇn x©y dùng nh÷ng con ngêi míi ®óng víi b¶n chÊt cña nã.. §ã lµ nh÷ng con ngêi cña thêi ®¹i c«ng nghÖ, tiÕp thu cã hiÖu qu¶ khoa häc kü thuËt. H¹n chÕ ë níc ta lµ khoa häc cßn thÊp kÐm so víi c¸c níc b¹n, v× vËy ph¬ng híng phÊn ®Êu cña chóng ta kh«ng chØ dõng l¹i ë nh÷ng con ngêi thô ®éng tiÕp thu mµ chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng con ngêi lµm nªn c«ng nghÖ míi. §ã lµ mét trong nh÷ng môc tiªu khã kh¨n ®èi víi níc ta. Thø hai: Con ngêi XHCN lµ con ngêi sèng cã v¨n ho¸, cã t×nh nghÜa anh em, b¹n bÌ. Con ngêi XHCN biÕt râ vÞ trÝ cña m×nh trong c¸c mçi quan hÖ x· héi ®Ó tõ ®ã gi¶i quyÕt mét c¸ch hiÖu qu¶ nh÷ng mèi quan hÖ ®ã. Con ngêi 22

XHCN lu«n t×m tßi nh÷ng tri thøc míi vÒ mäi mÆt, kh«ng ngõng c¶i thiÖn vµ rÌn luyÖn b¶n th©n ®Ó trë nªn toµn diÖn h¬n. §©y chÝnh lµ h×nh mÉu con ngêi lý tëng cña mét x· héi lý tëng, kh¸c h¼n víi con ngêi trong x· héi t b¶n còng nh c¸c hÖ thèng x· héi kh¸c. D©n téc ViÖt Nam lµ mét d©n téc cã truyÒn thèng yªu níc vµ sèng céng ®ång. Tuy nhiªn, ë nh÷ng thêi kú cò, d©n ta vÉn cßn thô ®éng, kh¶ n¨ng nhËn thøc h¹n chÕ, tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp kÐm, tr×nh ®é lao ®éng s¶n xuÊt th« s¬. ChÝnh v× vËy, chóng ta cÇn ph¶i v¬n lªn, hoµn thiÖn nh÷ng con ngêi míi, dùa trªn c¸c yÕu tè tèt ®Ñp s½n cã. Thø ba: Con ngêi XHCN lµ con ngêi giµu lßng yªu níc, th¬ng d©n, yªu th¬ng ®ång lo¹i, gióp ®ì nh÷ng ngêi xung quanh. Cã thÓ nãi, ®©y lµ mét lîi thÕ cña d©n ta. Tõ xa xa, chóng ta ®· biÕt ®oµn kÕt c¸c d©n téc anh em chung søc ®¸nh giÆc ngo¹i x©m, x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. Trong thêi ®¹i míi, chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn s¹ch tr¬n nh÷ng ®øc tÝnh quý b¸u ®ã, mµ ph¶i biÕt ph¸t huy, chän läc nh÷ng yÕu tè thuéc hÖ t tëng tèt ®Ñp, lo¹i bá nh÷ng c¸i ®· l¹c hËu, lçi thêi. Thø t: Con ngêi XHCN lµ con ngêi sèng lµnh m¹nh, cã ý thøc b¶o vÖ chÕ ®é XHCN vµ tµi s¶n quèc gia. Con ngêi XHCN ph¶i ®Êu tranh lµm thÊt b¹i mäi ©m mu ph¸ ho¹i cña kÎ thï. Nãi c¸ch kh¸c, nh÷ng ®Æc trng con ngêi XHCN mµ chóng ta phÊn ®Êu x©y dùng còng chÝnh lµ quan niÖm 23

cña XHCN vÒ con ngêi. Tãm l¹i. con ngêi trong XHCN s¸ng t¹o ra x· héi nh÷ng còng lµ s¶n phÈm cña x· héi. Nh Ph.¡nghen ®· tõng nãi: “nh÷ng lùc lîng xa l¹ kh¸ch quan, tõ tríc ®Õn nay vÉn thèng trÞ lÞch sö, giê ®©y sÏ chÝnh lµ con ngêi kiÓm so¸t. ChØ cã tõ lóc ®ã, loµi ngêi míi thùc sù tù m×nh s¸ng t¹o ra lÞch sö cña m×nh mét c¸ch hoµn toµn tù gi¸c, nh÷ng nguyªn nh©n x· héi mµ hä ®em vËn dông míi ®a l¹i nh÷ng kÕt qu¶ mong muèn. §ã lµ mét bíc nh¶y vät cña con ngêi tõ v¬ng quèc tÊt yÕu sang thÕ giíi tù do.

II. Vai trß cña nguån lùc con ngêi: Vai trß cña nguån lùc con ngêi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi nãi chung: Trong mäi thêi kú, mäi chÕ ®é x· héi, con ngêi lu«n lµ chñ thÓ s¸ng t¹o ra lÞch sö, t¹o ra x· héi vµ còng dùa vµo x· héi mµ con ngêi dÇn hoan theÞen m×nh h¬n. Con ngêi lµ trung t©m vò trô, lµ chñ thÓ s¸ng t¹o cã ý thøc. §èi víi sù trëng thµnh lín m¹nh cña mçi quèc gia d©n téc, vai trß cña nguån lùc con ngêi lµ ®iÒu kh«ng thÓ phñ nhËn. Thø nhÊt: Con ngêi gi÷ g×n di s¶n v¨n ho¸, gi¸ trÞ v¨n ho¸ vËt chÊt cña x· héi. Con ngêi kh«ng ngõng cñng cè n©ng cao gi¸ trÞ v¨n ho¸, tinh thÇn cho x· héi. Tho¸t khái thÕ giíi ®éng vËt, con ngêi kh«ng cßn ho¹t ®éng theo b¶n n¨ng n÷a, hä b¾t ®Çu t×m tßi kh¸m ph¸ ra chÝnh b¶n th©n m×nh, s¸ng t¹o ra c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ tinh thÇn. Ên §é lµ chiÕc n«i cña nÒn v¨n m×nh n©hn lo¹i, Hy L¹p lµ cha ®Î 24

cña to¸n häc cïng nhiÒu nghiªn cøu, häc thuyÕt, ®Þnh luËt... TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã ®Òu thuéc loµi ngêi, do loµi ngêi s¸ng t¹o ra vµ ph¸t triÓn. Cho ®Õn ngµy nay, chóng ta kh«ng bao giê phñ nhËn vai trß cña chÝnh chóng ta. Chóng ta lµ trung t©m ®iÒu khiÓn, tæng hoµ mäi sù vËn ®éng biÕn ®æi cña x· héi, b¶n th©n chóng ta chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ®iÒu ®ã. Thø hai: Con ngêi kh«ng chØ lµ s¶n phÈm mµ cßn lµ chñ thÓ cña mäi qu¸ tr×nh lÞch sö, lµ yÕu tè quan träng nhÊt cÊu thµnh nªn lùc lîng s¶n xuÊt vËt chÊt, lµ chñ thÓ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tinh thÇn cho x· héi. Con ngêi bªn c¹nh vai trß lµm chñ thÓ cña mäi qu¸ tr×nh lÞch sö, mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu khi nãi vÒ vai trß cña nguån lùc con ngêi - ®ã lµ vai trß s¶n xuÊt vËt chÊt. Con ngêi lµ tæng hoµ cña tÊt c¶ c¸c yÕu tè, hä ®îc së h÷u tinh thÇn, thÓ chÊt, trÝ tuÖ... v× vËy hä gi÷ vai trß chñ thÓ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt cho x· héi. Trong thêi ®¹i ngµy nay, khi nãi vÒ nguån lùc con ngêi trong x· héi, chóng ta cÇn ®Æc biÖt quan t©m tíi nguån tri thøc nh©n lo¹i, v× ®©y lµ nguån lùc v« tËn, cè h÷u cã trong b¶n th©n cña mçi con ngêi, thÕ kû XIX ®¸nh dÊu bíc ph¸t triÓn vît bËc cña nÒn kinh tÕ tri thøc, kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña nguån tri thøc nh©n lo¹i, ®a nh©n lo¹i sang mét thêi kú míi, thêi kú m¸y mãc, khoa häc, c«ng nghÖ, thêi kú ph¸t triÓn kinh tÕ. HiÖn nay, toµn thÕ giíi ®ang nghiªng vÒ ®Çu t ph¸t triÓn con ngêi, ®µo t¹o nguån lùc con ngêi víi nguån tri thøc míi, hîp c¸ch ho¸ víi khoa häc c«ng nghÖ. Yªu cÇu ®Æt ra 25

