Ngaøy soaïn: Tuaàn: 31 Ngaøy daïy: Tieát: 64
NGHIEÄM CUÛA ÑA THÖÙC MOÄT BIEÁN I – MUÏC TIEÂU: - HS hieåu ñöôïc khaùi nieäm nghieäm cuûa ña thöùc. - Bieát kieåm tra moät giaù trò naøo ñoù coù phaûi laø nghieäm cuûa moät ña thöùc khoâng. - HS bieát ñöôïc moät ña thöùc (khaùc ña thöùc 0) coù theå coù moät nghieäm, hai nghieäm,… hoaëc khoâng coù nghieäm, soá nghieäm cuûa moät ña thöùc khoâng vöôït quaù baäc cuûa noù. II – CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ: - GV: Baûng con, thöôùc keû, phaán maøu. - HS: OÂn taäp quy taéc chuyeån veá. III – PHÖÔNG PHAÙP CHÍNH: Phaùt hieän vaø giaûi quyeát vaán ñeà. Luyeän taäp. IV – CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY VAØ HOÏC TREÂN LÔÙP: TG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA HOAÏT ÑOÄNG CUÛA GHI BAÛNG THAÀY TROØ 8/ Hoaït ñoäng 1: KIEÅM Baøi taäp TRA - Moät HS leân baûng Tính f(x) + g(x) – h(x) - GV goïi moät HS giaûi thöïc hieän bieát: baøi taäp sau. f(x) = x5-4x3+x2-2x+1 - HS caû lôùp cuøng g(x) = x5-2x4+x2-5x+3 thöïc hieän. h(x) = x4-3x2+2x-5 Goïi A(x) = f(x) + g(x) – h(x) tính A(1). - HS kieåm tra keát Baøi giaûi - GV cho HS nhaän xeùt quaû. f(x) = x5 -4x3 +x2+ - GV nhaän xeùt vaø pheâ + Caùch saép xeáp 2x+1 5 4 ñieåm. caùc ña thöùc. +x2- g(x) = x -2x + Thöïc hieän caùc 5x+3 pheùp tính h(x) = x4 - GV döïa vaøo baøi taäp + Tính giaù trò cuûa -3x2+2x-5 / 10 ñeå ñaët vaán ñeà vaøo moät ña thöùc. A(x) = 2x5-3x4-4x3+5x2baøi môùi. 9x+9 Hoaït ñoäng 2: NGHIEÄM CUÛA ÑA THÖÙC MOÄT BIEÁN - GV cho HS giaûi baøi toaùn. - Em cho bieát nöôùc ñoùng baêng ôû bao nhieâu ñoä F? - Thay C = 0 haõy tính F? - Trong coâng thöùc treân
A(1) = 2.15-3.14-4.13+5.129.1+9 A(1) = 2 – 3 – 4 + 5 – 9 + 9 A(1) = 0
- HS suy nghó vaø tính toaùn - HS tính ñöôïc F = 32
1- NGHIEÄM CUÛA ÑA THÖÙC MOÄT BIEÁN:
- Xeùt baøi toaùn: Cho bieát coâng ñoåi töø ñoä F sang ñoä C laø C=
- HS theo doõi
5 (F -32). Hoûi nöôùc 9
ñoùng baêng ôû bao nhieâu ñoä F? Ta bieát nöôùc ñoùng
ta thay F baèng x, ta coù 5 160 xta coù ña thöùc 9 9 5 160 P(x) = x . Vaäy khi 9 9 10
/
naøo P(x) coù giaù trò baèng 0. + Vaäy khi naøo a laø moät nghieäm cuûa ña thöùc P(x).
- GV cho HS nhaän xeùt keát quaû. - GV cho HS ghi ñònh nghóa. - GV cho HS nhaéc laïi
Hoaït ñoäng 3: VÍ DUÏ - Cho ña thöùc P(x) = 2x + 1 1. Taïi sao x = - laø 2 nghieäm cuûa ña thöùc P(x)?
- Cho ña thöùc Q(x) = x2 – 1. Haõy tìm nghieäm cuûa ña thöùc Q(x)? - Cho ña thöùc G(x) = x2 + 1. Haõy tìm nghieäm cuûa ña thöùc G(x)?
