1polaris Burmese Library _ Singapore _ Collection Volume 84 1.9

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&;'dDrdkua&pDa&;vlYtcGifhta&; aqmif;yg;rsm; twGJ 84

txl;aqmif;yg;

ဂႏီၵခန္းမအစည္းအေဝး လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တဦး

ေဒါက္တာလွေရႊ ေရးသူ- ဒဂုန္တာရာ

တပ္တြင္းက ေနရာယူမႈ ျပႆနာနဲ႔ ဆက္ဆံေရးအခက္အခဲမ်ား

ဗုိလ္ထက္မင္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

1

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

2

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&; jidrf;csrf;a&;'dDrdkua&pDa&;vlYtcGifhta&; aqmif;yg;rsm; twGJ 84

txl;aqmif;yg;

ဂႏီၵခန္းမအစည္းအေဝး လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တဦး

ေဒါက္တာလွေရႊ ေရးသူ- ဒဂုန္တာရာ

တပ္တြင္းက ေနရာယူမႈ ျပႆနာနဲ႔ ဆက္ဆံေရးအခက္အခဲမ်ား

ဗုိလ္ထက္မင္း

yHkEdSyfrSwfwrf;

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) twGuftxl;xkwfa0onf 2009 ckESpf pifumyledKifiH POLARIS BURMESE LIBRARY ( SINGAPORE )

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

3

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

4

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စစ္အစိုးရကို ဖိအားတိုးဖို႔ အေမရိကန္လုပ္ငန္းရွင္တခ်ိဳ႕ ေတာင္းဆို 08 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-08-voa1.cfm အေမရိကန္ ဖိနပ္ နဲ႔ အ၀တ္အစား ကုမၸဏီေတြ နဲ႔ ဒီကုမၸဏီ က ကုန္ပစၥည္း ၀ယ္သူေတြကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ စက္မႈလုပ္ငန္း အဖြဲ႔တခု က ျမန္မာႏိုင္ငံက ကုန္ပစၥည္းေတြကို တားျမစ္တဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ ဥပေဒ ကို ထပ္ၿပီးေတာ့ သက္တမ္းတိုးဖို႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကို ေတာင္းဆိုလိုက္ပါတယ္။

American Apparel and Footwear Association ဆိုတဲ့ ဒီအဖြဲ႔က- ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ေရး နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အက္ ဥပေဒ ေအာက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ

ပိတ္ဆို႔အေရးယူတဲ့ ဥပေဒ ေနာက္ထပ္ သက္တမ္းတိုး ျပ႒ာန္းဖို႔ တုိက္တြန္းတဲ့ စာတေစာင္ကို အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြထံကို ေရးပို႔ခဲ့ၾကတာပါ။

ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ သက္တမ္းကုန္ေတာ့မွာ ျဖစ္ၿပီး ၃ ႏွစ္တခါ သက္တမ္းတိုးရတဲ့ ဒီ ဥပေဒ ကို သက္တမ္းတိုးဖို႔ အတြက္ အားလုံး သေဘာတူ ဆံုးျဖတ္ၾကဖို႔ အေမရိကန္ အထက္နဲ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြက လည္း စဥ္းစား ေနၾကပါတယ္။ ဒီဥပေဒကို ဆက္ၿပီးေတာ့ သက္တမ္းတိုး ျပဌာန္းျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြအေပၚ ရက္ရက္စက္စက္ ျပဳမူ ဆက္ဆံ ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ကို သူတုိ႔နဲ႔ စီးပြားေရး အတူလုပ္ဖို႔

အေမရိကန္က စိတ္မ၀င္စားဘူး ဆိုတာမ်ိဳး ျပတ္သားတဲ့ သတင္း စကား ပါးႏုိင္မွာျဖစ္တယ္လုိ႔ အခု ေတာင္းဆိုတဲ့အဖြဲ ရဲ႕ အႀကီးအကဲ Kevin Burke က ေျပာပါတယ္။ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာ ဖိႏွိပ္သူေတြ အတြက္ ေနရာမရွိဘူး ဆုိတာကို ေဖာ္ျပဖို႔ အေမရိကန္ နဲ႔အတူ ႏုိင္ငံတကာ

အသိုင္းအ၀န္း တခုလံုးက ပူးေပါင္း ပါ၀င္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္းလည္း မစၥတာ Burke ကေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ေနတဲ့ တရုတ္ ရွင္ဂ်န္းျပည္နယ္ ေန၀င္မီးၿငိမ္းအမိန္႔ထုတ္

07 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-07-voa6.cfm ထိန္းမႏုိင္ သိမ္းမရျဖစ္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္အေနာက္ပုိင္း ရွင္ဂ်န္း (Xinjiang) ေဒသမွာ အဓိက အူရမ္ကီ (Urumqi) ၿမိဳ႕ႀကီးလည္း တုိင္းရင္းသားမ်ား မၿငိမ္မသက္ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္

ၿမိဳ႕ပ်က္သေလာက္ျဖစ္ေနလုိ႔ အစိုးရက ညမထြက္ရအမိန္႔ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ အဂၤါေန႔ည ၉ နာရီက ဗုဒၶဟူးေန႔မနက္ ၈ နာရီအထိ အျပင္မထြက္ရအမိန္႔ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆင္ဟြာသတင္းဌာနက ရွင္းလင္းေဖာ္ျပပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

5

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆူပူဆႏၵျပၾကလို႔ လူ ၁၅၆ ေယာက္ထက္မနည္း ေသဆုံးသြားခဲ့ရၿပီးေနာက္ တုိင္းရင္း မူစလင္ ၀ီဂါေတြနဲ႔ ဟန္တ႐ုတ္ေတြကို အဓိက႐ုဏ္းရဲမ်ားက ထိန္းထားႏုိင္ေရးအတြက္ အဲဒီလို ညမထြက္ရအမိန္႔ ထုတ္ျပန္လုိက္ရတာလို႔ ဆုိပါတယ္။ တနဂၤေႏြေန႔က အဓိက႐ုဏ္းအတြင္း သူတုိ႔မိသားစု၀င္မ်ား မတရားအဖမ္းခံရတယ္ဆုိကာ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပၾကတဲ့ ၀ီဂါ ၂၀၀ ေလာက္ကို ရဲက ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေန႔မွာပဲ

ရာဂဏန္းနဲ႔ခ်ီရွိတဲ့ ဟန္တ႐ုတ္ေတြက တုတ္ေတြ၊ ဓားေတြ၊ ဓားေျမႇာင္ေတြ စတဲ့လက္နက္မ်ား ကုိင္ေဆာင္ၿပီး လမ္းမ်ားေပၚ ထြက္လာၾကလို႔ ရဲက မ်က္ရည္ယိုဗုံးမ်ားသုံးကာ လူစုခြဲရပါတယ္။ ၀ီဂါေတြပိုင္တဲ့ ေစ်းဆုိင္ေတြ၊ စားေသာက္ဆုိင္ေတြကို ဟန္တ႐ုတ္ေတြက ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ပါတယ္။

တရုတ္ႏိုင္ငံ ရွင္ဂ်န္းျပည္နယ္ မၿငိမ္သက္မႈ အေမရိကန္စိုးရိမ္ 07 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-07-voa2.cfm တရုတ္ႏုိင္ငံအေနာက္ပိုင္း ရွင္ဂ်န္းျပည္နယ္မွာ လူေတြေသဆုံးတဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြနဲ႔

ပတ္သက္လို႕ အထူးပဲစိုးရိမ္မိတယ္လို႔ အေမရိကန္သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္၊ ဒီလိုလုပ္ရပ္ေတြကို

ရပ္တန္႔ဖို႔လည္း ေတာင္းဆိုလုိက္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အခုလို အဓိကရုဏ္းျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေသေသခ်ာခ်ာမသိရေသးဘူးလို႔ ရုရွားႏုိင္ငံ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ကိုေရာက္ေနတဲ့ 新疆爆发大规模流血冲突 ေျပာဆုိဖို႔ ျငင္းဆုိသြားခဲ့ပါတယ္။

အိမ္ျဖဴေတာ္ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ Robert Gibbs က ေျပာၾကားလိုက္ၿပီး၊ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ထပ္ တစုံတရာ

ရွင္ဂ်န္းျပည္နယ္က ရဲေတြနဲ႔ ၀ီဂါလူမ်ိဳးေတြၾကားမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ အဓိကရုဏ္းမွာ အနည္းဆုံး လူ ၁၅၆ ေယာက္ေသဆုံးခဲ့ၿပီး ၈၀၀ ေလာက္ ဒဏ္ရာရသြားခဲ့တယ္လို႔ တရုတ္ အာဏာပို္င္ေတြက

ေျပာပါတယ္။ တနဂၤေႏြေန႔မွာ ၀ီဂါလူမ်ိဳးေတြ တရုတ္အစိုးရကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြားနဲ႔ ဆႏၵျပခဲ့တာကေန အခုလို အၾကမး္ဖက္တုိက္ခိုက္တာေတြျဖစ္လာတာလို႔ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပတာကေန ဘာေၾကာင့္လို႕ အႀကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္လာလဲဆိုတာက္ို ဘယ္သူမွ ေသခ်ာမသိၾကေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျပင္ပမွာရွိေနတဲ့ ၀ီဂါလူမ်ိဳးေတြက အဓိကရုဏ္းေတြျဖစ္လာေအာင္လႈံ႔ေဆာ္ေပးခဲ့တယ္လို႔ တရုတ္အစိုးရက စြပ္စဲြေျပာဆုိလိုက္ပါတယ္။ ျပင္ပမွာ ရွိတဲ့ ၀ီဂါအဖဲြ႕ေတြကေတာ့ ဒါကို ျငင္းဆန္လိုက္ပါတယ္။ ဟန္လူမ်ဳိုးတရုတ္ေတြက မြတ္စလင္ေတြျဖစ္တဲ့ ၀ီဂါေတြကို အလြန္အကၽြံ

ထိန္းခ်ဳပ္တာေတြေၾကာင့္ အခုလို အၾကမ္းဖက္တာေတြ ျဖစ္လာတာလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဟန္မ်ိဳးႏြယ္ေတြဟာ တရုတ္ႏုိင္ငံမွာ လူမ်ားစုျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေဘဂ်င္းမွာရွိတဲ့တရုတ္အစိုးရနဲ႔ တျခားေဒသဆုိင္ရာအစုိးရေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနၾကသူအမ်ားစုဟာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

6

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဟန္လူမ်ိဳးေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ရွင္ဂ်န္းမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေသဆုံးမႈေတြမွာ ၀ီဂါဘက္က

ဘယ္ေလာက္ေသတယ္ဆုိတာေရာ၊ ဟန္လူမ်ိဳးေတြ ဘယ္ေလာက္ေသတယ္ဆိုတာကိုပါ မသိဘူးလို႔ တရုတ္အာဏာပို္င္ေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဟန္လူမ်ိဳး အမ်ားစု ဒဏ္ရာရသြားတာကို ေတြ႔တယ္လို႔ မ်က္မ်က္သက္ေသေတြက ေျပာပါတယ္။

ကုလအတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ႎႀင့္ ေတၾႚဆံုခဲ့ဴခင္းကို NLD ရႀင္းလင္းပၾဲ ကဵင္းပ 2009-07-07 http://www.rfa.org/burmese/news/briefing_of_nld_delegation_held07072009152424.html/story_main?textonly=1 ကုလသမဂၢ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာဘန္ကီမၾန္းနဲႛ ေနဴပည္ေတာ္မႀာ သၾားေရာက္ေတၾႚဆံုခဲ့တဲ့ NLD ပၝတီ ဗဟုိအလုပ္အမႁေဆာင္အဖၾဲႚဝင္ ၄ ဦးရဲ့ ရႀင္းလင္းပၾဲ တခုကုိ NLD ႟ံုးခဵႂပ္မႀာ ဒီကေနႛ ဇူလိုင္ ၇ရက္မႀာ ဴပႂလုပ္ ခဲ့႓ပီး၊ အေမရိကန္နဲႛ ဳသစေဳတးလဵ သံ႟ံုးေတၾက သံတမန္ေတၾ တက္ေရာက္ခဲ့တယ္လုိႛ ပၝတီ ဗဟုိ အမႁေဆာင္ အဖၾဲႚဝင္ တဦးဴဖစ္တဲ့ ဦးခင္ေမာင္ေဆၾက ေဴပာပၝတယ္။

ကုလသမဂၢ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ ဘန္ကီမၾန္းက ေနဴပည္ေတာ္ရႀိ ဴမေတာ္ဝင္ ဟိုတယ္တၾင္ အပစ္အခတ္ရပ္ တိုင္းရင္းသားအဖၾဲႚမဵားႎႀင့္ ဇူလိုင္ ၃ရက္ေနႛက ေတၾႚဆံုေနပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (UN Photo/Mark Garten)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

7

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဦးခင္ေမာင္ေဆၾ။ ။ “လူ႒ကီး ေလးေယာက္ေပၝ့ဗဵာ၊ သၾားေတၾႚတဲ့ လူ႒ကီး ေလးေယာက္ကို သက္ဆိုင္ရာက ေတၾႚခဵင္တဲ့ သံတမန္ေတၾေပၝ့ဗဵာ၊ သံတမန္ ႎႀစ္ဖၾဲႚလာ႓ပီးေတာ့ ေမး႓ပီးေတာ့ကာ ဘယ္လိုေတၾႚဆံုခဲ့သလဲ ဆိုတဲ့အေပၞမႀာ လာေမးသၾားတဲ့အပိုင္း က႗န္ေတာ္တိုႛ ေတၾႚရပၝတယ္။” မဳကာခင္က လာေရာက္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာဘန္ကီမၾန္းရဲ့ ခရီးစဥ္အတၾင္း NLD ပၝတီ ဗဟုိအလုပ္အမႁေဆာင္ အဖၾဲႚဝင္ေတၾဴဖစ္တဲ့ ဦးသန္းထၾန္း၊ ဦးလႀေဖ၊ ဦးစုိးဴမင့္နဲႛ ဦးႌၿန္ေဝတုိႛ သၾားေရာက္ ေတၾႛဆံုခဲ့ပၝတယ္။ NLD ႟ံုးခဵႂပ္မႀာ ဒီကေနႛ ဴပႂလုပ္ခဲ့တဲ့ ရႀင္းလင္းပၾဲမႀာ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းနဲႛ ေတၾႚဆံုဖုိႛ NLD အပၝအဝင္ ႎုိင္ငံေရးပၝတီ (၁၀)ခုကုိ တပၝတီအတၾက္ အခဵိန္ ၂ မိနစ္ပဲ ကန္ႛသတ္ခၾင့္ဴပႂထားတဲ့ ကိစၤကုိ NLD ကုိယ္စားလႀယ္အဖၾဲႚက တင္ဴပခဲ့တဲ့အတၾက္ ေနာက္ထပ္ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ ေဴပာခၾင့္ရရႀိခဲ့တဲ့ကိစၤ အပၝအဝင္ မစၤတာဘန္ကီမၾန္းနဲႛ အဓိကေဴပာဆုိ ေဆၾးေႎၾးခဲ့တဲ့ကိစၤေတၾကုိ အေလးထား ရႀင္းလင္းခဲ့တယ္လုိႛ သိရပၝတယ္။ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းအေနနဲႛ ခရီးစဥ္အတၾင္း ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္နဲႛ ေတၾႚဆံုခၾင့္ မရရႀိခဲ့တာဟာ အေတာ့္ကုိ စိတ္ပဵက္စရာ ဴဖစ္တယ္လုိႛ သံတမန္ေတၾက ထုတ္ေဖာ္ ေဴပာဆုိခဲ့ေဳကာင္း ဦးခင္ေမာင္ေဆၾက ေဴပာပၝတယ္။ ေနဴပည္ေတာ္ကုိသၾားေရာက္ခဲ့တဲ့ NLD ကုိယ္စားလႀယ္အဖၾဲႚမႀာ ပၝဝင္သူတဦးဴဖစ္တဲ့ သခင္စုိးဴမင့္က သူတုိႛခရီးစဥ္ကုိ စီစဥ္တဲ့ စစ္အစုိးရအရာရႀိေတၾဟာ သူတုိႛ NLD အဖၾဲႚကုိ တေလးတစား ေဴပာဆုိ ဆက္ဆံခဲ့ဴခင္း မရႀိခဲ့တဲ့အတၾက္ စိတ္မေကာင္းဴဖစ္ရတယ္လုိႛ RFA ကုိ ေဴပာပၝတယ္။ သခင္စုိးဴမင့္။ ။ “က႗န္ေတာ္တိုႛ ေနဴပည္ေတာ္သာ ေရာက္သၾားတာ ဘယ္ေနရာမႀာ ေတၾႚမယ္ဘာညာဆိုတာ က႗န္ေတာ္တိုႛ လံုးလံုး မသိဘူး၊ ဘယ္လို ေတၾႚမယ္ဆိုတာလဲ မသိဘူး၊ ဒီေတာ့ က႗န္ေတာ္တိုႛကို တူတူတန္တန္ေပၝ့၊ ဖိတ္ဳကား႓ပီးေတာ့ ဘယ္လိုေတၾႚရမယ္၊ ဘယ္လိုဆက္ဆံရမယ္၊ အခဵိန္ဘယ္ေလာက္ေပးမလဲ အစရႀိသဴဖင့္ အဲဒၝ မသိရဘူး၊ ခရီးကလည္း ပန္းေသးတယ္ ၊ ဟုိမႀာ အဲကၾန္ဒစ္ရႀင္း အခန္းထဲမႀာ က႗န္ေတာ္တိုႛ မခံႎုိင္ဘူး ၊ ၆ နာရီခၾဲေလာက္ သၾားရတယ္ ၊ အဲကၾန္းဘတ္စ္နဲႛ ၊ အသၾားအဴပန္ဆိုေတာ့ လူေတၾက လူ႒ကီးေတၾေလ- ၈၅ ၊ ၈၆ ၊ ၈၇ ေတၾဆိုေတာ့ ဒီဒဏ္ ဘယ္ခံႎုိင္မလဲ။” မစၤတာဘန္ကီမၾန္းနဲႛ NLD ကုိယ္စားလႀယ္အဖၾဲႚ ေတၾႚဆံုခဲ့တဲ့ကိစၤနဲႛ ပတ္သက္လုိႛ NLD ႟ံုးခဵႂပ္မႀာ ဒီကေနႛ ေဆၾးေႎၾးခဲ့ဳက႓ပီး ပၝတီရဲ့သေဘာထား ေဳကညာခဵက္ကုိ ဇူလုိင္လ (၈) ရက္ေနႛ ထုတ္ဴပန္ႎုိင္ဖၾယ္ ရႀိတယ္လုိႛလည္း ဦးခင္ေမာင္ေဆၾက ေဴပာပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

8

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဇူလုိင္လ ၇ ရက္ လႁပ္ရႀားမႁမဵား ဴပည္တၾင္းမႀာ လ႖ိႂႚဝႀက္ဴပႂလုပ္ 2009-07-07 http://www.rfa.org/burmese/news/7_july_movements_inside_burma07072009134246.html/story_main?textonly=1

ရန္ကုန္႓မိႂႚရႀိ တကၠသိုလ္တခု၏ ဂိတ္ဝတၾင္ ဝတ္စံုဴပာ လံုဴခံႂေရး ဝန္ထမ္းမဵား ေစာင့္ဳကပ္ေနပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: AFP) ဒီကေနႛ ဇူလုိင္လ ၇ ရက္ေနႛမႀာ ေကဵာင္းသားေတၾကုိ ပစ္ခတ္သတ္ဴဖတ္႓ပီး ေကဵာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦး ဗုံးခဲၾတုိက္ခုိက္ခံခဲ့ရတဲ့ ၄၇ ႎႀစ္ေဴမာက္ေနႛ အထိမ္းအမႀတ္ကုိ ရန္ကုန္အနီးတဝိုက္က တကၠသိုလ္နဲႛ နည္းပညာေကဵာင္းေတၾမႀာ၊ ကုိယ့္နည္း ကုိယ့္ဟန္နဲႛ ဴပႂလုပ္ခဲ့ဳကတယ္လုိႛ သိရပၝတယ္။ Seven July ဇူလုိင္ ၇ ရက္ အထိမ္းအမႀတ္အဴဖစ္ ၂၀၀၇ မဵိႂးဆက္ ေကဵာင္းသားေတၾကေန ဂဵာနယ္တေစာင္ ထုတ္ေဝဴဖန္ႛခဵိခဲ့တယ္လုိႛ သိရပၝတယ္။ ရန္ကုန္ ကၾန္ပဵႃတာ တကၠသုိလ္ အပၝအဝင္ ေကဵာင္းတခဵိႂႚမႀာ ဴဖန္ႛေဝခဲ့တယ္လုိႛ သိရပၝတယ္။ ေကဵာင္းသားေကဵာင္းသူေတၾအဳကား တိတ္တဆိတ္ဴဖန္ႛေဝခဲ့တာဴဖစ္ေဳကာင္း ဂဵာနယ္ကုိ ေတၾႚရႀိခဲ့ရတဲ့ ေကဵာင္းသားတဦးက အခုလုိေဴပာပၝတယ္။ ေကဵာင္းသား။ ။ “လက္သိပ္ထိုး ေကဵာင္းသားအခဵင္းခဵင္းပဲ ဖတ္တာေပၝ့။ ေဆာင္းပၝးကၸပၝမယ္၊ ေနာက္႓ပီးေတာ့ သူတိုႛ ဗိုလ္ခဵႂပ္ေတၾကို သေရာ္ထားတဲ့ ကာတၾန္းေလးေတၾ ပၝမယ္။ ႓ပီးေတာ့ ကဗဵာေတၾ ပၝမယ္။ ေနာက္႓ပီးေတာ့ ဆဲဗင္းဂဵႃလိုင္ အထိမ္းအမႀတ္ေပၝ့ေလ၊ ေဆာင္းပၝးေလးေတၾ ပၝတယ္ေပၝ့။”

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

9

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အခဵိႂႚေကဵာင္းေတၾမႀာေတာ့ ဗုိလ္ခဵႂပ္ေအာင္ဆန္းဓာတ္ပုံ၊ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ဓာတ္ပုံ ေဝငႀတာေတၾ ဴပႂလုပ္ခဲ့သလုိပဲ၊ ၇ ဇူလုိင္ေနႛ အထိမ္းအမႀတ္ လက္ကမ္းစာေစာင္ေတၾကုိ ေကဵာင္းသားေတၾအဳကား ဴဖန္ႛေဝခဲ့တယ္လုိႛ သိရပၝတယ္။ လုံ႓ခႂံေရးအေဴခအေနေတၾေဳကာင့္ ေကဵာင္းေတၾအတၾင္း ေပၞေပၞထင္ထင္ လုပ္ေဆာင္ႎုိင္ဴခင္း မရႀိေပမဲ့လည္း၊ ေကဵာင္းသားထုအတၾင္း စစ္အာဏာရႀင္ ဆန္ႛကဵင္ေရး လုပ္ငန္းေတၾကုိေတာ့ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္သၾားမႀာ ဴဖစ္ေဳကာင္း ၂၀၀၇ မဵိႂးဆက္သစ္ ေကဵာင္းသားသမဂၢက ဒီကေနႛ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္ေနႛမႀာ ေဴပာဆုိလုိက္ပၝတယ္။ ၁၉၆၂ ခုႎႀစ္က ဗုိလ္ခဵႂပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္႓ပီး စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းခဲ့႓ပီးေနာက္၊ တကၠသုိလ္ ေကဵာင္းဝင္းအတၾင္းဆႎၬဴပေနတဲ့ေကဵာင္းသားေတၾကုိ ဇူလုိင္လ ၇ ရက္ေနႛမႀာ ဝင္ေရာက္ ပစ္ခတ္ခဲ့႓ပီး ေနာက္တေနႛမႀာ ေကဵာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦးကုိ ဗုံးခဲၾဲ႓ဖိႂခဵခဲ့ပၝတယ္။

ႏိုင္ငံေရးေဘးလြယ္အိတ္မ်ား သတိထား ေက်ာ္ဗလ ၈ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/articles/july09/080709.php ၆၀ ခုႏွစ္မ်ား ၀န္းက်င္မွာ စာအုပ္အေဟာင္းဆိုင္တဆိုင္ကရခဲ့တဲ့ ဆရာႀကီး ေမွာ္ဘီဆရာသိန္းရဲ႕ ‘အ႐ူးလြယ္အိတ္’ ဆိုတဲ့ စာအုပ္တအုပ္ ဖတ္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ‘အ႐ူးလြယ္အိတ္’ ဆိုတဲ့ နာမည္က ဆန္းေနတာနဲ႔ သိခ်င္လို႔ ဖတ္ၾကည့္မိတာပါ။ ‘အ႐ူးလြယ္အိတ္’ လို႔ ဆရာသိန္းက ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ်

ေခါင္းစီးတပ္ထားေပမယ့္ တကယ္က ျဗဳတ္စဗ်င္းေတာင္း ေသာင္းေျပာင္း အေၾကာင္းအရာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆရာသိန္းရဲ႕ ‘ပါးစပ္ရာဇ၀င္’ စာအုပ္ထဲကလို လူထုၾကားထဲက ဒ႑ာရီဆန္ဆန္ ဇာတ္လမ္းေတြ လူထုစကားလံုး၊ လူထုအသံုးအႏႈန္း စကားပံုေတြရဲ႕ အဓိပၸာယ္နဲ႔

ေနာက္ခံကားေတြကို ရွင္းျပထားတဲ့ ဗဟုသုတဟင္းေလးအိုး စာအုပ္မ်ိဳးပါ။ ဒါေၾကာင့္ ‘အ႐ူးလြယ္အိတ္’ ဆိုေပမယ့္ စာဖတ္သူေတြအတြက္ ပညာလည္းရ၊ အက်ိဳးလည္းရွိတဲ့ စာအုပ္တအုပ္ပါ။ ဒီေန႔ျမန္မာျပည္ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ ‘အ႐ူူးလြယ္အိတ္’ လို႔ ေျပာရေလာက္တဲ့ ျဗဳတ္စဗ်င္းေတာင္းသမားေတြေတာ့ သိပ္မရွိလွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ‘ႏိုင္ငံေရးေဘးလြယ္အိတ္’ သမားေတြေတာ့

အေတာ္သတိထားစရာေကာင္းေအာင္ကိုပဲ မ်ားျပားေနပါၿပီ။ တကယ္ေတာ့

လြယ္အိတ္ဆိုတာ ကိုယ့္ေရွ႕မွာ ထားလို႔လည္းမရ၊ ေနာက္ေက်ာဘက္ပို႔လို႔လည္း မျဖစ္ေတာ့ ေဘးတိုက္ပဲ လြယ္ပိုးထားၾကရတတ္ပါတယ္။ ဒီလို ‘ေဘးလြယ္အိတ္’ မ်ဳိး

ပိုးၿပီး ခရီးသြားၾကရၿပီဆိုရင္ တခါတရံမွာ သြားလာလႈပ္ရွားရတာ မလြတ္လပ္၊ ရံဖန္ရံခါ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ခံေနတတ္လို႔ အခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈေတြ အတားအဆီးျဖစ္မႈေတြ ႀကံဳရေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ‘ေဘးလြယ္အိတ္’ ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းဟာ လူထုၾကားထဲမွာ

နာမည္ပ်က္ေနရတာပါ။ ေရွ႕ကလည္း မသြားရဲ၊ ေနာက္မွာလည္း မေနခ်င္၊ ေဘးတိုက္ကေန

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

10

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေပကပ္လိုက္ကာ အေႏွာင့္အယွက္ေပး အဟန္႔အတားျပဳတတ္ၾကသူမ်ိဳးေတြကို

‘ေဘးလြယ္အိတ္’ လို႔ ေခၚတတ္ၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သာမန္လူမႈေရးကိစၥေတြမွာ ‘ေဘးလြယ္အိတ္’ လုပ္ေနတာ ထိခိုက္နစ္နာမႈ သိပ္မႀကီးမားလွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္

‘ႏိုင္ငံေရးေဘးလြယ္အိတ္’ ေတြ လုပ္ေနၾကၿပီဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူထုသာမက အေရးေတာ္ပါ ထိခိုက္နစ္နာမႈႀကီးမားတတ္တာျဖစ္လို႔ သတိထားဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုအျဖစ္မ်ိဳးေတြ သမိုင္းမွာ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခု ႏွစ္ဦးက ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရႏွင့္ အေရးဆိုေဆြးေႏြးဖို႔

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္တဲ့ ဖဆပလကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ လန္ဒန္ကိုသြားၾကေတာ့ ‘ႏိုင္ငံေရးေဘးလြယ္အိတ္’ ႏွစ္လံုး ပါသြားခဲ့ပါတယ္။ သခင္ဗစိန္နဲ႔ ဦးေစာတို႔ ႏွစ္ဦးပါပဲ။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ကို ဖဆပလ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႔က ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ၿဗိတိသွ်ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္က ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ သူတို႔ႏွစ္ဦးကို ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ထဲမွာ ေရြးခ်ယ္ထည့္သြင္းခဲ့တာပါ။ ဘုရင္ခံရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္က ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ထဲမွာ ဖဆပလေခါင္းေဆာင္ေတြသာမက ဖဆပလကုိ ဆန္႔က်င္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမား ဘုရင္ခံအလိုေတာ္ရိ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကိုပါ ထည့္သြင္းၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို

လံုး၀လြတ္လပ္ေရးအထိ မေပးရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းဖို႔ပါပဲ။ ဒီလိုရည္ရြယ္ခ်က္ေတြရွိခဲ့လို႔လည္း ျပည္ပက ျပန္ေရာက္လာခဲ့တဲ့ သခင္ဗစိန္ႏွင့္ ဦးေစာတို႔ကို ဖဆပလေတြႀကီးစိုးေနတဲ့ ဘုရင္ခံေကာင္စီထဲမွာ ၀န္ႀကီးေနရာေပးၿပီး ဘုရင္ခံက လူေမြးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး အမ်ဳိးသားလြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္မႈေပးခဲ့တဲ့

ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးႀကီး ၿပိဳကြဲေအာင္ ဂိုဏ္းခြဲေထာင္ခဲ့တဲ့ သခင္ဗစိန္နဲ႔ ကိုလိုနီနန္းရင္း၀န္ေဟာင္း ဦးေစာတို႔ ႏွစ္ေယာက္ကို ‘ေဘးလြယ္အိတ္’ အျဖစ္သံုးဖို႔ ဘုရင္ခံက ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာ အလြန္မွန္တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါပဲ။

ဇန္န၀ါရီလ (၂၇) ရက္ေန႔ လန္ဒန္မွာ ‘ေအာင္ဆန္း-အက္တလီ’ စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးၾကတဲ့အခါ ပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ေယာက္ကလြဲလို႔ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးကပဲ သေဘာတူေထာက္ခံေၾကာင္း ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီစာခ်ဳပ္မွာ

ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းမျပဳခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ဦးကေတာ့ ‘ေဘးလြယ္အိတ္’ အျဖစ္ တေလွ်ာက္လံုး ကန္႔လန္႔တိုက္လိုက္ပါခဲ့တဲ့ သခင္ဗစိန္နဲ႔ ဦးေစာတို႔ပါပဲ။ သူတို႔ႏွစ္ဦးရဲ႕ ‘ေဘးလြယ္အိတ္’ အစြမ္းအစ သတၱိျပမႈက လန္ဒန္မွာတင္ ၿပီးဆံုးရပ္တန္႔သြားၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဗမာျပည္ ျပန္ေရာက္လို႔ ေအာင္ဆန္း-

အက္တလီစာခ်ဳပ္အရ ဘုရင္ခံေကာင္စီ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းတဲ့အခါ သခင္ဗစိန္နဲ႔ ဦးေစာတို႔ ႏွစ္ေယာက္လံုး ၀န္ႀကီးအျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္သြားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါတင္မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံုေရးဆြဲဖို႔ တိုင္းျပဳျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတဲ့အခါမွာလည္း သခင္ဗစိန္နဲ႔ ဦးေစာတို႔ ႏွစ္ေယာက္စလံုးက သတၱိေျပာင္ေျပာင္နဲ႔ ဆႏၵျပ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ေနာက္ဆံုး ႏိႈင္းယွဥ္ခ်ိန္ထိုးၾကည့္ၾကမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ႐ူးသြပ္မိုက္မဲတဲ့ေနရာမွာ ဦးေစာက သခင္ဗစိန္ထက္ ပိုမိုသာလြန္တယ္ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ ဇူလိုင္လ (၁၉) ရက္ေန႔မွာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

11

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အစည္းအေ၀းထိုင္ေနတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔တဖြဲ႔လံုးကို ဦးေစာရဲ႕ လက္မရြံ႕

တပည့္ငမိုက္သားမ်ားက ရက္စက္အတင့္ရဲစြာ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ခါးသီးနာၾကည္း ေနာင္ၾကဥ္စရာေကာင္းလွတဲ့ သမုိင္းသခင္ခန္းစာမ်ားက ‘ႏိုင္ငံေရးေဘးလြယ္အိတ္’ မ်ားရဲ႕ အႏၲရာယ္ကို သက္ေသထူ ၫႊန္ျပခဲ့ပါၿပီ။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလကုန္ပိုင္းက ေရႊဂံုတိုင္ေၾကညာစာတမ္းထြက္လာေတာ့ အတိုက္အခံ

ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြနဲ႔ ျပည္သူေတြ ႏွစ္ေထာင္းအားရမ်ားစြာ ၀မ္းသာၾကရပါတယ္။ ဌာနခ်ဳပ္မွာ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံခဲ့ရတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တိုင္းစည္း၊ ၿမိဳ႕နယ္စည္းေတြကိုယ္တိုင္ ကြန္ဖရင့္လကၡဏာေဆာင္တဲ့ အစည္းအေ၀းႀကီးမွာ

တက္ေရာက္ပါ၀င္ေဆြးေႏြးၾက၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြခ်ၾကနဲ႔ဆိုေတာ့ (၆) ႏွစ္ေက်ာ္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေသေနခဲ့တဲ့ ပါတီဟာ ျပန္လည္သက္၀င္လႈပ္ရွားလာခဲ့ၿပီဆိုၿပီး ေက်နပ္အားရ

ၾကည္ႏူး၀မ္းေျမာက္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ပါတီဟာ မွန္ကန္တဲ့ ေပၚလစီမူ၀ါဒေတြကို ဆုပ္ကိုင္ၿပီး လူထုကို စည္း႐ံုးေခါင္းေဆာင္သြားလိမ့္မယ္။ ပါတီ၀င္ေတြကို ျပန္လည္စုစည္းၿပီး အေရးေတာ္အတြက္ အဖြဲ႔စည္းအဆင့္ဆင့္တို႔ တိုးျမႇင့္တည္ေဆာက္ လႈပ္ရွားၾကေတာ့မယ္လို႔ မ်ားစြာ အားထားေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမွ်ာ္ပင္ေမွ်ာ္လည္း မထူးဆိုတာမ်ိဳးလိုပါပဲ။ ေရႊဂံုတိုင္ဌာနခ်ဳပ္ဟာ တလၾကာလည္း မလႈပ္၊ ႏွစ္လၾကာလည္း ငုတ္တုတ္ဆိုတာလို အရင္အတိုင္း ႏုိင္ငံေရးအရ

ျပန္ေသသြားတာေတြ႔လာျပန္ေတာ့ အားမလို၊ အားမရနဲ႔ တဖန္ စိတ္မေကာင္း ျပန္ျဖစ္ၾကရပါတယ္။ ဒီဌာနခ်ဳပ္ဟာ အခမ္းအနားလုပ္တာနဲ႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္တာကလြဲရင္ ဘာႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈကိုမွ စိတ္မ၀င္စားသလို ခံစားေနခဲ့ၾကရပါတယ္။ အရင္အတိုင္းပဲ

ပြဲၿပီးမီးေသ ေအးေအးေဆးေဆး ျပန္ျဖစ္ေနၾကၿပီလို႔ ထင္စရာေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထံုးစံအတိုင္း က်င္းပေနက် ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေမြးေန႔ႏွစ္ပတ္လည္အခမ္းအနားမွာ

ပါတီအေျခအေန လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မေနႏိုင္မထိုင္ႏိုင္ စူးစမ္းေမးျမန္းမိပါတယ္။ ဌာနခ်ဳပ္ေခါင္းေဆာင္တေယာက္က ေတာ့ အေျခအေနကို အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။

ေရႊဂံုတိုင္ေၾကညာစာတမ္းေနာက္ပိုင္းမွာ ဌာနခ်ဳပ္အေနနဲ႔ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ကိစၥေတြ ျမင္သေလာက္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကို ေဆြးေႏြးတင္ျပၾကည့္ပါတယ္ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ ေထာက္ခံတယ္လို႔လည္း မႀကိဳဆို၊ ကန္႔ကြက္တယ္လို႔လည္း ပယ္မခ်၊ ဘာေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွလည္း မရွိနဲ႔ ဒီအတိုင္း ေပထိုင္ေနၾကတာပဲဗ်။ က်ေနာ္တို႔က

အေျခအေနေတာင္းဆိုမႈ ထက္ အမ်ားႀကီးေနာက္က်ေနၿပီ။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ပါတီလည္း ေရစုန္ေမ်ာေတာ့မလား မသိပါဘူး။ ဒီလိုရွင္းျပေတာ့လည္း အေျခအေနမွန္ကို

ပိုမိုသေဘာေပါက္ရ ပိုမိုစိတ္ပ်က္စရာ ေကာင္းရပါပဲ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ စိတ္ပ်က္ေနလို႔ မျဖစ္သလို ပါတီလည္း ေရစုန္ေမ်ာလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ ပါတီေမ်ာရင္ ဒီမိုကေရစီေရးလည္း ေမ်ာမွာျဖစ္သလို ျပည္သူေတြလည္း ဒုကၡပင္လယ္ေ၀ေနၾကရဦးမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ - ဒီလိုမျဖစ္ေစခ်င္ရင္ ဘာလုပ္သင့္တယ္ ထင္ပါသလဲ။

* ႐ိုး႐ိုးေလးပါပဲ ပါတီကို ႏိုင္ငံေရးအရ ႏိုးၾကားရွင္သန္လာေအာင္ လုပ္ေပးၾကရမွာပါ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

12

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

- ႏိုင္ငံေရးအရ ပါတီရွင္သန္ႏိုးၾကားလာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။

* ရွင္းရွင္းေလးပါပဲ။ အရင္ဆံုး ေခါင္းေဆာင္မႈကို ထႂကြလႈပ္ရွားလာေအာင္ ႏိုင္ငံေရးအရ လႈပ္ႏိႈးေပးၾကရမွာပါ။ ေခါင္းက မလႈပ္ရင္ ကိုယ္ကလည္း လႈပ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ ေခါင္းတြဲက ဘာေၾကာင့္ မလႈပ္ရွားေသးတာလဲ။ ၾကည့္ရတာ ႐ံုပိုင္က ခရာမတုတ္ အလံမလႈပ္ေသးလို႔နဲ႔ တူပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာ ‘ပါတီတရား၀င္ ရပ္တည္ခြင့္ရေရးဟာ အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္တယ္’ ဆိုတဲ့ အစြဲမ်ဳိးရွိေနၾကပံုပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ‘ပါတီတရား၀င္ ရပ္တည္ခြင့္’ အတြက္ နအဖရဲ႕ ဥပေဒ၊ အမိန္႔၊ ၫႊန္ၾကားခ်က္ေတြအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ကလြဲၿပီး တျခားနည္းလမ္းမရွိဘူးလို႔

ယံုၾကည္ယူဆေနခဲ့ၾကပံုရပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒါဟာ စိတ္ကူးယဥ္တာပါ။ နအဖက NLD

ပါတီကို ေသဒဏ္ခ်မွတ္ထားၿပီးသားပါ။ အေျခအေန အခ်ိန္အခါေကာင္းကို ေစာင့္ေနတာပါ။ ဒီလို စိတ္ရွည္သည္းခံစြာ ေစာင့္ဆိုင္းေပးေနရတာလည္း အဓိက အေၾကာင္း (၂) ခ်က္ေၾကာင့္ပါ။ တခ်က္က NLD ပါတီဟာ ျမန္မာျပည္သူတရပ္လံုးရဲ႕ ဒီမိုကေရစီလစ္ဘာတီ႐ုပ္တု ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ေနာက္တခ်က္က ႏိုင္ငံတကာ ဒီမိုကေရစီအင္အားစု အားလံုးက NLD ပါတီရဲ႕ တည္ရွိခြင့္ကို ေထာက္ခံအကာအကြယ္ေပးေနၾကလို႔ပါ။

ဒီလိုအေနအထားေတြသာမရွိခဲ့ရင္ NLD ပါတီဟာ ေရေ၀းက မီးသၿဂႋဳဟ္စက္ထဲမွာ ျပာျဖစ္သြားတာၾကာပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္လည္း နအဖက NLD ပါတီကို ႏိုင္ငံေရးအရ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ဖိအားေပး ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ကာ မွ်ဥ္းသတ္ေနတာပါ။ ဒါေတာင္မွ နအဖရဲ႕ ဥပေဒအမိန္႔ စီရင္ခ်က္ေတြ ေစာင့္စားရင္း

လည္စင္းေပးၾကဦးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီလိုေခါင္းေဆာင္မႈမ်ိဳးကို စင္ေပၚက ဆြဲခ်ၾက႐ံုပဲ ရွိပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ဧၿပီလ ေရႊဂံုတိုင္အစည္းအေ၀းမွာ ကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ဆီက လက္ရွိ CEC ကို ျဖဳတ္ခ်ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုသံတခ်ဳိ႕ သဲ့သဲ့မွ်

ထြက္လာတာ ၾကားလိုက္ရပါတယ္။ ဒီေလသံမ်ိဳးကို နအဖကပဲ ႀကိဳက္မွာပဲ။ လူထုေတြက ႀကိဳက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေန႔လို အခ်ိန္အခါမ်ဳိးမွာ ျပည္တြင္းမွာျဖစ္ျဖစ္ ျပည္ပမွာျဖစ္ျဖစ္

ကြဲသံခြဲသံေတြ ထြက္လာတာဟာ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြအတြက္ အားပ်က္စရာခ်ည္းပါပဲ။ အခုခ်ိန္မွာ ပါတီကို ကြဲေအာင္ ခြဲရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ စည္းစည္းလံုးလံုးျဖစ္ေအာင္

အားျဖည့္တည္ေဆာက္ၾကရမွာပါ။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ပါတီျပင္ပေရာက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ျပန္လည္စုစည္း သိမ္းသြင္းဖို႔လိုပါတယ္။ ပါတီစည္းကမ္းအရ အေရးယူမႈမ်ဳိး ရွိရမွာျဖစ္ေပမယ့္ ပါတီက ထုတ္ပစ္တဲ့အထိ ျပင္းထန္တဲ့ အေရးယူမႈမ်ိဳးေတြ ဆင္ျခင္သင့္ပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာ ရပ္ေက်းစည္း၊ ၿမိဳ႕နယ္စည္း၊ တိုင္းစည္းေတြကို ျပန္လည္အားျဖည့္တည္ေဆာက္ဖို႔လိုပါတယ္။ အေရးႀကီးဆံုးက ေခါင္းေဆာင္အဖြဲ႔ကို ႀကိတ္၀ိုင္းေလာက္ လူစုနဲ႔ လက္သင့္ရာ စုစည္းထားမႈမ်ဳိးကေန အရည္အခ်င္းျပည့္မီသူေတြကို အားျဖည့္ပါ၀င္ေစျခင္းျဖင့္ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ႀကီး ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။

အေရးႀကီးတဲ့ အယူအဆ သေဘာထား ေပၚလစီျပႆနာေတြနဲ႔ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ေတြကို

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

13

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္၊ အလ်င္အျမန္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ႏိုင္ဖို႔ အထူးလိုအပ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္တမ္း ပါတီလိုလားတဲ့စိတ္နဲ႔ အားမနာစတမ္း ေျပာၾကေၾကးဆိုရင္ ပါတီဟာ ကိုယ္တျခမ္းေသေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးလူမမာႀကီး အျဖစ္ လဲေနတာ (၆) ႏွစ္ေလာက္ ရွိေနခဲ့ပါၿပီ။ ဒီလို ဆိုး၀ါးတဲ့အေနအထားမ်ိဳးေအာက္မွာ နအဖေကြၽးတဲ့ ေဆးကိုစား၊ ေပးတဲ့ ေဆးၫႊန္းအတိုင္းသာ ဆက္စခန္းသြားေနၾကဦးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မၾကာခင္ ‘ကိုးမား’ (COMA) ၀င္ေတာ့မွာ

ေသခ်ာသေလာက္ ပါပဲ။ ကိုးမားေ၀ဒနာသည္ဘ၀ ေရာက္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ပါတီဆိုင္းဘုတ္ ခ်ိတ္ထားတာကလြဲရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ ဘ၀ဆံုးၿပီလို႔ပဲ ေျပာၾကရေတာ့မွာပါ။ ဒီအေျခအေန မဆိုက္ခ်င္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္နဲ႔ လႈပ္ရွားမႈအစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္၊ လုိအပ္တဲ့ စည္း႐ံုးဖြဲ႔စည္းမႈေတြ ျပင္ဆင္၊ တုိက္ပြဲ၀င္ဖို႔ အသင့္အေနအထားျဖစ္ေအာင္ အလ်င္အျမန္ ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ထားဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ ဒီလိုလုပ္ႏိုင္ဖို႔ ထားရွိသင့္တဲ့ စိတ္ဓာတ္သေဘာထားကေတာ့ ပါတီအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အခြင့္အာဏာ၊ အဆင့္ေနရာ၊ ဂိုဏ္းအုပ္စုအက်ဳိး၊ ကိုယ္က်ဳိးအားလံုးကို လိုအပ္သလို

စေတးရဲတယ္ဆိုတဲ့ ပိုင္းျဖတ္ခ်က္မ်ဳိး ခ်ထားႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေသေကာင္ေပါင္းလဲ ျဖစ္နတဲ့ လူမမာကို အသက္ကယ္ဖို႔ ေျခမ မေကာင္းရင္ ေျခမ၊ လက္မ မေကာင္းရင္ လက္မ၊ လိုအပ္သလို ခြဲစိတ္ျဖတ္ေတာက္ရဲဖို႔ လိုပါတယ္။ လူမႈစနစ္တရပ္ကို ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲပစ္ဖို႔

တိုက္ပြဲ၀င္တယ္ဆိုတာ ဆင္စြယ္နန္းျမင့္ေပၚက ဇာခန္းဆီးေနာက္ကြယ္မွာ စႏၵရားတီးေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ စိတ္ကူးယဥ္္လို႔မရ တိုင္ပြဲ၀င္ဖို႔ အလ်င္အျမန္ အသင့္ျပင္ၾကရမယ့္ အခ်ိန္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။

ပါတီအဖြဲ႔အစည္းတိုင္းမွာ လူအမ်ဳိးမ်ဳိး ပါ၀င္တတ္သလို စိတ္အေထြေထြလည္း ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ တခ်ိန္မွာ တက္ႂကြေရွ႕တန္းေရာက္ခဲ့သူတဦးဟာ အျခားအခ်ိန္တခုမွာ ေနာက္တန္းကိုလည္း ေရာက္ေနႏိုင္ပါတယ္။ ေရွ႕ေရာက္ေနသူက ေနာက္က်သူကို တြဲေခၚ၊

ေနာက္ေရာက္ေနသူက ေရွ႕ကို ႀကိဳးစားအမီလိုက္ၾကရမွာပါ။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ အဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ ေရွ႕ကလည္းမသြား ေနာက္ပါးကလည္းမလိုက္ ေဘးကေန ကန္႔လန္႔တိုက္ေနလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။ လူမႈစီးပြားေရးဘ၀ထဲမွာ ေထာ္ေလာ္ကန္႔လန္႔လုပ္တယ္ဆိုတာ သိပ္ၿပီးထိခိုက္နစ္နာမႈ မႀကီးလွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီထဲမွာ အထူးသျဖင့္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းထဲမွာ

ေဘးလြယ္အိတ္ေတြ ပါလာၿပီဆိုရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံနဲ႔လူထုအတြက္ ထိခိုက္နစ္နာမႈႀကီးမားႏိုင္လို႔ သတိထားဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေျဖရွင္းႏိုင္ေရးဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ ေျဖရွင္းတယ္ဆိုတာ ေဘးလြယ္အိတ္ေတြကို ေခါင္းေဆာင္အဖြဲ႔ထဲက

ဖယ္ထုတ္ပစ္လိုက္႐ံုႏွင့္ ေျပလည္သြားတာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ‘ေဘးလြယ္အိတ္’ ဆိုတာမ်ဳိးကလည္း လိုအပ္တဲ့ ပစၥည္းပစၥယေတြ ထည့္ထားရတတ္တာမ်ဳိးမို႔ အသံုးတည့္မႈေတြ ရွိတတ္လို႔ အလြယ္တကူ ဖ်က္ဆီးလႊင့္ပစ္ဖို႔ဆိုတာလည္း မျဖစ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေကာင္းဆံုး ေျဖရွင္းနည္းကေတာ့ ‘ေဘးလြယ္အိတ္ေတြကို ေက်ာပိုးအိတ္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲပစ္လိုက္ပါ’ ။ ေက်ာပိုးအိတ္ဆိုတာလည္း ေဘးလြယ္အိတ္လိုပဲ ထမ္းပိုးထားရတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

14

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေက်ာပိုးအိတ္ဆိုေတာ့ ေရွ႕မွာထားစရာမလို၊ ေနာက္ေက်ာကို ပို႔ထားရင္ပဲ ရပါၿပီ။ ေနာက္ၿပီး ေက်ာပိုးအိတ္ဆိုတာ ေဘးကလိုက္ၿပီး ကန္႔လန္႔တိုက္လို႔လည္း မရေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္

ႏိုင္ငံေရးေက်ာပိုးအိတ္ေတြကို ေက်ာေပးၿပီး ကိုယ္ဦးတည္ရာ ေရွး႐ႈကာ ေနာက္ဆံကင္းကင္း၊ ရဲရဲတင္းတင္း နင္းျဖတ္ထိုးေဖာက္ ဆက္ေလွ်ာက္သြားၾကပါလို႔ တိုက္တြန္းအႀကံေပးပါရေစ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီေန႔၊ ဒီအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ ‘ႏိုင္ငံေရးေဘးလြယ္အိတ္’ ေတြ ျပႆနာကို အလ်င္အျမန္ ‘သတိထား’ ေျဖရွင္းဖို႔ အထူးလိုအပ္ေနပါၿပီ။

ကရင္စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားအား စခန္းေရႊ႕ေျပာင္းရန္စီစဥ္

NEJ / ၈ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ လာမည့္သံုးရက္အတြင္း ေနာင္ဘိုးဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ ယာယီခုိလႈံေနသည့္ ကရင္စစ္ေျပးဒုကၡသည္ (၁,၃၅၅) ဦးသည္ ေနာင္ဘိုးရြာေတာင္ေျခသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါေနရာသည္ ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားက သေဘာတူခြင့္ျပဳသည့္ ဧက (၃၀) ခန္႔စီရွိ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

15

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေျမေနရာႏွစ္ခုျဖစ္ၿပီး ဒုကၡသည္မ်ားကို ေနာင္ဘိုးေက်းရြာ ရြာသူႀကီးႏွင့္

အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖြဲ႔မ်ား၏အစီအစဥ္ျဖင့္ ေျပာင္းေရႊ႕ေပးမည္ျဖစ္သည္။ ေနာင္ဘိုးဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွ ဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီမႈေပးေနသည့္ လယ္ေပၚဟဲ ဒုကၡသည္စခန္းဥကၠ႒ ေစာတာဆူးညားက “အေျခအေနအရ ဟိုဘက္ျပန္ဖို႔ မရဲေသးဘူး။ အခု ေနာင္ဘိုးေတာင္ေျခမွာ ဧက (၃၀) ေျမေနရာ (၂) ခုမွာ အားလံုးလာၿပီး ေပါင္းေနဖို႔ စီစဥ္ေနတယ္္” ဟု ေခတ္ၿပိဳင္သို႔ ေျပာသည္။

ယခင္က ထုိင္းအာဏာပိုင္မ်ား၊ ယူအန္အိတ္ခ်္စီအာ၊ တီဘီဘီစီ၊ ေကအာစီ၊ အုိင္အာစီႏွင့္ အျခား အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား သေဘာတူထားသည့္ ထီးႏိုခို႔ေနရာကို ထုိင္းအာဏာပိုင္မ်ားက လံုၿခံဳေရးအေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ပယ္ဖ်က္ခဲ့သည္။ ဒုကၡသည္အေရးေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အင္ဂ်ီအိုတခုမွ ဝန္ထမ္းတဦးက

“လံုၿခံဳေရးကိုအေၾကာင္းျပၿပီးေျပာတယ္။ က်ေနာ္ထင္တယ္ ၊ ထိုင္းနယ္စပ္မွာ ဒုကၡသည္စခန္းတခု ထပ္တိုးလာမွာကို စိုးရိမ္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ လက္ရွိဒုကၡသည္ေတြက

တကယ္စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြပါ။ အခုလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ကိုယ့္ရပ္ရြာျပန္ရင္ အႏၲရာယ္ေတြနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔အတြက္ ကို စဥ္းစားေစခ်င္တယ္” ဟု ေျပာသည္။ ဒုကၡသည္တဦးျဖစ္သူ ေစာတေကာ္က “ျပန္လို႔ရရင္ ငါတို႔ျပန္တာၾကာၿပီ။ အခုျပန္ရင္ ေသလမ္းကို ျပန္တာနဲ႔အတူတူပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမွာလာခိုေနရတာပါ” ဟု ေျပာသည္။ ကရင္ဒုကၡသည္ေကာ္မတီဥကၠ႒ ေစာေရာဘတ္ေထြးက “အခုအေျခအေနအရဆိုရင္ ေနာင္ဘိုး၊ အူးသူးထ၊ မဲ့စေလ၊

ဒီယာယီစခန္း (၃) ခုက စစ္ေျပးဒုကၡသည္ (၄,၀၀၀) ေလာက္ဟာ အခုယာယီစခန္းျဖစ္တဲ့ ေနာင္ဘိုးရြာေတာင္ေျခေနရာမွာ အားလံုးသြားၿပီး စုေနရမယ့္သေဘာျဖစ္တယ္။ ဒီကိစၥကို က်ေနာ္တို႔ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ေနတံုးပဲ။ လာမယ့္အပတ္ေလာက္ က်ရင္ေတာ့ အေျခအေနကို သိရမယ္” ဟု ေျပာသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ တနလၤာေန႔ကလည္း ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းကူးဝင္လာသူမ်ားဆိုင္ရာ အေမရိကန္ေကာ္မတီ US Committee for Refugees and Immigrants အဖြဲ႔၏ ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာသံတမန္ မစၥစိုဖန္းနီက်ဳံးက်င္ထနာကန္ႏွင့္အဖြဲ႔သည္ ေနာင္ဘိုး

ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတြင္ ခိုလႈံေနၾကသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုၿပီး လူသံုးကုန္၊ စားေသာက္ကုန္မ်ား ေပးအပ္ခဲ့သည္။ ၎က ကရင္စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားအား ေရွ႕ဆက္အကူအညီမ်ား ေပးသြားရန္ အစီအစဥ္မ်ား ရွိသည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ယခင္လ (၂) ရက္ေန႔မွ စတင္၍ နအဖႏွင့္ ဒီေကဘီေအ ပူးေပါင္းတပ္ဖြဲ႔မ်ားသည္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

16

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကရင္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ တပ္မဟာ (၇) ဘားအံခ႐ုိင္ေဒသကို အလံုးအရင္းျဖင့္ တလနီးပါးခန္႔ ထိုးစစ္ဆင္သည့္ ဂယက္ေၾကာင့္ လႈိင္းဘြဲ႔ႏွင့္

ပိုင္က်ဳံၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားမွ ရြာသား (၄,၀၀၀) ခန္႔သည္ ထိုင္းႏုိင္ငံ တာ့ခ္ခ႐ိုင္ ထာ့ေဆာင္ယန္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ထြက္ေျပးခိုလႈံေနၾကသည္။

၎တို႔ကို ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားက ထာ့ေဆာင္ယန္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေနာင္ဘိုး၊ အူးသူးထ၊

မဲ့စေလ စသည့္ ေနရာ (၃) ခုတြင္ ယာယီလက္ခံေစာင့္ေရွာက္ထားၿပီး နယ္ေျမေအးခ်မ္းမွသာ ေနရပ္ျပန္ပို႔မည္ျဖစ္ၿပီး အတင္းအဓမၼျပန္ပို႔မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ မဂၤလာေစ်းမွ ျပည့္တန္ဆာေစ်းကြက္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔လာ ေအာင္ထက္ / ၈ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/news/july09/080709b.php ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ မဂၤလာေတာင္ၫြန္႔ၿမိဳ႕နယ္၊ မဂၤလာေစ်းေအာက္ဘက္ရိွ ျပည့္တန္ဆာေစ်းကြက္သည္ တစထက္တစ ပိုမိုႀကီးမားလာေနၿပီး ျပည့္တန္ဆာလုပ္သူမ်ား ပိုမိုမ်ားျပားလ်က္ရိွသည္။ မဂၤလာေစ်း၀င္းအတြင္းရိွ မဂၤလာေစ်းသစ္အေဆာက္အအံု၌ ေရႊၿမိဳ႕ေတာ္ အေအးခန္းဧည့္ရိပ္သာႏွင့္ ကာရာအိုေကမ်ား၊ ေဂ်ေဂ် ႏိုက္ကလပ္ႏွင့္ လပ္ကီးအႏွိပ္ခန္းမႀကီးတို႔ကို တခမ္းတနား ဖြင့္လွစ္ထားရိွသည္။ ေစ်း၀င္းအတြင္းမွ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္၊ ထမင္းဆိုင္၊ ကြမ္းယာဆိုင္ အစရိွသည့္ေနရာမ်ားတြင္လည္း ျပည့္တန္ဆာ မိန္းကေလးမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ေနၿပီး

ေပ်ာ္ပါးလိုသူမ်ားက ၎တို႔အား ေပ်ာ္ပါးေၾကး က်ပ္ (၁) ေသာင္းခြဲႏွင့္ (၂) ေသာင္းၾကား ေပးကာ တည္းခိုခန္းမ်ားသို႔ ေခၚယူေပ်ာ္ပါးၾကေၾကာင္း ျပည့္တန္ဆာထိန္း လူငယ္တဦးက ေျပာသည္။ ၎က “အဲလိုဆိုင္ေတြမွာ ထိုင္ေနၾကတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက (၁၀၀) ေလာက္ရိွတယ္၊

ျပည့္တန္ဆာထိန္း (ေခါင္း) က အေယာက္ (၃၀) ေလာက္ရိွတယ္။ လာေခၚတဲ့ဧည့္သည္မ်ားရင္ မ်ားသလို ေစ်းသည္ေတြေရာ သူတို႔ကိုလိုက္ပို႔ေပးရတဲ့ အငွားယာဥ္သမားေတြေရာ အရမ္းအလုပ္ျဖစ္ၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။ တိုင္းရဲ၊ တာ၀န္က် စခန္းရဲ၊ သတင္းတပ္ဖဲြ႔၊ ဒုစ႐ိုက္ႏိွမ္နင္းေရးအပါအ၀င္

လံုၿခံဳေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ားအား ျပည့္တန္ဆာထိန္းမ်ား က သူ႔အုပ္စုႏွင့္သူ အလွည့္က် ညစဥ္ လိုင္းေၾကးေပးေဆာင္ၾကရေၾကာင္း၊ တည လိုင္းေၾကးစုစုေပါင္း (၁) သိန္းခန္႔ရိွေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။

နာဂစ္အၿပီး ဧရာ၀တီတိုင္းမွ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊ ၂၀၀၉ ခု ႏွစ္ဦးပိုင္း ကမာၻ႔စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈေၾကာင့္ ပိတ္သိမ္းလိုက္ရေသာစက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံုမ်ားမွ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

17

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေရာက္လာၾကသည့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားေၾကာင့္ မဂၤလာေစ်း ေအာက္ဘက္

ျပည့္တန္ဆာေစ်းကြက္မွာ ယခင္ထက္ ႏွစ္ဆခန္႔မ်ားလာေၾကာင္း အဆိုပါ ျပည့္တန္ဆာထိန္းလူငယ္က ေျပာသည္။ မဂၤလာေတာင္ၫြန္႔ရပ္ကြက္အတြင္း ေနထိုင္သူတဦးက “ညေန (၆) နာရီေက်ာ္ (၇) နာရီဆိုရင္ ေမာင္နဲ႔ႏွမ၊ သားနဲ႔အမိ လမ္းေတာင္ ျဖတ္မေလွ်ာက္ရဲေလာက္ေအာင္ အရွက္နည္းတဲ့ ျမင္ကြင္းေတြ ေတြ႔ေနရတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ေန႔လယ္ဘက္ေရာင္းခ်ေသာ အထည္ဆိုင္ရွင္တဦးကမူ ေန႔လံုၿခံဳေရး၊ ညလံုၿခံဳေရးမ်ား ရိွေနသည့္ၾကားမွ ေစ်းတာ၀န္ခံ႐ံုးအနီး၌ ယခုကဲ့သို႔ ျပည့္တန္ဆာေစ်းကြက္ ႀကီးမားေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။

၎က “ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈကို ပ်က္ျပားေစတဲ့ ဒီလိုေစ်းကြက္ကို ႏွိမ္နင္းႏိုင္မယ့္ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္း မရိွတာဟာ တရားေရးအားနည္းတဲ့ ျပ႐ုပ္တခုပဲ” ဟု ေ၀ဖန္သည္။

အဆိုပါ မဂၤလာေစ်းေအာက္ဘက္မွ ျပည့္တန္ဆာေစ်းကြက္ႏွင့္ ကမ္းနားလမ္း (ယခင္ ၆ ထပ္႐ံုး) ေအာက္ဘက္ရိွ ျပည္တြင္းသံုးေငြခ်င္း ဖလွယ္သည့္ ေစ်းကြက္တို႔မွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ထင္ရွားသည့္ တရားမ၀င္ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္တို႔ျဖစ္သည္။

မစၥတာဘန္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုမႈအေပၚ NLD ေခါင္းေဆာင္မ်ား အားမရ နန္းေဒဝီ ဗုဒၶဟူးေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 08 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 20 နာရီ 46 မိနစ္

နယူးေဒလီ (မဇိၥ်မ) ။

။ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္

အဖဲြ႔ဝင္ ၄ ဦးက ကုလ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ရသည့္အေပၚ ေက်နပ္အားရျခင္း မရွိေၾကာင္း အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေျပာခြင့္ရ ပုဂိၢဳလ္က ယေန႔ ေျပာဆိုသည္။ ယခုလ ၃ ရက္ေန႔က စစ္အစိုးရ ႐ံုးစိုက္ရာ ေနျပည္ေတာ္တြင္ NLD ဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီဝင္ ၄ ဦးႏွင့္ ကုလ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းတို႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာတြင္ အေရးၾကီးသည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြးရန္ အခ်ိန္လံုေလာက္မႈ မရွိသည့္အေပၚ ယခုလို တံု႔ျပန္ေျပာဆိုလုိက္ျခင္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

18

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျဖစ္သည္။ “CEC (ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ) ၄ ေယာက္စလံုးက လံုးဝ ေက်နပ္အားရမႈ မရွိဘူးလို႔ ျပန္ေျပာၾကတယ္။ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းကိုလည္း ဒီလိုအေရးၾကီးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို အျပန္အလွန္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးဖို႔ အခ်ိန္မလံုေလာက္ဘူးလို႔ သူတို႔ ေျပာခဲ့တယ္” ဟု NLD ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ဦးဉာဏ္ဝင္းက မဇၥ်ိမကို ေျပာျပသည္။ သူက ဆက္ၿပီး “ဟဲလို၊ ဘိုင့္ဘိုင္ ေျပာတာနဲ႔တင္ ၃-၄ မိနစ္ ျပည့္သြားၿပီေလ” ဟု ေျပာသည္။ CEC အဖဲြ႔ဝင္မ်ားထဲမွ ဦးသန္းထြန္း၊ ဦးစိုးျမင့္၊ ဦးညႊန္႔ေဝႏွင့္ ဦးလွေဖက မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းႏွင့္ ၁ဝ မိနစ္ၾကာ သီးျခားေျပာဆိုခြင့္ရရွိရာ NLD က အခ်က္ ၄ ခ်က္ တင္ျပခဲ့သည္။ ၎အခ်က္မ်ားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးေရး၊ အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပန္လည္အစျပဳေရး၊ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို တနည္းနည္းျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳေပးေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္အတြက္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတြင္ လိုအပ္သည့္ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေရးတို႔ ျဖစ္သည္။ NLD ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ တင္ျပခ်က္မ်ားအေပၚ မစၥတာဘန္ကီမြန္းက ႏႈတ္အားျဖင့္ တစံုတရာ ျပန္လည္တု႔ံျပန္ေျပာဆိုျခင္း မရွိေသာ္လည္း ေခါင္းညိတ္၍သာ နားေထာင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ “အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ေျပာခ်င္တဲ့အခ်က္ေလးေတြ ေျပာခြင့္ရခဲ့ေပမယ့္ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးဖို႔ အခ်ိန္မရခဲ့ပါဘူးလို႔ CEC ေတြက ျပန္ေျပာျပတယ္” ဟု ဦးဉာဏ္ဝင္းက ဆိုသည္။ ယခုလ ၃ ရက္ႏွင့္ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္ရက္ၾကာ ေနထုိင္သြားသည့္ ကုလ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္သည္ သူ၏ ခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း စစ္အစိုးရက ျငင္းပယ္ခဲ့ၿပီး၊ NLD ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ၄ ဦးႏွင့္သာ ေတြ႔ဆံုခြင့္ေပးခဲ့သည္။ NLD ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ယခုလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိသြားၿပီး၊ ၃ ရက္ေန႔တြင္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ကာ၊ ၄ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

19

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျပန္လည္ေရာက္ရွိခဲ့ၾကသည္။ ယမန္ေန႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ NLD ႐ုံးခ်ဳပ္တြင္ ကုလအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရခဲ့သူ ပါတီေခါင္းေဆာင္ ၄ ဦးက ရွင္းလင္းပြဲတရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ႏုိင္ငံျခားသံ႐ံုးတခ်ဳိ႕မွ သံတမန္မ်ား တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔အျပင္ မစၥတာဘန္ ခရီးစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပါတီ၏ သေဘာထား ေၾကညာခ်က္တရပ္ကို မနက္ျဖန္တြင္ ထုတ္ျပန္သြားမည့္အေၾကာင္း ပါတီ (ဗဟို) ၏ ျပန္ၾကားေရး တာဝန္ခံတဦးျဖစ္သူ ဦးအုန္းၾကိဳင္က ေျပာသည္။ ယခုခရီးစဥ္အတြင္း ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ မရရွိခဲ့သျဖင့္ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိေသာ ခရီးစဥ္အျဖစ္ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက ေဝဖန္ၾကေသာ္လည္း၊ မစၥတာဘန္ကမူ ေအာင္ျမင္မႈ ရွိ၊ မရွိကို ထုိအခ်က္ တခ်က္တည္းျဖင့္ မေျပာဆိုႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။ From Times Online July 8, 2009

Chinese troops flood into riot city as Hu Jintao flies home Thousands of Chinese troops poured into the restive city of Urumqi early today in a massive show of force, as President Hu Jintao cut short a visit to Italy for the G8 summit to deal with the outbreak of ethnic violence. Along one road ringing the capital of the western region of Xianjiang where 156 people died in riots on Sunday, The Times counted more than 30 paramilitary trucks, each followed by about two dozen men, many in black body armour, and most carrying riot shields, batons and fire arms. The convoys included several white armoured personnel carriers accompanied by tear gas vans, all with paramilitaries standing ready to open fire. They were preceded by land cruisers, their sirens wailing as they moved almost at a walking pace through the town. On the sides of the trucks were banners reading: "See the people as our father and mother." In the centre of the city around People's Square, army helicopters circled overhead as hundreds more paramilitary troops marched in brigades of 20 to 30 chanting: "Defend the Motherland, defend the people."

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

20

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

A Han Chinese man surnamed Run said, as he watched the troops rolling by: "We support this. The Government has to take action to protect the people. But they should have got here sooner. It took them three days to do this. Why so long?" Mr Hu's decision to return home came after another day of strife in Urumqi on Tuesday, as thousands of Han Chinese roamed the streets looking for vengeance after Sunday's riots, which left 156 dead and more than 800 injured. He left Italy early today "due to the situation in northwest China's Xinjiang Uighur Autonomous Region" Xinhua, China's state news agency, reported. Mr Hu decided to curtail his trip "given the worsening of the disorder in Xinjiang", Tang Heng, the first political counsellor at the Chinese embassy in Rome, told Italy's ANSA news agency. Although China is not a member of the Group of Eight, talks at the summit were to include emerging powers including China and India. State Councillor Dai Bingguo would take part in the summit on Mr Hu's behalf, Xinhua reported. This morning, the streets were quiet and cars began moving agin. But although the angry mobs had not returned, many Han Chinese were still carrying makeshift weapons in the city centre and outlying districts. "I'm carrying this just for my own feeling of safety," said a man named Li as he walked near the city centre carrying a martial arts nanchuk — two batons held together by a chain. One woman in her thirties was seen walking on the street carrying a large stick studded with nails, while others were carrying knives and steel poles. Many shops and businesses remained closed and there were no buses or taxis running through the centre of town. Chinese officials have already blamed the unrest on separatist groups abroad, which it says want to create an independent homeland of East Turkestan for the Uighurs. Rebiya Kadeer, the exiled Uighur businesswoman and activist blamed for the violence, denied having anything to do with it. She said: "These accusations are completely false."

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

21

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Chinese paramilitary police form up on a square in Urumqi, western China's Xinjiang province, Wednesday, July 8, 2009. Sobbing Muslim women scuffled with riot police, and Chinese men wielding steel pipes, meat cleavers and sticks rampaged through the streets Tuesday as ethnic tensions worsened in China's oil-rich Xinjiang territory, forcing officials to declare a curfew. (AP Photo/Ng Han Guan)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

22

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Chinese security forces gather at a square in Urumqi, western China's Xinjiang province, Wednesday, July 8, 2009. China's president cut short a G8 summit trip to rush home Wednesday after ethnic tensions soared in Xinjiang territory, and the government flooded the area with security forces in a bid to quell emotions in the wake of a massive riot that left at least 156 dead.(AP Photo/Eugene Hoshiko)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

23

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Chinese paramilitary police officers form a barrier between Han and Uighur districts a day after Han Chinese mobs attacked Uighur neighbourhoods in Urumqi, China, Wednesday, July 8, 2009. Sobbing Muslim women scuffled with riot police, and Chinese men wielding steel pipes and meat cleavers rampaged through the streets as ethnic tensions worsened in China's oil-rich Xinjiang territory, prompting the president to cut short a summit trip abroad Wednesday. (AP Photo/Ng Han Guan)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

24

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Map shows China's ethnic groups by geographic concentration

China vows executions for rioters behind killings URUMQI, China (AP) July 8, 2009— The Communist Party boss of Urumqi says the government will seek the death penalty for anyone found to be behind the deaths of 156 people killed in riots in the capital of Xinjiang. Li Zhi told a news conference Wednesday that Urumqi was stable after several days of ethnic violence. He said security forces had control of the streets. He said many people accused of murder had already been detained and that most of them were students. 25 vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The violence has already caused President Hu Jintao to cut short a visit to take part in the Group of Eight summit in Italy to return to take charge of the situation. THIS IS A BREAKING NEWS UPDATE. Check back soon for further information. AP's earlier story is below. URUMQI, China (AP) — China flooded the capital of western Xinjiang province with security forces Wednesday, and President Hu Jintao cut short a visit to the G8 summit as Beijing tries to stem a tide of ethnic clashes in the wake of a riot that left 156 dead. Helicopters dropped leaflets appealing for calm among Urumqi's 2.3 million residents, although the official Xinhua News Agency said there were "sporadic standoffs" between protesters and security forces, and some minor clashes. It did not give details. Hu arrived home Wednesday "due to the situation" in Xinjiang, Xinhua said. It did not say what action he would take. In some areas of the city, residents formed alleyway barricades with furniture and debris to stop a repeat of the fighting between minority Uighurs (pronounced WEE-gers) and Han Chinese — the country's majority ethnic group. "The government told us today not to get involved in any kind of violence. They've been broadcasting this on the radio, and they even drove through neighborhoods with speakers telling people not to carry weapons," said one Han Chinese man who would give only his surname, Wang. Hundreds of paramilitary police guarded the main roads to Uighur neighborhoods and the central square in Urumqi (pronounced uh-ROOMchee), where the first riots began. Most were armed with shields and clubs, while a few had assault rifles fixed with bayonets. It was not known if any new arrests were made. The government has already said more than 1,000 had been detained. The notes dropped by helicopter carried an appeal for calm from Xinjiang's Communist Party secretary. "Secretary Wang urges everybody to return home, return to their work units and return to their communities," read the title in bold Chinese characters. Crowds reacted warily. "We don't believe this. They need to tell the Han to retreat. We're going to stay here to protect our homes," said a Uighur businessman, who would give only part of his name, Mamet.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

26

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Shortly afterward, policemen — some Han, some Uighur and armed with handguns and automatic rifles — came through the neighborhood to enforce calm. "We are just protecting our homes. We are not planning a counterattack," said one of a group of 10 Uighur men guarding the entrance to a side street. After talking with the police, the men turned and walked inside nearby shops and buildings. Uighurs say the riots that started Sunday — put down by volleys of tear gas and a massive show of force — were triggered by the June 25 deaths of Uighur factory workers during a brawl in the southern Chinese city of Shaoguan. State-run media have said two workers died, but many Uighurs believe more were killed and said the incident was an example of how little the government cared about them. Many of the Turkic-speaking group believe the Han Chinese, who have flooded into the rugged, rapidly developing western region in recent years, are trying to crowd them out. The Han Chinese say the Uighurs are backward and ungrateful for all the economic development and modernization. They also say the Uighurs' religion — a moderate form of Sunni Islam — keeps them from blending into Chinese society, which is officially communist and largely secular. The authorities have been trying to control the unrest by blocking the Internet, including social networking sites such as Facebook, and limiting access to texting services on cell phones. At the same time, police have generally been allowing foreign media to cover the tensions. On Wednesday, workers in Internet cafes in two other Xinjiang cities, Turpan and Kashgar, said Internet connections had been cut. "The police came to us and told us to shut down our Internet cafe for the next three days, but who knows how long this will last," said the manger of the Huo Zhou Internet cafe in Turpan. He would give only his surname, Pei. An operator with China Mobile's service center in Xinjiang, who refused to give her name, said all the services for cell phones, except making and receiving calls, had been suspended, including sending and receiving text messages — one of the major ways Twitter messages are distributed. She said many calls were not going through because the system was overloaded. Copyright © 2009 The Associated Press. All rights reserved.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

27

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး တုိးတက္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ စက္မႈထိပ္သီး ၈ ႏုိင္ငံ တုိက္တြန္း

09 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-09-voa4.cfm အီတလီႏုိင္ငံမွာ က်င္းပေနတဲ့ G 8 စက္မႈထိပ္သီး ၈ ႏုိင္ငံရဲ႕ ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲအတြင္း

ျမန္မာစစ္အစုိးရအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ အားလုံး လႊတ္ေပးၿပီး ပြင့္လင္း ျမင္သာတဲ့ ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးဖုိ႔ မေန႔က စည္းေ၀းပြဲ ပထမေန႔မွာ ေခါင္းေဆာင္ေတြက

ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကုသလမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာဘန္ကီမြန္း (Mr. Ban Ki-moon) မၾကာခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ သြားေရာက္ခဲ့တာကုိလည္း G 8 ထိပ္သီးစည္းေ၀းပြဲက ႀကိဳဆုိတဲ့အေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေျပာဆုိပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက စစ္အစုိးရအတြက္ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကုိ သယ္ေဆာင္သြားတဲ့ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကုိ ဆက္လက္ ေထာက္ခံေနမွာ

ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္းအ၀ုိင္းရဲ႕ စုိးရိမ္မႈေတြအတြက္ ျမန္မာစစ္အစုိးရဘက္က လုိက္ပါေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ ျပသႏုိင္တဲ့ အခြင့္အလမ္း ရခဲ့ပါလ်က္နဲ႔ မယူခဲ့ဘူးလုိ႔

အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ အျမင္သေဘာထားကုိ လက္ခံေၾကာင္းလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တဆက္တည္းမွာပဲ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢ အဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ လက္ရွိ အလွည့္က် သဘာပတိတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံကလည္း ကုလသမဂၢအဖြဲ႕နဲ႔ စစ္အစုိးရက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ ျငင္းဆုိေနတဲ့အေပၚနဲ႔ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ေရာက္ရွိေနစဥ္

ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႕ဆုံခြင့္ေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆုိတာကုိ စစ္အစုိးရဘက္က ျငင္းဆုိခဲ့တဲ့အေပၚ အထူးစုိးရိမ္ ပူပန္မိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ G 8 ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕မိတ္ေဆြ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေပါင္း ၅ ႏုိင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈ ကိစၥေတြကုိ အီတလီႏုိင္ငံမွာ ဒီကေန႔ ဒုတိယေန႔မွာ ေဆြးေႏြးၾကဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ ဘရာဇီး၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယ၊ မကၠဆီကုိနဲ႔ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံတုိ႔က

ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barack Obama) အပါအ၀င္ G 8 ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အီတလီႏုိင္ငံ အလယ္ပုိင္းက လာကီလာ (L’ Aquila) ၿမိဳ႕မွာ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေနၾကတာပါ။ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြကုိ စားနပ္ရိကၡာ ေထာက္ပံ့ေရး၊ ဟြန္ဒူရပ္စ္ႏုိင္ငံက ႏုိင္ငံေရးပဋိပကၡ၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြင္းက လူမ်ဳိးစုေတြရဲ႕ ျပႆနာ စတာေတြကုိ ၃ ရက္ၾကာ က်င္းပေနတဲ့ ဒီ စီးပြားေရး ထိပ္သီးညီလာခံရဲ႕ ဒုတိယေန႔မွာ ေဆြးေႏြးၾကဖုိ႔ ရွိပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အီရန္ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပုိင္း ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ ႏ်ဴကလီးယား ျပႆနာ စတာေတြကိုလည္း ကန္႔ကြက္႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

28

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ထုတ္ျပန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ရာသီဥတု ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေတာ့ ကမၻာ့ဥတုရာသီ ေျပာင္းလဲမႈကုိ ျဖစ္ေပၚေစတယ္ဆုိတဲ့ ဖန္လုံအိမ္ဓာတ္ေငြ႕ ထုတ္လုပ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ၾကဖုိ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြက သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။

ျမန္မာ့အေရး လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းေခၚဖို႔ ၿဗိတိန္နဲ႔ အေမရိကန္ေတာင္းဆို 09 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-09-voa1.cfm ျမန္မာႏိုင္ငံအေရး ေနာက္ဆံုးအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ

ေခၚယူေဆြးေႏြးဖို႔ ၿဗိတိန္နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတို႔က ေတာင္းဆိုေနပါတယ္။

လံုၿခံဳေရးေကာင္စီရဲ႕ ဦးစားေပးကိစၥေတြမွာ ျမန္မာ့အေရးကိစၥလည္း ပါ၀င္တာမို႔ အခု

ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ကိစၥကို အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို ျပန္တင္ျပဖို႔ လိုလားေနၾကတာပါ။ အေၾကာင္းစံု စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုသားညြန္႔ဦးက ေျပာျပေပးပါ။

ဇူလိႈင္ ၈ရက္ ေဒသစံခ်ိန္ ညေနပိုင္းမွာပဲ ကုလသမဂၢ နယူးေယာက္ဌာနခ်ဳပ္မွာ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာ့မိတ္ေဆြမ်ားႏိုင္ငံ အစည္းအေ၀း က်င္းပခဲ့ပါတယ္။

အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ခရီးစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကိုယ္စား အထူးအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ မစၥတာအီဗရာဟင္ဂမ္ဘာရီက ျမန္မာခရီးစဥ္ကိစၥ အဖဲြ႔၀င္ႏိုင္ငံေတြကို ရွင္းျပတာပါ။ ဒီေနာက္ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သီးျခား တံခါးပိတ္အစည္းအေ၀းျဖစ္တာမို႔ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ မသိရပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အခုလို တံခါးပိတ္ အစည္းအေ၀းထက္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအတြင္း ျမန္မာ့အေရး တရား၀င္ ေဆြးေႏြးမႈလုပ္ဖို႔ ၿဗိတိန္နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတို႔ကေတာ့ ေတာင္းဆိုထားတယ္လို႔ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အၿမဲတမ္း ကိုယ္စားလွယ္ရံုး ျပန္ၾကားေရးအရာရိွ Patrick Vanatrell က ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။ “ျမန္မာ့အေရးကိစၥ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကေန အစည္းအေ၀း ေခၚယူဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ေထာက္ခံပါတယ္။ သည္အဆိုျပဳခ်က္ကိုေတာ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက တင္သြင္းထားတာပါ။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ နယူးေယာက္ ဌာနခ်ဳပ္ကို ျပန္ေရာက္လာရင္ သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ ခရီးစဥ္ကိစၥ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီကို တင္ျပၿပီး အဲဒီမွာ ညိႈႏိႈင္းဖို႔ ေတာင္းဆိုထားတာပါ။”

ျမန္မာ့မိတ္ေဆြႏိုင္ငံမ်ား အဖဲြ႔ထံ မစၥတာ ဂမ္ဘာရီက ခရီးစဥ္ကိစၥ တင္ျပ ေဆြးေႏြးေနတာကို ကန္႔ကြက္တဲ့သေဘာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာ့အေရးက ဦးစားေပး ကိစၥတခုျဖစ္ေလေတာ့ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာခရီးစဥ္ကိစၥ

ေဆြးေႏြးသင့္တဲ့ ေနရာတခုလို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ယူဆတဲ့ အေၾကာင္း Patrick

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

29

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Vanatrell က ေျပာပါတယ္။ အခုလို ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕နဲ႔ သီးျခား တံခါးပိတ္ေဆြးေႏြးေနတာအျပင္ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီမွာလည္း တရား၀င္ ေဆြးေႏြးသင့္တယ္လို႔ ဆိုတာပါ။

အေမရိကန္ဘက္ကေတာ့ အခု မစၥတာဘန္ခရီးစဥ္မွာ ဘာ ရလဒ္ေကာင္းေတြမွ မေတြ႔ရဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုးတက္မႈျပတဲ့အေနနဲ႔ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္

အခြင့္အလမ္းေကာင္းေတြ ယူႏိုင္စြမ္းမရိွတဲ့အေပၚ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ အလြန္တရာ စိတ္ပ်က္ရပါတယ္။ အခု အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာလည္း ဘာရလဒ္မွ

ထြက္မလာပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လြတ္ေပးဖို႔ ဆက္ၿပီး ေတာင္းဆိုေနမွာပါ။” အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာမိတ္ေဆြမ်ား အဖဲြ႔မွာေတာ့ ျမန္မာ့အေရး စိတ္၀င္စားတဲ့ အေမရိကန္ ၿဗိတိန္လို အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အထူးသျဖင့္ အာရွ ျမန္မာအိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္း ျမန္မာႏိုင္ငံအျပန္ ထိုင္းမွာရိွတဲ့ ထိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္နဲ႔ ေတြ႔တုန္းကလည္း ျမန္မာႏို္င္ငံအေရးကို ျမန္မာမိတ္ေဆြမ်ားအဖဲြ႔ကတဆင့္ အဓိကထား ကိုင္တြယ္ေဆြးေႏြးသြားမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

အတိုက္အခံ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ အခု မစၥတာဘန္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ ဘာရလဒ္ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္မျပႏို္င္ပဲ ျပန္လာရတာေၾကာင့္ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာ့အေရးၾကား၀င္ညိႈႏိႈင္းေပးမႈအေပၚ သံသယျဖစ္လာၾကပါတယ္။

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦး၀င္းတင္က မစၥတာ ဘန္ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးမွာ ဘာမွ လုပ္ေပးႏိုင္စြမ္း မရိွဘူးဆိုတာ ျပေနတာပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။ “အမွန္အတိုင္း ေျပာရရင္ ဗမာစကားနဲ႔ ေျပာရရင္ ဘန္ကီမြန္းက အႏွပ္ခံရတယ္ေပါ့။

သူလာတဲ့ကိစၥက ေဒၚစုလြတ္ေျမာက္ေရး ကိစၥ တကမၻာလံုးက ၀ုိင္းၿပီး ေအာ္ေနလုိ႔ ေဒၚစုလြတ္ေရး၊ ေဒၚစုအမႈ ျဖတ္သိမ္းေရးကို လာလုပ္တယ္။ အဲဒါကို သူ မလာခင္ကလည္း ျငင္းတယ္။ သူကုိယ္တုိင္ လာတဲ့အခါလည္း ၂ခါေျပာတဲ့အခါလည္ ျငင္းလုိက္တဲ့အခါ ၿပီးသြားၿပီ။ ဘန္ကီမြန္း လာတဲ့ ၾကား၀င္ ဖ်န္ေျဖမႈ က႑ကလည္း ၿပီးဆံုးသြားၿပီ။ ကုလသမဂၢကလည္း လူေတြရဲ႕ ထင္ျမင္ခ်က္ထဲမွာ အမ်ားႀကီး ေမွးမိန္ ေသးသိမ္သြားၿပီ။ ”

ဒါေပမဲ့လည္း ဒီခရီးစဥ္ မေအာင္ျမင္တာကို အဖက္ဆယ္ဖို႔ဆိုရင္ ကုလသမဂၢဘက္က လုပ္စရာေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ဦး၀င္းတင္က ေျပာပါတယ္။

"ဒီခရီးဟာ ေအာင္ျမင္တဲ့ခရီး မဟုတ္ဘူး။ အရံႈးေပၚတဲ့ ခရီးပဲ။ ေရွ႕လုပ္စရာေတြ ဆက္ရွိမွသာလွ်င္ အဖတ္ဆယ္လုိ႔ရမယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ "

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

30

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မစၥတာဘန္ကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္လာမလဲဆိုတာကို မျပတ္ေစာင့္ၾကည့္သြားမယ္လို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာ့မိတ္ေဆြမ်ားအဖဲြ႔ကေနပဲ အဓိကထား ကိုင္တြယ္သြားလိုပံုရပါတယ္။ ၿဗိတိန္ အေမရိကန္တို႔ဘက္ကေတာ့

လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ေခၚဖို႔ကိုပဲ တိုက္တြန္းေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢမွာပဲ ဘယ္လို ဆက္ကိုင္တြယ္ၾကမလဲ သေဘာကဲြလဲြေနတဲ့ လကၡဏာေတာ့ ေတြ႔ေနရပါတယ္။

အၿပီးသတ္ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ မူၾကမ္း ေရွ႕ေနအက်ိဳးေဆာင္အဖြဲ႔ ေဒၚစုကိုတင္ျပ 08 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-08-voa10.cfm ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႐ံုးတင္တရားစြဲဆိုထားတဲ့ကိစၥမွာ

ေရွ႕ဆက္လုပ္သြားဖို႔ရွိတာေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အက်ဳိးေဆာင္ ေရွ႕ေနအဖြဲ႔နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ အင္းစိန္ေထာင္၀င္းအတြင္းက ဧည့္ရိပ္သာတခုမွာ ဒီကေန႔ေန႔လယ္ပိုင္းက ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ဘန္ေကာက္ေရာက္ ၀ိုင္းေတာ္သား ကိုေက်ာ္ေက်ာ္သိန္းက တင္္ဆက္ထားပါတယ္။

ေမလ ၁၄ ရက္ေန႔ကတည္းက စစ္ေဆးလာခဲ့တဲ့ အမႈအတြက္ ေရွ႕ဆက္ ဘာေတြ လုပ္ၾကမယ္ဆိုတာကို တိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးဖို႔ ေရွ႕ေနအဖြဲ႔နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔

ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကတာပါ။ အမႈက ၿပီးသေလာက္ျဖစ္လာၿပီမို႔ ေနာက္ဆံုးေလွ်ာက္လဲခ်က္ အတြက္ ေရွ႕ေနေတြဘက္က ျပင္ဆင္ထားတာကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ ေတြ႔ဆံုတာမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးၾကည္၀င္းကေျပာပါတယ္။ “အၿပီးသတ္ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ ေခၚမွာေပ့ါ။ အဲဒါကို ေပးဖုိ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မူၾကမ္းကို ျပဳစုထားတယ္။ ေဒၚစုကို ရွင္းျပတယ္။ စာမ်က္ႏွာက ၁၈မ်က္ႏွာ ရွိတယ္။ အဲဒါေတြကို သူ႔ကို ရွင္းျပ၊ ျပန္ေဆြးေႏြး။ ေနာက္ဆံုး အဲဒါကို ေဒၚစုဆီမွာ ထားခဲ့တယ္။ ေရးထားတဲ့အထဲမွာ သိပ္မဆီေလွ်ာ္တာေတြကို ဖ်က္ခ်င္ ဖ်က္မွာေပါ့။ ေနာက္ၿပီး ျဖည့္ခ်င္တာလဲ ျဖည့္မွာေပါ့။”

အဲဒီလိုေတြ႔တဲ့အခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔အတူ တရားစြဲဆိုခံေနရတဲ့ ေဒၚခင္ခင္၀င္းနဲ႔ မ၀င္းမမတို႔လည္းပါၿပီး ေရွ႕ေန အဖြဲ႔ ကေတာ့ ဦးၾကည္၀င္း၊ ဦးဥာဏ္၀င္းနဲ႔ ေဒၚခင္ေဌးႂကြယ္တို႔ ေတြ႔ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေတြ႔ဆံုခ်ိန္ တနာရီခြဲေက်ာ္ၾကာတယ္လို႔ ဦးၾကည္၀င္းက ေျပာပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ က်န္းမာေရးအေျခအေန သူေတြ႔ခဲ့ရတာကိုလည္း ဦးၾကည္၀င္းက “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔နဲ႔ စကားေျပာတဲ့အခါ ေတာ္ေတာ္ေလး တက္တက္ႂကြႂကြပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကို ဦးေဆာင္ၿပီး ေျပာေနတာ။”

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

31

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အမႈအတြက္ ေနာက္ထပ္ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ ႐ံုးခ်ိန္းကေတာ့ အခုလာမယ့္ ဇူလိုင္လ ၁၀ ရက္၊ ေသာၾကာေန႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ့မတိုင္ခင္ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္႐ံုးခ်ိန္းမွာ အေပၚ႐ံုးက

ယူထားတဲ့အမႈတြဲဖိုင္ ျပန္မေရာက္ေသးလုိ႔ဆိုၿပီး ဘာမွ အမႈ မစစ္ေဆး ႏုိင္ဘဲ ၁၀ ရက္ေန႔ကို ျပန္ခ်ိန္းခဲ့တာပါ။ အဲဒီ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္ေန႔ဟာ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ စတဲ့ေန႔ပါ။ မစၥတာဘန္ကီမြန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ေတာင္းတာကို လက္ရွိ လြတ္လပ္ စြာ အမႈစစ္ေဆးေနတဲ့အေပၚ ၀င္ေရာက္

စြက္ဖက္သလိုျဖစ္မွာစိုးတဲ့အတြက္ ေတြ႔ခြင့္မျပဳႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း စစ္ေကာင္စီ ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊက ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။

အခုစစ္ေဆးေနတဲ့ တရားခြင္ကို အမ်ားျပည္သူ တက္ေရာက္ နားေထာင္ခြင့္ မရသလို သက္ေသေတြ ခြင့္ျပဳတာကလည္း ကြာျခား လြန္းတဲ့အတြက္ တရားမွ်တမႈ မရွိဘူးလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ေရွ႕ေနေတြက ေျပာထားပါတယ္။ အမႈကို စတင္စစ္ေဆးကတည္းက တရားစြဲဆိုသူေတြဘက္က တရားလိုျပသက္ေသ ၁၄ ဦးထြက္ဆုိဖို႔ တရား႐ံုးက လက္ခံခဲ့ၿပီး

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ဘက္ကိုေတာ့ ပထမပိုင္းမွာ တဦးပဲ လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ တိုင္း႐ံုးကို အယူခံတင္ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ အခါ အခုထြက္ဆိုဖို႔ရွိတဲ့ ေဒၚခင္မိုးမိုးကို လက္ခံခဲ့ၿပီး အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဒုတိယဥကၠ႒ ဦးတင္ဦးနဲ႔ အတြင္းေရးမွဴး အဖြဲ႔၀င္

သတင္းစာဆရာႀကီး ဦး၀င္းတင္တို႔ကိုေတာ့ ဆက္ၿပီး ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး အယူခံတင္ ေလွ်ာက္ထားခဲ့တဲ့ ဗဟိုတရား႐ံုးကလည္း ပယ္ခ်ခဲ့တဲ့အတြက္ အခုအခါမွာေတာ့ ေဒၚခင္မိုးမိုးတဦးတည္းပဲ ထြက္ဆိုဖုိ႔က်န္ေတာ့တာပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္ထဲကို မဖိတ္ေခၚပါဘဲ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ တိတ္တဆိတ္ ေရကူး၀င္ေရာက္လာခဲ့ဲတဲ့ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား မစၥတာ ဂၽြန္ ၀ီလီယမ္ ယက္ေတာကို

လက္ခံခဲ့တာဟာ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ တားျမစ္ မိန္႔ ကို ေဖာက္ဖ်က္တာျဖစ္တယ္ ဆုိတဲ့စြဲခ်က္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ သံုးဦးကို တရားစြဲဆုိေနတာပါ။ မစၥတာယက္ေတာ ကိုလည္း လူ၀င္မႈဥပေဒ အပါအ၀င္ ပုဒ္မေတြတပ္ၿပီး တရားစြဲဆိုထားပါတယ္။ ဒီအမႈ စၿပီး စြဲတင္ကတည္းက ျပည္တြင္းျပည္ပကေန ကန္႔ကြက္ ျပစ္တင္ ႐ႈတ္ခ်ခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပန္လႊတ္ ေပးဖို႔ အစဥ္တစိုက္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ကိုယ္တိုင္ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲထိ လာၿပီး ေတာင္းဆိုခဲ့ေပမဲ့

ေတြ႔ခြင့္ေတာင္မွ မရခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ က်င္းပမယ္လုိ႔ ေၾကညာထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပခ်ိန္အထိ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပန္လႊတ္ေပးမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ အမ်ားက သံုးသပ္ၾကေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

32

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ပၾင့္လင္းမ႖တေသာ ဒီမိုကေရစီ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲ စက္မႁထိပ္သီး ၈ ႎုိင္ငံ ေတာင္းဆုိ 2009-07-08 http://www.rfa.org/burmese/news/g8_countries_demand_fair_election07092009144532.html/story_main?textonly=1

အီတလီႎိုင္ငံ၊ အယ္လ္အာကီလာ႓မိႂႚတၾင္ ကဵင္းပေသာ စက္မႁ ထိပ္သီး ၈ ႎိုင္ငံ (G8) ထိပ္သီးအစည္းအေဝးတၾင္ ဇူလိုင္ ၈ရက္ေနႛက အိမ္ရႀင္ႎိုင္ငံ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ ဆီလ္ဗီယို ဘာလူစ္ကိုနီကို ခန္းမေဆာင္ေရႀႚတၾင္ ေတၾႚရပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: AFP) ဴမန္မာႎုိင္ငံမႀာ ပၾင့္လင္းမ႖တ႓ပီး ပၝတီစုံ ဒီမိုကေရစီ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲ ဦးတည္ဖုိႛအတၾက္ ပၝတီ အဖၾဲႚအစည္းေပၝင္းစုံ ပၝဝင္တဲ့ ေတၾႚဆုံေဆၾးေႎၾးမႁနဲႛ အမဵိႂးသား ဴပန္လည္သင့္ဴမတ္ေရးဟာ အေရးတ႒ကီး လုိအပ္ခဵက္ဴဖစ္တယ္လုိႛ အီတလီႎုိင္ငံ L'Aquila ႓မိႂႚမႀာ ကဵင္းပေနတဲ့ ဂဵီ-၈ ေခၞ စက္မႁထိပ္သီး ၈ ႎုိင္ငံ ေဆၾးေႎၾးပၾဲရဲ့ ထုတ္ဴပန္ခဵက္မႀာ ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။ ဒီထုတ္ဴပန္ခဵက္ကုိ ဴမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က အေလးထားသင့္တယ္လုိႛ ရန္ကုန္႓မိႂႚက ဝၝရင့္ ႎုိင္ငံေရးသမား႒ကီး သခင္ခဵန္ထၾန္းက RFA ကုိ ေဴပာပၝတယ္။ သခင္ခဵန္ထၾန္း။ ။ “ဟာ ဒီထုတ္ဴပန္ခဵက္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ့ကို ေကာင္းတဲ့ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္ ဆံုးဴဖတ္ထိုက္တဲ့ ဆံုးဴဖတ္ခဵက္လိုႛပဲ ယူဆပၝတယ္။ က႗န္ေတာ္တိုႛအေနနဲႛလည္း ေစာေစာကတည္းက ႎိုင္ငံေရးအကဵဥ္းသားေတၾ အားလံုးလၿတ္၊ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ အပၝအဝင္ အားလံုးလၿတ္၊ လၿတ္႓ပီးေတာ့ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲမႀာ တရားမ႖တ႓ပီး လၾတ္လပ္တဲ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

