Global Markets Weekly 18092009 Echte Ontkoppeling

18 september 2009

Global Markets Weekly Echte ontkoppeling Kunnen de opkomende economieën ontkoppelen van de ontwikkelingen in het Westen en dan vooral in de VS? Vrij snel in deze discussie hebben wij het standpunt ingenomen dat vooral de opkomende economieën in Azië een (zeer) goede positie hadden om de ontwikkelingen in het Westen het hoofd te bieden. Het fundament van onze analyse werd gevormd door de zeer stevige fiscale en financiële positie van deze landen. Door het omvallen van Lehman Brothers in september 2008 leek deze stelling niet meer dan belachelijk, omdat alle landen, ongeacht de initiële financiële positie of de economische relatie met de VS, in de economische afgrond zijn gevallen. Oftewel, de heftigheid waarmee de financiële crisis om zich heen sloeg, leek absoluut geen verband te houden met robuustheid van de verschillende economieën. Nu een jaar na dato is de harde economische bodem niet alleen bereikt maar zijn meerdere landen reeds uit het economische dal aan het klimmen. Was het moment van de aanvang van de recessie doordat de financiële crisis blindelings om zich heen sloeg overal ter wereld nog behoorlijk synchroon, het economische herstel loopt aanzienlijk minder synchroon. Azië leidt, gevolgd door verschillende landen in Latijns-Amerika, terwijl nu ook in de VS en de eurozone zeer duidelijke signalen zijn dat het ergste economische leed zeer waarschijnlijk achter de rug is. Verschillende landen in Centraal-Europa zoals Hongarije, Roemenië en de Baltische staten zullen waarschijnlijk nog lange tijd moeten wachten op herstel. Aantal kernvariabelen in 2008

Brazilië

Aandeel industrie in

Overheidsschuld

Lopende rek. (gem. 2000-

Deviezenvoorraad

BBP

als % BBP*

2008)

(Mrd USD)

28.0

36

0.6

194

China

48.6

15.8

5.4

1954

India

29.8

56.4

-0.4

254

Indonesië

48.1

29.3

0.2

52

Korea

37.1

24.4

1.4

201

Maleisië

45.4

40

12.2

91

Thailand

45.1

37.9

0.0

111

Estland

29.0

4.8

-11.0

4.0

Hongarije

37.1

67.7

-8.4

33.8

Letland

22.7

19.5

-12.4

5.0

Litouwen

32.2

15.6

-8.3

6.3

Roemenië

36.7

14.7

-7.3

36.9

Bron: EIU * Centrale overheid

Ondanks de gebeurtenissen van de afgelopen twaalf maanden blijven wij bij ons standpunt: de opkomende economieën in Azië kunnen ontkoppelen van de ontwikkelingen in het Westen. We kunnen deze stelling alleen verduidelijken en onderbouwen als we bij de conjunctuur naast het omslagpunt naar beneden ook naar het moment van het omslagpunt naar boven kijken. Wanneer we naar het omslagpunt naar boven kijken, is het niet verwonderlijk dat de opkomende economieën in Azië en meerdere landen in LatijnsAmerika, waaronder de grootste economie in de regio Brazilië, als eerste de recessie achter zich hebben gelaten. Deze landen hebben een sterke financiële positie, waardoor ze in tegenstelling tot bijvoorbeeld de opkomende economieën in Centraal-Europa, niet afhankelijk zijn van het buitenland voor hun economische SERDAR KUCUKAKIN (020) 6295086

ECONOMISCH BUREAU / TREASURY RESEARCH

18 september 2009 ontwikkeling. Deze sterke uitgangspositie heeft de opkomende economieën in vooral Azië in staat gesteld om aan de economische neergang zowel fiscaal als monetair flink tegengas te geven. Dit beleidsmatige tegengas in combinatie met het feit dat de industrie in deze landen een veel groter deel van de economie vertegenwoordigt, maakt dat deze landen nu sneller dan andere opkomende landen, maar ook de Westerse economieën uit het economisch dal klimmen. De omvang van de industrie is een belangrijke variabele omdat de industrie in vergelijking met bijvoorbeeld de dienstensector veel heftiger reageert op conjuncturele ontwikkelingen. Het kan zoals we de voorbije maanden hebben gezien in Azië de neergang versterken, maar het kan dus ook zoals we reeds zien het economisch herstel een flinke duw in de rug geven. De economieën in Azië en Latijns-Amerika klimmen niet alleen eerder uit het economisch dal, maar zullen de komende jaren ook aanzienlijk hogere groeicijfers realiseren in vergelijking met de landen in Centraal-Europa en vooral ook de Westerse economieën. Dit is volgens ons ‘de echte ontkoppeling’. De conjuncturele ontwikkelingen in geïndustrialiseerde landen en opkomende economieën zullen de komende jaren behoorlijk uit het pas lopen. Met andere woorden, wanneer wij spreken over ontkoppeling hebben wij het er niet over dat de opkomende economieën (absoluut) niet zullen worden geraakt door de conjuncturele ontwikkelingen in het Westen. Dit zou alleen maar naïef zijn. Met ontkoppeling bedoelen wij dat de conjuncturele ontwikkelingen in de geïndustrialiseerde landen aan de ene kant en de opkomende economieën (in Azië en Latijns-Amerika) aan de andere kant op de middellange termijn ten gunste van de opkomende landen behoorlijk uit de pas zullen lopen. Het mogelijke tegenargument dat de opkomende economieën ‘altijd’ harder groeien dan de rijke landen, snijdt geen hout. In de periode 1960-1975 was sprake van een groei van zo rond de 6% voor zowel de opkomende als de geïndustrialiseerde landen. Echter, in de twee volgende decennia kregen de opkomende economieën met grote economische crises te maken, waardoor de economische groei flinke tikken kreeg. Zo worden inmiddels de jaren tachtig van de vorige eeuw voor Latijns Amerika met een gemiddelde economische groei van 1.8% als een verloren decennium beschouwd, terwijl de economische groei van de Aziatische landen gedurende de crisis in deze regio in 1997-1998 ook in de min dook. Voorts zal de conjuncturele ontwikkeling van de opkomende economieën in Centraal-Europa zoals Hongarije, Roemenië en de Baltische Staten, dit jaar maar ook in 2010 en wellicht ook in 2011 een stuk slechter zijn dan bijvoorbeeld die van de eurozone. Hoe pijnlijk de economische crises ook waren voor de landen in Azië en Latijns-Amerika, het was niet voor niets. Deze landen hebben wijze lessen getrokken en hun huishoudboekjes op orde gebracht. Hopelijk trekken de landen in Centraal Europa ook wijze lessen uit hun huidige precaire situatie en brengen ze vooral hun extern huisboekje op orde.

