Safari 168

±_¿ fi_ — 168

;f+5ffnsgff[ 5fTf

á ‹ı 2008 á «ˆhÎ-‰ˆÂά 1930

÷_hÎÌ, ‹ƒ¿ ±fiı ≠¿Î¿ — fi√ıLƒ ω…› Á_’Îÿ¿ — ËWν· ’W¿HÎν ‹¬M≤Wà ÏÕ{Î¥fi ÷◊Î ·ı±ÎµÀ˚Á — ËWν· ’W¿HÎν ¿·Î ÁËΛ¿˘ — ¿ı‰ «Î‰ÕÎ, ±Ï‹÷ ÂÎË, ÁÏfi· ÏøÏç›fi ‹ÎÏ·¿ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, ±‹ÿΉÎÿ. ‹ƒHÎV◊Îfi — ±ı·Î¥Õ ±˘ŒÁıÀ, √˘‹÷Ì’fl, ±‹ÿΉÎÿ. Ï¿o‹÷ — ±œÎfl wÏ’›Î 12 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 200. ’flÿı‹Î_ — wÎ.1,400 24 ±_¿˘fi_ ·‰Î…‹ — ¤Îfl÷‹Î_ — wÎ. 400 ‰ı⁄ÁÎ¥À — www.safari-india.com ¥-‹ı· — ·‰Î…‹ ‹ÎÀı — [email protected]

ÁÒ«fi˘, ’˛Ï÷¤Î‰˘ ÷◊Î ±L› ‹ÎÏË÷Ì ‹ÎÀı — [email protected]

’hÎT›‰ËÎflfi_ Áflfi΋_ — ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ, 212- 215, ±Îfi_ÿ ‹_√·-3, ¿˘fl ⁄Λ˘Àı¿fiÌ Á΋ı, ’Ïfl‹· ø˘ÏÁ_√ ’ÎÁı, ±ıÏ·Á Ï⁄˛…, ±‹ÿΉÎÿ-380006. Œ˘fi fi_⁄Á˝ — 2646 16 98 / 6605 6050 Copyrights : Harshal Publications 212 to 215, Anand Mangal-3, Opp. Core Biotech, Near Parimal Crossing, Ellisbridge Ahmedabad-380 006. Gujarat. Tel. : 2646 16 98 / 6605 6050 Registered with the RNI, New Delhi. RNI No. 38380/80

¿Î›‹Ì √˛ÎË¿˘±ı ’hÎT›‰ËÎfl ‰¬÷ı ’˘÷Îfi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl ±«Ò¿ ·¬‰˘.

Ï⁄˛ÀfifiÎ ±˜VÀˇ˘fi˘‹fl flΘ›·fi˘ Á‰˘˝E« ˢt˘ ‘flΉ÷Î ¬√˘‚ÂÎjÎÌ ‹ÎÏÀÛfi ÏflÁı ’Î_«ı¿ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ F›Îflı ±ı‹ …HÎÎT›_ ¿ı ËηfiÌ 21 ‹Ì ÁÿÌ M≤J‰Ì ’fl ‹Îfi‰Ω÷fiÎ ±„V÷I‰fiÌ »ıS·Ì ÁÿÌ »ı I›Îflı CÎHÎÎ ¬flΠωiÎÎfi̱˘ ±fiı ω«Îfl¿˘fiı ÷ıfiÎ ±ı ‹_÷T›‹Î_ ωrÎÁ ⁄ıÃ˘ fiÏË. ±z÷fi Àı@fi˘·˘Ï… ‰Õı ‹Îfi‰Ω÷ ’›Î˝‰flHÎfiÎ Á_ÿ¤ı ’˘÷ÎfiÌ ¤·˘ Á‘ÎflÌ Â¿ı ±ı‰_ Á˙±ı ω«Î›*. ±Î…ı ‹ÎÏÀÛfi ÏflÁfi˘ Œ·Îÿı ÁΫ˘ ’Õ‰ÎfiÎ Á_¿ı÷˘ ‹‚Ì flèÎÎ »ı--±fiı ‘Λν ¿fl÷Î_ ‰Ëı·Î ‹‚Ì flèÎÎ »ı. ±ı¿ µÿÎËflHÎ — “ÁŒÎflÌ”fiÎ ’˛V÷÷ ±_¿fiÎ “⁄fiΉ ±fiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ” ω¤Î√‹Î_ µkÎfl ‘˛‰fiÎ …ı ⁄Œa·Î ’˘’ÕÎ ±_√ı Á_ÏZÎM÷ ÷◊Î ÁÏ«hÎ ««Î˝ ¿flÌ »ı ÷ıfiΠωÂı ±ı‰Ì ‘ÎflHÎÎ ⁄_‘Λı·Ì ¿ı 2050 ’Ëı·Î_ ÷ı ’Òflı’Òfl˘ ±˘√‚‰Îfi˘ fi◊Ì. ˉı fi…fl Á΋ı ±Î‰ı·Ì fi‰Ì ÕıÕ·Î≥fifi_ ‰Ê˝ 2013 fi_ »ı. B·˘⁄· ‰Î˜Ï‹*√fi_ ±ı¿˚Áı·flıÀfl I›Îfl ’»Ì Ωıfl‹Î_ ÿ⁄ΉÎfi_ »ı ±fiı ‹Îfi‰Ω÷ı I›Îfl ’»Ì √˛ÌW‹ ∑÷ ÿflQ›Îfi ¤ßÌ …ı‰Î ‰Î÷ΉflH΋Î_ ∞‰‰Îfi_ »ı. ±Î ¤ßÌfiÎ ÷Î’ ‰Õı ÿÏZÎHÎ ‘˛‰fi˘ ⁄flŒ …·ÿÌ ’Ì√‚Ì …÷Î_ B·˘⁄· ‰Î˜Ï‹*√ (fi‰˘ CO2 ‰Î÷ΉflH΋Î_ fi ¤‚ı ÷˘ ’HÎ) ±˘fl {Õ’Ì ⁄fi‰Îfi_ »ı. ±ÎÂÎV’ÿ ‘ÎflHÎα˘ ¬˘ÀÌ ’Õ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? ⁄ı ¿ÎflH΢ »ı. ’Ëı·_ ±ı ¿ı µkÎfl ‘˛‰’˛ÿıÂfi˘ ÿά·˘ ⁄÷Ήı »ı ÷ı‹ ±Î‰÷Ì ¿Î·ı ’›Î˝‰flHÎfi_ ¨À ¿≥ ¿ÎÃ̱ı ⁄ıÁı ÷ıfi_ ’Ò‰Î˝fi‹Îfi ¿fl‰_ Â@› fi◊Ì. ⁄Ì…_, ÿÒÏÊ÷ ’›Î˝‰flHÎfiÌ ÿ‰Î ÷flÌ¿ı e·’˛ÒŒ …HÎÎ÷Ì Àı@fi˘·˘Ï… ’˘÷ı @›Îflı¿ ⁄¿w_ ¿Îœ÷Î_ ¨Àfiı fi˘÷flÌ ·Î‰÷Ì Ë˘› »ı. ÿÎ. ÷. ¤Îfl˘¤Îfl ’˛ÿÒÊHÎ ¿flfiÎflÎ ±„U‹…L› ’ıÀˇ˘Ï·›‹fiÌ ±‰ı∞‹Î_ ⁄Λ˘ŒuÒ·fiÎ ¿Î«Î ‹Î· ÷flÌ¿ı ‹¿Î≥fiÌ ŒÁ· ·ı‰Î ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿Î ’˘÷ÎfiÎ ¬ıÕ>÷˘fiı ‹¿Î≥ ’fl Á⁄ÏÁÕÌ ±Î’ı ÷ı ‰Î÷fiı ±ı‹ı{˘fi‹Î_ ‰fiωfiΠÁÎ◊ı ¿Â˘ Á_⁄_‘ …HÎΛ »ı ¬fl˘ ? ¿˘≥±ı ±ı Ω÷fi_ “¿fiı@Âfi” ˢ‰Îfi_ ‘Λ* fiˢ÷_, »÷Î_ ⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı Á⁄ÏÁÕÌ ΩËıfl ◊›Î ’»Ì ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ¿ıÀ·Î› ¬ıÕ>÷˘ Á˘›Î⁄Ìfifi˘ ’ο ·ı‰Îfiı ⁄ÿ·ı ‹¿Î≥ ÷flŒ ‰Y›Î, ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ⁄Ωfl‹Î_ Á˘›Î⁄Ìfifi˘ ¤Î‰ ‰K›˘ ±fiı ⁄˛ÎÏ{· …ı‰Î ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Ì ÿı¢‹Î_ I›Î_fiÎ ¬ıÕ÷> ˘±ı Á˘›Î⁄ÌfifiÌ ŒÁ· ‹ÎÀı …B›Î ¿fl‰Î ±ı‹{ı ˘fifiÎ_ …_√·˘ ±ÎÕı‘Õ ¿Î’‰Îfi_ Âw ¿›*. ˉı „V◊Ï÷ …\±˘ — ±ı‹ı{˘fifiÎ_ ‰Êν…_√·˘ ’ÎHÎÌfiÎ {Õ’Ì ÏflÁΛ¿Ï·_√ ¶ÎflÎ ÷ıfiÎ ¤ı…fiı ’λ˘ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ¤ı‚‰Ì ’˘÷ÎfiÌ ‰Êν Ω÷ı ’ıÿÎ ¿fl÷Î_ ±ÎT›Î_ »ı. ‰fiωfiÎÂfiı ·Ì‘ı ±Î…ı ÷ı CÎÀfiΫø ±ı¿oÿflı ‘Ì‹_ ’ÕÌ flèÎ_ »ı--±fiı ’Òfl÷Ì ‰ÊνfiÎ ±¤Î‰ı ⁄οÌfiÎ_ T≤Z΢ …÷ı ÿËÎÕı ÁҿΛÎ_ ⁄Îÿ »Î‰Îflı …ı ÿΉÎfi‚˘ ŒÎÀÌ fiÌ¿‚ı ±ı‹Î_ ÷ı±˘ ’HÎ Á·Î‹÷ flËı‰ÎfiÎ_ fi◊Ì. ±ı‹ı{˘fifiÎ ÁŒÎ›Î ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ‹¿Î≥fiÎ ¬ıÕ>÷˘fiı ±’Λı·Ì (÷ı› ‰‚Ì B·˘⁄· ‰Î˜Ï‹*√ fl˘¿‰ÎfiÎ fi΋ı ⁄Λ˘ŒuÒ· ¬Î÷ı ±’Λı·Ì) Á⁄ÏÁÕÌ …‰Î⁄ÿÎfl fỉÕı ±ı ¿ı‰˘ ’ıflıÕ˘@Á »ı ! ±ËŸ ’›Î˝‰flHÎfiı Á‘Îfl‰Î ‹ÎÀı ·ÕΉÎ÷Ì ±z÷fi Àı@fi˘·˘Ï… ⁄˜¿ŒÎ›fl ◊÷Ì Ωı‰Î ‹‚ı »ı, …ıfi˘ ±◊˝ ±ı ¿ı ¤Îω ‹Îfi‰Ω÷ Àı@fi˘·˘Ï… ‰Õı ’˘÷Îfi_ ¤Îω ÁflÏZÎ÷ flÎ¬Ì Â¿ı ÷ı ‰Î÷‹Î_ ‹Î· fi◊Ì. ’›Î˝‰flHÎfiÎ ‹Î‹·ı ⁄LÿfiÌ Ï⁄√ÕÌ Ë˘… ‰Õı Á‘flı fiÏË. ±Î Ω÷fiÎ_ ±¿SM› “¿fiı@ÂLÁ” ⁄ÌΩ_ ±fiı¿ »ı. ¿˘≥fiÎ ±_√ı ¿Â_ ’Ò‰Î˝fi‹Îfi ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ fi◊Ì ±fiı ¿˘≥¿ fiı ¿˘≥¿ flÌ÷ı @›Î_¿ fiı @›Î_¿ ⁄˜¿ŒÎ›fl ◊÷Ì Àı@fi˘·˘Ï… ’›Î˝‰flHÎfiı Á_÷Ï·÷ flÎ¬Ì Â¿ı ÷ı‹ fi◊Ì. Áfl‰Î‚ı ‹ÎÏÀÛfi ÏflÁfi_ ¤Ï‰W›ÏfiÿÎfi ’HÎ ±‹¿ Ëÿı ¬˘À<_ ’Õ‰ÎfiÎ Á_¿ı÷˘ …HÎΛ »ı. ˉı ÷ıfiÌ ±√‹‰ÎHÎÌfiı ‰‘ ’Õ÷Ì “µÿÎfl” ‹Îfi÷Î ◊›ı·Î ¿ıÀ·Î¿ ÏfiWHÎÎ÷˘fiÎ ‹÷ı M≤J‰Ì ’fl ‹Îfi‰Ω÷fi_ (±fiı ‹fiW›ıkÎfl ∞‰V≤„WÀfi_) »ıS·_ ‰Ê˝ ¿ÿΫ 2100 fiı ⁄ÿ·ı 2080 fiÌ ±ÎÁ’ÎÁfi_ ˢ› ±ı‰_ ’HÎ ⁄fiı. ¤Îω ’ıœÌ ‹ÎÀı ¿Â_ ¤Îω … fi◊Ì.á --ËWν· ’W¿HÎν ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á 1

df+tfjif

“ÁŒÎflÌ”-167 ‹Î_ ·A›_ »ı ¿ı 17 ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ …ËÎn√Ìflı Ï«hοÎfl µV÷Îÿ ‹LÁÒfl ’ÎÁı ÁΛÏ⁄Ïfl›fi øıfifiÎ_ fl_√Ìfi ÷ˆ·Ï«h΢ ÿ˘flÎT›Î_ Ë÷Î_. ±Î Á_ÿ¤˝‹Î_ …HÎΉ‰Îfi_ ¿ı …ËÎn√Ìflı µV÷Îÿ ‹LÁÒfl ’ÎÁı ’˛ÎHÎÌ-’_¬ÌfiÎ_ …ı Ï«h΢ ÿ˘flÎT›Î_ Ë÷Î_ ÷ı‹Î_ øıfi µ’flÎ_÷ ‹˘fl-œı·fiÎ_ Ï«h΢ ’HÎ ’˛A›Î÷ »ı. ±Î flÌ÷ı ÷ˆ›Îfl ◊÷Î_ Ï«h΢ …‚fl_√˘◊Ì ⁄fi÷Î_ Ë÷Î_. 19 ‹Ì ÁÿÌ Á‘Ì ¤Îfl÷Ì› Ï«hοÎfl˘ ÷ˆ·Ï«hÎ ’©Ï÷◊Ì ’ÏflÏ«÷ fi Ë÷Î. ‹LÁÒfl …‚fl_√˘fi˘ µV÷Îÿ Ë÷˘, ÷ˆ·Ï«h΢fi˘ fiÏË. ‹ÿfiı ¿ı. flÎÃ˘Õ, ’ıÀ·Îÿ

“ÁŒÎflÌ”‹Î_ ÿfl ±_¿ı ±ı‰flı… «Îfl ’ı… ΩËıfl¬⁄fl‹Î_ T›◊˝ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ±Î ‰Î÷ Â_ ‰Î«¿˘ K›Îfi‹Î_ fi◊Ì ·ı÷Î? ΩËıflÎ÷˘fi˘ “ÁŒÎflÌ”fiÎ ‰Î«¿˘fiı ¤˘√ ⁄fiΉ¢ fiÏË. ±Î·› ±ı‹. ¬ËÎ, …ı÷’fl

á ±Î’ı ¿flÌ »ı ÷ı ‰ Ì ŒÏfl›Îÿ ÏÿSËÌ◊Ì ’˛√À ◊÷Î ±ı¿ ΩHÎÌ÷Î ±_√˛ı∞ Á΋ϛ¿fiÎ ÷_hÎÌfiı ÷ıfiÎ ‰Î«¿ı ¿ıÀ·Î_¿ ‰Wν ’Ëı·Î_ ·¬Ì ‹˘¿·Ì. ÷_hÎ̱ı ⁄ÌΩ ±_¿ı ¬·ÎÁ˘ ±Î’÷Î …HÎÎT›_ ¿ı, “±‹ÎflÎ Á΋ϛ¿‹Î_◊Ì ΩËıflÎ÷˘ ¿ÎœÌ fiά‰Î‹Î_ ±Î‰ı ÷˘ ±_¿fiÌ »^À¿ Ï¿o‹÷ Ëη »ı ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ hÎHÎ √HÎÌ ‰‘Ì Ω› ÷ı‹ »ı. hÎHÎ √HÎÌ fl¿‹ «Ò¿‰‰Î ‹ÎÀı ±Î’ Ωı ÷ˆ›Îfl ˢ ÷˘ ±ı¿ ’HÎ ΩËıflÎ÷ ωfiÎfi˘ ±_¿ ±Î’‰ÎfiÌ ±‹ÎflÌ ÷ˆ›ÎflÌ »ı.” “ÁŒÎflÌ” ÷‹fiı ±Î‰˘ …‰Î⁄ ±Î’Ì Â¿ı ÷ı‹ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ‰Î«¿˘fiı ‹Ëk΋ iÎÎfi ’ÌflÁÌ Â¿Î› ±ı ‹ÎÀı ΩËıflÎ÷˘ fi ·ı‰ÎfiÌ ’ΘϷÁÌ ‰W΢˝ ’Ëı·Î_ ÷ı ±’fiÎ‰Ì «Ò@›_ »ı. ’ΘϷÁÌfiı ‰‚√Ì ’HÎ flèÎ_ »ı. “ÁŒÎflÌ”fiÌ Á‹¿ZΠˢ› ÷ı‰_ ¤Îfl÷fi_ ±ı¿Îÿ Á΋ϛ¿ …flΠ¢‘Ì ⁄÷Ή˘ ¿ı …ı ¿‰fl-À<-¿‰fl ‹ÎÏË÷Ì◊Ì ¤fl’Òfl ˢ›, »÷Î_ ¿ÎHÎÎ ’ˆÁÎfiÌ ΩËıflÎ÷ fi ·ı÷_ ˢ›. ËWν· ’„O·¿ıÂLÁ ÷ıfiÎ ’˛¿ÎÂfi˘ ÏÁ‰Î› ±L› ¿˘≥ ΩËıflÎ÷ “ÁŒÎflÌ”‹Î_ »Î’÷_ fi◊Ì ±ı fi ¤Ò·˘.á 2 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

vf+s gf+p !^&

“ÁŒÎflÌ”fiÎ ±_¿ fi_. 167 fiÎ ‹¬M≤Wà ’fl VÀÌ‹ ¿Îflfi˘ Œ˘À˘ CÎH΢ ÁflÁ Ë÷˘. ÿfl ±_¿ı ÷tfi fi‰Î ±fiı fl˘«¿ ωʛ˘ µ’flÎ_÷ fi›fiflQ› ‹¬M≤Wà ’HÎ “ÁŒÎflÌ”fiÌ ±Î√‰Ì ’Ì»ÎHÎ »ı. „V◊fl ¤˛‹HοZÎÎfiÎ µ’√˛Ë˘fiÌ Ï◊±flÌ fl…^ ¿flÌfiı …√÷ ±Î¬Îfiı ÁıÀı·Î≥À ’˛ÁÎflHÎfiÎ ›√‹Î_ ·≥ …fiÎfl ±Î◊˝fl ÁÌ. @·Î¿ÛfiÎ Ïfi‘fi ωÂı ΩHÎÌfiı ÿ—¬ ◊›_. “⁄fiΉ ±fiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ”‹Î_ ±ı ωiÎÎfiÌ Ï‰Âı ÷ı‹… ωiÎÎfi ZÎıhÎı ÷ı‹fiÎ ›˘√ÿÎfi ωÂı ±‹ÒS› ‹ÎÏË÷Ì ΩHΉΠ‹‚Ì. …√÷fiÌ ÁΈ◊Ì ‹˘ÀÌ ·˘¿ÂÎËÌ ‘flΉ÷Î ⁄ı ·˘¿÷_h΢fiÌ ÏÁVÀ‹‹Î_ flËı·Î ‹Ò‚¤Ò÷ ÷ŒÎ‰÷ ωÂıfiÌ Á_ÿfl »HÎΉÀ “Á_’Îÿ¿fiÎ ’hΔ‹Î_ ‰Î_«‰Î ‹‚Ì. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ …ı‹ ¤Îfl÷ı ’HÎ ÷ıfi_ ·˘¿÷Î_Ïhο ‹Î‚¬_ e·-’˛ÒŒ CÎÕu_ ˢ÷ ÷˘ ±Î…ı ÿıÂfiÌ „V◊Ï÷ …\ÿÌ Ë˘÷. …ËÎΩıfiı ÏË‹Àı¿fḻ˘◊Ì ⁄«Î‰‰ÎfiÎ M·Îfi ωÂıfi_ “fi‰_ Á_¢‘fi” ‹ÎÏË÷Ì’˛ÿ flèÎ_. ±Î˜VÀˇıÏ·›ÎfiÌ ‹Ò‚ Ïfi‰ÎÁÌ ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ ’˛Ω ’fl √˘flÎ ±_√˛ıΩı±ı √Ωflı·Î ÏÁ÷‹˘ ±_√ı ±√ε ¿ÿÌ ΩH›_ ¿ı ‰Î_E›_ fiˢ÷_. “ÁŒÎflÌ” ◊¿Ì ≥Ï÷ËÎÁfi_ ±ı¿ ±ΩH›_ ’˛¿flHÎ ΩHΉΠ‹Y›_. ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘fiÎ ÿ·˝¤ Œ˘À˘√˛ÎŒ˚Á “ÁŒÎflÌ”fiÌ Œ˘À˘·Î≥⁄˛ıflÌfiÎ ⁄ˢ‚Î T›Î’fi˘ A›Î· ±Î’ı »ı. VÀÌ‹ ¿Îfl ωÂı Ëıfl÷…fi¿ ‹ÎÏË÷Ì ‹‚Ì. …ıQÁ ‰Î˜Àfi˘ ‰fl΂›√ fi‰˘ V‰Î_√ fl«Ìfiı ’λ˘ ±Î‰ı ÷ı Ïÿ‰Á˘ ˉı ÿÒfl fi◊Ì ±ı‰_ ·ÎB›_. ±Î‰˘ ‹ÎÏË÷Ì’˛ÿ ·ı¬ ±Î’‰Î ⁄ÿ· ‘L›‰Îÿ. ⁄ı fl ˘‹ÌÀfl …ı ‰ Ì …‚˘ ÷ı ‹ … ÁΛÏ⁄Ïfl›fi øıfi ωÂıfiÎ ·ı¬ ≥LÀflıVÀŸ√ flèÎÎ. “Œı@ÀŒÎ≥LÕfl” ω¤Î√ ‹ÎÏË÷Ì◊Ì ¤fl’Òfl flèÎÎı, F›Îflı “Á’fl„@‰{”‹Î_ April fool ωÂı ‰Î_ « ‰ÎfiÌ ‹Ω ±Î‰Ì. “Á’flÁ‰Î·”fiÎ …‰Î⁄‹Î_ Ïfl‹˘À Áı„LÁ_√

µ’√˛ Ë ˘fiÌ ‹ÎÏË÷Ì ‰Î_ « Ì ‰ˆiÎÎÏfi¿˘ ’˛I›ı √‰˝ ◊›˘.

ISRO

fiÎ

fiÌfl‰ ÁÌ. ’_ÕuÎ, ¿ÎÏ‚›Î⁄ÌÕ, ¤Î‰fi√fl; ±’Ò‰˝ ¤|, ÏÁyÎ ÀÌ.’Ì.±ıÁ.; Ï’fiÎÏ¿fi ΩıÊÌ, ‹Ë‰Î; µk΋¤Î≥, ¤Îfi⁄ıfi, flÎ…ıÂ, ’˛Ï÷¤Î, ÏËω˝÷Î ±fiı ËÏÊ˝·, ±‹·ÁÎÕ VÀıÂfi, fi‰ÁÎflÌ; CÎfiU›Î‹ ±ı«. ¤w«Î, ËoÁÎ⁄ıfi ∞. ¤w«Î, ·˘±fl ’flı·, ‹_⁄≥; ‹˘ÏË÷ ’Ì. ≥ÁflÎfiÌ, ωfl’fl, ¬ıÕÎ; ΩB≤Ï÷, ËÊ˝ÿ, ±Îfi_ÿÌ, flı¬Î, Ë‚ÿı‰, Ω‹-√œ¿Î, Ï…. Ω‹fi√fl

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 167 ‹Î_ “Á_’Îÿ¿fi˘ ’hΔ‹Î_ ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ «Ò_ÀHÎÌ ÷ı‹… flÎF›⁄_ ‘ ÎflHΠωÂı fi Ì ‹ÎÏË÷Ì ÁflÁ Ë÷Ì. ÿÏfi›ÎfiÎ Á˙◊Ì ‹˘ÀÎ √HÎÎ÷Î_ ⁄ı ·˘¿÷_h΢ (±‹ı Ï fl¿Î ÷◊Î ¤Îfl÷) ‰E«ı flÎF›⁄_‘ÎflHÎfiÌ ⁄Î⁄÷ı √HÎfiÎ’ÎhÎ ÷ŒÎ‰÷˘ ∂ÕÌfiı ±Î_¬ı ‰‚√ı ÷ı‰Î »ı. ±‹ıÏfl¿fi ⁄_‘ÎflH΋Î_ ‹_hÎÌ’ÿ fi ‘flΉ÷Ì T›„@÷fiı ’HÎ …ı ÷ı ¬Î÷_ Á˘Ó’Ì Â¿Î› ÷ı CÎHÎÌ ÁÎflÌ ⁄Î⁄÷ »ı. ±Î’HÎÎ ÿıÂfiÎ ⁄_‘ÎflH΋Î_ ¬flı¬fl CÎHÎÌ ¬˘À flËÌ …‰Î ’Î‹Ì »ı, …ı‹fiı Ïfi‰Îfl‰Ì Ωı≥±ı. ’fl_÷ ±Î’HÎÎ ÿıÂfiÎ flÎ…¿ÎflHÎ̱˘ ÷ı ⁄Î⁄÷ı ¿ÿÌ ±ı¿…^◊ ◊‰ÎfiÎ fi◊Ì. “Á_ ’ Îÿ¿fi˘ ’hΔ ¶ÎflÎ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰÷Î flÎ…¿Ì› ÷ı‹… ÿıÂÏË÷ ·ZÎÌ ‹tÎ CÎHÎΠω«Îfl’˛ıfl¿ ˢ› »ı. ±Î‰Ì ω√÷˘ Á΋ÎL› flÌ÷ı ¿˘≥ L›Ò{’ı’fl ¿ı ÀıϷω{fi «ıfi·˘‹Î_ ‹‚÷Ì fi◊Ì. ±fiflΑÎ, ËÊ˝‰‘˝fi ±fiı flÌ¿<· «˙‘flÌ, √ÎÏfl›Î‘Îfl, Ï…. ¤Î‰fi√fl; ⁄Î⁄·Î· √˘fl, ¤…; ωfl¤ƒ ΩÕıΩ, ≥Lƒ, ÷’fi, ·Î·, ±…\˝fi, Ω‹-√œ¿Î, Ω‹fi√fl

±ıÏ’˛·, 2008 fiÎ “ÁŒÎflÌ”fiÎ ±_¿fi_ ÀÎ≥À· ⁄Ë ±Î¿Wν ¿ ·ÎB› _ . …ËÎ∞ Àˇ Î ÏŒ¿fiÌ ±ÎÕı µ÷fl÷Ì ›‹ÿÒ ÷ …ı ‰ Ì ÏË‹Ï·α˘ ÁÎ◊ı ⁄Î◊ ¤ÌÕ‰Îfi_ ⁄Θ⁄ √ıBfififi_ ’˛ı„@À¿· ÏflÁ«˝ ÕΛÎ√˛ÎQÁ ±fiı Œ˘À˘√˛ÎŒ˚Á ÁÏË÷ Á‹Ω‰‰Î ⁄ÿ· ±Î¤Îfl.

√ıBfifi˘ ±Î≥ÏձΠ@·Ì¿ ◊Λ ÷˘ ÏË‹Àı¿flÌ ÁÎ◊ı ◊÷Î …ËÎ∞ ±¿V‹Î÷fiÎ ’√·ı ◊÷Ì Ωfi-‹Î·fiÌ ¬‰ÎflÌ À‚Ì Ω›. ›fl˘’Ì›fi √˘flÌ ’˛Ω±ı ±Î˜VÀˇıÏ·›ÎfiÌ ±ÎÏÿ‰ÎÁÌ ’˛Ω ’fl ¿flı·Î Ωıfl…\·‹fiÌ ¿◊Î ±ÎCÎÎ÷…fi¿ Ë÷Ì. ±Î˜VÀˇıÏ·›ÎfiÎı √fiÎÏË÷ ≥Ï÷ËÎÁ ŒVÀÛ ÀÎ≥‹ ‰Î_E›˘. ∑ÏÊ¿ı «_ÿfi’fl¿flfiÎ ·ıÀıVÀ Ïfl’˘ÀÛfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ fl…^ ¿flı·˘ ÁÎ≥Ï⁄Ïfl›fi øıfi ωÂıfi˘ ·ı¬ iÎÎfi‰‘˝¿ flè΢. «_ÿfi’fl¿flı ÀÎ_¿ı·Î ±Ëı‰Î· ‹…⁄ ±ı ’_¬ÌÕÎ_ ŒflÌ ‰¬÷ ¤Îfl÷fiÌ ‹·Î¿Î÷ ·ı÷Î_ ◊›Î_ ˢ› ÷˘ ÷ı‹fiÎ flZÎHÎ ‹ÎÀı Áfl¿Îflı ⁄fi÷Î ’˛›Ifi˘ ¿fl‰Î Ωı≥±ı. “Á’fl„@‰{”‹Î_ ±ıÏ’˛· e· ωÂıfiÌ ‹ÎÏË÷Ì √Q‹÷ ¿flÎ‰Ì √≥. BBC fi_ ±ıÏ’˛· e· ⁄fi‰_ ±fiı Tourist guy fiÌ ÏÕÏ…À· ≥‹ıÏ…_√fiÌ ¿fl΋÷ ωÂı ‰Î_«Ì fi‰Î≥ ·Î√Ì. “⁄fiΉ ±fiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ” ω¤Î√ Á‹›Áfl flè΢. ±Î◊˝fl ÁÌ. @·Î¿Û ωÂıfiÌ Ï‰√÷˘ ¬Ò⁄ √‹Ì, ’HÎ ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ±Î’ı·Ì ±ÎÀ·Ì ‹ÎÏË÷Ì CÎHÎÌ ±˘»Ì ¿Ëı‰Î›. “ÁŒÎflÌ” ÷ı‹fiΠωÂı ±ı¿ ·ı¬ ±Î’ı ÷ı‰Ì ωfi_÷Ì »ı. ÁΉfi ±ı‹. ËÊ˝, ¿ÕÌ ¿ıQ’Á, √Î_‘Ìfi√fl; ωSÁfi ±fiı fi˘±ı· flÎÃ˘Õ, ‰Õ˘ÿflÎ; ÁÏ‹÷ ±ı‹. flÎ…’flÎ, ‹Î_Õ‰Ì, ¿E»; ±Ïfi· ±ıÁ. ‰Î{Î, ⁄˘ÀÎÿ, Ï…. ¤Î‰fi√fl; ∑ʤ ’fl˘ÏË÷, flÎ…¿˘À; ±Ïrfi ∞. ωflÎHÎÌ, ‹. ’˘. ¿<¿Î‰Î‰, Ï…. ±‹flı·Ì; Ï‹÷ı ±fiı ±ÎÏÂÊ ·˘Ïœ›Î, ’ÎΩıÿ, Ï…. …^fiÎ√œ; …›, ±Îfl÷Ì ±fiı fiıËÎ flÎHΟ√Î, Ω‹Ωı‘’fl; fl˘Ëfi ’Ì. ΩıÊÌ, ‰Õ˘ÿflÎ; Ëı‹ÿÌ’ flÎÃ˘Õ, ‹. ⁄Î_À‰Î, Ï…. …^fiÎ√œ

“ÁŒÎflÌ”fi˘ ±_¿ fi_. 167 Á’⁄˝ flè΢. “⁄fiΉ ±fiı ⁄ı¿√˛ÎµLÕ”◊Ì ‹Î_ÕÌfiı “Á’flÁ‰Î·”fiÎ …‰Î⁄ Á‘ÌfiÌ ÿflı¿ ‹ÎÏË÷Ì ¬Ò⁄ √‹Ì. ¬ÎÁ ¿flÌfiı “±ı¿ ‰¬÷ ±ı‰_ ⁄L›_...” ‰Î_«Ìfiı ÿo√ ◊≥ …‰Î›_. ±Î˜VÀˇıÏ·›ÎfiÌ ËηfiÌ ’Ïfl„V◊Ï÷ Ωı÷Î_ ÷ıfi˘ ≥Ï÷ËÎÁ ±ÎÀ·˘ ¤›_¿fl ËÂı ÷ı ‹Îfi‰Î‹Î_ ±Î‰÷_ fi◊Ì. ›fl˘’Ì›fi √˘flα˘±ı ±Î˜VÀˇıÏ·›ÎfiÎ ±ÎÏÿ‰ÎÁ̱˘ ’fl ¿flı·Î ±I›Î«ÎflfiÌ ¿◊Î ¬flı¬fl xÿ›ƒÎ‰¿ Ë÷Ì. ÏÁ©Î◊˝ ±fiı fiÌ· ‹Î‰ÎHÎÌ, Ïfi¿<_… ÿ·ÁÎÏHΛÎ, ω‰ı¿ ΩıÊÌ, √˙fl‰ flÎÃ˘Õ, ±Î¿Î ‰flÎÁÕÎ, flÎ…¿˘À; …’fi ‰˘flÎ, √Î_‘̑΋; ‹ÿfiı ¿ı. flÎÃ˘Õ, ’ıÀ·Îÿ; ›iÎı ±ı‹. ’Îflı¬, CÎÎÀ·˘ÏÕ›Î, ±‹ÿΉÎÿ

“ÁŒÎflÌ”fiÎ ±ıÏ’˛·, 2008 fiÎ ±_¿‹Î_ ‰fl΂ ◊¿Ì ¤Ï‰W›‹Î_ ÿ˘ÕfiÎflÌ VÀÌ‹ ¿Îfl ωÂı ±ı@Á·LÀ ‹ÎÏË÷Ì ‹‚Ì. ±Î µ’flÎ_÷ ’ıÀˇ˘·fiÌ ±‰ı∞‹Î_ ‰Î’flÌ Â¿Î÷Πω¿S’˘ ωÂı ÁflÁ ΩHοÎflÌ ‹‚Ì. ±Î…ı ±ÎµÀÕıÀıÕ √HÎÎ÷Ì VÀÌ‹ Àı@fi˘·˘Ï… ŒflÌ ËÎ≥-Àı¿ V‰w’ı ±Î‰Ì flËÌ »ı ÷ı CÎHÎÌ ±Î‰¿ÎflÿΛ¿ ‰Î÷ »ı. VÀÌ‹ ¿Îfl ωÂı ÷tfi fi‰Ìfi ‹ÎÏË÷Ì ±Î’‰Î ⁄ÿ· ◊ıÓ@Á. ¤Î‰ı ±ı«. ¤|, ¿ı¢ÿ, …^fiÎ√œ; ÏÿT›ı ±ıfi. ΩıÊÌ, ÷fl_√, ω‹·, ··Ì÷, ÀŸ⁄ΉÎÕÌ, …^fiÎ√œ; …›_÷̤Î≥, ¿<Á‹, ¤˙Ï‹¿ ±fiı Ïfi¿<_…, ›Ï÷fi, lı›Á, ‰Õ˘ÿflÎ; fl΋ÿı Á˘·_¿Ì, ¿˘›·ÎHÎÎ, CÎıÕ; …·Ï‘ ±Îfl. ÏhΉıÿÌ, ¤˘·Î‰, ¤w«; Ïÿ’ ·˘Ïœ›Î, ÏËfiÎ ±fiı ‹›Òfl, ÀŸ⁄Î, ⁄Î_À‰Î, Ï…. …^fiÎ√œ

Ïfl‹˘À Áı„LÁ_√fiÎ ¤Îfl÷Ì› µ’√˛Ë˘ ωÂıfiÌ Ï‰V÷Îfl’Ò‰˝¿ ‹ÎÏË÷Ì “ÁŒÎflÌ”fiÎ ±_¿ fi_. 167 ‹Î_ ‰Î_«‰Î ‹‚Ì. V‰ÿıÂÌ ÁıÀı·Î≥À˚ÁfiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ±Î’H΢ ÿı ±Î…ı V‰Î‰·_⁄Ì »ı ÷ı √‰˝fiÌ ‰Î÷ »ı. Ωı ¿ı ±Î’HÎÎ ÿı‹Î_ ‰ˆiÎÎÏfi¿˘ ¿fl÷Î_ ÏŒS‹VÀÎfl˘fiı ±fiı Ïø¿ıÀfl˘fiı ‰‘ ‹Ëk‰ ÷ı‹… ’ˆÁÎ ±Î’‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ÷ı CÎHÎÌ ÿ—¬ÿ ⁄Î⁄÷ »ı. V‰ÿıÂÌ µ’√˛ËfiÎ ¬Ò⁄̤›Î* ’ÎÁÎ_ ‰Hν‰÷˘ Á_ÿfl ·ı¬ ±Î’‰Î ⁄ÿ· ±Î¤Îfl. ‹˘LÀ<, ‹ıË·, ÏË÷ı ±fiı ±Ïfi· ’Àı·, ÏË‹Î_Â ‰ÁΉÎ, Ïÿ’¿ ’fl˘ÏË÷, ω’· ÷ı‹… Ï‹h΢, ±‹fl˘·Ì, Áfl÷; ±_¿<fl ¤Ò÷, ‘˘flÎ∞; ±S’ı ›Îÿ‰, «ı÷fi ‰w, ±˘¬Î; ±Î¿Îfl ΩfiÌ, ‰Õ˘ÿflÎ

“;fofzl”gff af]LRxff/l jffrfsf[

Â_ ±Î’fi˘ ·‰Î…‹ fi_⁄fl

*****/168 »ı ? ÷˘ Á¬ıÿ …HÎΉ‰Îfi_ ¿ı iÎÎfi-ωiÎÎfifiÌ ÿÏfi›Î‹Î_ ±Î’fiÌ ÁŒfl «Î· ±_¿ı ’ÒflÌ ◊Λ »ı...

...ÏÁ‰Î› ¿ı ±Î’fi_ 168 ‹Î ±_¿ı («Î· ±_¿ı) ’Òw_ ◊›ı·_ ·‰Î…‹ ±Î’ ‰ı‚ÎÁfl flÌL›Ò ¿flΉ˘ !

“ÁŒÎflÌ”-167 fiÎ ‹Î≥LÕ √ıQÁ ω¤Î√fiÌ ⁄Lfiı ’{·˘fi˘ ÁΫ˘ …‰Î⁄ ±Î’fiÎfl ‰Î«¿˘ — ±Î’ Ωı ¿Î›‹Ì √˛ÎË¿ ˢ ±fiı «Î· Ïfi¿<_… ’Ì. ÿ·ÁÎÏHΛÎ, flÎ…¿˘À; flÎ…ı ±ı‹. ¿◊ÌÏfl›Î, ±‹flı·Ì; fiÌfl‰ ÁÌ. ’_ÕuÎ, ¿ÎÏ‚›Î⁄ÌÕ, ¤Î‰fi√fl; ÷ZÎ ¤|, CITC, «Î_√Î; ¿ÚHÎη ¿ı. ’Àı·; ÿ√ı˝Â ±ı‹. ‹˘ÿÌ, fiıËvfi√fl, ±‹ÿΉÎÿ; ÁΉfi ±ı‹. ËÊ˝, ¿ÕÌ ¿ıQ’Á, √Î_‘Ìfi√fl; ÿ½fi ±ı‹. ’fl‹Îfl, ‘˘flÎ∞, flÎ…¿˘À; ¤fl÷ …ı. √΋Ì÷, ÷Î. µE»·, Ï…. Áfl÷; ÕΘ. ±÷· ÁÌ. ’˛Ω’Ï÷, ‹. ’˘. Ï·Q⁄ÎÁÌ, Ï…. ¬ıÕÎ; ÿÂafi ÕÌ. ⁄¿flÎÏHΛÎ, ‹˘fl⁄Ì; fl‹ı ±ıÁ. ¿Î«Î, ‹¿ı ±Îfl. ’_ÕuÎ, flÎ…¿˘À; ¿ı÷fi ÕÌ. ¿Î⁄Ïfl›Î, ±‹flı·Ì; K›ı› ÕÌ. ÂÎË, fiÏÕ±Îÿ.

±_¿fiÎ ¿‰fl ’fl ±Î’fiÎ Áflfi΋΋Î_ ·‰Î…‹ fi_⁄flfi˘ »ıS·˘ ±Î_¿Õ˘ Ωı

168

ˢ› ÷˘ fi‰_ ·‰Î…‹ ‰ı‚ÎÁfl ¤flÌ ÿ˘, …ı◊Ì iÎÎfi-ωiÎÎfifiÌ ÁŒfl «Î· flËı !

‰‘ ω√÷ ‹ÎÀı …\±˘ ’Îfi_ 4 3 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

O vfjfsfxfLjf7fgf O

vf+tfLz1fgf]+ jff;fln]+ jff/jff dff8[ xf8,fgfl ;ffjfz6l

±Î‰flÿÎ ’ÒflÌ ¿flÌ «Ò¿ı·Î µ’√˛Ë˘ ÁÏË÷ ±I›Îflı fiÎfiÎ-‹˘ÀÎ ·Î¬˘ ±‰¿ÎÂÌ ¤_√Îfl˘ M≤J‰ÌfiÌ «˘÷flŒ CÎÒ‹Ì flèÎÎ »ı. ÁflıflΠ¤_√Îfl ¿·Î¿fiÎ ‰ÌÁ◊Ì hÎÌÁ ËΩfl Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ’Òfl’ÎÀ {Õ’ı ‘Á÷˘ ˢ› I›Îflı ÷ı ±Î’˘±Î’ √Î≥ÕıÕ Ï‹ÁÎ≥· …ı‰˘ ωfiο ⁄fiÌ flËı »ı. ±‰¿ÎÂÌ ¬ı’ ¬ıÕ÷Î V’ıÁ ÂÀ·fiı ¿ı ’»Ì M≤J‰Ì Œfl÷ı «yfl ¿Î’÷Î µ’√˛Ëfiı ÷ı‹fiÌ Àyfl ‰Î√ı ÷˘ µ’ÎÏ‘fi˘ ’Îfl flËı÷˘ fi◊Ì. ±‰¿ÎÂÌ ¤_√ÎflfiÌ ÁÎŒÁÒŒÌ ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿Î-flÏ›αı ±Î… Ïÿfi Á‘Ì ±fiı¿ M·Îfi CÎÕÌ fiÎA›Î »ı, ’HÎ ÿflı¿ M·Îfi ¿Î√‚ Á‘Ì ÁÌÏ‹÷ flè΢ »ı. ˉı fiÎÁαı ±_÷ÏflZÎfi_ ‰ÎÁÌÿ_ ‰Î‚‰Î ‹ÎÀı V’ıÁ ÂÀ·fiı (¿ı ’»Ì ÷ıfiÎ …ı‰Î ¿˘”¿ ±‰¿ÎÂÌ ›Îfifiı) ¿Î‹ı ·√ÎÕ‰Îfi˘ ω«Îfl ¿›˘˝ »ı. ±Î ‹ÎÀı V’ıÁ ±Î˜Ï⁄˝À· Õı⁄˛ÌÁ ’˛˘√˛Î‹ ÷ıHÎı ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’Ëı·Î_ CÎÕÌ ¿Îœu˘. ’˛ ˘ √˛ Î ‹fiÌ w’flı ¬ Î À> _ ¿ ‹Î_ ±ÎÀ·Ì— ·Î_⁄˘ ›Î_Ïhο ËÎ◊ ‘flΉ÷_ V’ıÁ ÂÀ· ±ı¿ ¬ÎÁ µ’√˛Ëfiı ±_÷ÏflZ΋Î_ ·≥ …Âı, F›Î_ ÷ı Ïfi›÷ ¤˛ ‹ HοZÎ΋Î_ √˘Ã‰Î›Î ⁄Îÿ M≤J‰Ì Œfl÷ı ¤‹÷Î fl¬Õ< ±‰¿ÎÂÌ ¤_√ÎflfiÌ ¿QM›ÒÀfl ≥‹ı… «˘÷flŒÌ ¤_√ÎflfiÌ flıÕÎfl ‰Õı ¢‘ «·Î‰Âı. Ïfi„Wø› ◊≥ √›ı·Î ÁıÀı·Î≥À˚Á◊Ì ‹Î_ÕÌfiı Ï‹Ïfi fl˘¿ıÀfiÎ fi¿Î‹Î ¬˘¬Î Á‘Ìfi˘ √‹ı ÷ı ¤_√Îfl flıÕÎfl‹Î_ ’¿ÕΛ ¿ı ÷fl÷ ÷ıfi_ ¿ÿ ÷ı‹… ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ÷ıfiÌ ¨«Î≥ ±fiı {Õ’ ωÂıfiÌ ‹ÎÏË÷Ìfi˘ ÕıÀÎ µ’√˛ËfiÎ ¿QM›ÒÀflfiı ‹‚Âı. ±Î ¿QM›ÒÀfl I›Îfl ⁄Îÿ ⁄‘˘ ÕıÀÎ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ Á_flZÎHÎ ¬Î÷ÎfiÎ ¤ÒÏ‹‹◊¿fiı ’ÎÉÂı, F›Î_ √˘Ã‰ı·Ì ·ıÁfl √fi …ı ÷ı ±‰¿ÎÂÌ ¤_√Îflfi_ ÏfiÂÎfi ÷Î¿Ì ·ıÂflfi˘ ÂıflÕ˘ ÿÎ√Âı. ¤ÒÏ‹√÷ ·ıÁflÏ¿flH΢fi˘ “‘y˘” {Ì·÷˘ ±‰¿ÎÂÌ ¤_√Îfl Áfl‰Î‚ı ¨«Ì ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ÏÂN˚À ◊Λ, F›Î_ V’ıÁ ÂÀ·fiΠωflÎÀ ›Î_Ïhο ËÎ◊ ‰Õı ±‰¿Î›ÎhÎ̱˘ ÷ıfi˘ “¿ı«” {Ì·Ì ·ıÂı. ±Î flÌ÷ı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ±_¿ı ¿flÎ÷˘ ¤_√Îfl ±Î¬flı V’ıÁ ÂÀ·fiÎ flÎZÎÁÌ ŒÎ·¿Î‹Î_ ±ı¿Ã˘ ◊Λ ±fiı ŒÎ·¿<_ »·˘»· ¤flΛ I›Îflı ÂÀ· M≤J‰Ì ÷flŒ ’˘÷Îfi˘ ‰‚÷˘ ’˛‰ÎÁ ±Îfl_¤Âı ±fiı ±_÷ÏflZÎfi_ ‰ÎÁÌÿ_ …‹Ìfi ’fl ·≥ ±Î‰Âı. fiÎÁÎfi˘ ‹ËÎk‰Î¿Î_ZÎÌ M·Îfi Œ‚̤Ò÷ @›Îflı ◊Λ ±ı ÷˘ ¿˘HÎ ΩHÎı, ’HÎ ◊˘ÕÎ_ ‰Wν‹Î_ V’ıÁ ÂÀ· Ëo‹ı ‹ÎÀı ÏflÀΛfl ◊Λ ±ı ’Ëı·Î_ M·Îfifiı ±ı¿Îÿ ‰¬÷ ’˛Î›˘Ï√¿ ‘˘flHÎı ±‹·‹Î_ 6 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

O 8[sgff[,ff[Lh O

k nfifs[ jflp vffzp vf[;f ,f[tff >g;8g8 s[df[zf

√≥¿Î· Á‘Ì …ı Àı@fi˘·˘Ï…fiÎ

fi΋ ±Î√‚ øÎ_ Ï ÷¿ÎflÌ Ï‰Âı W ÎHÎ ·Î√÷_ ˢ› ÷ı ±Î…ı ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ÁflÌ Ω› ÷ı‰Î ’˛Á_√˘ ‰Îfl_‰Îfl ⁄fi÷Πˢ› »ı. ±Î‰˘ ±ı¿ ÷ÎΩı ⁄fiΉ √›ı ‹ÏËfiı ⁄L›˘ ¿ı F›Îflı ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ’˘·ıfl˘≥Õ ¿o’fi̱ı ΩËıflÎ÷ ¿flÌ ¿ı ±Î… ’»Ì ÷ı ≥LVÀLÀ ¿ı‹ıflÎfi_ µI’Îÿfi Ëo‹ı ‹ÎÀı ⁄_‘ ¿flÌ ÿı‰ÎfiÌ »ı. ±ı¿ Á‹›ı …√÷ ±Î¬Î‹Î_ …ıHÎı ‘Ò‹ ‹«Î‰Ì ÷ı ≥LVÀLÀ ¿ı‹ıfl˘ ±Î…◊Ì ⁄flÎ⁄fl 60 ‰Wν ’Ëı·Î_ 1948‹Î_ ±ıÕωfi ·ıLÕı ⁄Ë ±Î¿„V‹¿ ’˛Á_√ı ¢K›˘ Ë÷˘. ωiÎÎfi…√÷fiÌ CÎHÎ̬flÌ Â˘‘˘ ¿˘≥¿ …ÏÀ· ’˛ffifiÎ …‰Î⁄w’ı ◊÷Ì Ë˘› »ı, ’fl_÷ ≥LVÀLÀ ¿ı‹ıflÎfiÌ Â˘‘ Œ@÷ hÎHÎ ‰WνfiÌ ⁄΂¿Ì±ı ÁË… flÌ÷ı ’Ò»ı·Î Á‰Î·‹Î_◊Ì …L‹Ì Ë÷Ì. ⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı 1943‹Î_ ÷ı ⁄΂¿Ì ÷ıfiÎ Ï’÷Î ±ıÕωfi ·ıLÕ ÁÎ◊ı ‰ı¿ıÂfifiÌ ‹˘… ‹ÎHÎÌ flËÌ Ë÷Ì ±ı ÿflQ›Îfi Ï’÷αı ˢÓÂı ˢÓÂı ’hÎÌfi˘ Œ˘À˘ ’ÎÕu˘. ⁄΂¿Ì ÷fl÷ ’Ò»Ì ⁄ıÃÌ ¿ı, “‹fiı ‹Îfl˘ Œ˘À˘ @›Îflı Ωı‰Î ‹‚Âı?” Á‰Î· ÁÎ_¤‚Ìfiı ±ıÕωfi ·ıLÕfi_ ‹√… ω«Îfl˘fiÎ ’ÎÀı «Õu._ ‹√… ±Î¬flı ÷˘ ωiÎÎfiÌfi_ Ë÷._ ±ı¿ ÷flŒ «Î_’ ÿÎ⁄˘ ±fiı ⁄Ì∞ Ï‹ÏfiÀı Õı‰·’ ◊›ı·˘ Œ˘À˘√˛ÎŒ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚ı ±ı‰˘ ≥LVÀLÀ ¿ı‹ıflÎ ÷ˆ›Îfl ¿fl‰Îfi˘ ±Î≥ÏձΠ÷ıfiÎ ‹fi‹Î_ Ve›˘˝.

FOR YOUR INFORMATION ±Î≥ÏÕ±Îfiı ‹Ò÷˝ ¿fl‰Î ±ıÕωfi Á÷÷ ’Î_« ‰Wν ‹«Ì ’Õu˘ ±fiı 1948‹Î_ ’˘·ıfl˘≥ÕfiÎ fi΋ı ≥LVÀLÀ ¿ı‹ıflÎfi_ ’Ëı·_ ‹˘Õı· ÷ıHÎı ⁄Ωfl‹Î_ ‹Ò@›_. ±ıÕωfifiÌ Â˘‘ı Œ˘À˘√˛ÎŒÌfiÎ ZÎıhÎı Âw±Î÷‹Î_ øÎ_Ï÷fi˘ Ë‚‰˘ ’‰fi e_@›˘ ±fiı I›Îfl ’»Ì ÷ıfiÎ ’√·ı ±ı‰_

‹Ò¿‰Îfi_ ÁÒ«fi ±‹ıÏfl¿Îfi_ Á_flZÎHÎ ¬Î÷_ ⁄Ë ¤Îfl’Ò‰˝¿ ¿flÌ flèÎ_ »ı. ¤Ï‰W›‹Î_ ‹Îfi˘ ¿ı M·Îfi ±‹·‹Î_ ‹Ò¿Î›˘, ÷˘ ±ı fi‰Ì ’‚˘…HÎ fiÎÁÎ ‹ÎÀı ¿Î›‹Ì ◊≥ ’Õı ÷˘ fi‰Î≥ fiÏË, ¿ı‹ ¿ı ±_÷ÏflZ΋Î_◊Ì ¤_√Îflw’Ì ¿«fl˘ ‰ÌHÎÎ÷˘ …Âı ÷ı‹ ⁄Ì∞ ÷flŒ fi‰Î_ fl˘¿ıÀ˘ ÷ı‹… µ’√˛Ë˘ ‘fl÷Ì ’fl◊Ì »^À÷Î_ … flËı‰ÎfiÎ_ »ı. ‹Îfi‰Ω÷fiÌ ¿‹fiÁÌ⁄Ì ’HÎ ¿ı‰Ì »ı ÷ı …\±˘. Á˘› ’λ‚ ÿ˘fl˘ Ω› ÷ı‹ ’˛√Ï÷ ’λ‚ ’˛ÿÒWÎHÎfi˘ fi_⁄fl ·Î√ı·˘ … ˢ› »ı. M≤J‰Ì ’fl Ë∞ ÷˘ ’˛ÿÒWÎHÎfiÌ ÁÎŒÁÒŒÌ ◊≥ fi◊Ì Â¿Ì I›Î_ ±_÷ÏflZÎfi_ ’ΘS›Âfi fiÎ⁄Òÿ ¿fl‰Îfi˘ Á‰Î· ΩB›˘ »ı.á O Gjfhuftf O

vffLufiffgff ‘;ffn’gff[ Lz5,ffif O siffz[s dffnfgff[4 tff[ siffz[s dff[tfgff[

‰Î‰Î{˘Õ<_ ±ÎT›_ ¿ı ≥LVÀLÀ ¿ı‹ıflÎ ÁÎ◊ı ’˘·ıfl˘≥Õfi_ fi΋ ·˘¿∞¤ı «ÕÌ √›_. ≥LVÀLÀ ¿ı‹ıfl΋Î_ ±ıÕωfiı ⁄Ë ÁÎÿÌ ¿fl΋÷ ›˘∞ Ë÷Ì. Œ˘À˘ ’ÎÕuÎ ’»Ì ±ı@Á’Θ{ ◊›ı·Ì fiı√ıÏÀ‰fiı ’˘Ï{ÏÀ‰fiÎ ¿Î√‚ ÁÎ◊ı «Î_’Ìfiı ⁄ı fl˘·fl˘ ‰E«ı◊Ì ’ÁÎfl ¿flÎ÷Ì Ë÷Ì. ’˘Ï{ÏÀ‰fi˘ ¿Î√‚ ¬ÎÁ ’˛¿Îflfi˘ Ë÷˘, …ıfiÎ ±ı¿ »ıÕı Õı‰·Ï’_√ ‹ÎÀıfiÎ_ flÁΛH΢◊Ì ¤flı·Ì ·Î_⁄Ì Á‚Ì Ë÷Ì. ◊‹˘˝‹ÌÀfl‹Î_ …ı‹ ’Îfl˘ ¤flı·˘ ˢ› ÷ı‹ ±ı Á‚Ì‹Î_ …˜·Ì V‰w’ı flÁΛH΢ Ë÷Î_. ¿ı‹ıflÎfiÎ_ fl˘·Á˝ ‰E«ı ÿ⁄ΉÎ◊Ì fiÎ…^¿ Á‚Ì ŒÎÀı, ±ıÀ·ı flÁΛHÎ ’˘Ï{ÏÀ‰fiÎ ¿Î√‚ ’fl ’◊flÎ≥fiı √HÎ÷flÌfiÌ Áı ¿ LÕ˘‹Î_ ÷Á‰Ìflfiı µ’ÁÎ‰Ì ÿı÷_ Ë÷_. ¿fl΋÷ ⁄Ë ÁÎÿÌ Ë÷Ì, »÷Î_ øÎ_Ï÷¿ÎflÌ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı Ë÷Ì ¿ı ÷Á‰Ìfl ¬ı Ó E ›Î ’»Ì flΘ · fiı ·ı⁄˘flıÀflÌ‹Î_ Õı‰·’ ¿fl‰ÎfiÌ {_{À flËı÷Ì fiˢ÷Ì. Œ˘À˘ ¬ıÓE›Î ’»Ì ‹ÎhÎ ±ı¿ … Ï‹ÏfiÀ‹Î_ ÷Á‰Ìfl ≥LVÀLÀ ‘˘flHÎı ±Î’˘±Î’ Õı ‰ ·’ ◊≥fiı ¿ı‹ıfl΋Î_◊Ì ⁄ËÎfl ±Î‰÷Ì Ë÷Ì. ±Î…ı ËÎ≥-Àı¿ ÏÕÏ…À· ¿ı‹ıflαı ’˘·ı fl ˘≥ÕfiÎ ≥LVÀLÀ ¿ı ‹ ı fl Îfiı …^ fi ‰ÎHÎÌ ÁÎÏ⁄÷ ¿flÌ ÿÌ‘˘ »ı . √˛Î‹˘Œ˘fi, flıÏÕ±˘, ÀÎ≥’flÎ≥Àfl, ’ı…fl ‰√ıflıfiÌ ‹ÎŒ¿ ±ı øÎ_Ï÷¿ÎflÌ µ’¿flHÎ ’HÎ ≥Ï÷ËÎÁ Á∞˝fiı ±Î…ı ¬ÿ ≥Ï÷ËÎÁ ⁄fiÌ √›_ »ı.á

¿<ÿfl÷ı ‹fiW›ı÷fl ∞‰˘fiı ·Î√Ò ’ÎÕı·Î Á‰Î˝≥‰· ±Î˜Œ ‘ ÏŒÀıVÀfiÎ Á_√Ïÿ· ¿Î›ÿ΋Î_ ¬Î‰_ ±◊‰Î ¬‰Î≥ …‰_ ±ı ÁfiÎ÷fi Ïfi›‹ »ı. ωω‘ ’˛¿ÎflfiÎ Á∞‰˘ ‰E«ı ∞‰fi‹flHÎfi˘ Á_√˛Î‹ Á÷÷ «Î·÷˘ flËı »ı. ±Î Á_√˛Î‹‹Î_ À¿Ì flËı‰Î ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı ÿflı¿ Á∞‰fiı ±ı¿ ›Î ⁄Ì∞ ¬ÎÏÁ›÷ ‰Õı ÁF… @›˘˝ »ı. ±ı¿ ÁflÁ ÿά·˘ ‰fi‰√Õ΋Î_ flÎÏhÎfiÎ ±_‘¿Îfl ‰E«ı {⁄Ò¿÷Î ±ÎÏ√›Îfi˘ »ı, …ıfiı ¿<ÿfl÷ı ¬ÎÁ ’˛¿ÎflfiÎ ⁄ıV‰Îÿ flÁΛHÎfiÌ Á√‰Õ ’ÒflÌ ’ÎÕÌ »ı. ±Î ∞‰ÕÎfiı ’˘÷Îfi˘ ¬˘flο ⁄fiΉfiÎfl √fl˘‚Ìfiı ±√fl ÷˘ ÿıÕ¿Îfiı ÷ı flÁΛHÎ ’˛I›ı ±ı‰Ì ±ı·∞˝ »ı ¿ı ±¤Îfi’HÎı ±ÎÏ√›Îfi˘ ¿˘Ï‚›˘ ¤fl÷Î_fiÌ ÁÎ◊ı ÷ı±˘ ◊Ò... ◊Ò... ¿flÌ ÷ıfiı ◊Ò_¿Ì fiάı »ı. √fl˘‚Ì ÷ı‹… ÿıÕ¿ÎfiÎ ‹ıfi-¿ÎÕÛ‹Î_ ÁıÓ¿Õ˘ Ω÷fiÎ_ ¿ÌÀ¿˘ »ı, ’HÎ ±ÎÏ√›Îfi˘ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ◊÷˘ fi◊Ì. ±ÎÏ√›ÎfiÌ ±Î‰Ì ÂÎflÌÏfl¿ ¬Ò⁄Ìfi˘ ±P›ÎÁ ¿flfiÎfl ∞‰Ï‰iÎÎfi̱˘ ‰W΢˝ Á‘Ì ±ı‹ ‹Îfi÷Î flèÎÎ ¿ı ÷ı ¿ÌÀ¿fi_ ∞‰fi ¤›‹@÷ »ı. ’fl_÷ ÷ı‹HÎı ’˘÷Îfi˘ ±ı ¤Ò·¤flı·˘ A›Î· ⁄ÿ·‰˘ ’Õu˘ »ı. ¿ıÀ·Î_¿ ‰Wν ’Ëı·Î_ ±ı¿ ±‹ıÏfl¿fi ¿ÌÀ¿ÂÎjÎ̱ı ±ÎÏ√›Îfi˘ ¨Õ˘ ±P›ÎÁ ¿flÌfiı …HÎÎT›_ ¿ı ±ÎÏ√›Î ’HÎ ’˘÷Îfi_ ±„V÷I‰ À¿Î‰Ì flά‰Î ‹ÎÀı fl˘Ï…_ÿ˘ Á_CÎWν ¬ı·ı »ı. ±Î ¿ÌÀ¿fi_ ∞‰fi ¤›‹@÷ fi◊Ì. ∂·À<_, ‰fi‰√Õ΋Î_ ¬ÎÁ ¿flÌfiı µfi΂΋Î_ ±_‘Îw_ CÎıflΛ ¿ı ÷fl÷ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ∞‰fi‹flHÎfi_ ›© Âw ◊Λ »ı. ±ı¿ ÷flŒ ‰_‰ı·˘ «Î· flά‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı ’˛ΩıI’ÏkÎ ¿fl‰Ì …wflÌ »ı, ÷˘ ⁄Ì∞ ÷flŒ ±ı‹ ¿fl‰Î …÷Î_ ‹˘÷fiı ÷ıÕ<_ ±Î’‰Î …ı‰_ ◊Λ »ı. ‰√Õε CÎÎÁ ‰E«ı ‹ÎÿÎfiı ¢‘Ì ¿Îœ‰Î ‹ÎÀı fifl ±ÎÏ√›˘ «˘yÁ Á‹›fiÎ ±_÷flı {⁄¿Îfl˘ ÿά‰ı »ı. ±ÎÏ√›ÎfiÌ CÎHÎÌ „V’ÏÁÁ »ı, ±ıÀ·ı ‹ÎÿÎfiı F›Î_ Á‘Ì ¬Î÷flÌ fi ◊Λ ¿ı {⁄¿ÎflÎ ’ıÿÎ ¿fl÷˘ ±ÎÏ√›˘ ÷ıfiÌ … Ω÷fi˘ »ı I›Î_ Á‘Ì ÷ı ‰‚÷Î …‰Î⁄w’ı {⁄¿Îfl˘ ¿fl÷Ì fi◊Ì. fifl ±ÎÏ√›˘ ‹Îfi˘ ¿ı Œ˘ÏÀfiÁ fi΋fiÌ Ω÷fi˘ ˢ› ÷˘ {⁄¿Îfl˘ «Î· flάÌfiı ±_√˛ı∞ J ±Î¿Îflı ∂~›fi ¿flı »ı. ±Î N˚·Î∫√ ’ıÀfi˝ ÷’ÎV›Î ’»Ì … ‹ÎÿÎ ÷ıfiı …‰Î⁄w’ı ÏÁBfi· ’ÎÉı »ı. ±Î flÌ÷ı ‹‚÷˘ …‰Î⁄ Ωı ¿ı @›Îflı¿ fifl ±ÎÏ√›Î ‹ÎÀı ‹Îˆ÷ ¿Î ⁄·Î‰Î …ı‰˘ ÁÎÏ⁄÷ ◊Λ ±ı‰˘ Á_¤‰ ’HÎ ¬fl˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ‰√Õ΋Î_ Ï‹h΢ ‰E«ı CÎÒÁHά˘fl ÂhÎ±˘ ’HÎ Á_÷Λı·Î ˢ› »ı. Œ˘ÏÀfiÁ ±ÎÏ√›ÎfiÌ …‹Î÷‹Î_ Œ˘À<flÁ fi΋ı ±˘‚¬Î÷Ì ±ÎÏ√›ÎfiÌ ⁄Ì∞ Ω÷ ’HÎ @›Îflı¿ ’˘÷Îfi˘ ±~˘ …‹Î‰ı »ı. ±Î ±·√ „V’ÏÁÁfiÎ ±ÎÏ√›ÎfiÌ ‹ÎÿÎ ¤Îflı ÏËoÁ¿ »ı. Œ˘ÏÀfiÁ ±ÎÏ√›Î ÷ıfi_ ‹fi’Á_ÿ ¤˘…fi »ı, …ıfiı ‹ı‚‰‰Î ‹ÎÀı ÷ı Œ˘ÏÀfiÁ ‹ÎÿΠˢ‰Îfi˘ œ˘Ó√ fl«ı »ı ±fiı ËÒ⁄ËÒ ±ı … ‹ÎÿÎfi_ ÏÁBfi· J ’ıÀfi˝‹Î_ N˚·Î∫√ ¿fl÷Î Œ˘ÏÀfiÁ fiflfiı ’ÎÉı »ı. ¤fl‹Î›ı·˘ fifl ÏÁBfi·fiÎ ±Î‘Îflı ‹ÎÿÎfiı ¢‘÷˘ ±Î‰Ì ’ˢӫı ¿ı ÷fl÷ Œ˘À<flÁ ‹ÎÿÎ ’˘÷Îfi˘ ±Îø‹¿ Ï‹Ω… ⁄÷Î‰Ì ÷ıfiÎ ’fl ÏËoÁ¿ Ë‹·˘ ¿flı »ı. (µ’flfi_ Ï«hÎ.) ±Î‹, ÂıflfiÎ ‹Î◊ı Á‰ÎÂıfl ±fiı Á‰ÎÂıflfiÎ ‹ÎÀı ÿ˘œÂıfl …ı‰_ ±Î›˘…fi ¿<ÿfl÷ı ⁄Ë Á‹∞ ω«ÎflÌfiı ¿›* »ı. ‹fiW›ı÷fl ∞‰˘fiı ¬Î±˘ ±◊‰Î ¬‰Î≥ Ω±˘fi˘ ¿Î›ÿÎı ·Î√Ò ’ÎÕÌfiı ’flŒı@À eÕ Ï’flÎÏ‹Õ flE›˘ »ı, …ı‹Î_ ‹ÎHÎÁ fi΋fi˘ “⁄Ï©Â΂̔ ∞‰ ±Ï‰«ÎflÌ’HÎı ±ı¿ ›Î ⁄Ì∞ flÌ÷ı »ıÕ»ÎÕ ¿flÌ flè΢ »ı.á ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

7

Lzdff[8 5ffjfz jf0[ 5?jff;f bf[0tf]+ af/tf6gfl 8f+sl jfufzgf]+ 5,f[gf gfjf]+ ;f+xff[wfgf

±Î…◊Ì ±ÎÃı¿ ÿΛ¿Î ’Ëı·Î_ Ïfi¿˘·Î ÀıV·Î±ı …ıfi_ ¤Ï‰W› ¤ÎA›_ Ë÷_ ÷ı ’Λ·ÀflÏË÷ ÷ı‹… ⁄‚÷HÎflÏË÷ ω‹Îfi ±Î…ı Ï◊±flÌ‹Î_◊Ì ’˛ı„@À¿· V‰w’ ’Î‹Ì flèÎ_ »ı. Á_¢‘fifiÌ ±ıflHÎ ’fl «Õı·_ ÷ı ω‹Îfi ¿ı‰_ ⁄fiÂı ? ‰Î_«˘ …flÎ--

ωʛ ’Òfl÷Ì ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ⁄ı¿ ÷ı ±Î‰÷Ì ¿Î·fiÌ Àı@fi˘·˘Ï…fiı ·√÷˘ »ı, ’HÎ ¤Ï‰W› ‹ÎÀı ÷ıfiÌ ¤ÒÏ‹¿Î fl«fiÎflÎ ⁄ı ’˛Á√ _ ˘ ‰Ì÷Ì «Ò¿· ı Ì ¿Î·fiÎ (±fiø‹ı 20 ±fiı 5 ‰Ê˝ ’Ëı·Î_fiÎ) »ı. ⁄Lfiı ’˘÷’˘÷ÎfiÌ flÌ÷ı ÁÌ‹ÎÏ«é …ı‰Î »ı. flÎ≥À ⁄˛‘Áı˝ 1903 ‹Î_ ’fl‰Îfl ¿flÌ ⁄÷Ήı·Ì ’˛◊‹ Á‹Îfi‰

fiÎÁÎfiÎ ‹Î½· V’ıÁ Œ˚·Î≥À ÁıLÀfl ¬Î÷ı Œ@÷ 300 √˛Î‹fi_ ‹˘Õı· M·ıfi ÷ıfiÎ Àı¿-±Î˜Œ ‹ÎÀı ÷ˆ›Îfl ’Õu_ Ë÷_. ‰…fi ÁΉ fi∞‰_ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ÷ıfiÌ ’Î_¬˘fi˘ T›Î’ 1.5 ‹ÌÀfl (5 ŒÌÀ) ¿fl÷Î_ ‰‘Îflı fi Ë÷˘, ‹Î‚¬_ ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ⁄ηÁÎfi_ Ë‚‰d_ · ·Î¿Õ<_ ‰’flΛ_ Ë÷_, ’|̱˘fiı ¿Î⁄˝fi ŒÎ≥⁄flfiÌ

⁄ηÁÎfi_ ⁄fiı·_ ’˛Î›˘Ï√¿ ·ıÁfl-’ΉÕÛ M·ıfi, …ıHÎı ωflÎÀ ËıL√fl‹Î_ ÁŒ‚ µÕÎfi ¤flÌ ⁄÷ΉÌ

±Î¿Î›ÎhÎÎ ÁÎ◊ı ÷ı‹fiı Áfl¬Î‰Ì ¿Λ ¿ı ¿ı‹ ±ı ÷˘ ‰¬÷fiÎ_ ‰ÎΩ_ ‰¬÷ı ‰Î√ı I›Îflı ¬⁄fl ’Õı, ’fl_÷ ±I›Îflı ’HÎ ±Î_¿Ì ¿Î÷_ ÷ı‹fi_ ‹Ëk‰ Á_¢‘¿˘fiÌ º„WÀ±ı ±˘»\_ fi◊Ì-Âw±Î÷ 2003fiÌ Áη‹Î_ ⁄fiı·Î ¿‹ Áı ¿‹ Áˆ©Î_Ï÷¿ flÌ÷ı ÏÁÏ© …ı‰Î ’˛Á_√ ÁÎ◊ı ¿fḻı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ËLÀ˚Áω· ÂËıfl‹Î_ 8 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

±I›_÷ Œ˘flÌ ¤Ò_√‚̱˘ ‰Õı ΩıՉ΋Î_ ±Î‰Ì Ë÷Ì ±fiı ’»Ì …ı ËÎÕÏ’_…fl fl«Î› _ ÷ı fi Î ’fl ‹Î›·fl fi΋fiÎ ’Îflÿ½¿ ÷ı‹… ’Î÷‚Î M·Î„VÀ¿’ÿÎ◊˝fi_ ±Î‰flHÎ «ÕΉı·_ Ë÷_. Á˙◊Ì ‰…fiÿÎfl ’ÎÀÛ Ë˘› ÷˘ ÷ıfi_ ’˛˘’ı·fl ±ı„L…fi, …ı À«Ò¿ÕÌ Ï‰z÷ ‹˘Àfl ‰Õı ÁÏø› flËı ±ı ’˛¿Îflfi_ Ë÷_. ωÂıÊ‹Î_ V’ıU›· Ω÷fiÎ ¿ıÀ·Î¿ Á˘·Îfl Áı·

’HÎ ¬flÎ, …ı‹fiı M·ıfifiÌ fiÌ«·Ì Á’ÎÀÌ ’fl …ÕÌ ·ı‰Î›Î Ë÷Î. flÎ≥À ⁄˛ ‘ Áı ˝ ÷ı ‹ fi˘ ÁŒ‚ ±¬÷fl˘ ±‹ı Ï fl¿ÎfiÎ Ï¿ÀÌ ËΘ ¿ ÂËıflfiÎ Á‹ƒ¿Î_Ãı ¬S·Î ‰Î÷ΉflH΋Î_ ¿›˘˝, F›Îflı ⁄flÎ⁄fl 100 ‰Ê˝ ’»Ì ËLÀ˚ Á ω· ÂËı fl fiÎ ‹Î½ · V’ı Á Œ˚ · Î≥À Áı L Àfl ¬Î÷ı ≥Ï÷ËÎÁfi _ ◊˘Õ<_CÎb_ ’fiflΉ÷˝fi ¿flfiÎfl˘ ’˛›˘√ ≥fiÕ˘fl ‰Î÷ΉflH΋Î_ ËÎ◊ ‘flΛ˘ Ë÷˘. ⁄ı …Q⁄˘ …ıÀfiı Á‹Î‰Ì ¿ı ±ı‰Õ<_ ‹˘Ào ËıL√fl ’Á_ ÿ ¿flΛ _ Ë÷ _ . ·˘„L«_ √ M·ı À Œ˘‹˝ fi Î Àˇ ı ¿ ’fl ⁄ηÁÎ M·ıfifiı ¿ıÀ’ı ΘSÀ ‰Õı ‘y˘ ±’Λ˘ I›Îflı ’˛˘’ı·fl Ë∞ Œfl÷_ fi Ë÷_, ’HÎ ±ı M·ıfi …ı‰_ ˉ΋Î_ «Õu_ ¿ı ÷fl÷ ¤Ò„V◊÷ ·ıÁfl √fifi˘ ÂıflÕ˘ ÷ıfiÎ ’ıÀ΂ ÷flŒ ‹_ÕΛ˘, F›Î_ …Չ΋Î_ ±Î‰ı·Î Á˘·Îfl Áı·ı ‰Ì…‚Ìfi˘ ’˛‰ÎË ‰Ëı÷˘ ‹Ò @ ›˘ ±ı À ·ı ’˛ ˘ ’ı · fl Œfl‰Î ·ÎB›_. ËıL√flfiÌ «Îfl ÿ̉η˘ ‰E«ı ±fiı »÷ fiÌ«ı ÂÎ_÷ ˉ΋Î_ M·ıfi ±ı¿‘ÎflÎ «¿flΉΠ·ı÷_ flèÎ_. ¿ıÀ·Ì¿ Ï‹ÏfiÀ˘ ⁄Îÿ Á_¢‘¿˘±ı ·ıÁfl √fifiı „V‰«-±Î˜Œ ¿flÌ I›Îflı hÎHÎÁ˘ √˛Î‹fi_ ⁄ηÁÎ M·ıfi Ë‚‰ı flËÌfiı ŒflÁ ’fl ∂÷›.* ⁄Ì∞ ¿ıÀ·Ì¿ Ï‹ÏfiÀ˘ I›Îfl ⁄Îÿ ÁŒ‚ ’˛›˘√ ÏfiÏ‹kÎı Ëfl¬ T›@÷ ¿fl‰Î‹Î_ ±fiı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ËV÷‘fiÒfi ¿fl‰Î‹Î_ ‰Ì÷Ì. ±Î Ω÷fiÎ ⁄ÌΩ ’˛Á_√fiı ⁄ı

