Kuran Sozlugu.pdf

(Interrogative particle; question prefix)

–

mi? mõ?

Did you (pl) became sure

Emin mi oldunuz

1

Do I take, accept?

Edinir miyim

8

Are lords?

Rabler mi?

Do I prostrate?

Secde eder miyim

1

Did you (pl) submit, become Muslim?

Teslim oldunuz mu, Müslüman oldunuz mu

4

Did you (pl) get scared?

Korktunuz mu

4

€•‚

„ƒ •‚

1

…†‚

…†‚

‡

ˆ‰ ‡

Do I become grateful?

ükreder miyim

Foreign?

Yabancõ mõ

Did you acknowledge, accept?

Kabul ettiniz mi

4

…Š

…ƒŠ

Do I give birth?

Do urur muyum

1

‹Œ

‹

Was it thrown?

Atõldõ mõ

4

‰„‹

•„ƒ‹

Allah?

Allah mõ

Ž

••‹

Is a deity?

Bir ilah mõ

•‹

•‹

Are our gods?

lahlarõmõz mõ

•‹

‘‹’

Did you become sure?

Emin mi oldunuz

You?

Sen mi

You (pl)?

Siz mi

Did you warn them

Onlarõ uyardõn mõ

It was thrown, given

Atõldõ, verildi

4

‰„‹

‰„ƒ‹•

I inform you

Size haber veririm

2

—˜”

†›˜™” - †›˜™”š

1

“” ” ”

‘ ”

Surely you

üphesiz sen

œ” - œ •

Surely you (pl)

üphesiz siz

†” - † •

Go, come, bring, give

Git, gel, getir, ver

1

1

ž

“ƒ•

To swear

Yemin etti

8

-

To consult together

sti are etti

8

-

Consult together (imp, pl)

Birbirinize emredin

8

Trustee

Güvenilen

8

Come to us, bring to us

Bize gel, getir

1

Bring us (imp)

Bize getir

1

Come (imp, pl)

Gelin

1

Bring (imp, pl)

Getirin

1

Come (imp, pl) to us

Bize getirin

1

Come (imp, pl) to me

Bana gelin

1

Come (imp, dual)

Gelin, gidin (ikil)

1

€

Go to him (imp, dual)

Ona gidin (ikil)

1

•€

Is it then?

O zaman mõ

Permit (imp)

zin ver

Leaders

Önderler, imamlar

If it happens?

E er olursa mõ

Really?

Gerçekten mi

Are we really?

Gerçekten biz mi

Shall I inform you?

Size haber vereyim mi

2

Œ

Was it revealed, sent down?

ndirildi mi

4

•‘

Are you really?

Gerçekten sen mi

“Š

Are you (pl) really?

Gerçekten siz mi

‡•Š

Come, bring (imp)

Gel, getir

1

Order (imp, pl) each other, enjoin

Birbirinize emredin, danõ õn

8

Come (imp) to us

Bize gel

1

Bring (imp) to us

Bize getir

1

ƒ …„ - ‚ 1

†ƒ

†‚

‡

‰ˆ Š Š Š…‹ - Š

2

‡•Ž•Œ •‘ …’

”

ƒ

Is it then?

O zaman mõ

Is it a libel?

ftira mõ

Father

Baba, ata

Grass, pasture

Ot, mera

Fathers, forefathers

Babalar, atalar, cedler

Your forefathers

Atalarõn

Your (pl) fathers, forefathers

Atalarõnõz

Our fathers, forefathers

Atalarõmõz

Their fathers, forefathers

Onlarõn atalarõ

Their (fm, pl) fathers

Babalarõ (d )

My forefathers

Atalarõm

Swarms / flocks (birds)

Sürüler halinde

Goblets, jugs

brikler, sürahiler

Your (pl) father

Babanõz, atanõz

To Allah? In Allah?

Allah’a mõ

To make himself clear

Açõkladõ

Our father

Atamõz, babamõz

His father

Onun babasõ

Their father

Onlarõn babasõ

O my father!

Babacõ õm

To be sad, to be grieved

Üzüldü

8

•–

—˜™’‰ - —˜™

To invent, to originate

cat etti, uydurdu, yarattõ

8

š›

š›™’‰ - š›™

They invented it

Onu uydurdular

8

š›

œ›™

Cut off, one without posterity

Soyu kesik

‡™

‡™

Seek (imp)

Ara, yol tut

8

•ž

Ÿ™

Seeking, desiring

Arama, isteme

8

•ž

ž™

“•

•ˆ – -ˆ•• -

-

-

-

•€ ‚ ƒ‚

4

„

„…

†‡

ˆ‰Š

‹

Œ•Ž•

•

•’‰ - ‘ “ ”

3

Your seeking

stemeniz

8

•ž

ž™

Seek (imp, pl)

Arayõn

8

•ž

ž™

They sought, desired

Aradõlar, istediler

8

•ž

ž™ - ž™

I seek

Ararõm

8

•ž

ƒž™

To seek, desire

Aradõ, istedi

8

•ž

ƒž™’‰ - •ž™

You sought

Aradõn

8

•ž

”…ž™

He tested him

Onu denedi

8

•ž

“ ™

Test, try (imp, pl)

Deneyin, imtihan edin

8

•ž

Ž™

He was tested

mtihan edildi

8

•ž

ƒŽ™

To test, to try

Denedi, sõnadõ

8

•Ž

ƒŽ™’‰ - ƒŽ™

To pray

Dua etti, niyaz etti

8

Seas

Denizler

Always, ever, forever, eternal

Ebediyen, sonsuza kadar

To create, start, initiate, invent

Yarattõ, ba lattõ

4

To show, reveal

Gösterdi, açõ a vurdu

4

-

To change

De i tirdi

4

-

That I change it (him)

Benim de i tirmem

2

I absolve, acquit

Temize çõkarõrõm

2

-

-

I cure, heal

yile tiririm

4

To heal

yile tirdi

4

Righteous (pl)

yiler

Abraham (pbuh)

brahim (AS)

That I give up

Benim durmam, dinlenmem

1

‚

‚

I cease / give up

Dururum, dinlenirim

1

‚

‚

Leper

Cüzzamlõ

ƒ

ƒ

To strengthen, make it firm, determine, settle

Güçlendirdi, belirledi, karar verdi

„

„ -„

ۥ

4

4

They determined / settled

Karar verdiler

4

„

…†

Was given to destruction

Mahrum edildi

4

‡

‡ ˆ

Were given to destruction (pl)

Mahrum edildiler

4

‡

…‰ˆ‡

To receive glad tidings

Müjdelendi

4

Did you give me glad tidings?

Bana müjde mi verdiniz

2

Receive glad tidings (imp, pl)

Müjdelenin

4

Eyes

Gözler

Your (pl) eyes

Gözleriniz

Our eyes

Gözlerimiz

Her eyes, their eyes

Onun gözleri (d )

Their eye sights, eyes

Onlarõn gözleri

Their (fm, pl) eye sights, eyes

Onlarõn (d ) gözleri

See (imp)

Gör

To see, observe, watch

Gördü, gözetti

4

We saw

Gördük

4

Observe them (imp)

Onlarõ gözet

4

To invalidate, to make it vain, void

Bo a çõkardõ, iptal etti

4

Did he send

Gönderdi mi

1

I will be raised

Diriltilirim

1

Raise, send (imp)

Kaldõr, gönder

1

Send, appoint (imp, pl)

Gönderin

1

I seek, desire

Ararõm, isterim

1

„…

„…

I seek for you

Sizin için ararõm

1

„…

†‡…

To run away, flee

Kaçtõ

1

ˆ‰

ˆ Š‚ - ˆ

To retain, leave unchanged

Bõraktõ, baki kõldõ

4

„‹

„‹ - „Œ‹

-

-

-

5

-

-

ۥ - ۥ

‚ ƒ

„‹

‹

Sabah, bakire

†

† - †

Mute, dumb

Dilsiz

†

†

To make cry

A lattõ

„†

„† - „†

Camel, cloud

Deve, bulut

€‰

ۥ

To give up hope

Ümit kesti

4

Ž•

Ž• - Ž•

Swallow (fm, imp)

Yut (d )

1

That I reach

Benim ula mam

1

I reach

Ula õrõm, eri im

1

Make reach

Ula tõr

1

I announce, give notice

Tebli ederim, ula tõrõrõm

2

To announce, give notice

Tebli etti, bildirdi

4

I announced, gave notice

Tebli ettim

4

I gave notice to you

Size tebli ettim

4

I give notice to you

Size tebli ederim

4

Announce (imp) it

Onu ula tõr

4

They announced, gave notice

Tebli ettiler

4

To test, try

Denedi, imtihan etti

4

Iblees, satan

blis, eytan

Son

O ul

Son

O ul

Wayfarers

Yol o lu, yolcu

Son of my mother

Anamõn o lu

Build (imp) for me

Benim için bina et, in a et

Son of Mary

Meryem’in o lu

Sons

O ullar

More lasting

Daha kalõcõ, baki

Morning, virgin

4

4

-

-

€• ‚„ ƒ… †ƒ

1

… ‡ˆ ‹ €• - Š €• - ‰€•

6

Your (pl) sons

O ullarõnõz

•€• - ŒŠ €• - Œ‰€•

Our sons

O ullarõmõz

€••€• - €ŽŠ €•

Their sons

Onlarõn o ullarõ

Their (fm, pl) sons

Onlarõn (d ) o ullarõ

Daughter

Kõz, kõz evlat

• - ‘•

My daughters (dual)

Kõzlarõm (ikil)

ƒ •

Your son

Senin o lun

’•

His son

Onun (er) o lu

•

Her son

Onun (d ) o lu

€••

Build (imp, pl)

n a edin

My son

O lum

Two sons (dual)

ki o lu (ikil)

Father

Baba

They rejected

Reddettiler

Doors, gates

Kapõlar

-

Its (fm) gates

Onu kapõlarõ

-

His parents

Onun ana babasõ, ebeveyni

Your (fm) father

Senin (d ) baban

Our father

Babamõz

Their father

Onlarõn babasõ

Their (dual) father

O ikisinin babasõ

Your parents

Senin anan baban, ebeveynin

Your (pl) parents

Sizin ana babanõz, ebeveyniniz

His parents

Onun ana babasõ, ebeveyni

Father, my father

Baba, babam

To reject, refuse

Reddetti, kaçõndõ

•Š €• ƒ ••€•

1

-

-

1

€ 1

7

‚• -

White

Beyaz

To become white

A ardõ

9

Became white (fm)

A ardõ (d )

9

Your (pl) father

Babanõz

They rejected (fm, pl)

Reddettiler (d )

1

I proclaim, make clear

Beyan ederim

2

Our father

Babamõz

His father

Onun babasõ

Their father

Onlarõn babasõ

That which comes, will come

Gelen, gelecek

1

• € ‚

Give (imp)

Ver

4

•‚

Come, give (imp)

Gel, ver

1

•ƒ

He came

Geldi

1

„

He gave

Verdi

4

„‚

Do you (pl) come?

Gelir misiniz

1

„ƒ „

Do you take it (him)?

Onu edinir misiniz

1

He came to you

Sana geldi

1

‰„

He gave you

Sana verdi

4

‰ „‚

He came to you (pl)

Size geldi

1

Š„

He gave you (pl)

Size verdi

4

Š „‚

Do you enjoin, order?

Emreder misiniz

1

He gave me

Bana verdi

4

•‡ „‚ -•‡ „‚ - „‚

He came to us

Bize geldi

1

‡„

He gave us

Bize verdi

4

‡ „‚

He gave him

Ona (er) verdi

4

Ž „‚

He came to her

Ona (d ) geldi

1

•„

8

-

…†

‹Œ

‡ˆ…†ƒ „

ˆ‹Œƒ „

He gave her (it)

Ona (d ) verdi

4

• „‚

He came to them

Onlara geldi

1

•„

He gave them

Onlara verdi

4

• „‚

He gave them (dual)

O ikisine verdi

4

•• „‚

Following, complying with

Tabi olmak, uymak

8

‘„

“ ’ „

I follow

Tabi olurum

8

‘„

‘„

Follow (imp)

Tabi ol

8

‘„

‘„

To follow, comply with

Takip etti, tabi oldu, uydu

8

‘„

‘” - ‘„

To follow

Takip etti

4

‘„

•” - ‘„

You followed

Tabi oldun

8

‘„

–„

I followed

Tabi oldum

8

‘„

–„

You (pl) followed

Tabi oldunuz

8

‘„

”– „

You followed me

Bana tabi oldun

8

‘„

— ”– „

He followed them

Onlara tabi oldu

8

‘„

”– „

I follow you

Sana tabi olurum

8

‘„

˜– „

He followed you

Sana tabi oldu

8

‘„

˜– „

He followed you (dual)

Siz ikinize tabi oldu

8

‘„

• –„

He followed me

Bana tabi oldu

8

‘„

–„

We made them follow

Ardõ ardõna getirdik

4

‘„

–„

We followed

Tabi olduk

8

‘„

–„

We followed you (pl)

Size tabi olduk

8

‘„

Š –„

We followed them

Onlara tabi olduk

8

‘„

• –„

He followed me

Bana tabi oldu

8

‘„

—–„

He followed him

Onu takip etti

4

‘„

–„

Let me follow him

Ben ona tabi olayõm

8

‘„

–„

Follow (imp) it (her)

Ona uy

8

‘„

–„

9

He followed them

Onlarõ takip etti

4

‘„

–„

They followed

Takip ettiler

4

‘„

–„

They were followed

Takip edildiler, pe lerine takõldõ

4

‘„

–„

They followed

Takip ettiler

4

‘„

–„

They were followed

Tabi olundular

8

‘„

–„

They followed

Tabi oldular, takip ettiler

8

‘„

–„

Follow (imp, pl)

Tabi olun, uyun, takip edin

8

‘„

–„

They followed you

Sana tabi oldular

8

‘„

‰ –„

Comply (imp) with me, follow me

Bana tabi olun

8

‘„

They followed him

Ona tabi oldular

8

‘„

Ž –„

Comply (imp) with him, follow him

Ona tabi olun

8

‘„

Ž –„

They followed them

Onlarõ takip ettiler

8

‘„

• –„

They followed them

Onlara tabi oldular

8

‘„

• –„

Do you (pl) build

Bina eder misiniz

1

™

„

She came

O geldi (d )

1

„

She gave

O (d ) verdi

4

„‚

Do you take, accept

Edinir misin

8

…†

…š”„

Do you take us, accept us

Bizi edinir misin

8

…†

‡…š”„

Do you get deserted

Terk edilir misiniz

1

‰‹„

Š‹”„

She came to you

Sana geldi (d )

1

˜”„

She came to you (pl)

Size geldi (d )

1

”„

She came to them

Onlara geldi (d )

1

”„

Do you dispute with me

Benime mücadele eder misiniz

3

›œ•

• ‡ žŸ „

Do you make

Kõlar mõsõn

1

¡–•

¡– „

Do you (pl) dispute with us

Bizimle tartõ õr mõsõnõz

3

¢ £

‡ • ¤„

Do you (pl) dispute with me

Benimle tartõ õr mõsõnõz

3

¢ £

•‡ • ¤„

10

—‡ – „ -

–„

Do you (pl) tell them

Onlara söyler misiniz

2

¥œ£

‡ ¦œ¤„

Taking

Edinmek

8

…†

§ š„

Your (pl) taking

Edinmeniz

8

…†

Š§ š„

I take, accept

Edinirim

8

…†

…š„

That I take

Benim edinmem

8

…†

…ƒ š„

To take, adopt, seize, appoint

Edindi, benimsedi

8

…†

…š” - …š„

You took

Aldõnõz

8

…†

„ …ƒ š„

She took

O (d ) edindi

8

…†

•…š„

You took

Sen edindin

8

…†

•ƒ…š„

I took

Ben edindim

8

…†

•…ƒ š„

You (pl) took

Siz edindiniz

8

…†

„ƒ…š„

You (pl) took him

Onu edindiniz

8

…†

Ž •„ƒ…š„

You (pl) took them

Onlarõ edindiniz

8

…†

• •„ƒ…š„

Indeed I take

Mutlaka alõrõm, edinirim

8

…†

¨ …š„

We took him (it)

Onu edinirdik

8

…†

Ž ‡ƒ…š„

We took them

Onlarõ edindik, tuttuk

8

…†

• ‡ƒ…š„

Take (imp) him

Onu edin, tut

8

…†

Žƒ…š„

He took it

Onu aldõ, tuttu

8

…†

•…š„

They took

Edindiler

8

…†

ˆ…š„

Take, appoint (imp)

Edinin

8

…†

ˆ…š„

They appointed you

Seni edindiler

8

…†

‰ˆ…š„

Appoint (imp) me

Beni edinin

8

…†

—‡ˆ…š„

They appointed him

Onu edindiler

8

…†

Žˆ…š„

Appoint (imp) him

Onu (er) edinin

8

…†

Žˆ…š„

They appointed her

Onu (d ) edindiler

8

…†

•ˆ…š„

They appointed them

Onlarõ edindiler

8

…†

•ˆ…š„

11

Take, appoint (imp, fm)

Edin, tut (d )

8

…†

©…š„

Do you (pl) fear them

Onlardan korkar mõsõnõz

1

•ª†

‡ ªš„

Do you (pl) call them

Ça õrõr mõsõnõz, dua eder misiniz

1

«Ÿ

«œ„

Do you leave, abandon

Bõrakõr mõsõn

1

¬§ˆ

¬…„

Companions of equal age

Ya õt e ler

-‹„

® ‹„ - ’ ‹„

Given favor, spoiled

Nimet verildi, õmartõldõ

4

¯‹„

¯‹„

To give favor

Nimet verdi

4

¯‹„

¯‹” - ¯‹„

You (pl) were given favor

Size nimet verildi

4

¯‹„

”ƒ°‹„

We had given luxuries, comforts

Nimet verdik

4

¯‹„

°ƒ ‹„

We gave them favor

Onlara nimet verdik

4

¯‹„

• °ƒ ‹„

They were given favor

Onlara nimet verildi

4

¯‹„

°‹„

Leave, let go, quit (imp)

Terk et

1

‰‹„

‰‹„

Leave, let go, quit (imp, fm)

Terk et (d )

1

‰‹„

‰‹„

Do you like

ster misin

4

Ÿˆ¬

œ ‹„

Do you (pl) like

ster misiniz

4

Ÿˆ¬

ˆœ ‹„

Do you want to replace

De i tirmek ister misiniz

10

›œ

žœ ”±„

Became full

Derlendi, toplandõ, dolunay oldu

8

²±„

²³±” - ²±„

Do you endure

Sabreder misiniz

1

´µ

ˆ‹ ¶„

Do you worship

Kulluk eder misiniz

1

œ«

ˆœ –„

1

· «

¸ –„

Do you get astonished

a õyor musun (d )

Do you (dual) threaten me

Beni tehdit mi ediyorsunuz (ikil)

1

œ«ˆ

• ‡ œ–„

Do you (pl) know

Bilir misiniz

1

¹«

•¹–„

Do you (pl) teach

Ö retir misiniz

2

¹«

•º¹–„

Fear (imp), guard, be careful

Kork, sakõn

8

•»ˆ

²„

The most fearing

En takvalõ

•»ˆ

¼„

The most fearing of you

En takvalõnõz

•»ˆ

Š ¼„

12

Do you (pl) kill

Öldürür müsünüz

1

¡”»

¹”ƒ¼„

To make perfect

Mükemmel yaptõ

4

¼„

¼” - ¼„

Fear (imp, pl), guard, be careful

Korunun, sakõnõn

8

•»ˆ

¼„

That they may fear

Sakõnmalarõ

8

•»ˆ

¼„

They feared

Korundular, sakõndõlar

8

•»ˆ

¼„ - ¼„

Do you (pl) say

Der misiniz

1

›»

ž ¼„

Fear (imp, pl) me

Benden korkun, sakõnõn

8

•»ˆ

¼„

Fear (imp, pl) him

Ondan sakõnõn

8

•»ˆ

Ž ¼„

The most fearing

En takvalõ

8

•»ˆ

—¼„

To fear, guard, be careful

Korundu, sakõndõ, korudu

8

•»ˆ

•¼” - —¼„

You feared (fm, pl)

Sakõndõnõz (d )

8

•»ˆ

” ¼„

Fear (fm, pl)

Korkun, sakõnõn (d )

8

•»ˆ

¸¼„

To recline

Yaslandõ

8

Šˆ

½ ” - „

That I read

Benim okumam

1

—¹„

¡„

Read (imp)

Oku

1

—¹„

¡„

I read

Ben okurum

1

—¹„

¹„

Read (imp, pl) it (them)

Onu okuyun

1

—¹„

• ¹„

So that I complete

Benim tamamlamam

4

To complete, finish, perfect

Tamamladõ

4

Do you (pl) help me

Bana yardõm mõ edersiniz

4

Consult together (imp)

Anla õn

8

Complete (imp)

Tamamla

4

You completed

Tamamladõn

4

I completed

Tamamladõm

4

We completed

Tamamladõk

4

We completed it

Onu tamamladõk

4

13

-

He completed her (it)

Onu (d ) tamamladõ

4

He completed them (fm, pl)

Onlarõ (d ) tamamladõ

4

Complete (imp, pl)

Tamamlayõn

4

Give (imp) us

Bize ver

4

€

Come to us

Bize gel

1

€

Do you (pl) inform

Haber verir misiniz

2

‚ƒ

Do you prohibit

Bizi yasaklar mõsõn

1

Do you find the right way

Hidayete erer misin

8

Do you destroy us

Bizi helak eder misin

4

Give (imp) them

Onlara ver

4

They came

Geldiler

1

They are provided, are given

Verildiler

4

They gave

Verdiler

4

Give (imp, pl)

Verin

4

Come (imp, pl)

Gelin

1

They gave

Verdiler

4

They brought

Getirdiler, yaptõlar

1

They were given

Verildiler

4

Bring (imp, pl)

Getirin

1

• „ …†ƒ

-

-

ۥ

€

‚

‚

Did you (pl) advise each other Tavsiyele tiniz mi

6

I turn, repent

Ben tevbe ederim

1

They came to you

Sana geldiler

1

I recline

Dayanõrõm, yaslanõrõm

5

Bring (imp, pl) to us

Bize getirin

1

Give (imp, pl) me

Bana verin

4

‡

Bring (imp, pl) to me

Bana getirin

1

‡

14

ƒ „…•

…†

They came to him

Ona geldiler

1

ˆ

They gave him (it)

Onu verdiler

4

ˆ

Give (imp, pl) them

Onlara (er) verin

4

Give (imp, pl) them (fm, pl)

Onlara (d ) verin

4

Give (imp)

Ver

4

To give

Verdi

4

‡ ‹Œ -

To come

Geldi

1

‡ „Œ -

He brought

Getirdi

1

They (dual) came

Geldiler (ikil)

1

•

Go (imp, dual)

Gidin (ikil)

1

•

Go (imp, dual) to him

Ona gidin (ikil)

1

ˆ•

You came

Sen geldin

1

Ž•

You gave

Sen verdin

4

Ž•

I gave

Ben verdim

4

Ž•

That which comes, will come

Gelen, gelir, gelecek

1

••

I gave you

Sana verdim

4

•

I gave you (pl)

Size verdim

4

•

You gave

Verdiniz

4

•

You (pl) gave them (fm, pl)

Onlara (d ) verdiniz

4

Š‰ ‘ •

You gave us

Bize verdin

4

•

You gave me

Bana verdin

4

‡•

You gave them (fm, pl)

Onlara (d ) verdin

4

Š‰ •

I give you (I will give you)

Sana veririm (verece im)

4

•

I give you (pl) (I will give you)

Size veririm (verece im)

4

•

They (fm, pl) came

Geldiler (d )

3

Š•

They (fm, pl) give

Verirler (d )

4

’

15

Š‰ ‡

We came

Geldik

1

•

We gave

Verdik

4

•

We came to you

Sana geldik

1

ĥ

We gave you

Sana verdik

4

ĥ

We gave you (pl)

Size verdik

4

…•

We gave him

Ona (er) verdik

4

ˆ•

We gave her

Ona (d ) verdik

4

•

We gave them

Onlara verdik

4

•

We gave them (dual)

O ikisine verdik

4

‘ •

Surely I come to them

Mutlaka onlara gelirim, sokulurum

1

‰•

Ona gelir, gelecek

1

“•

Onlara gelir, gelecek

1

•

To reward, give reward

Mükafatlandõrdõ, ödül verdi

4

‚„”

••–Œ - ‚ ”

He rewarded you (pl)

Sizi mükafatlandõrdõ

4

‚„”

”

He rewarded them

Onlarõ mükafatlandõrdõ

4

‚„”

”

Articles, household stuff

E ya, mal

—”

”˜ ”

Footsteps, traces, marks

Eserler, izler

™”

š› ” - š ”

To plough

Tarla sürdü

™”

œ–Œ - š ”

Vestige, remnant

Kalõntõ

™”

ž• š ”

Their signs, marks

Onlarõn eserleri, izleri

™”

Their (dual) signs, marks

O ikisinin eserleri, izleri

™”

‘ š”

They ploughed

Sürdüler, aktardõlar

4

™”

•š ”

8

Ÿ”

¡ ”†

It is that which comes to him (it), it will come to it It is that which comes to them, it will come

4

You (pl) became heavy, clung A õrla tõnõz, çakõlõp kaldõnõz Heavy punishment

A õr ceza

To fix, tie, make fixed

Sabitledi, ba ladõ

4

Hold firm (imp), persevere

Sebat edin

1

16

š” -

š”

-

-

To overcome, subdue

Sindirdi, yendi

4

You overcame

Vurup sindirdiniz

4

You overcame them

Onlarõ vurup sindirdiniz

4

Trace, mark, work

Eser, iz

To prefer, choose

Seçti, tercih etti, üstün kõldõ

4

He chose you, preferred you

Seni üstün kõldõ

4

He raised dust

Savurdu, toz çõkardõ

4

My trace, mark, work

Benim izim, eserim

Weights

A õrlõklar

ƒ„

‡ „ - †… „

Your weights

Sizin a õrlõklarõnõz

ƒ„

ˆ‰ „

Her weights

Onun (d ) a õrlõklarõ

ƒ„

Š‰ „

Their weights

Onlarõn a õrlõklarõ

ƒ„

Š‰ „ - Š‰ „

She became heavy

A õrla tõ, a õr geldi (d )

ƒ„

‹„

Tamarisk

Ilgõn a acõ

ƒ

ƒŒ

Sin

Günah

Ž -•

Sinner

Günahkar

Ž -•

Later?

Sonra mõ

•

Bore fruits, came to fruition

Meyve verdi

Your sin

Senin günahõn

His sin

Onun günahõ

Their (dual) sin

O ikisinin günahõ

My sin

Benim günahõm

Sinners

Günahkarlar

Two

ki

Two

ki

Twelve

On iki

€

• ‚

1

=• -

4

-

€

17

-

Two

ki

Sinner, wicked

Çok günahkâr

Did you come to us

Bize mi geldin, getirdin

1

…„

†„

To bring, direct

Getirdi, yöneltti

4

…„

ˆ‰ Š - ˆ‡ „

He directed her

Onu (d ) yöneltti

4

…„

‹‡ˆŒ„

To reply, answer

Cevap verdi

4

•…„

ŽŠ - •„

Bitter water

Acõ su

•„

„ƒ „‘ - • • „‘

To protect, give shelter

Korudu, sõ õndõrdõ

4

’…„

“Š - ’ „

You (pl) replied

Cevap verdiniz

4

•…„

‚ ”„

You (pl) were replied

Size cevap verildi

4

•…„

‚ ”„‘

He chose

Seçti

8

•…„

”„

He chose you (pl)

Sizi seçti

8

•…„

‚‘• ” „

He chose him

Onu seçti

8

•…„

–”„

To choose, invent, make up

Seçti, derledi

8

•…„

” Š - —” „

You chose

Derledin, seçtin

8

•…„

˜”„

You chose her

Onu (d ) seçtin

8

•…„

”„

We chose

Derledik, seçtik

8

•…„

”„

We chose them

Onlarõ seçtik

8

•…„

‚‹ ” „

To tear, uproot

Söktü, çekti

8

™„

›™ Š - ™ š „

Was uprooted (fm)

Söküldü (d )

8

™„

˜š „

To commit

Kötülük i ledi

8

œ„

œ Š -œ „

They committed

Kötülük i lediler

8

œ„

•ž „

To assemble, meet, to come together

Toplandõ

8

She (they) met, gathered (fm)

Toplandõ (d )

8

They came together

Toplandõlar

8

To avoid, stay away

Kaçõndõ

8

ƒ - ‚•

18

-

-

They avoided

Kaçõndõlar

8

Avoid (imp, pl)

Kaçõnõn

8

Avoid (imp, pl) him (it)

Ondan kaçõnõn

8

That I find

Benim bulmam

1

I find

Bulurum

1

Graves, tombs

Mezarlar

More fitted, more inclined

Daha yatkõn

Indeed I find

Mutlaka bulurum

Reward, payment, fee, wage

Kar õlõk, ücret, ödül, mükafat

To hire, pay wage for service, work for wage

Ücretle tuttu, ücretle çalõ tõ

My guilt, my crime

Suçum

To commit sin

Günah i ledi

4

‚

We committed sin

Suç i ledik

4

‚

…„

They committed sin

Suç i lediler

4

‚

„

Give (imp) him (asylum)

Ona aman ver

4

His reward

Onun (er) ücreti, kar õlõ õ

Her reward

Onun (d ) ücreti, kar õlõ õ

Their reward / remuneration

Onlarõn ücreti, kar õlõ õ

My reward

Benim ücretim, kar õlõ õm

Did we whimper

Sõzlandõk mõ

Objects, bodies, forms, figures

1

•€ -

1

‚

ƒ„ ‚

-‚

• …† ‡†

- ‡† ˆ

‰Š

… ‹Š

Cisimler

‡Œ

‚…Œ

Their bodies, forms, figures

Onlarõn cisimleri, kalõplarõ

‡Œ

‡•„…Œ

Did he do

Yaptõ mõ

1

Ž

Ž

I do

Yaparõm, kõlarõm

1

Ž

Ž

Let me do

Yapayõm

1

Ž

Ž€

Do (imp), make, place, give

Yap, kõl

1

Ž

Ž€

1

19

Did you (pl) do

Yaptõnõz mõ

1

Ž

‡ •€

Did we do

Yaptõk mõ

1

Ž

… •€

Make (imp) us, give us

Bizi kõl, bize ver

1

Ž

… •€

Indeed I make you

Mutlaka seni kõlarõm

1

Ž

•‘•

Make me (imp), give me

Beni kõl, bana ver

1

Ž

’ •€

Make him (imp), give him

Onu kõl, ona ver

1

Ž

“€•

Make (imp, pl), do, give

Kõlõn, yapõn, verin

1

Ž

ۥ

For this reason

dan dolayõ, için

Ž

Ž

Time, period

Ecel, süre

Ž

– • - Ž”

To fix or appoint a term

Tayin etti, belirledi

1

Ž

Ž — -Ž

To appoint

Ecel tayin etti, süre belirledi

2

Ž

Ž˜ — - Ž‘

Urge (imp), summon, arouse

Sür, topla, saldõr

4

•

•

To collect, assault

Saldõrdõ, sürdü, topladõ

4

•

• - •

You appointed

Tayin ettin, belirledin

2

Ž

•€ ‘

It was appointed, deferred

Tecil edildi, ertelendi (d )

2

Ž

•˜

Flog (imp, pl), beat

De nek vurun

1

•

•

Flog (imp, pl) them

Onlara de nek vurun

1

•

‡† •

Our term, period, time

Bizim ecelimiz, süremiz

Ž

…•

His term

Onun (er) eceli, süresi

Ž

“• - “•

Her term

Onun (d ) eceli, süresi

Ž

…•• - …••

Their term

Onlarõn (er) eceli, süresi

Ž

॥

Their (fm, pl) term

Onlarõn (d ) eceli, süresi

Ž

™‘ •• - ™‘ ••

Two terms, periods

ki süre, iki ecel

Ž

™š•

To combine

Birle tirdi

4

They collected

Topladõlar

4

Collect (imp, pl), get together

Toplayõn, toplanõn

4

20

-

All, all of them

Hepsi, tamamõ

Keep (imp) me away

Beni uzak tut

Embryos, hidden

Ceninler, gizli olanlar

Incline (imp)

Yana , meylet

Wings

Kanatlar

Proclaim (imp, pl), manifest, publish

Açõ a vurun

Rewards, fees Your (pl) rewards, fees Their rewards, fees Their (fm) rewards, fees

›

ƒ

1

1

1

™

œ” ‘

•

•

•

œž Ÿ

•

•

Ücretler, kar õlõklar, ödüller, mehirler Sizin ücretleriniz, kar õlõklarõnõz Onlarõn (er) ücretleri, kar õlõklarõ Onlarõn (d ) ücretleri, kar õlõklarõ

‡ ‡† ™‘ †

I respond to

cabet ederim, kar õlõk veririm

4

¡•

š

It was accepted, answered

cabet olundu, kabul edildi

4

¡•

š

Accept (imp, pl) answer

cabet edin, uyun

4

¡•

š

Events, stories

Konu malar, haberler

To surround, contain, encompass She surrounded, encompassed

¢

£ ¤…¢

Ku attõ, çevreledi, kavradõ

4

¥•¢

¦šŸ - ¥…¢

Ku attõ, çevreledi, kavradõ (d )

4

¥•¢

§…¢

I like

Ben severim

4

¢

¨ ¢

To love, like

Sevdi

4

¢

¨ Ÿ - ‘ ¢

Dearer, liked more

Daha sevimli, daha sevgili

¢

‘ ¢ -¨ ¢

His loved ones

Sevdikleri, sevgili kullarõ

¢

©…‘¢

Priests, rabbis, scholars

Rahipler

ª¢

…¢

Their priests

Onlarõn rahipleri

ª¢

‡† … ¢

You loved, liked

Sen sevdin

4

¢

¢

I loved, liked

Ben sevdim

4

¢

¢

To frustrate, make it go in vain

Bo a çõkardõ, heder etti

4

¦¢

¦Ÿ -¦¢

To burn, scorch

Yaktõ

8

«¢

« Ÿ -« ¢

21

She burnt

Yaktõ (d )

8

«¢

¬ ¢

To expect

Ümit etti, bekledi

8

΢

Π- ٠- ΢

To bear, to carry

Ta õdõ, yüklendi

8

Ž®

Ž Ÿ -Ž ¢

They assumed burden

Yüklendiler

8

Ž®

• ¢

To take under control, destroy Sürükledi, kontrol altõna aldõ

8

•¢

• Ÿ -• ¢

Indeed I take under control

Mutlaka sürüklerim

8

•¢

™‘ ¯ ¢

One, single, only, anyone

Bir, tek, bir kimse

Eleven

On bir

One, anyone (fm)

Bir, birisi (d )

¢

¢

One of the two (fm)

kisinden biri (d )

¢

…† ¢

One of them (fm)

Onlardan biri (d )

¢

™‘ † ¢

That I tell

Benim söylemem

1

¢

To make happen

Meydana getirdi

4

¢

One of you

Sizden biri

¢

One of the two of you

kinizden biri

¢

One of us

Bizden biri

¢

One of them

Onlardan biri

¢ ‡† ¢ - ‡† ¢ - ‡† ¢

One of the two of them

O ikisinden biri

¢

… † ¢ -… † ¢

One, anyone (fm)

Bir, birisi (d )

¢

³¢

Beware (imp), be cautious

Sakõn, çekin

1

´¢

´¢

Be cautious of them

Onlardan sakõn

1

´¢

‡† ´¢

Beware (imp, pl), be cautious

Sakõnõn

1

´¢

€ ´¢

Be cautious (imp, pl) of him

Ondan sakõnõn

1

´¢

´¢

Be cautious (imp, pl) of them

Onlardan sakõnõn

1

´¢

‡† ´¢

Greediest

En hõrslõ

µ¢

µ¢

Clans, sects

Hizipler, gruplar, topluluklar

¡Š¢

¡ Š¢

¢

°¢ - ¢ ±‹ ¢

22

¢ Ÿ -

¢

‡ ¢ -‡ ¢ …

¢ …² ¢

¶Œ¢

¨¶Ÿ - ¶ ‘ ¢

™Œ¢

…°²…Œ¢ - …Œ¢

1

΢

Œ -¢

4

™Œ¢

™-Œ¢

™Œ¢

™Œ¢ - ™Œ¢

4

™Œ¢

™-ŒŸ - ™Œ¢

4

™Œ¢

‡ Œ¢

Onun en güzeli

™Œ¢

“ Œ¢

The best of it (her)

Onun en güzeli

™Œ¢

ɥ ΢

They did good

yilik ettiler

4

™Œ¢

΢

Do (imp, pl) good

yilik edin

4

™Œ¢

€ Œ -¢

They perceived

Hissettiler

4

¶Œ¢

€Œ ¨¢

Assemble (imp, pl), gather together

Toplayõn

1

±¢

±¢

He counted it (him)

Onu (er) saydõ

4

’·¢

…·¢

He counted, calculated, computed

Saydõ

4

’·¢

…·¢

He counted it (her)

Onu (d ) saydõ

4

’·¢

…†…·¢

He counted them

Onlarõ saydõ

4

’·¢

‡†…·¢

To count, calculate, compute

Saydõ, hesapladõ

4

’·¢

ƒ·Ÿ - ƒ¸·¢

Was prevented, closed

Engellendi, kapandõ

4

·¢

·¢

To prevent, close

Engelledi, kapadõ

4

·¢

·Ÿ - ·¢

You were prevented, held back

Engellendiniz

4

·¢

‡¹ ·¢

They were prevented

Engellendiler

4

·¢

€ ·¢

Confine (imp, pl) them, close them

Onlarõ engelleyin, hapsedin

1

·¢

‡† ·¢

They (fm, pl) got married

Evlendiler (d )

4

™·¢

™‘ ·¢

To protect

Korudu

4

™·¢

™·Ÿ - ™·¢

She protected her chastity

Namusunu korudu (d )

4

™·¢

·¢

To feel, sense, perceive

Hissetti

Kindness, goodness, favor

hsan, iyilik

Did he assume

Sandõ mõ

Be good (imp), make it well

yilik yap

Better, best

Daha güzel, en güzel

To do well, be kind

yilik etti, güzelle tirdi

You did good

yilik yaptõnõz

The best of it (him)

4

23

Count (imp, pl)

Sayõn (emir)

4

’·¢

·¢

He counted

Saydõ

4

’·¢

’·¢

We counted

Saydõk

4

’·¢

… š·¢

We counted it (him)

Biz onu saydõk

4

’·¢

… š·¢

To bring, make ready, prepare

Getirdi, hazõr etti

4

º¢

ºŸ - º¢

She prepared, brought

Hazõrladõ, getirdi

4

º¢

» º¢

She was prepared, brought

Hazõrlandõ, getirildi

4

º¢

» º¢

I encompassed

hata ettim, ku attõm

4

¥•¢

¼€ ¢

We encompassed

hata ettik, ku attõk

4

¥•¢

… ¼€ ¢

To press, insist

Sõkõ tõrdõ, zorladõ

4

ƒ½¢

ƒ½Ÿ - ƒ¸½¢

Protect (imp, pl), watch

Gözetin, koruyun

1

¾½¢

€ ¿½¢

Is it true, right

Gerçek mi, hak mõ

ÀÁ¢

ÀÂ ¢

More worthy, more deserving

Daha fazla hak eden, daha layõk

ÀÁ¢

‘À¢ - À¨ ¢

To prove, justify, establish

Yerle tirdi, gerçekle tirdi

ÀÁ¢

À¨ Ÿ - À‘ ¢

Ages, very long periods of time, eternity

Ça lar, devirler, çok uzun süreler

Á¢

…°Ã…Á¢

Sand hills

Kum tepeleri

ÄÁ¢

Å…Á¢

Judge (imp), decide

Hüküm ver

‡¯¢

‡¯¢

He who judges best

En hikmetli, en iyi hükmeden

‡¯¢

‡¯¢

I judge

Hükmederim

1

‡¯¢

‡¯¢

To strengthen, fortify

Sa lamla tõrdõ, açõkladõ

4

‡¯¢

‡¯Ÿ - ‡¯¢

Strengthened, explained (fm)

Sa lamla tõrõldõ, açõklandõ

4

‡¯¢

¯¢

Was allowed

Helal kõlõndõ

4

Ž•¢

Ž¢

4

Ž•¢

ŽÆ Ÿ - Ž¢

4

1

To make lawful, permit, settle, Helal kõldõ, bekletti, yerle ti, solve çözdü Confused dreams

Karõ õk rüyalar

ॢ

‚Ç –¢

Their dreams

Onlarõn rüyalarõ, hayalleri

ॢ

‡•„…•¢

Made lawful, permitted (fm)

Helal kõlõndõ (d )

Ž•¢

•¢

4

24

Remove (imp), untie

Çöz

1

Ž•¢

Ž€ •¢

We made lawful

Helal kõldõk

4

Ž•¢

… •€ •¢

He settled us

Bizi yerle tirdi

4

Ž•¢

… •¢

They settled

Yerle tirdiler

4

Ž•¢

€ •Æ¢

Burdens, loads

Yükler

Ž®

È… ¢

Ahmed, Prophet Muhammed's name

Ahmed

®

¢

I bear the load, carry

Ben yüklenirim, ta õrõm

1

Ž®

Ž¢

Load (imp), burden

Yükle

1

Ž®

Ž€ ¢

I load you on, mount you

Sizi yüklerim, bindiririm

1

Ž®

‡¯• ¢

Black, color of dust

Kara, toz rengi

ˆ¢

³¢

To give life, make live

Diriltti, ya attõ, hayat verdi

4

ƒš¢

ƒšŸ - …š¢

Alive, living (pl)

Diri, canlõ (ç )

4

ƒš¢

He gave you life, resurrected you

Sizi diriltti

4

He gave her life

Onu (d ) diriltti

4

He gave them life

Onlarõ diriltti

4

Encompassed, surrounded

stila edildi, ku atõldõ

4

I give life

Diriltirim

4

You gave us life

Bizi ya attõn, dirilttin

4

We gave life

Ya attõk, hayat verdik

4

We gave him life

Onu dirilttik, canlandõrdõk

4

We gave her life

Onu (d ) dirilttik, canlandõrdõk

4

Brother

Erkek karde

I fear

Korkarõm

1

I oppose you

Size muhalefet ederim

3

Our brother

Erkek karde imiz

His brother

Onun erkek karde i

-

-

ۥ

‚ƒ„ …

25

Their brother

Onlarõn erkek karde i

Your news, matters

Haberleriniz

†

Her (its) news

Onun haberleri

†

‡ˆ

To become humble

Saygõ duydu, boyun e di

4

‰ˆ

‰ˆŠ‹ - ‰ˆ

They humbled themselves

Gönülden boyun e diler

4

‰ˆ

ˆ

Sister

Kõz karde

To choose

Seçti

8

‡

‡ Š‹ - ‡

To betray

hanet etti

8

Œ

Œ Š‹ - Œ

I chose

Seçtim

8

‡

•Ž

I chose you

Seni seçtim

8

‡

••Ž

We chose

Seçtik

8

‡

…Ž

We chose them

Onlarõ seçtik

8

‡

…Ž

To choose a person specifically for oneself

Seçti, has kõldõ

8

‘’

”‘ Š‹ - ‘ “

To quarrel, dispute

Tartõ tõ, çeki ti

8

’

’ Š‹ - ’

They disputed, quarreled

Tartõ tõlar

8

’

•’

Your sister

Kõz karde in

Alternation, difference, contradiction

Art arda gelmesi, çeli ki, ihtilaf

8

ۥ

Forgery, invention

Uydurma

8

™•

š•

Mixed up

Birbirine karõ tõ

8

•

•

It was disputed

htilaf edildi, ayrõlõ a dü üldü

8

ۥ

ۥ

To dispute, be in contradiction

htilaf etti, farklõ oldu

8

ۥ

€• Š‹ - €•

You (pl) disputed

htilaf ettiniz

8

ۥ

ƒ› •

They disputed

htilaf ettiler

8

ۥ

› ƒ•

His sister

Onun (er) kõz karde i

Her sister

Onun (d ) kõz karde i

Two sisters

ki kõz karde

‡ˆ -

‡ˆ

‰

• ˜—–

- –

œ •

- • ž

26

Secret lovers

Gizli dostlar

ŒŸ

ŒŸ

Pit, ditch

Hendek

¡Ÿ

¡¢Ÿ

He was taken, grabbed

Yakalandõ

1

£

£

That which takes, catches, grabs

Tutan, yakalayan, tutar, yakalar

1

£

£¤ ¥

Grabbing

Yakalama, yakalayõ

To punish, reprimand

Ceza verdi

3

£

£ §‹ - £ ¥

To take, seize, grab

Aldõ, tuttu, yakaladõ

1

£

£ ›‹ - £

She took, grabbed

Tuttu, yakaladõ (d )

1

£

•£

I took, grabbed

Tuttum, yakaladõm

1

£

•›£

It (she) grabbed you

Sizi yakaladõ

1

£

‚•£

You grabbed, took

Yakaladõnõz, edindiniz

1

£

•›£

She grabbed him

Onu (er) yakaladõ

1

£

œ•£

I grabbed her

Onu (d ) yakaladõm

1

£

••›£

She grabbed them

Onlarõ yakaladõ

1

£

••£

I grabbed them

Onlarõ yakaladõm

1

£

••›£

They (fm, pl) took, grabbed

Tuttular, aldõlar (d )

1

£

Œ›£

We took, grabbed

Yakaladõk

1

£

…›£

We grabbed him

Onu yakaladõk, aldõk

1

£

…›£

We grabbed them

Onlarõ yakaladõk, aldõk

1

£

…›£

He grabbed him

Onu yakaladõ

1

£

£

His grabbing

Onu yakalamasõ

1

£

£

He grabbed them

Onlarõ yakaladõ

1

£

£

Their grabbing

Onlarõn yakalanmasõ

1

£

£

They were grabbed

Yakalandõlar

1

£

›¢£

Those who take, catch

Yakalayanlar

1

£

ž‹£ ¥

That which takes it

Onu alan, alacak

1

£

œ‹£ ¥

£

27

¦— £ - £— - £

Other

Di er, ba ka

Ž

Ž ¥

Other (pl)

Di er, ba ka (ç )

Ž

Ž -Ž

End, final, hereafter

Son, ahiret

Ž

Ž ¥-Ž ¥

Other

Di er

Ž

Ž ¥-Ž ¥-Ž ¥

To postpone

Tehir etti, erteledi, süre verdi

Other (fm)

Di er (d )

Taking out, extracting, expelling

Çõkarma

Your removal

Ž

Ž¨ §‹ - Ž“

Ž

Ž

4

©Ž

© « Ž -© Ž - © ª Ž

Sizin çõkarõlmanõz

4

©Ž

‚¬ Ž

Their removal

Onlarõn çõkarõlmasõ

4

©Ž

•¬ Ž

Your rear, those after you (pl)

Sonrakileriniz, arkanõz

Ž

Ž

Other two

Di er iki

Ž

ŒŽ ¥

Those after them

Sonrakileri

Ž

Ž

To destroy, demolish, ruin

Harap etti, yõktõ

4

-Ž

-ŽŠ‹ - -Ž

She (it) postponed

Erteledi

2

Ž

•Ž“

You postponed

Erteledin

2

Ž

•Ž“

Last, final, hereafter

Ahiret, son

You postponed me

Beni erteledin

2

Ž

•Ž“ - ž•Ž“

You postponed us

Bizi erteledin

2

Ž

•Ž“

Take out (imp), remove

Çõkar

4

©Ž

©Ž

That I am removed

Benim çõkarõlmam

4

©Ž

©Ž

I am taken out

Çõkarõlõrõm

4

©Ž

©Ž

Come out (imp)

Çõk

4

©Ž

©Ž

He was taken out

Çõkarõldõ

4

©Ž

©Ž

To remove, bring forth, drive out

Çõkardõ, öne getirdi

4

©Ž

©ŽŠ‹ - ©Ž

She took out

Dõ arõ çõkardõ

4

©Ž

‰¬Ž

She was taken out

Çõkarõldõ

4

©Ž

‰¬Ž

2

Ž

28

¦¤ Ž ¥

She took you out

Seni çõkardõ

4

©Ž

• ¬Ž

You were taken out

Çõkarõldõnõz

4

©Ž

¬Ž

He took you out

Seni çõkardõ

4

©Ž

•¬Ž

He took you (pl) out

Sizi çõkardõ

4

©Ž

‚¬Ž

We took out

Çõkardõk

4

©Ž

¬Ž

Take (imp) us out

Bizi çõkar

4

©Ž

¬Ž

We take them out

Onlarõ çõkardõk

4

©Ž

¬Ž

Take (imp) me out

Beni çõkar

4

©Ž

® ¬Ž

He took me out

Beni çõkardõ

4

©Ž

¬Ž

He took him out

Onu çõkardõ

4

©Ž

œ¬Ž

He took the two of them out

O ikisini çõkardõ

4

©Ž

••¬Ž

Go (imp, pl) out

Çõkõn

1

©Ž

¬Ž

Take (imp, pl) out

Çõkarõn

4

©Ž

› ¬Ž

They were taken out

Çõkarõldõlar

4

©Ž

› ¬Ž

They took you out

Sizi çõkardõlar

4

©Ž

¬Ž

Take (imp, pl) them out

Onlarõ çõkarõn

4

©Ž

¬Ž

Did you puncture it

Onu deldin mi

1

šŽ

• ¯› Ž

We postponed, delayed

Erteledik, geciktirdik, tehir ettik

2

Ž

…Ž“

Postpone (imp) us, delay us

Bizi ertele, geciktir

2

Ž

…Ž¨

Our end, the last of us

Sonumuz, sonuncumuz

Ž

…Ž ¥

His (its) end

Onun sonu

Ž

Ž ¥

Others

Di erleri

Ž

ž‹Ž ¥ - Œ¢Ž ¥

Other (fm)

Di er (d )

Ž

°Ž

Last ones, those who came later

Sonrakiler, arkadan gelenler

Ž

ž‹Ž ¥

To disgrace

Rezil etti

4

±²

±²Š‹ - °²

You disgraced (someone)

Rezil ettin

4

±²

‰‹²

29

You disgraced him

Onu rezil ettin

4

±²

œ ‹²

Remain (imp, pl) rejected

Sinin, kalõn

1

³

¢§´

To decrease

Azalttõ

4

Ž´

Žµ´Š‹ - Ž´

Biggest losers

En çok ziyana u rayanlar

Ž´

ž‹Ž´ - Œ¢Ž´

Fear (imp, pl)

Korkun

1

¶

¶

Fear (imp, pl) me

Benden korkun

1

¶

… ¶ -Œ ¶

That you fear them

Onlardan korkmanõz

1

¶

¶

Green

Ye il

Ž·

Ž·

To make a mistake, err

Hata etti

4

¸

¹¸Š‹ - ¸

You made a mistake, erred

Hata ettiniz

4

¸

•› ¸

We made a mistake, erred

Hata ettik

4

¸

…› ¸

Lower (imp)

ndir

1

ºƒ

ºƒ

More secret

Daha gizli

ƒ

®ƒ

I keep it hidden

Gizlerim

4

ƒ

ƒ

It was hidden

Saklandõ, gizlendi

4

ƒ

ƒ

To hide, keep it secret

Sakladõ, gizledi

4

ƒ

ƒŠ‹ - ®ƒ

You (pl) concealed, hid

Gizlediniz

4

ƒ

ƒ

I hide it

Ben onu gizlerim

4

ƒ

•ƒ

Friends

Dostlar

»•

½– ¼

To make eternal

Ebedi kõldõ

4

Ÿ•

Ÿ•Š‹ - Ÿ•

It made him eternal

Onu ebedi kõldõ

4

Ÿ•

Ÿ•

To make sincerely

hlasla yaptõ, has kõldõ

4

‘•

‘•Š‹ - ‘•

We purified

Temizledik, halis kõldõk

4

‘•

’•

We made them purified

Onlarõ ihlaslõ kõldõk

4

‘•

’•

They purified, were sincere

Halis kõldõlar

4

‘•

’•

Put off, take off(imp)

Çõkar

1

¾•

¾•

30

4

ۥ

€•Š‹ - €•

I broke my promise to you (pl) Size olan sözümden döndüm

4

ۥ

‚ ƒ› •

You (pl) broke your promise

Sözünüzden döndünüz

4

ۥ

ƒ› •

We broke our promise

Sözümüzden döndük

4

ۥ

ƒ› •

Be my successor

Benim yerime geç

1

ۥ

ƒ› •

They broke their promise

Vaadlerinden döndüler

4

ۥ

ĥ

I create

Ben yaratõrõm

1

™•

™•

That I betray him

Benim ona ihanet etmem

1

Œ

œ

Brother

Erkek karde

Sisters

Kõz karde ler

Your (pl) sisters

Kõz karde leriniz

Their (fm, pl) sisters

Onlarõn kõz karde leri

Your (pl) maternal uncles

Dayõlarõnõz

Brothers

Erkek karde ler

Your (pl) brothers

Sizin erkek karde leriniz

Our brothers

Bizim erkek karde lerimiz

Their brothers

Onlarõn (er) erkek karde leri

Their (fm) brothers

Onlarõn (d ) erkek karde leri

Brothers

Erkek karde ler

Your brothers

Senin erkek karde lerin

His brothers

Onun erkek karde leri

My brothers

Benim erkek karde lerim

Your brother

Senin erkek karde in

His brother

Onun erkek karde i

Their brother

Onlarõn erkek karde i

Your two brothers

ki karde iniz

To break (a promise)

Sözünden döndü

-

¿ •

‚•

- ‚• ž“ ••

À

‚„ ‚…

…«

-Œ

- ‚…

- ‚…

… •…

- •…

- •…

ž“ •… ¦¤ •• œ• • Á

‚‹ 31

Brother, my brother

Erkek karde , karde im

Best ones, elected ones

Hayõrlõlar

Your brother

Senin erkek karde in

His brother

Onun erkek karde i

Â

‡ • œ

To make tired, incline towards Yordu its end

1

¡¢

¡¢§‹ - ¡¥

¡¡

¡Ã

±¡¡

¡- ¡

Disastrous, abominable

Felaketli

Paying, fulfilling

Ödeme, eda etme

To transact, manage, roll over

cra etti

4

‡¡

Ž‹Ÿ‹ - ‡ ¡

To fall into dispute

Atõ tõ, çeki ti

6

‡¡

‡ Ÿ“ ‹ - ‡ ¡“

You fell into dispute

Birbirinizle atõ tõnõz

6

‡¡

•›‡ ¡“

To follow one another

Art arda gelip toplandõ

6

Á‡¡

Á‡ Ÿ“ ‹ - Á‡ ¡“

They followed one another

Art arda gelip toplandõlar

6

Á‡¡

› ‡ “¡

Backs

Arkalar

ŽÄ¡

‡ Ä¡

Setting, retreat

Batõ

ŽÄ¡

‡ Ä¡

Your (pl) backs

Arkalarõnõz

ŽÄ¡

‡ Ä¡

Their (fm) backs

Onlarõn arkalarõ

ŽÄ¡

‡ Ä¡

Their backs

Onlarõn (er) arkalarõ

ŽÄ¡

To retreat, turn back

Geri döndü, geri çekildi

4

ŽÄ¡

ŽÄŸ‹ - ŽÄ¡

To refute

Reddetti

4

º ¡

º Ÿ‹ - º ¡

Sakladõ, depoladõ

8

Ž ¡

Ž Ÿ“ ‹ - Ž ¡“

Girdir, sok

4

» ¡

»› ¡

Enter (imp)

Gir

1

» ¡

»› ¡

He (it) was entered

Sokuldu

4

» ¡

» ¡

To make enter, admit, insert

Girdirdi, soktu

4

» ¡

» Ÿ‹ - » ¡

Enter (imp, dual)

Girin (ikil)

1

» ¡

– ¡

Indeed I will make enter

Mutlaka sokarõm

4

» ¡

ž“ • ¡

To keep, preserve, store, put away Make enter (imp), insert, admit

32

‡ Ä¡ -

‡ Ä¡

Make us enter

Bizi sok

4

» ¡

•› ¡

We made him enter

Onu soktuk

4

» ¡

•› ¡

We made them enter

Onlarõ soktuk

4

» ¡

•› ¡

Indeed I make you (pl) enter

Mutlaka sizi sokarõm

4

» ¡

‚“• ¡

Indeed I make them enter

Mutlaka onlarõ sokarõm

4

» ¡

•“• ¡

Make me enter (imp)

Beni sok

4

» ¡

® •› ¡

Make them enter (imp)

Onlarõ sok

4

» ¡

•›• ¡

Make (imp, pl) them enter

Sokun

4

» ¡

• ¡

Enter (imp, pl)

Girin

1

» ¡

• ¡

They were made enter

Sokuldular

4

» ¡

• ¡

Enter (imp, pl) into it (her)

Ona girin

1

» ¡

• ¡

Enter (imp, fm)

Gir (d )

1

» ¡

• ¡

That I know

Benim bilmem

1

±‡¡

‡¡

Avert (imp)

Savõn

1

‡¡

¢Å‡¡

Conveyed, informed, let know

Bildirdi

4

±‡¡

‡¡

Informed you

Sana bildirdi

4

±‡¡

Á ‡¡

Informed you (pl), made you know

Size bildirdi

4

±‡¡

‡¡

To convey, inform, let know

Bildirdi

4

±‡¡

±‡Ÿ‹ - ±Æ‡¡

To overtake, overcome, catch up He overtook him, he caught up

Anladõ, kavradõ, yeti ti, yakaladõ

1

Á‡¡

Á‡Ÿ‹ - Á‡¡

Ona yeti ti, yakaladõ

1

Á‡¡

œ ‡¡

I know

Bilirim

1

±‡¡

±‡¡

Prophet Idris (pbuh)

dris (AS)

Call (imp), invite, pray

Dua et, ça õr

1

Ç¡

È¡

To desire, ask, demand, cry out

stedi, iddia etti

8

Ç¡

Ç“Ÿ‹ - ÆÇ¡“

Call (imp) them (fm)

Onlarõ (d ) ça õrõn

1

Ç¡

ž“ •Ç¡

I call, invite, pray

Ben dua ederim

1

Ç¡

Ç¡

³‹‡¡

33

Call (imp, pl), invite, pray

Dua edin, ça õrõn, davet edin

1

Ç¡

Ç¡

Did you (pl) call them

Onlarõ ça õrdõnõz mõ

1

Ç¡

•• Ç¡

I call you (pl)

Ben sizi ça õrõrõm

1

Ç¡

Ç¡

Bana dua edin

1

Ç¡

… Ç¡

Ona dua edin, onu ça õrõn

1

Ç¡

Ç¡

Call (imp, pl) them

Onlarõ ça õrõn

1

Ç¡

Ç¡

Adopted sons

Evlatlõklar

Ç¡

Ç¡

Your adopted sons

Evlatlõklarõnõz

Ç¡

É Ç¡

Their adopted sons

Onlarõn evlatlõklarõ

Ç¡

•Ê Ç¡

Repel (imp), defend

Sav, savu tur, savun

1

¾˜¡

¾˜¡

Repel (imp, pl), defend

Savunun

1

¾˜¡

˘¡

He remembered

Hatõrladõ

8

Ž Ì

Ž ¡“

I lead, show

Göstereyim, delil olayõm

1

»„¡

ÀÍ ¡

I lead you, show you

Sana göstereyim

1

»„¡

•Í„¡

I lead you (pl), show you

Size göstereyim

1

»„¡

‚Í„¡

To deliver, present, lower

Saldõ, indirdi, sundu

4

„¡

„Ÿ‹ - „¡

Adam

Adem

To come near, be close; to lower, drop

Yakla tõ, alçaldõ

Closer, lower, less

Daha yakõn, daha alçak, az

To compromise, to hold in light esteem

Taviz verdi, ya cõlõk yaptõ, küçümsedi

Most grievous, bitter

Daha müthi

Return (imp), give back

Teslim edin

To pay back, restore, return

ade etti, geri verdi, teslim etti

Then (past)

O zaman (geçmi )

Ì›

Then (present and future)

O zaman ( imdi ve gelecek)

Ì

Then, in that case

Öyleyse, o zaman

—Ì

Call upon (imp, pl) me, pray unto me Call (imp, pl) him, pray unto him

Ρ¥ - Ρ¥ …¡

…Ÿ‹ - Æ…¡

…¡

®…¡

ž¡

ž Ÿ‹ - ž ¡

¡

®¡

2

±¡

¢”¡

2

±¡

±¨¡§‹ - ±“¡

1

34

4

To broadcast, propagate, spread

Yaydõ

4

¾‹Ì

¾‹£‹ - È Ì

They propagated / spread

Yaydõlar

4

¾‹Ì

› ÇÌ

To make taste

Tattõrdõ

4

š¢Ì

™‹£‹ - š Ì

He made taste it (her)

Onu tattõrdõ

4

š¢Ì

•¯ Ì

He made them taste

Onlara tattõrdõ

4

š¢Ì

•¯ Ì

Proclamation, announcement

Bildiri

ŒÌ

Œ¤ Ì

Ears

Kulaklar

ŒÌ

Œ Ì¥ - Œ¤ Ì¥

Our ears

Kulaklarõmõz

ŒÌ

… Ì¥

Their ears

Onlarõn kulaklarõ

ŒÌ

•… Ì¥

Their torment

Onlarõn eziyeti

±Ì

Ì

I slaughter

Bo azlarõm, keserim

1

ÏÄÌ

ÏÄ›Ì

I slaughter you

Seni bo azlarõm

1

ÏÄÌ

•ÐÄ›Ì

Indeed I slaughter

Mutlaka keserim

1

ÏÄÌ

ž“ ÐÄ›Ì

Indeed I slaughter him

Onu bo azlarõm

1

ÏÄÌ

œ“ÐÄ›Ì

Chins, jaws

Çeneler

4

š¢Ì

Œ ¯›Ì

We made (someone) taste

Tattõrdõk

4

š¢Ì

¯› Ì

We made you taste

Sana tattõrdõk

4

š¢Ì

Á ¯› Ì

We made him taste

Ona tattõrdõk

4

š¢Ì

¯› Ì

I remember, invoke

Zikrederim, anarõm

1

Ž Ì

Ž Ì›

Remember (imp), call to mind, invoke

Zikret, an

1

Ž Ì

Ž Ì›

I will remember you

Sizi anayõm

1

Ž Ì

Ž Ì›

Zikrederler, anarlar (d )

1

Ž Ì

ŒŽ Ì›

Beni zikret, an

1

Ž Ì

…Ž Ì›

Onu anayõm

1

Ž Ì

Ž Ì›

Zikredin, anõn

1

Ž Ì

¢Ž Ì›

Beni zikredin, anõn

1

Ž Ì

…¢Ž Ì›

They (fm, pl) remember, invoke Remember (imp) me, invoke me I will remember him Remember (imp, pl), call to mind, invoke Remember (imp, pl) me, invoke me

35

Remember (imp, pl) him, invoke him

Onu zikredin, anõn

More humiliated, meaner

En dü kün, alçak

To humiliate

Zelil etti, alçalttõ

Humble, humiliated

Alçak gönüllü, a a õlanmõ

Like that? Most humiliated ones He proclaimed, announced, called Proclaim (imp), announce, call

1

4

Ž Ì

¢Ž Ì›

»„Ì

À¼ Ì

»„Ì

ÍÀ£‹ - À¼ Ì

»„Ì

Ñ— „¼Ì - Ѥ „¼Ì •„Ì

unun gibi mi En alçaklar

»„Ì

ÒÓ„Ì

Bildirdi, ilan etti

2

ŒÌ

Œ¼Ì

Bildir, ilan et

2

ŒÌ

Œ› ÌÓ

Ear

Kulak

ŒÌ

Œ¤ Ì

Permitted

zin verildi

ŒÌ

ŒÌ

I give you permission

Ben izin veririm

1

ŒÌ

ŒÌ¥

Permit (imp), give permission

zin ver

1

ŒÌ

Œ› Ì›

Permission

zin

ŒÌ

Œ›Ì - Œ¤ Ì›

To permit, give permission

zin verdi

1

ŒÌ

ŒÌ§‹ - ŒÌ

To proclaim, announce, call

lan etti, bildirdi

2

ŒÌ

ŒÓ̧‹ - Œ¼Ì

To proclaim, announce, call

lan etti, bildirdi

4

ŒÌ

ŒÌ§‹ - ŒÌ¥

We called, informed

Bildirdik

4

ŒÌ

…“Ì¥

We called you, informed you

Sana bildirdik

4

ŒÌ

Á …“Ì¥

She listened

Onu dinledi

1

ŒÌ

‰…Ì

You gave permission

zin verdin

1

ŒÌ

‰…Ì

I called

Bildirdim

4

ŒÌ

‰…Ì¥

I called you, informed you (pl)

Size bildirdim

4

ŒÌ

‚ …Ì¥

His permission

Onun izni

ŒÌ

œ…›Ì

Be informed (imp, pl)

Bilin

ŒÌ

› …Ì›

My permission

Benim iznim

ŒÌ

®…›Ì

His two ears

ki kula õ

ŒÌ

œ …Ì

4

36

Go (imp)

Git

1

ÔÌ

Ô Ì›

To remove, get rid of

Giderdi

4

ÔÌ

Ô £› ‹ - Ô Ì›

Go (imp, dual)

kiniz gidin

1

ÔÌ

ˆ Ì›

You removed, exhausted

Giderdiniz, tükettiniz

4

ÔÌ

ˆ Ì›

Go (imp, pl)

Gidin

1

ÔÌ

› ˆ Ì›

Torture (imp, pl), give them discomfort They gave discomfort, tormented Give the two of them discomfort, punish (imp)

ncitin, eziyet edin

4

±Ì

¢Ì¥

Eziyet ettiler

4

±Ì

¢Ì¥

O ikisine eziyet edin

4

±Ì

• ¢Ì¥

Discomfort, illness, torment

Eza, sõkõntõ

±Ì

°—Ì

To disturb, give discomfort, torment You gave discomfort, tormented You gave discomfort to us, tormented

Zarar verdi, rahatsõz etti

4

±Ì

±Ì§‹ - °Ì¥

Eziyet ettiniz

4

±Ì

‹Ì¥

Bize eziyet ettiniz

4

±Ì

… • ‹Ì¥

Á‡

•Ê ‡

Raised couches / thrones

Tahtlar, kerevetler

To bring home in evening

Ak am eve getirdi

4

Õ¢‡

Ï‹Ž‹ - Õ ‡

To desire, want, wish, decree

Niyet etti, istedi, irade etti

4

¡¢‡

Ÿ‹Ž‹ - ¡ ‡

They (dual) wanted

stediler (ikil)

4

¡¢‡

¡‡

He wished me

Beni irade etti, benim için istedi

4

¡¢‡

®…¡ ‡

They wished

stediler

4

¡¢‡

¢¡ ‡

À̇

„Ì ‡

ÔÖ‡

ÔÖ ‡

Our meanest ones, lowly ones Is it who desires, does he desire

En rezillerimiz steyen mi, ister mi

He showed you

Sana gösterdi

4

±‡

Á‡

He showed you (pl)

Size gösterdi

4

±‡

‡

He showed them to you

Sana onlarõ gösterdi

4

±‡

• ‡

He showed me

Bana gösterdi

4

±‡

…‡

He showed him

Ona onu gösterdi

4

±‡

‡

To show

Gösterdi

4

±‡

±Ž‹ - ±Æ‡

37

1

±‡

‰‹ ‡

1

±‡

•‹‡

1

±‡

‚‹‡

1

±‡

‹‡

1

±‡

‹‡

Ôć

ī ć - - ć

ć

ÄŽ‹ - Æć

-‡

Ñć

Dört

¾Ä‡

¾ª ć - ¾Ä‡ - ¾Ä‡

Four

Dört

¾Ä‡

ÑËć - Ѥ Ëć

Forty

Kõrk

¾Ä‡

ÒËć

More numerous

Daha çok, daha fazla

ć

®Ä‡

Did you see, did you think

Gördün mü, dü ündün mü

Did you see you, did you think of yourself Did you see yourselves (did you think) Did you see them , did you think of them

Seni gördün mü, kendini dü ündün mü Kendinizi gördünüz mü (dü ündünüz mü) Onlarõ gördün mü, onlarõ dü ündün mü

Did you (pl) see

Gördünüz mü

Lords, gods

Rabler

To make it increase

Arttõrdõ

Physical desire

Fiziki arzu

Four

4

To doubt

üphe etti

8

Ô‹‡

- •Ž‹ - - •‡

She doubted

üphe etti

8

Ô‹‡

‰Ä •‡

They doubted

üphe ettiler

8

Ô‹‡

Ä •‡

You (pl) doubted

üphe ettiniz

8

Ô‹‡

ˆ•‡

To turn back, return

Geri döndü, dinden çõktõ

8

¡¡‡

Ÿ” •Ž‹ - Ÿ“ •‡

They (dual) turned back

Geri döndüler (ikil)

8

¡¡‡

Ÿ“ •‡

They turned back

Döndüler, dinden çõktõlar

8

¡¡‡

¢”Ÿ•‡

To select, become contended

Razõ oldu

8

ׇ

®·•‡ - Æ·•‡

To rise

Yükseldi

8

¯‡

Ø•Ž‹ - ÆØ•‡

Watch(imp), wait

Gözetle, bekle

8

Ô¯‡

ÔØ•‡

To watch, wait

Bekledi, gözetledi

8

Ô¯‡

ÔØ•Ž‹ - ÔØ•‡

Watch (imp) them

Onlarõ gözetleyin

8

Ô¯‡

•ˆØ•‡

Watch(imp, pl), wait

Gözetleyin, bekleyin

8

Ô¯‡

ˆØ•‡

Its sides

Onun kenarlarõ

¬‡

•Ê ¬‡

38

To postpone, defer

Geri bõraktõ

4

¬‡

¬Ž‹ - Ƭ‡

I turn back

Dönerim

1

¾¬‡

¾¬‡

Turn back (imp) return

Dön, geri dön

1

¾¬‡

¾¬‡

To send back, take back

Geri döndü, döndürdü

4

¾¬‡

¾¬Ž‹ - ¾¬‡

Turn us back (imp)

Bizi döndür

1

¾¬‡

ˬ‡

Turn back (imp, pl)

Dönün

1

¾¬‡

ˬ‡

Turn (imp, pl) me back

Beni geri döndürün

1

¾¬‡

Œ ˬ‡

Turn back (imp, fm)

Dön (d )

1

¾¬‡

ˬ‡

Feet

Ayaklar

»¬‡

»¤ ¬‡

Your feet

Ayaklarõnõz

»¬‡

‚•¬‡ - ‚•¬‡

Their feet

Ayaklarõ

»¬‡

••¬‡ - ••¬‡

Their (fm, pl) feet

Ayaklarõ (d )

»¬‡

ž“ ••¬‡

Indeed I stone you

Mutlaka seni ta larõm

1

¬‡

•“•¬‡

Make (imp) him wait

Onu beklet

4

¬‡

œ¬‡

Hope (imp, pl)

Umun

1

¬‡

¬‡

Wombs

Rahimler

‡

Î ‡

Your wombs

Rahimleriniz

‡

‚Ù ‡

Their wombs

Onlarõn rahimleri

‡

ž“ •Ù ‡

Most merciful

En merhametli

‡

‡

Have mercy (imp)

Merhamet et

1

‡

‡

Have mercy (imp) on us

Bize merhamet et

1

‡

• ‡

Have mercy (imp) on the two of them

O ikisine merhamet et

1

‡

••• ‡

Ruined you

Sizi mahvetti

4

±¡‡

¡‡

To ruin, destroy

Mahvetti, helak etti

4

±¡‡

±¡Ž‹ - ±Æ¡‡

I wished, ordered

stedim, irade ettim

4

¡¢‡

•¡‡

You wished, wanted

stediniz, irade ettiniz

4

¡¢‡

•¡‡

39

They (fm, pl) wished, wanted

stediler (d )

4

¡¢‡

Œ¡‡

We wished, wanted

stedik

4

¡¢‡

…¡‡

We wished him

Onu istedik

4

¡¢‡

…¡‡

The meanest, most lowly

Daha, en dü ük, alçak

À̇

À̇

The meanest, most lowly ones

En dü ükler

À̇

Œ „̇

Give (imp) sustenance

Rõzõk ver

1

šÚ‡

šÚ‡

Give (imp) us sustenance

Bize rõzõk ver

1

šÚ‡

¯› Ú‡

Give (imp) them sustenance

Onlara rõzõk ver

1

šÚ‡

•›¯Ú‡

Give (imp, pl) them sustenance

Onlarõ rõzõklandõrõn

1

šÚ‡

¯Ú‡

To make it fixed

Sabitle tirdi, sa lamla tõrdõ

4

Û‡

ÛŽ‹ - ÆÛ‡

He made it (her) fixed

Onu sabitle tirdi

4

Û‡

Û‡

Send (imp)

Gönder

4

»Û‡

»› Û‡

He was sent

Gönderildi

4

»Û‡

»Û‡

To send

Gönderdi

4

»Û‡

»ÛŽ‹ - »Û‡

She (fm) sent

O (d ) gönderdi

4

»Û‡

‰•Û‡

You sent

Gönderdin

4

»Û‡

‰›•Û‡

I was sent

Gönderildim

4

»Û‡

‰›•Û‡

You (pl) were sent

Gönderildiniz

4

»Û‡

•› Û‡

We sent

Gönderdik

4

»Û‡

•› Û‡

We were sent

Gönderildik

4

»Û‡

•› Û‡

We sent you

Seni gönderdik

4

»Û‡

Á •› Û‡

We sent him

Onu gönderdik

4

»Û‡

•› Û‡

Send (imp) him

Onu gönder

4

»Û‡

œ›•Û‡

I send him

Onu gönderirim

4

»Û‡

œ•Û‡

They were sent

Gönderildiler

4

»Û‡

•Û‡

They sent

Gönderdiler

4

»Û‡

› •Û‡

40

»Û‡

Œ •Û‡

Üs, gözetleme

ŸÜ‡

—¡ ܇

Earth, world, land, home

Yeryüzü, dünya, toprak, yer, yurt

݇

× « ‡ - ݇

To please

Razõ etti

4

ׇ

׎‹ - Æׇ

To suckle a child

Emzirdi

4

¾×‡

¾×Ž‹ - ¾×‡

She suckled

Emzirdi (d )

4

¾×‡

‰Ëׇ

They (fm, pl) suckled

Emzirdiler (d )

4

¾×‡

žËׇ

They (fm, pl) suckled you (pl)

Sizi emzirdiler

4

¾×‡

‚ Ëׇ

Suckle (imp, fm) him

Onu emzir (d )

4

¾×‡

œ Ëׇ

Your land

Sizin yeriniz, yurdunuz

݇

‚ׇ

Our land

Yerimiz, yurdumuz

݇

ׇ

Their land

Onlarõn yeri, yurdu

݇

•×‡

My land

Yerim, yurdum

݇

®×‡

Did you get contended

Razõ oldunuz mu

1

ׇ

ׇ

Pasture (imp)

Otlatõn

1

®Ç‡

LJ

Turn, approach, beseech

Yönel, yakla , yalvar

ÔÖ‡

ÔÖ‡

Embark, mount (imp)

Bin (emir)

1

Ô ‡

Ô ‡

Embark, mount (imp, pl)

Binin

1

Ô ‡

ˆ ‡

To overturn, revert back

Ters çevirdi, ba a a õ etti

4

³ ‡

³ Ž‹ - ³ ‡

Cast them back

Onlarõ ba a a õ etti

³ ‡

•´ ‡

They were cast back

Ba a a õ atõldõlar

4

³ ‡

›´ ‡

Strike (imp), urge

Çarp, vur

1

º ‡

º ‡

Bow down (imp, pl)

Rüku edin

1

¾ ‡

Ë ‡

Bow down (imp, fm)

Rüku et (d )

1

¾ ‡

Ë ‡

Iram, name of a nation

rem

Show (imp) us

Bize göster

Send (imp) me

Bana gönderin

Base, outpost, watch

4

· 4

41

±‡

…‡

Show (imp) us

Bana göster

4

±‡

…‡

To scare, make fear, strike terror, terrify

Korkuttu

4

Ô‡

Ô Ž‹ - Ô ‡

Fear (imp) me

Benden korkun

1

Ô‡

Œˆ‡

Is my family

Benim ailem mi

‡

¸‡

To cover, oppress

Güçlük çõkardõ

4

™‡

™ Ž‹ - ™ ‡

Show (imp, pl) us

Bana gösterin

4

±‡

…¢‡ - …¢‡

I see

Görürüm

1

±‡

°‡

To show

Gösterdi

4

±‡

±Ž‹ - °‡

It was wished

stendi

4

¡¢‡

Ÿ‹‡

I wish, want

sterim

4

¡¢‡

Ÿ‹‡

I show you

Size gösteririm

4

±‡

‚‹‡

We showed

Gösterdik

4

±‡

‹‡

We showed you

Sana gösterdik

4

±‡

Á ‹‡

We showed them to you

Sana onlarõ gösterdik

4

±‡

• ‹‡

We showed him

Onu gösterdik

4

±‡

‹‡

To incite

Tahrik etti, oynattõ

1

ÚÚ

Ú” ‹ - Ú“

Incitement, confusion

Oyun, tahrik

ÚÚ

—ÚÞ

To cause to slip, deviate

Kaydõrdõ, saptõrdõ, döndürdü

4

ß‹Ú

ß‹²‹ - à Ú

To drive

Yürüttü

4

¬Ú

¬²‹ - ƬÚ

To add, increase, exceed

Arttõrdõ, ço alttõ

8

Ÿ‹Ú

¡ ¡²‹ - ¡ ¡Ú

They increased

Arttõrdõlar

8

Ÿ‹Ú

¢¡ ¡Ú

He was repulsed, driven out

Vazgeçirildi

8

Ž¬Ú

Ž¬¡Ú

To look down, despise

Hor gördü

8

±‡Ú

±‡¡²‹ - ±Æ‡¡Ú

Name of the father of Prophet Abraham To strengthen, assist, help, sympathize He strengthened him

‡Ú¥

Azer, Hz brahim’in babasõ Kuvvetlendirdi

4

‡Ú

‡Ú§‹ - ‡Ú¥

Onu kuvvetlendirdi

4

‡Ú

‡Ú¥

42

‡Ú

±‡Ú

1

Ú

Ú› ‹ - Ú

1

Ú

‰˜Ú

Yakla an

Ú

јڥ

Cleaner

Daha temiz

Ú

® Ú

To make slip

Kaydõrdõ, saptõrdõ

»„Ú

ÍÀ²‹ - À¼ Ú

Arrows

Oklar

áÚ

ÎâÚ

To make approach

Yakla tõrdõ

4

€„Ú

€„²‹ - €„Ú

She was drawn near

Yakla tõrõldõ

4

€„Ú

‰ƒ„Ú

We made approach

Yakla tõrdõk

4

€„Ú

ƒ› „Ú

To make slip, fall

Kaydõrdõ, dü ürdü

4

™„Ú

™„²‹ - ™„Ú

He made the two of them slip

O ikisini kaydõrdõ

4

»„Ú

••¼„Ú

Companions, mates, wives, husbands

E ler

©¢Ú

¬« ¢Ú - © ¢Ú

Your wives

Senin e lerin

©¢Ú

•¬ ¢Ú - •¬ ¢Ú

Your (pl) wives

Sizin e leriniz

©¢Ú

‚¬ ¢Ú - ‚¬ ¢Ú - ‚¬ ¢Ú

Our wives

Bizim e lerimiz

©¢Ú

¬ ¢Ú

His wives

Onun e leri

©¢Ú œ¬ ¢Ú - œ¬ ¢Ú - œ¬ ¢Ú

Their wives

Onlarõn e leri

©¢Ú

•¬ ¢Ú - •¬ ¢Ú - •¬ ¢Ú

Their (fm, pl) husbands

Onlarõn (d ) e leri

©¢Ú

ž“ •¬ ¢Ú

That I increase

Benim arttõrõ õm, arttõrmam

1

Ÿ‹Ú

Ÿ‹Ú

Indeed I increase

Mutlaka arttõrõrõm

1

Ÿ‹Ú

Œ¼ Ÿ‹Ú

Indeed I increase you (pl)

Mutlaka sizi arttõrõrõm

1

Ÿ‹Ú

‚“…Ÿ‹Ú

She was adorned, beautified

Süslendi

5

ž‹Ú

‰ ‹“Ú“

Indeed I adorn (it)

Mutlaka süslerim

2

ž‹Ú

ž“ ‹¨Ú

I ask

Sorarõm, isterim

1

»ãÛ

»ãÛ

Ask (imp)

Sor

1

»ãÛ

»› ãÛ

My back, strength

Arkam, kuvvetim

To approach, arrive suddenly

Yakla tõ, aniden geldi

She approached

Yakla tõ (d )

That which approaches

4

43

That I ask you

Benim sana sormam, istemem

1

»ãÛ

••ãÛ

I ask you

Sana sorarõm

1

»ãÛ

••ãÛ

That I ask you (pl)

Benim size sorarõm, istemem

1

»ãÛ

‚•ãÛ

Ask (imp) him

Ona sor

1

»ãÛ

œ›•ãÛ

Ask (imp, pl)

Sorun

1

»ãÛ

•ãÛ

Ask (imp, pl) them

Onlara sorun

1

»ãÛ

•ãÛ

Ask (imp, pl) them (fm, pl)

Onlara (d ) sorun, isteyin

1

»ãÛ

ž“ •ãÛ

To do bad, evil, offend, insult, damage

Kötülük yaptõ, zarar verdi

4

Û

½ ´ µ‹-ÉÛ

They did evil

Kötülük yaptõlar

4

Û

ÅÛ

You did evil

Kötülük yaptõnõz

4

Û

•› Û

Captives, prisoners

Esirler

ŽÛ

°‡ Û

Fables, tales, stories

Masallar

Ž¸Û

ŽäÛ

To wash down, swallow easily

Yuttu

4

àÛ

ß´ µ ‹-àÛ

To make flow, pour out

Akõttõ, döktü

4

»Û

»´ µ ‹-ÀÛ

To feed the cattle, send to pasture

Otlattõ

4

ÎÛ

´ µ ‹-ÎÛ

Armlets, bracelets

Bilezikler

‡Û

‡¢ Û

Reasons, roads, relatives

Sebep, yol, akraba

ÔˆÛ

- ˆÛ

Tribes, descendants

Torunlar, kabileler

ˆÛ

ˆÛ

To make it flow, complete

Akõttõ, tamamladõ

4

߈Û

߈´‹ - ߈Û

To hire

Kiraladõ, ücretle çalõ tõrdõ

10

Ž¬

Ž¬› ´‹ - Ž¬› Û

You hired

Ücretle tuttun

10

Ž¬

•Ž¬› Û

Hire (imp) him

Onu ücretle tut

10

Ž¬

Ž¬› Û

To seek to delay, be late, be delayed

Geciktirdi

10

Ž

Ž › ´‹ - Ž › Û

To ask for permission

zin istedi

10

ŒÌ

ŒÌ› ´‹ - ŒÌ› Û

Senden izin istedi

10

ŒÌ

•…Ì› Û

Senden izin istediler

10

ŒÌ

Á …Ì› Û

He asked for permission from you They asked for permission from you

44

To ask permission, beg pardon

zin istedi, af istedi

10

³…

³…› ´‹ - ³…› Û

To explain clearly

Açõkladõ, açõ a çõktõ

10

ÒÄ

Òˆ ´‹ - Œ ˆ Û

Exchange, replace

De i tirme

10

ÀŸÄ

À Ÿˆ Û

To ask or wish to exchange, replace

De i tirmek istedi

10

ÀŸÄ

ÀŸˆ ´‹ - ÀŸˆ Û

Thick silk

Kalõn ipek

š† Û

šŽˆ Û

To rejoice

Sevindi

10

Ž¶Ä

Ž¶ˆ ´‹ - Ž¶ˆ Û

Rejoice (imp, pl)

Sevinin

10

Ž¶Ä

¢Ž¶ˆ Û

To rush, race

Yarõ tõ

10

™ˆÛ

™ˆ ´‹ - ™ˆ Û

They (dual) raced

Yarõ tõlar (ikil)

10

™ˆÛ

؈ Û

They raced, rushed

Yarõ tõlar, ko tular

10

™ˆÛ

؈ Û

Race (imp, pl)

Yarõ õn

10

™ˆÛ

؈ Û

To take cover, hide

Örtündü

8

ŽÛ

Ž ´‹ - Ž Û

To make exception

stisna yaptõ

10

åæ

ç› ´‹ - Æ ç› Û

To accept, respond, answer

Kabul etti, cevap verdi

10

-¬

Ô è ´‹ - - è Û

They responded

Cevap verdiler

10

-¬

› ÄèÛ

To seek protection or refuge

Sõ õndõ, yakõna gelmek istedi

10

‡¬

Âè ´‹ - ‡ è Û

He sought your protection

Sana sõ õndõ

10

‡¬

Á‡ è Û

So that I respond, accept

Cevap vereyim, kabul edeyim

10

-¬

Ôè Û

Respond (imp), accept

Kabul et

10

-¬

Ôè Û

You responded

Kabul ettiniz

10

-¬

ˆè Û

We responded

Kabul ettik

10

-¬

ˆè Û

Was responded, accepted

Cevap verildi, uyuldu

10

-¬

ÔèÛ

Respond (imp, pl), accept

Cevap verin, uyun

10

-¬

ˆèÛ

To love, prefer

Sevdi, tercih etti

10

Ôˆ

Ô ” Ð ´‹ - Ô ” ÐÛ

They loved, preferred

Sevmek istediler, tercih ettiler

10

Ôˆ

› ˆ”Ð Û

To become exhausted

Yoruldu

10

Ž´

Žµ´Ð ´‹ - Ž´Ð Û

45

To protect

Korudu

10

éƒ

éƒÐ ´‹ - éƒÐ Û

They were entrusted

Korumalarõ

10

éƒ

› êƒÐ Û

To earn a lawful right

Hak sahibi oldu, hak etti

10

™Ø

™” Ð ´‹ - ™“ Ð Û

They (dual) earned a right

Hak ettiler (ikil)

10

™Ø

ؼ Ð Û

To overpower, overcome

Hakim oldu, etkisi altõna aldõ

10

Ì

Embarrassment, bashfulness

Utanma

10

ÐÛ

To be shy, embarrassed, ashamed

Utandõ, çekindi

10

Ð ´‹ - Æ Ð Û

Leave them alive (imp, pl)

Sa bõrakõn

10

ÐÛ

To bring out, take out, extract

Çõkardõ

10

©Ž

©ŽŠ ´‹ - ©ŽŠ Û

He took her out

Onu çõkardõ

10

©Ž

•¬ŽŠ Û

To bluff, scorn, contempt

Küçümsedi, küçük dü ürdü

10

€ƒ

”€Š ´‹ - € “ ŠÛ

To seek to hide, hide

Gizlendi

10

ƒ

ƒŠ ´‹ - ƃŠ Û

To seek to choose, choose

Seçti

10

‘•

‘•Š ´‹ - ‘•Š Û

I choose him

Onu seçerim

10

‘•

œ’•Š Û

That I choose him

Onu seçeyim

10

‘•

œ’•Š Û

Yerine bõraktõ, halife etti

10

ۥ

€•Š ´‹ - €•Š Û

Derece derece yakla tõrdõ

10

©‡¡

©‡Ÿ ´‹ - ©‡Ÿ Û

Emzirtti

10

¾×‡

¾×Ž ´‹ - ¾×Ž Û

To steal

Çaldõ

8

šŽÛ

šŽ ´‹ - šŽ Û

To spread fear, terrify

Korku saldõ

10

Ô‡

Ô Ž ´‹ - Ô Ž Û

They terrified them

Onlara korku saldõlar

10

Ô‡

ˆ ŽÛ

Try to cause one to slip, fail

Kaydõrdõ, saptõrdõ

10

»„Ú

ÀÍ ² ´‹ - À¼ ² Û

He made them slip

Onlarõ kaydõrdõ

10

»„Ú

•¼„² Û

To mock at, ridicule

Alay etti

10

ŽŠÛ

ŽŠ´ ´‹ - ŽŠ´ Û

To ask for water

Su istedi

10

ØÛ

®Ø´ Û - Ø´ Û

He asked for water from him

Ondan su istedi

10

ØÛ

Ø´ Û

To appoint as nominee, as caliph To bring gradually, persuade, induce To give the child to a wet nurse

46

Ì Ð ´‹ - Ì Ð Û

To ask for water

Su istedi

10

ØÛ

Ø´ ´‹ - Ø´ Û

To call as witness, to cite

ahit tuttu

10

Ÿ•ë

Ÿ•¶ ´‹ - Ÿ•¶ Û

Call (imp, pl) witness

ahit tutun

10

Ÿ•ë

›¢Ÿ•¶ Û

To cry for help

Yardõm için ba õrdõ

10

ŽÜ

Ž’“´‹ - Ž’ Û

To be weak, to be deemed weak

Zayõf oldu, zayõf görüldü

10

€Ë×

€Ë· ´‹ - €Ë· Û

They were deemed weak

Zayõf görüldüler

10

€Ë×

ƒË· Û

They deemed me weak

Beni zayõf gördüler

10

€Ë×

… ƒË· Û

To be able to

Yapabildi

10

Èä

¾ ¸ ´‹ - È ¸ Û

They were able to

Yapabildiler

10

Èä

ǸÛ

You were able to

Yapabildin

10

Èä

‰Ë¸ Û

I was able to

Yapabildim

10

Èä

‰Ë¸ Û

You (pl) were able to

Yapabildiniz

10

Èä

˸ Û

To ask for food

Yiyecek istedi

10

Ëä

Ë›¸ ´‹ - Ë›¸ Û

They (dual) asked for food

Yiyecek istediler (ikil)

10

Ëä

•Ë›¸ Û

We were able to

Yapabildik

10

Èä

˸ Û

To seek refuge, to take refuge

Sõ õndõ

10

ÌÇ

£ Ë ´‹ - Ì Ë Û

To seek help

Yardõm istedi

10

΂

ÒË ´‹ - Œ Ë Û

To plea, to seek to remove

Özür diledi, de i iklik istedi

10

ÔÇ

Ô Ë ´‹ - Ô Ë Û

That they seek to hasten

Acele istemeleri

10

»èÇ

•„ èË Û

To seek to hasten, to be in a hurry

Acele etti

10

»èÇ

»èË ´‹ - »èË Û

You (pl) sought to hasten

Acele istediniz

10

»èÇ

•› èË Û

Seek (imp) refuge

Sõ õn

10

ÌÇ

£› Ë Û

To save or safeguard oneself

Kendini korudu, korundu

10

’Ç

’Ë ´‹ - ’Ë Û

ffetli oldu, iffet gösterdi

10

€ƒÇ

€ ” Ë ´‹ - € “ ËÛ

Üstün geldi

10

•Ç

•Ë ´‹ - •Ë Û

Yerle tirdi

10

Ž•Ç

Ž•Ë ´‹ - Ž•Ë Û

To be chaste, modest, virtuous, pure To reach superiority, dominate To settle

47

Made you to dwell

Sizi yerle tirdi

10

Ž•Ç

Ž•Ë Û

He asked for help

Yardõm istedi

10

΂

žË Û

Ask for help (imp, pl)

Yardõm dileyin

10

΂

ËÛ

To cry for aid, ask for help

Yardõm istedi

10

ìÖ

î í ´‹ - ì í Û

He asked him for help

Ondan yardõm istedi

10

ìÖ

œæ í Û

To get covered up

Büründü, örtündü

10

¶Ö

¶í ´‹ - ƶí Û

They got covered up

Büründüler

10

¶Ö

¶í Û

Ask for forgiveness

sti far, Ba õ lanma dileme

10

ŽƒÖ

‡ ƒí Û

I ask for forgiveness

Ba õ lanma dilerim

10

ŽƒÖ

Žƒí Û

Ask (imp) for forgiveness

Ba õ lanma dile

10

ŽƒÖ

Žƒí Û

To ask forgiveness

Ba õ lanma diledi

10

ŽƒÖ

Žƒí ´‹ - Žƒí Û

You asked for forgiveness

Ba õ lanma diledin

10

ŽƒÖ

•Žƒí Û

Did you ask for forgiveness

Ba õ lanma diledin mi

10

ŽƒÖ

•Žƒí Û É = •Žƒí Û

Indeed I ask for forgiveness

Mutlaka Ba õ lanma dilerim

10

ŽƒÖ

Œ¼ Žƒí Û

Ask (imp) him for forgiveness

Ondan Ba õ lanma dile

10

ŽƒÖ

Žƒí Û

Ask (imp, pl) for forgiveness

Ba õ lanma dileyin

10

ŽƒÖ

¢Žƒí Û

They asked for forgiveness

Ba õ lanma dilediler

10

ŽƒÖ

›¢Žƒí Û

Ask (imp, pl) him for forgiveness

Ondan Ba õ lanma dileyin

10

ŽƒÖ

¢Žƒí Û

Ask (imp) me for forgiveness

Benden Ba õ lanma dile

10

ŽƒÖ

±Žƒí Û

To become thick

Kalõnla tõ

10

é•Ö

é•í ´‹ - é•í Û

To do without, be rich, disdain

Kendini yeterli gördü, zengin oldu, kaçõndõ

10

åÖ

í ´‹ - Æ í Û

Fetva istedi

10

-

Zafer istedi, açõlõ istedi

10

-

Zafer istediler, açõlõ istediler

10

Ask (imp) them for judgment

Onlara sor, fetva iste

10

To remove, expel, provoke, incite

Çõkardõ, yerinden oynattõ

10

To ask for an judgment, ask, inquire To ask for victory, ask for opening They asked for victory, for opening

48

-

Provoke (imp)

Yerinden oynat

10

To be straight

Do ru oldu, do ru gitti

10

They became straight

Do ru oldular, do ru gittiler

10

To seek to advance, precede, come before

Önceden geldi, önden gönderdi

10

‚

To remain firm, stabilize

Karar buldu, yerinde durdu

10

ƒ„

€

•

‚

- ‚ „

…

-„ -

To seek to divide, to draw lots Bölü tü, kura çekti

10

Be (imp) straight

Dosdo ru ol

10

Be (imp, dual) straight

Dosdo ru olun (ikil)

10

†€

Be (imp, pl) straight

Dosdo ru olun

10

†€

To submit, humble, resign

Boyun e di

10

‡ˆ

They submitted

Boyun e diler

10

‡ˆ

‹Š

Arrogance

Büyüklenme

10

Œˆ

•ƒ ŽŠ

To act arrogantly, to be haughty

Tekebbür etti, büyüklendi

10

Œˆ

You became arrogant

Büyüklendin

10

Œˆ

•„ŽŠ

You (pl) became arrogant

Büyüklendiniz

10

Œˆ

•„ŽŠ

They became arrogant

Büyüklendiler

10

Œˆ

‘„ŽŠ

To want to increase

Ço aldõ, çokluk istedi

10

„’ˆ

I increased

Ço alttõm

10

„’ˆ

•„’Š

You increased, you went too far

Çok ettiniz, çok u ra tõnõz

10

„’ˆ

•„’Š

To enjoy, utilize, make use of

Faydalandõ

10

“•

You (pl) enjoyed

Faydalandõnõz

10

“•

Ӡ

They enjoyed

Faydalandõlar

10

“•

Ӡ

Grasp (imp), hold fast

Yapõ , tut

10

• •

•… †

To grasp, hold fast

Yapõ tõ, tuttu

10

• •

Listen (imp)

Dinle

10

“–

To listen

Dinledi

10

“–

49

‡Š

„ŽŠ

„’Š

Ҡ

•… †

-‰Š

- „ŽŠ

- „’Š

- Ҡ

-• † “† “†

- Ҡ

They listened

Dinlediler

10

“–

Ӡ

Listen (imp, pl)

Dinleyin

10

“–

Ӡ

They listened to him

Onu dinlediler

10

“–

— ”†

To ask for news

Haber sordu

10

˜Ž‹

To draw conclusion, deduce

Sonuç çõkardõ, tahlil etti

10

œŽ‹

To copy, reproduce, record

Kaydetti

10

-

To ask for help

Yardõm istedi

10

-

He asked him for help

Ondan yardõm istedi

10

They asked you (pl) for help

Sizden yardõm istediler

10

To save, take it back, retrieve

Kurtardõ, geri aldõ

10

To seek to marry, desire to marry

Nikahladõ

10

To disdain

Çekindi

10

They disdained

Çekindiler

10

They were mocked at

Alay edildi

10

€

•‚ ƒ

Mock (imp, pl)

Alay edin

10

€

„‚ ƒ

To make fun of, ridicule, mock

Alay etti

10

€

She led astray

Ayarttõ, a õrttõ (d )

10

…€

†ƒ

She led him astray

Onu ayarttõ

10

…€

†ƒ

Ayarttõ, a õrttõ

10

…€

E it oldu, durdu, oturdu

8

…

It (she) came to rest

Durdu, oturdu (d )

8

…

To take in full measure, exhaust

Tam ölçtü

10

ˆ

‰Š

- ‰Š

To kindle, desire to kindle

Yaktõ, tutu turdu

10

‹Œ

‹Œ

- ‹Œ

Turned (towards)

Yöneldi

8

…

•Ž •

You boarded, embarked

Yerle tin, kuruldun

8

…

•

You (pl) sat

Yerle tiniz

8

…

To lead astray, entice, infatuate To become equal, turn to, rest, sit

50

›š Ž™ œ š Ž™

- Ž™ - œŽ™

-

•‚ ƒ

- ƒ

…‚ ƒ

-… ƒ

…‚

- …‡ †

To give up hope

Ümit kesti

10

‘’

They gave up hope

Ümit kestiler

10

‘’

To become easy

Kolayla tõ

10

Emin oldu, yakin elde etti

10

–

Kanaat getirdi

10

–

• •

Ona kanaat getirdi

10

–

—ƒ •

That I prostrate

Benim secde etmem

1

‹˜

‹˜

I prostrate

Secde ederim

1

‹˜

‹˜

Prostrate (imp)

Secde et

1

‹˜

‹˜

Prostrate (imp, pl)

Secde edin

1

‹˜

‹˜

Prostrate (imp, fm)

Secde et (d )

1

‹˜

…‹˜

Dawns, early mornings

Seherler

™

š‚ —™

Prophet Ishaq (Isaac), pbuh

shak (AS)

A magic?

Sihir mi

To enrage, make angry

Kõzdõrdõ, öfkelendirdi

Travel by night (imp)

To become certain, convinced They (she) became convinced They (she) became convinced of it

“”•

- “”• ”•

• –•

-

•

-–•

›—™ ™

Ϫ

4

•ž

•ž - •ž

Yürüt

4

…

To take captive

Esir aldõ

1

To confide, to appeal in private

Sakladõ, gizledi

4

Israel

srail

Secrets

Sõrlar

š

š

Secretly

Gizli gizli

š

¢š

Their secrets

Onlarõn sõrlarõ

š

€š

Waste, squandering, extravagance

sraf

4

£

—¢Š

Our waste, extravagance

srafõmõz

4

£

—Š

To travel by night

Geceleyin yürüttü

4

…

Let me set you (pl, fm) free

Sizi serbest bõrakayõm

2

¤

‚ ’ -

š

-Ÿ ¡•„

51

…‚

- …‡ –Ÿ ¥¦

š

†š

§

§

I spoke secretly

Gizledim, gizli söyledim

Most rapid, swiftest

En seri, en çabuk

To excess, transgress, waste

sraf etti, a tõ, a õrõlõk yaptõ

4

£

They went to excess

A õrõ gittiler

4

£

Š

He hid it (her)

Onu sakladõ

4

š

—€Ÿ

Their frames, joints

Ba larõ, yapõlarõ

They hid

Sakladõlar, gizlediler

4

š

Hide (imp, pl)

Saklayõn, gizleyin

4

š

They hid him

Onu sakladõlar

4

š

Captives

Esirler

He made someone travel

Yürüttü, seyahat ettirdi

4

…

•

Established, based

Kuruldu, tesis edildi

2

“

“¦

To establish, found, set up, base

Kurdu, bina etti

2

“

“¦ — - “Ÿ

They were able

Güç yetirdiler

10

§¨

Run (imp, pl), work

Ko un

1

‰«

To make one angry, to provoke

Kõzdõrdõ, öfkelendirdi

4

Grieved

Üzgün

—¢

Grief

Üzüntü

—¢

Journeys, books

Seferler, kitaplar

Our journeys

Seferlerimiz

To result in; shine, spread light

Parladõ, sonuçlandõ, a ardõ, açtõ

Lowest

Alçak, en alçak

¡

¡

Lowest ones

En alçaklar

¡

¯°

They made us angry

Bizi kõzdõrdõlar

My grief

Vah, yazõk

To give water to drink

Suladõ, su verdi

4

£‚

- £

€

•

©—ª « - -

š‚ —

¬

- š® — — š‚ — -

4

—

4

¬ •

4

52

‰

‰

- ‰‡

Cause (imp) to fall

Dü ür

4

•

•

To cause (imp) to fall

Dü ürdü

4

•

We gave water

Suladõk, su verdik

4

‰

—•

We gave water to you

Size su verdik

4

‰

—•

We gave water to you with it

Size onunla su verdik

4

‰

± —•

We gave water to them

Onlara su verdik

4

‰

€— •

Settle (imp)

Yerle

1

–

–

To settle

Yerle tirdi

4

–

We settled

Yerle tirdik

4

–

—Ÿ

We settled him

Onu yerle tirdik

4

–

—Ÿ

I settled

Yerle tirdim

4

–

•

Settle (imp, pl)

Yerle in

1

–

Settle (imp, pl) them (fm)

Onlarõ iskan edin, yerle tirin

4

–

•

–

-•

-–

–Ÿ €

Islam, safety, peace, surrender Your (pl) Islam, your becoming Muslims Their Islam, their becoming Muslims

slam, emniyet, barõ

°

²³

Sizin slamõnõz, Müslümanlõ õnõz

°

´³

Onlarõn slamõ, Müslümanlõ õ

°

ƒ‚ ´³

Weapons, arms

Silahlar

°

†—™°

Your (pl) weapons, arms

Silahlarõnõz

°

™°

Their weapons, arms

Onlarõn silahlarõ

°

ƒ ™°

To do in the past

Geçmi te yaptõ

4

°

° - °

She did in the past

Geçmi te yaptõ

4

°

•°

Your (pl) did in the past

Geçmi te yaptõnõz

4

°

°

Enter, follow, tie

Yolundan git, bindir, ba la

1

µ°

µ°

Enter (imp) him, tie him

Onu ba layõn

1

µ°

°

Follow (imp, fm), enter

Yolundan git (d )

1

µ°

• °

Surrender (imp)

Teslim ol

4

°

°

53

That I surrender

Benim teslim olmam

4

°

°

To surrender, submit, become Muslim

Teslim oldu, Müslüman oldu

4

°

° - °

They (dual) submitted

Teslim oldular (ikil)

4

°

—±°

I submitted

Teslim oldum

4

°

•±°

You (pl) submitted

Teslim oldunuz

4

°

±°

We submitted

Teslim olduk

4

°

— ±°

They submitted

Teslim oldular

4

°

±°

Submit (imp, pl), surrender

Teslim olun

4

°

±°

We caused to flow

Akõttõk

4

¡•

—°

Name

sim, ad

¶

·—± - œ

Names

simler

¶

·¸ —±

His names

Onun isimleri

¶

¹„—±

Their names

Onlarõn isimleri

¶

ƒ‚ „—±

Prophet Ishmael (pbuh)

smail

¡•©—±

I hear

itirim

1

º¶

º±

Hear (imp)

it

1

º¶

º±

To make someone hear

ittirdi

4

º¶

º± - º±

4

º¶

ƒ«±

1

º¶

«±

He made them hear Hear (imp, pl)

Onlara i ittirdi itin

Hear (imp, pl) me

Beni i itin

1

º¶

» «±

To nourish, feed

Besledi

4

–¶

–± - –±

His name

smi

¶

¹±

Corrupted

Bozulan

Worst

En kötüsü

Markets

Çar õlar

Example, pattern

Numune, örnek

– ›

–¼ ¬ › ‚ ½¾

54

¿

¿

Black

Siyah, kara

To become black

Karardõ

9

¿

She became black

Karardõ (d )

9

¿

†Ÿ¿

Bracelet

Bilezik

š

¾½š‚

I grieve

Üzülürüm, acõrõm

1

To be sad, to grieve

Üzüldü

1

Captive

Esir

I wish, will

Dilerim

¿

- ¿Ÿ

• ¬ ‰‡ ’ - ‰ •

- ¢À

1

’•Á

·Â —Á

To point to, indicate

aret etti

4

šÁ

ÀÃ - š—Á

She pointed to

aret etti

4

šÁ

†š—Á

•Á

—®Ä— Á

Separately, in scattered groups

Ayrõ ayrõ, parça parça, bölükler halinde

To become strong, intensify

iddetlendi, kuvvetlendi

8

¿‹Á

‹ Ã - ‹Ÿ Á

Intensified, became violent

iddetlendi

8

¿‹Á

†Ÿ‹ Á

He bought him

Onu satõn aldõ

8

…Á

Á

To buy

Satõn aldõ

8

…Á

…‚ Ã - …‡ Á

They bought

Satõn aldõlar

8

…Á

Á-

To flame, burn, become white

Alev aldõ, parladõ, tutu tu (a ardõ)

8

¡«Á

¡« Ã - ¡« Á

8

Á

‰ à - ‰‡ Á

To complain

ikayet etti

To contain, include

çerdi, içinde bulundurdu

8

Contained

çerdi

8

To desire, have appetite for

stedi, arzu etti, canõ çekti

8

Desired

stedi, arzuladõ

8

Jealous, niggardly

Kõskanç, cimri

Power, maturity, strength

Güç, rü t

Stronger, more violent

Daha iddetli, en iddetli

Very hard, difficult, stern

Çok çetin, katõ, sert

Á

-

-

€

55

Strengthen (imp)

Kuvvetlendir

Your (pl) strong age

Güçlü ça õnõz

His strong age

Güçlü ça õ

Their (dual) strong age

O ikisinin güçlü ça õ

Insolent

Küstah

Evil? Evil ones Conditions

1

•‚ ƒ „…

er mi, kötülük mü Kötüler, erliler artlar

† ‡

†ˆ

‰†

†Š

‰†

‰†

ܠ

ܠ

Its (her) conditions

Onun artlarõ

ܠ

„ Œ†

Morning

Ku luk, sabah

•†

•†

To make one drink

çirdi

4

Ž†

Ž† - Ž†

They were made to drink

çirildi

4

Ž†

•†

Drink (imp, pl)

çin (emir)

1

Ž†

•†

Drink (imp, fm)

ç (emir, d )

1

Ž†

•†

Expand (imp)

Geni let

1

•†

•†

To shine

Parladõ, aydõnlandõ

4

•†

•† - •†

It (she) shone

Parladõ, aydõnlandõ

4

•†

Ԡ

That I associate partners

Benim ortak ko mam

4

’†

’†

I associate partners

Ortak ko arõm

4

’†

’†

That I associate partners

Benim ortak ko mam

4

’†

’†

To associate partners to Allah Ortak ko tu

4

’†

’† - ’†

You associated partners

Ortak ko tun

4

’†

‚“ †

You (pl) associated partners

Ortak ko tunuz

4

’†

• ‚“ †

You (pl) associated partners to me

Bana ortak ko tunuz

4

’†

” ‚“ †

We associated partners

Ortak ko tuk

4

’†

„•“‚†

Make him a partner

Onu ortak kõl

4

’†

–“‚†

56

They associated partners

Ortak ko tular

4

’†

‚†

To act unjustly, excessively

Adaletsizlik yaptõ

4

—˜

— š -— ™

Hair, wool (pl)

Kõl, yapa õ

†›

‰„›

Their hair, wool (pl)

Onlarõn kõllarõ, yapa õlarõ

†›

„…‰„›

To inform, make one realize

Bildirdi, uuruna vardõrdõ

†›

†› - †›

To become afraid

Korktu

4

ϥ

ϥ - ϥ

You (pl) became afraid

Korktunuz

4

ϥ

• ž“ •

They (fm) became afraid

Korktular (d )

4

ϥ

Ÿ“ž•

More difficult

Daha zor, daha çetin

œž

œ

I make it hard

Zorla tõrõrõm

œž

œ

More wretched, unfortunate

En aki, bedbaht, azgõn

ž

ž - „ž

Most unfortunate of them

En azgõnlarõ

ž

„…„ž

That I give thanks

Benim ükretmem

1

†¡

†¡

1

I give thanks

ükrederim

1

†¡

†¡

Thank (imp), be thankful, be grateful

ükret

1

†¡

†¡

Give (imp, pl) thanks

ükredin

1

†¡

¢†¡

I complain

ikayet ederim

1

¡

¡

To shrink, repel, be disgusted

Ürktü, burkuldu, sõkõldõ

8

£

Startled, repelled

Ürktü

8

£

To rejoice

Sevindi

4

Witnesses

ahitler

£¤

- £¤ ¥¦„ „

I bear witness

Ben ehadet ederim

1

I call witness

Ben ahit tutarõm

4

Bear witness

ahit ol

1

To call witness

ahit tuttu

4

-

4

¥

I called witness

Ben ahit tuttum

57

I called them witness

Onlarõ ahit tuttum

4

•§

He witnessed them

Onlara ahit oldu

4

•…

Did they witness

ahit oldular mõ

1

¢

Call witness (imp, pl)

ahit tutun

4

¢

Bear witness (imp, pl)

ahit olun

1

‡“¢

Months

Aylar

†

†ˆ

Things, belongings, property

E ya, eyler

¨©

€ª „©

Their belongings

Onlarõn e yalarõ

¨©

•…ª€„©

Groups, parties, sects

Gruplar, hizipler

«©

¬„©

Your (pl) groups, parties, sects

Sizin hizipleriniz

«©

•¡-„©

Their groups, parties, sects

Onlarõn hizipleri

«©

• -„©

To hit, strike, happen, befall

sabet etti, ba õna geldi

4

Ž®

¯©° - Ž„®

It struck

sabet etti

4

Ž®

•„®

It struck you (pl)

Size isabet etti

4

Ž®

•¡ •„®

It struck him

Ona isabet etti

4

Ž®

– •„®

It struck them

Onlara isabet etti

4

Ž®

• •„®

Their fingers

Onlarõn parmaklarõ

«±®

• ›•„®

It struck you

Sana isabet etti

4

Ž®

²•„®

It struck you (pl)

Size isabet etti

4

Ž®

•¡•„®

It struck him

Ona isabet etti

4

Ž®

–•„®

It struck her

Ona (d ) isabet etti

4

Ž®

„ •„®

It struck them

Onlara isabet etti

4

Ž®

• •„®

Evenings

Ak amlar

®‡

³„®´

I incline

Meylederim

±®

¯®

Dawn, morning

Tan, sabah

±®

•„±®

It struck you (pl)

sabet ettiniz, ba õna getirdiniz

Ž®

• ±®

1

4

58

To become, to come to morning

Oldu, sabahladõ

1

±®

±° - ±®

It became

Oldu

1

±®

±®

You (pl) became

Oldunuz

1

±®

• ±®

They became

Oldular

1

±®

±®

Be patient (imp), endure, tolerate

Sabret

1

µ®

†±®

How tolerant they are

Ne kadar sabõrlõlar

µ®

•…†±®

Be patient (imp, pl), endure, tolerate

Sabredin

1

µ®

¢†±®

We strike

sabet ettirdik, ba õna getirdik

4

Ž®

„•±®

We strike them

Onlara isabet ettirdik, ba õna getirdik

4

Ž®

•…„•±®

People, fellows, companions

Arkada lar, halk, topluluk

¯ ®

Ž ˆ „ ®

Onlarõn arkada larõ

¯ ®

• •„ ®

Their people, fellows, companions To issue, release, take away, declare

Çõktõ, aldõ, serbest bõraktõ

4

‰®

‰ ° -‰ ®

Declare (imp)

lan et, beyan et

1

¨

¨

More correct, truer

Daha do ru

•®

•®

I give alms, charity

Sadaka veririm

5

•®

•®

Did you tell the truth

Do ru söyledin mi

1

•®

‘“ ®

Heavy burden

A õr yük

†®‡

†¶ ® - †ˆ ®

To insist

Israr etti

4

䠨

†° - †®

Avert (imp), turn away, repel

Uzakla tõr, sav

1

ᠨ

ᠨ

Their burden

Onlarõn yükü

†®‡

•…†®

They persisted

Israr ettiler

䠨

¢†®

My burden

Benim yüküm

†®‡

¸†®

To hunt

Avlandõ

8

©®

„˜° - „˜®

Hunt (imp, pl)

Avlanõn

8

©®

¢ „˜®

Be patient (imp)

Sabõrlõ ol

8

µ®

†±˜®

To be patient, endure, tolerate

Sabretti

8

µ®

†±˜° - †±˜®

4

59

To cry for help

Yardõm için ba õrdõ

8

¹†®

¹†˜° - ¹†˜®

He chose

Seçti

8

•®

„•˜®

He chose you (fm)

Seni (d ) seçti

8

•®

’„•˜®

He chose him

Onu seçti

8

•®

ƒ„•˜®

To choose

Seçti

8

•®

•˜° - •˜®

I chose

Seçtim

8

•®

©•˜®

I chose you

Seni seçtim

8

•®

² ©•˜®

We chose

Seçtik

8

•®

„•©•˜®

We chose him

Onu seçtik

8

•®

ƒ„•©•˜®

To get warm

Isõndõ

8

®

˜° - ˜®

To develop, make, create, choose

Yaptõ, yarattõ, geli tirdi, seçti

8

«•®

«•˜° - «•˜®

I prepared, chose

Yeti tirdim, seçtim

8

«•®

›•˜®

I chose you

Seni yeti tirdim

8

«•®

² ›•˜®

To raise, elevate, lift up

Yükseltti

4

›®

›° - ›®

Smaller

Daha küçük

†º®

†º®

Chains, fetters

Zincirler

•®

„•®

He chose you (pl)

Sizi seçti

4

•®

•‚„•®

To choose

Seçti, tercih etti

4

•®

•° - •®

Overlook (imp), pardon

Ho gör

1

•®

•®

Overlook (imp, pl), pardon

Ho görün

1

•®

•®

Root

Kök

®‡

®

Descendants, offsprings

Sulbler, zürriyetler

¯®

Ž ˆ »®

Your descendants, offsprings

Soyunuz, zürriyetiniz

¯®

•¡•»®

Is your prayer

Namazõn mõ

®

²§»®

Correction, rectification, set in order

Islah, düzeltme

4

®

„¶¼»® - • ˆ »®

Its correction

Onun õslahõ

4

®

„ ¼»®

60

Indeed I hang you (pl)

Mutlaka sizi asarõm

2

¯®

•¡•±½®

Correct (imp), improve

Islah et

4

®

®

To correct, repair, improve, reform

yile tirdi, õslah etti, düzeltti

4

®

° - ®

They (dual) corrected

Islah ettiler (ikil)

4

®

„ ®

We corrected

Islah ettik

4

®

„• ®

They corrected

Islah ettiler

4

®

®

Correct (imp, pl), improve

Islah edin

4

®

®

Its root

Onun kökü

®‡

„ ®

Is your prayer

Namazõn mõ

®

²§ ®

Burn (imp, pl) in it, enter it (fire)

O ate e girin

1

®

„… ®

To burn, to put into fire

Ate e soktu, yaktõ

4

®

° - ®

Deaf

Sa õr

•®

•®

To make deaf

Sa õr etti

4

•®

•° - •®

He made them deaf

Onlarõ sa õr etti

4

•®

• ®

Idols, false gods

Putlar

••®

„¶¿„•® - ¾ˆ „•®

Your (pl) false gods

Putlarõnõz

••®

•¡¿„•®

Do (imp), make

Yap, in a et

«•®

«•®

Sounds, voices

Sesler

¥®

¥ ®

Your voices

Sesleriniz

¥®

•¡§ ®

Their voices

Onlarõn sesleri

¥®

•§ ®

Wools

Yünler

·®

· ®

Their wools

Onlarõn yünleri

·®

„À ®

Roots

Kökler

®‡

³®

Its roots

Kökleri

®‡

„Á®

I strike

sabet ettiririm

Ž®

¯©®

Evening

Ak am

®‡

»©®

1

4

61

To illuminate, light

Aydõnlattõ

4

‡Â

€ à - €ª „Â

Lighted

Aydõnlattõ

4

‡Â

¥ €ª „Â

To lose

Zayi etti, kaybetti

4

«©Â

«©Ã - ¬„Â

They lost

Zayi ettiler, kaybettiler

4

«©Â

-„Â

To make one laugh

Güldürdü

4

² Â

² Ã -² Â

Strike (imp), beat, give example

Vur, misal ver

1

Ž†Â

Ž†Â

Strike (imp, pl), give example

Vurun, misal verin

1

Ž†Â

‡“ •†Â

Strike (imp, pl) him, give him example Strike (imp, pl) them (fm), give example

Onu dövün, ona vurun, misal verin

1

Ž†Â

ƒ •†Â

Onlarõ (d ) dövün, misal verin

1

Ž†Â

Ÿ… •†Â

To plead humbly

Tazarru etti, yalvardõ

5

¬†Â

¬†Ã - ¬†Â

He was compelled

Zorda kaldõ, mecbur oldu

8

‰†Â

†˜Â

To compel

Zorladõ

8

‰†Â

†˜Ã - †˜Â

You (pl) were compelled

Zorda kaldõnõz, mecbur oldunuz

8

‰†Â

•§‰†˜Â

I compel him

Onu zorlarõm

8

‰†Â

ƒ†˜Â

Double, manifold

Kat kat

Ä›Â

„À„›Â

Weaker

Daha zayõf

Ä›Â

Ä›Â

Mixed

Karõ õk

źÂ

Æ„ºÂ

Hatred

Kin

ŸºÂ

”„ºÂ

Your (pl) hatred

Kininiz

ŸºÂ

•¡Ç„ºÂ

Their hatred

Kinleri

ŸºÂ

• Ç„ºÂ

More misguided, worse in error

Daha sapõk

Â

šÂ

I go astray

Saparõm

1

Â

šÂ

He led him astray, left him in error

Hatada bõraktõ, saptõrdõ

4

Â

šÃ -™Â

They (dual) led us astray

Bizi saptõrdõlar (ikil)

4

Â

„Ç» ™Â

You (pl) led astray

Saptõrdõnõz

4

Â

•“Â

They (fm, pl) led astray

Saptõrdõlar (d )

4

Â

Ÿ“ Â

62

He led us astray

Bizi saptõrdõ

4

Â

„•™Â

Indeed I lead them astray

Mutlaka onlarõ saptõrõrõm

4

Â

• •™Â

He led me astray

Beni saptõrdõ

4

Â

•™Â

He led him astray

Onu saptõrdõ

4

Â

–™Â

He led them astray

Onlarõ saptõrdõ

4

Â

• ™Â

They led astray

Saptõrdõlar

4

Â

šÂ

They led us astray

Bizi saptõrdõlar

4

Â

„Ç šÂ

Thrust, draw, enter

Koy, bastõr, çek

1

•Â

•Â

I lose

Zayi ederim, kaybederim

4

«©Â

«©Â

To obey

taat etti

4

¬Œ

«©˜ - ¬„Œ

They obeyed

taat ettiler

4

¬Œ

-„Œ

They obeyed us

Bize itaat ettiler

4

¬Œ

„Ç -„Œ

They obeyed him

Ona itaat ettiler

4

¬Œ

ƒ -„Œ

To be able to do, afford

Gücü yetti

4

•Œ

œ©˜ - •„Œ

Sides, ends

Taraflar, kenarlar, uçlarõ

·†Œ

· †“Œ

Its sides, ends

Onun etrafõ, kenarlarõ

·†Œ

„ À †“Œ

Throw (imp, pl)

Atõn

1

•†Œ

¼†“Œ

Throw (imp, pl) him

Onu atõn

1

•†Œ

ƒ ¼†“Œ

He obeyed

taat etti

4

¬Œ

«Œ

Feeding, giving food

Doyurma, yiyecek verme

4

•›Œ

¾ˆ „›“Œ

You (pl) obeyed

taat ettiniz

4

¬Œ

• ›Œ

You (pl) obeyed them

Onlara itaat ettiniz

4

¬Œ

•… ›Œ

To feed, give food

Doyurdu, besledi

4

•›Œ

•›“˜ - •›“Œ

He fed him

Onu doyurdu

4

•›Œ

– ›“Œ

He fed them

Onlarõ doyurdu

4

•›Œ

• ›“Œ

Feed (imp, pl)

Doyurun

4

•›Œ

›“Œ

63

They (fm, pl) obeyed

taat ettiler (d )

4

¬Œ

Ÿ›Œ

Obey (imp, fm, pl)

taat edin (d )

4

¬Œ

Ÿ›Œ

We obeyed

taat ettik

4

¬Œ

„•›Œ

They (fm) obeyed you (pl)

Size itaat ettiler (d )

4

¬Œ

•¡•›Œ

To make someone to transgress, seduce

Azdõrdõ

4

ºŒ

º“˜ - º“Œ

More rebellious

Daha azgõn

ºŒ

º“Œ

I made one transgress

Azdõrdõm

4

ºŒ

©º“Œ

I made him transgress

Onu azdõrdõm

4

ºŒ

– ©º“Œ

To extinguish

Söndürdü

4

È•Œ

¤•“˜ - „•“Œ

Children

Çocuklar

•Œ

³„•“Œ

He extinguished it

Onu söndürdü

4

È•Œ

„…„•“Œ

That I rise, look

Benim yükselmem, bakmam

8

«Œ

« Œ™

I rise, look

Ula õrõm, bakarõm

8

«Œ

« Œ™

To tell, explain

Anlattõ, açõkladõ

4

«Œ

« ˜“ - « Œ“

To understand, perceive, rise

Bilgi edindi, anladõ, yükseldi

8

«Œ

« ˜™ - « Œ™

You understood

Muttali oldun, anladõn

8

«Œ

› Œ™

To be content, comforted, calm

Huzur buldu, mutmain oldu

12

ŸŒ

Ÿ¤ ˜“ - ”™ „ Œ“

You (pl) became content

Mutmain oldunuz, güven buldunuz

12

ŸŒ

• •Ç“È Œ“

They became content

Tatmin oldular

12

ŸŒ

‡“ Ç„ Œ“

Destroy (imp), deface, obliterate

Sil süpür

1

Ɍ

É Œ“

I hope

Ümit ederim

1

«Œ

« Œ“

Cleaner

Daha temiz

†Œ

† Œ“

Clean (imp, pl) yourselves well

Tam temizlenin

†Œ

‡“¢† Œ™

In stages

Tavõrdan tavõra

‰Œ

‰¶ Œ“

To ascribe evil omen, get bad omen We were made to have bad omen

5

U ursuz saydõ

5

ʌ

†©™˜ - †©™Œ

U ursuzlu a u radõk

5

ʌ

„dž©™Œ

64

Obey (imp, pl)

taat edin

4

¬Œ

›©Œ

Obey (imp, pl) me

Bana itaat edin

4

¬Œ

” ›©Œ

To give victory

Zafer verdi

4

†•Ë

†•“Ì - †•“Ë

He gave you victory

Size zafer verdi

4

†•Ë

•‚†•“Ë

Darker, more cruel

Daha zalim, daha karanlõk

•Ë

• Ë“

To become dark, victimize, torture

Karardõ, zulmetti

4

•Ë

• Ì“ - • Ë“

I think, believe

Zannederim, inanõrõm

1

Ÿ•Ë

ŸË

I think you

Seni zannederim

1

Ÿ•Ë

²•Ë

I think him

Onu zannederim

1

Ÿ•Ë

–•Ë

To show, reveal to make appear

Açtõ, açõkladõ, bildirdi, gösterdi

4

†Ë

† Ì“ - † Ë“

He showed it (him)

Onu gösterdi

4

†Ë

ƒ† Ë“

To return, to give back

Geri getirdi, geri verdi

4

-

©› - „-

To give shelter

Sõ õndõrdõ

4

Í-

Ω› - Í„-

To help

Yardõm etti

4

”-

Ï› - ”„-

Helped him

Ona yardõm etti

4

”-

–Ç„-

That I worship

Benim tapmam

1

±-

±-

I worship

Taparõm, kulluk ederim

1

±-

±-

Worship (imp)

Tap, ibadet et

1

±-

±-

Worship (imp) me

Bana tap

1

±-

Ç ±-

Worship (imp) him

Ona tap

1

±-

ƒ ±-

Worship (imp, pl)

Tapõn

1

±-

¢ ±-

Worship (imp, pl) me

Bana ibadet edin

1

±-

Ç¢ ±- - ”¢ ±-

Worship (imp, pl) him

Ona ibadet edin

1

±-

ƒ¢ ±-

To draw a lesson

bret aldõ

8

µ-

†± › - †± -Ð

Draw (imp, pl) a lesson

bret alõn

8

µ-

¢†± -

To prepare

Hazõrladõ

4

-

› - -

65

To count

Saydõ

8

-

› - -

To transgress, exceed

A õrõ gitti

8

¢-

¸ › -¸ -

She prepared

Hazõrladõ

4

-

¥ -

We prepared

Hazõrladõk

4

-

„Ç -

They transgressed, exceeded

Haddi a tõlar, saldõrdõlar

8

¢-

‡“¢ -

Attack (imp, pl)

Saldõrõn

8

¢-

‡“¢ -

He transgressed, exceeded, attacked

Haddi a tõ, saldõrdõ

8

¢-

Ñ -

We transgressed

Haddi a tõk

8

¢-

„• -

To make excuses, apologize

Özür diledi, mazeret gösterdi

8

‰Î-

‰Î › - ‰Î -

He seized you

Seni çarptõ

8

¢†-

’†-

To seize, possess

Çarptõ

8

¢†-

¸† › - ¸† -

To confess

tiraf etti

8

·†-

·† › - ·† -

We confessed

tiraf ettik

8

·†-

„•“À† -

They confessed

tiraf ettiler

8

·†-

ˠ -

I keep myself away

Uzak dururum

8

³£-

³£ -

To separate oneself, keep away

Terk etti, ayrõldõ, uzak durdu

8

³£-

³£ › - ³£ -

I separated myself

Terk ettim, uzak durdum

8

³£-

Á“£ -

You (pl) separated yourselves Onlarõ terk ettiniz from them

8

³£-

•… Á“£ -

I separate myself from you

Sizi terk ederim

8

³£-

•¡Á£ -

He left them

Onlarõ terk etti

8

³£-

• Á£ -

Keep (imp, pl) yourselves away, leave

Uzak durun, terk edin

8

³£-

‡“ Á£ -

They left you

Sizi terk ettiler, bõraktõlar

8

³£-

•‚ Á£ -

Leave (imp, pl) me

Beni terk edin, bõrakõn

8

³£-

” Á£ -

To grab, hold fast

Yapõ tõ, tuttu

8

•°-

•° › - •° -

They grabbed

Sarõldõlar, yapõ tõlar

8

•°-

‡“ ° -

Grab (imp, pl)

Sarõlõn, yapõ õn

8

•°-

‡“ ° -

66

Drag (imp, pl)

Sürükleyin

1

-

-

Drag (imp, pl) him

Onu sürükleyin

1

-

ƒ -

To make umrah, visit Kaaba

Umre yaptõ

8

†-

† › -† -

To make it known, make it found

Bildirdi, buldurdu

4

†Ò-

†Ò› - †Ò-

We made (it) known

Haberdar ettik

4

†Ò-

„džÒ-

Tree trunks

Kütükler

£Ó-

¦„Ó-

To please, delight, appeal

Ho a gitti, cezbetti

4

¯Ó-

¯Ó› - ¯Ó-

She pleased you (pl)

Sizin ho unuza gitti (d )

4

¯Ó-

•¡ ±Ó-

It (he) pleased you

Senin ho una gitti

4

¯Ó-

²±Ó-

It (he) pleased you (pl)

Sizin ho unuza gitti

4

¯Ó-

•¡±Ó-

To frustrate, escape

Aciz bõraktõ, kaçtõ

4

£Ó-

£Ó› - £Ó-

Did I become frustrated

Aciz mi oldum

4

£Ó-

¥£Ó-

To hasten, cause to hasten

Acele ettirdi

4

Ó-

Ó› - Ó-

Did you hasten

Acele mi ettiniz

4

Ó-

• “ Ó-

He made you hasten

Seni acele ettirdi

4

Ó-

² Ó-

Stranger, foreign

Yabancõ

•Ó-

„¶© Ó- - Š Ó-

Strangers, foreigners

Yabancõlar

•Ó-

Ï Ó-

It was prepared

Hazõrlandõ

4

-

-

To prepare

Hazõrladõ

4

-

› - -

Enemies

Dü manlar

¢-

€Ô - - € -

Your (pl) enemies

Sizin dü manlarõnõz

¢-

•¡Õ -

It was prepared

Hazõrlandõ

4

-

¥-

I act justly, be fair

Adalet ederim

1

³-

³-

Be just (imp, pl), fair

Adil olun

1

³-

‡“ Á -

They prepared

Hazõrlõk yaptõlar

4

-

‡“¢ -

Prepare (imp, pl)

Hazõrlõk yapõn

4

-

‡“¢ -

67

I punish, chastise, torment

Azap ederim

2

ŽÎ-

Ž½Î-

Indeed I torment him

Mutlaka ona azap ederim

2

ŽÎ-

–••½Î-

I torment him

Ona azap ederim

2

ŽÎ-

–•½Î-

I torment them

Onlara azap ederim

2

ŽÎ-

• •½Î-

Bedouins

Bedeviler

Ž†-

Ž †-

Desertion

Yüz çevirme

Ö†-

„Â †-

Their desertion

Onlarõn yüz çevirmesi

Ö†-

• Â †-

Araf Heights

A’raf

·†-

· †-

Lame

Topal

׆-

׆-

Desert (imp), leave, turn away

Yüz çevir, vazgeç

4

Ö†-

Ö†-

To desert, leave, turn away

Yüz çevirdi

4

Ö†-

Ö†› - Ö†-

You (pl) turned away

Yüz çevirdiniz

4

Ö†-

• †-

They turned away

Yüz çevirdiler, vazgeçtiler

4

Ö†-

†-

Yüz çevirin, vazgeçin

4

Ö†-

‡“ †-

Daha aziz, daha kõymetli

4

¦£-

£-

4

¦£-

£› - £-

¦£-

Ù£- - ÙØ £-

†°-

‰ˆ „°-

Desert (imp, pl), leave, turn away More honorable, more powerful To give honor, make honorable More honorable, more powerful

eref verdi, aziz kõldõ Daha erefli, daha güçlü

Whirlwind

Kasõrga

I press wine

Sõkarõm ( arap)

1

†°-

†°-

I rebel

syan ederim, kar õ gelirim

1

°-

°-

They are given

Onlara verilir

4

˜-

‡“ ˜-

To give

Verdi

4

˜-

˜› - ˜-

We gave

Verdik

4

˜-

„•©˜-

We gave you

Sana verdik

4

˜-

’„•©˜-

Sana ö üt veririm

1

Ú-¢

²Ì-

Size ö üt veririm

1

Ú-¢

•¡Ì-

I admonish you, give you counsel I admonish you (pl), give you counsel

68

•Ì-

•Ì-

4

•Ì-

•Ì› - •Ì-

Affet

1

•-

Ä-

Forgive (imp) us

Bizi affet

1

•-

„•- Ä-

Forgive (imp, pl)

Affedin

1

•-

‡“ •-

Heels

Ökçeler

¯ž-

Ž„ž-

Your heels

Ökçeleriniz

¯ž-

•¡•„ž-

Our heels

Ökçelerimiz

¯ž-

„••„ž-

To punish

Cezalandõrdõ, kar õlõk verdi

4

¯ž-

¯ž› - ¯ž-

He punished them

Onlarõ cezalandõrdõ

4

¯ž-

• ±ž-

Mountains

Da lar

•-

¾»-

That I know

Benim bilmem

1

•-

•-

I know

Bilirim

1

•-

•-

He who knows better, knows best

Daha iyi bilen, en iyi bilen

1

•-

•-

Know (imp)

Bil

1

•-

•-

Know (imp, pl)

Bilin

1

•-

-

To declare, announce, make public

lan etti, açõ a vurdu

4

Ÿ-

Ÿ› - Ÿ-

I declared

lan ettim

4

Ÿ-

•-

You declared

Açõ a vurdunuz

4

Ÿ-

••-

Superior ones

Üstün olanlar (ç )

-

” -

Highest

Daha yüksek, üstün

-

Ü„ - - ³Û „ -

Greater, greatest

Daha büyük, en büyük

To glorify, exalt, extol, dignify, honor

Yüceltti, büyüttü

Forgive (imp)

Deeds, works, activities

ler, ameller, faaliyetler

-

Your deeds, works

leriniz

- •¡Á„ - •¡Á„ - •¡Á„ -

Our deeds, works

lerimiz

-

Their deeds, works

Onlarõn i leri, amelleri

Your (pl) paternal uncles

Amcalarõnõz

„•Á„ -

- • Á„ - • Á„ - -• Á„ •69

•¡¿„ -

That I do, perform

Benim yapmam

1

-

-

I do, perform

Yaparõm, i lerim

1

-

-

Do (imp), perform

Yap, i le

1

-

“ -

Do (imp, pl), perform

Yapõn, i leyin

1

-

-

Blind

Kör, âmâ

-

-

Grapes, grapevines

Üzümler

¯•-

„¶•„•- - Ž Ý „•-

Necks

Boyunlar

ϥ-

•„•-

Their necks

Onlarõn boyunlarõ

ς

• ‘„•- - • ‘„•-

To put someone into hardship Sõkõntõya soktu, zorladõ

4

•-

•› - •-

It put you into hardship

Sizi sõkõntõya soktu

4

•-

•¡ •-

In his presence?

