Onderzoek

Wat vind mijn stageschool van ICT in de kleuterklassen? Ik heb mijn onderzoeksvraag een beetje veranderd, omdat ik weinig kon vinden over het landelijk niveau van ICT in de kleuterklas. Er zijn veel verschillende meningen over ICT bij de kleuters, daarom vond ik het ook interessant om dat te onderzoeken. Stukje uit de schoolgids van de Jospehschool: (bron: http://www.josephschoolpijnacker.nl/files/Schoolgids0809.pdf?real_id=83780 ) (…) Ook wordt vanaf groep 1 een basis gelegd voor het computeronderwijs. Leren hanteren van de muis en uitvoeren van eenvoudige opdrachten komen hier aan de orde. (…) 3.7.14 Computeronderwijs: Informatie en Communicatie Technologie (ICT) De computer speelt in ons onderwijs een ondersteunende en begeleidende rol. Hierbij denken wij o.a. aan: kennisoverdracht, zelfstandigheid, samenwerken, uitdagen tot onderzoek ( bijv. internet) en de ontwikkeling van het individuele kind. Wij zien ICT niet als doel op zich, maar als een hulpmiddel om effectiever en kwalitatief beter onderwijs te geven. In de groepen 1/2 staan twee computers in het leslokaal en in de andere groepen drie. Alle computers zijn op het netwerk aangesloten. In alle groepen worden de computers elke dag vooral bij taal, lezen, rekenen en wereldoriëntatie gebruikt.

Bron 1 (vóór ICT bij kleuters) Gino Vanherweghe Regionaal ExpertiseNetwerk West-Vlaanderen (http://www.kuleuven-kortrijk.be/renwv/nazorg/ICTgebruik_kleuterklas.pdf) 1.1 ICT-basiscompetentie voor iedereen Het medium computer neemt een steeds belangrijker plaats in en dit in diverse aspecten van het dagelijks leven. Voldoende ICTbasiscompetentie is dan ook een must voor elke jongere. Dit betekent ondermeer - kennis: (on)mogelijkheden, functie en belang van het medium kennen; - vaardigheden: technische basisvaardigheden beheersen; - attitudes: een kritische, lerende houding aannemen tegenover ICTapplicaties. Een eerste uitdaging voor de school bestaat erin zorg te dragen dat ALLE leerlingen de nodige ICT- competentie veroveren. De kleuterschool heeft hier een heel belangrijke opdracht. Het is de plaats waar de meeste kinderen voor het eerst met het medium computer zullen geconfronteerd worden. Er dient voor gezorgd dat dit in een goede sfeer en op een verantwoorde manier gebeurt! Daarbij zijn ‘kennis en attitude’ op zijn minst even belangrijk als het aanleren van bedieningsvaardigheden. (…) Ook kleuters kan men reeds de kans geven om met dergelijke software te werken (een tekenprogramma bijvoorbeeld). Het is zelfs mogelijk – en interessant – om kleuters actief te betrekken bij het ontwikkelen van een eigen multimediaal werkstuk over een uitgewerkt BC of een levend boekje. (…) Computer als informatiebron en communicatiemiddel (internet) Internet biedt de gelegenheid om over de meest diverse onderwerpen up to date en gevarieerde informatie in de klas binnen te halen. Die informatie is makkelijk toegankelijk en beschikbaar. Bovendien kan ze eenvoudig verder verwerkt worden. Internet biedt m.a.w. nieuwe mogelijkheden om leerlingen (zelfs kleuters) actief te betrekken bij het verzamelen van informatie rond een thema in de klas. (…) De derde uitdaging bestaat erin dat leerkrachten en het schoolteam erin slagen om de onderwijsomgeving dermate aan te passen dat de leerlingen maximaal verantwoordelijkheid krijgen in het leerproces en de nodige vaardigheden veroveren om het eigen leren te sturen. Wij zijn ervan overtuigd dat voor de derde uitdaging de kleuterschool reeds heel ver staat.

