Safari 173

±_¿ fi_ — 173

;f+5ffnsgff[ 5fTf

á ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ¤Îƒ’ÿ-±ÎÏrfi 1930

÷_hÎÌ, ‹ƒ¿ ±fiı ≠¿Î¿ — fi√ıLƒ ω…› Á_’Îÿ¿ — ËWν· ’W¿HÎν ‹¬M≤Wà ÏÕ{Î¥fi ÷◊Î ·ı±ÎµÀ˚Á — ËWν· ’W¿HÎν ¿·Î ÁËΛ¿˘ — ¿ı‰ «Î‰ÕÎ, ±Ï‹÷ ÂÎË, ÁÏfi· ÏøÏç›fi ‹ÎÏ·¿ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, ±‹ÿΉÎÿ. ‹ƒHÎV◊Îfi — ±ı·Î¥Õ ±˘ŒÁıÀ, √˘‹÷Ì’fl, ±‹ÿΉÎÿ. Ï¿o‹÷ — hÎÌÁ wÏ’›Î 12 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 220. ’flÿı‹Î_ — wÎ.1,500 24 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 440 ‰ı⁄ÁÎ¥À — www.safari-india.com ¥-‹ı· — ·‰Î…‹ ‹ÎÀı — [email protected]

ÁÒ«fi˘, ’˛Ï÷¤Î‰˘ ÷◊Î ±L› ‹ÎÏË÷Ì ‹ÎÀı — [email protected]

’hÎT›‰ËÎflfi_ Áflfi΋_ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, 212- 215, ±Îfi_ÿ ‹_√·-3, ¿˘fl ⁄Λ˘Àı¿fiÌ Á΋ı, ’Ïfl‹· ø˘ÏÁ_√ ’ÎÁı, ±ıÏ·Á Ï⁄˛…, ±‹ÿΉÎÿ-380006. Œ˘fi fi_⁄Á˝ — 2646 16 98 / 6605 6050 Printed and published by Nagendra Vijay for Harshal Publications. 212 to 215, Anand Mangal-3, Opp. Core Biotech, Near Parimal Crossing, Ellisbridge Ahmedabad-380 006. Printed at Allied Offset Printers, 14/2, Kalidas Mill Compound, Gomtipur, Ahmedabad. Printer, Publisher & Editor: Nagendra Vijay Owner: Harshal Publications Registered with the RNI. No. 38380/80

¿Î›‹Ì √˛ÎË¿˘±ı ’hÎT›‰ËÎfl ‰¬÷ı ’˘÷Îfi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl ±«Ò¿ ·¬‰˘.

ω«Îfl÷Î ’Ëı·Î_ ΩËıfl ¿flÌ ÿı‰Î›ı·˘ ±fiı √…flÎ÷ Áfl¿Îflı Ëη÷fl÷ ±¤ıflÎ≥ ’fl «ÕΉı·˘ “±Î"’fi ⁄Ò¿ ±ı¿˚{΋”fiı ·√÷˘ ω«Îfl ÏÂZÎHÎ’˛◊Î Á‘Îfl‰ÎfiÌ º„WÀ±ı ¿ı‰˘ ·Î√ı »ı ? ω«Îfl ±Á·‹Î_ √…flÎ÷ Áfl¿Îflfi˘ fi◊Ì. ±ÎËÎ, fi‰‹Î ±fiı ÿÁ‹Î ‘˘flHÎfiΠωzÎ◊a±˘fiı ’flÌZÎÎ ‰¬÷ı ’ÎÃu’V÷¿ ÁÎ◊ı flά‰ÎfiÌ »^À ±Î’÷Ì ΩËıflÎ÷fi˘ ¤Î_√fl˘ ‹ÎK›Ï‹¿ ±fiı ∂E« ÏÂZÎHÎ ⁄˘ÕÛfiÎ «ıfl‹ıfiı ‰ÎÀu˘ ±fiı Áfl¿Îflfiı ϶‘΋Î_ ‹Ò¿Ì ÿÌ‘Ì. ω‰ÎÿfiÌ Õ‹flÌ Ë‰ı Â‹Ì «Ò¿Ì »ı. ±Î‹ »÷Î_ “±Î"’fi ⁄Ò¿ ±ı¿˚{΋”fi˘ ‹t˘ ÷’ÎÁ‰Î …ı‰˘ »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ±‹¿ ’Ïç‹Ì ÿı¢‹Î_ ωzÎ◊a±˘fiı ’flÌZÎÎ ÿflQ›Îfi ±P›ÎÁø‹fiı ·√÷Î_ ’V÷¿˘ ÏflŒfl ¿fl‰ÎfiÌ »^À ±’Λ »ı. ±Î’HÎı I›Î_ ‰ÎÏÊ˝¿ ’flÌZÎÎfi_ ÿÒÊHÎ ±_√˛ıΩıfiÎ …‹ÎfiÎ◊Ì «ÎS›_ ±Î‰ı »ı. ÏÂZÎHÎ ‹_hÎη›˘±ı ÿflı¿ ωʛfiı ·√÷˘ ±P›ÎÁø‹ fiyÌ ¿›Î˝ ⁄Îÿ ωzÎ◊a±˘ ’fl Áfl¿ÎflÌ ’ÎÃu’V÷¿˘ Ã˘¿Ì ⁄ıÁÎÕÌ ±ı ÿÒÊH΋Î_ ‰‘Îfl˘ ¿›˘˝ »ı. ’_ÏÕ÷˘ ¶ÎflÎ ·¬‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î_ CÎHÎÎ_ ¬flÎ_ ’ÎÃu’V÷¿˘ ±ı‰Î_ „@·WÀ ±fiı …ÏÀ· ˢ› »ı ¿ı ŒflÌ ŒflÌfiı ‰Î_«˘ ÷˘ ’HÎ ÷ÎI’›˝ Á‹Ω› fiÏË. √Î≥Õfi˘ ÁËÎfl˘ ·ı‰˘ ’Õı »ı, ’fl_÷ ±ı ’HÎ Àı¿˚VÀ ⁄Ò¿ ¿fl÷Î_ ¬ÎÁ …\ÿÌ Ë˘÷Ì fi◊Ì--±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ’ÎÃu’V÷¿fiÎ ÿΛflÎfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚‰Î Á΋ı ±Î’HÎÌ …Õ ÏÂZÎHÎ’˛HÎÎÏ·±ı ’˛Ï÷⁄_‘ Œfl‹ÎT›˘ »ı. À>_¿‹Î_, ω«ÎflÌfiı, ‹√… ·ÕΉÌfiı ±fiı Á…˝fi„@÷ ‰Î’flÌfiı ’flÌZÎÎ ‰¬÷ı ¿Â_¿ ‹˙Ï·¿ ·¬‰_ ‰F›˝ »ı. ‹Î¿Û˚Á fi ¿’Ή‰Î ˢ› ÷˘ ’ÎÃu’V÷¿fiÎ fi Á‹Ω÷Î ·¬ÎHÎfiı ’˘’À-‹ıfiÎfiÌ …ı‹ √˘¬Ì ‹ÎflÌfiı … ’flÌZÎÎfiÎ ±ÎLÁfl ’ı’fl‹Î_ Ãη‰Ì ÿı‰_ flèÎ_. ±Î Ω÷fiÎ Á_Ωı√˘‹Î_ “±Î"’fi ⁄Ò¿ ±ı¿˚{΋”fiÌ ’˛◊Î ÿά· ¿flΛ ÷˘ ’ÎÃu’V÷¿fiı Á‹…‰ÎfiÌ ¿Áfl÷‹Î_ ◊Î¿Ì √›ı·˘ ÁflıflΠωzÎ◊a √˘¬‰ÎfiÌ›ı ÷VÿÌ fi ·ı. ’flÌZÎ΋Î_ µÏkÎHν ◊‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiı ‹Î¿Û˚Á ¤·ı ‹‚ı, ’fl_÷ ÿıÂfi_ ¤Ï‰W› Á_¤Î‚‰Î ‹ÎÀı ÷ı ±Î‰÷Ì ¿Î·fi˘ ÏÂÏZÎ÷ fiÎ√Ïfl¿ ¿ÿÎÏ’ fi ⁄fiı. ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ’HÎ ¤Îfl÷ …ı‰Ì ÏÂZÎHÎ’˛HÎÎÏ· Ë÷Ì, …ıfiı ¿ÎflHÎı ±ı ÿı ±Î…fiÎ …ı‰Î ±˙z˘Ï√¿, Àı@fi˘·˘Ï…¿· ±fiı ‰ˆiÎÎÏfi¿ Á’fl’Ήflfiı ⁄ÿ·ı ±ı¿oÿflı ¿ÚÏÊ’˛‘Îfi flè΢ Ë÷˘. Fˢfi ÕuÒ‰Ì fi΋fiÎ ’˛A›Î÷ ÏÂZÎHÎÂÎjÎ̱ı I›Îfl ⁄Îÿ ±ı ’˛◊Î Á΋ı {Ò_⁄ı ±ÎÿflÌ. 1899 ‹Î_ The School and the Society ±fiı 1902 ‹Î_ The Child and the Curriculum ±ı‰Î_ ⁄ı ’V÷¿˘ ÷ıHÎı ·A›Î_, …ı‹Î_ ¿ıLƒÌ› ‹t˘ ±ı ¿ı ÏÂZÎHΠωʛ·ZÎÌ fiÏË, ’HΠωzÎ◊a·ZÎÌ Ë˘‰_ Ωı≥±ı. ωzÎ◊a ’fl ÏÂZοı …ı ÷ı ωʛfiı ·√÷_ ±ı¿Îÿ ’ÎÃu’V÷¿ Ã˘¿Ì ⁄ıÁÎÕÌ ±ı ’V÷¿fiÎ ¿<_Õ΂΋Î_ ÷ıfiı ’ÒflÌ flά‰Îfiı ⁄ÿ·ı ÷ıfiı ±P›ÎÁø‹ ωÂıfiÌ ‹ÎÏË÷Ì F›Î_ I›Î_◊Ì ±ı¿ÃÌ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ÷ıfiÌ ‹˙Ï·¿ fl…^±Î÷ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’˛˘IÁÎËfi ±Î’‰_ Ωı≥±ı. ω«Îfl„@÷, ÷¿Û„@÷ ±fiı Á…˝fi„@÷ ÷˘ … ¬Ì·ı ±fiı ωzÎ◊a Á‹› …÷Î_ ’˘÷ÎfiÎ ÷ı‹… ÿıÂfiÎ ’˛ffi˘ Ë· ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÁΫΠ±◊˝‹Î_ ÏÂÏZÎ÷ ⁄fiı. Fˢfi ÕuÒ‰ÌfiÎ_ ÁÒ«fi˘fiı 1917 ‹Î_ ±Î_Ï¿ flÌ÷ı V‰Ì¿ÎflΛÎ_, ’HÎ I›Îfl ⁄Îÿ «Î·ÌÁ ‰Ê˝ Á‘Ì ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ÏÂZÎHÎ’˛◊΋Î_ ⁄ÌΩ Á‘ÎflÎ ¿flΛΠfiÏË. ωzÎ◊afiÎ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

1

;f+5ffnsgff[ 5fTf

thinking power/ω«Îfl„@÷

±fiı creativity/Á…˝fi„@÷ ’fl ¤Îfl ‹Ò¿÷˘ Á‘Îfl˘ ±ı ‰¬÷ı ¿flΛ˘ ¿ı F›Îflı Á˘Ï‰›ı÷ flÏ›αı 1957 ‹Î_ …√÷fi˘ ’Ëı·˘ ÁıÀı·Î≥À «ÕÎ‰Ì ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ⁄Ï©‘fifiı {ά_ ’ÎÕÌ ÿÌ‘_. ±‹ıÏfl¿Î ÷ı‹… ’Ïç‹ ›fl˘’fiÎ ÿı¢ ±Î…ı ’ÎÃu’V÷¿˘fiı ‰‚√Ì flèÎÎ fi◊Ì. ωzÎ◊a±˘ ‹ÎÀı ±P›ÎÁø‹ fiyÌ ¿flΛΠ⁄Îÿ ‹ı¿˚√˛˘-ÏË· …ı‰Î Á_A›Î⁄_‘ ’˛¿Î¿˘ …ı ÷ı ωʛfiÎ ΩHοÎfl ·ı¬¿˘ ’ÎÁı ÷ı ‹…⁄fiÎ_ ÁÏ«hÎ ’V÷¿˘ ·¬Î‰ı »ı. ωzÎ◊a±˘ ‹fi’Á_ÿ ’V÷¿˘ ‰Î_«Ìfiı ÷ı‹… Á‹∞fiı ’˘÷ÎfiÌ T›„@÷√÷ ˆ·Ì‹Î_ ‹ÎÏË÷ÌfiÌ fl…^±Î÷ ¿flı »ı ±fiı ’flÌZÎÎfiÎ ¿ı ÀıVÀfiÎ ‹Î¿Û˚Á fiyÌ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ±ı‰Ì ‹˙Ï·¿ fl…^±Î÷fiı ωÂıÊ K›Îfi ’fl ·ı‰Î› »ı. ’ÏflHÎ΋ı “±Î"’fi ⁄Ò¿ ±ı¿˚{΋” ˢ› ÷˘ ’HΠωzÎ◊a±ı ’V÷¿˘ ÁÎ◊ı flά‰ÎfiÌ ±Î‰U›¿÷Î flËı÷Ì fi◊Ì. ±Î ÏÂZÎHÎ’˛◊Î ±Î’HÎı I›Î_ »ı ¬flÌ ? fi◊Ì ÷˘ ’Ëı·Î_ ±ı ÿά· ¿fl‰Ì Ωı≥±ı. ËηfiÌ ÏÂZÎHÎ’˛◊Î ÷˘ ±ı‰Ì »ı ¿ı …ı‹Î_ ωzÎ◊afiı ‹@÷ flÌ÷ı ω«Îfl‰ÎfiÌ ÁËı… ’HÎ »^À ±’Î÷Ì fi◊Ì. ‹√…fiı ÷ıHÎı ’ÎÃu’V÷¿‹Î_ … ¿ıÿ flά‰_ ’Õı »ı. Àı¿˚VÀ⁄Ò¿‹Î_ …ı ·A›_ ˢ› ±ı … ÷ıHÎı ÂOÿ— V‰Ì¿ÎflÌ ·ı‰_ flèÎ_--’»Ì ±ı ·¬ÎHÎ (‰Îfl_‰Îfl ⁄fi÷_ ±ÎT›_ »ı ÷ı‹) Ë¿Ì¿÷ÿ˘Ê ‘flΉ÷_ ˢ› ÷˘ ’HΠωzÎ◊a±ı ‹Î¿Û˚Á ¿’Î÷Î fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiı ±fiÁfl‰_ flèÎ_. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ω«Îfl‰Î Á΋ıfiÎ ±Î‰Î ’fl˘ZÎ ‹fiÎ≥Ë¿‹ ‰E«ı √˘¬HÎ’|Ì … ±_÷ı ÁŒ‚÷ÎfiÌ «Î‰Ì ⁄fiı. “fiÎ"·ı… ≥{ ’Ήfl” fiÏË, ’HÎ “‹ı‹flÌ ≥{ ’Ήfl”fiÎ ‘˘flHÎı ¿Î‹ «Î·ı. ωzÎ◊afiÌ Á…˝fi„@÷fiı ±fiı ω«Îfl„@÷fiı ⁄ÿ·ı √˘¬HÎ’|ÌfiÎ ‹Î‹·ı ÷ıfiÌ ›Îÿ„@÷ ¶ÎflÎ … ‹Î¿Û˚Á F›Î_ fiyÌ ◊÷Πˢ› ±ı ÿı‹Î_ ÀuÒÂfi @·ÎÏÁÁfi˘ flÎŒÕ˘ ±fiı √Î≥Õ˘ ÷◊Î ±’ıÏZÎ÷ ’˛ffi’h΢fi_ ‹Î¿ı˝À ¬Ì·ı, ’fl_÷ ωzÎ◊a‹Î_ flËı·Ì ω«Îfl„@÷ ±fiı Á…˝fi„@÷ ’˘÷ı ¬Ì·Ì ¿ı fiÏË. --ËÊ˝· ’W¿HÎν

Â_ ±Î’fi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl

*****/173 »ı ? ÷˘ Á¬ıÿ …HÎΉ‰Îfi_ ¿ı iÎÎfi-ωiÎÎfifiÌ ÿÏfi›Î‹Î_ ±Î’fiÌ ÁŒfl «Î· ±_¿ı ’ÒflÌ ◊Λ »ı... ...ÏÁ‰Î› ¿ı ±Î’fi_ 173 ‹Î ±_¿ı («Î· ±_¿ı) ’Òw_ ◊›ı·_ ·‰Î…‹ ±Î’ ‰ı‚ÎÁfl flÌL›Ò ¿flΉ˘ ! ±Î’ Ωı ¿Î›‹Ì √˛ÎË¿ ˢ ±fiı «Î· ±_¿fiÎ ¿‰fl ’fl ±Î’fiÎ Áflfi΋΋Î_ ·‰Î…‹ fi_⁄flfi˘ »ıS·˘ ±Î_¿Õ˘ Ωı

jffrfsf[gf[ ;f}rfgff

173

Ïÿ‰Î‚ÌfiÎ ’‰˝ ÏfiÏ‹kÎı ËWν· ’„O·¿ıÂLÁfi_ ¿Î›Î˝·› ±Î"@À˘⁄fl 26, 2008 ◊Ì fi‰ıQ⁄fl 4, 2008 Á‘Ì ⁄_‘ flËıÂı. fi‰ıQ⁄fl 5, 2008 fiı ⁄‘‰Îfl◊Ì ¿Î›Î˝·› flÎ⁄ı÷Î ‹…⁄ Âw ◊Âı. --T›‰V◊Î’¿

ˢ› ÷˘ fi‰_ ·‰Î…‹ ‰ı‚ÎÁfl ¤flÌ ÿ˘,

2 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

…ı◊Ì iÎÎfi-ωiÎÎfifiÌ ÁŒfl «Î· flËı !

‰‘ ω√÷ ‹ÎÀı …\±˘ ’Îfi_ 4

vf+s gf+p !^( ÁMÀı Q ⁄fl, 2008 fiÎ “ÁŒÎflÌ”‹Î_ “Á_’Îÿ¿fi˘ ’hΔ ¬Ò⁄ … Á_‰ıÿfiÂÌ· ·ÎB›˘. ±‹flfiÎ◊ …ı‰Î_ ’ωhÎ V◊‚˘fiΠω‰Îÿfi_ ‹Ò‚ ‰Î_«Ì ±Îç›˝ ◊›_. ±Î’HÎÎ ÿı‹Î_ ‘‹˝fiı flÎ…¿Ì› ‹t˘ ⁄fiÎ‰Ì flÎ…¿Ì› fl‹÷ ¬ı·÷Πωω‘ ’Z΢‹Î_ @›Îflı ⁄Έϑ¿ ’Ïfl‰÷˝fi ±Î‰Âı ¿˘HÎ ΩHÎı! Áfl¿Îfl ¬ÿ F›Îflı ¿˘≥ «˘yÁ ¿˘‹fi_ I≤„WÀ¿flHÎ ¿fl÷Ì Ë˘› I›Îflı ÿı‹Î_ “¿˘‹‰Îÿ” ‰‘‰˘ V‰Î¤Îω¿ »ı. “⁄fiΉ ±fiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ” ±fiı “Á’flÁ‰Î·” ¶ÎflÎ «_ƒ›Îfi-1 ±fiı «_ƒfiÎ …L‹ ωÂı fi‰Ìfi ΩHοÎflÌ ‹‚Ì. “fi‰_ Á_¢‘fi” ‹Î_ Á˘·Îfl Áı· ωÂı iÎÎfi‰‘˝¿ ω√÷˘ ΩHΉΠ‹‚Ì. “±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_...”‹Î_ fl…^ ¿flı·Ì ⁄ı ω‹Îfi˘fiÌ Àyfl ωÂı ±Î’ı·Ì {ÌHΉÀ¤flÌ ‹ÎÏË÷Ì ŒVÀÛ ËıLÕ Ë÷Ì. ±ı¿ T›„@÷fiÌ ¤Ò·fiÎ ¿ÎflHÎı 349 T›„@÷±˘±ı ∞‰ √‹ÎT›˘ ÷ı ¬flı¬fl ÿ—¬ÿ CÎÀfiÎ ¿Ëı‰Î›. ’˛ÎHÎ̱˘fiÌ ·Î√HÎ̱˘ ωÂıfi˘ ·ı¬ ¬Ò⁄ … Á_ÿfl Ë÷˘. ‹¬M≤Wà ‹ÎÀı ’Á_ÿ ¿flı·_ Ï«hÎ ¬Ò⁄ Á_ÿfl Ë÷_. ÿfl ±_¿‹Î_ ’˛ÎHÎ̱˘ ωÂı fi‰Ìfi÷‹ ·ı¬˘ ±Î’¢. ’›Ò ˝ Ê HÎfiÎ µ’‰ÎÁ ωÂı fi Î ÿflı ¿ Á‰Î·fi˘ Á_÷˘Ê¿Îfl¿ ±fiı ‰ˆiÎÎÏfi¿ ¬·ÎÁ˘ ÷ı ±_√ıfiÎ ·ı¬‹Î_ ‹‚Ì √›˘. ·ı¬fiÎ ’Ëı·Î ’Îfiı fl…^ ¿flı·˘ ¬Î·Ì ◊΂Ì-‰ÎÀ¿Îfi_ Ï«hÎ CÎb_ Á…ıVÀ̉ Ë÷_. “ÁŒÎflÌ” ·ı¬fiı ±fiw’ Œ˘ÀÎfiÌ ’Á_ÿ√Ì ¬Ò⁄ … ÁflÁ flÌ÷ı ¿flı »ı. ¤Îfl÷Ì› √ M ÷«fl Á_ V ◊α˘fiı ±Î’HÎÎ flÎ…fiı÷α˘±ı ¿≥ flÌ÷ı ¬˘¬·_ ⁄fiÎ‰Ì fiÎA›_ »ı ÷ı ΩHÎÌ ÿ—¬ ◊›_. ¬ÎÁ ¿flÌfiı ≥„LÿflÎ √Î_‘̱ı ¿flı·Î ÷ıfiÎ ÿvµ’›˘√ ωÂı ‰Î_ « Ì fi‰Î≥ ·Î√Ì. ±Î’HÎÎ ÿı  fiÎ flÎ…fiı÷α˘fiÎ œÌ·Î ±fiı fiÏŒ¿flÎ ‰·HÎfiÎ ¿ÎflHÎı … ±Î÷_¿‰ÎÿÌ ’˛T≤ÏkÎ Ïÿ‰Áı fiı Ïÿ‰Áı ‰‘Ì flËÌ »ı. “Á’fl„@‰{”‹Î_ …ıQÁ ⁄˘LÕ Ï‰Âı ±ΩHÎÌ ‹ÎÏË÷Ì ‰Î_«‰Î ‹‚Ì. ±_¿‹Î_ fl…^ ¿flı·Î ÕΛÎ√˛ÎQÁ ±fiı Œ˘À˘√˛ÎŒ˚Á ¬Ò⁄ … √Q›Î. ¬ÎÁ ¿flÌfiı ’˛ÎHÎ̱˘fiÌ ·Î√HÎÌfiÎ ·ı¬‹Î_ fl…^ ¿flı·Î Œ˘ÀÎ ¬Ò⁄ Á_ÿfl Ë÷Î. fiÌfl‰ ÁÌ. ’_ÕuÎ, ±‹ÿΉÎÿ; ¿<fiη ‰Ì. ∞fi√fl, ¤˙Ï‹¿, Ïfi¿<_…, ¿<Á‹, …›_Ï÷ ’Àı·, ›Ï÷fi ±fiı lı›Á, ‰Õ˘ÿflÎ; Ïfi¿<_… ±fiı ∑I‰Ì ÿ·ÁÎÏHΛÎ, flÎ…¿˘À; ·˘Ïœ›Î T›ÎÁ, ⁄Î_À‰Î, …^fiÎ√œ; CÎfiU›Î‹

¤w«Î, ËoÁÎ⁄ıfi ¤w«Î, ‹_⁄≥; ˆ‰ ÂÎË, ±‹ÿΉÎÿ; ±Â˘¿, ÁÎ√fl, Á_√Ì÷Î, ¿˘‹·, ÂÌ÷· ±fiı ‹fi˘…, ‰Õ˘ÿflÎ; flÎ…ı Ωÿ‰ÎHÎÌ, ‹. CÎÕ<·Ì, Ï…. ¿E»; ⁄Î⁄·Î· √˘fl, ¤…; …√ÿÌÂ, ÂÌ÷· ±fiı µLfiÒfl, ±‹ÿΉÎÿ; µk΋¤Î≥, ¤Îfi⁄ıfi, flÎ…ıÂ, ’˛Ï÷¤Î, ÏËω˝÷Î ±fiı ËÏÊ˝·, ±‹·ÁÎÕ; ÕÎ". Ïfi·ı ÁÌ. Ãο˘fl, √Î_‘Ìfi√fl; ±Ï¤Êı¿ ±ı. flΉ·, √˘{ÎÏfl›Î, ‹ËıÁÎHÎÎ; Ïfi¿<· ±ı‹. ÁıÓCÎÎHÎÌ, √œÂÌÂÎ, ¿E»; ÏË÷ıÊ ±ı‹. ¿oÕ˘Ïfl›Î, ‹. ¿˘›·ÎHÎÎ, ÷Î. ‹ÎHÎΉÿfl; Ïfi¿<_… ’Ì. ÁıÓ…Ï·›Î, ±‹flı·Ì; fl‹ı ⁄Ì. ÿÏfi«Î, ‹.’˘. √˘‘flÎ, ¿E»; ±ZΛ ±ıfi. ‰ˆz, ‹.’˘. CÎ_Àı·Ì, ±ÎHÎ_ÿ; fl‹ıÂ, fiflıÂ, ¤Î‰ıÂ, ±Ïfi·, ¤fl÷, ‹›_¿ ±fiı ±∞÷, √Î_‘Ìfi√fl; ‹ˆÏ◊·Ì ‰˘flÎ, Ω‹fi√fl

“ÁŒÎflÌ”fiÎ ±_¿ fi_. 172 fiÌ ÀÎ≥À· VÀ˘flÌ ·Î…‰Î⁄ flËÌ. ¿<ÿfl÷ı fl«ı·Ì ±fiıflÌ ∞‰V≤„WÀ ωÂı ±fi˘¬Ì ÷ı‹… ±ΩHÎÌ ‹ÎÏË÷Ì fl…^ ¿fl‰Ì ÷ı “ÁŒÎflÌ”fiÌ ±Î√‰Ì ˆ·Ì »ı. ¢¿fiÌ ·Î√HÎ̉ ’ÒflÎ_ 14 ‰Ê˝ ’˘÷ÎfiÎ ‹ÎÏ·¿fiÌ ¿⁄fl ’ÎÁı flËı·Î ⁄Î"⁄Ì fi΋fiÎ ¿>÷flΠωÂı ΩHÎÌ ±Îç›˝ ◊›_. ±Î µ’flÎ_÷ ±ÎÏ¡¿fi ËÎ◊Ì, ÿˆ›ÕfiÌ ·Î√HÎ̱˘ ωÂı ‰Î_«Ì ¬Ò⁄ fi‰Î≥ ·Î√Ì. ÁËÎfi¤ÒÏ÷ ÷ı ‹ … ±Îfi_ ÿ fiÌ ·Î√HÎÌfiı fl…^ ¿fl÷Î µÿÎËflH΢ ’HÎ ¬Ò⁄ √Q›Î. ⁄⁄Òfi ‰Î_ÿflÎ ±fiı Ï«Q’ÎL{̱ı ±Îø‹¿ Ï‹Ω… ÿά‰Ì ÏËÁÎ⁄ «Ò¿÷ı ¿›Î˝fiÎ Ï¿VÁÎ ‹Îfi‰Î‹Î_ fi ±Î‰ı ÷ı‰Î Ë÷Î. ÿflı¿ Ï¿VÁ˘ ‰Î_«Ì ¿<ÿfl÷fiÌ fl«fiÎI‹¿÷Î ’fl ±ÎÏ¡fi ◊≥ …‰Î›_. ±Î‰˘ Á_ÿfl ·ı¬ Á_ÿfl Ï«h΢ ÁÎ◊ı fl…^ ¿fl‰Î ⁄ÿ· “ÁŒÎflÌ”fi˘ ±Î¤Îfl. ωfl¤ƒ ΩÕıΩ, ≥Lƒ, ÷’fi, Ë‚ÿı‰ ±fiı ΩB≤Ï÷, Ω‹-√œ¿Î, Ω‹fi√fl; ¿U›’ ⁄Ì. ’_«Î·, ‰Õ˘ÿflÎ; ’˛ÿÌ’ «Î‰ÕÎ, ⁄˘ÀÎÿ; ’˛‰ÌHÎ fl_ΩÏÕ›Î, flı‰Î, ¤Î‰fi√fl; ¿flfi ’fl‹Îfl, ‹. ÿı‰√ÎHÎÎ, ¤Î‰fi√fl CERN

Á_V◊Î ¶ÎflÎ Ï…fỉΠ¬Î÷ı 10

ÁMÀıQ⁄flfiÎ fl˘… …ı ’˛›˘√ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ÷ıfiÎ◊Ì ⁄˛õÎ_ÕfiÎ ¿›Î_ flËV›˘ ¬Ò·Âı ? ÷ı ’˛˘…ı@À‹Î_ ‰’flΛı·Î LHC ‹ÂÌfi ±fiı ÷ıfiÎ ¿Î›˝ ωÂı ‹ÎÏË÷Ì ±Î’‰Î ωfi_÷Ì. ««Î˝V’ÿ ⁄fiı·Î ±Î ’˛›˘√fiÎ Ωı¬‹˘ ±_√ı ’HÎ ΩHοÎflÌ ±Î’¢. flÎ…\ ±ı«. ¿oÁÎflÎ, ‘˛Î_√‘˛Î; ω‰ı¿ ±ıÁ. ÏÁ›ÎHÎÌ, flÎ…¿˘À; ÿÌ’¿ Â@·Î, ±‹ÿΉÎÿ; ’Î◊˝ ÿ‰ı, fiÎflHÎ’flÎ, ±‹ÿΉÎÿ; ‹Ëı ±Îfl. Á˘·_¿Ì, ω…›¤Î≥ ÁÌ. Á˘·_¿Ì, ‹. ’˘. ’ÎÕ√˘‚, Ï…. ±ÎHÎ_ÿ; Ïfi¿<_… ÁıÓ…Ï·›Î, ±‹flı·Ì; ¿flfi ’fl‹Îfl, ‹. ÿı‰√ÎHÎÎ, Ï…. ¤Î‰fi√fl; Ïfi¿<_…, ∑I‰Ì, Ï¿Âfi, Œ˘fl‹, fi›fi ±fiı ËÎÏÿ˝¿, flÎ…¿˘À; ±Îfi_ÿ ΩıÊÌ, ÷·Î·Î, √Ìfl; ¿<fiη ∞fi√fl, ‰Õ˘ÿflÎ; ±flω_ÿ ÕÌ. ÏËfl’flÎ, …ÁÿHÎ; ËÎÏÿ˝¿ C΢ÕÎÁflÎ, flÎ…¿˘À; ÷ÊÎfl ‹¿‰ÎHÎÎ, ÁflıLƒfi√fl; flοıÂ, ‹Ëı ±fiı ω…› ‰œıfl, ‹. ±ıfl‰ÎÕÎ, Ï…. ÁflıLƒfi√fl; fiÌfl‰ ’_ÕuÎ, ±‹ÿΉÎÿ; ¿ı÷fi ‘_‘ÒÏ¿›Î, Ï«÷·, Ï…. ±‹flı·Ì; …›ı ⁄Ì. Ë‚’Ï÷, ±Î_÷Ï·›Î, fi‰ÁÎflÌ; Ï’›ÒÊ ¿Î·Î‰ÏÕ›Î, ‹. ¿<fiÕ, Ï…. Ω‹fi√fl; ¤’ı ¿Î÷Ïfl›Î ±fiı Ï‹h΢, ‹. ¤Îƒ˘Õ, Ï…. ¤Î‰fi√fl; ›˘√ÌflÎ… ΩÕıΩ, ‘˘flÎ∞; ‹Ëı ⁄Ì. ’_«Î·, ‹. ’˘. Á˘fiÎÁHÎ, ÁÎ⁄fl¿Î_ÃÎ; ω’· Ï’_Õ˘Ïfl›Î, ’flı ËηÎ≥, √˘‘flÎ, Ï…. ¿E»; ¤fl÷ ’Àı·, ±ÎHÎ_ÿ

á ±Î ‰ˆiÎÎÏfi¿ ’˛˘…ı@ÀfiÌ À>_¿Ì, »÷Î_ À<-‘-’˘≥LÀ ‹ÎÏË÷Ì ‹ÎÀı «Î· ±_¿fi˘ “⁄fiΉ ±fiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ” ω¤Î√ …\±˘. “ÁŒÎflÌ”-172 ‹Î_ ’ÎfiÎ fi_. 16 ’fl ÿÂν‰ı·Î fi¿Â΋Î_ ¿{άV÷Îfi ±fiı ≥flÎfi ‰E«ıfiÎ Á‹ƒfiı flÎ÷˘ Á‹ƒ ÿÂνT›˘ »ı, F›Î_ ¬flı¬fl ¿Î„V’›fi Á‹ƒ Ωı≥±ı. ›˘B› ¬·ÎÁ˘ ±Î’‰Î ωfi_÷Ì. Ïfi¿<_… ±fiı ∑I‰Ì ÿ·ÁÎÏHΛΠ±fiı ’ÎflÁ, flÎ…¿˘À

á “ÁŒÎflÌ”±ı Âfl÷«Ò¿ı flÎ÷˘ Á‹ƒ ÂOÿ ·A›˘. ¤Ò· ⁄ÿ· ÿÌ·√Ìfl »Ì±ı.á ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

3

O 8[sgff[,ff
O ;f+n[xffjifjfcfz O

rf+n 5fz rf-f> O rf+niffgfV! vfgf[ 5fkl tff[ vfgf[s

vfftf+sbff[zf[gfl dfnndff+ cjf[ rflgfgff dff[aff>,f of[gf

flÏ›Π÷◊Î ±‹ıÏfl¿Î ‰E«ı 1960 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ ›˘Ω›ı·Ì ‹ÒfiflıÁfiÎ_ «Î·ÌÁı¿ ‰Ê˝ ⁄Îÿ «_ƒ ’λ˘ Œ˘¿Á‹Î_ ±ÎT›˘ »ı. ±Î ‰¬÷ı V’‘ν …\ÿÌ »ı. «ÕÁΫÕÁÌfiÌ fi◊Ì. ‰ˆiÎÎÏfi¿ Á_¢‘fifiı ·√÷Ì »ı. «_ƒfi˘ …L‹, «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ, «_ƒfiÎ_ ‘˛‰˘ ’ÎÁı ⁄flŒfi_ Á_¤Ï‰÷ ±„V÷I‰, ¤Ò√¤˝fiÌ fl«fiÎ, ¬Ïfi… ƒT›˘, ŒuÒ{fi ’Ήfl‹Î_ ¿Î‹ ·Î√÷Î ÏËÏ·›‹-3 fi_ ’˛‹ÎHÎ ‰√ıflıfi˘ ÷Î√ ‹ı‚‰‰Î ¤Îfl÷fiÌ …ı‹ ¿ıÀ·Î¿ ⁄ÌΩ ÿı¢±ı ’HÎ 2008 ◊Ì 2016 Á‘Ì «_ƒ›ÎhÎÎfiÎ_ 12 Ï‹Âfi˘ fiyÌ ¿›Î* »ı. «_ƒ›Îfi-1 ’»Ì ‰ÎflÎŒfl÷Ì ÷ı‹fiÎ_ ±_÷ÏflZΛÎfi˘ «_ƒfiÌ fiı‹ ÷ο‰ÎfiÎ_ »ı. »ı‰ÀfiÌ fiı‹ «_ƒ ’fl ‹Îfi‰ ‰ÁÎË÷ V◊Î’‰ÎfiÌ »ı, …ı ¿Î‹ ËηfiÎ Á_Ωı√˘‹Î_ ÷˘ ±‹ıÏfl¿Î ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı ÿı ¿flÌ Â¿ı ÷ı‹ fi◊Ì. «_ƒfiÌ ‹·Î¿Î÷ ·ıfiÎflÎ_ ›Îfi˘ ±˘flÏ⁄Àfl ÷◊Î ·ıLÕfl ±ı ‹ ⁄ı ’˛ ¿ ÎflfiÎ_ »ı . (≥Áfl˘±ı «_ƒ›Îfi- 1 fiı ±˘flÏ⁄Àfl µ’flÎ_ ÷ ≥Q’ı@Àfl ’HÎ ⁄fiÎT›_-±ı À ·ı ¿ı «_ ƒ fiÌ ¤Ò Ï ‹fiı ’˛ËÎfl ‹Îfl÷_ ÁΑfi ’HÎ ÷ı ‹ Î_ Á΋ı · ¿› * . ) ±˘flÏ⁄Àfl ›Îfi Œ@÷ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ flËÌfiı ÁıLÁfl ›_h΢ ‰Õı ±‰·˘¿fi ¿flı, ÷˘

·ıLÕfl ›Îfifi_ ¿Î‹ ÷ıfiÎ fi΋ ’˛‹ÎHÎı ·ı„LÕo√ ’»Ì ‰‘ ÷·V’Âa ±P›ÎÁ ¿fl‰Îfi_ »ı. 2011 ‹Î_ ·˘L« ◊fiÎfl «_ ƒ ›Îfi- 2 ±˘flÏ⁄Àfl fiÏË, ’HÎ ·ıLÕfl »ı. «_ƒ ’fl ÷ı ’»Ì …fiÎflÎ_ ⁄ÌΩ_ ›Îfi˘ ’HÎ ·ıLÕfl »ı. 6 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

«Ìfi‹Î_ ⁄fi÷Ì «ÌΩı ÷¿·ÎÿÌ ÷˘ ˢ› »ı, ’fl_÷ ±Î_÷Ïfl¿ Á·Î‹÷Ì ‹ÎÀı ¿ıÀ·Ì Ëÿı Ωı¬‹Ì ’HÎ fỉÕÌ Â¿ı ÷ıfi˘ ÿά·˘ ¤Îfl÷‹Î_ ±Î…¿Î· ◊˘¿⁄_ ‘ ‘˘flHÎı ‰ı « ΉΠ‹Î_ Õ ı · Î «ÌfifiÎ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi »ı. ±Î÷_¿‰Îÿ Á΋ı …ı‹ ÷ı‹ ¿flÌfiı ·Õ÷Ì ±Î’HÎÌ √M÷«fl ±ı…LÁ̱˘ ‹ÎÀı ÷ı Œ˘fi «ı·ıL… ⁄L›Î »ı. Œ˘fifiÌ ’Õ÷fl Ï¿o‹÷ ±fiı »ı‰Àı ‰ı«ÎHÎ Ï¿o‹÷ fiÌ«Ì flά‰Î «Ìfiı International Mobile Equipment Identity ±ıÀ·ı ¿ı IMEI fi_⁄flfiÎ ‹Î‹·ı ‘M’· «·ÎT›_ »ı. ±Î Ω÷fi˘ fi_⁄fl …ı ÷ı ‹˘⁄Î≥·fi˘ ±˘‚¬’hÎ √HÎΛ »ı. «ÌfifiÎ ‹˘⁄Î≥·‹Î_ fi_⁄fl ˢ› »ı ¬fl˘, ’fl_÷ …ı ÷ı Œ˘fifi˘ ±Î√‰˘ fiÏË. «Ìfi 5,000 ◊Ì 25,000 ‹˘⁄Î≥·fiÎ ·Î"Àfiı 15 ±◊‰Î 17 ±_¿˘fi˘ Á‹Îfi fi_⁄fl ±ÎM›Î ⁄Îÿ ±ı‰Î Œ˘fi ¤Îfl÷fiÎ ⁄Ωfl‹Î_ ‹˘ÀÎ ’Λı ¬Õ¿Ì flèÎ_ »ı. ÿflı¿ Œ˘fi wÎ. 2,500 ◊Ì wÎ. 3,500 fiÎ ¤Î‰ı ‰ı«Î› »ı. ¬flÌÿÌ ’HÎ ‹˘ÀÎ ’Λı ◊Λ »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ‹ı≥Õ-≥fi-«Î≥fiÎ Œ˘fi …ı‰Î_ ÏŒ«Á˝ ‘flΉ÷Î ’˛Ï÷„WÃ÷ ¿o’fi̱˘fiÎ ‹˘⁄Î≥· wÎ. 20,000 ¿fl÷Î_ ±˘»Î ¤Î‰ı ‰ı«Î÷Î fi◊Ì. ¤Îfl÷fiÌ √ M ÷«fl Á_ V ◊α˘

FOR YOUR INFORMATION Ï«_ Ï ÷÷ »ı . ËΩfl˘ ‹˘⁄Î≥·fi˘ IMEI fi_⁄fl Áfl¬˘ ˢ› ÷˘ ⁄˘Q⁄ ωVŒ˘À …ı‰Î hÎÎÁ‰ÎÿÌ ¿ÎflV÷Îfi˘ ’»Ì fi_ ⁄ fl ¶ÎflΠ¿‹_ ÿ ±Î÷_ ¿ ¬˘flfiÎ ‹˘⁄Î≥·fi˘ ’k΢ ·√ÎÕÌ Â¿Î› fiÏË. ±Î÷_¿‰ÎÿfiÎ ·√¤√ ÿflı¿ Ï¿VÁ΋Î_ ±Î…¿Î· √fi΢‘fi ‰¬÷ı ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi

¿›Î ±_÷ÏflZΛÎfifi_ ÁΛ„LÀÏŒ¿ Ï‹Âfi ¿›Î ‰Êı˝ Âw ◊Λ ±fiı ¿›Î ‰Êı˝ ’Òw_ ◊Λ ÷ı ⁄÷Ή÷˘ «ÎÀÛ ±fiı «ÎÀÛ‹Î_ …ı ÷ı ÿıÂfi_ fi΋ …\±˘. Á˙◊Ì ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÌ ’˛˘…ı@À ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ‘˘flHÎı fiyÌ ◊›ı·˘ ≥LÀflfiıÂfi· S›ÒfiÎfl fiıÀ‰¿Ûfi˘ »ı, …ı‹Î_ V’‘ν fi◊Ì. ‹ÎhÎ ÁË›˘√ »ı. B·˘⁄·Î≥{ıÂfifi˘ ›√ «_ƒ Á‘Ì ’Ë˘Ó«Ì flè΢ ˢ› ±ı‹ ·Î√ı »ı.á O xf;Tff[ vfgf[ ;f+z1f6 O

nf[zl;f+rffz jf0[ Lnxff xff[wftff[ ;jfn[xfl 8f[zL5f0f[ O jfS6f;Tf

±Î ‹ÏËfiı ÷ı‹… ±Î‰÷Î ‹ÏËfiı Á‹ƒÌ ÀˇÎ›· ÁŒ‚ flËı ÷˘ fi‰Î ‰Êı˝

¶ÎflÎ ◊›ı·Î ¿˘· ‹A› “@·Ò” ⁄fiÌ flËı »ı ±fiı CÎHÎÎ ±Î÷_¿¬˘fl˘ ÷ıfiÎ ±Î‘Îflı ’¿ÕΛΠ»ı. ˉı «ÌfifiÎ ‹˘⁄Î≥· ±ÎT›Î ’»Ì ÷ı Â@› fi◊Ì. ±Î Ω÷fi˘ Œ˘fi ‰Î’flfiÎfl ±’flΑÌfiÎ Á√Õ “¿˘· ÀˇıÏÁ_√” ¶ÎflÎ ‹‚ı … fiÏË. ‹Î‹·˘ ±ı flÌ÷ı ÏÁÏfl±Á »ı. flËÌ ‰Î÷ Á΋ÎL› ¬flÌÿÎfl˘fiÌ, ÷˘ ±Î‰˘ Œ˘fi ¬flÌÿfiÎfl T›„@÷ ’˘÷Îfi˘ ‹˘⁄Î≥· «˘flΛΠ⁄Îÿ Áω˝Á ’˛˘‰Î≥Õfl ¿o’fiÌfiı IMEI fi_⁄flfiÌ ΩHÎ ¿flı ÷˘ ’HÎ ¿o’fiÌ ±ı Œ˘fifiÎ ÏÁ‹ ¿ÎÕÛfiı Ïfi„Wø› ⁄fiÎ‰Ì Â¿ı fiÏË. ±Î ⁄Lfiı Ωı¬‹˘ Á΋ı ¤Îfl÷fiÌ ¿ıLƒ Áfl¿Îfl ’˘÷ı Ïfi„Wø› »ı. «Ìfi ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ‘ÎflΑ˘flH΢fi˘ ¤_√ ¿flÌ flèÎ_ ˢ‰Î »÷Î_ ¤Îfl÷‹Î_ ÷ıfiÎ ÁV÷Î ÿ΋fiÎ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifiÌ ±Î›Î÷ ⁄ıfl˘¿À˘¿ «Î· »ı.á

V‰ÿıÂÌ ⁄fiΉÀfi˘ ’Ëı·˘ Ëı‰Ì‰ı≥À À˘flÏ’Õ˘ ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚fiÎ ¤Î◊΋Î_ Á΋ı· ◊‰Îfi˘ »ı. fi΋ ‰wHÎÎjÎ (‰wHÎ = Á‹ƒÿı‰; ±jÎ = ËÏ◊›Îfl) »ı ±fiı T›ÎÁ 53.3 Áı„LÀ‹ÌÀfl »ı. ÿÏfl›Î≥ ›©˘‹Î_ »ıS·Î_ 140 ‰Ê˝ ◊›ı ‰’flÎ÷˘ ±Î‰ı·˘ À˘flÏ’Õ˘ ⁄ÌΩ_ ËÎ≥-Àı¿ Âj΢ ’ÎÁı Àı@fi˘·˘Ï…¿· º„WÀ±ı ◊˘Õ˘¿ «Ì·Î«Î· ·Î√ı, ’fl_÷ ‹Ëk‰ ÷ıfiÎ ’˛¿Îflfi_ »ı. ‰wHÎÎjÎ «Ì·Î«Î· fi◊Ì. ‰Î›fl-√Î≥ÕıÕ »ı, …ıfiı »˘ÕuÎ ’»Ì›ı ·˘L«fl Á⁄‹Ïflfi ¿ı ›©…ËÎ… ÁÎ◊ı ÷ıfi˘ Á_’¿Û ÷Î_⁄ÎfiÎ ¿ı ±Î"„MÀ¿· ŒÎ≥⁄flfiÎ ÷Îfl ¶ÎflÎ »ı‰À Á‘Ì flËı »ı. ±Î ÷Îfl 25 ◊Ì 30 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ ˢ› »ı, ‹ÎÀı ±I›_÷ ÿÒflfi_ ·Z›Î_¿ ÷ο‰_ ’HÎ ‹U¿ı· fi◊Ì. √Î≥ÕLÁ ‹ÎÀı ‰Î›fl …wflÌ Ë˘‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Á‹…‰Î …ı‰_ »ı. ÿU‹fifiÌ ’˛ËÎfl‹›Î˝ÿ΋Î_ ±ÎT›Î ‰√fl ±fiı¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı flËÌfiı … ÷ıfi_ ÏfiÂÎfi ·ı‰_ ˢ› ÷˘ À˘flÏ’Õ˘ ·˘Ó√-flıL… ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ±Î Ω÷fi˘ À˘flÏ’Õ˘ Ëı‰Ì‰ı≥À ’HΠˢ›, ‹ÎÀı ÷ıfi_ ±ı„L…fi ’˘÷ı ±ıÀ·˘ ⁄‘˘ ±‰Î… ¿flı ¿ı ÿU‹fi ›©…ËÎ…fiÎ ¿ı Á⁄‹ÏflfifiÎ ±ı„L…fi ¶ÎflÎ ’ıÿÎ ◊÷Î_ ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_fiı ÷ıfiÎ_ ÁıLÁfl ›_h΢ ±·√ ÷Îfl‰Ì ¿ı fiÏË. ÏfiÂÎfifi_ ÏÿÂÎV◊Îfi fiyÌ ¿fl‰Îfi_ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ·√¤√ ±Â@› ⁄fiı. ±Î◊Ì ÷ıfiı ‰Î›fl ¶ÎflÎ ¿‹ÎLÕ ‹˘¿·Ì √Î≥ÕLÁ ±Î’‰_ flèÎ_. ±Î T›ÒËÎI‹¿ ¬ı· ωÏÕ±˘ √ı‹ …ı‰˘ »ı. ·˘L«fl Á⁄‹Ïflfifi_ ¿ı ›©…ËÎ…fi_ Á˘fiÎfl ›_hÎ ÏfiÂÎfifi_ «˘yÁ ÏÿÂÎV◊Îfi fiyÌ ¿flÌ «Ò@›_ ˢ› »ı. ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ÏfiÂÎfi ÷flŒ ‘ÁÌ flËı·Î À˘flÏ’Õ˘fi_ Á÷÷ ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ’HÎ ◊÷_ flËı »ı. ⁄ıµfiÎ_ ‰·›Î¿Îfl À’¿Î_ ŒÎ›fl ¿LÀˇ˘· ÏÁVÀ‹fiÎ ¿QM›ÒÀfl VøÌfi ’fl ÏÕVM·ı ◊Λ »ı. ±Î"’flıÀflı ¿‹ÎLÕ ¶ÎflÎ ÷ı‹fiı ‹ÎhÎ ¤ı√Î_ ¿fl‰ÎfiÎ_ flËı »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ÏŒfl¿Îfi˘ ·Î_⁄˘ ÷Îfl ±‘‰E«ı ÷ÒÀu˘, ÷˘ À˘flÏ’Õ˘ ±ı ÷⁄yÎ Á‘Ì ÷ıfiı ’˛ÎM÷ ◊›ı·Î ÏÿÂÎÁÒ«fi ’˛‹ÎHÎı Ï‹Âfi ÷flŒ ±Î√‚ ‰‘ı »ı. ÏfiÂÎfi ±fiı ÷ıfiÎ ‰E«ıfi_ ±_÷fl ÷ı ÿflQ›Îfi ÁÎw_ ±ı‰_ CÎÀu_ ˢ› ±fiı ÿU‹fi ›©…ËÎ…fiÎ ¿ı Á⁄‹ÏflfifiÎ ±ı„L…fifiÌ CÎflıflÎÀÌ V’WÀ flÌ÷ı {̷ΉΠ‹Î_ÕÌ Ë˘›, ±ıÀ·ı À˘flÏ’Õ˘ I›Îflı ’˘÷ÎfiÎ_ V‰›_«ÎÏ·÷ ÏÿÂ΢‘¿ ›_h΢fiı ¿Î‹ı ·√ÎÕı »ı. ’fl_’flÎ√÷ À˘flÏ’Õ˘fi˘ VÀˇÎ≥¿-flıÀ 50Ñ ◊Ì 60Ñ Ë˘›, F›Îflı ‰Î›fl√Î≥ÕıÕ À˘flÏ’Õ˘fi_ ÏfiÂÎfi 90Ñ ¿ıÁ˘‹Î_ ¬Î·Ì …÷_ fi◊Ì. V‰ÿıÂÌ ‰wHÎÎjÎ ⁄L›Î ’»Ì fiÎω¿˘fiı ŒÎ›Ïfl_√fiÌ ÷η̋ ¿ı‹ ±Î’‰Ì ÷ı ’˛ffi ±I›Îflı ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚fiı ‹Ò_{‰Ì flè΢ »ı. ±Î À˘flÏ’Õ˘fi˘ ’Õ÷fl ¤Î‰ ·Î¬˘ wÏ’›Î »ı. ŒÎ›Ïfl_√fiÎ ÷Î·Ì‹Ì ¿˘Á˝ ÿflQ›Îfi ¿<· ¬«˝ ¿fl˘Õ˘ Á‘Ì ’ˢӫı ÷ı‹ »ı. fiÎω¿˘fiÎ ’˛ÏÂZÎHÎ ‹ÎÀı ‰wHÎÎjÎfiÌ ÏÁQ’· ±fiı Á˘ÓCÎÌ ±ÎT≤ÏkÎ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì flËÌ »ı, ’fl_÷ ±ı ·Î"-Àı¿ fi¿· ËÎ≥-Àı¿ ±˘ÏflÏ…fi· …ı‰Ì fi◊Ì.á ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

7

gfjfl xff[wff[gff nfn dffufl ,f[tff vff>L0vffH4 h[dfgff nxf[zfgf]+ 3ff[0] + nf[0if]+ gfLc gfjf]+ ;f+xff[wfgf

ÿflı¿ ÁŒ‚ ¢‘ Á΋ı ±fiı¿ ¢‘˘ ±ı‰Ì ˢ› »ı ¿ı …ı±˘ ’ıÀLÀ ±Î"ÏŒÁfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì Ïÿ‰Áfi˘ ’˛¿Î Ωı‰Î ’΋÷Ì fi◊Ì. ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı ±Œ·Î÷Òfi …HÎΛ ±ı‰Î »÷Î_ ±‘flV÷ı … ±À¿Ì ’Õı·Î ¿ıÀ·Î¿ ±Î≥ÏÕ±Î{ ±ËŸ ‰Î_«˘

±‹ı Ï fl¿ÎfiÌ ’ı À LÀ ±Î" Ï ŒÁ 1790 ‹Î_ V◊’ΛΠ’»Ì ±Î… Á‘Ìfi˘ ÏËÁÎ⁄ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ÿıÂÿÏfi›Î‹Î_ ◊›ı·Ì ±‰fi‰Ì ¢‘˘ ‹ÎÀı ÷ıHÎı ·√¤√ 80,00,000 ’ıÀLÀ ±Î’Ì »ı. ‰ÎÏÊ˝¿ …\‹·˘ ±Î…¿Î· 1,50,000 fiÌ ±ÎÁ’ÎÁfi˘ flËı »ı. ±Î‹Î_ CÎHÎÌ ¬flÌ Â˘‘˘ ±ı‰Ì ¿ı …ı ’˛›˘√Â΂ÎfiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿Y›Î ’»Ì ÷ı‹fiÌ ›ÎhÎÎ ±¿Î‚ı … ’ıÀLÀ ±Î"ÏŒÁı ’Ò fl Ì ◊Λ »ı . ⁄Ωfl Á ‘ Ì ÷ı ± ˘ ’ˢӫ÷Ì fi◊Ì. ’˛ı„@À¿· ÁÎÏ⁄÷ ◊÷Ì ÿflı¿ ÁŒ‚ ¢‘ Á΋ı ⁄Ì∞ Õ{fi⁄_‘ ¢‘¬˘‚˘ ’˘÷ÎfiÌ “Á‰ı˝ Ëy˘ ¢‘¿fiı V‰Î‘Ìfi”fiÌ ÿÁ-’_ÿfl ‰Ê˝ ·Î_⁄Ì ‹ÿ÷ ’ıÀLÀ ±Î"ÏŒÁfiÌ ŒÎ≥·‹Î_ … ‹ÎhÎ O·ÒÏ’˛LÀ ÷flÌ¿ı √ΩflÌ fiάı »ı.

8 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

±ÎωW¿Îfl ÷◊Î ±‹· ‰E«ı ±‘flV÷ı ÏhÎÂ_¿< Ëη÷‹Î_ ·À¿Ì flËı÷Ì Â˘‘˘fiÎ ⁄ı ’˛¿Îfl »ı. ±‹¿ ¢‘˘ ’λ‚fi˘ ±Î≥ÏձΠ’Ëı·Ì fi…flı Œ‚ƒ’ Ïÿ‹Î√fiÌ ·√ÕÌ ’ıÿΠ…ı‰˘ ·Î√ı, ’HÎ ÷ıfiı ‰Ëı‰Îfl‹Î_ ‹Ò¿‰Î Ω‰ I›Îflı ¬⁄fl ’Õı ¿ı ±ı Âı¬«S·Ì ⁄˛ÎLÕfi˘ ‹ÎhÎ Ïÿ‹Î√Ì ÏŒ÷Òfl »ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ µkÎflΑ˝‹Î_ ‹˘Àfl¿Îflfi_ ’ıÀˇ˘· ±ı„L…fi Ë∞ ⁄L›_ fi Ë÷_ ±fiı ≥·ı„@Àˇ¿ ‹˘Àfl˘ VÀ˘flı… ⁄ıÀflÌ ‰Õı ‹ÎhÎ À>_¿Ì ¬ı’ ¿flÌ Â¿÷Ì ±ı‰ı Á‹›ı Ëı¿⁄…˝fl fi΋fiÎ Ï⁄˛ÏÀ ±ı„L…Ïfi±flı ‰Ì…‚Ì ‘flΉ÷Î ÀıÏ·√˛ÎŒfiÎ ‰Î›fl ’fl ÿ˘Õı ÷ı‰Ì ‹˘Àfl ¢‘Ì. (…\±˘, fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ). Áˆ©Î_Ï÷¿ flÌ÷ı ±Î≥ÏձΠCÎHÎÎ ·˘¿˘fiı √Q›˘.

‰ˆ«ÎÏfl¿ º„WÀ±ı ±˘ÏflÏ…fi· ’HÎ ·ÎB›˘, ’fl_÷ ÀıÏ·√˛ÎŒfiÎ ‰Î›flfiı ’Ήfl ·Î≥fi ÷flÌ¿ı ‰’flΛ ÷˘ ÀıÏ·√˛ÎÏŒ¿ Á_ÿıÂÎ ¿›Î ‹ÎK›‹ ¶ÎflÎ ‹˘¿·‰Î ±ı ’ΛÎfiÎ Á‰Î·ı Ëı¿⁄…˝flfiÌ Â˘‘fiı ⁄˛ı¿ ‹ÎflÌ ÿÌ‘Ì. ÏhÎÂ_¿< ⁄fi÷Ì Â˘‘˘fi˘ ⁄ÌΩı ’˛¿Îfl ±ı ¿ı …ı‹Î_ ±Î‰U›¿ ‹ÒÕÌfl˘¿ÎHÎfiÎ ±¤Î‰ı ¿Î‹ O·ÒÏ’˛LÀfiÎ VÀı… ’»Ì ±Î√‚ fi «Î·ı. ±ı¿ ÿά·˘ — ËıÏ·¿˘MÀflfi˘ ±ÎωW¿Îfl Ë∞ ◊›˘ fi Ë÷˘ ±fiı ⁄ÌΩ_ 13 ‰Ê˝ Á‘Ì ◊‰Îfi˘ fi Ë÷˘ I›Îflı Ïfi¿˘·Î ÀıV·Î fi΋fiÎ ’˛Ï÷¤ÎÂÎ‚Ì ±‹ıÏfl¿fi ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎ̱ı 1927 ‹Î_ ËıÏ·¿˘MÀfl-¿‹-M·ıfifiÌ ±Œ·Î÷Òfi ÏÕ{Î≥fi ÷ˆ›Îfl ¿flÌ Ë÷Ì. ÏÕ{Î≥fifiÎ

’ıÀLÀ ±Ï‘¿Îfl˘ ’HÎ ÷ıHÎı ±ı … ‰Êı˝ ‹ı‚‰Ì ·Ì‘Î. fl«fiÎ ÏÁQ’· Ë÷Ì. ËÎ≥⁄˛ÌÕ Ï¿Á‹fi_ ∂Õfi¬À˘·Î …ı‰_ ‰ÎËfi ËıÏ·¿˘MÀflfiÌ ‹ÎŒ¿ ∂¤Ì ·ÌÀÌ‹Î_ Àı¿-±Î"Œ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ÷‹Î‹ ‹Î‚¬Îfiı ∂¤Î ¬ÒHÎı flάı, …ı◊Ì À˘« ’fl flËı÷_ ’˛˘’ı·fl ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ËıÏ·¿˘MÀflfiÌ fl˘Àfl ⁄fiı . ¨«Î≥ ‹ı ‚ T›Î ’»Ì ÁÌ‘Ì ·ÌÀÌ‹Î_ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ‰Îfi˘ ◊Λ I›Îflı ’Λ·À ‹Î‚¬Îfiı 90 0 fiÎ ¬Ò H Îı ‰Î‚Ì fl˘Àflfiı ±Î√‚ ÷flŒ ·Î‰Ì ÿı, ±ıÀ·ı fl˘Àfl I›Îflı ±ı fl ˘M·ı fi fi _ ’˛˘’ı·fl ⁄fiı. ±Î"SÀflfiıÏÀo√ ¿flLÀ/ AC fiÎ ’˛ H Îı ÷ Î Ïfi¿˘·Î ÀıV·Î±ı O·ÒÏ’˛LÀ ÿ˘fl‰Î‹Î_ ËıÏ·¿˘MÀfl-¿‹-M·ıfifiÎ_ ⁄‘Î_ ’ÎÁÎ_fiı ÁÒZ‹÷‹ flÌ÷ı ±Î‰flÌ ·Ì‘Î_ Ë÷Î_. Á_ Ω ı √ ˘‰ÂÎ÷˚ …‹Îfi˘ ‹ÎhÎ ±ıfl˘M·ıfifi˘ Ë÷˘ ±fiı 1927 ‹Î_ …

«ÎSÁ˝ Ï·LÕ⁄√ı˝ M·ıfi ¶ÎflÎ ±"À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√fl ±˘‚_√Ì fiÎA›Î ’»Ì ÷˘ …√÷¤flfi_ K›Îfi ±ıfl˘M·ıfi ’fl ¿ı„Lƒ÷ ◊›_ Ë÷_. ’Î_¬˘flÏË÷ ËıÏ·¿˘MÀfl ‹ÎhÎ fl˘ÀflfiÎ Ωıflı ±Î¿Î‹Î_ «ÕÌ Â¿ı ¿ı ¿ı‹ ±ı ⁄Î⁄÷ı ’HÎ ±ı„L…Ïfi±fl˘fiı

’ˢÓE›˘ fiÏË. ÿÏfi›Îfi_ ’Ëı ·  _ Ëı Ï ·¿˘MÀfl-¿‹M·ıfi 62 ‰Ê˝ ’»Ì 1989 ‹Î_ ⁄L›_, F›Îflı ÀıV·Î Ë›Î÷ fi Ë÷˘. ±Î…ı ’HÎ ÏÕ{Î≥fifiÎ VÀı … ı ±À¿Ì ’Õı·Î ±Î≥ÏÕ±Î{fiÌ Á_A›Î

Á_› Ë÷˘. ±ÎÏ◊˝¿ ’ˢӫ fi ‘flΉ÷Î Ïfi¿˘·Î ÀıV·Îfiı ±ı‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ ’˛Î›˘Ï√¿ ‰ÎËfi ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı fiÎHÎÎ_ÁËΛ ‹‚Ì fiÏË ±fiı øÎ_Ï÷¿ÎflÌ ±Î≥ÏձΠ’˘÷ÎfiÎ ±‹·Ì¿flHÎ Á‘Ì

±˘»Ì fi◊Ì. ¿ıÀ·Î¿fi˘ ÁÏ«hÎ ’Ïfl«› ‹ı‚‰‰Î …ı‰˘ »ı. “fi‰_ Á_¢‘fi” ±ı‰_ ·ı⁄· ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ±fiw’ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ’˛V÷÷ ±_¿ ’Òfl÷_ ω¤Î√fi_ ÂÌÊ˝¿ “…^fi_ Á_¢‘fi” ˢ‰Îfi_ Á‹∞fiı ‰Î_«˘.

cjffgff naff6 jf0[ L,fo~8 df[/jftfl L,fo~8

‹ ·›ı Ï Â›Î±ı

2004 ‹Î_ ’ÎÀfi√fl ¿<±Î·Î ·Q’fl ¬Î÷ı 88 ‹…·ÎfiÎ 452 ‹ÌÀfl ¨«Î ’ıÀˇ˘fiÎÁ ÀΉfl fi΋fiÎ_ ΩıÕ¿Î_ ‹¿Îfi˘ ⁄Î_K›Î_ ’»Ì √√fi«Ò_⁄Ì ‹¿Îfi˘ ⁄Î_‘‰ÎfiÌ …ı V’‘ν «Î·Ì ÷ıfi˘ »ıÕ˘ Ë∞ ÿı¬Î÷˘ fi◊Ì. ÷Î≥‰Îfiı 2004 ‹Î_ ÷Î≥’ı≥101 ¿Ëı‰Î÷_ 509 ‹ÌÀfl ¨«_ 110 ‹…·Îfi_ √√fi«Ò_⁄Ì ‹¿Îfi ⁄Î_K›_. Á˙◊Ì ¨«_ ‹¿Îfi ±Î…ı 160 ‹Î‚fi_ ±fiı 636 ‹ÌÀflfi_ ÿ⁄≥ ⁄…˝ »ı. ±ı„L…Ïfi±fl˘ ÷ıfiı ’HÎ ±Î_ÀÌ …÷Ì ¿ÎÃÌfiÎ_ ⁄Î_‘¿Î‹˘ ‹ÎÀı ±ÎÏ¿ÛÀı¿«fl· M·Îfi ÿ˘flÌ «Ò@›Î »ı. ¿˘≥ ’HÎ ≥‹Îfl÷fiı √√fi«Ò_⁄Ì

⁄fiΉ‰Î‹Î_ Á_ A ›Î⁄_ ‘ ≥…fiı fl Ì Á‹V›Î±˘ fiÕı »ı . ±ı ¿ Á‹V›Î Ï·Œ˚ÀfiÎ ±Î›˘…fifiı ·√÷Ì »ı, …ıfiÎ_ ⁄ı fi¿ÎflÎI‹¿ ’ÎÁÎ_ fi˘Ó‘’ÎhÎ »ı. ≥‹Îfl÷‹Î_ flËı÷Î ¿ı ±Î"ÏŒÁ˘ «·Î‰÷Î ·˘¿˘fiı ±’-Õεfi ‹ÎÀı Ï·Œ˚À ±I›_÷ Á Ï ‰‘Î…fi¿ …HÎΛ, ’fl_ ÷  ¿Î›˝ Z΋÷ÎfiÌ ⁄Î⁄÷ı ±ı ÁΑfifiı {Î{Î ‹Î¿Û˚Á ±Î’Ì Â¿Î› fiÏË. ’ıÁıL…fl˘fiÌ ¿ıÏ⁄fifi_ ⁄˘…‰Ëfi ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ı‹Î_ ¿ı⁄·fiÌ ÁÎ‹Ì ⁄Î…\fiÎ »ıÕı ¿ÎµLÀfl‰ı≥À ˢ› »ı. (…\±˘, ±Î√Î‹Ì ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_.1). ¿ıÏ⁄fifiı ±_¿<ÏÂ÷ ‰ı√ı µ’fl «ÕΉ‰Î ±fiı fiÌ«ı µ÷Îfl‰Î ÏÁ‰Î› ±ı ‰…Ïfi›Î_fi˘ ⁄ÌΩı ¿Â˘

µ’›˘√ fi◊Ì. ±·⁄kÎ, ≥·ı„@Àˇ¿ Àˇı@Âfi ‹˘Àfl ’flfi_ ¤ÎflHÎ ÷ıfiÎ ‰Õı ±˘»\_ ◊Λ ±ı ¬w_, ’fl_÷ ±Îÿ½ flÌ÷ı ¿ÎµLÀfl‰ı≥Àfiı ⁄ÿ·ı I›Î_ ⁄ı·ı„LÁ_√ ‹ÎÀı ⁄Ì∞ ’ıÁıL…fl ¿ıÏ⁄fi fi ˢ‰Ì Ωı≥±ı ? fi◊Ì Ë˘÷Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ’Ëı·Ì ¿ıÏ⁄fi ◊˘¤ı I›Îflı ⁄Ì∞ ¿ıÏ⁄fi ±ı‰Î ‹…·ı ±À¿ı ¿ı F›Î_ ±ı¿ı› ’ıÁıL…flı Ï·Œ˚À‹Î_ ’˛‰ı‰Îfi_ ¿ı fiÌ¿‚‰Îfi_ ˢ› fiÏË. ‰‘‹Î_ ±ı¿Îÿ ’ıÁıL…flı …ı ‹Î‚ ’Á_ÿ ¿›˘˝ ˢ› I›Î_ ±ı ⁄Ì∞ ¿ıÏ⁄fi ±À¿ı fiÏË. ∂¤Ì ·ÌÀÌ‹Î_ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷Ì Ï·Œ˚ÀfiÌ ⁄Ì∞ Á‹V›Î ±ı ¿ı ’E«ÌÁhÎÌÁ ‹…·Î ¿fl÷Î_ ¨«Î ‹¿Îfi‹Î_ ÷ıfi˘ ÂÎŒ˚À (’˛‰ÎÁ‹Î√˝) √˛ÎµLÕ Œ˚·˘fl◊Ì »ı¿ À˘« Á‘Ì ·_⁄Î‰Ì Â¿Î÷˘ fi◊Ì. ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

9

’˘·ÎÿfiÎ ±Ï÷› ·Î_⁄Î ¿ı ⁄ ·fi _ ‰…fi Àˇ ı @ Âfi ‹˘Àflfiı ‰Á‹_ ’Õı ±fiı ‹…⁄Ò÷ÌfiÌ º„WÀ±ı ¿ı⁄·fi_ ÷ÎHÎÁ΋J›˝/tensile strength ±ıÀ·_ fi ˢ› ¿ı ÀfifiÎ ÏËÁÎ⁄ı …HÎÎ÷Î ’˘÷ÎfiÎ ⁄˘Ωfiı ±ı ÷ÒÀuÎ ‰√fl ÁËÌ ·ı. ±Î◊Ì V¿Î›Vøı’fl ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î_ √√fi«Ò_⁄Ì ‹¿Îfi˘‹Î_ Ï·N˚ À ÷⁄yÎ ‹ … ⁄ ‰ËıӫΛı·Ì ˢ› »ı. ±ı¿ Ï·Œ˚À 30 ‹Î ‹Î‚ Á‘Ì Ω› ±fiı 30 ‹Î ‹Î‚ı Âw ◊÷Ì Ï·Œ˚À 60 ‹Î ‹Î‚ Á‘Ìfi_ ±Îfl˘ËHÎ ¿flı ±ı ’˛¿Îflfi_ ÁıÏÀo√ √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. (…\ ± ˘, ÕΛÎ√˛ Î ‹ fi_.2). ÷⁄yÎ ±fiÁÎfl ÂÎŒ˚À …\ÿΠˢ› »ı. µ’flfiÎ ‹…·ı …‰Î ‹Î√÷Î ’ıÁıL…fl˘ hÎHÎ ¿ı «Îfl ‰¬÷ Ï·N˚ À ⁄ÿ·ı I›Îflı ¿Î‹ ⁄fiı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ Ï¿Î√˘ ¬Î÷ı ±Î‰ı·Î 110 ‹Î‚fiÎ Á̱Á˝ ÀΉfl‹Î_ «Îfl ÷⁄yı ¿<· 40 ÂÎŒ˚À »ı. ¿˘≥ ÏÁQ’· ±Î≥ÏձΠ¬fl˘ ¿ı …ı ±Î‰Î Á_¿ÌHν fiıÀ‰¿Ûfiı ’HÎ Áfl‚ ⁄fiÎ‰Ì ÿı ? ±ı¿ fiÁ¬˘ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ Fˢfi ‹ı¿˚«Ì fi΋fiÎ ±ı„L…Ïfi±fl ’ÎÁı »ı, …ıfiÎ ÷ıHÎı ’ıÀLÀ ±Ï‘¿Îfl˘ ’HÎ ‹ı‚T›Î »ı. ÏÕ{Î≥fi Ωı ¿ı ⁄ÌΩ Áı Ó ¿ Õ˘ ±Î≥ÏÕ±Î{fiÌ …ı ‹ ¿Î√‚ ’fl … ¢¤Ì flËÌ »ı . Ïfi¿ÀfiÎ ¤Ï‰W›‹Î_ ±‹·Ì ⁄fi‰Îfi˘ «ÎLÁ ’HÎ fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ 10 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı ¿fl΋÷Ì …HÎΛ »ı. ¨«Î≥‹Î_ 670 ‹ÌÀflfiÎ (2,200 ŒÌÀfiÎ) ‹¿Îfifiı ±fi·ZÎÌ Fˢfi ‹ı¿˚«Ì±ı ±ı‰Ì Ï·Œ˚À ¿S’Ì »ı ¿ı …ıfiÌ ’ıÁıL…fl ¿ıÏ⁄fi ÁÎ◊ı ’˘·ÎÿfiÎ ¿ı⁄·

⁄Î_‘‰ÎfiÎ flËı÷Î fi◊Ì, ‹ÎÀı ÂÎŒ˚ÀfiÎ ±ı À ·ı ¿ı ’˛ ‰ ÎÁ‹Î√˝ fi Î ÷⁄yÎ ’ÎÕ‰Îfi˘ Á‰Î· ’HÎ flËı÷˘ fi◊Ì. ±ı¿‹ı¿fiÌ Á‹Î_÷fl ±ı‰Î ⁄ı Á‚_√ ÂÎŒ˚À »ı¿ À˘«fiÎ ‹…·Î Á‘Ì ·_⁄Λ »ı. µ’fl ÷◊Î fiÌ«ı ÷flŒ ⁄Lfiı ÂÎŒ˚À ’˘·Î fi‚οÎfl ¶ÎflÎ ’flV’fl ΩıÕΛı·Î »ı. (…\±˘, Á΋ıfiÎ ’Îfiı ±Î’ı · ˘ ÕΛÎ√˛Î‹ fi_.3). ⁄Î¿Ì Á_›@÷ flÌ÷ı ÁÌ·⁄_‘ »ı, ¿ı‹ ¿ı ÷ı‹Î_ ÿ⁄ÎHΛ@÷ ˉΠ¤flı·Ì flËı »ı. L›Ò‹ıÏÀ¿ Ï·N˚Àfi˘ ±Î≥ÏÕ±Î⁄Î… ¢‘¿ Fˢfi ‹ı¿˚«Ì

Fˢfi ‹ı ¿ ˚ « ̱ı ⁄ı ÂÎŒ˚ À ‹Î_ ⁄ı ¿ıÏ⁄fi˘fiı ·À¿Î‰÷Î ¿ı⁄·˘fiı ⁄ÿ·ı ˉΠ‰Õı ¿Î‹ «·ÎT›_ »ı. À>_¿‹Î_, Ï·N˚À Ï‹¿ıÏfi¿· fiÏË, ’HÎ L›Ò‹ıÏÀ¿ »ı. ˉı fiÁ¬Î¤flÌ ¿Î›˝’©Ï÷ …\±˘. ’Ëı·Î ÁÌ·⁄_‘ ÂÎŒ˚À‹Î_ 30 ’ıÁıL…fl˘ ‘flΉ÷Ì 3.65 ‹ÌÀfl (12 ŒÌÀ) T›ÎÁfiÌ ¿ı Ï ⁄fi ‹ÎhÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ‰Õı √˛ÎµLÕ Œ˚·˘fl ÷flŒ Áfl¿÷Ì flËı »ı. ’÷fi ±_¿<ÏÂ÷ ˢ›, ¿ı‹ ¿ı ÂÎŒ˚À‹Î_ flËı·Ì ˉÎfi˘ ’Òfl÷˘ ±Î‘Îfl ÷ı ¿ı Ï ⁄fifiı ‹‚ı »ı . ±Î¿Ú Ï ÷‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ¿ıÏ⁄fifiÌ ⁄ÎèÎ ÁÎ≥Õı ⁄ı ∂¤Î ’Î≥’ ÷ı fi Î ⁄ı ¬Î_ « ΋Î_ ’fl˘‰Î›ı · Î flËı »ı . Ï·Œ˚ À fiı ±‹ ¿ ‹…·ı fl˘¿‰ÎfiÌ ◊Λ I›Îflı ±ı ¬Î_«ÎfiÎ_ ωz÷«_⁄¿˘ ÁÏø› ⁄fiÌ ’Î≥’fiı À>_¿ Á‹› ‹ÎÀı …¿ÕÌ ·ı ±fiı ’¿Õ »^ÀÌ ’ÕuÎ ⁄Îÿ √˛ÎµLÕ Œ˚·˘fl ÷flŒ ’˛‰ÎÁ ±Î√‚ «Î·ı. ±√I›fiÌ ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı ¿ıÏ⁄fifiı …B›Î ¿flÌ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ÂÎŒ˚À‹Î_ ø‹Â— fiÌ«ı …fiÎfl ˉÎfi˘ Á‹ÿΛ Ï·Œ˚ÀfiÎ Á_¿<·fiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚‰Î ’΋÷˘ fi◊Ì. ¤˘Ó › ÷Ï‚›Î fi∞¿ ±Î‰ı·Î fi‚οÎflfiÎ ‹Î√ı˝ ÷ı ⁄Î…\fiÎ ÂÎŒ˚À‹Î_ ’˛‰ıÂı »ı. ±Î ÁÌ·⁄_‘ ÂÎŒ˚À ±‰fl˘ËHÎfiı ⁄ÿ·ı ±Îfl˘ËHÎ ¿flÌ flËı·Ì ’ıÁıL…fl ¿ıÏ⁄fifi˘ »ı, …ı‹Î_ ÿ⁄ÎHÎ’Ò‰˝¿ ±Î‰÷Ì ’˛◊‹ ÂÎŒ˚ÀfiÌ Ë‰Îfi˘ Á‹ÿΛ ÷ıfiı ‹¿ÎfifiÌ À˘« ÷flŒ ‘¿ı·ı »ı. ‹Îfi˘ ¿ı ⁄ı› ¿ıÏ⁄fi˘‹Î_ ’ıÁıL…fl˘fiÌ ‰‘±˘»Ì Á_A›Îfiı ¿ÎflHÎı ±Î‰U›¿ ÿ⁄ÎH΋Î_ ÁËı… CÎÀ ’ÕÌ, ÷˘ √˛ Î µLÕ ·ı ‰ ·fi _ „@÷Â΂Ì

¿˘Q’˛ıÁfl Œfl‰Î ‹Î_ÕÌ ÷ıfiÌ ±Î’ÒÏ÷˝ ¿flÌ fiάı »ı. ⁄Ì…_ ¿˘Q’˛ıÁfl À˘«fiÎ ·ı‰·ı »ı. ±Î ⁄Lfiı ÁΑfi˘ Á΋Á΋ΠÂÎŒ˚ À ‹Î_ ±ı fl -’˛ ı  flfi _ Ïfi›‹fi ¿flı »ı. ⁄"¿-±’ ÏÁVÀ‹ ÷flÌ¿ı ⁄Lfiı ÂÎŒ˚ÀfiÎ ÷Ï‚›ı ’_¬Î »ı. ÿflı ¿ ‹…·ı ¿ı Ï ⁄fifiÎ ÿfl‰ÎΩ ¬Ò·⁄_‘ ◊Λ I›Îflı ÂÎN˚ÀfiÌ …ı ¿ıÀ·Ì¿ ˉΠ·Ì¿ı… ’΋ı ÷ıfiÌ ¬˘À ±ı ’_¬Î ⁄ËÎflfiÎ ‰Î÷ΉflHÎfiÌ Ë‰Î ÂÎN˚À‹Î_ ±_ÿfl ¬ıÓ«Ìfiı ’Òflı »ı. Fˢfi ‹ı ¿ ˚ « ÌfiÎ ±_ÿÎ… ‹…⁄ 30 ’ıÁLı …fl˘ ÁÏË÷ 4,500 Ï¿·˘√˛Î‹fi_ ‰…fi ÿflΉ÷Ì 3.65 ‹ÌÀfl T›ÎÁfiÌ ¿ıÏ⁄fifiÎ ÷Ï‚›ı ’˛I›ı «˘flÁ ∫«ı ωÂıÊ 1 fl÷· ¿fl÷Î_ ‰‘ ÿ⁄ÎHÎ Á…˝ ‰  _ …wflÌ fi◊Ì. ±Î fiÁ¬Î⁄Î…fiÎ ‹÷ı ±ÎÀ·_ ’˛ıÂfl µK‰˝√Î‹Ì ’ıÁıL…fl ¿ıÏ⁄fifiı 670 ‹ÌÀfl ›Îfiı 2,200 ŒÌÀ ¨«Î ‹¿ÎfifiÎ »ı¿ ¨«ıfiÎ ‹…·ı Œ@÷ 90 Áı¿LÕ‹Î_ ’ˢӫÎÕÌ ÿı. ’ıÁıL…fl˘fiÌ ±Î‰fiΩ‰fifiÎ ÏËÁÎ⁄ı √HÎ÷flÌ ‹Î_Õ˘ ÷˘ Fˢfi ‹ı¿˚«ÌfiÎ Á_¿<·‹Î_ ’fl_’flÎ√÷ Ï·Œ˚À ¿fl÷Î_ ‰Ì…‰’flΠCÎH΢ ±˘»˘ ◊Λ, ¿ı‹ ¿ı ÷ı‹Î_ ¿ıÏ⁄fi Á΋ı ¿ÎµLÀfl‰ı≥ÀfiÎ V◊Îfiı ⁄Ì∞ ¿ıÏ⁄fi »ı. µ’flÎ_÷ Àfi‹Î_ √HÎΛ ±ıÀ·_ ‰…fi ‘flΉ÷Î ¿ı⁄· fi◊Ì. ωz÷‹˘Àfl ’flfi_ ¤ÎflHÎ ÷ıfiı ·Ì‘ı ’HÎ CÎÀı »ı. ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√fiÎ ZÎıhÎı Á_A›Î⁄_‘ ±ı‰˘ÕÛ ‹ı‚‰Ì «Ò¿ı·Î Fˢfi ‹ı¿˚«Ìfi˘ ±Î≥ÏձΠ·√¤√ ±Îà ‰Ê˝ …^fi˘ »ı, ’HÎ Ë∞ Á‘Ì ’˛ı„@À¿· V‰w’ ’Î‹Ì Â@›˘ fi◊Ì. ⁄Ì∞ ±fiı ¿

¢‘¬˘‚˘fiÌ …ı‹ ÷ıfiÌ O·ÒÏ’˛LÀ ’HÎ ±Î…ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ’ıÀLÀ ±Î"ÏŒÁfiÌ ŒÎ≥·˘‹Î_ ÿÀΛı·Ì ’ÕÌ »ı.á

¿ı ’ıÀfi˝ µ’flÎ_÷ ¿·fl ’HÎ ⁄ÿ·÷_ ŒıÏ⁄˛¿ µ’·O‘ ◊›Î ’»Ì ·˘¿˘±ı ‰‘ ¿’ÕÎ_ ¬flÌÿ‰ÎfiÎ_ flËı fiÏË. øÎ_Ï÷fi˘ ÷◊Î ‹_ÿÌfi˘ Ïÿ‰Á Ωı ¿ı ⁄Ë ÿÒfl »ı, ‹ÎÀı ±ËŸ w’fl_√ ⁄ÿ·÷Î ¿Î’ÕfiÌ ‹ÎhÎ Àı„@fi¿· w’flı¬Î Ωı≥±ı. ≥·ı@Àˇ˘Ïfi@ÁfiÎ ÏfiWHÎÎ÷ √˛ı√ Á˘ÀÏ{_√ı ⁄fiΉı·Î ¿Î’Õ‹Î_ ÷ÎHÎÎ ±fiı ‰ÎHÎÎ ’˘Ï·›ıVÀflfiÎ ±√fl ÷˘ ¿˘ÀfifiÎ fi◊Ì. ≥·ı@Àˇ˘ø˘Ï‹¿ ¿Ëı‰Î÷Î ’˘Ï·‹flfiÎ »ı ±fiı fi΋ ’˛‹ÎHÎı ÷ı±˘ ≥·ı„@Àˇ¿ ‰Î"SÀı…fiÎ ’√·ı fl_√ ⁄ÿ·Ì ΩHÎı »ı. ‰HÎÎÀ¿Î‹ ÿflQ›Îfi ±Ï÷ ’Î÷‚Î ‰Ì…‰ÎË¿ ÷Îfl ’HÎ ÷ı‹fiÌ ΩıÕı Á΋ı· ¿flÌ ÿı‰Î› »ı. ±ı¿⁄ÌΩ ÁÎ◊ı ø˘Á ◊÷Î ÷Îfl ¿Î’Õfiı Á_A›Î⁄_‘ Ï’@ÁıSÁ‹Î_ ‰ËıÓ«Ì ÿı »ı, ‹ÎÀı ±ı º„WÀ±ı fl«fiÎ ÏÕÏ…À· ¿ı‹ıflÎ ±√fl ÷˘ LCD ÀıϷω{fifiÎ VøÌfi ¿fl÷Î_ …\ÿÌ fi◊Ì. Ï’@ÁıSÁ ÷ÎflfiÎ fiÏË, ’HÎ ≥·ı@Àˇ˘ø˘Ï‹¿ ’˘Ï·‹flfiΠˢ› »ı. ÷Îflfi_ ¿Î‹ ÷˘ ‹ÎhÎ ‰Ì…‰Ëfi ¿fl‰Îfi_ »ı ±fiı ‰Ì…’˛‰ÎË ‹ÎÀı ’Ήfl ÁM·Î› ÷flÌ¿ı À«Ò¿ÕÌ ⁄ıÀflÌ ‰’flΛ »ı . Ï«’ ‘flΉ÷ _ Ï‹Ïfi ¿ÿfi _

sfLrf+0fgfl h[df s,fz afn,ftf]+ 8lVxf8:

ωω‘ ÏÕ{Î≥fi‰Î‚Î ±fiı¿ ÀÌÂÀÛ ¬flÌÿ‰Îfiı ⁄ÿ·ı ±ı¿ ÀÌ-ÂÀÛfiı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ±fiı¿ ÏÕ{Î≥fi‹Î_ ⁄ÿS›Î ¿fl‰Îfi˘ ±Î≥ÏձΠ¿ı‰˘ ·Î√ı »ı ? ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı ⁄Ωfl‹Î_ ±ı‰Î_ ÀÌÂÀÛ ‹‚÷Î_ fi◊Ì, ’HÎ √˛ı√ Á˘ÀÏ{_√ fi΋fi˘ ±‹ıÏfl¿fi ¢‘¿ ·ı⁄˘flıÀflÌ‹Î_ ÷ı‹fi˘ ±ÎωW¿Îfl ¿flÌ «Ò@›˘ »ı. ±Î≥ÏձΠŒıÂfi…√÷‹Î_ ±¤÷’Ò‰˝ øÎ_ Ï ÷ Á…ı ˝ ÷ı ‰ ˘ »ı . Àı Z ÎÀÎ≥·fiÎ ‹Î¿ı˝À‹Î_ ¿ÿΫ ‹_ÿÌ ’HÎ Á…ı˝, ¿ÎflHÎ

‹Î≥ø˘¿LÀˇ˘·fl ’HÎ …wflÌ »ı. «˘yÁ fl_√‰Î‚Ì «˘yÁ ÏÕ{Î≥fi fl«‰Î ‹ÎÀı …ı ÷ı Ï’@Áı · fiı «˘yÁ ‰Î" S Àı … ±Î’‰Îfi_ ¿Î›˝ ÷ıfiÎ ËV÷¿ flËı »ı. ≥·ı@Àˇ˘ø˘Ï‹¿ ¿Î’Չ΂ΠÀÌÂÀÛfiÎ ±‹¿ Ï’@ÁıSÁfiı ‰Î"SÀı… ±’Λ I›Îflı Â_ ⁄fiı ? ±Î ¿Î’ÕfiÎ ’˘Ï·‹flfi˘ ‹Ò‚ fl_√ ÷ıfiÎ chemical bonds /flÎÁΛÏHο ⁄_ ‘ ‹Î_ flËı · Î ≥·ı@Àˇ˘LÁfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ≥·ı@Àˇ˘LÁ ’˛¿ÎÂfiÎ ÁÎ÷ fl_√˘ ’ˆ¿Ì …ı fl_√fiı ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

11

’flΉÏ÷˝÷ ¿flı ±ı‰Î fl_√fi_ ÷ı ¿Î’Õ ÿı¬Î› »ı. ‘Îfl˘ ¿ı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 4 ‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ‰E«ıfiÎ ±ı¿Îÿ Ï’@Áı·fiı ±‹¿ ‹ÎhÎÎfi˘ ‰Î"SÀı… ±’Λ˘, ÷˘ ±ı‰ı ‰¬÷ı I›Î_fiÎ V◊ÎÏfi¿ ≥·ı @ Àˇ ˘ ø˘Ï‹¿ ’˘Ï·‹fl‹Î_ ≥·ı@Àˇ˘LÁfi_ ±ıfi∞˝ ·ı‰· ⁄ÿ·Î› »ı. ≥·ı@Àˇ˘LÁ …\ÿÌ ‰ı‰·ıL◊fiÎ_ ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢fiı µIÁÏ…˝÷ ¿flı »ı ±fiı ‰ı‰·ıL◊ ±fiÁÎfl ÷ı Ï¿flH΢fi˘ fl_√ ’HÎ …\ÿ˘ ˢ› »ı. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ¬ÿ Ï’@Áı·fi_ ÁÒZ‹ «˘flÁ I›Îflı …\ÿÎ fl_√fi_ ⁄fiı. ‰Î"SÀı… «Î· ˢ› I›Î_ Á‘Ì ±ı fi‰˘ fl_ √ ›◊Ή÷˚ flËı »ı . Œfl‹Î≥ÂÌ ÏÕ{Î≥fi fl«‰Î ‹ÎÀı ¿›Î Ï’@ÁıSÁfiı ¿ıÀ·˘ ‰Î"SÀı… ±Î’‰˘ ÷ı ‹Î≥ø˘¿LÀˇ˘·fl fiyÌ ¿flı »ı. ±Á·‹Î_ ÏÕ{Î≥fifiı ·√÷Î ’˛˘√˛Î‹fiı ÷ı ±fiÁflı »ı. ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ⁄ÿ·Î›ı·˘ Ï’@Áı· ÷◊Î ±ı‰Î Á_A›Î⁄_‘ Ï’@ÁıSÁ ‰Õı ⁄ÿ·Î›ı·Ì ÀÌ-ÂÀÛfiÌ ÏÕ{Î≥fi …\±˘. fl_√’·À˘ Ëo‹ıÂÎ ±ı … Ï’@Áı·fi˘ ◊Λ ¿ı F›Î_ ’ÎflV’Ïfl¿ flÌ÷ı 900 fiÎ ¬ÒHÎı ±Î‰÷Î ⁄ı ‰Î"SÀı… ¤ı√Î ‹‚ı »ı ±fiı Áfl¿ÌÀ ’ÒflÌ ◊Λ »ı. ±Î fi‰Ìfi÷ΤflÌ ¿fl΋÷fiÎ ZÎıhÎı ±√ε …ı Á_¢‘¿˘±ı ÏflÁ«˝ ¿›* ÷ı±˘ ≥·ı@Àˇ˘ø˘Ï‹¿ ’˘Ï·‹flfiÎ ·Î_⁄Î flıÁÎ ⁄fiÎ‰Ì fiˢ÷Î Â@›Î, ’HÎ √˛ı√ Á˘ÀÏ{_√ı ’˘Ï·‹flfiÎ ÏŒ·Î‹ıLÀfiı

12 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

’HÎ ÏÕ{Î≥fifiÌ ⁄Î⁄÷ı ‰ı fl ΛÀÌfi˘ ’Îfl fiÏË. fl_ √ ’·ÀÎfi˘ ±Î‰˘ fiÁ¬˘ ÀÌ-ÂÀÛ µ’flÎ_÷ «Îÿfl, ±˘ÂÌ¿Î_fiÎ_ ¿‰fl, ⁄ÎflÌfiÎ ’ÕÿÎ ‰√ıflı ’fl ±…‹Î‰Ì ¿Λ ±ı ⁄ÌΩı ·Î¤ »ı. √˛ ı √ Á˘ÀÏ{_ √ ‰Ê˘˝◊Ì ’˛›˘√˘ ¿flÌ flè΢ fl_√⁄ÿ· ‰j΢fi˘ fiÁ¬Î⁄Î… »ı. Áˆ©Î_Ï÷¿ flÌ÷ı «˘‰ÌÁ Á_¢‘¿ √˛ı√ Á˘ÀÏ{_√ ¿ıflıÀfi˘ ’fl‰Îfl ◊›ı·˘ ÿ˘flÌfiÌ …ı‹ √Ò_◊÷Ì „V’Ïfi_√ fi˘{· ÷ıfi˘ ±Î≥ÏձΠËη ÷˘ ‹ÎhÎ ’ıÀLÀfiÎ ‰Î’flÌfiı 1 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘ÌfiÎ ŒÎ≥⁄fl VÀı…ı ’ˢÓE›˘ »ı, F›Î_◊Ì ÷ı ±Î√‚ ¬ıÓ«‰ÎfiÌ Àı„@fi¿ ¢‘Ì »ı. ±Î◊Ì ‰‘Ìfiı ⁄Ωfl‹Î_ @›Îflı ’˛‰ıÂı ±ı ¿Ëı‰_ Á‚_√ ÷Î_÷HÎÎfiÎ ‰HÎÎÀ¿Î‹ ¶ÎflÎ ‹U¿ı· »ı. Ïfi¿ÀfiÎ ¤Ï‰W›‹Î_ ÷˘ ±fiı¿ ‹ÌÀfl ·Î_⁄Î ¿Î’Õfi˘ ÷ο˘ Â@›÷Î ÿı ¬ Î÷Ì fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ⁄fiÎ‰Ì Â¿Î› »ı, ‹ÎÀı ÷‹Î‹ ¿Î’Õ‹Î_ ‹Î≥ø˘¿LÀˇ˘·fl, fl˘Ï…_ÿ_ «ÎÏ…*√ ‹Î√Ì ±÷ÒÀ Áfl¿ÌÀfi_ fiıÀ‰¿Û ’HÎ ±Î’˘±Î’ ·ı÷Ì ⁄ıÀflÌ ±fiı ‰‘‹Î_ ¤Îflı Ï¿o‹÷fi_ √Ò_◊Λ »ı. Á˘ÀÏ{_√ı Ëη÷fl÷ ¿ıÁflÌ ≥·ı @ Àˇ ˘ ø˘Ï‹¿ ¿Î’Õ ¬flÌÿ‰ _ ±ı ±fiı ·Î· fl_√fiÎ ’˘Ï·‹fl flıÁÎ ’fl ¿fl÷Î_ ÁV÷Î ¤Î‰fiÌ hÎHÎ-«Îfl ΩıÕ ÁŒ‚ ±¬÷fl˘ ¿›˘˝ »ı. ⁄Lfiı fl_√˘ ‰ÁΉ‰Ì Â_ ¬˘ÀÌ? √˛ı√ Á˘ÀÏ{_√fi˘ ‰‘ ¿ı ±˘»Î ‰Î"SÀı… ’˛‹ÎHÎı ¤Òfl΋Î_ ±Î≥ÏձΠ±Œ·Î÷Òfi »ı ±ı ‰Î÷‹Î_ Œıfl‰Î› »ı. ¤Îω M·Îfi ·Î·, ¤ÒflÎ ⁄ı ‹÷ fiÏË.á ±fiı ·Ì·Î fl_√fiÎ ±ı‰Î ’˘Ï·‹fl flıÁÎ LafgfP5fiff[ufl P5fu?cgf[ P,sfdff+ o[zjfl n[tff[ Lozsf[

÷ˆ›Îfl ¿fl‰Îfi˘ »ı ¿ı …ı±˘ «˘yÁ ‹Î’ı ‰Î"SÀı… ‹ı‚T›Î ⁄Îÿ ÁŒıÿ ⁄fiı. ¿˘„Q⁄fiıÂLÁfiÌ Â@›÷α˘ ’»Ì ÷˘ @›Î_› ‰‘Ì …‰Î ’΋ı. «Îfl fl_√˘ ‰E«ı ’Á_ÿ√Ì ¿flÌ Â¿Î› ±ıÀ·_ … fiÏË,