33

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲလုပ္ဖိုႛ၊ အဲဒီ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲမႀာ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ကိုပၝ တပၝတည္း ဝင္ေရာက္ အေ႟ၾးခံခၾင့္ ရႀိရမယ္၊ ဟုတ္လား သူ အေ႟ၾးခံခဵင္လိုႛရႀိရင္၊ ဟုတ္လား၊ ႎိုင္ငံေရးပၝတီအားလံုး ဝင္ခဵင္တဲ့လူ အကုန္လံုး ဝင္ခၾင့္ေပးရမယ္၊ ဟုတ္လား အဲဒီ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲ႒ကီးမႀာ ကုလသမဂၢ လာ႓ပီး ႒ကီးဳကပ္ေပးရမယ္။ ဟုတ္လား၊ ကမႝာ့ႎိုင္ငံအသီးသီးက လာေလ့လာခဵင္တဲ့လူေတၾ ခၾင့္ဴပႂရမယ္။ ဴပည္တၾင္းကလည္း ေလ့လာခဵင္တဲ့လူေတၾ ဘဂႆလားေဒ့ရႀ္ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲမႀာ လုပ္ခဲ့သလို ဒီက ဗမာဴပည္က လုပ္ဖိုႛဆိုတာ က႗န္ေတာ္ အ႒ကိမ္႒ကိမ္ ေဴပာခဲ့ဖူးပၝတယ္။ အဲဒီေတာ့ ခုလည္း အဲဒီ G8 ရဲ့ ဆံုးဴဖတ္ခဵက္က အင္မတန္ ေကာင္းမၾန္တဲ့ လက္ခံသင့္ လက္ခံထိုက္တဲ့ တပ္မေတာ္ အစိုးရအေနနဲႛ လက္ခံသင့္ လက္ခံထိုက္တဲ့ အဳကံဴပႂခဵက္လိုႛ က႗န္ေတာ္ ယံုဳကည္ပၝတယ္။” စက္မႁထိပ္သီး ၈ ႎုိင္ငံ ေဆၾးေႎၾးပၾဲ ထုတ္ဴပန္ခဵက္မႀာ ဆက္လက္႓ပီး ဴမန္မာစစ္အစိုးရအေနနဲႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ အပၝအဝင္ ႎုိင္ငံေရးအကဵဥ္းသားအားလုံး ဴပန္လၿတ္ေပးေရးကုိ ေတာင္းဆုိထားပၝတယ္။ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ကုိ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားတာဟာ ၂၀၁၀ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲအေပၞ အယုံအဳကည္ ကင္းမဲ့ေစမႀာ ဴဖစ္တယ္လုိႛ ေထာက္ဴပထားပၝတယ္။ ဒၝ့ဴပင္ ဴမန္မာ အမဵိႂးသား ဴပန္လည္သင့္ဴမတ္ေရးအတၾက္ ႎုိင္ငံတကာအသိုင္းအဝုိင္းရဲ့ စိုးရိမ္ပူပန္မႁအေပၞ အဴပည့္အ၀တုံႛဴပန္ဖုိႛ အေရး႒ကီးတဲ့ အခၾင့္အလမ္းေကာင္းတခု ဆံုး႟ႁံးသၾားခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ ကုလသမဂၢ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ရဲ့ အဴမင္ကုိလည္း သေဘာတူေဳကာင္းနဲႛ ဒီကိစၤအတၾက္ တႎုိင္ငံခဵင္းေရာ၊ အဖၾဲႚတခုလံုးအေနနဲႛပၝ တုံႛဴပန္ေဆာင္႟ၾက္သၾားဖုိႛ တုိင္ပင္သၾားမႀာ ဴဖစ္တယ္လုိႛပၝ ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။ ဴမန္မာ့အေရးနဲႛပတ္သက္႓ပီး ႎုိင္ငံတကာ အသုိင္းအဝုိင္းရဲ့ သတင္းစကားကုိ ပၝးရင္း ေခၝင္းေဆာင္မႁကုိ ဴပသခဲ့တဲ့ ဘန္ကီမၾန္းကုိ အေလးအနက္ ႒ကိႂဆုိသလုိ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ရဲ့ ဳကားဝင္ေဆာင္႟ၾက္မႁ အပုိင္းအေပၞ အစဥ္တစုိက္ ေထာက္ခံခဲ့ေဳကာင္းကုိလည္း စက္မႁထိပ္သီး ၈ ႎုိင္ငံ ေဆၾးေႎၾးပၾဲရဲ့ ထုတ္ဴပန္ခဵက္မႀာ ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။ ထုတ္ဴပန္ခဵက္ နိဂုံးပုိင္းမႀာေတာ့ ဴမန္မာႎုိင္ငံမႀာ ထိေရာက္တဲ့ ႎုိင္ငံေရးတုိးတက္မႁ ရႀိလာမယ္ဆုိရင္ G8 ႎုိင္ငံေတၾအေနနဲႛ အဴပႂသေဘာ တုံႛဴပန္ဖုိႛ ဴပင္ဆင္ထားတယ္လုိႛပၝ ေရးထားပၝတယ္။ G8 အဖၾဲႚမႀာ အေမရိကန္၊ ကေနဒၝ၊ အဂႆလန္၊ ႟ုရႀား၊ ဂဵာမနီ၊ ဴပင္သစ္၊ အီတလီ၊ ဂဵပန္တုိႛ ပၝဝင္ပၝတယ္။

ကုလသမဂၢ ဴမန္မာႎုိင္ငံဆိုင္ရာ မိတ္ေဆၾႎိုင္ငံမဵား အစည္းအေဝးဴပႂလုပ္ 2009-07-09 http://www.rfa.org/burmese/news/burma_allies_at_united_nations_held_meeting07092009120005.html/story_main?textonly=1 အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ Mr. Ban Ki Moon နဲႛ အထူးကိုယ္စားလႀယ္ Mr. Gambari တိုႛရဲ့ မဳကာခင္က ဴမန္မာခရီးစဥ္နဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ေဆၾးေႎၾးတဲ့ ကုလသမဂၢ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ရဲ့ ဴမန္မာႎုိင္ငံဆုိင္ရာ မိတ္ေဆၾႎုိင္ငံမဵား အစည္းအေဝးကို အေမရိကန္ဴပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္႓မိႂႚ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

34

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကုလသမဂၢ႟ံုးခဵႂပ္ ေဴမေအာက္ထပ္ ခန္းမတခုမႀာ ဇူလိုင္ ၈ ရက္၊ မေနႛက ကဵင္းပခဲ့တယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။ အစည္းအေဝးကို ညေန ၄ နာရီကေန ၅ နာရီအထိ ကဵင္းပခဲ့တာဴဖစ္႓ပီး အထူးကိုယ္စားလႀယ္ မစၤတာ ဂမ္ဘာရီတက္ေရာက္တယ္လိုႛ ကုလသမဂၢ အေဴခစိုက္ သတင္းဌာနတခုဴဖစ္တဲ့ Inner City Press က ေရးသားပၝတယ္။ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းကေတာ့ အီတလီႎုိင္ငံမႀာ ကဵင္းပေနတဲ့ စက္မႁထိပ္သီး ၈ ႎုိင္ငံ G-8 အစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္ေနတဲ့အတၾက္ ဒီအစည္းအေဝးကို မတက္ေရာက္ႎိုင္ဘူးလိုႛ သိရပၝတယ္။

အေမရိကန္ ဴပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္႓မိႂႚရႀိ ကမႝာ့ ကုလသမဂၢ ဌာနခဵႂပ္ အေဆာက္အအံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: AFP) ဒီအစည္းအေဝးမႀာ ဂဵပန္ သံအမတ္႒ကီး၊ တ႟ုတ္နဲႛ ႓ဗိတိန္ ဒုသံအမတ္႒ကီးေတၾ တက္ေရာက္႓ပီး ဴမန္မာႎိုင္ငံခရီးစဥ္ ဆိုင္ရာကိစၤေတၾကို ေဆၾးေႎၾးခဲ့တယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။ ဒၝေပမဲ့ ေဆၾးေႎၾးတဲ့ အေဳကာင္းအရာေတၾနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး မစၤတာ ဂမ္ဘာရီက သတင္းေထာက္ေတၾကို ေဴပာဆိုဖိုႛ ဴငင္းဆိုခဲ့တယ္လိုႛ သတင္းမႀာ ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။ ဴမန္မာခရီးစဥ္နဲႛ ပတ္သက္လိုႛ ကုလသမဂၢ လံုဴခံႂေရးေကာင္စီမႀာ တင္ဴပမလား၊ ဒီမိတ္ေဆၾႎုိင္ငံမဵားအဖၾဲႚကိုပဲ တင္ဴပမလားဆိုတာ မေသခဵာဘူးလိုႛ မစၤတာဂမ္ဘာရီက ေဴပာတယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။ ဴမန္မာႎုိင္ငံအေရးနဲႛ ပတ္သက္လိုႛ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္က သူႛအေနနဲႛ မိတ္ေဆၾႎုိင္ငံမဵားအဖၾဲႚနဲႛ ဆက္႓ပီး လုပ္ေဆာင္သၾားမယ္လိုႛ ဴမန္မာခရီးစဥ္အ႓ပီး မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းက ေဴပာဆိုထားပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

35

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဴမန္မာႎိုင္ငံဆိုင္ရာ မူဝၝဒ သေဘာထားကို အေမရိကန္ ဴပန္လည္သံုးသပ္ 2009-07-09 http://www.rfa.org/burmese/news/us_reviewing_burma_policy07092009100341.html/story_main?textonly=1 ဴမန္မာႎိုင္ငံနဲႛပတ္သက္႓ပီး ခဵမႀတ္ထားတဲ့ မူဝၝဒ သေဘာထားကို အေမရိကန္အစိုးရက ဴပန္လည္ သံုးသပ္လဵက္ ရႀိေနတယ္လိုႛ ႎိုင္ငံဴခားေရးဝန္႒ကီးဌာန ေဴပာေရးဆိုခၾင့္ရႀိသူက ေဴပာဳကားလိုက္ပၝတယ္။ ႎိုင္ငံဴခားေရးဝန္႒ကီိးဌာနမႀာ ေနႛစဥ္ ပံုမႀန္ဴပႂလုပ္ေနကဵ သတင္းစာရႀင္းလင္းပၾဲမႀာ ေဴပာေရးဆိုခၾင့္ရႀိသူ Mr. Ian Kelly က ဴမန္မာႎိုင္ငံအေရးနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ေဴပာဳကားရာမႀာ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲႛ ႎိုင္ငံေရး အကဵဥ္းသား ၂,၁၀၀ ကို ဴပန္လၿတ္ေပးေရး အတၾက္ တခဵိန္လံုး တိုက္တၾန္းခဲ့ေဳကာင္း၊ အထူးသဴဖင့္ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ကို ဴပန္လၿတ္ေပးဖိုႛ အတိအလင္း ေတာင္းဆိုခဲ့ေဳကာင္း ေဴပာပၝတယ္။ ဒၝ့အဴပင္ ဆက္လက္႓ပီး ဴမန္မာႎိုင္ငံ လက္ရႀိ အေပၞထားရႀိတဲ့ မူဝၝဒ သေဘာထားကို အေမရိကန္အစိုးရက ဴပန္လည္ သံုးသပ္လဵက္ ရႀိေနေဳကာင္း၊ အေရႀႚ အာရႀနဲႛ ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ ဝန္႒ကီးအသစ္ Mr. Kurt Campbell ကိုလည္း တာဝန္ေပးအပ္ထားေဳကာင္း၊ မူဝၝဒ သေဘာထားသစ္ ေရးဆၾဲ႓ပီးတဲ့ အခၝ ဴမန္မာႎိုင္ငံအေပၞ ဘယ္လို ဆက္လက္ ေဆာင္႟ၾက္သၾားမယ္ဆိုတာကို ေဴပာႎိုင္မႀာ ဴဖစ္ေဳကာင္း ႎိုင္ငံဴခားေရးဝန္႒ကီးဌာန ေဴပာေရးဆိုခၾင့္ရႀိသူ Mr. Kelly က သတင္းေထာက္ေတၾကို ေဴပာဳကားသၾားပၝတယ္။

ေထာင္တၾင္း ဆႎၬဴပရန္ ႒ကိႂးပမ္းသူေလးဦးကို ဗန္းေမာ္ေထာင္သိုႛ ေဴပာင္းေ႟ၿႚ 2009-07-08 http://www.rfa.org/burmese/news/prisoners_transfered_for_protest_in_jail07082009150731.html/story_main?textonly=1 ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ကို အင္းစိန္ေထာင္ထဲေဴပာင္း႓ပီး ခဵႂပ္ေႎႀာင္ခဲ့တာနဲႛပတ္သက္႓ပီး ေထာင္ထဲမႀာ ဆႎၬဴပဖိုႛ ႒ကိႂးစားခဲ့တဲ့အတၾက္ ႎုိင္ငံေရးအကဵဥ္းသား ၄ ဦးကို ကခဵင္ဴပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ေထာင္ကို အာဏာပိုင္ေတၾက ဇၾန္လ ၄ ရက္ေနႛက ေဴပာင္းေ႟ၿႚခဲ့ပၝတယ္။ ဒီအထဲမႀာ ရန္ကုန္တိုင္း အလံု႓မိႂႚနယ္ အန္အယ္လ္ဒီပၝတီ ဥကၠႉ ဦးဘဴမင့္လည္း ပၝပၝတယ္။ မဳကာခင္ ရက္ပိုင္းက ဗန္းေမာ္ေထာင္ကို သၾား႓ပီးေတၾႚခဲ့တဲ့ သမီးဴဖစ္သူ မခဵိႂဝတ္ရည္ကို ဒီအေဳကာင္းေတၾနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး RFA ဝိုင္းေတာ္သား ကိုေကဵာ္မင္းထၾန္းက ဆက္သၾယ္ ေမးဴမန္းထားပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

36

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဴမန္မာႎိုင္ငံမႀ အကဵဥ္းသားမဵားကဲ့သိုႛ ေထာင္ဝတ္စံု ဝတ္ဆင္၍ သံေဴခကဵင္း ခတ္ကာ ထိုင္းႎိုင္ငံ ဗန္ေကာက္႓မိႂႚရႀိ ကုလသမဂၢ႟ံုးေရႀႚတၾင္ ဆႎၬဴပေနသူမဵား၏ ယခင္မႀတ္တမ္းဓာတ္ပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: AFP)

ႎိုင္ငံေရးအကဵဥ္းသားမဵား လၾတ္ေဴမာက္ေရး လန္ဒန္အႎုပညာပၾဲမႀာ ေတာင္းဆို 2009-07-08 http://www.rfa.org/burmese/news/suu_kyi_portrait_in_london_art_project07082009115755.html/story_main?textonly=1 ဴမန္မာႎုိင္ငံက ႎိုင္ငံေရးအကဵဥ္းသားေတၾနဲႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ လၾတ္ေဴမာက္ေရးအတၾက္ ဇူလိုင္လ ၇ရက္ေနႛက လန္ဒန္႓မိႂႚ အမဵိႂးသား ပန္းခဵီဴပတိုက္ေရႀႚ Trafalgar Square မႀာ ကဵင္းပတဲ့ အႎုပညာ ဴပပၾဲမႀာ ႓ဗိတိသ႖ အမဵိႂးသမီးတဦးက ၁၅ေပခန္ႛဴမင့္တဲ့ စင္ဴမင့္ေပၞမႀာ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ရဲ့ ပံုတူပန္းခဵီကား႒ကီးကို ကိုင္႓ပီး ဴမန္မာဴပည္အေဳကာင္း ေဟာေဴပာခဲ့ပၝတယ္။ အဲဒီဴပပၾဲဟာ တႎႀစ္တ႒ကိမ္ အႎုပညာအေကဵာ္အေမာ္ေတၾရဲ့ လက္ရာေတၾကို စင္ဴမင့္ေပၞတင္႓ပီး ရက္ေပၝင္း ၁၀၀ တိတိ ဴပသတဲ့ပၾဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အခုႎႀစ္အတၾက္ နာမည္႒ကီး ပန္းပုဆရာ Antony Gromley ရဲ့ လက္ရာေတၾကို တင္ဴပဖိုႛ ေ႟ၾးခဵယ္ခဲ့တာမႀာ အဲဒီပန္းပုဆရာက အသက္ရႀင္ေနတဲ့ ပန္းပုလိုႛ အမည္ေပး႓ပီး ၂၄နာရီလံုး စင္ဴမင့္ေပၞတက္႓ပီး မိမိေဴပာခဵင္၊ ဆိုခဵင္၊ ဴပခဵင္တာေတၾကို ဴပသခၾင့္ ေပးခဲ့တာဴဖစ္ပၝတယ္။ လူတဥိီးကို တနာရီ ခၾင့္ဴပႂ႓ပီး ဴပသခၾင့္ေပးခဲ့တာပၝ။ အဲဒီလို ခၾင့္ဴပႂတဲ့အတၾက္ ႓ဗိတိန္တႎိုင္ငံလံုးက သိန္းနဲႛခဵီတဲ့ လူအမဵား စာရင္းေပးခဲ့ေပမဲ့ အေ႟ၾးခဵယ္ခံသူ အကန္ႛအသတ္နဲႛ ဴဖစ္ပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

37

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အဲဒီမႀာ စင္ဴမင့္ေပၞတက္ခၾင့္ရသူ ႓ဗိတိသ႖ အမဵိႂးသမီး တဦးဴဖစ္တဲ့ ဘာဘရာ အီလင္ဝပ္(တ္) ဆိုသူ အမဵိႂးသမီးက ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ရဲ့ ပံုတူပန္းခဵီကားကို ကိုင္႓ပီး ဴမန္မာဴပည္က ႎိုင္ငံေရးအကဵဥ္းသားေတၾနဲႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ လၾတ္ေဴမာက္ေရးအတၾက္ ေတာင္းဆို ေဟာေဴပာခဲ့တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

ဴမန္မာအႎုပညာရႀင္ ကိုထိန္လင္း (ဝဲ) ႎႀင့္ အုတ္ခံုစင္ဴမင့္ေပၞသိုႛ တက္မည့္ ဘာဘရာ အီလင္ဝပ္(တ္) (ယာ) တိုႛကို ကိုထိန္လင္း ေရးဆၾဲသည့္ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ ပန္းခဵီကားႎႀင့္အတူ လန္ဒန္႓မိႂႚ၊ ထရာဖယ္လ္ဂၝ စကၾဲယားရႀိ အုတ္ခံုစင္ဴမင့္ေရႀႚတၾင္ ေတၾႚရပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: RFA) Ms Illingworth က က႗န္မလုပ္သင့္ လုပ္ထိုက္တာကို လုပ္တာဴဖစ္တယ္၊ ကဵမဴပေနတဲ့ ပန္းခဵီကားနဲႛ ကဵမေဴပာဴပတာေတၾကို လူေတၾဳကား႓ပီး အေတၾးေလးတခု ရေစမႀာပၝလိုႛ RFAကို ေဴပာပၝတယ္။ က႗န္မအဳကံကေတာ့ ေတာင္းဆိုခဵက္ေလးေတၾကေန စုေပၝင္း႓ပီး ေတာင္းဆိုခဵက္႒ကီး တခုဴဖစ္ေပၞလာေစဖိုႛပၝ ဴမန္မာဴပည္က မတရားမႁေတၾ ေဴပာင္းလဲေရးအတၾက္ ရည္႟ၾယ္ပၝတယ္လိုႛ ေဴပာသၾားပၝတယ္။ Ms Illingworth ကိုင္ထားတဲ့ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ရဲ့ ပန္းခဵီကားကေတာ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

38

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ႎုိင္ငံေရး အကဵဥ္းသားေဟာင္း တဦးဴဖစ္တဲ့ ကိုထိန္လင္းရဲ့ ပန္းခဵီကားဴဖစ္တယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။ ဒီသတင္းနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး RFA မႀ ဦးတင္ေအာင္ခိုင္က ဆက္သၾယ္ ေမးဴမန္းထားပၝတယ္။

ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္အမႁ ေနာက္ဆံုးေလ႖ာက္လဲခဵက္တင္ဖုိႛ ဴပင္ဆင္ 2009-07-08 http://www.rfa.org/burmese/news/lawyers_prepare_final_plea_for_suu_kyi_trial07082009125823.html/story_main?textonly=1 ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ရဲ့အမႁအတၾက္ ေနာက္ဆံုး ေလ႖ာက္လဲခဵက္တင္ဖုိႛ ဴပင္ဆင္တဲ့အေနနဲႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္နဲႛ ေရႀႚေန ၃ဦးတုိႛ အင္းစိန္ေထာင္မႀာ ဇူလိုင္ ၈ရက္ ဒီကေနႛ ေနႛလည္ပုိင္းက ေတၾႚဆံု ေဆၾးေႎၾးခဲ့ဳကတယ္လုိႛ ေရႀႚေန ဦးဥာဏ္ဝင္းက ေဴပာပၝတယ္။ ဦးဉာဏ္ဝင္း။ ။ “က႗န္ေတာ္တိုႛ ဒီေနႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္နဲႛ ေတၾႚခၾင့္ရပၝတယ္။ အဓိကကေတာ့ လက္ရႀိအမႁရဲ့ final argument က မဳကာခင္ ေရာက္ေတာ့မႀာေလ။ အဲဒီေတာ့ final argument first draft ကို ဒီေနႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္နဲႛ က႗န္ေတာ္တိုႛ ညၟိဳကပၝတယ္။ ဒီ draft နဲႛ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ ဒၝ အတည္လည္း မဴဖစ္ေသးေတာ့ ဒီဟာနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး က႗န္ေတာ္ ေဴပာလိုႛ မရေသးဘူး။ ဴခံႂ႓ပီးေတာ့ သေဘာတရား ေဴပာလိုႛရႀိရင္ေတာ့ ဥပေဒဴပႍနာနဲႛ အေဳကာင္းဴခင္းရာ ဴပႍနာကို က႗န္ေတာ္တိုႛ ေပၝင္းစပ္႓ပီးေတာ့ ေဆၾးေႎၾးတာပၝပဲ။” ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္အမႁအတၾက္ တဦးတည္းေသာ သက္ေသဴဖစ္တဲ့ ေဒၞခင္မုိးမုိးကုိ အင္းစိန္ေထာင္တၾင္း ေဴမာက္ပုိင္းခ႟ုိင္ တရား႟ံုးမႀာ ဇူလုိင္လ ၁၀ ရက္ေနႛ၊ စစ္ေဆးဳကားနာဖုိႛ ရႀိပၝတယ္။ ေဒၞခင္မုိးမုိးကုိ စစ္ေဆး႓ပီးတဲ့ေနာက္ သိပ္မဳကာခင္မႀာပဲ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ရဲ့ အမႁ ႓ပီးဴပတ္ႎုိင္လိ့မ္မယ္လုိႛ ေမ႖ာ္လင့္ေဳကာင္း ဦးဥာဏ္ဝင္းက ေဴပာပၝတယ္။ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္နဲႛ ဒီကေနႛ သၾားေရာက္ေတၾႚဆံုခဲ့တဲ့ ေရႀႚေနေတၾကေတာ့ ဦးဳကည္ဝင္း၊ ဦးဥာဏ္ဝင္းနဲႛ ေဒၞခင္ေဌး႔ကယ္တုိႛ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဒီလုိေတၾႚဆံုရာမႀာ မဳကာခင္က ဴမန္မာႎုိင္ငံကုိ လာေရာက္ခဲ့႓ပီး ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္နဲႛ ေတၾႚဆံုခၾင့္ မရခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းရဲ့ ခရီးစဥ္နဲႛ ပတ္သက္လုိႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ကုိ ရႀင္းဴပခဲ့တယ္လုိႛ ေရႀႚေနဦးဥာဏ္ဝင္းက ေဴပာပၝတယ္။ ဦးဉာဏ္ဝင္း။ ။ “သတင္းေဴပာတာေပၝ့ေလ၊ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းရဲ့ ခရီးစဥ္အေဳကာင္း၊ ဘယ္ေနႛလာ ဘယ္ေနႛဴပန္တယ္၊ NLD CEC နဲႛ ဘယ္ေနႛ ဘယ္မႀာ ေတၾႚဳကတယ္၊ အခဵိန္ ဘယ္ေလာက္ပဲ ရတယ္။ အဲ ေနာက္႓ပီးေတာ့ ေဒၞစုနဲႛ ေတၾႚဖိုႛ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းရဲ့ ေတာင္းဆိုခဵက္က ဴငင္းပယ္ခံရတယ္။ ဒၝေတၾကိုေတာ့ က႗န္ေတာ္ ေဴပာဴပပၝတယ္။” မစၤတာဘန္ကီမၾန္းရဲ့ ခရီးစဥ္နဲႛ ပတ္သက္လုိႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္က မႀတ္ခဵက္ တစံုတရာ မေပးဘူးလုိႛလည္း ဦးဥာဏ္ဝင္းက ေဴပာပၝတယ္။ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ရဲ့အမႁ ေနာက္ဆံုး ေလ႖ာက္လဲခဵက္အတၾက္ ဥပေဒပုိင္းဆုိင္ရာ ဴပင္ဆင္ထားမႁေတၾအရ၊ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္မႀာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

39

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အဴပစ္မရႀိေဳကာင္း တင္ဴပဖုိႛ မိမိတုိႛ လက္ဝယ္မႀာ အခဵက္အလက္ ခုိင္ခုိင္မာမာ ရႀိေန႓ပီ ဴဖစ္တဲ့အတၾက္ အားရမိပၝတယ္လုိႛ ဦးဥာဏ္ဝင္းက ေဴပာပၝတယ္။

အမဵိႂးသား ဒီမိုကေရစီအဖၾဲႚခဵႂပ္ ေဴပာခၾင့္ရ ပုဂၢိႂလ္လည္းဴဖစ္၊ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္၏ ေရႀႚေနတဦးလည္း ဴဖစ္သူ ဦးဉာဏ္ဝင္း (ယာ) အင္းစိန္ေထာင္ အထူးတရား႟ံုးမႀ ေမလ ၁၉ရက္ အမႁခဵိန္းမႀာ ဴပန္လာေနပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: AFP)

လယ္သမားမဵား၏ စိုက္ပဵိႂးေရးေခဵးေငၾကို ရယက ဥကၠႉ ေခၝင္းပံုဴဖတ္ 2009-07-08 http://www.rfa.org/burmese/news/village_head_exploits_from_farmers07082009134409.html/story_main?textonly=1 ပဲခူးတိုင္း ေဝၝ႓မိႂႚနယ္ ဖိုးဴဖန္ ေကဵး႟ၾာရဲ့ ရယက ဥကၠႉဟာ ႟ၾာမႀာရႀိတဲ့ ေတာင္သူလယ္သမား ၃၆ဦးကို အစိုးရက ထုတ္ေခဵးတဲ့ စိုက္ပဵိႂးေရးစရိတ္အတၾက္ ဘဏ္စာအုပ္ ဴပႂလုပ္ဖိုႛနဲႛ သီးစားမႀတ္ပံုတင္ခ ႎႀစ္ခုေပၝင္းတၾက္ ကဵပ္ ၃၅၀၀ ႎႁန္းစီ ေတာင္းခံတဲ့အဴပင္၊ ေခဵးေငၾေတၾ ထုတ္ေပးခဵိန္မႀာ ဘာအေဳကာင္းဴပခဵက္မႀ မေပးပဲ လယ္သမားတဦးခဵင္းစီထံကေန ကဵပ္ေငၾ တေသာင္းေကဵာ္ ဴဖတ္ယူလိုက္တာကို ကိုယ္တိုင္ဳကံႂရတဲ့ ဖိုးဴဖန္႟ၾာက ေတာင္သူတဦးက RFA ကို ခုလိုေဴပာဴပပၝတယ္။ ေတာင္သူ။ ။ “ကဵေနာ္ တဧကကို တေသာင္း ဆယ္ဧကကို တသိန္းရတဲ့ဟာကို သူကိုယ္၌ ပိုက္ဆံတသိန္းအုပ္ထဲက ၁၁,၀၀၀ ကဵပ္ ႎုတ္ယူသၾားပၝတယ္။ မင္းတေယာက္တည္းဆီက

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

40

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ယူတာမဟုတ္ဘူး လူတိုင္းဆီက ယူတာဆို႓ပီး ဥကၠႉဴပႂတ္လည္း ကိစၤမရႀိဘူး ဆို႓ပီး ရန္ေတၾႚသၾားပၝတယ္။ ကဵေနာ္အပၝအဝင္ ၃၆ ေယာက္။” အဲဒီလိုခံလိုက္ရတဲ့ လယ္သမားေတၾအားလံုးက အေရးယူေပးဖိုႛ မယက ဥကၠႉကို တုိင္႒ကားတဲ့အခၝ သၾားတိုင္တဲ့သူေတၾနဲႛ သက္ေသေတၾကိုသာ ေခၞစစ္ေဆး႓ပီး ကာယကံရႀင္ ရယက ဥကၠႉကိုေတာႛ ဘာမႀစစ္ေဆးတာ အေရးယူတာ မရႀိေသးဘူးလိုႛ ေဴပာပၝတယ္။

ပဲခူး႓မိႂႚအနီးရႀိ ေကဵး႟ၾာတခုမႀ ဆင္းရဲႎၾမ္းပၝးေသာ ေတာေနဴပည္သူမဵား၏ ေနထိုင္မႁဘဝ ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: AFP) ရယက ဥကၠႉရဲ့ မမႀန္မကန္လုပ္ေနတာကို ႟ၾာသားေတၾက အထက္အဆင့္ဆင့္ဆီ အလုပ္ပဵက္ ေငၾကုန္ခံ႓ပီး တိုင္႒ကားခဲ့ေပမဲ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူမႁ မရႀိဴဖစ္ေနတာနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ပဲခူး႓မိႂႚက လယ္သမားေတၾအေရးနဲႛ လူႛအခၾင့္အေရးကိစၤေတၾကို ကူညီေဆာင္႟ၾက္ေပးေနတဲ့ လမ္းဴပဳကယ္ အဖၾဲႚေခၝင္းေဆာင္ ေရႀႚေန႒ကီးဦးေအးဴမင့္က ခုလို မႀတ္ခဵက္ေပးပၝတယ္။ ဦးေအးဴမင့္။ ။ “ဗမာဴပည္မႀာ အေလ့အထ ဴဖစ္လာတာက လယ္သမားေတၾက တိုင္ရမဲ့ အထာေတာ့သိလာ႓ပီ အခဵက္ေတၾကို သိလာ႓ပီ။ ဒၝေပမဲ့ တိုင္တဲ့သူေတၾကို စစ္ေဆးတဲ့အဖၾဲႚက လယ္သမားက ေတာနဲႛ႓မိႂႚကို ေခၝက္တံုႛေခၝက္ဴပန္ကူး စရိတ္ေတၾအကုန္ခံ၊ စစ္႓ပီးလိုႛရႀိရင္ အဲဒီဥကၠႉက ပန္းပန္လဵက္ပဲ အေရးမယူတာကို ေတၾႚေနရတဲ့အတၾက္ သူတိုႛေ႒ကာက္တယ္ ေကဵး႟ၾာပိုက္ဆံ အလၾဲသံုးစားလုပ္တယ္ ေကဵး႟ၾာ ေကာင္းကဵိႂးလည္း မဴပႂတဲ့ ဒီလိုဥကၠႉမဵိုႂးကို ႟ၾာမႀာမရႀိေစခဵင္လိုႛ သူတိုႛရင္ဖၾင့္တာပၝ။” ဖိုးဴဖန္႟ၾာရဲ့ ရယက ဥကၠႉဟာ ႟ၾာက ပဵက္စီးေနတဲ့ သစ္သားတံတား ဴပႂဴပင္ဖိုႛ ေငၾကိုလည္း ကိုယ္ကဵိႂးအတၾက္ အလၾဲသံုးထား႓ပီး ခုထိတံတားကို ဴပႂဴပင္မေပးေသးဖူးလိုႛ ႟ၾာသားလယ္သမားေတၾက ေဴပာပၝတယ္။ အဲဒီကိစၤကိုလည္း အထက္ကိုတိုင္ေပမဲ့ တိုင္တဲ့သူေတၾကိုပဲ ေခၞစစ္ေဆး႓ပီး ဘာမႀဆက္လုပ္တာ မရႀိဘူးလိုႛ သိရပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

41

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လမ္းတံတားဂိတ္ေဳကးမဵားဴပား၍ ကားသမားမဵား အခက္ေတၾႚ 2009-07-08 http://www.rfa.org/burmese/news/heavy_tolls_press_truckers07082009141634.html/story_main?textonly=1 ဴမန္မာႎိုင္ငံအႎႀႛံ အေဝးေဴပးကားလမ္းေတၾေပၞမႀာ လမ္းတံတားဂိတ္ေတၾ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ေတၾ ရႀိေန႓ပီး ဴဖတ္သန္းသၾားတဲ့ ကားေတၾဆီက ဂိတ္ေဳကးဆို႓ပီး ေငၾေကာက္ခံေနတာဟာ အထူးအဆန္း မဟုတ္ေတာ့ေပမဲ့ ဴမန္မာဴပည္အထက္ပိုင္း မႎၩေလး႓မိႂႚနဲႛ သပိတ္ကဵင္း႓မိႂႚဳကားမႀာ ေပးရတဲ့ ေငၾပမာဏက မဵားလၾန္းလႀတာေဳကာင့္ ကားသမားေတၾ အခက္ေတၾႚေနဳကရတယ္လိုႛ RFAက စံုစမ္းသိရႀိရပၝတယ္။

ဴမန္မာႎိုင္ငံရႀိ ပဵက္စီးယိုယၾင္းေနေသာ အေဝးေဴပးလမ္းေပၞတၾင္ ကုန္တင္ကား႒ကီးတစင္း ေမာင္းႎႀင္ေနပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: RFA/Tyler Chapman) မိုင္တရာေကဵာ္သာ ကၾာေဝးတဲ့ အဲဒီခရီးအတၾင္း တရားဝင္ေကာ တရားမဝင္ပၝ ေကာက္ခံလိုႛေပးရတဲ့ ေငၾက ကားတစီးကို ကဵပ္တသိန္းအထက္မႀာ ရႀိတယ္ဆို႓ပီး လက္ရႀိေဴပးဆၾဲေနတဲ့ ကားသမားတေယာက္က ခုလိုတၾက္ဴပပၝတယ္။ ကားသမား။ ။ “မႎၩေလးကေန ေဴမာက္ဖက္ကို ထၾက္လိုက္တာနဲႛ ဳကာနီကန္ေမာင္းတံဆိုတာ ၁ ေသာင္း ၂ေထာင္ ေပးရတယ္၊ မတၨရာပင္းယ ေမာင္းတံဆိုတာက ၂ ေသာင္းေပးရတယ္၊ မတၨရာဒင္းဂၝး ေမာငး္တံကလည္း ၂ေသာင္းေပးရတယ္၊ မတၨရာ တံငၝတံတား ေမာင္းတံက ၂ ေသာင္းေပးရတယ္၊ စဥ့္ကူး႓မိႂႚနယ္ လက္ပန္လႀေမာင္းတံကလည္း ၂ေသာင္းေပးရတယ္၊ သပိတ္ကဵင္း႓မိႂႚနယ္ ေကဵာက္ဖဵာတံတားဆိုတာ ၃ ေထာင္ေပးရတယ္ဗဵာ၊ သပိတ္ကဵင္း႓မိႂႚနယ္ ေခဵာင္ေတာ ေမာင္းတံဆိုတာက ၁ ေသာင္း ၅ ေထာင္ေပးရတယ္၊ မိုးကုတ္ေမာင္းတံ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

42

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေကဵာက္ဖားက ၁ ေသာင္းနဲႛ ၅ ေထာင္ေပးရတယ္ဗဵာ။ ကဵေနာ္တိုႛ ကားေတၾရဲ့ ကုန္ကဵစရိတ္ေတၾက အမဵား႒ကီးဴဖစ္ေနတာေပၝ့ေလ။” ေမာင္းတံဆိုတာ ကားေတၾရပ္တန္ႛေအာင္ လမ္းကိုဴဖတ္႓ပီး တားထားတဲ့ တုတ္တန္းကို ေဒသခံကားသမားေတၾ ေခၞဳကတဲ့ အသံုးအႎႁံးပၝ။ အရင္တုန္းကမရႀိခဲ့တဲ့ သပိတ္ကဵင္း ၇ မိုင္ ေမာင္းတံဂိတ္ေနရာဟာ အာဏာပိုင္ေတၾရဲ့ ခၾင့္ဴပႂခဵက္နဲႛ သပိတ္ကဵင္း႓မိႂႚနယ္ ဳကံ့ခိုင္ဖၾံႚ႓ဖိႂးေရးအဖၾဲႚကေန ကားတစီးကို ၉ ေထာင္ႎႁန္း ေကာက္ခံေနတယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။ အဲဒီလို ေငၾေဳကးအေဴမာက္အဴမား ေကာက္ခံေပမဲ့ လမ္းေတၾ တံတားေတၾကိုေတာ့ ဴပင္ဆင္မႁမရႀိဘူးလိုႛ ေစာေစာက ကားသမားက ေဴပာပၝတယ္၊ ကားသမား။ ။ “သပိတ္ကဵင္း႓မိႂႚနယ္ရဲ့ ေဴမာက္ဘက္ပိုင္းက ေပၞေတာ္မူတံတား ဆိုတာရႀိတယ္ေလ၊ ေဴမာက္ဘက္ထိပ္က အခန္းက ပဵက္ေန တာ ဒီေကာင္ေတၾက မဴပင္ဘူးဗဵ ၊ မဴပင္ပဲနဲႛ တံတားေဳကးေတၾက ဖိေကာက္၊ ႒ကံ့ဖၾတ္ပဲေလ အဲဒီတံတားေတၾဆိုရင္ ကဵေနာ္တိုႛ အနည္းဆံုး ၅ ေထာင္ေလာက္ ေပးရတာ၊ ေ႟ၿဥေဒၝင္းတံတားဆိုတာလည္း ေဴမာက္ဘက္ထိပ္က ပဵက္ေနတယ္၊ အဲဒၝလည္း မဴပင္ဘူး ကားသမားက ရင္တထိတ္ထိတ္နဲႛ ေမာင္းေနရတဲ့ တံတားေတၾေပၝ့။ ကဵေနာ္တိုႛ ကားသမားေတၾအေနနဲႛက ေကာက္တယ္ဆိုရင္ ဴပင္ေပၝ့ဗဵာ ေကာင္းေအာင္လုပ္ေပၝ့။ ဒၝဆိုလည္း ေပးရကဵိႂးနပ္တယ္၊ အခုဟာက အတင္းအားဓမၳေကာက္တယ္ဗဵာ။ မတန္ေဳကးေကာက္တယ္ဗဵာ မဴပင္ဘူးဗဵာ၊ အဲဒီေတာ့ ဘယ္သူက ေပးခဵင္မႀာလဲ။ ဘယ္သူကမႀ မေကဵနပ္ဘူး။” လမ္းတံတားေဳကး ေတာင္းတာေတၾ မဵားလၾန္းလိုႛ ကားသမားေတၾနဲႛ ေငၾေကာက္ခံတဲ့သူေတၾ လၾန္ခဲ့တဲ့ ေမလတုန္းက ရန္ပၾဲေတာင္ ဴဖစ္ခဲ့ဳကေသးတယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။ သပိတ္ကဵင္းမႎၩေလးလမ္းမႀာ ၆ ဘီး ကေန ၁၀ ဘီးအထိရႀိတဲ့ ကုန္တင္ကားေတၾ ေဴပးဆၾဲေနသလို ရတနာပံု၊ ဗန္းေမာ္မန္း၊ စစ္သည္မန္း၊ ေ႟ၿဴခေသႆ့၊ ဇၾဲ၊ သစၤာလႁိင္ စတဲ့ ပုဂၢလိက ကားအသင္းေတၾက ခရီးသည္တင္ ကားေတၾ အပၝဝင္ ကားအစီးေရ အသၾားအဴပန္ တရက္ကို ၁ ေထာင္ေလာက္ ရႀိတယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။ အခုလို ဂိတ္ေဳကးေတၾေပးရတာ မဵားတဲ့အတၾက္ သယ္ယူပိုႛေဆာင္ခ ပိုလာတာေဳကာင့္ ကုန္ေစဵးႎႁန္းေတၾကလည္း အရင္ကထက္ပို တက္လာရတယ္လိုႛ ကားသမားေတၾက ေဴပာဳကပၝတယ္။

ကုလအတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ႎႀင့္ ေတၾႚဆံုရပံုကို NLD ေဳကညာခဵက္ထုတ္ 2009-07-09 http://www.rfa.org/burmese/news/nld_issue_statement_on_ban_kimoon_meeting-07092009152942.html/story_main?textonly=1 ကုလသမဂၢ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာဘန္ကီမၾန္းနဲႛ NLD ပၝတီ ဗဟုိအလုပ္အမႁေဆာင္ အဖၾဲႚဝင္ ၄ဦးတုိႛ ေတၾႚဆံုေဆၾးေႎၾးခဲ့ဳကတဲ့ အေဴခအေနနဲႛ ပတ္သက္လုိႛ ေဖာ္ဴပထားတဲ့ ေဳကညာခဵက္တရပ္ကုိ NLD ပၝတီက ဇူလိုင္ ၈ရက္ ဒီကေနႛ ထုတ္ဴပန္ခဲ့တယ္လုိႛ ပၝတီရဲ့ ေဴပာခၾင့္ရပုဂၢိႂလ္တဦး ဴဖစ္တဲ့ ဦးဟံသာဴမင့္က ေဴပာပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

43

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဦးဟံသာဴမင့္။ ။ “အမဵိႂးသား ဒီမိုကေရစီအဖၾဲႚခဵႂပ္၏ ဗဟိုအလုပ္အမႁေဆာင္ အဖၾဲႚဝင္မဵား ဴဖစ္ဳကေသာ ဦးသန္းထၾန္း၊ ဦးစိုးဴမင့္၊ ဦးလႀေဖႎႀင့္ ဦးႌၾန္ႛေဝတိုႛသည္ တရားဝင္ မႀတ္ပံုတင္ထားသည့္ တဴခားႎိုင္ငံေရးပၝတီမဵားႎႀင့္အတူ ကုလသမဂၢ အေထၾေထၾ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းအား ၂၀၀၉ခုႎႀစ္၊ ဇူလိုင္လ ၃ရက္ ညေန ၄နာရီခၾဲေကဵာ္တၾင္ ေနဴပည္ေတာ္၌ ေတၾႚဆံုခဲ့ဳကပၝသည္။ ထိုသိုႛ ေတၾႚဆံုရာတၾင္ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းက ဒီမိုကေရစီ ကူးေဴပာင္းေရးအတၾက္ ဗိုလ္ခဵႂပ္မႀႃး႒ကီးႎႀင့္ ႎႀစ္နာရီေကဵာ္ ေတၾႚဆံုခၾင့္ ရခဲ့ေဳကာင္း၊ ႎိုင္ငံေရးပၝတီမဵားမႀာ သေဘာထား အယူအဆ မတူဳကေသာ္လည္း ႎိုင္ငံေရးပၝတီအားလံုး တသံတည္း ဴဖစ္ဖိုႛလိုေဳကာင္း၊ ဒီမိုကေရစီ အသၾင္ကူးေဴပာင္းေရး လုပ္ငန္းတၾင္ အားလံုးပၝဝင္ ပူးေပၝင္း ေဆာင္႟ၾက္ေစခဵင္ေဳကာင္းႎႀင့္ ၂၀၁၀ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲကိစၤတိုႛကို ေဴပာ႓ပီး အခဵိန္မလံုေလာက္၍ ႎိုင္ငံေရးပၝတီမဵားအေနဴဖင့္ တဖၾဲႚလ႖င္ ၂ မိနစ္စီ ေဆၾးေႎၾးဳကပၝဟု ေဴပာခဲ့ပၝသည္။” ဒီေဳကညာခဵက္ထဲမႀာ NLD ကုိယ္စားလႀယ္အဖၾဲႚအေနနဲႛ ေတၾႚဆံုခဵိန္ အလုံအေလာက္ မရရႀိခဲ့တဲ့အတၾက္ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းကုိ အေသးစိတ္ မေဆၾးေႎၾးႎုိင္ခဲ့ဘူးလုိႛ ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။ ဦးဟံသာဴမင့္။ ။ “ေတၾႚဆံုဳကရာတၾင္ ကုလသမဂၢ အေထၾေထၾ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္က ၂၀၁၀ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲကို အဓိက ဦးတည္၍ ေဴပာဳကားခဲ့ေဳကာင္း၊ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ကိုလည္း ေတၾႚခၾင့္မရခဲ့ေဳကာင္းႎႀင့္ ႎိုင္ငံအတၾက္ ေသေရးရႀင္ေရးတမ႖ အေရး႒ကီး႓ပီး ကုလသမဂၢက ႎႀစ္ရႀည္လမဵား ႒ကိႂးပမ္းေနရေသာ ႒ကီးမားကဵယ္ဴပန္ႛသည့္ ဴမန္မာ့ႎိုင္ငံေရးကိစၤကို ၁၀ မိနစ္အခဵိန္အတၾင္း အဖၾဲႚခဵႂပ္၏ ကိုယ္စားလႀယ္မဵားက အေသးစိတ္ ဴပန္လည္ ေဆၾးေႎၾးႎိုင္ခၾင့္ မရရႀိခဲ့ေဳကာင္းတိုႛကို ေဳကညာလိုက္ပၝသည္။” NLD ကုိယ္စားလႀယ္ အဖၾဲႚအေနနဲႛ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းနဲႛ ေတၾႚဆံုဖုိႛ ၂မိနစ္ပဲ အခဵိန္ေပးတဲ့ ကိစၤကုိ သေဘာမတူႎုိင္ေဳကာင္း ဴပန္လည္ ေဴပာဆုိခဲ့တဲ့အတၾက္ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ ေနာက္တ႒ကိမ္ ေတၾႚဆံုခၾင့္ ရခဲ့ေဳကာင္း ေဳကညာခဵက္မႀာ ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။ ေတၾႚဆံုရာမႀာ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းက ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲဟာ အေရး႒ကီးေဳကာင္း၊ ဗုိလ္ခဵႂပ္မႀႃး႒ကီး သန္းေ႟ၿက ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲမႀာ အားလံုး ပၝဝင္ႎုိင္ေအာင္ ေဆာင္႟ၾက္ဖုိႛ ကတိေပးထားေဳကာင္း ေဴပာဆုိခဲ့႓ပီး၊ NLD ကုိယ္စားလႀယ္ေတၾဘက္က အဲဒီလုပ္ငန္းစဥ္ ေအာင္ဴမင္ဖုိႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္နဲႛတကၾ ႎုိင္ငံေရးအကဵဥ္းသားေတၾ ဴပန္လၿတ္ေပးဖုိႛ၊ ေတၾႚဆံုေဆၾးေႎၾးေရးလုပ္ဖုိႛ၊ ၁၉၉၀ ဴပည့္ႎႀစ္ ေ႟ၾးေကာက္ပၾဲရလဒ္ကုိ တနည္းနည္းနဲႛ ေဴဖရႀင္းေပးဖုိႛ၊ ၂၀၀၈ ခုႎႀစ္ ဖၾဲႚစည္းပံုအေဴခခံ ဥပေဒဴပင္ဆင္ေပးဖုိႛ စတဲ့ အခဵက္ ၄ ခဵက္ကုိ တင္ဴပေတာင္းဆုိခဲ့ေဳကာင္း၊ ဒီအခဵက္ေတၾကုိ ေ႟ၿဂံုတုိင္ေဳကညာစာတမ္းနဲႛ ေတာင္းဆုိထားေပမဲ့ အာဏာပုိင္ေတၾဘက္က တစံုတရာ တံုႛဴပန္မႁ မရႀိေဳကာင္း ေဆၾးေႎၾးေဴပာဳကားခဲ့တယ္လုိႛ ေရးသားထားပၝတယ္။ ဒၝဴပင္ အဲဒီအခဵက္ေတၾကုိ ကုလသမဂၢက အေလးအနက္ထား ေဆာင္႟ၾက္ေပးဖုိႛနဲႛ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္နဲႛ ေတၾႚဆံုဖုိႛ ကိစၤေတၾကုိ NLD ကုိယ္စားလႀယ္ေတၾဘက္က ကုလသမဂၢအ႒ကီးအကဲ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းနဲႛ ေတၾႚဆံုခဵိန္ ၁၀ မိနစ္အတၾင္း တက္သုတ္႟ုိက္ ေဴပာဳကားခဲ့ရေဳကာင္း NLD ေဳကညာခဵက္မႀာ ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

44

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကုလသမဂၢအတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာဘန္ကီမၾန္း ႎႀင့္ ဗိုလ္ခဵႂပ္မႀႃး႒ကီးသန္းေရၿ ၂၀၀၉ ခုႎႀစ္ ဇူလုိင္လ ၃ ရက္ေနႛက ေနဴပည္ေတာ္တၾင္ ေတၾႛဆံုစဥ္။ (Photo: AFP)

ဆရာေတာ္ ဦးဂမႝီရ စကားေကာင္းစၾာ မေဴပာႎိုင္ပဲဴဖစ္ေန 2009-07-09 http://www.rfa.org/burmese/news/leading_monk_u_gambira_unable_to_speak07092009161814.html/story_main?textonly=1 ေထာင္ဒဏ္ႎႀစ္ရႀည္ ခဵမႀတ္ခံထားရ႓ပီး၊ ႓ပီးခဲ့တဲ့လကမႀ စစ္ကိုင္းတိုင္း ကေလးအကဵဥ္းေထာင္ကို ေထာင္ေဴပာင္း ပိုႛလိုက္တဲ့ သံဃာ့တပ္ေပၝင္းစု ေခၝင္းေဆာင္ ဆရာေတာ္ ဦးဂမႝီရဟာ အရင္ ခႎၩီးေထာင္မႀာ ေနခဲ့ရတုန္းက ႎႀိပ္စက္ခံထားရတဲ့ ဒဏ္ေတၾေဳကာင့္ စကားေကာင္းေကာင္း မေဴပာႎိုင္ေသးဘူးလိုႛ မဳကာခင္ကမႀ ေထာင္ဝင္စာေတၾႚ႓ပီး ဴပန္လာတဲ့ ဆရာေတာ္ရဲ့ မယ္ေတာ္ ေဒၞေရးက RFAကို ေဴပာဴပပၝတယ္။ ေဒၞေရး။ ။ “အေမတိုႛ သၾားတုန္းက အာေလးလ႖ာေလး႒ကီးနဲႛ ခႎၩီးမႀာ ဴဖစ္ခဲ့တာေလ။ အဝတ္ေတၾကို ပၝးစပ္ထဲ ထိုးထည့္တယ္။ လက္ေနာက္ဴပန္ လက္ထိပ္ခတ္တယ္။ ေဴခထိပ္ခတ္ထားတယ္ ဘာညာ။ အဲဒီဒဏ္ေတၾေနမႀာေပၝ့။” ဒၝေဳကာင့္ ခုေနာက္ဆံုး ေထာင္ဝင္စာ သၾားေတၾႚခဵိန္မႀာ ဒဏ္ေဳကေဆးေတၾ အပၝအဝင္ ေဆးဝၝးေတၾကို အဓိကထား႓ပီး ဆရာေတာ္အတၾက္ ဝယ္သၾားေပးခဲ့ရတယ္လိုႛ ဆိုပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

45

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရပ္ေဝးဴဖစ္လိုႛ ေထာင္ဝင္စာတခၝ သၾားေတၾႚရတာ ၃ သိန္းနီးပၝး ကုန္တဲ့ အေဳကာင္းလည္း ေဴပာဴပပၝတယ္။ ေဒၞေရး။ ။ “အာ႟ံုေ႒ကာေဆးေတၾ ပၝတယ္။ လိမ္းဖိုႛေဆးေတၾ၊ ထၾန္းေ႟ၿဝၝ ဘာညာ၊ အကုန္လံုး ေဆး တေသာင္းဖိုးေလာက္ ေပးခဲ့တာေပၝ့။ ဘယ္လိုေနရမယ္။ စိတ္အားတင္းထားရမယ္။ အေမကေတာ့ လက္သီးႎႀစ္ဖက္ကို ဆုပ္႓ပီးေတာ့မႀ ေဟာလိုေဟာလို ေနတာဆို႓ပီး သူတိုႛေရႀႚမႀာ လမ္းေလ႖ာက္ဴပခဲ့တယ္။ မတ္တပ္ရပ္႓ပီးမႀ။ အေမတိုႛက ဴဖစ္သလိုပဲေလ။ ဦးဇင္းအတၾက္ပဲ အဓိကေလ အားလံုး ၂သိန္းရႀစ္ေသာင္း ေလာက္ကုန္တယ္ ၂ေယာက္သၾားတာေလ။”

၂၀၀၇ခုႎႀစ္ စက္တင္ဘာလ ေ႟ၿဝၝေရာင္ သံဃာႎႀင့္ လူထုလႁပ္ရႀားမႁ၏ ဦးေဆာင္ သံဃာတပၝးဴဖစ္ေသာ အရႀင္ဂမႝီရ (ယာအစၾန္)ႎႀင့္ အဴခားမိသားစုဝင္မဵားကို ၁၉၉၉ခုႎႀစ္ ဇူလိုင္လက ႟ိုက္ကူးထားေသာ ဓာတ္ပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (ဝဲမႀယာ) ဦးဂမႝီရ၏ အစ္မ၊ မယ္ေတာ္ ေဒၞေရး၊ အစ္ကို ကိုေအာင္ေကဵာ္ေကဵာ္၊ အမည္မသိ သံဃာတပၝးႎႀင့္ အရႀင္ဂမႝီရ။ (Photo: RFA) ေထာင္ဝင္စာ သၾားေတၾႚရတဲ့ စရိတ္ရဲ့ တဝက္ေလာက္ကို အုိင္စီအာစီ အဖၾဲႚက ေထာက္ပံႛေပးတယ္လိုႛ ဆိုပၝတယ္။ သၾားခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ္တေလ႖ာက္လံုးေကာ၊ တည္းတဲ့ တည္းခိုခန္းမႀာပၝ ေစာင့္႒ကည့္မႁေတၾ အဴမဲရႀိေနတယ္လိုႛ ေဴပာပၝတယ္။ ဆရာေတာ့္အေဴခအေနနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ဴပင္ပမီဒီယာေတၾကို ေဴပာဴပ႓ပီးတိုင္း၊ အိမ္ကို ဧည့္စာရင္း လာလာ စစ္တဲ့အေဳကာင္း ေဒၞေရးက ဆက္ေဴပာဴပပၝတယ္။ ေဒၞေရး။ ။ “ေနာက္ေနႛ ဧည့္စာရင္း လာစစ္တယ္ေလ၊ စစ္ေပၝ့၊ ေဴပာလိုက္တယ္။ ဒီမႀာ ဦး႒ကီးက ေနမေကာင္းဘူး ကဵန္းမာေရးလည္း မေကာင္းဘူး အသက္လည္း ၇၀ ေကဵာ္႓ပီ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

46

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေလဴဖတ္ထားတာ ဆီးခဵိႂ ၊ ေသၾးတိုး အဲဒၝေလးေတာ့ သတိထားဖိုႛလိုတယ္လိုႛ သူတိုႛကို ေဴပာလိုက္တယ္ေလ။ အန္တီတိုႛ ဘာမႀမလုပ္ဘူးလိုႛ အေမတိုႛ မိသားစု တာဝန္အရ ေထာင္ဝင္စာ သၾားေတၾႚတာကို ႎိုင္ငံေရးလုပ္တယ္လိုႛ သတ္မႀတ္ရင္ မတတ္ႎိုင္ဘူးလိုႛေဴပာတယ္ေလ။” ေဒၞေရးဟာ ဆရာေတာ္ဦးဂမႝီရ တပၝးထဲတင္ မကပၝဘူး ေတာင္႒ကီးေထာင္ကိုေရာက္ေနတဲ့ သားအ႒ကီး ကိုေအာင္ေကဵာ္ေကဵာ္နဲႛ ရခိုင္ဴပည္နယ္ ေကဵာက္ဴဖႃေထာင္မႀာ အကဵဥ္းကဵေနတဲ့ သားအငယ္ ကိုေအာင္ကိုကိုလၾင္၊ ေမာ္လ႓မိႂင္ေထာင္မႀာ ရႀိေနတဲ့ သမက္ဴဖစ္သူတိုႛကို တလႀည့္စီ သၾားေတၾႚေနရတာပၝ။ ဒၝနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ေမးဳကည့္တဲ့ အခၝမႀာေတာ့ ခုလိုေဴဖသၾားပၝတယ္။ ေဒၞေရး။ ။ “ခံစားရတာေပၝ့။ ဒၝေပမဲ့ အေမက မဵက္ရည္မကဵတတ္ဘူးေတာ့။ အေမကေတာ့ စိတ္ထဲမႀာ စိတ္လည္း မဆိုးတတ္ပၝဘူး။ အဲဒီေတာ့သူတိုႛ လူဆိုတာ ကိုယ္ႎိုင္တိုင္း မလုပ္ရဘူး ႟ႁံးဇာတာဆိုတာ ရႀိေသးတယ္ေတာ့ေနာ္။ ေသမႀာဆိုတာ ေမ့မဵား ေနေရာ့သလား။ ေသ႒ကဦးမႀာ၊ ေသ႓ပီးရင္ ဘာမႀမဟုတ္ဘူး။ အကုသိုလ္ေတၾ အထုပ္လိုက္အခဲလိုက္ ပၝမႀာ အေမက ေ႒ကာက္တယ္။ သူတိုႛအတၾက္ပၝ။ အဲဒီေတာ့ သူတိုႛမလုပ္သင့္တာေတၾ။” ဆရာေတာ္ ဦးဂမႝီရရဲ့ မယ္ေတာ္ ေဒၞေရး ေဴပာသၾားတာပၝ။ ဆရာေတာ္ကို အစက ေထာင္ဒဏ္ ၆၈ ႎႀစ္ ခဵထားရာကေန ဇၾန္လကုန္ပိုင္းက အယူခံဝင္ရာမႀာ အီလက္ထေရာႎႀစ္အမႁအတၾက္ ၅ႎႀစ္ေလ႖ာ့ေပးခဲ့႓ပီး ကဵန္အမႁေတၾရဲ့ အယူခံကိုေတာ့ ပယ္ခဵခဲ့တယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။

ေပၞတာဆၾဲခံရ႓ပီး ထၾက္ေဴပးသူကို စစ္သားမဵား ႟ုိက္ႎႀက္၍ ေသဆံုး 2009-07-09 http://www.rfa.org/burmese/news/porter_died_from_beating07092009155521.html/story_main?textonly=1 မႎၩေလးတုိင္း သပိတ္ကဵင္း႓မိႂႚနယ္ ေခဵာင္း႒ကီး႟ၾာက အဓမၳလုပ္အားေပး ေပၞတာဆဲၾခံရတဲ့သူတဦး ထၾက္ေဴပးဖိုႛ ႒ကိႂးစားရင္း ခလရ ၁၄၈ တပ္ဖၾဲႚဝင္ေတၾ ရဲ့ ႟ိုက္ႎႀက္မႁဒဏ္ေဳကာင့္ ေသဆံုးသၾားခဲ့တယ္လုိႛ RFA က စံုစမ္းသိရပၝတယ္။ ႓ပီးခဲ့တဲ့ ေမလ ၁၇ ရက္ေနႛက ခလရ ၁၄၈ က တပ္ဖၾဲႚဝင္ေတၾ ေခဵာင္း႒ကီး႟ၾာကို ေရာက္လာခဲ့႓ပီး လုပ္အားေပးအတၾက္ ႟ၾာသားတခဵိႂႚကို အဓမၳ ေခၞသၾားခဲ့တယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။ အဲဒီ ေခၞသၾားခံရသူေတၾထဲက အသက္ ၂၈ ႎႀစ္အ႟ၾယ္ ကိုေအာင္ဴမင့္သန္း ဆိုသူ ထၾက္ေဴပးဖိုႛ ႒ကိႂးစားရင္း ေသဆံုးသၾားခဲ့ပံုကို ႟ၾာသားတဦးက အခုလို ေဴပာဴပခဲ့ပၝတယ္။ ႟ၾာသား။ ။ “ကိုေအာင္ဴမင့္သန္း ကားေပၞမႀာ ေရာက္တဲ့အခၝ ခုန္ခဵ ေဴပးတဲ့အခၝကဵေတာ့ စစ္သားေတၾ အတင္းလိုက္လိုႛ မိသၾား႓ပီးေတာ့မႀ သူက ကားေပၞက ခုန္ခဵတဲ့ ဒဏ္ရာနဲႛ ႟ိုက္လိုက္တဲ့ ဒဏ္ရာနဲႛ ခဵက္ခဵင္း ပၾဲခဵင္း႓ပီး ေသသၾားတယ္။” ကိုေအာင္ဴမင့္သန္း ေသဆံုး႓ပီး တပတ္အဳကာမႀာ ဇနီးဴဖစ္သူ မေအးကို ခလရ ၁၄၈ က နစ္နာေဳကး အဴဖစ္ ေလဵာ္ေဳကးေငၾ ကဵပ္ငၝးေသာင္း လာေပးသၾားခဲ့တယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

47

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သပိတ္ကဵင္း ႓မိႂႚနယ္မႀာ စစ္တပ္က လာ႓ပီး အဓမၳ လုပ္အားေပး ေခၞေဆာင္တာ ၂ ႒ကိမ္ ရႀိသၾား႓ပီလိုႛလည္း အဲဒီ ႟ၾာခံကပဲ ဆက္ေဴပာပၝတယ္။

စစ္အစိုးရတပ္ဖၾဲႚမဵားႎႀင့္ ၎တိုႛ အဓမၳ အလုပ္ခိုင္းေစသဴဖင့္္ အထုပ္အပိုးမဵား ထမ္းေနရေသာ ေပၞတာမဵားကို ေတၾႚရပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: Courtesy of Free Burma Rangers) ႟ၾာသား။ ။ “က႗န္ေတာ္တိုႛ ဒီ ၁၇ ရက္ ၅လက ပထမ တခဵီ၊ ၆လပိုင္း ၁ရက္ေနႛမႀာ တခၝ၊ ႎႀစ္ခၝ ရႀိသၾား႓ပီ။ ကိုေအာင္ဴမင့္သန္းကို ဆၾဲတဲ့ေနႛက ဆိုရင္ ေနႛလည္ ၃နာရီမႀာ ဆၾဲတာ။ က႗န္ေတာ္တိုႛ ဒုတိယအ႒ကိမ္ ၁၀ရက္ ၆လပိုင္းမႀာ ဆၾဲတဲ့ေနႛကဆိုရင္ အဲဒၝကဵေတာ့ ညပိုင္းကဵမႀ ဆၾဲတာ။ ေဴမာက္ဖက္ကေန အ႟ိုးေတာင္တိုႛ၊ ေမဵာက္ေတာင္တိုႛဆိုတာ ေ႟ၿတအား ထၾက္တာကိုး။ အဲဒၝကို ေသနတ္ကို မိုးေပၞေထာင္ ေဖာက္႓ပီးေတာ့မႀ ေဴပးတဲ့လူေတၾကို အတင္း ဆၾဲ ကားေပၞတင္႓ပီး ေခၞသၾားတာ။” လုပ္အားေပးအတၾက္ အဓမၳ ေခၞေဆာင္မႁမဵိႂး သပိတ္ကဵင္း ႓မိႂႚနယ္မႀာ အရင္က မရႀိတဲ့အတၾက္ ႟ၾာသားေတၾ အေနနဲႛ ေနႛစဥ္နဲႛ အမ႖ စိုးရိမ္ပူပန္ေနဳကတယ္လုိႛ သိရပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

48

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သတင္း ျပည္တြင္းသတင္း ေဟာင္သေရာ ေခါင္းေဆာင္ကို ဖမ္းဆီးတာ မဟုတ္ဟု KNU ျငင္းဆို

ေဟာင္သေရာ ေခါင္းေဆာင္ကို

ဖမ္းဆီးတာ မဟုတ္ဟု KNU ျငင္းဆို ဖနိဒါ ေသာၾကာေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 10 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 18 နာရီ 34 မိနစ္ ခ်င္းမုိင္(မဇိၩမ) ။

။ အပစ္အခတ္ရပ္ ကရင္အဖြဲ႔တခုျဖစ္ေသာ ေဟာင္သေရာအဖြဲ႔ (KPF) မွ

တပ္ရင္း (၃) တပ္ရင္းမႉး ဒု ဗိုလ္မႉးၾကီး မန္းေလးဝါးႏွင့္ အဖြဲ႔ဝင္မ်ား အား ဖမ္းဆီးျခင္းမဟုတ္ဘဲ ၎တို႔၏ သေဘာဆႏၵအရ လာေရာက္ ပူးေပါင္းျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ုံး- KNU က ျငင္းဆုိလုိက္သည္။ KNU ခြဲထြက္ ေဟာင္သေရာအဖြဲ႔မွ ဒုဗိုလ္မႉးၾကီး မန္းေလးဝါးႏွင့္ အဖြဲ႔ဝင္အခ်ဳိ႕ကို္ KNU တပ္မဟာ ၆ မွ ကရင္အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ KNLA က ယခုလ (၈) ရက္ေန႔တြင္

ဖမ္းဆီးလုိက္ေၾကာင္း သတင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည့္အေပၚ တုံ႔ျပန္လုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ “က်ေနာ္ကေတာ့ ပူးေပါင္းတယ္ဆုိတဲ့ သတင္းကုိ အေလးေပးတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အဲဒီ အသုိင္းအဝုိင္းနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ သူေတြက က်ေနာ္တုိ႔ အကဲခတ္ၿပီး ေမးခုိင္းလုိက္တဲ့ အခါက်ေတာ့ သူတုိ႔ကေတာ့ ဖမ္းတာမဟုတ္ဘူး။ ပူးေပါင္းတာဘဲလုိ႔ ေျပာတာဘဲ” ဟု KNU အတြင္းေရးမႉး (၁) ဗုိလ္မႉးေစာလွေငြက မဇိၩမသို႔ ေျပာသည္။

“ဒု ဗိုလ္မႉးၾကီး မန္းေလးဝါး” ႏွင့္ အဖဲြ႔ဝင္တခ်ဳိ႕ကို KNLA တပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားက ဘုရားသုံးဆူဂြင္၊ ဇမိေခ်ာင္း၏ အေနာက္ဘက္ သက္ကယ္ (ၿမိဳင္သာယာ) တြင္ ဇူလုိင္လ ၈ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီး

လိုက္သည္ဟု KPF ႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ားကို ကိုးကား၍ ထိုင္းနယ္စပ္အေျခစိုက္ ကရင္သတင္းစဥ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ လြတ္လပ္ေသာမြန္သတင္းေအဂ်င္စီကလည္း “တပ္ရင္းမႉးေစာေလးဝါး” ႏွင့္အဖြဲ႔အား KNLA တပ္ဖြဲ႔ ဝင္မ်ားက ၾကာအင္းဆိပ္ၾကီးျမိဳ႕နယ္ ဇမိေခ်ာင္းတြင္ ဖမ္ဆီးလိုက္သည္ဟု KNU ႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ား ကို ကိုးကား၍ ေရးသားထားသည္။

ဒုဗုိလ္မႉးၾကီး မန္းေလးဝါး အဖြဲ႔ထံမွ RPG (၁) လက္၊ ကာဘုိင္ (၂)လက္၊ M-16 (၂)လက္၊ AK (၂) လက္၊ ပစ္စတုိ (၁) လက္ႏွင့္ လက္နက္က်ည္ဆံတခ်ဳိ႕ကို KNLA က သိမ္းဆည္းသြားေၾကာင္း ကရင္သတင္းစဥ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

49

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သို႔ေသာ္ ဗိုလ္မႉးေစာလွေငြကမူ လာပူးေပါင္းသည့္ အင္အားမွာ (၃ဝ) ခန္႔ရွိၿပီး ၎တို႔ႏွင့္အတူ RPG၊ AK-47၊ M-16 အပါအဝင္ လက္နက္စံု (၂၁) လက္ႏွင့္ စကားေျပာစက္ (၅) လံုးခန္႔ ပါလာ သည္ဟုဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ စစ္အစုိးရက ေဟာင္သေရာအဖြဲ႔ KPF အား နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ားအျဖစ္ အသြင္ကူး ေျပာင္းရန္ စြဲေဆာင္စည္း႐ုံးသျဖင့္ KPF အဖြဲ႔ဝင္အခ်ဳိ႕ ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္က KNU သုိ႔ လာေရာက္ ပူးေပါင္းရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့ေၾကာင္း သူကေျပာသည္။ ကရင္သတင္းစဥ္ (KIC) မွ အယ္ဒီတာ နန္းေဖာေဂ က အေျခအေနအမွန္ကို အတိအက် မသိရ ေသးေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ယခုကဲ့သို႔ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာျခင္းသည္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲရန္ စီစဥ္ေနမႈ၏ အက်ဳိးဆက္မ်ားသာျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။ “က်န္ခဲ့တဲ့ KPF ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း သူတုိ႔ရဲ့ security အရ ထုတ္ေဖာ္မေျပာတာလဲ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ KNU ဘက္ကလည္း သူတုိ႔ရဲ့ ေအာက္ေျခ တာဝန္ခံ အဆင့္ဆင့္ကေန ေပးပုိ႔လာတဲ့ အေပၚမွာ ဖမ္းဆီးျခင္းမရွိဘူးလုိ႔ ေျပာတာေပါ့ေနာ္။ က်မတုိ႔ အျမင္ကေတာ ့နယ္ျခားေစာင့္တပ္ရဲ့ သက္ေရာက္မႈလုိ႔ ထင္တယ္ေလ” ဟု သူက မဇၥ်ိမသို႔ေျပာသည္။ ေဟာင္သေရာအဖြဲ႔ KPF သည္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္၌ KNU တပ္မဟာ (၆) တပ္ရင္း (၁၆) မွ တပ္ရင္မႉး အဆင့္႐ွိ ေစာသမူဟဲ ဦးေဆာင္၍ စစ္အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္းသြားခဲ့သည့္ အဖြဲ႔ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇူလုိင္လ ၃ ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္၌ မစၥတာ ဘန္ကီးမြန္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရာတြင္ အျခား အပစ္ရပ္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ အခ်ဳိ႕ႏွင့္အတူ ေဟာင္သေရာအဖြဲ႔လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။

ထိုင္းဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ျမန္မာျပည္သို႔ သြားေရာက္ရန္ ကမ္းလွမ္း မဇၩိမသတင္းဌာန ၾကာသပေတးေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 09 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 17 နာရီ 49 မိနစ္ နယူးေဒလီ ။

။ ထိုင္းႏုိင္ငံ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ အဖိဆစ္ ေဝ့ခ်္ခ်ာခ်ီဝက ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔

ယခုလေႏွာင္းပိုင္းတြင္ သြားေရာက္လည္ပတ္ရန္ ကမ္းလွမ္းထားေၾကာင္း ထိုင္းႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးဌာန သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ အဖဲြ႔ဝင္အျဖစ္ ပါဝင္ေနသည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ) ၏

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

50

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အလွည့္က် သဘာပတိသည့္ ထုိင္းဝန္ၾကီးခ်ဳပ္က ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ လည္ပတ္လိုသည္ဟု

ကမ္းလွမ္းထားေၾကာင္း ထိုင္းႏုိင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးဌာန အရာရွိတဦး၏ အဆိုအရ သိရသည္။ ''ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ (ထုိင္းႏွင့္ ျမန္မာ) အဆင္ေျပမယ့္ တရက္ရက္မွာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အစီအစဥ္ လုပ္ထားေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က တံု႔ျပန္မႈ မရွိေသးပါဘူး'' ဟု အဆိုပါ အရာရွိက မဇၥ်ိမကို ယေန႔ ေျပာဆိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထုိင္းဝန္ၾကီးခ်ဳပ္မွ ကမ္းလွမ္းထားသည့္ ခရီးစဥ္၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေသးစိတ္ မွတ္ခ်က္ေပးရန္ သူက ျငင္းဆိုသည္။

အင္းစိန္ေထာင္တြင္း အထူးတရား႐ံုးတြင္ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား တရားစဲြဆိုမႈကုိ ထုိင္းႏုိင္ငံက ျပတ္သားစြာ တံု႔ျပန္ခ့ဲသည့္အတြက္ ထုိင္းကုိ ျမန္မာစစ္အာဏာပိုင္မ်ားက ႏွစ္လိုဘြယ္မရွိေၾကာင္း သတင္းရပ္ကြက္မ်ားက ေျပာဆိုေနခ်ိန္တြင္ ယခုလို ထိုင္းဝန္ၾကီးခ်ဳပ္၏ ခရီးစဥ္ကိစၥ ေပၚထြက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

ကမၻာ့ႏိုဘယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္အား စဲြခ်က္တင္ၿပီးေနာက္ အာဆီယံ သဘာပတိက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ရာ အဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံ၏ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈအေပၚ အေလးအနက္ စိုးရိမ္ေၾကာင္းႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဂုဏ္သိကၡာ ထိပါးႏုိင္ဖြယ္ရွိသလို၊ အမ်ား၏ ယံုၾကည္မႈသည္လည္း ေလ်ာ့ပါးလာဖြယ္ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ''အာဆီယံ အဖဲြ႔ဝင္ႏုိင္ငံအျဖစ္ တာဝန္ရွိသည္ႏွင့္အညီ ျမန္မာစစ္အစိုးရသည္ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ရန္ တာဝန္ရွိေၾကာင္း'' ထုိင္းက ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ အာေဘာ္ထုတ္ သတင္းစာမ်ားကမူ ထုိင္းႏွင့္ အာဆီယံသည္ ျပည္တြင္းေရး ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ေၾကာင္းႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား တရားစဲြဆိုမႈသည္ တရားမွ်တမႈရွိေၾကာင္း ျပန္လည္ေရးသားခဲ့ၾကသည္။ ဤခရီးစဥ္သည္ ထုိင္းဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အသစ္၏ သံခင္းတမန္ခင္း ခရီးစဥ္တခုသာျဖစ္ေၾကာင္း ထိုင္းအစိုးရ သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာသည္။ (သတင္းကို ေဆာ္လမြန္မွ ေပးပို႔ကာ၊ မံုပီး တည္းျဖတ္သည္။)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

51

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

July 2009 Ürümqi riots From Wikipedia, the free encyclopedia

Jump to: navigation, search This article documents a current event. Information may change rapidly as the event progresses.

2009 Ürümqi riots

Ürümqi Location of Ürümqi within China Location Date

Ürümqi, Xinjiang Uyghur Autonomous Region, China 5 July 2009

Deaths at least 156 Injured 1,080

[hide]2009 Ürümqi riots Traditional Chinese:

烏魯木齊7·5騷亂

Simplified Chinese:

乌鲁木齐7·5骚乱

Literal meaning:

Ürümqi 7·5 riots

[show]Transliterations

Alternate name Traditional Chinese: 烏魯木齊七·五暴力事件 Simplified Chinese: 乌鲁木齐七·五暴力事件 Literal meaning:

Ürümqi 7·5 Violent Incident

[show]Transliterations

The July 2009 Ürümqi riots[1] broke out on 5 July 2009, in Ürümqi, the capital city of the Xinjiang Uyghur Autonomous Region, in northwestern China. Rioting on the first day involved between 1,000[2][3][4] and 3,000[5] Uyghurs. The initial confrontations between police and protesters soon turned into attacks on Han Chinese in ethnically-targeted violence.[6][7] The total death toll has risen to at least 156 according to Chinese government sources.[8][9] Human rights groups have called for independent investigations into the nature of the deaths and the identity of the dead.[10][4] The next day, hundreds of angry Han Chinese armed with home-made weapons clashed with both police and Uyghur protesters on 7 July.[11] On 8 July, Chinese President Hu Jintao cut short his attendance of the 35th G8 summit.[12]

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

52

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The violence was part of an ongoing ethnic conflict between the Han Chinese and the Uyghurs, a Turkic ethnic group that is predominantly Muslim and is one of the officially recognized ethnic groups in China. The specific riots were sparked by Uyghur dissatisfaction with the Chinese central government's handling of the deaths of two Uyghur workers, as part of an ethnic brawl ten days earlier in Guangdong province.[2][13][5][14] Officials said more than 1,000[15] others had been injured and that many motor vehicles were burned.[3] Police attempted to quell the rioters with tear gas, water hoses, armored vehicles, and roadblocks, while the government responded by strictly enforcing curfew in most urban areas.[3][16][17] Authorities shut down Internet services and restricted cell phone services in Ürümqi.[18][19] The cause of the riots became a source of controversy. While the protests that preceded the riots were ostensibly a response to the death of two Uighur workers in Guangdong, the Chinese central government claimed that the riots themselves had been planned from abroad by the World Uyghur Congress (WUC),[20] whereas Rebiya Kadeer, president of the WUC, has denied the charges.[13]

Contents [hide] 







   

1 Background o 1.1 History, demography, and social tensions o 1.2 Immediate causes 2 Events o 2.1 Initial demonstrations o 2.2 Escalation and spread o 2.3 Number of victims o 2.4 After 5 July 3 Domestic reaction o 3.1 Communications o 3.2 Government o 3.3 Chinese netizens 4 International reaction o 4.1 International organizations o 4.2 Countries o 4.3 Non-governmental organizations 5 Media coverage o 5.1 Media gaffes 6 See also 7 References 8 External links

[edit] Background Further information: June 2009 Shaoguan incident, Uyghur people

Ürümqi's central business district

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

53

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

[edit] History, demography, and social tensions Xinjiang is a large region in central Asia that is governed as an autonomous region of the People's Republic of China. The region's ethnic composition is highly diverse, and is composed of numerous minority groups - 45% of its population being Uyghurs, and 40% Han Chinese,[21] who are the majority ethnicity in China. The region's capital, Ürümqi, is a heavily industrialized city of over 2.3 million people, approximately 75% of whom are Han Chinese, 12.8% are Uyghur, and 10% are of other ethnic groups.[22] Tensions between Uyghurs and Han have existed in the area for several decades, especially in recent years. With the increasing pace of influx of Han, Uyghurs believe that they are gradually being squeezed out, both economically and politically.[23] They also reject what they see as cultural imperialism from Beijing, which has for example ordered the demolition of parts of the Kashgar old town.[24] Examples of instances of violence and ethnic clashes around Xinjiang include the 1997 Gulja Incident and the 2008 Kashgar attack, as well as the more widespread 2008 Uyghur unrest preceding the Olympic Games in Beijing. On the other hand, some Han people are dissatisfied by some government policies which they believe favour Uyghurs.[25][26]

[edit] Immediate causes The riots took place several days after the deaths of two Uyghurs at the Xuri Toy Factory in Shaoguan, Guangdong, where many Uyghur and Han Chinese migrant workers are employed. In late June, a Han Chinese female worker was reportedly sexually harassed by Uyghur co-workers in their residence quarters.[27] Rumours over rape at the factory were subsequently initiated by a disgruntled former co-worker.[13][28] Overnight, on 25–26 June, tensions at the factory led to a full-blown ethnic brawl between Uyghurs and Han Chinese; in the ensuing violence, two Uyghur co-workers were killed.[29] Police investigations found no evidence that a rape had taken place.[30] According to exiled Uyghur leaders, the death toll in the Guangdong incident was much higher than reported; although Xinhua reported that the person responsible for spreading the rumours was arrested, Uyghurs alleged the authorities also failed to protect the Uyghur workers, or to arrest any of the Han Chinese involved in the killings.[31] Many Uyghurs were dissatisfied with the government's response to the killings, and a street protest was held in Ürümqi on 5 July to voice their disapproval.[13][14] However, Chinese government officials argued that the riots were "a preempted, organized violent crime [...] instigated and directed from abroad, and carried out by outlaws in the country"[20] Nur Bekri, chairman of the Xinjiang regional government, said in a televised speech on the morning of 6 July that "some overseas opposition forces" took advantage of the Shaoguan killings "to instigate Sunday's unrest and undermine the ethnic unity and social stability in the autonomous region, with an aim to split the country";[32] the government asserts that the World Uyghur Congress instigated the unrest via the Internet among other means, calling on supporters 'to be braver' and 'to do something big.'"[32] Kadeer, president of the WUC, has denied the charges,[13] and states that her comments had nothing to do with the riots.[33]

[edit] Events [edit] Initial demonstrations Demonstrations began on the evening of 5 July. A protest began in the Grand Bazaar, one of the city's prominent tourist destinations, denouncing the government's handling of the

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

54

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

incident and demanding a full investigation of the killings; there were also reports of gatherings at the Ürümqi People's Square area.[17][34] The South China Morning Post cites eyewitness Gulinisa Maimaiti, a 32-year-old employee working for a foreign company who took part in the original protest. She said at first there were over 300 protesters in People's Square in Ürümqi demanding an investigation into the deadly brawl of 25 June in Guangdong. The violence "seemed to have started when the crowd, which she said grew to 1,000 people, refused to disperse," according to the Post.[35] On 6 July during a situation update, Nur Bekri, Chairman of the Xinjiang Uyghur Autonomous Region, presented official details and timelines before the riots broke out. Bekri said at about 5 p.m. on 5 July, more than 200 gathered in People's Square in Ürümqi, and police detained around 70 leaders and swiftly controlled the situation. Then, a crowd of people gathered at minority ethnic groups' quarters around Jiefangnan Road, Erdaoqiao, and Shanxi Alley, and at about 7:30 p.m., more than one thousand gathered in front of a hospital in Shanxi Alley. At about 7:40 p.m., more than 300 blocked the roads in the Renmin Road and Nanmen area. Police dispersed the crowd, according to state media.[36] Jirla Isamuddin, the mayor of Ürümqi, gave a similar account in a press conference on 7 July. He remarked that the protesters had organized the riots online via such services as QQ Groups.[37] The exiled independence group World Uyghur Congress (WUC), led by Rebiya Kadeer[20], said the demonstration began as a peaceful assembly protesting discrimination and "demanding an explanation" for the events in Shaoguan.[14] The governments of Xinjiang and Ürümqi also confirmed the protests were not initially violent.

[edit] Escalation and spread The New York Times cites an eyewitness who said the riots started sometime after 6 p.m. on 5 July, when protesters took to the street. Police confronted the protesters, and the ensuing clashes between protesters and police resulted in the burning and smashing of vehicles.[13] At least 1,000 Uyghurs were involved in the rioting when it began,[2][3][4] and the number of rioters may have risen to as many as 3,000.[5] A witness told Agence France-Presse that the confrontation between protesters and police involved about 3,000 Uyghurs—some of whom were armed with batons and knives.[38] Jane Macartney of The Times characterized the first day's rioting as consisting mainly of "Han stabbed by marauding gangs of U[y]ghurs."[39] The Daily Telegraph's correspondent in China reports that "it appears that the majority of the victims were Han Chinese, brutally killed by gangs of U[y]ghurs roaming through the back streets of Urumqi."[40] About 1,000 police officers were dispatched with tasers and weapons, and they fired gunshots into the air to try to quell the unrest.[38] Up to Sunday evening, 1,434 suspects in connection with the riot had been arrested.[41] The WUC claimed the protests turned violent due to police brutality,[42] or because police opened fire indiscriminately into the crowd.[38] Radio Free Asia reported a purported eyewitness saying "When the demonstrators reached the People's Square, armed police suppressed them using electroshock weapons and so on... After that, other protests erupted in Uyghur areas of town." [43] During a press conference, Mayor Jirla Isamuddin said that at about 8:15 p.m., some protesters started to "fight and loot", overturning guardrails and smashing three buses before being dispersed. At 8:30 p.m., violence escalated around Jiefangnan Road and Longquan Street area, with rioters torching police patrol cars and "attacking passers-by". Soon, between 700 to 800 people went from the People's Square to Daximen and Xiaoximen area, with "fighting, smashing, looting, torching and killing" along the way. At 9:30 p.m., the government received reports that three people were killed and 26 were injured, six of whom

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

55

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

were police officers. Police reinforcements were dispatched to hotspots – People's Square, Nanmen, Tuanjie Road, Saimachang and Xinhuanan Road. Police took control of the main roadways and commercial districts in the city at around 10 p.m., but riots continued in side streets and alleyways, with Hans attacked and cars overturned or torched, according to state media. Police then formed small teams and "swept" the entire city for the next two days. Jirla Isamuddin stated Ürümqi had returned to normal as of 7 July.[37] A strict curfew was in force.[44] Xinhua, China's state news agency, reported that police believed agitators were trying to organise more unrest in other cities in Xinjiang such as Aksu and the Yili Prefecture.[45] As the protests spread to Kashgar, they also became violent.[46] Xinhua also reported that about 200 people were "trying to gather" at the Id Kah Mosque in the centre of Kashgar, but were dispersed by police early on Monday evening.[45] The South China Morning Post reported that many shops were closed, and the area around the mosque was sealed off by a PLA platoon after the clash. Local Uyghurs blamed the security forces for using excessive force – they "attacked the protesters and arrested 50 people".[47]

[edit] Number of victims Xinhua reported that 156 people were killed, of whom 129 were men and 27 women and 1,080 injured.[48] The World Uyghur Congress has claimed that the death toll was much higher, at around 600.[4] Initially the proportion Uyghur and Han dead were not disclosed,[46] and journalists speculated that most victims were Han.[49][40] Chinese authorities later gave a breakdown of the 156 reportedly killed – 33 Uyghur, and 123 Han.[10] As for the injured, among the 291 injured people received by the Xinjiang Uyghur Autonomous Region People's Hospital, 233 were Han Chinese, 39 were Uyghurs.[8][50] During the riot, 260 vehicles were destroyed, including 190 buses. 220 arsons occurred and 2 buildings were burnt down.[51] Li Nanfang, Deputy chief of the People's Hospital, confirmed that "at least 5" civilians injured in the first night of the riots had bullet wounds.[52]

[edit] After 5 July The city remained tense while journalists invited into the city witnessed confrontational scenes between Chinese troops and Uyghurs demanding the release of family members they said had been arbitrarily arrested.[39] Uyghur women told The Telegraph reporter that police entered Uyghur districts in the night of 6 July, bursting through doors and pulling men and boys from their beds and rounded up 100 suspects.[53] On 7 July, there were reports of large-scale armed demonstrations[11] by ethnic Han Chinese in Ürümqi.[54] The Times reported that smaller fights were frequently breaking out between Uyghurs and Han, and that groups of Han citizens had organized to take revenge on "Uyghur mobs".[39][54] Police used tear gas and roadblocks in an attempt to disperse the demonstration,[55] and urged Han citizens (over loudspeakers) to "calm down" and "let the police do their job".[54] Li Zhi, party chairman of Ürümqi, stood on the roof of a police car with a megaphone appealing to the crowd to go home.[53] Conflicting estimates of the Han demonstrators' numbers were reported by the western media, and it varied from as low as 300 people[56] to as high as 10,000 people.[54] On 8 July, cars transporting reporters from the People's Daily were attacked by unidentified mobs armed with knives, axes and iron sticks, although no-one was seriously injured.[57]

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

56

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

[edit] Domestic reaction [edit] Communications China's two large mobile service providers have not been uniform in their response to the riots. China Mobile suspended its service in the region "to help keep the peace and prevent the incident from spreading further," while China Unicom said there was no interruption of its service in Xinjiang.[42] Outbound international calls throughout Xinjiang were blocked,[58] and Internet connections in the region had been locked down.[59][60] Many unauthorized postings on local sites and Google were claimed to have been "harmonised" by government censors; images and video footage of the demonstrations and rioting, however, were soon found posted on Twitter, YouTube, and Flickr.[61] The Xinjiang Regional Government's official website, as well as that of the Ürümqi Municipal government, has been inaccessible worldwide since the beginning of the protests.[31]

[edit] Government Chinese television broadcast graphic footage of cars being smashed and people being beaten.[62] Xinjiang Autonomous Region Chairman Nur Bekri delivered a lengthy address on the situation, and its origins in Guangdong from several weeks earlier and claimed that the government of both Guangdong and Xinjiang had dealt with the deaths of the workers properly and with respect. Bekri, an ethnic Uyghur, reiterated the party line, and further condemned the riots as "premeditated and planned".[63] The Chinese media have been covering the rioting extensively, relying only on footage and reports from Xinhua and local branches of state television; top leaders have chosen to leave the issue in the hands of local officials,[64] Hours after troops stopped the rioting, the state invited foreign journalists on an official fact-finding trip to Ürümqi;[65] journalists from more than 100 media organisations were corralled into the same downtown Hoi Tak Hotel.[58] They were given unprecedented access to troublespots and hospitals,[66] but were forced to share 30 internet connections.[58] The Financial Times contrasted this improvement to the "public-relations disaster" of the Tibetan unrest in 2008.[64] The People's Daily attacked the WUC, saying that it was funded by the National Endowment for Democracy, whose main sponsor was US Congress.[67] President Hu Jintao curtailed his attendance of the G8 summit in Italy,[44] convened an emergency meeting of the Politburo, and despatched Standing Committee member Zhou Yongkang as his emissary to “guid[e] stability-preservation work in Xinjiang".[68] South China Morning Post reported a government source saying Beijing would re-evaluate the impact on arrangements for the country's forthcoming 60th anniversary celebrations in October.[69]

[edit] Chinese netizens The response to the riots on the Chinese blogosphere has been markedly more varied than the official response. Despite many blocks and censorship, Internet watchers have monitored continued attempts by netizens to divulge their own thoughts on the causes of the incident or vent their anger at the incident. While some bloggers were supportive of the government, others were more reflective of the event's cause.[70] Many messages were ethnically charged, and posts were swiftly deleted. Common themes were calls for punishment for those responsible; voices echoing nationalist sentiment evoked the name of feared General Wang Zhen.[71]

[edit]

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

57

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

2008 Tibetan unrest From Wikipedia, the free encyclopedia

Jump to: navigation, search 2008 Tibetan unrest       

Background Events Violence: Sichuan - Lhasa - Qinghai - Gansu - Beijing International/Chinese reaction Casualties Concerns over Beijing Olympics (boycotting) Torch Relay (route)

Orange refers to areas in the People's Republic of China that have been designated as Tibetan (and other ethnic minorities) autonomous areas. The 2008 Tibetan unrest, also known in China as the 3•14 Riots, was a series of riots and demonstrations in the Tibetan Autonomous Region and adjacent Tibetan-inhabited areas of the People's Republic of China. The unrest began with demonstrations on March 10, 2008, the 49th anniversary of the failed uprising in 1959 in Tibet against Beijing's rule. The protests and subsequent riots began when 300 monks demanded the release of other monks detained since the previous Autumn, but soon after, political demands surfaced and the protest turned violent.[1] Tibetans attacked non-Tibetan ethnic groups. Rioting, burning, looting and killing began on March 14.[2] The unrest happened during the week when major local government leaders were away for the annual National People's Congress in Beijing. According to Wen Jiabao, the Premier of the People's Republic of China, attacks on non-Tibetan interests in the Tibet Autonomous Region and several other ethnic Tibetan areas occurred at about the same time as attacks on dozens of Chinese embassies and consulates.[3] According to government officials of the TAR, the unrest was motivated by separatism[4]. Wen Jiabao accused Tenzin Gyatso, the 14th and current Dalai Lama, of masterminding the violence,[3] while the Dalai Lama denied the accusation and said that the uprisings were caused by wide discontent in Tibet.[5] The tension between these two key players leading up to the 2008 Olympics in Beijing has drawn significant international press coverage of human rights violations in China.[6][7] The Dalai Lama claimed that he supports the Beijing Olympics, saying that it is "deserving for the Chinese people to host the Olympic Games",[8] but his envoy has called for the Chinese government to put an end to an alleged military crackdown and drop Tibet from the Olympic torch route.[9][10] On May 4, 2008, Chinese government representatives met with two personal representatives of the Dalai Lama in Shenzhen, in southern China. The two sides agreed to hold further meetings.[11] The second meeting, originally scheduled for June 11, 2008, was postponed due to the 2008 Sichuan earthquakes,[12] and was held on July 1, 2008.[13] Information is scarce because Chinese authorities have restricted the ability of foreign and Hong Kong media to enter and freely report on the region,[14] with the exception of James Miles, a correspondent from The Economist, who gained approval for a week-long trip which happened to coincide with the increase in tensions.[2][15] On March 27, following a 58 vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

promise by premier Wen Jiabao to allow the media back in as soon as practicable, the Chinese authorities organised a controlled tour of Lhasa by foreign media.[16] Chinese authorities have also reportedly attempted to block access to several major internet media outlets, including Wikipedia, by Chinese citizens during the turmoil.[17][18] The event fanned nationalism among ethnic Chinese inside and outside of China, who viewed the event as a means by some western countries to instigate ethnic hatred, spread unrest in China and push the victims to pillory by violence. Some leaders of the western countries, such as France, were in hurry to repair the rift with China caused by the event. Eventually, the leaders of almost ninety countries attended the opening or closing ceremonies of Olympics in Beijing, far more than in any previous Olympics.

Contents [hide]  

   

      

1 Background 2 Protest and violence o 2.1 Violence and protests in Lhasa o 2.2 Gansu riots o 2.3 Qinghai protests o 2.4 Sichuan riot o 2.5 Beijing protests 3 International protests 4 Casualties and fatalities 5 Media coverage 6 People's Republic of China response o 6.1 Riot actions o 6.2 PRC and Dalai Lama dialogues 7 International reaction 8 Aftermath and appraisal 9 Possible Olympic boycott 10 See also 11 References 12 Further reading 13 External links

Background The political situation in Tibet makes the area especially sensitive, but it is also reported by some western media that a number of simmering socio-economic issues may have led to the riots in Lhasa on March 14. The Economist reporter James Miles, when asked if the Dalai Lama was responsible for the riots in an interview, responded that he "didn't see any evidence of any organized activity" and that "it's more likely that what we saw was yes inspired by a general desire of Tibetans both inside Tibet and among the Dalai Lama's followers, to take advantage of this Olympic year. But also inspired simply by all these festering grievances on the ground in Lhasa,"[19] and he noted in another report that "The rioting seemed to be primarily an eruption of ethnic hatred."[2] Some Tibetans also complained about social discrimination, unequal pay, and rumors that Tibetan monks had been arrested, and even killed, in the days before the riots.[20]. In recent years, many migrants from other parts of China have been moving into Lhasa and now own many of the city's small businesses. According to Tibetan Independence 59 vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Movement and some western media, Tibetans in Lhasa are angered by the inflation that has caused the prices of food and consumer goods to increase. Residents were worried that a railway built to link Lhasa to other areas of China would increase the number of migrants in the city, but they accepted it because the government assured them that cheaper transportation would keep prices lower. However, as in other parts of the country, prices have continued to rise, creating resentment amongst the residents of Lhasa.[2] The Tibetan youth complain about not having equal access to jobs and education.[21] Chinese Communist Party authorities in Tibet have said that the uprising was masterminded by the Dalai Lama, whom the People's Republic of China accuses of separatism.[4] The uprising coincided with demonstrations to comemorate the 49th anniversary of the 1959 Tibetan uprising in other countries. After the unrest, the police department in China claimed that they found weapons from some monasteries in Lhasa, including grenades, detonators, auto-rifles a large amount of bullets and dynamites [22]. The powerful weapons were not used during the revolt in Lhasa, except a western tourist witnessed a hand-gun shooting in an attack to non-Tibetans civilians. [23]. Chinese Ministry for Public Security alleged that those, who were arrested after the unrest, confessed they were found and employed by some unknown persons to undertake the violence such as setting fire, destroying shops and attacking non-Tibetan civilians, with a daily payment of several RMB "[24]. The exact amounts how much work they did each day but usually were around half month of average income of Lhasa residents (about 6-7 RMB = 1USD today)[citation needed]. The same source also claimed one of their prisoners, who worked as a monk in a monastery in Lhasa but arrested in the revolt of 1989 and released after imprisonment for propagandizing Tibet Independence Movement, confessed that he found some unemployed men and released-former-criminals and paid them to commit the violence.

Protest and violence Violence and protests in Lhasa Main article: 2008 Lhasa violence

Tibet Autonomous Region Violence started in Lhasa in Tibet when police cars, fire engines and other official vehicles were set on fire after anger erupted following the police's dispersal of a peaceful demonstration near a small temple in Lhasa. Tensions in Lhasa increased as the city's three biggest monasteries were sealed off by thousands of soldiers and armed police amid the largest protests in nearly two decades. The authorities had to use tear-gas to disperse the crowds of protestors.