ÿÁ¿Î ’ÒflÎ ◊‰Î ±ÎT›Î »ı, ’fl_÷ ÷ıfiÌ ‹Î_ÕHÎÌ ¤Ï‰W›fiÎ Á_ÿ¤ı˝ Ωı≥±ı. ±ı¿ ÁflÁ ¿„S’÷ ºU› fi…fl Á΋ı ·Î‰˘— ±Î¿Î‹Î_ ·√¤√ 21,350 ‹ÌÀfl (70,000 ŒÌÀ) ¨«ı ’Î_¬˘fiı 40 ‹ÌÀfl Á‘Ì ’˛ÁÎflÌfiı «Î·¿flÏË÷ ω‹Îfi ∂ÕÌ flèÎ_ »ı. Á‹ÕÌfiÌ ‹ÎŒ¿ 4 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ À>_¿Î ‰÷˝‚‹Î_ ÷ı ±ı¿‘ÎflÎ_ «yfl˘ ¿Î’ı »ı ±fiı …‹ÌfifiÎ ⁄ˢ‚Î ’˛ ÿ ı  ‹ÎÀı Àı Ï ·Ï‰{fi ¿Î›˝ ø ‹˘fi _ ’ fi —’˛ Á ÎflHÎ ¿flı »ı . ÀıϷω{fifi_ ÷ı «˘‰ÌÁı ¿·Î¿ ±fiı ⁄Îflı‹ÎÁ ÕuÒÀÌ ⁄Ω‰÷_ Ïfl·ı ¿ıLƒ »ı, ±ıÀ·ı V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı ÷ı‹Î_ ’Λ·Àfiı ⁄ıÁÎÕı·˘ fi◊Ì. ·ıÁfl-’ΉÕÛ M·ıfifiÎ ¿ıÁ‹Î_ Ωı›_ ÷ı‹ ±ËŸ ’HÎ ¿˙÷¿fiÌ ‰Î÷ ⁄Ì∞ »ı — ±Î ω‹Îfifi_ ’˛˘’ı·fl ‰HαÀ@› _ Œflı »ı , »÷Î_ ÷ı ‹ Î_ ⁄‚÷HÎfiÌ ÀÎ_¿Ì fi◊Ì. ’˛˘’ı·flfiı √Ï÷ ±Î’‰Î …ıÀ·˘ „@÷fi˘ ‹Îfl˘ …‹Ìfi ’fl flËı·Ì ‹Î≥ø˘‰ı‰ ÏÕ ±ıLÀıfiÎ ¶ÎflÎ Á÷÷ ±Î¿Î ÷flŒ «ÎS›Î ¿flı

»ı . ω‹ÎfifiÎ_ ›_ h ΢ ‹Î≥ø˘‰ı ‰ fi _ ‰Ì…‚Ì‹Î_ w’Î_÷fl ¿flı »ı, …ıfi˘ ’˛‰ÎË Ï‰z÷ ‹˘Àflfiı ÷◊Î ±ı ‹˘Àfl ÁÎ◊ı ΩıÕΛı·Î ’˛˘’ı·flfiı ÁÏø› flάı »ı. (…\±˘, fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ.) ’ÏflHÎ΋ı …Q⁄˘ …ı À fiÌ ¿ı ±˜ fl ⁄ÁfiÌ ‹ÎŒ¿ fi‰ _ ⁄‚÷HÎ ·ı‰Î ‹ÎÀı ’Î_«-ÿÁ ¿·Î¿ı fiÌ«ı ±˜fl’˘ÀÛ ’fl ωÁ΋˘ ·ı‰Îfi˘ Á‰Î· ’ıÿÎ ◊÷˘ fi◊Ì. ±Î ¿S’fiκU›fiı ¤Ò_ÁÌ fiÎ¬Ì ¿ı fi ı Õ ÎfiÎ ±˘ÀΉΠÂËı fl fi∞¿ ’hοÎfl˘, Àı„@fiϱfi˘ ÷ı‹… Œ˘À˘√˛ÎŒfl˘ Á‹ZÎ ¤…‰Î›ı·Î ‰ÎV÷ω¿ Ï«hÎfi˘ Â΄Oÿ¿ Ï«÷Îfl ‰Î_«˘ — ‰Ê˝ 1987 fi_ Ë÷_. ÁËı… ‹˘ÀÎ ¿ÿfiÎ ‹˘Õı· ±˜fl˘M·ıfi‹Î_ ¬’Ì Ω› ÷ı‰_ 4.5 ‹ÌÀfl (15 ŒÌÀ) ·Î_⁄_ SHARP-5 fi΋fi_ fl‹¿ÕλΒ ω‹Îfi I›Î_fiÎ ËÏfl›Î‚Î ‹ıÿÎfi ’fl Á˙fiÎ ±Î¿Ê˝HÎfi_ ¿ıLƒ ⁄fiÌfiı ’Õu_ Ë÷_. (SHARP À>_¿ÎZÎfl˘fi_ d· Œ˘‹˝ — Stationary High-Altitude Relay Platform)

ÁËı… ÿÒfl 4.5 ‹ÌÀflfiÎ T›ÎÁfiÌ ’fl‰·› ±Î¿ÎflfiÌ ‹Î≥ø˘‰ı‰ ÏÕ ±ıLÀıfiÎ √˘Ã‰ı · Ì Ë÷Ì, …ı fi Î ¶ÎflÎ ÁÒ Z ‹ ÷fl_√·_⁄Î≥fiÎ_ ωz÷«_⁄¿Ì› ‹˘Ω_fi˘ ±Î¿ÎÂ÷flŒÌ d‰Îfl˘ »^À‰Îfi˘ Ë÷˘. ‹˘Ω_‹Î_ Á‹Î›ı·Ì ‰Ì…‚Ì¿ ±ıfi∞˝ 10 Ï¿·˘‰Î˜À ⁄flÎ⁄fl Ë÷Ì. ±Î „@÷fi˘ ‹Îfl˘ SHARP-5 ˉ΋Î_ ÷fl÷_ ‹Ò¿Î›Î ’»Ì ÷fl÷ … Âw ◊‰Î ‹Î_Õı ±fiı ω‹ÎfifiÎ ’ıÀ΂ı flËı·Ì 400 flı@ÀıfiÎ (flı„@ÀŒÎ›fl ±ıLÀıfiÎ) ±ı V÷˘hÎ {Ì·Ì ·ı. flı@ÀıfiÎ ‹Î≥ø˘‰ı ‰ fiı ÕΛflı @ À ¿flLÀ/ DC ‰Ì…‚Ì‹Î_ Œıfl‰ı, ±ıÀ·ı 0.63 ‹ÌÀfl (25””) T›ÎÁfi_ ’˛˘’ı·fl Ï‹ÏfiÀfiÎ 1,400 ±Î_ÀÎ ·ı¬ı Œfl‰Î ·Î√ı. ±·⁄kÎ, Àı¿-±Î˜Œ ‰¬÷ı SHARP5 ‹Î_ flËı · Ì Ïfi¿·-¿ı Õ Ï‹›‹fiÌ ⁄ı À fḻı ’˛ ˘ ’ı · flfiÌ ±Õ‘ΠˢÁ˝’ΉflfiÌ Ï‰z÷ ‹˘Àflfiı ’ΉflÁM·Î› ±Î’‰˘ Ωı ≥ ±ı . ω‹Îfi

±Î ¿S’fiÎÏ«hÎ ±Î‰÷Ì ¿Î·fi_ »ı. …‹HÎÌ ÷flŒ ‹˘ÀÎ V‰w’ı ⁄÷Ήı·_ Ïfl‹˘À ¿LÀˇ˘SÕ ±fiı ⁄‚÷HÎflÏË÷ M·ıfi ˉÎfi˘ ¿Î⁄˝fi ÕΛ˘@ÁÎ≥Õ ‹Î’ı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ¿<ÿfl÷Ì ÁQ≤Ï© ‹ÎÀı ¤ÒV÷flfi_ Ïfl‹˘À Áı„LÁ_√ ¿flÌ ⁄‘˘ ÕıÀÎ ÁıÀı·Î≥Àfiı ‹˘¿·Ì ±Î’ı »ı. ±Î ÕıÀÎ I›Îfl ⁄Îÿ ¤ÒÏ‹‹◊¿‹Î_ {̷Λ »ı

‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

9

±Î¿Î‹Î_ 90 ⁄‚‰Îfi ±ı ‰ Î_ 2.45 ‹ÌÀflfiÎ ·ı‰·ı ’ˢӫı √Ì√ÎËÀ˚˝{fiÎ ‹Î≥ø˘‰ı‰ ‹˘Ω_fiÌ {ÕÌ ÷ıfiÎ ’fl ±ı ’»Ì ‹Î≥ø˘‰ı‰ ÏÕ ±ıLÀıfiÎ ÷ıfiı ±ıfi∞˝fi˘ ’fl‰Ã˘ ±Î’‰Îfi˘ ‰flÁ÷Ì Ë˘› »ı. ¿Î›˝¤Îfl Á_¤Î‚Ì ·ı. flı@ÀıfiÎfi_ ⁄Ì…\_ ’ÎÁ_ ’˛ıZο˘fiÌ ‹ıÿfiÌ ‰E«ı ±_÷ı flı „ @ÀŒÎ›fl »ı . ÿflı ¿ …√÷fi_ ’Ëı·_ ŒuÒ· ÀıL¿flÏË÷ ±ıLÀıfiÎ ÁÎ◊ı ΩıÕΛı·Î ω‹Îfi ∂Õ÷_ ◊›_--±ı‰_ ω‹Îfi «Îfl ÕΛ˘Õ flı„@ÀŒÎ›flfi_ ¿ı …ıfiÌ ±Î√ÎËÌ ÏÁkÎıfl¿ ‰Ê˝ ¿Î›˝ ±ÿÎ ¿flı »ı. ωz÷fiÎ ’Ëı · Î_ √fl‹ »÷Î_ Œ‚ƒ ’ AC fiı ÷ı ωz÷ ‹˘Àflfiı ¤ıΩfiÎ ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎÌ Ïfi¿˘·Î ±fiw’ DC ‹Î_ Œıfl‰ı »ı ÀıV·Î±ı ¿flÌ Ë÷Ì. 1928 ‹Î_ --±ı À ·Î ‹ÎÀı ¿ı ÿ˘œ ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÌ ±P›ÎÁfi˘Ó‘‹Î_ ˢÁ˝ ’ ΉflfiÌ Ï‰z ÷ ·¬ı·_ ¿ı, “±ı¿ Ïÿ‰Á ω‹Îfi˘ ‹˘Àflfiı ÕΛflı@À ’˛‰ÎËfi˘ VÀ˘flı … ⁄ı À flÌfiÎ Ωı fl ı 90 ‹ÌÀflfiÎ ·ı ‰ ·ı ’Ë˘Ó « Ì …‰Î ‹ÎÀı SHARP-5 M·ı fi ı ’HÎ ‰Î›fl·ıÁ ¶ÎflÎ ’˛ÎM÷ ◊÷Î … ¬’ ’Õı »ı. ’˛‰ÎË Àı¿-±Î˜Œ ¿›*. ·ı‰· ’¿ÕΛΠ⁄Îÿ ‹Î≥ø˘‰ı‰ ÏÕÂı ÷ıfi˘ «Î…˝ Á_¤Î‚Ì ·Ì‘˘ ⁄‚÷HÎfiÎ Ωıflı ∂ÕÂı.” ‹‚÷˘ flËı I›Î_ Á‘Ì 4.5 ¿ıfiıÏÕ±fi SHARP-5 ¬flı¬fl ’λ‚fi˘ Ëı÷ ‰‘ flı@ÀıfiÎ Á‹Î‰‰Îfi˘ ‹ÌÀfl ·Î_⁄Î ±˜fl˘M·ıfifiÎ ’˛‰ÎÁ‹Î_ Ïfi¿˘·Î ÀıV·Îfi_ ¿S’ı·_ ω‹Îfi Ë÷_, Ë÷˘, ’HÎ ÷ıfiı ·Ì‘ı ω‹Îfifi˘ ±Î¿Îfl ¿ÂÌ w¿Î‰À ±Î‰ı fiÏË. ÁflıflΠ90 ¿ÎflHÎ ¿ı ‹Î≥ø˘‰ı‰fi˘ ‰Î›fl·ıÁ ‹Îfl˘ ·ÎZÎÏHο ⁄L›˘ ±fiı ‰‘ Ï·Œ˚À ’HÎ ‹ÌÀflfiÎ (300 ŒÌÀfiÎ) ·ı‰·ı ÷ı … ÷ıfiı ˉ΋Î_ ÷fl÷_ flά‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷˘ ‹‚Ì, ±ıÀ·ı M·ıfi ÁÎÕÎ hÎHÎ Ï‹ÏfiÀ Áfl@›·fl ’˛‰ÎÁ ¬ıÕ‰Îfi_ «Î· flάı. fỉÕ÷˘ Ë÷˘. ±Î ¿fl΋÷‹Î_ «Î‰Ìw’ Á‘Ì Ë‰Î‹Î_ flèÎ_. ’‰fi ‰ı√Ì·˘ Ë÷˘ ±·⁄kÎ, ‹Î≥ø˘‰ı‰fi˘ d‰Îfl˘ »˘Õ÷Ì ‰V÷ flı @ Àı fi Î Ë÷Ì. ’Î_ ¬ fiÌ«ı , ±fiı ‰Îfl_‰Îfl ÷ıfi˘ ‰ı√ ⁄ÿ·Î÷˘ Ë÷˘, ¤Ò Ï ‹„V◊÷ ÏÕ ±ı L Àı fi ÎfiÌ w¬ ŒuÒ{·ı… fiÌ«ı, Àı≥·M·ıfi (’λ‚fiÎ »÷Î_ ωz÷ ±ı„L…fiı ω‹Îfifi_ Á_÷·  fi M·ıfifiÎ ’˛‰ÎÁ‹Î√˝ ‹…⁄ ⁄ÿS›Î ±ÎÕÎ ’Î_Ϭ›Î_) fiÌ«ı ±fiı 1.06 Ω‚‰Ì flÎA›_. ¿fl‰Ì Ωı≥±ı. flı@ÀıfiÎfiÎ_ ⁄ı ’ÎÁÎ_ »ı — ’Ëı·_ ’˛Î›˘Ï√¿ SHARP-5 ÷˘ Ë∞ ‹ÌÀflfiÌ (3.5 ŒÌÀfiÌ) ÷¿÷Ì fiÌ«ı ’HÎ «˘flÁ flı@Àıfiα˘ …ÕÌ ·ı‰Î‹Î_ ±ı L Àı fi Î, …ı ±Î’HÎı I›Î_ ±√ε fl‹¿Õ<_ Ë÷_. Ïfi¿˘·Î ÀıV·Î±ı ¤ÎA›_ ±Î‰Ì Ë÷Ì. ÷¿÷Ìfi_ ±Î›˘…fi ¿fl‰Î ‰’flÎ÷Ì ±ı‰Ì «Ì·Î«Î· ›Î√Ì/yagi ÷ı‹ ‹Î≥ø˘‰ı‰ ’›Î˝M÷ ‰Ì…‚Ì‹Î_ ÀıϷω{fi ±ıLÀıfiÎfi_ … ‹ÌfiÌ V‰w’ w’Î_÷fl ’Î‹Ì Â¿ı ¿ı ¿ı‹ ÷ı Ωı‰Î ‹ÎÀı ÿÁ Ï¿·˘‰Î˜ÀfiÎ ‹Î≥ø˘‰ı‰ d‰ÎflÎ ‰Õı SHARP-5fiı ’Ήfl ÁM·Î› ±Î’÷Ì ‹Î≥ø˘‰ı‰ ÏÕ ±ıLÀıfiÎ ‘flΉı »ı. ÷ŒÎ‰÷ ±ıÀ·˘ ¿ı ÷ı‹Î_ Œ@÷ ⁄fiΉı·_ d·ÁÎ≥{ M·ıfi ¿fl÷Î_ 1/8 ÕΛ’˘· »ı, ⁄ÌΩ_ ±ıÏ·‹ıLÀ˚Á ¿ÿfi_ Ïfl‹˘À ¿LÀˇ˘· ‹˘Õı· Ë÷_. ±Î fi◊Ì. ÷Î_⁄ÎfiÎ T ±Î¿ÎflfiÎ ‹˘Õı·fiÌ ÁŒ‚ Œ˚·Î≥À ’»Ì ¿ıfiıÕÎfiÎ ÷Îfl ‰Õı … ⁄ÎflÌ¿ ±ıLÀıfiÎ ≥…fiıfl˘ 40 ‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ’Î_¬˘‰Î‚_, fl«Î›ı·Ì ˢ› »ı. ‰ıflÌ-ËÎ≥ 9 ‹ÌÀfl T›ÎÁfiÌ ÷¿÷Ì ‘flΉ÷_ ±fiı Ï¡@‰LÁÌfiÎ_ ‹˘Ω_ {Ì·÷Ì 10,000 flı @ Àı fi Ή΂ _ ‰Ëı ‰ Îv ÀıϷω{fi ±ıLÀıfi΋Î_ …ı‹ ‹_ÿ SHARP ⁄fiΉ‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ±ı¿ ωz÷ ’˛‰ÎË ‰Ëı÷˘ ◊Λ ÷ı‹ flÌ÷ı Ωı÷Î_ ¿ıfiıÏÕ±fi ≥…fiıfl˘±ı ŒuÒ· SHARP-5 ’˛¿ÎflfiÌ M·ıfifiÌ ÀıL¿flÏË÷ ω‹Îfi ‹ÎÀı ’Á_ÿ ¿flı·_ ±ıLÀıfi΋Î_ ‹_ÿfiı ⁄ÿ·ı 0.25 VÀı  fiflÌ ËÎ≥-±Î˜ „ SÀÀuÒ Õ Ïfl·ı ‰Î˜ À fi˘ ÁËı … ÷̉˛ M·ıÀŒ˘‹˝ fi΋ ›˘B› ’HÎ Ë÷_, ¿ÎflHÎ ±Î˜SÀflfiıÏÀo√ ¿flLÀ/AC …L‹ı ¿ı ±Î¿Î‹Î_ ÷ı VÀıÂfiflÌ ›Îfiı ·√¤√ »ı. ÷̉˛÷Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ‰ıflÌ- V◊Î›Ì Ë˘› ÷ı‹ 4 Ï¿·˘‹ÌÀfl T›ÎÁfiÎ ËÎ≥ Ï¡@‰LÁÌ ¿fl÷Î_ ±fiËÿ ‰÷˝‚fiı ±ı¿‘Îw_ ‰‚√Ì flËı ±ı‰˘ 10 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

M·Îfi fiyÌ ¿flΛ˘ Ë÷˘. ‰‚Ì 21,350 ‹ÌÀflfiÎ ËÎ≥-±Î˜„SÀÀuÒÕı ÷ıfiı √˘Ã‰‰Î‹Î_ ±Î‰ı, F›Î_ ÷ı ‹A›I‰ı Á_ÿıÂÎT›‰ËÎflfiÎ Ïfl·ı M·ıÀŒ˘‹˝fiÌ (’fi—’˛ÁÎflHÎ ¿ıLƒfiÌ) Œfl… ⁄ΩT›Î ¿flı ±ı Ω÷fiÌ √HÎ÷flÌ Ë÷Ì. ≥…fiıfl˘ ÷ı‹Î_ 180 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ_ ‰ÌΩb ÁΑfi˘ √˘Ã‰‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ωz÷ ‹˘Àfl ÷◊Î ‰ÌΩb ÁΑfi˘ ‹ÎÀı …wflÌ √HÎÎ÷˘ ’Ήfl ÁM·Î› ±ıÀ·ı ¿ı ‰Ì…‚Ì¿ ∂Ω˝ ‹Î≥ø˘‰ı ‰ fiÎ µK‰˝√Î‹Ì ‘˘‘ ¶ÎflÎ ‹‚Ì flËı, ±ıÀ·ı ŒuÒ·fiÌ ±Î‰U›¿÷Î fiÏË. ±_ÿÎ…ı 500 Ï¿·˘‰Î˜ÀfiÎı ‹Î≥ø˘‰ı‰ ÂıflÕ˘ Ωı ¿ı »ı‰Àı ‹ÎhÎ 30 Ï¿·˘‰Î˜À‹Î_ w’Î_÷fl ’΋ı. ÀˇÎLÁ‹ÌÀ ¿flΛı·˘ ⁄‘˘ ’Ήfl ÷˘ ‰Ì…‚Ì‹Î_ Œıfl‰Î› … fiÏË, ¿ı‹ ¿ı M·ıfifiÌ flı@ÀıfiÎ ⁄‘Î_ Ï¿flH΢fiı {Ì·Ì Â¿ı fiÏË. ¿ıfiıÏÕ±fi M·Îfi ‹…⁄ 4.5 ‹ÌÀflfiÎ T›ÎÁfiÌ 260 ‹Î≥ø˘‰ı‰ ÏÕ ±ıLÀıfiÎ ‘fl÷Ì ’fl

⁄ˢ‚Î Œ·¿‹Î_ V◊ÎM›Î ’»Ì ÷ı‹fi_ “¬˘”fiÌ fl‹÷ …ı‰_ Á_«Î·fi ¿QM›ÒÀfl ‰Õı ±Î˜À˘‹ıÏÀ¿ flÌ÷ı ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ Ë÷._ “¬˘”fiÌ fl‹÷ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ¨«Î ·ı‰·ı ∂Õ÷Î M·ıfifiÌ √Ï÷ ±fiı ÏÿÂÎ ’˛‹ÎHÎı ¿QM›ÒÀflı ‰ÎflÎŒfl÷Ì ÿflı¿ ÏÕÂfiı ’˘÷ÎfiÌ ’ΘÏ{Âfi ⁄ÿ·‰ÎfiÎı ¿‹ÎLÕ ±Î’‰Îı Ωı≥±ı. …‹Ìfi◊Ì ±Î¿Î ÷flŒ ∂·ÀÌ √_ √ Îfi˘ ∂Ω˝ ’ ˛ ‰ ÎË ZÎHΉÎfl ‹ÎÀı ’HÎ fi ¿’Λ ±fiı M·ıfifi_ ’˛˘’ı·fl ‘Ì‹_ fi ’ÕÌ Ω› ±ı flÌ÷ı ¿QM›ÒÀflı ’Ëı·Ì ÏÕÂfiı „V‰«-±Î˜Œ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ⁄Ì∞ ÏÕÂfiı „V‰«-±Î˜fi ¿fl‰Ì Ωı≥±ı. ‹Î≥ø˘‰ı‰fiÎ ÂıflÕÎfi_ ÁÎ÷I› ÷ıHÎı ±ı¿‘Îw_ Ω‚‰‰_ flèÎ_. ˉı ‹tÎfi˘ Á‰Î·— ‹Î≥ø˘‰ı‰fiÎ ÂıflÕ΋Î_ ±ı‰_ ÷ı Â_ »ı ¿ı …ı ’Ήflfi_ V‰w’ ‘ÎflHÎ ¿flı ±fiı NuÒ· flÏË÷ ω‹Îfifiı Ïÿ‰Á˘fiÎ Ïÿ‰Á˘ fiÏË, ⁄·¿ı ‰Ê˘˝fiÎ_ ‰Ê˘˝ ˉ΋Î_ ÷fl÷_ flάı ? ⁄Ë Áfl‚ ¤ÎÊ΋Î_ ÷ıfi˘ ¬·ÎÁ˘ ±ÎÀ·˘—

‹Î≥ø˘‰ı ‰ ±Î’HÎÎ Àˇ Î „L{VÀfl‹Î_ {Ì·Î÷Î_ flıÏÕ±˘‹˘Ω_ …ı‰Î_ … ωz÷-«_⁄¿Ì› ‹˘Ω_ »ı , ’HÎ ⁄Lfiı ‰E«ı ÷fl_ √ ·_ ⁄ Î≥fi˘ ›Îfiı ‰ı ‰ ·ı L ◊fi˘ ¬ÎVÁ˘ ÷ŒÎ‰÷ ˢ› »ı. ÷fl_√·_⁄Î≥ …ı‹ ±˘»Ì ÷ı‹ ‹˘Ω_ ‰‘ „@÷ÂÎ‚Ì ⁄fiı. ‰‘ ‹ÎÏË÷Ìfi˘ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ¿flÌ Â¿Î› »ı. ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ÷fl_√·_⁄Î≥ …ı ‹ ±˘»Ì ÷ı ‹ ±ı L Àı fi ΋Î_ ±fiı Áfl‰Î‚ı flı @ Àı fi ΋Î_ ‹˘Ω_ ‰‘ „@÷ÂÎ‚Ì Ï‰z÷’˛‰ÎË …L‹Î‰ı »ı. ±Î◊Ì ’Ήfl ÁM·Î› ‰‘ı »ı. ‹˘Ω_ ±I›_÷ ÁÒZ‹ (‹Î≥ø˘) ÷fl_√·_⁄Î≥fiÎ_ ˢ› I›Îflı ÷˘ ËΩfl˘ ‰Î˜ÀfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‰Ì…‚Ì ’ıÿÎ ◊÷Ì flËı, …ı ‰‘ ‹˘ÀÌ Ï‰z÷ ‹˘Àflfiı Œfl÷Ì flÎ¬Ì Â¿ı »ı. ¿ı fi ı Ï Õ±fi ÏfiWHÎÎ÷˘ SHARP ω‹ÎfifiÌ ¤Îω ±fiı ‰Ëı ‰ Îv ±ÎT≤ÏkÎfi˘ ’HÎ ±ı‰Î_ … ÁÒZ‹ ‹˘Ω_fiÎ ∂Ω˝Á¤fl ÷ı‹… ∂K‰˝√Î‹Ì ‘˘‘ ‰Õı

‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

11

±Ï¤Êı ¿ ¿fl‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ‹ÎhÎ SHARP-5 fi˘ ÿά·˘ Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ÁÎÿÎ AM flıÏÕ±˘‹Î_ {Ì·Î÷Î_ ‹˘Ω_ ’˛Ï÷Áı¿LÕı 5,35,000 ◊Ì 17,00,000 ‰¬÷ ¿o ’ ı ±ı À ·ı ¿ı 535 ◊Ì 1,700 Ï¿·˘ËÀ˚˝{fiÎ_ ˢ›, F›Îflı SHARP5 M·ıfi ‹ÎÀı ’Á_ÿ ◊›ı·Ì ¿o’Á_A›Î/ frequency 2,25,00,00,000 ËÀ˚˝{fiÌ ±◊ν÷˚ 2.25 Ï√√ÎËÀ˚˝{fiÌ Ë÷Ì. ‹Î≥ø˘‰ı‰ «Ò·ÎfiÎ, ¿˘ÕÛ·ıÁ Œ˘fifiÎ ÷◊Î O·ÒÀ>◊fiÎ Á_ÿ¤ı˝ ·√¤√

¿fl÷Ì ¤ÒÏ‹„V◊÷ ±ıLÀıfiÎ ‰‘ ‹˘ÀÎ T›ÎÁfiÌ Ωı≥±ı. ω‹ÎfifiÌ flı@ÀıfiÎfi˘ ωV÷Îfl ’HÎ ¬ÎVÁ˘ ωÂ΂ flά‰˘ ’Õı, ±ıÀ·ı ÷ı M·ıfifiÎ ¿ÿ ¤ı√_ ‰…fi ¬ÎVÁ_ ‰‘Ì Ω› ±fiı ÷ı ¤Îflfiı ’Ë˘Ó«Ì ‰‚‰Î ‹ÎÀı ωz÷ ’fl‰Ã˘ ‰‚Ì ’λ˘ ‰‘Îfl‰˘ flè΢--±fiı ÷ı ‹ÎÀı ‰‘ √_ Ω ‰fl ‹Î≥ø˘‰ı ‰ ÏÕ ±ı L Àı fi Î Ωı≥±ı. ±Î ÿW«ø Ωı÷Î_ ‹Î≥ø˘‰ı‰ ’ıÿÎ ¿fl÷Ì ¬ÿ ±˘ÏÁ·ıÀfl ‹ıBfiıÀˇ˘fi ÀuÒ⁄fiı ¬ÎVÁÌ ⁄‚‰Îfi ’˛¿ÎflfiÌ ¿flΛ ÷˘ … ¿Î‹ ⁄fiı. (‹Î≥ø˘‰ı‰ «Ò·Î‹Î_

±ıLÕ˘ÁıÀ ¿o’fiÌfi_ ÁÒÏ«÷ M·ıfi, …ıfiı 35 Ï√√ÎËÀÛ˚{fiÎ_ ‹Î≥ø˘‰ı‰ ‰Õı {‚_⁄÷_ flά‰Îfi˘ ’˛V÷Ή Ë÷˘

0.15 Ï√√ÎËÀ˚˝{ ±˘»Ì Ë÷Ì--±fiı I›Î_ … Á_¢‘fifi_ √ÎÕ<_ ±Î√‚ ‰‘÷_ ±À@›_. ÏflÁ«˝ ⁄ÌΩ_ «Îflı¿ ‰Ê˝ «ÎS›_, ’HÎ ¿o’Á_A›Î ‰‘Îfl‰ÎfiÎ ¿Î›˝fi˘ 2.45 Ï√√ÎËÀ˚˝{/GHz ’ÎÁı »ıÕ˘ ±Î‰Ì √›˘. ±·_¿ÎÏfl¿ flÌ÷ı ¿Ë˘ ÷˘ ±ı »ıÕ˘ ’ÎCÎÕÌfiÎ ‰‚fi˘ Ë÷˘. ÏflÁ«˝fi_ √ÎÕ<_ ±À@›_ ¿ı‹ ? ±_√˛ı∞‹Î_ …ıfiı chicken & egg problem ¿Ëı‰Î› ±ı‰Ì Á‹V›Î Ë÷Ì. ‹Î≥ø˘‰ı‰ Ωı ±‹¿ Ëÿ ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ¿o’Á_A›ÎfiÎ_ ›Îfiı ±˘»Î Ï√√ÎËÀ˚˝{fiÎ_ ˢ› ÷˘ @‰Î˜Ï·ÀÌfiÌ ¬˘À @‰Î˜„LÀÀÌ ‰Õı ’ÒflÌ ÿı‰ÎfiÌ flËı, ±ıÀ·ı ’˛ÁÎflHÎ 12 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

‹ı B fiı À ˇ ˘ fi ˢ› »ı . ) 1980 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ SHARP-5 fi˘ ’Ëı · ˘ ±¬÷fl˘ ËÎ◊ ‘flΛ˘ I›Îflı ±ı Â@› fi Ë÷_. Á_¢‘¿˘ ¿ÁÿÎfl ‹ıBfiıÀˇ˘fi ⁄fiÎ‰Ì Â¿÷Î fi Ë÷Î. ⁄ÌΩı ’˛ f fi ⁄…ı À fi˘ Ë÷˘. ’˛ı„@À¿· Áı‰Î ±Î’÷_ ⁄‚÷HÎflÏË÷ M·ıfi ±_ÿÎ…ı 20 ·Î¬ ÕΘ·flfiÎ ¬«ı˝ ÷ˆ›Îfl ◊Λ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷‹Î‹ ÿıÂfiı ±Î‰flÌ ·ı‰Î ‹ÎÀı ±ı Ω÷fiÎ_ CÎHÎÎ_ Ïfl‹˘À ¿LÀˇ˘SÕ M·ıfi Ωı≥±ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ¤Ò „ V◊fl ¿ZÎÎfiÎ ÁıÀı·Î≥ÀfiÌ “eÀÏ’˛LÀ” ·Î¬˘ «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl‹Î_ »‰Î÷Ì Ë÷Ì, ±ıÀ·ı

ŒuÒ· ‰√flfiÌ Œ˚·Î≥À ‹ÎÀı ¿ıfiıÏÕ±fi ÀÌ‹fiı I›Î_fiÌ Áfl¿Îflfi_ ’Òfl÷_ fiÎHÎÎ_¿Ì› ’ÌÃ⁄‚ ‹Y›_ fiÏË. ‰Ê˘˝ ’»Ì ¿ı fi ı Õ Îfiı ⁄ÿ·ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ Á_¢‘¿˘±ı ‹ıBfiıÀˇ˘fi ZÎıhÎı √HÎfiÎ’ÎhÎ ’˛√Ï÷ ÁÎ‘Ì ±fiı ÷ı ÿı‹Î_ ±ıLÕ˘ÁıÀ ÷flÌ¿ı ΩHÎÌ÷Ì ¿o’fi̱ı 2.25 fiÏË, ’HÎ 35 Ï√√ÎËÀ˚˝{fiÎ_ ‹Î≥ø˘‰ı‰ ‰Õı M·ıfifiı ˉ΋Î_ ÷fl÷_ flά‰Îfi˘ ’˛V÷Ή ‹Ò@›˘. (…\±˘, fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ.) ±ÎfiÎ ‹ÎÀı 4.5 ‹ÌÀflfiı ⁄ÿ·ı 18 ‹ÌÀflfiÎ T›ÎÁfiÌ ¤ÒÏ‹„V◊÷ ‹Î≥ø˘‰ı ‰ ÏÕ ±ı L Àı fi Î Ωı ≥ ±ı . VÀı  fiflÌ ËÎ≥±Î˜„SÀÀuÒÕ Ïfl·ı M·ıÀŒ˘‹˝fiÎ fi΋ı … ±˘‚¬Ì ¿Îœ÷Î ±Î‰Î d· ÁÎ≥{ M·ıfifi_ ±Î¿ÎÂÌ ·ı ‰ · — 24,400 ‹ÌÀfl ±ıÀ·ı ¿ı 80,000 ŒÌÀ. ±Î Ω÷fi_ ‰Ëı‰Îv M·ıfi Ë∞ ⁄L›_ fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı Ï√√ÎËÀ˚˝{ ±˘fl ‰‘Îfl‰ÎfiÎ ’˛ › ÎÁ˘ Ë∞ «Î· »ı . ±·⁄kÎ, ⁄L›Î ’»Ì ÷ıfiı ¿ı‰Î ’˛ ¿ ÎflfiÎ_ ¿Î›˘˝ ‹ Î_ Ωı ÷ flÌ Â¿Î› ÷ıfiÌ ›ÎÿÌ ‰Î_«˘— á ·U¿flÌ «˘¿Ì’Ëıfl˘— ‹Î≥ø˘‰ı‰ ¿ı ’»Ì ·ıÁfl ¶ÎflÎ ’Ήfl ÁM·Î› ‹ı‚‰÷Î M·ıfifiı Á̋Ή÷a ±Î¿Î‹Î_ ’ıÀˇ˘Ï·_√fiÌ ÕuÒÀÌ ’fl flά˘ ÷˘ ›©¿Î‚‹Î_ ˉÎ≥ÿ‚fiı ÿU‹fifiÎ Ë‹·ÎfiÌ ±Î√˘÷flÌ «ı÷‰HÎÌ ±Î’‰Î ÁÎ◊ı ÷ı ÂÎ_Ï÷¿Î‚‹Î_ ΩÁÒÁÌ ‹ÎÀı ’HÎ ¿Î‹ ·Î√ı. ΩÁÒÁÌfiÎ_ ¿Î›˘˝ ‹ÎÀı ±I›Îflı ⁄Ë ¬«Î˝‚ ±ı‰Î_ Unmanned Ariel Vehicle / UAV ¿ı À ı √ flÌfiÎ_ ’Λ·ÀflÏË÷ Ïfl‹˘À ¿LÀˇ˘· M·ıfi ‰’flΛ »ı, …ı‹fiı ⁄‚÷HÎ ‰√fl «Î·÷_ fi◊Ì. (’ÎÏ¿V÷Îfi ±fiı ¤Îfl÷ ±Î‰Î_ M·ı fi ‰Î’flı »ı . ) Áflı fl ΠŒ˚·Î≥À ’HÎ ·Î_⁄˘ Á‹› «Î·÷Ì fi◊Ì. ‹Î≥ø˘‰ı‰ M·ıfi‹Î_ ±ı ‹›Î˝ÿÎ À‚Ì

Ω› »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı flıÕÎflfi˘ ⁄_ÿ˘⁄V÷ ¿›˘˝ ˢ› ÷˘ ±ı ·Î˜-⁄…ıÀ ±˜fl˘M·ıfi ’ı·Î_ (±fiı ¤Îfl÷ı ¬flÌÿı·Î_) ‹˘ÓCÎÌ Ï¿o‹÷fiÎ_ ‹ı≥Õ-≥fi≥{flΛı· ŒÎS¿fifiÌ …ı‹ Airborne Warning And Control System/ AWACS …ı‰_ ¿Î›˝ ±ÿÎ ¿flÌ Â¿ı »ı. Ïÿ‰ÁflÎ÷ Á_hÎÌ’Ëıfl˘ «Î· flËı ±ı ‹˘À˘ ·Î¤ »ı. ±Ï‰fl÷ Œfl… ⁄Ω‰÷Î M·ıfifiı ÿıÂfiÎ ÁÎ√flÏ¿fiÎflÎ ’ÎÁı ±Î¿ÎÂÌ ’ıÀˇ˘Ï·_√ ¿fl÷_ flά˘ ÷˘ flÎWÀˇÌ› …‚ωV÷Îfl‹Î_ ÿÎHΫ˘flÌ ¿ı CÎÒÁHά˘flÌ ±_√ı ÷ı fi˙¿Îÿ‚fiı ÁÎ⁄ÿ_ ¿flÌ Â¿ı, …ı ¿Î‹ ‹ÎÀı ÷ ’ ·˘‰- 142 …ı ‰ Î_ ÷˘Ï÷_ √ ω‹Îfi˘ ±I›Îflı ‰’flΛ »ı . ‹Î≥ø˘‰ı‰ M·ıfifiÌ ⁄Î…fi…fl F›Î_ Œı · Λı · Ì Ë˘› I›Î_ »^ ’ Ì ÏË·«Î·fi˘ …flÎ ’HÎ ¤› fiÏË. ¤ÒÏ‹ ’fl √˘Ã‰ı·_ ·U¿flÌ flıÕÎfl Œ@÷ 80 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı Á‘Ì º„WÀ ŒıÓ¿Ì Â¿ı, F›Îflı ±ıLÕ˘ÁıÀ ¿o ’ fi̱ı ÁÒ « ‰ı · Î M·ı fi fi˘ º„WÀT›Î’ 480 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ T›ÎÁ ‘flΉ÷Î Á¿Û·fiı ¿Î›˝Z΋ flÌ÷ı ±Î‰flÌ ·ı »ı. ±Î √HÎ÷fḻı ¤Îfl÷ …ı ‰ Î ÿı  fiÌ Á‹ ƒ Ì ÷ı ‹ … ¤Ò Ï ‹ ÁflËÿfiÎ «˘¿Ì’Ëı fl Î ‹ÎÀı ±Î‰Î_ M·ıfifiÎ_ hÎHÎı¿ Õ{fi V@‰Î˜Õfi ˇ ’Òfl÷Î_ »ı. á ÀıϷω{fifi_ ’˛ÁÎflHÎ — ±Î ¿Î›˝fiı ·Î√ı‰‚√ı »ı I›Î_ Á‘Ì ¤Îfl÷ …ı‰Î ÿı¢fiı ¤Ò·Ì …Ωı. ÿÏfi›Î‹Î_ ⁄ÌΩ Á‰ÎÁ˘ ÿı¢ ±ı‰Î »ı ¿ı …ı‹fiÌ ’ÎÁı ’˘÷ÎfiÌ ‹ÎÏ·¿Ìfi˘ ÁıÀı·Î≥À fi◊Ì. 1980 fiÎ ÿÁ¿Î‹Î_ ¿›* ÷ı‹ ÀıϷω{fifiÎ ’˛ÁÎflHÎ ‹ÎÀı ÷ı‹HÎı Á_A›Î⁄_‘ ÀΉfl˘ ⁄Î_‘‰ÎfiÎ flËı »ı ±√fl ÷˘ ’Îfl¿Î Áı À ı · Î≥ÀfiÎ_ ÀˇÎLV’˘LÕfl ±Î¿flÎ ‹ÒS›ı ¤ÎÕı ·ı‰Î_ ’Õı »ı. ‹Î≥ø˘‰ı‰ ¿ı ’»Ì ·ıÁfl ¶ÎflÎ ’Ήfl ÁM·Î› ‹ı‚‰÷Î M·ıfi ‰Õı ÷ı‹fiı

…ı “eÀÏ’˛LÀ” ’˛ÎM÷ ◊Λ ÷ı ’HÎ Õ{fi⁄_‘ ÂËıfl˘fiÎ ÷◊Î √΋˘fiΠωV÷Îflfiı ±Î‰flÌ Â¿ı ±ıÀ·Ì ωÂ΂ ⁄fiı. ¤Ò„V◊fl ¿ZÎ΋Î_ ±Î‹ı› ⁄‘Î ÿı¢fiÎ ÁıÀı·Î≥Àfi˘ ±ı¿‹ı¿fiÎ ⁄˛˘Õ¿Î„VÀo√‹Î_ ωZÎı’ fi ’ÎÕ÷˘ Á‹Î‰ı ¿fl‰Î ‹ÎÀı ’Òfl÷Ì …B›Î fi◊Ì. á ‹˘⁄Î≥· Œ˘fi Áω˝Á — ±ËŸ ’HÎ ÀΉfl˘fi˘ ’˛ f fi ‹˘À˘ »ı . ‹˘⁄Î≥·fiÎ Áω˝Á ’˛˘‰Î≥Õflı ’˘÷Îfi˘ ¿‰flı… ±ıÏfl±Î ‰‘Îfl‰˘ ˢ› ÷˘ ÿfl

◊˘ÕÎ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ±_÷flı ÀΉfl V◊ÎM›Î ‰√fl ±Îfl˘ fiÏË, F›Îflı ‹Î≥ø˘‰ı‰ ¿ı ·ıÁfl ‰Õı ¿Î›˝fl÷˚ flËı÷_ M·ıfi ±ı ÷‹Î‹ fiıÀ‰¿ÛfiÎ ¬«˝ ¿fl÷Î_ ÷˘ @›Î_› Á˘ÓCÎ_ fỉÕÌ Â¿ı ÷ı‹ »ı. Ï⁄·¿<· ±ı flÌ÷ı GPRS fi_ ’HÎ ±Î›˘…fi ¿fl‰Îfi_ flËı fiÏË. ŒÎ≥⁄fl◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ÁıÀı·Î≥À ±fiı ÀıÏ·Œ˘Ïfi¿ ·ıLÕ·Î≥fi Á‘ÌfiÎ_ ‹ÎK›‹˘ ’flfi˘ ÕıÀÎ⁄˘… Ë‚‰˘ ⁄fiı. á Ïfl‹˘À Áı„LÁ_√ — fiˆÁÏ√˝¿ ÁQ≤Ï©fi˘ ’k΢ ·√Ή÷Î ‘˛‰Ò Ì› ¤˛‹HοZÎÎfiÎ µ’√˛Ë˘ M≤J‰ÌfiÌ ÁflıflΠ900 Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·Î µ’fl flËÌfiı ’˛ I ›ı ¿ º„WÀ’Î÷ı ‹˘ÀÎ ¤˙√˘Ï·¿ ωV÷Îflfi _ ’˘÷ÎfiÎ ¿ı ‹ ı fl Î ¶ÎflΠωËo√Ή·˘¿fi ¿flı »ı. Ïfl{˘S›ÒÂfi ±˘»\_ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı …flÎ ⁄ˢ‚˘ ’˛ÿıÂ

÷ı‹fiÌ º„WÀ‹Î_ Á‹Î› »ı, F›Îflı ‹Î≥ø˘‰ı‰-’ΉÕÛ ¿ı ’»Ì ·ıÁfl-’ΉÕÛ M·ıfi 24-25 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÎ ·ı‰·ı ±Î¿Î‹Î_ flËÌfiı ÁÌÏ‹÷ ±fiı «˘yÁ ±ıÏfl±Îfi˘ ÷Î√ ‹Î’Ì ‰‘ Á«˘À ÷◊Î Á_¿ÌHν ÕıÀÎ ‹ı‚‰Ì ¿ı ÷ı‹ »ı. Ï«hÎ @·Î˜{-±’ ’˛¿Îflfi_ ‹‚ı ±fiı ¬«˝ ’HÎ ÁıÀı·Î≥À …ıÀ·˘ ◊Λ fiÏË. ±Î Ω÷fiÎ Áı‰¿ ’ÎÁı◊Ì ⁄Ì∞ CÎHÎÌ Áı‰Î±˘ ’˛ÎM÷ ◊Λ ÷ı‹ »ı. ¿˘≥ ’HÎ ¿Î›˝fiı ·√÷Î_ …wflÌ ›Î_Ïhο ÷◊Î ‰ÌΩb ÁΑfi˘ ‰Õı ÷ıfiı ÁF… ¿flÌ ÿ˘, ±ıÀ·ı ÷ıfi˘ fl˘· ⁄ÿ·Î› ±fiı ÷ı ±fiÁÎfl …\ÿÌ Áı‰Î ‹‚‰Î ·Î√ı. ±·⁄kÎ, …‹Î ’ÎÁÎ_ ±ÎÀ±ÎÀ·Î_ »ı ÷˘ ’HÎ ±Î‰Î M·ıfifi˘ …‹Îfi˘ Ë∞ ±ÎT›˘ fi◊Ì--±fiı I›Î_ √ÎÕ<_ ‰‚Ì Á˘·Îfl ’ΉÕÛ ÁıÀı·Î≥ÀfiÎ ‰Î_¿ı ±À@›_ »ı. ‹Î≥ø˘‰ı‰fiÎ ±fiı ¿ ‘˘‘ ±Î¿Î ÷flŒ «ÕΉΛ ÷˘ fiÌ«Î ·ı‰·ı ∂ÕÌ flËı·Î_ ∂÷Îw ±˜fl˘M·ıfi ‹ÎÀı ⁄ΑΠ¬ÕÌ ◊Λ, ±ı À ·ı ¤˛‹HοZÎ΋Î_ CÎÒ‹÷Î ±fiı Á˙fl„@÷ ‰Õı ‹Î≥ø˘‰ı‰ ’ıÿÎ ¿fl÷Î Á˘·Îfl ’ΉÕÛ ÁıÀı·Î≥Àı µ’fl◊Ì fiÌ«ı ÷flŒ ∂·ÀÌfiı ⁄ÿ·ı ÁÌ‘Ì ∂Ω˝√√ _ Îfi˘ ‘˘‘ ÷ı‹fiÎ ’fl ⁄flÎ⁄fl ÏfiÂÎfi ÷οÌfiı ‰ËΉ‰˘ flè΢. ⁄Ì∞ ÷flŒ ¬ÿ Á˘·Îfl Áı· ‰Õı ‹œÎ›ı·_ ’ıÀ΂ ‘flΉ÷Î ·ıÁfl-’ΉÕÛ M·ıfifiı …‹Ìfi-À<-±Î¿Î ÷flŒ ·ı Á flfiÎ_ ’˛ ¿ ÎÏÂ÷ Ï¿flH΢ ‹˘¿·‰Î‹Î_ Ωı¬‹ fiÏË, ‹ÎÀı fiÎÁÎfi_ Á_  ˘‘fi ±ı ’ÎÀı «Î·Ì flèÎ _ »ı . ‹Î≥ø˘‰ı‰ ˢ› ¿ı ·ıÁfl, ’fl_÷ ±ı ⁄Lfiı ZÎı h Îı Á_  ˘‘fi ·Î_ ⁄ ˘ Á‹› «Î·‰Îfi _ »ı . Ïfi¿˘·Î Àı V ·Îfi _ ¤Ï‰W›ÏfiÿÎfi ÁΫ_ ’Չ΋Î_ Ë∞ ⁄ÌΩ_ ÿÁı¿ ‰Ê˝ fiÌ¿‚Ì Ω› ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË.á ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

13

123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890 123456789012345678901234567890121234567890

¤Î√·Î ’»Ì ¤Îfl÷fi_ ‰‘ ¬_Õfi ◊÷_ fl˘¿‰Î Áfl¿Îflfiı ⁄ÿ·ı ’˛ΩfiÎ fiÌÕfl ±Î√ı‰Îfi˘±ı …^fiÎ√œ‹Î_ V◊Î’ı·Ì ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fi_ Á˘fiıflÌ ’˛¿flHÎ ±ËŸ 60 ‰Êı˝ ŒflÌ ÷Î…\_ ¿›* »ı

±ı¿ ‰¬÷ ⁄L›_ ±ı‰_ ¿ı …^fiÎ√œfi˘ ⁄Î⁄Ì ‰_Âfi˘ ’ÃÎHÎ fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬Îfi flÁÒ·¬Îfi ¿ıÀ·Ì¿ ‹˘Àfl˘fiÎ ¿ÎŒ·Î ÁÎ◊ı flÎ÷˘flÎ÷ ’˘÷Îfi_ flÎ…’ÎÀ »˘ÕÌ ÿÏZÎHÎ’Ïç‹ı ¿ı¢ÿ ’ÎÁıfiÎ ±˜fl-ŒÌSÕ ÷flŒ Ëo¿Î›˘˝. ⁄ı√‹˘ ±fiı fi‰Î⁄Ωÿα˘ ’HÎ ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı Ë÷Î_. ‹Î·Á΋Îfi‹Î_ Á_A›Î⁄_‘ ’ÀÎflÎ Ë÷Î. ±‹¿‹Î_ {‰ıflÎ÷ ÃÎ_Á˘ÃÎ_Á ¤›* Ë÷_, F›Îflı ⁄οÌfiÎ ’ÀÎfl΋Î_ Âıfl ÁÏÀÛÏŒ¿ıÀ˘ µ’flÎ_ ÷ flÎF›fiÌ Ï÷Ωı fl Ì‹Î_ ◊ Ì µÂıÀı·Ì wÎ. 1,29,34,700 fiÌ «·HÎÌ fi˘À˘ Ë÷Ì. ±Î˜ @ À˘⁄fl, 1947 fiÌ …ı Á‰Îfl ’ÕÌ ±ı ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ±ıÏ⁄ÏÁÏfi›ÎfiÎ (±Î…fiÎ ≥Ï◊±˘Ï’›ÎfiÎ) «Î_Ï«›Î ÁflÿÎfl˘±ı ¿ÎÏÛΉÎÕfiÌ ‘fl÷Ì ’fl V◊Î’ı·Î …^fiÎ√œfiÎ fl…‰ÎÕÎ ‹ÎÀı ÁÒ›Î˝V÷ Ë÷Ì. ±˜fl-ŒÌSÕ ’fl ω‹Îfi ¿·Î¿˘ ◊›ı flÎË Ωı÷_ ’Õu_ Ë÷_. Ï⁄˛ÏÀ ÂÎÁ¿˘fiÎ ËV÷ı ÿıÂÌ …^fiÎ√œ VÀıÀfi˘ »ıS·˘ fi‰Î⁄ ¿fi˝· ËÌ{ ËÎ≥fiıÁ lÌ ÿ̉Îfi fi‰Î⁄ Áfl ‹ËQ‹ÿ ‹ËÎ⁄÷¬Îfi∞ flÁÒ·¬Îfi∞, fi‰Î⁄ ÁÎËı⁄ ±Î˜Œ …^fiÎ√œ

14 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

fl…‰ÎÕÎfiÎ fi‹ÒfiıÿÎfl flÎ…¿÷ν ÷flÌ¿ı “Áfl”fi˘ Ϭ÷Î⁄ ’΋ı·Î ±fiı ˉı ÿı  Ïfi¿Î· ’Î‹Ì flËı · Î fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬Îfi flÁÒ · ¬Îfiı ±˜ fl -ŒÌSÕ ’ˢÓE›Î ⁄Îÿ ’˘÷ÎfiÌ w⁄w ÿı¬flı¬ fiÌ«ı ⁄‘˘ ¬Ωfi˘ M·ıfi‹Î_ ÀˇÎLÁŒfl ¿flÎT›˘, ¿ÎflHÎ ¿ı ⁄ı√‹˘ ±fiı ⁄η⁄E«Î_ ¿fl÷Î_ ±ı ÷ıfiı ‹fi ‰‘Îflı Ï¿o‹÷Ì Ë÷˘. CÎÏfl›· ‹√…fiÎ fi‰Î⁄fiı ¿S’fiÎ fi Ë÷Ì ¿ı Á‰Î ¿fl˘Õfi_ fl˘¿Õ fiÎb_ Áfl‰Î‚ı ÷ıfiı ¿Î‹ ·Î√‰Îfi_ fi Ë÷_. ω‹Îfi‹Î_ Á˙ √˘Ã‰Î›Î_ ±fiı ’Λ·Àı ±ı„L…fi˘ «Î· ¿›Î*. ±ı¿ ⁄ı√‹fiı I›Îflı A›Î· ±ÎT›˘ ¿ı ’˘÷Îfi_ ±ı¿ Á_÷Îfi ¤Ò·‹Î_ …^fiÎ√œ ¬Î÷ı flËÌ √›_ Ë÷_. fi‰Î⁄ Œ˚·Î≥À fl˘¿‰Î ‹Î√÷˘ fi Ë÷˘, ±ıÀ·ı Á_÷Îfifiı ·ı‰Î ‹ÎÀı fi»^À¿ı ±ı ⁄ı√‹ ’Î»Ì fiÌ«ı µ÷flÌ. ω‹Îfi ¿flÎ_«Ì ÷flŒ …‰Î ‹ÎÀı Àı¿-±Î˜Œ ¿flÌ √›_, F›Îflı ±ı¿·Ì ’Õı·Ì ⁄ı√‹ı ŒflÌ …^fiÎ√œfi˘ flV÷˘ ’¿Õu˘, Á_÷Îfifi˘ ±ıÀ·ı ¿ı ˉı ¤÷’Ò‰˝ √HÎÌ Â¿Î› ±ı ‰ Î fi‰Î⁄ΩÿÎfi˘ ¿⁄Ωı Á_¤ÎY›˘ ±fiı ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı ’˘÷˝Ï√{ Ë¿>‹÷ fiÌ«ıfiÎ ÿ̉‹Î_ ±Îl› ·Ì‘˘. ±ËŸ◊Ì VÀÌ‹fl ’¿ÕÌfiı ÷ı ¿flÎ_«ÌfiÎ ⁄_ÿflı ’ˢӫÌ. ±ı¿ ⁄Î⁄÷ fi˘Ó‘‰Î·Î›¿ »ı ¿ı ⁄ı√‹fiı ÷◊Î ⁄΂¿fiı »˘ÕÌ …fiÎfl fi‰Î⁄ ’˘÷ÎfiÎ ‹ÎfiÌ÷Î ¿>÷flα˘fiı M·ıfi‹Î_ ÁÎ◊ı ·ı‰Îfi_ ¤ÒS›˘ fi Ë÷˘. ±Î ÀˇÏı …¿-¿˘Ï‹¿ ’˛Á√ _ ⁄L›˘ ÷ıfiÎ hÎHÎı¿ ‹ÏËfiÎ ’Ëı·Î_ ¿ÎÏÛΉÎÕfiÌ ·√¤√ 57,00,000 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ ¤ÒÏ‹ ’fl fiÎfiÎ_-‹˘ÀÎ_ 282 ÿıÂÌ fl…‰ÎÕÎ_ Ë÷Î_. ±Î‹Î_ 15 Á·Î‹Ì flÎF›˘ Ë÷Î_, …ı‹fiÎ flÎΩ‹ËÎflÎΩ±˘fiı ÷ı‹fiÌ ’˛ÎÿıÏ¿ ÁkÎÎ ±fiÁÎfl ÷˘’˘ ‰Õı Á·Î‹Ì ±’Î÷Ì Ë÷Ì. ÷˘’‘ÕοÎfiÌ Á_A›Î ±_√˛ı… Ë¿>‹÷ı ÷ı‹fiÌ ËıÏÁ›÷ ’˛‹ÎHÎı fiyÌ ¿flÌ Ë÷Ì. …^fiÎ√œfi˘ fi‰Î⁄ 13 ÷˘’˘fiÌ √…˝fiÎ ‹ÎÀı ›˘B› ·ı ¬ Î÷˘, F›Îflı ‹˘fl⁄Ìfiflı  fiÎ ‹Îfi‹Î_ 11 ±fiı

·Ÿ⁄ÕÌfiflıÂfiÎ ÁI¿Îfl ‰¬÷ı 9 ÷˘’˘fiÎ ‘ÕοΠ¿flÎ÷Î Ë÷Î. ⁄οÌfiÎ_ fl…‰ÎÕÎ_ Ï‹Ïfi ¿ËÌ Â¿Î› ±ı‰Î_ Ï⁄fiÁ·Î‹Ì Ë÷Î_. ±Î ÿıÂÌ flÎF›˘fl…‰ÎÕÎ_ µ’flÎ_÷ Ï⁄˛ÏÀ ±ı…LÁÌfiÎ ‰Ë̉À fiÌ«ıfiÎ ’˛ÿı¢fiı ÷◊Î √flÎÁÿÎfl˘fiÎ ±fiı ÿfl⁄Îfl˘fiÎ ’˛ ÿ ı  ˘fiı …\ ‹ ·Î‹Î_ µ‹ı fl ˘ ÷˘ ¿ÎÏÛΉÎÕfiÎ ·√¤√ 40,00,000 ’˛Ω…fi˘ ⁄‘_ ‹‚Ì 860 ÁflËÿ˘‹Î_ ‰ËıӫΛı·Î Ë÷Î. ±Î‹Î_ ‹Ëk‰fiÎ_ ±Îà flÎF›˘fiÌ ¿<· ‰ÎÏÊ˝¿ ±Î‰¿ 1935 fiÎ ±flÁ΋Î_ wÎ. 5.5 ¿fl˘Õ Ë÷Ì, F›Îflı 282 ’ˆ¿Ì ⁄οÌfiÎ_ 274 fl…‰ÎÕÎ_fiÌ ±Î‰¿ ÷ıfiÎ «˘◊Î ¤Î√ …ıÀ·Ì ’HÎ fiÏË. …^fiÎ√œfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ 1473 fiÎ ‰Ê˝ Á‘Ì ÷ıfi˘ ’˛ÿı «ÕÎÁ‹Î flÎ…’Ò÷˘fiÎ ÂÎÁfi fiÌ«ı Ë÷˘. ⁄flÎ⁄fl Á˘ ‰Ê˝ ’»Ì 1573 ‹Î_ ±¿⁄flı √ … flÎ÷ ’fl ¿⁄Ωı …‹ÎT›˘ ±fiı ‹ „ V·‹ ‘‹˝ Œı·ÎT›˘. ¿ÎÏÛΉÎÕ‹Î_ ÷ıfiÎ ÁflÿÎfl˘ ¬_ÕHÎÌ ‰ÁÒ· ¿fl÷Î Ë÷Î. …^fiÎ√œ I›Îfl ’»Ì ÏÿSËÌfiÌ ‹˘√· ÁkÎÎfi_ ’˛Ï÷ÏfiÏ‘I‰ ¿fl÷Î ±‹ÿΉÎÿfiÎ ÁÒ⁄ÎfiÌ ±ıÕÌ fiÌ«ı ±ÎT›_. Á˙◊Ì ±Î’¬ÿ ÷ı‹… ±I›Î«ÎflÌ ⁄ÎÿÂÎË ±˙fl_√{ı⁄ 1707 ‹Î_ Q≤I› ’ÎQ›˘ ±fiı ‹˘√· Á΋˛ Î F› ZÎÌHÎ ◊‰Î ‹Î_ Õ u _ , ±ı À ·ı …^ fi Î√œ ’fl ±‹ÿΉÎÿfiÎ ÁÒ⁄Î ‰÷Ì flÎ… «·Î‰÷Î Âıfl¬Îfi ⁄Î⁄Ì fi΋fiÎ ÁflÿÎflı 1735 ‹Î_ Œ˙∞ ⁄‚‰˘ ¿flÌfiı I›Î_ ’˘÷ÎfiÌ ÁkÎÎ V◊Î’Ì ÿÌ‘Ì. ≥VÀ ≥„L՛Π¿o’fiÌ ÷ı ÿflQ›Îfi ¿·¿kÎÎ ¬Î÷ı Œ@÷ ‰ı’Îfl ¿fl‰Î ’fl K›Îfi ±Î’÷Ì Ë÷Ì, ’fl_÷ ⁄ΉÌÁ ‰Ê˝ ⁄Îÿ 1757 ‹Î_ M·ÎÂÌfi_ ›© ◊›_ ±ı ’»Ì ±_√˛ıΩıfiı ‹Ëı Á Ò · Ì ±Î‰¿ ‹ÎÀı ¤Îfl÷fiÎ ’˛ ÿ ı  ˘ ∞÷‰ÎfiÌ ‹Ëk‰Î¿Î_ZÎÎ Ω√Ì. ωV÷Îfl‰ÎÿfiÌ ’˛ T ≤ÏkÎfiı ‰ı √ Ì·Ì ⁄fiΉ‰Î‹Î_ Ωı ¿ı CÎH΢ Á‹› fiÌ¿‚Ì √›˘ ±fiı ’«ÎÁ ‰Ê˝ ⁄Îÿ »ı ¿ 1807 ‹Î_ ±_√Ω ı˛ fi ı _ ÁˆL› √Λ¿‰ÎÕfiÎ ·U¿fl ÁÎ◊ı ¿fi˝· ‰Î˜¿flfiÌ ÁflÿÎflÌ Ëı ¿ÎÏÛΉÎÕ‹Î_ ’˛‰ıU›_. ‹A› ·Z›Î_¿ ÿÒflfiÎ ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ∞Hνÿ√  ˝ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷_ …^fiÎ√œ Ë÷_. ≥VÀ ≥„L՛Π¿o’fiÌ ÷ıfiÎ ±_¿< fiÌ«ı ±Î‰÷Î ⁄‘Î ’˛ÿı¢fi˘ ‰Ë̉À ¿flÌ Â¿ı ÷ı‹ fi Ë÷Ì, ±ıÀ·ı ‰ÎÏÊ˝¿ ¬_ Õ HÎÌfiÎ ⁄ÿ·Î‹Î_ ÷ı H Îı ¿ÎÏÛΉÎÕfiÎ ·√¤√ ⁄‘Î flÎΩ-‹ËÎflÎΩ±˘fiı ÁkÎÎ ’fl

«Î· flÎA›Î. ÿflı¿fiÌ ÁÎ◊ı ÷ıHÎı “¿fi˝· ‰Î˜¿fl ÁıÀ·‹ıLÀ” ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì ·ıϬ÷ Á‹…^÷Ì ¿flÌ, …ı ‹…⁄ ÿflı¿ı ±_√˛ı… Ë¿>‹÷fiÎ ±ÎÏ‘’I› fiÌ«ı flËı ‰ Îfi _ Ë÷ _ . …^ fi Î√œfiÎ ÷I¿ÎÏ·fi fi‰Î⁄fi˘ ’HÎ ÷ı‹Î_ Á‹Î‰ı ◊÷˘ Ë÷˘. ±Î ¿flÎfl ±Î˜√VÀ 15, 1947 Á‘Ì ±‹·‹Î_ flèÎÎ. ±fl⁄Ì Á‹ƒfiÎ Ï¿fiÎflı 8,650 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀfl‹Î_ Œı·Î÷_ ±fiı 7 fi√fl˘ ÷◊Î 850 √΋˘ ‘flΉ÷ _ …^fiÎ√œ ¿ÎÏÛΉÎÕfi_ ⁄ÌΩ fi_⁄flfi_ ‹˘À<_ flÎF› Ë÷._ flÎF›fi˘ ÂÎÁ¿ ⁄Î⁄Ì ‰_Âfi˘ ’ÃÎHΠˢ‰Î »÷Î_ CÎHÎÌ ¬flÌ ’˛Ω ÏËLÿ Ë÷Ì ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ flÎF› ’˘÷ı ¤ÒÏ‹ ÁflËÿı ÏËLÿ ÂÎÁ¿˘fiÎ_ flÎF›˘fl…‰ÎÕÎ_ ‰Õı CÎıflΛı·_ Ë÷._ ÿÒfl Á‘Ì @›Î_› ⁄Ì…\_ ‹„V·‹ flÎF› fiÏË. (…\±˘, fiÌ«ıfi˘ fi¿Â˘.) ⁄Î⁄Ì ‰_ÂfiÎ »ıS·Î fi‰Î⁄ ÷flÌ¿ı ±Î˜√VÀ 2, 1900 fiÎ Ïÿ‰Áı …L‹ı·Î ‹ËÎ⁄÷¬Îfiı ‰Ê˘˝ ’»Ì …ı‹ ±Î¿„V‹¿ flÌ÷ı ÁkÎÎI›Î√ ¿fl‰˘ ’Õu˘ ÷ı‹ ÁkÎΑÌ ⁄fi‰_ ±ı ’HÎ ÷ıfiÎ

‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

15

∞‰fifi˘ ‹ÎhÎ ±¿V‹Î÷ Ë÷˘. …^ fi Î√œfiÎ fi‰Î⁄ flÁÒ·¬Îfifi˘ √Îÿ̉ÎflÁ ÷ıfi˘ ‹˘À˘ fi‰Î⁄Ωÿ˘ Ë÷˘, ’fl_÷ ±ı ’hÎfi_ ±¿Î‚ı Q≤I› ◊›Î ’»Ì ‹ËÎ⁄÷¬Îfi ‰ÎflÁ ⁄L›˘ ±fiı flÁÒ·¬ÎfifiÎ ±‰ÁÎfi ⁄Îÿ ΩL›±ÎflÌ 22, 1911 fiÎ Ïÿ‰Áı Œ@÷ 11 ‰Ê˝fiÌ ¿Î«Ì ‰›ı fi‰Î⁄ ’HÎ ⁄L›˘. µkÎflÎÏ‘¿ÎflÌ ÷flÌ¿ı ±ı ™‹fl·Î›¿ fi ◊Λ I›Î_ Á‘Ì flÎF›fi˘ ‰Ë̉À «·Î‰‰Î ‹ÎÀı ±_√˛ı… Ë¿>‹÷ı “¿Îµ„LÁ· ±Î˜Œ Ïfl…LÁÌ”fi_ √Ãfi ¿›*. Á√Ìfl fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬ÎfifiÎ ‰ÎflÁÎ√÷ Ëyfiı ±_√˛ıΩıfi_ flZÎHÎ fi ˢ÷ ÷˘ …^fiÎ√œfiÌ ÷‰Îfl̬ ¿ÿΫ …\ÿÌ flÌ÷ı ·¬Î÷, ¿ÎflHÎ ¿ı flÎF›fiÎ ’˛ Ω …fi˘‹Î_ ÏËLÿ ·˘¿˘fiÌ Á_ √ Ìfi ⁄Ë ‹ ÷Ì Ë÷Ì. …^ fi Î√œfiÌ fi‰Î⁄Ì ÷‰Îfl̬fi_ »ıS·_ ’˛¿flHÎ ⁄Ë fiÎÀuÎI‹¿ ÁÎÏ⁄÷ ◊Λ ±ıÀ·_ Ωı ¿ı fiyÌ Ë÷_ ±fiı fi‰ ‰Ê˝ ⁄Îÿ ‹Î«˝ 31, 1920 fiÎ fl˘… ⁄‘Ì ‰Ë̉ÀÌ ÁkÎÎ ‹ı‚‰fiÎfl fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬Îfi flÁÒ · ¬Îfi ÷ı fiÎÀ¿‹Î_ ω·fi ±fiı ωÿÒÊ¿ ⁄fiÌ flËı‰Îfi˘ Ë÷˘. ωÿÒ Ê ¿fi _ ’ÎhÎ ‹ËÎ⁄÷¬Îfiı ’E«ÌÁı¿ ‰Ê˝ Á‘Ì ¤…T›_. …^fiÎ√œ flÎF› ‰fifiÎ flÎΩ ÁΉ…fi_ ‰÷fi

16 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

√HÎΛ, F›Îflı Ï’÷ÎfiÌ √ıflËÎ…flÌ‹Î_ ’ÎÁ‰Îfi˘ ‰E«ı µ»flı·Î ±fiı flÎF›fi˘ ‰Ë̉ÀÌ ⁄˘… µ’ÎՉΠ‹ÎÀı ¿ÂÌ ÷η̋ ¿ı Á_V¿Îfl˘ fi ’΋ı·Î ‹ËÎ⁄÷¬Îfifi˘ ·√Ή ÏÁ_ˢfiı ⁄ÿ·ı rÎfi˘ ’˛I›ı ‰‘ Ë÷˘. ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 800 ¿>÷flÎ-¿>÷fḻ˘ ÷ıHÎı ’ÎY›Î_ Ë÷Î_ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’fl_÷ ‘Òfi «Õı I›Îflı ’˘÷ÎfiÌ ±‹¿ ’Á_ÿ√ÌfiÎ Ï‹VÀfl Õ˘√ ±fiı Ï‹Á Õ˘√fiÎ_ ·Bfi ’HÎ ÷ı ‹˘ÀÎ ¬«ı˝ ‘΋‘Ò‹◊Ì ¿flΉ÷˘ Ë÷˘. ◊˘Õ<_ CÎb_ ωʛÎ_÷fl ◊Λ ÷˘ ’HÎ ±Î‰Î_ ·Bfifi˘ ⁄Ë ωϫhÎ ÿά·˘ ±ËŸ fi˘Ó‘‰˘ flè΢--±fiı Ï¿VÁ˘ ±ıÀ·˘ fl‹Ò…’˛ıfl¿ »ı ¿ı ÷ıfi_ À>_¿ ‰Hνfi ÀÎ_@›Î ‰√fl ‹ËÎ⁄÷¬ÎfifiΠωÿÒÊ¿‰ıÕÎfi˘ ’Òfl˘ A›Î· ‹‚ı fiÏË. ±Î CÎÏfl›· fi‰Î⁄fiÌ ±I›_÷ Œı‰flıÀ ¿>÷flÌ fl˘Âfi±ÎflÎ Ë÷Ì, …ıfiı ÷ıHÎı “Ï’˛LÁıÁ”fi˘ ÿflFΩı ±ÎM›˘ Ë÷˘. ±Î ‹˘¤ÎÿÎfl Ϭ÷Î⁄ …ıfiı ’˛ÎM÷ ◊›˘ ˢ› ±ı ¿>÷flÌfiÎ_ “·Bfi” ’HÎ ⁄ı¿ ÂÎËÌ ¬ÎfiÿÎfifiÌ ÂÎfiÂ˙¿÷ …‚‰Î› ±ı flÌ÷ı ›˘Ω‰Î_ Ωı≥±ı. (µÿÒ˝‹Î_ ‹ËÎ⁄÷ ±ıÀ·ı ’HÎ ÂÎfiÂ˙¿÷.) ¤ıΩ√ı’ fi‰Î⁄ı ’˘÷ÎfiÎ ÿ̉Îfi ±S·ÎË ⁄ZÎfiı fl˘Âfi±ÎflÎfiÎ_ ·Bfi ‹ÎÀı fi‰Î⁄Ì ÃÎÃfiı ±fiw’ ÷ˆ›ÎflÌ ¿fl‰Î …HÎÎT›_. ‹ÒflÏ÷›˘ √˘SÕfi ÏflÀˇÌ‰fl fiV·fi˘ Ë÷˘, …ıfiı ‰‚Ì ‹Î_√fl˘‚fiÎ Âı¬ı ¤Îflı ·ÎÕ¿˘Õ ÁÎ◊ı ‹˘À˘ ¿›˘˝ Ë÷˘. ‹ËÎ⁄÷¬Îfiı …^fiÎ√œfiÌ flÎ…‹ƒÎfi˘ ÏÁQ⁄˘· (µ’flfi_ Ï«hÎ) ‘flΉ÷Ì ÁıÓ¿Õ˘ ¿o¿˘hÎ̱˘ »’ÎT›Î ⁄Îÿ flÎΩ-‹ËÎflÎΩ±˘ µ’flÎ_÷ ‰Î≥ÁflΘ› ·˘ÕÛ ≥flωfifiı ÷◊Î ·ıÕÌ ≥flωfifiı ’HÎ ‹˘¿·Ì. ‰Î≥ÁflΘ›ı ‹fl˘ÕÿÎfl ±_√˛ı∞ ÀÎ≥’‹Î_ Ï’˛LÀ ◊›ı·Ì ¿o¿˘hÎÌ ‰Î_«Ìfiı ¢ ’˛Ï÷¤Î‰ ÿάT›˘ ±ı ÷˘ ¿˘fiı ¬⁄fl, ’fl_÷ ±Î‰Î ËÎV›ÎV’ÿ Á‹Îfl_¤fi˘ ÷‹Î¢ Ωı‰Î ‹ÎÀı ’HÎ ÷ı ËÎ…fl flËı‰Î ‹Î√÷˘ fi Ë÷˘. ⁄Î¿Ì ·√¤√ Á˙ flÎΩ-‹ËÎflÎΩ±˘ CÎb_ ¿flÌfiı ‹ÎhÎ ¿<÷ÒË·fiÎ ‹Î›Î˝ ±ÎT›Î. ·BfifiÌ Á‰Îflı ’ÎÁ‰Îfi˘±ı fl˘Âfi±ÎflÎfiı ’flŒuÒ‹ fiάı·Î ’ÎHÎÌ ‰Õı VfiÎfi ¿flÎT›Î ⁄Îÿ ÷ıfiı √‚΋Î_ ‹˘÷Ìfi˘ ËÎfl ±fiı «Îflı› ’√‹Î_ ËÌflÎfiÎ ⁄˛ıÁ·ıÀ ’ËıflÎT›Î. (‹Îfi‰Ì ’HÎ ¿>÷flÎfi˘ ¿ı‰˘ ‰ŒÎÿÎfl Ï‹hÎ »ı ±ıÀ·_ Á‹…‰Î

’Òfl÷Ì ±y· Ωı ¿ı fl˘Âfi±ÎflÎfiı fi Ë÷Ì.) ·BfiÁ‹Îfl_¤ ÿfl⁄Îfl ˢ·‹Î_ ›˘Ω› ±ı ’Ëı·Î_ Ωfiˆ›Îfi˘ ±fiı ‹ÒflÏ÷›Îfi˘ ÁI¿Îfl ¿fl‰Î ‹ÎÀı ‹ËÎ⁄÷¬Îfiı ËÎ◊Ì ’fl ⁄ıÁÌ C΢ÕıÁ‰Îfl˘ ±fiı ÏÁS¿fiÎ_ ‰j΢‹Î_ ËÌflı Á…ı·Î 250 ¿>÷flα˘ ÁÎ◊ı …^fiÎ√œfiÎ flıS‰ı VÀıÂfi ÷flŒ Á‰ÎflÌ ¿ÎœÌ. ⁄Θ⁄Ì fi΋fiÎ √˘SÕfi ÏflÀˇÌ‰fl ‹ÒflÏ÷›ÎfiÎ V‰Î√÷ ‹ÎÀı ÿ̉Îfi ±fiı ÿfl⁄Îfḻ˘ ’HÎ ÁÎ◊ı Ë÷Î. flıS‰ı VÀıÂfi ’fl ⁄Θ⁄Ì ‹ÎÀı ·Î· Ω…‹ Ï⁄»Î‰ı·Ì Ë÷Ì. (±Î ⁄‘_ Â_ ⁄fiÌ flèÎ_ »ı ÷ıfi˘ A›Î· ÿSËfifiÌ …ı‹ ÿSËÎfiı ’HÎ fi Ë÷˘.) ÏÁ’Î≥ À<¿Õ̱ı ⁄Θ⁄Ìfiı guard of honour ¿Ëı‰Î÷Ì ÿ⁄ÿ⁄ΤflÌ Á·Î‹Ì ±ÎM›Î ⁄Îÿ Á˘fiÎ-w’ÎfiÌ ’η¬Ì‹Î_ ÷ıfiı ⁄ıÁÎÕÌ ÿfl⁄Îfl ˢ· ’fl ÷ıfiı ·Î‰‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. Á_√Ì÷-L≤I›fiÎ ±fiı ÂÎËÌ ¤˘…fifiÎ …·ÁÎ ‰E«ı ·Bfi˘IÁ‰ hÎHÎ Ïÿ‰Á «ÎS›˘, …ı‹Î_ flÎΩ-‹ËÎflÎΩ±˘ ÷ı‹… ¿ı À ·Î¿ ±_ √ ˛ ı … ·ÎÀÁÎËı ⁄ ˘ ÁÏË÷ ¿<· 700 …HÎÎ ‹˘…^ÿ Ë÷Î. hÎHÎ Ïÿ‰Á Á ‘ Ì flÎF›¤fl‹Î_ ÁkÎΉÎfl »\|Ì flËÌ ±fiı …^fiÎ√œfiÎ ’˛Ω…fi˘fiı ÂÎËÌ flÁ˘ÕÎfi_ ¤˘…fi CÎfl⁄ıÃÎ ‹‚÷ _ flèÎ _ . hÎHÎ Ïÿ‰Á‹Î_ fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬Îfiı fl˘Âfi±ÎflÎfiÎ_ ·Bfi ’λ‚ wÎ. 20,00,000 ¬«a fiÎA›Î, …ı fl¿‹ 1930 fiÌ ±ÎÁ’ÎÁfiÎ ÷ı ±flÁ΋Î_ ÷˘ ¬ÎVÁÌ Ë÷Ì. ·Bfi ’»Ì fl˘Âfi±ÎflÎ ‰‘ ‹fl÷⁄Î ÁÎ◊ı “Ï’˛LÁıÁ”fi˘ ÿflFΩı ¤˘√‰÷Ì flËÌ ±fiı ÏÁ’Î≥±˘ ‹ÎÀı ±ı ¿>÷flÌfiı Á·Î‹ ‹Îfl‰Îfi_ ŒflÏ…›Î÷ Ë÷_. “CÎfl…‹Î≥” ◊›ı·Î ⁄Θ⁄Ì ‹ÎÀı «Î_ÿfiÌ ‹ÎhÎ «Îfl Ïÿ‰ÁfiÌ (¿ı ’»Ì hÎHÎ Ïÿ‰ÁfiÌ) Ë÷Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı fi‰Î⁄ı ÷ıfiı ⁄ÌΩ 800 ¿>÷flα˘fiÎ …^◊‹Î_ Á΋ı· ¿flÌ ÿÌ‘˘. á ‹ËÎ⁄÷¬ÎfifiΠωÿÒÊ¿‰ıÕÎ ’»Ì ÷ıfi˘ ω·fi’Îà ÷’ÎÁ‰Î ⁄ıÁ˘ I›Îflı ‰Hνfi ±ıÀ·_ … fiÎÀuÎI‹¿ »÷Î_ ÁËı… √_¤Ìfl ⁄fi‰_ flèÎ_, ¿ÎflHÎ ¿ı ’˛ffi fi‰ÎÁ‰Î ±Î{Îÿ ◊›ı·Î ÿıÂfiÌ ±Î_÷Ïfl¿ Á·Î‹÷Ìfi˘ Ë÷˘. ±Î˜√VÀ 15, 1947 fiÎ fl˘… V‰÷_hÎ÷Î ‹‚Ì I›Îflı ¿<· 562 ’ˆ¿Ì ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ_ ÿıÂÌ flÎF›˘fl…‰ÎÕÎ_ ±Î{Îÿ ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı ’˘÷Îfi_ ¤˙√˘Ï·¿ ÷ı‹… flÎ…¿Ì› ΩıÕÎHÎ ¿flÌ «Ò@›Î_ Ë÷Î_. ±√ε Ωı‘’flfiÎ ‹ËÎflÎΩ, ¤˘’ηfiÎ fi‰Î⁄ ±fiı ≥Lÿ˘flfiÎ ‹ËÎflÎΩ ’ÎÏ¿V÷Îfi ÷flŒ œ‚‰Î ÷I’fl Ë÷Î, ’fl_÷ ÁflÿÎfl ’Àı·fiÎ ‹IÁÿÌ ±fiı ‹y‹ ‰·HÎ Á΋ı ±_÷ı ÷ı‹HÎı {Ò¿‰_ ’Õu_ Ë÷_. ±Î{ÎÿÌ ‰¬÷ı Œ@÷ hÎHÎ flÎF›˘±ı ¤Îfl÷ ÁÎ◊ıfiÎ ΩıÕÎHά÷ ’fl ÁËÌ fiˢ÷Ì ¿flÌ, …ı‹Î_ ’Ëı·_ flÎF› ÷˘ ‹ËÎflÎΩ ËÏflÏÁ_Ëfi_ …Q‹-¿ÎU‹Ìfl Ë÷_. Ïfi{΋fi_ ˈÿflÎ⁄Îÿ V‰÷_hÎ flÎWÀˇ ⁄fi‰Î ‹Î√÷_ Ë÷_ ±fiı ÷ı ‹ÎÀı Ïfi{΋ ¤Îfl÷fiı