Onun katõnda mõ

•-

ƒ •-

I make covenant

And veririm, ahit veririm

1

-

-

That I make covenant

Benim ahitle mem

1

-

-

I take refuge

Sõ õnõrõm

1

Í-

Í-

I make defective

Kusurlu yaparõm, ayõplõ yaparõm

1

¯©-

¯©-

I make it (her) defective

Onu kusurlu yaparõm

1

¯©-

„ ±©-

They are returned

ade edilirler

4

-

¢ ©-

I make one to take refuge

Ismarlarõm, sõ õndõrõrõm

1

Í-

Ω-

I make her to take refuge in you

Onu sana sõ õndõrõrõm

1

Í-

„…Ω-

Eyes

Gözler

Ï-

ŸÝ ©- - ˆŸ©-

Your (pl) eyes

Gözleriniz

Ï-

•¡•©- - •¡•©-

Our eyes

Gözlerimiz

Ï-

„••©-

Their eyes

Onlarõn (er) gözleri

Ï-

• •©- - • •©- - • •©-

Their (fm) eyes

Onlarõn (d ) gözleri

Ï-

Ÿ •©-

Help (imp, pl) me

Bana yardõm edin

1

”-

Ç •©-

To backbite

Gõybet etti

8

¯©Þ

Ž„ º - Ž„ Þ“

70

He took a handful

Avuçladõ

8

·†Þ

·† Þ“

To wash oneself

Yõkandõ

8

ßÞ

ß à º - ß Þ“

Leave (imp, pl), go

Ayrõlõn, gidin

1

¢Þ

¢ Þ“

To stir up, incite desire, rouse, kindle

Kõ kõrttõ, tahrik etti, karõ tõrdõ

4

¢†Þ

¸†º - ¸†“Þ

To drown

Suda bo du

4

•†Þ

•†º - •†“Þ

We drowned (them)

Bo duk

4

•†Þ

„•“‘†“Þ

We drowned him

Onu bo duk

4

•†Þ

ƒ„•“‘†“Þ

We drowned them

Onlarõ bo duk

4

•†Þ

•…„•“‘†“Þ

They were drowned

Bo uldular

4

•†Þ

‘†“Þ

He stirred up

Karõ tõrdõ

4

¢†Þ

¸†Þ“

We stirred up

Karõ tõrdõk

4

¢†Þ

„• †“Þ

Wash (imp, pl), wash yourselves

Yõkanõn, yõkayõn

1

ßÞ

‡“ ß à Þ“

To cover

Örttü, sardõ

4

Þ

It was covered

Kaplandõ, örtüldü

4

Þ

© Þ“

We covered

Kapladõk

4

Þ

„•© Þ“

We covered them

Onlarõ kapattõk, örttük

4

Þ

•…„•© Þ“

Lower (imp)

Alçalt, indir

1

áÃÞ

áÓÞ

To make dark

Kararttõ

4

â˜Þ

☺ - ☓Þ

Forgive (imp), pardon

Ba õ la

1

†•Þ

†•“Þ

Forgive us

Bizi ba õ la

1

†•Þ

„•Á †•“Þ

To make someone neglectful

Gaflete dü ürdü

4

•Þ

•º - •“Þ

We made neglectful

Gafil bõraktõk, alõkoyduk

4

•Þ

„•“ •“Þ

Fetters, shackles, yokes

Kelepçeler, halkalar, buka õlar

Þ

Ü»“Þ - ³»“Þ

Indeed I will be victorious

Mutlaka galip gelirim, yenerim

1

¯Þ

Ÿ± Þ“

Be thick (imp), hard, harsh

Kalõn ol, sert ol

1

ÚÞ

Ú “ Þ“

To close eyes on something, disdain

Gözünü yumdu, tenezzül etmedi

4

áÞ

á º - á Þ“

71

º -

Þ“

He made rich, availed, saved

Zengin kõldõ, ihtiyaçsõz kõldõ

4

ãÞ

„•“Þ

He made them rich

Onlarõ zengin kõldõ

4

ãÞ

•…„•“Þ

She availed (fm)

Fayda verdi (d )

4

ãÞ

•“Þ

I avail, save

Fayda veririm, savarõm

4

ãÞ

•“Þ

To make rich, avail, save

Zenginle tirdi, kurtardõ, fayda verdi

4

ãÞ

•º - •“Þ

ãÞ

€ª „©•“Þ - €„©•“Þ

Rich ones, those free from want To cause someone to go astray

Zenginler Azdõrdõ

4

¸Þ

¸ º - ¸ Þ“

You have sent me astray

Beni azdõrdõn

4

¸Þ

• Þ“

We made go astray

Azdõrdõk

4

¸Þ

„• Þ“

We made you (pl) go astray

Sizi azdõrdõk

4

¸Þ

•‚„• Þ“

We made them go astray

Onlarõ azdõrdõk

4

¸Þ

•…„• Þ“

4

¸Þ

• • Þ“

ÊÞ

†©Þ

ÄÀ‡

· ä

Indeed I make them go astray Mutlaka onlarõ azdõrõrõm Different than?

Ba ka mõ

Ugh, fie (word of contempt)

Öf

Hearts, breasts, bosoms

Kalpler, sineler

ÈÀ

Ù ¤“À - Ù ¤“À

Their breasts, hearts

Onlarõn kalpleri

ÈÀ

• § ¤“À - • § ¤“À

He gave as spoil of war

Ganimet verdi

4

È©À

€ª „À

Did you take

Edindiniz mi

8

Îå‡

•§“Îæ§ · = •§“Î槄À

Did he choose you

Sizi seçti mi

4

•® •‚„•® · = •‚„•®„À

To pour, proceed, return

Aktõ, akõn etti, döndü

4

Horizons

Ufuklar

To regain consciousness, awake

Ayõldõ, kendine geldi

That which fabricates libel

Yalancõ, iftiracõ

Did he become sure

Emin mi oldu

Did you (pl) become sure Did they become sure

á©À

á©• - Ö„À

œÀ‡

• ˆ „À´

•À

œ©• - •„À

²À‡

’Ø „™À

1

Ÿ¿‡

Ÿ¿ · =Ÿ¿„À

Emin mi oldunuz

1

Ÿ¿‡

• •¿ · =• •¿„À

Emin mi oldular

1

Ÿ¿‡

•¿ · = •¿„À

4

72

”“ · =”“ „À

If?

E er?

Shall I inform you (pl)

Size haber vereyim mi

You?

Sen mi

You (pl)?

Siz mi

Vain, untrue?

Bâtõlõ mõ

Our torment?

Azabõmõzõ mõ

Favors?

2

鱂

•¡¤±Ç · =•¡¤±Ç„À Ç · = Ç„À • Ç · =• Ç„À

˜•

Œ„±“Á Ž · = Œ„±“Á„±À

ŽÎ-

„•• Î- Ž · =„•• Λ±À

Nimeti mi

•›Ç

›Ç Ž · = ›•±À

This?

Bunu mu

‡Î…

Î… Ž · = Î ±À

Do you (pl) believe

nanõr mõsõnõz

4

Ÿ¿‡

” •¿ç§ · =” •¿ç À

Do you (pl) come

Gider misiniz

1

è‡

” §“ȧ · =” §“È À

To give legal opinion, decree, ruling

Fetva verdi, hüküm verdi

4

éÀ

•“ - À“

Do you (pl) take

Onu edinir misiniz

8

Îå‡

–Ç¢Îæ § · =–Ç¢Îæ À

Open (imp)

Aç

1

À

À“

She paid as ransom

Feda etti, fidye verdi

8

¸À

¥ À“

They paid ransom, sacrificed

Feda ettiler, fidye verdiler

8

¸À

¢ À“

He paid ransom, sacrificed

Feda etti, fidye verdi

8

¸À

Ñ À“

Libel, fabrication, slander

ftira, uydurma

8

¸†À

€Ô † À“

He fabricated it, invented it

Onu uydurdu

8

¸†À

ƒ † À“

To fabricate, invent, slander, forge

ftira etti, uydurdu

8

¸†À

¸† •“ - ц À“

I fabricated, forged

Ben uydurdum

8

¸†À

† À“

I fabricated it, forged it

Onu ben uydurdum

8

¸†À

– † À“

We fabricated, forged

Biz uydurduk

8

¸†À

„• † À“

Do you hope

Ümit eder misiniz

1

«Œ

” › ˜“ § · =” › ˜“ À

Do you worship

Kulluk eder misiniz

1

±-

”¢ ±›§ · =”¢ ±› À

Do you doubt him

Ondan üphe mi edersiniz

3

¸†¿

–Ç¢‰„ § · =–Ç¢‰„ À

Give (imp) us legal decree, opinion

Bize fetva ver, çözüm bildir

4

éÀ

„• À“

73

Do you destroy us

Bizi helak eder misin

4

²…

Ÿ¡ § · =„•¡ À

Give (imp, pl) me legal decree, opinion

Bana fetva verin

4

éÀ

Ç À“

Did he assume

Zannetti mi

1

¯ß¼

¯àß¼ · =¯àß À

Did you (pl) assume

Zannettiniz mi

1

¯ß¼

• ±àß¼ · =• ±àß À

The decree?

Hükmü mü

•¡¼

•“¡¼ · =•“¡ À

Did you see

Gördün mü

1

¸‡‰

€ª ‰ · = €ª †À

Did you (pl) see

Gördünüz mü

1

¸‡‰

• €ª ‰ · =• €ª †À

Pour down (imp)

Bo alt, dök, ya dõr

4

ê†À

ê “ †“À

That I pour down

Bo altayõm, dökeyim

4

ê†À

ê “ †“À

To pour down, empty

Döktü, ya dõrdõ, bo alttõ

4

ê†À

ꆓ• - ꆓÀ

Separate (imp)

Ayõr

1

•†À

•†“À

Magic?

Sihir mi

† ë

†ˆ ß àÀ

Make (imp, pl) room

Geni leyin

1

ßÀ

ß“À

To spoil, corrupt

fsad etti, bozdu

4

ßÀ

ß à •“ - ß“À

They spoilt it

Onu ifsad ettiler, bozdular

4

ßÀ

„…¢ ß“À

More eloquent

Daha fasih, güzel konu an

°À

°“À

He poured, went rapidly

Döküldü, hõzla gitti

4

á©À

áÀ

Sexual intercourse

Cinsi temas

4

ÃÀ

фÓ
To go into each other

Kayna tõ, karõ tõ, katõldõ, geçti

4

á©À

Ó• - ÃÀ

You (pl) went into

Yayõldõnõz, daldõnõz

4

á©À

• ÃÀ

Did it seem long (prolonged)

Uzadõ mõ

1

³Œ

³„Œ · = ³„˜À

Did you disobey

syan mõ ettin

1

°-

©°- · = ©°›À

Do (imp)

Yap

1

›À

“ ›“À

Do (imp, pl)

Yapõn

1

›À

›“À

Did We get tired

Yorulduk mu

1

©-

„•©©- · = „•©©›À

Different than?

Ba ka mõ

ÊÞ

†©Þ · = †©ºÀ

74

œÀ‡

ˆ•„À´ - œÀ

²À‡

²À

²À‡

„¡“À - ² ˆ À“

²À‡

²À“È - ²À

Horizon

Ufuk

He was turned away

Çevrildi

Libel, lie

Yalan, uydurma, iftira

To forge, fabricate, invent, make turn away

ftira etti, uydurdu, geri çevirdi

Always?

Her ne zaman mõ

Your (pl) libel

Sizin iftiranõz

To set, disappear

Battõ, kayboldu, yok oldu

Is it not

De il mi

It (she) set, disappeared

Battõ

1

À‡

To succeed, be successful, be saved

Ba ardõ, kurtuldu

4

À

Did it not

Olmadõ mõ

Those which set, disappear

Batanlar

What

Ne

Who

Kim

Ÿ¿ · = Ÿ À

From?

den mi

Ÿ¿ · = Ÿ À

Branches

Dallar

Do we make

Kõlar mõyõz

Do we strike

Vurur muyuz

Are they

Onlar mõ

Groups, crowds, multitudes

Bölükler, gruplar

×À

× À“

In groups, crowds, multitudes

Bölük bölük

×À

„¶ì À“

Mouths

A õzlar

ƒÀ

ƒ À“ ‡

Your (pl) mouths

A õzlarõnõz

ƒÀ

•¡… À“

Their mouths

Onlarõn a õzlarõ

ƒÀ

• … À“

That I succeed

Benim ba armam

1

¦À

¦À

I entrust, commit

Ismarlarõm, bõrakõrõm

2

ÖÀ

ÖÀ

1

1

„ ™‚ · = „ ™¡À 1

²À‡

• ¡“À - • ¡“À

À‡

À“È - À Ü · = »À À •“ -

À“

•Á · = • À À‡

Ï À´ „¿ · = „ À

Ÿ•À

”Ø „•“À

1

ݓ

›ÓÇ · = ›Ó•À

1

Ž†Â

Ž†ÃÇ · = Ž†Ã•À •… · = • À

75

À = À

Is there in it

çinde mi, var mõ

Pour (imp, pl), hasten

Akõn edin

Performance

Kõlma, kõlõnma

To perform, to make stand

Yaptõ, kõldõ, aya a kaldõrdõ

Your settlement

kametiniz, oturmanõz

He performed it

Onu kõldõ

They performed, held upright

Kõldõlar, do ru tuttular

Words, sayings

Sözler, laflar

To bury, put in a tomb

Gömdü, kabre koydu

He buried him

á©À

‡“ éÀ

¾‘

¾„‘

¾‘

•©ž - ¾„‘

¾‘

•¡ ¿„‘

4

¾‘

–¿„‘

4

¾‘

¿„‘

³‘

¢„‘

4

µ‘

†±“ž - †±“‘

Onu kabre koydu

4

µ‘

ƒ†±“‘

Turn (imp) towards

Yüzünü dön

4

±‘

“ ±“‘

To approach, draw near, turn towards

Yüzünü döndü, yöneldi

4

±‘

±“ž - ±“‘

She turned towards

Yüzünü döndü (d )

4

±‘

±“‘

We turned towards

Yöneldik

4

±‘

„•“ ±“‘

They turned towards

Yöneldiler

4

±‘

±“‘

To take fire/light

Ate aldõ

8

ɱ‘

ɱ ž“ - ɱ ‘“

Its time was appointed

Vakti belirlendi

2

‘¢

‘½

To fight, kill each other

Sava tõ, birbirini öldürdü

8

‘

They fought, killed each other

Sava tõlar, birbirini öldürdüler

8

‘

‘“

To attempt, make an attempt

Atõldõ, a tõ, kendini attõ

8

• ‘

• ž“ - • ‘“

To follow, imitate, copy

Uydu, taklit etti

8

¢‘

¸ ž“ - ¸ ‘“

Follow him

Ona uy

8

¢‘

ƒ ‘“

Come (imp) near

Yakla

8

Ž†‘

Ž† ‘“

To draw near, come near, approach

Yakla tõ

8

Ž†‘

Ž† ž“ - Ž† ‘“

It (she) approached

Yakla tõ

8

Ž†‘

•† ‘“

To commit a sin, earn

Günah i ledi, kazandõ

8

·†‘

·† ž“ - ·† ‘“

4

76

4

ž“ -

‘“

You (pl) earned

Kazandõnõz

8

·†‘

• À“ † ‘“

You (pl) earned them

Onlarõ kazandõnõz

8

·†‘

„… À“ † ‘“

That I kill

Öldüreyim

1

‘

“ ‘“

Did you kill

Öldürdün mü

1

‘

“‘

I kill you

Seni öldürürüm

1

‘

² ‘“

Indeed I kill you

Mutlaka seni öldürürüm

1

‘

²• ‘“

Kill (imp, pl)

Öldürün

1

‘

‡“ ‘“

Kill (imp, pl) him

Onu öldürün

1

‘

ƒ ‘“

Kill (imp, pl) them

Onlarõ öldürün

1

‘

•… ‘“

Feet

Ayaklar

¾‘

¾ ‘“

Your (pl) feet

Ayaklarõnõz

¾‘

•¡¿ ‘“

Our feet

Ayaklarõmõz

¾‘

„•¿ ‘“ - „•¿ ‘“

Former ones, old ones, ancient ones

Eskiler

¾‘

” ¿ ‘“

Put (imp, fm) him, throw him

Onu koy, bõrak

·Î‘

–©ÀΓ‘

To confirm, affirm

krar etti, kabul etti

4

‰†‘

†ž - †‘

Read (imp, pl)

Okuyun

1

‡†‘

¢í†“‘

Read (imp)

Oku

1

‡†‘

‡“†“‘

To make one read

Okuttu

4

‡†‘

ž - †“‘

Closer

Daha yakõn

Ž†‘

Ž†“‘ - Ž†“‘

Most close ones of them

Onlarõn en yakõnlarõ

Ž†‘

• •†“‘

Close relative

Yakõn akrabalar

Ž†‘

Ï•†“‘ - ” •†“‘

You have ratified

Kabul ettiniz, ikrar ettiniz

4

‰†‘

•§‰†“‘

We confirmed

Kabul ettik, ikrar ettik

4

‰†‘

„lj†“‘

To lend, advance a loan

Ödünç verdi, borç verdi

4

Ö†‘

Ö†“ž - Ö†“‘

You (pl) lent

Borç verdiniz

4

Ö†‘

• †“‘

They lent

Borç verdiler

4

Ö†‘

†“‘

77

Ö†‘

†“‘

Yakõn mõ

Ž†‘

ˆ¯ †‘

More just, fairer

Adil, daha adil

—ß‘

—ß“‘

To be just, act justly, deal fairly

Adil oldu

4

—ß‘

—àßž“ - —ß“‘

Be (imp, pl) just, fair

Adaletli olun

4

—ß‘

˜àß‘“

I swear

Yemin ederim, kasem ederim

4

•ß‘

•àß‘“

To swear by, to take an oath

Yemin etti

4

•ß‘

•àßž“ - •ß“‘

You (pl) swore

Yemin ettiniz

4

•ß‘

• ß“‘

They swore

Yemin ettiler

4

•ß‘

ß“‘

To shiver, tremble

Ürperdi, titredi

†› ‘

†› ž“ - †› ‘“

Be moderate (imp)

Ölçülü ol

1

°‘

°“‘

To give up, cease

Bõraktõ, son verdi

4

†°‘

†°“ž - †°“‘

Tell (imp), relate

Anlat

1

ï°‘

ï°“‘

Remotest, furthest

Öbür ucu, uzak, en uzak

°‘

°“‘

Decree (imp), decide

cra et

1

Ñ

á“‘

Decree (imp, pl), decide

Hükmünüzü uygulayõn

1

Ñ

‡“ Ó‘

Sides, zones, regions, limits

Uçlar, bucaklar, sõnõrlar

†˜‘

‰„˜“‘

Its boundaries, limits

Onun sõnõrlarõ

†˜‘

„…‰„˜“‘

Indeed I cut

Mutlaka keserim

2

«˜‘

Ÿ›½˜‘

Cut (imp, pl)

Kesin

1

«˜‘

‡“ ›˜“‘

Indeed I sit

Mutlaka otururum

1

›‘

”™ ›“‘

Sit (imp, pl)

Oturun

1

›‘

‡“¢ ›“‘

Locks

Kilitler

•‘

³Û „•“‘

Its (their) locks

Onun (onlarõn) kilitleri

•‘

„ Á„•“‘

That I say

Benim demem

³‘

“‘

Less

Daha az

‘

™‘ -š‘

Lend (imp, pl)

Borç verin

Is it close

4

1

78

‘

šž -™‘

Kalemler

•‘

¾ˆ »“‘

Their pens

Onlarõn kalemleri

•‘

• ¿»“‘

They carried

Ta õdõlar

4

‘

™‘

To withhold, stop

Tuttu, durdu

4

«‘

« ž“ - « ‘“

Withhold (imp, fm)

Tut

4

«‘

› ‘“

Establish, set, make stand

Kõl, çevir, dosdo ru yap

4

¾‘

•‘

You established

Kõldõn

4

¾‘

‘

You (pl) established

Kõldõnõz

4

¾‘

• ‘

They (fm, pl) established

Kõldõlar (d )

4

¾‘

Ÿ‘

To satisfy, suffice

Yetti, ikna etti

4

ã‘

•“ž - •“‘

Be obedient (imp, fm)

Gönülden ba lan

1

•‘

•“‘

It sufficed

Yetti

4

ã‘

•“‘

Forces, strengths

Kuvvetler, kuvvet alacak eyler

¥‘

¥ ‘“

Her forces

Onun kuvvetleri

¥‘

„ § ‘“

That I say

Benim demem

1

³‘

³‘

I say

Derim, söylerim

1

³‘

³‘

More correct, more upright

Daha do ru, en do ru

¾‘

¾ ‘“ - ¾ ‘“

Establish (imp, pl)

Dosdo ru kõlõn, aya a kaldõrõn

4

¾‘

©‘

I become

Olurum

1

”‚

’

Great ones, leaders

Büyükler, ileri gelenler

µ‚

†•„‚

I will almost do it

Neredeyse yapaca õm

‚

„‚

Devourers, eaters

Çok yiyenler

‚‡

” Á„™‚

Did it become

Oldu mu

”‚

”„‚

Greater, greatest

Daha büyük, en büyük

µ‚

†±“‚

To glorify, praise

Yüceltti

µ‚

†±“¡ - †±“‚

To carry

Ta õdõ

Pens

4

1

1

4

79

They (fm) glorified him

Onu büyüttüler, büyüklü ünü anladõlar

4

µ‚

–dž±“‚

To take by measure

Ölçerek aldõ

8

©‚

³„ ¡“ - ³„ ‚“

They took by measure

Ölçtüler

8

©‚

‡“ Á„ ‚“

Write (imp)

Yaz (emir)

1

¯‚

¯ ‚“

Write (imp)us

Bizi yaz

1

¯‚

„•± ‚“

Write (imp, pl) it (him)

Onu yazõn

1

¯‚

ƒ ± ‚“

To have something written

Yazdõrdõ

8

¯‚

¯ ¡“ - ¯ ‚“

He had them written

Onlarõ yazdõrdõ

1

¯‚

„ ± ‚“

To earn, gain

ktisap etti, kazandõ

8

¯ß‚

¯àß ¡“ - ¯ß ‚“

She earned, gained

ktisap etti, kazandõ

8

¯ß‚

±ß ‚“

They (fm, pl) earned, gained

ktisap ettiler, kazandõlar (d )

8

¯ß‚

Ÿ±ß ‚“

They earned, gained

ktisap ettiler, kazandõlar

8

¯ß‚

‡“ ±ß ‚“

Much, many, more, most

Çok, daha çok, en çok

†Ò‚

†Ò“‚ - †Ò“‚

To increase, become more

Ço aldõ, ço alttõ

4

†Ò‚

†Ò“¡ - †Ò“‚

You lengthened, increased

Ço alttõn, ileri gittin

4

†Ò‚

¥†Ò“‚

Most of you (pl)

Ço unuz

†Ò‚

•‚†Ò“‚ - •‚†Ò“‚

Most of them

Onlarõn ço u

†Ò‚ •…†Ò“‚ - •…†Ò“‚ -•…†Ò“‚

They lengthened, increased

Ço alttõlar, ileri gittiler

4

†Ò‚

¢†Ò“‚

To be niggardly, miserly

Cimrilik yaptõ

4

¸‚

¸ ¡“ - ¸ ‚“

Did you (pl) deny

Yalanladõnõz mõ

2

ŽÎ‚

• •™Î‚

Honor, glory

kram, cömertlik, yücelik

¾†‚

¾ †“‚

Compulsion, forcing

Zorlama

ƒ†‚

ƒ †“‚

Their (fm, pl) compulsion

Onlarõn (d ) zorlanmasõ

ƒ†‚

Ÿ … †“‚

Most honorable

En cömert, en kerim, en erefli

¾†‚

¾†“‚

To honor, revere, glorify, give blessing

kram etti, ereflendirdi

¾†‚

¾†“¡ - ¾†“‚

Your (pl) most honorable one

En erefliniz

¾†‚

•¡¿†“‚

80

4

He honored me, gave me blessing He honored him, gave him blessing

Bana ikram etti

4

¾†‚

Ÿ¿†“‚

Ona ikram etti

4

¾†‚

–¿†“‚

Honor (imp, fm), give blessing De er ver, ikram et (d )

4

¾†‚

¿†“‚

He was compelled

Zorlandõ

4

ƒ†‚

ƒ†“‚

To compel, force

Zorladõ

4

ƒ†‚

ƒ†“¡ - ƒ†“‚

You compelled

Zorladõn

4

ƒ†‚

…†“‚

You compelled us

Bizi zorladõn

4

ƒ†‚

„• …†“‚

Clothe (imp, pl) them

Onlarõ giydirin

1

ß‚

•… ß“‚

Remove, get rid of

Aç, kaldõr, gider

1

Ä ‚

Ä ‚“

Your infidels?

Sizin kafirleriniz mi

†•‚

•‚‰„™•‚

That I disbelieve

Benim inkar etmem

1

†•‚

†•“‚

I disbelieve, reject, show ingratitude

Nankörlük ederim, inkar ederim

1

†•‚

†•“‚

Reject (imp), disbelieve

nkar et, inanma

1

†•‚

†•“‚

Did you disbelieve

nkar mõ ettin

1

†•‚

¥†•‚

Did you (pl) disbelieve

nkar mõ ettiniz

1

†•‚

•§†•‚

Indeed I cover, forgive, wipe out

Mutlaka örterim

2

†•‚

”™ †½•‚

How disbelieving

Ne kadar inkarcõ

†•‚

ƒ†•“‚

Reject (imp, pl), disbelieve

nkar edin

1

†•‚

‡“¢†•“‚

To entrust, ward, leave

Kefil etti, bõraktõ

4

•‚

•“¡ - •“‚

Leave it (her) to me

Onu bana bõrak

4

•‚

„ ©•“ •“‚

Fruits, food

Yemi

‚‡

Ý‚

To eat

Yedi

1

‚‡

‚“È - ‚

They (dual) ate

Yediler (ikil)

1

‚‡

»‚

Eating

Yeme, yiyi

1

‚‡

»“‚

That I speak, talk

Benim konu mam

2

•‚

•½‚

I speak, talk

Konu urum

2

•‚

•½‚

81

‚‡

–‚

Onun yenilmesi, yemi leri

‚‡

–‚

Its (her) fruits, crops

Onun yenilmesi, yemi leri

‚‡

„ ‚ -„ ‚

Their eating

Onlarõn yenmesi

‚‡

• ‚“

They ate

Yediler

‚‡

‡“ ‚

Those who eat

Yiyenler

‚‡

Ÿ© ‚´ - ” ‚´

Sheaths, clusters

Tomurcuklar, kabuklar, salkõmlar

•‚

¾„ ‚“

Its sheaths, clusters

Onun salkõmlarõ

•‚

„ ¿„ ‚“

To perfect, complete

Tamamladõ, mükemmel kõldõ

4

‚

I perfected

Kemale erdirdim

4

‚

“ ‚“

Blind by birth

Do u tan kör

–‚

– ‚“

That I become

Olurum, benim olmam

1

”‚

Ÿ‚

To conceal, keep secret, hide

Sakladõ, gizledi

4

Ÿ•‚

Ÿ¡ - Ÿ‚

Shelters, covers

Barõnaklar, örtüler

Ÿ•‚

„Ç„•“‚

Shelters, covers

Örtüler

Ÿ•‚

•‚

You concealed, hid

Sakladõnõz, içinizde tuttunuz

Ÿ•‚

• ••“‚

Cups, goblets

Kadehler, bardaklar

Ž‚

Ž ˆ ‚“

That I become

Benim olmam

1

”‚

”‚

Indeed I become

Mutlaka olurum

1

”‚

ŸÇ ‚‡

I plot, plan

Düzen kurarõm

1

©‚

©‚

Indeed I plot

Mutlaka düzen kurarõm

1

©‚

”™ ©‚

Family, relatives, followers, people

Aile, akrabalar, insanlar, ümmet

³¢‡

³´ - ³´ - ³´

Be aware (imp, pl)

Dikkat edin

Kinship, relation

Akrabalõk

But, except

den ba ka, hariç

To stop

Geri durdu

He ate it

Onu yedi

Its (his) fruits, crops

1

1

4

¡“ -

‚“

Ü Á‡ 1

82

-

For not

Olmamasõ için

=

If not

Olmazsa

=

Except Allah

Allah'tan ba ka

Gifts, bounties, benefits

Nimetler

Thousands

Binlerce

Now To soften Now?

-

imdi Yumu attõ

-

4

=

imdi mi

Understanding, reason

Anlayõ , akõl

To lessen

Azalttõ

1

To tangle, entangle, roll up

Dola tõ

8

€

ƒ ‚ -• ‚

They entangled

Birbirine dola tõ

8

€

„ €‚

To look back

Arkaya baktõ

8

€

€‚ - €‚

They (dual) met

Kar õla tõlar (ikil)

8

…†

‚†‚

To pick up, lift, gather

Aldõ, kaldõrdõ, topladõ

8

‡†

‡ ˆ †‚ - ‡†‚

He picked it (him) up

Onu aldõ

8

‡†

‰†‚

He swallowed

Yuttu

8

Š†

Š†‚

He swallowed it (him)

Onu yuttu

8

Š†

‹†‚

To meet, to come together

Kar õla tõ, bulu tu, birle ti

8

…†

…†‚ - …†‚

You (pl) met

Kar õla tõnõz

8

…†

Š„ ‚„Œ†‚

To search, petition, request

Aradõ, istedi

8

•Ž

•‹‚ - •‹‚

Search (imp, pl)

Arayõn

8

•Ž

•‹‚

We diminished

Eksilttik

1

•„‚

We diminished them

Onlarõ eksilttik

1

Š„ ‘ •„‚

Which, who (fm or plural)

Ki o (d ), ki onlar (akõlsõz ço ul)

Wrongdoing, deviation from right

Haktan sapma, ilhad

…‚ 4

83

-

’“

”•

Imploringly, pleadingly, entreatingly

Israrla isteyerek, yüzsüzlükle

To deviate, refer, distort

Saptõ, bozdu

To join, annex

“

–— •

4

’“

’• - ’•

Kavu turdu, birle tirdi, kattõ

4

˜“

˜• - ˜•

You (pl) joined

Kattõnõz

4

˜“

Š‚†•

We joined

Kattõk

4

˜“

•†•

Join (imp) me

Beni kat

4

˜“

…•†•

Most rigid, most violent

En sert

”’

’ƒ

Two males?

ki erkek mi

That who, that which

Ki o (er)

Those who, those which

Ki onlar (er)

Those who (dual)

Ki onlar (ikil)

To your lord?

Rabbine mi

To bind, tie

Yapõ tõrdõ, birle tirdi, ba ladõ

4

We bound, tied

Ba ladõk

4

We bound him

Onu ba ladõk

4

He bound them

Onlarõ ba ladõ

4

Are you not

De il misin

ۥ = ۥ

Am I not

De il miyim

ۥ =ۥ

Languages, tongues

Diller, lisanlar

•

ƒ‚ • „

Your languages

Dilleriniz

•

†… ‡ • „ - †… ‡ • „

Their languages

Onlarõn dilleri

•

‡• „ - ‡• „ - ‡• „

Curse (imp) them

Onlara lanet et

1

ˆ

ˆ

1

‰Š

‰Š

2

‹Œ

‹

Babble( imp, pl), make noise He made friendship, joined

™š›

œ„™š•

= œ„™š• ž•

Bo eyler konu un, gürültü edin Yakõnla tõrdõ, birle tirdi, ba ladõ

-

Thousand

Bin (sayõ)

‹Œ

•Ž - ‹ ‚ -‹ •

To bring together, bind, unite

Birle tirdi, yakla tõrdõ

‹Œ

‹• - ‹

84

Dense, which goes into one another

Birbirine dola mõ , sarma dola

To find

Buldu

You brought together

‹•

‘Ž •

4

‰•

’• - ’“•

Birle tirdin

2

‹Œ

ۥ

They found

Buldular

4

‰•

‰•

He found

Buldu

4

‰•

”•

They (dual) found

Buldular (ikil)

4

‰•

•

Two thousand

ki bin

‹Œ

•

We found

Bulduk

4

‰•

•

Throw (imp), cast

At, bõrak

4

’•

–

He threw

Attõ

4

’•

•

Nicknames, call names

Lakaplar

•

—•

He threw it (him)

Onu attõ

4

’•

•

He threw it (her)

Onu (d ) attõ

4

’•

˜•

She threw

Attõ (d )

4

’•

ۥ

Throw (imp) it (him)

Onu at

4

’•

™•

Throw (imp) it (her)

Onu at

4

’•

•

They threw

Attõlar

4

’•

‰•

Throw (imp, pl)

Atõn

4

’•

‰…•

They were thrown

Atõldõlar

4

’•

‰…• …

They threw

Attõlar

4

’•

Œ‰• - ‰• Œ

Throw (imp, pl) it (him)

Onu atõn

4

’•

‰…•

Throw (imp)

At (emir)

4

’•

’•

It was thrown

Atõldõ

4

’•

’• …

To throw, cast

Attõ, yerle tirdi

4

’•

’• - ”•

Throw (imp, dual)

Atõn (ikil)

4

’•

•

Throw (imp, dual) it (him)

Onu atõn (ikil)

4

’•

•

85

I threw

Attõm

4

’•

ۥ

We threw

Attõk

4

’•

•

Throw (imp) it

Onu at

4

’•

™•

Your (pl)?

Sizin mi

Those who (fm, pl)

Ki onlar (d )

’š

Al lat, name of false deity

Lat, put adõ

›

Those who (fm, pl)

Ki onlar (d )

’œ•

Those who (dual)

Ki onlar (ikil)

ž

Allah

Allah

O Allah!

Ey Allah’õm!

To suffer pain

Acõ çekti

Did it not

Olmadõ mõ

Did you not see

Görmedin mi?

1

Did he not do

Yapmadõ mõ

1

Will it not

Olmayacak mõ

=

That it will not

Olmayaca õnõ mõ

=

We made soft

Yumu attõk

God, deity

lah

It (he) diverted

Oyaladõ, alõkoydu

4

•‚

It (he) diverted you (pl)

Sizi oyaladõ

4

•‚

To divert, distract

Oyaladõ, alõkoydu

4

•‚

False gods

lahlar

Your false gods

Senin ilahlarõn

Your (pl) false gods

Sizin ilahlarõnõz

Our false gods

Bizim ilahlarõmõz

Their false gods

Onlarõn ilahlarõ

†… = †…

™ Ÿ -

1

= = =

1

€„ƒ •† ‡ - •… ‰ €-ˆ € Š‹ € Œƒ ‹ € - Œƒ ‹ € ‹ €- ‹ € †‹ € - ‹ € 86

•‹ €

My false gods

Benim ilahlarõm

Your deity, god

Senin ilahõn

Š† - Š

Your (pl) deity, god

Sizin ilahõnõz

Œƒ - Œƒ

To inspire

lham etti

Their?

Onlar için mi

He inspired it (her)

Ona ilham etti

Our deity, god

Bizim ilahõmõz

His deity, god

Onun ilahõ

Two gods

ki ilah

That if

Ki e er

Tablets, plates

Levhalar

Colors

4

‚

†‡ =

4

‚

Ž

†• •

= •†

‘•

‘ ’ •

Renkler

•

ĥ

Your (pl) colors

Renkleriniz

•

Œƒ “† •

His colors

Onun renkleri

•

“•

Her colors

Onun renkleri

•

“•

Thousands

Binlerce

Towards, to

a do ru

•

To me

Bana

•

To swear

Yemin etti

Ilyas (Elias) (pbuh)

lyas (AS)

Ilyas (Elias) (pbuh)

lyas (AS)

Is it not

De il mi

Prophet Elisha (pbuh)

Elyesa (AS)

To you

Sana (er)

To you (fm)

Sana (d )

To you (pl)

Size

”

4

•

••ƒƒ

-

=

87

To you (dual)

Siz ikinize

Painful, grievous

Elim, acõklõ, elemli

To us

Bize

To him

Ona (er)

To her

Ona (d )

€

To them

Onlara

ۥ

To them (fm)

Onlara (d )

Today

Bugün

Or, else

Yoksa, veya

Mother

Anne

†

ˆ €‚† - „‡

Mother

Anne

†

„‚ - „Š - „‰ - „‡

To seek, turn to, come

Aradõ, yöneldi, geldi

†

„Š - „‚

As for

e göre, e gelince

†‚

Either … or

E er, ne … ne de..

†‚

Your (pl) maid servants

Cariyeleriniz

To kill

Öldürdü

4

ˆ…†

He killed him

Onu öldürdü

4

ˆ…†

Or what

Yoksa ne

That which orders

Emreden

Front

Önünde, önü

Leader, book, road

Önder, kitap, yol

His front, in front of him

Önünde

Their leaders

Önderleri

Entrusted things

Emanetler

Your (pl) entrusted things

Emanetleriniz

Their entrusted things

Onlarõn emanetleri

-

ƒ‚ €• „…

„… „

…†

‹† Œ

-ˆ† •† Ž †‚

•† -

88

-

Entrusted thing

Emanet

His entrusted thing

Onun emaneti

Vain desires, delusions

Kuruntular

Your (pl) vain desires, delusions

Kuruntularõnõz

•€

Their vain desires, delusions

Onlarõn kuruntularõ

•

Maid servant

Cariye

Nation, people, time

Topluluk, ümmet, zaman

Uneven, height

Tümsek

To be apart, aside

Ayrõldõ

8

Be apart (imp, pl), aside

Ayrõlõn, çekilin

8

To examine, test

mtihan etti, sõnadõ

8

Examine them (fm)

Onlarõ (d ) imtihan edin

8

To doubt, dispute

€

-

‚ ƒ „

üphe etti, çeki ti

…•

-

8

Your baggage

E yalarõnõz, mallarõnõz

I grant you (provision for divorce)

Size bo anma bedeli vereyim

2

€

I grant provision

Onu faydalandõrõrõm

2

•€

Your community

Sizin ümmetiniz

You (fm) became full

Doldun (d )

1

You killed us

Bizi öldürdün

4

Examples, likes

Misaller, örnekler

ˆ‰

Sizin misaliniz

ˆ‰

‹‰ -

Onun, onlarõn misali

ˆ‰

Œ‹ ‰ - Œ‹ ‰

Onlarõn misali, benzerleri

ˆ‰

Œ‹ ‰

Best of them

En akõllõlarõ

ˆ‰

Œ‡‰

To help

Yardõm etti

•Ž

Ž• - Ž

Distance

Mesafe, uzaklõk, süre, mesafe

•Ž

•Ž -Ž

Your examples, those like you Her examples, those like her, them Their examples, those like them

‚

4

89

ƒ

„…†‡

„ Š‰ ‹‰

We reinforced you (pl)

Size imkan verdik

4

•Ž

‘ ’•Ž

We reinforced them

Onlara imkan verdik

4

•Ž

’•Ž

He reinforced you (pl)

Size imdat etti, verdi

4

•Ž

‘Ž

Order (imp)

Emret

1

Most bitter

En acõ

Matter, affair, order

‚

‚…

“

• ‚

, konu, emir

“

‚

-” †… -

To order

Emretti

Man, person

Ki i

‚

Woman, wife

Kadõn, karõ

‚

Two women

ki kadõn

‚

š -› š

Your wife

Senin karõn

‚

œš

His wife

Onun karõsõ

‚

My wife

Benim karõm

‚

Man, person

Ki i, adam

‚

Issue, affair

, konu

Two women

ki kadõn

‚

žš

Woman, wife

Kadõn, karõ

‚

¡’ - Ÿ˜

You ordered

Emrettin

1

‚

„

I ordered

Emrettim

1

‚

„

You were ordered

Emrolundun

1

‚

„

I was ordered

Emrolundum

1

‚

„

I ordered you

Sana emrettim

1

‚

Ϣ

You ordered me

Bana emrettin

1

‚

•¢

You ordered them

Onlara emrettin

1

‚

΢

He ordered you (pl)

Size emretti

1

‚

‘

Your (pl) affair, order

Sizin i iniz, emriniz

‚

‘ - ‘ - ‘

1

— – - •” „ ”

•š

-•š •š

‚

90

- ™˜ š

•

He ordered us

Bize emretti

1

‚

’

We ordered

Emrettik

1

‚

’

We were ordered

Emrolunduk

1

‚

’

Our matter, affair, order

‚

imiz, emrimiz

’

- ’ - ’

Indeed I order them

Mutlaka onlara emrederim

1

‚

Œ’ £

He ordered him

Ona emretti

1

‚

¤

I order him

Onu emrederim

1

‚

¤ £

His order, his affair

Onun emri, i i

‚

¤ -¤

Her order, affair

Onun (d ) emri, i i

‚

-

He ordered them

Onlara emretti

Their affairs, orders

Onlarõn i leri, emirleri

They ordered

Emrettiler

1

‚

They were ordered

Emrolundular

1

‚

Those who order

Emredenler

‚

1

‚

-

-

‚

› £

im

‚

Yesterday

Dün

¥‚

¥ -¥

Keeping, retaining, holding, grasping

Tutma, yakalama

4

œ¡

¦” ¡

To reach evening

Ak amladõ

4

¡

•§¡ - •¡

Wipe (imp, pl)

Mesh edin

1

Hold (imp)

Tut

4

To keep, retain, hold, grasp

Tuttu, durdurdu

4

You (pl) held

Tuttunuz

4

They (fm, pl) held

Tuttular (d )

4

He held them (dual)

O ikisini tuttu

4

Hold (imp, pl) them (fm, pl)

Onlarõ (d ) tutun

4

Mixed

Karõ õk

My matter, affair

91

-

Walk (imp, pl)

Yürüyün

1

Pass (imp, pl)

Geçin

1

I go, pass

Geçerim

1

Rain (imp)

Ya dõr

4

To rain

Ya dõrdõ

4

It was rained

Ya mura tutuldu

4

We rained, showered

Ya dõrdõk

4

Intestines

Ba õrsaklar

Their intestines

Onlarõn ba õrsaklarõ

Your mother

Annen

Your (fm) mother

Annen (d )

Wait (imp, pl), stay

Durun, bekleyin

1

He gave opportunity

mkan verdi

4

Hope

Ümit

1

€

‚ • -€

To hope

Ümit etti, umdu

1

€

€ „ƒ - €

To dictate, have something written

Yazdõrdõ

4

€…

‡€ - €†

Poverty

Fakirlik

4

ˆ…

Š ‰‚

Indeed I fill

Doldururum

4

‹

Œ† ‹

I have

Malikim

1

…

…

He caused delusions

Bo emellere dü ürdü

4

…

•…

I give respite

Mühlet veririm

4

…

…

I gave respite

Mühlet verdim

4

…

•Ž…

Nations, peoples

Ümmetler, milletler, topluluklar

Or who

Yoksa kim

Safety, security

Emniyet

I believe, I trust

Güvenirim, inanõrõm

-

-

‘ -• ’ 4

92

“

“

Believe (imp)

man et

4

To believe, to make safe, give safety

man etti, inandõ, emin kõldõ

4

” -

To be safe, to trust

Emniyette oldu, güvendi

1

„ƒ -

We believed

man ettik

4

Safety, peace

Emniyet, barõ , güvenlik

In safety

Emniyet içinde

1

To discharge

Attõ

4

Safety, security

Emniyet, güvenlik

I trusted

Güvendim

1

••

She believed

man etti (d )

4

•• “

I believed

man ettim

4

•• “

In safety

Emniyet içinde

I trusted you (pl)

Size güvendim

1

š•

You (pl) became sure

Emin oldunuz

1

š•

You (pl) believed

man ettiniz

4

š• “

I trust you (pl)

Size güvenirim

4

•“

Distribute (imp), give

Da õt, ver

1

He made them safe

Onlarõ emin kõldõ

4

›• “

They believed

man ettiler

4

•“

Believe (imp, pl)

man edin

4

•“

Those who are safe

Emin olanlar, emniyet içinde olanlar

His desire

Temennisi, kuruntusu

•’ “ •• •• “ –

•˜ - —• ™• •

™• • “

•

Indeed I give them false desires His mother

Annesi

Her mother

Annesi (d )

•

Œ•“ –

Emin olanlar, emniyet içinde olanlar Mutlaka onlara kuruntu veririm

Those who are safe

“

œš’Ž•˜ •˜• “

2

–

›’•Ž• œ’ - œ - œ ›

93

›’

Mothers

Anneler

Your (pl) mothers

Anneleriniz

Their mothers

Onlarõn anneleri

To give respite

Süre verdi, mühlet verdi

4

€›

€˜› - €›

Give (imp) respite

Onlara mühlet ver

4

€›

›ƒ…›˜

Dead ones

Ölüler

Wealths, properties

Mallar, zenginlikler

Ÿ

Your (pl) wealths, properties

Mallarõnõz

Ÿ

¢ - ¢

- ¢

Our wealths, properties

Mallarõmõz

Ÿ

•¢

- •¢

Their wealths, properties

Onlarõn mallarõ

Ÿ

- ›˜ ¢

- ݢ

I die

Ölürüm

Matters, things, orders

ž ›’

›˜ ž ›’ - ›ž ›’

ݢ

ž‘

-•

¡•

-Ÿ

1

£

ler, emirler

Illiterate

Okuma bilmeyen

I kill

Öldürürüm

Trustworthy, safe, secure

Emin, güvenilir

Illiterate ones

Okuma bilmeyenler

Those who come

Gelenler

Illiterate ones

Okuma bilmeyenler

To, that, so that

ki, masõ için

If, not

ž ›’ -

’ •Ž

4

• • Ž •“ •Ž ¤ - Œ Ž Œƒ Œƒ

ayet, e er, de il

Boiling water

Kaynar su

That

ki, masõ için

Indeed, surely

Mutlaka, gerçekten

That, for

Olmasõ, oldu u

Not

except

den ba ka de il

Do we believe

man eder miyiz

… 4

94

=

I

Ben

That we

Ki biz

Indeed we

üphesiz biz

-

Parts, hours

Saatler, vakitler

To repent, to turn to

Tevbe etti, döndü, yöneldi

4

They repented, turned to

Yöneldiler

4

Female, females

Di i, di iler

Human, humans

nsanlar

Human, humans

nsanlar

Animals

Yaratõklar

Fingers, finger tips

Parmak uçlarõ

Its preparation (of food)

Hazõrlanmasõ

Its time to come, to draw near

Zamanõ geldi

I inform you (pl)

Size haber veririm

4

€

ƒ‚ „…€•

Inform (imp) them

Onlara haber ver

4

€

ƒ‚ †…€

Inform (imp, pl) me

Bana haber verin

4

€

‡…€

To inform

Haber verdi

4

€

ˆ€‚‰ - €‚

Information, news

Haberler

€

Œ € - ‹Š €

Your news

Sizin haberleriniz

€

ƒ‚ „•Ž€

Her news

Onun haberleri

€

†•Ž€

He informed you

Sana haber verdi

4

€

•€

He informed them

Onlara haber verdi

4

€

ƒ‚ • €‚

To make grow

Büyüttü

4

‘€

‘€‚‰ - ‘€‚

She made grow

Büyüttü (d )

4

‘€

‘ ‚ ’€

He made you (pl) grow

Sizi büyüttü

4

‘€

ƒ‚ „’€

We made grow

Bitirdik, büyüttük

4

‘€

‰‚’€

€

-

-

95

He made her grow

Onu büyüttü

4

To make flow, gush

Aktõ, akõttõ, fõ kõrdõ

7

It (she) gushed

Fõ kõrdõ

7

Throw back

Geriye at, fõrlat

1

Their being sent forth

Gönderilmeleri

7

To be sent forth

Gönderildi, ayaklandõ

7

To be proper, appropriate

Uygun oldu, yara tõ

7

We turned to

Yöneldik

4

Prophets

Peygamberler

You (singular, ms)

Sen (er)

You (singular, fm)

Sen (d )

To withdraw

Çekildi, geri çekildi

8

„ - „

She withdrew

Çekildi, uzakla tõ

8

… „

To disperse, scatter

Saçõldõ, da õldõ

8

†‡

†‡„ - †‡„

Dispersed, scattered

Saçõldõ, da õldõ

8

†‡

…†‡„

To disperse

Yayõldõ

8

†ˆ

†ˆ„ - †ˆ„

Disperse (imp, pl)

Da õlõn, yayõlõn

8

†ˆ

‰†ˆ„

Help (imp)

Yardõm et

8

†Š

†Š„

To help, triumph

Yardõm etti, zafer kazandõ, intikam aldõ

8

†Š

†Š„ - †Š„

They triumphed

Zafer kazandõlar

8

†Š

‹‰†Š„

Watch (imp), look, wait

Bekle, gözet

8

†Œ

†Œ„

To watch, look, wait

Bekledi, gözetti

8

†Œ

†Œ„ - †Œ„

Watch (imp, pl), look, wait

Gözetleyin, bekleyin

8

†Œ

‰†Œ„

Revenge

ntikam

8

•

•Ž •„

To revenge, take revenge

ntikam aldõ

8

•

•„ - •„

We revenged

ntikam aldõk

8

•

••„

-

€

96

‚• ƒ

„

You (pl)

Siz (er)

You (dual)

Siz ikiniz (ikil)

They desisted, ceased

Son verdiler, kaçõndõlar

8

‘

„ -

To desist, cease

Son verdi, kaçõndõ

8

‘

„ -’ „

Female

Di i

‹

“ - ’‡

Two females

ki di i

‹

”ƒƒ‡

He saved you (pl)

Sizi kurtardõ

4

•

–•

He saved us

Bizi kurtardõ

4

•

•

He saved him

Onu kurtardõ

4

•

—

He saved them

Onlarõ kurtardõ

4

•

˜•

To save, rescue

Kurtardõ

4

•

You saved us

Sen bizi kurtardõn

4

•

Gospel

ncil

We saved

Kurtardõk

4

•

ĥ

We saved you (pl)

Sizi kurtardõk

4

•

Рĥ

We saved him

Onu kurtardõk

4

•

—ƒ

We saved them

Onlarõ kurtardõk

4

•

˜ ƒ•

Sacrifice (imp)

Kurban kes

1

We?

Biz mi

Partners, equals

E ler, ortaklar, denkler

Do we call, pray

Ça õrõr mõyõz, dua eder miyiz

1

Warn (imp)

Uyar

4

He was warned, admonished

Uyarõldõ

4

To warn, admonish

kaz etti, uyardõ

4

You warned, admonished

Uyardõn

4

I warned, admonished

Uyardõm

4

•„ „

- ’ „ƒ• ™ƒ•

=

97

=

-

I warned you (pl)

Sizi uyardõm

4

You warned them

Onlarõ uyardõn

4

That I warn you (pl)

Siz uyarmam için

4

We warned you (pl)

Sizi uyardõk

4

He warned them

Onlarõ uyardõ

4

Warn (imp) them

Onlarõ uyar

4

Warn (imp, pl)

Uyarõn

4

Be warned (imp, pl)

Uyarõlõn

4

To get intoxicated

Aklõ giderildi, sarho oldu

4

ۥ

€‚• - €•

Send down, reveal (imp)

ndir

4

ĥ

ƒ„ •‚

Revealed, sent down

ndirildi, vahyedildi

4

ĥ

ƒ‚•

To send down, reveal

ndirdi, açõkladõ

4

ĥ

ƒ‚• - ƒ•

You revealed, sent down

ndirdin

4

ĥ

…„†•

I revealed, sent down

ndirdim

4

ĥ

…„†•

Revealed, sent down

ndirildi

4

ĥ

…†‚•

You (pl) sent it down

Siz onu indirdiniz

4

ĥ

‡ ˆ‰„†•

I sent it down to you (pl)

Size onu indirdim

4

ĥ

‡ ˆ‰„†•

We revealed, sent down

ndirdik

4

ĥ

†„•

We revealed it, sent down

Onu biz indirdik

4

ĥ

‡ †„•

We revealed it, sent down

Onu biz indirdik

4

ĥ

†„•

Send to me

Bana indir

4

ĥ

Š‚†„•‚

He sent it down

Onu indirdi

4

ĥ

‹†•

Human

nsan

Υ

Œ Ž

To see, sense, perceive

Gördü, hissetti, anladõ

Kinships, generations

Nesebler, soylar

Human

nsan

98

4

Υ

Œ‚• - Œ •

‘’

“’

Υ

•” ’

He made me forget it

Onu bana unutturdu

4

–’

‹—‚ ’

He had it forgotten

Onu unutturdu

4

–’

‡’

He made them forget it

Onlara unutturdu

4

–’

’

To make forget

Unutturdu

4

–’

–™’ - –˜’

I saw, sensed, perceived

Gördüm, hissettim

4

Υ

…’ •

You (pl) saw, sensed

Gördünüz, hissettiniz

4

Υ

‰’ •

Do we prostrate

Secde eder miyiz

1

š›

š’ = š’

To pass, detach

Sõyrõldõ, geçti, çõktõ

7

œ•›

œ•’ - œ•’

They made you (pl) forget

Size unutturdular

4

–’

’

Man, human being

nsan

Υ

—ž’ ™

To build, create, make grow

Yarattõ, in a etti, büyüttü

Building, creation

Üretme, yaratma

You (pl) built, created

Yarattõnõz

He created you (pl)

4

Ÿ

¡

-Ÿ

Ÿ

£¢

4

Ÿ

Ÿ„

Sizi yarattõ

4

Ÿ

Ÿ

We created

Yarattõk

4

Ÿ

Ÿ„

We created him

Onu yarattõk

4

Ÿ

‡ Ÿ„

We created them (fm)

Onlarõ (d ) yarattõk

4

Ÿ

¤ Ÿ„

He created her

Onu yarattõ

4

Ÿ

Ÿ

To raise, resurrect

Diriltti, kaldõrdõ

4

We resurrected

Dirilttik

4

He resurrected him

Onu diriltti

4

To raise, bring it together

Kaldõrdõ, birle tirdi

4

Be raised (imp, pl)

Kalkõn

1

To split

Yardõ, yarõldõ, ayõrdõ

7

¥¦§

She split

Yarõldõ

7

¥¦§

…©¦

Erected stones

Dikili ta lar

Ի

һ

99

‡ •

-• •

¨¥

- ¥¤

Helpers

Yardõmcõlar

ª

« ª -Žª

My helpers

Yardõmcõlarõm

ª

¬‚ ª

Work (imp), toil, rise

Do rul, giri , u ra , i e koyul

1

Ի

Ի

To be silent, keep quite

Sustu, sessiz oldu

4

…ª

…ª - …ª

Be silent (imp, pl)

Sessiz olun

4

…ª

‰ª

That I give advice

Benim nasihat etmem

1

-ª

-ª

I give advice, advise

Nasihat ederim

1

-ª

-ª

Help (imp)

Yardõm et

1

ª

ª

To turn away, go away, depart

Döndü, ayrõldõ, gitti

7

€®

€‚ ª - € ª

They departed

Savu tular

7

€®

¯ª

Help (imp) us

Bize yardõm et

1

ª

ª

Help (imp) me

Bana yardõm et

1

ª

Š‚ ª

Help (imp, pl)

Yardõm edin

1

ª

ª

Do we feed

Yedirir miyiz

1

°±

°„² = °„²

To make speak

Konu turdu

4

¥²

¥² - ¥²

Has made us speak

Bizi konu turdu

4

¥²

¦²

To leave, to set out

Gitti, ayrõldõ, yola çõktõ

7

¥•±

¥•² - ¥•²

They (dual) set out

Yola çõktõlar (ikil)

7

¥•±

¦•²

You (pl) set out

Yola çõktõnõz

7

¥•±

‰„¦•²

Go (imp, pl), set out, leave

Gidin, fõrlayõn

7

¥•±

¦•²

They set out

Yola çõktõlar

7

¥•±

¦•²

Let me look, watch

Bakayõm

1

³

³

Look, watch, wait

Bak, bekle

1

³

³

To give respite

Süre verdi

4

³

³ - ³

Look (imp) at us

Bize bak

1

³

³

Give me respite

Bana süre ver

4

³

–‚ ³

100

Look, wait (imp, pl)

Bakõn, bekleyin

1

³

•„ ³

Look (imp, pl) at us

Bize bakõn

1

³

³

Cattle

Hayvanlar, sõ õrlar

°

µ« ° - ´Ž °

Your cattle

Hayvanlarõnõz

°

Their cattle

Onlarõn hayvanlarõ

°

µ°

Favors

Nimetler

°

‚°

To give favor

Nimet verdi

4

°

° - °

You gave favor

Nimet verdin

4

°

…ˆ°

I gave favor

Nimet verdim

4

°

…ˆ°

We gave favor

Nimet verdik

4

°

ˆ°

His favors

Onun nimetleri

°

‹ˆ°

He gave favor to her

Ona nimet verdi

4

°

ˆ°

To shake

Salladõ

4

¶·

¶· - ¶·

Nose

Burun

¸•

¸ Ž

Just now

Az önce, demin

¸•

Spending

nfak, harcama

Spoils, booty (of war)

Harp ganimetleri

To gushed forth

Yarõldõ, fõ kõrdõ

Gushed forth

µ° -

µ°

¹‚•

¥¹

º ‚ ¹

»¹

ƒ¹

4

š¯

š ‚ ¹ - š¹

Fõ kõrdõ

4

š¯

š¹

I breathe, blow

Üflerim

1

œ¹

œ¹

Blow (imp, pl)

Üfleyin, körükleyin

1

œ¹

¼¹

Go beyond (imp, pl)

Geçin gidin

1

¹

¹

Go forth (imp, pl)

Sefere çõkõn

1

¹

¹

Persons, selves

Ki iler, canlar, kendileri

Œ¹

Œ¹

Yourselves

Kendiniz

Œ¹

’¹ - ’ ™ ¹ - ’¹

Ourselves

Kendimiz

Œ¹

’ ™ ¹ - ’¹

4

101

Themselves

Kendileri

Œ¹

‚’ ™ ¹ - ’¹ - ’¹

Themselves (fm, pl)

Kendileri (d )

Œ¹

¤ ‚’ ™¹

Breaking

Kopma

7

ª¯

´ ª¹

To break

Koptu, kõrõldõ

7

ª¯

ª¹ - ª¹

To disperse

Da õldõ

7

¶½¯

¶ ¨ ¹ -¶ ¤ ¹

They dispersed

Akõn ettiler

7

¶½¯

¨½¹

To cleave asunder

Yarõldõ, açõldõ

7

²¯

²¹ - ²¹

Is cleft asunder

Yarõldõ, çatladõ

7

²¯

²¹

To spend, give

Harcadõ, infak etti

4

¥¹

¥¹ - ¥¹

You spent

Sarf ettin, infak ettin

4

¥¹

…„¦¹

You (pl) spent

nfak ettiniz

4

¥¹

‰„¦¹

They spent

nfak ettiler

4

¥¹

¦¹

Spend, give (imp, pl)

nfak edin, harcayõn

4

¥¹

•„ ¦¹

To split, open, turn

Yarõldõ, açõldõ, döndü, dönü tü

7

¥•¯

¥•¹ - ¥•¹

To save, rescue

Kurtardõ

4

¦

¦ - ¦

He saved you (pl)

Sizi kurtardõ

4

¦

¦

Decrease (imp), lessen

Eksilt, noksanla tõr

1

¾¦

¾¦

Galled, weighed down heavily A õrlõ õ çöktü, çatõrdattõ

4

¶¦

¶¦ - ¶¦

To collapse

Yõkõldõ

7

¶½¿

¨¶¦ - ¶ ¤ ¦

To turn, turn back

Döndü, geri döndü

7

‘•¿

‘•¦ - ‘•¦

You (pl) turned back

Döndünüz

7

‘•¿

‰À•¦

They turned back

Döndüler

7

‘•¿

•„ À•¦

That you

Ki sen

Á¤

Indeed you

Muhakkak sen

Á¤

Indeed you (fm)

Muhakkak sen (d )

Á¤

Breaking

Bozarak

 102

Ã

»

Ä

Fetters

Buka õlar

To marry

Nikahladõ

4

-

I marry you to

Sana nikah edeyim

4

-

Marry (imp, pl)

Nikah edin

4

-

Marry (imp, pl) them (fm)

Onlarõ (d ) nikahlayõn

4

-

To fall, lose the luster

Dü tü, söndü, bulanõkla tõ

7

To fall, lose luster

Döküldü, bulanõkla tõ

7

Harshest, abominable

En çirkin

To deny

nkâr etti

That you (pl)

Ki siz

¤

Indeed you (pl)

Muhakkak siz

¤

Do we compel you to it

Sizi ona zorlar mõyõz

So that

Ki

ˆ¤

Indeed, only

Ancak, yalnõz

ˆ¤

Indeed that

üphesiz o

-

Á ¤ -

-

4

4

--

´•†

ˆ µ‚••„ = ˆ µ‚••„

µ •© = ˆ¤

So that we

Ki biz

¤

Indeed we

Muhakkak biz

¤

Indeed I

Muhakkak ben

So that he

Ki o

‹¤

Indeed he

Muhakkak o (er)

‹¤

Forbid (imp), prohibit

Yasakla

So that she

Ki o (d )

Indeed she

–‚¤

1

–Å

‹ ¤ ¤

üphesiz o (d )

Å

Rivers

Nehirler

I forbade you

Sizi men ettim

1

–Å

I forbade you (dual)

kinizi men ettim

1

–Å

103

«

-Ž ˆ

So that they

Ki onlar

¤

Indeed they

Muhakkak onlar

¤

That the two

Ki o ikisi

ˆ¤

Indeed the two of them

Muhakkak o ikisi

ˆ¤

Indeed they (fm)

Muhakkak onlar (d )

¤ ¤

How, from where, why

Nereden, nasõl, niçin

Š¤

So that I

Ki ben

–Æ

Indeed I

–Æ

üphesiz ben

I turn, face

Yönelirim, dönerim

4

“

‘—‚

Turn (imp, pl) face

Dönün, yönelin

4

“

À—‚

Vessels, cups

Kaplar, kadehler

Ç•

ÉÈ —‚

Boiling

Kaynayan

Ç•

ÉÈ —‚•

Are these

Bunlar mõ

Is this

Bu mu

Like this?

Böyle mi

To humiliate

A a õladõ

4

•

He humiliated me

Beni alçalttõ

4

•

‚

That I give, bestow

Benim vermem

1

‘

‘

Go gown (imp), descend

n

1

ËÀ

Ë „ À‚

Go gown (imp, dual) descend

nin (ikil)

1

ËÀ

²‚À

Go gown (imp, pl)

nin

1

ËÀ

²‚À

They found the right way

Do ru yolu buldular

8

¬

•„ ‰

To find the right way

Do ru yolu buldu

8

¬

¬ ‰ -Ì ‰

I found the right way

Do ru yolu buldum

8

¬

… ‰

You(pl)found the right way

Do ru yolu buldunuz

8

¬

‰ ‰

Stirred

Sarstõ

8

£™ Ä•

= £™ Ä• ˜ = ˜ ˜ =

104

Í•

˜

Ê‚ - •

•¤ ‰

Í•

•¤ ‰

š

š

1

š

Š‚ š

Onlarõ bõrak

1

š

š

Leave them (fm) alone

Onlarõ (d ) yalnõz bõrakõn

1

š

I guide you

Sana yol göstereyim

1

¬

That I guide you (pl)

Size yol göstereyim

1

¬

Guide (imp) us

Bizi ilet

1

¬

Guide (imp, pl) them

Onlarõ iletin

1

¬

Better guided

Daha do ru yolda

That I guide you

Sana yol göstereyim

That I guide you (pl)

Size yol göstereyim

Is this?

Bu mu

I beat down leaves

Silkelerim

Like this?

Böyle mi

People, relatives, community

nsanlar, akrabalar, ehil

On which a name is invoked, consecrated

Adõna kesildi

To slaughter in one’s name

Adõna kesti

Crescents

Hilaller

»•

Your people, family

Senin ehlin, ailen

»•

Á• - Á•

To destroy

Helak etti, yok etti

4

Á•

Á• - Á•

I destroyed

Helak ettim

4

Á•

…„ •

She destroyed him

Onu helak etti (d )

4

Á•

‹‰ •

You destroyed them

Sen onlarõ helak ettin

4

Á•

‰„ •

Your (pl) people, family

Aileleriniz

We destroyed

Helak ettik

It (she) stirred

Titre ti, sarsõldõ

Leave (imp)

Uzakla tõr, def et

Leave (imp) me

Beni bõrak

Leave them alone

8

¤

š Î

¬

Ì

1

¬

Á

1

¬ = Ï

Ï ¨ =

»•

»”

4

»•

»©

4

»•

л‚ - »©

»• 4

105

Á•

É©• •

• „•

We destroyed it (her)

Onu helak ettik

4

Á•

„•

We destroyed them

Onlarõ helak ettik

4

Á•

„•

He destroyed me

Beni helak etti

4

Á•

–‚ •

They were destroyed

Helak edildiler

4

Á•

•

Our people

Ehlimiz

»•

• - •

His people

Onun ehli

»•

‹• - ‹• - ‹•

Her people

Onun (d ) ehli

»•

• - • - •

Their people

Onlarõn ehli, akrabalarõ

»•

‚•

Their (fm) people

Onlarõn (d ) ehli

»•

¤ ‚•

Our people

Ehlimiz, ailelerimiz

»•

•

My people

Benim ailem, ehlim

»•

–•

Your (pl) people

Ehliniz, aileleriniz

»•

—•

Their people

Onlarõn ehli, akrabalarõ

»•

‚ —•

Are they

Onlar mõ

It worried them

Onlarõ kaygõya dü ürdü

Desires

Hevalar, arzular

Your desires

Sizin hevalarõnõz

Their desires

Onlarõn hevalarõ

To throw down, destroy

Yõktõ, devirdi

Easier

Daha kolay

Or

Veya

And not?

Ve de il mi

That which turns (to Allah), repents Those who turn (to Allah), repent

4

4

-

=

Yönelen Yönelenler

I bury, cover

Örterim, gömerim

3

He gave you (pl) shelter

Sizi barõndõrdõ, sõ õndõrdõ

4

106

€

Tender hearted, merciful

Yanõk, içli, yumu ak kalpli, çok ah eden

To give refuge

Sõ õndõrdõ, sõ õnma sa ladõ

4

‚ -

To take refuge

Sõ õndõ

1

„ƒ -

He praised

Tesbih etti

2

Wools, hairs

Tüyler, kõllar

…

†

Their wools

Onlarõn yünleri

…

† †

Sing (imp), praise

Tesbih edin, çõnlayõn

2

Was given

Verildi

4

Pegs, spikes, stakes

Direkler, kazõklar

They were given

Onlara verildi

It was given to them (they were given it)

•

• €

‡ˆ ‰

Š

‹Œ

•Ž†Œ

4

‰

Œ

Onlara o verildi

4

‰

•Œ

Was given

Verildi

4

‰

‡Œ

She was given

Verildi (d )

4

‰

••Œ

You were given

Sana verildi

4

‰

••Œ

You (pl) were given

Size verildi

4

‰

•Œ

He (it) was given to me (I was given him)

O bana verildi

4

‰

‘ •Œ

Indeed I am given

Mutlaka bana verilir

4

‰

’•Œ

We were given

Bize verildi

4

‰

†“•Œ

Idols, false gods

Putlar

’”

†•–†” - †”

To bind, tie

Ba ladõ

4

—”

—” - —”

To fear, dread

Korktu, çekindi

4

˜™

˜™ - ˜™

To agitate, to prick, make run

Ko turdu

4

š™

š™ - š™

You made run

Ko turdunuz

4

š™

›ƒ ™

Was revealed

Vahyolundu

4

‡œ

‡œ

To reveal, inspire

Vahyetti, ilham etti

4

‡œ

‡œ - •œ

I revealed

Vahyettim

4

‡œ

••œ

107

‡œ

†“•œ

Vadiler

Ž

Ÿž Ž

Their valleys

Onlarõn vadileri

Ž

Ž

They were made to suffer

Eziyet edildiler

4

Was made to suffer

Eziyet edildi

4

We were made to suffer

Bize eziyet edildi

4

To kindle, ignite

Tutu turdu, yaktõ

4

To cause to inherit

Mirasçõ kõldõ

4

¡

You (pl) were made to inherit

Varis kõlõndõnõz

4

¡

You (pl) were made to inherit it

Ona varis kõlõndõnõz

4

¡

He made you inherit

Sizi varis kõldõ

4

¡

¢”

We made inherit

Mirasçõ kõldõk

4

¡

†“ƒ”

We made inherit it

Ona mirasçõ kõldõk

4

¡

† †“ƒ”

They were made to inherit

Varis kõlõndõlar

4

¡

”

To lead

Önünde gitti, götürdü

4

Ž

He led them

Önlerinden gitti

4

Ž

Burdens

Yükler

£

•£ - £

Her burdens

Onun yükleri

£

† £

Their burdens

Onlarõn yükleri

£

£

Guide (imp)

Sevk et

4

¤£

¤£

To bestow guidance, help

Sevketti, yöneltti

4

¤£

¤£ - ¤£

Guide (imp) me

Beni sevk et

4

¤£

‡“¥£

Medium, average

Orta, mutedil

¦§

¦§

Most moderate of them

Ortalarõ, mutedilleri

¦§

¨§

He recommended me

Bana tavsiye etti

4

‡©

‡–†©

To recommend

Tavsiye etti

4

‡©

‡© - ‡©

We revealed

Vahyettik

Valleys

4

108

ƒ †“ ¡

-¡ ”ƒ †

Ž

”ƒ

-Ž Ž

To try to do, be active

Gayret etti

4

ª«

ª« - ª«

They tried

Gayret ettiler

4

ª«

¬«

To hide, conceal

Sakladõ, yõ dõ

4

‡¥

‡¥ - ‡¥

a õrdõnõz mõ

1

-®¥

Or did you wonder

¯®¥

= ¯®¥

To threaten

Tehdit etti

4

‹¥

‹¥ - ‹¥

Did you give advice

Nasihat ettin mi

1

°¥

•ƒ±¥ = •ƒ±¥

To keep

Sakladõ, yõ dõ

4

‡¥

•¥

Their baggage, belongings

Yükleri, e yalarõ

‡¥

•¥

Measure exactly

Tam ölç

4

²

³

That I fulfill

Yerine getireyim

4

²

³

To rush, hasten

Ko tu

4

´µ

´µ - ´µ

Perform measurement exactly, fulfill (imp, pl)

Ölçüyü tam yapõn, yerine getirin

4

²

µ

Performed, fulfilled

Ödedi, yerine getirdi

4

²

•µ

I perform, fulfill

Ben yerine getiririm

4

²

‡µ

To perform a promise, pay a debt, fulfill

cra etti, ödedi, yerine getirdi

4

²

‡µ - •µ

Kindle (imp), set fire

Tutu tur

4

ܦ

ܦ

To kindle, set fire to

Tutu turdu, yaktõ

4

ܦ

ܦ - ܦ

They kindled

Tutu turdular

4

ܦ

ܦ

To cause, cast, instill, make fall

Attõ, dü ürdü

4

ª¶

ª¶ - ª¶

First

lk, birinci

·

·ž

Those

unlar, onlar

¸¹º

Here for you (pl)

te siz

¢¹º »

=»

Is it not

De il mi

Who (pl)

Ki onlar (ç )

¼»

Who (fm, pl)

Ki onlar (d )

Š»

Children

Çocuklar, evlatlar

ܼ 109

Ž• » - Ž»

Your children

Evlatlarõnõz

ܼ

Ž» - Ž»

Ž»

Their children

Onlarõn evlatlarõ

ܼ

Ž» - Ž» - Ž»

Their (fm, pl) children

Onlarõn (d ) evlatlarõ

ܼ

’ Ž»

Their first ones

Öncekileri

·

»

First of the two

O ikisinin birincisi

·

† »

To make enter, insert

Soktu, girdirdi

Did not

Olmadõ mõ

Then

O zaman

Our first ones, earlier ones

Öncekilerimiz

If

E er

=

Owners

Sahipleri

-

First ones, earlier ones

lkler, öncekiler

Closer, more worthy, superior

Daha yakõn, daha üstün, layõk

First (fm)

lk, birinci (d )

Owners

Sahipleri

Owners of understanding

Anlayõ sahipleri

Woe to you

Sana yazõklar olsun

Friends

Dostlar, veliler

Your friends

Dostlarõnõz

His friends

Onun dostlarõ

Their friends

Onlarõn dostlarõ

Two closer persons

Daha layõk, daha yakõn iki ki i

And is it not

Ve de il mi

First ones, earlier ones

lkler, öncekiler

Who

Kim

Weakest

En zayõf

-

4

= =

-

€‚ • - € • †‡ • - ƒ„…• ˆ‚€ • - ˆ„ • Š‡ • - ‰„ • • ‹•

‹• ‚

= ‹•

Υ

Υ

= Υ

Œ‰ 110

Œ‰

They gave shelter

Barõndõrdõlar

4

Ž

•

Take (imp) shelter

Sõ õnõn

1

Ž

He took shelter

Sõ õndõ

1

Ž

•

I take shelter

Sõ õnõrõm

1

Ž

Ž•

To give shelter

Sõ õndõrdõ

1

Ž

Ž ‘ -• •

We took shelter

Sõ õndõk

1

Ž

We gave shelter

Sõ õndõrdõk

4

Ž

•

We gave shelter to two of them

O ikisini sõ õndõrdõk

4

Ž

…‰ •

Yes

Evet

Which

Hangi, hangisi

Only

Yalnõz

Whichever

Hangisi olursa

Their return

Dönü leri

Revelations, signs

Ayetler, i aretler

Your revelations, signs

Senin ayetlerin

Our revelations, signs

Bizim ayetlerimiz

™ •- ™ •

His revelations, signs

Onun ayetleri

š™ • - š™ •

Its (her) signs

Onun ayetleri, i aretleri

My revelations, signs

Benim ayetlerim

Only you

Seni, sana

›•

You (pl)

Sizi, size

ƒ

Days

Günler

Unmarried woman

Evli olmayan kadõn

Does he order you (pl)

Size emreder mi

When

Ne zaman

Only us

Bizi, bize

Ž “Ž - Ž - Ž ’ ”• Š– ˜ — • ™•

Š™ • ™ •- ™ •

œ

• - œ— -

111

Only him

Onu, ona

Ž

Only them

Onlarõ, onlara

•

Only me

Beni, bana

¾

Do they seek, desire

sterler mi, ararlar mõ

Verse, sign

Ayet, i aret, delil

Giving

Verme, veri

Your revelation, sign

Senin ayetin

O! (fm)

Ey (d )

Two signs

ki ayet

Does he like

Sever mi

4

·£

·¤ = ·¤

Does he assume

Sanar mõ

1

·±£

·±¤ = ·±¤

Do they assume

Sanarlar mõ

1

·±£

Hands

Eller

To strengthen, support

Destekledi

I supported

1

•¿ •

¿” • ’ ‚ - ÁÀ ‚ ó ” - à”

4

•

˜” ‚ ”

•

”‚

±¤ =

±¤

¾œ

œ€

2

œ

œ• - œ

Destekledim

2

œ

•œ

I supported you

Seni destekledim

2

œ

˜„œ

He supported you

Seni destekledi

2

œ

‰œ

He supported you (pl)

Sizi destekledi

2

œ

Šœ

We supported

Destekledik

2

œ

‡œ

We supported him

Onu destekledik

2

œ

Ž ‡œ

He supported him

Onu destekledi

2

œ

Žœ

He strengthened them, supported them

Onlarõ destekledi

2

œ

•œ

Hands

Eller

¾œ

¾œ - ¾œ

Your hands

Sizin elleriniz

¾œ

œ -

Our hands

Bizim ellerimiz

¾œ

Their hands

Onlarõn elleri

¾œ 112

œ œ

œ -

œ

Their (dual) hands

O ikisinin elleri

Their (fm, pl) hands

Onlarõn (d ) elleri

Do they ascribe partners

Ortak ko arlar mõ

4

Does he hope

Ümit eder mi

1

Does he promise you (pl)

Size vaad eder mi

1

Awake

Uyanõk

To believe firmly

Kesin olarak inandõ

Wood, grove

Eyke

Which of you

Hanginiz

Protection, covenant

Ülfet, alõ tõrõlma

4

Çž

¯È

Their protection, covenant

Onlarõn ülfeti, alõ tõrõlmasõ

4

Çž

°È

Which

Hangisi

-

4

ļ

ÆÅ ¼

¼

» - ¼ Á

•

Oaths, right sides, right hands Yeminler, sa lar, sa eller

É

À •

Œ

‡® É - À •

É

‡• - ‡• - ‡•

Faith

man

Your (pl) oaths, right hands

Yeminleriniz, sa elleriniz

Your (pl) faith

manõnõz

4

Œ

‡ É- ‡ É- ‡ É

His faith

Onun imanõ

4

Œ

‡É - ‡É

Her faith

Onun (d ) imanõ

4

Œ

‡É - ‡É

Their oaths, rights

Onlarõn yeminleri, sa larõ

É

‡•

Their faith

Onlarõn imanõ

Œ

‡ É- ‡ É- ‡ •

Their (fm, pl) faith

Onlarõn (d ) imanõ

É

‡É -

Does he grab him

Onu tutar mõ

Right side

Sa taraf

Where

Nerede, nereye

Which of us

Hangimiz

Wherever

Her nerede

4

4

4

‡•

˜±Œ

± ³•

É

• - •

• 113

O!

Ey

Which of them

Onlarõn hangisi

Ayyub, Job

Eyüp

Does he like

Sever mi, ister mi

” 1

114

ŸŸˆ

Ÿ

With, in, from

le, içinde, den

Well

Kuyu

Evil, bad

Ne kötü

It became bad

Sõkõntõlõ oldu

1

Evil is that, bad is that

Ne kötüdür o ki

1

Wretched

-

iddetli

1

To incur

U radõ

1

Miserable

Zayõf, zavallõ

They incurred

U radõlar

Door, gate

Kapõ

Babel

Babil

To spend the night

Geceledi

The best judge

En iyi hüküm veren

The one who kills

Tüketen

Bedouin

Ziyaretçi, bedevi

To perish

Yok oldu

1

To hasten

Acele etti

1

Bedouins

Bedeviler

Simple, immature

Basit

With permission

zniyle

=

With his permission

O’nun izniyle

=

To perish

Yok oldu, bo oldu

Creator

Yaratõcõ, yaratan

Your Creator

Yaratõcõnõz

Cold

So uk

-

1

1

€ ‚ƒ„

1

€ -• ‚ƒ„…

= ‚ƒ„

-

€ ‚• „ƒ …

115

Clear, level

Açõk, düz

†

ˆ‡ †

Those who come forth

Ortaya çõkanlar, çõkacaklar

†

†

To bless

Bereketlendirdi, mübarek kõldõ

3

‰

We blessed

Bereketlendirdik

3

‰

That which emerges

Do an, do arken

Υ

•‡ Ž† - ‡Ž†

That which emerges

Do an, do arken

Υ

•‡ Ž†

Power, difficulty, punishment

Zorluk, cezalandõrma, kuvvet, dü manlõk

•‘

“’ ‘ -•‘

Poverty, difficulty, war

Yoksulluk, zorluk, sava

•‘

•” “‘

Distorted

Asõk (yüz), üzüntülü

–

ˆ— “

That which extends

Uzatan

˜–

˜ —“

Those who extend

Uzatanlar

˜–

™ƒ “

Those who extend

Uzatanlar

˜–

™ƒ “

High, tall

Yüksek

š–

œ › •“

Your power

Gücünüz

•‘

‚• „ƒ “‘

With the name of

smiyle, adõyla

=

Our power

Gücümüz

-

His power

Onun gücü

Their power

Onlarõn gücü

To have relations

Birlikte ya adõ, cinsi temas etti

3

Have relations with them

Kadõnlara yakla õn

3

People, community

Arkada larõ, toplulu u

False, vain

Batõl, yanlõ

‚ƒ

„‚…

In vain, wrongfully

Batõl olarak, bo yere

‚ƒ

‡ †…

Secret

Gizli

ƒ

ˆ…

Secretly

Gizlice

ƒ

‰† …

Its secret

Gizlisi, iç yüzü

ƒ

… - …

116

‰

-‰ Š‹

•€

=

€

To sell

Sattõ

1

Š‹

Š‹ - Œ

Remove (imp), make it far away

Uzakla tõr

3

•Ž

••

To remove, make it far away

Ayõrdõ, uzakla tõrdõ

3

•Ž

•• - ••

Desiring, disobeying

Ölçüyü a arak

•‘

“ ’

Remaining, lasting

Kalõcõ, baki

•”

• ’

Those who remain, will remain

Kalõcõ olanlar, baki olanlar, kalacaklar

•”

– ‹—

Remaining, lasting

Kalõcõ, baki olan

•”

‰„ ‹—

Remaining, lasting

Kalõcõ, baki olan

•”

– ‹— - ‰† ‹—

Remaining ones

Geri kalanlar

•”

˜—

Affair, situation, case

Durum, hal, mesele

™

™š

In hereafter

Ahirete

In mornings

Seherlerde

With protection

Takva ile

With her

Onunla (d )

With truth

Hak ile

With religion

Dini

With him

›•

œ ›•ž

= œ ›•ž = = = =

€

= €

Onunla (er)

•‚

= •‚

With them

Onlarla (er)

‚

= ‚

With the messenger

Elçiye, elçi ile

With pages

Sayfalarõ

With patience

Sabõrla, sabrõ

With false gods

Ta utu

•Ž

That which reaches

Ula an, eri en

“”

•–• - “•

That which reaches (fm)

Ula an, eri en, ula acak (d )

“”

–• •

That which reaches him

Ona ula an, ula acak

“”

—•

Those who reach him

Ona ula anlar, ula õrlar

“”

˜„ •„

ƒ

117

…„

=… „

†

„‡ˆ

= „ˆ‡

‰Š

‹Œ

= ‹Œ

• ‘• ’

= • ‘• ’

To unseen

Gaybe, görünmeyene

™š‘

™š•

Those who reach him

Ona ula anlar, ula õrlar

“”

With pen

Kalem ile

›”

›œ”œ

With book

Kitaba, kitap ile

™•

ž

With Allah

Allah’a, Allah ile

Ÿ

With believers

Müminlere

¡¢

By forelocks

Perçemden

Τ

By stars

Yõldõzlarla

Their affairs, case

Onlarõn halleri, i leri

With parents

Ana babaya

By night

Geceleyin

By day

Güne, gününe

In front

Önde

To become manifest

Ayrõldõ, açõk oldu

= ™š• —š• = ›œ”œ =

ž

—” £¤¡¥„¦

= —” = £¤¡¥„¦

–šŠ ¤

= –šŠ ¤ = = = = •

1

=

‚

€

‚„ - ƒ

For that

unun için

ƒ

=ƒ

For that

undan dolayõ, çünkü

ƒ

=ƒ

…

= …

Because we

Çünkü biz

Because you (pl)

Çünkü siz

Because we

Çünkü biz

…

= …

Because he

Çünkü o

ˆ…

= ˆ…

Because they

Çünkü onlar

…

= …

Which

Hangi

Š ‰

=Š ‰

Our signs

Ayetlerimizi

To pledge allegiance

Biat etti, söz verdi

3

•

• „ -•

You contracted

Sözle tiniz

3

•

•‘

Take their (fm) allegiance

Biatlarõnõ (d ) al

3

•

‘

‡† …

‹

118

= ‡† …

ŒŽ

= Υ

=

At their rights

Sa larõnda

To cut off

Kesti, yardõ

2

To devote

Kendini adadõ

2

-

To spread

Yaydõ

1

-

With the third

Üçüncü ile

My grief

Benim tasam

Seas

Denizler

To scratch, look for

Aradõ, e eledi

With stones

Ta larõ

Sea, big river

Deniz, büyük nehir

„…

„‡ - „‡ - „‡

Two seas

ki deniz

„…

„‡ - ‹€ Œ„‡

Two seas

ki deniz

„…

„‡

With praise

Hamd ile, övgü ile

An invented camel name

Uyduruk bir deve adõ

Low, little

Dü ük, az

To deprive, diminish

Azalttõ, mahrum etti

Stinginess

Cimrilik

To be stingy

Cimrilik etti

They became stingy

-

•€

= •€ ‚ƒ

1

„…

†‡

…

‡ - ‡

„ˆ‰

•Ž

Š† ˆ€‰

= Š† ˆ€‡

•€ ‰

= •€ ‡ Š•€‡

•‘

• ” “ - ’•“

•‘

•“ - •“

‘

“

1

‘

“ - “ €

Cimrilik ettiler

1

‘

Œ–— “ €

They began

Ba ladõlar

1

•

˜•

They began with you

Size ba ladõlar

1

•

™š›œ•

To become apparent

Göründü, ortaya çõktõ

1

š•

Υ

To begin, create

Ba lattõ, yarattõ

1

•

• - •

To become apparent

Göründü, ortaya çõktõ

1

š•

š• - Œ•

Hastily

Aceleye getirerek

†•

Œ•†Œ•

With his house

Onun evini

†šž

1

119

Ÿ€ †Œž

= Ÿ€ †Œ•

He began with you

Size ba ladõ

1

•

™•

We began

Ba ladõk

1

•

–•

It became apparent

Ortaya çõktõ

1

š•

•

Badr

Bedir

†•

†¡ •

First

lk

¢•

•£•

Change (imp)

De i tir

2

¤•

¤– •

To change

De i tirdi

1

¤•

¤• - ¤•

To change

De i tirdi

2

¤•

¤• - ¤•

As exchange

Bedel, kar õlõk olarak

¤•

¥• •

We changed

De i tirdik

2

¤•

¦–••

We changed them

Onlarõ de i tirdik

2

¤•

§ ¦–••

He changed him

Onu de i tirdi

2

¤•

¨••

Change (imp) it

Onu de i tir

2

¤•

¨–••

They changed

De i tirdiler

2

¤•

Œ—••

Body

Beden

‹•

‹© •

Camels and cattle

Büyükba kurbanlõk

‹•

‹•

Your body

Senin bedenin

‹•

•

Desert

Çöl

š•

š•

Creator

Örneksiz yaratan

¢•

ª •€

Owned by

Sahip oldu u

To spend, waste

Ziyan etti, israf etti

Like this

€ Œ¬ 2

†«

te böylece

= € Œ« †ƒ« - †«

•€¬

= •€«

¬

=

-€¬

= -€«

«

Their sin

Onlarõn günahõnõ

Owner of

Sahip olana

Land

Kara, toprak

†„

„ - ®„

Righteousness

yilik, fazilet, do ruluk

†„

„ - „® - „

120

To act righteously

Nazik oldu, iyi oldu

1

†„

®„ - „

To create

Yarattõ

1

„

„ - ¯„

They became cleared

Beri oldular, uzak oldular

1

„

Œ˜Œ°œ„

On land

Karada

To clear, absolve

Temize çõkardõ

2

-

To create

Yarattõ

1

-

Clear ones

Uzak (ço ul)

Clear, absolved

Uzak

Warning, declaration

htar, uyarõ

Those who give, return

Verenler, iade edenler

He absolved him

Onu beraat ettirdi

To the lord

Rabbine

To your (pl) lord

Rabbinize

=

To their lord

Onlarõn rabbine

=

To leave

Terk etti

With his mercy

Onun rahmetiyle

Hail

Dolu (ya õ cinsi)

To become cold

So udu

Cold

So uk

Dutiful

Faziletli

To come forth

Öne çõktõ, göründü

1

‡

‡ -‡

To make manifest

Gösterdi

2

‡

‡ -‡

Was made manifest

Öne çõkarõldõ

2

‡

ˆ‡

Curtain, obstacle

Perde, engel

€‡

‹Œ•‡ - Š ‰‡

They came out, appeared

Göründüler

‡

Ž•‡

With his messenger

Elçisi ile

= 2

=

1

€ •

€ -€ ƒ‚ „‚…•

= ƒ‚ „‚…• † -

1

†

1

•‘ 121

ƒ‚ ’‚“‘

= ƒ‚ ’‚“‘

With my messenger Lightning

Elçim ile

•‘

”‚’“‘

= ”‚’“‘

im ek

•

• ‰

•

• -•

To be dazzled

Parladõ, gözü alõndõ, kama tõ

Its lightning

Onun im e i

•

ƒ‚ –‚

Blessings

Bereketler

—

ˆ † ‹˜ - ˆ ‰ ‹˜

His blessings

Onun bereketleri

—

ƒ™‹˜

Evidence

Delil

š›

œ‹›

Two evidences

ki delil

š›

œ‚ ‹•‹›

Your evidence

Deliliniz

š›

•‹›

Towers, constellations

Burçlar

ž

‹ŒŸ• - ž ‰•

Clear, innocent

Uzak, suçsuz

Clear, innocent

Suçsuz

Clear ones, innocents

Uzak olanlar, suçsuz olanlar

Creatures

Yaratõlanlar, halk

To rise

Do du, yükseldi

1

£¤

£¤ - £¤

To crumble

Parçaladõ

1

¥¦

¥ § -¥

In pieces

Parça parça

¥¦

‹¦

Expanse

Sergi

¨¦

‹©‹¦

With way, road

Yola, yol ile

•‘

Crumbled

Parçalandõ

1

¥¦

¬¦

To frown

Ka õnõ çattõ, yüzünü astõ

1

¦

¦ - ¦

Expanse

Geni lik

¨¦

¨ ‚¦

To expand

Yaydõ, geni letti, uzattõ

1

¨¦

¨¦ - ¨¦

It expanded

Geni ledi

1

¨¦

¬-¦

You expanded

Uzattõn

1

¨¦

¬Ž-¦

Expanse

Geni lik, büyüklük

¨¦

¢-¦

1

‹¡ ‹¡ œ“¡ ¢‚

122

•ª « ‘

= •ª « ¦

®¦

®¦ - ®¦

“¯

‘‚

To rise, be tall

Yükseldi, üstün oldu

In the name of

smiyle, adõyla

Give glad tidings (imp)

Müjde ver, müjdele

2

°

°

Given glad tidings

Müjdelendi

2

°

°

With evil

1

= ¦

=

er ile

-

Human

nsan, be er

Give glad tidings (imp)

Müjde verdi, müjdeledi

Glad tidings

Müjde

Your (pl) glad tidings

Müjdeniz

We gave you glad tidings

Seni müjdeledik

2

We gave him glad tidings

Onu müjdeledik

2

We gave her glad tidings

Onu müjdeledik

2

Give (imp) him glad tidings

Onu müjdele

2

Give (imp) them glad tidings

Onlarõ müjdele

2

They gave him glad tidings

Onu müjdelediler

2

Glad tidings

Müjde

Two human beings

ki insan

With a thing

Bir ey ile

That which gives glad tidings

Müjde veren

Eyes, insights

Gözler, görü ler, deliller

That they keep from

Onlarõ alõkoymalarõ

Eye, insight

Göz, görü

To see, watch

Gördü, gözetledi

To make see

-

2

-

€

•‚

= •‚ ƒ„ - ƒ„

2

… ‡ˆ‰

†„ … „ ˆ‰

= „ ˆ…

…

… ‹Š - …

…

… - …

Gösterdi, idrak ettirdi

…

… - …

She saw

Gördü (d )

…

Œ…

I saw

Gördüm

…

Œ…

1

123

Your eye, insight

Gözün, görü ün

…

…

His eye, insight

Gözü, görü ü

…

„…

Expanse, abundance

Geni lik, büyüklük

•Ž

•Š•…

Onion

So an

‘…

‘…

Its onion

Onun so anõ

‘…

’„“…

That which sees

Gören

…

ƒ„… - ƒ„…

Insight

Görü , basiret

…

•” ƒ„…

Commercial goods

Ticaret mallarõ

–—

•™ ˜ — - •” ˜ —

Our commercial goods

Ticaret mallarõmõz

–—

š›˜ —

Their commercial goods

Onlarõn ticaret mallarõ

–—

’›˜ —

With harm

Zarar ile

A few, 3 to 9

Birkaç, 3 ila 9

To lag behind

Yava oldu, geride kaldõ

Inner parts

œ

œ

= —

–—

–— - –—

••

ž• - žŸ•

çindekiler, etraftakiler

•

†„ •Š

Its inner parts

Onun içindekiler

•

’š„† •Š

Intimates

Sõrda

•

• •Š

•

•Š - •„

•

•Š

•

Œ •„

To boast

õmardõ, böbürlendi

2

1

Boasting

Böbürlenerek

She boasted

Böbürlendi

Seizing, holding

Yakalama

-

Seizing, holding

Yakalama

-

To seize, hold

Yakaladõ

Seizing, holding

Yakalama

You (pl) seized, held

Yakaladõnõz

1

You seized us

Bizi yakaladõn

1

To become futile, vain

Batõl oldu, bo oldu

1

1

1

124

-

-

-

Belly

Karõn, göbek

To be concealed

Saklõ oldu, gizli oldu

1

His belly

Onun karnõ

1

My belly

Benim karnõm

Bellies

Karõnlar

His bellies

Onun karõnlarõ

Their (fm) bellies

Onlarõn (d ) karõnlarõ

Their bellies

Onlarõn karõnlarõ

With injustice, cruelty

Zulüm ile

To Aad

Ad kavmine

Sending, resurrecting

Gönderme, dirilme, diriltilme

To send, appoint, resurrect

Kaldõrdõ, uyandõrdõ, diriltti, gönderdi

1

Turned inside out

çi dõ õna çõkarõldõ

1

To turn inside out

Alt üst oldu

Turned inside out

çi dõ õna çõkarõldõ

Your (pl) resurrection

Diriltilmeniz

He resurrected us

Bizi diriltti, kaldõrdõ

1

We sent, resurrected

Gönderdik, dirilttik

1

We resurrected you (pl)

Sizi dirilttik

1

We resurrected them

Onlarõ dirilttik, gönderdik

1

We resurrected you (pl)

Onu diriltti, gönderdi

1

Distance

Uzaklõk

•

•

Then, later, after that

Sonra

•

• -• -•

To become distant

Uzak oldu

1

•

• -•

Be distant

Uzak olsun

1

•

ƒ‚•

Became distant

Uzak geldi

1

•

•

-

-

= = -

125

€

•

•

Senden sonra

•

„•

After you (pl)

Sizden sonra

•

•

After that

den sonra

•

…•

After him

Ondan sonra

•

†• - †•

After her

Ondan (d ) sonra

•

• - •

After them

Onlardan sonra

•

•

After them (fm)

Onlardan (d ) sonra

•

ˆ‡ •

After me

Benden sonra

•

‰•

By your might

Senin izzetin için

Š‹

Difficult

Zor, güç, güçlü

Š‹

‹‹

= ‹‹

Chastity

smeti, namusu

Ž

Ž

= Ž

Some

Bazõ

•

Some of you (pl)

Sizin bazõlarõnõz

•

Some of us

Bazõlarõmõz

•

‘

Some of it

Onun bir kõsmõ

•

€‘

Some of it

Onun (d ) bir kõsmõ

•

’‘ - ’‘ - ’‘

Some of them

Onlarõn bazõlarõ

•

’‘ - ’‘

Husband

Koca, e

“

“

Name of false deity

Put adõ

Her husband

Kocasõ

“

’

My husband

Kocam

“

•

Promise, word

Ahdi, sözü

•’

Mosquito

Sivrisinek

•

–‚ —˜

Their husbands

Onlarõn (d ) kocalarõ

“

ˆ‡ ’™š˜ - ˆ‡ ’™š˜

Far

Uzak

•

ƒ••œ - •› œ

Became distant

Uzakla tõ

After you

1

Œ•‡‹

= Œ•‡‹

‘ • -• -• -• ‘ -

‘ -

‘

” ‚

126

•’

= •’

Camel

Deve

Isa, Jesus (pbuh)

sa’yõ (as)

Prostitution

Fuhu

Mules

Katõrlar

Transgressed

Haddi a tõ (d )

Suddenly

Aniden

Hatred

Kin

They desired, sought, transgressed

stediler, aradõlar, haddi a tõlar

Rebellion, envy

A õrõlõk

Was transgressed

A õrõ gidildi

Rebellion, envy

A õrõlõk

To desire, seek, transgress

=

1

€ €

1

-€ -

Azdõ, istedi, aradõ, haddi a tõ

•‚ -

1

ƒ

Rebellious, unchaste

ffetsiz, asi

With excess

A õrõlõkla

Your (pl) excesses

Azgõnlõ õnõz

„…†€

Their excesses

Onlarõn azgõnlõ õ

„‡

Is able to

Gücü yeter

ˆ‰Š

Cattle, cow

Sõ õr, inek

‹

‹ - •‹

Cattles, cows

Sõ õrlar, inekler

‹

• Ž ‹

Cattle, cow

Sõ õr, inek

‹

• Ž ‹ - ‘• ‹

Spot

Çalõlõk yer

’‹

‹“ €

Vegetables

Sebzeler

‹

‹“

Its vegetables

Onun sebzeleri

‹

‡”“‹

To remain, stay

Baki kaldõ, geriye kaldõ

‹

•‹•‚ - ‹

That which remains

Bakiye, geriye kalan

‹

• –‹

That which remains

Bakiye, geriye kalan

‹

€ –‹

127

1

ˆŒ Š

= ˆŒ ‹

—Š

Ž Š

=Ž ‹

In even land

Düz arazide

For you, to you

Seni, sana, senin için

Sufficient

Yeter, kâfi gelir

To cry, weep

A ladõ

1

†

†•‚ - •†

She cried, wept

A ladõ (d )

1

†

†

Mecca

Mekke

Young, fresh

Körpe

†

• †“

Early

Sabah, erken, evvel

†

‘ †“ €

Because of their denial

Küfürlerinden dolayõ

™š

All, each

Hepsini, tamamõnõ

With my speaking

Konu mamla

For you (pl), to you

Sizi, size, sizin için

Dumb

Dilsiz

Weeping, crying

A layarak

On the contrary, never, but

Aksine, hayõr, fakat

To test, try

mtihan etti, sõnadõ

Test, trial Test, trial Cities, countries Announcement

˜ ™š

› Ž š

=› Ž †

†œ

š „”š

„• ™“ š…

= „• ™“ †… ž š…

Ÿ š

= ž †… = Ÿ † „…†

„†

¢¡ †“ € - „• †“ € - „€ †“ €

†

ƒ†€ “

”

”…•‚ -

mtihan, deneme

”

£” - ”

mtihan, deneme

”

¤• •”

‰”

Œ”

1

ehirler

¥”

Tebli , duyurma, bildirme

§ - •¦

City, country

ehir, belde

‰”

Œ ” - ‰”

City, country

ehir, belde

‰”

‰¡ ” - ‰• ”

‰”

‘• ‰“”

City, country

Belde

To swallow

Yuttu

1

’”

’€ ”•‚ - ’”

Convey (imp)

Bildir, tebli et

2

¥”

¥“ ”ž

To convey

Bildirdi, tebli etti, ula tõrdõ

2

¥”

¥… ”ž•€‚ - ¥œ”

128

To reach

Eri ti, ula tõ

1

¥”

¥… ”…•‚ - ¥”

They (dual) reached

Ula tõlar (ikil)

1

¥”

”

She reached

Ula tõ, eri ti (d )

1

¥”

”

You reached

Ula tõn

1

¥”

”

I reached

Ula tõm

1

¥”

€ ”

You conveyed

Bildirdin

2

¥”

”œ

They (fm) reached

Ula tõlar (d )

1

¥”

¨”

We reached

Ula tõk

1

¥”

©”

It reached me

Bana ula tõ

1

¥”

©”

They reached

Ula tõlar

1

¥”

€”

We tested, tried

mtihan ettik

1

”

ª”

We tested them

Onlarõ imtihan ettik

1

”

„€• ª ”

Yes

Evet

That which reaches

Ula an, etkili

Night

Geceyi

For what

Ne için

For what, for that

Neden dolayõ, çünkü, u sebepten

Water

Suyu

With lamps

Kandillerle

With forgiveness

Ba õ lama ile

With our own will

rademizle

Who that

Kim ki

Constructed

Bina etti

To us

Bize

Construction workers

Bina ustasõ

±

©–

Construction, building

Bina

±

©

” ¥”

” - ¥” «

«

Ÿ ®•¯

= ” ¬

=„

Ÿ

= ¢

-Ÿ

=-¢

® °Ÿ

= ® °¢

™§

‘Ž ™ Ÿ

= ‘Ž ™ ¢

˜”Ÿ

©†“”Ÿ

= ©†“”¢

¨Ÿ ±

= ¨¢ © ©

129

Daughters

Kõzlar, kõz evlatlar

±

•• ©

Your daughters

Senin kõzlarõn

±

˜² ©

Your (pl) daughters

Sizin kõzlarõnõz

±

„…†²€ ©

My daughters

Kõzlarõm

±

²©

Fingertips

Parmak uçlarõ

¨©

³Ž ©

His fingertips

Onun parmak uçlarõ

¨©

´€ ª ©

He built it

Onu bina etti

1

±

•©

To build

Bina etti, yaptõ

1

±

©•‚ - •©

With the favor

Nimet ile

„ª

Sons

O ullarõ

±

©€

They built

Bina ettiler

±

©

Sons

O ullar

±

© µ - ³ ©€

Sons

O ullar

±

©

My sons

O ullarõm

±

–©

O my son

O ulcu um

±

– ©€

Buildings

Binalar

±

ª¡ ©€ - ³• ©€

His buildings

Onun binalarõ

±

´€ ª ©€

Their buildings

Onlarõn binalarõ

±

„€ ‡€ ª€ ©€ - „€‡ª ©€

Sons

O ullar

±

© - ¶©

We built

Bina ettik

1

±

©©

We built it

Onu bina ettik

1

±

•©©

His son

O lu

±

´©

With him, to him

Onunla, onu

´

With her, to her

Onunla, onu (d )

‡

That which guides

Yol gösteren

He was bewildered

a õrõp kaldõ

1

·‰• 1

130

¸

¢ª

= ¢©

Υ

=Œ‡ ‡€

To bewilder

a õrdõ

1

¸

€ ‡€ •‚ - ‡

¸

ª¡ ‡€ - ³• ‡€

Slander

Bühtan, iftira

To become beautiful

Güzel oldu

¹¸

¹€ ‡•‚ - ¹‡

Beauty

Güzellik

¹¸

Ž º‡

Their guidance

Onlarõn hidayetleri

This, with this

Bu, bunu

»•

= »‡

Them

Onlarõ, onlarla

„•

= „‡

Them (dual)

Onlarõ, onlarla (ikil)

¢•

= ¢‡

Them (fm)

Onlarõ, onlarla (d )

¨– •

= ¨– ‡

Beautiful

Güzel

¹¸

¹‡

Beast, animal

Hayvan

„¸

¢‡

To settle

Yerle tirdi

With a valley

Bir vadiye

Destruction

Helak, imha, yok olma

He settled you (pl)

Sizi yerle tirdi

We settled

Belirledik, yerle tirdik

Ruined

Vah i, helaki hak eden

Was blessed

Mübarek kõlõndõ

With me, to me

Beni, bana, benimle

At night

Geceleyin

Declaration

Beyan, bildiri, açõklama

¶

³•

Its declaration

Onun açõklanmasõ

¶

´€ ª

Home, house

Ev, mesken

¡ -•

Home, house

Ev, mesken

• • €€ - •

To spend the night, plan by night

Geceledi, geceleyin kurdu, planladõ

€ ¼•€‚ - –

Your home

Senin evin

·‰•

2

„€ •€ ‰€•

= „€ •€ ‰€‡

µ ·Œ½

µ…¼ •€‚ - µ– ŒŽ ½

= ŒŽ

ˆ

ˆ

2

µ

„…šµ–

2

µ

ª“µ–

ˆ

ˆ€

¾

¾ˆ €

3

²

˜ 131

His home

Onun evi

´

Her home

Onun (d ) evi

‡

My home

Benim evim

With hand, in hand

Elden, el ile

·‰‚

‰

With your hand, in your hand

Senin elinde, senin elin ile

·‰‚

¾‰

With his hand, in his hand

Onun eliyle, onun elinde

·‰‚

¿‰

Egg

Yumurta

White

Beyaz

White

Beyaz

Churches

Kiliseler

’

’•

Commercial transaction

Alõ veri , satõ

’

•’ - ’€ - ’

Your commercial transaction

Alõ veri iniz

’

„€ †…

Your pledge

Biatõnõz

’

„€ †…

Clear

Açõk

¶

¨¼

Make clear (imp)

Beyan et, açõkla

¶

¨¼

Front, in front of

Ön, önünde

Between

Arasõnda

To make clear

Açõkladõ, açõklõ a kavu turdu

In front of them

Önlerinde

In front of him

Önünde

We made clear

Açõkladõk

Clear ones, evidences

Apaçõk ayetler, deliller

We made it clear

Onu açõkladõk

Clear one, evidence

Apaçõk ayet, delil

Between you

Seninle arasõnda

Between you (pl)

Aranõzda

• -•

2

·‰‚ ¨ -·‰‚µ ¨ ¨ -¨ 2

¶

¨€ ¼•€‚ - ¨– „‡‚‰‚µ ¨ ´‚‰‚ ¨

2

2

¶

©––

¶

• • ©¼

¶

¿€ ©––

¶

Ž ©¼ - • ©¼ ˜© - ˜© „…†©

132

©© - ©©

Between us

Aramõzda

Between him

Onunla (er) arasõnda

´€ ©

Between her

Onunla (d ) arasõnda, onlarla arasõnda

‡©

Between them

Onlarõn (er) arasõnda

Between the two

O ikisinin arasõnda

Between them (fm)

Onlarõn (d ) arasõnda

They made clear

Açõkladõlar

Between me

Benimle arasõnda

Homes

Evler

Your (pl) homes

Evleriniz

Your (fm, pl) homes

Evleriniz (d )

Our homes

Evlerimiz

Their homes

Onlarõn evleri

Their (fm) homes

Onlarõn (d ) evleri

„‡© - „€‡© ¢‡© - ¢€‡© ¨– ‡€ © 2

¶

©€– © ²¡ €€ -• • €€ „…†² €€ - „…†² €€ ¨– †… ² €€ ©² €€ „€‡²€ €€ - „€‡² €€ ¨– ‡² €€

133

You hold responsible

Sorumlu tutarsõn

3

That you hold us responsible

Bizi sorumlu tutman

3

That you hold me responsible

Beni sorumlu tutman

3

That you (pl) are given

Size verilmesi

4

That you (pl) give

Vermeniz

4

You (pl) give

Verirsiniz

4

You (pl) give them (fm)

Onlara (d ) verirsiniz

4

That you (pl) are given it

Onun size verilmesi

4

You (pl) give it

Onu verirsiniz

4

You give

Verirsin

4

You (pl) prefer

Tercih edersiniz

4

That you (pl) deliver

Teslim etmeniz

2

€

You (pl) deliver

Verirsiniz, teslim edersiniz

2

€

That you (pl) harm, torment

Eziyet vermeniz

4

•

•

You (pl) harm, torment

Eziyet verirsiniz

4

•

•

You (pl) harm me

Bana eziyet edersiniz

4

•

‚ •

She incites

Tahrik eder, oynatõr

4

ƒƒ

ƒ€

She incites them

Onlarõ tahrik eder

4

ƒƒ

„ ƒ€

You are turned

Çevrilirsiniz

1

…†‡

ˆ†

You are ordered

Emrolunursun

1

‰

‰

You (pl) are ordered

Emrolunursunuz

1

‰

‰

That she (it) believes

man etmesi

4

‰

‰

You believe

man edersin

4

‰

‰

That you believe

nanman

4

‰

‰

Indeed you believe

Kesinlikle inanõrsõn

4

‰

‚‰

134

That you (pl) believe

man etmeniz

4

‰

‚‰

You (pl) believe

nanõrsõnõz

4

‰

‚‰

It gives shelter

Barõndõrõr

4

It gives him shelter

Onu barõndõrõr

4

Those (fm) who repent

Tevbe eden kadõnlar

1

•

• Ž •‘

Those who repent

Tevbe eden erkekler

1

•

•‘

To repent, accept repentance, turn

Tevbe etti, tevbeyi kabul etti, döndü

1

•

• ’Œ - •

They (dual) repented

Tevbe ettiler (ikil)

1

•

“

That which follows

Tabi olan

1

”•

”• “

Those who follow

Tabi olanlar

1

”•

–—“

They repented

Tevbe ettiler

1

Chest, box

Tabut, sandõk

She refuses

Reddeder (d )

1

You (she) come to us

Bize gelirsin, gelir (d )

1

Indeed you (pl) come to me

Mutlaka bana gelirsiniz

1

It comes to them

Onlara gelir

1

That you (pl) come

Gelmeniz

1

You (pl) come

Gelirsiniz

1

You (pl) come to us

Bize gelirsiniz

1

You (pl) come to me

Bana gelirsiniz

1

You (she) come

Gelirsin, gelir (d )

1

It comes to you (pl)

Size gelir

1

It comes to us

Bize gelir

1

Indeed it comes to you (pl)

Mutlaka size gelir

1

It comes to them

Onlara gelir

1

To cause sin

Günaha sokma

2

Š ‹Œ

•

“ •“

135

-

-

You work for me at cost

Bana ücretle çalõ õrsõn

1

ۥ

ۥ

You (it) hold, grab

Tutarsõn, yakalarsõn, tutar, yakalar (d )

1

‚ƒ

‚ƒ

That you (it) hold, grab

Tutman, tutmasõ

1

‚ƒ

‚ƒ

That it holds you (pl), grabs

Sizi yakalamasõ

1

‚ƒ

„‚ƒ

It holds him

Onu tutar

1

‚ƒ

…‚ƒ

It holds them

Onlarõ tutar

1

‚ƒ

†‚ƒ

That you (pl) hold, grab

Tutmanõz, edinmeniz

1

‚ƒ

‡‚ƒ

You (pl) hold, grab

Tutarsõnõz

1

‚ƒ

‡‚ƒ

You (pl) hold it

Onu tutarsõnõz

1

‚ƒ

ˆ ‡‚ƒ

You (pl) hold it

Onu tutarsõnõz

1

‚ƒ

‡‚ƒ

That you (pl) hold it

Onu tutmanõz

1

‚ƒ

†‡‚ƒ

To postpone

Erteledi, tehir etti

2

€ƒ

€ƒ

He proclaimed

lan etti, bildirdi

5

‰

‰Š

Times

Kere, defa

‡€

Œ‹ •

That which leaves, deserts

Terk eden

Ž€

Ž• •

Those who leave, desert

Terk edenler

Ž€

„• - „•

Those who leave, desert

Terk edenler

Ž€

„•

That you grieve

Üzülmen

1

•

‘

You (pl) take them captives

Esir alõrsõnõz

1

•

‡€•

You (pl) grieve

Üzülürsünüz

1

•

•

You make turn

Çevirirsin, vazgeçirirsin

1

’“

’“

You make us turn, give up

Bizi çevirmen

1

’“

“

That you eat

Yemen

1

”„

”„

You eat, she eats, they eat

Yersin, yer (d ), yerler

1

”„

”„

You eat it, she eats it, they eat it

Onu yersin

1

”„

ˆ•„

That you (pl) eat

Yemeniz

1

”„

•„

136

You (pl) eat

Yersiniz

1

”„

•„

That you (pl) eat it

Onu yemeniz

1

”„

† •„

By Allah

Allah adõna, Allah’a and olsun

You (pl) grieve

Elem çekersiniz

1

˜

—

Those who read, recite

Okuyanlar

1

•

™—

You order, it (she) orders

Emredersin, emreder (d )

1

€š

€š

It (she) orders you

Sana emreder

1

€š

Ž€š

Bize emredersin, emreder

1

€š

€š

Onlara emredersin, emreder

1

€š

†€š

You (pl) order

Emredersiniz

1

€š

‡€š

You (pl) order us

Bize emredersiniz

1

€š

‡€š

You (pl) order me

Bana emredersiniz

1

€š

›‡€š

You (fm) order

Emredersin (d )

1

€š

œ•€š

You trust us

Bize güvenirsin, güvenir (d )

1

œš

š

You trust him to us

Onu emanet edersin

1

œš

ˆš

Interpretation, explanation

Tevil, açõklama, yorum

ž‡

Ÿ ‹ •‡ - ”•‡

Its interpretation

Onun tevili

ž‡

ˆ••‡ - ˆ••‡ - ˆ••‡

Accept our repentance (imp)

Tevbemizi kabul et

1

Perish (imp)

Kurusun, kurudu

1

Destruction

Bo , yõkõm

Destruction

Helak, yõkõm

To be sacred

Mübarek oldu

You order us, it (she) orders us You order them, it (she) orders them

ˆ–•—

¡ ¡¢

¡

¡¢

£ ¢

¤

‹• ¢

6

Ž€

Ž• ¢¥• - Ž• ¢

Onlara (d ) yakla manõz

3

€¦

œ†‡€§ ¢

Alõ veri yaptõnõz

6

¨

¥©• ¢

Perish (imp, fm)

Kurusun, kurusun

1

¡¢

ª¢

I repented, turned

Tevbe ettim, döndüm

1

That you have relations with them (fm) You (pl) made commercial transaction

137

ª¢

You grieve

Üzülürsün

8

‘

«¬¥¢

That you grieve

Üzülmen

8

‘

«¬¥¢

That you (pl) seek

stemeniz, aramanõz

5

-

-¥¢

You (pl) seek, desire

stersiniz

5

-

-¥¢

You (she) seek, desire

stersin, ister (d )

5

-

-¥¢ - -¥¢

Devout yourself (imp)

Kendini ada, yönel

5

Ӵ

”¥¢

To devout oneself

Yöneldi, kendini adadõ

5

Ӵ

”¥¢¥• - ”¥¢

You (pl) repented, turned

Tevbe ettiniz, döndünüz

1

Devotion

Yöneli

2

Ӵ

Ÿ ‹ ¥¢

That you (pl) deprive, lessen

Eksik vermeniz

1

«®

¯°¢

You (pl) deprive, lessen

Eksik verirsiniz

1

«®

¯°¢

That you (pl) act miserly

Cimrilik yapmanõz

1

”®

•°¢

You (pl) act miserly

Cimrilik yaparsõnõz

1

”®

•°¢

It is clarified

Açõklanõr, gösterilir

4

‡±

±¢

That she changes

De i tirmesi

2

ž±

ž±¢

It (she) changes

Dönü türür, de i tirir

2

ž±

ž±¢

It is changed

Dönü türülür, de i tirilir

2

ž±

ž±¢

To change

De i tirdi

2

ž±

ž±¢¥• - ž±¢

That you (pl) manifest

Açõ a vurmanõz

4

‡±

ౢ

You (pl) manifest

Açõ a vurursunuz

4

‡±

ౢ

You (pl) manifest it

Onu açõ a vurursunuz

4

‡±

ౢ

That you (pl) manifest it

Onu açõ a vurmanõz

4

‡±

…‡±¢

She manifests it

Açar, açõ a vurur (d )

4

‡±

²±¢

Change, changing

Dönü türme, de i tirme

2

ž±

Ÿ ‹ •±¢ - ”³ •±¢

You waste away

Saçõp savurursun

2

•‚

•´‚¢

That you waste away

Saçõp savurman

2

•‚

•´‚¢

138

¥¢

Wasting

Saçõp savurma

2

•‚

‹€•‚¢

To be destroyed

Helak oldu, yok oldu

1

¤

€¢¥• - €¢

To destroy

Yok etti, mahvetti

2

¤

€¢¥• - €¢

You heal

yile tirirsin

4

€

µ€¢

They disowned

Uzakla tõlar

5

€

‡¶€¢

He disowned

Uzakla tõ

5

€

€¢

We disowned

Uzakla tõk

5

€

€¢

To display oneself

Kendini gösterme

5

·€

·¸€¢

To display oneself

Kendini gösterdi

5

·€

·€¢¥• - ·¸€¢

They displayed themselves (fm)

Kendilerini (d ) gösterdiler

5

·€

ϥۢ

We destroyed

Mahvettik

2

¤

€¢

That you (pl) do good

yilik etmeniz

1

•€

‡¸€¢

You (pl) do good

yilik ettiniz

1

•€

‡¸€¢

You (pl) do them good

Onlara iyilik edersiniz

1

•€

†‡¸€¢

You expand

Açarsõn

1

¹¯

¹¯¢

That You expand it

Onu açman

1

¹¯

º¯¢

That it is given to destruction

Mahrum etmesi

1

”¯

”¯¢

She smiled

Gülümsedi

5

¯

¯¢

That you give glad tidings

Müjdelemen

2

€¦

€›¦¢

You give glad tidings

Müjdelersin

2

€¦

€›¦¢

You (pl) give glad tidings

Müjdelersiniz

2

€¦

‡€›¦¢

Giving insight

Gözünü açma

€»

Œ‹ €»¢

You (pl) see

Görürsünüz

4

€»

‡€»¢

That you (pl) cancel it

ptal etmeniz

4

Ӽ

•º¢

You (pl) cancel it

ptal edersiniz, bo a çõkarõrsõnõz

4

Ӽ

•º¢

He followed, obeyed

Takip etti, tabi oldu

1

¨¢

¨¢

139

People of Tubba

Tubba kavmi

Following

Tabi olarak

You (pl) followed, obeyed

Tabi oldunuz

Indeed you (pl) are resurrected

¨£ ¢ ¨¢

‹©¢

1

¨¢

¥©¢

Muhakkak diriltilirsiniz

1

¼©

œ½©¢

You (pl) are resurrected

Diriltilirsiniz

1

¼©

½©¢

He followed you, obeyed you

Sana tabi oldu

1

¨¢

’©¢

We followed

Tabi olduk

1

¨¢

©¢

He followed me

Bana tabi oldu

1

¨¢

©¢

They followed

Tabi oldular

1

¨¢

©¢

That you seek, desire

stemen, araman

1

-

¾¢

That you (pl) seek, desire

stemeniz

1

-

-¢

You (pl) seek, desire

stersiniz

1

-

-¢

You (pl) desire it

Onu istersiniz

1

-

-¢

She exceeds (limits)

Haddi a ar (d )

1

-

-¢

She leaves, lets it remain

Bõrakõr, baki kõlar (d )

1

¿

¿¢

You (pl) cry, weep

A larsõnõz

1

That you reach

Ula man

1

¾•

¾•¢

That you (pl) reach

Ula manõz

1

¾•

-•¢

She tests, examines

Dener, sõnar (d )

1

•

•¢ - •¢

You (pl) are tested, tried

mtihan edilirsiniz

1

•

Š •¢

Tested, tried

Denenir, sõnanõr

1

•

•¢

You (pl) build

Bina edersiniz

1

À

¢

1

ªÁ

ª¢

ªÁ

¥¢

Bewilders

a õrtõr

¢

It bewilders them

Onlarõ a õrtõr

1

You settle, post

Hazõrlarsõn, yerle tirirsin

2

µ› ¢

They (dual) settled

Yerle tiler (ikil)

5

ÃÂ ¢

140

Settle (imp, pl)

