B. Jawa X.docx

DOKUMEN RAHASIA

SMA AL FUSHA KEDUNGWUNI PENILAIAN AKHIR SEMESTER DAN ULANGAN AKHIR SEMESTER TAHUN PELAJARAN 2018/ 2019 Mata Pelajaran Kelas Hari/ tanggal Waktu Pilihlah salah satu jawaban yang paling tepat jawab yang tersedia !

: Bahasa Jawa : X : Ahad, 2 Desember 2018 : 10.00 – 11.30 WIB (90 menit) dengan menyilang (X) pada huruf A, B, C, D, dan E di lembar

Jinejer ing Wedhatama, Mrih tan kemba kembenganing pambudi, Mangka nadyan tuwa pikun, Yen tan mikani rasa, Yekti sepi asepa lir sepah samun, Samangsane pasamuan, Gonyak-ganyuk nglilingsemi 1. Miturut guru gatra, guru wilangan, lan guru lagune, tembang macapat kasebut kalebu ing pupuh… A. Sinom C. Pangkur E. Dhandanggula B. Pucung D. Kinanthi 2. Wedhatama miturut R. Tanojo kaperang saka 2 tembung yaitu “wedha” lan “tama” kang dewene nduwi makna… A. Ilmu pangerten lan becik D. Pepakem (pathokan) lan putra B. Ilmu pangerten lan pepakem (pathokan) E. Ilmu pangerten lan pathokan C. Pathokan lan becik 3. Saka tembang ing ndhuwur, guru gatra, guru wilangan, lan guru lagune yaiku… A. 7 gatra (8a, 11i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i) D. 7 gatra (8a, 11u, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i) B. 7 gatra (8a, 12u, 8u, 7a, 12a, 8u, 8i) E. 7 gatra (8a, 11i, 8a, 7u, 12u, 8a, 8i) C. 7 gatra (8a, 12i, 8u, 7a, 12u, 8a, 8i) 4. Sri Mangkunegara IV ngripta tembang kang ana ing… A. Serat Jalatunda C. Serat Wedhatama E. Serat Ramayana B. Serat Mahabarata D. Geguritan 5. Karangan kang nyritakake bab-bab kang ana gegayutane karo lelakone manungsa iku diarani… A. Novel C. Pengalaman Pribadhi E. Paragraf Deduktif B. Cerkak D. Paragraf Induktif 6. Unsur kang kakandhut ing jroning crita diarani… A. Sosial B. Religi C. Ekonomi D. Ekstrinsik E. Intrinsik 7. Nilai pendhidhikan iku ana gegayutane karo owah – owahane… A. Tuntunane agama D. Pakulinan ing masarakat B. Tindak tanduk ala lan becik E. Subasita ing bebrayan C. Tindak tanduk ing pasrawungan 8. Gatekna perkara-perkara ing ngisor iki! a. Critane ringkes d. cacahe tembung luwih saka sewu tembung b. ana gegayutane karo lelakone manungsa e. cacahe tembung kurang saka sewu tembung c. alur crita dumadi saka wiwitan, dredah, lan ngrampungake perkara Saka ciri-ciri ing ndhuwur, kang kalebu ciri-ciri cerkak yaiku… A. a-b-c-d B. a-d-c-e C. a-b-c-e D. a-b-d-e E. b-c-d-e 9. Informasi ngenani sawijining prastawa kang dumadi, digiyarake lumantar medhia cetak lan medhia elektronik yaiku kalebu pangerten… A. Pawarta B. Sesorah C. Cerkak D. Geguritan E. Tembang 10. Gatekna perkara-perkara ing ngisor iki ! 1) Diksi ora ambigu 2) Narik kawigaten 3) Logis