Gansu riots

Gansu Province The Tibetan riots spread outside of the Tibet Autonomous Region for the first time. Demonstrations by ethnic Tibetans and monks took place in the northwest province of Gansu on Saturday, March 15, 2008.[25] The riots were centered around Gansu's Labrang Monastery, which is one of the largest Tibetan Buddhist monasteries outside of Tibet.[25] Demonstrators marched through the streets of Xiahe, a predominantly Tibetan county in

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

60

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Gansu which surrounds the Labrang Monastery, a region referred to by its traditional name, Amdo Golog, by Tibetans.[26] Up to 5,000 demonstrators were reportedly involved in the Gansu riots.[25] There were reports of government offices being damaged by the rioters, and police using tear gas and force to break up the demonstrations.[25] The Tibetan governmentin-exile claims that 19 Tibetan rioters were shot dead on March 18, little known about the Chinese or Hui deaths.[27] China's Xinhua News Agency reported the cost of damage in Gansu at an estimated ¥230 million (US$32.7 million).[28]

Qinghai protests

Qinghai Province Chinese authorities have reportedly arrested twelve Tibetan monks after an incident in the historic region of Rebkong, which is located in the Huangnan Tibetan Autonomous Prefecture in Qinghai (known to Tibetans as Amdo).[26] Chinese security forces have reportedly surrounded the Ditsa monastery in Bayan County.[26][dubious – discuss] Qinghai province borders Tibet and has a large Tibetan population (still known as Amdo according to Tibetans). The Swiss Newspaper Neue Zürcher Zeitung publishes an account by a foreign journalist who managed to travel in the region of Xining End of March. According to the reports Tibetan teachers are receiving intimidation calls from the Public Security Bureau (PSB), passports belonging to Tibetans are confiscated to prevent traveling abroad and foreign residents are informed about their possible expulsion in case they get involved in proTibetan activism. Students in the region are receiving one-sided "political teaching". Notwithstanding, Tibetan students of the Medical University of Xining have held demonstrations to express their solidarity with the demonstrators and victims in Lhasa.[29]

Sichuan riot Main article: 2008 Sichuan riots

Sichuan Province In Sichuan province, in an area incorporating the traditional Tibetan areas Kham and Amdo, Tibetan monks and police clashed March 16 in Ngawa county after the monks staged a protest, killing at least one policeman, and setting fire to three or four police vans. The India-based Tibetan Center for Human Rights and Democracy claimed at least seven people were shot dead; however the claim could not be independently confirmed.[30] There are claims that police shot between 13 and 30 protesters after a police station was set on fire, however reports of deaths are impossible to verify because of the restrictions on journalists.[31]

Beijing protests

Beijing Municipality According to Times Online, in the Central University for Nationalities in Beijing, around 100 ethnic Tibetan students organised a sit-in protest in solidarity with the protesters in Tibet. Police cordoned off the area, but did not take action against the participants, who sat silently in a circle in the center of the university campus.[32]

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

61

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The Times reported that students of Tibetan ancestry at schools in Beijing are required to submit written papers specifying their feelings for the Dalai Lama, providing details of their parents, giving details of their own identity card and a written statement guaranteeing not to take part in political activities.[33]

International protests

A pro-Tibet rally outside the Chinese consulate in San Francisco, California, on March 17, 2008 According to Wen Jiabao, the Premier of the People's Republic of China, attacks on between ten and twenty Chinese embassies and consulates occurred around the same time as attacks on non-Tibetan interests in the Tibet Autonomous Region and several other ethnic Tibetan areas.[3] According to an article by Doug Saunders published in the The Globe and Mail, the protests were loosely coordinated by a group of full-time organizers hired by two umbrella groups that are loyal to the Tibetan government in exile. Documents were sent to more than 150 Tibet support groups around the world giving them detailed notes on how to behave when organizing similar disruptions as the torch makes its six-month trip around the world. This included advice on maintaining non-violence and following the Dalai Lama's opposition to Tibetan national independence (protesters were to advocate a more autonomous Tibet within China). However, many of the protests did not follow this advice.[34] However, Doug Saunders further published that the torch-relay protests have no relationship with the riots and uprisings inside Tibet.[35] Main article: International reaction to 2008 Tibetan unrest#International protests

Casualties and fatalities The US Congress-funded Radio Free Asia quoted witnesses who said they had seen at least two bodies on Lhasa's streets.[36] China's state-controlled Xinhua News Agency reported early Saturday, March 15, that 10 people so far had been burned to death by rioters, including two hotel employees and two shop owners.[37] It also reported that the victims were all innocent civilians[38] and that most of them were business people.[39] It again reported on March 21, according to the Tibet regional government, 18 civilians and 1 police officer were confirmed dead by Friday night in the unrest. In addition, the number of injured civilian rose to 382 from 325, 58 of whom were critically wounded. 241 police officers were injured, 23 of whom were critically wounded. All the casualties were caused by the rioting mobs.[40] The Associated Press reported that at a press conference on Monday, March 17, Tibet Autonomous Region governor Champa Phuntsok announced that 16 had been confirmed dead over the weekend's violence and dozens were injured.[41] Other sources published after the same press conference indicate that China put the death toll in Lhasa at 13.[42][43] The Associated Press claimed later that the Chinese government's official death toll from last

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

62

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

week's rioting in Lhasa has risen to 22.[44] Accordingly, the death toll provided by China's official news agency Xinhua has risen to 19.[45] Tibet's government-in-exile said on Saturday, March 15 that it had received "unconfirmed reports" of as many as 100 deaths due to the unrest in Tibet.[46] Later, the Tibetan exile government said on Sunday that it has allegedly confirmed at least 80 deaths.[47] According to James Miles, The Economist's correspondent in Lhasa, the police fatalities included both Tibetans and the ethnic Han Chinese who were the target of much of the violence. Qiangba Puncog, the head of Tibet's regional government, said that Chinese police did not fire their guns or use anti-personnel weapons against the Tibetan protesters, even though the Tibetans wounded 61 police officers, including six in serious condition,[48] and the Beijing-backed Tibetan regional government reported that 13 innocent civilians have been killed by mobs.[49] According to a news source affiliated with a Tibetan exile group, People's Armed Police have blocked off water, electricity, food and health facilities in Sera, Drepung and Ganden monasteries and others active in the demonstrations. As a consequence, monks are suffering starvation, and on March 25 one monk reportedly died from starvation at Ramoche Temple[50].[51][52] On March 28, IHT reported 5 shopgirls were burned alive when the rioters torched Yishion clothing store they worked at.[53] Yang Dongmei, 24; He Xinxin, 20; Chen Jia, 19; Liu Yan, 22; Cirenzhuoga, 21 The IHT article noted Cirenzhuoga was Tibetan. Jamyang Kyi, a prominent Tibetan television broadcaster, intellectual and popular singer was arrested on April 1, 2008 by the Chinese police suggesting that the government crackdown after the disturbances in and around Tibet has yet to run its course.[54] On April 5, the Tibetan Centre for Human Rights and Democracy (TCHRD) stated that the Chinese authorities arrested over 2,300 Tibetans from various parts of Tibet.[55] According to the Tibetan Government in Exile, more than 140 people were killed in the crackdown on recent unrest.[56] April 18, in an interview to Canadian journalists, it was reported that the Dalai Lama said according to him, since the beginning of the demonstrations with Tibet, at least 400 people were killed and out of the thousands of others arrested..[57] The Tibetan Centre for Human Rights and Democracy reported that a Tibetan woman, 38, who was involved in peaceful protests on 16 and March 17, 2008 in Ngaba County, died after she was tortured in Chinese prison. Following her release, the government hospital, that might have been influence of the local Chinese authorities, refused to admit her.[58]

Media coverage Initially, Chinese officials tried to contain information about the unrest and play down protests. According to The Guardian correspondent Tania Branigan, the government has blocked foreign broadcasters and websites and denied journalists access to areas of unrest. Video sharing websites like YouTube, the entire The Guardian website, portions of the Yahoo! portal, and sections of The Times website had been restricted.[59]

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

63

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

In European and US newspapers and TV, oppression of Tibetans was reported with inaccuracy and little independent cross-checking. Chinese newspaper China Daily reported that there has been bias in Western media's coverage of the rioting in Tibet, including deliberate mispresentation of the situation. The newspaper pointed out Western media sources such as Washington Post used pictures of baton-wielding Nepalese police in clashes with Tibetan protesters in Kathmandu, claiming that the officers were Chinese. The article stated that Chinese netizens across Beijing were angered by what they saw "biased and sometimes dishonest" reporting by Western media.[60] There was also criticism of CNN's use of a particular cropped picture. John Vause, who reported this story, responded to the criticism saying "...technically it was impossible to include the crashed car on the left",[61] however CNN later replaced the image with one that was cropped differently. On March 24, 2008, the German TV news channel RTL disclosed that one photograph depicting rioters had been erroneously captioned. Separately, another German station, n-tv, admitted that it had mistakenly aired footage from Nepal during a story on Chinese riots.[62] AFP further reported that Chinese students abroad have set up a website, namely Anti-CNN, to collect evidence of "one-sided and untrue" foreign reporting. Media companies accused of "falsified reporting" include CNN, FOX, the Times Online, Sky News, Spiegel Online and the BBC. Spiegel Online has rejected the accusations in an article.[63][64] As of June 2, 2008, none of the media has given any graphic proof of a "heavy crackdown" by the military as what was reported with those miscaptioned or cropped pictures. According to New York Times, CNN apologized on May 18 over some comments made on April 9.[65] China's downplaying of the event soon ended. Riots against non-Tibetans began on Friday, March 14. Chinese TV channels aired hours of anti-Chinese riots in Lhasa and the aftermath. Employees at the state television service CCTV's English service were instructed to keep broadcasting footage of burned-out shops and Chinese wounded in attacks. As of March 18, 2008, No footages of demonstrators acting peacefully were shown.[66] China's Communist Party newspaper, the People's Daily, called on the government to "resolutely crush the 'Tibet independence' forces' conspiracy and sabotaging activities".[44][67] The People's Daily also accused the Dalai Lama and the Central Tibetan Administration of orchestrating the protests in its commentary.[44] Yahoo! China have published "most wanted" poster across its homepage to help China police to catch 24 Tibetans. MSN! China has published the same list as well.[68] To counteract what the Chinese government called biased Western reporting on the crisis, foreign journalists were allowed to access the region again.[69][70] Agence France-Presse (AFP) and Deutsche Welle (DW) reported that the Chinese government has allowed a small group of foreign journalists on a tour of Tibet. These reporters includes those from the American Wall Street Journal, USA Today, Britain's Financial Times, Japan's Kyodo News Agency, KBS of South Korea, and Arab broadcaster Al-Jazeera..[71] However, on March 27 in Lhasa, a riot by a group of monks from the Jokhang Monastery disrupted a media tour organised by Chinese authorities through Lhasa. The tour was the first opportunity given to selected foreign journalists to enter Tibet after the de facto ban on foreign reporters.[72] The delegation was composed of journalists from the Wall Street Journal, the Financial Times, USA Today, the Arabic news station Al-Jazeera and the Associated Press. The journalists were selected by the Chinese authorities and were kept under close control while in Lhasa. The authorities blamed the limited number of journalists permitted to attend and the restrictions on their movement on logistic considerations.[73] The Taiwanese media, who were also invited on the tour, reported that the monks, speaking in Tibetan and Chinese, could not make themselves understood to the foreign media, such as the Associated Press. Turning to the Taiwanese reporters, the monks told them that they had been locked down in the temple even though they did not participate in the riots, that monks had been beaten and killed in the unrest, and that the monks and worshippers seen going about the monastery were imposters planted by the Chinese authorities. They said that they merely wanted

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

64

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

freedom, and implored the foreign media to report the truth. The vice-chairman of the Tibetan Autnomous Region subsequently admitted that the monks had been locked inside the monastery, but explained that they were locked down pending police interviews in relation to the riots, and that once interviewed they were released. He denied "arranging" the worshippers and monks in the monastery, saying that there were far too many people for it to be possible to "arrange". He also promised that the monks involved in the protest would be "dealt with" according to law.[74][75] The Tibetan activist group International Campaign for Tibet stated on March 28, 2008 that it feared for the welfare and whereabouts of the monks involved in the protest -- Sera Monastery, Drepung Monastery, Ganden Monastery and Ramoche Temple.[76] The group did not explain why it identified four monasteries when the protest involved only monks from Jokhang. The vice-governor of Tibet, Baima Chilin, later told reporters the monks would not be punished.[77]

People's Republic of China response Chinese Premier Wen Jiabao blamed supporters of the Dalai Lama for the recent violence in Tibet. "There is ample fact and we also have plenty of evidence proving that this incident was organised, premeditated, masterminded and incited by the Dalai clique," said the Premier;[78] however, the young generation of Tibetans are dissatisfied with the Dalai Lama's insistence on peaceful protest, revealing deep divisions within the Tibetan community.[79] The Dalai Lama denied any involvement in the events,[80] April 1, 2008, the Chinese government escalated its accusation against supporters of the Dalai Lama, accusing them of planning suicide attacks. The prime minister of the Tibetan government-in-exile, Samdhong Rinpoche, denied these allegations, saying "Tibetan exiles are 100 percent committed to nonviolence. There is no question of suicide attacks. But we fear that Chinese might masquerade as Tibetans and plan such attacks to give bad publicity to Tibetans".[81] On March 31, 2008, the PRC state-owned news agency Xinhua published what it claimed to be an account of the process by which the Dalai Lama allegedly orchestrated the riots. Key claims include that five groups associated with the Government-in-Exile recruited agents for the "Tibetan People's Great Uprising" in India in February; that 101 agents sent from Dharamsala were instrumental in organising the protests and riots; that the Government-inExile directly funded the protests; and that the Tibetan Youth Congress intends to conduct an armed guerilla campaign in China.[82] The West Australian reported that Chinese forces claim to have found semi-automatic firearms hidden throughout a temple in Ngawa prefecture, in an ethnic Tibetan area of southwestern China which has been the scene of anti-Chinese riots in recent weeks.[83][84] Police officers told state television that "they were modified semi-automatic weapons."[83]

Riot actions The People's Republic of China responded by deploying the People's Armed Police. The BBC reported seeing over 400 troop carriers mobilizing into Tibet,[85] which would represent a deployment of up to 4,000 troops. The Chinese authorities have ordered all Hong Kong and foreign journalists to leave Lhasa.[86] According to General Yang Deping, regular military troops from the People's Liberation Army were not deployed.[87] Chinese authorities are also reportedly concerned that the Tibetan protests could "embolden activists in restive Xinjiang province" to organise street protests as well.[26] The Chinesebacked Panchen Lama, Qoigyijabu, condemned the unrest, saying "the rioters' acts not only harmed the interests of the nation and the people, but also violated the aim of Buddhism. We resolutely oppose all activities to split the country and undermine ethnic unity. We strongly condemn the crime of a tiny number of people to hurt the lives and properties of

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

65

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

the people."[88] (While Qoigyijabu is popular with worshipers when conducting ceremonies in Tibet,[89] some reports suggest that many Tibetans accept the Dalai Lama-identified candidate as the 11th Panchen Lama instead.[90] In addition to sealing off monasteries, an eyewitness at Sera Monastery identified as John claimed, "They were grabbing monks, kicking and beating them".[91] In Ngawa county, Sichuan, police fired at the crowd after the rioters had burned down government buildings including the local police station, destroyed public and private vehicles including police cars, stabbed police officers with swords, and finally attempted to take firearms from the police, and after the police fired warning shots to no avail.[92] The government claimed that the police acted in self-defense. According to the Chinese government, four protesters were wounded. In contrast, Tibetan activists have claimed that at least eight people were killed during the demonstration.[93]

PRC and Dalai Lama dialogues On March 19, 2008 Premier Wen Jiabao condemned the Dalai Lama's alleged role in the riot, but said the door for dialogue remained open if he renounced Tibetan independence,[94] and if he "recognizes Tibet and Taiwan as inalienable parts of the Chinese territory."[95] The Dalai Lama has repeatedly stated he seeks autonomy, not independence, citing the need for Tibet to develop as a modern nation which can only happen if Tibet remains part of China.[96] In an interview with Newsweek on March 20, 2008, the Dalai Lama claimed that up until 1959, the Tibetan attitude toward the Han Chinese was affectionate. He also said that the Chinese communists became more aggressive and more harsh, and that at times Tibetans complained about the "Bad Communists", but never "Bad Chinese".[97] He said he hoped for a better relationship between Tibetans and Chinese, and admitted the relationship in the past has been difficult.[97] The Dalai Lama also revealed that he had received messages from top senior officials within the Chinese Communist Party, hoping for better dialogue.[97] On May 4, 2008, two representatives of the PRC government, Zhu Weiqun and Sitar met with two representatives of the Dalai Lama, Lodi Gyari and Kelsang Gyaltsen, in the southern Chinese city of Shenzhen. The two sides exchanged views and agreed that a further round of talks should be held at an appropriate time.[11] Plans for the meeting had been announced by the Xinhua News Agency on April 25, 2008[98] and was confirmed by the Dalai Lama's spokesman.[99] This was the first high-level dialogue between the Dalai Lama's representatives and the PRC government since the March unrest, and was the continuation of a series of talks between the Chinese government and the Dalai Lama's representatives, including his immediate family and close aides.[100][101] During the Shenzhen meeting, a second meeting was scheduled for June 11, 2008. However, due to the 2008 Sichuan earthquakes, the two sides have agreed to postpone the meeting.[12] The second meeting was held on July 1, 2008.[13] The Tibetan diplomat Lodi Gyari stated October 8 at the Asia Society in New York that "If the issue is not resolved, then I'm afraid a section of the Tibetans will resort into violence." The Dalai Lama is proposing to accept a role for Communist party and socialism in Tibetan areas, an idea which is not popular among Tibetans because of resentment. "But when His Holiness makes such a pronouncement there is not strong opposition to that. This clearly shows how strong, how deep the reverence [is for the Dalai Lama]. If the Chinese want to find a solution, this is the time, because they have a person they can deal with". Lodi Gyari

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

66

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

will present ideas on how the Tibetans see autonomy at the next and eighth round of talks.[102]

International reaction Main article: International reaction to 2008 Tibetan unrest

Aftermath and appraisal According to the People's Daily, as of March 24, order has returned to some affected areas in Sichuan Province, as schools, shops and restaurants reopen to the public.[103] On March 26, a small group of foreign journalists was taken by bus into Tibet, in a move that appears calculated to bolster government claims that authorities are in control and that the protests which began peacefully were acts of destruction and murder. The heavily armed police presence indicates Lhasa remains under lockdown. Reporters were guided to burned streets in Lhasa hung with a red banner that reads "Construct a Harmonious Society," a catchphrase from the Chinese president's efforts to deal with social unrest created by an increasing gap between an urban middle class and the poor.[71] The Dalai Lama called the trip "a first step," provided that reporters were given complete freedom. The US State Department issued a warning to US Citizens on March 20, to those who are attending the Beijing Olympics, that "Americans' conversations and telephones could be monitored and their rooms could be searched without their knowledge or consent."[104][105]

2008 Uyghur unrest From Wikipedia, the free encyclopedia

Jump to: navigation, search

Xinjiang Uyghur Autonomous Region in red The 2008 Uyghur unrest was a series of ethnic tensions in the western region of Xinjiang, China, which began during March 2008. The region has a long history of conflict, dating back to the Qing Dynasty annexation of the territory in the 1700s. The Uyghurs, as the original Turkic Muslim population in the area, had at various stages tried to obtain selfdetermination. The Chinese central government has been attempting to curb the rise of independence movements consistently.[1] The authorities see groups like the Hizb ut-Tahrir al-Islami (Islamic Party of Liberation) or the East Turkestan Islamic Movement as terrorists and attribute them most of unrest activities of the last years.[2] The March 2008 protests in Hotan and Qaraqash county of Xinjiang were unrelated to, but concurrent with, the protests in neighboring Tibet. The Xinjiang protests were spurred by the death in police custody of Mutallip Hajim.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

67

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Contents [hide]    

1 Incidents 2 See also 3 References 4 External link

[edit] Incidents According to reports, on 18 March 2008, an Uighur woman detonated a bomb on a city bus in Urumqi, escaping before the explosion. While officials denied the incident, the International Herald Tribune reported of residents confirming the bombing.[3] On 23 March 2008, Muslim Uighurs held anti-government protests in the far western region of Xinjiang, China. Chinese officials blamed separatists inspired by the 2008 Tibetan unrest. Demonstrators took to the streets at the weekly bazaar in Hotan. The authorities maintain tight controls on information from the area and reports of deaths or their denial could not be independently verified.[4] Demonstrations followed the death in custody of a wealthy Uyghur jade trader and philanthropist, Mutallip Hajim, 38. The protesters, who according to several accounts numbered around 600, began their march at the Lop bus station. An unknown number of men joined their 2-km (1-mile) march to the Big Bazaar shopping area, where they were surrounded by police who arrested around 400.[5] The New York Times reported that the demonstrators were hoisting banners and shouting pro-independence slogans before the police forces moved in.[6] On 23 March and 24 March 2008, as many as 1,000 people in Hotan and Karakax County took to the streets in protest. The protests coincided with unrest in Tibet, but the motivations appeared to be local. One issue that reportedly brought locals to the streets in protest was a government ban on women wearing headscarfs. Another issue was the death of Mutallip Hajim. Alim Seytoff, head of the World Uyghur Congress, stated that, "The Uighurs began protesting after the killing of Mutallip Hajim, who had died in police custody." [7] This claim was echoed by unnamed sources in a Radio Free Asia report.[8] Local police and the government run religious affairs department refused to comment on Hajim's death when contacted by Agence France-Presse.[7] Police arrested 70 people from Uyghur ethnic group in the Silk Road oasis city of Kashgar on 3 April, fearing trouble when the Olympic torch passes through the city in June, The Guardian reported.[9] Residents of townships and villages near Gulja, a city in northwestern Xinjiang, said that about 25 Uighurs were arrested on 4 April on a tip that people in the area were making bombs.[10] On 4 August 2008, two men attacked a police post near the city of Kashgar. They threw two improvised explosive devices and attacked at the police with knives. According to the government news agency, 16 policemen died and another 16 were injured.[11]

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

68

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

On 10 August 2008, in the oasis town of Kuqa, a series of explosions and shootings were reported. The explosions occurred at various police stations and office buildings. The events claimed 12 deaths, 10 of which where of the attackers themselves.[12][13][14] On 12 August 2008, unidentified men assaulted civilian guards with knives in Yamanya Town, leaving three dead and one critically injured.[15] link is dead

[edit] See also     

East Turkestan independence movement East Turkestan Islamic Movement Rebiya Kadeer 2008 Tibetan unrest July 2009 Ürümqi riots

ျမန္မာေငြေစ်းက်သျဖင့္ ျမန္မာဆန္အ၀ယ္လိုက္

NEJ / ၁၀ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ ျမန္မာေငြေစ်းက်သျဖင့္ ျမဝတီမွထိုင္းဘက္သို႔ တရားမဝင္ ျမန္မာဆန္တင္သြင္းသူမ်ား အက်ဳိးအျမတ္ပိုမိုရရွိလာသည္ဟု ျမန္မာကုန္သည္မ်ားက ေျပာသည္။

ယမန္ႏွစ္ ႏွစ္လယ္က ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေငြလဲႏႈန္းမွာ က်ပ္ (၁၀၀) လွ်င္ ဘတ္ (၃.၆၀) အထိ ျမန္မာေငြ ေစ်းျမင့္ခဲ့သျဖင့္ ထိုင္းဘက္မွ ျမန္မာကုန္ပစၥည္းမ်ားကို

ပမာဏေလွ်ာ့၍ တင္သြင္းခဲ့ရာတြင္ ျမန္မာဆန္ကိုလည္း ဝယ္ယူ တင္သြင္းမႈ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

69

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ယခုအခါ ျမန္မာက်ပ္ (၁၀၀) လွ်င္ ထိုင္းဘတ္ (၂.၉၈) သာ ရွိေတာ့သျဖင့္ ယခုလဆန္းမွစ၍ ျမန္မာဘက္မွဆန္မ်ားကို ထိုင္းကုန္သည္မ်ားက ေန႔စဥ္ ဆန္အိတ္ေရ (၅,၀၀၀) ခန္႔ ျပန္လည္တင္သြင္းလ်က္ရွိသည္။ ထိုင္းကုန္သည္ႀကီးမ်ားက ထိုင္းဆန္ႏွင့္စာလွ်င္ ထက္ဝက္နီးပါးခန္႔ေစ်းခ်ဳိသည့္ ျမန္မာဆန္ကို တင္သြင္းၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားႏွင့္

တိရစာၦန္အစားအစာထုတ္လုပ္သည့္ အလုပ္႐ံုမ်ား၊ မုန္႔တီစက္႐ံု၊ ဆန္ေခါက္ဆြဲႏွင့္ ဆန္ၾကာဇံစက္႐ံုမ်ားသို႔ တဆင့္ျပန္လည္ေရာင္းခ်ၾကသည္။ ကီလို (၅၀) ဝင္အိတ္ေရ ျမန္မာဆန္ အိတ္ေပါင္း (၁၀,၀၀၀) ခန္႔ကို ထိုင္းဘက္သုိ႔ ယမန္ႏွစ္၌ ေန႔စဥ္တင္သြင္းခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာေငြ တန္ဖိုးတက္သြားသျဖင့္ ဆန္တင္သြင္းမႈကို ထက္ဝက္ေက်ာ္ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ၿပီးေနာက္ ျမန္မာေငြေစ်း ျပန္က်လာသည့္ အတြက္ ယခုလဆန္းမွစတင္ကာ ျမန္မာဆန္မ်ားကို ျပန္လည္တင္သြင္းျခင္းျဖစ္သည္။ တာ့ခ္ခ႐ိုင္ မဲေဆာက္-မယ္လမ-ဖုိ႔ဖ (၃) ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေနထိုင္ၾကသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား (၃)

သိန္းခန္႔မွာ သုံးခ်ိဳးႏွစ္ခ်ဳိးခန္႔ ေစ်းခ်ဳိသည့္ ျမန္မာဆန္ကိုသာ ဝယ္စားၾကေၾကာင္း မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွ ျမန္မာဆန္ လက္လီလက္ကားေရာင္းသူတဦးက ေျပာသည္။ ၎က “ျမန္မာဆန္က တေန႔ကို အိတ္ (၃,၀၀၀) လာလည္း ကုန္တာပဲ၊ မဲေဆာက္ခြင္မွာပဲ ျမန္မာအလုပ္သမား (၁) သိန္းေက်ာ္ ရွိတယ္။ အျခားေဒသ မပါေသးဘူး” ဟု ေျပာသည္။ လက္ရွိ မဲေဆာက္ေဒသအတြင္း ေရာင္းခ်ေနသည့္ ကီလို (၅၀) ၀င္တအိတ္

ျမန္မာဆန္ေစ်းႏႈန္းမ်ားမွာ ေပၚဆန္းေမႊး (ရွယ္) ဘတ္ (၁,၀၀၀)၊ ႐ိုး႐ုိး (၉၀၀)၊ ၁၅ မွတ္ဆန္ေအာက္စ (၇၀၀)၊ ထိပ္စ (၈၀၀) ျဖစ္ၿပီး ယခုေရာင္းေစ်းမွာ ယခင္ေရာင္းေစ်းမ်ားထက္ ဘတ္ (၂၀၀) ခန္႔စီ သက္သာသည္ဟု ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားက ေျပာသည္။ ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ ျမန္မာေငြ အတက္အက်ေပၚမူတည္၍

ႏွစ္ႏိုင္ငံကုန္သည္မ်ားက အျပန္အလွန္ ကုန္စည္မ်ား တင္သြင္းရာတြင္ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာမႈမရွိရန္ အတိုးအေလွ်ာ့လုပ္၍ ကုန္သြယ္မႈျပဳၾကေသာ္လည္း ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ အစိုးရအားေပးမႈႏွင့္ ဥပေဒအကာအကြယ္ရွိသည့္ လြတ္လပ္သည့္ ကုန္သြယ္ေရးစနစ္ေၾကာင့္

ထိုင္းကုန္သည္မ်ားဘက္က အသာစီးရရွိၾကသည္ဟု ျမန္မာကုန္သည္တဦးက ေျပာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

70

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အမႈ

အၿပီးသတ္ေလွ်ာက္လဲရက္ ခ်ိန္းဆုိ မင္းႏိုင္သူ / ၁၀ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/news/july09/100709i.php ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ထပ္တုိးသက္ေသ ေဒၚခင္မုိးမုိးကုိ ယေန႔ အင္းစိန္တရားခြင္၌

စစ္ေမးခဲ့ၿပီးေနာက္ ႏွစ္ဘက္ေရွ႕ေနမ်ား အၿပီးသတ္ေလွ်ာက္လဲရန္ ဇူလုိင္လ (၂၄) ရက္သုိ႔ ႐ုံးခ်ိန္းေပးလုိက္ေၾကာင္း အန္အယ္လ္ဒီပါတီေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ ဦးအုံးႀကဳိင္က ေျပာသည္။ “တရားခြင္ကုိ မနက္ (၁၀) နာရီကတည္းက စတယ္။ ညေန (၅)နာရီခြဲမွ ၿပီးပါတယ္။ အစုိးရေရွ႕ေနေတြက အျပင္းအထန္ ေမးခြန္းေတြနဲ႔ ေတာက္ေလွ်ာက္စစ္ေမးေနလုိ႔ ဒီေလာက္ၾကာသြားတာလုိ႔ သိရတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား တရားစြဲဆုိေနေသာ အင္းစိန္တရားခြင္ကုိ နံနက္ (၁၀) နာရီတြင္ စတင္ေလ့ရွိေသာ္လည္း လာမည့္ (၂၄) ရက္ေန႔တြင္မူ မြန္းလြဲ (၂) နာရီသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ခ်ိန္းဆုိထားသည္။

ယေန႔တရားခြင္သည္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာဘန္ကီမြန္း ျမန္မာႏုိင္ငံသုိ႔

ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ လာေရာက္သည့္ ဇူလုိင္ (၃) ရက္တြင္ စစ္ေဆးမည္ဟု ခ်ိန္းဆုိထားမႈကုိ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ေသာ တရားခြင္ျဖစ္သည္။ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းခံေနရေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား

အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား မစၥတာယက္ေတာ ေနအိမ္အတြင္း ၀င္ေရာက္ခဲ့မႈအတြက္ နအဖစစ္အစုိးရက ေမ (၁၈) ရက္တြင္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ေဖာက္ဖ်က္မႈ ပုဒ္မ (၂၂) ျဖင့္ အင္းစိန္အထူးတရား႐ုံးတြင္ တရားစြဲဆိုခဲ့သည္။ အင္းစိန္အထူးတရား႐ုံးတရားခြင္၌ အစုိးရဘက္မွ တရားလုိျပသက္ေသ (၁၅) ဦး ထြက္ဆုိေစခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္မွ သက္ေသ (၄) ဦး တင္သြင္းခဲ့ရာ အင္းစိန္အထူးတရား႐ုံးက

တဦးတည္းေသာသက္ေသ ေရွ႕ေနဦးၾကည္၀င္း (လပြတၱာၿမဳိ႕နယ္) ကုိသာ ထြက္ဆုိခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ သက္ေသ (၁) ဦးသာ ထြက္ဆုိခြင့္ရျခင္းမွာ တရားမွ်တမႈမရွိသျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေရွ႕ေနမ်ားက ရန္ကုန္တုိင္းတရား႐ုံးသို႔ ထပ္မံတင္ျပရာ

ေနာက္သက္ေသအျဖစ္ ေရွ႕ေနေဒၚခင္မုိးမုိးကုိ ရန္ကုန္တုိင္းတရား႐ုံးက ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ၿပီး ဦးတင္ဦးႏွင့္ ဦး၀င္းတင္တုိ႔အတြက္ ဗဟုိတရား႐ုံးအထိ သက္ေသျပင္ဆင္ခြင့္ အယူခံ၀င္ခဲ့ေသာ္လည္း ပယ္ခ်ခံခဲ့ရသည္။

ယခုစြပ္စြဲအမႈဖြင့္ထားသည့္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ေဖာက္ဖ်က္မႈျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

71

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေထာင္ဒဏ္ (၅) ႏွစ္အထိ နအဖစစ္အစုိးရက အေရးယူႏုိင္သည္။ ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏုိင္ရ အန္အယ္လ္ဒီပါတီေခါင္းေဆာင္

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀) ကာလ အတြင္း ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ (၁၃) ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ေနခဲ့ရၿပီးျဖစ္သည္။

ဆီသည္မလက္သုတ္၀တ္ ျဖစ္ေနရသည့္ လူထုေခါင္းေဆာင္၏ ႏႈတ္ထြက္စကားတခြန္း ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ ၁၀ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမတြင္ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏

ႏႈတ္ထြက္စကားတခြန္းကို ဆီသည္မလက္သုတ္၀တ္ ျဖစ္ေလာက္ေအာင္ ကိုးကားေျဖၾကားေနမႈမ်ား မၾကာခဏ နားေသာတဆင္ေနရပါသည္။

အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားမ်ား၊ ေအာက္ေမ့သတိရလြမ္းဆြတ္မႈ အခမ္းအနားမ်ား၊ ႏွစ္ပတ္လည္အခမ္းအနားမ်ားတြင္ မၾကာခဏဆိုသလို ၾကားေနရ၍ ၿပံဳးခ်င္သလိုလုိ ျဖစ္ေနမိပါသည္ (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မဟုတ္ပါ။ ကိုးကားေျပာဆိုေနသူမ်ားကို ျဖစ္ပါသည္)။

မ်ားေသာအားျဖင့္ အခမ္းအနားတက္ေရာက္လာသူမ်ားထဲမွ “လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမတြင္ အဖြဲ႔အစည္းအမ်ားႀကီး၊ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား အေျမာက္အျမား ရွိပါလ်က္ကယ္ႏွင့္ အဘယ္ေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရး မေအာင္ျမင္ေသးပါသနည္း” ဟု အဓိပၸာယ္ရေသာ ေမးျမန္းမႈ

(အဆိုပါေမးခြန္းကို မ်ားေသာအားျဖင့္ မ်ဳိးဆက္သစ္ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားက စိတ္၀င္တစား ေမးျမန္းတာ ေတြ႔ရပါသည္) အေပၚ အခမ္းအနားတက္ေရာက္လာသည့္

အဖြဲ႔အစည္းေခါင္းေဆာင္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ျပန္လည္ေျဖၾကားရာ၌ ထုိႏႈတ္ထြက္စကားကိုသာ ကိုးကားေျဖၾကားတတ္ၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႏႈတ္ထြက္စကားဆိုသည္မွာ “ျပည္သူတဦးက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား NLD အခု ဘာလုပ္ေနပါသလဲဟု ေမးျမန္းသည္ကို

လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လူထုေတြေကာ ဘာလုပ္ေနသလဲ” ဟု ျပန္လည္ေမးခြန္းထုတ္ ေျဖၾကားလိုက္သည့္ စကားျဖစ္ပါသည္ (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေျဖၾကားမႈအတိုင္း အတိအက်မဟုတ္ပါ။ အခမ္းအနားမ်ားတြင္ မၾကာခဏၾကားရၿပီး

အလြတ္ရေနသည့္ ဆိုလိုရင္းကိုသာ ေရးျပျခင္းျဖစ္ပါသည္)။ ထိုစကားကို မၾကာခဏ ကိုးကားေျဖၾကားေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ နာမည္ႏွင့္တကြ

ကိုင္ေပါက္ခံလိုက္ရသည့္အခါ ေမးျမန္းသူ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေလးမ်ားခမ်ာ ဟဲဗီး၀ိတ္လက္သီးႀကီးတလံုး အံုးကနဲ ထိမွန္သြားသည့္အလား မည္သို႔မွ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

72

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အတြန္႔မတက္ရဲၾကေတာ့ဘဲ မ်က္စိကလယ္ကလယ္ႏွင့္ ၿငိမ္သက္သြားၾကသည္ကို ေတြ႔ရတတ္ၿပီး ေျဖၾကားသူမ်ားကိုေတာ့ ေအာင္ႏုိင္သူ စစ္သူႀကီးမ်ားပမာ

႐ႈတည္တည္ ျပန္ထုိင္ေနၾကသည္ကို ေတြ႔ရေလ့ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထုိစကားကို ၾကားၾကားေနရသည့္ က်ေနာ့္စိတ္ထဲတြင္မူ တစံုတခုကို ဘ၀င္မက်သလိုမ်ဳိး အၿမဲလိုလို ခံစားခဲ့ရပါသည္။ က်ေနာ့္အေနျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေျဖၾကားမႈသည္ မမွားေသာ္လည္း ကာလံေဒသံႏွင့္ မေလ်ာ္ညီဟု ယူဆ၍ ဘ၀င္မက်မိျခင္းျဖစ္သည္ဟု အေျဖထုတ္မိပါသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အာဏာသိမ္းယူသည့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ (၂) ရက္ေန႔ႏွင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုကာလ မတိုင္မီ ၾကားကာလ၌ ထိုစကားကို ေျပာဆိုသည္ဆိုလွ်င္ က်ေနာ့္အေနျဖင့္ တစိတ္တပိုင္း လက္ခံမိမည္ျဖစ္ပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုအခ်ိန္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မဆလပါတီႏွင့္ အာဏာရွင္ဗိုလ္ေန၀င္း၏ မဆလအစိုးရ လက္ေအာက္ခံ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွအပ ျပည္သူလူထုကို အမွန္တကယ္

ကိုယ္စားျပဳသည့္ အဖြဲ႔အစည္း အသင္းအပင္းမ်ား ဖြဲ႔စည္းခြင့္မရေသး၊ လူထုကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား မေပၚေပါက္ေသး (ရွိခဲ့သည့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို

ဖ်က္သိမ္းခဲ့ၿပီး၊ လွ်ဳိ႕၀ွက္ဖြဲ႔စည္းသည္မ်ား ရွိလွ်င္လည္း ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိပ္ကြပ္ထား) ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ထုိသို႔ လူထုကိုယ္စားျပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္မ်ား တရား၀င္ထြက္ေပၚျခင္း

မရွိေသးသည့္အတြက္ ထုိအခ်ိန္ကာလမ်ဳိးမွာဆိုလွ်င္ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ ကူေျပာင္းေအာင္ေဆာင္႐ြက္ျခင္းဟူသည့္ အေရးကိစၥသည္ ထိုစဥ္ကာလက ျပည္သူတဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နည္းတူ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားမ်ားအားလံုး၌

အညီအမွ် တာ၀န္ရွိသည္ဟု ယူဆပါသည္။ ထိုကာလ၌ အဆုိပါစကားကို ေျပာဆိုခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း သာမန္ျပည္သူ၊ ေမးျမန္းသူလည္း သာမန္ျပည္သူပင္ျဖစ္၍ ေလ်ာ္ညီသည္ဟု ယူဆပါသည္။

သို႔ေသာ္ ထုိစကားကို ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံု ေနာက္ပိုင္းကာလ၌ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္၍

အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါႏွင့္ မေလ်ာ္ညီဟု ယူဆမိျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ရွစ္ေလးလံုးေနာက္ပိုင္းကာလတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္

သာမန္ျပည္သူတဦးအေနအထား မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ျမန္မာျပည္သူလူထုတရပ္လံုးက အားကိုးသည့္ လူထုေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍

သာမန္ျပည္သူမ်ားႏွင့္ အညီအမွ် တာ၀န္ရွိသည္မဟုတ္ေတာ့ဘဲ သာမန္ျပည္သူမ်ားထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ တာ၀န္ရွိသည့္ အထင္ကရ ျပည္သူတဦးျဖစ္လာၿပီဟု ေျပာရမည္ျဖစ္ပါသည္ (‘ဒီမိုကေရစီမရရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တာ၀န္ပဲ’ ဟု ပံုခ်ေျပာဆိုျခင္းမ်ဳိး

မဟုတ္သည္ကိုေတာ့ အလိုအေလ်ာက္ နားလည္ၿပီးျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ယူဆပါသည္)။ ထို႔အျပင္ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံု ေနာက္ပိုင္းကာလသည္ အာဏာသိမ္းစစ္အုပ္စု၏ ရက္စက္စြာ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ရဟန္းရွင္လူ ေက်ာင္းသားျပည္သူ အေျမာက္အျမား

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

73

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေသေက် အဖမ္းအဆီးခံရကာ၊ ဘ၀ေတြ စြန္႔လႊတ္ကာ ေပးဆပ္ၿပီးခ်ိန္၊

ေပးဆပ္ေနရခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုမွတဆင့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဟူသည့္ ျပည္သူတို႔၏ အသက္ေသြးေခြၽး ေပးဆပ္မႈမ်ား ၾကားမွ သီးပြင့္လာေသာ ဦးေဆာင္ပါတီႀကီးတရပ္ ေပၚေပါက္လာခ်ိန္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္လည္း ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္

ပါတီစံုဒီမိုကေရစီအေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႀကီး၌ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးက အားကိုးတႀကီးျဖင့္ မန္းဒိတ္အျပည့္ေပးခဲ့သည့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ ေခါင္းေဆာင္ (၀ါ)

လူထုအားအကိုးဆံုးျဖစ္သည့္ ေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္ေနခ်ိန္လည္း ျဖစ္ေပသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ လွည္းေနေလွေအာင္း ျမင္းေဇာင္းမက်န္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ျပသၿပီး ၾကျခင္း၊ အခြင့္အေရးရလွ်င္ ရသလို မေက်နပ္မႈမ်ားကို ဆက္လက္ထုတ္ေဖာ္ျပသေနၾကျခင္း၊ အေသခံ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၿပီးၾကျခင္း၊ အသည္းၾကားမွ

မဲျပားမ်ားကို တခဲနက္ ပံုေအာေပးၿပီးျခင္း တည္းဟူသည့္ ေပးဆပ္မႈမ်ဳိးစံုကို ကမ္းကုန္ေအာင္ ေဆာင္႐ြက္ၿပီးခဲ့ ၾကသည့္ ကာလဟု ေျပာရမည္ျဖစ္ပါသည္ (စကားခ်ပ္ - ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က်မွ ျဖစ္သည့္ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးတြင္လည္း ရဟန္းရွင္လူ ေက်ာင္းသားျပည္သူအေပါင္း ထပ္မံတာ၀န္ေက်ခဲ့ၾကသည္ကို အားလံုးအသိပင္ျဖစ္ပါသည္။ တာ၀န္မေက်သူေတြ

မည္သူေတြလဲဆိုသည္ကိုေတာ့ စာဖတ္သူမ်ား မိမိဘာသာ ဆက္လက္စဥ္းစားၾကပါကုန္)။ ထို႔ျပင္တ၀ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးက NLD ကို မန္းဒိတ္အျပည့္ ေပးထားၿပီးခ်ိန္ျဖစ္၍ ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ ကူးေျပာင္းေရး၏ အဆင့္တဆင့္ျဖစ္ေသာ

အာဏာလႊဲေျပာင္းရယူႏိုင္ရန္အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ NLD ပါတီႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ ဦးေဆာင္သည့္ နအဖစစ္အုပ္စုတို႔ အဓိက စီးခ်င္းထိုးရမည့္အခ်ိန္

(စစ္တုရင္စကားႏွင့္ ေျပာရလွ်င္ အၿပီးသတ္ End Game အပိုင္းကို လွလွပပ ဉာဏ္ကစားၿပီး ေရႊ႕ရမည့္အခ်ိန္) ျဖစ္သည္ဟု ယူဆပါသည္။ လူထုအေနျဖင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္

ဆဲဗင္းဂ်ဴလိုင္အေရးအခင္းမွစ၍ ၉၀ ျပည့္ေရြးေကာက္ပြဲအထိ အဆင့္ဆင့္ ေပးဆပ္တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့၍ ထိုသို႔ စီးခ်င္းထိုးႏုိင္မည့္ အေျခအေန အခ်ိန္ကာလသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဆိုလွ်င္လည္း မွားမည္မဟုတ္ေပ။

ထိုအခ်ိန္မ်ဳိးတြင္ အဆိုပါေမးျမန္းသူ ျပည္သူ (စစ္အုပ္စု၏ သူလွ်ဳိဒလန္ ျပည္သူျဖစ္ျဖစ္၊ ဒီမိုကေရစီတုိက္ပြဲ၀င္ ျပည္သူျဖစ္ျဖစ္၊ ႐ိုး႐ိုးသာမာန္ျပည္သူျဖစ္ျဖစ္) ၏ နံေဘး၌ က်ေနာ္ရွိမည္ဆိုလွ်င္ က်ေနာ္အားကိုးသည့္ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ထံမွ NLD ပါတီ လုပ္ကိုင္ေဆာင္႐ြက္ေနသည္မ်ားကို ရွင္းျပေျပာဆိုၿပီး “က်မရဲ႕

ဦးေဆာင္မႈေနာက္ကိုသာ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ လုိက္ခဲ့ၾကပါ။ က်မတို႔ ညီညီၫြတ္ၫြတ္

လုပ္ေဆာင္ရင္ ဒီမိုကေရစီ ရကိုရပါမယ္” ဟူသည့္ အားရွိစရာ ႏႈတ္ထြက္စကားမ်ဳိးကိုပဲ ၾကားခ်င္မိမည္မွာ အမွန္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိသို႔ က်ေနာ္ၾကားခ်င္သည့္ ႏႈတ္ထြက္စကားမ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ “လူထုေတြေကာ ဘာလုပ္ေနသလဲ” ဟူသည့္ ႏႈတ္ထြက္အေျဖစကားကိုသာ ၾကားခဲ့ရမည္ဆိုလွ်င္ေတာ့ ထိုစဥ္ကတည္းက က်ေနာ္ ပါးစပ္အေဟာင္းသားျဖစ္ၿပီး စိတ္ကသိကေအာက္ျဖစ္ကာ ဘ၀င္မက်ျဖစ္ေနခဲ့ရမည္ဟု ထင္ပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အဆိုပါႏႈတ္ထြက္စကားကို

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

74

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမေရာက္မွ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ၾကားရသည့္အတြက္ ဆယ္စုႏွစ္တစုစာမွ် စိတ္သက္သာရာ ရခဲ့ျခင္းအေပၚ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ပဲ ေက်းဇူးတင္ရေတာ့မည္လား မေျပာတတ္ေတာ့ေပ။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ လူထုေခါင္းေဆာင္၏ ႏႈတ္မွ အဆိုပါစကား ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းအတြက္ က်ေနာ္အေနျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေပၚ ေလးစားမႈ တျပားသားမွ

ေလ်ာ့က်သြားမည္မဟုတ္သလို အားကိုးစိတ္လည္း ျမဴတမႈန္စာမွ် လြင့္စင္သြားမည္မဟုတ္ပါ။ ေလးစားၿမဲ ေလးစားလ်က္၊ ဦးၫႊတ္ၿမဲ ဦးၫႊတ္လ်က္၊ အားကိုးၿမဲ အားကိုလ်က္ပင္ ရွိေနပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္ႏိႈက္က က်မေျပာတာ မမွားဘူးဟု ေနာင္တခ်ိန္ဆိုလာလွ်င္လည္း က်ေနာ္အေနျဖင့္ က်ေနာ္တို႔၏ လူထုေခါင္းေဆာင္သည္ ထက္ျမက္သြက္လက္ၿပီး တုံ႔ျပန္မႈ ျမန္ဆန္လြန္းသြား၍သာ ထိုသို႔ ေျပာထြက္သြားျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယခုကတည္းက တဖက္သတ္

မွတ္ယူထားေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္ (သို႔မွသာ က်ေနာ္ စိတ္သက္သာရာ ရမည္ျဖစ္သည့္အတြက္ ခြင့္လႊတ္ၾကေစလိုပါသည္)။ ေနာက္တခ်က္ စိတ္မသက္မသာျဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းမွာ ထိုစကားကို လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမမွ အဖြဲ႔အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ား တဖြဖြ ကိုးကားေျပာဆိုေနျခင္းသည္လည္း ေနာက္ထပ္

မဆီေလ်ာ္မႈတခုဟု ယူဆမိ၍ ျဖစ္ပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမမွ အဖြဲ႔အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ား စည္း႐ံုးလႈပ္ရွားႏိုင္သည့္ အေနအထား၊ တိုက္ပြဲ၀င္ႏိုင္ပံု-၀င္ခဲ့ပံုႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ စည္း႐ံုးလႈပ္ရွားႏိုင္သည့္ အေနအထား၊ တိုက္ပြဲ၀င္ႏိုင္ပံု-၀င္ခဲ့ပံုတို႔ မ်ားစြာကြာျခားလြန္းေန၍ ထိုသို႔ယူဆမိျခင္းျဖစ္ပါသည္။ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမမွ အဖြဲ႔အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမတြင္ သန္းႏွင့္ခ်ီ (ျမန္မာျပည္ ပတ္ပတ္လည္၌ ခန္႔မွန္းေျခ ေလးသန္းခန္႔ရွိမည္ထင္) သည့္ လူထုကို ျပည္တြင္းမွာထက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စည္း႐ံုးလႈပ္ရွား ႏိုင္ျခင္း၊ အင္အားစုေဆာင္းၿပီး

နည္းေပါင္းစံုျဖင့္ တိုက္ပြဲ၀င္ရန္ ႀကိဳးစားႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ားရွိျခင္း စသျဖင့္ အေျခအေန တိုက္ပြဲ၀င္ႏိုင္ပံု၊ ၀င္ရပံုျခင္း မ်ားစြာမတူညီသည့္အေလ်ာက္ အႏွစ္ (၂၀) အတြင္း မိမိတို႔

ရင္ဆိုင္ခဲ့ရသည့္ အခက္အခဲမ်ား၊ ေအာင္ျမင္မႈ က်႐ံႈးမႈ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားအေပၚ အေျခခံ၍သာ ႐ိုး႐ိုးသားသား ေျဖၾကားသင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။ သို႔မွသာ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမတြင္ ဆက္လက္တိုက္ပြဲ၀င္ရမည့္ ေနာက္မ်ဳိးဆက္မ်ားအေနျဖင့္ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ၏ တိုက္ပြဲပံုသဏၭာန္ အေျခအေနအမွန္ကို သိရွိႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုသို႔မဟုတ္ဘဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ႏႈတ္ထြက္စကားကိုသာ

ဆီသည္မလက္သုတ္၀တ္ျဖစ္ေအာင္ ကိုးကားေျဖၾကားေန ၾကျခင္းသည္ “ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားအေနနဲ႔ အခုအခ်ိန္အထိ ဘာျဖစ္လို႔ ညီၫြတ္မႈ မတည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကတာလဲ၊ တခုတည္း ေသာ တပ္ေပါင္းစု ဘာျဖစ္လို႔ မဖြဲ႔ႏိုင္ၾကတာလဲ၊ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြ ဒိုနာအလိုက် ဗာဟီရေတြ မ်ားေနလို႔ ျပည္ပမွာရွိတဲ့ သန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့

လူထုထဲဆင္းၿပီး စည္း႐ံုးလုပ္ေဆာင္ဖို႔ မအားမလပ္ ျဖစ္ခဲ့ၾကတာလား၊ ရွိခဲ့ၿပီးသား အင္အားစုေတြ ဘာျဖစ္လို႔ ေလ်ာ့နည္းသြားရတာလဲ၊ အမွန္တကယ္ ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ခ်င္သူေတြ တတိယႏိုင္ငံေတြဆီ ထြက္မသြားေအာင္ ေခါင္းေဆာင္ ႀကီးမ်ား ဘာျဖစ္လို႔

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

75

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မစည္း႐ံုးႏိုင္ခဲ့ၾကတာလဲ။ ေရႊ၀ါေရာင္တုန္းက ျပည္တြင္းကို ဘယ္လိုပံ့ပိုးခဲ့ပါသလဲ၊ နာဂစ္တုန္းက ဘယ္လိုဘယ္ပံု ကူညီခဲ့ပါသလဲ” စသည္ … စသည္ … ကဲ့သို႔ေသာ ေမးခြန္းေပါင္းစံု တရစပ္တက္လာမည္စိုး၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၀ိတ္ကို အကာအကြယ္ယူ

ပိတ္ဆို႔ေျဖၾကားေနၾကျခင္းလားဆိုၿပီး အေတြးပြားစရာျဖစ္ေနပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆားထိမွာေၾကာက္သည့္ တီေကာင္မ်ားကို မ်က္စိထဲေျပးျမင္ကာ က်ေနာ္ၿပံဳးခ်င္ခ်င္ ျဖစ္မိျခင္းျဖစ္သလို နအဖသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ၌ စစ္ဗိုလ္မ်ား မဆီမေလ်ာ္ တဘက္ပိတ္ ေျဖၾကားပံုမ်ဳိးႏွင့္ ထူးမျခားနားျဖစ္ေန၍လည္း ၿပံဳးမိျခင္းျဖစ္ပါသည္။

အမွန္စင္စစ္ ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲ ေအာင္ျမင္မႈမရရွိေသးသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စိတ္၀င္တစား သိလိုလွသည့္ မ်ဳိးဆက္သစ္ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေလးမ်ား၏ ႐ုိးသားစြာ ေမးျမန္းမႈမ်ားအေပၚ ေခါင္းေဆာင္မႈအခန္းက႑၌ တာ၀န္ယူထားၾကသူမ်ား၊

တာ၀န္ရွိသည္ဟု ခံယူထားၾကသူမ်ားအေနျဖင့္ ကုိယ့္လိပ္ျပာ ကိုယ္လံုၾကသည္ဆိုလွ်င္ မိမိတို႔ ေတြ႔ႀကံဳခဲ့သည့္ အမွားအယြင္းမ်ား၊ အခက္အခဲမ်ား၊ ေအာင္ျမင္ခဲ့မႈ၊ ဆံုး႐ႈံးခဲ့မႈမ်ားကို

အရင္းအတိုင္း (ေမးခြန္းေတြ ဘယ္ေလာက္တက္တက္) စိတ္ရွည္ရွည္ႏွင့္ အေက်အလည္ ေျဖၾကားေပးသင့္၊ ေျဖၾကားရဲသင့္သည္ဟု ယူဆမိပါသည္။ ထိုသို႔ ေရွ႕မ်ဳိးဆက္မ်ားက မိမိတို႔၏ အားနည္းခ်က္မ်ား၊ အမွားမ်ားကို တာ၀န္ယူရဲ၊ ႐ိုး႐ုိးသားသား ၀န္ခံ လက္ကမ္းရဲမွသာ ဆက္လက္တိုက္ပြဲ၀င္လိုသည့္ ေနာက္မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားအေနျဖင့္

ထိုအမွားမ်ား၊ အားနည္းခ်က္မ်ားကို သင္ခန္းစာယူ ေရွာင္ရွားၿပီး တိုက္ပြဲပံုသဏၭာန္အသစ္မ်ား ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔၊ ေတာ္လွန္ေရးကို ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္တူေအာင္ ဆင္ႏႊဲဖို႔ လမ္းပြင့္သြား မည္ဟု ယံုၾကည္မိပါသည္။

တပ္တြင္းက ေနရာယူမႈ ျပႆနာနဲ႔ ဆက္ဆံေရးအခက္အခဲမ်ား ဗုိလ္ထက္မင္း ၉ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/articles/july09/090709.php ဗိုလ္သန္းေရႊအေနနဲ႔ စစ္တပ္အရာရွိေတြကို ေနရာခြဲေ၀ခ်ထားမယ့္အပိုင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ေခါင္းစားေနသလို မထင္မွတ္တဲ့ အခက္အခဲေတြနဲ႔လည္း ရင္ဆိုင္ရဖို႔ ရွိေနပါတယ္။ ကိုယ့္႐ူးကိုယ္ပတ္မယ့္ သေဘာမ်ိဳးေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔

အခ်ိန္နီးကပ္လာေလေလ မထူးဇာတ္ခင္းဖို႔ ေနျမင့္ေလ အ႐ူးရင့္ေလေလ ျဖစ္ေနပါတယ္။ တပ္မေတာ္ဟာ ျပည္သူ႔အက်ိဳးအ တြက္ ရပ္တည္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္းနဲ႔ က်စ္လ်စ္ခိုင္မာ ႏိုင္ငံတကာက ေလးစားတဲ့ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ တပ္မေတာ္

ျဖစ္ေစလိုေၾကာင္း တပ္တြင္းက လက္ရွိတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနေသာ အရာရွိႀကီးတခ်ိဳ ႔မွလည္း နားလည္ သေဘာေပါက္ေနပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

76

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

န၀တနဲ႔ နအဖေခတ္မွာ စစ္တပ္အင္အားကို တိုးခ်ဲ ႔ဖို႔ အရာရွိအမ်ားအျပားကို ေမြးထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ယေန႔ေခတ္ အခ်ိန္မွာ ဗ်ဴဟာမႉးဆုိတဲ့

ဗုိလ္မႉးႀကီးအဆင့္မွာ ယခင္ကလုိ ရာထူးတက္လမ္း မလြယ္ကူေတာ့ဘဲ

တပ္မေတာ္ရဲ႕ ထိပ္ပုိင္းရာထူး မ်ားျဖစ္တဲ့ တပ္မမႉး၊ တုိင္းမႉးရာထူးေတြကုိ တက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အေျမာက္အျမားရွိေနတဲ့ ဗ်ဴဟာမႉးမ်ားအၾကားက ခက္ခက္ခဲခဲ ထိုးေဖာက္ထြက္ရတဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ရွိေနပါတယ္။ ဒီလိုမွ မထိုးေဖာက္ႏိုင္ရင္ ဗ်ဴဟာမႉးေတြဟာ ဦးေဆာင္ၫႊန္ၾကားေရးမႉးဆုိတဲ့ ႏွစ္သိမ့္ဆုကုိ ရရင္ရ၊ ဒါမွမဟုတ္ ဒကစမႉး၊ တုိင္းဦးစီး ဗုိလ္မႉးႀကီး၊ ဒု-တုိင္းမႉးဆုိတဲ့ ေခ်ာင္ထုိးထားတဲ့

ေနရာမ်ားကိုသာ ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ ဗ်ဴဟာမႉး အဆင့္ေတာင္ အဲဒီလို မေရရာ မေသခ်ာမႈကို ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ လမ္းဆုံလမ္းခြေနရာႀကီးျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တပ္မမႉးနဲ႔ တုိင္းမႉးေတြက လုပ္ပုိင္ခြင့္အားလံုးကို ခ်ဳပ္ကုိင္ထားတာမုိ႔ ဗ်ဴဟာမႉးေတြဟာ တပ္ရင္းမႉးေလာက္ေတာင္ မစုိျပည္လွဘဲ ေယာင္လည္လည္ ျဖစ္ေနရတာမ်ဳိးနဲ႔လည္း ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။

ေရွ႕တန္းစစ္ဆင္ေရးထြက္တဲ့ အခ်ိန္ၾကမွသာ တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႔မ်ားက ဗ်ဴဟာမႉးနဲ႔အဖြဲ႔ကုိ ေၾကာက္ရြံ႕ကာ “ဖား” ၾကရလို႔ လုပ္ပုိင္ခြင့္ အာဏာအသင့္အတင့္ ရွိပါေတာ့တယ္။ တခါ ဗ်ဴဟာမႉးေတြဟာ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း၊ တပ္ဖြဲ႔ေတြကုိ စစ္ေဆးရတဲ့အခါက်မွသာ ဝမ္းဗုိက္ စုိျပည္ရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးလည္း ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွ႕တန္းစစ္ဆင္ေရး မရွိေတာ့ရင္

ဗ်ဴဟာမႉးဘ၀က အငွားတရားခံ ေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္ေနပါတယ္။ အမႈစစ္ေဆးခုိင္းတာမ်ဳိးနဲ႔ တပ္မမႉး၊ တုိင္းမႉး အစည္းအေဝးသြားရင္ ေခတၱ တပ္ကုိင္ရတာမ်ဳိးေတြကို ဗ်ဴဟာမႉးက သတိထားလုပ္ကိုင္ေနရတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ ႔ဗ်ဴဟာမႉးေတြဟာ တပ္ရင္းေတြကုိ စစ္ေဆးတဲ့အခါက်ရင္ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့အမိန္႔နဲ႔ ၫႊန္ၾကားခ်က္၊ စီမံခ်က္မ်ားဟာ လက္ေတြ႔မွာ လိုက္လုပ္ႏုိင္စြမ္း မရွိမွန္းကို မိမိကုိယ္တုိင္ တပ္ရင္းမႉးဘဝမွာ ႀကဳံေတြ႔ခဲ့ရမွန္း သိလ်က္နဲ႔ ဇြတ္အတင္း ဖိႏွိပ္တာမ်ဳိးလည္း ရွိေနလို႔ တပ္ရင္းမႉးေတြနဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတာကို လည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ေဒသကြပ္ကဲမႈ စစ္ဆင္ေရးဌာနခ်ဳပ္ ဆုိတဲ့ ဒကစ ဆိုတာကေတာ့ ေရွ႕တန္း နယ္အစြန္အဖ်ားျပည္မနဲ႔ အလွမ္းေဝးတာမုိ႔ စီမံခန္႔ခြဲမွႈအာဏာ၊ တရားစီရင္မႈအာဏာ၊

ရိကၡာထုတ္ေပးမႈအာဏာ စသျဖင့္ အေတာ္အတင့္ရထားတဲ့ ဌာနျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္ဦးစီးပုိင္းဆုိင္ရာကုိေတာ့ တုိင္းမႉးထံ တင္ျပရပါေသးတယ္။ ဒကစမႉးဟာ တပ္မမႉးနဲ႔

စကခမႉးတုိ႔ထက္ အနည္းငယ္နိမ့္ၿပီး ၎မွ တုိင္းမႉးျဖစ္တဲ့ ထုံးစံမရွိတာကို ေတြ႔ရၿပီး ဒကစမႉး ျဖစ္ရင္ေတာင္ ၀မ္းမသာႏိုင္တဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ေနပါတယ္။ တဖန္ စစ္ဆင္ေရး ကြပ္ကဲမႈဌာနခ်ဳပ္ဆုိတဲ့ စကခ ဆိုတာကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ ကန္႔ကြက္မွာ စုိးရိမ္လို႔ တပ္မအသြင္ေျပာင္း ထားတဲ့ အဖြဲ႔တခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မမ်ားနဲ႔ စကခမ်ားဟာ ကကၾကည္း (စစ္ဆင္ေရး) ရဲ ႔ တုိက္႐ုိက္ကြပ္ကဲစီမံထားတဲ့ တပ္မ်ားျဖစ္လုိ႔ စစ္ဆင္ေရးခြင္ ပုံေသမရွိဘဲ ရန္သူအင္အားေပၚ မူတည္ၿပီး လုိအပ္သလုိ စစ္ကစားႏုိင္ဖုိ႔ စီစဥ္ထားျခင္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

77

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တပ္မမႉးမ်ားႏွင့္ စကခမႉးေတြဟာ တုိင္းမႉးမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး သဟဇာတ မျဖစ္တာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္က မဲသေဝါစခန္း က်သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ တုိက္ေနရတဲ့ တပ္မ (၆၆) တပ္မမႉးႏွင့္ ဒု-တပ္မမႉးေတြဟာ ရတခ တုိင္းမႉးရဲ႕ မသိက်ဳိးကြၽံျပဳမႈေၾကာင့္ အခက္အခဲေတြၾကားမွာ ႐ုန္းကန္ေနရတာကုိ စစ္႐ုံးမွ မွန္ကန္စြာ

မသုံးသပ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ သူတို႔ဟာ ရာထူးမွ ဖယ္ရွားျခင္း ခံလိုက္ရပါတယ္။ ဒု-တပ္မမႉးကုိယ္တုိင္ ေရွ႕တန္းမွာ သူ႔ရဲ ႔ ပခုံးေပၚက အပြင့္မ်ားကို ဆြဲျဖဳတ္ၿပီး ပစ္တင္ကာ ထြက္သြားတဲ့အထိ တင္းမာမႈ ျပႆနာ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

အလားတူ နဝတ တက္လာၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ လုံၿခဳံေရးဝင္ေနတဲ့ တပ္မ (၂၂) ဟာ

ကကၾကည္းသုိ႔ တုိက္႐ုိက္ခြင့္ေတာင္းၿပီး ၎တပ္မ်ားကုိ လုိအပ္သလုိ ေရႊ႕ေျပာင္းခဲ့မႈအေပၚ ရန္ကုန္တုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္တုိင္းမႉးက မသိလုိက္လို႔ တုိင္းမႉးႏွင့္ တပ္မမႉးတို႔

ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့ရပါတယ္။ တုိင္းမႉးေတြဟာ ကကၾကည္းနဲ႔ တပ္မမႉးမ်ား မသိလုိက္ရဘဲ ေနာက္တန္းမွာ ျပန္လည္စုဖြဲ႔ အနားယူေနတဲ့ တပ္မလက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္းမ်ားကုိ

တုိင္းဧရိယာအတြင္းရွိ ရန္သူမ်ားအား တုိင္းလက္ေအာက္ခံတပ္မ်ားနဲ႔ ႏုိင္ေအာင္မတုိက္ႏုိင္တုိင္း ဗုိလ္က်ကာ အတင္းဆြဲသုံးတာကိုလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ တပ္ရင္းမႉးေတြဟာ တုိင္းမႉးက Promotion ရာထူးတုိးျမင့္ခြင့္ ကုိင္ထားတဲ့အာဏာကို ေၾကာက္ရြံ႕လုိ႔ စိတ္မပါ့တပါနဲ႔ တပ္မမႉးကုိ သတင္းမပို႔ေတာ့ဘဲ လုပ္ေပးလိုက္ရတာမ်ိဳး

ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလုိလုပ္ခဲ့ရလုိ႔ တပ္မမႉးႏွင့္ တုိင္းမႉး ပဋိပကၡျဖစ္တာ လည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒုတိယတပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ကကၾကည္း မသိဘဲ တုိင္းမႉးေတြခုိင္းတုိင္း တပ္ရင္းမႉးေတြ လုိက္မလုပ္ဖုိ႔ ေျပာလာတဲ့အထိ တင္းမာမူကို ထိန္းခဲ့ရပါတယ္။

တပ္မမႉးေတြလည္း ယခင္ မဆလေခတ္က တိုင္းမႉးျဖစ္လာမယ္လို႔ ႀကိမ္းေသမွန္းလို႔ ရေပမယ့္ ယေန႔ နအဖေခတ္မွာေတာ့ မေသခ်ာေတာ့ဘဲ ဒု-ဝန္ႀကီးရာထူးနဲ႔သာ အဆင္မသင့္ရင္

ေခ်ာင္ထိုးခံရတတ္ပါတယ္။ တိုးခ်ဲ႕လာတဲ့ တပ္မအေရအတြက္ ဟာလည္း မ်ားျပားလာတာမို႔ တပ္မမႉးအခ်င္းခ်င္း ၿပိဳင္ဆိုင္ေနၾကသလို ဒု-ခ်ဳပ္နဲ႔တပ္ခ်ဳပ္ထံ ၎တို႔ရဲ႕ ဇနီးသည္မ်ားကို

မၾကာခဏ ေစလႊတ္ကာ လူႀကီးသိေအာင္ “ဖား” ေနရတာ အေမာတေကာ ျဖစ္ေနၾကရပါတယ္။ တိုင္းမႉးေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရးျပႆနာ ေနာက္တခုမွာ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ားနဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ မူဝါဒ စီမံကိန္းမ်ားနဲ႔ တြက္ခ်က္ၿပီး တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့

ဦးစီးမႉးအရာရွိမ်ားကို ၫႊန္ၾကားကာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနေပမယ့္ တိုင္းမႉးေတြရဲ႕ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မူကို မၾကာခဏ ႀကံဳေတြ႔ေနရပါတယ္။ တိုင္းမႉးေတြဟာ ဝန္ႀကီးဌာနေတြရဲ႕ စီမံကိန္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မူ ေဆာင္ရြက္ရတာမ်ိဳးနဲ႔ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ နည္းပညာေတြကို

လံုးဝနားမလည္ဘဲ ဝင္ေရာက္ စီမံကြပ္ကဲေနတာမို႔ တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္က ဝန္ထမ္းမ်ားစြာ စိတ္ညစ္ကာ အလုပ္ကထြက္တဲ့အထိ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

78

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တိုင္းမႉးေတြ လက္သံုးစကားတခုက “မင္းတို႔ ဝန္ႀကီးေတြဟာ ဌာနဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲသာ

ျဖစ္တယ္၊ တိုင္းမႉးျဖစ္တဲ့ငါဟာ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္လို႔ ငါဆံုးျဖတ္တာကို ဦးစားေပးရမယ္” လို႔ ေငါက္ငမ္းခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းမႉးေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕သတင္းေတြကို TV နဲ႔

သတင္းစာေတြမွာ ပါခ်င္ၾကတာမို႔ ဝန္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္ခံ စက္႐ံု၊ တံတား၊ ဆည္ဖြင့္ပြဲေတြမွာ ဖိတ္စာကို သူတုိ႔ထံ ဂ႐ုတစိုက္ သြားေရာက္ ဖိတ္ၾကားရပါတယ္။ ဖိတ္စာေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့လို႔ ေတာင္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမႉးဟာ စက္႐ံုမႉးတဦးကို ဖိအားေပး ဆူပူခဲ့တာ သိရပါတယ္။ တိုင္းမႉးေတြဟာ အမွန္ေတာ့ သတင္းလာရင္ ဖြင့္ၾကည့္ေနတဲ့ တပ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ဒု-ခ်ဳပ္ေတြကို သူတို႔အလုပ္ေတြ ႀကိဳးစားလုပ္ေနဟန္ အမွတ္ယူတဲ့သေဘာ ျပခ်င္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန စစ္ဆင္ေရး အထူးဖြဲ႔မႉးဆိုတဲ့ ကစထမႉးေတြကတေမွာင့္၊ ဝန္ႀကီးဌာနေတြက အေကာင္အထည္ေဖာ္ ရတဲ့ စီမံကိန္းေတြ လမ္း၊ တံတား၊ စက္႐ံု၊

ဆည္ေတြကို နအဖ႐ံုးက စစ္ခိုင္းလို႔စစ္ရာမွာ ဌာနဆိုင္ရာေတြကေတာ့ သူတို႔ေတြလာ ရင္ “သတ္မွတ္ရက္ထက္ ေဆာလ်င္စြာၿပီးစီးဖို႔၊ အရည္အေသြး ေကာင္းမြန္ဖို႔ဆိုတဲ့” “အပ္”

ေၾကာင္းထပ္တဲ့ စကားလံုးေတြသာ ေျပာေနလို႔ စိတ္ညစ္ေနရေၾကာင္း သိရပါတယ္။ လိုအပ္တာ ျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔ထက္ ျပႆနာရွာဖို႔၊ နားမလည္တာကို နားလည္ ေလဟန္ ဆရာပဲ

လုပ္တတ္တာမို႔ ဌာနဆိုင္ရာေတြအေနနဲ႔ စိတ္ညစ္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခါတရံ တိုင္းမႉးရဲ႕ အမွတ္ယူမယ့္ စစ္ေဆးဖို႔ လ်ာထားတဲ့ စီမံကိန္းလုပ္ကြက္ေတြကို ကစထမႉးေတြက အမွတ္ယူကာ ဝင္ေရာက္ စြက္ဖက္စစ္ေဆးေနတာမို႔ ကစထမႉးနဲ႔ တိုင္းမႉးတခ်ိဳ႕ဟာ မေက်လည္မႈေတြ ျဖစ္ေနပါတယ္။

မွားယြင္းတဲ့ မူ၀ါဒေတြေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ ယိုယြင္းပ်က္စီးေနတဲ့ သေဘာသဘာဝကို နားလည္မႈရွိရွိ လက္ေတြ႔က်က် ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ ထိပ္ပိုင္း စစ္အာဏာရွင္မ်ားက မႀကိဳးစားၾကဘဲ အမိန္႔နဲ႔အာဏာကိုခ်ည္း တဖက္သတ္သံုးစြဲေနလို႔ လက္ေတြ႔ မွာ

စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္က တိုးတက္မႈ သံုည အမွတ္မွာသာ ရွိပါေၾကာင္းနဲ႔ တပ္တြင္းစည္းလံုးညီၫြတ္မႈဟာ ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ အာဏာခဲြေ၀မႈ ျပႆနာနဲ႔အတူ ပိုမိုဆိုး၀ါးလာဖို႔သာ ရွိပါေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

အင္းစိန္ေထာင္ေရွ႕ ေဒၚစုေထာက္ခံသူမ်ားေနရာ ရဲသိမ္းပိုက္ NEJ / ၁၀ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ အင္းစိန္ေထာင္အထူးတရား႐ုံးတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏အမႈ

တရားခြင္စစ္ေဆးသည့္အခါတုိင္း ၎အားေထာက္ခံသူမ်ား လာေရာက္စုေ၀းသည့္ေနရာကို ရဲမ်ားက သိမ္းပိုက္ထားေၾကာင္း မ်က္ျမင္တဦးက ေျပာသည္။ ၎က “ခါတိုင္း ဦး၀င္းတင္အပါအ၀င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံသူေတြ လာၿပီး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

79

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စုေ၀းထိုင္ေစာင့္ေလ့ရိွတဲ့ အင္းစိန္ေစ်းေရွ႕ လမ္းေဘးက ေနရာကို ဒီေန႔မနက္ပုိင္းမွာ ရဲေတြႀကိဳတင္ေနရာယူ ၀င္ထိုင္ထားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္ အနီးအနား

အင္းစိန္ေစ်းလမ္းတေလွ်ာက္ ဘယ္ေနရာမွ စုေ၀းလို႔မရေအာင္ ရဲနဲ႔အရပ္၀တ္လုံၿခံဳေရးေတြကို ခပ္စိပ္စိပ္ခ်ထားတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ခါတိုင္းထက္ထူးျခားသည္မွာ အင္းစိန္ေစ်းလမ္းႏွင့္ လမ္းသြယ္ေလးမ်ား

ဆက္ထားသည့္ေနရာတိုင္းတြင္ သံဆူးႀကိဳး အတားအဆီး အကာအရံမ်ား ခ်ထားေၾကာင္း၊ အင္းစိန္ခုံးတံတားေက်ာ္သည္ႏွင့္ ရဲမ်ား၊ စြမ္းအားရွင္မ်ား၊ လုံထိန္းကားမ်ား၊ အကာအရံ အတားအဆီးမ်ားႏွင့္ ျပည့္ေနေၾကာင္း အဆိုပါ မ်က္ျမင္ျဖစ္သူက ေျပာသည္။

၎က “အင္းစိန္ခုံးတံတား မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္လမ္းမွာ လုံထိန္းကား (၆) စီး၊ တံတားအ၀င္ ဘယ္ဘက္နံေဘးမွာ ရဲကား (၂) စီး ရပ္ထားတယ္။ ေနာက္ ခုံးတံတားကစၿပီး ကားေတြကို သြားလာခြင့္ပိတ္ထားတယ္။ ခုံးတံတားအဆင္းမွာ လုံထိန္းကား ေနာက္ထပ္ (၂) စီး၊

ေစ်းေရွ႕လမ္းပိတ္ဆို႔ရာမွာ လုံထိန္းကား (၄) စီးနဲ႔ ေပါက္ေတာ၀ဘက္မွာလည္း လုံထိန္းကားေတြ ခ်ထားတယ္” ဟု ေျပာသည္။ ယခုကဲ့သို႔ လုံၿခံဳေရး မ်ားျပားေနျခင္းေၾကာင့္ အင္းစိန္ေထာင္ဘူး၀ေရွ႕ လမ္းတေလွ်ာက္တြင္ ေထာက္ခံသူမ်ား စုေ၀းေနသည္ကို မေတြ႔ရေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။

ကရင္အပစ္ရပ္အဖြဲ႔ႏွစ္ဖြဲ႔ ေကအန္ယူထံ လာေရာက္ပူးေပါင္း

၀ီရ / ၁၀ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/news/july09/100709f.php ဘုရားသုံးဆူအေျခစုိက္ ေဟာင္သေရာ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ (ေကပီအက္ဖ္) ၏ အမွတ္ (၃) တပ္ရင္းမႉးအပါအဝင္ အဖြဲ႔ဝင္အခ်ဳိ႕ႏွင့္ နယ္စပ္အေျခစုိက္ တုိးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ (ဒီေကဘီေအ) တပ္ဖြဲ႔ဝင္ (၁၂) ဦးတုိ႔သည္

ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး (ေကအန္ယူ) ထံ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ရက္က လာေရာက္ ပူးေပါင္းခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။ ေကပီအက္ဖ္ တပ္ရင္းမႉး ဒု-ဗုိလ္မႉးႀကီး ေစာေလးဝါးႏွင့္ အဖြဲ႔ဝင္ (၈) ဦးတုိ႔က ဇူလုိင္ (၈) ရက္ ည (၇) နာရီခြဲအခ်ိန္၌ ဇမိေခ်ာင္းရွိ ၎တုိ႔၏ ေလွဂိတ္အခြန္ဂိတ္ သက္ကယ္ဂိတ္မွတဆင့္

ေကအန္ယူ လက္ေအာက္ရိွ ေကအန္အယ္လ္ေအ တပ္မဟာ (၆) သုိ႔ လက္နက္အျပည့္အစုံျဖင့္ ပူးေပါင္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေကအန္ယူႏွင့္ နီးစပ္သည့္ စီးပြားေရးသမားတဦးက ေျပာသည္။ ေကပီအက္ဖ္အဖြဲ႔မွ ထုိသုိ႔သြားေရာက္ပူးေပါင္းၿပီး ေနာက္တနာရီဝန္းက်င္တြင္ ဒီေကဘီေအ အမွတ္ (၉၀၁) တပ္ရင္းမွ ဗုိလ္ႀကီး ေအဝမ္းအဖြဲ႔မွ မဲကသာရွိ ေကအန္ယူ ကင္းစခန္းရွိရာသုိ႔

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

80

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လက္နက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ အေဝးမွ ပစ္ခတ္မႈမ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။ ၎က “ေကပီအက္ဖ္အဖြဲ႔က ဗုိလ္ေလးဝါးအဖြဲ႔ ထြက္သြားၿပီးေနာက္ (၁) နာရီေလာက္မွာ

ဒီေကဘီေအအဖြဲ႔က ဗုိလ္ႀကီး ေအဝမ္း ေအာက္က အင္အား (၁၂) ေယာက္ကလည္း (၉၀၁) တပ္ရင္း တပ္ခြဲ (၁) ကေန ထြက္ေျပးသြားတယ္။ အဲဒါ ဗုိလ္ႀကီးေအဝမ္းက သူ႔လက္ေအာက္တပ္ေတြ ထြက္ေျပးသြားတာကုိ လုိက္ရင္းနဲ႔ ေကအန္ယူ ေန႔ကင္းရွိတဲ့ေနရာကုိ အေျမာက္နဲ႔ပစ္တာ၊ ေကအန္ယူဘက္က ျပန္ပစ္ခတ္တာေတာ့ မရွိခဲ့ဘူး။ ထြက္ေျပးသြားတဲ့ လူေတြကလည္း အခု တပ္မဟာ (၆) လက္ေအာက္ နယ္ေျမတေနရာကုိ ေရာက္ေနၿပီ” ဟု ေခတ္ၿပိဳင္သုိ႔ ယေန႔ ေျပာၾကားသည္။

ေကအန္ယူ တြဲဖက္အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ဗုိလ္မႉး ေစာလွေငြက ဒီေကဘီေအအဖြဲ႔မွ (၁၀) ေယာက္ေက်ာ္ အင္အားရွိသည့္ အဖြဲ႔က ေကအန္ယူထံ လာေရာက္ပူးေပါင္းသည့္ သတင္းကုိ အတည္ျပဳေျပာၾကားခဲ့ေသာ္လည္း ေကပီအက္ဖ္အဖြဲ႔မွ ဒု-ဗုိလ္မႉးႀကီး ေလးဝါး ေကအန္ယူထံ ေရာက္ရွိေနသည့္သတင္းအား တပ္မဟာ (၆) ဗ်ဴဟာမႉးထံမွ အတည္ျပဳခ်က္ မရရွိေသးဟု ေျပာသည္။ ေကပီအက္ဖ္ တပ္ရင္းမႉး ဒု-ဗုိလ္မႉးႀကီး ေစာေလးဝါးသည္ ၿပီးခဲ့သည့္ဇြန္လကုန္ပုိင္းက

ေနျပည္ေတာ္သုိ႔ သြားေရာက္ခဲ့ေသး ေၾကာင္းႏွင့္ ေကအန္အယ္ေအ တပ္မဟာ (၆) ကုိ ေနာက္ထပ္ စစ္ေရးဆင္ႏႊဲရာတြင္ နအဖစစ္အစုိးရဘက္မွ ပါဝင္ပူးေပါင္းေပးရန္ အေရွ႕ေတာင္တုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ ေကပီအက္ဖ္အား ဖိအားေပးမႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း အပစ္ရပ္အဖြဲ႔အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ သိရသည္။

ေကပီအက္ဖ္ ေခၚ ေဟာင္သေရာ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔သည္ ေစာသမူဟဲအဖြဲ႔မွ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က ခြဲထြက္ခဲ့ၿပီး ထုိႏွစ္တြင္ပင္ စစ္အစုိးရထံ လက္နက္ခ်ထားသည့္ အဖြဲ႔တဖြဲ႔ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ဘုရားသုံးဆူၿမိဳ႕တဝုိက္တြင္ က်န္ရွိေနသည့္ ေကပီအက္ဖ္ တပ္ဖြဲ႔အင္အား (၃၀) ေက်ာ္တုိ႔သည္ ဦးေဆာင္သူ မရွိသည့္ အေျခအေနသုိ႔ေရာက္ရွိေနၿပီး ၎တုိ႔အေပၚ နအဖတပ္ဖြဲ႔က တစုံတရာ လုပ္ေဆာင္လာမည္ကုိ စုိးရိမ္ေနၾကေၾကာင္း ေကပီအက္ဖ္အဖြဲ႔ဝင္တဦးက ေျပာသည္။ ၎က “က်ေနာ့္တုိ႔အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဒု-ဗုိလ္မႉးႀကီး မရွိေတာ့ ဒီမွာ ဘယ္လုိဆက္သြားမလဲ

မသိေသးဘူး။ ေစာေလးဝါးရဲ႕ လက္ေအာက္က ဗုိလ္ေလးဝင္းကလည္း အခု မုဒုံၿမိဳ႕ဘက္ကုိ ေရာက္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နအဖဘက္က က်ေနာ္တုိ႔ကုိ တခုခု အေရးယူတာမ်ဳိးလုပ္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ေၾကာက္ေနၾကတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က အခု မလုံၿခဳံေတာ့သလုိ ခံစားေနရတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ဘုရားသုံးဆူေဒသတဝုိက္ရွိ ဇမိေခ်ာင္း သက္ကယ္ေလွဂိတ္မွအပ က်န္သည့္ ၿမိဳ႕ေပၚအခြန္ဂိတ္ (၄) ခုႏွင့္ ေခ်ာင္းဆုံေလွဂိတ္ တုိ႔မွာ ဆက္လက္ဖြင့္လွစ္ထားဆဲ ျဖစ္သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

81

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေလယာဥ္မဆင္းႏိုင္၍ ေထာင္၀င္စာမေတြ႔ႏုိင္ မင္းႏိုင္သူ / ၁၀ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/news/july09/100709d.php စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚသုိ႔ ေလယာဥ္ေရာက္ေနေသာ္လည္း ကြင္းမဆင္းႏုိင္ခဲ့သည့္အတြက္ ဘူးသီးေတာင္ေထာင္တြင္ အထိန္းသိမ္းခံ ေနရေသာ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား

ကုိေဌးႂကြယ္အား ေထာင္၀င္စာမေတြ႔ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း ၎၏ ညီမျဖစ္သူ မမီးမီးႂကြယ္က ေျပာသည္။ ၎က “ဒီလ (၇) ရက္ေန႔က သြားတယ္ေလ။ မုိးတြင္းကားလမ္းေတြကလည္း မေကာင္းေတာ့ ေလယာဥ္နဲ႔သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ မုိးေတြအရမ္းရြာေနေတာ့ စစ္ေတြေလယာဥ္ကြင္းကုိ

ေလယာဥ္ဆင္းလုိ႔မရေတာ့ ေလယာဥ္က ရန္ကုန္ကုိပဲ ျပန္လွည့္ခဲ့တယ္” ဟု ေျပာသည္။ လမ္းခရီးသြားလာရ မလြယ္ကူျခင္းေၾကာင့္ ကုိေဌးႂကြယ္ကုိ ႏွစ္လတႀကိမ္ခန္႔သာ ေထာင္၀င္စာေတြ႔ႏုိင္ၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ (၅) လပုိင္း က ေနာက္ဆုံးေတြ႔ခဲ့ရေၾကာင္း၊ ယခုလအတြင္း ထပ္မံသြားေရာက္ရန္မွာ ေလယာဥ္လက္မွတ္အခက္အခဲေၾကာင့္ မလြယ္ကူေၾကာင္း မမီးမီႂကြယ္က ေျပာသည္။

ကုိေဌးႂကြယ္၏ က်န္းမာေရးအေျခအေနႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ “အကုိ႔ကုိ (၅) လပုိင္းထဲ ေတြ႔ခဲ့တုန္းကေတာ့ လူကပိန္တယ္။ ဗုိက္ေအာင့္တယ္လုိ႔ ေျပာတယ္။ သူ အရင္သာစည္ေထာင္မွာရွိတုန္းက ဗုိက္ခြဲထားရေတာ့ အစာအိမ္ရယ္၊ အူလမ္းေၾကာင္းရယ္က မေကာင္းဘူးျဖစ္ေနတာေပါ့ေနာ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။

ဘူးသီးေတာင္ေထာင္တြင္ ေထာင္ဆရာ၀န္မရွိဘဲ ေဆးမႉးအဆင့္သာထားရွိသျဖင့္ အက်ဥ္းသားက်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အားနည္းေၾကာင္း သိရသည္။ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာအေရးအခင္းအၿပီးတြင္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ားကုိ ေထာင္ဒဏ္ႏွစ္ရွည္မ်ားခ်မွတ္ခဲ့ရာ ကုိေဌးႂကြယ္ကုိလည္း နအဖစစ္အစုိးရက ပုဒ္မ (၅၀၅/ခ) ၊ (၅/၉၆(၄)) ၊ (၃၃/က) ၊ (၁၇/၂၀) ၊ (၁၇/၁) စသည့္ ပုဒ္မေပါင္း (၁၀) ခုတပ္တရားစြဲဆုိကာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ (၁၃) ရက္တြင္ ေထာင္ဒဏ္ (၆၅) ႏွစ္ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ နအဖစစ္အစုိးရက ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာအေရးအခင္းအၿပီးတြင္ ႏုိင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအား ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး နယ္ေ၀းေထာင္မ်ားသုိ႔ ပုိ႔ထားရာ မိသားစုမ်ားအေနျဖင့္ ေထာင္၀င္စာေတြ႔ရန္ အခက္အခဲျဖစ္ေနၾကသည္။ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (ေအေအပီပီ-ဘီ) ၏ စာရင္းမ်ားအရ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေရး

အက်ဥ္းသား (၂,၀၀၀) ေက်ာ္ ရွိေနသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

82

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အရင္းကဵမ္း ေနာက္တ႒ကိမ္ ေအာင္ပၾဲခံဴခင္း ". . . အရင္းကဵမ္းဟာ တိုက္ခိုက္ဖိုႛနဲႛ ကာကၾယ္ဖိုႛ အတၾက္ ကဵႂပ္တိုႛရဲႚ ဓား၊ ကဵႂပ္တိုႛရဲႚ ဒိုင္း၊ ႓ပီးေတာ့ ကဵႂပ္တိုႛရဲႚ လက္နက္ပဲ ဴဖစ္တယ္။ (Johann Philipp Becker) . . . " . . . [အေတၾးအဴမင္ အမႀတ္ (၂ဝ၇)၊ ၂ဝဝ၉ ဇၾန္လထုတ္မႀာ ေဖာ္ဴပပၝရႀိတဲ့ ဝင္းထၾဋ္ေဇာ္ရဲႚ "အရင္းကဵမ္း ေနာက္တ႒ကိမ္ ေအာင္ပၾဲခံဴခင္း" ကို ဴပန္လည္ ကူးယူ ေဖာ္ဴပလိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။]

ကားလ္မာ့က္(စ္) (အလယ္) ႎႀင့္ သူ ေရးသား ဴပႂစုခဲ့ေသာ အရင္းကဵမ္း ပထမအ႒ကိမ္ထုတ္ စာအုပ္ (Das Kapital or Das Capital) မဵက္ႎႀာဖံုး (ဝဲ) မဵား။

အရင္းကဵမ္း ေနာက္တ႒ကိမ္ ေအာင္ပၾဲခံဴခင္း ႓ပီးခဲ့တဲ့ ၂ဝဝ၈ ခုႎႀစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ အတၾင္းက ႎိုင္ငံဴခား ေရဒီယို တခုက လၿင့္ထုတ္ခဲ့တဲ့ သတင္း တပုဒ္ကို ဳကားခဲ့ရတယ္။ အဲဒီ သတင္းကေတာ့ ကမာၲႛ ႎိုင္ငံ႒ကီးေတၾမႀာ ဘဏ္ေတၾ ႓ပိႂကၾဲ ပဵက္စီး႓ပီး စီးပၾားေရး အကဵပ္အတည္းေတၾ ေပၞေပၝက္ေနခဵိန္မႀာ ဂဵာမဏီႎိုင္ငံမႀာေတာ့ ကားလ္မာ့က္(စ္) ရဲႚ အရင္းကဵမ္း (Das Capital) စာအုပ္ေတၾ ေရာင္းေကာင္းေနတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အရင္းရႀင္ စီးပၾားေရး ေလာက အကဵပ္ ဆိုက္ေနခဵိန္မႀာ ဂဵာမဏီႎိုင္ငံက လူေတၾဟာ အရင္းရႀင္ စီးပၾားေရးရဲႚ သ႟ုပ္သကန္ကို အတၾင္းကဵကဵ ပိုင္းဴခား စိစစ္ကာ သိပၯံနည္းကဵ ဆိုရႀယ္လစ္ စီးပၾားေရး စနစ္ကို လမ္းႌၿန္ခဲ့တဲ့ အရင္းကဵမ္းေတၾကို အေဴပးအလၿား ဝယ္ယူခဲ့တာ ဴဖစ္တယ္။ ထိုဴဖစ္ရပ္နဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ဂဵာမဏီႎိုင္ငံေရး ဝန္႒ကီးက ကားလ္မာ့က္(စ္) ရဲႚ Das Capital ဟာ မဆိုးပၝဘူးလိုႛ မႀတ္ခဵက္ခဵခဲ့ေဳကာင္း သတင္းေတၾက ဆိုပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

83

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကားလ္မာ့က္(စ္) ရဲႚ အရင္းကဵမ္း ပထမတၾဲဟာ ၁၈၆၇ ခုႎႀစ္၊ စက္တင္ဘာ ၁၄ ရက္မႀာ ပထမဆံုး အ႒ကိမ္ အဴဖစ္ ထၾက္ရႀိခဲ့႓ပီး အုပ္ေရ ၁,ဝဝဝ ထုတ္ေဝခဲ့ရတယ္။ ကားလ္မာ့က္(စ္) ရဲႚ အရင္းကဵမ္းကို မေရးသားမီကလည္း စီးပၾားေရး၊ ဘာသာရပ္ေတၾနဲႛ စပ္လဵဥ္းတဲ့ စာတမ္းေတၾ ကဵမ္းေတၾကို ေရးသားခဲ့ပၝတယ္။

ႎိုင္ငံေရး

ယင္းစာအုပ္ေတၾထဲမႀာ Econnomic and Philosophic Manuscripts (1844)၊ The Holy Family (or) a Critique of Critical Critism- 1845၊ The Garman Ideology (1845) တိုႛဟာ ထင္ရႀားတဲ့ မာ့က္(စ္) ရဲႚ ေစာေစာပိုင္း လက္ရာေတၾပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ၁၈၆၆ ခုႎႀစ္၊ ဇန္နဝၝရီ ၁ ရက္မႀာ ကားလ္မာ့က္(စ္)ဟာ အိန္ဂဵယ္ရဲႚ တိုက္တၾန္းခဵက္နဲႚ အညီ 'အရင္းထုတ္လုပ္မႁ' ဴပႍနာရပ္နဲႛ ပတ္သက္႓ပီး သံုးသပ္ ေရးသားထားတဲ့ အရင္းကဵမ္းရဲႚ ပထမအုပ္ကို ပံုႎႀိပ္ဖိုႛ ဴပင္ဆင္ခဲ့တယ္။ မာ့က္(စ္)ဟာ ယင္းစာအုပ္ကို တကယ့္ကို စိတ္ပၝလက္ပၝနဲႛ ေကဵနပ္ ႎႀစ္သက္မႁ အဴပည့္နဲႛ ေဆာင္႟ၾက္ခဲ့ပၝတယ္။ သည့္ေနာက္ အရင္းကဵမ္း ဒုတိယအုပ္ကို ဆက္လက္ ေရးသားဖိုႛ ဴပင္ဆင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ အခဵိန္မႀာေတာ့ မာ့က္(စ္) ရဲႚ ကဵန္းမာေရးဟာ အေတာ္ေလး ယိုယၾင္းလာခဲ့တယ္။ ယင္းအေဴခအေနနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး မာ့က္(စ္) ရဲႚ ဇနီးဴဖစ္သူ ဂဵင္နီက အနက္(စ)တိုင္စီ ဟမ္းလိ(ပ္)နက္ ရဲႚ ဇနီးထံ စာေရးသားခဲ့ရာမႀာ "ကားလ္ဟာ ႎႀစ္သစ္ကူး အခၝ သမယမႀာ သူႛရဲႚ စာအုပ္ကို စ႟ိုက္ေတာ့မႀာပၝ။ ဒီအတၾက္ ကဵမဟာ ထုတ္ေဖာ္ မေဴပာႎိုင္ေလာက္ေအာင္ကို ေကဵနပ္မိပၝတယ္" လိုႛ ေဖာ္ဴပခဲ့ပၝတယ္။ ဒီအတၾင္းမႀာပဲ မာ့က္(စ္) ရဲႚ အဖဵား ေရာဂၝေဟာင္းဟာ ဴပန္ေပၞလာခဲ့ပၝတယ္။ ဒၝ့ေဳကာင့္ သူဟာ ႎႀစ္လေကဵာ္ဳကာမ႖ အိပ္ရာထဲ လဲေနခဲ့တယ္။ သိုႛေပမယ့္ သူဟာ ေနႛခင္းဘက္မႀာ အခဵိန္ ခဏေလာက္သာ ဴပတ္ေတာင္း ဴပတ္ေတာင္း နားခဲ့႓ပီး ဇၾဲေကာင္းေကာင္းနဲႛ အလုပ္ေတၾ ဆက္လုပ္ခဲ့တယ္။ ကားလ္ဟာ အဲဒီရက္ေတၾ အတၾင္းမႀာ 'အလုပ္ရက္' ဆိုတဲ့ သမိုင္းဝင္ အခန္းကို ေရးခဲ့တယ္။ အရင္းကဵမ္းနဲႛတကၾ အဴခား စာအုပ္ စာတမ္းေတၾကို ေရးသား ဴပႂစုတိုင္းမႀာ ကားလ္ကို ကူညီ ပၝရမီ ဴဖည့္သူကေတာ့ မာ့က္(စ္) ရဲႚ မိတ္ေဆၾနဲႛ ရဲေဘာ္႒ကီး ဴဖစ္တဲ့ ဖရက္ဒရစ္ အိန္ဂဵယ္လ္ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ၁၈၆၆ ခုႎႀစ္၊ ေဖေဖာ္ဝၝရီလ အတၾင္းမႀာ မာ့က္(စ္) က အိန္ဂဵယ္ကို John Watts ရဲႚ Trade Societies and strikes, Machinery. Coorperative Societies ဆိုတဲ့ စာအုပ္နဲႛ James Eduin Th,Rogers ေရးသားတဲ့ A History of Agriculture and Prices in England စာအုပ္တိုႛကို အဴမန္ဆံုး ပိုႛေပးဖိုႛ အကူအညီ ေတာင္းခဲ့တယ္။ ၁၈၆၆ ခုႎႀစ္မႀာေတာ့ မာ့က္(စ္)ဟာ အဂႆလိပ္ စက္မႁ လုပ္ငန္းမႀာ ကေလးေတၾနဲႛ အမဵိႂးသမီး အလုပ္သမားေတၾ အသံုးဴပႂတဲ့ ကိစၤ၊ အဂႆလိပ္ ပစၤည္းမဲ့ေတၾရဲႚ ေနထိုင္မႁ အေဴခအေနေတၾနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ေရးဖိုႛ ဴပင္ဆင္ခဲ့တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

84

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၁၈၆၇ ခုႎႀစ္၊ ဧ႓ပီ ၂ ရက္မႀာေတာ့ မာ့က္(စ္)က အရင္းကဵမ္း ပထမတၾဲဟာ အဆင့္သင့္ ဴဖစ္ေန႓ပီ ဆိုတဲ့ သတင္းကို အိန္ဂဵယ္ကို ေဴပာခဲ့တယ္။ ကားလ္ဟာ သူႛရဲႚ စာအုပ္ကို ထုတ္ေဝေရး အတၾက္ ဟမ္းဘက္႓မိႂႚမႀာ ရႀိတဲ့ ထုတ္ေဝသူေတၾနဲႛ ေတၾႚဆံုဖိုႛ ထၾက္ခၾာလာခဲ့တယ္။ သူဟာ ထုိႎႀစ္ ဧ႓ပီ ၁ဝ ရက္မႀာ လန္ဒန္ကို ေရာက္ခဲ့႓ပီး ဧ႓ပီ ၁၂ ရက္မႀာေတာ့ ဟမ္းဘတ္ကို ေရာက္ခဲ့ပၝတယ္။ ထုိအခဵိန္မႀာေတာ့ ကားလ္ဟာ ရာသီဥတု ဆိုးဝၝးမႁကိုပင္ မမႁဘဲ အလၾန္တက္႔က ေနခဲ့တယ္။ ၁၈၆၇ ခုႎႀစ္၊ ဧ႓ပီ ၂၉ ရက္မႀာ Leipzig ႓မိႂႚရႀိ Otto Wigand မႀာ စတင္ ပံုႎိႀပ္ခဲ့တယ္။ မာ့က္(စ္)ဟာ ဟမ္းဘက္႓မိႂႚကို ေရာက္ခဵိန္မႀာ ၁၈၆၂ ခုႎႀစ္က စ႓ပီး စာခဵင္း ဆက္သၾယ္ကာ မိတ္ေဆၾဴဖစ္ခဲ့တဲ့ လု(ထ)ဝစ္စ္ကူလ္ဂၝမန္နဲႛ ေတၾႚဆံုဖိုႛ ဟန္ႎိုဗာ႓မိႂႚကို ထၾက္ခၾာခဲ့ပၝတယ္။ မာ့က္(စ္) နဲႛ ကူလ္ဂၝမန္တိုႛဟာ စာခဵင္းသာ အဆက္အသၾယ္ ရႀိခဲ့႓ပီး လူခဵင္း တ႒ကိမ္မ႖ မဆံုဖူးဳကေသးပၝဘူး။ ကူလ္ဂၝမန္ရဲႚ ဇနီး ဂၝထ႟ုဟာ ကားလ္မာ့က္(စ္) အေဳကာင္းကို ယခင္ ကတည္းက ဳကားဖူး ခဲ့သူပၝ။ သိုႛေပမယ့္ သူဟာလည္း ခင္ပၾန္းသည္လိုပဲ ကားလ္ကို တ႒ကိမ္တခၝမ႖ မဴမင္ေတၾႚဖူးေသးပၝဘူး။ ဂၝထ႟ုရဲႚ စိတ္ထဲမႀာေတာ့ အလၾန္ ေခတ္ေရႀႚေဴပး႓ပီး အလၾန္မတန္မႀလည္း ထက္ဴမတ္တဲ့ ေတာ္လႀန္ေရးကဵမ္း အေစာင္ေစာင္ကို ေရးသားခဲ့တဲ့ ကားလ္မာ့က္(စ္) ဆိုသူဟာ မဵက္ႎႀာထားတင္းတင္း သုန္သုန္မႁန္မႁန္နဲႛ ဆက္ဆံရ အလၾန္ခက္မယ့္ ပုဂၢိႂလ္႒ကီး ဴဖစ္လိမ့္မယ္လိုႛ ထင္ထားခဲ့ပၝတယ္။ သိုႛေပမယ္ ကားလ္ကို လူကိုယ္တိုင္ ဴမင္ေတၾႚရခဵိန္မႀာေတာ့ သူႛ အဖိုႛ အထင္နဲႛ အဴမင္ဟာ ပၝစင္ေအာင္ လၾဲခဲ့ရတယ္။ ဂၝထ႟ုဟာ အလၾန္စမတ္ကဵကာ ထက္ဴမက္ တက္႔က႓ပီး ဟာသဉာဏ္႟ၿင္႓ပီး ႟ိုင္းေဒသ ေလသံနဲႛ စကားေဴပာတဲ့ မာ့က္(စ္)ကို ဴမင္ေတၾႚရခဵိန္ သူရဲႚ ဇာတိေဴမကို သတိရလာခဲ့မိတယ္။ ထိုအေခၝက္က မာ့က္(စ္)ဟာ ကူလ္ဂၝမန္ရဲႚ ေနအိမ္မႀာ တလနီးပၝး ေနထိုင္ခဲ့႓ပီး အရင္းကဵမ္းရဲႚ ပထမမ႟ုဖ္ စာမဵက္ႎႀာေတၾကို ဖတ္ခဲ့တယ္။ ဒီေနာက္ မာ့က္(စ္)ဟာ ပ႟ုဖ္ေတၾကို အေခဵာဖတ္ေပးဖိုႛ အိန္ဂဵယ္ထံ ေပးပိုႛခဲ့ပၝတယ္။ အိန္ဂဵယ္က မာ့က္(စ္) ေရးသား တင္ဴပခဵက္ေတၾကို ခဵီးကဵႃးခဲ့တယ္။ ဒီေနာက္ သမိုင္း တေလ႖ာက္မႀာ ေပၞေပၝက္ခဲ့တဲ့ တန္ဖိုး (value) ရဲႚ ဴဖစ္ေပၞ တိုးတက္မႁေတၾကို အေသးစိတ္ ေရးဴပဖိုႛ အဳကံေပးခဲ့တယ္။ ယင္းသိုႛ ေရးသားရာမႀာ သမိုင္းတေလ႖ာက္မႀာ ေပၞေပၝက္ခဲ့တဲ့ ဥပမာေတၾကိုပၝ ေဖာ္ဴပေပးဖိုႛ တိုက္တၾန္းခဲ့ပၝတယ္။ ယင္းသိုႛ ေရးသားရာမႀာ ပို႓ပီး ထိထိမိမိ ေလ့လာႎိုင္ေရး အတၾက္ ေခၝင္းစဥ္ငယ္ေတၾ ခၾဲ႓ပီး ေဖာ္ဴပဖိုႛလည္း အဳကံ ေပးခဲတ ့ ယ္။ ကူလ္ဂၝမန္ကလည္း မာ့က္(စ္)ကို အလားတူ အဳကံ ေပးခဲ့တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