Yerle in

5

‡¶ ¢

That you incur

Yüklenmen, u raman

1

¢

It perishes

Ziyan olur, batar

1

Clarification

Açõklama

That it (she) will perish

Yok olmasõ (d )

It (she) becomes white

A arõr (d )

That which supports

Arka çõkan

That you make clear

Açõklarsõn

To become clear

•

•¢

Ä

‹ ¢

1

±

±¢

9

Å

¸Å ¢

¨¢

‹© ¢

2

Ä

œ›¢

Açõklandõ, açõ a çõktõ

5

Ä

œ ¢¥• - œ ¢

It (she) became clear

Açõ a çõktõ (d )

5

Ä

ª¢

Indeed you make clear

Mutlaka sen açõklarsõn

5

Ä

œ ›¢

Indeed you make it clear

O mutlaka sen onu açõklarsõn

2

Ä

ˆ ›¢

Clarify (imp, pl)

Ara tõrõn

5

Ä

¢

That you (pl) change

De i tirmeniz

5

ž±

—±¢¥

That you follow

Uyman, tabi olman

8

¨¢

¨¢¥

That you follow

Uyman, tabi olman

8

¨¢

¨¢¥ - ¨¢¥

Indeed that you (pl) follow

Tabi olmanõz

8

¨¢

´ ©¢¥

That you follow me

Bana tabi olman

8

¨¢

œ©¢¥

It (she) follows it (her)

Onu takip eder (d )

1

¨¢

©¢¥

That you (pl) follow

Takip etmeniz

8

¨¢

©¢¥

You (pl) follow

Tabi olursunuz

8

¨¢

©¢¥

That you (pl) follow us

Bize tabi olmanõz

8

¨¢

©¢¥

Ruin

Ziyan

2

¡¢

¡ £ ¢¥

Destruction

mha, yok etme

2

¤

‹Æ¢¥

Draw away (dual)

Uzakla õr (ikil)

1

Ç•

“ È¥

That you take

Edinmen

8

‚ƒ

‚°¥

141

You take

Edinirsin

8

‚ƒ

‚°¥

That you (pl) take

Edinmeniz

8

‚ƒ

‡‚°¥

You (pl) take

Edinirsiniz

8

‚ƒ

‡‚°¥

You (pl) take it (him)

Onu edinirsiniz

8

‚ƒ

ˆ ‡‚°¥

You receive admonition

Ö üt alõrsõnõz

5

€„‰

‡€Š„‚¥

In succession

Ardõ ardõna

€‡

É€¥ - €¥

You leave, desert

Terk edersin

1

Ž€

Ž€¥

That you leave it, desert it

Onu terk etmen

1

Ž€

ˆ„€¥

That you (pl) are left

Terk edilmeniz

1

Ž€

„€¥

You (pl) are left

Terk edilirsiniz

1

Ž€

„€¥

That you separate

Ayrõlõ a dü meniz

5

Ê€“

ˀǥ

That you (pl) think deeply

Tefekkür etmeniz

5

€ “

‡€Š Ç¥

You (pl) think deeply

Tefekkür edersiniz

5

€ “

‡€Š Ç¥

It (they) turn, transform

Ters döner

5

¡•Ë

¡Š•¿¥

That you (pl) be righteous

Sakõnmanõz

8

ˇ

¿¥

You (pl) be righteous

Korunursunuz, sakõnõrsõnõz

8

ˇ

¿¥

That you be arrogant

Büyüklenmen

8

¤„

€¢ ¥

They (dual) meet

Kar õlarlar

5

¿—

¿Š •¥

They (dual) meet them

Onlarõ kar õlarlar

5

¿—

† ¿Š •¥

You read, recite

Okursun

1

•

•¥ - •¥

That you (pl) read, recite

Okumanõz

1

•

•¥

You (pl) read, recite

Okursunuz

1

•

•¥

It is read

Okunur

1

•

•¥

You dispute

Çeki irsin

6

²€š

É• ¥

That you (pl) desire

Arzu etmeniz

5

Àš

¥

That you (pl) speak secretly

Gizli konu manõz

6

Ì

•¥

142

žÍ

žÍ ¥

Comes down continuously

Akõn akõn iner

5

That you (dual) repent, turn

kinizin tevbe etmesi

1

They cause to die

Vefat ettirirler

5

·

“Š ¥

They cause them to die

Onlarõ vefat ettirirler

5

·

† “Š ¥

That you (pl) turn

Dönmeniz

5

χ

—Š ¥

Firmness

Sabitle tirme

2

ª¢

‹¥ ¢½

Blame

Kõnama

2

€

¡•€½

You overcome

Yakalarsõn

1

п

œÇ¿½

You overcome them

Onlarõ yakalarsõn

1

п

Ç¿½

It ploughs

Tarla sürer

4

•

€½

You cry for help

Yalvarõrsõn

1

••

€¬È

That you (pl) cry for help

Yalvarmanõz

1

••

‡€¬È

You (pl) cry for help

Yalvarõrsõnõz

1

••

‡€¬È

You dispute

Mücadele edersin

3

ž±•

žÑ È

That you dispute

Mücadele etmen

3

ž±•

žÑ È

She disputes with you

Seninle mücadele eder (d )

3

ž±•

’—Ñ È

That (pl) you dispute

Mücadele etmeniz

3

ž±•

—Ñ È

That (pl) you dispute with me

Benimle mücadele etmeniz

3

ž±•

—Ñ È

Commerce

Ticaret

Their commerce

Ticaretleri

You strive

Cihad edersin

3

You (pl) strive

Cihad edersiniz

3

To pass, overlook

Geçti, affetti

6

You avoid

Kaçõnõrsõn

8

That you (pl) avoid

Kaçõnmanõz

8

That you find

Bulman

1

143

¥

-

You find, she finds

Bulursun, bulur (d )

1

Indeed you find

Mutlaka bulursun

1

That you find (pl)

Bulmanõz

1

You (pl) find

Bulursunuz

1

That you find (pl) it

Onu bulmanõz

1

To try to swallow, gulp

Yutmaya çalõ tõ

5

€

You (pl) commit (sin)

Suç i lersiniz

4

‚

It (she) flows

Akar

1

„

They (pl) flow

Akarlar (ikil)

1

„

You are recompensed

Kar õlõ õnõz verilir

1

„…

…

It (she) is recompensed

Kar õlõ õ verilir

1

„…

†…

It (she) recompenses, rewards

Kar õlõk verir, ödül verir

1

„…

„…

To spy

Gizli hallerini ara tõrdõ

5

‡ˆ

That you (pl) spy

Ara tõrmanõz

5

‡ˆ

ˆ•ˆ

You do, make, place

Yaparsõn

1

‰Š

‰‹ Š

That you do, make, place

Yapman

1

‰Š

‰Š

That you do, make, place

Yapman

1

‰Š

‰Š - ‰Š

That you make us

Bizi yapman

1

‰Š

ŒŠ

That you make me

Beni yapman

1

‰Š

• ŒŠ

That you (pl) do, make, place

Yapmanõz

1

‰Š

Œ‹Š

You (pl) do, make, place

Yaparsõnõz

1

‰Š

Œ‹Š

You (pl) do it

Onu yaparsõnõz

1

‰Š

Ž• Œ‹Š

It (she) shone

Tecelli etti, kendini gösterdi

5

Œ

That you collect, gather

Toplamanõz, bir araya getirmeniz

1

‘’

To avoid

Kaçõndõ

5

That you raise your voice

Sesini yükseltmen

1

144

ۥ

- €• ƒ

„

‡•ˆ

-„

- ‡•ˆ

Œ

- •Œ Š“

•

- •

That you (pl) raise your voice

Sesinizi yükseltmeniz

1

You be ignorant

Cahillik edersiniz

1

That you be hungry

Acõkman

1

You (pl) argue

Mücadele edersiniz, çeki irsiniz

3

You (pl) argue with us

Bizimle çeki irsiniz

3

You (pl) argue with me

Benimle çeki irsiniz

3

You (pl) urge each other

Birbirinizi te vik edersiniz

6

Talking to each other

Konu ma

Your (dual) dialogue

kinizin konu masõ

You (pl) are welcome

A õrlanõrsõnõz

1

You (pl) detain

Alõkoyarsõnõz, tutarsõnõz

1

You (pl) detain them (dual)

O ikisini alõkoyarsõnõz

1

That it perishes

Yok olmasõ

1

That you (pl) like

Sevmeniz

4

You (pl) like

Seversiniz

4

You (pl) like it

Onu seversiniz

4

You (pl) like them

Onlarõ seversiniz

4

Under, below, beneath

A a õ, alt

•‚

• -•

Beneath you (fm)

Senin altõnda

•‚

ƒ„

Beneath him

Onun altõnda

•‚

…„

Beneath them

Onlarõn altõnda

•‚

„ - „

Beneath them

Onlarõn altõnda

•‚

€„

Beneath me

Benim altõmda

•‚

†„

It (she) talks, tells

Söylersin, söyler (d )

2

‡ˆ

‡‰ˆ

You (pl) fear

Çekinirsiniz

1

Š

Š

You (pl) cultivate

Ekersiniz

1

145

€

‡

‹

That you want ambitiously

Haris olman, istemen

1

Œ

Œ

That you move

Hareket ettirmen

1

•

•‰

That you make it forbidden

Haram kõlarsõn

2

Ž

Ž‰

That you (pl) make it forbidden

Haram kõlmanõz

2

Ž

• •‰

They searched

Aradõlar

5

‘

’

Freeing

Hürriyet verme

2

That you grieve

Hüzünlenmen

1

”

•”

That you (pl) grieve

Hüzünlenmeniz

1

”

”

You (pl) grieve

Hüzünlenirsiniz

1

”

”

That you (fm) grieve

Hüzünlenmen (d )

1

”

•”

That you feel

Hissedersin

4

You assume

Sanarsõn

1

Indeed you assume

Mutlaka sanarsõn

1

–’

That you assume

Sanman

1

–’

Indeed you assume them

Mutlaka onlarõ sanarsõn

1

€ —’

You assume her

Onu sanarsõn

1

You assume them

Onlarõ sanarsõn

1

€

You (pl) assume him

Onu sanarsõnõz

1

…

That you (pl) assume him

Onu sanmanõz

1

You are jealous

Haset edersin

1

ˆ

ˆ

You (pl) are jealous of us

Bize haset edersiniz

1

ˆ

— ˆ

Inquire (imp, pl)

Ara tõrõn

5

That you be good

yilik yapmanõz, geçinmeniz

4

You (pl) kill

Öldürürsünüz

1

You (pl) kill them

Onlarõ öldürürsünüz

1

You are gathered

Ha rolunursunuz, toplanõrsõnõz

1

146

“

˜

• ’ –

• —™ € š

š

–›

–›

–›

œ—›

4

–›

€•—›

Korursunuz, saklarsõnõz

4

–›

—›

That you (pl) count

Sayõp bitirmeniz

4

†›

›

That you (pl) count it

Onu saymanõz

4

†›

˜›

That you (pl) count it

Onu (d ), onlarõ saymanõz

4

†›

ž›

That you encompass

Ku atman, anlaman

4

You judge, decree

Hüküm verirsin

1

That you (pl) judge, decree

Hüküm vermeniz

1

You (pl) judge, decree

Hüküm verirsiniz

1

It settles, comes down

Yerle ir, iner

1

It becomes lawful

Helal olur

1

Dissolution

Bozma, çözme

That you shave

Tõra etmeniz

1

That you (pl) violate

Hürmetsizlik etmeniz

4

That you lay the burden

Yüklemen

1

Yüklersin

1

Yüklemen, saldõrman

1

€

She protects

Korur

Chaste, modest

Namuslu

That it protects you (pl)

Sizi korumasõ

You (pl) protect, store

You lay the burden; It (she) bears That you put the burden, attack

4

That you lay the burden on us Bize yüklemen

1

She (they) carries him (it)

Onu ta õr, ta õrlar

1

That you mount them

Onlarõ bindirmen

1

You (pl) are laden

Yüklenirsiniz

1

That you break your oath

Yeminini bozman

1

€

Change, transformation

De i iklik, dönü me

2

•

You give life

Ya atõrsõn, hayat verirsin

4

†‡

147

… „ ‚ƒ

- ‚ƒ †ƒ

Greeting

Selamlama

†‡

‡ˆ

Their greeting

Onlarõn selamlamalarõ

†‡

‰ˆ‡

You avoid

Kaçarsõn

1

Š‡

Š‡

That you (pl) encompass

Kavramanõz

4

You (pl) live

Ya arsõnõz

1

†‡

‡

You give life

Ya atõrsõn, hayat verirsin

4

†‡

†ƒ‡

Enmity

Dü manlõk

That you address

Hitap etmen

3

That you address me

Bana hitap etmen

3

You fear

Korkarsõn

1

That you fear (dual)

Korkmanõz (ikil)

1

That you keep silent

Sessiz kalman

3

Indeed you fear

Korkarsõn

1

That you (pl) fear

Korkmanõz

1

You (pl) fear

Korkarsõnõz

1

You (pl) fear them

Onlardan korkarsõnõz

1

That you (pl) fear them

Onlardan korkmanõz

1

That you (fm) fear

Korkman (d )

1

You associate

Karõ õrsõn

3

‚ƒ

‚„

That you (pl) associate with them

Onlarla karõ manõz

3

‚ƒ

€ „

That they humble

Saygõ duysun

4

You (pl) betray, deceive

hanet edersiniz

8

…

That you (pl) dispute

Çeki meniz

8

† …

You (pl) dispute

Çeki irsiniz

8

† …

You (pl) differ

htilaf edersiniz

8

‡ƒ

ƒ…

Falls down

Yõkõlõr

1

ˆ‰

‰Š

148

‹‡

€ •

It comes out

Çõkarsõn, çõkar (d )

1

‹‰

‹‰

That it comes out

Çõkman

1

‹‰

‹‰

That you bring forth

Çõkarman

4

‹‰

‹‰

You bring forth

Çõkarõrsõn

4

‹‰

‹‰

That you come out

Çõkman

1

‹‰

‹‰ - ‹‰

You bring us forth

Bizi çõkarman

4

‹‰

Œ‰

That you (pl) come out

Çõkmanõz

1

‹‰

Œ‰

That you (pl) drive out

Çõkarmanõz

4

‹‰

Œ‰

You (pl) come out

Çõkarsõnõz

1

‹‰

Œ‰

You (pl) are brought forth

Çõkarõlõrsõnõz

4

‹‰

Œ‰

You (pl) bring forth

Çõkarõrsõnõz

4

‹‰

Œ‰

That you (pl) bring him forth

Onu çõkarmanõz

4

‹‰

• Œ‰

That you (pl) drive them (fm) out

Onlarõ (d ) çõkarmanõz

4

‹‰

€ Œ‰

They guess

Tahmin ederler

1

Ž‰

‰

That you cut out

Yõrtman, delmen

1

•‰

•‰

That you disgrace us

Bizi rezil etmen

4

•‘

‘

That you disgrace me

Beni rezil etmen

4

•‘

•‘

That you (pl) disgrace me

Beni rezil etmeniz

4

•‘

’‘

That you (pl) give less

Eksiltmeniz

4

‰“

’‰”“

Loss

Ziyan, kayõp

You fear, that you fear

Korkarsõn

1

You fear him

Ondan korkarsõn

1

That you humble

Saygõ duyman, ürpermen

1

That you (pl) fear

Korkmanõz

1

You (pl) fear

Korkarsõnõz

1

You (pl) fear them

Onlardan korkarsõnõz

1

149

That you (pl) fear him

Ondan korkmanõz

1

That you (pl) fear them

Onlardan korkmanõz

1

You fear, that you fear

Korkarsõn

1

That you (pl, fm) be soft

Yumu ak söylemeniz (d )

1

You write

Yazarsõn

1

It snatches

Kapar

1

€

€

It snatches him

Onu kapar

1

€

•‚ƒ

You write it

Onu yazarsõn

1

That you fear

Korkman

1

That you (pl) hide

Gizlemeniz

4

ƒ

ƒ‚

You (pl) hide

Gizlersiniz

4

ƒ

ƒ‚

That you (pl) hide it (him)

Onu gizlemeniz

4

ƒ

ƒ‚

That you (pl) hide it (her)

Onu gizlemeniz

4

ƒ

ƒ‚

It remains hidden

Gizli kalõr

1

ƒ

ƒ

You (they) hide

Gizlersin, gizler

4

ƒ

ƒ…

Lessening, lightening

Hafifletme

€ƒ

€ † ‡…ƒ

Emptied

Bo aldõ

1

ˆ

‰Šˆ

Live forever

Ebedi ya arsõnõz

1

‹ˆ

Œ‹‚ˆ

You violate

Sözünden dönersin

4

€ˆ

€…ˆ

That you violate it

Ondan dönmemen

4

€ˆ

•ƒˆ

You create

Yaratõrsõn

1

•ˆ

•‚ˆ

You (pl) create

Yaratõrsõnõz

1

•ˆ

Ž‚ ˆ‚

You (pl) create it (him)

Onu yaratõrsõnõz

1

•ˆ

• Ž‚ ˆ‚

Scaring

Korkutarak

That you (pl) betray, deceive

hanet etmeniz

Scaring

Korkutma

• „

€

„

„ • •

„

‘ƒ’“

1

150

Œ ‡”

You (pl) choose

Seçersiniz

5

It overtook him

Ona yeti ti

6

•–—

•˜– ‹

You (pl) contracted for debt

Borçlandõnõz

6

’—

™š’ ‹

To ponder

Derin dü ündü

5

›—

›”‹™’ - ›”‹

You (pl) store

Biriktirirsiniz

8

œ

Œ … ‹”

That you make enter

Sokman

4

• —

•“ … ‹

Indeed you enter

Mutlaka girersin

1

• —

” ˆ‚ ‹

That you enter

Girmeniz

4

• —

ˆ‚ ‹

That you enter it

Ona girmeniz

1

• —

ˆ‚ ‹

You (pl) study

Ders görürsünüz

1

ž–—

Ÿ–‹

It overtakes

Yeti ir, idrak eder

4

•–—

•“–‹

It overtakes it

Ona yeti ir

4

•–—

•‚˜–“ ‹

You (pl) know

Bilirsiniz

1

–—

Œ–‹

You know

Bilirsin

1

–—

–“ ‹

That you call, that she calls

Ça õrman, dua etmen, dua etmesi (d )

1

¡—

¢‹

That you call them

Onlarõ ça õrman

1

¡—

¡‹

That you (pl) call

Ça õrmanõz, dua etmeniz

1

¡—

¡‹ - ¡‹

You (pl) call

Ça õrõrsõnõz

1

¡—

¡‹

You (pl) ask for

stersiniz

8

¡—

¡”‹

You (pl) are called

Ça õrõlõrsõnõz

1

¡—

¡‹

That you (pl) call us

Bizi ça õrmanõz

1

¡—

¡‹

You (pl) call us

Bizi ça õrõrsõnõz

1

¡—

š ¡‹

You (pl) call me

Beni ça õrõrsõnõz

1

¡—

š“ ¡‹

You (pl) call him

Onu ça õrõrsõnõz

1

¡—

• ¡‹

You (pl) call them

Onlarõ ça õrõrsõnõz

1

¡—

¡‹

It (she) is called

Ça õrõlõr

1

¡—

¡‹

151

That you (pl) give

Vermeniz

1

£—

£‚‹

It (she) came down

Sarktõ

1

£—

£Š‹

It destroys

Yõkar, mahveder

¤—

¤¥ ‹

Destruction

Yõkma, mahvetme

¤—

‘ ¤… ‹

You compromise

Taviz verirsin, yumu ak davranõrsõn

4

—

…‹

It revolves

Dönerler

1

–Œ—

–Œ‹

4

–Œ—

Œ ’…‹

4

–Œ—

Œ ’…‹

You (pl) make revolve, carry Döndürürsünüz out You (pl) make it revolve, carry Onu döndürürsünüz it out That you slaughter

Kesmeniz, bo azlamanõz

1

¦›œ

§›¨©

You (it) leave

Bõrakõr

1

–œŒ

–©

That you leave

Bõrakmasõ

1

–œŒ

–©

That you (pl) leave

Bõrakmanõz

1

–œŒ

Š –©

That you leave me

Beni bõrakman

1

–œŒ

“–©

That you (pl) leave them

Onlarõ bõrakman

1

–œŒ

–©

It disperses

Savurur

1

Œ–œ

Œ–¨©

You (pl) leave

Bõrakõrsõnõz

1

–œŒ

Œ–©

It disperses it (him)

Onu savurur

1

Œ–œ

Œ–¨©

That you (pl) leave it

Onu bõrakmanõz

1

–œŒ

Œ–©

It disperses it (her)

Onu savurur

1

Œ–œ

Œ–©

You remember

Anarsõn, zikredersin

1

˜œ

˜‚ ©¨

She reminds

Hatõrlatõr

2

˜œ

˜ª ©

He received admonition, remembered

Ö üt aldõ, dü ündü, hatõrladõ

5

˜œ

˜Š ©™’ - ˜Š ©

Reminder

Hatõrlatma, ö üt

1

˜œ

¬« ˜… ©¨

They received admonition, remembered

Ö üt aldõlar, iyice dü ündüler

5

˜œ

Œ ˜Š ©

That you (pl) remember

Anmanõz, zikretmeniz

1

˜œ

Œ ˜‚ ©¨

They received admonition, remembered

Ö üt alõrlar, iyice dü ünürler

5

˜œ

Œ ˜Š ©™ = Œ ˜Š ©

152

˜œ

“ ˜… ©¨

•£œ

-…©

•£œ

® ‘ ‡…£©¨

1

¯œ

¯ ©¨

Gitmen

1

¯œ

¯ ©¨ - ¯ ©¨

That you (pl) go

Gitmeniz

1

¯œ

¨ ° ©¨

You (pl) go

Gidersiniz

1

¯œ

° ©¨

She forgets

Geçer, vazgeçer

1

•œ

•‚ ©¨

They (dual) keep back

Geri dururlar (ikil)

1

—Œœ

—Œ‚©

That you (pl) taste

Tatmanõz

1

±Œœ

¨ ²‚Œ‚©

That you see

Görmen

1

³–

They (dual) see

Görürler (ikil)

1

³–

Ribs

Kaburga kemikleri

They (dual) see

Birbirini gördü

Dust

Toprak

µ

Inheritance

Miras

¹–Œ

Mutual consent

Kar õlõklõ rõza ile

They agreed

Anla tõlar, rõzala tõlar

6

You agreed

Anla tõnõz, rõzala tõnõz

6

Collar bones

Bo az, gõrtlak

You see me

Sen beni görürsün

1

You see him

Sen onu görürsün

1

You see them

Sen onlarõ görürsün

1

My reminding

Ö üdüm, hatõrlatmam

You humiliate

Zelil edersin, alçaltõrsõn

Humiliation

ndirme, e me, zelil etme

That you go

Gitmen

That you go

She seeks to seduce

4

´

µ 1

ehvetle arzular (d )

¯ “ ¶…

³–

· … ´ ›¸ -µ † ¹

3

Waiting

Bekleme

To wait

Bekledi, fõrsat bekledi

153

5

€-

You (pl) waited

Beklediniz

5

•

Wait (imp, pl)

Bekleyin

5

•

You wait

Beklersiniz

5

That you (pl) doubt

üphe etmeniz

8

ƒ‚ •

= ƒ‚ •

„€

… †

That you (pl) turn back

Arkanõza dönmeniz

With distinct recitation

Tane tane, a õr a õr

That you (pl) inherit

Mirasçõ olmanõz

1

Š

They are returned

Döndürülür (d )

1

•Ž

•Ž

That you (pl) return

Döndürmeniz

1

•Ž

•Ž

You (pl) return

Döndürürsünüz

1

•Ž

ƒ‚ •Ž

You (pl) are returned

Döndürülürsünüz

1

•Ž

ƒ‚ •Ž

You (pl) return it (him)

Onu döndürürsünüz

1

•Ž

…• •Ž

You (pl) return them

Onlarõ döndürürsünüz

1

•Ž

‘ •Ž

It quakes

Sarsõlõr

1

’Ž

’Ž

That you (pl) stone me

Beni ta lamanõz

1

Ž

ƒ “Ž

That you expect, hope

Umman, ümit etmen

1

Ž

Ž

That you (pl) expect, hope

Ummanõz, ümit etmeniz

1

Ž

Ž

You (pl) expect, hope

Umarsõnõz

1

Ž

ƒ‚ Ž

That you (pl) expect it

Onu ummanõz

1

Ž

… Ž

You defer

Geri bõrakõrsõn

4

Ž

Ž

That you have mercy on us

Bize merhamet etmen

1

”

…•“”

That you have mercy on

Bana merhamet etmen

1

”

•“”

You are given mercy

Merhamet olunursunuz

1

”

ƒ‚ “”

That it is rejected

Reddedilmesi

1

You (pl, fm) desire

stersiniz (d )

4

You are rejected, turned

Döndürülürsünüz

1

8

‡

154

‰ ˆ Œ‹

ƒ‚ ƒ‚

He falls

A a õ dü er

5

You perish

Helak olursun

1

You ruin me

Beni helak edersin

4

You give sustenance

Rõzõk verirsin

1

You (pl) are given sustenance Ondan rõzõklandõrõlõrsõnõz from it

1

You agree

Razõ olursun

1

You agree on it (him)

Ondan razõ olursun

1

You agree on it (her)

Ondan razõ olursun

1

That you (pl) agree

Razõ olmanõz

1

You (pl) agree

Razõ olursunuz

1

You (pl) agree on it (her)

Ondan razõ olursunuz

1

You agree

Razõ olursun

1

You (pl) desire

stersiniz

1

That it be raised

Yükseltilmesi

1

•‚

•‚

That you (pl) raise

Yükseltmeniz

1

•‚

ƒ‚

You respect

Tutman, uyman

1

You ascend, rise

Çõkarsõn, yükselirsin

1

…

To leave, desert

Terk etti

1

†

†‡ -†

Indeed you mount

Mutlaka binersin

1

ˆ

€ˆ

That you (pl) mount

Binmeniz

1

ˆ

€ˆ

You (pl) mount

Binersiniz

1

ˆ

€ˆ

That you (pl) mount it

Ona binmeniz

1

ˆ

€ˆ

I left

Terk ettim

1

†

‰Šˆ

You (pl) left

Terk ettiniz, bõraktõnõz

1

†

‹‡Šˆ

You (pl) left it (her)

Onu terk ettiniz

1

†

Œ‡Šˆ

That you flee

Kaçmanõz

1

•ˆ

Ž„ˆ

155

€

„

You (pl, fm) left

Terk ettiler, bõraktõlar (d )

1

†

ˆŠ

You incline

Yana õrsõn, meyledersin

1

ˆ

ˆ

We left

Terk ettik

1

†

•Šˆ

We left it (her)

Onu terk ettik

1

†

•Šˆ

That you (pl) incline

Yana manõz, meyletmeniz

1

ˆ

Š •ˆ

He left him

Onu terk etti

1

†

ˆ

He left them

Onlarõ terk etti

1

†

‹ˆ

They left

Terk ettiler

1

†

Š ˆ„

They left you

Seni terk ettiler

1

†

† ˆ„

It (she) throws

Atar (d )

1

…•

…•

They throw

Onlara atarlar

1

…•

‹ ‘•

That you see me

Beni görürsen

1

’

You terrify

Korkutursunuz

4

It covers

Sarar

1

“

“

That you be hard on me

Bana güçlük çõkarman

4

“

…•Š”

It covers it

Onu sarar

1

“

”„

It covers them

Onlarõ sarar

1

“

‹ ”„

That you (pl) see

Görmeniz

1

’

•

You (pl) see

Görürsünüz

1

’

•

Indeed you (pl) see

Mutlaka görürsünüz

1

’

–•

Indeed you (pl) see it

Mutlaka onu görürsünüz

1

’

•

You (pl) see it

Onu görürsünüz

1

’

•

You (pl) see them

Onlarõ görürsünüz

1

’

‹ •

That you (pl) see it

Onu görmeniz

1

’

•

You see

Görürsün

1

’

You (pl) bring in

Ak am getirirsiniz

4

156

€

You desire, she desire

stersin, ister (d )

4

You (pl) desire

stersiniz

4

You (fm) see

Görürsün (d )

1

You show me

Bana gösterirsin

4

Ends

Son verir

1

It visits

Ziyaret eder

1

That you increase

Arttõrman

1

They (it) increase

Arttõrõr

1

They look down upon

Hor gördü

8

It (she) bears

Yüklenir (d )

1

You (pl) grow

Bitirirsiniz, büyütürsünüz

1

You (pl) it grow

Onu büyütürsünüz

1

You (pl) claim

Sanarsõnõz

1

That you cause to deviate

Kaydõrman

4

That you ascribe purity

Temize çõkarmanõz

2

Purifies

Temizlenir

2

You purify

Temizlersin

2

You purify them

Onlarõ temizlersin

2

That they slip

Kaymasõ

1

That it departs, perishes

Çõkmasõ, yok olmasõ

1

Take provision (imp, pl)

Azõklanõn

5

That it ends, perishes

Zeval bulmasõ, yok olmasõ

1

That they (dual) end, perish

Zeval bulmalarõ, yok olmalarõ (ikil)

1

You (pl) increase me

Beni arttõrõrsõnõz

1

They separated

Birbirinden ayrõldõlar

5

It grieves you (pl)

Sizi üzer

1

157

€• ‚

ƒ

€ •

‚ƒ • …„

†‡

„ ˆ‰

That you ask

Sorman

1

”•–

‰—ˆ

You ask

Sorarsõn, istersin

1

”•–

‰‹ —ˆ

Sorulursun, sorulur

1

”•–

‰‹ —ˆ

Mutlaka sorulursunuz

1

”•–

˜• Œ‹—ˆ

That you ask me

Bana sorman, benden istemen

1

”•–

• Œ—ˆ - ˜Œ—ˆ

You ask them

Onlardan istersin, sorarsõn

1

”•–

Œ‹—ˆ

That you ask (pl)

Sormanõz

1

”•–

Œ‹—ˆ

You ask (pl)

Sorarsõnõz, istersiniz

1

”•–

Œ‹—ˆ

You are asked

Sorulursunuz

1

”•–

Œ‹—ˆ

That you be weary

Ü enmeniz

1

‚•–

“—ˆ

It grieves them

Onlarõ üzer

1

™–

šˆ

To ask each other

Soru tu, birbirine sordu

6

”•–

‰‹ › ˆ - ‰› ˆ

You (pl) ask each other

Soru ursunuz, istersiniz

6

”•–

Œ‹› ˆ =

That it falls down

Dökülmesi

3

œ•–

œž ˆ

You glorify

Tesbih edersin

2

Ÿ–

Ÿˆ

You (pl) glorify

Tesbih edersiniz

2

Ÿ–

¡ˆ

That you (pl) glorify Him

Onu tesbih etmeniz

2

Ÿ–

¡ˆ

It (she) passes, overtakes

Geçer

1

¢–

¢ˆ

That you (pl) insult

Sövmeniz

1

–

£ˆ

Glorification

Tesbih, tesbih etme

Ÿ–

Ÿ¤ ˆ

His glorification

Onun tesbih etmesi

Ÿ–

Ž¡¤ ˆ

Their glorification

Onlarõn tesbih etmesi

Ÿ–

¡¤ ˆ

You (pl) postpone

Geri kalõrsõnõz

10

¥™

¦— ˆ

That you (pl) ask permission

zin istemeniz

10

४

ˆ•• ˆ

You (pl) seek to change

De i mek istersiniz

10

Ӥ

¨‹ ˆ

That it becomes clear

Belli olmasõ

10

©§

©ˆ

You are asked, it (she) is asked You are asked, it (she) is asked

158

Œ‹› ˆ

–

ˆ

You cover yourselves

Sakõnõrsõnõz, gizlenirsiniz

8

You (pl) respond

cabet edersiniz

10

You take out

Çõkarõrsõn

10

«¥

« ¦ˆ

That you (pl) take out

Çõkarmanõz

10

«¥

¦ˆ

You (pl) take out

Çõkarõrsõnõz

10

«¥

¦ˆ

You (pl) find it light

Onu hafif bulursunuz

10

¬-¥

®-¦ ˆ

That you (pl) have a baby suckle

Emzirtmeniz

10

‘¯

Š¯ ˆ

To be able

Gücün yetmesi

10

€°

‘± ˆ

To be able

Gücün yetmesi

10

€°

‘¤± ˆ

That you (pl) are able

Gücünüzün yetmesi

10

€°

Š¤± ˆ

You (pl) are able

Gücünüz yeter

10

€°

Š¤± ˆ

That you hasten

Acele istemen

10

‰ ²

‰ Šˆ

You (pl) hasten

Acele istersiniz

10

‰ ²

Œ‹ Š ˆ

That you (pl) hasten it

Onu acele istemeniz

10

‰ ²

Œ‹ Š ˆ

You ask forgiveness

Ba õ lanma dilersin

10

-³

-´ ˆ

That you ask forgiveness

Ba õ lanma dilemen

10

-³

-´ ˆ

You (pl) ask forgiveness

Ba õ lanma dilersiniz

10

-³

-´ ˆ

You call for help

Yardõm istersin

10

µ³

¶ ‹ ¤´ ˆ

You (pl) call for help

Yardõm istersiniz

10

µ³

·‹¤´ ˆ

That you inquire

Sorman, fetva istemen

10

¸¹

º- ˆ

You ask for victory

Fetih istersin

10

Ÿ¹

Ÿ-ˆ

That you (pl) ask for victory

Fetih istemeniz

10

Ÿ¹

¡-ˆ

You (dual) inquire

Fetva istersiniz (ikil)

10

¸¹

¤-ˆ

You go forward

leri geçersiniz

10

‚ž

ƒ •ˆ

That you (pl) seek division

Payla manõz

10

ˆž

“»ˆ• ˆ

You pretend to be great

Büyüklük taslarsõn

10

¼½

¾ˆ

159

ª

¤ ˆ

You (pl) pretend to be great

Büyüklük taslarsõnõz

10

¼½

¾ˆ

You want more

Çokluk istersin

10

·½

·¾ ˆ

You listen

Dinlersin

10

‘¿

‘“ ˆ

You (pl) listen

Dinlersiniz

10

‘¿

Š“ ˆ

You (pl) ridicule

Alay edersiniz

10

™…

›‹… ˆ

That you may sit firmly

Yerle meniz

8

„–

ˆ

It equals

E it olur, bir olur

8

„–

„ ˆ

That you prostrate

Secde etmen

1

–

ˆ

You prostrate

Secde edersin

1

–

ˆ

That you (pl) prostrate

Secde etmeniz

1

–

ˆ

That you bewitch

Büyülemen

1

¡–

¡ˆ

You are bewitched

Büyülenirsin, sihirlenirsin

1

¡–

¡ˆ

That you bewitch us

Bizi büyülemen

1

¡–

• ¡ˆ

You (pl) are bewitched

Büyülenirsiniz

1

¡–

¡ˆ

That you (pl) ridicule

Alay etmeniz

1

¦–

¦ˆ

You (pl) ridicule

Alay edersiniz

1

¦–

¦ˆ

Pleases

Sevindirir, içini açar

1

–

£ˆ

You conceal

Gizlersin

4

–

£ˆ »

You (pl) release

Salõverirsiniz

1

À–

Áˆ

That you (pl) exceed

sraf etmeniz

4

–

¹‹ ˆ

You (pl) conceal

Gizlersiniz

4

–

£ˆ »

Releasing

Bõrakma

À–

ß ˆ

To be able

Gücünün yetmesi

€°

‘±ˆ

Nine

Dokuz

‘ˆ

ŠÄ ˆ - ‘Ã ˆ

Nine

Dokuz

‘ˆ

Å‹ Šˆ - ‘à ˆ

Ninety

Doksan

‘ˆ

Šˆ

10

160

They run, move

Çalõ õr, ko ar (d )

1

•Š–

•Šˆ

You shed

Dökersiniz

1

Æ-–

¾‹ -ˆ

It (they) falls

Dü er

1

œ•–

œ ‹ •‹ ˆ

It is made to fall

Dü ürülür

1

œ•–

œ•ˆ

It is watered

Sulanõr

1

••–

••ˆ

Gives water

Sular

1

••–

••ˆ

That it is inhabited

Meskun olmasõ

1

˜¾–

˜¾ˆ

You rest

Dinlenirsin, sakinle irsin

1

˜¾–

˜‹¾ˆ

That it is inhabited

Meskun olmasõ

1

˜¾–

˜¾ˆ

That you (pl) rest

Dinlenmeniz, sakinle meniz

1

˜¾–

¾‹ ˆ

You (pl) rest

Dinlenirsiniz, sakinle irsiniz

1

˜¾–

¾‹ ˆ

That you (pl) go into

Yola girmeniz

1

ÆŒ–

¾‹ Œ‹ˆ

That you (pl) greet

Selam vermeniz

2

Œ–

“ÇŒˆ

You (pl) submit, become Muslim

Selamete erersiniz, Müslüman olursunuz

4

Œ–

“Œˆ

Submission, greeting

Selam, teslimiyet

Œ–

È“¤Œˆ

That you hear

itmen

1

‘¿

‘“ˆ

You hear

itirsin

1

‘¿

‘“ˆ

You make hear

ittirirsin

1

‘¿

‘“ˆ

You (pl) hear

itirsiniz

1

‘¿

˜• Š“ˆ

That you (pl) hear

itmeniz

1

‘¿

Š“ˆ

You (pl) hear

itirsiniz

1

‘¿

Š“ˆ

It is named

sim verildi

2

¿

••“ˆ

Naming

sim verme

¿

Ť“ˆ

A spring in Paradise

Cennette bir põnar

It turns black

Kararõr

9

Ê–

Ê£ ˆ

They c limbed over the wall

Duvarõ a arlar

5

–

•ˆ

ɤˆ

161

It is leveled

Düzeltilirler, yerle bir edilirler

1

It travels, goes

Yürür

1

You (pl) pasture

Otlatõrsõnõz

4

You want, wish

stersin

1

You (pl) want, wish

stersiniz

1

It became alike

Benzedi

6

They became alike

Benzedi

6

You (pl) oppose

Muhalefet edersiniz

3

Consultation

Danõ ma, isti are

To consult

Danõ tõ, isti are etti

6

Tat you (pl) exchange

De i meniz

8

‡

ˆ ‡…

ikayet eder (d )

8

‰

Š‹‰…

They desire

ster, i tihasõ çeker

8

ŠŒ …

They desire it

Onu canõ çeker

8

‹ Œ…

They stare

Donup kalõr, belerir

1

•Ž

•Ž

You (pl) drink

çersiniz

1

•‡

‡

She complains

€

•‚

ƒ

ƒ„

ƒ

ƒ

…† - ƒ

You associate partners

irk ko arsõn

1

•‡

•Œ‡

That you associate partners

irk ko man

1

•‡

•Œ‡

That you associate partners

irk ko man

1

•‡

•Œ‡ - •Œ‡

That you (pl) associate partners

irk ko manõz

1

•‡

ˆ‘ “’ ‡Œ

You (pl) associate partners

irk ko arsõnõz

1

•‡

“’ ‡Œ

1

”•

” ‘ •‹

1

‡–

‡–

That you be unjust You (pl) perceive

Zulmetmen, a õrõ gitmen uur edersiniz, anlarsõnõz

It split

Parçalandõ

5

€

€—

That you suffer

Güçlük çekmen, sõkõntõ çekmen

1

€

˜€

1

‡‰

‡’‰

You give thanks

ükredersin

162

That you give thanks

ükretmen

1

‡‰

ˆ‘ ‡’‰

You (pl) give thanks

ükredersiniz

1

‡‰

‡’‰

That you rejoice

Sevindirmen

™

4

‹

You witness, see

ahit olursun, görürsün

1

š

š

That you witness, see

ahit olman, görmen

1

š

š

That you witness, see

ahit olman

1

š

You (pl) witness, see

ahit olursunuz, görürsünüz

1

š

š ‹ š

š

-š

That you witness me

Bana ahit olmanõz

1

š

That it spreads

Yayõlmasõ

1

›

Keep me as companion (imp)

Benimle arkada lõk yapman

3

œ•ž

ŠŒŸ ‹ ¡

That it becomes

Olmasõ

4

¢ž

¢Œ¡

It becomes

Olur

4

¢ž

¢Œ¡

That they become

Olmalarõ

4

¢ž

ˆ‘ •Œ¡

They become

Olurlar

4

¢ž

•Œ¡

You endure

Sabredersin

1

£ž

‡Œ¡

That you (pl) endure

Sabretmeniz

1

£ž

ˆ‘ ‡Œ¡

You (pl) endure

Sabredersiniz

1

£ž

‡Œ¡

That it strikes you

Sana isabet etmesi

4

•ž

¤¡ ‹

That it strikes you (pl)

Size isabet etmesi

4

•ž

¥’‰ ¡ ‹

That it strikes them

Onlara isabet etmesi

4

•ž

¥ ¡ ‹

Give (imp) charity

Tasadduk et, sadaka ver

5

¦šž

¦š¡

To give charity

Tasadduk etti, sadaka verdi

5

¦šž

¦š¡…† - ¦š¡

5

¦šž

ˆ‘ ‚’š¡

2

¦šž

‚’§š¡

That you (pl) give charity You (pl) admit the truth

Tasadduk etmeniz, sadaka vermeniz Tasdik edersiniz, do rularsõnõz

›‹

You (pl) hinder, turn away

Çevirirsiniz, engellersiniz

1

¨šž

š© ¡

That you (pl) hinder us

Bizi çevirmeniz

1

¨šž

ª š© ¡

163

šž

š¡

šž

¬« †‹š¡

¦šž

†‹š¡

1

-‡ž

-Œ‡¡

1

-‡ž

®’‡¡

-‡ž

° ¯ †Œ‡¡

8

Š±ž

±’•¡

Tõrmanõrsõnõz

4

š–ž

š‹–¡

That you turn

Döndürmen

2

‡–ž

‡§–¡

That it inclines

Meyletmesi

1

²ž

You attribute

Vasõflandõrõrsõn

1

That you (pl) overlook

Ho görmeniz

1

You (pl) attribute

Vasõflandõrõrsõnõz

1

°ž

³’ ¡ ‹

It reaches

Uzatõr, ula õr

1

´ž

´’ ¡ ‹

That you pray

Namaz kõlman

2

±ž

´µ ¡

That you correct, reform

Islah edersin, düzeltirsin

4

¢±ž

¢‹±¡

That you (pl) correct, reform

Islah etmeniz, düzeltmeniz

4

¢±ž

ˆ‘ •‹±¡

It burns

Ate e girer

1

Š±ž

˜±¡

Burning

Yakma

Š±ž

¬’ ±‹¡

That you are brought up

Yeti tirilmen

1

›Ÿž

›Ÿ¡

You (pl) make

Yaparsõnõz

1

›Ÿž

–Ÿ¡

That you (pl) fast

Oruç tutmanõz

1

ž

ˆ¶¡

It strikes, befalls

sabet eder

4

•ž

œ¡ ‹

That it strikes you (pl)

Size isabet etmesi

4

•ž

¥‰ ¡ ‹

Indeed it strikes, befalls

Mutlaka isabet eder

4

•ž

·¡ ‹

That it strikes us

Bize isabet etmesi

4

•ž

Ÿ¡ ‹

You give attention

Yönelirsin

Clapping

El çõrpma, dikkat etme

Confirmation

Tasdik, do rulama

That you avert

Savman, çevirmen, bertaraf etmen

You (pl) are averted

Çevrilirsiniz

Directing

Döndürülme

You (pl) warm yourselves

Isõnõrsõnõz

You (pl) climb

5

164

°ž ¢³ž

˜²¡ -

²¡ °‹¡

ˆ •³¡

That it strikes them

Onlara isabet etmesi

4

•ž

¥ ¡ ‹

That you (pl) harm

Zarar vermeniz

4

•ž

ˆ ¡ ‹

It reaches

Varõr, döner

1

ž

¡ ‹

That she is harmed

Zarara u ratõlmasõ (d )

3

ƒ‡¸

ƒ¹

That you (pl) harm them (fm)

Onlarõ (d ) zarara u ratmanõz

3

ƒ‡¸

·º ƒ© ¹

You (pl) laugh

Gülersiniz

1

¤•¸

‰’ •¹

You are exposed to sun

Güne ten yanarsõn

1

•¸

˜•¹

That you (pl) give example

Misal vermeniz

1

•‡¸

ˆ‘ ‡Œ ¹

To supplicate humbly

Yalvardõ

5

»‡¸

»‡¹…† - »‡¹

Humbly

Yalvararak

»‡¸

«¼©‡¹

That you (pl) supplicate humbly

Yalvarmanõz

5

»‡¸

ˆ ¼‡¹

You (pl) harm

Zarar verirsiniz

1

ƒ‡¸

©‡¹

You (pl) harm him

Ona zarar verirsiniz

1

ƒ‡¸

ª ‡© ¹

That you (pl) harm him

Ona zarar vermeniz

1

ƒ‡¸

½ ‡© ¹

That she (it) gives birth, lays down

Do urmasõ, koymasõ

1

›¸

›¹

She (it) gives birth, lays down

Do urur, koyar (d )

1

›¸

›¹

That you (pl) put down

Bõrakmanõz

1

›¸

ˆ –¹

You (pl) put down

Bõrakõrsõnõz

1

›¸

–¹

That she gets confused

Yanõlmasõ, a õrmasõ (d )

1

´±¸

´— ¹ ‹

You let go astray

Saptõrõrsõn

4

´±¸

´• ¹ ‹

That you (pl) go astray

Sapmanõz

1

´±¸

ˆ ±•¹ ‹

Error, vain

Sapõklõk, hiçlik

´±¸

´„ ±‹¹

That you (pl) distress

Sõkõ tõrmanõz

2

¸

ˆ €’ §¹

That you (pl) step

Ayak basmanõz

1

¾

¿•

That you (pl) step on it

Ona ayak basmanõz

1

¾

º À’•

That you (pl) step them

Onlara ayak basmanõz

1

¾

¥º À’•

165

It prolonged

Geçti, birbirini takip etti, uzadõ

6

Á¾

Á •

That you send away

Kovman

1

¨‡¾

¨‹ ‡‘•

That you send them away

Onlarõ kovman

1

¨‡¾

¥º¨‡‘•

That you obey

taat etmen

4

»¾

›‹• - ›Œ •‹

You (pl) feed, give food

Yedirirsiniz

4

¥–¾

–‹ •‘

That you obey him

Ona itaat etmen

4

»¾

–‹•

That you obey them (dual)

O ikisine itaat etmen

4

»¾

–‹•

That you (pl) transgress

A manõz

1

Š²¾

ˆ ²‘•

It rises

Do ar, yükselir, çõkar

1

›±¾

›’±•‘

It mounts up

Çõkar, yeti ir, yükselir

8

›±¾

›‹±•—

That they find satisfaction

Mutmain olmasõ, huzur bulmasõ

12

·¾

·‹À •‘

They find satisfaction

Mutmain olur, huzur bulur

12

·¾

·© À‹ •‘

You (pl) expect, hope

Ümit edersiniz

1

›¾

– •‘

You purify

Temizlersin

5

‡¾

‡§ •

They (fm) gets clean

Temizlenirler (d )

5

‡¾

‡•

You purify them

Onlarõ temizlersin

5

‡¾

¥º‡§ •

Cleaning

Tertemiz yapma

‡¾

ˆ« Œ •‘

He volunteered

Gönüllü yaptõ

5

»¾

»•

We have been cursed

U ursuzlu a u radõk

5

¾

ª‡ •

You obey

Uyarsõn, itaat edersin

4

»¾

› •‹

That you (pl) obey

Uymanõz, itaat etmeniz

4

»¾

ˆ – •‹

That you (pl) obey him

Ona uymanõz, itaat etmeniz

4

»¾

½ – •‹

You (dual) supported each other

Birbirini desteklersiniz (ikil)

6

‡Â

ˆ‡º Ã

You (pl) supported each other Birbirinizi desteklersiniz

6

‡Â

‡º Ã

You (pl) declare unlawful

Zihar yaparsõnõz

3

‡Â

‡‹º Ã

That you oppress

Zulmetmen

1

¥±Â

¥‹±Ã‘

166

You (she) oppress

Zulmedersin, zulmeder

1

¥±Â

¥‹±Ã‘

You are (she is) oppressed

Zulmedilirsin, zulmedilir

1

¥±Â

¥±‘Ã

That you (pl) oppress

Zulmetmeniz

1

¥±Â

ˆ‘ ±‹Ã‘

You (pl) oppress

Zulmedersiniz

1

¥±Â

±‹Ã‘

You are oppressed

Zulmedilirsiniz

1

¥±Â

±‘Ã

That you feel thirst

Susuzluk çekmen

1

Â

’ Ñ

You presume

Zannedersin

1

·ŸÂ

·© Ã’

You (pl) presume

Zannedersiniz

1

·ŸÂ

Ÿ©Ã’

You come to noon

Ö le zamanõna girersiniz

4

‡Â

‡Œ Ñ

That you (pl) know each other

Tanõ manõz, birbirinizi bilmeniz

6

-‡¼

ˆ ®’ƒ –

You disagreed

Anla madõnõz

6

‡ ¼

¥‡ –

He took ( a knife)

Bõçak aldõ

•¼

˜¾ –

Come (imp, pl)

Gelin

±¼

ˆ Ä–

High, exalted

Yüce, yüksek

±¼

˜Ä –

Come (imp, pl, fm)

Gelin (d )

6

±¼

·Ä–

To help each other

Yardõmla tõ

6

¼

Help (imp, pl) each other

Yardõmla õn

6

¼

ˆª –

You (pl) amuse yourselves

E lenirsiniz

1

ż

Æ’ –

You worship

Taparsõn, ibadet edersin

1

š¼

š–

That you worship

Tapman

1

š¼

š‹ –

That you (pl) worship

Tapmanõz, ibadet etmeniz

1

š¼

ˆ‘ š –

You (pl) worship

Taparsõnõz, ibadet edersiniz

1

š¼

š–

You (pl) interpret

Tabir edersiniz

1

£¼

‡–

That you (pl) transgress

A õrõ gitmeniz

8

š¼

ˆ š…–

You (pl) count

Sayarsõnõz

8

¨š¼

©š…–

You (pl) count them

Onu sayarsõnõz

8

¨š¼

ª š© …–

6

167

’ –…† -

–

That you (pl) transgress them

Onda a õrõ gitmeniz

8

š¼

º š…–

That you (pl) apologize

Özür dilemeniz

8

ƒÇ¼

ˆ ƒ‹Ç…–

That you (pl) commit evil

Kötülük yapmanõz

1

Ƽ

ˆ Æ–

1

œÈ¼

œÈ–

That you wonder

a õrman

It pleases you

Seni ho landõrõr, ho una gider

4

œÈ¼

¤È Œ–

That it pleases you

Ho una gitmesi

4

œÈ¼

¤È Œ–

You wonder

a arsõnõz

1

œÈ¼

È–

You (fm) wonder

a arsõn (d )

1

œÈ¼

ɌȖ

That you hasten

Acele etmen

5

´È¼

´‘ È– - ´È–

To hasten

Acele etti

5

´È¼

´’ È–…† - ´È–

That you pass beyond

Ötesine geçirmen

1

š¼

š–

You (dual) promise me

Bana vaad ediyorsunuz (ikil)

1

š¼

ŠŒŸªŒˆš‹–

That you do justice

Adalet yapman

1

Áš¼

Á‘ š‹ –

That you (pl) do justice

Adalet yapmanõz

1

Áš¼

ˆ Ä’š‹ –

You promise us

Bize vaad edersin

1

š¼

ªš‹–

That you (pl) count

Saymanõz

1

¨š¼

ˆ š© –

That you (pl) exceed

A manõz

1

š¼

ˆ‘ š–

You (pl) count

Sayarsõnõz

1

¨š¼

š© –

That you torment

Azap etmen

2

•Ç¼

•µÇ–

You torment, punish

Azap edersin, cezalandõrõrsõn

2

•Ç¼

•µÇ–

That you torment them

Onlara azap etmen

2

•Ç¼

¥ ǵ –

They ascend

Yükselir

1

ʇ¼

ʇ–

you turn away

Yüz çevirirsin

4

ˇ¼

ËŒ‡–

That you turn away

Yüz çevirmen

1

ˇ¼

ËŒ‡–

Indeed you turn away

Mutlaka yüz çevirirsin

4

ˇ¼

·¸Œ‡–

That you (pl) turn away

Yüz çevirmeniz

4

ˇ¼

ˆ‘ ¸Œ‡–

168

You (pl) are presented

Arz olunursunuz

4

˲

¯Š

You know, recognize

Bilirsin, tanõrsõn

1

²

Š

You recognize them

Onlarõ tanõrsõn

1

²

¹‹ Š

You recognize it (her)

Onu tanõrsõnõz

1

²

• ¹‹ Š

That you become naked

Çõplak kalman

1

„²

†Š

You honor

Aziz edersin

4

…²

…£ Š

That you (pl) honor him

Onu desteklemeniz

4

…²

…Š

That you (pl) resolve, decide

Azmetmeniz

1

‚…²

ƒ…Š

Destruction

Yõkõm

‘ˆ

ˆ ÄŠ

1

‰Ì²

˜• Œ‹ÌŠ

1

Ͳ

΋ Š

¬-²

¬®-Š

That you (pl) hinder them (fm) Onlara engel olmanõz You (pl) give advice

Ö üt verirsiniz, vaaz edersiniz

Restraint, chastity

ffetlilik

That you (pl) forgive

Affetmeniz

1

-²

-‹ Š

You (pl) use reason

Akledersiniz

1

‰•²

Œ‹•Š

You know

Bilirsin

1

Œ²

ŒŠ

That you know

Bilmen

1

Œ²

ŒŠ

That you know

Bilmen

1

Œ²

ŒŠ - ŒŠ

To learn

Ö rendi

5

Œ²

ŒŠ - ŒŠ

That you teach me

Bana ö retmen

2

Œ²

˜“ÇŒŠ

You know it (her)

Sen onu bilirsin

1

Œ²

“ŒŠ

You know them

Sen onlarõ bilirsin

1

Œ²

“ŒŠ

That you (pl) know

Bilmeniz

1

Œ²

“ŒŠ

You (pl) know

Bilirsiniz

1

Œ²

“ŒŠ

You (pl) teach

Ö retirsiniz

2

Œ²

“ÇŒŠ

You (pl) know them

Onlarõ bilirsiniz

1

Œ²

• “ŒŠ

You (pl) teach them (fm)

Onlara (d ) ö retirsiniz

2

Œ²

˜• • “ÇŒŠ

169

That you (pl) know them

Onlarõ bilmeniz

1

Œ²

“ŒŠ

Surely you (pl) reach

Mutlaka yükselirsiniz

1

Œ²

•˜Œ‹Š

You (pl) reveal

Açõ a vurursunuz

4

˜Œ²

ŒŠ

That you (pl) rise

Büyüklenmeniz

1

Œ²

Œ‹Š

He intended

stedi, taammüden yaptõ

5

“²

Ï “• Š

You do, make

Yaparsõn

1

‰“²

‰‹ “Š

That you do, make

Yapman

1

‰“²

‰“Š

You (pl) do, make

Yaparsõnõz

1

‰“²

Œ‹“Š

They become blind

Kör olur

1

•“²

•“Š

Surely you (pl) come back

Mutlaka dönersiniz

1

ʲ

ÊŠ

That you (pl) come back

Dönmeniz

1

ʲ

ÊŠ

You (pl) come back

Dönersiniz

1

ʲ

ÊŠ

That you (pl) oppress

Adaletten ayrõlmanõz

1

”²

¨‹ Š

That they be conscious of it

Onu bellesin

1

•²

¤Š

Mutual loss

Aldanõ

To wink at each other

Ka göz i areti yaptõ

-

6

That you (pl) wash yourselves Yõkanmanõz

8

It sets

Batar

1

That you drown

Batõrman, bo man

4

Surely it deceives you (pl)

Sizi mutlaka aldatõr

1

It covers

Sarõp örter

1

€

€

It covers it

Onu sarõp örter

1

€

•€

It covers

Kaplar, sarõp örter

1

€

‚€

That you forgive

Ba õ laman

1

ƒ

ƒ„

That you forgive

Ba õ laman

1

ƒ

ƒ„ - ƒ„

That you (pl) forgive

Ba õ lamanõz

1

ƒ

… ƒ„

170

ƒ

‡† ƒ

ˆ

‡† ‰„

4

ƒ

Š„

1

‹

You (pl) become unaware

Gafil olursunuz

1

You defeat

Baskõn çõkarsõnõz, galip gelirsiniz

1

You (pl) commit excess

A õrõ gitmeniz

1

That you (pl) close your eyes

Gözünüzü yummanõz

That it flourishes

enlenmesi, süslenmesi

That it avails

Fayda vermesi

4

‹

It avails

Fayda verir

4

‹

Υ - Υ

They decrease

Eksiltir

1

Ž•

Ž•„

Raging

Öfkelenme

••

‘’“•

Boasting

Ö ünme

You (pl) ransom them

Onlarla fidyele irsiniz

Fault

Aykõrõlõk, uygunsuzluk

That you cease, stop

Durman

They are opened

”•

– — ƒ†

˜™•

•…š ƒ†

›•

› œ … ƒ†

1

••

Ÿ ƒž - • ƒž

Açõlõr

2

•

Ġ

That you (pl) invent

ftira etmeniz, uydurmanõz

1

˜•

… ƒž

You (pl) invent

ftira edersiniz, uydurursunuz

1

˜•

‡† … ƒž

That you invent

ftira etmen

1

˜•

˜ ƒž

You (pl) are tested, tried

mtihan edilirsiniz, sõnanõrsõnõz

1

That you put me to trial

Beni imtihan etmen

1

Their duties

Onlarõn i leri, vazifeleri

That you cause to flow

Fõ kõrtman, akõtman

1

That you cause to flow

Fõ kõrtman, akõtman

2

Flowing, gushing forth

Fõ kõrma, yarõlma

You exult, rejoice

Sevinirsin, ö ünürsün

1

That you exult, rejoice

Sevinmen, ö ünmen

1

That you (pl) exult, rejoice

Sevinmeniz, ö ünmeniz

1

171

3

You (pl) exult, rejoice

Sevinirsiniz, ö ünürsünüz

1

That you (pl) make obligatory

Farz kõlmanõz, belirlemeniz

1

Became divided

Ayrõlõ a dü tü

5

€

That you become divided

Ayrõlõ a dü meniz

5

‚•€

You (pl) flee, run away

Kaçarsõnõz, firar edersiniz

1

Division

Ayrõlõk

Make room (imp, pl)

Yer açõn, geni leyin

5

‰Š

‹€Š

You cause corruption

Bozgunculuk yaparsõn

4

ŒŠ

Œ•Š

Surely you (pl) cause corruption

Mutlaka bozgunculuk yaparsõnõz

4

ŒŠ

Ž Œ•Š

4

ŒŠ

„Œ•Š

1

•Š

‡• Š

Š

• ‘•Š

ƒ

„… †‡ˆ

That you (pl) cause corruption Bozgunculuk yapmanõz You disobey defiantly

Fasõklõk yaparsõnõz, asilik yaparsõnõz

Explanation, interpretation

Tefsir, açõklama

That you (dual) lose heart

Cesaretinizi kaybetmeniz (ikil)

1

’“

”“

That you (pl) lose heart

Cesaretinizi kaybetmeniz

1

’“

•“

Explanation, detail

Tafsil, açõklama

’–

”‘– - ’‘–

That you (pl) shame me

Beni mahcup etmeniz

‰—

‹—

Excellence, preference

Faziletlilik, lutfetme

’—

”‘—

You do

Yaparsõn

1

’˜

’• ˜

That you do

Yapman

1

’˜

’˜

That you (pl) do

Yapmanõz

1

’˜

•˜

You (pl) do

Yaparsõnõz

1

’˜

•˜

That you (pl) do it

Onu yapmanõz

1

’˜

™ •˜

He inspected

Tefti etti

5

Œ‡

ŒŽ‡

You lose, miss

Kaybedersiniz

1

Œ‡

„Œ‡

You understand

Anlarsõnõz

1

š‡

‡

To think deeply, ponder

Dü ündü, tefekkür etti

5

›

›Ž ˆ - ›Ž

172

1

You (pl) wonder That you (pl) succeed You (pl) succeed

a arsõnõz Ba armanõz, kurtulu a ermeniz Ba arõrsõnõz, kurtulu a erersiniz

5

š›

›Ž

4

‰•

‹•

4

‰•

‹•

That you (pl) think me weak in mind

Beni aklen zayõf görmeniz

2

Œ

„Œ

It boils

Kaynar

1

ƒ

ĥ

That it returns

Dönmesi

1

œ‘

ž•

It flows

Dolar, ta ar, akar

1

Ÿ‘

Ÿ‘

You engage in

Dalarsõnõz

4

Ÿ‘

—‘

That you protect

Koruman

1

‚„

•

Protection, precaution

Korunma

‚„

†‡

You fight

Sava õrsõn, sava õr

3

’‚

’• †‡

That you (pl) fight

Sava manõz

3

’‚

• †‡

You (pl) fight

Sava õrsõnõz

3

’‚

• †‡

You (pl) fight them

Onlarla sava õrsõnõz

3

’‚

¡ • †‡

That you (pl) fight them

Onlarla sava manõz

3

’‚

¢ • †‡

Manner of being conscious of him

Ondan sakõnõlmasõ

‚„

š †‡

They swore to each other

Yeminle tiler

6

Š‚

£¤†‡

He accepted

Kabul etti

5

’¥‚

’€¥‡

Accept (imp)

Kabul et

5

’¥‚

’€¥‡

It is accepted

Kabul edildi

5

’¥‚

’¥•‡

That it is accepted

Kabul edilir

1

’¥‚

’¥‡

He accepted her

Onu kabul etti

5

’¥‚

† •€¥‡

That you (pl) accept

Kabul etmeniz

1

’¥‚

•¥‡

You kill

Öldürürsün

1

’‚

’• ‡

That you kill me

Beni öldürmen

1

’‚

¦•‡

That you (pl) kill

Öldürmeniz

1

’‚

•‡

173

You (pl) kill

Öldürürsünüz

1

’‚

•‡

That you (pl) kill him

Onu öldürmeniz

1

’‚

™ •‡

That you (pl) kill them

Onlarõ öldürmeniz

1

’‚

¢ •‡

Killing

Katletme

’‚

”‘ ‡

That you (pl) overpower

Kadir olmanõz, elde etmeniz

1

ƒŒ‚

„ƒŒ‡

It preceded

Önden geldi

5

§Œ‚

§€Œ‡

That you (pl) send forth

Önden göndermeniz

2

§Œ‚

¨Œ‡

Measure, fate, appraisal

Ölçü, kader, takdir

ƒŒ‚

• ˆŒ‡ - ˆŒ‡

It becomes cool

Aydõnlanõr

1

ƒ‚

€‡

You read

Okursun

1

©‚

©‡

You read it

Onu okursun

1

©‚

™© ‡

You approach

Yakla õrsõn

1

ª‚

ª‡

That you (dual) approach

Yakla manõz (ikil)

1

ª‚

†« ‡

They bring you close

Sizi yakla tõrõr

1

ª‚

›• « ‡

That you (pl) approach

Yakla manõz

1

ª‚

«‡

That you (pl) approach me

Bana yakla manõz

1

ª‚

«‡

That you (pl) approach it

Ona yakla manõz

1

ª‚

†¢ « ‡

That you (pl) approach them (fm)

Onlara (d ) yakla manõz

1

ª‚

¬€ ¢ « ‡

It passes

Geçer

1

‚

‡

That you lend

Borç vermen

4

‚

‡

It passes them

Onlarõ geçer

1

‚

‡

That you (pl) lend

Borç vermeniz

4

‚

‡

That you (pl) do justice

Adaletli davranmanõz

4

-Š‚

®• Š •‡

That you (pl) swear

Yemin etmeniz

4

Š‚

£•Š‡

Shivers

Ürperir

1

˜“‚

… ˜“‡

That you (pl) shorten

Kõsaltmanõz

1

–‚

„ –‡

174

That you narrate

Anlatman

1

¯–‚

¯–‡

You judge, rule

cra edersin, hüküm verirsin

1

—‚

—‡

It is cut off

Kesilir

2

°®‚

°Ž®‡

It cut off, severed

Koptu, ayrõldõ

5

°®‚

±˜Ž®‡

That you (pl) cut off

Koparmanõz, kesmeniz

2

°®‚

˜²®‡

They cut off, severed

Kestiler

5

°®‚

˜Ž®‡

You (pl) cut

Kesersiniz

1

°®‚

˜®‡

That it falls

Dü mesi

1

°‚„

°‡

That you sit

Oturman

1

Œ˜‚

Œ˜‡

That you sit

Oturman

1

Œ˜‚

Œ˜‡ - Œ˜‡

That you (pl) sit

Oturmanõz

1

Œ˜‚

„Œ˜‡

That you (pl) pursue

Ardõna dü men

1

‚

³‡

That you say

Demen

1

´‚

’•‡

Turning

Çevrilmesi

µ•‚

µ¶•‡

Movement

Dola ma, gezinme

µ•‚

µ¶•‡

They are turned

Döndürülür, çevrilir

µ•‚

µŽ•‡

Your movement

Dola man, hareketin

µ•‚

·¥¶•‡

Their movement

Onlarõn dola masõ, gezmesi

µ•‚

¥¶•‡ - ¥¶•‡

You (pl) are turned

Döndürülürsünüz, çevrilirsiniz

1

µ•‚

¥•‡

That you stand, perform prayer

Ayakta durman, namaz kõlman

1

§‚

‡•

That you (pl) give up hope

Ümit kesmeniz

1

-‚

®• ‡

That you oppress

Üzmen, ezmen, küçümsemen

1

‚

‡

Righteousness

Takva, sakõnma

‚„

‡

Her righteousness

Onun takvasõ

‚„

†¢ ‡

Their righteousness

Onlarõn takvasõ

‚„

¢ ‡•

He invented words

Söz uydurdu

´‚

´€ ‡

2

5

175

That you say

Demen

1

´‚

´ ‡•

You say

Dersin, söylersin

1

´‚

´• ‡•

Indeed you say

Muhakkak dersin, söylersin

1

´‚

€¬¸ ‡•

He invented that word

O sözü uydurdu

5

´‚

š¸€ ‡

That you (pl) say

Demeniz

1

´‚

¸• ‡•

You (pl) say

Dersiniz, söylersiniz

1

´‚

¸• ‡•

Aya a kalkman

1

§‚

§ ‡•

Aya a kalkarsõn, kalkar, gelir, olur

1

§‚

§ ‡•

That you stand, come

Aya a kalkmanõz, olmanõz

1

§‚

¨ ‡•

Righteousness

Takva, korkma, koruma, sakõnma

‚„

¹‡

Mould, shape

Biçim, ekil

§‚

»º ‡

Righteous

Takva sahibi, sakõnan

‚„

†¼‘‡

It protects you (pl)

Sizi korur

‚„

›• ‘‡

That you perform

kame etmeniz, icra etmeniz

4

§‚

£‘‡

You become, it becomes

Olursun, olur

1

½

·

Competition in increase

Çokluk, çokluk kuruntusu

½

¾ ¿•†›

It almost happens

Neredeyse olur

1

À½

À†›

He claimed to be great

Büyüklendi

5

Á½

¥€›

That you (pl) magnify

Yüceltmeniz

2

Á½

„ ¥›

Magnifying

Yüceltme, tekbir

Á½

¥›

You (pl) write

Yazarsõnõz

1

µ½

¥›

That you (pl) write it

Onu yazmanõz

1

µ½

™ ¥›

That you (pl) write it

Onu yazmanõz

1

µ½

†¢ ¥ ›

You keep secret

Saklarsõn, gizlersin

1

½

›

That you (pl) keep secret

Saklamanõz

1

½

£›

You (pl) keep secret

Saklarsõnõz

1

½

£›

That you stand, perform prayer That you stand, it stands, comes

176

You (pl) keep it secret

Onu saklarsõnõz

1

½

š¡ £ ›

You lie, she lies

Yalan söylersin, söyler

1

ªÂ½

ªÂ›

You deny, she denies

Yalanlarsõn, yalanlar

2

ªÂ½

ª²Â›

You deny (dual)

Yalanlarsõnõz (ikil)

2

ªÂ½

†«²Â›

That you (pl) deny

Yalanlamanõz

2

ªÂ½

«²Â›

You (pl) lie

Yalan söylersiniz

1

ªÂ½

«Â›

You (pl) deny

Yalanlarsõnõz

2

ªÂ½

«²Â›

Denial

Yalanlama

ªÂ½

µ º ˆÂ›

You (pl) honor, offer

kram edersiniz

4

§½

¨›

You compel, force

Zorlaman

4

™½

™›

You (pl) compel, force

Zorlamanõz

4

™½

¢›

That you (pl) dislike

Ho lanmamanõz

1

™½

¢›

You earn, she earns

Kazanõrsõn

1

µŠ½

µ•Š›

You (pl) earn

Kazanõrsõnõz

1

µŠ½

¥•Š›

You disbelieve

nkar edersin

1

½

•›

That you disbelieve

nkar etmen

1

½

•›

That you (pl)disbelieve

nkar etmeniz

1

½

„ •›

You (pl) disbelieve

nkar edersiniz

1

½

„ •›

That you disbelieve me

Beni inkar etmeniz

1

½

„ •›

It is burdened

Yüklenir, teklif edilir

2

³•½

³Ž•›

Speaks

Konu ur

5

•½

•Ž›

That you speak

Senin konu man

2

•½

•²›

You speak, they speak

Konu ursun, konu ur

2

•½

•²›

They speak to us

Bize konu ur

2

•½

† £²•›

It speaks to them

Onlara konu ur

2

•½

£²•›

That you (pl) speak to me

Bana konu ursunuz

2

•½

£²•›

177

•½

†£‘•›

4

’£½

•£›

Olman, olmasõ

1

½

¬•›

Hides, conceals

Gizler

4

¬½

¬… ›

You hoard

Biriktirirsiniz

1

It is branded

Da lanõr

1

That you be, become

Olman

1

You be, become

Olursun

1

That you (dual) be, become

Olmanõz (ikil)

1

Indeed you be, become

Mutlaka olman

1

That you (pl) be, become

Olmanõz

1

You(pl) be, become

Olursunuz

1

It is branded

Da lanõr

1

To recite, read, follow

Okudu, takip etti

1

Meeting

Bulu ma

It followed it

Onu izledi

Its recitation, reading

Onun okumasõ

That they stay, remain

Kalmalarõ, durmalarõ

5

ƒ„

…„

That you (pl) mix

Karõ tõrmanõz

1

†„

‡„

You (pl) mix

Karõ tõrõrsõnõz

1

†„

‡„

You (pl) wear it

Onu giyersiniz

1

†„

ˆ ‡„

They delight

Ho lanõr, lezzet alõr

1

‰Š

Š‹

Blazing

Alev saçar

Œ

•ŽŒ

That you turn us away

Bizi çevirmen

1

••

•

It scorches, burns

Yakar

1

‘•

‘•

Towards

Taraf

Speaking

Konu ma

That you (pl) complete

Tamamlamanõz

That you be, become; it becomes

€

1

‚• • €•

“’ • 178

” Ž

He received them

Onlarõ aldõ

5

It swallows

Yutar

1

•

•

That it swallows

Yutmasõ

1

•

•

That you (pl) throw, give

Atmanõz, vermeniz

1

You (pl) throw, give

Atarsõnõz, verirsiniz

1

You (pl) receive them

Onu alõrsõnõz

5

‚ Ž

That you (pl) meet it

Onunla kar õla manõz

1

–

He received

Aldõ

5

•Ž

You are given

Sana verildi

5

•Ž

It is thrown, given

Atõlõr

1

•

That you throw, give

Senin atman

1

-

•

That, those

u, o (d ), unlar, onlar

—•

That for you

te sizin için

” •

That for you (dual)

te siz ikiniz için

˜ • ™

˜•

That you (pl) blame

Ayõplamanõz

1

He put him down

Alnõ üzerine yatõrdõ

1

That it diverts you (pl)

Sizi alõkoymasõ

4

›

” ˆ

You become distracted from it Ondan gafil olursun

1

›

•ˆ

It diverts them

Onlarõ oyalar, alõkoyar

4

›

”ˆœˆ

That you (pl) distort

Sapmanõz, e ip bükmeniz

1

I read it, recited it

Onu okudum

1

That you (pl) blame me

Beni kõnamanõz

1

That you (pl) distort

Sapmanõz, e ip bükmeniz

1

You (pl) cast a glance

Dönüp bakarsõnõz

1

It was read

Okundu

1

It relaxes, softens

Yumu ar

1

179

š

‚Ž

‚ •

ž •œ•

Ÿ

Ÿ•

To become complete

Tamam oldu, bitti, yerine geldi

Statues, symbols

Heykeller, semboller

That you dispute

Tartõ man

They argued You argued about it You doubt

1

”

¡”• - ”

š…ž

š¢ œ•£ ˜

3

¤ž

¥˜

Tartõ tõlar

1

¤ž

¥˜

Onun hakkõnda tartõ õrsõnõz

3

¤ž

‚ ¥˜

1

¤ž

¥˜

”

¦ž ˜

üphe edersin

Completely

Tamamen, tamamlamak için

That it dies

Ölmesi

1

§ž

•˜

It became complete

Tamam oldu

1

”

•˜

That you (pl) doubt

üphe edersiniz

8

¤ž

Ž¤˜

You (pl) doubt

üphe edersiniz

8

¤ž

¤˜

Benefited

Faydalandõ

5

¨ž

¨˜

Benefit (imp)

Faydalanmasõ

5

¨ž

¨˜

Benefit (imp, pl)

Faydalanõn

5

¨ž

©˜

You (pl) benefit

Faydalandõrõlõrsõnõz

5

¨ž

©˜

He appeared

Göründü, temessül etti

š…ž

šŽ…˜

That you extend

Gözünü dikmem

1

ª«ž

Ž «˜

You help me

Bana yardõm edersiniz

4

ª«ž

¡«˜•

It passes

Geçer

1

¥¤ž

¤¡ ˜

You (pl) boast

Böbürlenirsiniz

1

¬¤ž

-¤˜

You (pl) pass

Geçersiniz

1

¥¤ž

¤¡ ˜

It touches

Dokunur

1

†‡ž

†˜

That it touches you (pl)

Size dokunmasõ

1

†‡ž

” ‡‡˜

That it touches him

Ona dokunmasõ

1

†‡ž

‚‡‡˜

You retain, hold

Tutarsõn

4

—‡ž

—®‡˜

That it touches you (pl)

Size dokunmasõ

1

†‡ž

” ‡˜

180

That you (pl) retain, hold

Tutmanõz

4

—‡ž

‡ ®˜

That you (pl) retain them (fm)

Onlarõ tutmanõz

4

—‡ž

‡ ®˜

That it touches us

Bize dokunmasõ

1

†‡ž

‡˜

You (pl) reach evening

Ak am edersiniz, gecelersiniz

4

‡ž

‡˜

That it touches her

Ona dokunmanõz

1

†‡ž

‡ ¡˜

That you (pl) touches them (fm)

Onlara (d ) dokunmanõz

1

†‡ž

‡ ¡˜

That you walk

Yürümen

1

¯ž

°˜

You (pl) walk

Yürürsünüz

1

¯ž

¯˜

You walk

Yürürsün

1

¯ž

¯ •˜

You plan, plot

Tuzak kurarsõnõz

1

¤ ž

¤ ˜

That you possess, have power

Malik olman

1

—ž

—•˜

You possess, they possess

Malik olursun, malik olur (d )

1

—ž

—•˜

You possess them

Onlara malik olursun

1

—ž

”ˆ •˜

You possess (pl)

Malik olursunuz

1

—ž

•˜

It is dictated

Yazdõrõlõr

4

ž

•˜

That you (pl) remind favors

Ba a kakmanõz

1

ž

¡˜

To wish

Temenni etti, istedi

5

±ž

•²³˜ - •²³˜

They forbid them

Onlarõ men eder

1

¨ž

”ˆ© ˜

That you remind favors

Ba a kakman

1

ž

˜

That you remind it

Onu ba a kakman

1

ž

ˆ¡˜

They wished

Temenni ettiler, istediler

5

±ž

˜ - ˜

Wish (imp, pl)

Temenni edin

5

±ž

˜

That you (pl) remind favors

Ba a kakmanõz

1

ž

¡˜

You (pl) wish

Temenni edersiniz, istersiniz

5

±ž

˜

You emit

Dökersiniz

4

±ž

˜

He wished

Temenni etti

5

±ž

•˜

181

±ž

•˜

«ˆž

¦«œˆ˜

1

§ž

§˜

Ölürsün, ölür

1

§ž

§˜

Indeed you (pl) die

Mutlaka ölmeniz

1

§ž

˜

You (pl) die

Ölürsünüz

1

§ž

˜

It shakes

Çalkalanõr

1

¥ž

¥˜

It shakes

Çalkalamasõ, sarsmasõ

1

«œž

«œ•˜

It bursts

Çatlar

5

œž

œ˜

That you (pl) incline

Meyletmeniz

1

šœž

œ•˜

That you (pl) call each other

Birbirini ça õrmanõz

6

„

´

Hold secret council (imp, pl)

Fõsõlda õn, gizli konu un

6

µ

¶

You (pl) held secret council

Fõsõlda tõnõz, gizli konu tunuz

6

µ

” œ¶

Calling

Ça õrõ ma

«

ª•

They called each other

Birbirine seslendiler

6

«

ª - ª

You (pl) disputed

Çeki tiniz

6

·

” ¸¹

That you (pl) dispute

Çeki meniz

6

·

¸¹

You (pl) help each other

Yardõmla õrsõnõz

6

¤º

¤»

You reach

Eri ir, eri irsin

1

šœ

¼

You reach it

Ona eri irsin

1

šœ

‚

That you (pl) reach

Eri meniz

1

šœ

Receiving

Uzanma, eri me, elde etme

You (pl) are informed

Haber verilirsiniz

2

Surely you inform

Muhakkak haber verirsin

2

Surely you inform them

Muhakkak onlara haber verirsin

2

You inform them

Onlara haber verirsin

2

It is emitted

Döküldü, atõldõ

Furnishing

Dö eyi

That you die

Ölmen

You die

4

182

You (pl) inform

Haber verirsiniz

2

You (pl) inform him

Onu haber verirsiniz

2

It grows

Biter, yeti ir, çõkar

1

It makes grow

Bitirir, çõkarõr

4

That you (pl) make grow

Bitirmeniz

4

You (pl) spread

Yayõlõrsõnõz

8

You (dual) help each other

Yardõmla manõz, ba armanõz (ikil)

8

€

That you cease, stop

Son vermen, vazgeçmen

8

•‚

That you (pl) cease, stop

Son vermeniz

8

•‚

It saves you

Sizi kurtarõr

4

ƒ

„…†

You (pl) carve

Yontarsõnõz

1

‡

ˆ

That you warn, admonish

Uyarman

4

‰Š

‰Š

You warn, admonish

Uyarõrsõn, korkutursun

4

‰Š

‰Š

That you warn them

Onlarõ uyarman

4

‰Š

‹‰Š

You take away

Çekip alõrsõn

1

Υ

Υ

That it is revealed, sent down

ndirilmesi

5

Ž•

Ž•

You reveal, send down

ndirmen

4

Ž•

Ž•

They descend, come down

ner

5

Ž•

Ž• = Ž•

They brought down

ndirdiler

5

Ž•

••

Revelation, sending down

ndirme

Ž•

• ” ’“ - ‘• ’•

That you forget

Unutman

1

•–

—

That you (pl) forget

Unutmanõz

1

•–

˜–

You (pl) forget

Unutursunuz

1

•–

–

You forget

Unutursun

1

•–

™–

You are forgotten

Unutulursun

1

•–

™–

It splits, cracks

Yarõlõr

7

š›œ

š•

183

€

You help

Yardõm edersin

1

€

€

You are helped

Yardõm olunursun

1

€

€

That you (pl) help

Yardõm etmeniz

1

€

˜ €

You are (pl) helped

Yardõm olunursunuz

1

€

€

That you (pl) help him

Ona yardõm etmeniz

1

€

ž €

You speak

Konu ursunuz

1

šŸ

›Ÿ

You (pl) look

Bakarsõnõz

1

That you (pl) give me respite

Bana mühlet vermeniz

4

You blow, breathe

Üflersin

1

¡¢

¡¢

That it runs out, finishes

Tükenmesi

1

£¢

£¢

That you (pl) go beyond

Geçip gitmeniz

1

Š¢

Š¢

You (pl) go beyond

Geçip gidersiniz

1

Š¢

Š¢

That you (pl) go forth (to fight) Sefere çõkmanõz

1

¢

˜ ¢

To breathe

Nefes aldõ

5

—¢

—¢ ’ - —¢

It benefits

Fayda verir

1

¤¢

¤¢

That it benefits you (pl)

Size fayda vermesi

1

¤¢

„¥¢

That it benefits him

Ona fayda vermesi

1

¤¢

¥¢

It benefits them

Ona fayda verir

1

¤¢

¥¢

It benefits them

Onlara fayda verir

1

¤¢

¥¢

You spend

nfak edersin, harcarsõn

4

š¢

š¢

That you (pl) spend

nfak etmeniz

4

š¢

˜ ›¢

You (pl) spend

nfak edersiniz

4

š¢

ݢ

You save

Kurtarõrsõn

4

Š›

Š›

You make deficient

Eksik tutarsõn, eksiltirsin

1

¦›

¦›

That you (pl) deficient

Eksiltmeniz

1

¦›

˜ €›

You break your promise

Bozarsõn

1

§›

§›

184

§›

˜ ¨›

7

©ª«

©ª›

Dönmeniz

7

©ª«

ª›

You resent, take revenge

ntikam alõrsõn, kõzarsõn

1

›

›

You (pl) resent, take revenge

ntikam alõrsõnõz, kõzarsõnõz

1

›

¬›

That you marry

Nikah etmen

1

-„

-„

You marry

Nikah edersin

1

-„

-„

That you (pl) marry

Nikah etmeniz

4

-„

ˆ„

That you marry them (fm)

Onlarõ (d ) nikah etmeniz

1

-„

‹ ˆ„

You deny

nkar edersin

4

„

„

You (pl) deny

nkar edersiniz

4

„

„

You (pl) turn back

Dönersiniz

1

¦„

€„

Punishment

Ceza, bastõrma

‘„

• ” …„

You forbid us

Bizi yasaklarsõn

1

•‚

That you repel

Azarlaman

1

‚

That you repel them (dual)

O ikisini azarlaman

1

‚

You (pl) forbid

Yasaklarsõnõz

1

•‚

You are forbidden

Yasaklanõrsõnõz

1

•‚

It forbids, keeps away

Yasaklar, alõkoyar (d )

1

•‚

™

Burdens

A õr gelir

1

®

°¯

Oven

Tandõr

That you (dual) slacken

Gev emeniz (ikil)

That you immigrate

You (pl) break your promise

Bozmanõz

1

You turn

Dönersin

That you (pl) turn

¬‹

‰

‰•

1

±

…

Hicret etmeniz

3

†‹

˜ ²

That you (pl) become guided

Hidayet bulmanõz

8

³£‹

£

You (pl) become guided

Hidayet bulursunuz

8

³£‹

£

She recognizes

Tanõr (d )

8

³£‹

³£

185

It stirs, moves

Titrer, hareket eder (d )

8

´•‹

••

Rise from sleep for prayer (imp)

Teheccüde kalk

5

£†‹

£†

You (pl) speak evil

Saçmalarsõnõz

1

†‹

†

That you (pl) guide

Hidayet etmeniz

1

³£‹

˜£

You guide

Hidayet edersin

1

³£‹

³£

You destroy

Helak edersin

4

µª‹

µª

Destruction

Tehlike

µª‹

¶„ª

You destroy us

Bizi helak edersin

4

µª‹

„ª

That you (pl) weaken

Gev emeniz

1

‹

Desires

Ho lanõr, ister

1

³‹

·

Inclines

Meyleder

1

³‹

³

He who accepts repentance much

Çok tevbe eden, tevbeleri çok kabul eden

¸

»º - ¸ ¹

Those who repent much

Tevbe edenler

¸

¼»

It became hidden

Gizlendi

6

³‰

½‰

They advised each other

Birbirine tavsiye ettiler

6

•¾

¾

You made appointment

Vaadle tiniz, sözle tiniz

6

£¿

£¿

That you make promises to them (fm)

Onlarla (d ) sözle meniz

3

£¿

‹ £¿

Repentance

Tevbe

¸

¸

Repentance

Tevbe

¸

¶” »

Their repentance

Onlarõn tevbeleri

¸

»

Repent, turn (imp, pl)

Tevbe edin

1

¸

»

That you feel scared

Korkman

1

‘²

‘˜ ²

He turned towards

Yöneldi

5

²

²

Likes, wants

ster, sever (d )

1

ÀÀ

•À

You (pl) like, want

stersiniz

1

ÀÀ

À•

Torah

Tevrat

Á‰ 186

You (pl) ignite, kindle

Tutu turursunuz, çakarsõnõz

4

³‰

‰

She whispers

Fõsõldar, vesvese verir (d )

1

ÂÃ

ÂÃ

You (pl) make a will

Vasiyet edersiniz

4

•¾

¾

Will, recommendation

Tavsiye

•¾

¶” …¾

You (pl) are promised

Vaad olunursunuz

1

£¿

£¿

You (pl) threaten

Tehdit edersiniz

4

£¿

£¿

You (pl) are given advice

Size ö üt verilir

1

Ä¿

¿

They make them die

Onlarõ öldürürler

5

Å

‹Æ

It made him die

Onu öldürdü

5

Å

Æ

They made them die

Onlarõ öldürdü

5

Å

Æ

Make us die

Bizi öldür

5

Å

Æ

Make me die

Beni öldür

5

Å

•Æ

You are paid in full

Tam olarak ödenir

2

Å

Æ

It is paid in full

fa edilir, ödenir

2

Å

™Æ

To make die

Öldürdü, tamamõnõ aldõ

5

Å

™Æ ’ - ™Æ

You made me die

Beni öldürdün

5

Å

• …Æ

Reconciliation, success

Ara bulmak, uyum, ba arõ

šÆ

›” …Æ

My success

Ba arõm

šÆ

•›…Æ

You (pl) kindle

Yakarsõnõz, tutu turursunuz

4

£«

£«

That you (pl) respect him

Ona saygõ göstermeniz

2

«

ž Ç«

You (pl) believe firmly

Kesin inanõrsõnõz

4

›’

Put your trust (imp)

Tevekkül et

5

‘È

‘˜ È

To put trust

Vekil etti, tevekkül etti

5

‘È

‘È ’ - ‘È

I put my trust

Tevekkül ettim

5

‘È

ª˜ È

We put our trust

Tevekkül ettik

5

‘È

ª˜ È

Put your trust (imp, pl)

Tevekkül edin

5

‘È

ªÈ

187

«

£È

‹£…È

5

É

Ž

Ona dost olur

5

É

žÊ

You cause to enter

Sokarsõn

4

Ë

Ì•

They turned away

Yüz çevirdiler, döndüler

5

É

•

That you (pl) turn away

Dönmeniz

2

É

Í•

You (pl) turn away

Dönersiniz

2

É

Í•

That you (pl) befriend them

Onlarõ dost edinmeniz

5

É

‹•

That you (pl) turn your back to them

Onlara arkanõzõ dönmeniz

2

É

‹ Í•

To turn, to befriend

Yüz çevirdi, dost edindi

5

É

™• ’ - ™•

You (pl) turned away

Yüz çevirdiniz

5

É

…•

That you (pl) despair

Ümit kesmeniz

1

Â’

–…

It became easy

Kolay geldi

5

–’

–…

That you (pl) intend

Kasdetmeniz

5

Î

¬¬…

Do (imp, pl) tayammum

Teyemmüm edin

5

Î

¬¬…

Fig

ncir

¼

¼ ¹

Their confirmation

Onlarõn te’kidi, peki tirilmesi

Turn away (imp)

Dön

He befriends him

188

-

To come back, return

Geri döndü

1

Fixed

Sabit

2

That which pierces

Delici

Third

Üçüncü

Eighth

Sekizinci

The eighth of them

Onlarõn sekizincisi

Second

kinci

€

•‚

Twisting

E ip büken

€

•‚

Dweller

Ya ayan, bulunan

Groups

Birlikler

Make firm (imp)

Sabit kõl

1

To be firm

Sebat etti

1

-

To make firm

Sabit kõldõ, sa lamla tõrdõ

1

-

We made you firm

Seni sabit kõldõk

1

Make firm (imp, pl)

Sabitle tirin

1

To perish

Yok oldu

1

To make lag behind

Durdurdu, geri bõraktõ

1

He made them lag behind

Onlarõ geri bõraktõ

1

Its firmness

Onun sabitli i

Perishing

Yok olu

To rain abundantly

Döküldü, çok ya mur ya dõ

Abundant rain

Bol ya õ

To blame, reproach

Suçladõ, azarladõ

Soil, earth Serpent, snake

-

ƒ

„…

-

€ 1

•‚

•ƒ - •

•‚

…„ ‚

†

† -†

Toprak, yer

‡

ˆ

Yõlan

‰Š

Œ‹ Š

2

189

•Ž

•Ž -•Ž

1

‰Ž

‰Ž - ‰Ž

Buldu, yakaladõ

1

‘Ž

‘Ž - ‘Ž

You (pl) found them

Onlarõ yakaladõnõz

1

‘Ž

’ “ ”Ž

They are found

Bulundular, yakalandõlar

1

‘Ž

”Ž

To become heavy

A õr geldi

1

•Ž

•Ž - •Ž

Two groups (humans and jinns)

ki sõnõf (cinler ve insanlar)

•Ž

Œ–Ž - Œ •Ž

It became heavy

A õr geldi (d )

•Ž

•Ž

Heavy

A õr

•Ž

–˜Ž - •—˜Ž

Three

Üçer

™•

š•

Three

Üç

™•

›‹ – -›‹ –

Thirty

Otuz

™•

œ– - Œ •

A company

Bir topluluk

••

›‹ •

One third

Üçte bir

™•

™•

Two thirds

Üçte iki

™•

Œ• - •

Two thirds of it

Onun üçte biri

™•

ž•

Two thirds

Üçte iki

™•

Ÿ— •

There, where

Orada, nerede

Then, after that, later

Sonra

Eight

Sekiz

¡

‹›˜—¢ “ - Ÿ—¢ “

Eighty

Seksen

¡

œ—¢ “

Fruit, produce

Meyve

Fruits

Meyveler

“

Fruits

Meyveler

¤£ “

Its fruits

Onun meyveleri

¥— “

One eighth

Sekizde bir

Weight

A õrlõk

To pierce

Deldi

To find, catch

1

£ “ - “

¡ 190

¡“

¡

“ - ¡¦ “

Price, cost

Fiyat, de er, paha

People of Thamud

Semud kavmi

To fold up

Katlandõ, saklandõ

Reward

Ödül, mükafat

†

ª„ - †

To live, settle

Ya adõ, sakin oldu

‡

‡— - ‡©

Been rewarded

Kar õlõ õ verildi

†

†

Clothes

Elbise

†

†˜ -†

To reward

Mükafat verdi

†

† -†

Clothes (pl)

Elbiseler

†

ª„ ˜ - † ˜

My clothes (pl)

Elbiselerin

†

«ª ˜

Your (pl) clothes (pl)

Elbiseleriniz

†

¬ª ˜

Their clothes (pl)

Onlarõn elbiseleri

†

ª˜

Their (fm) clothes (pl)

Onlarõn (d ) elbiseleri

†

¡ ª˜

Previously married women

Dullar

‰˜

£ ˜

§ “ -§ “ -§ “ 1

2

2

191

¨

Ÿ— - Ÿ©

You came

Geldin

1

I came

Geldim

1

You (fm) came

Geldin (d )

1

I came to you

Sana geldim

1

I came to you (pl)

Size geldim

1

I brought to you (pl)

Size getirdim

1

You (pl) came

Geldiniz

1

You (pl) came to us

Bize geldiniz

1

You came to us

Bize geldin

1

You came to them

Onlara geldin

1

To cry for help

Feryat etti

1

We came

Geldik

1

We came to you

Sana geldik

1

We came to you (pl)

Size geldik

1

We came to them

Onlara geldik

1

To come

Geldi

1

•‚ ƒ - •€

He brought

Getirdi

1

„… •€

She came

Geldi (d )

1

†€•

She came to you

Sana geldi (d )

1

‡€•

She came to you (pl)

Size geldi (d )

1

‡€•

She came to us

Bize geldi (d )

1

‡€•

She came to him

Ona geldi (d )

1

ˆ‡€•

She came to her, to them

Ona (d ) geldi, onlara geldi

1

‡€•

She came to them

Onlara geldi

1

‡€•

That which deviates

Sapan yol

-

‰Š 192

He came to you

Sana geldi

1

•€

He came to you (pl)

Size geldi

1

•€

He came to us

Bize geldi

1

•€

He came to me

Bana geldi

1

ƒ •€

He came to him

Ona geldi

1

‹€•

He came to her

Ona (d ) geldi

1

•€

He came to them

Onlara geldi

1

•€

They came

Geldiler

1

•ŒŽ - Œ‚•

They came to you

Sana geldiler

1

Œ‚•

They came to you (pl)

Size geldiler

1

Œ‚•

They came to her, to them

Ona (onlara) geldiler

1

Œ‚•

They came to them

Onlara geldiler

1

Œ‚•

To carve, cut

Yonttu

1

They carved

Yonttular

Fallen on face

Yüzüstü olanlar

To bend on knees

Diz çöktü

Bent on knees

Diz çökmü

Argue, dispute (imp)

Mücadele et, tartõ

To argue, dispute

•… •

•‘

•

• - ’‘

•

”“ ‘

3

•–

•—

Mücadele etti, tartõ tõ

3

•–

You (pl) argued, disputed

Tartõ tõnõz, mücadele ettiniz

3

•–

˜—

You argued with us

Bizimle tartõ tõn

3

•–

˜—

Dispute with them (imp)

Onlarla mücadele et

3

•–

˜—

They disputed

Tartõ tõlar, mücadele ettiler

3

•–

• ˜—

They disputed with you

Seninle tartõ tõlar

3

•–

˜—

Neighbor

Kom u, yakõn

Those which flow

Akanlar

1

•—

- •—

‰ ™ 193

†

That which flows

Akan

™

That which gives

Veren

™›

To enter

Girdi, ara tõrdõ

1

ž

They entered

Girdiler, sokuldular

1

ž

To become hungry

Acõktõ

1

That which makes, will make

Yapan, koyan, kõlan

¡¢

¡š £

That which makes you, will make you

Seni öyle yapan, yapacak

¡¢

¤£

Those who make, will make

Yapanlar

¡¢

¥ ¤£

Those who make it will make it

Onu yapanlar

¡¢

‹ ¤£

Goliath

Calut

Firmly fixed

Donmu , sabit

–¦

§“ –¨

That which collects, will collect

Toplayan

©¦

©‰ ¨

Jinns, unseen creatures

Cinler

ª

¥«

Side

Yan, taraf

¬

His side

Yanõ, yan tarafõ

¬

ˆ-

Strive, struggle (imp)

Mücadele et, cihat et

3

–

–

To strive, struggle

Cihat etti, mücadele etti

3

–

Seninle mücadele etti (ikil)

3

–

•–

Onlarla mücadele et

3

–

–

They strove

Cihat ettiler

3

–

•Œ–

Strive, struggle (imp, pl)

Cihat edin

3

–

•Œ–

Ignorant

Cahil

¡

¡

Ignorants

Cahiller

¡

Ignorance

Cahiliye

¡

”®¤

Ignorants

Cahiller

¡

•¤

To become a neighbor

Kom u oldu

They (dual) struggled with you Strive, struggle (imp) with them

š” •œ ž

-ž •Ÿ -

†˜

3

194

¬ œ

–

-¬ ‰

-–

•¤

-¥ ¤

Œ

- Œ

He crossed

Geçti

3

•

•Œ

They (dual) crossed

Geçtiler (ikil)

3

•

••Œ

We crossed

Geçtik

3

•

•Œ

He crossed it

Onu geçti

3

•

‹•Œ

Well, cistern

Kuyu

Very powerful

¬-

¬ ¯

Çok güçlü, Cebbâr

°

-®

Oppressors

Zorbalar

°

ª ®-

Mountains

Da lar

¡-

•š -

Foreheads

Alõnlar

ˆ-

‹-

Their foreheads

Onlarõn alõnlarõ

ˆ-

-

Idol, false god

Put

-

-

Gabriel

Cebrail

Mountain

Da

¡-

š• - - ¡-

Generation

Nesil, ku ak

¡-

² ±-

Generation

Nesil

¡-

”³¤-

Forehead

Alõn, akak

´

ª-

Kneeled down

Diz çökmü

•

“µ•

To deny, reject

nkar etti

1

–¶

–¶ - –¶

They denied, rejected

nkâr ettiler

1

–¶

•Œ–¶

Hell

Cehennem

¶

· ¶ -‰ ¶

an

—–

–¸

Wall

Duvar

–

•· •– - •–

Dispute

Tartõ ma

•–

••–

Our dispute

Tartõ mamõz

•–

˜•–

Tracts, streams

Yollar, dereler

—–

‰—–

Walls

Duvarlar

–

œ–

Greatness, majesty

¡ -

195

Regarding dispute

Tartõ ma, tartõ ma bakõmõndan

•–

¹“ –

New

Yeni

—–

•·– – - –º –

In fragments, pieces

Paramparça

»¼

•“»•¼

Tree trunk

A aç gövdesi

¼

¼

Ember

Kor

Œ¼

§º Œ¼

Branches

Dallar

¼

Œ¼

To pull

Çekti

Locust

Çekirge

To commit

ledi, yaptõ

You (pl) committed

lediniz, kazandõnõz

Dry, barren

Kuru

Cliff

Uçurum

He committed a crime

Suç i ledi

No doubt

¸

1

-®

— 1

½

—‰ • ½

-½

½ •

üphe yok

Injuries, wounds

Yaralamalar

To flow

Aktõ

1

They (pl, fm) flow

Akarlar (d )

1

Piece, part, portion

Parça, kõsõm

Reward, recompense

Kar õlõk, ceza, mükafat

Rewards, recompenses

Kar õlõklar

Your rewards

Kar õlõklarõnõz

His rewards

Onun kar õlõklarõ

Their rewards

Onlarõn kar õlõklarõ

He rewarded them

Onlara kar õlõklarõnõ verdi

1

To act impatiently

Sõzlandõ, sabõrsõzlandõ

1

We acted impatiently

Sõzlandõk

1

¾ •“•

- ‰•

¿

¿ º

À

À

À

( ) À -

196

-

Impatiently

Sõzlanarak

To reward, recompense

Kar õlõ õnõ verdi, kurtardõ

1

I rewarded

Kar õlõ õnõ verdim

1

Tax, tribute

Cizye, vergi

I rewarded them

Onlara kar õlõ õnõ verdim

1

We rewarded

Kar õlõ õnõ verdik

1

We rewarded them

Onlara kar õlõ õnõ verdik

1

Body

Ceset

To spy, investigate privacies

Gizli hallerini ara tõrdõ, casusluk yaptõ

Object, body

Cisim

It was done, made

Yapõldõ

To do, make, create, put

Yaptõ, koydu, yarattõ, kõldõ

They (dual) did, made

€ ‚• ƒ„

…†

‡…†

ˆ†

ˆ‰†

†

Š†

‹Œ

ܥ Υ

1

‹Œ

‹Œ - ‹• Œ

Yaptõlar (ikil)

1

‹Œ

Ž •Œ

She did, made

Yaptõ (d )

1

‹Œ

€••Œ

I did, made

Yaptõm

1

‹Œ

€••Œ

You (pl) did

Yaptõnõz

1

‹Œ

„••Œ

She did it, made it

Onu yaptõ (d )

1

‹Œ

‘„••Œ

He made you

Sizi yaptõ

1

‹Œ

’••Œ

We did, made

Yaptõk

1

‹Œ

•Œ

We made you

Seni yaptõk

1

‹Œ

“ •Œ

We made you (pl)

Sizi yaptõk

1

‹Œ

•Œ

We made him

Onu yaptõk

1

‹Œ

•Œ

We made her, them

Onu (d ), (onlarõ) yaptõk

1

‹Œ

•Œ

We made them

Onlarõ yaptõk

1

‹Œ

•Œ

We made them (fm)

Onlarõ (d ) yaptõk

1

‹Œ

He made me

Beni yaptõ

1

‹Œ

2

1

197

‰

•Œ ” •Œ

He made him

Onu yaptõ

1

‹Œ

‘••Œ

He made her, them

Onu (d ), (onlarõ) yaptõ

1

‹Œ

ƒ••Œ

He made them

Onlarõ yaptõ

1

‹Œ

ƒ••Œ

They did, made

Yaptõlar

1

‹Œ

••Œ

Foam, scum

Köpük

–—

—•

Bowls

Le enler, çanaklar

—

™˜ —•

He displayed

Açõ a çõkardõ, parladõ

••

•š

Exile

Sürgün

••

›Ž •

Their (fm) outer garments

Örtüleri (d )

ϥ

‰ ƒ•žŸ •

Majesty

Celal, yücelik

‹•

Ž

He displayed it

Onu açtõ

••

Ž š

Skin

Deri

…•

¡•• - …••

Lash

De nek

…•

¢‡ …••

To sit

Oturdu

ˆ•

ˆ•• - ˆ••

Skins

Deriler

…•

¡Š ••

Your (pl) skins

Derileriniz

…•

¡••

Their skins

Onlarõn derileri

…•

¡••

To make apparent

Açtõ, açõ a çõkardõ

••

£¤• - ”š•

Much, abundant

Çok

Beauty

2

2

1

2

¥

§¦

Güzellik

‹¥

¨ §

Camels

Develer

‹¥

‚¨ ©• § - € Š ©• §

To run wild

Kaçtõ, ko tu

1

ª¥

ª§ - ª§

It was gathered

Toplandõ

1

«¥

«•§

Group

Topluluk

«¥

Ǥ - Ǥ

To collect, gather, get together

Topladõ

«¥

Ǥ - Ǥ

Together

Toplu olarak

«¥

‡Œ§

1

198

Two groups

ki topluluk

«¥

™• Œ§

Friday

Cuma

«¥

⥠Τ

Your group

Toplulu unuz, çoklu unuz

«¥

’Œ§

We brought you (pl) together

Sizi topladõk

1

«¥

Τ

We brought them together

Onlarõ topladõk

1

«¥

Τ

Its collection

Onun toplanmasõ

«¥

‘Œ§

He brought them together

Onlarõ topladõ

«¥

ƒŒ§

Their collection

Onlarõn toplanmasõ

«¥

ĥΤ

They gathered

Toplandõlar

«¥

••Œ§

Camel

Deve

‹¥

‹¨ §

Together, all at once

Topluca

‹¥

‚‡ •§

All, together

Hepsi, herkes, tamamõ, topluca

«¥

Œž•§ - «Š ž•§

Beautiful, pretty

Güzel

‹¥

Ž ‡ ž•§ - ¨‹ž•§

Jinn

Cin

To hide, cover

Örttü, gizledi

Gardens

Bahçeler, cennetler

Š- ‰

Their gardens

Onlarõn bahçeleri

ƒ•® ‰

Wing

Kanat

ª

Š

Sin

Günah

ª

Š

Your wing

Kanadõn

ª

His two wings

ki kanadõ

ª

‘• ž°

Side

Yan

œ

œ Š

Far

Uzak

œ

œ Š

To remove from

Çõkardõ

œ

œ± - œ‰

Close

Yakõn

œ

²Ÿ œ

Unclean

Cünüp

œ

‡•

1

1

¬ ¬

1

2

199

¯•°

-‰

- ¯°

œ

‘• •

On his side

Yanõ üzerinde

Paradise

Cennet

Garden

Bahçe, cennet

‚¨ ‰

Shield, shelter

Kalkan, sõ õnak

‚‡ ‰

Jinns

Cinler

‚¨ ‰

Insanity

Cinnet, delilik

‚¨ ‰

Two gardens

ki cennet

Your garden

Senin bahçen

¯•„‰ - ¯„‰

His garden

Onun bahçesi

‘„‰

My garden, my paradise

Benim bahçem, cennetim

£•„‰

Two gardens

ki cennet

Their two gardens

Onlarõn bahçeleri (ikil)

To incline, approach

Yana tõ, meyletti

1

ª

They inclined, approached

Yana tõlar

1

ª

•³

Army

Ordu

…

…˜ - … - …Š

Our army

Ordumuz

…

´…

Unjustly

Adaletsizlikle

µ

‡—

Sides

Yanlar

œ

¶•

Your (pl) sides

Yanlarõnõz

œ

’Ÿ•

Her (their) sides

Onun (onlarõn) yanlarõ

œ

ƒŸ•

Their sides

Onlarõn yanlarõ

œ

ƒŸ• - ƒŸ•

Armies, troops

Ordular

…

¡Š •

His armies, troops

Onun ordularõ

…

• ¡• • - ¡• - ¡•

Their (dual) armies, troops

O ikisinin ordularõ

…

§ ¡•

Fruit

Meyve

·

”

Ripe

Olgun

·

ž¦

‚‰ ©••

ž„‰ - ™• „‰

ž„‰

200

ƒž„‰ ª

-ª

Struggle

Cihad, mücadele

…ƒ

‡¡ ƒ

His struggle

Onun cihadõ

…ƒ

• ¡• ƒ

Openly, plainly, publicly

Açõkça

ƒ

‡¸ ƒ

Their provisions

Onlarõn malzemeleri

ƒ

•¹ƒ

Ignorance

Cehalet, cahillik

‹ƒ

‚˜ ©• ƒ

Effort, labor

Güç, gayret

…ƒ

…ƒ

Their effort

Güçleri

…ƒ

…ƒ

Open, plain, public

Açõktan, açõkça, açõk

ƒ

ƒ

ƒ

ƒ - ƒ

To make openly, make public, Açõ a vurdu, yüksek sesle speak loudly konu tu

1

Openly, plainly, publicly

Açõktan, açõkça, açõk

ƒ

¢‡ ƒ - ƒ

Your open issues, what you openly

Açõ õnõz, açõ a vurdu unuz

ƒ

ƒ

To furnish, provide

Teçhiz etti, donattõ

2

ƒ

±ƒ - ƒ‰

He furnished them

Onlarõ donattõ

2

ƒ

ƒ‰

To be ignorant

Cahil oldu

1

‹ƒ

‹ƒ - ‹• ƒ

Hell

Cehennem

Very ignorant

Çok cahil

Air, atmosphere

Hava, uzay

Answer, response

‰ƒ ‹ƒ

‡ •ƒ

•

•±

Cevap

¶•

¶•

Ponds, cisterns

Havuzlar, sarnõçlar

¶•

¶•

Those which flow, run

Akanlar

Hunting animals

Avcõ hayvanlar

Š ¸•

Mount Judi

Cudi da õ

± ¡• •

Hunger

Açlõk

His interior

Onun karnõ, ortasõ

It was brought

Getirildi

Horses

Atlar

¸•

1

201

•

º•

»•

‘• ¼••

–ž

ݣ

¡•

¡ž

Bosom

Sine, koyun

œž

œ Š ž

Your bosom

Koynun, sinen

œž

¯•ž

Neck

Boyun

…ž

…ž

Her neck

Onun (d ) boynu

…ž

…• ž

Their (fm) bosoms

Yakalarõ (d )

œž

‰ ƒŸ•ž

202

Pilgrims

Hacõlar

To dispute

Tartõ tõ, çeki ti

Need, requirement

htiyaç, hacet

You (pl) disputed

Tartõ tõnõz

Barrier

Perde, engel

Those who prevent

Engelleyenler

He disputed with you

Seninle tartõ tõ

3

He disputed with him

Onunla tartõ tõ

3

They disputed with you

Seninle tartõ tõlar

3

You oppose

Dü man oldu

3

Those who are cautious

Uyanõklar, tedbirliler

To fight, make war

Harbetti, sava tõ

1

„…

He called to account

Hesaba çekti

3

†‡

†ˆ

We called to account

Hesaba çektik

3

†‡

‰Šˆ

We called her to account

Onu hesaba çektik

3

†‡

‹ ‰Šˆ

Those who call to account

Hesaba çekenler, hesap görenler

†‡

ŒŠ‚ˆ

Jealous

Haset eden

‡

• ˆ‚

Forbid

Hâ â

Ž

Ž

Those who gather, collect

Toplayõcõlar, toplayanlar

…•

…‚•

Violent storm

Kum fõrtõnasõ, ta ya dõran kasõrga

†‘

Š’“ ‚

Present, ready

Hazõr

…”

…‚•

Daily, presently

Günlük, hemen yapõlan

…”

–…‚•

Present

Mevcut

…”

—…‚•

Former state

Eski hal

…˜

–‚ …‚™

That which protects

Koruyan

š˜

œ‚™ - ›š™‚

-

3

3

€• ƒ‚

203

„

-„

š˜

ž • œ‚™

š˜

Ÿ œ‚™

Koruyanlar

š˜

Œ‚œ™‚ - € œ‚™

Those who protect

Koruyanlar

š˜

Œ‚œ™‚

Surrounding

Çevreleyen

¡˜

Œ¢™

Surrounded

Ku attõ, çevreledi

£¤

¥

Inevitable reality

Gerçekle ecek olan

£¦

¨§

Those who decree, judge

Hüküm verenler

©

Œ‚ª«‚

Came in between

Araya girdi

An invented name for camels

Uyduruk aygõr deve adõ

Those who praise

Hamd edenler, övenler

Those who bear (fm)

Those who protect (fm)

Koruyanlar (d )

Keep, protect (imp, pl)

Muhafaza edin, koruyun

Those who protect

3

1

¬

¬ ®¯

€• °‚

Yüklenenler (d )

±¯

ž ‚ ²‚°

Those who bear

Yüklenenler

±¯

Œ‚³°‚

Intensely hot

Kõzgõn

´¯

› ¤‚°

Love, affection

Sevgi

†Š

† -† µ

Grain

Tane

†Š

Š¶ - †

Grain

Tane

†Š

•Š - †

To love, want

Sevdi

†Š

† -†

Regarding love

Sevgi bakõmõndan

†Š

Š·

Their ropes

Onlarõn ipleri

±Š

¸¹ Š‚ - ¸¹ Š‚

Endeared

Sevdirdi

†Š

†Š

Grain

Tane

†Š

•Š

To delight

Mutlu etti

1

º

…Š - …Š

To imprison, keep

Alõkoydu, hapsetti

1

»Š

»Š - »Š

To become worthless

Bo a gitti, heba oldu

1

¼Š

¼Š - ¼Š

They became worthless

Bo a gitti

1

¼Š

½¾Š

1

2

204

Š

• Š

±Š

±› Š

†Š

‚Š

Pathways, orbits

Yollar, yörüngeler

Rope, vein

p, damar

Its love, lovingly

Onun sevgisi, severek

Inevitable

Kesin

ª’

Until, so that

Nihayet, e kadar, ta ki

¿

Rapidly

Çabucak

Pilgrimage

Hac

Making pilgrimage

Haccetme

To make pilgrimage

Haccetti

Barrier, curtain

Perde, örtü

Stones

Ta lar

Evidence

Hüccet, delil

›

Our evidence

Hüccetimiz

‰

Their evidence

Onlarõn hüccetleri

Years

Seneler

Partition, forbidden, understanding

Bölme, yasak, akõl

…

Stone

Ta

…

Cells, chambers

Hücreler, odalar

…

ž ‚ …

Your bosoms, guardianship

Sineleriniz, velayetiniz

…

«

Gardens

Bahçeler

¥

Sharp

Keskin

Elevation

Yüksek yer

Tell, say

Anlat, söyle

Limits

Sõnõrlar, hudutlar

His limits

Onun hudutlarõ

Talking, news, word, new

Konu ma, haber, söz, yeni

ÀÁ

Á¤‚Á ‚ -

†

Â’ ‚ - „ • ‚

…

–

¸

‚

- ¸ - ‚ •… ‚ –

£‚Ã

‚ - …•

- £•  • ‚

2

„

„ -

Ä

Ä Ÿ •• Å•

205

Ä

Á ‚ - ›À ‚

•‚

Iron

Demir

Precaution, preparation

Tedbir, hazõrlõk, korunma tedbirleri

Fear

Korku

Your (pl) precaution

Tedbiriniz

« Ÿ‚

Their precaution

Onlarõn tedbirleri

‹ Ÿ‚

Hot

Sõcak

…

…

Free

Hür

…

…

Regarding heat

Sõcaklõk bakõmõndan

…

·…

Forbidden, respectable

Haram, hürmetli

®…

°’ … - •® …

War

Sava , harp

„…

„ • …

Field, tilth

Tarla, ekin

Ä…

Ä › …

Your (pl) field, tilth

Tarlanõz

Ä…

©Æ… - ©‚Æ…

His field, tilth

Onun tarlasõ

Ä…

‚ Æ‚…

Blame, discomfort

Zorluk, itiraz

…

’… -•…

Determination

Azim

…

•…

Guards

Bekçiler, nöbetçiler

Ç…

ˆ…

You desired

Hõrslandõn, hõrslõ oldun

1

È…

½“…

You (pl) desired

Hõrslandõnõz, hõrslõ oldunuz

1

È…

“…

Urge (imp), encourage

Te vik et

2

É…

É…

Fatally ill

Helake yüz tutarak

É…

•…

Edge

Kenar

Ê…

Ê • …

He burned

Yaktõ

2

¥…

¥…

Burn (imp, pl)

Yakõn (emir)

2

¥…

¨…

Burn (imp, pl) him

Onu yakõn (emir)

2

¥…

Å ¨…

He has forbidden

Haram kõldõ

2

®…

®…

It was forbidden

Haram kõlõndõ

2

®…

®…

Ÿ‚ -•

206

Sacred, forbidden, in ihram

Haram, yasak, ihramlõ, hürmetli,

®…

°… - ®• …

Safe place

Harem, güvenli yer

®…

°…

Prohibitions

Hürmetler, yasaklar

®…

ž ‚ °… - ž • °…

It was forbidden

Haram kõlõndõ

2

®…

½°…

We have forbidden

Haram kõldõk

2

®…

‰°…

He forbade it

Onu haram kõldõ

2

®…

¸°…

He forbade those two

O ikisini haram kõldõ

2

®…

ª¸°…

They forbade

Haram kõldõlar

2

®…

Ÿ °…

Heat

Sõcaklõk

…

•…

Silk

pek

…

…’ … - …• …

Ambitious, concerned

Hõrslõ, dü kün

È…

Ë • …

Fire

Yangõn

¥…

•£ …

Group, sect, party

Hizip, grup, taraf, topluluk

„

„‚

His party

Onun hizbi

„

‚

Two groups

ki grup

„

¤Â ‚

Grief

Hüzün

€

€

Grief

Hüzün

€

€‚

To grieve

Üzüldü, hüzünlendi

With grief

Üzüntüyle

€

Ì

My grief

Hüznüm, üzüntüm

€

´Ì

Reckoning, account

Hesap, ölçü, dü ünce

†‡

Â’ ‡‚ - „ • ‡‚

Your account

Senin hesabõn

†‡

 ‡‚

His account

Onun hesabõ

†‡

 ‡‚ -  ‡‚

Their account

Onlarõn hesabõ

†‡

¸Â ‡‚ ¸Â ‡‚ ¸Â ‡‚

My account

Hesabõm

†‡

¤Â ‡‚

Beautiful

Güzel

†‡

€› ‡‚

1

207

€

€

-€

†‡

†‡ - †Í‡

†‡

Ì’ Š‡ - €• Š‡

1

†‡

½ŠÍ‡

Dü ündün, zannettin

1

†‡

½ŠÍ‡

You (pl) thought

Dü ündünüz, zannettiniz

1

†‡

ŠÍ‡

He thought it

Onu zannetti

1

†‡

ŠÍ‡

You thought them

Onlarõ zannettin

1

†‡

¸ ŠÍ‡

That which is enough for you

Sana yetecek olan

†‡

Š‡ - Š‡

That which is enough for us

Bize yetecek olan

†‡

‰Š‡

That which is enough for him

Ona yetecek olan

†‡

Š‡

That which is enough for them

Onlara yetecek olan

†‡

¸Š‡

They thought

Dü ündüler, zannettiler

†‡

Ÿ ŠÍ‡

That which is enough for me

Bana yetecek olan

†‡

´Š‡

To become jealous

Haset etti, kõskandõ

‡

‡ Í - ‡

With jealousy

Haset ederek

‡

‡

Regrets

Üzüntüler

…‡

ž • …‡

Regret

Üzüntü

…‡

–…‡ - –› …‡

Our regret

Üzüntümüz

…‡

‰Î…‡

My regret

Yazõk bana

…‡

¿Î…‡

Good, pretty

Güzel, iyi

‡

-‡

Became good

Güzel oldu

‡

‡

Beauty, kindness, being good

Güzellik

‡

‰’‡ - • ‡

Kindly

Güzellikle, iyilikle

‡

‰‡

Good deeds, good things

yiler, güzeller, iyilikler, güzellikler

‡

ž • ‰‡ - ž • ‰‡

Good deed

yi, güzel, iyilik, güzellik

‡

› ‰‡

Became good

Güzel oldu

‡

½‰‡

To think, calculate, assume

Dü ündü, hesap etti, zannetti

Calculation

Hesap, hesap ölçüsü

She thought

Zannetti

You thought

1

1

1

1

1

208

Their beauties

Güzellikleri (d )

‡

¸‰‡

Best, most beautiful

En güzel

‡

¿‰‡

Two good things

ki güzellik

‡

¤¤‰‡

In succession

Art arda

‡

°’ ‡

As reckoner

Hesap görücü olarak

†‡

Š¤Í‡

Tired

Yorgun

…‡

•Ï‡ Í

Sound

Ses

»‡

»¤Í‡

Its sound

Onun sesi

»‡

¸‡¤Í‡

Gathering

Toplanma

…•

…• •

Was gathered

Toplanõldõ

…•

…‚•

To gather, collect

Topladõ, bir araya getirdi, kaldõrdõ

1

…•

…• - …•

It was gathered

Toplanõldõ

1

…•

ž…‚•

You put me together

Beni bir araya getirdin

1

…•

´‰Î…•

We put me together

Onlarõ bir araya getirdik

1

…•

‹ Ì…•

Its harvest

Onun hasadõ

‘

Å‚ ‚ ‘

Firewood

Odun, atõlan ey

†‘

†‘

It became clear

Açõ a çõktõ

Ë ‘

Ë ‘

You harvested

Hasat ettiniz, kestiniz

1

‘

Α

It prevented

Kõsõtladõ, mani oldu

1

…‘

ž…‚‘

It is made apparent

Gösterildi

2

±‘

±‘

…‘

‘

Chaste

erefli, nefsine hakim

Fortresses

Kaleler

‘

€‘

Their fortresses

Onlarõn kaleleri

‘

¸Ì ‘

Harvested, cut

Biçilmi , yõkõlmõ

‘

• ¤‚‘

Prison

Hisar, hapis

…‘

Ï‚‘

He urged

Te vik etti

Д

Ð

1

1

209

To be present, come

Hazõr oldu, geldi

1

…”

…” - …”

They came to his presence

Onun huzuruna geldiler

1

…”

Å•…”

Debris

Çöp

¾

°¾

Firewood

Odun, yakõt

†¾

Š’¾ - •†¾

Repentance

Tevbe

¼¾

› ¾§ ‚

Crusher

Hutame, parçalayan

¾

› ª¾

Share, portion

Hisse

šœ

œÒ - š Ñ

Grandchild

Torun

˜

–˜

Pit

Çukur

…˜

–• …Ÿ˜

To protect, keep

Korudu

š˜

š˜ - š‚˜

Protecting

Koruyarak

š˜

œŸ˜‚

Protectors

Koruyucular

š˜

œ˜

We protected

Koruduk

1

š˜

‰Ÿœ˜‚

We protected her

Onu koruduk

1

š˜

‹ ‰Ÿœ˜‚

Their (dual) protection

O ikisinin korunmasõ

š˜

ª¸œŸ˜‚

We bordered

Etrafõnõ çevirdik

¡˜

‰Ÿ˜˜

We bordered them (dual)

O ikisinin etrafõnõ çevirdik

¡˜

ª‹ ‰Ÿ˜˜

Well informed

Bilen, haberdar

´˜

µ¿˜‚

Gracious

Lütufkar, cömert, ku atan

´˜

¶¤˜‚

Protector

Koruyucu, muhafõz

š˜

œ¤‚˜ - ›š¤‚˜

Truth

Hak, gerçek, hak olarak

£¦

¦Ó - µ£

Long period

Uzun zaman

†¦

Š¦

It proved true, deserved

Hak oldu

1

£¦

½§¦

It was obligated

Layõk kõlõndõ, haklandõ, yara tõ

1

£¦

½§¦

His right, due

Onun hakkõ

£¦

¦§

Obligation

Görev, borç

£¦

•£¤‚¦

1

210

Judges

Hakimler

©

® ©§

Judgment, decision

Hüküm

©

• ©Ÿ

Arbitrator

Hakem

©

ª’ © - • ©

To judge, decree

Hüküm verdi

1

©

© - ©

I decreed, judged

Hüküm verdin

1

©

½ª©

Wisdom

Hikmet, sebepsiz i yapmama

©

› ªŸ©‚

You (pl) judged

Hüküm verdiniz

©

ª©

His judgment

Onun hükmü

©

‚ ª‚ ©Ÿ - ªŸ©

Their judgment

Onlarõn hükmü

©

¸‚ª©Ÿ

Wise

Hakim, hikmet sahibi

©

ª’ ¤‚© - • ¤‚©

Lawful, dwelling

Helal, oturan

±³

±Ñ ‚

Lawful

Helal

±³

² Ò‚

Wives

Zevceler, e ler

±³

±‚ò

Habitual swearer

Çok yemin eden

±³

Ê • ³§

Lawful, lawfully

Helal, helal olarak

±³

Ô² - ¬› ²

You (pl) swore

Yemin ettiniz

¡³

˜Ÿ ³

Throat

Gõrtlak, bo az

£³

® ¦Ÿ³

You came out of ihram

hramdan çõktõnõz

±³

³Ÿ ³

Puberty

Erginlik ça õ

³

³

They were adorned

Süslendiler

´³

Õ³

Ornament

Süs

´³

¤Ÿ³‚ - › ¤Ÿ³‚

Forbearing

Sabõrlõ, nezaketli, mühlet veren

³

ª’ ¤‚³ - • ¤‚³

Their ornaments

Onlarõn ziynetleri

´³

¸¤‚³

Mud

Balçõklõ

Ö¯

• ׂª

Mud

Balçõk

Ö¯

Ø-ª - •ª

Donkey

E ek

…¯

• ª‚

1

1

1

211

Your donkey

E e in

…¯

ª‚

Carrier

Ta õyõcõ, hamal

±¯

¹ª

Praise

Hamd, övgü

¯

•ª

Your praise

Senin hamdin, övgün

¯

‚ª

His praise

Onun hamdi övgüsü

¯

Å‚ ‚ ª

Donkeys

E ekler

…¯

…• ª

Red

Kõrmõzõ

…¯

…• ª

Load

Yük

±¯

±- ª

It was loaded

Yükletildi

±¯

±ª

Load

Yük

±¯

²ª‚ - ±ª‚

To carry, take load

Ta õdõ, yüklendi

±¯

±‚ª - ±ª

Carrying

Yüklenerek

±¯

²ª

She took the load

Yüklendi (d )

1

±¯

½³ª

It was loaded

Yükletildi

1

±¯

½ ‚ ³‚ª - ½³‚ª

You (pl) were loaded

Size yükletildi

2

±¯

³Ÿ ª

She took that load

Onu yüklendi (d )

1

±¯

³ª

You loaded

Sen yükledin

1

±¯

³Ÿ ª

We loaded

Yükledik

1

±¯

‰³Ÿ ª

We were loaded

Bize yükletildi

2

±¯

‰Ÿ³ª

We loaded you (pl)

Sizi yükledik, ta õdõk

1

±¯

« ‰Ÿ³ª

We loaded him

Onu yükledik, ta õdõk

1

±¯

Å ‰Ÿ³ª

We loaded them

Onlarõ yükledik, ta õdõk

1

±¯

‹ ‰Ÿ³ª

His load

Onun yükü

±¯

³ª

He took that load

O onu yüklendi

±¯

¸³ª

Her load

Onun (d ) yükü

±¯

¸‚³ª‚ - ¸³ª

Their loads

Onlarõn (d ) yükleri

±¯

¸³ª

2

1

1

212

±¯

³ª

Yük ta õyan

±¯

¹ª

Effort, disdain

Öfke ve gayret, koruyuculuk

´¯

¤‚ª

Praiseworthy

Övülmeye layõk

¯

’ ¤‚ª - • ¤‚ª

Donkeys

E ekler

…¯

Ï‚ª

Boiling water, intimate friend

Kaynar su, yakõn arkada

¯

ª’ ¤‚ª - • ¤‚ª

Throats

Bo azlar, gõrtlaklar

Affection

Kalp yumu aklõ õ

Sin

They were loaded

Onlara yükletildi

Load bearing

2

… ‰

…• ‰

‰

̉

Günah

À‰

À › ‰‚

Upright ones

Düzler, do rular

¡‰

ÚÙ ˜‰

Roasted

Kõzarmõ

‰

• ¤‰

Upright, true

Düz, dik, do ru

¡‰

˜¤‰ - ¡ • ¤‰

Hunain, compassion

Huneyn, efkat

‰

- ¤‰

Disciples

Havariler

Entrails

Ba õrsak

—

Sin

Günah

„

Â’

Fish

Balõk

ž

ž •

Their (dual) fish

O ikisinin balõ õ

ž

ª¸Î

Houri, fair one

Huri

Power, authority

Güç, kuvvet

¬

Around, surroundings

Etraf

¬

Transfer

Çõkma, ayrõlma

¬

Ô‚

Around you

Senin etrafõnda

¬

¹‚

Around you (pl)

