32-36-egypt

14 16

Ioakeimidou Erato Exintara Evagelia Experimental School of University of Macedonia Thessaloniki, Greece [email protected]

MEDICINE IN ANCIENT EGYPT

ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟ

Introduction Modern medicine owes a lot to the Ancient Egyptians. In the beginning man could not explain all that happened around him so he attributed it to supernatural powers. He thought diseases were caused by evil spirits or were a punishment coming from a divinity. So physicians were simultaneously both priests and magicians.

Εισαγωγη Η Σύγχρονη Ιατρική οφείλει πολλά στους αρχαίους Αιγυπτίους. Στην αρχή, επειδή ο άνθρωπος δεν µπορούσε να εξηγήσει όλα όσα του συνέβαιναν, άρχισε να τα αποδίδει σε υπερφυσικές δυνάµεις. Οι αρρώστιες θεωρήθηκαν έργα κακών πνευµάτων ή τιµωρία από µια θεότητα. Έτσι, οι γιατροί ήταν συγχρόνως και ιερείς και µάγοι. Αυτές οι ιδέες επικρατούσαν σε όλους τους λαούς της αρχαιότητας. Στην αρχαία Αίγυπτο ο θεραπευτής θεός ήταν η θεά Ίσιδα, στην αρχαία Ελλάδα ο Ασκληπιός, στη Φοινίκη ο Εσµούν. Ο Imhotep, ο γνωστότερος αιγύπτιος παθολόγος ήταν αστρονόµος και αρχιτέκτονας. Ο Imhotep λατρεύτηκε ως θεός της Θεραπείας και της Ιατρικής. Το άγαλµα του σήµερα βρίσκεται στη Στοά των Αθανάτων στο ∆ιεθνές Κολέγιο Χειρουργικής του Σικάγου. Η Peseshet ήταν η γηραιότερη γυναίκα γιατρός στον κόσµο, έζησε κατά την διάρκεια της 4ης δυναστείας.

THE PREPARATION OF THE MUMMY FOR THE NEXT LIFE (DEPICTION ON PAPYRUS) ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ «ΜΟΥΜΙΑΣ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΖΩΗ (ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕ ΠΑΠΥΡΟ)

Η Ιατρικη Επιστηµη Μεσα Απο Τους Παπυρους Τα περισσότερα που γνωρίζουµε για την ιατρική επιστήµη στην αρχαία Αίγυπτο προέρχονται από ντοκουµέντα που έχουν γράψει οι γιατροί-ιερείς. Αυτά τα ντοκουµέντα βασίζονται σε προϊστορικές πρακτικές. Οι αποκρυπτογραφήσεις των παπύρων µας δείχνουν ότι οι Αιγύπτιοι γνώριζαν πολλά για την ιατρική. Μας πληροφορούν για τις θεωρίες κάποιων ασθενειών, ενώ πραγµατοποιούσαν επεµβάσεις για να αφαιρέσουν κύστεις και όγκους. Πολλές από τις πρακτικές που χρησιµοποιούσαν οι Αιγύπτιοι τις ακολουθούµε κι

These ideas were shared by all populations in ancient times. For example in ancient Egypt Isis was thought to be the healing god, in ancient Greece Asclepion, and for the Phoenicians it was Esmun. Imhotep, the most famous physician in Egypt was an astronomer and an architect as well. Imhotep was worshipped as the god of Healing and medicine. His statue stands today in the Hall of Immortals at the International College of Surgeons in Chicago. Peseshet was the earliest female physician in the world, practicing during the 4th dynasty.