®èi víi mçi con ngêi ph¶i tù m×nh rÌn luyÖn, ph¸t triÓn, theo kÞp thêi ®¹i c«ng nghÖ th«ng tin, kh«ng ®Ó tôt hËu, l¹c hËu. Thø ba: Nguån lùc con ngêi cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi qua tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Con ngêi lµ chñ thÓ s¸ng t¹o ra v¨n ho¸, kÕ tôc truyÒn thèng v¨n ho¸, ®ång thêi chÝnh hä l¹i b¶o vÖ thµnh qu¶ v¨n ho¸ cho loµi ngêi. Trong x· héi hiÖn ®¹i, nhiÒu c©u hái ®Æt ra liÖu sù ®æi míi vÒ kinh tÕ cã kÐo theo sù ®æi míi vÒ v¨n ho¸ kh«ng, vµ sù ®æi míi ®ã cã ¶nh hëng g×, vµ lµm thÕ nµo gi÷ ®îc b¶n s¾c v¨n ho¸ cæ truyÒn? Chóng t«i kh¼ng ®Þnh, khi x· héi loµi ngêi ph¸t triÓn, mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi míi xuÊt hiÖn, kÐo theo nã lµ nh÷ng t tëng v¨n ho¸ míi. §ã lµ mét quy luËt tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi. Trong thêi ®¹i ngµy nay, cã nhiÒu t tëng v¨n ho¸ tiÕn bé (nam n÷ b×nh ®¼ng...), nhng bªn c¹nh ®ã kh«ng ph¶i tÊt c¶ nh÷ng t tëng v¨n ho¸ cò bÞ phñ dÞnh mµ chóng ta thõa nhËn vµ ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ tèt ®Ñp ®ång thêi c¶i biÕn hay xo¸ bá nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ l¹c hËu. TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã lµ do con ngêi t¹o ra, lµ s¶n phÈm cña con ngêi. Nh vËy con ngêi lµ nguån lùc kh«ng nh÷ng s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt mµ cßn lµ lùc lîng s¶n xuÊt v¨n ho¸ tinh thÇn cho x· héi, ®ång thêi l¹i lµ ngêi tiªu dïng, lµ thÞ trêng chÝnh tiªu thô nh÷ng s¶n phÈm mµ m×nh t¹o ra.

26

CH¦¥NG II:

NGUåN LùC CON NG¦êI ë VIÖT NAM I. Hoµn c¶nh ®Êt níc vµ nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n: 1. Hoµn c¶nh ®Êt níc: Trùc tiÕp chÞu ¶nh hëng cña hai cuéc chiÕn tranh lín, t×nh h×nh kinh tÕ x· h«i ViÖt Nam cã nhiÒu diÔn biÕn rèi ren, ®Êt níc chËm ph¸t triÓn, kinh tÕ l¹c hËu, x· héi cã nhiÒu tÖ n¹n, ®êi sèng con ngêi nghÌo khæ, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, tû lÖ giai cÊp c«ng nh©n qu¸ lín. Nhng sau n¨m 1950, chóng ta ®· cã nh÷ng ®æi míi vît bËc. Do ¶nh hëng cña cuéc c¸c m¹ng khoa häc kü thuËt (tríc n¨m 50) vµ ¶nh hëng cña c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ (sau n¨m 50), kinh tÕ x· héi ViÖt Nam cã nh÷ng nÐt ®æi míi ®¸ng kÓ. Tû träng ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô t¨ng cao, nÒn kinh tÕ ®ang dÇn kh¼n ®Þnh m×nh, lùc lîng s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®«ng ®¶o, lùc lîng n«ng d©n gi¶m bít, thay vµo ®ã lµ c«ng nh©n vµ trÝ thøc ph¸t triÓn. §êi sèng x· héi æn ®Þnh, nhiÒu trµo lu v¨n ho¸ t tëng lµnh m¹nh ®îc du nhËp. HiÖn nay ViÖt Nam lµ níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn siªu gia tèc, øng dông khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt réng r·i, ®Æc biÖt chóng ta ®· biÕt ph¸t huy nguån trÝ lùc kÕt hîp víi c«ng nghÖ truyÒn th«ng, th«ng tin trong s¶n xuÊt s¶n phÈm c«ng nghÖ 27

trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ vÒ vèn, vÒ nguån nh©n lùc vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ.

2. Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n: Lµm trong lÜnh vùc n«ng nghÖp, do vËy tõ chç lao ®éng thñ c«ng gi¶n ®¬n hä b¾t tay vµo s¶n xuÊt c«ng nghiÖp theo xu híng ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. Hä trëng thµnh vµ ph¸t triÓn thµnh giai cÊp c«ng nh©n. Còng xuÊt th©n tõ giai cÊp n«ng d©n, mét lùc lîng tiÕn bé kh¸c hîp thµnh tÇng líp trÝ thøc. Tãm l¹i, xuÊt ph¸t ®iÓm cña nguån nh©n lùc ViÖt Nam lµ giai cÊp n«ng d©n. HiÖn nay, ngu«n nh©n lùc ViÖt Nam vÉn rÊt dåi dµo nhng chñ yÕu hä vÉn thiªn vÒ s¶n xuÊt n«ng l©m ng nghiÖp.

II. Nguån lùc con ngêi ViÖt Nam: 1. Giai cÊp c«ng nh©n: Giai cÊp c«ng nh©n lµ giai cÊp cã vai trß to lín trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Cã thÓ nãi giai cÊp c«ng nh©n lµ giai cÊp cã sø m¹ng lÞch sö. Trong v¨n kiÖn ®¹i héi lÇn thø X cña §¶ng, §¶ng ta kh¼ng ®Þnh: ‘§¹i ®oµn kÕt toµn d©n téc trªn nÒn t¶ng liªn minh giai cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n cïng ®éi ngò tri thøc, díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, lµ nguån søc m¹nh ®éng lùc chñ yÕu vµ lµ nh©n tè cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®¶m b¶o th¾ng lîi bÒn v÷ng cña sù nghiÖp x©y 28

dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc”. Nh vËy giai cÊp c«ng nh©n ®îc §¶ng chó träng chän lµm giai cÊp tiªn phong trong tiÕn tr×nh x©y dùng ®Êt níc x· héi chñ ngh·, lµ lùc lîng quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ViÖt Nam. Chóng ta kh¼ng ®Þnh giai cÊp c«ng nh©n lµ con ®Î cña nÒn c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, v× vËy ph¸t huy vai trß cña giai cÊp c«ng nh©n lµ tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp ViÖt Nam, thóc ®Èy mäi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi. Giai cÊp c«ng nh©n hiÖn nay ®ang trëng thµnh vµ tõng bíc lín m¹nh c¶ vÒ chÊt vµ vÒ lîng. Môc tiªu ph¸t huy vai trß cña giai cÊp c«ng nh©n trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®ang lµ môc tiªu chiÕn lîc quan träng trong thêi kú ®æi míi ®Êt níc, ph¸t triÓn x· héi. §¹i héi §¶ng X ®· kh¼ng ®Þnh: “§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ ph¸t triÓn giai cÊp c«ng nh©n lµ qu¸ tr×nh mang tÝnh biÖn chøng. Giai cÊp c«ng nh©n võa lµ chñ thÓ, võa lµ s¶n phÈm cña sù nghÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.” (môc3-c«ng nh©n trong v¨n kiÖn ®¹i héi lÇn thø X cña §¶ng-v¨n kiÖn ®¹i héi lÇn thø X cña §¶ng) Kh¼ng ®Þnh ®îc vai trß cña gai cÊp c«ng nh©n, vËy nguån lùc c«ng nh©n tËn dông vµ ph¸t huy nh thÕ nµo cho hiÖu qu¶ nhÊt l¹i lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m. Giai cÊp c«ng nh©n ë ViÖt Nam hiÖn nay chiÕm sè ®«ng, cã thÓ ph©n chia thµnh 2 thµnh phÇn: bé phËn c«ng nh©n cã tr×nh ®é häc vÊn vµ bé phËn c«ng nh©n kh«ng cã tr×nh ®é häc vÊn. 29