Œ˙∞ ·Õ÷ ±Î’‰Î ÷ˆ›Îfl Ë÷Î. ÏËLÿ …^ fi Î√œfiÎ ‹„V·‹ ÂÎÁ¿ ‹ËÎ⁄÷¬Îfiı ’HÎ ΩıÕÎHά÷/Instrument of Accession ’fl ÁËÌ ±Î’Ì fiÏË. ’ÏflHÎ΋ı ±Î{ÎÿÌ ’Ëı·Î_ … ±Œ‰Î «Î·Ì ¿ı …^fiÎ√œ ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ı fiÎ÷˘ ΩıՉΠ‹Î√÷_ Ë÷_. ±Î ‹÷·⁄fiÎ ±¬⁄ÎflÌ Ïfl’˘ÀÛ …^fiÎ√œfi_ flıS‰ı VÀıÂfi, F›Î_ fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬ÎfifiÎ ÂÎËÌ Ωfiˆ›Î±˘ ‰Ì.±Î≥.’Ì. ‹ÒflÏ÷›Î ÁÎ◊ı ’‘Λν I›Îflı ¤T› ÁI¿Îfl Á‹Îfl_¤ ›˘Ω›˘

’Ëı·Ì ‰¬÷ ±ıÏ’˛·, 1947 ‹Î_ ’˛√À ◊›Î I›Îflı …^fiÎ√œfiÎ ÿ̉Îfi ±Oÿ· ¿ÎÏÿflı ÷ı Á‹Î«Îflfiı ⁄ı⁄Ï fi›Îÿ √HÎÎT›Î ±fiı ‹Î‹·˘ ±ı ‰¬÷ı ÷˘ ÂÎ_÷ ’ÕÌ √›˘. ±Î‹ »÷Î_ ±ı¿ ‹ÏËfiÎ ’»Ì ±Oÿ · ¿ÎÏÿflfiÌ Ï⁄‹ÎflÌfiı ·Ì‘ı ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘ (⁄ıfi{Ìfl ¤|˘fiÎ ÿÎÿÎ) …^fiÎ√œfiÎ fi‰Î⁄ ⁄L›Î I›Îflı ‹Î‹·˘ ’·ÀÌ ‹ÎflÌ √›˘. fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬Îfifiı ’˘÷Îfi _ ‹√… fi Ë÷_ ±fiı ˢ› ÷˘ ·√¤√ ¬Î·Ì Ë÷_. ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘fiı ’˘÷Îfi_ ‘Λ* ¿fl‰Î ‹ÎÀı ŒÎ‰÷_ ‹Y›_. ±√ε ¤|˘ ¿flÎ_«Ì‹Î_ ‹ËQ‹ÿ±·Ì {ÌHÎÎfiı w⁄w ‹Y›Î Ë÷Î. ¤|˘fiı ÷ı‹HÎı Á‹ΩT›_ ¿ı …^fiÎ√œfi_ flÎ…¿Ì› ΩıÕÎHÎ ¤Îfl÷ ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

17

ÁÎ◊ı fi ◊‰ _ Ωı ≥ ±ı . ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ¿flÎ_ « Ì ±fiı …^fiÎ√œfiÎ ‰ıflΉ‚ ⁄_ÿfl˘ ‰E«ı {Î{_ »ıÀ<_ fi Ë÷_ ±ı ›Îÿ ±’Î‰Ì {ÌHÎαı ⁄ÎËı‘Ó flÌ ’HÎ ±Î’Ì ¿ı …^ fi Î√œfiı ¤Ò ¬ ı ‹fl‰Î fiÏË ÿ≥±ı. ±Î ’˛¿ÎflfiÎ_ ‰«fi˘ {ÌHÎαı fi ±ÎM›Î_ ˢ÷ ÷˘ ’HÎ «Î·Ì Ω÷, ¿ı‹ ¿ı ÏÁ_‘Ì Ë˘‰ÎfiÎ fiÎ÷ı ¬ÿ ¤|˘ ’ÎÏ¿V÷Îfi ÷flŒ œ‚÷Î Ë÷Î. ÏÁ_‘fi_ ·Îfl¬ÎfiÎ ÷ı‹fi_ ‹Ò‚ ‰÷fi Ë÷_. …^ fi Î√œ ’λΠŒ›Î˝ ⁄Îÿ ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘±ı …^fiÎ√œfi_ ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ı ΩıÕÎHÎ ¿fl‰Îfi˘ A›Î· fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬ÎfifiÎ Ïÿ‹Î√‹Î_ ÃÁÎ‰Ì ÿÌ‘˘. …^fiÎ√œı I›Îfl ⁄Îÿ ÁkÎΉÎfl ΩËıflÎ÷ ¿flÌ ¿ı, “ÏËoÿfiÎ ÕÏ‹Ïfi›fi‹Î_ ΩıÕΉ_ ¿ı ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ÕÏ‹Ïfi›fi‹Î_ Á΋ı· ◊‰_ ±ı ’˛ffi »ıS·Î_ ¿ıÀ·Î_¿ ÁM÷ÎË ◊›ı …^fiÎ√œ flÎF› Á‹ZÎ ±ÎT›˘ Ë÷˘. ±Î ⁄Î⁄÷fi˘ ω«Îfl Á‰˝ √ ˛ Î ËÌ flÌ÷ı …^fiÎ√œfiÌ Á‰˘˝’Ïfl÷Î, ±Î⁄ÎÿÌ ÷ı‹… Á·Î‹÷Ìfiı ·Z΋Î_ flάÌfiı ¿fl‰Îfi˘ Ë÷˘. ⁄‘Î_ ’ÎÁÎ_ ÷’ÎV›Î ⁄Îÿ (…^fiÎ√œ) Áfl¿Îfl ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ı ΩıÕÎHÎ V◊Î’‰ÎfiÎ ÏfiHν› ’fl ±Î‰Ì »ı. ±Î ΩËıflÎ÷ ÷ıfiÎ ±fiÁ‘_ Îfi‹Î_ ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı...” …^fiÎ√œı ÏfiHν›fiÌ ΩHÎ ¤Îfl÷ Áfl¿Îflfiı ¿flÌ fiÏË. ±¬⁄Îfl˘‹Î_ Á‹Î«Îfl ’˛ √ À ◊›Î ⁄Îÿ ÏÿSË̱ı «˘¬‰À ‹Î√÷˘ ÷Îfl fi‰Î⁄fiı ‹˘¿S›˘ ±fiı I›Îflı …‰Î⁄ ‹Y›˘ ¿ı …^fiÎ√œ ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ı ΩıÕΛ_ Ë÷_. ±Î ¿⁄Ò·Î÷ı ÷‹Î‹ ÿıÂfiı ¬‚¤‚Î‰Ì ÿÌ‘˘, ’HÎ ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘ ’˘÷ÎfiÌ flÎ…¿Ì› Á˘√ÃÎ⁄Î∞ »ı‰À Á‘Ì 18 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

¬ı·Ì ·ı‰Î ‹Î√÷Î Ë÷Î. ‹ËÎ⁄÷¬ÎfifiÌ ¤_¤ıflHÎÌ ¿›Î˝ ’»Ì {ÌHÎÎfiÌ ¿˘HÎ̱ı √˘‚ ·√ÎՉΠ÷ı‹HÎı ’hÎ ·A›˘ ¿ı, “…^fiÎ√œ ¤·ı ÏËLÿ fl…‰ÎÕÎ_ ‰E«ı CÎıflΛı·_ ˢ›, ’fl_÷ Á‹ƒÌ flV÷ı ±‹ı ’ÎÏ¿V÷Îfi ΩıÕı Á_¿‚Λı·Î »Ì±ı. ±ı¿ …‹Îfi΋Î_ ¿E» ±fiı fi‰Îfi√fl ±ÎÁ’ÎÁfi˘ ’˛ÿı ÏÁ_‘fiÎ ’˛ÿı ÁÎ◊ı ΩıÕΛı·˘ Ë÷˘, ‹ÎÀı …^fiÎ√œ ’HÎ ÏÁ_‘ ¿fl÷Î_ …\ÿo √HÎÌ Â¿Î› fiÏË. ±·⁄kÎ, …^fiÎ√œ‹Î_ ‹„V·‹˘ Œ@÷ 20Ñ »ı, ’fl_÷ Á˙flÎWÀˇfiÎ 7 ·Î¬ ‹„V·‹˘ …^fiÎ√œfiı ·Ì‘ı … Á·Î‹÷ flèÎÎ »ı. ±Î◊Ì fi‰Î⁄ÁÎËı⁄fiÌ ±Î⁄w ÷ı‹… Á˙flÎWÀˇfiÎ ‹„V·‹˘fiı ⁄«Î‰‰Î ‹ÎÀı ÷‹ı …ı ¿o≥ ¿fl˘ ÷ı ±˘»\_ … »ı !” ‹ı·Ì flÎ…fl‹÷ ¬ı·‰ÎfiÌ ÷ı‹… …^ßÎHÎÎ_ «·Î‰‰ÎfiÌ ⁄ÒflÌ ±Îÿ÷ ’˘÷ÎfiÎ ÁÎËı⁄ΩÿÎ {„SŒ¿Îfl ±·Ì ¤|˘fiı ‰ÎflÁ΋Î_ ±Î’fiÎfl ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘fiÌ (ÕÎ⁄˘ Œ˘À˘) ⁄‘Ì ÿ·Ì·˘ ‰ÎÏË›Î÷ Ë÷Ì. ÿÏfl›Î≥ flV÷ı …^fiÎ√œfiÎ ‰ıflΉ‚ ⁄_ÿflfiı ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ¿flÎ_«Ì ⁄_ÿfl ÁÎ◊ı 600 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ »ıÀ<_ Ë÷_. ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ı ÷˘ ÃÌ¿, ¿ÎÏÛΉÎÕ‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ »^Àλ‰Î›Î ’˛ÿı¢ ÁÎ◊ı ’HÎ …^fiÎ√œfi˘ fi‰Î⁄ ¤Îfl÷Ì› ’˛ÿıÂfiı ±˘‚_B›Î ‰√fl Á_’¿Û flÎ¬Ì Â¿ı ÷ı‹ fi Ë÷˘. (…\±˘, fiÌ«ıfi˘ fi¿Â˘.) ¤ÒÏ‹ ÁflËÿı hÎHÎ ⁄Î…\±ı ¤Îfl÷fiÎ_ √˘ÓÕ· …ı‰Î_ fl…‰ÎÕÎ_ Ë÷Î_, …ı‹HÎı ¤Îfl÷ ÁÎ◊ıfiÎ ΩıÕÎHά÷ ’fl ÁËÌÏÁyÎ ¿flÌ fiÎA›Î Ë÷Î. «˘◊Ì ⁄Î…\±ı ±fl⁄Ì Á‹ƒ Ë÷˘, ±ıÀ·ı …^fiÎ√œ ⁄‘Ì flÌ÷ı CÎıflΛı·_ Ë÷_. ±Î ÿıÂÌ flÎF›fiÎ ¤˙√˘Ï·¿ ’ÎÁÎ_ ¿fl÷Î_ ’HÎ @›Î_› ‹Ëk‰fi_ ’ÎÁ_ ‘ÎÏ‹˝¿ Ë÷_. flÎF›fiÌ 80Ñ ’˛Ω ÏËLÿ ÷˘ ¬flÌ, ’fl_÷ ÏËLÿ±˘ ‹ÎÀı ±I›_÷ ’ωhÎ √HÎΛ ±ı‰Î_ ‘‹˝V◊‚˘fi˘ ’Îfl fi Ë÷˘. lÌ¿ÚWHÎfi˘ ÿıˢIÁ√˝ ±ËŸfiÌ ¤ÒÏ‹ ’fl ◊›˘ Ë÷˘. ÏËLÿ ±fiı …ˆfi ‘‹˝fiÎ_ ÷Ì◊˝V◊Îfi˘ ’˛¤ÎÁ ’ÎÀH΋Î_ ±fiı Ï√flfiÎfl‹Î_ V◊’ΛÎ_ Ë÷Î_. ‰flC΢ÏÕ›Îfiı »ıÕλıÕÌ »˘Õ‰Î, ⁄΂¿˘fiÎ ⁄΂‹˘‰Î‚Î ∂÷flΉ‰Î, ·Ì· ’flHÎΉ‰Î, Ï’I≤÷’˝HÎ-ÁflΉb_ ¿flΉ‰Î, »kÎfl «ÕΉ‰Î, ¿<À‹÷ V◊’ΛΠ’»Ì ÷ı‹Î_fi_ ¿Â_ Á·Î‹÷ flËı fiÏË. …^fiÎ√œ ’ο ¿⁄Ω Ëı Ω› ±ı ¿S’fiÎ … ÿı¤flfiÎ ÏËLÿ±˘ ÷◊Î …ˆfi˘ ‹ÎÀı ‰ıÿfi΋› Ë÷Ì. ±Î CÎıflÌ ¿À˘¿ÀÌ Ωı÷Î_ ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ’_ÏÕ÷ fiıËv±ı flÎ÷˘flÎ÷ ·U¿flÌ À<¿ÕÌ ‹˘¿·Ì, ’fl_÷ fi‰Î⁄

…ıÀ·˘ ¿>÷flÎfi˘ ±ÎÏ¿ Ë÷˘ ±ıÀ·˘ … fiıËvfiı ÂÎ_Ï÷fiÎ_ ’Îflı‰ÕÎ_ ‹ÎÀı ’˛ı‹ Ë÷˘. ÷ÎI¿ÎÏ·¿ ·U¿fl ÷˘ ÷ı‹HÎı fi ‹˘¿S›_, ’fl_÷ ⁄Ì∞ ‹˘ÀÌ ¤Ò· ÷ı±˘ ¿flÌ ⁄ıÃÎ. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ‰ÕÎ ’˛‘Îfi Ï·›Î¿÷±·Ìfiı ÷ı‹HÎı Á_ÿı¢ ’ÎÃT›˘ ¿ı …^fiÎ√œfiÎ ’˛Ω…fi˘fiı …ı ÿı ÁÎ◊ı ΩıÕΉ_ ˢ› ÷ıfi˘ ÏfiHν› ±‹ı ·˘¿‹÷ ¶ÎflÎ V‰Ì¿Îfl‰Î ÷ˆ›Îfl »Ì±ı. ¤Ò· ’ËÎÕ …ı‰ÕÌ Ë÷Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı I›Îfl ⁄Îÿ ’ÎÏ¿V÷Îfifiı ¿Î›‹Ì ⁄ËÎfi_ ‹Y›_ ¿ı ‹ËÎflÎΩ ËÏflÏÁ_ËfiÎ …Q‹-¿ÎU‹Ìfl‹Î_ ’HÎ ›fi˘fiÌ ÿı¬flı¬ fiÌ«ı ’˛Ω‹÷ ·ı‰˘ Ωı≥±ı. Ï·›Î¿÷±·ÌfiÎ fi΋ı ’_ÏÕ÷ fiıËvfi˘ ÷Îfl ÁMÀıQ⁄fl 12, 1947 fiÎ fl˘… √›˘. ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı …‰Î⁄ ±ÎT›˘ ¿ı …^fiÎ√œfi_ ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ıfi_ ΩıÕÎHÎ ’ο Áfl¿Îfl ·ıϬ÷ ¿flÎfl ¶ÎflÎ V‰Ì¿ÎflÌ «Ò¿Ì Ë÷Ì, ‹ÎÀı ˉı …^fiÎ√œ‹Î_ ’˛Ω‹÷ ·ı‰Îfi˘ ’˛ffi fi Ë÷˘. ±Î ’˛I›kÎflı …Q‹-¿ÎU‹ÌflfiÌ ⁄Î⁄÷ı ÀÎœı ’ÎHÎ̱ı ¬Á ÀÎ‚Ì ¿Ëı‰Î›, ¿ÎflHÎ ¿ı ·˘¿‹÷fiı ‹Ëk‰ fi ±Î’fiÎfl ’ÎÏ¿V÷Îfi …÷ı ÿËÎÕı ±ı flÎF›‹Î_ ’˛Ω‹÷ ·ı‰Îfi˘ ±Î√˛Ë flÎ¬Ì Â¿ı fiÏË. fiıËv ‹ÎÀı Á˘fiıflÌ ‹˘¿˘ Ë÷˘, »÷Î_ ÷ı ± ˘ …^ fi Î√œ‹Î_ ’˛ Ω ‹÷ ·ı‰Îfi˘ ¿Î›˝ø‹ √˘Ã‰Ì ⁄Ì∞ ‹˘ÀÌ ¤Ò· ¿fl‰ÎfiÎ Ë÷Î. ’˛Ω…fi˘fi_ ‰·HÎ ‹÷ÿÎfi ¶ÎflÎ ΩHΉÎfiÎ ‹tı …Q‹¿ÎU‹Ìflfi˘ ’˛ffi Ëo‹ı ‹ÎÀı Á‚√÷˘ flËı‰Îfi˘ Ë÷˘. ±Î ÷flŒ ¤Îfl÷ Áfl¿Îflfi_ œÌ·_ ‰·HÎ Ωı÷Î_ fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬Îfifiı ÂÒflÎ÷fi «Õu_. ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘fiÌ Á·ÎË ‹…⁄ ÷ıHÎı ‹ÎHÎΉÿfl ±fiı ‹Î_√fl˘‚ ±ı‹ ⁄ı fiÎfiÎ_ fl…‰ÎÕÎ_fiı ’HÎ …^ fi Î√œ flÎF›fiÎ …ÏÀ· ¿˘¿Õ΋Î_ ŒÁÎT›Î_. ‹ÎHÎΉÿfl Œ@÷ 260 «˘flÁ Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ fl…‰ÎÕ<_ Ë÷_, …ıfi˘ ‹„V·‹ ÂÎÁ¿ ¬Îfi ¿Ëı‰Î÷˘ Ë÷˘. ‹ÎHÎΉÿflfiÌ hÎHÎ ⁄Î…\±ı …^fiÎ√œ, ÷˘ «˘◊Ì ÏÿÂαı √˘ÓÕ· VÀıÀ Ë÷_--±fiı √˘ÓÕ· I›Îflı ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı ΩıÕÎHÎ ¿flÌ «Ò@›_ Ë÷_. …^fiÎ√œfiÎ ÿ⁄ÎHÎ Ëı ‹ÎHÎΉÿflfiÎ ¬Îfiı ’ÎÏ¿V÷Îfi ΩıÕı ›◊Ή÷˚ ¿flÎfl/Standstill Agreement ¿›˘˝ ±fiı ’ο Áfl¿Îflfiı ⁄οΛÿÎ ΩıÕÎHÎ ‹ÎÀı ÷ˆ›ÎflÌ ÿά‰÷˘ ’hÎ ·A›˘. ±Î‹ …^fiÎ√œfiÌ Á‹V›Î ΩHÎı ±˘»Ì ˢ› ÷ı‹ ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ‹ÎÀı ⁄Ì∞ Á‹V›Î Ω√Ì. ‹Î_√fl˘‚fiÎ Âı¬fi˘ ±Ï¤√‹ …\ÿ˘ Ë÷˘. ›◊Ή÷˚ ¿flÎfl ÷ıHÎı ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı ¿›Î˝ ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ΩıÕÎHά÷ ’fl ÁËÌ ±Î’Ì. fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬Îfiı ±ı‹ ¿ËÌfiı Âı¬fi˘ ÿV÷Ήı… flÿ⁄Î÷· ΩËıfl ¿›˘˝ ¿ı ‹Î_√fl˘‚ flÎF› …^fiÎ√œfiÎ ‰Î·Ì’HÎÎ fiÌ«ı Ë÷_, ‹ÎÀı …^fiÎ√œfiÌ ‹_…^flÌ ‰√fl ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ΩıÕı ÷ı ‰ÎÀÎCÎÎÀ˘ ¿flÌ Â¿ı fiÏË. ±Î ‰Î÷ ‹Î_√fl˘‚fiÎ Âı¬fiı ¿⁄Ò· fi Ë÷Ì, ¿ı‹ ¿ı ±_√˛ıΩıfi_ ÂÎÁfi Á‹ÎM÷ ◊›Î ’»Ì ‰Î·Ì’HÎÎfiÌ Á‹…^÷Ìfiı ’ÒHÎ˝Ï‰fl΋ ·Î√Ì «Ò@›_ Ë÷_. Ï⁄·¿<·

±ı‰˘ … ¿ıÁ ‹Ò‚ √flÎÏÁ›Î ÂÎÁ¿˘ fiÌ«ı fi Î fl…‰ÎÕÎ ⁄Î⁄Ïfl›Î‰ÎÕfi˘ Ë÷˘, …ıfiÎ flÎ…’Ò ÷ √flÎÁÿÎfl˘±ı ‹Î_ √ fl˘‚fiÎ Âı ¬ …ı ‰  _ … ‹_÷T› ΩËıfl ¿flÌ …^fiÎ√œfiÎ ±ÎÏ‘’I› Á΋ı ⁄‚‰˘ ’˘¿Î›˘˝. ¿À˘¿ÀÌ ±˘fl CÎıflÌ ⁄fiÌ, ¿ı‹ ¿ı ¤|˘fiÌ Á·ÎË ‹…⁄ fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬Îfiı ⁄Î⁄Ïfl›Î‰ÎÕfiı ÷◊Î ‹Î_√fl˘‚fiı ¿⁄…ı ·ı‰Î ’˘÷Îfi_ ·U¿fl fl‰ÎfiÎ ¿›*. ⁄ıµ fl…‰ÎÕÎ_ ’λÎ_ …^fiÎ√œfiÎ_ ÷Î⁄ıÿÎfl ⁄L›Î_. ÿÎw√˘‚΋Î_ ÷Hά˘ {flı ±ı ‰  _ ‰Î÷ΉflHÎ ΩQ›._ ÁMÀıQ⁄fl 22, 1947 fiÎ fl˘… ÏÿSËÌ ¬Î÷ı fiı Ë vfiÎ ’˛‘Îfi‹_Õ‚fiÌ ⁄ıÿ ‹‚Ì ±fiı ÷ı ’ÒflÌ ◊›Î ⁄Îÿ fi‰Î⁄fiı ÷Îfl ‹˘¿S›˘ ¿ı ⁄Î⁄Ïfl›Î‰ÎÕ ±fiı ‹Î_√fl˘‚ ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı ΩıÕΛΠˢ‰Îfiı ·Ì‘ı I›Î_fi_ fi‰Î⁄Ì ·U¿fl ’λ\_ ¬ıÓ«Ì ·˘. ÷Îflfi˘ ‰‚÷˘ …‰Î⁄ hÎHÎ Ïÿ‰Á ’»Ì ±ÎT›˘. fi‰Î⁄ ’˘÷Îfi_ ·U¿fl ’λ\_ ¬ıÓ«‰Î ÷ˆ›Îfl fi Ë÷˘. ’ÏflHÎ΋ı ÷ıfi_ ±ÏÕ›·’b_ Ωı÷Î_ fiıËv Áfl¿Îflı ¿ÎÏÛΉÎÕ ÏÕŒıLÁ Œ˘Á˝fiÌ ≥LŒLÀˇÌ Ï⁄˛√ıÕfiÎ ÁˆÏfi¿˘fiı flÎ…¿˘À‹Î_ ±ı ¿ ÏhÎ÷ ¿›Î˝ . ≥LŒLÀˇ Ì fiÌ ‹ÿÿ‹Î_ ¤Îfl÷Ì› ·U¿flfiÎ hÎHÎ ⁄A÷Ïfl›Î_ V@‰Î˜Õˇfi ‹ËÎflÎWÀˇfiÎ (÷I¿ÎÏ·fi ‹_⁄≥ ’˛ÎL÷fiÎ) ±Ë‹ÿfi√fl◊Ì fl‰ÎfiÎ ◊›Î_. ˢÕÁLÁ ˢÁ˝ ¿Ëı‰Î÷Î V@‰Î˜Õˇfi‹Î_ 8, ÏÁ_‘ ˢÁ˝‹Î_ 8 ±fiı ÁıLÀˇ· ≥„LÕ›Î Ë˘Á˝‹Î_ 3 flHÎ√ÎÕ̱˘ Ë÷Ì. ⁄‘Ì VÀ<±ÀÛ/stuart ’˛¿ÎflfiÌ Ë‚‰Ì ÀıL¿˘ Ë÷Ì. (…\±˘, µ’flfi˘ ¿˘Ã˘.) VÀ<±ÀÛ ‹Ò‚ ±‹ıÏfl¿fi ⁄fiΉÀfiÌ Ë÷Ì. fi‰Î≥fiÌ ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı ÁflÿÎfl ’Àı·fiÎ ±Î√˛Ë »÷Î_ fiıËv±ı ≥LŒLÀˇÌ ÷ı ‹ … ⁄A÷Ïfl›Î ÿ‚fiı …^ fi Î√œ flÎF›‹Î_ ÷˘ ÃÌ¿, ‹Î_√fl˘‚‹Î_ ±fiı ⁄Î⁄Ïfl›Î‰ÎÕ‹Î_ ’HÎ ÿά· ◊‰ÎfiÌ ‹fiÎ≥ Œfl‹Î‰Ì ÿÌ‘Ì. ±Î ⁄Lfiı fl…‰ÎÕÎ_ ¤Îfl÷ ÁÎ◊ı ΩıÕΛÎ_ Ë÷Î_. ‹fiÎ≥Ë¿‹fi˘ ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

19

±◊˝ ±ı ◊Λ ¿ı ¤Îfl÷Ì› ·U¿flı ¬ÿ ¤Îfl÷fiÎ ’˛ÿı‹Î_ …‰ _ fiÏË. ±Î_ ÷ flflÎWÀˇ Ì › ¿Î›ÿÎ ‹ … ⁄ Ωı ÷ Î_ ‹ËÎ⁄÷¬Îfiı ⁄Î⁄Ïfl›Î‰ÎÕ ±fiı ‹Î_√fl˘‚ ’fl ·U¿flÌ ¿⁄Ωı …‹Î‰Ì ¤Îfl÷ ’fl ±Îø‹HÎ ¿›* Ë÷_, ’fl_÷ fiıËv Áfl¿Îflfiı ‹fi ±ı ⁄Î⁄÷ √˙HÎ Ë÷Ì. Ïfi‹Î˝S›÷Îfi_ ’˛ÿ½fi Ωı › Î ’»Ì ‹ËÎ⁄÷¬Îfifiı ÷◊Î ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘fiı ‰‘ ÷˘fl «Õu˘ ±fiı ÷ı ‹ HÎı ‹Î_ √ fl˘‚‹Î_ ÷ı ‹ … ⁄Î⁄Ïfl›Î‰ÎÕ‹Î_ flËı · Î …^ fi Î√œÌ ·U¿flfiı Ëfl√Ì{ ¬ÁıÕu_ fiÏË. ±Î ÷flŒ …^fiÎ√œ‹Î_ ¿Î›ÿÎ-±ı±Î{‹ (‹ËÎfi fiı÷Î) ‹ËQ‹ÿ ±·Ì {ÌHÎÎfi_ ’ο ÂÎÁfi ±Î‰ı ÷ı ⁄Ì¿ı …^fiÎ√œfiÎ ±fiı¿ ÏËLÿ±˘ flÎF› »˘ÕÌ …‰Î ·ÎB›Î ±fiı ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘±ı 15 Ïÿ‰Á Á‘Ì …ı ‹¿Îfi˘ ⁄_‘ flËı ÷ı‹fiı …M÷ ¿fl‰ÎfiÌ ‘‹¿Ì ±Î’Ì. ’˛ΩfiÌ T›◊Îfiı ·˘¿¿Ï‰ ÁÎÿ‚ ¤√÷ı fiÌ«ı ‹…⁄fiÎ ÂOÿ˘‹Î_ T›@÷ ¿flÌ — ÁÎÿ‚ B›Î”÷Î ÂËıfl‹Î_, flÎ¬Ì ⁄_‘ ‹¿Îfi; ±ÎT›Î I›Î_ ÷˘ CÎfl ‹ËŸ ’ıÃo ’ÎÏ¿V÷Îfi. ÷΂Î_ ÷˘ÕÌ ±˘flÕı, ÏÁ_‘Ì ‰V›Î «Îfl; CÎfl‰¬flÌ µÃΉÌfiı, ŒıÓ¿Ì ŒÏ‚›Î ⁄ËÎfl. ÁÎÿ‚ ¿Ëı ±Î Â_ ¿fl˘ ? ·Î√ı ‹fiı fi‰Î≥; ‰H΋ÎB›Î ‰HÎfi˘÷›Î˝, ±ÎT›Î @›Î_◊Ì ¤Î≥? ÏÁ_‘Ì ⁄˘S›Î «Ò’ flËı, ÿÌÃÌ »ı ±Î »flÌ? ¿Î›ÿÎ ¿ıflÎ ¿Î›ÿÎ, ±ËŸ›Î ‰Y›Î ŒflÌ. ‹¿Îfi ‹Y›_ ‹fi√‹÷_, ‰ÁÂ_ ‘flÌ ’˛Ì÷; ÿÏfi›Î ÿı¬ı ±Î fi‰Ì, flÎ… ¿›Î˝fiÌ flÌ÷.

á fiıËvfiÌ Áfl¿Îfl Ïÿ‰Á˘ Á‘Ì ’√ ‰Î‚Ìfiı ⁄ıÁÌ flËÌ, ±ıÀ·ı ’˛ΩfiÎ ¿ıÀ·Î¿ ±Î√ı ‰ Îfi˘ ’˘÷ÎfiÎ ⁄‚ı fi‰Î⁄Ì Ë¿>‹÷fi˘ »ıÕ˘ ·Î‰‰Î ‹ıÿÎfi‹Î_ ±ÎT›Î. Áfl¿ÎflfiÌ ±Î_¬˘ ¬Ò·ı I›Îflı ¬flÌ, ’HÎ ±ı ’Ëı·Î_ ÷ı‹HÎı fi‰Î⁄ Á΋ı ÁÂjÎ √ı Ï fl·Î › © «·Î‰Ì …^ fi Î√œ‹Î_ ‰«√΂ÎfiÌ ’˛ Ω ¿Ì› Áfl¿Îfl ›Îfiı 20 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

±Îfl{Ì Ë¿>‹÷ V◊Î’‰Îfi_ fiyÌ ¿›*--±fiı ÷ı ÁÎ◊ı …^fiÎ√œfiÌ ÷‰Îfl̬fiÎ Á˘fiıflÌ ’˛¿flHÎfi˘ ±Îfl_¤ ◊›˘. Ïÿ‰Á √v‰Îfl, ÁMÀıQ⁄fl 25, 1947 fi˘ Ë÷˘. ÁÎ_…fiÎ Â¤ «˘CÎÏÕ›ı ‹_⁄≥ ¬Î÷ı ‹Î‘‰⁄Î√‹Î_ 30,000 ¿ÎÏÛΉÎÕÌ jÎÌ-’vÊ˘ ¤ı√Î_ ◊›Î_, …ı‹fi_ fiıI≤I‰ “‰_ÿı ‹Î÷fl‹˚” ÿˆÏfi¿fiÎ ÷_hÎÌ Á΋‚ÿÎÁ √Î_‘̱ı ÷◊Î “…L‹¤ÒÏ‹” ±¬⁄ÎflfiÎ ÷_hÎÌ ±Q≤÷·Î· ÂıÃı ·Ì‘_ Ë÷_. ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fi˘ ‹Át˘ “…› Á˘‹fiÎ◊”fiΠω¶Îfi Á…˝¿ ¿fiˆ›Î·Î· ‹LÂ̱ı CÎÕu˘ Ë÷˘. flÎWÀˇ¤„@÷ ‰Õı ’˛«Òfl ±ı‰Î_ ’˛‰«fi˘ ◊›Î ⁄Îÿ ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fiÌ …ı ¿Î›˝¿ÎflÌ Áfl¿Îflfi_ √Ãfi ¿flΛ_ ÷ı fiıËv Áfl¿ÎflfiÌ ·√¤√ Á‹Î_÷fl ’˛¿ÎflfiÌ Ë÷Ì. fiÌ«ı ‹…⁄ ¬Î÷Î_ ŒÎ‚‰‰Î‹Î_ ±ÎT›Î_ — fl÷¤Î≥ ±ÿÎHÎÌ ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fiÌ Œ˘…fiÎ ¿‹ÎLÕfl-≥fi«ÌŒ ⁄L›Î. Ë¿>‹÷fiÌ ·˘¿ÁıfiÎ ‹ÎÀı ÂjÎÁfl_Ω‹ ‹ı‚‰‰ÎfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ flÏÁ¿·Î· ’fl̬ı Á_¤Î‚Ì, F›Îflı Áfi÷ ‹Ëı÷Î ±fiı …‰_÷ ‹Ëı÷Î …ı‰Î ¿Î›˝¿fl˘fiı ωω‘ ·U¿flÌ À<¿Õ̱˘fiı ÿ˘fl‰HÎÌ ±Î’‰Îfi_ ¿Î‹ Á˘Ó’‰Î‹Î_ ±ÎT›_. (±Î ⁄Lfiı …HÎÎ ‰¬÷ …÷Î_ √…flÎ÷ flÎF›fiÎ fiÎHÎÎ_‹_hÎÌ ⁄fi‰ÎfiÎ Ë÷Î.) ±Îfl{Ì Áfl¿Îfl ¤Îfl÷ Áfl¿ÎflfiΠω¿S’fi˘ fl˘· ¤…‰‰Î ‹Î√÷Ì fi Ë÷Ì, »÷Î_ ÏÿSËÌfiÎ ÂÎÁ¿˘fiı Ïfi„Wø› ⁄ıÃı·Î Ωı›Î ’»Ì ÷ıHÎı fi‰Î⁄fiı ·Õ÷ ±ÎM›Î ‰√fl »^À¿˘ fi Ë÷˘. Á˙flÎWÀˇfiÎ_ ·√¤√ ⁄‘Î_ flÎF›˘-fl…‰ÎÕÎ_ fi‰Î⁄fiÌ Ï‰w© Ë÷Î_, ’fl_÷ …^fiÎ√œ‹Î_ fl…‰ÎÕÌ ÂÎÁfi Á΋ı ’˛Ωfi˘ ±Îø˘Â Ωı÷Î_ fl¬ı ÷ı‹fiÎ flÎF›fiÌ …fi÷Îfiı ’HÎ flÎ…¿<À‹÷fiı ·U¿flÌ ÁËΛ ¿fl‰Î ÷ˆ›Îfl fi Ë÷Î_. ωϷfiÌ¿flHÎ ’»Ì ÷√ÕÎ_ ÁÎÏ·›ÎHÎÎ_ ¶ÎflÎ ’˘÷ÎfiÌ ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fi_ ’˛‘Îfi‹_Õ‚. (ÕÎ⁄ı◊Ì) ‹ÏHηη ÿ˘ÂÌ, fiflıLƒ fi◊‰ÎHÎÌ, fl…‰ÎÕÌ Ωˢ…Á΋‚ÿÎÁ √Î_‘Ì, ¤‰ÎfiÌÂ_¿fl ±˘{Î ±fiı ÿ·˝¤∞ ¬ı÷ÎHÎÌ ·Î·Ì À¿Î‰‰Î ÷ı±˘ ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ’fl … ‹ÿÎfl flάÌfiı ⁄ıÃÎ Ë÷Î ±fiı ÷ı ‹ÎÀı ÏÿSËÌ ΩıÕı ÁÎflÎÁÎflÌ flά‰Îfi_ ’HÎ …wflÌ Ë÷_--Á‹Î_÷fl flÎËı V◊’Λı · Ì ±Îfl{Ì Áfl¿Îfl ΩıÕı fiÏË. ±Î Á_Ω√ ı ˘‹Î_ ÁÂjÎ ›©fi˘ ¿Â˘ ±fi¤‰ fi ‘flΉ÷Î ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fi_ ¿Î‹ ÁËı·_ fi Ë÷_. ⁄Ì∞ ÷flŒ fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬ÎfifiÎ ÂÎËÌ ÁˆL›‹Î_ 177 ±rÎfl˘ËÌ ÁˆÏfi¿˘, ≥LŒLÀˇÌfiÎ 24 ÁˆÏfi¿˘ ±fiı 1,071 ËÏ◊›Îfl⁄_‘ ’Ï·Á‹ıfi Ë÷Î, …ı±˘ ‹A› ¿flÌfiı ‹„V·‹ ˢ‰ÎfiÎ fiÎ÷ı Á_√Ìfi ·Õ÷ ±Î’‰ÎfiÎ ‹ÒÕ‹Î_ Ë÷Î.

±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fi_ ’˛‘Îfi‹_Õ‚ ·Õ÷fi˘ ¿Î›˝¤Îfl Á_¤Î‚‰Î ‹ÎÀı Àˇıfi ¶ÎflÎ flÎ…¿˘À ’ˢÓE›_ ±fiı ÁMÀıQ⁄fl 30, 1947 fiÎ fl˘… ÷ıfiÎ ÁÂjÎ ›‰Îfi˘±ı I›Î_fiÎ …^fiÎ√œ ËεÁ ’fl »Î’˘ ‹ÎflÌ ÷ı ±ÎÏ·ÂÎfi ‹¿Îfifiı ¿⁄…ı ·Ì‘_. ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fiÌ ¿«ıflÌ I›Îfl ⁄Îÿ ±ı … ‹¿Îfi‹Î_ ¬Ò·Ì. ÿflQ›Îfi ¿ıMÀfi ⁄η‹ÏÁ_Ë fi΋fiÎ ·U¿flÌ ±ŒÁflfiÎ fiıI≤k‰ Ëı ¿‹ÎLÕfl-≥fi-«ÌŒ fl÷¤Î≥ ±ÿÎHÎÌ ›‰Îfi˘fiı Âj΢ «·Î‰‰ÎfiÌ ÷η̋ ±’Î‰Ì flèÎÎ Ë÷Î. ±ÿÎHÎÌfiÎ M·Îfi ‹…⁄ ±ı ›‰Îfi˘±ı Ïfi›÷ ÷Îfl̬ı …^fiÎ√œ flÎF›fiÎ ÁÌ‹ÎÕı Ë‹·˘ ¿fl‰Îfi˘ Ë÷˘, F›Îflı ÁÌ‹ÎÕÎfiÌ ±_ÿfl flÎF›‹Î_ ‰Á÷Î ‹ıfl, flÎ…’Ò÷, ‹ˆ›Î ±fiı ËÎflÌ …ı‰Ì ¬‹Ìfl‰_÷Ì ¿˘‹˘fiÎ ›‰Îfi˘±ı Ï⁄·¿<· ±ı … ‰¬÷ı Á_A›Î⁄_‘ ‘˘flHÎı V◊ÎÏfi¿ ⁄‚‰˘ ’˘¿ÎflÌ ±Îø‹HÎfiı ÁŒ‚ ⁄fiΉ‰_ ±ı‰˘ ‹ıÁı… ÷ı‹fiı √M÷«fl˘ ‹ÎflŒ÷ ’ˢӫÎÕÌ ÿı‰Î›˘ Ë÷˘. Ïfi›÷ Ïÿ‰Á ±Î˜@À˘⁄fl 24, 1947 fiÌ ÷Îfl̬ı ω…›Îÿ‹Ìfi˘ Ë÷˘. ¿ıMÀfi ⁄η‹ÏÁ_ËfiÌ ËÏ◊›Îfl⁄_‘ À<¿ÕÌ ÁÎ◊ı ¿‹ÎLÕfl-≥fi-«ÌŒ fl÷¤Î≥ ±ÿÎHÎÌ ·˘¿ÁıfiÎfiÌ ‹A› »Î‰HÎÌ ¿<¿Î‰Î‰◊Ì fiÌ¿‚Ìfiı …^fiÎ√œ flÎF›fiÎ ’Ò‰˝ ÁÌ‹ÎÕ΋Î_ ’˛‰ıU›Î. ⁄η‹ÏÁ_Ëı À<¿ÕÌfiÎ ’˛I›ı¿ ÁP›fiı ±¿ı¿ ⁄_ÿÒ¿ ±fiı 50 ¿Îfl÷ÒÁ˘ ±ÎM›Î_ Ë÷Î_. ’Ëı·_ ‹˘Ào √΋ ±‹flÎ’fl À>_¿Ì {’Î{’Ì ’»Ì ¿⁄…ı ·ı‰Î›_ ±fiı I›Î_fiÎ fi‰Î⁄Ì ÁˆÏfi¿˘fiı ’¿ÕÌ V◊ÎÏfi¿ …ı·‹Î_ ’ÒflÌ ÿı‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ·˘¿ÁıfiÎfiÌ À<¿Õ̱ı ’Ëı·ı … Ïÿ‰Áı ÷ı ‹˘fl«ı …^fiÎ√œ flÎF›fiÎ_ 11 √΋˘ ’fl ±_¿< ‹ı‚T›˘ ±fiı ’˛◊‹ ⁄ı Ïÿ‰Á˘fi˘ …\‹·˘ 21 Á‘Ì ’ˢÓE›˘. √Α¿ÕÎ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î √΋‹Î_ ÷˘ fl÷¤Î≥ ±ÿÎHÎÌ ’˘÷ı fiÒfl ‹ËQ‹ÿ fi΋fiÎ ’ÎÏ¿V÷Îfi÷flŒÌ √ÏÛΠΩıÕı ËÎ◊˘ËÎ◊ ·ÕuÎ. ·Õ‰ÎfiÌ ’ÒflÌ ÷ˆ›ÎflÌ flÎ¬Ì ÷ıHÎı √΋ »˘Õu_ fi Ë÷_. fiÒfl ‹ËQ‹ÿ ⁄_ÿÒ¿ «·Î‰‰Î ‹J›˘, ’fl_÷ ±ÿÎHÎ̱ı Á‹›ÁÒ«¿÷Î◊Ì »·Î_√ ‹ÎflÌ ÷ıfiı ÿ⁄Î‰Ì ÿÌ‘˘. ±Î ’Ò‰˝ ‹˘fl«ı ±HΑÎflÌ Á‹V›Î ¤Î‰fi√flfiÎ ‹ËÎflÎΩ±ı ¬ÕÌ ¿flÌ. ·˘¿ÁıfiÎfiÌ À<¿Õ̱ı ±Î√‚ ‰‘‰Î ‹ÎÀı ÷ı flÎF›fiÎ ’˛ÿı ¶ÎflÎ ’ÁÎfl ◊‰_ ’Õı ÷ı‹ Ë÷_. ¤Î‰fi√flfiÎ ÿ̉Îfi ’|HÎÌfiı ÷ıfi˘ ±HÎÁÎfl Ë÷˘, ±ıÀ·ı ÷ıHÎı flÎF›fiÎ ÁˆÏfi¿˘fiı I›Î_ ÁÌ‹ÎÕı √˘Ã‰Ì ÿÌ‘Î Ë÷Î. ·˘¿ÁıfiÎ ’fl ‘ο ⁄ıÁÎՉΠÿ̉Îfiı Áfi÷ ‹Ëı÷Î ±fiı …‰_÷ ‹Ëı÷Î ÁÏË÷ ¿ıÀ·Î¿fiı …ı·‹Î_ ’ÒflÌ ÿÌ‘Î. ⁄ËÎfi_ ±ı‰_ ¿Îœu_ ¿ı ¤Î‰fi√fl flÎF›±ı ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fiı ‹ÎL› fiˢ÷Ì flάÌ, ‹ÎÀı

÷ıfiÎ ÁˆÏfi¿˘ flÎF›fiÌ Ëÿ‹Î_ ’˛‰ıÂÌ Â¿ı fiÏË. À<¿ÕÌfiÎ ¿ıÿÌ ÷flÌ¿ı ⁄_‘Λı·˘ fiÒfl ‹ËQ‹ÿ ’HÎ …ı·¤ı√˘ ◊›˘, ’fl_÷ I›Îfl ’»Ì ±ÿÎHÎÌ-’|HÎÌ ‰E«ı Á‹Î‘Îfi ◊›Î ⁄Îÿ ÁˆÏfi¿˘ ¤ı√˘ fiÒfl ‹ËQ‹ÿfiı ’HÎ »˘ÕÌ ‹Ò¿‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. ’˛ Î fl_ ¤ fiÎ ±Îà Ïÿ‰Á˘‹Î_ 36 √΋˘ ∞÷ΛÎ_ ’»Ì ±Îø‹HÎfi˘ ⁄ÌΩı ‹˘fl«˘ ¬˘·‰Îfi_ fiyÌ ◊›_ ±fiı ÷ıfi_ ’Ëı ·  _ ·Z›Î_ ¿ fi‰Î⁄Ì Á‹›‹Î_ Ïÿ·Î‰fl√œ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷_ fi‰Î√œ Ë÷_. fi΋ ±fiÁÎfl √΋ Ï¿S·ı⁄_‘ Ë÷_. ±_ÿfl ÁıÓ¿Õ˘fiÌ Œ˘… ÷ˆfiÎ÷ ˢ› ÷˘ ’HÎ √΋fiÌ ⁄ËÎfl √_‘ ’ˢӫı fiÏË. ÿfl‰ÎΩ ⁄_‘ Ë÷Î, ±ıÀ·ı ·˘¿ÁıfiÎfiÎ ⁄_ÿÒ¿‘ÎflÌ ÁˆÏfi¿˘ fiÌÁflHÎ̱˘ ‹Ò¿Ì √œ ’fl «ÕuÎ ±fiı ⁄_ÿÒ¿˘ ÷οÌ. ±_ÿfl flËı·Î fi‰Î⁄Ì Áˆ Ï fi¿˘±ı ÷ı ‹ … Œ˘…ÿÎfl˘±ı ¿ÂÎ Á΋fiÎ ‰√fl ÂflHÎÎ√Ï÷ V‰Ì¿ÎflÌ ·Ì‘Ì. fi‰Î√œ ‹ËηfiÎ_ 9 √΋˘ I›Îfl ’»Ì ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fiÎ fiıΩ Ëı ±ÎT›Î_. ±Î ⁄‘Ì ¿Î›˝ ‰ ÎËÌfiÎ Ïfl’˘ÀÛ ÏÿSËÌ‹Î_ fiıËv Áfl¿Îflfiı fl˘…ıfl˘… ‹‚Ì flèÎÎ Ë÷Î ±fiı ÁÊM÷ΉV◊Î »˘ÕÌ ±Î‚Á ¬_¬ıfl‰Îfi_ ’˛Ω¿Ì› ÿ⁄ÎHÎ ÷ıfiÎ ’fl ‰‘Ì flèÎ_ Ë÷_. ÿıÂfiÎ ÁΉ˝¤˙‹I‰fiÎ ‹Î‹·ı ¿ıLƒ Áfl¿Îfl ÷◊Î ·U¿fl Ïfi„Wø›

‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

21

flËı ±ıÀ·_ … fiÏË, ⁄·¿ı ’˛ Ω fiÎ ±Î√ı ‰ Îfi˘ ÁΉ˝ ¤ ˙‹I‰ Ω‚‰‰Îfi _ ÿÎÏ›I‰ Á_¤Î‚Ì ·U¿flfi_ ÷◊Î Áfl¿Îflfi_ √Ãfi ¿flı ±ı „V◊Ï÷ Âfl‹…fi¿ Ë÷Ì. ±Î◊Ì »ı‰Àı fi‰ıQ⁄fl 1, 1947 fiÎ Ïÿ‰Áı fiıËv±ı ·U¿flÌ ÀıL¿˘fiı ⁄Î⁄Ïfl›Î‰ÎÕ‹Î_ ’˛‰ı‰Π‹ÎÀı √˛Ìfi ÏÁBfi· ±ÎM›_. ±·⁄kÎ, ·˘¿ÁıfiÎ I›Î_ Á‘Ì‹Î_ flÎ…‘ÎfiÌ …^fiÎ√œ Œfl÷ıfiÎ_ ⁄‘Î_ ‹A› √΋˘ ’fl flÎWÀˇK‰… ·ËıflÎ‰Ì «Ò¿Ì Ë÷Ì. Á˙◊Ì ‹U¿ı· ¿Î›˝ ÷ıHÎı ±ÎÀ˘’Ì fiÎA›_ Ë÷,_ ‹ÎÀı 19 VÀ<±ÀÛ ÀıL¿˘fiÌ ·U¿flÌ À<¿Õ̱ı ⁄‚’˛ÿ½fi ÏÁ‰Î› {Î{˘ ¿‹Î· ÿά‰‰Îfi˘ flËı÷˘ fi Ë÷˘. ⁄Î⁄Ïfl›Î‰ÎÕ ÷ıHÎı ¿⁄…ı ·Ì‘_. ‹Î_√fl˘‚, ⁄Î_À‰Î ±fiı ‹ÎHÎΉÿfl ’HÎ ‹@÷ ◊›Î ’»Ì …^fiÎ√œ flÎF›fi_ ¿<Ï÷›ÎHÎÎ ±·√ ’ÕÌ √›_. ÿflQ›Îfi ±Îfl{Ì Ë¿> ‹ ÷fiı ¬⁄fl ‹Y›Î ¿ı fiÎÁÌ’ÎÁ ◊›ı·Î fi‰Î⁄ı …^fiÎ√œfi_ flÎ…¿Ì› ΩıÕÎHÎ ¿fl‰ÎfiÌ ÷ˆ›ÎflÌ ÿı¬ÎÕÌ Ë÷Ì. „V◊Ï÷’·À˘ K›Îfi‹Î_ ·ı ÷ Î_ …^fiÎ√œ flÎF›fiÌ ’Ïç‹Ì ÁflËÿ ’ÎÁı ±Î‰ı·Î ¿<Ï÷›ÎHÎÎ ’fl ËS·˘ ¿fl‰˘ ¿ı ¿ı‹ ±ı ’˛ffi ΩB›˘, ’fl_÷ ÁflÁıfiÎ’Ï÷ fl÷ ¤ Î≥ ±ÿÎHÎÌ ÷ı ‹ fiÎ Ï‹Âfifiı ’ÒHÎνËÒÏ÷ Á‘Ì ’ˢӫÎՉΠ‹y‹ Ë÷Î. ¬ÎÁ ÷˘ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ¿<Ï÷›ÎHÎÎ …^fiÎ√œ ’»Ì flÎF›fi_ ⁄ÌΩ ø‹ı ±Î‰÷_ fi√fl Ë÷_ ±fiı ¿ÎÏÛΉÎÕ‹Î_ ‹„V·‹ ·Ì√fi˘ Á˙◊Ì ‹˘À˘ ±~˘ ÷ı fi√fl‹Î_ Ë÷˘. ±ËŸfiÎ ÏÁ_‘Ì, ⁄·˘« ÷◊Î ¬˘¬fl ΩÏ÷fiÎ ‹„V·‹˘ V‰¤Î‰ı ·ÕΛ¿ Ë÷Î ±fiı …^fiÎ√œfi_ ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ı ΩıÕÎHÎ ◊Λ ±ı ‹ÎÀı ±Îfl{Ì ·˘¿ÁıfiÎfiı ÷◊Î ¤Îfl÷Ì› ÁˆL›fiı ’HÎ »ı‰À Á‘Ì ·Õ÷ ±Î’‰Î ÷ˆ › Îfl Ë÷Î. ±Î fi√fl‹Î_ 13,000 ‹„V·‹ ±fiı 1,000 ÏËLÿ ·˘¿˘ Ë÷Î. CÎHÎÎ ¬flÎ ÏËLÿ±˘ CÎfl⁄Îfl ’Õ÷Î_ ‹Ò¿Ì Ωfi ⁄«Î‰‰Î ‹ÎÀı ¿<Ï÷›ÎHÎÎ »˘ÕÌ √›Î Ë÷Î. ‹ „ V·‹ ·Ì√fiÎ 22 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

±Î√ı‰Îfi˘ ¿Î{Ì ÷Î…\tÌfiı ±fiı ËÎÁ‹ ¬˘¬flı “±Î{Îÿ ¿<Ï÷›ÎHÎÎ Áfl¿Îfl”fiÌ I›Î_ V◊Î’fiÎ ¿flÌ Ë÷Ì. ËıLÕ √˛ıfiıÕ, ⁄˛ıfi√fi, flΛŒ·˘ ±fiı ÷‹_«Î ‰Õı ¿<Ï÷›ÎHÎÎfi˘ …_√ ¿·Î¿˘ Á‘Ì «ÎS›˘, …ı‹Î_ ÷Î…\tÌfi ±fiı ¬˘¬fl ⁄ı› ‹Î›Î˝ √›Î. ¬‰ÎflÌ ⁄Lfiı ’ZÎı Ë÷Ì, »÷Î_ Á‰Îflı 7—30 ◊Ì ⁄’˘flı 2—30 Á‘Ì ±Ï‰fl÷ Á_CÎÊ˝ «ÎS›Î ’»Ì 175 …ıÀ·Î_ Âj΢ ËÎ◊ ¿flΛÎ_ ±fiı 700 ‹„V·‹ ·Ì√Ì ÿU‹fi˘fiı Ï√flŒ÷Îfl ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›Î. ÁÎ_…ı 6—00 ‰ÎB›ı fi√fl‹Î_ ⁄Ò_Ï√›˘ Ï’ÀΛ˘ ¿ı …ıfiÌ ’ÎÁı ÂjΠˢ› ÷ı ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷fiÌ Áfl¿Îflfiı ÷I¿Î‚ Á’fl÷ ¿flÌ ÿı ±fiı Áfl¿Îflfi_ ±ÎÏ‘’I› V‰Ì¿ÎflÌ ·ı. ±ı¿ ⁄ÀÎÏ·›fi ÁF… ¿flÌ Â¿Î› ±ıÀ·Î_ ËÏ◊›Îfl˘fi˘ √œ ΩQ›˘. ◊˘ÕÎ … ¿·Î¿‹Î_ ¤Îfl÷Ì› ·U¿flfiÎ …‰Îfi˘ ±Î‰Ì ’ˢÓE›Î ±fiı ¿<Ï÷›ÎHÎÎfi˘ ˉη˘ ÷ı‹HÎı Á_¤Î‚Ì ·Ì‘˘. á …^fiÎ√œ fi√flfiÌ „V◊Ï÷ ¿Œ˘ÕÌ Ë÷Ì. «˘÷flŒ◊Ì fi√fl CÎıflΛı·_ Ë÷_. ⁄ËÎflfiÎ …√÷ ÁÎ◊ı ÷ıfi˘ Á_’¿Û ¿’Î÷Î_ ±fiÎ…fiÌ ¿Îfl‹Ì ÷_√Ì Ë÷Ì. ‰ı’Îfl‘_‘Î ¤Î_√Ì ’ÕuÎ Ë÷Î. flÎF›fiÌ ‹ËıÁ·Ì ±Î‰¿ ⁄_‘ Ë÷Ì. ˉı ‹ÎhÎ ÏËLÿ fiÏË, ‹„V·‹ …fi÷΋Î_ ’HÎ fi‰Î⁄ Á΋ı ±Îø˘Â Ë÷˘. flÎ…fl‹÷‹Î_ ’˘÷Îfiı ¿<‚ ‹Îfi÷Î ÿ̉Îfi ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘ ÷ı‹fiÌ ⁄Î∞fiÎ_ ·√¤√ ⁄‘Î_ ’kÎÎ_ ¬ı·Ì «Ò@›Î Ë÷Î. ‹flÏHΛ˘ »ıS·˘ ’˛›ÎÁ ÷ı‹HÎı ±ı ¿›˘˝ ¿ı ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÌ ·U¿flÌ ÁËΛ ‹Î√‰Î ’˘÷ÎfiÎ Á·ÎË¿Îfl ±fiı ’Ï·Á ¿Ï‹Ufifl ¿ı. ±ı‹. fi¿‰Ìfiı ·ıϬ÷ ’hÎ ÁÎ◊ı fi‰ıQ⁄fl 4, 1947 fiÎ fl˘… ¿flÎ_«Ì ‹˘¿S›˘, ’fl_÷ fi¿‰Ì ’λ˘ … fi ±ÎT›˘. ⁄Î¿Ì Ë˘› ÷ı‹ ¤Îfl÷Ì› ·U¿flfiÎ ‹ı…fl ±Îfl. ±ıÁ. ⁄ÀÎÏ·›ÎfiÌ VÀ<±ÀÛ flHÎ√ÎÕ̱˘ fi‰ıQ⁄fl 9, 1947 fiÎ Ïÿ‰Á …^fiÎ√œ fi√fl‹Î_ ’˛‰ıÂÌ. ⁄ÀÎÏ·›ÎfiÌ flHÎ√ÎÕÌ ‹˘¬flı Ë÷Ì. »ı‰Àı …^fiÎ√œ ¤Îfl÷fi_ ⁄L›_. ÿflQ›Îfi ⁄Î⁄̉_ÂÌ fi‰Î⁄ ‹ËÎ⁄÷¬Îfi flÁÒ·¬Îfi ÷˘ …^fiÎ√œfi_ ™⁄ÎÏÕ›_ ÿ̉Îfi ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘ µ’fl fiÎ¬Ì ±fiı ¤Î√÷Î ¤Ò÷fiÌ ·_√˘ÀÌ ¤·Ì ±ı‹ Á‹∞fiı wÎ. 1,29,34,700 fiÌ «·HÎÌ fi˘À˘, {‰ıflÎ÷, ’Î_« ⁄ı√‹˘, ±œÎfl Á_÷Îfi˘, ‹ÎfiÌ÷Î_ ¿>÷flα˘ ±fiı ⁄ı Õ˘@Àfl˘ ÁÎ◊ı @›Îflfi˘ ’ÎÏ¿V÷Îfi …÷˘ flè΢ Ë÷˘, F›Î_ ¿flÎ_«Ì‹Î_ ÷ıfi_ “…^fiÎ√œ ËεÁ” fi΋fi_ ‹Ëı·Î÷ …ı‰_ ‹¿Îfi Ë÷_. (±Î ‹¿Îfi‹Î_ … fi‰ıQ⁄fl 7, 1957 fiÎ fl˘… ÷ı Q≤I› ’ÎQ›˘.) wÏ’›ÎfiÌ fi˘À˘fiÎ ⁄‘Î fi_⁄fl˘ flÎF›fiÎ «˘’Õı fi˘Ó‘Λı·Î Ë÷Î, ±ıÀ·ı ¤Îfl÷ Áfl¿Îflı ÷ı fi_⁄fl˘fiÌ ⁄Ì∞ fi˘À˘ »Î’‰Î ‹ÎÀı Ïfl{‰˝ ⁄ıL¿fiı ÁÒ«fiÎ ±Î’Ì. fi‰Î⁄ ’»Ì ÿ̉Îfi ÂÎËfi‰Î{ ¤|˘±ı ’˘÷ÎfiÌ (‹Ò‚ ÏËLÿ) ⁄ı√‹ ±fiı 19 ‰Ê˝fiÎ ÿÌ¿flÎ {„SŒ¿Îfl ÁÎ◊ı ¤Îfl÷ »˘Õu_. ’ÎÏ¿V÷ÎfifiÎ ·Îfl¬Îfi΋Î_ ±ıVÀıÀ ‘flΉ÷Î ÂÎËfi‰Î{ I›Î_ À>_¿ Á‹› ’»Ì 1949 ‹Î_ ±‰ÁÎfi ’ÎQ›Î. ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷ı …^fiÎ√œfi˘ ‹Î‹·˘ ◊΂ı ’ÎÕuÎ ⁄Îÿ I›Î_ ’˛Ω‹÷ ·ı‰ÎfiÌ Ï⁄·¿<· …wfl fi Ë÷Ì. ±Î‹ »÷Î_ ¤·˘ ¿fl‰Îfiı Àı‰Î›ı·Î ’_ÏÕ÷ fiıËv±ı 1948 ‹Î_ ’˛Ω‹÷ ·ı‰ÕÎT›˘ ±fiı ’ÎÏ¿V÷Îfifiı …Q‹-¿ÎU‹Ìfl‹Î_ ±ı … ’˛Ïø›Î ÿ˘ËflΉ‰Î ±_√ı flÀHÎfi_ fiÎË¿ ⁄ËÎfi_ ±ÎM›._ …^fiÎ√œfiÎ 1,90,870 ’˛Ω…fi˘±ı ‹÷ÿÎfi‹Î_ ¤Î√ ·Ì‘˘, …ı ’ˆ¿Ì Œ@÷ 91 ‹÷˘ ’ÎÏ¿V÷Îfi ÁÎ◊ı ΩıÕÎHÎfiÌ ÷flŒıH΋Î_ ’ÕuÎ ±fiı ÿıÂfiÎ ¤˘√ı ωr¤fl‹Î_ ¤Îfl÷ Áfl¿Îfl ‰¬ÎHÎ ’΋Ì. ±Îfl{Ì Ë¿>‹÷ı ·¬ı·Î …^fiÎ√œfiÎ Á˘fiıflÌ ’˛¿flHÎfi_ ÷tfi ωfl˘‘ΤÎÁÌ ±fiÁ_‘Îfi …Q‹-¿ÎU‹ÌflfiÎ ’˛¿flH΋Î_ »·¿Î›_ ±ı ’HΠωϫhÎ ±fiı ωfiÎ ¿ÎflHÎı fi˘÷flΛı·Ì ±ÎŒ÷ Ë÷Ì.á

0lp vf[gfp sf{Lxfs

±Î˜@À˘⁄fl, 1995◊Ì Âw ¿flÌfiı ±ıÏ’˛·, 2008 Á‘Ì ±Î’HÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚ÎfiÌ ⁄ËÎfl ¿<· 300 ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ë˘ ‹‚Ì ±ÎT›Î »ı, ’fl_÷ …ıfiÎ ’fl ∞‰V≤„WÀ ¬Ì·Ì ¿ı ÷ı‰˘ ±ı¿ı› √˛Ë ÷ı‹Î_ Á΋ı· fi◊Ì. ’˛ffi ±ı »ı ¿ı ¿ı‹ fi◊Ì ? ‹√…fiı «¿flΉı «ÕÎ‰Ì ÿı÷ΠωV‹›¿Îfl¿ ¬·ÎÁÎ ±ËŸ ‰Î_«˘

fl˘‹Î_«fiÌ ⁄Î⁄÷‹Î_ ÁΛLÁ ÏŒ@Âfifiı ±Î_ÀÌ …÷Î ÁΛLÁ Œı@À ±_√ı ’Ëı·Î_ ◊˘ÕÌ¿ ’Ò‰˝¤ÒÏ‹¿Î — 1991fi_ ‰Wν Ë÷_. ±ı·ı@{ÎLÕfl ‰Î˜S{@{Îfi fi΋fi˘ ±‹ıÏfl¿fi ¬√˘‚ÂÎjÎÌ ‹K› ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’÷˘˝ Ïfl¿˘ ÿı ¬Î÷ı ±ÎÏÁ˝⁄˘ ¿Ëı‰Î÷Î √_Ω‰fl flıÏÕ±˘ ÀıÏ·V¿˘’ ‰Õı ±‰¿ÎÂfiı ŒoŒ˘ÁÌ flè΢ Ë÷˘. Àı¿fḻ˘ ‰E«ı √÷ν‹Î_ flËı·_ ⁄ε· ±Î¿Îflfi_ ÷ı‹… 305 ‹ÌÀfl T›ÎÁfi_ ÀıÏ·V¿˘’ V◊Î›Ì ‘˘flHÎı ¬˘ÕΛı·_ Ë÷_ ±fiı M≤J‰Ì …ı ‹ ’Ïfl¤˛ ‹ HÎ ¿fl÷Ì Ω› ÷ı ‹ fi‰Î ±‰¿ÎÂÌ N·¿˘ ÷ı fi Î l‰HÎT›Î’‹Î_ ±Î‰÷Î Ë÷Î. ÀıÏ·V¿˘’ ±Î˜„MÀ¿· fiÏË, ‹ÎÀı Œ@÷ flıÏÕ±˘ ‹˘Ω_ ÷ıfiÌ 18.5 ±ı¿fl T›Î’fiÌ …⁄fl…V÷ ÷¿÷Ì ’fl {Ì·Î÷Î_ Ë÷Î_. ±ı¿ Á‰Îflı ‰Î˜S{@{Îfi ‹ÎÀı ÁÒ›˝ ΩHÎı ¿ı ’„ç‹ ÏÿÂ΋Î_ ∂B›˘. ±ÎÏÁ˝⁄˘ Àı Ï ·V¿˘’ PSR1257+12 ±ı ‰ Î fi΋ı ±˘‚¬Î÷Î ’SÁÎfl Á΋ı ÷I’ fl ÷ _ ‹_ Õ Î›ı ·  _ Ë÷ _ . ±√ε Á’flfi˘‰Î ÷flÌ¿ı ŒÎÀı·Î ÷ÎflÎfi˘ ±ı ÂıWÎ

ÃÏ‚›Î Á‹Îfi L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl Ë÷˘. ±ı·ı@{ÎLÕfl ‰Î˜S{@{Îfiı Ωı›_ ¿ı {Õ’Ì eÿflÕÌ ·ı÷Î ÷ÎflÎfiÎ_ …ı ’SÁ ›Îfiı flıÏÕ±˘ ÏÁBfi·˘ ÀıÏ·V¿˘’fiı ‹‚ı ÷ı‹fi_ ÏflÁıMÂfi ±ı¿Áfl¬Î Á‹›ÎL÷flı ’˛ÎM÷ ◊÷_ fi Ë÷_. Á÷÷ hÎHÎ ‰Wν Á‘Ì ‹J›Î ⁄Îÿ ‰Î˜S{@{Îfi «˘yÁ ÷ÎflHÎ ’fl ±ÎT›˘. ’SÁÎfl PSR1257+12 ÷ıfiÌ Œfl÷ı ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿fl÷Î ⁄ı ¿ı hÎHÎ √˛Ë˘fiÎ ⁄‚¿Î √vI‰Î¿WνHÎ ‰Õı Õ√‹√÷˘ Ë÷˘. ¿˘≥ ⁄ÎèÎ ’Ïfl⁄‚

‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

23

5fUyjflgff[ h0jff ] u?c s[df df/tff[ gfyfl M

±Áfl fi ¿fl÷_ ˢ› ÷˘ L›ÒÀˇ˘fi ÏfiWHÎÎ÷˘ ‹ÎÀı fi‰Ì ÏÿÂÎ VÀÎfl ±Î‰Ì flÌ÷ı «·¿«·Îb_ ¬˘·Ì fiάÌ. ‰Î˜S{@{ÎfifiÌ fl‹ı ±ı ⁄fi‰ÎΩı√ fi Ë÷_. …ı‹ ‹ı›flı ÷◊Î @›Ò·˘{ı ’HÎ ¿˘≥ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ ÷ÎflÎ 51 Pegasi ÷ÎflÎfiÎ √˛ËfiÌ Œfl÷ı √˛ Ë Ë˘› ±ı ¢‘ ËÎ…flÌ ’˛I›ZÎ fiÏË, ’fl˘ZÎ ’Ëı·Ì‰ÎflfiÌ Ë˘‰Î »÷Î_ ÷ıfiı flÌ÷ı ’Îfl¬Ì Ë÷Ì. ‹ÎhÎ {Î{Î ‹Î@˝Á fi ±’Λ, ¿ı‹ ¿ı ±ı À · _ ¿ı ÷ı ‹ fiÌ ’©Ï÷ ±ı‰˘ √˛Ë L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfiÌ ◊˘ÕÌ¿ …\ÿÌ Ë÷Ì. CÎflı· ’ıÿΠˢ› fiÏË. ±Î‹ı› ’˛I›ZÎ flÌ÷ı ÷˘ ±Î… Ïÿfi ÷Îfl˘ ±Î’HÎÎ ÁÒ › ˝ fi Ì …ı ‹ Á ‘ Ì ±Î’HÎÌ ÁÒ › ˝ ‹ ΂Π±ı · ı @ {ÎLÕfl ‰Î˜ S {@{Îfi, …ı H Îı ⁄ÎèÎΉ¿Î‹Î_ ±Î‰ı · Î √˛ Ë ˘ ’Ëı · ‰Ëı · Ì ‰¬÷ ¢‘Ì ¿ÎœuÎ ±HÎ ¤ ßÌ ‘flΉ÷˘ ±fiı ⁄ËÎflfi˘ ±ı¿›ı √˛Ë Ωı‰Î‹Î_ Á«flΫflfiÎ …L‹ÿÎ÷Î Á‹Îfi ±ıfi∞˝Á¤fl ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢ ±ÎT›˘ fi◊Ì. ±ÎfiÎ_ ⁄ı ¿ÎflH΢ »ı, …ı‹Î_fi_ ’Ëı·_ ±ı ¿ı √˛Ëfiı Œı·Î‰÷˘ ˢ› ÷ı …wflÌ Ë÷_. À>_¿‹Î_, ÁÎÏ⁄÷Ì ±ı ‰Î÷◊Ì ’˘÷Îfi˘ V‰÷_hÎ ’˛¿Î fi◊Ì. Ï’I≤ ÷ÎflÎfiÎ ’˛¿ÎÂfiı … ÷ı ‹‚‰Ì flËÌ ¿ı ⁄ÎèÎΉ¿Î‹Î_ @›Î_¿ ÁÒ›˝ ⁄˛ÎLÕfiÎ ’˛¿ÎÏÂ÷ ¿ıÀ·Î¿ ±_Âı ’flΉÏ÷˝÷ ¿flı »ı ±fiı ÷ıfi_ ’˛‹ÎHÎ ÷ÎflÎfiÎ --¿Ë˘ ¿ı ∞‰_÷ ÷ÎflÎfiı ’˘÷ÎfiÌ ÁÎ◊˘ÁÎ◊ ’ıÿÎ ◊›ı·Ì ’˛¿ÎÂfiÌ ÷·fiαı ·Î¬˘‹Î ¤Î√ …ıÀ·˘ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı Ë⁄· √˛Ë‹Î‚Πˢ‰Ì Ωı≥±ı. ±_÷ı ΩHΉΠ‹Y›_ ÷ı‹ ’SÁÎfl PSRV’ıÁ ÀıÏ·V¿˘’‹Î_ ’HÎ {̷Λ fiÏË. ⁄Ì…\_ ¿ÎflHÎ — ÷√÷√Ì 1257+12 Œfl÷ı ±Î’HÎÌ M≤J‰Ì ¿fl÷Î_ ±fiø‹ı 0.02, 4.3 flËı·Î ÷ÎflÎfi_ ±Î_∞ ÿı÷_ ÷ı… √˛ËfiÎ µ»ÌfiÎ ‹‚ı·Î µΩÁfi_ ±fiı 3.9 √HÎÎ ÿ‚ÿÎfl hÎHÎ √˛Ë˘ Ë÷Î, ’fl_÷ hÎHÎı› ’˛ÎHÎ ‘˘‰ÎHÎ ¿flÌ fiάı »ı, ‹ÎÀı ±ı √˛Ë ÀıÏ·V¿˘’fiÌ fi…fl‹Î_ ¿ÿÌ ’¿ÕÎ÷˘ fi◊Ì. ±Î Á_Ωı√˘‹Î_ ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘ √˛ËfiÌ ËÎ…flÌ ‰√flfiÎ ±fiı ’˛ÎHÎÿÎ÷Î ‰√flfiÎ Ë÷Î. ’fl˘ZÎ flÌ÷ı ’Îfl¬ı »ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı±Î Ë∞ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ë˘fiÌ ¬˘…ZÎıhÎı Œ@÷ Âw±Î÷ á ÷ÎflÎfiÌ ’˛ÿÏZÎHÎÎ ·ı÷˘ √˛Ë ±ı ÷ÎflÎfiı ◊˘Õ˘CÎH΢ ÏÕV¿˘ Ë÷Ì. ÁÒ›˝fiÌ …ı‹ ’˛¿ÎÂ÷Î ÁÏø› ÷ÎflÎ Œfl÷ı «¿flΉΠ·ı÷Î √˛ËfiÌ Â˘‘fi˘ ’˛◊‹ ⁄√·˘ ±Î˜@À˘⁄fl, 1995‹Î_ ‹Î≥¿· ¿flΉı »ı. ’˛ÿÏZÎHÎÎ ÿflQ›Îfi ’˘÷ı …ı‹ Œfl÷˘ Ω› ÷ı‹ Ï’I≤ ‹ı›fl ±fiı ÏÕÏÕ±fl @›Ò·˘{ fi΋fiÎ ⁄ı „V‰Á ¬√˘‚ωt˘±ı ÷ÎflÎfiı ’˘÷ÎfiÌ ÷flŒ ¬ıÓ«ı, ±ıÀ·ı ÷Îfl˘ ’˘÷ı ÁÌÏ‹÷ ‰I≤˝‚ fl«÷˘ ’˛‰ÎÁ ¬ıÕı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ±‹¿ Ïÿ‰Á˘±ı M≤J‰Ì ±fiı ÷ıfiÎ ‰E«ıfi ±_÷fl L›Òfik΋ ˢ›, ÷˘ Ïÿ‰Á˘ ⁄Îÿ ±Ï‘¿k΋ flËı »ı. ÷ÎflÎfiÎ_ ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢fiı ÷ı‹fiÌ ‰ı‰·ıL◊ ›Îfiı ÷fl_√·_⁄Î≥ „V’˛_√ …ı‰Î_ √H΢ ÷˘ „V’˛_√fiı ¬ıÓE›Î ⁄Îÿ ±Î_ÀÎ ‰E«ıfi_ ±_÷fl ‰‘ı ±fiı Á_¿˘E›Î ’»Ì CÎÀı ÷ı‹ ’˛¿ÎÂfiÎ_ ‹˘Ω_ ±fiø‹ı ωV÷flHÎ ±fiı Á_¿˘«fi ’΋ı »ı. ωV÷flHÎ ÿflQ›Îfi ’˛¿Î flÎ÷Î ¿·fl ⁄ıLÕ ÷flŒ ¬ÁÌ red shift ◊Λ, ÷˘ Á_¿˘«fi ‰¬÷ı blue shift ‰Õı ÷ıfiı ¤ÒflÎ fl_√fi˘ ¿flÌ fiάı. (…\±˘, Á΋ıfiÎı ÕΛÎ√˛Î‹.) ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘ ±Î‰_ Ï„ŒÀo√ ‹Î’Ìfiı ΩHÎÌ Â¿ı »ı ¿ı ÷ÎflÎfiı ±ı¿Îÿ √˛Ë flÎÁÕÎ ·ı‰ÕΉ÷˘ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. Ï„ŒÀo√ ¿ıÀ·_ ◊›_ ÷ıfiÎ 51 Pegasi b fi΋fiÎ √˛Ëfi˘ ◊M’˘ ¿flfiÎfl ¬√˘‚ÂÎjÎÌ ±fiø‹ı ‹ı›fl ±fiı ÏÕÏÕ±fl ±Î‘Îflı √˛Ëfi_ ÿ‚/mass ÷◊Î ±_÷fl ’HÎ ÷ı‹fiı ¬⁄fl ’ÕÌ ‰ŸK›˘. ¬√˘‚ÂÎjÎfiÌ flÏ…VÀˇıÂfi ⁄Ò¿ ‹…⁄ 51 Pegasi ±Î‰ı »ı. ±I›Îfl Á‘Ì ±Î’HÎÌ ÁÒ›‹ ˝ ΂Π⁄ËÎfl …ı √˛Ë˘ ‹Y›Î ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Î 57 ’˛¿Î‰Wν »ıÀıfiÎ ÷ÎflÎfiÎ M≤J‰Ì ¿fl÷Î_ ÷ı ’ˆ¿Ì CÎHÎάflÎfi˘ ’k΢ ±Î‰Ì flÌ÷ı ·√ÎՉ΋Î_ ±ÎT›˘ »ı. á ⁄Ì∞ flÌ÷ ±Ï‘ø‹HÎ/transit ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı. 149 √HÎÎ massive/ÿ‚ÿÎfl √˛Ëfi˘ ’k΢ ÷ı‹HÎı ·√ÎT›˘. ±ı¿Îÿ “∞‰_÷” ÷ÎflÎfiÌ Œfl÷ı ¢‘Λı·˘ ÷ı ’Ëı·˘ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ ’˛ÿÏZÎHÎÎ ·ı÷˘ √˛Ë ’˘÷ÎfiÎ ÷ÎflÎfiÌ ’˛¿ÎÏÂ÷ ÷¿÷ÌfiÌ ±Î√‚ √˛Ë Ë÷˘, …ıHÎı ±Î‰Î ⁄ÌΩ √˛Ë˘fiÌ ¬˘… ±_√ı ¬√˘‚’ÁÎfl ◊Λ ±fiı ÷¿÷Ì ⁄ı¿√˛ÎµLÕ‹Î_ ˢ› ÷˘ ±ı ‰¬÷ı 24 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

] 5fUyjflgff[ h0jff u?c s[df df/tff[ gfyfl M

÷ÎflÎfiÎ ’˛¿ÎÂfiı ÁËı… {Î_¬’ ·Î√ı »ı. ’˛¿Î ¿ıÀ·˘ CÎÀu˘ ±ı ‹ÎhÎ ÷ÎflÎfiÎ fiÏË, √˛ËfiÎ ’HÎ ¿ÿ ’fl ±‰·_⁄ı »ı. ÀıÏ·V¿˘’‹Î_ √˛Ë ’˘÷ı ¤·ı ÿı¬Î› fiÏË, ’HÎ «˘yÁ Á‹›Î_÷flı ◊÷˘ CÎÀÎÕ˘ ‹ÎM›Î ’»Ì ±ºU› √˛ËfiÌ ËÎ…flÌ ’¿ÕΛΠ‰√fl flËı÷Ì fi◊Ì. á ωÂıWÎ ±Î‘Îfl¤Ò÷ √HÎÎ÷Ì hÎÌ∞ ’©Ï÷fi_ …flÎ ‰…fiÿÎfl …HÎÎ÷_ fi΋ √˛Ïı ‰ÀıÂfi· ‹Î≥ø˘·ı„LÁ_√ »ı, ’HÎ ÷ı Á‹…‰Î‹Î_ ⁄Ë Áfl‚ »ı. ±Î≥fiVÀÎ≥fifiÌ …fifl· Ï◊±flÌ ±Î˜Œ Ïfl·ıÏÀωÀÌ ÷ı‹Î_ ‹K›V◊Îfiı »ı. ±Î≥fiVÀÎ≥fiı …HÎÎT›_ ÷ı‹ ÿflı¿ ÷Îfl˘ ’˘÷ÎfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ‰Õı «˘÷flŒfiÎ fi…ÿÌ¿Ì ±_÷ÏflZÎfiı (V’ıÁÀÎ≥‹fiı) ‹fl˘Õı »ı. ±Î ‹fl˘Õ ÷ıfiÌ ÁÌ‘‹Î_ ±Î‰÷Î ’λ·Î ÷ÎflÎfiÎ ’˛¿Î ‹ÎÀı ΩHÎı ¿ı ·ıLÁ ⁄fiÌ flËı »ı. V‰Î¤Îω¿ »ı ¿ı ’˛¿Î ‹Ò‚¤Ò÷ flÌ÷ı ˢ› ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ ‰‘ ‹ÎhÎ΋Î_ ÀıÏ·V¿˘’fiı ÿı¬Î‰˘ flè΢. ÷ÎflÎfiı ·Ì‘ı fl«Î÷Î V’ıÁÀÎ≥‹fiÎ ‹fl˘Õfiı Ωı ·ıLÁ ¿Ë˘ ÷˘ ‹Î≥ø˘·ıLÁ ±ı ¿ı …ı ÷ÎflÎfiÎ ¿ÎÏ÷˝¿›ı …ı‰˘ ’˛ÿÏZÎHÎοÎflÌ √˛Ë ’˘÷ÎfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ‰Õı ·ıLÁ‹Î_ fl«ı »ı. ±Î ¬·ı· ÷ıfiÌ ËÎ…flÌ ¿ËÌ ±Î’ı »ı-’»Ì ¤·ı √˛Ë ’˘÷ı fiyfl V‰w’ı ÿı¬Î› fiÏË. ±Î ‹A› hÎHÎ ’©Ï÷±˘ ¶ÎflÎ (±fiı ¿ıÀ·Ì¿ ⁄Ì∞ flÌ÷˘ ‰Õı) ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ±I›Îfl Á‘Ì‹Î_ 300 ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ë˘ ¢‘Ì ¿ÎœuÎ »ı. 1995 ‹Î_ ’Ëı·˘ √˛Ë 51 Pegasi 51 Pegasi b

÷ÎflÎ Œfl÷ı ÿı¬Î›˘ ±ı ’»Ì ÿfl ‰Êı˝ ÁflıflΠ27 ‹Y›Î »ı. (2007 ‹Î_ ÷˘ fi‰Î 61 √˛Ë˘ Ï·VÀ ’fl ±ÎT›Î.) ÿ¤Î˝B›ı ÷ı‹Î_fi˘ ±ı¿ı› √˛Ë ±Î’HÎÌ M≤J‰Ìfi˘ …\ՉΠ¿ËÌ Â¿Î› ÷ı‰˘ fi◊Ì, ‹ÎÀı ±ı¿ı› ’fl Á∞‰V≤„WÀ ¬Ì·Ì ˢ‰Îfi˘ Á_¤‰ fi◊Ì. ⁄‘Î √˛Ë˘ ∞‰fifi_ ’Îflb_ ⁄Î_‘‰Î‹Î_ fiοÎÏ‹›Î⁄ …HÎΛ ÷ıfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ? ±fiı ÷ı „V◊Ï÷ Ë∞ ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ «Î· flËı ±ı‰Ì Â@›÷Î … fiÏË, ⁄·¿ı Á_¤Î‰fiÎ ’HÎ ¿ı‹ »ı ? ÷’ÎÁ‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ¿ÎflH΢ ±fiı¿ »ı, ’HÎ ÷ı‹fi˘ À>_¿ÁÎfl ±ıÀ·˘ ¿ı ±Î’HÎÌ M≤J‰Ì …ı Áflfi΋ı √˘Ã‰Î›ı·Ì »ı ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ …\ÿÎ Á_Ωı√˘ ‘flΉ÷Î V◊Îfiı CÎÒ‹÷˘ √˛Ë Á∞‰V≤„WÀfi˘ ±Î‰ÎÁ fi ⁄fiı. ’˘ÏÁ⁄· fi◊Ì. ±‰¿ÎÂÌ “Ïfl±· ±ıVÀıÀ”‹Î_ M≤J‰Ìfi_ V◊Îfi (±fiı Á_Ωı√˘) ⁄‘Ì flÌ÷ı ‹˘¿Îfi_ »ı. ⁄‘Ì flÌ÷ı ±ıÀ·ı ⁄‘Ì flÌ÷ı--±ı¿Îÿ fiÎfiÌ ±‹◊Ì ⁄Î⁄÷‹Î_ ’HÎ ±ËŸfi_ ÷ËŸ fiÏË. ¿Ëı ‰ Îfi _ ÷ÎI’›˝ ±ı ¿ı M≤J‰Ì …ı ‰ ˘ ⁄ÌΩı √˛ Ë ⁄ÎèÎΉ¿Î‹Î_ ‹‚Ì ±Î‰‰Î ‹ÎÀı CÎHÎÌ ’Ò‰˝Âfl÷˘ »ı ±fiı CÎHÎÌ ¬flÌ Âfl÷˘ CÎHÎÌ Ëÿı ±Î¿flÌ »ı. Á˙fi˘ ±Î⁄Îÿ ‹ı‚

fi΋fi˘ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ë, …ı ’˘÷ÎfiÎ ÷ÎflÎ 51 Pegasi ◊Ì ±ıÀ·˘ fi∞¿ »ı ¿ı ÷ÎflÎ Œfl÷ı ±ı¿ ’˛ÿÏZÎHÎÎ ’ÒflÌ ¿fl‰Î‹Î_ ÷ıfiı Œ@÷ «Îfl Ïÿ‰Á ·Î√ı »ı

‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

25

5fUyjflgff[ h0jff ] u?c s[df df/tff[ gfyfl M

Ω‹ı fiÏË I›Î_ Á‘Ì M≤J‰ÌfiÌ …\ՉΠM≤J‰Ì ‹‚ı fiÏË. ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ ET fiı ¢‘‰Î ‹◊Ì flËı·Î ¬√˘‚ωt˘fiı …flÎ Ë÷Π¿flÌ ‹Ò¿ı ±ı‰Î ¿ıÀ·Î¿ ÷¿ÎÿÎ ‰ÎflÎŒfl÷Ì Ωı≥±ı.