epm

32

epm

14 16

EPM

History of Science and Technology

εµείς σήµερα. π.χ. απευθείας πίεση πάνω στο τραύµα ώστε να σταµατήσει η αιµορραγία. Ο παλαιότερος πάπυρος που έχει ανακαλυφθεί µέχρι σήµερα είναι ο πάπυρος THE PREPARATION OF THE MUMMY FOR THE NEXT LIFE (DEPICTION ON PAPYRUS) τ ο υ K a h u n , ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ «ΜΟΥΜΙΑΣ» ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΛΛΗ ΖΩΗ (ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕ ΠΑΠΥΡΟ) χρονολογείται το 1852 π.Χ. Αναφέρεται σε µεθόδους και διαγνώσεις Medical Papyruses αναπαραγωγής, εγκυµοσύνης, για το φύλο του Most of what we nowadays know about Egypεµβρύου, για οδοντιατρικά προβλήµατα κατά την tian medicine comes from a variety of medical διάρκεια της κύησης, σε γυναικείες ασθένειες, σε documents written by these physician-priests. συνδυασµούς φαρµάκων για την αντιµετώπιση These documents are based on prehistoric pracτους, σε κρέµες για κολπικές χρήσεις. tices. The deciphering of these papyruses shows Οι γνωστότεροι πάπυροι είναι του: Edwin us that the Egyptians knew a lot about medicine. Smith, χρονολογείται το 1600 π.Χ. και του Ebers, They inform us of treatments to diseases and how χρονολογείται το 3000 π.Χ. they performed surgical operations to remove cysts and cancer. Ο πάπυρος του Edwin Smith έχει µήκος 5 µ. Many of the ancient procedures the Egyptians Περιγράφει 48 χειρουργικές περιπτώσεις used are still in use today. For example: using τραυµάτων του κεφαλιού, του λαιµού, των ώµων pressure directly on the wound to stop the bleedκαι του θώρακα. Φαίνεται πως υπήρχε µια ing. τεράστια εµπειρία σε σπασίµατα η οποία The oldest as yet discovered papyrus is the αποκτήθηκε σε έναν τόπο όπου τα ατυχήµατα Kahun Gynaecology Papyrus, dated back to 1825 ήταν υπερβολικά πολυάριθµα, όπως κατά την BC. It describes methods of diagnosing pregδιάρκεια του nancy, diagnosing sex of the fetus, toothache χτισίµατος των problems during pregnancy, gynaecological illπυραµίδων. nesses and the combination of drugs to cure them Ο πάπυρος του such as pastes and vaginal applications. Eber είναι ένα The most famous papyruses are the Edwin τεράστιο ρολό Smith Papyrus (1600 BC) and the Ebers Papyrus µήκους 20m και (3000 BC). The Edwin Smith Papyrus is 5 meπλάτους 30cm. ters long. It describes 48 surgical cases of head, Περιγράφει neck, shoulder, breast and chest wounds. It conREMOVAL THROUGH παθήσεις τ ω ν BRAIN tains a vast experience in fractures that can only THE NOSE BEFORE MUMMIµατιών, του be acquired at a site where accidents are exFICATION δέρµατος, των AΦΑΙΡΕΣΗ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ tremely common such as during the building of ΤΗ ΜΥΤΗ ΠΡΙΝ ΤΗ ά κ ρ ω ν , ΑΠΟ the pyramids. ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗ γυναικολογικές και The Ebers Papyrus is a huge roll, more than

