Giaoan > Daiso 8 > Ds Tiet 64

Ngaøy soaïn: Tuaàn: 32 Ngaøy daïy: Tieát: 64

PHƯƠNG TRÌNH CHỨA DẤU GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI I – MUÏC TIEÂU: - HS bieát boû daáu giaù trò tuyeät ñoái ôû bieåu thöùc daïng ax vaø daïng x + a . - HS bieát giaûi moät soá phöông trình chöùa daáu giaù trò tuyeät ñoái daïng ax = cx + d vaø daïng x + a = cx + d. II – CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ: - GV: Baûng phuï noäi dung giaûi cuûa ví duï: 1,2,3. - HS: OÂn taäp ñònh nghóa giaù trò tuyeät cuûa soá a. III – PHÖÔNG PHAÙP CHÍNH: Vaán ñaùp. Phaùt hieän vaø giaûi quyeát vaán ñeà. IV – CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC TREÂN LÔÙP: T HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GHI BAÛNG G THAÀY TROØ 10 Hoaït ñoäng 1: 1- NHAÉC LAÏI VEÀ GIAÙ TRÒ / NHAÉC LAÏI VEÀ TUYEÄT ÑOÁI GIAÙ TRÒ TUYEÄT - Giaù trò tuyeät ñoái ÑOÁI cuûa soâa a, kí hieäu Giaù trò tuyeät ñoái cuûa soá a - Haõy phaùt bieåu laø a , ñöôïc ñònh kí hieäu laø a . ñònh nghóa giaù trò a = a khi a ≥ 0 tuyeät ñoái cuûa moät nghóa nhö sau: a =  −a khi a < 0 soá a? a khi a ≥ 0  Chaúng haïn: 3 = 3; −4 = 4; 0  −a khi a < 0 = 0. - HS khaùc nhaän - Cho HS khaùc nhaän xeùt. xeùt. - HS neâu ví duï: 3 = - Yeâu caàu HS cho ví duï. - Neáu bieåu thöùc trong giaù trò tuyeät ñoái coù chöùa bieán thì vieäc boû giaù trò tuyeät ñoái thöïc hieän nhö theá naøo? - GV giôùi thieäu ví duï 1 ôû baûng phuï, yeâu caàu HS theo doõi vaø thaûo luaän nhoùm nhoû (hai HS). + ÔÛ caâu a taïi sau x − 3 = x – 3? + HS khaùc nhaän xeùt. + ÔÛ caâu b taïi sau −2x = 2x? + HS khaùc nhaän xeùt. * GV: Ñeå boû giaù trò

3; −4 = 4.

0 = 0. - HS suy nghó!

Ví duï 1: (SGK)

- HS theo doõi ví duï 1. - HS thaûo luaän nhoùm nhoû. - HS taïi vì vôùi x ≥ 3 ⇒ x – 3 ≥ 0. - HS taïi vì x > 0 ⇒ -2x < 0 neân −2x = -(-2x) = 2x. - HS khaùc nhaän xeùt.

? 1 SGK: Ruùt goïn bieåu thöùc. a/ C = −3x + 7x – 4 khi x ≤ 0. Khi x ≤ 0 ⇒ -3x ≥ 0 neân −3x = -3x

tuyeät ñoái cuûa moät bieåu thöùc coù chöùa bieán ta xeùt giaù trò cuûa bieåu thöùc ñoù 20 aâm hay khoâng aâm / vôùi giaù trò töông öùng naøo cuûa bieán. - GV cho hai HS leân baûng thöïc hieän.

- Hai HS leân baûng thöïc hieän, moãi HS giaûi moät caâu. - HS coøn laïi ñöôïc chia laøm hai daõy, moãi giaûi thöïc hieän moät caâu.

Ví duï 2: SGK

- HS ñoïc ví duï 2 vaø Hoaït ñoäng 2: GIAÛI thaûo luaän. MOÄT SOÁ PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA DAÁU GIAÙ TRÒ TUYEÄT ÑOÁI. - Ta boû giaù trò - GV cho HS ñoïc ví duï tuyeät ñoái cuûa 3x, 2 trong SGK (GV xeùt hai tröôøng hôïp: chuaån bò saün noäi + 3x ≥ 0 töùc x ≥ 0 dung ôû baûng phuï) + 3x < 0 töùc x < 0 ñeå neâu caùch giaûi - Ta giaûi hai phöông cuûa ví duï naøy. trình öùng vôùi hai - Neâu laïi caùch giaûi ñieàu kieän x ≥ 0 vaø cuûa ví duï naøy? x < 0. - HS tham gia nhaän - Nghieäm cuûa xeùt. phöông trình laø nghieäm cuûa caû hai phöông trình ñaõ giaûi. -Vaäy nghieäm cuûa - Hai HS cuøng leân phöông trình naøy baûng giaûi. ñöôïc xaùc ñònh nhö theá naøo? - HS tham gia nhaän xeùt. - GV cho HS giaûi phöông trình cuûa baøi 36a SGK. - Yeâu caàu HS nhaän xeùt boå sung.