12
/
- Em coù nhaän xeùt gì veà nghieäm cuûa moät ña thöùc (khaùc ña thöùc 0)? - Cho HS khaùc nhaän xeùt. - GV cho HS ñoïc chuù yù trong SGK. - GV cho HS thöïc hieän ? 1 SGK - Laøm sao ñeå bieát x = 2, x = 0, x = -2 coù phaûi laø nghieäm cuûa ña thöùc x3 – 4x. - GV cho nhaän xeùt. - GV cho 3 HS moãi HS
- Neáu taïi x = a, ña thöùc P(x) coù giaù trò baèng 0 thì ta noùi a (hoaëc x = a) laø moät nghieäm cuûa ña thöùc ñoù
(F -32) = 0. Töø ñoù tìm ñöôïc F = 32. Vaäy nöôùc ñoùng baêng ôû 320F. - Xeùt ña thöùc P(x) = -
1 - HS thay x = - vaøo 2 P(x) −1 −1 P = 2 + 1 = 2 2 0 1 ⇒ x = - laø nghieäm 2 cuûa P(x) - HS Q(x) coù nghieäm laø 1 vaø -1 vì Q(1) = 12 – 1 = 0 vaø Q(-1) = (-1)2 – 1 =0 - HS khoâng tìm ñöôïc nghieäm cuûa ña thöùc naøy. - Moät ña thöùc coù theå coù moät nghieäm, hai nghieäm,… hoaëc khoâng coù nghieäm.
- Ta thay laàn löôït x = 2, x = 0, x = -2 vaøo ña thöùc, neáu vôùi giaù trò naøo laøm cho ña thöùc coù giaù trò baèng 0 thì giaù trò ñoù laø nghieäm cuûa ña thöùc. - Caùch laøm töông
5 9
baêng ôû 00C . Khi ñoù
5 x 9
160 9
Ta coù P(32) = 0. Ta noùi x = 32 laø nghieäm cuûa ña thöùc P(x)
Neáu taïi x = a, ña thöùc P(x) coù giaù trò baèng 0 thì ta noùi a (hoaëc x = a) laø moät nghieäm cuûa ña thöùc ñoù. 2- VÍ DUÏ: 1 a/ x = - laø nghieäm 2 cuûa ña thöùc P(x) = 2x −1 −1 + 1. Vì P = 2 + 2 2 1=0 b/ x =1 vaø x = -1 laø nghieäm cuûa ña thöùc
Q(x) = x2 – 1. Vì Q(1) = 0 vaø Q(-1) = 0 c/ Ña thöùc G(x) = x2 + 1 khoâng coù nghieäm, vì taïi x = a baát kì ta luoân coù G(a) = a2+1 > 0
Chuù yù: SGK ? 1 SGK Ta ñaët P(x) = x3 – 4x Ta coù: P(-2) = (-2)3 – 4(-2)= 0 P(0) = (0)3 – 4(0)= 0 P(2) = (2)3 – 4(2)= 0
thöïc hieän moät giaù trò. - GV cho HS thöïc hieän ? 2 SGK - GV cho HS neâu caùch laøm - GV cho 2HS leân baûng giaûi, moãi HS thöïc hieän moät caâu. - Sau ñoù cho HS nhaän xeùt. Hoïat ñoäng 4: CUÛNG COÁ - GV cho HS giaûi baøi taäp 54 SGK. - GV kieåm tra khoaûng 2 taäp cuûa HS.
töï ? 1
Vaäy x = 2, x = 0, x = -2 laø nghieäm cuûa ña thöùc x3 – 4x. ? 2 SGK
- Hai HS leân baûng giaûi - HS caû lôùp cuøng giaûi laàn löôït töøng baøi.
Baøi taäp Baøi 54 tr 48 SGK Baøi giaûi 1 a/ x = khoâng phaûi 10 laø nghieäm cuûa P(x) vì 1 1 1 P = 5. + =1 10 2 10 2 b/ Q(1) = 1 – 4. 1 + 3 = 0 Q(3) = 32 – 4. 3 + 3 = 0 Vaäy x = 1 vaø x = 3 laø caùc nghieäm cuûa ña thöùc Q(x).
- GV cho HS nhaän xeùt keát quaû. - GV nhaän xeùt baøi giaûi cuûa HS Hoaït ñoäng 5: HÖÔÙNG DAÃN VEÀ NHAØ (5/) -Xem laïi ñònh nghóa veà nghieäm cuûa moät ña thöùc; caùch kieåm tra moät giaù trò coù phaûi laø nghieäm cuûa ña thöùc khoâng? Caùch tìm nghieäm cuûa caùc ña thöùc ñôn giaûn. -Baøi taäp veà nhaø: 55 SGK Ñeå tìm ñöôïc nghieäm ñoái vôùi caâu a ta cho P(y) = 0 töø ñoù suy ra ñöôïc y; ñoái vôùi caâu b ta chöùng toû raèng y4 + 2 > 0 vôùi moïi giaù trò cuûa y. NHAÄN XEÙT TIEÁT DAÏY: ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………