Á‰Î· ±√I›fi˘ »ı ±fiı ⁄ÎèÎΉ¿Î‹Î_ M≤J‰ÌfiÌ …\ՉΠM≤J‰Ìfi_ ±„V÷I‰ Á˙ ’˛◊‹ ÷˘ ÷ıfiÎ …‰Î⁄ ’fl ±‰·_⁄ı »ı. ¿˘≥ ’HÎ ±Î¿ÎÂ√_√Îfiı ¿ıLƒÌ› ’˛¤Î‹_Õ‚/halo, ’»Ì ÷ıfiÎ ’Ïfl‰ı‹Î_ «˘÷flŒÌ µ¤Îfl/bulge, I›Îfl ⁄Îÿ ΩÕÌ ÷¿÷Ì/ thick disk ±fiı »ıS·ı ¿ıLƒfiÌ ÿÒfl Ω±˘ ÷ı‹ ’Î_¬Ì ÷¿÷Ì/ thin disk ˢ› »ı. Á∞‰V≤„WÀ ¬Ì·‰ÎfiÎ Á_¤‰fiı ·Î√ı‰‚√ı »ı I›Î_ Á‘Ì ±Î¿ÎÂ√_√΋Î_ √˛ËfiÎ ÷ÎflÎfi_ V◊Îfi ¿ıLƒfiÌ ÃÌ¿ ÃÌ¿ »ıÀı ’Î_¬Ì ÷¿÷Ì‹Î_ @›Î_¿ ˢ‰_ Ωı≥±ı. fi ˢ› ÷˘ √˛Ë ’fl Á∞‰V≤„WÀfiÌ µIøÎ_Ï÷ ÷˘ ÃÌ¿, µÿ˚¤‰ ’HÎ Â@› fi◊Ì. fiÌ«ıfiÎ ÕΛÎ√˛Î‹‹Î_ ±Î’HÎÌ ÿÒ‘√_√Îfi˘ ÁÎ≥Õ ’Θ{ …\±˘. ¿ıLƒÌ› O·ı¿ ˢ· fi∞¿ ’˛¤Î‹_Õ‚ ˢ‰Îfi_ ‘ÎflÌ ·˘. µ¤Îfl ÷˘ V’WÀ ÿı¬Î› »ı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ±fiø‹ı ‰‘ ÷ÎflΉ΂Ì

ÿÒ‘√_√Îfi_ ¿ıLƒ

M≤J‰Ì

26 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

ÿÒ‘√_√΋Î_ ÁÒ›˝‹Î‚Îfi_ V◊Îfi

ΩÕÌ ÷¿÷Ì ±fiı ⁄Ë ±˘»Ì ÷ÎflΉV÷ÌfiÌ ’Î_¬Ì ÏÕV¿ »ı. ÿÒ‘√_√Îfi˘ T›ÎÁ ±_ÿÎ…ı 1,00,000 ’˛¿ÎÂ‰Ê˝ »ı. ¿ıLƒ◊Ì ‹Î’˘ ÷˘ ±Î’H΢ ÁÒ›˝ ÷ıfiÌ M≤J‰Ì ÁÏË÷fiÌ √˛Ë‹Î‚Î ÁÎ◊ı ·√¤√ 27,000 ’˛¿ÎÂ‰Ê˝ ÿÒfl ±Î‰ı·˘ »ı--±ıÀ·ı ¿ı ’Î_¬Ì ÷¿÷Ì‹Î_ »ı. ÿÒ‘√_√Îfiı ±ÎÕÌ ·ÌÀÌ‹Î_ ⁄ı Áfl¬Î ¤Î√ı ‰ËıÓ«˘ ÷˘ ±ı ‹K›flı¬Î ±fiı ÁÒ›˝ ‰E«ı Œ@÷ 68 ’˛¿ÎÂ‰Ê˝fi˘ ŒÎÁ·˘ »ı. ÁÒ›˝fiÎ M≤J‰Ì fi΋fiÎ √˛Ë ’fl Á∞‰V≤„WÀ fl«Î‰Î ‹ÎÀı ÷ı Áflfi΋_ ±Îÿ½ »ı. ¿≥ flÌ÷ı ? ±Î ’˛ffifiÎ ¬·ÎÁ΋Î_ ‰‚÷˘ Á‰Î· ±ı ’Ò»Ì Â¿Î› ¿ı ÁÒ›˝ ÿÒ‘√_√ÎfiÎ ¿ıLƒfiÌ ⁄Ë fi∞¿ ˢ› ±√fl ÷˘ ⁄Ë ÿÒfl ˢ› ÷˘ Â_ ⁄fiı ? ‘Îfl˘ ¿ı fi∞¿ »ı, ÷˘ ÿÒ‘√_√ÎfiÎ ±ı ¿ıLƒÁ‹Ì’Ì ·kÎÎfiı fl‹HÎÌ› fi √HÎ÷Î_ fl‹¬ÎHÎ√˛V÷ ‹Îfi‰˘ flè΢. ÷ÎflÎfiÌ …‹Î‰À I›Î_ ¬Ì«˘¬Ì« ◊›ı·Ì »ı. ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ÷ı‹Î_fiÎ ¿ıÀ·Î› ÷ÎflÎ Á’flfi˘‰Î ÷flÌ¿ı ŒÎÀÌ √˘{ÎflÌ ±Î÷Â⁄Î∞ ¿flÌ «Ò@›Î »ı. ’ÏflHÎ΋ı I›Î_fiÎ ±ı¿ı› ÷ÎflÎfiÎ ±ı¿ı› √˛Ëfiı ∞‰V≤„WÀ ¬Ì·‰‰Î ‹ÎÀı ±⁄Ωı ‰Ê˘˝‹Î_ ‹’Î÷˘ ·Î_⁄˘ ÂÎ_Ï÷¿Î‚ ¿ÿÌ ‹‚ı fiÏË. µ’flÎ_÷ ⁄ÌΩ ÷ÎflÎ ±I›_÷ fi∞¿ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ÷ı‹fiÎ flıÏÕ±ıÂfi O·ÎVÀfiÎ ‰Î_¿ı √˛Ë ’fl ‹ÎŒ¿Áflfi_ µWHÎ÷΋Îfi V◊’Λ fiÏË. hÎÌ∞ ‹ÁÌ⁄÷— M≤J‰ÌfiÌ Œfl÷ı fiıME›Òfi √˛Ë ’»Ì Âw ¿flÌfiı ÿ˘œ-⁄ı ’˛¿ÎÂ‰Ê˝ Á‘Ì ∂ÀÛfi_ ‰Îÿ‚ ’◊flΛı·_ »ı, F›Î_ ¿fl˘Õ˘ ‘Ò‹¿ı÷±˘fi˘ ’ÕΉ »ı. fi∞¿◊Ì ’ÁÎfl ◊÷˘ ’ı·Î ±fi‹ÎÏfi÷ “Õı◊ VÀÎfl” …ı‰˘ ±ı¿Îÿ ÷Îfl˘ ’˘÷ÎfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎfi˘ ’˛¤Î‰ ÿı¬ÎÕı I›Îflı Á_A›Î⁄_‘ ‘Ò‹¿ı÷±˘ V◊Îfi¤˛WÀ ◊Λ ±fiı Ëı·Ì ¿˘‹ıÀfiÌ …ı‹ ÷ÎflÎfiÌ (ÁÒ›˝fiÌ) ÏÿÂ΋Î_ ’˛‰ÎÁ Âw ¿flÌ ÿı. ±Î Ë‹·Î¬˘fl˘fiÎ ‹Î√˝‹Î_ ±Î‰÷˘ √˛Ë Á_ËÎfl¿ ‘˘·‘’ÎÀfi˘ ¤˘√ ⁄L›Î ‰√fl flËı fiÏË, ‹ÎÀı ÷ıfiÎ ’fl ∞‰V≤„WÀ µÿ˚¤‰ı fiÏË. fl¬ı µÿ˚¤‰ı ÷˘ µ»flÌ ±Î‰ı fiÏË. À>_¿‹Î_, ’Õ˘ÂÌ ÷ÎflÎ ‘Ò‹¿ı÷fiÌ »Î‰HÎÌfiı ‰Îfl_‰Îfl ¬·ı· ’ˢӫÎÕuÎ ¿flı ±ıÀ·Î Ïfi¿ÀfiÎ ’Õ˘ÂÌ fi ˢ‰Î Ωı≥±ı. ÿÒ‘√_√ÎfiÌ ’Î_¬Ì ÷¿÷Ì ‰E«ı flËı·Î ÁÒ›˝fiÎ ¿ıÁ‹Î_ ±_÷fl ‹ÎŒ¿Áflfi_ »ı. ±‹ÿΉÎÿfi˘ ÿά·˘ ÀÎ_¿˘ ÷˘ ÁÒ›˝ (±fiı ÷ıfiÎ Á̋Ή÷a ‘Ò‹¿ı÷±˘) ⁄˘’· ±ıÏfl±Î‹Î_ »ı, fl÷fi’˘‚‹Î_ fi◊Ì. ±Î‹, fl÷fi’˘‚ ÁÒ›˝ ‹ÎÀı ¿flŒuÒ ±ıÏfl±Î »ı. ˉı ⁄Ì…\_ ±fi‹Îfi ¿fl‰Îfi_ »ı. ‹ÎfiÌ ·˘ ¿ı ÁÒ›˝ …ı‰˘ ÷Îfl˘ ÿÒ‘√_√ÎfiÎ ¿ıLƒÌ› ¤Î√ ¿fl÷Î_ ¬ÎVÁ˘ ÿÒfl »ı. ŒÎÁ·˘ 27,000 ’˛¿ÎÂ‰Ê˝fiı ⁄ÿ·ı 47,000 ’˛¿ÎÂ‰Ê˝fi˘ »ı,

] 5fUyjflgff[ h0jff u?c s[df df/tff[ gfyfl M

÷˘ Â_ ⁄fiı ? M≤J‰Ì …ı‰˘ √˛Ë I›Î_ fi ⁄fiı, ¿ı‹ ¿ı ±ÎÀ·ı »ıÀı ËÎ≥Õˇ˘…fi ±fiı ÏËÏ·›‹ ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩ_ ÷k‰˘ ¬ÎÁ fi◊Ì. √˛Ëfi_ fiyfl ⁄_‘ÎflHÎ fl«Î› ÷ı ‹ÎÀı ±Î˜„@Á…fi, ·˘¬_Õ, ÏÁÏ·¿˘fi, ‹ıBfiıÏ›‹, Ïfi¿·, ¿ı„S›‹, ÀÎ≥ÀıÏfi›‹, ¿˘⁄ÎSÀ ‰√ıflı ¤Îflı ÷k‰˘ ¿Î«Î ‹Î· ÷flÌ¿ı ‹˘…^ÿ ˢ‰Î_ Ωı≥±ı. ±Î ⁄‘Î_ ÷k‰˘ (¬√˘‚ÂÎjÎfiÌ ’Ïfl¤ÎÊÎ ±fiÁÎfl ‹ıÀSÁ) Á’flfi˘‰Î ÷ÎflÎ ‰Õı ÁΩ˝› »ı. ±Î¿ÎÂ√_√ÎfiÎ ÁıLÀfl ¿fl÷Î_ ±I›_÷ »ıÀı ±Î‰Î_ flΘ-‹ÏÀÏfl±SÁ ’ıÿÎ ¿flfiÎflÎ ÷ÎflÎ … ’›Î˝M÷ ‹ÎhÎ΋Î_ fi ˢ› I›Î_ ËÎ≥Õˇ˘…fi-ÏËÏ·›‹fiÎ CÎÒ‹flÎ÷Î ‰Îÿ‚ ◊¿Ì ¿ÿΫ ÷ÎflÎ ⁄fiı, ’fl_÷ fiyfl Á’ÎÀ̉΂ΠM≤J‰Ì Á‹Îfi √˛Ë˘ fiÏË. ÁÒ›˝ ·√¤√ 70 Ω÷fiÎ_ ÷k‰˘ ‘flΉ÷˘ ÷Îfl˘ »ı, …ıfiÎ ¿HοfiÌ ‰‘ÌCÎÀÌ ¿fl«˘ ‰Õı M≤J‰Ì ÁÏË÷ ⁄‘Î √˛Ë˘fiÎ Ï’_Õ fl«Î›Î »ı. ±Î ‰Hνfifi˘ ÁÎfl ±ı ¿ı ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘±ı M≤J‰Ì …ı‰Ì ⁄Ì∞ M≤J‰Ì ¢‘‰Î ‹ÎÀı …ı ±‰¿ÎÂÌ Œ·¿fiı ±‰·˘¿‰Îfi˘ flËı ÷ı Á‹√˛ ÿÒ‘√_√ÎfiÎ Á_ÿ¤ı˝ ⁄Ë ÁÌÏ‹÷ »ı. ±Î‹ »÷Î_ ÿÒ‘√_√Î ’˘÷ı ⁄Ë ‹˘ÀÌ »ı, ±ıÀ·ı ÁÒ›˝ …ı‰Î_ Áflfi΋Î_ ⁄ÌΩ_ CÎHÎÎ_ »ı. Á∞‰V≤„WÀfiı ’΂̒˘ÊÌ flËı·Ì ±fiı Á_Ωı√˘fiÎ ‹Î‹·ı M≤J‰ÌfiÌ ÏÀ˚‰fi ÏÁVÀflfi˘ fl˘· ±ÿÎ ¿flÌ flËı·Ì M≤J‰Ì I›Î_ ˢ› ’HÎ ¬flÌ, ’fl_÷ ±ı‹Î_ ⁄ΑÎw’ fỉÕuΠˢ› ±ı‰Î ÷¿ÎÿÎ ’HÎ ⁄ÌΩ CÎHÎÎ »ı. ±Î√‚ ‰Î_«˘.

¿˘≥ ’HÎ √˛Ë ’fl Á∞‰V≤„WÀfi˘ µÿ˚¤‰ ◊Λ ±fiı ·Î_⁄ı √΂ı µIøÎ_Ï÷ ’HÎ ◊Λ ±ı ‹ÎÀı ⁄Ì∞ ’Ò‰˝Âfl÷ ±ı »ı ¿ı √˛Ë

’˘÷ÎfiÎ ÷ÎflÎ Œfl÷ı “ËıÏ⁄Àı⁄· {˘fi”‹Î_ ›Îfiı ¿ı ±Î‰ÎÁ›˘B› ZÎıh΋Î_ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ÷Îfl˘ ’˘÷ı ÷˘ ±b¤ßÌ »ı, …ıfiÎ ’fl ∞‰fi ¿ÿÌ Á_¤‰ı fiÏË. ∞‰fifi˘ ±_¿<fl Ëo‹ıÂÎ_ √˛Ë ’fl eÀı »ı. µ’flÎ_÷ Œ@÷ ±ı‰Î √˛Ë ’fl ¿ı …ı ’˘÷ÎfiÎ ÷ÎflÎfiı ±fi·ZÎÌ Ï⁄·¿<· ›˘B› ±_÷flı flËÌfiı CÎÒ‹ı--Ëÿ’flÎ_÷ ÿÒfl fiÏË ¿ı Ëÿ’flÎ_÷ fi…ÿÌ¿ ’HÎ fiÏË. ±Ï÷ ÿÒflfi˘ √˛Ë ’ÎflΉÎfl ÃoÕÌ ‰E«ı ÂÌ÷Î√Îfl ⁄fiı, ÷˘ ⁄Ë ’ÎÁıfi˘ √˛Ë ’ÎflΉÎfl √fl‹Ì‹Î_ Âı¿Î÷˘ flËı »ı. ±ËŸ ‹Ëk‰ ’ÎHÎÌfi_ »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı Âø ’fl ⁄L›_ ÷ı‹ ’ÎHÎÌfi_ Á‹Ò‚√_ ⁄ÎW’̤‰fi ◊Λ ±ı fi «Î·ı ±fiı ›flıfiÁ (’˛Ω’Ï÷) ÷◊Î fiıME›Òfi (‰wHÎ) ’fl ⁄L›_ ÷ı‹ ’ÎHÎÌ Á˘Ï·Õ ⁄flŒfiÎ V‰w’ı flËı ÷ı ’HÎ fi «Î·ı. V‰w’ ±ı¿oÿflı ’˛‰ÎËÌ Ë˘‰_ Ωı≥±ı--±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ÿflı¿ Á∞‰fiÎ ÂflÌfl‹Î_ ⁄Λ˘¿ıÏ‹¿· ›Îfiı ∞‰flÎÁΛÏHο ’˛Ïø›Î ¿˘ÊÌ› ÷ı‹… ±Î_÷fl¿˘ÊÌ› ’˛‰ÎËÌfiÎ ±ÎÿÎfi’˛ÿÎfi ‰√fl ◊Λ fiÏË. ’ÎHÎÌfiÎ CÎflÎ ¬flÎ …J◊Îfiı ’˛‰ÎËÌ flά÷_ Á‹‘ÎflHÎ ÷Î’‹Îfi …ı ÷ı ÷ÎflÎ Œfl÷ıfiÎ ‹ÎhÎ “ËıÏ⁄Àı⁄· {˘fi”‹Î_ ˢ› »ı ±fiı ÷ı ZÎıhÎfi˘ ⁄ıLÕ ¿S’Ì fi ¿Λ ±ıÀ·˘ ÁÎ_¿Õ˘ »ı. ‹ÎfiÌ ·˘ ¿ı √˛Ë ±◊‰Î √˛Ë˘ ‘flΉ÷˘ ÷Îfl˘ ±Î’HÎÎ ÁÒ›˝ …ı‰˘ »ı. µ’fl ⁄÷Ήı·Î «ÎÀÛ‹Î_ ÷ıfiÎ “ËıÏ⁄Àı⁄· {˘fi”fi˘ ’|˘ ÷’ÎÁ˘ ±fiı ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ‹‚Ì ±Î‰ı·Î ¿ıÀ·Î¿ fi˘Ó‘’ÎhÎ √˛Ë˘fi_ V◊Îfi ±ı ÁÎ_¿ÕÎ ZÎıhÎfiÎ Á_ÿ¤ı˝ …\±˘. Œ@÷ HD 142 ÷ÎflÎfiÎ √˛Ëfiı ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ ⁄ÌΩ Á˙ ÷ÎflÎfiÎ √˛Ë˘ ÷ÎflÎfiÌ ‰‘ ’Õ÷Î fi∞¿ »ı ±◊‰Î ‰‘ ’Õ÷Î ÿÒfl »ı. ¿Î‚{΂ ¤ßÌ »ı ±◊‰Î ¿Î˜SÕ VÀ˘flı… »ı. ±·⁄kÎ, ¿ıÀ·Î¿ ‹˘ÀÎ ÷ÎflÎfiı ±fi·ZÎÌ ·Î√ ’Õ÷_ “ËıÏ⁄Àı⁄· {˘fi”fi_ ±_÷fl …ÿ_ ˢ› ±ı‰_ «˘yÁ ⁄fiı, ’fl_÷ ±ı ‰Î÷ K›Îfi‹Î_ ·ı‰Î›Î ’»Ì›ı ±Î… Á‘Ì ‹‚Ì ±Î‰ı·Î 300 ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ë˘ ’ˆ¿Ì ±ı¿ı› ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

27

5fUyjflgff[ h0jff ] u?c s[df df/tff[ gfyfl M

‹ÎÀı ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fiı {Î{Ì ±ÎÂÎ ⁄_‘Î÷Ì fi◊Ì. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı 51 Pegasi b ±_√ı ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ’fl˘ZÎ flÌ÷ı fi…flı «Õı·˘ ±ı √˛Ë ’˘÷ÎfiÎ ÷ÎflÎfiÌ ‰‘ ’Õ÷˘ fi∞¿ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı VÀÌ·fiÎ ¿Îfl¬ÎfiÎfiÌ ¤ßÌ Á‹Îfi √fl‹ »ı. ωfl˘‘ΤÎÁ …ı‰˘ ·Î√÷˘ ⁄ÌΩı ÿά·˘ ⁄Ë …\ÿ˘ »ı. 1998 ‹Î_ ¬√˘‚ωt˘±ı Gliese 876 ±ı‰Ì fi_⁄fl M·ıÀ‰Î‚Î ÷ÎflÎ Œfl÷ı hÎHÎ √˛Ë˘ ¢‘Ì ¿ÎœuÎ. (’λ‚fiÎ ’Îfiı ±Î’ı·˘ «ÎÀÛ ŒflÌ ‰¬÷ …\±˘.) ±Î‹Î_ ÷ÎflÎfiÌ Ïfi¿À÷‹fiÎ √˛Ëfi˘ ŒÎÁ·˘ ÁÒ›˝ ±fiı ’ı·Î √˛Ë ⁄‘ ‰E«ıfiÎ ±_÷fl ¿fl÷Î_ ’HÎ ±˘»˘ »ı. ±Î‹ »÷Î_ ÷ı √˛Ë ⁄‘ …ı‰˘ ¤ß̻Β ⁄L›˘ fi◊Ì, ⁄·¿ı ÷ıfiÌ Á’ÎÀÌfi_ ÷Î’‹Îfi ÂÒL› fiÌ«ı ·√¤√ 750 Áı„S›Á

…ıÀ·_ »ı. ±Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ÷Îfl˘ ’˘÷ı ±Î’HÎÎ ÁÒ›˝ …ı‰˘ fi◊Ì. flÎ÷˘ ‰Î‹fi/red dwarf »ı, …ıfiÌ ±b¤ßÌ Ë‰fi¿<_Õfiı ⁄ÿ·ı Ïÿ‰Î‚ÌfiÎ ¿˘Ï՛Π…ı‰Ì »ı. ±Î ÷ÎflÎ Œfl÷ı CÎÒ‹Ì flËı·Î √˛Ë˘ ‹ÎÀı ÷˘ ’»Ì “ËıÏ⁄Àı⁄· {˘fi” ¿›˘ ? ¬w_ Ωı÷Î_ »ı … fiÏË. ±Î Ω÷fiÎ √˛Ë˘ ¢‘ΛÎfi˘ ¿Â˘ ‹÷·⁄ flËı÷˘ fi◊Ì. ÿ¤Î˝B›ı ±fiı¿ √˛Ë˘ ±ı ’˛¿ÎflfiÎ … ‹‚Ì ±ÎT›Î »ı. ‹flÌfiı ⁄ÿ·ı ‹√ ÁÎÏ⁄÷ ◊›Î »ı.

ÁÒ›˝fiÌ Œfl÷ı M≤J‰ÌfiÌ ¤˛‹HοZÎÎ ±ı¿oÿflı √˘‚οÎfl »ı. ÁÒ›˝◊Ì ÷ıfiÎ ±Ï‘¿÷‹ ÷◊Î L›Òfi÷‹ ±_÷fl ‰E«ı 3.5Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘ Œfl¿ ’Õ÷˘ fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÁÒ›˝ ¶ÎflÎ ’˛ÎM÷ ◊÷Ì µW‹Î M≤J‰ÌfiÎ ÁflıflΠµWHÎ÷΋Îfi‹Î_ ’HÎ ⁄Ë ‹˘ÀÎ ŒıflŒÎfl˘ Á…˝÷Î fi◊Ì. M≤J‰ÌfiÎ Á∞‰˘ ‹ÎÀı ˉ΋ÎfifiÎ Á_Ωı√˘ ·√¤√ ⁄Îflı‹ÎÁ ÁÎfi¿>‚ flËı »ı ±fiı …‚, ‰Î› ±fiı …‹Ìfi ÁÏË÷ M≤J‰ÌfiÎ ·√¤√ ÷‹Î‹ ’˛ÿı¢ ∞‰fi ‰Õı 28 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

‘⁄¿ı »ı. ±Î ‰Î÷ ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ë˘fiÎ ¿ıÁ‹Î_ Ωı‰Î ‹‚÷Ì fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı±˘ ’˘÷ÎfiÎ ÷ÎflÎfiÌ ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿fl÷Ì ‰¬÷ı ·_⁄√˘‚ ¤˛‹HοZÎÎ ±Î_¿ı »ı. ±ÎÂflı 44 ’˛¿ÎÂ‰Ê˝ »ıÀı ±Î‰ı·˘ (÷ı‹… ±√ε «ÎÀÛ‹Î_ ⁄÷Ήı·˘) Upsilon Andromedae fi΋fiÎ ÷ÎflÎfiı ±Î’HÎÌ M≤J‰Ì ¿fl÷Î_ ±fiø‹ı 219, 600 ÷◊Î 1,192 √HÎÎ ‰‘ ÿ‚ÿÎfl ±ı‰Î hÎHÎ √˛Ë˘ »ı. ÷Îfl˘ ’˘÷ı ±Î’HÎÎ ÁÒ›˝ ¿fl÷Î_ ÁËı… ‹˘À˘ ±fiı hÎHÎ √H΢ ‰‘ ’˛¿ÎÏÂ÷ »ı, ±ıÀ·ı ÷ıfiÎ √˛Ë˘ ’fl Á∞‰V≤„WÀ ‹ÎÀı ±fi¿>‚ Á_Ωı√˘ ˢ‰Îfi˘ Á_¤‰ ÃÌ¿ ÃÌ¿ ’˛‹ÎHÎfi˘ ·ı¬‰˘ Ωı≥±ı. --±fiı »÷Î_ Á˘flÌ, √˛Ë˘fiÌ «Î·«·√÷ ÷ı‹fiÎ ’fl ∞‰fifi˘ ±_¿<fl eÀ‰Î ‹ÎÀı ⁄Ë ÁÎflÌ fi◊Ì. ’Î_«◊Ì ±˘»Î Ïÿ‰Á˘‹Î_ ’Ïfl¤˛‹HÎ ¿flÌ fiά÷˘ Ïfi¿À÷‹ √˛Ë ÷˘ ΩHÎı ⁄‘fiÌ Áfl¬Î‹HÎ̱ı Ï’I≤ ÷ÎflÎfiÌ ±Îà √H΢ fi∞¿ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ÷ıfiÎ Á_Ωı√˘ ÿ˘{¬ …ı‰Î »ı, ’fl_÷ ⁄Î¿Ì flËı ÷ Î ⁄ı √˛ Ë ˘fiÌ ¤˛ ‹ HοZÎÎ ±I›_ ÷ ·_ ⁄ √˘‚ »ı . (…\ ± ˘, ⁄Î…\fiÌ ±Î¿ÚÏ÷.) ⁄ÌΩ fi_⁄flfi˘ √˛Ë Upsilon Andromedae Œfl÷ı 250 Ïÿ‰Á˘‹Î_ «¿flΉ˘ ‹ÎflÌ flËı »ı. ±Î ’˛‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ÷ı L›Òfi÷‹ ±_÷flı ˢ› I›Îflı ÷ıfiÌ Á’ÎÀÌfi_ ÀıQ’˛ı«fl ‰‘Ìfiı ÂøfiÎ √˛Ë …ıÀ·_ (4800 Áı„S›Á) ◊Λ »ı. ±Ï‘¿÷‹ »ıÀı Ω› ±ı ‰¬÷ı ÷Î’‹Îfi ‹_√‚fiÎ ÀıQ’˛ı«fl (-530 Áı„S›Á) …ıÀ·_ flËı »ı. Ï‹Ïfi‹‹ ±fiı ‹Ëk΋ ÷Î’‹Îfi ‰E«ı ¿<· 5330 Áı„S›Áfi˘ Œfl¿ ’ÕÌ Ω› ±ı ÷˘ Á∞‰V≤„WÀ ¿ÿÎÏ’ ÁËfi ¿flÌ Â¿ı fiÏË. Á‰Î· … fi◊Ì. ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ 1,200 Ïÿ‰Á‹Î_ ’Ïfly‹Î ±ÎÀ˘’÷˘ hÎÌΩı √˛Ë ’˘÷ÎfiÎ ·_⁄√˘‚οÎfl ’˛‰ÎÁ‹Î√ı˝ ÁŒfl ¬ıÕ÷Ì ‰¬÷ı ±Î’HÎÎ ·CÎ√˛Ë˘fiÌ ¤˛‹HοZÎÎ …ıÀ·˘ ÿÒfl fiÌ¿‚Ì Ω› »ı, ±ıÀ·ı ÷ıfiı ’HÎ ∞‰V≤„WÀfiÎ C΢Ï՛Π÷flÌ¿ı fi¿Î‹˘ √HΉ˘ flè΢. √˛Ë˘fiÌ ±Î‰Ì ·_⁄√˘‚ ¤˛‹HοZÎÎ ±ıÀ·Î ⁄‘Î ¿ıÁ˘‹Î_ Ωı‰Î ‹‚Ì »ı ¿ı ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 300 ’fl√˛Ë˘ ¢‘‰Î ’λ‚ ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ¿flı·Î ’Ïfll‹fi_ ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ Á‘Ì ÷˘ ¿Î_I›_ ’ŸF›_ ‹ÎhÎ wfi_ w ⁄L›_ ±ı‹ ¿Ë˘ ÷˘ «Î·ı. ‘Îfl˘ ¿ı ±ı¿Îÿ ’fl√˛Ëfi˘ ¤˛‹H΋Î√˝ M≤J‰ÌfiÌ ¤˛‹HοZÎÎ …ı‰˘ ±ı¿oÿflı √˘‚οÎfl ˢ›, √˛Ëfi˘ ÁÒ›˝ ÿÒ‘√_√ÎfiÎ ¿flŒuÒ‹@÷ ±ıÏfl±Î‹Î_ ˢ› ±fiı √˛Ë ÷ı ÁÒ›˝fiÎ

] 5fUyjflgff[ h0jff u?c s[df df/tff[ gfyfl M

“ËıÏ⁄Àı⁄· {˘fi”‹Î_ ŒıflÎ ·ı÷˘ ˢ› ÷˘ ’»Ì ÷ıfiÎ ’fl ∞‰V≤„WÀ ¬Ì·ı ? ’˘ÏÁÏ⁄Ï·ÀÌ ¬flÌ, ’fl_÷ ±ı ‹ÎÀı ⁄Ì∞ ¿ıÀ·Ì¿ ’Ò‰˝Âfl÷˘fi_ ’ηfi ◊‰_ Ωı≥±ı. ˉı ÷ı‹fiÎ ±_√ı ‰Î_«˘.

¿˘≥ ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ë Ωı M≤J‰ÌfiÎ ⁄Ì⁄΋Î_ œ‚‰Î ‹Î√÷˘ ˢ› ÷˘ ÷ıfiÎ ’»ÌfiÌ ⁄ÎèÎ ¤˛‹HοZÎ΋Î_ ±ıÀ·ı ¿ı ·√¤√ ’Õ˘Â‹Î_ ±ı¿Îÿ ‹˘ÀÎ ¿ÿfi˘ ±_√flZο √˛Ë ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ±Î ÷¿ÎÿÎfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ‹A› √˛Ë˘fiÎ Ï’_Õ ⁄_‘Λ ±ı ’»Ì ¿ıÀ·˘¿ ‰ıflHλıflHÎ ±ıÓÉÎÕ ⁄Î¿Ì flËı »ı, …ıfiÌ »^À¿ ±Î≥À‹˘ ’˘÷ÎfiÎ Ïfi‹Î˝S› ¿ÿ ÷ı‹… ÿ‚fiı ·Ì‘ı ±‰¿ÎÂÌ ÀˇÎÏŒ¿fiÎ Ïfi›‹˘fi_ ’ηfi ¿flÌ Â¿÷Ì fi◊Ì. ωÂ΂ √˛Ë˘fi_ ⁄‚‰Îfi √vI‰Î¿Ê˝HÎ ÷ı‹fiı ω«Ï·÷ ¿flı, ±ıÀ·ı ÷ı±˘ ‹Î√˝ ¤Ò·Ìfiı …ı ÷ı √˛Ë ’fl À̫Λ »ı. µ’flε’flÌ ’˛ËÎfl ‰ıÃ÷˘ √˛Ë Ωı M≤J‰Ìfi˘ ±‰÷Îfl ‘ÎflHÎ ¿fl‰ÎfiÌ ‰ı÷flH΋Î_ ˢ› ÷˘ ÷ıfiÎ ’fl ±Î‚Á ‹flÕ÷Ì fi‰Ω÷ ∞‰V≤„WÀfi_ ±Î‰Ì ⁄L›_ Á‹Ωı. ¿˘≥¿ flÌ÷ı ±ı √˛Ëfiı ±Î‰Î Á_ËÎfl¿ ’˛ËÎfl˘fiÌ {ÕÌ Á΋ı flZÎHÎ ‹‚Ì flËı‰_ Ωı≥±ı. ±Îÿ½ „V◊Ï÷ ±ı √HÎΛ ¿ı ÷ıfiÌ fi∞¿fi˘ ±ı¿Îÿ ωflÎÀ √˛Ë ’˘÷ÎfiΠ„@÷ÂÎ‚Ì √vI‰Î¿Ê˝HÎ ‰Õı ÁΉflHÎÎfiÌ √fl… ÁÎflÌ ±Î‰Î Ωı¬‹Ì asteroids/ ·CÎ√˛Ë˘fiı Á‹ıÀÌ ·ı. …\±˘, fiÌ«ı fl…^ ¿flı·_ Ï«hÎ.

±Î ⁄Î⁄÷‹Î_ M≤J‰Ì fi΋fi˘ ±Î’H΢ √˛Ë ⁄Õ¤Î√Ì »ı, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfiı 4.6 ±⁄… ‰Ê˝ ◊›ı √v ¶ÎflÎ Á÷÷ flZÎHÎ ‹‚÷_ flèÎ_ »ı. M≤J‰Ì ¿fl÷Î_ √vfi˘ T›ÎÁ 11.2 √H΢ ‰‘Îflı »ı ±fiı ÿ‚ ÷˘ ¬ÎVÁ_ 318 √b_ »ı, ±ıÀ·ı ÷ıfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎfi˘ ΩHÎı ¿ı Á‹Îfl fi◊Ì. (M≤J‰ÌfiÌ Áfl¬Î‹HÎ̱ı ÷ıfi_ √vI‰Î¿Ê˝HÎ 2.53 √b_ ⁄‚‰Îfi »ı.) ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ÷ıHÎı ±ı ’Ïfl⁄‚ ◊¿Ì

ËΩfl˘ ·CÎ√˛Ë˘fiı ÷ı‹… ‘Ò‹¿ı÷±˘fiı ’HÎ ¬ıÓ«Ì ±ÎÁ’ÎÁfiÎ ⁄ı› ÷flŒfiÎ ±_÷ÏflZÎfiı «˘A¬_ ¿›* »ı ±fiı M≤J‰Ì Á‘Ì ÷ı‹fiı ’ˢӫ÷Î fl˘@›Î »ı. µ’flÎ_÷ √vfiÎ ¿<· 63 ’ˆ¿Ì ¿ıÀ·Î¿ fiÎfiÎ µ’√˛Ë˘ ÷ıfiÌ ±Á· ‹ÎÏ·¿ÌfiÎ fi◊Ì. √v±ı ÷ı‹fiı ±Î_÷flÌ Ï√flŒ˚÷Îfl ¿›Î˝ »ı. ¿ıÀ·Î_¿ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ÷ıHÎı ÂÒ‹ı¿fl·ı‰Ì fi΋fiÎ ‘Ò‹¿ı÷fiı ’HÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ‰Õı Ï»LfiϤLfi ¿flÌ ’˘÷ÎfiÌ √˘ÿ‹Î_ Á‹Î‰Ì ·Ì‘Îı, …ı ⁄÷Ήı »ı ¿ı ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ÷ı ’˛¿ÎflfiÎ CÎHÎÎ Ï¿VÁÎ ⁄L›Î ˢ‰Î Ωı≥±ı ±fiı M≤J‰ÌfiÌ Á∞‰V≤„WÀ ‘Ì‹Ì flÎËı µIøÎ_Ï÷ ’΋‰Î ‹ÎÀı ·CÎ√˛Ë˘‘Ò‹¿ı÷±˘fiÎ µ’ƒ‰ Á΋ı ±ı¿oÿflı ÁflÏZÎ÷ flËÌ Ë˘‰Ì Ωı≥±ı. √v …ı‰˘ ⁄˘ÕÌ√ÎÕÛ √˛Ë ÿÒfl‰÷a ⁄˛õÎ_ÕfiÎ ±ı¿ı› √˛Ëfiı ‹Y›˘ »ı ¬fl˘ ? ±Î ⁄Î⁄÷ı ‹˘ÀÌ ¬˘Õ ÷ı ¬ÎÀ·ı … »ı, ¿ı‹ ¿ı ±√ε «ÎÀÛ‹Î_ ⁄÷ÎT›Î ‹…⁄ ±‹¿ √˛Ë˘ ÷˘ ’˘÷ı ±ı¿·ÿ˘¿· »ı. ‹Ò‚‹Î_ ‹Ò‚∞ ¿<_‰ÎflΠˢ› I›Îflı Á΂ÎfiÎ_ ·Bfifi_ ’Ò»‰Îfi˘ Á‰Î· flËı÷˘ fi◊Ì. ‰Î_œÎ √˛Ë ’fl ±‰¿ÎÂÌ ‰ÎÁÌÿÎfiÌ ±ıÀ·Ì {ÕÌ ‰flÁı ¿ı Á∞‰V≤„WÀfiÎ fi΋ı ÷ıfi˘ Á_ÁÎfl ¿ÿÌ ‹_ÕΛ fiÏË. À>_¿‹Î_, ±Î√‚ «Î·˘.

±Î… ’»Ì F›Îflı ±Î¿Î‹Î_ «_ƒ ÿı¬Î› I›Îflı ÷ıfiı “◊ıL@Á”fiÌ fi…flı ΩıΩı, ¿ı‹ ¿ı «_ƒ fi ˢ÷ ÷˘ M≤J‰Ì ’fl ‹Îfi‰Ω÷ ÁÏË÷fiÌ ∞‰V≤„WÀ ˢ÷ fiÏË. M≤J‰ÌfiÌ ‘flÌ «_ƒfiÎ ’˛÷Î’ı ±ı¿‘ÎflÎ ¬ÒHÎı fi‹ı·Ì flËÌ »ı ±fiı fi‹ı·Ì ‘flÌfiÎ ’˛÷Î’ı ∑÷’Ïfl‰÷˝fi ◊Λ »ı. ¡ıL¿·Ì ¿Ë˘ ÷˘ ±Î’HÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚ÎfiÎ ±ı¿ı› √˛ËfiÌ ‘flÌ Á«˘À flÌ÷ı ÁÌ‘Ì fi◊Ì, »÷Î_ M≤J‰Ìfi˘ 23.50 fi˘ {˘¿ ‹ıÏ…¿ ±Áfl ÿά‰fiÎfl˘ fỉÕu˘ »ı. ÁÒ›˝fiÌ ±ÎÁ’ÎÁ M≤J‰Ì ÷ıfi_ ’Ïfl¤˛‹HÎ ¿fl÷Ì Ω› I›Îflı ¤˛‹HοZÎÎfiÎ ±‹¿ VÀı…ı ÷ıfiÌ ‘flÌ ÁÒ›˝fiÌ Ï‰w© ÏÿÂ΋Î_ flËı »ı ±fiı ÷ı Á‹›ı ÿÏZÎHÎ √˘‚Α˝fiı ωÂıÊ ’˛‹ÎH΋Î_ Á˘·Îfl ±ıfi∞˝ ’˛ÎM÷ ◊Λ »ı. ⁄ÌΩ »±ı¿ ‹ÏËfiÎ ’»Ì ‘flÌ ÁÒ›˝ ÷flŒ ‹_ÕΛı·Ì flËı ±ı ‰¬÷ı µkÎfl √˘‚Α˝fiı ÁÎflÌ ±ı‰Ì Á˘·Îfl ±ıfi∞˝ ‹‚ı »ı. µW‹ÎfiÌ Ï‹·Î‰À ’HÎ ÿflQ›Îfi ⁄ı √˘‚Α˘˝ ‰E«ı ’‰fi˘ ¶ÎflÎ ◊÷Ì flËı, ±ıÀ·ı M≤J‰ÌfiΠωω‘ ’˛ÿı¢fiı ‹‚÷Ì ±ı‰flı… Á˙fl√fl‹Ì‹Î_ Ëÿ’flÎ_÷fi˘ ÷ŒÎ‰÷ flËı÷˘ fi◊Ì. M≤J‰ÌfiÌ ‘flÌfiÎ Á_ÿ¤ı˝ fl«Î÷˘ 23.50 fi˘ {˘¿ ±ıÀ·˘ Á«˘À »ı ¿ı ÿÒflfiÎ ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ Ï⁄·¿<· “À|Îfl” ±ı‰˘ ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

29

5fUyjflgff[ h0jff ] u?c s[df df/tff[ gfyfl M

‹_√‚ 25.20 fiÎ ±ıL√·ı fiQ›Î ’»Ì ±Î…ı I›Î_ Ïÿ‰ÁfiÎ ±fiı flÎ÷fiÎ ÷Î’‹Îfi ‰E«ı ’HÎ 700 Áı„S›Áfi˘ Œfl¿ ’ÕuÎ ‰√fl flËı÷˘ fi◊Ì. µfi΂΋Î_ ÷Î’‹Îfi 00 fiÌ µ’fl flËı, ÷˘ Ï›΂ΠÿflQ›Îfi ÂÒL› fiÌ«ı 1200 …ıÀ·_ µ÷flÌ Ω› »ı. ÂøfiÌ ‘flÌ 177.40 fiÎ ¬ÒHÎı fi‹ı·Ì »ı, ‹ÎÀı ÷ı ∑÷’Ïfl‰˝÷fifi˘ ·Î¤ ’ÎQ›Î ‰√fl ωʋ Ëÿı ¿Î«CÎfl ⁄L›˘ »ı. Âøfiı ÷˘ ΩHÎı «_ƒ »ı … fiÏË, ’fl_÷ ‹_√‚fiÎ Œ˘⁄˘Á ±fiı ÏÕ‹˘Á fi΋fiÎ ⁄ı «_ƒ˘ ±ı‰Î ⁄«˘Ï‚›Î »ı ¿ı ÷ı±˘ ‹_√‚fiÌ ‘flÌfiı ‹ÎŒ¿ÁflfiÎ ±ıL√·ı …¿ÕÌ flÎ¬Ì Â@›Î fi◊Ì. ±ÎÏÿ¿Î‚‹Î_ ◊›ı·Ì flÎZÎÁÌ ·CÎ√˛Ë˘fiÌ ’»ÕÎÀ˘±ı ‹_√‚fi_ Á_÷·fi ¬˘fl‰Ì fiÎA›_ »ı. ±ı¿‹ÎhÎ M≤J‰Ì ±’‰Îÿ »ı, …ıfi˘ 4.5 ±⁄… ‰Ê˝ ±√ε …L‹ı·˘ «_ƒ ’˘÷ÎfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ‰Õı 23.50 fiÎ ¬ÒHÎı “VÀıÕÌ” flάı »ı. M≤J‰Ìfiı ÷ı Ëη¿Õ˘·¿ ◊‰Î ÿı÷˘ fi◊Ì. M≤J‰ÌfiÌ ∞‰V≤„WÀ ±ı flÌ÷ı «_ƒfiı ’HÎ ±Î¤ÎflÌ »ı. ÁÒ›˝‹Î‚ÎfiÌ ⁄ËÎflfiÎ ÿÒfl‰÷a √˛Ë˘fiı ±Î‰Î «_ƒ˘ »ı ¬flÎ? ˢ› ÷˘ ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fiı ÷ı ‹ fiÎ ±_ √ ı ¬⁄fl fi◊Ì. ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ëfiı ¢‘‰˘ ‹U¿ı· ˢ› I›Î_ ÷ıfiÎ «_ƒfi˘ ’k΢ ·√Ή‰Îfi_ ¿ı‹ Â@› ⁄fiı ? ±Î‹ »÷Î_ ¬ÎÁ ¿flÌfiı Á…˝fi ’»ÌfiÎ ±Îfl_¤¿Î‚ı ·CÎ√˛Ë˘ ’˛ËÎfl˘ ¿fl÷Πˢ› ±ı‰ı

30 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

‰¬÷ı ⁄√·C΢ÕÌfiÌ √fl… ÁÎfl÷Î ±ı¿Îÿ ‹˘ÀÎ «_ƒfiÌ ËÎ…flÌ ±Î‰U›¿ ·ı¬Î› ÷ı ’Ò‰˝Âfl÷‹Î_ »^À»ÎÀfiı {Î{˘ ±‰¿Î fi◊Ì. «_ƒ ˢ‰˘ Ωı≥±ı ±ıÀ·ı ˢ‰˘ Ωı≥±ı.

√˛Ë˘fiÎ ‹Î‹·ı ωÂ΂ Â˘Ï’_√ ‹Î˜·fiÎ ÂΘ-wQÁ …ı‰_ ‰ˆÏ‰K› Ωı‰Î ‹‚ı »ı. ±Î’HÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚΋Î_ … ÷ıfiÎ ÿά·Î ‹˘…^ÿ »ı. ÿflı¿ √˛Ë ⁄ÌΩ ¿fl÷Î_ ‰‘±˘»Î ±_Âı …\ÿ˘ »ı. ±‹¿ fiyfl Á’ÎÀÌfiÎ »ı, ÷˘ ¿ıÀ·Î¿ √˛Ë ‹A›I‰ı ‰Î›fiÎ ⁄fiı·Î √˘‚Î »ıı. √ıÁ Ω›LÀ √v ÷ıfi_ ºWÀÎ_÷ »ı. (…\±˘, Á΋ıfiÎ ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 1.) ±Î √˛Ë ‰W΢˝ ’Ëı·Î_ Ω›LÀ V‰w’ı …LQ›˘ ±fiı „@÷ÂÎ‚Ì √vI‰Î¿Ê˝HÎ ‰Õı ÷ıHÎı ¤˛‹HοZÎÎfiÌ ±ÎÁ’ÎÁ Œı·Î›ı·Î_ ±‰¿ÎÂÌ ‰Îÿ‚˘fiÎ ËÎ≥Õˇ˘…fifiı ÷◊Î ÏËÏ·›‹fiı ¬ıÓ«Ì ’˘÷ÎfiÌ Œfl÷ı ·’ıÀuÎ. ⁄fi‰ÎΩı√ »ı ¿ı ‰Îÿ‚˘ ’˘÷ı ÁÒ›˝ …ı‰Î ÷ÎflÎfi_ V‰w’ ‹ı ‚ ‰‰ÎfiÌ ¿˘Ï ÿflQ›Îfi Á_ √ Ãfi ’ÎQ›Î ˢ›. (ËÎ≥Õˇ˘…fifi˘ ÷ı‹… ÏËÏ·›‹fi˘ √v Œfl÷ı ±ı¿Ã˘ ◊›ı·˘

] 5fUyjflgff[ h0jff u?c s[df df/tff[ gfyfl M

’fl‰Ã˘ ±Î…ı »ı ÷ıfiÎ ¿fl÷Î_ 75 √H΢ Ωı ‰‘Îflı gff[8af}sdff+ gff[+wfl ,ff[ ˢ÷ ÷˘ √v ‰Î›fiÎ √˘‚Îfiı ⁄ÿ·ı VÀÎfl ⁄fiÌ Ω÷ ±ı‹Î_ Â_¿Î fi◊Ì.) √vfiÎ ‰Î÷ΉflHÎfi˘ á M≤J‰Ì …ı‰Ì ⁄Ì∞ M≤J‰Ì @›Î_¿ ∞‰V≤„WÀ ‰Õı ‘⁄¿÷Ì Ë˘› ±ı ÷¿ı˝ Á˙ ’˛◊‹ µ’·˘ ◊fl ‰·˘‰Î÷Î √ıÁfi˘ »ı, fiÌ«ı Á¬÷ ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌfiÎ ±Îfl_¤ı Á_¢‘¿˘fiÎ ‹√…‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ_ ‹Ò‚ fiÎA›Î_ Ë÷Î_ ±fiı ÿ⁄ÎHÎfiı ·Ì‘ı Á˘Ï·Õ ËÎ≥Õˇ˘…fi »ı ±fiı ¿ıLƒ‹Î_ I›Îflı Ë∞ ±_‘Îfl΋Î_ ¿>ÿ¿Î ‹Îfl÷Î Á_¢‘¿˘±ı ’Ëı·Ì fi…fl ‹_√‚ ’fl ‹Î_ÕÌ Ë÷Ì. ‹_√‚‰ÎÁÌ ·˘¿˘fi_ K›Îfi M≤J‰Ì ÷flŒ ¬ıÓ«‰Î ‹ÎÀı ’˛V÷Ή ±ı‰˘ ‹Ò¿Î›˘ ¿ı ÁËflÎfiÎ CÎb_ ¿flÌfiı ¬Õ¿fi˘ Ï‹Ïfi Ï’_Õ »ı. À>_¿‹Î_, √ıÁ Ω›LÀ √v ’fl fiyfl Á’ÎÀÌ flH΋Î_ ·√¤√ 100 Ï¿·˘‹ÌÀfl ·Î_⁄Ì ±fiı 32 Ï¿·˘‹ÌÀfl ’ˢ‚Ì ¬Î≥ ⁄fiÎ‰Ì fi◊Ì, ±ıÀ·ı I›Î_ Á∞‰V≤„WÀ ¬Ì·‰Îfi˘ ’˛ffi ±fiı ÷ı‹Î_ ·Î¿ÕÎ_ ¤flÌ ÷ı‹fiı Á‚√Ή‰Î_ Ωı≥±ı. ±Î ÷fl_√Ì A›Î· Ωı ¿ı ÏÕ{Î≥fifiÎ ¿Î√‚˘ ’fl … flè΢, …ı‹fiı »ı‰Àı ⁄Î‚Ì fi◊Ì. ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fiı fi¬Î›Î ˢ› ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË. ⁄ÎèÎΉ¿Î‹Î_ ±I›Îfl Á‘Ì ⁄ÌΩ ÷ÎflÎfiÎ …ı √˛Ë˘ ‹Y›Î ÷ı ’ˆ¿Ì ‹˘ÀÎ á ±ı¿ ¿S’fiÎÂÌ· Á_¢‘¿ ‹Ò‚ ÁÏ⁄˝›Î ¤Î√fiÎ √v …ı‰Î √ıÁ Ω›LÀ »ı. ÿı  fi˘ (±fiı ’»Ì ±‹ı Ï fl¿fi ⁄fiı · ˘) fiyfl Á’ÎÀ̉΂Πfi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎÌ Ïfi¿˘·Î ÀıV·Î Ë÷˘. ’fl√˛ËfiÎ ÷ı ±ı¿ı› √˛Ëfiı ±Î’HÎÌ M≤J‰Ì ΩıÕı ⁄Ï©ÂÎ‚Ì ∞‰˘fiı M≤J‰Ìfi˘ “ËıS·˘ !” Á_ÿı¢ ÿı¬Ì÷_ ÁÎQ› fi◊Ì. ‹˘¿·‰Î ÷ıHÎı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ¿˘·˘flÎÕ˘ flÎF›‹Î_ √˛Ëfi˘ ⁄ÌΩı ’˛¿Îfl ⁄Ë …\ÿ˘ »ı. ÀˇÎLÁ‹ÌÂfifi˘ 61 ‹ÌÀfl ±ıÀ·ı ¿ı 200 ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘±ı ÷ıfiÎ ±_√ı ‹ÎhÎ ŒÌÀ ¨«˘ ÀΉfl ⁄_‘ÎT›˘. (⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘). ±_÷ÏflZÎ ÷flŒ T›Î’¿ ’˛ÁÎflHÎ ‹ÎÀı ±fi‹Îfi ¿›* »ı, ¿ı‹ ¿ı ±Î’HÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚΋Î_ Ïfi¿˘·Î ÀıV·Î±ı ÀΉfl ’flfiÎ ÀˇÎLÁ‹ÌÀflfiı ‰Ì…‚Ìfi˘ ±ı‰˘ ’Ήfld· ÁM·Î› ±ı‰˘ √˛Ë fi◊Ì. ÁÒ›˝‹Î‚ÎfiÎ ⁄‘Î ·CÎ√˛Ë˘ ±ÎM›˘ ¿ı ±ÎÁ’ÎÁ 40 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ıÀı Á‘ÌfiÎ_ CÎfl˘‹Î_ ‰Ì…‚ÌfiÎ ⁄S⁄ {Î_¬Î Á_√ÏÃ÷ Ï’_Õ fl«ı ±fiı √vI‰Î¿Ê˝HÎfiÎ ÿ⁄ÎHÎ ’˛¿ÎÂı {‚¿Ì ∂ÃuÎ. ±·⁄kÎ, ⁄Ï©ÂÎ‚Ì ∞‰˘fi˘ ’˛I›kÎfl Ëı ÷ı‹fiÎ ’ÿÎ◊˘˝ Á_›˘Ï…÷ ◊Λ ÷˘ ÷ı‹fiÎ ÀıV·Îfiı ¿ÿÌ ‹Y›˘ fiÏË. ‹A› CÎÀ¿ ¿Î⁄˝fi ‰Õı ¿ÿΫ ±ı‰˘ √˛Ë á ¡ıL¿ Õˇı¿ (…\±˘, ⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘) fi΋fiÎ ±‹ıÏfl¿fi ⁄fiı. ÏfiWHÎÎ÷˘fiÎ ÷¿Û ‹…⁄ ±Î‰Î √˘‚Îfi_ ¬√˘‚ÂÎjÎ̱ı 1960 ‹Î_ ⁄ı fi…ÿÌ¿Ì ÷ÎflÎfiÎ √˛Ë‰ÎÁÌ ’Î÷‚_ ⁄ÎèÎΉflHÎ ±◊ν÷˚ ‰Î÷ΉflHÎ ·˘¿˘fi_ flıÏÕ±˘ ’˛ÁÎflHÎ ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 150 ¿·Î¿ Á‘Ì ¿Î⁄˝fi ‹˘fi˘@ÁÎ≥Õfi_ ⁄fiı·_ ˢ›, …ı {ÌS›Îfi˘ ÿΉ˘ ¿flÌ ÁfiÁfiÎÀÌ Œı·Î‰Ì Ë÷Ì. º„WÀ¤˛‹ …ı‰˘ ±I›_÷ {ıflÌ ‰Î› ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı ±ı √˛Ë ±ı ÷ıfi˘ Ïÿ‹Î√Ì ¤˛‹ Ë÷˘--±fiı ’»Ì ÷ıHÎı ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ ÏÁBfi·˘fiı ∞‰V≤„WÀfiı ¿ÿÎÏ’ ¬Ì·‰Î fi ÿı. Á’ÎÀÌ fiÌ«ıfi_ Á˘Ï·Õ ’HÎ ÷ı‹HÎı ËÌflÎfi_ ⁄fiı·_ ˢ‰Îfi_ ‘Λ* ⁄ÿ·ı ÀÌ¿ÎfiÎ_ ÁÎ_⁄ı·Î_ {Ì·‰Î_ ’ÕuÎ_ Ë÷Î_.á »ı, ¿ı‹ ¿ı ËÌfl˘ ‹Ò‚¤Ò÷ flÌ÷ı ¿Î⁄˝fi »ı. (…\±˘, ÕΛÎ√˛Î‹ CÎb_ ¿flÌfiı ±Î‰Î ¿Î⁄˝fi √˘‚Î »ı. M≤J‰Ì ΩıÕı ÷ı‹fiı √˘‚ fi_. 2.) ⁄οÌfiÎ_ ’Õ˘ ±fiø‹ı ÏÁÏ·¿˘fi ¿Î⁄ν≥Õ ±fiı Ïfi¿· ±Î¿Îfl ÏÁ‰Î› ⁄Ì…\_ ÁÎQ› fi◊Ì. M·Á ·˘¬_Õ M·Á ¿Î⁄˝fi ‘flΉ÷Î_ ˢ‰ÎfiÌ Áˆ©Î_Ï÷¿ Â@›÷Î √˛Ë˘fi˘ hÎÌΩı ’˛¿Îfl Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ÷ı ±Î’HÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚ÎfiÎ »ı. ±ı·ı@{ÎLÕfl ‰Î˜S{@{Îfi fi΋fiÎ ’ı·Î ¬√˘‚ÂÎjÎ̱ı ›flıfiÁ (ËÊ˝·) ÷ı‹… fiıME›Òfi √˛Ë˘fiı ‹‚÷˘ ±Î‰ı »ı. ±Î Ω÷fiÎ √˛Ë˘ ’fl Ï‹◊ıfi, ±ı‹˘Ïfi›Î ÷ı‹… ‰‘ ¿flÌfiı ’ÎHÎÌ PSR-1257 + 12 ¿Ëı‰Î÷Î …ı ’SÁÎfl ›Îfiı L›ÒÀˇ˘fi VÀÎflfi˘ ◊Ì…ı·Ì ±‰V◊΋Î_ ⁄flŒw’ı ˢ› »ı. (…\±˘, 33 ‹ı ’Îfiı ’˛◊‹ √˛Ë ¢K›˘ ÷ıfiÎ ÁÏË÷ ±ı ÷ÎflÎfiÎ ¿<· hÎHÎı› √˛Ë˘ ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 3.) ’˛‰ÎËÌfiÌ ‹ÎhÎÎ ·ı‹ÎhÎ fiÏË, ‹ÎÀı ⁄Ì∞ M≤J‰Ì ⁄fi‰Îfi˘ ’˛ffi »ı I›Î_ Á‘Ì ±ı √˛Ë˘fiı ’HÎ flÿ⁄Î÷· ÃflΉ‰Î flèÎÎ. ÷Î’‹Îfi ÂÒL› fiÌ«ı ·√¤√ 2000 Áı„S›Á …ıÀ·_ ˢ› »ı. ±Î Ë÷ÎÂÎ’˛ıfl¿ ¿ıÀı√flÌ ±√ε «ÎÀÛ‹Î_ ⁄÷Ήı·Î Gliese 876 ÷ÎflÎfiÎ Á˙◊Ì fi…ÿÌ¿Ì ±fiı Á˙◊Ì fiÎfiÎ √˛Ëfiı ·Î√ ’Õı »ı. ÷ÎflÎfiÌ Ïfi¿Àfi˘ √˛Ë ±Î≥Á Œı@ÀflÌ …ı‰˘ ˢ› ÷˘ ‰‘ »ıÀıfiÎ ⁄ı ‹˘ÀÎ ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

31

] 5fUyjflgff[ h0jff u?c s[df df/tff[ gfyfl M

√˛Ë˘ ±_√ı Â_ ¿Ë̱ı ? Á˙◊Ì ±ÎÂÎV’ÿ ˢ› ÷˘ flΘ¿Ì M·ıfiıÀ ±◊ν÷˚ ¬Õ¿Î‚ √˛Ë ¿Ëı‰Î÷Ì «˘◊Ì ¿ı À ı √ flÌ, …ı ‹ Î_ ±Î’HÎÌ M≤J‰Ìfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı. (…\±˘, ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 4.) ¿ıÀ√ ı flÌ ±ÎÂÎV’ÿ ¬flÌ, ’fl_÷ »Î÷Ì Ã˘¿Ìfiı M≤J‰ÌfiÎ ‰√˝‹Î_ ‹Ò¿Ì ¿Λ ±ıÀ·Ì Ëÿı ±Î‘Îfl¤Ò÷ fi◊Ì--±ıÀ·Î ‹ÎÀı ÁÒ›˝‹Î‚΋Î_ Œ@÷ M≤J‰Ì ¬Õ¿Î‚ »ı ±ı‰_ fi◊Ì. ⁄‘, Âø ±fiı ‹_√‚ ’HÎ »ı, »÷Î_ ’ÎHÎÌfiÎ ±¤Î‰ı ÷ı±˘ ¤ıÓ¿Îfl »ı. Á˘Ï·Õ ¬Õ¿˘fiÎ ⁄fiı·Î ¬_Õ˘ ÁÎ◊ı ‹ËÎÁÎ√fl˘ ÷flÌ¿ı ’ÎHÎÌ Ë˘‰_ Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı ∞‰V≤„WÀfi˘ ±_¿<fl Œ@÷ ’ÎHÎÌ‹Î_ eÀÌ Â¿ı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ’ÎHÎÌ ÁÎ◊ı …‹Ìfi ±Ïfi‰Î›˝ ˢ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ’ÎHÎÌ‹Î_ µÿ˚¤‰ı·Î Á∞‰˘ …‹Ìfi ’fl ±ÎT›Î ’»Ì … {Õ’Ì µIøÎ_Ï÷ ’΋Ìfiı ±_÷ı ‹fiW› …ı‰Î ⁄Ï©ÂÎ‚Ì ’˛ÎHÎÌ ⁄fi‰Î Á‘ÌfiÌ ·Î_⁄Ì ‹…· ¿Î’Ì Â¿ı »ı. ±Î’HÎÌ ÁÒ›˝‹Î‚΋Î_ ±ı „V◊Ï÷ ±ı¿‹ÎhÎ M≤J‰Ì ’fl »ı--⁄Ì…ı ¿Âı fiÏË. ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ë˘fiı ·√÷_ ±fiı ‰‘‹Î_ I›Î_fiÎ ¿Ï◊÷ ⁄Ï©ÂÎ‚Ì ∞‰˘fiı ·√÷ _ Ï«hÎ ÷˘ ’»Ì ±ÎÂÎ…fi¿fiı ⁄ÿ·ı Ë÷ÎÂÎ’˛ıfl¿ √HΉ_ flèÎ_ ? ÁΉ fiÏË. ±ÎÂÎfi˘ ÷Î_÷H΢ ’¿ÕÌ flά‰Î ‹ÎÀı ⁄ı ¿ÎflH΢ »ı. ±I›Îfl Á‘Ì CÎHÎÎ ¬flÎ ’fl√˛Ë˘ √ıÁ Ω›LÀ ’˛¿ÎflfiÎ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı …HÎΛΠ¿ı ÷ı±˘ … ⁄‚ ¿ Î √ v I‰Î¿Ê˝ H ÎfiÎ Ωı fl ı ’˘÷ÎfiÎ ÷ÎflÎfiı Õ√‹√Î‰Ì Â¿ı »ı ±fiı ¬√˘‚ωt˘±ı ÷ı Õ˘·fi ±‰·˘¿Ìfiı √˛Ë˘fi˘ ’k΢ ·√ÎT›˘ »ı. M≤J‰Ì …ı‰Õ˘ √˛ Ë ÷ÎflÎfiı ±ı ¿ Ì⁄ı ¿ Ì fl‹ÎÕÌ Â¿ı fiÏË, ‹ÎÀı ±ı‰Î √˛Ë˘ ˢ› ÷˘ ’HÎ …ÕuÎ fi◊Ì. ±Î Ω÷fiÎ Ï‹ÏÕ±‹ ¿ÿ‰Î‚Î √˛Ë˘

¢‘Ì ¿Îœ‰Î fiÎÁαı Àıflı„VÀˇ±· (¬Õ¿Î‚) M·ı fi ı À ŒÎ≥LÕfl/TPF fi΋fi _ Àı Ï ·V¿˘’ ±_÷ÏflZ΋Î_ «ÕΉ‰Îfi˘ M·Îfi CÎÕu˘ »ı. (fiÌ«ıfi_ Ï«hÎ). Á«˝ · Î≥ÀfiÌ ⁄Î…\fi˘ ±ÎÏ√›˘ Ωı‰Î ‹ÎÀı Á«˝·Î≥Àfiı ⁄_‘ fi ¿flÌ Â¿Î› ÷˘ ’»Ì œÎ_¿Ì ÿı‰Ì ’Õı ÷ı‹ TPF ÀıÏ·V¿˘’fi_ ‹A› ¿Î‹ …ı ÷ı ÷ÎflÎfiı “O·ı¿” ¿flÌ ÷ıfiÌ Œfl÷ı CÎÒ‹÷Î M≤J‰Ì …ı‰ÕÎ √˛Ëfi˘ ’flΉÏ÷˝÷ ◊›ı·˘ ’˛¿Î {Ì·‰Îfi_ ÷ı‹… ·ıLÁ …ı‰Î ±flÌÁÎ ‰Õı ÷ı ’˛¿ÎÂfiı CCD ¿ı‹ıflÎ ’fl Œ˘¿Á ¿fl‰Îfi_ »ı. ±Î ÀıÏ·V¿˘’ ·˘L« ◊›Î ⁄Îÿ M≤J‰ÌfiÌ ÁÎ≥{fiÎ ’fl√˛Ë˘ Ï·VÀ ’fl ±Î‰ı ÷ı‹Î_ Â_¿Î fi◊Ì. ¬√˘‚ÏfiWHÎÎ÷˘fiÎ ±ÎÂΉÎÿfi_ ⁄Ì…\_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ±Î’HÎÌ ÿÒ‘√_√΋Î_ Ï‹Ïfi‹‹ 100 ±⁄… ÷◊Î fi…ÿÌ¿Ì ±Î¿ÎÂ√_√Î ÿı‰›ÎfiÌ‹Î_ ¿‹ Áı ¿‹ 400 ±⁄… ÷ÎflÎ »ı. 2007 fiÎ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi fi…ÿÌ¿Ì ±_÷ÏflZ΋Î_ ’ÒflÎ 61 fi‰Î √˛Ë˘ ‹‚Ì ±ÎT›Î ÷ı ⁄÷Ήı »ı ¿ı ⁄ÎèÎΉ¿ÎÂÌ √˛Ë˘fiÌ ¿<· ±Î⁄ÎÿÌ ÷˘ @›Î_› ‰‘Îflı ˢ‰Ì Ωı≥±ı. ±Î ⁄‘΋Î_ M≤J‰Ì …ı‰˘ ±ı¿ı› √˛Ë fi ˢ› ±ı‰_ ¿ı‹ ⁄fiı ? ËΩfl˘‹Î_ ±ı ¿ Îÿ √˛ Ë ±ı ’˛¿Îflfi˘ ˢ› ±fiı M≤J‰ÌfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ◊›Î ±ı ⁄‘Î Á¬ÿ ±¿V‹Î÷˘fi˘ ÷ıfiı ·Î¤ ’HÎ ‹Y›˘ ˢ› ÷˘ Áfl‰Î‚ı ±Î_¿Õ˘ @›Î_ ’ˢӫı ? ·˘Ï…¿ ÷flÌ¿ı ±fiı ¬√˘‚ωt˘fi˘ ±ÎÂΉÎÿ À¿Î‰‰Î ‹ÎÀı ÿ·Ì· ÁÎflÌ »ı, ’fl_÷ Áˆ©Î_Ï÷¿ flÌ÷ı …ı Â@› ˢ› ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ±ı‹ fi ‘ÎflÌ ·ı‰Î› ¿ı T›‰ËÎfl‹Î_ ÷ıfi˘ ⁄ıÕ˘ ’Îfl ◊‰˘ flè΢. M≤J‰ÌfiÌ …\ՉΠM≤J‰ÌfiÌ ¬˘… ‹ÎÀıfiÎ ’˛›ÎÁ˘ ·Î_⁄˘ Á‹› «Î·‰ÎfiÎ »ı, ‰Ê˘˝ fiÌ¿‚Ì …‰ÎfiÎ_ »ı, ÁıÓ¿Õ˘ fi‰Î √˛Ë˘ ‹‚‰ÎfiÎ »ı--±fiı ±_÷ÏflZÎfiÌ Õ΂ı ⁄ıÁÌ ÿÒflfiÎ Œ·¿‹Î_ »÷Î_ ÷ı‹Î_ M≤J‰ÌfiÌ ¿Î⁄˝fi ⁄ÎèÎΉοÎÂÌ √˛Ë˘fiÌ Â˘‘ «·Î‰fiÎw_ ¿Î˜’Ì Á΋ı· ˢ› ±ı ‰Î÷fiÌ fiÎÁÎfi_ ÁÒÏ«÷ ÀıÏ·V¿˘’ TPF ¿ÂÌ √ıflLÀÌ fi◊Ì.á ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

