Kolokvijum 1.docx

ROMANIKA-GOTIKA (SAKRALNE GRAĐEVINE – Crna Gora)

Romanička arhitektura

Gotička arhitektura

-svod (apsida) – polukružni završetak bazilike

- skeletna konstrukcija

-pored broda je glavna kula (3 broda)

- vitkost forme

- kružno kretanje u glavnoj apsidi

- izlomljeni luk

- crkva kao objekt za obred, pored nje je kula, tj. zvonik,

- masivnost

a ispred velika krstionica. - kružni luk - rozeta

Crna Gora (primjeri): 

Katedrala Sv. Đorđa (romanogotska građevina)



Crkva Sv. Katarine (gotska građevina)



Crkva Sv. Venerande (gotska građevina)

Ko je vladao Barom u period romanike i gotike? Vizantija je 1166. godine uspjela da ponovo ovlada Barom, i to sve do 1183, kada je uslijedio prodor Stefana Nemanje, koji je razorio primorske gradove, uključujući i “slavni grad Bar”, kako ga naziva Stefan Prvovjenčani. Pod vlašću Nemanjića bio je do 1360. godine. Od 1360. Bar prihvata vlast Balšića, a kraljica Jelena i Balša III tu smiještaju prijestonicu. Od 1405. do 1412. Barom vladaju Mlečani, zatim ponovo Balšići, a osim njih i Stefan Lazarević i Đurađ Branković u prvoj polovini XV vijeka drže Bar u svojim rukama.

 Katedrala Sv. Đorđa

-Element katedrale Sv Đorđa u Starom Baru

    

   

- Izgled katedrale

Trobrodna građevina, podignuta krajem XI vijeka Vide se elementi svodnih rebara i dio kamene platike Izgrađena je na temeljima crkve Sv. Teodora Obnovio ju je barski arhiepiskop Đorđe i posvetio je Sv. Đorđu kao svom zaštitniku po imenu U njoj su sahranjeni visokodostojnici barske nadbiskupije: episkop Jovan iz vremena kneza Vladimira i arhiepiskopi Đorđe, Petar i Sergije, koji su živjeli u razdoblju od XI do XII vijeka. Kao i zetski kralj Grubiša U turskom periodu je bila pretvorena u džamiju Posle oslobađanja od Turaka je služila kao spremište municije Godine 1881. je stradala od groma Prema prof. Pavlu Mijoviću, u ovu katedralu su preneseni izvjesni elementi, kao mozaici na primjer, iz trikonhosa koji je bio blizu morske obale

 Crkva Sv. Katarine

       





   

Datira iz XIV vijeka Podignuta je kao jednobrodna pravougaona građevina manjih dimenzija. Zidana je pritesanim kamenom Unutrašnji zidovi crkve su bili oslikani Na zapadnoj fasadi crkve takođe ima fresaka, a u luneti iznad zapadnog portala pored tragova fresaka postoje i tragovi natpisa Prva faza, koja je u osnovi crkve, datira iz X-XI vijeka i radi se o groblju iz vremena Vojislavljevića, datovanom grobnim prilozima i novcem Takođe, postoji ostatak kapelica iz tog perioda Crkva Svete Katarine se danas nalazi opasana čvrstim kamenim bedemima kao i cio grad, ali su istraživanja pokazala da je u stvari bila na samom rubu tvrđave koja je bila opasana drvenim gredama – palisadama Tek krajem XIII i početkom XIV vijeka počinje da se gradi ovaj dio zida koji se danas može vidjeti. Tada je napravljen jedan zatvoren prostor, utvđen kulom, koji je služio kao dio posebnosti Barske nadbiskupije. Ispod te kule je bio prolaz sa stražarima. Krajem XIV vijeka udvajaju se zidovi i od kule koja se snižava pravi se crkva Svete Katarine, i cio taj prostor od katedrale Svetog Đorđa na Londži pa nadolje je u funkciji Barske nadbiskupije Graditelji Svete Katarine su uspjeli da iskoriste postojeće zidove i ostatke kule da naprave novu, predivnu vitku, gotičku građevinu sa elementima eklektike, poput romaničnog portala, što je praksa svuda prisutna u Starom gradu Baru. Ostaci boje na kamenu ukazuju na to da je imala svečani karakter Početkom XVI vijeka biva povezana sa manastirom ili nekoma aristokratskom kućom Za vrijeme turske vladavine apsida se ruši (izravnava se) i od crkve se prave dva sprata, postaje dio kuće neke begovske familije Godine 1881. Strada u eksploziji municije, kada je srušena do temelja i katedrala Sv. Đorđa

 Crkva Sv. Venerande

      

Jednobrodna crkva Po svojoj osnovi i jednostavnom rješenju mogla je pripadati dominikancima, koji su u Bar došli u XI vijeku Crkva je podignuta krajem XIV i početkom XV vijeka Ima elemente arhitekture gotike kao što su masivnost, izlomljeni luk, formu... Na zapadnoj fasadi vidimo ostatke ukrasnih elemenata prozora Oblik prozora i luk koji se upotrebljavao na prozorskim otvorima takođe ukazuje na to da se radi o elementima gotike Unutrašnji prostor je dobio na značaju u odnosu na romaniku