να,γιατί η αυτοδιοίκηση χωλαίνει στη χώρα μας

Να,γιατί η αυτοδιοίκηση χωλαίνει στη χώρα μας Του κ.Αθανασίου Β.Ραούλη Μέλους Οικονομικού Επιμελητηρίου, πρώην Περιφερειακού Δ/ντή Εκπαίδευσης Θεσσαλίας, πρώην Δημοτικού Συμβούλου Λάρισας. Σεβόμενος το θέμα, το χώρο της εφημερίδας και το νοηματικό περιεχόμενο του όρου ‘’Αυτοδιοίκηση’’ ευθύς αιτιολογώ.Είναι πανθομολογούμενη η αναγκαιότητα μιας αυτόνομης, σύγχρονης και αποτελεσματικής αυτοδιοίκησης, που δίνει σεβασμό, αξία στον πολίτη και απελευθερώνει τοπικές δυνάμεις.Μας διαφεύγει, ίσως, ότι στη ζωή τίποτε δε γίνεται χωρίς δεδομένα.Για την αυτοδιοίκηση του σήμερα, θαρρώ, πως τα θεμελιώδη προαπαιτούμενα είναι τα ακόλουθα τρία(3): 1.Περιφερειακή ανασυγκρότηση-Διοικητική ΑναμόρφωσηΑποκέ ντρωση. Ωρίμασε πια η ιδέα για λιγότερες περιφέρειες σύγχρονα οργανωμένες με περιορισμό των διοικητικών δραστηριοτήτων, της γραφειοκρατίας, που σε συνδυασμό με ένα νοικοκύρεμα της ισχύουσας νομοθεσίας(πολυνομία, κακονομία, ενίοτε στρεψονομία)θα εξασφάλιζε και οικονομίες κλίμακος. Η θέσπιση αιρετής περιφερειακής αυτοδιοίκησης και αιρετού περιφερειάρχη καθίσταται πλέον αναγκαία.Απαιτούνται δηλ. δήμοι ισχυροί με δυνατότητες, νομαρχιακή αυτοδιοίκηση με διεύρυνση και εμβάθυνση αρμοδιοτήτων, περιφέρεια σχεδιαστήριο και κράτος στρατηγείο, ευέλικτο, αποδοτικό που σέβεται την αυτονομία του θεσμού και την ευθυκρισία των τοπικών κοινωνιών. Όσο για την αποκέντρωση είναι η επίσημη αγαπημένη πολλών λαλίστατων αλλά στην πράξη είναι περιφρονεμένη..Δικαιούμαι να έχω γνώμη για τη ρημάδα, γιατί είμαι υπέρμαχος αυτής και ενάντια του καρεκλοκένταυρου αθηναϊκού κράτους αλλά και γιατί ασχολήθηκα από θέση κύριας ευθύνης με δυο(2)πρωτολειτουργούντες αποκεντρωτικούς θεσμούς στη χώρα μας(δημοτικοί παιδικοί σταθμοί, περιφερειακές δ/νσεις εκπαίδευσης).Έγιναν βήματα προς στην κατεύθυνση αυτή αλλά για να ολοκληρωθεί το εγχείρημα με το χέρι στην καρδιά απαιτούνται:Ειλικρινής πολιτική βούληση, ανάληψη πολιτικού κόστους, διακριτό αποσαφηνισμένο πλαίσιο αρμοδιοτήτων με πόρους και μέσα, προσεγμένος βηματισμός κατά την υλοποίηση και εφαρμογή των αρχών της εγγύτητας και επικουρικότητας, όπερ σημαίνει απλά ότι ‘’στο κέντρο γίνεται μόνο ό,τι δε γίνεται στον τόπο’’. 2.Βελτίωση θεσμικού πλαισίου της αυτοδιοίκησης. Είναι γεγονός πως από τους δυο(2) βαθμούς αυτοδιοίκησης κατά το σύνταγμά μας ο πρωτοβάθμιος ΟΤΑ δηλ.οι δήμοι αλλά και οι κοινότητες έχουν καταξιωθεί ιστορικά περισσότερο για την προσφορά τους.Σήμερα παρότι καταξιωμένος είναι θεσμικά