Bron 2: (tegen ICT bij kleuters) Barbara Debusschere (http://www.geocities.com/trappenhuis/art2/t_art085.htm) Hier en nu dendert de technologische vooruitgang in een razend tempo voort en wie die sneltrein mist, is de klos. Vanuit die vaststelling lijkt het logisch dat de beleidsmakers in het onderwijs kinderen zoveel mogelijk en zo snel mogelijk willen voorbereiden op een gedigitaliseerd leven. Computers in de klas dus. (…) "Ik ben absoluut niet tegen computers, ik gebruik ze zelf dagelijks, maar ik vind het niet gezond dat het idee 'vroeg geleerd is oud gedaan' hierover zomaar klakkeloos aanvaard wordt" , zegt Annoot. Samen met Govaerts vindt hij het ook erg vreemd dat beleidsmensen die stelling zomaar aannemen zonder dat het wetenschappelijk bewezen is dat een jong kind zich al surfend en klikkend inderdaad beter ontwikkelt. "En waar mijn haar dus helemaal recht van gaat staan zijn die reclames waarin je wordt aangespoord om een kind een brein te geven. Dat brein is dan een of ander computerprogramma. Vanuit die filosofie zie je een mens als een robot waar je intelligentie kunt instoppen. Als de industrie daarbij dan ook nog die boodschap koppelt aan het idee dat jonge kinderen zo in elkaar zitten, dan zit je met een erg verwrongen kijk op de ontwikkeling van een kind. Dan stel je het gelijk aan een kleine volwassene. Maar dat idee past natuurlijk erg goed in de filosofie van het levenslang leren en het modieuze idee van de kennismaatschappij. Wat men vergeet is dat een kleuter andere dingen op andere manieren leert dan een volwassene, die tegenwoordig bezeten is door kennis." Want, zegt Annoot, zoals ook de Steinerfilosofie benadrukt: een jong kind moet vooral spelen, contact leggen met de buitenwereld en rijke zintuiglijke ervaring opdoen om een sterke persoonlijkheid te ontwikkelen. "Computers zijn onontkoombaar en een puber moet er dan ook mee in contact komen in de klas. Maar ze op de lagere school integreren, of in kleuterklas, een idee dat werkelijk leeft op het kabinet Onderwijs, dat is onzin. Je gaat mij niet wijsmaken dat kleuters op een scherm op icoontjes laten klikken fantastisch is voor hun ontwikkeling vanwege de fijne motoriek. Bovendien worden vooral jonge kinderen sterker beïnvloed door de negatieve effecten van computers, zowel fysiek als psycho-sociaal. En dat is wel bewezen", zegt Annoot. "Maar kritiek vindt geen gehoor, terwijl voorstanders van computers in kleuter- en lager onderwijs wel de stomste argumenten aanvoeren. 'Ze vinden het leuk', bijvoorbeeld. Maar tv en videogames vinden ze ook leuk, terwijl we toch weten dat die niet altijd even gezond zijn? Of 'Een kleuter kan al muiservaring opdoen', een argument dat het levenslang leren bepleit. Welnu, iedereen, ook een bejaarde, kan in een mum van tijd leren omgaan met een muis." (…) Maar wat met de vooruitstrevende directeur die 'wil dat zijn kinderen zelfstandig denkende wezens worden die zelf alle mogelijke informatie van het net kunnen plukken? "Daar heb je het. Dat kun je hoogstens verwachten

van pubers, die daar al voldoende achtergrondkennis en oordeelkundig vermogen voor hebben. Trouwens, het is een illusie dat een kind intelligenter wordt omdat het iets kan opzoeken. Dingen opzoeken, dat is letterlijk kinderspel, en toch lijkt dat de basis voor de 'kennismaatschappij'. Het lijkt allemaal zo intellectueel. Maar wij moesten vroeger ook veel opzoeken, alleen zag het er niet zo flashy uit. De vraag is ook of iets met de gezochte informatie gedaan wordt, en hoe, of een kind kan beslissen wat bruikbare en betrouwbare informatie is en wat niet. Dat vermogen aanleren is veel belangrijker dan jonge kinderen al meteen het technische gebruik van computers bijbrengen, zeker als je bedenkt wat voor een chaotische verzameling het internet is", aldus Annoot. Wat hem betreft is de ideale leeftijd om een kind met computers te leren omgaan ten vroegste tien en ten laatste veertien.

Conclusie Mijn stageschool heeft geen zwart/wit mening met betrekking tot het ICTonderwijs bij kleuters. Zij vinden de ondersteunende rol belangrijk bij de computers. Dit staat ongeveer in het midden tussen de twee bronnen die ik gebruikt heb. Mijn persoonlijke mening: ik heb ook geen duidelijke voorkeur voor een artikel die mijn mening deelt. Ik zit er een beetje tussenin, al trek ik meer naar het tweede artikel. Ik vind het goed dat er computers gebruikt worden, zo leren ze er vroeg mee omgaan (ouders, broers en zussen hebben een voorbeeldrol). Ik vind het echter onzin om ze kleine werkstukken te laten maken. Hoe kan een kind beslissen wat bruikbare informatie is en wat niet? Ik zie kleuters hier nog niet toe in staat. Dus computers zijn goed in de kleuterklas, een digitaal schoolbord zou nog mooier zijn, maar je moet niet overdrijven.