epm

33

epm

14 16

EPM

History of Science and Technology

ορισµένες χειρουργικές 20 meters long and 30 cm επεµβάσεις. Συµπεριλαµβάνει wide. It describes diseases of ανατοµική και φυσιολογική the eye, skin, extremities, gyορολογία. naecology and some surgical Απαριθµεί για αυτές τις diseases. παθήσεις 877 ιατρικές Anatomical and physiologiσυνταγές και 400 φάρµακα. cal terminology are also inΟι αρχαίοι Αιγύπτιοι cluded. For the treatment of these diseases, 877 recipes and µελέτησαν την ανατοµία του 400 drugs were described. κεφαλιού και του εγκεφάλου. The ancient Egyptians had Στον πάπυρο του Eber also studied the anatomy of the περιγράφεται µε ακρίβεια η THE SO CALLED CANOPIC VESSELS WHERE θέση head and the brain. της καρδιάς και THE INNER ORGANS WERE PLACED BEFORE The Ebers Papyrus preα ν α φ έ ρ ονται ορισµένες MUMMIFICATION TΑ ΛΕΓΟΜΕΝΑ ΚΑΝΩΠΙΚΑ ΑΓΓΕΙΑ ΟΠΟΥ cisely describes the position of διαταραχές της, όπως οι ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΣΑΝ ΤΟ ΚΑΘΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ the heart and illustrates some ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ πτώσεις ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΠΡΙΝ ΤΗ of its disorders such as dropped τ ω ν ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗ heart beats. They also knew παλµών. that blood supply runs from the heart to all organs Γνώριζαν την κυκλοφορία of the body. Due to the examination of the emτου αίµατος, κι ότι η καρδιά balming bodies we can conclude that they also προµηθεύει το αίµα σ’ όλα knew about tuberculosis, arteriosclerosis, measles, τα όργανα του σώµατος. arthritis, epilepsy, tumors, headaches, stomach Από την εξέταση των upsets, skin diseases, leprosy and pneumonia. ταριχευµένων σωµάτων Drugs of different sources were used. Mineral, συµπεραίνουµε ότι γνώριζαν as zinc was used especially in eye and skin ointτην φυµατίωση, την ments. Animal products, as ox meat, liver as well αρτηριοσκλήρωση, την as more than 160 plants (many still in use) were ευλογιά, τα αρθριτικά, την used in the form of pills, powders or suppositoεπιληψία, τους όγκους, τους ries. πονοκεφάλους, τις Among the common plants used were sycaστοµαχικές διαταραχές, τις more, castor oil, acacia gum, mint, garlic and onδερµατικές παθήσεις, τη ion. Yeast was used for indigestion and externally λέπρα και την πνευµονία. for leg ulcers. The dosage was adjusted to the paΧρησιµοποιούσαν tients' age. They also used alternative medicine διαφορετικά φάρµακα όπως like physiotherapy, heliotherapy, hydrotherapy. In µέταλλα π.χ. the Kalup Papyrus treatments with mud and clay τον ψευδάργυρο στις are described. αλοιφές για τα µάτια και το δέρµα, ζωικά προϊόντα, όπως AN EGYPTIAN MUMMY βοδινό κρέας, συκώτι και Mummification ΜΙΑ ΑΙΓΥΠΤΙΑΚΗ The Egyptians knew the human anatomy and περισσότερα από 160 φυτά ΜΟΥΜΙΑ healing very well mostly due to the extensive (πολλά από τα οποία

epm

34

epm

14 16

EPM

History of Science and Technology χρησιµοποιούνται και σήµερα). Τα χρησιµοποιούσαν ως χάπια, σκόνες και υπόθετα. Ανάµεσα στα πιο συνηθισµένα φυτά ήταν η συκοµουριά, το ρετσινόλαδο, κόµµι ακακίας, µέντα, σκόρδο και κρεµµύδια. Τη µαγιά την χρησιµοποιούσαν για την δυσπεψία και τις εξωτερικές πληγές των ποδιών. Η δοσολογία ήταν προσαρµοσµένη στην ηλικία του ασθενούς. Χρησιµοποιούσαν και τις εναλλακτικές θεραπείες όπως φυσιοθεραπεία, ηλιοθεραπεία, υδροθεραπεία. Στον πάπυρο του Kalup αναφέρονται θεραπείες µε λάσπη και πηλό.

mummification ceremonies. These involved removing most of the internal organs including the brain, lungs, pancreas, liver, spleen, heart and intestine. The Mummification process was 70 days long. During this period the body was treated by

Μουµιοποιηση Οι Αιγύπτιοι γνώριζαν πολύ καλά την ανατοµία του ανθρώπινου σώµατος και θεραπείας του χάρη στις εκτεταµένες τελετές της µουµιοποίησης. Πραγµατοποιούσαν περίπλοκες αφαιρέσεις των εσωτερικών οργάνων συµπεριλαµβανοµένων του εγκεφάλου, των πνευµόνων, του παγκρέατος, του συκωτιού, της σπλήνας, της καρδιάς και των εντέρων. Η διαδικασία της µουµιοποίησης διαρκούσε 70 ηµέρες. Σ’ αυτό το διάστηµα το σώµα αναλάµβαναν ιερείς και τεχνικοί. Το εργαστήρι της µουµιοποίησης ονοµαζόταν Το σπίτι της Ζωτικότητας. Η τελευταία φράση της τελετής ήταν Ξαναζείς, ξαναζείς για πάντα, να είσαι πάλι νέος για πάντα.