33

0lp vf[gfp sf{Lxfs

iff[uffgf]iff[ufgff afgffjff[gf]+ df[yf[df[Lhs O sfuf0f[ af[;f[ tiffz[ h 0f/ s[df tf}8[ M ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı ·√Ìflı fi Á_¿‚Λı·Î ⁄ı V‰÷_hÎ ⁄fiΉ˘ ¿ı T›„@÷±˘ ‰E«ı ’ÎflV’Ïfl¿ ÁÎQ› ÁΩ˝› I›Îflı ÷ıfiı ·Î¬˘ ‹ıÓ ±ı¿ …ı‰˘ ›˘√Îfi›˘√ ¤·ı √H΢, ’HÎ Ë¿Ì¿÷ı ±ı‰Î ›˘√Îfi›˘√ «˘yÁ ‹ı◊ı‹ıÏÀ@Áfiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ¿ıÀ·Î¿ ›˘√Îfi›˘√fiÌ √ÏHÎ÷√Q‹÷ ±ËŸ ‰Î_«˘

±ı¿ flÁ’˛ÿ Ï¿VÁ˘ ÷ÎΩı ¿fl‰Î …ı‰˘ »ı. ¿o≥¿ ±_Âı ΩHÎÌ÷˘ »ı, ’fl_÷ ±ËŸ

÷ıfi_ ⁄Îfl̤̿›* ‰Hνfi ±Î’Ì fi ¿Λ ±ıÀ·Ì Ëÿı fiÏË. Ï¿VÁ˘ ⁄L›Îfi_ ‰Ê˝ ¿›_ »ı ±ı ‰Î÷ Ëη’Òfl÷Ì ⁄Î…\ ’fl flËı‰Î ÿ˘. ‹˘√˝fi fl˘⁄ÀÛÁfi fi΋fi˘ ±_√˛ı… ·ı¬¿ Ë˘Ï·‰ÒÕfiÌ ±ı¿Îÿ Ï◊˛·fl ±Î’ÏkÎÏŒS‹ ‹ÎÀı ’Òflı’ÒflÌ ±fiw’ √HÎΛ ±ı‰Ì ¿◊Î ·¬ı »ı. ±ı¿ ωflÎÀ¿Î› ±fiı ‰ˆ¤‰ÂÎ‚Ì VÀÌ‹fl ÷ı‹Î_ ¿ıLƒV◊Îfiı »ı, …ıfiı ⁄Î_‘fiÎflÎ ±ı„L…Ïfi±fl˘±ı ¬˘Ó¬ÎflΤıfl ÿΉ˘ ¿›˘˝ »ı ¿ı ÷ı ¿ÿÌ Õ>⁄ı fiÏË. ∫B·ıLÕ◊Ì ±ı VÀÌ‹fl ±ıÏ’˛· ‹ÏËfiÎ ÿflQ›Îfi ±‹ıÏfl¿Î …‰Î fiÌ¿‚ı »ı. ⁄_‘ΛΠ’»Ì ÷ıfiÌ ±ı ’Ëı·‰Ëı·Ì ÁŒfl »ı, ±ıÀ·ı ’ıÁıL…fl˘‹Î_ ‹˘ÀÌ Á_A›Î “ÀÎ≥Àfi” VÀÌ‹flfiÌ ±˜ÏflVÀ˘øıÀ √HÎÎ÷Î ‹Î·ı÷Ωfl ±_√˛ıΩıfiÌ »ı. ±Î Á‹ƒÌ’˛‰ÎÁ fi‰·¿◊Îfi˘ ¬¿ ∞‰fifi˘ ±fiıfl˘ ·ËΉ˘ fỉÕı ±ı‰Î √·Î⁄Ì A›Î· ÁÎ◊ı ·ıfl˘⁄ÀÛ Áfi ÷ı±˘ ·@{flÌ VÀÌ‹fl ’fl ¬ÎHÎÌ-’ÌHÎÌfi˘ ±fiı L≤I›-Á_√Ì÷fi˘ …·Á˘ ‹ÎHΉ΋Î_ ·Ìfi »ı. ±_÷ı ◊Λ »ı ±ı‰_ ¿ı ωrfiÌ Á˙◊Ì Ï‰flÎÀ √HÎÎ÷Ì VÀÌ‹fl 34 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

±‹ıÏfl¿Îfi˘ Ï¿fiÎfl˘ Ωı‰Î ’΋÷Ì fi◊Ì. flÎÏhÎfiÎ Á‹›ı ‹Î√˝‹Î_ ÷fl÷Ì ÏË‹Ï·ΠΩıÕı À¿flΛ »ı ±fiı ÷ı Àyfl ÷ıfi_ ’Õ¬_ «ÌflÌ fiάı »ı. VÀÌ‹fl ±ı¿Î±ı¿ Õ>⁄‰Î ‹Î_Õı »ı. CÎHÎÎ ¬flÎ ‹ÁÎŒfl˘fiı ⁄«Î‰Ì ¿Î÷Î fi◊Ì, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı‹fiÎ ‹ÎÀı ’Òfl÷Ì ·Î≥Œ⁄ΘÀ fi◊Ì. ±Õ‘Î µ’flÎ_÷ ‹ÁÎŒfl˘ ±˜À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ¨ÕÎ ÷Ï‚›ı …‚Á‹ÎÏ‘ ’΋ı »ı. ˉı Ï¿VÁ˘ ⁄L›Îfi_ ‰Ê˝ ΩHÎÌ ·˘ — 1898. “ÀÎ≥Àı Ï fi¿”fiÌ ›Îÿfi˘ «‹¿Îfl˘ ‹√…‹Î_ ◊›˘ ˢ› ÷˘ ¤Ò·Ì …Ωı, ¿ÎflHÎ ¿ı ±ı ÷˘ 1898 ’»Ì 14 ‰Ê˝ı »ı¿ 1912 ‹Î_ Õ> ⁄ Ì Ë÷Ì. ±·⁄kÎ, “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” ’HÎ I›Îflı ωrfiÌ Á˙◊Ì Ï‰flÎÀ VÀÌ‹fl Ë÷Ì ±fiı ÷ıfi_ ⁄Î_‘¿Î‹ ¿flfiÎflÎ ±ı„L…Ïfi±fl˘fiÎ ÿΉΠ‹…⁄ ÷ı ’HÎ unsinkable √HÎÎ÷Ì Ë÷Ì. ‹˘√˝fi fl˘⁄ÀÛÁfiı ‰Hν‰ı·Ì VÀÌ‹flfiÌ …ı‹ ÷ıfi˘› À¿flΉ ÏË‹Ï·ΠΩıÕı ◊›˘, ‰‚Ì flÎhÎı ◊›˘ ±fiı ‰‘‹Î_ ±ıÏ’˛· ‹ÏËfiÎ ÿflQ›Îfi … ◊›˘. “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÎ ‹ÁÎŒfl˘‹Î_ ’HÎ ‰‘ ¤Î√ı ±˜ÏflVÀ˘øıÀ ÷‰_√fl˘ Ë÷Î. ’˛ ‰ ÎÁfi˘ wÀ ’λ˘ ∫B·ı L Õ-À< ±‹ı Ï fl¿Îfi˘ Ë÷˘, ‹ÎÀı Á‹ ƒ ’HÎ ±˜À·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√fl ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı fiÏË. ˢfiÎfl÷fi_ V◊‚ ±ı … ¿ı …ıfi_ “±ıÕˇıÁ” ‹˘√˝fi fl˘⁄ÀÛÁfiı ’˘÷ÎfiÌ Ï◊˛·fl ¿◊΋Î_ ÀÎ_@›_ Ë÷_. “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ ‹ÁÎŒfl˘ Õ>O›Î, ¿ÎflHÎ ¿ı ±ı VÀÌ‹fl‹Î_ ’Òfl÷Ì ·Î≥Œ⁄ΘÀ fi Ë÷Ì. ¬ÎÁ ‰Î÷ ÷˘ ±ı ¿ı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” ’HÎ ⁄_‘ΛΠ’»Ì ÷ıfiÌ ’˛◊‹ ÁŒflı fiÌ¿‚Ì Ë÷Ì. »ı S ·Ì ‰Î÷ — fl˘⁄ÀÛÁfiı ‰Hν‰ı·Ì VÀÌ‹fl “ÀÎ≥Àfi” ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î÷Ì Ë÷Ì. ÂOÿ˘ ÁËı… …\ ÿ Î--±ı ¿ ωÂı Ê HÎ ±fiı ⁄ÌΩı ÂOÿ T›Î¿flHÎ ‹…⁄ fi΋, ’fl_÷ ±◊˝ …\ÿÎ fiÏË. ⁄Lfiı ÂOÿ˘ flÎZÎÁÌ ¿Î›ÎfiÎ ÁÒ«¿ Ë÷Î. ±Î

iff[uffgf]iff[ufgf]+ df[yf[df[Lhs

Ω÷fiÎ_ ⁄ÌΩ_ ÁÎQ›˘ ⁄Î…\fiÎ ¿˘Ã΋Î_ Ωı≥ ·˘. ¿ÎS’Ïfi¿ “ÀÎ≥Àfi” Õ>⁄Ì ±fiı 14 ‰Ê˝ ’»Ì ‰ÎV÷ω¿ “ÀÎ≥ÀıÏfi¿” ËÒ⁄ËÒ Á‹Îfi flÎËı Õ>⁄Ì ±ı ÷η‹ı‚ ·Î¬˘Ó ‹ıÓ ±ı¿ ›˘√Îfi›˘√ …ı‰˘ ·ÎB›˘ ? …wfl ±ı ‰ ˘ …HÎΛ, ’HÎ ‰ÎV÷‰‹Î_ fi◊Ì. ‹ı◊ı‹ıÏ…¿fiÌ ‰Î÷ …‰Î ÿ˘. ·˘Ï…¿fiÌ º„WÀ±ı ω«Îfl˘. ¿˘≥ ·ı¬¿ …√÷ ±Î¬Î‹Î_ ËÎËοÎfl ‹«Î‰÷Ì Á‹ƒÌ ˢfiÎfl÷ ‰Hν‰‰Î ‹Î√÷˘ ˢ› ÷˘ …‚Á‹ÎÏ‘ ±’Ή‰Î ‹ÎÀı ÷ı ¿›Î ’˛¿Îflfi_ …ËÎ… ¿S’ı ? ÿı¬Ì÷_ »ı ¿ı ‹Î·‰ÎË¿ …ËÎ… ÷˘ fiÏË, ¿ı‹ ¿ı …ËÎ… ¤ı√˘ ‹Î· Õ>⁄ı ±ı‹Î_ ¿vHÎ÷Îfi_ ÷k‰ fi◊Ì. ¿◊΋Î_ ’ıÁıL…fl VÀÌ‹flfi˘ … ⁄Ï· ÷ıHÎı ·ı‰˘ flè΢. ’ıÁıL…fl˘fiÌ Á_A›Î ’HÎ ËΩfl˘‹Î_ √HÎΛ ±ıÀ·Ì ˢ‰Ì Ωı≥±ı--±fiı ÷ı‹Î_fiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ ·˘¿˘ fiÁÌ⁄fiÎ ⁄Ï‚›Î ‹Î·ı÷Ωfl˘ ˢ› ÷˘ ‰‘ ÁÎw_, …ı◊Ì fiÁÌ⁄ı ±˘Ï«_÷Ì ¿fl‰À ⁄ÿS›Îfi˘ ±Î_«¿˘ ÁflıflΠ‰Î«¿fiÎ xÿ›fiı V’Âa ·ı. ˉı Á_A›Î⁄_‘ ’ıÁLı …fl˘fiı Á‹Î‰‰Î ‹ÎÀı ‹˘√˝fi fl˘⁄ÀÛÁfi …ı‰Î ·ı¬¿ı VÀÌ‹flfi_ ¿ÿ flÎZÎÁÌ ⁄÷Ή‰_ flèÎ_ ±fiı Àˇı…ıÕÌ »Î÷ÌfiÎ_ ’ÎÏÀ›Î_ ⁄ıÁÎÕÌ ÿı ±ı‰Ì …HÎΛ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı VÀÌ‹flfiı unsinkable ’HÎ ΩËıfl ¿fl‰Ì flèÎÌ. ¿ÿfiÌ º„WÀ±ı VÀÌ‹fl …√÷fiÎ_ ⁄‘Î_ …ËÎΩı‹Î_ ‰ÌÁ‹Î ¿ı ’E«ÌÁ‹Î ø‹ı √HÎΉηΛ¿ ˢ› ÷ı ¿ı‹ «Î·ı ? µ’flÎ_÷ VÀÌ‹flfiı ¿ÿÌ fi Õ>⁄ı ±ı‰Ì ·ı¬ÎT›Î ’»Ì ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÌ ’_ÿfl‹Ì ¿ı ’E«ÌÁ‹Ì ÁŒfl ÿflQ›Îfi √˘{ÎflÌ ±fiı √‹A‰Îfl ˢfiÎfl÷ fiÕı ±ı ’HÎ ¿ı‹ «Î·ı ? ¿ÿÌ Õ>⁄Ì fi ¿÷Ì VÀÌ‹fl ÷˘ ÷ıfiÌ ’Ëı·Ì ›ÎhÎÎ ÿflQ›Îfi … Á‹ƒfiÎ ÷Ï‚›ı ’ˢӫ‰Ì Ωı≥±ı. Ë∞ ‰Î÷ ±Î√‚ «·Î‰Ì±ı. “ÀÎ≥Àfi” …ı‰ÕÌ VÀÌ‹flfiı ÷ıfiÌ ’Ïfl¿S’fiÎ ¿flfiÎfl˘ ·ı¬¿ …‚Á‹ÎÏ‘ ±’Ήı ÂÌ flÌ÷ı? ÷˘Ï÷_√ ÏË‹Ï·ΠÏÁ‰Î› ⁄Ì…\_ Â_? flÎÏhÎfiÎ ±_‘¿Îfl‹Î_ ÏË‹Ï·Πÿı¬Î› fiÏË, ‹ÎÀı Àyfl ◊›Îfi˘ Á‹› “ÀÎ≥Àfi”fiÎ ¿ıÁ‹Î_ ’HÎ ¿◊ÎfiÎ ÷¿ÎÿÎ ‹…⁄ ±«Ò¿ flÎÏhÎfi˘ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ‹ÏËfi˘ ’λ˘ ±ıÏ’˛·fi˘, ¿ÎflHÎ ¿ı F›Îflı fi ’Òfl˘ µfi΂˘ ¿ı fi ’Òfl˘ Ï›΂˘ ˢ› ±ı‰Î ÷ı ‹ÏËfiı … ·Î⁄˛ Î Õ˘flfiÎ ¿ı fi ı Ï Õ±fi Ão Õ Î ’˛ ‰ ÎË ¶ÎflÎ L›Ò ŒÎµLÕ·ıLÕfiÎ ¿Î_ÃÎ fi∞¿ √SŒ VÀˇÌ‹fiÎ √fl‹ ’˛‰ÎË Á‘Ì ’ˢӫ÷Ì ÏË‹Ï·α˘fi˘ µ’ƒ‰ ‰‘÷˘ ˢ› »ı ±fiı I›Î_ ÏË‹Ï·Îfiı ±˘{·‹Î_ flά÷_ ‘Q‹Á ’HÎ √Îœ flËı »ı. »ıS·˘ ’˛ffi ¬‰ÎflÌfi˘, ÷˘ “ÀÎ≥Àfi”fiÎ ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ ‹ÁÎŒfl˘ ‹›Î˝ ¿ı‹ ? ·˘Ï…¿· …‰Î⁄ ±ı … ¿ı “ÀÎ≥Àfi” VÀÌ‹flı …wfl ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ⁄«Î‰fi˙¿Î±˘ ÁÎ◊ı ’˛‰ÎÁ ±Îfl_P›˘.

⁄‘_ … ·˘Ï…¿·, ÷˘ ’»Ì ¿ÎS’Ïfi¿ “ÀÎ≥Àfi” ¿fl÷Î_ ‰ÎV÷ω¿ “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fi˘ ±_Ω‹ …\ÿ˘ ˢ› ¬fl˘ ? ±Î Ω÷fiÎ «Ï¿÷˚ ¿flÌ ÿı fi ÎflÎ ›˘√Îfi›˘√˘ ±‹¿ ·˘¿˘fiı «‹I¿ÎÏfl¿ …HÎΛ ÷ıfiÎ_ ⁄ı ¿ÎflH΢ »ı. ’˛◊‹ ±ı ¿ı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÌ ±fiı “ÀÎ≥Àfi”fiÌ …ı‹ ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı Ï⁄·¿<· fi Á_¿‚Λı·Î ⁄ı V‰÷_hÎ ⁄fiΉ˘ ÷ı‹fiı ÁËı…ı ›Îÿ flËÌ Ω› »ı. ¿˘≥ ’HÎ Ω÷fi_ ’ÎflV’Ïfl¿ ÁÎQ› fi ‘flΉ÷Î ±ıÀ·ı ¿ı Á‹Î_÷fl fi «Î·ı·Î ⁄οÌfiÎ ·Î¬˘ …ıÀ·Î ⁄fiΉ˘fiı ÷ı±˘ K›Îfi ’fl ·ı÷Î fi◊Ì--…ı‹ ¿ı ¿Î√Õ˘ ⁄ıÃÎ ’»Ì Õ΂ fi ÷ÒÀÌ ±ı ⁄fiΉ K›Îfi ’fl ·ı‰Î› fiÏË. ⁄Ì…\_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı ·Î˜ ±Î˜Œ ’˛˘⁄ıÏ⁄Ï·ÀÌ ±fiÁÎfl ›˘√Îfi›˘√ı ⁄fi‰ÎfiÌ Á_¤Ï‰÷÷Î ÷ı‹fiÎ ‘Λν ¿fl÷Î_ CÎHÎÌ ‰‘Îflı ˢ› »ı. ±Î ⁄ÌΩ ¿ÎflHÎfi_ ‹ı◊ı‹ıÏÀ@Á ¬w_ Ωı÷Î_ ‹ı◊ı‹ıÏ…¿ »ı, ¿ı‹ ¿ı ‹ıJÁ‹Î_ «Î_« {Î{Ì Õ>⁄ÎT›Î ‰√fl ÷ıfiÎ ‹ıÏ…¿fi˘ ·ËΉ˘ ‹ÎHÎÌ Â¿Î› ÷ı‹ »ı. (±ËŸ ·ı¬‹Î_ √ÏHÎ÷ ±Î‹ı› ·ÎÕ<‹Î_ Ω›Œ‚fiÎ ’˛‹ÎHÎ …ıÀ·_ »ı ±fiı ’˛Î◊Ï‹¿ »ı. ›˘√Îfi›˘√˘fiÎ ±…\⁄Î Ï¿VÁα˘ ÷flÌ¿ı √Q‹÷ ‰‘Îflı »ı.) ¿˘≥ Â΂ÎfiÎ @·ÎÁfi_ Futility/Ïfifl◊˝¿÷Î ÂÌWν¿ Ëı 1898‹Î_ ’˛√À ◊›ı·Ì ÀÎ≥Àfi ˢfiÎfl÷fiÌ ¿ÎS’Ïfi¿ ¿◊Î ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

35

iff[uffgf]iff[ufgf]+ df[yf[df[Lhs

ºWÀÎ_÷ ·˘. ωzÎ◊a±˘fiÌ Ï‹Ïfi‹‹ …wflÌ Á_A›Î ÷ı‹Î_ ¿ıÀ·Ì ¿ı …ıfiı ·Ì‘ı ÷ı‹fiÎ ’ˆ¿Ì √‹ı ÷ı ⁄ıfiÎ …L‹Ïÿ‰Á ‰E«ı ‹ı‚ Ω‹ı ?‰Ê˝fi_ ‹Ëk‰ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı …L‹Ïÿ‰Á Ëo‹ıÂÎ_ Ïÿ‰Á ‹…⁄ √HÎΛ »ı. ‰Ê˝fiÎ Ïÿ‰Á˘ 365 »ı, ‹ÎÀı ÿı¬Ì÷˘ …‰Î⁄ ±ı ÁÒ{ı ¿ı ωzÎ◊a±˘ ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î 183 ˢ‰Î Ωı≥±ı. ÏŒŒ˚ÀÌÏŒŒ˚ÀÌ «ÎLÁfiı ⁄ÿ·ı ÷˘ … ÏŒ√fl 51Ñ fi˘ ◊Λ ±fiı ¿‹ Áı ¿‹ ⁄ı ωzÎ◊a±˘fiÎ …L‹Ïÿ‰Á˘ ±ı¿‹ı¿ ¿fl÷Î_ …\ÿÎ Á_¤‰ı fiÏË. ’HÎ ±ı ÷¿Û ¬˘À˘ »ı. ÁΫ˘ …‰Î⁄ 183 fiÏË, ’HÎ 23 »ı. ωzÎ◊a±˘ Œ@÷ 23 ˢ› ÷˘ ’HÎ √‹ı ÷ı ⁄ıfiÎ …L‹Ïÿ‰Á Áfl¬Î ˢ‰Îfi˘ ›˘√Îfi›˘√ ±«Ò¿ ÁΩ˝‰˘ flè΢. ‰Ê˝fiÎ Ïÿ‰Á˘ ’ÒflÎ 365 ˢ› I›Îflı ±Î‰_ ÂÌ flÌ÷ı ⁄fiı? ±Î flÌ÷ı ⁄fiı — ‰Ê˝fiÎ Ïÿ‰Á˘ ⁄Ë

36 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

‰‘Îflı »ı ±ı A›Î· ’Ëı·Î_ ÷˘ ’Õ÷˘ ‹Ò¿Ì ÿ˘. ±Î¬Ì ‰Î÷fiı I›Îfl ’»Ì Ïfl‰Á˝ º„WÀÏ⁄Lÿ±ı …\±˘. ‹÷·⁄ ¿ı ±ı ’˛ffi ¤Ò·Ì Ω±˘ ¿ı ⁄ı ωzÎ◊a±˘fi˘ …L‹Ïÿ‰Á Áfl¬˘ ˢ‰ÎfiÌ Á_¤Ï‰÷÷Î/probability ¿ıÀ·Ì ? ω«Îfl ±ı ‹tı ¿fl˘ ¿ı √‹ı ÷ı ⁄ıfi˘ …L‹Ïÿ‰Á Áfl¬˘ fi ˢ‰ÎfiÌ Á_¤Ï‰÷÷Î ¿ıÀ·Ì ? ±Î Á‰Î·fiÎ ¬·ÎÁÎfiı Áfl‚ ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ˢ¿ÌfiÌ fl‹÷fi_ ‹ıÿÎfi ¿S’Ì ·˘, …ıfiÎ ’fl ¬ı·Î÷Ì ‹ı«‹Î_ Á΋Á΋Π11-11 ¬ı·ÎÕ̱˘ ±fiı ‰‘‹Î_ 1 flı¡Ì ‹‚Ìfiı ¿<· 23 …HÎΠˢ› »ı. (…\±˘, fiÌ«ıfi˘ ÕΛÎ√˛Î‹.) ‹ı« Âw ◊÷Î ’Ëı·Î_ ‹ıÿÎfi ¬Î·Ì »ı. ‹ı«fiÎ ±Îfl_¤ ‰¬÷ı ËflÌŒ ÀÌ‹˘fiÎ ’˛◊‹ ⁄ı ¬ı·ÎÕ̱˘ ‹ıÿÎfi ’fl ±Î‰‰Î ’ıωϷ±fifiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚ı »ı. ±ı¿fiÌ …L‹÷Îfl̬ Œı⁄˛±ÎflÌ 15 »ı. ⁄ÌΩfiÌ …L‹÷Îfl̬ ±ı … fi ˢ› ±ı‹ ⁄fi‰Îfi˘ Á_¤‰ ¿ıÀ·˘ ? ±Î ⁄ÌΩ ‹ÎÀı 364 Ïÿ‰Á˘ ⁄Î¿Ì flèÎÎ, ±ıÀ·ı ÷Îfl̬˘ ‰E«ı ÷ŒÎ‰÷ ˢ‰Îfi˘ Á_¤‰ 364 ÷ 365 = 0.99 √HΉ˘ flè΢. ÷Îfl̬˘fiÌ “Ï‹Á‹ı«”fiı 99Ñ √H΢ ÷˘› «Î·ı. ◊˘ÕÌ ‰Îflı hÎÌΩı ¬ı·ÎÕÌ ‹ıÿÎfi ’fl ±Î‰ı »ı. ±√εfiÎ ⁄ı ’ˆ¿Ì ±ı¿Îÿ …HÎ ÁÎ◊ı ÷ıfiı …L‹÷Îfl̬fi˘ ‹ı‚ fi Ω‹ı ±ı‰Ì Á_¤Ï‰÷÷Î 363 ÷ 365 »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ˉı 363 …\ÿÌ ÷Îfl̬˘ ⁄Î¿Ì flËÌ »ı. Ï⁄·¿<· ±ı … flÌ÷ı ‹ıÿÎfi ’fl «˘◊Î ’˛‰ıÂ÷Î ¬ı·ÎÕÌ ‹ÎÀı 362 …\ÿÌ ÷Îfl̬˘ ⁄«ı, ±ıÀ·ı ÷ıfi˘ ÏËÁÎ⁄ 362 ÷ 365 fiÎ ‘˘flHÎı ·√Ή‰˘ flè΢. ±Î flÌ÷ı ‹ıÿÎfi ’fl ÿflı¿ ¬ı·ÎÕÌfiÎ ±Î√‹fi ÁÎ◊ı ±¿ı¿ Ïÿ‰Á CÎÀÎÕ÷Î flˢ ±fiı ’»Ì …L‹÷Îfl̬˘ …\ÿÌ Ë˘‰ÎfiÎ Á_¤‰ ±_√ı fiÌ«ı ‹…⁄ √HÎ÷flÌ ‹Î_ÕÌ …\±˘ — ¿˘≥ ’HÎ ⁄ı ¬ı·ÎÕ̱˘ Á‹Îfi …L‹÷Îfl̬ fi ‘flΉ÷Πˢ‰ÎfiÌ Á_ ¤ ω÷÷Î 23 ¬ı · ÎÕÌfiÎ (Ë¿Ì¿÷ı flı¡ÌfiÎ) ±Î√‹fi ’»Ì 49Ñ »ı, …ı ‰Î÷fiı …\ÿÎ ÂOÿ˘‹Î_ ‹Ò¿˘ ÷˘ √‹ı ÷ı ⁄ı …HÎÎ ‰E«ı …L‹÷Îfl̬fi˘ ›˘√Îfi›˘√ ÁΩ˝‰ÎfiÌ probability/Á_¤Ï‰÷÷Î 51Ñ »ı. ’ÏflHÎ΋ı ±ı ›˘√Îfi›˘√ ÁËı… ’HÎ ±Îç›˝…fi¿ ·ı¬Î› fiÏË. @›Î_ Œ@÷ 23 …HÎÎ ±fiı @›Î_ ‰Ê˝fiÎ 365 Ïÿ‰Á˘ ! ±Î ºWÀÎ_÷ ⁄÷Ήı »ı ¿ı ¿Î√ ⁄ıÁı ±fiı Õ΂ ÷ÒÀı ±ı‰˘ coincidence @›Îflı¿ ‰fi ≥fi ±ı Ï‹Ï·±fi ’˛¿Îflfi˘ ·Î√ı, ’HÎ ‰ÎV÷‰‹Î_ ˢ÷˘ fi◊Ì. ÿÏfi›Î‹Î_ ±Î‰Î ¿ıÀ·Î› Ωı√-Á_Ωı√˘ fl˘…ıfl˘… ÁΩ˝÷Î flËı »ı. ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı ÿı¬Ì÷˘ ¿Â˘ Á_⁄_‘ fi ‘flΉ÷Ì ⁄ı CÎÀfiα˘ Á‹Î_÷fl flÎËı ⁄fiı »ı. ¿ıÀ·Î_¿ ºWÀÎ_÷˘ — á ⁄Ë … fi˘Ó‘’ÎhÎ ›˘√Îfi›˘√ ÷˘ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ⁄ı ’˛‹¬˘ ±⁄˛ÎË‹ Ï·_¿fi ±fiı Fˢfi ¿ıfiıÕÌfiÌ ËI›Î ’»Ì ’˛¿Î‹Î_ ±ÎT›˘. ω√÷˘ ΩHÎÌ÷Ì »ı, »÷Î_ ¿ıÀ·Ì¿ ÁÒZ‹ ⁄Î⁄÷˘ fiÏË. ±ı¿ÿo flı ⁄‘Î_ ÁÎQ›˘ ‰ÎflÎŒfl÷Ì ÷’ÎÁ‰Î_ …ı‰Î_ »ı. à ±⁄˛ÎË‹ Ï·_¿fi ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’˛‹¬’ÿı 1860fiÌ Áη‹Î_ «Ò_ÀΛΠ±ı ’»Ì ⁄flÎ⁄fl 100 ‰Êı˝ 1960 ‹Î_ Fˢfi ¿ıfiıÕÌ ’˛‹¬’ÿı «Ò_ÀΛΠË÷Î. «_ÒÀHÎÌ ‰¬÷ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ_ CÎHÎÎ_¬flÎ_ Á‹Î«Îfl

iff[uffgf]iff[ufgf]+ df[yf[df[Lhs

‹ÎK›‹˘ ⁄ı› Á΋ı {_Ò⁄ı «·Î‰÷Î Ë÷Î, »÷Î_ ÷ı±˘ ∞I›Î. à ±Î ⁄Lfiı ’˛‹¬˘ ±rı÷˘fiÎ human rights/‹Îfi‰Ì› ±Ï‘¿Îfl˘ ‹ÎÀıfiÌ ·Õ÷‹Î_ CÎÏfiWà flÌ÷ı Á_¿‚Λı·Î Ë÷Î. à ±⁄˛ÎË‹ Ï·_¿fiı ÷◊Î Fˢfi ¿ıfiıÕ̱ı ’ÎÀfi√fl ‰Î˜ÏÂ_BÀfi ¬Î÷ı TËÎ≥À ËεÁfiÎ Ïfi‰ÎÁ ÿflQ›Îfi ’˘÷Îfi˘ ±ı¿ ’hÎ ±¿Î‚ı √‹ÎT›˘ Ë÷˘. à ⁄Lfiı ’˛‹¬˘fiÌ ËI›Î Âø‰ÎflfiÎ Ïÿ‰Áı ◊≥ Ë÷Ì. ‰‚Ì ËI›Î ◊≥ ±ı ‰¬÷ı ⁄LfiıfiÌ ’Ifi̱˘ ±ı‹fiÌ ÁÎ◊ı Ë÷Ì. à ⁄Lfiı ’˛‹¬˘ ÷ı‹fiÎ ‹Î◊ÎfiÎ ’λ·Î ¤Î√‹Î_ ⁄·ıÀ CÎÒÁÌ …‰Î◊Ì ‹Î›Î˝ √›Î Ë÷Î. Q≤I› ÷I¿Î‚ fiÌ’F›_ Ë÷_.

‰¬Îfl‹Î_ flËÌfiı flΛŒ·fiÌ √˘‚Ì ÿÎ√Ì ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ I›Î_◊Ì fiÎÁÌ Ï◊±ıÀfl ËΘ·‹Î_ »^’Λ˘ Ë÷˘. à ⁄Lfiı ’˛‹¬˘fiÎ ËI›Îflα˘fiı ¿Ãıfl΋Î_ ∂¤Î ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı ±ı ’Ëı·Î_ … ÷ı‹fiı ÃÎfl ‹ÎflÌ ÿı‰Î›Î Ë÷Î. ±⁄˛ÎË‹ Ï·_¿fi ±fiı Fˢfi ¿ıfiıÕÌfiÎ ∞‰fi’˛‰Îˢ ±ÎÀ·Ì Ëÿı Á‹Î_÷fl «ÎS›Î ±ı ›˘√Îfi›˘√ «˘yÁ ωϫhÎ ·Î√ı,

à Ï·_¿fifiÌ ËI›Î Œ˘ÕÛ Ï◊±ıÀfl‹Î_ ◊≥ Ë÷Ì, F›Îflı ¿ıfiıÕÌfiÌ ËI›Î ‰¬÷ı ÷ı±˘ Œ˘ÕÛ ‹˘Àfl ¿o’fi̱ı ⁄fiΉı·Ì ¿L‰Àa⁄· ¬S·Ì ¿Îfl‹Î_ ⁄ıÃÎ Ë÷Î. ‹˘Àfl ’Î»Ì Ï·_¿fi ÏÁÏfl{fiÌ Ë÷Ì. à ⁄Lfiı …HÎÎ Õı‹˘øıÏÀ¿ ’ZÎfiÎ Ë÷Î ±fiı ¤÷’Ò‰˝ ÁıfiıÀfl Ë÷Î. ËI›Î ’»Ì …ı µ’’˛‹¬˘ ±fiø‹ı ÷ı‹fiÎ ±fi√Î‹Ì ⁄L›Î ÷ı ⁄ı›fi_ fi΋ FˢfiÁfi Ë÷_. Ï·_¿fifi˘ ¬Î·Ì ’Õı·˘ ˢt˘ ±ıLÕˇu FˢfiÁfiı Á_¤ÎY›˘, ÷˘ ¿ıfiıÕÌfiÎ µkÎflÎÏ‘¿ÎflÌ ÷ı‹fiÎ µ’’˛‹¬ Ï·LÕfi FˢfiÁfi Ë÷Î. ±ıLÕˇu FˢfiÁfi 1808 ‹Î_ …LQ›Î Ë÷Î, F›Îflı Ï·LÕfi FˢfiÁfi 1908 ‹Î_ …LQ›Î Ë÷Î. ±ËŸ ’HÎ 100 ‰Ê˝fi˘ √΂˘ Ωı‰Î ‹Y›˘ Ë÷˘. ⁄Lfiı …HÎÎ ËÎ≥-O·Õ ’˛ıÂflfiı ·Ì‘ı Q≤I› ’ÎQ›Î. à ±⁄˛ÎË‹ Ï·_¿fifiÎ ±_√÷ ‹ÿÿfiÌÂfi_ fi΋ Fˢfi Ë÷_ ±fiı Fˢfi ¿ıfiıÕÌfiÎ ±_√÷ ‹ÿÿfiÌÂfi_ fi΋ Ï·_¿fi Ë÷_. à Ï⁄·¿<· ±Î‰˘ … ›˘√Îfi›˘√ ⁄Lfiı ’˛‹¬˘fiÎ ËI›Îflα˘‹Î_ ’HÎ Á«‰Î÷˘ Ë÷˘. Ï·_¿fifi˘ ËI›Îfl˘ Fˢfi ω„S¿Á ⁄Ò◊ 1839 ‹Î_ …LQ›˘ Ë÷˘ ±fiı ¿ıfiıÕÌfi˘ ËI›Îfl˘ ·Ì ËΉı˝ ±˘V‰ÎSÕ 1939 ‹Î_ ±ıfiÎ ’»Ì ⁄flÎ⁄fl 100 ‰Ê˝fiÎ √΂ı …LQ›˘ Ë÷˘. ⁄ıµfiÎ_ ’ÒflÎ_ fi΋˘fiÎ ±_√˛ı∞ V’ıÏ·_√ ·¬˘ ÷˘ ÷ı‹fiÌ ÂOÿÁ_A›Î Áfl¬Ì ◊÷Ì Ë÷Ì. à Ï·_¿fifiÎ ËI›Îflαı Ï◊±ıÀfl‹Î_ √˘‚Ì⁄Îfl ¿›˘˝ ±fiı ’»Ì fiÎÁÌ »^À‰Î ‹ÎÀı fi∞¿‹Î_ ±Î‰ı·Ì ‰¬Îfl‹Î_ ±ÎÂfl˘ ·Ì‘˘ Ë÷˘, F›Îflı ¿ıfiıÕÌfiÎ ËI›Îflαı

’HÎ ÷ıfiı ωfl· ¿ËÌ Â¿Î› ¬fl˘? ‹ı◊ı‹ıÏÀ@ÁfiÌ º„WÀ±ı ω«Îfl˘ ÷˘ ’˛‹¬ ¿ıfiıÕÌ 1963 ‹Î_ ‹Î›Î˝ √›Î I›Îflı …√÷fiÌ ‰V÷Ì Á‰Î hÎHÎ ±⁄… …ıÀ·Ì Ë÷Ì. ±Î‹Î_◊Ì Á˘-⁄VÁ˘ ¿ı »VÁ˘⁄ÎflÁ˘ ΩıÕÌfiÎ ¿ıÁ‹Î_ ±Î‰_ ⁄fiı ¿ı fiÏË? Ï·_¿fifiÎ ±fiı ¿ıfiıÕÌfiÎ ‹Î‹·ı ◊›_ Œ@÷ ±ı‰_ ¿ı ÷ı±˘ ⁄ı› ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ’˛‹¬˘ Ë÷Î, ‹ÎÀı ÷ı‹fi˘ ›˘√Îfi›˘√ ’˛ Ï ÁÏ©fi˘ ·Î¤ ’ÎQ›˘. ⁄Î¿Ì ÷˘ fiı’΂fiÎ flÎ…¿<À
37

iff[uffgf]iff[ufgf]+ df[yf[df[Lhs

‰E«ıfi˘ ›˘√Îfi›˘√ Ë∞ ±Á΋ÎL› …HÎÎ÷˘ ˢ› ÷˘ …√÷fiÎ ±⁄Ωı ·˘¿˘ ’ˆ¿Ì ±‹¿ Á΋ÎL› ·˘¿˘fiÎ Á΋ÎL› ∞‰fi‹Î_ ±Î‰Î Ωı √ -Á_ Ω ı √ ˘ Á_¤Ï‰÷÷Î/ probability fiÎ ÏÁ©Î_÷ ‹…⁄ ¿ıÀ·Î Á΋ÎL› »ı ±ı ÿÂν‰÷˘ ⁄ÌΩı ÿά·˘ ‰Î_«˘. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ L›Ò ›˘¿Û ÂËıfl‹Î_ ⁄ı ÿo’kÎÌ ±Õ˘Â’Õ˘Â‹Î_ flËı÷Î_ Ë÷Î_. ’Ïç‹fiÌ ¿Ï◊÷ Á_V¿ÚÏkÎ ‹…⁄ ⁄Lfiı ‰E«ı ⁄˘·‰Î«Î·‰Îfi˘ ¬ÎÁ ‰Ëı‰Îfl fi Ë÷˘. ±ı¿ ‰Îfl ÷ı±˘ ‰ı¿Â ı fiı µ’ÕuÎ_. ±·⁄kÎ, @›Î_ …‰Îfi_ ÷ı ⁄Lfiı ±÷ÕÎ_ ÿo’kÎ̱ı ±ı¿‹ı¿fiı …HÎÎT›_ fiÏË. ⁄Ì…ı Ïÿ‰Áı Á‰ÎflfiΠˢÀ·‹Î_ fiÎV÷Î ‹ÎÀı ÷ı±˘ ’˘÷’˘÷ÎfiÌ

w‹˘fiÌ ⁄ËÎfl fiÌ¿Y›Î_ I›Îflı Ωı›_ ¿ı ⁄Lfiı w‹˘ ±Õ˘±ÕfiÌ Ë÷Ì, ‹ÎÀı I›Î_ ’HÎ ÷ı±˘ ’Õ˘ÂÌ Ë÷Î_. ±Îfiı ÏÁ_√· ›˘√Îfi›˘√ ¿Ëı‰Î› fiÏË. Ï¿VÁ˘ 1971 ‹Î_ ⁄L›˘, F›Îflı ÿÏfi›Î‹Î_ ¿<· 143 V‰÷_hÎ ÿı¢ Ë÷Î. ω«Îfl ±ı º„WÀ±ı ¿fl˘ ¿ı @›Î_ ±ÎÀ·Î ÿı¢ ’ˆ¿Ì ‰ı¿ıÂfi ‹ÎÀı ⁄Lfiı ÿo’kÎ̱ı ’Á_ÿ ¿flı·˘ «˘yÁ ÿı ¡ÎLÁ, @›Î_ ¡ÎLÁfi_ «˘yÁ ÂËıfl ’ıÏflÁ, @›Î_ ’ıÏflÁfiÌ «˘yÁ ˢÀ·fi˘ «˘yÁ ‹Î‚ ±fiı @›Î_ ±ı ‹…·ı ±Õ˘±ÕfiÌ ⁄ı w‹˘! 38 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

±Î‹Î_ ‰ı¿ıÂfi ‹ÎÀı µ’Õ‰ÎfiÌ «˘yÁ ÷Îfl̬ ’HÎ coincidence ÷flÌ¿ı µ‹ıflÌ ÿ˘. À>_¿‹Î_, Ï·_¿fi-¿ıfiıÕÌfiÌ …ı‹ CÎHÎÎ ⁄‘Î ›˘√Îfi›˘√˘ Á΋ÀÎ ¤ı√Î ◊›Î Ë÷Î, …ı‹Î_ »ıS·˘ ±ı ¿ı ‰‚Ì ’Î»Ì Á‹Îfi ÷Îfl̬ı L›Ò ›˘¿Û ’λΠŒfl÷Ì ‰¬÷ı Œ˚·Î≥À‹Î_ ÷ı‹fiÌ ÁÌÀ˘ Á‚_√ Ëfl˘‚‹Î_ ÁÎ≥Õ-⁄Λ-ÁÎ≥Õ Ë÷Ì. ›˘√Îfi›˘√˘fiÌ ±Î‰Ì ’fl_’flÎ ÁΩ˝‰Î ’λ‚fi˘ ‹ı◊ı‹ıÏ…¿· ÏÁ©Î_÷ ±ıÀ·ı ¿ı Á_¤Ï‰÷÷Îfi˘ Ïfi›‹ ±ı »ı ¿ı ÁΫıÁΫ ⁄fi‰Î·Î›¿ ¿<· ⁄fiΉ˘fiı (Á‹Ωı ¿ı N fiı) ⁄fiÌ Â¿÷Î À˘À· ⁄fiΉ˘ (Á‹Ωı ¿ı M) ‰Õı ¤Î√Ì fiά‰Î Ωı≥±ı. ±Î ’˛‹ÎHÎı N ÷ M ¿›Î˝ ⁄Îÿ Á_¤Ï‰÷÷Îfi˘ ±Î_¿ fiÌ¿‚ı »ı. µÿÎËflHÎ — ÏÁyÎfiÌ ±Î√·Ì’λ·Ì ⁄ı ÁÎ≥Õfiı ±_√˛ı∞‹Î_ Head/H ±fiı Tail/T ¿Ëı »ı. ±ı¿ ÏÁy˘ µ»Î‚˘ I›Îflı H ±◊‰Î T ’Õ‰ÎfiÌ Á_¤Î‰fiÎ 50Ñ flËı, ¿ÎflHÎ ¿ı ÁÎ≥Õ ⁄ı »ı. ‰ÎflÎŒfl÷Ì hÎHÎ ÏÁyÎfi˘ ÀΘÁ ¿fl˘ ±ı ‰¬÷ı Á_¤Î‰fiα˘ HHH, HHT, HTH, HTT, THH, THT, TTH ±fiı TTT ‹‚Ìfiı Áfl‰Î‚ı ±Îà ◊Λ »ı. µ’flε’flÌ ⁄ı Head ’Õı ±ı‰Î_ ¿˘„Q⁄fiıÂfi˘ ±ËŸ Œ@÷ 3 »ı, ‹ÎÀı ±ı‹ ⁄fi‰ÎfiÌ Á_¤Ï‰÷÷Î 50Ñ fiı ⁄ÿ·ı 3 ÷ 8 = 37.5Ñ flËı »ı. µ’flε’flÌ hÎHÎ ÏÁyÎ Head ’Õı ±ı‰Ì Á_¤Ï‰÷÷Î ÷˘ ‹ÎhÎ 1 ÷ 8 = 12.5Ñ »ı. ±Î flÌ÷ı À¿Î‰ÎflÌ CÎÀı, ’fl_÷ ÏŒ√fl ¿ÿÌ ÂÒL›fi˘ ◊Λ fiÏË. ’ÏflHÎ΋ı @›Îflı¿ fiı @›Îflı¿ ⁄ı CÎÀfiÎ’˛‰Îˢ ±ı¿‹ı¿fiÎ Á_ÿ¤ı˝ ±ı¿ÿ‹ Á‹Î_÷fl ‰Ëı‰Î flèÎÎ. á “ÀÎ≥Àfi” VÀÌ‹fl‰Î‚Î ’ı·Î ‹˘√˝fi fl˘⁄ÀÛÁfi ¿fl÷Î_ ÁËı… …\ÿ˘ ±ı‰˘ Fˢfi ’ÎÏ‹˝LÀfi fi΋fiÎ ·ı ¬ ¿fiÌ fi‰·¿◊Î Ωı Õ ı Á_¿‚Λı·˘ ±ÿ˚¤÷ Ï¿VÁ˘ ’HÎ ›Îÿ ¿fl‰Î …ı‰˘ ¬fl˘. 1882 fiÎ ‰Ê˝‹Î_ ±ı¿ ⁄˛ÎÏ{Ï·±fi √fi⁄˘À “±ıflÎB‰ÎflÌ”fiÎ ¿M÷Îfifiı ÿÏfl›Î‹Î_ ÷fl÷Ì Á_ÿ ı ÎfiÌ ⁄˘À· Ωı‰Î ‹‚Ì. Á‹ƒ‹Î_◊Ì ±ı ⁄˘À· ⁄ËÎfl ¿ÎœÌfiı Ωı›_ ÷˘ ±ı‹Î_ fiÎfiÌ Ï«ßÌ Ë÷Ì. ±ı¿ ÏÁÏfl±Á ‹ıÁı… ·¬ı·˘ Ë÷˘— “±‹ÎflÎ “ÁÌ ËÌfl˘” fi΋fiÎ …ËÎ…‹Î_ ¬·ÎÁ̱˘±ı ⁄‚‰˘ ¿flÌfiı ¿ıMÀfifiı ’÷Î‰Ì ÿÌ‘˘ »ı. Ëo ¿ıMÀfifi˘ ‹ÿÿfiÌ »\_ ±fiı ‹fiı …ËÎ…fiı «·Î‰‰Î ‹ÎÀı ∞‰÷˘ flÎA›˘ »ı. ±‹ı ±ı‹ı{˘fi fiÿÌ ÷flŒ 280 ±ZÎÎ_ ±fiı 220 flı¬Î_ ÷flŒ ¿·Î¿fiÎ ’Î_« Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı Ëo¿ÎflÌ flèÎÎ »Ì±ı. ‹Îflı ÷I¿Î‚ ‹ÿÿfiÌ …wfl »ı.” Ï«ßÌ‹Î_ ÷Îfl̬ ·¬Ì fi Ë÷Ì, »÷Î_ “±ıflÎB‰ÎflÌ”fiÎ ¿ıMÀfiı “ÁÌ ËÌfl˘”fiÌ ‹ÿÿı …‰Îfi˘ ÏfiHν› ¿›˘˝. Ï«ßÌ‹Î_ ·A›Î ‹…⁄ ÷ıHÎı √fi⁄˘Àfi˘ ’˛‰ÎÁ ±Î_@›˘. ÿÒfl◊Ì “ÁÌ ËÌfl˘” ÁΫıÁΫ ÿı¬Î›_. “ÁÌ ËÌfl˘”‹Î_◊Ì √˘‚̱˘ »^ÀÌ, ’fl_÷ “±ıflÎB‰ÎflÌ”fiÎ ¿M÷Îfiı fi‹÷_ ΩıA›_ fiÏË. ◊˘ÕÌ {’Î{’Ì ’»Ì ÷ıHÎı “ÁÌ ËÌfl˘” ’fl ¿⁄Ωı ‹ı‚‰Ì ·Ì‘˘ ±fiı ⁄ÌΩ fi_⁄flfiÎ ¿M÷Îfifiı ‹@÷ ¿›˘˝. ±Î ÁËΛ ‹‚Ì, ±ıÀ·ı ÷ı ¬ Ë÷˘ ÷ı‹ ±Î¤Îfl‰Â ’HÎ Ë÷˘. ’fl_÷ ÷ıfiı Á‹Ω÷_ fi Ë÷_ ¿ı √fi⁄˘ÀfiÎ ¿ıMÀfifiı ⁄«Î‰‰Î ‹ÎÀı ¿˘HÎı ‹˘¿S›˘ ? “±ıflÎB‰ÎflÌ”fiÎ ¿M÷Îfi

iff[uffgf]iff[ufgf]+ df[yf[df[Lhs

Á‹ZÎ ÷ıHÎı ’˘÷Îfi_ ±«fl… T›@÷ ¿›* I›Îflı ¿ıMÀfifi_ ±«fl… ±˘fl ⁄ı‰ÕÎ≥ √›_, ¿ı‹ ¿ı “ÁÌ ËÌfl˘”fiÎ Áı¿LÕ ¿ıMÀfiı ±Î‰˘ ¿˘≥ Á_ÿı¢ ‹˘¿S›˘ … fi Ë÷˘. ±Î‹ »÷Î_ ±ı Á_ÿı¢ ±ZÎfl— ÁΫ˘ Ë÷˘. ±Î ‹Î‹·Î ±_√ı I›Îfl ⁄Îÿ ¿˘ÀÛ ‹Î½· ¬À·˘ Âw ◊›˘. √fi⁄˘À “±ıflÎB‰ÎflÌ”fiÎ ¿ıMÀfiı ±ÿη÷‹Î_ ’ı·Ì Ï«ßÌ fl…^ ¿flÌ, »÷Î_ ’ı·˘ Áı¿LÕ ¿ıMÀfi ±ı Ï«ßÌ ’˘÷ı ·¬Ì ˢ‰Îfi˘ Á÷÷ ≥L¿Îfl ¿fl÷˘ flè΢. flËV› CÎÒ_ÀÎ÷_ flèÎ_. ±Á·Ì flËV› ’fl◊Ì ’Õÿ˘ ¨«¿Î›˘ I›Îflı ±Î¬Ì ‰Î÷ ‹Îfi‰Î ¿˘≥ ÷ˆ›Îfl fi Ë÷_. ‰Î÷ ±Î‹ ⁄fiÌ Ë÷Ì — ±Î CÎÀfiÎfiÎ_ 16 ‰Ê˝ ±√ε Fˢfi ’ÎÏ‹˝LÀfiı ¿ÎS’Ïfi¿ fi‰·¿◊Î ·¬Ì Ë÷Ì, …ıfiÎ ‹A› ’ÎhÎ ÷flÌ¿ı “ÁÌ ËÌfl˘” …ËÎ… Ë÷_. ’ÎÏ‹˝LÀfifiÌ ¿◊ÎfiÎ ’˛¿Î¿ı I›Îflı Œ@÷ ’„O·ÏÁÀÌ VÀLÀ ÷flÌ¿ı Á‹Îfi ’˛¿ÎflfiÌ Ï«ßÌ ÁÎ◊ı 5,000 ⁄˘À·˘ ÿÏfl›Î‹Î_ ÷fl÷Ì ‹Ò¿Ì Ë÷Ì. ›˘√Îfi›˘√ı “±ıflÎB‰ÎflÌ”fiÎ ¿M÷ÎfifiÎ ËÎ◊‹Î_ ±Î‰ı·Ì ⁄˘À· ±ı 5,000 ⁄˘À·˘‹Î_fiÌ … ±ı¿ Ë÷Ì. ÁΫ˘ÁΫ ±ı ¿◊Îfi_ ‰ÎV÷ω¿ ÏflM·ı ÁΩ˝‰_, Ï⁄·¿<· ±ı … ‘˘flHÎı “±ıflÎB‰ÎflÌ”fiÎ ¿M÷ÎfifiÎ ËÎ◊‹Î_ ⁄˘À· ±Î‰‰Ì ±fiı “ÁÌ ËÌfl˘”fiÎ ±’x÷ ‹ÿÿfiÌ ¿M÷Îfifiı »˘ÕΉ‰˘ ±ı ⁄‘_ ·˘Ï…¿fiÌ ÁflËÿ˘ ⁄ËÎfl flËÌ …÷_ ˢ‰Î »÷Î_ ÁI› Ë÷_. á Ï·_¿fi ±fiı ¿ıfiıÕÌfiÌ …ı‹ ⁄ÌΩ ±‹ıÏfl¿fi ’˛‹¬˘ ‰E«ı ’HÎ fiÎfiÌ-‹˘ÀÌ Á‹Îfi÷Î ±Îç›˝…fi¿ Ëÿı ÁΩ˝≥ Ë÷Ì. ’˛‹¬ ωϷ›‹ ‹ıÏ¿oB·Ìfiı ÷◊Î ’˛‹¬ …ıQÁ √ÎÏŒÛSÕfiı ’flV’fl Áfl¬Î‰‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ⁄Lfiı …HÎÎ Ïfl’„O·¿fi ’ZÎfiÎ Ë÷Î, ⁄Lfiıfi˘ …L‹ ÷◊Î µ»ıfl I›Î_fiÎ ±˘ËΛ˘ flÎF›‹Î_ ◊›˘ Ë÷˘. ⁄Lfiı …HÎÎ Á_ÁÿÁP›˘ Ë÷Î, ⁄Lfiıfi_ Ïfl‰Î˜S‰fl ‰Õı ¬Òfi ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›_ Ë÷_ ±fiı Á‹Îfi÷΋Î_ Ë∞ ¿Â_¿ ⁄Î¿Ì flËı÷_ ˢ› ÷ı‹ ⁄Lfiıfi_ Q≤I› ÷ı‹HÎı ˢt˘ Á_¤ÎY›ÎfiÎ ’Ëı·Î … ‰Êı˝ ÁMÀıQ⁄fl‹Î_ ◊›_ Ë÷_. µkÎflÎÏ‘¿ÎflÌ ÷flÌ¿ı …ı µ’’˛‹¬˘ I›Îfl ⁄Îÿ ±fiø‹ı ‹ıÏ¿oB·ÌfiÎ ±fiı √ÎÏŒÛSÕfiÎ V◊Îfiı ±ÎT›Î ÷ı±˘ ⁄ı› ‰‚Ì L›Ò ›˘¿Û ÂËıflfiÎ flËı‰ÎÁÌ Ë÷Î. ⁄ıµfiÎ_ fi΋˘fi˘ ±_√˛ı∞ V’ıÏ·_√ ’HÎ ⁄Λ «ÎLÁ 17 ±ZÎfl˘fi˘ ⁄fiı·˘ Ë÷˘. ±Î ’˛¿Îflfi˘ ⁄ÌΩı coincidence ’˛‹¬ ◊˘‹Á …ıŒflÁfi ±fiı ’˛‹¬ Ïfl«ÎÕÛ Ïfi@ÁfifiÎ_ ÷¿ÿÌfl˘‹Î_ ’HÎ fi˘Ó‘Λ˘ Ë÷˘. ⁄Lfiı …HÎαı ’Á_ÿ ¿flı·Î ’˘÷ÎfiÎ µ’’˛‹¬˘±ı (±Îfl˘fi ⁄flı ÷◊Î V’Î≥fl˘ ±ıBL›±ı) ¿˙¤Î_ÕfiÎ ’√·ı flÎ∞fi΋_ ±Î’Ì ÿı‰_ ’Õu_ Ë÷_. ’˛‹¬fiÌ «Ò_ÀHÎÌ‹Î_ ’Ëı·Ì‰Îfl Ïfi@Áfi ÷◊Î …ıŒflÁfi ±ı‰Î ’˛Ï÷V’‘a±˘ Á΋ı ËÎflÌ √›Î ¿ı …ı±˘ ËΉÕÛ ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌfiÎ √˛ıF›±ıÀ Ë÷Î ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ÿflı¿fi_ fi΋ Fˢfi Ë÷_. ω…ı÷Î ±ı‰Î ⁄Lfiı Fˢfi ‰‚Ì ‹ıÁı«ÂıÀ˚Á flÎF›fiÎ ±I›_÷ ÷‰_√fl ¬ÎfiÿÎfifiÎ ÁP›˘ Ë÷Î. ‰‘ ±ı¿ Á‹Îfi÷Î …\±˘ — Ïfi@Áfi ±fiı …ıŒflÁfi ’»Ì ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ fi‰Î «Ò_ÀΛı·Î ⁄ı› ’˛‹¬˘fi_ fi΋ …ıQÁ Ë÷_. ◊˘‹Á …ıŒflÁfi á ¿Î√ ⁄ıÁı ±fiı Õ΂ ÷ÒÀı ±ı‰˘ »ıS·˘ Ï¿VÁ˘ ±I›_÷ fl˘‹Î_«¿ »ı. L›Ò‹fl˘·˘Ï…fiÎ ¿Ï◊÷ ÂÎjÎ ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ »ı ±fiı «‹I¿Îfl˘ ’fl ±‹¿ ·˘¿˘fiı ±Î_‘‚˘ ¤fl˘Á˘ ⁄ıÁÌ Ω› ±ı ’˛¿Îflfi˘ »ı. ËÎ≥…ı¿ ◊›ı·Î_ M·ıfi ‰Õı L›Ò ›˘¿ÛfiÎ ‰SÕÛ ÀˇıÕ ÁıLÀfl fi΋fiÎ_ ⁄ı √√fi«Ò_⁄Ì ÀΉfl˘fiı ‘flΛÌ

¿flΛÎ_ ÷ı Ïÿ‰Á ÁMÀıQ⁄flfiÌ 11‹Ì ÷Îfl̬fi˘, ‹ÎÀı Á_Ωı√˘‰ÂÎ÷˚ ÷ıfiı ·√÷Ì ±fiı¿ ⁄Î⁄÷˘ 11 fiÎ ±Î_¿ÕÎ Œfl÷ı √Ò_◊Λı·Ì »ı. ±Î hÎÎÁ‰ÎÿÌ Ë‹·˘ New York city ‹Î_ ◊›Î ⁄Îÿ ‰‚÷Î …‰Î⁄ ‹ÎÀı ±‹ıÏfl¿Ì ’˛‹¬ George W. Bush fiÌ ‰Î›Áıfiαı Afghanistan ’fl ±Îø‹HÎ ¿›*. hÎHÎı› fi΋˘‹Î_ ±ZÎfl˘ ¿<· 11 »ı ±ı À · _ … fiÏË, ’HÎ flÎ…¿Ì› ø‹ ±fi Á Îfl ‰Ê˘˝ ’Ëı · Î_ L›Ò ›˘¿Û fi ı ±‹ıÏfl¿Îfi_ 11 ‹_ flÎF› ΩËıfl ¿flΛ_ Ë÷_. ËÎ≥…ı¿ ¿flΛı·Î_ M·ıfi ¿<· «Îfl Ë÷Î_ , …ı ‹ Î_ ’ıÁıL…fl˘fiÌ ¿<· Á_A›Î 254 Ë÷Ì. (ŒflÌ ’λ\ _ ‹ı◊ı‹ıÏ…¿ — 2 Ü 5 Ü 4 = 11.) Ë∞ ±Î√‚ …\±˘— ÁMÀı Q ⁄flfiÌ 11 ±ıÀ·ı ‰Ê˝fi˘ 254 ‹˘ Ïÿ‰Á, ‹ÎÀı I›Î_ Ïfl«ÎÕÛ Ïfi@Áfi ’HÎ 2 Ü 5 Ü 4 = 11 fi˘ À˘À· ⁄ıÁÌ √›˘. Ï⁄fi ·ÎÿıfifiÎ hÎÎÁ‰ÎÿÌ Á_√Ãfiı ‰SÕÛ ÀˇıÕ ÁıLÀfl ’fl …ı Ë‹·˘ ¿›˘˝ ÷ı 9/11 ÷flÌ¿ı ΩHÎÌ÷˘ ⁄L›˘ Ë÷˘. (ÁMÀıQ⁄fl ±ıÀ·ı ‰Ê˝fi˘ fi‰‹˘ ‹ÏËfi˘.) ·Îÿıfiı I›Îfl ’»Ì ±Î‰_ ⁄Ì…\_ ±Î÷_¿‰ÎÿÌ ¿ÚI› ±Î«fl‰ÎfiÌ ‘‹¿Ì ±Î’Ì Ë÷Ì. ⁄flÎ⁄fl ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

39

iff[uffgf]iff[ufgf]+ df[yf[df[Lhs

911 Ïÿ‰Á ’»Ì ±ıÀ·ı ¿ı fiÎ≥fi ≥·ı‰fi

±Î ’_„@÷ ¿<flÎfifiÎ ’V÷¿‹Î_ ¿›Î fi_⁄flfiÌ Ë˘‰Îfi_ ‘Îfl˘ »˘ ? fi_⁄fl »ı 9.11, …ıfi˘ ‹ı‚ ‰SÕÛ ÀˇıÕ ÁıLÀflfiÌ √˘{ÎflÌ CÎÀfiÎ 9/11 ÁÎ◊ı ⁄ıÁÌ Ω› »ı. ÷‹Î‹ ÁÎQ›÷α˘ ‘flΉ÷˘ ÏÁ·ÏÁ·˘

“±ˆÁÎ ¤Ì ˢ÷Πˈ” ’˛¿Îflfi˘ ⁄fiΉ ‹ÎhÎ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ⁄fiı ¿ı @›Îflı¿ ÷˘ ±ı ⁄fi‰˘ flè΢--⁄·¿ı fi ⁄fiı ÷˘ ±Îç›˝ ’΋‰_ flèÎ_. ¿ıÀ·Î¿ ‰‚Ì ±ı‰Î ˢ› ¿ı …ı fl˘…ıfl˘… ⁄fi÷Πˢ‰Î »÷Î_ ±Î’HÎÎ K›Îfi ’fl ±Î‰÷Î fi◊Ì. ’fl_÷ ±Î‰Î ›˘√Îfi›˘√˘fiÎ ’Λ΋Î_ ’HÎ ¿Â_¿ ·˘Ï…¿ ˢ› »ı--¿Ë˘ ¿ı ‹ı◊ı‹ıÏ…¿ ˢ› »ı. ÂËıfl‹Î_ ·Î_⁄Î wÀ ’fl ÁŒfl ¬ıÕ÷Ì ⁄Áfi_ ºWÀÎ_÷ ·˘. ⁄Á VÀΘ’ ’fl flÎË Ωı÷Πˢ ±ı ‰¬÷ı @›Î_› Á‘Ì ±ı¿ı› ⁄Á ±Î‰ı fiÏË, »÷Î_ ±Î‰ı I›Îflı Á΋ÀÌ hÎHÎ ¿ı‹ ±Î‰ı »ı ? ±Î ›˘√Îfi›˘√ ÁΉ ±’‰Îÿ fi◊Ì. ±ı¿oÿflı Ïfi›‹ »ı. Ïfi›‹ ˢ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? ⁄Ë ÏÁQ’· »ı. ‹Îfi˘ ¿ı Õı’˘ ’fl flËı·Ì ⁄Á˘ ‰ÎflÎŒfl÷Ì 15 Ï‹ÏfiÀfiÎ √΂ı fl‰ÎfiÎ ◊Λ »ı. ⁄Á Áω˝Á ±ı ÀÎ≥‹Àı⁄·fiı ‰‚√Ì flËı »ı, ’HÎ ⁄Á VÀΘ’ ’fl ±Î‰÷Î ’ıÁıL…fl˘ ‹ÎÀı ÀÎ≥‹Àı⁄· …ı‰_ ¿Â_ ˢ÷_ fi◊Ì. Âw±Î÷fiÌ ’_ÿfl Ï‹ÏfiÀ ÿflQ›Îfi ’Ëı·Î ⁄Á VÀΘ’ ’fl CÎHÎÎ ’ıÁıL…fl˘ ±ı¿ÃÎ ◊›Î ˢ›, …ı‹fiı ·ı‰Î ‹ÎÀı ’˛◊‹ ⁄Á I›Î_ ‰‘ Á‹› ◊˘¤ı »ı. ⁄Ì∞ …ı ⁄Á ’_ÿfl Ï‹ÏfiÀ ⁄Îÿ fl‰ÎfiÎ ◊Λ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ’Ëı·Î ⁄Á VÀΘ’ı ‰‘ ’ıÁıL…fl˘ ˢ÷Î fi◊Ì, ±ıÀ·ı ÷ıfi˘ ’˛‰ÎÁ {Õ’¤ıfl «Î·ı. ±˘fl ’_ÿfl Ï‹ÏfiÀ ’»Ì fiÌ¿‚ı·Ì ⁄Áı ÷˘ ¿ÿΫ ±ı ’Ëı·Î VÀΘ’ ’fl ◊˘¤‰Îfi_ flËı … fiÏË. ÿflQ›Îfi ’˛◊‹ ⁄Á ’Ëı·Î VÀΘ’ı ·Î_⁄˘ Á‹› ◊˘¤Ì, ‹ÎÀı ±ı ÿflQ›Îfi ⁄ÌΩ VÀΘ’ ’fl ’ıÁıL…fl˘fiÌ ¿÷Îfl ‰‘ ·Î_⁄Ì ⁄fiÌ Ë˘› »ı, ±ıÀ·ı I›Î_ ’HÎ ÷ıfi_ fl˘¿ÎHÎ ·_⁄Ή_ flèÎ_. ’ÏflHÎ΋ı ±ı ’˛◊‹ ⁄Áfi˘ ’˛‰ÎÁ Ë∞ ‘Ì‹˘ ’ÕuÎ ‰√fl flËı÷˘ fi◊Ì. ±Î ⁄Áı ‰‘ ’ıÁıL…fl˘ ·Ì‘Î, ‹ÎÀı I›Îfl ’»Ì ‰Ëı·Î‹˘ÕÎ µ÷flfiÎflÎ ’ıÁıL…fl˘fiÌ Á_A›Î ’HÎ ‰‘ ˢ‰Îfiı ·Ì‘ı µkÎfl˘kÎfl ÷ıfiÎ √Ï÷fl˘‘‹Î_ µ‹ıfl˘ ◊›Î ‰√fl flËı÷˘ fi◊Ì. ·Î_⁄ı √΂ı hÎHÎ ⁄Á˘ ‰E«ı 15-15 Ï‹ÏfiÀfi˘ ±Á· Á‹›√΂˘ flËı fiÏË. ±_÷fl CÎÀÌfiı ‹Î_Õ ±ı¿Îÿ

Ï⁄fi ·Îÿıfiı ¿<flÎfifiÌ ’_„@÷fiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ’Á_ÿ ¿›˘˝ ˢ› ±ı‰_ ÷˘ fi ⁄fiı. Ë‹·ÎfiÌ ÷Îfl̬fiı ·Î√ı‰‚√ı »ı I›Î_ Á‘Ì ±ı‰_ ¿ÿΫ ⁄L›_ ˢ›, ’fl_÷ «Îfl ±’x÷ ω‹Îfi˘‹Î_ 254 ’ıÁıL…fl˘ ˢ‰Îfi˘ ±fiı F›˘…˝ ÕOS›. ⁄ÂfiÎ ÷◊Î ±ŒCÎÎÏfiV÷ÎfifiÎ V’ıÏ·_√‹Î_ 11 ‹Ò‚ÎZÎfl˘ ˢ‰Îfi˘ ‹ı‚ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ⁄ıÃ˘ ? ±Î Ω÷fiÎ ⁄ÌΩ Õ{fi⁄_‘ ÿά·Î ÀÎ_¿Ì ¿Λ, »÷Î_ ±ËŸ ‰HνT›Î ÷ı ÁÏË÷fiÎ CÎHÎÎ ›˘√Îfi›˘√˘‹Î_ ’ı·Î ÏÁyÎ ÀΘÁ ¿fl‰ÎfiÎ ¬ı· …ı‰Î Law of probability ÏÁ‰Î› ⁄ÌΩı ÏÁ©Î_÷ fi◊Ì.