ÁÎıω›ı÷ Á_CÎı ±Î"@À˘⁄fl 4, 1957 fiÎ fl˘… V’÷Ïfi¿-1 fi΋fi˘ ’˛◊‹ ÁıÀı·Î≥À «ÕÎT›˘ ÷ıfiÎ_ ’«ÎÁı¿ ‰Ê˝ ’»Ì ±Î…ı M≤J‰Ìfi_ fi…ÿÌ¿Ì ±_÷ÏflZÎ ¤_√Îfl‰ÎÕ˘ ⁄L›_ »ı. ±ı¿ ‹˘…HÎÌ ±fi Á Îfl ·√¤√ 9,000 …ıÀ·Î_ ÁıÀı·Î≥À ÷◊Î fl˘¿ı À ˘fiÎ_ ¬˘¬Î_ M≤J‰Ì Œfl÷ı ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ÀˇÎÏŒ¿Ω‹ ¿flÌ flèÎÎ_ »ı. fl˘¿ıÀ˘fiÎ ±‰ÂıÊ˘ ÷˘ ΩHÎı fi¿Î‹Î_ »ı, ’fl_÷ ÁıÀı·Î≥ÀfiÌ ’HÎ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ÷ı‹Î_fiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ ’˘÷ÎfiÌ ±Î‰flÿÎ ¤˘√‰Ì «Ò@›Î »ı . ÿÎ. ÷. ±‹ı Ï fl¿Î±ı ÷ı fi ˘ ‰ıL√ÎÕÛ-1 ÁıÀ· ı Î≥À ‹ÎhÎ 6 ‰Ê˝fiÌ

¿Î‹√ÌflÌ ‹ÎÀı »ı ¿ 1958 ‹Î_ «ÕΉı·˘, ’HÎ Ë∞ ÷ı ¬flÌ ’Õ‰Îfi_ fi΋ ·ı÷˘ fi◊Ì--±fiı ‰‘ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ Á ‘ Ì M≤J‰ÌfiÌ ±ÎÁ’ÎÁ Œfl÷˘ flËı‰Îfi˘ »ı. ÀˇÎÏŒ¿ Ω‹fi˘ ’Òfl˘ A›Î· ±ı ‰Î÷ı ±Î‰ı ¿ı ±‰¿ÎÂÌ ¤_√Îflfi_ ¿<· ‰…fi 18,00,000 Ï¿·˘√˛Î‹◊Ì ±˘»\_ fi◊Ì. ·_⁄Î≥‹Î_ 1 Áı„LÀ‹ÌÀfl◊Ì ‰‘ ‹˘ÀÎ À<¿ÕÎ 1,10,000 »ı, …ı ’ˆ¿Ì ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ À<¿ÕÎ ÁıÀı·Î≥ÀfiÌ ±Î’Á‹Î_ Àyfl ◊›Î ’»Ì ÁΩ˝›Î »ı. Ïÿ‰Á˘Ïÿ‰Á ¤_√Îfl ‰‘÷˘ Ω› »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ‰Êı˝ ÿËÎÕı ‹Î_Õ 60 ◊Ì 90 …ıÀ·Î À<¿ÕÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ’˛‰ıÂÌfiı ¤V‹ ◊Λ »ı. ±ı¿oÿflı Ωı÷Î_ 300350 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘ÌfiÌ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ±Î‰Ì „V◊Ï÷ µ’›˘√Ì fi flËı · Î µ’√˛Ë˘fiÎ “±ßı ¶Îfl¿Î” ‰·HÎfiı ·Ì‘ı ’ı ÿ Î ◊‰Î ’Î‹Ì »ı . µ’√˛ Ë ˘fiÌ ¿Î‹√ÌflÌ Á‹ÎM÷ ◊Λ ¿ı ÷fl÷ ¤˛‹HοZÎÎ »˘ÕÌ ÷ı±˘ M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ {_’·Î‰ı ÷˘ ¤ÌÕ¤ÎÕfi˘ ’˛ffi flËı fiÏË ±fiı »^À¿ ¤_√Îfl‹Î_ ‰‘Îfl˘ ¿fl÷Ì Àyfl ’HÎ ◊Λ fiÏË. ¿˘≥ ±Î≥ÏձΠ¬fl˘ ¿ı …ıfiÎ ‰Õı ±Î‰ _ Â@› ⁄fiı ? ÏÁQ’· flÌ÷ı ±‹·‹Î_ ‹Ò¿Ì ¿Λ ÷ı‰˘ ±Î≥ÏձΠ1990 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ fl˘⁄ÀÛ Ë˘≥À fi΋fiÎ Á_  ˘‘¿ı fl…^ ¿›˘˝ . ±Î ‹…⁄fi˘ — µ’√˛Ë◊Ì ⁄ËÎflfiÎ ¤Î√ı ±‹¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ ±I›_÷ ’Î÷‚˘ ÷Îfl ‰ŸÀı·˘ ÏŒfl¿˘ ΩıÕÌ ÿ˘. ÕˇÎ≥‰ ‹˘Àfl, ¿LÀˇ ˘ · ⁄˘@Á, ÏflÁÌω_ √ ±ıLÀıfiÎ ‰√ıflı ’HΠˢ‰Î_ Ωı≥±ı. (ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. ’). µ’√˛Ë fi‰-ÿÁ ‰Ê˝ Á‘Ì ¿Î‹√ÌflÌ ⁄Ω‰ı ±ıÀ·˘ ‰¬÷ ±Î‰Î_ ÁΑfi˘ Ïfi„Wø› flËı, ’HÎ ±Î‰flÿÎ ’ÒflÌ ◊›ı ±ıLÀıfiÎfiı ¤ÒÏ‹‹◊¿fi˘ ¿‹ÎLÕ ‹‚ı I›Îflı ¿LÀˇ˘· ⁄˘@ÁfiÎ ‹Î√˝ÿ½fi ±fiı ‹˘ÏfiÀÏfl_√ Ëı µ’√˛ËfiÌ ÕˇÎ≥‰ ‹˘Àfl ÏŒfl¿Îfiı µ¿ı·‰Îfi_ Âw ¿flÌ ÿı. ·_√fl …ı‰_

‰…Ïfi›_ ‘flΉ÷˘ ±fiı ‘Î÷fi˘ ⁄fiı·˘ ’Î÷‚˘ ÷Îfl ±ı ’»Ì ÁËı…ı M≤J‰Ì ÷flŒ ·_⁄Ή‰˘ flè΢. ÷Îfl ¤·ı ±ıÀ·˘ ·Î_⁄˘ fi ˢ› ¿ı ÷ıfi_ ·_√fl M≤J‰ÌfiÎ µ’·Î ‰Î÷ΉflHÎ Á‘Ì ’ˢӫı ±fiı I›Î_ ˉΠÁÎ◊ı CÎÊ˝HÎ ’΋ı, »÷Î_ µ’√˛ËfiÎ ‰ı√fiı

’Î_ ¬ Î ±‰¿ÎÂÌ M·Î{‹Î‹Î_ ÏÕV«Î…˝ ◊Λ »ı. ¿ıÀ·Î¿ ‰Ì…’˛‰ÎËfiı ¬ÿ ±ı ÷Îflfi_ flıÏ{VÀLÁ √fl‹Ì‹Î_ Œıfl‰Ì fiάı »ı. µ’√˛ËfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ÷ıfiÎ ’fl Áfl‰Î‚ı ◊÷Ì ±Áfl ¿≥ ? ≥·ı„@ÀˇÏÁÀÌ ‰ÎV÷‰‹Î_ ≥·ı„@Àˇ¿· ±ıfi∞˝ »ı. ∂Ω˝ »ı--±fiı ∂Ω˝fi˘ …ı‹ fiΠ¿flÌ Â¿Î÷˘ fi◊Ì ±ı‹ ÷ıfi_ Á…˝fi ¿fl‰_ ’HÎ Â@› fi◊Ì. ∂Ω˝fi_ ⁄Ì∞ ∂Ω˝‹Î_ ‹ÎhÎ V‰w’Î_÷fl ¿flÌ Â¿Î› »ı. ωz÷ ±ıfi∞˝ ’ıÿÎ ◊›Îfi˘ ‹÷·⁄ ±ı ¿ı ¿ÂÌ¿ ⁄Ì∞ ±ıfi∞˝ ‰Ì…‚Ìfi_ V‰w’ ’΋Ì. V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı ±ı ‹Ò‚¤Ò÷ ±ıfi∞˝ ÁıÀı·Î≥ÀfiÌ ¿Î≥fiıÏÀ¿ ±ıfi∞˝ ›Îfiı √Ï÷„@÷ »ı, …ı Á÷÷ ¬«Î˝÷Ì flËı »ı ±fiı ÁıÀı·Î≥ÀfiÌ √Ï÷ ø‹Â— ‘Ì‹Ì ’Õ÷Ì flËı »ı. √Ï÷ ¤ı√_ ÷ıfi_ ·ı‰· ’HÎ »ı‰Àı ±ıÀ·_ fiÌ«_ Ω› »ı ¿ı M≤J‰ÌfiÎ ‰Î÷ΉflHÎ ÁÎ◊ı ÷ıfi_ CÎÊ˝HÎ ◊›Î ‰√fl flËı÷_ fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ‰ı√

±‰fl˘‘÷Ì …\ÿÌ ±Áfl µÿ˚¤T›Î ‰√fl flËı÷Ì fi◊Ì. ·À¿÷˘ ÷Îfl M≤J‰ÌfiÎ « _ ⁄ ¿Ì› ZÎı h ΋Î_ ¿·Î¿fiÎ ËΩfl˘ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ V’ÌÕı ’ÁÎfl ◊÷˘ flËı »ı. ≥LÕ@Âfi ÷Îflfiı «_⁄¿Ì› ZÎıhÎ ‰E«ı ’ÁÎfl ¿fl˘ I›Îflı ÷Îfl‹Î_ ¿flLÀ ’ıÿÎ ◊Λ »ı. µ’√˛ËfiÎ ÷Îfl‹Î_ ’HÎ ¿flLÀ ‰Ëı‰Î ‹Î_Õı »ı, …ı fiÌ«·Ì ¤˛‹HοZÎÎfiÎ

±˘fl CÎÀı »ı. ¨«Î≥ ‰‚Ì CÎÀ‰Ì flËÌ, ±ıÀ·ı ÷ı µ’√˛Ë »ı‰Àı µS¿ÎfiÌ …ı‹ ¬flÌ ’ÕÌ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ¤V‹ ◊Λ »ı. µ’›˘√Ì fi flËı·Î ⁄‘Î µ’√˛Ë˘fiı ±Î‰Î ¿ÌÏ‹›Î ¶ÎflÎ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ¬ıfl‰Ì ÿı‰Î› ÷˘ ÿı¬Ì÷_ »ı ¿ı ±‰¿Î‹Î_ ÀˇÎÏŒ¿ Ω‹fiÌ Á‹V›Î flËı‰Î fi ’΋ı. fl˘⁄ÀÛ Ë˘≥Àfi˘ fiÁ¬˘ ±ÎÀ·˘

fl˘⁄ÀÛ Ë˘≥À, …ıHÎı ±‰¿ÎÂÌ ¤_√ÎflfiÎ ±_Ï÷‹Á_V¿Îflfi˘ fi‰÷fl fiÁ¬˘ ¢‘Ì ¿Îœu˘

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

13

Áfl‚ ˢ‰Î »÷Î_ ±‹·Ì ¿ı‹ fi ⁄L›˘? ÕˇÎ≥‰ ‹˘Àfl, ÏŒfl¿˘, ¿LÀˇ˘· ⁄˘@Á ‰√ıflı ¶ÎflÎ ÁıÀı·Î≥Àfi_ ‰…fi …flÎ ‰‘Ì Ω› ±ı ’Ëı·_ ¿ÎflHÎ »ı. ωÂıÊ ‹Ëk‰fi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ÏËÁÎ⁄ı fiÌ«ı ÷flŒ ·À¿÷˘ ÷Îfl fiÌ«·Ì ¤˛‹HοZÎÎfiÎ ÁÎΩfifl‰Î ⁄ÌΩ ÁıÀı·Î≥Àfiı @›Îflı¿ ±ÕŒıÀ‹Î_ ·ı. ¿‹ÿ÷ı ÷ıfiÌ ±Î‰flÿÎ Á‹ÎM÷ ¿flÌ fiάı. ω«Îfl˘ ¿ı Á‹Îfi‰ V’ıÁ ÂÀ· ±ı ÷ÎflfiÌ ·’ıÀ‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ Â_ ⁄fiı ? À>_¿‹Î_, ‰ˆiÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ⁄Ì…\_ ÿflı¿ ’ÎÁ_ ÁÎw_ ˢ‰Î »÷Î_ ±Î≥ÏձΠ‰Ëı‰Îv fi◊Ì, ±ıÀ·ı ‰Î÷ ’ıÀLÀfiÎ VÀı…ı ±À¿ı·Ì ’ÕÌ »ı.á

Á_ÿ¤ı˝ ’ÎHÎÌfiÎ …J◊Îfiı ÷ı±˘ ËıÕ √HÎı »ı. ⁄_‘fiÎ ’Λ΋Î_ flËı·Î À⁄ν≥fifiı ±fi·ZÎÌ …‚Á’ÎÀÌ …ı‹ ¨«Ì ÷ı‹ ‰‘ ÿ⁄ÎHΛ@÷ ’ÎHÎÌ ‰‘ Ωıfl‹Î_ À⁄ν≥fifiı (±_÷ı …fiflıÀflfiı) Œıfl‰ı »ı ±fiı ‰Ì…‚Ì ’HÎ ‰‘ ’˛ ‹ ÎH΋Î_ µI’Lfi ◊Λ »ı. µÿÎËflHÎ — ±ı¿ CÎfi ‹ÌÀfl ’ÎHÎÌfi_ ‰…fi 1 Àfi ˢ› »ı, ’HÎ …‚Á’ÎÀÌ ›Îfiı ¿ı ËıÕ 30 ‹ÌÀfl ˢ› ÷˘ √vI‰Î¿Ê˝HÎfiı ·Ì‘ı ÷Ï‚›ı ’˛I›ı¿ «˘flÁ ‹ÌÀflı ÁΩ˝÷_ ÿ⁄ÎHÎ 100 Àfi ¿fl÷Î_ ±˘»\_ ˢ÷_ fi◊Ì. ÷Ï‚›Î ’ÎÁı ±Î‰ı·Î À⁄ν≥fi ’fl ±ı ’ÎHÎÌfi˘ Áı¿LÕfiÎ 25 ‹ÌÀflfiÌ V’ÌÕı ‹Îfl˘ ◊÷˘ flËı, ‹ÎÀı ‰Ì…’fl‰Ã˘ ÁËı…ı ‰‘Ì …‰Î ’΋ı.

gfnlgff jfc[6gf[ jflh/l dff8[ gffyftfl 5ff6lrfssl

ÿÏfi›Îfi_ ’Ëı·_ …‚ωz÷ ‹◊¿ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ‹Î«˝ 22, 1880 fiÎ fl˘… ¿Î›Î˝„L‰÷ ◊›Î ’»Ì ‰Ì…‚Ì ‹ÎÀı fiÿ̱˘ ±ÎÕı ËΩfl˘ ⁄_‘˘ «HΉ΋Î_ ±ÎT›Î »ı. ≥·ı„@ÀˇÏÁÀÌfi˘ ‹Ëk΋ ’ fl ‰Ã˘ ËÎ_ Á · ¿fl‰Î ‹Î√÷Î ≥…fiıfl˘fi˘ ‹A› ±Î› ⁄_‘ ¶ÎflÎ head ‹ı‚‰‰Îfi˘ ˢ› »ı. ¨«Î≥fiÎ

14 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

±Î…◊Ì ·√¤√ 30 ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ 1977 ‹Î_ fl˘SŒ ÏÂÏ·_√ fi΋fiÎ ±‹ıÏfl¿fi Á_¢‘¿˘fiı ’˛ffi ◊›˘ ¿ı fiÿÌ ±ÎÕı ¬«Î˝‚ ⁄_‘ «HΉΠ¿fl÷Î_ fiÿÌfiÎ ¿<ÿfl÷Ì ’˛‰ÎË ‰Õı … ¿Î‹ fi «Î·ı ? ±ËŸ ÷ı ’˛ffi ±‹ıÏfl¿Îfiı ⁄ÿ·ı ¤Îfl÷fiı ±fi·ZÎÌ ÷’ÎÁ‰Î …ı‰˘ »ı. ¤Îfl÷fiÌ √_√Î, ⁄˛õ’hÎ, √˘ÿΉflÌ,

‹ËÎfiÿÌ, ¿Î‰ıflÌ fi‹˝ÿÎ ‰√ıflı ‹A› ⁄Îfl‹ÎÁÌ fiÿ̱˘‹Î_ ‰Wνı 11 ¿fl˘Õ Ëı@Àfl ‹ÌÀfl …ıÀ·_ ’ÎHÎÌ ‰Ëı »ı. ±Î ’˛‰ÎË √˛ıωÀÌfiı ±Î¤ÎflÌ »ı, …ı ÷ıfiı √Ï÷„@÷ ±Î’ı »ı ±fiı √Ï÷„@÷fiı »ı‰Àı Ï√√ΉÎ"ÀfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‰Ì…‚Ì„@÷‹Î_ Œıfl‰Ì ¿Λ »ı. ±Î ‹ÎÀı …‚’˛‰ÎËfiı ±fi·ZÎÌ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ¬Ò·ı ±fiı Œ˘SÕ ◊Λ ±ı‰Î_ vane/’Î_Ϭ›Î ‘flΉ÷Î_ …fiflıÏÀo√ ›ÏfiÀfiı ÿfl ◊˘ÕÎ ±_÷flı fiÿÌfiÎ ÷Ï‚›ı …ÕÌ ·ı‰Î› ÷˘ ’˛‰ÎËfiÎ Ωıflı «fl¬˘ Ïfifl_÷fl «Î·ı. ±ı¿ ÷flŒ Á΋˘ ’˛‰ÎË …fiflıÀÀ‹Î_ Ï‹Ω√flΉ΂Î_ ’Î_Ϭ›Î_fiı ¬˘·Ì fiÎ¬Ì ÷ı‹fiÌ Ëfl˘‚fiı Á@›Ò˝·flοÎflı Œfl‰Î ±Î√‚ ‘¿ı · ı ±fiı ⁄Ì∞ ÷flŒ ’˛‰ÎËfiÎ Ωıflı ÿflı¿ ’Î_Ϭ›_ ‰ÎflÎŒfl÷Ì Œ˘SÕ ◊›Î ’»Ì ¬S·Ì „V◊Ï÷‹Î_ ⁄ÌΩı flεLÕ ·ı. ±Î CÎÀ‹Î‚ ⁄Lfiı »ıÕÎfiÎ_ …fiflıÀfl˘fiı Á÷÷ Œfl÷Î_ flάı. ÿflQ›Îfi ⁄ı› ¿Î_Ãı √΋˘fiı ÷◊Î ÂËıfl˘fiı V◊ÎÏfi¿ ‘˘flHÎı ‰Ì…’fl‰Ã˘ ‹‚ı ±fiı ÁıÓ¿Õ˘ Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ÀˇÎLÁ‹ÌÂfi Ï√˛Õ V◊Î’‰Îfi˘ ¬«˝ fiÏË. fl˘SŒ ÏÂÏ·_√fi˘ ±Î≥ÏձΠΩı ¿ı ’Ïfl¿S’fiÎ … flè΢ »ı. ±¬÷flÎ ‹ÎÀı ’HÎ @›Î_› ±‹·‹Î_ ‹Ò¿Î›˘ fi◊Ì. ωiÎÎfifiÌ ÷‰Îfl̬ ±Î‰Î ËΩfl˘ ¿ÌÏ‹›Î, fiÁ¬Î ±fiı ¿fl΋÷˘ ‰Õı ¤fl’Ò fl »ı . Á˙◊Ì ‰‘ ±‰√HÎfiÎ ’΋ı·Î ¿ÌÏ‹›Î ˢ› ÷˘ ±ı ™ÿflfiı Á’ÕΉ‰Î ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î ‹ÎµÁÀˇı’ ±_√ıfiÎ, …ı‹fiÎ_ ωω‘ ’˛¿ÎflfiÎ_ 3,000 ‹˘Õı·˘fiÌ ’ıÀLÀ ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ’ıÀLÀ ±Î"ÏŒÁı fi˘Ó‘Λı·Ì ’ÕÌ »ı--±fiı »÷Î_ ±ı¿‹ÎhÎ „V’˛_√‰Î‚_ »À¿<_ ±‹ıÏfl¿Î ÁÏË÷fiÎ ’Ïç‹Ì ÿı¢‹Î_ ‰’flΛ »ı.á

123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890

tff+0jf[ rf0[,fl dfrk] gfnlvf[ Biffz[ af+wf tff[0l dff[zafl 5fz dff[tfgfl rffnz 5ffyfzl nlwfl ’˛V÷÷ »ı ±Î"√VÀ, 1979‹Î_ ‹E»\-2 fi΋fiÎı ⁄_‘ ÷ÒÀuÎfiÌ ±fiı ÷ıfiÎ ’√·ı ‹˘fl⁄Ì ÷ı‹… ±ÎÁ’ÎÁfiΠωV÷Îfl˘‹Î_ ‹E»\ fiÿÌfiÎ C΢ÕÎ’flı Á…ı˝·Ì ÷⁄ÎËÌfiÌ CÎÀfiÎfi_ ±ΩH›_ N˚·ıÂ⁄"¿

±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_ ¿ı flÎ…¿˘À Ï…S·ÎfiÎ »ı¿ µkÎflÌ ÷η¿Î ‹ÎÏ‚›ÎfiÎ ÷I¿ÎÏ·fi ‹Î‹·÷ÿÎfl ±Î"√VÀ 11, 1979 fiÎ fl˘… ’fl˘Ïœ›ı ‹˘Àfl ¶ÎflÎ 32 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl Â@› ±ıÀ·Ì {Õ’ı ¿Î’Ì ‹˘fl⁄Ì ’ˢÓE›Î. Á_Ωı√˘ ¿À˘¿ÀÌfiÎ Ë÷Î. ¿E»fiÎ fiÎfiÎ flH΋Î_ Á‹Î÷Î ’Ëı·Î_ ‹ÎÏ‚›Î √΋fiÌ ±Õ˘±Õ ’ÁÎfl ◊÷Ì ‹E»\ fiÿÌfi_ ’ÎHÎÌ I›Î_ ¤›…fi¿ Á’ÎÀÌfiı ±Î_⁄Ì flèÎ_ Ë÷_ ±fiı ·ı‰·‹Î_ Á÷÷ ‰‘Îfl˘ ◊÷˘ Ë÷˘. ‹ÎÏ‚›Îfi_ V◊Îfi ‹E»\fiÎ ËıÉÎÁ‹Î_ ±fiı fiÿÌfi˘ ±ı ·√¤√ »ıS·˘ ‹¿Î‹, ±ıÀ·ı Áfl‰Î‚ı ⁄‘_ ’ÎHÎÌ V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı I›Î_ …‹Î‰À ¿fl÷_ Ë÷_. Á‹›fi_ ‹ÒS› ’Î‹Ì «Ò¿ı·Î ‹Î‹·÷ÿÎfl Á‰Îflı 7—30 ‰ÎB›ı ÁÌ‘Î ‹˘fl⁄Ì fi√fl’ÎÏ·¿ÎfiÎ ’˛‹¬ flÏ÷¤Î≥ ÿıÁÎ≥fiÎ CÎflı ’ˢÓE›Î. µ’fl‰ÎÁfiÎ ‹E»\-2 ⁄_‘fiÎ ¬S·Î V·ÒÁ √ıÀ ¶ÎflÎ ◊÷Î ’ÎHÎÌfiÎ ÏÕV«Î…˝fiı ·Ì‘ı ËıÉÎÁfi_ ‹ÎÏ‚›Î

Ωı¬‹‹Î_ ±Î‰Ì ’ÕuÎfi_ ÷ı‹fiı …HÎÎT›_. ’Ïfl„V◊Ï÷ ‰HνT›Î ’»Ì ¤Îfl’Ò‰˝¿ ‹Î√HÎÌ ¿flÌ — “⁄ı±ı¿ ’ÎÏÀ›Î_ ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ⁄_‘ ¿flÎ‰Ì ÿ˘.” ±Î ‹·Î¿Î÷ ’»Ì …ı ¿·Î¿˘ ‰ÌI›Î ÷ı ‹ Î_ „V◊Ï÷±ı …\ ÿ ˘ ‰‚Î_ ¿ ·Ì‘˘. ¤Îfl÷fiÌ ÷‰Îfl̬‹Î_ ±¤Ò÷’Ò‰˝ ÁÎÏ⁄÷ ◊fiÎfl …‚’˛·›fi˘ ÷A÷˘ ±Î’˘±Î’ √˘Ã‰Î›˘ ±fiı ⁄’˘flı ÷˘ ‹E»\ fiÿÌfiÎ_ ‘Ò±Î_‘Îfl ’ÎHÎÌ ⁄_‘ ÷˘ÕÌ 10 ‹ÌÀfl ¨«Ì ÿ̉ηw’ı ‹˘fl⁄Ì ’fl ŒflÌ ‰Y›Î_. Á˙flÎWÀˇfi_ Paris of the East ¿Ëı‰Î÷_ fl‹HÎÌ› ÂËıfl Ωı÷Ωı÷΋Î_ ±ı ’˛«_Õ …\‰Î‚ fiÌ«ı …‚Á‹ÎÏ‘ ’Î‹Ì V‹ÂÎfi ⁄L› _ . ±Î √˘{ÎflÌ ±Î’ÏkÎfiÌ √_¤Ìfl÷Îfi_ Ï«hÎ ±Õ÷ηÌÁ ¿·Î¿ ’»Ì V’WÀ ◊›_ I›Îflı ‹ÎhÎ √…flÎ÷ fiÏË, ±Î¬Î ÿı‹Î_ ËÎËοÎfl ⁄˘·Ì √›˘. ±Î’ÏkÎfiÎ_ ‰Îÿ‚˘ ¿ı‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ CÎıflΛÎ_ ±fiı »ı‰Àı ‰Ø’Î÷ ÷flÌ¿ı ‰flV›Î_ ÷ıfi_ ◊˘Õ<_¿ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ Ωı≥±ı. flÎ…¿˘À Ï…S·ÎfiÎ 11,043 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ’˛ÿı‹Î_ ‰Ëı÷Ì hÎHÎ ‹A› fiÿ̱˘ ±fiø‹ı ¤Îÿfl, ±Î∞ ÷◊Î ‹E»\ »ı. ·˘¿¿◊α˘ ÁÎ◊ı ‰HÎΛı·Ì ¤Îÿfl ÷ı‹Î_ ‹˘ÀÌ »ı. …ÁÿHÎfiÌ µkÎfl’Ò ‰ ı ˝ ‹_ ÿ Îfl Õ< _ √ fl ¶ÎflÎ fiÌ¿‚Ì ÷ı ’˘fl⁄_ÿflfiÌ ÿÏZÎHÎı fi‰Ì⁄_ÿfl ’ÎÁı ±fl⁄Ì Á‹ƒfiı ‹‚ı »ı. ¤Îÿfl ¿<· 190 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì »ı, …ı‹Î_◊Ì 145 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ‰ËıHÎ flÎ…¿˘À Ï…S·Î‹Î_

‹E»\ fiÿÌ ’fl ⁄Î_‘‰Î‹Î_ ±Î‰ı·˘ ‹E»\-2 fi΋fi˘ ⁄_‘, …ıfiÎ ±œÎfl V·ÒÁ √ıÀ ¶ÎflÎ ’ÎHÎÌfi˘ Ïfi¿Î· ¿flÌ Â¿Î÷˘ Ë÷˘

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

15

»ı. ±Î∞ fiÿÌfi_ …L‹V◊Îfi flÎ…¿˘À ÷η¿ÎfiÎ ·˘Ï‘¿Î √΋ ’ÎÁıfiÎ Õ<_√fl΋Î_ »ı. ±ËÌ_ ◊ Ì ÷ı Ω‹fi√fl Ï…S·ÎfiÎ ΩıÏ՛Π÷η¿Î‹Î_ Á‹ƒfiı ‹‚÷Î ’Ëı·Î_ 105 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı »ı. flÎ…¿˘À Ï…S·Î‹Î_ ÷ı fi ˘ …‚’˛ ‰ ÎË 63 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄˘ »ı. …ÁÿHÎfiÎ ÿËÌÁflÎ √΋ ’ÎÁı fiÌ¿‚÷Ì 147 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ‹E»\ ’HÎ ±·Î›ÿÌ fiÿÌ »ı ±fiı ’˘÷Îfi˘ ‹˘ÀÎ ¤Î√fi˘ ’˛‰ÎÁ ÷ı flÎ…¿˘À Ï…S·Î‹Î_ ¬ıÕı »ı. ’˛‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ⁄ıÏHΛÎ, ‹Á˘fl˘, ±ÎÁ˘≥, ¬Îfl˘ÏÕ›˘, ⁄ıÀÌ, ·Î‰Ïfl›˘, ±_‘ÎflÌ ‰√ıflı ‹‚Ìfiı fiÎfiÌ ’˘H΢ Õ{fi

fiÿ̱˘ ‹E»\‹Î_ ¤‚Ì ÷ıfiÎ …‚’˛‰ÎËfiı ÁQ≤© ¿flı »ı. ±_√˛ı∞‹Î_ …ıfiı catchment area ¿Ëı ‰ Λ ±ı ‰ ˘ ÷ı fi ˘ Ïfi÷Îfl’˛ÿı ·√¤√ 1,900 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ »ı--±ıÀ·ı ¿ı ÷ı ’˛ÿıÂfi_ ‰flÁÎÿÌ ’ÎHÎÌ ‹E»\‹Î_ fiÌ÷flÌ ±Î‰ı »ı. (µ’flfi˘ fi¿Â˘). …ÁÿHÎ, flÎ…¿˘À, ‰Î_¿Îfiıfl, ‹˘fl⁄Ì ÷◊Î ‹ÎÏ‚›Î ÷η¿Î‹Î_ ø‹Â— µkÎflı ±Î√‚ ‰‘÷Ì ‹E»\ ±_÷ı ‹ÎÏ‚›ÎfiÎ ±Î_Ï…›ÎÁfl √΋ ’»Ì 16 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

¿E»fiÎ fiÎfiÎ flH΋Î_ ‹‚Ì Ω› »ı. Á‹ƒ ΩıÕı ÷ıfi˘ ¤ıÀ˘ ◊÷˘ fi◊Ì. ‹E»\fiÎ fi΋ ’λ‚ flËı·Ì ÿo÷¿◊Î ’HÎ À>_¿‹Î_ Ωı≥±ı. ±ı¿ ‰¬÷ Â_¿fl ¤√‰Îfi ZÎÌfl Á‹ƒfiı Ï¿fiÎflı ’Ή˝÷Ì∞fiı ‹ËÎiÎÎfi µ’ÿı ±Î’÷Î Ë÷Î. fi∞¿‹Î_ ‹√fl Ë÷˘, …ıHÎı ◊˘ÕÌ ‰Îfl ’Ëı·Î_ ‹fiW›fiı ∞‰÷˘Ω√÷˘ √Y›˘ Ë÷˘. ±Î ‹fiW›±ı ¤˘‚ÎfiÎ◊fi˘ µ’ÿı ÁÎ_¤Y›˘. ¿˘≥¿ ’˛¿Îflı ‹√flfiÎ ’ıÀ‹Î_◊Ì ⁄ËÎfl fiÌ¿‚÷ÎfiÌ ÁÎ◊ı … ÷ı iÎÎfiÌ ’vWÎ ⁄L›˘. fi‰˘ …L‹ ‹√fl ±ıÀ·ı ¿ı ‹E» ¶ÎflÎ ◊›˘, ±ıÀ·ı ÷ıfi_ fi΋ ‹E»ıLƒfiÎ◊ ’Õu_. ±Î ËÛ˘√Ì ’vWÎı ËÃÿÌÏ’¿Î ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷˘ √˛_◊ ·¬Ì ’W¿‚ A›ÎÏ÷ ’˛ÎM÷ ¿flÌ ±fiı CÎHÎÎ ÏÂW›˘ ’HÎ ‹ı‚T›Î. Á˙◊Ì ’˛Ï÷¤ÎÂÎ‚Ì ÏÂW› √˘fl¬fiÎ◊ Ë÷˘, …ıHÎı ±Îl‹‹Î_ ‰Á‰ÎÀ ÿflQ›Îfi Ωı›_ ¿ı ‹E»ıLƒfiÎ◊fiı ÷ı‹fiÎ ⁄ı ’h΢ ‹ÎÀı ‰‘ ’Õ÷Ì ±ÎÁ„@÷ Ë÷Ì. ÿL‰›Ì ‹˘Ë Ë÷˘, …ı ÁΑ ’vÊfiı fi ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ±Î◊Ì ÷ıHÎı ±ı ‹˘Ë »˘ÕΉ‰ÎfiÎ ±Î›ı ‹E»ıLƒfiÎ◊fiÎ ⁄Lfiı ’h΢fiı fiÿÌÏ¿fiÎflı ‹ÎflÌ fiÎA›Î. ±Î ¿ÚI› ◊›Î ⁄Îÿ ’h΢fiı ‹fiW›w’ı ŒflÌ ∞‰_÷ ¿fl‰Îfi_ Â@› fi Ë÷_. ⁄ıµfiı »ı‰Àı fiÿÌfiÎ_ ‹Î»·Î_fi˘ ±‰÷Îfl ‹Y›˘. ‹Î»·Ì ±ıÀ·ı ‹IV› ±√fl ÷˘ ‹E», ‹ÎÀı fiÿÌ ‹E»\ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰Î ·Î√Ì. ¤˙√˘Ï·¿ º„WÀ±ı ’HÎ ‹E»\ fiÿÌfiı ±˘‚¬‰Î …ı‰Ì »ı. ÿÏZÎHÎ-’Ò‰˝◊Ì µkÎfl-’Ïç‹ı ‰Ëı÷Ì ‹E»\ ⁄Îflı› ‹ÏËfiÎ ⁄ı ¿Î_ à ı flËı ÷ Ì fi◊Ì. Á˙flÎWÀˇfiÌ ⁄Ì∞ ÁflıflΠfiÿÌfiÌ …ı‹ ‹E»\fi˘ …‚’˛‰ÎË ’HÎ √˛ÌW‹ ∑÷ ÿflQ›Îfi ¬ÎVÁ˘ ±˘ÁflÌ Ω› »ı ±fiı CÎHÎÌ …B›Î±ı ’fi˘ ±I›_÷ ÁÎ_¿Õ˘ ◊Λ »ı. «˘‹ÎÁÎfi˘ ’˛◊‹ ‰flÁÎÿ ’Õı ¿ı ÷fl÷ ‹E»\ ŒflÌ ÁQ≤© ◊‰Î ‹Î_Õı »ı. Ïfi÷Îfl’˛ÿıÂfi_ ’ÎHÎÌ …ı‹ ÷‰Î÷_ flËı ÷ı‹ ŒflÌ ’fi˘ Œı·Î‰÷_ ‰ËıHÎ ΩıÂÌ·_ ◊Λ »ı. ÿËÌÁflÎ◊Ì ‰Î_¿Îfiıfl ±fiı ‰Î_¿Îfiıfl◊Ì ‹˘fl⁄Ì ’ˢӫ÷Î Á‘Ì‹Î_ ÷˘ ’˛‰ÎËfi_ Ωı fl Á‹Î÷ _ fi◊Ì. µ’fl‰ÎÁfiÎ Ïfi÷Îfl’˛ ÿ ı  ‹Î_ µ’flε’flÌ ‹Ò‚‘Îfl Ëı·Ì±˘ ‰flV›Î ⁄Îÿ ‹E»\ fl˙ƒ V‰w’ ’¿Õı »ı. ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ hÎHÎ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_ »ı ¿ı F›Îflı ÷ıHÎı flı· ‰Õı T›Î’¿ ÷ÎflÎ∞ Œı·Î‰Ì ÿÌ‘Ì. …\·Î≥ 21-23, 1894, …\·Î≥ 25-27, 1927 ±fiı …\·Î≥ 12-14, 1950 ±ı‹ hÎHÎ Á‹›√΂ΠÿflQ›Îfi ‹E»\fiÎ µ’fl‰ÎÁ‹Î_ √Î…‰Ì… ÁÎ◊ı ¤Îflı ‰flÁÎÿ ’Õu˘ ±fiı ⁄ı› ¿Î_Ãı µ¤flΛı·Ì fiÿ̱ı ‹˘fl⁄Ì ÷◊Î ‰Î_¿Îfiıfl µ’flÎ_÷ ¿ıÀ·Î_¿ √΋˘fiı ¬‰Îfl ¿›Î*. ±Î fiÿÌ ‹˘Á‹Ì fi flËı÷Î_ ⁄Îfl‹ÎÁÌ ◊Λ ±ı ‹ÎÀı ÷ıfiÌ ±ÎÕı ‹E»\-1 ±fiı ‹E»\-2 fi΋fiÎ ⁄ı ⁄_‘˘ «HΉÎfi˘ ’˛˘…ı@À ‰¬÷ …÷Î_ ËÎ◊ ‘flΛ˘ ÷ıfiÌ ’λ‚fi˘ ‹Ò‚¤Ò÷ ±Î› ’ÒflÏfi›_hÎHÎfi˘ fi Ë÷˘. ÏÁ_«Î≥fi˘ Ë÷˘. ‹˘fl⁄ÌfiÌ Ë˘fiÎfl÷ ’»Ì ⁄Î⁄¤Î≥ …¤Î≥ Áfl¿ÎflfiÎ ÏÁ_«Î≥ ±fiı ¿ÚÏÊ ¬Î÷ÎfiÎ ’˛‘Îfi ¿ıÂ¤Î≥ ’Àı·ı …HÎÎT›_ ÷ı‹ ⁄_‘˘fiÌ ÏÕ{Î≥fi fiyÌ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ±"„L…Ïfi±fl˘±ı »ıS·Î_

100 ‰Ê˝fi˘ ˉ΋Îfifiı ·√÷˘ ÕıÀÎ K›Îfi‹Î_ ·Ì‘˘ Ë÷˘. ≥…fiıfl˘±ı fi…fl Á΋ı flάı·Ì ÿı¬Ì÷Ì Ë¿Ì¿÷ ÁËı…ı ±ı ˢ› ¿ı ‹K› Á˙flÎWÀˇfi˘ ’˛ÿı ±Ï÷T≤„WÀ fiÏË, ’HÎ ±fiÎT≤„WÀ ‹ÎÀı ΩHÎÌ÷˘ Ë÷˘. «˘‹ÎÁÎ ÿflQ›Îfi ‰flÁÎÿÌ Ïÿ‰Á˘ (24 ¿·Î¿‹Î_ 2.5 Áı„LÀ‹ÌÀfl ‰Êν ◊Λ ±ı‰Î Ïÿ‰Á˘) ‹Î_Õ ‰ÌÁı¿ ˢ› ±ı‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ ’ÒflfiÌ Á‹V›Îfiı ¬ÎÁ ‹Ëk‰ ±’Λ_ fiÏË. ±fl⁄Ì Á‹ƒ ¶ÎflÎ @›Îflı¿ ÷˘ŒÎfiÌ «ø‰Î÷ ÁÎ◊ı Ω‹÷Î «˘‹ÎÁÎfiÎ ‘ÒfiÌ Ï‹Ω…fiı √HÎ÷flÌ‹Î_ fi ·ı‰Î›˘ ±ı ⁄ı¿ ¤Ò· Ë÷Ì. ÏÁ_«Î≥fiÎ Ëı÷fiı ¿ıLƒ‹Î_ flÎ¬Ì ’Ëı·Î_ 1960-61 ÿflQ›Îfi ‰Î_¿Îfiıfl◊Ì 23 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı ‹E»\-1 ⁄_‘fi_ «HÎ÷fl Âw ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ±_ÿÎÏ…÷ ’˛˘…ı@À¬«˝ wÎ. 1.47 ¿fl˘Õfi˘ Ë÷˘. ÏÁ_«Î≥fiÌ fiËıfl˘ ¶ÎflÎ I›Î_ 22,000 ±ı¿fl ¬ı÷flε …‹Ìfifiı ’ÎHÎÌ ‹‚‰Îfi_ Ë÷_. ‹˘fl⁄Ì◊Ì 6 Ï¿·˘‹ÌÀfl µ’fl‰ÎÁfi_ V◊‚ ‹E»\-2 ⁄_‘ ‹ÎÀı ’Á_ÿ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ±Î ⁄_‘ ‹ÎÀı fiyÌ ◊›ı·_ ⁄…ıÀ wÎ. 1.73 ¿fl˘Õfi_ Ë÷_. ÏÁ_«Î≥ ‰Õı I›Î_ 28,700 ±ı¿flfiÎ ’˛ÿıÂfiı ·Î¤ ‹‚‰Îfi˘ Ë÷˘. ≥…fiıfl˘±ı ‹E»\-1 fiÌ …ı‹ ÷ıfiı ’HÎ earth-fill dam ÷flÌ¿ı ⁄Î_‘‰Îfi_ fiyÌ ¿›*. «HÎ÷fl 1972 ’»Ì ¿ıÀ·Î¿ Á‹›ı ’Òw_ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ⁄_‘fi˘ earth-fill ’˛¿Îfl …^fi΋Î_ …^fi˘ »ı. ⁄Î_‘¿Î‹ ÏÁ‹ıLÀ-¿˘„LøÀfi_ ˢ÷_ fi◊Ì. ±Î Ω÷fi˘ ⁄_‘ ¬Õ¿fiÎ fiyfl ’J◊fl˘, ¿Î_¿flÎ ±fiı ‹ÎÀÌ ‰Õı ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ⁄·Õ˘{fl ‰Õı ±Î‰_ ‹ÀÌÏfl±· Á‹ıÀÌ ÷ıfiÎ 15 ◊Ì 30 Áı„LÀ‹ÌÀfl ΩÕÎ ◊flfiı ¤Îflı ‰…fi Ëı ±ı¿ÿ‹ Á_√ÏÃ÷ ¿flΛ »ı . ≥…fiı fl ˘ ⁄_ ‘ fiı …·Î¤ı z ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ⁄ÎflÌ¿ fl…¿H΢fiÌ ±I›_ ÷ ÿÎ⁄ ±Î’ı · Ì ‹ÎÀÌfiı ‰E«˘‰« √˘Ã‰ı »ı. ‹ÎÀÌfiı ⁄ı› ÷flŒ ±Î‰flÌ ·ı÷Î_ ¿Î_¿flÎfiÎ_ ±fiı ’◊flÎfiÎ_ ⁄ı ΩÕÎ_ ’Õ ⁄ËÎfl ÷flŒ flËı »ı. ⁄_‘‹Î_ ±_÷ı flËÌ …÷Î_ Ï»ƒ˘fiı ±fiı Ï÷flÎÕ˘fiı ’ÒflÌ ÿı‰Î ‹ÎÀı √˛ÎµÀ ÷flÌ¿ı ÏÁ‹ı L Àfi˘ fl√Õ˘ ÿ⁄ÎHÎ’Ò ‰ ˝ ¿ ÃÎ_Á‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. (¤Î√Ìfl◊Ì ’fl ⁄_‘Λı·˘ 261 ‹ÌÀfl ±ıÀ·ı ¿ı 856 ŒÌÀ ¨«˘ Ï÷ËflÌ earth-fill dam »ı). ÿÏfi›ÎfiÎ ±Ï‘¿÷‹ ⁄_‘˘ ±Î‰Î ’˛¿ÎflfiÎ »ı. ⁄Î_‘¿Î‹ ’Òw_ ◊›ÎfiÎ_ ÁÎ÷ı¿ ‰Ê˝ ’»Ì ‹˘fl⁄Ìfiı …‚’˛·›‹Î_ ‘¿ı·Ì ÿıfiÎfl ‹E»\-2 µ’fl‰ÎÁfiÎ ‹E»\1 ¿fl÷Î_ ‹˘ÀÎ ¿ÿfi˘ ⁄L›˘. ·_⁄Î≥ ⁄ı› ÷flŒfiÎ ’΂ΠÁÏË÷ 4,032

‹ÌÀfl (13,225 ŒÌÀ) Ë÷Ì. fiÿÌfiÎ ŒÎ…· ’ÎHÎÌfiı ‰ËÎ‰Ì ÿı‰Î ‹ÎÀıfi˘ „V’·‰ı 206 ‹ÌÀfl (676 ŒÌÀ) ·Î_⁄˘ Ë÷˘, F›Îflı fiÎ"fi-±Î"‰flŒ˚·˘ Áı@Âfi 92 ‹ÌÀfl (301 ŒÌÀ) ·Î_⁄_ Ë÷_. …‚’˛‰ÎËfiÎ Ïfi›‹fi ‹ÎÀı 9.14 É 6 ‹ÌÀflfiÎ (30 É 20 ŒÌÀfiÎ) ¿<· 18 V·ÒÁ √ıÀ ±ıÀ·ı ¿ı ÿfl‰ÎΩ Ë÷Î. µ’fl‰ÎÁ◊Ì ‰flÁÎÿÌ ’ÎHÎÌfi˘ ‰‘ ’Õ÷˘ …J◊˘ ⁄_‘ ’λ‚fiÎ …‚Λ‹Î_ ¤ı√˘ ◊Λ I›Îflı ±Î‰U›¿÷Î ‹ … ⁄ ¿ı À ·Î¿ V·Ò Á √ı À ¬˘·Ì fiά‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î Ë÷Î. Âw±Î÷fiÌ ÏÕ{Î≥fi ±fiÁÎfl ‹E»\-2 ·√¤√

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

17

1,00,000 @›ÒÁı¿ ’ÎHÎÌ »˘ÕÌ Â¿ı ±ı ’˛ ¿ Îflfi _ ±Î›˘…fi ¿flΛ _ Ë÷ _ . (@›ÒÁı¿fiÎ ±ı¿‹fiÌ Á‹…^÷Ì ‹ÎÀı …\ ± ˘, ’Îfi _ 70). ≥…fiıfl˘±ı ÷ı ÏÕ{Î≥fi ⁄ÿS›Î ’»Ì ⁄_‘ 2,00,000 @›ÒÁ¿ı fi˘ Ïfi¿Î· ¿flÌ Â¿ı ±ı‰˘ ⁄L›˘ Ë÷˘. ±Î ÷¿ıÿÎflÌ ·ı‰Î›Î »÷Î_ ±Î"√VÀ 11, 1979 fiÎ fl˘… ‹˘fl⁄Ì ’fl ‹˘÷ ¿ı‹ ‰flV›_ ? Á˙ ’Ëı·Î_ ÷˘ ¿<ÿfl÷Ì ’Ïfl⁄‚˘±ı …‚’˛·›fi˘ ÷A÷˘ √˘ÃT›˘. ±Î"√VÀfiÎ ’Ëı·Î ±Ã‰ÎÏ՛ΠÿflQ›Îfi ±fl⁄Ì Á‹ƒ ’fl ⁄ı ‹˘ÀÎ Œfl¿Î/depressions fl«Î›Î, F›Î_ ˉÎfi_ ÿ⁄ÎHÎ ±ÎÁ’ÎÁfiÎ ‰Î÷ΉflHÎfiÌ ÷·fiαı CÎÀu_. ⁄Lfiı Áfl@›·fl Œfl¿Î ‹K› Á˙flÎWÀˇ ÷flŒ ±Î√‚ ‰K›Î. ±Î Ω÷fiÎ_ ·Î" ’˛ıÂfl ZÎıh΢ fl«Î› I›Îflı «Îflı⁄Î…\fiÌ ¤Îflı ˉΠÁÒÁ‰ÎÀΤıfl Œfl¿Î ÷flŒ ‘Á‰Î ‹Î_ Õ ı ±fiı I›Î_ …⁄fl…V÷ ‰·˘’Î÷ ‹«Î‰Ì ÿı. ÁÌÏ‹÷ …B›Î‹Î_ fi Á‹Î÷˘ ˉÎfi˘ ¤ı…‰Î‚˘ Á‹ÿΛ »ı‰Àı ¨«ı «Õı, F›Î_fi_ ÃoÕ<_ ‰Î÷ΉflHÎ ÷ıfiÎ ¤ı…fiı ‰flÁÎÿÌ ÀÌ’Î_w’ı ÃÎflÌ fiάı. ∂K‰˝ √ Î‹Ì ’‰fi‹Î_ ±ŒflÎ÷ŒflÌ ‹«Î‰÷Î_ ÀÌ’Î_ ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı ¤‚Ìfiı ‹˘ÀÎ_ ⁄fiı, ±ıÀ·ı ’‰fifi_ Ωıfl ÁËı… ÂQ›Î ’»Ì …ı ‰flÁÎÿÌ Ëı·Ì ’ՉΠ‹Î_Õı ÷ı fi Ì fl‹{À …ı ‰ Ì ÷ı‰Ì ˢ› fiÏË. ⁄Lfiı Œfl¿Îfiı ¿ÎflHÎı ±Î"√VÀ 1 ◊Ì Âw ¿flÌfiı ‹E»\fiÎ 1,900 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ Ïfi÷Îfl’˛ ÿ ı  ‹Î_ ‹Ò  ‚‘Îfl ‰flÁÎÿ ’Õu˘ ±fiı ⁄_√΂fiÎ µ’ÁÎ√fl ¶ÎflÎ ±Î‰÷Î_ ¿ıÀ·Î_¿ ‹ı C ΉÎÿ‚˘±ı ÷ı ‹ Î_ µ‹ı fl ˘ ¿›˘˝ . ±Î 18 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

‰Îÿ‚˘ ’HÎ Œfl¿Î ÁÎ◊ı ±ÎT›Î_. ⁄ıµ ’Ïfl⁄‚˘±ı ‰flÁÎÿfi_ ’˛‹ÎHÎ ±ıÀ·_ ‰‘Λ* ¿ı ÿÏZÎHÎfiÎ flÎ…¿˘ÀfiÌ ‰ı‘Â΂αı ±Î"√VÀ 11, 1979 fiÎ √˘{ÎflÎ Ïÿ‰Áı 354 ‹Ì·Ì‹ÌÀflfiÌ ÁÎ_⁄ı·Î‘Îfl ‰Êν fi˘Ó‘Ì. ±Î"√VÀfiÎ ÷‹Î‹ ‹ÏËfiÎfiÌ fi˘‹˝· √HÎÎ÷Ì ÁflıflÎÂfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ±Î"√VÀ 1 ◊Ì ±Î"√VÀ 11 Á‘Ì fl˘…ıfl˘… ¿ıÀ·Î À¿Î ‰flÁÎÿ ’Õu˘ ÷ı fiÌ«ı ±Î’ı·Î ¿˘Ã΋Î_ …\±˘. ¿˘Ã˘ ⁄÷Ήı »ı ¿ı ‹Ëk΋ ÷fl¬ÎÀ ±Î"√VÀ 11 fiÎ ’˛·›¿ÎflÌ Ïÿ‰Áı ‹E›˘. ±ı¿ ⁄Î⁄÷ ¬ÎÁ fi˘Ó‘‰Î …ı‰Ì »ı. ±Î"√VÀ 11, 1979 fiÎ fl˘… ‹˘fl⁄Ì ±fiı fi∞¿fiΠωV÷Îfl˘‹Î_ 237 ‹Ì·Ì‹ÌÀfl ‰flÁÎÿ ’Õu˘, …ı Á‹√˛ ±Î"√VÀfiÌ

¿ıÀ·Î_¿ fi‹ÒfiıÿÎfl ⁄Î_‘¿Î‹˘ ‘flΉ÷_ ±fiı ’ıÏflÁ ±Î"Œ ‘ ≥VÀ ¿Ëı‰Î÷_ ‹˘fl⁄Ì …‚’˛·› ’»Ì ¤ıÓ¿Îfl ⁄L›_

ÿˆÏfi¿ ÁflıflΠ123 ‹Ì·Ì‹ÌÀfl ¿fl÷Î_ 193Ñ …ıÀ·˘ Ë÷˘--±ıÀ·ı ¿ı ·√¤√ ⁄‹H΢ Ë÷˘. CÎH΢ ¬fl˘ ÷ı‹… ±ı¿‘Îfl˘ ‰flÁÎÿ ‹‘flÎ÷ı 12—00 ‰ÎB›ı ±Î"√VÀfiÌ 11 ‹Ì ÷Îfl̬ ◊›Î ⁄Îÿ ’Õu˘ Ë÷˘. ±√ε Á÷÷ 10 Ïÿ‰Á Á‘Ì ’Õı·Î ‰flÁÎÿfi_ ’HÎ ¬ÎVÁ_ ’ÎHÎÌ Ïfi÷Îfl’˛ÿı‹Î_ ‰ËÌfiı ‹E»\‹Î_ ¤‚Ì ÷ıfiÎ …‚’˛‰ÎËfiı ‰‘Îfl‰Î ÷ı‹… ‰ı√Ì·˘ ⁄fiΉ‰Î ·ÎB›_ Ë÷_. µS·ı¬fiÌ› »ı ¿ı Ïfi÷Îfl’˛ÿı‹Î_ ‰flÁÎÿfi_ ’˛‹ÎHÎ ‹Î’‰Î ⁄‘ı ‰ı‘Â΂Πfi Ë÷Ì ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ I›Î_fiÎ ÁkÎΉ΂α˘ ‹E»\-1 fiÎ ÷◊Î ‹E»\-2 fiÎ ±"„L…Ïfi±fl˘ ÁÎ◊ı fl˘Ï…_ÿÎ Á_’¿Û‹Î_ fi Ë÷Î. ⁄_‘˘ ’λ‚fiÎ_ ¿ÚÏh΋ …‚Λ˘fiÌ Á’ÎÀÌ‹Î_ ◊÷Ì ‰‘CÎÀfiÎ ±Î‘Îflı … ’ÎHÎÌfiÎ Ïfi¿Î· ¿ı Á_«› ‹ÎÀı V·ÒÁ √ıÀ ¬˘·⁄_‘ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î Ë÷Î. ±Î"√VÀfiÎ ⁄ÌΩ ±Ã‰ÎÏÕ›ı Á’ÎÀÌ …ı‹ ‰‘Ì ÷ı‹ ‹E»\-1 fiÎ ÷◊Î ‹E»\-2 fiÎ ‰‘ ÿfl‰ÎΩ ¬˘·Ì fiά‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ’ÏflHÎ΋ ±ı ±ÎT›_ ¿ı 32 Ï¿·˘‹ÌÀfl µkÎflı ‹ÎÏ‚›Î ¬Î÷ı …‚flÎÏÂfi˘ ¤flΉ˘ ◊›˘ ±fiı ‹E»\fiÎ_ ’ÎHÎÌ ÷ı √΋‹Î_ ’˛‰ıU›Î_. Á’ÎÀÌ ±ı¿‘ÎflÌ ‰‘÷Ì flËÌ, ±ıÀ·ı CÎıflÎ÷_ Á_¿À Ωı÷Î_ I›Î_fiÎ ‹Î‹·÷ÿÎfl ±Î"√VÀ 11, 1979 fiÎ fl˘… ’fl˘Ïœ›ı fiÌ¿‚Ì ‹˘fl⁄Ì ’Ë˘Ó E ›Î. ‹˘fl⁄Ì fi√fl’ÎÏ·¿ÎfiÎ ’˛‹¬ flÏ÷¤Î≥ ÿıÁÎ≥fiı ‹‚Ì ÷ı‹HÎı ‹E»\-2 fiÎ ⁄ı±ı¿ V·ÒÁ √ıÀ ⁄_‘ ¿flΉ‰Î …HÎÎT›_. ±√ε fi˘ÓK›_ ÷ı‹ ÿıÁÎ≥fiÎ

CÎflı ÷ı±˘ √›Î I›Îflı Á‰ÎflfiÎ 7—30 ‰ÎB›Îfi˘ Á‹› Ë÷˘. ‹ÎÏ‚›Î ’fl ÷˘‚Î÷Î …‚Á_¿Àfi˘ A›Î· ±ÎT›Î ’»Ì flÏ÷¤Î≥ ÿıÁÎ≥ ‹Î‹·÷ÿÎfl ÁÎ◊ı ‹˘fl⁄Ì◊Ì »±ı¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÏZÎHÎı Ωı‘’fl √΋ ’ÎÁı ±Î‰ı·Î ‹E»\-2 ⁄_‘fiÌ ‹·Î¿Î÷ı …‰Î fiÌ¿Y›Î. ¿fi¤Î≥ ‹Ëı÷Î fi΋fiÎ ±"„L…Ïfi±flfiı ‹Y›Î. ÿıÁÎ≥fiÎ …HÎÎT›Î ±fiÁÎfl ‹Ëı÷Î ’flıÂÎfi Ë÷Î. ‹ÎÏ‚›Î ¿fl÷Î_ ‹˘fl⁄Ì ±_√ı ÷ı‹fiı ‰‘ Ï«_÷Î Ë÷Ì. ⁄_‘fiÌ ’λ‚ ·√¤√ ’Î_« Ï¿·˘‹ÌÀfl ’ˢ‚Î ¿ÚÏh΋ Áfl˘‰fl‹Î_ …‚Á’ÎÀÌ Ïfifl_÷fl ‰‘Ì flËÌ Ë÷Ì, …ıfiÎ Œ‚V‰w’ı ⁄_‘ ’flfiÎ ËÎ≥Õˇ˘VÀıÏÀ¿ ÿ⁄ÎH΋Î_ ’HÎ Á÷÷ ‰‘Îfl˘ ◊÷˘ Ë÷˘. ÿ⁄ÎHÎ Ëÿ’Îfl Ω› ÷˘ ’◊flÎ-‹ÎÀÌfi˘ ⁄_‘ ÷ıfiÌ Á΋ı ¿ÿΫ À¿Ì ¿ı fiÏË. ‹Îfi˘ ¿ı À@›˘, ÷˘ ’HÎ ⁄ÌΩı ¤› ±Î"‰flŒ˚·˘fi˘ Ë÷˘. V·ÒÁ √ıÀ ‰ÎÁÌ ÿı‰Î›Î ’»Ì Áfl˘‰fl Ωı÷Ωı÷΋Î_ µ¤flΛ ±fiı ËΩfl˘ @›ÒÁı¿ ’ÎHÎÌ ⁄_‘ µ’fl ‰ËÌfiı »±ı¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl ËıÉÎÁfiÎ ‹˘fl⁄Ì µ’flÎ_÷ ⁄Lfiı ¿Î_ÃıfiÎ_ √΋˘fiı …‚⁄_⁄˘‚ ¿flı ±ı fiyÌ Ë÷_. flÏ÷¤Î≥ ÿıÁÎ≥±ı ±¬⁄ÎflÌ ‹·Î¿Î÷‹Î_ …HÎÎT›Î ‹…⁄ ¿fi¤Î≥ ‹Ëı÷Î ¶ÎflÎ ÷ı‹fiı …‰Î⁄ ±ı ‹Y›˘ ¿ı ±Î‰Î Á_Ωı√˘‹Î_ ÿfl‰ÎΩ ⁄_‘ ¿flΛ fiÏË. ±√‹«ı÷ÌfiÎ ’√·Îw’ı ‹Ëı÷αı Á·ÎË ±Î’Ì ¿ı ‹˘fl⁄ÌfiÎ fiÌ«ÎHΉ΂ΠωV÷Îfl˘ ¬Î·Ì ¿flÎ‰Ì ÿ˘. Á·ÎË ›˘B› Ë÷Ì, ’HÎ ÷ı‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ÷_hÎfi_ ±_‘ıfl ¬ÒS·_ ’Õ÷_ Ë÷_. ωV÷Îfl˘ ¬Î·Ì ¿flΉ‰ÎfiÌ ÁÒ«fiÎ ¿fi¤Î≥ ‹Ëı÷αı ¬flı¬fl ÷˘ ‹˘fl⁄ÌfiÎ ’Ï·Á ÁÏ’˛LÀıLÕLÀfiı ±Î’‰Ì Ωı≥±ı, ’fl_÷ ⁄_‘ ’flfi˘ ÀıÏ·Œ˘fi Ïÿ‰Á˘ ◊›ı “ÕıÕ” Ë÷˘. µfi΂΋Î_ ÁV÷ ±‚Ï›Π…ı‰Ì flËı÷Ì ‹E»\ fiÿÌ «˘‹ÎÁ΋Î_ ±…√fl ⁄fiÌ Ω› ±ı ΩHÎÌ÷Ì ‰Î÷ ˢ‰Î »÷Î_ Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÌ ’˛Î◊Ï‹¿ Áω‘Î ±_√ı ’HÎ Áfl¿ÎflÌ ÷_hÎ √ÎŒı· Ë÷_. ω«Îfl‰Î …ı‰˘ ’˛ffi ±ı »ı ¿ı ‹˘fl⁄Ì fi√fl’ÎÏ·¿ÎfiÎ ’˛‹¬ ±fiı ‹ÎÏ‚›Î◊Ì ±Î‰ı·Î ‹Î‹·÷ÿÎfl ±ı Ïÿ‰Áı ‹E»\-2 ⁄_‘ ’fl fi √›Î ˢ÷ ÷˘ ‹˘fl⁄ÌfiÎ ÏÂflı ¿À˘¿ÀÌ ÷˘‚Î÷Ì Ë˘‰Îfi˘ Á_ÿı¢ ±ı ÂËıfl Á‘Ì ’ˢÓE›˘ ˢ÷

¬fl˘ ? ±fiı K›Îfi flËı ¿ı ⁄Lfiı …HÎÎ ‹˘fl⁄Ì fiÏË, ’HÎ ‹ÎÏ‚›Îfiı ⁄«Î‰‰Î ‹ÎÀı ⁄_‘fiÎ ±ı„L…Ïfi±flfiı ‹‚‰Î √›Î Ë÷Î. ‹˘fl⁄Ì ¤›‹Î_ ˢ‰Îfi _ ÷˘ ±ı „ L…Ïfi±flı …HÎÎT›_ I›Îflı ¬⁄fl ’ÕÌ Ë÷Ì. ωV÷Îfl˘ ¬Î·Ì ¿flΉ‰ÎfiÌ Á·ÎË ‹‚Ì ¿ı ÷fl÷ ‹Î‹·÷ÿÎfl ±fiı fi√fl’ÎÏ·¿ÎfiÎ ’˛‹¬ ‹˘fl⁄Ì …‰Î fiÌ¿Y›Î. Á‹› Ï¿o‹÷Ì Ë÷˘. ‹˘fl⁄Ì‹Î_ ⁄fi÷Ì I‰flαı V◊ÎfiÎ_÷fl Âw ◊Λ ±ı …wflÌ Ë÷_, ±ıÀ·ı ‹Î√˝‹Î_ …ı ’Ëı·Ì Œı@ÀflÌ Ωı‰Î ‹‚Ì I›Î_ ÷ı±˘ Œ˘fi ¿fl‰Î ‹ÎÀı ◊˘P›Î. ±ËŸ ’HÎ ÀıÏ·Œ˘fi «Î·÷˘ fi Ë÷˘. ÿflQ›Îfi ⁄ı ¿·Î¿ ‰Ì÷Ì «Ò@›Î Ë÷Î ±fiı Á‹› Á‰ÎflfiÎ 9—30 ‰ÎB›Îfi˘ Ë÷˘. ‹Î√˝‹Î_ ±Î√‚ …÷Î_ ÀıÏ·Œ˘fi ±ı¿˚V«ıL… Ë÷_, ’fl_÷ I›Î_ √›Îfi˘ Œıfl˘ ’HÎ ŒY›˘ fiÏË. ±ı¿˚V«ıL… ¿Î‹ ±Î’÷_ fi Ë÷_, ±ıÀ·ı V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı ⁄‘Î V◊ÎÏfi¿ ÀıÏ·Œ˘fi ’HÎ ⁄_‘ Ë÷Î. ‹E»\-2 fiÌ „V◊Ï÷ fi…flı Ωı›Î ⁄Îÿ fi√fl’ÎÏ·¿ÎfiÎ ’˛‹¬ ¿À˘¿ÀÌfiÌ

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

19

±Î’÷Ì ’Ï·ÁfiÌ ∞’ flεLÕ ‹Îfl‰Î ·Î√Ì. ±Î ∞’ ÂËıflfiÎ ÿflı¿ ±ıÏfl±Î‹Î_ ŒflÌ ‰‚ı ±ı Â@› fi Ë÷,_ ±ıÀ·ı ‹˘÷fiÌ ±Î‰Ì flËı·Ì Á‰ÎflÌ ±_√ı CÎHÎÎ ÂËıflÌ…fi˘ ±ΩHÎ flËÌ ÷ı‹fiÌ ’˛T≤ÏkÎ Ëo‹ı ‹…⁄ «·Î‰÷Î flèÎÎ. ⁄Ì∞ ÷flŒ ·ÎµÕV’Ì¿fl ¶ÎflÎ «ı÷‰HÎÌ ±’Î÷Ì Ë÷Ì, ’fl_÷ ⁄«‰Î ‹ÎÀı ·˘¿˘±ı Â_ ¿fl‰_ ÷ıfi_ ‹Î√˝ÿ½fi ÷ı‹Î_ fi Ë÷_. ±Î ÷flŒ ‹E»\ fiÿÌfi_ fl˙ƒ V‰w’ ÷ıfiÌ ’flοÎWÀÎfiı ±Î_⁄Ì flèÎ_ Ë÷_. ’˛I›ı¿ ¿·Î¿ı …‚Á’ÎÀÌ ±ı¿Îÿ eÀ …ıÀ·Ì ‰‘÷Ì Ë÷Ì. µ’fl‰ÎÁ‹Î_ »ıS·Î_ 30 ¿·Î¿ Á‘Ì ⁄Îflı› ‹ıCÎ ¬Î_√Î ◊›Î Ë÷Î ±fiı √Î…‰Ì… ÁÎ◊ı ±ı¿‘Îfl˘ ‰flÁÎÿ ’Õu˘ Ë÷˘. Ïfi÷Îfl’˛ÿıÂfi_ ±ı ⁄‘_ ’ÎHÎÌ ‹Á˘fl˘, ·Î‰Ïfl›˘, ‹ËÎ, ±ÎÁ˘≥, ¬Îfl˘ÏÕ›˘ ‰√ıflı ÂάΠfiÿ̱˘ ¶ÎflÎ ‹E»\‹Î_ ¤Y›_ Ë÷_, ‹ÎÀı ⁄_‘ ’λ‚fi_ …‚Λ »·¿Î÷_ Ë÷_. µ¤flÎ÷Î ’ÎHÎÌfi˘ ËΩfl˘ @›ÒÁı¿ …J◊˘ ⁄_‘fiÌ µ’fl ‰ËÌfiı ⁄Ì∞ ÷flŒ CÎÒCΉÎÀÌ ⁄˘·Î‰÷Î ‘˘‘w’ı ’Õ÷˘ Ë÷˘--±fiı ÷ı µ¤fl˘ 3 ◊Ì 3.75 ‹ÌÀfl (10 ◊Ì 12 ŒÌÀ) ΩÕ˘ Ë÷˘. ⁄_‘fiÌ ¿ı’ıÏÁÀÌ 2,00,000 @›ÒÁı¿ ’ÎHÎÌfi˘ Ïfi¿Î· ¿fl‰Î …ıÀ·Ì Ë÷Ì, F›Îflı fiÿÌ ¶ÎflÎ …‚Λ‹Î_ Ï‹Ïfi‹‹ 5,00,000 @›ÒÁı¿ ’ÎHÎÌ ±Î‰Ì flèÎ_ Ë÷_. ⁄Ì∞ flÌ÷ı ¿Ë˘ ÷˘ T›‰„V◊÷ Ïfi¿Î· ’Î‹Ì Â¿÷˘ …‚’˛‰ÎË ’˛Ï÷Áı¿LÕı 5,660 CÎfi ‹ÌÀflfi˘ ˢ‰˘ Ωı≥±ı, ’HÎ ÷ıfiı ⁄ÿ·ı ±_ÿÎ…ı 14,150 CÎfi ‹ÌÀflfi˘ Ë÷˘. ’ÎHÎÌfiÌ Ω‰¿ ¿fl÷Î_ ±Î‰¿ 2.5 √HÎÌ ‰‘ Ë÷Ì. ±Î …‚flÎÏÂfiÎ ¤›_¿fl ÿ⁄ÎHÎfiı ‹E»\-2 ·Î_⁄˘ Á‹› ¬‹Ì ¿ı ÷ı‹ fi Ë÷˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ıfi_ ⁄Î_‘¿Î‹ ’ÒflÏfi›_hÎHÎfiÎ Ëı÷fiı fi…fl Á΋ı flÎ¬Ì ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ fi Ë÷_. ±Î ⁄_‘fiÎ ¿<· 18 V·ÒÁ √ıÀ ‘flΉ÷Î ‹K› ÏËVÁÎfiÌ ÕÎ⁄Ì-…‹HÎÌ ÷flŒ ’J◊fl˘, ¿Î_¿flÎ ±fiı ‹ÎÀÌfiÎ ±ı … ‹ÀÌÏfl±SÁ ‰Õı ⁄fiı·_ …_√Ì ’΂Π…ı‰_ ¿‹ÎfiοÎfl ⁄Î_‘¿Î‹ Ë÷_, …ı‹fiı ¿ÎflHÎı ⁄_‘ ±I›_÷ ·Î_⁄˘ ⁄L›˘ Ë÷˘. ‹E»\-2 fiÎ ¤Î√w’ ±ı‰_ ÷ı ⁄Î_‘¿Î‹ ÕÎ⁄Ì ÷flŒ 2,345 ‹ÌÀfl (7,694 ŒÌÀ) ±fiı ±Î"√VÀ 11 fiÌ ⁄’˘flı ‹E»\-2 ⁄_‘fi˘ ’΂˘ ÷ÒÀuÎı, ±ıÀ·ı ⁄_‘ ’λ‚fiÎ …‚Λfi_ ’ÎHÎÌ ‹˘fl⁄ÌfiÌ ÏÿÂ΋Î_ ‘ÁÌ …‰Î ·ÎB›_ …‹HÎÌ ÷flŒ 1,399 ‹ÌÀfl (4,589 ŒÌÀ) ·Î_⁄_ Ë÷_. ⁄_‘ ’λ‚fi_ …‚Λ ÷ı‹fiı ·Ì‘ı ωÂ΂ ¿ÿfi_ ⁄L›_ Ë÷._ ±ËŸ ’ΛÎfi˘ Á‰Î· ±ı »ı ¿ı ‹E»\-2 ’λ‚fiÎ …‚Λ‹Î_ ÷ıfiÌ ¿ı’ıÏÁÀÌ◊Ì ±œÌ √b_ ‰‘Îflı ’ÎHÎÌ …‹Î ◊›_ I›Îflı Ïfi¿Î· ‹ÎÀı ¿ıÀ·Î V·Ò Á √ı À ¬ S ·Î Ë÷Î? √…flÎ÷fiÌ ÷I¿ÎÏ·fi …fi÷Î Áfl¿Îflı ⁄ËÎfl ’ÎÕı · Î ±¬⁄ÎflÌ Ïfi‰ıÿfi ‹…⁄ ±Î"√VÀ 11, 1979 fiÌ Á‰Îflı ÿfl‰ÎΩ ¬˘·Ì fiά‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î, ’HÎ ¿ıÀ·Î ÿfl‰ÎΩ ¬˘·Î›Î ÷ıfiÌ «˘¬‰À ±ı Ïfi‰ıÿfi‹Î_

√_¤Ìfl÷Î ’Î‹Ì «Ò@›Î Ë÷Î. flÎ…¿˘À ¬Î÷ı fi Î Ï…S·Î ËıÕ@‰ÎÀÛflfiı Á‹›Áfl ‰Î¿ıŒ ¿fl‰Îfi_ ÷ı‹fiı …wflÌ ·ÎB›_. Àı Ï ·Œ˘fifiÎ ±¤Î‰ı ’Ï·Á¬Î÷ÎfiÎ ·˘L√-flıL… ‰Î›fl·ıÁ ¶ÎflÎ … Á_ÿı¢ ‹˘¿·Ì ¿Λ ÷ı‹ Ë÷˘, ’fl_÷ ±ı ‰Î›fl·ıÁ ’HÎ Ïÿ‰Á˘◊Ì ¬˘À¿Î›ı·˘ Ë÷˘. ±Î‹ √_¤Ìfl ¿À˘¿ÀÌfiÎ ‰¬÷ı Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÎ O·ı¿±ÎµÀı ‹˘fl⁄Ìfiı ±À>·_ ’ÎÕÌ ÿÌ‘_. ‹˘fl⁄ÌfiÌ ⁄ËÎfl Ï…S·ÎfiÎ ÁkÎΉ΂α˘fiı ±HÎÁÎfl Á©Î_ fi ‹Y›˘ ¿ı ◊˘ÕÎ … ¿·Î¿˘ ⁄Îÿ ±ı ÂËıflfiÎ ‹Î◊ı ¿ı‰_ ±Î¤ ŒÎÀ‰Îfi_ Ë÷_. ⁄Ì∞ ÷flŒ ‹˘fl⁄ÌfiÎ flËÌ¢fiı ¿S’fiÎ fi Ë÷Ì ¿ı »±ı¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl µ’fl‰ÎÁ‹Î_ ‹E»\-2 ⁄_‘fiÌ »Î÷Ì ŒÎÀ‰Î ±ÎÕı {Î{Ì ‰Îfl fi Ë÷Ì. fi√fl’ÎÏ·¿ÎfiÎ ’˛‹¬ ¶ÎflÎ ‹E»\-2 fiÌ „V◊Ï÷ ±_√ı ΩH›Î ’»Ì fiÌ«ÎHΉ΂ΠωV÷Îfl˘fiÎ ·˘¿˘fiı ⁄Ì…ı ¬Áı Õ ‰Îfi _ ¿Î‹ Âw ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT› _ . ⁄οÌfiÎ ÂËı fl Ì Ï‰V÷Îfl˘‹Î_ ·ÎµÕV’Ì¿fl ¶ÎflÎ «ı÷‰HÎÌ

20 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

Áfl¿Îflı ¿flÌ fiÏË. ±ı¿ ‰Î÷ ÿı¬Ì÷Ì »ı ¿ı ⁄‘Î V·ÒÁ √ıÀ ¬˘·Î› ÷˘ ËıÉÎÁ‹Î_ 32 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀıfiÎ ‹ÎÏ‚›Îfi_ ±„V÷I‰ flËı‰Îfi_ fi Ë÷._ “≥„LÕ›fi ±ı@Á’˛Á ı ” ÿˆÏfi¿fiÎ ±Ëı‰Î· ’˛‹ÎHÎı ‹ÎÏ‚›Îfiı ⁄«Î‰‰Î ‹ÎÀı Œ@÷ 6 √ıÀ ¶ÎflÎ ’ÎHÎÌfi˘ Ïfi¿Î· ¿flÎ÷˘ Ë÷˘. Ë¿Ì¿÷ …ı ˢ› ÷ı, ’HÎ ⁄fi‰Î¿Î‚ »ı‰Àı ⁄’˘flı 3—15 ‰ÎB›ı ⁄L›_. ⁄_‘fiÌ µ’fl ‰Ëı÷Î ’ÎHÎÌfiÎ 3 ◊Ì 3.75 ‹ÌÀfl ΩÕÎ µ¤flαı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ÕÎ⁄Ì-…‹HÎÌ ÷flŒfiÎ ⁄Î_‘¿Î‹‹Î_ ¿ÕοΤıfl ‹˘ÀÎ_ ¤_√ÎH΢ ’ÎÕuÎ_ ±fiı ⁄_‘fi˘ ’΂˘ ÷ÒÀ÷Î_‰ıÓ÷ ‹E»\fi˘ ‘Ò±Î_‘Îfl …‚’˛‰ÎË CÎÒCΉÎÀÌ ⁄˘·Î‰÷˘ »±ı¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀıfiÎ ‹˘fl⁄Ì ÷flŒ ‘V›˘. ’ÎHÎÌfiÎ ⁄ıÁ‹Îfl ÿ⁄ÎHÎı ÕÎ⁄Ì ÷flŒ 762 ‹ÌÀfl (2,500 ŒÌÀ) ±fiı …‹HÎÌ ÷flŒ 365 ‹ÌÀfl (1,200 ŒÌÀ) …ıÀ·Î ⁄Î_‘¿Î‹fi_ ‘˘‰ÎHÎ ¿flÌ fiÎA›_. ωÂ΂ ¿ÿfi_ …‚Λ ÷˘ŒÎfiÌ ‰·˘’Î÷ ÁÎ◊ı ±˘Ï«_÷_ ¬Î·Ì ◊‰Î ·ÎB›_ ±fiı ¤ÒflΛ˘ ’˛‰ÎË …ı‹ ±Î√‚ ‰K›˘ ÷ı‹ ⁄ı› ¿Î_ à ÎfiÎ_ √΋˘fiı ÷ÎHÎ÷˘ √›˘. ’˛·›fiÎ_ ‹˘Ω_fiÌ ’Ëı · Î_ CÎÒ C Ή÷Î ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_ ‹˘fl⁄Ì ’ˢÓE›Î_, ’fl_÷ ⁄Lfiı ‰E«ı fi ˘ Á‹›√΂˘ …^ … Áı¿LÕ˘fi˘ Ë÷˘. ¿˘≥fiı ±HÎÁÎfl fi Ë÷˘ ¿ı ‹˘÷fiÌ ·√¤√ 10 ‹ÌÀfl ΩÕÌ «Îÿfl ‹˘fl⁄Ì ÷flŒ Œı·Î÷Ì Ë÷Ì ±fiı Ωı÷Ωı÷΋Î_ ±Î¬Î ÂËıfl ’fl ŒflÌ ‰‚‰ÎfiÌ Ë÷Ì. fi∞‰˘ ±HÎÁÎfl ’HÎ …ı‹fiı ±ÎT›˘ ˢ› ÷ı‹fiÌ ’ÎÁı ˉı ¤Î√‰Îfi˘ Á‹› fi Ë÷˘. ωfiο …\‰Î‚ı ‹˘fl⁄ÌfiÎ Á̋Ή÷a ωV÷Îflfiı ’Ëı·Î_ ±ÕŒıÀ‹Î_ ·Ì‘˘. Õ{fi⁄_‘ ⁄·Õ˘{fl˘ ·Î_⁄Ì Ëfl˘‚ fl«Ìfiı Á΋ÀÎ_ ‘ÁÌ ±ÎT›Î_ ˢ› ±ı‹ ÷ıfiÌ ’˛«_Õ ◊’ÎÀı I›Î_fiÎ_ ‹¿Îfi˘fiı ZÎHÎΑ˝‹Î_ … ‹ÎÏ«ÁfiÎ_ ¬˘¬Î_fiÌ ‹ÎŒ¿ Ï»LfiϤLfi ¿flÌ ÷ı‹fiÎ ¿ÎÀ‹Î‚fiı ’HÎ Á’ÎÀÌ fiÌ«ı Á‹Î‰Ì ÿÌ‘˘. ’˛·› ◊›Îfi_ ’Î‹Ì Â¿Î› ±ı ’Ëı·Î_ flËı‰ÎÁ̱˘ ‹Î›Î˝ √›Î. ωÂ΂ ⁄ÎË±˘ ‘flΉ÷˘ ⁄_‘ …ıfiı fl˘¿Ì fi Â@›˘ ±ı ’ÎHÎÌ Á΋ı ‹¿Îfi˘fiÌ ¿ÂÌ Ï‰ÁÎ÷ fi Ë÷Ì ±fiı ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ_ ‹¿Îfi˘ ‰‚Ì ¿Î«Ì ⁄Î_‘HÎÌfiÎ_ Ë÷Î_. ωfiÎÂfi_ ‹˘…\_ ÁΫΠ±◊˝‹Î_ ’Òfl‰ı√ı ±Î√‚ ‰‘÷_ √›_ ÷ı‹ ±Î‰Î_ ⁄Î_‘¿Î‹˘ ‘flÎÂ›Ì ◊÷Î_ flèÎÎ_. flV÷Î, Âıfḻ˘ ±fiı ÿ¿Îfi˘ ÁÏË÷ ⁄‘_ ’ÎHÎÌ fiÌ«ı ±ºU› ◊÷Î_ ‹˘fl⁄Ìfi˘ fi¿Â˘ ΩHÎı ¿ı ¤Ò_ÁΉΠ·ÎB›˘. ¨«Ì ¿ÎÃÌfiÎ_ Œ@÷ ±ı‰Î_ ‹¿Îfi˘ À@›Î_ ¿ı …ı‹fi_ ⁄Î_‘¿Î‹ ’ο<_ Ë÷_, ’HÎ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı› …‚Á’ÎÀÌ ⁄ÌΩ ‹Î‚ Á‘Ì ’ˢӫ÷Ì Ë˘‰Îfiı ·Ì‘ı ¤˘Ó›÷Ï‚›ı flËı·Ì T›„@÷±˘

⁄«‰Î fi ’΋Ì. µ¤flÎ÷Î ’Òfl ‰E«ı ±Î‰Î_ CÎfl˘‹Î_ ±˘Ï«_÷Î {ՒΛı·Î CÎHÎÎ ·˘¿˘±ı flı·fiÎ ’ÎHÎÌfiı fl˘¿‰Î ⁄ÎflÌ⁄ÎflHÎÎ_ ‰ÎÁÌ ÿÌ‘Î_ . „V◊Ï÷fiÌ √_¤Ìfl÷Îfi˘ ÷ı‹fiı ±_ÿÎ… fi Ë÷˘. ◊˘ÕÌ … ‰Îfl‹Î_ ⁄ÎflÌfiÎ ¿Î« ÷˘ÕÌfiı, ŒÎÀ ¶ÎflÎ ‰ËÌfiı ÷ı‹… ±_ÿfl ÷flŒ ¬Ò·÷Î_ ⁄ÎflHÎÎ_ ÷˘ÕÌfiı ’ÎHÎÌ ±_ÿfl ’˛‰ıU›_ ±fiı ⁄‘Î_ CÎfl˘ ÷ı‹Î_ flËı·Î ·˘¿˘ ‹ÎÀı ¿Î‚¿˘ÀÕÌ ⁄L›Î_.

¨«Î_ ÷ı ‹ … ’οÎ_ ‹¿Îfi˘fiÎ ±‰fl˘‘fiı ¿ÎflHÎı …ı ’ÎHÎÌ ÕÎ⁄ı-…‹HÎı Ãı·Î›_ ÷ıHÎı ‹˘¿‚Î flV÷α˘ ÷◊Î Âıfḻ˘ ’fl …‚Á’ÎÀÌ ±ıÀ·Ì ‰‘ÎflÌ ¿ı ÷ı ‰Ì…‚ÌfiÎ ±fiı ÀıÏ·Œ˘fifiÎ ÷Îfl Á‘Ì ’ˢӫÌ. ¿˘≥ flÎËÿÎflÌ ¿ı œ˘fl I›Î_ ⁄«Ì ¿ı ±ı‰Ì „V◊Ï÷ fi Ë÷Ì. …\‰Î‚ ¤ı√Î …ı ‰ËÌ …‰Î fi ’ÎQ›Î ±ı‰Î ¿ıÀ·Î¿ Q≤÷ÿıˢ ÷Îfl ’fl ±À‰Î›ı·Ì Ëη÷ı ·À¿÷Î flËÌ √›Î. ¨«Î≥‹Î_ ÿÁı¿ ‹ÌÀfl …ıÀ·˘ ‰ı√‰Îfi ’˛‰ÎË T›Î’¿ ΩfiËÎÏfi Á…˝‰Î ‹ÎÀı …‰Î⁄ÿÎfl ÷˘ ¬fl˘, ’fl_÷ ±ı …‚flÎÏÂfiÎ ‰‹‚˘ ’HÎ ÷ı ‹ Î_ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

21

¿ÎflHΤÒ÷ ⁄L›Î. ‹¿Îfi˘ ÁÎ◊ı ±Œ‚ΛΠ’»Ì ⁄"¿ ‹Îfl÷_ ’ÎHÎÌ ÿ⁄ÎHÎ’Ò‰˝¿ ‰·˘‰Î÷_ Ë÷_ ±fiı ÷ı ÿ⁄ÎHÎ ÷flÌ Â¿÷Î ·˘¿˘fiı ’HÎ Á’ÎÀÌ fiÌ«ı ‘¿ı·Ì √Ò_√‚Î‰Ì ‹Îfl÷_ Ë÷_. œ˘fl˘fiÌ ’HÎ ±ı … ÿÂÎ Ë÷Ì. …‚’˛·›fi˘ Á¿oΩı ±Î¬Î ‹˘fl⁄Ì ’fl ¤ÌÕΛ˘ I›Îflı ±‹ ¿ …HÎÎ «‹I¿ÎÏfl¿ flÌ÷ı ⁄«Ì …‰Î ’ÎQ›Î. ±Î Ω÷fiÎ Á¬ÿ ±¿V‹Î÷˘ ⁄ı¿ …^… Ë÷Î. …\‰Î‚fi˘ µ¤fl˘ ‘ÁÌ ±ÎT›˘ I›Îflı

¤Î‰fiÎ fi΋fiÌ ⁄Îfl ‰Ê˝fiÌ »˘¿flÌ µ’flfiÎ ‹…·ı ⁄ÎflÌ ‰ÎÀı flV÷Î ’fl fi…fl ‹Î_ÕÌ flËÌ Ë÷Ì. ¤Î‰fiÎfiÎ Ï’÷Î fiÌ«ı ’ÎfifiÌ ÿ¿Îfiı √›Î Ë÷Î. ’ÎHÎÌfiÌ ÿ̉η ‘ÁÌ ±Î‰÷Ì Ωı÷Î_ ±ı »˘¿fḻı ⁄Ò‹ fiάÌ. ‘Ò±Î_‘Îfl ‹˘Ω±ı ÷ıfiÎ Ï’÷Îfiı Œo√˘‚Ì ÿÌ‘Î. ¿ıÀ·Ì¿ ZÎH΢ …‚Á’ÎÀÌ ’fl ±Î‹÷ı‹ ËÕÁı·Î‰Î‹Î_ ±fiı ∞‰fi‹flHÎ ‰E«ı {˘·Î_ ¬Î‰Î‹Î_ ‰Ì÷Ì, ’HÎ I›Îfl ’»Ì ±ı ⁄Õ¤Î√̱ı ‹¿ÎfifiÌ √Àflfi˘ ’Î≥’ ±fiΛÎÁı ’¿ÕÌ ·Ì‘˘. ’Î≥’ ¶ÎflÎ µ’flfiÎ ‹…·ı «ÕÌ ±Î‰‰Îfi_ Â@› ⁄L›_. ‹¿Îfi fi ÷ÒÀu_ ±ı ⁄Ì∞ ¬ÂÏ¿V‹÷Ì Ë÷Ì. ±ı¿ Ï¿VÁ˘ ’ÎCÎÕÌ‘ÎflÌ ±ı‰Î ¿flÁfi¤Î≥ fi΋fiÎ ÁF…fifi˘ Ë÷˘, …ı±˘ ’Òfl ‰¬÷ı ’˘÷ÎfiÎ Ïfi‰ÎÁı hÎÌΩ ‹Î‚ı Ë÷Î. µ’fl flËÌ ÷ı‹HÎı ’ÎCÎÕÌ µ¿ı·Ìfiı »ıÕ˘ …‚⁄_⁄˘‚ flV÷Î ÷flŒ ·_⁄ÎT›˘ ±fiı …\‰Î‚‹Î_ ÷HÎÎ÷Î «Îfl-’Î_« …HÎÎfiı ‰ÎflÎŒfl÷Ì µ√ÎflÌ ·Ì‘Î. ‹˘fl⁄ÌfiÎ ⁄ÌΩ ËΩfl˘ flËÌ¢fiÎ fiÁÌ⁄ı ÷˘ ±Î"√VÀ 11, 1979 fiÎ ±ı ‰Ì…‚ÌfiÎ ¨«Î ÷Îfl ’fl ·À¿÷Î_ ⁄¿flÎ_fiÎ_ Â⁄ ’fl◊Ì ‹˘fl⁄Ì‹Î_ ‘ÁÌ ±Î‰ı·Î ’ÎHÎÌfiÌ ‹ÎhÎÎfi˘ A›Î· ‹‚ı »ı Ïÿ‰Áı ‹˘Ó Œıfl‰Ì ·Ì‘_ Ë÷_. ‘Á‹Á÷Î …\ ‰ ΂‹Î_ jÎÌ-’ v Ê˘ ÷◊Î ⁄΂¿˘ ÷Hά·Î_fiÌ ‹ÎŒ¿ ÷HÎΛÎ_ ±fiı ÷ı‹fiÎ ±Î÷˝fiÎÿ˘±ı ‰Î÷ΉflHÎfiı ¿o’Î‰Ì ‹Ò@›_. ±fiı¿fiÌ ‹flHΫÌÁ˘fiı ±_÷ı ÷ı‹fiÎ Q≤I›±ı Â‹Î‰Ì ÿÌ‘Ì. ⁄Ì∞ ÷flŒ …ı±˘ ÷I¿Î‚ fi ‹›Î˝ ÷ı‹fiÎ ‹ÿÿ ‹ÎÀıfiÎ ’˘¿Îfl˘fi˘ ¿Â˘ ’˛Ï÷ÁÎÿ ‹‚‰Îfi˘ fi Ë÷˘. ‹E»\fiÎ ÷Î_Õ‰ı ÁıÓ¿Õ˘ ¿<À
‹A›I‰ı ËÏfl…fi˘, fl⁄Îfḻ˘ ±fiı ‰Hοfl˘ Ë÷Î. ‹E»\fiÎ ‘˘‘‹› ‹¿Îfi˘‹Î_ «·HÎÌ fi˘À˘fiÎ_ ’˛‰ÎËı ±Î¬Ì ‰ÁÎË÷fi_ ‘˘‰ÎHÎ ¿flÌ I›Î_ ÿ˘œÁ˘ fifl⁄Ï· ·Ì‘Î. ◊›Î. ‰‘ fiÎb_ ±fiı ÿÎ√ÌfiÎ fiÌ«ÎHΉ΂ΠωV÷ÎflfiÎ fl΋∞ ‹_Ïÿfl ¬Î÷ı ’HÎ ÿ˘œÁ˘ …HÎÎ ‹Î›Î˝ ‘flΉ÷Î ·˘¿˘±ı ‰‘ √‹ÎT›Î, √›Î. ÂËıflfiÌ ’Ï·Á·Î≥fifiÎ_ ±‹¿ ‹¿Îfi˘ ÷ÒÀÌ ’Õ÷Î_ I›Î_ ’Ï·Á ‹ÎÀı ’˛·›ı L›Î› ÷˘ Á˙fiı ‹ÎÀı ¿‹˝«Îfḻ˘fiÎ_ ’˘H΢Á˘ ¿<À
23

’_¿Î›ı·_ ‹˘fl⁄Ì V‹ÂÎfi ⁄fiÌ «Ò@›_ Ë÷_ ±fiı ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÁLfiÎÀ˘ T›Î’ı·˘ Ë÷˘. ÿflı¿ flV÷Î ±fiı ÂıflÌ ’fl Q≤÷ÿıˢ ’ÕuÎ Ë÷Î, …ı‹fiÌ Á_A›Îfi˘ ±_ÿÎ… ‹Î_Õ‰˘ ’HÎ ‹U¿ı· Ë÷˘. ¿ıÀ·Î¿ Q≤÷ÿıˢ ‰Ì…‚ÌfiÎ ÷Îfl ’fl ±fiı ‹¿Îfi˘fiÎ ‘Î⁄ı Ë÷Î. …‚’˛·›fi˘ ±Î÷_¿ ¿ıÀ·Ì ¤ÌÊHÎ÷Î ÁÎ◊ı ‹E›˘ ÷ıfiÌ ’˛÷ÌÏ÷ ¿flΉ÷Î_ ºU›˘ «˘‹ıfl Ë÷Î_. ±ı¿ ¤ıÓÁfi˘ Ïfiçı÷ ÿıË ÂËıflfiÎ ’Ò‰˝ »ıÕı ±Î‰ı·Î ‹¿ÎfifiÎ hÎÌΩ ‹Î‚fiÌ ±√ÎÁÌ ’fl Ë÷˘. ±ı¿ ¬ÀÎfl˘ ’ÒflfiÎ ±Î√‹fi ‰¬÷ı ÂËıflfiÎ ¿ıLƒÌ› ωV÷Îfl‹Î_ flV÷Î ’fl ’Î¿Û ◊›ı·˘ Ë÷˘, ’HÎ ‹E»\fi_ ’˛◊‹ ‹˘…\_ ±ıÀ·Î ‰ı√ ÁÎ◊ı ±ÎT›_ ¿ı ¬ÀÎfl˘ Á΋Π‹¿ÎfifiÌ ÿ̉η ÷˘ÕÌfiı ±_ÿflfiÎ »ı¿ hÎÌΩ ±˘flÕÎ Á‘Ì CÎÒÁÌ √›˘ Ë÷˘. ‹˘Ω_fiÌ ◊’ÎÀ Ωı ¤Îflı ‰ÎËfifiÌ ±Î‰Ì ÿÂÎ ¿flı ÷˘ ËÎÕ‹Î_ÁfiÎ ‹fiW›˘ ¿ı‰Î ±flıflÎÀÌ…fi¿ ‹˘÷fiı ¤ıÀuΠˢ› ÷ı ¿S’Ì Â¿Î› ÷ı‹ Ë÷_. ±Î ˢfiÎfl÷‹Î_ fiÁÌ⁄Ωı√ı …ı±˘ ⁄«Ì √›Î ÷ı‹fiı ‹E»\fi˘ ’˛¿˘’ ŒflÌ

24 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

‰flÁ‰Îfi˘ ŒÕ¿˘ Ë÷˘. CÎHÎÎ ¬flÎ ·˘¿˘fiı ΩHÎ fiˢ÷Ì ¿ı ‹E»\-2 ⁄_‘ ÷ÒÀu˘ Ë÷˘, ‹ÎÀı ±Î¬ı±Î¬_ …‚Λ ‹˘fl⁄Ì ÷flŒ ÷‰Î›Î ⁄Îÿ …‚Á_¿Àfi_ ’fiflΉ÷˝fi ◊‰Îfi_ Ωı¬‹ fi Ë÷_. ‹E»\ fiÿÌ ’˘÷ı ωŒflÌ Ë˘‰Îfi_ ÷ı±˘ ‹Îfi÷Î Ë÷Î ±fiı flÎ÷¤fl ’Õı·Î ±Ï‰fl÷ ‰flÁÎÿı ±ı ‹ÎL›÷Îfiı ºœ ¿flÌ Ë÷Ì. ’ÏflHÎ΋ı ·˘¿˘fiÎ_ ‘ÎÕÎ_ V◊ÎfiÎL÷fl ‹ÎÀı ±ıÁ. ÀÌ. VÀıLÕ ÷flŒ µ‹ÀuÎ_. ±ÎŒ÷fiÌ CÎÕ̱ı ±V¿›Î‹÷˘ ’ˆ¿Ì …ı ’HÎ ËV÷√÷ ¿flÌ Â¿Î›_ ±ı ÷ı‹HÎı ÁÎ◊ı ·Ì‘_. fl˘¿Î‰Îfi˘ ±Î‹ı› ‹÷·⁄ fi Ë÷˘. ‹˘fl⁄Ì‹Î_ ¬Î‰Î ‹ÎÀı ±fiÎ… fi Ë÷_, flËı‰Î ‹ÎÀı CÎfl fi Ë÷_ ±fiı ’̉Π‹ÎÀı ’ÎHÎÌ fi Ë÷_. ω¬ÒÀÎ ’Õı·Î V‰…fi˘fiÌ Â˘‘¬˘‚ ‹ÎÀı ¤Ò¬Ì-÷flÁÌ Ëη÷ı ÂËıfl‹Î_ ±ËŸ ÷ËŸ ¤À¿Ì ¿Λ ±ı‰Ì „V◊Ï÷ ’HÎ fi Ë÷Ì. ‹E»\fi˘ √˘{Îfl˘ ’˛‰ÎË V‰…fi˘fiı @›Î_ ÷ÎHÎÌ √›˘ ˢ› ÷ıfi_ ±fi‹Îfi ’HÎ ·√Î‰Ì Â¿Î› fiÏË. ±Î◊Ì Â˘‘¬˘‚ ‹ÎÀı flCΉÎÀ¤flÌ ÿ˘Õ‘΋ ⁄Á VÀıÂfifiΠωV÷Îfl‹Î_ ◊‰Î ·Î√Ì, F›Î_ ¿ıÀ·Î¿ …HÎÎfiı ’˘÷ÎfiÎ_ ±ÎM÷…fi˘ ‹‚Ì ±Î‰÷Î_ ÷ı‹fiÌ ±Î_¬˘‹Î_ Ëfl¬fiÎ_ ’Òfl µ¤flΛÎ_. ÿ—¬fiÎ_ ±Î_Á ÁÎflÌ ±Îø_ÿ ¿fl÷Î ÿ¤Î˝√̱˘fiÌ Á_A›Î Ωı ¿ı ‹˘ÀÌ Ë÷Ì. ±ı¿ ›Î ⁄Ì∞ flÌ÷ı Ëfl¬ ±fiı ¢¿ ⁄ı›fiÎ_ ºU›˘ xÿ›ƒÎ‰¿ Ë÷Î_. Á‹› ‰ÌI›˘ ÷ı‹ ¤ÌÕ ‰‘÷Ì flËÌ, ¿ı‹ ¿ı flÎ…¿˘À µ’flÎ_÷ Ω‹fi√fl ÷flŒfi˘ ’HÎ ⁄Á T›‰ËÎfl ⁄_‘ Ë÷˘. µS·ı¬fiÌ› ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı ‹˘fl⁄Ì‹Î_ ±Î√·Î Ïÿ‰Áı ±fiı ’»Ì flÎÏhÎ ÿflQ›Îfi Â_ ⁄fiÌ √›_ ÷ıfiÌ flÎ…¿˘ÀfiÎ Ï…S·Î ËıÕ@‰ÎÀÛflfiı ⁄ÌΩ Ïÿ‰ÁfiÌ Á‰Îfl ·√Ì ΩHÎ fi Ë÷Ì. ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı ±ı‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ÷_hÎfi˘ ÿ˘Ê ’HÎ fiÏË. Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÎ ±¤Î‰ ‰E«ı ±ı‹ … ⁄fi‰_ flèÎ_. flı·Á_¿À‹Î_ ‹˘fl⁄Ì ÁÎ◊ıfi˘ ÿflı¿ Á_’¿Û ¿’Λ˘ Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ ˢfiÎfl÷ ’»ÌfiÎ flÎË÷¿Î›˝‹Î_ Áfl¿ÎflÌ ·ı‰·ı ±Î›˘…fifi˘ …ı ‹E»\fiÎ C΢ÕÎ’fl‹Î_ fiÁÌ⁄Ωı√ı ⁄«Ì …‰Î ’΋ı·Î ‹˘fl⁄Ì…fi˘ ⁄Ì…ı ±¤Î‰ Ωı‰Î ‹Y›˘ ÷ı Ïÿ‰Áı ±ıÁ. ÀÌ. ⁄Á Õı’˘ ’fl ±ı¿ÃÎ ◊›Î ±ZÎQ› Ë÷˘. ±Î¬Î ÂËıflfiÎ flV÷α˘ ’fl Q≤÷ÿı Ë ˘ hÎHÎ Ïÿ‰Á ’»Ì›ı …ı ‹ fiÎ ÷ı ‹ ’ÕuÎ Ë÷Î. ‹¿Îfi˘fiÎ ¿ÎÀ‹Î‚ fiÌ«ı ÿÀΛı·Ì ·Î¢fi˘ ÷˘ ÏËÁÎ⁄ fi Ë÷˘. Áfl¿ÎflÌ ÷_hÎfiÎ ¿‹˝«Îfḻ˘ ÷ı‹fiı ◊΂ı ’ÎÕ‰Îfi _ ¿Î‹ ÀÎ‚Ì flèÎÎ Ë÷Î, ¿ÎflHÎ ¿ı d√Λı·Ì ·Î¢ ω¿Ú÷ ⁄fiÌ Ë÷Ì ±fiı ÿ√*‘ ‹Îfl÷Ì Ë÷Ì. ±Î ¿Î‹ »ı ‰ Àı flÎWÀˇ Ì › V‰›_ Á ı ‰ ¿ Á_ C ÎfiÎ ¬Î¬Ì «~Ì, ÁŒı ÿ ¬‹ÌÁ ±fiı flO⁄flfiÎ_