4) Ana unsur 5W+1H 5) Struktur basa kang trep Ciri-ciri kang ana gegayutane karo basa kang digunakake ing pawarta yaiku nomer… A. 1) lan 5) B. 2) lan 4) C. 3) lan 5) D. 2) lan 3) E. 1) lan 3) 11. Sifat pawarta kang nggatekake pawarta anyar luwih becik tinimbang pawarta lawas yaiku… A. Tintrim B. Emosi C. Subyektif D. Emosi E. Aktual 12. Syarat utama ing sawijining pawarta yaiku… A. Ana paraga ing pawarta D. Dirangke kanthi ukara kang becik B. Tinemu ing nalar E. Ana masalah kang prelu diandharake C. Migunakake basa kang komunikatif Pawarta kanggo pitakonan nomer 13-19. Regi Lombok Tasih Awis Regi lombok ing tlatah Klaten, Jawa Tengah, ngantos samangke tasih awis. Regi lombok rawit abrit dereng mandhap, kepara lon-lonan mindhak malih. Miturut para bakul lombok ing Peken Klaten Kota, regi lombok samangke mindhak mbaka sekedhik. Saben dinten reginipun mindhak pitung ewu rupiyah lan samangke reginipun dados Rp.105.000,00 saben kilo. Kawontenan kasebat njalari panyadene lombok kirang laris awit para konsumen nyuda anggenipun tumbas lombok. Sinaosa regi lombok rawit abrit samangke mindhak malih nanging regi lombok abrit ageng tasih popog, Rp.40.000,00 saben kilo. Makaten ugi regi lombok rawit ijem, ngantos samangke reginipun popog Rp.55.000,00 saben kilo. Para bakul boten saged ndugi regi lombok badhe mindhak utawi mandhap. (Haryadi) Kapethik saka : www.jogjatv.tv

13. Perangan pawarta kang diarani headline ing pawarta kasebut yaiku… A. Haryadi C. Regi Lombok Tasih Awis E. www.Jogjatv.tv B. Regi lombok D. Klaten 14. Pengaruhe rega lombok kang larang kanggo para konsumen yaiku… A. Bumbon liyane dadi payu akeh B. Padha owah dadi bakul buwah utawa klambi kang regane stabil C. Para konsumen lombok dadi ngurangi anggone tuku lombok D. Anggone dodolan lombok dadi kurang laris E. Nduweni bathi kang gedhe 15. Regane lombok ijo manut wacan kasebut ngancik…. A. Rp 55.000,00 B. Rp 50.000,00 C. Rp 60.000,00 D. Rp 45.000,00 E. Rp 40.000,00 16. Pawarta kasebut kagiyarake lumantar… A. Pamplet C. Kalawarti E. Ariwarti B. Internet D. Medhia eletronik 17. Pawongan kang nggiyarake pawarta kasebut yaiku… A. Wartawan B. TV C. Haryadi D. Bakul Lombok E. Jogja TV 18. Perangan pawarta kang diarani lead ing pawarta kasebut yaiku… A. Regi Lombok Tasih Awis C. Klaten E. Regi lombok B. Haryadi D. www.Jogjatv.tv 19. Tegese tembung “nyuda” ing pawarta ing ndhuwur yaiku… A. Adol B. Blanja C. Entek D. Ngurangi E. Duwe 20. Wewangunan omah tradhisional ing tlatah Jawa Tengah diarani omah… A. Joglo B. Selaso C. Gadang D. Krong bade E. Bolon Gambar kanggo pitakonan nomer 21-23. 1

2 3

a

b

c

4 21. Bagean omah joglo kang dituduhake nomer 3 iku diarani… A. Gandhok C. Omah D. Pendhapa B. Pringgitan njero 22. Bagean omah joglo kang dituduhake nomer 4 iku diarani…