85

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၁၈၆၇ ခုႎႀစ္၊ ဳသဂုတ္လ ၁၆ ရက္မႀာေတာ့ မာ့က္(စ္)က အိန္ဂဵယ္ထံ စာတေစာင္ ေရးခဲ့တယ္။ ထိုစာထဲမႀာ မာ့က္(စ္)က "ခင္ဗဵားရဲႚ ကိုယ္ကဵိႂးမဖက္တဲ့ ကူညီမႁေတၾ မပၝခဲ့ရင္ ဒီ႒ကီးကဵယ္လႀတဲ့ လုပ္ငန္း႒ကီးဟာ ႓ပီးေဴမာက္မႀာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီအတၾက္ ကဵေနာ္ ခင္ဗဵားကို အဴပည့္အဝ ေကဵးဇူးတင္ပၝတယ္"လိုႛ ေရးခဲ့ပၝတယ္။ ဒၝအဴပင္ မာ့က္(စ္)က "အရင္းကဵမ္းဟာ မိမိရဲႚ ကဵန္းမာေရး ေပဵာ္႟ၿင္မႁနဲႛ မိသားစု ဘဝေတၾကို အနစ္နာခံကာ ေရးသား ဴပႂစုခဲ့ရတဲ့ စာအုပ္ပဲ ဴဖစ္တယ္" လိုႛ ေဴပာခဲ့တယ္။ မာ့က္(စ္) ကိုယ္တိုင္က "အရင္းကဵမ္းဟာ ဘူဇၾာေတၾနဲႛ ေဴမပိုင္ရႀင္ေတၾရဲႚ ဦးေခၝင္းကို အ႓မဲတေစ ခဵိန္႟ၾယ္ထားတဲ့ ေဳကာက္စရာ အေကာင္းဆံုး မစ္ဆိုင္း လက္နက္ပဲ ဴဖစ္တယ္" လိုႛ ေဴပာဆိုခဲ့တယ္။ ၁၈၆၇ ခုႎႀစ္၊ စက္တင္ဘာ ၁၄ ရက္မႀာ အရင္းကဵမ္း ပထမတၾဲကို အုပ္ေရ ၁.ဝဝဝ ထုတ္ေဝခဲ့ပၝတယ္။ စာအုပ္ဴဖန္ႛခဵိ အ႓ပီးမႀာ မာ့က္(စ္)က "စာအုပ္ကရတဲႛ စာမူခနဲႛ ေ႔ကးေတၾ ဆပ္ႎိုင္ဖိုႛ ေငၾေဳကး အခက္အခဲေတၾကို ေဴဖရႀင္းႎိုင္ဖိုႛ ေမ႖ာ္လင့္ခဲ့ေပမယ့္ စာမူခရတဲ့ ေငၾဟာ မိမိ စာေရးရင္း ေသာက္ခဲ့တဲ့ ေဆးလိပ္ဖိုးပင္ မရႀိဘူး" လိုႛ ေဴပာဆိုခဲ့ပၝတယ္။ မာ့က္(စ္)က သူရဲႚစာအုပ္မႀာ "ကဵေနာ့္ရဲႚ ေမ့မရႎိုင္တဲ့ မိတ္ေဆၾ႒ကီး စီလ္ဟမ္ဝုလ္(ဖ္) သိုႛ ရည္စူးသည္" လိုႛ ေရးသား ေဖာ္ဴပခဲ့တယ္။ ဒဗလဵႃဝုလ္(ဖ္)ဟာ ပစၤည္းမဲ့ လူတန္းစား အတၾက္ ေဳကာက္႟ၾံႚမႁ ကင္းမဲ့႓ပီး သစၤာရႀိစၾာနဲႛ စၾမ္းစၾမ္းတမန္ ႟ၾက္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေတာ္လႀန္ေရးသမား တဦးပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အရင္းကဵမ္းကို ႟ုရႀဘာသာသိုႛ ဴပန္ဆိုခဲ့တဲ့ မူဟာ ၁၈၇၂ ခုႎႀစ္၊ မတ္လ ၂၇ ရက္မႀာ ထၾက္ခဲ့႓ပီး အုပ္ေရ ၃,ဝဝဝ ႟ိုက္ခဲ့တယ္။ ေမလ ၁၅ ရက္မႀာ အုပ္ေရ ၉ဝဝ ေရာင္းခဲ့ရ႓ပီး ထိုႎႀစ္ ကုန္မႀာ အုပ္ေရ ၃,ဝဝဝ လံုး ေရာင္းခဲ့ရပၝတယ္။ ဂဵာမန္ဘာသာဴဖင့္ ဒုတိယ အ႒ကိမ္ထုတ္ ၁၈၇၁ ခုႎႀစ္၊ ေဆာင္ဦးရာသီမႀာ ဂဵာမန္ဘာသာနဲႛ ေရးသားတဲ့ အရင္းကဵမ္း ပထမတၾဲကို စတင္ ေရာင္းခဵခဲ့တယ္။ ဝယ္လိုအား ေကာင္းတာေဳကာင့္ ထုတ္ေဝသူက မာ့က္(စ္)ကို ဒုတိယ အ႒ကိမ္ ထုတ္ေဝမႁ အတၾက္ အဴမန္ဴပင္ဆင္ဖိုႛ ေဴပာခဲ့တယ္။ ထိုအခဵိန္မႀာ မာ့က္(စ္)ဟာ ဒုတိယ အ႒ကိမ္ ထုတ္ေဝမႁ အတၾက္ စာမဵက္ႎႀာ ေအာက္ေဴခ မႀတ္ခဵက္ေတၾကို ေရးသားကာ ထပ္မံ ဴဖည့္တင္း ေပးခဲ့တယ္။ ၁၈၇၁ ခုႎႀစ္၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္က ကူလ္ဂၝမန္ထံ ေရးသားခဲ့တဲ့ စာထဲမႀာ မာ့က္(စ္) ရဲႚ သမီးအ႒ကီးဆံုး ဂဵင္နီက ယခုအခၝမႀာ မိမိရဲႚ ဖခင္ဟာ အုပ္စိုးသူ လူတန္းစားနဲႛသာ ရင္ဆိုင္ တိုက္ခိုက္ေနရတာ မဟုတ္ဘဲ အိမ္လခ မေပးႎိုင္တဲ့ အတၾက္ အသက္ ေလးဆယ္ေလာက္ ရႀိတဲ့ ဝဝတုတ္တုတ္ အိမ္ရႀင္ အမဵိႂးသမီး႒ကီးေတၾနဲႛလည္း မဳကာခဏ စကားမဵား ေနရတယ္လိုႛ ေရးခဲ့တယ္။ ဴပင္သစ္ဘာသာထုတ္ အရင္းကဵမ္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

86

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အရင္းကဵမ္း အတၾဲတစ္ ဴပင္သစ္ဘာသာထုတ္ကို ၁၈၇၂ ခုႎႀစ္ကေန ၁၈၇၅ ခုႎႀစ္ အဳကားမႀာ ထုတ္ေဝခဲ့တယ္။ ထိုစာအုပ္ဟာ အရင္းကဵမ္းကို ႎိုင္ငံဴခားဘာသာနဲႛ ထုတ္ေဝတဲ့ ဒုတိယေဴမာက္ စာအုပ္ပဲ ဴဖစ္တယ္။ ရုရႀဘာသာထုတ္ စာအုပ္ကေတာ့ ႎိုင္ငံဴခား ဘာသာနဲႛ ထုတ္ေဝတဲ့ ပထမ စာအုပ္ပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ထိုအခဵိန္တုန္းက ပဲရစ္ကၾန္မ႗န္းဝင္ အမဵားစုဟာ မိမိတိုႛရဲႚ အလိုအေလ႖ာက္ သိစိတ္အရ ဆိုရႀယ္လစ္ေတၾ ဴဖစ္ေနဳကေပမယ့္ သိပၯံနည္းကဵ ဆိုရႀယ္လစ္ စနစ္ရဲႚ မူေတၾကို သိပ္နားလည္ဳကတာ မဟုတ္ပၝဘူး။ ဒၝအဴပင္ ထိုအခဵိန္က ပေရာင္ဒန္ (Proudhon) ဝၝဒဟာ အလုပ္သမားေတၾ အေပၞ လၿမ္းမိုးကာ အႎၩရာယ္ ဴပႂေနတဲ့ အဓိက အေဳကာင္းတရားလည္း ဴဖစ္ေနပၝတယ္။ ဒၝ့ေဳကာင့္ မာ့က္(စ္)ကိုယ္တိုင္က မိမိရဲႚ အရင္းကဵမ္းကို ဴပင္သစ္ စာဖတ္သူေတၾ ပိုမိုနားလည္ သေဘာေပၝက္လာေအာင္ ပို႓ပီး ေကာင္းမၾန္ေအာင္ လုပ္လိုတဲ့ ဆႎၬ ရႀိခဲ့ပၝတယ္။ အတၾဲႎႀစ္နဲႛ အတၾဲသံုး ဆက္လက္ဴပႂစု မာ့က္(စ္)ဟာ ၁၈၆၅ ခုႎႀစ္၊ အကုန္က သူေရးခဲ့တဲ့ ကဵန္လက္ေရး စာမူေတၾကို ၁၈၆၇ ခုႎႀစ္၊ ေစာေစာပိုင္းမႀာ လက္စသတ္ေအာင္ လုပ္ခဲ့ပၝတယ္။ ယင္းစာမူေတၾဟာ အရင္းကဵမ္းရဲႚ အဴခား အတၾဲေတၾ အဴဖစ္ ေပၞထၾက္လာမယ့္ စာမူေတၾပၝ။ ကားလ္မာ့က္(စ္)ဟာ သူ ကၾယ္လၾန္ခဵိန္ မတိုင္မီ အထိ အဲဒီ အလုပ္ေတၾကို ဳကားမႀာ ေခတၩခဏသာ ရပ္နား႓ပီး ဆက္လက္ လုပ္ခဲ့တယ္။ မာ့က္(စ္)ဟာ ႎိုင္ငံ ေလ့လာခဲ့တယ္။ ဒ့ၝအဴပင္ ေလ့လာခဲ့ပၝတယ္။

အမဵားအဴပားမႀာ ဴဖစ္ေပၞေနတဲ့ ေဴမယာ ဴပႍနာေတၾကို အရင္းရႀင္ စီးပၾားေရးရဲႚ ဴဖစ္စဥ္ အသစ္ေတၾကိုလည္း

၁၈၆၈ ခုႎႀစ္၊ ဇူလိုင္လ ၄ ရက္မႀာ မာ့က္(စ္)ဟာ အေမရိကန္ အလုပ္သမား လႁပ္ရႀားမႁေတၾကို ဦးေဆာင္ေနတဲ့ Siegfried Meyer ထံ စာေရး႓ပီး ေဴမယာကိစၤ သတင္းေတၾပၝတဲ့ အေမရိကန္ သတင္းစာေတၾ ပိုႛေပးဖိုႛ အေဳကာင္းဳကားခဲ့တယ္။ ၁၈၆ဝ ခုလၾန္ ႎႀစ္ေတၾနဲႛ ၁၈၇ဝ ခုလၾန္ ႎႀစ္ေတၾ အတၾင္းမႀာေတာ့ မာ့က္(စ္)ဟာ အရင္းကဵမ္းကို အဴမန္ဆံုး အ႓ပီးသတ္ႎိုင္ေအာင္ အစၾမ္းကုန္ ႒ကိႂးစားခဲ့တယ္။ သိုႛေပမယ္ ထိုစဥ္က မာ့က္(စ္)ဟာ ပထမ ႎိုင္ငံေပၝင္းခဵႂပ္ အသင္း႒ကီးရဲႚ အေထၾေထၾ ေကာင္စီမႀာလည္း တာဝန္ ယူေနရပၝတယ္။ ဒၝ့ေဳကာင့္ မာ့က္(စ္)ဟာ ထင္တိုင္းမေပၝက္ဘဲ ရႀိေနခဲတ ့ ယ္။

အရင္းကဵမ္းကို

လက္စသတ္ဖိုႛ

ေဆာင္႟ၾက္ရာမႀာ

ထိုအေဴခအေနနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ၁၈၇၁ ခုႎႀစ္၊ ႎိုဝင္ဘာ ၂၄ ရက္မႀာ မာ့က္(စ္)ဟာ ဘယ္လ္ဂဵီယန္ အလုပ္သမား လႁပ္ရႀားမႁ ေခၝင္းေဆာင္ တဦးဴဖစ္တဲ့ C'esar De Paepe ထံ စာတေစာင္ ေရးခဲ့ပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

87

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ယင္းစာထဲမႀာ မာ့က္(စ္)က "လန္ဒန္တုန္းက ခင္ဗဵားကို ကဵေနာ္ ေဴပာခဲ့သလိုပဲ ကဵေနာ္ ဂဵင္နရယ္ေကာင္စီက ႎုတ္ထၾက္ရမယ့္ အခဵိန္ဟာ ေရာက္လာပၝ ဦးမလားလိုႛ မဳကခဏ ေတၾးေနမိတယ္။ အသင္း႒ကီး ႒ကီးထၾားလာေလေလ ကဵေနာ့္အေနနဲႛ အသင္းအတၾက္ ပိုပို႓ပီး အခဵိန္ေပးရေလပဲ။ ဒၝေပမဲ့ အရင္းကဵမ္းကိုေတာ့ အေႎႀးနဲႛ အဴမန္ အဆံုးသတ္ရမႀာပၝ" လိုႛ ေရးခဲ့ပၝတယ္။ ၁၈၇ဝ ခုႎႀစ္၊ ဇန္နဝၝရီ ၂၄ ရက္မႀာ C'esar De Paepe ထံ ေရးခဲ့တဲ့ စာထဲမႀာေတာ့ မာ့က္(စ္)က "ယခု အခၝမႀာ အရင္းကဵမ္း အတၾဲႎႀစ္မႀာ ေဖာ္ဴပမယ့္ ေဴမယာပိုင္ဆိုင္မႁ ပစၤည္း အေဳကာင္း ေရးေန႓ပီ" လိုႛ ေဖာ္ဴပခဲ့တယ္။ မာက္(စ္)ဟာ ၁၈၇၅ ခုႎႀစ္၊ ေမလမႀ ဳသဂုတ္လ အတၾင္းမႀာ အပိုတန္ဖိုး (အစၾန္းထၾက္ တန္ဖိုး) နဲႛ အဴမတ္ႎႁန္း (rate of profit) တိုႛ အဳကား ဴခားနားပံုကို ရႀင္းလင္း ေရးသားခဲ့တယ္။ အရင္းကဵမ္း အတၾဲ-၃ မႀာေတာ့ ေဴမငႀားခ အမဵိႂးမဵိႂး အေဳကာင္းကို ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။ ၁၈၇၉ ခုႎႀစ္၊ ဧ႓ပီလ ၁ဝရက္ေနႛစၾဲနဲႛ ဒယ္နီယယ္ဆန္ထံ ေရးခဲ့တဲ့စာထဲမႀာ မာ့က္(စ္)က လက္ရႀိ ဴဖစ္ေပၞေနတဲ့ အဂႆလိပ္ စက္မႁ အကဵပ္အတည္း အထၾက္အထိပ္ မေရာက္မီမႀာ အရင္းကဵမ္း ဒုတိယတၾဲကို ထုတ္ေဝရမႀာ ဴဖစ္တယ္လိုႛ ေရးသားခဲ့တယ္။ မာ့က္(စ္)ဟာ သူ မကၾယ္လၾန္မီကေလးမႀာပဲ အရင္းကဵမ္း လက္ေရးစာမူကို အိန္ဂဵယ္ထံ ေပးပိုႛဖိုႛ သမီးဴဖစ္သူ အီလီနာကို ေဴပာခဲ့တယ္။ အရင္းကဵမ္း အတၾဲ-၂ အတၾက္ လက္ေရး စာမူကို အတၾဲ-၂ နဲႛ အတၾဲ-၃ အဴဖစ္ ခၾဲ႓ပီး အိန္ဂဵယ္က တည္းဴဖတ္ကာ ပံုႎႀိပ္ ထုတ္ေဝခဲ့ပၝတယ္။ အရင္းကဵမ္း အတၾဲ-၂ ကို ၁၈၈၅ ခုႎႀစ္မႀာ ထုတ္ေဝခဲ့႓ပီး၊ အတၾဲ-၃ ကို ၁၈၇ဝ ခုႎႀစ္မႀာ ထုတ္ေဝခဲ့တယ္။ မာက္(စ္)က သူႛရဲ အရင္းကဵမ္း အတၾဲ (၂) နဲႛ (၃) တိုႛကို မိမရ ိ ဲႚ ဇနီး ဂဵင္နီကို ရည္ႌၿန္း လိုတယ္လိုႛ အိန္ဂဵယ္ကို မႀာခဲ့ပၝတယ္။ အိန္ဂဵယ္ဟာ အရင္းကဵမ္းရဲႚ သမိုင္း ဆိုင္ရာ အေရးပၝလႀတဲ့ ကၸဴဖစ္တဲ့ 'အပို တန္ဖိုး သီအိုရီမဵား' (Theories of Surplus Value) ကို အရင္းကဵမ္းရဲႚ စတုတၪတၾဲနဲႛ ေနာက္ဆံုးအတၾဲ အဴဖစ္ ထုတ္ေဝဖိုႛ ရည္႟ၾယ္ခဲ့တယ္။ သိုႛေပမယ့္ လက္ေတၾႚမႀာေတာ့ အဲဒီလို ဴဖစ္မလာခဲ့ပၝဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမႀာေတာ့ အပိုတန္ဖိုး သီအိုရီမဵား စာအုပ္ကို အတၾဲ ၃ တၾဲခၾဲကာ သီးဴခား ထုတ္ေဝခဲ့ပၝတယ္။ အရင္းရႀင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႁ ဴဖစ္စဥ္ မာ့က္(စ္)ရဲႚ အရင္းကဵမ္းဟာ သူႛရဲႚ ဘဝ တသက္တာ လုပ္ငန္းဴဖစ္႓ပီး သိပၯံနည္းကဵ ကၾန္ဴမႃနစ္ဝၝဒ အတၾက္ အဓိက ကဵတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခဵက္ တခုလည္း ဴဖစ္တယ္။ အရင္းကဵမ္းမႀာ မာ့က္(စ္)ဟာ ဘူဇၾာ လူတန္းစားပိုင္ ဓန ဥစၤာေတၾရဲႚ အေဴခခံဆဲလ္ (cell) ဴဖစ္တဲ့ ကုန္စည္ (commodity) ကို စနစ္တကဵ ေလ့လာ ဆန္းစစ္ခဲ့တယ္။ ထိုလုပ္ရပ္ဟာ ပိုမို

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

88

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

႟ႁပ္ေထၾး ခက္ခဲ႓ပီး ပိုမို အဆင့္ဴမင့္တဲ့ အရင္းရႀင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႁ ပံုစံေတၾကို ေလ့လာမႁ မဴပႂမီ ဴပႂလုပ္ရမယ့္ ႒ကိႂတင္ လိုအပ္ခဵက္ တခုပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ တကယ္ေတာ့ လူသားေတၾဟာ ႟ုတ္တရက္ဳကည့္ရင္ လၾယ္ကူ ရႀင္းလင္းလႀတယ္လိုႛ ထင္ရတဲ့ ကုန္စည္ တန္ဖိုးရဲႚ ပံုစံေတၾကို နားလည္လာေအာင္ ႎႀစ္ေပၝင္း ၂ဝဝဝ ေကဵာ္ ေလ့လာခဲ့ရတာပၝ။ အတၾဲ-၁ မႀာ အဓိက ပၝဝင္တဲ့ အခန္းကေတာ့ လုပ္အားကို အရင္းက ဘယ္ပံု ဘယ္နည္းနဲႛ ေခၝင္းပံုဴဖတ္တယ္ ဆိုတာကို ေလ့လာ ဆန္းစစ္ထားတာ ဴဖစ္ပၝတယ္။ အိန္ဂဵယ္က "မာ့က္(စ္)ရဲႚ အရင္းရႀင္ ေခၝင္းပံုဴဖတ္မႁ သီအိုရီရဲႚ လ႖ႂိႚဝႀက္ခဵက္ကို ေတၾႚရႀိမႁနဲႛ အပိုတန္ဖိုး (အစၾန္းထၾက္ တန္ဖိုး) နဲႛ ပတ္သက္႓ပီး တကယ့္ သိပၯံနည္းကဵ သီအိုရီ တရပ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးမႁတိုႛဟာ ႟ုတ္တရက္ ေပၞထၾက္လာတဲ့ ႒ကီးကဵယ္လႀတဲ့ ဴဖစ္ရပ္႒ကီး တခုပၝပဲ" လိုႛ ေဴပာဆိုခဲ့ပၝတယ္။ အရင္းရဲႚ လည္ပတ္မႁဴဖစ္စဥ္ အရင္းကဵမ္း ဒုတိယတၾဲမႀာေတာ့ မာ့က္(စ္)ဟာ စက္မႁ အရင္းရဲႚ လႁပ္ရႀား ေဴပာင္းလဲမႁ ဴဖစ္စဥ္ကို ဆက္လက္ ေလ့လာထားတာပၝ။ သိုႛေပမယ့္ ယင္းသိုႛ ေလ့လာရာမႀာ အတၾဲ-၁ မႀာလို ကုန္ထုတ္လုပ္မႁ ဴဖစ္စဥ္အေပၞ အာ႟ံု စူးစိုက္မႁ မဴပႂဘဲ စက္မႁအရင္းရဲႚ လည္ပတ္မႁ အတၾင္းမႀာ ေပၞေပၝက္လာတဲ့ ပံုစံေတၾနဲႛ ဴဖစ္ေပၞ ေဴပာင္းလဲမႁ ဴဖစ္စဥ္ေတၾကို အနီးကပ္ ေလ့လာထားတာ ဴဖစ္တယ္။ မာ့က္(စ္) အရင္ ဘယ္ေဘာဂေဗဒ ပညာရႀင္ကမႀ အရင္းလည္ပတ္ စီးဆင္းမႁရဲႚ ပံုစံေတၾ၊ ယင္းတိုႛ အခဵင္းခဵင္း ဆက္စပ္ပံုေတၾနဲႛ အေသးစိတ္ ဴဖစ္စဥ္ေတၾကို ေလ့လာ စစ္ေဆးမႁ မဴပႂခဲ့ဳကပၝဘူး။ အရင္းရႀင္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႁ တရပ္လံုးနဲႛ ဴဖစ္စဥ္ အရင္းကဵမ္း အတၾဲ-၃ ကေတာ့ အရင္းရႀင္ ကုန္ထုတ္နည္းနာ တခုလံုးကို သေဘာတရား ေရႀး႟ႁေထာင့္ကေန အဴပည့္အဝ ေလ့လာ ဆန္းစစ္ထားတာ ဴဖစ္ပၝတယ္။ မာ့က္(စ္)က အရင္းရႀင္ ကုန္ထုတ္မႁ ဴဖစ္စဥ္ကို ကုန္ထုတ္လုပ္မႁနဲႛ လည္ပတ္ စီးဆင္းမႁတိုႛရဲႚ အဆက္အစပ္ ညီႌၿတ္ ေပၝင္းစပ္မႁ တရပ္အဴဖစ္ ဆန္းစစ္ ေဖာ္ထုတ္ထားတာ ဴဖစ္တယ္။ မာ့က္(စ္)က ကုန္စည္ေတၾရဲႚ တန္ဖိုးဟာ ၎တိုႛရဲႚ ေဈးကၾက္၊ ေဈးႎႁန္းေတၾအဴဖစ္ ေဴပာင္းလဲသၾားပံုကို ဴပသ႓ပီး အလုပ္သမားက ဖန္တီးလိုက္တဲ့ အပိုတန္ဖိုး တခုလံုးဟာ အရင္းရႀင္ေတၾရဲႚ အဴမတ္အစၾန္း အဴဖစ္သိုႛ ေရာက္ရႀိသၾားပံုကို ေဖာ္ထုတ္ ဴပသခဲ့ပၝတယ္။ ဒၝ့အဴပင္ အရင္းရႀင္ေတၾ အဳကားမႀာ အဴမတ္အစၾန္းကို တိကဵတဲ့ အခဵိႂးအစား အလိုက္ ဘယ္လို ခၾဲေဝဳကတယ္ ဆိုတာနဲႛ အဲဒီ ေဝစု ခၾဲေဝမႁရဲႚ ရလဒ္ အဴဖစ္နဲႛ မတူကၾဲဴပားတဲ့ အဴမတ္ႎႁန္းေတၾ ေပၞထၾက္လာပံုကို ရႀင္းဴပထားပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

89

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မာ့က္(စ္)ရဲႚ ေဘာဂေဗဒ ကဵမ္းေတၾထဲမႀာ အရင္းရႀင္ စီးပၾားေရး စနစ္မႀာ အကဵပ္အတည္းေတၾ ပဋိပကၡေတၾဟာ ၎တိုႛ သဘာဝအရကို ငုပ္လ႖ိႂး ပၝဝင္လဵက္ ရႀိေနပံုကို ေဖာ္ဴပထားတယ္။ ဒ့ၝအဴပင္ အရင္းရႀင္ စီးပၾားေရး ဒီပရက္ရႀင္ေတၾ အကဵပ္အတည္းေတၾဟာ ပံုမႀန္ ေပၞေပၝက္တတ္ပံုကိုလည္း ေဖာ္ဴပထားပၝတယ္။ ၂ဝဝ၇ ခုႎႀစ္၊ ဳသဂုတ္လ အတၾင္းက အေမရိကန္ ဴပည္ေထာင္စုမႀာ အိမ္ေခဵးေငၾေတၾ ဴပန္မဆပ္ႎိုင္တဲ့ အဴဖစ္ေတၾ ေပၞေပၝက္လာ႓ပီး ဘၸာေရး ႓ပိႂကၾဲမႁေတၾဟာ ၂ဝဝ၈ ခုႎႀစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ အေရာက္မႀာေတာ့ ရီဆက္ရႀင္ လံုးဝ ကူးေဴပာင္း သၾားခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ဴပည္ေထာင္စုနဲႛ အေနာက္အုပ္စု ႎုိင္ငံေတၾဟာ အဆိုပၝ ဘၸာေရး မုန္တိုင္းဒဏ္ကို အလူးအလဲ ခံခဲ့ရတယ္။ ဖက္ဒရယ္ သီးသန္ႛဘဏ္နဲႛ ေငၾတိုက္ဌာနတိုႛက အေမရိကန္ ဴပည္ေထာင္စုရဲႚ ေပၝင္ႎႀံေခဵးေငၾ လုပ္ငန္း႒ကီး ႎႀစ္ခုဴဖစ္တဲ့ Farria Mae နဲႛ Freddie Mac တိုႛကို ႎိုင္ငံပိုင္ လုပ္လိုက္ရတယ္။ ကမာၲႛအ႒ကီးဆံုး အာမခံ ကုမၯဏီ႒ကီး ဴဖစ္တဲ့ AIG ကို အစိုးရက လၿဲေဴပာင္း ရယူခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ ဴပည္ေထာင္စုရဲႚ လၾတ္လပ္တဲ့ ရင္းႎႀီးဴမၟႂပ္ႎႀံမႁ ဘဏ္႒ကီးဴဖစ္တဲ့ Lehman Brothers ဘဏ္႒ကီး ႓ပိႂကၾဲခဲ့ရတယ္။ ဥေရာပ ဘဏ္႒ကီး ငၝးခုမႀာ ကဵဆံုးခဲ့ရ႓ပီး သက္ဆိုင္ရာ ဥေရာပ အစိုးရေတၾက ေထာက္မ ကူညီခဲ့ရပၝတယ္။ ယခု အကဵပ္အတည္း အတၾင္းမႀာ အိမ္ေခဵးေငၾေတၾ ဆံုး႟ံႁးမႁ အပၝအဝင္ ဘဏ္ေတၾ ေခဵးေငၾ လုပ္ငန္းေတၾရဲႚ ဆံုး႟ံႁးေငၾ စုစုေပၝင္းဟာ ေဒၞလာ (၁.၄) ထရီလဵံ အထိ ရႀိလာမယ္လိုႛ အိုင္အမ္အက္ဖ္က တၾက္ခဵက္ခဲ့တယ္။ ကမာၲတဝန္းလံုး အေနနဲႛ ဆိုရင္ ဘဏ္လုပ္ငန္းေတၾခဵည္း သက္သက္ရဲႚ ဆံုး႟ံႁးမႁဟာ ေဒၞလာ ၆ဝဝ ဘီလဵံ ရႀိမႀာ ဴဖစ္တယ္လိုႛ အိုင္အမ္အက္ဖ္က ခန္ႛမႀန္းခဲ့တယ္။ ယေနႛ အခဵိန္မႀာေတာ့ ကမာၲႛ အရင္းရႀင္ ႎိုင္ငံေတၾေရာ မိမိတိုႛရဲႚ မူလလမ္းစဥ္ကို ဴပင္ဆင္ ဴဖတ္ေတာက္ ထပ္ဴဖည့္ကာ "ေဳကာင္အဴဖႃပဲဴဖစ္ဴဖစ္ အညိႂပဲဴဖစ္ဴဖစ္ ႔ကက္မိရင္ ႓ပီးေရာ" ဆိုတဲ့ ႎိုင္ငံေတၾသည္ပင္ မိမိတိုႛ ရင္ဆိုင္ ဳကံႂေတၾႚေနရတဲ့ ဘၸာေရး အကဵပ္အတည္း၊ စီးပၾားေရး အကဵပ္အတည္းေတၾကို ေကဵာ္လၿားႎုိင္ဖိုႛ ဖုတ္ပူ မီးတိုက္နဲႛ ႒ကိႂးပမ္း ေနဳကရပၝ႓ပီ။ အရင္းရႀင္ ေဘာဂေဗဒ ပညာရႀင္ေတၾ အနက္က ထိပ္သီး တဦးဴဖစ္တဲ့ အဒမ္စမစ္က သူႛေခတ္တုန္းက ေလေဇဖဲယား (Laissezfaire) သီအိုရီကို ထူေထာင္ခဲ့တယ္။ ေလေဇဖဲယား သီအိုရီရဲႚ သေဘာကေတာ့ အစိုးရရဲႚ စၾက္ဖက္မႁ မရႀိဘဲ စက္မႁ လုပ္ငန္းေတၾ စီးပၾားေရး လုပ္ငန္းေတၾရဲႚ ပိုင္ရႀင္ေတၾ (အရင္းရႀင္ေတၾ) က ယႀဥ္႓ပိႂင္မႁ ဆိုင္ရာ ဥပေဒေတၾကို မိမိတိုႛဘာသာ သတ္မႀတ္ ဴပႉာန္း႓ပီး စီပၾားေရးကို လၾတ္လၾတ္လပ္လပ္ ေဆာင္႟ၾက္ရမယ္ ဆိုတဲ့ သီအိုရီပဲ ဴဖစ္တယ္။ အဒမ္စမစ္က ကုန္ေဈးႎႁန္း အတက္အကဵေတၾ ဝယ္လိုအား ေရာင္းလိုအား ကိစၤေတၾနဲႛ စီးပၾားေရး ဆိုင္ရာ ကိစၤေတၾကို ေဈးကၾက္က အလိုအေလဵာက္ ထိန္းေကဵာင္း ဴပႂဴပင္သၾားမယ္လိုႛ ေဴပာဆိုခဲ့တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

90

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သိုႛေပမယ့္ ေလေဇဖဲယား သီအိုရီ ေပၞေပၝက္ခဲ့႓ပီးေနာက္ ႎႀစ္ေပၝင္းမဵားစၾာ ဳကာ႓ပီဴဖစ္တဲ့ ယေနႛ အခဵိန္မႀာပဲ အရင္းရႀင္ စီးပၾားေရး စနစ္မႀာ အကဵပ္အတည္းေတၾ အဴပစ္ အနာအဆာေတၾဟာ ရႀိေနဆဲပဲ ဴဖစ္တယ္။ အရင္းရႀင္ႎိုင္ငံေတၾဟာ မိမိတိုႛ အဳကားမႀာ ေပၞေပၝက္ေနတဲ့ စီးပၾားေရး မေဴပလည္မႁေတၾကို ေဴဖရႀင္းဖိုႛ အတၾက္ ဂဵီ ၇၊ ဂဵီ ၈ အစည္းအေဝးေတၾ၊ ဂဵီ ၂ဝ အစည္းအေဝးေတၾ ကဵင္းပခဲ့ရတယ္။ ေလာေလာဆယ္မႀာပဲ အရင္းရႀင္ စီးပၾားေရး ႎိုင္ငံေတၾဟာ ႓ဗိတိန္ႎိုင္ငံမႀာ ဂဵီ ၂ဝ အစည္းအေဝး ကဵင္းပကာ လက္ရႀိ ဴဖစ္ပၾားေနတဲ့ အကဵပ္အတည္းေတၾကို ေဴဖရႀင္းႎိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတၾ ရႀာေဖၾ ေနဳကရပၝ႓ပီ။ သည့္အရင္ ကာလေတၾတုန္းကလည္း အရင္းရႀင္ ႎိုင္ငံေတၾ အဳကားမႀာ လယ္ယာ ေထာက္ပံ့မႁေပးတဲ့ ကိစၤ၊ ကိုတာ (quota) နဲႛ အခၾန္ (tariff) ေတၾ သတ္မႀတ္ကာ ကုန္သၾယ္ေရးမႀာ အသာစီး ယူမႁေတၾေဳကာင့္ အရင္းရႀင္ ႎိုင္ငံေတၾ အဳကားမႀာ မဳကာခဏ ဆိုတာလို အဴငင္းပၾားမႁေတၾ ေပၞေပၝက္ခဲ့ပၝတယ္။ လက္ရႀိ အခဵိန္မႀာလည္း အဴငင္းပၾားမႁေတၾကို ေဴဖရႀင္း ေနရဆဲ အကဵပ္အတည္းေတၾကို ေကဵာ္လၿားႎိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ေနရဆဲပဲ ဴဖစ္တယ္။

ဴဖစ္တယ္။

အေမရိကန္ သမၳတသစ္ အိုဘာမားနဲႛ တကၾ အေမရိကန္ အစိုးရဟာ စီးပၾားေရး အကဵပ္အတည္းေတၾက လၾတ္ေဴမာက္ေအာင္ ေဆာင္႟ၾက္ဖိုႛ ေဒၞလာ ဘီလီယံ ၈ဝဝ ကူညီ ေထာက္မမယ့္ အစီအစဥ္ တရပ္ကို ခဵမႀတ္ခဲ့ရပၝတယ္။ သိုႛေပမယ့္လည္း ကမာၲႛ အရင္းရႀင္ႎိုင္ငံေတၾရဲႚ စီးပၾားေရး အကဵပ္အတည္းဟာ ေလ႖ာ့ပၝးလာတဲ့ လကၡဏာ မေတၾႚရေသးပၝဘူး။ ဘာပဲေဴပာေဴပာ ယခု စီးပၾားေရး အကဵပ္အတည္း အတၾင္းမႀာ ကားမာ့က္(စ္)ရဲႚ အရင္းကဵမ္းကေတာ့ ဂဵာမဏီႎိုင္ငံမႀာ ေရာင္းေကာင္း လာခဲ့တယ္။ လူေတၾ အေဴပအလၿား ဝယ္ယူဳကတာ ဖတ္႟ႁ ေလ့လာဳကတာကို ခံခဲ့ရ႓ပီး အသစ္တဖန္ ဂုဏ္တက္ခဲ့တာ အမႀန္ပၝ။

ဝင္းထၾဋ္ေဇာ္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

91

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Wednesday, July 8, 2009

ေဒါက္တာလွေရႊ ေရးသူ- ဒဂုန္တာရာ http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/ {၁} ေၾကးနီေရာင္၊ သို႔မဟုတ္ နက္ျပာေရာင္လံုခ်ည္ကို ေျခသလံုးေပၚ ခပ္တိုတို ၀တ္၏။ အညာျဖစ္ ပင္နီဖ်င္ၾကမ္း အေပၚအက်ႌႏွင့္။ သူ႔ အလိုအေလ်ာက္ ေကာ့လန္၍ေနေသာ ကတံုးဆံေတာက္၏

ေအာက္နားဆီမွ ကၽြဲေကာ္ကိုင္း မ်က္မွန္သည္ ပညာ၏ အမွတ္သဘြယ္ပင္။ ဟာသတခုကို က်ဴးရင့္ၿပီး ဟက္ဟက္ပက္ပက္ အားပါးတရ ရယ္ေမာ၏။ သူ႔ ရယ္ေမာသံမွာ စမ္းေရယဥ္၏

စီးက်သံကဲ့သို႔ ကာရန္ညီစြာ ေတးဆံလွ၏။ ရယ္ေမာ၍ေနစဥ္ သူ၏မ်က္လံုးမွ အေရၾကည္သည္ တဖိတ္ဖိတ္

ေတာက္ပ၍ေန၏.......

ဤသ႑န္သည္ ကၽြန္ေတာ္၏ မွတ္ဥာဏ္တြင္ စိမ္းစို၍ က်န္ရစ္ေနေသာ ကိုလွေ႐ႊ၏ ႐ုပ္ပံုလႊာ ျဖစ္ေပသည္။

၁၉၃၇။ ေက်ာင္းမွ အိမ္သို႔အျပန္ ဖ်ာပံုသေဘၤာေပၚတြင္ ျဖစ္၏။ တေက်ာင္းေဆာင္တည္း ေနေသာ သူငယ္ခ်င္းတဦးမွာ

တြံေတးတြင္

တြံေတးမေရာက္ခင္ လုပ္၍ထား၏။ ကၽြန္ေတာ္တို႔

အခ်ိန္လည္း

ဆင္းရမည္ျဖစ္ရာ၊

ျဖဳန္းရင္းဆိုသလို

ေက်ာင္းသားတစုကား

သူ၏ဧည့္သည္မ်ားအျဖစ္

ပဌမခန္း႐ွိ

သူသည္

အပ်င္းေျပ

ပဌမတန္းလက္မွတ္ခံကာ ကစားရန္

ကုန္းပတ္လက္မွတ္ႏွင့္

စားပြဲတြင္

၀ိုင္းကာ

ပိုကာ၀ိုင္း

ျဖစ္ေသာ္လည္း

တေသာေသာႏွင့္

ရယ္ေမာကာ

ပိုကာကစားလ်က္ ႐ွိၾကသည္။ ေက်ာင္းသားတို႔၏ အက်င့္အတိုင္း ကုလားထိုင္ ဖ႐ိုဖရဲႏွင့္။ စား၍ လႊင့္ပစ္ထားၾကေသာ

ေျမပဲခြံ၊

စကၠဴစုတ္

႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ သေဘၤာ

ရန္ကုန္ဆိပ္ကမ္းမွ

ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြကား

စသည္တို႔မွာလည္း ျဖစ္၍

ခြါကတည္းက

ပ်က္လံုးေတြထုတ္ၿပီး

ၾကမ္းျပင္တြင္

ေနၾကသည္။

ပိုကာ၀ိုင္းလည္း

တေသာေသာ႐ွိေနစဥ္၊

ပလူပ်ံကာ စေတာ့၏။

အသက္

(၂၀)ခန္႔

အရပ္ျမင့္ျမင့္၊ ေတာင့္ေတာင့္တင္းတင္း၊ ေခတ္ဆံဆံ အမ်ိဳးသမီးတဦးသည္ ခါးေထာက္ကာ အပါးတြင္ရပ္လ်က္..... '႐ွင္တို႔

ဒီေနရာက

သူမ၏အသံမွာ

မာနျဖင့္

ဖယ္ေပးၾကပါ၊

က်မမွာ

ႁပြမ္းသျဖင့္

တင္းမာလွ၏။

ပဌမခန္း

လက္မွတ္ပါတယ္'

ဂုဏ္ေမာက္ေသာ

မ်က္ႏွာျဖင့္

ခက္ထန္သုန္မႈန္၏။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ ကုန္းပတ္လက္မွတ္သာ ႐ွိသူျဖစ္၍ ဘာမွ်မေျပာႏိုင္ဘဲ အန္း၍ ေနသည္။

အျခားေက်ာင္းသားမ်ား

မွာလည္း

႐ုတ္တရက္

ေၾကာင္၍ေနၾက၏။

'႐ွင္တို႔ ဖယ္မေပးဘူးလား.... က်မ ဒီမွာ စာေရးကို ေခၚလာရတယ္။ စာေရး႐ွင့္၊ သူတို႔ကို အခန္းထဲက

ထြက္ခိုင္းေပးပါ'

သူမ ေခၚလာေသာ သေဘၤာစာေရးမွာလည္း အားနာ၍ ဘာမွ်မေျပာဘဲ ရပ္ေန၏။ ထိုအခိုက္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

92

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကိုလွေ႐ႊသည္ ဘယ္ကေပၚလာသည္မသိ ေရာက္လာကာ၊ ထိုမာနခဲ မိန္းမပ်ိဳႏွင့္ အျပန္အလွန္ စကားမ်ား

ၾကေတာ့၏။

အမွန္အားျဖင့္ ကိုလွေ႐ႊသည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ မခံခ်င္သျဖင့္ သက္သက္ ၀င္ေျပာျခင္း ျဖစ္၏။

ကိုလွေ႐ႊႏွင့္

ကၽြန္ေတာ္မွာလည္း

ဖ်ာပံုသေဘၤာေပၚတြင္

လူခ်င္းမသိၾကေသးေပ။

ရံဖန္ရံခါ

ေတြ႔တတ္သျဖင့္၊

ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားတေယာက္ဟူ၍ မသိခဲ့ေပ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို

ဖ်ာပံုမွ

သာမန္အားျဖင့္

သူက

ေက်ာင္းမွ

အိမ္အျပန္

သခင္စိတ္ေပါက္ေနေသာ

မွတ္ထင္ထားခဲ့၏။

သည့္ထက္ပို၍

ေက်ာင္းသားေလးေတြဟု

မွတ္ဟန္႐ွိ၏။

မိန္းမပ်ိဳမွာ ကြန္ဗင့္ထြက္၊ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသူ ဇပ္ဇပ္ၾကဲထဲက ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ ကိုလွေ႐ႊႏွင့္ ေတြ႔ေသာအခါ ေျပာ့၍ က်ေတာ့၏။ ကိုလွေ႐ႊမွာ အခ်က္က်က် စကားေျပာတတ္သည္ျဖစ္ရာ မၾကာမီ

သူမ၏

စိတ္ထဲတြင္မူကား၊

ေဒါသသည္

ကိုလွေ႐ႊကို

လြင့္ေပ်ာက္၍

မဟုတ္မခံတဲ့

သြားေလသည္။

ေတာ္ေတာ္မီးခဲက်တဲ့

လူဘဲလို႔

ေအာက္ေမ့ထားလိုက္၏။ {၂}

ကိုလွေ႐ႊအေၾကာင္းကို

ေတြးလွ်င္၊

ကားခ်ပ္ကေလးမ်ားသည္

တခ်ပ္ၿပီး

တခ်ပ္၊

*********************** ဒီဇင္ဘာလ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ေပၚ႐ွိ ေက်ာင္းသား

၁၉၃၈

ခု

ဖ်ပ္ကနဲ

၁၅

စုေ၀းလ်က္႐ွိေသာ

ဖ်ပ္ကနဲႏွင့္

ေပၚလာေလသည္။

ရက္၊

ေက်ာင္းသားတို႔သည္

တပ္ေပါင္းစု၏

ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုမွ၊

လူစီတန္းလွည့္လည္ကာ

ခ်ိန္းဆိုရာဌာနခ်ဳပ္ကား

ေက်ာင္းသားလူထုကို

ညေန။ အာဏာဖီဆန္ၾကသည္။

ၿမိဳ႔မေက်ာင္း၀င္းအတြင္း

ကိုလွေ႐ႊက

ျဖစ္သည္။

အာဏာဖီဆန္ျခင္း၏

စည္းကမ္းသေဘာမ်ားကို ေျပာျပ၏။ ထိုအခိုက္ မိုးႂကြင္းသည္ ျဖန္းကနဲ ႐ြာခ်လိုက္သည္။

ေစာေစာက ၀င္းေနေသာ ေကာင္းကင္႐ွိ ကြက္လပ္၌ တိမ္တိုက္အညိဳမ်ား ေရာက္ေနေလၿပီ။ မိုးႏွင့္ ေလအၾကားမွ ေခါင္းေဆာင္ကိုလွေ႐ႊ၏စကားသံသည္ ေဖာက္ထြင္း၍ ထြက္လာသည္။ မိုးေပါက္မ်ားအၾကား၀ယ္ ေက်ာင္းသားတပ္ႀကီးသည္၊ ေမာင္ဂိုမာရီလမ္းတေလွ်ာက္ ခ်ီတက္၍ သြားၾကသည္။ လမ္းေဘးမွ ၾကည့္ေနေသာ ျပည္သူတို႔က 'အေရးေတာ္ပံုေအာင္ပါေစ' ဟု ေႂကြးေၾကာ္လိုက္ၾက၏။ လွံစြပ္ေသနတ္ကိုင္ စစ္ပုလိပ္အျပည့္ စစ္ကားသည္ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွ လိုက္ပါ၍

လာ၏။

******************************************** ဒီဇင္ဘာလ

အတြင္း၀န္႐ံုး၏

တံခါးေပါက္မ်ားတြင္

၂၀

ပိတ္ဆို႔၍

ေနၾကေသာ

ရက္

ေက်ာင္းသားလူထုအား

ကိုလွေ႐ႊသည္ တပ္မႉးသဘြယ္ လွည့္၍ အားေပးစကား လိုက္ေျပာေန၏။ သူ၏ လံုခ်ည္တိုတို၊ အသားညိဳညိဳ

သ႑န္သည္

နာရီေက်ာ္ေသာအခါ

ဆန္းကဖီးက

ေက်ာင္းသားလူထုထဲမွ လႉေသာ

ေပါင္မုန္႔ႏွင့္

ျပတ္သားေပၚလြင္၏။

ငါးေသတၱာကို

(၁၂)

ေနပူက်ဲက်ဲတြင္

စားလ်က္႐ွိၾက၏။

မၾကာမီ ေက်ာင္းသားတပ္ႀကီးသည္ တပ္ေခါက္ကာ ဂ်ဴဒါအီစကယ္လမ္းမွ ေကြ႔၍ ခ်ီတက္ကာ ျပန္လာၾက၏။

စပတ္လမ္းထိပ္သို႔

ေရာက္လ်င္

ျမင္းစီးပုလိပ္တို႔သည္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

နံပါတ္ဒုတ္ျဖင့္ 93

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ "သူပုန္သူပုန္....

ထထ"

"သခင္မ်ိဳးေဟ့...

ဒို႔ဗမာ"

ဟူေသာ

အသံသည္

ပဲ့တင္ထပ္ျမဲ

ထပ္လ်က္႐ွိသည္။

အေ႐ွ႔ဆံုးမွ

ဖ႐ိုဖရဲ

ျဖစ္သြား၏။

ေနာက္လူမ်ားက အလ်င္းမသိ၊ ဆက္လက္ ခ်ီတက္ၾက၏။ ျမင္းစီးပုလိပ္မ်ား ေရာက္လာျပန္၏။ ကိုလွေ႐ႊသည္

စပတ္လမ္း

အတြင္း၀န္႐ံုးေ႐ွ႔႐ွိ တကၠသိုလ္ေဆး႐ံု

ပလက္ေဖာင္းတြင္

ဖုတ္အလိမ္းလိမ္းႏွင့္

ေသြးစက္မ်ား....

အေနာက္ဘက္

အခန္းတြင္ကား

လဲေန၏။

ေသြးစက္မ်ား။

ကိုေအာင္ေက်ာ္သည္

ေသြးတဗြက္ဗြက္အံယင္း လူးလွိမ့္လ်က္ ႐ွိသည္။ သတိမရတခ်က္ ရတခ်က္။ ကိုလွေ႐ႊသည္ ကုတင္ေဘးမွ

ေငးကာ

ၾကည့္ေနသည္။

ဟင္း..........

ကမာ႐ြတ္မွ ဟံသာ၀တီလမ္းအထိ၊ ႀကီးမားႁပြပ္သိပ္ေသာ လူထု၏ အသံသည္ ပင္လယ္မွ လိႈင္းတံပိုးသံဟု

မွတ္ထင္ရသည္။

အေလာင္းသည္

ေ႐ွ႔ဆံုးမွ

ၾကံေတာသင္းခ်ိဳင္းအ၀သို႔

ကမာ႐ြတ္ဂါတ္တဲေ႐ွ႔တြင္ မၾကာမီ

"က်မသားေလး.... ရက္ရက္စက္စက္

ပန္းေခြျဖင့္

၀င္ေနေသာ္လည္း

ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္၏ ေနာက္ဆံုးမွလူသည္

တိုးလ်က္ပင္

သုႆန္ဇရပ္႐ွိ

လက္နက္ဆိုလို႔

လႊမ္းေသာ

႐ွိေလသည္။

စကားေျပာဓါတ္ခြက္မွ....

အပ္ေတာင္

မပါတာကို...

သတ္ပစ္လိုက္ၾကတာ....

နယ္ခ်ဲ႔အစိုးရဟာ

ေကာင္းႏိုင္ၾကေသးရဲ႔လားေနာ္..."

ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ မိခင္အိုႀကီး၏ တုန္ရီအက္ကြဲေသာ အသံ၀ယ္ လူတို႔သည္ ဆို႔၍ေနသည္။ မိခင္အိုႀကီး၏

႐ိႈက္သံသည္

တဆြတ္

ပ်ံ႔ပ်ံ႔

ပဲ့တင္ထပ္လ်က္႐ွိသည္။

ထို႔ေနာက္ ကိုလွေ႐ႊ၏ မိန္႔ခြန္းစကား "ဟယ္.... ဘေမာ္အစိုးရ" ဟူေသာ အသံသည္ လူထုကို လႊမ္းလိုက္သည္။

စကားလံုးမ်ားကား ထက္ျမက္ခၽြန္ျမလွ၏။ စကားလံုးမ်ားကို တင္ေဆာင္ကာ ဖြင့္လွပ္လိုက္ေသာ

အသံသည္ ႏွလံုးကို စူး႐ွတိုး၀င္၍ သြားသည္။ လူတို႔သည္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ကို လြမ္းေနရာမွ၊ လက္သီးကို

ဆုပ္လိုက္ၾကသည္။

အံကို

ႀကိတ္လိုက္ၾကသည္။

သည္အခါတြင္ လူထုသည္ ကိုလွေ႐ႊ၏ အမိန္႔ကိုသာ နာခံၾကလိမ့္မည္။ သူက ေသဆိုလ်င္ ေသၾကမည္။ ကထိကတဦးက

ကိုလွေ႐ႊ၏အသံသည္ 'ကိုလွေ႐ႊ၏

လူအမ်ားကို

သုႆန္တြင္

ညိႇဳ႔ႏိုင္စြမ္းလွသည္။

ေျပာေသာစကားသည္

အဂၤလိပ္စာ ေရာမစစ္ဘုရင္

ဂ်ဴးလီးယက္ဆီဆာ၏ အေလာင္းေ႐ွ႔တြင္ ထား၍ ေျပာေသာ ကမၻာေက်ာ္စကား ကဲ့သို႔ပင္ လူမ်ားကို

ေျပာင္းလဲႏိုင္သည္'

ဟု

မွတ္ခ်က္ခ်လိုက္သည္။

ကိုလွေ႐ႊကား တရားပြဲမ်ားကို ဇက္တိုက္ေဟာရသည္။ တညထဲတြင္ပင္ အခ်ိန္ေျပာင္း၍ ခ်ိန္းကာ ကားတစင္းျဖင့္

တပြဲၿပီးတပြဲ

ေျပးကာ

လႊားကာ

ေဟာရသည္။

သို႔ေသာ္ သပိတ္လွန္လိုက္ေသာအခါ ရဲရဲေတာက္သန္းတင္က သပိတ္မလွန္ဂိုဏ္းေထာင္၍ (၂) စုကြဲသြားၾကေသးသည္။ ယခင္က 'အာဏာ႐ွင္' ဟု ခ်ီးက်ဴးေသာ သတင္းစာမ်ားက 'ခြါနာ႐ွင္' ဟု ျပက္ရယ္ျပဳၾက ေလ၏။ ည တည ကိုလွေ႐ႊသည္ ေမာ္ေတာ္ကားျဖင့္ စမ္းေခ်ာင္းသို႔သြားစဥ္ ပုလင္းႏွင့္

အေပါက္ခံရ၏။

တကၠသိုလ္သမဂၢအသင္းတိုက္တြင္၊ စည္းေ၀းၾကပံုကို

သတိရမိ၏။

ေက်ာင္းသားညီလာခံေခၚၿပီး သန္းတင္ႏွင့္

သပိတ္လွန္-မလွန္

ေနာက္လိုက္မ်ားက

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ 94

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္မ်ားေ႐ွ႔တြင္ သပိတ္ဆက္လက္ေမွာက္ေရးကို ေျပာၾက၏။ ၿပီးေနာက္ ကိုလွေ႐ႊက

ခေရေစ့တြင္းက်

အခ်က္အလက္ႏွင့္

႐ွင္းလင္းျပ၏။

ေက်ာင္းသားကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ တကဲ့အျဖစ္မွန္ကို ျမင္လာၾကေလၿပီ။ မဲခြဲလိုက္ေသာအခါ ကိုလွေ႐ႊဘက္က

မဲမ်ားစြာႏွင့္

အျပတ္အသတ္

ႏိုင္ခဲ့သည္။

ေနာက္ႏွစ္တြင္ ကိုလွေ႐ႊသည္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢႏွင့္ တကၠသိုလ္သမဂၢ၏ ဥကၠဌ

ျဖစ္ခဲ့သည္။

ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံု အၿပီးတြင္ ကိုလွေ႐ႊလည္း မိန္းမယူလိုက္ေလသည္။ လူတို႔သည္ စိတ္ပ်က္သည့္အခါ၊

သို႔မဟုတ္

မိမိစိတ္ညစ္ျခင္းကို

ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ား

ခြဲေ၀ယူရန္

ကိုလွေ႐ႊလည္း

အစိပ္စိပ္အမႊာမႊာ

အေဘာ္အျဖစ္

ေဆးေက်ာင္းတက္ေနယင္း

ကြဲၿပိဳသြားသည့္အခါ

မိန္းမယူတတ္ၾကေလသည္။

'ရီ'

ႏွင့္

လက္ထပ္လိုက္ေလ၏။

တည သမဂၢအစည္းအေ၀းအၿပီး၌ မိုး႐ြာေနရာ၊ သူ၏ ခ်စ္ဇနီး 'ရီ' အား ထီးမိုးကာ ကားေပၚသို႔ ပို႔ေပးသည္ကို

ျမင္လိုက္ရ၏။

{၃} သူ

သမဂၢအျဖစ္ဥကၠဌအျဖစ္ေဆာင္႐ြက္ေသာ

တကၠသိုလ္သမဂၢတြင္

အမႈေဆာင္

၁၉၃၈-၃၉

(ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးအဖြဲ႔နာယက)

နီးနီးကပ္ကပ္ တည

ကၽြန္ေတာ္လည္း

တကၠသိုလ္သမဂၢအသင္းတိုက္တြင္

ျဖစ္ခဲ့ရာ

သူႏွင့္

ေတြ႔ျမင္ရေလသည္။

အာဇာနည္ေန႔

က်င္းပေရးအတြက္

အစည္းအေ၀းတရပ္ က်င္းပ၏။ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးမွ စ၍၊ အဖြဲ႔ေပါင္းစုံမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ၾကသည္။

အစည္းအေ၀းကို

ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ

ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢက

ေဆာ္ၾသသူအျဖစ္ ဖိတ္ေခၚ၍၊ ကိုလွေ႐ႊသည္ အစည္းအေ၀း၏ သဘာပတိ၊ သခင္ဘဟိန္းက အတြင္းေရးမႉးအျဖစ္

ေဆာင္႐ြက္သည္။

ကၽြန္ေတာ္ မွတ္မိသေလာက္၊ သခင္ဗစိန္၊ သူနာျပဳ ဦးဘႏွင္း၊ ၿမိဳ႔မဆရာဟိန္၊ သခင္ေက်ာ္စိန္၊ သခင္ေလးေမာင္၊ စကားေျပာၾက၏။

သခင္တင္ေမာင္

(ကြယ္လြန္)

စသူတို႔သည္

ထက္ထက္သန္သန္

ေနာက္ဆံုးဘယ္ေန႔ ဘယ္ရက္ကို အာဇာနည္ေန႔ သတ္မွတ္မည္ကို ေန႔ေ႐ြးၾက၏။ ေဆြးေႏြးယင္း အတိုက္အခံ တဘက္က

သတ္မွတ္ရန္

အစုကေလး

ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္အ႐ိုက္ခံရေသာ ေျပာၾက၏။

ႏွစ္စု

အာဏာဖီဆန္သည့္ေန႔ကို

တဘက္ကမူကား

ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္

ကြဲ၍လာ၏။

အာဇာနည္ေန႔

က်ဆံုးေသာ

၁၉၃၈

ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုႀကီးသည္ ေရနံေျမအလုပ္သမား သပိတ္မွစတင္ ေတာက္ေလာင္ျခင္း ျဖစ္သျဖင့္

အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္

ပတ္သက္ေသာ

သတ္မွတ္သင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကယင္း

ေျပာၾကယင္း

ေကာ်င္းသားမ်ား ပုဂၢလဓိဌာန္

အက်ယ္တ၀င့္

အေရးေတာ္ပံုကို

ေခါင္းေဆာင္သည္

ေန႔ကို

အာဇာနည္ေန႔အျဖစ္

ေျပာၾက၏။

အလုပ္သမားမ်ားက

စသည္ျဖင့္

ေခါင္းေဆာင္သည္၊

ေဆြးေႏြးေသာအခ်က္မွ

အထိအခိုက္ေတြပါ

တိမ္းေခ်ာ္ကာ

ပါလာေတာ့၏။

ေတာ္ေတာ္ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေျပာၾက၏။ တဘက္ႏွင့္တဘက္လည္း ပုတ္ခတ္၍ လာၾက၏။ သခင္ဘဟိန္းကား

ခပ္ၿပံဳးျပံဳးပင္

နားေထာင္ေန၏။

လက္သီး

လက္ေမာင္းတန္းေနေသာ

သခင္တင္ေမာင္ကို ကၽြန္ေတာ္က ဆြဲထားရ၏။ သခင္တင္ေမာင္ကား ေဒါသႀကီး၏။ သူတို႔၏

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

95

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မ်က္ႏွာမ်ားသည္

နီျမန္း၍

ေနၾကကုန္၏။

တခ်ိဳ႔ကား လက္ေမာင္းပင့္ၿပီး ေ႐ွ႔သို႔ ထလာ၏။ ကၽြန္ေတာ့္စိတ္ထဲတြင္ကား တဘက္ႏွင့္ တဘက္ ထိုးၾက

ႀကိတ္ၾကေတာ့မည္မွာ

'ထိုင္...

ထိုင္..

ေက်ာင္းသားေတြဟာ

ဘာေကာင္ေတြ

မေျပာနဲ႔'

သခင္ေလးေမာင္သည္

ေအာက္ေမ့ထားလိုက္၏။

ညာေကာင္ေတြ

စသည္ျဖင့္

မရပ္ဘဲ

တေယာက္တခြန္း သခင္တဦသည္

မလြဲဟု

စသည္ျဖင့္

ဆဲေရး၏။

ေအာ္ဟစ္ေႂကြးေၾကာ္ေနသည့္

လွ်ာ႐ွည္႐ွည္ႏွင့္

စကားေျပာလ်က္႐ွိ၏။

စကားသံေတြျဖင့္

လက္ထဲမွ

သခင္တဦးက

ပြက္ပြက္ညံလ်က္

ထီးကိုယူကာ

တဘက္သို႔

ၾကားထဲမွ တခန္းလံုး

႐ွိသည္။

ေျပးသြားေလၿပီ။

သည္လို ေပါက္ကြဲေတာ့မည့္ ေလျပင္းမုန္တိုင္းထဲမွ ကိုလွေ႐ႊသည္ ထကာ "သခင္ေလးေမာင္၊ ရပ္လိုက္ပါ...

သခင္ေလးေမာင္၏ "အားလံုး

ၿငိမ္ၾကပါ

စကားသံသည္ ဒီအစည္းအေ၀းမွာ

နားေထာင္ရမယ္ သူ၏

ရပ္လိုက္ပါ...."

ေအာင္ျမင္ထက္ျမက္ေသာ

ဆက္လက္ေပၚလာ၏။

ကၽြန္ေတာ္သည္သဘာပတိ၊

ခင္ဗ်ားတို႔

အသံသည္

သမဂၢအခန္းတခုလံုးကို

ကၽြန္ေတာ့္အမိန္႔ အားလံုးၿငိမ္ၾက....." လႊမ္းသြားသည္။

ဆူပြက္ေသာ အသံမ်ားသည္ မီးကို ေရႏွင့္ သတ္လိုက္သလို ႐ွဲကနဲ တိတ္သြားသည္။ မီးကို

ေရႏွင့္သတ္လိုက္သလို ဟူေသာ ဥပမာစကား၏ တိက်မွန္ကန္ျခင္းကို ဤေနရာတြင္မွ ဒက္ကနဲ ေတြ႔လိုက္ရေပသည္။ ကၽြန္ေတာ္ကား

ကိုလွေ႐ႊကို

ေက်းဇူးတင္လ်က္

႐ွိသည္။

အကယ္၍သာ

ကိုလွေ႐ႊသည္

အစည္းအေ၀းကို မထိန္းသိမ္းႏိုင္လ်င္၊ ဧကန္ ေသြးထြက္သံယိုမႈမ်ား ျဖစ္ပြါးမည္။ တိုင္းျပည္က အထင္ႀကီးေသာ ဒို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ရန္ပြဲသည္ ႐ွက္ဘြယ္ရာ

ေက်ာ္ၾကား၍

သြားေပမည္။

{၄} ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ကား

ကိုလွေ႐ႊသည္

သံမဏိလမ္းစဥ္ႏွင့္

လုပ္ခဲ့သည္။

အလုပ္သမား၊ လယ္သမားစေသာ ဆင္းရဲသားအေရးတို႔ကို ေ႐ွ႔ရႈခဲ့သည္။ သူသတ္မွတ္ထားေသာ လမ္းစဥ္ကို

မတိမ္းမေစာင္းဘဲ

သမဂၢဥကၠဌျဖစ္တဲ့ႏွစ္က သမဂၢအစည္းအေ၀းပြဲ

ဒုတိယဥကၠဌ

တပြဲတြင္

အဆိုတင္သြင္းရာ၊

စိုက္မတ္စြာ

ရဲရဲရင့္ရင့္

ကိုေက်ာ္ျမင့္

ေဒါက္တာဘေမာ္ကို

ကိုလွေ႐ႊသည္

(ယခု

လုပ္တတ္သည္။

သူ

ဆို႐ွယ္လစ္ပါတီ)

က

ႏိုင္ငံေရးတရား

ခါးခါးသီးသီး

ေဟာခိုင္းဖို႔

ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။

'က်ဳပ္လက္ထက္မွာ ေဒါက္တာဘေမာ္ သမဂၢစင္ျမင့္ေပၚ မတက္ေစရဘူး' ဟု သူေျပာသည္။ အခုတင္

ဘေမာ္အစိုးရကို

ျဖဳတ္ခ်ၿပီး၊

အခုဘဲ

သူႏွင့္

ျပန္၍

လက္တြဲရမည့္သေဘာကို

သူအလိုမ႐ွိေပ။ သူ႔လက္ထက္တြင္ ေဒါက္တာဘေမာ္ တခါမွ် သမဂၢစင္ျမင့္သို႔ မေရာက္ခဲ့ရေပ။ ကိုလွေ႐ႊသည္ သံမဏိလမ္းစဥ္၊ ခ်ိဳးဖဲ့ေကြးညြတ္၍ မရေသာ လမ္းစဥ္အတိုင္း စိုက္စိုက္မတ္မတ္ သြားသည္။

ေက်ာင္းသားအေရးမ်ားေၾကာင့္ပင္ သူသည္ ပညာေရးဘက္က မ်ားစြာ အနစ္နာခံခဲ့ရသည္။ သူ

တကၠသိုလ္ေရာက္သည္မွာ

ၾကာလွေပၿပီ။

သူသင္ယူေသာ

အမ္ဘီဘီအက္စ္

ဆရာ၀န္အတတ္မွာ (၇) ႏွစ္ သင္တန္း ႐ွိေပရာ၊ သပိတ္ကိစၥ၊ သမဂၢကိစၥ အ၀၀ေၾကာင့္၊ စာေမးပြဲ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

96

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မေျဖရသည္မွာ မၾကာခဏပင္ ျဖစ္ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ ဆရာ၀န္အတတ္မွာ ဘီေအ၊ အမ္ေအ

ကဲ့သို႔ ေက်ာင္းမွန္မွန္ မတက္ေသာ္လည္း၊ စာဖတ္ၿပီး စာေမးပြဲေအာင္ရန္ မရေပ။ လက္ေတြ႔ အတန္းမ်ားကို မပ်က္မကြက္တက္ၿပီး မွန္မွန္က်ိဳးစား စာဖတ္မွ ေတာ္႐ံုက်ေပသည္။ သည္အထဲ သမဂၢလုပ္ငန္းကို လံုးလံုးလ်ားလ်ား လုပ္ၿပီး၊ စာေမးပြဲ မေျဖရသျဖင့္၊ ေက်ာင္းသက္မွာ ႐ွည္ရျခင္း ျဖစ္ေလသည္။ ၁၉၃၉ ခုမွစ၍ သူသည္ ေက်ာင္းစာကို လိုက္ရေလသည္။ ထိုႏွစ္မွစ၍ သူ၏ သမဂၢဥကၠဌ သက္တန္းေစ့

သျဖင့္သာ၊

အမ္ဘီဘီအက္စ္

ေနာက္ဆံုးႏွစ္

အမ္ဘီဘီအက္စ္

ႏႈတ္ျဖင့္

ဆရာ၀န္ဘြဲ႔ကို

ေမးေသာ

ဆြတ္ခူးခြင့္

စာေမးပြဲတြင္

ရခဲ့ေပသည္။

ေဆးတကၠသိုလ္အဖြဲ႔မွ

ေဆးမင္းႀကီးက ၁၉၃၈ ခု၊ ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုသည္ မွန္သေလာ ဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ိဳးကို ကိုလွေ႐ႊအား ေမးသည္ဟု ၾကားရသည္။ ကိုလွေ႐ႊသည္ အေရးေတာ္ပံုဘက္မွေန၍ ရဲရင့္စြာပင္ အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္

ေျဖၾကားခဲ့ေပသည္။

ထိုအခါက

နယ္ခ်ဲ႔စနစ္သည္

ခိုင္ျမဲလ်က္

႐ွိေသးသည္။ အကယ္၍သာ

ေက်ာင္းမွထြက္ၿပီး

ႏိုင္ငံေရးဆက္လိုက္လ်င္

သူ၏

ေက်ာ္ေစာျခင္းအ႐ွိန္ႏွင့္

ယခုအခါ အေတာ္ အေရးပါေသာ တေနရာတြင္ ေရာက္ႏိုင္ရန္ အလားအလာ ႐ွိခဲ့ေပသည္။ သို႔ေသာ္

သူသည္

သမဂၢက

ထြက္ၿပီးကတည္းက

ေအးခ်မ္းၿငိမ္၀ပ္စြာ

ဆရာ၀န္ပညာကိုသာ

စိတ္အားထက္သန္ခဲ့ေပသည္။

ဆရာ၀န္ႀကီးတဦးက

'ငယ္႐ြယ္ေသာ္လည္း

ထက္ျမက္လွေသာ

ဆရာ၀န္တဦး

ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္။ ဂ်ပန္တက္စ

ဘီအိုင္ေအ

ေခတ္က

အခြဲအစိပ္

ကၽြန္ေတာ္သည္

ေနခဲ့သည္။

ကိုလွေ႐ႊအား

ျဖစ္ေလသည္'

က်ိဳက္လတ္ၿမိဳ႔႐ွိ

ဟု

ဒို႔ဗမာအစိုးရ၏

အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥတခုျဖင့္ ဖ်ာပံုသို႔ ေရာက္ခဲ့ရာ၊ သူ႔အိမ္တြင္ သူ႔ကို သြားေတြ႔သည္။ သူသည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး

လုပ္လ်က္

႐ွိသည္။

သူက 'ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ဗ်ာ မတတ္သာလို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး လုပ္ေနတာဘဲ' ဟု ညည္းသည္။ ဂ်ပန္ကလည္း

ျပည္သူ႔ေဆး႐ံုတြင္

ေနာက္တဖန္

မအူပင္သို႔

လူအျဖစ္ကား

ကိုလွေ႐ႊသည္

ရယ္စရာတခုခုေျပာၿပီး ေတာၿမိဳင္အတြင္း႐ွိ စကားေျပာလွ်င္

တာရာမဂၢဇင္းကို

ေျပာေလ့႐ွိသည္။ ကဗ်ာကိုကား

ေရယဥ္စမ္းမွ

ကိစၥမ်ားကို

သူ႔ထံသြားေပးသည့္အခါ

'ခင္ဗ်ားဟာက

ကာရန္ညီ၍

မပ်က္ေစနဲ႔၊

သူ႔တြင္

သူသည္

ေ၀ဖန္စစ္ေဆးျခင္း ကိုယ္မရတိုင္း၊ ဟု

တန္ဘိုးကို

သေဘာေကာင္းသည္။

ရယ္ေမာတတ္သည္။

စီးက်သံလို

႐ွိခဲ့သည္။

ေျပာင္းသြားသည္။

ေဘာ္ေ႐ြျပဴငွာလွသည္။

ပ်င္းစရာမေကာင္း။

သူ႔တြင္

လုပ္ကိုင္လ်က္

ခ႐ိုင္ဆရာ၀န္အျဖစ္

ဟက္ဟက္ပက္ပက္

အိပ္မက္မက္ထာဘဲလားဗ်ာ' 'ခင္ဗ်ားမူအတိုင္း

အခြဲအစိပ္

သူ၏

ရယ္သံမွာ

စီးခ်က္က်သည္။

သူႏွင့္

ဟာသ႐ွိသည္။

မ်က္ႏွာဖံုးကစ၍

ေ၀ဖန္ခ်က္

မ်က္စိ႐ွိသည္။

'ေငြေလွေပၚကအနမ္း'

ကိုယ္မျဖစ္တိုင္း၊

ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာေတြ

ရယ္ကာ

အျမဲထိန္းသိမ္းေနာ္'

ေျပာေလသည္။

ဟု

ကၽြန္ေတာ့္ကို

ေျပာတတ္သည္။

'တာရာ' တြင္ ဘ၀ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးေပးမည္ဟု ကတိေပးဘူးသည္။ သို႔ေသာ္

သူ႔မွာ

'ဇႏီးေမာင္ႏွံရာသက္ပန္'

ကား

မအားလပ္သျဖင့္

မေရးျဖစ္ခဲ့။

သူသည္ ေခတ္အယူအဆ၊ စာေပ စသည္တို႔ကို လစ္လ်ဴ႐ႈသူ မဟုတ္ေပ။ သူေရးခဲ့ေသာ္ စာအုပ္ေကာင္းတအုပ္

ျဖစ္၍

မကြယ္မေထာက္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

႐ွင္းလင္း 97

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျပတ္သားလွသည္။

ေခတ္ေပၚ

ပညာအဆံဆံုး၊

ဗမာကာမသွ်တၱရ

စာအုပ္မ်ားထဲတြင္

အခိုင္လံုဆံုး

သူ႔စာအုပ္သည္

ျဖစ္ေပသည္။

{၅} ဆရာ၀န္ဆို၍

ကိုလွေ႐ႊတေယာက္

႐ွိသည္မွာ

မိတ္ေဆြရဲေဘာ္မ်ားအတြက္လည္း

မ်ားစြာ

အားကိုးစရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္က သခင္ဘဟိန္းသည္ အသား၀ါေရာဂါ ျဖစ္ေနစဥ္၊ ကိုလွေ႐ႊသည္

မနက္အေစာႀကီး

အိပ္ရာထေနျမင့္၍၊

ေက်ာင္းသားဘ၀ကလည္း

ေပါက္လာကာ

ကိုလွေ႐ႊသည္

ေဆးထိုးေပး၏။

ေစာင့္၍

ကိုလွေ႐ႊသည္

သခင္ဘဟိန္းမွာ

ေဆးထိုးေပးရ၏။

သခင္ဘဟိန္းကို

ေဆးထိုးေပးခဲ့သည္။

ေဆးထိုးရန္အတြက္ ေဆးထိုးတံ ျပင္ေနစဥ္၊ သခင္ဘဟိန္းက လက္ေမာင္းကို ပြတ္ယင္း ျပံဳးၿပီး 'ဟုတ္မွ

ဟုတ္ရဲ႔လားကြာ

ကိုလွေ႐ႊကား

ေတာ္ၾကာ

ဟက္ဟက္ပက္ပက္

ေဆးထိုးမွားလို႔

ရယ္ေမာကာ၊

ႂကြေနပါအံုးမယ္'

'အလကားထိုးေပးရလို႔ကို

ကိုယ့္လူ။

ေမာင္ရင္က ပိုက္ဆံေပးရမွ အဟုတ္ထင္တာကိုး၊ ေအာင္မယ္ေလး.... ထိုးေပးရတဲ့ လူကေတာင္ ေခ်ာ့ေနရသကိုး'

ကၽြန္ေတာ္တို႔ကား ႐ႈံ႕ ႐ႈံ႕ မဲ့ႏွင့္ ခံေနေသာ သခင္ဘဟိန္းအား ရယ္၍သာ ေနၾက၏။ ကိုလွေ႐ႊက အပ္ကို ဆြဲထုတ္ယင္း 'အပ္ႀကီးႀကီးနဲ႔ ထိုးလိုက္ရတာ အသားဘဲေဟ့' ဟု ရယ္ေမာလ်က္ ႐ွိ၏။

၁၉၄၆ ႏွစ္ဦးက ကၽြန္ေတာ္သည္ ၀မ္းကိုက္ေရာဂါျဖစ္၍ ကိုလွေ႐ႊထံတြင္ အႀကိမ္ (၆၀) ခန္႔ ေဆးထိုးရဘူး၏။

သူေဆးထိုးမည္ျပဳလ်င္ ကၽြန္ေတာ္က အက်ႌလက္ကိုပင့္ယင္း 'ေျဖးေျဖးလုပ္ေနာ္' ဟုေျပာရာ၊ 'ဒီတခါေတာ့

အပ္ႀကီးႀကီးနဲ႔

ထိုးရမယ္ဗ်'

ဟုေျပာၿပီး

ထိုးေလ့႐ွိ၏။

သူ႔အိမ္သို႔ ေဆးထိုးသြားလွ်င္ တက္ဘုန္းႀကီးသိန္းေဖ၊ သခင္ဗတင္၊ စသည္တို႔ကို ေတြ႔ရတတ္၏။ ကိုထြန္းအံုႏွင့္ကား ေဆးထိုးဆံု၍ ေနတတ္၏။ ကိုလွေ႐ႊ ေဆးထိုးမည့္ေန႔ဆိုလွ်င္၊ သူ႔ဇနီး 'ရီ' သည္ ေဆးထိုးတံ၊ အပ္ စသည္တို႔ကို ေဆးစိမ္၍ ထားေလ့႐ွိသည္။ ကိုလွ႐ႊေရးေပးသည့္ အညႊန္းအတိုင္း ေဆးစပ္ေပးေလ့႐ွိ၏။ ကိုလွေ႐ႊသည္ ခ်စ္ဇနီး 'ရီ' ကို အေတာ္ခ်စ္ပံုရေလသည္။ တညေနတြင္

ကၽြန္ေတာ္သည္

ေစာင့္လ်က္႐ွိသည္။

ေဆးရံု၀င္းထဲ႐ွိ

ကိုယ္ေတာ္တပါးသည္

အိမ္တြင္

ေဆးထိုးရန္

ေဒါက္တာေမာင္လွေ႐ႊကို

ကိုလွေ႐ႊကို

ေတြ႔ခ်င္သည္ဆို၍

ဧည့္ခန္းသို႔

၀င္လာ၏။

မၾကာမီ ကိုလွေ႐ႊသည္ ေဆး႐ံုမွ ေရာက္လာသည္။ ကိုယ္ေတာ္က ေျခတြင္ ထံုက်င္ကိုက္ခဲေသာ ေ၀ဒနာ

စြဲကပ္၍

ေဆး႐ံုတက္လိုေၾကာင္း

ေျပာျပ၏။

ကိုလွေ႐ႊက

ေနာက္တေန႔တြင္

ေဆး႐ံုျပင္ပလူနာဌာနသို႔ လာေရာက္ရန္ ခ်ိန္းဆို၏။ သို႔ေသာ္ ကိုယ္ေတာ္က အေတာ္ၾကာပင္ ေဆး႐ံုအေၾကာင္းကို နားေထာင္ရေသာ

ေမးျမန္းေနေလ၏။

ကိုလွေ႐ႊကား

ကၽြန္ေတာ္ပင္

စိတ္႐ွည္လက္႐ွည္

႐ွင္းျပေန၏။

စိတ္မ႐ွည္ေပ။

ကိုလွေ႐ႊ ေခတၱ အိမ္ခန္းထဲသို႔ ၀င္သြားေသာအခါ ကိုယ္ေတာ္က၊ 'အာဏာ႐ွင္ႀကီး ေမာင္လွေ႐ႊ လခ ဘယ္ေလာက္ရလဲ၊ တေထာင္ေက်ာ္လား' စသည္ျဖင့္ ကၽြန္ေတာ့္အား ေမးလ်က္႐ွိ၏။ ကိုယ္ေတာ္သည္

ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္အျဖစ္

ကိုလွေ႐ႊကို

အေတာ္စြဲလန္းပံုရသည္။

{၆} မသြားခင္ တလေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္က သူႏွင့္ ေတြ႔ေသာအခါ၊ အေမရိကန္ျပည္သို႔ သေဘၤာႏွင့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

98

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သြားမည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ကို ေျပာ၏။

ေနာက္မွ

ေလယာဥ္ပ်ံႏွင့္

သြားမည္ဆိုတာ

သိရ၏။

သူသည္ အေမရိကန္ျပည္ မနီဆိုတာ တကၠသိုလ္၌ အခြဲအစိပ္ပညာကို ပညာေတာ္သင္အျဖစ္ သြားေရာက္ သင္ၾကားရန္ ျဖစ္သည္။ သူသည္ ေဆးသိပၸံပညာ၌ စိတ္၀င္စားလ်က္ ႐ွိေနသည္။ 'ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြ

သိပၸံပညာဘက္မွာ

ျပည့္ျပည့္၀၀

ေခတ္မွီမွီ

တတ္ကၽြမ္းနားလည္ဘို႔လိုတယ္။ ေလ့လာဆည္းပူးစရာေတြ အမ်ားႀကီး ႐ွိေသးတယ္.....' ဟု ကၽြန္ေတာ့္အား

ကိုလွေ႐ႊက

ေျပာ၏။

ထင္ႀကီးႏွင့္ တကၠသိုလ္တခုတည္းဆို၍ ထင္ႀကီးက တဖြဖြမွာေနေသာ တာရာမဂၢဇင္းမ်ားကို

ကိုလွေ႐ႊႏွင့္ ပါးလိုက္ရန္ သူ႔ဆီသြားေတြ႔၏။ ထိုေန႔က သူ အင္းစိန္သြားေနသျဖင့္ မေတြ႔လိုက္ရ။ ေလယဥ္ပ်ံတြင္

ယူႏိုင္သည့္

ဆန္းကေဖးမန္ေနဂ်ာ

၀န္စီစလယ္

အေလးခ်ိန္မွာ

ျပည့္ေနၿပီဟု

တြန္မီထြန္းတင္ႏွင့္

ၾကားရသျဖင့္

ေပးလိုက္ရေလသည္။

မ်ားမၾကာမီ အာေရဗ် ပင္လယ္ေကြ႔၌ ေလယာဥ္ပ်ံ ပ်က္သည့္သတင္းၾကားရရာ ထိတ္ခနဲ ျဖစ္သြားသည္။

တႏွစ္အတြင္း

မိတ္ေဆြရဲေဘာ္မ်ား၊

အထူးသျဖင့္

သမဂၢဥကၠဌမ်ားသည္

ကြယ္လြန္႐ွာၾကေလၿပီ။ ပဌမ ကြန္ျမဴနစ္ေခါင္းေဆာင္ သခင္ဘဟိန္း၊ ေနာက္ ဖဆပလဥကၠဌ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ ေနာက္ဆံုး ၁၉၃၈ ႏွစ္ ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံု၏ ေခါင္းေဆာင္ ကိုလွေ႐ႊ။ ဒဂုန္တာရာ။ ေအာက္တိုဘာလ

[ဒဂုန္တာရာ '႐ုပ္ပံုလႊာ' ပထမႏွိပ္ျခင္း။ ၁၉၅၅ မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။]

၁၉၄၇။

ေ႐ႊမန္းအာဇာနည္ (၁၇) ဦး ေရးသူ- ေ႐ႊကိုင္းသား http://mayaonlinemagazine.blogspot.com/

တပို႔တြဲလဆုတ္ (၇) ရက္၊ ဤေန႔သည္ကား လြတ္လပ္ေရးအတြက္ နယ္ခ်ဲ႔သမား၏

လက္ပါးေစမ်ား လက္ခ်က္ျဖင့္ ေသြးေျမက်ကာ အသက္ေပးသြားၾကေသာ ေ႐ႊမန္းအာဇာနည္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

99

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

(၁၇) ဦးတို႔၏ တဆယ့္ႏွစ္ ႏွစ္ေျမာက္ ေန႔ေပတည္း။

အခ်ိန္ကား ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးရာဇ၀င္တြင္ လႈပ္႐ွားထႂကြဆံုး အခ်ိန္ဟု ဆိုရမည့္ ၁၃၀၀ ျပည့္ႏွစ္ခါျဖစ္၍ အေရးေတာ္ပံုမ်ား တခုၿပီးတခု ဆက္ခါ ဆက္ခါ ေပၚေပါက္ၿပီး၊ ရန္ကုန္တြင္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေပါင္း (၂၀၀) ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရ၍ ကိုေအာင္ေက်ာ္ ေသဆံုးရသည့္ အေျခသို႔ပင္ တိုင္ခဲ့ေလသည္။ ဤႏိုင္ငံေရးဂယက္သည္ မႏၱေလးၿမိဳ႔ႀကီးသို႔လည္း လာ၍ ထိခိုက္ေလရကား၊ အေတာ္အတန္ ေအးခ်မ္း ၿငိမ္သက္လ်က္ ႐ွိေနေသာ မႏၱေလးၿမိဳ႔ႀကီးမွာလည္း ဓာတ္စက္႐ံု ဓာတ္ရထားႏွင့္ အဂၤလိပ္အလုပ္တိုက္မ်ားကို ပိတ္၍ ဘူတာ႐ံုႏွင့္ ဂတ္ စသည္မ်ားကို အေစာင့္စစ္တပ္မ်ား ခ်ထားၿပီး နန္းေတာ္ႀကီးအတြင္းသို႔ ျမန္မာမ်ား မ၀င္ေစရဟူေသာ စီမံခ်က္တို႔ေၾကာင့္ လႈပ္လႈပ္႐ွား႐ွား ျဖစ္ေနေပသည္။

ဤအတြင္း တပို႔တြဲလဆုတ္ (၆)ရက္ေန႔က အိမ္ေတာ္ရာ ၁၄ခန္း ဇရပ္ႀကီးတြင္

ရဟန္းပ်ိဳအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဥကၠဌ ဆရာေတာ္ဦးကလ်ာဏက သဘာပတိအျဖစ္၊ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းဆရာ ဦးထြန္းေမာင္က အက်ိဳးေဆာင္အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္၍ ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားႏွင့္ ၿမိဳ႔လံုးကၽြတ္အစည္းအေ၀းႀကီး က်င္းပရာ ရဟန္း႐ွင္လူ ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ တက္ေရာက္ၾကေပသည္။

ထိုအစည္းအေ၀းႀကီးက (၁) ဘာသာေရးကိစၥ (၂) ေက်ာင္းသားလႊတ္ေတာ္ကို ေထာက္ခံျခင္း (၃) အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတိုက္ဖ်က္ရန္ (၄) ျမန္မာျဖစ္ အားေပးရန္ႏွင့္ (၅) ဤၿမိဳ႔လံုးကၽြတ္အစည္းအေ၀းႀကီး အၿပီးတြင္ စည္းကမ္းေသ၀ပ္စြာ လမ္းေလွ်ာက္ၾကရန္

အဆိုမ်ားတင္သြင္းၿပီး၊ ေထာက္ခံဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ခဲ့ေလသည္။ အဆိုတရပ္ျဖစ္ေသာ စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္ရန္မွာ အခ်ိန္မရေတာ့သျဖင့္ ေနာက္တေန႔ (တပို႔တြဲလဆုတ္ (၇) ရက္ေန႔) (၁၁) နာရီ အခ်ိန္သို႔ ေ႐ႊ႕ ဆိုင္းလိုက္ရေပရာ၊ ဤဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ အာဇာနည္

(၁၇)ဦးတို႔အတြက္ ေသေန႔ကို ကန္႔သတ္ေပးဘိသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္ကို ေနာက္မွ သိရေပေတာ့သည္။

၁၃၀၀- ျပည့္ တပို႔တြဲလဆုတ္ (၇)ရက္ (၁၁-၂-၃၉) ေန႔တြင္ကား ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ သမဂၢ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ လႊတ္ေတာ္မွ ဒီဇင္ဘာ (၃၁) ရက္ေန႔က ျပဌာန္းခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို အိမ္ေတာ္ရာ အစည္းအေ၀းႀကီးက ေထာက္ခံဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ

လက္နက္မပါ စည္းကမ္းေသ၀ပ္စြာ စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္ၾကရန္ အိမ္ေတာ္ရာဘုရားအတြင္းသို႔ အဖြဲ႔အသင္း အသီးသီးတို႔သည္ ခပ္ေစာေစာအခ်ိန္ ကပင္ ေရာက္႐ွိလာၾကရာ

ထိုေရာက္႐ွိလာၾကေသာ ပရိသတ္ ႏွစ္သိန္းေက်ာ္တို႔ကို ရဟန္းေတာ္မ်ားက ေ႐ွ႔ေဆာင္ၿပီး (၂၆) ဘီလမ္းအတိုင္း၊ ခ်ီတက္ခဲ့ၾကေပသည္။

စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္လာသူတို႔၏ တပ္ဦးသည္ ၂၆ ဘီလမ္း၊ ေၾကးနန္း႐ံုးေပါက္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ က်ံဳးထိပ္႐ွိ စစ္တပ္ႏွင့္ပုလိပ္တို႔ကို ရင္ဆိုင္မိေတာ့သည္။ ပုလိပ္မ်ား ထက္၌

အေရးပိုင္ မစၥတာလက္၊ ရာဇတ္ႀကီး မစၥတာရိန္းႏွင့္ လက္ေအာက္ အင္စပက္ေတာ္ ရာဇ၀တ္မ်ား ပါ႐ွိ၍ ပုလိပ္မ်ားေနာက္မွ လက္နက္ကိုင္ ဘားမား႐ိုင္ဖယ္စစ္သားမ်ား အသင့္႐ွိေနၾကေပသည္။ အခ်ိန္ကား ေန႔ခင္း နာရီအခ်ိန္ခန္႔၊ ထိုအခါ အေရးပိုင္သည္ ေ႐ွ႔မတိုးႏွင့္ ျပန္ၾကဟု

စံုေထာက္မစၥတာ ေဒးဗစ္အား (၃) ႀကိမ္ ေျပာေစ၏။ ေ႐ွ႔ဆံုးမွ ဗိုလ္အျဖစ္ လိုက္ပါလာေသာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

100

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရဟန္းေတာ္မ်ားက က်ဳပ္တို႔မွာ လက္နက္ ဘာမွ်မပါ we are armless ဟု အခ်ိဳ႔ ရဟန္းေတာ္ (၂)ပါးက ေအာ္ေျပာေသး၏။ အေရးပိုင္က ေသနတ္ႏွင့္ ပစ္မည္ဟု ေျပာျပန္၏။ ထိုအခါ

ရဟန္းေတာ္မ်ားက ငါတို႔ ေ႐ွ႔သို႔မတိုး၊ ဥကၠဌအမိန္႔ကို ဤေနရာမွ ရပ္၍ ေစာင့္ေနသည္ဟု ျပန္ေျပာၾကသည္။ ဥကၠဌမွာ ထိုအခ်ိန္က အိမ္ေတာ္ရာမွာ ႐ွိေနေသးသည္။

သို႔ႏွင့္ပင္ အေရးပိုင္မွာ ေနာက္သို႔ျပန္လွည့္သြားၿပီး ေ႐ွ႔တန္း႐ွိပုလိပ္မ်ားကို ႐ုပ္သိမ္းလိုက္၍ ဘားမား႐ိုင္ဖယ္ စစ္သားမ်ားကို ေ႐ွ႔သို႔ တိုးေစခဲ့ၿပီးလွ်င္ စစ္ခရာသံ (၂)ခ်က္မႈတ္၍

အခ်က္ေပးလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ အသနား အညႇာတာ ကင္းမဲ့လွစြာေသာ စစ္သားမ်ား၏ ေသနတ္ေျပာင္း၀မ်ားမွ က်ည္ဆံမ်ားသည္ တၿပိဳင္တည္းလိုလို ထြက္ေပၚလာၿပီးလွ်င္

စည္းကမ္းေသ၀ပ္စြာႏွင့္ ရပ္တန္႔၍ ဥကၠဌအမိန္႔ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္လွ်က္ ႐ွိၾကေသာ ေ႐ွ႔တန္းမွ ရဟန္းေတာ္ (၆) ပါးတို႔ကို ေနရာတြင္ ေခြၾကသြားေစေတာ့သည္။

ေ႐ွ႔ဆံုးမွ (၂) ပါးတတြဲ၊ အလယ္မွ (၂) တတြဲႏွင့္ ေနာက္ဆံုးမွ တပါးစီ လဲေနၾကေၾကာင္း၊ ထိုအခါက အလယ္က ကိုယ္ေတာ္ႏွစ္ပါး၏ ေနရာ၌ အလံမွာ မလဲက်ဘဲ မတ္မတ္ႀကီး ထူထားေသာ ဟူ၏။ တကယ့္အာဇာနည္ပါေပ။

လက္နက္ကိုင္တို႔ကား ထိုမွ်ႏွင့္ မရပ္ၾကေသးဘဲ ၂၆ ဘီလမ္းတေလွ်ာက္ ခ်ီတက္လာၾကၿပီးလွ်င္၊ ႐ိုးကုမၸဏီတိုက္ အနီးထိ လိုက္လံပစ္ခတ္ၾကေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ (၁၇) ဦး က်ဆံုးၿပီး အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရ႐ွိၾက ေလသည္။

အာဇာနည္ (၁၇) ဦးတို႔၏ စ်ာပနကိစၥကိုကား တပို႔တြဲ လကြယ္ေန႔တြင္ ၿမိဳ႔နယ္ႏွင့္ခ်ီ၍ တခမ္းတနား သၿဂႋဳဟ္ခ်ီးျမႇင့္ လိုက္ၾကရေသာ္လည္း ၿမိဳ႔သူၿမိဳသားတို႔၏ စိတ္တြင္ကား ေတြးေလေတြးေလ ေဆြးမေျပေအာင္ ျဖစ္ရဘိ၍ ထိုအေၾကာင္းကို မေမ့ႏိုင္ေအာင္ ႐ွိေလေတာ့သည္။

ဤမႏၱေလး အေရးေတာ္ပံုတြင္ အၾကမ္းစစ္ပြဲ၊ အႏုစစ္ပြဲ ယွဥ္တြဲၿပိဳင္ဆိုင္၍ သူႏိုင္ ငါႏိုင္ အခ်က္ပိုင္ပိုင္ ႏွစ္ဦးရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္ၾကရာတြင္ သူတို႔သည္ အၾကမ္းနည္းျဖင့္

ေအာင္ျမင္ၾကကုန္၍ ငါတို႔လည္း အႏုနည္းျဖင့္ သူတို႔ကို အျပတ္အသတ္ နလံမထူ အလံမျပဴႏိုင္ေအာင္ ျပဳလိုက္ၾကကုန္၏ ဟူ၍ ရဟန္းပ်ိဳမ်ား၏ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႀကီး ဥကၠဌဆရာေတာ္ ဦးကလ်ာဏ အမိန္႔႐ွိသကဲ့သို႔ ကမၻာတြင္ ယဥ္ေက်းပါသည္ဟု အသားယူေနၾကေသာ ၿဗိတိသွ်အစိုးရတို႔ကို ေ႐ႊမန္းလူထုႀကီးက အႏုနညး္ျဖင့္ အႏိုင္ယူလိုက္ႏိုင္ေပသည္။ အာဇာနည္ (၁၇) တို႔၏ ခ်ီးက်ဴးပြဲကို ၁၃၀၉ - ခု၊ တေပါင္းလဆုတ္ (၇) ရက္ (၁-၂- ၄၈) ေန႔က (၁၁) ႀကိမ္ေျမာက္ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးခ်ီးက်ဴးပြဲတရပ္အေနျဖင့္ စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပၿပီးစီးခဲ့ေလၿပီ။ ဤဘက္ႏွစ္ မ်ားတြင္ကား ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက

အသိအမွတ္ျပဳသည့္အတိုင္း လာမည့္ မတ္လ (၂၈) ရက္ေန႔ ေရာက္မွသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အာဇာနည္ေန႔အျဖစ္ျဖင့္ တေပါင္းတည္း ျပဳလုပ္ရေပေတာ့မည္။ ေ႐ႊကိုင္းသား။ (ေ႐ႊမန္းေအာင္စည္သတင္းစာ၊ ၁၃၁၁ ခု၊ တပို႔တြဲလဆုတ္ ၇ ရက္ မွ)

[မႏၱေလးအႏွစ္၁၅၀ျပည့္ မဂၢဇင္း၊ ေမလ၊ ၂၀၀၉ မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

101

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The Uighur issue in perspective 11 Jul 2009 06:04 am http://jamesfallows.theatlantic.com/archives/2009/07/the_uighur_issu e_in_perspectiv.php

The NYT online has a very nice graphic just now showing the parts of China with significant "minority" population. Minority, in this sense, means one of the 55 recognized groups other than Han Chinese that together make up about 8 percent of the country's population. The screen shot below is not the default version of the graphic, which shows all counties in China with at least 10 percent minority population. Instead it's the version that shows counties where at least half the people are something other than Han. In a sense the map is misleading, in the same way "Red State / Blue State" electoral maps are misleading about real division of opinion within the United States. The big western areas marked as Tibetan or Uighur are rugged territory that is very lightly populated (think Alaska, Nevada), compared with the dense, mainly-Han areas of the east. For instance, the ethnic Tibetan

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

102

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

areas are shown as covering not just Tibet proper but also parts of the neighboring provinces of Sichuan, Qinghai, and Gansu (in all of which places I have been to Tibetan villages). But the total ethnic-Tibetan proportion of China's population is something under one percent. Still, the graph gives an idea of the control issues China has with some of its minority groups. After the jump, three responses on the 愤青 -- fenqing, "angry youth" -- tone of response to outside criticism I mentioned earlier. First, from Jeremiah Jenne, a Beijing-based academic and author of the Granite Studio site: I just read the latest post with a smile on my face. I saw the job ad post earlier and mused out loud, "I wonder how long it will take before [your] email is inundated by the fenqing/no race problem HERE/You don't GET China" crowd. I might suggest that this exchange also highlights another aspect of the China/US dissonance on postings/articles critical of Chinese policies or society: The nit-picking of small, relatively minor or unintentional inaccuracies and the celebration of such discoveries as PROOF that even the most well-reasoned and supported critiques are 100% off-base. Whether this sign has anything to do with pork or other cooking products is less important than that job ads there routinely have requirements based on race and that these attitudes do little to reduce tensions between Han and Uighur.* *That said, as you know, job ads all over China contain demands and requirements not found in the US: height requirements for receptionists, age limits, preferred races, attractive appearance, etc. Next, a reader who identifies himself as a Uighur gives quotes from two jobrecruitment sites for operations in Xinjiang, here and here. The sites are in Chinese, but they are seeking applicants for academic jobs -- and in most cases they ist "Race: Han" as one of the qualifications for applicants. I can't

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

103

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vouch for the original authenticity of the sites being quoted (and they are shown on a Uighur-support site), but to me it's clear that they're spelling out a Han racial requirement. The reader says: Especially, the second one is very intersting. Being a dean of a college has nothing to with the "pork" !!! [the alleged reason for the "Han only" listing in the Chinese-restaurant ad.] Finally, from a US-based analyst who is ethnically Chinese: The parallels of the Xinjiang violence to US race riots are salient, and I've been thinking whether China, if it doesn't recognize the insufficiencies of its minority policies, will soon enter a period that resembles the 1960s in America. This problem clearly isn't going away soon, and could very well escalate with each recurring incident, possibly enlarging in scope. But the biggest difference is of course the limited public sphere in China compared to what existed in the 1960s in US. You just can't have the equivalent of a "One Million Uighur March" into Beijing. Also, in the 1960s US, you had a critical mass of the majority White population (White) aligning with the minority (African American civil rights leaders) on a substantial political cause that allowed a movement to blossom to unimaginable proportions. Han Chinese (even the more liberal-minded ones) and Uighur alliance? Highly unlikely. Very tough issue...

