De Standaard Weekendkrant Reportage Over Second Life

14

SECOND LIFE / De mensen achter de poppetjes

Pieter Bosch. © rr

Bella March. © rr

Het is een tweede kans Steeds meer mensen beginnen een tweede leven in de virtuele wereld van Second Life. Maar wat maakt dit online rollenspel zo aantrekkelijk? ,,Je kunt er dingen doen waarvan je in het echte leven alleen kunt dromen.’’ Door Yves Delepeleire

‘I 16|03 20:30 UUR ZATERDAG

17|03 20:30 UUR

rondhossen en weglullen met mensen van de andere kant van de wereld. Voor je het weet, geraak je met iemand in gesprek en ben je de problemen van de wereld aan het oplossen.” ,,Ik amuseer me rot”, zegt ook student Pieter Deduytsche, die in Second Life door het leven gaat als Pieter Bosch. ,,Sommige mensen spelen Second Life om geld te verdienen of een baan te zoeken. Ik heb niet echt een doel, behalve dan contact zoeken met andere nationaliteiten. Het verbreedt je visie op de wereld. Eigenlijk kun je het een beetje vergelijken met een groot café, alleen vind ik het veel toffer.”

Socioloog Steven Malliet, die aan de KU Leuven onderzoek doet over de impact van games bij jongeren, haalt het sociale en communicatieve aspect aan als de belangrijkste motivatie voor spelers om in de virtuele wereld van Second Life te stappen. ,,Je kunt Second Life goed vergelijken met chatten, maar het gaat nog veel verder”, aldus Malliet. ,,Je ziet de persoon waarmee je spreekt, ook al is die fictief. Dat zorgt voor een speciale spelbeleving.” ,,De communicatie tussen de spelers blijft ook niet oppervlakkig. Zij praten in Second Life vaak over zaken

NACHTSCHADE VICTORIA In ‘Nachtschade’ regisseren internationale coryfeeën uit de podiumkunsten een stripteaseact MET GRATIS INLEIDING OM 20:00 UUR

INFO EN TICKETS: (T) 012 39 38 00 OF (E) [email protected]

DIJK 111 B 2, B 3700 TONGEREN (E) [email protected] (URL) WWW.DEVELINX.BE I.S.M. DE STANDAARD

I.H.K.V. 10 JAAR DANS IN LIMBURG

VRIJDAG

aanmeten en kan praten met mensen van over de hele wereld. ,,In Second Life kun je dingen doen waarvan je in het echte leven alleen kunt dromen. Ik heb onlangs gedanst op de muziek van de tekenfilmpjes uit mijn jeugd, toen ik nog in Italië woonde”, zegt Bella. ,,Dit had ik nooit voor mogelijk gehouden. De volledige vrijheid om zelf dingen te doen, maakt van Second Life een uitdaging en een avontuur zonder einde.” ,,Second Life maakt de kleine jongen in mij opnieuw wakker”, zegt Frank Poosen, alias Franki Polanski. ,,Het geeft je een apart gevoel. Je kunt er

ENIG IN LIMBURG!

K heb al een kring opgebouwd van een tiental vriendinnen met wie ik op regelmatige basis activiteiten doe. De ene is designer, de andere fotograaf, nog anderen hebben een winkeltje. Soms gaan we dansen of doen we iets spannends, zoals karten of valschermspringen.” Arabella Marchesi heeft het niet over haar echte leven, maar over haar avatar – Bella March – in Second Life, de driedimensionale wereld waarin iedereen zich een tweede virtuele ik kan

DSweekend

Aurelie. © rr

15

Franki Polanski. © rr

op een beter leven waarover ze in het echte leven nooit zouden durven te spreken, en uit veel van deze games ontstaan zinvolle sociale contacten en hechte vriendschappen in real life. De kritiek die vroeger vaak in de wetenschap heerste dat gamen het sociale isolement van de spelers alleen maar vergroot, gaat echt niet meer op. Voor velen is online gamen zelfs dé mogelijkheid om uit hun isolement te breken.” Arabella: ,,Second Life is geen spel, het is je tweede kans op een beter leven. Sommige van mijn vrienden zijn ernstig ziek en kunnen zich alleen in Second Life sociaal ontplooien en voldoende kwaliteit uit hun leven halen. Ikzelf heb de mooiste en innigste momenten beleefd door mijn diepste gedachten met mijn virtuele vrienden te delen. Sommige dingen zou ik in het echte leven nooit over mijn lippen krijgen.”