E. Senthong tengah

A. Pringgitan C. Senthong D. Senthong E. Gandhok B. Pendhapa kiwa Tengen 23. Bagen omah joglo kang diarani Pringgitan dituduhake nomer… A. 2 B. 1 C. 3 D. 4 E. 3a 24. “pringgitan” asale saka tembung… A. Gita B. Ringgit C. Pangripta D. Pritan E. Pring 25. Omah Joglo kang nganggo lambang gantung, payone lancip lan undhak-undhakan, saben pojokan payon diwenehi cagak (saka) diarani… A. Joglo lawakan C. Joglo pangrawit E. Joglo mangkurat B. Joglo tinandhu D. Joglo sinom 26. Omah Joglo kang nduweni ukuran luwih cendhek lan ditambahi payon kang diarani pengerat lan ditambahi tratak kliling diarani… A. Joglo jompongan C. Joglo mangkurat E. Joglo pangrawit B. Joglo sinom D. Joglo hageng 27. Bagean omah Joglo kang digunakake kanggo nampa tamu diarani… A. Pringgitan C. Omah D. Senthong B. Gandhok dalem E. Pendhapa 28. Tetembungan utawa unen-unen kang wantah wae ora ngemu teges pepindhan, dadi tegeese wis cetha lan ajeg panganggone diarani…. A. Saloka C. Tembung D. Bebasan B. Parikan saroja E. Wangsalan 29. “Bathok bolu isi madu” Tegese unen-unen ing ndhuwur yaiku… A. Pawongan kang bali menyang asale B. Perkara sepele dadi tenanan C. Pawongan kang asor / kawula cilik, nanging sugih kapinteran D. Nyambut gawe tansah minggrang minggring wedi yen luput E. Nrajang wewalere dhewe 30. Tembung “jalu” lan “estri” menawa digawe tembung garba dadi… A. Jaluestri B. Jalwestri C. Jalues D. Jales E. aluwestri 31. “Ilma goreng kacang karo cakar” Ukara ing dhuwur menawa ditulis nganggo aksara Jawa yaiku… A. ?ailM[go[r=kc=k[rock/. D. ?ailM[gore=kc=k[rock/. B. ?ailM[gore=kc=k[rock/. E. ?ailM[gore=kc=k[ro[c[k/. C. ?ailM[go[r=kc=k[ro[c[k/. 32. Kang kalebu watake tembang Pangkur yaiku…. A. Manis, luwes, kesengsem C. Susah, sedih, keranta-ranta E. Nepsu, murka, muntap B. Banter, mantep, kereng D. Sembrana parikena, dagelan Gatekna perkara-perkara ing ngisor iki ! 1) Ukara kang nganggo basa Kawi utawa Jawa Kuna kudu dijarwakake 2) Ukara kang kaiket nganggo paugeran baliswara kudu diudhari 3) Tembung sandhi utawa garba kudu diudhari 4) Menawa perlu, uga bisa ngilangi utawa nambahi ater-ater, seselan, utawa panambang 5) Nambahi tembung supaya luwih gampang dimangerteni 33. Saka perkara-perkara ing dhuwur, urutane nggancarake tembang kang bener yaiku…. A. 1), 2), 3), 4), lan 5) C. 3), 4), 2), 1), lan 5) E. 5), 1), 2), 3), lan 4) B. 5), 2), 3), 4), lan 1) D. 5), 1), 3), 2), lan 4) Tembang kanggo pitakonan nomer 34-36 ! Mingkar mingkuring angkara, Akarana karenan mardi siwi, Sinawung resmining kidung, Sinuba sinukarta, Mrih kertarta pakartining ngelmu luhung, Kang tumrap ing tanah Jawa, Agama ageming aji. siwi”. 34. “Akarana karenan mardi

Tembung kang kacethak kandhel tegese… A. Bapak B. Ibu C. Anak 35. Piwulang saka tembang kasebut yaiku…. A. Bocah enom kuwi kudu manut karo wong tuwa B. Urip kuwi kudu tansah ngurmati wong tuwa

D. Simbah

E. Guru

C. Aja seneng tumindak ala D. Dadi wong aja rumangsa bisa E. Agama iku dadi tuntunane wong urip

36. Nilai apa kang kakandhut ing sajrone tembang ing dhuwur mau… A. Ekonomi B. Sosial C. Agama D. Politik E. Kabudayan 37. Gatekna perkara-perkara ing ngisor iki ! 1) Nemtokake jinising tembang 2) Nemtokake tema 3) Milih tembung lan ukara kang edi peni 4) Nggawe ukara kang jumbuh karo paugeran tembang 5) Nliti maneh tembung lan ukara kang wis digawe, kudu jumbuh karo paugeran kang wis ditulis mau 6) Nulis paugeran tembang Saka perkara-perkara ing dhuwur, urut-urutan nulis tembang macapat kang bener yaiku… A. 1), 2), 3), 4), 5), lan 6) C. 2), 6), 1), 3), 4), lan 5) E. 2), 6), 1), 3), 4), lan 5) B. 2), 1), 6), 3), 4), lan 5) D. 1), 2), 6), 3), 4), lan 5) 38. Ing ngisor iki kang kalebu ciri-ciri cerkak yaiku…. A. Gawe gorehe ati pamaca, critane ringkes, narik kawigatene pamaca B. Anane dredah lan masalah kanthi ringkes, basa kang digunakake persuasif, ana gegayutane karo manungsa C. Critane ringkes, alur dumadi saka wiwitan, dredah, lan ngrampungake perkara, ana gegayutane karo lelakone manungsa D. Cacahe tembung kurang saka sewu tembung, basa kang digunakake persuasif, alur kudu jumbuh karo crita asline E. Critane ringkes, ana gegayutane karo lelakone manungsa, anane dredah lan masalah kanthi ringkes 39.