* Vaäy phöông trình naøy voâ nghieäm. - GV cho HS nhaän xeùt ví duï 3 töông töï nhö ví duï 2. - So saùnh caùch giaûi cuûa ví duï 2 vaø ví duï

Khi x < 0 ⇒ x – 6 < 0 neân x − 6 = -(x – 6) = 6 – x. D = 5 – 4x + 6 – x = 11 – 5x. 2- GIAÛI MOÄT SOÁ PHÖÔNG TRÌNH CHÖÙA DAÁU GIAÙ TRÒ TUYEÄT ÑOÁI.

- GV kieåm tra hai taäp cuûa HS.

- GV nhaän xeùt baøi giaûi cuûa HS.

C = - 3x + 7x – 4 = 4x – 4. b/ D = 5 – 4x + x − 6 khi x < 0.

- HS thaûo luaän trong baøn ñeå xem caùch giaûi ví duï 3. - HS: Hai baøi naøy coù caùch giaûi hoaøn toaøn nhö nhau. - Hai HS leân baûng, moãi HS giaûi moät caâu. - HS coøn laïi ñöôïc

Baøi 36a tr 51 SGK. Baøi giaûi Giaûi phöông trình: 2x = x – 6 Ta coù 2x = 2x khi 2x ≥ 0 hay x ≥ 0. 2x = -2x khi 2x < 0 hay x < 0. a/ Giaûi phöông trình 2x = x – 6 vôùi x ≥ 0 Ta coù 2x = x – 6 ⇔ x = -6 khoâng thoûa maõn ñieàu kieän. Vaäy PT 2x = x – 6 voâ nghieäm. b/ Giaûi phöông trình -2x = x – 6 vôùi x < 0 Ta coù -2x = x – 6 ⇔ -3x = -6 ⇔ x = 2 khoâng thoûa maõn ñieàu kieän. Vaäy PT -2x = x – 6 voâ nghieäm. Vaäy phöông trình ñaõ cho voâ nghieäm. Ví duï 3: SGK

? 2 Giaûi phöông trình. a/ x + 5 = 3x + 1 Ta coù x + 5 = x + 5 khi x + 5 ≥ 0 hay x ≥ -5 x + 5 = -x – 5 khi x + 5 < 0 hay x < -5

3? - GV cho HS giaûi ? 2 SGK.

chia laøm hai daõy moãi daõy thöïc hieän moät caâu.

- GV cho xung phong hai taäp. - GV kieåm tra chaám ñieåm hai taäp baát kì.

- HS tham gia nhaän xeùt vaø boå sung.

- GV cho HS nhaän xeùt.

- HS tham gia pheâ ñieåm.

b/ −5x = 2x + 21

- GV nhaän xeùt baøi giaûi cuûa HS.

Ta coù −5x = -5x khi -5x ≥ 0 hay x ≤0 −5x = 5x khi -5x < 0 hay x

10 /

Hoaït ñoäng 3: CUÛNG COÁ. - GV cho HS giaûi baøi 35 caâu a vaø c. - GV kieåm tra 4 taäp coù chaám ñieåm. - Cho HS nhaän xeùt vaø pheâ ñieåm. - GV nhaän xeùt taäp cuûa HS vaø pheâ ñieåm.

- GV cho HS giaûi tieáp

+ Giaûi phöông trình x + 5 = 3x + 1 (1) vôùi x≥ -5 Ta coù x + 5 = 3x + 1 ⇔ -2x = -4 ⇔ x = 2 thoûa maõn ñieàu kieän ñeà baøi, neân x = 2 laø nghieäm cuûa phöông trình (1). + Giaûi phöông trình x + 5 = 3x + 1 (2) vôùi x <-5 Ta coù - x - 5 = 3x + 1 ⇔ -4x = 6 −3 ⇔x = khoâng thoûa maõn 2 −3 ñieàu kieän, neân x = khoâng 2 phaûi laø nghieäm cuûa phöông trình (2). Vaäy phöông trình ñaõ cho coù taäp nghieäm S = { 2}

- Hai HS leân baûng thöïc hieän. - HS coøn laïi moãi daõy thöïc hieän moät caâu. - HS tham gia nhaän xeùt.