18 september 2009

Agenda Tijd

Land

maandag 21 september 21-25 sept Nederland 01:01 VK 16:00 VS dinsdag 22 september 16:00 VS woensdag 23 september 09:30 Duitsland 09:30 Duitsland 10:00 Eurozone 10:00 Eurozone 11:00 Eurozone 20:15 VS donderdag 24 september 09:30 Nederland 09:30 Nederland 09:30 Nederland 10:00 Duitsland 10:00 Duitsland 16:00 VS 16:00 VS vrijdag 25 september 25-29 sept Duitsland 10:00 Eurozone 16:00 VS 16:00 VS 16:00 VS

Data/event

Periode

Eenheid

Verwacht

Vorige

Industriële productie Rightmove huizenprijzen Voorlopende indicatoren (leading indicators)

juli september augustus

% j-o-j % j-o-j %

-10.9 0.7

-12.7 -3.1 0.6

Richmond Fed producentenvertrouwen

september

index

16

14

PMI verwerkende industrie – voorlopig PMI dienstverlening – voorlopig PMI verwerkende industrie – voorlopig PMI dienstverlening – voorlopig Nieuwe industrieorders Rentebesluit Federal Reserve

september september september september juli

index index index index % j-o-j %

51.0 54.0 49.8 50.4 0.25

49.2 53.8 48.2 49.9 -25.1 0.25

Producentenvertrouwen Consumptieve bestedingen BBP Ifo producentenvertrouwen Ifo verwachtingen Huizenverkopen (bestaande bouw) Huizenverkopen (bestaande bouw)

september juli e 2 kwartaal september september augustus augustus

index % j-o-j % index index miljoen % m-o-m

-7.2 -2.5 -5.1 92.0 96.8 5.35 2.1

-9.3 -3.1 -5.1 90.5 95.0 5.24 7.2

Importprijzen M3 geldhoeveelheid Huizenverkopen (nieuwbouw) Consumentenvertrouwen (Univ. van Michigan) Huizenverkopen (nieuwbouw)

augustus augustus augustus september augustus

% j-o-j % j-o-j duizend index % m-o-m

-11.3 2.7 440 70.2 1.6

-12.6 3.0 433 70.2 9.6

Bron: ABN AMRO, Bloomberg.

Cijfer van de week: VS: huizenverkopen (nieuwbouw) Duizend

Cijfer van de week is de verkoop van nieuwe huizen in de VS. Dit cijfers is heel belangrijk omdat het een indicatie geeft van

1600 1400 1200

de activiteit in de bouwsector. De verkoop van nieuwe

1000 800

De markt- en onze verwachting is dat dit herstel ook in

600 400

past heel goed in het breder beeld dat de Amerikaanse

woningen laat sinds maart dit jaar een voorzichtig herstel zien. augustus zichtbaar zal zijn. Een herstellende woningmarkt economie aan het herstellen is.

200 0 00

01

02

03

04

05

06

07

08

09

Bron: Bloomberg

© Copyright 2009 ABN AMRO Bank N.V. and affiliated companies ("ABN AMRO"). Alle rechten voorbehouden. Dit document dient uitsluitend ter informatie en wij geven, hoewel het document is gebaseerd op informatie die betrouwbaar wordt geacht, geen garantie aangaande de juistheid of volledigheid hiervan. ABN AMRO Bank N.V. (ABN AMRO) accepteert geen enkele aansprakelijkheid voor de informatie opgenomen in dit document. De weergegeven marktinformatie alsmede de opinies, prognoses, aannames, schattingen, afgeleide waarderingen en koersdoelstelling(en) die zijn opgenomen in dit rapport en die de opinie van de auteur vormen dateren van de aangegeven datum en kunnen op enig moment zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Hoewel wij ernaar streven de in dit document opgenomen informatie en opinies naar redelijkheid te actualiseren, kunnen er op grond van de regelgeving, compliancevereisten of andere oorzaken redenen zijn waardoor dit niet mogelijk is. Dit document vormt geen uitnodiging of aanbod tot het kopen of verkopen van effecten of andere financiële instrumenten. Dit document is uitsluitend bedoeld voor de professionele beleggers actief en ervaren in de Nederlandse markt, niet zijnde natuurlijke personen, en de informatie mag niet - geheel of gedeeltelijk – voor enig doel worden vermenigvuldigd, opnieuw worden verspreid of gekopieerd zonder de uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van ABN AMRO. ABN AMRO is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.