THE WRAPPING OF THE BODY ‘TILL THE CREATION OF THE MUMMY ΤΟ ΤΥΛΙΓΜΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗ ∆ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΜΙΑΣ

priests and experts. The Mummification laboratory was called The house of energy. The definition of the word embalming means give back the full health. The last words of the ceremony go back to life, go back to life forever, to be young again forever. The role of Egyptian Medicine in History Egyptian physicians based their treatments on examinaTHE SO CALLED CANOPIC VESSELS WHERE THE INNER ORGANS WERE PLACED BEFORE MUMMIFICATION TΑ ΛΕΓΟΜΕΝΑ «ΚΑΝΩΠΙΚΑ» ΑΓΓΕΙΑ ΟΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΣΑΝ ΤΟ ΚΑΘΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ ΠΡΙΝ ΤΗ ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗ

epm

THE BODY AFTER THE REMOVAL OF THE ORGANS TO ΣΩΜΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

35

epm

14 16

EPM

History of Science and Technology

tion, followed by diagnosis. Descriptions of the examination the most demanding part of a physician’s job, was lengthier both than the diagnosis and the recommended treatment. Ancient Egyptian pharmacopoeia and many medical practices were ineffective, if not downright poisonous: e.g. excrement used in medicines would only in the rarest of cases prove to be wholesome, and if applied as wound dressing it may cause tetanus poisoning, yet dung continued to be used in Europe until the Middle Ages. The reliance on magic and faith surely retarded the development of more rational views of the causes of diseases and their cures. Egyptian theories and practices influenced the Greek, who passed on information to many of the physicians in the Roman Empire and through them Arab and European medical thinking for centuries to come. Bibliography Λαοί της Ανατολής, Βασίλης Κυριακίδης, εκδ. Β. Κυριακίδης, 2001; Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις σε ενήλικες, Συγκούνας. Aθήνα, 1996; ∆ιαδίκτυο: Η ιατρική στην Αίγυπτο; www.nea-acropoli.gr

Ο Ρολος Της Αιγυπτιακης Ιατρικης Στην Ιστορια Οι Αιγύπτιοι γιατροί είχαν ως βάση της θεραπείας τους την εξέταση και ύστερα ακολουθούσε η διάγνωση.Η αρχαία αιγυπτιακή φαρµακολογία και πολλές ιατρικές πρακτικές ήταν αναποτελεσµατικές, εάν όχι ολοφάνερα δηλητηριάσεις π.χ. τα περιττώµατα σε σπάνιες περιπτώσεις µπορούν να είναι ωφέλιµα και εάν επαλειφθούν πάνω σε τραύµατα µπορεί να προκαλέσουν τέτανο. Η κοπριά συνεχίστηκε να χρησιµοποιείται στην Ευρώπη µέχρι το Μεσαίωνα. Η εµπιστοσύνη στη µαγεία και την πίστη, πρέπει να επηρέασε την εξέλιξη για πιο δραστικές θεραπείες ή τις αιτίες που προκαλούν τις ασθένειες. Οι αιγυπτιακές θεωρίες και πρακτικές επηρέασαν τους Έλληνες, οι οποίοι εφοδίασαν µε πληροφορίες τους γιατρούς της Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας και διαµέσου αυτών τους Άραβες και την Ευρωπαϊκή ιατρική σκέψη για τους µελλοντικούς αιώνες. Iconography www.ancientegypt.co.uk/mummies/story/ main.html

THE MUMMIFICATION PROCESS ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ ΜΟΥΜΙΟΠΟΙΗΣΗΣ

epm

36

epm