σχεδόν ξεπερασμένος.Αναφέρω ενδεικτικά και σύντομα τί πρέπει να αλλάξει: Περιορισμός του εξουσιαστικού ρόλου του δημάρχου, διαπαραταξιακό προεδρείο, διαχειριστικός προληπτικός και κατασταλτικός έλεγχος των δαπανών, μέτρα για διαφάνεια και κοινωνική λογοδοσία σε θέματα απολογισμού, προϋπολογισμού, προγραμμάτων κ.ά, συγκρότηση εξειδικευμένων επιτροπών για κρίσιμα θέματα, θέσπιση δημοψηφισμάτων, θεσμοθέτηση σχέσεων με τοπικούς φορείς και με μη κυβερνητικές οργανώσεις.Έχουν δίκαιο όμως οι δήμαρχοι, όταν οι δήμοι μετατρέπονται σε χωματερή αρμοδιοτήτων που δεν μπορούν να τις ασκήσουν λόγω ελείψεως χρημάτων είτε σε κανάλι επίρριψης ευθυνών που ανήκουν σε άλλους. Χρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής συνολικά για την αυτοδιοίκηση μετά από διάλογο με τους ΟΤΑ, τις ενώσεις τους, τη ΚΕΔΚΕ, αν θέλουμε αυτή να είναι πρόπλασμα κοινωνικής πρωτοβουλίας και δημιουργίας, βασικός μοχλός τοπικής και εθνικής ανάπτυξης. 3.Τοπική συνείδηση. Για να μη παρεξηγηθώ, τοπική συνείδηση έχουμε αλλά είναι ανενεργός και κατά την αρχαϊκή έκφραση περίπου αχρεία.Δεν ενδιαφερόμαστε για το σπίτι της καθημερινότητάς μας.Δε συμμετέχουμε όσο και όπως πρέπει στα κοινά με καλοπροαίρετη διάθεση αλλά ούτε και προβληματιζόμαστε αρκούντως για την τύχη ζωτικής σημασίας τοπικών θεμάτων από τα οποία εξαρτώνται η ποιότητα, η αισθητική και η ανάπτυξη του τόπου μας.Δεν έχουμε καταλάβει πως δικαιούμαστε να έχουμε κυρίαρχο ρόλο στις αποφάσεις για τη φυσιογνωμία της πόλης μας.Πιστεύουμε σχεδόν μοιρολατρικά και νομοτελειακά πως οι δυνατότητες του τόπου μας είναι αυτές που φαίνονται, προβάλλονται και επιβάλλονται. Μερίδιο ευθύνης έχει και το υπουργείο Παιδείας, που η τοπική ιστορία δεν διδάσκεται ως μάθημα στα σχολεία και αφήνεται στο φιλότιμο των εκπαιδευτικών και στις ευκαιρίες κατά την ανάπτυξη διαφόρων σχολικών δράσεων.Βλέπετε, όλα είναι πρωτίστως αγωγή και εν προκειμένω αυτοδιοικητική αγωγή. Επισημαίνω σημαντικά βήματα, έστω και με αδυναμίες, που πραγματοποιήθηκαν στο χώρο της αυτοδιοίκησης μετά το 1981.Θυμίζω Καποδίστριας, αιρετή νομαρχιακή αυτοδιοίκηση, ΚΕΠ, εκχώρηση διάφορων αρμοδιοτήτων, ευρωπαϊκά προγράμματα, προγράμματα για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες όπως ΚΑΠΗ, Βοήθεια στο σπίτι, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης κ.λ.π. Εσχάτως σκέψεις για αλλαγή του εκλογικού συστήματος στην αυτοδιοίκηση (βλέπε 42% ή 43%), που έχει δοκιμαστεί για δεκαετίες και έχει κριθεί η αποτελεσματικότητά του, στερούνται επιχειρημάτων και αυτά που ακούγονται είναι έωλα και δεν αντέχουν σε κριτική.Θέλουν να μετατρέψουν τις παρατάξεις σε θυγατρικές των κομμάτων δηλ.πισωγύρισμα στη μικροκομματική σκοπιμότητα, στην πελατειακή σχέση, στην αλαζονεία και στην υπονόμευση, εκμετάλλευση και πολιτική χειραγώγηση της

αυτοδιοίκησης.Ενώ η αυτοδιοίκηση είναι ένας χώρος κατεξοχήν προνομιακός για ευρύτερες δυνατές συγκλίσεις,που εκφράζουν προοδευτικά προγράμματα για τις τοπικές κοινωνίες.Μάλιστα δε,σε δήμους με εκκρεμούντα ζητήματα, που απαιτούν πολιτικό κόστος και υψηλές χρηματικές εισροές, αυτά αντιμετωπίζονται επιτυχέστερα από σχήματα μεγάλης νομιμοποιητικής βάσης. Όσον αφορά την πόλη μας, τη Λάρισα, και το νομό μας για το τί δέον γενέσθαι στις προσεχείς εκλογές, είμαι της άποψης πως πρέπει να δημιουργηθεί ένα ευρύτερο πλειοψηφικό ρεύμα από προοδευτικές δυνάμεις, από κινήσεις και πρωτοβουλίες πολιτών, από νεολαίους,καθώς και από καταξιωμένους συμπολίτες μας σε όλα τα επίπεδα πρόθυμους προσφοράς.Τέτοιοι συμπολίτες μας, που από μικροί σεργιάνισαν στο κάθε σοκάκι αυτής της πόλης, υπάρχουν.Δε χωρούν αναστολές σε κάτι, που έχει ωριμάσει και είναι οφθαλμοφανές, αρκεί να το πιστέψουμε και να το τολμήσουμε. Τα δε πρόσωπα που θα ηγηθούν τέτοιων ψηφοδελτίων, πρέπει να είναι αποτέλεσμα ανοιχτής δημόσιας διαβούλευσης και ευρείας συναίνεσης και, ασφαλώς άξια να σηκώσουν το βάρος.Ενώ οι εκλογές διεξάγονται, κυρίως, για να αλλάξει η πολιτική προς το καλύτερο και να ανανεωθούν αντίστοιχα τα δημοτικά και νομαρχιακά όργανα για το συμφέρον του τόπου και των πολιτών.