Death Toll Debated In China's Rioting Officially, 184 People Died on Sunday By Ariana Eunjung Cha Washington Post Foreign Service Saturday, July 11, 2009 URUMQI, China -- The Yu siblings could hardly bear to look at the police snapshots of the dead -- the images so full of anger and cruelty. So they took turns sifting through them in search of their brother, who had been missing since ethnically charged riots shook this city in far western China on Sunday. Yu Xinqing was the one who found him, victim No. 46.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

104

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Yu's elder brother, Yu Xinping, had been finishing his shift when a protest by Muslim Uighurs turned violent and some went on a rampage, attacking Han Chinese in the city. His body was mangled from multiple knife wounds and was badly burned.

A policeman

makes an arrest in Urumqi, in the far western region of Xinjiang, as authorities sought to maintain calm after deadly ethnic clashes.

"When I saw his picture, I couldn't help crying," said Yu, 35. "If you give me a gun, I will rush out and shoot all the Uighurs I meet. I won't look at them in the same way, no matter how good of an explanation there is." Chinese authorities on Friday raised the official death count to 184 and said more than 1,000 people were injured in the rioting Sunday, making it the deadliest clash in the far western region of Xinjiang since Chinese troops arrived here 60 years ago and one of the worst in the country's modern history. Additional people were victimized in retaliatory attacks in the following days. Of the dead, 137 were Han Chinese, 46 were Uighur and one was part of the Hui Muslim minority group. But other details are scarce. Local officials have declined to release information about how the victims died or were hurt. Nearly all of the 150 or so police snapshots of the dead appear to be of Han Chinese. Most have gashes or cuts on their heads. Only about 10 appear to be Uighur, at least three with apparent bullet wounds near their hearts -- a detail 105 vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

that lends credence to charges by Uighur leaders that Chinese national security forces fired into the crowd of protesters. But the faces of several victims were so swollen or injured that they were unrecognizable. At least three bodies were completely burned. Some Uighur residents of Urumqi, however, say the number of Uighur victims in the official group of pictures is low because not all of the Uighurs' bodies are being tallied. Uighurs -- members of a Turkic-speaking group that is culturally, religiously, linguistically and physically different from the Han Chinese, who make up more than 90 percent of China's population -- have long complained of government policies they say are repressive. Leaders of Uighur exile groups say that China is grossly misrepresenting the number of people killed and that the melee occurred because security forces overreacted to what had been a peaceful protest. On Friday, Rebiya Kadeer, the Washington-based head of the World Uighur Congress, said that by her organization's tally, based on unconfirmed reports from family members and community leaders, the number of dead Uighurs could be in the thousands. The Chinese government has accused Kadeer of inciting the violence, a charge she denies. Two Han men in Urumqi who were searching for relatives said they believe that the government might be hiding bodies in an effort to minimize the death count. In separate interviews, they said they went to all 23 hospitals in the area and checked the police pictures, but could not find their brothers, who were near the city's bazaar when the rioting began. "The government is worried that if they announce the real statistics, it will raise the national anger," said Wang Haifeng, 21, who last heard from his 18year-old brother, Wang Haibo, a real estate agent, when he called Sunday during the riots to say he was walking home from a date and was scared. Then the phone went dead. The Urumqi government said Friday that families of "innocent" people killed in the unrest will receive about $29,300 in compensation, but it was unclear how officials would make that determination. Interviews with Han and Uighur victims and their families over the past few days and visits to hospitals where many of the injured are being kept in ethnically segregated wards reveal that the violence was often barbaric and random -- and it went both ways. Some of the injured and dead appear to have been bystanders. Chinese troops had locked down this city of 2.4 million by Wednesday, separating Han Chinese from Uighurs and establishing a tense peace. But the

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

106

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

accounts from victims speak to the long-standing mistrust between the ethnic groups and how explosive that hatred can quickly become. Liu Yonghe, 44, a businessman, and his wife, Zhao Lihong, 23, were among the Han victims admitted to a hospital. They had just finished work and were on a bus en route to shops about 8 p.m. Sunday when it was stoned by a mob. They tried to escape but were beaten with sticks. Liu suffered head injuries, and his leg and two ribs were broken. His wife suffered brain injuries. In another part of the city's bazaar that day, a Han couple on their way to pick up their granddaughter ran into Uighur protesters. Deng Yimin, 66, and Xiao Xianzhi, 65, said they were beaten until they were bleeding and collapsed. In a retaliatory attack against Uighurs on Tuesday, Ali, a 21-year-old Uighur laborer, was on his way to his company to collect his salary at 4 p.m. when he was jumped by about 50 people. His fingers were broken, and he suffered a concussion and gashes on his back and legs. The same afternoon, Nuryeraly, 25, was running errands with his brother when someone yelled that Uighurs were nearby. Several hundred people then began to beat the brothers. The last thing he heard before he passed out was his brother calling for his mother, who was not there. "I don't know where he is now -- if he is alive or not," he said. But there were signs of kindness across ethnic lines that have triggered soulsearching. Ali said that before he was beaten, a Han man begged others in his group not to hit him even as the crowd turned on him and cursed him. Zhao, who has lived in Urumqi for six years and is a shop assistant, said she was not injured as severely as she might have been because a Uighur man pulled her into the shadows of a nearby building while the attackers turned their attention to the Han men. "I don't blame the Uighurs for all of this," she said. "There is no difference between Uighurs and Han. There are only good people and bad people." And Xiao, who was on her way to pick up her granddaughter, said she is grateful to two Uighur men who put themselves between an angry mob and Xiao and her husband. "They shouted at the group of people and pushed them away," Xiao recalled. "They were shouting in the Uighur language, so I didn't know exactly what they were talking about. Then they pulled us up and walked away with us." Yu, who grew up in Urumqi and said he had no animosity toward Uighurs before this week, is not among those who say they can be friendly with their Uighur neighbors again.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

107

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

"If the Uighurs are dissatisfied with the government, they should protest to the government instead of killing innocent people. Although I understand that there are bad people and good people in Uighurs, I still have a barrier in my heart," Yu said. The death of his brother, the second of six children, "is such a big hurt for our family." Researchers Zhang Jie in Urumqi and Liu Liu in Beijing contributed to this report.

Death toll in China ethnic unrest rises to 184 Story Highlights 3,000 Muslims attended a prayer themed at "peace and harmony on Friday Five major mosques closed in Urumqi on Friday Clashes erupted over ethnic tensions between Uyghurs and Han Chinese BEIJING, China (CNN) -- At least 184 people died in last weekend's violent protests in China's far-west Xinjiang region, state-run media reported. That number raises the death toll from a previously reported 156. On Friday, about 3,000 Muslims attended a weekly prayer themed at "peace and harmony" at Id Kah Mosque in the city of Kashgar, according to Xinhua news agency. But five major mosques near the center of Sunday's violence in Urumqi, the capital of Xinjiang, were closed Friday morning, Xinhua said. Some smaller mosques in the city were open. "Mosques in some sensitive areas were closed at their imams' suggestion," an official in charge of religious affairs with the Xinjiang regional government said. "Muslims normally perform rituals at home in time of plague or social unrest." Friday is the main day of worship for Muslims. The violent demonstrations Sunday also left more than 1,000 injured in the capital, according to government figures. Heavily armed troops remain on the streets of Urumqi and curfews are in effect. The violence is a result of ethnic tensions between the Uyghurs, who are predominantly Muslim, and members of China's Han majority. Hundreds of Han Chinese were on the streets of Urumqi on Tuesday, holding sticks and pipes, and calling for severe punishment of the Uyghurs, who they say committed serious crimes. The Uyghurs say they have been victimized and many of those killed in the violence Sunday were Uyghurs. Uyghur religious leaders have condemned the violence, saying it is against the spirit of the Muslim faith and Uyghur tradition.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

108

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

More than 1,400 suspects have been detained, according to Chinese officials, who have vowed to deal harshly with those involved in Sunday's riot. See a map of Xinjiang "For those who brutally killed the other people in the riot, the government will execute them," Urumqi's Communist Party leader, Li Zhi, said Wednesday. China's chief police officer, Meng Jianzhu, said the main instigators "should be punished with the utmost severity," while others who were "provoked" to take part in the riots "should be given persuasion and education," according to Xinhua. Police have detained 15 suspects in connection with that incident, Xinhua reported. As a result of the violence, Chinese President Hu Jintao cut short his trip to Italy for the Group of Eight economic summit. China was invited to attend as one of the world's emerging economic powerhouses. There is speculation that Sunday's protest, which took place in the predominantly Uyghur-populated Bazaar district, may have been a reaction to ethnic violence in southern China. That violence took place late last month at a toy factory in Guangdong province, where many migrants, including Uyghurs, have moved in search of work. A massive brawl reportedly broke out between workers of Uyghur and Han nationalities. Two Uyghurs reportedly died.

Detained ethnic party leader suffering from leg swelling Friday, 10 July 2009 12:02 Hseng Khio Fah The leader of Shan Nationalities League for Democracy (SNLD), Burma’s second largest winning party in the 1990 elections, Khun Htun Oo, 66, has been suffering from the swelling of his legs due to lack adequate exercise and regular medical treatment, according to Sai Lake, the SNLD spokesperson. SNLD leader Khun Htun Oo In April, Khun Htun Oo was reported to have been suffering from diabetes and high blood pressure. Specialists, on consultation by his family, said it was also due to inadequate sunlight and ventilation. However, he was refused to get medical checkup outside. He was only allowed to receive oral treatment. His family is allowed to visit him once a month.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

109

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

But the family complains about difficulty of transportation to his place, Putao, the northernmost town in Burma. “There is scarcely any plane that flies to Putao even though we are allowed to send him some medicine,” one of his family members is quoted as saying. “His family is worried if his conditions will get worse,” said Sai Lake. Khun Htun Oo was sentenced to 93 year prison in Putao on 3 November 2005 along with 8 other Shan leaders for defamation of the state, association with illegal parties and conspiracy against the state

Burmese junta should heed UN Secretary-general proposal Shan Herald Agency for News - Friday, 10 July 2009 15:15 Sai Wansai Criticism of UN Secretary-general, Ban-Ki-moon’s failure to achieve any positive outcome from his recent Burma visit have been rife and even overwhelming. But, in fact, he should be credited for putting the message straight, face to face, with General Than Shwe and other junta’s top brass. During his two days visit, Ban proposed the usual, much needed reconciliation process through dialogue, adherence of universal human rights and allinclusiveness leading to democratisation, among others. Ban’s request to meet imprisoned Nobel Peace Prize winner Aung San Suu Kyi and his pleas for the government to release its 2,000-plus political prisoners were rejected and ignored. Although Ban was clearly disappointed, on 4 July, he delivered remarks on Burma to diplomatic missions, United Nations agencies, international and nongovernmental organisations, where he spelled out, loud and clear, to the Burmese junta on what needed to be done to be legitimate, democratic and acceptable to the international community. Ban’s remarkable rare rebukes in front of a local audience, which were

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

110

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

distributed by the United Nations, is something the junta could ill-afford to ignore. "We want to work with you so your country can take its place as a respected and responsible member of the international community. We want to help you achieve national reconciliation, durable peace and sustainable development. But, let me emphasize: neither peace nor development can thrive without democracy and respect for human rights.... Peace, development and human rights are closely inter-related. Failure to address them with equal attention will risk undermining the prospects." If the junta and its supremo, General Than Shwe, choose to continue monopolising decision-making power with tyrannical rule, disregard universal human rights, resist popular demand of the people for better change, fail to accept and practice the real nature of a real multi-ethnic state structure in form of genuine federalism, there is little or no chance for the regime to be accorded with respect and legitimacy. As Ban clearly indicated, in process, Burma will miss out every development, prosperity and real democratisation process, which is undergoing within the region and the world at large. The junta would need to come to its sense and jump out of its narrow "group survival mentality" and tread the path of good governance, transparency and accountability, which are the hallmark of genuine democracy and not just cling on to its brand of self-indulge and make-believe "discipline flourishing democracy". While the junta refused to accommodate Ban’s wish this time around and “failed to take a unique opportunity to show its commitment to a new era of openness”, as Ban put it, when talking to reporters, on his way back from Burma, at Bangkok's international airport, there is still opportunity to reverse its stance by doing just what Ban has suggested: the release of the more than 2,000 political prisoners, a dialogue between the military and Suu Kyi's opposition National League for Democracy and "the need to create conditions conducive to credible elections next year." It is high time now for the junta to transform itself from villain image to champion and hero of the people, before it is too late. # End…..

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

111

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဟန္တ႐ုတ္-၀ီဂါ အဓိက႐ုဏ္း ႏွိမ္နင္းမႈ အေမရိကန္ ႐ႈတ္ခ်ဖုိ႔

လႊတ္ေတာ္မွာတုိက္တြန္း 11 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-11-voa5.cfm တရုတ္ႏုိင္ငံ ရွင္ဂ်န္းေဒသ အူရုမ္းခ်ီး (Urumqi) ၿမိဳ႕မွာ လူေပါင္း ၁၅၀ ေက်ာ္ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့

အဓိကရုဏ္းအေပၚ တရုတ္အစုိးရရဲ႕ ကုိင္တြယ္မႈနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ သမၼတ အုိဘားမားအစုိးရ အေနနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျပစ္တင္ ရႈတ္ခ်ဖုိ႔ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ႏွစ္ေယာက္က

ေတာင္းဆုိလုိက္ပါတယ္။ ဒီအၾကမ္းဖက္ ဆူပူမႈေတြကုိ သူမအေနနဲ႔ အားေပး အားေျမာက္ လုပ္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ တရုတ္အစုိးရရဲ႕ စြပ္စြဲ ေျပာဆုိမႈ အေပၚ ၀ီဂါအေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ အမ်ဳိးသမီးတဦးက ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ ျပန္လည္ ေျဖၾကားခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ဗီြအုိေအသတင္းေထာက္ Dan Robinson က သတင္းေပးပုိ႔ထားပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က တင္ျပထားပါတယ္။

ရွင္ဂ်န္းမွာ အဓိကရုန္းျဖစ္ေအာင္ ေသြးထုိးလႈံ႔ေဆာ္ခဲ့တယ္လုိ႔ တရုတ္အာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ စြပ္စြဲတာကုိ ခံေနရတဲ့ Rabiya Kadeer (ရာဘီယာ ခါဒီး) ဟာ ရွင္ဂ်န္းေဒသအေပၚ အာရုံစုိက္မႈရႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ႏွစ္ေယာက္နဲ႔အတူ မေန႔က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ေအာက္လႊတ္ေတာ္ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မတီက ဒီမုိကရက္တစ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ William Delahunt က ၀ီဂါလူမ်ဳိးစုေတြနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ ၾကားနာပြဲေတြ ဆက္တုိက္ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ရွင္ဂ်န္းဆူပူမႈကုိ Kadeer က ေသြးထုိး လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ တရုတ္အစုိးရရဲ႕ စြပ္စြဲ ေျပာဆုိခ်က္ကုိ သူက ပယ္ခ်လုိက္ၿပီး ဒါဟာ - ၀ီဂါလူမ်ဳိးစုေတြဟာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ တရုတ္အစုိးရက မွားယြင္း ပုံေဖာ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ခ်က္ပဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ “Guantanamo အက်ဥ္းစခန္းမွာ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ဆုိၿပီး မွားယြင္းစြာ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ၾကရတဲ့ ၀ီဂါ အမ်ဳိးသားေတြအေပၚ တရုတ္အစုိးရက စြပ္စြဲ ေျပာဆုိခဲ့သလုိပဲ Kadeer ဟာ တရုတ္ျပည္မွာ ဆူပူ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကုိ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့သူလုိ႔ တရုတ္အစုိးရက စြပ္စြဲ ေျပာဆုိေနတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။” Kadeer ကေတာ့ သူမအေနနဲ႔ ဒီ အဓိကရုဏ္းကုိ ေသြးထုိး လႈ႔ံေဆာ္ေပးခဲ့ျခင္းမရွိသလုိ အၾကမ္းဖက္မႈကုိလည္း ဆန္႔က်င္တဲ့အေၾကာင္း ဘာသာျပန္ကတဆင့္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဆႏၵျပမႈေတြကုိ ဦးေဆာင္ခဲ့သူေတြကုိ ဖမ္းဆီး ေသဒဏ္ေပးတာေတြ အပါအ၀င္ ၀ီဂါ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

112

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လူမ်ဳိးစုေတြအေပၚ တရုတ္အာဏာပုိင္ေတြက ဖိႏွိပ္ ညႇဥ္းပန္းေနတုန္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ Kadeer က ေျပာပါတယ္။

သူေျပာသြားတဲ့အထဲ - “ဖမ္းဆီး ႏွိပ္စက္မႈေတြ ဆက္လုပ္ေနတုန္းပဲတဲ့။ တရုတ္လူမ်ဳိးေတြက အျပစ္မဲ့ ၀ီဂါးေတြကုိ လုိက္လံ ႏွိပ္စက္ေနပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တရုတ္အစုိးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ စာရင္းဇယားေတြကုိ သူတုိ႔အေနနဲ႔ မယုံၾကည္ပါဘူးတဲ့။ ေသဆုံးသူ အေရအတြက္ အတိအက်ဟာ ဒီထက္ ပုိမ်ားပါတယ္၊” - လုိ႔ ၀ီဂါ ဘာသာစကားနဲ႔ ေျပာသြားပါတယ္။ တရုတ္အစုိးရကေတာ့ ဒီအဓိကရုဏ္း းေၾကာင့္ ဒါမွာမဟုတ္လည္း အဓိကရုဏ္းကုိ အာဏာပုိင္ေတြက ၿဖိဳခြင္းခဲ့တဲ့ ရလဒ္အျဖစ္နဲ႔ အနည္းဆုံး လူ ၁၅၆ ေယာက္ေလာက္ ေသဆုံးခဲ့ၿပီး ၁,၀၀၀ ေက်ာ္ ထိခုိက္ ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ လူဦးေရ သန္း ၂၀ ေလာက္ရွိတဲ့ ၀ီဂါ လူမ်ဳိးစုေတြကုိ တရုတ္အစုိးရက ဖိႏွိပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတယ္လုိ႔ ၀ီဂါ ေတြဖက္က စြပ္စြဲေျပာေနသလုိ တရုတ္အစုိးရကလည္း ၀ီဂါ ေတြဟာ သူတုိ႔ေဒသ လႊတ္လပ္ေရးရဖုိ႔အတြက္ ၾကမ္းတဲ့နည္းလမ္းေတြကုိ အသုံးျပဳေနတယ္လုိ႔ ျပန္လည္ စြပ္စြဲထားပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပၾကသူေတြကုိ တရုတ္အစုိးရက အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းခဲ့တယ္လုိ႔

အမည္တပ္ထားတဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းတခုကုိ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ William Delahunt က ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ အဆုိျပဳ တင္သြင္းထားပါတယ္။ လုံထုံးလုပ္နည္းအရ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ အဲဒီ ဥပေဒမူၾကမ္းထဲမွာ - တရုတ္အစုိးအေနနဲ႔ ဆႏၵျပမႈျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေနရာေတြကုိ ေလ့လာသူေတြနဲ႔ သတင္းေထာက္ေတြ ၀င္ေရာက္ခြင့္ျပဳဖုိ႔နဲ႔

အဓိကရုဏ္းမွာ ပါ၀င္ခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ဖမ္းခံထားရသူေတြရဲ႕ အမႈၾကားနာမႈေတြကိုလည္း ေလ့လာခြင့္ျပဳဖုိ႔ ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အျပစ္မရွိသူေတြကုိ ျပန္လႊတ္ေပးဖုိ႔နဲ႔

ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူေတြကုိ တရုတ္အစုိးရအေနနဲ႔ ေသဒဏ္အျပစ္ေပးျခင္း မလုပ္ဖုိ႔တုိ႔လည္း အဲဒီ ဥပေဒမူၾကမ္းထဲမွာ ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။

ထုိင္းဝန္႒ကီးခဵႂပ္ ဴမန္မာႎုိင္ငံကို သၾားေရးညၟိႎိႁင္း 2009-07-10 http://www.rfa.org/burmese/news/thai_premier_negotiating_to_visit_burma07102009114218.html/story_main?textonly=1 ထုိင္းႎုိင္ငံ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္ မစၤတာ အဘီးဆစ္ဟာ ဴမန္မာႎုိင္ငံကုိ မဳကာခင္ သၾားေရာက္ဖုိႛ စစ္အစုိးရေခၝင္းေဆာင္ေတၾနဲႛ ညၟိႎိႁင္းေနတယ္လုိႛ ထုိင္းႎုိင္ငံဴခားေရးဝန္႒ကီးဌာန ေဴပာခၾင့္ရပုဂၢိႂလ္ မစၤတာ သာနီက RFA ကုိ အတည္ဴပႂ ေဴပာဳကားပၝတယ္။ ထုိင္းဝန္႒ကီးခဵႂပ္ ဴမန္မာႎုိင္ငံကုိ သၾားေရာက္ႎုိင္ဖုိႛအတၾက္ ႎႀစ္ဖက္ေခၝင္းေဆာင္ေတၾ အဆင္ေဴပႎုိင္မဲ့ရက္ကုိ ညၟိႎိႁင္းေနဆဲပၝ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

113

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ထုိင္းဝန္႒ကီးခဵႂပ္ မစၤတာအဘီဆစ္ဟာ ေလာေလာဆယ္ ဗီယက္နမ္ႎုိင္ငံမႀာ ေရာက္ရႀိေန႓ပီး၊ ထုိင္းႎုိင္ငံကုိ ဇူလိုင္ ၁၀ရက္ ဒီကေနႛည ဴပန္ေရာက္မႀာပၝ၊ ဗီယက္နမ္ခရီးစဥ္နဲႛ မေရႀးမေႎႀာင္းမႀာပဲ ဴမန္မာႎုိင္ငံကုိ သၾားေရာက္ဖုိႛ ေမ႖ာ္လင့္ပၝတယ္လုိႛ သူက ေဴပာပၝတယ္။ မစၤတာ အဘီးဆစ္ဟာ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္တာဝန္ ယူ႓ပီးေနာက္ အစဥ္အလာသေဘာမဵိႂး ဴမန္မာႎုိင္ငံကုိ သၾားေရာက္မႀာ ဴဖစ္ပၝတယ္။

ထိုင္းဝန္႒ကီးခဵႂပ္ အဘီဆစ္ ဗီယယီဗာ (ယာ)က ဴမန္မာဝန္႒ကီးခဵႂပ္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး သိန္းစိန္ (ဝဲ)အား ထိုင္းႎိုင္ငံ ဟၾာဟင္ စခန္းသာ႓မိႂႚတၾင္ ကဵင္းပေသာ ၁၄႒ကိမ္ေဴမာက္ အာဆီယံ ထိပ္သီးအစည္းအေဝးမႀာ ၂၀၀၉ခုႎႀစ္ မတ္လ ၁ရက္ေနႛက ႎႁတ္ဆက္ေနေသာ မႀတ္တမ္းပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: AFP) ဒၝေပမဲ့ မစၤတာအဘီးဆစ္ဟာ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ကုိ တရားစၾဲဆုိတဲ့ စစ္အစုိးရရဲ့ လုပ္ရပ္အေပၞ အာဆီယံအဖၾဲႚရဲ့ အလႀည့္ကဵ ဥကၠႉအေနနဲႛေရာ၊ ထုိင္းႎုိင္ငံအေနနဲႛပၝ ဴပင္းဴပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ထားတဲ့အတၾက္ စစ္အစုိးရဘက္က တင္းမာမႁ ရႀိေနတယ္လုိႛ ေလ့လာသူေတၾက ေဴပာပၝတယ္။ ထုိင္းႎုိင္ငံဴခားေရးဝန္႒ကီးဌာန ေဴပာခၾင့္ရပုဂၢိႂလ္ကေတာ့ ထုိင္းဝန္႒ကီးခဵႂပ္ ေဴပာဆုိခဲ့တာေတၾေဳကာင့္ အခုခရီးစဥ္အေပၞ တစံုတရာ ထိခုိက္ေစမႀာ မဟုတ္ဘူးလုိႛ ေဴပာပၝတယ္။ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ကုိ တရားစၾဲဆုိတဲ့ စစ္အစုိးရရဲ့လုပ္ရပ္အေပၞ ထုိင္းအစုိးရက ဴပစ္တင္ေဝဖန္ခဲ့တာဟာ အမဵားဴပည္သူေတၾအတၾက္ မႀတ္တမ္း အေထာက္အထားတရပ္ အေနနဲႛ ေဴပာဆိုခဲ့တာပၝ။ ဒီေဴပာဆုိခဵက္နဲႛ အခု သူႛရဲ့ ဴမန္မာဴပည္ခရီးစဥ္က မပတ္သက္ပၝဘူး၊ ဒၝေပမယ့္ ဴမန္မာစစ္အစုိးရရဲ့ စဥ္းစားပံုေပၞမႀာလည္း မူတည္ပၝတယ္လုိႛ ထုိင္း ႎုိင္ငံဴခားေရးဝန္႒ကီးဌာန ေဴပာခၾင့္ရပုဂၢိႂလ္က ေဴပာသၾားပၝတယ္။ ထုိင္းႎုိင္ငံဝန္႒ကီးခဵႂပ္ မစၤတာ အဘီးဆစ္ဟာ မဳကာေသးခင္က တ႟ုတ္ႎုိင္ငံကုိ သၾားေရာက္ခဲ့႓ပီး ဴမန္မာႎုိင္ငံကိစၤကုိ တ႟ုတ္ေခၝင္းေဆာင္ေတၾနဲႛ ေဆၾးေႎၾးခဲ့ပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

114

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Hans, Uyghurs suffer in Urumqi: How to heal the wounds? Story Highlights Hospital wards in Urumqi full of people who have suffered in violence Victims of violence say rioters were mostly young me Burnt-out cars, destruction still visible in parts of city By Jaime FlorCruz CNN Beijing Bureau Chief

BEIJING, China (CNN)12.7.2009 -- One of the results of the ethnic unrest in China's far-western city of Urumqi last Sunday is how difficult it will be to heal the wounds. On both sides of town you have people who suffered and who are still suffering -- whether they are Han Chinese or Uyghurs. I visited the Xinjiang People's Hospital on Wednesday with about 200 other representatives from the local and international media. From July 5, soon after the outbreak of the unrest, to about 2 p.m. on July 8, when we were visiting, this hospital received 367 patients from that rioting: 240 of them with moderate to light injuries and the rest with very serious injuries -- 41 critically injured -- and 18 were dead on arrival. Doctors here performed 70 surgeries. Most victims suffered from injuries caused by blunt weapons, hospital officials said. A few were shot. A doctor could not tell us what kind of guns may have been used. He said many victims had suffered head injuries, broken bones and ribs. Then we visited a ward. There was one woman who said she was in her store when the rioters barged in. She hid under her bed; they pulled her out and pounced on her. Her face is still black and blue. When I walked in, she was having a session with a psychotherapist. She was recounting what happened. Her husband was also there; he had a minor head injury. The couple came from Sichuan province and had moved to Urumqi to start a business. She said the rioters were mostly young men. "I hid under the bed when the rioters barged into our shop," said the woman. "They dragged me out and beat me up with sticks." She believed she was lucky she came out alive. I spoke with the psychotherapist who said it was natural for patients like the woman to suffer trauma. She told the woman it was normal to have post-traumatic symptoms; that maybe sometimes she would speak to herself, be irritable, uptight or anxious. Her main advice was to recognize that this is all normal, it takes time and it is important she keeps on talking to people about what she went through.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

115

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

I spoke with a few other patients. One man happened to be on the public bus driving through the streets where the riots took place. He said the rioters pulled down the driver, and he and other passengers were also beaten up. Also in the hospital was a police officer, who was being examined. He said he was surrounded by some rioters while on duty, and they pounced on him and beat him up. He had some head injuries and was getting Intravenous drip. So that is one side of the story. On Thursday, we visited a Uyghur neighborhood. There was a police presence in strategic intersections, but they were not all over the place. We saw residents coming out for a walk -- some shopping, some in motorized carts that served as taxis, and some boys running around. Then we drove into the neighborhood called the horse racing area (a long time ago there was a horse racing track). It is neighborhood heavily populated by Uyghurs. This is a few kilometers away from the People's Square and the Great Bazaar where the protests deteriorated into racial rioting. There was evidence that the violence was not just confined to those two places and had, in fact, spread to areas such as this one. Along the way, we saw a lot of carcasses of burned vehicles -- cars and vans -- some upside down, some still in the middle of the road. In another part of the neighborhood, we saw a car dealership, selling Volkswagen Santana sedans. Some cars were charred; some brand new cars had their windshield and windows smashed in. A police cordon hung in front of it so people could not get in. Just across the street was another place where authorities had impounded 200 vehicles burned or badly damaged during the rioting. We saw more cars being towed into the compound, which was manned by a police officer and a few civilians. We saw a group of civilians trying to walk in to retrieve valuables from a vehicle. They were told a police investigation was ongoing and they couldn't get in. We next walked into a neighborhood where there was a typical farmers' market. They were almost all Uyghurs. It was a Uyghur neighborhood on both sides of a narrow road, where a traditional Uyghur bazaar stood with 50 to 60 stalls and shops selling naan bread, kebabs, melon, baked chicken, nuts and freshly cut lamb. One man sold ice, and there was a tea house. See a map of Xinjiang I didn't see any police presence in the vicinity. The residents live in side streets, in one-to-three story houses. We stopped and spoke with some Uyghur women. A girl with them answered my questions in Mandarin. She said they were anxious, they were worried, and they hoped that they would all live like a big family in Urumqi. She said they hoped that the situation would normalize and they did not like what happened -- they opposed violence, they said.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

116

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

We also spoke with a 9-year-old boy who lives alone in the neighborhood. His parents are divorced and so he, an only child, lives with his father. Two days earlier, however, police swooped down their neighborhood and took away his father, along with scores of men suspected of committing violence during the Sunday rioting. "Things are in a mess now," he said in halting Mandarin. "Our life is ruined." He said he hoped his father would be released soon. Wounds are still raw, even for residents who were only vicariously affected by the ethnic feuding. Walking in the Great Bazaar on Wednesday, I met a young Uyghur man who worked for an international retail chain. He did not want to talk on camera, but he told me he felt sad about what had happened. He is obviously a beneficiary of the modern changes that Urumqi has seen the past several years. He said it was never like this before. He thinks both sides need each other. He hopes that people in Urumqi can live harmoniously even though they have differences. He said a fellow employee -- a deaf-mute Uyghur -- was caught in the rioting, apparently not aware of what was happening and then beaten in the ensuing violence. He had just visited her in the hospital. He was worried about his parents who lived in a Uyghur neighborhood, as they were about him. He was walking in a Uyghur area that was half-deserted on this day with most of the shops still closed. "It's a shame," he says. "Things were looking up here."

ေရွးတံုးကလည္း ေဝဖန္ေရးရိွသည္ က်ေနာ္တို႔ ငယ္ငယ္တံုးက လူႀကီးမ်ား မၾကာခဏ ေျပာျပဖူး၍ ၾကားေနသိေနေသာ အေၾကာင္းအရာ တခုရိွသည္။ လူႀကီးမ်ားက ရယ္စရာေမာစရာ အျဖစ္ သေဘာထား၍ ေျပာျပျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ က်ေနာ္တို႔ ကေလးမ်ားလည္း သေဘာက်မဆံုး တဝါးဝါး တဟားဟား ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ တျခားေတာ့မဟုတ္ ခင္ဦးဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အေၾကာင္း ျဖစ္သည္။ ခင္ဦးဆိုတာ ၿမိဳ႔မက်ေတာမက် အရပ္ျဖစ္သည္။ ထိုခင္ဦးဆိုေသာ အရပ္၌ အဂၤလိပ္ေခတ္တံုးဆီက နာမည္ႀကီး ဆရာေတာ္ႀကီး တပါးရိွခဲ့သည္။ လူအမ်ားက ခင္ဦးဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးဟုသာ အလြယ္ေခၚၾကသည္။ ထိုခင္ဦး ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးသည္ စာေပက်မ္းဂန္ႏွံ႔စပ္ ကြ်မ္းက်င္ကာ အက်င့္သီလႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ေျပာစရာမလိုသည့္ အစြန္းအထင္း မရိွသည့္ ဆရာ ေတာ္တပါး ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး၌ အားနည္းခ်က္ တခုရိွေနသည္။ ထိုအားနည္းခ်က္ကေတာ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

117

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တျခားမဟုတ္ ဆရာေတာ္ ဘုရား ႀကီးသည္ ဝက္သားဟင္း အလြန္ႀကိဳက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဝက္သားဟင္းႀကိဳက္တာ အားနည္းခ်က္လား ဟုေတာ့ ေမးစရာရိွသည္။ သာမန္အားျဖင့္ ဆိုလွ်င္ေတာ့ ဝက္သားဟင္း ႀကိဳက္တာနဲ႔ အဲတာကို အားနည္းခ်က္ တခုဟု ထူး၍ ေျပာစရာ မရိွႏိုင္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အျခားေသာ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ အလွဴမ်ား ဆြမ္းေႂကြးမ်ားတြင္ အတူတူ ဆြမ္းဘုန္းေပးေသာ အခါမ်ား၌ ဆြမ္းအတူစားေနေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၏ မ်က္ေစာင္းထုိးျခင္းကို ခံရသည္က နည္းနည္းေတာ့ ထူးေနသည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ တျခားေတာ့ မဟုတ္ ခင္ဦးဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ဟင္းခြက္ႏိႈက္ရာတြင္ အလြန္လက္သြက္ ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အထူး သျဖင့္ ဝက္သားဟင္းခြက္ထဲမွ ဝက္သားတံုးမ်ားကို ဇြန္းျဖင့္ခပ္ရာတြင္ အျခားေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး မ်ားထက္ ျမန္ျမန္ႏွင့္ မ်ားမ်ားခပ္ယူ ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဝက္သားဟင္း လုိက္ရသည့္ ဒကာမ်ားမွာလည္း လက္မလည္ေအာင္ လုိက္ရသည္။ အတူတူ ဆြမ္းဘုန္းေပးေနေသာ တျခားကိုယ္ေတာ္မ်ားမွာ ဝက္သားဟင္း ပန္းကန္တြင္ တပ္ထားေသာ ဇြန္းကို ခင္ဦးဆရာ ေတာ္ႏွင့္ ၿပိဳင္၍ မလုႏုိင္ၾက။ အေၾကာင္းကေတာ့ လူေတြေရွ႔မွာ ဘုန္းႀကီးအခ်င္းခ်င္း ဇြန္းလုရမွာကို ရွက္တာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ဆြမ္းဘုန္းေပးေနစဥ္ ဒကာေတြ ဒကာမေတြက ဆြမ္းစား စားပြဲေဘးမွ ဝိုင္း၍ၾကည္ညိဳ ေနသည္ကလည္း ျမန္မာ့ရိုးရာ ဓေလ့ထံုးစံ ျဖစ္ေနတာကိုး။ တေန႔ေတာ့ ရြာတရြာတြင္ အလွဴတခုရိွသည္။ ထံုးစံအတုိင္း ခင္ဦးဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး အပါအဝင္ အျခားေသာ ဆရာေတာ္ ႀကီးမ်ားအား ပင့္ဖိတ္ထားသည္။ တရားမနာခင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားကို အဦးဆံုး ဆြမ္းကပ္ၾကသည္။ ျမန္မာရြာမ်ား၏ အလွဴထံုးစံအတုိင္း ဝက္သားဟင္း တခြက္ကေတာ့ မပါမျဖစ္ ပါရသည္။ စၿပီးဆြမ္းဘုန္းေပးသည္ႏွင့္ ခင္ဦးဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးသည္ အစဥ္အလာမပ်က္ ဝက္သားဟင္းခြက္ကို သြက္လက္ ျမန္ဆန္စြာ ႏိႈက္၍ ဘုန္းေပးေလေတာ့သည္။ က်န္သည့္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကေတာ့ ခင္ဦးဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး၏ ဝသီကို သိထားေတာ္မူ၍ ဆရာေတာ္ႀကီး ဇြန္းကိုအနားေပးမွ ဝက္သားဟင္းခြက္ကို ႏိႈက္ၾကရသည္။ တကယ္တန္း ဆိုရပါက ဟင္းပန္းကန္ ထဲတြင္ ဝက္သားဟင္း မကုန္ခင္ ဒကာမ်ားက အခ်ိန္မီ ထပ္၍ျဖည့္ေန လုိက္ေနေသာေၾကာင့္ ဝက္သားဟင္း ျပတ္သြားမွာကို ပူစရာလည္း မလိုပါ။ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ဆြမ္းဘုန္းေပးေနတာ အေတာ္ကေလး ရိွသြားေသာ အခ်ိန္၌ အလွဴမ႑ပ္ထိပ္တြင္ ခ်ိတ္ထားေသာ ေလာ္စပီကာမွ "ခင္ဦးဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ... ဘုရား၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

118

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ခင္ဦးဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ... ဘုရား" ဆိုသည့္ အသံႀကီး ဟိန္း ထြက္လာေလသည္။ ခင္ဦးဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးလည္း ဆြမ္းဘုန္းေပးတာ ေခတၱရပ္သြားသည္။ ဘာမ်ား အေရးႀကီးလို႔ ပါလိမ့္ဆိုသည့္ အေတြး ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ေနာက္မွာ က်န္ရစ္ခဲ့သည့္ ေက်ာင္းမွာ မီးေရးထင္းေရး တခုခုမ်ား ျဖစ္သေလာဟုလည္း ဆရာေတာ္ႀကီး အေနျဖင့္ ေတြးမိ၍ စိတ္ပူပန္မိသည္။ ေတာနယ္တြင္ ပြဲမ်ား အလွဴမ်ား ရိွေနစဥ္ အေရးေပၚ ေၾကျငာစရာမ်ား ရိွပါက ေလာ္စပီမွတဆင့္ ေအာ္ေလ့ရိွသည္။ ဥပမာ အားျဖင့္ "ဆရာႀကီး ဦးေလာ ခင္ဗ်ား၊ ဆရာႀကီး ဦးေလာ ပြဲခင္းထဲမွာ ရိွပါသလား ခင္ဗ်ာ။ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္ေမ မီးဖြားကာနီး ဗိုက္နာေန၍ အိမ္ကို အျမန္ဆံုး ျပန္လာပါတဲ့"။ ဆရာႀကီးကား ေမာင့္က်က္သေရ ေခါင္းေပါင္းစျဖင့္ မ်က္ႏွာကိုကြယ္၍ ရွက္ရွက္ႏွင့္ အိမ္ျပန္လစ္ရေလသည္။ အဲတာမ်ဳိးေတြက ေတာနယ္ေတြမွာ မဆန္း။ အလားတူပင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမွာလည္း သူ႔ေက်ာင္းတြင္ တခုခုမ်ား ျဖစ္သေလာဟု စိုးရိမ္မႈေၾကာင့္ ဆြမ္းစား တန္႔သြားရျခင္း ျဖစ္သည္။ သည့္ေနာက္ ေလာ္စပီကာမွ ဆက္တုိက္ ထြက္ေပၚလာသည့္ အသံကေတာ့ "ခင္ဦးဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ... ဘုရား၊ ခင္ဦး ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ... ဘုရား၊ ဇြန္းခ်ေတာ္ မူပါဦးဘုရား" ဆိုသည့္ အသံႀကီး ျဖစ္ေလေတာ့သည္။ ဆရာေတာ္ကား ရွက္ လြန္း၍ ဆြမ္းကို ဆက္၍ ဘုန္းမေပးႏုိင္။ အျခား ဆရာေတာ္မ်ားကေတာ့ ၿပံဳးစိစိႏွင့္။ အလွဴရွင္ ဒကာသည္လည္း မ်က္ေစ့ မ်က္ႏွာ အပ်က္ပ်က္ ျဖစ္၍ မ႑ပ္အျပင္ထြက္ခါ တရားခံ ရွာရေလသည္။ သို႔ေသာ္ မိုက္ခြက္ကို ယူ၍ေအာ္သည့္ လူရႊတ္ လူေနာက္ ကာလသားမ်ားကား ထြက္ေျပးသြားေခ်ၿပီ။ ငယ္ငယ္တံုးကေတာ့ သည္ဇတ္လမ္းၾကားရတုိင္း က်ေနာ္တို႔လို ကေလးမ်ားအတြက္ ရယ္ရႊင္ဖြယ္လိုျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္ဆန္းစစ္ ၾကည့္မည္ဆိုပါက ခင္ဦးဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးအား ရြာမွ လူရႊတ္လူေနာက္ ကာလသား မ်ားက သူ႔ေခတ္သူ႔အခါ အေျခအေနေအာက္၌ ေဝဖန္ေထာက္ျပသည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ ဤသို႔ ေဝဖန္ေထာက္ျပျခင္းသည္ ဆရာ ေတာ္ဘုရားႀကီးအား နစ္နာေစလို၍ မဟုတ္။ စာေပက်မ္းဂန္လည္း ႏွံ႔စပ္ကြ်မ္းက်င္ အက်င့္သီလလည္း လံုၿခံဳေသာ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးအား လက္ျမန္ေျချမန္ ဝက္သားဟင္းခြက္ ႏိႈက္ေသာ အေလ့တခုတည္းေၾကာင့္ ေနာက္ေနာင္တြင္ တျခားတပါးေသာ သူမ်ား ေထာက္ျပစရာ ျဖစ္မည္ကို ျပဳျပင္ေစလိုေသာ ေစတနာဟု ယူဆႏုိင္သည္။ ရဟန္းသံဃာေတာ္ တပါးအေနျဖင့္ ဝက္သားဟင္း အႏိႈက္လြန္ျခင္းသည္ မရိွသင့္ေသာ အားနည္းခ်က္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္ႀကီး သတိထား မိ၍ သိေစလိုဟန္လည္း ရိွေပလိမ့္မည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

119

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဆိုရပါက ေရွးတံုးက ခင္ဦးဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးလို ၾသဇာႀကီးေသာ တန္ခိုးႀကီးေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးတပါးအား ေဝဖန္ ေထာက္ျပရန္ သာမန္အားျဖင့္ ဆိုရပါက ဘယ္ရြာသား လုပ္ဝံ့ပါမည္နည္း။ သို႔ေသာ္လည္း အျမင္မေတာ္တာ မ်ားလာေသာ အခါ အက်င့္သီလေကာင္း၍ စာေပက်မ္းဂန္ ႏွံ႔စပ္ေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးသည္ပင္လွ်င္ အေဝဖန္ ခံရဖူးသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ သည္ေခတ္မွာလည္း က်ေနာ္တို႔ အေနျဖင့္ ေျပာစရာရိွသည္မ်ား ေထာက္ျပစရာရိွသည္မ်ား ေဝဖန္စရာ ရိွသည္မ်ားကို အျပဳသေဘာျဖင့္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာသင့္သည္။ အထူးသျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို တုိက္ပြဲဝင္ေနေသာ ေခါင္းေဆာင္ ႀကီးငယ္လတ္ မ်ားကိုလည္း ေဝဖန္ေထာက္ျပဖို႔ လိုသည့္အခါတုိင္း တံု႔ဆုိင္းမေနဘဲ အျပဳသေဘာျဖင့္ ေဝဖန္ဖို႔ လိုပါသည္။ (အာဏာရွင္မ်ားကေတာ့ ဘယ္လုိေျပာေျပာ အာဏာကို လက္မလႊတ္လိုသည့္ ငို႔ဘသမားမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း လူတုိင္း သိေန၍ အက်ယ္မေျပာလိုပါ) အေဝဖန္ခံရသည့္ ေခါင္းေဆာင္ ႀကီးငယ္လတ္မ်ားကလည္း သင္းတို႔က ဘာမို႔လို႔ ဒို႔ကိုေဝဖန္ ရသနည္း၊ ငါဒို႔က ရင္းၿပီး တုိက္ပြဲဝင္ေနသူမ်ားျဖစ္သည္၊ သင္းတို႔သတိၱရိွရင္ ဒို႔လိုတိုက္ပါလားဟု မာနမထားသင့္ေပ။ တုိက္ပြဲမဝင္သည့္ သာမန္ လူ ေတြက ငါတို႔လို တိုက္ပြဲဝင္ ေနသူေတြကို ေဝဖန္ခြင့္မရိွဟု မျမင္သင့္ မယူဆသင့္။ အျမင္မေတာ္တာ ေတြ႔ပါက အေဝဖန္ ခံရလိမ့္မည္ ဟူသည့္ အသိစိတ္ကို ရင္ဝယ္ပုိက္ထား ဖို႔လိုသည္။ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ မသင့္ေတာ္တာ လုပ္ေနတာကို ေတြ႔ပါက သည္လို အင္တာနက္ မီဒီယာ ေခတ္ႀကီးတြင္ သာ၍ ေဝဖန္ ေထာက္ျပျခင္းကို ခံရလိမ့္မည္။ အလကားေနရင္း ထိုင္ဆဲေနသူမ်ားကို မဆိုလိုပါ။ အထူးသျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္ စနစ္ကို ဖယ္ရွားဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ကာလတြင္ စစ္အာဏာရွင္တို႔ႏွင့္ အရာရာတုိင္းတြင္ ၿပိဳင္ဆုိင္ေနရသည္ကို မေမ့သင့္။ ေခါင္းေဆာင္ အဆင့္ဆင့္တုိင္းသည္ ကိုယ္က်င့္သီလ၊ အနစ္နာခံမႈ၊ အတတ္ပညာ၊ အသိပညာ၊ တရားမွ်တမႈ၊ သည္းခံစိတ္ႏွင့္ သေဘာထားႀကီးမႈတို႔ သက္လံုေကာင္းေစရန္ အထူးလိုအပ္သည္။ အက်င့္သီလျဖင့္ ျပည့္စံု၍ စာေပက်မ္းဂန္ ကြ်မ္းက်င္ေသာ သာသနာ့အာဇာနည္ တပါးျဖစ္သူ ခင္ဦးဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး သည္ပင္လွ်င္ ဝက္သားဟင္း အႀကိဳက္လြန္ေသာေၾကာင့္ ဇြန္းခ်ပါဦးဟု ေတာသားမ်ား၏ ေဝဖန္ျခင္းကို ခံခဲ့ရဘူးသည္ကို မေမ့သင့္။ ေဇာ္မင္း (လူ႔ေဘာင္သစ္) ၂၉ ရက္ ဇြန္လ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

120

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရွင္ဂ်န္းမူစလင္မ်ား အိမ္အျပင္ မထြက္ရဲ 11 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-11-voa9.cfm ၿပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤေႏြေန႔က ေသြးေျမက်ခဲ့ရတဲ့ အထိ လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္းေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံ အေနာက္ေျမာက္ပိုင္း ရွင္ဂ်န္း ျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ အူရုမ္းခ်ီး (Urumqi) မွာ ၀တ္စံုျပည့္ လံုထိန္းရဲေတြ အျပည့္တင္ေဆာင္ထားတဲ့ ထရပ္ကားေတြနဲ႔ လံုၿခံဳေရးကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ခ်ထားတာေၾကာင့္ ေဒသခံ ၀ီဂါ မူစလင္ေတြ အျပင္မထြက္ရဲဘဲ ျဖစ္ေနပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေသဆံုးသြားတဲ့ သူတို႔ရဲ ့ ေဆြးမိ်ဳးသားခ်င္းေတြ အတြက္ ၀မ္းနည္းပူေဆြးေနၾကသလို၊ တခ်ိဳ႕က ေပ်ာက္ဆံုးေနတဲ့ ေဆြးမ်ိဳးေတြကို လိုက္ရွာေနၾကပါတယ္။ ရွင္ဂ်န္းက ၀ီဂါမူဆလင္နဲ႔ ဟန္ တရုတ္လူမ်ိဳးတို႔ အၾကား အဓိကရုဏ္းမွာ ေသဆံုးသူဦးေရ ၁၅၇

ဦးကေန ၁၈၄ ဦး ရွိခဲ့တယ္လို႔ တရုတ္အစိုးရက တရား၀င္ ေၾကညာခဲ့ၿပီးေနာက္ မေန႔က ၿမိဳ႕ေတာ္ အူရုမ္းခ်ီး မွာ လံုၿခံဳေရးေတြ အလံုးအရင္း နဲ႔ အထပ္ထပ္ ခ်ထားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသဆံုးသူအားလံုး ၁၈၄ ဦးထဲက ၁၃၇ ဦးဟာ ဟန္တရုတ္လူမ်ိဳးေတြျဖစ္ၿပီး၊ က်န္တာကသာ ၀ီဂါ မူစလင္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ တရုတ္အစိုးရက ေျပာပါတယ္။

အူရုမ္းခ်ီး ၿမိဳ႕ေတာ္က လမ္းမေတြေပၚက ၀ီဂါေတြနဲ႔ အေ၀းေရာက္ ၀ီဂါ အေရး လႈပ္ရွားသူေတြ ကေတာ့ တရုတ္အစိုးရရဲ႕ ေၾကညာခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေစာဒက တက္ေနၾကပါတယ္။ တရုတ္အစိုးရေျပာတာထက္ ၀ီဂါမူစလင္ေတြ အမ်ားႀကီး ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ သူတို႔က ေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ တနဂၤေႏြေန႔ ဇူလိုင္လ ၅ ရက္မွာ ၀ီဂါ မူစလင္ေတြက ဟန္တရုတ္လူမ်ိဳးေတြကို အရင္ ရန္စတာေၾကာင့္ ရုန္းရင္းဆံခတ္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ရက္အၾကာမွာ

ဟန္တရုတ္လူမ်ိဳးေတြက ၀ီဂါေတြကို ျပန္ကလွည့္စားေခ်ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

မစၤတာဘန္ကီမၾန္းခရီးစဥ္ လံုဴခံႂေရးေကာင္စီမႀာ ရႀင္းလင္းမည္ 2009-07-11 http://www.rfa.org/burmese/news/UNSG_to_brief_Burma_trip_at_UNSC07112009162054.html/story_main?textonly=1 ကုလသမဂၢအတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာဘန္ကီမၾန္းဟာ ႓ပီးခဲ့တဲ့ရက္ပုိင္းက ဴမန္မာႎုိင္ငံကုိ သၾားေရာက္ခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ္နဲႛ ပတ္သက္လုိႛ လာမယ့္ ဇူလုိင္လ ၁၃ ရက္ တနလႆာေနႛမႀာ ကုလသမဂၢ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

121

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လံုဴခံႂေရးေကာင္စီ အဖၾဲႛဝင္ႎုိင္ငံေတၾကုိ ရႀင္းလင္းေဴပာဳကားဖုိႛ ရႀိတယ္လုိႛ မစၤတာဘန္ကီမၾန္းရဲႛ ေဴပာခၾင့္ရပုဂၢိႂလ္ Ms. Michele Montas က မေနႛက သတင္းေထာက္ေတၾကုိ ေဴပာဳကားပၝတယ္၊၊ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းဟာ အန္အယ္ဒီပၝတီက အေလးထားတင္ဴပတဲ့ စစ္အစုိးရရဲႛ ဖၾဲႛစည္းပံု အေဴခခံဥပေဒကိစၤ၊ ၂ဝ၁ဝ ေရၾးေကာက္ပၾဲကိစၤေတၾအေပၞမႀာ တကယ္ဘဲ အေလးထားေဳကာင္း၊ သူ ဴမန္မာဴပည္က မထၾက္ခၾာခင္ သံတမန္ေတၾ၊ အဲန္ဂဵီအုိ အ႒ကီးအကဲေတၾေရႀႛမႀာလည္း ဒီကိစၤေတၾအေပၞ သူႛရဲႛအဴမင္ ဘယ္လုိရႀိတယ္ဆုိတာကုိ ရႀင္းရႀင္းလင္းလင္း ေဴပာဳကားခဲ့ေဳကာင္း Ms. Montas က ေဴပာပၝတယ္၊၊

အစည္းအေဝးတခုတၾင္ စာ႟ၾက္စာတမ္းမဵား သိမ္းဆည္းေနေသာ ကုလသမဂၢ အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္း ဴဖစ္ပၝသည္။ (Photo: AFP) နယူးေယာက္႓မိႂႛ ကုလသမဂၢရံုးခဵႂပ္မႀာ မေနႛက ဴပႂလုပ္တဲ့ သတင္းစာရႀင္းလင္းပၾဲမႀာပဲ Ms. Montas က ကခဵင္ဴပည္နယ္ ဖားကန္ႛေဒသ ေဴမ႓ပႂိမႁအတၾက္ ကုလသမဂၢအေနနဲႛ အကူအညီေပးေရးလုပ္ငန္းေတၾ လုပ္ေဆာင္ႎုိင္ဖုိႛ အာဏာပုိင္ေတၾနဲႛ ညိၟႎိႁင္းေဆာင္ရၾက္ေနတယ္လုိႛ ဆုိပၝတယ္၊၊ ဇူလုိင္လ ၄ ရက္ေနႛက ဴဖစ္ပၾားခဲ့တဲ့ မုိးသည္းထန္႓ပီး ေဴမ႓ပိႂမႁေဳကာင့္ ကခဵင္ဴပည္နယ္ေဴမာက္ပုိင္း ဥရုဴမစ္တေလဵာက္မႀာ လူ ၂၀ ေကဵာ္ ေသဆံုး႓ပီး လူ ၇ဝဝ- ၈ဝဝ ေလာက္ ထိခုိက္မႁရႀိခဲ့တယ္လုိႛ ကုလသမဂၢ လူသားခဵင္းစာနာမႁရံုးရဲႛ ကနဦး စာရင္းေတၾအရ သိရႀိရေဳကာင္း၊ ကုလသမဂၢနဲႛ အန္ဂဵီအုိအဖၾဲႛ အစည္းေတၾက ဖားကန္ႛ႓မိႂႛနယ္ကုိ သၾားေရာက္႓ပီး ကူညီေရးလုပ္ငန္းေတၾ ေဆာင္ရၾက္ေနဳကေဳကာင္းနဲႛ ဒုကၡသည္ေတၾကုိ ဘုန္း႒ကီးေကဵာင္းနဲႛ စာသင္ေကဵာင္းေတၾ အပၝအဝင္ ေနရာ ငၝးခုမႀာ ယာယီ ေနထုိင္စရာ စီစဥ္ေပးထားတယ္လုိႛ Ms. Montas က ေဴပာပၝတယ္၊၊ ဒၝ့ဴပင္ WFP ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာအစီအစဥ္က အေရးေပၞ ရိကၡာ ေထာက္ပံ့ေပးသၾားဖုိႛ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

122

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စီစဥ္ေန႓ပီး ယူနီဆက္အဖၾဲႛကလည္း လုိအပ္တဲ့ ေဆးဝၝးနဲႛ ကဵန္းမာေရးပစၤည္း ကိရိယာေတၾ ကူညီေထာက္ပံ့ႎုိင္ဖုိႛ ႒ကိႂးပမ္းေနတယ္လုိႛ ေဴပာပၝတယ္၊၊ ဖားကန္ႛေဒသ ေဴမ႓ပိႂမႁေဳကာင့္ တၾင္းပိေသဆံုးတဲ့ ေကဵာက္တူးသမား အနည္းဆံုး ၃၀ ေလာက္ရႀိတယ္လုိႛ ေဒသခံေတၾက ေဴပာေပမယ့္ စစ္အစုိးရ အာဏာပုိင္ေတၾဘက္ကေတာ့ ေသဆံုးသူ ၂၄ ဦးသာရႀိတယ္လုိႛ သတင္းထုတ္ဴပန္ထားပၝတယ္၊၊

DASSK Trial postpone to 24th July #fullpost {display:none;}

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

123

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တရားရုံးခ်ိန္း ဇူလိုင္ ၂၄ သို႔ ထပ္မံခ်ိန္းဆို မိုးမခ ဓာတ္ပုံသတင္း ဇူလိုင္ ၁၂၊ ၂၀၀၉ အင္းစိန္ေထာင္တြင္ ဖမ္းဆီးျခင္းခံထားရေသာ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တရားရုံးထုတ္ကို

လြန္ခဲ့သည့္ေသာၾကာေန႔က

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တရားရုံးခ်ိန္းကို

ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

လာေရာက္ေစာင့္ၾကည့္သူ

လုံျခဳံေရးအင္အားက ျပည္သူလူထုႏွင့္

ပါတီ၀င္မ်ားထက္ ပိုမိုသည္ဟု ဆိုသည္။ လုံျခဳံေရးအင္အားမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးရဲမ်ား (ရဲေမ)မ်ား အမ်ားအျပားေတြ႔ရသည္။

ရဲေထာက္လွမ္းေရးမ်ား

ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္

တ၀ီး၀ီးေမာင္းျပီး

အင္အားျပေနျခင္း သိပ္မေတြ႔ရဟု ေျပသည္။ အင္န္အယ္ဒီပါတီက ဦး၀င္းတင္က ပါတီအစည္းအေ၀းရွိသျဖင့္ အခ်ိန္ေစာေစာျပန္သြားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ပါတီ၏ ထင္ရွားသူ လူငယ္တဦးျဖစ္သူ ျဖဴျဖဴသင္းကိုလည္း ျပည္သူတို႔ႏွင့္အတူ ေတြ႔ရသည္ဟု ဆိုသည္။ တရားခြင္တြင္ ေဒၚစုဘက္မွ သက္ေသတို႔ကုိ အခ်ိန္အေတာ္ၾကာ တင္ျပေလွ်ာက္လဲခြင့္ရသည္ဟု

သိရသည္။

ထုံးစံအတိုင္းျပဳေနၾက

သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ

ညေန ၅ နာရီထက္ ေနာက္က်ျပီးမွ ျပဳလုပ္ျဖစ္သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

124

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေနာက္ထပ္ရုံးခ်ိန္းကို ဇူလိုင္ ၂၄ သို႔ ခ်ိန္းဆိုသည္ဟု သိရသည္။ ဇူလိုင္ ၁၉ တြင္ က်ေရာက္သည့္ ျမန္မာျပည္၏ အာဇာနည္ေန႔ အခမ္းအနားကို အတိုက္အခံပါတီက က်င္းပရန္ စီစဥ္ေနသည္ ျဖစ္ရာ

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္

အာဇာနည္ေန႔ကို

အင္းစိန္ေထာင္အတြင္းမွ ျဖတ္ေက်ာ္ရမည္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုေနၾကသည္။

သည္တေခါက္

(NLD Press Conference - photos with U Nyan Win, July 10th, 2009) ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စာေပအႏုပညာ (၃၉)

တိုက္ပြဲဝင္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ား ထိန္လင္း ဇူလုိင္ ၁၂၊ ၂၀၀၉ အမ်ဳိးသမီးဆိုတာ အိမ္မႈကိစၥကိုပဲ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္သူျဖစ္တယ္၊ အိမ္ေထာင္သည္ဆိုရင္လည္း အိမ္ရွင္မ ျဖစ္ဖို႔ပဲ အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြဟာ တိုးတက္လာတဲ့ ေခတ္

အေျခအေနေတြ၊ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ားေအာက္မွာ တျဖည္းျဖည္း ေမွးမွိန္လာပါၿပီ။ အထူးသျဖင့္ တိုင္းျပည္တစ္ခုရဲ႕ ကံၾကမၼာကို ဖန္တီးဖို႔ျဖစ္လာတဲ့

ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔အတူ ေရွ႕တန္းက ပါဝင္ၿပီး တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကတာ ကမၻာ့သမိုင္း ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ အထင္အရွား ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

လက္ရွိ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစာမ်က္ႏွာေတြမွာ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီေရး၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

125

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တိုင္းျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကို ေတြ႔ေန ၾကားေနရပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုဆိုေတာ့ တခ်ဳိ႔က ဒီအမ်ဳိးသမီးေတြဟာ သူတို႔ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြ၊ သူတို႔မိသားစုဝင္ေတြက ႏိုင္ငံေရးလုပ္လို႔ ဒီအမ်ဳိးသမီးေတြလည္း ႏိုင္ငံေရးထဲ ပါလာတာ လို႔

ေတြးေကာင္းေတြးပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအေျဖက အျပည့္အဝ မမွန္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈထဲက တခ်ဳိ႔ အမ်ဳိးသမီးေတြဆိုရင္ သူတို႔မိသားစု၊ သူတို႔ေဆြမ်ဳိးစုထဲမွာ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူက သူတို႔အျပင္ တျခားသူမရွိပါဘူး။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ သက္ဦးဆံပိုင္ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ကေန မ်က္ေမွာက္ကာလအထိ ထူးခြၽန္ထင္ရွားတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ စံနမူနာျပ အမ်ဳိးသမီးေတြ

အမ်ားအျပားကို ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ အမ်ဳိးသမီးေတြက လူမႈေရး၊ ဘာသာေရး၊ အႏုပညာ၊ ႏိုင္ငံေရး စသျဖင့္ နယ္ပယ္ေပါင္းစံုမွာ ထင္ရွားၾကသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ျမန္မာျပည္မွာ

အုပ္စိုးသူေတြက ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔၊ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး စြမ္းေဆာင္ရွင္မ်ားအသင္း စသျဖင့္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ေတြ သတ္မွတ္၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ဖြဲ႔ၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ျမွင့္တင္သလို လုပ္ျပေနတာ သတင္းေတြမွာ ၾကားရ၊ ျမင္ရပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒါေတြဟာ သူမ်ားေတြလုပ္တိုင္း လိုက္လုပ္တဲ့သေဘာမ်ဳိးေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အဲဒီလို လုပ္ေနတာရဲ႕ အျခားတဖက္မွာ အႏိုင္က်င့္ခံေနရတဲ့ မိန္းကေလးေတြ၊ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရတဲ့ မိန္းကေလးေတြ တပံုႀကီး ရွိေနလို႔ပါ။

အမ်ဳိးသမီးေတြ ဘယ္ေလာက္ အေရးပါတယ္ဆိုတာကို ထင္ထင္ရွားရွား မျဖစ္ေစခ်င္တာပဲလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အေျခအေနက တိုက္ဆိုင္ေနတာပဲလားေတာ့ မသိပါဘူး၊ ေခတ္အဆက္ဆက္

ျမန္မာျပည္က အမ်ဳိးသမီးေတြအေၾကာင္း ခမ္းခမ္းနားနား ေရးဖြဲ႔ထားတဲ့ စာအုပ္ေကာင္းေကာင္း တအုပ္တေလေတာင္ ဒီကေန႔ေခတ္မွာ ထြက္လာတာ မေတြ႔မိပါဘူး။ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕

မူဝါဒေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဟိုဟာဆိုရင္ ေထာက္ခံလိုက္ ဒီဟာဆိုရင္ ေထာက္ခံလိုက္ လုပ္ေနတဲ့ ေစာေစာက အမ်ဳိးသမီးအသင္းအဖြဲ႔ႀကီးေတြကေတာင္ ေရးသား ျပဳစု ထုတ္ေဝတာ မရွိပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြထဲမွာ ထူးခြၽန္ထင္ရွားသူ၊ စံနမူနာျပပုဂၢဳိလ္ေတြ အမ်ားအျပား ရွိေနပါတယ္။ အမ်ားသိၾကတဲ့အတိုင္း လူမႈဝန္ထမ္းနယ္ပယ္မွာ ေဒၚဦးဇြန္း ဒါမွမဟုတ္ ဘြားဦးဇြန္းလို႔ နာမည္ေက်ာ္တဲ့ အမ်ဳိးသမီး ေစတနာရွင္မ်ဳိး ေပၚေပါက္ခဲ့သလိုပဲ

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ အမ်ားအျပားက ေခတ္အဆက္ဆက္ ပါဝင္ဆင္ႏႊဲခဲ့ပါတယ္။ တခ်ဳိ႔ေသာ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ တစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းကိုေတာင္

စာတေစာင္ ေပတဖြဲ႔ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္သင့္သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအပတ္မွာေတာ့ အဲဒီလို အမ်ဳိးသမီးေတြထဲက တခ်ဳိ႔ေသာ ပံုရိပ္ေတြကို တင္ဆက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ကို က်ေရာက္ခဲ့တဲ့ကာလကို ကိုလိုနီေခတ္ လို႔ သတ္မွတ္ၾကၿပီး အဲဒီကာလႀကီးတခုလံုးရဲ႕ ေရွ႔ပိုင္းအခ်ိန္ေတြကို ကိုလိုနီေခတ္ဦးလို႔ အၾကမ္းဖ်င္း သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ပထမ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲျဖစ္ေပၚခ်ိန္ဟာ ျမန္မာျပည္ကို

သိမ္းယူဖို႔စတင္ခဲ့တဲ့ အခ်ိန္လို႔ သတ္မွတ္ရင္လည္း ရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒါက ၁၈၂၄ ခုႏွစ္မွာပါ။ အဲဒီ ပထမ က်ဴးေက်ာ္စစ္အတြင္း စစ္သူႀကီး မဟာဗႏၾၶြဳလ က်ဆံုးခဲ့ၿပီး အဂၤလိပ္က ေအာက္ျမန္မာျပည္ကေန တျဖည္းျဖည္း အထက္ပိုင္းကို ေရေၾကာင္း၊ ကုန္းေၾကာင္းနဲ႔

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

126

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို တက္လာတဲ့အခါ ျမန္္မာတိုင္းရင္းသားေတြက ေဒသအလိုက္

ျပန္လွန္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီကာလအတြင္း အထင္ရွားဆံုး တိုက္ပြဲက ျပည္ၿမိဳ႔အနီးက ဝက္ထီးကန္တိုက္ပြဲ (၁၈၂၅ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၁ဝ ရက္) ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတိုက္ပြဲအတြင္း

အဂၤလိပ္ေတြဘက္က ဗိုလ္မွဴးႀကီးတစ္ဦး အပါအဝင္ စစ္ဗိုလ္ ၅ ေယာက္နဲ႔ စစ္သည္အမ်ားအျပား က်ဆံုးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ တိုက္ပြဲမွာ အထူးျခားဆံုးကေတာ့ ျမန္မာဘက္က ျပန္လွန္တိုက္ခိုက္သူေတြထဲမွာ ရွမ္းအမ်ဳိးသမီး ၃ ဦး ပါဝင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတိုက္ပြဲမွာ ဒီ ရွမ္းအမ်ဳိးသမီး ၃ ဦးက စစ္ဝတ္တန္ဆာေတြကို ဝတ္ဆင္ၿပီး ရဲရဲရင့္ရင့္နဲ႔ စစ္သည္ေတြကို အားေပးစကား ေျပာၾကားတဲ့အေၾကာင္း၊ အဲဒီလို ရဲဝံ့တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာစစ္သည္ေတြက တအားတက္ၿပီး

သဲသဲမဲမဲခုခံခဲ့တဲ့အေၾကာင္းေတြကို အဂၤလိပ္စစ္တပ္က ေမဂ်ာ စေနာ့ဂရက္စ္ (Major

Snodgrass) က ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ကိုလိုနီေခတ္ဦးရဲ႕ ေရွ႔ပိုင္းကတည္းက ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ထဲက ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားရဲ႕ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း နယ္ခ်ဲ႔ဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ပြဲေတြမွာလည္း ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္၊ ကရင္ စတဲ့ တိုင္းရင္းသားအမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ပါဝင္မႈေတြ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ပထမဆံုး ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသမီးအသင္းက ျမန္မာအမ်ဳိးသမီး

ကုမၼာရီအသင္းျဖစ္ၿပီး ၁၉၁၉ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔မွာ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအသင္းႀကီးက ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြ အသိအျမင္က်ယ္ျပန္႔ေရး၊ အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရး

ကာကြယ္ေရးတို႔ကိုေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးေတြမွာ တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္စိတ္ ရွိရင္ သားသမီးေတြကိုလည္း မိခင္ျဖစ္သူက အဲဒီစိတ္ဓာတ္ သြင္းေပးလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို စိတ္ဓာတ္ေပၚေပါက္ဖို႔ အသင္းအပင္းစိတ္ဓာတ္ကသာ အေျခခံျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ႔ အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွာ အမ်ဳိးသမီးအသင္းေတြ ေပၚေပါက္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဝံသာႏုကုမၼာရီအသင္းေတြ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၂ဝ မွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ပထမေက်ာင္းသားသပိတ္ႀကီးမွာလည္း ေက်ာင္းသူေတြက အမ်ဳိးသားေတြနဲ႔ အတူ ေရွ႕တန္းက ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကိုယ့္ရဲ႕ယံုၾကည္ခ်က္ကို ထိပါးရင္ အဲဒါကို ၿငိမ္ၿပီး လက္မခံသင့္ဘူးဆိုတဲ့ အယူအဆနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ကေလးတစ္ခုကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ မႏၲေလးမွာ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသားေတြ ပါဝင္တဲ့အလွဴခံအဖြဲ႔က ဇာတ္မင္းသားႀကီး ဦးဖိုးစိန္ဆီကို သပိတ္ရန္ပံုေငြ အလွဴခံရာကေန ဦးဖိုးစိန္နဲ႔

အဆင္မေျပျဖစ္သြားၿပီး မႏၲေလးတၿမိဳ႔လံုး ဖိုးစိန္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးဖိုးစိန္က ပဲခူး၊ ရန္ကုန္၊ ေမာ္လၿမိဳင္တို႔မွာ ပြဲကဖို႔ စီစဥ္ေပမယ့္ အဲဒီၿမိဳ႔ေတြမွာရွိတဲ့

ကုမၼာရီအသင္းေတြ၊ သပိတ္ေမွာက္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြက ဦးေဆာင္ၿပီး ဖိုးစိန္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ၾကပါတယ္။ ဂရိတ္ဖိုးစိန္ လို႔ နာမည္မွာ ဂရိတ္တပ္ၿပီး ေျပာႏိုင္ေလာက္ေအာင္ထင္ရွားခဲ့တဲ့ ဦးဖိုးစိန္ရဲ႕ ပြဲေတြကို မၾကည့္ရရင္ မေနႏိုင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ တမ်ဳိးသားလံုးအေရး၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေရးကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လာရင္ ဖိုးစိန္ပြဲကိုေတာင္ သပိတ္ေမွာက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို အဲဒီျဖစ္ရပ္က သက္ေသထူခဲ့ပါတယ္။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအေပၚ မေကာင္းဘူးဆိုရင္ ကိုယ္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

127

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ခ်စ္ခင္တဲ့လူပင္ ျဖစ္ေနပါေစ ဒီအတိုင္း ၾကည့္မေနသင့္ဘူးဆိုတဲ့အခ်က္ကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈ ဘယ္ေလာက္ အရွိန္ျမင့္လာတယ္၊ လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈသမိုင္းထဲမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ

ဘယ္ေလာက္အေရးပါခဲ့တယ္ဆိုတာေတြကို ဆက္လက္ၿပီးတင္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ။ ထိန္လင္း (၂၆ ၊ ၅၊ ၂ဝဝ၉) ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၉ ရက္ ေနာ္ေဝအေျခစိုက္ ဒီမုိကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံ၏ ထုတ္လႊင့္ခ်က္အား ျပန္လည္ေဖာ္ျပပါသည္။ checkFull("post-" + "5739160119729167068");

တရာတန္ ဇာတ္လမ္း

လူဗိုလ္ ဇူလိုင္ ၁၁၊ ၂၀၀၉ (၁) “ဟိုက္ … ပိုက္ဆံ ရာတန္ႀကီးပါလား၊ အိပ္ကပ္ထဲ ဘယ္လိုေရာက္လာပါလိမ့္ …” အစည္းအေဝးထိုင္အၿပီး၊

အားလံုးကိုႏွဳတ္ဆက္ကာ

တိုင္းရင္းသားခန္းမကအထြက္ ေတြ႔လိုက္ရတာ။

အသစ္ဖြင့္စ

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရင္ျပင္

ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္စိတ္ေပါက္လာသျဖင့္

ေသခ်ာတာက

က်ေနာ့္ပိုက္ဆံမဟုတ္။

ထည့္ေပးလိုက္တာလည္း မဟုတ္။ အိမ္မွာ ေငြျပတ္ေနတာ ၾကာၿပီ။

အိပ္ကပ္ထဲအရွာ

အိမ္က

အမ်ဳိးသမီး

ဒါဆိုရင္ဒီပိုက္ဆံက ဘယ္ကေနေရာက္လာတာလဲ၊ တေယာက္ေယာက္က တေနရာရာကိုေပး ခိုင္းလိုက္တာလား။ ဘယ္သူေပးလိုက္တာလဲ ..စသျဖင့္ တေယာက္ထဲေမးခြန္းေတြထုတ္ရင္း အိိမ္အျပန္

လမ္းတေလွ်ာက္မွာ

ေဆးလိပ္တိုကို

အဆက္မျပတ္ဖြာလာမိခဲ့တယ္။

မိုးကလည္းရြာလိုက္တာ သဲသဲမဲမဲ။ ႏို႔ဖိုး မိုးက ေစြၿပီဆိုအဆက္ မျပတ္၊ တပတ္ ႏွစ္ပတ္အထိ ၾကာတတ္တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

128

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ညေနေစာင္းေက်ာ္ေက်ာ္ဆိုေပမယ့္ မိုးကသဲသဲ အလင္းေရာင္ကမဲြမဲြမို သတိထားေလွ်ာက္ရင္းက ပီေအဘီရပ္ကြက္ အစပ္ကိုအေရာက္မွာ ေခါင္းထဲမွာအေျဖတခု ျဖတ္ခနဲလင္းလက္လာတယ္။ ကိုခင္လြန္းတို႔၊ ကိုထင္လင္းေအာင္တို႔မ်ား မသိေအာင္ထည့္ေပးလိုက္ၾကတာလား။ က်ေနာ္က အေအးဒဏ္မခံႏိုင္လို႔ အေႏြးထည္နဲ႔ကင္းလို႔မရ။ ခုလည္းရာသီဥတုက ေအးလြန္းလို႔ ဖရီးဂ်က္ကက္ကို

ဝတ္ထားရတယ္။

လက္ေဆာင္ေပးခဲ့တဲ့

အကၤ်ီေပါ့။

အလြယ္ကေလး။

ျဖစ္ႏိုင္စရာအေၾကာင္းက

ဒုတိယအႀကိမ္

ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံကိုထြက္သြားတဲ့

ဆိုေတာ့

စီထည့္ဝင္ၾကဖို႔။

မတည္ေငြအျဖစ္

တေယာက္ကို

က်ေနာ့္အတြက္

မတတ္ႏိုင္ပါေၾကာင္းအားသြင္းၿပီး

ရွက္ရွက္နဲ႔

ကိုထင္လင္းေအာင္တို႔

ထည့္ဖို႔ကိစၥက

ဗမာအမ်ဳိးသားအသင္းရဲ့ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲ

ညီလာခံက်င္းပေရးအတြက္

ဒီကိစၥက

ကိုခင္လြန္းနဲ႔

ဘီအန္ေအ

အႀကိဳစည္းေဝးၾကတယ္။

အစည္းအေဝးေခါင္းစဥ္တခုက လက္ရွိေကာ္မတီဝင္ထဲက

အိပ္ကပ္ထဲမသိေအာင္

ဒီေန႔ေန႔လည္မွာ

ညီလာခံက်င္းပဖို႔

ဦးျမတ္စိုး

အနည္းဆံုး

ကုန္က်ေငြကိစၥ။ ဘတ္

အသက္ရွဴရၾကပ္ေစပါတယ္။ ဖြင့္ဟလိုက္မိတယ္။

၅ဝ

ခ်က္ခ်င္းပဲ

ဒါကို

အားလံုးထဲက

ပိုသတိထားမိၾကမွာပါ။

ဒါေၾကာင့္ပဲ

ခုလိုစီစဥ္ၾကတာျဖစ္မယ္။ ဟိုအရင္ကလည္း ဒီလိုမ်ဳးိ အၾကပ္အတည္းကို တေယာက္ေယာက္က စိုက္ေပးေနက်။

က်ေနာ့္အျဖစ္က ဝင္ေငြမရွိျဖစ္ရေပမယ့္ မိသားစုကအမ်ားသား။ သားသမီးက ၂ ဦးထဲျဖစ္ေပမယ့္

တူ ႏွစ္ေယာက္၊ ၿပီးေတာ့ ေယာက္ဖႏွစ္ေယာက္ႏွင့္ ေယာက္ခမပါဆိုေတာ့ က်ေနာ့္အိမ္က ၉ ေယာက္ အင္အား မိသားစု။ မိန္းမတေယာက္ထဲက က်န္းမာေရးဌာနတခုမွာ ဝန္ထမ္းလုပ္ၿပီး ရွာေကၽြးေနတာ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ က်ေနာ့္ကို ဂရုဏာမွတ္ေပးၿပီးေဖးမၾကတာပါ။ ခုကိစၥမွာလည္း ဒီလူႏွစ္ဦးက

စာဖတ္နာသူမ်ားမို႔

ဆရာေဖျမင့္ရဲ့

ႏွလံုးသားအဟာရစာအုပ္ထဲက

ရုပ္ရွင္ၾကည့္ဖို႔လာၾကတဲ့ သားအဖ အခက္အခဲကို ၾကားဝင္ကူညီ လိုက္သူတဦးရဲ့အေတြးကို ထပ္တူျပဳလိုက္ၾကဟန္တူပါရဲ့။ (၂) အိမ္ကိုေရာက္ေတာ့ မိုးက တိတိပပ ေမွာင္ေနၿပီ။ ကေလးေတြနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးမရွိၾကလို႔ အိမ္ဝင္ အေျဖာင့္သား။ ခါတိုင္းလို ကေလးေတြရဲ့ “ဘာဝယ္ခဲ့လဲ အေဖ …” ဆိုတဲ့ ႏွဳတ္ဆက္ေမးခြန္းသံနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးရဲ့ “ဝင္ေငြမဲ့ အလုပ္မ်ားသူႀကီး ျပန္လာၿပီလား …” ဆိုတဲ့ ခနဲ႔တဲ့တဲ့အၾကည့္ဒဏ္တို႔ကို မခံရေတာ့။

မိုးနည္းနည္းစိုလာလို႔ က်ေနာ့္မူလေရာဂါေဟာင္းက ျပန္ေပၚလာျပန္ၿပီ။ ႏွာမၾကာမၾကာေခ်၊ ႏွပ္ ခဏခဏညႇစ္နဲ႔ ဒီေရာဂါကို

အလုပ္ကမ်ားေပါ့။

အေဖ့ဆီက

သတိထားမိတယ္။ က်ယ္တယ္။

ဒီလိုအခ်ိန္မ်ဳိးဆို

အေမြရခဲ့တာျဖစ္မယ္။

ႏွာတခါတခါေခ်ရင္

ဒါေၾကာင့္လည္း

က်ေနာ့္အေဖကိုသိပ္သတိရတယ္။

အေဖက

က်ေနာ့္ထက္

ပိုသာတာတခု

တရပ္ကြက္လံုးနီးပါးၾကားရေလာက္ေအာင္

တရပ္ကြက္ထဲအတူေန

ကေလးေတြက

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

အသံက

အေဖ့ကို 129

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဟပ္ခ်ဳိးအဖိုးႀကီးလို႔ေခၚၾကတယ္။ အေဖက ဒီေရာဂါ ဘယ္လိုစျဖစ္တယ္မသိ။ က်ေနာ္ကေတာ့

ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္မွာရွိစဥ္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ဝ ႏွစ္ေလာက္ ကတည္းက ျဖစ္ခဲ့တာ။ မိုးစို၊ ေခၽြးစိုနဲ႔ ေနခဲ့၊ အိပ္ခဲ့တဲ့ဒဏ္ေတြေၾကာင့္မ်ားလား။ “ ေဟ့ ကိုလူဗိုလ္ႀကီး၊ မိုးမိလာၿပီလား။ …” “ ဟုတ္တယ္ ဦးေဇလတ္ေရ၊ က်ေနာ္ကေတာ့ ပံုမွန္ပဲ။ …” ဦးေဇလတ္တေယာက္ မီးထည့္ေနရာက ႏွပ္ ခဏခဏ ထြက္ ညႇစ္ေနရတဲ့က်ေနာ့္ကို

လွမ္းႏွဳတ္ဆက္လိုက္တယ္။ သူက စားေသာက္ဆိုင္ေလး ဖြင့္ထားလို႔ မနက္အတြက္ ညဖက္ႀကီး ျပင္ဆင္ေနတာျဖစ္မယ္။

က်ေနာ္လည္းကေလးေတြနဲ႔

အမ်ဳိးသမီး

အိမ္လည္ၾကရာက

ပိုက္ဆံ

ရာတန္အေၾကာင္းပဲ

ျပန္မေရာက္ၾကေသးလို႔ ထမင္းမစားေသးဘဲ မဂၢဇင္းစာအုပ္တအုပ္ကိုယူၿပီး ဖတ္ေနလိုက္တယ္။ ဒါေပမယ့္

စိတ္က

စာအုပ္ထဲမေရာက္။

ျပန္ျပန္ေပၚလာတယ္။

ေပးသူက

အက်ဳိးရွိရွိသံုးဖို႔ပဲရွိတာေပါ့။

ေစာေစာက

ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴေပးၿပီဆိုမွေတာ့

အိမ္မွာဘာေတြမ်ား

အေရးေပၚလိုေနလဲ။

သံုးသူက

ဘယ္ကိစၥကို

ဦးစားေပးသံုးရမလဲဆိုတာကို အေျပးအလႊား စဥ္းစားလိုက္တယ္။ (၃) ဒီႏွစ္ကေလးေတြ ၿပီးခဲ့တဲ့လထဲက

ေက်ာင္းအပ္ၿပီကတည္းက အေႂကြးယူထားလို႔

ဘာမွဝယ္မေပးရေသး။

ထည့္စဥ္းစားစရာမလိုေတာ့။

ထီးကိုေတာ့

လြယ္အိပ္ေတြကလည္း

အေဟာင္းဆိုေပမယ့္ သံုးလို႔ရႏိိုင္ေသးတယ္။ ေလာင္းဘြတ္ ဖိနပ္ ေတြေတာ့ ဝယ္ေပးဖို႔လိုၿပီ။ မိုးကဆက္တိုက္ရြာထားတာမို႔ လမ္းေတြက ဗြက္ေပါက္ေနၿပီေလ။ ညႇပ္ဖိနပ္နဲ႔ ေလွ်ာက္မရေတာ့။ ရွိၿပီးသားေလာင္းဘြတ္ေတြကလည္း

ေသးကုန္ၿပီ။

ဒုကၡသည္စခန္းကိုေရာက္ကတည္းက

ဝယ္ထားတာမို႔ ၃ ႏွစ္ျပည့္ေတာ႔့ မယ္။ စီးလို႔ မရေတာ့ဘူး။ ဖိနပ္တရံက ၄၅ ဘတ္ဆို၊ ၂ ေယာက္အတြက္ ၉ဝ ကုန္မယ္။

“ဟာ … ဝယ္လို႔မျဖစ္ေသးပါဘူး။ ” ဟုတ္တယ္။

တကယ္ဆို

မတည္ေငြထည့္ဖို႔ေပးတာ။

ေနာက္အေရးေပၚကဘာလဲ။ ကားဓာတ္မီးေလးကိစၥ။

ေပးတဲ့သူက

ဖိနပ္ဝယ္လိုက္လို႔ ညဖက္

ညီလာခံျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္

မထည့္ျဖစ္ရင္

ညဖက္စာဖတ္ဖို႔

အားသြင္းထားတာ

မေကာင္းပါဘူး။

ဒါဆိုရင္

တာဝန္ယူကူညီေပးေနတဲ့

တပတ္ျပည့္ေတာ့မယ္။

အားတခါသြင္း

၅

ဘတ္ဆိုေပမယ့္ သူ႔ဦးစားေပးအလွည့္ က မေရာက္ေသး။ ပိုတဲ့ပိုက္ဆံထဲက ဒါေလးေတာ့ ေရြးမွျဖစ္ေတာ့မယ္။ ညဖက္ စာဖတ္ခ်င္လြန္းလို႔။ ေနာက္တခုက အင္တာနက္တက္ဖို႔ကိစၥ၊ တတိယႏိုင္ငံေရာက္မိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ဖို႔ေလ။ ၿပီးခဲ့တဲ့လက အေမရိကန္ေရာက္ ကိုစိုးေရႊက ေဒၚလာ ၁ဝဝ ကူညီမယ္လို႔ အီးေမးပို႔ထားတယ္။ သူနဲ႔

က်ေနာ္က

မကဒတရဲ့

ရဲေဘာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးျခင္းနဲ႔

ဇလားဒုကၡသည္စခန္းက

ေရာင္နီဦးေက်ာင္းမွာေက်ာင္း ဆရာလုပ္ခဲ့ဖူးတာျခင္းတူၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ၾကင္နာလိုဟန္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

130

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တူပါတယ္။

ၾကာၿပီဆိုေတာ့

သူက

...

ဟိုေရာက္တာ ။

မၾကာေသးေတာ့

ျပသနာက

မေမ့ေသး။

ပို႔ေပးမယ္ေျပာထားတာ

တခ်ဳိ႔ရဲေဘာ္ေတြက

ႏွစ္လျပည့္ေတာ့မယ္။

အဆက္အသြယ္ထပ္မရေတာ့။ ဒီကိစၥကလည္း က်ေနာ့္အတြက္ေတာ့ ေသေရး ရွင္ေရး တမွ်။ က်န္တဲ့ပိုက္ဆံေလးထဲက နာရီဝက္၊ ၂ဝ ဖိုးေလာက္ သံုးရဦးေတာ့မယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ

ရိကၡာရတယ္ဆိုေပမယ့္

ပဲနဲ႔

ငါးပိကလည္း

ဝေနၿပီ။

နီးစပ္ရာ

ေတာေတာင္ေတြမွာရႏိုင္တဲ့ မွ်စ္ အပါအဝင္ သဘာဝအသီးအရြက္ေတြကိုလည္း စိတ္ခ်လက္ခ် မခူးရဲၾကေတာ့။

မွ်စ္တို႔၊

ဒညင္းသီးတို႔

ေအာင္ကလည္း

ကေလးေတြမဆိုထားနဲ႔

ခူးတာေတြ႔ရင္

ထိုင္း

သစ္ေတာကဖမ္းမယ္၊

ဒဏ္ရိုက္မယ္လို႔သတိေပးထားေတာ့ ဒုကၡ။ ဆင္ဖိုးထက္ခြၽန္းဖို႔ အႀကီးမခံႏိုင္။ ရွိတာေလးနဲ႔ စားရ လူႀကီးေတြေတာင္

ၿငီးေငြ႔လွၿပီ။

မနက္ပဲ၊

ညပဲနဲ႔

မ်ဳိမက်ခ်င္ေတာ့။ ဒါေတာင္ က်ေနာ္က ေတာထဲမွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ နီးနီးေနခဲ့တာ။ “ အင္း … ပိုက္ဆံေလးပိုရင္ ကေလးေတြကို ၾကက္ဥဝယ္ၿပီး ေၾကာ္ေကြၽးလိုက္ဦးမယ္ …” (၄) ဘယ္ေတာ့မ်ားမွ တတိယႏိုင္ငံကို ထြက္ရပါ့မလဲ။ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ကာလမွာ အတူေနခဲ့ၾကတဲ့သူေတြ တဖဲြ႔ၿပီးတဖဲြ႔ တတိယႏိုင္ငံကိုထြက္သြားၾကတာ လူေဟာင္းဆိုလို႔ က်ေနာ့္အိမ္ပတ္လည္မွာ တအိမ္၊ ႏွစ္အိမ္ပဲ ရွိေတာ့တယ္။ သမီးတို႔လည္း

ဘယ္ေတာ့

ခဏခဏအေမးအျမန္းထူတတ္တဲ့

အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို

သမီးအငယ္ေတာင္

အခု

သြားရမလဲအေဖလို႔

ေမးေဖာ္မရေတာ့။

ဒါေပမဲ့

သူနဲ႔အရြယ္တူကေလးေတြနဲ႔ အခ်င္း ခ်င္းစကားေျပာၾကရင္ တို႔အေဖက ဒီမိုကေရစီလုပ္ခဲ့လို႔ ဟိုး (Hold) မိထားတယ္။ တို႔အေဖက ABSDF လုပ္ခဲ့လို႔ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံက မေခၚေတာ့ဘူး ေျပာေျပာေနတတ္ၿပီ။ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေရးမွာပါခဲ့လို႔ အၾကမ္းဖက္သမား အသတ္မွတ္ခံရ တာေတာ့

ရီစရာလိုလို။

ဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြ၊

ဘယ္လိုဥပေဒေတြနဲ႔

ေျပာၾက၊

သတ္မွတ္ၾကတယ္ေတာ့ ခုထိတရား၀င္ မရွင္းျပၾကလို႔ တိတိက်က်မသိရေသး။ ဒါေပမယ့္ ဒုကၡသည္ခ်င္း အတူတူ ေက်ာက္ကုန္သည္တို႔၊ သေဘာၤသားတို႔၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ေရးသမား

တို႔က

အေမရိကန္ႏိုင္ငံခိုလႈံခြင့္မွာ

က်ေနာ္တို႔ထက္

အခြင့္အလန္းသာၾကတယ္။ ေငြထုတ္ပိုက္ၿပီး ၀င္လာၾကတယ္။ ဒုကၡသည္ စခန္းမွာ အစစ

ေစ်းတက္လာေအာင္ ေငြေတြကို ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါးႀကီးသံုးသြားၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ သိပ္မၾကာပါဘူး ျဖတ္ခနဲ ျဖတ္ခနဲ ထြက္ထြက္သြားၾကတယ္။ သူတို႔ခရီးစဥ္ေတြက ေခ်ာလို႔။ (၅) ညဥ့္ေတာင္ေတာ္ေတာ္နက္ေနၿပီ။

ညကပဲ

ရွည္တာလား။

ညအေမွာင္ကိုဒဏ္မခံႏိုင္လို႔

ရွည္တယ္လို႔ပဲထင္ရတာလား မသိ။ အေမွာင္ညကေတာ့ ရွည္လြန္းလွပါတယ္။ ဒီညအေမွာင္ကို

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

131

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မုန္းေနမိတာကေတာ့ အမွန္။ ကေလးေတြရဲ့ အနာဂတ္ အေရး၊ ျမန္မာျပည္ရဲ့အနာဂတ္အေရး ... ဟူး။

ကေလးေတြနဲ႔ ကေလးေတြကို

အမ်ဳိးသမီးတို႔ကေတာ့

ေစာင္ထၿခံဳေပး

ျခင္ေထာင္အျပင္ထြက္လို႔ တိုင္းလင္းလင္းလာတဲ့

အိပ္ေမာက်လို႔။

လို္က္တယ္။

အိပ္မရမယ့္အတူ

ေဆးလိပ္ဖြာေနလိုက္တယ္။

ေဆးလိပ္မီးေရာင္ေၾကာင့္

ရာသီဥတုကေအးလြန္းလို႔ မထူးဘူးဆိုၿပီး

အေမွာင္ထဲ

အခန္းေထာင့္က

ဖြာလိုက္

ဆန္အိတ္ျဖဴျဖဴကို

အမွတ္မထင္လွမ္းေတြ႔လိုက္ ရမွ ... “ဟိုက္ … ဦးေဇလတ္ မနက္က ဆန္ဝယ္ခိုင္းထားတာ၊ သြားၿပီ …” ခုအခ်ိန္က်မွ ဘာမွလုပ္လို႔မရေတာ့။ ဦးေဇလတ္အပါအ၀င္ ပတ္၀န္းက်င္တခုလံုး အိပ္ေမာက်ေန ၾကၿပီေလ။ ဒီေန႔မနက္

၁၀

နာရီေလာက္က

ဦးေဇလတ္ဆိုင္မွာထိုင္ေနတုန္း

ဆန္လိုတယ္ဆိုလို႔

ဝယ္ကူေပးမယ္ဆိုၿပီး သူ႔ဆီက ရာတန္တရြက္ကို ယူခဲ့မိတယ္။ သူက ဒုကၡသည္စခန္းေရာက္တာ တႏွစ္ျပည့္ခါနီးေပမယ့္ လူသစ္မို႔ ရိကၡာမရေသး။ ဝယ္စား ေနရတုန္း။ ေနာက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးသမား၊ ေထာင္ထဲမွာႏွစ္ရွည္ေနခဲ့ရသူ။ ဒုကၡသည္စခန္းေရာက္ေတာ့လည္း မိသားစု စားဝတ္ ေနေရးကို ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ ရုန္းကန္ေျဖရွင္းေနသူမို႔ကူညီလိုစိတ္ရွိခဲ့တာ။ ခုေတာ့ က်ေနာ့္ရဲ့ေပါ့ဆမႈေၾကာင့္ ဦးေဇလတ္တို႔

မိသားစု

ဒီည

ထမင္းမွစားၾကရရဲ့လား။

ညႀကီးမိုးခ်ဳပ္မွ

မီးဖိုေနရျခင္းဟာ

က်ေနာ့္ေၾကာင့္ေလလား။ မနက္က်ရင္ ဦးေဇလတ္ရဲ့ မ်က္ႏွာကို ဘယ္လိုရင္ဆိုင္ရပါ့မလဲ။ တကယ္လို႔မ်ား ၃၊ ၄ ရက္ၾကာမွသာ သတိရမိမယ္ဆိုခဲ့ရင္ ... မ်ဳိးရန္ေနာင္သိန္း ... သို ့

ဂ်ဳလိုင္အိပ္မက္ ဇူလိုင္ ၁၀၊ ၂၀၀၉

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

132

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၆၂ - ဆဲဗင္းဇူလိုင္က အစရွိခဲ့တဲ့ ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ၾကယ္တာရာမ်ား သို႔ - ျမန္မာဘေလာ့ဂါ ညီအကို ေမာင္ႏွမမ်ား ရဲ႔ အမွတ္တရ ဦးညြတ္ျခင္း။ (မိုးမခက ျပန္လည္ တင္ဆက္ပါတယ္)

ဇူလုိင္ ၇ ရက္ေန႕ အလည္တေခါက္ ျပန္ေရာက္လာျပန္ၿပီ။ ဒီတစ္ခါေတာ့ အဂၤါေန႕ေပါ့။

ဇူလိုင္အိပ္မက္လည္း ဒုတိယႏွစ္ထဲ ၀င္လာၿပီ။ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ ေဒါင္းပ်ိဳေတြ ေသြးေျမခခဲ့တဲ့ ဒီေန႕ရက္ကို မေမ့ႏိုင္ၾကေသးသလို အခုခ်ိန္ထိ တိုက္ပြဲ၀င္ဆဲ ႏွစ္ ၂၀ က ေဒါင္းပ်ိဳေတြလည္း အိုေတာ့ပါမယ္။

မ်ိဳးဆက္သစ္

ယူေနၾကတာလည္း

ေဒါင္းပ်ိဳေတြလည္း

ေတြ႕ရမွာပါ။

ေန႕ေတြညေတြ

သမိုင္းတာ၀န္

တစ္လွည္႕စီ

လက္ဆင့္ကမ္း

ျဖတ္သန္းၿပီး

အခ်ိန္ေတြ

ကုန္သြားခဲ့ေပမယ့္ လုပ္ရပ္တုိင္းဟာ သမိုင္းမွာ မွတ္တမ္းတင္ က်န္ခဲ့မွာေတာ့ ျငင္းမရပါဘူး။

ဒီေနရာမွာ ကုိယ္ေရးကုိယ္တာေတြ ေရးေနတာ မ်ားေတာ့လည္း အၾကြားပိုတယ္ဆိုၿပီး

အျမင္ကပ္တဲ့သူလည္း

ကပ္ေလာက္ပါၿပီ။

ဓါတ္ပံုေတြ

ရိုက္ၿပီး

ေရးခ်င္တာေတြ

ေလွ်ာက္ေရးေနခဲ့လို႕ မ်က္စိေနာက္ေနတဲ့လူလည္း ရိွေလာက္ပါၿပီ။ ၿခံစည္းရိုး ခြထိုင္လို႕ဆိုၿပီး

ဆဲတဲ့သူေတြလည္း ဆဲၾကပါတယ္။ ေပါေတာေတာ လုပ္လိုက္ ခပ္တည္တည္ႀကီး ေနလိုက္နဲ႕ စာဖတ္သူေတြလည္း အရူးလင္လုပ္ရသလို ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အဲဒီလို သည္းခံခဲ့ရတဲ့ မေကာင္းသူေရာ ေကာင္းသူေရာ၊ ရိွရိွသမွ် ပုပုကြကြ သြယ္သြယ္လ်လ် အုိႀကီးရြတ္တြ ႏုပ်ိဳလွပ စာဖတ္သူ ဆဲသူ ေသာက္ျမင္ကပ္သူ

အားလံုးကို

ကၽြန္ေတာ္ဇူလိုင္

ေက်းဇူးမတင္

ဖင္လွန္ျပတာမ်ိဳး

မျဖစ္ရေလေအာင္ ေက်းဇူးတင္ စကားေတာ့ ေျပာခ်င္မိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေက်းဇူးတင္စကားကို ဖြဲ႕ဖြဲ႕ႏြဲ႕ႏြဲ႕ မေျပာတတ္လို႕ လိုရင္တိုရွင္းပဲ ေျပာလုိက္ပါေတာ့မယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ခင္ဗ်။

ဒီေန႕ဒီရက္မွာေတာ့ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးက သူငယ္ခ်င္းႀကီးကို သတိေတာ့ ရမိသားဗ်။ သူလည္း အက်ဥ္းစံ ေဒါင္းပ်ိဳပဲေလ။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ အင္းစိန္ ေထာင္တြင္း တစ္ေနရာရာမွာေပါ့။ သူက ကၽြန္ေတာ့္ထက္ အသက္ ခုနစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ႀကီးတယ္။ ကံတရားက မထင္မွတ္ပဲ ဆံုေတြ႕ခြင့္

ေပးခဲ့ေတာ့လည္း ဟိုမေရာက္ ဒီမေရာက္ ဘာမွကို မဟုတ္တဲ့ ကၽြန္ေတာ့္လိုေကာင္နဲ႕ သူငယ္ခ်င္း လာျဖစ္ၾကတယ္။

သူဆုိတာက

မ်ိဳးရန္ေနာင္သိန္းပါ။

စက္မွဳတကၠသိုလ္

ဗိသုကာ

ေက်ာင္းသားေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ကေတာ့ သူ႕ကို S One (S1) လို႕ ေခၚပါတယ္။ အတြင္းေရးမွဴး ၁ ေပါ့ဗ်ာ။ သူက ၁၉၉၆ ဒီဇင္ဘာ ေက်ာင္းသားလွဳပ္ရွားမွဳမွာ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ခဲ့လို႕ ၁၉၉၇ မွာ ေထာင္ ခုနစ္ႏွစ္ ခ်ခံလိုက္ရပါတယ္။

Photo Credit: Facebook

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

133

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၂၀၀၃ မွာ ကၽြန္ေတာ္ နယူးေဒလီက ျပန္လာေတာ့ သူ... ေထာင္က ျပန္လႊတ္လာၿပီ။

သူက စတုတၳႏွစ္မွာ ေထာင္က်သြားတာဆိုေတာ့ ေထာင္က လႊတ္လာေတာ့ ၀ိုင္တီယူမွာ စတုတၳႏွစ္ကေန

ျပန္တက္ခြင့္ရပါတယ္။

တက္စရာအတန္း

မရိွေတာ့ပါဘူး။

ကံေကာင္းခ်င္ေတာ့

နည္းပညာတကၠသိုလ္မွာ

ေနာက္ဆံုးအသုတ္က စတုတၳႏွစ္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ သူသာ ၂၀၀၄ မွ ေထာင္က ထြက္လာရရင္ ၀ိုင္အိုင္တီမွာ

ဒုတိယႏွစ္၊

တတိယႏွစ္

တက္ရင္းနဲ႕

ေထာင္က်ခဲ့တဲ့ သူေတြမွာ တက္စရာ အတန္းမရိွေတာ့လို႕ ေက်ာင္း ဆက္မတက္ျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္လည္း

ကုလားျပည္က

ျပန္လာတာဆိုေတာ့

ေက်ာင္းစာေတြ

မစံုပါဘူး။

စာေမးပြဲက ေနာက္အပတ္ တနလာၤေန႕။ ျပန္ေရာက္တာက ေသာၾကာေန႕။ ၾကားထဲမွာ စာလုပ္ဖို႕ ၃ ရက္ပဲ အခ်ိန္ရိွတယ္။ အဲဒီေတာ့ ေမဂ်ာတူ သူငယ္ခ်င္းအရင္းေတြကို အပူကပ္ရတာေပါ့။ မိုင္နာဘာသာေတြအတြက္ ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာဌာနက ဆရာစိုးစိုးကို အပီအျပင္ ဒုကၡေပးခဲ့တယ္။

ဆရာ့အိမ္မွာပဲ အိပ္ၿပီး စာလုပ္ခဲ့တယ္။ စာေမးပြဲ ၿပီးေတာ့လည္း ဒီဇိုင္းပေရာဂ်က္ေတြ လုပ္ဖို႕ က်န္ေသးတယ္။ မူလတန္းေက်ာင္းရယ္ စာၾကည္႕တုိက္ရယ္ ေဆးရံုရယ္ ဒီဇိုင္း ဆြဲရမယ္။ အဲဒီမွာ မေဗဒါရဲ႕အစ္မလတ္ တင္ရေသးတယ္။

ေန႕မနား

ဒီလိုနဲ႕

ညမနား

စတုတၳႏွစ္

လြတ္လြတ္ကၽြတ္ကၽြတ္ ေအာင္ပါတယ္။

ပံုကူဆြဲေပးခဲ့ရွာတယ္။

ေအာင္စာရင္း

ထြက္လာေရာ။

စာတမ္းေတြလည္း

ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့

အဲဒီမွာ ကိုရန္ေနာင္ႀကီး က်ပါတယ္။ အဲဒီလို က်တဲ့သူေတြကို စာေမးပြဲ ေနာက္တစ္ခါ

ျပန္ေျဖခြင့္ ေပးပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ သူ ႀကိဳးပမ္းရွာပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ခ်ိတ္ေပးလို႕ သူ႕ ကၽြန္ေတာ္ဆီမွာ အကူအညီ ေတာင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းစာေတြ ရွင္းျပေပးဖို႕။

စာတမ္းမွာ ၀ိုင္းကူေပးဖုိ႕။ ဒီဇိုင္းေတြအတြက္ ပံုကူဆြဲေပးဖို႕။ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း စတုတၳႏွစ္မွာ ေက်ာင္းတက္ထားတာ မဟုတ္ေတာ့ သူ႕ကို ကူညီေပးဖို႕ ခက္လွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္က အတန္းထဲက

တျခားသူငယ္ခ်င္းေတြကို

သူ႕အတြက္

အကူအညီ

ေတာင္းေပးႏိုင္မွန္း

သူသိထားတယ္။ အတန္းထဲက လူေတြက ေထာင္ထြက္ သူ႕ကို နည္းနည္းစိမ္းေနသလားပဲ။ အဆက္အဆံ

သိပ္မရိွလွဘူးလို႕

လုပ္ေပးလိုက္ပါတယ္။

ထင္မိတယ္။။

အဲဒီေတာ့

ကၽြန္ေတာ္က

ၾကားပြဲစား

စာေတာ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြဆီက ေက်ာင္းစာေတြ မိတၱဴဆြဲပါတယ္။ စာေမးပြဲအတြက္ အဓိက

ေလ့လာရမယ့္

အပိုင္းေလာက္ပဲ

မိတၱဴကူးၿပီး

တြက္ခ်က္ပံုေတြကို

တခါတည္း

ရွင္းျပခိုင္းတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ကိုရန္ေနာင္ကို ျပန္ရွင္းေပးပါတယ္။ စာတမ္းအတြက္ သူငယ္ခ်င္း အခ်ိဳ႕ကို ကူခိုင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္က စာစီေပးပါတယ္။ ဒီဇုိင္းအတြက္ေတာ့ မယ္ကိုးတုိ႕ မေဗဒါအစ္မတို႕ ၀ိုင္းဆြဲေပးၾကပါတယ္။ အဲဒါေတြ အခ်ိန္မွီ ၿပီးဖို႕အတြက္ ၾကားထဲကေန ေတာင္ေျပး

ေျမာက္ေျပး

လုပ္ခဲ့ေပးတာကေတာ့

ကၽြန္ေတာ္ဇူလိုင္ပါပဲ။

ကၽြန္ေတာ္

လုပ္ႏိုင္သေလာက္ သူ႕ကို လုပ္ေပးလိုက္တာ သူ စတုတၳႏွစ္ စာေမးပြဲ ေအာင္သြားပါတယ္။

ဌာနက ဆရာ ဆရာမေတြရဲ႕ ေစတနာလည္း သူ႕အေပၚ ရိွၾကမွာပါ။ ဒီလိုနဲ႕ တစ္တန္းၿပီး တစ္တန္း တက္လာခဲ့လိုက္တာ

ကိုရန္ေနာင္တစ္ေယာက္

နည္းပညာတကၠသိုလ္ကေန

ဗိသုကာဘြဲ႕

ရသြားပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

134

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေထာင္ကေန

ထြက္လာအၿပီးမွာ

ေထာင္က်ဆိုၿပီး

သိမ္ငယ္မေနပဲ

ကိုယ့္ေအာက္

အသက္အမ်ားႀကီး ငယ္တဲ့ အတန္းေဖာ္ေတြရဲ႕ အကူအညီနဲ႕ ဗိသုကာဘြဲ႕ကို ရေအာင္ယူျပသြားတဲ့ သူ႕ကို

ေလးစားမိပါတယ္။

သေဘာက်မိပါတယ္။ အားက်မိတဲ့

ဒူးမေထာက္

သူက

လက္မေျမွာက္တတ္တဲ့

စကားေျပာရင္လည္း

ေနာက္တစ္ခုက

ဘာသာစကား

ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ်

ကၽြမ္းက်င္မွဳပါ။

သူ႕ရဲ႕

စိတ္ဓါတ္ကို

ေျပာတတ္ပါတယ္။ အဂၤလိပ္

ျပင္သစ္

သူ႕ကို စပိန္

ဘာသာသံုးမ်ိဳးကို မႊတ္ေနေအာင္ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ လွည္းတန္းက သူ႕အိမ္မွာလည္း စကားေျပာ သင္တန္းေလး ဖြင့္ထားပါေသးတယ္။ တခါတေလ

လွည္းတန္းဘူတာမွာ

ဆရာေရႊနဲ႕

လက္ဖက္ရည္ဆိုင္

ထိုင္ရင္

ကိုရန္ေနာင္လည္း ပါတတ္တယ္။ ေက်ာင္းၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း သူ႕အိမ္ကို အလည္အပတ္ ေရာက္ျဖစ္ေသးတယ္။ လက္ဖက္ရည္

သူ႕ဆီ

သြားလည္တိုင္း

လိုက္တုိက္ေလ့ရိွတယ္။

ေခၚလာတတ္တယ္။

သူ႕အိမ္နားက

လက္ဖက္ရည္ဆိုင္

ခ်မ္းသာလြန္းတာလည္း

လက္ဖက္ရည္ဆိုင္မွာ

သြားရင္

သူ႕ရဲ႕တူေလးကို

မဟုတ္ပဲနဲ႕ အၿမဲတမ္းလိုလို

လက္ဖက္ရည္ဖိုး

ရွင္းေနလုိ႕ တခါတေလမွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕က လုၿပီး ပိုက္ဆံ ရွင္းေနရတယ္။

သူ႕ပံုစံက ကာတြန္း၀ိဇၨာေရးတ့ဲ တာယာပြႀကီး ဆိုတဲ့ ဇာတ္ေကာင္နဲ႕ေတာင္ တူသလိုလုိပဲ။ အဲဒီလိုဆိုေတာ့လည္း

သြားေခါေခါနဲ႕

ရုပ္ဆိုးတဲ့

ကၽြန္ေတာ္က

ေနထက္ပူျပင္း

ဆိုတဲ့

ဇာတ္ေကာင္နဲ႕ တူသြားျပန္ေရာဗ်။ အခုခ်ိန္မွာ ဗိုက္ကလည္း ပူေနတဲ့အျပင္ အပ်င္းကလည္း ႀကီးေနေတာ့ ပူျပင္းဆိုတဲ့ ဇာတ္ေကာင္နဲ႕ ကၽြန္ေတာ့္ပံုစံ ကြက္တိျဖစ္ေနၿပီေပါ့ေလ။ သူနဲ႕

ပတ္သက္ၿပီး

သိပ္မေျပာပါဘူး။

သတိထားမိတာက

ႏိုင္ငံေရး

ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ကို

ဆြယ္တရားေတြလည္း

ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း

မေဟာပါဘူး။

သူ႕စကားထဲမွာ

လက္ရိွအစိုးရကို အျမင္မၾကည္တဲ့ အေၾကာင္းေတာ့ အရိပ္အျမြတ္ေလာက္ ပါတာမ်ိဳးပဲ ရိွတယ္။ ဒါေတာင္

မေက်နပ္ခ်က္ေတြ

စကားေတြပါ။ အေတာ္ေလး

မ်ားလြန္းလို႕

သုမနေက်ာမွာ

ပြင့္အန္ထြက္လာတဲ့

အရိွဳးရာေတြ

ထိန္းေျပာပါတယ္။

မနည္းခဲ့တဲ့

တခါတေလလည္း

တစ္ခြန္းစ

ႏွစ္ခြန္းစ

သူဆိုေတာ့လည္း

စကားကို

ေဆးေပါ့လိပ္ခဲၿပီး

တစ္ခုခုကို

ေတြးေငးေနတတ္တယ္။ သူ႕ေက်းဇူးနဲ႕ပဲ

ျပည္လမ္းက

ေက်ာင္းမွာ

ျပင္သစ္စကား

ေလ့လာခြင့္

ရလိုက္တယ္။သူ႕ေက်းဇူးနဲ႕ပဲ သံရံုးက ဦးစီးက်င္းပတဲ့ ပြဲလမ္းသဘင္ေတြ တက္ဖူးသြားတယ္။ သူ႕ေက်းဇူးနဲ႕ပဲ

ရုပ္ေသးပြဲေတြ

ၾကည္႕ဖူးသြားတယ္။

သူ႕ေက်းဇူးနဲ႕ပဲ

ဂီတသံစဥ္တခ်ိဳ႕ကို

ထိေတြ႕ခြင့္ရခဲ့တယ္။ သူ႕ေက်းဇူးနဲ႕ပဲ ေထာင္တြင္း အေတြ႕အႀကံဳေတြ ၾကားဖူးနား၀ ရွိသြားတယ္။ သူ႕ေက်းဇူးနဲ႕ပဲ ကၽြန္ေတာ္ မ်က္လံုးေတြေအာက္ ေရာက္ခဲ့ရတယ္။ သူ႕ေက်းဇူးနဲ႕ပဲ ရဲစခန္း ေရာက္သြားခဲ့တယ္။ သူ႕ေက်းဇူးနဲ႕ပဲ ဒုရဲအုပ္ေရွ႕မွာ စစ္ခ်က္ ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ သူ...