Nh×n chung giai cÊp c«ng nh©n cã tr×nh ®é v¨n ho¸, tr×nh ®é lao ®éng cßn thÊp. Tû lÖ lao ®éng cã tay nghÒ cßn khiªm tèn. Chñ yÕu c«ng nh©n lao ®éng mét c¸ch m¸y mãc, hiÖu qu¶ lao ®éng cha cao. C«ng nh©n cã tr×nh ®é l¹i híng sang lµm thuª cho níc ngoµi, t×nh tr¹ng lao ®éng c«ng nh©n xuÊt ngo¹i hiÖn nay lµ kh¸ phæ biÕn. Nguyªn nh©n ph¶i ch¨ng lµ do søc lao ®éng cña ngêi c«ng nh©n ®îc tr¶ ®ång l¬ng qu¸ thÊp, ®êi sèng cha ®îc ®¸p øng, hoÆc do ë ViÖt Nam hä kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn, khoa häc kü thuËt kh«ng t¬ng xøng víi kh¶ n¨ng lao ®éng cña hä. Trong t¬ng lai, chóng ta cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p kh¾c phôc hiÖn tîng nµy, ®ång thêi t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi c«ng nh©n ph¸t huy néi lùc cña chÝnh b¶n th©n m×nh. §ã lµ ®iÓm mÊu chèt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ViÖt Nam. 2. Giai cÊp n«ng d©n: Bªn c¹nh vai trß cña giai cÊp c«ng nh©n chóng ta còng ph¶i kÓ ®Õn vai trß cña giai cÊp n«ng d©n. Giai cÊp n«ng d©n lµ lùc lîng quan träng trong vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ViÖt Nam. Giai cÊp n«ng d©n ë níc ta ph©n bè chñ yÕu ë n«ng th«n. Tr×nh ®é v¨n hãa, tr×nh ®é lao ®éng thÊp kÐm, chñ yÕu lµ lao ®éng gi¶n ®¬n, lao ®éng thñ c«ng, lao ®éng phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn tù nhiÖn, ®êi sèng thÊp. Tuy nhiªn, giai cÊp nµy l¹i chiÕm sè lîng lín trong x· héi, v×

30

thÕ nªn hä cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. §¶ng vµ Nhµ níc ta nhËn ®Þnh: “§Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc nhng tríc hÕt, ë n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ chuyÓn dÞch m¹nh c¬ cÊu n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n theo híng t¹o ra gi¸ trÞ gia t¨ng ngµy cµng cao, g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ thÞ trêng; thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸, ®iÖn khÝ ho¸, thuû lîi ho¸, ®a nhanh tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo tõng vïng, tõng ®Þa ph¬ng. T¨ng nhanh tØ träng gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ lao ®éng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô; gi¶m dÇn tØ träng s¶n phÈm vµ lao ®éng n«ng nghiÖp n«ng th«n lµ bíc më ®êng ®Ó c«ng nh©n trÝ thøc ®Õn víi n«ng d©n, lµ néi dung liªn minh c«ng n«ng trÝ thøc quan träng nhÊt ë ViÖt Nam hiÖn nay…” 3. TÇng líp trÝ thøc: §©y lµ tÇng líp chiÕm sè Ýt trong x· héi cã tr×nh ®é häc vÊn cao. Hä cã vai trß ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë níc ta. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, ®Êt níc bíc vµo thêi kú héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, híng tíi nÒn kinh tÕ tri thøc, khoa häc c«ng nghÖ ngµy cµng ph¸t triÓn th× tÇng líp nµy lµ lùc lîng tiªn phong trong viÖc tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ, ®a ®Êt níc sang thêi kú míi, quyÕt ®Þnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, x©y dùng XHCN. 31

TÇng líp trÝ thøc bao gåm nh÷ng con ngêi cã n¨ng lùc, cã kh¶ n¨ng tiÕp thu c«ng nghÖ cao, ®ång thêi còng lµ nh÷ng con ngêi s¸ng t¹o ra s¶n phÈm c«ng nghª. ChÝnh v× vËy ViÖt Nam cÇn ®Çu t vµo x©y dùng mét ®éi ngò trÝ thøc hïng m¹nh, tr¸nh hiÖn tîng “ch¶y m¸u chÊt x¸m” nh hiÖn nay. §ã lµ yªu cÇu cÊp b¸ch ®Æt ra ®èi víi §¶ng vµ Nhµ níc ta. Mét mÆt chóng ta cÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm vµ l¬ng lao ®éng hîp lý, ch¨m sãc ®êi sèng cho ngêi lao ®éng, mÆt kh¸c chóng ta cÇn trang bÞ c¬ së vËt chÊt ®Çy ®ñ, ®¸p øng ®îc nhu cÇu lµm viÖc cña ngêi lao ®éng, ®Ó hä cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn b¶n th©n vµ n©ng cao tr×nh ®é. §iÒu nµy sÏ gióp hiÖu qu¶ lao ®éng ®îc t¨ng cao. HiÖn nay, hä lµm viÖc chñ yÕu trong ngµnh dÞch vô. §©y lµ mét ngµnh míi, mang l¹i lîi nhuËn kinh tÕ cao, tØ träng cña ngµnh t¬ng ®èi lín. Trong t¬ng lai, ViÖt Nam nªn më réng ngµnh nµy, vµ coi ngµnh nµy lµ träng t©m trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, x©y dùng CNXH. 4. C¸c lùc lîng kh¸c: TÇng líp c«ng th¬ng: ®©y lµ tÇng líp chiÕm sè Ýt trong x· héi, chñ yÕu lµm kinh tÕ, kinh doanh. Tuy sè lîng Ýt nhng hä còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, x©y dùng chÕ ®é XHCN, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay th× tÇng líp

32

c«ng th¬ng cã vai trß ®Æc biÖt, hä lµ nh÷ng ngêi trung gian, trao ®æi kinh tÕ gi÷a c¸c giai cÊp trong x· héi. Häc sinh - sinh viªn: §©y lµ nguån nh©n lùc trong t¬ng lai cña chóng ta. Hä cã søc khoÎ, ®îc båi dìng ®µo t¹o qua trêng líp, cã kh¶ n¨ng tiÕp thu nhanh khoa häc c«ng nghÖ, cã nhiÒu s¸ng kiÕn. §Æc biªt hä lµ nh÷ng con ngêi nhanh nhÑn, th«ng minh sèng gi÷a hai thiªn niªn kû, nhËn biÕt ®îc sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi. ChÝnh v× vËy, §¶ng vµ Nhµ níc ta lu«n quan t©m cñng cè gi¸o dôc, c¶i c¸ch gi¸o dôc, ®Çu t ph¸t triÓn gi¸o dôc.

III. Vai trß cña nguån lùc con ngêi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam: 1- Dùa vµo nguån nh©n lùc, ®Æc ®iÓm cña nguån nh©n lùc chóng ta cã nh÷ng híng ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ. Tõ nhËn ®Þnh ®óng tinh h×nh kinh tÕ ®Êt níc, thùc tr¹ng ngu«n nh©n lùc ViÖt nam, §¶ng ta cã nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cho phï hîp. 2- QuyÕt ®Þnh ph¬ng híng, c¸ch thøc chuyÓn giao c«ng nghÖ ®¬ng ®¹i. 3- Trong lÜnh vùc kinh tÕ, nguån lùc con ngêi ®îc xem xÐt víi t c¸ch lµ mét bé phËn cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ vai trß cña con ngêi trong quan hÖ s¶n xuÊt. 4- Lµ bé phËn cña lùc luîng s¶n xuÊt, quy ®Þnh tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ. 5- Vai trß trong quan hÖ s¶n xuÊt.