- Hai HS leân baûng thöïc hieän. - HS coøn laïi moãi daõy thöïc hieän moät

> 0. + Giaûi phöông trình -5x = 2x + 21 (1) vôùi x ≤ 0 Ta coù -5x = 2x + 21 ⇔ -7x = 21 ⇔ x = -3 thoûa maõn ñieàu kieän ñeà baøi, neân x = -3 laø nghieäm cuûa phöông trình (1). + Giaûi phöông trình 5x = 2x + 21 (2) vôùi x > 0. Ta coù 5x = 2x + 21 ⇔ 3x = 21 ⇔ x = 7 thoûa maõn ñieàu kieän ñeà baøi, neân x = 7 laø nghieäm cuûa phöông trình (2). Vaäy phöông trình ñaõ cho coù taäp nghieäm S = { −3;7} Baøi taäp Baøi 35a,c tr 51 SGK. Baøi giaûi a/ + Khi x ≥ 0, ta coù 5x ≥ 0 neân 5x = 5x A = 3x + 2 + 5x = 8x + 2. + Khi x < 0, ta coù 5x < 0 neân 5x = -5x A = 3x + 2 - 5x = 2 – 3x. c/ + Khi x > 5, ta coù x – 4 ≥ 0 neân x − 4 = x-4. C = x – 4 – 2x + 12 = 8 - x Baøi 37a,c tr 51 SGK. Baøi giaûi

baøi 37a,c SGK.

caâu. - HS tham gia nhaän xeùt.

- GV cho xung phong 4 taäp. - GV nhaän xeùt baøi giaûi cuûa HS.

a/ Ta coù x − 7 = x – 7 khi x – 7 ≥ 0 hay x ≥ 7 x − 7 = 7 – x khi x – 7 < 0 hay x < 7 + Giaûi phöông trình x – 7 = 2x + 3 (1) vôùi x≥ 7 Ta coù x – 7 = 2x + 3 ⇔ -x = 10 ⇔ x = -10 khoâng thoûa maõn ñieàu kieän. + Giaûi phöông trình 7 – x = 2x + 3 (2) vôùi x<7 Ta coù 7 – x = 2x + 3 ⇔ -3x = -4 4 ⇔ x = thoûa maõn ñieàu kieän, 3 4 neân x = laø nghieäm cuûa (2) 3 Vaäy taäp nghieäm cuûa PT ñaõ 4 cho laø S =   . 3 c/ Ta coù x + 3 = x + 3 khi x + 3 ≥ 0 hay x ≥ -3 x + 3 = -x – 3 khi x + 3 < 0 hay x <-3 + Giaûi phöông trình x + 3 = 3x – 1 (1) vôùi x≥ -3 Ta coù x + 3 = 3x - 1 ⇔ -2x = - 4 ⇔ x = 2 thoûa maõn ÑK neân x = 2 laø nghieäm cuûa PT (1). + Giaûi phöông trình –x – 3 = 3x – 1 (2) vôùi x <-3 Ta coù –x – 3 = 3x – 1 ⇔ -4x = 2 −1 ⇔x = khoâng thoûa maõn 2 ñieàu kieän, neân PT (2) voâ nghieäm. Vaäy PT ñaõ cho coù taäp nghieäm S = { 2} .

Hoaït ñoäng 4: HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ (5/) - Xem caùch giaûi moät phöông trình coù daáu giaù trò tuyeät ñoái. - Giaûi caùc baøi taäp coøn laïi cuûa baøi 35, 36, 37 hoaøn toaøn töông töï nhö caùc baøi ñaõ giaûi. - Veà nhaø soaïn 5 caâu hoûi trang 52 SGK, keû baûng toùm taét trang 52. - Xem laïi caùc baøi taäp lieân quan ñeán baát ñaúng thöùc, aùp duïng caùc tính chaát cuûa BÑT vaøo giaûi baát phöông trình - Tieát sau oân taâp chöông IV NHAÄN XEÙT TIEÁT DAÏY: ....................................................................... .................. ....................................................................... .................