Etrafõnõzda

¬

©¹

Around him

Onun etrafõnda

¬

¹

Around her

Onun (d ) etrafõnda

¬

¸¹

-€

•

213

¬› ¬

-¬

Around them

Onlarõn etrafõnda

¬

Two years

ki yõl

¬

Alive, living

Canlõ, diri olarak, diri

´¤

·¤ - µ´

To live, to greet

Ya adõ, selamladõ

´¤

¤ -´

Alive, living

Canlõ, diri olarak, diri

´¤

¤¶

Life

Hayat

´¤

– Û¤ - –› ¤

Your (pl) life

Sizin hayatõnõz

´¤

©‚Î ¤

Our life

Bizim hayatõmõz

´¤

‰Î ¤

My life

Benim hayatõm

´¤

´‚Î ¤

Snake

Yõlan

´¤

›¤

Fish

Balõklar

ž

€› ¤‚

Their fish

Onlarõn balõklarõ

ž

¸Ì ¤‚

Where, wherever

Nerede, her nerede

À¤

À¤

Ï

€ …¤

Confused

1

a kõn

¸‚¹

- ¸¹ ¤¹

¬

±¤‚

Çare

¬

³¤‚

Time, period

Zaman, süre, devir

Œ

Œ •‚

Then, at that time

O zaman

Greet (imp, pl)

Selamlayõn

Life

Hayat

That they greet you

Seni selamlamalarõ

You were greeted

Selamlandõnõz

Barrier was placed

Engel konuldu

Plan

1

• ׂ‰¤‚ ´¤

¤

´¤

€ ¤

2

´¤

¤

2

´¤

¤¤

2

214

Disappointed ones

Ümitsizler

Vain talkers

Bo söze dalanlar

Fearful

Korkarak

Fearful ones

Korkanlar

Treachery

Hainlik

Traitors

Hainler

To fail

Peri an oldu

Seal, the last one

Mühür, sonuncu

That which deceives

Aldatan

That which deceives them

Onlarõ aldatan

That which comes out, will come out Those who come out, will come out

-

ۥ

Çõkan

‚ƒ

‚ „…

Çõkanlar

‚ƒ

†…

‡

ˆ‰

Keepers

Hazinelerde tutanlar

Humbled

Aciz

Š‹

Š• - Œ•

Despised ones

A a õlõklar

Š‹

Υ

Loss, losers

Ziyan, ziyanda olan

ƒ‹

ĥ

Loss, loser

Ziyan, ziyanda olan

ƒ‹

•Žƒ•

Losers

Ziyanda olanlar

ƒ‹

‘ ƒ• - •ƒ•

Losers

Ziyanda olanlar

ƒ‹

‘ ƒ•

Humbled

Hu u içinde, ba e mi

’“

Ž ”• - ”•

Humbled women

Hu u duyan kadõnlar

’“

— ”• - — – ”•

’“

Ž ”•

Humbled, barren Humbled men Humbled men Exclusively

Hu u duyan, ba e mi , bo , kuru Hu u duyan, mütevazõ erkekler Hu u duyan, mütevazõ erkekler Özellikle, sadece

215

’“

”• -

”•

’“

”•

˜™

› š

-

To talk vain

Bo konu tu

Those who are in humility

Boyun e enler

They engaged in vain talk

Bo konu tular

Sinner, sin, mistake

Günahkâr, hatalõ, günah, hata

Šž

Ž ŒŸ

Sinners

Günahkârlar, hatalõlar

Šž

ŒŸ - • Ÿ

Sinners

Günahkârlar, hatalõlar

Šž

ŒŸ

To address

Hitap etti, laf attõ

1

ž

He addressed them

Onlara hitap etti

1

ž

To fear

Korktu

1

She feared

Korktu (d )

1

To speak in a low tone

Alçak sesle konu tu

3

That which brings down

Alçaltõcõ

They feared

Korktular

1

• ¢¤

Fear me (imp, pl)

Benden korkun

1

¢¤

Hidden, secret

Gizli, saklõ

¥

Ž¢

Maternal uncle

Dayõ

¦

Ž¦

Maternal aunts

Teyzeler

¦

—§

Your maternal aunts

Teyzelerin

¦

¨©

Your (pl) maternal aunts

Teyzeleriniz

¦

ª¤ © - ª¤ ©

Maternal aunt

Teyze

¦

Ž§

Eternal

Sonsuz, ebedi

«

•¬ § - – §

Eternal ones

Ebedi kalanlar

«

‘ § - •§

Two eternals

ki ebedi

«

‘ §

Eternal ones

Ebedi kalanlar

«

‘ §

Exclusive, exclusively

Halis, saf, has, özel

˜«

™ ¬ § -˜ – §

Exclusive, exclusively

Halis, saf, has, özel

˜«

™§ - Ž ™§

1

’

”œ •œ

1

- Ÿ €Ÿ ¡¢

¡

¡¢

£

216

Ÿ

- ¡¢ Ž ¢

Those who stay behind

Geride kalanlar

-«

§

Creator

Yaratõcõ, yaratan

®«

–®§

Creators

Yaratanlar

®«

Creators

Yaratanlar

®«

¯§

Your maternal uncle

Dayõn

¦

¨§

Past

Geçmi

Extinguished, extinct (pl)

Hareketsiz olanlar

Extinguished, extinct (pl)

Hareketsiz olanlar

Fifth

Be inci

To betray, deceive

hanet etti

They (dual) betrayed them (dual)

O ikisi o ikisine ihanet etti

They betrayed

hanet ettiler

Fallen, hollow

Yere serilmi , içi bo

Hidden

Saklõ, gizli

Bad, evil (pl)

Pisler, kötüler

Ruin, confusion

Fitne, bozgunculuk

Subsided

Dindi (d )

1

Became bad

Kötü oldu

1

News, affairs

¯§ -

¯¤ §

«

§ -

– -

1

€

ۥ

‚

„ƒ …

€

€

Haber

†

‡ˆ

News, information

Tecrübe, haber

†

ƒˆ

Bread

Ekmek

‰

‰Š

To subside

Dindi, sönmeye yüz tuttu

Bad, evil

Kötü, pis

€

€Œ

Bad, evil (fm, pl)

Kötüler, pisler (d )

€

• ‡ ŽŒ

Bad, evil (fm)

Kötü, pis (d )

€

• ŽŒ - ŽŒ

Bad, evil (pl)

Kötüler, pisler (er)

€ 217

-‹

1

•ŽŒ -

ŽŒ

€

•ŽŒ

Haberdar, bilen

†

‘Š - ‡‘

Seal

Son, mühür

’

“

Its seal, end

Onun sonu, mührü

’

”

Treacherous

Hain

ˆ

•‡ —

To seal

Mühürledi

Cheek

Yanak, yüz

˜

—

Your cheek

Yana õn

˜

™—

To deceive

Aldattõ

1

Take (imp)

Al, tut

1

To forsake, desert

Yüzüstü bõraktõ, yardõm etmedi

1

Take it (imp)

Onu tut, al

1

› œ

›•

Take (imp, pl)

Alõn, tutun

1

› œ

›

Deserter

Yalnõz bõrakan

Take it (imp, pl)

Onu alõn, tutun

Take them (imp, pl)

Onlarõ alõn, tutun

Destruction

Harap olmasõ

ˆ

ˆ

Their destruction

Onlarõn harap olmasõ

ˆ

¡¢ ˆ

Payment, tax

Ödeme, vergi

£ˆ

£ˆ

To come out

Çõktõ

£ˆ

£ˆ - £ˆ

Payment, tax

Ödeme, vergi

£ˆ

ƒ¤ˆ

You came out

Çõktõn

1

£ˆ

…¤ˆ

You (pl) came out

Çõktõnõz

1

£ˆ

’ ¤ˆ

They (fm) came out

Çõktõlar (d )

1

£ˆ

¤ˆ

We came out

Çõktõk

1

£ˆ

¥¤ˆ

They came out

Çõktõlar

1

£ˆ

• ¤ˆ

Bad, evil (pl)

Kötüler, pisler (er)

All aware

1

š

’

š

› œ ž›

-’

-š ›•

ž› - ž›

ž›

„ƒ ›

1

› œ

Ÿ›

1

› œ

’ ›

1

218

’

ž˜ˆ

ž¦ ˜ˆ

•ˆ

ˆ§ - —ˆ

¨ˆ

© ˆ—

1

•ˆ

§ˆ

1

¨ˆ

ªˆ - ¨ˆ

’«ˆ

“ «ˆ

1

¬ˆ

-ˆ - -ˆ

Onu deldi

1

-ˆ

¡®ˆ

They falsely attributed

Uydurdular

1

-ˆ

• ®ˆ

Exit

Çõkõ

£ˆ

£ ¦ ˆ

Treasures

Hazineler

‰

‡ •‰

Its treasures

Onun hazineleri

‰

”¥• ‰

Keepers, guards

Muhafõzlar

‰

‰

Its keepers, guards

Onun muhafõzlarõ

‰

¡‰

Humiliation, disgrace

Rezillik, rezil etmek

‰

¯ ‡‰

He became humiliated

Rezil oldu, a a õlandõ

1

‰

¯‰ - ‰

He became despised

Rezil oldu, a a õlandõ

1

‰

°

Loss

Ziyan, zarar

ˆ

Loss

Ziyan, kayõp

ˆ

ˆŠ

- ˆ¦

To lose

Kaybetti, ziyan etti

ˆ

ˆ

- ˆ±

Loss

Kayõp

They lost

Kaybettiler

1

ˆ

To cause to swallow

Batõrdõ, yere geçirdi

1

²

We caused to swallow

Yere geçirdik

1

²

¥•³

Wood, wooden

Tahta, ah ap

´µ

´ ‡ µ

In humility

Dü ük, dü kün

¶µ

ƒ·—µ

Mustard

Hardal

To fall down

Yere kapandõ, dü tü

Liars

Yalancõlar

They fell down

Yere kapandõlar

To guess, lie

Uydurdu, yalan söyledi

Nose

Burun

To tear, falsely attribute

Deldi, uydurdu

He made a hole in it

1

1

ˆ

219

ĥ

Šˆ

- ˆ ˆ±

²±

-²

To humble

Teslim oldu, hu u duydu

1

¶µ

¶µ - ¶µ

Humbled, fell down

Alçaldõ, dü tü

1

¶µ

…·µ

Humbleness, humility

Hu u

¶µ

ƒ¸ µ - š ‡ µ

To fear

Korktu

1

¹µ

‹µ - ¹µ

I feared

Korktum

1

¹µ

…Œµ

Fear

Korku

¹µ

ε

His fear

Onun korkusu

¹µ

” Œµ

We feared

Korktuk

¹µ

¥Œµ

Poverty

htiyaç

º»

©»

Enmity, opponents

Dü manlõk, dü manlar

’»

“»

To fasten

Koydu, birle tirdi, örttü

²»

²» - ²»

Opponent

Hasõm

’»

’»

Two opponents

ki hasõm

’»

»

Argumentative

Kavgacõ

’»

»

Opponent

Hasõm, dü man

’»

Š Œ» - ’‡ Œ»

You (pl) engaged in vain talk

Bo konu tunuz

Green

Ye il

ˆ½

ˆŠ ½ - ¯ˆ½ - ˆ‡ ½

Green plant

Ye illik

ˆ½

ƒˆ½

To be soft

Yumu ak konu tu

¶½

¶½ - ¶½

Sin, mistake, fault

Hata, günah, suç

¾

¿ƒ¾•

By mistake

Hata ile

¾

ƒ¿¾

Sin, mistake, fault

Hata

¾

ÁÀ ¾

Address, speaking

Konu ma

Sins, faults

Günahlar, hatalar

¾

¾

Your (pl) sins, faults

Sizin hatalarõnõz

¾

’Â ¾

Our sins, faults

Bizim hatalarõmõz

¾

¾

1

1

1

1

¼

´¾

220

’½

ƒ¢ ¾ -

¾

¾

’ ¾

Görev, i

´¾

´•¾

Address, speaking

Konu ma

´¾

¾•

Your duty, affair

Görevin

´¾

à ¾•

Your (pl) duty, affair

Göreviniz

´¾

’Ä ¾•

Your (dual) duty, affair

kinizin görevi, durumu

´¾

Ä ¾•

Your (fm, pl) duty, affair

Sizin (d ) durumunuz

´¾

— Ä ¾•

To write

Yazdõ

1

ž

ÇÅ - Å Æ

To snatch

Kaptõ, aldõ

1

²¾

²¾ - ²¾

Snatching

Söz kapma

²¾

³•¾

Footsteps

Adõmlar

¾

• ¾

Sins, faults

Hatalar

¾

• ¿Œ¾

Your (pl) sins, faults

Hatalarõnõz

¾

’ÄÈ ¿Œ¾

Their sins, faults

Onlarõn hatalarõ

¾

’¡È ¿Œ¾

Sin, mistake, fault

Hata, günah

¾

ƒ ¿Œ¾ - ¿Œ¾

His mistake

Onun hatasõ

¾

” ¿Œ¾

My mistake

Benim hatam

¾

‹ ¿Œ¾

Lightly

Hafif olarak

²³

ƒÉ ³

I feared

Korktum

1

¬

…•³

You (fm) feared

Korktun (d )

1

¬

…•³

I feared you (pl)

Sizden korktum

1

¬

’Ä ³•

You (pl) feared

Korktunuz

1

¬

’ ³•

To lower, bring down

ndirdi

1

ʳ

ʳ - ʳ

To be light

Hafifledi, hafif geldi

1

²³

² § -² —

It became light

Hafif geldi (d )

²³

…Ƴ

He made it light

Hafifletti

²³

²Æ³

Their sins, faults

Onlarõn hatalarõ

Affair, business

221

¹³

‹Ë³ - ¹³

¹³

ƒ Œ•³

²³

ƒ³Œ³

¹³

ƒŒÍ³ - ̹³

Î

Ï

²Î

²• Î - ² ‡ •Î

ÐÎ

-ÆÏ

Çaprazlama

²Î

¬Ï

After you

Senin ardõndan

²Î

ÃÉÏ

Share, portion

Pay, hisse

ÐÎ

¦ Ï - ‡-Ï

Your (pl) share

Sizin payõnõz

ÐÎ

’Ä®Ï

Their share

Onlarõn payõ

ÐÎ

’¡®Ï

Friendship, between, among

Dostluk, arasõnda

‚Î

žÏ

Among you

Sizin aranõz

‚Î

’ÄÑÏ

In its midst

Onun arasõnda, içinde

‚Î

”ÑÏ

In its midst

Onun (d ) arasõnda, içinde

‚Î

¡ÑÏ

Between them

O ikisinin arasõnda

‚Î

¡ÑÏ

Passed

Geçti (d )

Î

…Î

Eternity

Ebedilik

Î

Ε

To be eternal

Ebedi oldu

1

Î

Î - Î

They secluded themselves

Çekildiler

1

ºÎ

»Î

To mix

Karõ tõrdõ

1

ÅÎ

ÅÎ - ÅÎ

Partners

Ortaklar

ÅÎ

ÁÀ ¾Î

They mixed

Karõ tõrdõlar

ÅÎ

¾Î

To remove

Çõkardõ

¶Î

¶Î - ¶Î

That which comes after

Halef, arka, arkadan gelen

²Î

² ‡ Ε

To hide

Gizlendi, gizli kaldõ

Secretly

Gizlice

Light

Hafif

Hidden, secret

Gizli, saklõ

They met in private

Ba ba a kaldõ

Successors

Halifeler, arkadan gelenler

Supreme creator

Hakkõyla yaratan

Opposite sides

1

1

1

1

222

²Î

²Î - ²Î

Halifeler, arkadan gelenler

²Î

ÁÀ ³Î

In succession

Birbiri ardõnca gelen

²Î

ƒ ³•Î

You did after me

Benden sonra yaptõnõz

Your back, after you

Arkan, senden sonra

²Î

ó•Î

Your back, after you (pl)

Arkanõz, sizden sonra

²Î

’ij•Î

Our back, after us

Arkamõz, bizden sonra

²Î

¥³•Î

His back, after him

Arkasõ, ondan sonra

²Î

”³•Î

Her back, after her

Arkasõ, ondan sonra (d )

²Î

¡³•Î

Their back, after them

Arkalarõ, onlardan sonra

²Î

’¡³•Î - ’¡³•Î

Creation, creature

Yaratõ , yaratõlõ , yaratõk

ÐÎ

Ї Ε

Moral character

Ahlak

ÐÎ

Ї Î

It was created

Yaratõldõ

ÐÎ

ÐÎ

To create

Yarattõ

ÐÎ

ÐÎ - ÐÎ

Creation, creature

Yaratõ , yaratõlõ , yaratõk

ÐÎ

҃ Ε

You created

Yarattõn

ÐÎ

…•ÒÎ

I created

Yarattõm

ÐÎ

…•ÒÎ

It was created

Yaratõldõ

ÐÎ

…ÒÎ

I created you

Seni yarattõm

ÐÎ

à ҕ Î

You created me

Beni yarattõn

ÐÎ

¹¥ Ò• Î

You created him

Onu yarattõn

ÐÎ

” Ò• Î

He created you

Seni yarattõ

ÐÎ

ÃÒÎ

He created you (pl)

Sizi yarattõ

ÐÎ

’ÄÒÎ

Your creation

Sizin yaratõlõ õnõz

ÐÎ

- ’ÄÒ•Î - ’ÄÒ•Î ’ÄÒ•Î

We created

Yarattõk

ÐÎ

¥•ÒÎ

To come after, follow

Arkasõndan geldi

Successors

1

223

1

²Î

‹

³• Î

We created you (pl)

Sizi yarattõk

ÐÎ

’ ¥•ÒÎ

We created him

Onu yarattõk

ÐÎ

Ÿ ¥•ÒÎ

We created them

Onlarõ yarattõk

ÐÎ

’ ¥•ÒÎ

We created them (dual)

O ikisini yarattõk

ÐÎ

¥•ÒÎ

He created me

Beni yarattõ

ÐÎ

¹¥ÒÎ

He created me him

Onu yarattõ

ÐÎ

”ÒÎ

His creation

Onun yaratõlõ õ

ÐÎ

”Ò•Î

His creation

Yaratõlõ õ

ÐÎ

”Ò•Î

He created her

Onu yarattõ

ÐÎ

¡ÒÎ

He created them

Onlarõ yarattõ

ÐÎ

’¡ÒÎ

Their creation

Onlarõn yaratõlõ õ

ÐÎ

’¡Ò•Î

He created them (fm)

Onlarõ (d ) yarattõ

ÐÎ

— ¡ÒÎ

Their creation

Onlarõn (d ) yaratõlõ õ

ÐÎ

— ¡Ò•Î

They created

Yarattõlar

ÐÎ

ÒÎ

They were created

Yaratõldõlar

ÐÎ

ÒÎ

Friendship

Dostluk

‚Î

ÎÆ

They are left behind

Geri bõrakõldõlar

2

²Î

³ÓÎ

Leave (imp, pl)

Serbest bõrakõn

2

Î

• ÎÇ

They met in private

Yalnõz kaldõlar

1

Î

Î

Eternity

Ebedilik

Î

˜Î

To pass, be alone

Yalnõz kaldõ, geçti

Î

Î - ‹Î

Successor

Halife

²Î

ƒ ³ŒÎ

Friend

Dost

‚Î

Ï ƒ ŒÎ - ‚ŒÎ

Wine, intoxicant

1

ˆ

arap, içki, örtü

Their (fm) head covers

Onlarõn (d ) ba örtüleri

Five

Be

224

ˆ

ˆŠ

- ˆ¦ — ˆ

”

One fifth

Be te biri

Fifteen

Elli

Bitter

Acõ, buruk meyve

Å

Å •

Pigs

Domuzlar

•Ô

ˆÕ¥

Pig

Domuz

•Ô

ˆ ‰¥

Stealthy

Sinsi

¥

ª —¥

Those who withdraw

Görünüp sinenler

¥

¥—

Lowing sound

Bö ürme

Those who are left behind

Geride kalanlar

Vain talk

•±

•

•‡

²Î

²Ñ

Bo konu ma

¼

¼ ¦

Their vain talk

Bo konu malarõ

¼

’¡Ö

Fear

Korku

¬

Their fear

Korkularõ

¬

Treacherous

Hain

To bestow, grant

Verdi, ihsan etti

We bestowed

Verdik

ž

¥•Ñ—

We bestowed you (pl)

Size verdik

ž

’ ¥•Ñ—

We bestowed him

Ona verdik

ž

Ÿ ¥•Ñ—

He bestowed him

Ona verdi

ž

”Ñ—

Ō

،

’Œ

“Œ

Needle

Ƀ

-¬ ‡ ’¡É

Š— - • — 2

ne

ž

ž×

- ž—

Tents

Çadõrlar

Treachery, deception

Hainlik

Your treachery

Senin hainli in

Good, better

Hayõr, daha hayõrlõ, iyi, daha iyi

‘

ˆŠ Œ - ˆ‡ Œ

Good deeds, good ones

Hayõrlõlar

‘

• ‡ ˆŒ

Right to choose

Seçme hakkõ

‘

ÙˆŒ

ƒ Œ à Œ

225

Ō

Ō

Yarn

plik

In fear

Korkarak

¬

ƒ ³Œ

Your (pl) fear

Sizin korkunuz

¬

’Ä ³Œ

His fear

Onun korkusu

¬

” ³Œ

Horse, horseman

At, atlõ

‚Œ

‚Œ

Your horsemen

Atlõlarõn

‚Œ

ÃÎŒ

226

Two pursuing their way

ki görevli

Turn of misfortune

Felaket

Continuous

Devamlõ, sürekli

Continuous ones

Devamlõ olanlar

Behavior

Durum, gidi

As usual

Adet üzere

Moving creature

Canlõ, hareket eden

Remnant, remaining

Arka, art

Invalid

Batõl

Humbled, humiliated Humbled, humiliated

€ •‚

Küçülmü olanlar, boyun e mi ler Küçülmü olanlar, boyun e mi ler

„

ƒ‚ …„ -

„

„

…„

Those who enter

Girenler

†„

Those who enter

Girenler

†„

Home

Ev, yurt

To revolve

Etrafõnda döndü

Your (pl) home

Eviniz

‹‡

Their home

Evleri

Œ

Caller, inviter

Davetçi, ça õran, davet eden

That which repels

Uzakla tõran, savan

To defend, repel

Savundu

Ejected

Atõlan

To continue, last, as long as

Devam etti, sürdü, durdukça, oldukça

1

As long as it exists

Durdukça, oldukça (d )

1

“”

As long as they exist

Durdukça, oldukça (ç )

1

”

Close, near

Yakõn

‰ˆ„

•

• - Ž•

••

••

••

•• Š… - ••

‘•

‘’ • Š… -

• 227

ˆ‡„

Š… -

1

3

‰ˆ„ -

–

…

…Š… -

To acknowledge

Benimsedi

Close, near

Yakõn

David (pbuh)

Davud (AS)

To alternate

Sõrayla döndürdü

Remnant, remaining

Arka, art

To dispose, manage

Düzenledi, idare etti

His back

Arkasõ, ardõ

To spread

Düzenledi, dö edi, yaydõ

1

‚

‚Š… - ‚

He spread it

Onu dö edi, yaydõ

1

‚

Œ‚

To repel

Kovdu

1

‚

‚Š… - ‚

To refute

Reddetti

1

•‚

•‚Š… - •‚

Repelled ones

Kovulanlar, kovulurlar

‚

‚

Smoke

Duman

„

„

To humble

Boyun büktü

1

„

„Š… - „

To enter

Girdi

1

†„

†‡ „Š… - †„

Deception

Vasõta, hile

†„

š„

She entered

Girdi (d )

1

†„

“ˆ„

You entered

Girdin

1

†„

“ˆ„

It was entered

Girildi

1

†„

“ˆ„

You (pl) entered

Girdiniz

1

†„

›ˆ„

You (pl) entered it

Ona girdiniz

1

†„

™ ›ˆ„

You (pl) entered his presence

Ona girdi, onun yanõna girdi

1

†„

œˆ„

They entered

Girdiler

1

†„

ˆ‡„

They entered it

Ona girdiler

1

†„

™ ˆ‡„

To repel, dispute

Savdõ, tartõ tõ

1

Their lessons, studies

Onlarõn dersleri

1

•

• -

3

—

—‡ Š… - — ’ ˜Š… - €

2

™

‡ Š… •

228

ž›Ÿ

Œ

Œ

Dirhams

Dirhemler

To know

Bildi

Degrees

Dereceler

¢

£¤

Degree

Derece

¢

¤

To study

Ders aldõ, okudu

1

•

• Š… - •

You studied

Ders aldõn

1

•

“Ÿ

They studied

Ders aldõlar, okudular

1

•

Ÿ

Layer

Tabaka

¥

¥

To overtake

Yeti ti

¥

¥ Š… - ¥

To be overtaken

Yeti ilme

¥

‹

Pearl, brilliant

nci, parlak

To bury

Örttü, gömdü, sakladõ

§Ÿ

• ¨ Š… - • €

He buried it

Onu örttü

§Ÿ

Œ Ÿ€

Nails

Çiviler

Ÿ

’Ÿ

Disregard (imp)

Bõrak, aldõrma

1

©

To repulse

tip kaktõ

1

••

© ¨ Š… - © €

Repulse, thrust

tili , kakõlõ

••

•ª

To call, pray

Ça õrdõ, dua etti

•

•Š… - •

Call, prayer

Dua, ça rõ

•

¬« •

Your prayer

Duan

•

-•

Your (pl) prayer

Duanõz

•

‹‡ ® •

Your (pl) prayer

Duanõz

•

‹‡ ¬¯ •

His prayer

Onun duasõ

•

™¯¬ •

Their prayer

Onlarõn duasõ

•

ž•

My prayer

Duam

•

Ž•

He called you (pl)

Siz ça õrdõ

•

‹‡ •

Š… - ¡

1

1

¦˜

1

1

229

©

He called me, prayed to me

Beni ça õrdõ, bana dua etti

1

•

•

He called us

Bizi ça õrdõ, bize dua etti

1

•

••

He called him

Onu ça õrdõ, ona dua etti

1

•

™•

They called, prayed (dual)

Dua ettiler (ikil)

1

•

•

They called, prayed

Dua ettiler

1

•

•

Prayers

Dualar

•

•

They were called

Ça õrõldõlar

1

•

•

They called, prayed

Dua ettiler, ça õrdõlar, isnat ettiler

1

•

• - •

Their prayer

Onlarõn duasõ

•

Œ •

I called, invited

Ça õrdõm

•

£•

Call, invitation

Davet, ça rõ

•

•

Your call, prayer

Senin davetin, duan

•

-° •

Your (pl) call, prayer

Sizin davetiniz, duanõz

•

±‡ ° •

Your (dual) call, prayer

kinizin daveti, duasõ

•

±‡ ° •

You called them

Onlarõ ça õrdõnõz

1

•

Œ °•

I called them

Onlarõ ça õrdõm

1

•

ž° •

They called them

Onlarõ ça õrdõlar

1

•

Υ

He was called

Ça õrõldõ

1

•

Ž•

You (pl) were called

Ça õrõldõnõz

1

•

›•

Warmth

Isõnma, õsõnacak ey

²•

³•

Repelling

Def etme, savma

••

••

To defend, repel, give, pay

Def etti, savdõ, savundu, verdi, ödedi

1

••

••Š… - ••

You paid, gave

Verdiniz

1

••

›´•

To crush

Parça parça oldu

1

-‹

¥¨ Š… - €¥

Level, crushed

Parça parça, dümdüz

-‹

¬¯ ‹¶ - ‹µ

Crushing

Çarpma

-‹

ܦ

1

230

It was crushed

Çarptõrõldõ

1

-‹

“¶‹

They (dual) were crushed

Çarptõrõldõ (ikil)

1

-‹

›¶‹

To guide

Gösterdi, rehberlik yaptõ

1

†·

¸—Š… - —¶

He guided

Yönlendirdi, sürükledi

1

†·

¹¶

He guided them (dual)

O ikisine yol gösterdi

1

†·

Œ¶¹

To decline

Zeval buldu, sarktõ

1

-·

-‡·Š… - -·

He guided them

Onlara rehberlik yaptõ

1

†·

ž¶·

Bucket

Kova

·

·

Decline

Sarkma, zeval, a a õya inme

-·

¥ ·‡

His bucket

Kovasõ

·

™·

To come down

Sarktõ

º

Ž»·Š… - Ž¶·

Indication, evidence

Delil

†·

š· - †·

Blood

Kan

Ž”

”¼ -

Bloods

Kanlar

Ž”

¬”

Your (pl) bloods

Kanlarõnõz

Ž”

‹‡ ¬¯ ” - ‹‡ ¬½ ”

Their bloods

Onlarõn kanlarõ

Ž”

Œ® ”

As long as you exist

Sen oldukça

1

“”

As long as I exist

Ben oldukça

1

“”

As long as you (pl) exist

Siz oldukça

1

›”

Destroyed

Azabõ ba larõna geçirdi, mahvetti

1

Š”

Š”Š… - Š”

To destroy

Yõktõ

2

”

”˜ Š… - ”€

We destroyed

Yõktõk

2

”

• ”€

We destroyed it

Onu yõktõk, helak ettik

2

”

Œ • ”€

We destroyed them

Onlarõ yõktõk, helak ettik

2

”

Œ • ”€

Tear

Gözya õ

•”

•”

To break one’s brain

Beyni parçaladõ

¾”

¾‡ ”Š… - ¾”

1

1

231

•

•Š… - •

•

•

‘Œ

¿Œ

Kõrmõzõ deri, kõzaran ya

Œ

Œ

Time

Zaman

Œ

Œ

Oil

Ya

Œ

Œ

Turns of misfortune

Belalar

Moving creatures

Canlõlar

Circulation

Dola an ey

Other than

den ba ka

Other than you

Senden ba ka

-•

Other than you (pl)

Sizden ba ka

±‡ •

Other than us

Bizden ba ka

À•

Other than him

Ondan ba ka

ϥ

Other than her

Ondan ba ka

ž•

Other than them

Onlardan ba ka

ž•

Other than them (dual)

O ikisinden ba ka

ž•

Other than me

Benden ba ka

Ž•

Homes

Evler, yurtlar

…

Inhabitant, nobody

Ki i, ya ayan, hiç kimse

…€

Your (pl) homes

Evleriniz

‹‡ …

Our homes

Evlerimiz

• …

Their homes

Evleri

Blood money

Diyet, kan parasõ

Debt

Borç

…

…

My religion

Benim dinim

…

…

To approach

Yakla tõ

Close, near, world

Dünya, yakõn

Full

Dopdolu

Murky oil

1

¨ —

· -

Œ … - Œ … …

232

Religion

Din

…

À¼… - …

Coin

Dinar

•

’ À…

Your (pl) religion

Dininiz

…

±‡ À… - ±‡ À… - ±‡ À…

His religion

Onun dini

…

œÀ…

Their religion

Onlarõn dini

…

žÀ… - žÀ… - žÀ…

My religion

Benim dinim

…

ŽÀ…

233

Wolf

Kurt

Possessor, owner

Sahibi (er)

That which tastes, will taste

Tadan, tadacak

Those who taste, will taste

Tadanlar

Those who taste, will taste

Tadanlar, tadacaklar

Possessor, owner (fm)

Sahibi (d )

Those who scatter

Savuranlar

To taste

Tattõ

1

They tasted (dual)

Tattõlar (ikil)

1

She tasted

Tattõ (d )

1

They tasted

Tattõlar

1

Those (fm) who remember

Zikredenler (d )

Those who remember

Zikredenler

-

-

–

-

€

That

u, o (er)

•‚

Those two

u ikisi

•ƒ

That which goes, will go

Giden, gidecek

„

Fly

Sinek

…

It was slaughtered

Bo azlandõ, kesildi

Animal for sacrifice

Kurbanlõk, kesilecek hayvan

To slaughter

Bo azladõ, kesti

They slaughtered

„ …† … -

…

‡…

‡…

‡…

‡ˆ …

1

‡…

‡… - ‡…

Kestiler

1

‡…

‰…

They slaughtered it

Onu kestiler

1

‡…

„ ‰…

Leave (imp)

Bõrak

1

To create, spread

Yarattõ, yaydõ, ço alttõ

1

Length

Uzunluk

1

‹Œ •

234

- ‹Š Ž•

•

•‘•

Its two arms

ki kolu

He created you (pl)

Sizi yarattõ

1

We created

Yarattõk

1

Atom, particle

Zerre

Uneasiness

Sõkõntõ

•

•† - •

Its length

Onun uzunlu u

•

—•

Leave (imp) us

Bizi bõrak

1

ƒ

Leave (imp) me

Beni bõrak

1

˜ƒ

Leave (imp) them

Onlarõ bõrak

1

’„

Leave (imp, pl)

Bõrakõn

1

Scattering, dispersing

Savurma

Leave (imp, pl) me

Beni bõrakõn

1

˜ƒ

Leave (imp, pl) him

Onu bõrakõn

1

™

Leave (imp, pl) her

Onu bõrakõn

1

„

To scatter, disperse

Savurdu

1

-š

Generations

Nesiller

Our generations

Nesillerimiz

Their generations

Onlarõn nesilleri

Generation

Zürriyet, nesil

ž •›

Our generation

Neslimiz

œŸ•›

His generation

Onun nesli

•Ÿ•› - •Ÿ•›

Her generation

Onun nesli

—Ÿ•›

Their generation

Onlarõn nesli

Their (dual) generation

O ikisinin nesli

—Ÿ•›

My generation

Benim neslim

˜Ÿ•›

Taste (imp)

Tat (emir)

’ ƒ ”“ •

†

•› œ• •› ’—• •›

’—Ÿ•› - ’—Ÿ•›

1

235

Male

Erkek

Remind (imp)

Hatõrlat, ö üt ver

2

He was remembered, mentioned

Anõldõ, hatõrlandõ

1

He was reminded

Hatõrlatõldõ

2

Reminder, admonition

Zikir, hatõrlama, ö üt

To remember, mention

Hatõrladõ, zikretti

1

To remind

Hatõrlattõ

2

Males

Erkekler

Its remembrance

Onun söylenmesi

„

Their reminder

Onlarõn uyarõlmasõ

’„

You remembered, mentioned

Zikrettin, andõn

1

You (pl) were reminded

Size ö üt verildi

2

Your remembrance

Senin anõn, anõlman

Your (pl) remembrance

Sizin anõnõz, anmanõz

Our remembrance

Bizim anõmõz, anmamõz

He remembered him

Onu andõ

1

™

Remind (imp) them

Onlara hatõrlat

2

’„ ¡

Their remembrance

Onlarõn anõ, anmasõ

They were reminded

Onlara ö üt verildi

2

They remembered, mentioned

Andõlar, zikrettiler

1

Remembrance, reminder

Zikir, hatõrlama, ö üt

My remembrance

Benim zikrim

Two males

ki erkek

Males

Erkekler

Our males

Erkeklerimiz

You slaughtered

Temizlediniz, kestiniz

¡ ¡ †

-

¡ ƒ†

- ¢ -

’• ¡ £ ’ ƒ

’„

236

2

Humility

Tevazu, alçak gönüllülük

Humiliation

Zillet, alçaklõk

That

€ •

u, o

‚

That for you (pl)

Sizin için u

That for you (dual)

Siz ikiniz için u

ƒ‚

That for them (fm)

Onlar (d ) için u

„‚

To subdue, tame

Zelil etti, boyun e dirdi

Subservient

Zillet, boyun e me

It was subdued

Boyun e dirildi, alçaltõldõ

2

‰Š…

We subdued

Boyun e dirdik, alçalttõk

2

‹Š

We subdued them

Ona boyun e dirdik, alçalttõk

2

Œ ‹Š

Humiliation

Zillet, boyun e me

Covenant of protection

Koruma sorumlulu u

Sin

Günah

•

Your sin

Senin günahõn

•

•‘

Your (fm) sin

Senin (d ) günahõn

•

•‘

His sin

Onun günahõ

•

’‘

Their sin

Onlarõn günahõ

•

“‘

Sins

Günahlar

•

•”

-•

Portion, share

Pay, hisse

•

•

- •”

Your (pl) sins

Sizin günahlarõnõz

•

Our sins

Bizim günahlarõmõz

•

Their sins

Onlarõn günahlarõ

•

“•

Removal, taking away

Giderme

•Œ

• – Œ

Gold

Altõn

•Œ

‡‘Œ - •Œ

To go, make go

Gitti, giderdi

•Œ

•Œ† - •Œ

…† -

2

ˆ ‡

•‡ Ž

1

237

€„Ž

•

-•

‚• ‹•

- ‹•

To leave

Ayrõldõ

1

•Œ

— •Œ

She went

Gitti, giderdi

1

•Œ

‰‘Œ

We went

Gittik

1

•Œ

‹‘Œ

They went

Gittiler

1

•Œ

‘Œ

To forget

Unuttu

1

Œ

Œ† - Œ

Possessor, owner

Sahibi (er)

Possessor, owner (dual)

Sahibi (er, ikil)

Possessor, owner (fm, dual)

Sahibi (d , ikil)

Taste (imp, pl)

Tadõn

1

š

›

Taste (imp, pl) it

Onu tadõn

1

š

œ›

Possessor, owner

Sahibi (er)

Possessor, owner (pl)

Sahibi (er, ço ul)

™˜

- ˜

-

238

Show off, to be seen

Riya, gösteri

Heads

Ba lar, kafalar

Your (pl) heads

Ba larõnõz

Their heads

Onlarõn ba larõ

Compassionate

-

efkatli

Dream, vision

Rüya, görü

In appearance

Gösteri , gösteri çe

Your dream

Rüyan

My dream

Rüyam

Strengthen (imp, pl)

Ba lanõn, birbirinizi kuvvetlendirin

Fourth

€

•‚ƒ€•

Dördüncü

„€

„€•

Their fourth one

Dördüncüleri

„€

…€•

Rising, exceeding

Yükselen, artan

‚€

ۥ

Rising, exceeding

Yükselen, artan

‚€

† €•

She saw him

Onu gördü (d )

1

ˆ‡•

She saw them

Onlarõ gördü (d )

1

‡•

Those who return, will return

Dönenler, dönecekler

That which quakes

Sarsõlan

Those who are merciful

3

„‰

Š‚…‰•

‹‰

†Œ‰•

Merhametliler

•

Ž•••

That which takes back

Geri çeviren

••

•‘ •

That which follows

Takip eden, arkadan gelen

•

†’••

That which turns you back

Seni döndüren, döndürecek

••

•“ •

Those who turn him back

Onu döndürenler, döndürecek

••

” •“ •

Those who give

Geri verenler, verecekler

••

•• •

Those who provide sustenance

Rõzõk verenler

–—

Ž˜—•

239

-

Head

Ba , kafa

Those who are firm

limde ileri gidenler

His head

Ba õ, kafasõ

ˆ

My head

Ba õm

›

Fixed ones

Sabit olanlar

‚

Guided ones

Do ru yolda olanlar

žŸ

Pleased, satisfied

Ho nut olan

‚

Listen to us

Bizi dinle

ݢ

£¢•

Those who observe, obey

Riayet edenler, uyanlar

ݢ

Š‚¢•

He turned, went

Döndü, gitti

That which desires

™

Š‚š •

œ • • -œ • Š žŸ• †¡ •

¤

¤•

stekli

¥¦

¥¦•

That which does not desire

steksiz

¥¦

§¢ ¥¦•

Those who desire

stekliler

¥¦

Š‚¨¦•

Compassion

Acõma, efkat

That which raises

Yükselten

„’

¡†…’• - „’•

That which raises

Yükselten

„’

†¡ …’•

That which raises you, will raise you

Seni yükselten, yükseltecek

„’

©…’•

That which cures

Tedavi eden, iyile tiren

›˜

– ª•

Bowing down

Rükû ederek

„«

…«•

Those who bow down

Rükû edenler

„«

Ž…«• - Š‚…«•

Those who bow down

Rükû edenler

„«

Ž…«•

It got stained

Paslandõ

1

§

Š•

He saw him (it)

Onu gördü

1

”•

She saw him (it)

Onu (d ) gördü

1

¥

They saw

Gördüler

1

To try to seduce

Ba tan çõkarmak istedi

3

1

†¡ ’

240

• •

-•

-•

• •® - • •

She tried to seduce

Ba tan çõkarmak istedi (d )

3

•

œ• •

I tried to seduce

Ba tan çõkarmak istedim

3

•

“œ• • - œ• •

You (fm, pl) tried to seduce

Ba tan çõkarmak istediniz (d )

3

•

§‘ ‡• •

She tried to seduce me

Beni ba tan çõkarmak istedi

3

•

¯£‡• •

She tried to seduce him

Onu ba tan çõkarmak istedi

3

•

ˆ‡• •

I tried to seduce him

Onu ba tan çõkarmak istedim

3

•

ˆ‡• •

They tried to seduce

Ba tan çõkarmak istediler

3

•

••

They tried to seduce him

Onu ba tan çõkarmak istediler

3

•

”••

They saw you

Seni gördüler

1

They saw him

Onu gördüler

1

”

They saw her (it)

Onu (d ) gördüler

1

¥

They saw them

Onlarõ gördüler

1

¥

Sight, opinion

Görme, görü , rey

To see

Gördü

1

- •

You saw

Sen gördün

1

°•

I saw

Ben gördüm

1

°•

You (pl) saw

Siz gördünüz

1

±•

You (pl) saw him (it)

Onu gördünüz

1

You saw him (it)

Onu gördün

1

ˆ± •

I saw them

Onlarõ gördüm

1

±•

You saw them

Onlarõ gördün

1

±

They (fm) saw him

O kadõnlar onu gördü

1

ˆ£ •

Lord, authority

Rab, efendi, sahip

Usury, increase

Faiz, artma

Your step daughters

Üvey kõzlarõnõz

Tied, tethered

Ba lõ, ba lanan

241

•

”‚•±

¥€

€´ - ³ ²

‚€

€

¥€

¨€

€

µ€

„€

¶€

¥€

Ž•· ‘€ - Š‚“· €‘

‚€

°€

1

¸€

¸€® - ¸€

1

¸€

°¹€

Ba ladõ, güçlendirdi

€

€® - €

We connected, strengthened

Ba ladõk

€

£ƒ€

One fourth

Dörtte bir

„€

„€

Your lord

Rabbin

¥€

©•€ - ©‘€ - ©“€

Your (pl) lord

Rabbiniz

¥€

Your (dual) lord

kinizin rabbi

¥€

Perhaps

Belki, her halde

Our lord

Rabbimiz

¥€

£•€ - £“€ - £‘€

His lord

Onun Rabbi

¥€

ˆ•€ - ˆ“€ - ˆ‘€

Her lord

Onun (d ) Rabbi

¥€

€“ - €•

Their lord

Onlarõn rabbi

¥€

€• - €‘ - €“

Their (dual) lord

O ikisinin Rabbi

¥€

• €‘ - • €“

High ground

Yüksek yer

‚€

º• ‚€

My lord

Rabbim

¥€

›•€ - ›•€

To increase, swell

Arttõ, ço aldõ

‚€

•‚€® - ¯€

They brought me up

Beni büyüttüler (ikil)

‚€

›· €‘

Worshippers, religious scholars

Rabbaniler

¥€

Š‚“€•

To enjoy

Gezmek, oynamak

„‡

„‡® - „‡

Joined

Biti ik

»‡

¼‡ - »‡

Recite (imp)

Tane tane oku

2

½‡

½•‡ - ½•‡

To recite

Tane tane okudu

2

½‡

½•‡® - ½‘‡

Four

Dörder

Worshippers, religious scholars

Ruhbanlar

It swelled

Kabardõ

To profit

Kâr etti

It profited

Kâr etti

To attach, connect, strengthen

ۥ -

€‘ -

€“

• €• - • €“ •€

2

1

242

We recited

Tane tane okuduk

2

½‡

£¾‘‡

We recited it

Onu tane tane okuduk

2

½‡

” £¾‘‡

It was shaken

Sarsõldõ

2

¿‰

À ‘

Shaking

Sarsõntõ

¿‰

‰Á

Men

Adamlar

½‰

à ‰ - ¡ ‰

Your (pl) men

Adamlarõnõz

½‰

ĉ

It was shaken

Sarsõldõ

¿‰

°‘‰

Filth, punishment

Pis, pislik, azap, ceza

ʼn

•Æʼn - ʼn

Filth, punishment

Pis, pislik, azap, ceza

lj

È Æ ‰ - lj

Their filth, evil

Onlarõn pislikleri

lj

È É‰

Return

Dönü

„‰

„‰

To return, turn back

Geri döndü, döndürdü

1

„‰

„‰® - „‰

I was returned

Döndürüldüm

1

„‰

°…‰

You (pl) returned

Döndünüz

1

„‰

±…‰

He returned you

Sana geri döndü

1

„‰

©…‰

We returned

Döndük

1

„‰

£…‰

We returned

Sana geri döndürdük

1

„‰

£…‰

That it returns

Onun döndürülmesi

1

„‰

ˆ…‰

They returned

Döndüler

1

„‰

•‚…‰

Return

Dönü

„‰

¯…‰

Quake, shaking

Zelzele, deprem

‹‰

†¡ Œ‰

Foot

Ayak

½‰

½¡ ‰

Man

Adam

½‰

ʉ - ½¡ ‰

Two men

ki adam

½‰

§ ¾‰ - ŠÊ‰

Your infantry

Yayalarõn

½‰

©¾‰

Two men

ki adam

½‰

§ ¾‰

2

243

½‰

§ ¾‰

‰

•‰

‰

£•‰

Ta lamalar, tahminler

‰

Ë‚‰

Rejected, stoned

Kovulmu , ta lanmõ

‰

‰

Their bags

Onlarõn torbalarõ

½•

Ä•

Became vast, wide

Geni oldu

¥•

°¨•

Bag

Torba

½•

 • - ½•

Journey

Yolculuk, seyahat

½•

†¾•

His bag

Torbasõ

½•

ˆ¾•

To have mercy

Merhamet etti

•

•® - •

Regarding mercy

Merhametçe

•

••

Those who are merciful

Merhametli olanlar

•

••

Most Gracious

Rahman, efkatli

•

Š ••

Mercy

Rahmet

•

°•• - †¡ ••

Your mercy

Senin rahmetin

•

©±••

Our mercy

Bizim rahmetimiz

•

£±••

His mercy

Onun rahmeti

•

ˆ±•• - ˆ±•• - ˆ±••

My mercy

Benim rahmetim

•

›±••

Most Gracious

Rahman, efkatli

•

§•• - §••

We had mercy

Merhamet ettik

1

•

£••

We had mercy upon them

Onlara merhamet ettik

1

•

¬ £••

He had mercy upon him

Ona merhamet etti

1

•

ˆ••

Pure drink

Saf içecek

»•

»ª •

Most Merciful

Rahim, merhametli

•

•Æ • - •

Gently

Yumu ak

‚Ì

ÍÌ

Two feet

ki ayak

Stoning, guessing

Ta lama, tahmin

We stoned you

Seni ta ladõk

Stoning, guessing

1

1

1

244

••

•“ ® - •‘

•

•• - • •

1

••

œ‘•

Döndürüldüm, çevrildim

1

••

œ••

We turned back

Geri verdik, geri çevirdik

1

••

·••

We turned him back

Onu geri çevirdik

1

••

” ·••

It followed, came after

Arkasõndan geldi

1

•

•

Barrier

Sa lam duvar

Ε

ËÆ •

He turned it back

Onu geri çevirdi

1

••

¬‘•

That they (fm) are taken back

Geri alõnmalarõ

1

••

§‘ ¬••

They turned back

Geri çevirdiler

1

••

• •“

They were turned back

Geri çevrildiler

1

••

• •“

They turned him back

Onu götürdüler

1

••

” •“

Turn (imp, pl) him back

Ona götürün

1

••

” •“

Turn (imp, pl) it back

Onu iade edin, kar õlõk verin

1

••

¬ •“

Low, abject

Dü ük, alçak

ÂÏ

½Ï

All Provider

Bol rõzõk veren

–—

–•‘—

Provision

Rõzõk

–—

˜— - –—

To provide sustenance

Rõzõk verdi

1

–—

–—® - –—

He provided you (pl)

Size rõzõk verdi

1

–—

˜—

Your provision

Sizin rõzkõnõz

We were provided

Bize rõzõk verildi

Our provision

Bizim rõzkõmõz

We provided you (pl)

Size rõzõk verdik

We provided him We provided them

To return, turn back

ade etti, geri verdi

As helper

Yardõmcõ olarak

It was returned

ade edildi

I was returned

1

–—

˜— -

˜—

–—

£˜—

–—

£˜—

1

–—

« £˜—

Ona rõzõk verdik

1

–—

” £˜—

Onlara rõzõk verdik

1

–—

¬ £˜—

1

245

–—

›£˜—

Onun rõzkõ

–—

ˆ˜— - ˆ˜— - ˆ˜—

Her provision

Onun (d ) rõzkõ

–—

˜— - ˜—

He provided them

Onlara rõzõk verdi

–—

˜—

Their provision

Onlarõn rõzkõ

–—

˜— - ˜— - ˜—

Their (fm) provision

Onlarõn (d ) rõzkõ

–—

§‘ ˜—

They were provided

Rõzõklandõrõldõlar

–—

•‚˜—

Rass, a place

Res, bir yer adõ

Messages

Vahiyler, mesajlar

½

His messages

Onun vahiyleri

½

ˆ‡Ã

My messages

Benim vahiylerim

½

›‡Ã

Message

Elçilik

½

†¡ Ä

His message

Onun risaleti, mesajõ

½

ˆ±Ä

Messengers, prophets

Peygamberler, elçiler

½

Your messengers

Senin elçilerin

½

©¾

Your (pl) messengers

Sizin elçileriniz

½

¾

Our messengers

Bizim elçilerimiz

½

His messengers

Onun elçileri

½

Their messengers

Onlarõn elçileri

½

¾

My messengers

Benim elçilerim

½

›¾

Messenger, prophet

Peygamber, elçi

½

Your (pl) messenger

Peygamberiniz

½

Our messenger

Peygamberimiz

½

His messenger

Onun Peygamberi

½

Her messenger

Onun (d ) elçisi

½

Ä‚

Their messengers

Onlarõn elçileri

½

Ä‚ - Ä‚ - Ä‚

He provided me

Bana rõzõk verdi

His provision

1

1

1

Ç

246

• œÃ

- œÃ

Ê

£¾

- ½¡

- £¾

- £¾

ˆ¾

- ˆ¾

Â

- ¡ ‚ Ä‚

ˆÄ‚

£Ä‚

- £Ä‚

- ˆÄ‚

- ˆÄ‚

žŸ

•Ÿ -•Ÿ

žŸ

žŸ

Do ruluk

žŸ

•ÆžŸ - žŸ

Rightly

Do rulukla

žŸ

•žŸ

His righteousness

Do rulu u

žŸ

”žŸ

Right

Do ru

žŸ

žŸ

Guard, observer

Gözetleyici

žÐ

•žÐ

Suckling

Süt emzirmek

„

†¢

They became pleased

Razõ oldular

‚

•‚

Approval, pleasure

Rõza, razõlõk

‚

His approval

Onun rõzasõ

‚

ˆ·•‚

To become pleased

Razõ oldu

‚

¯ ® -›

Pleasing

Razõ olarak

‚

Á

I became pleased

Razõ oldum

1

‚

°

You (pl) became pleased

Razõ oldunuz

1

‚

±

Moist, wet

Islak, ya

¥Ñ

¥ ª Ñ

Fresh date

Taze hurma

¥Ñ

¨Ñ

Shepherds

Çobanlar

ݢ

¢

Its observance

Riayeti, uygunlu u

ݢ

±¢

Terror

Korku

¥¢

¨Æ¢ - ¥¢

Thunder

Gök gürültüsü

ž¢

ž¢

They observed it

Ona riayet ettiler

ݢ

¬‚¢

Desire, hope

Ra bet, umma

¥¦

¨¦

Freely

Serbestçe

ž¦

•Æž¦

Dust, particles

Toz

°’

‡Æ ’ - œ ’

Approach, sexual relation

Kadõnlara yakla mak

Ò’

Ò ¡ ’

Right, rightness

Do ruluk

It became right

Do ru oldu

Righteousness

1

1

1

247

·Æ•‚

- Š¡ •‚

Gift

Hediye

ž’

ž’

Cushion

Yastõk

®’

®’

To raise

Yükseltti, kaldõrdõ

1

„’

„’® - „’

It (she) was raised

Yükseltildi

1

„’

°…’

We raised

Yükselttik

1

„’

£…’

We raised him

Onu yükselttik

1

„’

” £…’

He raised him

Onu yükseltti

1

„’

ˆ…’

He raised her

Onu (d ) yükseltti

1

„’

…’

That which raises

Yükselten, yükseltecek

„’

„’

Companion

Arkada

»’

¼’ - »’

Page, parchment

Sayfa

»˜

– Ó

Necks, slaves

Boyunlar, esirler

¥˜

³˜

Neck, slave

Boyun, esir

¥˜

³ ˜ - †• ¨˜

Those who are asleep

Uyuyanlar

ž˜

•‚˜

That which watches

Gözetleyen

¥˜

¨Æ ˜ - ¥ ˜

That you ascend

Gö e çõkman

›˜

©•˜

Inscribed

Yazõlmõ

˜

˜

Camels, mounts

Develer, binekler

¥«

³«

Mass, heap

Yõ õn

«

Ë«

Caravan

Kervan

¥«

¥«

To ride, mount

Bindi (ata, gemiye)

1

¥«

¥«® - ¥«

To assemble

Birle tirdi

2

¥«

¥Õ«® - ¥Ô«

They (dual) mounted

kisi bindi

1

¥«

¨«

Riding

Binerek, binitli olarak

¥«

·Æ ¨«

He assembled you

Seni terkip etti, birle tirdi

2

¥«

©¨Ô«

They mounted

Bindiler

1

¥«

•‚¨«

1

248

Sound

Fõsõltõ

Å«

•ÆÅ«

That which bows down

Rükû eden

„«

„Ô«

To bow down

Rükû etti

„«

„«® - „«

Bowing down

Rükû ederek

„«

…Ô«

Support

Destek

§«

§ª «

Its support

Onun deste i

§«

ˆ£«

Their mounts

Onlarõn binekleri

¥«

€‚«

Your (pl) spears

Mõzraklarõnõz

¸Ë

•Ë

Ash

Kül

žË

•• Ë

Pomegranate

Nar

§Ë

Š Ë‘

ÅË

•ÆÅË

Gesture

1

aret

Š ÖË

Ramadan

Ramazan

To throw

Attõ

1

›Ë

›Ë® - ¯Ë

You threw

Attõn

1

›Ë

°Ë

Decomposed

Çürümü

Ë

Ë

Pledge

Rehin

§¬

Š¡ ¬

He feared

Korktu

¥¬

¥¬

Fear

Korku

¥¬

¥¬

Fearing

Korkarak

¥¬

¨¬

Monk

Rahip, ruhban

¥¬

·Æ ¨¬ - Š ¨¬

Their monks

Onlarõn rahipleri

¥¬

· ¨¬

Monasticism

Ruhbanlõk

¥¬

†‘· ¨¬

Fear

Korku

¥¬

†¨¬

Family, tribe

Aile, kabile

¬

¡¬

Your family

Senin ailen, kabilen

¬

©ƒ¬

My family

Benim ailem, kabilem

¬

›ƒ¬

1

249

Cover

Örtü

»¬

¼¬

At rest

Sakin, oldu u gibi

‚¬

•Æ‚¬

Pledge

Rehin

§¬

Ž¬

Pledge

Rehin

§¬

†¡ £ ¬

Its evening course

Onun ak am esi i

×

••

Firm ones, mountains

Sabit olanlar, da lar

‚

› •

Motionless

Hareketsiz

ž«

ž«•

Mercy, rest

Rahmet, rahatlõk,

×

×

Spirit

Ruh

×

•Æ - ×

Our spirit

Ruhumuz

×

£• - £•

His spirit

Onun ruhu

×

ˆ•

My spirit

Ruhum

×

›•

Meadows, gardens

Bahçeler

Ø

œ

Garden

Bahçe, otlak

Ø

†

Fright

Korku

Rome, Romans

¶

¶

Roma, Romalõlar

Î

Î

A little

Biraz

•

•ž

Winds

Rüzgârlar

×

×

Doubt

üphe

¥

¥

Doubt

üphe

¥

†¨ - †¡ ¨

Their doubts

Onlarõn üpheleri

¥

¨

Wind, power

Rüzgâr, kuvvet

×

¸

Scented plants

Reyhan, ho kokulu bitki

×

Š¡ ¹

Your (pl) wind, power

Rüzgarõnõz, kuvvetiniz

×

Ù

Adornment

Süs, güzellik

Ú

Û

Elevation, high place

Yüksek yer

„

„

250

Those who drive

Sürenler

Provision

Azõk

To increase

Arttõ, arttõrdõ

1

She increased

Arttõrdõ (d )

1

She increased it

Onu arttõrdõ (d )

1

She increased them

Onlarõ arttõrdõ (d )

1

He increased you (pl)

Sizi arttõrdõ

1

He increased him

Onu arttõrdõ

1

He increased them

Onlarõ arttõrdõ

1

They increased

Arttõrdõlar

1

They increased you (pl)

Sizi arttõrdõlar

1

They increased them

Onlarõ arttõrdõlar

1

To visit

Ziyaret etti

1

Those who grow

Ekinciler

-

-

He strayed, deviated

a tõ, saptõ

1

€

She strayed, deviated

a tõ, saptõ

1

•‚

They strayed, deviated

a tõlar, saptõlar

1

‚

To end, cease

Bitti, sona erdi

1

ƒ

ƒ -ƒ

It ceased

Son buldu

1

ƒ

•„

They (dual) ceased

Son buldu (ikil)

1

ƒ

…†„

Adulterer, fornicator

Zina eden erkek

‡

‰Š - ˆ

Adulterer, fornicator

Zina eden erkek

‡

‹Š

Adulteress, fornicatress

Zina eden kadõn

‡

•Œ ŽŠ

Those keen to give up

Zahidler

That which vanishes, perishes

Yok olan

• • 251

•

Angels of hell

Zebani

•‘

•Œ ŽŠ…‘

Foam

Köpük

‘

’‘ - ‘

Blocks

Kütle

‘

‘

Books, sects

Kitaplar, kitleler

‘

’‘ - ‘

Zaboor

Zebur

‘

’ ‘ - ‘

Glass

Cam

Cry, shout

Çõ lõk

Strongly

Zorlayarak

It is removed

Uzakla tõrõldõ

”•

”•

Advancing

lerleyerek

–•

…—˜•

Gold, ornament

Altõn, süs

™š

…—› š - ™ š

Its ornaments

Süsleri

™š

…›š

Increase (imp)

Arttõr

1

We increased

Arttõrdõk

1

…Š

We increased them

Onlarõ arttõrdõk

1

…Š

Increase (imp) me

Beni arttõr

1

‹Š

Increase (imp) him

Onu arttõr

1

Carpets

Halõlar

Those who grow, growers

Ekinciler

You (pl) visited

Ziyaret ettiniz

Crop

Bitki, ekin

To sow, grow

Ekti, dikti

Blue eyed

Gök gözlü, kör

Crops

Ekinler

To claim, believe

ddia etti, zannetti

You claimed

Zannettin

“

•Œ … ’

œ

•‰‘ ž

1

…’

-

1

Ÿ

…— ¡ -

1

252

•¢

†¢

You (pl) claimed

Zannettiniz

Their claim

Zanlarõ

That which claims

Zanneden

Sighing, roaring

Gürleme

Zaqqum tree

Zakkum a acõ

It became pure

Temiz oldu

1

To clean, clear

Temizledi

2

Zakat, alms

Zekât

He cleaned it (her)

Onu temizledi

Zechariah (pbuh)

Zekeriya (AS)

…ž

Zakat, alms

Zekât

¨

It became pure

Temiz oldu

Clean, innocent

Temiz, masum

Clean, innocent

Temiz, masum

You (pl) ceased

Son verdiniz

Shaking, earthquake

Zelzele, sarsõntõ

ƒ„

«— „ª - ƒ „ª

Its earthquake

Onun sarsõntõsõ

ƒ„

… „ „ª

To shake, quake

Sarsõldõ

1

ƒ„

ƒ „ª - ƒ „ª

It was shaken

Sarsõldõ

1

ƒ„

•„ „ª

Shaking, earthquake

Zelzele, sarsõntõ

ƒ„

•„ „ª - •Œ „ „ª

They were shaken

Sarsõldõlar

ƒ„

„ „ª

Near, approaching

Yakõn, yakla an

–„

…—˜„ª

Near, approaching

Yakõn, yakla an

–„

‰˜ª„ - •— ˜ª„

Near, approaching

Yakõn, yakla an

–„

‰˜ª„

Slippery

Kaygan, kayan

•„

…—¬„

You (pl) slipped

Kaydõnõz

-„

†ª®„

1

¢ Ž ›

£’ › - Ž› ¤¥ … ‹§

- …¦ ¨Œ … … …¦

2

‰

1

•— Žž

- …—Ž© •— Žž

1

1

253

ƒ

†ª„

Groups, in groups Freezing cold

Bölük bölük iddetli so uk

¯

—¯

¯

’ ¯ ° — Ž±²Š

Ginger

Zencefil

Adultery, fornication

Zina

‡

‰Š

Base, ignoble

Soysuz

³

ŽŠ

Splendor

Süs

To vanish, perish

Çõktõ, yok oldu

That which vanishes, perishes

Yok olan

•

End

Son bulma

ƒ

Pair, mate, spouse

E , karõ veya koca

´

Two pairs

ki e

´

…

It was paired, mated

E le tirildi

´

• µ

Your wife

E in

We paired

E le tirdik

1

´

…· ž

We married her to you

Onu seninle evlendirdik

1

´

… …· ž

We married them

Onlarõ evlendirdik

1

´

…· ž

His wife

Onun e i

´

Her spouse

Onun (d ) e i

´

Two pairs

ki e

´

False, lie

Yalan, kötü söz, tezvir

Increase

Artõ

Oil

Ya

•

•

Its oil

Onun ya õ

•

…†

Olive

Zeytin

¸

…’Š † - Œ †

Olive

Zeytin özellikli

¸

•ˆ Š †

Zayd

Zeyd

¨Œ 1

1

•

´

• …— ƒŒ …’

-´

¶

-¶

…

-… •Ž —

¨Œ …

254

Œ

Deviation

E rilik

We separated

Ayõrdõk

2

-

…·ª®ž

It was adorned

Süslendi

2

•

•µ

To adorn, beautify

Süsledi

2

•

•µ - •ž

We adorned

Süsledik

2

•

…ž·ž

We adorned it

Onu süsledik

2

•

… …ž·ž

Adornment

Süs, ziynet

•

•Œ ·

Your adornment

Ziynetleriniz

•

¹†·

Its (his) adornment

Onun ziyneti

•

†·

Its (her) adornment

Onun (d ) ziyneti

•

… †· - … †·

Their (fm) adornment

Onlarõ (d ) ziyneti

•

ž• †· - •ž †·

He adorned it (him)

Onu süsledi

2

•

·ž

They adorned

Süslediler

2

•

·ž

255

Request, question

Sual, soru, istek

It (he) was asked

Soruldu

1

To ask

Sordu, istedi

1

It (she) was asked

Soruldu (d )

1

Your request, question

ste in

1

They were asked

Soruldular

1

To be evil

Kötü oldu

1

Freed camel

Serbest bõrakõlmõ deve

It became evil

Kötü oldu

Women who fast, move about Men who fast, move about

-

-

1

Oruç tutan kadõnlar, seyahat edenler Oruç tutan erkekler, seyahat edenler

€

‚ • ƒ

€

„ƒ

Easy to swallow

çimi kolay

…

That which drives

Sevk eden, süren

‰

That which asks

steyen

1

Those who ask

steyenler

1

Those who swim

Yüzenler

€

‚ ƒ•

Armors

Zõrhlar

†

‚ • ˆ•

That which outruns, precedes

Öne geçen, yarõ an

‹

‹Š •

To race, precede

Yarõ tõ

3

‹

Forerunners

Yarõ anlar, geçenler

1

‹

‚ Ž•

Race (imp, pl)

Yarõ õn

1

‹

Ž•

Forerunners

Önde gidenler, öncekiler

‹

ŒŽ• - „ Ž•

Forerunners

Önde gidenler, öncekiler

‹

ŒŽ•

I will recite

Okuyaca õm

1

•

•

He (it) will come to you (pl)

Size gelecek

1

•

‘’ •“

256

ˆ‡

-† ‹Š Œ

‹•

- ‹•

Prostrating

Secde ederek

”•

–”—

Those who prostrate

Secde edenler

”•

™ ”— - „˜”—

Those who prostrate

Secde edenler

”•

™ ”—

Their territory

Onlarõn yurtlarõ

š

‘›œ•

Magician

Sihirbaz

žƒ

žŠ •

Two magicians

ki sihirbaz

žƒ

„ ž•

Magicians

Sihirbazlar

žƒ

„˜ž•

Bank, shore

Sahil, kõyõ

ƒ

•

Those who ridicule, mock

Alay edenler

žŸ

Our chiefs

Beylerimiz, efendilerimiz

¡

Their sixth one

Onlarõn altõncõsõ

To travel

Yola çõktõ, yürüdü, seyir yaptõ

That which goes freely

Görünen, ortaya çõkan

Hasten, run (imp, pl)

Ko un

That which steals

™ž ¢•¡

£”

‘› ¡

¤

¥

¦ž

¦ Š ¥

§ž

¨¥

Hõrsõz

‰ž

©¥ - ‰¥

That which steals

Hõrsõz

‰ž

©¥

Those who steal

Hõrsõzlar

‰ž

Œ©¥ - „ ©¥

Those who steal

Hõrsõzlar

‰ž

Œ©¥

I will have it (him) covered

Onu sardõraca õm

4

‹ª¥

«Žª¥

I will show you (pl)

Size gösterece im

4

´

‘’ ¥˜ - ‘’ ¥

I will ask for forgiveness

sti far edece im

10

ž-®

I will make deviate

Döndürece im

1

¯ž°

¯ž°

I will make enter the fire

Ate e sokaca õm

4

±°

±°

I will make him enter the fire

Onu ate e sokaca õm

4

±°

«°

Hour, time of judgment

Kõyamet saati, zaman, saat

Low, below

Alt, a a õ

1

3

§

¨ -

257

ž-ˆœ

²

Its downside, its lowest

Onun altõ, a a õ tarafõ

-

›²

Low ones

A a õlar

-

Œ²

Leg, shin

Ayak, bacak

‰

‰

Falling

Dü en

³Ž

–´©

Two legs

ki ayak

‰

±©

Her two legs, shins

Onun (d ) iki aya õ

‰

›©

I will write

Yazaca õm

1

µœ¶

µœ·¶

I will write it

Onu yazaca õm

1

µœ¶

› œ·¶

Stationary

Sakin, hareketsiz

™’

–¢¶

To ask

Sordu, istedi

1

-

Top flow

Aktõ, sel oldu

1

¸ -

It flowed

Sel aktõ (d )

1

You asked

Sordun

1

·

I asked

Sordum, istedim

1

·

I asked you

Sana sordum, senden istedim

1

œ·

I asked you (pl)

Size sordum, sizden istedim

1

‘’œ·

You (pl) asked

Sordunuz, istediniz

1

‘œ·

You (pl) asked him

Ona sordunuz

1

¹ ºœ·

You (pl) asked them (fm)

Onlara (d ) sordunuz

1

™» ª ºœ·

You asked them

Onlara sordun

1

‘›œ·

I will throw

Ataca õm

4

He asked you

Sana sordu

1

Sound, intact

Sa lam

‘

‘

Sound ones

Sa lamlar

‘

„º

He asked her

Ona (d ) sordu

1

›

He asked them

Onlara sordu

1

‘›

258

±Ž

±Ž· -¼Ž·

They asked

Sordular

Those who amuse themselves

Gaflet içindekiler

”½

„˜”¾

Conversing by night

Geceleyin konu arak

ž½

–ž¾

Samiri

Samiri

ž½

¬ ¿ ž¾

I will inform

Haber verece im

2

À

ÁÂÀ

I will inform you

Sana haber verece im

2

À

ÂÀ

I will send down

ndirece im

4

ÃÀ

ÃÀ

Awakened

Uyanõk

He drew lots

Kura çekti

Neglectful

Gafil, ihmalkâr

To level

E itledi, hizaya getirdi

3

I will take shelter

Sõ õnaca õm

1

Saba

Sebe

Rest

stirahat

Relations, means

Sebep, yol, akraba

Sabbath

Cumartesi, tatil günü

Their sabbath

Onlarõn tatil günü

Glorify (imp)

Tesbih et

2

€

€Â

To glorify

Tesbih etti, yüceltti

2

€

€Â - €»

Swimming, occupation

Yüzme, me guliyet

€

–ƒ

Glory

Subhan, münezzeh, yüce

€

„ƒ

Glory be to Allah

Allah münezzehtir, yücedir

€

«É „ ƒ

Glory be to You

Sen münezzehsin, yücesin

€

Àƒ

Glory be to Him

O münezzehtir, yücedir

€

«À ƒ

Glorify (imp) Him

Onu tesbih et

2

€

«ƒÂ

Glorify (imp, pl)

Tesbih edin

2

€

ƒÂ

1

3

ž›

Äžª

‘›

Ի

›

„ª

¬ ¬˜

¬˜

- ÅƘ ¬˜“ ÈÇ –•

µ

‡ -µ Ç ‘›œ

259

€

¹ ƒÂ

Vah i hayvanlar

Ê

Ê

Seven

Yedi (sayõ)

Ê

Ì - ̇ Ë ÊŠ

Seventy

Yetmi

Ê

ŒÌ - „ Ì

To precede

Önceden geldi, geçti

In race, racing

Yarõ arak

It (she) preceded

Geçti (d )

It (he) preceded you (pl)

Glorify (imp, pl) Him

Onu tesbih edin

Wild animals

2

1

‹

‹

-‹

‹

–Ž

1

‹

Ž

Sizi geçti

1

‹

‘’Ž

They preceded

Geçtiler

1

‹

·Ž

They preceded us

Bizi geçtiler

1

‹

ÀŽ

Way

Yollar

Our ways

Bizim yollarõmõz

Way

Yol

Your way

Senin yolun

Our way

Bizim yolumuz

¢

His way

Onun yolu

«

Their way

Onlarõn yolu

‘›

My way

Benim yolum

±

You will see

Göreceksin

Six

Altõ

You will find

Bulacaksõn

1

”—˜

”•œ

You will find me

Beni bulacaksõn

1

”—˜

±À”•œ

You (pl) will find

Bulacaksõnõz

1

”—˜

„˜”•œ

You (pl) will be called

Ça õrõlacaksõnõz

1

¨¡

„ ¨”œ

You will mention

Anacaksõnõz

1

ž¶Ï

„˜ž¶·Ðœ

You will mention them

Onlarõ (d ) anacaksõnõz

1

ž¶Ï

™» ›À˜ž¶·Ðœ

Í – ¢ Í –

4

žÎ• œ

260

-

žÎ œ œ»

žœ

–žœ

Cover

Örtü

You (pl) will be returned

Döndürüleceksiniz

4

¡¡¥

„˜¿¡žœ

You will have it suckle

Emzirteceksiniz

1

ÊÑ¥

ÊÑžœ

You (pl) will know

Bileceksiniz

1

Ԭ

„ º Ìœ

You (pl) will be defeated

Yenileceksiniz

1

µ®

„ ˆœ

It will be written

Yazõlacak (d )

1

µœ¶

µœ·’œ

Sixty

Altmõ

It covered with darkness

Karardõ, sakinle ti

To prostrate

Secde etti

Prostrating

Secde ederek

They prostrated

Secde ettiler

They were made to boil

Kaynatõldõ (d )

Scroll

Yazõ tomarõ

Prison

œ

ŒÂœ

•

¼• - •

”•

”• - ”•

”•

–”»•

”•

˜”•

ž•

‚žÂ•

•

Ò•

Zindan, hapis

™•

™• - ™Š •

Those who prostrate

Secde edenler

”•

¡•

Baked clay

Pi mi balçõk

•

Ç • Â

Sijjin

Siccin

™•

Œ Š• Â

Cloud

Bulut

µƒ

•‡ ƒ - ¦ Š ƒ

Magician

Sihirbaz

žƒ

¥Ç ƒ »

Forbidden

Yasak

ƒ

ƒ

Dawn

Seher vakti

žƒ

žÇ ƒ

Magic

Sihir

žƒ

žŠ ƒ

To bewitch, delude

Sihirledi

žƒ

žƒ - žƒ

Two magics

ki sihir

žƒ

„ žƒ

Magicians

Sihirbazlar

žƒ

Äžƒ

Your magic

Senin sihrin

žƒ

Óžƒ

1

1

1

261

His magic

Onun sihri

žƒ

¹žƒ

Their magic

Onlarõn sihri

žƒ

‘ªžƒ

Their (dual) magic

O ikisinin sihri

žƒ

ºªžƒ

They bewitched

Sihirlediler

žƒ

·˜žƒ

Away with

Uzak olsunlar

‹ƒ

–Žƒ

Far off

Uzak

‹ƒ

‹Ç ƒ

He ridiculed, mocked

Alay etti, maskara etti

1

žŸ

žŸ

To subject, make subservient

Boyun e dirdi, kontrol altõna aldõ

2

žŸ

žÂŸ - ž»Ÿ

We subjected

Boyun e dirdik

1

žŸ

Àž»Ÿ

We subjected it (her)

Ona boyun e dirdik

1

žŸ

ª Àž»Ÿ

He subjected it (her)

Ona boyun e dirdi

1

žŸ

ªž»Ÿ

They mocked

Alay ettiler

1

žŸ

˜žŸ

Mocking

Alay

1

žŸ

–ÔžŸ

For service

Hizmetinde

žŸ

–ÔžŸ

Anger, wrath

Kõzgõnlõk, öfke

³Ÿ

³ •Ÿ

He became angry

Kõzdõ, ho lanmadõ

³Ÿ

³Ÿ

Barrier

Sed

¡”

–”Ô

Lote tree

Sedir a acõ

¥”

Ä¥” -¥Ç ”

One sixth

Altõda bir

£”

£”

Neglected

Ba õbo

¬”

Ň”

Right, appropriate

Do ru

¡”

”‡ ”

Two barriers, mountains

ki sed

¡”

™ ”»

Secret

Gizli, saklõ, sõr

¥ž

žÕ

Secret, secretly

Gizli, gizlice

¥ž

–žÔ

Ease

Bolluk

¥ž

ž»

Secrets

Sõrlar

¥ž

žž

1

1

262

¦ž

•‡ ž - ¦ Ç ž

Giyecekler, giyimler

•ž

•ž

Their garments

Giyecekleri, giyimleri

•ž

‘› • ž

Lamp

Lamba

Öž

—‡ ž

Release

Salõverme, bõrakma

šž

–• ž

Its walls

Onun duvarlarõ

‰¡ž

›©¡ ž

Swift, swiftly

Hõzla

§ž

–¨ ž

Going freely

Serbestçe giderek

¦ž

–•ž

Release (imp, pl)

Bõrakõn, salõn

2

šž

•Âž

Release (imp, pl) them (fm)

Onlarõ (d ) serbest bõrakõn

2

šž

™» ª •Âž

Links of armor

Zõrh baklasõ

¡ž

¡ž

Happiness

Sevinç

¥ž

¥‡ ž - ¥Š ž

To steal

Çaldõ, hõrsõzlõk yaptõ

‰ž

‰ž - ‰ž

Your secrets

Sizin sõrrõnõz, gizliniz

¥ž

‘¶»ž

Eternal, continuous

Sonsuz, ebedi

”¾ž

”‡ ¾ž

Their secrets

Onlarõn sõrrõ, gizlisi

¥ž

‘ªž»

Happily

Sevinçli

¥ž

–¥˜ž

Stream

Su arkõ

¬ž

–Ôž

Swift

Çabuk, hõzlõ

§ž

Êž

It was spread out

Yayõldõ

€´

ƒ´

He ran, strived

Ko tu, çalõ tõ

±Ì

Ì

Abundance

Geni lik

Ê ˜

–Ì

His abundance, wealth

Onun geni li i, zenginli i

Ê ˜

«œÌ

They were made happy

Mutlu kõlõndõlar

”Ì

˜”Ì

Madness

Çõlgõnlõk

žÌ

žÇ Ì

It was set ablaze

Alevlendirildi

žÌ

‚žÂÌ

Mirage

Serap

Garments

1

1

1

2

263

They ran, strived

Ko tular

±Ì

Ì

Effort,

Çalõ ma

±Ì

±Ì

To strive, run

Çalõ tõ, ko tu

±Ì

¼Ì - ¼Ì

Running

Ko arak, çalõ arak

±Ì

–Ì

Happy, glad

Mutlu

”Ì

”Š Ì

Blazing fire

Çõlgõn ate

žÌ

–ž Ì - ¤Ì

You effort

Çalõ manõz

±Ì

‘’ Ì - ‘’ Ì

His effort

Onun çalõ masõ

±Ì

«Ì - «Ì

Her effort

Onun (d ) çalõ masõ

±Ì

›Ì

Their effort

Onlarõn çalõ masõ

±Ì

‘› Ì

Foolish

Sersem

«-

ª-

Journey

Sefer, yolculuk

ž-

ž‡ - - žÇ -

Scribes

Yazõcõlar

ž-

Ä• ž-

Our journey

Seferimiz, yolculu umuz

ž-

Àž-

Lowest

En alt, en a a õ

-

¼ -·

To become foolish

Sefih oldu, beyinsiz oldu

«-

«- - «-

In foolishness

Sersemlikle

«-

–›-

Fools

Beyinsizler

«-

›- - ›-

Ship

Gemi

™-

•¢ -

Fool, in foolishness

Sersem, sersemlikle

«-

›‡ - - «Š -

Our fool one

Bizim sersemimiz

«-

¢› -

He gave water

Su verdi

±Ž

Ž

He gave them water

Onlarõ suladõ

±Ž

‘ª Ž

Giving water, drinking cup

Sulama, su verme, su kabõ

±Ž

Ž

Hell

Cehennem

It was made fall

Dü ürüldü

1

1

žŽ - žŽ - žŠ Ž ³Ž 264

³Ž

To fall

Dü tü

³Ž

³Ž - ³Ž

They fell

Dü tüler

³Ž

´Ž

Roof

Tavan

׎

-– Ž· - × Š Ž·

Roofs

Tavanlar

׎

–-Ž

We directed

Sevk ettik

‰

¢·Ž

We directed it

Onu sevk ettik

‰

¹ ¢·Ž

They were watered

Sulandõlar

±Ž

Ž

To water, give water

Suladõ, su verdi

±Ž

±Ž - ¼Ž

Watering

Sulanmasõ

±Ž

Ž·

Its watering

Onun sulanmasõ

±Ž

ª Ž·

You gave water

Suladõn

±Ž

Ž

Ill, sick

Hasta

‘Ž

‘Š Ž

Intoxicated, drunk

Sarho lar

ž’

Å¥ ’

It calmed

Sakinle ti

’

’

Intoxicant

çki

ž’

–ž’

Made intoxicated

Döndürüldü, sarho edildi

ž’

‚žÒ’

Intoxication, stupor

Sarho luk

ž’

‚ž·’ - Äž·’

Their intoxication

Onlarõn sarho lu u

ž’

‘›•ž·’

Rest, assurance

Sükûnet

™’

™Š ’

To dwell, inhabit

Yerle ti, ya adõ

™’

™’ - ™’

Place of rest

Dinlenme yeri/zamanõ

™’

–¢’

You (pl) inhabited

Yerle tiniz

™’

‘œ¢’

Knife

Bõçak

™’

–¢ ’Ò

Tranquility

Sükûnet, huzur

™’

¢’

His tranquility

Onun sükuneti

™’

«œ¢ ’

Ask (imp)

Sor

1

1

1

1

265

·

€

Weapon

Silah

Chains

Zincirler

Essence, extract

Öz

Peace, greeting, He who gives peace

Selam, huzur, selamet veren

Salsabil, a spring in paradise

Selsebil, cennete bir põnar

Chain

Zincir

He gave power

Yetki verdi

Authority

šÍ Í •Í

‘

¾‡ Í - ØŠ Í Í – · •¸·

³

³É

Saltanat, kuvvet, delil, yetki

³

À‡ ´· - „ ´·

His authority

Onun saltanatõ

³

«À ´·

My authority

Saltanatõm

³

« À ´·

He gave them power

Onlara yetki verdi

2

³

‘›´É

Passed, left in the past

Geçti, geçmi te kaldõ

1

×

×

Precedent

Geçmi , selef

×

–-

Smite

ncitti

‹

‹

They smite you

Sizi incittiler

‹

‘¶ Ž

He let you enter

Sizi soktu

1

‘’’

We let him enter

Onu soktuk

1

¹ ¢·’

He let him enter

Onu soktu

1

«’

Peace

Teslimiyet, barõ

‘

‘

Peace

Barõ

‘

‘·

He saved

Kurtardõ

‘

‘É

Peace, Islam

Barõ , güvenlik, slam

‘

‘·

Stairs, ladder

Merdiven

‘

º‡ É - ‘Š É

In peace

Selametle

‘

–º

You submitted

Teslim ettiniz

2

‘

‘œºÉ

Greet (imp, pl)

Selam edin

2

‘

ºÒ

2

2

266

Ask (imp) them

Onlara sor

Quail

Bõldõrcõn

Sound, intact

Temiz, sa lam

Solomon (pbuh)

Süleyman (AS)

Eye of a needle

Å · ‘

Gök

Listeners

Dinleyenler

He named you (pl)

Sizi isimlendirdi

Fat

Besili, i man

Skies, heavens

Gökler

Hearing, ear

itme, kulak

To hear

itti, duydu

‘Ç „º

ne deli i

Sky

‘›·

1

2

1

‘½

‘Â

½

º

ʽ

㠬 ȼ

½

‘¶ º»

™½

„• º

½

‚ • ˜º -‚ Š ˜º

ʽ

ÊŠ º

ʽ

ʺ - ʺ

ʽ

–̺

Hearing

Duyarak

She heard

Duydu (d )

1

ʽ

̺

You (pl) heard

Duydunuz

1

ʽ

‘œÌº

You (pl) heard him

Onu duydunuz

1

ʽ

¹ ºœÌº

Your ears, your hearing

Kulaklarõnõz, i itmeniz

ʽ

‘’̺

We heard

Duyduk, i ittik

1

ʽ

¢Ìº

He heard him

Onu duydu

1

ʽ

«Ìº

His hearing, ear

Onun kula õ, i itmesi

ʽ

«Ìº

Their hearing, ear

Onlarõn kulaklarõ, i itmeleri

ʽ

‘›Ìº - ‘›Ìº

They heard

Duydular

ʽ

̺

Ceiling

Tavan

½

º

Its ceiling

Onun tavanõ, boyu

½

›’º

Scorching fire

Kavurucu, zehirli ate

‘½

ØÇ º

Name (imp, pl) them

Onlarõ isimlendirin

½

‘ª ¿º

1

2

267

½

±Âº - ¼»º

½

–Ôº

2

½

º»

sim verdiniz, adlandõrdõnõz

2

½

‘œ º»

You (pl) named them

Ona isim verdiniz

2

½

ª ºœ º»

I named her

Ona isim verdim

2

½

›œ º»

All hearing, hearing

Semî, i iten

ʽ

–Ì º - ÊŠ º

Fat

Semiz

™½

Œ Ç º

Tooth

Di

™¢

We will give

Verece iz

4

•

±• ¢

We will give them

Onlara verece iz

4

•

‘› • ¢

Flash

Parõltõ

¢

¢

Spikes, ears

Ba aklar

¢

•¢

Spikes, ears

Ba aklar

¢

‚ • Í¢

Spike, ear

Ba ak

¢

• ¢

Its spikes, ears

Ba aklarõ

¢

«¢

Slumber

Uyuklama

™ ˜

Way, situation, rule

Sünnet, yol, kural

™¢

¢» - ¢»

Year

Sene, yõl

¢

•¢ - –¢ - ¢

Our way

Bizim sünnetimiz

™¢

¢œ»¢

We will recompense

Kar õlõ õnõ verece iz

1

¬Ã—

¬Ã•¢

We will make enter

Sokaca õz

4

¡

Ӣ

We will make them enter

Onlarõ sokaca õz

4

¡

‘› ”¢

Fine silk

Sündüs, ince ipek

We will call

Ça õraca õz

1

¨¡

§”¢

We will try to get permission

zin isteyece iz

3

¡˜¥

¡˜ ž¢

To name

sim verdi

Name, similarity

sim, benzerlik

I named

sim verdim

You (pl) named

2

™Â

¢

£ Ç ”¢

268

We will show

Gösterece iz

4

´

¬ž¢

We will show them

Onlara gösterece iz

4

´

‘› ž¢

We will increase

Arttõraca õz

1

”Ù

” â

10

Ö¥¡

‘›—¥”œ ¢

1

‘ ˜

‘¸ ¢

We will gradually lead them We will brand

Onlarõ yava yava yakla tõraca õz Damgalayaca õz, i aretleyece iz

We will brand him

Onu damgalayaca õz

1

Ø

«º¸ ¢

We will strengthen

Kuvvetlendirece iz

1

¡”Ú

”¿ Û¢

We will obey

taat edece iz

1

§Ü

Ê ´¢

We will obey you (pl)

Size itaat edece iz

1

§Ü

‘’Ì ´¢

We will punish

Azap edece iz

1

¦Ð¨

¦ÒÐÌ¢

We will punish them

Onlara azap edece iz

1

¦Ð¨

‘›•ÒÐÌ¢

We will return it

Onu döndürece iz, iade edece iz

4

¡¨

ª” Ì¢

We will become free

Bo kalaca õz

1

…ž²

…ž·-¢

We will kill

Öldürece iz

2

ϩ

œÂŽ¢

We will make read

Okutaca õz

4

ž©

Ýž·Ž¢

We will make you read

Seni okutaca õz

4

ž©

ž·Ž¢

We will say

Diyece iz

1

©

Ž¢

We will write

Yazaca õz

1

µœ¶

µœ·’¢

We will throw

Ataca õz, bõrakaca õz

4

±Ž

±Ž· ¢

We will grant

Faydalandõraca õz

2

Êœ¾

ÊÂœº¢

We will grant them

Onlarõ faydalandõraca õz

2

Êœ¾

‘›ÌÂœº¢

Ways, situations, rules

Hayat yollarõ, sünnetler

We will look

Bakaca õz

1

žÞÀ

žÞ¢¢

We will make easy

Kolayla tõraca õz

2

ž

žÂ ¢

We will make it easy

Onu kolayla tõraca õz

2

ž

¹žÂ ¢

Years

Seneler, yõllar

™¢

¢ 269

™Š ¢

΢

›

› ›

Its plains

Onun ovalarõ

Evil

Kötü, kötülük

Your (pl) private parts

Edep yerleriniz

‘’•

Their (dual) private parts

O ikisinin edep yerleri

º›•

Dead body

Ceset

He fashioned

Düzenledi

Same, equal

Aynõ, e it

Name of a false god

Put adõ

He fashioned you

Seni düzenledi

2

¬

Ó»

He fashioned him

Onu düzenledi

2

¬

¹»

He leveled it

Onu (d ) düzenledi

2

¬

ª»

He fashioned them

Onlarõ (d ) düzenledi

2

¬

™» ª »

Evil

Kötü

Black

Siyah, kara

¡

¡Š

Wall

Sur, duvar

¥

¥Ç

Surah, chapter

Sure

¥

Ä¥

Whip

Kamçõ

â

â

Will, shall

…cak, …cek

Leg, stem

Gövde, sap, bacak

‰

‰

Its stem

Gövdesi, sapõ

‰

«©

Enticed

Pe inden sürükledi

»

It enticed

Pe inden sürükledi (d )

»

He fashioned

Düzenledi

Even

à

-–

-ß

Ä 2

¬ ¬

» á

-ß ¨‡

Å

¯

¬

Å»

Denk, orta

¬

Ň

Even

Düz

¬

¬ Â

Well proportioned

Düzgün

¬

–Ô

2

270

I fashioned

Düzenledim

2

¬

»

I fashioned him

Onu düzenledim

2

¬

«œ »

He became distressed

Üzüldü

1

Evil

Kötü

Evil deeds

Kötülükler, çirkinlikler

Your (pl) evil deeds

Sizin kötülükleriniz

Our evil deeds

Bizim kötülüklerimiz

¢• Â

His evil deeds

Onun kötülükleri

«• Â

Their evil deeds

Onlarõn kötülükleri

Evil

Kötülük, çirkinlik, günah

It became evil

Kötüle ti, karardõ

1

He will give

Verecek

4

•

±•

He will give us

Bize verecek

4

•

¢•

He will give him

Ona verecek

4

•

«•

His evil deed

Onun kötülü ü

He (it) will come

Gelecek

1

•

±•·

He (it) will come to them

Onlara gelecek

1

•

‘› •·

Caravan, travelers

Kervan, yolcular

He will cancel

ptal edecek

4

´•

´

He will cancel it

Onu iptal edecek

4

´•

«´

They will be recompensed

Kar õlõklarõ verilecek

1

¬Ã—

„˜Ã•

He will recompense

Kar õlõ õnõ verecek

1

¬Ã—

¬Ã•

He will recompense them

Onlara kar õlõ õnõ verecek

1

¬Ã—

‘› Õ

He will do

Yapacak

1

Ì—

Ì•

He will be removed far

Uzakla tõrõlacak

2

µ¢—

µ»¢•

He will be removed far from it

Ondan uzakla tõrõlacak

2

µ¢—

› ¢»•

± – Â - ÁÂ ‚ Š Â ‘’• Â

‘›• Â Â

«Â

¤

271

Ä¥ »

He will make it worthless

Bo a çõkaracak

4

³•

³ƒ

He will gather

Toplayacak

1

žÛ•

žÛƒ

He will gather them

Onlarõ toplayacak

1

žÛ•

‘ªžÛƒ

They will swear

Yemin edecekler

1

ו

„ -ƒ

Travel (imp, pl)

Dola õn, seyahat edin

1

Chief, noble

Efendi, ba kan

He will make enter

Sokacak

4

¡

”

He will make them enter

Onlarõ sokacak

4

¡

‘› ”

They will enter

Girecekler

1

¡

„

Her husband

Efendisi

He will receive admonition

Ö üt alacak

Traveling, journey

Yürüyü , gidi

They were moved

Yürütüldü (d )

State

€

ƒ

¡

”‡ Â

¡ 5

ž¶Ï

” ª” žÉ¶ÐÉ

¤

ž‡ - ž

¤

‚žÂ

Durum, suret

¤

‚¤

Its state

Onun durumu

¤

›•ž

He will have mercy

Merhamet edecek

1

‘•¥

‘•ž

He will have mercy on them

Onlara merhamet edecek

1

‘•¥

‘›º•ž

Travel (imp, pl)

Gezin, dola õn

1

¤

˜¤

He will see

Görecek

1

´

Åž

He will show

Gösterecek

4

´

¬ž

He will show you (pl)

Size gösterecek

4

´

‘’ ž

They will enter the fire

Ate e girecekler

1

±°

„ Î

He will enter the fire

Ate e girecek

1

±°

¼Î

It will strike

sabet edecek

4

¦°

µÎ

It will strike them

Onlara isabet edecek

4

¦°

‘› Î

Their necks will be encircled

Boyunlarõna dolanacak

2

‰Ü

„ ©» ´

1

272

He will know

Bilecek

1

Ԭ

‘Ì

They will know

Bilecekler

1

Ԭ

„ ºÌ

It will be forgiven

Ba õ lanacak

1

ž-®

ž-ˆ

They will defeat

Galip gelecekler

1

µ®

„ ˆ

It was driven

Sevk edildi

1

‰

He will say

Diyecek

1

©

Ž

They will say

Diyecekler

1

©

„ Ž

They will deny

nkar edecekler

1

ž-¶

„˜ž-·’

He will suffice

Yetecek

1

±-¶

±-·’

He will suffice for you against them

Onlara kar õ sana yetecek

1

±-¶

‘›’ -·’

It will become

Olacak

1

„¶

„’

Flood

Akmak, sel

‹

Mark

aret

Ø

º

Their marks

aretleri

Ø

‘ª º

Mount Sinai

Sina da õ

He will reach

Eri ecek

1

À

¢

He will reach them

Onlara eri ecek

1

À

‘› ¢

They will shake

Sallayacaklar

1

ãˆÀ

„ 䈢

They will spend

nfak edecekler

1

‹-À

„ Ž-¢

They will spend it

Onu infak edecekler

1

‹-À

›À Ž-¢

Mount Sinai

Sina da õ

He will guide me

Bana yol gösterecek

1

¬”ª

™ ”›

He will guide them

Onlara yol gösterecek

1

¬”ª

‘› ”›

It will be defeated

Yenilecek

1

Øê

ØÛ

Evil

Kötü

¢

΢

¼Â

273

You wanted

stedin

1

You (pl) wanted

stediniz

1

You (dual) wanted

Siz ikiniz istediniz

1

We wanted

stedik

1

To want, will

stedi, diledi

1

They wanted

stediler

1

Staring

Donakalmõ

Those who drink

çenler

…ƒ‚„ƒ - €•‚ƒ„

Those who drink

çenler

…ƒ‚„ƒ

Be (imp) partner

Ortak ol

1

†

†ƒ„

Be (imp) partner to them

Onlara ortak ol

1

†

‡ˆƒ„

Side

Taraf

‰

Š‹

Poet

air

Œ

•Ž

Intercessors

efaat edenler

••

…Œ‘

’“

”••–

They opposed

Kar õ geldiler

3

-

Grateful, thankful

ükreden

—

”˜ ˆ - • ˆ

Grateful ones

ükredenler

—

™ ƒˆ - € ˆ

Grateful ones

ükredenler

—

™ ƒˆ

Manner

Yapõ, kabiliyet

š—

›ˆ

His manner

Yapõsõ

š—

œ ›ˆ

Lofty

Yüce

•ž €

Affair, matter

Ÿ

¡ € ¢ £ƒ

That which has hatred for you

Sana kin besleyen

Their affair

Onlarõn i leri

€

‡ƒ £ƒ

ahit, gören

¤‡

”˜¤¥ - ¤• ¥

Witness

274

Witnesses

ahitler

¤‡

™ ¤¥ - € ¤¥

Witnesses

ahitler

¤‡

™ ¤¥ „ƒ

Consult (imp)

Mü avere et, danõ

3

„•

To consult

sti are etti, mü avere etti, danõ tõ

3

„•

Consult (imp) them

Onlarla isti are et

3

„•

It was made to appear

Benzetildi

œ¦

Winter

Kõ

•

Divided, diverse

Da õnõk

Tree, vegetation

A aç, ot

Arose

Ortaya çõktõ

Tree

„ƒ

-„ ¥„ƒ œ§¦ ¨ ©ª

«

•«

«

«

A aç

«

« -¬«

Its tree

Onun a acõ

«

‡- «

Their trees

Onun a açlarõ

«

¥«

Greed, stinginess

Bencillik

®¯

®°

To become greedy

Cimri oldu, aç gözlü oldu

®¯

®° - ®ª

Their fat

Onlarõn iç ya larõ

¯

‡¡•¯

To bind, reinforce

Ba ladõ, kuvvetlendirdi

±¤

°¤ - ¤ª

±¤

”˜±”¤ - ±• ”¤

Firm, strong

1

1

1

iddetli, çetin

We strengthened

Ba ladõk

1

±¤

£±¤

Bind firmly (imp, pl)

Ba layõn

1

±¤

” ¤°

±¤

”˜¤ ¤ - ¤• ¤

Severe

iddetli

Bad, evil

Kötü, er, daha kötü, kötülük

Drink

çecek

Your drink

çece in

His drink

Onun içece i

Drinking

çi , içme

„

”³ - ² ‚˜”

-• ” ¢ƒ‚” œ‚”

275

•

Share of drinking

Su içme hakkõ

To drink

çti

1

- ƒ

They drank

çtiler

1

”•‚ƒ

To expand, open

Açtõ, geni letti

1

´

Disperse (imp)

Da õt

2

±

±§

Small group

Küçük topluluk

µ¶

¡¶

Spark

Kõvõlcõm

„

„·

He ordained

Kanun koydu, yol belirledi

¸

¸

Visibly

Görünür ekilde

¸

¹Žª

eriat, kanun

¸

¹Ž

¸

”•Ž

Law

1

´

-´

They ordained

Din olarak kabul ettiler

East, eastern

Do ulu, do uda

º

East, eastern

Do ulu, do uda

º

Ÿ ª–

†

†•

Polytheism

irk, ortak ko ma

1

Ÿ ª–

Partners

Ortaklar

†

Your (pl) partners

Ortaklarõnõz

†

Our partners

Ortaklarõmõz

†

¾ˆ

- £½ ˆ

Their partners

Onlarõn ortaklarõ

†

‡ƒ ¾ ˆ

- ¥½ ˆ

My partners

Benim ortaklarõm

†

¿¨ ˆ

Your (pl) polytheism

Sizin irkiniz

†

—¼ ˆ

His evil

Onun erri, kötülü ü

„

À°

They sold

Sattõlar

¿

”

They sold him

Onu sattõlar

¿

À

¸

ŸŒ ƒ

†

¢ • ƒ

Ordained way, law

eriat, kanun, yol

Partner

Ortak

Its shoot

Filizi

‰ 276

ˆ

- ¹»–

ˆ¼ ½ ˆ

- ˆ - ˆ¼ ˆ

À‰ -œ‰

Direction

Yön, taraf

‰

‰

Its direction

Onun tarafõ, yönü

‰

À‰

Injustice

Adaletsizlik

Á‰

¹‰‰

Symbols

Ni aneler, iarlar

Œ

¾Œ

Columns

Kollar, dallar, gruplar

Œ

 · Œ

Œ

Œ

Œ

Œ - Œ

Poetry To realize, understand

iir Anladõ, uur etti

1

Poets

airler

Œ

”Œ

Sirius

i’ra yõldõzõ

Œ

Ì

Œ

¹‚•Œ

Nations Shuaib (pbuh)

Milletler, dallar

¦˜ Œ -  • Œ

uayb (AS)

He impassioned her

Onu etkiledi

Occupation

Me guliyet

To keep busy

Alõkoydu, me gul etti

It kept us busy

Bizi me gul etti

1

1

ÄÅ

ु

šÅ

š· Å

šÅ

š¼ Å - šÅ

šÅ

݁

Healing

ifa

Æ•

Ç•

Intercession

efaat, tavsiye, yol

••

Ž•

Their intercession

Onlarõn efaati

••

‡Ž•

Two lips

ki dudak

ϥ

™ƒ •

Even

Çift

••

•ƒ •

To intercede

efaat etti

••

•• - ••

Intercessors

efaatçiler

••

Œ• - ”½ Œ•

••

ˆ¼ Œ•

Your (pl) intercessors

Sizin efaatçileriniz

Our intercessors

efaatçilerimiz

••

£½ Œ•

Twilight glow

afak

’•

’ƒ •

Kenar

••

• - ©•

Brink

277

To heal Intercessor

yile tirdi, ifa verdi

1

efaatçi

Æ•

Æ• - ©•

••

•• •

’“

’§

’“

°’ - ’ª

Great trouble

Büyük zorluk

To cleave

Yarõldõ

Splitting

Yarma, yarõ

’“

¹“È

Dissension, disagreement

Muhalefet, anla mazlõk

’“

º ƒ “

My dissension

Bana kar õ gelmeniz

’“

Æ– “

Difficulty

Zorluk, me akkat

’“

¼ “É

We cleaved

Yardõk

1

’“

““

They became wretched

Kötü oldular, mutsuz oldular

1

•“

”•¼“

Our wretchedness

Azgõnlõ õmõz

•“

-•“

Wretched, unhappy

Kötü, mutsuz

•“

³“ - Ʋ “

¢—

¢ ²

¢—

°¢ - ¢ ª

—

”¹ — - • —

—

—¼ - —

—

-—

Doubt

üphe

To doubt

üphe etti

Thank, gratefulness

ükür

To be grateful

ükretti

You (pl) became grateful

ükrettiniz

1

1

1

Type

Yapõ, kabiliyet, ekil

š—

šƒ —

Its type

Onun ekli

š—

œ›—

Grateful, appreciative

Çok ükreden, ükrün kar õlõ õnõ veren

—

”¹„•¼— - „• •¼—

Lefts

Sollar

šž

šƒ ¾

Their lefts

Onlarõn sollarõ

šž

‡ƒ ›¾

Left

Sol

šž

Ê·

His left

Onun solu

šž

œË

Sun

Güne

Hatred

Nefret

Ìž

Í ˜

-Ì • €¼

278

Flame Testimonies

Alev ehadetler

‡

‚˜ ‡ - • ‡

¤‡

Ÿ ”± ‡

Their testimonies

Onlarõn ehadetleri

¤‡

‡ƒ -”± ‡

Visible, testimony

Görünen, ahitlik

¤‡

¬± ‡

Our testimony

Bizim ahitli imiz

¤‡

-± ‡

Their testimony

Onlarõn ahitli i

¤‡

‡-± ‡

Their (dual) testimony

O ikisinin ahitli i

¤‡

‡ƒ -± ‡

Flames

Alevler

‡

¹¦‡

¤‡

¤‡ - ¤ƒ‡

To witness, see

ahit oldu, gördü

Witnesses

ahitler, mevcutlar, ehitler

¤‡

¨ ”¤‡ - ”¤‡ - ”¤‡

Our witnesses

ahitleriniz

¤‡

ˆ¼ ”¤‡

I witnessed, saw

ahit oldum, gördüm

1

¤‡

° ¤ƒ‡

You (pl) witnessed, saw

ahit oldunuz, gördünüz

1

¤‡

-°¤ƒ‡

We witnessed, saw

ahit olduk, gördük

1

¤‡

£¤ƒ‡

They witnessed, saw

ahit oldular, gördüler

1

¤‡

” ¤ƒ‡

1

Month

Ay (zaman)

‡

”˜ ‡ - • ‡

Month

Ay (zaman)

‡

„ƒ •‡ - • ‡

Two months

ki ay

‡

™ƒ ‡

Desires

ehvetler

•‡

”•‡

Lust, desire

ehvet

•‡

¬¹ •‡

Witnesses

ahit olanlar, ahitler

¤‡

”˜±•‡ - ±• •‡

‡

„ƒ •‡

¤‡

”˜¤ ‡ƒ - ¤• ‡ƒ

Months Witness

Aylar ahit, mevcut

Two witnesses

ki ahit

¤‡

™ƒ ¤ ‡ƒ

Wailing

Kükreyen

’‡

“¹ ‡ƒ - ’• ‡ƒ

Flame

Alev

279

Mixture Consultation

Karõ õm ura, danõ ma, isti are

Weapon

Silah

Roasting

Yakma

Thing

ey

Devils

eytanlar

ۥ

His devils

Onlarõn eytanlarõ

White haired

Ak saçlõ

‚

„ - „ƒ

White hair

Ak saçlõlõk

‚

„

Blemish

Alaca

Old

htiyar, ya lõ

Devil, satan

… †

ˆ ƒ - †‡ ‰

eytan

Group, party, sect

Bölüm, grup, ayrõlõk

Š

His party

Onun toplulu u

Š

•ŽŒ

Old men

htiyarlar

†

•

280

Œƒ - ‹ Œ

-Š

-

Women who fast

Oruç tutan kadõnlar

Men who fast

Oruç tutan erkekler

Sabians

Sabiîler

Sabians

Sabiîler

Patient

Sabõrlõ, sabõrla

Patient women

Sabõrlõ kadõnlar

Patient (fm)

Sabõrlõ (d )

Be patient (imp, pl)

Sabredin

Patient men

Sabõrlõ erkekler

Patient men

Sabõrlõ erkekler

Companion

Arkada , grup

To be companion

Arkada edindi

Companion

Arkada , e

‚€

His spouse

E i, arkada õ

ƒ„ €

Your companion

Arkada õnõz

His companion

Onun arkada õ

Their companion

Onlarõn arkada õ

Their (dual) companion

O ikisinin arkada õ

‰ˆ€

My two companions

ki arkada õm

Š€

Deafening blast

Sa õr edici ses

To hunt

Avlandõ

Truthful

Sadõk, do ru

’•

Truthful women

Do ru kadõnlar

’•

“‘

-

“‘

Truthful men

Do ru erkekler

’•

“‘

-

“†‘

Truthful men

Do ru erkekler

’•

-

1

€ €• - €

3

…ˆ ‡† €

- …†‡ €

ƒ€

- ƒ€

…ˆ ‰ €

1

281

- …‰ €

‹Œ

‚† Ž•

••

••• - ‘ “‘

- ’‘

“‘

Harvesters

Dev irenler, kesenler

Thunderbolt

Yõldõrõm

Humiliated

”• –—

‚˜™

Küçük dü mü

š

›

Humiliated ones

Küçük dü mü ler

š

Humiliated ones

Küçük dü mü ler

š

›

Lined, spread

Saflar halinde, kanat açmõ

ϥ

ž Ÿ

Excellent bred steeds

Cins atlar

•

¡

In rows

Saf dizilenler

That which enters fire

›

-

›

ϥ

¢

Ate e giren, girecek olan

Š£

¤

Righteous, correcting

Salih, iyi, õslah eden

¥£

¥¦

Salih (pbuh)

Salih (AS)

¥£

Good deeds

Salih i ler, saliha kadõnlar

¥£

¦

-

¦

Righteous men

Salih erkekler

¥£

•ˆ ¦

-

¦

Two righteous men

ki salih ki i

¥£

•ˆ ¦

Righteous men

Salih erkekler

¥£

¦

Those who enter fire

Ate e girenler, girecek olanlar

Š£

¦†

That which remain silent

Sessiz

¨

¨”

Those who remain silent

Sessizler

¨

„”

To pour

Döktü

Pouring

Dökme

Morning

Sabah

Very patient

Çok sabõrlõ

We poured

Döktük

1

Became in the morning

Sabahladõ, sabahleyin oldu

2

Morning In the morning

§¦

- ¥¦

© • -•

1

ª ¥

« •¬ • ¡ˆ

¥

¥•

Sabah

¥

¥ˆ - ¥ˆ

Sabahleyin

¥

ˆ

282

¥

…‰ •

Came to them in the morning

Onlara sabahleyin geldi

Patience

Sabõr

To be patient

Sabretti

1

You became patient

Sabrettiniz

1

Your patience

Sabrõn

We became patient

Sabrettik

Our patience

Sabrõmõz

They became patient

Sabrettiler

Relish

Katõk

°

°¬ ˆ

Color

Renk, boya

°

‚šˆ

Pour (imp, pl)

Dökün

Child

Çocuk

±

²• - Šª

To incline

Meyletti

±

• ˆ -³

Plates

Tepsi, sayfa

œ

Pages

Sayfalar

œ

Rock, rocks

Kaya, kayalar

Œ

Œ ˆ - Œ ˆ

Hindering

Döndürme

‘•

•µ

Hindering

Alõkoyma

‘•

•¶

He was averted

Engellendi, döndürüldü

1

‘•

••

To hinder, avert

Geri döndürdü, engelledi

1

‘•

•© • - ••

You (pl) averted

Engellediniz

1

‘•

…ˆ -©‘•

We averted

Engelledik

1

‘•

¯ˆ‘•

We averted you

Sizi engelledik

1

‘•

…ˆ ·† ¯‘•

Breast, heart

Sine, kalp

••

•§ •ˆ - •ˆ•

Your breast, heart

Sinen, kalbin

••

®•ˆ• - ®•ˆ• - ®•ˆ•

His breast, heart

Onun sinesi, kalbi

••

¸•ˆ•

2

§ˆ - ˆ • ˆ …ˆ -ˆ ®ˆ ¯ˆ

1

¯ˆ 1

©

1

283

´ ž •

-œ

My breast, heart

Sinem, kalbim

••

¹•ˆ•

Crack

Çatlak

º•

ºˆ•

To proclaim

Açõkça söyledi

1

º•

º•ˆ• - º•

To turn away

Döndürdü

1

´•

´•

Two cliffs

ki da , iki yamaç

´•

•ˆ •

Truthfulness

Sõdk, do ruluk

’•

“ˆ• - ’ˆ•

To tell the truth, fulfill

Do ru oldu, do ru söyledi

1

’•

’•ˆ• - ’•

To approve

Do ruladõ

2

’•

’¶•• - ’••

Charities

Sadakalar

’•

Your charities

Sadakalarõnõz

’•

…†‡- “•

Their dower

Mehirleri

’•

• ‰- “•

Charity

Sadaka

’•

‚“•

She told the truth, fulfilled

Do ru söyledi (d )

1

’•

¨ ˆ “•

You told the truth, fulfilled

Do ru söyledin

1

’•

¨»“•

He told the truth, fulfilled

Do ruladõ, tasdik etti (d )

1

’•

¨ ˆ “••

She approved, admitted

Do ruladõn, tasdik ettin

2

’•

¨»“••

You told the truth to us, fulfilled your promise

Bize do ru söyledin

1

’•

¡„»“•

He told the truth to you

Size do ru söyledi

1

’•

…†‡“•

He told the truth to us

Bize do ru söyledi

1

’•

¡“•

We fulfilled our promise

Onlara sözümüzü yerine getirdik

1

’•

…¼ ¡»“•

Their truthfulness

Onlarõn do rulu u

’•

…‰“ˆ• - …ˆ ‰†“•ˆ

They told the truth

Do ru söylediler

1

’•

“†•

He averted her

Onu alõkoydu

1

‘•

¼••

He averted them

Onlarõ alõkoydu

1

‘•

…ˆ ¼••

They averted

Alõkoydular

1

‘•

•©

They were averted

Alõkonuldular

2

‘•

•©

284

ž “• -

“•

Aversion

Uzakla ma

‘•

‘•

Breasts, hearts

Sineler, kalpler

••

•ˆ •

Your (pl) breasts, hearts

Sineleriniz, kalpleriniz

••

…ˆ ·† • •

Their breasts, hearts

Sineleri, kalpleri

••

…ˆ ¼• • -…¼• •

They averted you (pl)

Sizi alõkoydular

‘•

…ˆ ·† •©

Purulent

rinli

‘•

•ž •

Friend

Dost

’•

–¬ •

That which approves

Sõddõk, tasdik eden, do rulayan

’•

˜ •¶ - – •¶

Truthfully

Do rulukla

’•

˜ •¶

Truthful woman

Do ru kadõn

’•

‚˜ •¶

Your friend

Dostunuz

’•

…ˆ ‡† ˜ •

Truthful men

Do ru erkekler

’•

Truthful men

Do ru erkekler

’•

˜ •¶

Incline (imp)

Alõ tõr

•

ˆ

Frost

So uk

•

µ

Path, way

Yol

½

Your path

Senin yolun

½

¿¾

My path

Benim yolum

½

Š¾

Loud voice

Çõ lõk

Palace, tower

Saray, kule

Furious, screaming

1

Yere serilmi

To divert, turn away

Döndürdü, sevk etti

To explain

Açõkladõ

Diversion

Döndürme, çevirme

It was diverted

Döndürüldü

¾

˜† ¶•

-½

•

ž•

«

€§ ˆ - «ˆ § ˆ -¬ ˆ

iddetli, u ultulu

Fallen

˜ •¶ -

º

³™ˆ

1

´

´• ˆ -´

2

´

´¶ • - ´•

´

ˆ

1

285

´

¨ ˆ

He diverted you (pl)

Sizi döndürdü

1

´

…ˆ ‡†

We diverted

Yönelttik

1

´

¡»

We explained

Açõkladõk

2

´

¡» •

We explained it

Onu açõkladõk

2

´

¸ ¡» •

To harvest

Dev irdi, hasat etti

1

Incline (imp) them

Onlarõ alõ tõr

•

• ¼ˆ

Cry of help

mdat ça rõsõ, feryatçõ

À

‹

Reaped

Koparõlmõ

To ascend

Yükseldi

Ascending

Yükselerek

To turn

Çevirdi

To faint

Bayõldõ

Fainted

• ˆ -

…ˆ •—

•—ˆ• - •—

•—

•—

1

—

—¶ • - —•

1

–—

–—ˆ• - –—

Baygõn

–—

˜—

Steep hill

Yoku

•—

‘—

Earth, soil, ground

Toprak

•—

••—

Humiliation

Küçüklük

š

•š

Inclined

Saptõ, e ildi

1

š

¨ ˆ š

To incline

Meyletti

1

š

³šˆ• - Šš

Small

Küçük

š

Á§ š - Á¬ š

Small

Küçük

š

Áš

Safa hill

Safa tepesi

In rows, lined

Saf saf

ϥ

•Â

Forgiveness

Ho görü

¥•

¥»•

To overlook

Ho gördü

¥•

¥•ˆ• - ¥•

Overlooking

Ho görerek

¥•

•»

Yellow

Sarõ

•

•»

1

•

1

286

•

ÄÃ •»

œ••

••»•

•

ž •»

1

¿‡

©¿• - ¿ •

1

¿‡

¨ ˆ ‡Ÿ

Namaz kõl, dua et

£

ÆÅ

Prayer

Namaz, dua

£

Ç

Your prayer

Namazõn

£

¿-Ç - ¿-Ç

His prayer

Onun namazõ

£

ƒ-Ç

Their prayer

Onlarõn namazõ

£

…ˆ ‰-Ç - …‰-Ç

My prayer

Namazõm

£

Š-Ç

Backbone

Bel kemi i

£

£»

To hang

Astõ

1

£

£†• ˆ - £

To hang

Astõ

1

£

£Å• - £Ÿ

They hanged

Astõlar

1

£

£

They hanged him

Onu astõlar

1

£

¸ £

Peace

Sulh, barõ

¥£

§ £» - ¥»£

To become righteous

Islah etti, düzeltti, iyilik yaptõ

¥£

¥£• ˆ - ¥£

Bare

Düz, çõplak

•£

•§ £»

Clay

Balçõk

Æ•£

¤¬ •»£

Pray, bless (imp, pl)

Namaz kõlõn, salat edin

£

£¢

Prayers

Namazlar, dualar

£

£

Prayer

Namaz

£

Your prayers

Namazlarõn

£

¿- £

Their prayers

Onlarõn namazlarõ

£

…ˆ ‰- £

Put (imp, pl) him in fire

Onu ate e atõn

Š£

¸ £¢

Yellow

Sarõ

Plain, deserted

Dümdüz, bombo

Smooth rock

Düz kaya

To slap

Tokat attõ, vurdu

She slapped

Tokat attõ, vurdu

Pray, bless (imp)

1

2

287

£ -

£ -

£

£

³Å£• - ³Ÿ£

Ate e giri

Š£

•ª£

Deaf

Sa õr

…

Samed

Samed

•

They became deaf

Sa õr oldular

To pray, bless

Namaz kõldõ

Entering fire

Work

1

1

, yapma

²

- …µ •

…

©

È¡

—§ ¡ˆ - Ȉ¡

È¡

‚—ˆ¡

È¡

—¡

Making

Sanat, i

They did, made

Yaptõlar

Branched

Dallanmõ

¡

Marriage relationship

Evlilik yakõnlõ õ

‰

Correct

Do ru, do ru olarak

É

Cup

Kadeh

º

º

–—

–™

ϥ

´ •

È

È”

Thunderbolts

im ekler

Lined up

Saflar, saf saf

Monasteries

Manastõrlar

Voice

Ses

Your voice

Sesin

He shaped, formed

ekillendirdi

Shapes, forms

ekiller

Trumpet Shape, form He shaped you (pl)

1

ž ¡ˆ -

¡ˆ § ‰ˆ

ˆ ¿-ˆ 2

Sur

•

••

•

•

•

•

•

ekil, suret Sizi ekillendirdi

ž•

- •

•

…ˆ ·† ••

Your shapes, forms

ekilleriniz

•

…ˆ ·† •

We shaped

ekillendirdik

•

¯ˆ••

•

…ˆ ·† ¯ˆ••

We shaped you (pl)

Sizi ekillendirdik

Fasting

Oruç

”§ ˆ 288

- ˆ

Ê•

…ˆ ‰• •

Their fortresses

Kaleleri

Fasting

Oruç

Rainstorm

Ya mur, sa anak

Cry, blast

Çõ lõk

¥•

‚ •ˆ - ‚ •ˆ

Hunt, game

Avlanma, av

••

•ˆ•

Summer

Yaz (mevsim)

ϥ

œˆ•

”§ • - • É

289

•¶

That which straitens

Daralan

Laughing

Gülen, gülerek

Laughing

Gülen

That which harms

Zarar veren

That which harms them

Onlara zarar veren

Those who harm

Zarar verenler

Straitened

Daraldõ

Straitened

Daraldõ

That which goes astray

Sapmõ , a kõn

Those who go astray

Sapõtan, sapõklar

Those who go astray

Sapõtanlar, sapõklar

Camel

Deve, seyahat aracõ

Sheep

Koyun (hayvan)

Panting

ƒ„ - €•‚ ƒ„

iddetle soluyarak

…

†‡

€ˆ

€‰ˆ

Š‹

Œ‹

Daylight, forenoon

Ku luk, gündüz

•

•

Its brightness

Onun ku lu u

•

•

To laugh

Güldü

1

She laughed

Güldü

1

Daylight, forenoon

Gün õ õ õ, gündüz, ku luk

•

Opponents

Zõt, aksi, ters, rakip

•‘

Hardship, adversity

Dert, sõkõntõ

Harm

Zarar

To harm

Zarar verdi

Hardship

Sõkõntõ

Harming

Zarar vererek

•

Ž •Œ • ’“‘ ”• ’“ - •

1

•Ž • -– ˜™ ’– - ˜— ’– ’’

290

Striking

Vuru , vurma

Struck

Vuruldu

To strike, give example, travel Vurdu, misal verdi, dola tõ

š

š

1

š

š› •

1

š

š • ›Ž - š

š

œ

Striking

Vurarak

Struck

Vuruldu

1

š

œ› •

You traveled

Sefere çõktõnõz

1

š

•œ

We set forth

Vurduk

1

š

žœ

They set forth, traveled

Vurdular

1

š

’••œ

They set forth, traveled

Onu misal verdiler

1

š

Ÿ• ••œ

Harm, damage

Zarar

Its harm

Zararõ

Its hardship

Sõkõntõsõ, derdi

Thorny plant

Kuru diken

Weak

Zayõf

¢£

¤£

Weak, weakness

Zaaf, zayõflõk

¢£

§£ - ¢ ¦ £ ¥ ¢£

Manifold

Kat kat

¢£

§£ - ¢£

To become weak

Zayõf oldu

¢£

¢ • £• Ž - ¢•£

Weak ones

Zayõflar

¢£

˜™ §£• - ˜— §£•

They became weak

Zayõflõk gösterdiler

¢£

’•¨§£•

Double

ki kat

¢£

› §£

Weak

Zayõf

¢£

§£

Bunch

Demet

©ª

ǻ

Frogs

Kurba alar

Ԥ

•§

To go astray, err

Saptõ, a tõ, yanõldõ

Error, straying

Sapõklõk

¯® - -† ®

Error, straying

Sapõklõk

®

Ÿ• • Ÿ • - Ÿ• – • ¡† ›

1

1

1

291

‚Ž -¬

°› • ®

Their error, straying

Onlarõn sapõklõklarõ

Your error

Senin a kõnlõ õn

I erred, went astray

Ben saptõm

We erred, went astray

Biz saptõk

ž‰

They erred, went astray

Onlar saptõlar

’•‚

Straitened, difficult

Zor, sõkõntõlõ

ž

ž

That which withholds

Gizleyen

ž

† ž›

Light

I õk

±•

˜²

Harm

Zarar

³

Unfair

Adaletsiz

´

Guest

Misafir

¢

¢

His guest

Onun misafiri

¢

¶§

My guest

Benim misafirim

¢

·§

Distress

Darlõk, sõkõntõ

†

Tight

Darlõk veren, sõkõntõlõ

¸

® • ‰

292

µ´

- ’´

Bird, fate, account

Uçan, ku , kader, hesap

Your bad omen

U ursuzlu unuz

His fate, account

Ku u, hesabõ

Their bad omen

Onlarõn u ursuzlu u

Willingly (pl)

steyenler

That which turns, circumambulates

Gezinen, vesvese veren, tavaf eden

Group, sect, party

Taife, topluluk

Two groups, parties

ki taife, iki topluluk

Two groups, parties

ki taife, iki topluluk

Those who circumambulate

Tavaf edenler

It became good, clean

Temiz oldu, helal oldu

1

To fly

Uçtu

1

That which drives away

Uzakla tõran, kovan

Night comer

Gece yolcusu

Obedience

Taat, itaat

‡

That which eats, will eat

Yiyen, yiyecek olan

‡

False deities, transgressors

Ta ut

ˆ

Transgressors

Azgõnlar

ˆ

Overpowering blast

Azgõn vaka, korkunç ses

ˆ

Š

Transgressors

Azgõnlar

ˆ

Š

He circumambulated

Sardõ, dola tõ, tavaf etti

Power, energy

Takat, güç

It became long

Uzadõ

That which asks, requests

Talep eden, isteyen

Saul, Talut

Talut

-

1

€

• ƒ„ - ‚

…

…‚

†

†‚

‰Š Š -

Š

†

‹

Œ

Œ

ۥ

€Ž ‰Ž

293

•

‘•

’“

”‹ “

€

“

1

•“

•“

1

•“

•“–ƒ„ - •“

’“

—” “ - ’“

€

“

˜

˜

˜

˜

Calamity

Felaket

In layers, in harmony

Tabakalar halinde, uygun biçimde

You behaved well

Temiz oldunuz, iyi oldunuz

1

It was sealed

Mühürlendi

To seal

Mühürledi

Layer, stage

Tabaka, hal

They (fm) remitted

Ba õ ladõlar (d )

1

Spread

Yaydõ

1

He spread it

Onu yaydõ

Paths, ways

Yollar, tarikatlar

To drive away, send away

Uzakla tõrdõ, kovdu

I drove away

†

’™

1

…

… ƒ– „ - …

Uzakla tõrdõm

1

…

‰ š …

I drove them away

Onlarõ uzakla tõrdõm

1

…

›šœ…

Glance, gaze

Bakõ , nazar

Side, part, border

Kõsõm, kenar

Your glance

Bakõ õn

Ÿž

Their glance

Bakõ larõ

›ž

Its two sides

ki tarafõ

ž

Fresh

Taze

¡

„¢

Path, way

Yol

†

—” „ - ’„

Path, way

Yol

†

” —„

Your (pl) paths, ways

Yollarõnõz

†

£ —„

Food

Yiyecek

Your food

Yiyece in

Ÿ‘

Your (pl) food

Yiyece iniz

£‘

His food

Onun yiyece i

•

ž” -

‘¥

¦‘ 294

-¤

- ¦‘

•

You ate food

Yemek yediniz

Its taste

Tadõ

They ate food

Yediler

Defamation

Alay

To defame

Alay etti, sata tõ, kõnadõ

1

They defamed

Alay ettiler

1

He transgressed

Azdõ

1

ˆ

ˆ

They transgressed

Azdõlar

1

ˆ

™ˆ

His transgression

Azgõnlõ õ

ˆ

™ˆ

To transgress, exceed limits

Azdõ, isyan etti

ˆ

ˆ–ƒ„ - ¨ˆ

Transgression

Azgõnlõk, tu yan

ˆ

Their transgression

Azgõnlõklarõ

ˆ

Began

Ba ladõ

1

’

’

They (dual) began

Ba ladõlar (ikil)

1

’

—

Child, baby

Çocuk, bebek

ª

« ” – - ª–

Drizzle

Hafif ya mur, çisenti

ª•

ª¬

Divorce

Bo ama

’•

†«

To ask, request, demand

stedi, aradõ

ۥ

ۥ

Asking, demanding

Arama, isteme

ۥ

“¥•

Banana trees

Muz a açlarõ

-•

-–•

Fruit, spathe

Meyve, tomurcuk

••

•–•

To rise

Yükseldi, do du

1

••

••–ƒ„ - ••

It rose

Do du

1

••

®•

Its fruit

Meyvesi

••

› •–

To divorce

Bo adõ

1

’•

’°•ƒ„ - ’¯•

You (pl) divorced

Bo adõnõz

1

’•

—– •¯

1

¦• ™– •

1

§¥ ƒ– „ ™§

1

1

295

©¥ ˆ -

ˆ ›© ˆ

You (pl) divorced them

Onlarõ (d ) bo adõnõz

1

’•

• • —– •¯

He divorced you (pl, fm)

Sizi (d ) bo adõ

1

’•

• £—¯•

He divorced her

Onu (d ) bo adõ

1

’•

›—¯•

Divorce (imp, pl) them

Onlarõ bo ayõn

1

’•

• —°•

Rising

Do u

••

•

To make blind

Kör etti

1

±•

±•–ƒ„ - ±•

It was made blind

Silindi (d )

1

±•

®²•

We made blind

Sildik

1

±•

§²•

To hope, expect

Umdu, ümit etti

1

••

••–ƒ„ - ••

Hoping

Ümitle

••

”•

Purify (imp)

Temizle

2

›

›³

To become clean

Temiz oldu

1

›

›–ƒ„ - ›

To purify, clean

Temizledi

2

›

›³ ƒ„ - ›•

Purify (imp, dual)

Temizleyin (ikil)

2

›

™ ›³

He purified you (fm)

Seni temizledi

2

›

´ ›•

Pure

Tertemiz

›

™”‚ ›

Those who go around, circumambulate

Dola anlar

Blessedness

Tuba, mutluluk

Mountain

ž™• €

¨µ

Da

…

…

Mountain, Mount Tur

Da

‚

‚

Willingly

steyerek

Prompted

Yöneltti

Flood

Tufan

Wealth, length

Servet, zenginlik, uzun, yeterli

Œ

In length

Uzunluk bakõmõndan

Œ

¶”

Tuwa

Tuva

·

¸¥

”‡ ®‡• ž

296

¶”