Leren praten In Second Life kun je grenzeloos experimenteren met identiteiten. Je kunt letterlijk in de huid van een ander karakter kruipen en een fascinerende relatie met je tweede ik onderhouden. Nog aantrekkelijker is dat je kunt kiezen om een jongen of meisje te spelen, of iemand met een andere huidskleur. ,,Door in de huid van het andere geslacht of een ander ras te kruipen, kunnen we leren hoe de andere spelers in Second Life daarop reageren’’, zegt Malliet. ,,Reageren de mensen anders omdat ik zwart ben? Het kan een vingeroefening zijn in verdraagzaamheid.” ,,De kracht van een spel als Second Life is dat je kunt leren hoe je op een normale manier moet communiceren. Je leert sociale en praktische vaardigheden die je kunt meedragen in het echte leven”, aldus Malliet. ,,In die zin kun je Second Life beschouwen als een laboratorium voor het echte leven.” Arabella Marchesi kan erover meespreken. Haar verblijf in Second Life heeft bij haar talenten ontplooid die ze zelf nog niet kende. Ze is zo enthousiast over Second Life, dat ze op het internet een weblog bijhoudt over de belevenissen van haar avatar, met commentaar, foto’s en zelfs videoma-

teriaal. ,,Je kunt zoveel leren in Second Life”, zegt ze. ,,Photoshop? Daar ben ik nu een kei in. Ik publiceer mijn beste foto’s in een speciale groep op flickr (een website voor het delen van digitale foto’s, red.) en samen met gelijkgezinden van over de hele wereld wissel ik tips en trucs uit. Men heeft mij gevraagd om mijn foto’s te exposeren in een galerij van Second Life en om de redactie van een virtueel tijdschrift op mij te nemen. Ik had nooit gedacht dat ik dat allemaal kon.” ,,Waar ik telkens verstomd van sta, is de snelheid waarmee ik nieuwe dingen leer. Met geen stokken was ik vroeger naar een computercursus te krijgen. Nu zit ik textures te maken, scripts te schrijven, te bloggen en foto’s te retoucheren met een drukgevoelige pen op een tablet. Ik moet me soms bewust van de domme houden, omdat andere mensen het raar vinden dat ik zoveel heb bijgeleerd in zo korte tijd. Second Life maakt vaardigheden in mij los waarvan ik het bestaan zelfs niet kende. Ook mijn persoonlijkheid wint erbij. Ik ben nu veel meer volwassen en evenwichtiger geworden. Het elimineren van ‘slechte’ mannen gaat me bijvoorbeeld veel beter af.” Niet iedereen is echter even enthousiast over de meerwaarde van het rollenspel. ,,Een sociaal verantwoord project? Ik denk niet dat er meteen iets uit te leren valt’’, zegt avatar Aurelie Chevalier. ,,De maatschappelijke structuur in Second Life is dezelfde als in het echte leven. Status blijft belangrijk. Als je er goed uitziet, kom je sneller vooruit.” Het hoeft dan ook niet te verwonderen dat bijna iedereen in Second Life er jong en mooi bijloopt. ,,Anders dan in het echte leven kun je in Second Life ook status krijgen door bepaalde vaardigheden die je bezit of ontwikkelt”, zegt Aurelie. ,,Als je bij-

.

,,Second Life maakt vaardigheden in me los waarvan ik het bestaan zelfs niet kende”

voorbeeld goed kunt bouwen of kleding ontwerpen, kom je een pak verder. Maar leren? Neen. Materialisme, oorlog en geweld zijn ook in Second Life aanwezig. Het zijn ten slotte nog altijd echte mensen die achter de poppetjes zitten, he.”

Vuile manieren Dat die mensen het niet altijd even goed voor hebben met hun medespelers in Second Life, blijkt de jongste maanden steeds meer. Net als de echte wereld ontsnapt de virtuele wereld bijvoorbeeld niet aan terreur. Het Second Life Liberation Army, dat opkomt voor minder commercialisering, heeft de voorbije weken al twee bommen laten ontploffen voor de winkels van Reebok en American Apparel. Ook steeds meer trawanten en boeven bevolken de virtuele wereld. Diefstal en afpersing, ook in Second Life ontsnap je er niet aan. Het ergste zijn echter de ,,gore toestanden’’ die steeds meer hun ingang vinden in Second Life, aldus Frank Poosen. ,,In Ahern village, waar de beginnende spelers naartoe worden gestuurd om te starten, lopen al ronselaars rond om mensen naar de meest perverse hoekjes van Second Life te lokken, zoals seksfeestjes”, zegt Poosen. ,,We moeten daar niet flauw over doen. De evolutie naar vunzigheden maakt Second Life levensvatbaar, zoals het internet.”