ေထာ့နဲ႕ေထာ့နဲ႕

ေထာင္က

ျဖစ္ေနတယ္။

ထြက္လာခဲ့တုန္းက

ေျခမသန္ေတာ့ဘူး။

ေဆးေပါ့လိပ္ကလည္း

လမ္းေလွ်ာက္ရင္

ေသာက္ေသးတယ္။

ဒီေတာ့လည္း

ေခ်ာင္းကလည္း ဆိုးတာေပါ့။ က်န္းမာေရးလည္း ထူထူေထာင္ေထာင္ မရိွလွဘူး။ ျမင္လိုက္ရရင္ ယဲ့တဲ့တဲ့ေလးပါပဲ။ အဲဒီေလာက္ ျဖစ္ေနတာေတာင္ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာမွာ လမ္းေလွ်ာက္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

135

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ထြက္လိုက္ေသးတယ္။

ပံုစံဆိုတာ ဒါမ်ိဳးပဲလား။

ဘယ္ေလာက္ပဲ

စိတ္ဓါတ္နဲ႕ခႏၶာကို

ခ်ိဳးႏွိမ္ထားထား

ဦးမက်ိဳးတဲ့

ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ပါ၀င္တဲ့အမွဳနဲ႕ ကိုရန္ေနာင္တစ္ေယာက္ ၂၀၀၇ ဒီဇင္ဘာမွာ ျပန္အဖမ္းခံလိုက္ရတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေထာင္က်သြားျပန္တယ္။ အခုေတာ့ အင္းစိန္ ေထာင္ထဲမွာေပါ့။ ေသခ်ာပါတယ္ သူ... လံုး၀ ဒူးမေထာက္ လက္မေျမွာက္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ တစ္ေန႕ေန႕မွာ ျပန္ဆံုအံုးမွာပါဗ်ာ။

၂၀၀၉ ဆဲဗင္း ဇူလိုင္ အမွတ္တရေလးပါ။

NEWS ANALYSIS

The Junta Hit Men By SAW YAN NAING

Thursday, July 9, 2009

Col Chit Thu, the commander of the Democratic Karen Buddhist Army (DKBA) Battalion 999 is now believed to be the most powerful man in the DKBA administration. According to Karen sources on the border, he ordered the week-long offensive against the Karen National Liberation Army (KNLA) Brigade 7 that ended on 21 June, and he has ordered his forces to move against KNLA Brigades 6 and 5.

DKBA troops march at a parade. (Photo: Shah Paung /

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

136

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The Irrawaddy)

Though other

commanders like Gen Kyaw Than, chief of the DKBA, and Thar Htoo Kyaw, chairman of the DKBA’s political wing, are more senior, Chit Thu is more popular because he gets things done, the sources said.

“Chit Thu is an active man,” said a DKBA source. “He is also popular for his community development work in education, health care, and Karen culture, and he is good at lobbying people.” Chit Thu is now believed to the most powerful decision-maker in both the DKBA’s military wing and its political administration. DKBA sources report that Col Chit Thu owns large businesses dealing with logging and auto trading, and is involved in drug trafficking. He regularly flies to countries such as Singapore and Hong Kong to facilitate his car importing business, the sources said. The DKBA remains the only ceasefire group that has signed an agreement with the military regime in June to transform its troops into a border guard force. Since April, Chit Thu has been overseeing the conscription, possibly forced, of new recruits for the new battalions of the border force. Each battalion must consist of 326 soldiers. The DKBA has also been assigned the role of cleaning up the KNLA areas and reinforcing troop strength along the Thai-Burmese border. During the recent attacks against KNLA Brigade 7, the DKBA soldiers were paid to take front line positions, and local Karen villagers were forced to work as porters in the front line with them.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

137

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Some DKBA leaders realized that they were wrong to attack fellow Karen in the KNLA and Karen civilians, Karen sources said. “The DKBA leaders knew that they were being used by the Burmese regime. But there is no Col Chit Thu, the commander of the DKBA Battalion 999. (Photo: Phil Thornton)

possibility for DKBA leaders to rejoin the KNU [Karen National Union] because of their business

interests,” said one Karen source on the border. Many members of the DKBA get nothing while their leaders get richer and richer, however. “This inequality will just get worse,” the border source commented. According to a DKBA businessman, the DKBA plans to join the Burmese authorities in managing the border trade after they have destroyed the KNLA bases along the Thai-Burma border. The DKBA leaders are hoping to increase their business activities and build a road connecting their headquarters at Myaing Gyi Ngu with the Thai border, he said. DKBA ventures involve logging, mining minerals such as zinc and tin, and building factories and business enterprises. However, the border trade will be controlled directly by the Myanmar Federation of Chambers of Commerce and Industry, the businessman said.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

138

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

“Once they have become a border guard force, the DKBA soldiers will be paid by the Burmese regime. So, I doubt they will be able to earn big profits. Most of the money will go to the Burmese regime,” he said. Among the DKBA leaders, Col Chit Thu is thought to have the best relationship with the Burmese military, and he has been the most effective in following junta orders, said border sources. Chit Thu was reportedly given large sums of money by the Burmese authorities for the attack on KNLA Brigade 7. Meanwhile, disagreements are said to be growing among some of the DKBA leaders. The latest victim was San Pyote (aka Soe Myint), the influential commander of DKBA Battalion 7. San Pyote was ambushed and killed by an unknown armed group while traveling by longtail boat on the Moei River on June 26.

Karen sources speculated that Col Chit Thu was involved, but others said that it might have been the result of a personal conflict. “The attack looked intentional as they only shot at the boat carrying San Pyote,” said a DKBA source. Border sources say that the DKBA is not interested in politics, but only in doing business, and will do anything for money. After separating from the KNU and signing a ceasefire agreement with the Burmese in 1995, the DKBA staged daring attacks on several Karen refugee camps along the Thai-Burmese border with the help of Burmese troops.

In 1997-98, Huay Kaloke refugee camp, about 10 km (6 miles) from Mae Sot, was attacked and burned down by DKBA soldiers.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

139

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

After the assassination of the late KNU general secretary, Mahn Sha, in February 2008, many border sources have reported that San Pyote was given hundreds of thousands of Thai baht by the Burmese authorities. The DKBA appear to be playing the role of junta hit men on the Thai-Burmese border.

Many Die as Landslide Sweeps through Jade-mining Area By LAWI WENG

Thursday, July 9, 2009

At least 30 people have died in a massive landslide that swept away homes, blocked roads and cut communications in Burma’s northern Kachin State. No official death toll has been released. Reuters news agency put the toll at 30, but local sources told The Irrawaddy at least 70 people died when the Miners at a jade mine in Hpakant. (Source: Kachin Development Networking Group)

landslide swept through an area near the jade-mining center

of Hpakant.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

140

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The dead included several miners. Local people blamed the disaster on jade mining, which creates large dumps that block the flow of water from the heavy rain that has been falling in the area since the start of July. “The landslide occurred because the water can’t flow into the Uru River,” said a Hpakant resident. “I’ve never seen so much water in my life.” About 100 jade mining companies operate in the Hpakant area. The Kachin Environmental Organization, based on the Sino-Burmese border, says that people living in the Hpakant area had appealed to the companies not to dump waste near the Uru River and to avoid environmental damage. The companies enjoy government backing, however, and locals complain that their appeals and warnings are ignored. Local people said that at least 60 homes were swept away by the landslide. On Thursday, the water level was receding and telephone communications had been restored. But several roads were still blocked. An official at the hospital of Kachin State's capital Myitkyina told The Irrawaddy on Thursday he was not authorized to disclose how many victims had been admitted. Burma’s state-owned media carried no report on the disaster. Several thousand workers are employed in the jade mines of Hpakant, which are a major foreign currency earner for the state. Working conditions are very bad and TB and HIV/AIDS are rife in the camps where the miners are housed.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

141

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Did Foreign Pressure Make Ship Turn Back? By LALIT K JHA

Thursday, July 9, 2009

WASHINGTON — Pressure from Burma’s key neighbors including India, China and members countries from the Association of Southeast Asian Nations (Asean) could have persuaded the military junta not to be associated with North Korean nuclear activities at this point of time. The controversial North Korean ship heading for Burma may have been turned around as a result. “In the specific instance with Burma, that too could have played a role. But I don't know that it was— that that was the The Kang Nam I cargo ship docked at Rangoon's Thilawa port on May 21, 2007. (Photo: Getty Images)

definitive reason,” a senior State Department

official said in background briefing on interagency delegation meetings in China and Malaysia related to enforcing UN Security Council sanctions against North Korea on Wednesday. Throughout the trip, the US interagency team made the point that Burma was a destination in the past for North Korea.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

142

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

“That this was a particularly difficult issue given Burma's own isolation and own problems with the international community, but that this was a focus for Asean, for the United States, for China, for India, for other countries with some sort of influence to persuade Burma not to participate in any way in North Korea's illegal activities,” the official said. Such a statement led many to interpret that because of diplomatic pressure from neighboring countries on Burma, the ship was turned back, and that the Burmese realized that it would not be an appropriate moment to accept that ship. However, the official clarified that this was not the exact case. “I don't think—I think that's taking it one step beyond where I want to go with it,” he said. “What I do want to say is that a combination of sharing information with many of the countries in the region about their obligations and our collective obligations to inspect, to warn ships, to what maritimers call hail and query, that all of those things combined, convinced or played a role perhaps in convincing the North Koreans to turn the ship around,” the official said. “Asean, as a whole, and the individual countries have all pledged their commitment to the resolutions, and therefore, by extension, to preventing the use of Burma or any other country as a conduit for North Korea's illegal activities,” the official said. The Kang Nam I, a North Korean ship tracked by the US Navy, is believed to have entered the port of Nampo on North Korea's western coast late Monday. Speculation has included the possibility the Kang Nam 1 was carrying weapons, possibly to Burma. The ship has been suspected of transporting banned goods to the military-ruled country in the past. The UN Security Council issued a condemnation of North Korea's recent missile tests after a closed meeting Monday in New York. According to the Japanese UN

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

143

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Ambassador, Yukio Takasu, Japan has asked all Southeast Asian nations, except junta-ruled Burma, to enforce the UN's North Korea resolutions. Meanwhile, Malaysia pledged to work with the United States to block North Korea from using the nation's banks to fund any weapons deals. The assurance came as Philip Goldberg, a US envoy in charge of coordinating the implementation of sanctions against Pyongyang, met with Malaysian officials. South Korean media have reported that North Korea sought payment through a bank in Malaysia for the suspected shipment of weapons to Burma via the Kang Nam I. US Treasury Undersecretary Stuart Levey has traveled to China and Hong Kong this week to gain support for US efforts to keep North Korea from using banks and businesses to buy and sell missile and nuclear technology. He arrived Monday and was scheduled to meet with government officials and private sector executives Wednesday through Friday. On June 30, the US imposed sanctions and froze the US assets of Namchongang Trading Corp (NCG) and Iran-based Hong Kong Electronics in an attempt to choke off the firms’ funds. The two companies are charged with being at the center of Pyongyang's attempts to export its nuclear and long-range missile technologies, according to US officials.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

144

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

UN Chief Says He's a Man of Results not Rhetoric By EDITH M LEDERER / AP WRITER

Thursday, July 9, 2009

UNITED NATIONS — Midway through his five-year term, UN Secretary-General Ban Ki-moon says he isn't concerned that he's not a household name. What matters, he says, is making the United Nations "a more trusted, United Nations Secretary General Ban Ki-moon looks at a map with Bishow-Parajuli, resident and Humanitarian Coordinator, during his visit to the Irrawaddy delta in this undated picture released July 4, 2009. On the left of the Secretary-General is the Chair of the Tripartite Core Group, Kyaw Thu. (Photo: Reuters)

efficient, and effective organizatio n" that can

help the world's needy, protect civilians trapped in conflict, and keep key issues like climate change in the global spotlight. Critics say Ban has worked too much behind the scenes, not using the bully pulpit of the UN as his charismatic predecessor Kofi Annan did to publicly pressure wayward regimes. They criticize him as ineffectual and colorless, and say he's capitulated to the five veto-wielding permanent members of the UN Security Council — the US,

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

145

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Russia, China, Britain and France — whose support is essential for him to get a second five-year term. In a recent interview looking back on the first half of his term and ahead to the second half which started this month, Ban defended himself, arguing that he is battling against the ingrained culture of a massive bureaucracy. He said he's still working on his priority goals — mobilizing world leaders and people around the world to support a new treaty to tackle global warming, changing the working culture of the United Nations, and promoting peace in Darfur and other conflict areas, mainly in Africa. "It's too early to claim any success," he said. "Likewise, it's too early to say what the most frustrating aspect in my job is." The 65-year-old former South Korean foreign minister is widely viewed as the world's top diplomat, but he is also responsible for running a giant international bureaucracy where the UN's 192 member countries often have competing interests. "You don't see any other nation or government or even private organizations where you have equally important 192 shareholders," Ban said. "How to balance all these different 192 countries, that is quite time consuming." Annan, for his part, was hailed as the "secular pope" and a "rock star of diplomacy" before his tenure was tarnished by a scandal over mismanagement of the U.N. Oilfor-food program to help Iraqis cope with UN sanctions. When Ban came to the United Nations in January 2007, he promised to be "a harmonizer and bridge-builder," to push for peace in Darfur and the Middle East and to restore the U.N.'s tarnished reputation, which was also battered by corruption in the UN's purchasing operations and sexual abuse by UN peacekeepers.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

146

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

But after 2 1/2 years, criss-crossing the globe dozens of times, Ban complained that U.N. members aren't giving him enough support. "I have very broad responsibilities as group leader, in the areas of peace and security, development, how to eradicate disease and abject poverty, and (in the) protection and promotion of human rights," the secretary-general told AP. "But these cannot be done alone." The secretary-general is widely believed to want a second term. Key diplomats, speaking on condition of anonymity because they were not authorized to speak publicly, don't rule out another term — but say it's too soon for a definitive answer. Ban said it may take years to change the working culture of the UN Secretariat, to resolve all the confrontations in the world, and to effectively tackle global issues like climate change, food security and swine flu. He is credited with putting climate change near the top of the global agenda — and he said getting global agreement on a new treaty to curb global warming in Copenhagen in December is crucial for the world, and for his success as secretarygeneral. Chile's UN Ambassador Heraldo Munoz, who went to Antarctica with Ban to see the impact of global warming on the continent's melting glaciers, said it was too early to judge his tenure as secretary-general. But he underlined "how active and successful he has been on climate change ... and how he unlocked the impasse at Bali that opened the road map to Copenhagen." Critics say Ban hasn't been tough enough — or has backed down — in talking tough during Israel's invasion of Gaza, Zimbabwe President Robert Mugabe's crackdown on the opposition, and the Sri Lankan government's final assault on Tamil Tiger rebels that killed many civilians.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

147

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Ban insisted he has spoken out privately and publicly on human rights issues. He said he has helped the UN avoid crises in African countries including Kenya and "harmoniously negotiate" proposals for peace and stability in Kosovo. He got Burma's generals to allow international aid into the country after a killer cyclone last year, but on a return visit last weekend the junta refused to let him see imprisoned pro-democracy leader Aung San Suu Kyi. When he meets world leaders whose countries have difficult problems, he said, "I address all these issues straight-forward and directly, without much diplomatic courtesy." "When I believed that this is something which I must do as secretary-general on an urgent and very important issue, I have spoken out," Ban said. "When it comes to substance, I think I am a man of result rather than fiery rhetoric," Ban said.

CONTRIBUTOR

Russian Mine to Supply Uranium to Junta? By KHUN CHAN KHE

Thursday, July 9, 2009

The UN Secretary General Ban Ki-moon’s controversial two-day trip to militaryruled Burma to discuss the continued detention of Aung San Suu Kyi and conditions in the country prior to the 2010 elections has been widely criticized as a failure. Eight previous diplomatic visits by UN envoy Ibrahim Gambari also failed to dent the intransigence of the military regime.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

148

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

However, the reason for the UN’s inability to effect positive change in Burma has less to do with these failed diplomatic visits than with the remaining obstacles at the UN Security Council. Conventional wisdom suggests that China’s permanent seat on the Security Council and its policy of non-interference in Burma, a policy no doubt underscored by Chinas well-documented interest in maintaining access to Burma’s natural resources, has prevented effective UN action on Burma. Much less attention, however, has been paid to the obstacle posed by Russia. Like China, Russia has a permanent seat on the Security Council and also blocked a 2007 UN draft resolution that would have applied enormous pressure on the regime. Russia also has interests in Burma’s natural resources, and perhaps in cooperating with the regime’s increasingly public nuclear ambitions. Since 2006, I have been monitoring an iron ore mining project unfolding around my village in a remote ethnic Pa-O area in war torn Shan State, led by the stateowned Russian company Tyazhpromexport. The company has invested upwards of US$150 million and is constructing an iron processing plant only 10 kilometers from the Burmese Army’s Eastern Command. This command is responsible for fighting in several areas of Shan State, and Burmese army soldiers have raped, beaten, mutilated, tortured and murdered civilians in their ongoing suppression of ethnic minorities. I, my colleagues, and other organizations have documented these abuses. The Russian processing plant, which is sited in the Hopone Valley located at the east of the Shan State capital of Taunggyi, is expected to be completed by the end of the year. It is equipped with underground bunkers and is surrounded by two tenfeet-high cement walls and barbed wire.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

149

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The direct impact of the project has already been severe: 55 people have been forcibly relocated out of three villages to make way for the factory, and 11,000 acres of farmlands have been confiscated by local authorities on behalf of the company. Complaints by the villagers to local government offices were summarily dismissed. Preparations for the first of a series of open pit mines in the area by Tyazhpromexport have also begun. Barring a radical change in the way the regime and its corporate partners do business, the forced relocation of approximately 7,000 ethnic Pa-O people living directly around the site is all but certain. Erosion and the release of mining waste into our main water source, the Thabet Stream, is also a serious concern. This would affect 35,000 people downstream. The company is already diverting the stream to their factory, leading to unusually low water levels this year. However, there is an even more serious aspect to this operation. In May 2007, one year after Tyazhpromexport declared its involvement in the iron ore project, Russia’s atomic energy agency Rosatom announced that it had reached a deal for cooperation with the Burmese regime on a nuclear program. No further information about this nuclear cooperation has been made public, but suspicions are rife that it is linked to the Hopone Valley mining project. Local people in my community are worried. Uranium occurs naturally alongside iron ore and the military regime’s Ministry of Energy has acknowledged the existence of uranium deposits in Burma. Extreme travel restrictions have been imposed against local people by the Burma Army around the iron project, and there has been an almost complete lack of public information about the project, to a degree unusual even for the reclusive Burmese regime. Local villagers have quietly heard from staff insiders that the factory will be used to process both iron and uranium.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

150

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

The Burmese regime’s nuclear ambitions are no secret. For years it has been sending students to Russia to study nuclear technology, and it has normalized relations with North Korea, the world's problem child playing with nuclear arms, despite a problematic history between the two nations. Recently, The US tracked a North Korean ship that was thought to be headed for Burma’s shores with arms and ammunitions, in violation of a UN Security resolution against Pyongyang. The vessel turned around and returned to North Korea. Japanese authorities arrested three men in June for allegedly attempting to send weapons-making technology to Burma at the behest of North Korean agents, and photos have been distributed showing an intricate tunnel system throughout Burma being constructed with North Korea’s help. The idea that a Russian firm might be quietly mining uranium in the country is by no means so far-fetched. Whatever the case, the widespread human rights abuses connected to the project are no less worrying. We don’t expect Ban Ki-moon’s visit to change our plight in any significant way. What is really needed is a way to subvert the so-called policies of “non-interference” at the UN Security Council so it can do its job to protect against the military regime’s ongoing threats to international peace and security. Khun Chan Khe is an ethnic Pa-O and the General Secretary of the Thailand-based Pa-O Youth Organization (PYO). Recently the PYO released firsthand documentation on the Russian-led mining project in a report entitled “Robbing the Future.”

skip to main | skip to sidebar

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

151

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

u r reading a post from moemaka

Showing posts with label ွ7th July Special. Show all posts Showing posts with label ွ7th July Special. Show all posts 07 July 2009

El Zi - The Spirit of Student Union & Ma Mee Mee

"သမဂၢစိတ္ဓာတ္" အယ္ဇီ ဇူလိုင္ ၈၊ ၂၀၀၉

၆၂ - ဆဲဗင္းဇူလိုင္က အစရွိခဲ့တဲ့ ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ၾကယ္တာရာမ်ား သို႔ - ျမန္မာဘေလာ့ဂါ ညီအကို ေမာင္ႏွမမ်ား ရဲ႔ အမွတ္တရ ဦးညြတ္ျခင္း။ (မိုးမခက ျပန္လည္ တင္ဆက္ပါတယ္)

၇ ဇူလိုင္ဟာ ၿမန္မာၿပည္သူၿပည္သားေတြ ၀မ္းနည္းေႀကကြဲရတဲ့ တကၠသိုလ္ေၿမ ေသြးစြန္းခဲ့တဲ့ ေမာ္ကြန္း၀င္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦ ၿဖိဳခြင္း ဖ်က္စီးခံခဲ့ရတဲ့ေန႕ သမိုင္း အက်ည္းတန္တဲ့ ေန႕တေန႕ ၿဖစ္တယ္။ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ ေအးေအးေဆးေဆး စည္းေဝးႀက တိုင္ပင္ႀက ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း စီတန္းလို႕ သူတို႕ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ႀကတာပါ။ ဒီလို ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း

ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ႀကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို အႀကမ္းဖက္သမားလို႕ စြပ္စြဲၿပီး စစ္တပ္က လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႕ ပစ္ခတ္ေၿဖရွင္းခဲ့တယ္။

သမဂၢ အေဆာက္အဦထဲ ဒဏ္ရာေတြနဲ႕ ခိုေအာင္းေနတဲ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ၊ စည္းေဝး တုိင္ပင္ေနႀကတဲ့ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြကို ကြန္ၿမဴနစ္ေတြပါလို႕ စြပ္စြဲၿပီး

ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ သမိုင္းကိုပါ ဖ်က္စီးပစ္ခ်င္တဲ့ ဦးေန၀င္းက ေမာ္ကြန္း၀င္ သမဂၢ အေဆာက္အဦကို ဒိုင္းနမိုက္နဲ႕ ၿဖိဳခြင္းေစခဲ့တယ္။ လူငယ္ေက်ာင္းသား ရာေက်ာ္ ၇ ဇူလိုင္ ၁၉၆၂ မွာ ေသြးေၿမက် အသက္ေပးခဲ့ရတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

152

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

(မရွိေတာ့ျပီ ျဖစ္တဲ့ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အဦၾကီး) ၿမန္မာေက်ာင္းသားသမိုင္းကို ႀကည့္ရင္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္က စလို ့ခုေခတ္ ကိုမင္းကိုနိုင္တို႕ ကိုေက်ာ္ကိုကိုတို႕ ထိတိုင္ အၿမဲဂုဏ္ယူစရာနဲ႕ ။ ေက်ာင္းသားရဲ႕ ေသြးက အမွန္ကို ေၿပာရဲတဲ့

ေသြးနဲ႕ ရဲေနတယ္။ သူ႕ရဲ႕သေဘာထားက ေၿဖာင့္မွတ္တည္ ႀကည္ၿခင္းနဲ႕ ၿဖဴစင္တယ္။ သူတို ့ရဲ႕ ရင္ထဲမွာ တိုင္းၿပည္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရားမွ်တေရး လြတ္လပ္ေရး ရွိေစခ်င္တဲ့ ႀကီးမားတဲ့ ေစတနာ ေမတၱာ ပဲရွိတယ္။

တိုင္းသူၿပည္သားေတြ ဒုကၡေရာက္ေနလား... ေက်ာင္းသားက မေနဘူး။ ၿပည္သူေတြ ၿပႆနာနဲ႕ တိုးေနလား... ေက်ာင္းသားက ေရွာင္မထြက္ဘူး။ တိုင္းၿပည္အတြက္ လိုအပ္ၿပီလား...

ေက်ာင္းသားက အသက္လည္း စြန္ ့ရဲတယ္ ဘ၀လည္းရင္းရဲတယ္။ ဒီလို ရဲရင့္ၿဖဴစင္တဲ့ စိတ္ထားနဲ႕ တိုင္းၿပည္အေပၚ ေစတနာေမတၱာ ႀကီးမားႀကတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြဟာ

ရာဇ၀င္မွာႀကည့္ရင္ ေကာင္းခ်င္းအၿဖာၿဖာနဲ႕ အၿမဲဂုဏ္ယူစရာနဲ႕။ ကမၻာက ေလးစားရတဲ့ ဂုဏ္ၿပဳရတဲ့ ေမာ္ကြန္းတင္ရတဲ့ သူေတြ ၿဖစ္တယ္။

ဒီလိုရဲရင့္ ၿဖဴစင္ၿပီး ေမတၱာတရားႀကီးတဲ့ ေက်ာင္းသားနဲ႕ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ ႀကတဲ့ခါ ဘယ္ေလာက္ႀကီးတဲ့ အာဏာရွင္ပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ အလိုလို ေသးသိမ္သြားတယ္။ ေၿခြရံသင္းပင္း ဘယ္ေလာက္မ်ားေနပါေစ၊ သူ႕ကိုယ္သူ လံုၿခံဳတယ္ မထင္ေတာ့ဘူး။ လက္နက္ႀကီးေတြ ဘယ္လိုပဲ ကိုင္ထားထား ေႀကာက္ရြံ႕ေနေတာ့တာပဲ။ ေသးသိမ္သြားတဲ့စိတ္ မလံုၿခံဳတဲ့စိတ္ စိုးရိမ္ေႀကာက္လန္ ့တဲ့စိတ္ေတြေႀကာင့္ ၿပႆနာတခုခု

ၿဖစ္လာရင္ အာဏာရွင္က ဘယ္ေတာ့မွ မွန္မွန္ကန္ကန္ မဆံုးၿဖတ္နိုင္ႀကဘဲ ေသြးရူးေသြးတန္း ဂေယာင္ေၿခာက္ၿခားနဲ႕ ဘယ္သူ႕ေႀကာင့္ ဘယ္၀ါေႀကာင့္ဆိုၿပီး လက္ညိဳွးလိုက္ထိုးရင္း ၿပႆနာကေန ေရွာင္ေၿပးေနေတာ့တာပါပဲ။

ကိုယ္တို႔တိုင္းၿပည္မွာက လက္ညိွဳးကို ရုိးရုိးမထိုးဘူး။ အာဏာရွင္ေတြက

သူနဲ႕ဆန္႕က်င္ဖက္အင္အားေတြကို အၿမဲတမ္း ကာလာ အမ်ိဳးအမ်ိဳး ဆိုးေပးၿပီးမွ လက္ညိွဳးထိုးတာပါ။ ေရာင္စံုေသာင္းက်န္းသူေတြ ထႀကြေသာင္းက်န္းေနပါၿပီလို႕ လက္ညိွဳးထိုးၿပီး အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့ စစ္တပ္က ၈၈ အေရးအခင္းတုန္းက ၿပည္သူေတြထဲ ကြန္ၿမဴနစ္ေတြ ေရာက္ေနတယ္... ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္နား ကြန္ၿမဴနစ္ေတြ ၀ိုင္းေနတယ္... ဆိုၿပီး ကြန္ၿမဴနစ္ဆိုတဲ့ အေရာင္ကိုဆိုးလို႕ လက္ညိဳွး ထိုးခဲ့ၿပန္တယ္။

ဘယ္လို အခ်င္းကိစၥမွာမဆို ၿဖစ္ေနတဲ့ ၿပႆနာကို ဦးတည္မေၿဖရွင္းဘဲ ဘယ္သူ႕ေႀကာင့္ ဘယ္၀ါ့ေႀကာင့္ ဆိုရင္ဆို၊ ဒါမွမဟုတ္ ၿပႆနာေတြကေန အာရုံလြဲသြားေအာင္ ဘာသာေရး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

153

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လူမ်ိဳးေရး အဓိကရုဏ္းေတြ ဖန္တီးလို ဖန္တီး၊ ၿဖစ္ေနတဲ့ ၿပႆနာကေန ေရွာင္ေၿပးတဲ့

တပြဲတိုးနည္းကိုသာ သံုးေတာ့တာပါပဲ။ အမ်ားၿပည္သူရဲ႕ ယံုႀကည္မွဳမရတဲ့ အစစအရာရာ ယိမ္းယိုင္ေနတဲ့ အာဏာရွင္ေတြက အဲ့ဒီလို "Blame approach" ကို ၿပႆနာေတြ ေၿဖရွင္းဖို႕ သံုးတယ္လို႕ဆိုတယ္။

၇ ဇူလိုင္ အေရးမွာ ဦးေန၀င္း ေၿပာခဲ့တာကိုႀကည့္ၾကပါဦး... "အခုျဖစ္တဲ့ ကိစၥဟာ သာမန္ကိစၥ တခုတည္း မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေရး အေမွာင့္ ပေယာဂမ်ား ဖမ္းစားတယ္ဆိုတာ ရိပ္စားမိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႕ကို အလုပ္ပ်က္ကြက္ေအာင္ ရည္စူးျပီး

တမင္လုပ္ေနၾကတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္ ေနာက္ထပ္ ဘာမွမေျပာလိုပါဘူး။ ဓားကို ဓားခ်င္း လွံကိုလွံခ်င္း ဆိုင္ဖို႕သာ ရွိပါတယ္။" တဲ့

ဒါကိုႀကည့္ရင္ စစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ နိုင္ငံေရးၿပႆနာေတြကို နိုင္ငံေရးနည္းနဲ ့မေၿဖရွင္းနိုင္ပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ blame approach ကိုသာသံုးခဲ့တာ ေတြ ့နိုင္တယ္။ လူတကာ လက္ညိွဳးထိုး ၿပစ္တင္ေ၀ဖန္ေလေလ သူ႔မွာ နိုင္ငံေရး ပါ၀ါ မရွိေႀကာင္း၀န္ခံေလေလမို႕ အစကတည္းက အင္အားမဲ့ အစိုးရဆိုတာ လည္းေပၚလြင္ပါတယ္ေလ။

နိုင္ငံေရးအင္အားမဲ့တဲ့ အစိုးရက လက္နက္အင္အားကိုအားကိုး တိုင္းၿပည္ကို စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတာ အဲဒီ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ကတည္းကပါပဲ။ ၿပည္သူေတြမွာလည္း တေန႕တေန႕

ခက္ခက္ခဲခဲ ဘ၀ကိုရုန္းကန္ေနႀကရတဲ့ထဲ ၂၀၀၇ ႀသဂုတ္တုန္းမွာ ကားခေတြလည္း အဆမတန္ ခုန္ပ်ံတက္သြားခဲ့တယ္။

ဝန္ေဆာင္ခေတြ ၿမင့္တက္သြားသလို စားေသာက္ကုန္ ေစ်းနွဳန္းေတြလည္း တက္ကုန္တယ္။ အမ်ားသံုးလိုင္းကားေတြကို အားထားသြားလာရတဲ့ သာမန္ၿပည္သူေတြမွာ အစစႀကပ္တည္းတဲ့ထဲ သြားေရးလာေရး ေတြလည္းခက္ကုန္ေတာ့ ဘာလုပ္လို႕

ဘာကိုင္ရမွန္းမသိ။ ေက်ာင္းသားေတြလည္း ေက်ာင္းမတက္နိုင္ ရဟန္းေတြလည္း ဆြမ္းခံမသြားနိုင္။

ၿပည္သူေတြ ၿပႆနာနဲ႕ တိုးေနၿပီ... အခက္အခဲနဲ႕ ရင္ဆိုင္ေနရၿပီ... ေက်ာင္းသားကေခါင္းမေရွာင္ဘူး။ ၿပည္သူေတြ အခက္အခဲကို ေၿဖရွင္းေပးခ်င္လို႕

ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက အစိုးရရဲ႕ ေလာင္စာဆီမူကို ဆန္႕က်င္ဆႏၵၿပတယ္။ ကားခေတြ ေစ်းႀကီးလို ့လမ္းေလွ်ာက္တယ္ဆိုတဲ့ ေၾကြးေၾကာ္သံကို ကိုင္ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵၿပပါတယ္ဆိုႀကရင္း ၿပည္သူလူထုကိုလည္း ေက်ာင္းသားေတြနဲ႕ ပူးေပါင္းဖို ့ နိဳးေဆာ္လာႀကတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

154

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၈၈ မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသူ မမီးမီးပါ။ ေလာင္စာဆီကိစၥ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ရင္း ၿပည္သူေတြကို ေက်ာင္းသားနဲ႕ ပူေပါင္းဖို႕ တိုက္တြန္းေဟာေၿပာခဲ့တယ္။ အရြယ္ မေရာက္ေသးတဲ့

ကေလးငယ္နွစ္ေယာက္ရဲ႕ မိခင္ မမီးမီးဟာ ကိုယ္တိုင္လည္း က်န္းမာေရး ေကာင္းတဲ့သူ မဟုတ္ပါဘူး။

၁၉၉၆ ကေန ၂၀၀၅ ထိ ေထာင္နွစ္ရွည္က်ခဲ့သူ။ သူ႕အေနနဲ႕ အာဏာရွင္ကို ဆန္႕က်င္တယ္ဆိုတာ ေထာင္ၿပန္က်နိုင္တာကို သေဘာေပါက္ထားသလို သူ႕မွာ လူမမယ္ ကေလးေတြရွိတာကိုလည္း ေမ့ထားတဲ့သူမဟုတ္ပါဘူး။ သူ႕က်န္းမာေရး အေၿခအေနလည္း သူသိသလို ေထာင္ထဲမွာ ႀကံဳလာနိုင္တဲ့ အေၿခအေနေတြကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းသိထားပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ မမီးမီးက ေက်ာင္းသားစိတ္အၿပည့္နဲ႕ ေက်ာင္းသူ။ သူနိုင္သေလာက္ တိုင္းၿပည္အေရး ေဆာင္ရြက္ခ်င္တဲ့သူ။ ၿပည္သူေတြ အေရးကို ကိုယ့္အေရးထက္ ပိုအေလးထားတဲ့

အမွန္တရားကိုၿမတ္နိဳးတဲ့ ၿဖဴစင္တဲ့ သေဘာထားရွိတဲ့သူ။ အမွန္ကိုေၿပာရဲတဲ့ ေသြးနဲ ့ရဲ၀ံ့သူ တိုင္းသူၿပည္သားေတြကို လြတ္လပ္ေရး တရားမွ်တေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရေစခ်င္တဲ့ ေစတနာေမတၱာ ႀကီးမားသူပါ။

မမီးမီး ေဟာေၿပာေနတာကို နားေထာင္ရင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဖခင္ႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မွိဳင္း မိန္႕ဆိုခဲ့တဲ့ စကားေလး ၿပန္သတိရမိပါတယ္။

".....အေဆာက္အဦးကိုသာၿဖိဳလို ့ရမယ္ အေမာင္တို ့ရင္ထဲက သမဂၢ စိတ္ဓာတ္ကိုေတာ့ ဘယ္သူမွ ၿဖိဳလို႕ မရပါဘူး... "

ၿပသနာေတြကို ေၿဖရွင္းနိုင္တဲ့ အစြမ္းအစမရွိတဲ့ အာဏာရွင္ကေတာ့ သူ ့ရဲ ့ထံုးစံအတိုင္း စြဲခ်က္ေတြတင္ လက္ညိွဳးေတြထိုး အေရာင္ေတြခ်ယ္ေပးလို ့ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေတြကို စြဲခ်က္ ၁၇ ခုနဲ ့ ဖမ္းဆီးလိုက္ပါတယ္။ ခုေနမွာ မမီးမီးဟာ အီလက္ထေရာနစ္ ၿပစ္မွဳအပါအ၀င္ ၿပစ္မွဳ ၅ ခုအတြက္ ပုသိမ္ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ေထာင္ဒဏ္ ၆၅ နွစ္ က်ခံေနရပါတယ္။ မမီးမီးက သူ ့ကို တရားရုံးက အမိန္႕ခ်တဲ့ခါ...

"ဘယ္ေတာ့မွ မေႀကာက္ဘူး ဗမာၿပည္လြတ္ေၿမာက္ပါေစ အေရးေတာ္ပံု ေအာင္ပါေစ" လို႕ ေႀကြးေႀကာ္သြားတယ္ ဆိုပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

155

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အမွန္တရားကို ခ်စ္ၿမတ္နိုးတဲ့စိတ္နဲ ့ရဲရင့္သူ အမွန္တရားကိုသာ လိုလားတဲ့စိတ္နဲ ့ၿဖဴစင္သူ ၿပည္သူေတြကို လြတ္ေၿမာက္ပါေစဆိုတဲ့ စိတ္နဲ ့ေမတၱာတရားႀကီးမားသူ သမဂၢစိတ္ဓာတ္အၿပည့္နဲ ့မမီးမီးပါ။

သမိုင္းအဆက္ဆက္ အသက္ ေသြး ဘ၀ ေတြေပးခဲ့ႀကတဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ၇ ဇူလိုင္အထိမ္းအမွတ္ သမဂၢစိတ္ဓါတ္ စာစုနဲ႕ ဦးညြတ္လိုက္ပါတယ္။ "သမဂၢစိတ္ဓာတ္ အၿမဲရွင္သန္ေနမွာ ၿဖစ္သည္" - အယ္ဇီ -

http://allmymemo.blogspot.com/2009_07_01_archive.html

Posted by Phan Mee Ain - Literature Lovers at 9:50 PM 1 comments Labels: ွ7th July Special

Ko Lu Htwe - Ko Ko Gyi

ကၾကီးေရ ... က ကိုလူေထြး

ဇူလိုင္ ၇၊ ၂၀၀၉ ၆၂ - ဆဲဗင္းဇူလိုင္က အစရွိခဲ့တဲ့ ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ၾကယ္တာရာမ်ား သို႔

ျမန္မာဘေလာ့ဂါ ညီအကို ေမာင္ႏွမမ်ား ရဲ႔ အမွတ္တရ ဦးညြတ္ျခင္း (မိုးမခက ျပန္လည္ တင္ဆက္ပါတယ္) ကိုလူေထြးတို႕ ငယ္ငယ္က အိမ္တိုင္းမွာ အေပၚစက္ေအာက္စက္ မရွိပါဘူး။ ရုပ္ရွင္ဇာတ္လမ္း

ၾကည့္ခ်င္ရင္ ရပ္ကြက္ထဲက ဗြီဒီယိုရံုကို ေျပးရပါတယ္။ ေျပးရတယ္ဆိုတာက ေနရာဦးရတာပါ။ ရပ္ကြက္ထဲမွာကလဲ ဗြီဒီယိုရံုမ်ားမ်ား စားစား မရွိေလေတာ့ ရွိတဲ့ရံု လူစုတာ မဆန္းဘူးေလ။ ကိုယ္ကအေစာၾကီး ေရာက္ရင္ေရာက္။ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ကိုယ္ရမယ့္ ေနရာေလး သူမ်ားဦးသြားေရာ။

ေနာက္ပိုင္း အရြယ္ေရာက္လာေတာ့ ရုပ္ရွင္ရံုအထိ သြားၾကည့္တတ္လာတယ္။ လက္မွတ္ကေတာ့ ခံုနံပါတ္နဲ႕ေရာင္းတာ ဆိုေတာ့ ခံုဦးဖို႕ ျပႆနာ မရွိပါဘူး။ အဲ... ျပႆနာရွိတာက လိုင္းကားေတြေပၚမွာ။ ကားေပၚေရာက္ရင္ လူတိုင္း ထိုင္ခံုလိုခ်င္ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

156

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အတူတူတက္လာသူခ်င္း လြတ္ေနေသးတဲ့ ထိုင္ခံုတလံုးကို ဦးဖို႕ တခ်ိဳ႕ကဆို တြန္းတိုက္ျပီးေတာင္ လုတတ္ၾကတယ္။

ဒတ္ဆန္းကားေလးေတြမွာဆို ကားအေရွ႕ေခါင္းခန္းက ေနရာကို အထူးေစ်းနဲ႕ေတာင္ ေပးျပီး စီးရေသးတယ္ မဟုတ္လား။

လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ သြားျပန္ေတာ့လဲ လူက်တဲ့ ဆိုင္ေတြဆို ေနရာကေတာ္ေတာ္ ရွားတယ္။ ကုလားထိုင္လို ဇိမ္က်က် ထိုင္ခံုမ်ိဳးကိုမေျပာနဲ႕၊ ေခြးေျခပုေလး ေတြကိုေတာင္ အလုအယက္လုပ္ရင္း ေနရာဦးရတာမ်ိဳးပါ။

ကိုယ္တို႕ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြၾကားမွာ အဲဒီ ေနရာလုတယ္... ကုလားထိုင္ လုတယ္... ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈံးက အေတာ္ေလး ေခတ္စားလာတာ သတိထားမိတယ္။ အဲဒီေနရာကို

ပိုင္ဆိုင္လိုက္တဲ့အခါမွာ ရလာတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြ ရွိေနလို႕လဲ လူေတြဟာ ကုလားထိုင္ေခၚတဲ့ သက္မဲ့အရာတခုကို အာသာငမ္းငမ္း ျဖစ္ေနၾကတာ ထင္ပါရဲ႕။

ကိုလူေထြး တခုေတြးမိတယ္ေလ။ အဲဒီေလာက္ ကုလားထိုင္ လုခ်င္ၾကတဲ့လူေတြ... the green mile ရုပ္ရွင္ထဲက လွ်ပ္စစ္ခံုလို ကုလားထိုင္မ်ိဳးဆိုရင္ေရာ အလုအယက္ ေနရာ ဝင္ဦးၾကပါဦးမလား လို႕ပါ။

ကိုကိုၾကီးကေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္ ခလုပ္ဆြဲလိုက္မယ္ မသိႏိုင္တဲ့ အဲဒီလွ်ပ္စစ္ခံုလို ေနရာမ်ိဳးကို ဝင္ထိုင္ေပးခဲ့တယ္။ သူကေတာ့ ေနရာ လိုခ်င္လြန္းလို႕ မဟုတ္။ ... ... ... ကိုလူေထြးတို႕ ေက်ာင္းသားဘဝဟာ အင္မတန္မွ ေပ်ာ္စရာေကာင္းပါတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္က အေၾကာင္း ေက်ာင္းသားဘဝ အေၾကာင္းေတြကို ျပန္ေျပာၾကျပီဆိုရင္ မေပ်ာ္သူ.. မလြမ္းတတ္သူ.. မတမ္းတမိသူေရာ ဘယ္လာရွိလိမ့္မွာလဲ။

ေက်ာင္းသားေတြဆိုတာက ရိုးသားတယ္။ ျဖဴစင္တယ္။ အျပစ္ကင္းတယ္။ တကၠသိုလ္တက္ကာစ ပထမႏွစ္ဆိုတာ ေလာကမွာ အေပ်ာ္ဆံုးအခ်ိန္လို႕ ေျပာလို႕ရတယ္။

ကိုလူေထြးတို႕က ဆယ္တန္းေျဖျပီးကတည္းက လြယ္အိတ္တလံုးလြယ္ျပီး မိန္းထဲ ေရာက္ေနျပီ။ အတန္းၾကီး ေက်ာင္းသားေတြနဲ႕ ေရာျပီး အတန္းလိုက္တက္... ကင္တင္းလိုက္ထိုင္ လုပ္ေနျပီ။ ဒါေပမယ့္ ဒါက တကယ့္ ေက်ာင္းသားဘဝမွ မဟုတ္တာ။

ပထမႏွစ္တကယ္ စတက္ရေတာ့မွ ငါ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ျဖစ္ျပီကြဆိုျပီး ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ဂုဏ္ယူလိုက္ရတာ မေမာႏိုင္ မပန္းႏိုင္ပါပဲ။ ဂုဏ္ယူစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္လဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ သမိုင္းက ထြန္းေျပာင္ခဲ့ေပတာကိုး။

တို႕တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးကို အသက္ေပးျပီး အရယူေပးခဲ့တဲ့ ကိုေအာင္ဆန္းဆိုတာ

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေဟာင္း။ တို႕ေတြအားလံုး ကေန႕အထိ သူရဲေကာင္းအျဖစ္ လက္ခံထားၾကတဲ့ ကိုဗဟိန္းတို႕ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ တို႕ဆိုလဲ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ေတြပါပဲ။ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေရးနဲ႕ တမ်ိဳးသားလံုးရဲ႕ အေရးကို ဦးေဆာင္ခဲ့တယ္။

ဒီလိုေျပာလိုက္ေတာ့လဲ ကိုလူေထြး စိတ္ထဲမွာ ကိုကိုၾကီးကို ျပန္ျပီး သတိရမိသြားျပန္ပါေရာ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

157

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

... ... ... ေနာက္ဆံုးႏွစ္ကို ေရာက္ျပီဆိုရင္ေတာ့ ေက်ာင္းသားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေက်ာင္းစာကိုပဲ

အာရံုထား အေလးေပးၾကပါေတာ့တယ္။ သူတို႕ တဘဝလံုးရဲ႕ ေရွ႕ေရးက အဲဒီႏွစ္မွာ ေအာင္မယ့္ စာေမးပြဲေပၚမွာ လံုးဝၾကီး မူတည္ေနတာကိုး။

ဖိုင္နယ္ေရာက္ျပီဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြက ကိုယ္ဝင္ရမယ့္ လုပ္ငန္းခြင္အတြက္ ၾကိဳတင္ျပီး စိတ္ကူးယဥ္ေနၾကျပီ။ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ မိဘအရင္းအႏွီးနဲ႕ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေတြကိုေတာင္

အစပ်ိဳးေနၾကျပီေလ။ တခ်ိဳ႕ကလဲ စာေတြကို လက္ေတြ႕ အသံုးခ်ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ အလုပ္သင္အျဖစ္နဲ႕ သြားျပီး ေလ့လာသင္ယူၾကျပီ။ အခုလို ပြဲမဝင္ခင္ အျပင္က က်င္းပထားမွလဲ လခေကာင္းတဲ့ ေနရာေကာင္း တခုကို ျမန္ျမန္ရျပီး လူေတြနဲ႕အတူ လူတန္းေစ့ ေနႏိုင္မွာ မဟုတ္လား။ ဒါကေတာ့ ဘြဲ႕ရတေယာက္ရဲ႕ သဘာဝနဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေပါ့။

ကိုကိုၾကီးကေတာ့ တကၠသိုလ္ ေနာက္ဆံုးႏွစ္မွာတင္ အဖမ္းခံလိုက္ရျပီး သူ႕ရဲ႕ တန္ဖိုးရွိတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို ၁၃ ႏွစ္လံုးလံုး အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာပဲ အလဟႆ ကုန္ဆံုးခဲ့ရတယ္။ ... ... ... ၁၉၈၈ မွာ ကိုကိုၾကီးက "အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဆက္ဆံေရး ဘာသာ" ကို အထူးျပဳထားျပီး ေနာက္ဆံုးႏွစ္ကိုေတာင္ ေရာက္ေနျပီ။ မတ္လ အေရးအခင္းေတြ ျဖစ္ေတာ့ သူက ေက်ာင္းျပီးဖို႕ လပိုင္းပဲ လိုေတာ့တာ။

၁၉၈၈ ခု မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႕မွာ စစ္အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ လက္ခ်က္နဲ႕ အာအိုင္တီေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္ က်တယ္။ အဲဒီကိစၥနဲ႕ပဲ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈဟာ တဟုန္ထိုး ျမင့္တက္လာခဲ့တယ္ေလ။

ဘေလာ့ဂါတေယာက္ အေစာ္ကားခံရရင္ က်န္တဲ့ဘေလာ့ဂါ ေမာင္ႏွမေတြ မခံမရပ္

ျဖစ္တတ္ၾကသလိုေပါ့။ ကိုယ္လို ေက်ာင္းသားကို ထိတာ ကိုယ့္အသားကို လာထိသလိုပဲလို႕ ခံစားမိတဲ့ ကိုကိုၾကီးကလဲ ဘယ္ျငိမ္ေနပါေတာ့မလဲ။ ရက္ရက္စက္စက္ ႏွိမ္နင္းေနတဲ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

158

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ၾကားထဲကပဲ ရဲေဘာ္ ရဲဘက္ ေက်ာင္းသားေတြကို ဦးေဆာင္ျပီး ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းနဲ႕ ေရွ႕ဆံုးကထြက္ ဆႏၵျပခဲ့တယ္။

သူ႕ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ၾကံ႕ခိုင္မႈ၊ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္နဲ႕ အေတြးအေခၚအေျမွာ္အျမင္ ေတြက ကိုကိုၾကီးကို "ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ (ဗကသ)" ရဲ႕ ဒုဥကၠဌ ေနရာကို

အေရာက္ပို႕ေပးခဲ့တာေပါ့။ ဒုဥကၠ႒ ေနရာကို ၁၉၈၈ ၾသဂုတ္လ ၂၈ ေန႕မွာ စျပီး တာဝန္ယူခဲ့ျပီး ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္ အဖမ္းခံခဲ့ရျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ကိုကိုၾကီးက ဗကသကို ဆက္ျပီး တာ၀န္ယူခဲ့တယ္။

၁၉၈၉ အတြင္း ၆လၾကာ အထိမ္းသိမ္းခံရတဲ့အခ်ိန္ ကလြဲလို႕ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပတဲ့အထိ ကိုကိုၾကီးက ဗကသကို ကိုယ္စြမ္း ဉာဏ္စြမ္းရွိသေလာက္ ဦးေဆာင္မႈေပးခဲ့ပါတယ္။

သူဟာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို ယံုၾကည္သက္ဝင္ျပီး တိုင္းရင္းသားျပည္သူ တရပ္လံုးကို အာဏာရွင္လက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႕ကိုလဲ ၾကိဳးစားေနသူ တေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ခံယူခ်က္နဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ပဲ ကိုကိုၾကီးဟာ ၁၉၉၁ ဒီဇင္ဘာမွာ

အက်ဥ္းခ်ခံခဲ့ရတာေပါ့။ ၂၀၀၅ ခု မတ္လေရာက္မွ သူျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့တာပါ။ သူျပန္လြတ္လာျပီးေတာ့လဲ မၾကာပါဘူး။ ေလာင္စာဆီ ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္ခဲ့တဲ့အတြက္

ကိုမင္းကိုႏုိင္၊ ကိုေဌးၾကြယ္နဲ႕ အျခား ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားတက္ႁကြသူေတြနဲ႕ အတူပူးေပါင္းျပီး ျငိ္မ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ဆႏၵျပၾကဖို႔ စည္းရံုး လႈပ္ရွားခဲ့ပါတယ္။

တကယ္တမ္းေျပာရရင္ ကိုကိုၾကီး ထိုင္ခဲ့တဲ့ ကုလားထိုင္ဟာ လွ်ပ္စစ္ခံုလို ထိုင္ခံုမ်ိဳးပါ။ ဒါကို သိရက္နဲ႕ သူရဲရဲၾကီး ေရွ႕ဆံုးကေန ထိုင္ျပခဲ့တာဟာ ျမန္မာတမ်ိဳးသားလံုးအတြက္ သူ႕ရဲ႕ မြန္ျမတ္တဲ့ ရင္းႏွီးမႈၾကီးပါပဲ။

သူအခုလက္ရွိ က်ခံထားရတဲ့ ၆၅ ႏွစ္ဆိုတဲ့ ေထာင္ဒဏ္ဟာလဲ တမ်ိဳးသားလံုးအတြက္ ဘဝေပးထားတဲ့ ကိုကိုၾကီးလို ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးအတြက္ ေျပာပေလာက္တဲ့ ဆံုးရႈံးမႈတခု မဟုတ္ပါဘူး။

ညီေလး... ဆံုးရႈံးတယ္ဆိုတဲ႕ ေ၀ါဟာရကို မင္းအဘိဓါန္ထဲက ဆုတ္ျဖဲပစ္လိုက္... ဆံုးရႈံးတယ္လို႕ ထင္ေနတာေတြဟာ တကယ္ေတာ႕ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာ.... ေပးဆပ္ေနတာ....

ငါတုိ႕ကေလးေတြအတြက္ ငါတုိ႕သားေျမးေတြအတြက္ တို႕ဘိုးဘြားေတြသာ မေပးဆပ္ခဲ႕ရင္...

ဒီကေန႕ လြတ္လပ္ေရး ဘယ္ရလိမ္႕မလဲ... အဲဒီေပးဆပ္မႈေတြ အတြက္ မင္းကိုယ္မင္း ဂုဏ္ယူလိုက္စမ္း... မင္းသားေျမးေတြ ဂုဏ္ယူတတ္ေအာင္ သင္ေပးစမ္း...

ဆံုးရႈံးတယ္ဆိုတဲ႕ ေ၀ါဟာရကို မင္းေခါင္းထဲက ဆြဲထုတ္ပစ္လိုက္... ငါတို႕ေပးဆပ္ေနတယ္... ရင္းႏွီးေနတယ္.. လာ ငါတို႕ ေပးဆပ္စို႕... ရင္းႏွီးစို႕....

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

159

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

(ကိုကိုၾကီး) ၇-၇-၁၉၆၂ မေမ့ၾကနဲ႕ ဆိုသလိုပဲ တမ်ိဳးသားလံုး လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ ကိုယ္က်ိဳးမဖက္ဘဲ အသက္ေတြ၊ ဘဝေတြ ေပးထားၾကတဲ့ မြန္ျမတ္တဲ့ စိတ္ထားနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုလဲ အစဥ္သတိရေနေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႕ ဒီစာကို ေရးလိုက္ရျခင္းျဖစ္ပါတယ္... အားလံုးကို ခင္မင္ေလးစားတဲ့ ရဲေဘာ္ လူေထြး စာကိုးစာရင္း။ ။

Ma Khin Min zaw's blog Voice of America VOA www.Momaka.com

leaflet - Free Burma Political Prisoners now - Ko Ko Gyi Posted by Phan Mee Ain - Literature Lovers at 9:18 PM 0 comments Labels: ွ7th July Special

Newer Posts Older Posts Home Subscribe to: Posts (Atom)

သမိုင္းေရးသူမ်ား မိုးခ်ဳိသင္း ဇူလိုင္ ၇၊ ၂၀၀၉

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

160

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက

ကိုယ္

၃ႏွစ္သမီး

ေလာက္

ျဖစ္လိမ္႔မယ္။

လမ္းကို ေတာက္တက္ ေတာက္တက္ ေလွ်ာက္ၿပီး အိမ္ထဲမွာ ေလွ်ာက္သြားေနတာ။ ကေလးပီပီ လူႀကီးေတြ လုပ္သမွ် လိုက္စူးစမ္း လိုက္ မွတ္ေနခ်ိန္ေပါ႔။ ကေလးဆိုေတာ႔လဲ ကိုယ္႔ပတ္၀န္းက်င္မွာ ၾကားေနတာေတြ လိုက္ေျပာေနေတာ႔တာေလ။ အဲဒီတုန္းက နားမလည္ ပါးမလည္ ဆိုဆိုေနတာက … “ဦးသန္႔ ဗိမၼာန္ တည္ေဆာက္ေရး ဒို႔အေရး ဒုိ႔အေရး” တဲ႔။ ကိုယ္ ဒီလို ေအာ္လိုက္တိုင္း ကိုယ္႔ကိုထိန္းတဲ႔ အမႀကီးက လူၾကားထဲကေန ကိုယ္႔ကို ေပြ႔ခ်ီသြားရတာ။ ကိုယ္က ယက္ကန္ ယက္ကန္နဲ႔ ပါသြားရင္း ေအာ္ေနေသးတာ တဲ႔။ အေမက ျပံဳးရင္း ေနာင္ေတာ႔ ျပန္ေျပာျပတယ္။

ဟုတ္တယ္။ အိမ္ေတြမွာ

အဲဒီတုန္းက

ကိုယ္တို႔ငယ္ငယ္က

တကၠသိုလ္၀င္းထဲက

ေမြးခဲ႔၊ ေနခဲ႔၊ ႀကီးျပင္းခဲ႔ရေတာ႔ အေဖက

ေဟာေျပာပြဲေတြကို

လက္ေခါက္ထားၿပီး

ကိုယ္႔ကို

ခ်ီၿပီး

ကခ်င္ပုဆိုး၀တ္ထားတဲ႔

ဆရာမေတြေနတဲ႔

ဒါမ်ိဳးေတြနဲ႔ ရင္းႏွီးခဲ႔ရတာ

ေက်ာင္းထဲမွာ

သြားနားေထာင္တတ္တယ္။

ဆရာ၊

မဆန္းေတာ႔ဘူး။

ေက်ာင္းသားေတြ

ကိုယ္႔ငယ္ဘ၀မွာ

လူငယ္ေလးေတြဟာ

ေဟာၾကတဲ႔

အက်ီၤအျဖဴလက္ရွည္ကို အျမဲ

ေလးစားစရာ

ေကာင္းေနခဲ႔တယ္။ တခါက မွတ္မွတ္ရရ ကိုယ္တို႔အိမ္ရဲ႔ ၀ရန္တာေလးမွာ အေမက ကုလားထိုင္ေလးနဲ႔ စာအုပ္ဖတ္ေနတယ္။ ကိုယ္တို႔တအိမ္လုံး အားလုံး တိုးတိုးတိတ္တိတ္ျဖစ္ေနတာ ကေလးျဖစ္တဲ႔ ကိုယ္ေတာင္ ရိပ္မိေနတယ္။ ကိုယ္တို႔အိမ္ေရွ႔မွာ စစ္သား၀၀ႀကီးတေယာက္။ ေခါက္တုံ႔ေခါက္ျပန္ ေလွ်ာက္ေနတာ။ ကိုယ္ကလဲ ေအးေအးေဆးေဆး စာဖတ္ေနတဲ႔ အေမ႔ေဘးမွာ ေဆာ႔ေနမိတာ ထင္တယ္။ ေတာ္ၾကာေနေတာ႔ စစ္သားႀကီးက အိမ္သာ တက္ခ်င္လိုက္တာ တဲ႔၊ မထိန္းႏိုင္ေတာ႔သလို လက္ႏွစ္ဖက္ကို စုံခါၿပီး အိမ္ေရွ႔မွာ ေလွ်ာက္ေနတယ္။ ကိုယ္ကလဲ အေမ႔ကို တလွည္႔၊ သူ႔ကို တလွည္႔ ၾကည္႔လို႔။ သူမ်ားကို အျမဲကူတတ္တဲ႔အေမက ဘာျဖစ္လို႔ တံခါး မဖြင္႔ေပးပါလိမ္႔။ အေမက စာအုပ္ကို ပိတ္၊ ေအးေအးေဆးေဆးပဲ အိမ္ထဲကို ၀င္သြားတယ္။ လာ လာ သမီး၊ အိမ္ထဲကို ၀င္ တဲ႔။ ေနာက္ေတာ႔မွ ကိုယ္ နားလည္ရတာ။ ကိုယ္တို႔ အိမ္သာရဲ႔ အေပၚ

ထပ္ခိုးမွာ၊ ကိုယ္တို႔ အိမ္ေအာက္မွာ တိတ္တိတ္ေလး ပုန္းေနၾကတဲ႔ အသက္ကိုေတာင္ ျပင္းျပင္း မရွဴရဲတဲ႔ ေျပးလာၾကတဲ႔ ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဦးပဥၹင္းေတြ။ စစ္ဖိနပ္ေတြနဲ႔

လားလားမွ

မဆိုင္တဲ႔

တကၠသိုလ္ေျမကို

ေန၀င္း

စစ္တပ္က

စီးနင္းခဲ႔ၿပီေလ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

161

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လက္နက္ရွိတဲ႔လူေတြရဲ႔ အႏိုင္က်င္႔မွဳက ေျပးခဲ႔ရလို႔ တခ်ိဳ႔က ေျခေထာက္ေတြ ကြဲ၊

ေသြးေတြျဖာက်လို႔။ အိမ္ေနာက္ေဖး တံခါးကို လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ပဲ ဖြင္႔လိုက္ၾကတယ္။ အိမ္ထဲကို တခ်ိဳ႔

သုတ္သုတ္

သူတို႔ေနၾကတယ္။

၀င္လာၿပီး

ထပ္ခိုးေပၚတက္၊

ကုတင္ေအာက္ထဲ

၀င္ၿပီး

ျငိမ္ျငိမ္ေလး

ညီမေလး..အကိုတို႔ကို ေရေလး တခြက္ေလာက္ တိုက္ပါ … တဲ႔။ ကိုိယ္က ကေလးပီပီ ေျပးၿပီး ေသာက္ေရအုိးစင္က ေရကို ေၾကးခြက္ေလးနဲ႔ ခပ္၊

အိမ္ေအာက္မွာ ပုန္းေနတဲ႔ အကိုႀကီး အမႀကီးေတြဆီ သြားေပးရတယ္။ ဒါကို အမေတြက ဧည္႔သည္ေတြလာမွ

ထုတ္တိုက္တဲ႔

ဖန္ခြက္

အသစ္ေတြ

ထုတ္၊

ေရစင္စင္ေဆးၿပီးမွ

မိုးျခိမ္းသံလို

ၾကားလိုက္ရတယ္။

ေရထည္႔တုိက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ

တျခားေနရာမွာ

ရိုင္းစိုင္းၾကမ္းတမ္းတဲ႔

ပုန္းေနၾကတဲ႔

အသံေတြ

ေက်ာင္းသားေလးေတြ

တခ်ိဳ႔

မိကုန္ၿပီေလ။

ကိုယ္တို႔လဲ

ေၾကာက္လိုက္၊ စိတ္ပူလိုက္တာ မေျပာပါနဲ႔ေတာ႔။ ဘာနဲ႔မွ မတူတဲ႔ ဆိုး၀ါးတဲ႔ ခံစားမွဳေတြပါပဲ။ “ေဟ႔ေကာင္ေတြ

ထြက္ခဲ႔စမ္း။

ေတာ္ေတာ္အလုပ္ရွဳပ္တဲ႔

ေကာင္ေတြ၊

ခ်စမ္းကြာ၊

ေဆာ္စမ္းကြာ။ မင္းလားကြ ဒို႔အေရး ေအာ္တာ။ မင္းလားကြ ေက်ာင္းသား သမဂၢ အေဆာက္အဦ ေဆာက္ခ်င္တာ။ မင္းလားကြ သမဂၢဖြဲ႔ခ်င္တာ။ လုပ္ခ်င္အုံး၊ ေအာ္ခ်င္အုံး …” တဲ႔။ ခုနက ဥာဏ္ဆင္ၿပီး အိမ္သာတက္ခ်င္လြန္းတဲ႔ စစ္သား၀၀ႀကီးက မ်က္ႏွာလိုအားရ

ေသနတ္ဒင္နဲ႔

ခ်တယ္။

ေခါင္းမွာ

ေသြးေတြက

ျဖာကနဲ။

အိမ္ေအာက္မွာ

ပုန္းေနတဲ႔

ေက်ာင္းသားေတြ၊ ဘုန္းႀကီးေတြ ကိုယ္တို႔ ျခံထိပ္မွာ ရပ္ထားတဲ႔ ကားအျပာႀကီး ထဲ ထိုးႀကိတ္ၿပီး သူတို႔ ထည္႔လိုက္ၾကတယ္။ “အိမ္ထဲမွာ ဖြက္ထားတာရွိရင္ ထုတ္၊ ဖြက္ေပးထားတဲ႔လူပါ ဖမ္းမွာေနာ္” တဲ႔။ ကိုယ္႔အေမက

သူ႔မ်က္ႏွာကို

ခပ္ေအးေအးပဲ

ၾကည္႔ေနခဲ႔တယ္။

အိမ္တံခါးကေတာ႔

ဧည္႔ဆိုးေတြအတြက္ ေသာ႔ခတ္ထားဆဲ။ လူေျခပါးခ်ိန္မွ အေဖ႔အ၀တ္အစား ေတြ ထုတ္၊ ထပ္ခိုးေပၚက ေက်ာင္းသားေတြကို အက်ီ

ၤလဲ ေစတယ္။ သူတို႔ အက်ီ ၤေတြက ေခၽြးေတြ ရႊဲၿပီး ညစ္ပတ္ ေပက်ံေနတာေလ။ ဖိနပ္မပါဘဲ ေျပးလာၾကတဲ႔အတြက္ အိမ္မွာ ရွိတဲ႔ ဖိနပ္ေတြ ေပးလိုက္ၾကတယ္။ အေဖက လက္ဆြဲၿပီး တေယာက္ခ်င္း ေခၚ၊ အိမ္ကို လာလည္တဲ႔ ဧည္႔သည္ေတြ ျပန္လိုက္ပို႔သလိုလုိ နဲ႔ ဆရာေဆာင္ ေနာက္က တကၠသိုလ္ေဘာလုံးကြင္းကတဆင္႔ လြတ္ရာ ကၽြတ္ရာကို ပို႔ေပးလိုက္တယ္။

ကိုယ္တို႔ အိမ္နီးနားခ်င္း ဆရာ၊ ဆရာမေတြ အိမ္မွာလဲ တခ်ိဳ႔က ၅ေယာက္၊ တခ်ိဳ႔က ၃ေယာက္။ တေယာက္နဲ႔

ညေနေစာင္းမွ၊ တေယာက္

တိတ္တိတ္ဆိတ္ဆိတ္ နားလည္တဲ႔

စိတ္ခ်ရၿပီဆိုမွ

အၾကည္႔ေတြနဲ႔။

လႊတ္လိုက္ၾကတယ္။

ဘယ္သူက

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

ဘယ္လို 162

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဖြက္ထားေပးၾကတာ

ေျပာမေနၾကဘူး။

အားလုံးရဲ႔

မ်က္၀န္းမွာ

ေဘးကင္းရာမွ ေရာက္ပါ႔မလားလို႔ စိုးရိမ္ပူပန္စိတ္ေတြက အထင္းသား။

ကိုယ္႔သားသမီးေတြ

အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ေက်ာင္းသားေတြက ကိုယ္တို႔ ဦးေလး အေဒၚေတြ အရြယ္။ ေနာက္ ကိုယ္တို႔

အကိုေတြ

ေခတ္အဆက္ဆက္

အမေတြ ေက်ာင္းသူ

အရြယ္၊

ေနာက္

ကိုယ္တို႔

ေက်ာင္းသားေတြဟာ

ညီေတြ

မတရားတဲ႔

ညီမေတြ အမိန္႔

ဖီဆန္ခဲ႔ၾကတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ကို လက္မခံေၾကာင္း သတၱိရွိရွိ သူတို႔ျပခဲ႔ၾကတယ္။

အရြယ္။

အာဏာကို

Xxx ကိုယ္တို႔ေခတ္မွာ ႏိုင္ငံကို ခ်စ္လို႔ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ ေနၾကတဲ႔ သူရဲေကာင္းေတြ အမ်ားႀကီး။

တဦးခ်င္းစီကို မွတ္တမ္းတင္ဖို႔ရာ ကိုယ္႔ႏွလုံးသားက က်ယ္ျပန္႔ ေႏြးေထြးပါတယ္။ အဲဒီအထဲက ကိုယ္နဲ႔ တခါမွ အျပင္မွာ မေတြ႔ဖူး၊ လူခ်င္း မသိေပမဲ႔ သူ႔လုပ္ရပ္ေတြကို စိတ္ထဲမွာ စြဲေနမိတဲ႔ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ တေယာက္အေၾကာင္း ေရးခ်င္မိတယ္။

၈၈

သူက ကိုေဌးၾကြယ္။ အသား ညိဳညိဳ၊ အျပံဳး ၾကည္ၾကည္နဲ႔ ခပ္ပိန္ပိန္ပါးပါး လူတေယာက္။

မ်ိဳးဆက္

ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္

တေယာက္။

၈၈

အေရးေတာ္ပုံကေန

လူထု

တိုက္ပြဲထဲကို ရဲရဲရင္႔ရင္႔ ပါ၀င္လာခဲ႔သူ တေယာက္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

163

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

သူ႔ရဲ႔ လူငယ္ဘ၀မွာ ဂစ္တာတီးရင္း၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ထိုင္ရင္း၊ သီခ်င္းနားေထာင္ရင္း

ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္

ကုန္မဲ႔အခ်ိန္ေတြထဲ

သူ႔အခ်ိန္ေတြကို

ဖဲ႔ေပးခဲ႔သူေတြထဲက

တိုင္းျပည္

စစ္ကၽြန္ဘ၀က

တဦးေပါ႔။

တန္ဖိုးရွိတဲ႔

လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္

ငယ္ဘ၀

အခ်ိန္ေတြထဲမွာ

ဆယ္စုႏွစ္တႏွစ္ေက်ာ္ ၾကာေအာင္ (၁၄ႏွစ္ ေက်ာ္) ေထာင္ထဲမွာ ေနခဲ႔ရၿပီးသူ။ အခုလက္ရွိလဲ ေနာက္တႀကိမ္ ေထာင္နန္းစံေနရသူ။ ကိုယ္ သူ႔ကို လူခ်င္းေတာ႔ မသိခဲ႔ဘူး။ ေတြ႔ဖို႔လဲ အေၾကာင္းမတိုက္ဆိုင္ခဲ႔ဘူး။ ဒါေပမဲ႔ သူ႔ရဲ႔ စကားေတြ၊

ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြက

ေပ်ာ႔ေျပာင္းတယ္၊ အတြက္ဆိုရင္

ဒါေပမဲ႔

ရန္သူကိုလဲ

တဆင္႔

သူ႔ခံယူခ်က္က မိတ္ေဆြလို

သူ႔ကို

သိခဲ႔ရတယ္။

ျပတ္သားတယ္။

လက္ခံႏိုင္တဲ႔

သူရဲ႔စကားေတြက

သူ႔မွာ

တိုင္းျပည္ေအးခ်မ္းဖို႔

အျမင္ရွိတယ္။

ဒါေပမဲ႔

ခိုင္မာတဲ႔

သူ႔ရပ္တည္ခ်က္ကို အေလ်ာ္အစားေပးမဲ႔သူမ်ိဳး မဟုတ္တာလဲ ေသခ်ာတယ္။ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ

အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ

ရွဳပ္ေထြးခ်င္

ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ႏိုင္တာပဲ။

ရွဳပ္ေထြးမွာပဲ။ ဒါေပမဲ႔

အယူအဆ

တိုင္းျပည္ခ်စ္စိတ္နဲ႔

တိုက္ပြဲေတြ သူတို႔

ကိုယ္႔

ေသြးစည္း

ခဲ႔ၾကတယ္။ ေခါင္းခ်င္းဆိုင္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးခဲ႔ၾကတယ္။ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ျပည္သူေတြအဖို႔ ေမြးရက်ိဳးနပ္တဲ႔ သားေကာင္းရတနာေတြ ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။

“၈၈ မ်ိဳးဆက္ဟာ ဘာေတြလုပ္ခဲ႔လဲလို႔ ေျပာရင္ က်ေနာ္တို႔ဟာ အျငိမ္းခ်မ္းဆုံးနဲ႔

အညင္သာဆုံး အသြင္ကူးေျပာင္းႏိုင္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ႔တယ္ဆိုတာကို က်ေနာ္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ေျပာလိုပါတယ္” လို႔

ကိုေဌးၾကြယ္က သူတို႔သေဘာထားကို အဓိပၸါယ္ ဖြင္႔ခဲ႔တာပါ။ ဆႏၵက ဒီလိုဆိုေပမဲ႔ အေျခအေနက မေပးလာခဲ႔ရင္လဲ ျပတ္ျပတ္သားသား ဆုံးျဖတ္ ေျပာဆိုခဲ႔တယ္။

“တျခားေရြးစရာ

လမ္းမရွိေတာ႔ဘူး

ဆိုရင္ေတာ႔

အရုိးေတြ

ေတာင္လိုပုံမွပဲ

တည္ေဆာက္လို႔ရေတာ႔မယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်ေနာ္တို႔ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြဟာ ေပးဆပ္ဖို႔ အဆင္သင္႔ပါပဲ” တဲ႔။

သူ အမွာစကား ပါးလိုတာက

“ဒိထက္ပိုၿပီး ညီညြတ္မယ္၊ ဒိထက္ပိုၿပီး ႀကိဳးစားမယ္၊ ဒိထက္ပိုၿပီး ရဲရင္႔မယ္ဆိုရင္

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ပ်က္ကို ပ်က္သုဥ္းရမယ္ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္” တဲ႔။ ကိုယ္သူ႔ကို

အမွတ္ရဆုံးနဲ႔

အေလးစားမိဆုံး

အခ်ိန္ေတြ

ေျပာျပခ်င္ေသးတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္ေတြက ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာေတာ္လွန္ေရးတုန္းကပါ။ အဲဒီတုန္းက ေလာင္စာဆီ သပိတ္နဲ႔ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ား လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ေနခ်ိန္။ လူထုေခါင္းေဆာင္ ကလည္း ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ေနခ်ိန္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

164

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အဲဒီအခ်ိန္မွာ စစ္တပ္က လက္ဦးမွဳ ယူၿပီး ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ျပည္သူခ်စ္တဲ႔

အႏုပညာရွင္ေတြကို

တညတည္းမွာပဲ

ဖမ္းဆီးလုိက္ခဲ႔တယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွာ

ကိုေဌးၾကြယ္

ကံေကာင္းေထာက္မစြာ အဖမ္းမခံခဲ႔ရဘူး။ ေရွာင္တိမ္းေနခဲ႔တာပါ။ လူထုကလဲ အေထြေထြ အၾကပ္အတည္းေၾကာင္႔ မေက်နပ္ဘူး။ မီးခဲျပာဖုံး အေျခအေန။ စနက္တံကို မီးရွိဳ႔မဲ႔သူ လိုေနတယ္။ ျပတ္သားတဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မွဳ အေရးတႀကီး လိုေနပါတယ္။ လူထုက

အေၾကာက္တရားေတြ၊

ၾကည္႔ေနတဲ႔အခ်ိန္မွာ

ဖိႏွိပ္မွဳေတြရဲ႔

ေခါင္းေဆာင္ေတြ

ၾကည္႔ေပေတာ႔။

ေအာက္က

ပါသြားေတာ႔

မရဲတရဲ

ေခါင္းျပဴၿပီး

ဘယ္လိုေနမလဲ

စဥ္းစားသာ

အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျပည္သူက သူ႔ကို လိုအပ္ခဲ႔တယ္။ လိုအပ္တဲ႔အတိုင္း ကိုေဌးၾကြယ္က

ဦးေဆာင္မွဳ ေပးႏိုင္ခဲ႔တယ္။ မမီးမီးက လူထုေရွ႔က ရပ္ခဲ႔တယ္။ မနီလာသိန္းက ေရွ႔ဆုံးကေန ပါခဲ႔တယ္။

သာသနာကို

ေစာင္႔ေရွာက္တဲ႔ သံဃာၤေတာ္ေတြကို

ျငိမ္းခ်မ္းစြာ

ေမတၱာပို႔ႏိုင္ဖို႔

လူထုကို ေမတၱာရပ္ခံရင္း စည္းရုံးခဲ႔တယ္။ သူတို႔အသံေတြ ေလလိွဳင္းမွာ ပ်ံ႔လြင္႔ေနခဲ႔တယ္။ ေမတၱာပို႔သံနဲ႔ လႊမ္းျခံဳတဲ႔၊ မတရားတာကို ဆန္႔က်င္တဲ႔ လွပမွဳတခု ျဖစ္ခဲ႔ပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ရဲ႔ ရင္းႏွီးသမွ် ေပးဆပ္သမွ်ဟာ သဲထဲ ေရသြန္ ျဖစ္သြားမွာ မဟုတ္ဘူး။

အခ်ည္းႏွီး မဟုတ္ဘူး။ လူမိုက္ေတြရဲ႔ လုပ္ရပ္မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံရဲ႔ စနစ္တခုကို ေျပာင္းလဲခ်င္တဲ႔ ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႔ ေလးနက္တဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔

ကိုေဌးၾကြယ္က

ရုိးသားစြာ

ေျပာခဲ႔တာ

လြတ္ေျမာက္ျခင္းဟာ အမွန္တရား ရွင္သန္ျခင္းပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ေတြဟာ အေသအခ်ာပါ။

ကိုေဌးၾကြယ္ရဲ႔

ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ႔

ကိုယ္႔နားထဲ

စြဲေနခဲ႔တာပါ။

အခက္အခဲဆုံးအခ်ိန္ေတြထဲက

သူသိပ္ခ်စ္တဲ႔

သူ႔အေမက

တခု

သူ႔ဘ၀ရဲ႔

သူ႔ရဲ႔

ျဖစ္မွာ

ေနာက္ဆုံး

အခ်ိန္ေတြကို ရင္ဆိုင္ေနရလို႔ပါပဲ။ ကိုေဌးၾကြယ္ရဲ႔ အသံေတြကို ျပည္သူေတြ ေရဒီယုိေတြက နားေထာင္ေနသလို

သူ႔အေမကလဲ

အိပ္ယာထဲကေန

နားေထာင္ရင္း

သူ႔သားေလး

လြတ္ေျမာက္ေနေသးတယ္လို႔ စိတ္မွန္းနဲ႔ သိေနရသူပါ။

အေမ႔

အေမခ်စ္တဲ႔ သား..။ သူ႔လိုအပ္ခ်က္ေတြကို အရိပ္ၾကည္႔ ျဖည္႔ဆည္းေပးေနသူ အေမ..။ ေနာက္ဆုံး အခ်ိန္မွာ

ဘယ္လို စိတ္နဲ႔မ်ား

အေ၀းမွာ

ေနႏိုင္ပါလိမ္႔မလဲ။

အေျပး

လာေတြ႔ခ်င္မွာေပါ႔။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အာဏာရွင္စနစ္ႀကီးက

သားအမိ

ေတြ႔ခြင္႔၊

တံတိုင္းျခားလိုက္တယ္။

ေ၀းရာမွာ အလုပ္လုပ္ရင္း ေနခဲ႔ရတယ္။

ျပဳစုခြင္႔ကို

တျမိဳ႔တည္း

တိုင္းျပည္ခ်စ္စိတ္နဲ႔

ေနေနရေပမဲ႔

ဘ၀ကူးခါနီး

အေမရဲ႔

သူ႔ဓာတ္ပုံေတြ ရပ္ကြက္တိုင္း ျမိဳ႔နယ္တိုင္းရဲ႔ ေနရာ အႏွံ႔အျပားမွာ ကပ္ၿပီး ဆုေငြ

ထုတ္ေစကာ အာဏာရွင္ရဲ႔ နံပါတ္ (၁) ရန္သူ ျဖစ္ေၾကာင္း သိသာေစခဲ႔တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

165

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေနာက္ေတာ႔ အေမနားေထာင္ေနက် ေရဒီယိုေလးဟာ အသံတိတ္သြားခဲ႔ၿပီ။ မီးပ်က္လို႔၊

ေရဒီယုိပ်က္လို႔ ဆိုတဲ႔ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ သူ႔သားေလးရဲ႔ သတင္းဆိုးကို အေမ႔ကို ဖုံးကြယ္ ေ၀၀ါး ေမွာင္ခ်လိုက္ၾကတယ္။ အေမ သိပါတယ္။ ေကာင္းေကာင္း ရိပ္မိပါတယ္။ “ေအာ္..ဒီကေလးကို အေမ ဘာလို႔မ်ား ေမြးမိပါလိမ္႔၊ ဒုကၡေရာက္လိုက္ရရွာတဲ႔ သားရယ္” လို႔ အိပ္ယာထဲက ေရရြတ္ရွာသတဲ႔။ ေနာက္ေတာ႔ အေမ ရွင္ရက္နဲ႔ ျပန္ေတြ႔ခြင္႔ မသာေတာ႔ပါဘူး။ ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းတဲ႔

သူရဲေကာင္း

မွတ္ေက်ာက္

စစ္ေၾကာေရးစခန္း

အဆင္႔ဆင္႔ကို

ျဖတ္ေက်ာ္ၿပီးခ်ိန္မွာ သူခ်စ္တဲ႔ သူငယ္ခ်င္းရဲေဘာ္ေတြနဲ႔အတူ ႏိုင္ငံေတာ္က ကိုေဌးၾကြယ္ကို ဆုတံဆိပ္ ခ်ီးျမွင္႔လိုက္တယ္။ ရခိုင္၊ ဘူးသီးေတာင္ ေထာင္မွာ ေထာင္ဒဏ္ (၆၅)ႏွစ္ တဲ႔။ XXX ဒီေန႔ဟာ ဇူလိုင္ (၇)ရက္ေန႔။ ေခတ္အဆက္ဆက္က ေက်ာင္းသားေတြဟာ မတရားတဲ႔

အာဏာရွင္စနစ္ကို

အဆင္႔ဆင္႔

ရန္ကုန္တကၠသိုလ္

ေက်ာင္းသားမ်ား

အစိုးရအဖို႔

သူပုန္စခန္းရယ္လို႔

ပုခုံးေျပာင္း

ဆန္႔က်င္

ေတာ္လွန္ခဲ႔ၾကတယ္။

သမဂၢအေဆာက္အအုံႀကီးကို

မွတ္ခ်ျပဳ

အျငိဳးထား၊

ဒိုင္းနမိုက္နဲ႔

ဒါေၾကာင္႔

အာဏာရွင္

ျဖိဳခ်ခဲ႔တဲ႔

ေန၀င္း

ဖ်က္မရတဲ႔

သမိုင္းအမည္းစက္ဟာ ဒီေန႔ေပါ႔။ ဒီေန႔မွာ ကိုယ္ဟာ သူရဲေကာင္းေတြ ေပါမ်ားလွတဲ႔ ကိုယ္တို႔တိုင္းျပည္က အညတရ သူရဲေကာင္းေလးေတြကို ဦးညႊတ္ အေလးျပဳ လိုက္ပါတယ္။ သူတို႔အသက္၊ ေသြး၊ ေခၽြးေတြ၊

သူတို႔စြန္႔လႊတ္မွဳေတြေၾကာင္႔ သူတို႔ခ်စ္တဲ႔ အမွန္တရားဟာ တေန႔ေတာ႔ အရာထင္လာရမွာ ဧကန္မုခ်ပဲ။ ကိုယ္တို႔ရဲ႔

ေခတ္အဆက္ဆက္

သူရဲေကာင္းမွတ္တမ္းႀကီးမွာ

သူတို႔ဟာ

သူတို႔နံမည္ေလးေတြကို ထြင္းထု သြားခဲ႔ၿပီ။ ကိုယ္တို႔ထက္ ႀကီးတဲ႔လူႀကီးေတြက ဒီမွတ္တမ္းႀကီးကို အသိအမွတ္ျပဳ ေလးစားသမွဳနဲ႔

ရင္မွာ အပ္ၾကလိမ္႔မယ္။

ကိုယ္တို႔တေတြကေတာ႔

ကိုယ္တို႔ထက္ငယ္တဲ႔

ခ်စ္ခင္

လူငယ္ေတြကလဲ

ေလးျမတ္မွဳေတြနဲ႔ အားက်

အရုိအေသ

ၾကည္ညိဳစိတ္ေတြနဲ႔

ေပးရလိမ္႔မယ္။

မွတ္တမ္းႀကီးကို

ဆက္ဖတ္ၾက၊ ဆက္ေရးၾကလိမ္႔မယ္။ မွတ္တမ္းတခုလုံး မ်က္ရည္ေတြ ေသြးေတြ စြန္းေပလို႔ပါလား။ ။ (စာပါ အင္တာဗ်ဴး အခ်က္အလက္မ်ားကို အင္တာနက္ သတင္း၀က္ဘ္ဆိုက္ဒ္မ်ားမွ ယူပါသည္။)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

166

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

fullpost {display:none;}

မိုးမခ ေန႔စဥ္သတင္းလႊာကို

စကရစ္ဘ္၀က္ဆိုက္တြင္ မွ်ေ၀ျခင္း စတင္ခဲ့ မိုးမခ ဇူလိုင္ ၇၊ ၂၀၀၉ မိုးမခ မီဒီယာက ၎ထုတ္လႊင့္မႈမ်ား၊ ထုတ္လုပ္မႈမ်ားကို ၎ကိုယ္ပိုင္၀က္ဆိုက္မ်ားတြင္ တင္ဆက္ေနျခင္းသာမက အမ်ားႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္

အခမဲ့အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္လည္း မိတၱဴပြားတင္ဆက္ေနျခင္းမ်ားကို ၂၀၀၇ ႏွစ္ဆန္းက စတင္၍ ျပဳလုပ္ေနခဲ့ရာ ယခု ၂၀၀၉ ႏွစ္လည္ကစျပီး စကရစ္ဘ္အမည္ရ အီးစာအုပ္စာတမ္းမ်ား အခမဲ့တင္ဆက္ေနသည့္ ၀က္ဆိုက္တခုတြင္ ၎ေန႔စဥ္တင္ဆက္သည့္ သတင္း၊

ေဆာင္းပါးအားလုံးကို ေန႔စဥ္သတင္းလႊာအျဖစ္ စုစည္းျပီး အီး-ပီဒီအက္ဖ္ သတင္းစာပုံစံျဖင့္ တင္ဆက္ျခင္း၊ သိမ္းဆည္းျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ေနျပီ ျဖစ္သည္။

၂၀၀၇

ခုႏွစ္တြင္

၎အင္တာနက္၀က္ဆိုက္

နည္းပညာခ်ဳိ႔ယြင္းမႈမ်ားကို

ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္အတြင္း ျမန္မာလူငယ္တို႔အတြင္း ေရပန္းစားသည့္ ဘေလာ့ဂ္စေပါ့ (Blogspot)

တြင္ ၀က္ဆိုက္မူပြားကို တင္ဆက္ျပီး သတင္း၊ ေဆာင္းပါးမ်ားကို တင္ဆက္ခဲ့ရမွ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပရိသတ္မ်ား လြယ္လြယ္ကူကူ လည္ပတ္ႏိုင္သည့္ http://moemaka.blogspot.com/ ကို ဆက္လက္ ထိမ္းသိမ္းျပီး မိခင္၀က္ဆိုက္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္တည္း တင္ဆက္ေနခဲ့သည္။ ထို႔အတူ

၂၀၀၈

ခုႏွစ္တြင္

အျခားအခမဲ့

ဘေလာက္ပုံသ႑န္တခုျဖစ္သည့္

WordPress.com တြင္ မိုးမခလိပ္စာတခုအျဖစ္ http://moemaka.wordpress.com/ ကို ထပ္မံရယူျပီး

ထိုေနရာမွတဆင့္လည္း

တင္ဆက္ေနခဲ့သည္။

အဓိက

အတားအဆီးအမ်ဳိးမ်ဳိးၾကားက တနည္းတလမ္းအားျဖင့္

မိုးမခ

သတင္းႏွင့္

ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ

ျပည္ပရွိ

ျမန္မာမီဒီယာတို႔ကို

ေရြးခ်ယ္စရာမ်ား

မိုးမခအဖြဲ႔သားမ်ားက ယူဆထားသည္။

ေဆာင္းပါးမ်ားကို

ျပည္တြင္းက

မိတၱဴပြား

စာဖတ္သူမ်ား

လာေရာက္ၾကည့္ရႈေနရျခင္းကို

ရွိလာေအာင္

ေျဖရွင္းျခင္း

ျဖစ္သည္ဟု

ယခု ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွ စ၍ မိုးမခက http://moemaka.org/ ကို မိုးမခ၏ အဂၤလိပ္ဘာသာ

၀က္ဆိုက္အျဖစ္၎၊ ရုပ္သံဘဏ္တိုက္

http://moemaka.net/

အျဖစ္၎

၀က္ဆိုက္တခုျဖစ္သည့္

PDFCOKE

ကို

မိုးမခ၏

အရုပ္အသံသိမ္းဆည္းရာ

ျပင္ဆင္တင္ဆက္ေနခ်ိန္အတြင္း၊

တြင္

မိုးမခက

တင္ဆက္ခဲ့သည့္

အင္တာနက္အခမဲ့

စာအုပ္စာတမ္းမ်ား၊

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

167

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လစဥ္သတင္းလႊာမ်ားကို

အီး

သိမ္းဆည္းေနျခင္းကို စမ္းသပ္ခဲ့သည္။ ျမန္မာစစ္အုပ္စုက မီဒီယာမွန္သမွ်ကို

စာအုပ္

စာေစာင္အျဖစ္

အင္တာနက္မွလာေသာ

ပိတ္ဆို႔ျခင္း၊

ျပည္တြင္းက

ျပည္ပက

ထိုသူတို႔ထံသို႔

ေျပာင္းလဲတင္ဆက္ျပီး

အတိုက္အခံဟု

ယူဆသည့္

ေပးပို႔သည္ဟု

ယူဆသည့္

အင္တာနက္လမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း၊ တားျမစ္ျခင္းမ်ား ပိုမိုတိုးျမွင့္ျပဳလုပ္လ်က္ ရွိရာ ၂၀၀၉ ေမလက စတင္ျပီး မိုးမခက ၀က္ဆိုက္ေပၚက ၎တို႔၏ ေန႔စဥ္ သတင္း၊ ေဆာင္းပါးတင္ဆက္မႈမ်ားအားလုံးကို အီးလက္ထရြန္နစ္

http://www.pdfcoke.com/moemaka

ေန႔စဥ္သတင္းစာအျဖစ္

စကရစ္ဘ္၀က္ဆုိက္ကတဆင့္

ျဖန္႔ခ်ိျခင္း၊

စုစည္းျပီး

တြင္

အီးစာေစာင္အျဖစ္

သိမ္းဆည္းျခင္း၊

ေ၀မွ်ျခင္းကိုပါ

တိုးခ်ဲ႔ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ထို စကရစ္ဘ္တြင္ တင္ဆက္ျခင္း၊ ထုတ္လုပ္ျခင္း အားျဖင့္ စစ္အုပ္စု၏ ပိတ္ဆို႔မႈကို လုံး၀

ေက်ာ္လႊားႏိုင္မည္၊ ျပည္တြင္းက စာဖတ္သူတို႔ လာေရာက္ ၾကည့္ရႈႏိုင္မည္ဟု ဆိုႏိုင္မည္ မဟုတ္ေသာ္လည္း ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပရွိ စာဖတ္သူ၊ ပရိသတ္တို႔အေနႏွင့္ ၎တို႔အခ်င္းခ်င္း

မိတၱဴပြား ကူးယူျခင္း၊ မွ်ေ၀ျခင္း၊ သိမ္းဆည္းျခင္းတို႔ကို မူလပိုင္ရွင္ ၀က္ဆိုက္စာမ်က္ႏွာမ်ားထံက တိုက္ရိုက္

ခ်ိတ္ဆက္ျပီးမွ

ေဆာင္ရြက္ျခင္းကို

ျပဳလုပ္ရန္

မလိုေတာ့ဘဲ

အျခားအမ်ားႏွင့္ဆိုင္သည့္ ၀က္ဆုိက္မ်ားက ျပဳလုပ္ႏိုင္ၾကသည့္ အားသာခ်က္ႏွင့္ လြတ္လပ္မႈတို႔ ရရွိမည္ ျဖစ္သည္။

အမွန္၀န္ခံရလ်င္ PDFCOKE သည္ ျမန္မာအင္တာနက္ပရိသတ္တို႔အတြင္း ရင္ႏွီးျပီးသား ၀က္ဆိုက္တခုျဖစ္ျပီး

ျမန္မာျပည္တြင္း

ျပည္ပရွိ

စာအုပ္၊

စာတမ္းမ်ား၊

စာေစာင္မ်ားကို

ပရိသတ္အခ်င္းခ်င္း အခမဲ့ ျဖန္႔ေ၀ၾက၊ သိမ္းဆည္းၾကသည့္ အမ်ားဆိုင္၀က္ဆိုက္တခုအျဖစ္

ေခတ္စားခဲ့ျပီး ျဖစ္သည္။ ထို၀က္ဆိုက္တြင္ ျမန္မာျပည္တြင္း ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ စာအုပ္တခ်ဳိ႔ကို အီး-ပီဒီအက္ဖ္၊ အီး-ဖလက္ရွ္ေပပါ စသည္ျဖင့္ ေျပာင္းလဲ သိမ္းဆည္းထားသည္ကို ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။

ဒီေနရာမွာ မိုးမခတြင္ တင္ဆက္ခဲ့သည့္ PDFCOKE ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေဆာင္းပါးကို

ရယူ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။ - ( I Paper သို႔မဟုတ္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ဖလွယ္ရာ ၀က္ဆိုက္ Scribd - တင့္လြင္ - ေဖေဖာ္၀ါရီ ၆၊ ၂၀၀၉)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

168

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Yettaw Admitted to Prison Hospital By LAWI WENG

Friday, July 10, 2009

John William Yettaw, the American accused of unlawfully seeking refuge in Aung San Suu Kyi’s home, has been admitted to hospital in Rangoon’s Insein Prison after declining food for 49 days, according to his lawyer, Khin Maung Oo. The lawyer told The Irrawaddy on Thursday that Yettaw is being fed intravenously. He said the 53-year-old American, a Mormon, had existed for seven weeks on only water for religious reasons. Khin Maung Oo said Yettaw told him the Bible had instructed him to travel to Rangoon to protect Suu Kyi from assassination. He had had a vision of Suu Kyi’s home, the lawyer said. Yettaw has been charged with violating Burma’s security and immigration laws after he allegedly swim across Inya Lake and entered Suu Kyi’s house in May. If convicted, he faces a sentence of between six months and five years imprisonment. Khin Maung Oo said that when Suu Kyi discovered Yettaw outside her home she told him to respect and comply with the rule of law in Burma. “She gave him refuge because he was very weak when she found him,” the lawyer said. Yettaw suffers from diabetes. Khin Maung Oo said Yettaw had acted without financial or political backing. He was a devout Mormon, guided by his Bible.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

169

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Yettaw’s wife Yvonne told the US magazine Newsweek that her husband apparently suffered from untreated bipolar and posttraumatic stress disorders and regarded himself as a man sent by God to protect foreign leaders whom he esteemed. Yettaw saw service in Vietnam and receives disability payments from the US Veterans Affairs office. He has been pursuing studies in psychology. The Burmese junta claims a Burmese opposition group was behind Yettaw’s action. Burma’s police chief, Khin Yi, told journalists in Rangoon in June that the background to Yettaw’s intrusion needed more investigation. Khin Yi said Yettaw had met with exiled and unlawful groups in Mae Sot before his last visit to Burma. The police chief accused him of receiving financial support from the groups. Yettaw reportedly first visited Suu Kyi’s home unlawfully last November, and his family says he was still in debt for the expenses he incurred during that trip. Before setting out for his second trip, Yettaw told his wife that he planned to visit Asia for a book he was writing, according to Newsweek magazine. Burmese and Thai sources in Mae Sot, on the Thai-Burmese border, say he spent more than a month at a hotel in the town after his first visit to Rangoon. During this visit he managed to get in to Suu Kyi’s compound, but her companions prevented him from meeting her. While he was in Mae Sot, people recalled Yettaw saying that he planned to return to visit Suu Kyi again. His second visit led to the fateful encounter with Suu Kyi in May, sources said. In Mae Sot, Yettaw stayed at the Highland Hotel, where he spoke to several people about Burma and talked briefly about Suu Kyi. He openly told people about his first visit to her compound.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

170

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Khin Nyunt Appears in Public Friday, July 10, 2009

Burma’s former premier and spy chief Gen Khin Nyunt, who was ousted and placed under house arrest in October 2004, recently appeared in public and appeared to be in good health, according to one Rangoon source. Khin Nyunt appeared at the Rangoon home of a former Burmese minister, Brig-Gen Tint Shwe, on July 7 and asked about the funeral of the minister’s deceased wife, Khin San. “He and his wife spent two hours at the former minister’s home. They looked healthy,” said the source. Burmese tycoon Tay Za and other businessmen associated with Burmese junta chief Snr-Gen Than Shwe were also present, according to the source. Since March 2008, Khin Nyunt and members of his family are occasionally allowed to move freely, usually to pagodas and other religious places. He and his family visited Shwedagon Pagoda last year. According to unconfirmed reports, Khin Nyunt has often been summoned by Burmese generals to Burma’s new capital Naypyidaw to help them plan the 2010 general election and also for discussions on foreign policy issues. While he was in power, Khin Nyunt was believed to have good relations with the ethnic armed groups, such as the United Wa State Army (UWSA) and the Karen National Union (KNU)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

171

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

In 2004, the year Khin Nyunt was ousted and charged with corruption, he had ceasefire talks in Rangoon with the late KNU leader Gen Bo Mya.