ËÎ◊‹˘Ω_ ’Ëıflı·Î ·√¤√ ÿ˘œÁ˘ ÁP›˘±ı ’˘÷ÎfiÎ ÏÂflı ·Ì‘_. ¿˘≥fiÎ ÁË¿ÎflfiÌ ±’ıZÎÎ flÎA›Î ‰√fl ÷ı‹HÎı ’˘÷Îfi_ ¿Î‹ ÏfiWÃÎ’Ò‰˝¿ ⁄ΩT›_. ‹A› ‹_hÎÌ ⁄Î⁄¤Î≥ …¤Î≥±ı ·U¿flfiÌ ÁËΛ ‹Î√Ì ±fiı ¬Î‘Î-¬˘flοÌfi˘ ’fl‰Ã˘ ‹˘¿·‰Îfi_ V‰›_Áı‰Ì Á_V◊α˘fiı …HÎÎT›_. ⁄ı‹Î_◊Ì ±ı¿ı›fiı ‰Ë̉ÀÌ ÷_hÎfi˘ ›˘B› ÁË¿Îfl fi ‹Y›˘. flÎ…¿˘À◊Ì ÿ˘œÁ˘ …ıÀ·Î Q›ÏfiÏÁ’· ÁŒÎ≥ ¿Î‹ÿÎfl˘fiı Q≤÷ÿıˢ ¬ÁıՉΠ‹ÎÀı ‹˘fl⁄Ì ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±ÎT›Î, …ı‹Î_◊Ì ÿÁ ¿Î‹ÿÎfl˘fiı ŒÎ‚‰‰ÎfiÌ ·U¿flı ‹Î√HÎÌ ¿flÌ I›Îflı ±ıÀ·˘ fi∞‰˘ ÁË›˘√ ’HÎ ÷ıfiı ‹Y›˘ fiÏË. ±ı¿ Œ˙∞ ±ŒÁflı ±¬⁄ÎflÌ ‹·Î¿Î÷‹Î_ ŒÏfl›Îÿ ¿flÌ ¿ı, “⁄«Î‰¿Î›˝ ‹ÎÀı ·U¿flfiı ⁄˘·Î‰Î›Î ’»Ì Áfl¿Îfl ⁄‘Ì …‰Î⁄ÿÎflÌ ±‹ÎflÎ ‹Î◊ı œ˘‚Ì ’˘÷ı »^ÀÌ ’Õı »ı.” ⁄Ì∞ ÷flŒ …ı ÷ı V‰›_Áı‰Ì Á_V◊ÎfiÎ ¿Î›˝¿fl˘ eÕ ’"¿ıÀ, ÿ‰Î, ¿’ÕÎ_ ‰√ıflı ±Î‰U›¿ «ÌΩı ÁÎ◊ı ‹˘fl⁄Ì ÷flŒ fl‰ÎfiÎ ◊›Î I›Îflı ‹Î√˝‹Î_ ÷ı‹fiı fl˘¿‰Î‹Î_

±Î◊Ì flÎ…¿˘À‹Î_ Ï…S·Î ¿·ı @ Àflı ÂËı fl fiÎ ÷‹Î‹ ’ı À ˇ ˘ ·fi˘ VÀ˘¿ ‹˘fl⁄ÌfiÎ Áÿ˚√÷˘fiÌ ±_Ï÷‹Ï‰Ï‘ ‹ÎÀı ±fi΋÷ fl¬ÎT›˘. ¿·ı@Àfl ±Î"ÏŒÁfiÌ ’fl‰Îfi√Ì ‰√fl ±ı¿›ı ‰ÎËfifiı ’ıÀ˘ˇ · fi ±Î’‰Îfi˘ Ë¿‹ ΩflÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ‹˘fl⁄Ì◊Ì flÎ…¿˘À ÷flŒ ±ı ÿflQ›Îfi ÏfiflÎÏl÷˘fi˘ ‘ÁÎfl˘ «Î· Ë÷˘, …ı‹fiÎ ‹ÎÀı flÎË÷¿ıQ’‹Î_ ¿˘·ıflÎfiÌ 2,00,000 ›ÏfiÀ flÁ̱˘ ÷ˆ›Îfl flά‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì. ÂÏfi‰Îfl, ±Î"√VÀ 11, 1979 fiÎ fl˘… ◊›ı·Ì ±¤Ò÷’Ò‰˝ ˢfiÎfl÷‹Î_ ¿ıÀ·Î ·˘¿˘ ‹Î›Î˝ √›Î ÷ıfi˘ ÁΫ˘ ±Î_¿Õ˘ Ëo‹ı ‹ÎÀı ±Hε¿ı· ¿˘›Õ˘ flËı‰Îfi˘ Ë÷˘. ±¬⁄Îfl˘±ı 30,000 fi˘ ÏŒ√fl ÀÎ_@›˘, F›Îflı Áfl¿ÎflÌ ±Î_¿ 1,609 fi˘ Ë÷˘. ’Ëı·˘ ±Î_¿Õ˘ ‰‘ ‹Îfi‰Î›˘B› √HÎΛ, ¿ı‹ ¿ı ‹˘fl⁄Ì µ’flÎ_÷ ‹ÎÏ‚›Î ’HÎ ±Î’ÏkÎfiÎ Á¿oΩ‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_ ±fiı ‰‘‹Î_ ‹E»\-2 ⁄_‘ ÷◊Î ‹ÎÏ‚›Î Á‘Ì ·√¤√ 38 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Î ¿Î_Ãı ‰Áı·Î_ ±‹¿ √΋˘ ‘˘‰Î›Î_ Ë÷Î_. Áfl¿ÎflfiÎ …HÎÎT›Î ‹ … ⁄ ¿< · 1,23,000 …ıÀ·Ì ‰V÷Ìfiı ±Áfl ’Ë˘Ó«Ì Ë÷Ì, F›Îflı ÷ÒÀÌ ’Õı·Î_ ±√fl ÂËıflfiÌ ¤Î√˘‚ı V‹ÂÎfi‹Î_ Q≤÷ÿıˢfiÎ œ√ ¬Õ¿Î›Î Ë÷Î, …ı‹fi˘ ÷ı‹fiÎı ±_Ï÷‹Á_V¿Îfl hÎÌΩ Ïÿ‰Áı ◊≥ Â@›˘ ÷˘ fi¿ÁÎfi ’΋ı·Î_ ‹¿Îfi˘fiÌ Á_A›Î 14,276 Ë÷Ì. ±Î Á_ Ω ı √ ˘‹Î_ ±ÎT›Î. ±ı¿‹ÎhÎ Ëı‹ flıÏÕ±˘fiÎ ±Î"’flıÀfl˘fiı Áfl¿Îflfi˘ ›˘B› ÁË›˘√ ‹Y›˘, ¬‰ÎfḻÎ_¿ ‹ÎhÎ Á˘‚Á˘fi˘ ˢ› ±ı ¿ı‹ ¿ı Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfi_ ÷Î÷Ì …wÏfl›Î÷fi_ fiıÀ‰¿Û ÷ı±˘ … V◊Î’Ì Â¿ı ÷ı‹ Ë÷Î. ‰Î÷ ‹ÎfiÌ Â¿Î› fiÏË. ’Ï·ÁfiÌ ‹˘⁄Î≥·fiÎ ‰Î›fl·ıÁfiÌ flıL… ÿÁı¿ Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ‰‘ fiÏË, F›Îflı ΩfiËÎÏfifi˘ ÁΫ˘ ±Î_¿Õ˘ ÷˘ ÃÌ¿, Ëı‹ ±Î"’flıÀfl˘ ÏÁ_√· ÁÎ≥Õ ⁄ıLÕ ¿Ëı‰Î÷Î Ï¡@‰LÁÌ ⁄ıLÕ ’fl √Î_‘Ìfi√flfi˘ ⁄·¿ı ˢfiÎfl÷fi_ ÁΫ_ ¿ÎflHÎ ’HÎ ¿ÿÌ ’fl⁄Îfl˘ Á_’¿Û ¿flÌ Â¿÷Î Ë÷Î. ’˛¿Î‹Î_ ±Î‰‰Îfi_ fi Ë÷._ ‰Ê˘˝◊Ì «Î·Ì ‹˘fl⁄Ì‹Î_ Á˙ ’˛◊‹ flV÷α˘ ±fiı Âıfḻ˘ ’flfiÎ Q≤÷ÿıˢfiı ±ı¿ÃÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷Ì ¤Îfl÷Ì› ’˛HÎÎÏ· ±fiÁÎfl ±ÎT›Î. ·√¤√ hÎHÎÁ˘fiı V‹ÂÎfiB≤Ëı ’ˢӫÎÕuÎ, F›Î_ ±„BfiÿÎË ‹ÎÀı ÁÒ¿Î_ …fi÷Î Áfl¿ÎflfiÎ ‹A› ‹_hÎÌ ·Î¿ÕÎ_ fi Ë÷Î_. ¿ıfl˘ÁÌfi ’HÎ fiÏË. flÎ…¿˘À◊Ì “ÁŒÎflÌ”fiÎ ‰Î«¿˘fiı ⁄Î⁄¤Î≥ …¤Î≥±ı hÎHÎ ¿ıfl˘ÁÌfifi˘ ’Ëı·˘ ¬ÀÎfl˘ »ı¿ 14 ‹Ì ±Î"√VÀfiÎ Q≤÷ÿı Ë ˘fi˘ ÁΈ ± ı ‹·ÎΩı flά‰˘ ÁP›˘fi_ ÷’ÎÁ’_« fiÌQ›_. fl˘… ‹˘fl⁄Ì ’ˢÓE›˘, ’fl_÷ hÎHÎ Ïÿ‰Á‹Î_ Q≤÷ÿıˢ ±ı‰Î e·Ì √›ı·Î ¿ı ¿ıfl˘ÁÌfi ÷ı‹fiÎ ±_Ï÷‹ Á_V¿Îfl Ωı ≥ ±ı , »÷Î_ ‹˘fl⁄Ì Ë˘fiÎfl÷fiÌ √…flÎ÷ ËÎ≥ ¿˘ÀÛfiÎ …„VÀÁ ‹ÎÀı ¿Î‹ ·Î√ı ÷ı‹ fi Ë÷_. ±„BfiÿÎË ’ıÀˇ˘· ‰Õı ¤›_¿fl÷Îfi˘ A›Î· ±Î’‰Î ‹ÎÀı ±‹¿ Œ˘ÀÎ ⁄Ì. ¿ı. ‹Ëı÷Î ÷ıfiÎ ±K›ZÎ … ±Î’‰˘ Â@› Ë÷˘. ‹˘fl⁄Ì‹Î_ ⁄ı ’ıÀˇ˘· ’Q’ “ÁŒÎflÌ”±ı fi»^À¿ı ’˛√À ¿fl‰Î ’ÕuÎ »ı. Ë÷Î. ÁıLÀˇ· ‰Î"Àfl ±ıLÕ --÷_hÎÌ ’Ήfl ¿Ï‹ÂfifiÎ ¤Ò÷’Ò‰˝ Ë÷Î. ’Òfl ÿflQ›Îfi ±ı ’HÎ Á·Î‹÷ flèÎÎ fi Ë÷Î. ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

25

±K›ZÎ ÕÎ". ‰Î›. ¿ı. ‹ÒÏ÷˝ ÷◊Î ±‹ÿΉÎÿfiÌ ≥„LÕ›fi ≥„LVÀÀuÒÀ ±Î"Œ ‹ıfi… ı ‹ıLÀfiÎ ’˛˘. flω ‹◊Î≥ ’_«fiÎ ÁP›˘ Ë÷Î. ÷’ÎÁ’_ « fiı …wflÌ Ï‰√÷˘ ±Î’‰Îfi _ ¿Î‹ √…flÎ÷ Áfl¿Îflfi_ Ë÷_. ω√÷˘ ±_√ı ‰Îfl_‰Îfl ‹Î√HÎÌ ¿flΛΠ»÷Î_ Áfl¿Îfl ‹ÿ÷˘ ’ÎÕ÷Ì flËÌ ±fiı ÏÕÁıQ⁄fl 13, 1980fiÎ fl˘… ÷˘ ’_«ı ΩËıfl ¿fl‰_ ’Õu_ ¿ı Áfl¿Îflfi˘ ±Ï¤√‹ ω·_⁄·ZÎÌ Ë÷˘. fi‰Î≥ ±ı »ı ¿ı √ … flÎ÷‹Î_ ÁkÎÎ’·À˘ ◊›˘ Ë÷˘ ±fiı fi‰Ì Áfl¿Îfl ¿Î"_√˛ıÁfiÌ Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ ÷ıHÎı ’HÎ ÷’ÎÁ‹Î_ ÁÏø› flÁ fi ·Ì‘˘, …ıfi_ ¿ÎflHÎ Á‹∞ ¿Λ ÷ı‰_ Ë÷_. ‹E»\-2 ⁄_‘ ¿Î"_√˛ıÁfiÎ ÂÎÁfi¿Î‚ ÿflQ›Îfi «HÎΛ˘ Ë÷˘. ⁄Ì∞ ÷flŒ ’_«fi_ ‹A› ¿Î‹ ⁄_‘fiÎ_ Àı „ @fi¿· ’ÎÁÎ_ ÷’ÎÁ‰Îfi _ Ë÷ _ . ˢfiÎfl÷fiÎ ÿ˘ÊÌfiı «Ÿ‘Ì ⁄÷Ή‰ÎfiÌ ‰Î÷ ÷ıfiÎ ¿Î›˝ZÎıh΋Î_ ±√˛Ì‹÷Î ‘flΉ÷Ì Á‹Îfl¿Î‹ ’»Ì ‰‘ ‹˘À˘ ±fiı ‰‘ ÁflÏZÎ÷ ⁄fiı·˘ ‹E»\-2 ⁄_‘

26 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

fi Ë÷Ì, ‹ÎÀı ¤Ò÷’Ò‰˝ ⁄fiÌ «Ò¿ı·Ì …fi÷Î Áfl¿ÎflfiÎ ‹Î◊ı ±Î‚ «Õı ±ı‰˘ Á_¤‰ ⁄Ë ±˘»˘ Ë÷˘. ÁfiΉHÎÌ‹Î_ ‰Îfl_‰Îfl {˘· ’Õ÷˘ flè΢. ±_÷ı ‹Î«˝ 21, 1981 fiÎ fl˘… ÏÁ_«Î≥‹_hÎÌ ±‹flÏÁ_Ë «˙‘fḻı ÷’ÎÁ’_«fiı Á‹ıÀÌ ·Ì‘_. ±Î ÏfiHν› ⁄ÿ· ¿ÎflHÎ ±ı ±ÎM›_ ¿ı ’_« ÷ıfi˘ ŒıÓÁ·˘ ±Î√˘÷fl˘ fiyÌ ¿flÌ flάÌfiı ÷’ÎÁ «·Î‰÷_ Ë÷_. ¬w_ Ωı÷Î_ Áfl¿Îflı ’Òfl˘ ÁË›˘√ ±Î’Ìfiı ’_«fi_ ¿Î›˝ ’Òw_ ◊‰Î ÿÌ‘_ ˢ÷ ÷˘ ÃÌ¿ Ë÷_. Àı„@fi¿· º„WÀ±ı ⁄_‘fiÎ_ ¿‹Ωıfl ’ÎÁÎ_ ÷’ÎÁ ÿflQ›Îfi fi…fl Á‹ZÎ ±ÎT›Î ’»Ì ¤Îfl÷fiÎ ‹E»\-2 …ı‰Î ⁄ÌΩ earth-fill ⁄_‘˘fiÌ fl«fi΋Î_ ±√fl ÷˘ ¿Î›˝’˛HÎÎÏ·‹Î_ ±Î‰U›¿ Á‘ÎflÎ ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ Ë÷Î. À>_¿‹Î_, ÷’ÎÁfiÎ ¿Î›˝fiı flÎWÀˇÌ› ‹t˘ √HÎÌ ÷ıfiı ·˘Ï…¿· ±_÷ Á‘Ì ’ˢӫÎÕ‰ÎfiÌ …wfl Ë÷Ì. ±ŒÁ˘Á ¿ı flÎ…¿Ì› ¿Î‰ÎÿΉ΋Î_ ±ı ¿Î‹ ◊›_ fiÏË. ±Î…ı ‹E»\-2 ÷ıfiÎ Á‹Îfl¿Î‹ ’»Ì fi‰˘ ±‰÷Îfl ’ÎQ›˘ »ı. ¨«Î≥‹Î_, ·_⁄Î≥‹Î_ ±fiı ’ˢ‚Î≥‹Î_ ⁄_‘fiı ‹˘À˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ »ı. ¨«Î≥ ˉı 24.6 ‹ÌÀfl, ·_⁄Î≥ 5,601 ‹ÌÀfl ±fiı ’ˢ‚Î≥ 6 ‹ÌÀfl »ı. ⁄_‘fiı …^fiÎ 18 µ’flÎ_÷ fi‰Î ‰‘ÎflÎfiÎ 20 V·ÒÁ √ıÀ »ı, ±ıÀ·ı ⁄_‘ ’λ‚fiÎ …‚Λ‹Î_ ’ÎHÎÌfi˘ ±Ï÷› ¤flΉ˘ ◊‰Îfi˘ Á_¤‰ ÀY›˘ »ı. ÏÁ_«Î≥ ‹ÎÀı ±ÎÂflı 38,500 ±ı¿flfiΠωV÷Îflfiı ·Î¤ ±Î’÷Ì ‹A› fiËıfl 15 Ï¿·˘‹ÌÀfl ±fiı √˙HÎ fiËıfl˘ ¿<· 190 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì »ı. ±Î ŒıflŒÎfl˘ ’λ‚ ¿<· wÎ. 40 ¿fl˘Õfi˘ ¬«˝ ◊›˘, ’HÎ ‹˘fl⁄Ì ÁflÏZÎ÷ ⁄L›_ ±ı ‰‘ ‹˘ÀÌ ‰Î÷ »ı. ±Î"√VÀ 11, 1979 fiÎ Ïÿ‰Áfi_ ’fiflΉ÷˝fi ◊‰Îfi˘ ¤› flè΢ fi◊Ì. Ωı ¿ı ⁄Ì∞ ÷flŒ ’ıÏflÁ ±Î"Œ ‘ ≥VÀfiÌ ÷‰Îfl̬fi˘ ±ı √˘{Îfl˘ Ïÿ‰Á ¿ÿÌ ¤·Î‰Îfi˘ ’HÎ fi◊Ì.á

aflp vf[dfp 5f]zf[Lctf

‹˘ÀÎ ¿ÿfi_ ’˛ÎHÎÌ (ÿÎ.÷. ËÎ◊Ì) ‹K›‹ ¿ı fiÎfiÎ ¿ÿ‰Î‚Î ’˛ÎHÎÌ ¿fl÷Î_ ‰‘ ⁄‚¿<_ ‹fiÎ÷_ ˢ› ÷˘ ’»Ì ÂÎflÌÏfl¿ ÷οÎ÷fiÌ º„WÀ±ı Á‹√˛ ’˛ÎHÎÌ…√÷‹Î_ ∞‰ÕÎ_fi˘ fi_⁄fl ¿ı‹ ’Ëı·˘ »ı ? ±Î ¿<÷Ë·…fi¿ Á‰Î·fi˘ flÁ’˛ÿ …‰Î⁄ ±ËŸ ±ÎM›˘ »ı

xfLstfgfl ;5fwff:dff+ 5?yfdf gf+afz[ vffjftff+ Gjf0f+gfl L;fE[8 vff M ωʛ ∞‰ÕÎ_fiı ·√÷˘ »ı ±fiı ωʛfiÎ ÂÌÊ˝¿‹Î_ … ÷ı‹fiı «"„Q’±fi ΩËıfl ¿flÌ ÿÌ‘Î_ »ı. ÷οÎ÷fiÌ V’‘νfi˘ √˘SÕ ‹ıÕ· ÷E» ∞‰ÕÎ_fiı ±’Λ ÷ı …flÎ ±…^√÷_ ·Î√ı, ¿ı‹ ¿ı ’˛¿ÚÏ÷…√÷‹Î_ ËÎ◊Ì, TËı·, √˘Ïfl·Î, TËÎ≥À ÂοÛ, √ıÓÕÎ ‰√ıflı ‹ËÎfl◊̱˘ ±˘»Î fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ V’‘νfiÎ_ ‘ÎflΑ˘flH΢ ±ËŸ …\ÿÎ_ »ı--±fiı ÷οÎ÷fi_ Á«˘À ÷ÎflHÎ ¿Îœ‰Î ‹ÎÀı ˢ‰Î_ ’HÎ Ωı≥±ı. ¿˘≥ ’HÎ Á∞‰fiΠˢÁ˝’Ήfl ‹Î’÷Ì ‰¬÷ı ÷ıfiÎ ‰…fifiı K›Îfi‹Î_ ·ı‰_ flèÎ_. ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fifiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ ÷ı ¿ıÀ·Ì Ëÿı ¿Î›˝⁄‚ ÿά‰Ì ¿ı ±ı ‹Ëk‰fi_ »ı ±fiı ÷ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ±‹¿ fiΫÌ{ …HÎÎ÷Î ¿ÌÀ¿˘±ı ±Îç›˝…fi¿ ¿ÌÏ÷˝‹Îfi˘ fi˘Ó‘Î‰Ì ’˛¿ÚÏ÷ωt˘fiı Á_¢‘fifiÎ ¿Î‹ı ·√ÎÕÌ ÿÌ‘Î »ı. ÂÎflÌÏfl¿ ⁄‚fiÎ ‹Î‹·ı ∞‰ÕÎ_ ÷‹Î‹ Á∞‰V≤„WÀ‹Î_ ⁄ıÏ‹Áη »ı ±ı «¿Îÿ˘ ŒÎ≥fi· flÎ¬Ì ’Ëı·Î_ Áfl¬Î‹HÎÌfiı ¬Î÷fl ‹˘ÀÌ ¿ÎÃÌfiÎ ⁄ÌΩ_ ’˛ÎHÎÌ-’_¬Ì±˘fiÌ ÷οÎ÷ …flÎ ‹Î’Ì ·≥±ı. V¿˘À·ı L ÕfiÎ …ı Q Á ‰Î" À ı ±œÎfl‹Ì ÁÿÌ‹Î_ ¿Î›˝ ⁄ ‚ ‹Î’‰Îfi_ ±ı¿‹ fiyÌ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ÁΫı … ’˛ÎHÎÌfiÌ ±ıÀ·ı ¿ı C΢ÕÎfiÌ ÂÎflÌÏfl¿ Z΋÷Î fi…fl Á΋ı flÎ¬Ì Ë÷Ì. Á‰ÎflÌ ‹ÎÀıfiÎ saddle horse fiÏË, ’HÎ ⁄˘…‰Ëfi ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î drayhorse fiÌ Z΋÷ÎfiÎ ±Î‘Îflı

…ıQÁ ‰Î"Àı ˢÁ˝’Ήfl fi΋fi_ ±ı¿‹ fiyÌ ¿›*. ±ı¿ Ï‹ÏfiÀ‹Î_ 33,000 fl÷·fiÎ ⁄˘Ωfiı 1 eÀ Á‘Ì Ï·Œ˚À ¿flÌ Â¿ı ±ı‰Î C΢ÕÎfiı ÷ıHÎı 1 ˢÁ˝’Ήflfi˘ √HÎÎT›˘. ±Î C΢ÕÎ ¬Õ÷· ±˘·ÎÿfiÎ Ë÷Î. ±·⁄kÎ, ¿˘·ÁÎfiÌ ¬ÎH΋Î_ ¤flΛı·_ ±LÕfl√˛ÎµLÕ {flÎfi_ ’ÎHÎÌ µ·ı«÷Ì ‰¬÷ı ¿ı ’»Ì ¿˘·ÁÎfi˘ …J◊˘ µ’ÎÕ÷Ì ‰¬÷ı ±Î‰Î C΢ÕÎ 33,000 fl÷·fiÎ ⁄˘Ω ÁÎ◊ı ¤ÎB›ı … ¿Î‹ ’ÎÕÌ Â¿ı, »÷Î_ ˢÁ˝’Ήflfi_ ±ı¿‹ Á‰˝‹ÎL› ⁄L›_. ‰Î"ÀfiÌ ›Îÿ‹Î_ 1 ˢÁ˝’Ήfl = 745.7 ‰Î"À ±ı‰_ ÁÒhÎ ’HÎ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ‘˘flHÎı V‰Ì¿Îfl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ¬ÎH΢ ±fiı ¬ı÷Ì ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î Õˇı-ˢÁ˝ ¬flı¬fl ¿ıÀ·_ ⁄‚’˛ÿ½fi ¿flÌ Â¿ı ÷ı ΩHΉÎfiÎ ±Î›ı ‰Ê˘˝ ⁄Îÿ ’˛›˘√ ›˘…‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. Á_¢‘¿˘±ı ±Î‰Î ¿ıÀ·Î¿ C΢ÕÎfiı flıS‰ıfiÎ_ ‰ı√fi˘ ÁÎ◊ı Ωı÷›Î˝. «"„Q’±fi fỉÕı·˘ CÎ˘Õ˘ ¿<· 55 Àfifi_

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

27

Gjf0f+gfl tffsftf

‰…fi ‘flΉ÷Î_ 16 ‰ı√fi˘fiı 6 ¿·Î¿‹Î_ 32 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì ¬ıÓ«Ì √›˘. C΢ÕÎ ¿fl÷Î_ ¤Îfl¬ÎfiÎfi_ ‰…fi ·√¤√ ’Î_Áà √b_ ‰‘Îflı Ë÷_. ±Î ¿ıÁ‹Î_ ‰…fifiı Ωı ¿ı ⁄˘Ω ÷flÌ¿ı ±©fl «ÕΉ‰Îfi_ fiÏË, ’HÎ ¬ıÓ«‰Îfi_ Ë÷_. ¨«¿‰ÎfiÎ ¿Î›˝ ‹ÎÀı …ıQÁ ‰Î"ÀfiÎ ÁÒhÎ ‹…⁄ @›Î_› ‰‘Îflı ˢÁ˝’Ήfl Ωı≥±ı. ±Î‹ »÷Î_ ‹Îfi‰_ ’Õı ¿ı C΢Õαı 6 ¿·Î¿ Á‘Ì ◊Î@›Î ‰√fl ’˘÷ÎfiÎ VÀıÏ‹fiÎfi˘ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ’fl«˘ ⁄÷ÎT›˘. Á‰ÎflÌ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î C΢ÕÎ ±ÎÀ·Ì ÷οÎ÷ ·ÕÎ‰Ì Â¿ı fiÏË. ⁄Ì∞ ÷flŒ

±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ TËı·fiÎ Ï¿Îfl ‹ÎÀı …÷Î_ ‹…⁄Ò÷ ⁄Î_‘HÎÌfiÎ_ …ËÎΩı @›Îflı¿ ’˘÷ı TËı·fiÎ ‹Á·’Ήfl Á΋ı ËÎflÌ …÷Î_ Ë÷Î_. fi‰ıQ⁄fl 20, 1920 fiÎ fl˘… “≥Áı@Á” fi΋fi_ 238 Àfifi_ …ËÎ… 26 ‹ÌÀfl (85 ŒÌÀ) ·Î_⁄Ì V’‹˝ TËı·fiÌ ±ÕŒıÀı «Õu_. TËı·fiÎ ’˛◊‹ „@÷ÂÎ‚Ì ’˛ËÎflı …ËÎ…fi_ ’Õ¬_ ÷˘ÕÌ fiÎA›_. Á‹ƒfi_ ’ÎHÎÌ ŒÎ·¿Î‹Î_ ‘ÁÌ ±Î‰‰Î ‹Î_Õu_ ±fiı ⁄ÌΩı ŒÀ¿˘ ¬Î÷ΉıÓ÷ …ËÎ… ’·ÀÌ ‹ÎflÌfiı Ωı÷Ωı÷΋Î_ Õ>O›_. CÎHÎÎ ¬flÎ fiÎω¿˘ “≥Áı@Á” ÁÎ◊ı …‚Á‹ÎÏ‘ ’ÎQ›Î. V’‹˝ TËı·fi_ ‰…fi ±_ÿÎ…ı 50 Àfi ˢ›, »÷Î_ 238 ÀfifiÎ …ËÎ…fi˘ ÷ıfiÎ ‹ÎhÎ ⁄ı ŒÀ¿Î‹Î_ ŒıÓÁ·˘ ±Î‰Ì √›˘. ±Î ⁄fiΉ ±ıÀ·˘ ««Î˝›˘ ¿ı ÷ı fi Î ±Î‘Îflı fi‰·¿◊οÎfl Ëı fl ‹Îfi ‹ı·Ï‰·ı Moby Dick fi΋fi_ ⁄ıVÀÁı·fl ’V÷¿ ·A›_ ±fiı ÷ı ’V÷¿fiÎ ±Î‘Îflı Ë˘Ï·‰ÒÕ‹Î_ ÏŒS‹ ’HÎ ⁄fiÌ. ¿o≥¿ …\ÿ˘ ±fi¤‰ 1910 ‹Î_ ÿÏZÎHÎ ‘˛‰ …‰Î ‹ÎÀı fiÌ¿‚ı·Î Ï⁄˛ÏÀ ÁÎËÏÁ¿ fl˘⁄ÀÛ V¿˘ÀfiÌ À<¿ÕÌfiı ◊›˘ Ë÷˘. ±Î ‰¬÷ı ÷οÎ÷fi˘ ’fl«˘ ⁄÷Ή‰Îfi˘ ‰Îfl˘ Ï¿·fl TËı·fi˘ Ë÷˘. Á‹ƒ ’fl ◊Ì…ı·Î ⁄flŒfi˘ ’˘’Õ˘ Ë÷˘ ±fiı ÷ıfiÎ ’fl V¿˘ÀfiÌ ËV¿Ì Ω÷fiÎ ¿>÷flÎ Ωı÷flı·Ì V·ı… √ÎÕÌ ’ÕÌ Ë÷Ì. ±ı¿ Ï¿·fl TËı·ı ÁËı… ÿÒfl ¬S·Î Á‹ƒ‹Î_ flËÌ ±ı ¿>÷flÎfiı ÿÌÃÎ. Ï¿Îfl ‹ÎÀı ÷ıHÎı Õ>⁄¿Ì ‹ÎflÌ. ∂¤Ì ·ÌÀÌ‹Î_ I›Îfl ’»Ì ‰ı√’Ò‰˝¿ ¨«Ì «ÕÌfiı V’‹˝ TËı·fiÎ Ï¿Îflı fiÌ¿‚ı·_ “≥Áı@Á” fi΋fi_ …ËÎ…, …ıfi˘ ¬ÿ TËı·ı ‹‘ÿÏfl›ı ¬flÿ˘ ⁄˘·Î‰Ì ÿÌ‘˘ ÷ı Ë‹·˘ ·Î‰Ì ±fiı ‹V÷¿ ‰Õı ΩıflÿÎfl ¿ÿ ’˛‹ÎHÎı Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ⁄˘Ωı ¬ıÓ«‰Î‹Î_ «"„Q’±fi Õˇı-ˢÁ˝ı œŸ¿ ‹ÎflÌ ⁄flŒfi˘ ’˘H΢ ‹ÌÀfl (2.5 ŒÌÀ) ΩÕ˘ ’˘’Õ˘ ÿά‰ı·_ ’flÎø‹ ∞‰ÕÎ_ ’ÎÁı ¿ÂÌ √HÎfi΋Î_ fi◊Ì. ÷˘ÕÌ fiÎA›˘. Áÿ˚fiÁÌ⁄ı ⁄ο˘v_ ÁËı… »ıÀı ’Õu_, ‹ÎÀı ¿>÷flÎ ⁄ÌΩ_ ’˛ÎHÎÌ-’_¬Ì±˘ ÷ı‹fiÎ …\ÿÎ ±_ÿÎ…‹Î_ ÂÎflÌÏfl¿ ⁄«Ì …‰Î ’ÎQ›Î. ⁄flŒfi˘ ±Î‰˘ ◊fl ±ıÀ·˘ ‹…⁄Ò÷ ˢ› ¿ı ⁄‚ ’˛ÿϽ÷ ¿flÌ ΩHÎı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ’˛I›ı¿ «˘flÁ ∫«ı ÁıÓ¿Õ˘ fl÷·fi_ ÿ⁄ÎHÎ ±ÎM›Î ‰√fl ÷ÒÀı ±ı fl˘…⁄fl˘…fi˘ ø‹ »ı. ˢÁ˝’ΉflfiÎ ¿<· ±Î_¿ÕÎfiı … ‰‚√Ì fiÏË. ¨«ı «Õ÷Ì ‰¬÷ı Ï¿·fl TËı·ı ’˘÷ı ±ı ‹ÎÀı 300 ◊Ì flˢ ÷˘ Á‹ƒfiÌ ¤ÒflÌ TËı·fi˘ ±ı ⁄Î⁄÷‹Î_ ΩıÀ˘ fi◊Ì. ÁÎ√fl325 ˢÁ˝’Ήfl ’ıÿÎ ¿›˘˝ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ’ıÀ΂‹Î_ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ÷Ì ‰¬÷ı ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÎ Ï‹Ïfi‹‹ 27 Õu ⁄ıflÌ fi΋fiÎ ’˛¿ÚÏ÷ωtı ±ÎÏ¡¿Î‹Î_ fi…flı Ωı›ı·Î ‹ÌÀfl ·Î_⁄Î ±fiı 120 Àfi ‰…fifiÎ ‹ËοΛ ÂflÌfl ‹ÎÀı ±ı‰Î √˘Ïfl·Îfi˘ ÿά·˘ ÀÎ_@›˘ »ı ¿ı …ıHÎı 5.5 ‹ÌÀfl (18 …B›Î ¿fl‰Î ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ÿ⁄ÎHΛ@÷ ’ÎHÎÌfi˘ ±œ‚¿ …J◊˘ ŒÌÀ) ¨«Î ÷ı‹… ±ı¿Îÿ ŒÌÀ ΩÕÎ ◊ÕfiÎ T≤ZÎfiı ¤˘Ó›¤ı√_ ¬ÁıÕ‰˘ ’Õı »ı. ±Î TËı· 18.5 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‹K›‹ ‰ı√ı ¿flÌ fiÎA›_ Ë÷_. ±Î ‰Îfiflı «Îflı› ’√ …‹Ìfi ’fl ¬˘ÕÌ ±Î√‚ ‰‘÷Ì Ë˘› I›Îflı ÷ıfi_ ÂflÌfl ±ı‰flı… 50 ˢÁ˝’Ήfl T≤ZÎfiÎ ◊Õfiı ’Ò_Ãıfl˘ ‘y˘ ±ÎM›˘. √˘Ïfl·ÎfiÌ ¤Î_√Œ˘Ï՛Π’ıÿÎ ¿flı »ı. ⁄‹HÎÌ ±ıÀ·ı ¿ı 37 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ V’ÌÕı ÷fl÷Ì T≤ÏkÎfi_ ¿ÎflHÎ Õu ⁄ıflÌ Á‹∞ Â@›˘ fiÏË, ’HÎ ‰Îfiflfi˘ ‰¬÷ı ÷ıfi_ ¿Î›˝⁄‚ 500 ˢÁ˝’Ήfl ¿fl÷Î_ ±˘»\_ ˢ› fiÏË. ŒÀ¿ı·˘ Ï‹Ω… «ËıflÎ ’fl V’WÀ ÿı¬Î÷˘ Ë÷˘. ¿ıÀ·˘¿ Á‹› ±Î ¿Î›˝⁄‚fiı ·√¤√ 13.5 ‹ÎvÏ÷-800 …ıÀ·_ Á‹∞ ·˘. fi T≤ZÎı ‹«¿ ±Î’Ì ¿ı fi √˘Ïfl·Î±ı ±Î’Ì, ’HÎ ±_÷ı ◊Õ 28 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

Gjf0f+gfl tffsftf

±Î √vÕ ’fl ¿flΛı·Î ’˛›˘√ı ⁄÷ÎT›_ ¿ı ÷ıfi˘ Ï·„N˚À_√ ’Ήfl 3.5 Ï¿·˘fi˘ »ı

¿ÕοΠÁÎ◊ı ⁄À@›_ ±fiı ⁄ÌΩ ‘‹Î¿Î ÁÎ◊ı T≤ZÎ …‹Ìfiÿ˘V÷ ⁄L›_. ¨«Î≥‹Î_ ÷ı √˘Ïfl·˘ ‹Î_Õ ÁÎÕÎ ’Î_«◊Ì ’˘HÎÎ » ŒÌÀfi˘ Ë÷˘, ’HÎ Ω…fl‹Îfi ⁄Î_‘ÎfiÎ ΩÕÎ VfiΛ±˘ ¿Î‹ı ·√ÎÕÌ ÷ıHÎı T≤ZÎfiı ’»ÕÎÀ ±Î’Ì. ±ı¿ fi…fl ’ZÎÌ…√÷ ÷flŒ ’HÎ ¿fḻı. ⁄ÎÀHÎ ÀÌÀ˘ÕÌfiÌ …ı‹ ·Î_⁄Ì ÁŒfl ¬ıÕfiÎflÎ_ ’_¬ÌÕÎ_fiÌ ÁÎflÌ ±ı‰Ì „@÷ ÷ı‹fiÌ ’Î_¬˘fiÎ VfiΛ‹Î_ ¿ı„Lƒ÷ ◊›ı·Ì ˢ› »ı, F›Îflı ÃÏ‚›Î ’fl fi¤÷Î ÁflıflΠ’ZÎÌfiı ⁄‚¿Î VfiΛfi_ ’ÌÃ⁄‚ ‘flΉ÷Ì ‹…⁄Ò÷ «Î_« ‹‚Ì »ı. ¿ÿfiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ ¿Î›˝⁄‚fi˘ fi˘Ó‘’ÎhÎ …HÎÎ÷˘ ÿά·˘ hawfinch ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î ÷Ò÷Ì ’ZÎÌfi˘ »ı. «ıflÌ ÷◊Î ±Î"Ï·‰ Œ‚˘fiÎ ÃÏ‚›Î ÷˘Õ‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı ’˛I›ı¿ «˘flÁ ∫«ı ±fiø‹ı 95 fl÷·fi_ ±fiı 159 fl÷·fi_ ÿ⁄ÎHÎ ±Î’‰_ ’Õı »ı. ÷Ò÷Ì ‹ÎÀı ±ı ¿Î‹ fl˘…⁄fl˘…fi_ ±fiı ÁË… »ı. ’˛◊‹ fi…flı ÷˘ ±Â@› ˢ‰_ Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı ¬ÿ hawfinch ÷Ò÷Ìfi_ ‰…fi 1/8 fl÷· (57 √˛Î‹) ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ fiyfl ÃÏ‚›Î ÷˘Õ‰Î ‹ÎÀı «Î_« ’fl ÷ı ’Òfl˘

‹ÿÎfl flÎ¬Ì Â¿ı »ı. ±Î ’_¬ÌfiÎ ÂflÌfl‹Î_ 25Ñ VfiΛ±˘ ±ı‰Î ¿ı …ı‹fiı ¿<ÿfl÷ı «Î_« ÁÎ◊ı ΩıÕuÎ »ı. ËÎÕ¿Î_fiÌ ¿‹ÎfiοÎfl ’|̱˘ ‰Õı ÷ıfiÌ ¬˘’flÌfiı ’HÎ ‹…⁄Ò÷ ⁄fiÎ‰Ì »ı. ∂ÕfiÎflÎ_ ’_¬ÌÕÎ_fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ⁄΂¿˘fiÌ ∂ÃÎ_÷flÌfiı ·√÷Ì ‰Î›¿Î±˘ ¶ÎflÎ ⁄ÿfiÎ‹Ì ’΋ı·_ √vÕ ‰ı≥ÀÏ·„NÀo√fiÎ ZÎıhÎı ‹˘¬flı »ı. ±ı¿ ⁄΂¿Ìfiı ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ Á˘fiıflÌ √vÕı ÷ŒÕÎT›Îfi˘ ±fiı Áÿ˚¤ÎB›ı √vÕfi˘ ‹Î‚˘ ¢‘Ì ⁄΂¿Ìfiı I›Îfl ’»Ì ⁄«Î‰Ì ·ı‰Î›Îfi˘ Ï¿VÁ˘ ΩHÎÌ÷˘ »ı, ’fl_÷ ±Î‰Î Ï¿VÁÎ ÁΛ„LÀÏŒ¿ flÌ÷ı ¿ÿÌ ÁÎÏ⁄÷ ◊›Î fi◊Ì. √vÕfiÌ ±Îÿ÷ »ı ¿ı Ï¿Îflfiı ‹Î‚Τı√˘ ¿fl÷Î ’Ëı·Î_ ±ı ÷ıfiı ‹ÎflÌ fiάı, ±ıÀ·ı Ï¿ÎflfiÎ ⁄«‰Îfi˘ ¿ı ÷ıfiı ⁄«Î‰‰Îfi˘ Á‰Î· flËı÷˘ fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ ’ZÎÌ…√÷‹Î_ Ï·„NÀo√ ’ΉflfiÎ ‹Î‹·ı Á˘fiıflÌ √vÕfiı «"„Q’±fi ΩËıfl ¿fl‰_ flèÎ_. ±Î ’ZÎÌfi_ ÁflıflΠ‰…fi 5.5 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·_ ˢ› »ı. ∂Õ÷Ì ‰¬÷ı 3.25 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ⁄˘Ω ÁÎ◊ı ÷ı Œ˚·Î≥À ·ı‰· Ω‚‰Ì ¿ı, ’HÎ ±ı◊Ì ‰‘ ⁄˘Ωı ¬‹‰Îfi_ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı Â@› fi◊Ì. Á∞‰V≤„WÀ‹Î_ ÷οÎ÷fiı ·√÷Î ÷·fiÎI‹¿ ±Î_¿ÕÎ ¬w_ Ωı÷Î_ ÷˘ …ı ÷ı Á∞‰fiÎ ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fifiÎ Á_ÿ¤ı˝ ÷’ÎÁ‰Î Ωı≥±ı. Áfl¬Î‹HÎÌfi˘ ‹Î’ÿoÕ ±ı flËı ¿ı ±‹¿ Á∞‰ ¬ÿ ÷ıfiÎ ‰…fi ¿fl÷Î_ ‹Ëk΋ ¿ıÀ·Î √H΢ ⁄˘Ωı ¬ıÓ«Ì Â¿ı ±◊‰Î ÷˘ ÂflÌfl ’fl ·ÎÿÌfiı fi˘‹˝· Ë·fi«·fi ¿flÌ ⁄÷Ήı ? ‰ı≥ÀÀ<-’ΉflfiÎ flıϱ˘ ¶ÎflÎ … “Á˙◊Ì ‰‘ „@÷‹Îfi ¿˘HÎ ?” ±ı ’˛ffifi˘ …‰Î⁄ ‹ı‚‰‰˘ Ωı≥±ı. Áfl¬Î‹HÎÌ ±ı flÌ÷ı ¿fl˘ I›Îflı √ıÓÕ˘, ËÎ◊Ì ¿ı √˘Ïfl·Î ÁÏË÷ ±ı¿ı› Á∞‰ ÷E» …HÎÎ÷Î_ ¿ÌÀ¿˘fiÌ ÷˘·ı ±Î‰ı fiÏË. ¨«Î‹Î_ ¨«˘ flıϱ˘ ¿ÌÀ¿˘fi˘ ±ıÀ·ı ¿ı ∞‰ÕÎ_fi˘ »ı. ±_√˛ı∞‹Î_ leaf-cutter ant ¿Ëı‰Î÷˘ ‹_¿˘Õ˘ ÷ıfi˘ ÁÎÿ˘ ÿά·˘ »ı. ±Î Ω÷fiÎ ‹_¿˘ÕÎ ‰fiV’Ï÷fiÎ ’Î_ÿÕÎ_fi˘ À<¿Õ˘ ¿ÎM›Î ⁄Îÿ …Õ⁄΋Î_ ’¿ÕÌ ±fiı »hÎfiÌ …ı‹ ‹Î◊ı flÎ¬Ì ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÎ ÿfl Á‘Ì ’ˢӫÎÕı »ı. ’Î_ÿÕÎ_ ÷ı‹fi˘ ¬˘flο fi◊Ì, ⁄·¿ı ÷ıfiı «Î‰Ì ⁄‘˘ ¿>«˘ Á_CÎflÌ ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fifiÌ ÷·fiαı @›Î_› ‰‘ ⁄˘Ωı ¨«¿Ì ¿÷Ì ·ÌŒ-¿Àfl ±"LÀ

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

29

Gjf0f+gfl tffsftf

flάı »ı ±fiı ¤ÌfiÎ ¿>«Î ’fl …ı e√ ⁄Î{ı ÷ıfiı ¤˘…fi ⁄fiΉı Áfl¬Î‹HÎÌ ‹ÎhÎ ÂÎflÌÏfl¿ ¿ÿfiı ±fi·ZÎÌ ¿fl˘ ÷˘ ⁄˘Ωı »ı. ·ÌŒ-¿Àfl ‹_¿˘ÕÎfi_ ‰…fi Œ@÷ 0.003 √˛Î‹ »ı, F›Îflı ¬ıÓ«‰ÎfiÌ …ı‹ ⁄˘Ωı ¬‹‰ÎfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ’HÎ ∞‰ÕÎ_ ⁄‘Î ’Î_ÿÕÎfi˘ À<¿Õ˘ 0.15 √˛Î‹fi˘ ˢ› »ı. ±Î_¿Õο̛ flÌ÷ı ±ı Á∞‰˘fiı ±Î_ÀÌ Ω› »ı. ωiÎÎfi̱˘ ±Î‰Î_ ¿ÌÀ¿˘fiÎ Á΋J›˝fi_ ⁄˘Ωı ÷tfi fi∞‰˘ ·Î√ı, ’HÎ ‰ÎV÷‰‹Î_ ‹_¿˘ÕÎfiÎ ‰…fi flËV› ’΋‰Î ‹ÎÀı ‰Ê˘˝ ◊›ı ÷ı‹fiÎ ’fl Ω÷ Ω÷fiÎ ’˛›˘√˘ ¿fl÷Î_ ÷ı 50 √H΢ ‰‘Îflı »ı. ¿fl÷Î ±ÎT›Î »ı. ±ı¿ ’˛›˘√‹Î_ ¬Õ‹Î_¿Õ̱ı ’˘÷ÎfiÎ ‰…fi ˉı ’ı·Î dray-horse ±˘·ÎÿfiÎ C΢ÕÎfiı ›Îÿ ¿fl˘ ¿ı ¿fl÷Î_ 16 √b_ ±fiı ⁄ÌΩ ’˛›˘√‹Î_ Õˇı√fiŒ˚·Î› ±ıÀ·ı ¿ı ‰ÎÏHΛαı 20 √HÎ_ ‰…fi ¨«@›_. (…\±˘, Á΋ıfiÎ …ıHÎı ¿<· 55 ÀfifiÎ_ Á˘‚ flıS‰ı ‰ı√fi˘ ¬ıÓ«Ì ⁄÷ÎT›Î_. ±Î Œ˘À˘√˛ÎŒ˚Á). ωÂıÊ Ëıfl÷…fi¿ Ï¿VÁ˘ 1996 ‰ı√fi˘ C΢ÕÎ ¿fl÷Î_ ·√¤√ 65 √HÎÎ_ ‰…fiÿÎfl ÿflQ›Îfi ’˛¿Î‹Î_ ±ÎT›˘, …ıfiÎ ‹ÎÀı ’˛›˘√ Ë÷Î_. ‹ÎhÎ √HÎÎ_¿fiÎ Á_ÿ¤ı˝ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ fl‹¿ÕÎfiÌ Àˇ¿fi˘ ’Ήfl ¿fl‰ÎfiÌ ’HÎ …wfl ’ÕÌ fiÏË. ⁄Î…\fiÎ Œ˘À˘√˛ÎŒ‹Î_ ⁄÷Ήı·_ √˛ÎµLÕ Á˘Á˝ — √˛ÎµLÕ ⁄ÌÀ· ±‹ı Ï fl¿ÎfiÎ hÎHÎ ’˛ ¿ Ú Ï ÷ωt˘±ı ⁄ÌÀ· ¿Ëı‰Î÷_ œÎÏ·›_ ∞‰Õ<_ ÷ı ¬Õ÷· …_√·V≤„WÀfiÎ ±P›ÎÁ ‹ÎÀı ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ C΢ÕÎ ¿fl÷Î_ «ÏÕ›Î÷_ »ı. fl‹¿ÕÎfiÌ ¿ı‹ıwfi ÿı‹Î_ ’ÕΉ fiÎA›˘ Ë÷˘. Àˇ¿fi_ ‰…fi 78.63 √˛Î‹ »ı, F›Îflı ¿ÌÕÌ-‹_¿˘ÕÎfiÌ 15,000 Ω÷˘ ’ˆ¿Ì ÷ıfiı ¬ıÓ«Ì flËı·Î ⁄ÌÀ·fi_ 0.55 ±Î‹a ±"LÀ ÷◊Î ‰Ì‰fl ±"LÀ ’˛¿ÎflfiÎ √˛Î‹ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì. √HÎÎ_¿fi˘ ‹_ ¿ ˘ÕÎ I›Î_ ‹˘ÀÌ Á_ A ›Î‹Î_ Ë÷Î. ÏËÁÎ⁄ ÏÁQ’· »ı. œÎÏ·›_ ∞‰Õ<_ ±Îø‹¿ Ï‹Ω…fiÎ ±Î‹a ‹_ ¿ ˘ÕÎ ’˘÷ÎfiÎ ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fifiÎ ÏËÁÎ⁄ı ÁˆL›fiÌ …ı‹ ‰÷ı˝ ±fiı ‹˘ÀÎ ±…√fl 143 √HÎ_ ‰…fi ÷ÎHÎÌ flèÎ_ »ı. ±·⁄kÎ, ÁÏË÷fiÎ Ï¿Îfl ’fl ±ZÎ˙ÏËHÎÌ Ë‹·˘ ¿flÌ ¿ÌÀ¿˘fiÌ …‹Î÷‹Î_ ±ı ’HÎ flı¿˘ÕÛ fi◊Ì. ÷ıfiı ‹ÎflÌ fiάı, ’fl_÷ ±Î‰Î ‹_¿˘ÕÎfi_ ÿfl ¿ı ‹Î‚˘ ’˛¿ÚÏ÷ωt˘±ı ¿flı·Î ’˛›˘√˘ ÿflQ›Îfi ⁄Î"Œ˚·Î› ˢ› fiÏË. Ï¿Îfl ¿›˘˝ ˢ› I›Î_ … ¤˘…fiωϑ ’÷Î‰Ì ÿı. ’˛¿ÎflfiÌ ‹Î¬Ì±ı 170 √HÎÌ ±fiı ‹‘‹Î¬Ì±ı 300 √HÎÌ ‰Ì‰fl ‹_¿˘ÕÎ T≤ZÎfiÌ À˘« ’ÎÁı ÁÏË›ÎflÌ ¿˘·˘fiÌ …ı‰˘ ‰…fiÿÎfl fl‹¿ÕÎ√ÎÕÌ ¬ıÓ«Ì ⁄÷Î‰Ì »ı. ’Î_ÿÕÎ_fi˘ ‹Î‚˘ ⁄fiΉı ±fiı ÷ı‹fiÌ ¬ÎÏÁ›÷ ±ı ¿ı ‹ÎflHÎfiı ≥±flω_√fiÎ fi΋ı ±˘‚¬Î÷Î ‰√Õε ∞‰ÕÎfi˘ fiÌ«ı ÷ı±˘ »ı¿ ‹Î‚Î Á‘Ì ·Î‰ı ±ı ’»Ì … I›Î_ ⁄ÒŒı ÏÕfiflfi˘ ⁄÷Ήı·˘ Œ˘À˘√˛ÎŒ ’HÎ …\±˘. ¿˘≥ ‰¬÷ CÎfl‹Î_ ’HÎ CÎÒÁÌ ’˛˘√˛Î‹ «Î·ı. ¿ÎÏ«_ÕÎ, ÁÎ’, fiÎfiÎ V÷L›‰_ÂÌ ∞‰˘ ±fiı ±Î‰÷Î ÷ı ∞‰ÕÎfiı ‹˘Õı· ÀˇıfifiÎ ÕO⁄Î ÁÎ◊ı ±ı„L…fi ÷flÌ¿ı @›Îflı¿ ’ZÎÌfiÎ ⁄E«Î_ ÷ı‹fi_ ¤˘…fi ⁄fiı. ±ı¿ ‰¬÷ ±ı·Î≥ Ωı÷fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ »ı. ⁄Lfiı ‰E«ı ¿ÿfi˘ ÕˇÎ‹ıÏÀ¿ ÷ŒÎ‰÷ ÷˘ ÏÕÏ…fi fi΋fiÎ ’˛¿ÚÏ÷ωtı Ωı›_ ¿ı ‰Ì‰fl ‹_¿˘ÕÎfi˘ Á‹ÿΛ ΩHÎı K›Îfi ’fl ±ÎT›Î ‰√fl flËı÷˘ fi◊Ì, ’fl_÷ ‰…fi‹Î_ ’HÎ fiÎfiÌ ‰›fiÎ ‹flı·Î ’ZÎÌfiı ‹Î‚Î ÷flŒ ¬ıÓ«Ì …÷˘ Ë÷˘, ’HÎ flËı·˘ Œfl¿ …ı‰˘ ÷ı‰˘ fi◊Ì. ≥±flω_√ ¿fl÷Î_ ‹˘Õı· Àˇıfifi˘ Õ΂¬Ì±˘ fiÕ‰Îfiı ·Ì‘ı ±ı ¿Î‹‹Î_ ŒÎ‰À ±Î‰÷Ì fi Ë÷Ì. ¿Î"« 530 √H΢ ‰…fiÿÎfl »ı. ≥±flω_√ ’˛¿Îflfi_ ∞‰Õ<_ ‹˘Õı· ÀˇıfifiÎ ÕO⁄Îfi_ Ï‹¿ıÏfi¿·fiı ⁄ÿ·ı ⁄Λ˘·˘Ï…¿· ±ı„L…fi ⁄fiÌ ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÌ fi˘‹˝· {Õ’ı ¬ıÓ«Ì Ω› »ı

30 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

Gjf0f+gfl tffsftf

’Ïfll‹fi_ ±ı ¿Î›˝ V¿˘Ï’˝±˘ …ı‰Ì CÎHÎÌ ¿˘Ï¢ ’»Ì ‹_¿˘Õαı ’¿Õ ‹Ò¿Ì ÿÌ‘Ì. ±ı¿ ‹˘Àflfiı ¨«¿Ì 1.5 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì ‹_¿˘Õ˘ ±ı‰˘ ¿ı …ı ‹«¿ ±Î’‰Î ‹Î√÷˘ fi Ë÷˘. ·¿À÷Î «ÎS›Î ⁄flÎ⁄fl »ı. ’ZÎÌfiı ÷ıHÎı …Õ⁄Î ‰Õı …¿ÕÌ flÎA›_ ±fiı ’√ Õ΂¬Ì ’fl ⁄˘Ωı ¨«¿‰Î‹Î_ ∞‰ÕÎ_fiÌ ±ÎÀ·Ì ‹…⁄Ò÷ flÌ÷ı …‹Î‰ı·Î flÎA›Î. (…‹H΢ Œ˘À˘). ‰…fifi_ ËÿfiÌ ∂Ω˝Z΋÷Îfi_ flËV› Â_ ? ±ı¿ Á‹Ì¿flHÎ ±Îç›˝…fi¿ Ë÷_. ‹_¿˘ÕÎfiÎ ‰…fi ¿fl÷Î_ ¿fl÷Î_ ‰‘ ¬·ÎÁÎ ±Î’Ì Â¿Î› ÷ı‹ ’ZÎÌfi˘ ⁄˘Ωı 500 √H΢ ‰‘Îflı Ë÷˘, …ıfiı ‹ÎhÎ »ı, …ı‹Î_fi˘ ’Ëı·˘ ⁄Λ˘¿ıÏ‹¿· »ı. ÂflÌflÂÎjÎfiı ·√÷˘ ±Î_¿Õο̛ flÌ÷ı ÏÁkÎıfl Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ‹ÎHÎÁ ΩıÕı Áfl¬Î‰˘ ’ΛÎfi˘ ‘Îfl˘ ±ı »ı ¿ı ⁄˘Ωı ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fi ¿fl÷Î_ …ıÀ·˘ ÷˘ ‰Ì‰fl ‹_¿˘ÕÎfiÌ ⁄fl˘⁄flÌ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı 35,000 √H΢ ‰‘Îflı ˢ› ±ıÀ·Î √HÎÌ «›Î’«›fiÌ Ïø›Î ‰‘‰Ì Ï¿·˘√˛Î‹fi_ ±ıÀ·ı ¿ı ¤Îfl÷Ì› fi˙¿Îÿ‚fiΠω‹Îfi‰ÎË¿ Ωı≥±ı. «›Î’«› ‹ÎÀı ±Î"„@Á…fifi˘ ‰’flΠ’HÎ ±ı … …ËÎ… “ωflÎÀ” ¿fl÷Î_ ÿ˘œ<_ ‰…fi ¨«¿Ì ⁄÷Ή‰_ Ωı≥±ı. ÿflı ‰‘‰˘ flè΢. ±Î‹ »÷Î_ fl˚ËÎ≥fi˘ÁflÁ ⁄ÌÀ· ’flfiΠˉı @‰ÎÀÛfl ŒÎ≥fi· ±fiı Áı‹Ì-ŒÎ≥fi· ’»Ì ±¬÷flÎ ÿflQ›Îfi …HÎΛ_ ¿ı ⁄˘Ωı 30 √H΢ ˢ‰Î »÷Î_ ŒÎ≥fi·fiı ·√÷˘ Á‰Î· — ÁÎ’ıZÎ÷ÎfiÌ º„WÀ±ı ±Î"„@Á…fifi˘ ‰’flΠŒ@÷ «Îfl √H΢ ‰K›˘. ’Òfl÷Î ÂÎflÌÏfl¿ ⁄‚fiÎ ‹Î‹·ı ⁄‘Î Á∞‰˘‹Î_ ±Î"„@Á…fi ‰√fl ’HÎ «›Î’«› ÷_hÎ ›◊Ή÷˚ ¿Î›˝ÂÌ· ∞‰ÕÎ_ «" „ Q’±fi, ÷˘ ⁄‘Î_ flèÎ_ ±fiı ⁄˘…‰Ëfi ‹ÎÀı ±ıfi∞˝fiı ‹@÷ ¿fl÷_ flèÎ_. ∞‰ÕÎ_‹Î_ «"„Q’±fi ∞‰Õ<_ ¿›_? ⁄ÌΩı ¬·ÎÁ˘ — ωr‹Î_ ◊÷Î_ 2,20,000 ’˛¿ÎflfiÎ_ ±Î Àˇ˘ŒÌ fl˚ËÎ≥fi˘ÁflÁ ⁄ÌÀ· ⁄ÌÀSÁfiı ±ıÀ·ı ¿ı œÎÏ·›Î_ ∞‰ÕÎ_fiı ¿<ÿfl÷ı exoskel÷flÌ¿ı ΩHÎÌ÷Î œÎÏ·›Î ∞‰ÕÎfiÎ ŒÎ‚ı Ω› »ı. ’οfiÌ ∞‰Î÷ ÷flÌ¿ı ±Î’HÎı eton ±ÎM›_ »ı. ±„V◊‹Î‚¬Î …ı‰_ ¿‰« ⁄ËÎfl ÷flŒ I›Î_ ’HÎ µ’ƒ‰ ‹«Î‰÷Î ÷ı ∞‰ÕÎfi_ »ı, VfiΛ±˘ ‰E«ı fiÏË. ±Î◊Ì ⁄˘Ω Ëı VfiΛ±˘ fi΋ fl˚ËÎ≥fi˘ÁflÁ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ’Õu_ ¿ı ÿ⁄ΉÎfi˘ ’˛ffi flËı÷˘ fi◊Ì. Ï«ÏÀfi fi΋fiÎ ¿ÃHÎ ÷ı fi ı √ı Ó Õ ÎfiÌ ‹ÎŒ¿ ¿’΂ı ËÒ ¿ fiÎ ’ÿÎ◊˝fi_ ⁄fiı·_ ‹…⁄Ò÷ ¿‰« ⁄˘ΩfiÎ ÿ⁄ÎHÎfiı ÁË… ±Î¿Îflfi_ Ÿ√Õ<_ »ı. “Ï√fiıÁ ⁄Ò¿ ±Î"Œ flÌ÷ı ÁËÌ ·ı »ı ±fiı VfiΛ±˘ {Î{˘ ÷HÎΉ flı¿˘Õ˚˝{”‹Î_ ÿ…˝ ◊›ı·Ì fi˘Ó‘ ±fiÁÎfl ±fi¤T›Î ‰√fl ±_ÿfl¬Îfiı Á·Î‹÷ flËı »ı. ÷ı ’˘÷ÎfiÎ ‰…fi ¿fl÷Î_ 850 √H΢ hÎÌΩı ¬·ÎÁ˘ — ¤Îflı ‰…fi ¬‹‰Î‹Î_ ∞‰ÕÎ_fi_ ⁄˘Ωı ¬‹Ì ¿ı »ı. ±Î ⁄˘Ω ÁÎ◊ı √ıÓÕÎ ⁄ÌÀ· Õ√·Î_ ¤flÌ ±Îç›˝…fi¿ …HÎÎ÷_ ÂÎflÌÏfl¿ ⁄‚ ‹A›I‰ı ¬ÿ ÷ı‹fiÎ fi∞‰Î ¿÷_ fi◊Ì, ’HÎ ‰…fi CÎÀÎÕÌfiı 100 √b_ ¿flΛ ÷˘ «Î·‰Î‹Î_ ‰…fifiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ¿˘≥ ’HÎ Á∞‰fi_ ‰…fi CÎÀÎÕÌfiı ±ÎËΠ‹U¿ı·Ì fiÏË. ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fi ¿fl÷Î_ ⁄˘Ωı 30 √H΢ ˢ› ¤Î√fi_ ¿fl˘ I›Îflı VfiΛfi˘ …J◊˘ ±ÎËΠfiÏË, ’HÎ ‹ÎhÎ ±ı ‰ ı ‰¬÷ı ÷˘ ±ı «˘◊Î ¤Î√ …ı À ·˘ ±ËŸ Õˇı√fiN˚·Î› (ÕÎ⁄ı) ±fiı ¬Õ‹Î_¿ÕÌ ’˘÷’˘÷ÎfiÌ ÂÎflÌÏfl¿ ÷οÎ÷fi˘ ’fl«˘ ±Î’Ì flèÎÎ »ı ’˘÷ÎfiÎ Áı¿LÕÿÌà 1 ◊Λ »ı--±fiı ÷ıfi˘ Áı„LÀ‹ÌÀflfiÎ fi˘‹˝· ‹÷·⁄ ±ı ¿ı VfiΛ ‰ı√ı ±_÷fl ¿Î’ı »ı. ¶ÎflÎ ’˛ÎM÷ ◊÷_ ⁄˘…±ı¿ ‰ˆiÎÎÏfi¿ ’˛›˘√ ‰Ëfifi _ Á΋J›˝ ‰¬÷ı fl˚ËÎ≥fi˘ÁflÁ ‰…fifiÎ ’˛ ‹ ÎH΋Î_ ⁄ÌÀ·fiı ±ÎÀ·Î ¿’Î÷_ fi◊Ì. CÎÀÎÕÎfi_ ‰…fi ÁÎ◊ı ±Õ‘Î ’˛ ‹ ÎHÎ ±ı ⁄Î⁄÷ı ¿·Î¿ Á ‘ Ì ±˘»\_ flËı »ı. ±ÎÂflı «·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›_, 90 Ï¿·˘√˛ Î ‹fi _ »÷Î_ ÷ıHÎı ◊¿Î‰ÀfiÎ_ ‰…fi ‘flΉ÷Î » Ï«é˘ ⁄÷ÎT›Î_ fiÏË. eÏÀ›Î ±¬ÎÕı⁄Î…fi_ ±Î ‰Î÷ Œfl̉Îfl 70 ºWÀÎ_÷ ·˘. ‹…⁄Ò÷ Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ‹fiW›fiı ¿ÎÃÌfiÎ Ωıflı ÷ı ±ÎÂflı ·Î√ ’ÎÕ˘ ÷˘ 45 Ï¿·˘√˛Î‹fi_ ‰ı≥À ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

31

Gjf0f+gfl tffsftf

Ï·„NÀo√ ¿flÌ Â¿ı »ı, …ı ÷ıfiÎ ‰ı≥À Ï·„N˚Ào√fi_ «"„Q’±fi ∞‰Õ<_ ÂÎflÌÏfl¿ ‰…fifiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‹Î_Õ fl˚ËÎ≥fi˘ÁflÁ ⁄ÌÀ· ±Õ‘_ »ı. ±Î ‹ÎHÎÁfiı Á_¿˘«Ì 3.2 ‹Ì·Ì√˛Î‹ ‰…fifiÎ ‹_¿˘ÕÎ …ı‰Õ˘ ¿flÌ ÿı‰Î› ÷˘ Â_ ⁄fiı ? VfiΛ±˘ ‰…fifiÎ ’˛‹ÎH΋Βı fi CÎÀuΠˢ›, ‹ÎÀı ÷ı 488 ‹Ì·Ì√˛ Î ‹ …ı À · _ ‰…fi ±ÎÁÎfiÌ’Ò‰˝¿ ¬‹Ì ·ı. ÂflÌfl Á΋ı ±ı ‰…fi ±Õ‘_ fiÏË, ’HÎ 152 √b_ »ı. ¿ÌÀ¿˘fiı ±Î‰Î Á‹Ì¿flHÎfi˘ ·Î¤ ‹Y›˘ »ı. ‰‘‹Î_ ⁄ıfiÎ V◊Îfiı «Îfl ’√ ‹Y›Î »ı, ‹ÎÀı ⁄˘Ωı ’HÎ «Îfl ¤Î√ı ‰ËıӫΛ »ı. µIøÎ_Ï÷fiÌ ‰Î÷ fiÌ¿‚ı I›Îflı V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı ◊÷˘ ’˛ffi ±ı ˢ› ¿ı ·Î¬˘ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ µÿ˚¤‰ı·˘ ‹fiW› µIøÎ_Ï÷fiÌ ÁÌÕÌ ’fl À˘«ı ’ˢÓE›˘, ÷˘ ÷ıfiÎ_ ¿fl˘Õ˘ ‰Ê˝ ±√ε …ı‹fi_ ’˛Î√Àu ◊›_ ±ı ∞‰ÕÎ_ ¿ı‹ ω¿V›Î_ fiÏË ? ’˛ffi ±V◊Îfiı »ı. ω¿ÎÁ ‹ÎhÎ ⁄˙Ï©¿ flÌ÷ı ◊›˘ fi◊Ì. ⁄Ì∞ ÿflı¿ ‰Î÷ı ∞‰ÕÎ_ ‹fiW› ¿fl÷Î_ ±fiı¿ ÿflF…ı «ÏÕ›Î÷Î_ »ı--…ı‹ ¿ı „@·¿ ⁄ÌÀ· fi΋fi_ ∞‰Õ<_ „V’˛√ _ ±"@Âfi ¶ÎflÎ µ»Î‚˘ ‹Îfl÷Ì ‰¬÷ı 400g …ıÀ·_ (M≤J‰ÌfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ¿fl÷Î_ «ÎflÁ˘ √b_) √vI‰Î¿Ê˝HΠωfiÎ ÷¿·ÌŒı ‰ıÃÌ ·ı »ı, F›Îflı ω‹Îfifiı ÷̉˛ ‰‚Î_¿ ±’Ή÷˘ ŒÎ≥Àfl ’Λ·Àfiı @›Îflı¿ 10g fi_

32 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

’Ïfl⁄‚ Ïÿ‹Î√Ì O·ı¿±ÎµÀ‹Î_ ‘¿ı·Ì ‹ÒÏ»Û÷ ⁄fiÎ‰Ì ÿı. «Î_«Õ ’˘÷ÎfiÌ ¨«Î≥ ¿fl÷Î_ 130 √H΢ ¨«˘ ¿>ÿ¿˘ ‹ÎflÌ ΩHÎı »ı. ±Î ‘˘flHÎ 1.83 ‹ÌÀflfiÎ (6 ŒÌÀfiÎ) ±Î" Ï ·„Q’¿ ËÎ≥ …Q’flfiı ·Î√ ’ÎÕ˘ ÷˘ ÷ıHÎı 238 ‹ÌÀflfi˘ ¿>ÿ¿˘ ‹Îfl‰˘ ’Õı, …ı Â@› fi◊Ì. ±ıQ’flfl Ω÷fi_ eÿ_ ±ÎS¿˘Ë˘·fiÌ √_‘fiı 10-11 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı Á‘Ì ’Îfl¬Ì ¿ı »ı. fi‰Î≥ ±ı »ı ¿ı √_‘ ’˛ÁÎÏfl÷ ¿fl÷Ì ‹ÎÿÎfiÎ ÂflÌfl‹Î_ ÷ı √_‘ƒT› 0.000000075 √˛Î‹ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı ˢ÷_ fi◊Ì. ˉÎfiÌ ·Ëıfl˘‹Î_ …ı ƒT› ‰Ëı÷_ ‹Ò¿Î› ÷ıfi˘ …J◊˘ ÷˘ @›Î_› ±˘»˘ ˢ› »ı. ‹fiW›fiÌ CβÎHÎı„Lƒ› ÷˘ ±ı¿Îÿ-⁄ı ‹ÌÀfl »ıÀı◊Ì ’HÎ ±Î‰Ì √_‘fiı ’Îfl¬Ì ¿ı fiÏË. »ıS·ı ‹Á· ’Ήfl‹Î_ ’HÎ Áfl¬Î‹HÎÌ Â@› fi◊Ì. ÿÎ. ÷. ≥›‚fiÎ ÂflÌfl‹Î_ ±ÎÂflı 4,000 VfiΛ±˘ »ı, F›Îflı ‹ÎHÎÁfiÎ ÂflÌfl‹Î_ 656 ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi◊Ì. ∞‰ÕÎ_fiÎ ÂflÌfl‹Î_ ±Î‰Î_ ⁄‘Î_ ’ÎÁÎ_ fiı«fl· ÏÁ·ı@Âfi ¶ÎflÎ µÿ˚¤T›Î_ »ı ±fiı ÏÁ·ı@Âfi ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ¿fl˘Õ˘ ‰Ê˝ ·Î_⁄Ì «Î·ı·Ì µIøÎ_Ï÷ ÿflQ›Îfi ◊›_ »ı. Ïÿ‹Î√Ì Z΋÷Î ÏÁ‰Î›fiÌ ÿflı¿ ⁄Î⁄÷‹Î_ ‹fiW›fiı ÷ı±˘ ±Î_ÀÌ √›Î_ »ı.á

cqf:,f 5f]qs6f:

±‹ıÏfl¿ÎfiÎ fiÌ· ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√ı «_ƒfiÌ ‘fl÷Ì ’fl ¿ÿÌ ’√ ‹Ò@›˘ … fiˢ÷˘ ±fiı fiÎÁαı «_ƒ›ÎhÎÎfiÎ fi΋ı ¿ı‰_ ÷fl¿À «·ÎT›_ ±ı‰Ì ±Œ‰Î ≥-‹ı· ‹ÎŒfl÷ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Wν ◊›ı …√÷¤fl‹Î_ Œı·Î≥ »ı. ±Î ¿Ï◊÷ ±Œ‰Î ÁÎ«Ì »ı ¿ı ¬˘ÀÌ ? «Î·˘, ωiÎÎfifiÌ fi…flı ÷’ÎÁ̱ı--

ωiÎÎfifiÎ ZÎıhÎı ±‹¿ Á‰Î·˘ ±ı‰Î »ı ¿ı …ı‹fiÎ ¬·ÎÁÎ ‰Îfl_‰Îfl ±’ΛΠ»÷Î_ ±ı ŒflÌ ŒflÌfiı ’һΛΠ‰√fl flËı÷Î fi◊Ì. µÿÎËflH΢ — ÏË‹‹Îfi‰ ›ı÷Ìfi_ ±„V÷I‰ ¬flı¬fl »ı ? Q≤I› ’»Ì›ı ‰Î‚ ±fiı fi¬ ‰‘÷Πˢ‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ? ‹ÎHÎÁ ÷ıfi_ Œ@÷ 10Ñ ‹√… ‰Î’flı »ı ±ı ‰Î÷ ÁÎ«Ì ? ω‹Îfi˘ ±fiı …ËÎΩıfi˘ ¤˘√ ·ı÷Î ⁄Q› ˝ Õ Î Ïhο˘HÎfi _ flËV› Â _ ? V¿˘À·ıLÕfiÎ ·˘« fiıÁ Áfl˘‰fl‹Î_ ÿˆI› ‰Áı »ı ? ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ ⁄Ì…ı @›Î_› ∞‰V≤„WÀ »ı ? ∂Õ÷Ì fl¿Î⁄Ì ÿı ¬ ΛÎfiÎ Á‹Î«Îfl˘‹Î_ ÷J› ¿ıÀ·_ ? µÿÎËflH΢‹Î_ »ı S ·ı µ‹ıfl‰Î …ı‰˘ ±ı‰fl√˛Ìfi Á‰Î· ¿ı …ı ’Î_hÎÌÁ ‰Ê˝ ’»Ì›ı À‚‰Îfi_ fi΋ ·ı ÷ ˘ fi◊Ì — ±ı’˘·˘ ›ÎfifiÎ fiÌ· ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√ ÁÏË÷fiÎ «_ ƒ ›ÎhÎ̱˘ ¬flı¬fl «_ƒ ’fl √›Î Ë÷Î ¿ı ’»Ì fiÎÁαı ›ÎhÎÎfiÎ_ VÀ<ÏÕ±˘ ÁÌfi ∂¤Î_ ¿flÌ ÿ Ï fi›ÎfiÌ

±Î_¬ı ¨‘Î_ «U‹Î_ ’ËıflÎT›Î_ Ë÷Î_ ? ‹fi˘Ï‰iÎÎfifi˘ ÏÁ©Î_ ÷ »ı ¿ı ·˘¿‘ÎflHÎÎ ¿fl÷Î_ Áÿo÷fl …\ÿÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ±fiı ÷ı ‰Î÷fiı ’„WÀ ±Î’÷Î ’flΉΠ÷flÌ¿ı ±‹¿ ‹tÎ ËÎ…fl ¿fl˘ I›Îflı CÎHÎÎ ·˘¿˘ ÷ıfiı V‰Ì¿ÎflÌ ·ı. «_ƒ›ÎhÎα˘ ⁄˘√Á ˢ‰Î ±_√ıfi˘ ’Ëı·˘ ‹‹fl˘ »ı S ·Î ±ı ’ ˘·˘ Ï‹ÂfifiÎ_ ⁄ı ‰Ê˝ ’»Ì 1974 ‹Î_ Ï⁄· ¿ıÏÁ_√ fi΋fiÎ ±‹ıÏfl¿fi ·ı¬¿ı ‹Ò@›˘. ¿ıÀ·Ì¿ ωVI≤÷

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

33

;fdffgfjf rf+ iffTff yf> ctfl M

ÿ·Ì·˘fiı fiÎÀuÎI‹¿ flÌ÷ı ‰HÎÌ ·ı÷_ “We never went to the Moon...” ±ı‰Î ÂÌÊ˝¿‰Î‚_ ’V÷¿ (fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ) ’˛√À ¿flÌ ‰Î«¿˘fiı ÷ıHÎı «¿flΉ΋Î_ fiÎ¬Ì ÿÌ‘Î. ⁄‘Ì ÿ·Ì·˘ Á΋ÎL› ‰Î«¿fiı

÷¿ÛÁ√ _ ÷ …HÎΛ ÷ı‰Ì Ë÷Ì, ±ıÀ·ı ’V÷¿ ⁄ıVÀ-Áı·fl fỉÕu_ ±fiı ¿ıÀ·Î› ·˘¿˘ «_ƒ›ÎhÎÎfiı ·√÷Î fiÎÁÎfiÎ ÿΉΠ±_√ı Â_¿ÎÂÌ· ⁄L›Î. ÀÎ≥‹’ÎÁ ««Î˝ ‹ÎÀı ÷ı‹fiı ωV‹› ±fiı fl˘‹Î_« …L‹Î‰÷˘ ±fi˘¬˘ ωʛ ‹Y›˘. fiÎÁαı …ıfiÎ ‹ÎÀı 30 ±⁄… ÕÎ"·flfi_ ⁄…ıÀ ¬E›Î˝fi_ ¿Ëı ‰ Λ »ı ÷ı Á‹Îfi‰ «_ ƒ ›ÎhÎα˘ ‹Îfi˘ ¿ı ¿’˘‚¿„S’÷ ˢ› ÷˘ ±ı fiÎfiÌÁÒfiÌ ‰Î÷ fi Ë÷Ì. ±Î ‰Î÷ Á‹› …÷Î_ ◊΂ı ’ÕÌ Ω÷ ±fiı ·˘¿˘ ±_÷ı ÷ıfiı fiΒΛÎÿÎfl √HÎÌfiı ‰Ëı·Î‹˘ÕÎ ¤Ò·Ì Ω÷, ’HÎ ◊› _ ±ı ‰  _ ¿ı 1978 ‹Î_ ‹_ √ ‚fiÌ ⁄fiΉÀÌ ›ÎhÎÎ ±Î·ı¬÷Ì Capricorn One fi΋fiÌ ÏŒS‹ ⁄fiÌ, …ı‹Î_ ±_÷ÏflZΛÎfi «_ƒ›ÎhÎ̱˘fiÎ ±ı ’ ˘·˘ ›Îfi …ı ‰  _ Ë÷ _ . ÏŒS‹fiÎ ÁÎËÏÁ¿˘ ‹_√‚fiÎ ±Î ÷Á‰Ìfl‹Î_ ±ıÕωfi ±ı„SÕˇfifiÌ ’λ‚ ±_÷ÏflZÎfi_ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ ¿Î‚_‘O⁄ »ı. ±ı¿ ’HÎ ÷ÎflÎı ¿ı‹ ÿı¬Î÷˘ fi◊Ì ?

34 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

’˛‰ÎÁı √›Î … fi Ë÷Î, ⁄·¿ı ’˛‰ÎÁ ¬ıÕuÎfi_ fiÎÀ¿ flE›_ Ë÷_. ·˘¿‹ÎfiÁı ±ı ÏŒS‹fi˘ Á_⁄_‘ «_ƒ›ÎhÎα˘ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ ÿÌ‘˘. ÏŒS‹ ’Î»Ì ›˘B› ‹˘¿ı fl…^±Î÷ ’Î‹Ì Ë÷Ì. ‰Ê˝ 1978 fi_ Ë÷_, …ıfiÎ_ ±Î√·Î_ ‰Ê˘˝‹Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ Áfl¿Îflı ω›ı÷fi΋ ›© ωÂı ÷◊Î ‰Î"Àfl√ıÀ ¿˙¤Î_Õ Ï‰Âı ¬˘ÀÎ_ ⁄›Îfi˘ ±Î’Ì ’˛Ωfi˘ ωrÎÁ √‹ÎT›˘ Ë÷˘. Áfl¿Îfl ¶ÎflÎ ◊÷Ì ÁkÎΉÎfl ΩËıflÎ÷˘ ’fl ±‹ıÏfl¿fi˘fiı ¤fl˘Á˘ flè΢ fi Ë÷˘. ±Î Ω÷fiÎ Á_›ÎI‹¿ ‰Î÷ΉflH΋Î_ Â_¿ÎfiÌ ÁÎ"› «_ƒ›ÎhÎα˘ Á΋ı ’HÎ ‹_ÕΛΠωfiÎ fi flËÌ. ‰Ê˘˝ ⁄Îÿ »ı¿ 1999 ‹Î_ ±˘Ï’Ïfi›fi ’Î"· (…fi‹÷) ·ı‰Î›˘ I›Îflı ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ 6Ñ ’˛Ω ‹Òfi Ï‹ÂLÁfiı ¿’˘‚¿„S’÷ ±◊ν÷˚ fiÎÁÎfi_ ÊÕ˚›_hÎ ‹Îfi÷Ì Ë÷Ì. À¿Î‰ÎflÌ ‹…⁄ ±Î_¿Õ˘ fiÎfi˘ ·Î√ı, ’HÎ Á_A›ÎfiÌ º„WÀ±ı ÷ı‹Î_ ÿ˘œı¿ ¿fl˘Õ ±‹ıÏfl¿fi˘fi_ ‹_÷T› fl…^ ◊÷_ Ë÷_. ±˘Ï’Ïfi›fi ’Î"·‹Î_ 20Ñ ·˘¿˘ ±ı‰Î ¿ı …ı‹HÎı «_ƒ›ÎhÎÎfiı ¬˘ÀÌ ÷flÌ¿ı fi¿ÎflÌ ’HÎ fiÏË ÷ı‹ ÁÎ«Ì ÷flÌ¿ı V‰Ì¿ÎflÌ ’HÎ fiÏË. ω‰ÎÿfiÌ Õ‹flÌ e_¿Î÷Ì flËÌ ±fiı 2001 ‹Î_ Œ˘¿Á ÀÌ.‰Ì. fiıÀ‰¿ı˝ Conspiracy Theory: Did we land on the Moon ? ±ı ’˛˘√˛Î‹ fl…^ ¿flÌ Ï‰‰Îÿfiı ±˘fl «√ÎT›˘. «_ƒ›√ ’»ÌfiÌ fi‰Ì ±‹ıÏfl¿fi ’ıœÌfiÎ ±‹¿ ·˘¿˘fiı ’HÎ ÷ıHÎı Â_¿ÎÂÌ· ⁄fiÎ‰Ì ÿÌ‘Î. „V◊Ï÷ ±Î…ı ’HÎ ¬ÎÁ …\ÿÌ fi◊Ì. fiÎÁÎfiÎ ±ı’˘·˘ ’˛˘…ı@Àfiı fiflÌ ⁄fiΉÀ/ hoax √HÎ÷˘ ‰√˝ ·CÎ‹÷Ì‹Î_ ˢ‰Î »÷Î_ ⁄Ë ‹˘À˘ »ı. ±Î ‹_÷T›fiı ‰‚√Ì flËı‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiÌ ’ÎÁı ÿ·Ì·˘ ’HÎ »ı, …ı‹fiı ÷ı±˘ ’flΉΠ÷flÌ¿ı fl…^ ¿flı »ı. √HÎΉ‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ Õ{fi ¿fl÷Î_ ‰‘ ◊Λ, ’fl_÷ ÿÁ ÷ı‹Î_ ‹A› »ı. ±Î flËÌ ÁÒÏ« —
fiÌ· ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√ ÷◊Î ⁄ÌΩ ÁÎËÏÁ¿˘±ı «_ƒ ’fl flËÌfiı …ı Œ˘À˘√˛ÎŒ˚Á ’ÎÕuÎ ÷ı ‹ Î_ S› fi Îfl ‹˘ÕuÒ · , ’˛›˘√˘ ‹ÎÀıfiÎ_ µ’¿flH΢ ±fiı ’ËÎÕ˘ ÷ı ‹ … ¬Õ¿˘ µ’flÎ_ ÷ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ ÷flÌ¿ı ¿Î‚_‘O⁄ ±Î¿Î fi…flı «Õı »ı, ’fl_÷ ±Î¿Î‹Î_ ÷ÎflÎ ¿ı‹ ÿı¬Î÷Î fi◊Ì ? (…\±˘, ⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘). ‘fl÷Ì ’fl flËÌfiı ±‰·˘¿fi ¿fl˘ ÷˘ flÎÏhÎfi_ ±Î¿Î ÷ÎflÎ…ÏÕ÷ Ωı‰Î ‹‚ı »ı, ÷˘ F›Î_ ±‰fl˘‘¿ ‰Î÷ΉflHÎ fi ˢ› ±ı‰Î «_ƒ ’fl ¿ı‹ fiÏË ? ∂SÀo, ÷ÎflÎ I›Î_ ‰‘ V’WÀ ÿı¬Î‰Î Ωı≥±ı.  ÷Á‰Ìfl˘‹Î_ ±_Ï¿÷˚ ◊›ı·Î «_ƒ›ÎhÎ̱˘fiÎ, ’ËÎÕ˘fiÎ, S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fiÎ ±fiı fl˘‰fl ‰ÎËfifiÎ ’ջΛΠÁÿo÷fl ¿Î‚Î ÂÎ ‹ÎÀı fi◊Ì? «_ ƒ fiΠˉÎflÏË÷ ‰Î÷ΉflH΋Î_ F›Î_ ÁÒ›˝Ï¿flH΢ ’Õı

;fdffgfjf rf+ iffTff yf> ctfl M

I›Î_ Á’ÎÀÌ ±ı¿ÿ‹ ’˛¿ÎÏÂ÷ flËı ±fiı fi ’Õı I›Î_ Ï⁄·¿<· ±_‘¿Îfl ’◊flΛı · ˘ ˢ‰˘ Ωı ≥ ±ı . ÷Á‰Ìfl˘±ı {Ì·ı·Î ’ջΛ΋Î_ ÁΉ ±_‘Îw_ …HÎÎ÷_ fi◊Ì, ⁄·¿ı ÁÒ › ˝ ωw©fiÌ ÏÿÂ΋Î_ »Î_ › Õ˘ ‘flΉ÷Ì S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fiÌ ÁÎ≥Õı ÷¿÷Ì ’HÎ V’WÀ ‰Î_«Ì ¿Λ »ı. ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢fiı ‰ıflω¬ıfl ¿fl÷_ ‰Î÷ΉflHÎ Ωı «_ƒ ’fl fi◊Ì, ÷˘ ±Î‰_ ¿ı‹ ⁄fiı ? ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı ÁÌfifi_ ÂÒÏÀo√ VÀ<ÏÕ±˘‹Î_ ¿flΛ_ »ı, F›Î_ ¤Ò·‹Î_ ⁄ÌΩı ·Î≥À Á˘Á˝ «Î· flËÌ √›˘ ˢ‰˘ Ωı ≥ ±ı ±√fl ÷˘ ’˛ ¿ ÎÂfiÎ_ Ï¿flH΢ ˉΠ¶ÎflÎ ‰ıflω¬ıfl ◊›Î_ ˢ‰Î_ Ωı≥±ı.  S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·‹Î_ ⁄ıÃı·Î ›ÎhÎ̱˘ ÷ı ±_÷ÏflZΛÎfifiÎ fl˘¿ıÀ ±ı „ L…fi ‰Õı «_ ƒ ’fl µ÷›Î˝ . ±ı„L…fifi˘ ◊˛VÀ «_ƒfiÌ Á’ÎÀÌ ÷flŒ ‹_ Õ Î›ı · ˘ Ë÷˘. S› fi Îfl ‹˘ÕuÒ·fiı ÷ıHÎı ±_¿<ÏÂ÷ ⁄˛ı¿ ‹ÎflÌ, ±ıÀ·ı ÷ı ‹˘ÕuÒ· Ë‚‰ı flËÌfiı fiÌ«ı ±ÎT›_. µ÷flÎHÎ Ωı ±Î‰Î Ïfl‰Á˝ ◊˛VÀ ¶ÎflÎ ¿flΛ_ ˢ› ÷˘ ±ı„L…fifiÎ O·ÎVÀ ‰Õı Ï⁄·¿<· fiÌ«ı «_ƒ¤ÒÏ‹ ’fl √˘⁄˘ ¿ı‹ fi ’Õu˘ ? ‘√‘√÷Î O·ÎVÀfi˘ ÁÒÁ‰ÎÀ˘ …ı‰˘ ÷ı‰˘ fi ˢ›, »÷Î_ ±ı V◊‚ı «¿Î‹_ Á©Î_ ¿ı‹ fl«Î›_ fiÏË ? Œ˘À˘√˛ÎŒ˚Á‹Î_ ±ı …B›Î ÷ıfiÎ ±Á· V‰w’ı Ï⁄·¿<· Á’ÎÀ ±fiı Á‹÷‚ ÿı¬Î÷Ì Ë÷Ì.  ±ı’˘·˘-11 fiÎ fiÌ· ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√ı ÷◊Î ±ıÕωfi ±ı„SÕˇfiı «_ƒ ’fl ±‹ıÏfl¿Îfi˘ …ı flÎWÀˇK‰… ¬˘Õu˘ ÷ı ·ËıflΛ »ı ¿ı‹ ? «_ƒ ’fl ˉΠfi◊Ì, ÷˘ K‰…fiı Œfl¿÷˘ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’‰fi ÂÌ flÌ÷ı µÿ˚¤‰ı ? ·Î≥‰ ÀıÏ·¿ÎVÀ‹Î_ Ωı‰Î ‹Y›_ ÷ı‹ Âw±Î÷ı ¿ÎÃÌ ¬˘Õ‰Î‹Î_ ±Î‰Ì I›Îflı ÷˘ K‰…fiÎ ¿Î’Õ‹Î_ ’Õ÷Ì Á‚ ¿ÎÃÌ◊Ì ÁÎ‹Ì Ï¿fiÎfl ÷flŒ ‹˘Ωw’ı ±Î√‚ ‰‘Ì. ÁÎÿÎ ¿ı‹ıflÎ ‰Õı I›Îfl ⁄Îÿ ·ı‰Î›ı·Î ÿflı¿ VÀÌ· Œ˘À˘√˛ÎŒı ’HÎ K‰…fiı Œfl¿÷˘ ⁄÷ÎT›˘. «_ƒ›ÎhÎÎfiÎ ÿΉÎfiı flÏÿ›˘ ±Î’Ì flËı·Î ·˘¿˘fi˘ Á‰Î· ±ı »ı ¿ı ÂÒL›Î‰¿Î‹Î_ ±Î‰_ ÂÌ flÌ÷ı ⁄fiı ?  fiÎÁαı ÊÕ˚›_hÎ flE›ÎfiÎ ’flΉΠ÷flÌ¿ı ⁄ı ·√¤√ Áfl¬Î Œ˘À˘√˛ÎN˚Áfiı ’HÎ ÀÎ_¿Ì ⁄÷Ή‰Î‹Î_ ±ÎT›Î »ı. ⁄Lfiı «_ƒ ’fl ·ı‰Î›Î »ı, …ı‹fiÎ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ‹Î_ ’ËÎÕ »ı. ±ı¿‹Î_ ¿ı‹ıflÎ Á΋ı S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ· »ı, ÷˘ ⁄ÌΩ‹Î_ fi◊Ì. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ‹˘ÕuÒ· ‰√flfi˘ ⁄ÌΩı Œ˘À˘ ·ı„LÕo√ ’Ëı·Î_ ¿ı fl‰ÎfiÎ ◊›Î ’»Ì ÷˘ ·ı‰Î›˘ ˢ› fiÏË. w’flı¬ÎfiÌ º„WÀ±ı ’ËÎÕfiÎ ±Î¿Îfl‹Î_ ¿Â˘ Œfl¿ fi◊Ì. ±_÷fl‹Î_ ’HÎ fiÏË. ⁄ıµ ÷Á‰Ìfl˘‹Î_ ’ËÎÕ ÷ºfi Áfl¬˘ ÿı¬Î› »ı. ±Î◊Ì ‹Îfi‰_ ’Õı ¿ı fiÎÁαı VÀ<ÏÕ±˘‹Î_ ’ËÎÕfi˘ ÁıÀ ⁄fiÎT›˘ ±fiı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ⁄ı ºU›˘ ‹ÎÀı ÷ıfiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ ÷flÌ¿ı ‰Î’fl‰ÎfiÌ ¤Ò· ¿flÌ fiάÌ.