-Œ

Long

Uzun

Œ

Folding, rolling

Dürme

¡

³

Good, clean

yi, temiz, güzel

€

“¥³ - €³

Good, clean ones

yi, temiz eyler

€

‰ • “³ - ‰ “³

Your (pl) good, clean things

Temiz eyleriniz

€

£œ “³

Good, clean

yi, temiz, güzel

€

“³

Good, clean ones

yiler, temizler

€

Good, clean ones

yiler, temizler

€

Bird

Ku

™¥ -

Clay

Balçõk, kil

Ӥ -

297

« ”„

- ª„

“³ -

“³ “³

-

Unjust, oppressor

Zalim

Unjust, oppressor

Zalim

Unjust ones, oppressors

Zalimler

Unjust ones, oppressors

Zalimler

Unjust ones, oppressors

Zalimler

Those who assume

Zannedenler

Apparent, visible

Açõkta olan, görünen

Apparent, visible

Açõkta olan, görünen

Its apparent one

Açõkta olanõ

They supported, backed

Yardõm ettiler

3

They supported them

Onlara yardõm ettiler

3

Dominant ones

Üste çõkanlar, üstün gelenler

Travel

Seyahat

•

€ •‚

Your (pl) travel

Seyahatiniz

•

‚ „ƒ €•‚

Claw

Tõrnak

…

† …ƒ ƒ

Shadow

Gölge

‡

Š ‰ - ‡ˆ

To continue

Kaldõ, devam etti

‡

Œ‡• - ‡‹

Shade, shades

Gölgeler

‡

Ž† Š - Žƒ Š

Its (his) shades, shadows

Onun gölgeleri

‡

•ƒŠ

Its (her) shades, shadows

Onun (d ) gölgeleri

‡

ƒŠ

Their shades, shadows

Onlarõn gölgeleri

‡

ƒŠ

Very unjust, oppressor

Çok zalim, zulümkar

You remained

Oldun, kesildin

1

‡

‘’

It remained

Oldu, kesildi (d )

1

‡

‘ ‚ ‹

Shade, canopy

Gölgelik

‡

‹ƒ

-

-

€

1

•† Š ‹

298

‡

‚ “’

Gölgeler

‡

‡ƒ

We shaded

Gölgelendirdik

‡

’‹

It was wronged, oppressed

Zulmedildi

Oppression, injustice

Zulüm

To do injustice, oppress

Zulmetti

Darknesses

Karanlõklar

She erred, wronged

Zulmetti (d )

1

‘ ‚

I erred, wronged

Zulmettim

1

‘‚

You (pl) erred, wronged

Zulmettiniz

1

‚ “‚

He did injustice to you

Sana zulmetti

1

•

We erred, wronged

Zulmettik

1

‚

We did injustice to them

Onlara zulmettik

1

‚ ‚

His injustice, oppression

Onun zulmü

He did injustice to them

Onlara zulmetti

Their injustice, oppression

Onlarõn zulmü

They did injustice

Zulmettiler

1

They were oppressed

Zulmedildiler

1

They oppressed us

Bize zulmettiler

1

Its shadow

Onun gölgesi

They remained

Devam ettiler, olakaldõlar

Very unjust, oppressor

Çok zalim

Shades, canopies

Gölgeler

‡

Š— - ‡† —

Thirsty ones

Susamõ olanlar

˜

ƒ ™‚

Thirst

Susuzluk

˜

Assumption

Zan

You (pl) remained

Kaldõnõz

Shades, canopies

1

ƒ

1

’ƒ - ’ƒ •’ -

1

” ƒƒ

• ’ƒ 1

‚ € ’ƒ

1

ƒ ‡

Œ

‡

Œ – ƒ -• ƒ

› -š 299

• •ƒ - œ

To assume

Dü ündü, zannetti

Your (pl) assumption

Sizin zannõnõz

We assumed

Zannettik

1

I assumed

Zannettim

1

‘

You (pl) assumed

Zannettiniz

1

‚“

His assumption

Onun zannõ

They assumed

Zannettiler

Assumptions

Zanlar

Back

Sõrt

To appear

Göründü, belirdi

Your back

Sõrtõn

His back

Onun sõrtõ

€‚

Her back

Onun (d ) sõrtõ

€‚

Backs

Arkaya

Ÿ€ ‚

Backs

Sõrtlar

Your (pl) backs

Sõrtlarõnõz

Their backs

Onlarõn Onun sõrtlarõ

Their backs

Onlarõn sõrtlarõ

€ ƒ -

ƒ

Their backs

Onlarõn sõrtlarõ

€ ƒ -‚

ƒ

Their (dual) backs

O iki cinsin sõrtlarõ

Supporter, helper

Destekçi

Noon

Ö le

1

„ƒ • œ

•œ •

1

ƒ ‚ 1

•’ ž‚

ƒ ‚ ¡ƒ € ƒ € ƒ

ƒ ¢€ - ¢€ ¢€

300

Those who return

Geri dönenler

Needy, in need

Fakir

To cause defect

Ayõplõ kõldõ, kusurlu kõldõ

That which worships, worshipper

Tapõcõ, tapan, kul

Worshipping women

badet eden kadõnlar

-

Worshipping men

badet eden erkekler

-

Worshipping men

badet eden erkekler

Those who pass

Geçenler

Those who pass, travelers

Yolcular, yoldan geçenler

Violent

Azgõn, iddetli

Immediate, instant

Çabuk olan, pe in olan, acil

Aad nation

Ad kavmi

To return

Geri döndü, iade etti

Those who count

Sayanlar

They returned

Geri döndüler

Transgressors

Haddi a anlar

Those who race

Ko anlar

You (pl) became enemies

Dü man oldunuz

3

To seek refuge

Sõ õndõ

1

Cloud

Bulut

Live with them (imp, pl)

Onlarla iyi geçinin

Storm Those that blow Forcefully Defender, protector

-

1

€ • ‚

ƒ„

…

ƒ†‡ ˆ -

1

‰ 1

Š‚‹ Œ Ž

3

iddetli rüzgâr, fõrtõna Esip savuranlar iddetli rüzgâr, fõrtõna Koruyucu, kurtarõcõ

301

Υ

-Œ

• ˆ • - Ž•

‘

’“ ”

•–

•—

•–

˜—

•–

ƒ˜—

Š–

Š€ —

Those who forgive

Affedenler

He punished, penalized

Ceza verdi

End

Son, akõbet

You penalized

Ceza verdiniz

Their (dual) end

O ikisinin akõbeti

Penalize (imp, pl)

Ceza verin

Barren

Kõsõr

Devoted

tikâfa giren, saygõ gösteren

Devoted ones Devoted ones

3

3

3

Büyüklük taslayan

To oppress

Adaletsizlik yaptõ

Knower, that which knows

™š

›

œ

›

ƒ• œ

›

Š‹ ‚‹œ

›

•ž‚ œ

›

Ÿ œ

›

ˆœ - œ

•

tikâfa girenler, saygõ gösterenler tikâfa girenler, saygõ gösterenler

Arrogant

˜

˜¡ - •¡

•

™˜¡ -

•

˜• ¡ ™˜¡

†

¢€

¢

¢•

Âlim, bilen

Š†

Š£ - Š£

Knowers, those who know

Âlimler, bilenler

Š†

Worlds

Dünyalar, alemler

Š†

™•£

Knowers, those who know

Âlimler, bilenler

Š†

™•£

High, elevated

Üstün

†

£

High, elevated

Üstün

†

ģ

Exalted ones

Büyüklenen, yüksek

†

™£

Upside, high part

Üstü, üst tarafõ

†

ž£

Their upside

Onlarõn üstü

†

Š‹ ž £

Year

Yõl, sene

1

¤

-¢

™•£ -

•£

¥ˆ - ¤

Doer, worker, performer

yapan, çalõ an

•

¦¥

Doer, worker, performer

yapan, çalõ an

•

ƒ¦ †¥

Doers, workers, performers

yapanlar, çalõ anlar

•

Doers, workers, performers

yapanlar, çalõ anlar

•

302

™†¥ -

†•¥ ™†¥

Your (pl) year

Yõlõnõz, seneniz

¤

Š‹ ž¥

Two years

ki sene

¤

‹¥

Made covenant

Ahitle ti

3

ž

“

You made covenant

Ahitle tin

3

ž

’ “

You (pl) made covenant

Ahitle tiniz

3

ž

Š‹ „§ “

They made covenant

Ahitle tiler

3

ž

“

Servants, slaves

Kullar, köleler

Worshipping

badet

Your worship

badetiniz

His worship

Onun ibadeti

Their worship

Onlarõn ibadeti

Š‹ ž„

My worship

Benim ibadetim

ª„

Your servants, slaves

Kullarõn

Your (pl) servants, slaves

Sizin köleleriniz

Our servants, slaves

Kullarõmõz

His servants, slaves

Onun kullarõ

My servants, slaves

Kullarõm

You made enslaved

Köle yaptõn

Useless, uselessly

Abes, bo yere

To amuse oneself

Abesle u ra tõ, bo e lendi

Servant, slave

Kul, köle

To worship

Taptõ, ibadet etti

1

You (pl) worshipped

Siz taptõnõz

1

Š‹ „§

We worshipped

Biz taptõk

1

¬‹

Our servant

Kulumuz

We worshipped them

Biz onlara taptõk

ˆ ¨

- ¨¦ Š‹ • „ ©„

«

-«

-« Š‹ ¡• ¬

-

-’ ’

2

eylerle

1

®

¯ -® ¦

®

® • ‹ -® ˆ‹ - ‹ ‹ -

¬‹ - ¬‹ 1

303

Š‹ “ ¬‹

- ‹ -- ‹

His servant

Onun kulu

Two servants

ki kul

To interpret

Tabir etti, yordu

Lesson

bret

To frown

Ka çattõ, yüz ek itti

Carpets

Halõ

Frowning, harsh

Asõk suratlõ

Servants

Kullar

Exceeded bounds

Azdõ

1

‚

³ ‹ ‚

To drag

Sürükledi

1

‚

• ‚‹ - ‚

Cruel

Zorba, kaba

They exceeded bounds, disobeyed

Azdõlar, dõ õna çõktõlar, kar õ geldiler

Insolence

Azgõnlõk

To exceed bounds, disobey

syan etti, azdõ

Ready

Hazõr

Ancient

Eski

Extreme, rebellion

Son, en fazla, isyan

Discovered

Anla õldõ, ortaya çõktõ

1

To discover

Anladõ

1

-

To act wickedly

Kötülük yaptõ

1

-

Curious, very strange

Çok tuhaf

Lean, weak

Zayõf, ince

Wondered, amazed Amazing, strange To wonder, amaze You wondered

‹ ‹ ‹ -

1

¨¦ ‹ 1

°

°‹ - °

›

² ± ›‹

°

•

‚ -

1

-

1

€

a õrdõ

‚•

Acayip, garip a õrdõ

1

Sen a õrdõn

1

304

ƒ‚

You (pl) wondered

Siz a õrdõnõz

1

„‚

They wondered

Onlar a õrdõlar

1

‚

Make haste (imp)

Acele et

2

…†

To hasten

Acele ettirdi, çabukla tõrdõ

2

We hastened

Acele ettik

2

To become powerless, unable

Aciz kaldõ

1

‹

I became powerless

Aciz kaldõm

1

‹

Haste

Acele

Calf

Buza õ

To hasten

Acele etti

1

I hastened

Acele ettim

1

ƒ…Š

You (pl) hastened

Acele ettiniz

1

„ Š…

Old, old woman

Ya lõ, kocakarõ

Ever hasty

Çok aceleci

Amazing

Çok a õlacak ey

Promise (imp)

Vaad et

Enmity

Dü manlõk

You (pl) returned

Döndünüz

Number, count

Sayõ, adet

To count

Saydõ

Counting

Sayma, tek tek sayma

”

Preparation

Hazõrlõk

”

“‡

Count, period

Sayõ, süre

”

“Ž ‡

Their number

Onlarõn süresi

”

„—–‡ - „—–‡

Their (fm) waiting period

Onlarõn (d ) iddeti, süresi

”

˜‡ —–‡

He counted

Saydõ

”

”‡

ˆ†

- ‡ ‰…Š‡

‹

-‹ Œ‹ •

‹

••

•

-Ž

ˆ

-

-• ‘

’

1

1

1

2

305

’

“Ž ’

”

„•–

”

”• - ”

”

• -‡

He counted it

Onu saydõ

2

”

™”‡

He counted them

Onlarõ saydõ

1

”

„š‡

Lentil

Mercimek

›

›

Its lentil

Onun mercime i

›

—œ

Justice, balance

Adalet, denge

•

‘ - •Ž

He balanced you

Seni adil biçimde düzenledi

•

žŸ

Paradise of Adn, Eden

Adn cenneti

We returned

Döndük

1

Promise (imp) them

Onlara vaad et

1

With enmity

Ta kõnlõkla

’

’

Enmity

Dü manlõk

’

¢• ’ - ’

Side

Yan, taraf

’

“’

Enemy

Dü man

’

’ - ’£

Your (pl) enemy

Sizin dü manõnõz

’

„ˆ¤’‡ - „ˆ¤’†

His enemy

Onun dü manõ

’

™†’

Their enemy

Onlarõn dü manõ

’

„š†’

My enemy

Benim dü manõm

’

¥†’

Punishment

Azap

¦

Your (pl) punishment

Sizin azabõnõz

¦

„ˆ¨§ ¦

His punishment

Onun azabõ

¦

©§ ¦ - ©§ ¦

Its (her) punishment

Onun (d ) azabõ

¦

—§ ¦

Their (dual) punishment

O ikisinin azabõ

¦

ª—§ ¦

My punishment

Azabõm

¦

§¦

Fresh

Tatlõ

¦

¦…

I sought refuge

Sõ õndõm

1

To punish, chastise

Azap etti, cezalandõrdõ

2

1

¡

306

”

¢ ’

« ¦

„š

§• ¦ -

¦

Œ…¦ ¦- - ¦¬

We punished

Azap ettik

2

¦

‰§¬¦

We punished him

Ona azap ettik

2

¦

š ‰§¬¦

We punished them

Onlara azap ettik

2

¦

„—§¬¦

Excuse

Mazeret, özür

®¦

®• ¦… - ®…¦

Open shore

Bo sahil, õssõz yer

¥

Devoted

Seven, tutkun

Arabic

Arapça

Date stalk

Kuru hurma dalõ

You (pl) hinted

Üstü kapalõ bildirdiniz

To make known

°¯ § § -£§

˜±

±

2

²

„ ³‡

Bildirdi, açõkladõ, tarif etti, tanõttõ

2

€

€† - €‡

He described it

Onu tarif etti

2

€

—´‡

Roofs

Çatõlar

µ

µ

Throne

Ar , taht

µ

µ

Your (fm) throne

Senin (d ) tahtõn

µ

ž¶

His throne

Onun tahtõ, ar õ

µ

©¶

Her throne

Onun (d ) tahtõ

µ

—¶ - —¶

Width

Geni lik

²

²

It was presented

Arz edildi

²

²

Commodities, goods

Meta, menfaat

²

³ -² ·²

To present, expose

Arz etti, sundu

²

²

Presenting

Arz etme, gösterme

²

³

Excuse

Engel, özür

²

¸³

We presented

Arz ettik

²

‰³

Its width

Onun geni li i

²

—³

He presented them

Onlarõ arz etti

1

²

„—³

They were presented

Arz edildiler

1

²

³

1

1

1

307

-²

€

€

Good

yilik, örf

To know, recognize

Bildi, tanõdõ

One after the other

Birbiri ardõnca

€

´

Arafat

Arafat

€

Œ ¡ ´

You recognized

Bildin, tanõdõn

1

€

ƒ…´

He recognized them

Onlarõ bildi

1

€

„—´

They recognized

Bildiler

1

€

´ˆ

Dam

Bent

¹

¹

Handhold, handle

Kulp

’

“’

Their roofs

Onun çatõlarõ

µ

—¶’

Wide, long

Geni , uzun

²

º •

To escape

Gizlendi, gizli kaldõ

Honor, power

1

€

€

-€

‹

‹ - ‹

zzet, güç

•‹

‹

Honor, power

zzet, güç

•‹

“¡ ‹‡ - “Ž ‹‡

To honor, assist

Saygõ gösterdi, yardõm etti

2

®‹

®†‹ - ®‡‹

You assisted them

Onlara yardõm ettiniz

2

®‹

„š ª–®‡‹

They honored him

Ona saygõ gösterdiler

2

®‹

™’®‡‹

We honored, gave power

Kuvvetlendirdik, üstün kõldõk

2

•‹

¢•‡‹

He overpowered me

Bana üstün geldi

2

•‹

¢‡‹

False deity

Put

To set aside

Azletti, kenara bõraktõ

1

•‹

•ˆ ‹ - •‹

You set aside

Uzak durdun, bõraktõn

1

•‹

ƒ…Ÿ‹

Determination

Azim, azim isteyen

¹‹

¼• ‹ - ¹‹

To resolve, determine

Azmetti

1

¹‹

¹‹ - ¹‹

You resolved

Azmettin

1

¹‹

ƒ¼‹

They resolved

Azmettiler

1

¹‹

… ¼‹

1

»‡‹

308

Uzair (pbuh)

Uzeyir (AS)

®‹

‹

Mighty, difficult

Aziz, üstün, güçlü, zor

•‹

‹• ‹ - ‹ ‹

Groups

Gruplar

‹

˜‹

Difficult

Zor

½

½ ¯

Difficulty

Zorluk

½

•½ - •½ - ½

Difficulty

Zorluk

½

“¡ ½

Difficulty

Zorluk

½

»½

It departed, darkened

Gitti, karardõ

¾½

¾½

Honey

Bal

½

•½

Perhaps

Ola ki

1

½

½

You (pl) perhaps

Ola ki siz

1

½

„½

Difficult

Zor

½

¿• ½ ¯ - ¿¯½

Evening, in the evening

Ak am

À

°Â À - °Á À

Full term she camels

Gebe develer

À

®À

Ten

On

À

•À - •À - À - À

Ten

On

À

“Ž À

Twenty

Yirmi

À

’À

Friend

Yardõmcõ, yardakçõ

À

¿À

Relatives, tribe

Kabile, a iret

À

“¿À

Your tribe, family

Kabilen, a iretin

À

ž–¿À

Your (pl) tribe, family

Kabileniz, a iretiniz

À

„—–¿À - „ˆ¨–¿À

Their tribe, family

Onlarõn kabilesi, a ireti

À

„—–¿À

Evening, in the evening

Ak am

À

À -†À

Evening, in the evening

Ak am

À

¸‡À

Staff

Âsa

Ã

Ã

Your staff

Âsan

Ã

ÄÃ

309

Ã

¢Ã

Onun asasõ

Ã

™Ã

My staff

Benim asam

Ã

¥Ã

Group, company

Topluluk, grup

Ã

¸Ž ‚Ã

Time, mid afternoon

Asõr, zaman, ikindi vakti

Ã

à - Ã

Husk, straw

Ekin yapraklarõ

Ã

Ã

To blow

Fõrtõna esti

Ã

à - Ã

Ã

ÅÃ

„Ã

„Ã

He disobeyed me

Bana isyan etti

His staff

Violently

1

1

iddetli rüzgâr

Marriage bond

Nikâh

To defend, protect

Korudu, kurtardõ

1

„Ã

„Ã - „Ã

They disobeyed

syan ettiler

1

Ã

à - à - Ã

They disobeyed you

Sana isyan ettiler

1

Ã

ÄÃ

They disobeyed me

Bana isyan ettiler

1

Ã

¢Ã

To disobey, rebel

Asi oldu, isyan etti

1

Ã

à - Ã

Disobedience

syan

Ã

Ã

Distressful

Zor, sõkõntõlõ

Ã

Ã

You disobeyed

Sen isyan ettin

1

Ã

ƒÃ

I disobeyed

Ben isyan ettim

1

Ã

ƒÃ

You (pl) disobeyed

syan ettiniz

1

Ã

„Ã

I disobeyed him

Ben ona isyan ettim

1

Ã

©Ã

We disobeyed

syan ettik

1

Ã

‰Ã

Disobedient

Âsi

Ã

Ã

Their staffs

Sopalarõ, de nekleri

Ã

„—‡Ã - „—•Ã

Arm, helper

Kol

Æ

•Æ

Your arm

Kolun, yardõmcõn

Æ

ÄÆ

To bite

Isõrdõ

ºÆ

•º - º ‡

1

310

ºÆ

…Æ • - Æ •

Parça parça

Æ

ÇÆ

Gift, reward

Verme, mükâfat

È

°Â È - °É È

Our gift, reward

Mükafatõmõz

È

¢Ê È

To leave, desert

Terk etti

2

È

ˆ È- - Ȭ

It was left, freed

Terk edildi, bõrakõldõ

2

È

ƒŠ-È

His neck, arrogance

Onun boynu, kibri

È

©Å…È

Bones

Kemikler

„Ë

¼• Ë - ¹ Ë

His bones

Onun kemikleri

„Ë

©¼ Ë

To honor, show respect

Saygõ gösterdi, ululadõ

„Ë

„-Ë - „¬Ë

Bone

Kemik

„Ë

„• Ë… - „…Ë

Advise (imp) them

Onlara ö üt ver

1

Ì’

„—…Ë

Advise (imp, pl) them (fm)

Onlara (d ) ö üt verin

1

Ì’

˜‡ š ˈ

Great

Büyük, yüce, azametli

To forgive, pardon

Affetti

Strong one, genie

They bit

Isõrdõlar

In parts

1

2

„Ë

ª• Ë - „ Ë

Å

ň - Å

Zeki, uyanõk, ifrit

Å

ƒ Å…

Forgiveness, surplus

Af, fazlalõk

Å

Å…

That they pardon

Affetmeleri

1

Å

…Å

We pardoned

Affettik

1

Å

¢Å

Oft pardoning

Çok affedici

Å

ň - £ ň

It was pardoned

Affedildi

Å

Å

Punishment

Cezalandõrma

Í

• Í

Final end

Sonuç, akõbet

Í

‚…Í

Its end

Onun sonucu

Í

š ‚…Í

Steep path

Sarp yoku

Í

¸ˆ ‚Í

After him

Ardõndan

Í

©‚Í

1

1

311

End, consequence

Sonuç, akõbet

Í

‚…Í

His heels

Onun topuklarõ

Í

© ‚Í

Knots

Dü ümler

Í

Í

To tie knot, execute, contract

Akdetti, ba ladõ, dü ümledi

1

Í

Í - Í

He knotted, executed, contracted

Dü ümledi, ba ladõ, akdetti

1

Í

ŒÍ

Knot

Dü üm

Í

“Ž Í…

To slaughter

Kesti

1

Í

͈ - Í

They slaughtered

Kestiler, bo azladõlar

1

Í

’Í

They slaughtered it

Onu kestiler

1

Í

š’ Í

To look back

Arkaya baktõ

2

Í

Í- - ͬ

You (pl) executed

Akdettiniz

2

Í

„•– ͬ

To understand, reason

Anladõ, akletti

1

Í

ˆÍ - Í

They understood, reasoned

Aklettiler, anladõlar

1

Í

ŠˆÍ

They understood it

Onu aklettiler, anladõlar

1

Í

™ ŠˆÍ

Contracts

Akitler

Í

” ͈

Barren, unsuccessful

Kõsõr, sonuçsuz

„Í

ª• Í - „ Í

To worship devotedly

Saygõyla ibadet etti

1

¨

¨ˆ - ¨

To be high, overcome

Üstün oldu, büyüklendi

1

Š

Šˆ - •

All knower

Çok bilen

„Š

¹¬•

Signs, landmarks

Alametler, belirtiler

„Š

Œ ¡ ¼•

Openly, publicly

Açõkça

˜Š

¸ ¢•

Clinging substance

Asõlõ olan, embriyo

Š

¸ÍŠ - Š

Clinging substance

Asõlõ olan, embriyo

Š

¸Ž ÍŠ

To teach

Ö retti

2

„Š

„-Š - „¬Š

I taught

Ben ö rettim

2

„Š

ƒª¬Š

You were taught

Sen ö retildin

2

„Š

ƒª-Š

312

I taught you

Sana ö rettim

2

„Š

ž ª¬Š

You (pl) taught

Siz ö rettiniz

2

„Š

„ ª¬Š

You were (pl) taught

Siz ö retildiniz

2

„Š

„ ª-Š

You taught us

Sen bize ö rettin

2

„Š

‰ ª¬Š

You taught me

Bana ö rettin

2

„Š

‰ ª¬Š

He taught you

Sana ö retti

2

„Š

žª¬Š

He taught you (pl)

Size ö retti

2

„Š

„ˆ¨ª¬Š

We were taught

Biz ö retildik

2

„Š

‰ª-Š

We taught him

Ona ö rettik

2

„Š

™ ‰ª¬Š

He taught me

Bana ö retti

2

„Š

‰ª¬Š

He taught him

Ona ö retti

2

„Š

©ª¬Š

Illiyun

lliyyun

Knowledge

lim

To know

Bildi

Knowers, those who know

Alimler

She knew

Bildi (d )

You knew

Š

dž-Š -

•Š-

„Š

ª• Š… - „…Š

„Š

„Š - „Š

„Š

Ê ªŠ - ° ªŠ

1

„Š

ƒªŠ

Bildin

1

„Š

ƒªŠ

I knew

Bildim

1

„Š

ƒªŠ

You (pl) knew

Siz bildiniz

2

„Š

„ ªŠ

You (pl) knew them (fm)

Onlarõ (d ) bildiniz

1

„Š

˜‡ š ª ªŠ

You knew it

Onu bildin

1

„Š

© ªŠ

We knew

Bildik

1

„Š

‰ªŠ

He knew it

Onu bildi

1

„Š

©ªŠ

His knowledge

Onun ilmi

„Š

©ª…Š

Its knowledge

Onun ilmi

„Š

—ª…Š

Their knowledge

Onlarõn ilmi

„Š

„—ª…Š

1

313

„Š

ªŠ

„Š

ª…Š

Š

Š

Š

Šˆ

They knew

Bildiler

My knowledge

Benim ilmim

Became high, conquered

Üstün geldi

Height, haughtiness

Üstünlük iddiasõ

On, upon, over

Üzerinde, üzerine

High, exalted

Yüce

Š

Š

Highest

En yüce

Š

Š…

On you, upon you

Senin üzerine

žŠ

On you (fm), upon you

Senin (d ) üzerine

žŠ

On you (pl), upon you

Sizin üzerinize

„ˆ¨ Š

On you (dual), upon you

kinizin üzerine

ªˆ¨ Š

All knower

Alim, bilen

On us, upon us

Bizim üzerimize

‰Š

On him, upon him

Onun üzerine

©Š

On her, upon her

Onun üzerine (d )

—Š

On them, upon them

Onlarõn üzerine

„— Š

On them (dual), upon them

kisinin üzerine

ª— Š

On them (fm), upon them

Onlarõn üzerine (d )

˜‡ — Š

On me, upon me

Benim üzerime

High, most high

Yüksek, yüce

Š

Š -£Š

Pillars

Direkler

ª

ӻ

Maintenance

mar, bakõm ve onarõm

ª

“® ª

Pillar

Direk

ª

”ª - ¡ª

Life, age

Ömür, hayat

ª

•ª - ª

Imran

mran

Umrah

Umre

1

1

Š

„Š

ª• Š - „ Š

‡Š

ª ª 314

“ ª - “Ž ª

By your life

Ömrüne andolsun

ª

Ī

Your life

Senin ömrün

ª

Ī

His life

Onun ömrü

ª

™ª

They built

mar ettiler

1

ª

’ª

They built it

Onu imar ettiler

1

ª

š’ ª

ª

•ª - Ž ª

ª

ˆª - ª

ª

•ª

Work, activity, deed

, amel, faaliyet

To do, work, perform

Çalõ tõ, yaptõ, i ledi

Regarding deed

Amel olarak, i bakõmõndan

She worked, did

Çalõ tõ, yaptõ, i ledi

1

ª

ƒŠª

You worked, did

Yaptõnõz

1

ª

„ Š… ª

She did it

Onu yaptõ

1

ª

© Šª

Your deed

Senin amelin

ª

žˆŠª

Your (pl) deed

Sizin ameliniz

ª

„ˆ¨Šª - „ˆ¨Šˆª

His deed

Onun ameli

ª

©Šª - ©ˆŠª

Their deed

Onlarõn ameli

ª

„—Šª - „—Šª

They did, worked

Yaptõlar

ª

Šˆª

My deed

Benim amelim

ª

Šª

About what

Ne hakkõnda

paternal aunts

Halalar

„ª

Œ ª‡

Your paternal aunts

Halalarõn

„ª

ž– ª‡

Your (pl) paternal aunts

Halalarõnõz

„ª

„ˆ¨– ª‡ - „ˆ¨– ª‡

To grant life

Ömür verdi

ª

†ª - ª‡

Your paternal uncle

Amcan

„ª

ž†ª

Made blind, obscured

Kör edildi, örtüldü

1

ª

ƒ ª†

They became blind

Kör oldular

1

ª

ª

Blind ones

Körler

ª

ª

1

1

¼ ˜ = ª‡ - „‡

2

315

Blindness

Körlük

ª

ª - ª•

Blind ones

Körler

ª

ª - ª

Blind

Kör

ª

ª - ª

To become blind

Kör oldu

ª

ª - ª

Blindly

Körlükle

ª

¢ª

Became blind

Kör oldu

ª

Ļ

Deep

Derin

ª

• ª

Blind ones

Körler

ª

Ǫ

About, from

den, hakkõnda

To humble

Boyun e di

Grape

1

1

˜ ‰

‰ - ‰

Üzüm

‰

‚•‰ - • ‰

Distress

Sõkõntõ

ƒ‰

ƒ‰

To cause distress

Sõkõntõya dü ürdü

1

ƒ‰

ƒ‰ - ƒ‰

Distressed you

Sizi sõkõntõya dü ürdü

1

ƒ‰

„•‰

With, near, by

Katõnda

‰

‰ - ‰

With, near, by me

Senin katõnda

‰

Ä ‰ -Ä ‰

With, near, by you (pl)

Sizin katõnõzda

‰

„ˆ¤ ‰

With, near, by us

Bizim katõmõzda

‰

¢‰ - ¢‰

With, near, by him

Onun katõnda

‰

™ ‰ -™ ‰

With, near, by her

Onun (d ) katõnda

‰

š‰

With, near, by them

Onlarõn katõnda

‰

„š ‰

With, near, by me

Benim katõmda

‰

¥‰

Neck

Boyun

‰

‰

Your neck

Senin boynun

‰

žÍ‰

His neck

Onun boynu

‰

©Í‰

About you, from you

Senden

1

ž‰ 316

¨‰

Œ ‚¨‰

Spider

Örümcek

About you (pl), from you

Sizden

„ˆ¨‰

About us, from us

Bizden

‰‡

About me, from me

Benden

‰†

About him, from him

Ondan

©‰

About her, from her

Ondan (d )

—‰

About them, from them

Onlardan

„—‰

About them (dual), from them

O ikisinden

ª—‰

Stubborn

natçõ, rakip

‰

• ‰ -¡ ‰

Covenant, promise

Ahid, söz

—

•— - —

To make covenant

Ahit verdi, sözle ti

—

— - —

Your (pl) covenant, promise

Ahdiniz

—

„ˆ¤ —

We made covenant

Ahdettik

—

¢—

His covenant, promise

Onun ahdi

—

™ — -™ —

Their covenant, promise

Onlarõn ahdi

—

„š — - „š —

My covenant, promise

Benim ahdim

—

¥—

Colored wool

Renkli yün

˜—

˜—

Middle aged

Orta

Crookedness

E rilik

Private parts, private times

1

Ž Î

±• - Î •

Avret yerleri

®

Ψ

Exposed

Açõkta, avret

®

“Ž ®

It was penalized

Cezalandõrõldõ

3

Í

Ï

You (pl) were penalized

Cezalandõrõldõnõz

3

Í

„ ‚Ï

Festival

Bayram

Caravan

Kervan

Isa, Jesus (pbuh)

sa (AS)

” ¿ ½ 317

Ð

¸Ž À

Life

Hayat

Poverty

Fakirlik

Eye, spring

Göz, põnar

Ç

˜

Large eyes

ri gözlü

Ç

Ç

Eye, spring

Göz, põnar

Ç

‰

Your two eyes

ki gözün

Ç

ĉ

Two eyes, two springs

ki göz, iki põnar

Ç

‰

His two eyes

Onun iki gözü

Ç

™‰

Her eye

Onun (d ) gözü

Ç

—‰

My eye

Gözüm

Ç

‰

Your two eyes

Senin iki gözün

Ç

ž‰

Two eyes, two springs

ki göz, iki põnar

Ç

˜‰

Springs

Põnarlar

Ç

To become tired

Yoruldu

1

-‡

We got tired

Yorulduk

1

‰

¸Ž Š

318

¢•

-Ž

Unseen

Gizli, saklõ

Unseen ones

Gizliler, saklõlar

Toilet

Hela, tuvalet

Those who are angered

Kin besleyenler, öfkelenenler

That which stays behind

Geride kalan

Those who stay behind

Geride kalanlar

He left

Ayrõldõ, gitti, dõ arõda bõraktõ

Cave

Ma ara

Those in debt

Borçlular

Darkness

Karanlõk

Overwhelming

Ku atan, saran

That which forgives

3

ۥ

€‚ ƒ

„

…†

Ba õ layan

‡

ˆ

Those who forgive

Ba õ layanlar

‡

ˆ

Heedless, unaware

Gafil

‰‡

‹ Š ˆ - ‰… ˆ

Unaware ones (fm)

Gafiller (d )

‰‡

Œ •ˆ

Unaware ones

Gafiller

‰‡

Unaware ones

Gafiller

‰‡

•ˆ

Victorious

Galip

•

Ž •

Victorious ones

Galipler

•

Victorious ones

Galipler

•

Deviators

Azgõnlar

•

‘ - ‘‘

Deviators

Azgõnlar

•

‘

Dust

Toz

Rubbish of dead leaves

Çer çöp

Tomorrow

Yarõn

•ˆ -

•ˆ

• -

• •

’… “ ‘ 319

•” “ –Š -

Morning meal

Gõda, yemek

‘

•–

Our morning meal

Gõdamõz, yeme imiz

‘

—˜•–

Morning

Sabah

‘

’–

Abundant

Bol

™

šŠ

He went early

Sabahleyin ayrõldõ

‘

‘

In the morning

Sabahleyin

‘

–Š‘œ - ‘›

They went early

Sabah ayrõldõlar

1

‘

–•‘

You left early morning

Sabahleyin ayrõldõn

1

‘

Œ•‘

Morning

Sabah

‘

’‘

Morning course

Sabah esi i

‘

žŸ‘

To leave in the morning

Sabahleyin ayrõldõ, gitti

1

To deceive

Aldattõ

1

Crow

Karga

£

¤– - £–

Intensely black

Kapkara

£

–

Inseparable, continuous

Sargõn, sürekli

To set

Battõ (güne , ay)

1

£

£ ¡• - £

It set

Battõ

1

£

¥ •

Western

Batõda

£

¦› •

Western

Batõda, batõlõ

£

¢•

It deceived

Aldattõ

1

Œ • ¢

It deceived you (pl)

Sizi aldattõ

1

§¨•©¢

It deceived them

Onlarõ aldattõ

1

§ª•©¢

Lofty dwellings

Odalar

«

ˆŠ - « Ž

Lofty dwellings

Yüksek kö kler

«

Œˆ

Chamber, hollow

Oda, avuç, yüksek yer

«

« Ž - Š ˆ•

Drowning

Bo ma

™

™

1

‘

‘ ¡• Ÿ¡ - ¢

Š–

320

Violently

™

iddetle

Šš•

It deceived you

Seni aldattõ

1

¢

It deceived you (pl)

Sizi aldattõ

1

§-¢

It deceived them

Onlarõ aldattõ

1

§• ž¢

Setting

Batma, batõ

£

£‘

Its setting

Onun batmasõ

£

ª‘

Deceiver

Aldatan, aldatõcõ

Deception, delusion

Aldanõ

Yarn

plik

®¯

®•¯

Her yarn

Onun ipli i

®¯

ª••¯

Fighting

Sava

‘¯

¯°

Cold, purulence

So uk, irin

ۥ

šŠ • ¢ -™ Ž • ¢

Darkness

Karanlõk

ۥ

ۥ

To wash

Yõkadõ

‰•

‰±•¡• - ‰•

Purulence

rin

‰•

‚ •••

Covered

Örttü

2

„

„ ¢

Covered it

Onu örttü

2

„

ž„ ¢

Veil, cover

Örtü

„

’… ‘ „

Covered

Örttü

2

„

²¢„

He fainted

Bayõldõ

1

„

¦„

To cover

Örttü

2

„

To cover

Örttü

1

It covered them

Onlarõ örttü

1

By force

Zorla

Choking

Bo azõ tõkayan

To lower

ndirdi

Ž‘ –¤ ‘ - Ž ‘

1

1

321

-

-

Anger, wrath

Gazap, kõzgõnlõk

To be angry

Gazap etti, kõzdõ, öfkelendi

Angry

Kõzgõn, gazaplõ

They became angry

Gazap ettiler

My anger, wrath

Gazabõm

Cover

Örtü

ƒ

…„ ƒ

Your cover

Senin örtün

ƒ

†‡… ƒ

Oft forgiving

Çok ba õ layan

ˆ‰

•Š ‰‹ - Š ‰‹

To forgive

Ba õ ladõ, örttü

ˆ‰

ˆ‰ - ˆ‰

Forgiveness

Ba õ lama

ˆ‰

€•ˆŒ‰

Your forgiveness

Senin ba õ laman

ˆ‰

•Ž•ˆŒ‰

We forgave

Ba õ ladõk

1

ˆ‰

Žˆ‰

To become unaware, heedless

Gafil oldu

1

•‰

•‰ - •‰

Heedlessness, neglect

Gaflet

•‰

• ‘Œ‰

Oft forgiving

Çok ba õ layan

ˆ‰

•Š ‰ - Š ‰

Malice, rancor

Kin

•‘

” “ - •’

To defraud

Hõyanet etti, kin ba ladõ

•‘

•• - •‹

Strong, severe, harsh

Katõ, a õr, zor, sert

–‘

—‘

Son, boy

O lan çocuk

‘

™” - ˜”

Two boys

ki o lan

‘

š‚ ™ ‘

To defeat

Yendi, galip geldi

‘

‘ - ‘

Thick foliage

ri, gür

‘

› ‘Œ

Defeated

Yendi (d )

1

‘

œ‘

Was defeated

Yenildi

1

‘

œ‘

Their defeat

Onlarõn yenilgisi

‘

‚ ‚‘

They defeated

Yendiler

‘

• ‘

-

1

€ •

1

‚

1

1

1

1

322

They were defeated

Yenildiler

1

‘

• ‘

Chained

Ba landõ

1

•‘

œ‹‘

To become thick

Sert oldu

1

–‘

–‘ - –‘

Harshness

Sertlik

–‘

› •Œ‘

Wrapped

Kõlõflõ

ž‘

žŒ‘

She closed

Kapattõ

Ÿ‘

œ ‘‹

Sons

Genç

‘

€ ¡Œ‘

Chain (imp, pl) him

Onu ba layõn

•‘

¢ ‘•

Boiling

Kaynama

‘

‚ ‘Œ

To boil

Kaynadõ

‘

‘ - ‘

Strong, severe, harsh

A õr, zor, sert, katõ

–‘

•› ‘ - – ‘

Distress

Gam

¡

›¡¤ - £

Clouds

Bulutlar

¡

˜¡

Doubt

üphe

¡

›¡

2

Agonies

Acõlar, õzdõraplar

ˆ¡

¥•ˆ¡

Confusion

Gaflet, dalgõnlõk

ˆ¡

¦• ˆ¡

Their confusion

Onlarõn gafletleri

ˆ¡

‚ §ˆ¡

Sheep

Koyun

¨

¨ - ¨

To get spoils of war

Ganimet aldõ

1

¨

¨ - ¨‚

You (pl) got spoils of war

Ganimet aldõnõz

1

¨

©¡‚¨

My sheep

Benim koyunum

¨

¡¨

Self sufficient, rich

Zengin, ihtiyaçsõz, ba õmsõz

ª

¬¨‚ - « ¨‚

Covering

Örtü

Diver

Dalgõç, dalan

To err, go astray

Azdõ

Sunken

Suyu çekilen

® - • ¯ 1

° Š

323

¯ - • ±

- ±² •›Š

Bad effect

Aklõ giderme

Erred, went astray

Aldandõ, azdõ

Deviator

Azgõn

We erred, went astray

Azdõk

Evil

Sapõklõk, hata, kötülük

Bottom

Dip

Unseen

Görünmeyen, gayb

His unseen secrets

Onun gaybi

Rain

Ya mur

Other than, not

De il, ba ka

To change

De i tirdi

Other than you (pl)

1

1

³

³

°

±

°

° «‚

°

¨

°

›¤ œ´ µ‚

¶

¶ •

·

ˆ‚ - ˆ - ˆ

·

ˆ -ˆ

Sizden ba ka

·

¸‚ˆ - ¸ˆ

Other than him

Ondan ba ka

·

¢‚ˆ - ¢ˆ - ¢ˆ

Other than her

Ondan (d ) ba ka

·

¹ˆ

Other than me

Benden ba ka

·

°‚ˆ

Subsided

Çekildi

Rage, anger

Kõzgõnlõk, öfke

–

–

Your rage

Öfkeniz

–

º•

Their rage

Onlarõn öfkesi

–

‚•

Unseen ones

Gaybler

2

1

» ‚

324

Then, in that case, so

Öyleyse, bundan dolayõ

Then she came

Böylece geldi (d )

1

Give (imp, pl)

Verin

4

Heart, bosom

Kalp, sine

Your heart, bosom

Sinen, kalbin

Group, company

Topluluk

Two groups

ki topluluk

Your group

Sizin toplulu unuz

Two groups

ki topluluk

Then it returned

Döndü (d )

Successful

Kurtulu a eren, ba aran

‚

ƒ„

Successful ones

Kurtulu a erenler, ba aranlar

‚

…ƒ„

They returned

Geri döndüler, sõ õndõlar

1

The seek (imp, pl)

Öyleyse arayõn

8

Then come, bring (imp)

Öyleyse gel, getir

1

Then, obedience

O halde tabi olmak

Then obey (imp)

O halde tabi ol

Then obey (imp) me

-

•€

1

…†• ‡ˆ‰

ˆ‰ Š

‹Œ

Ž • Œ•

8

‹Œ

‹Œ•

O halde bana tabi ol

8

‹Œ

‡‘’Œ•

Then obey (imp) him

O halde ona tabi ol

8

‹Œ

“’Œ•

They obeyed

Tabi oldular

8

‹Œ

’Œ•

Then obey (imp, pl)

O halde tabi olun

8

‹Œ

’Œ•

Then obey (imp, pl) me

Öyleyse bana tabi olun

8

‹Œ

‡” ’Œ•

Then, they obeyed him

Ona tabi oldular

8

‹Œ

• ’Œ•

Then obey (imp, pl) him

Öyleyse ona tabi olun

8

‹Œ

• ’Œ•

Those who open

Açanlar

–

—˜

325

Then he took, accepted

Böylece tuttu, edindi

8

™š

™›•

Then she took, accepted

Tuttu, edindi (d )

8

™š

™›•

You (pl) took them

Onlarõ tuttunuz

8

™š

œ • ™Š ›•

Then take (imp) him

Öyleyse onu tut, edin

8

™š

•Š™›•

So take (imp, pl) him

Öyleyse onu tutun, edinin

8

™š

•…™›•

So fear (imp, pl)

O halde sakõnõn

1

‡ž…

Ÿ•

So fear (imp, pl) me

O halde benden sakõnõn

1

‡ž…

Ÿ•

It escaped you

Sizden kaçtõ, kaçõrdõnõz

1

Then recite it

O halde onu okuyun

1

Then bring (imp) us

Öyleyse bize getir

1

Those who put into trial

Fitneye dü ürenler

Then bring (imp, pl)

Öyleyse getirin

1

Š

Then bring (imp, pl) us

Öyleyse bize getirin

1

” Š

Come (imp, pl) to them (fm)

Onlara (d ) gelin, yakla õn

1

•œ Š

Go (imp, dual)

kiniz gidin

1

Š

Go (imp, dual) to him

kiniz ona gidin

1

• Š

Then, persevere

O halde sebat edin

1

΢

ŒŠ¢

He chose him

Onu seçti

8

£¤

•Œ¤

So avoid (imp, pl)

Öyleyse kaçõnõn

8

¥‘¤

Œ‘ ¤

So avoid (imp, pl) it

Öyleyse ondan kaçõnõn

8

¥‘¤

• Œ‘ ¤

Wicked

Facir, ahlaksõz

¦§

¦¨ ¤

Then do (imp)

Öyleyse kõl, yap

1

©’¤

©Š ’¤

Then flog (imp, pl)

Vurun

1

ª¤

…ª ¤

Then flog (imp, pl) them

Onlara vurun

1

ª¤

œ…ª ¤

Then incline (imp)

O halde yana

1

–‘¤

–‘¤

So it burned

Ve yandõ (d )

8

«¦¬

ž¦ ¬

œ ‘Š ¡

326

—‘

Burdened, carried

Yüklendi, ta õdõ

8

©-

©• ¬

Beware (imp, pl)

Sakõnõn

1

®™¬

…®™¬

Beware (imp, pl) of it

Ondan sakõnõn

1

®™¬

•…®™¬

Beware (imp, pl) of them

Onlardan sakõnõn

1

®™¬

œ…®™¬

Immorality

Çirkinlik, ahlaksõzlõk

¯˜

° ±¬

Then judge (imp)

O halde hüküm ver

1

¬

¬

Mingled

Karõ tõ

8

²š

²š

Differed

Ayrõlõ a dü tü

8

³š

³š

It was differed

Ayrõlõ a dü üldü

8

³š

³š

Then differed

Ayrõlõ a dü tüler

8

³š

´š

Then come out (imp)

O halde çõk

1

µ¦š

µ¦š

Then fear (imp, pl) them

Onlardan korkun

1

±š

œ ±š

So take off (imp)

Çõkar

1

‹š

‹š

Then your brothers

O zaman karde lerinizdir

š

” š¶

Then you (pl) disputed

Atõ tõnõz, çeki tiniz

6

Enter (imp, pl)

Girin

1

They were entered

Sokuldular

4

Enter (imp, pl) it

Ona girin

1

Enter (imp, fm)

Gir (d )

1

Then repel, prevent (imp)

O halde savõn, savu turun

1

So pray, call (imp)

O halde dua et, ça õr

1

So pray, call (imp, pl)

Dua edin

1

So pray (imp, pl) to Him

Ona dua edin

1

So call (imp, pl) them

Onlarõ ça õrõn

1

So give back

Verin

1

Once, then

Bir zaman

®

€•‚ 327

Then, in that case, so

O halde

€ƒ ‚•

Then, that time

O zaman

€•‚

Then remember (imp, pl)

O halde anõn

1

„…€

„…†€

Then remember (imp, pl) me

O halde beni anõn

1

„…€

‡• „…†€

Then permit (imp)

O halde izin ver

1

ˆ€

ˆ† €†

Be informed (imp, pl)

Bildirilmi olun

2

ˆ€

‡€†

Then go (imp)

O halde git

1

‰€

‰ €†

Then go (imp, dual)

O halde ikiniz gidin

1

‰€

Š €†

Overflowed, boiled

Kaynadõ

1

So he returned

Geri döndü

8

‹

So they (dual) returned

kisi geri döndü

8

‹

So watch

Bekle, gözetle

8

‰Œ

‰•

So watch them

Onlarõ bekle, gözetle

8

‰Œ

ŽŠ•

Then return (imp)

Döndür

1

•

• ••

Then return (imp) us

Bizi döndür

1

•

• ••

Then return (imp, pl)

Geri dönün

1

•

••

Then provide them

Öyleyse onlarõ rõzõklandõrõn

1

‘’

Œ’

Old

Ya lõ

“„

“ ” •

Empty

Bo

•„

ƒ–•

So turn to

Yönel, yakla

‰–

‰–

Those who separate

Ayõranlar, seçenler

‘„

— Œ•

Part (imp, pl) with them (fm)

Onlardan ayrõlõn

3

‘„

˜ Œ•

So fear (imp, pl) me

Öyleyse benden korkun

1

Skillfully

Ustalõkla

To succeed

Ba ardõ

1

’

’ š› - ’

They asked permission from you

Senden izin isterler

10

ˆ€

œ ‡•†žŸ

1

‰

ˆŠ „

328

™•

Then be receive good tidings

Öyleyse müjdelenin

10

„¡¢

„¡ŠŸ

So they raced

Yarõ tõlar

8

£Š

•ŠŸ

So let them race (imp)

Yarõ sõnlar

8

£Š

••ŠŸ

He responded

Cevap verdi

10

¤•

¤ ¥Ÿ

You (pl) responded

Cevap verdiniz, icabet ettiniz

10

¤•

ŸŠ¥Ÿ

We responded

Cevap verdik, icabet ettik

10

¤•

•Š¥Ÿ

They preferred

Tercih ettiler

10

‰Š¦

Š§¨Ÿ

He belittled them

Küçümsedi

10

©š

ahit getirin

10

Then take shelter (imp)

Öyleyse sõ õn

He saved himself

©ªŸ

‹Ž«

‹•Ž¡Ÿ

1

€

•† Ÿ

Namusunu korudu

10

¬

¬Ÿ

So he asked him for help

Ondan yardõm istedi

10

-®–

¯° ±Ÿ

So he asked forgiveness

Ve ba õ lanma diledi

10

„š–

„š±Ÿ

Then ask forgiveness

Öyleyse ba õ lanma dile

10

„š–

„š±Ÿ

So they asked forgiveness

Ve ba õ lanma dilediler

10

„š–

„š±Ÿ

Then ask forgiveness from him

Öyleyse ondan ba õ lanma dileyin

10

„š–

„š±Ÿ

So it became thick, strong

Kalõnla tõ, sertle ti

10

²–

² ±Ÿ

So ask (imp) them

Onlara sor

1

Ÿ

Ž• Ÿ†šŸ

So be upright, straight (imp)

Öyleyse dosdo ru ol

10

³Œ

•Ÿ

Öyleyse dosdo ru olun (ikil)

10

³Œ

´®•Ÿ

Öyleyse dosdo ru olun

10

³Œ

´®•Ÿ

Sonra büyüklendiniz

10

µ…

„Š†¶Ÿ

Then they became arrogant

Sonra büyüklendiler

10

µ…

„Š†¶Ÿ

So you (pl) profited

Faydalandõnõz

10

Ÿ·

Ÿ Ÿ´Ÿ

So they profited

Faydalandõlar

10

Ÿ·

Ÿ´Ÿ

So hold fast (imp)

Sõkõ tut, yapõ

10

¸¹·

¸º¹´Ÿ

Then call witness (imp, pl)

So be upright, straight (imp, dual) So be upright, straight (imp, pl) Then you (pl) became arrogant

329

Listen (imp)

Dinle

8

»

´Ÿ

Listen (imp, pl)

Dinleyin

8

»

´Ÿ

So he established

Yerle ti, kuruldu

1

¼

½Ÿ

So prostrate (imp)

O halde secde et

1

‹¥

‹¥

So prostrate (imp, pl)

O halde secde edin

1

‹¥

‹¥

Then run (imp, pl)

Ko un

1

Disobedient

Yoldan çõkan, fasõk

£¹

Disobedient ones

Fasõklar

£¹

Disobedient ones

Fasõklar

£¹

™•

So insert (imp)

Sok, al

1

¸

¸

So insert (imp, pl)

Sokun

1

¸

¶

So follow (imp, fm)

Gir, yürü

1

¸

¶

Listen (imp, pl) to me

Beni dinleyin, i itin

8

»

1

‹Ž«

‹Ž«

Then bear witness (imp, pl)

ahit olun

•ƒ ™•

- £” -ˆ •

ˆ ´

Endure (imp)

Sabret

1

µ¾

„•Š¾

Endure (imp, pl)

Sabredin

1

µ¾

„•Š¾

So proclaim (imp)

lan et, açõkça söyle

1

‹¾

‹¾

Then hunt (imp, pl)

Avlanõn

8

‹®¾

¿¾

So overlook (imp)

Ho gör, affet

1

Àš¾

Àš¾

Those who separate, decide

Ayõranlar, ayõrt edenler

¬

™¾

Then give (imp) them example, strike Then give (imp) them example, strike

O halde vur, misal ver

1

¤„Á

¤•„Á

O halde vurun, misal verin

1

¤„Á

¢•„Á

„¿

„” Â

Creator, splitter

Yaratõcõ, yaran

Then feeding

Doyurulmasõ

4

Â

³ † ‚•

So he looked

Baktõ

8

Â

ÂÃ

So purify yourselves

Temizlenin

5

„ŽÂ

„ŽÃÂ

330

So worship (imp)

Kulluk et

1

‹Š

‹Š

So worship (imp) me

Bana kulluk et

1

‹Š

‡•‹Š

So worship (imp) him

Ona kulluk et

1

‹Š

‹Š

So worship (imp, pl)

Kulluk edin

1

‹Š

‹Š

So worship (imp, pl) me

Bana kulluk edin

1

‹Š

ˆ ‹Š

So worship (imp, pl) him

Ona kulluk edin

1

‹Š

‹Š

So take (imp, pl) lesson

bret alõn

8

µ

„•ŠŸ

Then attack (imp, pl)

Saldõrõn

8

‹

‹Ÿ

So we confessed

tiraf ettik

8

Ä„

•† „Ÿ

So they confessed

tiraf ettiler

8

Ä„

„Ÿ

So keep away (imp, pl)

Bõrakõn, uzak durun

8

ÅÆ

Ç•ÆŸ

So keep away (imp, pl) from me

Beni bõrakõn, uzak durun

8

ÅÆ

ˆ Ç•ÆŸ

So drag (imp, pl) him

Onu sürükleyin

1

Ÿ

Ÿ

So be just, fair (imp, pl)

Adil olun

1

Å‹

Ç‹

Then I punish them

Onlara azap ederim

2

¤•

Ž¢È•

Then forgive (imp)

Affet

1

š

©

Then forgive (imp, pl)

Affedin

1

š

š

That which does

Yapan

So know (imp) that

Bil ki

1

So know (imp, pl) that

Bilin ki

1

Those who do

Yapanlar

Those who do

Yapanlar

Do (imp)

Yap

1

Then wash (imp, pl)

Öyleyse yõkayõn

1

¹–

¹ º –†

Then forgive (imp)

Öyleyse ba õ la

1

„š–

„š†–

Then open (imp)

Öyleyse aç

ÀŸ

ÀŸ†

É ´ ™

-ˆ ™

331

†´

Then separate (imp)

Ayõr

1

‘„

‘„†

Then make room

Açõlõn, geni leyin

1

À¹

¨¹†

Do (imp, pl)

Yapõn

1

Then kill (imp, pl)

Öldürün

1

ŸŒ

Ÿ†Œ

Then kill (imp, pl) them

Onlarõ öldürün

1

ŸŒ

Ÿ†Œ

Then throw (imp) it

Ve onu bõrak, at

1

Ä•Œ

¯® •†Œ

Then read (imp, pl)

Okuyun

1

„Œ

„†Œ

Back breaking

Bel kõran

„•

ÊÉ „Œ

Then tell (imp)

Anlat

1

ˬŒ

Ë • ¬†Œ

Then decree (imp)

Öyleyse hüküm ver

1

̌

Í • Œ†

Then cut (imp, pl)

Kesin

1

¿Œ

¿†Œ

Bright yellow

Parlak sarõ

•

”Œ

Then sit (imp, pl)

Oturun

1

‹Œ

‹ Œ†

So write (imp) us

O halde bizi yaz

1

‰Ÿ…

•ŠŸ†…

So write (imp) him

O halde onu yazõn

1

‰Ÿ…

ŠŸ†…

Fruit

Meyve

¯¶

ÎÉ Ž…

Those who enjoy

Zevk edenler, e lenenler

¯¶

™•Ž… - ˆ Ž…

Those who enjoy

Zevk edenler, e lenenler

¯¶

™•Ž…

Now

†

ˆÏÐ

imdi ise

— ®Ç ŸÇ

So, those who recite

Okuyanlar

So he picked him

Onu aldõ

8

Ñ•Ç

¯¿•Ÿ†Ç

Then it swallowed him

Onu yuttu

8

•Ç

¯´•ŸÇ†

So it met

Birle ti

8

•Ç

Ò•Ÿ†Ç

And seek (imp, pl)

Arayõn

8

ÓÔ

¹´Ÿ†Ç

That which parts, cleaves

Yaran

Then Allah

O halde Allah

£

£Ç ¯ÃÇ

332

Ç ˆ† Ä = Ç•

If it does not

Öyle olmazsa

In that case

O takdirde

The test (imp, pl) them (fm)

Onlarõ imtihan edin, deneyin

1

˜Õ

˜ •¨Ÿ·

Then wipe (imp, pl)

Mesh edin

1

À¹·

¨¹·

Then walk (imp, pl)

Yürüyün

1

¡·

¡·

Then grant (imp)

Öyleyse ver

1

˜•·

˜•·

That which perishes

Fani

Ö

ˆ×

Gushed forth

Fõ kõrdõ

7

ÓØ

Ù¹¥Š‡

So throw, inform (imp)

At, bildir

1

•Š‡

•† Š•‡

So it withdrew

Çekildi

8

•Š‡

—•ŠŸ‡

So spread (imp, pl)

Yayõlõn

7

„¡‡

„¡Ÿ‡

So help (imp)

Yardõm et

8

„¬‡

„¬Ÿ‡

Then wait (imp, pl)

Bekleyin

8

„Ú‡

„ÚŸ‡

So we revenged

ntikam aldõk

1

•‡

•´•Ÿ‡

So they refrained

Vazgeçtiler

8

Û

ŽŸ‡

So he refrained

Vazgeçti

8

Û

ÒŽŸ‡

So it passed

Sõyrõldõ

7

Ü

Then rise up (imp, pl)

Kalkõn

1

Æ¡‡

Æ¡‡

1

‰¬‡

‰¬‡

Then start, set

·

e ba la

Ü ¹‡

So help (imp) us

Bize yardõm et

1

„¬‡

‡„¬‡

So they (dual) set out

Yola çõktõlar (ikil)

7

£Â

• ¿‡

So they (dual) set out

Yola çõktõlar (ç )

7

£Â

• ¿‡

So look (imp)

Bak

1

„Ú‡

„Ú‡

So look (imp, pl)

Bakõn

1

„Ú‡

„Ú‡

So look (imp, fm)

Bak (d )

1

„Ú‡

¼•„Ú‡

So it gushed forth

Fõ kõrdõ

7

„¥

—„¥š‡

333

Then pass (imp, pl)

Geçip gidin, delin

1

ª

•š‡

So advance (imp, pl)

Sava a gidin, ilerleyin

1

„š‡

„š‡

So it parted

Yarõldõ

£

£ š‡

So they returned

Geri döndüler

‰Œ

Š •‡

Indeed you

Ve mutlaka sen

So marry (imp, pl)

Nikahlayõn

1

À¶‡

¨¶‡

So marry (imp, pl) them

Onlarõ nikahlayõn

1

À¶‡

˜ ¨¶‡

Then it collapsed

Dü tü, yõkõldõ

7

Mouth

A õz, a zõ

7

¸‡•‚

Ž‡

imdi in

1

ÑŠ

Ñ † Š•

So avoid (imp)

Uzak dur

1

„¥

„¥

So guide (imp, pl) them

Ve onlarõ iletin

1

¼‹

‹

Then take shelter

Öyleyse sõ õnõn

1

¼

Then evil is that

O halde ne kötü

They incurred

U radõlar

Then, which

O halde hangisi

He oppressed

Ve azgõnlõk etti

Then why, for that reason

O halde ne için, unun için

Š•

Then why, for that reason

O halde ne için, unun için

´•Š

Now get down (imp)

He was bewildered

† - †

Ý¢

Ó†žŠ•

¢

ÞŠ

1

¼ ß Š• ±¢

1

a õrõp kaldõ

1

Ò±Š

Ùà

Ù•ŽŠ

á

Ÿ

Youth, young man

Delikanlõ

So he repented, accepted repentance

Ve tevbe etti, tevbesini kabul etti

That which opens

Açan, açõcõ

ÀŸ

âŸ

His man servant

Onun delikanlõsõ

á

Ÿ

Her man servant

Onun (d ) delikanlõsõ

á

Ÿ

It bewilders them

Ve onlarõ a õrtõr

Ùà

ŽŸŽŠŸ

1

1

334

¤

¤Ÿ

ÀŸ

¨ ã Ÿ - À” Ÿ

1

ÀŸ

ÀŸ†š› - ÀŸ

Açõldõ (d )

1

ÀŸ

Ù¨Ÿ

We opened

Açtõk

1

ÀŸ

•¨Ÿ

They opened

Açtõlar

1

ÀŸ

¨Ÿ

Interval

Devir, dönem

„Ÿ

Ê× „Ÿ

We separated the two

O ikisini ayõrdõk

1

£Ÿ

´ •†•Ÿ

We tested

mtihan ettik

1

ä

•Ÿ

So they called each other

Birbirine seslendiler

6

‹‡

•Ÿ

So they disputed

Çeki tiler

6

Ƈ

† ’ •Ÿ

We tested you

Seni imtihan ettik

1

ä

œ •Ÿ

We tested him

Onu imtihan ettik

1

ä

•Ÿ

Test, trial

mtihan, deneme, fitne

ä

ÎÉ •Ÿ

Your trial, temptation

Senin fitnen

ä

¸Ÿ•Ÿ

Your (pl) trial, temptation

Sizin fitneniz

ä

¶Ÿ•Ÿ

You tested

Kötülük ettiniz

1

ä

Ÿ•Ÿ

You were tested

mtihan edildiniz

1

ä

Ÿ•Ÿ

His trial, test

Onun imtihanõ

ä

¯Ÿ•Ÿ

ä

ŽŸ•Ÿ

Opening, victory

Fetih, zafer, açma

To open, give victory

Açtõ, zafer verdi

It was opened

Their trial, test

a õrtõlmalarõ, mazeretleri

They persecuted

kence ettiler

1

ä

† •Ÿ

They were persecuted

kence edildiler

1

ä

† •Ÿ

Trial, test

mtihan, deneme

ä

ƒ‡ Ÿ

Youth, young

Genç

á

ÒãŸ

Maid servant

Hizmetçi kõz

á

Ê ®Ÿ

Your (pl) maid servants

Genç kõzlarõnõz

á

¶ ®Ÿ

Two young men

Gençler, hizmetçiler

á

ˆ ®Ÿ

335

His men servants

Gençleri, hizmetçileri

á

¯•‡ ®Ÿ

Youths, young men

Gençler

á

ÎÉ ®Ÿ

Hair on a date seed

Hurma çekirde inin lifi

Ÿ

å ƒ ®Ÿ

There

Orada, orasõ

æ

ç

Broadness, broad way

Geni lik

è¥

èé

Broad, wide

Geni

è¥

ƒ• ¥

Wicked ones

Facirler, günahkarlar

„¥

¥

Dawn

Fecir

„¥

„• ¥

Wicked ones

Facirler, günahkarlar

„¥

Ê„¥

It was made gush forth

Fõ kõrtõldõ

2

„¥

—„ߥ

We made gush forth

Fõ kõrttõk

2

„¥

‡„¥

Open space

Geni yer

¥

Ê× ¥

Wickedness

Bozukluk

„¥

¥

Its wickedness

Onun bozuklu u

„¥

¥

Immoral

Ahlaksõz, fuhu

ê¨

¡¨

Pottery, baked clay

Pi mi çamur

„ª

•ª

Boastful

Övünen

„ª

” ª

Ransom

Fidye

¼‹

‹

Ransom

Fidye

¼‹

ÎÉ ›‹

We ransomed him

Ona fidye verdik

¼‹

•›‹

Then the owners of

O halde sahipleri

¼‹

•

Sweet

Tatlõ su

—„

ã„ - — ” „

Alone

Tek ba õna

„

„ -½ „

Fleeing

Kaçõ

„

ã„ -”„

Moths

Pervaneler

ë„

ë • „

Couch, mattress

Yayõlan, yatak

ë„

ƒ« „

1

336

•

•„

‘„

‘„

„

—„

Fõ kõ

ì„

ì × „

Private parts, chastity

Edep yeri, õrz, namus

í„

í„

Is cleft asunder

Yarõldõ (d )

í„

Ù••„

Her chastity

Edep yeri

í„

Ž•„

Rejoicing

Sevinçli

â„

â ” „•

To rejoice

Sevindi

1

â„

℆š› - â•„

They rejoiced

Sevindiler

1

â„

¦•„

Those who rejoice

Sevinenler

â„

™¦•„ - ˆ ¦•„

Those who rejoice

Sevinenler

â„

™¦•„

Alone

Tek ba õna

„

ƒ„

Firdaws paradise

Firdevs cenneti

I fled

Kaçtõm

1

„

—„

You (pl) fled

Kaçtõnõz

1

„

„

Mattresses, couches

Dö ekler

ë„

ë î „

Spread

Sergi, yaygõ

ë„

ƒ«„

We spread

Dö edik

1

ë„

•«„

We spread it

Onu dö edik

1

ë„

•«„

To ordain, make obligatory

Farz kõldõ, vazife kõldõ

1

“„

“„

You (pl) specified

Belirlediniz, farz kõldõnõz

1

“„

ŸÁ„

We ordained, made obligatory

Belirledik, farz kõldõk

1

“„

•Á„

We ordained it

Onu farz kõldõk

1

“„

•Á„

Excess

A õrõlõk

ï„

ƒÂ„

I neglected

Kusur ettim

ï„

ن„

Then he turned

Sonra gizlice gitti

Separation

Ayrõlõk

It fled

Kaçtõ (d )

Dung

1

1

1

Ý • „

2

337

You (pl) neglected

Kusur ettiniz

2

ï„

ŸÂ„

We neglected

Kusur ettik

2

ï„

•†Â„

Branch

Dal

„

„

Its branches

Onun dallarõ

„

Ž„

Pharaoh

Firavun

He finished

ˆ „

i bitti, bo kaldõ

1

•„

•„

You finished

Bo kaldõn

1

•„

Ù†–„

He separated, divided

Ayõrdõ, yardõ

1

‘„

‘„

He differentiated

Fark gözetti

2

‘„

‘„

Part

Parça

‘„

‘ î„

Separation

Ayõrma

‘„

ƒŒ„

That which separates right from wrong

Do ruyu yanlõ õ ayõrt eden

‘„

‡ã Œ„ - ˆÉ Œ„

You differentiated

Fark gözettin, ayõrdõn

2

‘„

Ù†Œ„

I differentiated

Fark gözettim, ayõrdõm

2

‘„

Ù†Œ„

Group, sect

Fõrka, grup

‘„

Î× Œ„

We separated

Ayõrdõk, yardõk

1

‘„

•†Œ„

We separated it

Onu ayõrdõk, yardõk

1

‘„

•†Œ„

They separated

Ayõrdõlar

1

‘„

† Œ„

Then a pledge

Öyleyse bir rehin

˜

ˆÉ „•

Flee (imp, pl)

Ko un, kaçõn

Rifts

„

„§

Çatlak

í„

í„

Their modesty

Onlarõn õrzlarõ, edep yerleri

í„

Ž• „

Their (fm) modesty

Onlarõn (d ) õrzlarõ, edep yerleri

í„

˜Ž• „

Then rest

Ve rahatlõk

â

â ” „

Amazing thing

Çirkin, tuhaf

¼„

ƒ›ð„•

Obligation

Görev, mehir

“„

΃ Ì›•„

1

338

Group, sect

Bölük, grup, fõrka

‘„

•ƒ ›•„ - £” ›•„

Two groups

ki grup

‘„

˜• ®•›•„ - ˆ •›•„

Two groups

ki grup

‘„

˜• ®•›•„

Terror, fear

Korku

Æ

Æ

Fear is removed

Korkusu giderildi

2

Æ

Æß

To fear

Korktu

1

Æ

Ɔš› - Æ•

They feared

Korktular

1

Æ

Æ•

Then ask (imp)

Öyleyse sor

1

Å

ž¹

Then ask (imp) him

Öyleyse ona sor

1

Å

¯† ž¹

Then ask (imp, pl)

Öyleyse sorun

1

Å

ž¹

Then ask (imp, pl) them

Öyleyse onlara sorun

1

Å

ž¹

Then ask (imp, pl) them (fm)

Öyleyse onlara (d ) sorun

1

Å

˜ ž¹

Then evil it is

O halde ne kötü

1

Corruption

Bozgunculuk, fesat

It flowed

Ve aktõ, sel oldu

So he drew lots

Ϲ ‹¹

ã¹ -”¹

1

®

ÙÇ ¹

Ve kura çektiler

3

Ž

¹

He made room

Yer açtõ

1

À¹

À¹

It corrupted

Fesada gitti, bozuldu

1

‹¹

—‹¹

They (dual) corrupted

Fesada gitti, bozuldu (ikil)

1

‹¹

‹¹

Disobedience

Fõsk, günah

£¹

•ƒ ¹ - £” ¹

To disobey

Günah i ledi, isyan etti

1

£¹

£¹†š› - £¹

We drove them

Onu sevk ettik

1

‘

•†•¹

They disobeyed

Günah i lediler

1

£¹

•¹

So he gave water

Ve suladõ, su verdi

1

•

Ò•¹

Sins

Fõsklar, günahlar

£¹

‘ ” ¹

He fashioned, proportioned

Düzenledi, düzeltti

¼

½¹

1

339

He lost courage

Çözüldü, korktu

1

¡

¡

You (pl)

Çözüldünüz, korktunuz

1

¡

Ÿ† ¡

Separation, deciding

Ayõrma

¬

ñƒ ¬ - ÅÉ ¬

His separation

Ayõrõlmasõ

¬

¯Ç ¬

Then slapped

Ve tokat attõ

1

¸¶¾

Ùö¬

He explained

Açõkladõ

2

¬

¬

So pray (imp)

Öyleyse namaz kõl

2

¾

Ȭ

To separate, decide

Ayõrdõ, ayrõldõ

1

¬

¬†š› - ¬

She separated, set out

Ayõrdõ, ayrõldõ

1

¬

Ù¬

It was explained

Açõklandõ

2

¬

Ù¬ ß

We explained

Açõkladõk

2

¬

•† ¬

We explained it

Onu açõkladõk

2

¬

•† ¬

So he prayed

Ve namaz kõldõ

2

¾

Òì

His family

Ailesi

¬

¯Ÿ ®¬

Silver

Gümü

ÍÌ

ÎÌ

He granted favor, preferred

Üstün kõldõ, nimet verdi

2

Ì

Ì

It was preferred

Üstün kõlõndõ

2

Ì

Ì ß

Grace, bounty

Fazl, ihsan

Ì

å ƒ Ì -ÉÌ

I preferred you (pl), granted you favor He preferred you (pl), granted you favor He preferred us, granted us favor We preferred them, granted them favor

Sizi üstün kõldõm, nimet verdim

2

Ì

¶Ÿ† Ì

Sizi üstün kõldõ, nimet verdi

2

Ì

¶Ì

Bizi üstün kõldõ, nimet verdi

2

Ì

•Ì

Onlarõ üstün kõldõk

2

Ì

•† Ì

Ì

¯Ì

Á

òÌ

Ì

Ì ß

ÄÂ

Ä¿

His grace, bounty

Onun fazlõ

Then they deviated

Ve saptõlar

1

They were preferred

Üstün kõlõndõlar

2

So it circulated

Ve sardõ, dola tõ

1

340

„¿

„¿

„¿

—„†¿ - Ê„†¿

1

„¿

…„¿

Bizi yarattõ

1

„¿

‡„¿

He created me

Beni yarattõ

1

„¿

‡•„¿

He created them (fm)

Onlarõ (d ) yarattõ

1

„¿

˜ „¿

So he began

Ve ba ladõ

1

£šÂ

£š¿

Flaw, crack

Çatlak

„¿

î ¿

Rude

Sert, kaba

²Ú

ƒÚó

So you (pl) remained

Ve kaldõnõz

Åô

Ÿ† Ú

That which does

Yapan, çok ve kuvvetli yapan

It was done

Yapõldõ

Action, deed, verb

Fiil

To do

Yaptõ

1

She did

Yaptõ (d )

1

Ù

You did

Yaptõn

1

Ù†

You did it to you

Sana yaptõn

1

¸Ÿ

You (pl) did

Yaptõnõz

1

٠

I did it

Onu yaptõm

1

¯Ÿ†

I did it

Onu yaptõm

1

ŽŸ†

They (fm) did

Yaptõlar (d )

1

˜†

We did

Yaptõk

1

•†

He did it

Onu yaptõ

1

¯

They did

Yaptõlar

1

They did it

Onu yaptõlar

1

He missed, lost

Kaybetti

1

He created, split

Yarattõ, yardõ

Creation

Yaratõ , yaratõlõ

He created you (pl)

Sizi yarattõ

He created us

1

1

ÅÉ 1

341

š† › -

† ‹•

‹•

‹•

Indeed, surely

Muhakkak, gerçekten

Poverty

Fakirlik

„•

㠥

Poor ones

Fakirler

„•

„•

Then fall down (imp, pl)

Dü ün, kapanõn

1

Œ

•

He understand

Anladõ

1

¯•

¯•

Poor

Fakir

„•

õã • - õ” •

Freeing

Serbest bõrakma, çözme

¸¶

¸ §

To ponder

Tefekkür etti, dü ündü

„¶

„ȶš› - „ö

Then not, do not

Öyleyse de il, öyleyse yapma

Surely I will cut

Mutlaka kesece im

For his mother

Annesine, annesi için

Such person

Filan ki i

For yourselves

Kendiniz için

Óš‡

¶º¹š‡

For themselves

Kendileri için

Óš‡

Ž• ¹ º š‡

Then evil is that

Ne kötü

Ý¢

Ó†žŠ•

So let him stand (imp)

Dikilsin, ayakta dursun

1

³Œ

•Ÿ†

He succeeded

Ba arõlõ oldu, kurtuldu

1

À

À

And it will

Ve olacak

Surely you would recognize them

Mutlaka sen onlarõ tanõrdõn, bilirdin

And maybe you

Ve ola ki sen

And curse

Ve lanet

˜Ç

To cleave, part

Yardõ

£

£

afak

£

£•

Dawn

2

å 1

¿Œ

˜ ¿È Œö

·

¯ß· ‡ãå

Ĺ 1

Ä„

ŽŸ† „ ¸Ã

ŸŒ

Ε

… •

They would fight you

Sizinle sava õrlardõ

Orbit

Yörünge

¸

¸

Ship

Gemi

¸

¸†

3

342

Then for Allah

Öyleyse Allah için

¯Ã

Then, that time

O zaman

´

And they touched it

Ona dokundular

Then it will not

O halde olmayacak

Indeed we bring you, will bring you Indeed we bring them, will bring them

Mutlaka sana getiririz, getirece iz

1

÷

¸•® † •

Mutlaka onlara getiririz

1

÷

Ž•® † •

Surely we will make him live

Mutlaka onu ya ataca õz

4

®¦

¯•®•®¨•

So we will surely make (them) Mutlaka tattõraca õz taste

4

‘€

˜•›••

We will surely ask

Mutlaka soraca õz

1

Å

˜ ž¹•

So an excellent

Ne güzel

For himself

Kendisi için

We will surely tell

Mutlaka anlataca õz

We will surely inform

1

ÓÔ

¹´ ˜

‡

•

Óš‡

¯º¹š† •

1

ˬŒ

˜¬••

Mutlaka haber verece iz

4

Š‡

˜žßŠ••

We will surely turn you

Seni mutlaka yöneltece iz

2

Then if

E er

Then if not

O halde olmasaydõ

Let him pay (imp)

Ödesin

2

¼

ß ù®†

Let him believe (imp)

man etsin

4

˜·

˜·ù®†

Let him come (imp)

Gelsin, getirsin

1

÷

—† ®†

Let him come (imp) to you

Size gelsin

1

÷

¶ † ®†

Let him come (imp) to us

Bize gelsin

1

÷

• † ®†

Let them come (imp, pl)

Gelsinler

1

÷

† ®†

Let him eat (imp)

Yesin

1

…

† …† ®†

They will surely cut off

Mutlaka yararlar, yaracaklar

2

¸Ÿ¢

˜¶ßŸŠ®

So let them be righteous (imp, pl)

Sakõnsõnlar, korunsunlar

8

Œ

So let him aspire (imp)

mrensin, yarõ sõn

6

Óš‡

ø

¸•®ÈÇ • ñ

343

•Ÿ®† Ó • •Ÿ®†

So let him put his trust (imp)

Tevekkül etsin

5

…

• …à Ÿ®†

Let him beware (imp)

Sakõnsõn, çekinsin

1

•¦

• •¨®†

So let him pray, call (imp)

Ça õrsõn, dua etsin

1

So let them taste (imp, pl)

Tatsõnlar

1

‘€

Œ •®†

So let them taste (imp, pl) it

Onu tatsõnlar

1

‘€

Œ •®†

So let them ascend (imp, pl)

Çõksõnlar, yükselsinler

8

Œ

• „®†

Then not

Ve de il

Let them ask permission (imp, pl)

zin istesinler

10

ˆ€

‡€† Ÿ¹®†

Let them respond (imp)

Cevap versinler

10

¤•

Š®•¥Ÿ¹®†

So let him be chaste (imp)

ffetli olsun

10

©š

©š Ÿ¹®†

Then let them pray (imp, pl)

Namaz kõlsõnlar

2

¾

򬮆

So let him fast (imp) in that

Onda oruç tutsun

1

³¾

¯´¬®†

Then let them laugh (imp, pl)

Gülsünler

1

¸¨Á

¶¨Ì®†

So let them worship (imp, pl)

badet etsinler, kulluk yapsõnlar

1

Surely he knows

Mutlaka bilir

1

So let him do (imp)

Yapsõn, i lesin

1

´

† ´ ®†

So let them change (imp, pl)

De i tirsinler

2

õ–

ˆÃ „ß®±®

Let them rejoice (imp, pl)

Sevinsinler

1

â„

† ¦„†š®†

Let him fight (imp)

Sava sõn

3

ŸŒ

† •®†

So let him write (imp)

Yazsõn

1

‰Ÿ…

‰Ÿ†¶®†

Then let him deny (imp)

Kafir olsun

1

„š…

„š†¶®†

Then let them be (imp, pl)

Olsunlar

1

ˆ…

† ‡ ¶®†

So let him cast (imp) it

Onu bõraksõn, atsõn

4

•Ç

¯•† ®†

Surely he extends

Uzatõr

1

‹·

‹´®†

Then let him dictate (imp)

Yazdõrsõn

4

·

† ´®†

So let him look (imp)

Baksõn

1

„Ú‡

„Ú•®†

‹®†

Ó®

344

‹Š

‹Š ®† ˜´ ®

£š‡

£š•®†

So let him spend (imp)

nfak etsin

Then what

O halde ne

´

Then what

O halde ne

€´

What is for it, what is happening to it

Neyi var

Å• ´

So those who fill

Dolduranlar, dolduracaklar

Then grant (imp)

O halde ba õ la

1

He understood

Anladõ

1

Ž

Ž•

He made him understand

Anlamasõnõ sa ladõ

2

Ž

Ž

We made him understand

Anla õlmasõnõ sa ladõk

2

Ž

•´Ž

We made him understand it

Onun anla õlmasõnõ sa ladõk

2

Ž

•´Ž

Heart, bosom

Kalp, sine

Immoralities

Ahlaksõzlõklar

Delay

Gecikme

‘

‘ î

Fruits

Meyveler, yemi ler

¯¶

¯…

Escape

Kaçma

—

—

Group, crowd

Bölük, grup, dalga

í

•ã - í ”

Suddenly

Aniden

And by my Lord

Rabbime andolsun

1

‰¢

¤ ß

And by your Lord

Rabbine andolsun

1

‰¢

¸ß¢

Suddenly they

Onlar aniden

Success

Ba arõ

Then he pays in full

Ve onu tam öder

Above, over

Yukarõ, üst

So he protected him

Onu korudu

1

Œ

Œ

So he protected them

Onlarõ korudu

1

Œ

Œ

Above you

Üstünüz

4

ö· ‰

ˆ žÇ ´ ‰Ž

Ï ê¨

ê¦

• 2

’

’ã - ’”

ú

Ã

‘

‘

‘ 345

¶Œ

Above him

Onun üstü

‘

¯Œ

Above her, it

Onun (d ) üstü

‘

ŽŒ - ŽŒ

Above them

Onlarõn üstü

‘

Ž• Œ - ŽŒ

Above them (fm)

Onlarõn (d ) üstü

‘

˜•ŽŒ

Then turn (imp) to

Öyleyse yönünü dön

2

ø

ÅÈ

Then turn (imp, pl) to

Öyleyse yönünüzü dönün

2

ø

† Çò

Garlic

Sarõmsak

³

³”

Its garlic

Onun sarõmsa õ

³

Ž·

Then woe

Öyleyse yazõklar olsun

In, into

çinde, içine

In you (pl), among you

Sizde, içinizde

And it becomes

Ve olur

Elephant

Fil

In what

Neyde

®

In what

Neyde

´®

In us, among us

Bizde

•®

In him, into him

Onda, onun içinde

¯®

In her, into her

Onda, onun içinde

Ž®

In them, among them

Onlarda, onlarõn içinde

Ž• ®

In them (dual)

Onlarda, onlarõn içinde (ikil)

´•Ž®

In them (fm), among them

Onlarda, onlarõn içinde (d )

˜•Ž®

Then it is revealed

O halde vahyolunur

›

É› ¶®

1

4

346

ˆ…

ˆ ¶®

®

É®

¦

Ò¦ ®

That which says

Söyleyen, diyen

Sleeping at noon

Kaylule yapanlar, ö le uykusu uyuyanlar

Those who say

Söyleyenler

That which stands

Ayakta duran

Standing

Ayakta durarak

Standing

Ayakta duran

Those who stand

Ayakta duranlar

Those who stand

Ayakta duranlar

Distance

Aralõk, mesafe

Acceptor

Kabul eden

Fight (imp)

Sava (emir)

3

To fight

Sava tõ

3

Fight (imp, dual)

Sava õn (ikil)

3

€

He fought you (pl)

Sizinle sava tõ

3

•

He fought them

Onlarla sava tõ

3

‚

They fought

Sava tõlar

3

ƒ

Fight (imp, pl)

Sava õn

3

ƒ

They fought you (pl)

Sizinle sava tõlar

3

„…

Fight (imp, pl) them

Onlarla sava õn

3

„†

Able, capable, powerful

Kâdir, kudretli

‡ˆ

‡‰

Capable, powerful (pl)

Kâdir olanlar, kudretliler

‡ˆ

‹ ‡‰ - Š‡‰

Capable, powerful (pl)

Kâdir olanlar, kudretliler

‡ˆ

‹ ‡‰

Striking calamity

Felaket, kapõ çalan

Υ

Ž‡

Qarun

Karun

Unjust ones

Adaletsiz olanlar

-

-

Š‡ •• 347

‘’

He swore

Yemin etti

3

•

’

He swore to them (dual)

O ikisine yemin etti

3

•

‚’

Hardness

Katõlõk

•

’

Easy

Kolay

ˆ“

ƒˆ”

Companions of modest gaze

Bakõ larõnõ kõsaltmõ e ler

•“

•ƒ•”

Hurricane

Fõrtõna

–“

—”

That which decrees

Hüküm veren

˜™

› š

End

Son, i i bitiren

˜™

œ

That which cuts, decides

Kesip atan, karala tõran

•‘

žŸ

Level

Düz, dümdüz

Œ

Ž

Sitting

Oturarak

ˆž

ƒˆŽ

Those who sit

Oturanlar

ˆž

‹ ˆŽ - ŠˆŽ

Those who sit

Oturanlar

ˆž

‹ ˆŽ

To say

Dedi, söyledi

1

They (dual) said

Dediler (o ikisi)

1

¡

She said

Dedi (d )

1

¢ „ £

They (fm, dual) said

Dediler (ikil, d )

1

£

He said to her

Ona (d ) dedi

1

‚£

They said

Dediler

1

ģ

Those who detest

Kõzan, nefret eden

To stand up

Aya a kalktõ

1

They stood up

Kalktõlar

1

Obedient

taatkâr

¢¥

¦ - ¢¦

Obedient women

taatkâr kadõnlar

¢¥

• ¨ ¦ -§ ¦

Obedient men

taatkâr erkekler

¢¥

¦ -

Obedient men

taatkâr erkekler

¢¥

-

˜

348

£ ƒ¤

¦ ¦

Those who despair

Ümitsiz olanlar

•¥

‘¦

Satisfied, content

Kanaatkar

•¥

•¦

Subjugator

Her eye gücü yeten

•‚

•†

Subjugators

Gücü yetenler

•‚

Š•†

Tribes

Kabileler

His grave

Onun kabri

©

ª•„

Burning brand

Kor, ate

«

« š

Grasping

Yakalama

¬

™„

I grasped, pulled

Tuttum, çektim

¬

¢„™

Handful, in hand

Avuç, elinde

¬

™„

His hand

Onun eli, avucu

¬

- ™„

We grasped, pulled

Tutuk, çektik

¬

ª ¥„™

Resistance

Mukavemet

Before

Önce

Front, face

Ön, kar õ

Direction of prayer

Kõble

Your direction of prayer

Senin kõblen

Their direction of prayer

Onlarõn kõblesi

Towards you

Sana do ru

Before you

Senden önce

Before you (pl)

Sizden önce

„•„

Before us

Bizden önce

¥„

Before him

Ondan önce

-„ --„

Before her

Ondan (d ) önce

Before them

Onlardan önce

Before me

Benden önce

1

1

„ - „ - „ € „ ®„ ‚ „ -„‚ „ ® ®„ - ®„

‚„ ‚„ - ‚„ ˜„ 349

©

‡

-‡

Graves

Kabirler

Acceptance

Kabul

š

Face to face

Ön, kar õ

€

His tribe

Kabilesi

-

Fighting, war, battle

Sava

Dust

Toz

•

•

Darkness

Karanlõk

•

¯•

He was killed

Öldürüldü

Killing

Öldürme

To kill

Öldürdü

1

You killed

Öldürdün

1

¢

I killed

Öldürdüm

1

¢

She was killed

Öldürüldü (d )

1

¢ „

You (pl) killed

Öldürdünüz

1

„

You (pl) were killed

Öldürüldünüz

1

„

You (pl) killed them

Onlarõ öldürdünüz

1

We killed

Öldürdük

1

¥

He killed him

Onu öldürdü

1

-

He killed them

Onlarõ öldürdü

1

„‚

Their killing

Onlarõn öldürmesi

They killed

Öldürdüler

1

ƒ

They were killed

Öldürüldüler

1

ƒ

They were massacred

Katledildiler

2

ƒ °

They killed him

Onu öldürdüler

1

ª

Murdered ones

Öldürülenler

Stingy, niggardly

Çok cimri

¡ -

1

„ - „ -

„†

‚„ -„‚„

±„ • 350

ƒ‡

²³

‚ ³´

Its cucumber

Onun salatalõ õ

Indeed, surely, certainly

Mutlaka, gerçekten andolsun

He tore

Yõrttõ

1

‰ˆ

ˆµ

It was torn

Yõrtõldõ

1

‰ˆ

ˆµ

She tore

Yõrttõ (d )

1

‰ˆ

• „ ˆµ

Striking

Vuran, çarpan

¶ˆ

·„ˆ

Different, in slices

Farklõ, dilim dilim

1

‰ˆ

ƒ‰ˆ

Measure precisely

Ölçülü yap

2

‡ˆ

‡„ ˆ°

Determined

Takdir edildi

1

‡ˆ

‡ˆ

Measure, value, means

Ölçü, miktar, kader

‡ˆ

ƒ‡ˆ - ‡ˆ ¸ ‡š ˆ -‡ˆ

Appraisal, value, measure

Kader, ölçü, kõymet

‡ˆ

ƒ‡„ˆ - ‡„ˆ ¸ ‡„ˆ ¸ ‡„ˆ

To decree, have power, measure, restrict

Karar verdi, kadir oldu, ölçtü, azalttõ

1

‡ˆ

‡ˆ - ‡ˆ

To determine, plot

Tayin etti, ölçtü

2

‡ˆ

‡°ˆ - ‡µˆ

We decreed

Takdir ettik

1

‡ˆ

¦„‡ˆ

We determined

Takdir ettik

2

‡ˆ

¦„‡ˆµ

We determined it

Onu takdir ettik

2

‡ˆ

ª ¦„‡ˆµ

We determined it

Onu (d ) takdir ettik

2

‡ˆ

† ¦„‡ˆµ

His power,

Gücü, kudreti

‡ˆ

ª‡ˆ

He determined it

Onu takdir etti

‡ˆ

ª‡µˆ

His value, measure

Onun kadri, kõymeti

‡ˆ

ª‡„ˆ - ª‡ˆ„

Its (her) measure, value

Onun takdiri, ölçüsü

‡ˆ

†‡ˆ

They determined

Takdir ettiler

2

‡ˆ

Š‡µˆ

They appraised

Kadrini bildiler

1

‡ˆ

ƒŠ‡ˆ

They determined it

Onu takdir ettiler

2

‡ˆ

†Š‡µˆ

Holy, sacred

Kutsal, mukaddes

¹ˆ

¹ˆ

Foot

Ayak

ˆ

ˆ

ˆ„

2

351

ˆ

ˆ

1

ˆ

ˆ - ˆ

leri gönderdi, önden gönderdi

2

ˆ

ˆ° - ˆµ

You sent forth

Önden gönderdin

2

ˆ

¢¤µˆ

She sent forth

leri gönderdi, önden gönderdi

2

ˆ

¢ „ ¤µˆ

I sent forth

Önden gönderdim

2

ˆ

¢„¤ˆµ

You (pl) sent forth

Önden gönderdiniz

2

ˆ

„ ¤„ ˆµ

You (pl) sent it forth

Onu önden gönderdiniz

2

ˆ

ª ¤„ ˆµ

We proceeded

Vardõk, geçtik

1

ˆ

¥„¤ˆ

They sent forth

Önden gönderdiler

2

ˆ

ƒ ¤µˆ

Send forth (imp, pl)

Önden gönderin

2

ˆ

ƒ ¤°ˆ

Cooking pots

Kazanlar

‡ˆ

‡š Šˆ

Holy One

Kuddûs, mukaddes

¹ˆ

¹Šºˆ

All Powerful

Kadîr, her eye gücü yeten

‡ˆ

ƒ• ˆ - • ˆ

Old, ancient

Eski

ˆ

»ˆ

To throw, cast

Koydu, attõ

1

¼½

¼½ - ¼½

We cast

Attõk

1

¼½

¥¾½

We cast him

Onu attõk

1

¼½

† ¥¾½

It was read

Okundu

1

¿•

À•

To read

Okudu

1

¿•

¿• - ¿•

Quran

Kur'an

¿•

Áƒ•„ £ƒ

Quran, reading

Kur'an, okuma

¿•

¦Áƒ•„ - Áƒ•„

Its reading

Onun okunmasõ

¿•

-¦Áƒ•„

You read

Okudun

¿•

•ƒ•

Firmness, stability

Karar, sa lamlõk

‡•

ƒ‡ƒ• - ‡ƒ•

Papers

Ka õtlar

«Ÿ•

« Ÿƒ•

Position

Kademe, makam

To proceed, precede

Yöneldi, öne geçti

To send forth

1

352

We read it

Onu okuduk

1

¿•

ª ¦¿•

He read it

Onu okudu

1

¿•

ª¿•

They (dual) offered

Kurban sundular (ikil)

•

•µ

Means of closeness

Yakõnlõklar

•

• ¨ •

Sacrifice

Kurban

•

¦ •„ - ¨ •„

Closeness

Yakõnlõk

•

•„

We brought it close

Onu yakla tõrdõk

•

ª ¥„•µ

He brought it close

Onu yakla tõrdõ

•

- •µ

Close ones, relatives

Yakõnlõk, yakõnlar

•

± •„

Comfort

Aydõnlõk

‡•

•µ• - ¯µ• - ¯µ•

Comfort of eyes

Gözlerin aydõnlõ õ

‡•

‹š Ž„ ƒ ¯µ•

Comfort of eye

Göz aydõnlõ õ

‡•

‹š „Ž •µ•

Wound, injury

Yara

¶•

¶„•

Monkeys

Maymun

‰•

¯‰• - ¯‰•

Loan

Ödünç

›•

œ„•

Paper

Kâ õt

«Ÿ•

¹ š Ÿ„•

Generation, period

Nesil, zaman

•

¦„• - ¨ •„

Companions

Yakõn arkada lar

•

ক

Two generations

ki zaman, iki nesil

•

‹„¦„•

Menstruation periods

Adet dönemi (ço ul)

¿•

ÃÄ Š•

Generations

Nesiller, ça lar

•

¦Š• - Š•

Let it comfort

Aydõn olsun

‡•

Å°•

Towns, cities

Köyler, ehirler

Å•

Æ• - Æ•

Close, near

Yakõn

•

• - Ç•

Town, city

Köy, ehir

Å•

•„

Your town

Senin ehrin

Å•

® •„

353

Your (pl) town

ehriniz

Å•

„ • •„

Our town

ehrimiz

Å•

¥ •„

Å•

‹„ •„

Two towns, cities

ki ehir

Quraish

Kurey a ireti

Companion

Arkada , nesil

•

¥• - ‹•

His companion

Arkada õ

•

-¥ •

It hardened

Sertle ti, katõla tõ

•

¢ „ •

Justice

Adalet

••

•„• - •„•

Balance

Kõstas, denge

«‘•

¹ ‘„•

Oath

Yemin

•

•

To distribute

Böldü, da õttõ

•

• É - •

Share, division

Kõsmet, pay

•

• „

We distributed

Payla tõrdõk

•

¥„ •

Hardness

Sertlik, katõlõk

•

¯• „

Lion

Aslan

••

¯¨ ‡ • „

Priests

Ke i ler, papazlar

«•

• É • °

He narrated

Anlattõ

Ê“

Ê µ

Legal retribution

Kõsas

Ê“

Ë“ -Ë“

Direction

Yön, istikamet

ˆ“

ˆ„“

Palace, fortress

Saray, kö k

•“

‡ “ -•š “ „

Narration, story

Kõssa, hikaye

Ê“

Ê“

Retracing

Geri dönme

Ê“

““

We narrated

Anlattõk

1

Ê“

¥„““

We narrated them

Onlarõ anlattõk

1

Ê“

„ † ¥„““

Their story

Onlarõn kõssasõ

Ê“

„ ‚““

We shattered

Helak ettik

“

¥„ “

È š „•

1

1

1

1

1

354

“

Æ“ „ -ƒ “ „

•“

ƒ‡ “

“

Ì“

1

Ê“

-“ °

Karar verdi, icra etti

1

˜™

˜™ - ™

He decreed, executed

Onu icra etti, yaptõ

1

˜™

†™

He completed them

Onlarõ icra etti, yaptõ

1

˜™

‹µ † ™

Green fodder

Yonca, otlak

Ç™

™ „

They decreed, executed

cra ettiler

1

˜™

ƒ„ ™

It was decreed

cra edildi

1

˜™

˜™

To decree, execute

Karar verdi, icra etti

1

˜™

˜™ - ±™

He killed

Öldürdü

1

˜™

± Ž ±™

We decreed, executed

cra ettin

1

˜™

¢„™

I decreed, executed

cra ettim

1

˜™

¢„™

It was decreed, executed

cra edildi

1

˜™

¢ „ ™

You decreed, executed

cra ettiniz, yaptõnõz

1

˜™

„™

We decreed, executed

Yaptõk

1

˜™

¥„™

Share

Pay

•‘

• ´

Molten copper

Erimi bakõr

•‘

ƒ•‘ - •‘

Tar

Katran

•‘

¨ ƒ•‘

He cut, divided

Kesti

2

•‘

•´‘

It was cut

Kesildi

1

•‘

•‘

Part, portion

Kõsõm, parça

•‘

ž‘ - •š ‘ ¸ •‘

To cut

Kesti

1

•‘

•‘ - •‘

It was cut

Kesildi

1

•‘

¢ „ žÍ‘

You (pl) cut

Kestiniz

1

•‘

ž„ ‘

Farther, far side

Uzak taraf

Palaces, fortresses

Saraylar, kö kler

Remote

Uzak

Follow his trace

zini takip et

To decree, execute

355

They (fm) cut

Kestiler (d )

1

•‘

‹„ž‘´

We cut

Kestik

1

•‘

¥„ž‘

We cut, divided

Kestik

2

•‘

¥„ž‘´

We divided them

Onlarõ kestik

2

•‘

† ¥„ž‘´

Membrane of date seed

Hurma çekirde indeki nokta

•‘

•š „ ‘

Our share

Payõmõz

•‘

¥´‘

Clusters

Salkõm

–‘

¼„ ‘

Its clusters

Onlarõn salkõmõ

–‘

‚¾ ‘

To sit, stay back

Oturdu, geride kaldõ

1

ˆž

ˆž - ˆž

They sat

Oturdular

1

ˆž

ƒŠˆž

Fall down (imp, pl)

Dü ün, kapanõn

1

•Š

ƒž

Sitting

Oturma

ˆž

‰ž

Sitting

Oturarak

ˆž

ƒ‰ ž

Seated

Oturan

ˆž

ˆž

We followed, sent after

Takip ettirdik, arkasõndan gönderdik

2

—

¥„—´

Say (imp)

De, söyle

1

Became little

Az oldu

1

Garlands

Kurbanlõk ni anlarõ

Heart

´ ˆ

ˆ€

Kalp

Ç

-Ç

Your heart

Kalbin

Ç

®

His heart

Onun kalbi

Ç

- -- --

Her heart

Onun (d ) kalbi

Ç

‚

They turned

Çevirdiler

Ç

ƒ ´

My heart

Kalbim

Ç

±

Two hearts

ki kalp

Ç

‹„

You said

Dedin

2

1

356

¢

¢

I said

Dedim

1

You (pl) said

Dediniz

1

I said it

Onu dedim

1

Pen

Kalem

They (fm) said

Dediler (d )

1

‹

We said

Dedik

1

¥

Hearts

Kalpler

Ç

Your (pl) hearts

Kalpleriniz

Ç

Your (dual) hearts

kinizin kalpleri

Ç

Our hearts

Kalplerimiz

Ç

Their hearts

Onlarõn kalpleri

Ç

Their (fm) hearts

Onlarõn (d ) kalpleri

Ç

He got displeased

Kõzdõ, darõldõ

Few, small

Az

Few, small

Az

Few, small

Az

Stand (imp) up

Kalk

1

„

You stood up

Kalktõnõz

1

„ „

Moon

Ay

Distressful

Çetin, zor

Lice

Bit

Shirt

Gömlek

Ê

His shirt

Onun gömle i

Ê

My shirt

Benim gömle im

Ê

Protect (imp) us

Bizi koru

Heaps

Hazine, yõ õn, kantarlar

-

•

- • •

¥ ‚

- ¥ - ‚

- ¥ - ‚ ‹µ ‚

˜

± € -

•

ƒ• - •

•‘

ƒ• •‘„ µ

1

357

Ê„ -“

- -“

- -“ ˜“

˜Š

¥

•‘¥

‡š ‘¥

•‘¥

ƒ‡ ‘¥

•¥

ƒ ‘¥

Salkõm

¥

ƒ ¥„

Despairing

Ümitsiz

•¥

Î¥

Irresistible

Kahhar, iste ini yaptõran

•‚

‡ ‚µ

Protect (imp) them

Onlarõ koru

1

˜Š

„‚

Protect (imp, pl)

Koruyun

1

˜Š

ƒ

Crystals

Billurlar

‡•

• ‡ƒ

Foundations, old women

Temeller, ya lõ kadõnlar

ˆž

ˆŽƒ

Moderate

Orta

Protectors, custodians

Yöneticiler, koruyucular

Steadfast

Sebatkarlar, koruyucular

Power, strength

Kuvvet, güç

Å

¯µ

Your (pl) power, strength

Kuvvetiniz

Å

„•µ

You (pl) were fought

Sizle sava õldõ

1

„

They were fought

Onlarla sava õldõ

1

ƒ

Two bows

ki yay

Word

Söz

Say (imp, dual)

Deyin (ikil)

Your word

Senin sözün

Your (pl) word

Sizin sözünüz

Our word

Bizim sözümüz

¥£„

His word

Onun sözü

-£„

Her word

Onun (d ) sözü

‚£„

Their word

Onlarõn sözü

Say (imp, pl)

Deyin

Heap

Kantar, yük, hazine

They despaired

Ümit kestiler

Cluster

1

¤ƒ ¤ƒµ -

¤ƒµ ¤ƒµ

¹

‹„’„ ¡„ - „

1

£ ®£„ •£„ - •£„

‚£„ - ‚£„ - ‚£„ 1

358

ģ

˜£„

My word

Sözüm

Say (imp, fm)

De (d )

People, nation

Kavim, millet

¤„ - „

Your people

Senin kavmin

®¤„ - ®¤„ - ®¤„

Your (dual) people

kinizin kavmi

•¤„

Our people

Kavmimiz

His people

Onun kavmi

Her people

Onun (d ) kavmi

Their people

Onlarõn kavmi

‚¤„ - ‚¤„

Their (dual) people

kisinin kavmi

‚¤„ - ‚¤„

Stand up (imp, pl)

Kalkõn

My nation, people

Benim kavmim

Power, strength

Kuvvet, güç

Å

Æ

All Powerful

Kuvvetli, güçlü

Å

Ð -Å Ï

Standing up, resurrection

Kalkmak, dirilmek

Standing

Ayakta

¤

Standing up, resurrection

Kõyamet, dirilme

¤

He appointed

Tayin etti

2

¬

µ

We appointed

Tayin ettik

2

¬

¥„™µ

Lowland

Düz arazi, çöl

Œ

¨ž

It was said

Denildi

In saying, utterance

Deyi çe, söyleyi çe

€

His saying

Onun demesi

-

Correct

Dosdo ru

° - °

Correct

Dosdo ru

°

Self subsisting, ruler

Kayyum, ebedi, yöneten

˜£

1

¥¤„ - ¥¤„ -¤„ - -¤„ - -¤„ ‚¤„

ƒ¤

1

˜¤„

¤ -

1

359

„º

Like

Gibi

Writer

Katip, yazõcõ

Writers

Yazanlar, katipler

Make freeing contract with them

Serbest bõrakma akdi yapõn

Writers

Yazanlar, katipler

Like one, anyone

Biri gibi

To almost happen

Neredeyse oldu, olayazdõ

1

-

To plot, scheme, plan

Planladõ, tuzak kurdu

1

-

It almost happened

Olayazdõ

1

That which labors

Didinen

They almost did it

Neredeyse yaptõlar

Liar

Yalancõ

•‚

„ƒ - •ƒ

Liar (fm)

Yalancõ

•‚

†… „ƒ

Liars

Yalancõlar

•‚

Liars

Yalancõlar

•‚

Those who dislike

Ho lanmayanlar

‡ˆ

Those who dislike

Ho lanmayanlar

‡ˆ

‰

Cup, goblet

Bardak, kadeh, kase

Š

Œ‹ - Š‹

Açan, gideren

•Ž

••

Kaldõranlar, giderenler

•Ž

••

Açan, gideren (d )

•Ž

†… ••

Those who remove, uncover

Açanlar, giderenler

•Ž

•‘ •

Those who suppress

Tutanlar, yutkunanlar

’

“”

Sufficient

Yeter

••

–

All together

Tamamen

••

†— ™˜

That which removes, uncovers Those who remove, uncover (fm) That which removes, uncovers (fm)

-

€

1

360

„ƒ -

„ƒ „ƒ

‰ -

‰

Disbeliever

Kâfir

ˆ•

ˆ™

Disbeliever (fm)

Kâfir (d )

ˆ•

š… ˆ™

Disbelievers

Kâfirler

ˆ•

Disbelievers

Kâfirler

ˆ•

› ˆ™

Camphor

Kâfur

ˆ•

€—‰ ™‘

Like mountains

Da lar gibi

Like blind

Kör gibi

•“•

¡“•¢£

Like female

Di i gibi

¥¦¤

§¡¨¦©£

Like animals, cattle

Hayvanlar gibi

ª¦

ž ª¦¢£

Like those who (fm)

› ˆ™ -

ϥ

ˆ™

žŸ•

¡ «˜

unlar gibi ki onlar (d )

Like mountains

Da lar gibi

¬-

® ¯‹«

Like the answer

Cevabõ gibi

•-

•€ ¯‹«

Like stones

Ta lar gibi

ˆ¯

š‰ ¯°‹«

Those who smirk

Sõrõtanlar

±œ

°«

Like red hide, like red oil

Kõrmõzõ deri gibi, kõzaran ya gibi

›

²«

Like that who

unun gibi ki o

³‚˜«

Like those who

unlar gibi ki onlar

› ‚˜« ´‰

´µˆ«

žˆ¶

·ˆµ¸«

¹

º˜ «

¬œ”

¬œ’» «

›-ˆ•

-ˆª«

Atõlmõ yün gibi

›¼•

›¼ª‹«

Like one thousand

Bin tane gibi

•«¤

•‹«

Like wicked ones

Yoldan çõkanlar gibi

ˆ¯™

‰¯ µ •‘ «‹

Like baked clay

Pi mi çamur gibi

ˆ½™

‰½ µ •‹«

Like dust

Toz gibi

As if reaped

Hasat edilmi gibi

Like mountain

Da gibi

Like shades

Gölgelikler gibi

Like date stalk

Eski hurma yapra õ gibi

Like wool

361

Like moths

Pervaneler gibi

¾ˆ™

¾€ˆ•‹«

Like castle

Saray gibi

ˆ¸¿

ˆ¸À‹«

Like criminals

Suçlular gibi

žˆ-

´ˆ¯“‹«

As if suspended

Askõda gibi

Áœ•

†À˜œª“‹«

Like corrupters

Bozguncular gibi

™

› Â Ã •‹ “«‹

Like molten copper

Erimi maden gibi

¬¼´

¬¼“‹«

They measured for them

Onlara ölçtüler

Like the examples

Emsali gibi

Full, complete

Tamam, olgun

¬“

…†œ´ - ¬… ´

Full, complete

Tamam, olgun

¬“

†… œ´

Two full

ki tam

¬“

› œ´

As if

Sanki

To be, become

Oldu, dõr, dir

1

They (dual) became

Oldular (ikil)

1

¦

It (she) became

Oldu (d )

1

Ħ

They (dual) became

Oldular (ikil, d )

1

¦

As if you

Sanki sen

As if

Sanki

“µ¦

As if he

Sanki o

Ƶ¦

As if she

Sanki o (d )

¼µ¦

As if they

Sanki onlar

¼µ¦

As if they (fm)

Sanki onlar (d )

They became

Oldular

Soothsayer

Kahin

How many a

Nice

Cast down

Atõldõ

1

¬

«‘

¬¨´

® ¨´

˜

-˜

‘ ‘ -

ŵ¦

›µ ¼µ¦ €¦

1

›¼

›Ç ›²

1

362

µ ‘

Big ones

Büyükler

È

ˆÉ

Great

Büyük büyük

È

€—‰ µ‘

Like one who stretches

Uzatan gibi

Disgraced

A a õlandõ

1

Cast down

Yõkõldõ, atõldõ

1

Disgraced

A a õlandõlar

1

Ä

Hardship

Zorluk

Became big, grew old

Büyüdü, büyük oldu

1

È

ˆ

Magnify (imp)

Yücelt

2

È

ˆ²

Greatest

En büyük

È

ˆ‘

Arrogance

Büyüklük taslama, kibir

È

ˆ

Old age

htiyarlõk

È

ˆ -ˆ

Our elders, chiefs

Büyüklerimiz

È

ËÉ€ˆ ‘

Became big, grew old

Büyüdü, büyük oldu

1

È

ˆ

Magnify (imp) Him

Onu yücelt

2

È

‡ˆ²

Great share of it

Onun büyü ü

È

‡ˆ

Greater, greatest (fm)

En büyük (d ), daha büyük

È

³ˆ ‘

Greatness

Kibriya, büyüklük

È

Ì© ˆ

They were thrown down

Kafa üstü atõldõlar

Great, big

Büyük

È

€Í - Í

Great, big, difficult

Büyük, zor

È

š— Í

Your leader

Sizin büyü ünüz

È

‘Í

Eldest of them

Onlarõn büyü ü

È

Í

Book

Kitap

Your book

Kitabõn

Your (pl) book

Kitabõnõz

Ê„

ʌ

Ä

Ä‘ ĵ‘ €‹ ‘

€

„

‘

-• Å„ ‘„

363

Our book

Kitabõmõz

Ë„

His book

Onun kitabõ

Æ„

Her book

Onun (d ) kitabõ

¼„

Their book

Onlarõn kitabõ

¼„

My book

Benim kitabõm

¡„

My book

Benim kitabõm

Æ„

Books

Kitaplar

It was written

Yazõldõ

1

To write

Yazdõ

1

She wrote

Yazdõ (d )

1

Ä

You wrote

Yazdõn

1

Ä

We wrote

Yazdõk

1

Ë

We wrote it

Onu yazdõk

1

Ë

His books

Onun kitaplarõ

To withhold, conceal

Sakladõ, gizledi

1

It increased

Ço aldõ

1

ˆ¨

ˆ‘¨

He increased (it)

Ço alttõ

2

ˆ¨

ˆ˜¨

It increased

Ço aldõ

1

ˆ¨

ˆ‘¨

Multitude

Çokluk

ˆ¨

š‘ ˆ‹¨

Your multitude

Çoklu unuz

ˆ¨

‘ ˆ‹¨

He increased you (pl)

Sizi ço alttõ

ˆ¨

‘ ˆ˜¨

Heap

Yõ õn

¨

¨

Many, much, abundant

Çok, bol

ˆ¨

€Í¨ - ͨ

Many, much, abundant

Çok, bol

ˆ¨

š… ͨ

Like the calling out

Ba õrdõ õ gibi

ˆ¼-

ˆ¼¯

Like the love

Sevgisi gibi

‘ ‘ ‹ -

Æ‘

2

‹ -

² ° 364

Like the fear

Korkusu gibi

•ŽÎ

† Ž½

Like his creation

Yaratõlõ õ gibi

ÁœÎ

ÆÀ‹œ½

Like your (pl) fear

Korkunuz gibi

–Î

‘ •½

Like the way

Durumu gibi

•¤

•‹¤

You almost did

Neredeyse edecektin

1

µ

Laboring

Didinme, didinerek

1

—

Like the call

Ça õrmasõ gibi

We planned

Düzen kurduk

Liar

Çok yalancõ

•‚

•€˜‚

Denying

Yalanlama

•‚

—„€˜‚

It was denied

Yalanlandõ

•‚

•Ï‚‘

Lie

Yalan

•‚

—„‚ - •‚

To lie

Yalan söyledi

1

•‚

•‚‹ - •‚

To deny

Yalanladõ

2

•‚

•Ï‚ - •˜‚

She lied

Yalan söyledi (d )

•‚

Ä„‚

You denied

Yalanladõn

2

•‚

Ä„˜‚

It was denied

Yalanlandõ (d )

2

•‚

Ä„Ï‚‘

You (pl) denied

Yalanladõnõz

2

•‚

„˜‚

We denied

Yalanladõk

2

•‚

Ë„˜‚

His lie

Onun yalanõ

•‚

Æ„‚

They denied

Yalanladõlar

2

•‚

€ „˜‚

They were denied

Yalanlandõlar

2

•‚

€ „Ï‚‘

They lied

Yalan söylediler

1

•‚

€‹ „‚

They denied you

Seni yalanladõlar

2

•‚

Ð „˜‚

They denied you (pl)

Sizi yalanladõlar

2

•‚

‘ „˜‚

They denied me

Beni yalanladõlar

2

•‚

„˜‚

•

¦

1

2

365

Ì•

They denied him

Onu yalanladõlar

2

•‚

‡ „˜‚

They denied them (pl)

O ikisini yalanladõlar

2

•‚

“ „˜‚

Like your remembering

Anmanõz gibi

ˆ ƒ

‘ ˆ‹ ‚ Å«‚

Like that

te böyle, unun gibi

Like that for you

te sizin için unun gibi

‘ «‚ žˆ

´€ˆ - žÇ €ˆ

•ˆ

• Ç ˆ

Tekrar, kere

‰ˆ

š— ˆµ - š… ˆµ

Twice

ki kere

‰ˆ

› ˆµ

Throne

Kürsü, taht

Šˆ

•Ñ Œˆ‘

His throne

Onun kürsüsü, tahtõ

Šˆ

ƲŒˆ‘ - ÆÒŒˆ‘

Like ash

Kül gibi

Honorable ones

De erli, erefli olanlar

Distress

Sõkõntõ

Times,

´‰

´ˆ

You honored

erefli kõldõn

2

žˆ

Ä´µˆ

We honored

erefli kõldõk

2

žˆ

Ë´µˆ

He made it hateful

Çirkin gösterdi

2

‡ˆ

‡µˆ

Hateful

Ho nutsuzluk, isteksizlik

‡ˆ

‡ˆ‘

To dislike

Ho lanmadõ

‡ˆ

‡ˆ‹ - ‡ˆ

Unwillingly

stemeden

‡ˆ

—ˆ

With hardship

Zahmetle

‡ˆ

— ˆ‘

You (pl) disliked

Ho lanmadõnõz, tiksindiniz

2

‡ˆ

ˆ

You (pl) disliked him

Ondan tiksindiniz

2

‡ˆ

‡“ ˆ

You (pl) disliked them (fm)

Onlardan (d ) ho lanmadõnõz

2

‡ˆ

›µ “ ˆ

They disliked

Ho lanmadõlar, tiksindiler

2

‡ˆ

€ ˆ

žˆ

Óˆ - ˆ

Noble, respectable, generous, valuable

1

erefli, asil, cömert

Ô‰Õ

Like crops

Ekin gibi

Its decline

Onun kesadõ, azalmasõ

366

Â

Ô Ç ‰Ö Â

¬Â

¡« ‘

1

Â

 Ë - Â

Kazandõlar (ikil)

1

Â

Â

She earned

Kazandõ (d )

1

Â

ÄÂ

You (pl) earned

Kazandõnõz

1

Â

Â

They earned

Kazandõlar

1

Â

€ Â

Like mirage

Serap gibi

•ˆŒ

• Ç €ˆÂ

Piece, fragment

Parça parça

•Â

•— Â

Portion

Parça

•Â

•— Â

Clothing

Giyim

Â

šÂ

Their clothing

Onlarõn giyimleri

Â

¼ Â

Their (fm) clothing

Onlarõn (d ) giyimleri

Â

›µ ¼ Â

We covered, clothed

Giydirdik

Â

¦Â

Like a tree

A aç gibi

ˆ¯•

šˆ¯Ž

It is stripped away

Açõldõ, sõyrõldõ

1

ÊŽ

厑

To remove, uncover

Açtõ, ortaya çõkardõ, giderdi

1

•Ž

•Ž‹ - •Ž

She removed, uncovered

Açtõ (d )

1

•Ž

Ä•Ž

You removed, uncovered

Açtõn

1

•Ž

Ä‹•Ž

We removed, uncovered

Açtõk, giderdik

1

•Ž

Ë‹•Ž

Like the companion

Arkada õ gibi

Like rainstorm

Ya mur gibi

Like folding, rolling

Lazy, lazily

Tembeller

To earn

Kazandõ

They (dual) earned

1

°¶

¸

•¶

Ç ²¸

Dürülmesi gibi

×¹

¡² º

Like darknesses

Karanlõklar gibi

œ”

“‘œ’‘

Suppressor of grief

Kederini bastõran

’

’

Kabah

Kâbe

ª

†ª

Ankles (dual)

Ayak bile i

ª

ݻ

367

Like the punishment

Azabõ gibi

•‚•

•€‚ª

Like the width

Geni li i gibi

؈•

؈ª

Like straw, husk

Ekin yapra õ gibi

•¸•

•¸ª

Like boiling

Kaynamasõ gibi

•œÙ

¡‹œÚ

He restrained

Çekti

1

••

• µ

He sufficed

Yeter

1

••

•

Receptacle

Toplayan, alan

Ä•

•

Very ungrateful

Çok nankör

ˆ•

‰ •˜

Disbelievers

Kâfirler

ˆ•

€‰ •˜ ‘ -Û‰ •˜ ‘

Expiation

Kefaret

ˆ•

š… ‰ •˜

Its expiation

Onu kefareti

ˆ•

Æ ‰ •˜

He covered

Örttü

2

ˆ•

ˆ˜•

Cover (imp)

Ört

2

ˆ•

ˆÏ•

It was denied

Nankörlük edildi

ˆ•

ˆ•‘

Disbelief, ungratefulness

Küfür, nankörlük

ˆ•

€—ˆ‹•‘ - ˆ‹•‘

To disbelieve

nanmadõ, nankörlük etti

ˆ•

ˆ‘•‹ - ˆ•

Rejection

Küfran, inkar

ˆ•

€ˆ‹•‘

Disbelievers

Kafirler

ˆ•

š‘ ˆ•

She disbelieved

Kafir oldu (d )

1

ˆ•

ˆ•

I disbelieved

Kafir oldum

1

ˆ•

ˆ•

You (pl) disbelieved

Kafir oldunuz, inkâr ettiniz

1

ˆ•

ˆ•

Your disbelief

Senin küfrün

ˆ•

Ј‹•‘

We disbelieved

Kafir olduk, inkâr ettik

1

ˆ•

¦ˆ•

We covered

Örttük

2

ˆ•

¦ˆ˜•

His disbelief

Onun küfrü

ˆ•

‡ˆ‹•‘

Their disbelief

Onlarõn küfrü

ˆ• 368

1

ˆ‹•‘ -

ˆ‹•‘

They disbelieved

Kafir oldular, inkâr ettiler

1

ˆ•

€ ˆ•

I restrained

Çektim, def ettim

1

••

Ä‹••

Portion

Hisse

¥

¬… •‹

He put her in his care

Ona kefil kõldõ

¥

¼œ˜•

Two portions

ki hisse

¥

› œ‹•

Restrain (imp, pl)

Çekin

••

€ •» ‘

Equivalent

Denk, benzer

•

€— •‘ ‘

Very ungrateful

Çok nankör

ˆ•

€‰ •‘ ‘ - ‰ •‘

To suffice

Yeter, yetti

••

••‹ - ¡•

Trustee, surety

Kefil

¥

Ÿ — • - ¬•

We suffice for you

Biz sana yeteriz

••

ÐË•

His two hands

ki eli

••

Æ •˜

Burden

Yük

¬œ

†

¬œ

- ¬Ü ‘ - ¬˜ ‘ - ¬Ï ‘ - ¬» ‘ ¬Ý ‘

1

1

1

All, every, each

Herkes, hepsi

Eat (imp, dual)

Yiyin (ikil)

No, never

Hayõr, asla

All of it

Hepsi, tamamõ

¬œ

Ÿ Þ‘

Person with no parents or children

Çocu u ve ana babasõ olmayan

¬œ

†«Ÿ - †— «Ÿ

Speaking, word

Kelam, konu ma

œ

žŸ

Both of them

Her ikisi

œ

“Ÿ

Dog

Köpek

œ

œ‹

Their dog

Onlarõn köpe i

œ

¼ œ‹

Both

kisi

œ

œ‹

You (pl) measured

Ölçtünüz

1

¬

œ‹

It was made to speak

Konu turuldu

1

œ

œÏ‘

1

¬ ¤

Ÿ‘ Ÿ ˜

369

œ

œ - œ

œ

œ˜ - œ˜

Words

Kelimeler

To speak

Konu tu

Whenever

Her ne zaman

Words

Kelimeler

œ

“œ

His words

Onun kelimeleri

œ

Æ “œ

Word

Kelime

œ

Ä“œ - †… “œ

Our word

Bizim kelimemiz

œ

Ë “œ

His word

Onun kelimesi

œ

Æ “œ

Like twinkling of eye

Göz kõrpmasõ gibi

±ß

±Ç “œ

He spoke to him

Onunla konu tu

2

œ

Æ“˜œ

He spoke to them

Onlarla konu tu

2

œ

¼“˜œ

All of it, each of it

Hepsi, tamamen

¬œ

Ƙœ‘ - ÆÏœ‘ - Æ»œ‘

All of it, each of it

Hepsi, tamamen

¬œ

¼˜œ‘ - ¼˜œ‘

All of them

Onlarõn hepsi

¬œ

¼»œ‘

All of them (fm)

Onlarõn (d ) hepsi

¬œ

›µ ¼»œ‘

Eat (imp, pl)

Yiyin

1

¬ ¤

€ œ‘‘

Eat (imp, pl) it

Onu yiyin

1

¬ ¤

‡ œ‘‘

Eat (imp, fm)

Ye (d )

1

¬ ¤

•œ‘

How many, how much

Kaç tane, ne kadar

Like, as

Gibi

Like water

Su gibi

‡´

Ìà “

Like the examples

Misali gibi

¬¨´

¬¨“

Like him

Onun benzeri gibi

¬¨´

Æœ‹¨“

Like a niche, lantern

Kandil gibi

•

š€ Ž“

Like the one who

Onun gibi ki

Be (imp)

Ol

1

“˜œ‘

“

›“ 1

370

›‘

They (fm) became

Oldular (d )

1

›µ ‘

We became

Olduk

1

˵‘

You (fm) became

Oldun (d )

1

ÄË‘

You became

Oldun

1

ÄË‘

I became

Oldum

1

ÄË‘

You (pl) became

Oldunuz

1

Ë‘

You (pl, fm) became

Oldunuz (d )

1

›µ Ë‘

Treasure

Hazine

You (pl) hoarded

Biriktirdiniz

Their (dual) treasure

O ikisinin hazinesi

Disappearing

Saklanan, sinen

Like one person, soul

Bir ki i gibi, bir can gibi

Ungrateful

Nankör

Treasures

1

2

á

Õ Ë‘ - ÖË

á

ÖË

á

“á

âË

âµË‘

╦

â Ç •‹ Ë

Ë

Ë

Hazineler

á

Õ Ë‘

Like dry stalks

Çalõ çõrpõ gibi

Ž

Ž¼

Cave

Ma ara

•¼

•¼

Their cave

Onlarõn ma arasõ

•¼

¼•¼

In maturity

Yeti kin olarak

¬¼

Ÿ —¼

Like the shape, form

†ã ¼

ekli gibi

Companions

E ler, arkada lar

Disbelievers

Kafirler

Stars

Yõldõzlar

Kauthar

Kevser

It is wrapped

Dürüldü

Star, planet

Yõldõz, gezegen

Be (imp, pl)

Olun

ª

•€

ˆ•

ˆ™€ €

2

ˆ¨

ˆä

‰

‰² ‘ -

1

371

€‹ ¦ ‘

•¦ ‘

Be (imp, fm)

Ol (d )

So that

Ki

Plot, scheme, plan

Tuzak, düzen, plan

Your plot, scheme, plan

Sizin tuza õnõz, düzeniniz

Your (pl, fm) plot, scheme

Sizin (d ) tuza õnõz

His plot, scheme, plan

Onun (er) tuza õ

Their plot, scheme, plan

Onlarõn tuza õ

Their (fm) plot, scheme

Onlarõn (d ) tuza õ

Plot (imp, pl) against me

Bana tuzak kurun

My plot, scheme, plan

Benim tuza õm, planõm

How

Nasõl

•

•

Measure

Ölçü

¬

¬…

1

• €

‘

›µ ‘

- ›µ ‘ ‡

-‡ -

1

372

µ›

- ›µ

¡¦

×

Indeed, surely

Gerçekten, mutlaka

For, to, belongs to

çin, e, a ait

Pearl

nci

Indeed if not

E er olmazsa

=

Indeed if

E er

=

No, not

Yok, de il, hayõr

That which blames

Kõnayan, kõnayõcõ

For/to their fathers

Atalarõna ait, babalarõna ait olarak

Indeed it will come

Mutlaka gelecektir

Surely they would come to it

Mutlaka ona gelirlerdi

Indeed it will come

Mutlaka gelecektir

Indeed we would give

Verirdik

1

‡†ƒ

Indeed we would give them

Onlara verirdik

1

‚ˆ ‡†ƒ

Surely I will come to them

Mutlaka onlara gelece im

1

ˆ ‡‰†ƒ

For/to Adam (pbuh)

Adem’e, Adem için (AS)

Surely they are eaters, will eat

Elbette yiyenlerdir, yiyeceklerdir

He would believe

man ederdi

Surely signs

• € ‚ƒ

1

…„ †ƒ

Š ‹Œ

•Œ

Ž

Ž

Elbette ayetler, i aretler, deliller

••

• € •

For/to our signs

Bizim ayetlerimize

••

‡ƒ •

Surely a sign

Elbette bir i aret

••

…‘ •

Surely they sought

Elbette aradõlar

•’

’“

Those who remain

Kalanlar, duranlar

”•

–—

For/to Abraham (pbuh)

brahim’e, brahim için (AS)

For/to his son

O luna

For/to his parents

Ana babasõ için

4

8

†‚ ˜ ™

š‡ š•

373

•

For/to my father

Babamõ

For me to clarify

Açõklamam için

For/to his father

Babasõna, babasõ için

Passed

Geçti

Name of false deity

Put adõ

You would have followed

Takip ederdiniz

8

••ƒ

ˆ “ˆž•‰ƒ

Surely we followed you (pl)

Size uyduk

8

••ƒ

Œ ‡ž•‰ƒ

Surely they followed you

Sana uydular

8

••ƒ

Ÿ žˆ •‰ƒ

Indeed I will take

Mutlaka edinirim, edinece im

8

¡

¢‰ƒ

We would have taken

Edinirdik

8

¡

£ˆ ¤ ¢‰ƒ

They would have taken you

Seni edinirlerdi

8

¡

Ÿ¥ ¢‰ƒ

For me to complete

Tamamlamam

4

¦

‰ ƒœ

To sin

Günaha

§

¨

Indeed I find

Mutlaka bulurum, alõrõm

1

©ª¥

©ˆ ª

Indeed I find

Mutlaka bulurum, alõrõm

1

©ª¥

©ª

Surely a reward

Elbet bir mükafat

˜ª

˜« ª - ˜ˆ ª

Surely I will make you

Mutlaka seni kõlarõm

‹žª

¬‰‡•žª

For an appointed time

Bir süre için

ܻ

ܻ

Surely I will destroy

Mutlaka yok edece im

¬‡-

‰ ®‡“-

For/to one, anyone

Birisi için, bir ki i için, birisine

©-¥

©€ -

For/to one of the two

kisinden birine

©-¥

¯‚©-

Surely one (fm)