COMMENTARY

Empty-handed UN Missions to Burma Can’t Succeed By KYAW ZWA MOE

Friday, July 10, 2009

No one should be frustrated or surprised that UN Secretary-General Ban Ki-moon left Burma empty-handed after his brief visit there last week. After all, he arrived there empty-handed on a mission he said at the outset would be “tough.” He must, however, have been expecting to achieve more, for he said he had been “deeply disappointed” by the results of his two-day stay. The generals in their remote capital, Naypyidaw, were more realistic—they knew that the UN chief was armed with no intimidating weapon, only words. Junta leader Snr-Gen Than Shwe just shook his head when Ban asked for permission to see detained pro-democracy leader Aung San Suu Kyi. His true mission, to persuade Than Shwe to free Suu Kyi and other political prisoners, was doomed from the start. Than Shwe and his generals acted in the confident knowledge that if they rebuffed Ban the possible repercussions would certainly exclude the one they fear the most— an Iraq-like invasion. They would have calculated that more economic sanctions would be imposed. British Prime Minister Gordon Brown said after Ban returned from Burma that the world was prepared to “respond robustly” to the junta.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

172

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

“So what?” was undoubtedly their reaction. For all their negative effects, sanctions pose no direct threat to the regime, which can continue to rely on the income from sales of its natural resources to keep it securely in power. However, critics believe that the junta fears the UN Secretary Council. The Burma issue is sure to be raised before the Security Council in August, when the UK has the chair, and in September, when the US takes over the position. Ban is expected to brief the UN Security Council about his Burma visit and it’s felt that this time, because of his humiliation at the hands of the generals, he might express himself more forcefully than ever. Burma can still, of course, count on the support of China and Russia and the veto power they wield in the Security Council. There is no sign of change in that scenario. Ban is not the only one to blame for that. The world is deeply divided and the junta exploits this failure to present a united stand in the face of its oppression of the Burmese people. Only when the international divisions over the Burma issue are overcome will the UN be able to arm its secretary-general and special envoys with the means they need to force the regime to change its ways. Only then will any UN mission to secure the release of Suu Kyi and other political prisoners have any chance of success. Only then can the first steps be taken towards national reconciliation. Until that day, Suu Kyi will remain in detention or even behind bars. Political prisoners will continue to die in Burma’s gulags. National reconciliation will remain a day dream.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

173

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

By their treatment of Ban Ki-moon and other UN envoys, the generals illustrate the truth of the old saying: “Fool me once, shame on you. Fool me twice, shame on me.” In this case, countless times means shame on us. So the next time the UN undertakes a mission to Burma, expectations should stay low if it goes there with empty hands, for it will surely return again empty-handed.

DKBA meeting with UN chief ‘scripted’ by junta July 7, 2009 (DVB)–An official from a Burmese pro-junta militia who met with UN chief Ban Ki-moon last week said the meeting was orchestrated by the government, who scripted all questions put to the Secretary General. Representatives from seven pro-government ceasefire groups, including the Democratic Karen Buddhist Army (DKBA), met with Ban Ki-moon in the capital Naypyidaw during his trip to Burma last weekend. The DKBA have been supporting the government in their offensive against the opposition Karen Naitonal Union, which has forced thousands of refugees into Thailand over the past month. A DKBA official told DVB under condition of anonymity that their group’s representatives were not allowed to speak to Ban independently, but only could say what government had told them to say to him. “Our representatives told us when they came back from [Naypyidaw] that there was no outcome [from the meeting] as they were not allowed to say what they had in mind to say,” the official said. DKBA representatives had planned to discuss strategies to restore peace along the border areas in Karen state to prevent more fighting, said the official. “But when they arrived [in Naypyidaw], government officials there gave them a piece of paper and told them to only say what was written on it.” Representatives were unable to freely answer Ban’s question about the ongoing fights along the border, said the official, who added that state-run newspaper would then frame the meeting as a successful attempt at dialogue. Ban Ki-moon said on Saturday that he was “deeply disappointed” with his two-day visit to Burma, having had his request to meet with imprisoned

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

174

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

opposition leader Aung San Suu Kyi denied twice. Observers have said that not enough emphasis was placed on tackling the issue of the relationship between Burma’s myriad ethnic groups and the predominantly Burman ruling State Peace and Development Council. Reporting by Naw Noreen

05 July 2009 NLD conference at Gandhi Hall

ဂႏီၵခန္းမအစည္းအေဝး လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တဦး ဇူလုိင္ ၅၊ ၂၀၀၉

(လြန္ခဲ့ ေသာ ၁၉ႏွစ္ ၁၉၉ဝ ဇူလိုင္လ(၂၈-၂၉) ဂႏီၵ ခန္းမ အစည္း အေဝး ပထမေန႔ ျမင္ကြင္းကို ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ တဦး၏ မွတ္တမ္းမွ ဂႏီၵ အစည္းအေဝး ၁၉ႏွစ္ေျမာက္ အမွတ္တရ အျဖစ္ ထုတ္ႏႈတ္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။)

ဂႏီၵခန္းမအစည္းအေဝး သဘာပတိ ဦးၾကည္ေမာင္ ၁၉၉ဝ

ဇူလိုင္လ

တတိယ

ပတ္ထဲမွာ

NLD

ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႔

နဲ႔

ျပည္သူ႔

လႊတ္ေတာ္

ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပဏာမ ညွိႏိႈင္းပြဲ လုပ္မယ္ ဆိုတဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ က်ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဆီကို ဇူလိုင္(၂ဝ) ေန႔စြဲနဲ႔ ဖိတ္စာ ပို႔ထားေပမဲ႔ လက္ထဲကို

အေတာ္ ေနာက္က်မွ ေရာက္လာ ပါတယ္။ သိတာက ေစာ သိပါတယ္။ ၁၉၉ဝ ဇူလိုင္(၂၈) နဲ႔ (၂၉) ႏွစ္ရက္ က်င္းပမယ္။ (၂၇)ရက္ေန႔ မွာ ျပည္နယ္ တိုင္း အလိုက္ အၾကိဳ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ဖို႔ အေရာက္လာဖို႔ ညႊန္ၾကား ထားပါတယ္။ အစည္းအေဝးရဲ႕ တရားဝင္ အမည္ ကေတာ႔

`အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟို ဦးစီး အဖြဲ႔ဝင္မ်ား ႏွင့္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား (ပထမ) အၾကိမ္ ပဏာမ ညွိႏွိုင္း အစည္းအေဝး´ ပါတဲ့။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးစီး ေခၚဆိုခဲ႔တဲ႔ `ဖဆပလ ပဏာမ ျပင္ဆင္မွု ညီလာခံ´ ဆိုတဲ႔

အမည္နဲ႔ ေတာ႔ `ပဏာမ´ ဆိုတဲ႔ စကားလံုး ဘဲ တူပါတယ္။ ဒီအျပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက တိုတိုနဲ႔ ထိထိ မိမိ ရွိတဲ႔ စကားလံုး မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ သံုးတတ္ တယ္။ အခု အဖဲြ႔ခ်ဳပ္

ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကေတာ႔ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ေဝ႔ကာ ဝိုက္ကာ ရွည္ရွည္ ေဝးေဝး ေရးသားေလ႔ ရွိပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

175

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဂႏီၵခန္းမ အစည္းအေဝး ပထမေန.

+++++

ဇူလိုင္ (၂၈)ရက္ မနက္ မွာေတာ႔ မေန႔က တာဝန္ ယူထားတဲ႔ ကိစၥေၾကာင့္ အိမ္က ေစာေစာ ထြက္ခဲ႔ပါတယ္။ မဟာဗႏၵဳလလမ္း ေက်ာ္ေတာ႔ ရဲေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသား လံုျခံဳေရးေတြ

ေတြ႔ရပါတယ္။ ရဲေတြက လြယ္ထားတဲ႔ လြယ္အိတ္ စမ္းၾကည္႔ပါတယ္။ အကုန္ လွန္ေလွာ ရွာတာေတာ႔ မဟုတ္ပါ။ ဂႏီၵခန္းမေရွ႔ မွာေတာ႔ ေအးေအး ခ်မ္းခ်မ္းပါဘဲ။ ေက်ာင္းသား လူငယ္

လံုျခံဳေရး ေတြပဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဆိုတာ ေျပာေတာ႔ သူတို႔က သေျပညြန္႔ ကေလးမ်ား ေပးအပ္ပါတယ္။ အဖြဲ.ခ်ဳပ္ လူငယ္ေတြက ဂႏီၵခန္းမ

အစည္းအေဝး ဖိုင္ ကာဘာ တစ္ခု ေပးပါတယ္။ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ.ခ်ဳပ္ အလံ ပံုႏွိပ္ ထားပါတယ္။ စားပြဲေပၚက စာရြက္ စာတမ္းေတြမွာ ကိုယ္႔အမည္ ရွာျပီး ေရာက္ရွိေၾကာင္း လက္မွတ္ထိုးေတာ႔ ရင္ထိုးတံဆိပ္ ဖဲျပား တစ္ခု ေပးပါတယ္။ အမည္နဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္ပါတဲ႔ ပလတ္စတစ္ ရင္ထိုး တစ္ခု

ေပးပါတယ္။ ဒါေတြကို လူငယ္ေတြ အကူအညီနဲ႔ တပ္ဆင္ျပီး က်ေနာ္ ခန္းမထဲ ဝင္လိုက္ပါတယ္။ ဂႏီၵခန္းမကို အရင္က တခါမွ မေရာက္ဖူးပါ။ အခန္းရဲ႕ အျပင္အဆင္ကို ၾကည္႔လိုက္ေတာ႔ စင္ျမင့္ ရဲ႕ ေနာက္ခံ အားလံုး အနီေရာင္ ျခယ္ထားျပီး၊ အလယ္မွာ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အလံ ခ်ိတ္ထား ပါတယ္။ အလံရဲ႕ အေပၚမွာေတာ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဂ်ပန္ေခတ္ စစ္ဝတ္စံုနဲ႔ ေရာင္စံု ဓာတ္ပံုၾကီး

ခ်ိတ္ထားပါတယ္။ ေဘး ႏွစ္ဖက္ မွာေတာ႔ ျပည္ေထာင္စု အလ ံႏွစ္ခုစီနဲ႔ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အလံ တစ္ခုစီ တိုင္ထူျပီး စိုက္ထား ပါတယ္။ အလယ္မွာ သဘာပတိ ေနရာ ရွိျပီး ေရွ႔ဘက္မွာ စကားေျပာ စင္ျမင့္ ရွိပါတယ္။ ဘယ္ဘက္ အစြန္နားမွာ အခမ္းအနားမွဴး စင္ျမင့္ ရွိပါတယ္။ ပရိသတ္နဲ႔ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ စင္ျမင့္ရဲ႕ ေဘးႏွစ္ဘက္ မွာေတာ႔ လက္ဝဲဘက္က ဦးတင္ဦး ပံုနဲ႔ လက္ယာဘက္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပံု ေဆးေရာင္စံု ပန္းခ်ီကားၾကီးမ်ား ခ်ိတ္ဆြဲ ထားပါတယ္။ ေဘးဖက္ နံရံေတြမွာေတာ႔ မူလ အဆင္အျပင္ ျဖစ္မဲ႔ လက္ဝဲဘက္ နံရံမွာ ဂႏီၵၾကီးရဲ႕ ပံုနဲ႔ ဂႏီၵကို ဦးနုက

ေတြ႔ဆံုေနတဲ႔ ဓာတ္ပံုၾကီးေတြ၊ လက္ယာဖက္ မွာေတာ႔ ဂႏီၵနဲ႔ ေဒါက္တာ ရာဘင္ျဒာနတ္တဂိုးတို႔ ဓာတ္ပံုၾကီးမ်ား ခ်ိတ္ဆြဲ ထားပါတယ္။ ခန္းမတိုင္းရဲ႕ တိုင္တိုင္းမွာေတာ႔ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အလံမ်ား

ကပ္ထား ပါတယ္။ ခန္းမကို ႏွစ္ပိုင္း ခြဲထားျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ထမင္းစားပြဲေတြ ျပင္ထားတာမို႔ စားေသာက္ခန္း ခြဲထား တယ္လို႔ ထင္ရပါတယ္။ ေရွ႔ပိုင္းမွာ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ပရိသတ္

အတြက္ ထိုင္ခံုေတြ ခ်ထားျပီး သတင္းစာ ဆရာေတြ၊ လူမ်ိဳးစု အဖဲြ႔အစည္း မ်ားက ဧည္႔သည္ ေတြ လာၾကပါတယ္။ နိုင္ငံျခားသားမ်ားလဲ ေတြ႔ရပါတယ္။ (၉)နာရီမွာ အခမ္းအနား စေၾကာင္း အခမ္းအနားမွဴး ဦးစိန္လွဦးက ေၾကညာပါတယ္။ သဘာပတိ အျဖစ္ ဦးၾကည္ေမာင္က ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ အျပင္မွာေတာ႔ ဂႏီၵခန္းမနဲ႔ ကပ္လ်က္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းနဲ႔ ကုန္သည္လမ္း ဘက္မွာ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ လူငယ္ လံုျခံဳေရး တာဝန္ခံေတြက အေဆာက္အဦ မ်က္ႏွာစာ ပလက္ေဖာင္း ေပၚမွာ ရွိျပီး၊

လမ္းအလယ္ မွာေတာ႔ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္းေတြတန္းစီ ရွိေနပါတယ္။ လမ္း ဟိုဖက္ ပလက္ေဖာင္း ႏွစ္ခုမွာေတာ႔ အမ်ား ျပည္သူ ေက်ာင္းသားနဲ႔ ရဟန္းရွင္လူ ၾကိတ္ၾကိတ္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

176

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တိုးေအာင္ ရွိေနပါတယ္။ ေအးေအး လူလူ ထိုင္ေနတဲ႔ သူ ဂႏီၵခန္းမရဲ႕ တတိယထပ္ကို လွမ္းေမ်ွာ္ ေနသူ၊ လံုၿခဳံေရးေတြရဲ႕ အေျခအေနကို အကဲခပ္ေနသူ . . စသျဖင့္ေပါ.။ ဒီေန႔မွာ ဒီလမ္းေတြကို ကားေတြ မသြားရေအာင္ ပိတ္ထားတာမို႔ လမ္း အႏၱရာယ္ ကင္းကင္းနဲ႔ အေပၚကို လွမ္းေမ်ွာ္ ၾကည္႔ေနနိုင္တာပါ။

++++++ ++++++++++++++++ +++++++ သဘာပတိအဖြင့္မိန္႔ခြန္း သဘာပတိ ဦးၾကည္ေမာင္က မိန္႔ခြန္း ေျပာပါတယ္။ ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေမလ (၂၇)ရက္ေန႔က တျပည္လံုးမွာ က်င္းပခဲ႔တဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အနိုင္ရလာတဲ႔ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ဗဟို ဦးစီးအဖဲြ႔ဝင္တို႔ ေတြ႔ဆံုတဲ႔ပြဲပါ။ ဒီေလာက္မ်ားမ်ား အေရြးခံ ရတဲ႔

ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးေတြကို ၾကည္႔ျပီး “ေအာ္ သူတို႔ ပါ ဒီ အစည္းအေဝးၾကီးမွာ ရွိေနရင္ ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းလိုက္ မလဲ” လို႔ ဆိုလိုက္ေတာ႔ ခန္းမထဲမွာ လက္ခုပ္သံ တေျဖာင္းေျဖာင္း ညံသြားပါတယ္။ ခန္းမထဲက လက္ခုပ္သံ စဲေပမဲ႔ အျပင္လမ္းမေပၚက လူအုပ္ရဲ႕ ပိုမို က်ယ္ေလာင္တဲ႔ လက္ခုပ္သံက မစဲေသး ပါဘူး။

“က်ေနာ္တို႔ အားလံုး ျမန္မာျပည္ရဲ႕ နိုင္ငံေရး သမိုင္းမွာ အလြန္ အေရးၾကီးတဲ႔ အခန္းက႑တခုကို စတင္ ေဆာင္ရြက္ ေနၾကပါတယ္။ လြန္ခဲ႔တဲ႔ လ (၂ဝ)ေလာက္က နဝတ အစိုးရက တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ႔တဲ႔ တာဝန္တစ္ရပ္ကို ဝိုင္းဝန္း ကူညီျပီး အျပီးသတ္ ေနတာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး ေစာေမာင္ရဲ႕ က်ေနာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပ ေပးပါမယ္၊ မယံု မရွိၾကပါနဲ႔။

ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ျပိဳင္ ၾကပါ။ အင္အား အမ်ားစုအနိုင္ရတဲ႔ အဖဲြ႔ကို အာဏာ

လႊဲေပး မွာပါ။ ျပီးရင္ ကိုယ္တို႔ တာဝန္ျပီးလို႔ တပ္စခန္း ျပန္ရံုေပါ႔ ဆိုတဲ႔ တာဝန္ကို က်ေနာ္တို႔ ဝိုင္းဝန္း ကူညီ အျပီးသတ္ေပးတာပါ။ ဒါ အဓိက အႏွစ္သာရပါ။ (လက္ခုပ္သံမ်ား) (လမ္းမေပၚမွလက္ခုပ္သံမ်ား)

က်ေနာ္တို႔ နဲ႔ နဝတ အၾကား ဘာျပသနာ ရွိသလဲ။ က်ေနာ္ရွာၾကည္႔တယ္။ ဘာ ျပသနာမွ မရွိပါဘူး။ နဝတက ပါတီစံု ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပး တာဟာ ဒီမိုကေရစီ

တည္ေဆာက္ခ်င္လို႔ပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ ကလည္း ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္မယ္လို႔ မူဝါဒ ခ်ထားတယ္။ အတူတူ ပါပဲ” (လက္ခုပ္သံမ်ား)

နဝတက တို႔တာဝန္ အေရးသံုးပါး လို႔ ဆိုတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ျပည္ေထာင္စုၾကီး မျပိဳကြဲေရး ပါဘဲ။ တိုင္းရင္းသား အားလံုး ေသြးစည္း ညီညြတ္ေရး ပါပဲ။ ျပည္သူ႔ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္ျမဲေရး ပါဘဲxxx

(လက္ခုပ္သံမ်ား) (လမ္းမေပၚမွလက္ခုပ္သံမ်ား) က်ေနာ္တို႔က ဒီမိုကေရစီ ထူေထာင္ေရးမွာ မပါမျဖစ္တဲ႔ ျပည္သူတို႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကိုပါ ထည့္ထား ပါေသးတယ္xxx ျပည္သူေတြရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာကို တည္ျမဲေအာင္က

ျပည္သူေတြ လက္ထဲကို ဒီအာဏာ ျပန္ေပးျပီး ၊ျပည္သူက ေရြးခ်ယ္တဲ႔ သူေတြကို အလွည္႔က် အာဏာအပ္တဲ႔နည္းပါ။ ဒါ ဒီမိုကေရစီ ေရြးေကာက္ပြဲ နည္းပါ။ ဒီ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည္သူက အာဏာ အပ္ခ်င္သူကို တခဲတနက္ ေရြးခ်ယ္ခဲ႔ ျပီးပါျပီ။ ဒါ ဆက္လုပ္ဖို႔မွာ ျပည္သူလူထုရဲ႕

အထင္က တိုးတက္မႈ ေႏွးေကြး ေနတယ္။ အင္မတန္မွ ေႏွးေကြးလြန္းတဲ႔ အျပင္ ျပသေနတဲ႔ အရိပ္အေယာင္ေတြေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုက အလြန္ စိတ္ပူ လာ ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကိုလဲ အားမလို အားမရ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

177

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

(လက္ခုပ္သံမ်ား၊ အျပင္မွလက္ခုပ္သံမ်ား) ဦးၾကည္ေမာင္ရဲ႕ မိန္႔ခြန္းကို နားေထာင္ရင္း က်ေနာ္႔ စိတ္ေတြ တက္ၾကြ လာပါတယ္။ ဒီ ပဏာမ ညီလာခံၾကီး မစခင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မလြတ္ေသးလို႔၊ တို႔ေတြကို ရဲရဲတင္းတင္း၊ မွန္မွန္ကန္ကန္ ဦးေဆာင္ သြားနိုင္သူ ရွိမွ ရွိပါ႔ မလားလို႔ တထင္႔ထင္႔ ျဖစ္ေနတာေတြ ေျပေလ်ာ႔သြားပါျပီ။ ဦးၾကည္ေမာင္ကို က်ေနာ္ ယံုၾကည္ သြားပါျပီ။ ဒီ ခန္းမထဲက ကိုယ္စားလွယ္ အေတာ္မ်ားမ်ားလဲ ဦးၾကည္ေမာင္ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈကို လက္ခံစ ျပဳလာျပီလို႔ ထင္ပါတယ္။ အျပင္ဘက္ လမ္းေပၚက ပရိသတ္ကလဲ ဒီလိုပဲ ရွိလိမ္႔မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ႔ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးေရးကို ကိုင္စြဲ ထားတာကို ေျပာပါတယ္။

“ဒါေပမဲ႔ အခုကိုယ္႔ဖက္ကသာ ေျပာ ေနရတာ၊ ႏွစ္ဖက္ ေဆြးေႏြး ရတာ မဟုတ္ေတာ႔ အေျဖ မထြက္ ျဖစ္ေနတယ္။ ျပႆနာမ်ား ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းႏုိင္တ့ဲသူမွ တကယ္ေတာ္တာ။ ေျပလည္ေအာင္ ျပႆနာကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္ရင္ သူ႔ဟာသူ မုိးလားကဲလား ဘာပဲေျပာေျပာ

(သူ႔ထံုးစံ အတိုင္း ျပံဳးျဖီးျဖီးနဲ႔ လက္တဖက္ထဲ လက္ခုပ္တီးဟန္ လုပ္ျပကာ) ဒါ လုပ္ေနတယ္လုိ႔ပဲ က်ေနာ္ ျမင္တယ္..” လို႔ ဆိုေတာ႔ အခန္းထဲက ဝါးကနဲ ပြဲက်သြားျပီး လက္ခုပ္ေတြ တီးၾကပါတယ္။

“ဘယ္ ျမည္မလဲဗ်” အျပင္လမ္းေပၚ ပရိသတ္က ဒါကို မျမင္ရေတာ႔ “ဘာေတြ ေျပာတာလဲ ျပန္ေျပာ ပါလို” ေအာ္သံေတြ ထြက္လာ ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ သူက “လက္တဖက္ထဲ လက္ခုပ္တီးၾကည့္တာဗ်ာ… က်န္တဲ႔ လက္က လွဳပ္လို႔ မရလို႔ အသံမျမည္ဘဲ ျဖစ္ေနတာ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီေတာ႔မွ အျပင္က လက္ခုပ္သံေတြ ထြက္လာပါတယ္။

သဘာပတိ မိန္႔ခြန္းျပီးေတာ႔ ခဏနားျပီး ဦးၾကည္ေမာင္က သံတမန္ေတြနဲ႔ ဧည္႔သည္ေတြကို လိုက္ ႏွဳတ္ဆက္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေတြလဲ ေျခဆန္႔ လက္ဆန္႔ လုပ္ရင္း အျပင္ဘက္ ကုန္သည္လမ္းနဲ႔ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း ပလက္ေဖာင္းေတြေပၚကို လွမ္းၾကည္႔လိုက္ေတာ႔

ပရိသတ္က လမ္းအလယ္က လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ လက္တကမ္း အထိ ေရာက္ေနျပီ။ ဒီအေပၚက ကိုယ္စားလွယ္တခ်ိဳ႔ ျပတင္းေပါက္ဆီ ထြက္ၾကည္႔ရင္ ေအာက္က ဝိုင္း လက္ခုပ္တီး ေနၾကေတာ႔ အခမ္းအနားမွဳး ဦးစိန္လွဦးက “ကိုယ္စားလွယ္ၾကီး မ်ား ျပတင္းေပါက္ဘက္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

178

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မသြားၾကပါနဲ.´´ လို႔ တားေနရပါတယ္။ ဒီ အစည္းအေဝး ခဏနားလို႔ ထၾက သြားၾက လာၾကနဲ႔ ေအာက္က ပရိသတ္ကလည္း

လက္ခုပ္ေတြ တီးေနၾကေတာ႔ ေအာက္ဖက္ ကမ္းနားလမ္းဆီက အေဆာက္အဦတခုရဲ႕ အမိုးေပၚမွာ လက္နက္ အျပည္႔အစံုနဲ႔ စစ္သားေတြ အျပိုင္းအရိုင္း ထလာၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။ အစက သိုသို ဝွက္ဝွက္ ေနေနတဲ႔ပံုပဲ။

“ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးမ်ား ခင္ဗ်ား xxx ကိုယ္႔ေနရာ ကိုယ္ ယူၾကပါ။ အစည္းအေဝး ျပန္စပါမယ္” ဆိုေတာ့မွ နဲနဲ ျငိမ္ျငိမ္ သက္သက္ ျပန္ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီေတာ႔ အစည္းအေဝး ျပန္စျပီး

ဒီအခ်ိန္မွာ ေရာက္ရွိလာတဲ႔ သဝဏ္လႊာမ်ားကို အခမ္းအနားမွဴးက ေၾကညာျပီး မွတ္တမ္း တင္ပါတယ္။ (အစည္းအေဝး ဆက္လက္က်င္းပတဲ႔ က်န္ အစီအစဥ္မ်ားကိုေတာ႔ ေခတၱ ခ်န္လွပ္ခဲ႔ပါမယ္။) ညေန ၄နာရီခြဲမွာ ပထမေန႔ အစည္းအေဝးကို ရပ္နား လိုက္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္က်မွဘဲ တေန႔လံုး ညိဳေနတဲ႔ မိုးဟာ သဲသဲမဲမဲ ရြာခ် လိုက္ပါတယ္။ ဂႏီၵခန္းမ ေလွကားက ဆင္းလာတဲ႔

ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးေတြဆီကို လမ္းေဘး ပလက္ေဖာင္းေပၚက တေန႔လံုး ေစာင့္ျပီး အားေပးေနတဲ႔ ပရိသတ္က ျပိဳဆင္းလာပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ထြက္နိုင္ေအာင္ အလယ္က လမ္းဖြင့္ေပးျပီး ေဘး ႏွစ္ဖက္က လူထုၾကီးက ၾကိဳဆို ေနပါတယ္။ မိုးေပါက္ေတြက တအားမို႔ ထီးဖြင့္မယ္

လုပ္ေတာ့ “လူထုၾကီးက ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးေတြကို ၾကည္႔ခ်င္ျမင္ခ်င္လို႔ ၾကိဳဆို ေနတာပါ။ ထီးမေဆာင္းပါနဲ႔” လို႔ လံုျခံဳေရး တာဝန္ ယူထားတဲ႔ လူငယ္မ်ားက သတိေပးလို႔ ဒီအတိုင္း မိုးရြာထဲ ဆင္းလိုက္ပါတယ္။ လူထုၾကီးကလဲ ထီး မေဆာင္းၾကပါ။ လူထုၾကီးေကာ ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးမ်ားပါ မိုးေရ စိုရႊဲျပီး ေအးျမ သြားပါတယ္။ “ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးမ်ား က်န္းမာပါေစ ” “ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးမ်ားကို ေလးစားပါတယ္ ”

“ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးမ်ားကို ယံုၾကည္ပါတယ္ ” ဆိုတဲ႔ အသံေတြ အျပင္ လက္ကိုဖမ္းဆြဲတဲ႔သူ၊ ကိုယ္လံုးကို ဆီးဖက္တဲ႔ သူေတြနဲ႔ တေရြ႔ေရြ႔ပဲ လူစီးေၾကာင္းၾကီး အတိုင္း ထြက္လာရျပီး၊ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း အတိုင္း လူထုၾကီး အၾကားက လမ္းေလွ်ာက္ ရတုန္းပါပဲ။ မဟာဗႏၶဳလလမ္းနား ေရာက္မွပဲ က်ေနာ္တို႔အၾကားမွာ တေရြ.ေရြ. ေမာင္းလာတဲ႔ ေနာက္ဖြင္႔ ကားကေလးေတြ ပါလာျပီး “ကားေပၚ တက္လိုက္ခဲ႔ပါ၊ ဆင္းခ်င္တဲ႔ ေနရာေရာက္မွ ဆင္းပါ´´လို႔ အဘိယာစကာျပဳတာေၾကာင့္ နီးတဲ႔ ကားတစီးေပၚ

တက္လိုက္ပါတယ္။ ကားေပၚေရာက္ေတာ႔မွ တကိုယ္လံုး စိုရႊဲေနျပီမို႔ တိုက္ပံု အက်ႌကို ခၽြတ္ျပီး အထဲက လက္ရွည္ အက်ႌကို လက္ေခါက္ တင္လိုက္တယ္။ လက္ကိုင္ပဝါနဲ႔ ေရေတြကို သုတ္လိုက္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ မိုးေတြရြာျပီး ရႊဲေနတာပဲ ခပ္ေကာင္းေကာင္းပါ။

ဘာျပဳလို႔လဲဆိုေတာ႔ မ်က္လံုးထဲက မ်က္ရည္ေတြက ထိန္းမနိုင္ သိမ္းမနိုင္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ငိုတာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာ သိေပမဲ႔ မ်က္ရည္ကေတာ႔ ထိန္းမရပါ။ အေနာ္ရထာလမ္း ေရာက္မွ လမ္းၾကံဳစီးတဲ႔ ကားေလးေပၚက ဆင္းျပီး (၃၃) ဘတ္စ္ကားနဲ႔

ျပန္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒီေန႔ေတာ႔ တည္းအိမ္ေရာက္မွ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခင္ညြန္႔ ရဲ႕ ၁/၉ဝ ေၾကညာ စာတမ္းကို

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

179

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ရပါတယ္။ တမင္တကာ က်ေနာ္တို႔ (၂၈) (၂၉)ေန႔ လုပ္မွာကို ၾကိဳျပီး (၂၇) ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ ထုတ္လိုက္ တာပါ။ ဒါလဲ က်ေနာ္တို႔ ဘက္က ၾကိဳတင္ စီစဥ္ ထားတဲ႔

အခ်က္အလက္ေတြ ထဲက ေပါက္ၾကားျပီး ကာကြယ္ ျခိမ္းေျခာက္တာေတြ ပါတယ္။ ဒီ ၁/၉ဝ ဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဂႏီၵ ညီလာခံကို ေတ႔ျဖဳတ္သလို တဖက္သတ္ တင္ျပ ထားတာမို႔ သူ႔အထဲမွာ ႏွစ္ဘက္ ညွိႏွိဳင္းရနိုင္မယ့္ အခ်က္ကိုေတာင္ လတ္တေလာ ရွာမရပါ။ ရွာခ်င္စိတ္ထက္ ေဒါသထြက္စိတ္ တဖက္သတ္ အနိုင္က်င္႔မွဳကို မခံမရပ္နိုင္တဲ႔ စိတ္နဲ႔ “အလကား…၁/၉ဝ ” လို႔ … ပစ္ခ် ထားလိုက္ ပါေတာ့တယ္။ ။

တာခ်ီလိတ္တြင္ ဘိန္းအေျမာက္အျမား ဖမ္းဆီးရမိ

MONDAY, 13 JULY 2009 18:26 ကိုစိုး

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=1 425:2009-07-13-11-28-20&catid=1:news&Itemid=2

ဘိန္းျဖဴ ကီလို ဂရမ္ ၁၀၀၀ ခန္႔ႏွင့္ မက္သာ အဖက္တမင္းေဆးျပား ၃ သိန္း ၄ ေသာင္းခန္႔ သယ္ေဆာင္လာေသာ ကုန္တင္ကား တစီးကို ကားေမာင္းသူ အပါအဝင္ လူ ၃ ဦးႏွင့္အတူ ၿပီးခဲ့သည့္ ေသာၾကာေန႔က ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ တာခ်ီလိတ္ ၿမိဳ႕အဝင္ လြယ္ေတာ္ခမ္း စစ္ေဆးေရး ဂိတ္တြင္

ဖမ္းဆီးမိေၾကာင္း သိရသည္။ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ဘိန္းခင္းတခင္းတြင္ ဘိန္းျခစ္ယူေနပုံ (ဓာတ္ပုံ - KADAC) အဆုိပါ ကုန္တင္ကားကုိ ရွာေဖြဖမ္းဆီးစဥ္

မက္သာအဖက္တမင္း ေဆးျပားမ်ား အပါအဝင္ ဘေလာက္တုံး သ႑န္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ဘိန္းျဖဴ

အတုံးေပါင္း၂၀၀၀ ေက်ာ္အား

ကားေပၚတြင္ဝွက္၍ သယ္ေဆာင္လာသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္ဟု တာခ်ီလိတ္ ရဲ စခန္းမွ တာဝန္ရွိသူ တဦးက ေျပာသည္။ ယင္း ဘိန္းျဖဴ အတုံး၂ တုံးလွ်င္ ၁ ကီလို ဂရမ္ အေလးခ်ိန္ရွိသည္ဟုလည္း ၎က ေျပာျပသည္။

ထို မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ား သယ္ေဆာင္လာေသာ ကားသည္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း က်ိဳင္းတုံၿမိဳ႕နယ္ မိုင္းဆတ္ ဘက္မွ တာခ်ီ လိတ္ၿမိဳ႕ဘက္သို႔ လာေရာက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး

ဘိန္းျဖဴမ်ားသယ္ေဆာင္လာသူ ၃ ဦးကို လက္ရွိ တာခ်ီ လိတ္ ရဲစခန္းတြင္ ဆက္လက္ စစ္ေဆးေနေၾကာင္း သိရသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

180

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

“သူတို႔ ဒီဘိန္းျဖဴေတြကို ဘယ္ကသယ္လာၿပီး ဘယ္သူ႔ဆီကို ပို႔တယ္ဆိုတာ ဆက္ၿပီး စစ္ေနပါတယ္၊ အေသး စိတ္ေတာ့ မသိရေသးပါဘူး၊ အခုမိတာက ဒီမွာ အမ်ားဆုံးမိတာ”ဟု တာခ်ီလိတ္ ရဲက ေျပာျပသည္။

ယင္း ဖမ္းဆီးရမိေသာ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ားသည္ ထိုင္းႏုိင္ငံဘက္သို႔ သယ္ေဆာင္ဖြယ္ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္းလည္း ၎ က ဆိုသည္။

ယခု မူးယစ္ေဆးမ်ားႏွင့္အတူ ဖမ္းဆီးမိသူမ်ားသည္ ႐ွမ္း-တ႐ုတ္ လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၿပီး ဝ အဖြဲ႕ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရွိသူ မ်ားျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕မွ အေရာင္းအဝယ္ လုပ္ကိုင္သူ တဦးကလည္း ေျပာသည္။

“ကားက ေတာင္ႀကီးဘက္ကေန မိုင္းတုံ မိုင္းဆတ္ကေနျဖတ္ၿပီးေတာ့ တာခ်ီလိတ္ကို

ဝင္လာတာ၊ အဲဒီ အဝင္မွာ စစ္တပ္ ဂိတ္တဂိတ္ရွိတယ္၊ စစ္တပ္က ဖမ္းမိတာ၊ ၆ ဘီးကား နဲ႔ ၊ ၀ အဖြဲ႕နဲ႔ အဆက္အသြယ္ရွိတယ္လို႔ ထင္ေန ၾကတယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေတာင္ႀကီးကေနၿပီး မိုင္းတုံ မိုင္းဆတ္က ေကြ႕ၿပီးဝင္လာတယ္ဆိုကတည္းက မိုင္းတုံ မိုင္းဆတ္မွာ ဝ ဂိတ္ရွိတယ္၊

သူတုိ႔က လႊတ္ေပးတယ္ဆိုကတည္းက အဆက္အသြယ္ရွိတာ ေသခ်ာတယ္ ေပါ့၊ အခုမိတာက ဒီ တာခ်ီလိတ္နဲ႔အနီးတဝိုက္မွာ အမ်ားဆုံး မိတာပဲ”ဟု ယင္းတာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ခံ အေရာင္း အဝယ္ သမားက ေျပာဆိုသည္။ ယင္း ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ေနထိုင္သည့္ မိုင္းတုံ မိုင္းဆတ္နယ္ေျမသည္ တရား မဝင္မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ား က်ယ္ ျပန္႔စြာ ထုတ္လုပ္ေရာင္းဝယ္ေနသည္ဟု

သတင္းမ်ားထြက္ေပၚေနေသာ ဝ ျပည္စည္းလုံးညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA)၏ နယ္ေျမျဖစ္ၿပီး ထိုနယ္ေျမမွ ဘိန္းျဖဴမ်ားကို ထိုင္းႏုိင္ငံဘက္သို႔ သယ္ေဆာင္မႈမ်ား ရွိသည္ဟုလည္း ၎က ဆိုသည္။

ယခု တာခ်ီလိတ္တြင္ မူးယစ္ေဆး ဖမ္းဆီးရမိသည့္ သတင္းကို အစိုးရ မီဒီယာမ်ားတြင္

ေဖာ္ျပသည္ကို မေတြ႕ရွိရ ေပ။ ယခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ လကုန္ပိုင္းကလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေအး႐ွားေဝါလ္ ဆိပ္ကမ္းမွ ကိုတာ တီဂက္ (Kota Tegap) အမည္ရွိ ျပည္ပထြက္ခြာ သေဘာၤတစီးေပၚတြင္

ဘိန္းျဖဴ အနည္းဆုံး ၂၉ ကီလို ဂရမ္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံ မူးယစ္ဗဟို က ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ေသးသည္။ ေအးရွားေဝါလ္ ကုမၸဏီသည္ ဘိန္းဘုရင္ ေလာ္စစ္ဟန္၏ သားျဖစ္သူ စတီဗင္ေလာ ေခၚ ဦးထြန္းျမင့္ႏိုင္၏ ကုမၸဏီျဖစ္ၿပီး ယင္း ကုမၸဏီကုိ အေမရိကန္အစိုးရက ဘ႑ာေရးအရ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈ ျပဳလုပ္ထားသည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ ကုလသမဂၢတို႔ ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ ကမၻာတဝန္းလုံး အာဖဂန္နစၥတန္

ၿပီးလွ်င္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သည္ ဒုတိယ အႀကီးဆုံး ဘိန္းထုတ္လုပ္သည့္ ႏုိင္ငံျဖစ္ေနေသးေၾကာင္း သိရသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

181

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာအစိုးရကမူ ယခုႏွစ္အတြင္း ကခ်င္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ႐ွမ္းျပည္နယ္အတြင္း ဘိန္းစိုက္ခင္းေပါင္း ၇၈၉၃ ဧက ကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ထားသည္။

နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ေရး မြန္ျပည္သစ္ ပါတီႏွင့္ စစ္အစိုးရ ေဆြးေႏြး MONDAY, 13 JULY 2009 18:25 သန္းထိုက္ဦး http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=1 424:2009-07-13-11-26-25&catid=1:news&Itemid=2

ျမန္မာ စစ္အစိုးရႏွင့္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲထားေသာ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP) ကုိ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႔အျဖစ္ အသြင္ ေျပာင္းေရးအတြက္ စစ္အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ဇြန္လ၂၉ ရက္ ေန႔တြင္ ေခၚယူေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အေရွ႕ေတာင္တိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္တြင္ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာလံုျခံဳေရး အရာရွိခ်ဳပ္ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးရဲျမင့္က မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ ၀င္ ၅ ဦးခန္႔ကုိ ေခၚယူေတြ႕ဆံု၍ ေဆြးေႏြးခဲ့သည္ဟု မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၀င္(ေဟာင္း) တဦးျဖစ္သူ Nai Hong Zar Kao Rot က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။ “ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲျမင့္က အေရွ႕ေတာင္တိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွာ ေခၚၿပီးေတာ့ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက

ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ ၅ ဦး သြားေတြ႕တယ္။ သြားေတြ႕ေတာ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ကိစၥ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက အသြင္ေျပာင္း မေျပာင္း၊ လာမယ့္၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ရွိမရွိ အဲဒီကိစၥေတြကုိ အေျဖေပးဖို႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ဗဟုိအစည္းအေ၀း

ဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္အေရးေပၚအစည္းအေ၀း ဆံုး ျဖတ္ခ်က္တြင္ေသာ္လည္းေကာင္း ဆံုးျဖတ္တိုင္ပင္၍ အေျဖျပန္ေပးမည္ဟု ျပန္လည္ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္းလည္း ၎ Nai Kao Rot က ဆိုသည္။ ထို႔အျပင္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႔ အသြင္ေျပာင္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ စစ္အာဏာပုိင္မ်ား၏

ကမ္းလွမ္းခ်က္မ်ားကုိ ျပန္လည္သံုးသပ္ႏိုင္ရန္အတြက္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီ အေရးေပၚ အစည္းအေ၀းတရပ္ကို ယခုလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ရန္ ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီသည္ စစ္အစုိးရ၏ အမ်ဳိးသားညီလာခံ၊ ဖဲြ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒတုိ႔ကုိ သေဘာတူျခင္း မရိွခ့ဲေပ။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြကုိလည္း ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ မဟုတ္ဟု

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

182

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေၾကညာထားသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီတြင္ လက္နက္ကိုင္ အင္အား ၇၀၀ ၀န္းက်င္ ရွိေၾကာင္း ၎အဖြဲ႕မွ ဗိုလ္မႉး အဆင့္ ရွိသူတဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္အရသိရသည္။

စစ္အစိုးရႏွင့္ အပစ္ခတ္ ရပ္စဲထားေသာ တရုတ္ - ျမန္မာနယ္စပ္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားကုိ လည္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီးတြင္ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအျဖစ္

အသြင္ေျပာင္းေရးအတြက္ အသြင္ကူး ေျပာင္း ေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီ( ၃ )ခု ဖြဲ႔စည္းရန္ စစ္အစိုးရမွ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။

ယင္းဖြဲ႔စည္းပံုအရ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ တစ္တပ္တြင္ အရာရွိ အဆင့္ ၁၈ ဦးႏွင့္ တျခားအဆင့္ ၃၀၈ ဦးပါ၀င္ကာ အင္အား စုစုေပါင္း (၃၂၆) ဦးတို႔ျဖစ္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ တပ္ေရး၊ တပ္ေထာက္ စသည့္ အေရးႀကီးသည့္ ေနရာမ်ားႏွင့္ ႐ုံးတာဝန္မ်ားတြင္ နအဖ စစ္တပ္မွ အရာရွိ ၃၀ ခန္႔ ပါ၀င္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။

အဆိုပါ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအား တပ္ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ညွိႏႈိင္းရန္ႏွင့္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ မ်ားအေနျဖင့္ ကုိယ့္နယ္ေျမ အတြင္း၌သာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရမည္ ျဖစ္သည္။

ထုိအဖဲြ႔မ်ားက နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းေရးကုိ လက္မခံႏုိင္ေသးဟူေသာ

သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚ ေနေသာ္လည္း တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာျခင္းမ်ား မရိွေသးေပ။ ဝ ႏွင့္ ကုိးကန္႔ တပ္ဖဲြ႔မ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ယူၿပီးေနာက္တြင္ လက္နက္ကုိင္အဖဲြ႔ ၁ဝ ဖဲြ႔ထက္မနည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ယူ ခ့ဲၾကသည္။ ၁၉၈၉ မွ ၁၉၉၅ အတြင္း အပစ္အခတ္ ရပ္စဲခ့ဲသည့္

လက္နက္ကုိင္အဖဲြ႔ စုစုေပါင္း၁၇ ဖဲြ႔ရိွသည္ဟု စစ္ အစုိးရ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားက ဆုိသည္။

KNPP ကို အပစ္အခတ္ ရပ္စဲရန္ စစ္အစိုးရ ကမ္းလွမ္း

MONDAY, 13 JULY 2009 17:17 ေအးခ်မ္းေျမ႕ http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=1 422:knpp-----&catid=1:news&Itemid=2

လက္နက္ကိုင္ ကရင္နီတိုင္းရင္းသား တိုးတက္ေရးပါတီ (KNPP) ကို အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္ နအဖအစိုးရက ခရစ္ယာန္ သာသနာပိုင္ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ တဦးမွတဆင့္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေၾကာင္း KNPP အတြင္းေရးမႉး ၁ ခူဦးရယ္က ေျပာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

183

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

KNPP အတြင္းေရးမႉး ၁ ခူဦးရယ္ (ဓာတ္ပံု - ကိုခိုင္/ဧရာဝတီ)

ကယားျပည္နယ္ ကာသိုလိပ္ သာသနာပိုင္ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ ဆိုးေတး႐ိုဖားေမာ မွတဆင့္ ကမ္းလွမ္းလာသည့္

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ KNPP က

ႀကိဳဆိုေသာ္လည္း အျပန္အလွန္ ေလးေလးနက္နက္ ေဆြးေႏြးလိုသျဖင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမည္ဟု အေၾကာင္းျပန္ခဲ့ေၾကာင္း ၎ကဆက္ေျပာ သည္။

“က်ေနာ္တို႔က ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႕ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဘက္က ျပန္စာလာေတာ့ လြိဳင္ေကာ္မွာပဲ ေတြ႕မယ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲျမင့္လာေတြ႕မယ္။ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာလံုၿခံဳေရးမႉးနဲ႔ ေတြ႕မယ္ဆိုၿပီးပဲပါတယ္” ဟု ခူဦးရယ္က ဆိုသည္။

ထိုကဲ့သို႔ ေတာင္းဆိုမႈကို နအဖဘက္က မလိုက္ေလ်ာသျဖင့္ ေဆြးေႏြးမႈ အထမေျမာက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

လြန္ခဲ့သည့္မတ္လအတြင္း ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Kasit Piromya ျမန္မာျပည္သြားခဲ့စဥ္ကတည္းက နအဖႏွင့္ KNPP မွာ စာအသြားအလာရွိေနခဲ့သည္ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။

ထိုစဥ္က ထိုင္းႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Kasit Piromya ႏွင့္ ျမန္မာ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းစိန္၊ ႏုိင္ငံျခား ေရး ဝန္ႀကီး ဦးဉာဏ္ဝင္းတို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေတြ႕ဆံုခဲ့စဥ္ စစ္အစိုးရဘက္က

ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုး (KNU) အား ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ နားခ်ေပးရန္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ “အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက စာအသြားအလာရွိေနခဲ့ၿပီ။ ဒါေပမယ့္ နအဖက KNPP နာမည္ကို လံုးဝမေဖာ္ခဲ့ဘူး။ KNU ကိစၥကိုပဲ ေဇာင္းေပးေျပာခဲ့တယ္” ဟု ခူဦးရယ္က ဆိုသည္။

KNPP မွာ ယခုအခါ အင္အား ၈၀၀ ခန္႔သာရွိၿပီး ယခင္က ၁၅၀၀ ခန္႔ရွိသည္ဟု သိရသည္။ နအဖႏွင့္ တိုက္ပြဲႀကီးမ်ား မရွိေသာ္လည္း ၎တို႔ဘက္မွ ေျပာက္က်ားစစ္ဆင္ေရးမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း ခူဦးရယ္က ဆက္ေျပာသည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ ေရြးေကာက္ပြဲကို KNPP အေနႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေၾကာင္း၊ ကရင္နီ တိုင္းရင္းသားမ်ား အေနႏွင့္သာ မက တျပည္လံုး အတိုင္းအတာႏွင့္ပါ ေျပာင္းလဲမႈရမည္ဟု မယံုၾကည္ေၾကာင္း၊ စစ္မွန္သည့္ ျပည္ေထာင္စု အေနအထား ရမည္ဆိုလွ်င္ ၎တို႔အေနႏွင့္လည္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

184

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လိုက္ပါမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎ကဆိုသည္။ “က်ေနာ္တို႔ဘက္မွာက ႏိုင္ငံေရးပါတီ ဖြဲ႕ရေလာက္ေအာင္လဲ ဘာမွမရွိဘူး။ ကရင္နီျပည္

လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ဦး (KNPLF) ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္မယ္လို႔ သိုးသိုးသန္႔သန္႔ ၾကားတယ္” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။ KNPP ႏွင့္ တျခား ကရင္နီ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕မ်ားအျဖစ္ ကရင္နီျပည္ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ျပည္သူ႔ လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္ဦး (KNPLF)၊ ကယန္းျပည္သစ္ပါတီ (KNLP) တုိ႔ ရွိခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ KNPLF

ႏွင့္ KNLP တို႔မွာ စစ္အစိုးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ၁၉၉၄ ခုႏွစ္က သေဘာတူညီခဲ့ေၾကာင္း၊ KNPLF မွာ စာရင္းအရ အင္အားအမ်ားဆံုးျဖစ္၍ အင္အား ၃၀၀၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း ကရင္နီဒုကၡသည္ ေကာ္မတီ (KnRC) ၏ ဥကၠဌ ဦးေလးေမာင္က ရွင္းျပသည္။

ကရင္နီအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး အဖြဲ႕မ်ားမွာ ယခုအခါ စစ္အစိုးရ ကမ္းလွမ္းထားသည့္

နယ္ျခားေစာင့္ တပ္အျဖစ္ ႏႈတ္ကတိျဖင့္ သေဘာတူထားသည္ဟု ၾကားသိရေၾကာင္း ခူဦးရယ္က ေျပာသည္။ ယခုလက္ရွိတြင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားသည့္ ကရင္နီေခါင္းေဆာင္မ်ားကို နအဖ စစ္အစိုးရက လြိဳင္ေကာ္ ၿမိဳ႕ထဲတြင္ အက်ယ္ခ်ဳပ္သေဘာမ်ိဳး ေနရာခ်ထားၿပီး ဆက္လက္၍ ရန္ကုန္၊

မႏၱေလးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ သြားေရာက္ ေနထိုင္ေစမည္ဟု ၾကားရေၾကာင္းလည္း ၎က ဆိုသည္။ ယခင္က KNPP အေနႏွင့္ အင္အားႀကီးမားခဲ့ၿပီး စီးပြားေရးအေနႏွင့္လည္း သစ္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္း၊ နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းတို႔မွ အခြန္အတုပ္မ်ားျဖင့္

စည္ပင္ဝေျပာခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ယခုအခါ စစ္အစိုးရ၏ ႏွိမ္နင္းမႈေၾကာင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား မလုပ္ကိုင္ႏိုင္ေတာ့ေပ။ စစ္အစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ အပစ္ရပ္အဖြဲ႕မ်ား ပူးေပါင္းကာ တလ တႀကိမ္၊ ႏွစ္လ တႀကိမ္ ကရင္နီရြာမ်ားအတြင္း ဝင္ေရာက္ႏွိမ္နင္းမႈမ်ား ရွိေနသျဖင့္ ကယားျပည္နယ္

ေမာ္ခ်ီးေတာင္ပိုင္းႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္း ေဒသမ်ားတြင္ ေျပးလႊားခိုလႈံေနရေသာ ေဒသတြင္း အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ (IDP) အေရအတြက္ ၅ ေသာင္း၊ ၆ ေသာင္းခန္႔ ရွိေန ေၾကာင္း KnRC ဥကၠဌ ဦးေလးေမာင္က ေျပာျပသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

185

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

နယ္ျခားေစာင့္တပ္ကိစၥ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက အေရးေပၚအစည္းအေဝး ေခၚမည္ NEJ / ၁၃ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ နအဖစစ္အစုိးရ ေတာင္းဆုိထားသည့္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အသြင္ေျပာင္းေရးအတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ရန္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက ဗဟုိေကာ္မတီဝင္မ်ားအား ယခုလအတြင္း အေရးေပၚအစည္းအေဝး ေခၚယူရန္ စုိင္းျပင္းေနေၾကာင္း သိရသည္။ ပါတီဗဟုိအလုပ္မႈေဆာင္တဦးက “ဇူလုိင္လဆန္းတုန္းက နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ေျပာင္းေရးမွာ သေဘာတူမလား၊ မတူဘူးလားဆုိတာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်လုိ႔မရဘူးျဖစ္ေနတယ္။

အဲဒီအစည္းအေဝးက ဗဟုိအလုပ္မႈေဆာင္ေတြပဲပါတယ္။ အခုလုပ္မယ့္ အစည္းအေဝးက ဗဟုိေကာ္မတီဝင္ (၃၀) ေက်ာ္ တက္ေရာက္မယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဇူလုိင္ (၂၅) ရက္ ေန႔လုိ႔ သတ္မွတ္ထားတယ္” ဟု ေခတ္ၿပဳိင္သုိ႔ ေျပာၾကားသည္။

ေရးေခ်ာင္းဖ်ား ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္တြင္ က်င္းပမည့္ ယခုအေရးေပၚအစည္းအေဝးသုိ႔ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ ေကာ္မတီဝင္ (၆) ဦးလည္း တက္ေရာက္မည္ဟု သိရသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏တပ္မေတာ္ မြန္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္အား နယ္ျခားေစာင့္တပ္ (သုိ႔မဟုတ္) ဌာေနျပည္သူ႔ စစ္တပ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းရန္ လြန္ခဲ့သည့္ ရက္ပုိင္းက ဗဟုိအလုပ္မႈေဆာင္ အစည္းအေဝးတြင္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ႏုိင္ျခင္း မရွိခဲ့၍ ဗဟုိေကာ္မတီဝင္အစည္းအေဝး ထပ္မံက်င္းပရျခင္းျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ဇြန္လဆန္းပုိင္းက မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ဥကၠ႒ႏွင့္ ရတခ တုိင္းမႉးတုိ႔ ေနာက္ဆုံး ေတြ႔ဆုံပြဲတြင္ ပါတီ၏တပ္မေတာ္ မြန္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္အား

ဥပေဒေဘာင္အတြင္း ဆက္လက္ရပ္တည္ႏုိင္ေရးအတြက္ ပါတီ၏ သေဘာထားကို ဇူလိုင္လကုန္ပုိင္းတြင္ တင္ျပရန္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္သက္ႏုိင္ဝင္းက ေတာင္းဆုိထားသည္။ “နယ္ျခားေစာင့္တပ္ မေျပာင္းဘူးဆုိရင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီရဲ႕ ဌာေနျပည္သူ႔စစ္အဖြဲ႔အေနနဲ႔လည္း လက္ရွိတပ္တည္ေနရာအတုိင္း ဆက္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ ဆက္ေနခြင့္ျပဳမယ္လုိ႔ တုိင္းမႉးက ေျပာတယ္။ အဲဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခုလာမယ့္ အေရးေပၚအစည္းအေဝးမွာ ဆုံးျဖတ္မွာျဖစ္တယ္” ဟု အထက္ပါ ပါတီဗဟုိအလုပ္မႈေဆာင္က ေျပာသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ လက္ရွိရပ္တည္ခ်က္မွာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအား

စစ္အစုိးရက ျပင္ဆင္ျခင္းမျပဳလွ်င္ ပါတီအေနျဖင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္ရန္ႏွင့္ တပ္အသြင္ေျပာင္းရန္ လက္ခံမည္မဟုတ္ေၾကာင္း ျငင္းဆုိထားသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

186

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

က်ဳိကၠဆံေစတီေတာ္ ပန္းလည္တုိင္ ႏုတ္မရ၍

ထီးေတာ္သစ္တင္ရန္ အခက္အခဲျဖစ္ ေအာင္ထက္ / ၁၃ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ ရန္ကုန္တုိင္း သကၤန္းကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ က်ဳိကၠဆံ ဆံေတာ္ရွင္ ေစတီေတာ္၏ အလယ္ဗဟုိခ်က္တုိင္ (ပန္းလည္တုိင္) အေဟာင္းကုိ ႏုတ္မရျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ ထီးေတာ္အသစ္တင္လႉပူေဇာ္ရန္ အခက္အခဲျဖစ္ေနသည္။

၂၀၀၈ ေမ (၃) ရက္က တုိက္ခတ္လုိက္ေသာ နာဂစ္ေလေဘးဒဏ္ေၾကာင့္

က်ဳိကၠဆံေစတီေတာ္ႀကီး၏ စိန္ဖူးေတာ္ႏွင့္ ထီးေတာ္တုိ႔ ေကြးၫြတ္သြားခဲ့သျဖင့္ ထီးေတာ္အေဟာင္းကုိ က်ဳိက္ထီးေဆာင္း ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးႏွင့္အဖြဲ႔က အရင္းေနရာမွ ျဖတ္ခ်လုိက္ၿပီးသည့္ေနာက္ ငွက္ေပ်ာဖူးအလယ္ေနရာမွ ထည့္သြင္းျမႇဳပ္ႏွံထားေသာ

ပန္းလည္တုိင္ အေဟာင္းကုိ ကိရိယာမ်ဳိးစုံ သုံး၍ ႏုတ္ယူရန္ ႀကိဳးစားေနသည္မွာ ယခုအခါ (၁၀) လမွ် ရွိေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

စတီးထီးေတာ္အသစ္မွာ ေစတီေတာ္အေရွ႕ဘက္ ေစာင္းတန္း၌ ပင့္ေဆာင္ေရာက္ရွိေနသည္မွာ (၄) လခန္႔ ရွိေနၿပီျဖစ္သည္။

ဆံေတာ္ (၇) ဆူ၊ ဓာတ္ေတာ္ (၁၀) ဆူ ကိန္း၀ပ္စံပယ္ေတာ္မူေသာ သမုိင္း၀င္ က်ဳိကၠဆံ ဆံေတာ္ရွင္ေစတီေတာ္ကို မဟာသကၠရာဇ္ ၁၁၁ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ထားကုိးကြယ္ခဲ့သည္။ ထုိ႔ေနာက္ ျမန္မာမင္းအဆက္ဆက္က ျပဳျပင္မြမ္းမံခဲ့ရင္း လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း (၄၀) ေက်ာ္က မဟာေဆး၀ကၤပါ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက (၆) ႀကိမ္ေျမာက္အျဖစ္ ထီးေတာ္တင္လႉပူေဇာ္ခဲ့သည္။

ထုိစဥ္က ထီးေတာ္မွာ ေၾကးျဖင့္ သြန္းခတ္ထားၿပီး ေစတီ၏ အလယ္ဗဟုိခ်က္တုိင္ (ပန္းလည္တုိင္) ကုိ ထုထည္ႀကီးမားသည့္ သုံးေျမႇာင့္ဟင္ဂလန္ သံေခ်ာင္းကို

ထည့္သြင္းအသုံးျပဳထားသည္ဟု မဟာေဆး၀ကၤပါ ဆရာေတာ္ ထီးေတာ္တင္စဥ္က အနီး၌အတူ ရွိေနခဲ့သည့္ ဆရာေတာ္တပါးက မိန္႔ၾကားသည္။

“အဲဒီ သုံးေျမႇာင့္ဟင္ဂလန္ ပန္းလည္တုိင္အေဟာင္းကုိ ခၽြတ္ၿပီး အသစ္တေခ်ာင္း ျပန္ထည့္ၿပီး စတီးထီးေတာ္အသစ္ကုိ စြပ္ရမွာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ တစုံတခု ထိခုိက္မႈေၾကာင့္

အက္ကြဲေၾကာင္းအနည္းငယ္ ရွိေနတဲ့ ေစတီေတာ္ဟာ ပန္းလည္တုိင္ ခၽြတ္ရင္း ဒလၿမိဳ႕နယ္၊ ဓႏုတ္ဘုရားလို လဲၿပိဳသြားမွာကို စိုးရိမ္ေနရတယ္” ဟု ၎ဆရာေတာ္ႀကီးက ဆက္လက္မိန္႔သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

187

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေစတီ၏ အလယ္ဗဟုိခ်က္တုိင္ျဖစ္ေသာ ပန္းလည္တုိင္မွာ (၇) ေပခန္႔ရွိမည္ဟု ယူဆ၍ ထီးေတာ္အရင္းမွ ျဖတ္ခ်လုိက္ ျခင္းေၾကာင့္ က်န္အပုိင္းကုိ ႏုတ္ယူ၍

ခက္ခဲသြားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပန္းလည္တုိင္အေဟာင္းသည္ ေစတီ၏ ဖိနပ္ေတာ္ အရင္းအထိ ရွိႏုိင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းရေၾကာင္း က်ဳိကၠဆံေစတီေတာ္အနီးမွ ဆရာေတာ္တပါးက မိန္႔သည္။ ထိုဆရာေတာ္က “ထီးေတာ္အရင္းေနရာက ျဖတ္ခ်လုိက္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး

က်ဳိက္ထီးေဆာင္းဆရာေတာ္ အဖြဲ႔နဲ႔ က်ဳိကၠဆံ ေစတီေတာ္ေဂါပကအဖြဲ႔တုိ႔ အခ်င္းမ်ားခဲ့ၾကတယ္။ အခု က်ဳိက္ထီးေဆာင္းထီးေတာ္ တည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔က အသစ္ပင့္ ေဆာင္လာတဲ့

စတီးထီးေတာ္ဟာ အရင္ ေၾကးထီးေတာ္ေလာက္ေတာင္ ႀကံ့ခုိင္မႈမရွိတာကို ေတြ႔ရတယ္” ဟု မိန္႔ၾကားသည္။ နာဂစ္ေလေဘးသင့္ က်ဳိကၠဆံ ဆံေတာ္ရွင္ ေစတီေတာ္ႀကီးအား ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၀ ျပည့္ႏွစ္ တပုိ႔တြဲလျပည့္ေန႔၌ ထီးေတာ္အသစ္ တင္လႉမည္ဟု ေၾကညာခဲ့ေသာ္လည္း

ေစတီထီးေတာ္တည္ေဆာက္မႈမၿပီးေသး၍ ပထမအႀကိမ္ တင္လႉပူေဇာ္ျခင္း မျပဳႏုိင္ျဖစ္ခဲ့သည္။ စတီးထီးေတာ္အသစ္ ပင့္ေဆာင္ေရာက္ရွိၿပီးေနာက္ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶေန႔၌

ထီးေတာ္တင္လႉႏုိင္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ေသာ္လည္း ပန္းလည္တုိင္ ဟင္ဂလန္အေဟာင္း ႏုတ္မရ၍ ထီးေတာ္အသစ္တင္လႉမည့္ အစီအစဥ္ ဒုတိယအႀကိမ္ ပ်က္ခဲ့ရသည္။ ထီးေတာ္အသစ္ တင္လႉမည့္ အစီအစဥ္ ႏွစ္ႀကိမ္တုိင္ ပ်က္ခဲ့ရသည္မွာ ငွက္ေပ်ာဖူးအလယ္ရွိ ပန္းလည္တုိင္အေဟာင္း ႏုတ္မရ၍ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယေန႔အထိ ႏုတ္ယူရန္

ႀကိဳးစားေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၁၃၇၁ ခုႏွစ္ သီတင္းကၽြတ္-တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ခန္႔တြင္ ထီးေတာ္အသစ္တင္လႉပူေဇာ္ႏုိင္မည္ဟု ခန္႔မွန္းရေၾကာင္း က်ဳိကၠဆံေစတီေတာ္ ေဂါပကအဖြဲ႔၀င္တဦးက အတည္ျပဳေျပာၾကားသည္။

သမုိင္း၀င္ က်ဳိကၠဆံ ဆံေတာ္ရွင္ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္အထက္ (၂၃၇.၇၅) ေပ၌ တည္ရွိၿပီး ေျမျပင္အထက္ (၂၀၄.၄၁) ဉာဏ္ေတာ္ျမင့္ကာ ဖိနပ္ေတာ္အ၀န္းမွာ (၃၈၅) ေပရွိသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

188

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေမ်ာက္ေရာ လူမ်ားမွာပါ တီဘီေရာဂါ ကူးစက္ပ်ံ႕ႏွံ႔

NEJ / ၁၃ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ ရန္ကုန္တိရစာၦန္ဥယ်ာဥ္အတြင္းရိွ ေမ်ာက္မ်ားႏွင့္ ၀န္ထမ္းမ်ားမွာပါ တီဘီေရာဂါ

ကူးစက္ျပန္႔ပြားေနသည္ဟု ရန္ကုန္တိရစာၦန္ဥယ်ာဥ္မွ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ေျပာသည္။ တိရစာၦန္ဥယ်ာဥ္အတြင္းရိွ ေမ်ာက္မ်ား ပုံမွန္မဟုတ္သည့္ ေသဆုံးမႈ ရိွလာသည့္အတြက္ ေရာဂါတမ်ဳိးမ်ဳိးျဖစ္ေနသည္ဟု သံသယရိွ၍ သက္ဆိုင္ရာ တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္မ်ားကို စစ္ေဆးခိုင္းရာမွ ေမ်ာက္မ်ားတြင္ တီဘီေရာဂါျဖစ္ေနသည္ကို သိရိွရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဆုိပါတာ၀န္ရိွသူက ေျပာသည္။

၎က “က်ေနာ္တို႔ သိတဲ့အခ်ိန္မွာ တေကာင္နဲ႔တေကာင္ ကူးေနၿပီ။ ဒါနဲ႔ ေမ်ာက္ေတြကို ကိုင္တြယ္ရတဲ့ ေမ်ာက္႐ံုအနား တာ၀န္က်တဲ့ ၀န္ထမ္းေတြကိုပါ ေဆးစစ္ၾကည့္ေတာ့ တီဘီေရာဂါျဖစ္တဲ့သူေတြ ေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္ ၀န္ထမ္းအားလုံးကို စစ္ေတာ့လည္း

အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ တီဘီရိွေနတာ ေတြ႔ရတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္တာက လူေတြမွာ အရင္ျဖစ္မယ္၊ ေနာက္ ေမ်ာက္ေတြကိုပါ ကူးစက္ၿပီး ေနာက္တဆင့္ ေမ်ာက္အခ်င္းခ်င္း တေကာင္နဲ႔တေကာင္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

189

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကူးစက္သြားတယ္လုိ႔ ယူဆရတယ္။ ခုေတာ့ အဲဒီေမ်ာက္ေတြကေန လူေတြကိုပါ တဆင့္ျပန္ကူးတာမ်ဳိး ျဖစ္မလား စစ္ေဆးေနတုန္းပဲ” ဟု ေျပာသည္။

တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားေနသည့္ တိရစာၦန္ဥယ်ာဥ္၀န္ထမ္းမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာက်န္းမာေရးဌာနသို႔ ေစလႊတ္၍ ေဆးကုသမႈ ခံယူေစေၾကာင္း၊ ေမ်ာက္မ်ားကို ကုသရန္အတြက္မူ ေဆးဖိုး၀ါးခ တန္ဖိုးႀကီးသျဖင့္ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ကုသႏိုင္ျခင္းမရိွဘဲ ေမ်ာက္အခ်ဳိ႕ေသဆုံးကုန္ေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာသည္။

ယခုအခါ ေမ်ာက္႐ုံတြင္ ေမ်ာက္ေကာင္ေရေလ်ာ့နည္းေနသည္ကို ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံ မ်က္ျမင္တဦးက ေျပာသည္။ တီဘီအဆုတ္ေရာဂါသည္ လူအခ်င္းခ်င္းကူးစက္ႏိုင္သကဲ့သို႔ လူမွေမ်ာက္၊ ေမ်ာက္အခ်င္းခ်င္း စသျဖင့္ ကူးစက္ႏိုင္သည္ဟု ပုဂၢလိက တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္တဦးက ေျပာသည္။ “တိရစာၦန္ေတြကို ထိေတြ႔ကိုင္တြယ္ေနရတဲ့ လူေတြအေနနဲ႔ မိမိဆီက ေရာဂါပိုး တိရစာၦန္ေတြဆီ မကူးစက္ေအာင္၊ တိရစာၦန္ ေတြဆီမွာ ေရာဂါရိွေနရင္လည္း မိမိထံမကူးစက္ေအာင္ ပိုးသတ္ထားတဲ့ ႏွာေခါင္းစည္းေတြ၊ လက္အိတ္ေတြ သုံးသင့္တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္

ရန္ကုန္တိရစာၦန္ဥယ်ာဥ္လို ေငြေၾကးဘတ္ဂ်က္နည္းတဲ့ေနရာမွာေတာ့ ဒီလိုသုံးမယ္မထင္ဘူး” ဟု ၎ကေျပာသည္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံရိွ CSL တိရစာၦန္က်န္းမာေရးအဖြဲ႔၏ တိရစာၦန္မ်ား တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စမ္းသပ္ခ်က္တြင္မူ လူတြင္ျဖစ္ပြားသည့္ တီဘီေရာဂါသည္ လူ၀ံ၊ ေမ်ာက္ စသည့္ အဆင့္ျမင့္ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါမ်ားသို႔ ကူးစက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါရိွသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တီဘီေရာဂါကို အျဖစ္မ်ားသည့္ ကူးစက္ေရာဂါတခုအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားေသာ္လည္း တိုက္႐ုိက္ၾကည့္ရႈ အခ်ိန္တိုကုနည္း (DOTS) ျဖင့္ စနစ္တက်ကုသပါက ေပ်ာက္ကင္းႏိုင္သည့္ေရာဂါျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရက်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနသည္ တီဘီေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးကို

ျမန္မာတႏိုင္ငံလုံးတြင္ အမ်ဳိးသားစီမံကိန္း အေနျဖင့္ ျပဳလုပ္သြားမည္ဟု ေျပာဆိုေနေသာ္လည္း တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ေငြေၾကးစိုက္ထုတ္မႈနည္းျခင္း၊ အားသြန္ခြန္စိုက္

ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္မႈမရိွဘဲ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ကူညီမႈမ်ားႏွင့္ေလာက္သာ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အတြက္ ထိေရာက္မႈမရိွျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္တြင္းမွ အန္ဂ်ီအိုမ်ားက သုံးသပ္ၾကသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ တီဘီေရာဂါျဖစ္ပြားသူ (၈၃,၄၀၃) ရိွၿပီး လူ (၁) သိန္းတြင္ (၁၇၁) ဦးႏႈန္း ျဖစ္ပြားကာ ေသဆုံးသူ အေရအတြက္မွာ (၆,၂၉၇) ဦးရိွေၾကာင္း၊ လူ (၁) ေသာင္းတြင္ ဆရာ၀န္ (၄) ဦးႏႈန္းရိွေၾကာင္း ကမာၻ႔က်န္မာေရးအဖြဲ႔ (WHO) အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

190

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လူမိုက္လက္သစ္လုပ္ရန္ ႀကံစည္ေနေသာ စစ္အုပ္စုကို

အေရးယူရန္ အခ်ိန္တန္ၿပီ NEJ / ၁၃ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီအသြင္းကူေျပာင္းေရးအတြက္ စစ္အုပ္စုကို နားခ်ရန္ ႀကိဳးစားေနသည့္ ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ သံတမန္ေရးနည္းလမ္းသည္ လမ္းဆံုးၿပီဟု ဆုိရမည့္ကိန္းဆိုက္ေနသည္။

အင္းစိန္ေထာင္တြင္ မတရားအမႈဆင္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းျခင္းခံေနရသည့္

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို အျမန္ဆံုးလႊတ္ေပးေရးအတြက္ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ၏ ရာထူးအျမင့္ဆံုး အႀကီးအကဲျဖစ္ေသာ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာဘန္ကီမြန္းကိုယ္တိုင္ ဇူလိုင္လ (၃) ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္ၿပီး

အစြမ္းကုန္ႀကိဳးပမ္းေသာ္လည္း ေအာင္ျမင္မႈမရဘဲ ျပန္သြားခဲ့ရသည္ကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ လမ္းဆံုးမည့္ကိန္းဆုိက္ေနသည္ဟု ဆိုရျခင္းျဖစ္သည္။

အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာဘန္ကီမြန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္

ႏွစ္ရက္ၾကာေနထုိင္စဥ္အတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ ေတြ႔ခြင့္ရရန္ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေစာင့္ဆိုင္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာစစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊက

တရားစီရင္ေရးစနစ္ကို အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္ဟု အေၾကာင္းျပကာ ေတြ႔ခြင့္ေပးရန္ ျငင္းပယ္ခဲ့သည့္အတြက္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ လာရင္းခရီးစဥ္ မေအာင္မျမင္ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ မစၥတာဘန္ကီမြန္းက နအဖစစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊႏွင့္

ႏွစ္ႀကိမ္ေတြ႔ဆံုခဲ့စဥ္အတြင္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္သင့္ပါ၀င္ထုိက္သူမ်ားအားလံုး ပါ၀င္ခြင့္ရေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ရန္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကို လႊတ္ေပးရန္

တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ျမန္မာျပည္မွ မထြက္ခြာမီ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲျပဳလုပ္ရာ၌ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ သူ႔အား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္မေပးျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေရးအရ ပြင့္လင္းမႈရိွေၾကာင္း ျပသႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားကို ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနျဖင့္ လက္လြတ္အဆုံး႐ႈံးခံခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ကမာၻ႔အလယ္၌ ပို၍ အထီးက်န္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္သလို ျဖစ္လိမ့္မည္ဟုလည္း

သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ မစၥတာဘန္ကီးမြန္းက သတိေပးစကား ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မစၥတာဘန္ကီမြန္းႏွင့္ မိနစ္ပိုင္းမွ် ေတြ႔ခြင့္ရခဲ့သည့္ အန္အယ္လ္ဒီပါတီမွ တာ၀န္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ားကလည္း နအဖအေနျဖင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပမီ ၂၀၀၈

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

191

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပန္လည္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္

ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးလုပ္ေဆာင္ရန္၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားအားလံုးကို လႊတ္ေပးရန္ နအဖထံ ေတာင္းဆိုထားသည့္ အေျခအေနမ်ားကို ဘန္ကီမြန္းအား တင္ျပခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ အီတလီႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ စက္မႈထိပ္သီး (၈) ႏိုင္ငံ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အစည္းအေ၀းမွလည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္

ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလံုးကို လႊတ္ေပးၿပီး ပြင့္လင္းျမင္သာသည့္ ပါတီစံုေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးရန္ ဇူလိုင္လ (၈) ရက္ေန႔တြင္ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ဇူလိုင္လ (၈) ရက္ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ ညေနပိုင္းက ကုလသမဂၢ နယူးေယာက္ဌာနခ်ဳပ္၌ က်င္းပျပဳလုပ္သည့္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာ့မိတ္ေဆြႏိုင္ငံမ်ား တံခါးပိတ္အစည္းအေ၀းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာဂမ္ဘာရီက အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံေတြကို ရွင္းျပခဲ့သည္။ တံခါးပိတ္အစည္းအေ၀းတြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတို႔က လံုၿခံဳေရးေကာင္စီအတြင္း ျမန္မာ့အေရးကို တရား၀င္ေဆြးေႏြးဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ တံခါးပိတ္အစည္းအေ၀းသို႔

မစၥတာဘန္ကီမြန္း မတက္ေရာက္ႏိုင္ေသာ္လည္း ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရး ေကာင္စီအစည္းအေ၀း က်င္းပသည့္အခါ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ၀င္မ်ားေရွ႕ေမွာက္၌ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သူ၏ အစီရင္ခံစာကို ဖတ္ၾကားတင္သြင္းမည္ဟုဆိုသည္။

ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္အား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ခြင့္မေပးသည့္အေပၚ

ဥေရာပသမဂၢ၊ အေမရိကန္၊ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတို႔က အထူးစိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ခဲ့ၾကသည့္အတြက္ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ား တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္ရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟုလည္း သိရသည္။ ထိုသို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ ပိုမိုဖိအားေပးမည့္ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚေနေသာ္လည္း စစ္အုပ္စုကမူ အေလွ်ာ့ေပးမည့္ အရိပ္အေယာင္မျပဘဲ ဆက္လက္တင္းက်ပ္ၿမဲ၊ ဆက္လက္ဖိႏွိပ္ၿမဲ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဆက္လက္႐ံုးတင္စစ္ေဆးၿမဲ စစ္ေဆးေနသည္ကိုသာ ေတြ႔ရသည္။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကိုလည္း အတိုက္အခံအမ်ားစုအား ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္မျပဳဘဲ သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊

အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္သာ တဖက္သတ္ က်င္းပသြားမည့္ အေနအထားမ်ဳိး ေတြ႔ေနရသည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာစစ္အုပ္စုသည္ ကမာၻ႔ထိပ္သီးလူမိုက္ ေျမာက္ကိုရီးယားအစိုးရႏွင့္ မိတ္ဖဲြ႔ေပါင္းဖက္ကာ ႏ်ဴကလီးယား လက္နက္ပိုင္ဆိုင္သည့္

လူမိုက္လက္သစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ေရးအတြက္ အပူတျပင္း ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ေနသည္ကိုလည္း မၾကာေသးမီ က ထြက္ေပၚလာသည့္ ဓာတ္ပံုအေထာက္အထားမ်ား၊ အစီရင္ခံစာမ်ားအရ သိရွိရေပသည္။

ထိုသို႔ သံတမန္ေရးအရ အျမင့္ဆံုးႀကိဳးပမ္းခဲ့မႈကို အာခံခဲ့သည့္အျပင္ ေဒသတြင္းလံုၿခံဳေရးကိုပါ

ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္သည့္ အေနအထားျဖစ္ေအာင္ ႀကံစည္လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ နအဖစစ္အုပ္စုအား ျပင္းထန္သည့္ ဒဏ္ခတ္အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ မ်ားမွသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အစိုးရအေျပာင္းအလဲ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

192

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

(Regime change) ျဖစ္ေပၚသည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိသည္အထိ

ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးပါရန္ ေခတ္ၿပိဳင္မွ ေတာင္းဆိုလိုက္ရေပသည္။

လႈိဏ္ေခါင္းသန္းေရႊနဲ႔ ႂကြက္တြင္းဂ်ဳံအီး ေအာင္ေက်ာ္ခင္ ၁၃ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ http://www.khitpyaing.org/articles/july09/130709.php လူ႔ဆက္ဆံေရးမွာ သမေဏန သမေဏာ ေဂါေဏန ေဂါေဏာ ဆုိတာရွိတယ္။ ရဟန္းဟာ

ရဟန္းအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းဖက္မိသလုိ ႏြားဟာလည္း ႏြားအခ်င္းခ်င္း ေပါင္းဖက္တယ္လုိ႔ ဆုိတာပဲ။ ေလေၾကာင္းက တုိက္ခုိက္မွာကုိ ေတြးေၾကာက္လုိ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ လႈိဏ္ေခါင္းေတြတူးေနတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးနဲ႔ ေလယာဥ္မစီးရဲလုိ႔ ၿပံဳယမ္းက ေမာ္စကုိကုိ ရထားနဲ႔သြားတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယား ေခါင္းေဆာင္ ကင္ဂ်ဳံအီးဟာ အသြင္တူၾကတယ္။ ကင္ဂ်ဳံအီးကလည္း ႂကြက္လုိပဲ ေျမႀကီးထဲ တြင္းတူးေနရမွ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ လႈိဏ္ေခါင္းတူးခ်င္တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးဟာ ႂကြက္တြင္းထဲမွာေနတဲ့ ကင္ဂ်ဳံအီးကုိ ဆရာတင္ေနရတယ္ ေလ။ ဥမင္လႈိဏ္ေခါင္းေလ့လာေရးအဖြဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏုိ၀င္ဘာလေႏွာင္းပုိင္းကသြားတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေရႊမန္းက ေခါင္းေဆာင္တယ္။ ႏုိ၀င္ဘာ (၂၁) ရက္က ထြက္သြားလုိက္တာ ဒီဇင္ဘာ (၂) ရက္ေန႔မွ ျပန္ေရာက္လုိ႔ (၁၂)

ရက္ခရီးျဖစ္တယ္။ ဒီအဆင့္ျမင့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ စာပုိဒ္ (၈၁) ပုိဒ္ပါ (၃၇) မ်က္ႏွာအစီရင္ခံစာ ျပည္ပစာနယ္ဇင္းေလာကကုိ ေရာက္လာတယ္။ ကမာၻ႔အပယ္ခံ ႏွစ္ဦးပူးေပါင္းၿပီး ၾကပ္ေျပးေနျပည္ေတာ္မွာ လူမသိေအာင္ လႈိဏ္ေခါင္းတူးတဲ့ လွ်ဳိ႕၀ွက္အစီရင္ခံစာ ျပည္ပေရာက္လာတာကုိၾကည့္ရင္ လႈိဏ္ေခါင္းတူးတာေတာင္

မလုံၿခံဳမွန္းသိသာတယ္။ အပယ္ခံအစုိးရအခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ႏုိင္ေအာင္ တ႐ုတ္က ၾကားပြဲစားလုပ္ေပးတယ္။ သူရေရႊမန္းေခါင္းေဆာင္တဲ့ လႈိဏ္ေခါင္းေလ့လာေရးအဆင့္ျမင့္ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔မွာ ပါ၀င္သူေတြကေတာ့ ေလေၾကာင္းရန္ ကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႔က အရာရွိခ်ဳပ္ ဒု-

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးျမင့္လႈိင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွေဌး၀င္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ေအာင္ျမင့္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သိန္းေဌး၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမ၀င္း၊ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္လွျမင့္၊ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေက်ာ္ၫြန္႔၊ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ဉာဏ္ထြန္း၊

ဗိုလ္မႉးႀကီးတင္ေအာင္စန္း၊ ဗိုလ္မႉးႀကီး ထင္ေက်ာ္သူ၊ ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီး ျမင့္ေမာ္နဲ႔ ဗိုလ္ႀကီး (၅) ဦးတုိ႔ျဖစ္ၾကတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

193

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေနျပည္ေတာ္ေလဆိပ္က အထူးေလယာဥ္ ATR 72 နဲ႔ ထြက္ခြာတယ္ဆုိေပမယ့္

ဒီေလယာဥ္ဟာ ယူနန္နယ္ ခုမင္ၿမိဳ႕အထိသာ သြားႏုိင္ပုံရတယ္။ ခုမင္ကေန China Southern Airline CZ 6160 စီးၿပီး ေဘဂ်င္းကုိ သြားရတယ္။ အဲဒီမွာတညအိပ္ၿပီး ႏုိ၀င္ဘာ (၂၂) ရက္ ေန႔လယ္မွာ ၿပံဳယမ္းကုိ ေရာက္သြားတယ္။ (၃) ရက္

ေလ့လာေရးလုပ္ၿပီးတဲ့အခါ ႏုိ၀င္ဘာ (၂၆) ရက္ေန႔မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြျဖစ္တဲ့ သူရေရႊမန္းနဲ႔ Kim Gyok Sik တုိ႔က MoU ေခၚ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္မွတ္ထုိးၾကတယ္။

ဗမာအဖြဲ႔ဟာ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးစနစ္ကုိ အထူးစိတ္၀င္စားၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေလယာဥ္ထိန္းခ်ဳပ္ေရး Control Room ေျမေအာက္မွာထားတဲ့စနစ္ကုိ ေလ့လာၾကတယ္။ ႏုိ၀င္ဘာ (၂၅) ရက္ေန႔မွာ ဥမင္လႈိဏ္ေခါင္းထဲမွာ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ ေလယာဥ္႐ုံ Aircraft Hanger ကုိ ေလ့လာတယ္။ ဆုိဗီယက္လုပ္ MIG 21 နဲ႔ MIG 19 ေလယာဥ္ေတြထားတာကုိ

ဗမာအဖဲြဲ႔ အားက်တယ္။ ဥမင္လႈိဏ္ထဲ ေလယာဥ္ေတြထားတာဟာ ေငြကုန္ေၾကးက်မ်ားေပမယ့္ လုံၿခံဳစိတ္ခ်ရတယ္လုိ႔ ဗမာအဖဲြ႔က ယူဆတယ္။

ဗမာအဖြဲ႔ အထူးစိတ္၀င္စားတာဟာ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရးျဖစ္တယ္။ ၾကပ္ေျပးေနျပည္ေတာ္ဟာ ေလေၾကာင္းက တုိက္ခုိက္တာကုိ ခံရႏုိင္တယ္လုိ႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းက ယုံၾကည္ေနပုံရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျမာက္ကုိရီးယား ေလယာဥ္ပစ္ တပ္ဖြဲ႔က Anti-Aircraft Unit ေရဒါစနစ္တခုလုံး ေျမေအာက္မွာ ျမႇဳပ္ႏွံထားပုံကုိ

ေလ့လာၾကတယ္။ ေရဒါက်င္းကုိ အျခမ္းႏွစ္ျခမ္းပါအဖုံးနဲ႔ အုပ္ထားတယ္။ အဖုံးအေပၚက သဘာ၀ေပါက္ပင္ေတြစုိက္ၿပီး ပုံဖ်က္ထားတယ္။ လုိအပ္တဲ့အခါမွ ေရဒါကုိ စက္နဲ႔ ေျမေပၚတင္ေပးၿပီး အသုံးျပဳတာကုိ ဗမာအဖြဲ႔က သိပ္အားက်တဲ့ပုံပဲ။ ေျမာက္ကုိရီးယားက အေရွ႕ပုိင္းပင္လယ္ထဲကုိ မၾကာမီက စမ္းသပ္ပစ္လႊတ္လုိက္တဲ့ ဒုံးက်ည္အမ်ဳိးအစားကုိလည္း ဗမာအဖြဲ႔က စိတ္၀င္စားတယ္။ ေျမျပင္ပစ္ SCUD-D ဒုံးက်ည္ဟာ ကီလုိမီတာ (၇၀၀) ေျပးၿပီး SCUD-F က ကီလုိမီတာ (၃,၀၀၀) ေျပးတာမုိ႔ ရွိသင့္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာဒုံးလက္နက္တဲ့။ “DPRK ကုိရီးယားႏုိင္ငံ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး၏ ေဆးရည္စိမ္႐ုပ္ကလာပ္ထားရွိရာ အေဆာင္ကုိ ေလ့လာခဲ့ရာ အေဆာက္အဦပုံစံႏွင့္ လွ်ပ္စစ္မီးတပ္ဆင္မႈမ်ား၊ ေလေပးစနစ္မ်ား

လြန္စြာေကာင္းမြန္သည္ကုိ ေတြ႔ရပါတယ္” လုိ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေရးတာကုိၾကည့္ရင္ လႈိဏ္ေခါင္းသန္းေရႊကုိလည္း ေဆးစိမ္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ကင္အီဆြန္းလုိ

လုပ္ဖုိ႔ရည္ရြယ္သလားမသိဘူး။ ကင္ဂ်ဳံအီးရဲ႕ သားအငယ္ဆုံးကုိ ကုိရီးယားစစ္ဗိုလ္ေတြ ဆလံေပးသလုိ လႈိဏ္ေခါင္းသန္းေရႊရဲ႕ေျမးကုိ ဗမာစစ္ဗိုလ္ေတြ အေလးျပဳေနရၿပီ။ ေလယာဥ္-စစ္သေဘၤာနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဌာနေတြ ထားရွိမယ့္ ဥမင္လႈိဏ္ေခါင္းေတြ ေဆာက္လုပ္ရာမွာ ဗမာနဲ႔ေျမာက္ကုိရီးယား စစ္တပ္တုိ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖုိ႔ သေဘာတူၾကတယ္။ စစ္ဘက္ေရးရာလုံၿခံဳေရး၊ ေလေၾကာင္းရန္ကာကြယ္ေရး၊

ဥမင္လႈိဏ္ေခါင္းစစ္ဆင္ေရး၊ ကုိရီးယားဘာသာစကား သင္ၾကားေရး၊ အထူးတပ္ဖြဲ႔ေလ့က်င့္ေရး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

194

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စတာေတြကုိ ဦးစားေပးဖုိ႔ ဗမာကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔က ၾကပ္ေျပးက စစ္ဌာနခ်ဳပ္ကုိ တင္ျပထားတယ္။

ၿပံဳယမ္းအနီးက အထူးတပ္ဖြဲ႔ကုိ ဗမာအဖြဲ႔သြားေရာက္ေလ့လာၿပီး သေဘာက်သြားတာ ျဖစ္ပုံရတယ္။ ဓား-တူ-ခရင္း-ပုဆိန္-ရဲဒင္း-ေပါက္ခၽြန္း စတာေတြကုိ ကၽြမ္းက်င္စြာ ကုိင္တြယ္ၿပီး တုိက္ခုိက္တဲ့နည္းျဖစ္တယ္။ ေသနတ္ကုိမသုံးဘဲ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခုိက္တဲ့

အထူးတပ္ဖြဲ႔ျဖစ္တာေၾကာင့္ ဗမာအဖြဲ႔က အတုယူၿပီး တည္ေထာင္ခ်င္တာျဖစ္ပုံရတယ္။ ျပည္သူလူထုကုိ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္ ရာမွာ ဒီလုိအထူးတပ္ဖြဲ႔မ်ဳိးဟာ အလြန္အသုံး၀င္လိမ့္မယ္လုိ႔ ဗမာအဖြ႔ဲက ယူဆဟန္ တူတယ္။

သူရေရႊမန္းအဖြဲ႔ရဲ႕ ေလ့လာမႈေတြထဲမွာ အံ့ၾသစရာအေကာင္းဆုံးကေတာ့

ေျမေအာက္ရထားတည္ေဆာက္ေရးျဖစ္တယ္။ ႏုိ၀င္ဘာလ (၂၈) ရက္ေန႔ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ နံနက္ (၁၀း၃၀) နာရီက (၁၁း၂၀) နာရီအထိ ၿပံဳယမ္းၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ေျမေအာက္ရထား