33

IV. Vai trß cña nguån lùc con ngêi trong lÜnh vùc v¨n ho¸ x· héi: 1- S¸ng t¹o ra nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa tinh thÇn, ®ång thêi b¶o tån nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ tinh thÇn d©n téc. 2- TiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ thÕ giíi. 3- Hëng thô nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ d©n téc. 4- Gióp nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam mang ®Ëm tÝnh truyÒn thèng, tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc. CH¦¥NG III:

PH¸T HUY NGUåN LùC CON NG¦êI ë VIÖT NAM I. Nh÷ng thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ cña nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam 1- Nh÷ng thÕ m¹nh: Nh×n mét c¸ch tæng quan, níc ta lµ mét níc cã nÒn kinh tÕ thÊp kÐm, tuy nhiªn chóng ta cã nh÷ng lîi thÕ ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt lµ lîi thÕ vÒ nguån nh©n lùc. Thø nhÊt, níc ta lµ níc cã d©n sè ®«ng, nguån lao ®éng dåi dµo, ®a d¹ng, nguån nh©n lùc cã thÓ ®¸p øng trªn nhiÒu lÜnh vùc. §Æc biÖt c¬ cÊu d©n c ViÖt Nam lµ c¬ cÊu th¸p d©n c trÎ, chÝnh v× vËy ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n ®îc trÎ ho¸ dÇn, kh¶ n¨ng tiÕp thu khoa häc c«ng nghÖ ®îc n©ng cao, viÖc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ rÊt thuËn lîi tõ ®ã x©y dùng nÒn kinh tÕ XHCN, thóc ®Èy x©y dùng x· héi, h¬n n÷a tõ xa xa, d©n téc ViÖt Nam cã tÝnh cÇn cï, nhanh nhÑn, th«ng minh, cã kh¶ n¨ng thÝch 34

øng cao, con ngêi ViÖt Nam chÞu th¬ng chÞu khã, cã truyÒn thèng yªu níc, cã tinh thÇn d©n téc cao, chÝnh v× vËy viÖc tËn dông nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam rÊt dÔ dµng thuËn lîi cho viÖc kÕt hîp nguån lùc con ngêi trªn nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ x· héi kÕt hîp c¸c nguån lùc con ngêi t¹o thµnh sóc m¹nh tæng hîp thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh CNH- H§H ®Êt níc, x©y dùng x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh. GÇn ®©y tr×nh ®é d©n trÝ ë ViÖt Nam ®îc n©ng cao, tØ lÖ ngêi cã tr×nh ®é ®¹i häc n©ng lªn rÊt nhiÒu,tØ lÖ ngêi ®îc ®i häc vµ ®¹t tr×nh ®é trung häc phæ th«ng cao. §ã lµ mét u thÕ lín cña Viªt Nam trong xu huíng vËn ®éng cña kinh tÕ híng tíi nÒn kinh tÕ trÝ thøc. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi chóng ta cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n cÇn kh¾c phôc. §ã chÝnh lµ nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ vÒ nguån lùc con ngêi.

2- Nh÷ng h¹n chÕ cña nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam : V× ®i lªn tõ mét nÒn kinh tÕ l¹c hËu, lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh, ®Êt níc chÞu hËu qu¶ nÆng nÒ cña chiÕn tranh vµ cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ thÕ giíi 19361938, do tµn d cña x· héi cò ®Ó l¹i…, tr×nh ®é chuyªn m«n, kü n¨ng lao ®éng cña con ngêi ViÖt Nam cßn thÊp kÐm, v¨n ho¸ kû luËt lao ®éng cßn h¹n chÕ, t¸c phong c«ng nghiÖp cha ®îc phæ biÕn, h¬n n÷a lµ møc sèng cña nh©n d©n ViÖt Nam cßn qu¸ thÊp so víi c¸c níc trªn thÕ giíi, chÝnh v× vËy t×nh tr¹ng “ch¶y chÊt x¸m diÔn ra nh 35

mét c¬n lèc xo¸y”, ®Æc biÖt lµ t tëng, t©m trÝ tiÓu n«ng hÕt søc nÆng nÒ, tÝnh tÝch cùc, s¸ng t¹o, tÝnh n¨ng ®éng x· héi cßn thÊp.

II. Gi¶i ph¸p ph¸t huy nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam 1- Nh÷ng yÕu tè lµm nªn gi¸ trÞ con ngêi ViÖt Nam CNXH §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh môc tiªu x©y dùng ®Êt níc lµ d©n giµu, níc m¹nh , x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh, trong ®ã t¨ng trëng kinh tÕ g¾n liÒn víi tiÕn bé c«ng b»ng x· héi. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®ã th× nh©n tè con ngêi trë thµnh nguån nh©n lùc c¬ b¶n, quan träng nhÊt trong sè c¸c nguån lùc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi trong giai ®o¹n hiÖn nay. V× vËy muèn ph¸t huy nguån nh©n lùc mét c¸ch hiÖu qu¶ th× ph¶i hiÓu râ gi¸ trÞ cña con ngêi Viªt nam. Gi¸ trÞ con ngêi ViÖt Nam víi t c¸ch lµ nguån lùc cña sù ph¸t triÓn hiÖn nay ®îc §¶ng quan niÖm gåm 5 yÕu tè: søc khoÎ, ®¹o ®øc, lèi sèng, tr×nh ®é häc vÊn vµ t tëng chÝnh trÞ. 1-Søc khoÎ: Nãi ®Õn c¸c gi¸ trÞ cña con ngêi kh«ng thÓ kh«ng nh¾c tíi søc khoÎ v× cã søc khoÎ th× míi lµm ®îc viÖc, søc khoÎ lµ vèn quý nhÊt cña con ngêi. Ban chÊp hµnh T¦ kho¸ VII viÕt “trÝ tuÖ lµ tµi s¶n quý nhÊt trong mäi tµi s¶n, nhng chÝnh søc khoÎ lµ tiÒn ®Ò quý gi¸ nhÊt cÇn thiÕt ®Õ

36

lµm ra tµi s¶n ®ã”. ChÝnh v× vËy ch¨m lo cho con ngêi vÒ thÓ chÊt lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn x· héi, cña c¸c cÊp c¸c ngµnh, c¸c ®oµn thÓ. Mét khi ch¨m lo tèt søc khoÎ cho ®êi sèng nh©n d©n lµ ®ång nghÜa víi viÖc ph¶i ph¸t triÓn hÖ thèng y tÕ, dù phßng, thÓ dôc thÓ thao…HiÖn nay ta còng cã nhiÒu chÝnh s¸ch vµ chñ tr¬ng ®Ó ph¸t huy nguån lùc nµy. Tuy nhiªn nhµ níc ta cÇn ®Èy m¹nh h¬n n÷a tíi vÊn ®Ò d©n sè kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, ®Ó tõ ®ã cã ®iÒu kiÖn ch¨m sãc tèt cho thÕ hÖ trÎ- thÕ hÖ t¬ng lai cña ®Êt níc, mét mÆt cÇn më réng hÖ thèng y tÕ céng ®ång, ph¸t thuèc, ch÷a bÖnh miÔn phÝ, chèng tiªu cùc trong y tÕ. §©y lµ mét vÊn ®Ò t¬ng ®èi khã, ®ßi hái kinh phÝ cao, nhng ®ã còng lµ nh÷ng gi¶i ph¸p chóng t«i ®a ra, hi väng x· héi ViÖt nam t¬ng lai cã thÓ thùc hiÖn ®îc. 2-§¹o ®øc: VÊn ®Ò ®¹o ®øc lu«n lµ vÊn ®Ò nãng cña nhiÒu x· héi. X©y dùng mét x· héi ph¸t triÓn m¹nh nÕu kh«ng chó träng ®Õn ®¹o ®øc th× chÝnh ®¹o ®øc sÏ lµm gi¶m ®¸ng kÓ sù ph¸t triÓn nµy, v× mét x· héi cã ®¹o ®øc th× con ngêi sèng víi nhau kh«ng cã t×nh th¬ng yªu, kh«ng cã t×nh yªu víi tæ quèc. Mét x· héi kh«ng cã ®¹o ®øc lµ mét x· héi víi nh÷ng ngêi cã quyÒn sÏ tham nhòng, kh«ng sèng hÕt m×nh cho tæ quèc mµ chØ nghÜ ®Õn b¶n th©n m×nh. Nh vËy lµ nh÷ng con ngêi ®i ngîc l¹i víi con ngêi XHCN. ChÝnh v× vËy vÊn ®Ò nµy còng ®îc §¶ng ta ®Æc biÖt quan t©m.