«_ƒfiÌ ¤ÒÏ‹ ’fl “Œfl¿÷Δ ±‹ıÏfl¿fi flÎWÀˇK‰… Á‹ZÎ µ¤ı·˘ ±ıÕωfi ±ı„SÕˇfi

 ±ı¿ ÿ·Ì· ‰‚Ì ’Î»Ì S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fiÎ fl˘¿ıÀ ◊˛VÀfiı ·√÷Ì »ı. ·˘Ï…¿· flÌ÷ı ±ı‹ …HÎΛ ¿ı S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ· ·ı„LÕo√ ¿flı ±ı ‰¬÷ı fl˘¿ıÀ ±ı„L…fi ¶ÎflÎ ’ıÿÎ ◊÷˘ ÁÒÁ‰ÎÀΤ›˘˝ O·ÎVÀ «_ƒfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl fl…¿H΢fiÎ ◊flfiı fiÎ⁄Òÿ ¿flÌ fiάı. ⁄‘Î fl…¿H΢ ∂ÕÌfiı @›Î_› ÿÒfl …÷Î flËı, ±ıÀ·ı ⁄Ë ‹˘ÀÎ «˘÷flŒÌ ±ıÏfl›Î‹Î_ ‹ıÿÎfi ÁÎŒ ⁄fiı. ±Î‹ »÷Î_ fiÌ· ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√ı ›ÎfifiÌ ±Õ˘±Õ F›Î_ ’Ëı·_ ’√·_ ‹Î_Õu_ I›Î_ ‘Ò‚fiÎ ΩÕÎ ◊flı ÷ıfiÌ eÀÏ’˛LÀ ±_Ï¿÷˚ ¿flÌ ·Ì‘Ì. ‹˘ÕuÒ· fi∞¿ ±Î‰Î_ ÷˘ ¿ıÀ·Î_› ’√·Î_fiÌ »Î’ ’ÕÌ, …ı ¬w_ Ωı÷Î_ Â@› … fi◊Ì--±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı I›Î_ ‘Ò‚fi_ ±„V÷I‰ Â@› fi◊Ì.  «_ƒfiÌ ‹·Î¿Î÷ ÿflQ›Îfi ·ı‰Î›ı·Î Œ˘À˘√˛ Î Œ˚ Á ‹Î_ ÁÎËÏÁ¿˘, S› fi Îfl ‹˘ÕuÒ·, ’˛›˘√˘ ‹ÎÀı √˘Ã‰ı·Î_ ÁΑfi˘ ‰√ıflıfiÎ ’ջΛΠÿı¬Î› »ı. ·Î≥À Á˘Á˝ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

35

;fdffgfjf rf+ iffTff yf> ctfl M

±Î ’|Î fi ˢ› ÷˘ 3,00,000 ≥·ı@Àˇ˘fi ‰˘SÀ …ıÀ·Î ωz÷ «Î…˝‰Î‚Î ¿H΢ M≤J‰ÌfiÎ ÷‹Î‹ ∞‰…√÷fiı ¤Ò _ ∞ fiάı . «_ ƒ fiÌ ‹·Î¿Î÷ı …fiÎfl ÁÎËÏÁ¿˘±ı ‰Îfi ±ı·fi ⁄ıSÀfiÌ ±Îfl’Îfl fiÌ¿‚‰Îfi_ ◊Λ, F›Î_ ÷ı±˘ ∞‰÷Î flËÌ Â¿ı fiÏË. ÁÎflÎ_ — «_ƒfiÎ Á‹Îfi‰ ’˛‰ÎÁ˘ ›˘Ω›Î fi◊Ì. «_ ƒ ’flfiÎ fl˘¿ÎHÎ ⁄Îÿ fiÌ· ±Î‹˝VÀˇ˘√ Ó fiÎ ÷◊Î ±ıÕωfi ±ı„SÕˇfifiÎ S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·ı (Ï⁄fi…wflÌ ’ΛÎfiı «_ƒ ’fl … «_ƒ ’fl ±‹ıÏfl¿Ì K‰… ¬˘ÕÌ flËı·Î fiÌ· ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√ ±fiı ±ıÕωfi ±ı„SÕˇfifiÌ ÷Á‰Ìfl, …ı‹Î_ ±ı„SÕˇfifiÎ ÷∞fiı) Àı¿-±Î"Œ ¿›* I›Îflı ¿‹ÎLÕ ‹˘ÕuÒ·‹Î_ ’ջΛÎfiÎ …flÎ …\ÿÎ ÿı¬Î÷Î ±ıL√·ı ±fiı¿ ·˘¿˘fiı √Ò_«‰ÎÕ΋Î_ fiÎ¬Ì ÿÌ‘Î flËÌfiı «_ƒfiÌ ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿flÌ flËı·Î ‹Î≥¿· ÷flÌ¿ı Ωı ±ı¿‹ÎhÎ ÁÒ›˝ ˢ› ÷˘ Á˙fiÎ ¿˘Ï·LÁı ÷ıfiÎ Œ˘ÀÎ ’ÎÕuÎ Ë÷Î. ¨«ı «Õ÷Î S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fi_ fl˘¿ıÀ ±ı„L…fi ’ջΛΠ±ı¿‹ı¿fiÌ Á‹Î_÷fl ’◊flΉΠ«Î· Ë÷_, ÷˘ ’»Ì Œ˘À΋Î_ ±„BfiÏ¬Π¿ı‹ ÿı¬Î÷Ì fi◊Ì ? ±Î√fiÎ ·⁄¿ÎflÎ … Ωı≥±ı, ’HÎ Œ˘À˘√˛ÎŒ˚Á‹Î_ ’ջΛ˘ A √Λ⁄ ˢ› I›Î_ ¿ı‹ ‹ÎfiÌ ·ı‰_ ¿ı fl˘¿ıÀ «Î· Ë÷_ ±fiı ÷ıfi˘ ◊˛VÀ S›fiÎfl ÁÌ‘˘ ˢ› ÷˘ ’ջΛ˘ B hÎÎ_Á˘ »ı. ‹˘ÕuÒ·fiı ¤˛‹HοZÎ΋Î_ CÎÒ‹÷Î ¿‹ÎLÕ ‹˘ÕuÒ· ÷flŒ ±Îfl˘ËHÎ ¿flÎ‰Ì flè΢ Ë÷˘?

«_ƒ ¬Õ¿˘fiı ·Î√ı‰‚√ı »ı I›Î_ Á‘Ì ±ı Á_’ı÷flÎ_ ’HÎ «_ƒ ’fl ±ı¿ÃÎ_ ±ı¿‹ı¿◊Ì ◊˘ÕÎ ‹ÌÀfl ±_÷flı ⁄ı ·Î≥À Á˘Á˝ √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ˢ› I›Îflı … ¿flΛÎ_ fi Ë÷Î_. ±Î ÷¿ÛfiÎ Á‹◊˝fi‹Î_ Â_¿Î¬˘fl˘±ı 1967 fiÎ ‰Ê˝fi˘ ’˛Á_√ ±Î‰_ ⁄fiı. «_ƒ ’fl ÷˘ ±ı Â@› fi◊Ì, ÀÎ_@›˘ ¿ı F›Îflı fiÎÁÎfiÎ ÷I¿Î·Ìfi Ïfi›Î‹¿ı µS¿Î ÷flÌ¿ı ¬flÌ ’Õı·Î «_ƒ¬Õ¿˘fiÎ_ ‹ÎÀı Ï⁄fiÁ‹Î_÷fl ’ջΛΠfiÎÁαı ÁıQ’·˘ ¢‘Ì ¿Îœ‰Î ‹ÎÀı ÿÏZÎHÎ ‘˛‰ ¬_ÕfiÌ ‹·Î¿Î÷ ·Ì‘Ì Ë÷Ì. ±ÎÏÿ¿Î‚‹Î_ VÀ<ÏÕ±˘‹Î_ ±ı¿ ¿fl÷Î_ ‰‘ Œ˚·Õ·Î≥À «_ƒ ’fl ◊›ı·Î ‹˘ÀÎ µS¿Î’Î÷˘ ‰¬÷ı ¿ıÀ·Î¿ ¬Õ¿˘fiÎ À<¿ÕÎ ±_÷ÏflZÎ ÷flŒ µ»Y›Î Ë÷Î. ±_÷ÏflZ΋Î_ ·Î¬˘ ›Î ¿fl˘Õ˘ ‰Ê˝ √Ω›Î* ’»Ì ±‹¿ À<¿ÕÎ M≤J‰ÌfiÌ ‰Î’flÌ Ë˘‰Îfi_ ÁÒ«‰ı »ı.  ±Î’HÎÌ M≤J‰ÌfiÌ Œfl÷ı fi Î ·’ıÀ‹Î_ ±ÎT›Î. Ïfi…˝fi ±fiı ¤ıÓ¿Îfl ±ı‰Î ÿÏZÎHÎ ‘˛‰ ’fl …ı À<¿ÕÎ ’À¿Î›Î ÷ı±˘ I›Î_fiÎ ⁄ŒÛV÷Îfi‹Î_ …ı‹fiÎ ÷ı‹ ’ÕÌ flèÎÎ. ⁄˛ÎµfifiÌ ÀÌ‹ı ±Î‰Î fi‹ÒfiΠ¢‘Ì megnetosphere /« _ ⁄ ¿Ì› ‹_ Õ ‚‹Î_ ±fi ø ‹ı 3,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl ±fiı ¿ÎœuÎ ±fiı «_ƒ›ÎhÎα˘ ›˘Ω›ÎfiÎ ’flΉÎw’ı ÷ı‹fiı fl…^ ¿›Î˝. ωiÎÎfi…√÷ı 15,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı ‰Îfi ±ı·fi ÷ı‹fi˘ ÿΉ˘ ÁΫ˘ ‹ÎfiÌ ·Ì‘˘, ¿ı‹ ¿ı ¬Õ¿˘ ÁΫı … «_ƒfiÎ Ë÷Î. «_ƒfiÎ Á‹Îfi‰ ’˛‰ÎÁ˘fiı ⁄˘√Á ΩËıfl ¿fl÷Ì ÿ·Ì·˘ ±Î‹ ¿<· ‹‚Ìfiı ÿÁı¿ ⁄ıSÀ ¿Ëı‰Î÷Î ⁄ı ±ºU› ’|Î »ı, …ı±˘ Á˙fl ’‰fifiÎ ¤Îflı ‰Ì…¤Îfl ‘flΉ÷Î …ıÀ·Ì »ı. ⁄‘Ì ±ı¿oÿflı ÷¿Û⁄© ±fiı À¿˘flÎ⁄_‘ …HÎΛ ÷ı‰Ì »ı. ¿˘‹fi ÁıLÁ ΩıÕı ¿H΢fiı fl˘¿Ì M≤J‰ÌfiÌ Á∞‰V≤„WÀfiı flZÎHÎ ÷ı‹fi˘ ‹ı‚ ÁflÁ flÌ÷ı ⁄ıÁÌ Ω› »ı. ±ı¿ Á‰Î· Ωı ¿ı ◊›Î ‰√fl flËı÷˘ fi◊Ì. ±Î’ı »ı. (…\±˘, fiÌ«ıfi˘ ÕΛÎ√˛Î‹). ‹ÎfiÌ ·˘ ¿ı fiÌ· ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√ ÁÏË÷ 12 ±‹ıÏfl¿fi˘±ı ‰ÎV÷‰‹Î_ «_ƒ ’fl ·ı„LÕo√ fiˢ÷_ ¿›*, ’fl_÷ ±ı‰_ ÷ı Â_ ¿ÎflHÎ ±Î‰Ì ’Õu_ ¿ı …ıfiı ·Ì‘ı Á‹Îfi‰ ’˛‰ÎÁ˘ ›˘Ω›Îfi_ fiÎÀ¿ fl«‰_ fiÎÁÎ ‹ÎÀı …wflÌ ⁄L›_ ? «_ƒ›ÎhÎÎ ’˛I›ı Â_¿Î ÿά‰÷Î ·˘¿˘fi˘ …‰Î⁄ ±ı »ı ¿ı 1950-60 fiÎ ±flÁÎfi˘ ‹Îˢ· ÷ÎΩı ¿flÌ …\±˘. flÏ›ÎfiÎ ÁÎQ›‰Îÿ ÷ı‹… ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ‹ÒÕ̉Îÿ ‰E«ı flÁοÁÌ Ω‹Ì Ë÷Ì. flÏ›αı 1957 ‹Î_ ’Ëı·˘ ÁıÀı·Î≥À «ÕÎ‰Ì ±‹ıÏfl¿Îfiı {Î_¬_ ’ÎÕÌ ÿÌ‘_. 1959 ‹Î_ «_ƒfiÌ ‹·Î¿Î÷ ·ıfiÎfl ’˛◊‹ ±_÷ÏflZΛÎfi flÏ›Îfi_ Ë÷_. 1961 ‹Î_ ’Ëı·Î ±_÷ÏflZΛÎhÎÌfiı ’HÎ flÏ›αı M≤J‰Ì Œfl÷ı ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ‹˘¿S›˘. ±‹ıÏfl¿Î ÿfl ‰¬÷ı ⁄ÌΩ fi_⁄flı flèÎ_, ±ıÀ·ı ’˛‹¬ Fˢfi ¿ıfiıÕ̱ı 1960 36 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

;fdffgfjf rf+ iffTff yf> ctfl M

fi˘ ÿÁ¿˘ ’Òfl˘ ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ ±‹ıÏfl¿fi ›ÎhÎÌfiı «_ƒ ’fl ‹˘¿·‰Îfi˘ Ëo¿Îfl ¿›˘˝. ÿÁ¿Îfi˘ ·√¤√ »ıÕ˘ ±Î‰‰Î ·ÎB›˘ I›Î_ Á‘Ì ‹ı‚ fi ’Õu˘, ±ıÀ·ı fiÎÁαı ÊÕ˚›_hÎ CÎÕÌ ¿ÎœuÎ ‰√fl »^À¿˘ fi flè΢. ±Î ⁄‘Î ‹tα˘ ⁄Ë ÁË… flÌ÷ı ‹√…‹Î_ ŒÌÀ ⁄ıÁÌ Ω› ±ı‰Î »ı, ±ıÀ·ı ‰Ê˘˝ ’»Ì ±Î…ı ’HÎ «_ƒ›ÎhÎα˘ ±‹¿ ‰√˝fiÌ º„WÀ±ı Â_¿ÎfiÎ ¿oÕ΂Π‰Õı CÎıflΛı·Ì »ı. ≥LÀflfiıÀ ‰Õı ◊÷Î ±ÎÿÎfi’˛ÿÎfi ¶ÎflÎ ÷˘ ±ı Â_¿Î ±˘fl ’˛ÁflÌ »ı. fiÎÁÎ ’ÎÁı ¬·ÎÁÎ ‹Î√÷Ì ‰ı⁄ÁÎ≥Àfi˘ flÎŒÕ˘ ŒÎÀu˘ »ı. ‰ÎV÷ω¿÷Î ±ı »ı ¿ı fiÎÁÎfiı ‰E«ı ·ÎT›Î ‰√fl ‹ÎhÎ ‰ˆiÎÎÏfi¿ flÌ÷ı ¬·ÎÁÎ ±Î’˘ ÷˘ ÷ı‹fiÌ Á΋ı ±ı¿ı› ‹t˘ À¿Ì ¿ı ÷ı‹ fi◊Ì. ÏÁyÎfiÌ ⁄Ì∞ ÁÎ≥Õ ÷flÌ¿ıfi˘ ÿflı¿ ¬·ÎÁ˘ ‰ÎflÎŒfl÷Ì Ωı≥±ı —
«_ƒfiÌ ‹·Î¿Î÷ ÿflQ›Îfi ·ı‰Î›ı·Ì ÷Á‰Ìfl˘‹Î_ ±‰¿ÎÂÌ ÷ÎflÎ fi ÿı¬Î‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Á‹…‰_ ‹U¿ı· fi◊Ì. «_ƒ ’fl Ïÿ‰Á ˢ› ±ı‰ı ‰¬÷ı I›Î_ ·ı„LÕo√ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ±Î‹ ÷˘ Ïÿ‰Áı ’HÎ I›Î_ ±Î¿Î O·ı¿ ⁄˘ÕÛ …ı‰_ ¿Î‚_ ˢ›, ¿ı‹ ¿ı ÁÒ›˝Ï¿flH΢fiı ω¬ıflÌ ±Î¿ÎÂfiı ‘˘‚¿Î÷_ ¿flÌ ÿı‰Î ‹ÎÀı «_ƒ ’fl ‰Î÷ΉflHÎ fi◊Ì. Ïÿ‰Áı ’HÎ ¿Î…‚CÎıflÎ flËı÷Î ±Î¿Î‹Î_ ÷ÎflÎ V’WÀ ÿı¬Î‰Î Ωı≥±ı. ±·⁄kÎ, Œ˘À˘√˛ÎŒ‹Î_ ÷ı‹fiÎ_ À’¿Î_ ±_Ï¿÷˚ ◊Λ fiÏË, ¿ı‹ ¿ı «_ƒfiÌ Á’ÎÀÌ, S›fiÎfl

flÏ›ÎfiÎ Á˘›{ ›Îfi‹Î_◊Ì ·ı‰Î›ı·Î ±‰¿ÎÂÌ Œ˘À˘√˛ÎŒ‹Î_ V’ıÁ ÂÀ·fiÎ_ ÷ı‹… ±‰¿Î‹◊¿ ‹ÌflfiÎ_ ŒÌ«Á˝ ¿ı‹ıflαı ⁄flÎ⁄fl {ÌS›Î_ »ı, ’HÎ ‹›Î˝Ïÿ÷ ±ı@V’˘{flfiı ¿ÎflHÎı ÷Îflα˘ ±_Ï¿÷˚ ◊≥ Â@›Î fi◊Ì

‹˘ÕuÒ·, ’˛›˘√˘fiÎ_ ÁΑfi˘ ±fiı «_ƒ›ÎhÎÌ ’˘÷ı ÷ı…V‰Ì ’˛¿Î Ëı «¿«Ï¿÷˚ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ¿ı‹flı Îfi˘ ±ı@V’˘{fl ÀÎ≥‹ ⁄Ë ±˘»˘ flά‰˘ …wflÌ ⁄fiı. ±ı@V’˘{fl ·Î_⁄_ ±Î’˘ ÷˘ Œ˘À΋Î_ ÁŒıÿ ‘Î⁄Î_ ÏÁ‰Î› ¿Â_ ÿı¬Î› fiÏË. ÿflı¿ «_ƒ›ÎhÎ̱ı ’˘÷ÎfiÎ ¿ı‹ıfl΋Î_ ’˛¿Î ±·’{·’ ’Òfl÷˘ … ’˛‰ıÂı ±ı flÌ÷ı ÁıÏÀo√ ¿›*, ‹ÎÀı ’˛‹ÎH΋Î_ {Î_¬Î ÷ÎflÎfiÎ_ Ï‹Ïfi À’¿Î_ ÏŒS‹ ’fl ±_Ï¿÷˚ ◊‰Îfi˘ «ÎLÁ fi flè΢. ’˛¿Î ‹…⁄ ¿Ì¿Ìfiı fiÎfiÌ-‹˘ÀÌ ¿flÌ ΩHÎ÷Ì ‹Îfi‰±Î_¬ ’HÎ ¿ı‹ıflÎfiÌ …ı‹ ¿Î›˝ ⁄Ω‰ı »ı. ±Î◊Ì V’ıÁ ÂÀ· ¶ÎflÎ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕÌ ±‰¿Î‹◊¿fi_ ⁄Î_‘¿Î‹

¿flfiÎflÎ ›ÎhÎ̱˘ Ëo‹ıÂÎ_ ¿Ëı÷Πˢ› »ı ¿ı ‹◊¿fiÎ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ‹Î_ ÷ı‹fiı ¿Î‚_ ±_÷ÏflZÎ ÿı¬Î› »ı, ’HÎ ±˘»Î ¿ı ‹K›‹ ’˛¿ÎÂfiÎ ÷ÎflÎ fiÏË. ±‰¿Î‹◊¿fiÌ ÷Á‰Ìfl˘‹Î_ › ÷ÎflÎ ’¿ÕÎ÷Î fi◊Ì. Á_ÏZÎM÷‹Î_ ‰Î÷ ±ıÀ·Ì ¿ı ¿ı‹ıflÎfi_ …ı ±ı’«˝fl «_ƒ›ÎhÎÌ ÁÎËÏÁ¿˘±ı √˘ÃT›_ ±ı ÁıÏÀo√ ‹…⁄ ‘fl÷Ì ’fl◊Ì flÎÏhÎfiÎ ±Î¿ÎÂfiÌ ÷Á‰Ìfl˘ ’ÎÕ˘ ÷˘ ±ı‹Î_ ’HÎ ÷ÎflÎ Ωı‰Î ‹‚ı fiÏË.  ˉı ⁄ÌΩı Á‰Î· — Œ˘À˘√˛ÎŒ˚Á‹Î_ ÿı¬Î÷Î ’ջΛΠÁÿo÷fl ¿Î‚Î ÂÎ ‹ÎÀı fi◊Ì ? …‰Î⁄ — ‰Î÷ΉflHÎ fi ‘flΉ÷˘ «_ƒ ±I›_÷ ’˛¿ÎÏÂ÷ »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÁÒ›Ï˝ ¿flH΢ ‰Õı ±Ï¤Êı¿ ’΋÷Ì ÷ıfiÌ Á’ÎÀÌfi˘ ’flΉ÷˝fiÎ_¿ ¬ÎVÁ˘ »ı. ¬Õ¿˘, ’◊flÎ, ¿Î_¿flÎ, ‘Ò‚ ‰√ıflı ÷ı‹fiÎ ’fl ±Î’Î÷ ◊÷Î_ Ï¿flH΢fiı ÏflŒ˚·ı@À ¿flı »ı, …ı ’ˆ¿Ì ±‹¿ Ï¿flH΢ S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fiÌ »Î_›ÕÎ‰Î‚Ì Á’ÎÀÌfiı ÷ı‹… ±‹¿ Ï¿flH΢ ’ջΛÎfiı ÁËı… ±…‰Î‚Ì ‹Ò¿ı ÷ı‹Î_ ±Îç›˝ fi◊Ì. CÎHÎÎ Œ˘À΋Î_ ÷˘ «_ƒ›ÎhÎ̱˘fiÎ ’ջΛΠ¬ÿ S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ· ¶ÎflÎ ◊›ı·Î ÏflŒ˚·ı@Âfi ‰Õı {Î_¬Î ’˛¿Î‰΂Π⁄L›Î »ı.  µ÷flÎHÎ ‰¬÷ı S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fiÎ fl˘¿ıÀ ±ı„L…fifi˘ O·ÎVÀ ±ı‰˘ ΩıflÿÎfl fiˢ÷˘ ¿ı «_ƒfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ÷ı √˘⁄˘ ’ÎÕÌ ÿı. Z΋÷ÎfiÌ º„WÀ±ı fl˘¿ıÀfi˘ ◊˛VÀ 10,000 fl÷·fi˘ ˢ‰Î »÷Î_ “À«Õεfi”fiÎ Á‹›ı Œ@÷ 3,000 fl÷· …ıÀ·˘ flά‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ±ı„L…fifi_ fi΂«_ 2,300 «˘flÁ ∫«fi_, ‹ÎÀı ’˛I›ı¿ «˘flÁ ∫«ı ’ÒflÎ ÿ˘œ fl÷·fi_ ’HÎ ÿ⁄ÎHÎ ÁΩ˝ › fiÏË. µ’flÎ_ ÷ ÂÒL›Î‰¿Î‹Î_ ˉÎfiÎ ±¤Î‰ ‰E«ı O·ÎVÀ ⁄Ë …·ÿÌ «˘÷flŒ ’˛ÁflÌ Ω›, ±ıÀ·ı ÿ⁄ÎHÎ ±˘fl CÎÀÌ …‰Î ’΋ı. ’ÏflHÎ΋ı «_ ƒ fiÌ Á’ÎÀÌ ’fl √˘⁄˘ ’Õ‰Îfi˘ Á‰Î· fi flè΢.  ±ı’˘·˘-11 fiÎ fiÌ· ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√ı ÷◊Î ±ıÕωfi ±ı„SÕˇfiı ¬˘Õı·˘ ±‹ıÏfl¿fi ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

37

;fdffgfjf rf+ iffTff yf> ctfl M

flÎWÀˇ K ‰… ˉÎflÏË÷ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ·Ëı fl Λ˘ ¿ı ‹ ? ⁄ı ¿ÎflH΢ Ë÷Î_ . fiΛ·˘fifi˘ K‰… Œ˘„SÕo√ Ë÷˘. ∂¤Ì ¿ÎÃÌ ÷ı‹… ±ÎÕÌ ·_⁄Î÷Ì ÿÎ_ÕÌ ’HÎ Œ˘„SÕo√ Ë÷Ì, …ıfiÌ fl«fiÎ Àˇ Î „L{VÀfl flı Ï Õ±˘fiÎ ±ıÏfl±· …ı‰Ì Ë÷Ì. ±ı¿ ÀuÒ⁄ ⁄Ì∞ ’˘·Ì ÀuÒ⁄‹Î_ ±fiı ⁄Ì∞ ÀuÒ⁄ hÎÌ∞ ’˘·Ì ÀuÒ⁄‹Î_ Á‹Î‰ı ’Î‹Ì Ω› ±ı ’˛¿Îflfi˘ œÎ_«˘ Ë÷˘. ±Î‹˝VÀˇ˘Ó√±ı„SÕˇfiı K‰…fiÌ ±ÎÕÌ ÿÎ_ÕÌfiı ¬ıÓ«Ì ·_⁄Î‰Ì I›Îflı fiΛ·˘fifi˘ Œ˘„SÕo√ K‰… ÷ı ÁÎ◊ı ¬ÒS›˘. ⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı ÷ı‹HÎı ÿÎ_ÕÌfiı »ı¿ Á‘Ì ¬ıÓ«Ì fiˢ÷Ì, ±ıÀ·ı K‰…‹Î_ Á‚ flËÌ …‰Î ’΋Ì. ÿÎ_ÕÌfiı ±˘fl ¬ıÓ«Ì Â¿Î› ÷ı ‹ Ë÷Ì, ’fl_ ÷  K‰… ΩHÎı ·Ëı fl Î÷˘ ˢ› ±ı ‰ ˘ ÿı ¬ Ή Ωı ÷ Î_ ÁÎËÏÁ¿˘±ı ÷ıfiı ±ı … „V◊Ï÷‹Î_ flËı‰Î ÿÌ‘˘. ÿı¬Î‰ fiı«fl· Ë÷˘. K‰… ¬˘Õ÷Ì ‰¬÷ı ÷ıfiÌ fiÌ«·Ì Ï¿fiÎfl ‹˘Ωw’ı ¿ı‹ Á‚‰‚Ì ±ı‰Î ’˛ffifi˘ …‰Î⁄ ±ı »ı ¿ı …‹Ìfi‹Î_ ⁄flÎ⁄fl ¬˘Á‰Î ‹ÎÀı ¿ÎÃÌfiı VøÒfiÌ …ı‹ CÎ‹Î‰˘ I›Îflı K‰…fiÎ ¿Î’Õ‹Î_ V’_ÿfi˘ ’ıÿÎ ◊›Î ‰√fl flËı fiÏË. ·À¿÷Î

38 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

«_ƒ›ÎhÎ̱ı ·Ì‘ı·Î ’˛◊‹ Œ˘À΋Î_ S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ· ÿı¬Î› »ı, F›Îflı ⁄ÌΩ‹Î_ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ÷ı √Λ⁄ ◊›_ ¿ı Œ˘À˘ ÁËı… …\ÿÎ ±ıL√·ı ·ı‰Î›˘ »ı

’ÕÿÎfiÎ ÕÎ⁄Î »ıÕÎfiı Ë·⁄·Î‰˘ I›Îflı ‹˘ΩfiÌ ·› ø‹Â— ±Î√‚ ‰‘Ì …‹HÎÎ »ıÕı ’ˢӫı ¿ı fiÏË ? ±Î‹Î_ ˉÎfi˘ ·ı‹ÎhÎ ŒÎ‚˘ fi ˢ›, ⁄·¿ı ’ÕÿÎfi_ ¿Î’Õ ’˘÷ı ÷fl_√˘fi_ ¿Îfl¿ ⁄fiı.  ±ı¿ ’ËÎÕfiÎ ⁄ı Œ˘Àα˘ ‰E«ıfi_ ÁÎQ› ’HÎ Á‹∞ ¿Λ ±ı‰_ »ı. ’˛◊‹ Œ˘À΋Î_ ¿ı‹ıflÎ Á΋ı S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ· ÿı¬Î› »ı, ÷˘ ⁄ÌΩ‹Î_ fi◊Ì. ±ÎfiÎ ¬·ÎÁÎ ‹ÎÀı ±ıÀ·_ K›Îfi‹Î_ flËı ¿ı «_ƒ ±ı «_ƒ »ı--M≤J‰Ì fi◊Ì. M≤J‰Ìfi_ CÎ| ‰Î÷ΉflHÎ ÿÒflfiÎ_ ¤˙√˘Ï·¿ Ï«é˘fiı ÁËı… {Î_¬Î_ ¿flÌ ÿı »ı. {Î_¬’fiÌ ‹ÎhÎÎ ±fiÁÎfl ‹Îfi‰±Î_¬ ÷ı Ï«é˘fiÎ ±_÷flfi˘ @›ÎÁ ‹ı‚‰ı »ı. (±·⁄kÎ, Ï«é˘fi_ ÿı¬Ì÷_ ¿ÿ ’HÎ ±ı Ïø›Î‹Î_ ÁËΛ¤Ò÷ ⁄fiı). «_ƒ ’fl ˉΠfi◊Ì, ‹ÎÀı ±Ï÷ ÿÒflfiÌ ±Î¿ÚÏ÷ ’HÎ I›Î_ ±ı¿ÿ‹ V’WÀ ±fiı Áflı¬ ÿı¬Î› »ı. ±_÷fl ¿ıÀ·_ ÷ıfi˘ ±ÕÁ|˘ ¿ÎœÌ ¿Î÷˘ fi◊Ì. «_ƒ›ÎhÎÌ ±ı ’HÎ fi ¿ËÌ Â¿ı ¿ı ±ı¿Îÿ ‹ÌÀfl T›ÎÁfi˘ ¬Õ¿ 100 ‹ÌÀfl »ıÀı ±Î‰ı·˘ »ı ¿ı 100 ‹ÌÀfl T›ÎÁfi˘ ¬Õ¿ 10 Ï¿·˘‹ÌÀfl ÿÒfl »ı. ⁄ı¿√˛ÎµLÕfiÎ ’ËÎÕfiı Áfl¬˘ ÿı¬ÎÕ÷Î ⁄ı Œ˘ÀÎfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ◊›_ ±ı‰_ ¿ı «_ƒ›ÎhÎ̱ı ’Ëı·˘ Œ˘À˘ ¬ıÓE›˘ I›Îflı S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ· 20-30 ‹ÌÀfl »ıÀı Ë÷_. Œ˘À˘√˛ÎŒ‹Î_ ÷ı ‹˘ÕuÒ· Á‹Î‰ı ’ÎQ›_. «_ƒ›ÎhÎÌ I›Îfl ’»Ì ◊˘ÕÎ Ï¿·˘‹ÌÀfl ÕÎ⁄ı ¿ı …‹HÎı ¬V›˘ ±fiı ⁄ÌΩı Œ˘À˘ ·Ì‘˘. V◊ÎfiÎ_÷fl ÷ıHÎı fi∞‰Î ±_Âı ¿›* Ë÷_, ±ıÀ·ı perspective/ºU›¤ÒÏ‹¿Î‹Î_ Œfl¿ ’Õu˘ fiÏË. ωÂıÊ‹Î_ ’ËÎÕ ⁄Ë »ıÀı Ë÷˘. ’ÏflHÎ΋ı ⁄Lfiı Œ˘À΋Î_ ⁄ı¿√˛ÎµLÕ Áfl¬_ ±ÎT›_. ±Î ÁΛ„LÀÏŒ¿ «˘¬‰Àfiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ ±ı ÿΉÎfiı flÏÿ›˘ ±Î’‰˘ ’Õı ¿ı fiÎÁαı ±‹ıÏfl¿Î ¬Î÷ı … @›Î_¿ ‹Òfi ·ı„LÕo√fi_ »^’Ì flÌ÷ı ÂÒÏÀo√ ¿›* ±fiı ÷ı ‹ÎÀı ’ËÎÕfi˘ ÁıÀ ⁄fiÎT›˘.  µ÷flÎHÎ ‰¬÷ı S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fiÎ ÁÒÁ‰÷Î O·ÎVÀ ‰Õı I›Î_ «_ƒfi_ ‘ÒÏ‚›_ ‹ıÿÎfi ÁÎŒ fi ◊‰Îfi_ ±fiı ⁄Î…\fiÌ ÷Á‰Ìfl‹Î_ ÿı¬Î› »ı ÷ı‹ ‹˘ÕuÒ· ’ÎÁı fl…¿H΢fiÎ ◊fl‹Î_ «_ƒ›ÎhÎÌfiÌ eÀÏ’˛LÀ ’Õ‰Îfi_ flËV› Â_ ? ±Î‹Î_ flËV› …ı‰_ ¿Â_ fi◊Ì. ŒflÌ ‰¬÷ ›Îÿ ±’Ή‰Îfi_ ¿ı «_ƒ ±ı M≤J‰Ì fi◊Ì. µÿÎËflHÎ ÁÎ◊ı ‰V÷„V◊Ï÷ ’΋‰Î ‹ÎÀı «_ƒfiÌ ‘Ò‚fiı ⁄ÿ·ı ±ËŸ ‘fl÷Ì ’fl … flËı·˘

;fdffgfjf rf+ iffTff yf> ctfl M

CΙfi˘ ·˘À ¿S’Ì ·˘ ±fiı fl˘¿ıÀ ±ı„L…fifiÎ ÁÒÁ‰ÎÀÎfiı ⁄ÿ·ı e_¿ ‰Õı ¿Î‹ ·˘. e_¿ ‹Î›Î˝ ’»Ì ·˘ÀfiÎ ⁄ÎflÌ¿, Œ˘flÎ ¿H΢ ∂Õı ±fiı ¿ıÀ·˘¿ Á‹› ∂Õ÷Î flËÌ ÿÒfl Á‘Ì ’ˢӫı, ’fl_÷ ±ı ’˛‰ÎÁ ÷ı±˘ ±Î’⁄‚ı ¬ıÕ÷Î fi◊Ì. e_¿◊Ì ‘¿ı·Î÷Ì Ë‰Î ÷ı‹fiı ÿÒfl ÷ÎHÎÌ Ω› »ı. ˉÎflÏË÷ «_ƒ ’fl fl…¿H΢fi_ ±ı‰_ ·Î_⁄_ V◊ÎfiÎ_÷fl ◊Λ ¬w_ ? ’˛ffi … flËı÷˘ fi◊Ì. ‹Î_Õ 54”” T›ÎÁfiÎ ±ı„L…fifiÌ e_¿ ‹ÎhÎ ±ıÀ·Î ÁÌÏ‹÷ ±ıÏfl±Î‹Î_ …ı‹fiı V’Âı˝ ±ı … fl…¿H΢ V◊ÎfiÎ_÷fl ’΋ı--±fiı ÷ı±˘ S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fiÌ ’ÏflÁÌ‹Î ±˘‚_√Ìfiı ¬ÎÁ ÿÒfl Ω› fiÏË. ∂SÀo, ⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı ∂Õı·Ì ÷ı ‘Ò‚fi˘ ◊fl S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fiÌ ÷tfi fi∞¿ ⁄Î{u˘ ±fiı I›Î_ «_ƒ›ÎhÎ̱˘fiÎ_ ’√·Î_fiÌ ‹Ë˘fl ‰‘ V’WÀ flÌ÷ı ·Î√Ì.  «_ƒ ’fl ÿı¬Î÷Î ’ջΛΠ±ı¿‹ı¿fiÌ Á‹Î_÷fl/parellel fi ˢ› ÷ı V‰Î¤Îω¿ ‰Î÷ »ı. ◊˛Ì-ÕΛ‹ıLÂfi· ºU›fi˘ Œ˘À˘ À< ÕΛ‹ıLÂfi‹Î_ ¬ıÓ«˘ I›Îflı ±ı‰_ … ⁄fiı. ºU›¤ÒÏ‹¿Î/ perspective ⁄ÿ·Î›Î ‰√fl flËı fiÏË. V’WÀÌ¿flHÎ ‹ÎÀı ⁄Î…\fiÌ ±Î¿ÚÏ÷ …\±˘. ∂¤Î ’˘{‹Î_ ⁄ı ‹ÎHÎÁ˘fiÎ_ ÂflÌfl ⁄ı  ¿ ’flV’flfiı ±fi·ZÎÌ Á‹Î_÷fl »ı, ’fl_÷ ÷ı‹fiÎ ’ջΛΠfiÏË. ’ջΛΠÁÒ›˝fiı ±Î¤ÎflÌ »ı, ‹ÎÀı ±ËŸ ’HÎ ·Î≥À Á˘Á˝ ⁄ı fi◊Ì. ±ı¿ … »ı. ‹Îfi˘ ¿ı Â_¿Î¬˘fl˘ ¿Ëı »ı ÷ı‹ ⁄˘√Á «_ƒ›ÎhÎÎfiÎ VÀ<ÏÕ±˘ ÂÒÏÀo√ ‰¬÷ı ⁄ı ·Î≥À Á˘Á˝ ‰’flΛÎ, ÷˘ ÿflı¿ «_ƒ›ÎhÎÌfiÎ ⁄ı ’ջΛΠfl«Î‰Î Ωı≥±ı--±◊ν÷˚ ¿<· ‹‚Ìfiı «Îfl ’Õ»Î›Î Ë˘‰Î Ωı≥±ı. ÷Á‰Ìfl˘‹Î_ ±¿ı¿ ¿ı‹ ÿı¬Î› »ı ? ±Îfi˘ …‰Î⁄ Â_¿Î¬˘fl˘ ’ÎÁı fi◊Ì.  M≤J‰ÌfiÎ ‰Îfi ±ı·fi ⁄ıSÀfi_ ’˛¬fl flıÏÕ±ıÂfi «_ƒ›ÎhÎ̱˘ ‹ÎÀı ∞‰·ıHÎ fỉÕı ±ı ÿΉ˘ ’HÎ ‹ÎfiÌ Â¿Î› fiÏË. ±Î ⁄ıSÀfiı ÷ı±˘ ’˘HÎÎ ¿·Î¿‹Î_ ’Îfl ¿flÌ √›Î ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ‹…⁄Ò÷ ‘Î÷fiÎ ⁄fiı·Î ±ı’˘·˘›Îfi‹Î_ ÷ı±˘ ÁÌ·⁄_‘ flèÎÎ. ¿˘≥ Ω÷fi_ flZÎHÎ fi ‘flΉ÷Î ›ÎhÎÌfi_ ±ı ⁄ıSÀ‹Î_ …wfl Q≤I› ◊Λ, ’HÎ «_ƒ›ÎhÎ̱˘ ÷ı‹fiÎ ¿˘ÂıÀ˘‹Î_ ÁflÏZÎ÷ Ë÷Î. «_ƒfiÌ ‹·Î¿Î÷ ’»Ì Àı¿-±Î"Œ ¿flfiÎfl S›fiÎfl ‹˘ÕuÒ·fi_ fl˘¿ıÀ ±ı„L…fi ‘‹‘‹÷_ ˢ‰Î »÷Î_ ±„BfiϬΠÿı¬Î÷Ì fi Ë÷Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ıfi_ ⁄‚÷HÎ ’fl_’flÎ√÷ Ï¿Á‹fi_ fi Ë÷_. ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ËÎ≥ÕˇÎÏ{fi ÷◊Î ±Î"„@ÁÕÎ≥{fl (’˛ÎHΉΛ ±Î’fiÎfl ’ÿÎ◊˝) ÷flÌ¿ı ÕÎ≥fiÎ≥Àˇ˘…fi ÀıÀˇ˘@ÁÎ≥Õ ‰’flΛÎ_ Ë÷Î_. ⁄Lfiı ¿ıÏ‹¿SÁ ±ı‰Î_ »ı ¿ı …ı‹fi˘ ‹ı‚Î’ ±Î’‹ı‚ı ÿËfiÏø›Î Âw ¿flÌ ÿı, ’fl_÷ ±Î√fi˘ ÿı¬Ì÷˘ ¤Õ¿˘ ’ıÿÎ ◊Λ fiÏË.

«_ƒ¬Õ¿˘ ÿÏZÎHÎ ‘˛‰ ¬_Õ ’fl ±ı¿ÃÎ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ÷ı ÿΉ΋Î_ ÷J› ¿ıÀ·_ ? ±ËŸ ÷ı‹fi˘ …J◊˘ K›Îfi‹Î_ ·˘. «_ƒ›ÎhÎÎ ¶ÎflÎ ¿<· 382 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·Î «_ƒ¬Õ¿˘ ‹ı‚‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ±Î_¿Õ˘ ⁄Ë ‹˘À˘ »ı. µS¿ÎfiÎ V‰w’ı ‘fl÷Ì ’fl ±Î… Ïÿfi Á‘Ì …ı «_ƒ¬Õ¿˘ ËÎ◊ ·ÎB›Î »ı ÷ı‹fi_ ¿<· ‰…fi ’ÒflÎ 30 Ï¿·˘√˛Î‹fi_ ’HÎ fi◊Ì. ωiÎÎfi̱˘ ÿÏZÎHÎ ‘˛‰ ¬_Õfiı ‰Ê˘˝ ◊›ı ¬Ò_ÿÌ flèÎÎ »ı, »÷Î_ flÕuάÕuÎ fi‹ÒfiÎ ’HÎ ¤ÎB›ı … ËÎ◊ ·Î√ı »ı. ¿<· ’fl‰Ã˘ … ‹Î_Õ 30 Ï¿·˘√˛Î‹fi˘ ˢ› I›Î_ 382 Ï¿·˘√˛Î‹ ¬Õ¿˘ ±ÎT›Î @›Î_◊Ì ? V’WÀ ‰Î÷ »ı ¿ı

«_ƒ ÏÁ‰Î› ⁄Ì…ı @›Î_›◊Ì fiÏË. «_ƒ›ÎhÎÎfiı ⁄fiΉÀÌ ÃflΉ÷Î_ ÿÁ ¿ÎflH΢fiÎ_ ÿÁ ÏfiflοflH΢ ±ÎM›Î_ ⁄Îÿ »ı S ·ı ⁄Î¿Ì flËı ÷ ˘ ‹ t ˘ ’HÎ ⁄Ë ‹Ëk‰fi˘ »ı. «_ƒ›ÎhÎÎfiÎ ’˛˘…ı@À ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿fi Áfl¿Îflı 30 ±⁄… ÕÎ"·fl ¬«a fiÎA›Î, …ı Ë¿Ì¿÷ı fi ¬«Î˝›Î ˢ› ÷˘ ·˘¿÷Î_Ïhο ÿı‹Î_ ÷ıfi˘ ÏËÁÎ⁄ ¬Îfi√Ì flËÌ Â¿ı fiÏË. ωiÎÎfi̱˘, ±ı„L…Ïfi±fl˘, Àı„@fiÏ›fi˘ ‰√ıflı◊Ì ‹Î_ÕÌfiı «_ƒ›ÎhÎ̱˘ ÁÏË÷ ·√¤√ 4,00,000 …HÎαı ÷ı ’˛˘…ı@À‹Î_ ¤Î√ ·Ì‘˘. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ±ÎÀ·Ì ‹˘ÀÌ Á_ A ›Î‹Î_ ·˘¿˘fiı ÊÕ˚ › _ h ÎfiÎ Ë‹flÎ{ ⁄fiΉ‰Îfi_ ¿ı ’»Ì ÊÕ˚›_hÎ ±_√ı ÷ı‹fiı ±_‘Îfl΋Î_ flά‰Îfi_ Â@› fi◊Ì. «_ƒ›ÎhÎÎfi_ ¿ıÀ·_¿ ∞‰_÷ ’˛ÁÎflHÎ ±Î"VÀˇıÏ·›Î◊Ì ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_, F›Îflı fiÎÁÎfiÎ_ ⁄ÌΩ_ ¤ÒÏ‹‹◊¿˘ V◊ÎÏfi¿ ‹ÿÿ ‰Õı V’ıfi …ı‰Î ÿı¢‹Î_ ¿Î‹√ÌflÌ ⁄Ω‰÷Î_ flèÎÎ_. «_ƒ›ÎhÎÎ Ωı fiÎÁαı fl«ı·_ fiÎÀ¿ ˢ› ÷˘ ±ı ÿı¢‹Î_ ÷ıfiÌ ’˘· ¬ÒS›Î ‰√fl flËı ¬flÌ ? Á˙◊Ì ‹˘ÀÌ ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı flÏ›αı ’˘÷ÎfiÎ_ ‰ÌΩb ÁΑfi˘ ‰Õı ÿflı¿ «_ƒ›ÎhÎÎfi_ ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ¿›*. ¿o≥ ’HÎ Â_¿ÎV’ÿ …HÎΛ_ ˢ÷ ÷˘ ÷ı ±‹ıÏfl¿Î Á΋ı ¿Î√Îfl˘‚ ‹«ÎT›Î ‰√fl flËı÷ fiÏË. ±Î ⁄‘Ì ‰‚÷Ì ÿ·Ì·˘ Ã˘Á ˢ‰Î »÷Î_ ±ıÀ·_ fi˘Ó‘Ì flά˘ ¿ı «_ƒ›ÎhÎα˘ ’˛ I ›ı ‹_ Õ Î›ı · Ì Â_ ¿ ÎfiÌ ÁÎ" › ¿ÿÌ ±ÎCÎÌ’Î»Ì ◊Λ ÷ı‹ fi◊Ì. ±Îfi_ ¿ÎflHÎ »ı. ωfl˘‘‹Î_ ±fiı ÷flŒıH΋Î_ …ı ’flΉΠfl…^ ¿flΛ ÷ıfiı Á΋Á΋Π’Z΢ ‹ÎL› flά÷Î fi◊Ì. ’flΉÎfiÌ V‰Ì¿ÚÏ÷ ‰√fl ¿ıÁfi˘ fỉıÕ˘ fi ±Î‰ı, ‹ÎÀı “«_ƒ›ÎhÎ̱˘ ¬flı¬fl «_ƒ ’fl √›Î Ë÷Î?” ±ı ’˛ffi ±ı‰fl√˛Ìfi flËı‰Îfi˘ »ı.á ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

39

Lnufdafz jiff;f

snztfgff ] sf<5flzf>8~;f4 h[ dffgfjfJtf dff8[ zf>8 8] sf<5fl afgiff fi‰Ì ¿flΛı·Ì ¢‘fiÌ fi¿· ◊÷Ì fl˘¿‰Î Á_¢‘¿˘ ¿Î"’ÌflÎ≥À Ëı ÷ıfiı ÁflÏZÎ÷ flάı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ fl˘Ï…_ÿÎ ∞‰fifiÌ ¿ıÀ·Ì¿ «Ì…‰V÷±˘fi_ “›flı¿Î!” Á_¢‘¿˘±ı ¿<ÿfl÷fiÌ …ı ÷ı ¿ÚÏ÷±˘fiÌ fi¿· ‹ÎflÌfiı ¿›* »ı. ±Î flèÎ_ ¿ıÀ·Î¿ “÷ŒÕΉı·Î” ±Î≥ÏÕ±Î{fi_ Ï·VÀ--

ÿÏfi›Î¤flfiÎ ·˘¿˘ ‹ÎÀı ÿˆÏfi¿ ∞‰fifiı ÁËı… ‰‘ Áω‘Î…fi¿ ⁄fiΉ÷˘ ±ı‰˘ ’˛Á√ _ 1948‹Î_ ⁄L›˘ ¿ı …ı ‰Ê˘˝ ⁄Îÿ Ëfl¿÷‹Î_ ⁄fl¿÷ …ı‰˘ ’fl‰Îfl ◊‰Îfi˘ Ë÷˘. Ëfl¿÷ …ıfiı fiÕÌ ±fiı ⁄fl¿÷ ’HÎ …ıfiı ‹‚Ì ±ı F›˘…˝ ÿ ‹ıjη fi΋fiÎ ±ı„L…Ïfi±flfi_ flËıÃÎHÎ „V‰I{fl·ıLÕfiÎ Õ<_√fl΂ ’˛ÿı‹Î_ Ë÷_. Ï¿Îflfi˘ ÷ıfiı ¢¬, ±ıÀ·ı CÎHÎÌ ‰Îfl ’˘÷ÎfiÎ ¿>÷flÎ ÁÎ◊ı …_√· ÷flŒ fiÌ¿‚Ì ’Õ÷˘ Ë÷˘. ±ı¿ Ïÿ‰Á »˘Õ-‰ı·ÎfiÌ √Ì« {ÎÕÌ ‰E«ı ‹…· ¿ÎM›Î ⁄Îÿ ÷ı ’λ˘ Œ›˘˝ I›Îflı ¿>÷flÎfi_ w_»ÕÎ_‰Î‚_ ÂflÌfl burdock ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î ¤Î_√flÎfiÎ ‰√˝fiÎ_ ÷Î_÷HÎÎÿÎfl ⁄Ì… ‰Õı ¤fl«¿ Ë÷_. w_»ÕÎ_ ’fl ±fiı¿ ÷Î_÷HÎαı ’˘÷ÎfiÎ ËÒ¿ …ı‰Î_ Àıfl‰Î_ ‰Õı ’¿Õ …‹Î‰Ì Ë÷Ì ±fiı ÷Î_÷HÎÎ ÁÎ◊ı ΩıÕÎHÎ ‘flΉ÷Î_ ⁄Ì… ’HÎ ¤ı√Τı√ «˘ÓÀuÎ_ Ë÷Î_. ¤Î_√flÎfiÎ ‰√˝fi_ ÂÎjÎÌ› fi΋ ¿Q’˘{ÌÀÌ »ı. ¿Î‚Ì∞flÌfi˘ ’HÎ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı. ±Î ‰√˝fiÎ »˘Õ ’˘÷ÎfiÎ_ ⁄Ì…

‰ıSø˘ ’|Ìfi˘ ¢‘¿ F›˘…˝ ÿ ‹ıjη

40 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

…_√·Ì ’˛ÎHÎÌ ¿ı œ˘fl ¶ÎflÎ Œı·Î‰ı »ı. ⁄Ì… Œfl÷ıfiÎ ÷Î_÷HÎÎfi˘ »ıÕ˘ ËÒ¿fiÌ …ı‹ ‰‚ı·Î ˢ› »ı. …fiΉflfiÎ w_»ÕÎ_‹Î_ ±ı ËÒ¿ ¤flΛΠ⁄Îÿ »˘Õ◊Ì ‹@÷ ◊÷Î ⁄Ì…fiı ’HÎ ·Î_⁄Ì Á‰ÎflÌfi˘ ·Î¤ ‹‚ı »ı ±fiı …fiΉfl ⁄Õ˘˝¿fiı ÿÒfl Á‘Ì ’ˢӫÎÕÌ ÿı. ‰_‰ı·˘ ±Î√‚ ‘’Ή‰Î ‹Î√÷Î »˘Õfiı ‹˘À˘ ·Î¤ ±ı ‹‚ı ¿ı ±‹¿ ωV÷Îfl‹Î_ ÿΉÎfi‚ ¿ı ’»Ì ∞‰Î÷…L› fl˘√«Î‚˘ Œı·Î› ÷˘ ⁄ÌΩ ωV÷Îfl‹Î_ ¬Ì·ı·Î »˘Õfi_ ±„V÷I‰ (Áfl‰Î‚ı ‰_  ‰ı · ˘) Ωı ¬ ‹Î› fiÏË.

snztfgff ] sf<5flzf>8~;f

‰fiV’Ï÷fiÌ CÎHÎÌ ¬flÌ „V’ÏÁÁ Ωı ¬ ‹fiı ±Î‰Ì flÌ÷ı ‹˘ÀÎ ±ıÏfl±Î‹Î_ ‰ËıÓ«Ì ÿı÷Ì Ë˘› »ı. ‰fiV’Ï÷…√÷ ±ıÀ·ı … ¿fl˘Õ˘ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ‰¬÷˘‰¬÷ ¿< ÿ fl÷Ì ±Î’Ïkα˘ ‰ıÃuÎ »÷Î_ ±Î… Ïÿfi Á‘Ì fiÎ⁄Òÿ ◊›_ fi◊Ì. ¿˘≥ ⁄Ì∞ T›„@÷ ˢ÷ ÷˘ @·Î"{-±’ — ⁄Õ˘˝¿fiÎ_ ’˘÷ÎfiÎ ¬flÕΛı·Î ¿>÷flÎfiı «˘A¬˘ ÷Î_÷HÎÎfi˘ (µ’fl) ±fiı ‰ıSø˘fiÎ_ ÷Î_÷HÎÎ_fi˘ ¿flÌ ‰Î÷ ¤Ò·Ì Ω÷, ’HÎ F›˘…˝ ÿ ‹ıjηfi_ Ïÿ‹Î√ Ëo‹ıÂÎ_ ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√fiÎ Àˇı¿ ’fl «Î·÷_ Ë÷_. ⁄Õ˘˝¿fiÎ_ √˘‚οÎfl ⁄Ì…‰Î‚Î_ ÷Î_÷HÎÎfiı ÁÒZ‹ÿ½¿ ›_hÎ fiÌ«ı ±‰·˘@›Î ’»Ì ÷ıHÎı ω«Î›* — ⁄ı «ÌΩıfiı ’flV’fl ΩıÕÌ ÿı‰Î ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı ›˘…ı·Ì ¿fl΋÷fiı fl˘…‰’flÎÂfiÌ ¿ıÀ·Ì¿ «ÌΩı‹Î_ ¿Î‹ı ·√ÎÕÌ Â¿Î› ¿ı fiÏË ? ΩıÕ‰ÎfiÌ ⁄Î⁄÷ı ¿ıÀ·Ì¿ ±√‰Õ˘ ÿ ‹ıjη ’˘÷ı fl˘…ıfl˘… ±fi¤‰÷˘ Ë÷˘. ⁄ÒÀfiÌ ÿ˘flÌ ‰Îfl_‰Îfl ⁄Î_‘‰Ì ±fiı »˘Õ‰Ì ’Õ÷Ì Ë÷Ì. ¿ıfi‰ÎÁfiÌ ËıLÕ⁄ı√fi˘ ’|˘ ⁄¿·‹Î_ ’fl˘‰‰Îfi˘ ◊÷˘ Ë÷˘. »hÎÌ ⁄_‘ ¿›Î˝ ⁄Îÿ ¿Î’Õ Œfl÷Ì ÏflÏ⁄fi’|Ì ‰ŸÀ‰Î ‹ÎÀı fiÎfiÌ ±‹◊Ì ¿ÕÌ‹Î_ ËÒ¿ ¤flΉ‰Îfi_ ±fiı ‰flÁÎÿ ’ՉΠ‹Î_Õı I›Îflı ¿Îœ‰Îfi_ ’HÎ ¿Î‹ …flÎ ¿>◊_ Ë÷_. ≥·ı„@Àˇ¿· ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√ ¤HÎı·˘ F›˘…˝ ÿ ‹ıjη …L‹Ω÷ ¢‘¿ Ë÷˘. ⁄Õ˘˝¿fiÎ_ ÷Î_÷HÎΉ΂Î_ ⁄Ì… ÷’ÎÁ÷Ì ‰¬÷ı ÷ıHÎı ‹Î¿Û ¿›* ¿ı ⁄Ì… √˘‚οÎfl ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ±‹¿ ÷Î_÷HÎÎ … œ˘flfiÎ_ ¿ı ‰fiı«fl ’˛ÎHÎÌfiÎ_ w_»ÕÎ_ ΩıÕı Á_’¿Û‹Î_ ±Î‰÷Î Ë÷Î, ±ıÀ·ı ’¿Õ ‰Ëı·Ì‹˘ÕÌ »^ÀÌ …÷Ì Ë÷Ì. (±Î‹ı› »^À‰Ì Ωı≥±ı--fiÏË÷fl ⁄Ì… ¬flÌ fi ’Õı ±fiı ⁄Õ˘˝¿ »˘Õfi˘ Œı·Î‰˘ ◊‰Î fi ’΋ı.) ÿ ‹ıjηfi˘ Ëı÷ …\ÿ˘ Ë÷˘. ËÒ¿‰Î‚Î ÷Î_÷HÎÎ √˘‚ ‰V÷fiÌ Œfl÷ı ˢ› ±ı ¿fl÷Î_ Œ˚·ıÀ Á’ÎÀÌ ’fl ˢ› ÷˘ ‰‘ Á_A›Î‹Î_ ¤ÌÕΛ ±fiı ’¿Õ ¿Á˘¿ÁfiÌ ⁄fiı. ¿<ÿfl÷fiÌ fi¿·w’ı ÷Î_÷HÎÎ ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ‰Î’flÌ Â¿Î÷˘ ±ı¿‹ÎhÎ ’ÿÎ◊˝ fiΛ·˘fi Ë÷˘. fiΛ·˘fifiÌ Â˘‘ 1937 ‹Î_ ◊›ı·Ì, ’HÎ ⁄ÌΩ ωr›© ÿflQ›Îfi ±‹ıÏfl¿fi ·U¿flı ÷ıfiÎ ’˛˘Õ@Âfifi˘ ⁄‘˘ …J◊˘ ’˘÷ÎfiÎ ‹ÎÀı ±fi΋÷ fl¬ÎT›˘ Ë÷˘. Ï¿Îfl ‰¬÷ı ÿ ‹ıjηfiı ¤Î_√flÎ ‰√˝fiÎ ⁄Õ˘˝¿fi˘ ±fi¤‰ ◊›Îfi_ ±fiı ÷ı ’»Ì ‹√…‹Î_ ⁄kÎÌ ◊›Îfi _ ‰Ê˝ 1948 Ë÷_. fiΛ·˘fi I›Îflı Á · ¤ ⁄fi‰Î ‹Î_ Õ u _ Ë÷ _ . fiΛ·˘fifiÎ flıÁÎfiı ËÒ¿fi_ V‰w’ ±Î’÷Ì ‹ÂÌfi ’˛˘ÁıÁ ¢‘‰Î‹Î_ Ωı ¿ı ‰Ê˘˝

fiÌ¿‚Ì √›Î_. ÿ ‹ıjηı ±_÷ı …ı ’˛˘ÁıÁ fiyÌ ¿flÌ ÷ı‹Î_ flıÁÎfiı ‘Î÷fiÌ Á‚Ì Œfl÷ı ·’ıÀÌ Á‚Ìfiı √fl‹ ¿flΛ ±ıÀ·ı flıÁÎfi˘ √ÎÏ‚›˘ ÷ˆ›Îfl ◊÷˘ Ë÷˘, …ıfiı ‰E«˘‰« ¿ÎM›Î ⁄Îÿ ±¿ı¿ ËÒ¿ ⁄fi÷Îı Ë÷Îı. ±ı¿ Á’ÎÀÌ ’flfiÎ ±Î‰Î Á_A›Î⁄_‘ ËÒ¿ ÁÎ‹Ì ÷flŒfiÌ Á’ÎÀÌ ’flfiÎ_ Á_A›Î⁄_‘ w_»ÕÎ_‹Î_ ¤ÌÕΛ, ±ıÀ·ı ’˛›Ifi’Ò‰˝¿ ¬ıÓ«‰Î‹Î_ fi ±Î‰ı I›Î_ Á‘Ì ⁄ı Á’ÎÀ̱˘ ŒflÌ »^ÀÌ ’Õı fiÏË. F›˘…˝ ÿ ‹ıjηı ’˘÷ÎfiÌ fi‰Ì ’˛˘Õ@À ‹ÎÀı 1955 ‹Î_ ’ıÀLÀ ±Ï‘¿Îfl˘ ‹ı‚T›Î ±fiı ’˛˘Õ@Àfi_ fi΋ Velcro/‰ıSø˘ flÎA›_. ±ı¿ Á’ÎÀÌ Velvet …ı‰Ì w_»ÕÎÿÎfl ±fiı ⁄Ì∞ Crochet ›Îfiı ËÒ¿ …ı‰Ì, ‹ÎÀı ÿflı¿ ÂOÿfiÎ ’˛◊‹ hÎHÎ ±ZÎfl˘ Ωı Õ Ì ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ±Î…ı ‰ı S ø˘fi˘ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

41

snztfgff ] sf<5flzf>8~;f

Œı·Î‰˘ V’˘À˚Á ˝ ÂÒ{◊Ì ‹Î_ÕÌfiı V’ıÁ ÂÀ· Á‘Ì ◊›˘ »ı ±fiı ÁıÓ¿Õ˘ Ω÷fiÎ_ ¿Î›˘˝fiı ÷ıHÎı Áfl‚ ¿flÌ ÿÌ‘Î_ »ı. (V’ıÁ ÂÀ·‹Î_ ‰’flÎ÷Î ±ı ‹ÀÌÏfl±·fi_ ¿<· ZÎıhÎŒ‚ 64,000 «˘flÁ Áı „ LÀ‹ÌÀfl »ı . ) ÕÎ"@Àfl˘ O·Õ ’˛ıÂfl ‹Î’÷Ì ‰¬÷ı ⁄ΉÕÎ ’fl …ı ’|˘ ‰ŸÀı ÷ıfiÎ ’fl ‰ıSø˘fiÌ VÀˇÌ’ ˢ› ±fiı Ωω˝¿-7 fi΋fi_ …ı ’Ëı·_ ¿ÚÏh΋ xÿ› ⁄L›_ ÷ı‹Î_ ’HÎ ‰ıSø˘ »ı. ±Î …√÷T›Î’Ì øÎ_Ï÷fi˘ ‹Îfi‰∞‰fi‹Î_ ◊›ı·˘ ’ıÁÎfl˘ Ωı÷Î_ ‹ÎfiÌ fi ¿Λ ¿ı 1948 ‹Î_ „V‰I{fl·ıLÕfiÎ F›˘…˝ ÿ ‹ıjηfiı ÁΉ ±Î¿„V‹¿ flÌ÷ı ◊›ı·˘ ±fi¤‰ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı …‰Î⁄ÿÎfl ⁄L›˘. ⁄Ì∞ flÌ÷ı Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ‰ıSø˘fiÎ ±ÎωW¿Îflfi˘ Á˘±ı Á˘ À¿Î ›Â ÿ ‹ıjηfiÎ ¬Î÷ı ‹Î_ÕÌ Â¿Î› ÷ı‹ fi◊Ì. ¿< ÿ fl÷fi _ ›˘√ÿÎfi ÷ı ‹ Î_ ‹˘À< _ »ı . ≥…fiıflÌfiÎ ZÎıhÎı ¿<ÿfl÷ ⁄ı ’ √Î ≥…fiı fl ˘ ¿fl÷Î_ Ëo‹ıÂÎ_ ±Î√‚ flËÌ »ı ±fiı ‹Îfi‰Ω÷ı ÁıÓ¿Õ˘ ±ÎωW¿Îfl˘ ‹ÎÀı ÷ı fi Ì ‹ÎhÎ fi¿· ¿flÌ »ı . …√÷fiÌ 4,00,000 Ω÷fiÌ ‰fiV’Ï÷±˘, 9,50,000 „V’ÏÁÁfiÎ_ ∞‰ÕÎ_, 81,000 Ω÷fiÎ_ Â_ ¬ -»Ì’·Î_ , 9,900 „V’ÏÁÁfiÎ_ ’ZÎ̱˘, 30,000 ’˛¿ÎflfiÌ ‹Î»·Ì±˘, 5,400 ’˛¿ÎflfiÎ V÷L›‰_ÂÌ ’˛ Î HÎ̱˘ ‰√ı fl ı ±ı „ L…Ïfi±Ïfl_ √ fiÎ fi‹ÒfiÎ »ı. ±Î ’ˆ¿Ì ¿ıÀ·Î_›fiÎ ⁄_‘ÎflHÎfiÌ ¿ı ⁄Λ˘·˘Ï…¿· Ïø›ÎfiÌ Àı@fi˘·˘Ï…¿· ¿Î"’Ì ¶ÎflÎ ‹Îfi‰Ω÷ı CÎHÎÎ ±ÎωW¿Îfl˘ ¿flÌ ’˘÷ÎfiÎ fi΋ı «ÕÎT›Î »ı. ‰Ê˘˝◊Ì ±Î‹ ⁄fi÷_ ±ÎT›_ »ı. ±ı¿ …^fi˘ Ï¿VÁ˘ ÷ÎΩı ¿fḻı. ω@À˘Ïfl›Î ·Ì·Ì fi΋fiÎ …·… »˘Õfi_ ±Lfi¿>ÀfiÎ ◊΂ …ı‰Î ±Î¿Îflfi_ ’Î_ÿÕ<_ ‹Ëk΋ 2.44 ‹ÌÀflfiÎ (8 ŒÌÀfiÎ) T›ÎÁfi_ ˢ› »ı. ⁄ˢ‚˘ T›ÎÁ ±fiı 4.67 «˘flÁ ‹ÌÀflfi_ 42 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

(50 «˘flÁ ŒÌÀfi_) ZÎıhÎŒ‚ Ωı÷Î_ ±ı ’Î_ÿÕ<_ ·«Ìfiı ⁄ı‰Õ ◊‰_ Ωı≥±ı, ’HÎ Ë¿Ì¿÷‹Î_ ±ı ±ı¿Îÿ ¤Ò·¿Îfi_ ‰…fi ¬‹Ì ·ı »ı. ±Î ‹…⁄Ò÷Ì ÷ıfiÌ fiÌ«·Ì Á’ÎÀ̱ı √Ò_◊Λı·Ì fiÁ˘fiÎ Á_¿ÌHν fiıÀ‰¿Ûfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ω@À˘Ïfl›Î ·Ì·Ì ‹ÎÀı ÷ı ’Î_Á‚ÌfiÌ √fl… ÁÎflı »ı. ⁄Î¿Ì ’Î_ÿÕ<_ Ω÷ı ±yÕ flËÌ Â¿ı ±ı‰_ fi◊Ì. ω@À˘Ïfl›Î ·Ì·ÌfiÎ …·… »˘Õ ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌ ÿflQ›Îfi ¤Îfl÷fiÌ …ı‹ Ï⁄˛ÀfifiÎ_ ’HÎ ⁄ÎıÀÏfi¿· √ÎÕÛLÁ‹Î_ ω¿ÁΉΛÎ_ Ë÷Î_. ±ı¿ ‹˘À<_ µzÎfi Õ⁄aÂΛfl‹Î_ Ë÷_, …ıfi˘ Ïfi›Î‹¿ ΩıÁıŒ ’ı@VÀfi ω@À˘Ïfl›Î ·Ì·ÌfiÌ ΩHÎı ¿ı fiÁıfiÁ ’Îfl¬Ì «Ò@›˘ Ë÷˘. ≥. Á. 1851 ‹Î_ ·_Õfi ¬Î÷ı ±˙z˘Ï√¿ øÎ_Ï÷fiı ±fi·ZÎÌ Ï‰r‹ı‚˘ ¤fl‰Îfi_ fiyÌ ◊›_ I›Îflı ÷ı‹Î_ ¤Î√ ·ıfiÎfl 14,000 ’˛ÿ½¿˘ ‹ÎÀıfiÎ ±ÎÏ·ÂÎfi ⁄Î_‘¿Î‹fi_ ¿Î›˝ ΩıÁıŒ ’ı@VÀfifiı Á˘Ó’‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ¿o≥¿ fi‰_ ¿flÌ ÿı¬ÎՉΠ‹Î√÷Î ’ı@VÀfiı ω@À˘Ïfl›Î ·Ì·Ìfi_ “±ÎÏ¿ÛÀı@«fl” ⁄ıÃ<_ ±’fiÎ‰Ì ·Ì‘_. ∫À-«ÒfiÎfiı ⁄ÿ·ı ¿Î«fiÌ ≥‹Îfl÷ ÷ıHÎı ⁄Î_‘Ì, …ı ÏøVÀ· ’ı·ıÁ ÷flÌ¿ı ΩHÎÌ÷Ì ⁄fiÌ. ωrfiÌ ±Ω›⁄Ì fi_. 8 ÷flÌ¿ı ’HÎ A›ÎÏ÷ ’΋Ì. ±Î ÂÌ‹Ëı· 564 ‹ÌÀfl (1,850 ŒÌÀ) ·Î_⁄˘ Ë÷˘. ¨«Î≥ 33 ‹ÌÀfl (108 ŒÌÀ) Ë÷Ì ±fiı Œı·Î‰˘ 92,000 «˘flÁ ‹ÌÀfl (9,90,000 «˘flÁ ŒÌÀ) …ıÀ·˘ Ë÷˘. ⁄Î_‘¿Î‹‹Î_ ‰’flΛı·Î ¿Î«fi_ ZÎıhÎŒ‚ 84,000 «˘flÁ ‹ÌÀfl (9,00,000 «˘flÁ ŒÌÀ) Ë÷_. ∫À-«ÒfiÎfiı ⁄ÿ·ı ¿Î« ‰Õı ⁄fiı·_ ±Î‰_ √_Ω‰fl ⁄Î_‘¿Î‹ À¿ı fiÏË, ⁄·¿ı ¬ÿ ¿Î«fiı À¿‰Î ‹ÎÀı ±Î‘Îfl Ωı≥±ı. ω@À˘Ïfl›Î

ω@À˘Ïfl›Î ·Ì·ÌfiÎ ’Î_ÿÕÎfiÌ ’λ·Ì ⁄Î…\ (ÕÎ⁄ı), …ıfiÌ ¿<ÿfl÷Ì ÏÕ{Î≥fifi_ ±fi¿flHÎ ΩıÁıŒ ’ı@VÀfiı (µ’fl) ·_ÕfifiÎ Ω…fl‹Îfi ÏøVÀ· ’ı·ıÁfiÎ (fiÌ«ı) ⁄Î_‘¿Î‹‹Î_ ¿›*

snztfgff ] sf<5flzf>8~;f

·Ì·ÌfiÌ fiÁ˘fiÎ ¿Î"’ÌÀ<-¿Î"’Ì ±ı‰Î ·˘¬_ÕÌ fiı À ‰¿Û ¶ÎflÎ ¿Î«fiı ±Î‘Îfl ‹‚Ì flè΢ ±fiı 1936 ‹Î_ ¤›Îfi¿ ±Î√ ·Î√Ì I›Î_ Á‘Ì ÏøVÀ· ’ı·ıÁ Á·Î‹÷ flè΢. ÿflQ›Îfi ±_√˛ıΩı±ı ⁄ıÓ√·˘flfiÎ ·Î· ⁄Î√ ¬Î÷ı ±ı‰_ … ⁄Î_‘¿Î‹ fiÎfiÎ ’Λı ¿›*, …ı Ë∞ Á·Î‹÷ »ı . ω@À˘Ïfl›Î ·Ì·ÌfiÌ ÏÕ{Î≥fifi _ ±fi¿flHÎ ±‹¿ ›fl˘’Ì ÿı¢±ı ’HÎ ¿›* »ı. ΩıÁıŒ ’ı@VÀfi …ı‰˘ ⁄˘Àı Ï fi¿· √ÎÕÛ fi fi˘ ΩıÁıŒ ‹˘Ïfi›ı±ı (…‹HÎı) ⁄ÌΩı @›ÒflıÀfl ΩıÁıŒ ÁÎ√±Îfl˘ ’˛¿ÎflfiÎ flıÏ√V÷ÎfiÌ ◊˘flfiÌ fl«fiÎ ‹ ˘ Ï fi › ı / M o n i e r ÷’ÎV›Î ⁄Îÿ fl…^ ¿flı·Î_ fi΋fi˘ ¡ı L « Ë÷˘. ‰ˆiÎÎÏfi¿ ÷ÎflH΢fiı ±Î‘Îflı ‰fiV’Ï÷fiÌ ¿< ÿ fl÷Ì 1885‹Î_ ⁄Î_‘‰Î‹Î_ fl«fi΋Î_ ÷ı fi ı √Ëfi ±Î‰ı·_ ˢ‹ ≥LU›˘flLÁ Ïÿ·«V’Ì Ë÷Ì. ±ı¿ ¿o’fiÌfi_ ⁄Ë‹Î‚Ì ‹¿Îfi Á‰Î· ÷ıfiı ŒflÌ ŒflÌfiı ◊›Î ¿fl÷˘ ¿ı ’Î÷‚Ì ¿ÎÃÌfiÎ »˘Õ ’HÎ ΩıÂÌ·Î ’‰fi‹Î_ ⁄À¿÷Î fi ˢ‰Îfi_ ±fiı ’Î_ÿÕÎ_, Œ‚˘, Õ>_ÕÎ ÷◊Î ÿÎ_ÕÌfi˘ ¤Îfl ¬‹Ì ·ı÷Πˢ‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ? ÿÎ. ÷. ‹¿Î≥fiÎ 1.5 ‹ÌÀfl (5 ŒÌÀ) ¨«Î »˘ÕfiÌ ¿ÎÃÌ ‹Î_Õ ÿ˘œ Áı„LÀ‹ÌÀfl ΩÕÌ Ë˘› ±fiı ‹Ëk΋ ±Îà Õ>_ÕÎ_fi_ ÷ıfiÎ ’fl ‰…fi ˢ›, »÷Î_ ’‰fi Á΋ı ÷ı »˘Õ ‹«¿ ±Î’ı fiÏË. ¨«Î≥‹Î_ 17 ‹ÌÀfl (56 ŒÌÀ) Á‘Ìfi˘ ◊÷˘ ÁÎ√±Îfl˘ ’˛¿Îflfi˘ ◊˘fl ÷˘ ΩıÁıŒ ‹˘Ïfi›ıfiı ‰‘ ±Îç›˝…fi¿ ·ÎB›˘. flıÏ√V÷ÎfiÌ ÷˘ŒÎfi ‰E«ı ’HÎ ±ı ◊˘fl ±Õ̬‹ flËı÷˘ Ë÷˘. ’ZÎ̱˘ ÷ı‹Î_ ’˘·ÎHÎ ¬˘÷flÌfiı ±Î‰ÎÁ fl«ı ÷˘› ⁄Î_‘¿Î‹ Ωı¬‹Î÷_ fiˢ÷_. ±Î ‹…⁄Ò÷Ìfi_ flËV› ΩHΉΠ‹ÎÀı ΩıÁıŒ ‹˘Ïfi›ı±ı ÁҿΛı·Î ◊˘flfi_ ’˘VÀ ‹Î"ÀÛ‹ ¿flÌ ±Î_÷Ïfl¿ fl«fiÎ ÷’ÎÁÌ I›Îflı ±ı@Á-flı …ı‰_ ºU› fi…fl Á΋ı ±ÎT›_. ∂¤Î ÷ı‹… ±ÎÕÎ ŒÎ≥⁄flfi_ Ω‚_ ±_ÿfl¬Îfiı Ωı‰Î ‹Y›_, …ıfiı ÁÎ√±Îfl˘ ’˛¿ÎflfiÎ ±ı »˘Õfi_ ±„V◊‹Î‚¬_ ¿Ë˘ ÷˘ «Î·ı. ‹¿Î≥fiÎ »˘ÕfiÌ ÿÎ_ÕÌ‹Î_ ’HÎ ±ı … fl«fiÎ Ë÷Ì. ŒÎ≥⁄fl ±ıÀ·ı ¿ı flıÁÎ »˘Õfiı ‰fl÷Î÷Î ÷HÎΉfiı ‰ıÃÌ ·ı÷Î Ë÷Î, ‹ÎÀı ÀıLÂfi‹@÷ flËı÷Î ±ÎÁ’ÎÁfiÎ ÏËVÁ΋Î_ ¤_√ÎHÎ ’Õ÷_ fi Ë÷_. ΩıÁıŒ ‹˘Ïfi›ı±ı 1867 ‹Î_ ¿flı·Î ◊˘flfiÎ ±‰·˘¿fiı …ı øÎ_Ï÷Á…˝¿ ¢‘fiı …L‹ ±ÎM›˘ ÷ı ¿≥ ? ±·⁄kÎ, Ïfl≥LŒ˘VÕÛ ¿Î"LøÌÀfiÌ, …ıfiÎ ‰Õı ¿flÎ÷Î ⁄Î_‘¿Î‹‹Î_ ±ı¿·_ ¿Î"LøÌÀ ‰’flÎ÷_ fi◊Ì. ¿Î"LøÌÀfiÌ ‰E«ı VÀÌ·fiÎ ÁÏ‚›Îfi_ ËÎÕÏ’_…fl √˘Ã‰ı·_ ˢ› »ı. ¿Î"LøÌÀ ±fiı VÀÌ· ±ı¿⁄ÌΩfiÎ_ ’Òfl¿ »ı. ¿˘Q’˛ıÂfifiÌ Z΋÷΋Î_

¿Î"LøÌÀ «ÕÌ Ω›, ’fl_÷ ÷ÎHÎÁ΋J›˝‹Î_ ±ı ¿Î«_ ’Õı »ı. VÀÌ· ¬ÎVÁ_ ÀıLÂfi ¬‹Ì ·ı, ‹ÎÀı ¿Î"LøÌÀ ‰E«ı VÀÌ·fiÎ ÁÏ‚›ÎfiÌ Ï√˛Õfi˘ ⁄_ÿ˘⁄V÷ ¿›˘˝ ˢ› ÷˘ ⁄Î_‘¿Î‹ ÃÁ˘ÃÁfiÌ ‹…⁄Ò÷Ìfi_ ⁄fiı. ±Î øÎ_Ï÷¿ÎflÌ ÏÁ©Î_÷ (◊ıL¿˚Á À< ◊˘fl) ’˛¿Î‹Î_ ±ÎT›˘ I›Î_ Á‘Ì ¿Î"LøÌÀfiÎ_ ⁄Ë‹Î‚Ì ‹¿Îfi˘ ±ıÀ·ı ¿ı V¿Î›Vøı’Á˝ «HΉÎfiÌ ¿S’fiÎ ’HÎ ¿flÌ Â¿Î÷Ì fi Ë÷Ì, ’HÎ ¿<ÿfl÷fi_ ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√ ⁄ıÃ<_ ±’fiÎT›Î ’»Ì 1885 ‹Î_ L›Ò ›˘¿Û ¬Î÷ı …√÷fi_ ’Ëı·_ ⁄Ë ‹ Î‚Ì ‹¿Îfi ˢ‹ ≥LU›˘flLÁ ¿o ’ fiÌfiÎ Ëı Õ @‰ÎÀÛ fl ÷flÌ¿ı ⁄L› _ . (µ’flfi˘ Œ˘À˘). VÀÌ·fi_ ¡ı‹‰¿Û ‘flΉ÷Î ‹¿Îfifiı 10 ‹…·Î Ë÷Î. ‰‘ ⁄ı ‹…·Î I›Îfl ’»Ì ⁄Î_‘‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ⁄Î_‘¿Î‹fiÎ ZÎıhÎı ±ı ‹¿Îfi fi‰_ ÁÌ‹ÎÏ«é Ë÷_, …ıfiÎ ’√·ı ±ıQ’Λfl VÀıÀ Ï⁄„SÕo√ …ı‰Î_ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

43

snztfgff ] sf<5flzf>8~;f

‰Î÷Îfi¿>·fi T›‰V◊Îfi˘ ±P›ÎÁ ¿flı·˘, ±ıÀ·ı ÷ıHÎı ±_√˛ıΩıfiÎ_ ·U¿flÌ ‹¿Îfi˘fiÌ fl«fiÎ ÷ı ‹…⁄fiÌ ¿fl‰Îfi_ ÁÒ«T›_. ¨«Î≥‹Î_ @›Îflı¿ 10 ‹ÌÀflfi˘ (33 ŒÌÀfi˘) flÎŒÕ˘ ⁄Î_‘÷Ì ∂‘≥ ±‹¿ Ëÿ ¿fl÷Î_ ‰‘ µWHÎ÷΋Îfi ÁËÌ Â¿÷Ì fi◊Ì. flÎŒÕ΋Î_ ⁄ŒÎfl˘ fl˘¿÷˘ ˉÎfi˘ ’˛‰ÎË ‰Ëı÷˘ flËı ±ı ‹ÎÀı ∂‘≥fi˘ Á‹ÿΛ …‹ÌfifiÎ ·ı‰·ı Âw ¿flÌfiı À˘« Á‘Ì Á_A›Î⁄_‘ Àfi·˘ fl«ı »ı. ≥flο‹Î_ ’HÎ ±ı … fiÁ¬˘ ·ÕΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›˘, …ı ‰¬÷ …÷Î_ I›Î_fiÎ ⁄ÌΩ flËÌ¢±ı ’HÎ ±’fiÎ‰Ì ·Ì‘˘. ‹¿ÎfifiÎ ¤˘Ó›÷Ï‚›Î fiÌ«ı ⁄ı{‹ıLÀ ÷ˆ›Îfl ¿flΛÎ_, F›Î_fiÌ ÃoÕ¿‰Î‚Ì Ë‰Î ‹¿Îfifiı ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı ‰Î÷Îfi¿>Ï·÷ ¿›Î˝ ’»Ì ±Î_÷Ïfl¿ √fl‹Ì ¬ıÓ«÷Ì ¨«ı «Õı ±fiı ‘Î⁄ı ’ˢ‚Ì ŒıHÎ …ı‰Î ¬S·Î ‹Î√ı˝ Ïfi¿Î· ’΋ı. ±Î fl«fiÎ I›Îfl ⁄Îÿ µkÎfl’Ïç‹fiÎ ¤Îfl÷‹Î_ (‰÷˝‹Îfi ’ÎÏ¿V÷Îfi‹Î_) ’HÎ T›Î’¿ ⁄fiÌ. ∂‘≥fiÎ flÎŒÕÎ ÁÎ◊ı ‹Îfi‰ÁÏ…˝÷ ⁄Î_‘¿Î‹fi˘ fiÎ÷˘ ΩıÕ‰˘ ±ı ¿ÿΫ ÁÌ‘ÌÁÎÿÌ fi¿· √HÎΛ, ’fl_ ÷  gff[8af}sdff+ gff[+wfl ,ff[ ÏÁ‹ıLÀ-¿Î"LøÌÀ ‰Õı ◊÷Î ±ÎÏ¿ÛÀ@ı «fl á Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ZÎıhÎı ◊›ı·Ì ±‹¿ ¢‘˘fiı ‹Îfi‰Ω÷ ¤·ı ‹˙Ï·¿ √HÎΉı, ’fl_÷ ¿<ÿfl÷ ‹ÎÀı ’ZÎÌfiÎ_ ∫ÕÎ_ ’˛ıfl¿⁄‚ ±ı‰Ì ¢‘˘ ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ¿flÌ «Ò¿Ì »ı. ≥. Á. 1783 fỉÕı ±ı‰_ ¿S’Ì Â¿˘ »˘? ‹Î_ ’Ëı·Ì‰Îfl ÁŒ‚ flÌ÷ı ±…‹Î‰Î›ı·Ì ’ıflıÂÒÀ ÷ıfi˘ ∫ÕÎ_ Á΋ÎL› A›Î· ‹…⁄ ÿά·˘ »ı. Âı‹‚ÎfiÌ …ı‹ ÕıLÕıÏ·›fi fi΋fi˘ »˘Õ …HÎΛ ±ıÀ·Î_ ÷¿·ÎÿÌ Ë˘÷Î_ ’˘÷Îfi_ ⁄Ì…’˛ÁÎflHÎ fiı«fl· ’ıflıÂÒÀ ‰Õı ¿flı »ı. fi◊Ì. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı 150 ’ıflıÂÒÀfiÎ √_⁄…fi_ ¿Î‹ ±Î’÷Î flıÁÎÿÎfl √E»Î fiÌ«ı Ï¿·˘√˛Î‹fi_ ÂÎËQ≤√ ∫ÕÎ_fiı ·Î_⁄Ì ÿÎ_ÕÌ Ë˘› ±fiı ÿÎ_ÕÌfiÎ »ıÕı ⁄Ì… ˢ›, …ı Áı‰‰Î ‹ÎÀı ÷ı‹fiÎ ’fl ⁄ıÁı ÷˘ ’ıflıÂÒÀfiÎ …Q’flfiÌ ‹ÎŒ¿ … ’Ëı·Î_ ·ı„LÕo√ ¿flı »ı. ’HÎ ±ı ÷ÒÀı fiÏË. ‹…⁄Ò÷Ìfi_ ¿ÎflHÎ ∫ÕÎfi˘ ±ı¿oÿflı √˘‚ ¿ı á ±SÀˇÎÁ˘Ïfi¿ ÁεLÕ ‰Õı ÿU‹fi Á⁄‹ÏflfifiÌ ËÎ…flÌ ’Îfl¬Ì ·ı÷_ ±Î‘Ïfi¿ Á˘fiÎfl ⁄ÌΩ ωr›©‹Î_ ¢‘Λ_, ’fl_÷ Ï¿ÎflfiÌ ¬˘… ‹ÎÀı ±ı ·_⁄√˘‚ ±Î¿Îfl »ı. µ’fl ÷flŒ ¿Î‹ «Î‹Î«ÌÏÕ›Î_ ±fiı Õ˘„SŒfi ·Î¬˘ ‰Ê˝ ◊›ı ¿fl÷Î_ ±ÎT›Î_ »ı. ±lÎT› ±‰Î…fiÎ_ ‹˘Ω_ ‰…fifiı ·Ì‘ı ±Î‰÷_ ÿ⁄ÎHÎ ⁄‘Ì fl‰ÎfiÎ ¿›Î* ⁄Îÿ ÏflŒ˚·ı@ÀıÕ ‹˘Ω_ {Ì·Ìfiı ÷ı±˘ ¤ZÎHÎfi_ ÏÿÂÎ ÷◊Î ±_÷fl ΩHÎÌ ·ı »ı. ÁÎ≥Õı fiÌ«ı ÷flŒ ÀˇÎLÁ‹ÌÀ ◊÷_ ÷‹Î‹ shell/¿‰«‹Î_ ‰ËıӫΛ »ı. á ÿÏfi›Îfi_ ’Ëı·_ …ıÀ ±ı„L…fi Ï⁄˛ÀfifiÎ ¡ıL¿ TËÌÀ·ı 1941 ‹Î_ ⁄fiÎT›_. ±Î"@À˘’Á Áfl‰Î‚ı ±Î¬_ ¿‰« Á‹Îfi ‘˘flHÎı ΩıÕı Á√’HÎ ‘flΉ÷˘ Á‹ƒÌ fl_√Îfl˘/squid ±ÎÏÿ¿Î‚◊Ì …ıÀ ’˛˘’S{fi ÏÁVÀ‹ ‰Î’flı »ı. ¿˘Q’˛ıÁ ◊Λ »ı, ‹ÎÀı @›Î_› Ï÷flÎÕ Œ˘fl‰ÕÛ √Ï÷ ‹ÎÀı ÷ı ’˘÷ÎfiÎ fi‚οÎfl ÂflÌfl‹Î_ ’ÎHÎÌ ¤flÌ ‰ı√’Ò‰˝¿ ’λ‚ ‘¿ı·ı »ı. ’Õ÷Ì fi◊Ì. ¿‰« ±I›_÷ ’Î÷‚_ ±"@Âfi-Ïfl±"@ÂfifiÎ ÏÁ©Î_÷ ‹…⁄ ’˘÷ı ±Î√‚ ÷flŒ ‘¿ı·Î› »ı. Ïfl‰Á˝‹Î_ …‰_ ’HΠˢ‰Î »÷Î_ ’HÎ fiÏË. ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ÁË… ¿Î›˝ »ı. ‹Îfi‰ÁÏ…˝÷ …ıÀ ±ı„L…fi‹Î_ ÷ı Â@› fi◊Ì. ∫ÕÎfiÌ ±Î‰Ì fl«fiαı á ¿ıÀ·Î_¿ fl˘¿ıÀ˘‹Î_ ⁄‚÷HÎ ÷flÌ¿ı ËÎ≥Õˇ˘…fi ’ıfl˘@ÁÎ≥Õ ‰’flΛ »ı. ⁄˘Q⁄ÎÏÕÛ±fl „V‰I{fl·ıLÕfiÎ ±ÎÏ¿ÛÀı@À Ëı≥L{ ±Î≥V·flfiı ’˛¤Îω÷ ¿flÌ ÿÌ‘˘ ±fiı ⁄ÌÀ· fi΋fiÎ œÎÏ·›Î ∞‰ÕÎ ‹ÎÀı ±ı ¿<ÿfl÷fiÎ ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√fiÌ ¿Î"’Ì …^fiÌ’flÎHÎÌ ‰Î÷ »ı. ±Î ∞‰Õ<_ ’˘÷ÎfiÌ ‹ÎflÌ ±Î≥V·flı I›Îfl ’»Ì “ÿËfi «ıQ⁄fl”‹Î_ ËÎ≥Õˇ˘…fi ’ıfl˘@ÁÎ≥Õ ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√fiÎ ZÎıhÎı fi‰Ì ˆ·Ìfi˘ ÁÎ◊ı ËÎ≥Õˇ ˘ „@‰fi˘fi ¤ı ‚ ‰Ì 80 0 ’‰fi e_¿Î÷˘ ¿flÌ ÿÌ‘˘. ⁄Î_‘¿Î‹fiÌ Áı„S›ÁfiÎ ÷Î’‹Îfifi˘ √fl‹ »^_¿Îfl˘ »÷ ‰flÁÎÿ‹Î_ √‚ı ±fiı ÃoÕÌ-√fl‹Ì ŒıÓ¿Ì ¿ÎÏ«_ÕÎ …ı‰Î ÂhÎfiı ÿ{ÎÕı »ı ±ıÀ·_ ‰¬÷ı ◊÷Î Á_¿˘«fi-ωV÷flHÎ◊Ì ŒÎÀ … fiÏË, ’HÎ ±ı ¿< ÿ fl÷Ì fl˘¿ı À fiÎ ’ÕuÎ ⁄Îÿ ’˘’ÕÎ ¬flı ±ı ’˛ffi ‰Ê˘˝ fi΂«Îfiı Ï·„@‰Õ ŒuÒ· fl˘¿ıÀfiÌ fi˘{· …^fi˘ Ë÷˘. ⁄Lfiı Á‹V›Î±˘ ÿÒfl ’ıÃı √‹ı ÷ı ÏÿÂ΋Î_ ‰Î‚Ì Â¿ı »ı.á ¿fl‰Î Ëı≥L{ ±Î≥V·flı ∫ÕÎfiÎ

V¿Î›Vøı’Á˝fi˘ fi‰˘ ›√ ±ÎT›˘. ≥…fiıflÌ O·ÒÏ’˛LÀ »ı‰Àı ÷˘ ¿<ÿfl÷fiÌ Ë÷Ì ±ı‹ ¿Ëı‰_ ¬˘À<_ fiÏË. ‹Îfi‰Ω÷ı ⁄Î_‘¿Î‹fiÎ ZÎıhÎı ¿<ÿfl÷fi˘ fiÁ¬˘ “ËÎ≥…ı¿” ¿flΛÎfiÎ ÿά·Î ⁄ÌΩ CÎHÎÎ »ı. ’˛◊‹ ωrω√˛Ë‹Î_ Ï⁄˛ÏÀ ·U¿flı ≥flο (‹ıÏÁ’˘ÀıÏ‹›Î) ’fl ¿⁄Ωı …‹ÎT›Î ’»Ì I›Î_fi_ @›Îflı¿ 500 Áı „ S›Áı ’Ë˘Ó « ÷ _ ÷Î’‹Îfi √˘flÎ ±_ √ ˛ ı Ω ı fi ı ⁄Ë ±Î¿w_ ·ÎB› _ . ±ı ¿ ‘˘Ï‚›Î±ı ∂‘≥fiÎ …_√Ì flÎŒÕÎfiÌ

44 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

snztfgff ] sf<5flzf>8~;f

¿‰«fi˘ ±‹¿ ÏËVÁ˘ ÏÕ{Î≥fi ‹ÎÀı ±’fiÎT›˘. ’ı À ˇ ˘ · ’Q’◊Ì ‹Î_ Õ Ìfiı ±ıfl’˘ÀÛfiÎ ÀÏ‹˝fi· Á‘ÌfiÎ_ ·√¤√ 1,700 ⁄Î_‘¿Î‹˘ ÷ı ‹…⁄fiÎ_ ¿›Î*. (…\±˘, ⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘.) ÏÕ{Î≥fifiÌ ¬Ò⁄Ì ±ı ¿ı µ’Áı·Ì »÷fiÎ µ’·Î ¤Î√ı ¿Î"LøÌÀfiÎ ‰…fifiı ·Ì‘ı …ı ÿ⁄ÎHÎ ÁΩ˝› ÷ı fiÌ«·Ì Ï¿fiÎfl ·√Ì ±ı¿‘Îw_ ¿˘Q’˛ıÂfi ’ıÿÎ ¿fl÷_ Ë÷_, …ıfiı ¿ÎflHÎı ’ZÎÌfiÎ ∫ÕÎfiÌ ‹ÎŒ¿ Ëı≥L{ ±Î≥V·fl, …ıfiı ⁄Î_‘¿Î‹‹Î_ ‹…⁄Ò÷Ì ±Î‰÷Ì √_⁄Ω¿Îfl ⁄Î_‘¿Î‹fiÌ fi‰÷fl ÏÕ{Î≥fi‹Î_ Ë÷Ì. Ï÷flÎÕ ’Õ‰Îfi˘ ±fiı ÂÎËQ≤√fiÎ ∫ÕÎfiÌ ’˘’ÕÎ ¬fl‰Îfi˘ ÷˘ ’˛ffi … fl«fiÎ ¿Î‹ ·Î√Ì fiÏË. ¿Î"LøÌÀfi˘ ‰’flΠCÎÀÌ Ω› ±ı ⁄ÌΩı ŒÎ›ÿ˘ Ë÷˘. ∫ÕÎ_fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ÷ı‹Î_ ¿‰«fiÌ ΩÕÎ≥ Á΋ı ∫ÕÎfiÌ ÏhÎF›Îfi˘ flıϱ˘ 1—100 fi˘ Ωı‰Î ‹‚ı, ±ıÀ·ı ∫ÕÎfi_ ¿‰« 1 ‹Ì·Ì‹ÌÀfl ΩÕ<_ ˢ› ÷˘ ∫ÕÎfiÌ ÏhÎF›Î 100 ‹Ì·Ì‹ÌÀfl Á‹∞ ·˘. ±Î≥V·flfiÌ ¿ıÀ·Ì¿ ÏÕ{Î≥fi‹Î_ flıϱ˘ ±◊ν÷˚ √H΢kÎfl 1—800 Ë÷˘. ±Î◊Ì ¿<· ZÎıhÎŒ‚fiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ »÷ ⁄Ë fi∞‰Î ¿Î"LøÌÀ ‰Õı ±I›_÷ ’Î÷‚Ì ⁄fi÷Ì Ë÷Ì. ±Î »÷fiı ’ı≥LÀ ¿fl‰ÎfiÌ ’HÎ …wfl fiÏË. @›Î_ fi‰Ìfi÷Î’ÒHν ‹…⁄Ò÷ ˆ·Ìfi_ V◊Î’I› ±fiı @›Î_ ÷ıfiÎ ±ÎωW¿Îfl ‹ÎÀı ÏfiÏ‹kÎ ⁄fiı·_ ’ZÎÌfi_ Á΋ÎL› ∫Õ<_ ! ’ı≥LÀfiÌ ‰Î÷ fiÌ¿‚Ì »ı ÷˘ ·˘ÀÁ-≥Œı@À fi΋fiÎ ÏÁ©Î_÷ ‹…⁄ ◊›ı·_ ¿<ÿfl÷fi_ ±fi¿flHÎ Ωı≥±ı. ±Îfi˘ ’HÎ ÁÌ‘˘ fiÎ÷˘ V◊Î’I› ΩıÕı »ı. ¿Îÿω›Î …‚Λ‹Î_ ¬Ì·÷_ ·˘ÀÁ ›Îfiı ¿‹‚ Ëo‹ıÂÎ_ …·¿‹·‰÷˚ flËı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ıfiÎ_ ’Î_ÿÕÎ_fiÌ Á’ÎÀÌ ’fl @›Îflı¿ «ÕÌ ±Î‰÷_ ’ÎHÎÌ ÷fl÷ ’ÎflÎfiÎ_ ÀÌ’Î_fiÌ …ı‹ ÁflÌ Ω› »ı. ’Î_ÿÕÎ_ ¤ŸΩ÷Î_ ’HÎ fi◊Ì. µ’flÎ_÷ ÷ı‹fiÎ ’fl ‘Ò‚fiÎ ¿H΢ flËı‰Î ’΋÷Î fi◊Ì. ’ÎHÎÌ ÷ı‹fiı ’HÎ ·ı÷_ Ω› »ı, ±ıÀ·ı ’Î_ÿÕÎ_ ¿Î›‹

V‰E» flËı »ı. ±ÎfiÌ ’λ‚fi_ flËV› Á_¢‘¿˘ ‹ÎÀı ‰Ê˘˝ Á‘Ì ±ΩH›_ flèÎ_. ’Î_ÿÕÎ_fiÌ ·ÌVÁÌ Á’ÎÀÌ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ¿ÎflHΤÒ÷

