Cadros E Comentarios Do Tema 1

IES UNIVERSIDADE LABORAL TEMA 1

XEOGRAFÍA 2º BACH

4.-UNIDADES MORFOESTRUTURAIS 4.1.-A MESETA ORIXE

UNIDADE RELEVO MORFOESTRUTURAL Penechaira: MESETA Herciniano, zócolo alpino montes illa, gargantas, arribes, cárcavas macizos antigos

Serras interiores: Sistema Central

MATERIAIS

LOCALIZACIÓN

granito

n. Salamanca

lousa cuarcita

s. Salamanca, Estremadura

granito lousa gneis

divide a Meseta pola metade.

Montes Toledo oroxénese Alpina

concas sedimentarias (submesetas N/S)

páramos

duros: calcarios brandos: areas, arxilas, xesos, margas.

campiñas (cerros testemuña ou outeiros) costas

Profesora: Rosa María Cis Galante

divide submeseta sur Texo-Guadiana norte e leste da submeseta norte leste da submeseta sur (La Alcarria, Mesa de Ocaña, La Mancha) do Douro, Texo, Guadiana. Entre páramos e campiñas

SERRAS

Somosierra, Guadarrama Gredos, Peña de Francia, Gata Guadalupe

IES UNIVERSIDADE LABORAL TEMA 1

XEOGRAFÍA 2º BACH

4.2.-OS REBORDOS MONTAÑOSOS ORIXE BORDOS MONTAÑOSOS DA MESETA

Herciniano alpino

RELEVO UNIDADE MORFOESTRUCTURAL Macizos Galaico antigos Leonés. Cordilleira Cantábrica sector oeste

Alpina.

¿banzo? ¿cordilleira?

Serra Morena

Cordilleiras pregamento intermedias.

Cordilleira Cantábrica sector leste Sistema Ibérico

Profesora: Rosa María Cis Galante

MATERIAIS SERRAS granito lousa gneis granito lousa gneis calcarios granito lousa gneis calcarios Calcarios e algún paleozoico

Segundera Cabrera Os Ancares Ext. Occ:relevo Apalechense Peña Ubiña Ext. Or: Picos de Europa: Torre Cerredo, Peña Vieja, Naranjo de Bulnes. Madrona, Pedroches, Aracena. relevo xurásico. Peña Sagra Sector norte: Picos de Urbión Serras: -da Demanda (paleozoica) -de Moncayo (calcaria) Sector sur (SE. Soria): a- pola interior ou castelá: Serra de Albarracín (paleozoica), Serranía de Cuenca (calcaria), Montes Universais b- pola exterior ou aragonesa: Serras de Javalambre e Gudar (calcarias) Serra da Ministra: pequena cadea montañosa que enlaza Sistema Central e Sistema Ibérica que dispersa os ríos que van o Texo, Douro e o Ebro

IES UNIVERSIDADE LABORAL TEMA 1

XEOGRAFÍA 2º BACH

4.3.-AS DEPRESIÓNS EXTERIORES DA MESETA

ORIXE

UNIDADE LOCALIZACIÓN MORFOESTRUCTURAL Concas sedimentarias Depresión do Ebro. DEPRESIÓNS Alpino: Entre: Pireneos, C. EXTERIORES fosas A MESETA. prealpinas Cantábrica,S. Ibérico, C. Costeiro-Catalana.

Depresión do Guadalquivir: Paralela as cordilleiras Béticas e Serra Morena

Profesora: Rosa María Cis Galante

SECTORES

MATERIAIS

RELEVO

Bordes montañosos: Perinaico, Ibérico.

Grosos e duros: calcarios

Centro depresión

Duros: calcarios

Somontes ou pés de montes:mallos ou torreóns rochosos. -foxas (mat. brand.) Moas ou planas

Brandos: areniscas, margas, xesos Arxilas, calcarias e margas (mariñas)

badlands Campiñas: mesas, cerros testemuña ou outeiros.

IES UNIVERSIDADE LABORAL TEMA 1

XEOGRAFÍA 2º BACH

4.4.-AS CORDILLEIRAS EXTERIORES DA MESETA ORIXE UNIDADE MORFOESTRUT URAL Alpino Cordilleira pregamento alpino

NOME

SECTORES

MATERIAIS

RELEVO

SERRAS

Pireneos.

Zona axial

Paleozoicos (macizo Aquitania)

Abrupto alto

Montes Malditos (pico Aneto, Monteperdido)

Preperineos.

Calcarios (fosa perinaica)

suave

Depresión media

margas

Longo e estreito

calcario

Escasa altura formas suaves Dúas aliñacións: -paralela a costa (escasa altura) -interior (máis alta)

Dúas alienacións paralelas á zona axial (serras interiores/exteriores) Separa: serras interiores/exteriores preperinaicas. Aralar, Peña Gorbea.

Montes Vascos Cordilleira Costeira-Catalana

Cordilleira Bética

norte

Paleozoicos (macizo Catalano-Balear)

sur depresión Penibética

Calcarios Areas, margas, arxilas Paleozoicos (macizo Bético-Rifeño)

Subbética

Duros: calcarios Brandos: margas

Depresión intrabética

Arxilas, calcarios

Profesora: Rosa María Cis Galante

lonxitudinal As maiores alturas de España Pregamentos alóctonos (hor. S./N.) Foxas de Ronda, Antequera, Guadix.