37

3-Lèi sèng: §©y lµ mét vÊn ®Ò tuy kh«ng lín nhng §¶ng vµ nhµ níc ta rÊt quan t©m v× ®Ó qu¶n lÝ ®îc mét x· héi th× §¶ng ta ph¶i n¾m v÷ng ®îc lèi sèng, phong c¸ch sèng cña tõng vïng ®Ó tõ ®ã ®a ra ®îc c¸c chÝnh s¸ch h¬p lÝ nh»m ph¸t huy nguån lùc. Lèi sèng cã lµnh m¹nh, nh©n d©n cã cuéc sèng æn ®Þnh th× x· héi míi c«ng b»ng, §ã míi lµ mét yÕu tè t¹o nªn sù ph¸t triÓn cña x· héi , tiÕn tíi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh cho x· héi loµi ngêi. 4-Tr×nh ®é häc vÊn: Muèn ®a ®îc mét x· héi ph¸t triÓn th× tr×nh ®é häc vÊn cña ngêi d©n ph¶i ®îc n©ng cao. Khi häc vÊn cña hä ®îc n©ng cao th× kh¶ n¨ng nhËn thøc cña hä còng t¨ng lªn. Hä cã thÓ ph¸t hiÖn vµ kiÓm tra viÖc lµm cña l·nh ®¹o. Nãi chung, mét x· héi cã tr×nh ®é d©n trÝ cao, con ngêi ph¸t triÓn toµn diÖn th× x· héi ®ã míi cã nÒn t¶ng v÷ng ch¾c trªn con ®êng tiÕn lªn XHCN. V× vËy §¶ng ta cã rÊt nhiÒu chÝnh s¸ch nh»m khÝch lÖ ñng hé ngêi d©n ®Ó hä ®îc ®i häc. §ã còng lµ lÝ do t¹i sao gi¸o dôc lu«n lµ vÊn ®Ò “nãng” trªn truyÒn h×nh, ®µi b¸o. HiÖn nay nÒn gi¸o dôc Viªt nam cã nhiÒu bÊt cËp, thùc tr¹ng gi¸o dôc cßn nhòng nhiÏu, ®i theo nã lµ c¨n bÖnh thµnh tÝch, thµnh tÝch thËt nhng n¨ng lùc gi¶, gi¸o dôc kh«ng cã chÊt lîng, hiÖn tù¬ng mua b»ng cÊp diÔn ra tong ®èi nhiÒu, thªm vµo ®ã lµ hiÖn tù¬ng ch¶y m¸u chÊt x¸m trµn lan. TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ gi¸o dôc lµ mét vÊn ®Ò nhøc nhèi trong x· héi hiÖn nay mµ chóng ta cÇn t×m ra gi¶i

38

ph¸p kh¾c phôc. Thø nhÊt, cÇn cã chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh chÊt läng gi¸o dôc, ®Çu t c¬ së vËt chÊt, kü thuËt trong gi¶ng d¹y. Thø hai, thùc hiÖn c¶i c¸ch ®æi míi gi¸o dôc, tr¸nh hiÖn tù¬ng thô ®éng: thÇy gi¶ng, trß ghi, häc tñ, häc lÖch, häc lÊy thµnh tÝch. Thø ba, n©ng cao chÊt lîng ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµnh gi¸o dôc, ch¨m lo cñng cè ®êi sèng cña gia ®×nh hä, kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng nh÷ng ngêi cã n¨ng lùc ch¹y theo kinh tÕ thÞ trßng, dêi xa gi¸o dôc, chÊt läng gi¸o viªn thÊp kÐm, gi¸o viªn nghÒ phô, lµm kinh tÕ lµ chÝnh… 5-T tëng chÝnh trÞ: Tríc n¨m 1930 níc ta bÞ x©m lîc, cã nhiÒu cuéc ®Êu tranh ®· diÔn ra, nhng v× kh«ng cã lÝ tëng cô thÓ nªn tÊt c¶ ®Òu thÊt b¹i. Sau khi B¸c Hå ra ®i t×m ®êng cøu níc vµ t×m ®îc con ®êng gi¶i phãng d©n téc, nh©n d©n ViÖt Nam ®· ®îc truyÒn b¸ t tëng chÝnh trÞ. Giê ®©y ®Êt níc ta ®· cã mét con ®êng râ rµng vµ tõ con ®êng Êy ®· dÉn chóng ta ®Õn víi XHCN ViÖt Nam nh ngµy nay. V× vËy t tëng chÝnh trÞ lµ yÕu tè rÊt quan träng. HiÓu râ vÊn ®Ò nµy §¶ng ta còng cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ph¸t huy nã. Ngµy nay khoa häc c«ng nghÖ ®ang ph¸t triÓn rÊt m¹nh, nhu cÇu sö dông m¸y mãc n©ng cao, c«ng suÊt ngµy cµng nhiÒu, cho nªn ngêi lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é nghÒ nghiÖp kh«ng nh÷ng ®Ó lµm chñ ®îc c«ng nghÖ mµ cßn ®Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm mµ m×nh lµm ra. §ã chÝnh lµ gi¸ trÞ cña con ngêi. HiÖn nay §¶ng ta cã rÊt nhiÒu chÝnh s¸ch ®·i ngé nh÷ng nguån lùc Êy. Nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t huy nguån lùc con ngêi ë ViÖt 39

Nam ®îc nhµ níc ta thùc hiÖn qua hai qu¸ tr×nh: qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ qu¸ tr×nh båi dìng lµm t¨ng nguån lùc con ngêi. 2- Nh÷ng h¹n chÕ trong viÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam: Do nhËn thøc cha ®óng hai mÆt tù nhiªn vµ x· héi cña con ngêi, trong qu¸ tr×nh kh¼ng ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a hai mÆt nµy, chóng ta vÉn cha nhËn thøc ®Çy ®ñ vµ triÖt ®Ó. Chóng ta chØ nhËn thøc con ngêi lµ mét thÓ thèng nhÊt gi÷a mÆt sinh häc vµ mÆt x· héi mµ kh«ng nªu lªn ®îc mèi quan hÖ gi÷ con ngêi víi thÕ giíi tù nhiªn. Con ngêi lµ mét thÓ thèng nhÊt gi÷a mÆt sinh häc, kh«ng cã giíi tù nhiªn th× kh«ng tån t¹i con ngêi, bëi vËy con ngêi lµ mét s¶n phÈm cña lÞch sö, cña sù tiÕn ho¸ l©u dµi cña thÕ giíi h÷u sinh. NhËn biÕt ®îc ®iÒu ®ã, nhng b¶n th©n con ngêi kh«ng nhËn thøc ®îc hoÆc nhËn thøc cha ®óng vÒ mèi quan hÖ gi÷a mÆt tù nhiªn vµ x· héi, ®ã lµ mèi quan hÖ g×, cã ¶nh hëng nh thÕ nµo ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, h×nh thµnh con ngêi vµ vai trß cña con ngêi. Trong giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Êt níc, kinh tÕ thÞ trêng, x· héi cã nhiÒu biÕn ®æi theo nh÷ng chiÒu híng kh¸c nhau, chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng con ngêi g¬ng mÉu lµm cÇn l¸i, híng ®Êt níc theo ®óng ®Þnh huíng XHCN, thÕ nhng mét bé phËn c¸n bé l¹i tho¸i ho¸ biÕn chÊt, nhiÒu §¶ng viªn ®i ngîc l¹i víi lÝ tëng cña §¶ng céng s¶n, nh÷ng bé phËn c¸n bé mÊt phÈm chÊt tån t¹i ë hÇu hÕt