Gerçekten birisi

©-¥

°©-

For me to make lawful

Helal etmem için

2

‹•-

‹-œ

You would differ

htilafa dü erdiniz

8

±•¡

“ˆ²•“¡

For/to his sister

Kõz karde ine

¡

š“¡

We would have seized

Tutardõk, yakalardõk

¡

¤¡

2

–

†› œ š†

•

• •

1

1

374

˜¡

ˆ •˜¡

To later ones

Sonrakilerine

For/to our brothers

Karde lerimize

For/to their brothers

Karde lerine

For/to my brother

Karde im için

For/to his brother

Karde i için, karde ine

We would make them enter

Onlarõ sokardõk

4

Surely I will make you (pl) enter

Mutlaka sizi sokaca õm

4

€

Surely I will make them enter

Mutlaka onlarõ sokaca õm

4

€

Surely I will slaughter him

Mutlaka onu bo azlayaca õm

1

•‚ƒ

„‚ƒ

We would make you taste

Sana tattõrõrdõk

1

…†ƒ

‡ ˆƒ

8

‰Š‹

Œ •‹

They would doubt

¡

üphe ederlerdi

Surely I will stone you

Mutlaka seni ta larõm

1

Ž‹

• •Ž‹

We would have shown them to you

Onlarõ sana gösterirdik

4

‘‹

’ Š‹

Sticky

Yapõ kan

Œ“

Œ ” •

For/to your wives

E lerine, hanõmlarõna

–†•

•Ž †•

For/to their wives, spouses

E leri için, hanõmlarõ için

–†•

Ž †•

Surely I will increase you (pl)

Elbette sizi arttõrõrõm

1

—Š•

—Š•

Surely I will adorn

Elbette süsleyece im

2

˜Š•

˜ Š™•

Indeed I will ask forgiveness

Elbette ba õ lama dileyece im

10

š›œ

ž• š›Ÿ ¡

I would have increased

Ço altõrdõm

10

š¢’

£š¢ ¡

For me to prostrate

Benim secde etmem

1

—¤¡

—¤¡

We would give them water

Onlarõ sulardõk

4

¥¡

¥¡

He would make them hear

Onlara i ittirirdi

4

¦§

¨•¡

For the company, family

Arkada larõ için, ehli için

‰„©

Œ „©

He would choose

Seçerdi

›©

ª«›¬©

Indeed I will hang you (pl)

Elbette sizi asaca õm

‰©

-®©

8

375

Indeed I will cause them to deviate

Mutlaka onlarõ saptõraca õm

4

¯

•¯€

Indeed I think you

Mutlaka ben seni sanõyorum

1

˜°

•±°

Indeed I think him

Mutlaka ben onu sanõyorum

1

˜°

±°

As players, for play

Oyuncular olarak, oyun için

‰¨

³-²

For me to do justice

Adalet yapmam için

1

´—²

´—²

They would prepare

Hazõrlõk yaparlardõ

4

—²

†±—²

Surely I will punish him

Elbette ona azap edece im

2

Œµ²

‚®µ²

It would distress you (pl)

Sizi sõkõntõya sokardõ

1

¶²

²

Those who curse

Lanetleyenler

˜¨

ž ²

Indeed I will defeat

Elbette galip gelece im

1

‰œ

˜- œ

Indeed I will lead them astray

Elbette onlarõ azdõraca õm

4

‘œ

Šœ

Vain, vain talk

Bo söz

Ÿ

¸· œ

It would give as ransom

Fidye olarak verirdi

8

‘—¹

£— ¹

They would give as ransom

Fidye olarak verirlerdi

8

‘—¹

†— ¹

For me to kill you

Seni öldürmem için

1

ˆ

•ˆ

Surely I will kill you

Seni mutlaka öldürece im

1

ˆ

• ˆ

To nearer

Daha yakõna

Œšˆ

Œšˆ

Surely I will cut

Mutlaka kesece im

1

¦¬ˆ

˜¨®¬ˆ

Indeed I will sit

Mutlaka oturaca õm

1

—¨ˆ

ž• —¨ˆ

That which meets, will meet

Ona kavu an, kavu acak olan

For/to many of them

Onlarõn ço unda

For me to deny

nkar etmem için

Surely I will cover, remove

¥

ˆº

š¢’

š¢’

1

š›’

š›’

Elbette örtece im

2

š›’

ž• š®›’

They would eat

Yerlerdi

1

’

’

I would have been

Olurdum

1

ž’

˜ ’

Surely I will plan

Elbette tuzak kuraca õm

1

—’

ž• — ’

376

ª» ´ = ª

Indeed to

Mutlaka –a, e

Surely it is orderer, will order

Mutlaka emredendir, emreder

š¼

¾½‹ ¼

To their trusted issues

Emanetlerine

˜¼

• ¼

Indeed a bondwoman

Gerçekten bir cariye

¼

¸½ ¼

For/to order, affair

Emre, i e

š¼

š¼

To his wife

Karõsõna, hanõmõna

š¼

• š¼º

Surely I am the orderer, will order

Onlara emredenim, emredece im

š¼

š¼

You (pl) touched

Dokundunuz, temas ettiniz

3

¿À

You (pl) would have grasped

Tutardõnõz

4

•Á¼

Á¼

Indeed you (pl) grasped them

Mutlaka onlarõ tuttunuz

4

•Á¼

Á¼Â

Surely I will fill

Mutlaka dolduraca õm

1

ü

˜Ä ¼

Surely I will raise desires in them

Mutlaka onlara kuruntu verece im

2

ż

™¼€

For/to his mother

Annesine

¼

¼™ Â

In order to

Olmasõ için, olmak için

Indeed you

Gerçekten sen

He could have taken retribution

ntikam alõrdõ

Indeed you (pl)

Gerçekten siz

So that I warn you (pl)

Sizi uyarmam için

4

‹µ

’‹µ

He would have sent down

ndirirdi

4

´“

´“

For your animals, cattle

Hayvanlarõnõz için

¨

¼¨

For his favors

Onun nimetleri için

¨

•¨

For yourselves

Kendiniz için

¿›

Á›

For themselves

Kendileri için

¿›

Á›

They would have dispersed

Da õlõrlardõ

7

Çȹ

È ±›

So that I grant

Ba õ lamam için

1

‰†

‰

For/to the people

Ehli için, halkõ için

Á•« - Á¼º

ž ´=ž ¶ ´= ¶ 8

šÆ

šÆ ´=

377

For/to his people, family

Ailesine

Playing, distracted

Oynayan, e lenen

Very compassionate, imploring

Çok efkatli, yalvaran

Surely it will be given to me

Elbette bana verilecek

To the first

É

¸·

ʆ

ÊË †

Ì

˜ •†

Birinciye

´†

´†

To former ones, earlier ones

Öncekilerine

´†

Ǡ

For/to our earlier ones

Öncekilerimiz için

´†

†

For/to the owners of

Sahipleri için

´†

ª†

To which one

Hangisine

For familiarity

Alõ tõrma, õsõndõrma için

For your oaths

Yeminleriniz için

Surely evil

2

Í ™ ´=Í ™ Î

Ï Š

˜Ð

•Š

Gerçekten ne kötü

Ñ‚

¿Ä-

Clothing, covering

Elbise, örtü

¿-

Ñ Ë -

Their clothes

Onlarõn elbisesi

¿-

¡-

Their (dual) clothes

O ikisinin elbiseleri

¿-

• ¡-

Ever watchful

Elbette gözetleme yerindedir

—©‹

©š• -

On open road

Ana yol üzerinde

¼

Ò” ¼ -

To remain, stay

Kaldõ, durdu

1

Ó-

Ó- Š - Ó-

You remained, stayed

Kaldõn, durdun

1

Ó-

¶¢-

I remained, stayed

Kaldõm, durdum

1

Ó-

¶¢-

You (pl) remained, stayed

Kaldõnõz, durdunuz

1

Ó-

¢-

We remained, stayed

Kaldõk, durduk

1

Ó-

¢-

They remained, stayed

Kaldõlar, durdular

1

Ó-

¢-

Abundant

Bol, çok

—-

—Ô -

Compacted mass, felt

Sõkõ mõ kütle, keçe

—-

—Ô -

He would come out

Çõkardõ

•š‚

•š-

1

378

Doubt

üphe

¿-

¿ ” -

To wear

Giydi, takõndõ

1

¿-

¿- Š - ¿-

To mix

Karõ tõrdõ

1

¿-

¿- Š - ¿-

Certainly a way

Gerçekten bir yol

-¡

” -Á-

üpheye dü ürdük

¿-

Á-

For/to a human being

nsan için, be er için

šÕ‚

š” Õ-

For/to two human beings

ki insana

šÕ‚

˜ŠšÕ-

We would send, appoint

Gönderirdik

Ó¨‚

¢¨-

For/to some, some of them

Bazõsõna, bazõlarõna, bazõlarõ için

Ǩ‚

Ǩ-

For/to their husbands

Kocalarõna

They would have rebelled

Azgõnlõk ederlerdi

Message, notification

We obscured

1

¨‚

˜

¨-

Ÿ‚

Ÿ-

Açõklama, tebli

Ö‚

œ· ×-

For/to a city, land

Bir beldeye

—‚

—Ø -

Milk

Süt

Ù

· - - ˜” -

For/to the sons

O ullarõ için

Å‚

-

For/to his sons

O ullarõna

Å‚

-

Coats of armor

Giyecek, zõrh

¿-

Ñ ” -

üphesiz evi

¶‚

¶-

¶‚

• -

Indeed the house

1

For/to their (fm) houses

Evlerine

Surely you (pl) will believe

Mutlaka iman edeceksiniz

4

˜¼

˜ ¼Ú

For you (pl) to believe

nanmanõz için

4

˜¼

¼Ú

Surely you (pl) will bring to me

Mutlaka bana getireceksiniz

1

Ì

•Â

Surely you (pl) come

Mutlaka gelirsiniz

1

Ì

ž •Â

Surely it will come to you (pl)

Mutlaka size gelir, gelecek

1

Ì

•Â

So that you (pl) take

Onlarõ almanõz için

1

Those who desert

Gerçekten terk edenler

379

µ ‡š•

†µ  ’‹

For you to turn us

Bizi çevirmen için

1

•¹

¹Â

For you (pl) to eat

Yemeniz için

1

’

’Â

For you (pl) to seek

Aramanõz için

8

Ÿ‚

Ÿ-

You would make it apparent

Açõklardõn

4

†—‚

‘—-

For you to give glad tidings

Müjdelemen için

2

šÕ‚

š™Õ-

You will be resurrected

Mutlaka diriltileceksiniz

1

Ó¨‚

˜¢¨-

So that you (pl) reach

Ula manõz için, eri meniz için

1

Ö‚

Ÿ-

Surely you (pl) will be tested

Mutlaka sõnanacaksõnõz

1

‚

ž• -

For you to clarify

Açõklaman için

2

³‚

˜™-

Surely you (pl) will make clear Onu mutlaka açõklayacaksõnõz

2

³‚

™-

For you to be righteous

Sakõnmanõz için

8

ˆ†

¥

For you to recite

Okuman için

Indeed you find

Mutlaka bulursun

1

—Ž†

ž• —¤

Indeed you find them

Mutlaka onlarõ bulursun

1

—Ž†

—¤

To flow, sail

Akmasõ, yüzmesi için

1

‘šŽ

‘š¤

For him to be recompensed

Kar õlõ õnõn verilmesi için

1

‘“Ž

Í“¤

For you (pl) to think it

Onu sanmanõz için

1

‰ÁÛ

Ê -Á„

For it to protect you (pl)

Sizi korumasõ için

4

˜ÆÛ

Æ„

For you to judge

Hüküm vermen için

1

Û

„

For you to give them mounts

Onlarõ bindirmen için

1

Ü

•„

You would have taken

Alõrdõn

1

µ

£µÝ

For you to drive out

Çõkarman için

4

–š

–šÝ

For you to drive us out

Bizi çõkarman için

4

–š

ŽšÝ

For them to drive out

Çõkarmalarõ için

4

–š

ŽšÝ

Surely you (pl) will enter

Mutlaka girersiniz, gireceksiniz

1

Indeed you call them

Onlarõ ça õrõrsõn

1

•

380

˜ — ²

²—

Surely a reminder

üphesiz bir ö üt

š’ƒ

¾½ š’µ

For you (pl) to take

Götürmeniz için

1

‰ƒ

-µ

You would have ruined me

Beni alçaltacaktõn

4

‘‹

˜Š š

For you (pl) to be pleased

Razõ olmanõz için

1

¯‹

¯š

For you to be pleased

Razõ olman için

1

¯‹

ª¯š

1

‰’‹

˜-’š

Surely you (pl) will mount, embark

üphesiz bineceksiniz

For you(pl) to mount

Binmeniz için

1

‰’‹

-’š

For you(pl) to mount them

Ona binmeniz için

1

‰’‹

-’š

Indeed you (pl) will see

Mutlaka göreceksiniz

1

‘‹

ž• †š

Indeed you (pl) will see it

Mutlaka onu göreceksiniz

1

‘‹

†š

For them to be moved

Kaldõrõlmasõ, yerinden oynatõlmasõ

1

´†•

´†“

Indeed you (pl) will be asked

Mutlaka sorulursunuz

1

´Â¡

˜ ÄÁ

10

³‚

³- Á

‘¡

Á

For it to be clear For you (pl) to sit firmly

Seçilmesi için, açõ a çõkmasõ için Yerle meniz için, kurulmanõz için

For you to bewitch us

Bizi sihirlemen için

1

š„¡

š„Á

For you (pl) to calm, soothe

Sakinle meniz için

1

˜ ¡

Á

For you to enter

Yollara girebilmeniz için

1

•¡

Á

Surely you (pl) will hear

Mutlaka i iteceksiniz

1

¦§

˜¨•Á

4

‡šÞ

‡šÕ

¥Þ

ª¥Õ

—Þ

ž†— Õ

Ÿ©

ªŸÆ

For you to ascribe partners

irk ko man için

For you to be distressed

Güçlük çekmen için

Indeed you bear witness

ahitlik edersiniz

1

For it to incline, flow

Meyletmesi için, akmasõ için

For you to be brought up

Yeti tirilmen için

4

¦©

¦Æ

For you to distress

Sõkõ tõrmanõz için

2

߯

¥™È

For him to contend

Mutmain olmasõ için

奈

˜Ä•¬

For you to know each other

Tanõ manõz için

Ïš²

¹‹ ¨

6

381

That you (pl) transgress

Azgõnlõk yapmanõz için

8

†—²

†— ¨

For you to hasten

Acele etmen için

1

¤²

¤¨

For you to turn away

Yüz döndürmeniz için

4

áš²

¯š¨

Surely you recognize them

Onlarõ tanõrsõn

1

Ïš²

¹š¨

Surely you know

Gerçekten bilirsin

1

²

¨

For you /her to know

Bilmen için, bilmesi için

1

²

¨

Indeed you (pl) will know

Mutlaka bileceksiniz

1

²

˜• ¨

For you (pl) to know

Bilmeniz için

1

²

•¨

Surely you will reach

Eri eceksiniz

1

²

˜¨

Surely you would return

Kesinlikle dönmeniz

1

²

ž• ¨

For you to drown

Bo man için

1

…šœ

…šŸ

For you to forgive

Ba õ laman için

1

š›œ

š›Ÿ

For you (pl) to invent

Uydurmanõz için

8

‘š¹

†š ›

For you to invent

Uydurman için

8

‘š¹

‘š ›

Indeed you (pl) will cause corruption

Mutlaka bozgunculuk yapacaksõnõz

4

—Á¹

ž• —Á›

For you to kill me

Beni öldürmen için

1

ˆ

¥

For you top read it

Onu okuman için

1

šˆ

Ê š¥

Indeed you (pl) say

Gerçekten söylersiniz

1

´ˆ

ž ¥

For you (pl) to magnify, praise Yüceltmeniz için

2

â’

†š™-

Indeed you (pl) deny

Gerçekten inkar edersiniz

1

š›’

ž†š›

For you (pl) to complete

Tamamlamanõz için

4

•’

•

For you to be

Olman için

1

ž’

ž

Indeed you will be

Mutlaka olursun

1

ž’

˜

For you (pl) to be

Olmanõz için

1

ž’

For you to turn us back

Bizi döndürmen için

Surely you are given

Veriliyorsun

2

382

¶›

›

¥

ª•¥

Indeed you (pl) pass

Geçersiniz

1

‹š¼

ž†±š•

You would have disputed

Çeki irdiniz

6

ã“

²•

You (pl) will be informed

Haber verilirsiniz

4

Â-

ž• Ú-

Surely you will inform them

Elbette onlara haber vereceksin

4

Â-

Ä™-

So that you warn

Uyarman için

4

‹µ

‹µ

Surely its revelation

Gerçekten indirmesi

´“

Š“

Surely you (pl) help him

Mutlaka ona yardõm edersiniz

1

šÆ

šÆ

For you (pl) to spend

Harcamanõz için

4

ß›

¥›

It would burden

A õr gelirdi

For you (pl) to guide yourselves

Yolunuzu bulmanõz için

8

‘—

†—

Surely you guide

Mutlaka iletirsin

1

‘—

‘—

They turned away

Yüz çevirdiler

5

For/to Thamud

Semud kavmi için

It would have come to them

Gelirdi

Those who make, do, will do

Kõlanlar, kõlacak

For/to Goliath

Calut’a

For/to Gabriel

Cebrail’e

Pool

Havuz

He would have made

Kõlardõ, yapardõ

1

He would have made you (pl)

Sizi kõlardõ, yapardõ

1

We would have made

Kõlardõk, yapardõk

1

We would have made him

Onu kõlardõk, yapardõk

1

He would have made them

Onlarõ kõlardõ, yapardõ

1

To their skins

Onlarõn derilerine, ciltlerine

He would have gathered them

Onlarõ toplardõ

Indeed a multitude

Topluluk, cemaat

- ä€

å†

• •¢

1

ÂŽ

ä¤

¨Ž

ž ²¤ £ ¤ Šš-¤

1

€ 383

•

ƒ„…‚

On his side

Yan tarafõ, yanõ üstünde

To hell

Cehenneme

They persisted

Direnip durdular

1

†‡

Deep

Derin

1

‰ˆ Š

To persist

Direndi, õsrar etti

1

‡ Œ - ‹‡

Surely the protectors

Gerçekten koruyanlar

•Ž•

”‘’ “ - • ‘’ “

Surely the protectors

Gerçekten koruyanlar

•Ž•

”‘’ “

For the love of

Sevgisi için

•…•

• Š “

It would become worthless

Bo a giderdi

•…•

•„…“

For the boundaries

Hudutlarõna, sõnõrlarõna

•

–“

For news, word

Söz için

—•

™ ˜ Œ“

Indeed a regret

Gerçekten üzüntü, pi manlõk

š›•

•œ š‚›“

Surely good

Elbette güzel

ž›•

ž‚›“

Surely the truth

Elbette hak, gerçek

Ÿ•

‡Ÿ“ - Ÿ¡ “

To the judgment

Hükmüne

•

„ “

To his judgment

Onun hükmüne

•

ƒ “

To their judgment

Onlarõn hükmüne

•

„

Forbearing

Yumu ak davranan

•

€“

Meat

Et

¢

£“ - “ ‚

Tone, voice

Ses, ses tonu

ž¢

ž„ “ ‚

Meats

Etler

¢

£“

Their meats

Onlarõn etleri

¢

¤“

For/to my life

Hayatõm için

‰€•

‰¥ €“

My beard

Sakalõm

‰¢

‰¦€‚“

Surely the losers

Kaybedenler

š›§

•–š¨ ©

Those who err, sinners

Hata edenler

ª«§

”¬- ©

1

384

“

®§

¯„…©

°š§

‚ š©

•±§

²±©

³›§

³›©

Yaratõ , yaratõlõ

٤

Ÿ©

For/to the creation

Yaratõ õ için

٤

Ÿ„ ©

Near, at, with

Yanõnda

†

Contentious

natçõ

†´

All Aware

Haberdar olan

We came out

Çõktõk

To the guards

Bekçilere

He would make us buried in earth

Yere geçirirdi

Indeed creation

Indeed the house

1

1

µ–

üphesiz evi

µ† –†

For/to David (pbuh)

Davud’a (AS)

At the decline

Kaymasõ, sarkmasõ

Near, at, with

Katõnda

At, by, near us

Bizim katõmõzda

At, by, near you

Senin katõnda

¶‚²

At, by, near him

Onun katõnda

ƒ‚²

At, by, near me

Benim katõnda

‰Š²

At, by, near

Katõnda

¸

At, by, near me

Benim katõnda

¹

At, by, near us

Katõmõzda

At, by, near him

Onun katõnda

At, by, near them

Onlarõn katõnda

To delight

Ho landõ, lezzet aldõ

Surely the tasters, will taste

Mutlaka tadanlar, tadacaklar

Delicious

Lezzetli

For remembrance Indeed a remembrance, admonition

¶

· • ²

Œ‚ ƒ‚Œ ‚ „ Œ‚ º»

½» Œ - »¼

¾–º

† ¿†»

º»

•˜ »¼

Anõlmasõ için

šÀº

š„ À»

Gerçekten ö üt, zikir

šÀº

šÀ» - šÀ»

385

For remembrance, admonition

Ö üt, hatõrlama

šÀº

¸šÀ»

For my remembrance

Anõlmam için, zikrim için

šÀº

¹„šÀ»

For our males

Erkeklerimize

šÀº

²„µ À»

For that, to that

unun için

¶ ºÂ Á = ¶ »

For your sin

Günahõn için

•²º

¶„…²»

For my sin

Günahõn için (d )

•²º

¶„…²»

For their sins

Onlarõn günahlarõ için

•²º

„ Ä ²»

He would remove

Giderirdi

•º

•»

Indeed the owners of

Gerçekten sahibi

–º Á = –»

For the owners of

Sahibi olanlara

¹º Á„ =¹»

Truly Compassionate

Gerçekten efkatli

He will take you back

Seni döndürendir, döndürecektir

You would have seen it

Onu görürdün

1

Äŵ

ÄÆš

1

µ

·‡ †š

1

¹Åµ

ƒ¦‚ŒÅš

For/to my Lord, for/to the Lord Rabbim için, rab için

•Ãµ

Ç Š š

For/to your Lord

Rabbin için

•Ãµ

¶ŠÃš

For/to your (fm) Lord

Rabbin için (d )

•Ãµ

¶ÃŠš

For/to your (pl) Lord

Rabbiniz için

•Ãµ

Êš

For/to his Lord

Onun rabbi için

•Ãµ

ƒŠÃš

For/to her Lord

Onun rabbi için (d )

•Ãµ

Êš

For/to their Lord

Onlarõn rabbi için

•Ãµ

‚ „ Êš

For/to a man

Bir adam için

µ

È š

We would have stoned you

Seni ta lardõk

µ

·‚ š

Truly mercy

Gerçekten rahmet

•µ

•‚ š

Truly our sustenance

Gerçekten rõzkõmõz

¾Éµ

Ê‚Éš„

For /to their Prophets

Peygamberleri için

¨µ

„ ¨š

Truly Prophet

Gerçekten peygamber

¨µ

ÁÈ ¨š - Á ¨š

1

386

Truly His Prophet

Gerçekten onun peygamberi

¨µ

ƒ ¨š

For /to his Prophet

Onun elçisi için

¨µ

ƒ ¨š

We would raise him

Onu yüceltirdik

’µ

‚ ’š

In your ascension

Senin gö e çõkmana

‰Êµ

¶€ŠÊš

Obligation

Vazife, yükümlülük

£±

¤†±

Surely nearness, closeness

Yakõnlõk

³É

‹Ž ±

For/to your wife

E ine, e in için

°–É

¶„ –‚ ±

Surely a magician

Gerçekten sihirbaz

š“¨

š• ›

Surely two magicians

Gerçekten iki sihirbaz

š“¨

•†š• ›

Indeed thieves

Gerçekten hõrsõzlar

¾š¨

• Ê„µ ›

Tongue, language

Dil, lisan

ž›

²Ë › - •œ ›

Your tongue

Senin dilin

ž›

¶„² › - ¶² ›

My tongue

Benim dilim

ž›

‰„² ›

For Saba

Sebe için

You are not

De ilsin

1

Í€

΂›

I am not

De ilim

1

Í€

΂›

You (pl) are not

De ilsiniz

1

Í€

‚ ¦‚›

You (pl, fm) are not

De ilsiniz (d )

1

Í€

ž¦‚›

Surely a magic

Gerçekten sihir, büyü

š“¨

š‚“› Â

Indeed swift

Gerçekten çabuk, hõzlõ

Ïš¨

Œš„ ›

For his work, deed

Çalõ masõ için

‰¨

ƒ„€‚ ›

For her work, deed

Çalõ masõ için

‰¨

€„‚ ›

He would give them power

Onlara yetki verirdi

•¨

«¼›

For Solomon (pbuh)

Süleyman’a (AS)

Truly hearing

Gerçekten i iten

In the law, practice

Kanununda, sünnetinde

1

ÌÈ…›

2

• €‚ ›

387

Ð

€› - €›

ž¨

Λ - ›

In our law, practice

Kanunumuzda, sünnetimizde

Indeed it will

Gerçekten olacak

ž¨

¦› Ä‚ ¨ Á = Ä‚ ›

For/to a poet

aire, air için

šÑ

šÈ Ò Ó

Surely diverse

Çe itli, da õnõk

ΦÑ

‹¦Ó

Indeed severe, strong

Gerçekten iddetli

Ñ

ŒÓ - ŒÓ

Indeed bad, evil

Mutlaka kötü

µšÑ

šÓ

Certainly a small group

Gerçekten küçük topluluk

£ºšÑ

œ ¤º‚šÓ

For our partners

Ortaklarõmõz için

·šÑ

¿ ÀšÓ

For their partners

Onlarõn ortaklarõ için

·šÑ

„ ¿ ÀšÓ

Surely our witnessing

Gerçekten bizim ahitli imiz

Ñ

¥ Ó

Surely a witness

Gerçekten ahit

Ñ

€„ Ó

Indeed a mixture

Gerçekten bir karõ õm

ÇÑ

ÃË‚ Ó

Really a thing

Gerçekten bir ey

ª€Ñ

ÕÔ ‰‚ Ó

For a thing

Bir ey için

ª€Ñ

ÕÖ ‰‚ Ó

For/to his friend

Arkada õna

•“×

ƒ„…• Ø

¾×

¾ Ø

¾×

•Ê Ø

‰×

† Ø

Ù×

Ù‚ Ø

Ú

• ½Û

Í-

› ‚ «

³«

³€«

‰‘

‹‘ - ‘

Indeed truthful Indeed truthful ones

Gerçekten do ru, do ru söyleyen Gerçekten do rular, do ru söyleyenler

Indeed they will enter fire

Mutlaka ate e girecekler

Surely the sound, voice

Gerçekten ses

Indeed those who deviate

Gerçekten sapkõnlar

We would obliterate

Silerdik, kör ederdik

Subtle, Beneficient

Latif, lütuf sahibi, incelikleri bilen

Blazing fire

Alevli ate

Surely oppressors, wrongdoers Surely oppression, wrongdoing They would remain

1

1

Gerçekten zalimler

Ü

Gerçekten zulüm

Ü

‘

Ü

† ½‘

Devam ederlerdi

1

388

•

‘

Ü

£ ‘

Surely very unjust

Gerçekten çok zalim

For/to Aad

Ad kavmine

They would return

Dönerlerdi

Tyrant

Zorba

Play

Oyun, e lence

To play

Oynadõ

For/to his worshipping

Onun kullu una, ibadetine

…Ò

ƒ¥ …

For/to our slaves

Kullarõmõza, kullarõmõz için

…Ò

² …

Onun kullarõna, kullarõ için

…Ò

…

Kullarõma, kullarõm için

…Ò

¹ …

Surely servant, worshipper

Gerçekten kul

…Ò

…‚Ò Á = …‚

Surely a lesson

Gerçekten ibret

®Ò

•š‚…

Indeed he would hasten

Acele ederdi, çabuk verirdi

Their appointed periods

ddetlerini

Indeed the punishment

Gerçekten azap

We would punish

Azap ederdik

He would punish

For/to his servants, worshippers For/to my servants, worshippers

˜ Ò

1

Ò 1

2

†– ÁÈ

•

…Ë - •

•

• Œ-•

Ò Ò

ž„ ¥

Ç»Ò

dž»

2

Ç»Ò

»¼

Azap ederdi

2

Ç»Ò

ü»

Surely you would recognize them

Mutlaka onlarõ bildin

1

ÄšÒ

¦’š

Surely very forgiving

Gerçekten çok affeden

ŽÒ

¡Ž

So that, perhaps

Belki, ola ki

Surely will overcome

Mutlaka üstün gelir

So that you

Ola ki sen

¶¼

So that you (pl)

Ola ki siz

‚ ¼

Indeed its knowledge

Gerçekten bilgisi

He would know it

Onu bilirdi

So that we

Ola ki biz

¼ Ò

Ò 1

Ò

ƒ ¼

389

ƒ¼

So that he

Ola ki o

So that they

Ola ki onlar

‚ ¼

So that I

Ola ki ben

‰Ý

Indeed Supreme

Gerçekten yüce

Indeed upon

Gerçekten üzerinde

All Knowing

Gerçekten bilen

By your life

Ömrüne andolsun

For/to your (pl) deeds

Amelleriniz için, i leriniz için

It was cursed

Lanetlendi, lanet edildi

1

ž

ž

To curse

Lanetledi, lanet etti

1

ž

ž Œ-ž

We cursed

Lanetledik

1

ž

Cursing

Lanetleyerek

We cursed them

Onlarõ lanetledik

1

ž

She (they) cursed

Lanet etti

1

ž

Curse

Lanet

You would be distressed

Sõkõntõya dü erdiniz

My curse

Benim lanetim

He cursed him

Onu lanetledi

He cursed him them They were cursed

Ò

‰¡ ‹ÒÁ=‹

Ò

€

šÒ

·š‚

Ò

ž

‚ ‚ Î ‚

ž 1

΂ - œ‚ Þ ‚

ÎÒ

‚ ¦‡„Òß Á = ¦‡„

ž

‰¦ ‚

1

ž

ƒ

Onlarõ lanetledi

1

ž

Lanetlendiler

1

ž

†

üphesiz öfkeliler

•€à

• ‘¿ á

Surely heedless ones

Gerçekten gafiller

Žà

• ’á

For tomorrow

Yarõn için

Very forgiving

Çok ba õ layan

šŽà

µ Ž¼ á

Very forgiving

Çok ba õ layan

šŽà

µ Žá

Belongs to two boys

ki o lan çocu unun

à

ž„ €‚¤âá

Surely the enraged

‚

˜ à Á„ = ˜ á

390

ãà

¡‰„á

á

†Ë á‚ - á‚

Yorgunluk, bõkkõnlõk, usanç

•á

Ç‚ á

Surely one gone astray

Gerçekten azgõn

¹à

¹ ¡ „á

For other than

Ba kasõ için

¯à

š„ €‚á

Ÿ›’

• ¨Ž

Ÿ›’

” ¨Ž

’

• ÒŽ

ÎŽ

ÎŽ Œ - ÎŽ

ä’

¦Ž

妒

“ ‚ ¦Ž

Indeed rich, self sufficient

htiyaçsõz

Vain, vain talk

Bo

Weariness, fatigue

Surely disobedients Surely disobedients

ey

Gerçekten fasõklar, günahkarlar Gerçekten fasõklar, günahkarlar

Indeed those who do

Gerçekten yapanlar

To turn away

Çevirdi, döndürdü

To his servant

Gencine, yardõmcõsõna

We would open

Açardõk

To his servants

U aklarõna

ä’

ƒ„² €‚¦Ž

Indeed rejoicing

Çok sevinen

æš’

æ„šŽ

For /to pharaoh

Firavuna

Their modesty

Edep yerlerini

°š’

„ „ –šŽ

A party, group

Bir grup

¾š’

Œ„šŽ

It would have corrupted

Bozulurdu

1

›’

Ù ›Ž

They (dual) would have corrupted

Bozulurdu (ikil)

1

›’

¥ ›Ž

Surely disobedience, sin

Gerçekten fõsk, günah

Ÿ›’

Ÿ‚›Ž

You would have lost courage

Korkardõnõz

Ó’

¦ ÓŽ

For/to his bounty, favor

Onun lütfu için

Û’

ƒÛ ‚ Ž

Indeed in it, there is

Elbette içinde, var

In a crowd

Bir arada

Meeting

Kar õla ma, toplanma

‰

ÕÂ - Õß

Meeting with us

Bizim kar õla maya

‰

²ßÕ

Meeting with him

Onunla kar õla ma

‰

ƒ¿

1

•‚ Ò‚šŽ

‰’ Á = ‰Ž ³Ž

391

Ž€Ž

‰

¹ÂÕ

Meeting with me

Benimle kar õla ma

They would fight you

Sizinle sava õrlardõ

Indeed

Elbette gücü yeten

µÊ

µ

Surely those who have power

Elbette gücü yetenler

µÊ

•–µ

He would say

Derdi, söylerdi

1

ÁÊ

They would say

Derlerdi, söylerlerdi

1

ÁÊ

†

He caused them to meet, granted

Onlarõ kar õla tõrdõ, verdi

2

‰

‚ ¼

For/to fight, war

Sava a, sava için

Indeed, surely

Mutlaka, muhakkak

All Powerful

Gerçekten gücü yeten

Surely Quran

¦Ê

3

‚À ¥

Á

¦Ê

ÁÈ ¦ ‚

µÊ

šŒ

Gerçekten Kur’an

ÅšÊ

•œ †ßÕš‚

Surely an oath

Gerçekten bir yemin

›Ê

›

It would be executed, finished

Yapõlmõ olurdu, bitirilirdi

1

‰ÛÊ

‰Û

We would cut

Keserdik

1

«Ê

‚«

We would say

Derdik, söylerdik

1

ÁÊ

For/to your hearts

Kalplerinize, kalpleriniz için

Lukman (pbuh)

Lokman (AS)

They met

Kar õla tõlar

1

‰

They met you (pl)

Sizinle kar õla tõlar

1

‰

À

Indeed the word

Gerçekten sözü

ÁÊ

Á‚

For/to their word

Onlarõn sözüne

ÁÊ

„‚

For/to a nation, people

Bir kavme, millete

£Ê

£È ‚

For/to your nation, people

Senin kavmine, kavmin için

£Ê

¶¤‚

For/to your (dual) nation, people

Siz ikinizin kavmine

£Ê

¤‚

For/to his nation, people

Onun kavmine

£Ê

ƒ¤‚

For/to their nation, people

Onlarõn kavmine

£Ê

„ ¤‚

•Ê

Ä •

392

†

- †‚

¹Ê

¹ ¡„

Strong, powerful

Güçlü

To meet

Kar õla tõ

1

‰

‹ Œ-‰

They (dual) met

Kar õla tõlar (ikil)

1

‰

€

You (pl) met

Kar õla tõnõz

1

‰

‚ ¦€

We suffered

Yorgun dü tük

1

‰

€

For you, to you

Senin için

¶

For you, to you (fm)

Senin için (kadõn)

¶

Surely the liars

Gerçekten yalancõlar

Certainly they dislike

Kesinlikle sevmeyenler

Indeed the disbelievers

Gerçekten kafirler

He would have been

Olurdu

1

ǻ
• ú

šÀ

• µ„

šŽÀ

•–š’

•À

•

Indeed it is great, heavy, difficult

üphesiz büyüktür, a õrdõr

®À

•¯„…

Surely your great one, leader

üphesiz büyü ünüz

®À

À¯„…

•¦À

Ǧ

šçÀ

¯È ç

šŽÀ

²‚šŽ¼

šŽÀ

µŽ

Surely the book

Gerçekten kitap

For/to many

Ço u için, ço una

We would cover, remove

Örterdik

Indeed very ungrateful

Gerçekten çok nankör

For/to all

Hepsi için

À

For/to the words

Kelimelere, kelimeler için

À

Ù

For/to his words

Onun kelimelerine, kelimeleri için

À

Ĵ

For you, to you (pl)

Sizin için

For you, to you (dual)

Siz ikiniz için

However, but, except

Fakat, lakin

We would have been

Oluruz, olurduk

But we

Fakat biz

I would have been

Olurum, olurdum

4

Ý

-è

‚ ž - ž‚

393

1

•À

1

•À

Î

•À

¦

You (pl) would have been

Olursunuz, olurdunuz

But you (pl)

Fakat siz

But he

Fakat o

But they

Fakat onlar

Surely ungrateful

Çok nankör

But I

Fakat ben

‹Š

So that it does

Olmasõ için

‰‚

So that it does not

Olmamasõ için

For righteous ones

yiler için

µšÃ

µ„ †š‚Ãé ß

Surely Hereafter

Gerçekten ahiret

š§Å

•š§ßé - •š§ßé

For the later ones

Sonrakiler için

š§Å

žŒ„š§ßé

To the chins

Çenelere

žÊº

• ʺßé

For/to earth

Yere, yer için

êµÅ

ê „ µ‚ é ß

For/to Islam

slam için, slam’a

For those who eat

Yiyenler için

For creatures

Yaratõklar için

For man, mankind

nsan için

1

ƒ ‚ 1

À

€‚

¨

For/to those who turn (to Him) Yönelenler, tevbe edenler

€

For/to belief, believing

mana, iman için

He would have stayed

Kalõrdõ, dururdu

1

•‚

•‚

We would have obscured

Karõ tõrõrdõk, üpheye dü ürürdük

1

‚

ƒ ‚

For/to human, mankind

Be er için, insan için

„…

„…‚†

For righteousness

Takva için, sakõnma için

‡ˆ

‰Š†‹Œ

For them (fm), to them

Ki onlar için (d )

To the mountain

Da a

Upon the forehead

Alnõna

‡Œ•

394

‚Ž

⥠

•Ž

⥠

Surely they would have persisted

Kalõrlardõ, bocalarlardõ

For/to war

Harp için, sava için, sava a

Surely the best

üphesiz en güzel

1

‘’

Š“•

„”

㥠

”

–ƒ • —†

Surely the truth

Elbette haktõr, gerçektir

˜‹”

˜“ •†

For/to truth

Hak için, hakka

˜‹”

˜™ •†

To disciples

Havarilere

šŠ”

›™š Š•†

For the living

Diri olan için

‡œ”

‡™ •†

For traitors

Hainler için

Š•

ƒž Ÿ†

For/to evils (pl), vicious

Pisler için (d )

•‚•

¡œ‚Ÿ†

For/to evils, vicious

Pisler için

•‚•

¡œ‚Ÿ†

For coming out

Çõkõ için

¢„•

¢ „— Ÿ —†

For/to good deeds

Hayõr için

£•

„œŸ†

Indeed the house

Mutlaka ev

š¤

š— ¥

For/to religion

Din için

›¤

›™¥

For those who remember

Zikredenler için

„ ¦

›„ §•

For male

Erkek için

„ ¦

„ §•

A remembrance, admonition

Zikir için, anma için, ö üt için

„ ¦

„† §¨

Indeed he

Muhakkak ki o

©§•

For him, to him

Ki onun için

©§•

Indeed they

Muhakkak ki onlar

›§•

For them, to them

Ki onlar için

›§•

Of visions

Rüya için, rüya

For/to men

©š

›ª“„

Adamlar için, erkekler için

Žš

« Ž™„

For/to Most Gracious

Rahman için, Rahman’a

¬”š

-”„

For /to Prophets

Peygamberler için

š

— „“

For /to the Prophet

Peygamber için

š

«Š— „

395

For zakat, alms

Zekat için, zekata

Š ®

¯ °

For the one who asks

steyen için, isteyici için

«±

ž

For those who ask

steyenler için, isteyiciler için

«±

ž

For the (final) hour

Kõyamet saati için

²Š

³´

Of forbidden

Haram için

µ•

µ•“

For/to peace

Barõ a

¬

 

In order to listen

Dinlemek için

¶·

¶-

For travelers

Yolcular için

£

¯š œ

For those who drink

çenler için

„¸

š…

For/to the sun

Güne için, güne e

¹

-…

¥º¸

¯¤ º…

©Š¸

‰Š…

For testimony To scalding

ahitlik için Yakmaya

For devils, satans

eytanlar için

»¸

¼ œ…

For devil, satan

eytan için

»¸

»œ…

For those who endure

Sabredenler için

½¾

›„ ¿

For/to prayer

Namaz için, namaza

Š¾

¯ ¿

For those who circumambulate

Tavaf edenler için

ÀŠ¼

Áž »•

For transgressors

Azgõnlar için

‡Â¼

à »•

For/to good women

Temizler kadõnlar için

Äœ¼

‚™œ»•

Fr good men

Temizler için, temizlere

Äœ¼

‚™œ»•

For oppressors, wrongdoers

Zalimler için



- Æ•

For/to servants, worshippers

Abidler için, kulluk edenler için

¥‚´

›¥ dž

For the worlds

Alemler için, alemlere

¬´

- dž

For those who know

Alimler için, bilenler için

¬´

- dž

For/to servants, worshippers

Kullar için, kullara

¥‚´

¤ ‚dž

To difficulty

Zorlu a

„ ´

‰„ Ç— †

396

For those gone astray

Azgõnlar için

©ŠÃ

› †

For/to unseen

Gayb için, gaybe

ÄœÃ

Ĝ†

For the poor

Fakirler için, fakirlere

„‹È

É „‹ÊÁ†

For the hardness

Katõlõ õ için

Š ˆ

³œ ‹†

For/to fight, war

Sava için

Œˆ

« Œ‹†

For the moon

Ay için

„-ˆ

„-‹†

For/to a nation, people

Kavim için, topluluk için

Šˆ

Š‹†

For disbelievers

Kafirler için

For/to books

Kitaplar için, kitaplara

For/to lie

Yalan için, yalana

For/to denial, disbelief

Küfür için, küfre

For/to believing women

Mümin kadõnlar için

ƒ Ì—-†

For/to believers

Müminler için

ƒ Ì—-†

For righteous ones

Sakõnanlar için

‡ˆ

‹Œ—-†

For the arrogant

Büyüklenenler için

½

›„™‚ËŒ—-†

¬

-™ ŠŒ—-†

For those who discern

aretten anlayanlar için

„Á

›„È Ë

Č

Ä—ŒËÊ †

§

§Ë†

„Á

„†ÁËÊ †

„Ž

„•—-†

yilik yapan kadõnlar için

”

ƒ •—-†

For those with good deeds

yilik yapanlar için

”

ƒ •—-†

Those who are left behind

Geride bõrakõlanlara

Í•

Á•Ÿ—-†

For/to transgressors

A õrõ gidenler için

À„

È„ -— †

For/to Muslims

Müslümanlar için

¬

- -— †

For polytheists

Mü rikler için

΄¸

„…—-†

For those who pray

Namaz kõlanlar için

Š¾

¨¿—-†

For those who give less

Hile yapanlara

ÍÁ¼

Á¨Á»—-†

For divorced women

Bo anmõ kadõnlar için

˜¼

‹•»—-†

For criminals

Suçlular için

For those with good deeds

397

Wayfarers in desert

Çölde ya ayanlar

©Šˆ

›Š†‹-— †

For those who deny

Yalanlayanlar için

§

§¨ Ë—-†

For/to chiefs

leri gelene

For/ to angels

Meleklere, melekler için

For the firmly believers

Kesin inananlar için

For humans, mankind

nsanlar için, insanlara

For lookers, observers

Bakanlar için

For/to Prophets

Peygamber için

For/to women

Kadõnlar için, kadõnlara

For Allah, to Allah

Allah için, Allah’a ait

Indeed the right way

Gerçekten hidayet, do ru yol

For/to parents

-† Ï

³Ëž -† ‹›

ƒˆŠ—-†

Њ

Ѓ

„Æ

›„Å ƒ

±‚

–™ ‚ƒ

Š

É ™ƒ Ñ•

©¥Ò

‰¥—º†

Ana baba için

¥

›¥ Š†

For/to orphans

Yetimler için

¬Œ›

– Œœ†

For/to ease

Kolaylõk için, kolaylõ a

„ ›

‰„ œ—†

Did not

De il, olmadõ

Why, what for

Niçin? Neden?

«=¬

For/to a believer

Bir mümin için

Ó Ì—-

All together

Hepsini, toptan, hep beraber

-Ô

When, at that time

O zaman ki

-

Indeed that

Gerçekten o ey

«= -

For/to that thing

Niçin, unun için ki

«= -

Why, what for

Niçin? Neden?

Indeed those who test

Gerçekten imtihan edenler

the resurrected ones

Elbette diriltilenler

Surely despairing ones

Ümit kesmi olanlar

You (pl) blamed me

Beni kõnadõnõz

¬

¦ «= ¦Š

Œ‚—-

•Ç

ŠÊÕŠ—Ç‚‚—-

1

398

Š

‡ƒƒ—Œ-Ê

For/to likes of

Benzerine, benzeri için

¡

¡†-

For/to likes of him

Onun benzerine

¡

Ñ ¡†-

Surely a reward

Gerçekten sevap

ŠÕ

³Ö ŠÊ¡-

Surely they are gathered, will gather

Mutlaka toplananlar, toplanacaklar

¶×

Š—´Š—-•-

Surely insane

Gerçekten mecnun, deli

ƒŽ

Ö Š—ƒ•-

Twinking of eye

Göz kõrpmasõ

ØÙ

Ø-

Indeed screened

Gerçekten perdelenmi ler

Ä•”

Š—Š—••-

Those who are made present

Hazõr bulundurulanlar, bulundurulacaklar

„Ú”

„— Ú•—-

Surely the one who gives life

Gerçekten dirilten, ya atan

‡œ”

‡•—-

Surely encompasser, will encompass Surely those who are driven out

Muhakkak ku atan, ku atacak Mutlaka çõkarõlanlar, çõkarõlacaklar Mutlaka yeti ilenler, yeti ilecekler

Ûœ”

³Ö »œ•—-

¢„•

Š—Ž„Ÿ—-

Κ¤

ŠÊ š¥—-

Indeed they will be overtaken

ݴ-

To Median

Medyen’e

Those who are called to account Those turned back, will be turned back

Hesaba çekilenler, çekilecekler Döndürülenler, döndürülecekler Gerçekten gönderilenler, elçiler

Truly those who are sent

›¤

Š—ƒ›¥-

¤¤š

¤— ¤— „-

š

ŠÊ „—-

°Ù

°— -† › - °-

°Ù

¯Ü °-Ê

Ù

— -† › - -

To criticize mockingly

Kusur aradõ

Slanderer

Gözü ka õ ile e lenen

To touch

Dokundu

Foe the needy

Miskinler için

Ë

To place of rest

Karar yerine

š„ˆ

Surely a masjid

Gerçekten mescid

Surely we would have transformed them

Ba ka yaratõklara dönü türürdük

Indeed corrupters

Gerçekten israf edenler

It would have touched you (pl)

Size dokunurdu

1

We touched

Dokunduk

1

1

1

-

¥• 1

399

„Ý ‹Œ -— ¥Þ • -

ß

¬—Ò ƒŸ -

À„

ŠÊÈ„ -— ¬ÊË Ù

ƒ -

They touched it

Ona dokundular

Surely polytheists

Gerçekten mü riklerdir

Indeed with

Ù

à— Š— -

΄¸

ŠÊ „…—-

1

¶ « = ¶-

üphesiz birlikte, beraber

Surely banished

Gerçekten uzakla tõrõlmõ olanlar

Indeed with you (pl)

Mutlaka sizinle

Surely those in debt

Gerçekten borçta olanlar

Indeed forgiveness

Gerçekten ba õ lanma

Indeed it is done

Gerçekten yapõlõr

Surely the hatred

Gerçekten nefret

Surely the plot, plan

Gerçekten tuzak, hile

It would have been filled

Dolardõ

1

µ†ã -—

Surely you filled

Mutlaka doldun

1

µ†ã -—

Small faults

Küçük kusur

Indeed from

Gerçekten unlardan

Indeed who

Gerçekten kim

«= -

For/to whom

O ki i için ki

«= -

Surely their savior, save them

Onlarõ kurtaran, kurtaracak

Those who turn

Dönenler

Indeed from you (pl)

Gerçekten sizden

Surely they are guided, will be guided

Elbette do ru yolu bulanlar, bulacaklar

©¥Ò

¥— Œº—-

For their destruction

Onlarõn helaki için

ÏÒ

¬ºË º-

Indeed the expanders

Elbette geni letenler

¶

Š—Ç Š—-

For/to Moses (pbuh)

Musa’ya (AS)

Surely their promised place

Onlarõn vaad edilmi yeri

Surely we will pay back in full Indeed they are dead, will be dead

«°´

ŠÊ °— ǬÊËÇ-

„Ã

Š— „—-

„ÁÃ

¯Ö „ÁÂ-

ÇÈ

âá Š—ÇÁ† -

µ‹

µ — ‹† -

„Ë

„Þ Ë† -

¬Ù

¬«= -

Šä

¬—ÒŠ“•ƒ—-

Ĉ

Š—‚ ‹ƒ—¬Ê˃ « =¬Ê˃-

– Š—¥´

¬—Ò¥— ´Š-

Onlara tamamen ödeyenler, ödeyecek

å

¬—ÒŠæÈŠ—-

Muhakkak ölüler, ölecekler

Š

Š—Œœ™-

400

For/to appointed time

Tayin edilen vakte

µˆ

‹œ-

For/to our appointed time

Tayin etti imiz vakte

µˆ

ƒç ‹œ-

Will not, never

Olmayacak, asla

Surely we will believe

Mutlaka iman edece iz

For us, to us

Bize, bizim için, bize ait

Surely we bring to you

Mutlaka sana getiririz

1

è

σœç†±ƒ

Surely we bring to them

Mutlaka onlara getiririz

1

è

¬—ºƒœç†±ƒ

Indeed advisors

Elbette ö üt verenler, nasihat edenler

Ø¿

Š—•¾ ƒ

Surely deviating ones

Elbette sapanlar

ÄË

Š—‚ ƒ

Surely it would have been thrown

Elbette atõlõrdõ

1

§‚

§‚—ƒ

Surely we test you (pl)

Mutlaka sizi deneriz, sõnarõz

1

Š

¬ÊË ŠÊ‚ƒ

So that we test them

Onlarõ denememiz için

1

Š

¬—ÒŠÊ‚ƒ

Surely we settle them

Elbette onlarõ yerle tiririz

2

Š

¬—ºƒž™Š‚—ƒ

For a prophet

Bir nebi/peygamber için

±‚

‡Ý ‚ƒ

Surely we will attack him at night

Elbette ona gece baskõnõ yapaca õz

2

µœ

Ñ— ƒŒ™œ‚—ƒ

For us to clarify

Açõklamamõz için

2

œ™‚—ƒ

For us to clarify it

Onu açõklamamõz için

2

Ñ— ƒ™œ‚—ƒ

You dealt gently

Yumu ak davrandõn

1

µƒ

Surely we will take

Mutlaka ediniriz, edinece iz

8

§•

• §ŸŒƒ

For us to make firm

Sa lamla tõrmamõz için

4

µ‚Õ

µ™‚¡—ƒ

Indeed we will recompense

Elbette kar õlõ õnõ verece iz

1

©°Ž

›°•ƒ

Indeed we will recompense them

Mutlaka onlara kar õlõ õnõ veririz

1

©°Ž

¬—ºƒ›°•ƒ

For us to make you

Seni kõlmamõz için

1

ÇŽ

Ï Ç•ƒ

For us to make him

Onu kõlmamõz için

1

ÇŽ

Ñ— Ç•ƒ

For us to make her

Onu kõlmamõz için

1

ÇŽ

º Ç•ƒ

Surely we will burn him

Elbette onu yakaca õz

4

é„”

Ñ— ƒˆ™„•—ƒ

401

ƒ Ì—ƒ

4

ƒ

Indeed we will gather them

Mutlaka onlarõ toplayaca õz

1

„…”

¬—º „—…•ƒ

Surely we will make them present

Mutlaka onlarõ hazõr edece iz

4

„Ú”

¬—º „Ú•—ƒ

Let us bear

Yüklenelim

1

ê

† -•ƒ†

Indeed we, surely we

Gerçekten biz

For us to give life

Diriltmemiz için

1

‡œ”

–œ•—ƒ

Surely we will give him life

Mutlaka onu diriltiriz

1

‡œ”

Ñ— ƒœœ•—ƒ

For us to drive out

Çõkarmamõz için

4

¢„•

¢„Ÿ—ƒ

Surely we drive out

Mutlaka çõkarõz

4

¢„•

Ž—„Ÿƒ

Surely we drive you out

Mutlaka seni çõkarõrõz

4

¢„•

σŽ„Ÿ—ƒ

Surely we drive you (pl) out

Mutlaka sizi çõkarõrõz

4

¢„•

¬Ê˃Ž„Ÿ—ƒ

Surely we drive them out

Mutlaka onlarõ çõkarõrõz

4

¢„•

¬—ºƒŽ„Ÿ—ƒ

Surely we will make them enter

Mutlaka onlarõ sokarõz

4

•¤

¬—ºƒ •¥—ƒ

Surely we would remove

Giderirdik, ortadan kaldõrõrdõk

1

ÄÒ¦

‚Ò†§ƒ

Indeed we will make taste

Mutlaka tattõrõrõz

4

é¦

‹›§—ƒ

Indeed we will make them taste

Mutlaka onlara tattõrõrõz

4

é¦

¬—ºƒ‹›§—ƒ

For us to make them taste

Onlara tattõrmamõz için

4

é¦

¬—º‹›§—ƒ

Indeed we see you

Gerçekten seni görürüz

1

©š

Î „ƒ

Indeed we see him

Gerçekten onu görürüz

1

©š

Ò „ƒ

Surely we will stone you

Mutlaka sizi ta larõz

1

¬Žš

¬Ê˃-—Ž„ƒ

For us to send

Göndermemiz için

4

š

„—ƒ

Surely we will send

Mutlaka gönderece iz

4

š

„—ƒ

For us to show you

Sana göstermemiz için

4

©š

Ï›„—ƒ

For us to show him

Ona göstermemiz için

4

©š

Ñ— ›„—ƒ

We would have sent down

ndirirdik

2

«°

ƒ†°ƒ

Surely we will ask

Elbette soraca õz

1

«±

± ƒ - ã ƒ

Surely we will ask them

Elbette onlara soraca õz

1

«±

¬—ºƒ ã ƒ

— •ƒ

402

¶Á

Çë Á ƒ

4

Ë

¬— ËÊ ƒƒË ƒ—

Teslim olmamõz için

4

¬

¬ ƒ—

Surely we endure

Elbette sabrederiz

1

½¾

• „‚¿ƒ

Indeed we give charity

Mutlaka sadaka veririz

5

饾

ˆ¥¿ƒ

For us to make deviate

Çevirmemiz için

1

À„¾

À„¿ƒ

Indeed we think you

Gerçekten seni sanõyoruz

1

ā

Ï“ƒÆÊ ƒ

For us to worship

Kulluk etmemiz için

1

¥‚´

¥—‚ǃ

Surely we know

Elbette biliriz

1

¬´

¬— ǃ

For us to know

Bilmemiz için

1

¬´

¬ ǃ

For us to teach him

Ona ö retmemiz için

1

¬´

Ñ— -¨Ç—ƒ

How good, excellent

Ne güzel

‚

¬Ç « = ¬Çƒ

We will let you overpower them

Elbette seni onlara galip kõlarõz

4

„Ã

σ›„—ƒ

For us to test them

Onlarõ sõnamamõz için

1

ìÈ

¬—ºƒŒ†Áƒ

It would have exhausted

Biterdi, tükenirdi

1

¥Á

¥Áƒ

For one soul

Bir ki i için

Á

Ó Á† ƒ

For us to cause corruption

Bozgunculuk yapmamõz için

¥ È

¥ Á† ƒ—

For himself

Kendisi için

Á

Ñ Á† ƒ

For myself

Kendim için

Á

‡ Á† ƒ

Surely we tell, narrate

Mutlaka anlatõrõz

1

í¿ˆ

¿Ê‹ƒ

Indeed we will say

Mutlaka deriz, diyece iz

1

«Šˆ

ŠÊ‹ƒ

Surely we will cover, remove

Mutlaka örtece iz

2

„Á

• „¨ÁË—ƒ

Indeed we will be

Mutlaka oluruz, olaca õz

1

Š

ŠÊ˃

Indeed we will inform

Mutlaka haber veririz

4

±‚

㙂ƒ—ƒ

Surely we will save him

Elbette onu kurtaraca õz

2

Šä

Ñ— ƒœ™•ƒ—ƒ

Surely we pull out

Mutlaka çekip çõkarõrõz

1

²°

´°ƒƒ

Surely we will drag

Elbette sürükleyece iz

Indeed we will settle you (pl)

Elbette sizi yerle tirece iz

For us to surrender

403

4

Í

Ñ— ƒÁ ƒƒ

Surely we will scatter

Mutlaka onu savuraca õz

1

Surely we will help

Mutlaka yardõm ederiz, edece iz

1

„¿

„— ¿ — ƒƒ

Surely we will help you (pl)

Mutlaka size yardõm ederiz

1

„¿

¬ÊË „—¿ƒƒ

For us to look, see

Bakmamõz için, görmemiz için

„Æ

„Êƃƒ

For us to guide ourselves

Do ru yolu bulmamõz için

8

©¥Ò

©¥Œºƒ

Surely we will guide

Mutlaka iletece iz

1

©¥Ò

¬—ºƒ›¥ºƒ

Surely we will destroy

Mutlaka helak edece iz

4

ÏÒ

Ë º—ƒ

To his light

Onun nuruna

šŠ

àšŠ—ƒ

Surely we will turn you

Mutlaka seni döndürürüz

î

σœ¨Š—ƒ

For him, to him

Onun için, ona (er)

Ñ—

Surely the one who guides, guides

Onun için, ona (d ), onlar için, onlara (ç ) Mutlaka ileten, yol gösteren, iletir

Flame

Alev

He would have guided you (pl)

Sizi do ruya iletirdi

Would have been demolished He would have guided

For her, to her, for them

Surely a guide

2

º ©¥Ò

¤º

Äï

Ä Ó º

1

©¥Ò

¬Ê ¥º

Yõkõlõrdõ

2

¥Ò

µ ¥™ º—

Do ruya iletirdi

1

©¥Ò

䴼

©¥Ò

‰ë¥º—

üphesiz yol gösterici

We would have guided you (pl)

Sizi do ruya iletirdik

1

©¥Ò

¬Ê ƒ›¥º

We would have guided them

Onlarõ do ruya iletirdik

1

©¥Ò

¬—Ò ƒ›¥º

For this, to this

Bunun için, buna

§º

For them, to them

Onlar için, onlara

¬—º

For them, to them (dual)

O ikisi için, o ikisine

-—º

He determined, plotted

Dü ündü, kurdu

For them, to them (fm)

Onlar için, onlara (d )

Play, amusement

Oyun, e lence

Indeed she, it

Gerçekten o

1

¬ð

µ-º º—

Šï

Šë º - Šº - ŠÞ º –Ò « = –º

404

Š -Š

If

E er

Scorching

Yakan, kavuran

ñŠ

³Ö ” Š

Indeed one

Gerçekten tek, bir

¥”

¥Þ ” Š

Under shelter

Korunmu

¦Š

¦á Š

Fertilizing ones

A õlayõcõlar, döllendiriciler

Ø‹

؈ Š

Surely it will occur

Gerçekten olan, olacak

¶ˆ

¶Þ ˆ Š

For/to my parents

Ana babam için

¥

‰¥ Š

For/to your parents

Senin ana babana

¥

Ï›¥ Š

For/to his parents

Onun ana babasõna

¥

Ñ›¥ Š

Self blaming

Kõnayan

Indeed they would find

Bulurlardõ

For/to his face, his sake

Š

³ Š

¥Ž

¥— ŽŠ

Yüzü için, rõzasõ için

ÑŽ

ÑŽŠ

Tablet, plate

Levha

ñŠ

ñ ÓŠ

Lot (pbuh)

Lut (AS)

For/to its time

Onun zamanõna, zamanõ için

For its occurrence

Onun olu una

If not, shouldn’t it be

De ilse, olmasaydõ, olmasõ gerekmez mi

They turned back

Geri döndüler

2

î

Š•Š - Š— •Š

You turned back

Döndün, dönerdin

2

î

µœ•Š

You (pl) turned back

Döndünüz, dönerdiniz

2

î

¬Œ—œ•Š

To his protector

Onun velisine

î

Ñ™œ Š

Blaming

Kõnama

Š

³Ö Š

Blame (imp, pl)

Kõnayõn

Š

Š— ŠÊ

Color

Renk

Š

ÊŠ

Its color

Onun rengi

Š

º—Š

They turned aside

Çevirdiler

Š

Š

1

¼á ŠÊ - ò Ö ŠÊ ºŒ†ˆŠ

¶ˆ

ºŒÇˆ† Š âŠ

1

2

405

µˆ

‡ -‡

For me, to me

Bana, beni, benim için

So that it will be permitted

zin verilmesi için

1

Surely he will believe

Mutlaka iman edecek

4

ƒ Ì—œ

Surely they will believe

Mutlaka iman edecekler

4

ƒ— Ì—œ

For him top believe

man etmesi için

4

Š—ƒ Ì—œ

Indeed despairing

Gerçekten ümitsiz

б›

Ð Þ ŠÊãœ

Twisting

E ip bükerek

©Š

œÔ

Surely it would come to them

Mutlaka onlara gelirdi

1

è

¬—ºƒœç†±œ

Surely it would come to me

Mutlaka bana gelir

1

è

‡™ƒœç†±œ

For him to take

Almasõ için, tutmasõ için

1

§•

§—•±† œ

For them to take it

Onu almalarõ için, tutmalarõ için

1

§•

à— §Ê •— ±† œ

For them to eat

Yemeleri için

1

ŠÊÊ ±† œ

Surely they eat

Gerçekten yerler

1

ŠÊÊ ±† œ

Nights

Geceler, geceleri

For him to test

Denemesi için

8

Š

‡ Œ‚œ

For him to test you (pl)

Sizi denemek için

8

Š

¬ÊËœ Œ‚œ

Surely he will change them

Mutlaka onlarõ de i tirir

2

«¥

¬—ºƒ ¥™ ‚—œ

For him to make it apparent

Açõklamasõ için

4

¥

©¥‚—œ

He lags behind

Geride kalõr

2

±»

㨻‚—œ

Surely he will send

Mutlaka gönderecek

1

•Ç

¡Ç‚œ

Certainly oppress

Haksõzlõk eder

1

‡Â

‡Â‚œ

So that it reaches

Ula masõ için

1

ô

ôÊ‚œ

For him to test

Denemesi için

1

Š

ŠÊ‚œ

For him to test you (pl)

Sizi denemesi için

1

Š

¬Ê ŠÊ‚œ

Indeed he will test you (pl)

Mutlaka sizi deneyecek

1

Š

¬— ËÊ ŠÊ‚œ

For him to test me

Beni denemek için

1

Š

‡ ŠÊ‚œ

¦

œ

406

¦Ì—œ

‡ œ - – œ ó «Ó œ

Š

‡ ‚—œ

For him to test

Denemesi için

1

For him to clarify it

Açõklamasõ için

2

œ™‚—œ

Indeed he will make clear

Elbette açõklayacak

2

ƒ™œ‚—œ

I wish it would

Ke ke

For them to destroy

Yõkmalarõ için, harap etmeleri için

2

½ç

„— ‚™Œ—œ

For him to take

Edinmesi için

8

§•

§ŸŒœ

For him to take heed

Ö üt almasõ için

5

„ ¦

„• §Œœ

For the to ask each other

Birbirlerine sormalarõ için

6

«±

ŠÊÉ Œœ

For them to understand well

yice anlamalarõ için

5

Ñ‹È

Š—º‹• ÁŒœ

For him to complete

Tamamlamasõ için

4

¬õ

¬Œ—œ

So that they profit

Faydalanmalarõ için

5

¶Œ

Š—ÇŒ-Œœ

I wish we would

Ke ke olsaydõk

ƒŒœ

I wish I would

Ke ke olsaydõm

‡ƒŒœ

For them to repent

Tevbe etmeleri için

1

Šç

Š—Š—Œœ

For him to make firm

Sabitle tirmesi için

4

µ‚Õ

µ™‚¡—œ

For them to bind you

Seni ba lamalarõ için

4

µ‚Õ

Ί—Œ‚†¡œ—

For them to dispute with you (pl)

Sizinle mücadele etmeleri için

3

«¥Ž

¬Ê ŠÊ¤ •—œ

For them to find

Bulmalarõ için

1

¥Ž

† ¥— •œ

For him to recompense

Kar õlõ õnõ vermesi için

1

©°Ž

©°•œ

For him to recompense you

Sana kar õlõ õnõ vermesi için

1

©°Ž

Ï›°•œ

For him to recompense them

Onlara kar õlõ õnõ vermesi için

1

©°Ž

¬— º— ›°•œ

For him to make

Kõlmasõ için

1

ÇŽ

Ç•œ

Indeed he will gather you (pl)

Mutlaka sizi toplayacak

1

¶×

¬Ê˃Ç-•œ

For them to dispute with you (pl)

Size delil getirmeleri için

1

‘•”

¬Ê Š“Ž •—œ

Surely it becomes worthless

Elbette bo a çõkar

1

Û‚”

»‚•œ

To make sad

Üzmesi için

1

°”

°— •œ

µœ

407

Surely it makes you sad

Elbette seni üzer

1

°”

Ï—°— •œ

Surely it makes me sad

Gerçekten beni üzer

1

°”

‡ƒ—°— •œ

To establish the truth

Hakkõ gerçekle tirmek için

4

˜‹”

˜•—œ

He will judge

Hüküm verecek

1

¬Ë”

¬— ËÊ •œ

For him to judge

Hüküm vermesi için

1

¬Ë”

¬ÊË•œ

Surely they will swear

Mutlaka yemin ederler

1

Í”

ÁÊ •œ

Indeed they will bear

Mutlaka yüklenecekler

1

ê

Ê-•œ

For them to bear

Yüklenmeleri için

1

ê

ŠÊ-•œ

For him to drive out

Çõkarmasõ için

4

¢„•

¢„Ÿ—œ

For him to drive you (pl) out

Sizi çõkarmasõ için

4

¢„•

¬ÊËŽ„Ÿ—œ

Surely they will drive out

Mutlaka çõkacaklar

4

¢„•

Ž— „— Ÿœ

Surely he will drive out

Mutlaka çõkaracak

4

¢„•

Ž„Ÿ—œ

For them to drive you out

Seni çõkarmalarõ için

4

¢„•

Ί—Ž„Ÿ—œ

For him to humiliate

Rezil etmesi için

4

©°•

‰°Ÿ—œ

For them to ponder

yice dü ünmeleri için

5

„¤

„— ¥œ

For him refute

Yok etmesi için

4

ö”¤

Š—Ú”¥—œ

For him to make enter

Sokmasõ için

4

•¤

•¥—œ

Surely he will make them enter

Onlarõ mutlaka sokacak

4

•¤

¬—ºƒ •¥—œ

For them to enter

Girmeleri için

1

•¤

ŠÊ•— ¥œ

For him to forsake

Bõrakmasõ, terk etmesi

For him to take heed

Ö üt almasõ için

For them to remember

š¦

š§œ

5

„ ¦

„• §• œ

Anmalarõ için

1

„ ¦

„— Ê §† œ

For them to take heed

Ö üt almalarõ için

5

„ ¦

„— • §• œ

For him to remove

Gidermesi için

4

ÄÒ¦

ÄÒ†§œ—

For him to taste

Tatmasõ için

1

é¦

é §Ê œ

For them to taste

Tatmalarõ için

1

é¦

ŠÊˆ §Ê œ

408

For him to make you (pl) taste Size tattõrmasõ için

4

é¦

¬ÊË‹›§—œ

For him to make them taste

Onlara tattõrmasõ için

4

é¦

¬—º‹›§—œ

In order to strengthen

Ba lamasõ için

1

Ûš

Û „œ

In order to increase

Artmasõ için

1

Šš

Š—„œ

That they may ruin them

Onlarõ helak etmeleri için

4

©¤š

¬—Ò ¤— „—œ

Surely he will give them sustenance

Mutlaka onlarõ rõzõklandõracak

1

鮚

¬— º— ƒˆ—®„œ

To make you (pl) pleased

Sizi razõ etmek için

4

‡÷š

¬Ê Š—÷„—œ

That they be pleased with him Ondan razõ olsunlar için

1

‡÷š

à— Š÷„œ

Foe them to make him pleased

Onu razõ etmeleri için

4

‡÷š

à— Š÷„œ

For them to see

Görmeleri için

1

©š

„—œ

For him to show you (pl)

Size göstermesi için

1

©š

¬ÊË›„—œ

For him to show him

Ona göstermesi için

1

©š

Ñ— ›„—œ

For him to show them (dual)

O ikisine göstermesi için

1

©š

-—º›„—œ

So that they increase

Arttõrmalarõ için

8

¤¤®

¤— ¤°œ

For them to make you slip

Seni kaydõrmalarõ için

4

˜®

Ï ŠÊ‹ °—œ

Surely he will increase

Mutlaka arttõracak

1

¥›®

• ¥›°œ

He is not, it is not

De il

1

œ

œ

For him to ask

Sormasõ için

1

«±

㠜

Surely they will be asked

Elbette sorulacaklar

1

«±

Êã œ—

For them to sadden

Kötüle tirmeleri için

Š

ŠÊã— œ

Surely he will be asked

Mutlaka sorulur

1

«±

ʱ œ—

She is not, it is not

De il

1

œ

µ œ

Let them ask permission (imp, pl)

Sizden izin istesinler

10

¦

¬— ËÊ §†ãŒ œ

For them to hide

Gizlemeleri için

10

‡Á•

ŠÊÁŸŒ œ

Surely he will grant succession Surely they will try to scare you

Onlarõn yerine mutlaka getirecek Mutlaka seni korkutmak isteyecekler

10

Í•

¬—ºƒÁ ŸŒ œ

10

®°È

Ï “°ÁŒ œ

409

‹›

‹œŒ œ

For them to believe firmly

Kesin bilmeleri için

10

Surely he will be imprisoned

Mutlaka zindana atõlacak

1

•

ƒ• œ—

Surely they will imprison him

Mutlaka onu zindana atacaklar

1

•

Ñ— ƒ—ƒ• — œ

For him to calm, soothe

Sükunet bulmasõ için

1

Ë

ËÊ œ

For him them calm, soothe

Sükunet bulmalarõ için

1

Ë

Š—ƒËÊ œ

They would name

sim verirler

2

Š·

Š“- œ—

They are not

De iller

1

œ

Š— œ

For them to exchange

De i tirmeleri için

8

©„¸

„— Œ…œ

ahit olmalarõ için

1

¥º¸

¥— º…œ

For them to witness Indeed they become

Mutlaka olurlar

4

Ø‚¾

• — ‚¿—œ

For them to avert

Saptõrmalarõ için

1

¤¥¾

¥“ ¿ —œ

Surely they would avert them

Onlarõ saptõrõrlardõ

1

¤¥¾

¬—º ¥“ ¿ —œ

Indeed they will harvest it

Elbette onu dev irmeleri

1

„¾

ºƒ— „¿œ

For him to mislead

Saptõrmasõ için

4

÷

• Ú—œ

Indeed he will mislead us

Gerçekten bizi saptõrõr

4

÷

ƒæÚ—œ

For them to mislead

Saptõrmalarõ için

4

÷

ŠæÚ—œ

Indeed they cause to deviate

Gerçekten saptõrõrlar

4

÷

ŠæÚ—œ

For him to lose

Zayi etmesi için

4

¶œ÷

¶œÚ—œ

To be obeyed

taat edilmek için

1

²Š¼

² »—œ

Surely he transgresses

Gerçekten azgõnlõk yapar

1

‡Â¼

–†»œ

To extinguish

Söndürmek için

4

±Á¼

ŠÊãÁ†»œ—

To inform you (pl)

Size bildirmek için

4

¶¼

¬ÊËÇ »† œ—

For her to contend

Mutmain olmasõ için

±-¼

ã-†»œ

To purify you (pl)

Sizi temizlemek için

2

„º¼

¬Ê „™º»—œ

For him to oppress them

Onlara zulmetmek için

1



¬—º- Ɔ œ

For him to make it prevail

Onu üstün kõlmak için

1

㼁

à— „º†Æœ—

410

For them to worship

Kulluk etmeleri için

1

¥‚´

¥— ‚—Çœ

For them to worship me

Bana kulluk etmeleri için

1

¥‚´

¥— ‚—Çœ

To make him fail

Onu aciz bõrakmasõ için

4

°•´

à— °•Ç—œ

For him to punish

Azap etmesi için

2

§´

§¨ Ç—œ

For him to punish them

Onlara azap etmesi için

2

§´

¬—º §¨ Ç—œ

Surely he knows

Elbette bilir

1

¬´

¬— Çœ

For him to know

Bilmesi için

1

¬´

¬ Çœ

For it to be known

Bilinmesi için

1

¬´

¬ Ç—œ

Surely he knows

Mutlaka bilir

1

¬´

- ǜ

For them to know

Bilmeleri için

1

¬´

Š—- Çœ

Surely they know

Elbette bilirler

1

¬´

Š—- Çœ

For him to forgive

Ba õ lamasõ için

„ÁÃ

„ÁÂœ

For him to enrage

Öfkelenmesi için

1

øœÃ

øœÂœ

For them to ransom

Fidye vermeleri için

8

©¥È

¥— Œ†Áœ

They would tempt you

Seni a õrtõrlar, fitneye dü ürürler

1

ìÈ

Ï Š—ƒŒ†Áœ

To give lie

nkar etmesi için

1

„•È

„—•Á† œ

For him to cause corruption

Bozgunculuk yapmasõ için

4

¥ È

¥ Á† œ—

For them to cause corruption

Bozgunculuk yapmalarõ için

4

¥ È

¥— Á† œ—

For them to commit

Günah i lemeleri için

À„ˆ

ŠÊÈ„Œ†‹œ

For them to kill you

Seni öldürmeleri için

1

Œˆ

Ίʌ—‹† œ

For them to get us nearer

Bizi yakla tõrmalarõ için

2

„ˆ

Š—„™ ‹—œ

Let him judge, for him to judge

Hükmetsin, hükmetmesi için

1

‡Úˆ

‡Ú†‹œ - ö†‹œ

Let them execute (imp, pl)

Yerine getirsinler, icra etsinler

1

‡Úˆ

Š—Ú‹† œ†

For it to be executed

Yerine getirilmesi için

1

‡Úˆ

–Ú†‹œ—

For him to cut

Kesmesi için

1

¶»ˆ

¶»†‹œ

Let him cut (imp)

Kessin

1

¶»ˆ

¶»†‹œ†

411

For him to say

Demesi için

1

«Šˆ

«ŠÊ‹œ

Indeed he will say

Mutlaka der, diyecek

1

«Šˆ

ŠÊ‹œ

Indeed they will say

Mutlaka derler, diyecekler

1

«Šˆ

ÊŠÊ‹œ

For them to say

Demeleri için

1

«Šˆ

ŠÊŠÊ‹œ

Indeed they say

Mutlaka derler

1

«Šˆ

ŠÊŠÊ‹œ

For them to do, make, bring

Yapsõnlar, yerine getirsinler

1

Šˆ

ŠÊ‹œ

For them to perform

Kõlmalarõ için

4

Šˆ

Š—-œ‹—œ

For them to hide

Saklamalarõ için

1

¬Œ

Š—-Œ—ˆ œ

For him to cover

Örtmesi için

2

„Á

„¨ÁË—œ

For them to disbelieve

nkar etmeleri için

1

„Á

„— ÁÊ Ë† œ

For him to be

Olmasõ için

1

Š

ŠÊËœ

For them (dual) to be

Olmalarõ için

1

Š

ŠÊËœ

Surely he will be

Mutlaka olur

1

Š

á ŠÊËœ

Indeed they become, will become

Mutlaka olurlar, olacaklar

1

Š

—ŠÊËœ

For them to be

Olmalarõ için

1

Š

Š—ŠÊËœ

Night

Gece

œ

ʜ -֜

At night

Geceleyin, gece vakti

œ

áœ

For them to confuse

Karõ tõrmalarõ için

‚

Š— ‚† œ

Night

Gece

œ

³á œ

Its night

Onun gecesi

œ

ºœ

In order for him to purify

Arõndõrmasõ için

2

íù

확-—œ

Surely it will touch

Mutlaka dokunacak

1

-œ

Surely it will touch you (pl)

Mutlaka size dokunacak

1

¬Ê˃ -œ

For them to plot

Tuzak kurmalarõ için

1

„Ë

„— ËÊ -œ

Surely he will settle

Mutlaka yerle tirecek, sa lamla tõracak

4

Ë

ƒ¨Ë-—œ

For him to distinguish

Ayõrt etmesi için

1

°œ

°œ-œ

412

đϪ

Gentle

Yumu ak, nazik

Surely he will be thrown

Mutlaka atõlõr, atõlacak

Palm trees

Hurma a acõ

So that he warns

Uyarmasõ için

4

š§

š§ƒ—œ

So that he warns you (pl)

Sizi uyarmasõ için

4

š§

¬Ê š§ƒ—œ

So that they are warned

Uyarõlmalarõ için

4

š§

š— §ƒ—œ

So that they warn

Uyarmalarõ için

4

š§

š— §ƒ—œ

Surely he will help

Mutlaka yardõm eder

1

„¿

• „—¿ƒœ

Surely he will help him

Mutlaka ona yardõm eder

1

„¿

Ñ— „—¿ƒœ

For them to go forth

Sefere çõkmalarõ

1

„Á

„— Áƒœ

Let him spend (imp)

Harcasõn, nafaka versin

4

˜Á

˜Áƒ—œ

For him to guide them

Onlarõ do ru yola iletmesi

1

©¥Ò

¬—º›¥ºœ

For it to perish

Helak olmasõ için

1

ÏÒ

Ï ºœ

For him to destroy

Helak etmesi için

4

ÏÒ

Ï º—œ

For the to prepare

Hazõrlamalarõ için

±¼

ŠÊã¼ Š—œ

Surely they inspire

Fõsõldarlar, ilham ederler

‡”

Š—”Š—œ

Indeed Joseph (pbuh)

Gerçekten Yusuf (AS)

Í — — Š—œ

For/to Joseph (pbuh)

Yusuf’a, Yusuf için (AS)

Í— Š—œ

1

§‚

• §‚ƒ—œ ³Ü ƒœ

Onlara kar õlõ õnõ tam olarak verecektir In order for him to pay back in Onlara kar õlõ õnõ tam full vermesi için Surely he will pay back in full

Surely they would turn back

Mutlaka geri kaçarlar

For a day

Bir gün için, bir günde

413

4

2

å

¬—ºƒœ¨ÈŠ—œ

2

å

¬—ºœ¨ÈŠ—œ

2

î

抗œ

Š›

Šœ - Ó Šœ

-

–

Place of return

Dönü yeri, dönülecek yer

Hundred

Yüz (sayõ)

Those turned upside down (cities)

Alt üst olanlar ( ehirler)

Turned upside down

Alt üst olan

Those who give

Verenler

Two hundred

ki yüz

Whose time is determined

Zamanõ belirlenmi

ƒ„

† … „‡

Crier, announcer

Müezzin, seslenen

ˆ

ˆ‰

Closed over

Kapatõlmõ

Š‹

ŒŠ‹

Those made to reconcile

Isõndõrõlan, alõ tõrõlan

•Ž

Ž•

Believer, giver of security

Mü’min, iman eden, emniyet veren

€

€

As a believer

Mü’min olarak

€

…•

Believing women

Mümin kadõnlar

€

•

Believing woman

Mümin kadõn

€

Believing men

Mümin erkekler

€

Believing men

Mümin erkekler

€

What, not, that

Ne, de il, o ey ki

Why shouldn’t you (pl); there is not for you (pl)

Size ne oluyor, sizin için yoktur

Water

Su

Hundred

Yüz (sayõ)

•

˜

Two hundred

ki yüz

•

€•‚˜

Table spread

Sofra

Š•

Œ… Š˜

Your (fm) water

Senin suyun

”

™š—

Your (pl) water

Suyunuz

”

’“›œ

His water

Onun suyu

”

•œ - •š—

€•‚

€••

- • -

• €•• ’“ Ž

”

414

‘•

—•

Uses, usages

ž

ler, kullanõ lar

ž Ÿ -

To die

Öldü

1

They died

Öldüler

1

That which is fulfilled

Yerine gelen

Magog

Mecuc

What

Ne

Smokeless flame

Dumansõz ate

Rebellious

syankar

Marut

Marut

Small kindnesses

Küçük yardõmlar

Those who stay, wait

Kalanlar, bekleyenler

©

Those who stay, wait

Kalanlar, bekleyenler

©

«ª›

Planners, plotters

Plan yapanlar, düzen kuranlar

¥

€ ¥›

Eaten

Yenilmi

ƒ›

¬ ›“ £

Wealth

Mal

¬

Those who fill, will fill

Dolduranlar

®

Ž

Possessor, master

Malik, sahip

¯

Ž

Malik, angel of Hell

Malik, Cehennem Mele i

¯

Ž

Masters, possessors

Malikler

ƒ ¯

“Ž

His wealth

Onun malõ

Why shouldn’t I, there is not for me

Bana ne oluyor

My wealth

Malõm

¬

°•Ž

Place of security

Güven yeri, emniyet yeri

€

°• £

That is felt secure

Emin olunan

€

‘ £

Their prevention, will prevent them

Onlarõn engelleri, onlarõ engelleyecek

²•

’³‚§´

Spreaders

Dö eyenler

Š³

Š•

¡ …•¢ £ ¤ „£ ¡ˆ ¤¥

¤ž

¦¥

¦‘ ž ž

ۤ

¨ «ª› ‡ -

ª“›

-… - ¬

¬

°“Ž - °Ž ±Ž

415

¡£

Place of refuge, home

Ev, barõnak

Your (pl) place of refuge, home

Eviniz, sõ õna õnõz

His place of refuge, home

Onun evi

Their place of refuge, home

Onlarõn evi, sõ õna õ

Place of refuge, home

Ev, barõnak

Blessed

Mübarek, kutlu

™¥

›… ž ¶ - ™ž ¶

Blessed

Mübarek, kutlu

™¥

›ž ¶

He is your tester, will test you

Sizi imtihan edendir, edecektir

·¯

’“ •¯‚¶

Those who test

mtihan edenler

·¯

«¯‚¶

Scattered

Serilmi

©ª

¸ ª“¶

Spread out

Serilmi

©ª

¹ ª“¶

That which changes

De i tiren, de i tirecek olan

¬Š

¬ºŠ¶

That which discloses it, will disclose

Onu açõ a çõkaran, çõkaracak olan

Š

° Š¶

Spendthrifts

Savurganlar, müsrifler

ž»

€ ž‰»¶

Those who are clear

Uzak olanlar

¥

œ‡¥¶

Determined ones

Karar verenler

¼¥

¥¶

Stretched out (dual)

Açõk, uzatõlmõ (ikil)

½¾

‚¿ ¾¶

Bearer of good news

Müjdeci

¥À

¡¥ºÀ¶ - ¥ºÀ¶

Bearers (fm) of good news

Müjdeciler (d )

¥À

Bearers of good news

Müjdeciler

¥À

€ ¥ºÀ¶

Giving visibility

Gösteren

¥Á

¡¥Á¶ - ¥Á¶

Visible

Görünen, gösteren

¥Á

Œ… ¥Á¶

Those who see

Görenler

¥Á

¥Á¶

Falsifiers

Batõlda olanlar, iptal edenler

ƒÂ

¯“¶

Those removed far

Uzakla tõrõlmõ olanlar

Š§

Š§¶

Those resurrected, will be resurrected

Diriltilenler, diriltilecek olanlar

’“›¡ £ ”¡ £ ’•¡ £ µ£

416

©§

‘ ¡¥ºÀ¶

«¹ §¶ -

¡¥ºÀ¶

¹“ §¶

Those resurrected, will be resurrected

Diriltilenler, diriltilecek olanlar

©§

Those in despair

Ümitlerini kaybedenler

ï

Limit of reaching

Eri me yeri, sõnõrõ

ů

Å“ ¯¶

Their limit of reaching

Onlarõn sõnõrõ, eri me yeri

ů

’³Æ¯¶

Constructed

Bina edilmi , yapõlmõ

Ç

•‡•¶

Settlement place

Yerle me yeri

Clear

Apaçõk, açõklayan

«

••¶ - «¶

Clear ones (fm)

Apaçõk olanlar (d )

«

‘ •º•¶

Clear (fm)

Apaçõk (d )

«

‘ •º•¶

You died

Öldün

1

È ‡

I died

Öldüm

1

È É

Place of repentance, return

Tevbe makamõ

Provision, enjoyment

Mal, meta, e lence, kâr

²‚

¨‚ -Ê‚

Our goods, possessions

Malõmõz

²‚

•¨ ‚

Their goods, possessions

Onlarõn mallarõ

²‚

’³¨ ‚

Destroyed

Yok edilen

Ë

¥‡¶‚

Displaying

Gösteri li (d )

¤¥

‘ „º¥¶‚

Those who are followed, will be followed

Takip edilenler, edilecek olanlar

²¶

§¶‡‚

Those who follow

Takip edenler

²¶

§¶‡‚

Two consecutive

Art arda gelen iki

²¶

€•§ ‚‚

Inclining

Meyleden

••„

• ‘ ´ Ì‚

Neighboring ones (fm)

Kom u olanlar (d )

ž„

¡ž Ì‚

As a strategy

Bir tarafa dönme, çekilme

Í¥Î

… ¥º Ï‚

Joining

Birli e katõlma, mevki alma

ÐÎ

¡…Ѻ•Ï‚

That which takes, chooses

Edinen, edinmi

»Ò

»Ó‡‚

Those who take, choose (fm)

Edinenler (d )

»Ò

¡»Ó‡‚

«¹ §¶ «Ä¾¯¶ -

¾¯¶

‡¶

‚ -

417

‚

»Ò

»Ó‡‚

Ô›ž

…¶›¡¥‚

¥

‘ ¥‚

Bekleyen

Õž

Õº¥‚

Those who wait, waiting

Bekleyenler

Õž

Those who wait, waiting

Bekleyenler

Õž

«Áº¥‚

Dead from falling

Dü erek ölen

¦ž

¦º ¥‚

Wealthy

Zengin, varlõklõ

Í¥

Í¥‚

Its wealthy people

Onun zenginleri

Í¥

³• ¥‚ - • “¥‚

The wealthy

Zenginler

Í¥

« ¥‚

Their wealthy ones

Onlarõn zenginleri

Í¥

’³• ¥‚

Resembling, similar

Benzer

°¶Ö

³ À‚ - °‘ À‚

Resembling, allegorical

Müte abihler, anlamõ kesin olmayanlar

°¶Ö

³ À‚

Quarreling

Birbiriyle çeki enler

à Ö

¾› À‚

Broken, cracked

Çatlamõ

ÊŠ‹

¨ºŠÁ‚

Women who give charity

Sadaka veren kadõnlar

׊‹

غŠÁ‚

Men who give charity

Sadaka veren erkekler

׊‹

«ØºŠÁ‚

Who purify themselves

Temizlenenler

¥³¿

€ ¥º³Â‚

To give provision, let enjoy

Nimet verdi, faydalandõrdõ

²‚

²º‚Ÿ - ²‡‚

Most high

Çok yüce

¯¨

¬ §‚

You gave provision

Nimet verdin, faydalandõrdõn

2

²‚

ȧ‡‚

I gave provision

Nimet verdim, faydalandõrdõm

2

²‚

ȧ‡‚

You gave them provision

Onlarõ faydalandõrdõn

2

²‚

’³‚§‡‚

Intentionally

steyerek, taammüden

ŠŸ¨

¡ŠºŸ§‚

We gave provision

Nimet verdik, faydalandõrdõk

2

²‚

•§‡‚

We gave him provision

Onu faydalandõrdõk

2

²‚

” •§‡‚

Those who take, choose

Edinenler

One on top of each other

Birbirinin üzerine binmi

Dust, earth

Toz, toprak

That which waits, waiting

418

«Áº¥‚ -

Áº¥‚

We gave them provision

Onlarõ faydalandõrdõk

2

²‚

’• •§‡‚

Give (imp, pl) them (fm) provision

Onlarõ (d ) faydalandõrõn

2

²‚

€‡ • §º‚

Different

Ayrõ, farklõ

×¥

‘ غ¥ ‚

Different

Ayrõ, farklõ (ç )

×¥

Ø“¥º ‚

Facing each other

Kar õlõklõ

ƒ¶Ø

«¯ Ù‚

Places you move around

Dola tõ õnõz yer

Ô¯Ø

’“ ¶•¯Ù‚

Righteous ones

Sakõnanlar, korunanlar

·Ø

Righteous ones

Sakõnanlar, korunanlar

·Ø

«Ù‡‚

Sofa, ottoman

Yaslanacak yer

›

… ‚‡

Reclining ones

Yaslananlar

›

Reclining ones

Yaslananlar

›

« ‡‚

Reclining

Yaslanan

›

… ‚‡

Supreme, arrogant

Mütekebbir, büyüklenen

Ë›

¥º¶ ‚

Arrogant ones

Mütekebbirler, büyüklenenler

Ë›

€ ¥º¶ ‚

Those who take burden

ddia edenler, yükümlülü e girenler

•¯›

« ¯‰ ‚

Two receivers

ki alõcõ

·ÙŽ

•‰Ù¯‚

You (pl) died

Öldünüz

1

’É‚

You (pl) died

Öldünüz

1

’É‚

We died

Öldük

1

•‚

Aspirers

mrenenler, yarõ anlar

ô

Those who discern

Anlayabilenler

’Ú

«ŸºÚ ‚

Who will make you die

Seni vefat ettirece im, öldürece im

Û

•‰ ‚

Those who put their trust

Tevekkül edenler

ƒ›

Those who put their trust

Tevekkül edenler

ƒ›

When

Ne zaman

Strong, firm

Sa lam, kuvvetli

419

€•Ù‡‚ -

« ‚‡ -

Ù“ ‚‡

‡‚

¾ •‚

«¯‰› ‚ -

¯“›‰ ‚ «¯‰› ‚

Place of return

Sevap için toplanma yeri

Oft repeated

Tekrarlanan

-

Destroyed

Harap edilmi

-

Weight

A õrlõk

€

‚ € - ‚• €

Burdened, laden

Yükü a õr olan

€

• ƒ€

Burdened, laden ones

Yükü a õr olanlar

€

„ ƒ…€

Example, likeness

Benzetme, misal, örnek Gibi

Similar ones

Benzerler

‡†…

Like you (pl)

Sizin gibi

ˆ…‰ƒ… - ˆ…‰ƒ

Like us

Bizim gibi

ƒ - ƒ - ƒ…

Like him

Onun gibi

Šƒ - Š…ƒ - Šƒ

Like her

Onun (d ) gibi

Like them

Onlar gibi

Like them (fm)

Onlar (d ) gibi

Optimal, superior

Üstün

•ƒ

Exemplary

örnek

Ž•ƒ

Twice of it

Onun iki katõ

‹ƒ

Twice of them

Onlarõn iki katõ

Two

ki er

Resting place, abode

Ev, yer, durak, konaklama yeri

•

Your (pl) abode

Sizin eviniz

•

ˆ…•

Their abode

Onlarõn evi

•

‘

My abode

Benim evim

•

’

Reward, recompense

Mükafat, ödül

Resting place, abode

Ev, yer, durak, konaklama yeri

Assemblies

Meclisler

† -•

‹ƒ - ‹ƒ - ‹…ƒ ˆ‹…ƒ - ˆ‹ƒ Œ ‹ƒ

ˆ‹ ƒ •

… • “ƒ” 420

’

-’ “• –

Those who strive

Cihat edenler

—‹”

š—™ – - „˜—™ –

Those who strive

Cihat edenler

—‹”

š—™ –

Those who gather

Toplananlar

›œ

„ •ž –

Interrupted, cut off

Kesilen, biten

Ÿ”

Ÿ¡ ˜… –

Course, flowing

Akma, gitme

•¢”

¢–

Its course, flowing

Onun akõp gitmesi, akõ yeri

•¢”

‹š¢– - ™ ¢–

Guilty, criminal

Suçlu

£¢”

¢– - £¢–

Guilty ones, criminals

Suçlular

£¢”

¤ ¢– - „ ¢–

Guilty ones, criminals

Suçlular

£¢”

¤ ¢–

Its guilty ones, criminals

Onun suçlularõ

£¢”

‹ ¢–

Place of gathering, junction

Birle me yeri, toplanma yeri

›œ

›ž–

That which is gathered

Toplanõlan

›œ

¥ ž–

Those who are gathered

Toplanõlanlar

›œ

„ ¦ ž–

Mad, covered

Deli, cinlenmi

”

„• –

Magians, fire worshippers

Mecusi, ate e tapan

That which responds

cabet eden, kabul eden

Those who respond

cabet edenler

Glorious

erefli, yüce

Chambers, fortresses

Mihrablar, kaleler

Strength

Güç

Love

Sevgi, muhabbet

Attended

Hazõr bulunan

•

•‚

Builder of cattle fold

A õl bekçisi

ƒ

ƒ‚

Screened ones, veiled

Perdelenmi olanlar

Forbidden

Yasaklanmõ , haram

New

Yeni

€

„ … † 421

† ‡

ˆ

… ‰Šˆ

Feared

Sakõnõlacak, korkunç

Chamber

Mihrab, mabed, oda

Freely, devotedly

Serbestçe, adanmõ olarak

Forbidden , sacred

Haram, yasak, hürmetli

‹

Forbidden

Haram, yasak, hürmetli

‹

•€

Deprived

Mahrum

‹

‹‰

Deprived ones

Mahrum olanlar

‹

‰

Good doer

yilik yapan, ihsan eden

Ž•

Ž••

Good doers (fm)

yilik yapanlar, ihsan edenler (d )

Ž•

‘ ’••

Good doers

yilik yapanlar, ihsan edenler

Ž•

Good doers

yilik yapanlar, ihsan edenler

Ž•

“’••

Insolvent

Çaresiz, müflis

•

… •

Assembled

Toplanmõ

”

• ”

To purify

Temizledi

–

–— ˜ - –€

Free, chaste women; married women

Hür, iffetli kadõnlar; evli kadõnlar

Ž™

‘ ’™

Fortified

Kaleli, kale içinde

Ž™

‡ ’€™

Chaste ones

Namuslu

Ž™

“’™

Presented, brought

Hazõr edilen, getirilen

•

…Œ •

Hazõr edilenler, getirilenler

•

Hazõr edilenler, getirilenler

•

Ž •

Restricted

Kapalõ, yasaklõ

ƒ

…Œ ƒŠ

Protected, guarded

Korunmu

š›

To destroy

Mahvetti

ž

Precise ones

Kesin olanlar

Ÿ

‘˜

Precise

Kesin

Ÿ

•˜

Place, destination

Yer, mahal

Presented ones, brought ones Presented ones, brought ones

… …€

2

Œ€

¡ 422

“’••

Ž •

• ›Š

- ‹€

-

’••

- ‰•

-œ • ›Š ž ˜ -ž

¢

ž¡

“¤¡£

Onun yeri

¡

¥¢¡

Their place, destination

Onun, onlarõn yeri

¡

¦§¡

Permitted

Helal edilen

¡

¨£¡

Muhammed (pbuh)

Muhammed (SAV)

©

Praised

Ö ülmü

©

We eliminated

Mahvettik, sildik, yok ettik

Giver of life, will give life

Dirilten, ya atan, diriltecek

¨

Living, life

Ya ama, hayat

¨

Their life

Onlarõn ya amalarõ, hayatlarõ

¨

Ÿ-

My life

Hayatõm, ya amam

¨

®

Place of escape

Kaçõ yeri

–

Menstruation

Ay hali

°

Encompassing

Ku atan, kaplayan

±

Encompassing, will encompass

Ku atan, kaplayan

±

•³

Giver of life, will give life

Ya atan

¨

¨

Pains of childbirth

Do um sancõsõ

Humble ones

Alçak gönüllüler

Self conceited, boasting

Ö ünen

Different, varying

Farklõ

Different ones, varying

Farklõ olanlar, ihtilaf edenler

Different ones, varying

Farklõ olanlar, ihtilaf edenler

Sealed

Mühürlü

Forsaken

Unutulmu

Exit That which drives out

Shaved

Tõra olmu

Its place, destination

‡ €˜

- ˜€ …ª ˜ « ¬

™ Œ

-– ¯ °

³

-² •

€ •

‚•

Çõkõ

ƒ„

ƒ„

Çõkaran

ƒ„

ƒ„

423

Exit

Çõkõ yeri

ƒ„

…„

Those driven out

Çõkarõlanlar

ƒ„

Those driven out

Çõkarõlanlar

ƒ„

…„

That which disgraces, will disgrace

Rezil eden

†‡

†‡

Those who give less

Eksik verenler

„ˆ

‰Š„‹ˆ

Green

Yemye il

„Œ

•Ž„Œ

Thornless

Dikensiz

•Œ

‘• Œ

Those made eternal

Ebedilik verilenler

•

‚•’

Chosen

Seçilmi

“

”

Sincerely

Halis kõlarak

“

”

Chosen ones, made sincere

Seçilmi ler, ihlaslõ kõlõnmõ lar

“

Chosen ones, made sincere

Seçilmi ler, ihlaslõ kõlõnmõ lar

“

Breaking his word, will break

Sözünden dönen

Those left behind

Geride bõrakõlanlar

’

Those left behind

Geride bõrakõlanlar

’

Formed, shaped

Biçimlendirilmi

Hunger

Açlõk

To extend, spread

Yaydõ, uzattõ

Extension

Süre

…„

”

-

-

…„

” ”

•

–• —’

“˜

™–”š

‘•

•› šŠ - •Ž

‘•

œ••

ehirler

•

‰žŸœ•

Ink

Mürekkep

‘•

œ‘œ•

Turning his back, fleeing

Arkasõna dönerek, kaçarak

„‘

œ„ •

Those who arrange

Yönetenler, idare edenler

„‘

¡œ„¢•

Turning their backs, fleeing

Arkasõna dönerek, kaçarak (ç )

„‘

‰Š„ •

Which is spread

Dümdüz edildi

‘•

¡Ž•

Their term

Süreleri, müddetleri

‘•

£¤Ž•

Cities

1

424

Who covers himself

Örtüsüne bürünen

„¥‘

„¦¥•Ž

Losers

Kurada kaybedenler

§‘

Œ§•

Rejected, repelled

Kovulmu

„§‘

œ¨ §•

Entrance

Giri

‘

Entrance

Girecek yer

‘

© •Ž

Supplement, help

Yardõm

‘•

œ‘•

We spread

Yaydõk

1

‘•

ª‘•

We spread it

Onu yaydõk

1

‘•

« ª‘•

Abundant

Bol bol

¨¨‘

œ¨œ¨•

Overtaken ones

Yeti ilenler

¬¨‘

-¨•

Who receives admonition

Dü ünen, ö üt alan

„-®

„-Ž•

Dark green (dual)

Yemye il (ikil)

«‘

Ž «•

Those who scorn

Küçümseyenler

‰«‘

¯«•

Median

Medyen

City, Madinah

© • -

•

‰Š• •

ehir, Medine

–™ ¯Š•

Those brought to judgment

Hesaba çekilenler

‰Š‘

Those brought to judgment

Hesaba çekilenler

‰Š‘

¯Š•

Disgraced

Yerilmi

€°®

± ‚²³•´

Wavering ones

Bocalayanlar

µ• ®

••

Obedient ones

taatli olanlar

䦨

¯¶´•

Reminding

Hatõrlatan

„-®

„¦-•

Mentioned, remembered

Anõlan, zikredilen

„-®

œ±¨ -´•

Blamed

Kõnanmõ

®

± •´ - € •´

He dropped by

U radõ

1

¨„

· ¶ „Ž

To pass

Geçti

1

¨„

„› šŠ - „Ž

Man

Adam

°„

³‹ „ - ³¸ „

425

¯Š• -

¯Š•

†„

³¹ œ„

¨„

¡ • œŽ„

º»¨

º»œ„

¼¨

š± ¼œ„

•½¨

•½œ„

¨„

¡Ž„

Akõl, kuvvet

¨„

•„Ž

Kere

¨„

•Ž„ - •„Ž

¾Š¨

µ ¤„

Argument

Tartõ ma, münaka a

Times

Kereler

Wet nurses

Süt anneler

Place of refuge

Sõ õnma yeri

Elbows

Dirsekler

She passed

Geçti

Soundness, mind Times Doubter, doubting

1

üpheci

Twice

ki kere

¨„

¤Ž„

Resting place

Yaslanacak yer

•½¨

— ¤„

Those watching

Gözetleyenler

¾¿¨

—¤„

Twice

ki kere

¨„

‰ ¤Ž„

To release

Salõverdi, akõttõ

ƒ„

ƒ„šŠ - ƒ„

Coral

Mercan

ƒ„

…„

Return, place of return

Dönü , dönü yeri

º…¨

º…„

Your (pl) place of return

Dönü yeriniz

º…¨

ÀÁ…„

Their place of return

Onlarõn dönü yeri

º…¨

£Á…„ - £Á…„

Those spread rumors

Kötü haber yayanlar

…¨

…„

Who is hoped

Ümit beslenen

…¨

œ• …„

Those who are stoned

Ta lananlar

…¨

…„

Deferred

Bõrakõlanlar

…¨

…„

To be insolent

Böbürlendi

„

„šŠ - „

Insolently

Böbürlenerek

„

§„

Welcome

Rahat, huzur

¾§¨

§„

Compassion, mercy

Merhamet

§¨

–š§„

1

1

426

‘‘¨

‘Ã „ - ‘Ž „

‘„

‘„šŠ - ‘„

Ä‘¨

½‘„

‘‘¨

ªŽ‘„

‘„

œ´‚‘„

Döndürülen, geri çevrilen

‘‘¨

‘• ‚‘„

Returned ones, will be returned

Döndürülenler

‘‘¨

‚‘‚‘„

Arrival, anchorage

Varma, durma, demirleme

Ũ

Å„

Its arrival, anchorage

Onun durmasõ, demirlemesi

Ũ

« Å„

Sent one, messenger

Gönderilen, elçi

Ũ

©Å„ - ™ Å„

Sender

Gönderen

Ũ

–™ Å„ - Å„

Sent ones

Gönderilenler

Ũ

¡ Å„

Sender, will send

Gönderen

Ũ

–™ Å„

Senders

Gönderenler

Ũ

œ Å„

Sent ones, messengers

Gönderilenler

Ũ

Sent ones, messengers

Gönderilenler

Ũ

Å„

Senders, will send

Gönderenler

Ũ

Å„

Guide

Yol gösteren, mür it

•Æ¨

œ•Æ„

Place of watching

Gözetleme yeri

•Ç¨

œ±‘ Ç„ - ‘ Ç„

Place of watching

Gözetleme yeri

•Ç¨

•• Ç„ - •Ç„

Joined firmly

Örülmü , ba lanmõ

“Ǩ

È Ç„

Illness, sickness

Hastalõk

To be sick

Hasta oldu

Pleasure

Turning, return

Dönü

To persist

Israr etti, sebat etti

One after the other

Art arda gelenler

Our return

Dönü ümüz

They persisted

Direndiler

Returned, repelled

1

1

Å„ -

Å„

„

» ±„ -

„

„

„šŠ -

„

Rõza

Ȭ

• »„ - ¡ »„

My pleasure

Benim rõzam

Ȭ

·¤ »„

I became sick

Hasta oldum

„

»„

1

1

427

Nursing mother

Emziren

º»¨

–• Á»„

Sick ones

Hastalar

„

·»„

That which is pleased with

Razõ olunmu

Ȭ

•»„

That which is pleased with

Razõ olunmu

Ȭ

–Ž»„

Pasture

Mera, otlak

ɶ¨

·¶„ - ¶„

Its pasture

Onun merasõ

ɶ¨

« ¶„

Ease

Fayda, kolaylõk

•½¨

—½„

Supported, given as gift

Desteklenen, hediye edilen

•½¨

‘ ½„

Raised

Yükseltilmi

º½¨

Ê ½„

Raised

Yükseltilmi

º½¨

–™ ¶ ½„

Sleeping place

Uyuma yeri

•¿¨

•¿„

Our sleeping place

Uyuma yerimiz

•¿¨

ª•¿„

Written

Yazõlmõ

¿¨

€ ¿„

Heaped up

Yõ õlmõ

-¨

€ -„

They passed

Geçtiler

¨„

œ‚›„

Marwa

Merve tepesi

Easily

Kolayca

•‚„ °„

ËŠ„

Doubting

üphe eden

¾Š¨

¾Š„

Doubt

üphe

†„

–• Š„

Confused

Karõ õk

ƒ„

ÌŠ„

Rebellious

Azgõn

‘„

œ±•Š„ - •• Š„

Sick

Hasta

„

Mary

Meryem

Mixture

Karõ õm

ƒ‡

ƒœ‡

Its mixture

Onun karõ õmõ

ƒ‡

Í…œ‡

Its (fm) mixture

Onun (d ) karõ õmõ

ƒ‡

£…œ‡

Œ ± Š„ -

Š„ Š„

428

…Î

• …‡

Çõkaran

‡§Î

‡§‡

That which takes him out

Onu çõkaran

‡§Î

ͧ‡§‡

Deterrence

Caydõrõcõ tehdit

„…Î

„…‘‡

Was dispersed

Da õtõldõ

2

χ

Ï¢‡

To disperse, scatter

Da õttõ

2

χ

Ï¢‡šŠ - ÏŽ‡

You (pl) were dispersed

Da õtõldõnõz

2

χ

¿´ ‡¢

We dispersed

Da õttõk

2

χ

¯´¿‡Ž

We dispersed them

Onlarõ da õttõk

2

χ

« ¯´¿‡Ž

Who wraps himself

Örtüsüne bürünen

Î

¢ ‡Ž

Rain clouds

Ya mur bulutlarõ

‡

‡

More

Daha çok

•ŠÎ

•• Š‡ - •Š‡

Touching

Dokunma

Ј

Ð ¢

To touch

Dokundu

Ј

Ð › šŠ - Ð Ž

That which is asked

Sorumlu, sorulan, mesul

ÑÅ

ˈ

Those who are asked, responsible ones

Sorumlular, sorulanlar, mesuller

ÑÅ

Ò Ëˆ

Masjids, places of prostration

Mescitler

•ÓÅ

•… ˆ

Touching

Dokunma

Ј

Ôˆ

Fornicators (fm)

Zinakarlar, ahlaksõzlar

ÕÅ

¡ • Ö½ ˆ

ehvetli olarak

ÕÅ

Ö½ ˆ

Place to be driven

Sevk edilen yer

ÏÅ

ψ

Dwellings

Meskenler

‰ÀÅ

‰- ˆ

Your (pl) dwellings

Meskenleriniz

‰ÀÅ

À¯- ˆ - À¯- ˆ

Their dwellings

Onlarõn meskenleri

‰ÀÅ

£¯- ˆ - £¯- ˆ

The needy

Yoksullar, miskinler

‰ÀÅ

-ˆ

Those who glorify

Tesbih edenler

Of little value

Kõymetsiz

That which takes out

Lustful ones, lustfully

1

ÕÅ 429

Ö¢ˆ -

Ö¢ˆ

Those who glorify

Tesbih edenler

ÕÅ

Ö¢ˆ

Those who are outrun

Önüne geçilenler

•Å

¿ ˆ

Those who remain for conversation

Söze dalanlar

Ъ°

ˆ ‹ ª´Ñ ˆ - ˆ ‹ ¯´Ë ˆ

Those who lag behind

Geri kalanlar

„ °

‰Š„ ´ ˆ

Rejoicing at good news

Sevinçli

„×

•™ „× ˆ

Observers

Görenler, gözü açõklar

„”

‰Š„” ˆ

Clear

Açõk ifadeli

Hiding, hidden

Gizlenen

Trustees

Yetkili kõlõnanlar

Those who surrender

Teslim olanlar

Those who are oppressed, made weak Those who are oppressed, made weak

ˆ É

•

ˆ ˆ

Å

šˆˆ

Zayõf dü ürülenler

Á»

Zayõf dü ürülenler

Á»

ÁŒ ˆ

Written

Satõr satõr yazõlmõ

„ØÅ

„Ø ˆ

Widespread

Yayõlmõ

ÚÙ

œÚØ ˆ

Whose help is sought

Yardõmõna sõ õnõlan

¶

Áˆ

Who ask forgiveness

Ba õ lanma dileyenler

„¼

‰Š„ Û ˆ

Approaching

Yakla an

¿

—´ ˆ

Preceding ones

Önce geçenler

ۥ
•´— ˆ

Place/time of settlement

Karar yeri, zamanõ

¨„¿

œÝ„— ˆ - „Ü — ˆ

Settled

Kararla mõ

¨„¿

œÝ„— ˆ - „Ü — ˆ

Its dwelling place

Onun karar yeri

¨„¿

«Ž„— ˆ

Straight, right

Do ru, dosdo ru

€¿

š± — ˆ - — ˆ

Arrogant

Büyüklenen

Þ-

œ±„ À´ ˆ

Arrogant ones

Büyüklenenler

Þ-

‰Š„ À´ ˆ - ‚„ À´ ˆ

Continuous

Devam eden, süregelen

¨„

„Ü š ˆ

Those who hold fast

Tutunanlar

߈

À‹ˆš ˆ

430

ÁŒ ˆ -

ÁŒ ˆ

Who listen to them

Onlarõ dinleyenler

ºà

£Áš ˆ

Listeners, listening

Dinleyenler, dinliyorlar

ºà

Áš ˆ

Frightened

Ürkmü

„ª

•™ „ ¯ ˆ

It touched him

Ona dokundu

Ј

͈ Ž

Mocking, mocker

Alaycõ, alay eden

°‡«

³‡£ ˆ

Mockers

Alay edenler

°‡«

Mockers

Alay edenler

°‡«

‰Š‹³‡£ ˆ

It touched them

Onlara dokundu

Ј

£ˆ Ž

Resting place

Ayrõlma zamanõ yeri

Ê‘‚

Ê‘ ˆ

Its resting place

Onun ayrõlma zamanõ yeri

Ê‘‚

£¶‘ ˆ

Covered, hidden

Örtülü, gizli

„Å

œ±¨ ˆ

Convinced ones

Yakin edinmi , emin olmu

‰—Š

¯— ˆ

Masjid, place of prostration

Mescit, secde yeri

•ÓÅ

œ±•Óˆ - •Óˆ

Filled

Doldurulmu

„ÓÅ

¨ Óˆ

Those imprisoned

Zindana atõlanlar

‰ÓÅ

ª Óˆ

To wipe

Sildi

Õˆ

ÕˆšŠ - Õˆ

Wiping by hand

Eliyle silerek, mesh ederek

Õˆ

Öˆ

Bewitched ones

Büyülenenler

„ÖÅ

‰Š„ŽÖˆ

Bewitched

Büyülenmi

„ÖÅ

œ±¨ Öˆ

Bewitched ones

Büyülenenler

„ÖÅ

‚¨ Öˆ

To transform

Dönü türdü, eklini de i tirdi

áˆ

ሚŠ - áˆ

Subjected, controlled

Tabi olan, emir altõna alõnan

„ Å

„Ž ˆ

Subjected ones (fm)

Emir altõna alõnanlar (d )

„ Å

¡œ„Ž ˆ

We transformed

Dönü türdük

1

áˆ

¯ ˆ

We transformed them

Onlarõ dönü türdük

1

áˆ

«¯ ˆ

Palm fiber

Hurma lifi, halat

•ˆ

•• ˆ

1

1

1

431

1

ž‡£ ˆ -

ž‡£ ˆ

Transgressor

sraf eden, a õrõ giden

Ä„Å

Transgressors

sraf edenler, a õrõ gidenler

Ä„Å

Transgressors

sraf edenler, a õrõ gidenler

Ä„Å

½„ˆ

Happily

Sevinçli

¨„Å

œ¨‚„ˆ

Written, placed in lines

Yazõlmõ , satõrlara konulmu

„ØÅ

œ±¨ ؈ - ¨ ؈

Severe hunger

Açlõk

¾ÛÅ

– Ûˆ

Brightened

Parlatõlmõ , parõldayan

„Å

•™ „ ˆ

Poured forth

Dökülen, akan

ÕÅ

§ ˆ

Musk

Misk

߈

߈

To hold, grip, withhold

Yapõ tõ, tuttu, yakaladõ

1

߈

ß‹ˆšŠ - ߈

To hold, grip, withhold

Sarõldõ, tutundu

2

߈

ߢˆšŠ - ߎˆ

It touched you (pl)

Size dokundu

2

Ј

ÀŽˆ

Dwelling

Mesken, yurt, ev

‰ÀÅ

‰Àˆ

Misery

Miskinlik

‰ÀÅ

–¯Àˆ

Their dwelling

Onlarõn meskeni

‰ÀÅ

£¯Àˆ

Poured forth

Ça layan, akan

¾ÀÅ

µ Àˆ

Inhabited

Meskun, içinde ya anan

‰ÀÅ

–• ª Àˆ

Needy, poor

Yoksul, miskin

‰ÀÅ

¯± Àˆ - Àˆ

Muslim, who submits to Allah

Müslüman, teslim olmu

Å

š± ˆ - ˆ

Muslim women

Müslüman kadõnlar

Å

¡ • šˆ

Sound, delivered

Sa lam, teslim edilen

Å

–™ š’ˆ

Muslim woman

Müslüman kadõn

Å

–™ š ˆ

Muslim men

Müslüman erkekler

Å

Two Muslims

ki Müslüman

Å

‰šˆ

Muslims

Müslümanlar

Å

‰šˆ

ºà

ºšˆ

Heard

itilen

432

Ä„ˆ ½„ˆ -

šˆ -

½„ˆ

šˆ

Who makes heard

ittiren

ºà

ºšˆ

à

·Žšˆ - ·Ýšˆ

Ј

¯Žˆ

Named, specified, fixed, appointed

Tayin edilmi , belli, isim verilmi

It touched us

Bize dokundu

Propped up

Dayatõlmõ , giydirilmi

•¯Å

•™ •Ž¯ˆ

Altered

De i tirilmi

‰¯Å

• ¯ˆ

It touched me

Bana dokundu

1

Ј

ɯŽˆ

It touched him

Ona dokundu

1

Ј

ÍŽˆ

It touched them

Onlara dokundu

1

Ј

£Žˆ

Darkened, blackened

Kararmõ

‘Å

œ•‘ ˆ

Darkened, blackened

Kararmõ

‘Å

•™ ‘Ž ˆ

Branded, marked

Ni anlõ, i aretli

ہ

– Žˆ

Branded, marked (pl)

Ni anlõ, i aretli (ç )

ہ

¢ˆ

Evildoer

Kötülük yapan

°Å

³² É‹ˆ

He who wipes

Mesih, eliyle silen

Õˆ

Õˆ ‹

Left hand side

Sol taraf

€ÑÆ

– Ñ× - –šË×

Going about

Gezen

×

³â × Ž

Drinks

çecekler

µ„Æ

µ¨ ×

Easts

Do ular

Ï„Æ

Ϩ ×

Resembling, similar

Benzer

ÍÆ

£×

Sharers, partners

Ortaklar, mü terekler

¬„Æ

-„ ×

Laden

Yüklü, dolu

‰ÖÆ

Ö×

Drinking place

çme yeri

µ„Æ

µ„×

Their drinking place

Onlarõn içme yeri

µ„Æ

£ „×

East

Do u

Ï„Æ

Ï„×

Two easts

ki do u

Ï„Æ

‰ ¿„×

At sunrise

Üzerlerine güne do anlar, do arken

Ï„Æ

¿„×

1

433

Polytheist

Mü rik, irk ko an

¬„Æ

–-„× - ¬„×

Polytheist women

Mü rik kadõnlar

¬„Æ

¡ -„×

Polytheist woman

Mü rik, irk ko an kadõn

¬„Æ

–-„×

Polytheists

Mü rikler, irk ko anlar

¬„Æ

Polytheists

Mü rikler, irk ko anlar

¬„Æ

-„×

Monument

Me ’ar, gösterge

„ÁÆ

„Á×

Fearful

Korkan

•Æ

•×

Fearful ones

Korkanlar

•Æ

Fearful ones

Korkanlar

•Æ

—×

Candle, niche

Kandil

ÀÆ

• œ À×

„ÀÆ

œ¨ À×

•£Æ

•£×

•£Æ

œ±‘ £× - ‘ £×

Appreciated Witnessing Witnessed

ükredilmi , ükrü eda edilmi ahit olma zamanõ, görme zamanõ ahid olunan, görülen

-„× -

—× -

-„×

—×

They walked

Yürüdüler

1

×

œ×

To walk

Yürüdü

1

×

ÉךŠ - ·×

Lofty, high

Yüksek

•Æ

•• ×

Lofty, high

Yükseltilmi

•Æ

••Ž×

Your walking

Yürüyü ün

×

ß×

Lamps

Lambalar

ÕÇ

Õ ”

Strongholds

Sa lam yapõlar

º¯Ç

ºª ”

Lamp

Lamba, çõra

ÕÇ

Õ ” -Â ”

At early morning

Sabaha çõkanlar, olanlar

ÕÇ

Ö”

Confirming

Do rulayan, tasdik eden

Ï•Ç

¿¢•” - Ï¢•”

Women who give charity

Sadaka veren kadõnlar

Ï•Ç

¡ ¿¢•” Ž

Confirming ones

Do rulayanlar, tasdik edenler

Ï•Ç

¿•¢ ”

Men who give charity

Sadaka veren erkekler

Ï•Ç

¿¢•Ž”

434

City, Egypt

ehir, Mõsõr

„”

œ±„” - „”

Helper

Yardõmcõ

ã„Ç

ã„”

Your (pl) helper

Yardõmcõnõz

ã„Ç

À „”

My helper

Benim yardõmcõm

ã„Ç

ÉŽ „”

Place of diversion

Dönecek yer

Ä„Ç

½„”

Diverted

Çevrilen

Ä„Ç

½‚„”

Chosen ones

Seçkinler (ço ul)

Ç

‰ Ø”

Turned yellow

Sararmõ

„Ç

œ•„ ”

Lined up

Dizilmi

Ç

–™ ½ ”

Purified

Süzme

Ç

·ä ”

Those who correct, corrector

Islah eden

ÕÇ

Õ”

Correctors

Islah edenler

ÕÇ

Correctors

Islah edenler

ÕÇ

Ö”

Place of prayer

Namazgah

Ç

·ä”

Those who pray

Namaz kõlanlar

Ç

¦”

That gives shape, forms

Musavvir, ekil veren

¨Ç

¨¢ ”

Disaster, misfortune

Musibet, sõkõntõ, dert

µÇ

–™ ”

That strikes it (her)

Ona (d ) isabet eden

µÇ

£”

Destination

Dönü yeri, gidilecek yer

ÚÇ

œ±Ú” - Ú”

Your destination

Dönü ünüz

ÚÇ

-Ú”

Controller

Zorba

„ØÅ

„Ø ”

Controllers

Zorbalar

„ØÅ

‚„Ø ”

Beds, place of death

Yataklar, ölüm yerleri

ºÓ»

º… Œ

Their beds, places of death

Onlarõn ölüm yerleri

ºÓ»

£Á… Œ

Harmful

Zarar veren

¨„»

¨Ã Œ

Multiplied

Kat kat

Á»

– ¶Œ

435

Ö” -

Ö”

To pass

Geçti (zaman)

1

Ɍ

ÉŒšŠ - ·ŸŒ

It passed

Geçti (d )

1

Ɍ

Œ

Distressed one

Zorda kalmõ

¨„»

„Ž ØŒ

Those get manifold

Kat kat arttõrõlmõ olanlar

Á»

ÁŒ

Lump of meat

Çi nem et

åŒ

–• ÛŒ

Misleader

Saptõran

»

æŒ

Misleaders

Saptõranlar

»

¦Œ

Proceeding

Geçen

Ɍ

•Œ

Obeyed

taat edilen

ÊÙ

ÊØ

Rain

Ya mur

„Ø

œ±„Ø - „Ø

Those who give less

Tartõda eksik tartan

Ù

‰ ¦Ø

Place/time of rise

Do u , do u yeri, do u zamanõ

ºÙ

º Ø´

Those who are aware

Haberdar olanlar

ºÙ

Á Ø’

Divorced women

Bo anmõ kadõnlar

•Ù

¡ —’Ø

One who is sought

Talep edilen, istenen

¾Ù

µ Ø´

Content, secure

Mutmain, huzurlu

‰šÙ

‰Ü Ëš´Ø

Content, secure

Mutmain, huzurlu

‰šÙ

–Ž¯Ëš´Ø

Content, secure (pl)

Mutmain, huzurlu (ç )

‰šÙ

¯¢Ëš´Ø

Who purifies

Tertemiz yapan

„£Ù

„¢£Ø

Purified

Temiz, tertemiz

„£Ù

•™ „Ž£Ø

Who purified you, purifies you

Seni tertemiz yapan, yapar

„£Ù

¬„¢£Ø

Purified ones

Temizlenenler (edilgen)

„£Ù

‚„Ž£Ø

Purified ones

Temizlenenler

„£Ù

‰Š„¢£Ø’

Those who give willingly

Gönüllü verenler

ÊÙ

¶¢ Ø’

Folded ones

Dürülenler

†Ù

¡ ŠŽ Ø´

In darkness

Karanlõkta olan

ç

š è´

436

In darknesses

Karanlõkta olanlar

ç

š è´

Wrongfully

Mazlum, haksõz yere

ç

è´

With, together

le, birlikte

Those trying to cause failure

Aciz bõrakanlar, bõrakmaya çalõ anlar

‡Ó¶

‰Š‡… Á

Place of return

Dönü yeri

Ԧ

‘• Á

I seek refuge in Allah

Allah korusun, Allah’a sõ õnõrõm

®¶

ÍŸéÒœ ® Á

His excuses

Mazeretleri, özürleri

¨•¶

ê„Š® Á

Stairways

Merdivenler

ƒ„¶

ƒ¨ Á

Livelihood

Geçimlik

ë¶

ÆÁ

Livelihood

Hayat

ë¶

ëŠ Á

Those permitted

zin verilenler

¾¶

Á

Transgressor

Haddi a an

⥦

•• Á

Transgressors

Haddi a anlar

⥦

‰Š• Á - ‚• Á

Transgressors

Haddi a anlar

⥦

‰Š• Á

Needy who ask

steyen fakirler

¨„¶

„Ž Á

Causing failure

Aciz bõrakan

‡Ó¶

‡ÓÁ

Those causing failure

Aciz bõrakanlar

‡Ó¶

†‡ÓÁ

Those causing failure

Aciz bõrakanlar

‡Ó¶

‰Š‡ÓÁ

Counted, determined

Sayõlõ, sayõlan

‘•¶

‘• ‚•Á

Counted, determined

Sayõlõ, sayõlanlar (d )

‘•¶

¡ • œ‘‚•Á

Counted, determined

Sayõlõ, sayõlan

‘•¶

•‘‚•Á

Counted, numbered (fm, pl)

Sayõlõ, sayõlan

‘•¶

•‘‚•Á

Who punishes

Azap eden

µ•¶

µ¦•Á

Onlara azap eden

µ•¶

£ •¦ Á - £ •¦ Á

Ona azap edenler

µ•¶

« •¦ Á

Azap edenler

µ•¶

•¦ Á

Who punishes them, will punish them Who punishes him, will punish him Those who punish

º

437

Excuse

Mazeret

¨•¶

•¨•Á

Their excuse

Onlarõn mazereti

¨•¶

£¤¨•Á

Those who make excuses

Mazeret gösterenler

¨•¶

‚¨¦•Á

Harm, distress

Eziyet, utanç

¨„¶

•™ „Ž Á

Those turning away

Yüz çevirenler

„¶

Those turning away

Yüz çevirenler

„¶

»„Á

Trellised

Çardaklõ

섶

¡ • Æ‚„Á

Known, accepted, good

Bilinen, iyi, adet olan

Ä„¶

½‚„Á - Ä‚„Á

Known, accepted, good

Bilinen, iyi, adet olan

Ä„¶

–™ ½‚„Á

Goat

Keçi

‡Á

‡Á

Apart

Ayrõ

‡¶

‡Á

Banished ones

Uzakla tõrõlanlar

‡¶

Ò‚‡Á

A tenth

Onda bir

„׶

¨ ×Á

Assembly

Topluluk

„׶

„×Á

Pressed ones, clouds

Sõkõ anlar (bulutlar)

„”¶

¡œ„”Á

Disobedience

syan

É”¶

”Á

Disobedience

syan

É”¶

”Á - – ”Á

Abandoned

Terk edilmi , bõrakõlmõ

ض

–• Ø’ Á

That which follows

Takip eden

¾—¶

¾¦—Á

Those who follow

Takip edenler

¾—¶

¡ —¦ Á

With you

Seninle

ßÁ

With you (pl)

Sizinle

ÀÁ

With you (dual)

Sizin ikinizle

Prevented

Alõkonulan

˦

½ ÀÁ

Suspended

Asõlõ

•¶

–™ —’Á

Taught

Ö retilen

¶

’Á

»„Á -

»„Á

šÀÁ

438

Known

Bilinen

¶

€ Á

Known ones

Bilinenler

¶

Who is given life

Ya atõlan, ömür verilen

„š¶

„ŽšÁ

Built up

mar edilmi

„š¶

¨ šÁ

With us

Bizimle

¯Á

With him

Onunla

ÍÁ

With her

Onunla (d )