Nalika isuk udan riwis-riwis, aku karo Anjasmara budhal menyang sekolah. Tekan sekolahan klambiku rada teles amarga kena banyu udan, Anjasmara uga klambine teles. Kahanan kaya iku ora dadi alesan kanggoku lan Anjasmara telat tekan sekolahan. Pethikan cerkak kasebut nelakake unsur instrinsik…. A. Konflik B. Tema C. Latar Cerkak kanggo pitakonan nomer 40-42.

D. Alur

E. Paraga

Handphone Wis seminggu iki Bunarso tansah suntrut ulate. Ora kaya adate sing sugih esem lan guyu. Saiki sabensaben anane mung nesu. Adhine, malah mbakyune, ora ana sing wani nyedhak. Mulih sekolah, tekan omah tas lan bukune diuncalake saenggon-enggon. Yen wis ngono, ibune sing ngringkesi lan nata tase, banjur diselehake ing meja sinaune. Suntrut lan nesune Bunarso iku pancen ana sebabe. Dheweke ngedrel njaluk ditukokake handphone, kamangka bapak lan ibune durung kagungan dhuwit. Aja maneh kanggo tuku handphone sing regane nganti atusan ewon, kanggo ngragadi kuliyahe mbakyune lan sekolahe dheweke karo adhine wae saben dinane wis krasa abot. Sejatine Bunarso ngerti kekuwatane wong tuwane sing PNS golongan II, tanpa duwe samben liyane. Ewa semana dheweke tetep ora gelem ngerti. Ing pikre, jaman saiki bocah enom ora nyekel handphone iku kuna, ketinggalan jaman. Lik Parno wae, tanggane sing mung bakol rosok ideran mrana-mrene gawanane handphone. La dheweke, sing bocah sekolah tur ana SMA favorit, ngapa kudu ora nyekel handphone? Pokoke handphone iku penting, kanggo komunikasi lan ben ora ketinggalan jaman, mangkono sabensaben kandhane Bunarso marang bapak lan ibune. Bapak lan ibune nglenggena bab kuwi. Pancen yen dipikirpikir kanggone wong-wong tartamtu handphone iku kaya-kaya nyawa, paribasane. Nanging bareng kanggone Bunarso? Apa handphone ya padha karo nyawa? Manut panemune bapak lan ibune, Bunarso durung merlokake handphone. La wong isih sekolah gek kanggo apa? Nanging Bunarso nekat, tetep njaluk ditukokake, embuh piye carane. Wusanane bapake ngalah. Katimbang Bunarso ora gelem sekolah, luwih becik dituruti panjaluke. Saiki Bunarso wis bisa ngguyu lan mesem maneh. Esem lan guyune Bunarso merga wis keturutan bisa duwe handphone jebul ora suwe. Kira-kira patng wulan wiwit dheweke ditukokake handphone, ulate bali suntrut maneh. Suntrute ulate Bunarso saiki ora amarga nesu, nanging kaya-kaya nyangga barang abot. Saben-saben katon ngalamun kaya wong bingung. Entek-entekane bapake Bunarso diaturi tindak sekolahan. Amarga ketungkul dolanan handphone, Bunarso ora ngerti menawa pak Mulyono, guru Biologine wis jumeneng ana jejere. Handphon-ne Bunarso diamanake. Nalika lembar arsipe Bunarso ditliti, jebul Bunarso wis patang wulan iki durung mbayar biaya sekolahe. Bapake Bunarso tambah judheg. Dhuwit bayaran sekolah saben wulan mesthi dicukupi, genea nganti patang wulan durung mbayar sekolah? Bareng ditlesih jebul katut kanggo tuku pulsa. Kojur tenan iki, bebasan “anak polah bapa kepradah”.