Serra paralela costa: Altos Garraf Serra interior: Montseny, Montserrat Separa as dúas aliñacións Paralelas a costa: Serra Nevada (Mulhacén e Veleta) Cazorla, Ubrique, Grazalema. Segura. Separa as dúas cordilleiras béticas

IES UNIVERSIDADE LABORAL TEMA 1

XEOGRAFÍA 2º BACH

ÁREA

MATERIAIS

LOCALIZACIÓN

RELEVO RESULTANTE

silícea

granito

Oeste peninsular ( Galicia, provincia de León e Estremadura), parte oriental da Cordilleira Cantábrica, o Sistema Central, os Montes de Toledo e Serra Morena. Tamén; zona axial dos Pireneos e algúns sectores do Sistema Ibérico, da Cordilleira Costeiro-Catalana e do sistema Penibético.

En profundidade: areas pardoamarelentas. Alta montaña: agullas e pedreiras. Zonas menos elevadas: -diáclases paralelas á superficie: domos. -diáclases perpendiculares: barrocais (tores, rochas cabaleiras) , caos granítico

calcaria

rocha calcaria

Prepireneos, os Montes Vascos, o sector oriental da Cordilleira Cantábrica, o Sistema Ibérico, parte da Cordilleira Costeiro-Catalana e a Cordilleira Subbética.

relevo cárstico: -lapiás ou lenares -gargantas ou Foces -polxés -dolinas ou torcas -covas. -simas

arxilosa

arxilas, margas e xesos

depresións das submesetas norte e sur, depresións do Ebro e do Guadalquivir e chairas costeiras mediterráneas.

relevo basicamente horizontal. zonas secas/ chuvias torrenciais: cárcavas/ badlands

Profesora: Rosa María Cis Galante

IES UNIVERSIDADE LABORAL TEMA 1

XEOGRAFÍA 2º BACH

COMENTARIO MAPA ROCHEDO Estamos ante un mapa corocromático que nos indica os tipos de rocha que existen na Península Ibérica. O rochedo vén determinado pola orixe xeolóxica, a rocha nai e as diferentes erosións sufridas tanto internas como externas. A tipoloxía predominante na Península Ibérica son o rochedo siliceo, o arxiloso e o calcareo. O rochedo silíceo ocupa, sobre todo, a metade occidental da península. Tamén existen zonas residuais no Sur, no Perineos e na costa catalana. Trátase dun rochedo orixinario da Era Precámbrica e Primaria. Está formada principalmente de granito, cuarcita e lousa. A súa aparición é debida á emersión da rocha nai plutónica, do interior da terra. Pode dar lugar a cristas ou zonas pardoamarelas. A erosión que sofre dá lugar a formas curiosas. É unha rocha impermeable pero que polas diáclases erosiona coa agua xa que esta entra nas fisuras e pode fragmentar polo fenómeno da xelivación. Se as diáclases son perpendiculares dá lugar aos domos, se son paralelas dá lugar a outras formas como os caos de bolas, barrocais, tores, pedras cabaleiras, etc. Os principais solos que atopamos sobre este tipo de rochedo son:
A terra parda húmida.- É o tipo dominante no NW peninsular. É un solo excelente para o cultivo si se contrarresta a acidez coa cal.
A terra parda meridional.- Como indica a denominación atópase no Sur peninsular. Solo pobre pola súa acidez, escaseza de humus e estrutura solta, polo que é de fácil erosión.
Os solos rankers abundan no NW. Ocupan zonas elevadas e de gran pendente, o que provoca que sufran forte erosión. De escaso grosor, só son aptos para pastos e bosques.
Ranker asociado á terra parda húmida.- Existen en zonas de montaña do NW. A España calcaria abarca parte da Cornixa Cantábrica, Sistema Ibérico e Levante. Tamén existe na área de clima oceánico (terra parda calcaria, que é fértil; e terra fusca, terras de montaña). Trátase duna rocha sedimentaria formada principalmente por carbonato cálcico nos fondos mariños. Rocha dura que se fractura e que se disolve coa chuvia, non coa auga pura. É dura e impermeable, pero aínda así sofre a erosión externa e dá lugar a formas diversas como lapias, poljés, dolinas, covas, simas etc. Os principias solos que ten o rochedo calcario son:
Solo vermello mediterráneo. É moi fértil.
Terra rossa.- Sustento de matogueiras, bosques adevesados e cultivos marxinais como a amendoeira e a oliveira.
Serosem ou solo gris subdesértico.- Esténdese polo SE peninsular. En secaño é bastante pobre, pero fértil en regadio, aínda que ten o problema da salinización. España arxilosa forma unha zeta invertida que partindo da zona de Xirona vai ata a Submeseta Norte, desde aí forma unha diagonal cara o SE, para despois xirar ata o SW. Trátase duna rocha sedimentaria de orixe a finais do Terciario ou do Cuaternario. Está formada por areniscas, margas, etc. É impermeable e ante a erosión externa pode dar lugar á denominada erosión diferencial con cerros testemuña, formas cóncavas e convexas, ondulacións suaves, páramos, etc. De rápida erosión por mor da brandura dos materiais. Nesta zona xorden os vertisolos ou terras negras que se inchan cando se humedecen e se contraen cando secan. Durante o verán ábrense fendas que se enchen con materiais chegados desde a superficie. Na época húmida a expansión do solo vese impedida por estas cuñas de terra que enchen as fendas. É o solo máis fértil de España.

Profesora: Rosa María Cis Galante

IES UNIVERSIDADE LABORAL TEMA 1

XEOGRAFÍA 2º BACH

Profesora: Rosa María Cis Galante