£Á

With them

Onlarla

£Á

Those who hinder

Alõkoyanlar

With me

Benimle

Livelihood

Geçim

ë¶

–× Á

His livelihood

Onun geçimi

ë¶

£×Á

Their livelihood

Onlarõn geçimi

ë¶

£×Á

Water spring, flowing

Su põnarõ, akan

¶

‰Á

Caves

Ma aralar

¨¼

¡ • œ¨ Û

Wests

Batõlar

µ„¼

µ¨ Û

Its wests

Onun batõlarõ

µ„¼

£¨Û

Angrily

Öfkeli

¾Œ¼

»Û

Booties, spoils

Ganimetler

¯¼

ªÛ

Means to be washed

Yõkanõlacak

ˆ¼

™ˆÛ

West

Batõ

µ„¼

µ„Û

Two wests

ki batõ

µ„¼

‰ „Û

Who are drowned

Batõrõlanlar, bo ulanlar

Ï„¼

Who are drowned

Batõrõlanlar, bo ulanlar

Ï„¼

¿„Û

Loss, debt

Borç, ziyan

€„¼

± „Û - €„Û

Those in debt, loss

Borçlular, ziyanda olanlar

€„¼

„Û

¡

϶

Á

¿¢ Á ÉÁ

439

¿„Û -

¿„Û

×¼

É¢ ×Û

¾Œ¼

µ ŒÛ

„¼

•™ „ Û

¾¼

µ Û

¼

–™ Ò Û

Bertaraf edenler

‰¯¼

¯Û

Who changes

De i tiren

Ú¼

œ„¢Û

Those who charge

Baskõn yapanlar

Ú¼

¡œÚÛ

Keys

Anahtarlar

Õ½

Õ¤

Its keys

Onun anahtarlarõ

Õ½

ÍÖ¤

Success, salvation

Kurtulu , ba arõ

ν

œÎ

Success, salvation

Kurtulu , ba arõ

ν

•Î

Their salvation

Onlarõn kurtulu u

ν

£¤Î

Opened

Açõlmõ

Õ½

–ÖŽ

Fabricator, inventor

Uyduran, iftira eden

†„½

„´

Fabricators, inventors

Uyduranlar, iftira edenler

†„½

‰Š„ ´ - ‚„ ´

Fabricated, invented

Uydurulmu

†„½

í±„ ´

Fabricated things

Uydurulanlar

†„½

¡ • Š„ ´

Fabricators, inventors

Uyduranlar, iftira edenler

†„½

‰Š„ ´

Afflicted one, mad

Fitnelenmi , delirmi

î½

´

Place of fleeing

Kaçacak yer

¨„½

„›

Those sent before, abandoned

Önde gidenler, terk edilenler



Ù„´

Appointed, obligatory

Farz kõlõnmõ

„½

»‚„´

Corrupter

fsad eden, bozan

•ˆ½

•‹ˆ´

Corrupters

fsad edenler, bozanlar

•ˆ½

‰Š•‹ˆ´ - ‚•‹ˆ´

Corrupters

fsad edenler, bozanlar

•ˆ½

‰Š•‹ˆ´

Fainting

Bayõlan

Earned anger

Gazaba u ramõ

Forgiveness

Ma firet, ba õ lanma

Defeated

Ma lup, yenilmi

Chained, tied

Ba lõ, asõlõ

Those who avail, avert

440

Explained in detail

Açõklanmõ

”½

©Ž”

Explained in detail (fm, pl)

Açõklanmõ olanlar (d )

”½

¡ • ©Ž”

Done, executed

Yapõlan

Á½

Á´

Successful ones Successful ones

Ba arõlõ olanlar, kurtulu a erenler Ba arõlõ olanlar, kurtulu a erenler

Õ½

Ö´ -

Ö´

Õ½

Ö´

Þ¿

„—

Graves

Kabirler

Positions, places to sit

Mevkiler, yerler, oturma yerleri

•Á¿

•¶ —

Keys

Anahtarlar

•¿

•Ò—

Standing place

Makam, durma yeri

€¿

± — -€—

Resting place

Duracak yer

€¿

± — -€—

Eternity

Kalma, durma, ebediyet

€¿

– —

Whips, hooked rods

Sopalar, kamçõlar

ºš¿

º —

Your place, position

Senin makamõn

€¿

ß —

Their (dual) place, position

O ikisinin makamõ

€¿

š£ —

My place, position

Makamõm

€¿

· —

Õ¿

§ —´

¿

–™ » —´

Despised

renilenler

Taken

Alõnmõ

Hatred, hateful

Kõzma, gazap

—

—´ - —´

Shoved

Tõkõlan

Ö¿

Ö —´

Powerful, able

Kudret sahibi, muktedir

¨•¿

œ±¨• —´ - ¨• —´

Powerful ones, able ones

Kudret sahipleri, muktedirler

¨•¿

⬥ ѫ

Followers

Uyanlar, takip edenler

‚•¿

‚• —´

Poor

Eli dar, zengin olmayan

„¿

„ —´

Committing ones

Yapanlar

Ä„¿

½„ —´

Accompanying ones

E lik edenler

„¿

ª„ —´

Those who divide

Bölücüler, payla tõrõcõlar

ˆ¿

š‹ˆ —´

441

Moderate

Orta, õlõmlõ

•”¿

•” —´

Moderate

Orta, õlõmlõ

•”¿

•™ •” —´

Your hatred

Gazaplanmanõz, kõzmanõz

—

À —´

Quantity, measure

Miktar, ölçü

¨•¿

¨œ•´—

Its measure

Onun miktarõ

¨•¿

ꨜ•´—

Holy, sacred

Mukaddes, kutsal

Ô•¿

ÔŽ•—

Holy, sacred

Mukaddes, kutsal

Ô•¿

–ÅŽ•—

Destined, determined

Takdir edilmi

¨•¿

œ¨‚•´—

Closeness, relationship

Yakõnlõk

µ„¿

–• „´—

Those brought near

Yakõnla tõrõlanlar

µ„¿

Those brought near

Yakõnla tõrõlanlar

µ„¿

„Ž —

Bound ones

Ba lanmõ (ç )

„¿

ªŽ„—

Capable ones

Gücü yetenler

„¿

ª„´—

Those who act justly

Adaletli olanlar

ðˆ¿

Ø‹ˆ—´

Those who divide (pl)

Taksim edenler

ˆ¿

¡ š¢ˆ—

Divided

Ayrõlmõ

ˆ¿

€ ˆ´—

Shortened

Kõsaltõlmõ

„”¿

‰Š„¢”—

Restrained

Kapanmõ

„”¿

¡œ¨ ”´—

Decreed

Hükme ba lanmõ

ÉŒ¿

•Œ´—

Cut off, limited

Kesilmi

ºØ¿

Ê Ø´—

Cut off, limited

Kesilmi

ºØ¿

–• ¶ Ø´—

Position, place to sit

Oturma yeri

•Á¿

•Á´—

Their sitting

Onlarõn oturmasõ

•Á¿

«•Á´—

Whose heads raised up

Ba õ yukarõ kaldõrõlmõ olanlar

Õš¿

Öš´—

Stored up

Kantar kantar yõ õlmõ

„د¿

•„د—

Raising up

Dikerek

º¯¿

·Á¯´—

442

„Ž — -

„Ž —

Wayfarers

Gelip geçenler, yolcular

†¿

Keeper

Muhafõz

¡¿

Resting place

Dinlenme yeri

Who establish, continuous

‰Š —´ — -

—

¿

©—

Namaz kõlan, sürekli

€¿

— - —

Who establish (pl)

Namaz kõlanlar

€¿

Éš —

Who establish (pl)

Namaz kõlanlar

€¿

š—

Whistling

Islõk

À

³¹ À

Place

Mekân, yer

-

ª± À - • À

Position, place

Mekân, yer

-

–ª À

Your (pl) position, place

Sizin yeriniz

-

ÀªÀ

Their position, place

Onlarõn yeri

-

£ªÀ

Your (pl) place

Sizin yeriniz

-

Àª À

Its/his place

Onun yeri

-

ͪ 
Fallen, falling

Kapanarak

¾-

•À

Mecca

Mekke

Written

Yazõlmõ

To stay, wait

Kaldõ, durdu

Intervals

–’À ¾-

± À´ - µ À´

ñÀ

ñÀ

Dura dura

ñÀ

ñ • À´

Rejecters, deniers

Yalanlayanlar

µ•-

Rejecters, deniers

Yalanlayanlar

µ•-

•¦ À

Denied

Yalanlanan

µ•-

µ‚•´À

Plan, plot

Düzen, plan

„À

œ±„À´ - „´À

To plan, plot

Düzen kurdu, plan yaptõ

1

„À

„ÀšŠ - „À

You (pl) planned, plotted

Tuzak kurdunuz

1

„À

¤„À

You (pl) planned it

On tuza õ kurdunuz

1

„À

ê š¤„ÀŽ

Bestower of honor

kram eden, eref veren

€„-

€„´À

1

443

•¦ À -

•¦ À

Honored Honored ones Honored ones

erefli, de er verilen kram edilenler, de er verilenler kram edilenler, de er verilenler

€„-

–• „Ž À

€„-

„´À

€„-

„´À -

„´À

„À

ª„À

Onlarõn düzeni, tuza õ

„À

- «„´À - «„´À «„´À

Their (fm) plan, plot

Onlarõn (d ) planlarõ

„À

Ž‰«„À´

They planned, plotted

Tuzak kurdular

„À

œ‚„À

Disliked, hateful

Sevimsiz, ho görülmeyen

ê„-

«‚„´À

Distressed

Kahõrlõ, acõlõ, kõzgõn

è-

€ è´À

Hunting animal trainer

Avcõ hayvan e iticisi

¾-

‰ ¦À

To establish

Yerle tirdi

1

‰À

‰Ž À

We established

Yerle tirdik

2

‰À

¯¢À’

We established you (pl)

Sizi yerle tirdik

2

‰À

- Ž¯À’

We established them

Onlarõ yerle tirdik

2

‰À

« ¯ŽÀ’

Protected, hidden

korunmu , saklanmõ

‰¯-

™ ¯´À

He established me

Beni yerle tirdi, imkan verdi

‰À

É¢¯À’

Measure

Tartõ, ölçü

-

À´

Those caught in plot

Tuza a dü enler

•-

‚• À

Firm, safe

Sa lam, emniyetli

‰À

À - À

Full

Dolu

ò

ó´

It was filled

Dolduruldu

1

ò

Ë

You were filled

Dolduruldun

1

ò

Ë´

Its chiefs, leaders

Onun ileri gelenleri

ò

ÍË

Their chiefs, leaders

Onlarõn ileri gelenleri

ò

£Šô - £Ë

Chiefs, leaders

Ba kanlar, liderler

ò

Ñ™

We planned, plotted

Düzen kurduk

Their plan, plot

1

1

444

2

Angels

Melekler

ß

–™ Àž

His angles

Onun melekleri

ß

That which meets, will meet

Kavu an

É—Ò

Those who meet, will meet

Kavu anlar

É—Ò

œ ¿© - ¿©

Those who meet him

Ona kavu anlar

É—Ò

ê ¿©

Those who meet you (pl)

Size kavu an

É—Ò

À¿

That which meets him

Ona kavu an

É—Ò

Í¿

Its chiefs, leaders

Onun ileri geleni

ò

Religion

Millet, din

Place of refuge

Sõ õnacak yer

Your religion

Sizin milletiniz, dininiz

Our religion

Bizim milletimiz, dinimiz

¯’

Their religion

Onlarõn milleti, dini

£’

Place of refuge

Sõ õnma yeri

Salty

Tuzlu

Õ

Cursed

Lanet edilmi (d )

‰ÁÒ

–ª Á´

Cursed ones

Lanet edilmi ler

‰ÁÒ

ª Á´

Those who throw

Atanlar

É—Ò

Those who bring down

Bõrakanlar, atanlar

É—Ò

¡ —´

Those who throw

Atanlar

É—Ò

—´

Angel

Melek

ß

–™ Àž - ß

King, ruler

Hükümdar, melik

ß

À -ß

Rule, sovereignty

Hükümranlõk, mülk

ß

À´ - ß´

To possess, have power

Sahip oldu, malik oldu

1

ß

ß šŠ - ß

They possessed

Sahip oldu, malik oldu (d )

1

ß

À

- Í Àž© - Í Àž© Í Àž© Ï

ÍŠô -êõò –’ - –’

•ö

À’

Ñ÷

445

œ•Ö ´

ôÓ´ - ÑÓ´ Õ´

—´ -

—´

ß

À´

Hükmümüz

ß

¯À´

His dominion, rule

Onun mülkü, hükümranlõ õ

ß

ÍÀ´ - ÍÀ´

Dominion, rule

Melekut, hükümranlõk

ß

¡À

Two angels

ki melek

ß

‰À

Kings, rulers

Melikler, hükümdarlar

ß

Blamed

Kõnanmõ

€Ò

Blamed

Kõnanmõ olanlar

€Ò

Long time

Uzun süre

King, ruler

Melik, hükümdar

Blaming himself

Kendini kõnayan

From what

Neyden

‰ =Ž

From what

Neyden

‰ = šŽ

Death

Ölüm

¡

¡š

Their death

Onlarõn ölümü

¡

£¤ š

My death

Ölümüm

¡

·¤ š

†„

‰Š„ š

You (pl) possessed

Sahip oldunuz

Our will

Doubters

1

-

-¬ -€ •

ß

ß •

€Ò

üphe edenler

Extended

Uzatõlmõ , ba lanmõ

‘•

•‘Ž•š

Who reinforces you (pl)

Size yardõm eden

‘•

-›•š

Extended

Uzatõlmõ

‘•

œ±‘‚•š - ‘• ‚•š

Made smooth

Cilalanmõ

‘„

‘Ž„š

Dispersion

Darmada õn

χ

ÏŽ‡š

That which withholds

Tutan, kõsan

߈

ß‹ˆš

Those who withhold

Tutanlar, engelleyenler

߈

¡ À‹ˆš

He who gives rain

Ya mur ya dõran

„Ø

„Øš

He who gives us rain

Bizim ya mur getirenimiz

„Ø

ª„Øš

446

ß

- š

Owned

Sahip olunan

From whom

Kimden

Prevented, forbidden

Yasaklanmõ

º¯

–• ¶ ¯š

Taunted

Ba a kakõlan

‰¯

• ¯š

Who, whom

Kim? Ki o

‰

From, none, some of them

den, dan, hiç, bazõlarõ

‰

Manna

Kudret helvasõ

To favor

Lutfetti

Reminders of generosity

Ba a kakma

From us

Bizden

¯Ž

Name of false deity

Put adõ

•¯

Caller, crier

Nida eden, seslenen

Phases

Menziller, evreler

Your acts of worship

‰ ‰ = ‰Žš

1

‰¯

‰Ž

‰¯

‰Ž

‰¯

¯Ý - ‰¢

⥻

Š‘ ¯ - ‘ ¯

‡ª

ί

Sizin ibadet yollarõnõz

߈ª

ÀÀÅ ¯

Our acts of worship

Bizim ibadet yollarõmõz

߈ª

¯ÀÅ ¯

Place to escape

Kaçma zamanõ yeri

Ȫ

ȯ

Preventer, forbidder

Mani olan, engel olan

º¯

Ê ¯Ž

Benefits

Faydalar, menfaatler

ºª

º½ ¯

Hypocrite

Münafõk

•ª

•½ ¯

Hypocrite women

Münafõk kadõnlar

•ª

¡ —½ ¯

Hypocrite men

Münafõk erkekler

•ª

Hypocrites

Münafõklar

•ª

—½ ¯

Shoulders, paths

Omuzlar, yollar

¾Àª

¾- ¯

Its shoulders, paths

Onun omuzlarõ, yollarõ

¾Àª

£-¯

Sleep

Uyku

ۻ

€¯

Your sleep

Uykun

ۻ

ß ¯

447

—½ ¯ -

—½ ¯

Your (pl) sleep

Uykunuz

ۻ

À ¯

His sleep

Onun uykusu

ۻ

£ ¯

Dispersing

Da õlmõ

ñø

øé ¯

Spreading

Yayõlan

„ת

„× ¯

Supporting

Destekleyen

„”ª

œ±„” ¯ - „” ¯

Helping themselves (pl)

Yardõmla anlar, muzafferler

„”ª

‰Š„” ¯

Those who wait

Bekleyenler, gözetleyenler

㏻

‰Š„è ¯ - ‚„è ¯

Those who wait

Bekleyenler, gözetleyenler

㏻

‰Š„è ¯

Those who take retribution

ntikam alanlar

—ª

š— ¯

Finality, boundary

Son

Éù

£¯

Its end, boundary

Onun sonu

Éù

«£¯

Who abstain, stop

Kaçõnanlar, son verenler

Éù

£¯

Finality, boundary

Nihayet, en son

Éù

·£ ¯

Scattered, dispersed

Saçõlmõ

„øª

œ¨ ø¯

Seni kurtaran

ú

¬Ó ›¯

Onlarõ kurtaran

ú

«Ó ›¯

That which saves you, will save you That which saves them, will save them

•¯

–—¯ ¯

Strangled to death

Bo ularak ölmü

Warner

Uyaran, korkutan

¨•ª

¨•¯

Warners

Uyaranlar, korkutanlar

¨•ª

‰Š¨•¯ - ‚¨•¯

Those who are warned

Uyarõlanlar, korkutulanlar

¨•ª

‰Š¨•¯

Those who are warned

Uyaranlar, korkutanlar

¨•ª

‰Š¨•¯

That is sent down

ndirilen

‡ª

™ ‡Ž ¯

That sends down

ndiren

‡ª

‡¢ ¯

That sends down

ndiren

‡ª

‡¯

Landing place

ni yeri

‡ª

‡¯

That which sends it down

Onu indiren

‡ª

£Ò¢‡¯

448

That who send down

ndirenler

‡ª

That who send down

ndirenler

‡ª

Òû

His staff. cane

Asasõ, de ne i

шª

ͤш¯

Act of worship

badet

߈ª

Àˆ¯

Forgotten

Unutulmu

Ɉª

•ˆ ‹¯

Elevated ones, ships

Yükseltilenler, gemiler

Ñת

¡ Ëׯ

Creators

Yaratanlar

Ñת

Ëׯ

Spread out

Açõlmõ

„ת

•„Ž×¯

Raised ones

Diriltilenler

„ת

‰Š„ׯ

Opened, unrolled

Açõlmõ

„ת

œ±¨ ׯ - ¨ ׯ

That which is helped

Yardõm olunmu

„”ª

œ¨ ”¯

Those who are helped

Yardõm olunanlar

„”ª

‚¨ ”¯

Layered

Kat kat

•Œª

‘• Œ¯

Speaking, language

Konu ma

•Øª

•Ø¯

Those given respite

Mühlet, süre verilenler

㏻

‰Š„è¯ - ‚„è¯

Those given respite

Mühlet verilenler, süre verilenler

㏻

‰Š„è¯

It was prevented

Mani olundu

1

º¯

º¯

To prevent

Yasakladõ, engelledi, men etti, mani oldu

1

º¯

º¯šŠ - º¯

He prevented you

Seni men etti

1

º¯

ßÁ¯

He prevented us

Bizi men etti

1

º¯

¯Á¯

He prevented them

Onlarõ men etti

1

º¯

£Á¯

Splitting, breaking

Yarõlan, çatlayan

„ؽ

„Ø ¯

Those who spend

nfak edenler

•ª

—¯

Abandoned ones

Ayrõlanlar

ßÀ½

À¦ ¯

Fluffed up

Atõlmõ , kabartõlmõ

ëª

ì ¯

Uprooted

Kökünden sökülmü

„Á¿

„Á—¯

449

Ò‡¯ -

Òû

Return, change

Dönü , de i im

¾¿

¾ —¯

Return, in return

Yerine, mukabil

¾¿

—¯

Those who return, will return

Dönenler

¾¿

—¯

Reduced

Eksiltilmi

“—ª

È —¯

From you

Senden

Rejecter, denier

nkar eden

„Àª

„À¯

Evil, bad

Kötülük

„Àª

„À¯ - œ±„À¯ - „À¯

Refusing

nkar eden

„Àª

•™ „À¯

Unknown ones

Tanõnmayanlar

„Àª

‚„À¯

Rejecters, deniers

nkar edenler

„Àª

‚„À¯

From you (pl)

Sizden

From you (pl, fm)

Sizden (d )

We gave favor

Lütufta bulunduk, lutfettik

From him

Ondan

ͯ

From her

Ondan (d )

£¯

Clear way

Açõk yol

From them

Onlardan

From them (dual)

Onlardan (ikil)

Pouring down

Dökülen, bo alan

From them (fm)

Onlardan (d )

Preventing

Engelleyen

º¯

¶± ¯

Withholding

Cimri, kõskanç

º¯

¶¯

Misfortune

Felaket

¯

¯

From me

Benden

Semen

Meni

Who turns (to Allah), repents

Allah’a yönelen, tevbe eden

߯

À¯ ‰Ž À¯ 1

‰¯

Ìù

¯Ž¯

…± £¯ £¯ š£¯

„ü

„š£¯ ‰Ž £¯

É¢¯

450

ý

ÉÃ ¯

µª

±¯ - ¾¯

Who turn (to Allah), repent (pl)

Allah’a yönelenler, tevbe edenler

Illuminating, enlightening

Aydõnlatan, nur veren

Emigrant

µª

¯

¨ª

œ±Ú¯ - Ú¯

Muhacir, göç eden

„Ó«

œ±„… £ - „… £

Emigrants (fm)

Muhacirler (d )

„Ó«

¡ • œ„… £

Emigrants

Muhacirler

„Ó«

‰Š„… £

Resting place, bed

Dö ek, yatak

•£

‘£

Humiliated

Horlanmõ

«

ª£

Guided one

Do ru yola ermi

†•«

• £ - †• £ •• £

Guided ones

Do ru yola ermi olanlar

†•«

‚• £

Guided ones

Do ru yolda olanlar

†•«

‰Š• £ - ‚• £

Guided one

Do ru yola ermi

†•«

†• £

Forsaken

Terk edilmi

„Ó«

œ¨ Ó£

Cradle, bed

Be ik, dö ek

•£

œ±•£ - •£

I spread

Dö edim, imkan verdim

•£

¡ › •Ž£

Defeated

Bozguna u ratõlan

€‡«

€‚‡£

Racing ones

Ko anlar

ºØ«

ÁØ£

Give (imp) respite

Mühlet ver

£

´ £¢

Molten brass

Erimi maden, mühlet vermek

£

£

Destruction

Helak, yok olma

ß«

ߣ

Their destruction

Onlarõn helaki

ß«

£À £

One who destroys them

Onlarõ helak eden

ß«

£À £

Those who destroy

Helak edenler

ß«

œ À£

Those who destroy it

Onu helak edenler

ß«

« À£

Those who destroy

Helak edenler

ß«

ÉÀ £

Who are destroyed

Helak edilenler

ß«

À£

Give (imp) them respite

Onlara süre ver

£

£´ £¢

2

2

2

451

š£

Whatever

Her ne

Pouring down

Akma, dökülme

Guardian

Müheymin, gözetip koruyan

Humiliating

Alçaltõcõ

Infant girl buried alive

Diri diri gömülen kõz

Escape

Sõ õnak, kaçõ

Plowing, cleaving ones

«

©£ - ™ £

‰ü

¯±š £ - ‰š £

«

¯± £ - ‰ £

‘°‚

•‘þ

°‚

©ž

Yaranlar

„

„ œ

Scales, balances

Tartõlar

΂

‰ŠÎœ

His scales, balances

Onun tartõlarõ

΂

ͯŠÎœ

Places

Yerler

º»‚

º»œ

Their places

Onun yerleri

º»‚

ÍÁ»œ

Regions

Mevkiler, sava yerleri

‰Ù‚

‰Ùœ

Locations

Yerler, mevkiler

º¿‚

º¿œ

Those who fall into it

Ona dü enler

º¿‚

£Á¿œ

Those who fall

Dü enler

º¿‚

Á¿œ

Those who fall into it

Ona dü enler

º¿‚

« Á¿œ

Appointed times

Vakit ölçüleri, takdir edilmi zaman

¿‚

¿œ

Friends, relations

Dostlar

ÿ‚

ÉÒœ

Your friends

Dostlarõnõz

ÿ‚

À Òœ

Barrier

Engel

•‚

—

Death

Ölüm

¡

¤± - ¡

Death

Ölüm

¡

–¤

Our death

Ölümümüz

¡

¯¤ - ¯¤

Your (pl) death

Ölümünüz

¡

À¤

His death

Onun ölümü

¡

ͤ

Its (her) death

Onun (d ) ölümü

¡

£¤

452

¡

œ¤

¡

·¤

Die (imp, pl)

Ölün

The dead

Ölüler

Promise

Sa lam söz, teminat

•¥‚

—¥ - •¥

Their covenant

Onlarõn misakõ, sözü

•¥‚

£—¥

Wave

Dalga

Affection, love

1

ƒ

ƒ

Sevgi, muhabbet

‘‘‚

•™ ‘Ž

Shaking

Çalkalanõ

¨

Ϭ

Place to be led

Götürülen yer

‘¨‚

‘‚¨

Producers of sparks

Ate saçanlar

†¨‚

¡ Š¨

Weighed, measured

Ölçülü, ölçülmü

΂

• ‚Î

Wealthy

Varlõklõ

ºÅ‚

ºÅ

Expanders

Geni letici olanlar

ºÅ‚

ÁÅ

Moses (pbuh)

Musa (AS)

Testator

Vasiyet eden

ÉÇ‚

È

Put in place, placed

Konulmu

º»‚

–™ ¶ »

Decorated

Süslenmi

‰»‚

–• ª »

Step, way

Yol, yer, mevki

ÑÙ‚

ËÙ

Appointed time/pace

Vaad edilmi yer, zaman

•¶‚

œ±•¶ - •¶

Promise

Söz, vaad

•¶‚

••¶

Promise to you

Sana olan söz, vaad

•¶‚

¬•¶

Your appointed time

Bulu ma zamanõnõz

•¶‚

-•¶

His appointed place

Onun vaad edilen yeri

•¶‚

ꕶ

Their appointed time

Onlarõn vaad edilen yeri

•¶‚

«•¶ - «•¶

My promise, threat

Benim vaadim, sözüm

•¶‚

†•¶

Admonition, instruction

Ö üt, nasihat, vaaz

!¶‚

–™ è¶

Promised

Vaad edilmi

•¶‚

Ԧ

·Å

453

Ample

Bol

„½‚

œ¨ ½

Those who pay in full

Tam olarak verenler

"‚

½#

Those who fulfill

fa edenler, yerine getirenler

"‚

½

Those who pay them in full

Onlara tam olarak verenler

"‚

« #½

Kindled

Tutu turulmu

•¿‚

••¿

Firm believers

Kesin inananlar

‰—Š

Firm believers

Kesin inananlar

‰—Š

¯¿

Whose time is fixed

Vakti belirlenmi

¿‚

¤¿

Killed by hitting

Dövülerek öldürülmü

•¿‚

•™ ® ¿

Those who are stopped, made to stand

Durdurulanlar, dikiltilenler

¿‚

½¿

Protector, lord, friend

Mevla, dost, koruyucu

ÿ‚

·Ò -

Your (pl) protector, lord

Dostunuz

ÿ‚

-

Our protector, lord

Dostumuz

ÿ‚

ª

His protector, lord

Onun dostu

ÿ‚

ê

Their protector, lord

Onlarõn dostu

ÿ‚

«

Which is given birth to

Do urulan

•Ò‚

‘Ò

That which turns

Dönen

ÿ‚

ɦÒ

Protector, lord, friend

Mevla, dost, koruyucu

ÿ‚

·Ò -·Ò

That turns towards it

Onan dönen

ÿ‚

£ Ò¦

Who makes weak

Zayõflatan

‰«‚

‰«

Dead

Ölü

¡

¢

Dead

Ölü

¡

± - ¢

Dead animal

Le , ölü

¡

Dead ones, will die

Ölüler, ölecekler

¡

Dead ones, will die

Ölüler, ölecekler

¡

Covenant, treaty, word

Misak, yemin, söz, anla ma

454

•¥‚

¯¿ -

¯¿

– ¢ -

¢ ¢

¿ø -Ïø

Your (pl) covenant

Misakõnõz, sözünüz

•¥‚

À¿ ø

His covenant

Onun misakõ

•¥‚

Í¿ ø - Í¿ ø

Their covenant

Onlarõn misakõ

•¥‚

£¿ ø - £¿ ø

Heritage, inheritance

Miras

$¨‚

$œÚ

Scale, balance

Ölçü, mizan

΂

™ œ‡

Gambling

Kumar

„ˆŠ

„‹ˆ

Ease

Kolaylõk

„ˆŠ

•„ˆ

Gentle

Nazik

„ˆŠ

œ¨ ˆ

Promise, appointment

Vaad, söz

•¶‚

‘Á

Appointed time

Belirlenen vakit

¿‚

¤± — - ¡ —

Our appointed time

Bizim belirlenen vaktimiz

¿‚

¯¤ —

Their appointed time

Onlarõn belirlenen vakti

¿‚

£¤ —

Michael

Mikail

Inclination, deviation

Meyletmek, meyil

Attack

Baskõn

Right hand side

Sa dakiler

À © – ‰%

455

–¯š

We give him

Ona veririz

1

We give her

Ona (d ) veririz

1

We are given, it is given to us

Bize verilir

1

We give

Veririz

1

We give him

Ona veririz

1

That we prefer

Tercih etmemiz

4

That we prefer you

Seni tercih etmemiz

4

We delay

Erteleriz

2

We delay it

Onu erteleriz

2

That we believe

man etmemiz

1

We believe

man ederiz

1

Indeed we believe

Mutlaka iman ederiz

1

Those who sleep

Uyuyanlar

That we come

Gelmemiz

1

€•‚

That we bring

Getirmemiz

1

ƒ„… €•

We come

Geliriz

1

•

That we bring you (pl)

Size getirmemiz

1

ˆ‡† ‚•

Indeed we come

Mutlaka geliriz

1

•

Saved one

Kurtulan

‰

‹ Š

You held secret talk

Ba ba a konu tunuz

‰

ˆŒ •

That we take, hold

Tutmamõz

1

Ž

He called

Seslendi

1

••

‘’

He called us

Bize seslendi, nida etti

1

••

‘’

He called him

Ona seslendi

1

••

‘’

He called her

Ona (d ) seslendi

1

••

“‘’

456

Ž ‚•

He called them (dual)

O ikisine seslendi

1

••

“‘’

They called him

Ona seslendi, seslendiler

1

••

’

Those who regret, repent

Pi man olanlar

•

”’

They called

Seslendiler

1

••

‘•’

Call (imp, pl)

Seslenin, ça õrõn

1

••

‘•’

They called

Seslendiler

1

••

‘•’ - ‘•’

To call

Seslendi, ça õrdõ, nida etti

1

••

–’ — - •’

You called

Siz seslendiniz

1

••

ˆŒ—’

Your (pl) meetings

Toplantõlarõnõz

••

ˆ†‡—’

We called

Seslendik, nida ettik

1

••

—’

We called him

Ona seslendik, nida ettik

1

••

—’

His crowd

Onun toplulu u

••

—’

Fire

Ate

˜

‘š˜ - ˜™

Those who withdraw

Çekenler

›œ

€ •„ž

Mankind, humans

nsanlar

Ÿ

Those who perform that worship

O ibadeti yapanlar

Rising

Kalkõ , kalkma

Those who spread

Yayanlar

Those who draw out

Çekip alanlar

Exhausted

Yorgun

That which advises

Ÿ

¡

‡† ¢

‚£

¤¥¦

£

€‘ ¦

§£

€ ¨¦

©ª

¤« ¬-

Nasihat eden

®ª

®™ -

Those who advise

Nasihat edenler

®ª

Those who advise

Nasihat edenler

®ª

”¯-

Helper

Yardõmcõ

ª

Š-

Helpers

Yardõmcõlar

ª

—„ -

Forelock

Perçem

ª

¤« -

457

”¯- -

¯-

Its forelock

Onun perçemi

ª

Œ-

Radiant

Parlak

°

±« ²

Looking

Bakan

³

±« ´

Looking, waiting (pl)

Bekleyenler, bakanlar

³

—„ ´

Joyful, happy

Mes’ut, mutlu

ˆµ

¤« •

To become hypocrite

kiyüzlü oldu, münafõk oldu

3

¶·

¶¸ — - ¶¸

They became hypocrites

kiyüzlü oldular, münafõk oldular

3

¶·

‘ ¹† ¸

Additional, gift

Hediye, fazla

º·

¤» ¼¸

She camel

Di i deve

½

¤« ¾

Trumpet

Boru, öttürme aleti

Deviating ones

¹

˜„ ¾†

Yoldan sapanlar

©‡

¬¿

Those who hang

Bükenler, e enler

À‡

¡¿

That we eat

Yememiz

º¿

º†¿‚•

Those who forbid

Yasaklayanlar, nehyedenler

Á

“

He distanced himself, turned to his side

Uzakla tõ, yan döndü

1

–‚

•‚

Inform (imp)

Haber ver

2

‚¬

• ¬

Inform (imp) us

Bize haber ver

2

‚¬

¥•¬

Inform (imp) them

Onlara haber ver

2

‚¬

ˆ ¥•¬

Inform (imp, pl) me

Bana haber verin

2

‚¬

„• ¬

News

Haber

‚¬

‚¬ - ™ ¬ - ʬ

To inform

Haber verdi

2

‚¬

† ¬ — - ‚¬

She informed

Haber verdi (d )

2

‚¬

€¬

I informed

Haber verdim

2

‚¬

€•‚¬

Plant

Bitki, nebat

Ĭ

š¬ - € ™ ¬

I informed you (dual)

kinize haber verdim

‚¬

‡† ‚• ¬

Its plant

Onun bitkisi

Ĭ

¬

1

2

458

He informed us

Bize haber verdi

2

‚¬

¬

He informed me

Bana haber verdi

2

‚¬

„‚¬

His news

Onun haberi

‚¬

¬

He informed it

Onu haber verdi

‚¬

“‚¬

Their news

Onlarõn haberi

‚¬

ˆ“ ¬

To grow

Büyüdü

1

Ĭ

Ĭ — - Ĭ

We seek, want

Ararõz, isteriz

1

Å…

ÅŒ¬

We test him

Onu imtihan ederiz

8

¼…

¼Œ¬

Let’s pray

Dua edelim

8

ºÆ

º• „ Œ¬

That we change

De i tirmemiz

2

Ç•…

Ç•¬

He threw

Attõ

1

Ž¬

Ž¬

He was thrown

Atõldõ

1

Ž¬

Ž„¬

I threw

Attõm

1

Ž¬

€•Ž¬

I threw it

Onu attõm

1

Ž¬

Ž• ¬

We threw

Attõk

1

Ž¬

Ž• ¬

We threw it

Onu attõk

1

Ž¬

Ž• ¬

We threw them

Onlarõ attõk

1

Ž¬

ˆ“ Ž• ¬

He threw it

Onu attõ

1

Ž¬

Ž¬

They threw

Attõlar

1

Ž¬

•†Ž¬

They threw it

Onu attõlar

1

Ž¬

•†Ž¬

We create

Yaratõrõz

1

…

¬

We create it

Onu yaratõrõz

1

…

È “‘ ¬

That we cease

Vazgeçeriz

1

É…

ɬ

We give glad tidings

Müjdeleriz

2

£…

£¬

We give you glad tidings

Seni müjdeleriz

2

£…

£¬

We seize

Yakalarõz

1

ʨ…

ʨ¬

2

459

That we send, resurrect

Göndermemiz, diriltmemiz

1

˵…

˵¬

We send, resurrect

Göndeririz, diriltiriz

1

˵…

Ë † µ¬

That we seek, want

Aramamõz

1

Å…

Ì„ ¬

We seek, want

Ararõz

1

Å…

Ŭ

We test

mtihan ederiz, sõnarõz

1

¼…

¼†¬

We test you (pl)

Sizi imtihan ederiz, sõnarõz

1

¼…

ˆ†¿ ¼†¬

Indeed we test you (pl)

Mutlaka sizi imtihan ederiz, sõnarõz

1

¼…

ˆ†‡ ¼†¬

We test them

Onlarõ imtihan ederiz, sõnarõz

1

¼…

ˆ“ ¼†¬

That we test them

Onlarõ imtihan etmemiz

1

¼…

ˆ“ ¼†¬

Indeed we settle

Mutlaka yerle tiririz

2

…

¬

Indeed we settle them

Mutlaka onlarõ yerle tiririz

2

…

Prophethood

Nübüvvet, peygamberlik

‚¬

±¬

Prophet

Peygamber, nebi

‚¬

ά„ - Í ¬„

We attack at night

Mutlaka gece baskõn yaparõz

2

Ä…

Œ¬

Indeed we attack him at night

Mutlaka ona gece baskõn yaparõz

2

Ä…

Œ¬

Prophets

Peygamberler, nebiler

‚¬

¬„

We explain, clarify

Beyan ederiz, açõklarõz

”…

¬

His Prophets

Onlarõn peygamberi

‚¬

ˆ Ϭ„

Prophets

Peygamberler

‚¬

We disown

Uzakla õrõz

5

We follow

Tabi oluruz, takip ederiz

8

Ь

Є¬Œ

We make follow

Takip ettiririz

4

Ь

Є¬Œ

That we follow

Tabi olmamõz, takip etmemiz

8

Ь

Є ¬„Œ - Є¬Œ

That we follow you (pl)

Sizi takip etmemiz

8

Ь

ˆ†‡µ„¬Œ

We follow him

Onu takip ederiz

8

Ь

µ„¬Œ

We make them follow

Onlara tabi kõlarõz

4

Ь

ˆ µ„¬Œ

460

2

ˆ

” ¬„ …

¬

Ϭ„ ¬Œ

We settle

Otururuz, yerle iriz

5

…

† ¬Œ

We overlook

Geçeriz

6

ž•

ž• ÑŒ

That we take

Edinmemiz

8

Ž

ŽÒŒ

Indeed we take

Muhakkak ediniriz

8

Ž

Ó ŽÒŒ

That we take him

Onu edinmemiz

8

Ž

ŽÒŒ

That we are snatched

Atõlmamõz, çõkarõlmamõz

2

Ô¨

ÔÓ¨ÒŒ

We wait

Bekleriz

5

That we leave, give up

Terk etmemiz

1

To raised

Kaldõrdõ

1

¶Œ

¶Œ — - ¶Œ

We accept

Kabul ederiz

5

º¬¾

º† ¬¹Œ

We raised

Kaldõrdõk

1

¶Œ

¹• Œ

That we speak

Konu mamõz

1

ˆ¼¿

ˆÓ¼‡Œ

We read, recite

Okuruz

1

¼

‘ ¼†Œ

We read it

Onu okuruz

1

¼

¼†Œ

We read them

Onlarõ okuruz

1

¼

“ ¼†Œ

We descend

neriz

5

ǜ

dž œ Œ

Indeed we make you die

Seni mutlaka vefat ettiririz

5

Ö•

¸Ó Œ

That we put our trust

Tevekkül etmemiz

5

º¿•

ºÓ¿ Œ

We make firm

Sabit kõlarõz

2

Ĭ

Ĭ×

He saved

Kurtardõ

2

‰

Ñ

To get saved

Kurtuldu

1

‰

Ñ— - Ñ

Salvation

Kurtulu

‰

±Ñ

We recompense

Cezalandõrõrõz

3

–œ•

–„ž Ñ

He saved you (pl)

Sizi kurtardõ

2

‰

ˆ†¿ Ñ

He saved us

Bizi kurtardõ

2

‰

Ñ

He saved them

Onlarõ kurtardõ

2

‰

ˆ“ Ñ

461

Õ…˜

Õ… Œ Œ

That we respond

Cevap vermemiz

4

Ø•

©„Ñ

That we find

Bulmamõz

1

•••

•„Ñ

Two ways

ki ana yol

•‰

„ —•Ñ

We recompense

Kar õlõ õnõ veririz

1

–œ•

–„œÑ

We are recompensed

Bize kar õlõ õ verilir

1

–œ•

–„œÑ

Indeed we recompense

Muhakkak kar õlõ õnõ veririz

1

–œ•

—„œÑ

Indeed we recompense him

Ona kar õlõ õnõ veririz

1

–œ•

—„œÑ

Unclean

Pis

À‰

À ™ Ñ

We make

Yaparõz

1

ºµ•

º† µÑ

That we make

Yapmamõz

1

ºµ•

ºµÑ - º• µÑ

That we make it

Onu yapmamõz

1

ºµ•

¼µÑ

We make it

Onu yaparõz

1

ºµ•

¼†µÑ

That we make them

Onlarõ yapmamõz

1

ºµ•

ˆ ¼µÑ

That we make them (dual)

O ikisini yapmamõz

1

ºµ•

¼• µÑ

Star, grass

Yõldõz, ot

ˆ‰

ˆ„ Ñ - ˆÑ

That we gather

Toplamamõz

1

ÐÙ

ÐÑ

Save (imp) us

Bizi kurtar

2

‰

Ñ

Save (imp) me

Beni kurtar

2

‰

„Ñ

Secret talk

Gizli konu ma

‰

‘Ñ

Your (pl) secret talk

Gizli konu manõz

‰

ˆ†¿‘ Ñ

Their secret talk

Onlarõn gizli konu masõ

‰

ˆ“‘ Ñ

You get saved

Kurtuldun

‰

ۄ

Stars, grasses

Yõldõzlar, otlar

ˆ‰

Ñ

Secret talk

Gizli konu ma

‰

•Ñ

He was saved

Kurtarõldõ

1

‰

Ñ

To save

Kurtardõ

2

‰

Ñ— - Ñ

1

462

‰

»ÚÑ „

2

‰

Ñ

Seni kurtardõk

2

‰

Ñ

We saved you (pl)

Sizi kurtardõk

2

‰

ˆ†¿ Ñ

We saved him

Onu kurtardõk

2

‰

Ñ

We saved them

Onlarõ kurtardõk

2

‰

ˆ“ Ñ

We saved them (dual)

O ikisini kurtardõk

2

‰

“ Ñ

Red smoke, molten copper

Kõzõl duman, erimi bakõr,

ÀÛ

Ÿ ™ ¯

Vow

Söz

©Û

©¯

His vow

Ada õ, sözü

©Û

¬¯

To carve

Yonttu

1

ÄÛ

į — - į

To sacrifice

Kurban kesti

1

Û

¯

Surely we burn

Mutlaka yakarõz

2

½Ü

¾¯

Surely we burn him

Onu mutlaka yakarõz

2

½Ü

¾¯

Unfortunate

Kara, u ursuz

ÀÛ

À Š ¯

Unfortunate (pl)

Kara, u ursuz (ç )

ÀÛ

€ Ý ¡¯

We gather

Toplarõz, diriltiriz

1

£Ü

£¯

Surely we gather them

Mutlaka onlarõ toplarõz

1

£Ü

ˆ £¯

Surely we gather him

Mutlaka onu toplarõz

1

£Ü

£¯

We gather them

Onlarõ toplarõz

1

£Ü

ˆ“ £¯

Surely we make present

Muhakkak bulundururuz

4

°Ü

Ó °¯

Surely we make them present

Muhakkak onlarõ bulundururuz

4

°Ü

ˆ °¯

We protect, guard

Koruruz

1

Þ·Ü

Þ † ·¯

Bee

Bal arõsõ

ºÛ

º„ ¯

Gift

Hediye

ºÛ

¤« ¼¯„

We

Biz

Conversation

Konu ma

We saved

Kurtardõk

We saved you

¯ 463

We live

Ya arõz

1

Ü

¯

We give life

Diriltiriz, hayat veririz

4

Ü

„ ¯ - „¯

Indeed we give life

Muhakkak diriltiriz, hayat veririz

4

Ü

„¯

We fear

Korkarõz

1

We seal

Mühürleriz

1

Decayed

Çürümü

We take out, drive out

Çõkarõrõz

4

We take you (pl) out, drive you out

Sizi çõkarõrõz

4

Indeed we drive out

Mutlaka çõkarõrõz

4

Indeed we drive you out

Mutlaka seni çõkarõrõz

4

Indeed we drive you (pl) out

Mutlaka sizi çõkarõrõz

4

We get disgraced

Rezil oluruz

1

We cause to swallow

Geçiririz

1

We fear

Korkarõz

1

We hide

Gizleriz, saklarõz

4

Date palm

Hurma a acõ

€

‚ - €•

Date palm

Hurma a acõ

€

ƒ„…

We break our promise

Ondan döneriz, cayarõz

4

…

†…

We create

Yaratõrõz

1

‡…

‡…

That we create you (pl)

Sizi yaratmamõz

1

‡…

Š ‰ˆ …

We indulge in vain talk

Bo konu maya dalarõz

1

‹Œ

‹Œ

We make fear, scare

Korkuturuz

2

•Œ

•ŽŒ

We scare them

Onlarõ korkuturuz

2

•Œ

••ŽŒ

Date palm

Hurma a acõ

€

€‘ ’

Calling, call

Ba õrmak, nida

“”

–• —”

Regret, remorse

Pi manlõk, nedamet

˜”

ƒ„ ™—”

464

ß

ßÒ

ˆŒ

ˆŒÒ

We alternate them

Onu döndürürüz, devrederiz

3

š“›

œ••“—”

We make them enter

Sokarõz

4

€ ›

€ ”

That we make you (pl) enter

Sizi sokmamõz

4

€ ›

…ˆ ”

Indeed we make them enter

Mutlaka onlarõ sokarõz

4

€ ›

• …„ ”

That we enter it

Ona girmemiz

1

€ ›

œ•„… ”

We make them enter

Onlarõ sokarõz

4

€ ›

•… ”

We know

Biliriz

1

ž›

ž”

That we call, pray

Dua etmemiz

1

ŒŸ›

”

We call, pray

Ça õrõrõz, dua ederiz

1

ŒŸ›

—ŒŸ” - ŒŸ”

We call him, pray to him

Ona dua ederiz

1

ŒŸ›

¡ŒŸ”

We show, direct

Gösteririz, delil oluruz

1

€•›

šŠ ”

We show you (pl)

Size gösteririz

1

€•›

•Š”

To regret, repent

Pi man oldu

1

˜”

˜” ¢ - ˜”

Assembly

Mevki, meclis

“”

œ£¢”

We leave, abandon

Bõrakõrõz

ž¤“

ž„¥

Vow

Adak

ž¥

ž‘ ¥ˆ

Warnings

Uyarõlar

ž¥

ž¥

My warnings

Uyarõlarõm

ž¥

ž¥

To vow

Adadõ

ž¥

ž¥ ¢ - ž„¥

Warning

Uyarma

ž¥

—žˆ¥

I vowed

Adadõm

1

ž¥

¦ž„¥

You vowed

Adadõnõz

1

ž¥

§ž„¥

We abandon them

Onlarõ bõrakõrõz

1

ž¤“

¨ž„¥

That we make him taste

Ona tattõrmamõz

4

©“¤

†ˆª¥

That we remember

Anmamõz, zikretmemiz

1

«¤

«ˆ¥

That we remember you

Seni anmamõz

1

«¤

¬ «ˆ¥

1

1

465

That we are humiliated

Zillete dü memiz

1

€•¤

š- ¥

Surely we go

Mutlaka gideriz

1

®¨¤

¯¨ˆ¥

We remove

Gideririz

1

®¨¤

°± ¯¨ˆ¥

Vows

Adaklar

ž¥

ž“¥

Their vows

Onlarõn adaklarõ

ž¥

¨ž“¥

Warner, who warns

kaz eden, uyaran

ž¥

—³ ¢¥ - ² ¢¥

We make taste

Tattõrõrõz

4

©“¤

ࢴ

Surely we make taste

Muhakkak tattõrõrõz

4

©“¤

‰„ ¢¥

We make him taste

Ona tattõrõrõz

4

©“¤

†‰¢¥

We make them taste

Onlara tattõrõrõz

4

©“¤

•„‰¢¥

We see you

Seni görürüz

1

´ž

¬—

We see him

Onu görürüz

1

´ž

¡—

We see her

Onu (d ) görürüz

1

´ž

œ¨—

We bring you up

Seni yeti tiririz

2

Œ±ž

±Ž

We inherit

Varis oluruz

1

µž“

µ

We inherit from him

Ona varis oluruz

1

µž“

†¶

Indeed we stone

Mutlaka ta larõz

1

ž

·

Indeed we stone you (pl)

Mutlaka sizi ta larõz

1

ž

·

We are sent back

Döndürülürüz

1

››ž

›¸

That we return it

Onu döndürmemiz

1

››ž

œ¨›

We give sustenance

Rõzõk veririz

1

©¹ž

©¹

We give you sustenance

Sana rõzõk veririz

1

©¹ž

ª¹

We give you (pl) sustenance

Size rõzõk veririz

1

©¹ž

ª¹

We give them sustenance

Onlara rõzõk veririz

1

©¹ž

•ª¹

That we send

Göndermemiz

4

€ºž

€„ º

We send

Göndeririz

4

€ºž

ۼ

466

Indeed we send

Mutlaka göndeririz

4

€ºž

…„º

We raise

Yükseltiriz

1

»•ž

»„•

We see

Görürüz

1

´ž

We show, make see

Gösteririz

4

´ž

We intend, wish

steriz, irade ederiz

4

›“ž

Ӣ

We show you

Sana gösteririz

4

´ž

¢

Indeed we show you

Mutlaka sana gösteririz

4

´ž

¢

We show him

Ona gösteririz

4

´ž

†¢

We show them

Onlara gösteririz

4

´ž

•¢

Remover

Gideren

That we increase

Arttõrmamõz

1

”¢¹

›

We increase

Arttõrõrõz

1

”¢¹

›—›

To remove, drag

Çekti, giderdi, elinden aldõ

1

We removed

Elinden aldõk

1

œŸ

We removed it

Onu çõkarõp aldõk

1

œ¨œ Ÿ

Made evil suggestion

Kõ kõrttõ

¼

¼ „

Evil suggestion

Kõ kõrtma

¼

¼ •

It was revealed, sent down

ndirildi

š

š„ Ž

Hospitability, lodging

kram, ev

š

½ - š•

To descend

ndi

1

š

š ¢ - š„

To send down, reveal

ndirdi

2

š

šŽ ¢ - š„

Descent

ni

š

ƒ„•

It was sent down, revealed

ndirildi

2

š

¾„•Ž

We sent down, revealed

ndirdik

2

š

œ •ˆ

We sent it down

Onu indirdik

2

š

¡œ •ˆ

He sent it down

Onu indirdi

2

š

†„•

-

ƒŸ—

2

467

¢-

š

••

1

”¢¹

Ӣ

Sizi arttõrmamõz

1

”¢¹

«”¢

We are asked

Soruluruz

1

š¿º

š„¿ - €„À

We ask you

Sana sorarõz

1

š¿º

…„À

Women

Kadõnlar

Œ

–Á œ

Œ

- «Ä–œ à «Âœ Åœ œ –Ä œ

Their descent

Onlarõn ini i

That we increase

Arttõrmamõz

That we increase you

Your (pl) women

Kadõnlarõnõz

Our women

Kadõnlarõmõz

Œ

Their women

Onlarõn kadõnlarõ

Œ

Their (fm) women

Onlarõn (ç ) kadõnlarõ

Œ

We make haste

Ko arõz, hõzlanõrõz

3

º

žœ

Indeed we ask

Mutlaka sorarõz

1

š¿º

•„¿„

Indeed we ask them

Mutlaka onlara sorarõz

1

š¿º

• •„œ„

Blood relationship

Nesep, kan akrabalõ õ

We glorify

Tesbih ederiz

We glorify you

¨Ä–œ - •Åœ Ž •ÅÆœ

®

œ³¯

2

ǯº

ÇŽ¯

Seni tesbih ederiz

2

ǯº

ÈŽ¯

We race, compete

Yarõ õrõz

8

‡¯º

‡¯É

That we overcome, defeat

Üstünlük sa lamamõz, yenmemiz

10

¤ŒÊ

¤ˆ ŒÈÉ

We let live

Sa bõrakõrõz

10

’Ê

ÈÉ

We seek help

Yardõm isteriz

10

ËŒŸ

ÌÍÉ

We transcribe, write

Yazarõz, kaydederiz

Î

Î É

Their inscription

Onun yazõsõ

Î

œ•É

We mock

Alay ederiz

Name of false deity

Put adõ

—³

Dust, particle

Toz, küçük parça

œ

1

468

º

¾„

It was blown in dust

Savruldu, da õldõ

1

Indeed we grab

Mutlaka yakalarõz

1

ȼ

œÍ„

That we make fall

Dü ürmemiz

4

ωº

Ï ˆ ‰

We give water

Sularõz

1

‰º

‰

We give you (pl) water

Sizi sularõz

1

‰º

’‰

We give him water

Onu sularõz

1

‰º

†’‰

Sacrifice

Kurban, yakõnla ma yollarõ

Indeed we settle

Mutlaka yerle tiririz

My sacrifice

Kurbanõm

Generation, progeny

Nesil

We withdraw

Çekip alõrõz

We insert

Ð º

4

€

€„

1

Î…º

΄…

Sokarõz

1

…º

…

We insert him

Onu sokarõz

1

…º

† …

That we submit

Teslim olmamõz

4

…º

…

His progeny

Onun nesli

We hear

itiriz

1

€

†„…

Ȅ

»· —Œ

They forgot

Unuttular

Women

Kadõnlar

We drive

Sevk ederiz

1

They forgot it

Onu unuttular

1

We fashion, make equal

Bir tutmamõz, düzenlememiz

2

μ

ŒŽ

That we fashion you

Sizi düzenlememiz

2

μ

¢ŽŒ

To forget

Unuttu

1

Postponing

Erteleme

They (dual) forgot

Unuttular (ikil)

Forgotten

Unutulan, unutan

1

Œ

•Œ

©Œº

©Œ ¡Œ

¢¿

1

–Ò œ’ œ’

469

You forgot

Unuttun

1

¾’

I forgot

Unuttum

1

¾’

You (pl) forgot

Unuttunuz

1

É’

You forgot it

Onu unuttun

1

œ•É’

We make move

Yürütürüz

2

We forgot

Unuttuk

1

œ’

We forgot you (pl)

Sizi unuttuk

1

«œ ’

He forgot them

Onlarõ unuttu

1

•’

That we want, desire

stememiz

1

¿’Ô

¿ˆ

We want, desire

steriz

1

¿’Ô

–Ò œ

Creation

Yaratma

¿

„ ¿„

We exchange

De i iriz

Spreading

Açma, yayma

It was spread

Açõldõ

1

We expand

Geni letmemiz

1

ÕÔ

Õ

irk ko mamõz

1

¬Ô

¬

Ï

υ

”•Ô

”•

That we associate partners Drawing out We bear witness

Óº

’Ž

Ô

1

É —

Çekip alma ehadet ederiz

1

¦

Resurrection

Diriltme, kabirden çõkarma

—žŒ - žŒ

Ill conduct

Huysuzluk, kötü muamele

—¹Œ

Their (fm) ill conduct

Onlarõn (d ) huysuzlu u

Christian

Hõristiyan

Stone altars

¨¹Œ ×

žœ×

Dikili ta lar

®×

® ‘ ×

Exhaustion, tiredness

Yorgunluk

®×

® ‘ × -® ² ×

Exhaustion, fatigue

Yorgun

®×

œ¯×

They were erected

Dikildi

®×

¾¯×

1

470

That we endure

Sabretmemiz

1

ØÙ

¯×

Indeed we endure

Muhakkak sabrederiz

1

ØÙ

Ë- ¯×

To advise, give admonition

Nasihat etti, ö üt verdi

1

Ç×

Ç× ¢ - Ç×

I advised

Nasihat ettim

1

Ç×

¾È×

They advised

Nasihat ettiler

1

Ç×

—ˆŒÈ×

My advice

Nasihatim

Ç×

È×

Indeed we give charity

Muhakkak sadaka veririz

©”Ù

ª„”×

Help

Yardõm

×

—³ × - ² ×

To help, save

Yardõm etti, kurtardõ

×

×¢ - ×

Christian

Hõristiyan

×

œ£’ — ×

That we divert

Uzakla tõrmamõz

1

•Ù

•×

We explain

Açõklarõz

2

•Ù

•Ž ×

He helped you (pl)

Size yardõm etti

1

×

«×

We helped

Yardõm ettik

1

×

œ ×

Our help

Yardõmõmõz

×

œ ×

We helped him

Ona yardõm ettik

1

×

¡œ ×

We helped them

Onlara yardõm ettik

1

×

¨œ ×

He helped him

Ona yardõm etti

1

×

¡×

His help

Onun yardõmõ

×

¡×

He helped them

Onlara yardõm etti

×

¨×

Their help

Onlarõn yardõmõ

×

¨× - ¨×

They helped

Yardõm ettiler

1

×

—“ ×

They helped him

Ona yardõm ettiler

1

×

¡“ ×

They helped them

Onlara yardõm ettiler

1

×

¨“ ×

Half

Yarõm, yarõ

×

×

Its half

Onun yarõsõ

×

†„ ×

5

1

1

471

That we put him fire

Onu ate e atmamõz

4

…Ù

†…×

We put him fire

Onu ate e atarõz

4

…Ù

†’…×

We put them fire

Onlarõ ate e atarõz

4

…Ù

•’…×

Sincere

Yürekten, ciddi

Ç×

œÊŒ×

Share, portion

Nasip, pay

®×

œ³¯’× - ® ² ’×

Your share

Nasibin, payõn

®×

¯’×

Their share

Onlarõn nasibi, payõ

®×

•¯’× - •¯’×

Helper

Yardõmcõ

×

—³Ó× - Ó² ×

Gushing forth (dual)

Kaynayan, fõ kõran (ikil)

ÇÚ

ËœÉ œÚ

It roasted

yice yandõ

1

ÛÚ

¾ÜÚ

We strike, give example

Vururuz, misal veririz

1

ÝÞ

ÝÚ

We give that example

Onu misal veririz

1

ÝÞ

œ•± Ú

Radiance

Parlaklõk

Ú

Ú

We subject to

Maruz bõrakõrõz

8

žÞ

¸ Ö„ Ú

We subject them to

Onlarõ maruz bõrakõrõz

8

žÞ

¨¸ Ö„ Ú

We set, place

Koyarõz, kurarõz

»Þ“

»Ú

Arranged in layers

Kat kat, dizilmi

”Ú

”² ’Ú

We lose, let waste

Zayi ederiz, kaybederiz

»’Þ

»’Ú

We seal

Mühürleriz

1

»¯ß

»¯ˆÖ

We feed

Yediririz

4

Íß

͈Ö

We feed you (pl)

Sizi yediririz

4

Íß

·ÍˆÖ

Drop, drop of semen

Damla, meni, sperm

Ö

ƒÐ „ Öˆ - ƒ• „ Öˆ

That we erase

Silmemiz, ters çevirmemiz

1

à·ß

à·ˆÖ

We hope

Umarõz, ümit ederiz

1

»·ß

»·ˆÖ

We roll

Düreriz

1

Χ

ŒˆÖ

Gored by horns

Boynuzlanarak ölmü

ÇÖ

ƒÈ’Ö

472

We obey

taat ederiz

4

Χ

»’Ö

To look, see

Baktõ, gördü

1

á

á ¢ - á„

Looking, glance

Bakõ

á

áˆ

Postponement

Mühlet, süre

á

á -• á

We continue

Devam ederiz

1

€…â

€Š á„

We assume

Zannederiz

1

â

¸á

We assume you

Seni zannederiz

1

â

¸á

We assume you (pl)

Sizi zannederiz

1

â

¸á

His sheep

Onun koyunlarõ

ÛÍ

† œÍ

Slumber

Uyuklama

àÍ

œ³ºœÍ - ãœÍ

That we worship

Tapmamõz

1

”¯Ÿ

”¯Í

We worship

Taparõz

1

”¯Ÿ

”¯Í

We worship them

Onlara taparõz

1

”¯Ÿ

¨”¯Í

Sheep

Koyun

ÛÍ

ƒ• ÜÍ

Your sheep

Senin koyunun

ÛÍ

ÉÜÍ

That we make one fail

Aciz bõrakmamõz

4

ÜŸ

ÜÍ

That we make him fail

Onu aciz bõrakmamõz

4

ÜŸ

¡ ÜÍ

That we return

Dönmemiz

1

›ŒŸ

”Í

We count

Sayarõz

1

›”Ÿ

”¸ Í

We count them

Onlarõ sayarõz

1

›”Ÿ

¨¸”Í

We promise

Onlara vaad ederiz

1

”Ÿ“

¨”Í

That we punish

Azap etmemiz

1

Ý¥Ÿ

Ýä¥Í

We punish him

Ona azap ederiz

1

Ý¥Ÿ

†±ä¥Í

That we forgive

Affetmemiz

1

ŒŸ

Í

We reason, think

Aklederiz, anlarõz

1

€‰Ÿ

€‰Í

That we know

Bilmemiz

1

…Ÿ

…„Í

473

We know

Biliriz

1

…Ÿ

…„Í

We teach

Ö retiriz

2

…Ÿ

…äÍ

We know them

Onlarõ biliriz

1

…Ÿ

•·„…Í

We proclaim

lan ederiz

4

…Ÿ

…Í

Your two shoes

ki ayakkabõnõ

€Í

’„…Í

Cattle

Sõ õr

Í

Í

Yes

Evet

Í

Í

Excellent, good

Ne iyi, ne güzel

Í

Í

Excellent, good

Ne güzel

Í

œ·Í

Favors

Nimetler

Í

–Ä œ·Í

Favor

Nimet

Í

¾·Í

Favor

Nimet

Í

ƒÐ ·Í - ƒ• ·Í

Your favor

Senin nimetin

Í

É·Í

His favor

Onun nimeti

Í

†É·Í - †É·Í

My favor

Nimetim

Í

É·Í - É·Í

That we give life

Ömür vermemiz

2

·Ÿ

·Ž Í

That we give you (pl) life

Size ömür vermemiz

2

·Ÿ

« Ž·Í

That we give him life

Ona ömür vermemiz

2

·Ÿ

¡ ·Ž Í£

We do, make

Yaparõz, i leriz

1

€·Ÿ

€·Í

That we do

Yapmamõz

1

€·Ÿ

€ˆ ·Í - €„ ·Í

He gave favors to him

Ona bol nimet verdi

2

Í

†·Í

His favors

Onun nimetleri

Í

†·Í

That we return

Dönmemiz

1

›ŒŸ

›ŒÍ

We return

ade ederiz

4

›ŒŸ

”’Í

We return you (pl)

Sizi iade ederiz

4

›ŒŸ

«”’Í

We return him

Onu iade ederiz

4

›ŒŸ

¡”’Í

474

Í

‘ ’Í - œ³·’Í - ² ’Í

3

ž”å

ž›œæ

Onlarõ bo mamõz

4

©å

•ˆª æ

Indeed we let you overpower

Seni mutlaka hakim kõlarõz

2

“å

¢æ

We forgive

Ba õ larõz

1

å

æ

Those who blow

Üfleyenler (d )

Depletion, exhaustion

Favors

Nimetler

That we leave

Ayrõlmamõz, gitmemiz

That we drown them

ç

¦œ„¶œ-

Tükenme

”

›Ð œ„

Hypocrisy

Nifak, iki yüzlülük

‡

œªœ„ - © ² œ„

We test them

Onlarõ deneriz

1

è•

• Ɉ

It was blown

Üflendi

1

Î

Î

To blow

Üfledi

1

Î

Î ¢ - ΄

I breathed, blew

Üfledim

1

Î

¾ „

Blowing, breath

Üfleme, nefes

Î

ƒ• ˆ

We breathed, blew

Üfledik

1

Î

œ „

To get depleted

Tükendi, bitti

1

”

”„ ¢ - ”

It got depleted

Tükendi, bitti

1

”

¦”

They went forth

Sava a gittiler

1

Party, group

Topluluk, grup

We differentiate

Ayõrt ederiz

Self, soul, person

Ki i, can, kendi

That we corrupt

fsad etmemiz

Yourself

Senin kendin

à

ˆ -

Himself

Onun kendisi

à

† ˆ -† ˆ -† ˆ

Herself, itself

Onun (d ) kendisi

à

œ• ˆ

Myself

Kendim

à

ˆ

They pastured

Otladõ

é

¾ „

„ —³ „ - ² „

2

©•

©Ž „

à 4

1

475

œ³ ˆ - à ² ˆ

” •

” ˆ ˆ -

ˆ

We explain in detail

Açõklarõz

2

€×•

€Ž×„

We prefer

Üstün kõlarõz

2

€Ú•

€ŽÚ„

Benefit

Fayda

»

»² ˆ

Benefit

Fayda, menfaat

»

»ˆ - œÍˆ à »² ˆ

To give benefit

Fayda verdi

1

»

»„ ¢ - »„

It gave benefit

Fayda verdi

1

»

¾Í„

That we do

Yapmamõz

1

€Í•

€„ ͈

We do

Yaparõz

1

€Í•

€Íˆ

Its benefit

Onun faydasõ

»

†Íˆ

It benefited it

Ona fayda verdi

»

œ•Í„

Their (dual) benefit

O ikisinin faydasõ

»

œ·•Íˆ

Tunnel

Tünel, delik, geçit

‡

œ‰„

Contributions, spendings

Nafakalar, harcamalar

‡

¦œ„‰„

Their contributions

Onlarõn nafakalarõ

‡

•§œ„‰„

Expenditure, spending

Nafaka, harcama

‡

ƒ„‰„ - ƒÐ ‰„ „

We miss, lose

Kaybederiz

1

”‰•

”‰ˆ

We understand

Anlarõz

1

†‰•

†„‰ˆ

Aversion, hatred

Nefret, kaçõ

Souls, persons, selves

Nefisler, kalpler, canlar

à

㌠- ã ² Œ

Yourselves

Kendileriniz

à

ºŒ

1

—³žŒ - ž‘ Œ

—Ó

Regarding number of persons Ki i sayõsõ bakõmõndan We fight

Sava õrõz

3

€Éª

€§œ„‰

That we fight

Sava mamõz

3

€Éª

€„ §œ„‰ - €ˆ §œ„‰

Penetration

Delme

®‰

œ¯ˆ‰

They explored

Gezip ara tõrdõlar

2

®‰

—Œ¯-‰

That we acquire

Almamõz

8

௪

à¯Éˆ‰

476

That we have power

Güç yetirmemiz

1

ž”ª

ž”ˆ‰

We bless

Takdis ederiz

1

㔪

㎔‰„

We throw

Atarõz

1

•¥ª

•¥ˆ‰

It was blown

Öttürüldü

1

‰

‰

We caused it to remain

Tutarõz

4

žª

¸‰

We read

Okuruz

1

´ª

 ‰ˆ

We read it

Onu okuruz

1

´ª

¡Â ‰ˆ

Reduction, loss

Azalma, kayõp

ê‰

ê ‘ ‰ˆ

We tell, narrate

Anlatõrõz

1

êת

ê ¸ ‰

That we narrate

Anlatmamõz

1

êת

ê׈‰

That we narrate them

Onlarõ anlatmamõz

1

êת

•×׈‰

Indeed we narrate

Mutlaka anlatõrõz

1

êת

׉

We tell it, narrate it

Onu anlatõrõz

1

êת

†¸×‰

He broke his word

Bozdu, sözünden döndü

1

ë‰

넉

Untwisted

Bozdu, açtõ

1

ë‰

¾Ú„‰

Their breaking

Bozmalarõ

1

ë‰

•Úˆ‰

Dust

Toz

»‰

œ³Í‰ˆ

We sit

Otururuz

1

”ͪ

”͈‰

We turn

Çeviririz

2

®…ª

®ä…‰„

We turn them

Onlarõ çeviririz

2

®…ª

•¯ä…‰„

They revenged

ntikam aldõlar

1

‰

—Œ·„‰

That we say

Dememiz

1

šŒª

š„ Œ‰

We say

Deriz, söyleriz

1

šŒª

šŒ‰

Indeed we say

Mutlaka söyleriz

1

šŒª

•„Œ‰

Leaders

Kabile efleri

®‰

œ¯’‰

Speck on date seed

Hurma çekirde indeki nokta

‰

—³Ó‰ - ² ’‰

477

That we assign

Musallat etmemiz

2

ë’ª

뎒‰„

We set

Kurarõz, kõlarõz

4

˜Œª

’‰

That we become

Olmamõz

1

ËŒ«

Marriage

Nikah

Ç

œ³Êœ„ - Õ ² œ„

Exemplary punishment

bretlik ceza

€

½œ„ - š„ œ„

We write

Yazarõz

1

®É«

®Éˆ

We measure

Ölçeriz

1

€’«

€Éˆ

We conceal, hide

Gizleriz

1

É«

Ɉ

He broke his word

Bozdu, sözünden döndü

1

ç

ç „ „

They broke their word

Bozdular, sözlerinden döndüler

1

ç

—Œì„

He married

Nikahladõ

1

Ç

Ç„

You (pl) married

Nikahladõnõz

1

Ç

ÉÈ„

Difficult

Zor

”

—³”

That we deny

Yalanlamamõz

2

Ý¥«

Ý䥄

We deny

Yalanlarõz

2

Ý¥«

Ý䥄

He did not recognize

Tanõmadõ

1

Terrible

Çok kötü

‘

Evil, terrible

Çirkin, kötü

—ˆ

He did not recognize them

Onlarõ tanõmadõ

1

¨

Disguise (imp, pl)

Tanõnmaz hale getirin

2

—“ ä

We clothe

Giydiririz

1

Œ «

Œ ˆ

They were turned

Döndürüldüler

1

à

—Œ

We clothe them

Onlara giydiririz

1

Œ «

He turned away

Arkasõnõ döndü

1

ê

That we disbelieve

nkar etmemiz

1

«

ˆ

We disbelieve

nkar ederiz

1

«

ˆ

478

œ¨Œ ˆ ê„

We cover

Örteriz

2

«

ä„

Indeed we cover

Mutlaka örteriz

2

«

Ë- ä „

We burden

Sorumlu tutarõz

1

€«

…ä„

We speak

Konu uruz

1

…«

…ä„

That we become

Olmamõz

1

ËŒ«

We become

Oluruz

1

ËŒ«

ˌ

Indeed we become

Muhakkak oluruz

1

ËŒ«

Œ

Denial

nkar

Ó‘

My denial

nkarõm

Ó

We compel

Zorlarõz

4

˜•

˜ …ˆ

We compel you (pl) to it

Sizi ona zorlarõz

4

˜•

œ¨Œ· ™ …ˆ

We play

Oynarõz

2

®Í•

®Íˆ…

That we curse

Lanetlememiz

1

Í•

͈…

That we curse them

Onlarõ lanetlememiz

1

Í•

• ͈…

Cushions

Yastõklar

©í

©žœ·

We provide for

Faydalandõrõrõz

2

»É™

»ŽÉ·

We provide for them

Onlarõ faydalandõrõrõz

2

»É™

•ÍŽÉ·

We extend

Uzatõrõz

1

›”™

”¸ ·

We save

mdat ederiz

4

›”™

”¸ ·

We save them

Onlara imdat ederiz

4

›”™

¨¸”·

That we establish

Yerle tirmemiz

2

™

ä·

Ant

Karõnca

ے

ƒ• …„· - €·

We give respite

Mühlet veririz

4

…™

…·

That we grant

Lütfetmemiz

1

™

·

We forbid, prevent

Men ederiz

1

»™

»·

That we forbid you (pl)

Sizi men etmemiz

1

»™

Í·

479

Ë„ Œ -

We die

Ölürüz

1

¦Œ™

¦Œ·

We make die

Öldürürüz

4

¦Œ™

¾’·

We get provision

Yiyecek getiririz

Ó™

’·

Gossiper

Söz ta õyan

í

‘ ’·

We inform

Haber veririz

2

¿¯



We inform you (pl)

Size haber veririz

2

¿¯

ÀŽ¯

Indeed we inform

Muhakkak haber veririz

2

¿¯

À„¯Ž

We inform them

Onlara haber veririz

2

¿¯

•ÀŽ¯

That we save

Kurtarmamõz

4

Ε

Û

We save

Kurtarõrõz

4

Ε

Ü Ž

We save you

Seni kurtarõrõz

4

Ε

’ŽÜ

Indeed we save

Muhakkak kurtarõrõz

4

Ε

’ŽÜ

Indeed we save him

Muhakkak onu kurtarõrõz

4

Ε

† ’ŽÜ

Indeed we remove

Muhakkak çekip ayõrõrõz

1

We send down

ndiririz

2

š

šŽ

That we send down

ndirmemiz

2

š

šˆ Ž

We send it down

Onu indiririz

2

š

†•Ž

We forget

Unuturuz

1

œ

We forget you (pl)

Sizi unuturuz

1

«œ

We forget them

Onlarõ unuturuz

1

¨œ

That we abolish

Nesh etmemiz, silmemiz

Indeed we blow

Mutlaka savuraca õz

1

„

Indeed we blow it

Mutlaka onu savuraca õz

1

†„

We made it forgotten

Onu unuttururuz

4

ϥ

That we create

Yaratmamõz

4

¿

î„

That we create you (pl)

Sizi yaratmamõz

4

¿

À„

480

Ÿ

Î

Î

We raise

Diriltiriz

4

We raise them

Onlarõ diriltiriz

4

We help

Yardõm ederiz

1

×

×

Indeed we help you (pl)

Size mutlaka yardõm ederiz

1

×

×

We look, wait

Bakarõz, bekleriz

1

á

á

We reduce

Eksiltiriz

1

ê‰

ê‰

We reduce it

Onu eksiltiriz

1

ê‰

œ•×‰

That we reverse it

Onu tersine çevirmemiz

1

à

† ä

That we forbid you

Seni yasaklamamõz

1

ð

•

He prohibited

Yasakladõ

1

ð

ϥ

Day, daytime

Gündüz

ð

—³žœ• - ž² œ•

He prohibited you

Sizi yasakladõ

1

ð

«œ•

He prohibited you (dual)

kiniz yasakladõ

1

ð

œ·«œ•

To prohibit, forbid

Yasakladõ

1

ð

ñÆ• ¢ - ñÆ•

We are guided

Hidayete ereriz, do ru yolu buluruz

8

Ӭ

”É•

We guide

Yol gösteririz, hidayet ederiz

1

Ӭ

”•

Indeed we guide them

Mutlaka onlara yol gösteririz

1

Ӭ

• ¢”•

River

Nehir

ð

—³ • - ‘ •

We destroy

Helak ederiz, yok ederiz

4

…¨

…•

That we destroy

Helak etmemiz, yok etmemiz

4

…¨

…• - …•

Indeed we destroy

Mutlaka helak ederiz, yok ederiz

4

…¨

„ …•

They forbade

Yasakladõlar

1

ð

—Œ•

They were forbidden

Yasaklandõlar

1

ð

—Œ•

He prohibited

Yasakladõ

1

ð

•

Intelligence

Anlayõ , akõl

ð

•

I was prohibited

Yasaklandõm, nehy olundum

ð

¾’•

481

1

Ϭ

Seed

Çekirdek

Œ

Œ - —Œ

Forelocks

Perçemler

×

Ù—Œ

Noah (pbuh)

Nuh (AS)

We reveal, send down

Vahyederiz

4

Ê“

ʌ

We reveal it

Onu vahyederiz

4

Ê“

†’ÊŒ

We reveal it

Onu vahyederiz

4

Ê“

œ•’ÊŒ

They were called

Seslenildiler, nida olundular

1

“”

—“›Œ

It was called

Seslenildi, nida olundu

1

“”

›Œ

Light

Nur, õ õk, aydõnlõk

žŒ

—³žŒ - ž² Œ

We make him inherit

Varis kõlarõz

µž“

µžŒ

Your light

Nurunuz

žŒ

«žŒ

Our light

Nurumuz

žŒ

œ žŒ

His light

Onun nuru

žŒ

¡žŒ - ¡žŒ

Their light

Onlarõn nuru

žŒ

¨žŒ - ¨žŒ

We pay in full

Tamamen öderiz

2

ò“

• Ž Œ

We turn him

Onu döndürürüz

2

ó“

†ä•Œ

We turn

Döndürürüz

2

ó“

•äŒ

Indeed we make turn

Mutlaka döndürürüz

2

ó“

£ ’ä•Œ

Sleep

Uyku

˜Œ

˜² Œ

Your sleep

Uykunuz

˜Œ

™Œ

Dhun Nun (pbuh)

Nun (Zunnun)

ˌ

ˌ

We make easy

Kolayla tõrõrõz

2

¢

Ž’

We make easy for you

Sana kolayla tõrõrõz

2

¢

¬Ž’

Infliction

Elde edilen

œ³ÊŒ - Õ ²Œ

4

€’

482

‚’

These

Bunlar

Here

te

Here

Alõn

Here you (pl) Bring (imp, pl) These two

te siz Getirin u ikisi

-

To emigrate

Göç etti, hicret etti

3

They (fm) emigrated

Hicret ettiler (d )

3

They emigrated

Hicret ettiler

3

Guide

Yol gösteren

Jew, Jewish

Yahudi

Guide

Yol gösterici

Collapsing, will collapse

Yõkõlan, yõkõlacak

Harut

Harut

Aaron (pbuh)

Harun (AS)

That which perishes

Helak olan

‡ˆ

‡ ‰ Š•

Those who perish

Helak olanlar

‡ˆ

‹•ŒŠ•

Haman, pharaoh’s vizier

haman, firavunun veziri

Barren

Kupkuru

Here

€ €

€ ‚ €• - €• - €•

ƒ

ƒ„ …ƒ † ƒ

† • Ž

•‚ • •

te burada

Pit

Uçurum

Grant, give (imp)

Ver

Dust

Toz

Avoidance

Ayrõlõ

Devastation

Yõkõlma, parçalanma

’‘ “

“ ”

•” ‚

€ 483

–

Guidance

Hidayet

He guided you (pl)

Size yol gösterdi

1

He guided me

Bana yol gösterdi

1

He guided us

Bize yol gösterdi

1

He guided me

Bana yol gösterdi

1

He guided him

Ona yol gösterdi

1

His guidance

Onun hidayeti

He guided them

Onlara yol gösterdi

Their guidance

Onlarõn hidayeti

My guidance

Hidayetim

It got demolished

Yõkõldõ

2

We were guided

Hidayet edildik

1

Hoopoe

bibik ku u

They were guided

Hidayet edildiler

Sacrificial animal

Kurban, kurbanlõk

He was guided

Yol gösterildi

Guidance, guide

Hidayet, yol gösterici

To guide

Hidayet etti, yol gösterdi

Sacrificial animal

Kurban, kurbanlõk

‚

Gift

Hediye

’–•

Your gift

Sizin hediyeniz

You guided us

Sen bize yol gösterdin

1

We guided

Yol gösterdik

1

•

We guided you (pl)

Size yol gösterdik

1

—† •

We guided him

Ona yol gösterdik

1

™•

We guided them

Onlara yol gösterdik

1

•

—† ˜

-• ˜ ™

1

š•›

1

‰ •

1

œ - œ• 1

• -œ

Œ† •–•

484

•

ž •

We guided them (dual)

O ikisine yol gösterdik

This

Bu (er)

Ÿ

These two

Bu ikisi

•Ÿ

This (fm), these (unintelligent beings)

Bu (d ), (akõlsõz ço ul)

To flee, run

Kaçtõ

Fleeing

Kaçõ

Amusement, joke

1

™• Ÿ• -

1

‚¡

aka, oyun

¢£

¢£

He defeated

Yendi, hezimete u rattõ

1

£

£

They defeated

Yendiler

1

£

•£

They defeated them

Onlarõ yendiler

1

£

•£

Ridicule, mock

E lence, alay

¤£

‚£

Shake (imp, fm)

Silkele (d )

¥£

£›

Dry stalks

Kuru çöp

¦

ž• ¦ •

Deprivation

Mahrum edilme

§

ž• §

Soft

Yumu ak

§

‰§ •

Interrogative pronoun, question word

Soru edatõ mi? mõ?

To perish

Helak oldu

1

Bring forward (imp, pl)

Getirin

1

Anxious

Sabõrsõz

They

Onlar (er)

He inclined, determined

Dü ündü, kurdu

They (dual)

O ikisi (ikil)

Defamer

Kötüleyen, gammaz

They determined, planned

Dü ündüler, kurdular

Evil suggestions Slanderer

©¨ ‡ˆ

‡•ˆ - ‡ˆ ª

«ˆ 1

Ž

– ˆ† ¬• ˆ† – ž

£Ž

¥„ ž–

Ž

š–ž

Vesvese

£Ž

… £ž

Arkadan çeki tiren

£Ž

•£ž

1

485

Faint sound

Hafif ses

They determined, planned

Dü ündüler, kurdular

They (fm)

Onlar (d )

Here

Burada, burasõ

There

-Ž

® •ž

Ž

ž¯

1

– • ‡•Š •

te orada

°•

‚± •

With satisfaction

Afiyetle

He

O (er)

Vain desire

Heva, bo

²

His vain desire

Hevasõ

™

Hud (pbuh)

Hud (AS)

€‰

Jew, Jewish

Yahudi

Humiliation

Alçalma

Humiliating

Alçaltan

•

Humbly

Tevazu ile

‚

It perished

Battõ

œ

Vain desire

Heva, arzu, bo

œ

She, they (unintelligent beings)

O (d ) ,onlar

Prepare (imp)

Hazõrla

°

³¨ ›

Shape, form

ekil

°

’• ±

š

š

€

‚€

˜•

Come on

Haydi gel

Thirsty camels

Susamõ develer

•

Easy

Kolay, kolaylõkla

‚•› - ‰ ›

She, it

O

Far fetched

Heyhat, ne uzak

1

´• …

486

And, by

Ve, and olsun

Heavy rain

Bol ya mur

And consult each other (imp, pl)

Konu up anla õn, birbirinize emredin

8

And come, enter (imp, pl)

Ve gelin, girin

1

And bring (imp, pl) to me

Ve bana getirin

1

He bound

Ba ladõ

3

He bound you

Sizi ba ladõ

3

Palpitating

Atan, hoplayan

One

Tek, bir

€

•€

One (fm)

Bir (d )

€

‚€

Valley

Vadi

1

ƒ„

†‡ˆ„ - ƒ„ - „…

And he remembered

Ve hatõrladõ

8

Inheritor, heir

Varis

Υ

Υ

Inheritors, heirs

Varisler

Υ

•• - Ž •

Inheritors, heirs

Varisler

Υ

••

That which arrives

Varan, varacak

„•

„•

That which arrives at it

Ona varacak

„•

†•„•

Their water drawer

Onlarõn sucu çekicisi

„•

‘ •„•

Those who arrive

Varanlar, varacaklar

„•

Ž „•

Bearer of burden

Yük ta õyan

•’

‚•’

All Encompassing

Ku atan, geni

“”

†‡•” - “• ”

Wide, spacious

Geni

“”

•”

Constant, perpetual

Devamlõ, sürekli

–—

†‡˜— - – • —

To appoint

Sözle ti, vaatle ti

1

™

™ ˆ- ™

We appointed

Sözle tik

1

™

†‘™

487

‰Š

‰‹„

™

‘ ‰† ‘ ™

š™

•›™

Belleyen

™

Ϫ

That which protects

Koruyan

•

Ÿ ž

That which falls, occurs

nen, dü en, vuku bulan

“•

“• •

That which falls, occurs

Olacak olan, vakõa

“•

••

Protector

Koruyucu

Father

Baba

¢

•¢

Mothers

Anneler

¢

£ ¢

Parents

Ana baba

¢

¤‘ˆ ¢ - Ž ¢

Mother

Ana

¢

‚¢

Your mother

Annen

¢

¥ ¢

My mother

Annem

¢

¦ ¢

His father

Babasõ

¢

§¢

My parents

Anam babam

¢

ƒ ‹ ¢

Your parents

Anan baban

¢

¥‘ˆ ¢

Parents

Ana baba

¢

¤‘ˆ ¢

His parents

Ana babasõ

¢

¨‘ˆ ¢

By Allah

Allah’a and olsun

And order (imp)

Ve emret

1

And sacrifice (imp)

Ve kurban kes

1

«

¬‘

And forbid (imp)

Ve yasakla

1

-

¨‘

And guide (imp) us

Ve bizi ilet

1

ĥ

† •‘

Frail

Zayõf

•

ϥ

Consequence

Vebal

¡†

Ruinous

A õr, iddetli

¯ ®œ

We appointed with you

Sizinle sözle tik

Those who give advice

Ö üt verenler, vaizler

Conscious

1

¡ž

¨©ª¢

488

‘

‘

Odd number

Tek (sayõ)

Aorta

Atardamar, ah damarõ

Bond, binding

Ba

٠

His bond, binding

Ba õ

¨•†

Most firm, strongest

En sa lam

¦

They fell

Dü tü (d )

1

It was found

Bulundu

1

To find

Buldu

1

They (dual) found

O ikisi buldu

1

I found

Buldum

1

£ ²

You (pl) found

Buldunuz

1

²

You (pl) found them

Onlarõ buldunuz

1

‘• ²

I found it

Onu buldum

1

†³²

He found you

Seni buldu

1

´

Your means

mkanlarõnõz

We found

Bulduk

1

†‘

We found him

Onu bulduk

1

§† ‘

We found her

Onu bulduk

1

†•† ‘

He found him

Onu buldu

1

†•

They found

Buldular

1

To fear

Korku doldu, ürperdi

1

Fearing

Ürperen

1

ª

They feared

Korku doldu, ürperdi

1

° ‘ ª

Those who fear

Korkanlar

Face

Yüz

To turn one’s face

Yüzünü döndü

¤

–

¤‘œ

° ‘ ˜ ±ˆ -

‘‰ ‘

‘ˆ -

Žª 1

489

¨

¨‘

¨

¨µ ˆ - ¨‹

¨

°‘³‹

Yöneldi i yön

¨

³‘

Your face

Senin yüzün

¨

¥³‘ - ¥³‘

His face

Onun yüzü

¨

¨³‘ - ¨³‘ - ¨³‘

Her face

Onun (d ) yüzü

¨

†³³‘ - †³³‘

My face

Benim yüzüm

¨

³‘

Faces

Yüzler

¨

Your (pl) faces

Yüzleriniz

¨

Their faces

Onlarõn yüzleri

¨

Honorable

tibarlõ

¨

†®³œ

Alone

Kendisi, tek ba õna

€

§ €‘

Wild beasts

Vah i hayvanlar

¶€

·‘ €

Revelation

Vahiy

€

†‡œ€‘ - • €‘

Alone

Kendisi, tek ba õna

€

® œ€

Our revelation

Vahyimiz

€

†¸œ‘€

His revelation

Onun vahyi

€

¨œ‘€

To love, want, wish

Sevdi, istedi

„„

„² ˆ - „‹

Name of false deity

Put adõ

Love, affection

Sevgi

They wished

stedi

And disregard

I turned my face

Yüzümü döndüm

Direction

1

1

†‡• • ³•

- ³•

- §• -‘ • -‘ ³•

®„¹ „„

®„¹

1

„„

£‹„

Ve aldõrma

1

º„

º ‘„

And has forsaken you

Ve seni bõraktõ

2

º„

¥™‹„

Rain

Ya mur

Ÿ„

Ÿ‘„

They wished

stediler

„„

„²

Loving, affectionate

Çok seven

„„

„• „

And leave (imp)

Ve bõrak

•Š

•Š

1

1

490

To leave

Bõraktõ

1

•Š

•»ˆ - •Š

And leave (imp) me

Ve beni bõrak

1

•Š

•‘ Š

And leave (imp, pl)

Ve bõrakõn

1

•Š

•Š

And show off

Ve gösteri , riya

ĥ

½¼ †¾•

And he saw

Ve gördü

ĥ

•

Back, behind

Arka

ĥ

½¿ • - ½¼ •

Behind you

Arkanõz

ĥ

¾ • - ‰¼½ •

Behind him

Onun arkasõ

ĥ

¨¾ • - §¼½ •

Behind them

Onlarõn arkalarõ

ĥ

³¾ • - •¼½ •

Behind me

Arkam

ĥ

ƒ¿½ •

And they saw

Ve gördüler

1

To inherit

Miras aldõ

1

Inheritors, heirs

Varisler

He inherited from him

Ona varis oldu

They inherited

Varis oldular

Place of arrival

Varõ yeri

And he returned

Ve geri çevirdi

To arrive, come

Geldi, vardõ

Thirsty

1

ĥ

‘• - •

Υ

Œ ˆ - Œ•

Υ

•

1

Υ

¨•

1

Υ

•

„•

„‘•

1

„„•

„‹ •

1

„•

„ ˆ - „•

Susuz

„•

®„‘•

Rose

Gül

„•

‚® „‘•

They arrived

Vardõlar, geldiler

1

„•

„•

They arrived at it

Ona vardõlar

1

„•

†• „•

Leaf

Yaprak

Ÿ•

… •• - Ÿ•

Your (pl) silver coin

Gümü paranõz

Ÿ•

‘ ••

Hidden

Gizlenmi

ĥ

ĥ

„•

ˆ•

Jugular vain

ah damarõ

491

Refuge

Sõ õnak

•’

•’

Burden

Yük

•’

•‡ ’‘ - •‘’

To bear burden

Yükünü ta õdõ

•’

•Àˆ - •’

Your burden

Senin yükün

•’

´•‘’

Weigh, scale, measure

Ölçü, tartõ

Ž’

†‡’‘ - Ž‘’

They weighed, measured

Ölçtüler, tarttõlar

1

Ž’

’

Weigh, measure (imp, pl)

Ölçün, tartõn

1

Ž’

’

They weighed for them

Onlarõ ölçtüler

1

Ž’

‘• ’

Assistant, vizier

Vezir, yardõmcõ

•’

‡ ˆ’ - • ˆ’

And ask (imp)

Ve sor

1

¡Á”

‘”

And ask (imp) them

Ve onlara sor

1

¡Á”

‘ ³ªÂ‘”

And ask (imp, pl)

Ve sorun

1

¡Á”

ªÂ‘”

Middle

Orta

Ô

†®Ä”

Penetrated into middle

Ortasõna girdiler

Ô

¤Ä”

Middle

Orta

Ô

¦Ä‘”

Capacity

Takat, imkan

“”

“‘”

To encompass, understand

Ku attõ, içine aldõ, anladõ

1

“”

“”‘ ˆ - “”

It encompassed

Ku attõ, içine aldõ

1

“”

° ‘ •”

Its capacity

Onun takatõ, imkanõ

“”

†³•‘”

It enveloped

Topladõ, bir araya getirdi

”

”

And they were made to drink

Ve içirildiler

That which whispers

Vesvese veren, fõsõldayan

To whisper

Vesvese verdi, fõsõldadõ

1

And they were driven

Ve sevk edildi

1

Means of access

Vesile, yakla ma yollarõ

He enjoined

Tavsiye etti

1

1

1

2

492

”

”

Å”

Å ”‘

Å”

Å ”‘ ˆ - Å ”‘

Ÿ”

œ”

”

ª‘œ”

—

†‹—

He enjoined you (pl)

Size tavsiye etti

2

—

‰†‹—

To describe, make attributes

Vasfetti, tarif etti, atfetti

1

—

ƈ - —

Their attributes

Vasõflarõ

—

‘³ — ‘

To arrive, join

Ula tõ, birle ti, bile tirdi

1

—

ƈ - —

We joined

Ekledik, uladõk

2

—

†¸ª‹—

He enjoined

Tavsiye etti

2

—

¦‹—

Instruction, will

Vasiyet, tavsiye

—

® œ‹—

Entrance

Giri

—

œ‘—

Camel dedicated to false deities

Putlara adanmõ deve

We enjoined

Tavsiye ettik

Placed, put

Konuldu, yerle tirildi

To put, place

Koydu, yerle tirdi

She gave birth

ª‘œ— —

†¸‘œ— ‹

“Ç

“Ç

1

“Ç

“Ȉ - “Ç

Do urdu

1

“Ç

° ‘ •Ç

I placed, gave birth

Koydum, do urdum

1

“Ç

°‘•Ç

She gave birth to him

Onu koydu, do urdu

1

“Ç

¨‘É•Ç

She gave birth to her

Onu (d ) do urdu

1

“Ç

†³‘É•Ç

I gave birth to her

Onu (d ) do urdum

1

“Ç

†³É‘•Ç

We removed from you

Senden kaldõrdõk

1

“Ç

¥‘¸™ †¸‘•Ç

He placed it

Onu koydu

1

“Ç

†³•Ç

Rising

Kalkma

ÁÊ

†®ÂÊ

Necessary

Gerekli i

Ê

‡Ê

Bag

Yük, torba

™

½¿ †™

It was promised

Vaad edildi

™

™

Promise, word, covenant

Vaad, söz

™

‡ ™‘ - • ™‘

To promise, covenant

Vaat etti, tesbit etti

1

™

•ˆ - ™

You promised

Vaat ettin

1

™

£ ‹ ™

2

1

493

I promised

Vaat ettim

1

™

£ ² ™

I promised to you (pl)

Size vaat ettim

1

™

‘ ²™

You promised to us

Bize vaat ettin

1

™

†¸‹ ™

You promised to them

Onlara vaat ettin

1

™

‘ ³‹‘ ™

Your promise

Senin vaadin

™

´ ™‘

He promised to you (pl)

Size vaad etti

™

‰™

Our promise

Bizim vaadimiz

™

† ™

We were promised

Vaad olunduk

1

™

†‘™

We promised to him

Ona vaad ettik

1

™

§† ‘ ™

We promised to them

Onlara vaad ettik

1

™

‘ •† ‘ ™

His promise

Onun vaadi

™

§ ™‘ - § ™‘ - § ™‘

He promised to her

Ona (d ) vaad etti

1

™

†• ™

And he counted them

Ve onlarõ saydõ

1

„™

‘ •‹ ™

And promise (imp) them

Ve onlara vaad et

1

™

‘ •‘ ™

They promised him

Ona vaad ettiler

1

™

§ ™

To advise, instruct

Ö üt verdi

1

š™

š•ˆ - š™

You advised

Ö üt verdin

1

š™

°›™

And advise (imp) them

Ve onlara vaaz et, ö üt ver

1

š™

‘ ³›™

My promise, threat

Tehdit, vaid, tehdidim

™

Ϫ

Appropriate

Uygun

Ë

†®•†Ë

He paid him in full

Ona hesabõnõ tamamen ödedi

Ì

§†©Ë

Guest, delegation

Misafir, heyet

Ë

®Ë

He fulfilled

Vefa gösterdi

2

Ì

¦©Ë

It was paid in full

Tamamen ödendi

2

Ì

° ‘ œÍË

Respect, grandeur

Vakar, saygõ

•

®•†•

He protected us

Bizi korudu

•

† †•

1

2

1

494

He protected him

Onu korudu

1

•

§†•

He protected them

Onlarõ korudu

1

•

‘ •†•

It spread

Kapladõ

1

–•

–•

Time

Vakit, zaman

°•

° • •

Its time

Onun vakti

°•

†³É•

Weight, deafness

A õrlõk, sa õrlõk

•

‡ • - ••

Weight

A õrlõk

•

®•

To fall, occur

Dü tü, vaki oldu

“•

“ ˆ - “•

Its occurrence

Vaki olmasõ

“•

°••

It fell, happened

Dü tü, vaki oldu, vazife oldu

“•

° ‘ •• - °••

Its occurrence

Onun vaki olmasõ

“•

†³É••

To stop, stand

Durdu, dikildi

1

•

•

It was made to stand

Durduruldu, dikiltildi

1

•

•

And stop (imp, pl)

Ve durdurun

1

•

•

They were made to stand

Durduruldular

1

•

•

And stop (imp, pl) them

Onlarõ durdurun

1

•

‘• •

And protect (imp) us

Ve bizi koru

1

•

†¸•

And protect (imp) them

Ve onlarõ koru

1

•

³•

Fuel

Yakõt

•

„• ‘ •

Its fuel

Onun yakõtõ

•

†•„ •

To protect, defend

Korudu, kolladõ

1

•

ˆ- •

He striked with his fist

Yumruk attõ

1

À‰

À‰

He striked him with his fist

Ona yumruk attõ

1

À‰

§À‰

He was entrusted

Vekil edildi

2

‰

‰Í

And eat (imp, dual)

Ve yiyin (ikil)

1

‰

¯‰

We have entrusted

Vekil kõldõk

2

‰

†¸ª©‰

1

495

1

And eat (imp)

Ve yiyin

Proxy, guardian

Vekil, koruyucu

Turn (imp)

Dön

And really if

Ve e er gerçekten

And not

Ve de il

It turned them

Onlarõ çevirdi

Protection

Velayet, koruyuculuk

Their protection

Onlarõn velayeti

And let it come (imp)

Ve gelsin

1

Let there be (imp)

Olsun

1

Let him look (imp)

Baksõn

She gave birth

1

‰

ª‰

‰

œ‰ ¡Í

1

¤‘ ¢ Î ‘ •©Î

1

ˆÎ ³ÉœÏ¢ £ÁÉ¢ Ž‰

¤‘ É¢

1

›

‘ ›¸‘É¢

Do urdu

1

¢

¢

He was born

Do uruldu

1

¢

¢

Child

Çocuk

¢

‡¢ - •¢

Young boys, children

Gençler

¢

Ž ¢

I was born

Do dum

1

¢

£ ² ¢

They (fm) gave birth

Do urdular (d )

1

¢

Ž‘ ¢

They (fm) gave birth to them

Onlarõ do urdular

1

¢

‘³‘¢

His child

Onun çocu u

¢

§ ¢ -§ ¢

Her child

Onun (d ) çocu u

¢

†• ¢

And but

Ve lakin, fakat

But we

Fakat biz

†‹¸ ¢

But you (pl)

Fakat siz

‘ ¸‹ ¢

But he

Fakat o

But they

Fakat onlar

But I

Fakat ben

¤‹ ¢ - ¤‘ ¢

¨‹¸ ¢ ‘ ³‹¸ ¢ ¸µ ¢ 496

Let us bear (imp) If, even if

Yüklenelim

1

Ð

¬ ‘ ¸¢ ‘¢

ayet, e er, olsa bile

Turn (imp, pl)

Dönün

1

¢Ñ

They turned

Döndüler

1

¢© - ‘ ¢©

If not, even if not

De ilse, olmasaydõ

Protector

Dost, koruyucu

To turn

Döndü

1

And let them believe (imp)

man etsinler

4

¤

¸ Ô‘ œ¢

And let them hold (imp)

Tutsunlar

1

»Õ

»ÕÁœ¢

Let them cry, weep (imp, pl)

A lasõnlar

1

˜‘œ¢

You turned

Döndün

1

°‘œ¢©

And let him fear (imp)

Sakõnsõn

8

•

É‹œ¢

And let them fear (imp)

Sakõnsõnlar

8

•

É‹œ¢

And let him be cautious (imp)

Dikkatli olsun, inceliklere baksõn

5

Ä¢

You (pl) turned

Döndünüz

1

Intimates

Sõrda

Let them find (imp)

Bulsunlar

1

Let him decree (imp)

Hüküm versin

1

€

‘ ¬ ‘ œ¢

Let him fear (imp)

Korksun

1

×Õ

¶‘Øœ¢

As a child

Çocukken

Let him call, pray (imp)

Dua etsin, ça õrsõn

And let them ask (imp) And let them be chaste (imp)

Α ¢ †Óœ¢ - Ò ¢ ¢Í ˆ - ¦©¢

‘ Ä© ªÉœ¢ É‘œ¢©

Ö

® ±œ¢ ±œ¢

¢

® œ¢

1

™„

º‘ œ¢

Sorsunlar

1

¡Á”

¢Á‘Ùœ¢

ffetli olsunlar

10

™

•‘ É‘Ùœ¢

ahit olsunlar

1

³Ú

‘ ³‘ל¢

Let them overlook (imp)

Ho görsünler

1

Û—

¬Æ ‘ œ¢

Let them draw (imp, fm)

Vursunlar (d )

1

ÜÇ

¤‘ È ‘ œ¢

And let them bear witness (imp)

497

And let them circumambulate (imp)

Tavaf etsinler

5

ÝÊ

Ë‹ Ä© œ¢

And let them forgive (imp)

Affetsinler

1

™

•‘ œ¢

That he knows

Bilmesi için

1

ª™

ª‘•œ¢

And let them say (imp)

Desinler

1

¡•

¢ œ¢

Let him write (imp)

Yazsõn

1

–ɉ

– ‘ É œ¢

Your (pl) protector

Dostunuz, veliniz

And let him dictate (imp)

Yazdõrsõn

Our protector

Dostumuz, velimiz

†¸²œ¢

His protector

Onun dostu, velisi

¨µœ¢

Their protector

Onlarõn dostu, velisi

Their (dual) protector

O ikisinin dostu, velisi

And let them fulfill (imp)

Ve yerine getirsinler

My protector

Benim velim, dostum

And he distanced himself

Ve yan çizdi

Bestower

Kar õlõksõz veren

Shining

Parlayan

To bestow, grant

Kar õlõksõz verdi

She granted

œ²¢ 4

ª

ª‘ œ¢

‘ ³²œ¢ † ³²œ¢ 2

Ì

Ë œ¢ œµ¢ - ¦µœ¢

ƒÁ

†Â -ÞÁ

–•

܆‹•

ß•

†‡ †‹•

1

–•

–³ˆ - –•

Verdi (d )

1

–•

° ‘ ˜•

We granted

Verdik

1

–•

†¸‘˜•

Weakened

Zayõfladõ

1

¤•

¤•

Weakness

Zayõflõk

¤•

†®¸‘• - ¤ž •‘

They weakened

Gev ediler

1

¤•

¸•

It was hidden

Gizlendi

1

ĥ

Ah, that

Vay

Ž© † ˆ‘

Ah, that

Vay ona

¨‹Á ˆ‘

Woe

Vay haline, yazõklar olsun

1

498

ĥ

ˆ‘

†¸ª‘ˆ - †¸Éª‘ˆ

Woe to us

Yazõklar olsun bize

Woe to me

Yazõklar olsun bana

¦Éª‘ˆ

Woe to you

Yazõklar olsun sana

¥ª‘ˆ

Woe to you (pl)

Yazõklar olsun size

‘ ª‘ˆ

499

He calls to account

Sorumlu tutar, muaheze eder

3

He calls you (pl) to account

Sizi sorumlu tutar

3

He calls them to account

Onlarõ sorumlu tutar

3

That it is given

Verilmesi

4

That he gives you (pl)

Size vermesi

4

That they give

Vermeleri

4

They are given

Verilirler

4

It is given

Verilir

4

He gives

Verir

4

He gives me

Bana verir

4

That he gives him

Ona vermesi

4

He gives him

Ona verir

4

That he gives them

Onlara vermesi

4

He gives them

Onlara verir

4

It is transferred

Nakledilir

1

They prefer

Tercih ederler

4

He is taken, seized

Alõnõr, yakalanõr

1

That he is taken

Alõnmasõ

1

It is delayed

Tehir edilir, ertelenir

2

•

That he delays

Tehir etmesi

2

‚

He delays

Tehir eder, erteler

2

‚

That he delays you (pl)

Sizi tehir etmesi

2

He delays them

Onlarõ erteler

2

He returns

Geri verir

2

ƒ„

„‚

He returns it

Onu geri verir

2

ƒ„

…‚„

500

€

‚

-

‚ ‚

That it is permitted

zin verilmesi

1

†

†

It is permitted

zin verilir

1

†

†

They harm, hurt

Eziyet ederler

1

Ġ

†

He harms, hurts

Zarar verir, rahatsõz eder

1

Ġ

Ġ

That they (fm) get harmed

Eziyet edilmeleri (d )

1

Ġ

†

Despaired

Yeise, ümitsizli e dü tü

1

‡ˆ

‰Š

They (fm) despaired

Ümitsizli e dü tüler (d )

1

‡ˆ

‹Š

They despaired

Ümitsizli e dü tüler

1

‡ˆ

‹Š

He is turned away

Çevrilir

1

Υ

Υ

They are turned away

Çevrilirler

1

Υ

•

He joins, reconciles

Birle tirir, yakõnla tõrõr

2

Ž•

Ž••

They swear off

Karõsõna yakla mama yemini eder

4

•

•

They are ordered

Emrolunurlar

1

‘

‘

He believes, gives safety

man eder, inanõr, emin kõlar

4

‘

‘

They believe

man ederler (d )

4

‘

•‘

That he believes

man etmesi

4

‘

‘ - ‘

Indeed he believes

Elbette iman eder

4

‘

• ’‘

Indeed they believe

Elbette iman ederler

4

‘

• ’‘

That they believe

man etmeleri

4

‘

’‘

They believe

man ederler

4

‘

’‘

Tires, makes tired

Yorar, yorgunluk verir

1

„

„

It tires him

Onu yorar

1

„

…„

Despairing

Mey’us, ümitsiz

He supports

Destekler

O!

Ey!

O my Lord

Ey Rabbim

‡ˆ 1

—

”•– Š - ‡ “ —‚ ”

˜™š 501

› ‚ š”

O my people

Ey kavmim

ϥ

œ •”

O our people

Ey kavmimiz

ϥ

”’‘ • ”

I wish it had

Ke ke

ž• ”

I wish we had

Ke ke biz

”’Ÿ • ”

I wish I had

Ke ke ben

’Ÿ • ”

I wish he had

Ke ke o

Woe to us

Yazõk bize

”’Ÿ ”

Woe to me

Yazõk bana

Ÿ ”

Woe to us

Yazõk bize

”’ ”

O John (pbuh)

Ey Yahya (AS)

¡ ”

O!

Ey

” Ÿ• ”

O!

Ey

¢”

That he refuses

Kaçõnmasõ, reddetmesi

Dry

” Ÿ• ”

£

›€”

Kuru

‰¤

‰ ¥ ™”

Dry ones

Kurular

‰¤

¦ ”‹™”

He refuses

Kaçõnõr, reddeder

1

£

™€ˆ

That he comes

Gelmesi

1

”€

That he brings

Getirmesi

1

§™ ˆ€

That he comes to you

Sana gelmesi

1

Œ ”€

That he comes to you (pl)

Size gelmesi

1

ˆ€

That he swears

Yemin etmesi

8

•

¨ ˆ€

They order each other, consult

Birbirine emrederler, danõ õrlar

8

‘

© ˆ€

That he comes to him

Ona gelmesi

1

”€

That he comes to them

Onlara gelmesi

1

”€

That they come

Gelmeleri

1

ˆ€

That they come to you

Sana gelmeleri

1

ª ˆ€

502

1

That they come to you (pl)

Size gelmeleri

1

ˆ

They come

Gelirler

1

ˆ€

They come to you

Sana gelirler

1

Œ« ˆ€

They come to us

Bize gelirler

1

”’« ˆ€

They come to me

Bana gelirler

1

« ˆ€

He/it comes

Gelir

1

”€

That he/it comes

Gelmesi

1

ˆ€

He/it brings

Getirir

1

§™ ”€

They (dual) come

Gelirler (ikil)

1

” ”€

They (dual) come to her

Ona gelirler (ikil)

1

” «” ”€

That it comes to you

Sana gelmesi

1

Œ ”€

That it comes to you (pl)

Size gelmesi

1

ˆ€

It comes to you (dual)

Size (ikil) gelir

1

”© ”€

They (fm) come

Gelirler (d )

1

¬ ˆ€

He/it comes to us

Bize gelir

1

”’ ˆ€

They (fm) come to you

Sana gelirler (d )

1

Œ’ ˆ€

Indeed it comes to you (pl)

Size mutlaka gelir

1

’• ˆ€

That he/it comes to me

Bana gelmesi

1

’ ”€

Indeed it comes to me

Bana mutlaka gelir

1

’‚ ”€

It comes to me

Bana gelir

1

’ ˆ€

He/it comes to me

Bana gelir

1

’ ˆ€

He/it comes to him

Ona gelir

1

ˆ€

He/it comes to her

Ona (d ) gelir

1

” ”€

He/it comes to them

Onlara gelir

1

ˆ€

That he/it comes to them

Onlara gelmesi

1

ˆ€

Gog

Yecüc

- ®€” 503

He takes, seizes

Tutar, yakalar

1

ˆ€

That he seizes you (pl)

Sizi tutmasõ

1

ˆ€

That he seizes him

Onu tutmasõ

1

…€ ˆ€

That he seizes them

Onlarõ tutmasõ

1

ˆ€

That they take

Tutmalarõ

1

They take

Tutarlar

1

They take it/them

Onu/onlarõ tutarlar

1

”«

ˆ€

That they take it/him

Onu tutmalarõ

1

…

ˆ€

That he permits

zin vermesi

1

†

†€ˆ

That he permits

zin vermesi

1

†

€ †€ˆ

They falsify

Uydururlar

1

Υ

•€ˆ

Ruby

Yakut

That he eats

Yemesi

1

¨

¨ ˆ€

He eats

Yer

1

¨

¨ ˆ€

They (dual) eat

O ikisi yerler

1

¨

¯ ˆ€

They (fm) eat

Onlar yerler (d )

1

¨

€ ˆ€

That he eats it

Onu yemesi

1

¨

ˆ€

He eats it

Onu yer

1

¨

ˆ€

He eats them

Onlarõ (d ) yer

1

¨

That they eat

Onlarõ n yemeleri

1

¨

€ ˆ€

They eat

Onlar yerler

1

¨

ˆ€

He suffers

Acõ duyar, elem duyar

1

°

•€”

They suffer

Elem duyarlar

1

°

©•€ˆ

They spare you (pl)

Sizi uzak tutarlar

1

•

« •€ˆ

He orders

Emreder

1

‘

‘€ˆ

That he orders you (pl)

Size emretmesi

1

‘

‘€ˆ

€

ˆ€ ˆ€

•”

504

•

ˆ€

He orders you (pl)

Size emreder

1

‘

‘€ˆ

He orders them

Onlara emreder

1

‘

‘€ˆ

They order

Emrederler

1

‘

‘€ˆ

He becomes secure

Emin olur, emniyette olur, güvenir

1

‘

‘€ˆ

That they become secure

Emin olmalarõ

1

‘

€ ’‘€ˆ

they become secure of you

Sizden emin olurlar

1

‘

’‘€ˆ

Its time comes

Vakti gelir

1

±

ˆ€

They (fm) pledge allegiance to you

Sana ba lõlõk yemini ederler (d )

1

²™

Œ’³ ”¤

They pledge allegiance

Ba lõlõk yemini ederler

1

²™

³ ”¤

They pledge allegiance to you

Sana ba lõlõk yemini ederler

1

²™

Œ« ³ ”¤

That he seeks

Aramasõ, istemesi

8

´™

µŸ¤

They seek

Ararlar, isterler

8

´™

´Ÿ¤

He seeks

Arar, ister

8

´™

´Ÿ¤

Surely they will slit

Mutlaka yaracaklar

1

ŒŸ™

• Ÿ‚¤

That he tests, tries

mtihan etmesi

8

™

Ÿ¤

That he tests you (pl)

Sizi imtihan etmesi

8

™

Ÿ¤

He disperses

Yayar

1

¶·™

¶ ¸ ¤

It scratches

E eler

1

¶¹

¶¡¤

He diminishes

Eksiltir

1

‰º

‰»¤

That he diminishes

Eksiltmesi

1

‰º

‰»¤

They are diminished

Eksiltilirler

1

‰º

‹»¤

He becomes stingy

Cimrilik eder

1

¨º

¨»¤

That he becomes stingy

Cimrilik etmesi

1

¨º

¨€ »¤

They become stingy

Cimrilik ederler

1

¨º

»¤

That he discloses

Açõ a vurmasõ

4

—™

—¤

He begins

Ba latõr

4

—™

¼—¤

505

He begins

Ba latõr

1

—™

—¤

It is exchanged

De i tirilir

2

½—™

½•—¤

He exchanges

De i tirir

2

½—™

½‚—¤

That he changes

De i tirmesi

1

½—™

½—¤

That he changes us

Bizi de i tirmesi

1

½—™

”’•—¤

That he changes him

Onu de i tirmesi

1

½—™

•—¤

That he changes them (dual)

O ikisini de i tirmesi

1

½—™

”© •—¤

That they exchange

De i tirmeleri

2

½—™

€ •‚—¤

They exchange it

Onu de i tirirler

2

½—™

« •‚—¤

That he discloses it

Onu açõ a vurmasõ

4

—™

” —¤

They disclose

Açõ a vururlar

4

—™

—¤

That he discloses

Açõ a vurmasõ

4

—™

¾—¤

They (fm) disclose

Açõ a vururlar (d )

4

—™

—¤

They begin

Ba larlar

—™

¿ —¤

Dry

Kuru

‰¤

”À‹¤

He extends, spreads

Yayar, geni letir, uzatõr

1

Á‹™

Á‹¤

He extends it

Onu geni letir

1

Á‹™

‹¤

That they extend

Geni letmeleri, açmalarõ

1

Á‹™

€ ‹¤

He gives good news

Müjdeler

2

Ù

à ‚¤

He gives you good news

Seni müjdeler

2

Ù

ªÃ ‚¤

He gives you (fm) good news

Seni (d ) müjdeler

2

Ù

ªÃ ‚¤

He gives them good news

Onlarõ müjdeler

2

Ù

‚ä

He sees

Görür, gözetir

4

Ä™

Ĥ

That they see, perceive

Görmeleri, anlamalarõ

1

Ä™

€ Ĥ

They see

Görürler

4

Ä™

Ĥ

They are made to see

Birbirlerine gösterilirler

2

Ä™

« Ä •¤

4

506

He extends

Geni letir

1

Á‹™

ÁĤ

Indeed he lags behind

Yava davranõr, a õrdan alõr

1

ˆÂ™

• Š•Â¤

That he seizes

Yakalamasõ

1

Å™

Ť

He seizes

Yakalar

1

Å™

Ť

They seize

Yakalarlar

1

Å™

ä

That he nullifies

ptal etmesi

1

¨Â™

¨Â¤

He nullifies

ptal eder, bo a çõkarõr

1

¨Â™

¨Â¤

That he sends, resurrects

Diriltmesi, göndermesi

1

¶³™

¶³¤

He sends, resurrects

Diriltir, gönderir

1

¶³™

¶³¤

He is sent, resurrected

Diriltilir, gönderilir

1

¶³™

¶³¤

That he raises you

Seni yükseltmesi

1

¶³™

Œ·³¤

He resurrects you (pl)

Sizi diriltir

1

¶³™

·³¤

Indeed he raises

Mutlaka diriltir

1

¶³™

• ·³¤

He resurrects them

Onlarõ diriltir

1

¶³™

·³¤

That they are resurrected

Diriltilmeleri

1

¶³™

€ ·³¤

They are resurrected

Diriltilirler

1

¶³™

·³¤

They seek

Ararlar, isterler

1

´™

´¤

They seek for you (pl)

Sizin için isterler

1

´™

« ´¤

They seek it

Onu isterler

1

´™

” « ´¤

He seeks, oppresses

Arar, haddi a ar

1

´™

´¤

They transgress

A arlar, karõ õrlar (ikil)

1

´™

” ´¤

It remains

Baki kalõr

1

Æ™

Ƥ

They weep, cry

A larlar

1

™

¤

He despairs

Ümit keser

1

‰™

‰¤

That he/it reaches

Ula masõ

1

µ™

µ¤

He/it reaches

Ula õr

1

µ™

µ¤

507

He notifies, conveys

Ula tõrõr, tebli eder

2

µ™

µ•¤

That they (dual) reach

Ula masõ (ikil)

1

µ™

”´ ¤

Surely he/it reaches

Mutlaka ula õr

1

µ™

•´¤

That they reach

Ula malarõ

1

µ™

€ ´¤

That they convey

Ula tõrõrlar, tebli ederler

2

µ™

´•¤

He tests, tries

mtihan eder

1

™

¤

That he tests you (pl)

Sizi imtihan etmesi

1

™

¤

He tests you (pl)

Sizi imtihan eder

1

™

¤

Indeed he tests you (pl)

Sizi mutlaka imtihan eder

1

™

«• ¤

That he tests me

Beni imtihan etmesi

1

™

« ¤

It decays

Yok olur

1

™

¤

That he tests

mtihan etmesi

4

™

¤

O, son of my mother

Ey anamõn o lu

It perishes

Yok olur

1

š™

š¤

They spend the night

Gecelerler

1

ž™

Ÿ¤

They plan by night

Geceleyin kurarlar

2

ž™

Ÿ‚¤

They become white

A arõr

9

Ç™

Ç ¢ ¤

That he makes clear

Açõklamasõ

2

ª

‚¤

He makes clear

Açõklar

2

ª

‚¤

That he makes clear

Açõklamasõ

2

ª

‚¤

He clarifies

Açõklar

4

ª

¬¤

He makes it clear

Onu açõklar

2

ª

” ’‚¤

He stays behind

Geri kalõr

5

Orphans

Yetimler

That he repents, turns

Tevbe etmesi

1

That he exchanges

De i tirmesi

5

‘‚ ™ ” = œ• ’¤

• ˆŸ Ÿ

508

› ½—™

‘”Ÿ ˜Ÿ ½•—¤Ÿ

He destroys

Mahveder

2

È

¤‚Ÿ

He follows

Takip eder, arkasõndan gelir

2

²¤

²¤Ÿ

He follows

Takip eder

8

²¤

²¤•Ÿ

That he follows

Takip etmesi

8

²¤

²¤•Ÿ

He is followed

Takip eder

4

²¤

²¤Ÿ

He is followed

Takip edilir

8

²¤

²¤Ÿ•

He follows it

Onu takip eder

1

²¤

” ³¤Ÿ

He follows them

Onlarõ takip eder

8

²¤

³¤•Ÿ

They follow you (pl)

Sizi takip ederler

8

²¤

³¤•Ÿ

They follow

Takip ederler

8

²¤

³¤•Ÿ

They follow

Takip ederler

4

²¤

³¤Ÿ

They settle

Konaklar, yerle ir

5

™

• ¤Ÿ

That it becomes clear

Açõ a çõkmasõ

5

ª

•¤Ÿ

It becomes clear

Açõ a çõkar

5

ª

•¤Ÿ

He sips

Yudumlar

5

É®

É• ÊŸ

He sips it

Onu yudumlar

5

É®

Ë• ÊŸ

He avoids

Kaçõnõr

1

˜’®

˜•’ÊŸ

He avoids it

Ondan kaçõnõr

1

˜’®

” ¤•’ÊŸ

They dispute

Tartõ õrlar

6

ÌÊÍ

®¢ ”¡Ÿ

He goes for judgment

Muhakeme olur

6

Í

”¡Ÿ

That they go for judgment

Muhakeme olmalarõ

6

Í

© ”¡Ÿ

They whisper to each other

Fõsõldarlar

6

žÎ

Ÿ•”»Ÿ

It confounds him

Onu çarpar

1

Á¤

•¤»Ÿ

That he takes

Edinmesi

8

»•Ÿ

He takes

Edinir, benimser

8

»•Ÿ

That he takes

Edinmesi

8

€ »•Ÿ

509

That he takes it/her

Onu edinmesi

8

” »•Ÿ

That they take

Edinmeleri

8

€ »•Ÿ

They take

Edinirler

8

»•Ÿ

They take you

Seni edinirler

8

Œ« »•Ÿ

That they take it/him

Onu edinmeleri

8

… »•Ÿ

He snatches away

Kapõp götürür

5

ŽÂ

ŽÏ»Ÿ

He is snatched away

Kapõlõp götürülür

5

ŽÂ

ŽÏ»Ÿ

He snatches you (pl) away

Sizi kapõp götürür

5

ŽÂ

ÎÏ»Ÿ

That they remain behind

Geri kalmalarõ

5

Ž

€ ÎÏ»Ÿ

They choose

Seçerler

5

Ð

•»Ÿ

They ponder

Gere i gibi dü ünürler

5

™„

•™—Ÿ

He receives admonition

Ö üt alõr, hatõrlar

5

†

Ï Ÿ

They receive admonition

Ö üt alõrlar, hatõrlarlar

5

†

Ï Ÿ

They (dual) return to each other

Geri döner (ikil)

6

²®š

”³® Ÿ

He waits

Bekler, fõrsat bekler

5

Ñ™š

Ñ•™ Ÿ

They (fm) wait

Beklerler (d )

5

Ñ™š

Ä•™ Ÿ

They wait

Beklerler

5

Ñ™š

Ä•™ Ÿ

They hesitate

Bocalarlar, tereddüt ederler

5

„„š

„•„ Ÿ

He watches

Kontrol eder, gözetler

5

˜•š

˜Ï• Ÿ

He leaves

Terk eder

1

ª

ªŸ

That he is left

Terk edilmesi

1

ª

ªŸ

He is left

Terk edilir

1

ª

ªŸ

That he deprives you (pl)

Sizi mahrum etmesi

1

That they are left

Terk edilmeleri

1

He purifies himself

Arõnõr, temizlenir

5

Ò

Ï ÓŸ

That they ask each other

Soru malarõ

6

½ˆ–

•ÔÕ”‹Ÿ

510

Ÿ ª

Ÿ

They ask each other

Soru urlar

6

½ˆ–

•Õ”‹Ÿ

They slip away

Sõvõ õp giderler

5

¨–

Ï‹Ÿ

That it rots

Bozulmasõ

5

’–

’•‹Ÿ

They supplicate humbly

Yalvarõrlar

5

ÉÖ

˕ ן

He clean himself

Temizlenir

5

Ø

• Ÿ

That they clean themselves

Temizlenmeleri

5

Ø

€ • Ÿ

They clean themselves

Temizlenirler

5

Ø

• Ÿ

They recognize each other

Birbirini bilirler, tanõ õrlar

6

ÙË

•š”³Ÿ

That he transgresses

A masõ, geçmesi

5

—Ë

—• ³Ÿ

They learn

Ö renirler

5

Ë

©Ï³Ÿ

They wink at each other

Ka göz i areti yaparlar

6

Ó©Ú

Ó‘”´Ÿ

That it changes

Bozulmasõ, de i mesi

5

ÐÚ

•´Ÿ

It gushed forth

Fõ kõrõr

6

Ê•

Ê • Ο

Ayrõlõrlar (ikil)

8

Û•

”•• Ο

Ayrõlõrlar

8

Û•

•• Ο

That he asserts superiority

Üstünlük taslamasõ

5

¨×•

¨•×Ο

They (fm) break up, split

Çatlarlar (d )

5

•

ÂÏ ÎŸ

That they understand well

yice anlamalarõ

5

Æ•

€ ÆÏ ÎŸ

He ponders, thinks well

Dü ünür, tefekkür eder

5

•

Ï ÎŸ

That they ponder

Dü ünmeleri

5

•

€ Ï ÎŸ

They ponder, think well

Dü ünürler

5

•

Ï ÎŸ

That they incline

E ilmeleri

5

ˆ•

ˆ•ÎŸ - •ÎŸ

That he becomes cautious

Sakõnmasõ

8

•

Ü•Ÿ

He accepts

Kabul eder

5

¨¤•

¨•¤ÆŸ

That it is accepted

Kabul edilmesi

5

¨¤•

¨•¤ÆŸ

That he precedes

Öne geçmesi

5

œ—•

œ•—ÆŸ

They (dual) separate, become divided They separate, become divided

511

He precedes

leri gider, öne geçer

5

œ—•

That he becomes cautious of him

Ondan sakõnmasõ

8

•

Æ€ Ÿ•

They become cautious

Korunurlar, sakõnõrlar

8

•

Æ•Ÿ

He becomes cautious

Korunur, sakõnõr

8

•

Æ•Ÿ

They recline

Yaslanõrlar

8

ˆ

He becomes arrogant

Büyüklenir

5

È

¤• Ÿ

They become arrogant

Büyüklenirler

5

È

•¤ Ÿ

He speaks

Konu ur

5

Ï Ÿ

They speak

Konu urlar

5

©Ï Ÿ

They blame each other

Birbirlerini kõnarlar

6

ϥ

‘ ¯Ÿ

He receives

Alõr

5

Æ•

ÆÏ Ÿ

He recites

Okur

1

€ Ÿ - Ÿ

They recite

Okurlar

1

Ÿ

They recite it

Onu okurlar

1

« Ÿ

He recites it

Onu okur

1

… Ÿ

It is read

Okunur

1

Ÿ

That he completes

Tamamlamasõ

4

Ý

•Ÿ

He completes

Tamamlar

4

Ý

¢Ÿ

They touch each other

Birbirine dokunurlar

6

‰‹‘

”•–”©Ÿ

He profits, enjoys

Yararlanõr, faydalanõr

5

²Ÿ‘

²•Ÿ©Ÿ

That they profit, enjoy

Faydalanmalarõ

5

²Ÿ‘

€ ³•Ÿ©Ÿ

They profit, enjoy

Faydalanõrlar

5

²Ÿ‘

³•Ÿ©Ÿ

He swaggers

Böbürlenir

5

‘

”Ï©Ÿ - ÂÏ ©Ÿ

That they wish

stemeleri

5

Þ‘

’•©Ÿ

They wish

sterler

5

Þ‘

’•©Ÿ

They wish it

Onu isterler

5

Þ‘

« ’•©Ÿ

512

œ•—ÆŸ

•Ÿ

That they wish it

Onu istemeleri

5

Þ‘

… ’•©Ÿ

They hold secret counsel

Gizlice danõ õrlar

6

ß

®”’Ÿ

They dispute

Çeki irler, tartõ õrlar

6

ÉÓ«

ËÒ”’Ÿ

They forbid each other

Birbirini vazgeçirirler, yasaklarlar

6

à

”’Ÿ

It descends

ner, devamlõ iner

5

½Ó«

½•Ó’Ÿ

He hides himself

Gizlenir, saklanõr

6

ƒš

¾š Ÿ

That he repents, turns

Tevbe etmesi

1

›

›Ÿ

He repents, turns

Tevbe eder

1

›

›Ÿ

He repents, turns

Tevbe eder

1

›

•›Ÿ

He accepts repentance

Tevbeyi kabul eder

1

›

Ë› Ÿ

That they repent, turn

Tevbe etmeleri

1

›

™Ÿ

They repent, turn

Tevbe ederler

1

›

™Ÿ

He makes die

Öldürür, vefat ettirir

5

á

”Ï• Ÿ

He makes you (pl) die

Sizi öldürür

5

á

”Ï• Ÿ

He makes them (fm) die

Onlarõ (d ) öldürür

5

á

• ”Ï• Ÿ

They make die

Öldürürler

5

á

•Ï Ÿ

They are made to die

Öldürülürler, ölürler

5

á

•Ï Ÿ

They make them die

Onlarõ öldürürler

5

á

« •Ï Ÿ

He makes die

Öldürür

5

á

•Ï Ÿ

He is made to die

Öldürülür

5

á

•Ï Ÿ

He puts his trust

Vekil eder, tevekkül eder

5

¨

¨Ï Ÿ

That he puts his trust

Tevekkül etmesi

5

¨

¨€ Ï Ÿ

They put their trust

Tevekkül ederler

5

¨

Ï Ÿ

That he turns away

Yüz çevirmesi

5

â

½Ï Ÿ

He befriends them

Onlarõ dost edinir

5

â

•Ï Ÿ

They turn away, befriend

Dönerler, dönüp giderler, yüz çevirirler

5

â

•Ï Ÿ - •Ï Ÿ

513

They befriend

Dost edinirler

5

â

•Ï Ÿ

They befriend him

Onu dost edinirler

5

â

« •Ï Ÿ

He turns away, befriends

Yüz çevirir, dost edinir

5

â

•Ï Ÿ

Orphan

Yetim

Ÿ

”•© Ÿ - “ Ÿ

Two orphans

ki yetim

Ÿ

©Ÿ

He wanders

Gezinir

1

Ÿ

They wander

Gezinirler

1

Ÿ

That he makes firm

Sabit kõlmasõ

2

ž¤

ž‚¤·

He makes firm

Sabit kõlar, sa lamla tõrõr

2

ž¤

ž‚¤·

That he makes firm

Sabit kõlmasõ

2

ž¤

ž‚¤·

He makes firm, ties

Sabit kõlar, tutar, ba lar

1

ž¤

ž¤€·

That they tie you

Seni ba lamalarõ

1

ž¤

ª Ÿ¤€·

That he subdues

Hakim olmasõ

4

»