40. Watake Bunarso yaiku… A. Seneng ngapusi B. Ora mangerteni kahanane wong tuwane C. Seneng padudon

D. Ora gelem sekolah E. Seneng gawe sulaya

41. Konflik saka cerkak kasebut yaiku… A. Bapake Bunarso PNS golongan II D. Bunarso kepengin handphone B. Handphon-ne Bunarso dijaluk pak Mulyono E. Bunarso ora gelem sekolah C. Ora ana beya sekolah 42. Alur kang digunakake ing sajrone cerkak ing ndhuwur yaiku… A. Campuran B. Mundur C. Wong kapisan D. Wong katelu E. Maju 43. Gatekna perkara-perkara ing ngisor iki ! 1) Nyathet gagasan pokok utawa gagasan kang dianggep wigati 2) Migunakake ukara kang cetha, gampang dimangerteni, efektif, lan narik kawigatenan nalika nulis ringkesan crita 3) Nulis ringkesan saka gagasan kang dianggep wigati 4) Sinopsis ora entuk nyimpang saka crita asline 5) Maca naskah crita saengga mangerteni isine crita 6) Kanggo nulis dialog utawa monolog paraga sacukupe wae Saka perkara-perkara ing dhuwur, urut-urutan nulis sinopsis crita kang bener yaiku… A. 1), 2), 3), 4), 5), lan 6) C. 2), 6), 1), 3), 4), lan 5) E. 5), 1), 3), 2), 5), lan 4) B. 2), 1), 6), 3), 4), lan 5) D. 5), 3), 1), 2), 4), lan 6) 44. Ing ngisor iki unsur-unsur jroning pawarta yaiku…. A. Maju lan mundur C. 5W + 1H E. Personal lan impersonal B. Logis lan nyata D. Instrinsik lan ekstrinsik 45. Ing ngisor iki tahapan-tahapane nulis pawarta kang bener yaiku…. A. Nemtokake teras berita (lead), milih tembung-tembung kang jumbuh karo pawarta, nglumpukake fakta utawa data, nggunakake alur kang lurus aja molak-malik utawa dienjah-enjah, ngawiti nulis kanthi jenjem lan temenan B. Nglumpukake fakta utawa data, nemtokake teras berita (lead), nggunakake alur kang lurus aja molak-malik utawa dienjah-enjah, milih tembung-tembung kang jumbuh karo pawarta, ngawiti nulis kanthi jenjem lan temenan C. Nglumpukake fakta utawa data, nemtokake teras berita (lead), milih tembung-tembung kang jumbuh karo pawarta, nggunakake alur kang lurus aja molak-malik utawa dienjah-enjah, ngawiti nulis kanthi jenjem lan temenan D. Nglumpukake fakta utawa data, milih tembung-tembung kang jumbuh karo pawarta, nggunakake alur kang lurus aja molak-malik utawa dienjah-enjah, nemtokake teras berita (lead), ngawiti nulis kanthi jenjem lan temenan E. milih tembung-tembung kang jumbuh karo pawarta, Nglumpukake fakta utawa data, nemtokake teras berita (lead), nggunakake alur kang lurus aja molak-malik utawa dienjah-enjah, ngawiti nulis kanthi jenjem lan temenan 46. Wacan kang nggambarake obyek supaya wong kang maca kaya nyawang obyek kang digambarake diarani wacan…. A. Dheskripsi B. Narasi C. Eksposisi D. Induktif E. Deduktif 47. Gatekna bab-bab ing ngisor iki! 1) Nggambarake samubarang, umpamane kahanan, papan, utawa manungsa 2) Bisa ngejak pamaca kaya-kaya ngrasakake dhewe kahanan mau 3) Bisa dirasakake panca driya Bab-bab ing ndhuwur kalebu ciri-ciri… A. Wacan narasi C. Wacan Induktif E. Wacan dheskripi B. Wacan Deduktif D. Wacan Eksposisi 48. Nalika nulis paragraf dheskripsi, penulis kudu bisa… A. Nggambarake obyek kanthi nyata saengga pamaca kaya-kaya bisa nyawang dhewe obyek sing lagi dcritakake B. Nggambarake obyek crita kanthi menehi katrangan saengga pamaca dadi precaya dening crita kasebut C. Nemtokake crita sing narik kawigatenan pamaca D. Menehi dudutan ing pungkasaning crita E. Menehi bukti sing jangkep 49. ?[bochsaikim Bu tuha[kkwig[tnNn\. Wacanen tulisan Jawa ing dhuwur yaiku…. A. Bocah saiki kudu sregep sinau D. Bocah saiki mbutuhake wragad B. Bocah saiki kuwajibane sinau E. Bocah saiki mbutuhake kawigatenan C. Bocah sekolah saiki mbutuhake beaya 50. “Aku liwat kreteg anyar.” Ukara ing dhuwur menawa ditulis nganggo aksara Jawa yaiku… A. ?akuliwt K}tegHv/. E. ?akuliwtK }e[tg\av/. B. ?akuliwt\[k}tegHv/. C. ?akuliwt K}[tgHv/. D. ?akuliwtK }teg\av/.