40

c¸c lÜnh vùc y tÕ, gi¸o dôc, chÝnh trÞ…Sù tån t¹i cña bé phËn nµy lµ u nhät cña x· héi, lµ nguy c¬ tiÒm Èn lµm chËm l¹i sù tiÕn bé cña x· héi, sù ®i lªn cña c¸ ngµnh c¸c cÊp, g©y mÊt lßng tin cña nh©n d©n vµ nhµ níc. Thªm vµo ®ã, trong ®êi sèng nhËn thøc cña con ngêi cßn nhiÒu bÊt cËp, nhiÒu tÖ n¹n x· héi lan trµn g©y ¶nh hëng kh«ng nhá tíi ®êi sèng x· héi ViÖt Nam. Trong gi¸o dôc lµ bÖnh thµnh tÝch. Trong c¸c cÊp c¸c ngµnh lµ bÖnh thi ®ua kh«ng lµnh m¹nh….Nh vËy sù nhòng nhiÔu trong c¸c lÜnh vùc ®êi sèng lµm ¶nh hëng rÊt lín ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam, k×m h·m ®Êt níc trªn con ®êng tiÕn tíi XHCN. 3- Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ ®ã Níc ta lµ mét níc thuÇn n«ng, ®i lªn tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu, tr× trÖ. Víi lÞch sö ph¸t triÓn hµng ngh×n n¨m cña nÒn n«ng nghiÖp lóa níc, tù cung tù cÊp ®· lµm h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña nÒn n«ng nghiÖp nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung. §êi sèng nh©n d©n thÊp kÐm ¶nh hëng m¹nh mÏ ®Õn nhËn thøc cña con ngêi , ®«ng thêi g©y nªn sù chËm ph¸t triÓn cña x· héi, ¶nh hëng nÆng nÒ tíi chÊt lîng con ngêi vµ nguån lùc con ngêi. H¬n n÷a, do hËu qu¶ cña chiÕn tranh: hai cuéc chiÕn tranh lín ®· kÐo dµi h¬n mét tr¨m n¨m ®· ®Èy níc ta vµo mét nÒn kinh tÕ tr× trÖ, kÐm ph¸t triÓn, tµi nguyªn thiªn nhiªn bÞ khai th¸c mét c¸ch thËm tÖ, t×nh tr¹ng “ch¶y tµi nguyªn ®· diÔn ra phæ biÕn”. §Æc biÖt vÒ mÆt x· héi, con ngêi bÞ bãc lét, chµ ®¹p ®Õn tËn cïng cña x· héi, v× thÕ con ngêi trong thêi kú nµy bÞ h¹n chÕ vÒ sù ph¸t triÓn c¶ thÓ 41

chÊt lÉn tinh thÇn, ®êi sèng h¹n hÑp, c«ng nghiÖp bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ, x· héi nhiÒu diÔn biÕn phøc t¹p. Sau chiÕn tranh, kho b¹c nhµ níc trèng rçng, giÆc ®ãi, giÆc dèt hoµnh hµnh (h¬n 90% d©n sè mï ch÷). ChÝnh v× thÕ x· héi ViÖt Nam bÞ chËm ph¸t triÓn, kinh tÕ bÞ k×m h·m, sa sót, níc ta ®i lªn tõ mét nÒn s¶n xuÊt nhá lÎ, nh÷ng suy nghÜ ý thøc cña con ngêi bÞ h¹n chÕ trong khu«n khæ eo hÑp, ®Æc biÖt trong qu¸ tr×nh ®æi míi sù t¸c ®éng cña c¬ chÕ thÞ trêng lµm cho con ngêi ngµy cµng n¨ng ®éng h¬n, ph¸t huy ®îc tiÒm n¨ng cña m×nh, song còng ®Ó l¹i nhiÒu tiªu cùc. Bªn c¹nh ®ã ®Çu t cho gi¸o dôc cßn cã rÊt nhiÒu h¹n chÕ nh: c¬ së h¹ tÇng cßn cha ®Çy ®ñ, vÊn ®Ò häc t¹m, häc ghÐp vÉn cßn tån t¹i ë nhiÒu ®Þa ph¬ng, gi¸o dôc vÉn ch¹y theo thµnh tÝch, cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu vÒ t×m tßi häc hái khoa häc kü thuËt tiÕn bé. T×nh tr¹ng “ch¶y chÊt x¸m “cßn diÔn ra phæ biÕn, hiÖn tîng sinh viªn häc sinh ra trêng cßn thiÕu c«ng ¨n viÖc lµm, “b»ng cÊp ®i ngîc víi n¨ng lùc” hay “thõa thµnh tÝch”, hoÆc do qu¸ coi träng b»ng cÊp mµ chÝnh b¶n th©n nhµ níc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña con ngêi, gß bã, ¸p ®Æt con ngêi. Tr×nh ®é qu¶n lÝ nh©n lùc cßn yÕu kÐm, cha x©y dùng ®îc mét hÖ thèng qu¶n lÝ ®Çy ®ñ vµ hiÖn ®¹i. 4- Nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t huy nguån nh©n lùc con ngêi Tõ

nhËn ®Þnh ®øng vai trß cña con ngêi, ¸p dông

trong hoµn c¶nh cô thÓ níc ta, tõ nh÷ng thÕ m¹nh, h¹n chÕ cña nguån lùc con ngêi ë ViÖt Nam, chóng t«i ®a ra 42

c¸c biÖn ph¸p ph¸t huy nguån nh©n lùc mét c¸ch hiÖu qu¶ ®èi víi nÒn kinh tÕ- x· héi. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi Viªt Nam, chóng ta lÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. Chóng ta nhËn ®Þnh râ vai trß to lín cña nguån lùc con ngêi, t×m hiÓu ®îc nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n vÒ con ngêi vµ nguån lùc con ngêi còng nh n¾m b¾t ®îc nh÷ng thÕ m¹nh, h¹n chÕ cña nÒn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam. VËy chóng ta cÇn x¸c ®Þnh con ngêi lµ nh©n tè c¬ b¶n, lµ ®éng lùc cña mäi sù vËn ®éng, lµ nguån gèc cña mäi sù ®i lªn “t©t c¶ v× con ngêi”, “lùc lîng s¶n xuÊt hµng ®Çu cña toµn thÓ nh©n lo¹i lµ c«ng nh©n, lµ ngêi lao ®éng”. Cã nhiÒu quan ®iÓm, cã nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nhau, tham kh¶o vµ ®a ra ý kiÕn gi¶i ph¸p cña riªng m×nh, chóng t«i ®a ra mét sè nh÷ng lÝ luËn vÒ c¸c gi¶i ph¸p ph¸t huy nguån nh©n lùc ViÖt Nam. Gi¶i ph¸p vÒ kinh tÕ: Tríc tiªn ph¶i kh¼ng ®Þnh yÕu tè kinh tÕ lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh phÇn nµo tíi sè lîng vµ chÊt lîng nguån lùc lao ®éng con ngêi. Kinh tÕ m¹nh ®ång nghÜa víi chÊt lîng nguån lùc con ngêi ®îc n©ng cao. ChÝnh v× vËy viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ®îc §¶ng vµ nhµ níc ta coi lµ mòi nhän trong c«ng cuéc x©y dùng XHCN. §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ chóng ta ph¶i t×m c¸ch kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu vÒ kinh tÕ. Ta cÇn ph¶i kh¼ng ®Þnh râ “c¬ cÊu kinh tÕ níc ta tiÕp tôc chuyÓn dÞch theo híng CNH-H§H”. HiÖn nay ë

43

níc ta trong ph©n c«ng lao ®éng x· héi, giai cÊp c«ng nh©n vÉn lµ nßng cèt trong ho¹t ®éng x©y dùng vµ dÞch vô. Nhµ níc ®¶m b¶o cung cÊp ®ñ t liÖu s¶n xuÊt cho ngêi lao ®éng, ®¶m b¶o lao ®éng cã hiÖu qu¶, lao ®éng phï hîp, tËn dông triÖt ®Ó nguån lao ®éng, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp do ph©n bè lao ®éng kh«ng ®ång ®Òu, do thiÕu t liÖu s¶n xuÊt. Muèn vËy chóng ta ph¶i cã kÕ ho¹ch ph©n ®Þnh thµnh phÇn, nhiÖm vô cña tõng bé phËn kinh tÕ, ®a ra chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ë tõng vïng, tõng ®Þa ph¬ng. MÆt kh¸c, ph¶i cã chÝnh s¸ch ch¨m sãc ®êi sèng , gia ®×nh c«ng nh©n viªn,ngêi lao ®éng, thêng xuyªn cã chÝnh s¸ch u ®·i, träng thëng ®èi víi ngêi lao ®éng cã thµnh tÝch cao trong lao ®éng, t¨ng hiÖu qu¶ lµm viÖc, thùc hiÖn ph©n phèi c«ng b»ng c«ng khai d©n chñ, mÆt kh¸c cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ phï hîp, x©y dùng kÕ ho¹ch kinh tÕ trong tõng giai ®o¹n ng¾n. VÝ dô trong giai ®o¹n hiÖn nay, §¶ng ta ®a ra kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ theo híng CNH-H§H, híng tíi nÒn kinh tÕ tri thøc, ®ång thêi tranh thñ mäi tiÒm lùc kinh tÕ trong quèc d©n. TiÕp thu quan niÖm cña M¸c, §¶ng kh¼ng ®Þnh kinh tÕ lµ nh©n tè c¬ b¶n quyÕt ®Þnh sù trëng thµnh vµ lín m¹nh cña ®Êt níc, quyÕt ®Þnh tíi sù ®i lªn XHCN cña ViÖt Nam . Ngµy nay ViÖt Nam cã 6 thµnh phÇn kinh tÕ c¬ b¶n. ViÖc ph¸t huy vai trß cña tõng thµnh phÇn kinh tÕ lµ vÊn ®Ò mäi cÊp, mäi ngµnh cÇn ph¶i ®Çu t quan t©m. Chóng ta cÇn ®Èy m¹nh CNH-H§H ®Êt níc, trang bÞ c¬ së vËt chÊt ®Çy ®ñ, mua c¸c b»ng s¸ng chÕ, thóc ®Èy c¸ 44