ˢ‰Îfi_ ÷ı‹HÎı ‹ÎfiÌ ·Ì‘_. ≥·ı@Àˇ˘fi ‹Î≥ø˘V¿˘’ ¿Ëı‰Î÷_ ÁÒZ‹ÿ½¿ ›_hÎ 1965 ‹Î_ ¢‘Λ_ I›Îflı ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı ¿‹‚fiÎ_ ’Î_ÿÕÎ_ ±»Õ÷Î V’½ ¶ÎflÎ …HÎΛ »ı ±ı À ·Î_ ·ÌVÁÎ_ fi◊Ì. ‹Î≥ø˘V¿˘Ï’¿ Àı¿flΉ΂Î_ »ı. V’½ ‰¬÷ı ±Î_√‚Ì Œ@÷ ±ı Àı¿flα˘ ’fl Œflı »ı, ‹ÎÀı Á’ÎÀÌ ‹·Î›‹ ·Î√ı »ı. ±Î fl«fiÎ ÷˘ ÃÌ¿, ’fl_÷ …‚Λfi_ ¿ı ‰flÁÎÿfi_ ’ÎHÎÌ ·√¤√ ’ÎflÎfiÌ …ı‹ ÁflÌ …‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ’ÎHÎÌfi_ ÀÌ’_ ’HÎ ‹ÎhÎ Àı¿flÎfiı V’Âı˝ »ı. ⁄ı Àı¿flÎ ‰E«ıfiÎ ÁÒZ‹ ¬ÎÕÎfiı fiÏË, ⁄·¿ı I›Î_ ÀÌ’Î fiÌ«ı Á_¿˘«Î›ı·Ì ˉÎfi_ ÿ⁄ÎHÎ ÷ıfiı ’¿Õ »˘ÕÌ ÿı‰Î ‹…⁄Òfl ¿flı »ı. ÀÌ’ÎfiÌ ’¿Õ ±Î‹ı› Á_√Ìfi ˢ÷Ì fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı Àı¿flÎfiÎ µ’·Î Àıfl‰Î ÏÁ‰Î› ⁄Ì…ı ¿Âı ÷ıfiı Á’ÎÀÌ ΩıÕı Á_’¿Û ˢ÷˘ fi◊Ì. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ±ı Á_Ωı√˘‹Î_ ÀÌ’Îfi_ V‰w’ ÷tfi √˘‚οÎfl ⁄fiı. ’ÏflHÎ΋ı ·¬˘ÀÌfiÌ …ı‹ ÷ı √⁄ՉΠ‹Î_Õı »ı. ÁÎ◊ı fl…¿H΢fiı ’HÎ ·ı÷_ Ω›, ¿ı‹ ¿ı ÀÌ’ÎfiÌ ‹ÎŒ¿ fl…¿H΢fiı ’HÎ ’Î_ÿÕÎfiÌ Á’ÎÀÌfi˘ {Î{˘ Á_’¿Û ˢ÷˘ fi◊Ì. ±Î ¿< ÿ fl÷Ì ±ı „ L…Ïfi±Ïfl_ √ ‹Î_ ¿Î"’Ìfi˘ ‹t˘ @›Î_ ±ÎT›˘ ? ˉı ±ı ‹t˘ ±Î‰ı »ı. ·˘ÀÁ-≥Œı@À 1982 ‹Î_ …‹˝fiÌfiÎ ’˛˘. ωSËı‹ ⁄Î◊˝·˘Àı ¢K›Î ’»Ì ±Î…ı ·˘ÀÁfi ±ı‰_ T›Î’ÎflÌ fi΋ ‘flΉ÷Î ¬ÎÁ ’ı≥LÀfi_ µI’Îÿfi ◊‰Î ‹Î_Õu_ »ı. (⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘). ’ı≥LÀ‹Î_ ÀÎ≥ÀıÏfi›‹ ±Î"@ÁÎ≥Õ »ı, …ıfi_ ’Î÷‚_ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

45

snztfgff ] sf<5flzf>8~;f

ÿÎ_÷ıÿÎfl ÏÕ{Î≥fi — ±ı¿ ¿<ÿfl÷Ì, ÷˘ ⁄Ì∞ ¿ÚÏh΋. TËı·fiÎ „N·’Á˝fiı …ı CÎÎÀ ‹Y›˘ »ı ÷ıfi_ ⁄ıÃ_ ±fi¿flHÎ Á_¢‘¿˘±ı “fi‰÷fl” ’‰fi«yÌfiÌ O·ıÕ‹Î__ (…‹HÎı) ¿›* »ı

±Î‰flHÎ ¿‹‚fiÎ_ ’Î_ÿÕÎfiı ˢ› ±ı‰Î ÁÒZ‹ Àı¿flÎ fl«ı »ı. CÎflfiÌ ⁄ÎèÎ ÿ̉ηfiı ’ı≥LÀ ‰Õı fl_√Ì fiά˘, ±ıÀ·ı fi ÷ıfiÎ ’fl ‘Ò‚ Ω‹ı ¿ı fi ‰flÁÎÿÌ ¤ı…‹Î_ ÷ı ⁄√ՉΠ’΋ı. ÿ̉η Ëo‹ıÂÎ_ ¿˘flÌ flËı »ı ±fiı ÷ı ‹Ò‚¤Ò÷ flÌ÷ı ¿‹‚ ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı ›˘…ı·Î ¿ÌÏ‹›Îfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. Ï⁄˛ÀfifiÌ ΩHÎÌ÷Ì Ï’„S¿oBÀfi B·ÎÁ ¿o’fi̱ı ·˘ÀÁ-≥Œı@ÀfiÎ ’√·ı ±"„@À‰ fi΋fi˘ ¬ÎÁ ¿Î« ⁄fiÎT›˘ »ı. ¿Î«fiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ÀÎ≥ÀıÏfi›‹ ±Î"@ÁÎ≥Õfi_

46 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

’Î÷‚_ ·ı›fl »ı. ‹˘Àfl¿ÎflfiΠωLÕVøÌfi ‹ÎÀı ±ı ¿Î« ‰Î’›˘˝ ˢ› ÷˘ ‰flÁÎÿ ÿflQ›Îfi ‰Î≥’flfiÌ …wfl fiÏË. ¿<ÿfl÷ı ±ı„L…Ïfi±Ïfl_√fiı ·√÷Î ±Î‰Î …ı ¿ÌÏ‹›Î fiı«fl· ÏÁ·ı@ÂfifiÎ ¤Î√w’ı ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ·ÕÎT›Î ÷ı‹Î_fiÎ CÎHÎÎ ±Î…ı Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ_ ±fiı¿ ZÎıh΢‹Î_ ’˛‰ıÂÌ «Ò@›Î »ı. ¿Î"’Ì ‹Îfl‰Îfi˘ ø‹ Ë∞ «Î· »ı. ±ı¿ ÷ÎΩı ÿά·˘ ËQ’⁄ı¿ TËı·fi˘ »ı. ±Î TËı·fiı ¬¤Î ’ÎÁı ÕÎ⁄Î-…‹HÎÎ ’Õ¬ı 4 ‹ÌÀfl (13 ŒÌÀ) ·Î_⁄Î „N·’Á˝ »ı, …ı±˘ ÷ıfiı Ë·ıÁÎ_fi_ ¿Î‹ ±Î’ı »ı. „N·’Á˝ ‰Õı ÷ıfi_ 15 ‹ÌÀfl (50 ŒÌÀ) ·Î_⁄_ ±fiı 45 Àfi ‰…fifi_ Ω…fl‹Îfi ÂflÌfl ·’¿ÿÎfl √Ï÷ ‹ı ‚ ‰ı »ı . „N·’Á˝ fi ˘ CÎÎÀ ±ı ‰ ˘ »ı ¿ı ’ÎHÎÌfiı ±ÎÁÎfiÌ’Ò ‰ ˝ ¿ ¿Î’ı , F›Îflı ¬ ÿ ’ÎHÎÌ ÷ı fi ı ¬ÎÁ ±‰fl˘‘ı fiÏË. Ï¿Îflfiı «ı÷Î‰Ì ÿı÷˘ ‰·˘’Î÷ ’HÎ …L‹Î‰ı fiÏË. ±Î¿Îfl ⁄ıÏ‹Áη »ı. ¿Î"’Ì‹ÎVÀfl Á_¢‘¿˘fiÎ K›Îfi ’fl ±Î‰ı·Ì ¬ÎÁ ‰Î÷ ±ı ¿ı fl‹÷ı «Õı·Ì ËQ’⁄ı¿ TËı· ÷ıfiÎ_ ⁄Lfiı „N·’Á˝fi˘ hÎÎ_Á ±‹¿ ¬ÒHÎı ‰Î‚ı ±ıÀ·ı ÷ıfi_ ±Î¬_ ÂflÌfl ’լΤfl √·˘ÏÀ›Î_ ¬Î‰Î ‹Î_Õı »ı. TËı·fiÌ ±√˛√Î‹Ì √Ï÷fiı ¿ÎflHÎı ÁÎ’ıZÎ flÌ÷ı …HÎÎ÷˘ Á΋˘ …‚’˛‰ÎË „N·’Á˝fiı ’‰fi«yÌfiÎ_ ⁄ı ’Î_Ϭ›ÎfiÌ …ı‹ ±ıÀ·Ì ¿Î›˝Z΋÷Î ÁÎ◊ı Œıfl‰÷˘ flËı ¿ı ËQ’⁄ı¿fi_ 45 Àfifi_ ÂflÌfl ’HÎ ±ÎÕÌ ‘flÌ ’fl ±Î‚˘ÀuÎ ‰√fl flËı÷_ fi◊Ì. ±ı¿ ¿Î"’Ì‹ÎVÀflfiı ◊›_ ¿ı ËQ’⁄ı¿fiÎ_ „N·’Á˝ ±ÎÀ·Î_ ¿Î›˝Z΋ ˢ› ÷˘ ’‰fi«yÌ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î_ ’Î_Ϭ›Î_fiı ¿ı‹ ÷ı‹fiÎ_ ±Î¿Îfl‹Î_ œÎ‚‰Î_ fiÏË ? ±Î Á_¢‘¿fi˘ ’˛V÷Ή ±Î…ı ’˛ı„@À¿· V‰w’ ’ÎQ›˘ »ı. ËQ’⁄ı¿fiÎ_ „N·’Á˝ …ı‰Î CÎÎÀ‰Î‚Î_ ’Î_Ϭ›Î_ ‘flΉ÷Ì ’‰fi«y̱˘

snztfgff ] sf<5flzf>8~;f

Á‘ÌfiÎ_ CÎHÎÎ_ ¿Î›˘˝‹Î_ Ωı÷flÌ Â¿Î› ÷ı‹ ¿ıfiÕı ΋Î_ ‰’flΉΠ‹Î_ÕÌ »ı. µIøÎ_Ï÷ ÿflQ›Îfi ¿<ÿfl÷ı »ı. …ı ¿Î‹ ËΩfl˘ ‰Ê˘˝ Á‘Ì ÕΛfi˘Á˘flfiÌ ‰_  … √fl˘‚Ìfiı ‹◊Ìfiı ÏÁ© ¿› * ±ı ±‰Î˝«Ìfi fl˘⁄˘À ‰E«ı Ωı…fi ÿÒflfi˘ ’HÎ ‹Îfi‰Ω÷ı “÷ıflÎ Á˘ ‹ıflΔfiÎ Á_⁄_‘ ˢ‰Îfi_ …HÎΛ fiÏË, ÷˘ ⁄Ì∞ ‘˘flHÎı «’ÀÌ ‰√ÎÕ÷΋Î_ ¿flÌ fiÎA›_ »ı. ÷flŒ ‹Î»·Ì ±fiı ‹˘Àfl¿Îfl ‰E«ı ¿Â˘ ⁄Λ˘-≥„LV’flıÂfi ±ı‰Î ÃΉ¿Î ⁄ıfifl Á_⁄_‘ ¬fl˘ ? ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı …flΛ fiÏË. fiÌ«ı ÏflÁ«˝ «·Î‰÷Î Á_¢‘¿˘±ı √ı¿˘/gecko ÕÎ⁄ı — √ı¿˘ fi΋fiÌ √fl˘‚ÌfiÎ ’√fi_ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì ÷Ï‚›_, F›Î_ ±Î‰ı·Î_ ·Î¬˘ ’ıÕ ÷ıfiı √‹ı ÷ı Á’ÎÀÌ ’fl ’¿Õ Á΋ÎL› √fl˘‚Ìfiı ’HÎ K›Îfi ⁄ËÎfl …‰Î ÿÌ‘Ì …‹Î‰‰Î ¿Î‹ ·Î√ı »ı. fiÌ«ı — √ı¿˘fiÌ fl˘⁄˘ÏÀ¿ ’˛Ï÷¿ÚÏ÷ fi◊Ì. ¤Îfl÷‹Î_› Ωı‰Î ‹‚÷Ì √ı¿˘ ⁄Ì∞ ·√¤√ ÿflı¿ √fl˘‚ÌfiÌ …ı‹ ÿ̉η ’fl «Î·Ì ¿ı »ı. »÷ ’fl «Î·‰_ ’HÎ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ÁË… ¿Î‹ »ı. ’¿Õ …‹Î‰‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiı ÿflı¿ ’√fiÎ ÷Ï‚›ı ÁÒZ‹ ¿ÿfiÎ ·√¤√ 65 ·Î¬ ’ıÕ »ı, …ı±˘ ‰Îfi Õıfl ‰ÎSÁ Œ˘Á˝ ¿Ëı‰Î÷Î ’Ïfl⁄‚ ‰Õı ÿ̉ηfiÌ ¿ı »÷fiÌ Á’ÎÀÌfiı ’¿ÕÌ flάı »ı. ±Î ’Ïfl⁄‚ ¿<ÿfl÷Ì »ı, …ıfiÌ ¬Ò⁄Ì ¿ı ’»Ì ¬Î‹Ì ±ı ¿ı Á΋Á΋Π⁄ı ’ÿÎ◊˘˝ ±ı¿‹ı¿fiÌ 2 fiıfi˘‹ÌÀfl …ıÀ·Î Á‹Ì’ fi ±Î‰ı I›Î_ Á‘Ì ÷ı‹fiÌ ‰E«ı ±Î¿Ê˝HÎfi˘ Œ˘Á˝ ’ıÿÎ ◊÷˘ fi◊Ì. CÎHÎÎ ¬flÎ ’ÿÎ◊˘˝ ±ı ⁄Î⁄÷ı flÎË-¿ı÷ …ı‰Î flËÌ Ω›, ¿ı‹ ¿ı ÷ı‹fiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ⁄ı fiıfi˘‹ÌÀfl ¿fl÷Î_ ‹˘ÀÎ ¬ÎÕÎÀı¿flΠˢ› »ı. ±_÷fl F›Î_ ⁄ı fiıfi˘‹ÌÀfl …ıÀ·_ (±◊‰Î ÷ı◊Ì ’HÎ ±˘»\_) ˢ› I›Î_ ±Î‹ »÷Î_ ⁄Î"@Áό fi΋fiÌ ‹Î»·Ì ±Î¿WνHÎ ÁΩ˝›Î ωfiÎ flËı fiÏË. ÿά·Î ÷flÌ¿ı ÁÎ√fl÷Àı ¤ÌfiÌ flı÷Ìfi˘ ‹Ëı· …‹˝fi ¿o’fiÌ ‹ÏÁ˝ÏÕ{-⁄ıL{ ‹ÎÀı fl˘· ⁄Î_‘‰˘ ‹U¿ı· fi◊Ì. ±ı … flÌ÷ı ·ÌVÁÎ ¿Î«fiÎ_ ⁄ı ÂÌÀfiı ¤ÌfiÎ_ ¿flÌ ’flV’fl ‹˘Õı· ⁄fiÌ »ı. ±Î ‹Î»·Ì ÷ˆflο̋Î_ ΩıÕ˘ I›Îflı ’HÎ ‰Îfi Õıfl ‰ÎSÁ Œ˘Á˝ ÷ı‹fiı CÎÕÌ¿‹Î_ »^ÀÎ_ ’ՉΠfi ÿı. √ı¿˘fiÎ ¿<‚ »ı. ±Î‹ ÷˘ ÿflı¿ ‹Î»·Ì ⁄Ë ’√fi_ ÿflı¿ ‹Î≥ø˘V¿˘Ï’¿ ’ıÕ 2 fiıfi˘‹ÌÀfl ¿fl÷Î_ fiÎfi_ »ı. ’ÏflHÎ΋ı »÷fiÌ ¿ı ÁË… flÌ÷ı ÷flÌ ΩHÎı, ’fl_÷ ⁄Î"@Áό ÿ̉ηfiÌ ¬fl⁄«ÕÌ Á’ÎÀÌfiÎ ÁÒZ‹ √˘‚Îfiı ’HÎ «Á˘«Á V’½÷Î_ ·Î¬˘ ’ıÕ ±‹¿ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ Á˙fiı ±Î_ÀÌ Ω› »ı. ±ıÀ·˘ Á_›@÷ Œ˘Á˝ …L‹Î‰ı »ı ¿ı √ı¿˘ fi΋fiÌ ±ı √fl˘‚̱ı Áˆ©Î_Ï÷¿ flÌ÷ı 120 ÿı¬Î‰‹Î_ ÷ı ¬ÎÁ CÎÎÀÌ·Ì fi◊Ì, ⁄·¿ı Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ’Ëı·‰Îfifi_ ‰…fi ¬‹‰Îfi_ ±Î‰ı I›Îflı ’HÎ ÷ıfiÌ ’¿Õ »^Àı fiÏË. fi΋ ’˛‹ÎHÎı ÂflÌfl ⁄Î"@Á …ı‰_ »ı. ±Î √fl˘‚Ì ’fl ‰ÎflÌ √›ı·Î Ï⁄˛ÏÀ Á_¢‘¿˘±ı 2006 ‹Î_ ÷ıfiÎ_ Á_A›Î⁄_‘ V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ±Î¿Îfl Ωı÷Î_ ±ı‹ ‘ÎflÌ ’ıÕfiÌ ÏÁL◊ıÏÀ¿ ±ÎT≤ÏkΉ΂_ ¿Î’Õ ⁄fiÎT›_, …ıfiÎ_ ’√‹˘Ω_ ±fiı ËÎ◊‹˘Ω_ ·ı‰Îfi_ ‹fi ◊Λ ¿ı ÷fl÷Ì ‰¬÷ı ÷ıfiı ’ËıflfiÎfl T›„@÷ ±fiı ’ı·Î V’Î≥Õfl‹ıfi ‰E«ı {Î{˘ Œfl¿ flËı÷˘ fi◊Ì. Á_¢‘fi ’ÎHÎÌfi˘ ¬ÎVÁ˘ ±‰fl˘‘ fiÕ÷˘ ˢ‰˘ ⁄ı¿ ’˛›˘√˘fiÎ VÀı…ı »ı, ±ıÀ·ı ‰Î÷ »ı¿ V’Î≥Õfl‹ıfi ·√Ì ’Ë˘Ó«Ì fi◊Ì. ±Î‹ Ωı≥±ı. Ë¿Ì¿÷ ±ı ‘ÎflHÎÎ ¿fl÷Î_ Ïfl‰Á˝ »÷Î_ ‹ÎHÎÁfiı ⁄ÿ·ı fl˘⁄˘À ’fl ÁŒ‚ ±¬÷flÎ ¿flÌ Ωı‰Î›Î »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ »ı. ’fl‰Î‚Î ‘flΉ÷Ì ¬_ÏÕ› »Î…·Ì ’fl VÀıfiŒ˘ÕÛ ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌfiÌ Á_¢‘¿ ÀÌ‹ı VÀÌ¿Ì⁄˘À («ÌÀ¿< fl˘⁄˘À) fi΋fi˘ ›Î_Ïhο ‰ÁfiÎflÌ ⁄Î"@Áό ¬˘flοfiÌ Â˘‘‹Î_ √ı¿˘ ⁄fiÎT›˘ »ı, …ıHÎı ÁΫ¿·Î √ı¿˘fiÌ …ı‹ ¿Î« ’fl ±Îfl˘ËHÎ ¿flÌ ⁄÷ÎT›_ »ı. ±I›_÷ VeÏ÷˝’Ò‰˝¿ ÷flı »ı. ±ı¿ Áı¿LÕ‹Î_ ±_÷fl ⁄Ë ‘Ì‹Ì √Ï÷±ı ¿Î’ı »ı, »÷Î_ ‹˘ÀÌ ‰Î÷ ±ı ¿ı ‰Îfi Õıfl ‰ÎSÁ Œ˘Á˝fiı ÷ı ’˘÷ÎfiÌ ÂÎflÌÏfl¿ ·_⁄Î≥ ¿fl÷Î_ » ·Ì‘ı ¿Î«fiÌ ÿ̉η ÁÎ◊ı ÷ıfi˘ Á_’¿Û ±ı¿oÿflı …‚‰Î›ı·˘ flËı »ı. VÀÌ¿Ì⁄˘À fiÌ«ı √b_ ±_÷fl ¿Î’Ì fiάı »ı, …ı ¿Î‹ ¬flÌ ’Õ÷˘ fi◊Ì. Á_¢‘¿˘fiÎ ‹÷ı ±Î‰Î fl˘⁄˘Àfiı ±Î√ ‰¬÷ı √√fi«Ò_⁄Ì ‹Ëk΋ {Õ’ı ’˛‰ÎÁ ¬ıÕfiÎflÌ Áı≥·ÏŒÂ ‹¿Îfi‹Î_ ŒÁΛı·Î ·˘¿˘fiı ⁄«Î‰‰Î◊Ì ‹Î_ÕÌfiı …ËÎ…fiÌ ⁄ÎèÎ Á’ÎÀÌ fl_√‰Î ‹ÎÀı ’HÎ Â@› fi◊Ì. ⁄Î"@ÁÏŒÂfiÌ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

47

snztfgff ] sf<5flzf>8~;f

VeÏ÷fi _ flËV› ÷ı fi Î ÂÎflÌÏfl¿ ±Î¿Îfl‹Î_ ÷ı‹… ⁄Î_‘΋Î_ »ı. ’˛‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ’ÎHÎÌfi˘ ±‰fl˘‘ ÷ı fi ı Ï‹Ïfi‹‹ fiÕı »ı, ±ıÀ·ı ‰‘‹Î_ ‰‘ „@÷ ±_÷fl ¿Î’‰Î‹Î_ ‰’flΛ »ı. ‹ÏÁ˝ÏÕ{-⁄ıL{fiÎ ±ı„L…Ïfi±fl˘±ı Ï«fiÎ≥ ‹ÎÀÌfi _ ⁄Î" @ ÁÏŒÂfiÎ ±Î¿Îfl‰Î‚_ ‹˘Õı· ⁄fiÎT›Î ’»Ì ωLÕ Àfi·‹Î_ «¿ÎV›_ I›Îflı ¬⁄fl ’ÕÌ ¿ı …√÷¤flfiÌ ±ı¿›ı ‹˘Àfl¿Îflfiı ˉÎfi˘ ±ÎÀ·˘ fi∞‰˘ ±‰fl˘‘ …HÎÎ÷˘ fi◊Ì. ÁflıflΠ‹˘Àfl¿Îflfi˘ ¬ÎVÁ˘ ±ı„L…fi ⁄Î"@ÁÏŒÂfiÎ (µ’flfi˘ Œ˘À˘) ÂÎflÌÏfl¿ CÎÎÀCÎÒÀfi˘ ±P›ÎÁ ¿flÌfiı ‹ÏÁ˝ÏÕ{-⁄ıL{ ’Ήfl ±ı fl flı Ï {VÀLÁfiı ’Ë˘Ó « Ì ‰‚‰Î‹Î_ ¬«Î˝÷˘ ›Îfiı ‰ıÕŒÎ÷˘ ˢ›, ¿o’fi̱ı ±ı‰Î … CÎÎÀ‰Î‚Ì ⁄fiΉı·Ì ‹˘Àfl¿Îfl ‹ÎÀı ±ı„L…Ïfi±fl˘±ı ⁄Î"@ÁÏŒÂfiÌ ¿< ÿ fl÷Ì ÏÕ{Î≥fi fi‰Ì ⁄Λ˘Ïfi¿ (¿<ÿfl÷’˛ıÏfl÷) ¿Îfl ‹ÎÀı ±’fiÎ‰Ì ·Ì‘Ì. ⁄Î"@Áό …ı‰˘ … CÎÎÀ ÷ıfiı ±ÎM›˘. ±Î ‹˘Àfl¿Îflfi_ ±ı„L…fi 140 ˢÁ˝’Ήflfi_ (ÁıLÀˇ˘ ¿fl÷Î_ 2.2 √HÎΠˢÁ˝’Ήflfi_) »ı, »÷Î_ ˉÎfiı ±ÎÁÎfiÌ’Ò‰˝¿ «ÌflÌ ÷ı ’˛Ï÷·ÌÀflı 29 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ Áflı fl Π±Î’ı »ı . ‹Ëk΋ ‰ı√ 188 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ »ı. µIøÎ_Ï÷ ÿflQ›Îfi ¿<ÿfl÷ı ωω‘ Á∞‰˘‹Î_ Ïfiw’ı·Ì ωÂıÊ÷Îfiı ⁄Λ˘-≥„LV’flıÂfifiÎ fi΋ı ±’fiÎ‰Ì ·ı‰Îfi˘ ø‹ ±Î…¿Î·fi˘ fi◊Ì. ‰Ê˘˝◊Ì «ÎS›˘ ±Î‰ı »ı. ±ı¿ …^fi˘ (±fiı ÁËı… ΩHÎÌ÷˘) ÿά·˘ …flÎ ÷ÎΩı ¿fḻı. ≥. Á. 105 fiÌ ±ÎÁ’ÎÁ «Ìfi‹Î_ flÎ…ÿfl⁄ÎflfiÎ IÁÎ≥ ·fi fi΋fiÎ ‹_hÎ̱ı Ωı›_ ¿ı ÷ıfiÎ ⁄√̫΋Î_ ‹‘‹Î¬Ì …ı‰Ì Á‹ÒË«ÎflÌ ¿Î_Õfl˘ Âı÷ÒflfiÎ ◊Õfiı ¿ÎHÎÎ_ ’ÎÕÌ ¬˘÷fl÷Ì Ë÷Ì ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ◊ÕfiÎ »Ω fiÌ«ı ‹‘’ÒÕÎ …ı‰˘ ‹Î‚˘ ⁄fiΉ‰Î‹Î_ T›V÷ ⁄fi÷Ì Ë÷Ì. ÊÀ˚¿˘HÎ ¬ÎfiÎ_ Ωı ¿ı ‹ÌHÎfiÎ_ ⁄fiı·Î_ fi Ë÷Î_. ·Î¿ÕÎfiÎ_ ’HÎ fiÏË. ’ÿÎ◊˝ …\ÿ˘ Ë÷˘. IÁÎ≥ ·fifiı I›Îfl ’»ÌfiÎ ±‰·˘¿fi‹Î_ …HÎΛ_ ÷ı‹ ¿Î_Õfl˘ Âı÷Òflfi_ ·Î¿Õ<_ «Î‰÷Ì Ë÷Ì, ‹˘œÎfiÌ ·Î‚ ÷ı‹Î_ ¤ı‚‰Ì ‹Î‰˘ ⁄fiΉ÷Ì Ë÷Ì ±fiı ÷ı fifl‹ ¿>«˘ ‰Î’flÌ ‹Î‚Îfi_ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ±¿ı¿ ¬Îfi_ ÷ˆ›Îfl ¿fl÷Ì Ë÷Ì. ¬ÎfiÎfi_ ÿflı¿ ’ÎÏÀÛÂfi ÁҿΛΠ’»Ì ±I›_÷ ’Î÷‚_ »÷Î_ ¿Õ¿ …HÎÎ÷_ Ë÷,_ F›Îflı ‹Î‚˘ ’˘÷ı ‰…fi‹Î_ Œ˘fl˘ ⁄fi÷˘ Ë÷˘. ‰Î_ÁfiÌ ’|Ì ±fiı flı‹ ’fl ·¬‰Îfiı Àı‰Î›ı·Î ÷ı‹… ·¬Ìfiı ¿oÀÎ‚Ì √›ı·Î IÁÎ≥ ·fiı ¿Î_Õflfi_ …\ÿÌ flÌ÷ı ±fi¿flHÎ ¿›*--±fiı ÷ı ¿Î√‚fiÌ Â˘‘‹Î_ ’ÏflHÎQ›_. ¤˘…’hÎ …ı‰Î ’ıÏ’flÁfiÎ ±Î‘Îflı ¿Î√‚ ±_√˛ı∞‹Î_ ’ı’fl ¿Ëı‰Î›˘ ±fiı ¿Î√‚ ⁄fiΉ÷Ì ¿Î_Õfl paper wasp ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰Î ·Î√Ì. ¿<_¤Îfl¿Î‹‹Î_ Ïfi’ÒHÎ ±ı‰Ì potter wasp fi΋fiÌ ¿Î_Õflı ‹Îfi‰Ω÷fiı ÷ı ’Ëı·Î_ ‹ÎÀÌfiÎ CÎÕÎ ⁄fiΉ‰ÎfiÌ ’˛ıflHÎÎ ±Î’Ì Ë˘› ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË. ·Î¿ÕÎfiı ⁄ÿ·ı ‹ÎÀÌ ‰Î’fl÷Ì ±ı ¿Î_Õflfi˘

‹Î‚˘ Ëo‹ıÂÎ_ CÎÕÎfiÎ ±Î¿Îflfi˘ ⁄fiı. ≥Ï÷ËÎÁ‹Î_ ±Î‰Î_ ºWÀÎ_÷˘ ⁄ÌΩ_ Á_A›Î⁄_‘ »ı--…ı‹ ¿ı ¡ÎLÁfiÎ ±ıÏŒ· ÀΉflfiÌ ‹Î‚¬Î¿Ì› ÏÕ{Î≥fi ‹fiW›fiÎ ŒÌ‹fl ËÎÕ¿Î_fiÌ fl«fiÎ ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ »ı. ω‹ÎfifiÌ {Õ’ ‹Î’÷Ì Ï’À˘fl ÀuÒ⁄ ‹ÎÀı ∞‰ÕÎ_fiÎ ‰ı√‹Î’¿ ÁıLÁfl ÷Î_÷HÎÎfiÌ fi¿· ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰Ì »ı ±fiı flÎhÎı ‹˘ÀflfiÌ ËıÕ·Î≥ÀfiÎ ’˛¿Î‹Î_ «‹¿÷Ì flV÷Î ’flfiÌ ¿ıÀ˚Á±Î›fiÌ Â˘‘ ‹ÎÀı Áfl‰Î‚ı flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı Ï⁄·ÎÕÌfiÌ «‚¿÷Ì ±Î_ ¬ ˘ ÏfiÏ‹kÎ ⁄fiÌ »ı . ‹Îfi‰Ω÷fiı ±Î‰Î ÿflı¿ ¿ıÁ‹Î_ ’˛ıflHÎÎ ¿<ÿfl÷ ¶ÎflÎ ‹‚Ì »ı. ¤Ï‰W›‹Î_ ’HÎ ÷ı ø‹ «Î· flËı‰Îfi˘ »ı. ÏÕ{Î≥fi ÷ˆ›Îfl ˢ› I›Îflı ·Î_⁄Î ¬«ı˝ fi‰ıÁflfi_ Á_¢‘fi ¿fl‰ÎfiÌ …wfl ’HÎ ÂÌ ?á ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

49

0lp vf[gfp sf{Lxfs

dffgfjfdfufh v/s dff>Ef[Lrf5f O gf[rfz,f vfgf[ gfs,f jfrrf[ cjf[ s[8,f]+ k[8] + zIf]+M 1971fiÎ ±flÁ΋Î_ …√÷fiÌ ÁΈ ’Ëı·Ì ‹Î≥ø˘Ï«’ ⁄fiÌ ±ı ’»Ì ±Î… Ïÿfi Á‘Ì‹Î_ ÷ıfi_ ¿ÿ Á÷÷ Á_¿˘«Î÷_ flèÎ_ »ı ±fiı ⁄Ì∞ ÷flŒ Ï«’‹Î_ ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fiÌ Á_A›Î Á÷÷ ‰‘÷Ì flËÌ »ı. ˉı ÏfiWHÎÎ÷˘ Ï«’fiÌ ‰‘ Á_¿ÌHν ÏÕ{Î≥fi ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ÷ıfiı ‹Îfi‰‹√…fi_ V‰w’ ±Î’‰Î ‹Î√ı »ı

±Î…◊Ì ⁄flÎ⁄fl 38 ‰Wν ’Ëı·Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ≥LÀı· ¿˘’˘˝flıÂfifiÎ V◊Î’¿ √˘ÕÛfi ‹Òflı ¿QM›ÒÀflfiÌ ‹Î≥ø˘Ï«’ ±_√ı ¤Ï‰W›‰ÎHÎÌ ¿fl÷Î_ …HÎΉı·_ ¿ı ÁflıflΠÿfl 18 ‹ÏËfiı Ï«’fi˘ ≠˘ÁıÏÁ_√ ’Ήfl ⁄‹H΢ ◊Âı ±fiı ÷ıfiÎ ’√·ı ⁄Ì∞ ÷flŒ Ï«’fi˘ ⁄Ωfl¤Î‰ ±Õ‘˘ ◊‰˘ flè΢. ‹ÒÁ˝ ·Î" ÷flÌ¿ı ΩHÎÌ÷Ì ⁄fiı·Ì ÷ı ±Î√ÎËÌfiı I›Îfl ⁄Îÿ Ë¿Ì¿÷fi_ V‰w’ ‹‚‰Î‹Î_ @›Îflı¿ ◊˘ÕÎ ‹ÏËfiÎfi˘ Œfl¿ ’Õu˘, ’fl_÷ ÁflıflΠΩı÷Î_ Ï«’fiÌ ’˛√Ï÷ ‹ÒÁ˝ ·Î"fiÎ ‹Î√ı˝ … «Î·Ì. (…\±˘, Á΋ıfiÎ ’Îfiı «ÎÀÛ). Ï«’‹Î_ ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fiÌ Á_A›Î µkÎfl˘kÎfl ‰‘Ì, Ï«’fi_ ¿ÿ CÎÀu_, Ï«’fi˘ ≠˘ÁıÏÁ_√ ’Ήfl ‰K›˘ ±fiı Ï«’fi˘ ⁄Ωfl¤Î‰ CÎÀu˘! ωfl˘‘ΤÎÁ ÿflı¿ ‰Î÷ı ÁΩ˝›˘. ˉı ±ı¿‰ÌÁ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ ‹Ò Á ˝ ·Î" ‹ÎÀı ±Î¬flı ¿Á˘ÀÌfi˘ ±Îfl_¤ ◊›˘ »ı. ‰ÌΩbÏfiWHÎÎ÷˘fiı ’ÎCÎÕÌfi˘ ‰‚ »ıÕı ±Î‰÷˘ ÿı¬Î› »ı. Ï«’fi_ ¿ÿ fi ‰‘ı ±ı flÌ÷ı ÷ı‹Î_ Ë∞ ‰‘ Àˇ Î „L{VÀÁ˝ ¿ı ‹ Á‹Î‰‰Î ÷ı ≠ffi »ı . Á‹Î‰‰ÎfiÌ ±ı¿ ‹ÎhÎ flÌ÷ ÁÒZ‹ À’¿Î_ …ı‰Î_ ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fiı 50 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

±˘fl ÁÒZ‹ ⁄fiΉ‰ÎfiÌ »ı. ±I›Îfl Á‘Ì ‰ÌΩbÏfiWHÎÎ÷˘ ±ı‰_ … ‹ÌfiÌ¿flHÎ ¿fl÷Î flèÎÎ »ı, »÷Î_ ÿı¬Ì÷Ì ‰Î÷ »ı ¿ı ±ı Ω÷fi˘ ø‹ Ëo‹ı ‹ÎÀı «Î· flÎ¬Ì Â¿Î› fiÏË. @›Îflı¿ ÷˘ ±ı‰˘ ÷⁄y˘ ±Î‰ı ¿ı F›Îflı ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fiı ±˘fl Á_¿˘«‰Îfi_ ±Â@› ⁄fiı. ‹Î≥ø˘Ï«’‹Î_ Ëη ‰’flÎ÷Î ‹Î≥ø˘V¿˘Ï’¿ ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fi_ ¿ÿ ‹Î◊ÎfiÎ ‰Î‚ ÁÎ◊ı …flÎ Áfl¬Î‰˘. ΩÕÎ≥‹Î_ ‰Î‚ ·√¤√ 1,00,000 fiÎfi˘‹ÌÀfl ˢ› »ı . (±ı ¿ fiÎfi˘‹ÌÀfl ±ıÀ·ı ‹ÌÀflfi˘ 1 ±⁄…‹˘ ¤Î√ ±ı Á‹Ì¿flHÎ ›Îÿ flάÌfiı ⁄οÌfi˘ Œ¿fl˘ ‰Î_ « ˘). ±‹ı Ï fl¿ÎfiÌ ≥LÀı · ¿˘’˘˝fl ı fifiÎ ‰ÌΩbÏfiWHÎÎ÷˘±ı ¿ıÀ·Î_¿ ‰Wν ’Ëı·Î_ Ï«’fiÎ ÿflı¿ Àˇ Î „L{VÀflfi _ ¿ÿ 12,000 fiÎfi˘‹ÌÀfl ±ıÀ·ı ¿ı ‰Î‚fiÌ ΩÕÎ≥fiÎ ±ÎËΠ¤Î√ ¿fl÷Î_ ’HÎ ±˘»\_ ¿flÌ fiÎA›_. ⁄ı ÿΛ¿Î ⁄Îÿ ±ı Á_ ¿ ˘«fi 3,500 fiÎfi˘‹ÌÀflı ’ˢÓE›_. ÁflıflΠÀˇÎ„L{VÀfl ÁflıflΠ‰Î‚ ¿fl÷Î_ ·√¤√ 28 ‹Î ¤Î√ …ıÀ·Î T›ÎÁfi˘ ⁄L›˘. √›ı ‰WÎı˝ ÷˘ ≥LÀı· ¿o’fiÌfiÎ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı Àˇ Î „L{VÀflfi _ ¿ÿ ‹Î_ Õ 45 fiÎfi˘‹ÌÀflfi_ ¿flÌ ⁄÷ÎT›_ ±fiı

dffgfjfdfufh v/s dff>Ef[Lrf5f

¿<· 82,00,00,000 ÀˇÎ„L{VÀÁ˝ Á‹Î‰Ì ·Ì‘Î. ˉı ‰ÌΩbÏfiWHÎÎ÷˘ 1.9 ±⁄… ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fiı Á‹Î‰Ì ·ı÷Ì ‹Î≥ø˘Ï«’ ⁄fiΉ‰Î ÷I’fl »ı, …ı‹Î_ ’˛I›ı¿ ÀˇÎ„L{VÀflfi_ ¿ÿ 32 fiÎfi˘‹ÌÀfl ¿fl÷Î_ ‰‘ fiÏË Ë˘›. ÏfiWHÎÎ÷˘fiÌ ÷I’fl÷Î ⁄ı ¿ÎflHÎı »ı. ’Ëı·_ ±ı ¿ı Ï«’fiÎ ‹ÌfiÌ¿flHÎ ’fl ÷ıfiÎ µI’Îÿ¿˘fi_ ¤Îω ±‰·_⁄ı »ı. ⁄Ì…\_ ±ı ¿ı Ï«’fiÎ ‹ÌfiÌ¿flHÎ ’fl ¿QM›ÒÀfl˘fi˘ ⁄ˢ‚˘ µ’›˘√ ¿fl÷Ì ‹Îfi‰Ω÷fi_ ’HÎ ¤Îω ±‰·_⁄ı »ı. ⁄Ì…\_ ¿ÎflHÎ ‰‘ ‹Ëk‰fi_ »ı, »÷Î_ ’Ëı·Îfi˘› ¬·ÎÁ˘ ±Î’‰˘ flè΢. ≥LÀı· …ı‰Î µI’Îÿ¿˘ Ï«’fi˘ ¿Î›Î¿S’ Á÷÷ ¿fl÷Î fi flËı ÷˘ µI’ÎÿfifiÎ_ «ø˘fiı ·Î_⁄˘ Á‹› Œfl÷Î_ flά‰Î_ Â@› fi◊Ì. Ï«’fiÌ ±ı¿Îÿ Á‘Îflı·Ì ±ÎT≤ÏkÎ ⁄L›Î ’»Ì hÎHÎı¿ ‰Ê˝‹Î_ …√÷fiÎ_ CÎHÎÎ_ ¬flÎ_ ¿QM›ÒÀfl˘ ÷ıfiÎ ‰Õı ÁF… ◊›ı·Î_ Ωı‰Î ‹‚ı »ı. Ï«’fiÎ ⁄Ωfl‹Î_ I›Îfl ⁄Îÿ ‹_ÿÌ ±Î‰ı »ı, …ıfiı ±Î¬flı ‰‘ ÁÎflÌ Ï«’ ‰Õı … ÷ı∞‹Î_ ’·ÀÌ Â¿Î› »ı. µI’Îÿ¿˘ fi‰Ì Ï«’ ÷ˆ›Îfl ¿flı I›Îflı …^fiÌ Ï«’ ¬flı¬fl ÷˘ …^fi‰ÎHÎÌ √HÎΉΠ…ıÀ·Ì fi¿Î‹Ì ⁄fiÌ Ë˘÷Ì fi◊Ì. ⁄ÌΩ_ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ ÷ı Á_÷˘Ê¿Îfl¿ ¿Î‹ ±Î’Ì Â¿ı, »÷Î_ ‹ÒÁ˝ ·Î" ≠‹ÎHÎı fi‰Ì ±ÎT≤ÏkÎ ’˘÷ı ±ıÀ·Ì ¿Î›˝Z΋ ±fiı Ï¿o‹÷‹Î_ ÁV÷Ì Ë˘› ¿ı …^fiÌ ±ÎT≤ÏkÎfiı … …√÷¤fl‹Î_◊Ì ÏfiT≤ÏkÎ ‹‚Ì Ω› »ı ! ±Î º„WÀ±ı Ωı÷Î_ µI’Îÿ¿˘fiÎ fi›Î˝ V‰Î◊˝ı 1959 ’»Ì ¿QM›ÒÀflfiÌ Àı@fi˘·˘Ï…¿· øÎ_Ï÷ ‹ÎÀı √fl… ÁÎflÌ »ı. Ï«’fi˘ ¿Î›Î¿S’ Á÷÷ ¿›ı˝ flά‰Î ’λ‚fi_ ⁄Ì…\_ ¿ÎflHÎ ‹Îfi‰Ω÷fiÎ V‰Î◊˝ ΩıÕı Á_¿‚Λı·_ »ı. ÀˇÎ„L{VÀfl …ı‹ ‰‘Îflı ÷ı‹ √HÎ÷flÌfi_ ¿Î›˝ ±Î’˘±Î’ {Õ’Ì ⁄fiı »ı. ≠Ï÷Áı¿LÕı ¿QM›ÒÀfl ±ı¿Á΋ÀÌ ‰‘ √HÎ÷fḻ˘ ¿flÌ Â¿ı »ı. ÿÎ. ÷. ≥LÀı· ¿˘’˘˝flıÂfiı 1971 ‹Î_ ⁄fiΉı·Ì Ï«’ ÿfl Áı¿LÕı 60,000 Áfl‰Î‚Î, √HÎοÎfl, ⁄Îÿ⁄Î¿Ì ¿ı ¤Î√οÎfl ¿flÌ ΩHÎ÷Ì, ’fl_÷ ‰÷˝‹Îfi Ï«’‹Î_ {Õ’fi˘ ÏŒ√fl 300 ±⁄…fiÎ ±Î_¿Õı ’Ë˘Ó«Ì √›˘ »ı. Áı¿LÕ‰Îfl‹Î_ ±ÎÀ·Î ◊˘¿⁄_‘ ÕıÀÎfi_ “’Ì·ÎHΔ ◊‰_ ±ı fiÎfiÌÁÒfiÌ ‰Î÷ fi◊Ì. {Õ’fiÌ ‰Î÷ ’HÎ …‰Î ÿ˘. ωiÎÎfi…√÷ı ÷Î…ı÷fl‹Î_ Ωı›ı·Î ¿ıÀ·Î¿ ±ÎωW¿Îfl˘ ’˘÷ı ±ı‰Î »ı ¿ı

Ï«’fiÎ Á_¿˘«fi ‰√fl ◊Î÷ … fiÏË. ÿÎ. ÷. ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi‹Î_ Ï«’ fi ˢ› ±ıÀ·ı ¿ı Ï«’fiÎ ⁄ËÎfiı ±_ÿfl Á΋ı· ◊÷Î ·Î¬˘ ÁÒZ‹ ÀˇÎ„L{VÀÁ˝ fi ˢ› ±fiı ÷ı ÿflı¿ ÀˇÎ„L{VÀflfi_ ¿Î›˝ ⁄Ω‰‰Î ‹ÎÀı …^fiÎ flıÏÕ±˘ …ı‰Î ‰ı@›Ò‹ ‰ÎS‰fiı √˘Ã‰˘ ÷˘ ¿ÿ‹Î_ ±ı ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi ±Î√˛ÎfiÎ ÷Î…‹Ë· ¿fl÷Î_ ’HÎ ÁËı… ‹˘À˘ ⁄fiı. ÿÏfi›Îfi_ ’Ëı·_ ‰ÌΩb ¿QM›ÒÀfl ’HÎ ‰ÎS‰ ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ÷ΛŒÎ …ı‰_ Ë÷_. ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ L›Ò‹ıÏfl¿· ≥„LÀ√˛ıÀfl ±"LÕ ¿QM›ÒÀfl/Eniac ±ı‰_ ÷ıfi_ ·’ÁŸÿflÌ›_ fi΋ ◊›_. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ’ı„LÁS‰ÎÏfi›Î ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌ ¬Î÷ı Eniac fi˘ ‹Î_«Õ˘ 1945 ‹Î_ ¬Õ˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ I›Îflı flıÏÕ±˘ ÁÏË÷ ⁄‘Î_ ‰ÌΩb ÁΑfi˘fi_ ¿Î‹¿Î… ‰ÎS‰ ◊¿Ì «Î·÷_ Ë÷_. ÿflı¿ ‰ÎS‰ı √HÎ÷flÌfi_ ¿Î›˝ ⁄Ω‰‰Îfi_ Ë÷_, …ıfiÎ ‹ÎÀı ÷ıHÎı “±Î"fi” ¿ı “±Î"Œ” „V‰«fi˘ fl˘· ¤…‰‰Îfi˘ Ë÷˘. ‰Ì…‚ÌfiÎ ¿flLÀfiı «Î·-⁄_‘ ¿fl‰Î ÁÎ◊ı ¿flLÀfi˘ ‰Î"SÀı… ’HÎ CÎÀÎÕ‰Îfi_ ¿ı

fi˘Ó‘ — «ÎÀÛ V¿ı· ‹…⁄ fi◊Ì

Quad Core Xeon Processor ¿Ëı‰Î÷Ì ‹Î≥ø˘Ï«’‹Î_ ±ı‰Î

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

51

dffgfjfdfufh v/s dff>Ef[Lrf5f

‰‘Îfl‰Îfi_ ¿Î‹ ÷ıfi_ Ë÷_. ±fiø‹ı 1, 2, 3, 4, 5... ±ı‹ 0 Á‘ÌfiÎ ±_¿˘ …ı ÷ı ‰Î"SÀı… ≠‹ÎHÎı Eniac ‹Î_ fi˘Ó‘Î÷Î Ë÷Î. √HÎ÷flÌfiÌ {Õ’ ≠Ï÷Áı¿LÕı 5,000 Áfl‰Î‚Î ¿ı ⁄Îÿ⁄Î¿Ì …ıÀ·Ì Ë÷Ì. »÷Î_ 18,000 ‰ÎS‰fiı ¿ÎflHÎı ±ı ¿QM›ÒÀfl ÿ˘œÁ˘ «˘flÁ ‹ÌÀfl …ıÀ·Ì …B›Î fl˘¿÷_ Ë÷_ ±fiı ‰ÎS‰fi_ ÷Î’‹Îfi ±‹¿ ·ı‰·ı À¿Î‰Ì flά‰Î ‹ÎÀı ·√¤√ 160 Ï¿·˘‰Î"À ‰Ì…‚Ì ¬Î÷_ Ë÷_. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ΩHÎÌ÷Î √ÏHÎ÷ÂÎjÎÌ Fˢfi L›Ò‹Îfiı I›Îfl ’»Ì ‰ÎS‰ ’flfi˘ ⁄˘Ωı Ë‚‰˘ ¿fl‰Î ‹ÎÀı √HÎ÷flÌfi˘ …\ÿ˘ fiÁ¬˘ ¢‘Ì ¿Îœu˘. {Ìfl˘◊Ì fi‰ Á‘ÌfiÎ ±_¿˘fiı ⁄ÿ·ı 0 ±fiı 1 ±ı‹ ‹ÎhÎ ⁄ı ±_¿˘ ÷ıHÎı ±’fiÎT›Î. ’ÏflHÎ΋ı ‰ÎS‰fi_ ¿Î›˝ Œ@÷ “±Î"fi” ÷◊Î “±Î"Œ” „V‰« ’Òfl÷_ ÁÌÏ‹÷ ⁄L›_. ¿QM›ÒÀfl ’˘÷ı ⁄ΛfiflÌ ›Îfiı ϶±_¿Ì ⁄L›_. ÿÏfi›ÎfiÎ_ ⁄‘Î_ ¿QM›ÒÀfl˘‹Î_ ±Î…ı √HÎ÷flÌ ’HΠ϶±_¿Ì ’©Ï÷‹Î_ … ◊Λ »ı.

±‹ıÏfl¿fi √ÏHÎ÷ÂÎjÎÌ Fˢfi L›Ò‹Îfi, …ıHÎı ¿QM›ÒÀfl ‹ÎÀı ϶±_¿Ì ¤ÎWÎÎ CÎÕÌ

ÿÂÎ_ ’©Ï÷‹Î_ fiÏË. ¿<ÿfl÷ı ‹Îfi‰Ω÷fiı ÿÁ ±Î_√‚̱˘ ±Î’Ì »ı, ±ıÀ·ı ÿÁfiÎ √HÎÎ_¿‹Î_ ÏËÁÎ⁄˘ ‹Î_Õ÷Ì ÿÂÎ_ ’©Ï÷ ÷ıHÎı ±’fiÎ‰Ì »ı. ±ı¿‹, ÿ¿, Á˘, ËΩfl, ÿÁ ËΩfl, ·Î¬ ‰√ıflı ±Î_¿ÕÎ ÿÁfiÎ √HÎÎ_¿fiÎ »ı. ±ÎfiÌ Á΋ı ¿QM›ÒÀfl‹Î_ ‰’flÎ÷Ì ÏÁÏ·¿˘fi Ï«’w’Ì Áfl¿ÌÀfiı Œ@÷ ⁄ı “±Î_√‚̱˘” »ı, ‹ÎÀı ÷ıfiı ⁄ı ±_¿˘fi_ √ÏHÎ÷ … ‹ÎŒ¿ ±Î‰ı »ı. …\ÿÌ flÌ÷ı ¿Ë˘ ÷˘ Áfl¿ÌÀ‹Î_ ¿Î_ ÷˘ “±Î"fi” ˢ› »ı ±◊‰Î ÷˘ “±Î"Œ” 52 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

ˢ› »ı. ‹÷·⁄ ¿ı ÷ı‹Î_ ωz÷≠‰ÎË ¿Î_ ÷˘ ‰Ëı÷˘ ◊Λ »ı ±◊‰Î ÷˘ ⁄_‘ ◊Λ »ı. ±Î ⁄ı ÏÁ‰Î› hÎÌ∞ „V◊Ï÷ Áfl¿ÌÀ‹Î_ µÿ˚¤‰Ì ¿÷Ì fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ωz÷≠‰ÎË ‰Ëı I›Îflı Áfl¿ÌÀ 1 √HÎı »ı ±fiı fi ‰Ëı I›Îflı 0 √HÎı »ı. ¿QM›ÒÀfl‹Î_ ÿÂÎ_ÂfiÎ ±Î_¿ÕÎ ÿ⁄Ή˘ ÷˘ ’HÎ ±_ÿfl flËı·Ì Áfl¿ÌÀ ’Ëı·Î_ ÷ıfiı ϶±_¿‹Î_ Œıfl‰ı »ı, ’»Ì ϶±_¿˘‹Î_ … ÏËÁÎ⁄ ¿flı »ı ±fiı »ı‰Àı …‰Î⁄ ŒflÌ ÿÂÎ_‹Î_ «‹¿Î‰ı »ı. ÏËÁÎ⁄ √HÎÎ÷˘ ˢ› ±ı ÿflQ›Îfi Áfl¿ÌÀfiÎ ’ÒflΩ ωz÷≠‰ÎË ‹ÎÀı ÿfl‰ÎΩ ‰Îfl_‰Îfl µCÎÎÕ⁄_‘ ¿fl÷Î flËı »ı. ¿QM›ÒÀfl ‹ÎÀı Fˢfi L›Ò‹Îfiı ›˘…ı·Ì ÏÕÏ…À· ¤ÎÊÎ ±I›_÷ Áfl‚ ±fiı Á√‰Õ¤flÌ Ë˘‰Î »÷Î_ ‰ÎS‰ ⁄ΑÎw’ …HÎÎ÷Î Ë÷Î. ÏfiWHÎÎ÷˘±ı »ı‰Àı Eniac fiı ‹A›I‰ı ‰ÎS‰fiÎ ’Î’ı Ï÷·Î_…Ï· ±Î’Ì ÿÌ‘Ì. ¿QM›ÒÀfl ›√fiÎ_ ‹_ÕÎH΋Î_ ±ı flÌ÷ı ‹ÿ÷ ’ÕÌ. ‹Îfi‰Ω÷fiÎ Áÿ˚¤ÎB›ı ⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı ¿QM›ÒÀflfiı T›‰ËÎv ⁄fiΉ‰ÎfiÎ ≠›ÎÁ˘ ·√¤√ ’Õ÷Î ‹Ò¿Î›Î ±ı … ±flÁ΋Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ÀıÏ·Œ˘fi ÷_hÎfiı ’HÎ ⁄˛ı¿ ·Î√‰Î ‹Î_ÕÌ Ë÷Ì. ¿QM›ÒÀflfiÌ …ı‹ ±ı ÷_hÎ ‰ÎS‰fiÎ Ωıflı «Î·÷_ Ë÷_ ±◊‰Î ÷˘ √⁄Õ÷_ Ë÷_. ÀıÏ·Œ˘fi‹Î_ ⁄˘·ı·Î ÂOÿ˘ ‰ÎS‰ ¶ÎflÎ V‰w’Î_÷fl ’ÎQ›Î ’»Ì ÿÒfl Á‘Ì ’ˢӫ÷Î Ë÷Î. ±ı@Á«ıL…‹Î_ …^… ·Î≥fi˘ ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’ÎÕ‰Îfi_ ˢ› I›Î_ Á‘Ì ‰Î_‘˘ fiÏË, ’HÎ ⁄ÌΩ ωr›© ⁄Îÿ fi‰Î_ ΩıÕÎH΢ ±’Î÷Î_ √›Î_ ÷ı‹ ‰ÎS‰fiÌ Á_A›Î ±Î¬Î ÷_h΋Î_ ·Î¬˘fiÎ ±Î_¿Õı ’ˢӫÌ. Eniac ‹Î_ ÿfl ÁÎ÷ Ï‹ÏfiÀı ±ı¿ ‰ÎS‰ ∂ÕÌ …÷Î ÷ıfiı ⁄ÿ·‰˘ ’Õ÷˘ Ë÷˘, F›Îflı ⁄ı· ÀıÏ·Œ˘fi fi΋fiÌ ≠A›Î÷ ±‹ıÏfl¿fi ¿o’fiÌfiÎ ÿıÂT›Î’Ì ÷_h΋Î_ ÷˘ ±ı¿ ÁÎ_‘˘ I›Î_ ÷ıfl ÷ÒÀı ±ı‰˘ CÎÎÀ ◊›˘. ⁄ı·fiÎ ‹ıfiı…‹ıLÀı ÷ıfiÎ ⁄‘Î Á_¢‘¿˘fiı ÷οÌÿ ¿flÌ ¿ı ’W¿‚ ‰Ì…‚Ì ¬Î÷Î ±fiı ‰Îfl_‰Îfl Œı· …÷Î ‰ÎS‰fi˘ œÎ_«˘ Á‹Ò‚√˘ ⁄ÿ·˘ ±◊‰Î ÷˘ ‰ÎS‰fiÌ ±‰ı∞‹Î_ ‰Î’flÌ Â¿Î› ÷ı‰_ ⁄Ì…\_ ‰ÌΩb ÁΑfi ¢‘Ì ¿Îœ˘. ÀıÏ·Œ˘fifiÎ ·Î¤Î◊ı˝ ⁄ı· ·ı⁄˘flıÀflÌ‹Î_ I›Îfl ’»Ì …ı Á_¢‘fi ËÎ◊ ‘flΛ_ ÷ı ‰¬÷ …÷Î_ ¿QM›ÒÀfl ‹ÎÀı ‰‘ øÎ_Ï÷¿ÎflÌ ÁÎÏ⁄÷ ◊‰Îfi_ Ë÷_. ωϷ›‹ ¢¿·Ì fi΋fiÎ Á_¢‘¿ı ’˘÷ÎfiÎ ⁄ı Ï‹h΢ ÁÎ◊ı ‹‚Ìfiı 1948 ‹Î_ ÀˇÎ„L{VÀflfiÌ Â˘‘ ¿flÌ. ¿QM›ÒÀfl‹Î_ ±Ïfi‰Î›˝ √HÎÎ÷Î ‰ÎS‰ ¿fl÷Î_ ÀˇÎ„L{VÀflfi_ ¿ÿ Á˘ √b_ fiÎfi_ Ë÷_ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ¤Îflı ‰Î"SÀı…fiÎ ¿flLÀfiı ⁄ÿ·ı Á΋ÎL› ⁄ıÀflÌfiÎ Áı· ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ’Òfl÷Î Ë÷Î. ÁÎflÌ Ω÷fi˘ ‰ÎS‰ ’HÎ 5,000 ¿·Î¿ ¿fl÷Î_ ‰‘ Á‹› ¿Î‹ fi ±Î’ı, F›Îflı ÀˇÎ„L{VÀflfi_ ±Î›W› ÁflıflΠ7,70,000 ¿·Î¿ …ıÀ·_ Ë÷_. ‰ÎS‰fiı ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ‘Î÷ ±fiı ÏÁÏ·¿Î …ı‰Î ±fiı¿ ’ÿÎ◊˘˝ …wflÌ Ë÷Î, ÷˘ ‹A›I‰ı ÏÁÏ·¿˘fi ‰Õı ⁄fi÷˘ ÀˇÎ„L{VÀfl ·√¤√ ‰fi-’ÌÁ Ë÷˘. ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ ¿ÀÎZÎ ±ı »ı ¿ı ¢¿·Ì±ı ±fiı ÷ıfiÎ ⁄ı ÁÎ◊ÌÿÎfl˘±ı ¿flı·Ì ¢‘ ±I›_÷

dffgfjfdfufh v/s dff>Ef[Lrf5f

ˢ› ±ı flÌ÷ı ⁄˘ÕÛ ÁÎ◊ı …ÕÌ ·Ì‘Ì. ⁄˘ÕÛfiÌ ’λ·Ì ⁄Î…\ øÎ_Ï÷¿ÎflÌ Ë˘‰Î »÷Î_ “‘ L›Ò ›˘¿Û ÀÎ≥QÁ” ±¬⁄Îflı »ı¿ ÷ÎflfiÎ »ıÕÎ F›Î_ fiÌ¿‚÷Πˢ› I›Î_ ÀˇÎ„L{VÀfl …ı‰Î ’ÒflΩ ±_ÿflfiÎ ’Îfiı flıÏÕ±˘ ≠˘√˛Î‹˘fiÌ ¿˘·‹‹Î_ ÷ıfiÌ …L‹fi˘Ó‘ ÷ı‹HÎı flıHÎ ¶ÎflÎ ⁄ıÁÎÕÌ ÿÌ‘Î. ±Î ωÏÂWÀ fl«fiÎfi˘ ‹˘À˘ »Î’Ì! ±Á·‹Î_ ÀıÏ·Œ˘fi ‹ÎÀı ¿flΛı·Ì ÀˇÎ„L{VÀflfiÌ Â˘‘ı ·Î¤ ±ı ‹Y›˘ ¿ı Áfl¿ÌÀfi_ ⁄Ì⁄_ fi‹ÒfiÎw’ı ⁄fiÎT›Î ’»Ì ÷ıfiÎ ¿QM›ÒÀflfiÌ ⁄Ì∞ ’ıœÌfiı …L‹ ±ÎM›˘ Ë÷˘. ÂÌÂÎ …ı‰ÕÎ ±Î‘Îflı ËΩfl˘ ±◊‰Î ·Î¬˘ Ï≠LÀıÕ Áfl¿ÌÀ ⁄˘ÕÛfi_ µI’Îÿfi ‰ÎS‰fi_ … ¿Î›˝ ⁄Ω‰÷Î ÀˇÎ„L{VÀflfi_ ¿ÿ ‹ÎÿÏ‚›Î ¿fl÷Î_ ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ Ë÷_. ⁄ÌΩı ·Î¤ ±ı ¿ı ‰’flΠÿflQ›Îfi ⁄Ë ‹˘À<_ fi Ë÷_. ±Î◊Ì Áfl¿ÌÀ‹Î_ ‰ÎS‰fiı Ãı¿ÎHÎı ÀˇÎ„L{VÀfl Áfl¿ÌÀfiÎ ‰Î›fl˘ ¤Ò·« ı ¿Ò ı ’HÎ »^ÀÎ ’ÕÌ …‰Îfi_ Ωı¬‹ fiˢ÷._ ‹Ò@›Î ’»Ì Áfl¿ÌÀfi_ ¿ÿ ’HÎ CÎÀu_ ±fiı ¿QM›ÒÀfl ’˘÷ı Á_¿˘«fi Ï≠LÀıÕ Áfl¿ÌÀ ⁄L›Î ’»Ì ⁄Ì∞ ’ıœÌfiÎ_ ¿QM›ÒÀflfi_ ¿ÿ ’ÎQ›_. √HÎ÷flÌ ’HÎ {Õ’Ì flÌ÷ı ◊‰Î ·Î√Ì. ±˘fl fiÎfi_ ◊›_, ¿ı‹ ¿ı ¬ÎVÁÌ …B›Î fl˘¿÷Î ‰Î›fl˘fiÎ_ √Ò_«‚Î_ ÀˇÎ„L{VÀfl ÁΉ À«Ò¿Õ˘ ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ‰Ì…‚ÌfiÎ ≠‰ÎËı ˉı …wflÌ fi Ë÷Î. ±Î fi‰÷fl Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ±Î‘Îflı 1956 ÷ı‹Î_ ⁄Ë À>_¿<_ ±_÷fl ¿Î’‰Îfi_ ◊÷_ Ë÷_. ÿı¬Ì÷Ì ‰Î÷ »ı ¿ı 1 ‹Î_ ¬flı¬fl ⁄Ì∞ ’ıœÌfi_ ¿ËÌ Â¿Î› ±ı‰_ ’Ëı·_ ¿QM›ÒÀfl ÷◊Î 0 fi˘Ó‘÷Πωz÷ ÏÁBfi·˘ Á΋Π»ıÕı …ıÀ·Î ‰Ëı·Î ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ‹ıÁEı ›ÂÀı Á ˚ ’Ë˘Ó « ı ±ı À ·Ì Ëÿı ≥„LVÀÀuÒ À ±Î" Œ √HÎ÷flÌ {Õ’Ì ⁄fiı . Àı@fi˘·˘Ï…±ı ⁄fiÎT›_, ÀˇÎ„L{VÀflı ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ …ı ≠◊‹ ’ı œ ÌfiÎ ¿Î‹ ±ÎM›Î ⁄Îÿ ÕΛfi˘Á˘fl»Î’ Eniac ωz ÷ ≠‰ÎËfi _ Ë∞ ωÂıÊ Ïfi›‹fi ¿fl‰Î ¿fl÷Î_ ±fiı ¿ √b_ ‹ÎÀı ±ıÀ·Î … À«Ò¿ÕΠ„@÷ÂÎ‚Ì Ë˘‰Î »÷Î_ ¿ÿfiÎ flıÏ{VÀfl, ÕΛ˘Õ ’˛‹ÎH΋Î_ ⁄Ë ±˘»Ì ±fiı ¿ı ’ ı Ï ÁÀfl ’HÎ …B›Î fl˘¿÷_ Ë÷_. ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ±ı¿ ‹t˘ ±ËŸ ›Îÿ ’ÏflHÎ΋ı ¿QM›Ò À flfiÌ flËı ¿ı ¿QM›ÒÀflfiÎ ZÎıhÎı ⁄Ì∞ ’ıœÌ Eniac ¿fl÷Î_ ≠√Ï÷fi˘ ÿ˘fl ’ı œ Ì ‹…⁄ √HÎΛ »ı. Eniac ±I›_÷ fiÎfiÎ ¿ÿ‰Î‚Ì ⁄fiÌ ±fiı ÷ı fi Ì Ωı ≠◊‹ ’ıœÌfi_ ¿QM›ÒÀfl ¿Î›˝Z΋÷Î ‰‘Ì √≥. ˢ› ÷˘ ‰ÎS‰fiÌ 1950fiÎ ±flÁ΋Î_ Ï’˛ L Àı Õ Áfl¿ÌÀ ⁄˘ÕÛ ⁄L›Î_ , ±ı À ·ı ‰Î›fl˘fiÎ ·’ÁŸÿfl √Ò _ « ‚Î_ fi ı Ï÷·Î_ … ·Ì ‹‚Ì ±À¿Ì ’Õı·Ì Àı@fi˘·˘Ï… ±‰ı ∞ ‹Î_ Àˇ Î „L{VÀfl ‹ÎÀı ≠√Ï÷fi_ fi‰_ ŒÎÀ¿ ¬Ò·Ì √›_. ¬ÎÁ ¿flÌfiı ÀˇÎ„L{VÀflfiÌ ‰Î’flÌfiı ‹ıÁıE›ÂıÀ˚Á ≥„LVÀÀuÒÀı ⁄fiΉı·_ TX-0 fi΋fi_ ¢‘ fi ◊≥ ˢ÷ ÷˘ ±Î…ı ¿QM›ÒÀfl fi΋fi_ ÁΑfi ±Î’HÎÌ ¿QM›ÒÀfl ⁄Ì∞ ’ıœÌfi_ Ë÷_. (±Î…ı ÷ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ⁄˘VÀfi ‰E«ı ˢ÷ ¿ı ¿ı‹ ÷ı Á‰Î· »ı. ±Î À«Ò¿ÕÎ ¿Q’˘fiLÀfiı ‰ÎS‰fiÌ ÂËıfl ¬Î÷ı ¿QM›ÒÀflfiÎ Q›Ï{›‹‹Î_ ≠ÿϽ÷ ◊›ı·_ ’Õu_ »ı. …B›Î±ı √˘ÃT›Î ’»Ì ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ◊›_ ¿ı ‰ÎS‰fiÌ …ı‹ Eniac fiÎ ¿ıÀ·Î¿ ±‰ÂıÊ˘ ’HÎ I›Î_ flά‰Î‹Î_ ±ÎT›Î »ı). ‰Î›fl˘fiı ’HÎ w¬Áÿ ±Î’Ì ÿı‰Ì Ωı≥±ı. ÿflı¿ ÀˇÎ„L{VÀflfiı TX-0 ⁄L›Î ’»Ì ‰ˆiÎÎÏfi¿ Á_¢‘fifi˘ «fl¬˘ ±Î√‚ hÎHÎ »ıÕÎ Ë÷Î ±fiı ¿›˘ ‰Î›fl ¿›Î »ıÕÎ ÁÎ◊ı ΩıÕ‰˘ ÷ı «·Î‰‰Î ‹Î√÷Î ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ·ÎB›_ ¿ı ¿QM›ÒÀflfiı Ë∞ fiÎfi_ «Ì‰À’Ò‰˝¿ fiyÌ ¿fl‰_ ’Õ÷_ Ë÷_. Áfl¿ÌÀ ⁄fiΉfiÎfl T›„@÷ ¿fl‰_ ˢ›, ÷ıfiı ◊˘¿⁄_‘ √HÎ÷fḻ˘ Á˘Ó’‰Ì ˢ› ±fiı ÷ıfiÎ ⁄‘Ì ‰Î÷ı «˘yÁ flËÌfiı ‰Î›fl ÁÎ◊ı ÀˇÎ„L{VÀflfi_ flıHÎ ·√Ήı ¿Î‹‹Î_ {Õ’ ·Î‰‰Ì ˢ› ÷˘ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰Î÷Ì Áfl¿ÌÀfiı Ë∞ ÷˘ ’HÎ ‰’flΠÿflQ›Îfi fi∞‰Ì ⁄ıÿfl¿ÎflÌ ¿›Î »ıÕÎfiı ·⁄Õ÷˘ Á_¿˘«Ì fiά‰Ì Ωı≥±ı. Áfl¿ÌÀfiÎ ÷Îfl ±fiı ÀˇÎ„L{VÀÁ˝ Ë∞ ¿flÌ ÿı ÷ı ¿ËÌ Â¿Î› ÷ı‹ fi Ë÷_. µ¬ÕÌ √›ı·˘ ±ı¿Îÿ ‰Î›fl fiÎfiÎ_ ¿flÌ ÿı‰Î_ Ωı≥±ı, ¿ÎflHÎ ¿ı Áfl¿ÌÀ‹Î_ ωz÷≠‰ÎËı ’HÎ ±Î¬Î ¿QM›ÒÀflfiı ⁄_‘ ’ÎÕÌ ÿı‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷˘ Ë÷˘. ¬ıÕ‰_ ’Õ÷_ ±_÷fl ÷˘ … CÎÀı ±fiı 1 ÷◊Î 0 ‹Î_ ‹_ÕÎ÷Ì ±Î Á‹V›ÎfiÎ …‰Î⁄w’ı Ï≠LÀıÕ Áfl¿ÌÀ ⁄˘ÕÛfiÌ Â˘‘ ◊≥. √HÎ÷flÌ {Õ’Ì ⁄fiı. ±˘»Ì …B›Î‹Î_ ‰‘ ÷Îflfi˘ ±fiı ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ±Î‰Î_ ⁄˘ÕÛ ’fl Á_A›Î⁄_‘ ‰Î›fl˘fiı ‹ÌfiοÎflÌfiÎ ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fi˘ Á‹Î‰ı ¿flΛ, ±ıÀ·ı ¿QM›ÒÀflfiÎ ‹Î◊ı ±√ε ‘˘flHÎı Ï≠LÀ ¿flÌ ÿÌ‘Î. ‰Î›fl˘fiÎ_ ·⁄Õ÷Î_ √Ò_«‚Îfiı ⁄ÿ·ı ¿fl÷Î_ ‰‘ √HÎ÷flÌfi˘ ⁄˘Ωı fiά‰Îfi_ ’HÎ Â@› ⁄fiı. Ï≠LÀıÕ ÷Î_⁄ÎfiÎ ÷ÎflfiÌ Áfl¿ÌÀ ΩHÎı ¤Ò·¤Ò·Î‹HÎÌfiÎ V‰w’ı ¿˘÷flı·Ì Áfl¿ÌÀ ⁄˘ÕÛfi˘ ±ı¿ ⁄ÌΩı ’HÎ Õ¬˘ Ë÷˘. ∂¤Ì ·ÌÀÌ‹Î_ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

53

dffgfjfdfufh v/s dff>Ef[Lrf5f

⁄˘ÕÛ ’fl ÷Îfl Ï⁄»ÎT›Î ˢ› ÷˘ ±ÎÕÌ ·ÌÀÌ‹Î_ ±ı‰Î ⁄ÌΩ ÷Îfl ‹œÌ ·ı‰Îfi_ ‹U¿ı· Ë÷_. M·Î„VÀ¿fiÎ ÁÎÿÎ ‰Î›fl˘ ±ı¿ ’fl ±ı¿ «ÕÌ Ω› I›Îflı ‰Î_‘˘ fiÏË, ’fl_÷ ⁄˘ÕÛ ÁÎ◊ı Ï«’¿ı·Î ÷Î_⁄ÎfiÎ ¬S·Î ÷Îfl ±ı¿‹ı¿fiı ø˘Á ¿flı I›Îflı ¢ÀÛ Áfl¿ÌÀfi˘ ≠˘O·ı‹ ±«Ò¿ ◊‰˘ flè΢. ¿QM›ÒÀflfiÌ Áfl¿ÌÀfiı ±˘fl Á_¿˘«‰Îfi_ ¿Î›˝ ÏfiWHÎÎ÷˘ ‹ÎÀı ¬flı¬fl «ı·ıL… …ı‰_ Ë÷_, ¿ı‹ ¿ı ÀˇÎ„L{VÀflfiÌ ÁÎ≥{ ø‹ı ø‹ı CÎÀÎÕ÷Î flËÌfiı ÷ı‹HÎı ∫«fiÎ 250 ‹Î ¤Î√ …ıÀ·Ì ÷˘ ¿flÌ fiÎ¬Ì Ë÷Ì. Ï≠LÀıÕ Áfl¿ÌÀ ⁄˘ÕÛ ’fl …ÕÌ ·ı‰Î÷Î ÷ÎflfiÌ ΩÕÎ≥‹Î_ ’HÎ Â@› ±ıÀ·˘ CÎÀÎÕ˘ ¿flÌ ·Ì‘˘ Ë÷˘. ±ÎfiÎ ¿fl÷Î_ ‰‘ ‹ÌfiÌ¿flHΠˉı ±Â@› …HÎÎ÷_ Ë÷_. ÏÁ‰Î› ¿ı ⁄Lfiı «ÌΩı fiflÌ ±Î_¬ı ÿı¬Î› ’HÎ fiÏË ±ıÀ·Ì Ëÿı ÷ı‹fiı ÁÒZ‹ ±ıÀ·ı ¿ı ‹Î≥ø˘ V‰w’ ±Î’Ì ÿı‰Î‹Î_ ±Î‰ı. 1959 ‹Î_ »ı‰Àı ±ı … fiÁ¬˘ ÷ı‹HÎı ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ ±…‹ÎT›˘. ⁄Lfiı «ÌΩıfiı (‰‘ÎflÎfiÎ flıÏ{VÀflfiı, ÕΛ˘Õfiı ÷◊Î ¿ı’ıÏÁÀflfiı ’HÎ) ÷ı‹HÎı ‹Î≥ø˘ V‰w’ ±ÎM›_, ‹ÎÀı ±ı «ÌΩı ‰Õı ⁄fiı·Ì Áfl¿ÌÀ ‹Î≥ø˘Áfl¿ÌÀ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì ◊≥. ±Î Áfl¿ÌÀ ‰ÎV÷‰‹Î_ ÏÁÏ·¿˘fi fi΋fiÎ ’ÿÎ◊˝fiÌ Ï«’

Ë÷Ì, …ıfi_ ¿ÿ wÏ’›ÎfiÎ ÏÁyÎ …ı‰Õ<_ ˢ‰Î »÷Î_ ±ÎÁÏfi›Î …ı‰Î Ï≠LÀıÕ Áfl¿ÌÀ ⁄˘ÕÛfi˘ ÷ıfiÎ ⁄‘Î ’ÒflΩ ÁÏË÷ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ¿flÌ ÿı‰Î›˘ Ë÷˘. ’ÒflΩ fiflÌ ±Î_¬ı fi…flı «Õ÷Î fi Ë÷Î, ÷˘ ’HÎ ÏÁÏ·¿˘fifiÎ ’÷̿΋Î_ ÷ı±˘ ±ºU› flÌ÷ı ‹˘…^ÿ Ë÷Î. ±HÎÌÂ© ÏÁÏ·¿˘fi ’fl ±ÂÏ© ÷flÌ¿ı Œ˘VŒflÁ ±fiı ⁄˘fl˘fi ›„@÷’Ò‰˝¿ »Î_ÀÌfiı @›Î_¿ ÀˇÎ„L{VÀflfi_, @›Î_¿ ÕΛ˘Õfi_ ÷˘ @›Î_¿ flıÏ{VÀÎflfi_ Á…˝fi ¿flΛ_ Ë÷_. ‹÷·⁄ ¿ı fiflÌ ±Î_¬ı Ωı÷Î_ ’÷Ì¿<_ Ï⁄·¿<· ’÷Ì¿Î (Ï«’) …ı‰_ ÿı¬Î›, »÷Î_ T›‰„V◊÷ »oÀ¿Î‰fiı ¿ÎflHÎı ÷ıfiÎ …\ÿÎ …\ÿÎ ÏËVÁÎ ‰ÌΩb ¿Q’˘fiLÀ˚Á ⁄fiÌ √›Î Ë÷Î. ±I›_÷ ÁÒZ‹ ÷Îfl ‰Õı ÷ı‹fiı ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı ΩıÕÌ ÿı‰Î›Î Ë÷Î, ±ıÀ·ı Áfl¿ÌÀ ≥„LÀ√˛ıÀıÕ ⁄fiÌ Ë÷Ì. (±Î…fi_ ≠«Ï·÷ fi΋ ±Î≥.ÁÌ. ÷ıfiÎ À>_¿ÎZÎfl˘ ‰Õı ⁄L›_ »ı). Áfl¿ÌÀ ‹ÌfiÌ¿flHÎ ÁÎ◊ı ¿QM›ÒÀflfi_ ±Îç›˝…fi¿ Ëÿı Á_¿˘«fi ◊›_ ±fiı ’Ëı·Ì … ‰Îfl ’Á˝fi· ¿QM›ÒÀfl fi΋fi_ CÎfl‰’flÎÂfi_ ÁΑfi ⁄Ωfl‹Î_ ±ÎT›_. ≠◊‹ ’ıœÌfiÎ Eniac ¿fl÷Î_ hÎÌ∞ ’ıœÌfi_ ˢ‹ ¿QM›ÒÀfl ‰‘Îflı „@÷Â΂Ì, {Õ’Ì ±fiı ¿Î›˝Z΋ Ë÷_, »÷Î_ ÷ıfiÌ Ï¿o‹÷ Eniac ¿fl÷Î_ 1,300 √HÎÌ ±˘»Ì Ë÷Ì. ¿ÿ ÷˘ 27,500 √b_ fiÎfi_ Ë÷_. 1969 ’»Ì hÎÌ∞ ’ıœÌfiÎ ¿QM›ÒÀflfi_ V◊Îfi «˘◊Ì ’ıœÌfiÎ ¿QM›ÒÀflı ·Ì‘_, …ı‹Î_ ≥„LÀ√˛ıÀıÕ Áfl¿ÌÀfiı Ë∞ ‰‘Îflı ÁCÎfi ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì. ’Î_«‹Ì ±fiı »ßÌ ’ı œ ÌfiÎ ¿QM›Ò À fl˘ ≥LÀı · fiÌ ’ı„LÀ›‹ …ı‰Ì ‹Î≥ø˘Ï«’ ‰Õı ±ıÀ·Î_ „@÷ÂÎ‚Ì ⁄L›Î_ ¿ı Ï«’ ’˘÷ı … ±Î"·-≥fi-‰fi ¿QM›ÒÀfl ⁄fiÌ Ë÷Ì. ˉı …‹Îfi˘ ÁÎ÷‹Ì ’ı œ ÌfiÎ_ ¿QM›Ò À fl˘fi˘ ±ÎT›˘ »ı . ±Î ¿QM›ÒÀfl˘‹Î_ ‰’flÎ÷Ì ÏÁÏ·¿˘fi Ï«’ ‰‘ ÁCÎfi »ı , ±ı À ·ı ¿ı ÁÌÏ‹÷ …B›Î‹Î_ Ë∞ ‰‘Îflı ÀˇÎ„L{VÀfl˘fi˘ Á‹Î‰ı ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ »ı. Áfl‚ flÌ÷ı ¿Ë˘ ÷˘ ¿QM›ÒÀflfiÌ ≠◊‹ ’ıœÌ Ωı ‰ÎS‰fiÌ Ë˘›, ⁄Ì∞ ’ıœÌ ‰ÎS‰fiÎ ±‰ı∞w’Ì ÀˇÎ„L{VÀflfiÌ Ë˘›, hÎÌ∞ ’ıœÌ ±ı … ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fiı ⁄ÎflÌ¿ À’¿Î_ ÷flÌ¿ı ‹˘Àı ’Λı (·Î…˝-V¿ı·‹Î_) ±Î‰flÌ ·ı÷Ì ≥„LÀ√˛ıÀıÕ Áfl¿ÌÀfiÌ ±ı¿ ËÎ◊‹Î_ ±ı¿ ›√ ±fiı ⁄ÌΩ ËÎ◊‹Î_ ⁄ÌΩı — ±Î‘Ïfi¿ Ï«’fi˘ ±ÎÏÿ’Ò‰˝… ‰ı@›Ò‹ ‰ÎS‰ ±fiı Ï«’fiÌ ±Î√‚ “±Î‘Ïfi¿” ωÂıWÎHÎ …ıfiÎ ’˛÷Î’ı ·Î√Ì Â@›_ ÷ı ≥„LÀ√˛ıÀıÕ Áfl¿ÌÀ

54 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

dffgfjfdfufh v/s dff>Ef[Lrf5f

ˢ› ±fiı «˘◊Ì, ’Î_«‹Ì ±fiı »ßÌ ’ıœÌ ‰‚Ì ±ı … ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fiı Ë∞ …J◊Î⁄_‘ flÌ÷ı (‰ıflÌ ·Î…˝-V¿ı·‹Î_) ÃÎ_ÁÌ ·ı÷Ì ≥„LÀ√˛ıÀıÕ Áfl¿ÌÀfiÌ Ë˘› ÷˘ ÁÎ÷‹Ì ’ıœÌ ŒflÌ ±ı … ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fiÌ ±ıÀ·Î … ¿ÿ‰Î‚Ì ÏÁÏ·¿˘fi Ï«’ ’fl ±˘fl ‹U¿ıÀÎÀ √Ò_◊HÎÌ ¿fl÷Ì ±SÀˇÎ-·Î…˝-V¿ı· ≥„LÀ√˛ıÀıÕ Áfl¿ÌÀfiÌ »ı. À«Ò¿ÕÎ ¿ÿfiÌ À’η ÏÀÏ¿À ¿fl÷Î_ ’HÎ fiÎfiÌ …B›Î‹Î_ ·Î¬˘ ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fi˘ ¬Ì«Õ˘ V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı √HÎ÷flÌfiÌ ≠Ïø›Îfiı Á’flŒÎVÀ ⁄fiΉı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ¿QM›ÒÀflfi_ ’HÎ ¿ÿ CÎÀÎÕÌ ±Î’ı »ı. flıÏ¡…flıÀfl …ı‰ÕÎ ¿ÿfiÎ_ ‹ı≥fi¡ı‹ ¿QM›ÒÀfl˘ ’»Ì ÕıV¿-ÀÎ"’, I›Îfl ⁄Îÿ ·"’-ÀÎ"’ ±fiı ˉı ’΋-ÀÎ"’ (Ë◊ı‚Ì‹Î_ Á‹Î≥ …÷Î_) ¿QM›ÒÀfl˘ ±ıÀ·ı … Á·¤ ⁄L›Î_ »ı. ±·⁄kÎ, ˉı ‹Îfi‰Ω÷fiı ωiÎÎfifiÎ ÿflı¿ ZÎıh΋Î_ Àı@fi˘·˘Ï…¿· ËflHΌ΂ ¤fl‰Î ‹ÎÀı ±ı‰Î ¿QM›ÒÀflfi˘ ¬’ »ı ¿ı …ıfiı ’˘÷Îfi_ ‹√… ˢ›, ‹√…fiÌ Œ‚ƒ’÷Î ·√¤√ ‹ÎHÎÁfiÎ Á_¿ÌHν Ïÿ‹Î√ …ıÀ·Ì ˢ›, ±fi¤‰ ‹‚÷˘ Ω› ÷ı‹ ±ı ‹√… ‘ÎflÿÎfl ⁄fi÷_ flËı, ÷¿Û„@÷fiÎ Ωıflı ‹√…‹Î_ ±‹¿ ≠ffifiÎ_ ¿ı ±‹¿ ’Ïfl„V◊Ï÷‹Î_ ·ı¬Î_Ωı¬Î_ ◊Λ ±fiı »ı‰Àı ‹√… ’ÎÁı CÎHÎÌ ÿoÕ⁄ıÿ˘ ¿flÎT›Î ’»Ì ¿QM›ÒÀfl ±Î’‹ı‚ı V‰÷_hÎ ÏfiHν› ’fl ±Î‰ı. ±Î Ω÷fiÎ ¿QM›ÒÀflfi_ ⁄Ë ±À’À_ ≠˘√˛ÎÏ‹_√ ¿fl‰Îfi_ ◊Λ. ωzÎ◊afiÌ …ı‹ ÷ı ±fi¤‰ı Â̬÷_ flËı, ÕıÀÎ ‹‚÷˘ Ω› ÷ı‹ ’˘÷Îfi_ iÎÎfi ÷ı ‰‘Λν ¿flı, ›ÎÿÿÎV÷‹Î_ ‰‘ fiı ‰‘ ΩHοÎflÌ Ëo‹ı ‹ÎÀı ÁΫT›Î ¿flı ±fiı ¬ÎÁ ÷˘ ’˘÷Îfi_ ·˘Ï…¿ ‰Î’flÌfiı ‹Îfi‰Ω÷fiÎ_ ±fiı¿ ¿Î‹˘ ÷ı Áfl‚ ¿flÌ ±Î’ı. fl˘…⁄fl˘…fiÎ_ ¿Î‹˘‹Î_ Õ√·ı fiı ’√·ı fiÎfiÎ-‹˘ÀÎ ÏfiHν›˘ ·ı‰ÎfiÎ ◊÷Πˢ› I›Î_ Á«˘À ÏfiHν›Â„@÷ …ı‰˘ ‹Ëk‰fi˘ √HÎ ⁄ÌΩı ±ı¿ı› fi◊Ì. ¿QM›ÒÀfl‹Î_ ±Î‰˘ √HÎ Ï«’ ‰Õı fl˘’Ì Â¿Î› ¬fl˘ ? Ï«’fiı ËflŒfi‹˙·Î ⁄fiΉ‰Î ‹Î√÷ΠωΩbÏfiWHÎÎ÷˘ ‹ÎÀı ±ËŸ ‹ÎHÎÁfiÎ ‹√…‹Î_ fl«Î›ı·_ ¿<ÿfl÷Ì L›Òfl· fiıÀ‰¿Û ±ËŸ ⁄÷ÎT›_ »ı. ωiÎÎfi̱˘ ¿Q›ÒÀflfiÎ “‹√…”‹Î_ ’HÎ ±Î‰_ fiıÀ‰¿Û fl«‰Î ‹◊Ì flèÎÎ »ı

±Î‘Ïfi¿ ‹Î≥ø˘Ï«’‹Î_ ‰‘fiı ‰‘ ÀˇÎ„L{VÀÁ˝ Á‹Î‰‰Î …÷Î_ ±Î…ı ¬ÿ ÀˇÎ„L{VÀflfi_ ¿ÿ ±ıÀ·_ Á_¿˘«Î›_ »ı ¿ı ’˛V÷÷ ‰Î@›fiÎ ±_÷ı ’ÒHÎ˝Ï‰fl΋ …ıÀ·Ì …B›Î‹Î_ 20 ·Î¬ …ıÀ·Î ÀˇÎ„L{VÀÁ˝ ÁËı·Î≥◊Ì √˘Ã‰Ì ¿Λ.

