Romantizam 13.11 Dva

Romantizam Iz projekta Википедија Romantizam je kulturni i politički pokret nastao u Britaniji i Nemačkoj krajem 18. veka, kao reakcija na racionalizam i neoklasicizam u kojem se potenciraju osećanja i sloboda individue u suprotnosti sa tradicijom neoklasicizma koji potencira podvrgavanje osećanja i sloboda stereotipima. Budući da je romantizam poseban način osećanja i shvatanja prirode, javljaju se različite tendencije u svakoj od zemalja na koju se pokret širio i u kojoj se razvijao. Umetnički izraz romantizma je obuhvatao praktično sve umetnosti. Javlja se problem jedinstvene definicije pojma romantičarskog fenomena - romantizam nije nastao istovremeno u svim zemljama, niti iz istih pobuda; nije bio isključivo književni ili kulturni fenomen; niti je društvena, politička, kulturna i književna stiuacija u svim zemljama u vreme njegovog nastanka bila istvetna. Romantizam je nastao iz nagomilane emocionalne i intelektualne energije, ali nije doneo gotov program – ne javlja se kao formulisana književna i estetička samosvest, koja publici saopštava samo rezultate svog laboratorijskog eksperimentisanja, već neposredno iznosi u javnost sam proces eksperimentisanja pesničkim fenomenom i njegovom samosvešću. Takođe, romantizam je prošao kroz niz promena i u subjektivnoj svesti svojih predstavnika. Romantizam u književnosti Romantizam u književnosti (prema francuskom ‘le romantisme’) ili romantika (prema nemačkom ‘die Romantik’) kao književnoistorijski tipološki pojam u nauci o književnosti označava književni metod, pravac i stilsku formaciju. Romantizam kao književni metod (vanvremena kategorija koju čini kompleks postupaka, izražajnih sredstava i umetničkih afiniteta) koji se javlja u svim književnostima od antike do danas kao suprotnost klasicističkom metodu, označava književnost koja svojim predmetom smatra svet čovekovih osećanja, daje prednost iracionalnom u odnosno na racionalno, nadahnuće traži u dalekoj prošlosti, posebno u srednjem veku, i razvija interesovanje za usmeno stvaralaštvo vlastitog i drugih naroda koji su bili van zapadnoevropskog kulturnog kruga. Ovakva shvatanja književnosti dovela su do stvaranja književnog pravca najpre u zapadnoevropskim književnostima (nemačka, francuska, engleska književnost), postepeno zahvatajući književnosti naroda koji su u to vreme razvijali nacionalnu svest. Romantizam kao književni pravac javlja se u zapadnoevropskoj književnosti krajem 18. veka i preovlađuje tokom prve tri decenije 19. veka. Razvijao se kao suprotnost klasicizmu.

Romantizam u Srbiji Romantizam u Srbiji.Prve slike u Srbiji naslikao je Đura Jakšić, romantičarski slikar i pjesnik. Najpoznatije slike su: Ubistvo Karađorđa, Knez Mihailo na odru i Karaula, na kojima se vidi snažno osvjetljenje kome je određen izvor-vatra, svijeća, plamen revolverskog pucnja- reflektuje se na bliže i dalje oblike, gubeći se u punoj tami. U takvoj dramatičnosti svjetlosti i figure i prostor utopljeni u sjenku i polusjenku gube svoje granice. Parnhartovi pejsazi ogranicavaju se, uglavnom, na predele uže domovine, na Alpe. U njima je najviše prisutan neki izuzetan trenutak magla, oblčno nebo ili olujni vjetar. Đura Jakšić je ostavio veliki broj uljanih slika, crteža i seriju bakroreza pod nazivom Slike iz Koruške. Nastanak romantizma Romantizam je već 1820. godine bio oformljen pravac koji se suprotstavlja neoklasicizmu, mada neokalsicizam i dalje postoji. Nije lako odrediti osobine romantizma, jer je on više stanje duha i senzibiliteta umjetnika, a manje nosilac jedne ozakonjene ideje. Međutim, za romantizam se može reći da u prvi plan ističe nacionalne osobine, spontanost, imaginaciju i maštu kao osnovnu sadržinu umjetničkog stvaralaštva. Uzvišenoj ljepoti neoklasicista romantičari suprotstavljaju individualnost umjetničkog izraza, promjenljivost prirode i osjećanja. I romantičari, kao i neoklasicisti, pokazuju težnju vraćanju i obnavljanju starih stilova, ali je razlika bila u motivima vraćanja na nju i u izboru prošlosti. Neoklasicisti su obnavljali antiku, jer su smatrali da je ona najveći umjetnički izraz, a romantičari bježe u prošlost jer su nezadovoljni vremenom u kojem žive i koje preziru. Pošto izražavaju dinamične i dramatične tokove ljudskog bića, oni se približavaju baroku i njegovim sredstvima izraza(dijagonalnoj usmjerenosti oblika, boje i kontrastima svijetlo-tamno). Predstavnici Njemačka - Ludwig von Beethoven, Richard Wagner, Robert Schumann i Johannes Brahms Francuska - Hector Berlioz Poljska - Frédéric Chopin Austrija - Anton Bruckner Norveška - Edvard Grieg Mađarska - Franz Liszt Rusija - Petar Iljič Čajkovski, Aleksandar Porfirjevič Borodin , Nikolaj Rimski-Korsakov, Modest Petrovič Musorgski, Milij Aleksejevič Balakirev i Cezar Antonovič Kjui Italija - Giacomo Puccini i Giuseppe Verdi