nh©n lµm kinh tÕ.Gi¶i ph¸p chóng t«i ®a ra lµ: tiÕn hµnh ®Èy m¹nh kinh tÕ t nh©n, më réng giao lu kinh tÕ víi níc ngoµi, tranh thñ vèn ®Çu t níc ngoµi, ®ång thêi khuyÕn khÝch níc b¹n ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ trong níc, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp lµm kinh tÕ cæ phÇn ho¸. §Æc biÖt thÞ trêng chøng kho¸n ë ViÖt Nam hiÖn nay ®ang lµ mét ngµnh míi, thu hót giao dÞch tiÒn tÖ lªn tíi hµng tØ ®ång, v× vËy chóng ta cÇn më réng ®Çu t ph¸t triÓn, mÆt kh¸c chóng ta cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tri thøc vµ cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ phï hîp, x©y dùng kÕ ho¹ch kinh tÕ trong tõng giai ®o¹n ng¾n. ë níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay ®· ®a ra kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ theo híng CNH-H§H, híng tíi nÒn kinh tÕ tri thøc, ®ång thêi tranh thñ mäi tiÒm lùc kinh tÕ quèc d©n. TiÕp thu quan niÖm cña M¸c, §¶ng kh¼ng ®Þnh kinh tÕ lµ môc tiªu ph¸t triÓn cña ®Êt níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Kinh tÕ ph¸t triÓn nghÜa lµ mäi mÆt cña x· héi ®îc t¨ng cêng. V× thÕ chnóng ta cÇn ®Èy m¹nh CNH-H§H ®Êt níc, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ g¾n víi nÒn kinh tÕ tri thøc, lÊy khoa häc c«ng nghÖ lµm träng t©m. 2-VÊn ®Ò vÒ v¨n ho¸: Níc ta kh«ng ngõng thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng x· héi nh»m xo¸ bá tµn d cña x· héi cò ®Ó l¹i, x©y dùng mét nÒn v¨n ho¸ míi trong tõng gia ®×nh, lµng x·, t¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng gia ®×nh v¨n ho¸, lµng v¨n ho¸, ®a lèi sèng míi v¨n minh vµo tõng th«n b¶n, tuyªn truyÒn ý thøc trong nh©n d©n, xa rêi nh÷ng thñ tôc l¹c hËu, mª tÝn dÞ 45

®oan…§ång thêi víi viÖc ®Èy lui nh÷ng tµn d cña x· héi cò, níc ta cÇn dÇn dÇn kh¾c phôc sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c giai tÇng, c¸c vïng miÒn. §Ó lµm ®îc vÊn ®Ò nµy, nhµ níc ta ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cÊp b¸ch vÒ lao ®éng, viÖc lµm b»ng c¸ch ph©n phèi l¹i d©n c vµ nguån lao ®éng gi÷a c¸c vïng, ®Ó võa t¹o thªm viÖc lµm, võa khai th¸c ®îc tèt h¬n tiÒm n¨ng cña mçi vïng, x©y dùng c¸c khu kinh tÕ më…. T¹o viÖc lµm ph¶i b¾t nguån tõ n«ng th«n, tõ trong mçi gia ®×nh, tõ viÖc gi¶m sinh ®Î , kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ®Õn viÖc kh¼ng ®Þnh vai trß cña kinh tÕ hé gia ®×nh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n lao ®éng n«ng nghiÖp, c¸c nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng, c¸c dÞch vô n«ng th«n ®îc kh«i phôc vµ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn nh»m xo¸ dÇn lao ®éng thuÇn n«ng, nhê ®ã ®Èy m¹nh CNH-H§H n«ng th«n, vÊn ®Ò viÖc lµm sÏ ®îc gi¶i quyÕt. Nhµ níc ta vµ nh©n d©n ta t×m mäi biÖn ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ sö dông hîp lÝ søc lao ®éng v× nguån nh©n lùc cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong sù nghiÖp x©y dùng kinh tÕ x· héi níc ta. 3-Trong gi¸o dôc ®µo t¹o: Sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o cã vÞ trÝ chiÕn lîc trong viÖc h×nh thµnh nh©n c¸ch con ngêi míi, n©ng cao d©n trÝ, ®µo t¹o båi dìng nh©n tµi cho ®Êt níc vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt cña ngêi lao ®éng. V× vËy §¶ng vµ nhµ níc ta ®· kh¼ng ®Þnh gi¸o dôc lµ quèc s¸ch, lµ nÒn t¶ng cña kinh tÕ tri thøc, khoa häc c«ng nghÖ. Thùc hiÖn gi¸o dôc toµn diÖn tõ viÖc ®µo t¹o ®éi 46

ngò c¸n bé ®ñ ®øc ®ñ tµi l·nh ®¹o ®Êt níc. §µo t¹o c¸n bé ngay tõ c¬ së, b¸m s¸t d©n ®Ó t×m hiÓu vµ tin yªu vµo §¶ng, ®ång thêi ph¶i ®æi míi n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc ®µo t¹o, x©y dùng hÖ thèng gi¸o dôc ngµy cµng hoµn chØnh, cã ®ñ c¸c cÊp ngµnh häc tõ mÉu gi¸o, phæ th«ng, bæ tóc v¨n ho¸… ®Õn hÖ thèng c¸c trêng trung häc chuyªn nghiÖp, d¹y nghÒ, cao ®¼ng vµ ®¹i häc. X©y dùng gi¸o dôc ngµy cµng hoµn thiÖn c¶ vÒ chÊt lîng vµ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o, tiÕn tíi phæ cËp gi¸o dôc ®Õn víi mäi ngêi d©n, mäi vïng miÒn ®Êt níc. X©y dùng kÕ ho¹ch gi¸o dôc dµi h¹n v× vÊn ®Ò gi¸o dôc lµ tiÒn ®Ò cho mäi lÜnh vùc, t¹o ra mét hÖ thèng nguån lùc con ngêi víi tr×nh ®é khoa häc kü thuËt ngµy cµng cao. HiÖn nay nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam ®ang ®øng tríc nguy c¬ tôt hËu, nhiÒu nhòng nhiÔu x¶y ra trong gi¸o dôc, chÊt lîng ®µo t¹o thÊp kÐm, thªm vµo ®ã lµ c¨n bÖnh thµnh tÝch, ®iÓm gi¶, ®iÓm mîn, hiÖn tîng mua b»ng cÊp, mîn b¨ng cÊp vÉn diÔn ra thêng xuyªn. T×nh tr¹ng thµnh tÝch ®i ngîc víi n¨ng lùc, b»ng cÊp bao bäc nguþ biÖn cho sù trèng rçng trong gi¸o dôc lµ t×nh tr¹ng phæ biÕn,, h¬n n÷a hiÖn tîng ch¶y chÊt x¸m ra níc ngoµi ngµy cµng gia t¨ng. Aats c¶ nh÷ng yÕu tè nµy lµm nªn c¨n bÖnh gi¸o dôc khiÕn nhiÒu ngêi nhøc nhèi, nhiÒu cÊp ngµnh quan t©m lo l¾ng. VËy ®Ó n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc, chóng ta ph¶i lµm g×? Chóng t«i ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay nh sau: Thø nhÊt: 47