…\ÿ˘ ’Õ¿Îfl flËı·˘ »ı. ¿QM›ÒÀflfiÎ Ïfi∞˝‰ ‹√… ›Îfiı ¿ı Ï«’ ±fiı ‹ÎHÎÁfiÎ Á∞‰ ‹√… ‰E«ı ±I›Îflı ‹A› ÷ŒÎ‰÷ ÏfiHν›Â„@÷fi˘ »ı. ÏfiHν›Â„@÷fiÎ ’Λ΋Î_ ÷¿Û„@÷ »ı ±fiı ÷¿Û„@÷fiÎ ’Λ΋Î_ ω«Îfl„@÷ »ı. ±Î…fi_ ¿QM›ÒÀfl ω«ÎflÌ Â¿÷_ fi◊Ì. ¿<ÿfl÷ı ÷ı ‹Ò‚¤Ò÷ √HÎ Œ@÷ ‹ÎHÎÁfiÎ Ïÿ‹Î√‹Î_ fl˘M›˘ »ı, »÷Î_ ¿QM›ÒÀflfiÎ ‹Îfi‰ÁÏ…˝÷ ±fiı ‹ÎHÎÁfiÎ ¿<ÿfl÷ÁÏ…˝÷ ‹√… ‰E«ıfi_ ±ı¿ ÁÎQ› ’HÎ ›Îÿ flά˘. ⁄LfiıfiÎ_ ‹√…‹Î_ ωz÷ Áfl¿ÌÀ˘ »ı, …ı ±‹¿ Ω÷fiÎ ‰Î›Ïfl_√ ¶ÎflÎ ⁄fiÌ »ı. ÿflı¿ ‰Î›fl‹Î_ ’λ˘ ‰Ì…‚Ìfi˘ ‹_ÿ ≠‰ÎË ‰Ëı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ı ≠‰ÎËfi_ Ïfi›‹fi ¿fl÷Ì „V‰«˘ ’HÎ »ı. ωz÷≠‰ÎË @›Îflı ±fiı @›Î_ “±Î"fi” ¿ı “±Î"Œ” ◊›˘ ÷ı ‹…⁄ ±‹¿ Ïø›Î …L‹ı »ı; ±ıÀ·ı ¿ı ÕıÀÎfi_ ±‹¿ flÌ÷ı ≠˘ÁıÏÁ_√ ◊Λ »ı. ’Î_« ‰kÎÎ ÿÁ ⁄flÎ⁄fl ’_ÿfl ±ı‰_ Á‹Ì¿flHÎ ‹Îfi‰‹√…‹Î_ ⁄Ë ÁË… flÌ÷ı {⁄¿ı, ÷˘ Ï«’ ‰Õı ÁF… ◊›ı·Î ¿QM›ÒÀflfiÎ Ïfi∞˝‰ Ïÿ‹Î√‹Î_ ’HÎ ±ı … Á‹Ì¿flHΠωz÷‰ı√ı ‹_ÕΛ »ı. ‹ÎhÎ ±ıÀ·_ … ¿ı √HÎ÷flÌ ¿fl‰Îfi˘ ÷flÌ¿˘ …flÎ ±·√ ’Õı ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

55

dffgfjfdfufh v/s dff>Ef[Lrf5f

ω«Îfl˘fi˘ …L‹ ¿ÂÌ¿ ‹ÎÏË÷ÌfiÎ »ı. ‹Îfi‰‹√… ÿÂÎ_ ’©Ï÷‹Î_ √HÎ÷flÌ ±Î‘Îflı ◊Λ »ı, ±ıÀ·ı ‹ÎÏË÷ÌfiÎ ¿flı, F›Îflı ¿QM›ÒÀfl ϶±_¿Ì (ÏÕÏ…À·) Á_ √ ˛ Ë ‹ÎÀı ¿< ÿ fl÷ı ‹√…w’Ì ’©Ï÷ ‰Õı ÏËÁÎ⁄˘ ‹Î_Õı »ı. ±√ε fi˘ÓK›_ ÏÁÏ·¿˘fi Ï«’‹Î_ ‹ı‹flÌfi˘ ⁄_ÿ˘⁄V÷ ÷ı‹ 1 ◊Ì 10 fiÎ √HÎÎ_¿‹Î_ ¿flÎ÷˘ ’HÎ ¿›˘˝ »ı. ‹√…‹Î_ ÷ıHÎı ›ÎÿÿÎV÷ ÏËÁÎ⁄ ÿÂÎ_ ’©Ï÷ ÁÒ«‰ı »ı, ÷˘ ‹Ò¿Ì »ı, …ıfiÌ ±_ÿfl ÃÎ_ÁÌ Â¿Î÷Ì Ï¶±_¿Ì ’©Ï÷‹Î_ 0 ÷◊Î 1 ±ı‹ ⁄ı ±_¿˘ ‹ÎÏË÷Ìfi˘ Á‹Îfl fi◊Ì. √≥¿Î·fi˘, … ˢ› »ı. Ωı ¿ı ‹Ò‚ ‰Î÷ ÷˘ ±ı ¿ı √›Î ±Ã‰ÎÏÕ›Îfi˘, √›Î ‹ÏËfiÎfi˘, ‹ÎHÎÁfiÎ ±fiı ¿QM›ÒÀflfiÎ ‹√…‹Î_ √›Î ‰Ê˝fi˘ ¿ı √›Î ÿÁ¿Îfi˘ ›Îÿ√Îfl ’˘÷’˘÷ÎfiÌ √HÎ÷flÌfiÌ ’©Ï÷ ‹…⁄ ⁄fiΉ ’HÎ ÷ıfiÎ VQ≤Ï÷’À ’fl ±_Ï¿÷˚ Áfl¿ÌÀ˘ √˘Ã‰Î›ı·Ì »ı. ‹ÎHÎÁfiÌ Áfl¿ÌÀ ◊›ı·˘ flËı »ı. ω«Îfl‰Îfi_ ◊Λ I›Îflı ¿QM›ÒÀflfiÌ Áfl¿ÌÀ ¿fl÷Î_ ±ı¿ Õ√·_ ‹√… ÷ı‹Î_fiÎ …wflÌ ‹tÎfiı ±·√ ±Î√‚ »ı. ωÏÂWÀ Áfl¿ÌÀ ÕΛÎ√˛Î‹fiÎ ÷Îfl‰ı »ı, ÿflı¿ ‹tÎfiı ⁄ÌΩ ‹tÎfiÎ ≠÷Î’ı ‹ÎHÎÁ ω«ÎflÌ ’HΠ¿ı »ı, ‹ÎÀı Á_ÿ¤˝‹Î_ ‹Ò·‰ı »ı, ⁄fiΉ ¶ÎflÎ …ı ÷¿Û ’HÎ ·ÕÎ‰Ì Â¿ı »ı. ±fiı¿ ÷¿˘˝ ‰E«ı ±fi¤‰ ◊›˘ ˢ› ÷ıfiı ‘˘flHÎ ÷flÌ¿ı ’flV’fl ◊›Î ¿fl÷_ ‹ÒS›Î_¿fi ±_÷ı ÷ıfiı ’Á_ÿ ¿flÌfiı ÷¿Û ·ÕΉı »ı ±fiı »ı‰Àı ±‹¿ ÏfiHν› ’fl ±Î‰‰Î‹Î_ ‹ÿÿw’ ⁄fiı ‰÷˝‹Îfi ’Ïfl„V◊Ï÷fiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ »ı. ¿QM›ÒÀflfiÎ ‹√…‹Î_ ±ı Z΋÷Î fi◊Ì. ¿Â˘¿ ÏfiHν› ⁄Î_‘ı »ı. ±Î ÏfiHν› Ï«’ ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’ÎÕ÷Î Á_¢‘¿˘fiı ’˘÷ı ±fiı ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ÏfiHν › fiı fl˘‹Î_Ï«÷ ¿fl÷˘ ≠ffi ±ı »ı ¿ı ¿QM›ÒÀflfiÎ ±‹·‹Î_ ‹Ò@›Î ’»Ì ◊÷˘ ÁÎfl˘‹√…‹Î_ ±Î’HÎÎ ¿<ÿfl÷Ì ‹√… …ı‰_ … Áfl¿ÌÀfi_ Ω‚_ ’Î◊flÌ ÿı‰Î› ÷˘ ¿QM›ÒÀfl ‹√…fiÎ fiıÀ‰¿ÛfiÌ ¿˘’Ì-À<-¿˘’Ì fi¿· ¿›Î˝ ’»Ì L›Òfl· fiflÁ˘ ±fi ¤ ‰ ’HÎ ŒflÌ ’ı · Ì ’HÎ ±Î’HÎÌ …ı‹ ω«Îfl„@÷ ‘flΉ÷_ Ï«’fi˘ Áfl¿ÌÀ ÕΛÎ√˛Î‹ ÷ıfiÎ …ı‰˘ … ⁄L›˘ »ı. ¿QM›ÒÀflfi_ ‹ı‹flÌ‹Î_ Á_√˛ÏË÷ ◊Λ »ı, ±ıÀ·ı …÷ı ◊Λ ¿ı fiÏË ? ¿QM›ÒÀfl‹Î_ Á΋ÎL› ⁄Ï© Á_«Î·fi ¿fl÷Î ±Î"’flıÀflı ÏÕV¿ ÕˇÎ≥‰‹Î_ …ı ÷ı ’˛˘√˛Î‹ ‹ÎhÎ ÿËÎÕı ŒflÌ Ï‰«Îfl‰Îfi˘ ‹˘¿˘ ±Î‰ı ÕıÀÎw’ı fiά‰Îfi˘ flËı »ı I›Îflı ±ı … ‹ÎÏË÷Ì fi‰_ ÷¿Û⁄© fl˘’‰ÎfiÎ ±fiı¿ T›◊˝ ≠›ÎÁ˘ ¿›Î˝ ’»Ì ‹ÒS›Î_¿fi ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’Î»Ì ¬’ ·Î√ı »ı. À>_¿‹Î_, ‹ÎHÎÁfi_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ÷◊Î Ω’ÎfifiÎ ¿ıÀ·Î¿ ÏfiWHÎÎ÷˘ ±ı‹ ‹Îfi÷Î fiˆÁÏ√˝¿ ¿QM›ÒÀfl ±fi¤‰fiÎ Ωıflı ’˘÷ÎfiÌ Ï‰«Îfl„@÷, ◊›Î »ı ¿ı ¿QM›ÒÀflfiı ω«Îfl÷_ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ‹Îfi‰‹√…fiÌ O·Ò ÷¿Û„@÷ ±fiı ÏfiHν›Â„@÷ ‰‘Îfl÷_ flËı »ı, ±ıÀ·ı fiÎfiÌ Ï≠LÀ ÷ıfiÌ ÏÁÏ·¿˘fi Ï«’ ’fl ¿oÕΛν ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı flV÷˘ ‰›ı ÷ıfiÎ ‹√…‹Î_ …ı ¿«Î ˢ› ÷ı ’A÷ ‰›ı flËı‰Î ’΋÷Ì fi◊Ì. ¿<ÿfl÷ı ‹Îfi‰Ω÷‹Î_ ¿›* »ı ±ı‰_ … ‰Î›Ïfl_√ fi¬Â̬ fi◊Ì. ’A÷ ‰›fi_ ‹√… ‰‘ ΩHοÎflÌfiÎ flÌ÷ı ¿QM›ÒÀflfiÎ ‹√…‹Î_ ¿flÌ ÿı‰_ ±Î‘Îflı …\ÿÌ flÌ÷ı ω«Îflı »ı ±fiı ‹√… Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı ‹ÎHÎÁ CÎb_ ¿flÌfiı Ωı ◊˘‹Á ±ÎS‰Î ±ıÏÕÁfi …ı‰_ ¿ı ±ÎS⁄ÀÛ ÷ı fi Î «˘yÁ Ω÷fiÎ Ïÿ‹Î√Ì ±Î≥fiVÀÎ≥fi …ı‰_ ˢ› ÷˘ ÷ıfiÎ ‹_◊fifiı ‰Î›Ïfl_√fiı ·Ì‘ı … ω«Îfl÷˘ ◊›˘ ±_÷ı ±ı¿Îÿ-⁄ı øÎ_Ï÷¿ÎflÌ Â˘‘ ’HÎ @›Îflı¿ »ı. ‹ÎHÎÁ ‘Îflı I›Îflı ω«Îfl˘fiÎ ⁄ËÎfl ±Î‰ı »ı. d‰ÎflÎ »˘Õ‰Î ‹Î_Õı ±ı ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı ‹Îfi‰‹√… ±ÎÀ·_ {Ìb_ ¿Î_÷Ì Â¿÷_ ‹√…‹Î_ «˘yÁ flÌ÷ı …ˆ Ï ‰¿ ˢ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı »ı ¿ı ¿<ÿfl÷ı ÷ıfi_ ‹Î‚¬_ ‰Î›fl˘fiÎ_ ΩıÕÎH΢ √˘ÃT›Î_ »ı. fl«÷Ì ‰¬÷ı {Ìb_ ¿Î_÷‰Î‹Î_ ÁËı… ’HÎ …√÷fiÌ Á˘±ı¿ …ıÀ·Ì ¿o’fi̱˘ ±I›Îflı ¿Áfl »˘ÕÌ fi◊Ì. ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ ±ı¿ı› ’ÿÎ◊˝ ‹√…fiÎ L›Òfl· fiıÀ‰¿ÛfiÌ ‰ÌΩb ±ÎT≤ÏkÎ ‹Îfi‰‹√… …ı À ·˘ T›‰„V◊÷ flÌ÷ı ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ±⁄Ωı ÕÎ"·fl Á_¢‘fi‹Î_ ˢ‹Ì «Ò¿Ì »ı. ‹√…fiÎ ¿˘WÎfi˘ ⁄Λ˘·˘Ï…¿· √˘Ã‰Î›ı·˘ fi◊Ì. ÁflıflΠÿ˘œ Ï¿·˘fiÎ ±P›ÎÁ ÷ı‹HÎı ¿flÌ ·Ì‘˘ »ı, ’HÎ ¿˘WÎfiÌ ‹√…‹Î_ 10 ±⁄… iÎÎfi¿˘Ê˘ »ı, …ı‹fiı “‰÷˝c_¿”fi˘ ¤ıÿ Ë∞ ÷ı±˘ µ¿ı·Ì Â@›Î fi◊Ì L›Òfl˘LÁ ¿Ëı »ı. ⁄οÌfiÎ ÂflÌfl‹Î_ 3 56 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

dffgfjfdfufh v/s dff>Ef[Lrf5f

±⁄… ¿˘Ê˘ ÿfl Ï‹ÏfiÀı …L‹ı »ı, ±ıÀ·ı ’E«ÌÁ-hÎÌÁ ‰Ê˝fiÎ ›‰Îfi ÂflÌfl‹Î_ ¿˘Ê˘fi_ ¬Î÷_ Ëo‹ıÂÎ_ Áfl¤fl ◊÷_ flËı »ı, ’fl_÷ ‹√…fiÎ iÎÎfi¿˘Ê˘ ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı ±_ÿÎ…ı 100 ‰Ê˝fi_ ±Î›W› fiyÌ ¿›* »ı, ±ıÀ·ı ÂflÌflfiÎ ⁄ÌΩ ¿˘Ê˘ ÁÎ◊ı ÷ı‹fi_ ωÁ…˝fi @›Îflı› ◊÷_ fi◊Ì. ¿˘≥ ±¿V‹Î÷fiı ·Ì‘ı ‹√…fiÎ ±‹ ¿ iÎÎfi¿˘Ê˘ ‹flÌ ’fl‰Îflı ÷˘ ÷ı‹fiÌ ¬˘À fi‰Î ¿˘Ê˘ ¶ÎflÎ ’ÒflÎ÷Ì fi◊Ì, ±ıÀ·ı ’ZÎCÎÎ÷ …ı‰˘ iÎÎfi÷_÷fi˘ fl˘√ ‹˘Àı ¤Î√ı ±ÁÎK› … flËı »ı. iÎÎfi¿˘Ê˘fi_ ¿Î›˝ Ωı÷Î_ ¿<ÿfl÷ı ÷ı‹fi_ Á…˝fi “‰LÁ Œ˘fl ±Î"·”fiÎ ‘˘flHÎı … ¿fl‰_ flèÎ_, ¿ı‹ ¿ı L›Òfl· fiıÀ‰¿Û ¿Ëı‰Î÷Ì ‹Îfi‰‹√…ı ‰Ëı÷Î_ ‹Ò¿ı·Î_ ÏÁBfi·˘fiı ±fiÁflÌ ’˛˘ÁıÏÁ_√ ¿fl÷_ ¿QM›ÒÀfl ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ÏfiWHÎÎ÷˘ ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı ÁŒ‚ ◊›Î »ı. ˉı ‰Îfl˘ ¬ÿ ¿QM›ÒÀflfiı ‹Îfi‰‹√…fi_ V‰w’ ±Î’‰Îfi˘ »ı--±fiı ÷ı ¿Î‹ ¤Îflı ¿ÏÃfi »ı Áfl¿ÌÀ‹Î_ ÿflı ¿ iÎÎfi¿˘Ê ‰ÌΩb Áfl¿ÌÀfiÎ ¿Q’˘fiLÀ ›Îfiı ’ÒflΩ …ı‰˘ »ı. ±‹¿ ‰Î›fl˘fiÎ Ωı≥±ı. ±Î Áfl¿ÌÀfiÎ ≠÷Î’ı ±Î…ı ‹Îfi‰‹√… ±ı‰_ CÎHÎ_⁄‘_ (iÎÎfi÷_÷±˘fiÎ) »ıÕÎ ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı ΩıÕΛı·Î »ı ±fiı Áfl¿ÌÀ ÷ı ¿flÌ Â¿ı »ı ¿ı …ı ‹Î≥ø˘Áfl¿ÌÀ ‘flΉ÷Î ±I›_÷ ’Ήfld· ΩıÕÎHÎfiı ·Ì‘ı ’ÒflÌ ◊Λ »ı. ‹√…fiÎ ·Î¬˘ iÎÎfi¿˘Ê˘ ÿfl Á’fl¿QM›ÒÀflfiÎ ’HÎ √Ω‹Î_ fi◊Ì. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ¿QM›ÒÀflÏ‹ÏfiÀı ωÁ…˝fi ’΋÷Î flËı ÷˘ Áfl¿ÌÀ ÷I’Òfl÷Ì ’ÕÌ ¤Î_√ı, ÏfiWHÎÎ÷ Fˢfi ˢ’ÏŒSÕfiÎ ‹÷ı ¬˘Õ ¿QM›ÒÀfl Ï«’fiÎ Áfl¿ÌÀ fi‰Î ¿˘Ê˘ ÁÎ◊ı …^fiÎ ‰Î›fl˘fi_ ¿fiı@Âfi fi V◊’Λ I›Î_ Á‘Ì ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ »ı. ‹Îfi‰Ω÷ı ’˘÷Îfiı ŒÎT›_, ÁÒ{u_ ±fiı …E›_ ‹√…fi_ ¿Î‹¿Î… ¬˘À¿Î›ı·_ flËı ±fiı ¬ÎÁ ÷˘ …^fiÎ ¿˘Ê˘‹Î_ ±ı flÌ÷ı Áfl¿ÌÀ ÕΛÎ√˛Î‹ ⁄fiÎT›˘ »ı, F›Îflı ¿<ÿfl÷ı Á«‰Î›ı·Ì ‹ÎÏË÷Ì ’HÎ ÷ı‹fiÎ ¤ı√Ì fiΠ’΋ı. ±Î ‹Îfi‰‹√…‹Î_ ÁΉ …\ÿ˘ M·Îfi ⁄ıÁÎÕu˘ »ı. ˢ’ÏŒSÕ ¿Ëı ’Ïfl„V◊Ï÷fiı À΂‰Î ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı L›Òfl· fiıÀ‰¿Ûfiı 100 ‰Ê˝fiÌ »ı ¿ı, “¿QM›ÒÀflfiÎ ‹√…fiı Ωı ‹Îfi‰‹√…fi_ Á‹˘‰ÏÕ›_ ¿flÌ √ıflLÀ̉΂_ ⁄fiÎT›_ »ı. ≥·ı@Àˇ˘Ïfi¿ Áfl¿ÌÀ …ı‰Î fiıÀ‰¿Û‹Î_ ÿı‰_ ˢ› ÷˘ ÷ıfiÌ Ï«’‹Î_ …ÕÌ ·ı‰Î÷Î ÀˇÎ„L{VÀÁ˝, ÕΛ˘Õ, iÎÎfi¿˘Ê˘ ±ı ÀˇÎ„L{VÀfl, ÕΛ˘Õ, ¿ı’ıÏÁÀfl ±fiı flıÏ{VÀfl …ı‰Î_ ¿ı’ıÏÁÀÁ˝, flıÏ{VÀÁ˝ ‰√ıflı ¿Q’˘fiLÀ˚Áfiı ’HÎ ¿<ÿfl÷fiÎ M·Îfi ¿Q’˘fiLÀ˚Á »ı, ÷˘ iÎÎfi÷_÷±˘ ‰Ì…‚ÌfiÎ ≠‰ÎËfiı ‰Ëı‰Î ‹…⁄ √˘Ã‰‰Î Ωı≥±ı. ±Î Ω÷fi_ L›Òfl· fiıÀ‰¿Û ÏÁÏ·¿˘fi ÿı÷Î ÁÒZ‹ ‰Î›fl˘ »ı. ≠Ï÷¿·Î¿ı 290 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‰ı√ı Ï«’ ’fl ±_Ï¿÷˚ ¿›Î˝ ’»Ì Â@› »ı ¿ı ÷ıfiÎ ‰Õı ÁF… ◊›ı·_ ¿flLÀ ÷ı‹Î_ ‰Ëı÷˘ flËı »ı. ±Î ¿flLÀfi˘ ‹_ÿ “’SÁ” …ı ÷ı ¿QM›ÒÀfl ⁄ı’√Î ‹ÎHÎÁfiÌ …ı‹ … ¿Î‹√ÌflÌ ⁄Ω‰‰Î ·Î√ı.” iÎÎfi¿˘W΋Î_ ’ˢÓE›Î ⁄Îÿ ‹ÎÏË÷Ìfi_ ÕıÀÎ ≠˘ÁıÏÁ_√ ◊Λ »ı ±Î √˘Ã‰HÎ ÁΉ ±Â@› fi◊Ì, ’fl_÷ ‰Î÷ Ï«’fiÎ ±fiı ÷ıfiÎ Œ‚V‰w’ı «˘yÁ Ïø›Î …L‹ı »ı. ‹√…‹Î_ ω«Îfl˘ Á_¿˘«fifiÌ »ı. ≥LÀı· ¿˘’˘˝flıÂfi ÷ı‰Î ¤Îω M·Îfi ‹…⁄ ’ıÿÎ ◊Λ »ı, ÏËÁÎ⁄˘fiÌ √HÎ÷flÌ ‹_ÕΛ »ı, Á˘›‹Î_ ÿ˘fl˘ ≥.Á. 2010 Á‘Ì‹Î_ À’η ÏÀÏ¿À …ı‰ÕÌ Ï«’ ’fl ‹ÎhÎ ’fl˘‰‰Î ‹ÎÀı ⁄Lfiı ËÎ◊ ’flV’fl fi∞¿ ±Î‰ı »ı, fi‰˘ ÷y˘ 32 fiÎfi˘‹ÌÀflfi_ ¿ÿ ‘flΉ÷Î 1.9 ±⁄… ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fi˘ ÁÒ{ı »ı ±◊‰Î ÷˘ Ï‹hÎfiı ÀıÏ·Œ˘fi ¿fl‰Îfi_ ›Îÿ ±Î‰ı »ı. Á‹Î‰ı ¿flÌ ÿı¬ÎÕı ÷˘ ’HÎ ‹Îfi‰‹√…fiÎ 10 ±⁄… ±Î Ïø›Î±˘ ‰E«ı ·ı‹ÎhÎ ÁÎQ› fi◊Ì, »÷Î_ ‹√…fiÎ iÎÎfi¿˘Ê˘ ¿fl÷Î_ ±ı Á_A›Î @›Î_› ±˘»Ì »ı. Ï«’ ’fl L›Òfl· fiıÀ‰¿Û‹Î_ ¿<ÿfl÷ı Áfl¿ÌÀfi˘ M·Îfi ±ı‰˘ CÎÕu˘ »ı ¿ı ‹Îfi‰‹√…fi˘ Áfl¿ÌÀ ÕΛÎ√˛Î‹ ¤·ı ±Î_¿Ì ¿Λ, ’fl_÷ ÿflı¿ ¿Î›˝ ⁄Ω‰‰Î ‹ÎÀı …\ÿÌ Áfl¿ÌÀ √˘Ã‰‰Ì …wflÌ flËÌ ±ı Áfl¿ÌÀ‹Î_ √˘Ã‰Î÷Î ÀˇÎ„L{VÀÁ˝fiÌ Á_A›Î ’HÎ iÎÎfi¿˘Ê˘ fi◊Ì. ±ı … Áfl¿ÌÀ ·Î¬˘ Ω÷fiÎ_ ¿Î›˘˝fiı L›Î› ±Î’Ì Â¿ı …ıÀ·Ì ˢ‰Ì Ωı≥±ı. ⁄Îfl ËÎ◊fiÎ «Ì¤Õ΋Î_ ÷ıfl ËÎ◊fiÎ »ı, …ıfi˘ ±◊˝ ±ı ¿ı ¿<ÿfl÷ı ‹√…fi˘ Áfl¿ÌÀ ÕΛÎ√˛Î‹ ⁄Ë ±ÎÀ±ÎÀ·Î_ ⁄Ì… Á‹Î‰‰Îfi_ ±I›Îflı ÷˘ ±Â@› …HÎΛ »ı. √HÎ÷flÌ’Ò‰˝¿ ËÎ◊ ‘Λ˘˝ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ±ı¿ … Áfl¿ÌÀ ±fiı¿ ±Î‹ »÷Î_ ¿QM›ÒÀflfiÎ ZÎıhÎı »ıS·Î_ «Î·ÌÁı¿ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ¿Î›˘˝fi_ ÕıÀÎ ≠˘ÁıÏÁ_√ ¿flÌ Â¿ı ±ı ‹ÎÀı ÷ıHÎı ±⁄Ωı iÎÎfi¿˘Ê˘fiı ◊›ı·Ì øÎ_Ï÷±ı Ëo‹ıÂÎ_ ±HΑΛν ‰‚Î_¿˘ ·Ì‘Î »ı. Ï«’ ‹ÎÀı ±⁄Ωı iÎÎfi÷_÷±˘ ÁÎ◊ı «˘yÁ M·Îfi ±fiÁÎfl ΩıÕuΠˢ‰Î ’HÎ ±Î√Î‹Ì ÀÏfi*√ ’˘≥LÀ ±HΑΛ˘˝ fỉÕÌ Â¿ı »ı.á ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

57

Lnjf;f vffyfdiff 5fkl ;f}if: 5ff;f[ zftf5ff/lgf]+ sfdf ,f[tff vfjfsfxfl vfzl;ff ±‰¿Î‹Î_ ÷ˆfiÎ÷ ¿flΛı·Î ωflÎÀ ±flÌÁÎ ‰Õı ÁÒ›˝’˛¿ÎÂfiı ±_‘ÎÏfl›Î ’˛ÿı ÷flŒ ‰Î‚Ì I›Î_ µΩÁ ’Î◊fl‰Îfi˘ M·Îfi ±Î…◊Ì ⁄ΉÌÁ ‰Wν ’Ëı·Î_ fl…^ ¿flΛ˘, ¿ıÀ·Î_¿ ‰Wν ⁄Îÿ ’˛Î›˘Ï√¿ ‘˘flHÎı ±‹·‹Î_ ‹Ò¿Î›˘ ±fiı ’»Ì ¤·Ì …‰Î›˘. ±Î…ı ∂Ω˝fiÌ ±»÷fiÎ ‹Îˢ·‹Î_ ŒflÌ ‰¬÷ ±ı …^fiÎ M·Îfifiı fi‰Î V‰w’ı ±‹·‹Î_ ‹Ò¿‰Îfi˘ ‰Îfl˘ ±ÎT›˘ »ı

B·˘⁄· ‰Î"Ï‹*√fiÎ ’˛ffi ±_√ı …fiΩB≤Ï÷ ’ıÿÎ ¿fl‰Î

;fdfyf: jiff;f

…‰Î⁄ÿÎfl »ı. ±Î◊Ì ‰Ì…‚Ìfi˘ µ’›˘√ CÎÀÎÕ˘ ÷˘ ±ı ’Ήfl ‹◊¿˘‹Î_ µI’Lfi ◊÷Î ¿Î⁄Ûfi ÕΛ˘@ÁÎ≥Õfi_ ’˛‹ÎHÎ CÎÀı ±fiı B·˘⁄· ‰Î"Ï‹*√fiÌ Á‹V›Î ◊˘ÕÌ CÎHÎÌ Ë‚‰Ì ⁄fiı. ÿÎ. ÷. ◊Î≥·ıLÕfiÎ ⁄ıÓ√¿˘¿ ÂËıfl‹Î_ «Î· ‰Ê˝fiÎ Earth Hour ÿflQ›Îfi ‰Ì…‰’flΠ73 ‹ı√ΉÎ"À …ıÀ·˘ ±˘»˘ Ë÷˘, ‹ÎÀı 41.5 Àfi ¿Î⁄˝fi ÕΛ˘@ÁÎ≥Õ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÷‰Î›˘ fiÏË.

’›Î˝‰flHÎfiÌ ÏË÷flZο ·Î"⁄̱ı «Î· ‰Êı˝ ‹Î«˝ 28, 2008 fiÎ fl˘… ‰ˆÏr¿ ‘˘flHÎı Earth Hour ‹fiÎT›˘. ÿÏfi›ÎfiÎ_ 35 ÂËıfl˘‹Î_ flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ‰Ì…‚ÌfiÎ ⁄S⁄, ÀuÒ⁄·Î≥À, Á˘ÏÕ›‹ ÷◊Î Ëı·˘…ıfi ·ıQ’ ‰√ıflı „V‰«-±Î"Œ ¿flÌ ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ‰‘ 400 ÂËıfl˘±ı ’HÎ ±Î_Ï¿ flÌ÷ı ±_‘Îfl’À Ï⁄»Î‰Ì ±ıÀ·ı ¿ı Ï⁄fi…wflÌ ·Î≥À˘ fiÌ«ıfiÌ ⁄Lfiı ÷Á‰Ìfl˘ ±Î"VÀˇıÏ·›ÎfiÎ ÏÁÕfiÌ ÂËıflfiÌ »ı. Á΋ÎL› flÌ÷ı ±ı ÂËıfl flÎhÎı ’Ήfld· fl˘ÂfiÌ ‰Õı {‚Ë‚÷_ flËı »ı, ’HÎ ⁄_ ‘ ¿flÌ ÷ı ±Ï¤›Îfi‹Î_ ‹Î«˝ 28 fiÌ flÎhÎı Earth Hour ÏfiÏ‹kÎı Ï⁄fi…wflÌ ·Î≥À˘ ⁄{ÎT›Î ’»Ì ÷ıfi˘ fiΩfl˘ ¿ı‰˘ ⁄ÿ·Î›˘ ÷ı ⁄Ì∞ ÷Á‰Ìfl‹Î_ …\±˘ ¤Î√ ·Ì‘˘. L›Ò ›˘¿Û fi  _ ±ı Q ’Λfl VÀı À Ï⁄„SÕo √ , ÏÁÕfiÌfi_ ±Î"’flı Î ËεÁ, ÁÎfi ¡Î„LÁV¿˘fi˘ √˘SÕfi √ı À Ï⁄˛…, ¿ıfiıÕÎfiÎ À˘fl˘LÀ˘fi˘ CN ÀΉfl, L›Ò ›˘¿ÛfiÎ ÀÎ≥QÁ V@‰ıfl ¬Î÷ı ±Î‰ı·_ Ïfi±˘fi ·Î≥Àfi_ …_√Ì Ë˘ÏÕ*√ ‰√ıflıfiı «‹¿Î‰÷Ì fl˘ÂfiÌ‹Î_ 1 ¿·Î¿fi˘ Á‚_ √ ωfl΋ ’ÎՉ΋Î_ ±ÎT›˘. ±Î ÏÁQ⁄˘Ï·¿ {Ò_⁄ı ÿfl ‰Êı˝ Earth Hour fiÎ fi΋ı ËÎ◊ ‘fl‰Î ’λ‚fi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ‹A›I‰ı ¿˘·Á˘ ⁄΂Ìfiı ‰Ì…‚Ì ’ıÿÎ ¿flfiÎflÎ_ ◊‹˝· ’Ήfl VÀı  fi˘ B·˘⁄· ‰Î" Ï ‹* √ Á…˝ ‰ Î ‹ÎÀı ‰‘ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

59

vfjfsfxfl vfzl;ff

ωr¤flfi˘ ÏËÁÎ⁄ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ËΩfl˘ Àfi CO2 fi_ ’˛ÿÒÊHÎ À‚Ì …‰Î ’ÎQ›_. ±·⁄kÎ, ‰ÎÏÊ˝¿ ’˛ÿÒÊHÎ F›Î_ ±⁄Ωı Àfi ·ı¬ı ◊÷_ ˢ› I›Î_ ◊˘Õο ËΩfl Àfifi˘ CÎÀÎÕ˘ ¿ÂÌ √HÎfi΋Î_ ·ı¬Î› fiÏË. ‰Ê˝‹Î_ ±ı¿Îÿ ‰¬÷fiı ⁄ÿ·ı fl˘…ıfl˘… 1 ¿·Î¿fi˘ ±_‘Îfl’À fl¬Î› ÷˘ fi˘Ó‘’ÎhÎ Œfl¿ ’Õı ¬fl˘ ? ±ı¿ ’˛ffi — flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ¿ÚÏh΋ µΩÁ À¿Ì flËı ±fiı ⁄Ì∞ ÷flŒ ¿·Î¿ı¿ ’Òfl÷_ ¿Î⁄˝fi ÕΛ˘@ÁÎ≥Õfi_ µIÁ…˝fi À‚Ì Ω› ±ı‰_ ⁄fiÌ Â¿ı ¿ı fiÏË ? ’˛ffifi˘ …‰Î⁄ ‰Ê˘˝ ◊›ı Á_¢‘¿˘fiÎ ‹fi‹Î_ fl‹ı »ı. flÎÏhÎ ÿflQ›Îfi M≤J‰ÌfiÎ ±Õ‘Î ÏËVÁ΋Î_ ¤·ı ±_‘¿Îfl ˢ›, ’fl_÷ ±_÷ÏflZ΋Î_ ÁÒ›˝ ÷˘ ±ËÏfi˝Â ’˛¿ÎÂ÷˘ flËı »ı ±fiı ÷ıfiÎ_ Ï¿flH΢ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ CÎÒ‹÷Î ÁıÀı·Î≥À ’fl flÎhÎı ’HÎ ¬ÎVÁ˘ Á‹› {Ì·Î÷Î flËı »ı.

¶ÎflÎ Ïfi‘νÏfl÷ V◊‚ ÷flŒ ‰Î‚‰Îfi˘ fiÁ¬˘ ±Î…¿Î·fi˘ fi◊Ì. 1983 ‹Î_ Fˢfi ±ı·fi ÷◊Î Fˢfi ¿ıfiıÕÌ fi΋fiÎ ⁄ı ±‹ıÏfl¿fi Á_¢‘¿˘±ı ‹A›I‰ı ¿ıfiıÕÎfiÌ ·Î_⁄Ì Ï›΂ flÎ÷˘fiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ ’˛V÷Ή ‹Ò¿ı·˘ ¿ı ¿ıfiıÏÕ›fi Áfl¿Îfl ±‰¿Î‹Î_ 16 ±flÌÁÎfiı Ëo‹ı ‹ÎÀı CÎÒ‹÷Î flÎ¬Ì …wfl ‹…⁄ ÷ı‹fi_ ‹˘Ó «˘yÁ ±_‘ÎÏfl›Î ωV÷Îfl ÷flŒ ‰Î‚ı ÷˘ ±ı V’ıÁ Ï‹flfl Á_›@÷ flÌ÷ı 56 «_ƒ˘fiÎ ’˛¿Î …ıÀ·˘ µΩÁ ’Î◊flÌ ±Î’ı. ±Î ’˛¿Î 350 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ’˛ÿıÂfiı ‰Ì…‚ÌfiÎ ¬«˝ ωfiÎ ∂Ω‚Ì Â¿ı ±ı ’Ëı·˘ ŒÎ›ÿ˘ ±fiı ⁄ÌΩı ŒÎ›ÿ˘ ±ı ¿ı @›Î_¿ ’HÎ ¿<ÿfl÷Ì Ë˘fiÎfl÷ ÁΩ˝› ÷˘ flÎË÷¿Î›˝fiÌ Á√‹÷Î ‹ÎÀı ±flÌÁÎfiÌ ÏÿÂÎ ±ı ÷flŒ ⁄ÿ·‰Î‹Î_ ÿÁ Áı¿LÕ ¿fl÷Î_ ‰‘ Á‹› fi ·Î√ı. µkÎfl ¿ıfiıÕ΋Î_ ¿ıÀ·Î¿ ±ı‰Î ÿ√˝‹ ’˛ÿı¢ »ı ¿ı F›Î_ ‹Îfi‰‰V÷Ìfi_ ’˛‹ÎHÎ ‰‘Îflı fi◊Ì. √˘flÌ ’˛Ω fiÏˉ÷˚ »ı. ±ı„V¿‹˘ ’HÎ »^Àλ‰Î›Î ‰Áı »ı . Ï›΂ΠÿflQ›Îfi ±ËŸ Ïÿ‰Áfi˘ µΩÁ Ï’˛Ï‹›‹fiÎ ¤Î‰ı ’◊flΛ »ı, F›Îflı ±_‘¿Îfl Ïfi›‹ »ı. ‰ıflω¬ıfl ±Î⁄ÎÿÌfiı ’˛¿Î ‹ÎÀı ωz÷ ΩıÕÎH΢ ±Î’‰Îfi_ Áfl¿Îflfiı ’˘ÁÎ÷_ fi◊Ì. ±Î◊Ì ¿ı fi ı Õ Ì ÷◊Î ±ı · fi fi΋fiÎ ±‹ı Ï fl¿fi Á_  ˘‘¿˘±ı ÷ı fi ı ÏÁQ’· ÷y˘ ÁÒ{ÎÕu˘. V’ıÁ Ï‹flfl ‰Õı ±Î‰Î ’˛ ÿ ı  ˘fiÎ_ ±√˛√H› √΋˘ ’fl ¿ı ‰ÁÎË÷˘ ’fl ±…‰Î‚_ ’Î◊flÌ ÿ˘ ÷˘› ‰Ì…‚ÌfiÎ ⁄S⁄ ωfiÎ ·˘¿˘ ÷ı‹fi_ fl˘Ï…_ ÿ  _ ∞‰fi Áfl‚÷Î’Ò ‰ ˝ ¿ √ Ω flÌ Â¿ı ±fiı V◊ÎÏfi¿ …fiflıÀfl˘ «·Î‰‰Îfi˘ ∫‘Hά«˝ µkÎfl ¿ıfiıÕÎfiÎ ±_‘¿Îfl¤›Î˝ ’˛ÿı ’fl 350 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ T›ÎÁfi_ ÷ı…V‰Ì ‰÷˝‚ ’Î◊fl÷Î V’ıÁ Ï‹flflfi˘ ‹Ò‚ M·Îfi ’HÎ ⁄«ı. CÎÏ՛΂fiÎ ¿Î_ÀÎ ’˛‹ÎHÎı Œ‚̤Ò÷ fi ◊›˘, ’HÎ flÏ›αı ÷ı M·Îfifiı 1993‹Î_ ’˛ı„@À¿· ±‹·‹Î_ ‹Ò¿Ì ÷ı e·’˛ÒŒ ˢ‰ÎfiÌ ¬Î÷flÌ …√÷fiı ¿flÎ‰Ì flÎ÷fi˘ Á‹› ◊Λ I›Îflı ±flÌÁÎfi_ ÁıÀı·Î≥Àfiı ⁄ÿ·ı I›Î_ ‹˘ÀÎ T›Î’fiÎ ±flÌÁÎfiı Œfl÷˘ ¿fl˘ ‹˘Ó ÁËı… Œıfl‰Ì fiά˘, ±ıÀ·ı flÎ÷ …ı‰Ì flÎ÷ ±fiı ⁄Îfl ¿·Î¿ ±fiı ÷ı ±flÌÁÎ ‰Õı ÁÒ›˝Ï¿flH΢fiı M≤J‰ÌfiÎ ±_‘ÎflÎ √˘‚Α˝fiÎ ’»Ì ±ıL√· ’λ˘ ›◊Ή÷˚ ¿flΛ I›Îflı fi‰˘ Ïÿ‰Á! ±‰¿ÎÂÌ …ı ÷ı ÂËıfl ÷flŒ ’flΉÏ÷˝÷ ¿fl˘ ±ıÀ·ı ¿<ÿfl÷Ì Œ˚·Õ·Î≥À Àı@fi˘·˘Ï…‹Î_ ¿ıfiıÕαı {Î{_ ¬ıÕÎHÎ ¿›* fiÏË, ‹ÎÀı ÷ıfiı ÷flÌ¿ı ’◊flÎ÷˘ ±ı ’˛¿Î flÎ÷fiı Ïÿ‰Á‹Î_ Œıfl‰Ì fiάı. µΩÁ ÁÒ{ÎՉ΋Î_ ±Î‰ı·˘ ÷y˘ Áfl‰Î‚ı ÷y˘ … flè΢. ±Î fi‰÷fl ±Î≥Ïձ΋Î_ »ı‰Àı flÏ›αı Ïÿ·«V’Ì ⁄÷Î‰Ì M≤J‰ÌfiÎ ¿›Î ÂËıfl ’fl ¿ıÀ·Î Á‹› ‹ÎÀı ’◊flΛ ÷ı ±Î‰Î ’flΉ÷˝¿ ±flÌÁÎfiÌ ¤˛‹HοZÎÎ ÷ı‹… Á_A›Î ’fl ±‰·_⁄ı »ı. ±fiı ‘fl÷Ì ’fl ±_‘ÎflÏ’»˘ÕÎfiÎ Ï÷Ï‹flfiı ±_Â÷— ÷ı…‹Î_ ’˛¿ÎÂfiÌ ‹ÎhÎÎ ±ı … flÌ÷ı ±flÌÁÎfiÎ ¿ÿ ÷ı‹… ’flΉ÷˝fiÎ_¿ Œıfl‰‰Îfi˘ ’Ëı·˘ ±¬÷fl˘ ÷ıHÎı 1993‹Î_ ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ ¿flÌ ⁄÷ÎT›˘. Ïÿ‰Á Œı⁄˛±ÎflÌ 4, 1993 fi˘ Ë÷˘. ¬flı¬fl ÷˘ ¶ÎflÎ fiyÌ ◊Λ »ı. M≤J‰ÌfiÌ ±˘◊ı »^’Λı·Î ÁÒ›˝fi˘ ’˛¿Î ±‰¿ÎÂÌ ±flÌÁÎ Ïÿ‰Á fiÏË, ’HÎ flÎ÷ Ë÷Ì. ωA›Î÷ ’ıÁıL…fl …ıÀ ω‹Îfi

60 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

vfjfsfxfl vfzl;ff

±ıfl⁄Áfi_ F›Î_ µI’Îÿfi ¿flΛ »ı ±ı gff[8af}sdff+ gff[+wfl ,ff[ ¡ıL« ÂËıfl ÷˘·Á‹Î_ ’fl˘œ ◊‰Î ±ÎÕı ◊˘Õ˘¿ Á‹› ⁄Î¿Ì Ë÷˘. ›fl˘’fiÌ ·Î_⁄Ì á …√÷fiÎ ¿ıÀ·Î¿ ÿı¢ ±ı‰Î »ı ¿ı F›Î_ ∂Ω˝⁄«÷ ‹ÎÀı ¿Î‹ ·Î√Ì Â¿÷˘ ¿<ÿfl÷Ì µΩÁ Ï›΂ flÎÏhÎfi˘ ±_‘¿Îfl Ë∞ CÎıflΛı·˘ ‰Ê˝fiÎ »±ı¿ ‹ÏËfiÎ Á·¤ ˢ÷˘ fi◊Ì. ±Î"@À˘⁄fl◊Ì ±ıÏ’˛·fi˘ Á‹›√΂˘ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı Ë÷˘. ÏfiƒÎ‹Î_ ’˘œı·Î CÎHÎÎ ·˘¿˘fiÌ ÁflıflΠflÌ÷ı ±_‘¿Îflfi˘ ‰Ì÷ı »ı. M≤J‰ÌfiÌ 23.50 fiÎ ¬ÒHÎı fi‹ı·Ì ‘flÌfi˘ {˘¿ ±ı‰ı Á‹›ı ΩHÎ⁄ËÎfl ±ı ‰¬÷ı ÷ı… flŒ÷Îflfi˘ µkÎfl √˘‚Α˝fiı ÁÒ›˝ ¿fl÷Î_ ωw© ÏÿÂ΋Î_ flάı »ı; ±ıÀ·ı I›Î_ ±Î"@À˘⁄fl ’»Ì fl˘…fiÎ ±ı¿ ÷ı…Ï·Á˘À˘ ±˘Ï«_÷˘ ÿ̉ÎÿÎ_ÕÌfiÎ «˘‰ÌÁ ’ˆ¿Ì ‰‘ ¿·Î¿˘ ±…‰Î‚Îfiı ⁄ÿ·ı ±_‘¿ÎflfiΠˢ› »ı. Ïÿ‰Á À>_¿˘ ±fiı flÎ÷ Âı fl ÕÎfiÌ …ı ‹ ÷˘· Á ·Î_⁄Ì Ωı‰Î ‹‚ı »ı. µkÎfl √˘‚Α˝‹Î_ …ı‹ ÂËıflfiÌ ÁÌ‘‹Î_ «‹@›˘. µkÎflı Ω‰ ÷ı‹ Ïÿ‰Á-flÎ÷ ‰E«ıfi˘ ±Î‰˘ ±_‘ÎflÎ ÷˘·Á ’fl ZÎHΤfl ÷ŒÎ‰÷ ‰‘÷˘ flËı »ı. ÿÎ. ÷. Á˙◊Ì À>_¿˘ ±Î_ ∞ ÿı ÷  _ ±…‰Î‚ _ Ïÿ‰Á ÏÕÁıQ⁄fl 21 fi˘ »ı, …ı 200 µkÎfl ’Î◊fl÷˘ Á’ÎÀÎ⁄_‘ ±Î√‚ ±ZÎÎ_Âı 10 ¿·Î¿ ±fiı 47 Ï‹ÏfiÀfi˘ ‰K›˘ ±fiı Ωı ÷ Ωı ÷ ΋Î_ ˢ› »ı. Ïÿ‰Á ±fiı flÎ÷ Á΋ÎL› flÌ÷ı ±ºU› ’HÎ ◊≥ √›˘. 12-12 ¿·Î¿fiÎ √HÎΛ, ’fl_÷ ±ËŸ ±·⁄kÎ, „V‰«-±Î"Œ fi Ïÿ‰ÁfiÎ ŒÎ‚ı ’ÒflÎ ⁄Îfl ¿·Î¿˘ ±Î‰÷Î ◊›˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ±_‘ÎflÎ w‹fiÌ fi◊Ì. ‰‘ µkÎflı Ω‰ I›Îflı 400 µkÎfl ÿ̉η ’fl Œfl÷Î À˘«˝ ±ZÎÎ_Âı ÏÕÁıQ⁄fl 21 fiÎ fl˘… ÁÒ›˘˝ÿ› ·Î≥ÀfiÎ ’˛¿ÎÂfiÌ ‹ÎŒ¿ ±ı ±fiı ÁÒ›Î˝V÷ ‰E«ı ‹ÎhÎ 9 ¿·Î¿ ±fiı 9 ÿ̉ÎÿÎ_ÕÌfiÌ eÀ Ï’˛LÀ ’HÎ Ï‹ÏfiÀfi˘ Á‹›√΂˘ flËı »ı. ±˘fl µkÎflı ‘fl÷ÌfiÎ ±_‘ÎflÎ µkÎfl √˘‚Α˝ ’fl (600) ÷˘ Ïÿ‰Á ‹Î_Õ 5 ¿·Î¿ ±fiı 30 Ï‹ÏfiÀfi˘ ˢ› »ı. ±ËŸ ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ⁄÷ÎT›_ µΩÁfi˘ Ï·Á˘À˘ ±Î_¿÷Ì «Ì·‰ı√ı »ı ÷ı‹ ±_ÿÎ…ı »±ı¿ ±ZÎÎ_ Ë∞ ÁËı… µkÎflı ±Î¿ÛÏÀ¿ Á¿Û· ’fl Âw ¿flÌfiı µkÎfl ‘˛‰ ’Ò‰˝-À<-’Ïç‹ Áfl¿÷Ì Ë÷Ì. ’ÏflHÎ΋ı Á‘ÌfiÎ ‰÷˝‚οÎfl ’˛ÿı‹Î_ ÷˘ ÏÕÁıQ⁄fl 21 fiÎ Ïÿ‰Áı ÁÒ›˝ ∂√÷˘ … fi◊Ì. …^… Áı¿LÕ˘ ⁄Îÿ ’Ò‰˝‹Î_ ⁄ı·ÎwÁfiÎ ¿ıÀ·Î_¿ ÁΩ√ ·˘¿˘fiı Ïÿ‰Á-flÎ÷fiÌ á µΩÁ ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷fi˘ ¿flŒuÒ flÏ›ÎfiÎ ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î …ı‰Î ⁄ŒÛV÷Îfifiı Ëo‹ıÂÎ_ fiÕ÷˘ ¿<ÿfl÷Ì CÎÀ‹Î‚fi˘ ÷I’Òfl÷˘ ¤_√ ¿fl÷_ flè΢ »ı. ‰Ê˝fiÎ »±ı¿ ‹ÏËfiÎ ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î ‹ÎÀı ±ı‰Î ‰Ì÷ı »ı ¿ı F›Îflı ‹Îfi‰T≤ÏkÎfiÎ ±¤Ò÷’Ò‰˝ ºU› Ωı‰Î ‹Y›_. ·Î_⁄Ì flÎ÷ fl˘Ï…_ÿÎ ø‹ ÁÎ◊ı Ïÿ‰Á-flÎ÷fiÎ ø‹fi˘ ‹ı‚ ¿ı‹ı ¿flÌfiı ΩıÕÌ Â¿Î÷˘ fi◊Ì. Ïÿ‰Áfi_ ‰E«ı Ïÿ‰Áfi˘ À>_¿˘ ≥LÀfl‰· ÷ı‹HÎı ±…‰Î‚_ ⁄ı-«Îfl ¿·Î¿ Á‘Ì À¿ı »ı, F›Îflı flÎ÷ ‰ÌÁ-⁄ΉÌÁ ¿·Î¿ Á‘Ì ·_⁄Λ »ı. ±Î fi…flı ÿÌÃ˘. flÎ÷fi_ Ïÿ‰Á‹Î_ w’Î_÷fl ¤˙√˘Ï·¿ ωʋ÷αı ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÌ ¤ÒÏ‹fiı Ëo‹ıÂÎ_ ’»Î÷ flÎ¬Ì »ı. (ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î ÂOÿ ◊›_ ±ı‹ ¿Ëı‰_ ÷˘ ΩHÎı ±Ï÷›˘„@÷ ‹Ò‚ ÷Î÷νfl ¤ÎÊÎfi˘ »ı, …ıfi˘ ±◊˝ “’˘œı·Ì ¤ÒÏ‹” ±ı‰˘ ◊Λ »ı.) ¿<· 170 ·Î¬ «˘flÁ √HÎΛ, ¿ı‹ ¿ı I›Î_fiÎ ·˘¿˘fiı ‹ÎhÎ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ZÎıhÎŒ‚ ‘flΉ÷Î flÏ›Îfi˘ 125 ·Î¬ «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ’˛ÿı ±·’{·’fi˘ {⁄¿Îfl˘ ÿı¬Î›˘ Ë÷˘. ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î±ı fl˘@›˘ »ı--±ıÀ·ı ¬ÏfiΩı, fiÿ̱˘ ±fiı …_√·˘ ‰Õı ÁQ≤© ±ı‰Î ÷ı ¿<ÿfl÷Ì ÂËı fl fi˘ ¿ı √΋fi˘ fiο-fi¿Â˘ ÂÌ÷Î√Îflfi_ ¬ıÕÎHÎ ¿ıÀ·_ ◊Λ ÷ıfiÎ ’fl ±Î¬Î ÿıÂfi_ ±ÎÏ◊˝¿ ¤Îω ±‰·_⁄ı »ı. ±˘‚¬Ì ¿Λ ±ıÀ·Î Á‹› ’Òfl÷_›ı á ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î‹Î_ ¿<ÿfl÷Ì µΩÁfiÎ ±¤Î‰ı I›Î_ ‰Ê˝fiÎ »±ı¿ ‹ÏËfiÎ ’Òfl÷˘ ±˙z˘Ï√¿ ±…‰Î‚_ À@›_ fiÏË. ’˛T≤ÏkÎfi˘ ÀıQ’˘ ŒflÏ…›Î÷ CÎÀÎÕÌ ÿı‰˘ ’Õı »ı. ÿÎ. ÷. ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ⁄˛ÎVI¿ fi΋fi˘ ⁄_‘ V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı ±ı‹ … ⁄fi‰_ flèÎ_, ¿ÎflHÎ ¿ı M≤J‰ÌfiÎ µkÎfl √˘‚Α˝ ’fl «HΉΠ‹ÎÀı ÁÎQ›‰ÎÿÌ ‹˘V¿˘ Áfl¿Îflı 16,000 ≥…fiıfl˘fiı ÷◊Î ¿ÎflÌ√fl˘fiı fl˘@›Î ÷˘ «Îflı ¿ «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl ’ˢ‚Ì ’HÎ fi˘‹˝· Á_Ωı√˘ ‰E«ı «Îfl ‰Ê˝ı ±ÎÀ˘’Ì Â¿Î÷˘ ±ı ’˛˘…ı@À ÁÎÕÎ ÁÎ÷ ‰Êı˝ ’Òfl˘ ◊›˘. ÷ı…flı¬Î ±Î_¿÷˘ “ÿ̉ÎÿÎ_ÕÌ”fi˘ ÂıflÕ˘ ⁄Î_‘¿Î‹fi˘ ¬«˝ ’˘HÎÎ ⁄ı √H΢ ‰‘Îflı ±ÎT›˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ·Î_⁄Ì flÎ÷˘fi˘ O·ı¿ ±ÎµÀ ÿflı¿ ¿·Î¿fiÎ 28,800 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‰ı√ı ¿Î›˝fiı ‘Ì‹˘ ’ÎÕÌ ÿı÷˘ Ë÷˘.á ’Ò‰˝ ÷flŒ ±Î√‚ ‰‘Ì flè΢ Ë÷˘. ±‰¿ÎÂÌ “ÿ̉ÎÿÎ_ÕÌ”fiÎ V’ıÁ ±ı…LÁÌfiÎ Ï‹Âfi ¿LÀˇ˘· ÁıLÀfl ‹ÎÀı ±ıÀ·Ì ÁŒ‚÷Î ±Î‰Î ⁄ıÁÒ‹Îfl ‰ı√fiı ¿ÎflHÎı ÷ıfi_ ±…‰Î‚_ «˘yÁ …B›Î±ı ’HÎ Á_÷˘Ê¿Îfl¿ Ë÷Ì. ÁıLÀflfiÎ ’˛‰@÷Î Ïfi¿˘·Î≥ ’˛˘¿˘Œuı‰ı ’‚¤fl ¿fl÷Î_ ‰‘ Á‹› À¿ı … fiÏË. ±Î‹ »÷Î_ flÏ›fi ΩËıfl ¿›* ¿ı, “±‹Îfl˘ ’˛›˘√ ‘Λν ‹…⁄ ÁŒ‚ flè΢ »ı.” ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

61

vfjfsfxfl vfzl;ff

Œı ⁄ ˛  ± ÎflÌ, 1976 ‹Î_ ·˘L« ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Îfiı fl˘Âfi ¿fl‰Î ‹Î√÷Î ¿flΛı·Î ±fiı 400 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ·ı‰·ı flÏ›αı ÷ıfiÌ ’˛◊‹ ¿˘Ï‹Î_ ±ÎfiÎ ¿fl÷Î_ M≤J‰Ì Œfl÷ı ¤˛‹HοZÎ΋Î_ CÎÒ‹÷Î ‹Ìflfi_ ‰‘ ‹˘À˘ «‹I¿Îfl ÁΩ˝‰Îfi_ ‘Λ* ’HÎ fi Ë÷_. ±Á· ‰…fi 21 Àfi Ë÷_, ’HÎ I›Îfl ’˛ı„@À¿· flÌ÷ı Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ’˛›˘√ ±‘Òfl˘ ’»Ì flÏ›Π‰Îfl_‰Îfl ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı @‰ÎL÷ ·ı¬Î›, ¿ı‹ ¿ı ±‰¿ÎÂÌ ÿ̉ÎÿÎ_ÕÌ …ı‰˘ flÎ"· ±fiı ’˛˘√˛ıÁ fi΋fiÎ ‹˘ÕuÒ·˘fiı ΩıÕÌ …ıHÎı ¤…T›˘ ÷ı ±flÌÁαı ’flΉÏ÷˝÷ ¿flı·Î_ ‹Ìflfi_ ¿ÿ ‰‘Îfl÷_ flèÎ_ Ë÷_. V’ıÁ ÁÒ›˝Ï¿flH΢ ‘fl÷Ì ’fl @›Î_› ±ı¿‘ÎflÎ_ ¿ı„Lƒ÷ Ï‹flflfiÎ ±¬÷fl΋Î_ ’˛˘√˛ıÁ ‹˘ÕuÒ· ◊›Î_ fi Ë÷Î_. ÷ı… flŒ÷Îflfi˘ ÷ı…Ï·Á˘À˘ … ‰’flΛ_, …ıHÎı ‹Ìfl ÁÎ◊ı ’˘÷Îfi_ ΩıÕÎHÎ ÷ı‹HÎı ±Î_@›˘ Ë÷˘, …ıfi˘ ’˛ı„@À¿· ·Î¤ ÷ıHÎı ’˛ ˘ √˛ ı Á ÁÎ◊ı Ωı Õ Î›Î ’»Ìfi˘ flÏ›fi ±flÌÁ˘ »^À<_ ’ÎÕuÎ ⁄Îÿ ∂¤Ì ‘flÌ ’fl dÿflÕÌ ’‚¤fl fl˘Âfi ¿flı·Î ±ı¿ı› ÂËıflfiı ¿ı √΋fiı ‹‚Ì Â@›˘ fiÏË. µΩÁfi_ ‰Î÷ΉflHÎ ±ı¿‘Îw_ …‚‰Î› ±ı ·ı‰Îfi_ Âw ¿›* ±fiı ÷ıfiÎ Œ‚V‰w’ı ’ıÿÎ ◊÷Î ¿ıLƒI›Î√Ì ‹ÎÀı ±Î‰Î V’ıÁ Ï‹flflı M≤J‰ÌfiÎ ‘fl̤˛‹HÎ ÁÎ◊ı ÷η Ï‹·Î‰‰˘ ⁄‚ı 20 ‹ÌÀfl T›ÎÁfiÎ Œ˘„SÕo√ ±ıS›Ï‹Ïfi›‹ V’ıÁ Ï‹flflfiı flè΢. „V◊fl ¤˛‹HοZÎÎfiÎ ÁıÀı·Î≥ÀfiÌ …ı‹ ÷ıfi˘ ’˛‰ÎÁ‰ı√ »hÎÌfiÌ …ı‹ ¬˘·Ì fiÎA›˘. ’◊Îfl˘ Œı·ÎT›Î ⁄Îÿ ÷ı ±flÌÁ˘ ±fiı M≤J‰ÌfiÎ ‘fl̤˛‹HÎfi˘ ‰ı√ ’flV’fl ‹ı« ◊‰Î Ωı≥±ı. ÁÒ›˝fiÎ ±fiı M≤J‰ÌfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ «˘yÁ ¬ÒHÎı √˘Ã‰Î›˘, ±ıÀ·ı ’fl‰Ï÷˝÷ ÂıflÕ˘ ÷˘ … «˘yÁ ωV÷Îfl ’fl «Îflı¿ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ’˛¬fl ÁÒ›˝Ï¿flH΢ M≤J‰Ì ÷flŒ ’flΉÏ÷˝÷ ◊›Î_. ±Î ÏflŒ˚·ı@Âfi‹Î_ Ï¿flH΢ ⁄ı¿ ÁÒ›˝’˛¿Î …ı‰Î_ ’˛¬fl fi T›ÎÁ‰Î‚Î ‰÷˝‚ ÷flÌ¿ı ±ı¿‘Îfl˘ µΩÁ ’Î◊fl÷˘ flËı ±fiı µ’›˘√Ì ⁄fiı. ±Î‹ »÷Î_ ±_‘¿Îfl‹› ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î ‹ÎÀı V’ıÁ Ë÷Î_. ÷Õ¿Î_ ¿fl÷Î_ «Î_ÿfiÌ ÁÎ◊ı ÷ı‹fiı ‰‘ ÁÎQ› Ë÷_. ’˛˘√˛ıÁfiÌ Ï‹flflfiÌ µ’›˘Ï√÷Î ÁÎÏ⁄÷ ¿fl‰Î ’Òfl÷˘ 1993 fi˘ ’˛◊‹ ÁÎ◊ı ±flÌÁ˘ ’HÎ «Ì·{Õ’ı M≤J‰Ì Œfl÷ı «¿flΉΠ·ı÷˘ Ë÷˘, ±¬÷fl˘ ‹Ëk‰’ÒHν Ë÷˘. ±¬÷fl΋Î_ ‹A› flÎ"· flÏ›ÎfiÎ ‹ÎÀı M≤J‰ÌfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ÷ıfiÌ eÀÏ’˛LÀ ±ıÀ·Î … ‰ı√ı Áfl ¿flÌ Ë÷Ì. M≤J‰ÌfiÎ ¤˛‹HΉı√fiı K›Îfi‹Î_ ·ı÷Î_ eÀÏ’˛LÀfiÌ ‹Ìfl fi΋fiÎ ’˛A›Î÷ V’ıÁ VÀıÂfiı ¤…T›˘ Ë÷˘. {Õ’fi˘ «˘yÁ ±Î_¿Õ˘ ÁËı… …\ÿ˘ Ë÷˘, »÷Î_ ‹t˘ ±ı ¿ı µΩÁfi_ «¿Î‹_ „V◊fl fi Ë÷_. ’ÏflHÎ΋ı ⁄ı CÎÕÌ Ωı‰Î ‹‚ı ÷ı‰˘ Ïÿ‰Áfi˘ µΩÁ @›Î_› fi ’◊flΛ˘. ±·⁄kÎ, ⁄Ì∞ ÷flŒ ±ıÀ·_ ÁÎÏ⁄÷ ◊›_ ¿ı ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ±flÌÁÎfiÎ ‰ı√ ±fiı M≤J‰ÌfiÎ ¤˛‹HΉı√ ‰E«ı Á«˘À ÷η‹ı‚ ⁄ıÁÎÕÌ Â¿Î› ÷˘ ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÎ «˘yÁ ωV÷Îfl ’fl «Îfl «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ T›ÎÁfi_ {‚Ë‚÷_ «¿Î‹_ Ï⁄»Î‰ı·_ flά‰_ ±Â@› fi Ë÷_. ±Î ‹ÎÀı ±flÌÁÎfi˘ ¬ÒH΢ (±ıL√·) Á÷÷ ⁄ÿ·‰Îfi˘ ◊Λ ±fiı ÷ı ¿Î‹ ’HÎ ±Â@› fi Ë÷_. ±Î Ï◊±flÌfiı fiyfl ›˘…fiÎfi_ V‰w’ ±Î’‰Î ‹ÎÀı flÏ›fi Áfl¿Îflı » ‰Wν ’»Ì 1999‹Î_ ŒflÌ V’ıÁ Ï‹flflfi˘ ’˛›˘√ ËÎ◊ ‘›˘˝. ±Î ‰¬÷ı »hÎÌ …ı‰Î ±flÌÁÎfi˘ T›ÎÁ ÷ıHÎı 25 ‹ÌÀfl flÎA›˘ …ı◊Ì ÷ıfiÎ ’fl ±Î’Î÷ ◊÷Î ÁÒ›˝Ï¿flH΢ M≤J‰Ì ’fl ÁÎ÷ı¿ «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiΠωV÷Îflfiı µΩÏÁ÷ ¿flÌ ‹Ò¿ı. Œı⁄˛±ÎflÌ 5, 1999fiÎ fl˘… ±flÌÁÎfi_ ÁŒ‚ ·˘„L«_√ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_, Œ˘„SÕo√ ±flÌÁ˘ ±_÷ÏflZ΋Î_ ÷ıfiÌ Ïfi›÷ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ √˘Ã‰Î›Îı ’fl_÷ ±ı¿ ±HΑΛ˘˝ Õ¬˘ ±_÷ÏflZ΋Î_ fiÕu˘. Œ˘„SÕo√ ±flÌÁ˘ ¬Ò·÷Ì ‰¬÷ı ±‰¿Î‹◊¿ ‹ÌflfiÎ ±ıLÀıfi΋Î_ ŒÁΛ˘. ±ıS›Ï‹Ïfi›‹fiÌ ŒflŒfl …ı‰Ì ’Î÷‚Ì »hÎÌ ŒÁ¿Ì √≥ ±fiı 62 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

vfjfsfxfl vfzl;ff

÷ı fi¿Î‹˘ ⁄L›˘. flÏ›αı »ı‰Àı ÷ıfiı ’˛Ï÷fl˘¿ıÀ˘ ÿÎ√Ì M≤J‰Ì ⁄˛ı{fiı‰fiı ±‰¿ÎÂÌ ’flÎø‹˘ ±ıÀ·Î_ ¿Îfl√÷ …HÎΛÎ_ ¿ı ÿıÂfi_ ÷flŒ ‘¿ı·Ì ±ÎM›˘, F›Î_ µ’·Î ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÷ı ±_Ï÷‹Á_V¿Îfl ‘fi ±fiı ⁄Ï©‘fi ÷ı‹HÎı ±_÷ÏflZÎ ÷flŒ ‰ÎY›_. ‰W΢˝ ’»Ì 1987‹Î_ Ï‹¬Î≥· √˘⁄ν«˘‰ı ’ıflıVhÎÎ≥¿Îfi˘ ’ÎQ›˘. ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÌ ±_‘ÎflÌ flÎ÷˘fiı ±…‰Î‚‰Î ‹Î√÷Î flÏ›Îfi˘ ‹Ò‚ M·Îfi ÷˘ 60 ‹ÌÀfl T›ÎÁfiÎ Á_A›Î⁄_‘ ±flÌÁÎ (±ÎÏ◊˝¿ Á‘ÎflHÎÎfi˘) A›Î· ±Î’÷Ì ‰¬÷ı À¿˘fl ¿flÌ ÷ı‹ ±‰¿Î‹Î_ √˘Ã‰‰Îfi˘ Ë÷˘. ’fl_÷ ⁄…ıÀfiÌ ⁄Î⁄÷ı flÏ›fi flÏ›fi ±‰¿ÎÂÌ ¿Î›˝ø‹fiÌ ’flοÎWÃÎ ÿflQ›Îfi Áfl¿ÎflÌ ÿ¿Îfiı ’ÎCÎÕÌfi˘ ‰‚ ±Î‰Ì «Ò@›˘ Ë÷˘, ±ıÀ·ı V’ıÁ Ï‹flflfiÎ ·Î≥fi‹Î_ ∂¤ı·Î Á΋ÎL› fiÎ√Ïfl¿fiı flıÂÏfi_√fi˘ ⁄˛ıÕ ÿ˘œ ¿·Î¿ı ‹‚÷˘ Ë÷˘, ’fl_÷ µ’√˛Ë˘ «ÕΉ‰Î ‹ÎÀı fi‰_ flÎ"¿ıÀ ’˛˘…ı@Àfiı Ëo‹ı ‹ÎÀı ’ÒHÎ˝Ï‰fl΋ ‹Ò¿Ì ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ‰WνfiÎ CÎHÎάflÎ Ïÿ‰Á˘ ¿<ÿfl÷Ì µΩÁ◊Ì Ï‰‹¬ flËı÷˘ ‹ÎhÎ ’˘HÎÎ ¿·Î¿‹Î_ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ÿı‰Î÷_ Ë÷_. wÁÌ Àı@fi˘·˘Ï… ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÎı ’˛ÿı flÏ›Îfi˘ ÁΈ◊Ì ÿ√˝‹ ±fiı ¤ıÓ¿Îfl ¬ı÷fl˘ ¬ıՉΠ‹ÎÀı ’Òfl÷Î_ Àˇı@Àfl˘fi_ µI’Îÿfi ¿flÌ Â¿÷Ì fi ωV÷Îfl »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ±Î¬Î flÏ›΋Î_ »ı ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ Ë÷Ì, ’HÎ ±ı¿fiı ⁄ÿ·ı @›Îflı¿ ÁÎ÷ flÏ›fi ±‰¿Î›ÎhÎ̱˘ ±fiı¿√HÎÌ fiˆÁÏ√˝¿ ÁQ≤Ï© ±ı¿·Î ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î‹Î_ »ı. ÿÏfi›Îfi˘ 40Ñ ¬Ïfi…¤_ÕÎfl ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î‹Î_ »ı. ËÌflÎfiÌ ·√¤√ 800 ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›fi ¬ÎH΢ ÿÏZÎHÎ ±ÎÏ¡¿ÎfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ 75Ñ …ıÀ·˘ ⁄Ë‹S› …J◊˘ ‘flΉı »ı. ≥‹Îfl÷Ì ·Î¿ÕÎfi˘ ’HÎ ±ËŸ Á‹Îfl fi◊Ì. flÏ›Îfi_ 50Ñ ’ıÀˇ˘Ï·›‹ ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÌ ‘fl÷Ì‹Î_ ¤_ÕÎflı·_ ’Õ›_ »ı. ±Î ’˛ÿı‹Î_ ‰Ëı÷Ì fiÿ̱˘ ¿<· 85,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì »ı, ‹ÎÀı ±ËŸ …‚ωz÷ ’ıÿÎ ¿fl‰ÎfiÌ √_Ω ’HÎ √…⁄fiο »ı. ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÎ ¤Îˆ√˘Ï·¿ ±fiı ¤ÒV÷flÌ› Á‰ı˝ZÎHÎfiÎ ÷ÎflH΢ Ωı÷Î_ ±ı‹ ¿ËÌ Â¿Î› ¿ı «˘flÁ ŒÌÀfiÎ ¤Î‰ı ÷ıfiÎ …ıÀ·Ì ‹ÒS›‰Îfi …‹Ìfi ±Î¬Î …√÷‹Î_ ⁄Ì…ı @›Î_› fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ ‰W΢˝fiÎ_ ‰W΢˝ Á‘Ì ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Îfi˘ ’˛ÿ ı flÏ›Î◊Ì ÷tfi ±Ï·M÷ flè΢. flÏ›Îfiı ÷ıfi_ 50Ñ ’ıÀˇ˘Ï·›‹ ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î‹Î_ ‹‚ı »ı. ≥‹Îfl÷Ì ·Î¿ÕÎfi˘ …J◊˘ ’HÎ ±ËŸ {Îfl Ïfi¿˘·Áfiı ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÎ ¿Ã˘fl ’˛ÿı‹Î_ Ï⁄·¿<· ⁄‘Î ±ıÏ›Î≥ ÿı¢ ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı »ı. ±Î ⁄ŒÛV÷Îfi‹Î_ ±»÷ ˢ› ÷˘ ‹ÎhÎ ¿<ÿfl÷Ì µΩÁfiÌ! Ïÿ·«V’Ì fi Ë÷Ì. ÿı¬Ì÷_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÷ı ’˛ÿı ÿ√˝‹ Ë÷˘. 1917‹Î_ {ÎflÂÎËÌ fiÎ⁄Òÿ ◊›Î ’»Ì ÁÎQ›‰ÎÿÌ Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎfiı ’HÎ ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î‹Î_ {Î{˘ flÁ fi ’Õu˘, ¿ı‹ ¿ı ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÎ ±fiı ¬ÏfiΩıfiÎ fiÎfiÎ-‹˘ÀÎ …"¿’˘À ÷ıfiı ±{fl⁄ˆΩfi, ¿{άV÷Îfi, ›øÎ≥fi ‰√ıflı ’˛ÎL÷˘‹Î_ ±˘»Ì ‹Ëıfi÷ı ±fiı ‹Î‹Ò·Ì ¬«ı˝ ‹‚Ì flËı÷Î Ë÷Î. ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î‹Î_ flËı·Î ‰‘ ‹⁄·¬ …ı¿’˘Àfiı ËV÷√÷ ¿fl‰Î …ıÀ·Ì ÁΑfiÁ_’ÏkÎ ’HÎ ÁÎQ›‰ÎÿÌ ‹˘V¿˘ Áfl¿Îfl ’ÎÁı fi Ë÷Ì. ÁΑfiÁ_’ÏkÎfiÎ fi΋ı …ı ’HΠˢ› ÷ı ⁄‘_ ÷ıHÎı ÂVh΢fiÎ µI’Îÿfi ’λ‚ ±fiı µ’√˛Ë˘fiÎ ·˘„L«_√ ’λ‚ ¿Î‹ı ·√ÎÕu_ Ë÷_. ¬ÎÁ ¿flÌfiı 1957‹Î_ ’Ëı·˘ µ’√˛Ë V’÷Ïfi¿-1 «ÕÎT›Î ’»Ì ±_÷ÏflZÎfi_ Ï⁄√⁄…ıÀ Á_¢‘fi Âw ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ÷ıfiÌ Á΋ı ‰‘ ‹˘À<_ ’˛·˘¤fi ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂfi_ Á΋À<_ ¬ıÕÎHÎ ¿fl÷Î Ë÷Î. Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎfiÌ …√÷‹Î_ ÁÎQ›‰Îÿfi˘ Õo¿˘ ‰√ÎÕ‰Îfi_ Ë÷_, ¿ı‹ ¿ı ±‰¿ÎÂÌ ±Î‹…fi÷Îfiı ‹˘Àfl˘‹Î_ Œfl÷Ì ¿fl‰Î ‹ÎÀı ≥ÀÎÏ·›fi ÏŒ›ÎÀ ÁÎËÁ˘fiÌ ’„O·ÏÁÀÌ ‰ıS› CÎHÎÌ Ë÷Ì. Á˘Ï‰›÷ Á_CÎfi_ ÿflı¿ ¿o’fi̱ı ‰˘S√Î fiÿÌfiÎ ¿Î_Ãı Œı@ÀflÌ fiά‰Îfi_ ÷ıÕ<_ ±Î’‰_ ’flÎø‹ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ‹ÒÕ̉Îÿfiı ÁËı… {Î_¬’ ·√ÎÕ÷_ Ë÷_. ’Õu_ Ë÷_. ⁄Ì∞ ÷flŒ Á΋ÎL› ’˛¿ÎflfiÌ ¿˘Q’ı@À ‹˘Àfl¿Îfl ÁÎQ›‰Îÿ Ëı Á˘Ï‰›ı÷ Àı@fi˘·˘Ï…±ı ¤flı·Ì ËflHΌ΂fiı ’HÎ fi ⁄fiÎ‰Ì Â¿fiÎfl ⁄˛ı{fiı‰ı 1,650 wÁÌ µ’√˛Ë˘fiı ÿÏfi›Î¤fl‹Î_ √…‰‰Î ‹ÎÀı ÏfiÏ¿÷Î ¬˛碉fiı ÷◊Î Ï·±˘Ïfiÿ M≤J‰ÌfiÌ ’˛ÿÏZÎHÎ΋Î_ Œfl÷Î ¿flÌ ÿÌ‘Î Ë÷Î. ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

63

vfjfsfxfl vfzl;ff

‹ÎÀı … ‰’flΛ˘ ˢ÷ ÷˘ ‰ÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ µkÎflΑ˝fiÎ flÏ›Îfi˘ ≥Ï÷ËÎÁ ±Î…ı ⁄ı¿ …\ÿÎı ˢ÷. ¤Ò÷’Ò‰˝ Á˘Ï‰›ı÷ Á_CÎfiÎ ’_ÿflı¿ ’˛ÎL÷˘ V‰÷_hÎ flÎWÀˇ˘ ÷flÌ¿ı 1991‹Î_ ¬flÌ ’ÕuÎ ⁄Îÿ ÂıWÎ ⁄«ı·Î flÏ›Îfi˘ CÎH΢ ¬fl˘ ±ÎÏ◊˝¿ ‹ÿÎfl ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÌ ¿<ÿfl÷Ì ÁQ≤Ï© ’fl flè΢ I›Îflı Áfl¿Îflı V’ıÁ Ï‹flflfiÎ ’˛˘…ı@Àfiı fiyfl V‰w’ ±Î’‰Î ‹ÎÀı ¿‹fl ¿ÁÌ. ÿ¤Î˝B›ı fiÎHÎÎ_¤ÌÕfiÎ ±¤Î‰ı ÷ı ’˛˘…ı@À ’ÕÌ ¤Î_B›˘. ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÌ fiˆÁÏ√˝¿ Á_’ÏkÎfi_ ‹_◊fi ¿fl‰Î‹Î_ ·Î_⁄Ì Ï›΂ flÎ÷˘fiÌ Á‹V›Î ±Î…ı ’HÎ flÏ›Îfiı fiÕı »ı. ¬ÎHο΋fiÌ, ’ıÀˇ˘Ï·›‹ ±fiı √ıÁ ‹ı‚‰‰ÎfiÌ ÷◊Î …_√·˘ ¿Î’‰ÎfiÌ ±Îˆz˘Ï√¿ ’˛T≤ÏkÎ fl˘…fiÎ ⁄Îflı¿ ¿·Î¿ «·Î‰‰Î ‹ÎÀı fiˆÁÏ√˝¿ µΩÁfi˘ ·Î¤ ‹‚÷˘ fi◊Ì. flV÷Î ⁄Î_‘‰Î‹Î_ ±fiı ’Î≥’·Î≥fi˘ √˘Ã‰‰Î‹Î_ ’HÎ “‘˘‚Δ Ïÿ‰Áfi˘ ±_‘¿Îfl fiÕ÷fl w’ ⁄fiı »ı. ¿<ÿfl÷Ì ÁQ≤Ï©fiı ËV÷√÷ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ±fiı ÷ıfiÎ ‰Õı flÏ›Îfi_ ±◊˝÷_hÎ Á‘Îfl‰Î ‹ÎÀı Áfl¿Îflı ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î‹Î_ ¿ıÀ·Î_¿ ±Îˆz˘Ï√¿ ÂËıfl˘ ±‰¿ÎÂÌ ±flÌÁÎı ‰ÁÎT›Î_ ¬flÎ_, ’fl_÷ ¿Î‹ÿÎfl˘fiı ·Î_⁄˘ Á‹› ÁÒ›˝ ±_ ‘ ÎÏfl›Î ‰Î÷ΉflH΋Î_ flÎ¬Ì Â¿Î÷Î fi◊Ì. Ïÿ‰ÁflÎ÷fiÎ ø‹‹Î_ «Î·÷Ì ⁄Λ˘·˘Ï…¿· @·˘¿ ¬˘fl‰Î› »ı, ÂflÌfl‹Î_ ⁄ı«ıfiÌ ·Î√ı »ı ±fiı ‹√… @›Îflı¿ ω«ÎflÂÒL› ⁄fiı »ı. ÿÏfi›Î‹Î_ ÁΈ◊Ì ‰‘ ÁΉ˝…Ïfi¿ ·Î≥À˘ flÏ›ÎfiÎ ⁄ό۷ΠÁÎ≥Ï⁄Ïfl›fi ÂËıfl˘fiı ‹‚Ì »ı, »÷Î_ ÷ı‹fi˘ ¿ÚÏh΋ ’˛¿Î ÁÒ›˝fiÎ ‹_√‚ ¿<ÿfl÷Ì µΩÁfiÌ ¬˘À ’ÒflÌ Â¿÷˘ fi◊Ì. ±Î ¬˘À ±‰¿ÎÂÌ ±flÌÁÎ ‰Õı ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı ‹_√‚ ’fl M≤J‰Ì …ı‰_ ‰Î÷ΉflHÎ ’ıÿÎ ¿fl‰_ ˢ› ÷˘ ’ÎHÎÌfi˘ ’fl‰Ã˘ ±Ïfi‰Î›˝ »ı. ±Î ’fl‰Ã˘ ’ÒflÌ Â¿Î› ÷ı‹ »ı. ±Î ›˘…fiÎ ·Î√ı »ı ±ıÀ·Ì I›Î_fiÎ ‘˛‰’˛ÿıÂfi˘ ⁄flŒ ’Ì√΂Ìfiı ‹ı‚‰Ì ¿Λ ÷ı‹ »ı--±fiı ÷ı ‹ÎÀı ±‰¿ÎÂÌ ±flÌÁÎfiı ‹ËÎI‰Î¿Î_ZÎÌ fi◊Ì--±ıÀ·ı ¿ı ÷ı‹Î_ ±ÁΑÎflHÎ ‘˛‰’˛ÿı ÷flŒ ÷Î¿Ì flά˘ ±ı ’Òfl÷_ »ı. ¿<· 300 ±flÌÁÎfiı Ωı ¿ı ¿Î‹ı ·√ÎՉΠ’Õı Àı@fi˘·˘Ï…fiÌ …wfl fi◊Ì. {Î{˘ ¬«˝ ¿fl‰ÎfiÌ ’HÎ Ωıflı ±Î‰Ì flËı·Ì ÁQ≤Ï©fiÌ flı·‹»ı· ‹ÎÀı ◊˘ÕÌ¿ flÎË …\±˘. ±Î‰U›¿÷Î fi◊Ì. ±flÌÁÎ ÷flÌ¿ı ±ıS›Ï‹Ïfi›‹fi_ ’Õ «ÕΉı·_ “’˛Î‰ÿΔ ÷◊Î “≥{‰ı„V÷›Î” fi΋fiÎ Œ@÷ Áfl¿ÎflÌ ÿˆÏfi¿˘ M·Î„VÀ¿ ±◊‰Î ÷˘ ‹Î›·fl fi΋fi_ «‚¿ÎÀ ‹Îfl÷_ M·Î„VÀ¿ ‰Î_«‰Î ’΋÷Ì flÏ›fi ’˛Ω±ı flÎË Ωı‰Î‹Î_ ±Î¬Ì ’ıœÌ ‹ÀÌÏfl±· ‰Î’flÌ Â¿Î› »ı. ‹Î›·fl ‰…fi‹Î_ ±I›_÷ Ë‚‰_ ⁄ÿ·Ì fiÎ¬Ì I›Îflı flËÌ flËÌfiı Ï‹¬Î≥· √˘⁄ν«˘‰ı ÷ı‹fiı »ı. ÁÒ›˝fiÎ_ …·ÿ ωϿflH΢fiı ÁËÌ Â¿ı ±ı‰_ ¬‹÷Ì‘fl »ı ¤Îfi ¿flÎT›_ ¿ı ’˘H΢Á˘ ‰Wν Á‘Ì w’ÎfiÌ CÎ_ÀÕÌfiÌ ‹ÎŒ¿ …ı ±fiı ÷ıfi_ ’˘÷ ±I›_÷ ⁄ÎflÌ¿ flÎ¬Ì Â¿Î› »ı. ±Î Ω÷fiÎ ‰Î√÷˘ flè΢ ±ı ÁÎQ›‰Îÿfi˘ ‹ÎhÎ ¬Î·Ì «H΢ Ë÷˘. Á˘Ï‰›ı÷ 100 «_ÿfl‰Îfiı …wfl ’˛‹ÎHÎı ±fiı …wflÌ Á‹› ’Òfl÷Î Á_CÎfi_ ‹Î_ÿ·_ ±◊˝÷_hÎ Œ@÷ ±bÂÎVh΢fiÎ_ ÷ı‹… ±‰¿ÎÂÌ ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÎ …ı ÷ı V◊‚ Á΋ı ÷Î¿Ì flÎA›Î ⁄Îÿ √‹ı I›Îflı ’˛˘√΋fiÎ_ ÁΈÿÓ ›˝ ’˛ÁΑfi˘ ‰Õı … Á˘Ë΋b_ ÿı¬Î÷_ Ë÷._ ±Î¬flı ÷ıfi˘ ¬ÒH΢ ±ı¿Îÿ ⁄Ì∞ ÁÎ≥À ÷flŒ ’HÎ ‰Î‚‰Îfi_ ‹U¿ı· fi◊Ì. ·Î√·√ÎÀ 40 ‰Wν ±_÷ÏflZÎfi_ ¬ıÕÎHÎ ‹ÎhÎ ÁÎQ›‰ÎÿfiÎ √˘⁄ν«˘‰ı ±◊˝÷h_ ÎfiÌ ¿ıÕ ¤Î_√Ì fiÎ_¬fiÎflÎ ⁄Lfiı ±ÁèÎ ⁄˘Ωfiı Ë‚‰Î ⁄fiΉ‰Î ’ÕuÎ. ±bÂÎVh΢fi˘ ¬Õ¿·˘ CÎÀÎÕu˘ ±fiı ±fiı ÁΛLÁfiÎ fi΋ı ¿flfiÎfl flÏ›ΠV’ıÁ Ï‹flfl ‰Õı ’˘÷ÎfiÌ ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ±‰¿ÎÂÌ ¿Î›˝ø‹fiı V’ıÁ VÀıÂfi ‹Ìfl ’Òfl÷˘ ÁÌÏ‹÷ ±‰¿ÎÂÌ Àı@fi˘·˘Ï… ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›Î ÷flŒ (¿Ë˘ ¿ı T›Î’Îfl ÷flŒ) ¿flÌ fiÎA›˘. ω«Îfl’˛ıfl¿ ‹t˘ ±ı »ı ¿ı ÁÎQ›‰ÎÿfiÎ …ı »±ı¿ ‰Î‚ı I›Îflı ¬w_. ÿflQ›Îfi ∂Ω˝Á_¿À‹Î_ ∞‰÷Ì ±fiı ∂Ω˝⁄«÷ ÿΛ¿Î ‰ÌI›Î ±ı ÿflQ›Îfi ±bÂÎVh΢ ÷ı‹… ±‰¿Î ’λ‚ ‹ÎÀı Earth Hour …ı‰Î fiÁ¬Î ·ÕΉÌfiı Á_÷˘WÎ ‹Îfi÷Ì ¬«Î˝›ı·Ì ÁΑfi-Á_’ÏkÎfi˘ ÕÎ"{ Ωı ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›ÎfiÎ ¬ıÕÎHÎ ‹Îfi‰Ω÷ı V’ıÁ Ï‹flflfi˘ ’˛˘…ı@À ±’fiΉ‰Î …ı‰˘ »ı.á ±Î Ï‰fl˘‘ΤÎÁÌ ±Î›˘…fi‹Î_ Ωı √Î_Õ’HΠˢ› ÷˘ ±ı √HÎ÷flÌ’Ò‰˝¿fi_ Ë÷_. ¬˛碉, ⁄˛ı{fiı‰, ¿˘ÏÁÏ√fi, ±ÎLƒ˘’˘‰, «ıflfiıL¿˘ ‰√ıflı flÎ…¿÷ν±˘ ±‰¿ÎÂfiı ‹ÎhÎ ±‰¿Î fiÏË, ÁÎQ›‰Îÿfi˘ ÂÎ"-¿ıÁ √HÎ÷Î Ë÷Î. ÁΈ◊Ì ’Ëı·˘ µ’√˛Ë (V’÷Ïfi¿-1), ÁΈ◊Ì ’Ëı·˘ ±‰¿Î›ÎhÎÌ (›Ïfl √√ÎÏflfi), ÁΈ◊Ì ’Ëı·_ flÎ"⁄˘ÏÀ¿ «_ƒ›Îfi (·fi˘¬˘ÿ-1), ÁΈ◊Ì ’Ëı·_ ±‰¿Î‹◊¿ (Á›Ò{-1), ÁΈ◊Ì ’Ëı·_ ‹_√‚›Îfi (‹ÎÁ˝1), ÁΈ◊Ì ’Ë·_ Âø›Îfi (ωL›ıflÎ-1) ‰√ıflı fl"¿˘ÕÛfiÎ_ ’÷οÕÎ_±ı ÁÎQ›‰Îÿfi_ fi΋ ÷˘ …√÷‹Î_ fl˘Âfi ¿›*, ’fl_÷ ÷ı ÁÎ◊ı CÎfl±Î_√HÎı ·˘¿˘fiı ’HÎ ¬˘ÀÎ ¤˛‹ ‰Õı Á_÷WÀ flÎA›Î. flıÂÏfi_√fiÌ ·Î≥fi‹Î_ ÀÎ_ÏÀ›ÎfiÌ ¿œÌ ◊‰Îfi˘ ±fi¤‰ ¿fl÷Î ’˛Ω…fi˘fiı ±ı‹ ¿Ëı‰Î‹Î_ ±ÎT›_ ¿ı Àı@fi˘·˘Ï…¿· ÷flyÌ ‹ÎÀı Âw±Î÷‹Î_ ’ıÀı ’ÎÀÎ ⁄Î_‘‰Î ’Õı ±ıÀ·ı Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ

64 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

Q u e s t i o n s

&

A n s w e r s

Q ¿˘≥ VIP flÎ…¶ÎflÌ ‹Ëı‹Îfifi_ ’flÿıÂÌ fi√fl‹Î_ ÁL‹Îfi ¿flΛ ±ı ‰¬÷ı @›Îflı¿ fi√flfiÌ «Î‰Ì ÷ıfiı ¤ıÀ ±’Λ »ı. ±Î Ω÷fi˘ ‘Îfl˘ ’Õ‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ?

‘Îfl˘ ±‹¿ Ëÿı «Î· flè΢. ±Î…ı Â¤ıE»ÎfiÎ ’˛÷Ì¿ ÷flÌ¿ı fi√flfiÌ «Î‰Ì ¤ıÀ ±Î’‰Î ’λ‚fi˘ ‹ıÁı… ±ı ¿ı ±‹ı ÷‹ÎflÌ ‹ˆhÎÌ ’fl Á_’ÒHν ωrÎÁ ‘flΉ̱ı »Ì±ı.á

flοı ’ÎfiÁÏfl›Î, ÿı‰Î_√ Á˘flÏÛΠ±fiı Ï‹h΢, ¿Î·Î‰Õ, flÎ…¿˘À

Q «˘‹ÎÁÎ ÿflQ›Îfi ’Î_¬˘‰Î‚Î_ ∞‰ÕÎ_ ¿ı‹ eÀÌ fiÌ¿‚ı »ı ? ◊˘ÕÎ … ¿·Î¿‹Î_ ’Î_¬˘ ¬flÌ ’Õ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ?

A ’˛ı„@À¿· flÌ÷ı Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ flÎ…¶ÎflÌ ‹Ëı‹Îfifiı «Î‰ÌfiÌ …wfl ’Õı fiÏË, ¿ÎflHÎ ¿ı fi√fl‹Î_ ±ı ’˘÷ÎfiÎ ‹˘Àfl¿ÎŒ·Î ÁÎ◊ı ‰Î…÷ı√Î…÷ı ’˛‰ıÂÌ «Ò@›˘ ˢ› »ı--±fiı ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ_ ±‰Î˝«Ìfi fi√fl˘fiı ÷˘ ÿfl‰ÎΩ ’HΠˢ÷Î fi◊Ì. ±Î ‘Îfl˘ ‹K› ›√fi˘ »ı. ÏÿSËÌ …ı‰Î_ ¤Îfl÷Ì› fi√fl˘fiÌ …ı‹ ›fl˘’Ì fi√fl˘ Œfl÷ı ’HÎ I›Îflı ‹…⁄Ò÷ ¿˘À «HÎÌ ·ı‰Î÷˘, ¿˘ÀfiÎ ‹A› ÿfl‰ÎΩ Á‰Îflı ¬˘·Ì ÁÒ›Î˝V÷ ‰¬÷ı ⁄_‘ ¿flÎ÷Î ±fiı «Î‰Ì ÁˆL›fiÎ ΩM÷Î Ëı flËı÷Ì, …ı◊Ì flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ÿU‹fi Œ˘… fi√fl‹Î_ ’˛‰ıÂÌ Â¿ı fiÏË. ωrÎÁ Ï‹hÎflÎF›fiÎ ‰ÕÎfiı @›Îflı¿ Õ<„M·¿ıÀ «Î‰Ì ±ı ‰Î÷fiÌ ±fi¤ÒÏ÷ ¿flΉ‰Î ‹ÎÀı ±’Î÷Ì ¿ı ÷ıfiÎ ’fl ›…‹Îfi fi√flfiÎ flÎ…‰Ìfiı ’Òfl˘ ¤fl˘Á˘ »ı. ›…‹Îfi I›Îfl ’»Ì @›Îflı¿ Ï‹hÎ flÎ…‰Ìfi˘ ‹Ëı‹Îfi ◊Λ I›Îflı ±ı ’HÎ ±˙’«ÎÏfl¿ flÌ÷ı I›Î_fiÎ fi√flfiÌ «Î‰Ì ‹ı‚‰‰Îfi˘ ·ËΉ˘ ’΋ı. ›fl˘’‹Î_ fl…‰ÎÕÎ_fi˘ ›√ ‰¬÷ …÷Î_ ±Î◊Q›˘, ’HÎ ±ËŸ ÷Á‰Ìfl‹Î_ ⁄÷ÎT›_ »ı ÷ı‹ «Î‰Ì ¤ıÀ ±Î’‰Îfi˘ flÎ…¶ÎflÌ

ω‰ı¿ ±ı·. ’˛Ω’Ï÷, ‰Õ˘ÿflÎ; fiÌfl‰ ±Îfl. ’_ÕuÎ, flÎ…¿˘À; ±flω_ÿ ÕÌ. ËÌfl’flÎ, …ÁÿHÎ

A «˘‹ÎÁÎ ÿflQ›Îfi ¬˘flο Á·¤ ⁄fiı, ±ıÀ·ı ‰_‰ı·˘ ±Î√‚ «·Î‰‰Î ‹Î√÷Î_ ¿ÌÀ¿˘ ‹ÎÀı ±ı ’˛…fififiÌ ∑÷ »ı. ⁄Λ˘·˘Ï…fiÌ ¤ÎÊ΋Î_ …ıfiı swarming ¿Ëı‰Î› ±ı ‰÷˝c_¿

‹…⁄ ¿ÌÀ¿˘ V‰›_‰fl fl«‰Î ‹ÎÀı ¤ı√Î_ ‹‚ı »ı--±fiı I›Îflı ±ı‰Î_ ¿ÌÀ¿˘fiı ’HÎ ÷I’fl÷Ì ’Î_¬˘ eÀı ¿ı …ı‹fiı ¿<ÿfl÷ı ’Î_¬˘ ±Î’Ì fi◊Ì. µ~›fi ¶ÎflÎ … ±‹¿ V◊‚ı ±ı¿ÏhÎ÷ ◊‰_ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı Â@› »ı. ⁄Î¿Ì «Î·‰Î ⁄ıÁı ÷˘ Ïÿ‰Á˘ Á‘Ì ‹ı‚ ¬Î› fiÏË. Œıfl˘‹˘fi ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î_ √_‘ƒT›˘ ¶ÎflÎ ÷ı±˘ ±ı¿‹ı¿fiÎ Á_’¿Û‹Î_ ±Î‰ı »ı. ∂Õ‰ÎfiÌ Á√‰Õ ‹ÎhÎ swarming ¿fl‰Î ’Òfl÷Ì ›Îfiı ¿ı ±ı¿ÃÎ_ ◊‰Î ’Òfl÷Ì …wflÌ ⁄fiı, ‹ÎÀı V‰›_‰fl ⁄Îÿ ÀÌU›Ò ’ı’fl …ı‰Ì ’Î_¬˘ ¬flÌ Ω› »ı. ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

65

±Î Ω÷fi_ Á‹ÒËÏ‹·fi ¿Î›‹Ì ’Î_¬˘ ‘flΉ÷Î_ ±‹¿ ¿ÌÀ¿˘‹Î_ ’HÎ T›Î’¿ »ı. fi˘Ó‘’ÎhÎ ÿά·˘ ±ÎÏ√›Îfi˘ »ı. ≥LÕ˘fiıÏ›Î, ¤Îfl÷, ◊Î≥·ıLÕ, lÌ ·_¿Î ‰√ıflı ÿı¢fiÎ ÁÎ√fl¿Î_Ãı mangrove/«ıfl T≤Z΢fiÌ {ÎÕÌ‹Î_ flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ·Î¬˘ fifl ±ÎÏ√›Î ‹ÎÿÎfiı ±Î¿Ê˝‰Î ‹ÎÀı «˘yÁ Á‹›Î_÷flı ’˛¿ÎÂfiÎ_ ÏÁBfi·˘ ’˛ÁÎÏfl÷ ¿flı »ı. Ï…_ÿ√Ìfi˘ ±‹¿ Á‹› ±ı¿·ÿ˘¿· flËÌfiı √Ωfl÷Î ÷ÌÕfiÎ Á‹ÒËÏ‹·fi ‰¬÷fiÌ Á_A›Î ÷˘ ¿fl˘Õ˘‹Î_ √HÎΛ »ı. ⁄ÕÛ ±Î"Œ ’ıflıÕÎ≥{fiÌ ±fiı ¤Î÷÷ı÷flfiÌ Ω÷fiÎ_ ±‹¿ ’_¬ÌÕÎ_fi_ “√ıÀ À< √ı‘fl” ’HÎ ΩHÎÌ÷_ »ı ±fiı ‹Î»·Ì±˘‹Î_ ΩHÎÌ÷˘ ÿά·˘ ±"À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√flfiÌ eel/‰Î‹fi˘ »ı.á Q «U‹Î_fiÎ fi_⁄fl ¿œÎ‰÷Ì ‰¬÷ı ±Î_¬fiÎ ÕÎ"@Àflfiı I›Î_ …ı «ÎÀÛ ‰_«Î‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷ı ‹ Î_ À˘«fi˘ ‹Ò ‚ ÎZÎfl Ëo ‹ ı  Î_ E ¿ı ‹ ˢ› »ı? ∑„I‰¿ ‹Ëı÷Î, flοı Á˘fiÌ ±fiı Ï‹h΢, √Î_‘Ìfi√fl; ¿ÚWHο<‹Îfl √˘ÏË·, ¤Î‰fi√fl; ‘flÎ ¿ı. ’Àı·, ±Î"’ıflÎ ËεÁ, ‹_⁄≥

A º„WÀfiÌ Á÷ı…÷Î ÷’ÎÁ‰Î ‹ÎÀıfi˘ «ÎÀÛ 1862 ‹Î_ fiı‘fl·ıLÕfiÌ ±√˛√H› fiıhΠˢ„V’À·fiÎ Ïfi›Î‹¿ ’˛Îı. Ëıfl‹Îfi Vfiı·ıfiı (…‹H΢ Œ˘À˘) ⁄fiÎT›˘ Ë÷˘. «ÎÀÛfiÌ ’Ëı·Ì ±ÎT≤ÏkÎ Ωı ¿ı ÷ıfiÎ ÕÎ". ¡ÎLÁ Õ˘LÕÁ˝ fi΋fiÎ ’fl˘√Î‹Ì Ïfi›Î‹¿ı ÷ˆ›Îfl ¿flÌ Ë÷Ì. ±Î_¬fiÌ fl«fiÎ ÷ı‹… ¿Î›˝fiı ·√÷Î Á_¢‘fi ⁄ÿ· …√÷¤fl‹Î_ ’_ ¿ Λı · ˘ Õ˘LÕÁ˝ ±Î_ ¬ fiÌ Ï‰{u±· Z΋÷ÎfiÌ «¿ÎÁHÎÌ ±◊ı˝ hÎHÎ ±ÎÕÌ ·ÌÀ̱˘ ±Î_¿ı·_ ⁄˘ÕÛ ‰Î’fl÷˘ Ë÷˘. ¿˘≥ ·ÌÀÌ ΩÕÌ, ÷˘ ¿˘≥ ’Î÷‚Ì ±ı Ω÷fiÌ ’ıÀfi˝ Ë÷Ì. ¿ıÀ·Î¿ ’˛›˘√˘ ⁄Îÿ ‹Ò‚ÎZÎfl E ÷ıHÎı ±’fiÎT›˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ’ıÀfi˝‹Î_ ±ı ⁄_‘⁄ıÁ÷˘ ±Î‰Ì …÷˘ Ë÷˘. ÿflı¿ ¿Î‚Ì ·ÌÀÌ ±fiı ‰«·Ì ÁŒıÿ ’|Ì …ı‹Î_ Áfl¬Î ‹Î’ı ΩÕÌ ÷ı‹… Áfl¬Î ‹Î’ı ·Î_⁄Ì Ë˘› ±ı‰˘ E ‹Ò‚ÎZÎfl ÷ıHÎı ’Á_ÿ ¿›˘˝. ’Á_ÿ√Ì ¿fl‰Î ’λ‚fi_ ¿ÎflHÎ ÿı¬Ì÷_ »ı. ±Î_¬fiÌ ÷’ÎÁfiÎ Á‹›ı T›„@÷ ÁŒıÿ ±fiı ¿Î‚Ì Á’ÎÀÌ ‰E«ıfi˘ ¤ıÿ ’ÎflA›Î ‰√fl 66 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

E ‰Î_«Ì ¿ı fiÏË. ÕÎ". ¡ÎLÁ Õ˘LÕÁ˝fiı ·ÎB›_ ¿ı ±Î‰Ì «¿ÎÁHÎÌ‹Î_ U ±fiı V …ı‰Î “¬S·Î” ‹Ò‚ÎZÎfl˘ fi «Î·ı.

ÁŒıÿ ±fiı ¿Î‚Ì Á’ÎÀÌ ‰E«ı Á‹Îfi ‹Î’fi_ ‘˘flHÎ ÷ı‹Î_ …‚‰Î÷_ fi◊Ì. ±ı¿‹ÎhÎ E ±ı‰˘ ‹Ò‚ÎZÎfl ¿ı T›„@÷fiÌ ±Î_¬ Ωı fi⁄‚Ì Ë˘› ÷˘ ±ı ÷ıfiı F ¿ı B ±◊‰Î ⁄ÌΩ ¤‚÷Î ±ZÎfl ÷flÌ¿ı …\±ı. ’˛˘. Ëıfl‹Îfi Vfiı·ıfifiÎ ‹÷ı ±Î¬Î «ÎÀÛfiı fiÎfiÎ-‹˘ÀÎ E ‰Õı ¤flÌ ÿı‰Îfi_ ›˘B› fi Ë÷_. T›„@÷fiÌ ±Î_¬ O·ı¿ ±ıLÕ TËÎ≥ÀfiÎ ÷ŒÎ‰÷ µ’flÎ_÷ ±Î¿Îfl ‰Õı ’HÎ ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiı µ¿ı·Ì ¿ı ¿ı ¿ı‹ ÷ı Ωı‰_ flèÎ_. ±Î◊Ì Vfiı·ıfiı …\ÿÌ …\ÿÌ ‰ıflΛÀÌfiÎ C, D, F, E, L, N, O, P, T ±fiı Z ±ı‹ ÿÁ ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ±·√ ÷ÎflT›Î ±fiı «ÎÀÛ ’fl ¿ı À ·Î¿fiı Ïfl’ÌÀ ’HÎ ¿›Î˝ . ÁÎ≥{ ø‹ÎfiÁÎfl CÎÀÎÕÌ fiάÌ, …ı◊Ì ¬⁄fl ’Õı ¿ı «U‹Î_fiÎ fi_⁄fl ¿œÎ‰‰Î ‹Î√÷Ì T›„@÷fiΠω{u±· ’Ήflı ¿ıÀ·ı Á‘Ì ÷ıfiı ÁÎ◊ ±ÎM›˘. ±Î…ı ¿ıÀ·Î¿ Vfiı·ıfi «ÎÀÛ‹Î_ ’Ëı·˘ ±ZÎfl E fiı ⁄ÿ·ı A ˢ› »ı , ’fl_ ÷  fiıhÎÏ«Ï¿IÁ¿˘ º„WÀfiÎ ’flÌZÎHÎfiÌ ⁄Î⁄÷ı «˘yÁ ‘˘flHÎ/standard ‹ÎÀı ±Î√˛Ë flά÷Πˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı CÎHÎÎ ¬flÎ «ÎÀÛ E ‰Õı Âw ◊Λ »ı. ¬w_ ’Ò»˘ ÷˘ E fiı {Î{_ ‹Ëk‰ ±Î’‰Îfi˘ ±◊˝ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı fi⁄‚Ì º„WÀfiÌ T›„@÷ ’HÎ ÷ıfiı ‰Î_«Ì ¿ı ±ıÀ·˘ ÷ı ÀÎ≥’ ‹˘À˘ ˢ› »ı.á Q ¤Îfl÷fiÎ ÂÎjÎÌ› Á_√Ì÷‹Î_ flÎ√˘fiÌ Á_A›Î ⁄‘_ ‹‚Ìfiı ¿ıÀ·Ì »ı ? ÏÿT›ı ±ıfi. ΩıÊÌ, ÀŸ⁄ΉÎÕÌ, …^fiÎ√œ; ‹ıCÎÎ Á˘fiÌ, ‰Õ˘ÿflÎ

A ‹A› flÎ√˘ ·√¤√ 350 »ı, …ı‹Î_fiÎ Á˘±ı¿ flÎ√˘ ‰‘ ’˛‹ÎH΋Î_ T›Î’¿ »ı. ⁄ΉÌÁ lÏ÷±˘ ÁÏË÷ ωω‘ flÌ÷ı ÿflı¿ flÎ√‹Î_ ‰ˆÏ‰K› ·Î‰˘ ÷˘ ¿<· Á_A›Î 84,000 ¿fl÷Î_ ±˘»Ì fi◊Ì. ÿ Ï fi›Î¤flfiÌ Á_ √ Ì÷’˛ H ÎÎÏ· ¿fl÷Î_ ¤Îfl÷fiÎ ÂÎjÎÌ› µ’flÎ_÷ Á√‹ Á_√Ì÷ ±fiı …^fiÎ ÏŒS‹Ì Á_√Ì÷‹Î_ ’W¿‚ ‰ıflΛÀÌ Ë˘‰Îfi_ ’HÎ ‹Ò‚¤Ò÷ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÷ı‹fi˘ ·› ±ı¿ ›Î ⁄ÌΩ ÂÎjÎ⁄© flÎ√ ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ »ı. ±‹¿ ÁÿÎ⁄ËÎfl ÏŒS‹Ì √Ì÷˘ ‰‚Ì ⁄ı-hÎHÎ flÎ√˘fiÎ

Á‹L‰› ‰Õı ⁄L›Î_ »ı. ÿÎ. ÷. ±I›_÷ ¿HÎ˝Ï’˛› ±ı‰Î “¿<Ë ¿<Ë ⁄˘·ı ¿˘›Ï·›Î...” √Ì÷‹Î_ ’Î_« flÎ√˘ ‰’flΛΠ»ı. Á_√Ì÷fi˘ ±ÎÀ·˘ ÁQ≤© ‰ÎflÁ˘ ⁄ÌΩ ±ı¿ı› ÿıÂfiı ‹Y›˘ fi◊Ì, »÷Î_ ±ı ‰ÎflÁ˘ ¤Ò·Ì ±Î’HÎı ’Ïç‹fiÎ ‘‹ÎÏ·›Î fiÎ"≥{ ’˘S›ÒÂfifiı Á_√Ì÷ ÷flÌ¿ı ±’fiÎ‰Ì flèÎÎ »Ì±ı.á

Ïˋη›‹Î_ »ı. ±Î◊Ì ÁflıflΠ’˛‹ÎHÎı Ïˋη› …√÷fiÌ ‹Ëk΋ ¨«Ì ’‰˝÷‹Î‚Î »ı.á

Q ÿÏfi›ÎfiÌ Á˙◊Ì ¨«Ì ’‰˝÷‹Î‚Î ¿≥ »ı ? ±ı„LÕ{, Ïˋη› ¿ı ±ÎSMÁ ? Á˙◊Ì ·Î_⁄Ì ¿≥ ?