Ï‹ÏfiÀfi_ ◊Λ »ı. ‹ΩfiÌ ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı hÎHÎ ⁄Á˘ 15 Ü 15 Ü 15 = 45 Ï‹ÏfiÀ‹Î_ µ’ÕÌ, ‹ÎÀı «˘◊Ì ⁄Á 45 - 1 - 1 = 43 Ï‹ÏfiÀ ’Ëı·Î_ ⁄Á VÀΘ’ı ’ˢӫ÷Ì fi◊Ì ±fiı ’ıÁıL…fl˘±ı ±ıÀ·˘ ‰¬÷ flÎË Ωı‰Ì ’Õı »ı. ‰‘ ’ıÁıL…fl˘fiÌ ¤ÌÕ Ω‹ı »ı. ˉı ±ı «˘◊Ì ⁄ÁfiÌ ÿÂÎ ’Ëı·Ì ⁄Á …ı‰Ì »ı, ‹ÎÀı ÷ıfi˘ ’˛‰ÎÁ fi˘‹˝· √Ï÷±ı «Î·÷˘ fi◊Ì--±fiı ÷ıfiÌ ’λ‚ fiÌ¿‚÷Ì ⁄ı ‰‘ ⁄Á˘ ÁÎ◊ı ˉı ‰Ëı·_‹˘Õ<_ ÷ıfi_ “⁄„L«_√” ±◊ν÷˚ …‹Î‰Õ˘ ◊Λ »ı. ÕΛÎ√˛Î‹ …\±˘. Ωı‰ÎfiÌ ‰Î÷ »ı‰Àı ÷˘ ±ÎÀ·Ì »ı — “ÀÎ≥Àfi” ±fiı “ÀÎ≥ÀıÏfi¿”fiÌ ÷◊Î ±⁄˛ÎË‹ Ï·_¿fi ±fiı Fˢfi ¿ıfiÕı ÌfiÌ ±∞⁄˘√flÌ⁄ ¿ıÀ√ ı flÌ ’˛¿ÎflfiÎ ›˘√Îfi›˘√˘ ÁΩ˝› ÷ı‹Î_ ±…^⁄Î …ı‰_ ¿Â_ fi◊Ì. ¨‘_ ‰Î√‰ÎfiÌ ◊˘ÕÌ CÎHÎÌ›ı Á_¤Ï‰÷÷Î/ probability ˢ› I›Î_ ·Î¬ Á·Î‹÷Ì ‰E«ı ’HÎ @›Îflı¿ ¨‘_ ‰Î√Ìfiı flËı ÷ı‹ ·Î¬˘ Õ΂˘ ’ˆ¿Ì ±ı¿Îÿ ÁÕı·Ì Õ΂ ÷ÒÀ‰Îfi˘ Á_¤‰ ˢ› I›Î_ ·Î¬˘ ¿Î√ÕÎ ’ˆ¿Ì ±ı¿Îÿ ¿Î√Õ˘ ⁄ıÁı, ±ıÀ·ı ÷ı Õ΂ @›Îflı¿ ÷˘ ⁄À¿‰Ì flËÌ. ·˘Ï…¿ ¿ı ’»Ì ‹ı◊ı‹ıÏ…¿ ⁄Ë ÏÁQ’· »ı.á

’»Ì ÷ıHÎı ≥V·Î‹fiÎ ¤÷’Ò‰˝ ÷Î⁄ıÿÎfl V’ıfi ÿı‹Î_ ’ÎÀfi√fl ‹ıÏÕˇÕ ¬Î÷ı ⁄˘Q⁄ ±˜ À ı ¿ ¿flÎT›˘, …ı ‹ Î_ 200 …ı À ·Î V’ıÏfi fiÎ√Ïfl¿˘ ‹Î›Î˝ √›Î. ÷Îfl̬ 3/11/2004 ›Îfiı ¿ı 3 Ü 1 Ü 1 Ü2 Ü 4 = 11 Ë÷Ì. ŒflÌ ‰SÕÛ ÀˇıÕ ÁıLÀflfiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ 11 fi_ ‹Ëk‰ Ωı≥±ı. ±‹ıÏfl¿Îfi_ flÎ…Ï«é √vÕ/eagle »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ¿<flÎfi‹Î_ ±fl⁄Ì ¤ÎÊ΋Î_ √vÕ ±_√ı ¬ÎÁ ’_„@÷ ·¬Î›ı·Ì »ı, …ıfi˘ ±_√˛ı∞ ÷fl…\‹˘ ‰Î_«˘ —

40 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

Q u e s t i o n s

&

A n s w e r s

Q ’ZÎÌfiÎ_ ∫ÕÎ_fi˘ ±Î¿Îfl Ëo‹ıÂÎ_ ±_ÕοÎfl ¿ı‹ ˢ› »ı ? ‹fifi ‹˘ÿÌ, Ω‹fi√fl; ω‰ı¿ ±fiı ωÏfi÷ ÿ‰ı, fifl˘ÕÎ, ±‹ÿΉÎÿ; V‰ÎÏ÷ ’Àı·, ‰Õ˘ÿflÎ; fl„U‹¿ÎL÷ ÿ·Î·, ±_‘ıflÌ (’Ò‰˝), ‹_⁄≥; ω‹· ’Îflı¬, ÷ÊÎfl ’Àı· ÷◊Î Ï‹h΢, ¿fl«ıÏ·›Î

A ±_ÕοÎfl V‰w’ ‰Õı CÎHÎÌ ±Î‰U›¿÷α˘ ’ÒflÌ ◊Λ »ı. ’ZÎÌfiÎ ‹Î‚΋Î_ ∫ÕÎfiÌ Á@›˝·fl √˘Ã‰HÎ ‹ÎÀı ÷ı‹… ±˘»Ì …B›Î‹Î_ ‰‘ ∫ÕÎ_ Á‹Î‰‰Î ‹ÎÀı ⁄ÌΩı ±Î¿Îfl ÿı¬Ì÷Ì flÌ÷ı ±fi¿>‚ fi◊Ì. ±_ÕοÎfl ∫ÕÎ_ ±Õ˘±Õ √˘Ã‰Î›Î_ ˢ›, ±ıÀ·ı ÷ı‹fiÌ ⁄Ë ±˘»Ì Á’ÎÀÌ ¬S·Ì flËı »ı ±fiı ËÒ_Œ …‚‰Î› »ı. ±˘»Ì …B›Î fl˘¿÷Î_ ∫ÕÎ_fiı ’ZÎÌ ±ı¿Á΋ÀÎ_ Áı‰Ì ¿ı ±ı ŒÎ›ÿ˘ ’HÎ ¬fl˘. ÿÏfl›Î Ï¿fiÎflı ∂¤Ì ¿flÎÕ˘fiÎ ¬Î_«Î‹Î_ ∫ÕÎ_ ‹Ò¿÷Î_ Á‹ƒÌ ’_¬ÌÕÎ_ ÷˘ ±I›_÷ ’˘≥LÀıÕ ∫ÕÎ_ ‹Ò¿ı, …ı◊Ì ±ı¿Îÿ ∫Õ<_ ÿÕı ÷˘ ’HÎ ‰÷˝‚οÎflı Àfi˝ ‹Îflı ±fiı ¿flÎÕ fiÌ«ı ’Õı fiÏË. ∫ÕÎfi˘ ±Î¿Îfl ÷ıfiı ‰‚Ì ‹…⁄Ò÷Ì ’HÎ ⁄ZÎı »ı, ‹ÎÀı ’ZÎÌ ÷ıfiı Áı‰ı I›Îflı ÷ıfiÎ ‰…fi fiÌ«ı ∫Õ<_ ÷ÒÀ÷_ fi◊Ì. Ï¿S·ÎfiÌ ’J◊Ïfl›Î ¿‹Îfifi˘ ÏÁ©Î_÷ ÷ıfiı ·Î√ ’Õı »ı. µ’flfiÌ ÿ̉ηfi_ ‰…fi (fiÌ«ıfiÌ ±Î¿ÚÏ÷‹Î_ S) À˘«fiÎ ŒÎ«fl …ı‰Î ’J◊fl/M fiı …HÎΛ »ı. ’J◊flfiı fiÌ«ı ÷flŒ ÿ⁄ÎHÎ/ A …HÎΛ »ı, ’fl_÷ ±ı ’˘÷ÎfiÎ ±Î¿Îflfiı ·Ì‘ı ¬flÌ ’Õ÷˘ fi◊Ì. ⁄‘ _ ’˛ıÂfl ÷ı ±Î…\⁄Î…\ flËı·Î ±fiø‹ı B ÷◊Î C ’J◊fl˘fiı ÀˇÎLÁŒfl ¿flÌ ÿı »ı. Ï⁄·¿<· ±ı … flÌ÷ı ’ZÎÌfi_ ‰…fi ∫ÕÎfiı

÷˘ÕÌ Â¿÷_ fi◊Ì. Á˙◊Ì ‹…⁄Ò÷ ∫Õ<_ Ωı ¿ı ±_ÕοÎfl fiÏË, ’HÎ √˘‚οÎfl »ı. ±Î◊Ì ¤Îflı¬‹ ÂÎËQ≤√fiÎ_ ∫ÕÎ_ ·√¤√ √˘‚ ˢ› »ı. (µ’flfi˘ Œ˘À˘). Á’ÎÀ ¬S·Ì …‹Ìfi ’fl ÷ı±˘ ÿÕı ¬flÎ_, ’HÎ ‹…⁄Ò÷Ì F›Î_ ‹A› ÷¿Îÿ˘ ˢ› I›Î_ ÂÎËQ≤√ı ⁄ÌΩ ·Î¤˘fi˘ ¤˘√ ±Î’‰˘ flè΢. FYI — ωz÷ ⁄S⁄ ÷ıfiÎ √˘‚ ±Î¿Îflfiı ·Ì‘ı ±ıÀ·˘ ‹…⁄Ò÷ ˢ› ¿ı ÷ıfiÌ µ’fl 75 Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·_ (’A÷‰›fiÎ ‹ÎHÎÁfiÎ ‰…fi …ıÀ·_) Á’˛‹ÎHÎ ÿ⁄ÎHÎ fi ±Î’˘ I›Î_ Á‘Ì ÷ıfi˘ ’Î÷‚˘ ¿Î« ¤Î_√ı fiÏË.á Q ±Î’HÎı I›Î_ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifiÎ ‰Î÷ν·Î’˘ ΩıÕÌ ±Î’÷Î ÀΉfl˘ ±˜flÀı· ¿ı ⁄Ì∞ …ı ÷ı ¿o’fiÌfiÎ ’˘÷ÎfiΠˢ› »ı ¿ı ⁄‘Ì ¿o’fi̱˘ ÁÏË›ÎflÎ ‘˘flHÎı ‰Î’flı »ı ? ±ÎÂ÷˘Ê ¿ı. Á_CΉÌ, ‰flÁ˘‰Î, ±_‘ıflÌ (’Ïç‹), ‹_⁄≥; «_ƒ¿ÎL÷ …ı. ’fl˘ÏË÷, √˘hÎÌ fl˘Õ, ‰Õ˘ÿflÎ; ÿı‰Î_√ …fl̉ηÎ, Áfl÷

A ¿˘≥ ’HÎ ⁄ÌΩ ÿı ¿fl÷Î_ ¤Îfl÷‹Î_ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifi˘ ‰‘ {Õ’Ì Œı · Ή˘ ◊Λ »ı ±fiı ÿfl ‹ÏËfiı ·√¤√ 70,00,000 fi‰Î √˛ÎË¿˘ ±Î‰Î Œ˘fi ¬flÌÿı »ı. ÀΉfl˘fiÌ Á_A›Î ±_ÿÎ…ı 1,10,000 …ıÀ·Ì »ı. ±˜flÀı· …ı‰Ì ÿflı¿ ‹˘⁄Î≥· ±Î˜’flıÀfl ¿o’fiÌfiı ÿflı¿ …B›Î±ı ’˘÷ÎfiÎ ÀΉfl V◊Î’‰Îfi _ ¬«˝ - ·Î¤fiÌ º„WÀ±ı ’fl‰Õı fiÏË. √˛ Î Q› ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

41

ωV÷Îfl˘‹Î_ ÷˘ Ï⁄·¿<· fiÏË, ¿ÎflHÎ ¿ı fiŒ˘ ¿fl‰Î ‹ÎÀı fl˘…fiÎ ±‹¿ Ï‹Ïfi‹‹ ¿˘· ◊‰Î Ωı≥±ı. ±Î◊Ì ÷ı±˘ ÀΉfl ’Òfl÷˘ ¤Î√ÌÿÎflÌfiÎ ‘˘flHÎı Ï⁄{fiıÁ ¿flı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ±ı‰Î ÀΉfl‹ÎÏ·¿˘ ΩıÕı T›Î’ÎflÌ Á‹…^÷Ì ¿flı »ı ¿ı …ı±˘ ’˘÷ı ÷Î÷Î ¿ı Ïfl·Î›LÁ …ı‰Ì ‹˘⁄Î≥· Áω˝Á «·Î‰÷Î fi◊Ì. ÀΉflfi_ ⁄Î_‘¿Î‹ ¬«Î˝‚ »ı. ⁄Ë‹Î‚Ì ‹¿Îfi ’flfi˘ ÀΉfl ÁflıflΠwÎ. 15,00,000 fi˘ ±fiı …‹Ìfi ’flfi˘ 45 ‹ÌÀfl ¨«˘ ÀΉfl ±ÎÂflı wÎ. 25,00,000 fiÎ ¬«ı˝ ⁄fiı. µ’flÎ_÷ ‹ÏËfiı ÿËÎÕı …B›Îfi_ ¤ÎÕ<_ wÎ. 10,000 ◊Ì wÎ. 25,000 …ıÀ·_ «Ò¿‰‰Îfi_ flËı »ı. ±Î Á_Ωı√˘‹Î_ fiıÀ‰¿Ûfi_ «˘yÁ fl˘›ÎSÀÌfiÎ ÿflı passive sharing

÷Á‰Ìfl — ËWν· ’W¿HÎν

¿fl‰_ ÁËı…ı Ï¿ŒÎ›÷Ì fỉÕı »ı. ±ËŸ ÀΉfl ⁄Î_ ‘ fiÎfl ¿o ’ fiÌ ±Î˜’flıÀfl ¿o’fi̱˘fiÎ ¿Î˜·fiı L›Î› ±ÎM›ÎfiÎ ⁄ÿ·Î‹Î_ ’˘÷ÎfiÎ_ ±˜fl-¿„LÕUfifl, ‰ÌΩb ›_hÎÁ΋√˛Ì, …fiflıÀfl, ‰Î˜SÀı… VÀıÏ⁄·Î≥{fl, ⁄˜ ¿ -±’ VÀ˘flı … ⁄ıÀflÌ, ŒÎ›fl ±Î·Î‹˝ ‰√ıflıfiÎ ¬«˝ µ’flÎ_÷ ¿Î˜·fiÌ ±‰Ï‘ ‹…⁄ ±Î˜’flıÀfl ¿o’fiÌ ’ÎÁı ±‹¿ «˘yÁ «Î…˝ ‰ÁÒ· ¿flı »ı. ±Î Ω÷fi˘ T›Î’ÎflÌ ÁË›˘√ ¤Îfl÷‹Î_ Ë∞ ⁄Ë T›Î’¿ ⁄L›˘ fi◊Ì. ‹ÎhÎ 25Ñ ÀΉfl˘ ‹Ï…›ÎflÎ ‘˘flHÎı ‰’flΛ »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ 2010 Á‘Ì‹Î_ ‹˘⁄Î≥· Œ˘fifiÎ ‘Îfl¿˘fiÌ Á_A›Î ±_ÿÎ…ı 50 ¿fl˘Õ …ıÀ·Ì ◊Λ I›Îflı ÿı¤fl‹Î_ ±˘»Î‹Î_ ±˘»Î 3,30,000 ÀΉfl˘ …wflÌ ⁄fi‰ÎfiÎ »ı.á

Q ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı ωr¤fl‹Î_ …ı ∂Ω˝ ‰’flΛ »ı ÷ı‹Î_ ’fi—’˛ÎM›/renewable ∂Ω˝j΢÷˘fi˘ ŒÎ‚˘ ¿ıÀ·˘ »ı ? fl‹ı flΛ¿Î ±fiı ÁÏfi· Á◊Îfl, ÁflıLƒfi√fl

A ±ı¿oÿflı 18Ñ ¿fl÷Î_ ‰‘ fi◊Ì. …·Îµ ·Î¿ÕÎ …ı‰Î ⁄Λ˘‹ÎÁfi˘ ŒÎ‚˘ ÷ı‹Î_ 13Ñ »ı ±fiı ‹A›I‰ı hÎÌ∞ ÿÏfi›ÎfiÎ_ flÎWÀˇ˘ ±„U‹…L› ⁄‚÷H΢fiÌ ¿‹Ì ‰E«ı ⁄Λ˘‹ÎÁ ‰Õı ¿Î‹ 42 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

«·Î‰ı »ı. ËÎ≥Õˇ˘≥·ı„@Àˇ¿ ‰Ì…‚Ì‹◊¿˘fiÌ ±ıfi∞˝ ’HÎ renewable √HÎΛ, ’HÎ ÷ıfi_ ›˘√ÿÎfi ‹ÎhÎ 3Ñ »ı, F›Îflı Á˙fl„@÷, ⁄Λ˘ŒuÒ·, ¤Ò√¤˝‰fl΂, ωLÕ ±ıfi∞˝fi_ ’˛‹ÎHÎ ·√¤√ 2Ñ »ı. ±b‰Ì…‚̱ı Ë‹HÎÎ_ 3Ñ fi˘ ±Î_¿ ‹Î_Õ ‰ÀÎT›˘. Á˙◊Ì ‰‘ (79Ñ) ∂Ω˝ Ë∞ ¿˘·ÁÎ, fiı«fl· √ıÁ ÷◊Î ¬Ïfi… ÷ı· ¶ÎflÎ ‹ı‚‰Î› »ı.á Q ¤Îfl÷fiÎ_ Ï‹ÁÎ≥·˘ ±fiı fl˘¿ıÀ˘ ±_√ı ⁄Î÷‹Ì ±ı¿ÃÌ ¿fl‰Î «Ìfiı ¿Î˜¿˘ ÀÎ’ ’fl ΩÁÒÁÌ ‹◊¿ V◊ÎM›_ »ı, ÷˘ ¤Îfl÷ ±ı ⁄Î⁄÷ı ‰Î_‘˘ ¿ı‹ ·ı÷_ fi◊Ì ? ‹›_¿ ÿ‰ı, ±‹ÿΉÎÿ; ¿S’ı ‹˘fl‰ÎÏÕ›Î, ÀŸ⁄ΉÎÕÌ, …^fiÎ√œ

A ±Î_ÿ΋ÎfifiÌ µkÎflı ±Î‰ı·Î Great Coco ±fiı Little Coco ±ı‹ ⁄Lfiı ÀÎ’±˘ ¤Îfl÷fiÎ Ë÷Î. (fiÌ«ıfi˘ fi¿Â˘.) ⁄ıµ ÀÎ’±˘ ⁄˛õÿı (Q›Îfi‹Îfl) ¿fl÷Î_ ±Î_ÿ΋Îfi◊Ì ÿÁ √HÎÎ ‰‘ fi∞¿ ˢ‰Î »÷Î_ ’_ÏÕ÷ …‰ÎËfl·Î· fiıËv±ı ÷ı ⁄˛õÿıÂfiı ±Î’Ì ÿÌ‘Î. ˉı √˛ıÀ ¿Î˜¿˘ ’fl ◊÷Ì «ÌfifiÌ ΩÁÒÁÌ ’˛T≤ÏkÎ ±_√ı ¤Îfl÷ ¿ÂÌ ŒÏfl›Îÿ ¿flÌ Â¿ı fiÏË. µS·ı¬fiÌ› ‰Î÷ ±ı ’HÎ »ı ¿ı ’_ÏÕ÷ fiıËv±ı ¤Îfl÷ ’fl ¿<· 17 ‰Ê˝ Á‘Ì flÎ… ¿›*, ’fl_÷ ±Î_ÿ΋ÎfifiÌ ÷ı‹HÎı @›Îflı› ‹·Î¿Î÷ ·Ì‘Ì fi Ë÷Ì. ÿı  fiÌ ±Î{ÎÿÌ ‹ÎÀı ·Õı·Î ‰Ìfl ÁΉfl¿fl …ı‰Î Áı Ó ¿ Õ˘ øÎ_ Ï ÷¿Îfl˘±ı F›Î_ Ï⁄˛ÏÀ …ı·fl˘fiÎ ’ÎÂ‰Ì …\·‹˘ ‰ıÃuÎ ±ı ÁıS›·fl …ı·fiÌ {·¿ ·ı‰Î ‹ÎÀı ’HÎ fiÏË. ≥„LÿflÎ √Î_‘Ìfiı ‹ÎhÎ ±ı ¿ ‰¬÷ ±Î_ ÿ ΋Îfi …‰ÎfiÌ dflÁÿ ‹‚Ì Ë÷Ì.á

Q ∂÷Îw M·ıfifiÌ ±Î‰flÿÎ ’ÒflÌ ◊›ı ÷ıfi˘ Ïfi¿Î· ¿ı‰Ì flÌ÷ı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ? «ÌflΛ ±˘{Î, ‘˛‰ Â@·, flÎ∞‰ √ηΠ±fiı Ï‹h΢, ¤…, ¿E»

A ω‹Îfifiı ¤_√Îfl ¬Î÷ı ‰ı«Ì ÿı‰Î› »ı, ’HÎ ±¿⁄_‘ Ëη÷ı fiÏË. ±ı„L…fi˘, flıÕÎfl, ‰Î›fl·ıÁ, ÏÿÂ΢‘¿ ÁΑfi˘, ŒuÒ· ’Q’ ‰√ıflı ‹Ëk‰fiÎ ’ÒflΩ ¿ÎœÌ ·ı‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı ±fiı ÷ı ’ˆ¿Ì ¤fl˘ÁÎ’ÎhÎ …HÎÎ÷Î V’ıfl ’ÎÀÛ˚Á …wfl ’Õuı ⁄ÌΩ M·ıfi ‹ÎÀı ‰’flΛ »ı. À>_¿‹Î_, ω‹ÎfifiÎ ‹Î‚¬Î ÏÁ‰Î› ⁄Ì…\_ ¿Â_ ÷ıfiÎ ¬flÌÿÿÎflfiı ±’Î÷_ fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ ⁄˘∫√ ¿ı ±˜fl⁄Á …ı‰Î M·ıfi ‹ÎÀı ÷ıHÎı ·Î¬˘ wÏ’›ÎfiÎ ÏËÁÎ⁄ı Ï¿o‹÷ «Ò¿‰‰ÎfiÌ ◊Λ, ¿ı‹ ¿ı ÷ıfiı ËΩfl˘ Ï¿·˘√˛Î‹ …ıÀ·_

‰Õı ¿fl‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ›fl˘’fiÎ ‹ÎhÎ 2,586 «˘flÁ Ï¿·˘ -‹ÌÀfl‹Î_ ’◊flΛı·Î ±fiı 4,75,000 fiÌ … ‰V÷Ì ‘flΉ÷Î À«Ò ¿ ÕÎ ·@{ıQ⁄√˝ ÿıÂı ‰Ê˘˝ ◊›ı ’Ëı · ˘ fi_ ⁄ fl Ω‚T›˘ »ı. (…\±˘, ¿˘Ã˘.) ±Î ÿı  fiı ’›˝ À ¿˘ ¶ÎflÎ ‰Êı ˝ ÿËÎÕı 370 ¿fl˘Õ ÕΘ·flfiÌ ¿‹ÎHÎÌ ◊Λ »ı. Ω’Îfi ÷◊Î ±‹ıÏfl¿Îfiı ⁄Îÿ ¿fl˘ ÷˘ ⁄ÌΩ ÁQ≤© ÿı¢‹Î_ ’HÎ {Î{Ì ‰V÷Ì fi◊Ì. ±ı¿ ⁄Î⁄÷ fi˘Ó‘‰Ì flËÌ ¿ı ⁄‘Î ±Î_¿ÕÎ ÕΘ·fl‹Î_ »ı ±fiı …ı ÷ı ÿıÂfiΠωÏfi‹› ÿfl ‹…⁄ √HΉ΋Î_ ±ÎT›Î »ı. ±Î ÿfl ¿ÿÌ ±ı¿Áfl¬˘ flËı÷˘ fi◊Ì, ‹ÎÀı GDP/‰ÎÏÊ˝¿ CÎflı· µI’ÎÿfifiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ±Î_¿ÕÎ ⁄ÿ·Î› »ı. µÿÎËflHÎ ÷flÌ¿ı ÁMÀıQ⁄fl, 2006 ‹Î_ 1 ÕΘ·fl = wÎ. 45.82 fi˘ …‚‰Î›˘ I›Îflı ¤Îfl÷fiÌ ‰ÎÏÊ˝¿ ‹Î◊ÎÿÌà ±Î‰¿ GDP fiÎ ±fiÁ_‘Îfi‹Î_ 3,300 ÕΘ·fl √HÎÎ÷Ì, ’HÎ ±Î…ı ÕΘ·fl Á΋ı wÎ. 40 fi˘ ¤Î‰ ⁄˘·ı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ±‹ıÏfl¿fi «·HÎ ‹…⁄ ¤Îfl÷fiÌ ‹Î◊ÎÿÌà ±Î‰¿ ˉı 3,780 ÕΘ·fl √HÎ‰Ì Ωı≥±ı.á Q ±ıS›Ï‹Ïfi›‹fiÌ Œ˘≥· ±ı¿ ÁÎ≥Õı «‹¿ÿÎfl ±fiı ⁄Ì∞ ÁÎ≥Õı ◊˘ÕÌ¿ {Î_¬Ì ¿ı‹ ˢ› »ı ?

Á’fl @‰Î˜Ï·ÀÌfi_ ±ıS›Ï‹Ïfi›‹ ’˛ÎM÷ ◊Λ »ı--±fiı ‰‘‹Î_ ÀÎ≥ÀıÏfi›‹ ’HÎ ¬w_. ≥„LÕ›fi ±˜fl·Î≥LÁı (ˉı ⁄ÿ·Î›ı·Î fi΋ ‹…⁄ ≥„LÕ›fiı) ÏÕÁıQ⁄fl, 2003 ‹Î_ ÷ıfiÎ_ hÎHÎ ±˜fl⁄Á-300 ‰ıE›Î_ I›Îflı ÿflı¿ ω‹Îfifi˘ ÁflıflΠ¤Î‰ wÎ. 22,00,000 µ’F›˘.á Q »ıS·Î ±Î_¿ÕÎ ’˛‹ÎHÎı ‰‘ ‹Î◊ÎÿÌà ±Î‰¿ ‘flΉ÷Î ÀΘ’ Àıfi ÿı¢ ¿›Î »ı ? «ı÷fi ÕÌ. ‹ËırflÌ, √Î_‘̑΋, ¿E»; ¤fl÷¤Î≥ ±Îfl. ’_ÕuÎ, Áfl÷

A ‹Î◊ÎÿÌà ±Î‰¿fiÌ √HÎ÷flÌ‹Î_ ÿıÂfi˘ ‰V÷̱Î_¿ ⁄Ë ‹Ëk‰fi˘ »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı flÎWÀˇÌ› ±Î‰¿fi˘ ¤Î√οÎfl …fiÁ_A›Î

±‰fiÌ »Î›Î, ÿÌ’Î ‰˘flÎ ±fiı fiÌ÷Î ‰˘flÎ, …^fiÎ√œ

A Œ˘≥· ⁄fiΉ‰ÎfiÌ ’˛Ïø›ÎfiÎ »ıS·Î ÷⁄yı ±Î‰˘ Œfl¿ ’Õı »ı. Á˘fiÎfiÌ ±fiı «Î_ÿÌfiÌ ‹ÎŒ¿ ±ıS›Ï‹Ïfi›‹ À̒ε/ malleable ‘Î÷ »ı. (’ÎHÎÌfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ÷ıfiÌ ÁÎ’ıZÎ CÎfi÷Î 2.7 ◊Ì ‰‘Îflı fi◊Ì.) ¤Îflı ÿ⁄ÎHÎ fiÌ«ı ±ıS›Ï‹Ïfi›‹fiı ’Î÷‚Ì Œ˘≥·fi_ V‰w’ ±Î’Ì Â¿Î› »ı. µI’Îÿ¿˘ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı fl˘·fl ‰Î’flı »ı. ⁄ı fl˘·fl ‰E«ı ÷ıfiı ÿ⁄ÎHÎ ±Î’Ì ø‹Â— ’Î÷‚_ V‰w’ ±Î’÷Î Ω› »ı. µI’ÎÿfifiÎ ±_Ï÷‹ VÀı…ı ÷ı±˘ Á΋ÀÎ_ ⁄ı ’Õ˘fiı ±I›_÷ ’ÎÏ·ÂÿÎfl VÀÌ· fl˘·Á˝ ‰E«ı ’ÁÎfl ¿flı »ı. ±Î◊Ì …ı ÁÎ≥Õ fl˘·Á˝fiÎ Á_’¿Û‹Î_ flËı ÷ı ÁËı…ı ·ÌVÁÌ ±fiı «‹¿ÿÎfl ◊Λ, I›Îflı ‰«·Ì Á΋ÁÎ‹Ì flËı÷Ì Á’ÎÀ̱˘ ◊˘ÕÌ¿ {Î_¬Ì flËÌ Ω› »ı. ±·⁄kÎ, Œ˘≥· ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

43

‰Î’fl˘ I›Îflı ±ı ⁄Î⁄÷ ÷ıfiÌ ¿Î›˝Z΋÷Îfiı ±Áfl ¿fl÷Ì fi◊Ì. µ’›˘√ ‹A›I‰ı √fl‹ ¬Îz Á΋√˛ÌfiÎ ’ıÏ¿o√ ‹ÎÀı ◊÷˘ ˢ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ ±ı ¿ı Œ˘≥·‹Î_ √fl‹ÌfiÎ_ ±‘˘fl@÷/infrared Ï¿flH΢fiı ’flΉÏ÷˝÷ ¿fl‰Îfi˘ √HΑ‹˝ »ı. ’ÏflHÎ΋ı Á΋√˛Ìfi˘ √fl‹ÎÀ˘ ·Î_⁄˘ ‰¬÷ …‚‰Î› »ı.á Q ’Θ¿ıÀ ¿ıS@›·ıÀfl‹Î_ ±fiı ¿Î_ÕÎ CÎÏ՛΂‹Î_ ‰’flÎ÷Ì ⁄Àfi …ı‰ÕÌ ⁄ıÀflÌfiÌ fl«fiÎ ¿ı‰Ì ˢ› »ı ?

flËı ¿ı ÷ıfi˘ ±Î˜’flıÏÀo√ ’Ήfl (1.35 ◊Ì 1.40 ‰Î˜SÀ) ±˘»˘ ˢ› »ı. CÎHÎÌ ÏflVÀ ‰Î˜«fiÌ ÀÎ≥‹-¿ÌÏ’_√ Áfl¿ÌÀ ±ı‰Ì ˢ› ¿ı ÷ı ÏÁS‰flfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ‹@›Ò˝flÌfiÎ 20Ñ ¿fl÷Î_ ±˘»Î ’Ήfl ‰Õı ¿Î‹ «·Î‰Ì ¿÷Ì fi◊Ì.á Q ωiÎÎfifiÌ º„WÀ±ı ≥rflfi_ ±„V÷I‰ »ı ¬w_ ? ωiÎÎfi̱˘ ’˘÷ı ≥rfl‹Î_ ‹Îfi÷Πˢ› »ı ? fiflı ¿Î÷Ïfl›Î, ±_@·ırfl; Ï¿flÌÀ¤Î≥ ¿ı. ’Àı·, ‹˘ÀÌ ‹˘’ÕÌ, ÷Î. ‹ıCÎfl…,

V‰ÎÏ÷ ’Àı·, ÏfiËÎÏfl¿Î ’Àı· ±fiı Ï‹h΢, ⁄˘’·, ±‹ÿΉÎÿ

Ï…. ÁÎ⁄fl¿Î_ÃÎ; ¿flfi {˘ÀÎ, ¿ÚHÎη ‹Ëı÷Î, flÎË· {˘ÀÎ ±fiı ÏÁ©Î◊˝ {‰ıflÌ,

A ±Î ⁄ıÀflÌfi_ ·˘¿∞¤ı «Õı·_ fi΋ ’HÎ ⁄Àfi Áı· »ı. ⁄ıÀflÌfiÎ ’˛¿Îfl˘ ÷ı‹Î_ ‰’flÎ÷Î ¿Î⁄˝fi-Ï{L¿, ·ıÕ-±ıÏÁÕ, Ïfi¿·-¿ıÕÏ‹›‹, Ï·Ï◊›‹ ‰√ıflı ’ÿÎ◊˘˝ ‹…⁄ CÎHÎÎ »ı, ’fl_÷ ⁄Àfi Áı·‹Î_ “‹ÁηΔ ÷flÌ¿ı Á΋ÎL› flÌ÷ı Ï{L¿ ±fiı ÏÁS‰fl ±Î˜@ÁÎ≥Õ ‰’flΛ »ı. Áı’flıÀfl ¿Ëı‰Î÷_ ’Õ ÷ı‹Î_ ±ıfi˘Õfiı ÷ı‹… ¿ı◊˘Õfiı …\ÿÎ_ flάı »ı. (…\±˘, fiÌ«ıfiÌ ±Î¿ÚÏ÷.) ±ı¿ ¬Ò⁄̤›* ’ÎÁ_ ÷ıfiı ÏflVÀ ‰Î˜« ‹ÎÀı ±Îÿ½ ’fl‰Îfl ¿flı »ı.

¤…, ¿E»; fiflı ÁÌ. ’Àı·, ¿fl«ıÏ·›Î; ‘‹ı˝Â ’Îflı¬, CÎÎÀ·˘ÏÕ›Î,

À˘«˝·Î≥ÀfiÌ ’fl_’flÎ√÷ ⁄ıÀflÌfi_ Ωı‹ ±˘Áfl‰Î ‹Î_Õı I›Îflı ⁄S⁄fiÎ ’˛¿ÎÂfiı ÷ı {Î_¬˘ ’ÎÕÌ ÿı. Ï{L¿-ÏÁS‰fl ±Î˜@ÁÎ≥Õ ⁄ıÀflÌ‹Î_ ±ı‰_ ⁄fi÷_ fi◊Ì. ÁÎ≥{fiÎ ’˛‹ÎH΋Î_ ÷ı ¬ÎVÁÌ ±ıfi∞˝ ‹@÷ ¿flı ±ı ÷˘ ÃÌ¿, ’fl_÷ ÷ı Á_’ÒHν’HÎı ÏÕV«Î…˝ ◊Λ I›Î_ Á‘Ì ÷ıfi˘ ’Ήfl fi˘‹˝· ·ı‰·ı À¿Ì flËı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÏflVÀ ‰Î˜« ø‹Â— ‘Ì‹Ì ’ÕÌ Ω› ±ı‰˘ ’˛ffi flËı÷˘ fi◊Ì. ±Î º„WÀ±ı ÷ı ’Θ¿ıÀ ¿ıS@›·ıÀfl ±fiı l‰HΛ_hÎ/ hearing aid ‹ÎÀı ’HÎ lıWà »ı. ÏÁS‰flfiı ¿ÎflHÎı ÷ıfi˘ ¤Î‰ ÁËı…ı …flÎ ‰‘ ˢ›, ±ıÀ·ı CÎHÎÎ µI’Îÿ¿˘ ÷ı‹Î_ ÏÁS‰flfiı ⁄ÿ·ı ‹@›Ò ˝ fl Ì ‰Î’flı »ı. ±Î‹ »÷Î_ ÏÁS‰fl ⁄ıÀflÌfiÎ V◊Îfiı ‹@›Òfl˝ Ì ⁄ıÀflÌ ¬flÌÿ÷Ì ‰¬÷ı ±ıÀ·_ K›Îfi 44 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

±‹ÿΉÎÿ; ÏË÷ıÊ ±ı«. ⁄˘ÿfl, ·˘fi¿˘ÀÕÎ; ’˛¿Î ⁄Ì. ’_«Î·, ±‹flÎ≥‰ÎÕÌ, ±‹ÿΉÎÿ; ÏËflıfi ÷◊Î ¿S’ı ‹˘fl‰ÎÏÕ›Î, ÀŸ⁄ΉÎÕÌ, …^fiÎ√œ

A ωiÎÎfi ±fiı ≥rfl ‰E«ı ÂÌ ⁄Î⁄÷˘ ’fl À¿flΉ ◊Λ ÷ıfi˘ ±ı¿Îÿ ÿά·˘ ’HÎ ÀÎ_¿Ì ¿˘ »˘ ? ⁄ıµ ’˘÷’˘÷ÎfiÎ ›◊ÎV◊Îfiı »ı--±fiı ˢ‰Î Ωı≥±ı. ωʛ˘ ÷flÌ¿ı ⁄Lfiı …\ÿÎ »ı. ωiÎÎfi ‹ÎhÎ ÷ıfiı ’˛‹ÎHΤÒ÷ flÌ÷ı ‰ÎV÷ω¿ …HÎΛı·Î iÎÎfifi˘ Á_√˛Ë »ı. ≥rfl ‘‹˝ÂÎjÎfi˘ ÷ı‹… ±ÎV◊Îfi˘ ωʛ »ı, …ıfiı ωiÎÎfi ΩıÕı ·ı‰Îÿı‰Î fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ ωiÎÎfi ¶ÎflÎ ≥rflfi_ ±„V÷I‰ ÁÎÏ⁄÷ fi ◊Λ, ‹ÎÀı ±„V÷I‰ ˢ‰Îfi_ fi √HÎΛ ±fiı ÷ı◊Ì ≥rflfi_ ±„V÷I‰ V‰Ì¿Îfl‰Î‹Î_ ⁄Ï©∞‰Ì ˢ‰ÎfiÌ »Î’ ¬flÕΛ ±ı‰_ ‹Îfi÷Î ·˘¿˘±ı fiÌ«ı ÿÂν‰ı·Î ’˛ffi˘fiÎ …‰Î⁄˘ ±Î’‰Î Ωı≥±ı. á ’Òfl’ÎÀ ÿ˘Õ÷Î ‹˘Àfl‰ÎËfifiı V’ÌÕ⁄˛ı¿fl ’ÎÁı ‘Ì‹_ ’ÎÕuÎ ⁄Îÿ ÷ıfi˘ ‰ı√ ŒflÌ ‰‘Îfl‰Î ‹ÎÀı ±ı@Áı·flıÀfl ÿÎ⁄‰_ ’Õı »ı. ∂Ω˝fi˘ ÁM·Î› ‰‘Îfl‰Îfi˘ flËı »ı. ‹˘Àfl‰ÎËfifiÌ ÷·fiÎ ’˛¿ÎÂfiÎ Œ˘À˘fi ¿H΢ ÁÎ◊ı ¿fl˘ ÷˘ ÂÒL›Î‰¿Î‹Î_ ÷ı‹fi˘ ‰ı√ ’˛Ï÷Áı¿LÕı 3,00,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. ’Îflÿ½¿ ¿Î«‹Î_ ’˛¿ÎÂÏ¿flH΢ ÿά· ◊Λ I›Îflı ÷ı‹fi˘ ±ı ‰ı√ …‚‰Î÷˘ fi◊Ì. ‹Îfi˘ ¿ı ¿Î« V’ÌÕ⁄˛ı¿fl »ı. ’˛¿ÎÂfi˘ ‰ı√ CÎÀÌfiı ’˛Ï÷Áı¿LÕı 2,40,000 Ï¿·˘‹ÌÀfl …ıÀ·˘ ◊Λ »ı, ’fl_÷ ¿Î«fiÌ ⁄ËÎfl ±Î‰÷ΉıÓ÷ ’˛¿Î ŒflÌ 3,00,000 Ï¿·˘‹ÌÀflfi˘ ‰ı√ ËÎ_Á· ¿flÌ ·ı »ı--÷˘ ’»Ì ÷ıfi_ ±ı@Áı·flıÀfl ¿›_? ’˛¿ÎÂfiÌ {Õ’‹Î_ ÷I¿Î‚ ‰‘Îfl˘ ¿flÌ ÿı÷Ì ±ıfi∞˝ ¿≥? á ωiÎÎfifiÎ ‹÷ı ±bfiÎ ’˛˘À˘fifi˘ ‰Ì…¤Îfl ’˘Ï{ÏÀ‰ »ı

±fiı ≥·ı@Àˇ˘fifi˘ fiı√ıÏÀ‰ »ı. ±Î ⁄Lfiı‹Î_ ¿˘HÎı ’flV’fl ωfl˘‘Ì ±ı‰Î ‰Ì…¤Îflfi_ Ïfiw’HÎ ¿›* ±fiı hÎÌ∞ ÷flŒ L›ÒÀˇ˘fifiı ‰Ì…¤ÎflflÏË÷ ÷ÀV◊ ⁄fiÎT›˘ ? ≥·ı@Àˇ˘‹ıBfiıÏÀ{‹, √˛ıωÀıÂfi, VÀˇ˘Ó√ Œ˘Á˝ ±fiı ‰Ì¿ Œ˘Á˝ ±ı «Îfl ‹Ò‚¤Ò÷ ¿<ÿfl÷Ì ’Ïfl⁄‚˘ ¿ı‰Ì flÌ÷ı µÿ˚¤T›Î_ ? ¿˘≥¿ ÷˘ ÷ı‹fi˘ Á…˝fiËÎfl ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ωiÎÎfiı ¬ÿ ÷˘ ±ı ’Ïfl⁄‚˘fi˘ ‹ÎhÎ ±P›ÎÁ ¿flÌ Á_÷˘Ê ‹ÎL›˘ »ı. Á…˝fi ¿›* fi◊Ì. á µW‹Î√Ï÷ÂÎjÎ/thermodynamics fiÎ ÏÁ©Î_÷ ‹…⁄ ∂Ω˝fi_ ’HÎ Á…˝fi ¿fl‰_ Â@› fi◊Ì. ∂Ω˝fi˘ fiΠ’HÎ ¿flÌ Â¿Î› fiÏË. ÏÁ©Î_÷ ±Œfl »ı, ‹ÎÀı …‰Î⁄ ±ı ’˛ffifi˘ ±Î’˘ ¿ı ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ ’ÎflΉÎfl …HÎÎ÷Ì ∂Ω˝ ±Î‰Ì @›Î_◊Ì ? ÏÁ©Î_÷ ÷˘ Á˙fiı ·Î√ ’Õı, ÷˘ ’»Ì …ıHÎı ⁄˛õÎ_Õfiı ∂Ω˝ ‰Õı ¤fl«¿ ¿›* ±ı ·˙Ï¿¿ „@÷ ¿≥ ? ¿ı ’»Ì ÷ıfiı ±·˙Ï¿¿ ¿Ëı‰Ì Ωı≥±ı ? á ωiÎÎfifiÎ ‹_÷T› ±fiÁÎfl ⁄˛õÎ_Õ Ï‰V÷flÌ flèÎ_ »ı ±fiı ⁄‘Î ’ÿÎ◊˘˝ ÷ı‹… ⁄‘Ì ±ıfi∞˝ ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ … »ı. ⁄‘_ Ωı ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ ˢ› ÷˘ ⁄˛õÎ_Õ Âı‹Î_ ωV÷flÌ flèÎ_ »ı ? á ≥·ı@Àˇ˘‹ıBfiıÏÀ{‹, √˛ıωÀıÂfi, VÀˇ˘Ó√ Œ˘Á˝ ±fiı ‰Ì¿ Œ˘Á˝ ±ı «Îfl ’Ïfl⁄‚˘ ⁄˛õÎ_ÕfiÎ …L‹ ’»Ì ·Î¬˘ ‰Êı˝ µÿ˚¤T›Î_. ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ ◊÷Ì ÿflı¿ Ïø›Î ±Î…ı ‹ÎhÎ ÷ı‹fiı ±fiÁflı »ı. «Îflı› ±Œfl »ı, …ı‹Î_ ·√Ìflı »^À»ÎÀ ‹ÎÀı √_Ω fi◊Ì. ’ÏflHÎ΋ı ‰‚Ì ’λ˘ Á‰Î· ±ı ◊Λ ¿ı «Îflı›fiÎ ±¤Î‰ ‰E«ı ¿Ï◊÷ Ï⁄√ ⁄ıÓ√ ÂıfiÎ ±Î‘Îflı ◊›˘ ? á ωiÎÎfifiÌ ⁄Ë‹ÎL› Ï◊±flÌ ±ı‹ ¿Ëı »ı ¿ı ⁄˛õÎ_Õfi˘ …L‹ Ï⁄√ ⁄ıÓ√ ‰Õı ◊›˘, …ıfiÌ ’Ëı·Î_ singularity fiÌ ±ıÀ·ı ¿ı ÂÒL›fiÌ ±‰V◊Î Ë÷Ì. ⁄Ì∞ ÷flŒ ÿflı¿ ¿Î›˝fi_ ±ı¿Îÿ ¿Îfl¿ ⁄‚ ˢ‰_ Ωı≥±ı, ¿ı‹ ¿ı cause ‰√fl effect ◊Λ 5f]gfzfjftf:gf 5ffdf[,ff 5?Xgff[

á M·À˘fiı ÁÒ›˝‹Î‚ÎfiÎ √˛Ë ÷flÌ¿ı flÿ⁄Î÷· ¿ı‹ ÃflΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ? √˛ËfiÌ T›ÎA›Î ÂÌ ? ‘‰· ÿıÁÎ≥, ωfl· ÂÎË ±fiı Ï’˛÷ı ’Àı·, fiÏÕ±Îÿ; ω‹· ’Îflı¬, I≤ÊÎfl ’Àı· ÷◊Î Ï‹h΢, ¿fl«ıÏ·›Î; ‹Ëı¿<‹Îfl ’_«Î·, Á˘fiÎÁHÎ, Ï…. ÁÎ⁄fl¿Î_ÃÎ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 153 (¿<· 2 ’ÎfiÎ_fi˘ ÁÏ«hÎ ·ı¬) á ÀıϷω{fifiÎ ¿Î›˝ø‹˘fi_ DTH ¶ÎflÎ ’˛ÁÎflHÎ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ¿flΛ »ı? ÷ı…Á ’Ì. ‰ÎCÎı·Î ±fiı flÎ…ı ’Ì. ‰ÎCÎı·Î, ¤…, ¿E»; ‘fi_…› ±fiı √˙fl‰ ¿›ÎÕÎ, ‰flλÎ, Áfl÷

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 154 (…\±˘, “Á’flÁ‰Î·”) á ËıÏ·¿˘MÀflfiÌ fl«fiÎ ±fiı ¿Î›˝’©Ï÷ Á‹Ω‰˘. ’Ï◊¿ ⁄Ì. ‹Ëı÷Î, ±‹flı·Ì; ËÎÏÿ˝¿ ¿Î»Ï՛Π±fiı ‘ÎÏ‹˝¿ ’fl‹Îfl, ¤Î‰fi√fl

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 94 (…\±˘, “Á’flÁ‰Î·”) á ‹fiW›˘fiÌ …ı‹ ’˛ÎHÎ̱˘ ’HÎ O·Õ √˛Ò’ ‘flΉı »ı ? ‹˘ÏË÷Ì ΩıÊÌ ±fiı fiÌfl‰ ’_ÕuÎ, flÎ…¿˘À

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 153 (’ÎfiÎ fi_. 51)

fiÏË. ±Î ¿Îfl¿ ⁄‚ ’λo ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎfiÎ ÏÁ©Î_÷˘ ±fiÁÎflfi_ ˢ‰_ Ωı≥±ı. ÏÁ_B›·ÎÏflÀÌ ’ÎÁı ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎfiÎ ⁄‘Î ÏÁ©Î_÷˘ ’ÕÌ ¤Î_√ı, ‹ÎÀı ¿Îfl¿ ⁄‚ Á_¤‰ı … fiÏË. ÂÒL›fiÌ ›Îfiı ±„V÷I‰ ‰√flfiÌ ±‰V◊Î ÷˘ ’»Ì ¿fl˘Õ˘ ±Î¿ÎÂ√_√α˘ ‘flΉ÷Î ±Î‰ÕÎ ‹˘ÀÎ ⁄˛õÎ_Õ‹Î_ ÂÌ flÌ÷ı w’Î_÷fl ’Î‹Ì ? ±Î Ω÷fiÎ ⁄ÌΩ Õ{fiı¿ Á‰Î·˘ ’Ò»Ì Â¿Î› ÷ı‹ »ı. ωiÎÎfi ’ÎÁı ÷ı‹fi˘ ¬·ÎÁ˘ fi◊Ì. ωiÎÎfi̱˘ ¬·ÎÁ˘ ‹ı‚‰‰ÎfiÌ ¿˘Ï ’HÎ ¿fl÷Î fi◊Ì--±ı‹ ΩHÎÌfiı ¿ı ±ı‰˘ ’˛›ÎÁ ¿ÿÌ Œ‚ı fiÏË. ±_÷ı flè΢ Á‰Î· ±ı ¿ı ωiÎÎfi̱˘ ’˘÷ı ≥rfl‹Î_ ‹Îfiı »ı ¬flÎ ? ±Î≥fiVÀÎ≥fi ‹Îfi÷˘ Ë÷˘ ±fiı Ïfl·ıÏÀωÀÌfiÌ …fifl· Ï◊±flÌ ÷ı‹… V’ıU›· Ï◊±flÌ Á‹Ω‰÷Ì ‰¬÷ı God doesn’t play dice …ı‰Î_ ¿ıÀ·Î_› ω‘Îfi˘ ¶ÎflÎ ≥rflfi_ ±„V÷I‰ V‰Ì¿Î›* Ë÷_. ±b‹Î‚¬Îfi_ ⁄_‘ÎflHÎ …ıHÎı Á«˘À flÌ÷ı Á‹ΩT›_ ±ı ωA›Î÷ ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎÌ fiÌSÁ ⁄˘Ë˚ fl ±ı ‰ ˘ ⁄ÌΩı ωiÎÎfiÌ Ë÷˘. ‰Ê˘˝ ’»Ì ¬√˘‚ÂÎjÎÌ ’Θ· ÕıωÁı ÷˘ ≥rflfiı ¤˙Ï÷¿…√÷fiÎ Á…˝¿ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î‰÷_ The Mind of God fi΋fi_ ’V÷¿ ·A›_. ωiÎÎfiÌ ±fiı ωiÎÎfi·ı¬¿ Áÿ˚√÷ ¿Î·˝ Áı√Îfiı ⁄˛õÎ_Õfiı ·√÷Î ’˘÷ÎfiÎ ⁄ıVÀ-Áı·fl ’V÷¿‹Î_ The Cosmic Dance of Shiva fi_ ±ıÀ·ı ¿ı fiÀflÎ…fiÎ ÷Î_Õ‰ L≤I›fi_ ‰Hνfi ¿flÌ ±fiø‹ı Á…˝¿, ’η¿ ÷◊Î Á_ËÎfl¿ ⁄˛õÎ, ωWb ÷◊Î ‹ËıÂfi˘ ’HÎ ‹ÏË‹Î ±Î·ıA›˘ Ë÷˘. Á˙◊Ì fi˘Ó‘’ÎhÎ ºWÀÎ_÷ ˢ› ÷˘ fl˘⁄ÀÛ ±Î˜’fiËÎ≥‹flfi_, ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

45

Q. «˘flÁ ‰Îfl‹Î_ ±ı¿flfi_ ‹Î’ ¿ıÀ·_ ? ±ı¿ Ëı@Àfl ±ıÀ·ı ¿ıÀ·Î ±ı¿fl ? ¤ƒı ÁΉϷ›Î, Áfl÷

A. ≥„Q’Ïfl›· Á΋ı ‹ıÏÀˇ¿ ÏÁVÀ‹fiÎ ÷S›Î_¿ ’˛‹ÎHÎı 1 ±ı¿flfi_ ZÎıhÎŒ‚ 4,840 «˘flÁ ‰Îfl …ıÀ·_ ˢ› »ı ±fiı 2.471 ±ı¿fl ⁄flÎ⁄fl 1 Ëı@Àfl »ı. ±ı¿flfiı Ëı@Àfl‹Î_ Œıfl‰‰Î ÷ıfiı 0.425 ‰Õı √HÎÌ fiά˘. Q. flÎÏhÎfiÎ ±Î¿Î‹Î_ ⁄‘Î ÷ÎflÎ V◊ÎfiÎ_÷fl ¿fl÷Î ÿı¬Î› »ı, ÷˘ ‘˛‰fi˘ ÷Îfl˘ ±«‚ ¿ı‹ »ı ? ÁΉfi ±ı‹. ËÊ˝, √Î_‘Ìfi√fl; Ïÿfiı flΉ· ±fiı Ï‹h΢, ‹˘œıflÎ, ‹ËıÁÎHÎÎ, ¿ÚHÎη ±ı‹. ‰CÎÎÏÁ›Î, Á˘·Î fl˘Õ, ±‹ÿΉÎÿ; ¤Îfi¤Î≥ T›ÎÁ, flÎ…¿˘À

A. ÏÁÏ·_√ ŒıfifiÌ Ï⁄·¿<· fiÌ«ı ∂¤Î flËÌ M≤J‰ÌfiÎ ‘fl̤˛ ‹ HÎfiÌ …ı ‹ eÿflÕÌ ·ı÷Î flˢ ÷˘ w‹fiÌ ÿ̉η, ŒÏfi˝«fl ±fiı ⁄ÎflÌ⁄ÎflHÎÎ_ Œfl÷Î ÿı¬Î›, ’HÎ ÏÁÏ·_√ Œıfi F›Î_fi˘ I›Î_ … flËı »ı. M≤J‰ÌfiÌ hÎÎ_ÁÌ ‘flÌ ’HÎ ±ı … flÌ÷ı ‘˛‰ ÷ÎflÎfiÌ ÁÌ‘‹Î_ ‹_ÕΛı·Ì »ı, (…\±˘, √˛ÎÏŒ¿) ‹ÎÀı ±_÷ÏflZ΋Î_ ÷ıfi_ V◊Îfi ⁄ÿ·Î÷_ …HÎΛ fiÏË. Q. ÿÏfi›Î‹Î_ jÎ̱˘fiÌ ‰V÷Ì Á΋ı ’vÊ˘fiÌ Á_A›Î ‰‘Îflı »ı ¿ı ±˘»Ì ? «ı÷fi ÕÌ. ‹ËırflÌ, √Î_‘̑΋, ¿E»

A. ‰ˆÏr¿ ÁflıflΠ‹…⁄ ÿfl 1,000 jÎ̱˘ ÿÌà ’vÊ˘fiÌ Á_A›Î 1,015 »ı. Á˙◊Ì ‰‘ ÷ŒÎ‰÷ ±Îfl⁄ ±‹ÌflÎ÷‹Î_ »ı, F›Î_ 566 jÎ̱˘ ÿÌà 1,000 ’vÊ˘ »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ·Î„I‰›Î ÿı‹Î_ ±ı‰flı… 1,000 ’vÊ˘ ÿÌà 1,167 jÎ̱˘ »ı. Q. ‰Î÷ΉflHÎfiÎ fi˘‹˝· ÀıQ’˛ı«flı ’˛‰ÎËÌ flËı÷Î ’ÎflÎfiı CÎfi V‰w’ ±Î’Ì Â¿Î› ¬w_ ? ÷ÊÎfl ±ı·. ‹¿‰ÎHÎÎ, ÿÒ‘flı… fl˘Õ, ÁflıLƒfi√fl

A. ’ÎflÎfi_ √·fiÏ⁄Lÿ ÂÒL› fiÌ«ı 38.870 Áı„S›Á 46 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

…ı ’˛◊‹ ±b⁄˘Q⁄ ⁄fiΉ‰ÎfiÎ ±‹ıÏfl¿fi ’˛˘…ı@Àfi˘ ÁÒhΑÎfl Ë÷˘. (…‹H΢ Œ˘À˘). ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ L›Ò ‹ı„@Á¿˘ flÎF›fiÎ ‰ıflÎfi ’˛ÿı‹Î_ …\·Î≥ 16, 1945 fiÎ fl˘… ‹Îfi‰ ÷‰Îfl̬fi˘ ’Ëı · ˘ ±b⁄˘Q⁄ ’flÌZÎHÎ ‹ÎÀı Œ˘Õ‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ I›Îflı Á_ V ¿Ú k Îfi˘ ±fiı √Ì÷Îfi˘ ±ı …‹˝fi‰_ÂÌ ±P›ÎÁÌ ÷ıfiÌ Á_ËÎfl„@÷ ÷ı‹… ±Î_∞ ÿı÷˘ ’˛¿Î Ωı÷Î_ ±Ï¤¤Ò÷ ⁄L›˘. √Ì÷ÎfiÎ ⁄ı f·˘¿˘ ±Î˜’fiËÎ≥‹flı µE«Î›Î˝. √Ì÷ÎfiÎ 11 ‹Î ±K›Î›fi˘ lÌ ¿ÚWHÎfiÎ ‹¬ı T›@÷ ◊›ı·˘ ’˛◊‹ f·˘¿ fiÌ«ı ‹…⁄fi˘— ÁÎflÎ_ — ±Î¿Î‹Î_ Ωı ±ı¿ ËΩfl ÁÒ›˘˝fi_ ÷ı… Á΋Ào ÿˆÿÌM›‹Îfi ◊Λ ÷˘ ±ı ’˛¿Î ’ı·Î ‹ËÎfi ±ÎI‹ÎfiÎ ’˛¿Î …ıÀ·˘ ˢ› »ı. lÌ ¿ÚWHαı ±…\˝fifiı Á_⁄˘‘ı·˘ ⁄ÌΩı f·˘¿ —

ÁÎflÎ_ — Ë_ ·˘¿˘fi˘ ωfiΠ¿flfiÎfl˘ ¿Î‚ »\_ ±fiı ˉı ωflÎÀ ⁄L›˘ »\_. ±ËŸ ·˘¿˘fi_ (¿˙fl‰˘fi_) ÿ‹fi ¿fl‰Î‹Î_ ’˛T≤kÎ »\_. ÷_ ÷Îw_ ¿‹˝’ηfi fi ¿flı ÷˘ ’HÎ ±ËŸ ’˛Ï÷⁄© ∂¤ı·Î ›˘©Îfi_ ±„V÷I‰ flËı‰Îfi_ fi◊Ì. ωiÎÎfi̱˘ ≥rfl‹Î_ ‹Îfiı »ı ¿ı ¿ı‹ ±ı ’˛ffifiÎ ¬·ÎÁ΋Î_ »ıS·˘ ‹t˘ — ⁄˛õÎ_Õfi˘ …L‹ ¿ı‰Ì flÌ÷ı ◊›˘ ±fiı ’˛◊‹ ¿H΢ ÂÌ flÌ÷ı ⁄L›Î ±ı flËV› ’΋‰Î ‹ÎÀı „V‰I{fl·ıLÕfiÎ Ï…Ïfi‰Î ÂËıfl fi∞¿ ⁄ËflÎWÀˇÌ› ’ÎÏÀÛ¿· ±ı@Áı·flıÀfl ‰÷˝‚οÎflı V◊Î’‰Î‹Î_ ±ÎT›_ »ı, …ı‹Î_ ’˛˘À˘fi …ı‰Î ¿H΢fiı ·√¤√ ’˛¿Î‰ı√ı V’ÌÕ-±’ ¿flΛ »ı. ‰÷˝‚fi˘ ’ÏflCÎ 26.66 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. ¡ıL« ¤ÎÊÎfiÎ À>_¿ÎZÎfl˘ ‹…⁄ CERN ¿Ëı‰Î÷Î ÷ı ’˛˘…ı@Àfi˘ ÏÁQ⁄˘· ¿›˘ »ı ? Â_ ‘Îfl˘ »˘ ? ωr¤flfiÎ lıWà ωiÎÎfi̱˘ CERN fiÎ ’˛˘…ı@À‹Î_ Á΋ı· »ı, »÷Î_ I›Î_ ÏÁQ⁄˘· ÷flÌ¿ı ⁄˛õÎ_ÕfiΠω‘Î÷Î fiÀflÎ…fiÌ ’˛Ï÷‹Î ÷ı‹HÎı ’Á_ÿ ¿flÌ »ı. ±ËŸ ⁄÷Ήı·Ì ±fiı CERN fiÎ ’˛‰ı¶Îflı ‹ ¿ Λı · Ì ±ı … ’˛Ï÷‹Îfi˘ Œ˘À˘√˛ÎŒ ±ËŸ Ωı≥ ·˘. Ï⁄fiÁÎ_ ’ ˛ ÿ ÎÏ›¿÷ÎfiÎ fi΋ı ±Î’HÎı I›Î_ …ı ±ÎÕo⁄fl «Î·ı »ı ±ı Ωı ÷ Î_ ÏËLÿ

‘‹˝fiı ÷˘ ÃÌ¿, ÏËLÿ ¿˘V‹˘·˘Ï…fiı ’HÎ Ï⁄flÿΉ˘ ÷˘ ¿˘‹‰ÎÿÌ‹Î_ ¬’Ì …≥±ı. ⁄Ï©∞‰Ì ’HÎ fi ¿Ëı‰Î≥±ı. ±·⁄kÎ, ωiÎÎfi̱˘fi_ ‹_÷T› …\ÿ_ ˢ› »ı, ¿ı‹ ¿ı ⁄˛õÎ_Õfi˘ ÷Î√ ’΋‰Î‹Î_ ωiÎÎfifiı fiÕ÷Ì ‹›Î˝ÿÎ ±_√ı ÷ı±˘ …ıÀ·Î Á¤Îfi »ı ±ıÀ·Î ÁflıflΠ·˘¿˘ ˢ÷Î fi◊Ì.á Q flÏ›Π±fiı ¤Îfl÷ ‹Ï…›ÎflÎ ‘˘flHÎı ÏŒŒ˚◊ …fiflıÂfifi_ ·ÕΛ¿ ω‹Îfi ⁄fiΉ‰Î ‹Î√ı »ı. ’Î_«‹Ì ’ıœÌfi_ ±ıÀ·ı ¿ı‰_ ω‹Îfi? ¿˙Ï¿ ΩfiÌ, ÁflıLƒfi√fl; flοı Á◊Îfl, ‹ËıÁÎHÎÎ; ±ÎÂÎ Á˘·_¿Ì, Áfl÷

A Ï‹√-29, Á¬˘≥-30, Ï‹flÎ…-2000 ‰√ıflıfiÌ Á‘Îflı·Ì ±ÎT≤ÏkÎ ’HÎ «˘◊Ì ’ıœÌfiÌ √HÎΛ »ı. ÏŒŒ˚◊ …fiflıÂfifi_ M·ıfi ±ı ¿Ëı‰Î› ¿ı …ıfiÌ fi˘‹˝·/ crusing V’ÌÕ ’HÎ Á’flÁ˘Ïfi¿ ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ˢ› fiÏË. ±Î Ω÷fi_ M·ıfi I‰Ïfl÷ ±fiı ÷̉˛ ‰‚Î_¿ ·ı‰Î ‹ÎÀı ÁZ΋ ˢ‰_ Ωı≥±ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’fl_÷ ¿LÀˇ˘SÁfiÎ …‰Î⁄‹Î_ ÷ıHÎı „@‰¿ Ïfl±˜@Âfi ÿά‰‰_ Ωı≥±ı. flıÕÎfl‹Î_ ÷ıfiÌ ≥‹ı… Á¬˘≥-30 fiÎ ·ıÀıVÀ ‹˘Õı· ¿fl÷Î_ 15 ◊Ì 30 √HÎÌ fiÎfiÌ fl«Î› ±ı hÎÌ∞ ±Î‰U›¿÷Î »ı. «˘◊Ì Ï‹ÁÎ≥·˘fiı ·√÷Ì »ı. ⁄‘Î_ ·ÕΛ¿ ω‹Îfi˘ ÷ı‹fiÎ_ ‹A›k‰ı ±˜fl-À<-±˜fl ÷◊Î √˛ÎµLÕ-±˜Àı¿ Ï‹ÁÎ≥·˘ ±Î√‚ ÷flŒ ÿÎ√ı »ı, F›Îflı ÏŒŒ˚◊ …fiflıÂfifiÎ_ M·ıfi ’λ‚ ÷flŒ ’HÎ ŒÎ›fl ¿flı »ı

»ı. ±ÎfiÎ ¿fl÷Î_ ±˘»Î ÀıQ’˛ı«flı ÷ıfiı ÃoÕ˘ ’ÎÕ˘, ±ıÀ·ı ÷ı CÎfi ⁄fiı. ±Î ÀıQ’˛ı«fl ’˛‰ÎËÌ ËÎ≥Õˇ˘…fi, fiÎ≥Àˇ˘…fi ¿ı ÏËÏ·›‹ ‰√fl V◊Î’‰_ Â@› fi◊Ì. Q. M≤J‰ÌfiÎ ⁄ı ±ZÎÎ_¢ ‰E«ı Ï¿·˘‹ÌÀfl‹Î_ ÁflıflΠ±_÷fl ¿ıÀ·_ ˢ› »ı? ÏË‹ıÊ ±ı. ’Àı·, ±‹ÿΉÎÿ; ÁÏfi· flΛ«flÎ, ⁄˘fl̉·Ì (’Ïç‹), ‹_⁄≥

A. M≤J‰Ì Á_’ÒHν flÌ÷ı √˘‚οÎfl fi ˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ⁄ı ±ZÎÎ_  ˘ ‰E«ı ⁄‘ı ±_÷fl Áfl¬_ fi◊Ì. ωÊ‰T≤kÎfiÎ_ 00 ±_ Z ÎÎÂı Âw ¿flÌfiı 10 ±ZÎÎ_ Á ‘ Ìfi_  ±_ ÷ fl 110.538 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı, F›Îflı ‘˛  ‰ ’˛ ÿ ı  ˘ ’ÎÁı ⁄ı ±ZÎÎ_¢ ‰E«ıfi˘ ŒÎÁ·˘ 111.664 Ï¿·˘‹ÌÀfl »ı. ÁflıflΠ±_÷fl 111.101 Ï¿·˘‹ÌÀflfi_ √H΢ ÷˘ «Î·ı. Q. ¤Îfl÷‹Î_ Ëη ÀıϷω{fi «ıfi·˘ ¿ıÀ·Ì »ı ? Ï’˛÷ı µ’ÎK›Î› ±fiı ‹S¿ı ’_«Î·, ‰S·¤ ωzÎfi√fl

±fiı ÷ı Ï‹ÁÎ≥·˘ ·Z›Î_¿fiı ‰Ÿ‘‰Î‹Î_ ±ıÀ·Î_ … ¿Î›˝Z΋ ˢ› »ı. µ’flÎ_÷ ÂhÎ M·ıfi ¬ÎVÁ_ ÿÒfl ˢ› I›Îflı … ÷ıfiı ±˘‚¬Ì ¿Îœ‰Îfi_ ±fiı e_¿Ì ÿı‰Îfi_ Á΋J›˝ ÏŒŒ˚◊ …fiflıÂfifiÎ_ M·ıfi‹Î_ ˢ‰_ Ωı≥±ı. ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı …√÷fi_ ±ı¿‹ÎhÎ ÏŒŒ˚◊ …fiflıÂfi M·ıfi ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ·˘¿ËÌÕ ‹ÎÏÀÛfi ¿o’fi̱ı ⁄fiΉı·_ F-22 flıMÀfl (…\±˘, µ’flfi˘ Œ˘À˘) »ı, …ıfiÌ fi_√ÿÌà Ͽo‹÷ 13.75 ¿fl˘Õ ÕΘ·fl ±ıÀ·ı ¿ı ·√¤√ 550 ¿fl˘Õ wÏ’›Î »ı. Ï‹Âfi ’fl …‰Îfi_ ˢ› ±ı ‰¬÷ı Œ˚·Î≥À ÿflQ›Îfi ÷ıfiÎ_ 12 Ï‹ÁÎ≥·˘, 450 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ⁄ı ‹˘ÀÎ ⁄˘Q⁄ ±fiı 110 Ï¿·˘√˛Î‹fiÎ ±Îà fiÎfiÎ ⁄˘Q⁄ ’Î_¬˘‹Î_ ±_ÿfl¬Îfiı Á‹Î›ı·Î_ flËı »ı, …ı◊Ì ÂhÎ flıÕÎflfiÎ_ ‹˘Ω_ ÷ı‹fiÎ ¶ÎflÎ ’flΉÏ÷˝÷ ◊Λ fiÏË. ±Î ‹˘Ω_fiı ¢ÊÌ ·ı‰Î F-22 flıMÀflfiÌ ⁄ÎèÎ Á’ÎÀÌ ’fl ¬ÎÁ ‹ÏÀÏfl±·fi_ ±Î‰flHÎ «ÕΉı·_ »ı, F›Îflı

A. ±Î…fiÌ ÷Îfl̬ı flÎWÀˇÌ› ÷ı‹… ’˛ÎÿıÏ¿ ‹‚Ìfiı ¿<· 402 »ı ±fiı 2009 Á‘Ì‹Î_ ⁄Ì∞ 100 «ıfi·˘ Âw ◊‰Îfi˘ ±_ÿÎ… »ı. ±⁄…◊Ì ‰‘ ±Î⁄ÎÿÌ ‘flΉ÷Î ÿı ‹ÎÀı ±ı Á_A›Î ‰‘Îflı fi◊Ì. ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ’HÎ ·√¤√ «ÎflÁ˘ …ıÀ·Ì ÀıϷω{fi «ıfi·˘ »ı, ’fl_÷ ±ı ÿıÂfiÌ ‰V÷Ì ‹Î_Õ hÎÌÁı¿ ¿fl˘Õ »ı. ±·⁄kÎ, «ıfi·˘fiÌ Á_A›Î ¿fl÷Î_ ωÂıÊ ‹Ëk‰ ÷ı‹fiÌ ÏÂZÎHηZÎÌ ±fiı Á‹Î…·ZÎÌ √HΉkÎÎfi_ »ı, …ı ⁄Î⁄÷ı ±Î’HÎı I›Î_fiÌ CÎHÎÌ «ıfi·˘fiı ÷˘ Á˘‹Î_◊Ì ±ı¿Îÿ ‹Î¿Û ’HÎ ±Î’Ì fi ¿Λ.á

‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

47

Õ˘√ŒÎ≥À ‰¬÷ı µW‹ÎfiÎ_ ±‘˘fl@÷ Ï¿flH΢ ’˛I›ı ÂhÎ M·ı fi fi _ …ı heat-seeking missile ±Î¿Êν› ÷ıfiı ÏÿÂÎÂÒL› ¿fl‰Î ‹ÎÀı F-22 flıMÀflfiÎ_ …ıÀ ±ı„L…fi˘fiÌ √fl‹Ìfiı ‹Ëÿ˚ ±_Âı √˛ËHÎ ¿flÌ ·ı÷Ì ¬ÎÁ T›‰V◊Î »ı. ω‹ÎfifiÌ ‹Ëk΋ {Õ’ 2,132 Ï¿·˘‹ÌÀfl, ÷˘ fi˘‹˝·/ crusing ‰ı√ ¬ÎVÁ˘ 1,825 Ï¿·˘‹ÌÀfl-±ı À ·ı ¿ı Á ’ flÁ˘Ïfi¿ ¿fl÷Î_ ±˘»˘ fiÏË. ÿÏfi›ÎfiÎ ⁄ÌΩ ±ı¿ı› ÿıÂı F-22 flıMÀfl …ı‰_ M·ıfi ⁄fiÎT›_ fi◊Ì.á Q B·˘⁄· ‰Î˜Ï‹*√fiı ·Ì‘ı M≤J‰Ìfi_ ÁflıflΠ÷Î’‹Îfi ‰‘÷_ Ω› »ı, »÷Î_ √›Î Ï›΂ı ±Î’HÎı I›Î_ ‰‘ ÃoÕÌ …HÎΛÎfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? ‹Ëı ‹˘√ÏÕ›Î, flÎ’fl, ¿E»; ‹˙Ï·¿ ’Àı·, Ω‹fi√fl; ‰ˆ¤‰ ΩfiÌ, Á_«› ’Àı· ÷◊Î Ï‹h΢, √΋ ⁄Õ˘·Ì, Ï…. ÁÎ⁄fl¿Î_ÃÎ; fiıË· √Ï·›Î‰Î·Î, Áfl÷; fiÌfl‰ ’_ÕuÎ, ¿ÎÏ‚›Î⁄ÌÕ, ¤Î‰fi√fl; wÏ«÷ ÏhΉıÿÌ, √Î_‘Ìfi√fl

A ÏÕÁıQ⁄fl◊Ì Âw ¿flÌfiı Œı⁄˛±ÎflÌ Á‘ÌfiÌ ÏÂÏÂfl ∑÷ ÿflQ›Îfi ¤Îfl÷‹Î_ @›Îflı¿ ÃoÕÌfi_ ’˛‹ÎHÎ ±˘Ï«_÷_ ‰‘‰Î ‹ÎÀı ‰ıVÀfi˝ ÏÕVÀ⁄˝LÁ fi΋fiÌ ‰Î›ÂÎjÎÌ› CÎÀ‹Î‚ …‰Î⁄ÿÎfl »ı. fi˘‹˝· Á_Ωı√˘‹Î_ ‰Î÷ΉflHÎ «˘A¬_ ˢ› »ı ±fiı ÃoÕÌ 5f]gfzfjftf:gf 5ffdf[,ff 5?Xgff[

á √…flÎ÷ Áfl¿ÎflfiÌ ¿S’Áfl ›˘…fiÎ Â_ »ı ? Ëı‹Î·Ì ¿ı. √ıÏ՛Π±fiı ‰IÁ· ¿ı. √ıÏÕ›Î, …^fiÎ√œ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 124 (’ÎfiÎ fi_. 58) á ’˛ÎHÎΛ΋ ¶ÎflÎ V‰ÎVJ› ¿ı‰Ì flÌ÷ı Á‘flı »ı ? fiıË· …ı. √Ï·›Î‰Î‚Î, wV÷‹’flÎ, Áfl÷

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 127 (’ÎfiÎ fi_. 46) á ±‹ıÏfl¿Î±ı ⁄fiΉı·Î_ VÀÌS‘ ’˛¿ÎflfiÎ_ ω‹Îfi˘fiÌ ±Î¿ÚÏ÷ flıÕÎfl‹Î_ ¿ı‹ ’¿ÕÎ÷Ì fi◊Ì ? ‘ÎflÎ ÀÎ_¿, …ı÷’fl

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 150 (’ÎfiÎ fi_. 62) á ÁÒ›˝‹Î‚΋Î_ ±_÷fl ‹Î’‰Î ‰’flÎ÷_ ±ıVÀˇ˘fi˘Ï‹¿· ›ÏfiÀ/AU ±ı¿‹ Â_ »ı ? …› ±ı. ‹Î·Ï‰›Î ±fiı Ï‹h΢, flÎ…¿˘À

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 134 (’ÎfiÎ fi_. 46) á ‹˘Àfl¿Îfl‹Î_ ‰’flÎ÷Ì ±˜fl⁄ı√fiÌ fl«fiÎ ¿ı‰Ì ˢ› »ı ? Ï«flÎ√ ‰ÎÏÕ›Î, √΋ ‹Î‘‰¿o’Î, ÷Î. ⁄ΛÕ, Ï…. ÁÎ⁄fl¿Î_ÃÎ

“ÁŒÎflÌ” ±_¿ fi_. 164 (’ÎfiÎ fi_. 45) 48 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

±ı¿‘ÎflÌ …‚‰Î› »ı. ¿˘≥ ‰¬÷ Ωı ¿ı ±ŒCÎÎÏfiV÷ÎfifiÎ ‹Î√ı˝ ÃoÕÌfi_ ‹˘…\_ ¿·Î¿fiÎ 150 Ï¿·˘‹ÌÀflfiÌ {Õ’ı …ıÀ VÀˇÌ‹ ÷flÌ¿ı ‘ÁÌ ±Î‰ı »ı. (…\±˘, fi¿Â˘) ±Î ’˛‰ÎË Ï‹Ïfi‹‹ 6 Ï¿·˘‹ÌÀfl ¨«ı ˢ›, ‹ÎÀı …‹ÌfifiÎ ·ı‰·ı ÁÒÁ‰ÎÀ˘ …HÎΛ fiÏË. ±Î‹ »÷Î_ …ıÀ VÀˇÌ‹fi˘ ’˛¤Î‰ fiÌ«·Î ‰Î÷ΉflHÎfiÌ √fl‹Ì ¢ÊÌ ÷ıfi_ ÀıQ’˛ı«fl CÎÀÎÕÌ fiάı »ı ±fiı ÷ı CÎÀÎÕ˘ 50 ◊Ì 100 Áı„S›Á …ıÀ·˘ ˢ› »ı. µ’flÎ_÷ ±fl⁄Ì Á‹ƒ ’fl◊Ì ¤Îfl÷Ì› µ’¬_Õ ÷flŒ ±Î‰÷˘ ¤ı…‰Î‚Ì Ë‰Îfi˘ Á‹ÿΛ ÷ı‹Î_ ¤‚ı ±ıÀ·ı µkÎfl ¤Îfl÷‹Î_ ‰Î÷ΉflHÎ ‘Q‹Á‰Î‚_ ⁄fiı. ωÂıÊ ±Áfl ’_Ω⁄, ËÏfl›ÎHÎÎ, flÎ…V◊Îfi ÷ı‹… ÏÿSËÌfiı ‰fl÷Λ, F›Î_ º„WÀ‹›Î˝ÿÎ CÎÀ‰Îfiı ·Ì‘ı @›Îflı¿ ω‹ÎfiÁı‰Î ¬˘fl_¤ı ’Õı »ı. ±ŒCÎÎÏfiV÷ÎfiÌ ÏÿÂÎ ’Ïç‹Ì, ‹ÎÀı ˉ΋Îfi ⁄ÿ·Ì fiά÷Ì ±Î‰Ì ¬·ı·fiı ‰ıVÀfi˝ ÏÕVÀ⁄˝LÁ ¿Ëı »ı.á Q ±‹¿ ·˘¿˘fiı ±Î≥Á øÌ‹ ¬Î‘Î ’»Ì ‹Î◊_ ¿ı‹ ÿ¬ı »ı ? flÌ÷ı Á˘·_¿Ì, ÿı‰Î_√ ’ÒΩflÎ ÷◊Î ±_Ï¿÷ CÎÏ՛΂Ì, √Î_‘Ìfi√fl

A ±Î≥Á øÌ‹fiı ·Ì‘ı ◊÷Ì ÏÂfl˘‰ıÿfiÎfiı ÷⁄Ì⁄Ì ¤ÎÊ΋Î_ brain-freeze ¿Ëı »ı ±fiı ÁflıflΠ30Ñ ·˘¿˘fiı ±ı Á‹V›Î fiÕ÷Ì Ë˘› »ı. µ÷Ή‚ı ±Î≥Á øÌ‹ ¬Î‰Î‹Î_ ±Î‰ı I›Îflı

±Î‰_ ⁄fi‰Îfi˘ Á_¤‰ ‰‘ flËı »ı. Á_ÏZÎM÷‹Î_ ¿Ë˘ ÷˘ ◊Λ »ı ±ı‰_ ¿ı ÃoÕ˘√Îfl ±Î≥Á øÌ‹ ÷΂‰ÎfiÌ I‰«Î ‹ÎflŒ÷ I›Î_fiÌ ‹Î_Á’ıÂ̱˘fi˘ √fl‹ÎÀ˘ ¬ı Ó « ı I›Îflı ‹√…fi _ iÎÎfi÷_ h Î ±ı À ·Î ¤Î√‹Î_ ÂÎflÌÏfl¿ µW‹Îfi˘ T›› fl˘¿‰Î ‹ÎÀı ±fiı ÂflÌflfi _ fi˘‹˝ · µWHÎ÷΋Îfi Ω‚‰‰Î ‹ÎÀı fl@÷‰ÎÏËfi̱˘ (…\ ± ˘, ⁄Î…\ fi ˘ ÕΛÎ√˛ Î ‹) Á_ ¿ ˘«Ì fiάı »ı . ’ÏflHÎ΋ı ËÒ_ŒÎ‚Î ·˘ËÌfi_ ¤˛‹HÎ I›Î_ ’Ëı·Î_ …ıÀ·_ ◊÷_ fi◊Ì. ÷΂‰ÎfiÎ µ’·Î ¤Î√‹Î_ ’HÎ fiÏË--±fiı ÷ı µ’·˘ ¤Î√ ¿’΂fiÌ ±fiı ·‹HÎÎ_fiÌ ⁄Ë fi∞¿ »ı. ±Î≥Á øÌ‹ ¬‰Î›Î ⁄Îÿ ÃoÕÌ ’Õı·Ì ‹Î_Á’ıÂ̱˘fi_ ÀıQ’˛ı«fl ‰‚Ì ’λ\_ 370 Áı„S›Á (ÂÎflÌÏfl¿ ÷Î’‹Îfi …ıÀ·_) ¿flÌ ÿı‰Î ‹√… ŒflÌ I›Î_ ÿflı¿ fl@÷‰ÎÏËfiÌfiı d·Î‰ı »ı. ±˘Ï«_÷˘ ÷ı fl@÷’˛‰ÎËfiı ¬ÎVÁ˘ ‰‘ÎflÌ ÿı »ı; ±ıÀ·ı fl@÷‰ÎÏËfi̱˘ ¬ÎVÁÌ Ï‰V÷flHÎ ’΋ı »ı ±fiı ÷ı ωVI≤÷Ì¿flHÎ ±ÎÁ’ÎÁfiÎ iÎÎfi÷_÷±˘fiı ¤ŸÁı »ı. iÎÎfi÷_÷±˘ ‰ıÿfiÎ ±fi¤‰ı ÷◊Î ±ı ‰ıÿfiÎfi˘ ±fi¤‰ Áfl‰Î‚ı ‹√…fiı (¬ÎÁ ¿flÌfiı ·‹HÎÎ_fiÎ ¤Î√fiı) ‰fl÷Λ ÷ı‹Î_ ±Îç›˝ fi◊Ì. ‹Î◊Îfi˘ ÿ¬Î‰˘ Áÿ˚¤ÎB›ı ·Î_⁄˘ Á‹› À¿÷˘ fi◊Ì. ±Î‹ »÷Î_ ⁄˛ı≥fi¡Ì{fiÎ ŒÏfl›Îÿ̱˘ ‹ÎÀı ÏÁQ’· Á·ÎË — ±Î≥Á øÌ‹ ¬Î‰, ’HÎ {Õ’¤ıfl fiÏË.á Q ±Î≥fiVÀÎ≥fifiÎ ‹÷ı √vI‰Î¿Ê˝HÎfi_ ±„V÷I‰ fi◊Ì, ÷˘ M≤J‰Ìfiı √vI‰Î¿Ê˝HÎ ¿ı‹ »ı ? ±fiı ÷ı ’Ïfl⁄‚ L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl‹Î_ ’ÎflΉÎfl ˢ‰Îfi_ ¿ÎflHÎ Â_ ? fiÌfl‰ «Î_’ÎfiıflÌ, ’˘fl⁄_ÿfl; …› ÿ‰ı, ‰Õ˘ÿflÎ; ÷ı…Á ’_ÕuÎ, ⁄˛õ’flÌ, ‰ÕηÌ; ‹ıË· ‹˘ÿÌ ±fiı ‹Î·‰ ΩıÊÌ, ¿Î·’fl, ±‹ÿΉÎÿ; ‰_ÿfi {‰ıflÌ, ¿Î_Ïÿ‰·Ì, ‹_⁄≥; Ïfi’· Â@·, ‰Õ˘ÿflÎ; fl‹ı ‹¿‰ÎHÎÎ, Ω‹fi√fl; ÏËflıLƒ ’fl‹Îfl, ÷flÁηÌ, ‰Õ˘ÿflÎ; ‘˛‰ ’fl̬, C΢ÕÎÁfl, ±‹ÿΉÎÿ; ¤Î‰ı …ı. …ıÉÎ, ‹. hÎÎ’…, ÷Î. ÷‚ÎΩ, Ï…. ¤Î‰fi√fl