Ph¶i thùc hiÖn c¶i c¸ch gi¸o dôc, kh«ng ngõng trau dåi, ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y trong tÊt c¶ c¸c ngµnh häc. Tr¸nh hiÖn täng thô ®éng thÇy gi¶ng, trß ghi. Kh«ng ®Ó c¨n bÖnh thµnh tÝch lan trµn trong gi¸o dôc, ®µo t¹o gi¸o dôc gÇn víi thùc tÕ. ë níc ta hiÖn nay gi¸o dôc cßn qu¸ coi träng lý thuyÕt, gi¸o dôc xa rêi thùc tiÔn, chÝnh v× thÕ sù thu hót häc sinh sinh viªn nghiªn cøu khoa häc cßn h¹n chÕ, kh«ng kÓ ®Õn nh÷ng giê häc cßn qu¸ tÎ nh¹t do qu¸ nÆng vÒ lÝ thuyÕt vµ qu¸ m¸y mãc. Thø hai: CÇn ch¨m lo cñng cè ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong ngµnh, cã chÝnh s¸ch ®·i ngé, t¨ng l¬ng, gi¶m giê lµm, cã biÖn ph¸p thëng ph¹t hîp lÝ nh»m ®Èy m¹nh c«ng viÖc gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä ph¸t triÓn hÕt n¨ng lùc cña b¶n th©n m×nh. Môc ®Ých c¬ b¶n lµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hä yªn t©m hoµn thµnh tèt nhiÖm vô x· héi cña b¶n th©n, tr¸nh hiÖn tîng nghÒ gi¸o lµ nghÒ phô, bu«n b¸n lµ nghÒ chÝnh, lµm viÖc hêi hît thiÕu tr¸ch nhiÖm. MÆt kh¸c, cÇn khuyÕn khÝch nhiÒu ngêi vµo s ph¹m, yªu nghÒ s ph¹m, cã ®iÒu kiÖn chän läc ngêi tµi cho ngµnh, b¶o ®¶m chÊt lîng thùc tÕ cña ngêi cÇm phÊn. Thø ba: CÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh sinh viªn nghiªn cøu khoa häc, sang t¹o gi¸ trÞ c«ng nghÖ mét c¸ch thiÕt thùc vµ hiÖu qu¶ nhÊt, kh«ng nªn coi träng qu¸ vµo vÊn ®Ò b»ng cÊp. Chóng t«i ®îc biÕt hiÖn nay ë ViÖt Nam b»ng 48

cÊp lµ gi¸ trÞ con ngêi, nhng nhiÒu khi b»ng cÊp kh«ng ®¸nh gi¸ ®îc ®øng b¶n th©n con ngêi mµ ngîc l¹i cã khi b»ng cÊp l¹i k×m h·m, gß bã sù ph¸t triÓn cña con ngêi. Do ®ã ngµnh gi¸o dôc ViÖt Nam cÇn më réng h¬n n÷a vÒ qui m«, ®µo t¹o s©u réng vÒ thùc tiÔn, gi¶m nhÑ lÝ thuyÕt su«ng. Thø t: Cã chÝnh s¸ch ®·i ngé nh»m ng¨n chÆn hiªn tîng ch¶y chÊt x¸m ra níc ngoµi, ®ång nghÜa víi nã lµ sù chËm ch¹p trªn con ®êng ph¸t triÓn c«ng nghÖ. 4-VÒ c¸c ho¹t ®éng kh¸c Chóng ta ph¶i x©y dùng ®îc hÖ thèng chÝnh s¸ch qu¶n lÝ phï hîp, x©y dùng c¬ chÕ qu¶n lÝ phï hîp, cã kÕ ho¹ch ®iÒu ®éng, ph©n ®Þnh nguån lùc con ngêi vµo tõng ngµnh kinh tÕ cô thÓ, tr¸nh t×nh tr¹ng ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng miÒn, gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ.

PHÇN KÕT LUËN Khi ®· nhËn thøc ®óng ®îc vai trß cña nguån nh©n lùc trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong sù vËn ®éng ®i lªn cña thêi ®¹i, chóng ta t×m ®îc ph¬ng ph¸p ®Ó ph¸t huy vai trß cña nã. Chóng ta kh¼ng ®Þnh con ngêi lµ chñ thÓ s¸ng t¹o ra x· héi, lµ lùc lîng s¶n xuÊt vËt chÊt tinh thÇn cho x· héi.

49

Trong thêi ®¹i ngµy nay, toµn nh©n lo¹i bíc sang mét thêi kú míi, thêi kú cña m¸y mãc khoa häc c«ng nghÖ, thêi kú cña c«ng nghÖ truyÒn th«ng, th«ng tin, thêi ®¹i cña nh÷ng con ngêi r« bèt, b¶n th©n con ngêi tù hái, liÖu vai trß cña nguån lùc con ngêi cã bÞ gi¶m bít kh«ng ? Chóng t«i kh¼ng ®Þnh, trong thêi ®¹i ngµy nay con ngêi ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng, nguån lùc con ngêi lµ nguån tµi nguyªn bÊt tËn vµ v« gi¸ kh«ng g× cã thÓ thay thÕ ®îc. S¶n phÈm khoa häc c«ng nghÖ lµ s¶n phÈm cña con ngêi t¹o ra, chóng lµ nh÷ng linh kiÖn ®iÖn tö tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, thay con ngêi trong nhiÒu c«ng viÖc nhng kh«ng thÓ thay thÕ con ngêi. Con ngêi lµ mét thÓ thèng nhÊt gi÷a hai mÆt tù nhiªn vµ x· héi. nguån tri thøc cña con ngêi lµ nguån lùc bÊt tËn vµ lu«n lu«n lµ nguån lùc hiÖn ®¹i nhÊt. H¬n n÷a con ngêi lµ mét chñ thÓ cã suy nghÜ, cã tri thøc, cã t×nh c¶m, kh«ng mét lo¹i c«ng cô nµo cã thÓ thay thÕ ®îc. Trong mäi thêi ®¹i, con ngêi lu«n lµ lùc lîng tiªn phong cña x· héi. Trong hoµn c¶nh hiÖn nay, khi ®Êt níc ta ®ang bíc vµo thêi kú ®æi míi, kinh tÕ x· héi tõng bíc ph¸t triÓn, c¸nh cöa héi nhËp ®ang më réng, th× vai trß cña nguån lùc con ngêi cµng kh«ng thÓ phñ nhËn, ®Æc biÖt lµ nguån trÝ lùc con ngêi. §©y lµ mét nguån lùc cã vai trß quyÕt ®Þnh trong sù chuyÓn giao c«ng nghÖ cña ViÖt Nam, tõng bíc CNH-H§H ®Êt níc. Khi chóng ta ®ang híng tíi mét x· héi t¬ng lai tèt ®Ñp- x· héi XHCN, mét x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh, lµm theo n¨ng lùc hëng 50

theo nhu cÇu th× vai trß cña nguån lùc con ngêi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu. Con ngêi lu«n ®ãng vai trß trung t©m trong mäi biÕn ®æi x· héi, trong mäi h×nh th¸i kinh tÕ. Cã thÓ nãi con ngêi lµ mét nguån lùc quan träng nhÊt. §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh: “ViÖt Nam cã nguån lao ®éng dåi dµo, con ngêi ViÖt Nam cã truyÒn thèng yªu níc, cÇn cï s¸ng t¹o, cã nÒn v¨n ho¸ gi¸o dôc, cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t nhanh khoa häc vµ c«ng nghÖ.” §ã lµ nguån lùc quan träng nhÊt. §¶ng vµ nhµ níc ta ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch t¬ng ®èi hîp lÝ trong viÖc ph¸t huy cã hiÖu qu¶ nguån lùc, t¹o ®iÒu kiÖn ®Èy m¹nh sù nghiÖp CNH- H§H ®Êt níc, x©y dùng ®Êt níc ViÖt Nam theo ®óng ®Þnh híng CNXH, mét x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh, cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®êi sèng nh©n d©n giµu m¹nh.

51

TµI LIÖU THAM KH¶O 1, §Ò c¬ng bµi gi¶ng CNXHKH, trêng §¹i häc BKHN, 2006. 2, Gi¸o tr×nh CNXHKH, nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, HN. 3, Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ, nxb ChÝnh trÞ Quèc gia. 4, LÞch sö TriÕt häc, nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, HN 2002. 5, Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phôc vô CNHHDH ®Êt níc, nxb CTQG, HN, 2002. 6, V¨n kiÖn toµn tËp §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, 2000, tËp VII. 7, V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu lÇn thø VIII, nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, HN. 8, VÊn ®Ò ®µo t¹o nguån lùc tiÕn hµnh CNHHDH ®Êt níc, nxb CTQG, HN, 2002. 9, V¨n kiÖn ®¹i héi lÇn thø X cña §¶ng. 10,V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IV, BCHTW kho¸ VII.

52