Ïfi¿<_… ÿÁ·ÎÏHΛΠ±fiı ∑I‰Ì ÿ·ÁÎÏHΛÎ, flÎ…¿˘À;

∞√fl ¿ı. ±_ΩÏfl›Î, ÁÎL÷Î øÒ{ (’Ò‰˝), ‹_⁄≥

A ‹E»fl˘‹Î_ ¿flÕ‰ÎfiÌ ±Îÿ÷ Œ@÷ ‹ÎÿÎfiı »ı. ∫ÕÎ_ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiı ’˛˘ÏÀfifiÌ …wfl ’Õı »ı, …ıfi˘ ÁM·Î› ÷ı ‹ÎHÎÁfiÎ ¿ı ’˛ÎHÎÌfiÎ ·˘ËÌ ¶ÎflÎ ‹ı‚‰ı »ı. flÎÏhÎfiÎ ±_‘¿Îfl‹Î_ ‹E»flfiı ¿Â_ ÿı¬Î÷_ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ’˘÷ÎfiÎ ·Z›Î_¿fiı ÷ı

A ·_⁄Î≥ ‹…⁄ Ωı÷Î_ ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’Ïç‹ Ï¿fiÎflı 7,600 Ï¿·˘‹ÌÀfl Á‘Ì ’◊flΛı·Ì ±ı„LÕ{ ’‰˝÷‹Î‚Îfi˘ (fiÌ«ıfiÌ ÷Á‰Ìfl) fi_⁄fl ’Ëı·˘ √HÎΛ, F›Îflı Ïˋη›fi˘ ÁÎ◊fl˘ 2,410 Ï¿·˘‹ÌÀfl ÷◊Î ±ÎSMÁfi˘ Œı·Î‰˘ 1,060 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. ¨«Î≥fi˘ Á‰Î· »ı I›Î_ Á‘Ì ’‰˝÷‹Î‚ÎfiÎ_ ⁄‘Î_ Ϭfl˘ Áfl¬Ì ¿ÎÃÌfiÎ_ ˢ÷Î_ fi◊Ì. ¨«Î≥fiÎ Ï·VÀ ’fl …√÷fiÎ_ ’˛◊‹ 106 (ÁÎ√flÁ’ÎÀÌ◊Ì 24,000 ŒÌÀ ±ıÀ·ı ¿ı 7,315 ‹ÌÀfl ¿fl÷Î_ ‰‘ ¨«Î_) Ϭfl˘ ’ˆ¿Ì 96

Q ‹E»fl ±‹¿ ‹ÎHÎÁ˘fiı … ÂÎ ‹ÎÀı ¿flÕı »ı ? ±‹¿ Ω÷fi_ øÌ‹ ·√ÎÕuÎ ’»Ì ¿ı‹ fiÏË ? √…ıLƒ ’_ÕuÎ ±fiı ‹fifi Ãοfl, √˘ÓÕ·

CβÎHÎı„Lƒ› ‰Õı ¢‘ı »ı. ’flÁı‰ÎfiÌ √_‘ ±fiı ¬ÎÁ ÷˘ ·ı„@À¿ ±ıÏÁÕfiÌ ÷̉˛ ‰ÎÁ ÷ıfiı ÏÿÂÎÁÒ«fi ¿flı »ı. Á˙◊Ì ‹Ëk‰fi˘ Á_¿ı÷ ·ı„@À¿ ±ıÏÁÕ Ë˘‰Îfi_ ΩHΉ΋Î_ ±ÎT›_ »ı. «›Î’«›fiÌ ±ÎÕ’ıÿΠ÷flÌ¿ıfi˘ ±ı ‹_ÿ ÷ıΩ⁄ …ı‹fiÎ ÂflÌfl‹Î_ ÁÎfl˘ ±ı‰˘ ’ıÿÎ ◊÷˘ ˢ› ±ı‰Ì T›„@÷fiı ‹E»fl ¿flÕ‰ÎfiÌ Á_¤Î‰fiÎ ‰‘Ì Ω› »ı. Õ̱˘ÕflLÀ ¿ı ±"„LÀ-‹˘V¿ÌÀ˘ øÌ‹ ‹E»flfiı ±Î¿Ê˝÷Ì ÂÎflÌÏfl¿ √_‘fiı »Î‰flı ±◊‰Î ÷˘ ’˛Ï÷fl˘‘¿ √_‘ ’˛ÁÎflı I›Îflı ‹E»fl ÂflÌflfiÌ fi∞¿ Œfl¿ı fiÏË.á Q ±Î’HÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚Îfi˘ ¿›˘ √˛Ë ‰‘ «_ƒ˘ ‘flΉı »ı ? …›Á¬ flÎ…√˘fl ±fiı ‹›_¿ ÏhΉıÿÌ, ÁflıLƒfi√fl

A »ıS·Î ‰V÷̱Î_¿ ‹…⁄ √vfiı 63 «_ƒ˘ »ı, …ı‹Î_fiÎ CÎHÎÎ ¬flÎfiı ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ‰Õı ¿ıÿ ’¿ÕuÎ »ı. ÂÏfi 47 «_ƒ˘ ‘flΉı »ı. ›flıfiÁfiı 27 ±fiı fiıME›Òfifiı 13 «_ƒ˘ »ı. ±_÷ÏflZΛÎfi˘fiÌ ÷◊Î ÀıÏ·V¿˘’fiÌ fi…flı «ÕuÎ ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

67

‰√flfiÎ Ë∞ ¿ıÀ·Î¿ «_ƒ˘ ˢ› ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË, ’HÎ ÷ı‹fi_ ¿ÿ ¬ÎÁ ‹˘À<_ ˢ‰Îfi˘ Á_¤‰ fi◊Ì.á Q ‹˘Àfl¿Îfl‹Î_ ŒuÒ· √ı…fi˘ ¿Î_À˘ ÂÒL› ⁄÷Ήı ±ı ’»Ì›ı ¿ıÀ·_¿ ’ıÀˇ˘· ¿ı ÕÌ{· Ïfl{‰˝‹Î_ ⁄Î¿Ì flËı »ı. ±ÎfiÎ ‹ÎÀı ŒuÒ· ÀıL¿‹Î_ ÂÌ ›Î_Ïhο T›‰V◊Î ¿flı·Ì ˢ› »ı ? ’˛ÌÏ÷ ±…‹ıflÎ, ÁflıLƒfi√fl; ÷’fi ¤Î‰ÁÎfl, ’˛Î_Ï÷…; ωflÎ… Á˘fiÌ, fi›fi Á◊Îfl ±fiı Ï‹h΢, fi‰fl_√’flÎ, ±‹ÿΉÎÿ

A ⁄‚÷HÎ ·√¤√ ¬ÒÀÌ √›Î ±_√ı ‹˘Àfl¿ÎflfiÎ «Î·¿ı Á‹›Áfl ‹‚÷Ì ±Î‰Ì «ı÷‰HÎÌ ‹ÎÀı ¬ÎÁ Ëı÷Áfl ÷˘ ¿ÂÌ T›‰V◊Î ¿flı·Ì ˢ÷Ì fi◊Ì, ⁄·¿ı ÷ıfiı T›‰V◊΋Î_ flËÌ √›ı·Ì ◊˘ÕÌ CÎHÎÌ ¿«ÎÂfi_ Ïfl{SÀ √H΢ ÷˘ «Î·ı. ŒuÒ· ÀıL¿‹Î_ µ’·Î »ıÕı Ï‹Ω√fl˘ ‘flΉ÷Î ÿÎ_ÕÎ ÁÎ◊ı fiÌ«·Î »ıÕı ΩıÕΛı·˘ ‘Î÷fi˘ ˉΠ¤flı·˘ ÿÕ˘ ˢ› »ı. ⁄‚÷HÎfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ±ı ÷flı, ‹ÎÀı ÷ıfiı float ¿Ëı »ı. ’fl‰Ã˘ …ı‹ ‰’flÎ÷˘ flËı ÷ı‹ ÿÕ˘ fiÌ«ı ÷flŒ Áfl¿ı ±fiı Õ" ⁄˘ÕÛ ’flfiÎ ŒuÒ· √ı…fi˘ ¿Î_À˘ ±ı V◊ÎfiÎ_÷fl ‹…⁄ F/full ◊Ì ‘Ì‹ı ‘Ì‹ı

E/empty ÷flŒ ¬Á‰Îfi_ «Î· flάı.

⁄‚÷HÎfiÌ ÀÎ_¿Ìfiı d· ¿flΉ˘ I›Îflı Â_ ◊Λ ÷ı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 1 ‹Î_ …\±˘. ÀÎ_¿Ì ±ıÀ·Ì ¤fl«¿ »ı ¿ı ÿÕÎfiı ÷fl‰Î ‹ÎÀı Á’ÎÀÌ ’HÎ flËÌ fi◊Ì. ⁄‚÷H΋Î_ ÷ı ’flÎHÎı Õ>O›˘ »ı. ŒuÒ· √ı…fi˘ ¿Î_À˘ I›Îflı F ⁄÷Ήı »ı. ÿÕÎfiı ‹Î◊Î⁄˘‚ flά÷˘ ⁄‚÷HÎfi˘ …J◊˘ ‰’flΛ ±fiı ÿÕ˘ ‹@÷ flÌ÷ı ÷fl÷˘ ◊Λ I›Î_ Á‘Ì ¿Î_À˘ …flΛ ¬Á÷˘ fi◊Ì, ‹ÎÀı «Î·¿fiı ¿ÿΫ ±ı‰Ì »Î’ ’Õı ¿ı ‹˘Àfl¿Îfl ÁflÁ ‹Î≥·ı… ±Î’Ì flËÌ »ı. ’˛‰ÎÁ Ë∞ ±Î√‚ ‘’ı ±fiı ⁄‚÷HÎfiÌ Á’ÎÀÌ ¤ı√˘ ÿÕ˘ fiÌ«ı Ω› I›Îflı √ı…fiÎ ¿Î_À΋Î_ ±ÎV÷ı ±ÎV÷ı V◊ÎfiŒfl¿ ÿı¬Î‰Î ‹Î_Õı »ı. ±Îfl_¤fiÌ Ïfi„Wø›÷Îfiı ¿ÎflHÎı ±Õ‘ı Á‘Ì ’ˢӫ‰Î‹Î_ ÷ı ¬ÎVÁ˘ Á‹› ·√ÎÕÌ ÿı »ı, ‹ÎÀı ÁÎ’ıZÎ flÌ÷ı Ωı÷Î_ E ÷flŒ ⁄οÌfiÌ ±Õ‘Ì ‹…· ÷ı ÁËı…ı ±˘»Î Á‹›‹Î_ ¿Î’Ì fiάı - -±fiı I›Îflı ‹˘Àfl«Î·¿fiı ¿ÿΫ ±ı‹ ◊Λ ¿ı ·ÌÀflÿÌà ±ı‰flı… CÎÀÌ …‰Î ’΋Ì. ±_Ï÷‹ „V◊Ï÷ ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 2 ‹Î_ …\±˘. Œ˚·˘À ¿Ëı‰Î÷˘ ÿÕ˘ ŒuÒ· ÀıL¿fiÎ »ı¿ ÷Ï‚›ı ’Ë˘Ó«Ì «Ò@›˘ »ı. ◊˘Õ<_¿ ⁄‚÷HÎ ±fi΋÷/reserve »ı ¬w_, ’fl_÷ ÷fl‰Î ‹ÎÀı ’›Î˝M÷ …J◊˘ fi◊Ì. √ı…fi˘ ¿Î_À˘ E fiı ±Õ¿Ì «Ò@›˘ »ı ±fiı ⁄‚÷HÎ ÁΉ ¬ÒÀÌ √›Îfi_ ÷ı ÁÒ«‰ı »ı. ±Î‹ »÷Î_ ⁄Î¿Ì flËı·Î ⁄‚÷HÎ ‰Õı ‹˘Àfl¿Îfl Ë∞ ◊˘ÕÎ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ ±_÷fl ¿Î’Ì Â¿ı ÷ı‹ »ı. ±Î√Î‹Ì ’ıÀˇ˘· ’Q’ Ωı »ıÀı ˢ› ÷˘ ‹˘ÀflfiÎ «Î·¿ ‹ÎÀı Á·ÎˤflÌ ‰Î÷ ±ı ¿ı ±ı@Áı·flıÀflfiı ÷ı ‰Îfl_‰Îfl fi ÿÎ⁄ı ±fiı ÁflıflΠ60-65 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ‰ı√ ±ı¿‘Îfl˘ Ω‚‰Ì flάı.á Q Á˙◊Ì ‹˘À˘ ·CÎ√˛Ë ¿›˘ »ı ? ±fiı ¿ıÀ·ı ÿÒfl »ı ? ‹›_¿ ‰ÎCÎı·Î, ¤Î‰fi√fl; ÷L‹› ’_ÕuÎ ±fiı Á_…› {ηΉÏÕ›Î, flÎ…¿˘À; ‹fifi ¤Î‰ÁÎfl, ÁıÀı·Î≥À, ±‹ÿΉÎÿ

A ÏÁÏflÁ/ Ceres fi΋fi˘ 918 Ï¿·˘‹ÌÀfl T›ÎÁfi˘ ·CÎ√˛Ë ±Ï‘¿÷‹ ‹˘À˘ »ı, »÷Î_ M≤J‰ÌfiÌ ±fiı «_ƒfiÌ Áfl¬Î‹HÎ̱ı ÁΉ À«Ò¿Õ˘ »ı. (…\±˘, Á΋ıfiÌ ±Î¿ÚÏ÷). ÁÒ›˝◊Ì M≤J‰ÌfiÎ ±_÷fl ¿fl÷Î_ ÏÁÏflÁfi˘ ŒÎÁ·˘ 2.77 √H΢ ‰‘Îflı »ı. Ï‹Ïfi ¿ÿfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ÏÁÏflÁ fiflÌ ±Î_¬ı ¿ÿÌ ÿı¬Î÷˘ fi◊Ì. ⁄Ë ±˘»Î ÁÒ›˝’˛¿ÎÂfiı ÷ı ÏflŒ˚·ı@À ¿flı »ı. 68 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

…\ÿÌ ·¬Î‰À ±fiÁÎfl ¿ıÀ·Î¿ ŒıflŒÎfl˘ ¿›Î˝. ±Î…ı ‰Ê˘˝ ’»Ì ±fl⁄Ì ¤ÎÊÎfiÎ ±_¿˘ 1 ◊Ì 10 fiÎ ø‹‹Î_ ÕÎ⁄Ì ¿˘·‹‹Î_ fiÌ«ı ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ·¬Î› »ı. ±flıÏ⁄¿ L›Ò‹flSÁ ¿Ëı‰Î÷Î ›fl˘’Ì ±_¿˘ ÁÎ◊ı ÷ı‹fiı ÁÎQ› flèÎ_ fi◊Ì.á

„@÷ÂÎ‚Ì ÿÒfl⁄Ìfi ‰Õı fi…fl ¿fl˘ ÷˘ ±ı {Î_¬Î ÷ÎflÎ …ı‰˘ ·Î√ı, ‹ÎÀı ·CÎ√˛Ë ÷flÌ¿ı …·ÿÌ ±˘‚¬Î› fiÏË.á Q ±_√˛ı∞‹Î_ ·¬Î÷Î 1, 2, 3, 4...10 ±_¿˘ ›fl˘’Ì Ë˘‰Î »÷Î_ ÷ı‹fiı ±flıÏ⁄¿ L›Ò‹flSÁ ÂÎ ‹ÎÀı ¿Ëı »ı ? ±fl⁄Ì ¤ÎÊ΋Î_ ±_¿˘ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ·¬Î› »ı ? ‘Ì‹_÷ ¿ı. ±˘{Î, ’˛ÂÎL÷ ±ı. ÿ·Î· ±fiı Ï‹h΢, fiÎflHÎ’flÎ, ±‹ÿΉÎÿ; Ï¿flHÎ ’Àı· ÷◊Î ¿
A ±ı¿◊Ì ÿÁfiÎ ±_¿˘ ≥. Á. ’Ò‰ı˝ 300 fiÎ ±flÁ΋Î_ ¤Îfl÷ı ¢K›Î. ÿÂÎ_ ’©Ï÷fi_ …L‹V◊Îfi ’HÎ ±ı flÌ÷ı ¤Îfl÷ »ı. (’˛Î«Ìfi ⁄ıÏ⁄·˘fi‹Î_ ÿÁfiı ⁄ÿ·ı »fi˘ √HÎÎ_¿ ‰’flÎ÷˘ Ë÷˘, ‹ÎÀı Ïÿ‰Áfiı 24 ¿·Î¿fi˘ ÷◊Î ‰÷˝‚fiı 3600fi_ √HΉÎfi˘ ‘Îfl˘ ’Õu˘ Ë÷˘). ›fl˘Ï’›fi˘ I›Îflı ÂÒL› ±_√ı ’HÎ ±ΩHÎ Ë÷Î. ±Îfl⁄˘ ÁÎ◊ı ¤Îfl÷ı T›Î’ÎflÌ Á_⁄_‘˘ ΩıÕuÎ ’»Ì Á˘ÿÎ√fl˘ ±fiı ÁŒfl¬ıÕ<±˘ ‹ÎflŒ÷ ±Î’HÎÎ ÿÂÎ_ ±_¿˘ 700 fiÎ Áˆ¿Î ÿflQ›Îfi ’Ïç‹ ±ıÏ›Π’ˢÓE›Î. ±ı¿ ’Ͻ›fi √ÏHÎ÷ÂÎjÎ̱ı ¤Îfl÷Ì› ÿÂÎ_ ’©Ï÷ ±_√ı ’V÷¿ ·A›_. ·√¤√ hÎHÎÁ˘ ‰Ê˝ ⁄Îÿ ±ı ’V÷¿fi˘ ·ıÏÀfi‹Î_ ±fi‰Îÿ ◊›˘ I›Îflı ’Ëı·Ì‰Îfl ›fl˘Ï’›fi˘fiı ±ı¿◊Ì ÿÁfiÎ ±_¿˘fi˘ ’Ïfl«› ‹Y›˘. ’Ïfl«›fi_ ‹ÎK›‹ ±Îfl⁄˘ Ë÷Î, ‹ÎÀı ±_¿˘fiı ÷ı‹HÎı ±flıÏ⁄¿ L›Ò‹flSÁ √HÎÌ ·Ì‘Î ±fiı ÷ı ·ı⁄· ¿Î›‹Ì ⁄L›_. ›fl˘’‹Î_ ¤Îfl÷Ì› ±_¿˘fiı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ V‰Ì¿ÚÏ÷ ‹‚Ì fiÏË. ≥. Á. 1400 fiÌ ±ÎÁ’ÎÁ ‹ƒHο‚Î ¬ÌS›Î ’»Ì … ÷ı‹fi˘ Œı·Î‰˘ {Õ’Ì ⁄L›˘. Ï’˛„LÀo√fiÎ_ ⁄Ì⁄Î_ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Îfi_ ÁËı·_ ◊Λ ±ı ‹ÎÀı fl˘‹fi ·ÌÏ’fiÎ ‘˘flHÎı ±_¿˘fi˘ ‹fl˘Õ ⁄ÿ·Ì fiά‰Î‹Î_ ±ÎT›˘, F›Îflı ±Îfl⁄˘±ı ’˘÷ÎfiÌ

Q Ï⁄À, ⁄Î≥À, Ï¿·˘⁄Î≥À, ‹ı√Î⁄Î≥À, Ï√√Î⁄Î≥À ‰√ıflı ÂOÿ˘fi˘ Áfl‚ ¤ÎÊ΋Î_ ±◊˝ ¢ ? ±wHÎ ⁄Ì. ±˘ÕıÿflÎ, flÎHÎΉΉ, Ï…. ’˘fl⁄_ÿfl

A ‹Î≥ø˘Ï«’ ‰Î’fl÷Î_ ¿QM›ÒÀfl ÁÏË÷fiÎ_ ⁄‘Î_ ‰ÌΩb ÁΑfi˘ ‹ÎhΠ϶±_¿Ì/binary ¤ÎÊÎ ÁÎ◊ı ¿Î‹ ’ÎÕı »ı, …ı‹Î_ 1 ±fiı 0 ÏÁ‰Î› hÎÌΩı ±_¿ ˢ÷˘ fi◊Ì. ωz÷’˛‰ÎË ‰Ëı I›Îflı ±Î‰Î_ ÁΑfi˘‹Î_ flËı·Ì Ï«’ 1 fi˘Ó‘ı »ı ±fiı fi ‰Ëı I›Îflı 0 flÏ…VÀfl ¿flı »ı. ÏÁ_√· ±_¿fiı Ï⁄À ¿Ëı‰Î› »ı, ÷˘ ⁄Î≥À ÷ıfiÎ …ı‰Î 8 ±_¿˘fi˘ Á‹ÒË »ı. Ï¿·˘⁄Î≥ÀfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› T›ÎA›Î (SI ›ÏfiÀ) ‹…⁄ Ï¿·˘ ±ıÀ·ı 1,000, ’fl_÷ ⁄Î≥À ÷flÌ¿ı ±Á· fl¿‹ F›Î_ 8 ˢ› I›Î_ ËΩfl ÁÎ◊ı ±ÎÃfiÎ √HÎÎ_¿fi˘ ‹ı‚ ⁄ıÁı fiÏË. ±Î◊Ì ÏÕÏ…À· Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ ZÎıhÎı ÿflı¿ Ï¿·˘Ï⁄À 1,000 Ï⁄Àfi˘ fiÏË, ’HÎ 1,024 Ï⁄Àfi˘ √HÎΛ »ı. ±ÎÃ-±Îà ‰Õı fl«Î÷˘ 5f]gfzfjftf:gf 5ffdf[,ff 5?Xgff[

á ≥Áfl˘fiÎ «_ƒ›Îfi-1 ’˛˘…ı@Àfi˘ ‹A› Ëı÷ ¢ »ı ? ’˛iÎı ±ı‹. √…˝fl, ·HÎΉÎÕÎ, Ï…. ’_«‹Ëη, ÁΉfi ËÊ˝, √Î_‘Ìfi√fl

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 147 (“Á’flÁ‰Î·” ω¤Î√) á ¤ÒÏ‹›©‹Î_ ±…\˝fi …ı‰Ì flHÎ√ÎÕÌ Â˘ fl˘· ¤…‰ı »ı ? ¿
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 169 (¿<· 10 ’ÎfiÎ_fi˘ ÁÏ«hÎ ·ı¬) á ‹˘ÓCΉÎflÌfi˘ ÿfl ¿ı‰Ì flÌ÷ı fiyÌ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ? ’_¿… ·ÌQ⁄ÎÏ«›Î, ‹Î_…·’fl, ‰Õ˘ÿflÎ; Ïfi¿<_… ±fiı ∑I‰Ì ÿ·ÁÎÏHΛÎ, flÎ…¿˘À

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 171 (’ÎfiÎ fi_. 44) á ±‹ıÏfl¿Î ÁÎ◊ıfiÌ ±Î’HÎÌ ÁÒÏ«÷ ’fl‹Îb Á_Ï‘ ««Î˝V’ÿ ¿ı‹ ⁄fiÌ ? …› flÎHÎ’flÎ ±fiı Á‹◊˝ ±Î«Î›˝, ±‹ÿΉÎÿ; «ı÷fi, ¤Î‰ı ±fiı Ï‹h΢, ’ηfi’fl; ¿U›’ ⁄Ì. ’_«Î·, ‰Õ˘ÿflÎ; ’Ïfl‹· ’_ÕuÎ, ¤Î‰fi√fl; «ı÷fi ÕÌ. ‹ËırflÌ, √Î_‘̑΋, ¿E»

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 170 (“Á’flÁ‰Î·” ω¤Î√) á ’˛¿ÎÂfiÎ Œ˘À˘fi ¿H΢ √Ï÷ ¿fl‰Î ‹ÎÀı ∂Ω˝ @›Î_◊Ì ‹ı‚‰ı »ı ? Ïÿ√_÷ ÕÌ. ÏhΉıÿÌ, ◊·÷ı…, ±‹ÿΉÎÿ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 164 (’ÎfiÎ fi_. 64) á ¿ÚÏh΋ ‰flÁÎÿ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì @·ÎµÕ ÁÌÏÕo√fiÌ ’©Ï÷fi˘ A›Î· ±Î’˘. ±_¿<fl ¤√÷, ‘˘flÎ∞

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 171 (¿<· 8 ’ÎfiÎ_fi˘ ÁÏ«hÎ ·ı¬) ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

69

Q. CÎHÎÎ_ ¬flÎ_ ¿Œ ÏÁfl’‹Î_ ’ÎHÎÌfiı ⁄ÿ·ı ±ÎS¿˘Ë˘· ÂÎ ‹ÎÀı ‰’flΛ »ı ? ‹fi˘… l˘Œ, …÷Ìfi ÿÎHÎÌ ±fiı Ï‹h΢, µ‘fiÎ, Áfl÷

A. ÏÁfl’ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì ÿ‰Î ’ÎHÎÌ‹Î_ ÁÎflÌ flÌ÷ı Ï‹·Î‰À ’΋÷Ì fi◊Ì. ±ÎS¿˘Ë˘·‹Î_ ÷ı ƒÎT› »ı. ÏfiƒÎ ·Î‰‰Î‹Î_ ’HÎ ±ÎS¿˘Ë˘· ¿ıÀ·ı¿ ±_Âı ‹ÿÿw’ ⁄fiı, ’fl_÷ ÷ıfi_ ’˛‹ÎHÎ {Î{_ ˢ÷_ fi◊Ì. Áflı fl ΠT›„@÷fiı ÏÁfl’fiÎ ±ÎS¿˘Ë˘·fiÌ ¬ÎÁ ¿ÂÌ ±Áfl …HÎΛ fiÏË. Q. ÀıϷω{fifiÎ L›Ò{ ¶ÎflÎ Ë‹HÎÎ_ ΩHΉΠ‹Y›_ ¿ı ÏˋΫ· ’˛ÿıÂfiÎ √E»Ì ’˛¿ÎflfiÎ ‹Âw‹ Ï¿·˘ÿÌà wÏ’›Î 5,000 fiÎ ¤Î‰ı ‰ı«Î› »ı. Ï¿o‹÷ ±ÎÀ·Ì ⁄‘Ì Ë˘‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ?

Ï¿·˘⁄Î≥À ’HÎ ±ı … flÌ÷ı 8,000 fiı ⁄ÿ·ı ¿<· 8,192 Ï⁄Àfi˘ ˢ› »ı. ‹ı√Î ±ıÀ·ı ÿÁ ·Î¬ ±fiı Ï√√Î ›Îfiı ±⁄…, ’fl_÷ Ï⁄Àw’Ì ‹Ò‚ fl¿‹ 8 ˢ‰Îfi_ Ωı÷Î_ ±ı Á_A›Î±˘ ’HÎ ÁËı… ⁄ÿ·Î›Î ‰√fl flËı÷Ì fi◊Ì. Ï⁄ÀfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ’Ëı·Ì Á_A›Î ÿÁ ·Î¬fiÎ V◊Îfiı 10,48,576 ◊Λ ±fiı ⁄Ì∞ Á_A›Î 1,07,37,41,824 ⁄fiı. ÏËÁÎ⁄fiı Á_ÏZÎM÷w’ı …‹HÎÌ ÷flŒfiÎ ¿˘Ã΋Î_ …\±˘. ±Î Ω÷fi˘ ÕıÀÎ ËÎÕÛ ÏÕV¿, ¿˘Q’ı@À ÏÕV¿/CD ±√fl ÷˘ DVD fiÎ Á_ÿ¤ı˝ fl…^ ¿›˘˝ ˢ› ÷˘ ±ı VÀ˘flı… ¿ı’ıÏÁÀÌ ÁÒ«‰ı »ı. ÀˇÎLÁ‹ÌÂfifiı ±fi·ZÎÌ fl…^ ¿flΛ I›Îflı Á‹…‰Îfi_ ¿ı ±ı Áı¿LÕÿÌà ÕıÀÎ ÀˇÎLÁŒflfiÌ V’ÌÕ ÿÂν‰ı »ı ±fiı VÀ˘flı…fiÌ …ı‹ V’ÌÕ ’HÎ Ëo‹ıÂÎ_ Ï⁄À ·ı¬ı ‹’Λ »ı. Ï⁄À 1 ˢ› ±◊‰Î ÷˘ 0 ˢ›, ’HÎ ÷ı‹fiÎ ÏÁ‰Î› hÎÌΩı ±_¿ fiÏË.á Q «˘‹ÎÁÎ ÿflQ›Îfi fi‹˝ÿÎ …ı‰Ì fiÿÌ ⁄ı ¿Î_Ãı ◊Λ I›Îflı ⁄_‘ ¶ÎflÎ ±‹¿ @›ÒÁı¿ ’ÎHÎÌ »˘Õ‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. @›ÒÁı¿ ±ıÀ·ı ¿ıÀ·_ ’ÎHÎÌ ? ‹ıË· ’fl‹Îfl, …^fiÎ√œ; ÏÂflÌÊ ±Î‹˘Ïÿ±Î, Áfl÷; fi‰Ìfi ’_«Î·, ‰Õ˘ÿflÎ; ‹fifi ’Îÿ ÷◊Î ÁÏ«fi ‹Î·Ï‰›Î, ¤w«

ÁΩ÷Î ’Àı· ÷◊Î ±_…fiÎ ’fl̬, Á¤Îfi’flÎ, ±‹ÿΉÎÿ

A. ⁄ı ¿ÎflH΢ »ı. √E»Ì ‹Âw‹ ±I›_÷ ÀıVÀe· »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ‰Îfi√Ì‹Î_ V‰Îÿ-Á˘Õ‹ ·Î‰‰Î ‹ÎÀı ÷ıfi˘ ‰‘ …J◊˘ ‰Î’fl‰˘ ’Õ÷˘ fi◊Ì. ⁄Ì…\_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı

A ‰Ëı÷Î ’ÎHÎÌfi˘ …J◊˘ ‹Î’‰ÎfiÎ_ CÎHÎÎ_ ±ı¿‹˘ »ı. ±Î‹Î_ @›ÒÁı¿ ±ı cubic foot per second fi_ ¢ÀÛ Œ˘‹˝ »ı. ωω‘ ÿı¢ ÷ı‹HÎı ±’fiΉı·Î ‹Î’ ±fiÁÎfl …‚’˛‰ÎËfiı CÎfi eÀ, CÎfi ‹ÌÀfl, ±ı¿fl-eÀ ‰√ıflı ±ı¿‹˘‹Î_ √HÎı »ı. ±‹¿ ‹Î’ …^fiÌ ≥„Q’Ïfl±· ÏÁVÀ‹fiÎ_ »ı, ÷˘ ⁄ÌΩ_ ±Î…¿Î·fiÌ «·HÎÌ ±ı‰Ì ‹ıÏÀˇ¿ ÏÁVÀ‹fiÎ_ »ı. ≥„Q’Ïfl±· ÏÁVÀ‹ ±ı ÿı¢‹Î_ ‰’flΛ »ı ¿ı …ı‹fiÎ ’fl ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ∫B·ıLÕı flÎ… ¿›* ±◊‰Î ÷˘ F›Î_ ∫„B·Â ¤ÎÊαı ‰«˝V‰ …‹ÎT›_. @›ÒÁı¿ ÷ı ‰√˝‹Î_ ±Î‰÷_ ‹Î’ »ı. ‹ıÏÀˇ¿ ÏÁVÀ‹ ‰‘ Áfl‚ »ı. ÏËÁÎ⁄Ì √HÎ÷flÌ ÷ı‹Î_ ±ÎÁÎfiÌ’Ò‰˝¿ ¿flÌ Â¿Î› »ı, ¿ı‹ ¿ı ÷Á‰Ìfl — ËWν· ’W¿HÎν

√E»Ìfiı ⁄ÌΩ ‹Âw‹fiÌ …ı‹ ∂√ÎÕÌ Â¿Î› fiÏË. ‰fi‰√Õ΋Î_ ¿<ÿfl÷Ì flÌ÷ı ∂B›Î ˢ› ÷ı‹fiı … ±ı¿ÃÎ ¿fl‰ÎfiÎ flËı »ı, ‹ÎÀı √E»Ì ±I›_÷ ÿ·˝¤ »ı. Q. M≤J‰ÌfiÌ Ïfi¿À÷‹fi˘ O·ı¿ ˢ· ¿›˘ »ı ? Ï⁄Ïfi÷ ’Àı· ±fiı Á‘οfl {‰ıflÌ, CÎÎÀ¿˘’fl, ‹_⁄≥

A. Á˙◊Ì fi∞¿fi˘ O·ı¿ ˢ· V4641 Sgr ·√¤√ 1,600 ’˛¿ÎÂ‰Ê˝fiÎ ±_÷flı »ı. ΩL›±ÎflÌ 14, 2000 70 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

flÌ÷ı ÷ıfiı Œı·Î‰Ì ÿı‰Î› ÷˘ ±ı ‹ÌÀfl É 1,000 ‹ÌÀflfi˘) ≥„Q’Ïfl±· ÏÁVÀ‹‹Î_ ±Î‰Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ @›ÒÁı¿ Á΋ıfiÎ

⁄‘Î ±Î_¿ÕÎ ÿÁfiÎ √HÎÎ_¿‹Î_ ˢ› »ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı ÿÁ ·Î¬ CÎfi ‹ÌÀfl ’ÎHÎÌfi˘ …J◊˘ 1 ‹ÌÀfl ¨Õ˘ ◊Λ ±ı ⁄flÎ⁄fl 1 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ (1,000 ±ıÏfl±Î ‘flΉ÷Ì …‹Ìfifiı ±Î‰flÌ ·ı. ’ÒHÎÎ*¿ ÷S›Î_¿˘ fi◊Ì, ‹ÎÀı ±ËŸ ¿˘Ã΋Î_ ±Î_¿ÕÎ ÁËı… ±À’ÀÎ fỉÕı »ı.á

Q ÕˇÎ≥ω_√ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi ‰Î’fl‰Î Á΋ı ’˛Ï÷⁄_‘ »ı. ‰ˆiÎÎÏfi¿ º„WÀ±ı ±ı‰˘ ¿Î›ÿ˘ …wflÌ ¬fl˘ ? ’˛‹˘ÿ ÏhΉıÿÌ, ω·ı ’ηı˝ (’Ò‰˝), ‹_⁄≥; ÿÌ’Î «˘@ÁÌ, Áfl÷; ¿S’ı ÏËflÎHÎÌ,

fiÎ fl˘… ÷ı ‹‚Ì ±ÎT›˘. O·ı¿ ˢ·fi_ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ’˛«_Õ Ë˘‰Î »÷Î_ ±_÷flfiÎ T›V÷ ’˛‹ÎH΋Î_ ÷ı CÎÀ÷_ flËı, ‹ÎÀı ±Î‰˘ O·ı¿ ˢ· Á˘‚Á˘fiı ⁄ÿ·ı Á˘‚ ’˛¿ÎÂ‰Ê˝ »ıÀı ˢ› ÷˘ ’HÎ ±Î’HÎÌ M≤J‰Ì ‹ÎÀı Ωı¬‹ fiÏË. Q. ¤Îfl÷‹Î_ ¿ıÀ·Ì Ω÷fiÎ_ ’ZÎ̱˘ Ωı‰Î ‹‚ı »ı ? ¤Îfl÷‹Î_ … ◊÷Î_ ˢ› ±ı‰Î_ ¿ıÀ·Î_ ? ‹‘¿ÎL÷ ±ı. ’Àı·, ‰flλÎ, Áfl÷; fi›fi ΩıÂÌ, ¿ı¢ÿ

A. ±Î’HÎı I›Î_ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 1,224 „V’ÏÁÁfiÎ_ ’ZÎ̱˘ Ωı‰Î ‹‚ı »ı, …ı‹Î_ 69 Ω÷˘ √vÕ ±fiı ⁄Î… …ı‰Ì Ï¿ÎflÌ »ı. ÿÏfi›Î‹Î_ ⁄Ì…ı fiÏË, ’HÎ ‹ÎhÎ ¤Îfl÷‹Î_ ◊÷Î_ ˢ› ±ı‰Î_ ’_¬ÌÕÎ_ ¿<· 55 „V’ÏÁÁfiÎ_ »ı. Q. ⁄˘„@Á_√fiÌ V’‘ν ‰¬÷ı ¬ı·ÎÕÌfiı ‹˘‹Î_ ’|Ì …ı‰Ì ÂÌ ‰V÷ ’ËıflΉ‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ? ÿı‰ıfi¿<‹Îfl ⁄˘Á‹Ì±Î, ¤Î‰fi√fl; flÎ…ıLƒ ÂÎjÎÌ, ¿ÕÌ

…›_÷ ‰ÎCÎ∞›ÎHÎÌ ±fiı Ï‹h΢, √Î_‘̑΋, ¿E»; ±Ï¤Êı¿ Á˘fiÌ, C΢ÕÎÁfl, ±‹ÿΉÎÿ

A ‹√…fiÎ Á_ÿ¤ı˝ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ‰ÎËfi «·Î‰÷Ì ‰¬÷ı ‹˘⁄Î≥· ’fl ‰Î÷ν·Î’ ¿fl˘ I›Îflı ‹„SÀÀ΄V¿o√fiÌ „V◊Ï÷ ’ıÿÎ ◊Λ »ı. ‹√…ı CÎHÎÎ_/ multi ¿Î›˘˝/tasks ¿fl‰Î ’Õı »ı ±◊‰Î ÷˘ ±ı‹ ¿Ë˘ ¿ı Á΋ÀÎ_ ⁄ı ¿Î›˘˝ ÷ıHÎı ⁄Ω‰‰ÎfiÎ_ flËı »ı. ±ı¿ ¿Î‹ ‰ÎËfi «·Î‰‰Îfi_ ±fiı ⁄Ì…\_ ‰Î÷ν·Î’ ¿fl‰Îfi_, …ı‹fiÎ ‹ÎÀı Á΋ÀÎ ⁄ı Á_¿ı÷˘ ‹√…fiı ’˛ÎM÷ ◊Λ »ı. ‹√… ⁄ı›fiı Á΋À˘ L›Î› ±Î’Ì Â¿÷_ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ⁄Lfiı ¿ıÁ‹Î_ ±‹·Ì¿flHÎ ’flV’fl …\ÿÌ ’˛Ï÷Ïø›Î ¶ÎflÎ ¿fl‰Îfi_ flËı »ı. ÷¿·ÌŒ ±ı »ı ¿›Î Á_¿ı÷fiı ’˛Î‘ÎL› ±Î’‰_ ÷ı ‰ÎËfi«Î·¿ fiyÌ ¿flÌ Â¿÷˘ fi◊Ì. ’Á_ÿ√Ìfi_ ¿Î‹ ÷ıfiÎ ‹√…fi_ »ı. ‹√…fiÌ ’HÎ ±‹¿ ‹›Î˝ÿÎ »ı. ¿˘≥ flÎËÿÎflÌ ±«Îfi¿ ‰ÎËfi ±Î√‚ flV÷˘ ±˘‚_√÷˘ ÿı¬Î› ±fiı «Î·¿fi˘ Ï‹hÎ I›Îflı … ‹˘⁄Î≥· ’flfiÎ ‰Î÷ν·Î’ ÿflQ›Îfi ÷ıfiı Á‰Î· ’Ò»ı I›Îflı ±ı ⁄ı‹Î_◊Ì ¿›Î Á_¿ı÷ ’˛I›ı ±√˛Ì‹÷ÎfiÎ ‘˘flHÎı Ïfl±"@Âfi ±Î’‰_ ÷ıfi˘ ÏfiHν› ·ı‰Î‹Î_ ‹√… ¿ıÀ·˘¿ Á‹› ·√ÎÕı »ı. ÏfiHν› ‹ÎÀı ⁄ı›fi_ ‹Ëk‰ ÷ıHÎı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ‹Ò·‰‰Îfi_ flËı »ı ±fiı ⁄ı› ‰E«ı Áfl¬Î‹HÎÌ ¿›Î˝ ’»Ì … ÷ı‹fiı ’Ëı·˘-⁄ÌΩı ø‹ ±Î’Ì Â¿ı »ı. ±ı¿ ’˛›˘√‹Î_ …HÎΛ_ ÷ı‹ ‹ÎhÎ ÏÁ_√· ¿Î›˝ ’fl T›„@÷fi_ K›Îfi ¿ı„Lƒ÷ flËı I›Îflı ÷ıfi˘ “Ïfl±"@Âfi ÀÎ≥‹” 0.186 Áı¿LÕ Ë˘› »ı. ’fl_÷ ±ı‰ı Á‹›ı ÷ı T›„@÷ Œ˘fi ’fl ‰Î÷ν·Î’ ’HÎ ¿fl÷Ì Ë˘› I›Îflı ÂÎflÌÏfl¿ ’˛Ï÷Ïø›Î ÿά‰‰Î‹Î_ ÷ı 0.289 Áı¿LÕ …ıÀ·˘ Á‹›

A. flO⁄flfiÌ ⁄fiı·Ì ±ı ‰V÷fiı ‹Îµ◊’ÌÁ ¿Ëı »ı. …Õ⁄Î ’fl ‹y˘ ‰Î√ı I›Îflı ÿÎ_÷ ⁄À¿Ì …‰Îfi˘ ±√fl ÷˘ ÿÎ_÷

‰Õı Ë˘Ã «ÌflΉÎfi˘ ¤› flËı »ı. ⁄hÎÌÁÌ ‰E«ı ŒÌÀ flËı÷_ ‹Îµ◊’ÌÁ ±ı‰Î Ωı¬‹ Á΋ı ⁄˘@Áflfiı flZÎHÎ ±Î’ı »ı. ¬˘’flÌ fi Ωı¬‹Î› ±ı ‹ÎÀı ±‹¿ ‹yÎ⁄ÎΩı ΩÕÎ «Î‹ÕÎfiÌ ËıS‹ıÀ ’Ëıflı »ı. ’˛˘ŒıÂfi· ⁄˘@Áfl ±Î‰Ì ËıS‹ıÀ Œ@÷ ÷η̋ ÿflQ›Îfi ‰Î’flı, ‹ı« ‰¬÷ı fiÏË.á

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

71

·ı »ı. ·√¤√ 55Ñ ‰‘ Á‹› ·Î√ı, …ıfiı ·Ì‘ı ±¿V‹Î÷ ◊‰Îfi˘ «ÎLÁ ±ıÀ·Î … ’˛‹ÎH΋Î_ ‰‘Ì …‰Î ’΋ı. ‘Îfl˘ ¿ı ‹˘Àfl¿Îfl ¿·Î¿fiÎ 60 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‰ı√ı Ëo¿Îflı ±ı Á‹›ı ‰Î÷ν·Î’ «Î·÷˘ ˢ› ÷˘ ±¿V‹Î÷ fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ⁄˛ı¿ ’ıÕ· ÿ⁄Î÷Î Á‘Ì‹Î_ ‹˘Àfl ‰‘ 1.8 ‹ÌÀfl …ıÀ·_ ±_÷fl ¿Î’Ì fiάı. flV÷˘ ±˘‚_√÷Î flÎËÿÎflÌ ±fiı ‹˘Àfl¿Îfl ‰E«ı {Î{˘ ŒÎÁ·˘ fi ˢ› ÷˘ ±ÎÀ·˘ fi∞‰˘ ÷ŒÎ‰÷ ’HÎ @›Îflı¿ ±¿V‹Î÷fi_ ¿ÎflHÎ ⁄fiÌ Â¿ı.á Q ¿’‹Î_ ¤flı·Î ¿«flΉ΂Π’ÎHÎÌfiı «‹«Ì ‰Õı ˷Ή˘ I›Îflı ⁄‘˘ ¿«fl˘ Ëo‹ıÂÎ ¿ıLƒ ’ÎÁı ÂÎ ‹ÎÀı ±ı¿Ã˘ ◊Λ »ı ? ωøÎL÷ ±ı«. ‹Ëı÷Î, ±‹flı·Ì; ω…›ÏÁ_Ë ΩÕıΩ, Ω‹fi√fl

A √fl‹ ’ÎHÎÌ ¤flı·Î ¿’‹Î_ ¿ı B·ÎÁ‹Î_ «ÎfiÌ ’kÎÌ fiÎ¬Ì ’ÎHÎÌfiı ˷Ή˘ I›Îflı ’HÎ ±ı‰_ … ⁄fiı. ¿’fiÌ ’ÏflÁÌ‹Î fi∞¿ ±fiı ¿’fiÎ Ï⁄·¿<· ¿ıLƒ ’ÎÁı ÁΩ˝÷_ ’ÎHÎÌfi_ ±fiø‹ı ‰‘ ÷◊Î ±˘»\_ ÿ⁄ÎHÎ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı …‰Î⁄ÿÎfl »ı. ⁄ÌΩı ŒÎ‚˘ Á’ÎÀÌ ’ÎÁı ±fiı ÷Ï‚›ı ’ıÿÎ ◊÷Î CÎÊ˝HÎ ‰E«ıfiÎ ÷ŒÎ‰÷fi˘ ˢ› »ı. ÿ⁄ÎHÎfiÌ ‰Î÷ ’Ëı·Î_ ¿fḻı. «‹«Ì ‰Õı ’ÎHÎÌfiı ‰ı√’Ò‰˝¿ ˷Ή˘ I›Îflı «Î¿√Ï÷±ı CÎÒ‹flÎ÷Î ±ı ’˛‰ÎËÌ‹Î_ 5f]gfzfjftf:gf 5ffdf[,ff 5?Xgff[

¿ıLƒI›Î√Ì ⁄‚ …L‹ı »ı. ¿ıLƒ◊Ì ÿÒfl ¿’fiÌ ¤Ì÷flÌ ÁflŒıÁ ÷flŒ ⁄‘˘ …J◊˘ ‘¿ı·Î‰Î ‹Î_ Õ ı »ı , ‹ÎÀı I›Î_ ÿ⁄ÎHÎ ‰‘‰_ flèÎ_ ±fiı ¿ıLƒ‹Î_ CÎÀ‰_ flèÎ_. ¿ıLƒ‹Î_ ’˛ıÂfl ±˘»\_ ◊›Îfi˘ ’flΉ˘ ±ı ¿ı I›Î_ ‰‹Ï‚›˘ √˘⁄˘ fl«Î› »ı, F›Î_fi_ ’ÎHÎÌ Á÷÷ ’ÏflÁÌ‹Î ÷flŒ …‰Î ’˛›IfiÂÌ· flËı »ı. ±Î Ω÷fiÎ Á_Ωı√˘ ’ıÿÎ ◊Λ I›Îflı ¿«fl˘ ’˘÷ı ¤Îflı ÿ⁄ÎHÎ◊Ì Ë‚‰Î ÿ⁄ÎHÎ ÷flŒ ±Ï¤ÁflHÎ ¿flı ÷ı‹Î_ ±Îç›˝ fi◊Ì, ‹ÎÀı ÷ıfiÌ …‹Î‰À Áfl‰Î‚ı ¿ıLƒ‹Î_ ◊Λ »ı. ’˛ffi ±ı »ı ¿ı Âw±Î÷‹Î_ ¿«fl˘ Á’ÎÀÌ ÷flŒ «ÕuÎ ’»Ì ±_÷ı ÷Ï‚›Î ’fl ‹K›V◊Îfiı √˘Ã‰Î› ÷ıfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ? ±Î‹Î_ ‹A› fl˘· CÎÊ˝HÎfi˘ »ı. µ’flfiÎ ¤Î√ı ’ÎHÎÌfiÌ Á’ÎÀÌfiı ‰Î÷ΉflHÎfiÌ Ë‰Îfi_ {Î{_ CÎÊ˝HÎ ‰fl÷Î÷_ fi◊Ì, ’fl_÷ ÷Ï‚›ı ¬ÎVÁ˘ ±‰fl˘‘ fiÕı »ı. ±Î◊Ì ’ÎHÎÌfiÎ ÷ı ⁄Lfiı ·ı›fl ‰E«ı ’HÎ ÿ⁄ÎHÎfi˘ Œfl¿ ÁΩ˝›Î ‰√fl flËı÷˘ fi◊Ì. ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ¿«fl˘ ‰‘ ÿ⁄ÎHÎfi_ ÷Ï‚›_ »˘ÕÌfiı µ’·Ì Á’ÎÀÌ ’fl «Õı »ı, F›Î_◊Ì ’ÎHÎÌ ÁÎ◊ı ÷ı ŒflÌ fiÌ«ı ±Î‰ı »ı ±fiı ¿ıLƒ‹Î_ …‹Î‰À ¿flı »ı. «‹«Ì ‰Õı ’ÎHÎÌfiı ˷Ή‰Îfi_ ⁄_‘ ¿fl˘ I›Îflı ¿«fl˘ I›Î_ … ±ı¿Ã˘ ◊›ı·˘ ÿı¬Î› »ı.á

á ¤Îfl÷fiÌ ¿≥ ¬Îfi√Ì ¿o’fi̱˘ Âj΢ ⁄fiΉı »ı ? fiflı ±ıÁ. ’fi˘÷, ‹. ’Ì’fl·Î, Ï…. ¤Î‰fi√fl; ωfi˘ÿ ’Àı·, ¿ı÷fi ’Àı· ±fiı Ï‹h΢, ‹ËıÁÎHÎÎ; ÿ½fi ¿ı. flΉ·, …^fiÎ√œ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 172 (“FYI” ω¤Î√) á ÏÕÏ…À· ¿ı‹ıflÎ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î ‹ı√ÎÏ’@Áı· ÂOÿfi˘ ±◊˝ ¢ ?

Q ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ ÕÎ¿Û ‹ıÀfl ˢ‰Îfi_ ±fi‹Îfi ÂıfiÎ ±Î‘Îflı ¿›*? ±fiı Ωı ÕÎ¿Û ‹ıÀfl ˢ› ÷˘ ±ı ‹‚÷_ ¿ı‹ fi◊Ì?

¿‰fi ¤|, ±‹ÿΉÎÿ; ω‹ ±ı. ’_«Î·, ‰Õ˘ÿflÎ

’ÒΩ ÂÎË, «ÎHÎV‹Î; ±Ïfi· ÕÌ. ¤ÎflÏÿ›Î, √΋ «fl¬Î, ±‹flı·Ì;

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 172 (’ÎfiÎ fi_. 45) á ¤Îfl÷‹Î_ ±b‹◊¿˘ ¿ıÀ·Î_ »ı ? ¿ıÀ·Ì ‰Ì…‚Ì ±Î’ı »ı ?

‹›Òfl ’Àı·, ¿·˘·; ±_Ï¿÷ Ï·_⁄ÎÏÁ›Î, √΋ √flHÎÌ, Ï…. ±‹flı·Ì

±Ïrfi¿<‹Îfl ±ıfi. Ωÿ‰, √΋— ±Î‹flÕÌ, Ï…. ¿E»; ÿ½fi ¿ı. flΉ·, …^fiÎ√œ

A ±ı¿ fiÎfiÎ Á‰Î·fiÎ ’√·ı ⁄ÌΩı ‹˘À˘ Á‰Î· ¬Õ˘ ◊Λ ±ı‰_ ÕÎ¿Û ‹ıÀflfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ⁄L›_ »ı. fiÎfi˘ Á‰Î· ±ı ¿ı ÁÏ’˝· ±Î¿ÎÂ√_√α˘ eÿflÕÌ ·ı÷Ì ‰¬÷ı ’˘÷Îfi˘ ±Î¿Îfl ¿ı‹ ⁄ÿ·÷Ì fi◊Ì ? ⁄ÿ·Î‰˘ Ωı≥±ı. ÿÒ‘√_√Îfi_ … ºWÀÎ_÷ ·˘. Œfl÷Ì ¤˘Ó›«¿flÌ …ı‰Ì ±Î’HÎÌ ÷ı √ı·ı@ÁÌfiı Orion Arm, Sagittarius Arm, Norma Arm ‰√ıflı ¤Ω±˘ »ı. (ÁÒ›˝ ±flΛfi ¤Ω‹Î_ »ı). ¿ıLƒ◊Ì Âw ¿flÌfiı ⁄ÎèÎ »ıÕÎ Á‘Ì ÿflı¿ ¤Ω‹Î_ ±⁄Ωı ÷ÎflÎ »ı, …ı±˘ ’Òfl’ÎÀ ‰ı√ı ¿ıLƒfiÌ ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿flı »ı. (ÁÒ›˝fi˘ ‰ı√ ¿·Î¿fiÎ 7,90,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·˘ »ı). ΩıËÎÏfiÁ ¿ı’·flfiÎ hÎÌΩ ÏÁ©Î_÷

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 171 (“Á’flÁ‰Î·” ω¤Î√) á ±Î¿Î‹Î_ @›Îflı¿ ⁄ı ω‹Îfi˘ ±◊ÕΛÎfiÌ CÎÀfiα˘ ¿ı‹ ⁄fiı »ı ? ¿
“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 172 (“±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_...” ω¤Î√) á «Ìfiı ‹ÒÕ̉ÎÿfiÎ ‘˘flHÎı ±’fiΉı·Ì ‹@÷ ⁄ΩflfiÌ fiÌÏ÷ ¿ıÀ·ı ±_Âı ÁŒ‚ ◊≥ ? ÷O⁄, «ı÷fi, T≤„WÀ ±fiı Ï‹h΢, ¤Î‰fi√fl

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 171 (“±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_...” ω¤Î√) á ≥LÀflfiıÀfi_ Á«˝ ±ı„L…fi ¿ı‰Ì flÌ÷ı ¿Î›˝ ⁄Ω‰ı »ı ? ¿U›’ ⁄Ì. ’_«Î·, ‰Õ˘ÿflÎ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 172 (’ÎfiÎ fi_. 48) 72 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

‹…⁄ √vI‰Î¿Ê˝HÎfiÎ ¿ıLƒ◊Ì ±‰¿ÎÂÌ √˘⁄Îfi_ ±_÷fl …ı‹ ‰‘ ±ı‹ ÷ı ±˘»Ì {Õ’ı ’˛ÿÏZÎHÎÎ ·ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı √vI‰Î¿Ê˝HÎfi_ ¿ıLƒ √HÎÎ÷Î ÁÒ›˝fi˘ Ïfi¿À÷‹ ’Õ˘ÂÌ ⁄‘ ’˛Ï÷¿·Î¿ı ÁflıflΠ1,75,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ‰ı√ı ’˘÷ÎfiÌ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı »ı, F›Îflı M·À˘fiÌ ±ı‰flı… V’ÌÕ 16,790 Ï¿·˘‹ÌÀfl◊Ì ‰‘Îflı fi◊Ì. ±ı¿ «¿flΉ˘ ·ı‰Î‹Î_ M·À˘ …ıÀ·˘ Á‹› ·√ÎÕı ±ıÀ·Î ‰¬÷‹Î_ ⁄‘ ÷˘ ÁÒ›˝fiÌ ÿÁ ’˛ÿÏZÎHÎα˘ ¿flÌ fiάı. ‰‘-±˘»Ì V’ÌÕfi_ ±Î‰_ ‘˘flHÎ ÁÒ›˝‹Î‚ÎfiÎ ⁄‘Î √˛Ë˘fiı ÷ı‹fiÎ ±_÷fl ‹…⁄ ·Î√ ’Õı »ı, ‹ÎÀı √˛Ë˘fiı ±fi·ZÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚Îfi˘ ÿı¬Î‰ ¿ÿÌ ±ı¿Áfl¬˘ …‚‰Î÷˘ fi◊Ì. ˉı √˛Ë˘fiÎ V◊Îfiı ÿÒ‘√_√ÎfiÌ ’˛I›ı¿ ¤Ω‹Î_ …ı ÷ı ±_÷flı √˘Ã‰Î›ı·Î ÷Îflα˘fiı ‹Ò¿Ì …\±˘. ΩıËÎÏfiÁ ¿ı’·flfiÎ ÏÁ©Î_÷fiı ÷ı‹HÎı ’HÎ ±fiÁfl‰˘ flè΢. À>_¿‹Î_, ÿÒ‘√_√ÎfiÎ ¿ıLƒ ’ÎÁıfiÎ ÷ÎflÎfi˘ ‰ı√ ±I›_÷ ‰‘ ±fiı ø‹Â— »ıÀıfiÎ ÷ÎflÎfi˘ ‰ı√ ±˘»˘ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ’ÏflHÎ΋ı ·Î_⁄Î √΂ı Â_ ◊Λ ÷ıfi˘ …‰Î⁄ µ’flfiÎ ÕΛÎ√˛ÎQÁ‹Î_ ‹‚ı »ı, …ı‹Î_ ±ÎflΛfi ±Î‹˝ …ı‰Ì ¤ΩfiÎ A, B, C ±fiı D ±ı‹ …\ÿÎ ±_÷flı flËı·Î «Îfl ÷ÎflÎ ⁄÷ÎT›Î »ı. ’Ëı·Î ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ «Îflı› ÷ÎflÎfi_ V◊Îfi ÷’ÎÁ˘. Ïfi¿À÷‹ ÷Îfl˘ A F›Îflı ¿ıLƒfiÌ Œfl÷ı ±Õ‘Ì ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿flÌ flËı I›Îflı ÁËı… »ıÀıfi˘ ±fiı ÁËı… ‘Ì‹Ì √Ï÷fi˘ ÷Îfl˘ B ±Õ‘Î ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ÁŒfl ¬ıÕÌ Â@›˘ ˢ› »ı--±fiı

‰‘ »ıÀıfi˘ ÷Îfl˘ C ÷˘ ±ıÀ·Ì ’HÎ fiÏË. Á˙◊Ì »ıÀıfi˘ ÷Îfl˘ D ±Î’HÎÎ M·À˘fiÌ …ı‹ ÁΉ ’λ‚ flËÌ √›˘ ˢ› »ı. ‹÷·⁄ ±ı ◊›˘ ¿ı ±Î‰Î ¿fl˘Õ˘ ÷Îflα˘ ‰Õı ⁄fiı·Ì ¤Ω ’˘÷ı ‹fl˘Õ ’΋Ì, …ıfi˘ A›Î· ⁄ÌΩ ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ‹‚ı »ı. hÎÌΩ ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ¤Ωfi_ ‰‘ “„À˚‰„VÀo√” ◊›_ »ı ±fiı «˘◊Î ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ÷˘ flÌ÷Áfl ±Î_ÀÌ «ÕÌ »ı. ±⁄Ωı ‰Ê˝ Á‘Ì ±Î‰_ ◊›Î ¿flı ÷˘ Áfl‰Î‚ı Â_ ⁄fiı ? ¿ıLƒfiÌ Œfl÷ı ⁄‘Ì ¤Ω±˘ ‰ŸÀ·˘ ’΋ı, ‹ÎÀı Orion Arm ¿ı Sagittarius Arm …ı‰˘ ±ı¿ı› ËÎ◊ V‰÷_hÎ flÌ÷ı ·_⁄Λı·˘ flËı fiÏË. fi‰Î≥ ±ı »ı ¿ı ÿÒ‘√_√ÎfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ±Î‰_ ⁄L›_ fi◊Ì. ÿÒ‘√_√Î fl«Î›Îfiı ±⁄Ωı ‰Ê˝ ◊›Î »÷Î_ fiÌ«ıfiÎ Ï«h΋Î_ ÿı¬Î› »ı ÷ı‹ ÷ıfiÌ ¤Ω±˘ ¿ıLƒfiÌ Ï‰w© ÏÿÂ΋Î_ V‰÷_hÎ flÌ÷ı ·_⁄Λı·Ì »ı. ‰ŸÀ·ÎfiÌ …ı‹ Á‹ıÀΛı·Ì fi◊Ì. ÂÎ ‹ÎÀı ±Î‰_ ⁄L›_ ? ¿ÎflHÎ ¿ı ¤Ω±˘ ‰fi-’ÌÁ ÷flÌ¿ı CÎÒ‹ı »ı, ±ıÀ·ı ÿÒflfiÎ ÷ÎflÎfi˘ ‰ı√ ’HÎ fi∞¿fiÎ ÷ÎflÎ ¿fl÷Î_ ±˘»˘ fi◊Ì. ±Î ‹t˘ Ωı ¿ı ‹Ò_{‰HÎ ’ıÿÎ ¿flfiÎfl˘ »ı. ÿÒflfiÎ ÷ÎflÎ Ωı Ïfi¿ÀfiÎ ÷ÎflÎ ÁÎ◊ı ÷η Ï‹·Î‰‰Î ⁄ıÁ‹Îfl ‰ı√ı ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿fl÷Πˢ› ÷˘ √…⁄fi_ ¿ıLƒI›Î√Ì ⁄‚ ’ıÿÎ ◊Λ ±fiı ¿ıLƒfi_ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ÷ı‹fiı ’¿ÕÌ flÎ¬Ì Â¿ı fiÏË. »ı‰ÎÕÎfiÎ ⁄‘Î ÷ÎflÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎfi_ ⁄_‘fi ÷˘ÕÌ »À¿Ì Ω› ±ıÀ·_ fiyÌ Á‹Ωı. ±Î¿ÎÂ√_√΋Î_ ’˛⁄‚ √vI‰Î¿Ê˝HÎ …L‹Î‰ı ±ıÀ·˘ ’ÿÎ◊˝ ˢ› ÷˘ …\ÿÌ ‰Î÷ »ı, ’fl_÷ ‰ÎV÷‰‹Î_ ±ı‰˘ …J◊˘ ±Î’HÎÌ ÿÒ‘√_√΋Î_ ÿı¬Î÷˘ fi◊Ì ÷ı‹ ⁄Ì∞ ÁÏ’˝· ±Î¿ÎÂ√_√΋Î_ ’HÎ …HÎÎ÷˘ fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ ÁÎ_›˘Ï√¿ ’flΉΠ±ı‹ ÁÒ«‰ı »ı ¿ı ‰‘ÎflÎfi˘ ’ÿÎ◊˝ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ’ÿÎ◊˝fiÌ ËÎ…flÌ ¤·ı ’fl¬Î÷Ì fi ˢ›, ’HÎ »ı ¬flÌ. ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ±Î‰Î √M÷ ’ÿÎ◊˝fiı ÕÎ¿Û ‹ıÀfl ±ı‰_ ·ı⁄· ±ÎM›_.

±Î’H΢ ÁÒ›˝

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

73

ˉı ·Î¬ À¿Îfi˘ Á‰Î· — ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fiÎ ±_ÿÎ… ’˛‹ÎHÎı 23Ñ ⁄˛õÎ_Õ Ωı ÕÎ¿Û ‹ıÀflfi_ ⁄fiı·_ ˢ› ÷˘ ÷ıfi_ ±„V÷I‰ ’¿ÕÎ÷_ ¿ı‹ fi◊Ì? ’˛I›ZÎ flÌ÷ı ±„V÷I‰ I›Îflı … ’¿ÕΛ ¿ı F›Îflı ÕÎ¿Û ‹ı À fl ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢fiı ‰Ëı÷Î_ ‹Ò¿ı, ’fl_÷ ÕÎ¿Û ‹ıÀfl ÕÎ¿Û »ı. ’˛¿ÎÏÂ÷ fi◊Ì. ’fl˘ZÎ flÌ÷ı ’fl¬ ¿fl‰Îfi_ ’HÎ ±Â@› »ı, ¿ı‹ ¿ı ±ı ‹ıÀfl √΋ΠϿflH΢fiı ¿ı ZÎÏ¿flH΢fiı ’˛ÁÎÏfl÷ ¿fl÷_ fi◊Ì. À>_¿‹Î_, ¿˘≥ flÌ÷ı ÷ıfi_ ±„V÷I‰ ’¿ÕÌ Â¿Î› fiÏË--±fiı »÷Î_ ±„V÷I‰ »ı ±ı ⁄Î⁄÷ı ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fiı Â_ ¿ Î fi◊Ì. ±·⁄kÎ, ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fi˘ ·CÎ‹÷Ì ‰√˝ ’HÎ »ı, …ıfiı ÕÎ¿Û ‹ıÀflfiı ·√÷˘ ±Î≥ÏձΠ…«÷˘ fi◊Ì. ±Î ‰√˝fiÎ ‹_÷T› ±fiÁÎfl √vI‰Î¿Ê˝HÎfi˘ ÏÁ©Î_÷ À>_¿Î ±_÷fl Á‘Ì ±‹¿ flÌ÷ı ±fiı I›Îfl ’»Ì ·Î_⁄Î ±_÷flı ÷‹¿ flÌ÷ı ‰÷ı˝ »ı. ‹÷·⁄ ¿ı ÿÒflfiÎ ÷ÎflÎfiı …\ÿ˘ ÏÁ©Î_÷ ·Î√ ’Õı »ı, …ı ÷ı‹fiı ËÎ◊¿ÕÌ ’ËıflÎ‰Ì flάı »ı. ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fi_ ±Î‰_ ‹_÷T› Ωı ÁΫ_ ˢ› ÷˘ ’»Ì ÕÎ¿Û ‹ıÀfl ¢‘‰Îfi˘ ±fiı Ë¿Ì¿÷ı ÷ıfi_ ±„V÷I‰ ’HΠˢ‰Îfi˘ ’˛ffi flËı÷˘ fi◊Ì.á Q √Î_‘Ì∞fiÎ ’Ïfl‰Îfl‹Î_ ¿ıÀ·Î ÁP›˘ Ë÷Î ? Á˙◊Ì ‹˘ÀÎ ’hÎ ËÏfl·Î·fiı √Î_‘Ì∞ ÁÎ◊ı ±HÎ⁄fiΉ ˢ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? fl„U‹fi ±˘{Î ÷◊Î Ïfi¿<_… ¿ÎfiÎ⁄Îfl, ⁄˘fl̉·Ì (’Ïç‹), ‹_⁄≥; fi_ÿ¿<‹Îfl ÏhΉıÿÌ, ±_@·ırfl

A ’˛◊‹ Á‰Î·fiÎ …‰Î⁄ ‹ÎÀı «ÎÀÛ Ωı≥ ·˘. √Î_‘Ì∞fiÎ ’˙h΢‹Î_ ±fiı ’˛’˙h΢‹Î_ ¿<· 90 …HÎÎfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı, …ı‹fiÎ_ fi΋˘ «ÎÀÛ‹Î_ √HÎÎT›Î_ fi◊Ì. ⁄ÌΩı Á‰Î· √Î_‘Ì∞fiÎ ±_√÷ ∞‰fifiı V’Âı˝ »ı. √Î_‘Ì∞fiÌ ¿˙À<„Q⁄¿ ⁄Î⁄÷˘‹Î_ ±Î’HÎı «_«’Î÷ ¿fl‰˘ ›˘B› fi◊Ì. flÎWÀˇfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ÷ı‹HÎı Â_ ¿›* ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı … ÏfiV⁄÷ flά‰Ì Ωı≥±ı. ±Î‹ »÷Î_ Ï’÷Î-’hÎ ‰E«ıfi˘ ±HÎ⁄fiΉ ‰‘ ’Õ÷˘ √ÎF›˘ ±ı Ωı÷Î_ ±»Õ÷Ì ΩHοÎflÌ ‹ÎÀı ¿ıÀ·Ì¿ ⁄Î⁄÷˘ fi˘Ó‘‰Î …ı‰Ì »ı. Ï’÷Î Á΋ı ËÏfl·Î·fiı ‹A› ŒÏfl›Îÿ ±ı flËÌ ¿ı √Î_‘Ì∞ ±Î¬Î ÿıÂfiÎ ’˛Ω…fi˘fi_ ¤·_ ¿fl‰Î fiÌ¿Y›Î, »÷Î_ Ï’÷Πˢ‰ÎfiÎ fiÎ÷ı Á_÷Îfi˘ ÷flŒ ’Òfl÷_ K›Îfi ±ÎM›_ fiÏË. ËÏfl·Î·fiı 74 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

‹Ò‚ ÷˘ ’˘÷ÎfiÌ ±‰√HÎfiÎ ◊Λ ±ı fi √Q›_, ±ıÀ·ı Ï’÷Î ±_√ı ¬˘ÀÎ_ ±fi‹Îfi˘ ÷◊Î ±Ï¤’˛Î›˘ ⁄Î_‘Ì ’˘÷ı ÿ—¬Ì ◊›Î ±fiı ΩHÎı √Î_‘Ì∞fiı ’HÎ ‘flÎfl ÿ—¬ ’ˢӫÎՉΠ‹Î√÷Πˢ› ÷ı‹ ¿<»oÿı «ÕÌ √›Î. À>_¿‹Î_, ω«Îfl¤ıÿfiı ¿ÎflHÎı ⁄Lfiı ‰E«ı Ï’÷Î-’hÎ …ı‰Î Á_⁄_‘˘ fi flèÎÎ. ’˛ffi ±ı »ı ¿ı Ï’÷αı F›Îflı ⁄ıÏflVÀflfi˘ fiŒÎ¿Îfl¿ T›‰ÁΛ »˘ÕÌ ÿıÂfiÌ ±Î{ÎÿÌ ‹ÎÀı ·Õ÷ ±ÎÿflÌ Ë˘› I›Îflı ’hÎ ÁÏË÷fiÎ_ ¿<À
√M÷ Á_ÿıÂÎfiÌ ±Î’-·ı ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì ¿˘Õ ·ıLB‰ı… Â_ »ı ? ±HÎÁÎfl ‹Y›Î ’»Ì √˛ÌÁfiÎ Á‹˛ÎÀfiı «ı÷‰‰Îfi_ ÷ıHÎı fiyÌ ¿›*. Á‹˛ÎÀı ±Á·‹Î_ ÷˘ Õı‹ÎflıÀÁfiı ÿıÂÏfi¿Î·fiÌ ÁΩ ±Î’Ì Ë÷Ì ±fiı √˛Ì¿ Ë¿>‹÷fiÎ ÿU‹fi ’Ͻ›Î±ı ±ıÀ·ı … ÷ıfiı ±ÎÂfl˘ ÿÌ‘˘ Ë÷˘. ÿı‰À˘ ‹Y›Î »÷Î_ Õı‹ÎflıÀÁfiÌ ‰ŒÎÿÎflÌ ÷˘ ÿı ’˛I›ı … flËÌ, ’HÎ ÷ıfiı Á‰Î· ±ı ◊›˘ ¿ı ’Ͻ›ÎfiÎ ÁflËÿÌ ’Ëıflı√Ìfl˘fiÌ fi…fl «Ò¿Î‰Ì Ë‹·ÎfiÌ «ı÷‰HÎÌfi˘ Á_ÿı¢ ±ı◊ıLÁ ’ˢӫÎÕ‰˘ ¿ı‹ ? ωω‘ ÷fl¿Ì⁄˘ ω«Î›Î˝ ’»Ì Õı ‹ Îflı À Áı ·Î¿ÕÎfiÎ ⁄ı{‰Î‚Ì ‹ÌHÎfiÌ ÷¿÷Ì ’Á_ÿ ¿flÌ. ≥V‰Ì Áfi ’Ò‰fi ˝ı Î ÷ı …‹Îfi΋Î_ ±Î‰Ì ÷¿÷̱˘ V◊Î’I›fiÌ fi‹ÒfiÎw’ ÏÕ{Î≥fi ÷ı‹… ±ZÎfl˘fiÎ_ ⁄Ì⁄Î_ ¿˘÷fl‰Î ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì Ë÷Ì. Õı‹ÎflıÀÁı Á˘ÿÎ√fl˘ ‹ÎflŒ÷ ⁄ı ÷¿÷̱˘ √˛ÌÁfiÎ Á‹˛ÎÀfiı ‹˘¿·Ì. ◊Ì…ı·Î ÁŒıÿ ‹ÌHÎfi˘ ’˘’Õ˘ ¿ÂÎ ·¬ÎHÎ ‰√flfi˘ ·ÌVÁ˘ Ë÷˘, ‹ÎÀı ÷ıfi˘ ÿı¬Î‰ ÷ı ’˛¿ÎflfiÌ ⁄Ì∞ ÷¿÷̱˘ ¿fl÷Î_ …\ÿ˘ fi Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ ÂhÎ ÿı ’Ͻ›Î◊Ì ÷ı‹fiı ‹˘¿·‰Î‹Î_ ±Î‰Ì, ‹ÎÀı ÷ı‹fi_ ‹Ëk‰ ΩHΉ_ ±Î‰U›¿ Ë÷._ ≥Ï÷ËÎÁ¿Îfl ÏËfl˘Õ˘ÀÁı fi˘Ó K ›Î ‹ … ⁄ Á˙ ‹Ò _ { ΛΠI›Îflı ÿfl⁄ÎflÌ „@·±˘‹ı Ï fiÁfiÌ ÿÌ¿fḻı ’˘÷ÎfiÌ ±·˙Ï¿¿ ωzÎ ±…‹Î‰Ìfiı ¿èÎ_ ¿ı, “‹ÌHÎ ¬˘÷flÌ fiά˘, ±ıÀ·ı fiÌ«ıfiÎ ’ÎÏÀ›Î ’flfi˘ »^’˘ Á_ÿı¢ ÿı¬ÎÂı.” ‹ÌHÎ µ¬ıÕÌ fi¬Î›_ I›Îflı ¬flı¬fl Õı‹ÎflıÀÁı ¿˘÷flı·˘ «ı÷‰HÎÌfi˘ Á_ÿı¢ fi…fl Á΋ı ±ÎT›˘. ±Î ¬ÏŒ›Î ‹ıÁı…ı √˛ÌÁfiÌ ÷‰Îfl̬ ⁄ÿ·Ì fiάÌ. Á‹˛ÎÀı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ 200 fi‰Î_ ·ÕΛ¿ ‰ËÎH΢ ⁄_‘ÎT›Î_ ±fiı ‹ÏËfiα˘ ’»Ì F›Îflı ’Ͻ›fi fi˙¿Î¿ÎŒ·˘ ±ı ◊ ı L ÁfiÎ ¿Î_ à ı Á·Î‹ÌÁfiÎ µ’ÁÎ√fl‹Î_ ’ˢÓE›˘ I›Îflı √˛Ì¿˘ ’˛Ï÷¿Îfl ‹ÎÀı ÷ˆ›Îfl Ë÷Î. ’Ͻ › fi˘±ı 60Ñ …ı À ·Î_ ‰ËÎH΢ √ ‹ Î‰Ì ÿÌ‘Î_ . ⁄οÌfiÎ_ ‰ËÎH΢±ı ±Îø‹HÎ ’λ\_ ¬ıÓ«Ì ·Ì‘_. á µ’flfi_ ºWÀÎ_÷ ÏøMÀ˘·˘Ï…fi_ fi √HÎΛ, ¿ı‹ ¿ı Õı‹ÎflıÀÁı ’ÎÉı·˘ ‹ıÁı… ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊ΋Î_ fi Ë÷˘. ÏøMÀ˘·˘Ï…fi_ ÂÎjÎ Õı‹ÎflıÀÁfiÎ … ±flÁÎ ÿflQ›Îfi √˛ÌÁfiÎ V’ÎÀν flÎF›‹Î_ ω¿V›_, F›Î_ Á_ÿıÂÎfiÎ ±"L¿˘ÏÕo√ ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ‹Ò‚ÎZÎfl˘fi˘ V◊Îfi⁄ÿ·˘ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ Ë÷˘. ±Î ÷fl¿Ì⁄ I›Î_fiÎ ÁıfiÎ’Ï÷ ·Î›ÁıLÕflfiÎ (µ’flfi_ Ï«hÎ) ‰¬÷‹Î_ T›Î’¿ ⁄fiÌ. ≥. Á. ’Ò‰ı˝ 408 ‹Î_

(±fiÁ_‘Îfi ±_¿fiÎ »ıS·Î ¿‰flfi_ «Î·)

V’ÎÀν ÷ıfiÎ ËflÌŒ flÎF› ±ı◊ıLÁ ÁÎ◊ı ›©ı «Õu_ Ë÷_. ±ı◊ıLÁfiı ËflΉ‰Î ‹ÎÀı ·Î›ÁıLÕflı ’Ͻ›Îfi_ ·U¿fl ’HÎ ‹_√ÎT›_ Ë÷_. ⁄Ì∞ ÷flŒ ’Ͻ›Î‹Î_ ÷ıfiÎ √M÷«fl˘ ÁÏø› Ë÷Î ±fiı ÷ı ÿıÂfiÌ ·U¿flÌ ⁄Î⁄÷˘ ±_√ı »^’Ì ⁄Î÷‹Ì ±ı¿ÃÌ ¿fl÷Î Ë÷Î. ±ı◊ıLÁ Á΋ı ›© ¬ı·Î›_ ±ı ÿflQ›Îfi √M÷«fl˘fiÎ ’Î_« Á_ÿıÂΉÎË¿ ÿÒ÷˘ ’Ͻ›Î◊Ì ±I›_÷

Á_‰ıÿfiÂÌ· ⁄Î÷‹Ì ÁÎ◊ı fiÌ¿Y›Î. ⁄Î÷‹Ì ±ı ¿ı ‹ÿÿı ±Î‰‰Îfi˘ Õ˘‚ fl«Ì ’Ͻ›Î ¬ÿ V’ÎÀνfiı ∞÷Ì ·ı‰Î ‹Î√÷_ Ë÷_. «Î‹ÕÎfiÎ ¿‹fl’|ÎfiÌ ±Î_÷Ïfl¿ ÁÎ≥Õı √M÷ ‹ıÁı… ¿˘÷flı·˘ Ë÷˘. «Îfl …HÎÎ ¿Ã˘fl ›ÎhÎÎ ÿflQ›Îfi … ‹Î›Î˝ √›Î. ±ı¿ …HÎ ·Î›ÁıLÕflfiÌ »Î‰HÎÌ Á‘Ì ’ˢÓE›˘. ·Î›ÁıLÕflı ÷ıfi˘ ¿‹fl’|˘ ‹ÎB›˘ ±fiı ’˘÷ÎfiÎ scytale ¿Ëı‰Î÷Î ·Î¿ÕÎfiÎ ’Ëı·ÿÎfl ⁄ıÀfi Œfl÷ı ‰ŸÀu˘. µÿÎËflHÎ √˛Ì¿fiı ⁄ÿ·ı ±_√˛ı∞ ¤ÎÊÎfi_ ·˘ ±fiı ‹ıÁı…fi_ ¤ÎÊÎ_÷fl ¿fl˘ ÷˘ ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiÌ S, T, S, F... ±ı‰Î ø‹‰Î‚Ì Â_Ú¬·Î ±◊˝ËÌfi Ë÷Ì, ’fl_÷ ¿‹fl’|˘ ⁄ıÀfi ±ıÀ·ı ¿ı ·Î¿ÕÎfiÎ ÿÎ_ÕÎ Œfl÷ı ‰ŸÀΛΠ’»Ì ‹ıÁı… ±◊˝’ÒHν ⁄L›˘. (ÕΛÎ√˛Î‹ fi_.1). ÁıfiÎ’Ï÷ ·Î›ÁıLÕflı ÷fl÷ ’˘÷Îfi_ ·U¿fl ÿÏZÎHÎ ‹˘fl«ı fl‰ÎfiÎ ¿›* ±fiı ’Ͻ›fi ±Îø‹HÎfiı ‹ÎflÌ ËÀÎT›_. á hÎÌΩ Ï¿VÁ΋Î_ ŒflÌ √˛ÌÁfiı ›Îÿ ¿fl‰_ flèÎ_, ¿ÎflHÎ ¿ı ¬ÏŒ›Î Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÎ ZÎıhÎı √˛Ì¿˘ ±√˛ıÁfl Ë÷Î. ’˛Î«Ìfi √˛ÌÁfi˘ ‹IÁÿÌ ÏË„VÀ±ı › Á ’Ͻ › fi Ë¿> ‹ ÷fiÎ ÷ ¿ a fi√fl Ï‹·ıÀÁ ¬Î÷ı flÎ…ÿÒ÷ Ë÷˘. fi√fl ‹Ò‚ ÷¿a flËÌ¢fi_, ‹ÎÀı ’Ͻ›ÎfiÎ ÂËıfiÂÎË ÕıÏfl±Á Á΋ı I›Î_fiÎ ’˛Ω…fi˘ ›◊΄@÷ ·Õ÷ «·Î‰÷Î Ë÷Î. ·˘¿˘fi˘ ±Á_÷˘Ê Ωı÷Î_ ÏË„VÀ±ı›Áfiı ◊›_ ¿ı ’˛Ω¿Ì› ÁË¿Îfl ‰Õı fi√flfiı √˛ÌÁ ‹ÎÀı ∞÷Ì ·ı‰Îfi˘ ÁÎfl˘ ‹˘¿˘ Ë÷˘. ±Îø‹HÎ ·Î‰‰Î ‹ÎÀıfi_ ¿ËıHÎ √’«’ flÌ÷ı √˛ÌÁ Á‘Ì ’ˢӫÎՉΠ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÎ √·Î‹fi_ ‹Ò_Õfi ¿›*, »^_ÿHÎÎ ‹ÎÀı ‰’flΛ ±ı‰Ì ÂÎËÌfi˘ µ’›˘√ ¿flÌ ‹Î◊Î ’fl ‹ıÁı… ·A›˘, ËV÷ÎZÎfl ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

75

¿›Î˝ ±fiı ’»Ì fi‰Î ‰Î‚ fiÌ«ı Á_ÿı¢ ±˘{· ◊Λ I›Î_ Á‘Ì √·Î‹fiı ±ı¿Î_÷‰ÎÁ‹Î_ flÎA›˘. Ïÿ‰Á˘ ’»Ì √˛ÌÁ‹Î_ ±ı √·Î‹fi_ ŒflÌ ‹_ÒÕfi ¿flΛ_ ±fiı »ı‰Àı Ï‹·ıÀÁ fi√fl ∞÷Ìfiı √˛ÌÁı I›Î_ ·˘¿ÂÎËÌ V◊Î’Ì. á ∫B·ıLÕ‹Î_ ÁkÎfl‹Ì ÷◊Î ±œÎfl‹Ì ÁÿÌ ÿflQ›Îfi À’ηfiÎ ÿfl ⁄Ë ±Î¿flÎ Ë÷Î, ’HÎ ‰÷˝ ‹ Îfi’h΢fiı ¿LÁıÂfi· ÿfl ·Î√ ’Õ÷˘ Ë÷˘. ±‹¿ ·˘¿˘ I›Îflı 2,000 ‰Ê˝ …^fiÌ √˛Ì¿ ÷fl¿Ì⁄ ±…‹Î‰‰Î ·ÎB›Î. ’hÎT›‰ËÎfl ‹ÎÀı ÷ı±˘ …\ÿÎ ¿Î√‚ ’fl ±_√˛ı∞‹Î_ Á_ÿı¢ ·¬ı ±fiı ’»Ì ‰÷˝‹Îfi’hÎfiÎ …‹HÎÎ ’Îfiı ÷ı Á_ÿıÂ΋Î_ ø‹ÎfiÁÎfl ±Î‰÷Î ‹Ò‚ÎZÎfl˘ F›Î_ ’HÎ »Î’ı·Î ÿı¬Î› I›Î_ ÿflı¿fiÌ fiÌ«ı ÀÎ_¿HÎÌ ‰Õı ¿Îb_ ’ÎÕÌ ÿı. À’η ¶ÎflÎ ‰÷˝‹Îfi’hÎ ‹ı‚‰fiÎfl T›„@÷ ±ı ¿ÎHÎÎ_ ‹…⁄ ±ZÎfl˘fi˘ ø‹ ÁÎÿÎ ¿Î√‚ ’fl ·¬Ìfiı Á_ÿı¢ ΩHÎÌ ·ı. ≥Ï÷ËÎÁfiı ‰‘ ŒoŒ˘Á˘ ÷˘ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊÎfiÎ ±Î‰Î ⁄ÌΩ CÎHÎÎ ÿά·Î ‹‚Ì ±Î‰ı, ’fl_÷ ÏøMÀ˘·˘Ï…fiÎ Á›˘Ï…÷ ÂÎjÎfiı ·Î√ı‰‚√ı »ı I›Î_ Á‘Ì ±Î…ı ÁΛLÁ ⁄fiı·Î ÷ı ÂÎjÎfi˘ ’˛HÎı÷Î fl˘‹fi Á‹˛ÎÀ …\Ï·›Á ÁÌ{fl Ë÷˘. ÁÎ≥ŒflfiÌ ÷fl¿Ì⁄ ±ıÀ·ı ¿ı ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiı ±ÿ·⁄ÿ· ¿flÌ Á_ÿıÂÎfiı √Ò_«‰Ì fiά‰ÎfiÌ ’©Ï÷ ÷ıHÎı ¢‘Ì Ë÷Ì. ≥. Á. ’Ò‰ı˝ 40 fiÎ ±flÁ΋Î_ ÷ı ’˘÷ÎfiÎ ÿflı¿ ¿˘„LŒÕıLU›· ’hÎfiÎ plain text/ÁÎÿÎ ·¬ÎHÎfiı cipher text/ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ·¬ÎHÎfi_ V‰w’ ±Î’Ì ÿı÷˘ Ë÷˘. ÁÎ≥Œfl ¿Ì ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì flËV›fiÌ «Î‰Ì …ıfiı ¬⁄fl ˢ› ÷ıfiÎ ÏÁ‰Î›fiÌ T›„@÷ ±ı ·¬ÎHÎ ‰Î_«ı ÷˘ ’HÎ ÷ıfi_ ‘Õ‹Î◊_ ’Î‹Ì Â¿ı fiÏË. ÁÌ{flı M·ı≥fi Àı¿˚VÀfiı ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀ‹Î_ Œıfl‰‰Î ‹ÎÀı ·ıÏÀfi ⁄ÎflάÕÌfiı hÎHÎ VÀı’ ±Î√‚ ¬ÁıÕÌ ±Á· ‹Ò‚ÎZÎfl˘ fiÌ«ı …\ÿÎ ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ·Î‰Ì ÿÌ‘Î Ë÷Î. ∫„B·Â ±ÎSŒÎ⁄ıÀ ’˛‹ÎHÎı ÷ıfi_ ºWÀÎ_÷ fiÌ«ı ‹…⁄fi_ ⁄fiı —

±ËŸ ⁄Ì∞ ·ÌÀÌ‹Î_ ±_√˛ı∞ ⁄Îfl¬ÕÌfiÎ A, B ÷◊Î C ±ı‹ hÎHÎ ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiı ±Î√‚ ÷flŒ ⁄οÎ÷ flÎ¬Ì D ÁÎ◊ı ±Îfl_¤ ¿flΛ˘ »ı ±fiı A, B ±fiı C »ıS·Î ø‹ı ‹Ò¿Î›Î »ı. ±Î◊Ì ’Ëı·Ì ·ÌÀÌfiÎ fi˘‹˝· ‹Ò‚ÎZÎfl˘ fiÌ«ı ÁΉ ¤‚÷Î ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ±Î‰Ì √›Î »ı. ÏÁQ’· ‹ıÁı…fiı ±ıÀ·ı ¿ı M·ı≥fi Àı¿˚VÀfiı √Òœ ⁄fiΉ‰Î ’Ëı·Ì ·ÌÀÌfi˘ Á_ÿ¤˝ ’¿ÕÌ ‹ıÁı…fiÎ ÿflı¿ ‹Ò‚ÎZÎflfiÌ ±‰ı∞‹Î_ ⁄Ì∞ ·ÌÀÌfi˘ …ı ÷ı ‹Ò‚ÎZÎfl ·¬˘, ±ıÀ·ı ‹ıÁı… ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀfi˘ ⁄fiı. ÿÎ. ÷. …\Ï·›Á ÁÌ{fl ›©‹˘fl«ÎfiÎ ÁıfiÎ’Ï÷fiı ±ı‰˘ √M÷ Á_ÿı¢ ’ÎɉΠ‹Î√÷˘ 76 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

ˢ› ¿ı await my orders/‹ÎflÎ Ë¿‹ ‹ÎÀı flÎË …\±˘. ÕÎ⁄Ì ÷flŒ ⁄÷Ήı·Ì Õ⁄· ·ÌÀÌfiı ±fi·ZÎÌ ÁÎ≥Œfl Àı¿V˚ Àfi˘ …ı ±WÀo’WÀo Á_ÿı¢ ÷ˆ›Îfl ◊Λ ÷ı fiÌ«ı ‹…⁄fi˘ — M·ı≥fi Àı¿˚VÀ — await my orders ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀ — DZDLWPBRUGHUV ÏÀˇ¿ ⁄Ë Áfl‚ »ı. …\Ï·›Á ÁÌ{flı ±’fiΉı·Ì ÁÎ≥Œfl ¿Ì ±ıÀ·ı ¿ı ⁄Ì∞ ·ÌÀÌ ’HÎ ÁÌ‘ÌÁÎÿÌ √HÎΛ, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ıfi_ V◊ÎfiÎL÷fl Œ@÷ hÎHÎ VÀı’ ’Òfl÷_ ◊›_ »ı. ±Î √Òœ Á_ÿıÂÎfiı ±Î_÷flÌ ·ıfiÎfl ÂhÎ µ’fl»S·Ì flÌ÷ı ’˛Îfl_Ϥ¿ hÎHÎ ’˛›ÎÁ˘ ¿›Î˝ ’»Ì «˘◊Ì ¿˘ÏÂÂı ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀfiı µ¿ı·Ì fiάı. ±·⁄kÎ, ‹ıÁı…fiı ‰‘ ±À’À˘ ⁄fiΉ‰Îfi_ …ı ¿Î‹ …\Ï·›Á ÁÌ{flfiı fi ÁÒ{u_ ÷ı ⁄Ë ±ÎÁÎfiÌ’Ò‰˝¿ ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ »ı. ∫„B·ÂfiÌ … ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ⁄Ì∞ ·ÌÀÌ‹Î_ ÁÎ≥Œfl ¿Ì ÷flÌ¿ı ±ı ¤ÎÊÎfiÎ 26 ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiı ø‹ÎfiÁÎfl √˘Ã‰‰Îfi_ …wflÌ ¬w_ ? µ·ÀÁÒ·À ø‹ flÎA›˘ ˢ› ÷˘ fi «Î·ı ? Ë¿Ì¿÷‹Î_ ±ı‹ … ¿fl‰_ Ωı≥±ı. ±ı¿ ‹Ò‚ÎZÎflfiı ’˛◊‹ fi_⁄flı ‹Ò@›Î ’»Ì ⁄οÌfiÎ 25 fiı ±fiı¿ flÌ÷ı ’flV’fl ±Î√‚’λ‚ √˘Ã‰Ì CÎHÎÎ_ ¿˘„Q⁄fiıÂLÁ …\Ï·›Á ›˘∞ ¿Λ »ı, ⁄·¿ı ±ı‰Î_ ¿˘„Q⁄fiıÂLÁ ÁÌ{fl 4,00,000,000,000, 000,000 ±⁄… …ıÀ·Î_ »ı. …\Ï·›Á ÁÌ{flfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ◊›_ ±ı‰_ ¿ı ÷ıHÎı ±ÎSŒÎ⁄ıÀ ·¬ı·Ì Á‚_√ ’|Ì ‰Î’flÌ, ±ı À ·ı ‹Ò ‚ ÎZÎfl˘fiı ÷ı ±ÎCÎΒλΠ¿flÌ Â@›˘ fiÏË. ±Î ¿Î‹ ‰Ê˘˝ ’»Ì Â@› ⁄L›_. ≥. Á. 1460 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ ≥ÀÎÏ·›fi Ï«hοÎfl, √Ì÷¿Îfl ±fiı Á_√Ì÷¿Îfl Ï·±˘fi ±ÎS⁄÷afiı ‰ıÏÀ¿fi ¬Î÷ı ’˘’fiÎ ÁÏ«‰fi˘ ¤ıÀ˘ ◊›˘, …ıfiı ÏøMÀ˘·˘Ï… ±_√ı ◊˘Õ<_ CÎb_ iÎÎfi Ë÷ _ . ωω‘ Ω÷fiÎ CÎHÎΠωʛ˘fi˘ ±P›ÎÁ ¿flÌ «Ò¿ı·Î ω¶Îfi ±ÎS⁄÷afiı ÏøMÀ˘·˘Ï…‹Î_ flÁ ΩB›˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı‹Î_ flËV›fl˘‹Î_«fi_ ÷k‰ Ë÷_. …\Ï·›Á ÁÌ{flı ¢‘ı·Ì ÷fl¿Ì⁄ ‰‘ ’Õ÷Ì ÏÁQ’· ˢ‰Î »÷Î_ ·√¤√ ÿ˘œ ËΩfl ‰Ê˝ Á‘Ì ÷ı ‹ Î_ ¿Â˘ ⁄ÿ·Î‰ ±ÎT›˘ fi Ë÷˘. Ï·±˘fi ±ÎS⁄÷afiı ◊›_ ¿ı ¬Îfi√Ì Á_ÿıÂÎ ¬S·Î fi ’Õı ±ı ‹ÎÀı ÷ı‹fi_ ‰‘ ÁÎflÌ flÌ÷ı ±ÎI‹√˘’fi ¿fl‰_ Ωı≥±ı. ±Áfl¿Îfl¿

Ï·±˘fi ±ÎS⁄÷a ±fiı ÷ıHÎı ‰W΢˝fiÌ ‹Ëıfi÷ ⁄Îÿ ÷ˆ›Îfl ¿flı·Ì ÁÎ≥Œfl ÏÕV¿

fỉÕÌ Â¿÷˘ ±ı¿‹ÎhÎ ÷flÌ¿˘ ’˛Îfl_Ϥ¿ ±ZÎflfiÎ fi΋ı ÁÌ{fl‰Î‚Î D fi˘ ±Î√˛Ë ÷∞ ⁄‘Î ±ZÎfl˘ ‹ÎÀı ±Î"MÂLÁ ¬ÒS·Î_ ‹Ò¿Ì ÿı‰Îfi˘ Ë÷˘. ±ÎS⁄÷a T›‰ÁÎ›Ì ÏøMÀ˘·˘∞VÀ fi Ë÷˘, »÷Î_ ÷ıfiı ±ı ÂÎjÎ ΩıÕı Á_¿‚Λı·Î ¤ıÿ¤fl‹˘ ±ıÀ·Î Ïÿ·«V’ ·ÎB›Î ¿ı Ï…_ÿ√ÌfiÎ_ CÎHÎÎ_ ‰Ê˘˝ ÷ıHÎı ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊÎfiÎ ±P›ÎÁ ’λ‚ ¬«a fiÎA›Î_. ±_÷ı Á_ÿıÂÎfiÎ fi‰Î V‰w’ı w’Î_÷fl ±fiı ‹Ò‚ V‰w’ı ŒflÌ w’Î_÷fl ‹ÎÀı ÷ıHÎı ÁÎ≥Œfl ÏÕV¿ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ, …ı À<-≥fi-‰fi Ë÷Ì. ±ı¿ ÏÕV¿ ‹˘ÀÌ ±fiı ⁄Ì∞ fiÎfiÌ Ë÷Ì. (…\±˘, µ’flfiÌ ±Î¿ÚÏ÷). fiÎfiÌ ÏÕV¿fiı Œıfl‰Ì M·ı≥fi Àı¿˚VÀfiÎ ’Ëı·Î ±ZÎfl ΩıÕı ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀfiÎ √‹ı ÷ı ±ZÎflfiı ‹ı« ¿flÌ Á_ÿıÂÎfiı √Òœ V‰w’ ±Î’Ì Â¿Î÷_ Ë÷_. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı w ÁÎ◊ı A fi_ ‹ıÏ«_√ ¿›Î˝ ’»Ì ±Îø‹HÎfiÎ Œfl‹Îfifi˘ ‹ıÁı… fiÌ«ı ‹…⁄ ¿Î›Î’·À ’΋ı — M·ı≥fi Àı¿˚VÀ — launch attack ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀ — PEYRGLEXXEGO ‹Îfi˘ ¿ı w Á΋ı A fiı ⁄ÿ·ı Q √˘ÃT›˘, ÷˘ √Òœ Á_ÿı¢ FUOHWBUNNUWE ±ı‰Î ‹…⁄fi˘ ⁄fiı. ÁÎ≥Œfl ÏÕV¿ ‰Õı Ï·±˘fi ±ÎS⁄÷a±ı ÏøMÀ˘·˘Ï…fiÎ ZÎıhÎı ⁄Ë ‹˘ÀÌ øÎ_Ï÷ ·Î‰Ì ÿÌ‘Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ΩÁÒÁÌ Á_ÿı¢ …ıfiı Á_⁄˘‘Ì ‹˘¿·Î›˘ ˢ› ±ı T›„@÷fi_ ¿Î‹ Á΋Á΋Π‹ÎhÎ ⁄ı ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ›Îÿ flάÌfiı «Î·Ì …÷_ Ë÷_. ⁄Ì∞ ÷flŒ Á_ÿıÂÎfiı ±‘‰E«ı ËV÷√÷ ¿flÌ ·ı fi Îfl ÂhÎ ± ı ÷‹Î‹ ⁄ÎflάÕÌ ÷’ÎÁ‰ÎfiÌ flËı÷Ì Ë÷Ì. ±·⁄kÎ, ’Òfl÷˘ Á‹› ‹‚ı ÷˘ ±ı ¿Î‹ ’HÎ ±Â@› fiÏË. ÁÎ≥Œfl ÏÕV¿fiÌ ±Î‰Ì ‹›Î˝ ÿ Î ±ÎS⁄÷afiÎ K›Îfi⁄ËÎfl fi Ë÷Ì. ±Î◊Ì ΩÁÒÁÌ Á_ÿıÂÎ ’fl flËV›fi_ ⁄Ì…\_ ’Õ «Õı ±ı ‹ÎÀı ÷ıHÎı ±ÎSŒÎ⁄ıÀfi˘ ø‹ µ·ÀÁÒ·À