Poosen ging op onderzoek uit door zich enkele dagen als vrouw in te loggen onder de avatar Francine Polanski. ,,Een klein sociaal experiment”, zegt hij. ,,Ik wilde weten wat het verschil was om als man of vrouw in Second Life rond te lopen. Het is immens. Als vrouw kom je de grootste vetzakkerijen tegen. Zo lokte een Nederlander mij naar een discotheek. Dat bleek een stripclub te zijn waar de vrouwelijke avatars zich in alle bochten kronkelden.” Ook Arabella Marchesi – alias Bella March – heeft al slechte ervaringen gehad. ,,De eerste dagen dat ik in Second Life doorbracht, bezocht ik vooral drukke plaatsen, omdat ik dacht dat ik daar meer kans maakte op sociale contacten”, zegt ze. ,,Jammer genoeg zijn het vooral mannen op zoek naar losse seksuele contacten die zorgen voor de hoge bezoekersaantallen.” ,,Na een paar handtastelijkheden, ongemanierdheden en een bijna verkrachting heb ik besloten om het heft in eigen handen te nemen en het fenomeen van seks in Second Life te onderzoeken. Ik steek het niet onder stoelen of banken. Als pubertje heb ik mijn eerste seks gehad in Second Life, en ik vond het maar niks. Het is mij een volstrekt raadsel waar die mythe van virtuele seks vandaan komt”, aldus Bella. ,,Ik kan me niet voorstellen dat een gezonde vrouw zich met dergelijke zaken wil inlaten, tenzij voor het geld.” Aurelie Chevalier is een van hen, een twintiger die het laatste jaar hogeschool loopt. Ze wil liever alleen onder haar avatar-naam in de krant ,,omdat niet iedereen die ik ken, hoeft te weten wat mijn beroep in Second Life is. Ik ben een escortemeisje”, zegt ze met enige gêne. ,,In het echte leven zou ik dat nooit doen. Het is ook niet mijn droomberoep, maar het is nu eenmaal het beroep waarmee je in Second Life op de snelste en makkelijkste manier geld kunt verdienen. En met dat geld kan ik dan weer fijne dingen doen zoals winkelen.’’ Arabella begrijpt dat niet. ,,Een van de redenen waarom ik een weblog ben begonnen, was om een tegenpool te zijn voor de seks en het geldgewin in Second Life. Ik wil aan de vrouwen in de hele wereld zeggen: er is veel meer te beleven dan dat.”

Arabella weet duidelijk waar ze de grens legt. Maar voor veel andere spelers is dat niet het geval. ,,Sommigen gaan zo in het spel op, dat ze in het echte leven in de problemen komen”, weet Pieter Bosch. ,,Ik ken een stel dat uit elkaar is gegaan, omdat ze verliefd zijn geworden in Second Life. Of koppels die scheiden omdat ze met elkaar ruzie maken in de virtuele wereld. Soms zie je ook mensen die enorm gekwetst zijn en plotseling stoppen. Zij pakken het leven in Second Life duidelijk te serieus en te persoonlijk op.” Steven Malliet: ,,In de wetenschap heerst dikwijls de opvatting dat spel en realiteit strikt van elkaar gescheiden zijn, dat er een vaste grens is. Dat is niet waar. Voor veel mensen is hun avatar een verlengstuk van hun eigen persoonlijkheid. De meeste spelers kunnen dat goed kaderen. Als ze de pc uitzetten, stopt het daarbij. Maar je hebt natuurlijk altijd risicogevallen, die de grens tussen fictie en realiteit niet meer kunnen trekken.” ,,In Second Life valt dat nog mee”, meent Malliet. ,,Ik heb alvast nog geen extreme verhalen gehoord. Dat komt waarschijnlijk omdat het spel vreedzaam is. Het is geen competitie waarbij je andere personages moet doden of geweld moet gebruiken. Bij het spel World of Warcraft ligt dat helemaal anders.” Geregeld beginnen gamers te flippen omdat ze het spel urenlang hebben gespeeld. In 2005 wilden Chinese ouders de makers van de game aanklagen nadat hun zoon een spelscène had nagespeeld en zo zijn dood tegemoet was gesprongen. ,,Dat is toch allemaal te gek”, zegt Pieter. ,,Als je een fervente speler bent, zoals ik, moet je een goed evenwicht vinden tussen spel en realiteit en vooral nuchter blijven. In Second Life heb ik een moeder, vader, broers, zussen en een virtuele vriendin: een Amerikaanse van 31 jaar. Wat mijn echte vriendin daarvan zegt? Het blijft een rollenspel. Het is nu niet dat ik verliefd zal worden en mijn koffers pak naar Amerika!”

DE STANDAARD, 10 maart 2007