A √vI‰Î¿Ê˝HÎfi_ ±„V÷I‰ fi ˢ‰Îfi_ ±Î≥fiVÀÎ≥fiı ¿ÿÌ …HÎÎT›_ fi◊Ì, ⁄·¿ı ÷ıfiÌ …fifl· Ï◊±flÌ ±Î˜Œ Ïfl·ıÏÀωÀÌ

‹ÎhÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎ ’fl ±Î‘ÎÏfl÷ »ı. ±Î≥fiVÀÎ≥fifiÎ ‹_÷T› ±fiı L›ÒÀfifiÎ ±Ï¤’˛Î› ‰E«ı ¤ıÿ ˢ› ÷˘ Œ@÷ ±ı ’˛ffifiÎ ‹tı ¿ı ±‰¿ÎÂÌ √˘‚˘ A ’˘÷ÎfiÎ √vI‰Î¿Ê˝HÎfi˘ ’˛¤Î‰ √˘‚Î B Á‘Ì ¿ı‰Ì flÌ÷ı ’ˢӫÎÕı »ı ? L›ÒÀfifi˘ ‹÷ ±ı‰˘ ’Õu˘ ¿ı √vI‰Î¿Ê˝HÎ …ı ÷ı ±‰¿ÎÂÌ √˘‚Îfi_ ±÷_√˝÷ ’Ïfl⁄‚ »ı. √˘‚Îfi_ ±„V÷I‰ ‹ÀÌ Ω›, ±ıÀ·ı ÷ı ’Ïfl⁄‚ ÷ıfiÎ ¤ı√_ ÷I¿Î‚ (Ïfl’ÌÀ — ÷I¿Î‚) fiΠ’΋ı. ±Î≥fiVÀÎ≥fifiÌ Ï◊±flÌ ‹…⁄ ÁÒ›˝ …ı‰˘ ÷Îfl˘ ±‰¿ÎÂÌ ŒıÏ⁄˛¿‹Î_ √˘⁄˘ fl«ı »ı ±fiı M≤J‰Ì …ı‰˘ √˛Ë ÷ı √÷νfiÎ œ˘‚Ή‹Î_ ’¿ÕΛı·˘ flËÌ ÷ıfiÌ Œfl÷ı ’˛ÿÏZÎHÎÎ ¿flı »ı. √˘⁄˘ ‹„SÀ-ÕΛ‹ıLÂfi· ˢ›, ‹ÎÀı V¿Î›ÕÎ≥‰fl ’ıflıÂÒÀ ‰Õı …Q’ ·√Ήı I›Îflı ±ı M≤J‰Ì±ı fl«ı·Î √˘⁄΋Î_ ’Õ÷˘ flËı »ı. M≤J‰Ì ÷ıfiı ’˘÷ÎfiÎ Ωıflı ¬ıÓ«÷Ì fi◊Ì. ±Î≥fiVÀÎ≥fifiÌ Ï◊±flÌ L›ÒÀˇ˘fi VÀÎfl ÁÏË÷ ÿflı¿ ±‰¿ÎÂÌ √˘‚Îfiı ÷ıfiÎ ÿ‚ ‹…⁄ ·Î√ ’Õı »ı. ±Î≥fiVÀÎ≥fiı Œ@÷ ±ÎÀ·Ì ⁄Î⁄÷‹Î_ L›ÒÀfifiı ¬˘À˘ ÃflT›˘ »ı.á Q ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ ¤‚ı·Î Á˘fiÎfi_ ’˛‹ÎHÎ ¿ıÀ·_ »ı ? ÏÿT›ı ±Î«Î›˝, ‹˘fi· Â@· ±fiı Ï‹h΢, ¤…, ¿E»

A ÿÏfi›Î¤flfiÌ fiÿ̱˘ ·Î¬˘ ‰Ê˝ ÿflQ›Îfi ±_ÿÎ…ı 4,00,000 Àfi Á˘fi_ ÷ı‹fiÎ ¿Î_’ ¤ı√_ Á‹ƒ‹Î_ Ãη‰Ì «Ò¿Ì »ı. ‰‚Ì ÁÎ÷ı› ‹ËÎÁÎ√fl˘fiÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ ±Î˜„@Á…fifiÌ ÷ı‹… ËÎ≥Õˇ˘…fifiÌ ‹ÎŒ¿ ¿<ÿfl÷Ì ÷k‰fiÎ V‰w’ı flËı·_ Á˘fi_ ’HÎ 90,00,000 Àfi ¿fl÷Î_ ±˘»\_ fi◊Ì ! ’fl_÷ ±ı Á˘fi_ ⁄Ë ’Î_¬Ì flÌ÷ı ±˘√‚ı·_ »ı. ÿÁ ¿fl˘Õ Àfi ’ÎHÎÌ‹Î_ Œ@÷ 1 √˛Î‹ …ıÀ·_ »ı, ‹ÎÀı ÷ıfiı »^_À<_ ’ÎÕ‰Îfi˘ ¬«˝ ±ıÀ·˘ ⁄‘˘ ◊Λ ¿ı »ı‰Àı ±ı‰˘ ’˛›Ifi ¿›Î˝fi˘ ¿Â˘ ±◊˝ … fiÏË. ÿÏfl›ÎfiÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ flËı·_ Á˘fi_ »^À<_ ’ÎÕ‰Îfi˘ ±ı¿ ’˛›˘√ ωA›Î÷ …‹˝fi flÁΛHÎÂÎjÎÌ ÏŒÀ˚{ Ëı⁄flı (…‹H΢ Œ˘À˘) ’Ëı·Î ωr›© ’»Ì ¿flÌ Ωı›˘ Ë÷˘. “Ï‹ÏÀ±˘fl” fi΋fi_ ÷fl÷Ì ’˛›˘√Â΂Π…ı‰_ ¬ÎÁ …ËÎ… ÷ıHÎı ⁄_‘ÎT›_. 1921 ‹Î_ ÷ı …ËÎ…ı ÁŒfl Âw ¿flÌ. Á˙◊Ì ‰‘ Á˘fi_ Ëı⁄flfiı ÿÏZÎHÎ ±˜ À ·Î„LÀ¿ ‹ËÎÁÎ√flfiÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ ‹Y›_, ’fl_÷ ±ı ’HÎ ÁflıflΠ10 ¿fl˘Õ Àfi ’ÎHÎÌÿÌà ‹Î_Õ 1 √˛Î‹ …ıÀ·_ Ë÷_. ±ÎfiÌ Á΋ı “Ï‹ÏÀ±˘fl”fiÎ_ ±ı„L…fi˘ ÷◊Î ¿ıÀ·Î_¿ ‰ˆiÎÎÏfi¿ ÁΑfi˘ …ı ⁄‚÷HÎ ÷◊Î ‰Ì…‚Ì ¬Î÷Î_ Ë÷Î_ ÷ıfi˘ ¬«˝ @›Î_› ‰‘Îflı Ë÷˘. ±Î¬flı ¿oÀ΂Ìfiı Ëı⁄flı ’ÎHÎÌ‹Î_◊Ì Á˘fi_ ÷Îfl‰‰Îfi˘ ’˛›˘√ 1926‹Î_ ’Õ÷˘ ‹Ò@›˘.á ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

49

∞‰Î÷¤ZÎÌ ‰fiV’Ï÷ ’˘÷Îfi˘ fiΘfi-‰ı… ¬˘flο ÂÌ flÌ÷ı ’«Î‰ı »ı ? ‘˘‰ÎHÎ ·Î_⁄ı √΂ı …‹Ìfifiı ¿Á ‰√flfiÌ ¿flÌ ‹Ò¿ı »ı; ±ıÀ·ı »˘Õfiı ¬Ì·‰Î ‹ÎÀı ⁄Ì∞ ÿflı¿ Áω‘Î (CO2 ‰Î‚Ì Ë‰Î, ’ÎHÎÌ ±fiı ÁÒ›˝’˛¿ÎÂ) ¤fl’Òfl ˢ‰Î »÷Î_ ÷ıfi˘ ±ÎËÎfl Á‹÷˘· ⁄fi÷˘ fi◊Ì. ±Î ¬˘Àfiı ’Òfl‰Î ‹ÎÀı ‹A›k‰ı ¿‚HÎfiÎ CÎHÎÎ ¬flÎ »˘Õ ¿ÌÀ¿˘ ‹Îfl‰ÎfiÎ Ë·¿Î ‘_‘Î ÷flŒ ‰Y›Î »ı. ‰fiV’I›ÎËÎflfi_ «·HÎ ±Î¬Î …√÷‹Î_ Œı·Î‰fiÎfl ‰fiV’Ï÷±ı ’˘÷ı fiΘfi-‰ı… ⁄fi‰_ ’Õı ±ı‰˘ ¿ÀÎZÎ ’HÎ ±ıÀ·ı … ÁΩ˝›˘ »ı. ±Î Ω÷fiÎ »˘ÕfiÌ ¿<· „V’ÏÁÁ ÷˘ ΩHÎı 625 …ıÀ·Ì ¬flÌ, ’fl_÷ Á√‰Õ÷Îfiı ¬Î÷fl ÷ı‹fiı ⁄ı flÌ÷ı ‰√a¿Ú÷ ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ »ı. ’Ëı·Ì flÌ÷ ±fiÁÎfl Ωı‰Î ⁄ıÁ˘ ÷˘ ¿ıÀ·Î¿ »˘Õ active/ÁÏø› »ı. Ï¿Îflfiı ±ÕŒıÀı ·ı‰Î ‹ÎÀı ¿ÂÌ¿ «˘yÁ Ïø›Î ÷ı±˘ ¿flı »ı, ‹ÎÀı ÷ı‹fiı ÁΫΠ±◊˝‹Î_ Ï¿ÎflÌ ¿Ëı‰Î Ωı≥±ı. ⁄οÌfiÎ »˘Õ passive/Ïfi„Wø› »ı, …ı±˘ Ë·fi«·fi ÿά‰÷Î_ fi◊Ì. Ï¿Îfl ’˘÷ı Á΋ı «Î·Ì ¿˘Ï‚›˘ ⁄fi÷˘ ±Î‰ı ÷ıfiÌ flÎË ÷ı±˘ Ωı÷Î flËı »ı. ‰√a¿flHÎfiÌ ‰‘ ±ı¿ ’©Ï÷ ∞‰Î÷¤ZÎÌ »˘Õfiı ¬ÿ ÷ı‹fiÌ ¿Î›˝’©Ï÷ ‹…⁄ ’Î_« ¿ıÀı√flÌ‹Î_ ‰ËıÓ«Ì ÿı‰ÎfiÌ »ı. ±Î flÌ÷ı — (1) Ï¿Îflfiı √⁄ÕÎ‰Ì ’ÎÕ÷Ì M›Î·Î …ı‰Ì √÷ν fl«÷Î »˘Õ, …ı‹Î_ ¿‚ fi΋fi˘ »˘Õ ‹A› »ı. (2) ⁄Ì∞ ¿ıÀı√flÌ‹Î_ ÁfiÕuÒ …ı‰Î ¿ıÀ·Î¿ ∞‰Î÷¤ZÎÌ »˘Õfi˘ Á‹Î‰ı ◊Λ »ı. Œ˚·Î›’ı’fl ÁÎ◊ı ÷ı‹fiı Áfl¬Î‰Ì ¿Λ, ¿ÎflHÎ ¿ı ∞‰ÕÎ_fiı ±Î¿Ê˝‰Î ÷ı‹… ŒÁΉ‰Î ‹ÎÀı ÷ı±˘ «Ì¿HÎÎ ‹‘flÁfi˘ jÎΉ ¿flı »ı. (3) hÎÌΩ ‰√˝‹Î_ ±Î‰÷Î ⁄‘Î »˘Õı ÷ı‹fiÎ_ Á΋Á΋Î_ ⁄ı ’Î_ÿÕÎ_ ‰Õı ™ÿflfiÎ ’Î_…flÎ …ı‰_ »À¿<_ flE›_ »ı. ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’ ¿Ëı‰Î÷˘ »˘Õ ±ı Àı„@fi¿ ‹ÎÀı fi΋Î_Ï¿÷ ±√fl ÷˘ fi΋«Ìfi »ı. (4) ‰‘ ±ı¿ ÿά·˘ O·ıÕfl‰ÀÛ Ω÷fiÎ »˘Õfi˘ ÀÎ_¿Ì ¿Λ, ¿ÎflHÎ ¿ı ±Î‰Î »˘Õ ‰ı@›Ò‹ ±˜@Âfi ‰Õı ∞‰Î÷˘fiı ÷ı‹… ¿ÌÀ¿˘fiı ’˘÷ÎfiÎ ±Î_÷Ïfl¿ ’˘·ÎH΋Î_ ¬ıÓ«ı »ı. (5) »ıS·ı ±ı‰Î »˘Õ ¿ı …ı±˘ ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiÌ ‹ÎŒ¿ „V’˛_√ ±˜@Âfi‰Î‚_ »À¿<_ √˘Ã‰÷Î fi◊Ì, ⁄·¿ı ÏÁ_√· ’Î_ÿÕÎfiÌ Á΋ÁÎ‹Ì Ï¿fiÎfl˘ ¤ı√Ì ¿flÌ Ωı÷Ωı÷΋Î_ ¿ÌÀ¿ ‹ÎÀı ⁄_Ï‘›Îfl …ı· ⁄fiÎ‰Ì fiάı »ı. ±Î ‰ıflΛÀÌfi˘ ⁄Ë ΩHÎÌ÷˘ »˘Õ ⁄Àfl‰ÀÛ »ı. ∞‰Î÷¤ZÎÌ ‰fiV’Ï÷fi˘ ’Ïfl«› ‹ı‚‰‰˘ ˢ› ÷˘ ⁄‘Î 625 Ω÷fiÎ »˘Õfi_ ’flÎHÎ ‹Î_Õ‰_ 50 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

(±fiÁ_‘Îfi ±_¿fiÎ »ıS·Î ¿‰flfi_ «Î·)

…wflÌ fi◊Ì. ±ËŸ …ı ’Î_« ‰√˘˝ …HÎÎT›Î ÷ı‹fiÎ ’ˆ¿Ì …ı ÷ı ‰√˝fi_ ’˛Ï÷ÏfiÏ‘I‰ ¿fl÷Ì T›Î’¿ „V’ÏÁÁfiı ±˘‚¬Ì ·˘ ±ıÀ·_ ’Òfl÷_ »ı. ±Î flËÌ ±˘‚¬’flıÕ — á ¿‚ — µ’fl fi˘ÓK›_ ÷ı‹ ∞‰ÕÎ_fiı ωÊfiÎ M›Î·Î‹Î_ √fl¿Î‰÷˘ ⁄Ë T›Î’¿ »˘Õ ¿‚ »ı, …ıfiı ±_√˛ı∞‹Î_ pitcher plant ¿Ëı »ı. (Ï’«˜fl ±ıÀ·ı … ¿‚ ±◊‰Î ÷˘ ÁÒflÎËÌ.) ±Î »˘Õ ⁄ÌΩ ±fiı¿ ÿı¢ µ’flÎ_÷ ±Î’HÎÎ ‹ıCÎη›‹Î_ ◊Λ »ı, F›Î_ ‹Ò‚‘Îfl ‰flÁÎÿı ’ËÎÕÌ ‹ÎÀÌfiÎ flÁ¿Áfi_ “Ï·Ï«_√” ¿flÌ fiÎA›_ »ı. fiÎ≥ÀˇıÀ, ¿ı„S›‹, Œ˘VŒıÀ ‰√ıflı Ák‰˘fiı ¢ÊÌ ·Ì‘Î_ »ı. ’˛Ï÷¿>‚ „V◊Ï÷‹Î_ ‹Ò¿Î›ı·˘ ¿‚ ‹Î¬Ì, œÎÏ·›Î_ ∞‰ÕÎ_, ¤‹flÎ ‰√ıflıfi˘ Ï¿Îfl ¿flı »ı ±ı‹ ÷˘ fi ¿Ëı‰_ Ωı≥±ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ¬flÎ ±◊˝‹Î_ ÷ı Ï¿Îfl ¬ı·÷˘ fi◊Ì. Ï¿Îfl ‹ÎÀı ÷flÎ’ ¿ı {Î’À ‹Îfl‰Î …ı‰_ ¿Â_¿ Ë·fi«·fi ¿fl‰_ ’Õı, ’fl_÷ ¿‚ Ëo‹ıÂÎ_ Ïfi„Wø› flËı »ı. Á΋ı◊Ì ’ÌflÁÎ÷_ ¤Îb_ …‹ı »ı, …ıfiı ÷ı ’Îfl¿Î ÁË›˘√ ‰√fl Ë…‹ ’HÎ ¿flÌ Â¿÷˘ fi◊Ì. À>_¿‹Î_, ±√ε …HÎΉı·Î ⁄ı ‰√˘˝ ±fiÁÎfl ¿‚ passive »˘Õ √HÎΛ, active fiÏË. ±Î‹ »÷Î_ ±_√µ’Î_√˘ ÷ıfiı ±ı‰Î_ ‹Y›Î_ »ı ¿ı ∞‰ÕÎ_fiı ŒÁΉ‰Î‹Î_ ⁄Ë ÷¿·ÌŒ ’Õı fiÏË. µIøÎ_Ï÷fiÎ ·Î_⁄Î ÿ˘fl‹Î_ ¿‚Âfi_ ÿflı¿ ’Î_ÿÕ<_ ΩHÎı ÿfl∞ÕÎ ’ZÎ̱ı ÁÌ‰Ì fiÎA›_ ˢ› ÷ı‹ ¿‚ÂfiÎ ±Î¿Îflfi_ ⁄L›_ »ı. (’Î_ÿÕÎfi˘ ±Î¿Îfl ‰‘ ÷˘ ¿Q’εLÕflfiÌ M›Î·Ìfiı ‹‚÷˘ ±Î‰ı »ı.) ∂¤_ √˘Ã‰Î›ı·_ ±ı ’ÎhÎ @›Îflı¿ 30 ∞‰ÕÎ_fi_ ŒÎVÀ-eÕ ‹ı‚‰‰Î ¿‚Âfi_ ‹˘Ó Ëo‹ıÂÎ ¬ÒS·_ flËı, ±ıÀ·ı ‰flÁÎÿÌ ’ÎHÎÌ Á΋ı flZÎHÎ ‹ÎÀı ¿<ÿfl÷ı ¿‚Âfiı »hÎÌfi˘ ’˛⁄_‘ ¿flÌ ±ÎM›˘ »ı

Áı„LÀ‹ÌÀfl ·Î_⁄_ ±fiı ¬S·Î ‹¬ ’ÎÁı 10 Áı„LÀ‹ÌÀfl ’ˢ‚_ ˢ› »ı. ±Î Ω÷fiÎ ‹˘ÀÎ ¿‚‹Î_ ·√¤√ 1 ·ÌÀfl …ı À · _ ’ÎHÎÌ ¤flÌ Â¿Î›, ’fl_÷ ¿‚ ‹ÎÀı ±ı ’ÎHÎÌfi˘ B·ÎÁ fi◊Ì. ‹‘flÁfi˘ M›Î·˘ »ı, …ı‹Î_ ’ÎHÎÌfiı ⁄ÿ·ı Œ@÷ 1 / 3 ·ÌÀfl …ıÀ·_ ⁄Λ˘¿ıÏ‹¿· ’˛ ‰ ÎËÌ ¤flı ·  _ ˢ› »ı . ’˛‰ÎËÌ‹Î_ ’˛˘ÏÀ{ …ı‰Î Ï¿H‰˘/enzymes ’HΠˢ› »ı, …ı±˘ ¿ÌÀ¿˘fiÎ_ ÂÎflÌÏfl¿ ¬Ïfi…÷k‰˘fiı »^ À Î_ ’ÎÕÌ ±Î’ı »ı. ¬w_ Ωı÷Î_ ’˛‰ÎËÌfiı ‹_ ÿ ƒÎ‰HÎ ¿flÌ ÿı ÷ Î Ëÿ’flÎ_÷fiÎ_ ‰flÁÎÿÌ ÀÌ’Î_ Á © Î_ ¿‚‹Î_ fi ’Õ‰Î_ ¿‚ÂfiÌ ≥LÕ˘fiıϱfi ‰ıflΛÀÌ, …ı Ωı≥±ı, ±ıÀ·ı ¿<ÿfl÷ fiı«fl· ⁄˘Ïfi˝±˘fiÎ_ ‰WÎν…_√·˘‹Î_ ◊Λ »ı ÏÁ·ı@Âfi ¶ÎflÎ ÷ı ‹ÎÀı ±‹¿ Ω÷fiÎ ¿‚‹Î_ »hÎÌfi˘ ⁄_ÿ˘⁄V÷ √˘Ã‰‰Îfi_ ’HÎ «Ò¿Ì fi◊Ì. (⁄ÌΩ ¿‚ÂfiÎ_ ’Î_ÿÕ΋Î_ ÁËı… fiÌ«Î ·ı‰·ı ∂¤Ì ŒÎÀ ˢ› »ı ±fiı µ¤flÎ÷_ ‰‘ÎflÎfi_ ’ÎHÎÌ ÷ıfiÎ ¶ÎflÎ fiÌ¿‚Ì Ω› »ı.) œÎ_¿HÎΉ΂Π¿‚Âfiı ÷ıHÎı »hÎ’Ï÷ ⁄fiÎT›Î »ı. …flÎ ÷flÎ ±‘Ò¿Õ<_ flËı÷_ œÎ_¿b_ ÷ıfiÎ ’fl ŒÌÀ ¿›* »ı. ¿‚ÂfiÌ ‹ÌÃÌ Á˘Õ‹ ±‘¬S·Î œÎ_¿HÎÎ_ ‰ÎÀı «˘‹ıfl Œı·Î÷Ì flËı »ı. Á˘Õ‹ F›Î_ ˢ› I›Î_ ‹‘flÁ ’HΠˢ› ÷ı‹ ‘ÎflÌfiı ±ı¿Îÿ ∞‰Õ<_ ¿˘¿Àı≥· ’̉Π‹ÎÀı ±_ÿfl ’˛‰ıÂı »ı. ¿‚ÂfiÎ Ω‹‹Î_ Õ˘Ï¿›_ ¿›Î˝ ’»Ì ÷˘ ±Î¬Ì ‹‘ÂηΠ÷ıfiı ÿı¬Î› »ı. ∞‰ÕÎ_fiı ±_ÿfl ÷flŒ ··«Î‰÷˘ flV÷˘ À<-‰ı fi◊Ì. ±ı¿‹Î√a »ı. ±Î_÷Ïfl¿ Á’ÎÀÌ ’fl fiÌ«ı ‰‚ı·Î ‹ÌÏHΛΠ±fiı ¿˘w√ıÀıÕ ÿÎ_÷Î ∞‰ÕÎ_fiı ¿‚‹Î_ µ÷fl‰Î ÿı »ı, ’HÎ ∞‰Õ<_ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚‰Î ‹ÎÀı ’Ì»ıËà ¿flÌ Â¿÷_ fi◊Ì. O·ı¿ ˢ·fiÌ ‹ÎŒ¿ ¿‚‹Î_ ÷ı Á÷÷ √fl@›Î ¿flı »ı ±fiı »ı‰Àı ωfiı√fl (Áfl¿Î) …ı‰Î ÷ˆ·Ì ±Q· ƒÎ‰H΋Î_ ÷ıfiÎ »Î·√˘À·Î ±·√ ’ՉΠ‹Î_Õı »ı. ±Î ’ΫfiÏø›Î Ωı ¿ı ¿‚ ’˘÷ÎfiÌ Ω÷ı ⁄Îfl˘⁄Îfl ¿flÌ Â¿÷˘ fi◊Ì. ±ı¿oÿflı Ωı÷Î_ ¿‚Âfi_ ±Î_÷Ïfl¿ ’›Î˝‰flHÎ eÕ ’˛˘ÁıÏÁ_√fiÌ Œı@ÀflÌ …ı‰_ »ı, …ı‹Î_ ¬˘flο ’fl CÎHÎÎ “¿ÎflÌ√fl˘” ¶ÎflÎ VÀı…-⁄Λ-VÀı… ’˛Ïø›Î ◊÷Ì flËı »ı ±fiı »ı‰ÀfiÎ ÷⁄yı Q≤÷ ∞‰ÕÎfiÎ ±I›_÷ √˛ÎèÎ ±ı‰Î_ ’˘Ê¿

÷k‰˘ ¿‚Âfiı ’˛ÎM÷ ◊Λ »ı. ¿ÎflÌ√fl˘fiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ ±ı ‹Î¬Ì, ‹√÷flÎ_ ±fiı ‹E»flfiÌ ·Î‰Î˝ ±fiı ⁄˜@ÀÌÏfl±Î »ı. ·Î‰Î˝ ¿‚ÂfiÎ ±ıÏÁÏÕ¿ ƒÎ‰H΋Î_ ∞‰_÷ flËÌ Â¿ı ±ı ‰Î÷ Ëıfl÷…fi¿ …HÎΛ, ’HÎ Ë¿Ì¿÷ »ı. Ï¿Îfl ⁄fiı·Î ÷Ì÷ÌC΢ÕÎ, ‰ÎÏHΛΠ¿ı ’»Ì eÿÎ ›Î ’÷_Ï√›Îfi_ eÕ ’˛˘ÁıÏÁ_√ ¿fl‰Î‹Î_ ⁄‘Îfi˘ ‰Îfl˘ Á΋À˘ ±Î‰÷˘ fi◊Ì. ¿Î‹¿Î… ±ıÁıQ⁄·Ì ·Î≥fifiÎ (¬w_ ’Ò»˘ ÷˘ ÏÕÁ±ıÁıQO·Ì ·Î≥fifiÎ) ‘˘flHÎı «Î·ı »ı. Á˙ ’˛◊‹ ‹Î¬ÌfiÌ ·Î‰Î˝ Ï¿Îflfiı ¿˘«Ì ¬Î‰Îfi_ ¿Î›˝ ËÎ◊ ‘flı »ı; ±ıÀ·ı ¿ı ÷ıfiÎ ±ÎÏ·›Î¬ÎÏ·›Î »^ÀÎ ’ÎÕı »ı. ⁄‘Îfi_ ÷ı ¤ZÎHÎ ¿flÌ Â¿÷Ì fi◊Ì, ‹ÎÀı …ı ±ıÓÉÎÕ ÷ıΩ⁄Ì ƒÎ‰H΋Î_ ÷Ï‚›ı ’Õı ÷ıfiı ±ı fiÌ«Î ·ı‰·ı ÀÎ_’Ì flËı·Ì ‹√÷flÎ_fiÌ ±fiı ‹E»flfiÌ ·Î‰Î˝ ±Îfl˘√ı »ı. Ë∞ ’HÎ …ı ‰K›˘CÎÀu˘ ÁÒZ‹ ±ÎËÎfl ⁄Î¿Ì flËı ÷ıfi_ “ÏÕÁı@Âfi” ⁄˜@ÀÌÏfl±Î ¿flı, ±ıÀ·ı fiÎ≥Àˇ˘…fi, Œ˘VŒıÀ, ¿ı„S›‹ ‰√ıflı ’˘Ê¿ ÷k‰˘ »^ÀÎ_ ’Õı »ı. ˉı ¿‚ ‹ÎÀı ¿Î‹ ÁË… ⁄fiı. ±Q· ƒÎ‰H΋Î_ ±ËŸ ÷ËŸfiÎ_ ’˘Ê¿ ÷k‰˘fiı ⁄Λ˘¿ıÏ‹¿· ’˛Ïø›Î ‰Õı Á‹ıÀÌfiı ±·√ ÷Îfl‰‰ÎfiÌ …‰Î⁄ÿÎflÌ ’ı·Î Ï¿H‰˘/enzymes Á_¤Î‚ı »ı. ±_÷ı ¿‚ÂfiÎ ÷Ï‚›ı ±Î‰ı·Ì ’˛I›ı¿ «˘flÁ Áı„LÀ‹ÌÀflı ·√¤√ 1,000 Â˘Ê¿ √˛_Ï◊±˘ ’˘Ê¿ ÷k‰˘fiı √˛ËHÎ ¿flÌ ·ı »ı. ¿·Î¿˘ ⁄Îÿ Ë÷¤Î√Ì ∞‰ÕÎ_fiÎ ’˘·Î ÂÎflÌÏfl¿ ¬˘¬Î ÏÁ‰Î› ¿Â_ ⁄«÷_ fi◊Ì. ±‹¿ Ïÿ‰Á ’»Ì ¿‚ÂfiÎ ’˛˘ÁıÁfl Ï¿H‰˘ ÷ı ¬˘¬Îfi˘› ŒıÓÁ·˘ ±ÎHÎÌ ÿı »ı. ¿‚ÂfiÌ ¤˘…fi’©Ï÷ Ωı÷Î_ ‹Î‹·˘ ¬Òfifi˘ fiÏË, ’HÎ ¬ÿ¿<ÂÌfi˘ √HΉ˘ Ωı≥±ı. ‹z’Îfi ¿fl‰Î ‹Î√÷_ ∞‰Õ<_ Á΋ı «Î·Ìfiı ‹˘÷ ‰Ë˘flÌ ·ı »ı, F›Îflı ¿‚Âfi˘ passive »˘Õ ’˘÷ı ¿Â˘ Á‚‰‚ÎÀ ÿά‰÷˘ fi◊Ì. ±Î º„WÀ±ı ¿‚Âfiı Ï¿ÎflÌ »˘Õ ¿ËÌ Â¿Î› fiÏË, ¿ÎflHÎ ¿ı ÷ı »ı‰À Á‘Ì Ï⁄·¿<· Ïfi„Wø› ±fiı Ïfiçı÷ flËı »ı. ⁄√ÎÁ_ ¬Î÷Î_ ±fiΛÎÁı ¿˘Ï‚›˘ ‹˘‹Î_ ’Õı ÷ı‹ ¿‚Âfiı ±ı¿ ’»Ì ±ı¿ ∞‰ÕÎ_fi_ ¤˘…fi ‹Y›Î ¿flı »ı. á ÁfiÕuÒ — ¿‚Âfiı ±Î’HÎı passive ¿Ëı‰Î÷Î »˘ÕfiÎ ‰√˝‹Î_ ‹Ò@›˘. µkÎfl ±‹ıÏfl¿Î, ÿÏZÎHÎ ±‹ıÏfl¿Î, ¤Îfl÷Ì› µ’¬_Õ ÷◊Î …√÷fiÎ ⁄ÌΩ ’˛ÿı¢‹Î_ ±Î‰Î ⁄‘_ ‹‚Ìfiı 120 Ω÷fiÎ ¿‚Â/pitcher plants ◊Λ »ı. ·√Ìflı ÷VÿÌ ·Ì‘Î ‰√fl ÷ı±˘ ¤˘…fi ’˛ÎM÷ ¿flı »ı ±ıÀ·_ … fiÏË, ’HÎ ·Î‰Î˝ ±fiı ⁄˜ @ ÀÌÏfl±Î ¶ÎflÎ ÷ı ± ˘ «Î‰ı · Î ¿˘Ï‚›Î ±Îfl˘√‰ÎfiÌ ·@{flÌ ¤˘√‰ı »ı. ⁄Ì∞ ÷flŒ ±ı‰Î ¿ıÀ·Î› »˘Õ bog/¿‚HÎ …ı‰Ì Ák‰ËÌfi …‹Ìfi‹Î_ ’Î_√›Î˝ »ı ¿ı …ı±˘ ‹Œ÷fi_ ¬Î÷Î fi◊Ì. Ω÷‹Ëıfi÷ı ¤˘…fi ‹ı‚‰ı »ı. µIøÎ_Ï÷ ÿflQ›Îfi fiı«fl· ÏÁ·ı@ÂfifiÎ ’˛÷Î’ı CÎHÎÎ ¬flÎ ∞‰Î÷¤ZÎÌ »˘Õ ±Î‰Î ‹Ëıfi÷ ’˛¿ÎflfiÎ ÁΩ˝›Î »ı. ±ı¿ ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

51

ΩHÎÌ÷˘ »˘Õ ±_ √ ˛ ı ∞ ‹Î_ sundew ±fiı √ … flÎ÷Ì‹Î_ ‹¬Ω‚Ì ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Î› »ı, …ıfi˘ ’Ïfl«› ¿fl˘ ±ıÀ·ı Œ˚·Î›’ı’fl …ı‰Ì Àı„@fi¿ ‘flΉ÷Î ¿<· 170 „V’ÏÁÁfiÎ ⁄‘Î ∞‰Î÷¤ZÎÌ »˘ÕfiÌ ±ıfiıÀ˘‹Ìfi˘ ÷◊Î ±Îÿ÷˘fi˘ ‹Ò‚¤Ò÷ ±_ÿÎ… ‹‚Ì Ω› ÷ı‹ »ı.

«Ì¿HÎÎ ÷Î_÷HÎ΋Î_ Ï¿Îflfiı Á’ÕÎT›Î ’»Ì ÷ıfiı ‰‘ ¤ŸÁ‹Î_ ·ı‰Î ÁfiÕuÒ ’Î_ÿÕÎfi_ ‰ŸÀ·_ ‰Î‚Ì ÿı »ı

ÁfiÕuÒ fi Î ΩÕÎ ÷◊Î À«Ò ¿ ÕÎ ‹√ÿ‚ ±Î¿ÎflfiÎ ÿflı¿ ’Î_ÿÕı ±fiı¿ fl÷‹ÕÎ_ Àıfl‰Î_ ÁÒ›fi ˝ Î ’˛¿Î‹Î_ {Î_¿‚fiÌ ‹ÎŒ¿ «‚¿ı »ı, ±ıÀ·ı sun ÷◊Î dew ±ı‹ ⁄ı ÂOÿ˘fi˘ Á‹ÎÁ ¿flÌfiı fi‰˘ ÂOÿ ÁfiÕuÒ fl«‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ »ı. ±Î‹ »÷Î_ ÷ıfi_ ÿıÂÌ fi΋ ‹¬Ω‚Ì ’HÎ ¬˘À<_ fi◊Ì, ¿ı‹ ¿ı ∞‰Õ<_ ’Î_ÿÕÎfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ⁄ıÁı ¿ı ÷fl÷ «Ì¿HÎÎ ÷Î_÷HÎÎ Ω‚ÌfiÎ V‰w’ı ¤ÌÕΛ »ı. ∞‰ÕÎ_fiı ±Î¿Ê˝‰Î ‹ÎÀı ±fiı ’»Ì ±Îfl˘√Ì …‰Î ‹ÎÀı ÁfiÕuÒfiı ⁄ı Ω÷fiÌ √˛_Ï◊±˘ »ı. ±ı¿ ’˛¿ÎflfiÌ √˛_Ï◊ «Ì¿H΢ ±fiı ‹ÌÃÌ Á˘Õ‹‰Î‚˘ ‹‘flÁ ¿Îœı »ı, …ı ÷Î_÷HÎÎfiÎ Àıfl‰ı ·Î· fl_√ı «‚¿÷˘ flËı »ı. (…\±˘, »ıS·Î fl_√Ìfi ’Îfiı ±Î’ı·˘ Œ˘À˘). ‰‘‹Î_ ±ı √˛_Ï◊ ’Ϋ¿ Ï¿H‰˘ ’ıÿÎ ¿flı »ı. ⁄Ì∞ √˛_Ï◊ ’˘Ê¿ ÷k‰˘fiı Â˘Ê‰Îfi_ ¿Î›˝ ⁄Ω‰ı »ı. ÁflıflΠ‹¬Ω‚Ì ±ıÀ·ı ¿ı ÁfiÕuÒ ±_ÿÎ…ı 200 ÷Î_÷HÎÎ ‘flΉı »ı, ’HÎ Á΋ÎL› flÌ÷ı ∞‰Õ<_ ‹¬Ω‚Ì ’fl F›Î_ ⁄ıÃ<_ 52 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

ˢ› ±ı …B›ÎfiÎ … ÷Î_÷HÎÎ ‰‚ı »ı. ∞‰ÕÎ_ ÷flŒ … ‹fl˘ÕΛ, …ı◊Ì ’¿Õ ‹…⁄Ò÷ ⁄fiı. ‹Î¬Ìfi_, ≥÷ÕÌfi_, ‹E»flfi_ ¿ı ≥›‚fi_ ±Î√‹fi ◊›_ ±fiı ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ÷ÎI¿ÎÏ·¿ …ı· ⁄Î_‘‰Îfi˘ ‰¬÷ ±ÎT›˘ ÷ı ‰Î÷fi˘ Á_¿ı÷ ‹¬Ω‚Ìfiı ÂÌ flÌ÷ı ‹‚ı ÷ıfi_ flËV› Ë∞ Á_¢‘¿˘ ⁄flÎ⁄fl ’Î‹Ì Â@›Î fi◊Ì, »÷Î_ V’½ ’Îfl¬÷Ì Áı„LÁÏÀ‰ iÎÎfiı„Lƒ›˘ ÷ı‹Î_ ‹A› flΘ· ¤…‰÷Ì Ë˘› ÷ı‹ ·Î√ı »ı. iÎÎfiı„Lƒ›˘ ⁄ıËÿ Á_‰ıÿfiÂÌ· »ı. Œ@÷ 0.0008 ‹Î≥ø˘√˛Î‹fi˘ ‰Î‚ ’HÎ Ωı ‹¬Ω‚Ì ’fl ‹Ò¿Ì ÿ˘ ÷˘ ∞‰ÕÎ_±ı ⁄ÎflHÎı À¿˘flÎ ‹Î›Î˝fi_ Á‹∞fiı ÷ı »˘Õ ’˘÷ÎfiÎ ÷Î_÷HÎÎfiı ‰Î‚Ì ÿı »ı. ±Î‹Î_ ÷ıfiı {Î{˘ Á‹› ’HÎ ·Î√÷˘ fi◊Ì. ±ı¿ Ω÷fi˘ ÁfiÕuÒ »˘Õ ÷˘ ’˘÷ÎfiÎ ÷Î_÷HÎÎfiı Œ@÷ 0.1 ÁıL¿Õ‹Î_ ‰Î‚Ì fiάı »ı. ±·⁄kÎ, …_√·Ì ±‰V◊΋Î_ »˘Õfiı hÎÎÏË÷ ‰V÷fi˘ V’½ ÷˘ ‰Îfl_‰Îfl ◊Λ, ±ıÀ·ı ∞‰ÕÎ_fiı ±˘‚¬‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiÌ ¿<ÿfl÷Ì √_‘fiı ’HÎ ‹¬Ω‚Ì ’Îfl¬÷Ì Ë˘› ±ı ⁄fi‰ÎΩı√ »ı. ‰Î‚fiÎ V’½ µ’flÎ_÷ ÷ı‹Î_ flËı·Ì √_‘ ‹¬Ω‚Ìfiı ÷ıfiÎ ’˛I›ı Áı„LÁÏÀ‰ ⁄fiΉ÷Ì Ë˘› ±ı‰˘ Á_¤‰ ’HÎ ¬fl˘. ÁfiÕuÒfiÌ ±‹¿ Ω÷˘ ±ı‰Ì »ı ¿ı …ı±˘ ÿ¤Î˝√Ì ∞‰ÕÎ_fiı ⁄flÎ⁄fl ¤ŸÁ‹Î_ ·ı‰Î ‹ÎÀı Œ@÷ ÷Î_÷HÎÎfiı fiÏË, ±Î¬ı±Î¬Î ’Î_ÿÕÎfi_ ‰ŸÀ·_ ¿flÌ fiάı »ı. (…\±˘, ⁄Î…\fi˘ ÷◊Î ±_¿fiÎ »ıS·ı fl_√Ìfi ’Îfiı Œ˘À˘√˛ÎŒ.) ±Î Ïø›Î ’ÒflÌ ◊‰Î‹Î_ ·√¤√ 30 Ï‹ÏfiÀ …ıÀ·˘ Á‹› fiÌ¿‚Ì Ω›, ’HÎ I›Îfl ’»Ì ∞‰ÕÎ_fiÌ «˘÷flŒÌ Á’ÎÀÌ ’Î_ÿÕÎfiÌ √˛_Ï◊fiÎ Á_’¿Û‹Î_ flËı ±fiı ÷ıfi˘ ‹t΋η ¢ÊÌ ·ı‰Îfi_ ¿Î›˝ {Õ’Ì ⁄fiı. ÁfiÕuÒfiÌ CÎHÎÌ ¬flÌ „V’ÏÁÁfiÎ »˘Õ Ωı ¿ı ¬Òfi΋fl¿Ì‹Î_ ±ÎÀ·Ì Ëÿı …÷Î fi◊Ì. ±ı¿ flÁ’˛ÿ ‹t˘ fi˘Ó‘‰Î·Î›¿ »ı. ÁfiÕuÒfiÎ ÷Î_÷HÎÎfiı “◊ὁ …÷Î_› ‰Îfl ·Î√÷Ì fi◊Ì. µ’flε’flÌ hÎHÎı¿ ‰¬÷ µkÎıÏ…÷ ◊›ı·Î ÷Îflfiı ŒflÌ ‰¬÷ ’˘flÁ «ÕΉ‰˘ ‹U¿ı· »ı. «˘◊Î V’½fiı ¿ı √_‘fiı ÷ı±˘ fi∞‰˘ ÏflV’˘LÁ ±Î’ı »ı. ±√ε ‹ÎhÎ 0.1 Áı¿LÕ‹Î_ ÷Îfl ‰‚Ì √›Î ˢ› ÷˘ «˘◊Î ’˛Á_√ı ⁄Îfl-’_ÿfl Áı¿LÕı ’HÎ ‹Î_Õ …flÎ ÷flÎ ‹fl˘ÕΛ »ı. ±Îfi_ Á_¤Ï‰÷ ¿ÎflHÎ ±ı ˢ› ¿ı …wfl ’Òfl÷˘ ¬˘flο ‹ı‚T›Î ⁄Îÿ ‹¬Ω‚̱ı ÷I¿Î‚ fi‰˘ Ï¿Îfl ¿fl‰˘ …wflÌ fi◊Ì. ±Îfl˘√ı·_ ¤˘…fi ’«Î‰‰Î‹Î_ ±Î‹ı› Ïÿ‰Á˘ fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. fl÷‹ÕÎ_ Àıfl‰Î_ … ŒÁΛı·Î ∞‰ÕÎ_ ’fl …·ÿ ’Ϋ¿ flÁ˘fi˘ jÎΉ ¿flı »ı. Ï¿Îflfi_ ÷¿·ÎÿÌ ÂflÌfl ÷ı‹Î_ ±˘√‚÷_ Ω› ±fiı Á΄I‰¿ ƒÎ‰HÎ ⁄fi÷_ Ω› ÷ı‹ ‹¬Ω‚ÌfiÎ_ ⁄ÎflÌ¿ Ï»ƒ˘ ±ı À˘Ïfi¿fiı

¢Ê÷Î_ flËı »ı. Ïÿ‰Á˘ ’»Ì ∞‰ÕÎ_fiÎ ‹ÎhÎ Œ˘flÎ ±‰ÂıÊ˘ Ωı‰Î ‹‚ı »ı. ’‰fifi˘ Á’ÎÀ˘ ±_ ÷ ı ÷ı‹fiı ’HÎ ÷ÎHÎÌ Ω› »ı. ¬Ò fi fiÌ CÎÀfiÎ ⁄L›Îfi˘ ±ı¿ı› ’flΉ˘ flËı÷˘ fi◊Ì. ±ÎÂflı 50 ‰Ê˝ fi  _ ±Î› W › ¤˘√‰÷Î ÁfiÕuÒfiÎ fiΘfi-‰ı… »˘Õ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ µkÎflÌ flÎF› ±·ÎV¿Î◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ÿÏZÎHÎ √˘‚Α˝ fi Î ±Î˜ V Àˇ ı Ï ·›Î Á ‘ Ì ‹˘ÀÎ ¤Î√fiÎ ’˛ ÿ ı  ˘‹Î_ ◊Λ »ı . ±Î Ï¿ÎflÌ »˘Õ ¤Îfl÷‹Î_ ’HÎ Ωı‰Î ‹‚ı »ı. “Ï¿Îfl” ∞‰Î÷˘ ±fiı ¿ÌÀ¿˘fi_ fl˘Ï…_ÿ_ ŒÎVÀ-eÕ …‹÷ΠωfiÁ N˚·Î›Àˇı’fiı @›Îflı¿ ÿıÕ¿Îfi_ “Á΄I‰¿ ¤˘…fi” ’HÎ ‹‚Ì flËı »ı ±ıÀ·˘ ’˛¤Î‰ÂÎ‚Ì ÂOÿ »ı ¿ı ÷ıfiÎ Á_ÿ¤˝‹Î_ ‹¬Ω‚Ìfi_ ¿ÎflV÷Îfi Ï⁄·¿<· Á΋ÎL› fiÎ≥Àˇ˘…fifiÎ_ Á_›˘…fi˘ ’˛I›ı Áı„LÁÏÀ‰ »ı. ‰fiV’Ï÷ÂÎjÎfiÎ ·Î√ı, »÷Î_ ’Ïç‹ CÎÎÀ‹Î_ ¬_ÕηΠ’ÎÁı ‹¬Ω‚Ìfi˘ flÎŒÕ˘ ¿ıÀ·Î¿ ‰÷˝‹Îfi Á_¢‘¿˘fi˘ ‹÷ …\ÿ˘ »ı. ∞‰ÕÎ_ ’˘÷ÎfiÌ ÷’ÎÁ̱ı ÷˘ ÿflı¿ ’fl Õ{fiı¿ ∞‰ÕÎ_fiÎ_ “ËÎÕÏ’_…fl˘” Ωı‰Î_ Ë√Îflfiı ·Ì‘ı ›Ïfl¿ ±ıÏÁÕ ‰Õı √_‘Î÷Î_ ˢ› »ı, ‹ÎÀı ‹‚ı--¿ı‹ ¿ı fl˘…fiÎ ⁄ı-hÎHÎ Ï¿Îfl ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ±Á΋ÎL› ÁfiÕuÒfi˘ »˘Õ ÷ı ±ıÏÁÕfiı ’Îfl¬÷˘ ˢ‰˘ Ωı≥±ı. ’ı„LÁ·‹Î_ √HÎÎ÷Î fi◊Ì. ∫B·ıLÕ‹Î_ ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ±ı¿ ’˛¿ÚÏkÎωt ⁄˘√fi˘ ±ı‰Ì √_‘ ˢ› fiÏË. ›Îfiı ¿‚HÎfi˘ ’˛ÿı ¬Ò_ÿÌ flè΢ Ë÷˘. ‹¬Ω‚ÌfiÎ »˘Õ ¿ıÀ·Î¿ Á_¢‘¿˘ ‹¬Ω‚Ìfi_ ±◊ν÷˚ ÁfiÕuÒfi_ ‰√a¿flHÎ passive »˘Õ ÷flÌ¿ı ¿fl÷Î fi◊Ì, ’fl_÷ ÷ı ÁÎ◊ı ÷ıfiı active ·√¤√ 8,000 «˘flÁ ‹ÌÀfl‹Î_ ¬Ì«˘¬Ì« ∂B›Î Ë÷Î ’HÎ ‹Îfi÷Î fi◊Ì. ±Î »˘Õ ÷ı‹fiÎ ±Ï¤’˛Î› ‹…⁄ ’«ÎÁ ±fiı ÿflı¿ »˘ÕfiÎ »À¿Î‹Î_ «Îfl ¿ı ’Î_« ÁŒıÿ ’÷_Ï√›Î_ À¿Î … ÁÏø› »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ∞‰ÕÎ_fiı ÷ı ±˘Ï«_÷˘ Á’ÎÀ΋Î_ Á’ÕΛÎ_ Ë÷Î_. ’÷_Ï√›Î_ ∑÷’˛‰ÎÁÌ Ë÷Î_. ›fl˘’fiÌ ‹A› ·ı÷˘ fi◊Ì. ¿fl˘Ï‚›˘, ‹‘‹Î¬Ì, ’÷_Ï√›_ ¿ı eÿ_ «Ì¿HÎÎ ¤ÒÏ‹ »˘ÕÌfiı ÷ı±˘ Ï›΂˘ √΂‰Î ‹ÎÀı Ï⁄˛Àfi ±ÎT›Î_ ‹‘flÁ‹Î_ ⁄flÎ⁄fl ŒÁΛÎfiÌ ¬Î÷flÌ ◊Λ ’»Ì … ÁfiÕuÒ Ë÷Î_, ’fl_÷ ∫„B·Â «ıfi· ±˘‚_√Ìfiı ¿ÎÂ̱ı ’ˢӫı·Î ÷ıfiÎ ’fl ÷Î_÷HÎÎfiÌ Ω‚ Ï⁄»Î‰ı »ı. ∞‰Î÷¤ZÎÌ ¿˘‹fiÎ ÷ı‹fiÎ Á_CÎı ÿ¤Î˝B›ı ¿fl‰÷ ‹Ò¿Î‰Îfi˘ ‰Îfl˘ ±ÎT›˘ Ë÷˘. ⁄ÌΩ ¿ıÀ·Î¿ »˘Õ ÁΫΠ±◊˝‹Î_ ÁÏø› »ı. ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’ ±fiı¿ ’÷_Ï√›Î_ ‹¬Ω‚ÌfiÎ √ÎÏ‚›Î‹Î_ ÿı¬Î›Î_ I›Îflı ÷ıfi˘ ⁄ıVÀ ÿά·˘ »ı. ’˛¿ÚÏkÎωt˘fi_ ¿<÷ÒË· {ÎS›_ fi flèÎ_. ¿‚HÎfiÎ ’˛ÿıÂfi_ ZÎıhÎŒ‚ á ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’ — ±Î »˘Õfiı active ¿ıÀı√flÌ‹Î_ ‹Î’Ìfiı ÷◊Î ÿfl «˘flÁ ‹ÌÀfl‹Î_ Á‹Î÷Î »˘ÕfiÌ ±fiı ’Ëı·Î fi_⁄flı ‹Ò¿‰˘ flè΢, ¿ı‹ ¿ı ∞‰Õ<_ ¿˘Ï‚›˘ ⁄fi‰Î ‹ÎÀı ÷Î_÷HÎÎÿÎfl ’Î_ÿÕÎ_fiÌ Á_A›Î √HÎÌfiı ÷ı‹HÎı ÏËÁÎ⁄ ·√ÎT›˘ ÷ıfiÎ ‹˘Ó‹Î_ ŒÁΛ I›Î_ Á‘Ì ÷ı flÎË Ωı÷˘ fi◊Ì. Ï‹Ω√flÎ ÷˘ ‹¬Ω‚ÌfiÎ …‹H΋Î_ ¿<· 60 ·Î¬ ›ÎhÎ΂ ’÷_Ï√›Î_fi_ ‰Õı ΩıÕΛı·Î_ ÷ıfiÎ_ Á΋Á΋Î_ ⁄ı ’Î_ÿÕÎ_ »Ì’ …ı‰Î_ »ı, ‹flHÎ ◊›_ Ë÷._ ‹flHÎ ¿ÎÂÌfi_ fiÏË, ¿Ï·_√fi_ Ë÷._ ’÷_Ï√›Î_fi˘ ’fl_÷ »Ì’ Á‹Îfi ⁄_‘ „V◊Ï÷fiı ⁄ÿ·ı Á΋ÎL› Ëη÷‹Î_ ÷ı Á_ËÎfl ›©fiı ’Λı ◊›˘ Ë÷˘. ¬S·Î_ flËı »ı. ⁄ı ’Î_ÿÕÎ_ ‰E«ı ΩıÕÎHÎ V◊’Λ ÷ıfiı ’HÎ ±ı¿ flÁ’˛ÿ ‹t˘ Ë∞ ⁄Î¿Ì flËÌ Ω› »ı. ÁfiÕuÒfiÎ fiı«fl· ÏÁ·ı@Âfifi˘ … ¿fl÷⁄ √HΉ˘ flè΢. ¿˘≥ ’HÎ ’Î_ÿÕÎfiı ¿ÌÀ¿fi˘ fiÏË, ’HÎ ±ı¿Îÿ ’ı„LÁ·fiÌ ±HÎÌ …ı‰Ì Ï¿Îfl ’Î_ÿÕÎ_fiı Q›ÏfiÏÁ’· ⁄√Ì«Îfi˘ ÁΉ˝…Ïfi¿ ⁄Î_¿Õ˘ ‰V÷fi˘ V’½ ◊Λ ÷˘ ±ı ‹˘Àı ¤Î√ı ¿Â_ Ïfl±ı@Âfi ÿά‰÷_ Á‹∞fiı (‰ÎV÷‰‹Î_ ±Î_÷Ïfl¿ ·Î· Á’ÎÀ̉΂Î_ ’Î_ÿÕÎ_fiı fi◊Ì. ±Î Ω÷fi_ ÏfiflÌZÎHÎ ¿flfiÎfl «ÎSÁ˝ ÕÎω˝fi ±ı‰Î ‹_÷T› e·’Î_¬ÕÌ Á‹∞fiı) ÷ı‹fiÎ ’fl ⁄ıÁ‰Î Ω› I›Îflı ±_ÿflfiÎ ’fl ±ÎT›˘ ¿ı ÁfiÕuÒ ∞‰ÕÎ_ ¶ÎflÎ µIÁÏ…˝ ÷ ◊÷Î_ ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

53

ÁÒZ‹ w_»ÕÎ_fiı ¬·ı· ’ˢӫı »ı. ÿflı¿ ’Î_ÿÕÎfiı ±Î‰Î_ hÎHÎ w_»ÕÎ_ »ı (…\±˘, ⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘), …ı‹fiÌ Œfl÷ı «Îflı¿˘fl ∞‰ÕÎ_fiÎ ’Ϋfi ‹ÎÀı ÁÒ Z ‹ √˛ _ Ï ◊±˘ »ı . ωfiÁ Œ˚ · ΛÀˇ ı ’ fiÎ_ hÎHÎ-hÎHÎ w_»ÕÎ_ ÁıLÁfl ›_h΢ »ı, …ı±˘ ‹Îÿ¿

w_»Õ_

’Ϋfi√˛_Ï◊ µ’fl ±Î’ı·Ì ‹Î≥ø˘V¿˘Ï’¿ ÷Á‰Ìfl‹Î_ ωfiÁ N˚·Î›Àˇı’fiÎ ’Î_ÿÕÎfi_ w_»Õ_ ÿı¬Î› »ı, w_»ÕÎfiÌ ±ÎÁ’ÎÁ ±Î‰ı·Ì ÁÒZ‹ ’Ϋfi√˛_Ï◊±˘ ’HÎ …\±˘

¬U⁄˘ ‰‘Îflı »ı ±fiı ÁÎ◊˘ÁÎ◊ Ï¿H‰˘›@÷ ’Ϋ¿ flÁ˘fi˘ fi∞‰˘ jÎΉ Âw ¿flı »ı. ’ıÀ’ÒΩfiÌ ±ı flÌ÷ı ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌ ¿›Î˝ ’»Ì Ï¿Îflfiı ‰Ëı·Ì ÷¿ı Á¿oΩ‹Î_ ·ı‰˘ Ωı≥±ı, ’HÎ ±ı Â¤ CÎÕÌ »Ì’ ‹Î_èÎ·Ì hÎHÎ „V’˛_√˘ fi »À¿ı I›Î_ Á‘Ì ÷˘ ±Î‰÷Ì fi◊Ì. ‰ÎV÷‰‹Î_ ±ı „V◊Ï÷V◊Î’¿ ±ı‰Î ÁÒZ‹ ÷Îfl »ı, …ı±˘ ’Î_ÿÕÎ_fiÎ ⁄ı ŒÎÏÕ›Î_fiı 450 ◊Ì 600 fiÎ ¬ÒHÎı …Õ⁄ÎfiÌ ‹ÎŒ¿ ¬S·Î_ flάı »ı. √ÎŒı· Ï¿Îfl w_»ÕÎ_fiı ±ıÀ·ı ¿ı ÷Î_÷HÎÎfiı ÁËı… ‹fl˘ÕÌ fiάı ¿ı ÷fl÷ …Õ⁄_ ⁄_‘ ◊Λ »ı. ŒÎÏÕ›Î_fiÌ Ï¿fiÎflı ±Î‰ı·Ì ·Î_⁄Ì ÿo÷ΉϷ ’HÎ ±ı¿‹ı¿ ÁÎ◊ı ¤ÌÕΛ »ı. {Ì’ «ı≥fi …ı‰_ “≥LÀfl·Î˜Ï¿o√” ÷ı±˘ ¿flÌ fiάı »ı, ±ıÀ·ı Ï¿Îfl Ωı ÿo÷ΉϷfiÌ ŒÎÀ ¿fl÷Î_ ‹˘ÀÎ ¿ÿfi˘ ˢ› ÷˘ ÷ıHÎı »À¿‰Îfi˘ Á‰Î· … flËı÷˘ fi◊Ì. Ï¿Îfl ±fiı Ï¿ÎflÌ ‰E«ı fi ˘ ‹ ¿ Î⁄·˘ @›Îflı ¿ 54 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

Ωı‰Î·Î›¿ ⁄fiı »ı. ¬ÎÁ ¿flÌfiı ±ı‰ı ‰¬÷ı ¿ı F›Îflı Ï¿Îflfi_ Ë·fi«·fi hÎHÎı› „V’˛_√˘fiı ⁄ÿ·ı ±ı¿Îÿfiı … Âw±Î÷‹Î_ »À¿Î‰ı ±fiı ’Î_ÿÕÎfiÎ_ ŒÎÏÕ›Î_ ’Òflı’ÒflÎ_ ⁄_‘ ◊‰Îfiı ⁄ÿ·ı ±‘Ò¿ÕÎ_ flËÌ …‰Î ’΋ı. Ï¿Îfl »^À‰Î ‹ÎÀı ÷flŒÏÕ›Î_ ‹Îflı »ı, ’HÎ ÷ı ⁄ËÎfiı ‰‘ Ë·fi«·fi ¿flÌ fiάı »ı--F›Îflı Ë¿Ì¿÷ı ÷˘ Ωfi ⁄«Î‰‰Î ‹ÎÀı ÷ıHÎı …flÎ Ë‚‰ı flËÌfiı Á·Ò¿Î≥’Ò‰˝¿ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚‰_ Ωı≥±ı. ±Î ˉÎÏ÷›Î_ ÿflQ›Îfi ‰‘ ⁄ı „V’˛_√˘ »À¿ı, ±ıÀ·ı ¬ı· ’Òfl˘ ◊›˘ Á‹Ωı. ±ı¿ Á‰Î· — ·Î√‹Î_ ±Î‰ı·˘ ’ÿÎ◊˝ ¿ÌÀ¿ … ˢ‰Îfi_ ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇ’ı ÂÌ flÌ÷ı ΩHÎı? »˘ÕfiÌ ⁄Λ˘·˘Ï…¿· @·Î˜¿ ÷ı‹Î_ «Î‰Ìw’ flΘ· ±ÿÎ ¿flı »ı. @·Î˜¿fiı ⁄ÿ·ı ‰‘ ›˘B› ÂOÿ VÀΘ’-‰Î˜« »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı √HÎ÷flÌ Áı¿LÕfiÎ ÏËÁÎ⁄ı ◊Λ »ı. ±ı¿ w_»ÕÎfiı Á_’¿Û …HÎΛ ’»Ì ÷ıfiı ›Î ⁄ÌΩfiı V’½ ·√¤√ 10 Áı¿LÕ‹Î_ (‰‘Ìfiı 30 Áı¿LÕ‹Î_) ◊‰˘ Ωı≥±ı. ±Î Ω÷fiÎı ⁄ı‰ÕÎı V’½ ◊Λ ÷˘ … ±ı‰˘ ‹÷·⁄ fiÌ¿‚ı ¿ı Ë·fi«·fi ∞‰ÕÎ_fiı ±Î¤ÎflÌ »ı. ⁄ÌΩı Á‰Î· — Ï‹Ω√flÎ ‘flΉ÷Î ’Î_ÿÕÎfiÎ_ ⁄ı ŒÎÏÕ›Î_fiı ZÎHÎΑ˝‹Î_ ¤ÌÕÌ ÿı÷_ Ï‹¿ıÏfi{‹ ¿›_? ‹ÎHÎÁfiÌ ±Î_¬fiÎ ’·¿ÎflÎ ¿fl÷Î_ ’HÎ ±˘»Î Á‹›‹Î_ ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’ ’˘÷ÎfiÌ »Ì’fiı ÂÌ flÌ÷ı ⁄_‘ ¿flÌ Â¿ı ±ı ’˛ffi ‰Ê˘˝ Á‘Ì «ÎSÁ˝ ÕÎω˝fi ÁÏË÷fiÎ ⁄‘Î Á_¢‘¿˘ ‹ÎÀı ¿˘›Õ˘ flè΢. „@‰¿ ±˜@Âfifi_ flËV› ÷ı‹fiı Á‹Ω›_ fiÏË. ±‹ıÏfl¿ÎfiÌ ËΉÕÛ ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌfiÎ ¤Îfl÷‰_ÂÌ ⁄Λ˘·˘Ï…VÀ ·Z‹ÌfiÎflΛHÎ ‹ËÎÿı‰fiı »ı‰Àı 2005 ‹Î_ flËV›fi˘ Œ˘Õ ’ÎÕu˘. ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiÎ_ ’Î_ÿÕÎ_ ¬S·Î_ flËı ±ı ‰¬÷ı ¬S·Ì ·Î· Á’ÎÀÌ ’fl ⁄ıÃı·Î ∞‰ÕÎ ‹ÎÀı ÷ı ⁄ÏË√˘˝‚ ˢ› »ı. w_»ÕÎ_fiı ±◊ν÷˚ ÷Îflfiı ¬·ı· ’ˢӫı ¿ı ÷fl÷ Ï‹Ω√flÎfiÎ ¿˘Ê˘‹Î_ flËı·_ ’˛‰ÎËÌ ⁄ËÎfl ‰Ëı‰Î ·Î√ı »ı ±fiı ⁄ı› ÷flŒfiÎ_ ’Î_ÿÕÎ_‹Î_ ¤flΛ »ı. w_»ÕÎ_ ‰√fl ¬·ı· fi˘‹˝· flËı I›Î_ Á‘Ì ’˛‰ÎËÌ›@÷ ¿˘Ê˘±ı ÿ⁄ÎHÎ ’ıÿÎ ¿flÌ ’Î_ÿÕÎfiÎ_ Á΋Á΋Î_ ŒÎÏÕ›Î_fiı ⁄ÏË√˘˝‚ Ëη÷ı ÷_√ flάı »ı. Áı¿LÕ‹Î_ √HÎÎ÷Î Á‹› ÿflQ›Îfi ¬·ı·fiÎ_ ‰fi-⁄Λ‰fi ⁄ı ÏÁBfi·˘ ‹Y›Î_ ’»Ì ±fiı ¿˘Ê˘fi_ ±Î_÷Ïfl¿ ’˛‰ÎËÌ fiÌ¿‚Ì √›Î ’»Ì Ï‹Ω√fl΋Î_ ÿ⁄ÎHÎ flËı÷_ fi◊Ì, ⁄·¿ı ’˛‰ÎËÌ ‹ı‚‰÷Î_ ’Î_ÿÕÎfiı ˉı ÷ıfi_ ÀıLÂfi ‰fl÷Λ »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÀıÏfiÁ ⁄Θ·fiÎ ∂¤Î_ ⁄ı ŒÎÏÕ›Î_ ŒflÌ ∂·ÀΉı·Î ±ı¿Îÿ ŒÎÏÕ›Îfiı ÁÒ·ÀΉ˘ ¿ı ’‚‰Îfl‹Î_ ±ı ⁄ÏË√˘˝‚ flO⁄Ïfl›˘ ±‘˝√˘‚Α˝ ÁÒ·À ⁄fiÌ ±_÷√˘˝‚ ◊Λ ±ı‹ ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiÎ_ ⁄ı ŒÎÏÕ›Î_ ‹ÎhÎ 0.1 Áı¿LÕ‹Î_ ’˘÷Îfi˘ ±Î¿Îfl ⁄ÿ·Ì fiάı »ı. ⁄ÏË√˘˝‚ ‹ÀÌfiı ±_÷√˘˝‚ ◊Λ »ı.

ÁÒ·ÀΉÎfiÌ Ïø›Î ±ıÀ·Ì {Õ’Ì ¿ı «’‚ ‹Î¬Ì ’HΠωfiÁ N˚·Î›Àˇı’◊Ì »À¿Ì ¿ı fiÏË. ±Î ¿Î›˝’©Ï÷ Ωı÷Î_ ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiı ÁΫΠ±◊˝‹Î_ Ï¿ÎflÌ √HΉ˘ Ωı≥±ı. Ï¿ÎflÌfi_ fl˘Ï…_ÿ_ ‹ıfi-¿ÎÕÛ Œ@÷ ‹Î¬Ì-‹E»fl ±fiı ‹√÷flÎ_ …ı‰Î ZÎƒ ¿ı ·Î«Îfl ∞‰˘fi_ ⁄fiı·_ fi◊Ì. ∂SÀ<_, ÁΉ fiÎfiÌ ÁÎ≥{fiÎ_ ‹E»fl-‹√÷flÎ_fiı ÷˘ ÷ıHÎı @›Îflı¿ …÷Î_ ¿fl‰Î ’Õı »ı, ¿ı‹ ¿ı w_»ÕÎ_ …ı‰Ì ’ı·Ì „V’˛_√˘ ÷ı‹fiÎ Á˘Œ˚À-À«fiı ‹«¿ ±Î’÷Ì fi◊Ì. ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiÎ ¬S·Î …Õ⁄΋Î_ À«Ò¿ÕÎ ¿ÿfiÌ ‹Î¬Ìfiı @›Îflı¿ ⁄ıÏŒ¿fl ±fiı Ï⁄fi‘ÎV÷ Œfl÷Ì …\±˘ ÷˘ fl‹Ò… ◊Λ ±fiı ÷ı »˘Õ ±ı‰ı ‰¬÷ı ’˘÷Îfi_ fi΋ ⁄˘‚÷˘ ˢ› ±ı‹ ·Î√ı. ’ÒflÎ ¿ÿ‰Î‚Ì ‹Î¬Ì Ωı ¿ı »À¿Ì fi ¿ı, »÷Î_ ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’ ‰ÎÏHΛÎfiÌ Ωfifiı ⁄ÿ·ı √flÎÏÁ›ÎfiÌ Ωfi ·Ò_À‰Îfi_ ‰‘ ’Á_ ÿ ¿flı »ı . ¬Õ‹Î¿ÕÌfi˘ ±fiı ÷Ì÷ÌC΢ÕÎfi˘ ’˘÷ÎfiÎ …Õ⁄Î ¿fl÷Î_ ‹˘À˘ ¿˘Ï‚›˘ ÷ı ¤flÌ ΩHÎı »ı--±fiı ‰‘ ±ı¿ √flÎÏÁ›˘ ±_√˛ı∞‹Î_ Õˇı√fiŒ˚·Î› ¿Ëı‰Î÷˘ ¬ÿ ‰ÎÏHΛ˘ »ı. ±Î ‹˘ÀÎ_ ∞‰ÕÎ_fi˘ @›Îflı¿ «˘◊Î ¤Î√ …ı À ·˘ ÏËVÁ˘ … ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiÎ …Õ⁄΋Î_ Á‹Î› »ı, …ıfiı Á_’ÒHν flÌ÷ı ’«‰Î‹Î_ @›Îflı¿ 10 Ïÿ‰Á fiÌ¿‚Ì Ω› »ı. …Õ⁄_ ’HÎ I›Î_ Á‘Ì ¬Ò·÷_ fi◊Ì. ’˘ÀıÏ›‹, fiÎ≥Àˇ˘…fi, Œ˘VŒflÁ, ¿ı„S›‹ ‰√ıflı ÷k‰˘ »˘Õ‹Î_ √˛ËHÎ ◊›Î ’»Ì fi‰Î Ï¿Îfl ‹ÎÀı ±ı … »À¿<_ ŒflÌ √˘Ã‰Î› »ı. ±Î »˘Õfiı ’HÎ ¿<ÿfl÷ı ∞‰ÕÎ_fiÌ ±fiı ‹ÎhÎ ∞‰ÕÎ_fiÌ ËÎ…flÌ ’Îfl¬Ì ΩHΉΠ‹ÎÀı ±ÿ˚¤÷ Á√‰Õ ±Î’Ì »ı, …ıfiÎ ‹ÎÀı ’HÎ ∞‰ÕÎ_fiÎ ›Ïfl¿ ±ıÏÁÕfiÌ √_‘ …‰Î⁄ÿÎfl ˢ› ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË. ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiÎ_ ÁıLÁfl w_»ÕÎ_fiı ’ı„LÁ· ‰Õı ¬·ı· ’ˢӫÎÕ˘ ÷˘ ÷ı »˘Õ ÷ıfi_ Àˇı’ ›Îfiı ’Î_…w_ ⁄_‘ …wfl ¿flı, ’fl_÷ ◊˘ÕÌ … ‰Îfl‹Î_ ’λ\_ ¬Ò·Ì Ω› »ı. ∞‰ÕÎ_fi˘ ’HÎ Á_’¿Û hÎHÎ ¿ı «Îfl ‰¬÷ ◊›Î ’»Ì ±ıÀ·ı ¿ı hÎHÎ-«Îfl Ï¿Îfl˘ ◊›Î ’»Ì ÷ıfiÎ_ ÁıLÁfl w_»ÕÎ_ (÷Îfl) ±Î‰Î V’½ ’˛I›ı Á_‰ıÿfiÂÌ· flËı÷Î_ fi◊Ì. ’Î_ÿÕ<_ fi¿Î‹_ ⁄fiı, ±ıÀ·ı »˘Õ ÷ıfiÌ ¿‹Ì fi‰Î ’Î_ÿÕÎ_ ‰Õı ’Òflı »ı. ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiÎ ∞‰fi‹Î_ ±Î‰˘ Á_CÎÊ˝ Ïfifl_÷fl «ÎS›Î ¿flı »ı. á O·ıÕfl‰ÀÛ — ±Î Ω÷fi˘ ¿Î›‹Ì Á_CÎÊ˝ O·ıÕfl‰ÀÛ/ bladderwort ¿Ëı‰Î÷Î »˘ÕfiÎ fiÁÌ⁄ı ’HÎ ·¬Î›˘ »ı. (wort=»˘Õ.) ÷ŒÎ‰÷ ±ıÀ·˘ ¿ı Á_CÎÊ˝ «·Î‰‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiÎ_ ±Î›‘˘ …\ÿÎ_ »ı. ¿<ÿfl÷ı ÷ıfiÎ ’ÎhÎfiı O·ıÕfl ±ıÀ·ı ¿ı ‹ÒhÎΛ …ı‰Î ±Î¿Îflfi_ ⁄fiÎT›_ »ı, ‹ÎÀı ÷…i΢±ı »˘Õfi_ fi΋ ’HÎ ÷ıfiÎ œÎ_«Î ‹…⁄ ’ÎÕu_ »ı. ±Î’HÎı I›Î_ ÷ı ±¿Û{‰fl ÷flÌ¿ı

±˘‚¬Î› »ı. ±Î »˘Õ …‹Ìfifi˘ fi◊Ì. ÷Ï‚›ı ¬Ïfi…flÏË÷ ±fiı ÷ıΩ⁄›@÷ ‹ÎÀÌ Ë˘› ±ı‰Î_ …‚Λ˘‹Î_ ÷ıfi˘ flÎŒÕ˘ Ωı‰Î ‹‚ı »ı. CÎHÎÌ „V’ÏÁÁfiı Ωı ¿ı ‹ÒÏ‚›Î_ … ˢ÷Î_ fi◊Ì. ◊ÕfiÌ ÿflı¿ fiÎ…^¿ ÕÎ‚Ì Á_A›Î⁄_‘ ’Î_ÿÕÎ_ ‰Õı ¤fl’Òfl ˢ› »ı. ±Î ’Î_ÿÕÎ_ … ¿ÌÀ¿w’Ì Ï…fifiı ’Òfl‰Î ‹ÎÀıfiÎ_ ’Î_…flÎ_ »ı. ±·⁄kÎ, ™ÿflfiÌ ‹ÎŒ¿ Ï…fi Á΋ı «Î·Ìfiı ’Î_…fl΋Î_ ÿά· ◊÷˘ fi◊Ì. O·ıÕfl‰ÀÛ ›Îfiı ±¿Û{‰fl ’˘÷ı ÷ıfiı ±_ÿfl ¬ıÓ«Ì ·ı »ı, ‹ÎÀı ÷ı ¿‚ …ı‰˘ passive »˘Õ fi◊Ì. ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiÌ …ı‹ ÷ıfiı active fiÎ ‰√˝‹Î_ ‹Ò¿‰˘ Ωı≥±ı. ¿˘Ï‚›Îfiı ±_ÿfl ¬ıÓ«Ì ·ı‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiÌ ›„@÷ ⁄Ë ¿fl΋÷¤flÌ »ı, …ıfi˘ ΩıÀ˘ ⁄ÌΩ ∞‰Î÷¤ZÎÌ »˘Õ‹Î_ @›Î_› Ωı‰Î ‹‚÷˘ fi◊Ì. µIøÎ_Ï÷ ÿflQ›Îfi ø‹ı ø‹ı ±ı ¿fl΋÷ ¬Ì·Ì »ı ±fiı ¿<ÿfl÷ı O·ıÕfl‰ÀÛfi˘ CÎÎÀ ’HÎ ÷ı ‹…⁄ CÎÕu˘

¿fl˘Ï‚›ÎfiÎ Ω‚ÎfiÌ ‹ÎŒ¿ ’˘÷Îfi˘ ÁÎ◊fl˘ Œı·Î‰÷˘ O·ıÕfl‰ÀÛfi˘ »˘Õ

»ı, …ıfi˘ Ï‹Ω√flΉ΂˘ ÿfl‰ÎΩı ±_ÿfl ÷flŒ µCÎÕı »ı. ’ÎhÎ @›Îflı¿ ’ÎHÎÌ‹Î_ Õ>⁄ı·_ ˢ›, ±ıÀ·ı Á΋ÎL› flÌ÷ı ±ı ÿfl‰ÎΩı ¬S·˘ flÎ¬Ì Â¿÷˘ fi◊Ì. Ï¿ÎflfiÌ ’Ò‰˝÷ˆ›ÎflÌfiÎ ¤Î√w’ı ’HÎ ÷ı ⁄_‘ flËı‰˘ Ωı≥±ı. O·ıÕfl‰ÀÛfi_ ’ÎhÎ ÷ıfiı ‰ÎÁÌ ÿı÷Î ’Ëı·Î_ ±_ÿflfiÎ ’ÎHÎÌfiı ⁄ËÎfl ¿ÎœÌ fiάı »ı. ±Îfiı ·Ì‘ı ’ıÿÎ ◊÷˘ ±Î_÷Ïfl¿ ÂÒL›Î‰¿Î ’ÎhÎfi_ ÁÎw_ ±ı‰_ Á_¿˘«fi ¿flı »ı. ’ÎhÎ ·√¤√ «’À˘ ±Î¿Îfl ‘ÎflHÎ ¿flı »ı. ±_ÿflfiÎ ÿ⁄ÎHÎ ¿fl÷Î_ ⁄ËÎflfiÎ …‚Λfi_ ÿ⁄ÎHÎ ‰‘Ì Ω› »ı. …‚Λfi_ ’ÎHÎÌ (⁄ËÎfl ˉΠΩı ˢ› ÷˘ ’HÎ) ±_ÿfl ’˛‰ı‰Π‹◊ı »ı, ’HÎ ÁÌ·⁄_‘ √˘‚οÎfl ¿ı ·_⁄√˘‚ ÿfl‰ÎΩı ÷ıfiı ‹Î√˝ ±Î’÷˘ fi◊Ì. ÿfl‰ÎΩı ‹˘÷fi˘ »ı, ±ıÀ·ı Ï¿Îfl ‹ÎÀı … ÷ı ¬Ò·‰˘ Ωı≥±ı. ⁄_Ï‘›Îfl …‚Λ‹Î_ ’HÎ O·ıÕfl‰ÀÛfi_ ¤˘…fi ⁄fiÌ Â¿÷Î Á∞‰˘fi˘ ’Îfl ˢ÷˘ fi◊Ì. ’ÎHÎÌfiÎ ¿fl˘Ï‚›Î, ·Î‰Î˝, ÿıÕ¿ÎfiÎ_ ⁄E«Î_ ›Îfiı ÀıÕ’˘·, ¿‰«‰Î‚Î fiÎfiÎ ∞‰˘ ±fiı ‹Î»·ÌfiÎ_ À«Ò¿ÕÎ_ ⁄E«Î_ O·ıÕfl‰ÀÛfiÎ_ ’Îh΢fiÌ ±ÕŒıÀı «ÕuÎ ¿flı »ı. ¿˘≥ ⁄ÿfiÁÌ⁄ ±Ï÷Ï◊fi_ Œ˚·ıÀfiÎ ÿfl‰Î…ı ±Î√‹fi ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