¿flÌ fiÎA›˘ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ‰‘ÎflÎfiÌ ÏÕV¿fi˘ µ‹ıfl˘ ¿›˘˝. ±Î ÏÕV¿fi_ Œ@÷ ‰Hνfi ·¬Ìfiı ÷ıHÎı Á_÷˘Ê ‹ÎL›˘. ’˛ı„@À¿· fi‹Òfi˘ ⁄fiÎT›˘ fiÏË, …ıfi_ V‰w’ ±Î’HÎı ÁËı…ı ¿S’Ì Â¿Ì±ı. (…\±˘, fiÌ«ı fl…^ ¿flı·Ì ±Î¿ÚÏ÷). Á_ÿıÂ΋Î_ ¿Î›Î’·À˘ ±ÎHΉΠ‹ÎÀı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ⁄Lfiı ÏÕV¿fiÎ ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ‰’flÎ÷Î Ë÷Î. ±ı¿ ÿά·˘ Ωı≥±ı. ‘Îfl˘ ¿ı Á_ÿı¢ launch attack fi˘ … »ı. ’˛◊‹ ±ZÎfl l ’Ëı·Ì ÏÕV¿ ‹…⁄ P ⁄fiı, ’fl_÷ ⁄ÌΩ ±ZÎfl a ‹ÎÀı ⁄Ì∞ ÏÕV¿fi˘ G ·ı‰Îfi˘ flËı »ı ±fiı hÎÌΩ ±ZÎfl u fi˘ ÁÎ_¿Ïı ÷¿ ’›Î˝› ‰‚Ì ’Ëı·Ì ÏÕV¿ ±fiÁÎfl N ⁄fiı. ±Î flèÎ_ ÷‹Î‹ ±ZÎfl˘fi_ V‰w’Î_÷fl— M·ı≥fi Àı¿˚VÀ — launch attack ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀ — PGNZBHFYGGBL ±Î ÷fl¿Ì⁄fi_ …‹Î ’ÎÁ_ ±ı ¿ı ±‹¿ ÁÎÿÎ ‹Ò‚ÎZÎfl Á΋ı ÷‹¿ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ‹Ò‚ÎZÎfl Ïfl’ÌÀ ◊÷˘ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ¿›˘ ±ZÎfl ⁄ÌΩ ¿›Î ±ZÎflfi˘ ’›Î˝› ±ı ΩHΉ_ ÿU‹fi˘ ‹ÎÀı ÁËı·_ fi◊Ì. µ’flfiÎ ºWÀÎ_÷‹Î_ …ı‹ ¿ı ’Ëı·Î t fi˘ ’›Î˝› Y »ı, ÷˘ ⁄ÌΩ t ‹ÎÀı G ‰’flΛ˘ »ı. À>_¿‹Î_, ÿU‹fi˘ …ıfiı ÷fl÷ ’Î‹Ì Â¿ı ±ı‰_ ¿Â_ «˘yÁ ÁÒhÎ ¿ı Á‹Ì¿flHÎ fi◊Ì. Ï·±˘fi ±ÎS⁄÷a±ı ¿flı·Ì ¢‘ ¶ÎflÎ ÏøMÀ˘·˘Ï…fiÎ ZÎıhÎfiı fi‰˘ ±Î›Î‹ ‹‚‰Î‹Î_ ‰Ê˘˝ fiÌ¿‚Ì …‰ÎfiÎ_ Ë÷Î_. ›„@÷ CÎÕÌ ¿ÎœuÎ ’»Ì ÏÕV¿fiÎ ’˛ı„@À¿· fi‹ÒfiÎ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ ÷ıHÎı ¿Î‹ ±Î√‚ «·ÎT›_ ˢ÷ ÷˘ …\ÿÌ ‰Î÷ Ë÷Ì, ’HÎ ÷ıfiı ⁄ÿ·ı ¤ÎÊÎfiÎ ÁÎ_¿ıÏ÷¿flHÎ ±_√ı ‹ÎhÎ ±P›ÎÁfi˘Ó‘ ·¬Ì ÷ıHÎı √Ì÷-Á_√Ì÷ ±fiı Ï«hο·Î …ı‰Î_ ⁄ÌΩ_ ZÎıhÎ ÷flŒ ‹√… ‰ÎY›_. ⁄Ì∞ ÷flŒ ÏøMÀ˘·˘Ï…‹Î_ flÁ ‘flΉ÷Î ⁄ÌΩ Ï…iÎÎÁ±˘ ±ÎS⁄÷afiÎ Á_¢‘fifiÌ fi˘Ó‘ ·ı‰Îfi_ «Ò@›Î fi Ë÷Î. ±ı ¿ Ï…iÎÎÁ ¡ı L « flÎ…¶ÎflÌ ‹IÁtÌ O·ı≥{ ÿ ω√ıL›ıfl Ë÷˘, …ıfiı ¡ÎLÁı ±ÎS⁄÷afiÎ ÿı ≥ÀÎÏ·‹Î_ fl˘‹ ¬Î÷ı flÎ…ÿÒ÷ ÷flÌ¿ı fiÌQ›˘ Ë÷˘. ÏÕM·˘‹ıÀ ÷flÌ¿ı ω√ı L ›ı fl fi _ ¿Î›˝ ±ı‰_ ¿ı …ı‹Î_ ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÌ ¡ıL« Áfl¿Îfl ΩıÕı Á_ÿıÂÎfiÌ √M÷ flÌ÷ı ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

77

±Î’-·ı ¿fl‰Îfi_ …wflÌ ⁄fiı. ±Î …wÏfl›Î÷ı ÏøMÀ˘·˘Ï…‹Î_ ω√ıL›flfi˘ (…‹b_ Ï«hÎ) flÁ ‰‘ ΩB≤÷ ¿›˘˝ ±fiı Ï·±˘fi ±ÎS⁄÷afiÎ Á_¢‘fifi˘ ±Î‘Îfl ’¿ÕÌ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊÎfiı ‰‘ √Òœ ⁄fiΉ‰Î ÷ı ‰Ê˘˝ Á ‘ Ì ‹◊÷˘ flè΢. ±_ ÷ ı ÷ı H Îı ±ÎSŒÎ⁄ıÀfiÎ ⁄‘Î ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiı ÁÎ≥Œfl ¿Ì ÷flÌ¿ı ‰Î’fl÷˘ ±Œ·Î÷Ò fi ¿˘Ã˘ ⁄fiÎT›˘. ω√ıL›ıfl V¿˚‰ıfl ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷˘ ÷ı ¿˘Ã˘ hÎÌΩ fl_ √ Ìfi ¿‰fl ’fl …\ ± ˘. ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiÌ √˘Ã‰HÎ …flÎ K›Îfi’Ò‰˝¿ ÷’ÎÁ˘. ÁÎ≥Œfl ÏÕV¿ ±fiı ¿˘ÃÎ ‰E«ı ‹A› (±fiı ‹Ëk‰fi˘) ÷ŒÎ‰÷ ±ı ¿ı ÏÕV¿‹Î_ «Î‰Ìw’ √HÎÎ÷Î ±ı¿ Á΋ı ±ı¿ ‹Ò‚ÎZÎfl √˘ÃT›Î ’»Ì ⁄οÌfiÎ ±ZÎfl˘ F›Î_ ÁıÀ ◊Λ I›Î_ … flËı, F›Îflı ¿˘Ã΋Î_ ±Î√Î‹Ì ÿflı¿ ±ZÎfl ÏÂŒ˚À ◊÷˘ Ë÷˘. ¤ÎÊÎ ±_√˛ı∞ ˢ› ÷˘ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 26 ‹Ò‚ÎZÎfl˘ Á‘Ì ±ı‰_ Ï„NÀo√ «Î· flËı÷_ Ë÷_. ’ÏflHÎ΋ı ±Á· Á_ÿıÂ΋Î_ ±Î‰÷˘ a ±ZÎfl ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊ΋Î_ @›Îflı¿ B, @›Îflı¿ R, @›Îflı¿ Y ±fiı @›Îflı¿ A ’HÎ ⁄fiı. ÁÎ_¿ıÏ÷¿flHÎ ‹ÎÀı ·Î√ ’ÎՉ΋Î_ ±Î‰÷Î «Î‰Ìw’ ÂOÿ ±fiÁÎfl ÿfl ‰¬÷ı …\ÿÎ ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ’Á_ÿ ◊÷Î Ë÷Î. ›„@÷ Á‹…‰Î …ı‰Ì »ı--±fiı Áfl‚ ºWÀÎ_÷ ‰Õı Á‹…‰Ì ‹U¿ı· ’HÎ fi◊Ì. ›©‹˘fl«Î ’fl flHÎ√ÎÕ̱˘fiÎ ¿‹Î„LÕo√ ±Î"ÏŒÁflfiı ’ÎɉΠ‹ÎÀıfi˘ Á_ÿı¢ turn east ˢ‰Îfi_ ‘ÎflÌ ·˘. ±Î M·ı≥fi Àı¿˚VÀ »ı, …ıfiÎ ÁÎ_¿ıÏ÷¿flHÎ ‹ÎÀı «Î‰Ìw’ ÂOÿ LION ’Á_ÿ ¿flΛ˘ »ı. ‰Î›fl·ıÁ ¶ÎflÎ Á_ÿı¢ ‹˘¿·÷˘ flıÏÕ±˘ ±Î"’flıÀfl M·ı≥fi Àı¿˚VÀfiı fiÌ«ı ‹…⁄ ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀ‹Î_ Œıfl‰ı »ı— «Î‰Ìw’ ÂOÿ — LIONLION M·ı≥fi Àı¿˚VÀ — turn east ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀ — ECFAPIGG ¿≥ flÌ÷ı ±Î‰˘ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ‹ıÁı… fl«Î›˘ ÷ı ¿·fl ’Îfiı ¿˘Ã΋Î_ …\±˘. «Î‰Ìw’ ÂOÿfi˘ ’Ëı·˘ ±ZÎfl L »ı, F›Î_◊Ì ¿ıÁflÌ fl_√fiÌ ±ÎÕÌ ·ÌÀÌ …‹HÎÌ ÷flŒ ¬ıÓ«Ì »ı. ∂¤Ì ·ÌÀÌ ‹…⁄ M·ı≥fi Àı¿˚VÀfiÎ ’˛◊‹ ±ZÎfl t fiÌ«ı I›Î_ E ±Î‰ı »ı. ∂¤Ì-±ÎÕÌ ·ÌÀ̱˘ I›Î_ ¤ı√Ì ◊Λ »ı, ±ıÀ·ı t fi˘ ÁÎ_¿Ïı ÷¿ ’›Î˝› E ⁄L›˘. M·ı≥fi Àı¿˚VÀfiÎ turn ÂOÿ‹Î_ ⁄ÌΩı ±ZÎfl u »ı, …ıfi˘ ¤ÒflÌ ·ÌÀ̱˘ ‰Õı LION fiÎ ⁄ÌΩ ±ZÎfl I ÁÎ◊ı ‹ıÏ«_√ ⁄ıÁÎÕ˘ I›Îflı U fiÎ ÁÎ_¿Ïı ÷¿ ’›Î˝› ÷flÌ¿ı C ‹‚ı »ı. ¿˘Ã΋Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ±ı 78 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

… flÌ÷ı r ÷◊Î O ¶ÎflÎ fiÌ¿‚÷Ì ·Ì·Ì ÷ı‹… n ÷◊Î N ¶ÎflÎ ·_⁄Î÷Ì Ω_⁄·Ì ·Î≥fi˘ ±fiø‹ı F ÷◊Î A ’fl ¤ı√Ì ◊Λ »ı. ’ÏflHÎ΋ı turn fi˘ ÁÎ≥Œfl ÂOÿ ECFA ⁄L›˘. M·ı≥fi Àı¿˚VÀ‹Î_ turn ’»Ìfi˘ ⁄ÌΩı ÂOÿ east »ı, …ıfiÎ ÁÎ_¿ıÏ÷¿flHÎ ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Ì flÌ÷ ’HÎ …\ÿÌ fi◊Ì. ω√ıL›ıflfi˘ ¿˘Ã˘ ⁄Ë ΩHÎÌ÷˘ ˢ‰Î »÷Î_ ÷ıfiı √Òœ ⁄fiΉ÷_ …‹Î ’ÎÁ_ ±ı »ı ¿ı ÿU‹fi˘fiı «Î‰Ìw’ ÂOÿ ¬⁄fl fi ˢ› ÷˘ ¿˘Ã˘ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ¿Î‹fi˘ fiÏË. µ’flÎ_÷ ¿˘Ã˘ ’˘÷ı fl_√Ìfi ’Îfiı ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄fi˘ ˢ› ±ı ’HÎ …wflÌ fi◊Ì. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı fiÌ«ı fl…^ ¿flı·_ ÁıQ’· …\ÿ_ »ı. ¿˘ÃÎfiÌ Âw±Î÷ ÷ı‹Î_ B fiÏË, ’HÎ G ‰Õı ◊Λ »ı. ÷‹Î‹ ¿˘Ã˘ ÷ıfiı ·Ì‘ı …\ÿ˘ ⁄L›˘ »ı. ωω‘ ’˛¿ÎflfiÎ ±Î‰Î 25 ¿˘ÃÎ ÷ˆ›Îfl ¿flÌ Â¿Î› »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ±_√˛ı∞ ‹Ò‚ÎZÎfl˘ 26 »ı. ±ı¿ ¿˘Ã΋Î_ a ÁÎ◊ı A fi_ ‹ıÏ«_√ ◊Λ, ±ıÀ·ı ÷ıfiı “±ÎµÀ ±Î"Œ @‰ıçfi” √HΉ˘ flè΢. ≥. Á. 1500 fiÎ Áˆ¿Î‹Î_ O·ı≥{ ÿ ω√ıL›ıflı ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊÎfiÎ ZÎıhÎı øÎ_Ï÷ ·Î‰Ì ÿı÷˘ ¿˘Ã˘ ⁄fiÎT›˘ ±ı ’»Ì ⁄ÌΩ Á_¢‘¿˘ ’˘÷ÎfiÌ flÌ÷ı …\ÿÌ ÷fl¿Ì⁄˘ ·ÕΉ÷Î flèÎÎ. ≥. Á. 1600 fiÌ ÁÿÌ‹Î_ ‰ıÏÀ¿fifiÎ ¿ÎÏÕÛfiη Ïfl«ıÏ·› fi΋fiÎ ’Îÿfḻı Ï√˛· ‰Õı Á_ÿı¢ √˘Ï’÷ flά‰ÎfiÌ ’©Ï÷ ¢‘Ì. Ï√˛· ÷flÌ¿ı ÁÎÿ_ ¿ÎÕÛ ’Á_ÿ ¿flÌ ±ı‹Î_ ÷ıHÎı ±¿ı¿ ‹Ò‚ÎZÎfl ±Îfl’Îfl ÿı¬Î› ±ı‰ÕÎ_ «˘flÁ ⁄ο˘flÎ_ ’ÎÕuÎ_. Ï√˛· ±ıÀ·ı

¿ı Ω‚Ì ¿Ëı‰Î÷Î ±ı ¿ÎÕÛ …ı‰_ »÷Î_ ÁÎ≥Õ ±ı‹Î_ TOP √HÎΛ, ‹ÎÀı ±ı ÁÎ≥Õ ¿ÎHÎÎ_ ‰√flfi_ ⁄Ì…\_ ¿ÎÕÛ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ µ’fl flËı ±ı‰Ì flÌ÷ı Ï√˛·fiı Á_ÿıÂÎfiÎ ‹ıÁı…fiÎ »^À¿ ±ZÎfl˘ ·¬‰Î ‹ÎÀı ¿Î√‚ ’fl √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı EVERYTHIN ±ı‰˘ ÁËı… ‹ÎÀı ±‘Òfl˘ ‰’flÎ÷_ Ë÷_. ±ZÎfl˘ ÷ı‹fiÎ ±◊˝’ÒHν á ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ flıS‰ıflËÌ …÷˘ ÂOÿ ⁄fiı. CÎÏ՛΂fiÎ ¿Î_ÀÎfiÌ ø‹ı fiÏË, ’HÎ ±V÷T›V÷ flÌ÷ı T›‰ËÎfl V◊’Λ˘ I›Îflı ‰Õ√ε œ˘fl˘fiı Àˇı¿ ’fl ÏÿÂ΋Î_ I›Îfl ⁄Îÿ Ï√˛·fiı 900 fi˘ Àfi˝ ·¬‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î Ë÷Î. ±ΩHÎÌ ±Î‰÷Î fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ’ÎÀÎfiÌ ⁄ı ÷flŒ ‰Î_¿Î«Ò_¿Î/ ±Î’Ì ŒflÌ ¿Î√‚ ’fl ‹Ò ¿ ˘ I›Îflı T›„@÷ ‹ÎÀı ÷ı‹fi˘ ¿Â˘ ‹÷·⁄ zigzag ÷Îflfi_ Œı„LÁ_√ ¿flΛ_ Ë÷_. ±Î ’ıÀfi˝‹Î_ ÏøMÀ˘·˘∞VÀ˘fiı fi‰Ì Ω÷fiÎ ÁÎ≥Œflfi˘ fi‹Òfi˘ GISREADYA fl«Î›, I›Îfl ’»Ì ⁄ÌΩı fiÏË. ±Î ⁄ÌΩ ¿ÎÕÛ ’fl Ï√˛· ‹Ò¿˘ 900 fi˘ Àfi˝ TTHEFIRST fiı fl…^ I›Îflı … ⁄ο˘flÎ_ ‰ÎÀı ±‹¿ ¿flı ±fiı ‰‚Ì 90 0 fi˘ Àfi˝ ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ÿı¬Î› ±fiı ‹ıÁı… SIGNALYOU ±ı‰Î ÂOÿfiı V’WÀ V’WÀ ⁄fiı. ÿı¬Î›˘, …ı ÷ı‹HÎı V’ıÏfiÂ-±‹ıÏfl¿fi ›© ÿflQ›Îfi ¿flÌ ÿı. hÎHÎı› ¿Î√‚˘ ‰’flΛΠ⁄Îÿ ωA›Î÷ ·ı ¬ ¿ …\ · ı ‰fiı ˝ ‰Î’›˘˝ ’HÎ ¬fl˘. Á_ÿı¢ Ωı The rail fence cipher makes a zigzag pattern ˢ› ÷˘ fl«Î÷˘ ‹ıÁı… fiÌ«ı ‹…⁄fi˘ ⁄fiı — ’˘÷ÎfiÌ ±ˆÏ÷ËÎÏÁ¿ fi‰·¿◊΋Î_ ÷ı fi  _ ÁÎ_ ¿ ı Ï ÷¿flHÎ µ’flfiÎ √˛ Î Œ‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹ … ⁄ EVERYTHING IS READY. ÀÎ_¿ı·_ Ï√˛·fiÎ T›ÒËÎI‹¿ µ’›˘√fi_ TEALE... ±fiı HRIFN... ±ı‹ ◊÷ _ Ë÷ _ , …ı ‹ Î_ AT THE FIRST SIGNAL YOU ÁflÁ µÿÎËflHÎ Ωı ≥ ±ı . Á‹› ⁄ı ·ÌÀ̱˘ fl«Î÷Ì Ë÷Ì. SEND US FROM TRIESTE ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ µkÎflΑ˝fi˘ Ë÷˘ EVERYONE WILL RISE ±fiı ›fl˘’Ì ÿı Ëo√ıflÌfi˘ ΩHÎÌ÷˘ á ‹ıÁı…fiÎ ÁÎ_¿ıÏ÷¿flHÎ ‹ÎÀı ±…‹Î‰ı·˘ ¿ÌÏ‹›˘ FOR HUNGARY'S µ‹flΉ ‹Ï◊±ÎÁ ÁıLÕ˘ŒÛ I›Îflı √‹ı ÷ı ˢ›, ’fl_÷ Âfl÷ ±ıÀ·Ì … ¿ı Á_ÿı¢ ÿU‹fifiÎ ËÎ◊‹Î_ ’Õı ÷˘ ’HÎ ÷ı‹fiÎ ’S·ı fi INDEPENDANCE... ±Î"„VÀˇ›ÎfiÎ ÀˇÌVÀ/Trieste fi√fl‹Î_ Á_ÿı¢ ’Òfl˘ ◊›Î ’»Ì 16 ±ZÎfl˘ flËı ÷ ˘ Ë÷˘. Ëo √ ı fl Ì ±ı ‰¬÷ı ‰‘÷Î Ë÷Î. ±◊˝ ‰√flfiÎ ÷ı ±ZÎfl˘fiı ±Î"„VÀˇ›Îfi_ ÷Î⁄ıÿÎfl Ë÷,_ ±ıÀ·ı ÷ıfiÎ K›Îfi ’fl ·ı‰ÎfiÎ fi Ë÷Î. ±Î ’˛¿ÎflfiÌ øÎ_ Ï ÷¿Îfl˘ ±Î{ÎÿÌ ‹ÎÀı ÁÂjÎ ÷fl¿Ì⁄ ¿˘Õ √HÎΛ, ÁÎ≥Œfl fiÏË. ±Î_ÿ˘·fi Âw ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ÁÎ≥Œfl‹Î_ ω√ı L ›ı fl fiÎ ¿˘ÃÎfiÌ …ı ‹ ±Î_ ÿ ˘·fi ’λ‚ ÿ˘flÌÁ_ « Îfl ±ZÎfl˘fi_ V◊ÎfiÎ_÷fl ¿flΛ, F›Îflı ¿˘Õ‹Î_ ÁıLÕ˘ŒÛfi˘ Ë÷˘. ÀˇÌVÀ‹Î_ fl˘¿Î›ı·Î ±ı¿fiÎ V◊Îfiı ⁄ÌΩı ±ZÎfl √˘Ã‰‰Îfiı ÁıLÕ˘ŒÛ ¶ÎflÎ øÎ_Ï÷¿Îfl˘fiı I›Î_fiÎ ⁄ÿ·ı Á_ÿıÂÎfiÎ ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiı ±˘‚¬Î‰Ì ±Î"„VÀˇ›fi ÁˆL›fiÌ ÏË·«Î· ±_√ı ÿı÷Ì ¿˘Õ ⁄Ò¿ Ωı≥±ı. µ’fl ÀÎ_¿ı·Î ⁄Î÷‹Ì ‹‚÷Ì Ë÷Ì ±fiı ¬ÿ ÷ı±˘ ºWÀÎ_÷‹Î_ µ‹flΉ ÁıLÕ˘ŒÛfiÌ Ï√˛· Ë¿Ì¿÷ı ’˘÷ÎfiÌ ÷ˆ›Îfḻ˘ ±_√ı ÁıLÕ˘ŒÛfiı ’Õ‰˘ Ωı ≥ ±ı . ±Î ‹Ò ‚ ¤Ò ÷ ÷¿ÎÿÎfiı K›Îfi‹Î_ ¿˘Õ ⁄Ò¿ Ë÷Ì. ‹ÎÏË÷√Îfl flά÷Î Ë÷Î. Á_’¿Ûfi˘ flÎ¬Ì ±‹ıÏfl¿Î±ı ⁄ÌΩ ωr›© ÿflQ›Îfi ’˛ÂÎL÷ ’Ëı·Î ωrω√˛Ë ÿflQ›Îfi ·U¿flÌ ÷_ ÷  Á_ ÿ ı  ΉÎË¿ ¿⁄Ò ÷ fl˘ Ωı Õ Ì ‹ËÎÁÎ√flfiÎ Á‹ƒÌ ‹˘fl«ı 420 …ıÀ·Î fiı‰ÎΩı Á_ÿıÂÎfiı √˘Ï’÷ flά‰ÎfiÎ fi‰Î ¿ÌÏ‹›Î ±Î’÷Î Ë÷Î. ΩÏ÷fiÎ flıÕ ≥„LÕ›fi˘fiı Á_ÿıÂÎfiÌ ±Î’-·ı ‹ÎÀı ¢‘Ì ¿Îœ‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. fi‰Ìfi÷Î …wflÌ ±ı ¿ ¿⁄Ò ÷ fl ÁflËÿ ’fl ¿Î‹ı ·√ÎÕuÎ Ë÷Î. ‰Î›fl·ıÁfi_ ‹˘ÏfiÀÏfl_√ ¿fl÷Î Ω’Îfi̱˘ (µ’flfi˘ Œ˘À˘) ±Î‰Î flıÕ ≥„LÕ›fi˘fiÌ fiÏË, ⁄·¿ı ±Ïfi‰Î›˝ Ë÷Ì, ¿ı ‹ ¿ı ±Î"„VÀˇ›fi ÁˆÏfi¿˘fiÎ ËÎ◊‹Î_ ±ÎT›_. ¤ÎÊÎfi_ ‘Õ‹Î◊_ ’Î‹Ì Â@›Î fiÏË.á ≥ÀÎÏ·fiÎ √ B ·Ì±ı S ‹˘ ‹Î¿˘˝ fi ̱ı hÎHÎ ’Î÷‚Î ¿ÎÕÛ ‰Î‚Ìfiı ÷ı‹fiÌ ‰Î›fl·ıÁfi˘ ±ÎωW¿Îfl ¿›Î˝ ’»Ì …‹Îfi˘ ÂhÎfiÎ ’HÎ ¿Îfiı ¤Ò_√‚Ì ’√ ÁÎ◊ı ⁄Î_‘‰Î‹Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì. ¿ÎÕÛ ’fl SETVIE …ı‰Î ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ·¬ı·Î Ë÷Î, …ı‹fi˘ ±◊˝ ’΋‰Îfi_ ÁˆÏfi¿˘ ’Õ÷Î Ï⁄fi÷ÎflÌ Á_ÿıÂÎfi˘ Ë÷˘. ·ıϬ÷fiÌ …ı‹ ’˛ÁÎÏfl÷ ‹ÎÀı ±Â@› Ë÷_. (…\±˘, fl_√Ìfi ’Îfiı Ï√˛·fi˘ ÕΛÎ√˛Î‹). Á_ÿı¢ ’HÎ flËV›fiÎ ¿‰«‹Î_ ÁÌ·⁄_‘ flËı‰˘ Ωı≥±ı. ±ı¿ Á_ÿı¢ µ¿ı·‰Î ‹ÎÀı Ï√˛·fi˘ µ’›˘√ ¿fl‰˘ ’Õı, …ı µ‹flΉ ÷fl¿Ì⁄ ±ÎÕα‰‚Î fi_ ⁄ fl˘ ±fi Á Îfl ‹Ò ‚ ÎZÎfl˘fi˘ ÁıLÕ˘ŒÛ ’ÎÁı Ë÷Ì. ±Î Ω‚Ì ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ÁıLÕ˘Œı˝ ±·√ V◊Îfi⁄ÿ·˘ ¿fl‰ÎfiÌ Ë÷Ì, …ı‹Î_ «Î‰Ì ÷flÌ¿ı ÂOÿfiÌ ¿ÎÕÛ ’fl ∂¤Î_ 6 ÷◊Î ±ÎÕÎ_ 6 ±ı‹ ¿<· 36 ¬ÎfiÎ_ ÿ˘flÌfiı ±‰ı∞‹Î_ Á_A›Î ‰’flÎ÷Ì Ë÷Ì. ‰Ëı·Ì Á‰Îflı Ë‹·˘ Âw ÷ı ’ˆ¿Ì 9 ¬ÎfiÎ_ ⁄ο˘flÎ_w’ı ¿Î’Ì fiÎA›Î_ Ë÷Î_. µ’·Ì ¿fl‰Îfi_ …HÎΉ÷˘ Á_ÿı¢ ATTACK BEGINS AT ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

79

DAWN ˢ‰Îfi_ ±fiı «Î‰Ì ÷flÌ¿ıfiÌ Á_A›Î 35214 ˢ‰Îfi_ ‘ÎflÌ ·˘. «ÎÀÛ fiÌ«ı ‹…⁄fi˘ ⁄fiı — ±ËŸ Á_A›ÎfiÎ ±_¿˘fiı ÷ı‹fiÎ ø‹ ‹…⁄ ±fiÁflÌ …ı ÷ı ±_¿ fiÌ«ı ±Î‰÷Î ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiı √˘Ã‰Ì ÿ˘, ±ıÀ·ı Áfl‰Î‚ı ⁄fi÷˘ AGT TEAN AKNA CID TBSW

ÿU‹fi˘ ‹ÎÀı …flΛ ±◊˝’ÒHν flËı fiÏË. ÁÎ≥Œfl ¿Ì ÷flÌ¿ı ‰’flÎ÷Ì Á_A›Î ÷ı‹fiı ¬⁄fl ˢ› ÷˘ … Á_ÿıÂÎfi_ ±◊˝CÎÀfi ¿fl‰Îfi_ Â@› ⁄fiı. Ë¿Ì¿÷‹Î_ ÿU‹fi˘ ‹Ò_{Î÷Î flËÌ Ω› ¿ı ¿ıÀ·Î ±_¿˘fiÌ ⁄fiı·Ì Á_A›Î ¬flı¬fl ¿≥ ? ⁄Ì…\_ ωr›© ŒÎÀÌ fiÌ¿Y›_ I›Î_ Á‘Ì‹Î_ ÏøMÀ˘·˘∞VÀ˘±ı ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊÎfiı @›Î_› ‰‘Îflı ±À’ÀÌ ⁄fiÎ‰Ì ÿÌ‘Ì. ±Î ‹ÎÀı ÷ı‹HÎı Ï·±˘fi ±ÎS⁄÷afiÌ ÁÎ≥Œfl ÏÕV¿ ÁÎ◊ı ‹ÂÌfifi˘ Á‹L‰› ¿›˘˝ . ±ı ¿ ¿fl΋÷Ì ÁÎ≥Œfl ‹ÂÌfi Ω’Îfiı ⁄fiÎT› _ , …ı fi _  ±„V÷I‰ ΩH›Î ’»Ì ±‹ıÏfl¿fi˘±ı ÷ıfiı ’’˝· fi΋ ±ÎM›_. (hÎÌΩ fl_√Ìfi ’Îfiı ’’˝·fi˘ Œ˘À˘ …\±˘). ’Ëı·Î_ …ı ÷ı ±ZÎflfiı µ¬Îb_ ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ±fiı ’»Ì ÷ıfiı µ¿ı·‰Î ‹ÎÀı ÷ı‹Î_ ÀÎ≥’flÎ≥Àfl …ı‰Î_ ⁄ı ‹ÂÌfi˘ Ë÷Î. ⁄ıµfiı ΩıÕ÷Î ¿ı⁄·˘ ‰E«ı ¿ÕÌw’ı ¿ıÀ·Ì¿ ÁÎ≥Œfl ÏÕV¿ Ë÷Ì. ÿflı¿ ÷¿÷Ìfiı «˘yÁ Àfi˝ ±Î’Ì ÁıÏÀo√ ⁄ÿ·Ì ¿Î÷_ Ë÷_ ±fiı ÷ı ÁıÏÀo√ ±fiÁÎfl ÿflı¿ ‹Ò‚ÎZÎfl ’˘÷ÎfiÌ ±ÁÏ·›÷ ⁄ÿ·Ì fiά÷˘ Ë÷˘. ‹÷·⁄ ¿ı ÷ıfi_ ±"L¿˘ÏÕo√ …ı‰_ ±"LÁÎ≥ŒÏfl_√ ◊÷_ Ë÷_. ’’˝·fiÌ ¿Î‹√ÌflÌ Áfl‚ flÌ÷ı Á‹…‰Î ‹ÎÀı «Îfl-’Î_« ÏÕV¿fiı ⁄ÿ·ı ‹ÎhÎ ⁄ı ÏÕV¿fi_ ºWÀÎ_÷ ·ı‰_ ’Òfl÷_ »ı. (fl_√Ìfi ’Îfiı ’’˝·fi˘ ÕΛÎ√˛Î‹ …\±˘). ‘Îfl˘ ¿ı ’˛◊‹ ÀÎ≥’flÎ≥Àfl ’fl attack pearl harbour ±ı‰Î √M÷ Á_ÿıÂÎfi˘ A ÀÎ≥’ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î ‹Ò‚ÎZÎfl ÕÎ⁄Ì ⁄Î…\fiÌ ’Ëı·Ì ÏÕV¿fiı ‹‚ı, …ıfiÎ A fi_ ¿fiı@Âfi …‹HÎÌ ÏÕV¿fiÎ M ÁÎ◊ı »ı. ±Î◊Ì Á΋ıfi_ ⁄Ì…\_ ±Î"À˘‹ıÏÀ¿ ÀÎ≥’flÎ≥Àfl M ÀÎ≥’ ¿flı »ı ±fiı ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ±ı ÏÕV¿ ÏÁ_√· VÀı’ …ıÀ·Ì ŒflÌ Ω› »ı. ˉı ’Ëı·Ì ÏÕV¿fiÎ T Á΋ı ⁄Ì∞ ÏÕV¿‹Î_ D 80 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

‹Ò‚ÎZÎfl ÁÌ‘ ’¿Õı »ı, ‹ÎÀı ⁄ÌΩ ÀÎ≥’flÎ≥Àfl‹Î_ T fiÎ V◊Îfiı D Ï’˛LÀ ◊Λ »ı. Á_ÿıÂÎfiÎ ATTACK ÂOÿ‹Î_ hÎÌΩı ±ZÎfl ‰‚Ì T »ı. ±Î ‹Ò‚ÎZÎfl Á΋ΠÀÎ≥’flÎ≥Àfl ’fl D fiı ⁄ÿ·ı Y ÷flÌ¿ı Ï’˛LÀ ◊Λ »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ⁄Ì∞ ÏÕV¿ ’Î»Ì ÏÁ_√· VÀı’ ŒflÌ «Ò¿Ì »ı. À>_¿‹Î_, ±"LÁÎ≥ŒÏfl_√ ‰¬÷ı ’’˝· ‹ÂÌfi Á‹Îfi ‹Ò‚ÎZÎfl˘fiı Á‹Îfi ⁄Ì⁄΋Î_ œÎ‚÷_ fi◊Ì. ÏÕV¿ ⁄ı fiÏË, ’HÎ ›© ‰¬÷ı Ω’Îfiı ‰Î’›Î˝ ‹…⁄ «Îfl ¿ı ’Î_ « ˢ› I›Îflı ÷˘ ÁÎ_ ¿ ı Ï ÷¿flHÎ ’΋ı · ˘ Á_ ÿ ı  ˘ á ±ı¿ ¡ıL« ‹ÏË·Î ’˛◊‹ ωr›© ÿflQ›Îfi ±I›_÷ Á_¿ÌHν ⁄fiı. ’˘÷ÎfiÎ ÿı‹Î_ flËÌfiı …‹˝fiÌ ‹ÎÀı ΩÁÒÁÌ ¿fl÷Ì Ï‰r›© ÿflQ›Îfi Ω’Îfiı Ë÷Ì. ¿Î’Õ ’fl ±‰fi‰_ ¤fl÷¿Î‹ ¿flÌ ‹Î· ÏÕÁıQ⁄fl 7, 1941 fiÎ fl˘… „V‰I{fl·ıLÕ ‹˘¿·‰˘ ±ı ÷ıfi˘ ÿı¬Ì÷˘ Ï⁄{fiıÁ Ë÷˘. ÏÕ{Î≥fi ÷ı ‰Îfl_‰Îfl ⁄ÿ·÷Ì Ë÷Ì. ¡ÎLÁfiÎ ’˛ÂÎL÷ ‹ËÎÁÎ√fl‹Î_ ±‹ıÏfl¿fi ⁄˛ıÁ fi˙¿Î‹◊¿ı ◊÷Ì ÏË·«Î· ΩH›Î ’»Ì ÷ıHÎı fi˙¿Î‹◊¿ ’·˝ ËÎ⁄˝fl ’fl Ë‹·˘ „V‰I{fl·ıLÕ‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ ‹‚Ï÷›Î ±ı…LÀfiı Àı⁄· ¿›˘˝ ÷ı ’Ëı·Î_ ÷ıfi˘ ‰Î"ÏÂ_BÀfi @·˘◊ …ı‰_ ¿Î’Õ fl‰ÎfiÎ ¿›*. (’Ëı·_ flı¬Î_¿fi). ¬Î÷ı fi ˘ flÎ…ÿÒ ÷ ’˛ ‹  ¬ w{‰ı S ÀfiÌ Áfl¿Îfl Ωı Õ ı ÂÎ_ Ï ÷‹_ h ÎHÎÎ «·Î‰÷˘ Ë÷˘. À˘Ï¿›˘◊Ì ±ı flÎ…ÿÒ ÷ fiı Ω’ÎfifiÎ ‰·HÎ ±_√ı ‰Î›fl·ıÁ ¶ÎflÎ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ‹ıÁı… ’˛ÎM÷ ◊÷Î Ë÷Î. ±"LÁÎ≥ŒÏfl_√ ’’˝· ‰Õı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ Ë÷_. ±‹ıÏfl¿fi √M÷«fl˘ ÿıÂfiÎ ’Ïç‹ ¿Î_ÃÎ fi∞¿ ±Î‰ı·Î ⁄˛ı≥fiÏ⁄˛… ÀÎ’ ωϫhÎ ÏÕ{Î≥fi ’˛I›ı ¡ıL« √M÷«fl˘fi_ K›Îfi ’fl ±ı Á_ÿıÂÎfiı {Ì·Ì flèÎÎ Ë÷Î. ¬ıӫΛΠ⁄Îÿ ’˘· ¬Ò·Ì. ÏÕ{Î≥fi Á΋ı ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ÁÎ_¿ıÏ÷¿flHÎ ±ıÀ·Ì Ëÿı ±À’À<_ ÷ı‹HÎı √˘ÃT›Î, ±ıÀ·ı Á_ÿı¢ fi…fl Á΋ı ±ÎT›˘. ¿ı ÷ı ‹ fi˘ √Ò œ Î◊˝ ¢‘‰Î‹Î_ (⁄Ì…\_ flı¬Î_¿fi). ‹ıÁı… Ë÷˘ — SIX ENEMY ±‹ıÏfl¿fi˘fiÎ fiοı ÿ‹ ±ÎT›˘. ¿˘Õ⁄˛ıÏ¿o√ ‹ÎÀıfi_ ¬ÎÁ ‹ÂÌfi ÷ı‹HÎı ⁄fiÎT›_ Ë÷_, …ı ’’˝· ¿fl÷Î_ ¬ÎÁ …\ÿo fi Ë÷._ ±ı¿ fiÏË ÷˘ ⁄Ì∞ flÌ÷ı, ⁄Ì∞ fiÏË ÷˘ hÎÌ∞ flÌ÷ı ±fiı hÎÌ∞ fiÏË ÷˘ «˘◊Ì flÌ÷ı ⁄‘Ì ÏÕV¿fiı ‰ÎflÎŒfl÷Ì CÎÒ‹Î‰Ì Ï’˛LÀ±ÎµÀ ¿Îœ‰Î‹Î_ ±Î‰÷˘ Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ flËV›fi_ ¿˘¿Õ<_ √Ò_«‰Î›ı·_ SUBMARINES LEAVE BREST MONflèÎ_. Ïÿ‰Á˘ ’»Ì ¿˘Õ⁄˛ıÏ¿o√ ◊›_ DAY. ÕÎ⁄ı◊Ì …‹HÎı ·ÌÀÌfiÎ_ ÏÂfl˘Ï⁄Lÿ±˘ ÷ı‹… I›Îflı «ı÷Ì …‰Î ‹ÎÀıfi˘ Á‹› ±‘˘Ï⁄Lÿ±˘ …ı ÷ı ‹Ò‚ÎZÎfl «Ÿ‘Ì ±Î’÷Î_ Ë÷Î_.á ‰Ì÷Ì «Ò @ ›˘ Ë÷˘. ÁÎ≥Œfl

Àı¿˚VÀfiÌ µ¿ı·Î›ı·Ì M·ı≥fi Àı¿˚VÀ ’˛‹¬ w{‰ıSÀfiÎ Àı⁄· Á‘Ì ’Ë˘Ó«Ì ÷ı fi Ì ◊˘ÕÌ … Ï‹ÏfiÀ˘ ⁄Îÿ ω‹Îfi‰ÎË¿ …ËÎΩı ÁÎ◊ıfi˘ Ω’ÎfiÌ fi˙¿Î¿ÎŒ·˘ ’˛ÂÎL÷ ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ’·˝ ËÎ⁄˝fl Á‘Ì √’«’ ’Ë˘Ó«Ì √›˘ ±fiı 200 ω‹Îfi˘±ı ÷ı fi˙¿Î‹◊¿fiı ÿ˘…¬‹Î_ ’·ÀÌ fiÎA›_. ⁄˘Q⁄‹ÎflÎ ‰Õı ÷ı‹HÎı ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ 350 …ıÀ·Î_ ŒÎ≥Àfl-⁄˘Q⁄fl˘fiı ‹A›I‰ı …‹Ìfi ’fl … e_ÿÌ ÿÌ‘Î_. ±Î Ë‹·Î‹Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ 18 ›©…ËÎΩı fiΠ’ÎQ›Î_ ±fiı 3,700 ÁˆÏfi¿˘ ÷◊Î ±ŒÁfl˘ ‹Î›Î˝ √›Î. ’·˝ ËÎ⁄˝flfiÌ CÎÀfiαı ⁄÷ÎT›_ ¿ı ›©‹Î_ ÷˘’˘, flHÎ√ÎÕ̱˘, ‹fi‰Îfl˘ ‰√ıflıfiÌ …ı‹ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊÎfiı ’HÎ ÂjÎ ÷flÌ¿ı ˉÎ≥ ÀÎ’fiÎ ’·˝˝ ËÎ⁄˝˝fl ’fl ±HÎÏ«_÷T›˘ Ë‹·˘ ¿fl‰Îfi˘ Ω’Îfifi˘ M·Îfi ÀÎ"’-ÏÁøıÀ Ë÷˘. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ‹Ëk‰ ±Î’‰_ Ωı≥±ı. ÁÎ≥ŒflfiÌ ¿˘Õ⁄˛ ı¿fl˘±ı Ω’ÎfifiÎ ¬ÒÏŒ›Î Á_ÿıÂÎ µ¿ı·Ìfiı ÏÁøıÀ ΩH›_ ¬w_, ’HÎ ÿflQ›Îfi ’·˝ ËÎ⁄˝˝fl ¤Õ¿ı ⁄‚‰Î ·ÎB›_ Ë÷_ ±fiı ¿˘ÕfiÌ ±√I›÷Îfi˘ A›Î· ±ı Ïÿ‹Î√Ì ¿Áfl÷ ‹Î√Ì ·ıfiÎw_ ¿Î‹ »ı, ’fl_÷ ±Î…ı ¿QM›ÒÀflfiÎ ‰Î÷ı ’HÎ ±Î‰ı ¿ı ÏËÀ·flfiÎ fiÎ{Ì …‹˝fi̱ı ’’˝· ¿fl÷Î_ ±Î√‹fi ’»Ì ·√¤√ ÷˘ ±ı¿ı› ¿˘Õ ±fi⁄˛ı¿ı⁄· flè΢ «ÏÕ›Î÷_ ±ıÏfiB‹Î fi΋fi_ ‹ÂÌfi ⁄fiΉı·_, ’HÎ Ï⁄˛Àfiı fi◊Ì. ¿˘≥ ’HÎ ¿˘Õ (±◊‰Î ÁÎ≥Œfl) ‰‚Ì Á˘ À¿Î ’flŒı@À ÷ıfi_ ¿˘Õ⁄˛ıÏ¿o√ ¿›Î˝ ’»Ì …‹˝fi̱ı ⁄ıÀ· ±Î"Œ ±"À·Î„LÀ¿ ˢ÷˘ fi◊Ì. ±ı¿ ›Î ⁄Ì∞ ‰Î÷ı ÷ı‹Î_ ◊˘ÕÌ CÎHÎÌ ¿«Î ˢ› ÁÏË÷ ±fiı¿ Á_√˛Î‹˘ √‹Î‰Ì ÿÌ‘Î. ¤Îfl÷fiÎ ÁÎ≥Œfl »ı. ÿÎ. ÷. ÏËÀ·flfiÎ ±ıÏfiB‹Î ‹ÂÌfi‹Î_ M·ı≥fi Àı¿˚VÀfiÎ O›Òfl˘±ı 1971 fiÎ ›© ‰¬÷ı ’ÎÏ¿V÷ÎfiÌ fi˙¿Îÿ‚fi˘ ¿˘Õ a fi_ ÁÎ≥Œfl Àı¿˚VÀfiÎ A ‹Î_ ¿ÿÌ w’Î_÷fl fiˢ÷_ ◊÷_ ±fiı ÷˘Õu˘ Ë÷˘, ±ıÀ·ı Á‹ƒÌ ‹˘fl«ı ’ÎÏ¿V÷Îfi ⁄ÒflÌ flÌ÷ı ËΛ*. ‹Ò‚ÎZÎfl ¿ÿÌ ÷ıfiÎ ’Õ˘ÂÌ ‹Ò‚ÎZÎfl‹Î_ fiˢ÷˘ Œıfl‰Î÷˘, ‹ÎÀı ⁄Î¿Ì flËı÷˘ ±_Ï÷‹ Á‰Î· ±ı ¿ı ÁÎ_¿ıÏ÷¿flHÎ ’΋ı·Î A ¿ı C @›Îflı› b fi_ V◊Îfi fi ·ı. ωÂıÊ ‹›Î˝ÿÎ ±ı ¿ı ⁄¿ÎfiÌ⁄_‘ ¬ÏŒ›Î Á_ÿıÂÎfi_ ¿˘Õ⁄˛ıÏ¿o√ ÂÌ flÌ÷ı ¿fl‰Î‹Î_ ±ıÏfiB‹Î f fi_ K ¿flı ÷˘ k Ëo‹ıÂÎ_ F ⁄fiı. Ï⁄˛ÀfifiÎ ¿˘Õ±Î‰ı »ı ? ¿˘≥ ±ı¿Îÿ ’©Ï÷ fi◊Ì. ÏfiWHÎÎ÷˘ CÎHÎÌ flÌ÷ı ⁄˛ı¿Áı˝ ±Î‰Ì ‹›Î˝ÿα˘ ¢‘Ì ¿ÎœuÎ ⁄Îÿ ±ıÏfiB‹ÎfiÌ ’˘· “@·Ò” ‹ı‚‰‰Îfi˘ ’˛›ÎÁ ¿flı »ı. ÿÎ. ÷. ⁄ÌΩ ωr›©‹Î_ ¬˘·Ì fiάÌ. CÎHÎÎ fiÎ{Ì Á_ÿıÂÎ Heil Hitler ÂOÿ˘ ÁÎ◊ı Âw ¿ı Á‹ÎM÷ ◊÷Î, ‹ÎÀı ÷ı‹fiÎ ÁÎ_¿ıÏ÷¿flHÎfiÌ ·Î≥fiÿ˘flÌ ’¿ÕÌ Ï⁄˛ÏÀ ·√¤√ 2,500 ‰Ê˝ ·Î_⁄Ì ÷‰Îfl̬ ‘flΉ÷Ì ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ±ıÏfiB‹ÎfiÎ_ CÎHÎÎ_ flËV›˘ ΩHÎÌ ·Ì‘Î_. ¿˘Õ⁄˛ıÏ¿o√ ¤ÎÊÎ ±Î…ı ’HÎ …_√fi_ ±fiı ΩÁÒÁÌfi_ ±‹˘CÎ ÂjÎ »ı. ‹ÎÀı √Òœ Á_ÿıÂÎfiÌ Ï¡@‰LÁÌ ±ıfiÎÏ·ÏÁÁ ’HÎ ¿fl‰Î‹Î_ ¿˘Õ‹ıÏ¿o√‹Î_ ±fiı ¿˘Õ⁄˛ıÏ¿o√‹Î_ ’Îfl_√÷ ±ı‰Î ËΩfl˘ ±Î‰ı »ı. ±_√˛ı∞fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ÷ı‹Î_ ±fiø‹ı e, t, a, o, ÏfiWHÎÎ÷˘ ¤Îfl÷ ÁÏË÷ ±fiı¿ ÿı¢fiÎ √M÷«fl ¬Î÷΋Î_ n, r, i ‰√ıflı ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ‰Îfl_‰Îfl/frequently ±Î‰÷Πˢ› Ïfifl_÷fl ¤ıΩŒ˘ÕÌ ¿fl÷Î flËı »ı. ±ı¿ ÷flŒ ‰‘ …ÏÀ· »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ±ı ¤ÎÊ΋Î_ th, he, an, in, er ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊÎ fl«‰ÎfiÎ ’˛›ÎÁ˘ ÷ı±˘ ¿flı »ı ±fiı ⁄Ì∞ ‰√ıflı ΩıÕ¿Î ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ±‰Îflfi‰Îfl ‰’flÎ÷Πˢ› »ı. ÷flŒ ÿU‹fiı fl«ı·Ì …ÏÀ· ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ¤ÎÊÎfi_ ¿˘¿Õ<_ µ¿ı·‰Î ÏfiWHÎÎ÷˘ ÷ı ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ±_√ı ◊˘Õo CÎb_ ±fi‹Îfi ¿flÌfiı ÷ı‹fi˘ ’HÎ ‹◊÷Î flËı »ı. ±Î ¿Î‹ Ëo‹ıÂÎ_ √M÷÷ÎfiÎ ’ÕÿÎ ’λ‚ ÁÎ_¿ıÏ÷¿ ’›Î˝› ¢‘Ì ¿Îœı »ı. ±‹¿ ÂOÿ˘ ±ı‰Î ˢ› ¿ı «Î·ı »ı, ±ıÀ·ı ÏøMÀ˘·˘Ï…fiÎ_ ÁÒZ‹ ±fiı Áı„LÁÏÀ‰ ’ÎÁÎ_ …ı‹fiÎ ’»Ìfi˘ ÂOÿ (ÿÎ. ÷. it ’»Ì is ¿ı was) ÁËı…ı ‹˘Àı ¤Î√ı ’˛¿Î‹Î_ ±Î‰÷Î_ fi◊Ì. ±Î◊Ì …ı ’ÎÁÎ_ ±ËŸ ¿S’Ì Â¿Î› »ı, ‹ÎÀı ’˛◊‹ ÂOÿfiÎ ’√·ı ⁄ÌΩı ÂOÿ Á’fl…‰Î⁄‹Î_ ‰HνT›Î_ ÷ı‹fiı Á‹ƒfiÌ ÷fl÷Ì ÏË‹Ï·Îfi_ ±ÎÁÎfiÌ’Ò‰˝¿ ‹‚Ì ±Î‰ı »ı. ±·⁄kÎ, ¿˘Õ⁄˛ıÏ¿o√ ’W¿‚ ‹ÎhÎ ⁄ËÎfl Õ˘¿Î÷_ Àıfl‰_ √HÎÌ ·ıΩı.á ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

81

o[L;8jf,f vff8 LgfLdftf[ ,ff>8gfl ;f]5fzLsjfH Ïÿ‰Î‚ÌfiÎ ÷Ëı‰Îflfiı ±Î’HÎÌ ÏËLÿ ’˛HÎÎÏ· ‹…⁄ ’˛¿ÎÂfi_ ‰Ê˝/Festival of Lights ¿Ë˘ ÷˘ «Î· ±_¿ı Á’fl„@‰{ ‹ÎÀı ’˛¿ÎÂfiı … ωʛ ÷flÌ¿ı ’˛ÎÁ_Ï√¿ √HΉ˘ flè΢. ⁄˛õÎ_ÕfiÌ µI’ÏkÎfiÎ_ ·√¤√ 3,00,000 ‰Ê˝ ⁄Îÿ Œ˘À˘fi ¿H΢ ⁄‘Ì ÏÿÂ΋Î_ ŒflÌ ‰‚‰Î ‹ÎÀı ’Ëı·Ì ‰¬÷ ‹@÷ ◊›Î ’»Ì ±Î… Ïÿfi Á‘Ì ¿<ÿfl÷Ì ’˛¿Î ÂQ›˘ fi◊Ì, ⁄·¿ı ‘fl÷Ì ’fl ‹Îfi‰Ω÷ı ’˛¿ÎÂfiÎ fi‰Î j΢÷˘ ¢‘Ì ÷ı‹Î_ ±Î_Ï¿ ‰‘Îfl˘ ¿›˘˝ »ı. Á’fl„@‰{ ±ı‰Î ‹Îfi‰ÁÏ…˝÷ ’˛¿Î ±_√ı »ı, …ı‹Î_ Ïÿ‰ı·◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ÿÌ’¿ flÎ√ Á‘ÌfiÎ 12 ‹tÎ ±Î‰flÌ ·ı‰Î›Î »ı. ‰fi ⁄Λ ‰fi „@‰{ ‰Î_«˘, …‰Î⁄ ω«Îfl˘ ±fiı fl¬ı @›Îflı¿ ⁄kÎÌ fi ◊Λ ÷˘ “ÁŒÎflÌ”±ı ±Î’ı·˘ „@‰{fi˘ …‰Î⁄ ‰Î_«Ì ·˘.

1 ‰ÎCÎ⁄ÎflÁ, ‘fi÷ıflÁ, ¿Î‚Ì «˙ÿÂ, Ïÿ‰Î‚Ì ±fiı ⁄ıÁ÷_ ‰flÁ ±ı ’Î_«ı› Ïÿ‰Á˘ ±Î’HÎı I›Î_ ÿ̉Π’˛ √ ÀΉ‰ÎfiÎ Ïfl‰Î…fiı ·Ì‘ı Ïÿ‰Î‚ÌfiÎ √HÎΛΠ»ı. µkÎfl ¤Îfl÷‹Î_ ‰’flÎ÷˘ ‹Ò‚ Á_V¿Ú÷ ÂOÿ ÿ̒Ή·Ì »ı, …ıfiı ±◊˝fiÌ

º„WÀ±ı ÷˘ Ïÿ‰Î‚ÌfiÎ ÷Ëı‰Îfl ÁÎ◊ı ¿Â˘ Á_⁄_‘ fi◊Ì. ≥. Á. ’Ò‰ı˝ 57 ‹Î_ µF…ˆfifiÎ flÎΩ ωø‹ÎÏÿI›±ı ’˘÷ÎfiÎ fi΋ı ωø‹ Á_‰÷fi˘ ±Îfl_¤ ¿›˘˝ ÷ıfiÎ ’Ëı·Î_fi˘ ±ı ÂOÿ «ÎS›˘ ±Î‰ı »ı. ÿ̒Ή·Ì ÂOÿfi˘ ±◊˝ ¢ ?á 2 ’˛ ¿ ÎÂfi˘ ‹Ò ‚ ¤Ò ÷ j΢÷ ±„Bfi »ı . ‹Îfi‰Ω÷ı ’Ëı·Ì‰Îfl ±„Bfi ¶ÎflÎ … ’˛¿Î ‹ı‚T›˘. ÏËLÿ ’flÎH΢ ‹…⁄ ±„Bfi ÏÿÂÎfiÎ ÁÌ‹ÎflZο ±„Bfiÿı‰ »ı, …ı‹fi˘ Ï’˛› ±ÎËÎfl ÷ı‹fiÌ F‰Î‚Îfiı ’˛F‰Ï·÷ flάfiÎfl CÎÌ »ı. ’ÏflHÎ΋ı ›iÎ ‰¬÷ı ‹A› ±ÎËÒÏ÷ CÎÌfiÌ ±’Λ »ı. ‰ˆÏÿ¿ ’flÎH΢‹Î_ ±„BfiV÷Ï÷fiÎ ·√¤√ 200 ‹_h΢ »ı. Á_V¿Ú÷‹Î_ ‹_h΢E«Îfl ¿fl÷Î ›iοÎfl˘ ±ÎËÒÏ÷ ‰¬÷ı “V‰ÎËΔ ⁄˘·÷Πˢ‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ?á 82 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

3 ±ËŸ ÷Á‰Ìfl‹Î_ ÿı ¬ Î÷Î ‹ËÎflÎΩ Õ<_√flÏÁ_Ë 1802 ◊Ì 1887 Á‘Ì Ï⁄¿Îfiıfl VÀıÀfiÎ flÎ…‰Ì Ë÷Î. flÎF›‹Î_ ’Ëı·Ì Â΂ο˘·ı… ÷ı‹HÎı V◊Î’Ì Ë÷Ì. ÁΉ˝…Ïfi¿ ÿ‰Î¬ÎfiÎ_ ¬˘S›Î_ Ë÷Î_, ⁄…ıÀfiÌ ’˛◊Î Âw ¿flÌ Ë÷Ì ±fiı flÎF›¤fl‹Î_ À’ηT›‰V◊Îfi˘ ±Îfl_¤ ¿›˘˝ Ë÷˘. ±Î‘Ïfi¿flHÎfiÎ ÏˋΛ÷Ì ‹ËÎflÎΩ Õ<_√flÏÁ_Ëı Àı@fi˘·˘Ï…¿· ’Ëı· ¿fl‰ÎfiÌ ⁄Î⁄÷ı 1886 ‹Î_ …ı ±¤Ò÷’Ò‰˝ flı¿˘ÕÛ V◊ÎM›˘ ÷ı ¿›˘ ?á 4 ¤Îfl÷‹Î_ ‰Ì…‚ÌfiÎ ⁄S⁄ ‰Õı ’˛¿ÎÏÂ÷ ◊›ı·_ ’˛◊‹ ‹¿Îfi ‹_⁄≥fiÌ ø˘ŒÕÛ ‹Î¿ı˝Àfi_ Ë÷_. (‰÷˝‹Îfi fi΋ — ‹ËÎI‹Î d·ı ‹Î¿ı˝À.) 1884 ÿflQ›Îfi V◊ÎÏfi¿ ’Ήfl M·ÎLÀ ‰Õı ÷ıfiı ’˛¿ÎÏÂ÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_. ⁄οÌfiÎ ÂËıfl‹Î_ ‰Ì…‚ÌfiÎ ÿ̉Πfi Ë÷Î. ¿˘≥ ⁄ÌΩ ÂËıfl‹Î_

‹ËÎI‹Î d·ı ‹Î¿ı˝À

’HÎ fiÏË. ωz÷ ⁄S⁄fiÎ ’˛¿ÎÂfi˘ T›Î’¿ ·Î¤ ±Î’HÎı I›Î_ Á˙ ’˛◊‹ ¿›Î ÂËıflfiÎ flËı‰ÎÁ̱˘fiı ‹Y›˘?á

’˛ÏÁÏ©fiÌ ⁄Á ωfiÎ ¿ÎflHÎı «Ò¿Ì √›ı·˘ ±ı ÁΛ„LÀVÀ ¿˘HÎ?á

5 VÀˇÌÀ ·Î≥Àfi˘ …‹Îfi˘ ±ÎT›˘ ÷ıfiÎ_ ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ·_ÕfifiÎ ‹ı›flı flV÷ÎfiÌ ⁄Lfiı ÁÎ≥Õı ±Î‰ı · Î_ ‹¿Îfi˘fiÎ flËÌ¢fiı ÁÒ › ν V ÷ ’»Ì ÷ı ‹ fiÎ_ ŒÎfiÁ ⁄ÎflÌ‹Î_ ¿ı √ı·ıflÌ‹Î_ ·À¿Î‰‰Îfi_ Œfl‹ÎT›_ Ë÷_. ‹_⁄≥‹Î_ ±‹ ¿ ·˘¿˘ ÷ı ¿Î‹ V‰ıE»Î±ı ¿fl÷Î Ë÷Î, ’HÎ CÎHÎÎ ¬flΠωV÷Îfl˘‹Î_ flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ±_ ‘ Îfl’À »‰Î›ı·˘ flËı÷˘ Ë÷˘. ‹_⁄≥‹Î_ VÀˇÌÀ ·Î≥ÀfiÌ ’Ëı·Ì Áω‘Î ¿flfiÎfl ÷ı ÂËı fl fi˘ ±_ √ ˛ ı … Q›ÏfiÏÁ’· ¿Ï‹Ufifl ±Î◊˝fl ø˘ŒÕÛ Ë÷˘. (µ’flfi_ Ï«hÎ). ±Î"@À˘⁄fl 7, 1865 fiÎ fl˘… ¤ŸÕÌ ⁄Ωfl fl˘Õ ’fl ÷ıHÎı ’˛◊‹ ·ıQ’ «ı÷Î‰Ì µÿ˚CÎÎÀfi ¿›* ±fiı ±ıVM·ıfiıÕ ÷◊Î ««˝√ıÀ ’ÎÁıfiÎ flV÷Îfiı µΩ‚‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ωz÷ ⁄S⁄fiÌ Â˘‘ ◊‰Î ±ÎÕı Ë∞ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ ⁄Î¿Ì Ë÷Î_, ÷˘ ‹_⁄≥ ¬Î÷ı ‰’flΛı·Î ·ıQ’ ¿ı‰Î ’˛¿ÎflfiÎ Ë÷Î ?á

7 ÿÏfi›Î¤fl‹Î_ ±ΩıÕ √HÎÎ÷Î ±fiı “Ï√fiıÁ ⁄Ò¿ ±Î"Œ flı¿˘ÕÛ˚{”‹Î_ ·√¤√ ÿflı¿ ±ÎT≤Ïk΋Î_ «‹¿÷Πωz÷ ⁄S⁄fi˘ Œ˘À˘√˛ÎŒ fiÌ«ı …\±˘.

6 ±‹ıÏfl¿fi ◊˘‹Á ±ıÏÕÁfiı ⁄fiΉı·Î ÷ıfiÎ ’˛◊‹ ωz÷ ⁄S⁄fi˘ Œ˘À˘ …‹HÎÌ ⁄Î…\ …\±˘. ±Î ⁄S⁄fiÎ ÏŒ·Î‹ıLÀ ÷flÌ¿ı ±ıÏÕÁfiı ¿˘Àfifi˘ ΩÕ˘ ÿ˘fl˘ ‰Î’›˘˝ Ë÷˘, …ıfiı ±_Â÷— ⁄΂‰Î‹Î_ ±ÎT›Î ’»Ì ÷ı ·√¤√ ¿Î⁄˝fifiÎ V‰w’fi˘ Ë÷˘. ±Î"@À˘⁄fl 19, 1879 fiÎ Ïÿ‰Áı ⁄S⁄fiı „V‰«-±Î"fi ¿flΛΠ’»Ì ÷ı Á÷÷ 48 ¿·Î¿ ±fiı 40 Ï‹ÏfiÀ Á‘Ì ’˛¿ÎÂ÷˘ flè΢. ÏŒ·Î‹ıLÀ ±_÷ı ÷ÒÀu˘ ±ı ÷Îfl̬ ±Î"@À˘⁄fl 21, 1879 Ë÷Ì. ωz÷ ⁄S⁄ ÁkÎΉÎfl flÌ÷ı ±ı Ïÿ‰Áı ¢‘Λ˘ ˢ‰Îfi_ V‰Ì¿ÎflÌ ·ı‰Î‹Î_ ±ÎT›_. L›Î›fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±Î‰Î ⁄S⁄fiÎ ±ÎωW¿Îflfi˘ ›Â ◊˘‹Á ±ıÏÕÁfifiÎ ¬Î÷ı fi ‹Î_Õ‰˘ Ωı≥±ı. ±ı¿ Ï⁄˛ÏÀ ÁΛ„LÀVÀ ¿fl÷Î_ ÷ı ÿÁı ¿ ‹ÏËfiÎ ’λ‚ Ë÷˘. „@‰{ —

‹ÂÌfi ‰Õı fiÏË, ’HÎ ¤Ò_√‚Ì ¶ÎflÎ e_¿ ‹ÎflÌ ¿Î« d·Î‰Ìfiı ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ±Î‰ı·˘ ⁄S⁄ Œ@÷ 4 ‰Î"Àfi˘ »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ¿ıÏ·Œ˘Ïfi˝›Î flÎF›fiÎ Ï·‰fl‹Òfl ŒÎ›fl Ï⁄˛√ıÕ ‹◊¿ı ‰’flÎ÷Î ⁄S⁄fi˘ ‰SÕÛ flı¿˘ÕÛ Âıfiı ·√÷˘ »ı ? ±fi‹Îfi ¿fl˘ ±fiı …‰Î⁄ ±Î’˘.á 8 ◊˘Õ΋Î_ CÎb_ ¿ËÌ …÷Ì ¿ıÀ·Ì¿ √…flÎ÷Ì ¿Ëı‰÷˘ fl˘…⁄fl˘…fiÎ ‰Î÷ν ·Î’˘‹Î_ ±‰Îfl-fi‰Îfl ‰’flÎ÷Ì Ë˘‰Î »÷Î_ ÷ı‹fi_ ⁄"¿√˛ÎµLÕ CÎHÎÎ ·˘¿˘ ‹ÎÀı ±ΩH›_ flËı »ı. ±ı¿ ’˛«Ï·÷ ¿Ëı‰÷— “¬Î÷fl ’fl Ïÿ‰ı·” »ı. fl˘ÂfiÌ ±Î’÷Î ÿ̉Îfi˘ ÷ı‹Î_ µS·ı¬ fi◊Ì, »÷Î_ ‹Ò‚ ‰Î÷ ÿ̉Π±_√ı »ı. ¿≥ flÌ÷ı ?á ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

83

9 ¿˘≥ T›„@÷fiı ±˘Ï«_÷Ì ⁄Ë T›Î’¿ ’˛ÏÁÏ© ‹‚ı ¿ı ’»Ì ±ı¿‘ÎflÌ ‹‚÷Ì flËı ÷˘ ±ı T›„@÷ ·Î≥‹·Î≥À‹Î_ ˢ‰Îfi_ ¿Ëı‰Î› »ı. ·Î≥‹·Î≥ÀfiÌ Â˘‘ 1820 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ Ï⁄˛ÀfifiÎ √˘SÕ˚Á‰‘a √fia fi΋fiÎ ±ı„L…Ïfi±flı ¿flÌ I›Îflı … ·˘¿˘±ı Ωı›_ ¿ı ·Î≥‹·Î≥À …ı‰˘ ÷ı … V‰Ì ’˛ ¿ ÎÂj΢÷ ⁄ÌΩı ±ı ¿ ı › fi◊Ì.

fl˘ÂfiÌfi˘ {‚Ë‚ÎÀ Œı·Î‰÷˘ flÌ÷Áflfi˘ ÁŒıÿ ‘˘‘ fiÌ¿‚ı »ı. (…\±˘, µ’flfi˘ Œ˘À˘). 1837 ◊Ì Âw ¿flÌfiı ·Î≥‹·Î≥Àfi˘ µ’›˘√ Ï⁄˛ÏÀ fiÎÀuB≤ˢ‹Î_ ¿◊Î’˛‰ÎË ‹…⁄ …ı ÷ı ¿·Î¿Îflfiı “µΩ‚‰Î” ‹ÎÀı ◊‰Î ·ÎB›˘. „@‰{w’Ì Á‰Î· — ·Î≥‹·Î≥À ¿Ëı‰Î÷˘ ’˛¿Î ¿ı‰Ì flÌ÷ı ’ıÿÎ ¿flΛ »ı ?á 10 Á_√Ì÷fiÎ » ‹A› flÎ√˘‹Î_ ’Ò‰a ◊ÎÀfiÎ ÿÌ’¿ flÎ√fi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı, …ı‹Î_ ‰ÎÿÌ V‰fl ÊÕ˚… ±fiı Á_‰ÎÿÌ V‰fl ’_«‹˚ »ı. ±ı¿ ‹ÎL›÷Î »ı ¿ı √‰ˆ›˘ ÂÎj΢@÷ flÌ÷ı ÿÌ’¿ flÎ√ √Λ ÷˘ ÿÌ’¿ ±Î’‹ı‚ı ’˛√Àı ±fiı √ÎfiÎflfiÎ xÿ›‹Î_ ’HÎ ±„Bfi ’˛√À ◊Λ, ‹ÎÀı ÿÌ’¿ flÎ√ Á΋ÎL› flÌ÷ı √‰Î÷˘ fi◊Ì. ¿˘≥ √‰ˆ›˘ ÷ıfiı Â© flÌ÷ı ··¿ÎflÌ ’HΠ¿÷˘ fi◊Ì. ⁄Ì∞ ‹ÎL›÷Î, …ıfiı T›Î’¿ Á‹◊˝fi ‹Y›_ »ı — ±ı¿ ‰Îfl ⁄ÎÿÂÎË ±¿⁄flı Á_√Ì÷Á‹˛ÎÀ ÷ÎfiÁıfifiı ÿÌ’¿ flÎ√ √ΉΠ…HÎÎT›_. ÷ÎfiÁıfiı 84 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

fiÎ ’ÎÕÌ, ¿ÎflHÎ ¿ı flÎ√ Â© flÌ÷ı ··¿Î›Î˝ ’»Ì xÿ›‹Î_ …ı ±„Bfi …L‹ı ÷ı ‹ıCÎ flÎ√ ÁÎ_¤Y›Î ‰√fl ‹ı fiÏË. ⁄ÎÿÂÎËı ∞ÿ ’¿ÕÌ flάÌ, ±ıÀ·ı ÷ÎfiÁıfifiı »^À¿˘ fi flè΢. ÿ̉Π÷˘ ΩHÎı ’˛√ÀuÎ, ’fl_÷ ÷ÎfiÁıfifi_ xÿ› ±„BfifiÌ {΂ ±fi¤‰‰Î ·ÎB›_. ¿˘≥ ±ı‰˘ ÿfl⁄ÎflÌ √‰ˆ›˘ fiˢ÷˘ ¿ı …ı ‹ıCÎ flÎ√ »ıÕÌ Â¿ı, ‹ÎÀı ÷ÎfiÁıfi (…‹b_ Ï«hÎ) ±ı ‰ Î √Λ¿fiÌ Â˘‘‹Î_ ÏÿSËÌ◊Ì «Î·Ì fiÌ¿Y›˘. ’˛«Ï·÷ ·˘¿‰Î›¿Î ±fiÁÎfl »ı‰Àı Â_ ⁄L›_?á 11 “ÿı‰ÎÏ‚›Îfiı ÿ̉΂Ì, ‰Ëı‰ÎÏfl›Îfiı ˢ‚Ì” ±ı‰Ì √…flÎ÷Ì ¿Ëı‰÷fi˘ ÿı¬Ì÷˘ ‹÷·⁄ ±ı ¿ı ÿı‰Î‚_ ¿flfiÎfl »^À◊Ì ¬«˝ ¿flı, ’fl_÷ ‰Ëı‰Îfl ÁΫ‰÷Ì T›„@÷ ±ı‰˘ …·Á˘ ‹ÎHÎÌ Â¿ı fiÏË. ±Î‹ ÷˘ ÿı‰Î‚_ ¿ı Ïÿ‰Î‚_ ÂOÿfiı Ïÿ‰Î‚Ì ÁÎ◊ı fiÏË, ’HÎ ÿ̉ΠÁÎ◊ı √Îœ Á_⁄‘_ »ı. Ë¿Ì¿÷‹Î_ ÷ı ÂOÿ “ÿ̉Ή΂_”fiÎ ±’¤˛_ ÷flÌ¿ı fl«Î›˘ »ı. ¿≥ flÌ÷ı ?á 12 »ı S ·Ì „@‰{ ’HÎ ±’¤˛_ ’»Ì fi‰Î V‰w’ı wœ ◊›ı·Î ÂOÿ ±_√ı »ı. fi‰flÎÏhÎ ‰¬÷ı ÿ̉Ή΂Π√fl⁄Îfiı ‹K›‹Î_ flÎ¬Ì ÷ıfiÌ Œfl÷ı L≤I›√Îfi ÁÎ◊ı ’˛ÿÏZÎHÎÎ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. Âw±Î÷‹Î_ Ï»ƒ˘ ’ÎÕı·˘ CÎÕ˘ (ÕÎ⁄˘ Œ˘À˘) … √fl⁄˘ ¿Ëı‰Î÷˘, ’HÎ I›Îfl ⁄Îÿ ‹_շοÎflı CÎÒ‹fiÎflÌ jÎ̱˘fiÎ ‰÷˝‚fiı √fl⁄˘ fi΋ ‹Y› _ . √ … flÎ÷Ì ¤ÎÊ΋Î_ √fl⁄˘ ÂOÿ ‹Ò‚ ¿›Î Á_V¿Ú÷ ÂOÿfiÎ ’√·ı wœ ⁄L›˘ ?á

hjffaff[ 1 Á_V¿Ú÷‹Î_ ÿÌ’ ÷◊Î ±Î‰·Ì ÂOÿ˘ »ı. ÿÌ’ ±ıÀ·ı ÷˘ ΩHÎı ÿ̉˘, F›Îflı ËÎfl‹Î‚Îfiı ›Î ¿÷Îflfiı Á_V¿Ú÷‹Î_ ±Î‰·Ì ¿Ëı »ı. Ëfl˘‚⁄_‘ √˘Ã‰ı·Î ÿÌ’ ±ı flÌ÷ı ÿ̒Ή·Ì »ı. ≥. Á. 1799 ‹Î_ ‹ËÎflÎΩ flHÎÏ…÷ÏÁ_Ëı (…‹b_ Ï«hÎ) ±ŒCÎÎfi CÎÒÁHά˘fl {‹Îfi ÂÎËfiı ’flÎ…› ±Î’Ì ·Îˢfl ∞I›_ I›Îflı ω…› ’»ÌfiÎ Ïÿ‰Áfiı ÷ı‹HÎı ÿ̒Ή·Ìfi˘ ΩËıfl ¿›˘˝ Ë÷˘ ±fiı fi√fl‹Î_ 40,000 ÿ̉Π’˛√ÀΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›Î Ë÷Î. ωø‹ Á_‰÷ ‹…⁄ ±ı ‰¬÷ı Ïÿ‰Î‚Ìfi_ ’‰˝ fi Ë÷_. 2 ϶‹¬Ì ±„Bfiÿı‰fiÌ (fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ) ’IfiÌfi_ fi΋ V‰ÎËÎ »ı. ˉfi‹Î_ …ı ’HΠˢ‹Î› ÷ıfi˘ ±‹¿ ÏËVÁ˘ V‰√˝fiÎ ÿı ‰ ÷α˘fiı ‹ÎhÎ V‰ÎËÎ ¶ÎflÎ ’ˢӫ÷˘ ˢ‰Îfi_ ¿Ëı‰Î› »ı. ±Î◊Ì ›iοÎfl˘ Á_⁄˘‘fi ÷ıfiı ¿flı »ı. ±ı¿ ΩHοÎflÌ — ·ıÏÀfi ¤ÎÊÎfiÎ ≥„BfiÁfi_ (±fiı ÷ı fi Î ’√·ı ±_ √ ˛ ı ∞ fiÎ ≥BfiÎ≥Àfi_) ‹Ò‚ Á_V¿Ú÷ ÂOÿ ±„Bfi‹Î_ flËı·_ »ı. Á_V¿Ú÷ ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ ˢ› ±ı‰Î ·√¤√ 10,000 ÂOÿ˘ ‘flΉ÷Ì flÏ›fi ¤ÎÊ΋Î_ ±„Bfifiı ±√˘fi ¿Ëı »ı. 3 ¤Îfl÷fiÎ_ ÿı Â Ì flÎF›˘‹Î_ ‰Ì…‚ÌfiÎ ’Ëı·‰Ëı·Î ÿ̉Îfi_ ±Î√‹fi ◊›_ ÷ı ‹ËÎflÎΩ Õ<_√flÏÁ_Ëfiı ±Î¤ÎflÌ Ë÷_. ≥·ı„@Àˇ¿ ·Î≥ÀfiÌ ¤Îfl÷fiÎ ·˘¿˘ F›Îflı ¿S’fiÎ ’HÎ fiˢ÷Î ¿flÌ Â¿÷Î I›Îflı ‹ËÎflÎΩ±ı fl˘Ï⁄LÁfi fi΋fiÎ ›fl˘’Ì ±ı„L…Ïfi±flfiı ‰Ì…‚ÌfiÎ ÿ̉Π‰Õı Ï⁄¿Îfiıfl ’ı·ıÁfiı ÿ̒Ή‰Îfi_ ¿Î‹ Á˘ÓM›_. fl˘Ï⁄LÁfiı ¬Îz ÷ı· ⁄΂÷_ …fiflıÀfl √˘ÃT›_ ±fiı ÷ıfi_ ¿fiı@Âfi Á_A›Î⁄_‘ ωz÷ ⁄S⁄ ÁÎ◊ı ¿›*. ‘Î÷fiÎ ÷Îfl ¶ÎflÎ ’˛¿Î ‰Ëı÷˘ ◊Λ ¿ı ¿ı‹ ÷ı ±_√ı ⁄‘Î fi√fl…fi˘fiı Á_› Ë÷˘. ‹ËÎflÎΩ ’˘÷ı „V‰«fiı ±Õ¿‰Î ÷ˆ›Îfl fi Ë÷Î. »ı‰Àı fl˘Ï⁄LÁfiı ’˘÷ı „V‰« «Î· ¿flÌ ¿ı ÷fl÷ Ï⁄¿Îfiıfl ’ı·ıÁ fl˘ÂfiÌ ‰Õı {‚Ë‚Ì ∂Ãu˘. 4 ωz÷ ’˛¿ÎÂfiÎ ›√‹Î_ ’˛‰ıÂfiÎfl Á˙ ’Ëı·_ ÂËıfl ¿˘·¿Î÷Î ±◊ν÷˚ ¿·¿kÎÎ

Ë÷_. ±Î…ı ω@À˘Ïfl›Î ËεÁ‹Î_ (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) ’˘÷Îfi_ ËıÕ@‰ÎÀÛfl ‘flΉ÷Î ¿·¿kÎÎ ≥·ı„@Àˇ¿ ÁM·Î› ¿˘’˘˝flıÂfiı ÂËıflfiÎ ≥‹Î‹⁄Î√ fl˘Õ ¬Î÷ı 1899 fiÎ ±ıÏ’˛·‹Î_ 100 Ï¿·˘‰Î"Àfi_ VÀÌ‹’ΉÕÛ Ï‰z÷‹◊¿ Âw ¿›*. ≥…fiıfl˘ ÷ı ’Ëı·Î_

≥·ı„@Àˇ¿ ·Î≥Àfi˘ ’˛›˘√ ¿flÌ «Ò@›Î Ë÷Î, ’HÎ ÷ı ‹ÎhÎ Õı‹˘LVÀˇıÂfi ‹ÎÀıfi˘ Ë÷˘. 5 ‹_⁄≥‹Î_ ±Î◊˝fl ø˘ŒÕÛfiÎ ËV÷ı …ıfi_ ±Î√‹fi ◊›_ ±ı √ıÁ ·Î≥À Ë÷Ì. ’Î≥’ ¶ÎflÎ Á±ı… ŒÎ‹˝fi˘ Ï‹◊ıfi √ıÁ ⁄kÎÌfiÎ ◊Î_¤·Î Á‘Ì ’ˢӫÎՉ΋Î_ ±Î‰÷˘ Ë÷˘. ÁÎ_… œ‚‰Î ‹Î_ Õ ı I›Îflı Q› Ï fiÏÁ’ÎÏ·ÀÌfiÎ ¿‹˝«Îfḻ˘ √ıÁ ·Î≥Àfl ‰Î_ÁÕÎ ÁÎ◊ı fiÌ¿‚Ì ’Õ÷Î Ë÷Î ±fiı Ï‹◊ıfi ÀuÒ⁄fiÌ ÃıÁÌ ¬˘·Ìfiı ·ıQ’ «Î· ¿fl÷Î Ë÷Î. (…‹b_ Ï«hÎ). ÿflı¿ ¿‹˝«ÎflÌfiÌ ’λ‚ À˘‚Î⁄_‘ ·˘¿˘ ˢ›, …ı‹fiÎ ‹ÎÀı √ıÁ ·Î≥À ¿˙÷¿¤flÌ fi‰Ìfi÷Î Ë÷Ì. ±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

85

1865 fi_ ‰Ê˝ ’Òw_ ◊›_ I›Î_ Á‘Ì‹Î_ Q›ÏfiÏÁ’ÎÏ·À̱ı ±Î‰Ì ⁄kÎÌfiÎ ¿<· 220 ◊Î_¤·Î ¬ÕÎ ¿›Î˝ ±fiı ’_ÿfl ‰Ê˝ ⁄Îÿ 1880 ‹Î_ …\‹·˘ 3,177 fi˘ Ë÷˘. 1909 ‹Î_ Á_A›Î 4,400 Á‘Ì ’ˢӫÌ. µ’flÎ_÷ 1,831 ◊Î_¤·ÎfiÌ ⁄kÎÌ‹Î_ ¿ıfl˘ÁÌfi ⁄΂‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ Ë÷_. 6 ωiÎÎfifiÌ ÷‰Îfl̬‹Î_ ÿ…˝ ◊›ı·Ì ⁄Ë‹ÎL› fi˘Ó‘fiı ⁄Î…\ ’fl flÎ¬Ì ‹ÎhÎ L›Î›fiÎ º„WÀÏ⁄Lÿ±ı Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ωz÷ ⁄S⁄fi˘ ¢‘¿ ◊˘‹Á

±Î≥ÏÕ±ÎfiÌ ÷ŒÕo«Ìfi˘ ±Îfl˘’ ‹Ò@›˘. ‹Î‹·˘ ±ÿη÷‹Î_ ’ˢÓE›˘. ¿ÎfiÒfiÌ ¬À·Îfi˘ fỉıÕ˘ …·ÿÌ fi ±ÎT›˘. ¿ıÁ ·Õ‰Î ‹ÎÀı V‰Îfi ’ÎÁı {Î{Î_ fiÎHÎÎ_ ’HÎ fi Ë÷Î_. ⁄Lfiı …HÎαı ±_÷ı Á‹Î‘Îfi ¿flÌ ±ıÏÕÁfi ±"LÕ V‰Îfi ≥·ı„@Àˇ¿ ¿o’fiÌ V◊Î’Ì, …ı‹Î_ ‹ÒÕÌfl˘¿ÎHÎ ±ıÏÕÁfiı ¿›*. 7 Ào√VÀfifi˘ ÏŒ·Î‹ıLÀ ‘flΉ÷Î ⁄S⁄fiÌ ¿<· ±Î‰flÿÎ ·√¤√ 1,000 ¿·Î¿ …ıÀ·Ì ˢ›, F›Îflı Ï·‰fl‹ÒflfiÎ ŒÎ›fl Ï⁄˛√ıÕ ‹◊¿ı ⁄_⁄ÎfiÎ ’ÎÏ¿*√ ±ıÏfl›Îfiı flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı µΩ‚‰Î ‹ÎÀı 1901 ‹Î_ „V‰«-±Î"fi ¿flΛı·˘ ⁄S⁄ ±Î… Ïÿfi Á‘Ì ¿Î‹ ±Î’ı »ı. «˘‰ÌÁı ¿·Î¿ ÷ı «Î· flËı‰Î »÷Î_ “ŒuÒ{” ◊›˘ fi◊Ì. ±ı¿ … ‰Îfl (±fiı ÷ı ’HÎ ◊˘ÕÌ Ï‹ÏfiÀ˘ ’Òfl÷_) ±ı‰_ ⁄L›_ ¿ı F›Îflı ±ı ⁄S⁄fiı ¿ÎœÌ ⁄Ì…ı ŒÌÀ ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ⁄Î¿Ì 107 ‰Ê˝ Á‘Ì ÷ı ±ı¿‘Îfl˘ ’˛¿Î Œı·Î‰÷˘ flè΢ »ı. 8 ±Î ¿Ëı‰÷‹Î_ ¬Î÷fl ±ıÀ·ı √Λfi_ ¿ı ¤ıÓÂfi_ √˘⁄fl fiÏË. ±Õ‘Ì flÎhÎı CÎfl‹Î_ «˘flÌ ◊Λ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ¿Ëı‰÷‹Î_ ¬Î÷fl ÂOÿ ‰’flΛ˘ »ı. CÎflŒ˘ÕÌ ’»Ì CÎflfi˘ ‹ÎÏ·¿ flÎÏhÎfiÎ ±_‘¿Îfl ‰E«ı «˘flfi_ ’√ıw_ ¢‘‰Î ÿ̉ΠÁÎ◊ı fiÌ¿‚ı ±fiı CÎb_ ¤À@›Î ’»Ì›ı ¿ÂÎ Á√Õ fi ‹‚÷Î_ …ı‹fi˘ ÷ı‹ ’λ˘ Œflı ±ı ÿflQ›Îfi ÷ıfiÎ ÿ̉Îfi_ CÎb_ Ïÿ‰ı· ⁄‚Ì «Ò@›_ ˢ› »ı--±◊ν÷˚ fi¿ÁÎfi ’fl ⁄Ì…\_ fi¿ÁÎfi ◊›_ ˢ› »ı. “¬Î÷fl ’fl Ïÿ‰ı·” ¿Ëı‰÷ ±ı ’Ïfl„V◊Ï÷ ÁÒ«‰‰Î ‹ÎÀı ‰’flΛ »ı.

±ıÏÕÁfi fiÏË, ’HÎ Ï⁄˛ÏÀ ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎÌ ΩıÁıŒ V‰Îfi Ë÷˘. (µ’flfi˘ Œ˘À˘). ⁄ı ÷Îfl̬˘ …flÎ ‹Î¿Û ¿fl˘ — ±ıÏÕÁfiı ¿Î⁄˝fifiÎ V‰w’‰Î‚Î ¿˘ÀfifiÎ ÏŒ·Î‹ıLÀfi˘ ’˛ı„@À¿· ⁄S⁄ ±Î"@À˘⁄fl, 1879 ‹Î_ ⁄fiÎT›˘ ±fiı ÁŒ‚÷Î’Ò‰˝¿ «¿ÎV›˘. ⁄Ì∞ ÷flŒ ΩıÁıŒ V‰Îfiı ÁSŒuÏfl¿ ±ıÏÁÕfi˘ ’Π«ÕΉı·˘ ¿˘Àfi ÏŒ·Î‹ıLÀ ‰Î’flÌ ⁄S⁄ ÷ˆ›Îfl ¿›˘˝ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÏÕÁıQ⁄fl, 1878 ‹Î_ Ï⁄˛ÀfifiÎ L›Ò¿ÎÁ· ¬Î÷ı ±ı‰Î Á_A›Î⁄_‘ ’˛¿ÎÏÂ÷ ⁄S⁄fi_ ΩËıfl ’˛ÿ½fi ›˘F› _ . fi‰Î≥ ±ı »ı ¿ı ±ÎωW¿Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ΩıÁıŒ V‰Îfi ÿÁı¿ ‹ÏËfiÎ ‰Ëı·˘ ˢ‰Î »÷Î_ ±ıÏÕÁfiı ÷ıfiÎ ’fl ’˘÷ÎfiÎ 86 á ÁŒÎflÌ á ±Î"@À˘⁄fl 2008

9 ·Î≥‹·Î≥À ÂOÿ‹Î_ … „@‰{fi˘ …‰Î⁄ ±Î‰Ì Ω› »ı. ·Î≥‹ ±ıÀ·ı «Òfi˘, …ı ¿ı„S›‹ ¿Î⁄˘˝fiıÀ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı. Ï⁄˛ÀfifiÎ √˘SÕ˚Á‰‘a √fia±ı ·Î≥‹·Î≥ÀfiÌ Â˘‘ ’Ëı·Î_ ±ı‰˘ O·˘’Î≥’ ⁄fiΉı·˘ ¿ı …ı‹Î_ ’Ëı·Ì ÀuÒ⁄ ‰ÎÀı ËÎ≥Õˇ˘…fi ±fiı ⁄Ì∞ ÀuÒ⁄ ¶ÎflÎ ±Î"„@Á…fi ‰Ëı, ⁄Lfiı Á_›@÷ fi˘{·‹Î_ (O·˘À˘«˝‹Î_) ¤ı√Î_ ◊Λ ±fiı ÷ı‹fiÎ ÿËfi ‰Õı ’ıÿÎ ◊÷_ ÀıQ’˛ı«fl 20000 Áı„S›Á ¿fl÷Î_ ±˘»\_ ˢ› fiÏË. (…\±˘, fiÌ«ıfi˘ ÕΛÎ√˛Î‹). ±Î ÷Î’‹Îfi ¤·¤·Ì ‘Î÷fiı ÷√÷√÷Ì ¿flÌ ÿı. ‘Î÷ Ωı ¿ı ’Ì√Y›Î ‰√fl flËı fiÏË, ‹ÎÀı ’˛¿Î ·Î_⁄˘ Á‹› À¿ı fiÏË. ⁄Ì∞ ÷flŒ «Òfi˘ ±ı‰˘ ’ÿÎ◊˝ »ı ¿ı …ı 25700

Áı„S›ÁfiÎ ÷Î’‹Îfi Á‘Ì ’Ì√‚÷˘ fi◊Ì--±fiı »÷Î_ ±Î_∞ ÿı÷Î ÁŒıÿ ’˛¿ÎÂı ÷√÷√ı »ı ¬fl˘. √fia±ı fiÎÀuB≤ˢ ‹ÎÀı (±fiı I›Îfl ’»Ì ÿ̉ÎÿÎ_Õ̱˘ ‹ÎÀı) Á_A›Î⁄_‘ O·˘’Î≥’ ⁄fiÎT›Î. ·Î≥‹·Î≥À ÂOÿfi˘ ÏÁy˘ ’HÎ ±ı ÁÎ◊ı Ω‹‰Î ·ÎB›˘. ±Î¿Û ·ıQ’ ÷◊Πωz÷ ⁄S⁄ ¢‘ΛΠ’»Ì «ÒfiÎfi˘ ‰’flΠ⁄_‘ ◊›˘, ’HÎ ±_√˛ı∞ ¤ÎÊ΋Î_ ÂOÿ ›◊Ή÷˚ flè΢. 10 √Λ¿fiÌ Â˘‘‹Î_ ÷ÎfiÁıfi «˘‹ıfl ¤À@›˘ ±fiı √…flÎ÷fiÎ ‰Õfi√fl √΋ı ’ˢÓE›˘. ±ËŸ ÷ÎfiÎ fi΋ı ±˘‚¬Î÷Ì fiÎ√fl ¿<‹ÎÏfl¿Î±ı T≤„WÀ ·Î‰‰Î ‹ÎÀı ¿ÏÃfi ‹ıCÎ flÎ√ ÂÎj΢@÷ flÌ÷ı ··¿Î›˘˝ ±fiı ÷ÎfiÁıfifiÎ xÿ›fiı Á_÷Î’ ’ˢӫÎÕ÷Î ±„Bfifi_ ‹fi ¿›*. ÷ÎfiÎfiÌ ⁄Ëıfi ÏflÏfl ’HÎ √Ή΋Î_ ’˛‰ÌHÎ Ë÷Ì, ‹ÎÀı ±¿⁄flı ⁄ıµfiı ’˘÷ÎfiÎ ÿfl⁄Îfl‹Î_ ±Î‰‰Î Œfl‹ÎT›_. (÷ÎfiÎÏflÏfl ‰ÎV÷‰‹Î_ √Λ¿Ìfi˘ ’˛¿Îfl »ı). ∂E« Á_V¿Îfl˘ ‘flΉ÷Ì ÷ÎfiÎÏflÏfl ‹˘√· ⁄ÎÿÂÎË Á‹ZÎ fl…^ ◊‰Î ‹Î√÷Ì fi Ë÷Ì. ±Î ⁄Ëıfi˘±ı ÷‚Ή‹Î_ ’ÕÌ ±ÎI‹ËI›Î ¿flÌ fiάÌ. √΋·˘¿˘±ı I›Îfl ⁄Îÿ ‰Õfi√flfiÎ ÷‚Ή ‰E«ı ÷ÎfiÎfiÌ ±fiı ÏflÏflfiÌ ÿıfḻ˘ V◊Î’Ì. (⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘). ±‰Î˝«Ìfi¿Î‚fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ‰Ê˘˝ ’»Ì √…flÎ÷Ì‹Î_ “÷ÎfiÎ-ÏflÏfl” fi΋fiÌ ÏŒS‹ ’HÎ ⁄fiÌ. ‰¬HÎÎ≥ ¬flÌ, ’HÎ ÏÀÏ¿À⁄ÎflÌ ’fl ¬ÎÁ «Î·Ì fiÏË. 11 ’˛Î«Ìfi Á‹›fiÌ ’˛◊Î ‹…⁄ ±‹¿ ‰ı’ÎflÌ ’˘÷Îfi_ ¿fl… «Ò¿‰Ì fi ¿ı ±ı‰Ì „V◊Ï÷‹Î_ ±Î‰Ì ’Õı I›Îflı ±ı √ÎÿÌ Á_¿ı·Ì ÷ı V◊‚ı «Îfl ‹¬‰Î‚˘ ÿ̉˘ ⁄‚÷˘ flάı, ±ıÀ·ı ·˘¿˘ Á‹∞ Ω› ¿ı ÷ıHÎı ÿı‰Î‚_ ¿Îœu_ »ı. ±Î ‰ı’ÎflÌ ÿ̉Ή΂˘

¿Ëı‰Î÷˘ ±fiı ÿ̉ÎÏ‚›˘ (I›Îfl ⁄Îÿ ÿı‰ÎÏ‚›˘) ÂOÿ˘ ÷ıfiÎ ±Î‘Îflı wœ ⁄L›Î. ÏËLÿÌ ÂOÿ Ïÿ‰ÎÏ·›Îfi_ ’HÎ ‹Ò‚ ÿ̉ΠÂOÿ‹Î_ flËı·_ »ı. 12 Á_V¿Ú÷‹Î_ ‹Ò‚ ÂOÿ ÿÌ’√¤˝ »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ±fiı¿ ¿ÎHÎÎ_ ’ÎÕı·Î CÎÕÎfiÎ √¤˝‹Î_ ÿÌ’ ˢ› »ı. ±Î

ÂOÿ‹Î_ ÿÌ’ ’Ò‰˝’ÿfi˘ ‰¬÷ …÷Î_ ·˘’ ◊›˘ ±fiı ‹ÎhÎ √¤˝ ÂOÿ ⁄Î¿Ì flè΢. ¿ÎHÎÎ_‰Î‚˘ CÎÕ˘ ’˘÷ı √¤˘˝ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰Î ·ÎB›˘, …ı ±’¤˛_ ’»Ì √fl⁄˘ ⁄L›˘. ±Î…ı √fl⁄˘ ÂOÿfi˘ ’˛›˘√ „@÷V‰w’ ‹fiÎ÷Î CÎÕÎ ‹ÎÀı, L≤I› ‹ÎÀı ±fiı √Ì÷ ‹ÎÀı ’HÎ ¿˘‹fi ⁄L›˘ »ı.á

±Î"@À˘⁄fl 2008 á ÁŒÎflÌ á

87