»€·

Madinah

Medine ehri

He gains dominance

Yener, ele geçirir

1

ŽÆ

ŽÆ€·

That they defeat you (pl)

Sizi yenmeleri

1

ŽÆ

ÎÆ€·

They hide

Gizlerler

1

Þ

’€·

He cries for help

Ba õrõr, yardõm ister

1

šˆ®

ŠÊ

They cry for help

Ba õrõrlar, yardõm isterler

1

šˆ®

He disputes, argues

Mücadele eder

1

½—®

½„”Ê

He disputes with us

Bizimle mücadele eder

1

½—®

”’•„”Ê

That they dispute with you (pl)

Sizinle mücadele etmeleri

1

½—®

•„”Ê

They dispute

Mücadele ederler

1

½—®

•„”Ê

They dispute with you

Seninle mücadele ederler

1

½—®

Œ« •„”Ê

He is protected

Korunur

4

š®

š”Ê

He strives, struggles

Cihad eder, mücahede eder

3

—®

— ”Ê

› ·€

514

šˆÊ -

ŠÊ

That they strive, struggle

Cihad etmeleri

3

—®

€ — ”Ê

They strive, struggle

Cihad ederler

3

—®

— ”Ê

He becomes neighbor

Kom u kalõr

3

š®

š ”Ê

He becomes neighbor to you

Seninle kom u olurlar

3

š®

Œ« š ”Ê

That he responds

Cevap vermesi, icabet etmesi

4

›®

˜Ê

It is brought

Toplanõr, getirilir

1

ã®

¤Ê

He chooses

Seçer

8

ã®

¤ŸÊ

He chooses you

Seni seçer

8

ã®

Œ ¤ŸÊ

They avoid

Uzak dururlar, kaçõnõrlar

8

˜’®

¤’ŸÊ

He rejects, denies

nkâr eder

1

—¡®

—¡Ê

They rejects, deny

nkâr ederler

1

—¡®

—¡Ê

He finds

Bulur

1

—®

—Ê

That he finds

Bulmasõ

1

—®

—Ê

That he finds you

Seni bulmasõ

1

—®

ª—Ê

That he finds him

Onu bulmasõ

1

—®

…—Ê

That they find

Bulmalarõ

1

—®

€ —Ê

They find

Bulurlar

1

—®

—Ê

They find him

Onu bulurlar

1

—®

« —Ê

He pulls

Çeker

1

š®

¢Ê

That he protects you (pl)

Sizi kurtarmasõ

4

š®

Ê

He commits crime

Suç i ler

1

Ϩ

œÊ

He incites you to crime

Sizi adaletsizli e sevk eder

1

Ϩ

’•‘ Ê

He pulls him

Onu çeker

1

š®

…¢ Ê

It flows, runs

Akar, gider

1

Ĩ

ƒÊ

That he is recompensed

Kar õlõ õ verilmesi

1

ƒÓ®

ÓÊ

He is recompensed for it

Ona onun kar õlõ õ verilir

1

ƒÓ®

… ÓÊ

515

They are recompensed

Onlara kar õlõ õ verilir

1

ƒÓ®

ÓÊ

He is recompensed

Kar õlõ õ verilir

1

ƒÓ®

¾ÓÊ

He recompenses

Kar õlõ õnõ verir

1

ƒÓ®

ƒÓÊ

That he recompenses you

Sana kar õlõ õnõ vermesi

1

ƒÓ®

Œ ÓÊ

That he recompenses them

Onlara kar õlõ õnõ vermesi

1

ƒÓ®

ÓÊ

That he makes, does

Yapmasõ, kõlmasõ

1

¨³®

¨³Ê

He makes, does, places

Yapar, yerle tirir, kurar, kõlar

1

¨³®

¨³Ê

That he makes, does

Yapmasõ, kõlmasõ

1

¨³®

¨€ ³Ê

He makes you

Sizi kõlar

1

¨³®

³Ê

That he makes me

Beni kõlmasõ

1

¨³®

’€ ³Ê

That he makes him

Onu kõlmasõ

1

¨³®

³Ê

He makes him

Onu kõlar

1

¨³®

³Ê

That he makes him

Onu kõlmasõ

1

¨³®

€ ³Ê

They make, do, place

Yaparlar, kõlarlar

1

¨³®

³Ê

That they make, do, place

Onu yapmalarõ

1

¨³®

… ³Ê

He sits

Oturur

1

‰®

‰Ê

He reveals

Ortaya çõkarõr

2

®

•Ê

He reveals it

Onu ortaya çõkarõr

2

®

” •Ê

He runs

Ko ar

1

äå

ä©Ê

They run

Ko arlar

1

äå

¡©Ê

He gathers

Toplar, bir araya getirir

1

²å

²©Ê

He gathers you (pl)

Sizi toplar

1

²å

³©Ê

Indeed he gathers you (pl)

Mutlaka sizi toplar

1

²å

’•³©Ê

They gather, collect

Toplarlar

1

²å

³©Ê

He becomes ignorant

Cahillik eder

1

¨®

¨Ê

They become ignorant

Cahillik ederler

1

¨®

Ê

516

He/it comes

Gelir

1

ˆ®

Õ¿ Ê

He responds

Cevap verir, icabet eder

4

›®

˜Ê

He protects

Kurtarõr

4

š®

ÐÊ

He protects me

Beni kurtarõr

4

š®

«ÐÊ

He disputes

Tartõ õr, delil getirir

3

ÌÊÍ

¢ ”¡

They dispute with you (pl)

Sizinle tartõ malarõ

3

ÌÊÍ

®¢ ”¡

They dispute

Tartõ õrlar, delil getirirler

3

ÌÊÍ

®¢ ”¡

He opposes

Kar õ gelir

1

„—Í

„¢ ”¡

That he opposes

Kar õ gelmesi

3

„—Í

„„”¡

They oppose

Kar õ gelirler

1

„—Í

„¢ ”¡

They wage war

Harbederler, sava õrlar

3

›Í

™š”¡

He is called to account

Hesaba çekilir

2

˜‹Í

˜–”¡

He calls to account

Hesaba çeker

2

˜‹Í

˜–”¡

That he calls you (pl) to account

Sizi hesaba çekmesi

2

˜‹Í

¤–”¡

That it is encompassed

Ku atõlmasõ

4

æÍ

攡

It is encompassed

Ku atõlõr

4

æÍ

攡

He protects

Muhafaza eder

3

çÎÍ

ç•”¡

They protect

Muhafaza ederler

3

çÎÍ

è•”¡

He talks

Konu ur

3

šÍ

š ”¡

They talk

Onunla konu ur

3

šÍ

…š ”¡

He loves, likes

Sever

4

˜¤Í

˜ ¢ ¡

That he likes you (pl)

Sizi sevsin

4

˜¤Í

¤¤¡

They are made happy

Ne elendirilirler

1

ÈÍ

¤¡

He keeps, imprisons

Tutar, hapseder

1

‰¤Í

‰¤¡

He imprisons him

Onu hapseder

1

‰¤Í

‹¤¡

Surely it becomes worthless

Muhakkak de ersiz olur

1

Á¤Í

• ¤¡

517

He loves them

Onlarõ sever

4

˜¤Í

¤¢¡

They love, like

Severler

4

˜¤Í

¤¢¡

They like you (pl)

Sizi severler

4

˜¤Í

« ¤¢¡

They love him

Onu severler

4

˜¤Í

« ¤¢¡

They like them

Onlarõ severler

4

˜¤Í

« ¢¤¡

He expects

Hesap eder, bekler, umar

8

˜‹Í

˜é‹Ÿ¡

That they expect

Hesap etmeleri

8

˜‹Í

€ ¤é‹Ÿ¡

They expect

Hesap ederler

8

˜‹Í

¤é‹Ÿ¡

He reports, narrates

Bahseder, icat eder

2

ê—Í

ê—‚ ¡

He brings about, causes

Ortaya çõkarõr, ihdas eder

4

ê—Í

ê—¡

He fears

Korkar, çekinir

1

šÍ

š¡

He warns

Sakõndõrõr

2

šÍ

š• ¡

He warns you (pl)

Sizi sakõndõrõr

2

šÍ

š• ¡

They fear

Korkarlar, çekinirler

1

šÍ

š¡

They distort, falsify

Tahrif ederler, bozarlar

2

ÙÍ

•‚ ¡

They distort it, falsify it

Onu tahrif ederler, bozarlar

2

ÙÍ

« •‚ ¡

He makes move

Hareket ettirir

2

ªÍ

ª‚ ¡

He makes unlawful, forbid

Haram kõlar, haram sayar

2

œÍ

œ‚ ¡

They make unlawful, forbid

Haram kõlarlar, haram sayarlar

2

œÍ

‘‚ ¡

They make it unlawful

Onu haram sayarlar

2

œÍ

« ‘‚ ¡

He grieves

Hüzünlenir

1

ÓÍ

Ó¡

He makes grieve

Üzer, incitir

1

ÓÍ

Ó¡

They (fm) grieve

Üzülürler (d )

1

ÓÍ

Ï Ó¡

That it grieves you

Seni üzmesi

1

ÓÍ

Œ«Ó¡

It grieves me

Beni üzer

1

ÓÍ

’«Ó¡

It grieves them

Onlarõ üzer

1

ÓÍ

«Ó¡

518

They grieve

Üzülürler

1

ÓÍ

«Ó¡

He thinks

Dü ünür, hesabeder

1

˜‹Í

˜‹¡

Indeed he thinks

Zannetmesi

1

˜‹Í

• ¤‹¡

He thinks it

Onu zanneder

1

˜‹Í

¤‹¡

He thinks them

Onlarõ zanneder

1

˜‹Í

¤‹¡

They think

Zannederler

1

˜‹Í

¤‹¡

They become jealous

Haset ederler, kõskanõrlar

1

—‹Í

—‹¡

He does good

yilik eder, iyilik yapar

4

‹Í

‹ é¡

They do good

yilik ederler

4

‹Í

’é‹¡

He gathers

Ha reder, bir araya toplar

1

ÃÍ

á

That he is gathered

Bir araya toplanmasõ

1

ÃÍ

á

He is gathered

Bir araya toplanõr

1

ÃÍ

á

He gathers them

Onlarõ bir araya toplar

1

ÃÍ

á

That they are gathered

Toplanmalarõ

1

ÃÍ

€ á

They are gathered

Toplanõrlar

1

ÃÍ

á

He urges

Te vik eder

1

×Í

Ç ¢ ¡

He becomes present

Huzura gelir

1

×Í

ס

They become present with me

Benim huzuruma gelirler

1

×Í

ס

They (fm) menstruate

Adet görürler

1

ÇÍ

ס

He crushes

Ezer

1

ÂÍ

¡

Indeed he crushes

Mutlaka sizi ezer

1

ÂÍ

’•©Â¡

He protects

Korur

1

çÎÍ

çΡ

They (fm) protect

Korurlar (d )

1

çÎÍ

è€ Î¡

That they protect

Korumalarõ

1

çÎÍ

€ èΡ

They protect it

Onu korurlar

1

çÎÍ

« èΡ

That it presses you (pl)

Sizi sõkõ tõrmasõ

1

ÎÍ

Ρ

519

That it proves true

Hak olmasõ

1

ÜÆÍ

Ü• ¡

It proves true

Hak olur

1

ÜÆÍ

Ü¢ ¡

That he establishes truth

Hakkõ ortaya çõkarmasõ

4

ÜÆÍ

Ü• ¡

He establishes truth

Hakkõ ortaya çõkarõr

4

ÜÆÍ

Ü¢ ¡

That he decrees

Hükmetmesi

1

Í

¡

He decrees

Hükmeder, hüküm verir

1

Í

¡

That he decrees

Hükmetmesi

1

Í

¡

He makes judge

Hakem yapar

2

Í

•¡

He establishes

Sa lamla tõrõr

4

Í

¡

They (dual) decree

Hüküm verirler (ikil)

2

Í

”© ¡

That they make you judge

Seni hakem yapmalarõ

2

Í

ª ©• ¡

They decree

Hüküm verirler

1

Í

© ¡

They make you judge

Seni hakem yaparlar

2

Í

Œ« ©• ¡

That it becomes lawful

Helal olmasõ

1

¨Í

¨Ï ¡

It becomes lawful, descends

Helal olur, iner

1

¨Í

¨¸ ¡

He makes lawful, settles

Helal kõlar, yerle tirir

4

¨Í

¨¸ ¡

He swears

Yemin eder

1

ŽÍ

Ž¡

Indeed they swear

Mutlaka yemin ederler

1

ŽÍ

•Î¡

They swear

Yemin ederler

1

ŽÍ

Ρ

He shaves, gets haircut

Tõra olur

1

ÜÍ

Ü¡

That it becomes lawful

Helal olmasõ

1

¨Í

¨€ ¡

That they make lawful

Helal kõlmalarõ

4

¨Í

€ ¸¡

They become lawful

Helal olurlar

1

¨Í

¸¡

They are adorned

Takõnõrlar

1

Í

Ï¡

They make it lawful

Onu helal kõlarlar

4

¨Í

« ¸¡

It is heated

Kõzdõrõlõr

1

ë

©¡ - ”©¡

520

He is praised

Medholunur, övülür

1

—ë

—©¡

That they are praised

Övülmeleri

1

—ë

—©¡

That he/it is made to bear

Yükletilmesi

1

¨ë

¨©¡

He bears, carries

Ta õr, yüklenir

1

¨ë

¨©¡

He/it is made to bear

Yükletilir

1

¨ë

¨©¡

They (fm) bear

Yüklenirler (d )

1

¨ë

€ ©¡

They (fm) bear it

Onu yüklenirler (d )

1

¨ë

” ’€ ©¡

That they bear

Yüklenmeleri

1

¨ë

©¡

They bear

Yüklenirler

1

¨ë

©¡

That they bear it

Onu yüklenmeleri

1

¨ë

” ©¡

Black smoke

Kara duman

ë

œ¥ ©¡

That he returns

Dönmesi

1

šÍ

š¡

He comes

Girer, perde olur

1

½Í

½¡

That he gives life

Ya atmasõ, diriltmesi

4

Í

¡

He lives

Ya ar

1

Í

”¡

Ku atõr, anlar

4

æÍ

Á¡

Ku atmalarõ, anlamalarõ

4

æÍ

¡

Ku atõrlar

4

æÍ

¡

He becomes unjust

Haksõzlõk eder

1

ŽÍ

Ž¡

That he becomes unjust

Haksõzlõk etmesi

1

ŽÍ

Ž¡

It surrounds

Ku atõr

1

ÜÍ

Ü¡

He greets you

Seni selamlar

2

Í

Œ‚¡

John (pbuh)

Yahya (AS)

He lives

Ya ar, hayat bulur

1

Í

¡

He gives life

Ya atõr, diriltir

4

Í

¡

That he gives life

Ya atmasõ, diriltmesi

4

Í

¡

He encompasses, understands That they encompass, understand They encompass, understand

¡

521

He gives you (pl) life

Sizi diriltir

4

Í

¡

He gives me life

Beni diriltir

4

Í

¬¡

He gives him life

Onu diriltir

4

Í

” ¡

That they try to deceive

Aldatmaya çalõ õr

3

É—

É„”»

They try to deceive

Aldatmaya çalõ õrlar

3

É—

Ë„”»

He fears

Korkar

1

Ù

Ù”»

They (dual) fear

Korkarlar (ikil)

1

Ù

”•”»

He fears him

Ondan korkar

1

Ù

•”»

That they fear

Korkmalarõ

1

Ù

•”»

They fear

Korkarlar

1

Ù

•”»

He opposes

Muhalefet ederler

3

Ž

Ε”»

He chooses

Seçer

8

Ð

š”Ÿ»

He betrays

Hainlik eder

1

”Ÿ»

They betray

Hainlik ederler

1

«”Ÿ»

He chooses

Seçer

8

ÑÄ

Ñ ¢ Ÿ»

They dispute

Çeki irler

8

Ä

©ÄŸ»

It differs

htilaf eder, farklõ olur

8

Ž

Ž Ÿ»

They differ, oppose

htilaf ederler, anla amazlar

8

Ž

Î Ÿ»

He seals

Mühürler

1

Ÿ

Ÿ»

That he seals

Mühürlemesi

1

Ÿ

Ÿ»

He deceives

Hile yapar, aldatõr

1

É—

É—»

That they try to deceive you

Seni aldatmaya çalõ malarõ

3

É—

ª Ë—»

They deceive

Hile yaparlar, aldatõrlar

1

É—

Ë—»

He forsakes

Bõrakõr, terk eder

1

½

½»

That he forsakes

Seni terk etmeleri

1

½

•€ »

He falls down

Dü er, kapanõr

1

š

¢»

522

He destroys

Harap eder

4

›

›»

They destroy

Harap ederler

4

›

™»

He/it comes out

Çõkar

1

-

-»

That he/it comes out

Çõkmasõ

1

-

-»

Çõkarõlõr

4

-

-»

Çõkarmasõ

4

-

-»

Çõkarõr

4

-

-»

Çõkarmasõ

4

-

-»

O ikisinin sizi çõkarmasõ

4

-

”® »

Sizi çõkarmasõ

4

-

®»

Sizi çõkarõr

4

-

®»

They (fm) come out, go out

Çõkarlar (d )

1

-

®»

Surely they come out, go out

Muhakkak çõkarlar

1

-

•® »

Muhakkak çõkarõr

4

-

•® »

Muhakkak ikinizi çõkarõr

4

-

”© ’•® »

Onlarõ çõkarõr

4

-

®»

Çõkmalarõ

1

-

®»

Seni çõkarmalarõ

4

-

ª®»

Sizi çõkarmalarõ

4

-

®»

They come out, go out

Çõkarlar

1

-

®»

They are brought out, driven out

Çõkarõlõrlar

4

-

®»

They bring out, drive out

Çõkarõrlar

4

-

®»

They bring them out, drive them out

Onlarõ çõkarõrlar

4

-

«®»

They guess, lie

Tahmin ederler, yalan uydururlar

1

ì

í»

That they fall down

Yere kapanmalarõ

1

š

¢»

They fall down

Yere kapanõrlar

1

š

¢»

He/it is brought out, driven out That he/it brings out, drives out He/it brings out, drives out That he/it brings out, drives out That they (dual) drives you (pl) out That he/it brings you (pl) out, drives you (pl) out He/it brings you (pl) out, drives you (pl) out

Surely He/it brings you (pl) out, drives you (pl) out Surely He/it brings you (dual) out, drives you (dual) out He/it brings them out, drives you them out That they come out, go out That they bring you out, drive you out That they bring you (pl) out, drive you (pl) out

523

That he humiliates them

Onlarõ rezil etmesi

4

ƒÓ

Ó»

He humiliates

Rezil eder, utandõrõr

4

ƒÓ

ƒÓ»

He humiliates him

Onu rezil eder

4

ƒÓ

Ó»

He humiliates them

Onlarõ rezil eder

4

ƒÓ

Ó»

He loses

Kaybeder

1

‹

‹»

He decreases, gives less

Azaltõr, eksiltir

4

‹

‹ é»

They decrease, give less

Eksiltirler

4

‹

‹ é»

That he causes to swallow

Batõrmasõ, yere geçirmesi

1

Ž‹

Žé‹»

He causes to swallow

Batõrõr, yere geçirir

1

Ž‹

Žé‹»

That he fears

Korkmasõ

1

Ã

Å»

He fears it

Ondan korkar

1

Ã

” ”û

They fear

Korkarlar, saygõ duyarlar

1

Ã

û

They fear him

Ondan korkarlar

1

Ã

« û

He fears

Korkar, saygõ duyar

1

Ã

û

They (dual) cover

Örterler (ikil)

1

ŽÄ

”ÎÄ»

They dispute

Çeki irler

8

Ä

©‚Ä»

He treats softly

Yumu ak davranõr

1

²×

²×»

He writes

Yazar, hat çeker

1

ÁÂ

Á ¸»

He snatches away

Kapar

1

ŽÂ

ŽÂ»

It is lightened

Hafifletilir

2

ŽÎ

ŽÏλ

That he lightens

Hafifletmesi

2

ŽÎ

Ž•Î»

That he lightens

Hafifletmesi

2

ŽÎ

Ž•Î»

That they hide, conceal

Saklamalarõ

4

Î

λ

They hide themselves

Saklanõrlar, gizli kalõrlar

1

Î

λ

They hide, conceal

Gizlerler, saklarlar

4

Î

λ

He hides himself

Gizlenir, saklanõr

1

Î

λ

524

He hides, conceals

Gizler, saklar

4

Î

λ

They (fm) hide, conceal

Gizlerler (d )

4

Î

¬Î»

That it becomes free

Serbest kalmasõ

1

He becomes immortal

Ebedi olur

1

—

—»

That he becomes immortal

Ebedi olmasõ

1

—

—»

He comes after

Halef olur, yerine geçer

1

Ž

Ž»

That he breaks his word

Sözünden dönmesi

4

Ž

Ž»

He breaks his word

Sözünden döner

4

Ž

Ž»

He gives a successor

Ona halef verir

4

Ž

λ

They come after

Halef olurlar, yerine geçerler

1

Ž

λ

That he creates

Yaratmasõ

1

Ü

Ü»

He creates

Yaratõr

1

Ü

Ü»

He/it is created

Yaratõlõr

1

Ü

Ü»

That it is created

Yaratõlmasõ

1

Ü

Ü»

He creates you (pl)

Sizi yaratõr

1

Ü

Æ»

That they create

Yaratmalarõ

1

Ü

€ Æ»

They create

Yaratõrlar

1

Ü

Æ»

They are created

Yaratõlõrlar

1

Ü

Æ»

He engages in idle talk

Bo konu ur, konu maya geçer

1

î

î»

That they engage in idle talk

Bo konu malarõ

1

î

Ö»

They engage in idle talk

Bo konu urlar

1

î

Ö»

He frightens

Korkutur

2

Ù

Ù‚ »

They frighten you

Seni korkuturlar

2

Ù

Œ« •‚ »

It is imagined

Tahayyül edilir

2

¨

¨•»

Hand

El

ƒ—

—¦ - —

Two hands

ki el

ƒ—

—

525

¨»

²•„

²• —

Senin iki elin

ƒ—

ª—

His two hands

Onun iki eli

ƒ—

…—

He arranges, disposes

Tedbir alõr, düzenler

2

™„

™‚—

That they ponder

yice dü ünmeleri

5

™„

™•—•

He refutes

Reddeder

4

ÇÍ„

ÇÍ—

That they refute

Reddetmeleri

4

ÇÍ„

€ ×Í—

That he enters

Girmesi

1

¨ „

¨ —

He enters

Girer

1

¨ „

¨ —

That he enters

Girmesi

1

¨ „

¨ —

That he is made to enter

Sokulmasõ

4

¨ „

¨ —

He is made to enter

Sokulur

4

¨ „

¨ —

He makes enter, inserts

Girdirir, sokar

4

¨ „

¨ —

That he makes you (pl) enter

Sizi sokmasõ

4

¨ „

—

That he makes you (pl) enter

Sizi sokmasõ

4

¨ „

€ —

Indeed he enters

Mutlaka girer

1

¨ „

• —

That he makes us enter

Bizi sokmasõ

4

¨ „

”’ —

Indeed they enter it

Ona mutlaka girer

1

¨ „

” ’• —

Indeed he makes them enter

Onlarõ mutlaka sokar

4

¨ „

’• —

That he makes him enter

Onu sokmasõ

4

¨ „

€ —

He makes them enter

Onlarõ sokar

4

¨ „

—

They enter

Girerler

1

¨ „

—

They enter it

Ona girerler

1

¨ „

”«

—

That they enter it

Ona girmeleri

1

¨ „

”

—

That they avert, repel

Savmalarõ

1

š„

ïš—

They avert, repel

Savarlar, def ederler

1

š„

ïš—

He defends

Korur, savunur

Your two hands

3

526

He averts, repels

Savar, def eder

1

š„

š—

They study, learn

Ders alõrlar, ö renirler

1

‡š„

–š—

They study it, learn it

Onu çalõ õrlar, ö renirler

1

‡š„

” « –š—

He overtakes, grasps

drak eder, yeti ir

4

ªš„

ªš—

That he/it overtakes you (pl)

Size yeti mesi

4

ªš„

¸ š—

That he/it overtakes him

Ona yeti mesi

4

ªš„

€ š—

It makes you know

Sana bildirir

4

ƒš„

Œ š—

He/it buries

Gömer

1

‰–„

‡ ¢ —

He/it buries it

Onu gömer

1

‰–„

–¢ —

That he calls, prays

Ça õrmasõ, davet etmesi, dua etmesi

1

Ë„

É—

He repulses, pushes around

tip kakar

1

²Ë„

É ¢—

That he calls us, prays to us

Bize yalvarmasõ, dua etmesi

1

Ë„

”’Ë—

He calls, prays

Dua eder, davet eder, ça õrõr

1

Ë„

Ë—

That they call, pray

Dua etmeleri, ça õrmalarõ

1

Ë„

Ë—

He calls you

Seni ça õrõr

1

Ë„

ª Ë—

He calls you (pl)

Sizi ça õrõr

1

Ë„

Ë—

They call, pray

Dua ederler, ça õrõrlar

1

Ë„

Ë—

They ask, claim

ddia ederler, talep ederler

8

Ë„

Ë•—

They are repulsed, pushed around

Kakõlõrlar, sürüklenirler

1

²Ë„

Ë¢ —

They are called

Ça õrõlõrlar, davet edilirler

1

Ë„

Ë—

They pray to us

Bize dua ederler

1

Ë„

”’« Ë—

They call me

Beni ça õrõrlar

1

Ë„

’« Ë—

They pray to him, call him

Ona dua ederler, ça õrõrlar

1

Ë„

« Ë—

He calls him, prays to him

Ona dua eder, ça õrõr

1

Ë„

… Ë—

He calls them, prays to them

Onlara dua eder, ça õrõr

1

Ë„

Ë—

He is called

Ça õrõlõr, davet edilir

1

Ë„

Ë—

527

ƒ—

ª—

1

µ‘„

´‘—

4

«„

¬«—

ƒ—

…—

„

’—

Benim elim

ƒ—

ƒ—

My two hands

ki elim

ƒ—

¾ •—

Two hands

ki el

ƒ—

ƒ— - ¾—

They take as religion

Din edinirler

„

’—

His two hands

ki eli

ƒ—

—

Her two hands

ki eli (d )

ƒ—

” —

He slaughters

Bo azlar

2

䙆

ä‚™

They slaughter

Bo azlarlar

2

䙆

¡‚™

He leaves, forsakes

Geride bõrakõr

1

š†

š

He multiplies

Üretir, ço altõr

1

š†



He multiplies you (pl)

Sizi ço altõr

1

š†



That he forsakes you

Seni bõrakmasõ

1

š†

ªš

He leaves it

Onu bõrakõr

1

š†

”š

He leaves them

Onlarõ bõrakõr

1

š†

š

They leave, forsake

Bõrakõrlar

1

š†

š

He remembers, mentions

Hatõrlar, anar, zikreder

1

†

€

That he receives admonition

Ö üt almasõ

5

†

ÏÏ

He receives admonition

Ö üt alõr

5

†

ÏÏ

Hatõrlanmasõ, anõlmasõ

1

†

€

Hatõrlanõr, anõlõr

1

†

€

Hatõrlanmasõ, anõlmasõ

1

†

€

Your hand

Senin elin

It breaks the brain

Beynini parçalar

Let them (fm) draw (imp)

Salsõnlar, indirsinler (d )

His hand

Onun eli

They compromise

Taviz verirler

My hand

That he is mentioned, remembered He is mentioned, remembered That he is mentioned, remembered

1

1

528

He remembers them

Onlarõ anar

1

†

That they remember

Anmalarõ

1

†

They remember

Anarlar

1

†

€

They receive admonition

Ö üt alõrlar

5

†

ÏÏ

He/it goes

Gider

1

˜†

˜€

That he removes

Gidermesi

4

˜†

˜€

He removes

Giderir

4

˜†

˜€

That he removes

Gidermesi

4

˜†

˜€

They (dual) go

Giderler (ikil)

1

˜†

”¤ €

That he removes you (pl)

Sizi gidermesi

4

˜†

¤€

They (fm) remove

Giderirler, ortadan kaldõrõrlar (d )

4

˜†

¤€

Indeed he/it removes

Mutlaka giderir

4

˜†

•¤ €

That they go

Gitmeleri

1

˜†

€¤€

He forgets

Unutur

1

¨†

¨€

He tastes

Tadar

1

ÛÒ

Û

That they taste

Tatmalarõ

1

ÛÒ

ۥ

They taste

Tadarlar

1

ÛÒ

•

That he makes taste

Tattõrmasõ

4

ÛÒ

Ü

He makes taste

Tattõrõr

4

ÛÒ

Ü

That he makes them taste

Onlara tattõrmasõ

4

ÛÒ

Æ

That he sees

Görmesi

1

ƒš

He shows off

Riya eder

3

ƒš

Õ¿

They show off

Riya ederler

3

ƒš

ï

It is desired

stenir, murad edilir

4

„š

„

He sees you

Seni görür

1

ƒš

ª

He sees you (pl)

Sizi görür

1

ƒš

529

€ €

€

He sees him

Onu görür

1

ƒš

”

He waits

Bekler

5

Ñ™š

Ñ¢™

That he ties, strengthens

Ba lamasõ, sa lamla tõrmasõ

1

Á™š

Á™

It increases, swells

Artar

1

™š

™

He increases

Arttõrõr

4

™š

™

That he doubts

üpheye dü mesi

8

˜š

›”

He doubts

üpheye dü er

8

˜š

›”

That they doubt

üpheye dü meleri

8

˜š

€ ™”

That he/it returns

Geri dönmesi

8

„„š

—•

He/it returns

Geri döner

8

„„š

—¢

That he/it returns

Geri dönmesi

8

„„š

„—

He enjoys

E lenir

1

²š

²

That he enjoys

E lenmesi

1

²š

²

He inherits

Miras alõr

1

êš

ê

He inherits from me

Bana varis olur

1

êš

’

He inherits it

Ona varis olur

1

êš

They inherit

Miras alõrlar, varis olurlar

1

êš

That he returns

Geri dönmesi

1

²®š

²®

He returns

Geri döner

1

²®š

²®

He is returned

Geri gönderilir, geri alõnõr

4

²®š

²®

He makes it return

Geri gönderir, geri alõr

4

²®š

²®

They return

Geri dönerler

1

²®š

³®

They are returned

Geri gönderilirler

4

²®š

³®

He stones

Recmeder, ta lar

1

®š

®

That they stone you (pl)

Sizi ta lamalarõ

1

®š

©®

He hopes

Ümit eder

1

®š

®

530

”

That they hope

Ümit etmeleri

1

®š

€®

They hope

Ümit ederler

1

®š

®

He has mercy

Merhamet eder

1

Íš

Í

That he has mercy on you (pl)

Size merhamet etmesi

1

Íš

That he has mercy on us

Bize merhamet etmesi

1

Íš

”’©Í

That he wishes

rade etmesi, istemesi

4

„š

„

That he wills, wishes

rade etmesi

4

„š

„

He returns

ade eder, geri verir

1

„„š

„¢

That it is returned

ade edilir, geri gönderilir

1

„„š

„¢

That he wishes for you

Sana dilerse

4

„š

ª„

That he wishes for me

Bana dilerse

4

„š

„

That they return you (pl)

Sizi döndürmeleri

1

„„š

„¢

They are returned

ade edilirler, kakõlõrlar

1

„„š

„¢

They return you

Sizi döndürürler

1

„„š

« „¢

That they ruin them

Onlarõ mahvetmeleri

4

ƒ„š

„

He provides sustenance

Rõzõk verir

1

ÛÒš

ÛÒ

Rõzõklanõr

1

ÛÒš

ÛÒ

Size rõzõk verir

1

ÛÒš

•Ò

Mutlaka onlara rõzõk verir

1

ÛÒš

’••Ò

Ona rõzõk vermesi

1

ÛÒš

•€ Ò

Ona (d ) rõzõk verir

1

ÛÒš

” •Ò

Rõzõklanõrlar

1

ÛÒš

•Ò

He is sent

Gönderilir

4

¨–š

¨–

That he sends

Göndermesi

4

¨–š

¨–

He sends

Gönderir

4

¨–š

¨–

They become righteous

Do ru olurlar

1

—ðš

—ð

He is provided with sustenance He provides sustenance to you (pl) Surely he provides sustenance to them That he provides sustenance to him He provides sustenance to her They are provided with sustenance

531

©Í -

©Í

They (fm) suckle children

Emzirirler (d )

4

²Öš

³Ö

That he becomes pleased with him

Ondan razõ olmasõ

1

Öš

Ö

That they make you pleased

Sizi razõ etmeleri

4

Öš

Ö

They make you pleased

Sizi razõ ederler

4

Öš

«Ö

They become pleased with him

Ondan razõ olurlar

1

Öš

«Ö

That they make him pleased

Onu razõ etmeleri

4

Öš

…Ö

He becomes pleased

Razõ olur

1

Öš

Ö

They (fm) become pleased

Razõ olurlar (d )

1

Öš

Ö

He prefers, likes

ster, be enir

1

˜Úš

˜Ú

He prefers, likes

Ra bet eder

1

˜Úš

§™ ˜Ú

He turns away from

Yüz çevirir

1

˜Úš

Ë ˜Ú

That they prefer, like

Ra bet etmeleri

1

˜Úš

€ ¤Ú

He raises

Yükseltir

1

²•š

²•

That he raises

Yükseltmesi

1

²•š

²•

He raises him/it

Onu yükseltir

1

²•š

³•

He respects

Gözetir

1

˜•š

˜•

That they respect, regard

Gözetmeleri

1

˜•š

€ ¤•

They watch

Gözetirler

1

˜•š

¤•

They mount, ride

Binerler

1

˜ š

¤

He flees

Kaçar

1

Ç š

Ç

They flee

Kaçarlar

1

Ç š

×

He bows down

Rükû eder

1

² š

²

They bow down

Rüku ederler

1

² š

³

He heaps

Yõ ar

1

š

That he heaps it

Onu yõ masõ

1

š

That he throws

Atmasõ

1

‘š

532

© œ

They throw

Atarlar

1

‘š

‘

He throws

Atar

1

‘š

‘

That he sees him

Onu görmesi

1

ƒš

…

They fear

Korkarlar

1

˜š

¤

It covers

Sürülür, bula õr

1

Üš

Ü

That he/it covers

Örter

4

Üš

Ü

That he/it covers them (dual)

O ikisini örter

4

Üš

”© Æ

That they see

Görmeleri

1

ƒš

They see

Görürler

1

ƒš

They see it/him

Onu görürler

1

ƒš

«

They see it/her

Onu (d ) görürler

1

ƒš

”«

They see them

Onlarõ görürler

1

ƒš

«

He sees

Görür

1

ƒš

¾

It is seen

Görülür

1

ƒš

¾

He wishes, wills

rade eder, niyet eder, ister

4

„š

—

That they (dual) wish

O ikisinin istemesi

4

„š

—

They (dual) wish

sterler (ikil)

4

„š

—

That they wish

stemeleri

4

„š

—

They wish

sterler

4

„š

—

He makes you (pl) see

Size gösterir

4

ƒš

He makes you (pl) see them

Onlarõ size gösterir

4

ƒš

He makes you see them

Onlarõ sana gösterir

4

ƒš

That he makes it seen

Onu göstermesi

4

ƒš

He makes them see

Onlara gösterir

4

ƒš

He makes them (dual) see

O ikisine gösterir

4

ƒš

It ceases

Son bulur

1

½Ò

533

©

”© ½Ó

They cease

Son bulurlar

1

½Ò

•Ó

He drives

Yürütür

4

®Ò

®Ó

That he increases

Arttõrmasõ

1

—Ò

„Ó

That he increases

Arttõrmasõ

8

—Ò

„ „Ó

He increases

Arttõrõr

8

—Ò

„ „Ó

That they increase

Arttõrmalarõ

8

—Ò

€ „ „Ó

That he increases you (pl)

Sizi arttõrmasõ

1

—Ò

„Ó

That he increases him

Onu arttõrmasõ

1

—Ò

…„Ó

That he increases them

Onlarõ arttõrmasõ

1

—Ò

„Ó

He bears the burden

Yükünü ta õr, yüklenir

1

šÒ

šÓ

They bear the burden

Yüklenirler

1

šÒ

šÓ

He claims

ddia eder, zanneder

1

ËÒ

ËÓ

They claim

Zannederler

1

ËÒ

©ËÓ

That he /it slips, deviates

Kaymasõ

1

µÒ

ñ €Ó

They hasten

Ko arlar

1

Ž•Ò

•¸Ó

They claim purity

Temize çõkarõrlar

2

Ò

¸Ó

He purifies himself

Temizlenir

5

Ò

Ï Ó•

He purifies

Temize çõkarõr

2

Ò

•Ó

He purifies you (pl)

Sizi temize çõkarõr

2

Ò

•Ó

He purifies them

Onlarõ temize çõkarõr

2

Ò

•Ó

They make you slip

Seni kaydõrõrlar

4

Ü•Ò

Œ« Æ•Ó

They commit adultery

Zina ederler

1

±Ò

«Ó

They (fm) commit adultery

Zina ederler (d )

1

±Ò

¬«Ó

He pairs them, marries them

Onlarõ e le tirir, evlendirir

2

-Ò

®‚ Ó

He increases

Artar, arttõrõr

1

—Ò

—Ó

Surely he increases

Mutlaka arttõrõr

1

—Ò

Ï—Ó

534

That he increases them

Onlarõ arttõrmasõ

1

—Ò

—Ó

He increases them

Onlarõ arttõrõr

1

—Ò

—Ó

They increase

Artarlar

1

—Ò

—Ó

He /it slips, deviates

Kayar

1

µÒ

µÓ

It is beautified

Süslenir

2

Ò

‚Ó

He is asked

Sorulur

1

½ˆ–

¨Š‹

He asks you

Sana sorar

1

½ˆ–

Œ Š‹

He asks you (pl)

Size sorar

1

½ˆ–

Š‹

That he asks you (pl)

Size sormasõ

1

½ˆ–

€ Š‹

That they asks it from you (pl)

Onu size sormalarõ

1

½ˆ–

” © € Š‹

That he asks him

Ona sormasõ

1

½ˆ–

Š‹

They ask

Sorarlar

1

½ˆ–

Š‹

They are asked

Sorulurlar

1

½ˆ–

Š‹

They ask you

Sana sorarlar

1

½ˆ–

Œ« Š‹

He gets weary

Usanõr

1

œˆ–

œˆ‹ - Š‹

They get weary

Usanõrlar

1

œˆ–

They hasten

Yarõ õrlar, ko arlar

3

É–

Ëš”‹

They are driven

Sevk olunurlar

1

Û–

•”‹

He asks

Sorar, ister

1

½ˆ–

½”‹

He is asked

Sorulur

1

½ˆ–

½”‹

He asks you

Sana sorar

1

½ˆ–

Œ•”‹ - Œ•ˆ‹

That he asks you (pl)

Size sormasõ, sizden istemesi

1

½ˆ–

•€ˆ‹

That he asks it from you (pl)

Sizden onu istemesi

1

½ˆ–

” © •€ˆ‹

Indeed it is asked

Mutlaka sorulur

1

½ˆ–

• •ˆ‹

He asks him

Ona sorar

1

½ˆ–

•ˆ‹

They ask

Sorarlar

1

½ˆ–

•ˆ‹

535

‘ˆ‹ -

©Š‹

They are asked

Sorulurlar

1

½ˆ–

•ˆ‹

They ask you

Sana sorarlar

1

½ˆ–

Œ« •”‹

He insults, swears

Söver

1

˜¤–

˜ ¢ ‹

They rest for Saturday

Cumartesi (tatil) yaparlar

1

ž¤–

Ÿ¤‹

He glorifies

Tesbih eder, över

2

䤖

䂤‹

They (fm) glorify

Tesbih ederler (d )

2

䤖

¡‚¤‹

They float, swim

Yüzerler

1

䤖

¡¤‹

They glorify

Tesbih ederler

2

䤖

¡‚¤‹

They glorify him

Onu tesbih ederler

2

䤖

« ¡‚¤‹

He precedes

Geçer

1

ܤ–

ܤ‹

That they precede us

Bizi geçmeleri

1

ܤ–

”« Ƥ‹

They precede him

Onu geçerler

1

ܤ–

« Ƥ‹

That they insult, swear

Onlarõn sövmesi

1

˜¤–

€ ¤¢‹

They remain behind

Geri kalõrlar

10

To ask permission

zin ister

10

†

Š€Ÿ‹ - †€ˆŸ‹

He asks you for permission

Senden izin ister

10

†

Œ« Š€Ÿ‹ - Œ«†€ˆŸ‹

He asks you (pl) for permission

Sizden izin ister

10

†

«†€ˆŸ‹

They ask you for permission

Senden izin isterler

10

†

Œ« « Š€Ÿ‹ - Œ« «†€ˆŸ‹

That they ask him for permission

Ondan izin istemeleri

10

†

… « Š€Ÿ‹ - … «†€ˆŸ‹

That he replaces

De i tirmesi

10

½—™

½—¤Ÿ‹

He replaces

De i tirir, yerine ba kasõnõ getirir

10

½—™

½—¤Ÿ‹

They rejoice

Sevinirler

10

Ù

䟋

He races

Yarõ õr

8

ܤ–

ܤŸ‹

They make exception

stisna yaparlar

10

Þ

’€·Ÿ‹

He responds

Kabul eder, cevap verir

10

›®

˜ ÊŸ‹

That they respond

Cevap vermeleri

10

›®

€ ¤ ÊŸ‹

536

»€ŠŸ‹ -

ˆ€ Ÿ‹

They respond

Kabul ederler, cevap verirler

10

›®

¤ ÊŸ‹

They love, like

Severler

10

˜¤Í

¤¢¡Ÿ‹

They tire

Yorulurlar

10

‹Í

‹ é ¡Ÿ‹

He becomes shy

Çekinir, utanõr

10

Í

¡Ÿ‹ - ¡Ÿ‹

They let live

Sa bõrakõrlar

10

Í

¡Ÿ‹

He seeks to bring out

Çõkarõr, çõkarmak ister

10

-

- »Ÿ‹

They (dual) seek to bring out

Çõkarmak ister (ikil)

10

-

”® »Ÿ‹

He tries to hide himself

Saklanmaya çalõ õr

10

Î

Ž»Ÿ‹

That he takes you lightly

Seni hafife almasõ

10

ŽÎ

Œ•’ÎÏ »Ÿ‹

That he tries to hide himself

Saklanmaya çalõ masõ

10

Î

€ λŸ‹

They try to hide themselves

Saklanmaya çalõ õrlar

10

Î

λŸ‹

That he makes successor

Halife kõlmasõ, arkasõndan getirmesi

10

Ž

Ž »Ÿ‹

Sizi halife kõlmasõ

10

Ž

Î »Ÿ‹

Mutlaka onlarõ halife kõlar

10

Ž

’•Î »Ÿ‹

They mock, ridicule

Alay ederler

10

»–

»‹Ÿ‹

He asks for water

Su ister

10

Æ–

Æ‹Ÿ‹

They cry to him for help

Ona feryat eder

10

òí

ÄŸ‹

He makes weak, weakens

Zayõflatõr, ezer

10

Ž³Ö

Ž³×Ÿ‹

He is weakened

Zayõflatõlõr, ezilir

10

Ž³Ö

Ž³×Ÿ‹

They are weakened

Zayõflatõlõrlar, ezilirler

10

Ž³Ö

γן‹

That he is able

Yapabilmesi

10

ÉØ

²ÂŸ‹

He is able

Yapabilir

10

ÉØ

² Ÿ‹

They are able

Yapabilirler

10

ÉØ

³ Ÿ‹

He seeks to do good deeds

yi amel yapar ister

10

˜ŸË

˜Ÿ³Ÿ‹

That they seek to do good deeds

yi amel yapar istemeleri

10

˜ŸË

€ ¤Ÿ³Ÿ‹

They seek to do good deeds

yi amel yaptõrõlõrlar

10

˜ŸË

¤Ÿ³Ÿ‹

That he makes you (pl) successors Indeed he makes him successor

537

He hastens

Acele ister

10

¨ÊË

¨Ê³Ÿ‹

They hasten

Acele isterler

10

¨ÊË

ʳŸ‹

They hasten you

Senden acele isterler

10

¨ÊË

Œ« ʳŸ‹

He seeks refuge

Sõ õnõr

10

†Ë

³Ÿ‹

They (fm) be chaste

ffetle sakõnõrlar (d )

10

ŽÎË

΀ γŸ‹

They cover themselves

Bürünürler

10

ÃÚ

ôŸ‹

He asks forgiveness

Ba õ lanma diler

10

ÎÚ

δŸ‹

That he asks forgiveness

Ba õ lanma dilemesi

10

ÎÚ

δŸ‹

That they ask forgiveness

Ba õ lanma dilemeleri

10

ÎÚ

€ δŸ‹

They ask forgiveness

Ba õ lanma dilerler

10

ÎÚ

δŸ‹

They ask forgiveness from him

Ondan ba õ lanma dilerler

10

ÎÚ

« δŸ‹

They (dual) seek help

Yardõm isterler (ikil)

10

êÚ

”· ´Ÿ‹

That they seek help

Yardõm istemeleri

10

êÚ

· ´Ÿ‹

They seek help

Yardõm isterler

10

êÚ

· ´Ÿ‹

They seek victory

Fetih isterler

10

䟕

¡Ÿ€ÎŸ‹

They seek ruling

Fetva isterler

10

ó•

Ÿ€ÎŸ‹

They seek ruling from you

Senden fetva isterler

10

ó•

Œ« Ÿ€ÎŸ‹

He tries to drive out

Çõkarmak ister

10

ÒÓ•

Ó• Ο‹

He tries to drive them out

Onlarõ çõkarmak ister

10

ÒÓ•

Ó• Ο‹

They try to drive you out

Seni çõkarmak isterler

10

ÒÓ•

Œ« ¢ÓΟ‹

They seek to advance

Öne geçerler

10

œ—•

‘—€ÆŸ‹

He stands upright, be straight Do ru olur, do ru gider

10

ϥ

ÆŸ‹

He becomes arrogant

Tekebbür eder, büyüklenir

10

È

¤€ Ÿ‹

That he becomes arrogant

Büyüklenmesi

10

È

¤€ Ÿ‹

They become arrogant

Büyüklenirler

10

È

¤€ Ÿ‹

He listens

Dinler

8

²ô

²©Ÿ‹

538

That he listens

Dinlemesi

8

²ô

²©Ÿ‹

They listen

Dinlerler

8

²ô

³©Ÿ‹

They ask you to inform

Senden haber sorarlar

10

ˆ¤«

Œ« Š¤’Ÿ‹

They draw conclusion

Hüküm çõkarõrlar

10

Á¤«

¤’Ÿ‹

They draw conclusion from it

Ondan hüküm çõkarõrlar

10

Á¤«

« ¤’Ÿ‹

He recovers, takes back

Geri alõr, kurtarõr

10

Æ«

Æ’Ÿ‹

That they take it back

Geri almalarõ, kurtarmalarõ

10

Æ«

… Æ’Ÿ‹

That he wants to marry

Nikahlamak istemesi

1

ä «

ä ’Ÿ‹

That he wants to marry her

Onu nikahlamak istemesi

1

ä «

” ¡ ’Ÿ‹

He disdains

Çekinir

1

Ž «

Ž ’Ÿ‹

That he disdains

Çekinmesi

1

Ž «

Ž ’Ÿ‹

That he disdains

Çekinmesi

1

Ž «

Ž ’Ÿ‹

He mocks, ridicules

Alay eder

10

Ó

¼Ó Ÿ‹

They mock, ridicule

Alay ederler

10

Ó

Õ¿ Ó Ÿ‹

He is mocked, ridiculed

Alay edilir

10

Ó

Ó Ÿ‹

They take in full

Tam alõrlar

10

á

• Ÿ‹

They become equal

E it olurlar

8

ƒ–

Ÿ‹

It becomes equal

E it olur

8

ƒ–

ƒ Ÿ‹

They (dual) become equal

E it olurlar (ikil)

8

ƒ–

” Ÿ‹

They firmly believe

Kesin olarak inanõrlar

10

Æ

Æ Ÿ‹

He prostrates

Secde eder

1

—Ê–

—Ê‹

They (dual) prostrate

Secde ederler (ikil)

1

—Ê–

—Ê‹

That they prostrate

Secde etmeleri

1

—Ê–

€ —Ê‹

They prostrate

Secde ederler

1

—Ê–

—Ê‹

It is burned

Yakõlõr

1

Ê–

Ê‹

They are burned

Yakõlõrlar

1

Ê–

Ê‹

539

That he is imprisoned

Hapse atõlmasõ

1

Ê–

Ê‹

Indeed he is imprisoned

Mutlaka hapse atõlõr

1

Ê–

• ’Ê‹

Indeed they imprison him

Mutlaka onu hapse atarlar

1

Ê–

’•’Ê‹

They are dragged

Sürüklenirler

1

˜¡–

¤¡‹

That he destroys you (pl)

Sizi yok etmesi

1

ž¡–

Ÿ¡‹

He bewitches

Sihirler

1

¡–

¡‹

That he mocks

Alay etmesi

1

»–

»‹

He mocks

Alay eder

1

»–

»‹

He subdues

Kontrol altõna alõr

2

»–

» ‚‹

They mocks

Alay ederler

1

»–

»‹

He gets angry

Kõzar, ho lanmaz

1

Á»–

Á»‹

They get angry

Kõzarlar

1

Á»–

»‹

Easy

Kolay

‹

‹

Make easy (imp)

Kolayla tõr

2

‹

‹ ‚

He pleases

Ho landõrõr

1

š–

¢‹

He conceals, hides

Saklar

4

š–

¢‹ é

Easy

Kolay

‹

À‹ - ‹

To facilitate, make easy

Kolayla tõrdõ

2

‹

‚‹ - ‹ •

That he wastes, transgresses

sraf etmesi

4

Ù–

Ù‹

He wastes, transgresses

A õrõlõk yapar, israf eder

4

Ù–

Ù‹

That they waste, transgress

sraf etmeleri

4

Ù–

€•‹

That he steals

Çalmasõ

1

Û–

Û‹

He steals

Çalar

1

Û–

Û‹

They (fm) steal

Çalarlar (d )

1

Û–

•€ ‹

We made easy

Kolayla tõrdõk

2

‹

”« ‹ •

We made it easy

Onu kolayla tõrdõk

2

‹

…”« ‹ •

540

He made it easy

Onu kolayla tõrdõ

2

‹

…‹ •

They conceal, hide

Saklarlar

4

š–

¢‹ é

Ease

Kolaylõk

‹

¾‹

They write in lines

Satõr satõr yazarlar

1

–

‹

They attack

Saldõrõrlar

1

–

‹

They run, strive, work

Ko arlar, çalõ õrlar

1

³–

³‹

He runs, strives, works

Ko ar, çalõ õr

1

³–

³‹

He grabs, drags

Yakalar, sürükler

1

²Î–

²Î‹

He sheds

Kan döker, saçar

1

ŒÎ–

ŒÎ‹

He/it falls

Dü er

1

ÁÆ–

ÁÆ‹

They give water

Sularlar

1

Æ–

Æ‹

They are given water

Sulanõrlar

1

Æ–

Æ‹

It is watered

Sulanõr

1

Æ–

Æ‹

He gives water

Sular

1

Æ–

Æ‹

He gives me water

Bana su içirir

1

Æ–

¬Æ‹

He settles, calms

Yerle ir, ya ar, istirahat eder

1

–

‹

He makes calm

Sakinle tirir

4

–

‹

That he settles, makes calm

Sakinle tirmesi

4

–

‹

That they settle, calm

Yerle meleri, sakinle meleri

1

–

€’ ‹

That it snatches away from them

Onlardan kapmasõ

1

˜–

¤‹

He gives power

Üstün getirir

2

Á–

Á•‹

He makes enter

Sokar

1

Œ–

Œ‹

That he makes march

Onu yürütmesi

1

Œ–

€ ‹

He submits, greets

Teslim olur, selam verir

2

–

•‹

He submits

Teslim olur

4

–

‹

That he submits

Teslim olmasõ

4

–

‹

541

That they submit, greet

Teslim olmalarõ, selam vermeleri

2

–

€ ©•‹

They submit

Teslim olurlar

4

–

©‹

That he hears

itmesi

1

²ô

²©‹

He hears

itir

1

²ô

²©‹

He makes hear

ittirir

4

²ô

²©‹

1

²ô

” ³©‹

That he hears it

Onu i itmesi

That they hear

itmeleri

1

²ô

€ ³©‹

They hear

itirler

1

²ô

³©‹

They listen

Kulak verirler, dinlerler

5

²ô

³•©‹ •

They hear you (pl)

Sizi dinlerler

1

²ô

« ³©‹

It nourishes

Besler

4

ô

©‹

They name, give names

sim verirler

2

ô

©¢ ‹

It becomes evil

Kötü olur

1

–

Õ¿ ‹

That they become evil

Kötü olmalarõ

1

–

€ï‹

It becomes black

Kararõr

9

„–

„¢ ‹

He subjects

Maruz bõrakõr

1

œ–

œ‹

He subjects them

Onlarõ maruz bõrakõr

1

œ–

‘‹

They subject you (pl)

Sizi maruz bõrakõrlar

1

œ–

«‘‹

He travels

Seyahat eder

1

ä–

ä‹ é

He travels

Seyahat eder, dola õr

1

Ж

Ðé‹

He makes travel

Dola tõrõr, gezdirir

2

Ж

‚‹

Easy

Kolay

‹

Е ‹ é - Г ‹ é

He makes you (pl) travel

Sizi dola tõrõr, gezdirir

2

Ж

‚‹

That they travel

Dola malarõ, gezmeleri

1

Ж

€ Ðé‹

He swallows it

Onu bo azõndan geçirir

1

ñ–

´‹ é

He drives

Sevk eder

1

Û–

Ü‹ é

542

That he wishes

stemesi, dilemesi

1

ˆð

ÕÔ ”à - ”à - ˆ€ Ã

He wishes

ster, diler

1

ˆð

Õ¿ ”Ã

They wish

sterler

1

ˆð

Õ¿ ”Ã

That he opposes

Kar õ gelir

3

ÜÆð

Û ‚ ”Ã

That he opposes

Kar õ gelmesi

3

ÜÆð

Ü•”Ã

That he exchanges

De i tirmesi

8

ƒð

ŸÃ

That they exchange

De i tirmeleri

8

ƒð

€ ŸÃ

They exchange

De i tirirler

8

ƒð

ŸÃ

He exchanges

De i tirir

8

ƒð

ƒ ŸÃ

They desire

Canlarõ çeker

8

ð

ŸÃ

He stares

Bakakalõr

1

Ñ»ð

Ñ»Ã

He drinks

çer

1

›ð

›Ã

They drink

çerler

1

›ð

™Ã

That he expands, opens

Açmasõ, geni letmesi

1

õð

õÃ

He expands, opens

Açar, geni letir

1

õð

õÃ

That he is associated partners

Ortak ko ulmasõ

4

ªð

ªÃ

That he associates partners

Ortak ko masõ

4

ªð

ªÃ

He associates partners

Ortak ko ar

4

ªð

ªÃ

They (fm) associate partners

irk ko arlar (d )

4

ªð

€ Ã

They associate partners

irk ko arlar

4

ªð

Ã

They sell

Satarlar

1

ƒð

Ã

He sells

Satar

1

ƒð

ƒÃ

He perceives

Anlar, uur eder

1

³ð

³Ã

He makes perceive

Bildirir, farkõna vardõrõr

4

³ð

³Ã

He makes you (pl) perceive

Size bildirir

4

³ð

³Ã

That he makes perceive

Bildirmesi, sezdirmesi

4

³ð

Ï ³Ã

543

They perceive

Anlarlar ederler, uur ederler

1

³ð

³Ã

That he heals

yile tirmesi, ifa vermesi

1

Îð

ŽÃ

That he

efaat etmesi

1

²Îð

²ÎÃ

That he intercedes

efaat eder, aracõlõk yapar

1

²Îð

²ÎÃ

1

²Îð

€ ³ÎÃ

1

²Îð

³ÎÃ

That they intercede they intercede

efaat etmeleri, aracõlõk yapmalarõ efaat ederler, aracõlõk yaparlar

He heals me

Bana ifa verir

1

Îð

¬ÎÃ

It splits

Yarõlõr, ayrõlõr

5

ÜÆð

ÜÆÏ Ã •

He suffers, becomes unhappy

Bedbaht olur, aki olur

1

Æð

ÆÃ

That he gives thanks

ükretmesi

1

ð

Ã

He gives thanks

ükreder

1

ð

Ã

They give thanks

ükrederler

1

ð

Ã

He complains

ikâyet eder

1

ð

Ã

4

žö

ž©Ã

He rejoices

Sevindirir

That he witnesses, sees

ahit olmasõ, görmesi

1

—ð

—Ã

He witnesses, sees, bears witness

ahit olur, görür, ahitlik eder

1

—ð

—Ã

He calls to witness

ahit tutar

4

—ð

—Ã

1

—ð

…— Ã

He witnesses it, sees it

Ona ahit olur

That they witness, see

ahit olmalarõ, görmeleri

1

—ð

€—Ã

They witness, see

ahit olurlar, görürler

1

—ð

—Ã

1

ƒð

ƒÃ

It scalds

Yakar

That it strikes, occurs

sabet etmesi

4

ݒ

˜Ä

It is poured

Dökülür

1

˜¤í

˜ ¢ Ä

That it becomes

Olmasõ

4

ä¤í

ä¤Ä

It becomes

Olur

4

ä¤í

ä¤Ä

Indeed it becomes

Mutlaka olur

4

ä¤í

• ¡¤Ä

544

4

ä¤í

¡¤Ä

1

Èí

¤Ä

Sabretmesi

1

Èí

¤Ä

Sabretmeleri

1

Èí

¤Ä

That it strikes you (pl)

Size isabet etmesi

4

ݒ

¤Ä

That it strikes him

Ona isabet etmesi

4

ݒ

” ¤Ä

They are supported

Desteklenirler, sahip çõkõlõrlar

1

˜¡í

¤¡Ä

That he hinders, averts

Alõkoymasõ

1

„—í

—• Ä

He hinders, averts

Alõkoyar, engeller

1

„—í

—¢ Ä

He/it comes out

Çõkar

1

š—í

š—Ä

He takes away

Alõp götürür

4

š—í

š—Ä

They will be divided

Bölük bölük ayrõlõrlar

5

É—í

Ë•—Ä •

They are given headache

Ba larõ a rõtõlõr

2

É—í

Ë•—Ä

He turns away

Döner, yüz çevirir

1

Ù—í

Ù—Ä

They turn away

Yüz çevirirler

1

Ù—í

•—Ä

He becomes truthful

Do ru olur, do ru söyler

1

Û—í

Û—Ä

He gives charity

Tasadduk eder, sadaka verir

5

Û—í

Û•—Ä •

He confirms

Do rular, tasdik eder

2

Û—í

Û‚—Ä

He confirms me

Beni tasdik eder

2

Û—í

’•‚—Ä

That they give charity

Sadaka vermeleri

5

Û—í

••—Ä •

They confirm

Tasdik ederler

2

Û—í

•‚—Ä

That they hinder you (pl)

Sizi çevirmeleri

1

„—í

—• Ä

Indeed they hinder you

Mutlaka seni çevirirler

1

„—í

Œ•«—¢ Ä

Indeed they hinder you (pl)

Mutlaka sizi çevirirler

1

„—í

«•—• Ä

That they hinder, avert

Çevirmeleri

1

„—í

—¢ Ä

They hinder, avert

Alõkoyarlar, çevirirler, engellerler

1

„—í

—¢ Ä

That they become

Olmalarõ

He endures, becomes patient Sabreder That he endures, becomes patient That they endure, become patient

545

They make noise

Yaygara yaparlar

1

„—í

—¢ Ä

They hinder them

Onlarõ çeviriler, döndürürler

1

„—í

« ¢—Ä

He persists

Israr eder, direnir

1

ší

¢Ä

He diverts

Çevirir, döndürür

1

Ùí

ÙÄ

He is diverted

Çevrilir, saptõrõlõr

1

Ùí

ÙÄ

That he is diverted

Çevrilmesi

1

Ùí

ÙÄ

He diverts him

Onu çevirir, döndürür

1

Ùí

•Ä

They are diverted

Çevrilirler, saptõrõlõrlar

1

Ùí

•Ä

Surely they harvest

Mutlaka dev irirler

1

ϒ

•‘Ä

Surely they harvest it

Mutlaka onu dev irirler

1

ϒ

” ’•‘ Ä

That they persist

Israr etmeleri

1

ší

€ ¢Ä

They persist

Israr ederler

1

ší

¢Ä

They cry for help

Feryat ederler

8

òí

ÂÄ

He chooses

Seçer

8

Îí

ÎÂÄ

He/it ascends

Yükselir

1

—³í

—³Ä

He/it climbs, ascends

Tõrmanõr, çõkar, yükselir

5

—³í

—•³Ä •

He raises

Yükseltir

4

—³í

—³Ä

They are made to faint

Bayõlõrlar, çarpõlõrlar

4

ܳí

ƳÄ

He ascribes, attributes

Vasfeder, tarif eder, atfeder

1

He overlooks, forgives

Ba õ lar, ho görür

1

They ascribe, attribute

Vasfederler, nitelerler

1

Ží

ÎÄ

He joins, reaches

Ula õr

1

¨í

¨Ä

He enters it (fire)

Ona (ate e) girer

1

í

” ¯Ä

He is hanged

Asõlõr

2

˜í

˜ÏÄ

He is hanged

Asõlõr

1

˜í

˜Ä

That they are hanged

Asõlmalarõ

2

˜í

¤ÏÄ

546

Ží

ŽÄ

äÎí

äÎÄ

He corrects, improves

Islah eder

4

äí

äÄ

That he corrects, improves

Islah etmesi

4

äí

äÄ

They (dual) correct, improve

Islah ederler (ikil)

4

äí

”¡ Ä

They correct, improve

Islah ederler

4

äí

¡Ä

That they enter fire

Ate e girmeleri

1

í

Ä

That they reach

Ula malarõ

1

¨í

Ä

That they pray

Namaz kõlmalarõ

2

í

¸Ä

They reach

Ula õrlar

1

¨í

Ä

They pray, support

Salat ederler, destekler, namaz kõlarlar

2

í

¸Ä

They enter it (fire)

Ona (ate e) girerler

1

í

”« Ä

He enters fire

Ate e girer

1

í

Ä

He prays, supports

Salat eder, destekler, namaz kõlar

2

í

•Ä

He makes, does

Yapar, imal eder

1

²’í

²’Ä

They make, do

Yaparlar

1

²’í

³’Ä

It is melted

Eritilir

1

í

Ä

2

ší

š‚ Ä

He gives you (pl) shape, form Sizi ekillendirir

2

ší

š‚ Ä

It strikes

sabet eder, ba õna gelir

4

ݒ

˜Ä

It strikes you (pl)

Size isabet eder

4

ݒ

¤Ä

It strikes you us

Bize isabet eder

4

ݒ

”’¤ Ä

That it strikes them

Onlara isabet etmesi

4

ݒ

¤Ä

It strikes them

Onlara isabet eder

4

ݒ

¤Ä

They are harmed

Zarara u ratõlmasõ

1

šÖ

š• ”×

It is multiplied

Katlanõr, iki kat arttõrõlõr

3

Ž³Ö

ŽË”×

That it is multiplied

Katlanmasõ, iki kat arttõrõlmasõ

3

Ž³Ö

ŽË”×

He multiplies

Katlar, kat kat öder

3

Ž³Ö

ŽË”×

He gives shape, form

ekil verir

547

He multiplies it

Onu katlar

3

Ž³Ö

ÎË”×

That he multiplies it

Onu katlamasõ

3

Ž³Ö

΀ Ë”×

He multiplies it

Onu katlar

3

Ž³Ö

” ΀ Ë”×

They imitate

Taklit ederler

3

ˆÖ

”×

He laughs

Güler

1

Œ¡Ö

Œ¡×

They laugh

Gülerler

1

Œ¡Ö

¡×

That he/it harms

Zarar vermesi

1

šÖ

•×

He/it harms

Zarar verir

1

šÖ

¢×

That he/it strikes, gives example, travels He/it strikes, gives example, travels

Vurmasõ, gezmesi, misal vermesi

1

›Ö

›×

Vurur, gezer, misal verir

1

›Ö

›×

They (fm) draw

Vururlar (d ), vursunlar

1

›Ö

™×

They strike, give example, travel

Vururlar

1

›Ö

™×

They supplicate humbly

Yalvarõrlar

5

ÉÖ

Ë• × •

He/it harms you

Sana zarar verir

1

šÖ

ª¢ ×

He/it harms you (pl)

Size zarar verir

1

šÖ

¢×

He/it harms us

Bize zarar verir

1

šÖ

”«¢ ×

He/it harms him

Ona zarar verir

1

šÖ

…¢ ×

He/it harms them

Onlara zarar verir

1

šÖ

¢×

That they harm

Zarar vermeleri

1

šÖ

¢×

That they harm you

Sana zarar vermeleri

1

šÖ

ª ¢×

That they harm you (pl)

Size zarar vermeleri

1

šÖ

¢×

They harm

Zarar verirler

1

šÖ

¢×

They harm you

Sana zarar verirler

1

šÖ

Œ« ¢ ×

He compels

Mecbur eder

8

šÖ

¢ Â×

He takes, places

Koyar, yerle tirir

1

²Ö

²×

They (fm) place, give birth

Koyarlar, do ururlar (d )

1

²Ö

³×

548

He errs, goes astray

Hata eder, yanõlõr, sapar, a ar

1

¨Ö

¨¸ ×

That he errs, goes astray

Saptõrmasõ, a õrtmasõ

4

¨Ö

¨Ï ×

He lets go astray, misleads

Hatada bõrakõr, saptõrõr, a õrtõr

4

¨Ö

¨¸ ×

That he misleads you

Seni saptõrmasõ, a õrtmasõ

4

¨Ö

ŒÏ×

That he misleads

Saptõrmasõ

4

¨Ö

¨ × - ¨€ ×

That he misleads him

Onu saptõrmasõ

4

¨Ö

€×

He misleads us

Bizi saptõrõr

4

¨Ö

”’¸×

That he misleads him

Onu saptõrmasõ

4

¨Ö

Ï×

He misleads him

Onu saptõrõr

4

¨Ö

¸×

That he misleads them

Onlarõ saptõrmasõ

4

¨Ö

Ï×

That they mislead

Saptõrmalarõ

4

¨Ö

¸×

That they mislead you

Seni saptõrmalarõ

4

¨Ö

ª ¸×

They mislead

Saptõrõrlar, a õrtõrlar

4

¨Ö

¸×

They mislead you (pl)

Sizi saptõrõrlar

4

¨Ö

« ¸×

They mislead them

Onlarõ saptõrõrlar

4

¨Ö

« ¸×

It glows, gives light

I õk verir

4

ˆÖ

Õ¿ ×

He loses, lets go to waste

Zayi eder, kaybeder

4

ˆÖ

²×

Zayi etmesi, kaybetmesi

4

ˆÖ

²×

O ikisini misafir etmeleri

2

ŽÖ

”© ΂×

It straitens

Daralõr

1

ÜÖ

Ü×

They trample, step

Çi nerler

3

ˆØ

ŠÂ

They step, conquer

Çi nerler, zapt ederler

1

ˆØ

That he is obeyed

taat edilmesi

1

ÉØ

É”Â

He is obeyed

taat edilir, sözü dinlenir

1

ÉØ

É”Â

It is circulated

Dola õlõr, dola tõrõlõr

1

ÙØ

Ù”Â

He seals

Mühürler

1

²¤Ø

²¤€Â

That he loses, lets go to waste That they offer hospitality to them (dual)

549

ˆÂ -

Â

He drives away

Uzakla tõrõr

1

„Ø

„ €

That he obeys

taat etmesi

4

ÉØ

²Â

He eats, feeds

Yer, beslenir

1

³Ø

³€Â

He is fed

Yedirilir, beslenilir

1

³Ø

³€Â

He gives food

Yedirir, besler

4

³Ø

³€Â

He gives me food

Beni besler

4

³Ø

’©³€Â

He eats it

Onu yer

1

³Ø

©³€Â

That he eats it

Onu yemesi

1

³Ø

©³€Â

He eats it

Onu yer

1

³Ø

” ©³€Â

That he eats it

Onu yemesi

1

³Ø

” ©³€Â

That they give me food

Beni beslemeleri

4

³Ø

©³€Â

He transgresses

Azar, azgõnlõk yapar

1

´Ø

´€Â

That they extinguish

Söndürmeleri

4

ˆÎØ

΀Â

He seeks, wants

ster, arar

1

˜Ø

˜ €

He seeks it, wants it

Onu ister, talep eder

1

˜Ø

¤ €

It mounts, rises

Çõkar, yükselir

8

²Ø

² ÂÏ

That he informs

Açõklar, bildirir

4

²Ø

² €

That he informs you (pl)

Size açõklar

4

²Ø

³ €

That it becomes satisfied

Tatmin olmasõ

12

©Ø

• Š©€Â

That it touches them (fm)

Onlara dokunmasõ

1

¶©Ø

• ·€©€Â

That he hopes

Ümit etmesi

1

²©Ø

²©€Â

He hopes

Ümit eder

1

²©Ø

²©€Â

They hope

Ümit ederler

1

²©Ø

³©€Â

That he cleans

Temizlemesi

2

Ø

‚Â

He cleans

Temizler

2

Ø

‚Â

That he cleans you (pl)

Siz temizlemesi

2

Ø

‚Â

550

They (fm) clean themselves

Temizlenirler (d )

1

Ø

€

They circulate

Dolanõr, tavaf eder

1

ÙØ

ÙÂ

That he circumambulates

Tavaf etmesi

5

ÙØ

Ù• ÂÏ

He circumambulates

Tavaf eder

5

ÙØ

Ù• ÂÏ

They circulate

Dolanõrlar, tavaf ederler

1

ÙØ

•Â

He folds, rolls

Katlar, yuvarlar

1

į

¾ €

He flies

Uçar

1

ÐØ

ÐÂ

That they consider evil omen

U ursuz saymalarõ

5

ÐØ

•ÂÏ

He obeys

taat eder

4

ÉØ

²Â

He obeys you (pl)

Size itaat eder

4

ÉØ

³Â

They obey

taat ederler

4

ÉØ

³Â

They bear it with difficulty

Ona zorlanõrlar

1

ÛØ

« ÆÂ

That they support

Desteklemeleri

3

÷

ӏ

They pronounce zihar

Zihar yaparlar

3

÷

ӏ

They (fm) remain

Durakalõrlar (d )

1

¨÷

€ è€

He does wrong, oppresses

Zulmeder

1

÷

è€

That he does wrong, oppresses

Zulmetmesi

1

÷

è€

He is oppressed

Zulmedilir

1

÷

è€

They do wrong, oppress

Zulmederler

1

÷

© è€

They are oppressed

Zulmedilirler

1

÷

© è€

He thinks, guesses

Dü ünür, zanneder, inanõr

1

’÷

¢è

They think, guess

Zannederler, inanõrlar

1

’÷

’¢è

It appears

Görünür

1

÷

è€

That he reveals

Açõ a çõkarmasõ

4

÷

è€

He reveals, makes prevail

Üstünlük sa lar, açõ a çõkarõr

4

÷

è€

4

÷

… è€

He reveals it, makes it prevail Onu üstün kõlmasõ

551

That they gain dominance

Üstün gelmeleri

1

÷

è€

They gain dominance

Üstün gelirler

1

÷

è€

That they gain dominance over it

Ona üstün gelmeleri

1

÷

He cares

Kõymet verir, ilgilenir

1

ˆ¤Ë

¤³ - ˆ¤³

He worships

Tapar, ibadet eder

1

—¤Ë

—¤³

He is worshipped

Tapõlõr, ibadet edilir

1

—¤Ë

—¤³

That they worship

Tapmalarõ

1

—¤Ë

—¤³

They worship

Taparlar

1

—¤Ë

—¤³

They are worshipped

Tapõlõrlar

1

—¤Ë

—¤³

They worship me

Bana taparlar

1

—¤Ë

’« —¤³

That they worship it/them

Ona tapmalarõ, onlara tapmalarõ

1

—¤Ë

” —¤³

He transgresses

Haddi a ar

8

—Ë

—Ÿ³

They transgress

A õrõ giderler, haddi a arlar

8

—Ë

—Ÿ³

They make excuses

Özür dilerler

8

šË

š Ÿ³

He withdraws

Ellerini çeker

8

½ÓË

½ÓŸ³

That they withdraw from you (pl)

Sizden ellerini çekmeleri

8

½ÓË

•ÓŸ³

He holds fast, firmly

Yapõ õr, kuvvetle tutar

8

ÄË

ÄŸ³

That he holds fast, firmly

Yapõ masõ, kuvvetle tutmasõ

8

ÄË

ÄŸ³

He/it pleases

Ho landõrõr

1

˜ÊË

˜Ê³

He/it pleases you

Seni ho landõrõr

1

˜ÊË

Œ¤Ê³

He makes fail

Aciz bõrakõr

4

ÓÊË

Óʳ

That he makes him fail

Onu aciz bõrakmasõ

4

ÓÊË

…Óʳ

They make fail

Aciz bõrakõrlar

4

ÓÊË

Óʳ

He hastens

Acele verir

2

¨ÊË

¨‚ʳ

He promises

Vaad eder

1

—Ë

—³

He counts

Sayar

1

„—Ë

—¢ ³

552

…

è€

He prepares

Hazõrlar

4

„—Ë

—¢ ³

That he promises you (pl)

Size vaad etmesi

1

—Ë

—³

They do justice, consider equal

Adalet yaparlar, e it tutarlar

1

½—Ë

•—³

He promises them

Onlara vaad eder

1

—Ë

—³

They transgress

Haddi a arlar, a õrõ giderler

1

—Ë

—³

That he punishes

Azap etmesi

2

›Ë

›• ³

He punishes

Azap eder

2

›Ë

›• ³

He punishes you (pl)

Size azap eder

2

›Ë

™• ³

That he punishes you (pl)

Size azap etmesi

2

›Ë

™• ³

He punishes us

Bize azap eder

2

›Ë

”’™• ³

He punishes him

Ona azap eder

2

›Ë

™• ³

That he punishes him

Ona azap etmesi

2

›Ë

™• ³

That he punishes them

Onlara azap etmesi

2

›Ë

™• ³

He punishes them

Onlara azap eder

2

›Ë

™• ³

That he punishes them

Onlara azap etmesi

2

›Ë

™• ³

He/it ascends, rises

Yukarõya çõkar, yükselir

1

-Ë

-³

They ascend, rise

Yukarõya çõkarlar, yükselirler

1

-Ë

®³

They erect, build

Yükseltirler, dikerler

1

øË

ð³

He/it is presented

Sunulur, arz edilir

1

îË

î³

He turns away

Yüz çevirir

4

îË

î³

That he turns away

Yüz çevirmesi

4

îË

î³

That they turn away

Yüz çevirmeleri

4

îË

Ö³

They are presented

Sunulurlar, arz edilirler

4

îË

Ö³

He knows

Bilir, tanõr

1

ÙË

Ù³

He is known

Bilinir, tanõnõr

1

ÙË

Ù³

They (fm) are recognized

Tanõnõrlar (d )

1

ÙË

•€ ³

553

That they know, recognize

Tanõmalarõ

1

ÙË

•³

They know, recognize

Tanõrlar

1

ÙË

•³

They know him

Onu tanõrlar

1

ÙË

«•³

They know it, recognize it

Onu (d ) tanõrlar

1

ÙË

”«•³

They know them

Onlarõ tanõrlar

1

ÙË

«•³

He/it escapes

Kaçar

1

›ÓË

›Ó³

That he turns away

Çekinmesi, kaçõnmasõ

1

ÃË

ų

That he disobeys

syan etmesi

1

ÄË

ѳ

They press for juice

Suyunu sõkarlar

1

ÄË

ij

He protects

Korur

1

ÄË

ij

He protects you

Seni korur

1

ÄË

Œ©Ä³

He protects you (pl)

Sizi korur

1

ÄË

©Ä³

He protects me

Beni korur

1

ÄË

’©Ä³

They disobey

syan ederler, kar õ gelirler

1

ÄË

ij

They (fm) disobey

syan ederler (d )

1

ÄË

¬Ä³

They (fm) disobey you

Sana isyan ederler (d )

1

ÄË

Œ’ ij

He bites

Isõrõr

1

Ç×Ë

Ç ¢ ³

He hinders

Engel olur

1

¨×Ë

¨×³

That they are given

Verilmeleri

4

ÂË

³

They give

Verirler

4

ÂË

³

He gives

Verir

4

ÂË

³

He gives you

Sana verir

4

ÂË

Œ ³

He advises

Ö üt verir

1

çË

ç³

He advises you (pl)

Size ö üt verir

1

çË

è³

That he honors

Saygõ göstermesi, yüceltmesi

2

èË

è• ³

That he makes great

Büyütmesi, yüceltmesi

4

èË

è³

554

çË

è³

He advises him

Ona ö üt verir

1

That he forgives

Affetmesi

1

ÎË

γ - Ž³

He forgives

Affeder

1

ÎË

γ

That they forgive

Affetmeleri

1

ÎË

γ

They forgive

Affederler, vazgeçerler

1

ÎË

γ

That he looks back, returns

Geri dönmesi, arkasõna bakmasõ

2

˜ÆË

˜•Æ³

He understands, reasons

Akleder, anlar

1

¨ÆË

¨Æ³

He understands it

Onu akleder

1

¨ÆË

” Ƴ

They understand, reason

Aklederler

1

¨ÆË

Ƴ

Jacob (pbuh)

Yakup (AS)

They devote

Saygõ gösterirler

1

Ž Ë

Î ³

That he knows

Bilmesi

1

Ë

³

He knows

Bilir

1

Ë

³

That he knows

Bilmesi

1

Ë

³

He teaches

Ö retir

2

Ë

•³

It is known

Bilinir

1

Ë

³

They (dual) teach

Ö retirler (ikil)

2

Ë

”©•³

He teaches you

Sana ö retir

2

Ë

Œ©•³

He teaches you (pl)

Size ö retir

2

Ë

©•³

That he knows it

Onu bilmesi

1

Ë

©³

He knows it

Onu bilir

1

Ë

©³

That he knows it

Onu bilmesi

1

Ë

©³

He teaches him

Ona ö retir

2

Ë

©•³

He knows it

Onu (d ) bilir

1

Ë

” ©³

He knows them

Onlarõ bilir

1

Ë

©³

He teaches them

Onlara ö retir

1

Ë

©•³

› Ƴ

555

That they know

Bilmeleri

1

Ë

©³

They know

Bilirler

1

Ë

©³

They teach

Ö retirler

1

Ë

©•³

He declares

lan eder

4

Ë

³

They declare

lan ederler

4

Ë

’³

He builds up, maintains

mar eder

1

©Ë

©³

That he is given life

Ömür verilmesi

2

©Ë

©• ³

He is given life

Ömür verilir

2

©Ë

©• ³

That they build up, maintain

mar etmeleri

1

©Ë

©³

He does, works

Çalõ õr, yapar

1

¨©Ë

¨©³

That he does, works

Çalõ masõ, yapmasõ

1

¨©Ë

¨€ ©³

They do, work

Çalõ õrlar, yaparlar

1

¨©Ë

©³

1

©Ë

©³

They wander blindly

a kõnlõk içinde gezinirler

That they turn

Dönmeleri

1

„Ë

€„³

They turn

Dönerler

1

„Ë

„³

He takes refuge

Sõ õnõr

1

†Ë

†³

They take refuge

Sõ õnõrlar

1

†Ë

†³

Name of false deity

Put adõ

He oppresses

Adaletsizlik yapar

1

½Ë

½³

That he gets tired

Yorulur

1

Ë

³

He returns, repeats

Geri getirir, geri gönderir

4

„Ë

—³

He returns you (pl)

Sizi döndürür

4

„Ë

—³

That he returns you (pl)

Sizi döndürmesi

4

„Ë

—³

He returns us

Bizi döndürür

4

„Ë

”«— ³

He returns him

Onu döndürür

4

„Ë

…— ³

That they return you (pl)

Sizi döndürmeleri

4

„Ë

—³

Û³

556

They return

Geri döndürürler

4

„Ë

—³

They are given rain

Sulanõr

4

¶Ú

ê”´

He leaves

Bõrakõp gider

3

š—Ú

š„”´

That hen backbites

Gõybet etmesi

8

˜Ú

˜Ÿ´

He deceives

Aldatõr, saptõrõr

1

šÚ

¢´

That he deceives

Aldatmasõ

1

šÚ

š´

That he deceives you

Seni aldatmasõ

1

šÚ

ªš ´

He drowns

Bo ar

4

ÛÚ

Û´

That he drowns you (pl)

Sizi bo masõ

4

ÛÚ

•´

Indeed that he deceives you

Mutlaka seni aldatmasõ

1

šÚ

Œ•«• ´

Indeed that he deceives you (pl)

Mutlaka sizi aldatmasõ

1

šÚ

«•• ´

It covers

Sarar, örter, bürür

1

ÃÚ

”ô

It covers it

Onu sarar

1

ÃÚ

…”ô

It covers it

Onu (d ) sarar

1

ÃÚ

” ”ô

It covers them

Onlarõ sarar

1

ÃÚ

”ô

It covers

Kaplar, sarar, örter, bürür

1

ÃÚ

ô

It is covered

Kaplanõr, sarõlõr, örtülür

1

ÃÚ

ô

It covers

Örter, bürür

4

ÃÚ

ô

It covers you (pl)

Sizi örter, bürür

2

ÃÚ

à ‚´

He lowers

ndirir

1

Ç×Ú

Ç ¢ ´

They (fm) lower, should lower

ndirirler (d ), indirsinler

1

Ç×Ú

××´

That they lower

ndirmeleri

1

Ç×Ú

× ¢´

They lower

ndirirler

1

Ç×Ú

× ¢´

That he forgives

Ba õ lamasõ

1

ÎÚ

δ

He forgives

Ba õ lar

1

ÎÚ

δ

He/it is forgiven

Ba õ lanõr

1

ÎÚ

δ

557

That he/it is forgiven

Ba õ lanmasõ

1

ÎÚ

δ

That they forgive

Ba õ lamalarõ

1

ÎÚ

δ

They forgive

Ba õ larlar

1

ÎÚ

δ

He commits excess

A õrõ gider

1

Ú

¨´

That he defrauds

Emanete hõyanet etmesi

1

¨Ú

¨Ï ´

He defrauds

Emanete hõyanet eder

1

¨Ú

¨¸ ´

He defeats

Galip gelir

1

˜Ú

˜´

That he defeats

Galip gelmesi

1

˜Ú

˜´

That they defeat

Galip gelmeleri

1

˜Ú

¤´

They are defeated

Yenilirler

1

˜Ú

¤´

That he defrauds

Emanete hõyanet etmesi

1

¨Ú

¨€ ´

It boils

Kaynar

1

Ú

´

He closes his eyes

Gözünü kapar

4

Ç©Ú

Ç©´

That he makes rich

Zenginle tirmesi

4

ÞÚ

´

He makes them rich

Onlarõ zenginle tirir

4

ÞÚ

’´

That they live, prosper

Ya amalarõ, zenginle meleri

1

ÞÚ

’´

That they avail

Fayda vermeleri

4

ÞÚ

’´

He avails, enriches, saves

Zenginle tirir, kurtarõr, fayda verir

4

ÞÚ

’´

That they (dual) avails

Fayda vermeleri (ikil)

4

ÞÚ

” ’´

He enriches you (pl)

Sizi zengin kõlar

4

ÞÚ

’´

It occupies him

Ona fayda verir

4

ÞÚ

’´

That he enriches them

Onlarõ zenginle tirmesi

4

ÞÚ

’´

Name of false deity

Put adõ

They dive

Dalgõçlõk yaparlar

1

ìÚ

í´

That he misleads you (pl)

Sizi azdõrmasõ

4

ƒÚ

´

He changes

De i tirir

2

ÐÚ

‚´

ê´

558

Indeed they change

Mutlaka de i tirirler

2

ÐÚ

Ï ‚´

That they change

De i tirmeleri

2

ÐÚ

€ ‚´

That it enrages

Öfkelendirmesi

1

çÚ

ç´

It enrages

Öfkelendirir

1

çÚ

ç´

He opens, gives victory

Açar, zafer verir

1

䟕

䟀Î

That he opens, gives victory

Açmasõ

1

䟕

䟀Î

They ransom themselves

Fidye vermeleri

8

ƒ—•

€ —Ÿ€Î

He ransoms

Fidye verir

8

ƒ—•

ƒ—Ÿ€Î

It is slackened

Azaltõlõr

8

Ÿ•

Ÿ•Î

They invent

ftira ederler, uydururlar

8

ĥ

Ÿ€Î

They slacken

Gev erler

1

Ÿ•

Ÿ€Î

It is invented

Uydurulur

8

ĥ

¾ Ÿ€Î

He invents

ftira eder, uydurur

8

ĥ

ƒ Ÿ€Î

They invent it

Onu uydururlar

8

ĥ

’ Ÿ€Î

He persecutes, tries

Kötülük yapar, dener

1

ù•

Ÿ€Î

That he persecutes you (pl), tries you (pl) That he deceives you (pl), tries you (pl) That he persecutes them, tries them That they persecute you, try you

Size kötülük yapmasõ, denemesi

1

ù•

’Ÿ€Î

Sizi aldatmasõ, denemesi

1

ù•

’•’Ÿ€Î

1

ù•

’Ÿ€Î

1

ù•

ª ’Ÿ€Î

1

ù•

’Ÿ€Î

1

ù•

Œ« ’Ÿ€Î

They were persecuted, tried They persecute you, try you

Onlara kötülük yapmasõ, denemesi Sana kötülük yapmalarõ, denemeleri mtihan edilirler, fitneye tabi tutulurlar Sana kötülük yaparlar, fitne yaparlar

He gives ruling

Fetva verir

4

ó•

Ÿ€Î

He gives you (pl) ruling

Size fetva verir

4

ó•

Ÿ€Î

That he gives lie

Yalanlamasõ

1

Ê•

Ê€Î

They make gush forth

Fõ kõrtõp akõtõrlar

2

Ê•

Ê ‚Î

They make it gush forth

Onu fõ kõrtõp akõtõrlar

2

Ê•

”« Ê ‚Î

559

He flees

Kaçar, firar eder

1

š•

¢Î

He rejoices

Sevinir

1

õ•

õ ΀

That they rejoice

Sevinmeleri

1

õ•

Í Î€

They rejoice

Sevinirler

1

õ•

Í Î€

That he exceeds

A õrõ davranmasõ

1

æ•

æ ΀

They neglect

hmal ederler

2

æ•

Ø‚ Î

He separates, differentiates

Ayõrõr

2

Û•

Û‚ Î

He/it is separated

Ayõrt edilir

1

Û•

Û Î€

That they separate

Ayõrmalarõ

2

Û•

•‚ Î

They fear

Korkarlar

1

Û•

• ΀

They separate, differentiate

Ayõrõrlar

2

Û•

•‚ Î

That he makes room

Geni lik verir

1

ä‹•

ä‹€Î

He causes corruption

Fesat çõkarõr, bozgunculuk yapar

4

—‹•

—é‹Î€

That they cause corruption

Bozgunculuk yapmalarõ

4

—‹•

—é‹Î€

They cause corruption

Bozgunculuk yaparlar

4

—‹•

—é‹Î€

He disobeys, sins

Günah i ler, fasõklõk eder

1

Ü‹•

Ü‹€Î

They disobey, sin

Günah i lerler, fasõklõk ederler

1

Ü‹•

Æ‹€Î

He separates, judges

Ayõrõr, hüküm verir

1

¨Ä•

¨Ä€Î

He explains in detail

Açõklar

2

¨Ä•

¨‚ÄÎ

He puts shame

Utandõrõr

1

äו

ä×€Î

He does

Yapar

1

¨³•

¨³€Î

That he does

Yapmasõ

1

¨³•

¨€ ³€Î

That it is done

Yapõlmasõ

1

¨³•

¨³€Î

It is done

Yapõlõr

1

¨³•

¨³€Î

That he does it

Onu yapmasõ

1

¨³•

€ ³€Î

That they do

Yapmalarõ

1

¨³•

³€Î

560

They do

Yaparlar

1

¨³•

³€Î

He understands

Anlar

1

Æ•

Æ€Î

That they understand

Anlamalarõ

1

Æ•

Æ€Î

They understand

Anlarlar

1

Æ•

Æ€Î

That they understand it

Onu anlamalarõ

1

Æ•

… Æ€Î

He succeeds

Kurtulu a erer, ba arõr

4

ä•

ä ΀

He succeeds

Ba arõr

1

Ò•

ÒÎ

He fights

Sava õr

3

¨Ÿ•

¨ ”Æ

That he fights

Sava masõ

3

¨Ÿ•

¨€ ”Æ

That they fight

Sava malarõ

3

¨Ÿ•

€ ”Æ

That they fight you (pl)

Sizinle sava malarõ

3

¨Ÿ•

Ӯ

They are fought against

Sava õlõrlar

3

¨Ÿ•

Ӯ

They fight

Sava õrlar

3

¨Ÿ•

Ӯ

They fight with you (pl)

Sizinle sava õrlar

3

¨Ÿ•

« ”Æ

It is said

Denir, söylenir

1

½•

½”Æ

He withholds, decreases

Kõsar, tutar

1

Ǥ•

Ǥ€Æ

They (fm) close

Kapatõrlar (d )

1

Ǥ•

פ€Æ

They close

Kapatõrlar, sõkõ tutarlar

1

Ǥ•

פ€Æ

He accepts

Kabul eder

1

¨¤•

¨¤€Æ

That it is accepted

Kabul edilmesi

1

¨¤•

¨¤€Æ

It is accepted

Kabul edilir

1

¨¤•

¨¤€Æ

They (dual) fight

Sava õrlar, dövü ürler (ikil)

3

¨Ÿ•

¯ŸŸ€Æ

That he earns, commits

Elde etmesi, kazanmasõ

8

Ù•

Ù Ÿ€Æ

That they earn, commit

Elde etmeleri, kazanmalarõ

8

Ù•

• Ÿ€Æ

They earn, commit

Elde ederler, kazanõrlar

8

Ù•

• Ÿ€Æ

That they become stingy

Cimrilik etmeleri

1

Ÿ•

Ÿ€Æ

561

That he kills

Öldürmesi

1

¨Ÿ•

¨Ÿ€Æ

He kills

Öldürür

1

¨Ÿ•

¨Ÿ€Æ

That he kills

Öldürmesi

1

¨Ÿ•

¨€ Ÿ€Æ

He is killed

Katledilir

2

¨Ÿ•

¨•ŸÆ

He kills

Öldürür, katleder

2

¨Ÿ•

¨‚ŸÆ

He is killed

Öldürülür

1

¨Ÿ•

¨Ÿ€Æ

That he is killed

Öldürülmesi

1

¨Ÿ•

¨€ Ÿ€Æ

They (fm) kill

Öldürürler (d )

1

¨Ÿ•

€ Ÿ€Æ

That they are killed

Katledilmeleri

2

¨Ÿ•

Ÿ•Æ

That they kill you

Seni öldürmeleri

1

¨Ÿ•

ª Ÿ€Æ

They kill

Öldürürler

1

¨Ÿ•

Ÿ€Æ

They kill me

Beni öldürürler

1

¨Ÿ•

’« Ÿ€Æ

That he determines, has power

Güç yetirmesi

1

š—•

š—€Æ

He determines, has power

Karar verir, kadir olur, kõsar

1

š—•

š—€Æ

He determines, measures

Takdir eder, ölçer

2

š—•

š‚—Æ

They have power

Kadir olurlar

1

š—•

š—€Æ

He proceeds

Önde gider

1

œ—•

œ—€Æ

He sends forth

leri gönderir

2

œ—•

œ‚—Æ

He casts, throws

Koyar, atar

1

Ù•

٠ƀ

They cast, throw

Koyarlar, atarlar

1

Ù•

• Æ€

They are thrown

Atõlõrlar

1

Ù•

• Æ€

They read

Okurlar

1

•

տ ƀ

He reads

Okur

1

•

Æ€

He approaches

Yakla õr

1

›•

› Æ€

He brings close

Yakla tõrõr

2

›•

›‚ Æ

That they approach

Yakla malarõ

1

›•

™ Æ€

562

That they bring us close

Bizi yakla tõrmalarõ

2

›•

”« ™‚ Æ

He lends, loans

Borç verir

4

î•

î Æ€

He swears

Yemin eder

1

‹•

‹ é Æ€

They (dual) swear

Yemin eder (ikil)

1

‹•

”©é‹Æ€

They divide, distribute

Bölü türürler, taksim ederler

1

‹•

©é‹Æ€

He narrates, tells

Anlatõr

1

ÑÄ•

Ñ ¢ Æ

He shortens

Kõsaltõr

1

Ä•

Ä€Æ

They cease

Bõrakõrlar

1

Ä•

Ä€Æ

They narrate, tell

Anlatõrlar

1

ÑÄ•

Ä ¢Æ

Hüküm vermesi, yapmasõ

1

ו

Ç€Æ

Hüküm vermeleri, yapmalarõ

1

ו

×€Æ

Hüküm verirler, icra ederler

1

ו

×€Æ

It is executed, done

Yerine getirilir

1

ו

×€Æ

He decrees, decides, executes

Karar verir, icra eder, hüküm verir

1

ו

×€Æ

That he cuts

Kesmesi

1

²Â•

²Â€Æ

He cuts

Keser

1

²Â•

²Â€Æ

They cut

Keserler

1

²Â•

³Â€Æ

Gourd

Asma kaba õ

It falls, occurs

Vaki olur, olur, dü er

1

²•

²Æ

He sits, remains behind

Oturur, geride kalõr

1

—³•

—³€Æ

That he says

Demesi

1

½•

¨€ Æ

He turns, twists

Döndürür, dola tõrõr

2

˜•

˜•Æ

He makes you (pl) seem few

Sizi azaltõr, az gösterir

2

¨•

•Æ

That he obeys

taat etmesi

1

ž’•

ž’€Æ

He despairs

Ümit keser

1

Á’•

Á’€Æ

They despair

Ümit keserler

1

Á’•

Â’€Æ

That he decrees, decides, executes That they decree, decide, execute They decree, decide, execute

ۮ

563

That he says

Demesi

1

½•

½Æ

He says

Der, söyler

1

½•

½Æ

That they (dual) say

Demeleri (ikil)

1

½•

úÆ

Indeed they say

Mutlaka derler

1

½•

•• Æ

That they say

Demeleri

1

½•

•Æ

They say

Derler

1

½•

•Æ

He stands, rises, occurs

Aya a kalkar

1

ϥ

Ϯ

They (dual) stand

Dururlar, dikilirler (ikil)

1

ϥ

”‘ Æ

They stand

Kalkarlar

1

ϥ

‘Æ

He protects, saves

Korur, kurtarõr

1

•

Æ

4

ϥ

Æ

4

ϥ

”© Æ

That they (dual) establish, keep

Kaldõrõr, dosdo ru kõlar, yapar, düzeltir Kaldõrmalarõ, dosdo ru kõlmalarõ, yapmalarõ (ikil)

That they establish, keep

Kaldõrmalarõ, kõlmalarõ

4

ϥ

©Æ

They establish, keep

Dosdo ru kõlarlar, aya a kaldõrõrlar

4

ϥ

©Æ

Certainty

Kesin, kesinlik

Æ

”•’ Æ - ¬ ¥ Æ

That it becomes

Olur, olmasõ

1

It almost happens

Yakõn olur, olayazar

1

„

„”

They almost do

Neredeyse yaparlar

1

„

„”

That he suppresses them

Onlarõ peri an etmesi

1

ž¤

Ÿ¤€

It grows

Büyür

1

È

¤€

That they grow up

Büyümeleri

1

È

€ ¤€

That he writes

Yazmasõ

1

˜Ÿ

˜Ÿ€

He writes

Yazar

1

˜Ÿ

˜Ÿ€

They write

Yazarlar

1

˜Ÿ

¤Ÿ€

He/it conceals, hides

Saklar, gizler

1

Ÿ

Ÿ€

They (fm) hide

Saklarlar (d )

1

Ÿ

©Ÿ€

He establishes, keeps

564

Œ

That he hides it

Onu saklamasõ

1

Ÿ

” ©Ÿ€

They hide

Saklarlar

1

Ÿ

©Ÿ€

That it almost happens

Neredeyse olmasõ

1

„

—

He lies

Yalan söyler

1

›

›€

He denies, belies

Yalanlar

2

›

›•

He belies you

Seni yalanlar

2

›

Œ™•

That they belie you

Seni yalanlamalarõ

2

›

ª ™•

They lie

Yalan söylerler

1

›

™€

They belie

Yalanlarlar

2

›

™•

That they belie me

Beni yalanlamalarõ

2

›

™•

They belie you

Seni yalanlarlar

2

›

Œ« ™•

He dislikes

Ho lanmaz

1

…

…€

He forces

Zorlar

4

…

…€

That he forces them (fm)

Onlarõ (d ) zorlamasõ

4

…

They dislike

Ho lanmazlar

1

…

He earns

Kazanõr

1

˜‹

˜é‹€

That he earns

Kazanmasõ

1

˜‹

˜é‹€

He earns it

Onu kazanõr

1

˜‹

¤é‹€

They earn

Kazanõrlar

1

˜‹

¤é‹€

It is uncovered, removed

Açõlõr, giderilir

1

ŽÃ

ŽÃ€

He uncovers, removes

Açar, giderir, kaldõrõr

1

ŽÃ

ŽÃ€

That it suffices

Yetmesi, kafi gelmesi

1

Î

Ž€

That he restrains

Çekmesi, def etmesi

1

ŽÎ

Ž •

He disbelieves, denies

nanmaz, nankörlük eder

1

Î

΀

That he disbelieves

Nankörlük etmesi, kafir olmasõ

1

Î

΀

That he covers, removes

Örtmesi

2

Î

Ε

565

•

€ €

He covers, removes

Örter

2

Î

Ε

That he covers, removes

Örtmesi

2

Î

Ε

It is denied

nkar edilir

1

Î

΀

That they deny, disbelieve

nkar etmeleri

1

Î

€ ΀

They deny, disbelieve

nkar ederler, kafir olurlar

1

Î

΀

That they are denied it

Onlardan onun inkar edilmesi

1

Î

… ΀

He takes charge

Kefil olur

1

¨Î

¨Î€

He takes charge of him

Ona kefil olur

1

¨Î

΀

They take charge of him

Ona kefil olurlar

1

¨Î

« ΀

That it suffices them

Onlara yetmesi

1

Î

΀

That they restrain

Çekmeleri

1

ŽÎ

θ

They restrain, withhold

Çekerler, atarlar, def ederler

1

ŽÎ

θ

It suffices

Yeter

1

Î

΀

That it suffices you (pl)

Size yetmesi

1

Î

΀

That he protects you (pl)

Sizi korumasõ

1

û

€

He burdens

Teklif eder, yükler

2

Ž

Ž•

He speaks

Konu ur

2

•

He speaks to us

Bizimle konu ur

2

”’©•

He speaks to him

Onunla konu ur

2

©•

He speaks to them

Onlarla konu ur

2

©•

That it becomes

Olmasõ

1

That it becomes

Olmasõ

1

That they become

Olmalarõ (d )

1

They hoard

Hazine biriktirirler

1

He wraps, rolls

Dürer

1

That it becomes

Olmasõ

1

566

• ü

Ó’€

š

š‚

It becomes

Olur

1

That they (dual) become

Olmalarõ (ikil)

1

”«

Indeed they become

Mutlaka olurlar

1

•«

That they become

Olmalarõ

1

«

They become

Olurlar

1

«

He plans, plots

Tuzak kurar

1

—

—

That they plan, plot

Tuzak kurmalarõ

1

—

€—

They plan, plot

Tuzak kurarlar

1

—

—

That they meet

Kavu malarõ

3

Æ•

€ •¯

That they stay, remain

Kalmalarõ, durmalarõ

1

¶¤•

·¤€

They stay, remain

Kalõrlar, dururlar

1

¶¤•

·¤€

He mixes

Katar, karõ tõrõr

1

‰¤•

‰¤€

That he confuses you (pl)

Sizi a õrtmasõ

1

‰¤•

‹¤€

a õrtmalarõ

1

‰¤•

‹¤€

That they confuse They wear

Giyerler

1

‰¤•

‹¤€

They confuse, mix

Karõ tõrõrlar

1

‰¤•

‹¤€

That the deprives

Mahrum etmesi

1

ž•

ž

That he looks back

Arkasõna bakmasõ

8

žÎ•

žÎŸ€

That it picks him up

Onu almasõ, çõkarmasõ

8

ÁÆ•

€ ÆŸ€

They (dual) meet

Birbirine kavu ur (ikil)

8

Æ•

” ÆŸ€

That the deprives you (pl)

Sizi mahrum etmesi

1

ž•

Ÿ

That it enters

Girmesi

1

ý

Ì

It enters

Girer

1

ý

Ì

They deviate, refer

E rili e sapar, atõf yaparlar

4

—þ

—¡€

He joins

Kavu ur, ula õr

1

Üþ

Ü¡€

That they join

Kavu malarõ

1

Üþ

€ Æ¡€

567

She gives birth

Do urur

1

—•

—

That to give birth

Do urmasõ

1

—•

—

That they give birth

Do urmalarõ

1

—•

—

He compels, adheres

Zorlar, yapõ õr

1

œÓ•

œÓ€

He plays

Oynar

1

˜³•

˜³€

That he plays

Oynamasõ

1

˜³•

˜³€

That they play

Oynamalarõ

1

˜³•

€ ¤³€

They play

Oynarlar

1

˜³•

¤³€

He curses

Lanet eder

1

³•

³€

That he curses

Lanet etmesi

1

³•

³€

He curses them

Onlara lanet eder

1

³•

’³

He makes turn

Döndürür

1

žÎ•

žÎ€

It burns

Yakar

1

äΕ

ä΀

He utters

Söyler

1

çΕ

ç΀

That he meets

Kar õla masõ

1

Æ•

Ü€

He meets him

Onunla kar õla õr

1

Æ•

…”Æ€

They are made to meet

Ona kavu turulur

2

Æ•

” ”ÏÆ

That they cast, throw

Atmalarõ

4

Æ•

€ Æ€

They meet

Kavu urlar

1

Æ•

Æ€

They are met

Kar õlanõrlar

2

Æ•

ÆÏ

They cast, throw

Atarlar

4

Æ•

Æ€

They meet him

Ona kavu urlar

1

Æ•

« Æ€

He/it is cast, thrown

Atõlõr

4

Æ•

Æ€

He casts, throws

Atar, yerle tirir

4

Æ•

Æ

He criticizes, insults

Alay eder, çeki tirir

1

Óÿ

Ó©€

He criticizes you

Senine alay eder

1

Óÿ

ªÓ©€

568

They criticize

Alay ederler

1

Óÿ

Ó©€

That it distracts

Oyalamasõ

4

!

€

He lolls, pants

Dili dõ arõda solumasõ

1

¶!

¶ € €

That it distracts them

Onlarõ oyalamasõ

4

!

€

They distort

E ip bükerler

1

ĥ

They become close to you (pl)

Size yakõn olurlar

1

â

Sea, river

Nehir, deniz

They dispute

Tartõ õrlar

That he dies

Ölmesi

They doubt, dispute

üphe ederler, tartõ õrlar

€ -

€ «

"

‚ -¢

3

ƒ‘

š”©

1

‘

ž©

8

ƒ‘

Ÿ©

That he provides

Faydalandõrmasõ

2

²Ÿ‘

²‚Ÿ©

That he provides you (pl)

Sizi faydalandõrmasõ

2

²Ÿ‘

³‚Ÿ©

They are provided

Faydalandõrõlõrlar

2

²Ÿ‘

³•Ÿ©

That he eliminates, erases

Silmesi, mahvetmesi

1

#

ä©

That he purifies

Arõndõrmasõ

2

Ñ#

Ñ‚¡©

That he destroys

Mahvetmesi

1

Ü#

Ü¡©

He destroys

Mahveder

1

Ü#

Ü¡©

He eliminates, erases

Mahveder, siler

1

#

¡©

He spreads, helps

Yayar, müddet verir, yardõm eder

1

„—‘

—¢ ©

He spreads, helps

Yaymasõ, yardõm etmesi

4

„—‘

—• ©

He spreads, helps

Yaymasõ, yardõm etmesi

4

„—‘

„—©

That he helps you (pl)

Size yardõm etmesi

4

„—‘

„—©

That he helps you (pl)

Size yardõm etmesi

4

„—‘

—• ©

It adds to it

Ona eklenir

1

„—‘

…¢—©

He prolongs them

Onlara mühlet verir

1

„—‘

—¢ ©

They plunge them

Onlarõ çekerler

1

„—‘

« ¢—©

569

They pass

Geçerler

1

š‘

¢©

He/it touches

Dokunur

1

‰‹‘

‰ ¢ ©

That he/it touches

Dokunmasõ

1

‰‹‘

‰‹©

That he/it touches you

Sana dokunmasõ

1

‰‹‘

Œ‹‹©

That he/it touches you (pl)

Size dokunmasõ

1

‰‹‘

‹‹©

That he/it touches me

Bana dokunmasõ

1

‰‹‘

’‹‹©

That he/it touches them

Onlara dokunmasõ

1

‰‹‘

‹‹©

It touches you

Sana dokunur

1

‰‹‘

Υܩ

He holds, retains

Tutar

4

Œ‹‘

Ύܩ

That he holds, retains

Tutmasõ

4

Œ‹‘

Ύܩ

He holds them (fm)

Onlarõ (d ) tutar

4

Œ‹‘

They hold fast

Sõmsõkõ sarõlõrlar

2

Œ‹‘

‹ ‚©

Surely he/it touches

Mutlaka dokunur

1

‰‹‘

•‹ •©

He/it touches us

Bize dokunur

1

‰‹‘

”’¢‹©

He/it touches him

Ona dokunur

1

‰‹‘

‹ ¢©

He/it touches them

Onlara dokunur

1

‰‹‘

‹ ¢©

They walk

Yürürler

1

Ñ

é

He walks

Yürür

1

Ñ

é

He stays, stops

Kalõr, durur

1

¶ ‘

¶ ©

He plots, plans

Tuzak kurar, plan yapar

1

‘

©

That they plot, plan

Tuzak kurmalarõ

1

‘

©

They plot, plan

Tuzak kurarlar, plan yaparlar

1

‘

©

Indeed he establishes

Muhakkak kuracak, sa lamla tõracak

2

‘

• ’• ©

That he dictates

Yazdõrmasõ

4

¨‘

¨Ï ©

He dictates

Yazdõrõr

4

¨‘

¨¸ ©

He possesses, has power

Malik olur, gücü yeter

1

Œ‘

Ω

570

•

‹ é©

They possess, have power

Malik olurlar

1

Œ‘

©

That he dictates

Yazdõrmasõ

4

¨‘

¨€ ©

He bestows favor

hsan eder, lütfeder

1

’‘

¢©

He prevents

Mani olur

1

²’‘

²’©

They prevent

Mani olurlar

1

²’‘

³’©

They twit

Ba a kakarlar

1

’‘

’¢©

It is emitted

Atõlõr, dökülür

1

Þ‘

’©

He arouses desires

Kuruntu verir

2

Þ‘

’‚©

He arouses desires in them

Onlara kuruntu verir

2

Þ‘

’‚©

They prepare

Hazõrlõk yapar

1

—‘

—©

He dies

Ölür

1

‘

©

That they die

Ölmeleri

1

‘

€ ©

They die

Ölürler

1

‘

©

It surges

Dalgalanõr

1

-‘

-©

It shakes

Çalkalanõr, sallanõr

1

š‘

š©

He makes die

Öldürür

4

‘

ž©

He makes you (pl) die

Sizi öldürür

4

‘

Ÿ©

He makes me die

Beni öldürür

4

‘

’Ÿ ©

He separates, distinguishes

Ayõrt eder, seçer

1

Ó‘

Ó©

That he separates, distinguishes

Ayõrt etmesi, seçmesi

1

Ó‘

Ó©

He/it inclines

Meyleder

1

¨‘

¨©

They incline, assault

Meylederler, hücum ederler

1

¨‘

©

Right hand side, oath

Sa , yemin

"

“ ©

Your right hand side, your oath

Sa elin, sa tarafõn

"

Œ’ © - Œ’ ©

His right hand, right side

Sa eli, sa tarafõ

"

’©

They keep away

Uzak kalõrlar

1

571

ƒˆ«

”’ -

Š’

²¤«

² ™”’

3

—«

„”’

Seslenilirler

3

—«

„”’

They call

Seslenirler

3

—«

„”’

They call you

Sana seslenirler

3

—«

Œ« „”’

They call him

Onlara seslenirler

3

—«

« „”’

He calls, cries

Ça õrõr, nida eder

3

—«

ƒ„”’

He calls them

Onlara seslenir

3

—«

„”’

They dispute

Çeki irler

3

ÉÓ«

• ËÒ”’

They dispute with you

Seninle çeki irler

3

ÉÓ«

Œ•’ËÒ”’

He becomes hypocrite

kiyüzlü olur

3

ÜΫ

Ü•”’

That it reaches

Ula masõ, eri mesi

1

¨«

½”’

It reaches

Ula õr, eri ir

1

¨«

½”’

It reaches him

Ona eri ir

1

¨«

•”’

It reaches them

Onlara eri ir

1

¨«

•”’

That they reach

Eri meleri

1

¨«

•”’

They reach

Ula õrlar

1

¨«

•”’

He informs

Haber verir

2

ˆ¤«

$‚¤’

They are informed

Haber verilir

2

ˆ¤«

¤•’

He informs you

Sana haber verir

2

ˆ¤«

ŒŠ‚¤’

He informs you (pl)

Size haber verir

2

ˆ¤«

Š‚¤’

He informs them

Onlara haber verir

2

ˆ¤«

Š‚¤’

He is informed

Haber verilir

2

ˆ¤«

ˆ•¤’

He causes to grow

Büyütür

4

ž¤«

ž¤’

Surely he is thrown

Mutlaka atõlõr

1

¤«

Ï ¤’

It becomes appropriate

Yakõ õr, yara õr

7

´™

´¤’

Springs

Põnarlar

That he calls, cries

Nida etmesi, ba õrmasõ

They are called

572

²¤«

”ÀË ¤’

8

Ä«

ÄŸ’

Bekler, bakar

8

è«

蟒

They wait, expect

Beklerler, bakarlar

8

è«

蟒

He takes revenge

ntikam alõr

8

Æ«

ÆŸ’

That he ceases

Vazgeçmesi

8

à

Ÿ’

That they cease

Vazgeçmeleri

8

à

€ Ÿ’

They cease

Vazgeçerler

8

à

Ÿ’

He ceases

Kaçõnõr, son verir

8

à

Ÿ’

He saves

Kurtarõr

2

ß

Ê ‚’

He saves

Kurtarõr

4

ß

Ê’

He saves you (pl)

Sizi kurtarõr

2

ß

Ê ‚’

He saves him

Onu kurtarõr

4

ß

Ê’

They carve

Yontarlar

1

ž%

Ÿ¡’

That he warns

kaz etmesi, uyarmasõ

1

š«

š’

He warns

kaz eder, uyarõr

1

š«

š’

That he warns you (pl)

Sizi uyarmasõ

1

š«

š’

They are warned

Uyarõlõrlar

1

š«

š’

They warn you

Sizi uyarõrlar

1

š«

«š’

He takes away

Elinden alõr, giderir

1

ÉÓ«

ÉÓ’

He urges for evil

Kõ kõrtõr

1

ñÓ«

ñÓ’

Indeed he urges for evil

Mutlaka dürter

1

ñÓ«

• ÚÓ’

Indeed he urges you for evil

Mutlaka seni dürter

1

ñÓ«

Œ•’ÚÓ’

He is made intoxicated

Sarho edilir

4

ÙÓ«

ÙÓ’

He gets intoxicated

Sarho olur

4

ÙÓ«

ÙÓ’

They are made intoxicated

Sarho edilirler

4

ÙÓ«

•Ó’

Spring

Põnar

They help themselves

Kendilerine yardõm ederler

He waits, expects

573

They get intoxicated

Sarho olurlar

4

ÙÓ«

•ü

It descends

ner

1

½Ó«

½Ó’

That it is sent down

Devamlõ indirilmesi

5

½Ó«

½•Ó’

It is sent down

Devamlõ indirilir

5

½Ó«

½•Ó’

He sends down

Devamlõ indirir

5

½Ó«

½‚Ó’

That it is sent down

Devamlõ indirilmesi

5

½Ó«

½€ Ó‚ ’

It is sent down

ndirilir, açõklanõr

4

½Ó«

½Ó’

He abolishes

Siler, giderir

1

&‹«

&‹’

He blasts, blows

Toz eder, savurur

1

Ž‹«

Žé‹’

He blasts it

Onu savurur

1

Ž‹«

” Îé‹’

They hasted

Akõn ederler

1

¨‹«

‹ é’

He forgets

Unutur

1

‹«

‹’

Indeed he makes forget

Mutlaka unutturur

4

‹«

' ‹ é’

Indeed he makes you forget

Mutlaka sana unutturur

4

‹«

Œ•’ ‹ é’

He produces, raises

n a eder, yaratõr, büyütür

4

ˆÃ«

$Ã’

He/it is brought up

Yeti tirilir

2

ˆÃ«

à • ’ - ˆ•Ã’

That he spreads

Açmasõ, yaymasõ

1

ë

Ã’

He spreads

Açar, yayar

1

ë

Ã’

They are raised, revived

Kaldõrõrlar, diriltirler

4

ë

Ã’

He helps, saves

Yardõm eder, kurtarõr

1

Ä«

Ä’

He is helped

Yardõm edilir

1

Ä«

Ä’

That he helps you

Sana yardõm etmesi

1

Ä«

ª Ä’

That he helps you (pl)

Size yardõm etmesi

1

Ä«

Ä’

He helps you (pl)

Size yardõm eder

1

Ä«

Ä’

He helps us

Bize yardõm eder

1

Ä«

”« Ä’

Indeed he helps him

Mutlaka ona yardõm eder

1

Ä«

«• Ä’

574

He helps me

Bana yardõm eder

1

Ä«

« Ä’

He helps him

Ona yardõm eder

1

Ä«

… Ä’

That he helps him

Ona yardõm etmesi

1

Ä«

… Ä’

They help

Yardõm ederler

1

Ä«

Ä’

They are helped

Yardõm edilirler

1

Ä«

Ä’

They help you (pl)

Size yardõm ederler

1

Ä«

« Ä’

They help him

Ona yardõm ederler

1

Ä«

« Ä’

They help them

Onlara yardõm ederler

1

Ä«

« Ä’

He speaks

Konu ur

1

Ü«

ÜÂ’

They speak

Konu urlar

1

Ü«

ÆÂ’

He sets out

Gider, açõlõr

8

ÜØ

Ü Â’

That he looks

Bakmasõ

1

è«

è’

He looks

Bakar, bekler

1

è«

è’

He is watched

Bakõlõr, fõrsat verilir

1

è«

è’

That they look

Bakmalarõ

1

è«

è’

They look

Bakarlar

1

è«

è’

They are looked, given respite

Bakõlõrlar, fõrsat verilirler

1

è«

è’

He shouts

Ba õrõr

1

ܳ«

ܳ’

He bestows favor

Nimet verir

4

³«

³’

Its ripening

Olgunla masõ

²’

³’

He shakes

Sallar

4

Ç´«

Ç´’

They shake

Sallarlar

4

Ç´«

×´’

He breathes, blows

Üfler

1

&Ϋ

&Î’

It is blown, breathed

Üflenir

1

&Ϋ

&Î’

It gets exhausted, finishes

Biter, tükenir

1

—Ϋ

—Î’

It goes beyond

Ötesine geçer

1

Ϋ

Î’

575

He goes forth to fight

Sava a gider

1

Ϋ

Î’

That they go forth to fight

Sava a gitmeleri

1

Ϋ

€ Î’

That they disperse

Da õlmalarõ

7

Çו

€× ¢ Î’

It benefits

Fayda verir

1

²Î«

²Î’

It benefits you

Sana fayda verir

1

²Î«

Œ³Î’

It benefits you (pl)

Size fayda verir

1

²Î«

³Î’

That it benefits you (pl)

Size fayda vermesi

1

²Î«

³Î’

That it benefits us

Bize fayda vermesi

1

²Î«

”’³Î’

It benefits us

Bize fayda verir

1

²Î«

”’³Î’

It benefits him

Ona fayda verir

1

²Î«

³Î’

It benefits them

Onlara fayda verir

1

²Î«

³Î’

They benefit you (pl)

Size fayda verirler

1

²Î«

« ³Î’

He spends

Harcar, infak eder

4

ÜΫ

ÜÎ’

That he spends

Harcamasõ, infak etmesi

4

ÜΫ

€ ÆÎ’

That they spend

Harcamalarõ, infak etmeleri

4

ÜΫ

€ ÆÎ’

They spend

Harcarlar, infak ederler

4

ÜΫ

ÆÎ’

They spend it

Onu infak ederler, harcarlar

4

ÜΫ

” « ÆÎ’

That they are exiled

Sürgüne gönderilmeleri

1

Ϋ

Î’

He saves

Kurtarõr

4

Æ«

Æ’

He is saved

Kurtarõlõr

4

Æ«

Æ’

They are saved

Kurtarõlõrlar

4

Æ«

Æ’

They save

Kurtarõrlar

4

Æ«

Æ’

He decreases

Eksiklik yapar

1

ÑÆ«

ÑÆ’

It is decreased

Eksiltilir

1

ÑÆ«

ÑÆ’

That they decrease for you (pl)

Size eksiklik yapmalarõ

1

ÑÆ«

ÄÆ’

It collapses

Yõkõlõr

7

Çו

Ç • Æ’

576

They break

Bozarlar

1

ÇÆ«

×Æ’

He turns back

Döner, geri döner

7

˜•

˜ Æ’

That he turns back

Geri dönmesi

7

˜•

˜ Æ’

That they turn back

Dönmeleri

7

˜•

€ ¤ Æ’

They turn back

Dönerler, geri dönerler

7

˜•

¤ Æ’

He breaks his oath

Bozar, sözünden döner

1

¶ «

¶ ’

They break their oaths

Bozarlar, sözünden dönerler

1

¶ «

· ’

He marries

Nikahlar

1

ä «

ä ’

That he marries

Nikahlamasõ

1

ä «

ä ’

They (fm) marry

Nikahlanõrlar (d )

1

ä «

¡ ’

He marries her

Onu nikahlar

1

ä «

”¡ ’

He denies

nkâr eder

4

«

’

They deny it

Onu inkar ederler

4

«

He forbids

Yasaklar

1

à

”’

He forbids you (pl)

Sizi yasaklar

1

à

”’

He forbids them

Onlarõ yasaklar

1

à

”’

They forbid

Yasaklarlar

1

à

’

He forbids

Yasaklar

1

à

’

It burdens

A õr gelir

1

«

Õ¿ ’

He turns

Yönelir, döner

4

›«

˜’

He emigrates

Göç eder

3

Ê

®”

That he emigrates

Göç etmesi

3

Ê

®”

That they emigrate

Göç etmeleri

3

Ê

®”

He bestows, grants

Kar õlõksõz verir

1

It falls down

A a õ dü er

That they become guided

Hidayete ermeleri

577

”«

’

˜

˜

1

Á¤

Á¤

8

ƒ—

—Ÿ

They become guided

Hidayete ererler

8

ƒ—

—Ÿ

He becomes guided

Do ru yolu bulur

8

ƒ—

ƒ—Ÿ

He sleeps

Uyur

1

²Ê

²Ê

They sleep

Uyurlar

1

²Ê

³Ê

That he guides

Yol göstermesi

1

ƒ—

—

That he guides me

Bana yol göstermesi

1

ƒ—

«—

They guide

Do ru yolu gösterirler

1

ƒ—

—

They guide us

Bizi do ru yola götürürler

1

ƒ—

”’« —

He is guided

Yol gösterilir, hidayet edilir

1

ƒ—

¾—

He guides

Yol gösterir

1

ƒ—

ƒ—

He guides

Yol gösterir

8

ƒ—

ƒ‚— - ƒ‚—

That he guides you

Seni do ru yola iletmesi

1

ƒ—

Œ—

That he guides you (pl)

Sizi do ru yola iletmesi

1

ƒ—

— -

He guides me

Beni do ru yola iletir

1

ƒ—

’— - —

That he guides him

Onu do ru yola iletmesi

1

ƒ—

— - —

He guides them

Onlarõ do ru yola iletir

1

ƒ—

—

They are made to hurry, rush

Acele ettirilirler, ko turulurlar

1

É

Ë

He beats down leaves

Yaprak silker

1

ÅÃ

Å ¢

He/it perishes

Helak olur

1

Œ

Œ

He/it is destroyed

Helak edilir

4

Œ

Œ

That he destroys

Helak etmesi

4

Œ

Œ

He destroys

Helak eder

4

Œ

Œ

He destroys us

Bizi helak eder

4

Œ

”’

They destroy

Helak ederler

4

Œ

He humiliates

A a õlatõr, zelil kõlar

Jew, jewish

Yahudi

„ 578

”À'„

-„

—

-„

He desires, perishes

Arzu eder, yok olur

1

ƒ

He prepares

Hazõrlar

2

ˆ

$€ ‚

It dries, withers

Kurur

1

Ì

Ì

He roams

a kõnlõk içinde dola õr

1

They roam

a kõnlõk içinde dola õrlar

1

ƒ

©

They like, love

Severler

3

„„

„¢

He hides, buries

Örter, gömer

3

ƒš

ƒš

That they trample, corrupt

Çi nemesi, bozmasõ

3

ˆØ

Ø

That he destroys them

Onlarõ helak etmesi

1

Ü™

• Æ€ ™

He binds, ties

Ba lar, ba vurur

4

Ü

Ü

He directs him

Onu yöneltir

2

®

®‚

That it is revealed

Vahyolunmasõ

4

Í

õ

They inspire

lham verirler, fõsõldarlar

4

Í

Í

It is revealed

Vahyolunur

4

Í

Í

He reveals

Vahyeder, ilham eder

4

Í

Í

He likes, loves

Sever, ister

1

„„

„¢

That they like, love

stemeleri

1

„„

„¢

He is inherited from

Mirasõna konulur

1

êš

êš

He causes to inherit

Mirasçõ kõlar

4

êš

êš

He causes to inherit it

Ona mirasçõ kõlar

4

êš

” š

They are set in rows

Sõralanõrlar

1

ÉÒ

ËÒ

Joseph (pbuh)

Yusuf

He whispers

Vesvese verir, fõsõldar

1

‡–

‡–

They are joined

Birle tirilir

1

¨í

¨í

That it is joined

Birle tirilmesi

1

¨í

¨í

It is instructed, willed

Vasiyet edilir

1

í

í

Ž–

579

He wills, instructs

Vasiyet eder

1

í

í

He instructs you (pl)

Size vasiyet eder

1

í

í

They (fm) make will

Vasiyet ederler (d )

1

í

’

They are promised

Vaad olunurlar

1

—Ë

—Ë

He/it is advised

Ö üt verilir

1

çË

çË

They are advised

Ö üt verilirler

1

çË

èË

They keep

Saklarlar

4

Ë

Ë

That it is paid in full

Tamamen ödenmesi

2

á

Ù •

They hasten

Akõn akõn giderler

Ç•

ו

That he reconciles

Birle tirmesi, uyumla tõrmasõ

2

Ü•

Ü••

They fulfill

Vefa ederler, yerine getirirler

4

á

•

It is paid in full

Tamamen ödenir

4

á

•Ï

He fulfills

cra eder

4

á

•

Indeed he pays in full

Mutlaka tamamen öder

2

á

• •

Indeed he pays them in full

Mutlaka onlara tamamen öder

2

á

’• •

Indeed he pays them in full

Onlara tamamen öder

2

á

•

He is protected

Korunur

1

•

Û

It is kindled

Tutu turulur

1

—•

—•

They kindle

Tutu tururlar

1

—•

—•

That he makes fall

Dü ürmesi

4

²•

²•

He makes fall

Dü ürür

4

²•

²•

He firmly believes

Kesin inanõr

4

Æ

•

They firmly believe

Kesin inanõrlar

4

Æ

’•

He inserts

Sokar

4

ý

Ì•

He is born

Do urulur

1

—•

—•

That he is born

Do urulmasõ

1

—•

—•

580

Indeed they turn

Mutlaka dönerler

2

â

• •¸

Indeed he turns them

Onlarõ döndürür

2

â

•

They turn to you (pl)

Size döndürürler

2

â

•¸

They turn

Dönerler

2

â

•¸

He turns

Döner

2

â

•

Today

Bugün

œ

œ •€

Day

Gün

œ

œ“

That day

O gün

œ

¦ Š‘

Day, one day

Gün, bir gün

œ

”À‘

Your (pl) day

Gününüz

œ

‘ -

Their day

Onlarõn günü

œ

‘ - ‘

Two days

ki gün

œ

‘

Jonah (pbuh)

Yunus (AS)

He despairs

Ümitsizli e dü er, yeise dü er

‘

‰«

581

1

‡ˆ

‡ˆ