55

fiÎfiÎ_ ¿ÿfiÎ_ »»^_ÿfl˘ ±ı fiΘfi-‰ı… »˘ÕfiÎ Ω‹-±ı-{Ëfl‹Î_ ◊›_ ¿ı ¿ı‹ ÷ı ΩHΉΠ‹ÎÀı O·ıÕfl‰ÀÛ ’ÎÁı ¿<ÿfl÷Ì ÕΘfl√fl¿ ◊›ÎfiÎ Ï¿VÁÎ ’HÎ fi˘Ó‘ΛΠ»ı. FYI — O·ıÕfl‰ÀÛfiÌ ⁄˜·fi˘ ⁄_ÿ˘⁄V÷ »ı. ™⁄flÎ fi∞¿ Áı„LÁÏÀ‰ ÷Î_÷HÎÎ »ı, …ı±˘ ÿfl‰ÎΩfiÎ ⁄ÎèÎ ¿˘Ê˘fiÎ ‹ÌÃÎ jÎΉ ‰Õı ·˘¤Î÷Î ¿<· 215 „V’ÏÁÁ ’ˆ¿Ì ±‹¿ Ω÷˘ ¤Îfl÷‹Î_ ◊Λ »ı. ÿı¤fl‹Î_ ÷ı±˘ T›Î’¿ »ı. CÎHÎÎ ·˘¿˘±ı …‚Λ˘‹Î_ ‰ı·Î ±Î√_÷¿ ∞‰ÕÎ_fiÎ Ë·fi«·fifiı ·Ì‘ı ¬·ı· ’΋ı »ı. …ı‰Î O·ıÕfl‰ÀÛ Ωı›Î ’HΠˢ›, ’fl_÷ ÷ı‹fiı ∞‰Î÷¤ZÎÌ (…\±˘, fl_√Ìfi ’Îfiı ÕΛÎ√˛Î‹ fi_. 4.) “ÏÕVÀ⁄˝LÁ” fi∞‰_ ˢ› I›Î_ ·√Ì ÷˘ ‰Î_‘˘ fiÏË, ’HÎ ±‹¿ Ëÿ ¿fl÷Î_ ÷ı ‰‘Ì …·… ‰fiV’Ï÷ ÷flÌ¿ı ±˘‚¬Ì ¿Îœ‰Î ±ı …\ÿÌ ‰Î÷ »ı. Ω› I›Îflı ±«Îfi¿ ÿfl‰ÎΩı ±_ÿfl ÷flŒ ¬Ò·ı »ı ±fiı ÷ı á ⁄Àfl‰ÀÛ — ’Ïfl«› ¿fl‰Î·Î›¿ »ıS·˘ ∞‰Î÷¤ZÎÌ »˘Õ ⁄Àfl‰ÀÛ/butterwort »ı, …ıfiÌ CÎHÎÌ Ω÷˘ ’ˆ¿Ì Œ@÷ ’HÎ ‹ÎhÎ 0.0001 Áı¿LÕ‹Î_ ! fi˘‹˝· „V◊Ï÷‹Î_ ·√¤√ ±_÷√˘˝‚ flËı÷Î ’ÎhÎfi_ ±ı … Á‹›ı ⁄ÏË√˘˝‚ Ëη÷ı ±ı¿ Ω÷ ¤Îfl÷fiÎ Ïˋη›‹Î_ ◊Λ »ı. Ïˋη›fiÎ ⁄Àfl‰ÀÛ ÁflıflΠ3,000 ‹ÌÀflı ±ı‰Î ’›Î˝‰flH΋Î_ ◊Λ »ı ¿ı F›Î_ ωV÷flHÎ ◊Λ »ı. ⁄Ì∞ ZÎHÎı ÷˘ ¤Ì÷flfi˘ ÂÒL›Î‰¿Î ‹ÎÀÌ fiÎ≥ÀˇıÀ, ¿ı„S›‹, ΩHÎı √ıVÀ-¿LÀˇ˘· ±˜@Àfi_ Œ˘VŒı À ‰√ı fl ı …ı ‰ Î …_√ÎÏ·›÷¤›* ’ηfi ¿fl÷˘ ¬Ïfi…÷k‰˘fiı Á_ ¤ Î‚Ì Ë˘› ÷ı‹ ±Î_√HÎı ’‘Îflı·Î Â¿Ì fi◊Ì. …√÷fiÎ ⁄ÌΩ ‹Ëı‹Îfifiı ¤Ò∞ _ fiά‰Î ‹ÎÀı ¤Î√˘‹Î_ ÷ı fi ˘ Œı · Ή˘ ±_ÿfl ¬ıÓ«Ì ·ı »ı. Ë¿Ì¿÷ı Á‹ƒfiÎ ·ı‰·ı ’HÎ Ωı‰Î …‚Λfi_ ’ÎHÎÌ ±˘Ï«_÷_ ‹‚ı »ı. √‹ı ÷ı‹, ’HÎ ¤Ì÷fl ’˛‰Â ı ,ı ±ıÀ·ı ‹Ëı‹Îfi ’HÎ ±fiΛÎÁı ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı ⁄Àfl‰ÀÛ F›Î_ ◊Λ I›Î_ ±_ ÿ fl ¬ı Ó « Λ »ı . ¬ S ·˘ ‹ÎÀÌ ±ıÏÁÏÕ¿ ˢ› ±ı ÷˘ ÿfl‰ÎΩı ŒflÌ ⁄_‘ ◊÷Î_ {Î{Ì ΩHÎı ¬w_--±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı ‰Îfl ·Î√÷Ì fi◊Ì. ÁflıflΠ±ı‰Ì ‹ÎÀÌ ‰E«ı fiÎ≥ÀˇıÀfi_ ±ı ¿ ‹_ ¿ ˘Õ˘ ⁄Àfl‰ÀÛ fi Î ’Î_ ÿ Õ΋Î_ Á’ÕΛΠ⁄Îÿ I›Î_ fi ˘ I›Î_ ‹flHÎ’◊Îfḻı ’Õu˘ »ı 0.01 Áı ¿ LÕ ¿fl÷Î_ ‰‘ ‰fiV’Ï÷ ‹ÎÀı √˛ÎèÎ ±ı‰Î fiÏË. ∞‰ÕÎ_fiı ’«Î‰‰Î‹Î_ ◊˘Õ<_¿ ’ÎHÎÌ ±fiΛÎÁı ‹ÿÿ¿÷ν fiÎ≥Àˇ˘…fi‹Î_ ’Òflı’Òw_ w’Î_÷fl ¿fl‰Îfi˘ ‹˘¿˘ …‹Ìfi‹Î_ flËı·Î ÁÒZ‹ ⁄˜@ÀÌÏfl±Îfiı ‹‚÷˘ fi◊Ì. fỉÕı »ı. ±Î_÷Ïfl¿ ÿ̉ηfiÎ Ï¿H‰˘ ›Îfiı ±ıL{Î≥QÁ Ï¿ÎflfiÌ ’©Ï÷fi˘ Á‰Î· »ı I›Î_ Á‘Ì ⁄Àfl‰ÀÛfiı ÷ıfiÎ ’ÎHÎÌ‹Î_ ¤‚ı »ı ±fiı ∞‰ÕÎ_fi_ ÂÎflÌÏfl¿ M≤J◊¿flHÎ ¿fl‰Î fiΘfi-‰ı… Á_⁄_‘̱˘ ΩıÕı {Î{_ ÁÎQ› fi◊Ì. ±Î »˘ÕfiÎ_ ‹Î_Õı »ı. ⁄‘Î Ï¿H‰˘ ∞‰ÕÎ_fiÎ ÂflÌflfiı ‰‚√ı, ±ıÀ·ı ’ÎHÎÌ‹Î_ ’Ì‚Î_ À’¿Î_‰Î‚Î_ ÁŒıÿ e· ¨«Ì ÿÎ_ÕÌ ’fl ⁄ıÁı »ı, F›Îflı Ï¿H‰˘ flËı÷Î fi◊Ì. ±Î fi¿Î‹Î ’ÎHÎÌfiı O·ıÕfl‰ÀÛ hÎÌÁı¿ ¤˘…fi ‹ÎÀı ’ÌflÁΛı·Ì fiÎfiÌ ’÷flΉ‚Ì …ı‰Î_ ’Î_ÿÕÎ_ …‹Ìfi Ï‹ÏfiÀ ’»Ì ⁄ËÎfl ŒıÓ¿Ì ÿı »ı. ’fl ¬S·Î_ flËı »ı. ÿÎ_ÕÌfiÎ »ı¿ fiÌ«·Î ¤Î√ı «˘÷flŒ ÷ı‹fiÌ fi‰Î Ï¿Îfl ‹ÎÀı fi‰˘ ’ıÓ÷fl˘ ±ı ÁÎ◊ı √˘Ã‰Î› »ı-±fiı ¿ÿΫ ±ı‰_ ’HÎ ⁄fiı ¿ı ⁄Ì∞ ÏÕ ËÎ◊ ·Î√ı I›Îflı Ï⁄»Î÷ ˢ› »ı. e·˘ ¿fl÷Î_ ‰‘ Á˘Õ‹ ’HÎ ÷ı±˘ … Œı·Î‰ı ’˛◊‹ ¤˘…fi ’Òflı’Òw_ Ë…‹ ’HÎ ◊›_ ˢ› fiÏË. Ë¿Ì¿÷‹Î_ »ı, …ıfiÎ ‹ÎÀı ’Î_ÿÕÎ_fiı ¬S·Ì Á’ÎÀÌ ’fl «Ì¿HÎÎ ‹‘flÁfi˘ O·ıÕfl‰ÀÛfi˘ »˘Õ fl˘Ï…_ÿÎ ±ı¿Îÿ-⁄ı Ï¿Îfl ‰Õı Á_÷˘Ê ‹Îfi÷˘ jÎΉ ¿fl÷Ì ÁÒZ‹ √˛_Ï◊±˘ »ı. (…\±˘, Á΋ıfiÎ ’Îfiı ±Î’ı·Ì fi◊Ì. Ïÿ‰ÁfiÎ_ ’_ÿfl-‰ÌÁ ¤˘…fi˘ ÷ı …‹ı »ı ±fiı Ï¿H‰˘ ‹Î≥ø˘V¿˘Ï’¿ ÷Á‰Ìfl). ±Î ‹‘flÁfiı «ÎÀ‰Î ±ı¿Îÿ ∞‰Õ<_ ¶ÎflÎ ’˘Ê¿ ÷k‰˘ √˛ËHÎ ¿flÌ ·ı »ı. …‚Λ‹Î_ ÁıÓ¿Õ˘ ÷ıfiÎ ’fl ⁄ıÁı ¿ı ÷fl÷ ’Î_ÿÕ<_ ‰‚ı »ı, Á΋ÁÎ‹Ì Ï¿fiÎfl˘ ’Îh΢ „V◊Ï÷V◊Î’¿ »À¿Îfi˘ ’Îà ¤…‰÷Î_ ˢ› I›Îflı ±ı¿⁄Ì∞fiı ‹‚ı »ı ±fiı CÎÕÌ¿ ’Ëı·Î_fi_ √·Âfi ∞‰ÕÎ_ ‹ÎÀı …ı·‹Î_ w’Î_÷fl ’΋ı »ı. «ÎSÁ˝ ÕÎω˝fifiÎ ÂOÿ˘ ‰Î’flÌfiı ¿‰«‰Î‚Î ∞‰˘, ÀıÕ’Îı·, ·Î‰Î˝, ‹Î»·ÌfiÎ_ ⁄E«Î_ ‰√ıflıfi˘ ¿Ë˘ ÷˘ ’Î_ÿÕ<_ ¿Î‹«·Îµ …Ãfl‹Î_ Œıfl‰Î› »ı. ¿ıÿ¬Îfi_ ¿ıÀ·Î ‹˘ÀÎ ’Λı Á_ËÎfl ◊Λ ÷ıfi_ …flÎ ±fi‹Îfi ¿flÌ ·˘. ±ıÀ·Ì {Õ’ı fl«Î› »ı ¿ı Ï¿Îfl »À¿Ì ¿ı fiÏË. ’√fiı O·ı Õ fl‰ÀÛ fi ˘ ±Î‰˘ ÕΛı À Ωı ÷ Î_ ÷ı fi ı ∞‰Î÷¤ZÎÌ/ incectivorous fiÏË, ’HÎ ‹Î_ÁÎËÎflÌ/carnivorous »˘Õ «˘ÓÀı·˘ ’Î_ÿÕÎfi˘ «Ì¿H΢ flÁ ±Î‹ı› ÷ıfiı ∂ՉΠ‹ÎÀı ¿Ë˘ ÷˘ ¬˘À<_ fi◊Ì. ¿˘≥ ‰Îfl ÿıÕ¿Îfiı ¿ı √fl˘‚Ìfiı Ë…‹ ’fl‰Îfi√Ì ±Î’÷˘ fi◊Ì. ‹flfiÎflfiÌ ·ÎÂfiı ±ı «Ì¿HÎÎ flÁfiÎ ¿flÌ …÷ΠωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’ ‹ÎÀı ’HÎ ‹Î_ÁÎËÎflÌfi_ ·ı⁄· … Ï¿H‰˘ ⁄Îflı¿ ¿·Î¿‹Î_ Ãı¿ÎHÎı ’ÎÕÌ ÿı »ı. ‰Î’flÌ Â¿Î› ÷ı‹ »ı. ¿‚ÂfiÌ ‰Î÷ ¿fl˘ ÷˘ fi⁄‚Î_ ¿ı ’Î_ÿÕÎfiÌ ¬S·Ì ±ıÀ·ı ¿ı µ’·Ì «Ì¿HÎÌ Á’ÎÀÌ ’fl 56 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

∞‰Õ<_ ⁄ıÁı ¿ı ÷fl÷ ⁄Àfl‰ÀÛfi_ ±Î_÷Ïfl¿ ’˛‰ÎËÌ Ï¿H‰˘ ÁÎ◊ı ωVI≤÷ Á’fl…‰Î⁄ ’»Ì ±Î¬flÌ Á‰Î· — ·Î¬˘ ›Î ⁄ËÎfl {‹‰Î ‹Î_Õı »ı. ’˛‰ÎËÌfi_ ‰ËıHÎ ’˘÷ı Ï¿H‰˘fiı ⁄ËÎfl ¿fl˘Õ˘ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ Á΋ÎL› »˘Õ ÷flÌ¿ı µÿ˚¤‰ı·Î ¿‚Â, ∞‰ÕÎ ÷flŒ ‘¿ı·ı »ı, …ıfi˘ ±◊˝ ±ı ¿ı Ï¿H‰˘ V‰⁄‚ı ÁfiÕuÒ, ⁄Àfl‰ÀÛ, ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’ ±fiı O·ıÕfl‰ÀÛ ÷ı‹fiÎ ’Î_ÿÕÎfiÌ Á’ÎÀÌ ’fl ±Î‰÷Î fi◊Ì. ’˘Ê¿ ÷k‰˘ ÁÏË÷fiÎ ‰÷˝‹Îfi V‰w’ı ’ˢӫ‰Î Á‘ÌfiÌ µIøÎ_Ï÷ ÂÌ flÌ÷ı ’ÎQ›Î ? ‹Î·ÿÎfl ’˛‰ÎËÌfiı √˛_Ï◊ Ï¿H‰˘ ÁÏË÷ ŒflÌ ±ÎI‹ÁÎ÷˚ ¿flı ¿‚Âı Á’ÎÀ ’Î_ÿÕÎ_fiı ‰Î‚Ì ∞‰ÕÎ_ ‹ÎÀı {ıflfi˘ M›Î·˘ ¿ı‹ »ı. fiÎ≥Àˇ˘…fi, Œ˘VŒıÀ, ¿ı„S›‹ ‰√ıflı ⁄‘Î_ ÷k‰˘ ¿flÌfiı ⁄fiÎT›˘ ? ωfiÁ Œ˚·Î›Àˇı’fiÎ ’Î_ÿÕαı ‰E«˘‰« ⁄Àfl‰ÀÛfiÌ fiÏ·¿Î-fiıÀ‰¿Û‹Î_ ŒflÌ ‰‚ı »ı, ±ıÀ·ı ¿ÁflÏË÷ ‹ÎÀÌ ¶ÎflÎ …ı fi ‹Y›_ ÷ı ⁄Àfl‰ÀÛfiı ∞‰ÕÎ ¶ÎflÎ ’˛ÎM÷ ◊Λ »ı. fi˘‰ı˝fiÎ ÷◊Î „V‰ÕfifiÎ µkÎflÌ ’˛ÿı¢‹Î_ flËı÷Î ±‹¿ ·˘¿˘±ı ⁄Àfl‰ÀÛfiÎ Ï¿H‰˘fi˘ …\ÿ˘ µ’›˘√ ¢‘Ì ¿Îœu˘ »ı. ±I›_÷ ÃoÕΠˉ΋Îfi‹Î_ Á΋ÎL› ‹ı‚‰HÎ ‰Õı ÿËŸ Ω‹ı fiÏË, ‹ÎÀı ⁄Àfl‰ÀÛfiÎ_ ’Î_ÿÕÎ_fiı ÷ı±˘ ÿÒ‘‹Î_ {⁄˘‚ı »ı. ÿËŸfiÌ »Î ‰·˘T›Î ’»Ì ⁄Àfl ‹‚ı ±ıÀ·ı Ï¿H‰˘›@÷ »˘Õfi_ fi΋ ⁄Àfl‰ÀÛ ’Õu_ ±ı‰_ Ωı ¿ı ‹Îfi÷Î fiÏË. ∞‰ÕÎ_fi_ √_‘Î÷_ ‹Õÿ_ «Ò_◊‰Îfiı ÁΩ˝›ı·Î Ï¿H‰˘ ÿËŸfiÌ »Î ⁄Àfl‰ÀÛfiÎ ’Î_ÿÕÎ ’fl «Ì¿HÎÎ ‹‘flÁfi˘ jÎΉ ¿fl÷Ì ⁄ÎflÌ¿ √˛_Ï◊±˘ — ‹Î≥ø˘V¿˘’fiÌ fi…flı ¶ÎflÎ ¬U⁄˘ÿÎfl fi‰fiÌ÷fi_ Á…˝fi ¿flÌ ±Î’ı ÷ı ωfl˘‘ΤÎÁ ÷˘ ΩHÎı ⁄ı¿ ωϫhÎ, ’fl_÷ ‰ÎV÷‰‹Î_ ⁄ı ŒÎÏÕ›ı ‰ËıӫΛΠ⁄Îÿ ÷ı‹fiı ÁÎ_¿‚÷Î ±Î˜’fi-±ıLÕ-ÂÀ ’Î_ÿÕÎfiÌ ¬S·Ì Á’ÎÀÌ ÕıflÌfi_ ⁄Àfl «˘’ÕuÎ …ı‰Ì ’Ì‚ÌÏ‹Ω√flÎfi_ ±Î›˘…fi ¿flÌ ÁıLÁfl ÷Î_÷HÎÎ ‹ÎÀı Áı¿LÕ‹Î_ ÁŒıÿ ÿı¬Î› ±ı ‹Ò‚¤Ò÷ ¿ÎflHÎ »ı. √HÎ÷flÌ ‹Î_Õ÷Ì …ı ⁄Λ˘·˘Ï…¿· VÀΘ’-‰Î˜« fl«Ì ÷ı fiı«fl· ±ı¿oÿflı Ωı÷Î_ ‰‘ ‹˘À˘ ωfl˘‘ΤÎÁ ÷˘ Á∞‰V≤„WÀ‹Î_ ÏÁ·ı@ÂfifiÎ ‘˘flHÎı ÂÌ flÌ÷ı Â@› ⁄L›_ ? µIøÎ_Ï÷fiÎ ¿›Î ¬ÿ ∞‰Î÷¤ZÎÌ ¿ı ‹Î_ÁÎËÎflÌ »˘Õfi_ Á…˝fi »ı, ¿ÎflHÎ ¿ı ’Ïfl‰÷˝¿ ø‹fiı ±fiÁflÌ ÁfiÕuÒfiÎ ’Î_ÿÕÎ_±ı Ï‹Ïfi ¿ÿfiÎ ‰fiV’Ï÷fiÎ ⁄ÌΩ ·Î¬˘ ’˛¿Îfl˘ ¿fl÷Î_ ÷ıfiı ÁΉ …\ÿo V‰w’ ‹√ÿ‚fi˘ ±Î¿Îfl ‘ÎflHÎ ¿›˘˝--±fiı ÷ı ’HÎ ‹‘flÁfiÎ_ Àıfl‰Î_ ‹Y›_ »ı ±fiı “V‰¤Î‰” ’HÎ …\ÿ˘ ’Õu˘ »ı. ¿˘≥ ‰fiV’Ï÷ ‘flΉ÷Î ±ı‰Î ÷Î_÷HÎÎ ÁÎ◊ı ¿ı …ı±˘ ‹ÎhÎ ∞‰ÕÎ_ ÷flŒ …‹Ìfiw’Ì ¤ÎHÎ΋Î_ ’ÌflÁΛı·Î ¬˘flο ÏÁ‰Î›fi_ ¤˘…fi ‹fl˘Õ ’Î‹Ì ÷ıfiı …¿ÕÌ ·ı ? ±ı … flÌ÷ı O·ıÕfl‰ÀÛ‹Î_ øÏ‹¿ ¬Î÷Ì fi◊Ì. ¿˘≥ ‰fiV’Ï÷ ΩHÎÌ⁄Ò{Ìfiı ¿ÿÌ ∞‰ÏËoÁÎ ¿fl÷Ì flÌ÷ı ±ı‰Î ¿›Î ‹Î‚¬Î¿Ì› ŒıflŒÎfl˘ ◊›Î ¿ı …ı »ı‰Àı ÕΘflfi◊Ì. ¿˘≥ ‰fiV’Ï÷ Ï¿Îflfiı ’¿Õ‰Î ‹ÎÀı ’˛’_«˘ fl«÷Ì @·Î˜{fl …ı‰Ì „V’˛_√‰Î‚Î ÿfl‰ÎΩ‹Î_ ’ÏflHÎQ›Î ? ±fiı fi◊Ì. ¿˘≥ ‰fiV’Ï÷fiÎ_ ±_√-µ’Î_√˘ ±Î›˘…fi’Ò‰˝¿fi_ ⁄Àfl‰ÀÛfiÎ ¬S·Î Ï⁄»Î›ı·Î ’Î_ÿÕÎfiÌ ⁄ı Á΋ÁÎ‹Ì Ï¿fiÎfl˘ Ë·fi«·fi ¿flÌ Â¿÷Î_ fi◊Ì. ¿˘≥ ‰fiV’Ï÷fiı fiΘfi±ı¿Î±ı¿ ¿ıÿ¬Îfi_ fl«‰Î ’flV’fl ¤ı√Ì ◊Λ ±ı‰_ ¿ı‹ ? ‰ıÏ…ÀıÏfl±fi ŒÎVÀ-eÕfi˘ ’HÎ «V¿˘ fi◊Ì. ’fl_÷ ±ı ±Î ⁄‘Î_ flËV›˘fiı µIøÎ_Ï÷fi˘ ¬ıfl¬Î_ √HÎÎ÷˘ «ÎSÁ˝ Á‰˝Á΋ÎL› Ïfi›‹˘‹Î_ ·√¤√ 625 Ω÷fiÎ »˘Õ ±’‰Îÿ ÕÎω˝fi @›Îflı› µ¿ı·Ì Â@›˘ fi Ë÷˘ ÷ı‹ ±Î… Á‘Ì ⁄ÌΩ »ı--¿Ë˘ ¿ı ‰À·Î›ı·Î »ı. …ıQÁ ⁄˘LÕfi˘ “·Ì‰ ±ıLÕ ·ıÀ ‰fiV’Ï÷ÏfiWHÎÎ÷˘ ’HÎ fiΘfi-‰ı… »˘ÕfiÌ µIøÎ_Ï÷fiÎ ÿ˘flfi˘ ÕΛ”‰Î‚˘ ÏËoÁÎI‹¿ ÿV÷Òfl ÷ı‹HÎı ±’fiÎT›˘ »ı. ±Î‹ ¤ıÿ ’Î‹Ì Â@›Î fi◊Ì. ‹A› ¿ÎflHΠˢ› ÷˘ ±ı ¿ı ÿÀΛı·Ì »÷Î_ ÷ıfiı ÁËı… ’HÎ Ï÷flV¿Îfl’ÎhÎ fi √HΉΠΩı≥±ı. ±ÎÏÿ ‰fiV’Ï÷fiÎ ±„U‹ …‹Ìfi‹Î_ Á«‰Î›Î fi◊Ì, ‹ÎÀı ‹Î_ÁÎËÎflÌ ‰fiV’Ï÷fi˘ ·√¤√ 16 ‰Ê˝ Á‘Ì ⁄ÎflÌ¿ fiı«fl· ÏÁ·ı@ÂfifiÎ Œ˚·ıÂ⁄˜¿‹Î_ …‰_ ±Â@› »ı. √‹ı ±P›ÎÁ ¿flfiÎfl ÕÎω˝fiı ÷ıfiÎ ’V÷¿‹Î_ ·A›_ ÷ı‹ ±Î‰Î ÷ı‹, ’HÎ ∞‰Î÷¤ZÎÌ »˘Õfi˘ ¬ı· “¿Î⁄ı ±…\˝fi ·Ò_ÏÀ›˘, »˘Õ ∞‰fi‹flHÎfiÎ Á_CÎÊ˝fiÌ ∞‰÷ÌΩ√÷Ì Ï‹Áη »ı; ‰ËÌ ‘fiÊ ‰ËÌ ⁄ÎHΔ …ı‰˘ »ı. ±ÎÏÿ¿Î‚◊Ì ∞‰ÕÎ_ ’˛Ï÷¿>‚ ±fiı ’Õ¿Îfl¤›Î˝ Á_Ωı√˘fiı ±’Λı·Ì ·Õ÷fiÌ ‰fiV’Ï÷fiı Œ˘·Ì ¬Î÷Î_ ±ÎT›Î_ »ı, ÷˘ µIøÎ_Ï÷fiÎ ø‹‹Î_ “Á@ÁıÁ VÀ˘flÌ” »ı, …ıfiÎ »ıS·Î ’˛¿flH΋Î_ Ω÷‹Ëıfi÷ ÷ı‹HÎı ¿ıÀ·Ì¿ ∞‰Î÷¤ZÎÌ ‰fiV’Ï÷±˘fiÎ ¤˘…fi◊΂ Ï{_ÿÎ⁄Îÿ ◊÷Ì Ωı‰Î ‹‚ı »ı. ⁄fi‰Îfi˘ ‰¬÷ ±ÎT›˘ »ı.á ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

57

vfjfgfjff+ vff>;f Eld;fgfl ;f]5fzLsjfH

ωWΛ ÷flÌ¿ı ±Î≥Á øÌ‹ …^fi˘ ±fiı «‰Î›ı·˘ ·Î√÷˘ ˢ› ÷˘ ¿‹ Áı ¿‹ ±ËŸ ±Î’ı·Ì „@‰{ ’Òfl÷˘ ±ı A›Î· ‹√…‹Î_◊Ì ¿ÎœÌ fiάΩı, ¿ı‹ ¿ı ¿<· 14 Á‰Î·…‰Î⁄˘‹Î_ ’◊flΛı·Ì „@‰{ ±ı¿ÿ‹ ÷Î…√̤flÌ ÷ı‹… ‹…ıÿÎfl »ı. ±Î≥Á øÌ‹fiÎ ≥Ï÷ËÎÁ◊Ì ‹Î_ÕÌfiı ÷ıfiÌ Ï‰Ï‰‘ ‰ıflΛÀÌ Á‘ÌfiΠωWΛ˘fiı ÷ı‹Î_ ±Î‰flÌ ·ı‰Î›Î »ı. „@‰{fiı ±ı flÌ÷ı Ï‹@Á N˚·ı‰fl‰Î‚Î ±Î≥Á øÌ‹ ÁLÕı …ı‰_ V‰w’ ‹Y›_ »ı.

1 ∫B·ıLÕfi˘ flÎΩ «ÎSÁ˝ 1·˘ (⁄Î…\fiÌ ÷Á‰Ìfl) ÷ıfiÎ ±Î’¬ÿ V‰¤Î‰ ‹ÎÀı fi΋«Ìfi Ë÷˘. ≥.Á. 1625 ‹Î_ √ÎÿÌ ’fl ±ÎT›Î ’»Ì ÷ıHÎı «Îfl ‰Ê˝‹Î_ hÎHÎ ’ην‹ıLÀfi_ ‰ÎflÎŒfl÷Ì √Ãfi ¿› * ±fiı ÂÎËÌ Œfl‹Îfi˘ ⁄ËÎfl ’ÎÕÌ hÎHÎı›fi_ ωÁ…˝fi ¿flÌ fiÎA›_. hÎÌ∞fiı ’ÎHÎÌ«_ ±ÎM›Î ⁄Îÿ 11 ‰Ê˝ Á‘Ì «ÎSÁı˝ ’ην‹ıLÀ ωfiÎ … Áfl‹¬I›ÎflÂÎËÌfiÎ ‘˘flHÎı ÂÎÁfi «·ÎT›_. ≥. Á. 1640 ‹Î_ ÷ıHÎı ŒflÌ ‰¬÷ ’ην‹ıLÀ fl«Ì I›Îflı Á_ÁÿÁP›˘ ΩıÕı ÷ıfiı ‰‚Ì ’λ˘ Á_CÎÊ˝ ◊›˘ ±fiı …÷ı ÿËÎÕı ±ı ’ην‹ıLÀı ÷ıfi˘ ÏÂflE»ıÿ ¿flÎ‰Ì fiÎA›˘. ±ËŸ ‰Î÷ Ωı ¿ı ±Î≥Á øÌ‹ ±_√ı »ı. ±Î≥Á øÌ‹fiÌ ⁄Î⁄÷ı «ÎSÁ˝ 1·Î±ı …ı ‰SÕÛ-flı¿˘ÕÛ fi˘Ó‘ÎT›˘ ±ı ¿›˘ ?á 2 ±Î≥Á øÌ‹‹Î_ Á΋ÎL› flÌ÷ı ÿÒ‘fiÎ_ Á˘Ï·Õ ÷k‰˘ Ï‹Ïfi‹‹ 23Ñ …ıÀ·Î_ ˢ› »ı ±fiı ¬Î_Õfi_ ’˛‹ÎHÎ 15Ñ …ıÀ·_ flά‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ‹ÎhÎ Á˘Ï·Õ …J◊Îfiı K›Îfi‹Î_ ·˘ ÷˘ ÿÒ‘fiÌ ‹ÎhÎÎ 60Ñ ¿fl÷Î_ ±˘»Ì ˢ÷Ì fi◊Ì, ‹ÎÀı ±Î≥Á øÌ‹fi_ ‰‘ ›˘B› fi΋ ±Î≥Á Ï‹S¿ fi ˢ‰ _ Ωı≥±ı ? ’fl_÷ ±ı fi΋ ‰’flÎ÷_ 58 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

fi◊Ì--±fiı ¤Ò÷¿Î‚‹Î_ ’HÎ ¿ÿÌ ‰’flΛ_ fi◊Ì. ‹·Î≥/cream ÂOÿ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ±’fiΉΛ˘ ˢ‰Îfi_ Â_ ¿ÎflHÎ ?á 3 ±ı¿ ’˛A›Î÷ ⁄ËflÎWÀˇÌ› ±‹ıÏfl¿fi ¿o’fi̱ı ±Î≥Á øÌ‹fi˘ Ï⁄{fiıÁ V◊ÎM›˘ I›Îflı ‹ÏËfiÎfiÎ 31 Ïÿ‰Á ‹ÎÀı 31 Œ˚·ı‰Á˝fiÎ_ ±Î≥Á øÌ‹ ⁄fiΉ‰Îfi_ Âw ¿›* Ë÷_. √HÎ÷flÌ ±ı ¿ı ·˘¿˘ fl˘…fiÌ ±ı¿ «Î¬ı ±fiı ¤Ï‰W›‹Î_ ¿›˘ ±Î≥Á øÌ‹ ¬Î‰˘ ±ı ‹ÏËfiÎfiÎ ±_÷ı ’Á_ÿ ¿flÌ ·ı. ωr¤fl‹Î_ ±Î…ı fi_⁄fl ‰fi √HÎÎ÷Ì ±fiı 5,800 ’η˝fl ‘flΉ÷Ì ±ı ¿o’fiÌfi_ fi΋ Â_ ?á 4 Œı@ÀflÌ-‹ı≥Õ ±Î≥Á øÌ‹‹Î_ Á΋ÎL› flÌ÷ı 50Ñ …ıÀ·Ì ˉΠ¤flı·Ì ˢ› »ı. Ï‹¿ıÏfi¿· ‰·˘HÎÎ ¶ÎflΠˉÎfiÎ ÁÒZ‹ ’fl’˘ÀÎ ÃÎ_Á‰ÎfiÌ ’˛Ïø›Îfiı overrun ¿Ëı »ı. ±Î≥Á øÌ‹fi˘ …J◊˘ ÷ıfiı ·Ì‘ı ‹Îfi˘ ¿ı 100Ñ ‰K›˘ ˢ› ÷˘ ‹÷·⁄ ±ı ◊Λ ¿ı ÷ı‹Î_ ˉÎfi_ ’˛‹ÎHÎ ¬flı¬fl 50Ñ Ë˘‰_ Ωı≥±ı. ±Î T›Î’ÎflÌ »ı÷fl’ŸÕÌ fi◊Ì. ˉÎflÏË÷ ±Î≥Á øÌ‹ flıÏ¡…flıÀfl‹Î_ ◊Ì…ı·Î “±‹·” ⁄ÀflfiÎ «˘Á·Î …ı‰˘ Á˘Ï·Õ …HÎΛ ±fiı ¬Î‰˘ √‹ı fiÏË. ˉΛ @ ÷ ±Î≥Á øÌ‹ ÁÎfl˘ ±ı ‰ ˘ ‹·Î›‹ ⁄fiı, ±ıÀ·ı ∞¤ ’fl ÷ıfiÌ ·Ëı…÷ ÁflÁ flÌ÷ı ’fl¬Î› »ı. CÎHÎÎ_ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ Ï⁄˛ÀfifiÎ ¿ıÏ‹¿· ±ı„L…Ïfi±fl˘fiÌ ÀÌ‹ı ±Î≥Á øÌ‹fiÎ V‰ÎÏÿWÀ fl√ÕÎfiı ◊ÌΩ‰÷Ì ‰¬÷ı ÷ı‹Î_ ±˘fl ‰‘ ˉÎfi˘ ¤ı√ ¿fl‰Îfi˘ fiÁ¬˘ ¢‘Ì ¿Îœu˘ ±fiı ÷ı ‹ÎÀıfi_ ±Î‰U›¿ ‹ÂÌfi ’HÎ ⁄fiÎT›_. ’ÏflHÎ΋ ? Á˘Œ˚ÀÌ ±Î≥Á øÌ‹ ! flÁΛHÎ-ÏfiWHÎÎ÷˘fiÌ ±ı Ï⁄˛ÏÀ ÀÌ‹‹Î_ ±ı‰Ì T›„@÷ ’HÎ Á΋ı· Ë÷Ì ¿ı …ıfiı ‰¬÷ …÷Î_ Ï⁄˛ÀfifiÎ ‰ÕÎ ’˛‘Îfifi˘ ˢt˘ ‹Y›˘ Ë÷˘. ±Î T›„@÷ ¿˘HÎ ?á

5 ÁLÕı/sundae ÷flÌ¿ı ΩHÎÌ÷_ ±Î≥Á øÌ‹ ¿˘HÎı ¢K›_ ±ı ’HÎ ¬Î÷flÌ’Ò‰¿˝ ¿ËÌ Â¿Î› fiÏË. ±ı¿ ‰Î›¿Î ±ı‰Ì »ı ¿ı flω‰Îflı ±ıÀ·ı ¿ı ÁLÕıfiÎ Ïÿ‰Áı ·˘¿˘ ‰‘ ÿÒ‘ ·ı÷Πˢ‰Îfiı ¿ÎflHÎı ±‹ıÏfl¿ÎfiΠωV¿˘„LÁfi flÎF›‹Î_ ‹˘À<_ ’η˝fl ‘flΉ÷Î ÿ¿ÎfiÿÎflfiı …wÏfl›Î÷ ¿fl÷Î_ ±˘»˘ ÁM·Î› ‹‚÷˘ Ë÷˘.

√˛ÎË¿˘fiı …ı ±Î≥Á øÌ‹ ±Î’‰Îfi_ ◊Λ ÷ı‹Î_ ÁËı… ¿Î’ ‹Ò¿Î›Î ⁄Îÿ @‰Î˜ÀÎfiı ÷ı «Î˜¿·ıÀ ÁΘÁ ±fiı ¡ÒÀ ÏÁfl’ ‰Õı Áfl¤fl ¿flÌ ÿı‰Î ·ÎB›˘. ±Î fi‰Ì ±Î≥À‹ ·˘¿˘fiı ±ıÀ·Ì …«Ì ¿ı ±ÎÕı Ïÿ‰Áı ’HÎ sundae ice cream ‹ÎÀı ±Î˜ÕÛfl ÿı÷Î ◊›Î. „@‰{ — ÁLÕıfi˘ V’ıÏ·_√ sunday fiı ⁄ÿ·ı sundae ÂÎ ‹ÎÀı ¿fl‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ?á

8 CÎfl⁄ıÃÎ ±Î≥Á øÌ‹ ⁄fiΉ‰Îfi˘ ’Ëı·˘ ËıLÕ-±Î˜’flıÀıÕ Á_«˘ ¿˘HÎı ¢K›˘ ÷ı ¿˘fiı ¬⁄fl, ’fl_ ÷  ±ı Á_ « Î ‹ÎÀı fi Î Á‰˝ ’ ˛ ◊ ‹ ’ı À LÀ ±Ï‘¿Îfl˘ ÁMÀıQ⁄fl 9, 1846 fiÎ Ïÿ‰Áı fiÎLÁÌ ΩıËLÁfi fi΋fiÌ ±‹ıÏfl¿fi ‹Ï˷αı ’˛ÎM÷ ¿›Î˝ ±fiı ⁄ÌΩ ·˘¿˘ I›Îfl ⁄Îÿ ÷ıfiÎ_ Á‘Îflı·Î_ ‹˘Õı·˘ ⁄Ωfl‹Î_ ‹Ò¿÷Î flèÎÎ. ‹Ò‚¤Ò÷ œÎ_«˘ Ωı ¿ı ⁄ÿ·Î›˘ fiÏË. Á_«Îfi˘ ±Î≥Á øÌ‹ ÁÎflÌ @‰Î˜Ï·ÀÌfi˘ ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı Ïfi›‹ ±ı »ı ¿ı ÷ı‹Î_ ¿LÀı≥fifl Œfl÷ı 4 ¤Î√ ⁄flŒÿÌà 1 ¤Î√ ‹ÌÃ<_ ›Îfiı Á˘ÏÕ›‹ @·˘flÎ≥Õ fiά‰_ Ωı≥±ı. (fiÌ«ıfi˘ ÕΛÎ√˛Î‹.) ‹ÌÃÎfiı ·Ì‘ı ±˘»Î Á‹›‹Î_ ‰‘ ÁflÁ ±Î≥Á øÌ‹ ◊Λ

6 ⁄Î√¿Î‹ ‰¬÷ı ‹ÎÀÌ Á‹ıÀ‰Î, ¬Õ¿‰Î ¿ı ’»Ì »ÎÏHΛ_ ¬Î÷fl ÷ıfiÌ ÁÎ◊ı ¤ı‚‰‰Î ¬fl’ÕÌ/scoop fi΋fi_ ±˘Ωfl ‰’flΛ »ı. (⁄Î…\fi˘ Œ˘À˘.) ±Î≥Á øÌ‹fiÎ ’η˝fl‰Î‚Î ’HÎ …ı ÷ı Œfl‹Î≥ÂÌ ‰ıflΛÀÌfi˘ √˘‚ «y˘ ’HÎ V¿>’ ‰Õı ¿ÎœÌ ⁄ε·‹Î_ ›Î ¿’‹Î_ ‹Ò¿ı »ı . ±ı ¿ V¿> ’ ±ı À ·ı ‰…fifiÌ √HÎ÷fḻı ¿ıÀ·˘ ±Î≥Á øÌ‹ ?á 7 ±Î≥Á øÌ‹fi_ ’η˝fl «·Î‰÷˘ ±‹ıÏfl¿fi ¤ıΩ⁄Î… ÏøÏç›fi fiıSÁfi ‰Ê˘˝ ’Ëı·Î_ ⁄Ë ±Î¿„V‹¿ flÌ÷ı fi‰Î ’˛¿ÎflfiÎ ±Î≥Á øÌ‹fi˘ ¢‘¿ ⁄L›˘. ±ı¿ »˘¿fl˘ ÷ıfiÎ ’η˝fl‹Î_ ¬flÌÿÌ ‹ÎÀı ±ÎT›˘. fiıSÁfi (…‹H΢ Œ˘À˘) I›Îflı «Î˜¿·ıÀ ’HÎ ‰ı«÷˘ Ë÷˘. ±Î≥Á øÌ‹ ¬flÌÿ‰_ ¿ı «Î˜¿·ıÀ ·ı‰Ì ±ı ‰Î÷ı »˘¿flÎfiÎ ‹√…‹Î_ @›Î_› Á‘Ì √Õ‹◊· ◊÷Ì flËÌ ±fiı fiıSÁfifiÎ ‹√…‹Î_ ±ı ‰¬÷ı fi‰˘ ±Î≥ÏձΠ«‹@›˘. ±_÷ı ÷ıHÎı À<-≥fi-‰fi ’˛¿Îflfi_ …ı ±Î≥Á øÌ‹ ⁄fiÎT›_ ±ı ¿›_ ?á

±ı ÷˘ ΩHÎı ¬w_, ’fl_÷ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı …‰Î⁄ÿÎfl ⁄fi÷Ì ¿ıÏ‹¿· ’˛˘ÁıÁ ¿≥ ?á 9 ±Î≥Á øÌ‹fiÎ ZÎıhÎı fi‰Ì ‰ıflΛÀ̱˘ ±Î¿„V‹¿ flÌ÷ı ¢‘ΛÎfiÎ CÎHÎÎ Ï¿VÁÎ ⁄L›Î »ı. ±ı¿ ÿά·˘ — ±‹ıÏfl¿Î‹Î_ ·Ÿ⁄fi_ Âfl⁄÷/lemonade ‰ı«÷Î ¡ıL¿ ±ı’flÁfi fi΋fiÎ ÁıSÁ‹ıfiı ±ı‰_ Âfl⁄÷ ¤flı·˘ B·ÎÁ ÷ı‹Î_ flËı·Ì «‹«Ì ÁÏË÷ ¬S·Ì ⁄ÎflÌ ’ÎÁı flÎ¬Ì ‹Ò@›˘. flÎÏhÎ ÿflQ›Îfi ‰Î÷ΉflHÎfi_ ÀıQ’˛ı«fl ÂÒL› fiÌ«ı …÷_ flèÎ_. Á‰Îflı ΩB›Î ⁄Îÿ ÷ıHÎı «‹«Ì ¿Îœ‰Îfi˘ ’˛›Ifi ¿›˘˝ I›Îflı «‹«Ì ¤ı√˘ ◊Ì…ı·Î Âfl⁄÷fi˘ √ߢ ’HÎ ⁄ËÎfl fiÌ¿‚Ì ±ÎT›˘. ±Î fi‰Ì ‰ıflΛÀÌ ¿›Î fi΋ı ΩHÎÌ÷Ì ⁄fiÌ?á ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

59

10 ÿÏfi›Îfi˘ Á˙◊Ì ÿ·˝¤ ±Î≥Á øÌ‹ freezÒ dried ’˛¿Îflfi˘ ¿Ëı‰Î› »ı. ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ‰·˝’· ¿˘’˘˝flıÂfiı ⁄fiΉı·˘ ÷ı ±Î≥Á øÌ‹ ÁΑÎflHÎ ·˘¿˘fiı ¬Î‰Î ÷˘ Â_, Ωı‰Î ’HÎ ‹Y›˘ fi◊Ì. ±Î ‰ıflΛÀÌ ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ÿÒ‘fiı ⁄_‘ «ıQ⁄fl‹Î_ ‹Ò¿Ì ˉÎfi_ ÿ⁄ÎHÎ ·√¤√ ÂÒL›Î‰¿Î ÁΩ˝›

±ıÀ·Ì Ëÿı CÎÀÎÕÌ fiά‰Î‹Î_ ±Î‰ı »ı. ’ÏflHÎ΋ı ÃoÕÎ ‰Î÷ΉflH΋Î_ ÿÒ‘fi˘ ÏË‹¿H΢fiÎ V‰w’fi˘ ⁄flŒ CÎfi ‹ÀÌfiı ‰Î›‹Î_ Œıfl‰Î› »ı, …ıfiı ¿LÕıLÁfl ¿˘≥· ¬ıÓ«Ì ·ı »ı. À>_¿‹Î_, ±Î≥Á øÌ‹ ¡Ì{ ◊‰Î ¤ı√˘ ÕˇÎ› ’HÎ ⁄fiı, ’fl_÷ ¬Î÷Ì ‰¬÷ı Á΋ÎL› ±Î≥Á øÌ‹ ¿fl÷Î_ ±ı¿oÿflı ÁËı… …\ÿÎ ÀıVÀfi˘ ·Î√ı. ·Î_⁄˘ Á‹› Ω‚‰‰Î ‹ÎÀı ÷ıfiı flıÏ¡…flıÀflfiÌ ’HÎ …wfl fiÏË. ±Î ‰ıflΛÀÌfi˘ ±Î≥Á øÌ‹ ’Ëı·Ì ‰¬÷ ¬ÎÁ ¿˘fiÎ ‹ÎÀı ⁄fiΉ‰Î‹Î_ ±ÎT›˘ ?á 11 1947 ‹Î_ ÿıÂfi_ ω¤Î…fi ◊›_ ÷ıfiÎ_ hÎHÎ ‰Ê˝ ’Ëı·Î_ ¿flÎ_«Ì‹Î_ ±Î≥Á øÌ‹fi˘ Ï⁄{fiıÁ Âw ¿flfiÎfl Á÷Ì «˘fiÎ (fiÌ«ıfi˘ Œ˘À˘) ÏfiflÎÏl÷˘fiÎ_ ‘ÎÕÎ_ ÁÎ◊ı ±fiı ·√¤√ ¬Î·Ì ËÎ◊ı ¤Îfl÷ ±ÎT›Î. ≥Lÿ˘fl‹Î_ ÷◊Î ÿËıflÎÿÒfi‹Î_ ◊˘Õ˘ ‰¬÷ fiÁÌ⁄ ±…‹ÎT›Î ’»Ì ÷ı‹HÎı ±‹ÿΉÎÿfiÎ flıS‰ı VÀıÂfi ’fl ±Î≥Á øÌ‹fiÌ flıÓ¿ÕÌ Œıfl‰‰Îfi_ Âw ¿›*. ±Î≥Á øÌ‹fi_ fi΋ Havmor flÎA›_, …ı ÂOÿ Have more fiÎ ΩıÕÎZÎfl V‰w’fi˘ Ë÷˘. ±Î ÂOÿ ¶ÎflÎ 60 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

Á÷Ì «˘fiÎ √˛ÎË¿˘fiı ¿›˘ ‹ıÁı… ±Î’Ì flèÎÎ Ë÷Î ? ±ıÀ·ı ¿ı Ëı‰‹˘flfi˘ ¿›˘ ±◊˝ ÷ı‹fiÎ ‹√…‹Î_ Ë÷˘ ?á 12 ÿÒ‘fiı µ¿Î‚Ì ±fiı CÎb_ ¬w_ ’ÎHÎÌ ∂ÕÎÕÌ ÷ıfi˘ …J◊˘ ’«ÎÁ À¿Î ¿flÌ fiά˘, ’»Ì ÷ı‹Î_ ¬Î_Õ µ‹ıflÌ ‰‚Ì ÿÁ Ï‹ÏfiÀ µ¿Î‚˘, I›Îfl ⁄Îÿ ‹¿Î≥fiÎ «‹«Ì¤fl ·˘À‹Î_ ’ÎHÎÌ fiÎ¬Ì ÷ıfiÌ ’ıVÀ ÿÒ‘‹Î_ µ‹ıfl˘, ÿÒ‘fiı ŒflÌ ¿ıÀ·˘¿ Á‹› µ¿ÎY›Î ’»Ì ÷ı‹Î_ Ï’V÷Î, ¿ıÁfl, ⁄ÿ΋ ¿ı ‹·Î≥ µ‹ıfl˘ ±fiı »ı‰Àı ±ÎÀ·Ì ·Î_⁄Ì Ï‰Ï‘ ’»Ì ÿÒ‘fi_ fiÎfi_ ÁÌ·⁄_‘ ’ÎhÎ ‹ÌÃ<_ ¤ı‚‰ı·Î ⁄flŒ ‰E«ı ‹Ò¿Ì ÷ıfi_ ÃÎflÏ⁄Lÿ 00 Áı„S›Áfiı ⁄ÿ·ı ÂÒL› fiÌ«ı 80 Áı„S›Á …ıÀ·_ fiÌ«_ ·Î‰Ì ÿ˘. ±Î ⁄‘Î Á_V¿Îfl˘ ¿›Î˝ ’»Ì ±_÷ı ¿›˘ ±Î≥Á øÌ‹ ⁄fiı ?á 13 ±˘√HÎÌÁ‹Ì ÁÿÌ ÿflQ›Îfi …˜¿⁄ ŒuÁı· …ı‰Î µI’Îÿ¿˘ …ı Œı@ÀflÌ-‹ı≥Õ ±Î≥Á øÌ‹ ⁄fiΉ÷Î ÷ı‹Î_ ¿fl¿flÌ ÏË‹¿HÎ̱˘ flËÌ …÷Ì Ë÷Ì. Œ˚·ı‰fl‰Î‚_ ÿÒ‘ ⁄flŒ ‰Õı ◊ÌΩ‰‰Î‹Î_ (1) ÁÎfl˘ ±ı‰˘ Á‹› fiÌ¿‚Ì Ω› ±fiı ÿflQ›Îfi ø‹Â— ‹˘ÀÌ ÏË‹¿HÎ̱˘ fl«Î›, …ı±˘ ÿÒ‘fiÎ flı b ±˘fiı ÷˘ÕÌ fiάı . (⁄Î…\ fi Ì ’Ëı · Ì ±Î¿ÚÏ÷.) ‰ıÏfi·ÎfiÎ ¿ı ⁄Ì∞ Œ˚·‰ı flfiÎ flıb±˘ ’HÎ ÷ı‹fi_ ¿<ÿfl÷Ì ⁄_‘ÎflHÎ √‹Î‰Ì ÿı, ‹ÎÀı ±Î≥Á øÌ‹ ¿HÎÌÿÎfl ·Î√‰Î µ’flÎ_÷ ÏŒy˘ ’HÎ ⁄fiı. ÿÒ‘fiı Ωı÷Ωı÷΋Î_ ◊ÌΩ‰Ì ÿı‰Î› (2) ÷˘ ±fiı¿ ÁÒZ‹ ÏË‹¿HÎ̱˘ fl«Î› ±fiı flıbfi_ ⁄_‘ÎflHÎ ÷ÒÀı fiÏË. (⁄Ì∞ ±Î¿ÚÏ÷.) ÿ¤Î˝B›ı ±ı‹ ¿fl‰_ Â@› fi Ë÷_. ±Î¬flı 1894 ‹Î_ ±ı‰˘ ¿›˘ ±ÎωW¿Îfl ◊›˘ ¿ı …ıHÎı ±Â@›fiı Â@› ⁄fiÎT›_ ?á 14 µ’flfiÌ „@‰{fiÎ ±fiÁ_‘Îfi …ı‰Ì ⁄Ì∞ „@‰{ — ≥LVÀLÀ ±Î≥Á øÌ‹ ⁄fiΉ‰Î ‹ÎÀı ’˛‰ÎËÌ fiÎ≥Àˇ˘…fifi˘ µ’›˘√ ¿flÌ Â¿Î› ±ı ‰Î÷ ±Î≥Á øÌ‹fiÎ µI’Îÿ¿˘fiÎ ’HÎ K›Îfi ⁄ËÎfl flËÌ …‰Î ’΋Ì. ±Î fiÁ¬˘ ÷ı‹fiı ±ı„BfiÁ ‹Î½· (⁄Î…\ fi Ì ÷Á‰Ìfl) fi΋fiÌ ’οÂÎjÎÌ ±_√˛ı… ‹Ï˷αı ±ÎÕ¿÷flÌ flÌ÷ı ÁÒ{ÎÕu˘ ±fiı I›Îflı ¬ÿ ÷ıfiı ¿S’fiÎ fi Ë÷Ì ¿ı ÷ıHÎı ’˘÷ÎfiÎ The Table (⁄ı¿ ÕÎ≥Ïfi_√ Àı⁄·) ‹ı√ıÏ{fi‹Î_ ·¬ı·˘ ¿S’fiÎfl_√Ìfi fiÁ¬˘ ±Î≥Á øÌ‹fiÎ ZÎıhÎı øÎ_÷Ì ·Î‰Ì ÿı‰Îfi˘ Ë÷˘. ‹ı√ıÏ{fi‹Î_ ÷ıHÎı ¿›˘ fiÁ¬˘ ·A›˘ ?á

hjffaff[

1 flÎΩ «ÎSÁ˝ 1·ÎfiÎ ‹Ëı·‹Î_ …ıflÎSÕ Ï÷Áı∫/Tissain fi΋fi˘ ⁄Îˢ ¡ıL« ’οÂÎjÎÌ Ë÷˘, …ıfiÌ ’ÎÁı √·Î⁄ …ı‰Î_ e·˘fiÎ_ Á√_‘Ì ƒT›˘ ¤ı‚‰ı·Î √Y›Î ÿÒ‘fi˘ ±Î≥Á øÌ‹ ⁄fiΉ‰ÎfiÌ ÏÁøıÀ ¿‚Î Ë÷Ì. ÏÁøıÀ ±ıÀ·Î ‹ÎÀı ¿ı Ï÷Áı∫ ±ı¿·˘ ÷ı ¿‚Î ΩHÎ÷˘ Ë÷˘ ±fiı ⁄ÌΩfiı ¿ÿÌ …HÎΉ÷˘ fi Ë÷˘. ÷‰Îfl̬¿Îfl˘fiÎ ‹÷ı «ÎSÁ˝ 1·˘ …√÷fi˘ ’˛◊‹ ±ı‰˘ ›fl˘’Ì ⁄Õ¤Î√Ì ¿ı …ıHÎı fi‰÷fl V‰ÌÀ-ÏÕ …ı‰Î ±Î≥Á øÌ‹fi˘ (Ë¿Ì¿÷ı ÿÒ‘fiÎ ⁄flŒfi˘) V‰Îÿ «ÎA›˘. ±·⁄kÎ, Ï÷Áı∫ ’˘÷ı ÷ıfiÌ ’Ëı·Î_ flÁ˘Õ΋Î_ √’«’ Àı„VÀo√ ¿flÌ «Ò@›˘ ˢ› ÷˘ ¿Ëı‰Î› fiÏË. 2 ±Î≥Á øÌ‹ fi΋ ’Ëı·Ì‰Îfl ‰’flΛ_ I›Îflı ±ı ÂOÿ’˛›˘√ ÷ıfiÎ ‹ÎÀı ›˘B› … Ë÷˘. Ï¿VÁ˘ ±ı‹ ⁄L›˘ ¿ı ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ⁄΄SÀ‹˘fl ÂËıfl ¬Î÷ı ÕıflÌfi˘ ‘_‘˘ «·Î‰÷˘ ’ˆÁÎ’ÎhÎ ‰ı’ÎflÌ …ı¿⁄ ŒuÁı· (ÕÎ⁄˘ Œ˘À˘) ÷ıfiÎ √˛ÎË¿˘fiÌ ‹Î√ ±fiÁÎfl ‹·Î≥ ÷Îfl‰ı·_ ÿÒ‘ ‰ı«÷˘ Ë÷˘ ±fiı ŒÎ…· ’ÕÌ flËı÷Ì …J◊Î⁄_‘ ‹·Î≥ »ı‰Àı ⁄√ÎÕ ¬Î÷ı …÷Ì Ë÷Ì. ±Î ÿT›˝›fiÎ Ïfi‰ÎflHÎ ‹ÎÀı ŒuÁı·ı fl˘…ıfl˘… ¬Õ¿Î÷Î ‹·Î≥fiÎ VÀ˘¿fiı ⁄flŒ ‰Õı ◊ÌΩ‰‰Îfi_ Âw ¿›Î˝ ’»Ì›ı Áfl‰Î‚ı ÷ıfi˘ Ïfi¿Î· ◊Λ ÷ı‹ fi Ë÷˘, ±ıÀ·ı ÷ı H Îı ±ı ‹ Î_ ¬Î_ Õ ‰Î‚ _ ÷ı ‹ … ‰ıÏfi·ÎfiÌ Œ˚·ı‰fl‰Î‚_ ÿÒ‘ ¤ı‚‰Ì ±ı V‰ÎÏÿWÀ Ï‹lHÎfiı ◊ÌΩT›_ ±fiı ‰ı«ÎH΋Î_ ‹Ò@›_. Ï‹lH΋Î_ ‰‘ ¤Î√ı ÷˘ cream/ ‹·Î≥, ±ıÀ·ı V‰Î¤Îω¿ flÌ÷ı ±ı fi‰Ì ’˛˘Õ@Àfiı …ı¿⁄ ŒuÁı·ı ±Î≥Á øÌ‹ fi΋ ±ÎM›_. µ’ÎÕ ±ıÀ·˘ ⁄‘˘ ◊›˘ ¿ı ‹˘Àı ’Λı µI’Îÿfi ¿fl‰Î ◊˘ÕÎ ‰¬÷ ’»Ì ÷ıHÎı ’ı„LÁS‰ÎÏfi›Î flÎF›‹Î_ Œı@ÀflÌ V◊Î’Ì ±fiı …^fi 15, 1851 fiÎ fl˘… …√÷fi_ ’Ëı·_ Œı@ÀflÌ-‹ı≥Õ ±Î≥Á øÌ‹ ⁄΄SÀ‹˘flfiÎ ‹Î¿ı˝À‹Î_ ±ÎT›_. ŒuÁı·fiÌ ‰‘ ⁄ı Œı@Àfḻ˘ ‰Î˜ÏÂ_BÀfi‹Î_ ±fiı L›Ò ›˘¿Û‹Î_ V◊’ΛΠ’»Ì ⁄ÌΩ µI’Îÿ¿˘ ’HÎ eÀÌ fiÌ¿Y›Î ±fiı ‰ÎÏÊ˝¿ ¿fl˘Õ˘ ÕΘ·flfiÎ µz˘√fi_ fi‰_ ZÎıhÎ ¬ÒS›_. 3 ⁄ÀÛ ⁄΄V¿fi ±fiı ≥‰˝ fl˘Ï⁄LÁ fi΋fiÎ ⁄ı ¤Î√ÌÿÎfl˘±ı 1945 ‹Î_ V◊Î’ı·Ì ⁄΄V¿fi-fl˘Ï⁄LÁ, …ıHÎı ’˘÷ÎfiÌ ΩËıfl¬⁄fl˘‹Î_ ’HÎ 31 fi˘ ÏŒ√fl «‹¿ÎT›Î ’»Ì ±Î… Ïÿfi Á‘Ì ·√¤√ 1,000 ‰ıflΛÀÌfiÎ_

±Î≥Á øÌ‹ ⁄fiÎT›Î_ »ı. ¤Îfl÷ ÁÏË÷ hÎÌÁ ¿fl÷Î_ ‰‘ ÿı¢‹Î_ ÷ıfiÎ_ ±Î≥Á øÌ‹ ‰ı«Î› »ı. 4 ‹Î√νflıÀ ◊ı«fl (ÕÎ⁄˘ Œ˘À˘), …ı±˘ ±Î˜@ÁŒÕÛ ›Ïfi‰ÏÁ˝ÀÌfiÎ ÁΛLÁ √˛ıF›±ıÀ Ë÷Î ±fiı 1979 ‹Î_ Ï⁄˛ÀfifiÎ ’˛◊‹ ‹ÏË·Î ‰ÕÎ ’˛‘Îfi ⁄L›Î_ Ë÷Î_. µ’flε’flÌ hÎHÎ ‰¬÷ ÷ı±˘ ‰ÕÎ ’˛ ‘ Îfi’ÿı «Ò _ À ΛÎ_ Ë÷Î_ . ÿÏfi›Î¤fl‹Î_ ‰Ê˘˝ ’»Ì ’˛Î≥‰ıÀÎ≥{ıÂfifi˘ …ı ÿ˘fl «ÎS›˘ ÷ıfiÌ Âw±Î÷ ‹Î√νflıÀ ◊ı«flı ¿flÌ Ë÷Ì ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ 27 ÿı¢±ı ‹@÷ ⁄Ωfl fiÌÏ÷ ±’fiΉÌfiı ÷ı‹fi_ ±fi¿flHÎ ¿›* Ë÷_. ωfl˘‘ΤÎÁÌ …HÎΛ ÷ı‰Ì ‰Î÷ ±ı »ı ¿ı “·˘¬_ÕÌ ‹Ï˷Δfi_ Ï⁄wÿ ’΋ı·Î_ ◊ı«flı …ı ±Î≥Á øÌ‹ ¢‘‰Î‹Î_ ŒÎ‚˘ ±ÎM›˘ ÷ı Á˘Œ˚ÀÌ Ë÷_ ! 5 flω‰Îflfi˘ Ïÿ‰Á ’˛Î◊˝fiÎ ‹ÎÀıfi˘ √HÎΛ ±fiı ÷ı Lord’s Day ¿Ëı‰Î›, ‹ÎÀı sunday ÂOÿ ±Î≥Á øÌ‹ …ı‰Ì ‹˘…¢¬fiÌ «Ì… ÁÎ◊ı ΩıÕΛ ÷ıfiÌ Á΋ı ‰Î_‘˘ ∂Ãu˘. ω‰Îÿ ·Î_⁄˘ Á‹› «ÎS›Î ’»Ì ±Î≥Á øÌ‹fiÎ ÁLÕıfi˘ V’ıÏ·_√ sundae ¿flÌ fiά‰Î‹Î_ ±ÎT›˘. 6 ±Î_÷flflÎWÀˇÌ› ‘˘flHÎ ‹…⁄ ÿflı¿ V¿>’‹Î_ 2.5 ±˙ÓÁ …ıÀ·˘ ±Î≥Á øÌ‹ Á‹Î› »ı. ‹ıÏÀˇ¿ ÏÁVÀ‹ ’˛‹ÎHÎı 1 ±˙ÓÁ ⁄flÎ⁄fl 28 √˛Î‹ ◊Λ, ‹ÎÀı ÿflı¿ V¿>’fi˘ ±Î≥Á øÌ‹ 70 √˛Î‹ …ıÀ·˘ ˢ› »ı. ±Î’HÎı I›Î_ Ωı ¿ı V¿>’ ±_√ı ¿Â_ ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

61

«˘yÁ ‘˘flHÎ fi◊Ì, ’fl_÷ ¿ıÀ·Ì¿ ΩHÎÌ÷Ì ⁄˛ÎLÕfiÎ ’η˝Á˝ 80 √˛Î‹fiÎ V¿>’ ‰Î’flı »ı. ±˘»Î Á‹›‹Î_ ‰‘ ±Î≥Á øÌ‹ ¬Î‰Îfi˘ ‰SÕÛ flı¿˘ÕÛ ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ À˘fiÌ Õ˘ÕıÁ‰ı· fi΋fiÎ ›‰Îfiı fi˘Ó‘ÎT›˘ »ı. ⁄hÎÌÁ Áı¿LÕ‹Î_ 22 V¿>’ ! 7 ÏøÏç›fi fiıV·fi «Î˜¿˘ ⁄Îflfi˘ ¢‘¿ ⁄L›˘. ±Î≥Á øÌ‹ ‰ıÏfi·Îfi_, …ıfiÌ Œfl÷ı «Î˜¿·ıÀfi_ ¿Õ¿ ’Õ «ÕΉı·_ Ë÷_. 1921 ‹Î_ ÷ıHÎı Eskimo Pie

±ı‰Î fi΋ı «Î˜¿˘ ⁄Îfl ‰ı«‰Îfi_ Âw ¿›* ±fiı ÷ı ±Î≥Á øÌ‹fiÎ ⁄_‘ÎflH΋Î_ ‰Ê˘˝ Á‘Ì ¿Â˘ ŒıflŒÎfl ◊‰Îfi˘ fi Ë÷˘. Œfl¿ ’Õu˘ ˢ› ÷˘ ÷ı ±Î≥À‹fiÎ fi΋‹Î_, ¿ÎflHÎ ¿ı ±‹ıÏfl¿fi˘ ÷ıfiı choc-ice ÷flÌ¿ı ±˘‚¬‰Î ·ÎB›Î. 8 ±ı¿ √˛Î‹ ’ÎHÎÌ ÷ıfiÌ 80 ¿ı·flÌ …ıÀ·Ì µW‹Î √‹Î‰ı, ±ıÀ·ı ÷ı ◊Ì∞fiı ⁄flŒ‹Î_ Œıfl‰Î› »ı. ËıLÕ ±Î˜’flıÀıÕ Á_«Î‹Î_ ÿÒ‘fiÎ V‰ÎÏÿWÀ fl√ÕÎfiÌ µW‹Î ¬ıÓ«Ì ·ı‰Îfi_ ¿Î‹ ¬ÿ ⁄flŒfi_ »ı, …ı ’Ì√‚Ìfiı ÁËı…ı ’ÎHÎÌ‹Î_ Œıfl‰Î› »ı. µW‹Î ˉı ’ÎHÎÌ‹Î_ ˢ›, …ıfi˘ ÿflı¿ H2O flıb √Ï÷„@÷ ‘flΉı »ı 62 á ÁŒÎflÌ á ‹ı 2008

÷ı‹… ±ŒflÎ÷ŒflÌ ‹«Î‰ı »ı. ’fl_÷ ±ı ·Î_⁄˘ ‰¬÷ fiÏË. flıb‹Î_ ±Î˜„@Á…fifi˘ ±b fiı√ıÏÀ‰ »ı, ‹ÎÀı ÷ı ‹ÌÃÎfiÎ ’˘Ï{ÏÀ‰ Á˘ÏÕ›‹ ±Î›fi ÁÎ◊ı ΩıÕΛ »ı. ËÎ≥Õˇ˘…fifiÎ ⁄ı ’˘Ï{ÏÀ‰ ±b±˘ @·˘flÎ≥ÕfiÎ fiı√ıÏÀ‰ ±Î›fi ¶ÎflÎ ’¿ÕΛ »ı. (…\±˘, …‹HÎÌ ±Î¿ÚÏ÷.) ’ÎHÎÌfiÎ flıb‹Î_ I›Îfl ⁄Îÿ ¬ÎÁ √Ï÷„@÷ ¿ı √fl‹Ì flËı÷Ì fi◊Ì, ±ı À ·ı ¿ı ‹ÌÃ< _ ¤ı‚‰ı·_ ÃoÕ<_ ’ÎHÎÌ ÿÒ‘fiÌ ‰‘ µW‹Î ¬ıÓ«Ì Â¿ı »ı ±fiı ÿÒ‘ ⁄Ë …·ÿÌ ±Î≥Á øÌ‹fi_ CÎ| V‰w’ ’¿Õı »ı. 9 ÿÎ_ÕÌ‰Î‚Ì ’Ì’fl‹ÌLÀfiı ±_√˛ı∞‹Î_ ·Î˜·Ì’˘’ ¿Ëı‰Î›, ‹ÎÀı 1923 ‹Î_ ¡ıL¿ ±ı’flÁfifiı …ı ‰ıflΛÀÌ ‹ÎhÎ Á¬ÿ ±¿V‹Î÷fiÎ Œ‚w’ı flÌ÷Áfl ËÎ◊ ·Î√Ì ÷ıfiı lolly ±ı‰_ ·ı⁄· ‹Y›_. ±Î’HÎı I›Î_ ¿ıLÕÌ fi΋ ’˛«Ï·÷ »ı. ⁄΂¿˘fiÌ ‹ÎfiÌ÷Ì ‰ıÏfi·Î›@÷ ÿÒ‘‰Î‚Ì flÎV’⁄ıflÌfiÌ ¿ı ‹ıÓ√˘fiÌ ¿ıLÕÌ Ï‹Ïfi ±Î≥Á øÌ‹ ¿Ëı‰Î›, ‹ÎÀı œŸ√·Ì/doll ÂOÿ ’fl◊Ì ÷ıfiı dolly ¿Ëı »ı. 10 ±‹ıÏfl¿ÎfiÎ ‰·˝’Ò· ¿˘’˘˝flıÂfiı 1968 ‹Î_ ¡Ì{-ÕˇÎ≥Õ ±Î≥Á øÌ‹ ¬ÎÁ ±‰¿Î›ÎhÎ̱˘ ‹ÎÀı ⁄fiÎT›˘. ±ı’˘·˘-7 fiÎ hÎHÎ ±‰¿Î›ÎhÎ̱˘ ‰Î˜ S Àfl ÏÂflÎ, ÕΘ fi ±ı≥Áı· ÷◊Î ‰Î˜SÀfl ¿Ïfi_ √ Ë΋ ÷ı ‰Êı ˝ ’˘÷ÎfiÌ 10 Ïÿ‰Á, 20 ¿·Î¿, 9 Ï‹ÏfiÀ ±fiı 3 Áı¿LÕ ·Î_⁄Ì ›ÎhÎÎ ‰¬÷ı ÁÎ◊ı ·ı÷Î √›Î. ±Î ‰ıflΛÀÌfi˘ ±Î≥Á øÌ‹ ÷ı‹fiı ⁄Ë …E›˘ fiÏË, ±ıÀ·ı ‰Ê˘˝ ’»Ì fiÎÁαı V¿Î›·ı⁄ ±‰¿Î‹◊¿‹Î_ flıÏ¡…flıÀflfi˘ ⁄_ÿ˘⁄V÷ ¿›˘˝. 11 Ëı‰‹˘flfi˘ ‹÷·⁄ ±ı fi Ë÷˘ ¿ı ⁄Ì∞ ‰Îfl ’HÎ ±Î≥Á øÌ‹ ·˘. Ï¿o‹÷fiÎ ‰‚÷fl ÷flÌ¿ı ‰‘ ’˛‹ÎH΋Î_ ±fiı ‰‘ ·Ëı…÷ÿÎfl ±Î≥Á øÌ‹ ‹ı‚‰˘ ±ı‹ √˛ÎË¿˘fiı ÿΉΤıfl …HÎΉ‰Î ‹ÎÀı Á÷Ì «˘fiαı Ëı‰‹˘fl fi΋

’Á_ÿ ¿›*. flıS‰ı VÀıÂfi ’fl flıÓ¿Õ̱˘fiÌ Á_A›Î ÷ı±˘ ‰‘Îfl÷Î flèÎÎ. ±Õ‘Ì ÁÿÌ ’»Ì ±Î…ı 3,800 ’η˝fl ÷◊Î ÿ¿Îfi˘ Ëı‰‹˘fl ±Î≥Á øÌ‹ ‰ı«ı »ı. 12 ±Î≥Á øÌ‹ fiÏË, ’HÎ ¿<SŒÌ ⁄fiı. ±Î’HÎı I›Î_ ¿<SŒÌfi_ ±Î√‹fi 16 ‹Ì ÁÿÌ‹Î_ ±ŒCÎÎÏfiV÷ÎfifiÎ ¿Î⁄·◊Ì ◊›_ ±fiı ¿<SŒÌ fi΋ ÿÒ‘ ¤fl‰Î ‹ÎÀı ‰’flÎ÷Î Â_¿< ±Î¿Îfl‰Î‚Î ⁄Ì⁄ÎfiÎ ’U÷ ¤ÎÊÎfiÎ ÂOÿfiı ±Î‘Îflı fl«Î›_ »ı. ±Á· ¿<SŒÌ‹Î_ ÿÒ‘ ¤ı√˘ ÿÒ‘fi˘ ‹Î‰˘ ’HÎ ‰’flÎ÷˘, ’HÎ ±Î…ı “⁄Î≥„LÕo√ ±ı…LÀ” ÷flÌ¿ı ±ıÀ·ı ¿ı ÿÒ‘fiÎ flıb±˘fiı ’flV’fl …¿ÕÌ flά‰Î ‹ÎÀı Œ@÷ ‹¿Î≥fiÎ ·˘À ‰Õı ¿Î‹ «Î·Ì Ω› »ı. 13 Ï⁄˛ÏÀ ¤˙Ï÷¿ÂÎjÎÌ ±fiı ‰ı@›Ò‹ Œ˚·ÎV¿fiÎ ±ıÀ·ı ¿ı ◊‹˘˝ÁfiΠ¢‘¿ …ıQÁ Õı‰Îflı (⁄Î…\fiÌ ÷Á‰Ìfl) 1894 ‹Î_ fiÎ≥Àˇ˘…fi √ıÁfiı ¤Îflı ÿ⁄ÎHÎ Ëı ’˛‰ÎËÌ ⁄fiÎ‰Ì ÿÌ‘˘. ±Î Ï·„@‰Õ V‰w’fiÎ fiÎ≥Àˇ˘…fifi_ µWHÎ÷΋Îfi ÂÒL› fiÌ«ı 195.80 Áı„S›Á Ë÷_, ±ıÀ·ı ÿÒ‘fiÌ µW‹Îfiı “„@‰¿-¡Ì{”fiÎ ‘˘flHÎı ÷I¿Î‚ ¢ÊÌ ·ı‰Î ‹ÎÀı ÷ıfi˘ µ’›˘√ ¿flÌ Â¿Î› ÷ı‹ Ë÷˘. …ıQÁ Õı‰Îflfiı Ωı ¿ı ‹ÎhΠωiÎÎfi‹Î_ flÁ Ë÷˘, ±ıÀ·ı ’˛‰ÎËÌ fiÎ≥Àˇ˘…fi ±Î≥Á øÌ‹fiÎ µI’Îÿ¿˘ ‹ÎÀı µ’›˘√Ì fỉÕÌ Â¿ı ±ı‰˘ ω«Îfl ÷ıfiÎ ‹fi‹Î_ ¿ÿÌ ±ÎT›˘ fiÏË. 14 ±ı„BfiÁ ‹Î½· Ï⁄˛ÀfifiÌ ÷fl·Î ÿ·Î· Ë÷Ì. Á_∞‰ ¿’ÒflfiÌ ÷ıfiı ‹ÏË·Î ±ÎT≤ÏkÎ ¿Ë˘ ÷˘ ’HÎ «Î·ı. ‹ı√ıÏ{fi‹Î_ ÷ıHÎı ·A›_ ¿ı ’˛‰ÎËÌ Ë‰Î ±Îç›˝…fi¿ ¿‹Î· ÿά‰Ì ¿ı --…ı‹ ¿ı ’ÎÀa ‰¬÷ı ‹Ëı‹Îfi˘ ’˘÷Îfi˘ B·ÎÁ Œ˚·ı‰fl‰Î‚Î √Y›Î ÿÒ‘ ‰Õı ¤flı ±fiı I›Îfl ⁄Îÿ ›…‹Îfifi˘ ’ÌflÁÏHΛ˘ ÿflı¿ …HÎfiÎ B·ÎÁ‹Î_ ’˛‰ÎËÌ Ë‰ÎfiÎ_ ◊˘ÕÎ_¿ ÀÌ’Î_ fiάı, ±ıÀ·ı Ωı÷Ωı÷΋Î_ ±Î≥Á øÌ‹ ÷ˆ›Îfl !á ‹ı 2008 á ÁŒÎflÌ á

63