တည္ေဆာက္တာကုိ သြားေရာက္ေလ့လာတယ္။ ေလ့လာခ်ိန္ မိနစ္ (၅၀) ပဲရွိတယ္။ သုံးသပ္တင္ျပထားပုံဟာ လႈိဏ္ေခါင္းထဲ လသာေနပုံကုိျပတယ္။ ဗမာစစ္အစုိးရမွာရွိတဲ့ စက္ယႏၲရားအမ်ဳိးအစားနဲ႔ လူ႔စြမ္းအားအေျခအေနနဲ႔ဆုိရင္ ေျမေအာက္ရထားတည္ေဆာက္ဖုိ႔ အခက္အခဲ ရွိႏုိင္တယ္တဲ့။ ခက္ခဲမယ္လုိ႔ မေျပာဘဲ ‘အခက္အခဲရွိႏုိင္တယ္’ လုိ႔ ေျပာတာကုိၾကည့္ရင္ ဗမာစစ္ဗိုလ္ရဲ႕ ဘ၀င္ျမင့္ေရာဂါကုိ ခန္႔မွန္းႏုိင္တယ္။ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ဗမာအစုိးရလုပ္ရမွာက

ျပည္ပကၽြမ္းက်င္နည္းပညာရွင္ေတြကုိ ျမန္မာျပည္ေခၚယူၿပီး ဗမာစစ္ဗိုလ္စစ္သားေတြကုိ ေျမေအာက္ရထားေဆာက္နည္း သင္တန္းေပးခုိင္းဖုိ႔ ျဖစ္တယ္တဲ့။ ဒီလုိ ဗိုလ္ငေၾကာင္ေတြ အုပ္စုိးေနတာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္အေျခအေနဟာ ၾကာေလဆုိးေလျဖစ္ေနတာပဲ။ ေျမေအာက္ရထားစနစ္ေၾကာင့္ ရရွိတဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးကုိလည္း ေဖာ္ျပထားတယ္။ စစ္ျဖစ္တဲ့အခါ ျပည္သူလူထုဟာ ေျမေအာက္ ရထားဘူတာေတြမွာ ခုိလႈံႏုိင္လုိ႔ အသက္ခ်မ္းသာမယ္တဲ့။ ေျမေအာက္ရထားစနစ္ေၾကာင့္ ျပည္သူ႔စစ္နဲ႔ ဥမင္လႈိဏ္ေခါင္း စစ္ဆင္ေရးကုိ ထိေရာက္စြာအသုံးျပဳႏုိင္မယ္လုိ႔လည္း ေဖာ္ျပထားတယ္။ ႀကံ့ဖြံ႔ေတြက

ေျမေအာက္ရထားကုိသုံးၿပီး ျပည္သူ႔စစ္ဆင္ႏႊဲမွာလား၊ ေျမေအာက္ရထားစနစ္တခုလုံးကုိ စစ္တပ္ကအပုိင္စီးၿပီး လႈိဏ္ေခါင္းစစ္ဆင္ေရးလုပ္မွာလား ဆုိတာကုိေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖာ္ျပထားတာမေတြ႔ရဘူး။

ဗမာစစ္အစုိးရရဲ႕ ဥမင္လႈိဏ္ေခါင္းစစ္ဆင္ေရးဟာ ၾကပ္ေျပးေနျပည္ေတာ္နဲ႔အတူ ေပၚထြက္လာတဲ့ စစ္ဆင္ေရးအသစ္ ျဖစ္ေနတာမုိ႔ အျပင္လူေတြ နားလည္ဖုိ႔ခက္ခဲၿပီး လႈိဏ္ေခါင္းသန္းေရႊ တဦးတည္း နားလည္ဟန္တူတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

195

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေရြးေကာက္ပဲြ မတိုင္ခင္ အက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးမည္ 14 July 2009

http://www.voanews.com/burmese/2009-07-14-voa3.cfm

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ လာမယ့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြ မတိုင္ခင္မွာ အဖမ္းဆီးခံေနရတဲ့

အက်ဥ္းသားေတြကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မေန႔က တနလၤာေန႔မွာ

လုံၿခဳံေရးေကာင္စီမွာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးသန္းေဆြ ေျပာသြားတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကိုရန္ႏုိင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ကနဦးအဆင့္ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔ ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာက အျပင္းအထန္

ေတာင္းဆုိေနၾကတာပါ။ ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္က အခုလို အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔ ျပင္ဆင္တာဟာ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ပါ၀င္မဲေပးႏုိင္ဖို႔အတြက္ ျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ

သံအမတ္ႀကီး ဦးသန္းေဆြက ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီမွာ အဖဲြ႕၀င္ႏုိင္ငံေတြကို မေန႔က တနလၤာေန႔မွာ အခုလို ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ “ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းရဲ႕ ေတာင္းဆုိခ်က္အရ ျမန္မာအစိုးရဟာ ၂၀၁၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပဲြကို အားလုံးပါ၀င္ႏုိင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတဲ့ အေနနဲ႔ အက်ဥ္းသားေတြကိုလည္း လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးၿပီး ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ လုပ္ေနပါတယ္။” ဒါေပမယ့္ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီမွာ ေျပာၾကားခဲ့တာမွာ အက်ဥ္းသား ဘယ္ေလာက္ကို ျပန္လႊတ္မယ္၊ ဘယ္ေတာ့ျပန္လႊတ္မယ္ ဆုိတာကို ျမန္မာသံအမတ္ ဦးသန္းေဆြက ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားခဲ့ျခင္း မရွိပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ဘယ္လိုအက်ဥ္းသားေတြကို

လႊတ္ေပးမယ္ဆုိတာလည္း ေျပာမသြားခဲ့ပါဘူး။ အရင္တုန္းက လႊတ္ေပးခဲ့တဲ့အထဲမွာ အမ်ားစုက ရာဇ၀တ္အက်ဥ္းသားေတြျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အနည္းငယ္ပဲ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျပန္လႊတ္ေပးမယ့္ အက်ဥ္းသားေတြထဲမွာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ခ်ထားတာကို

ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ဆိုၿပီး အင္းစိန္ေထာင္မွာ ဖမ္းဆီးခံေနရၿပီး တရားစဲြဆိုခံေနရတဲ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တျခားထင္ရွားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြ ပါမယ္၊ မပါဘူး ဆိုတာကုိလည္း ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားျခင္း မရွိပါဘူး။

ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီးမြန္ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္မွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊက ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ေနာက္ဆုံး ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈေတြနဲ႔ အခုခ်ိန္မွာ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

196

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အစိုးရရဲ႕ ထိပ္ဆုံးက ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥရပ္ ၂ ခုကို မစၥတာဘန္ကီမြန္းကို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးသန္းေဆြက အခုလို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ “၂၀၁၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပဲြ ၿပီးသြားရင္ အရပ္သားအစိုးရကို ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာ လႊဲေျပာင္းေပးသြားဖို႔နဲ႔ အနာဂတ္မွာ လူမႈေရးနဲ႔ စီးပြားေရး တုိးတက္ဖံြ႔ၿဖိဳးလာဖို႔

ခိုင္မာေကာင္းမြန္တဲ့ အုတ္ျမစ္ခ်သြားဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေရႊက ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ တရားမွ်တၿပီး အမ်ားလက္ခံႏုိင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ျဖစ္လာဖို႔

အာမခံခဲ့ၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသားတုိင္း ပါ၀င္ႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္သြားမယ္လို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။” ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ နည္းပညာပိုင္းဆုိင္ရာ အကူအညီေတြ ေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တကယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ နည္းပညာပိုင္းဆုိင္ရာ အကူအညီေတြ လုိအပ္မယ္ဆုိရင္ ကုလသမဂၢရဲ႕ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္ခံၿပီးေတာ့

ကုလသမဂၢနဲ႔အတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးသန္းေဆြက လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံေတြကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစုိးရက ႏုိင္ငံေရးအက်ပ္အတည္း ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အခ်ိန္တိုင္းမွာ အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးခဲ့တဲ့ ထုံးစံေတြ အရင္တုန္းက ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခုလည္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြ နီးကပ္လာတာေၾကာင့္ အားလုံးပါ၀င္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ဆိုၿပီး အက်ဥ္းသားေတြကို

လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးဖို႔ လုပ္ေနတာအျပင္ ၂၀၁၀ မွာ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြကို

လြတ္လပ္ တရားမွ်တၿပီး အမ်ားလက္ခံႏုိင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ေအာင္ လုပ္သြားမယ္လို႔လည္း ေျပာေနပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္က က်င္းပခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေၾကညာခဲ့ေပမယ့္လည္း ျပည္သူလူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ၿပီး မဲဆႏၵနယ္ ၈၀% ေက်ာ္ အႏုိင္ရရွိခဲ့တဲ့ NLD အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ တျခား အရပ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို အာဏာလႊဲေျပာင္းေပးအပ္ျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

197

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္း ကူမင္းအာဆီယံ ေက်ာက္မ်က္ျပပြဲမွာ ေရာင္းေကာင္း 12 July 2009 http://www.voanews.com/burmese/2009-07-12-voa1.cfm တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ျပဳလုပ္ေနတဲ့ အာဆီယံ ၁၀ ႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ရတနာျပပြဲမွာ

ေက်ာက္စိမ္းအပါအ၀င္ ျမန္မာ့ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လႊမ္းမိုးထားေတာ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈ ေတြက ဘယ္ေလာက္ထိ ထိေရာက္ႏုိင္ပါမလဲ၊ ဒီေက်ာက္မ်က္ရတနာျပပြဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ျမန္မာကုန္သည္တခ်ိဳ႕ကလည္း ျမန္မာျပည္က ထြက္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေတြကို အဓိက ၀ယ္ယူအားေပးတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အေၾကာင္းစံု သိရ ေအာင္ မနႏၵာခ်မ္း က တင္ျပထားပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ ကူမင္းၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္ေနတဲ့ အာဆီယံ ၁၀ ႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ကုန္စည္ျပပြဲကို ျမန္မာ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊနဲ႔ နီးစပ္တဲ့

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ ဦးေတဇ က ဦးေဆာင္ ၿပီးေတာ့ လာၾကတဲ့ ဒီေက်ာက္မ်က္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ပါ၀င္သလို တ႐ုတ္ျပည္ ေရႊလီနယ္စပ္ က ျမန္မာ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ကုန္သည္အသင္းကလဲ

ဒီပြဲမွာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ၀င္ေရာက္ ျပသ ေရာင္းခ်ခြင့္ ရခဲ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ တျခား တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ အပါအ၀င္ အာဆီယံ ၁၀ ႏုိင္ငံကလည္း သူတို႔ႏုိင္ငံထြက္ ေက်ာက္ေတြကို ျပသထားေပမဲ့ ျမန္မာျပည္က ထြက္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္းကသာ ဒီပြဲကို လႊမ္းမိုးထားတယ္လို႔

ေရႊလီျမန္မာေက်ာက္မ်က္ရတနာ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ဥကၠဌ ဦးဘုန္းေက်ာ္ ကေန ဗြီအိုေအ ကို ေျပာျပပါတယ္။

“’ဒီမွာ ေရာက္ေနတာက ဗမာႏုိင္ငံနဲ႔ သီရိလကၤာပါတယ္။ နီေပါလ္ႏုိင္ငံ၊ ထိုင္း၊ စကၤာပူပါတယ္။ ဒါပဲ ေတြ႔လုိက္တယ္။ အဲဒီႏုိင္ငံေတြကလည္း ေက်ာက္စိမ္းရယ္လုိ႔ သူတုိ႔မွာ မရွိဘူး။ သီရိလကၤာက ထြက္တဲ့ အနီအျပာေလးေတြ ရွိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံက ထြက္တာ စလင္း၊

ထပ္တရာ ဒါမ်ိဳးေပါ့။ အဲဒါေလးေတြ ခင္းက်င္းၿပီး ျပထားတာေတြ႔တယ္။ ဒီျပပြဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေက်ာက္စိမ္းကုိ အေခ်ာေပါ့ေနာ။ အနီအျပာ ေက်ာက္မ်ိဳးေပါင္းစံုပါတယ္။ အဲဒီေအာက္မွာ

လက္ေကာက္ ရွိတယ္။ ဆဲြျပားရွိတယ္။ အေသြးရွိတယ္။ ျဖတ္သား ရွိတယ္။ ၆၀ရာခိုင္ႏႈန္းက လုပ္ၿပီးသား၊ ၄၀ရာခုိင္ႏႈန္းက ခဲေပါ့ေနာ။ ေက်ာက္စိမ္း အရုိင္းခဲေတြေပါ့။” ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီျပပြဲအတြင္း ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြ ေရာင္းခ်မႈဟာ အေတာ္ေလး ေအာင္ျမင္ေနၿပီး ျပပြဲမွာ လာ၀ယ္တဲ့သူ အမ်ားစုဟာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသားေတြျဖစ္သလို အေနာက္ႏုိင္ငံသား တခ်ိဳ႕ကိုလည္း ေတြ႔ရတယ္လို႔ ဦးဘုန္းေက်ာ္ က ေျပာပါတယ္။

“မဆုိးဘူးဗ်။ ဒီႏွစ္က်ေတာ့ ေရႊလီက လာတဲ့ ကုန္သည္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံကလာတဲ့ ကုန္သည္ဟာ ရာခုိင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္ ၈၀ေလာက္ ေအာင္ျမင္တယ္။ အေရာင္းအ၀ယ္အေနအထားေပါ့။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

198

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကၽြန္ေတာ္ေတြ႔ရတာကေတာ့ တရုတ္ကုန္သည္ အေနအထားေပါ့၊ အဓိက ေတြ႔ရတာေပါ့။ ၾသစေတးလ်က လူျဖဴအနည္းအက်င္းေတာ့ ေတြ႔ရတယ္။ သူတုိ႔ကလည္း ကုန္သည္ေတြ

မဟုတ္ပါဘူး။ ခရီးသြားလာရင္း ၀င္လာတာေတြ႔ရတယ္ေလ။ အဓိက တရုတ္ျပည္၊ ထုိင္၀မ္၊ ေဟာင္ေကာင္ တုိ႔ကေန လာတဲ့ ကုန္သည္ေတြက လာၿပီး ၀ယ္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္။”

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ သံဃာလႈပ္ရွားမႈကို စစ္အစိုးရက ရက္ရက္စက္စက္ ၿဖိဳခြင္းခဲ့တာ ရဟန္းသံဃာေတာ္ေတြအပါအ၀င္ -

ေက်ာင္းသားျပည္သူေတြကို ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခဲ့တာေတြေၾကာင့္ အီးယူ ဥေရာပ သမဂၢအပါအ၀င္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံအုပ္စုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက စစ္အစိုးရကို စီးပြားေရး အရ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူတာေတြလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ထြက္တဲ့

ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြကုိ မ၀ယ္ယူ ေရးလည္း ပါ၀င္ေနပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့လို႔ အခုလို တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအပါအ၀င္ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြကေန ျမန္မာ့ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာေတြကို ၀ယ္ယူသံုးစြဲေနတာ ေၾကာင့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ မ၀ယ္ယူေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔

အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စစ္အစိုးရအေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈဟာ ဘယ္ေလာက္ထိ ထိေရာက္ႏုိင္မလဲ ဆိုတဲ့အေပၚ ေရႊလီျမန္မာ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္းဥကၠဌ ဦးဘုန္းေက်ာ္ က

“ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ေစ်းကြက္မွာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ ႀကိဳက္တာက အနီအျပာ၊ ပတၱျမားေတြ၊ စိန္ စတာေတြ ဟုတ္တယ္ မဟုတ္လား။ တရုတ္ျပည္ေစ်းကြက္မွာ ေက်ာက္စိမ္း ျဖစ္ေနတာဆုိေတာ့ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ ပိတ္ထားတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ဆန္႔က်င္ တယ္၊ ကင္းတယ္လို႔ ထင္တယ္။

ဘာျဖစ္လို႔လည္း ဆုိေတာ့ ေက်ာက္စိမ္း ေစ်းကြက္က ဥေရာပႏုိင္ငံေတြ၊ အေနာက္ႏုိင္ငံ ေတြမွာ မရွိဘူး။ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္က တရုတ္ျပည္မွာပဲ ရွိတာကိုး။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥ သိပ္ထိေရာက္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ မထင္ဘူး ခင္ဗ်။ ”

ေရႊလီျမန္မာေက်ာက္မ်က္ရတနာ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ဥကၠဌ ဦးဘုန္းေက်ာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တခါ - တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္မွာရွိတဲ့ ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူ ဦးေအာင္ေက်ာ္ေဇာ ကလည္း “ကၽြန္ေတာ့္အျမင္က လံုး၀ ဘာမွ မလုပ္ထားဘဲနဲ႔ စာရင္ ေလာေလာဆယ္ ဥေရာပက လုပ္ထားတဲ့ ေက်ာက္စိမ္း တားျမစ္မႈက ေကာင္းတာေပါ့။ တစံုတရာ ထိေရာက္မႈ ရွိပါတယ္။

ျပႆနာရဲ႕ အဓိက က အာဆီယံ ထက္ဆုိးတာ တရုတ္ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္။ ေက်ာက္စိမ္းတားျမစ္မႈက ေအာင္ျမင္သင့္သေလာက္ မေအာင္ျမင္ဘူးျဖစ္တဲ့ ျပႆနာမွာ အဓိက က တရုတ္ျပည္ပဲ။

သူတုိ႔က လက္မႈ ပညာလည္း ထူးခၽြန္တာပဲ။ ေက်ာက္စိမ္း အရုိင္းတုံးႀကီးေတြ ၀ယ္လာတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆုိ ၁၅တန္ ၁၆တန္ေလာက္ ရွိတယ္။ အႀကီးႀကီးပဲကို ပံုအမ်ိဳးမ်ိဳး ခ်ယ္ထားတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေတြ ထုတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို သိန္းေသာင္းဂဏန္းေတာ္ ကပ္တဲ့ဟာေတြက လက္ေကာက္တစံုထဲကုိ ဗမာေငြ သိန္း ၃ေထာင္ေက်ာ္ ရွိတယ္။ အဲဒါကို တရုတ္

အေခ်ာလုပ္ထားတာ။ ျမန္မာျပည္က ထြက္တဲ့ ေက်ာက္စိမ္းကို လုပ္ထားတာ။ အဲဒါေတြကို

ဘယ္လိုမွ တားျမစ္လုိ႔ မရဘူးေလ။ မစၥတာ ဘြတ္ရွ္ရဲ႕ Jade Lawက ဘာမွာ ထိေရာက္မႈ မရွိဘူး။ ”

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

199

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒါကေတာ့ လက္ရွိ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္ ကူမင္းၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံ ၁၀ ႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ရတနာျပပြဲမွာ ေက်ာက္စိမ္းအပါအ၀င္ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ရတနာ

ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား က လႊမ္းမိုးထားတဲ့အတြက္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စစ္အစိုးရအေပၚ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈေတြဟာ ထင္သေလာက္ မေအာင္ျမင္တဲ့အေပၚ ေျပာဆိုသြားတာျဖစ္ပါတယ္ရွင္။

အပစ္ရပ္အဖၾဲႚမဵားႎႀင့္ ညၟိႎႁိင္းေရး ဗုိလ္ခဵႂပ္႒ကီးေဟာင္း ခင္ႌၾန္ႛကို ခဵဥ္းကပ္ 2009-07-13 http://www.rfa.org/burmese/news/junta_approach_ex_general_khin_nyunt_to_tac kle_ethnic_problems-07132009113134.html/story_main?textonly=1 အပစ္ခတ္ရပ္ တိုင္းရင္းသားမဵား အေရးနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး အဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံေနရတဲ့ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ခင္ႌၾန္ႛကို ဳကားဝင္ ေဆာင္႟ၾက္ေပးဖိုႛ စစ္အစိုးရက ညိၟႎိႁင္းေနေဳကာင္း ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီးခင္ႌၾန္ႛနဲႛ ပတ္သက္သူမဵား အသိုင္းအဝိုင္း က RFA ကို ေဴပာဆုိပၝတယ္။ အခုလိုညိၟႎႁိင္းရာမႀာ စစ္အစိုးရ ဒုတိယ ေခၝင္းေဆာင္ ဒုတိယ ဗိုလ္ခဵႂပ္မႀႃး႒ကီး ေမာင္ေအးကိုယ္တိုင္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ခင္ႌၾန္ႛထံကို ႓ပီးခဲ့တဲ့လေတၾ အတၾင္းက ႎႀစ္႒ကိမ္တိုင္တိုင္ လာေရာက္ခဲ့တယ္လိုႛ ဆိုပၝတယ္။

ဴမန္မာ စစ္အစိုးရ၏ ဝန္႒ကီးခဵႂပ္အဴဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ခင္ႌၾန္ႛ၏ ၂၀၀၃ခုႎႀစ္က မႀတ္တမ္း ဓာတ္ပံု ဴဖစ္ပၝသည္။ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ခင္ႌၾန္ႛအား ၂၀၀၅ခုႎႀစ္ ဇူလိုင္ ၂၂ရက္တၾင္ အကဵင့္ပဵက္ အဂတိ လိုက္စားမႁအပၝအဝင္ ဴပစ္မႁ ၈ခုဴဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၄၄ႎႀစ္ ခဵမႀတ္ထားသည္။ (Photo: AFP)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

200

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒၝေပမဲ့ ဒီကိစၤနဲႛပတ္သက္႓ပီး ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ခင္ႌၾန္ႛဘက္က အေဴဖ တစံုတရာေပးဴခင္း မရႀိေသးဘူးလိုႛ သိရပၝတယ္။ စစ္အစိုးရ အဆိုဴပႂထားတဲ့ တပ္မဵား နယ္ဴခားေစာင့္တပ္ အသၾင္ေဴပာင္းလဲေရးအဆိုကို အပစ္ခတ္ရပ္အဖၾဲႚေတၾအနက္ အင္အား႒ကီးတဲ့ အဖၾဲႚအားလံုးက ဴငင္းပယ္ထားပၝတယ္။ အခုလိုဴငင္းပယ္တာေဳကာင့္ UWSA ဝဴပည္ ေသၾးစည္းညီႌၾတ္ေရးအဖၾဲႚအဴပင္ KIO အဖၾဲႚအပၝအဝင္ ကိုးကန္ႛအဖၾဲႚ၊ မိုင္းလားအဖၾဲႚအဴပင္ ရႀမ္းဴပည္ တပ္မေတာ္ ေဴမာက္ပိုင္းအဖၾဲႚေတၾကို စစ္အစိုးရ အရာရႀိမဵား တ႒ကိမ္မက လာေရာက္စည္း႟ံုးေပမဲ့ သေဘာတူညီခဵက္ မရခဲ့ဘူးလိုႛ အပစ္ရပ္တိုင္းရင္းသားအဖၾဲႚ သတင္းရပ္ကၾက္က ေဴပာဆိုပၝတယ္။ ဒၝ့အဴပင္ အပစ္ရပ္အဖၾဲႚေတၾ အေနနဲႛလည္း ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံေနရတဲ့ ဗိုလ္ခဵႂပ္႒ကီး ခင္ႌၾန္ႛကို ဳကားဝင္ခိုင္းေနတာနဲႛ ပတ္သက္ဴပိီး သတင္းမဵား ရရႀိတယ္လိုႛ RFA ကို ေဴပာပၝတယ္။ ဒီကိစၤနဲႛပတ္သက္႓ပီး တ႟ုတ္ဴမန္မာနယ္စပ္စစ္ေရး ႎိုင္ငံေရးေလ့လာသူ ဦးေအာင္ေကဵာ္ေဇာကေတာ့ စစ္အစိုးရဟာ လူမဵိႂးစုမဵားကို ထင္ေယာင္ထင္မႀား ဴဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတယ္လိုႛ ခုလိုေဝဖန္ပၝတယ္။ ဦးေအာင္ေကဵာ္ေဇာ။ ။ “သိတဲ့အတိုင္းပဲ ခုနကေဴပာတဲ့ ဝတိုႛ၊ ကိုးကန္ႛတိုႛ ဘာတိုႛမႀာ ဗိုလ္ခင္ႌၾန္ႛနဲႛ ဆက္ဆံေရး တခဵိန္က အင္မတန္ ေကာင္းခဲ့တာ ရႀိတာကိုး။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီဟာကို အေဳကာင္းအခဵက္ယူ႓ပီး ဗိုလ္ခင္ႌၾန္ႛကို ဳကားဝင္႓ပီးေတာ့ လုပ္ခိုင္းဖိုႛ သူတိုႛ အဲဒီ သေဘာမဵိႂးေတာ့ စဥ္းစားပံု ရတယ္။ ဒၝေပမဲ့ တကယ္ေတာ့ လက္ေတၾႚမႀာ လုပ္ႎိုင္မႀာ မဟုတ္ဖူး။ ဒၝေပမဲ့၊ ဒီ လူမဵိႂးစုေတၾဳကားမႀာ ေတာင္ထင္ေဴမာက္ထင္ ထင္ေအာင္ေတာ့ အဲဒီလိုေပၝ့ဗဵာ၊ ဗိုလ္သန္းေ႟ၿရဲ့ psy war နည္းေတၾေပၝ့ဗဵာ။ အဲဒီလို သံုး႓ပီးေတာ့ ဗိုလ္ခင္ႌၾန္ႛကို အခု ပၾဲထုတ္တယ္။ သူႛဆရာဴဖစ္တဲ့ ဦးတင့္ေဆၾရဲ့ မိန္းမ နာေရးမႀာ ပၾဲထုတ္တာ တဴဖည္းဴဖည္းနဲႛ အဴပင္ထုတ္လာလိုႛ ရႎိုင္တယ္။ ဒၝေပမဲ့ ဗိုလ္ခင္ႌၾန္ႛ သူလုပ္လိမ့္မယ္လိုႛ မထင္ဘူး။ ဒၝေပမဲ့၊ ဘယ္လိုပဲ ဴဖစ္ေနဴဖစ္ေန၊ ဗမာအစိုးရက ဒီ အေဴခအေနကို က႗န္ေတာ္တိုႛ လူမိဵႂးစု ရဲေဘာ္ေတၾ သေဘာ သိပ္ မေပၝက္ႎိုင္တဲ့ ေအာက္မႀာ ဗိုလ္ခင္ႌၾန္ႛပဲ ဴပန္ ပၾဲထုတ္ေတာ့မလိုလို၊ ဘာလိုလိုနဲႛ ထင္ေယာင္ထင္မႀား ဴဖစ္ေအာင္ လုပ္တဲ့ ကိစၤေတၾ ဴဖစ္တယ္။” ဗုိလ္ခဵႂပ္႒ကီး ခင္ႌၾန္ႛကို ႓ပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လ ၅ရက္ေနႛက စက္မႁ ၁ ဝန္႒ကီးေဟာင္း ဗိုလ္မႀႃးခဵႂပ္ တင့္ေဆၾရဲ့ဇနိီး ေဒၞခင္စန္းရဲ့ စဵာပနကို လာေရာက္တာ ေတၾႚရႀိတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတၾ ထၾက္ေပၞေနသလို ေနဴပည္ေတာ္ကို ေခၞ႓ပီး ေဆၾးေႎၾးတာမဵိႂးေတၾလည္း ရႀိတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတၾလည္း ေနဴပည္ေတာ္နဲႛ နီးစပ္သူေတၾက ေဴပာဆိုပၝတယ္။ ဒီသတင္းေတၾနဲႛပတ္သက္႓ပီး UWSA ဝဴပည္ ေသၾးစည္းညီႌၾတ္ေရးအဖၾဲႚက ဘယ္လို သေဘာထားသလဲ ဆိုတာနဲႛပတ္သက္႓ပီး ဝတပ္မႀႃးတဦးကို RFA မႀ ဦးတင္ေအာင္ခိုင္က ဆက္သၾယ္ ေမးဴမန္းထားပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

201

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရဲကေသနတ္ဴဖင့္ပစ္၍ ဆိုင္ကယ္ကုန္သည္ ႎႀစ္ဦးေသဆံုး 2009-07-13 http://www.rfa.org/burmese/news/motorcycle_dealers_killed_by_policemen07132009143738.html/story_main?textonly=1 တ႟ုတ္ဴမန္မာနယ္စပ္ မူဆယ္႓မိႂႚက ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ ကုန္သည္ ၂ဦး ကို ပန္ဆိုင္းရဲဌာနက အရာရႀိတဦးနဲႛ တပ္ဳကပ္တဦးက ေသနတ္နဲႛ ပစ္လိုႛ ေသဆံုးတာေဳကာင့္ မူဆယ္႓မိႂႚခံေတၾ မေကဵမနပ္ ဴဖစ္ေနဳကတယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။

မႎၩေလး႓မိႂႚရႀိ လမ္းတခုေပၞတၾင္ ဆိုင္ကယ္ဴဖင့္ သၾားလာေနသူမဵား ဴဖစ္ပၝသည္။ ဴမန္မာႎိုင္ငံတၾင္ တ႟ုတ္ဴပည္မႀ နည္းလမ္းမဵိႂးစံုဴဖင့္ တင္သၾင္းလာေသာ ဆိုင္ကယ္မဵားကို လူသံုးမဵားလဵက္ ရႀိသည္။ (Photo: RFA / Tyler Chapman) ေသဆံုးသူ ႎႀစ္ဦးဟာ ကိုေအာင္သန္းထၾန္းနဲႛ ကိုထၾတ္ထၾတ္တိုႛ ဴဖစ္႓ပီး ညီအစ္ကို ဝမ္းကၾဲေတာ္စပ္သူေတၾ ဴဖစ္ဳကပၝတယ္။ သူတိုႛကို ပန္ဆိုင္း႓မိႂႚနဲႛ ၁၀၅ စခန္းဳကားမႀာ ရဲတပ္ဖၾဲႚဝင္ေတၾက တဴခားေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ ၄စီးနဲႛအတူ ဖမ္းခဲ့တာပၝ။ ရဲတပ္ဖၾဲႚက သူတိုႛကို ဖမ္း႓ပီးတဲ့ေနာက္ ေစဵးညိၟစဥ္ မေဴပမလည္ ဴဖစ္႓ပီး ဒုရဲအုပ္ ဟန္ထၾန္းေအာင္ဆိုသူနဲႛ ရဲတပ္ဳကပ္႒ကီးတိုႛက ဇူလိုင္လ ၇ရက္ေနႛ ညပိုင္းက ေသနတ္နဲႛ ပစ္ခဲ့တာလိုႛ မူဆယ္႓မိႂႚခံေတၾက ေဴပာပၝတယ္။ ရဲတပ္ဖၾဲႚက ေဴပာဆိုတာကေတာ့ ေသဆံုးသူေတၾဟာ ဓားနဲႛ တိုက္ခိုက္တဲ့အတၾက္ ပစ္ရတာ ဴဖစ္တယ္လိုႛ ေဴပာပၝတယ္၊ အေလာင္းေတၾကို ကိုယ္တိုင္ဴမင္ခဲ့ရသူ မူဆယ္႓မိႂႚခံတဦးက ခုလိုေဴပာပၝတယ္။ မူဆယ္႓မိႂႚခံ။ ။ “သူတိုႛဖက္က ထုတ္ဴပန္တဲ့ သတင္းအရကေတာ့ ဓားနဲႛခုတ္တဲ့အတၾက္ ေသနတ္နဲႛ ပစ္တယ္လိုႛေတာ့ သတင္းဳကားတယ္ဗဵ။ ဒၝေပမဲ့ က႗န္ေတာ္တိုႛ သၾား႓ပီးေတာ့ ဳကည့္တဲ့အခၝ အားလံုး ပရိသတ္ ေတာ္ေတာ္မဵားမဵား ဳကည့္ဴဖစ္တယ္။ ဳကည့္ဴဖစ္တဲ့အခၝကဵ ေတၾႚတဲ့ ဒဏ္ရာအရေတာ့ အနီးကပ္ ပၝးစပ္ထဲကို ေသနတ္နဲႛ ထည့္႓ပီးေတာ့ ပစ္တဲ့ ပံုစံမဵိႂး။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

202

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေနာက္ ရင္ဘတ္ကို မႀန္တဲ့ တေယာက္ဆိုလိုႛရႀိရင္ ခဵက္ခဵင္းမေသဘူး၊ အဲဒၝကို ေနာက္ထပ္ ဴပန္႓ပီးေတာ့ ႟ိုက္ႎႀက္ထားတဲ့ ဒဏ္ရာမဵိႂး၊ အဲဒီ ဒဏ္ရာမဵိႂးေတၾ ရႀိတယ္ဗဵ။” ခုလို ရဲတပ္ဖၾဲႚက ေသနတ္နဲႛ ပစ္႓ပီးတဲ့ေနာက္ အေလာင္းေတၾကို ပန္ဆိုင္းေဆး႟ံု ရင္ခၾဲ႟ံုမႀာ ပထမ ထားရႀိ႓ပီး ဘယ္သူမႀ လာယူခၾင့္ မေပးပၝဘူး။ ႓ပီးခဲ့တဲ့ ေသာဳကာေနႛကမႀ မူဆယ္မႀာ ရႀိတဲ့ နာေရးကူညီမႁအသင္း၊ က႟ုဏာ ေဖာင္ေဒးရႀင္းက သၾားယူမႀ အေလာင္းမဵားေပး႓ပီး သ႓ဂႇႂဟ္ခၾင့္ ေပးခဲ့တာပၝ။ ႓ပီးခဲ့တဲ့ ေသာဳကာေနႛက တ႟ုတ္ဴမန္မာနယ္စပ္ ၁၀၅မိုင္ စခန္းမႀာ ဒုတိယ ဗိုလ္ခဵႂပ္မႀႃး႒ကီး ေမာင္ေအးနဲႛ အဖၾဲႚ လာေရာက္ စစ္ေဆးေနတာမိုႛ မူဆယ္႓မိႂႚမႀာ လံုဴခံႂေရးေတၾ ခဵထားေပမဲ့ အသုဘ အခမ္းအနားမႀာ ေသဆံုးသူေတၾရဲ့ ေဆၾမဵိႂး၊ မိတ္ေဆၾေတၾနဲႛ ႓မိႂႚခံေတၾ မေကဵနပ္လိုႛ ေအာ္ဟစ္ခဲ့တာကို အာဏာပိုင္ေတၾ တားဴမစ္ခဲ့ဴခင္း မရႀိဘူးလိုႛ သိရပၝတယ္။ မူဆယ္႓မိႂႚခံ။ ။ “သူႛရဲ့ မိတ္ေဆၾ အေပၝင္းအသင္း ဆိုင္ကယ္အစီး တရာေကဵာ္ကေန႓ပီးေတာ့ သူတိုႛထဲမႀာ အိတ္ေဇာေတၾ ဖၾင့္႓ပီးေတာ့ ဆူဆူညံညံနဲႛကို အဲဒီ ေအာ္ဟစ္႓ပီးေတာ့ ႓မိႂႚထဲမႀာ လႀည့္႓ပီးေတာ့ကို လုပ္ဳကတယ္ဗဵ။ လံုဴခံႂေရးေတၾေတာ့ ဴဖန္ႛထားတယ္ဗဵ။ မနက္ပိုင္းကစ႓ပီးေတာ့ လံုဴခံႂေရးေတၾ ဴဖန္ႛကဵက္ထားတယ္၊ ဒၝေပမဲ့ လံုဴခံႂေရး ဒီ နာေရးခဵလာတဲ့အခၝမႀာ သူတိုႛခဵင္း အားလံုး ဆက္သၾယ္႓ပီး သတင္းပိုႛထားပံုရတယ္၊ လမ္းမႀာရႀိတဲ့ ရဲေတၾအားလံုး၊ လံုဴခံႂေရး ေစာင့္ေနတဲ့လူ အားလံုးက နာေရးပိုႛလာတဲ့အခၝ အဲလို ဆူဆူညံညံ ဴဖစ္တဲ့အတၾက္ ရဲေတၾ အားလံုးက ကိုယ္ေယာင္ေဖဵာက္႓ပီးေတာ့ အကုန္ ပုန္းသၾားဳကတယ္ဗဵ။ တေယာက္မႀ လမ္းမႀာ မေတၾႚရဘူး။ တကယ္လိုႛ လမ္းမႀာ ရဲေတၾႚလိုႛရႀိရင္လည္း ဴပႍနာ ရႀာ႓ပီးေတာ့ ဴပႍနာ တက္သၾားႎိုင္တဲ့ ပံုစံမဵိႂးမႀာလည္း ရႀိတဲ့အတၾက္ အားလံုး ရဲေတၾကေတာ့ ေရႀာင္ေနလိုက္ဳကတယ္ဗဵ။” ေသဆံုးသူႎႀစ္ဦးရဲ့ မိဘေတၾဟာ တပ္မေတာ္သားေဟာင္းေတၾ ဴဖစ္ဳကဴပိီး ဒီကိစၤနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး အထက္ကို ဆက္လက္တိုင္ဳကားမႀာ ဴဖစ္တယ္လိုႛ ေဴပာဆိုပၝတယ္။ RFA က ပန္ဆိုင္း ရဲစခန္းကို ဆက္သၾယ္ဖိုႛ႒ကိႂးစားေပမဲ့ ဆက္လိုႛ မရခဲ့ပၝဘူး။

သံတမန္နည္းလမ္းမဵား မေအာင္ဴမင္ေဳကာင္း လံုဴခံႂေရးေကာင္စီမႀာ တင္ဴပေစလို 2009-07-13 http://www.rfa.org/burmese/news/nld_wishes_to_discuss_diplomacy_failure_in_un -07132009151709.html/story_main?textonly=1 အေမရိကန္ဴပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္႓မိႂႚ ကုလသမဂၢ႟ံုးခဵႂပ္၊ ကုလသမဂၢ လံုဴခံႂေရးေကာင္စီမႀာ ဒီကေနႛ ဇၾန္လ ၁၃ ရက္ေနႛ ဴပႂလုပ္မဲ့ အစည္းအေဝးမႀာ ဴမန္မာ့ႎုိင္ငံေရးနဲႛ ပတ္သက္လိုႛ သံတမန္ေရးအရ ႒ကိႂးပမ္းခဵက္ေတၾဟာ ေအာင္ဴမင္မႁမရႀိတာကို အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာဘန္ကီမၾန္းအေနနဲႛ တင္ဴပေစလိုတယ္လိုႛ ရန္ကုန္ အမဵိႂးသား ဒီမိုကေရစီအဖၾဲႚခဵႂပ္က ထုတ္ေဖာ္ ေဴပာဳကားပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

203

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အတၾင္းေရးမႀႃးခဵႂပ္ မစၤတာ ဘန္ကီမၾန္းရဲ့ ဴမန္မာႎိုင္ငံ ၂ ရက္ဳကာ ခရီးစဥ္နဲႛ ပတ္သက္လိုႛ လံုဴခံႂေရးေကာင္စီမႀာ တင္ဴပဖိုႛ ရႀိတာနဲႛပတ္သက္႓ပီး RFA က ဆက္သၾယ္ေမးဴမန္းရာမႀာ အန္အယ္ဒီပၝတီက ေဴပာခၾင့္ရသူ ဦးဥာဏ္ဝင္းက အခုလို ေဴပာဳကားလိုက္တာဴဖစ္ပၝတယ္။ မစၤတာဘန္ကီမၾန္း ခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္း ဴဖစ္လာတဲ့ အေဴခအေနေတၾ အပၝအဝင္ ဴမန္မာ့ ႎိုင္ငံေရးအကဵပ္အတည္းမႀာ ေရႀႚဆက္ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္မလဲ စတဲ့ကိစၤေတၾကို ေဆၾးေႎၾးတဲ့ ပၝတီအစည္းအေဝးတခုလည္း အန္အယ္လ္ဒီ ႟ံုးခဵႂပ္မႀာ ဒီကေနႛ ဴပႂလုပ္တယ္လိုႛ သိရပၝတယ္။ ဒၝေပမဲ့ အေသးစိတ္ကို ထုတ္ေဖာ္ေဴပာဖိုႛ ဦးဥာဏ္ဝင္းက ဴငင္းဆိုပၝတယ္။ ဦးဉာဏ္ဝင္း။ ။ “အခုဥစၤာက ဒီေနႛလုပ္ေနတယ္၊ အစည္းအေဝး ထုိင္တယ္၊ အစည္းအေဝး ထိုင္႓ပီးေတာ့ ဒီေနႛ ထၾက္မႀာလည္း မဟုတ္ဖူး၊ ေနာက္ရက္ေတၾမႀာ ထၾက္မယ္၊ က႗န္ေတာ္က မထၾက္ခင္ ဒီထဲကဟာေတၾ ေဴပာလိုႛ မဴဖစ္လိုႛပၝ။” မစၤတာဘန္ကီမၾန္းရဲ့ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္နဲႛ ၄ ရက္ေနႛ ခရီးစဥ္ဟာ ဴမန္မာ့ ႎုိင္ငံေရး အကဵပ္အတည္း ေဴဖရႀင္းႎုိင္ဖိုႛ ကုလသမဂၢအဖၾဲႚ႒ကီးအေနနဲႛ အဴမင့္ဆံုး သံတမန္ေရး ႒ကိႂးပမ္းမႁ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဒၝေပမဲ့ မစၤတာဘန္ကီမၾန္းရဲ့ မူလ ရည္႟ၾယ္ခဵက္တခုဴဖစ္တဲ့ အင္းစိန္အကဵဥ္းေထာင္မႀာ အမႁရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အမဵိႂးသား ဒီမိုကေရစီအဖၾဲႚခဵႂပ္ ေခၝင္းေဆာင္ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္နဲႛ ေတၾႚဆံုခၾင့္ေတာ့ မရခ့ဲ့တဲ့အတၾက္ မေအာင္ဴမင္တဲ့ ခရီးအဴဖစ္ ေလ့လာသူအမဵားက သံုးသပ္ခဲ့ပၝတယ္။ တခဵိန္တည္းမႀာလည္း ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္အမႁနဲႛ ပတ္သက္လိုႛ ႓ပီးခဲ့တဲ့ ေသာဳကာေနႛက သက္ေသ ထၾက္ဆိုခဵက္ တင္ဴပခဲ့႓ပီးတဲ့ေနာက္၊ အ႓ပီးသတ္ ေလ႖ာက္လဲခဵက္အဆင့္ကို ေရာက္သၾား႓ပီ ဴဖစ္ေဳကာင္း အမဵားသိဖိုႛ အန္အယ္ဒီ ပၝတီက ေဳကညာခဵက္တေစာင္ ဒီကေနႛမႀာ ထုတ္ဴပန္ခဲ့တယ္လိုႛ ဦးဥာဏ္ဝင္းက ေဴပာပၝတယ္။ ဦးဉာဏ္ဝင္း။ ။ “ထူးဴခားမႁကေတာ့ အဲဒီဟာေလ၊ final argument ေရာက္သၾား႓ပီေပၝ့ဗဵာ။ အမႁရဲ့ ဆံုးခန္းတိုင္ နီးသၾား႓ပီေပၝ့။ ဒီေနႛေတာ့ က႗န္ေတာ္တိုႛ အမဵိႂးသား ဒီမိုကေရစီအဖၾဲႚခဵႂပ္ အေနနဲႛကေတာ့ ေဒၞေအာင္ဆန္းစုဳကည္ကို စၾဲဆိုထားတဲ့အမႁနဲႛ ပတ္သက္႓ပီးေတာ့ ၂၄ရက္ေနႛ ၂နာရီမႀာ အ႓ပီးသတ္ ေလ႖ာက္လဲခဵက္ ခဵိန္းဆိုထားတယ္ ဆိုတဲ့အေဳကာင္းကိုေတာ့ အမဵားသိေအာင္ ဆို႓ပီးေတာ့ ေဳကညာခဵက္တခုေတာ့ ထုတ္ပၝတယ္။ တခုလံုး အဲဒၝပၝပဲ၊ အဓိကကေတာ့။” မစၤတာဘန္ကီမၾန္းရဲ့ ဴမန္မာဴပည္ခရီးစဥ္အေဳကာင္း လံုဴခံႂေရးေကာင္စီမႀာ တင္ဴပမဲ့အေရးနဲႛ ပတ္သက္လိုႛ အန္အယ္လ္ဒီရဲ့ သေဘာထားကို သိႎုိင္ဖိုႛ အန္အယ္လ္ဒီပၝတီ ေဴပာခၾင့္ရပုဂၢိႂလ္ ဦးဥာဏ္ဝင္းနဲႛ RFA မႀ ဦးေကဵာ္မင္းထၾန္းက ဆက္သၾယ္ ေမးဴမန္းထားပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

204

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရပ္ကၾက္အာဏာပိုင္မဵား ဝိုင္း႟ိုက္၍ ေသဆံုးမႁ အာရႀလူႛအခၾင့္အေရးအဖၾဲႛ ေဳကညာခဵက္ထုတ္ 2009-07-13 http://www.rfa.org/burmese/news/rights_commission_raise_issue_over_beaten_de ath-07132009160352.html/story_main?textonly=1 ပုသိမ္႓မိႂႚ အမႀတ္ ၁ ရယကေတၾ ဝုိင္းဝန္း ႟ုိက္ႎႀက္တာေဳကာင့္ ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ ကုိေအာင္ခုိင္ထၾန္း အမႁနဲႛပတ္သက္႓ပီး၊ အာရႀ လူႛအခၾင့္အေရး ေကာ္မရႀင္က ဒီကေနႛ ဇူလိုင္ ၁၃ရက္မႀာ ေဳကညာခဵက္တေစာင္ ထုတ္ဴပန္ပၝတယ္။ ကုိေအာင္ခုိင္ထၾန္း ေသဆုံးရတဲ့အမႁအတၾက္၊ ရယက အဖဲၾႚဝင္ေတၾ အပၝအဝင္ ဴပစ္မႁကဵႃးလၾန္တယ္လုိႛ ယူဆရသူ ၅ ဦးကုိ သက္ဆုိင္ရာ တရား႟ုံးက လူသတ္မႁ ပုဒ္မ ၃၀၂ လူသတ္မႁနဲႛ ဖမ္းဆီး အေရးယူထားတာကုိ ဆုိလိုေဳကာင္း အာရႀ လူႛအခၾင့္အေရး ေကာ္မရႀင္က ေရႀႚေန ဦးမင္းလၾင္ဦးက ေဴပာဆုိပၝတယ္။ ကုိေအာင္ခုိင္ထၾန္း ေသဆုံးရတဲ့ အမႁကိစၤမႀာ သက္ဆုိင္ရာ ရဲနဲႛ တရား႟ုံးကေန မႀန္မႀန္ကန္ကန္ တရားမ႖တစၾာ အမႁရင္ဆုိင္ႎုိင္ေရး ေဆာင္႟ၾက္ေပးဖုိႛ လုိအပ္တယ္လုိႛ AHRC က တုိက္တၾန္း ထားပၝတယ္။ ဦးမင္းလၾင္ဦး။ ။ “ဒီလို ဖမ္းဆီး အေရးယူထားတဲ့ ဥစၤာကိုလည္း က႗န္ေတာ္တိုႛအေနနဲႛ အမဵား႒ကီး ႒ကိႂဆိုတယ္၊ ဘာဴဖစ္လိုႛလဲဆိုေတာ့ ဴမန္မာႎိုင္ငံအတၾင္းမႀာ အာဏာပိုင္ေတၾကေန ကဵႃးလၾန္ ေဖာက္ဖဵက္တဲ့ အမႁေတၾမႀာ ဒီလို ဖမ္းဆီးအေရးယူမႁက အလၾန္တရာမႀပင္ နည္းပၝးတယ္။ အခုလို ဖမ္းဆီးအေရးယူတဲ့ ဥစၤာကို က႗န္ေတာ္တိုႛ အာရႀ လူႛအခၾင့္အေရးအေနနဲႛ ႒ကိႂဆိုတယ္။ ေနာက္႓ပီးေတာ့တခၝ ဒီအမႁကို မ႖မ႖တတ မႀန္မႀန္ကန္ကန္နဲႛ ထိေရာက္တဲ့ အေရးယူမႁေတၾ လုပ္ေပးသၾားဖိုႛကိုလည္း က႗န္ေတာ္တိုႛ အာရႀ လူႛအခၾင့္အေရး ေကာ္မရႀင္ကေန ေတာင္းဆိုထားတာ ဴဖစ္ပၝတယ္ခင္ဗဵ။” ႓ပီးခဲ့တဲ့ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေနႛက ပုသိမ္႓မိႂႚ ငဝန္ဴမစ္အတၾင္း ကုိေအာင္ခုိင္ထၾန္း နဲႛ ကုိတင္ထၾန္းလၾင္တုိႛ ၂ ဦး စက္ေလႀပဵက္ ေမဵာပၝလာ႓ပီး၊ အမႀတ္ ၁ ကၾမ္း႓ခံ ရယက အဖဲၾႚ ဴမစ္အတၾင္း ေဗဒၝဆယ္ေနတဲ့ ေနရာကုိ ဆုိက္ေရာက္ခဲ့ပၝတယ္။ ကုိေအာင္ခုိင္ထၾန္းတုိႛ ႎႀစ္ဦးကုိ ရယကေတၾက လုပ္ငန္း ေႎႀာင့္ယႀက္မႁနဲႛ ဖမ္းဆီး႓ပီး ဒဏ္ေငၾ ၃၀၀၀ ေပးဖုိႛ ေတာင္းခဲ့ပၝတယ္။ ေတာင္းတဲ့ေငၾကုိ အခဵိန္မီ မေပးႎုိင္တဲ့အတၾက္ ကုိေအာင္ခုိင္ထၾန္းကုိ ရယကေတၾက ဝုိင္းဝန္း ႟ုိက္ႎႀက္တဲ့အတၾက္ ဇၾန္လ ၂၀ ရက္ေနႛက ေသဆုံးခဲ့ရပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

205

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အစိုးရပုိင္ ေမႀာ္ဘီ ပလပ္္စတစ္စက္႟ုံ မီးေလာင္၊ သိ္န္း ၅၀နီးပၝးဆုံး႟ႁံး 2009-07-13 http://www.rfa.org/burmese/news/fire_broke_out_at_government_factory07132009165640.html/story_main?textonly=1 ေမႀာ္ဘီ႓မိႂႚရႀိ အမႀတ္၁ စက္မႁဝန္႒ကီးဌာန ေဆးဝၝးအိမ္သုံး လုပ္ငန္းဌာန လက္ေအာက္ခံ စက္႟ုံတ႟ုံ ဇူလုိင္လဆန္းပုိင္းက မီးေလာင္သၾားတဲ့အတၾက္ စက္မႁ၁ ဝန္႒ကီးဌာနက ဒီသတင္း မေပၝက္ဳကားေအာင္ ပိတ္ထားတယ္လိုႛ စုံစမ္းသိရပၝတယ္။၊ မီးေလာင္တဲ့ စက္႟ုံဟာ ပီနန္အိတ္ခၾန္ေတၾ ထုတ္လုပ္ေပးေနတဲ့ ေမႀာ္ဘီ ပလပ္စတစ္စက္႟ုံ အမႀတ္၃ ဴဖစ္႓ပီး သိန္း ၅၀ နီးပၝး ဆုံး႟ႁံးသၾားတယ္လုိႛ စုံစမ္းသိရပၝတယ္။၊ ေမႀာ္ဘီမီးသတ္ကုိ RFAက ဆက္သၾယ္ေမးဴမန္းရာမႀာ မီးေလာင္ပုံကုိ ခုလိုေဴပာပၝတယ္။ ေမႀာ္ဘီမီးသတ္။ ။ “၄ရက္ေနႛကပၝခင္ဗဵ။ ေလာင္ခဵိန္က ဟိုဟာေပၝ့ ၁၀နာရီ ၄၅မႀာ က႗န္ေတာ္တိုႛ ခန္ႛမႀန္း စေလာင္ခဵိန္လိုႛ အားလံုး အဖၾဲႚနဲႛ ဆံုးဴဖတ္ထားပၝတယ္။” ဒီကိစၤနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ေနဴပည္ေတာ္ စက္မႁ၁ ဝန္႒ကီးဌာန ေဆးဝၝး အိမ္သုံးလုပ္ငန္းဌာန ႌၿန္ဳကားေရးမႀႃး ဦးတင္ေမာင္ဝင္းကုိ RFAက ဆက္သၾယ္ခဲ့ေပမဲ့ ဴပင္ဦးလၾင္ကို ခရီးထၾက္ေနတယ္လုိႛသာ ေဴဖဳကားခဲ့ပၝတယ္။၊ စက္မႁ၁ ဝန္႒ကီးဌာနလက္ေအာက္ရႀိ စက္႟ုံေပၝင္း ၁၁၄ ႟ုံကုိ ကာကၾယ္ေရးဝန္႒ကီးဌာန လက္ေအာက္ခံ ဴမန္မာ့စီးပၾားေရး ေကာ္ပုိေရးရႀင္း၊ စစ္တပ္ပုိင္ ဴမန္မာ့စီးပၾားေရးဦးပုိင္နဲႛ ရန္ကုန္ စည္ပင္သာယာကုိ လၿဲေဴပာင္းဖုိႛ စာရင္းစစ္အဖၾဲႚက စာရင္းစစ္ေနခဵိန္မႀာ ေမႀာ္ဘီ ပလပ္စတစ္စက္႟ုံ အမႀတ္၃ စက္႟ုံ ခုလို မီးေလာင္ခဲ့တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။၊ စက္မႁ၁ လက္ေအာက္ခံ စက္႟ုံအေတာ္မဵားမဵားကုိ လၿဲေဴပာင္းဖိုႛ လုပ္ေနခဵိန္မႀာ ခုလို မီးေလာင္တဲ့အတၾက္ စာရင္းေဖဵာက္ဖုိႛ ႟ိႁႚမီးဴဖစ္ႎုိင္တယ္လုိႛ ဝန္႒ကီးဌာနက ယူဆတဲ့အတၾက္ အမႁဖၾင့္ စစ္ေဆးေနတယ္လုိႛ စုံစမ္းသိရပၝတယ္။ ေမႀာ္ဘီ ပလပ္စတစ္စက္႟ုံ အမႀတ္၃ မီးေလာင္ခဵိန္မႀာ စက္႟ုံမႀႃးက ဝန္႒ကီး ဦးေအာင္ေသာင္းရဲ့ စီမံခဵက္အရ ဘုန္း႒ကီးေကဵာင္းကုိ သၾားေနခဵိန္ ဴဖစ္တယ္လုိႛ ဝန္ထမ္းတဦးက ေဴပာပၝတယ္။၊ ၂၀၀၇ သံဃာ့အေရးအခင္း ေနာက္ပုိင္းကစ႓ပီး ဆရာ-ဒကာ စီမံခဵက္အရ စက္မႁ၁ စက္႟ုံမႀႃးေတၾအားလုံး ကုိယ့္နယ္ေဴမရႀိ ဘုန္း႒ကီးေကဵာင္းေတၾ အလႀည့္ကဵသၾား ပစၤည္းလႀႃဒၝန္း႓ပီး သတင္းယူဖုိႛ စည္း႟ုံးဖုိႛ ဝန္႒ကီး ဦးေအာင္ေသာင္းက ႌၿန္ဳကားထားတာ ဴဖစ္တယ္လုိႛ စက္႟ုံမႀႃးတဦးက ေဴပာပၝတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

206

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

A civil rights movement for Uighurs No peace or reconciliation is possible in Xinjiang while China rides roughshod over Uighurs' rights to shore up its authority http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/jul/14/china-uighur-equalityxinjiang/print In 1955, a 14-year-old African-American boy named Emmett Till, who had been sent to rural Mississippi to spend the summer with his uncle, was beaten and shot, and then his body was weighed down and dropped into the Tallahatchie River after he was alleged to have made a vulgar pass at Carolyn Bryant, a white woman. Till's body was badly disfigured, but his mother insisted that there be an open casket at his funeral, and up to 50,000 people viewed his body. It took just over an hour for the all-white jury to decide to acquit the two defendants accused of murdering Till – the husband of Carolyn Bryant and his step-brother. The murder of Emmett Till and the subsequent lack of justice in his case helped spark the beginnings of the American civil rights movement. Just over three months after Till's death, Rosa Parks refused to sit in the back of the bus. Till's murder shocked the world, revealing the severity of the prejudice experienced by AfricanAmericans, particularly in the southern part of the United States. Decades of demonstrations and protests followed, as African-Americans struggled for equal treatment and a greater share of America's freedoms. Riots also rocked major American cities, exposing deep wounds in America's racial landscape. More than half a century later, and half a world away, rumours that Uighurs at a factory in Shaoguan, in south-eastern China, had raped two Chinese women led a mob of Han Chinese workers to raid the dormitories of Uighur workers and attack them with knives, metal pipes and other weapons. Riot police reportedly took their time in arriving at the scene of the attacks, in the early hours of 26 June. Chinese officials reported that two Uighurs had been killed in the attacks, but Uighurs who witnessed the murders and beatings told the international media that many more had been killed. Immediately following the incident, the Chinese government only indicated that it had punished the disgruntled Chinese man, a former worker at the factory, responsible for spreading the false allegations of sexual molestation. However, there was no official indication that any arrests would be made related to the killings and beatings that took place. (On 7 July, the official Chinese media reported that 13 arrests were made on 5 July that were related to the Shaoguan factory violence.) On 5 July, Uighurs began taking to the streets in Urumchi, at first peacefully, to protest the killings at Shaoguan and the lack of government action to bring the perpetrators to justice. Many people have questioned how an event that took place so far away (Shaoguan, in Guangdong province, is more than 3,000km away from Urumchi), and why what they perceive as such a small-scale, isolated event sparked so much anger and frustration. I ask people to understand that Uighurs feel much as African-Americans must have felt at the death of Emmett Till and the acquittal of his murderers; and that, just as the murder of Emmett Till sparked resentment and sadness throughout the United States at many decades of deep repression, lynchings, and lack of opportunity, following the Shaoguan violence, Uighurs in East Turkestan and throughout China felt anger and despair rise up over decades of

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

207

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

economic, social and religious discrimination, together with the widespread execution, torture and imprisonment of their people. I in no way endorse any of the violent acts carried out by Uighurs in East Turkestan over the past week. I am absolutely opposed to all violence. However, I believe that, just as the Chinese government misrepresented the facts in the Shaoguan incident, it has, on a much larger scale, grossly misrepresented the truth of the recent protests and violence in East Turkestan. The Chinese government has aggressively promoted a sophisticated, one-sided image of the killings and beatings that have taken place, distributing CDs to international journalists featuring an almost exclusive picture of violence committed by Uighurs against the Han Chinese population. It is irrefutable that acts of violence, including murders, were committed by Uighurs against Han Chinese. However, numerous residents of East Turkestan have told the organisations I lead that they have witnessed the deaths of hundreds of Uighurs that have gone unreported in the official press. At this point, it is impossible to verify these eyewitness accounts, as communications have been virtually cut off between East Turkestan and the outside world. But I cannot ignore the many accounts I have received of unimaginable atrocities that have been covered up. How can real peace and justice be brought to East Turkestan? This is a difficult question to answer. Real peace cannot be achieved through a lack of transparency; through the 20,000 troops that have been brought in; or through blaming "outside forces", such as myself and the World Uighur Congress, for the turmoil that is now rocking the region. Real peace cannot be achieved through a complete lack of acknowledgment of ethnic discrimination and ethnic disharmony in East Turkestan, such as was exhibited in yesterday's opinion piece by Chinese ambassador Fu Ying. Peace and reconciliation may only begin when China, at the very least, acknowledges the depth and scope of the problems that exist in East Turkestan. The Chinese government must stop fanning the flames of nationalism within the PRC, and using anti-Uighur anger to shore up its own legitimacy. Instead of blaming "outside forces", it must look within its own borders to examine widespread official repression and officially-promoted ethnic stereotypes. Chinese officials must work to provide job opportunities for Uighurs within East Turkestan and mitigate the severe employment imbalance between Uighurs and Han Chinese in the region. They must provide a forum for the most basic forms of dissent and dialogue between Uighurs and the government. There must be fair trials for those accused of perpetrating violence. And they must allow an independent, international investigation into the events of the past week. It is hard to imagine the eventual growth of a Uighur civil rights movement, as tens of thousands of troops patrol Urumchi, Kashgar and other cities in East Turkestan. Not much hope for optimism can come from the recent arrest of a Uighur economics professor in Beijing, who merely called for more economic opportunities for Uighurs. And as Chinese officials broadcast rhetoric about the need to execute those found guilty of crimes over the past week, I expect that trials of the accused will not meet international standards. I can only hope against all hope, for the peace and prosperity of everyone in East Turkestan, that things will begin to change.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

208

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

24 hours

မြန္ျပည္သစ္ပါတီက ျပည္သူ႔စစ္ပံုစံ

အသြင္ေျပာင္းရန္ကိုလည္း လက္မခံဟုဆို TUESDAY, 14 JULY 2009 19:09 ရန္ပိုင္

http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=1 432:2009-07-14-12-09-52&catid=1:news&Itemid=2

စစ္အစုိးရ၏ ျပည္သူ႔စစ္ပုံစံ ဖြဲ႕စည္းေရး ကမ္းလွမ္းခ်က္ကုိ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားသည့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP) က လက္ခံလိမ့္မည္ဟု မထင္ေၾကာင္း ထိုင္း - ျမန္မာ နယ္စပ္ ဆန္ခလာဘူရီ အေျခစိုက္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ တဦးက ဆိုသည္။ “တုိင္းမႉးရဲ႕ ကမ္းလွမ္းခ်က္က ျပည္သူ႔စစ္ပုံစံ ဖြဲ႕စည္းဖုိ႔ပါပဲ။ သိပ္လည္း ထူးထူးျခားျခား

မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါကလည္း နယ္ျခား ေစာင့္တပ္ ဖြဲ႕စည္းေရးနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ သူတုိ႔အမိန္႔ကုိ နာခံရမွာပဲ။ NMSP အေနနဲ႔ကေတာ့ လက္ခံဖုိ႔ မရွိပါဘူး” ဟု ၎က ေျပာသည္။ NMSP ႏွင့္ ျမန္မာစစ္အစုိးရသည္ ဇြန္လ ၇ ရက္ ေန႔တြင္ အေရွ႕ေတာင္တုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တုိင္းမႉး ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ သက္ႏုိင္၀င္း ႏွင့္ တႀကိမ္ ၊ ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ စစ္ဖက္ဆုိင္ရာ လုံၿခဳံေရး

အရာရွိခ်ဳပ္ ဒုတိယ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရဲျမင့္ ႏွင့္ တႀကိမ္ ေမာ္ လၿမိဳင္ၿမိဳ႕၌ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကသည္။ ယင္း ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီကုိ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ပုံစံ (သုိ႔မဟုတ္) ျပည္သူ႔စစ္ ပုံစံျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့သည္။

မြန္ျပည္သစ္ပါတီ အေနႏွင့္ ယခုလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ စစ္အစုိးရ၏ ကမ္းလွမ္းခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဗဟုိေကာ္မတီ အေရးေပၚ အစည္းအေ၀း ေခၚယူရန္ရွိသည္ဟု သိရသည္။ “NMSP အေနနဲ႔ကေတာ့ အရင္က ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ မူအတုိင္းပါပဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးလုိ႔ တက္လာမယ့္ အစုိးရသစ္နဲ႔ပဲ စကား ေျပာမယ္။ လက္ရွိ ကမ္းလွမ္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္

ဖြဲ႕စည္းေရးကုိေရာ၊ ျပည္သူ႔စစ္ပုံစံ ဖြဲ႕စည္းေရးကုိပါ လက္ခံ မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူက ဆက္ေျပာသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီသည္ စစ္အစုိးရ၏ အမ်ိဳးသားညီလာခံတြင္ ေလ့လာသူအျဖစ္သာ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ ကုိလည္း လက္မခံေပ။ လာမည့္ ၂၀၁၀

ေရြးေကာက္ပြဲတြင္လည္း ၀င္ေရာက္ အေရြးခံမည္ မဟုတ္ဟု ေၾကညာ ထားေသာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕လည္းျဖစ္သည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ စစ္အစိုးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီထားသည့္ တျခား

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

209

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕ တခုျဖစ္ေသာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ (KIO) ကလည္း

နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ ပံုစံမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ကခ်င္ျပည္နယ္ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႕ (State Security Force - SSF) အေနျဖင့္သာ ဖြဲ႕စည္းလိုေၾကာင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရထံ တင္ျပခဲ့သည္။ ထိုင္းႏုိင္ငံတြင္ လက္ရွိေနထိုင္ေနေသာ (KIO) ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ ဗိုလ္မႉးႀကီး James Lun Dau ကလည္း ဇူလိုင္လ ၈ ရက္မွ ၁၁ ရက္ေန႔အထိ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕၌ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း တိုင္းမႉး

ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ စိုးဝင္းႏွင့္ေတြ႕ဆံုရာတြင္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ မ်ားအသြင္ေျပာင္းေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကခ်င္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အဆိုျပဳခ်က္ကို တင္ျပခဲ့သည္။ “အစိုးရအေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို စဥ္းစားေနတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္” ဟု ဗိုလ္မႉးႀကီး James Lun Dau က ဆိုသည္။ စစ္အစိုးရက KIO ထံသို႔ တရားဝင္တုန္႔ျပန္မႈမ်ား မျပဳလုပ္ေသးေပ။ အလားတူ စစ္အစုိးရ ႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားေသာ တျခား တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကုိလည္း ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းရန္ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေသးသည္။

တခ်ိဳ႕ေသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဖြဲ႕မ်ား အေနႏွင့္မူ စစ္အစိုးရေပၚတြင္ အယံုအၾကည္မရွိေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ကဲ့သုိ႔ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏုိဘဲလ္ ဆုရွင္ကိုပင္ ဖမ္းခ်ဳပ္ထားသည့္ အစိုးရအေနႏွင့္ ၎တို႔၏ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္မ်ားကို အခ်ိန္မေရြး ဖ်က္သိမ္းႏုိင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကသည္။

တိုးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ိဳးသား တပ္ဖြဲ႕ (DKBA)၊ ဗကပ ခြဲထြက္အဖြဲ႕တခုျဖစ္သည့္ ဦးဇခုန္တိန္ယိန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ကခ်င္ျပည္သစ္ တပ္မေတာ္ (NDAK) တို႔သည္ စစ္အစိုးရ၏ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းေရးကို လက္ခံထားေသာ အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္သည္။

ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအရုံး (KNU) မွ ခြဲထြက္ထားေသာ အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ ျဖစ္သည့္

ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ထိန္ေမာင္ ဦးေဆာင္ေသာ ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာင္စီ အဖြဲ႕သည္ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ အသြင္ကူးေျပာင္းၿပီး မြန္ျပည္နယ္ ဘုရားသုံးဆူ ေဒသကုိ တာ၀န္ယူမည္ဟု သိရသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

210

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အက်ဥ္းသား လႊတ္မည့္သတင္း အတုိက္အခံတုိ႔ သံသယရိွ TUESDAY, 14 JULY 2009 18:41 ဇာနည္ဝင္း http://www.irrawaddy.org/bur/index.php?option=com_content&view=article&id=1 431:2009-07-14-11-42-41&catid=1:news&Itemid=2

အက်ဥ္းသားမ်ားကုိ လႊတ္ေပးမည္ဟု ကုလသမဂၢရိွ စစ္အစုိးရ သံအမတ္ႀကီး၏ ယမန္ေန႔က ေျပာၾကားခ်က္အေပၚ ႏုိင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားက သံသယရိွေန ၾကသည္။

အက်ဥ္းသားမ်ားကုိ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ပါဝင္ႏုိင္ေရး အတြက္ လြတ္ၿငိမ္း ခ်မ္းသာခြင့္ ေပးမည္ဟု ကုလသမဂၢ ဆုိင္ရာ ျမန္မာ စစ္အစိုးရ သံအမတ္ႀကီး ဦးသန္းေဆြက ကုလသမဂၢ လုံၿခဳံေရးေကာင္စီ အဖဲြ႕ဝင္ႏုိင္ငံမ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားကုိ ေျပာၾကားခ့ဲသည္။ ဦးသန္းေဆြ၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားမွာ အဓိပၸာယ္ ရွင္းလင္းျခင္း မရိွေၾကာင္း အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ေျပာသည္။

“သံအမတ္ႀကီး ေျပာတာကေတာ့ မရွင္းလင္းဘူး၊ သူ ေျပာသြားတ့ဲထဲမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား

ဆုိတ့ဲ စကားလုံး မပါဘူး” ဟု အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢဳိလ္ ဦးဉာဏ္ဝင္းက ဧရာဝတီကုိ ေျပာျပသည္။ ယခင္က အက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးရာတြင္လည္း ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ပါဝင္မႈ အလြန္တရာ နည္းပါးသည္ဟု ဦးဉာဏ္ဝင္းက ေထာက္ျပသည္။

ထုိင္းျမန္မာနယ္စပ္ အေျခစုိက္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္း (AAPP) ကလည္း အလားတူ ယူဆေနသည္။

“ဟုိတခါလည္း ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ပါဝင္ႏုိင္ေရး အတြက္ ဆုိၿပီး လူ ၉ဝဝဝ ေက်ာ္ လႊတ္တာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားက ၁ဝ ေယာက္မျပည့္ဘူး” ဟု AAPP ၏ အတြင္းေရးမွဴး ကုိတိတ္ႏုိင္က ေျပာသည္။

ကုလသမဂၢ ႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာ အစုိးရမ်ားက ျမန္မာအာဏာပုိင္တုိ႔၏ ေျပာဆုိမႈကုိ အလြယ္တကူ မယုံစားသင့္ဟု ကုိတိတ္ႏုိင္က ဆုိသည္။

စစ္အစုိးရက အက်ဥ္းသား အေရအတြက္ ေထာင္ႏွင့္ခ်ီၿပီး လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးေလ့ရိွသည့္ အခ်ိန္မွာ ႏုိင္ငံတကာ ညီလာခံမ်ားတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ေတာ့မည့္ ကာလ၊ ကုလသမဂၢ အထူးအရာရိွမ်ား ျမန္မာျပည္သုိ႔ သြားေရာက္သည့္

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

211

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကာလတုိ႔ႏွင့္ တုိက္ဆုိင္ေနတတ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာ ဖိအား ႀကီးမားလာခ်ိန္တြင္ စစ္အစုိးရက ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕ကုိ လႊတ္ေပးတတ္ေၾကာင္း အတုိက္အခံမ်ားက ေဝဖန္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔မ်ား၏ စာရင္းအရ ျမန္မာျပည္အႏံွ႔ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ၂ဝဝဝ ေက်ာ္ ရိွေနသည္။ အက်ဥ္းသား

အေရအတြက္

၆၃၁၃

၉၀၀၂

ႏုိင္ငံေရး

အက်ဥ္းသား ပါ၀င္မႈ ၃၁

၉

လႊတ္ေပးသည့္

မွတ္ခ်က္

ကာလ

၂၀၀၉ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀၀၈ စက္တင္ဘာ

ကုလ အရာရိွ အိုေဟး ကင္တားနား၏ ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္ အၿပီးတြင္ လႊတ္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ ပါ၀င္ရန္ လႊတ္ေပးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အာဏာပုိင္တုိ႔က ေၾကညာသည္။

အမ်ိဳးသား ညီလာခံ က်င္းပ ၿပီးစီးျခင္း ၈၅၈၅

၂၀

၂၀၀၇ ႏုိ၀င္ဘာ

အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ လႊတ္ေပးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အာဏာပုိင္တုိ႔က ေၾကညာသည္။

၄၀၀ ခန္႔

၃၄၁

၂၀၀၅ ဇူလုိင္

အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠ႒ တာ၀န္ ရယူေရး ႀကိဳးပမ္းစဥ္ ကာလက လႊတ္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။ အမ်ဳိးသား ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႔ကို

၁၄၃၁၈

၆၀

၂၀၀၄ ႏုိ၀င္ဘာ၊ ဒီဇင္ဘာ

ဖ်က္သိမ္းၿပီးေနာက္ ယင္းအဖြဲ႔၏

မေလ်ာ္မကန္ ဖမ္းဆီး အက်ဥ္းခ်ျခင္း ခံထားရသူမ်ားကုိ လႊတ္ေပးျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။

ယခင္က အက်ဥ္းသားမ်ားအား လႊတ္ေပးရာတြင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ပါ၀င္မႈ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

212

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ကရင္ရြာသား ၅၀၀ ေက်ာ္ အုိးအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပး

MONDAY, 13 JULY 2009 19:48 ဧရာဝတီ ကရင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္း၊ ပဲခူးတုိင္း ေညာင္ေလးပင္ ခရုိင္အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ေနထုိင္ေသာ ရြာသား ၅၀၀ ေက်ာ္သည္ လတ္တေလာ ျမန္မာစစ္အစုိးရ၏ ထုိးစစ္မ်ားေၾကာင့္

ေတာထဲတြင္ ထြက္ေျပးပုန္းေအာင္းေနၾကရသည္ဟု ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႔မ်ားကေျပာဆုိသည္။ Free Burma Rangers (FBR)အဖြဲ႕၏ ဇူလုိင္လ ၇ ရက္ေန႔ကထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ အမိ်ဳးသမီးမ်ား၊ ကေလးမ်ားပါ၀င္ ေသာေက်းရြာသား ၅၀၀ ေက်ာ္သည္ ယခုအခါ ေတာထဲ၌ စားနပ္ရိကၡာျပတ္လပ္မွဳႏွင့္ ရင္ဆုိင္ ေနရသည္ဟု ေဖာ္ျပ ထားသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာအုိးအိမ္စြန္႕ခြာထြက္ေျပးခဲ့ရသူမ်ားတြင္ လသားအရြယ္ကေလးငယ္မ်ားပါဝင္ၿပီး ေတာထဲတြင္ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာသြန္းမႈေၾကာင့္ အဖ်ားေရာဂါမ်ားကုိခံစားေနရကာ ေဆးဝါးကုသမႈလည္း လုံေလာက္စြာမရရွိေၾကာင္း သိရသည္။ FBR အဖြဲ႕၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ထုိထုိးစစ္အတြင္း၌ ရြာသားသုံးဦး အသတ္ခံရသည္ဟုလည္း ပါရွိသည္။ အစုိးရစစ္တပ္ႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္္စဲထားသည့္ တိုးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ိဳးသား တပ္ဖြဲ႕(DKBA) ၃၃၃ တပ္ရင္း ႏွင့္ ၅၅၅ တပ္ရင္း တုိ႔သည္ ကရင္ျပည္နယ္ ေတာင္ပုိင္းရွိ

ကရင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္(KNLA) တပ္မဟာ (၇) အား ထုိးစစ္ဆင္ခဲ့ျပီး ေနာက္ ယခုအခါ ကရင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းရွိ KNLA တပ္မဟာ (၅) နယ္ေျမတြင္

ပုိမုိလွဳပ္ရွားလာသည္ဟု ကရင္ကယ္ဆယ္ေရး ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔မ်ားက ေျပာဆုိသည္။ အဆိုပါ KNLA တပ္မဟာ (၇) အားျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္ DKBA ပူးေပါင္းတပ္ဖြဲ႕မ်ားက ဇြန္လအတြင္း စတင္ခဲ့သည္ ထုိးစစ္ ေၾကာင့္ ဘားအံခရုိင္အတြင္းမွ ကရင္ဒုကၡသည္ ၄၀၀၀ ခန္႔မွာ ထုိင္းႏုိင္ငံရွိ ထေဆာင္ရမ္း ေဒသအတြင္း သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ရသည္။

ျပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လတစ္လလုံး KNLA တပ္မဟာ ၅ ထိန္းခ်ဳပ္ရာနယ္ေျမတြင္ ရင္ဆုိင္တုိက္ပြဲေပါင္း ၂၀ခန္႔ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ တုိ္က္ပြဲမ်ားအတြင္းခန္႔မွန္းေျခ ျမန္မာစစ္သား ၁၆ ဦးခန္႔ ေသဆုံးျပီး ၃၉ ဦးခန္႔ဒဏ္ရာရခဲ့သည္ဟု ကရင္သတင္းစဥ္ Kwe Ka Lu တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ေရႊ႕ေျပာင္း ကရင္ဒုကၡသည္မ်ား ကူညီကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႕တဖြဲ႕ျဖစ္သည့္(Committee for

Internally Displaced Karen People-CIDKP)မွ ေစာစတိဗ္ က “က်ေနာ္တုိ႔အခုၾကားေနရတာ ေညာင္ေလးပင္ခရုိင္ မုန္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာျမန္မာစစ္တပ္ က တပ္အင္အားေတြ ျဖည့္ေနတယ္၊ အဲဒီ နယ္ေျမမွာ စစ္ေရးလွဳပ္ရွားမႈ ေတြပုိျပီးလုပ္လာ တယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္”ဟု ေျပာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

213

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

KNLA တပ္မဟာ (၇) နယ္ေျမအတြင္းရွိ စခန္းမ်ားက်ဆုံးျပီးေနာက္တြင္ DKBA ႏွင့္ျမန္မာစစ္တပ္သည္ KNLA တပ္မဟာ (၅) ႏွင့္ KNLA တပ္မဟာ (၆) ၏

အေျခစုိက္စခန္းမ်ားကုိ တုိက္ခုိက္ရန္ အာရုံစုိက္လာသည္ဟု ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္မွလာ ေသာ သတင္းမ်ားႏွင့္ ေလ့လာသူမ်ား၏ အဆိုအရ သိရသည္။ ျမန္မာစစ္အစုိးရသည္ လာမည့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္ ထုိင္းျမန္မာနယ္စပ္ တေလ်ာက္တြင္ရွိေသာ ကရင္ အမ်ိုးသား အစည္းအ႐ုံး(KNU) လက္ေအာက္ခံ KNLA

ထိန္းခ်ုဳပ္ရာေဒသမ်ားကုိ အျပီးသတ္ရွင္းလင္းတုိက္ခုိက္ရန္ ရည္ရြယ္ထားသည္ဟုလည္း ဆိုသည္။ ထိုသို႔ အၿပီးသတ္ရွင္းလင္းျခင္းမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရက တပ္ရင္းတရင္းတြင္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ ၃၂၆ ဦးပါဝင္သည့္ နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ျဖစ္ၿပီး လက္ရွိတြင္ DKBA က နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕စည္းေရးအတြက္ တပ္ဖြဲ႕ဝင္အသစ္မ်ား ကို အဓမၼ စုေဆာင္းမႈမ်ားျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း သိရသည္။ DKBA သည္ KNU မွ ခြဲထြက္ၿပီးေနာက္ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာစစ္အစုိးရႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို တကမာၻလုံးက ေစာင့္ၾကည့္ေနသည္ဟု ကုလအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း သတိေပး NEJ / ၁၄ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ ျမန္မာစစ္အစုိးရသည္ တိုင္းျပည္အတြက္ အေကာင္းဆုံးရလဒ္ကို ေရြးခ်ယ္မည္လား သုိ႔မဟုတ္ ျပည္သူလူထု၏ဆႏၵႏွင့္

ႏိုင္ငံတကာ၏ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈ မည္လားဆိုသည္ကို ကမာၻႀကီးက အနီးကပ္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနသည္ဟု

ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက သတိေပးေျပာၾကားလုိက္သည္။ ကုလသမဂၢလုံၿခံဳေရးေကာင္စီ၀င္မ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ယမန္ေန႔က အစီရင္ခံတင္ျပရာတြင္ မစၥတာဘန္ကီမြန္းက ေျပာၾကားသြားျခင္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း ၎အေနျဖင့္ ဘာေတြရလာသည္ဆိုျခင္းထက္ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားထံတြင္ ဘာေတြေပးခဲ့သည္ ဆိုသည္က ပို၍ အေရးႀကီးပါသည္ ဟုလည္း ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

214

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာအစုိးရသည္ ေပးထားသည့္ကတိအတုိင္း လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေစရန္အတြက္ ၎အဆိုျပဳ ထားခဲ့သည့္အတိုင္း လိုအပ္သည္မ်ားကို

မၾကာမီအခ်ိန္အတြင္း လုပ္ေဆာင္လိမ့္မည္ဟု ၎ႏွင့္အတူ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္း က ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရအား တင္ျပခဲ့သည္ဟုလည္း မစၥတာဘန္ကီမြန္းက ေျပာသည္။ ျမန္မာအစိုးရကို ေျပာစရာရိွသည္မ်ားကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းတင္ျပၿပီးျဖစ္သည့္အတြက္ “ျမန္မာ့ႏိုင္ငံအေရးအတြက္ အျပဳသေဘာတုံ႔ျပန္ ဆုံးျဖတ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ဆိုတာဟာ

ျမန္မာအစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚမွာသာ မူတည္တယ္” ဟု ၎က လုံၿခံဳေရးေကာင္စီသို႔ တင္ျပရာတြင္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထို႔အျပင္ ျမန္မာအစိုးရသည္ ကုလအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ုိင္းႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမရိွသည့္အတြက္ ျဖစ္လာမည့္ အက်ဳိးဆက္မ်ားကို ျမန္မာျပည္သူမ်ားကသာ ခံစားရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၎အေနျဖင့္

ကုလသမဂၢအဖြဲ႔၀င္ႏိုင္ငံမ်ားကိုယ္စား ျမန္မာအစိုးရကို ေဆြးေႏြးအဆိုျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာကိုပါ အဆိုျပဳခ်က္မ်ားအား တုံ႔ျပန္ရန္တာ၀န္ရိွေၾကာင္း မစၥတာဘန္ကီမြန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး တင္ျပသြားသည္။ မစၥတာဘန္ကီမြန္းသည္ ဇူလိုင္ (၃-၄) ရက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဒုတိယအႀကိမ္သြားေရာက္ခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံး ျပန္လႊတ္ေပးရန္၊ အစိုးရႏွင့္ အတုိက္အခံအၾကား ခိုင္မာသည့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးေရး ျပဳလုပ္ရန္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကို

စစ္မွန္သည့္ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေစမည့္ အေျခအေနမ်ား ဖန္တီးေပးရန္ဆိုသည့္ အခ်က္သုံးခ်က္ကို အဓိကေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ေရာက္ရိွေနစဥ္အတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံခြင့္ေတာင္းခဲ့သည္ကို ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ျငင္းပယ္လိုက္သည့္အတြက္ ၎အေနျဖင့္

အလြန္စိတ္ပ်က္သြားခဲ့ရၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္လည္း အဓိကက်သည့္ အခြင့္အလမ္းတခုကို လက္လြတ္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု မစၥတာဘန္ကီမြန္းက လုံၿခံဳေရးေကာင္စီတြင္ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ အကယ္၍ ျမန္မာအစိုးရက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ခြင့္ေပးခဲ့မည္ဆိုပါက ျမန္မာအစိုးရသည္ အျပဳသေဘာေဆာင္ၿပီး အမ်ဳိးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးကို

လိုလားေၾကာင္း ျပည္တြင္းႏွင့္ႏိုင္ငံတကာကပါ အသိအမွတ္ျပဳၾကမည္ျဖစ္သည္ဟုလည္း ၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထိုသို႔ မစၥတာဘန္ကီမြန္း၏ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီ၀င္မ်ားကို

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

215

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ရွင္းလင္းတင္ျပရာတြင္ ေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္တဦးျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွ

ျဖစ္ပ်က္ေနမႈမ်ားသည္ ျပည္တြင္းေရးကိစၥသာျဖစ္သျဖင့္ အစိုးရနွင့္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားကသာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းသင့္သည္ဟု ယုံၾကည္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

မူဆယ္ၿမိဳ႕အနီးတြင္ မီးရထားဘူတာ႐ံု တည္ေဆာက္ရန္

ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေမာင္ေအး လာၾကည့္ NEJ / ၁၄ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအးသည္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ျမန္မာဆက္သြယ္မည့္ မီးရထားလမ္းအတြက္ မူဆယ္ၿမိဳ႕နယ္၊ နမ့္ဟိြဳင္ေက်းရြာအနီး တည္ေဆာက္ရန္ လ်ာထားသည့္ ေျမေနရာအား လာေရာက္ၾကည့္႐ႈစစ္ေဆးသြားသည္။ ယခုလ (၁၁) ရက္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း၊ မူဆယ္ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ ခရီးစဥ္အတြင္း ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအးႏွင့္ အဖြဲ႔သည္ (၁ဝ၅) မိုင္ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ရိွ ရဟတ္ယာဥ္ကြင္းသို႔ ေရာက္ရိွလာၿပီး ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ အစည္းအေဝးခန္းမတြင္ ခယက၊ မယကဥကၠ႒မ်ား၊

ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ ဦးစီးအရာရိွမ်ားႏွင့္ မူဆယ္၊ နမ္းခမ္း နယ္စပ္ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္းမွ အမႈေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအးႏွင့္အဖြဲ႔သည္ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ႏွင့္ မလွမ္းမကမ္း

နမ့္ဟိြဳင္ေက်းရြာအနီးရိွ ေျမေနရာသို႔ ေမာ္ေတာ္ကားမ်ားျဖင့္ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈခဲ့သည္ဟု နယ္စပ္ကုန္သည္ႀကီးတဦးက အတည္ျပဳေျပာဆိုသည္။ ၎က “မႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပိုင္း ဦးေတဇ တ႐ုတ္နယ္စပ္ လာကတည္းက အဲဒီသတင္းေတြ

ထြက္ေနတာ။ ေလယာဥ္ကြင္း ေဆာက္မယ္တို႔၊ မီးရထားဘူတာ႐ံုေဆာက္မယ္တို႔၊ အခု ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအး သြားၾကည့္ တဲ့ခါမွ အတည္ျပဳလို႔ ရသြားတာ။ အဲဒီေနရာကို ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ကေန သိပ္မသြားရဘူး။ နီးနီးေလးပဲ။ ေဆာက္တာကေတာ့ တ႐ုတ္ဘက္က လာေဆာက္ေပးမွာလို႔ ၾကားရတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ဇူလိုင္ (၁၃) ရက္ထုတ္ နအဖသတင္းစာမ်ားတြင္ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအး မူဆယ္ကုန္သြယ္ေရးဇုန္သို႔ သြားေရာက္ေၾကာင္း သာေဖာ္ျပၿပီး မီးရထားဘူတာ႐ံုကိစၥ

မပါရိွေသာ္လည္း ခရီးစဥ္အတြင္း မီးရထားဝန္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္မင္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရး ဝန္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခင္ေမာင္ျမင့္တို႔ လိုက္ပါလာေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ယူနန္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ကူမင္ၿမိဳ႕မွ ျမန္မာႏိုင္ငံ လား႐ိႈးၿမိဳ႕အထိ မီးရထားလမ္းဆက္သြယ္ၿပီး

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

216

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၎မွတဆင့္ အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ကာ မီးရထားလမ္းေဖာက္သြားမည့္ စီမံကိန္းသတင္းကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၊ ယူူနန္ျပည္နယ္အစုိးရမွ ျမန္မာဘာသာျဖင့္

လစဥ္ထုတ္ေဝသည့္ မဂၤလာစာေစာင္မ်ားတြင္ အေစာပိုင္းကာလမ်ားကတည္းက ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကူမင္ၿမိဳ႕မွ နယ္စပ္ ေရႊလီၿမိဳ႕အထိ မီးရထားလမ္း ေဖာက္လုပ္မႈ အေျခအေနမ်ားအား တ႐ုတ္႐ုပ္ျမင္သံၾကားဌာနက ရံဖန္ရံခါ ေဖာ္ျပေနေသာ္လည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရဘက္ကမူ အဆိုပါ မီးရထားလမ္းကိစၥ လံုးဝေဖာ္ျပျခင္း မရိွေသးေပ။

“တ႐ုတ္သမၼတ က်န္ဇီမင္းလက္ထက္တုန္းက ဗန္းေမာ္မွာ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းေဆာက္မယ္ဆိုၿပီး တ႐ုတ္ဘက္က မီဒီယာ၊ အထူးသျဖင့္ မဂၤလာမဂၢဇင္းက ခဏခဏေဖာ္ျပခဲ့တယ္။ က်န္ဇီမင္း ဗမာျပည္သြားေတာ့ အဲဒီကိစၥ MOU လက္မွတ္ထိုး မယ္ဆိုေတာ့ ဗိုလ္သန္းေရႊက

လက္မွတ္မထိုးလို႔ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔က က်န္ဇီမင္း အမ်က္ေဒါသေျပေအာင္ ခရီးစဥ္တေလွ်ာက္လံုး လိုက္ပါေခ်ာ့ခဲ့ရတယ္ဆိုၿပီး ဗိုလ္မႉး ေအာင္လင္းထြဋ္က ဟိုတေလာက မီဒီယာကေန

ဖြင့္ခ်ခဲ့တာလည္းရိွတယ္။ နအဖဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေတြက အဲလိုမ်ိဳးကိစၥေတြမွာ လွ်ဳိ႕ဝွက္ထားတာ။ တကယ္ေဆာက္ၿပီဆိုမွ ေဗဒင္ကိန္းခန္းေတြနဲ႔ မဂၤလာအခ်ိန္က်ေရာက္လို႔ ဆိုၿပီး ပႏၷက္႐ိုက္ျပ၊ ေရႊအုပ္၊ ေငြအုပ္စီနဲ႔ တရားဝင္ ထုတ္ေဖာ္တာ” ဟု စာနယ္ဇင္းသမားတဦးက ေျပာသည္။ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအး၏ ယခု မူဆယ္ခရီးစဥ္တြင္ တပ္မေတာ္ (ေလ) ႏွင့္ (ေရ) ဦးစီးခ်ဳပ္အပါအဝင္ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား လိုက္ပါလာ၍ နအဖပိုင္သတင္းစာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသကဲ့သုိ႔ နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရးဇုန္သို႔

လာေရာက္စစ္ေဆးျခင္းမ်ိဳးထက္ ပိုသည့္ အျခားကိစၥရပ္မ်ားလည္း ပါဝင္ႏိုင္သည္ဟု အကဲခတ္မ်ားက သံုးသပ္သည္။

ဂ်ီအက္စ္အမ္ဖုန္းမ်ား ျမ၀တီတြင္ အလုပ္မျဖစ္ NEJ / ၁၄ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးမွ ထုတ္ေပးသည့္ ဂ်ီအက္စ္အမ္ဖုန္းမ်ားသည္ ျမဝတီခ႐ိုင္အတြင္း၌ ဖုန္းေခၚဆိုရ ခက္ခဲေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံမ်ားက ေျပာသည္။

ျမဝတီခ႐ိုင္တြင္ အမ်ားျပည္သူမ်ားသံုးစြဲရန္ ဂ်ီအက္စ္အမ္ဖုန္း အလံုး (၁,၀၀၀) ခန္႔ကို ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးဌာနက ယခုႏွစ္ဆန္းတြင္ ခ်ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ဖုန္းအလံုးေရမ်ားၿပီး အထုိင္တယ္လီဖုန္းစက္ခံု စြမ္းေဆာင္ရည္နိမ့္က်ေသာေၾကာင့္ ဝန္ႏွင့္အားမမွ်ဘဲ

ဖုန္းအသံုးျပဳရာတြင္ လုိင္းပူးလိုင္းက်ျခင္း၊ ဖုန္းေခၚမရျခင္းတို႔ ေန႔စဥ္ႀကံဳေတြ႔ေနၾကေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံမ်ားက ေျပာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

217

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမဝတီၿမိဳ႕ခံတဦးက “ဒီျပႆနာေတြျဖစ္တာ အထိုင္စက္ခံုငယ္လို႔ ျဖစ္တာလို႔ ဆက္သြယ္ေရးက

လူေတြေျပာတယ္။ အေရးအေၾကာင္းဆိုရင္ ဒီဖုန္းလိုင္းက ဘယ္လိုမွ သံုးရတာအဆင္မေျပဘူး။ လိုင္းက ရလိုက္ မရလိုက္နဲ႔ ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ေျပာသည္။ ျမဝတီဆက္သြယ္ေရးဌာနကမူ ယခုကဲ့သို႔ ဖုန္းေခၚဆိုမႈ ခက္ခဲရျခင္းမွာ စက္ခံုႏွင့္မဆုိင္ဘဲ ေျမေအာက္ေကဘယ္လ္ႀကိဳးမ်ား ေပါက္ပ်က္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ၿပီး ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီးလွ်င္ အခ်ိန္မေရြးၾကည္လင္စြာ ဖုန္းအသံုးျပဳႏိုင္မည္ဟု ေျပာသည္။

ျမဝတီခ႐ိုင္တြင္ ယခုခ်ေပးသည့္ ဂ်ီအက္စ္အမ္ဖုန္းမ်ားကို ခ႐ိုင္အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ဦးစားေပးၿပီး က်န္ရွိသည့္ဖုန္းမ်ားကို ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ (၅) ခုမွ ျပည္သူမ်ားကို မဲစနစ္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ေပးျခင္းျဖစ္သည္။

ျမ၀တီမွ ကုန္သည္ႀကီးတဦးက “ဖုန္းမဲေပါက္တဲ့လူေတြ ျမဝတီဆက္သြယ္ေရး႐ံုးမွာ

ဖုန္းငွားရမ္းစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုၿပီး က်ပ္ (၁၆) သိန္း (၅) ေသာင္း ႀကိဳတင္ေငြ ေပးသြင္းၿပီး တလေစာင့္ရတယ္။ အဲဒီထဲက (၅) ေသာင္းက ျမဝတီခ႐ိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ဆိုၿပီး ေပးရတာပါ။

ရကာစက ဖုန္းလိုင္းေကာင္းေပမယ့္ အခုဖုန္းလိုင္းေတြ ျပႆနာတက္တာ (၂) လေက်ာ္သြားၿပီ။ ကုန္သည္ေတြ အတြက္ကေတာ့ ဒီဖုန္းနဲ႔လုပ္ရကိုင္ရတာ ဘယ္လိုမွအဆင္မေျပဘူး” ဟု ေျပာသည္။

ဖုန္းလိုင္းေကာင္းစဥ္က တဆင့္ျပန္ေရာင္းလွ်င္ (၂၂) သိန္းအထိ ေစ်းေပါက္ၿပီး ယခုအခါ မူရင္းေစ်းႏွင့္ ျပန္ေရာင္းလွ်င္ပင္ ဝယ္သူမရွိဟု ဖုန္းပိုင္ရွင္တဦးက ေျပာသည္။

ေက်ာင္းဆရာမတဦးကလည္း “ဂ်ီအက္စ္အမ္ဖုန္းက ျမဝတီကဆက္ရင္ ရလိုက္မရလိုက္နဲ႔ တခါတခါ နာရီဝက္ေလာက္ထိ ၾကာတာေတြရွိတယ္။ အေရးႀကီးရင္ေတာ့ အိုင္ပီစတား စေလာင္းဖုန္းနဲ႔ပဲ ဆက္ရတယ္။ အဲဒါက ထိုင္းကလာတဲ့ဖုန္း” ဟု ေျပာသည္။

ဂ်ီအက္စ္အမ္ဖုန္းျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းေခၚဆိုပါက တမိနစ္ (၃၅) က်ပ္သာျဖစ္ၿပီး

ေစ်းခ်ဳိေသာ္လည္း ၎ဖုန္းအားကိုးျဖင့္ ကုန္သည္မ်ား ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားၾကရာတြင္ ျပႆနာရွိသျဖင့္ ထိုင္းဘက္မွတင္သြင္းသည့္ဖုန္းမ်ားကိုသာ အေရးေပၚ အသံုးျပဳၾကသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

218

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ေနျပည္ေတာ္ဘူတာသစ္အနီး ေျမၿပိဳမႈျဖစ္ပြား မင္းႏိုင္သူ / ၁၄ ဇူလိုင္ ၂၀၀၉ ေနျပည္ေတာ္ဘူတာသစ္၏ ဘယ္ဘက္ (၃) မုိင္ခန္႔အကြာ မီးရထားသံလမ္းနံေဘးတြင္ ေျမၿပိဳမႈမ်ားျဖစ္ပြားေနေၾကာင္း ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕ခံတဦးက ေျပာသည္။

၎က “အဲဒီနားတ၀ုိက္မွာ စမ္းေပါက္ေတြရွိတယ္ဗ်။ ေနာက္တခ်က္က အခုရက္ပုိင္း မုိးမ်ားေတာ့ သံလမ္းေဘးက ေျမသားေတြ ေလွ်ာေလွ်ာက်ေနတာကုိ အသည္းအသန္ဖုိ႔ေနၾကရတယ္” ဟု ေျပာသည္။ အဆုိပါသံလမ္းေဘး ေျမၿပိဳသျဖင့္ ေျမဖုိ႔မႈလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကုိင္ေနသည္မွာ ရက္သတၱတပတ္ခန္႔ရွိၿပီဟု မီးရထား၀န္ထမ္းတဦးက ေျပာသည္။

“စစ္သားေတြ ေျမဖုိ႔ေနၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။ မီးရထား႐ုံပုိင္ကုိ အဲဒီအေၾကာင္း သတင္းသြားေမးေတာ့ ဘာမွမေျပာႏုိင္ပါဘူးလုိ႔ ေျပာတယ္။ ဘူတာသစ္ႀကီးနားမွာလည္း ေျမဖုိ႔လုပ္ငန္းေတြ အခုထိလုပ္ေနၾကရတုန္းပဲ။ အဲဒီတေၾကာက ေနေရာင္ျပအင္းေျမေတြ

အခုမွဖုိ႔ၿပီး ေဆာက္ထားတာ။ က်န္တဲ့ ဥတၱရသီရီတို႔၊ ဒဏၡိသီရိတို႔ဆုိတဲ့ ၿမိဳ႕သစ္ေတြကလည္း ဖုိ႔ေျမေတြပဲ” ဟု မ်က္ျမင္ေတြ႔ရိွခဲ့သူ အဆုိပါၿမိဳ႕ခံက ေျပာသည္။ ေနျပည္ေတာ္ဘူတာသစ္ကုိ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ရြာေတာ္ေက်းရြာအနီးတြင္

ေအရွားေ၀ါကုမၸဏီက ကန္ထ႐ုိက္ယူ တည္ေဆာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယခုလ (၅) ရက္တြင္ ေနျပည္ေတာ္-ရန္ကုန္ ရထားခရီးစဥ္ကို စတင္ေျပးဆြဲခဲ့သည္။ ေနျပည္ေတာ္ဘူတာသစ္ တည္ရိွရာေနရာသည္ စမ္းေပါက္မ်ား မ်ားလြန္းသည့္အတြက္

ေျမသားထိန္းသိမ္းမႈ ေရရွည္မခံႏုိင္ ေၾကာင္း၊ စမ္းသပ္ေမာင္းႏွင္သည့္ စက္ေခါင္းတြဲ (၃) တြဲ တိမ္းေမွာက္ခဲ့ဖူးသည္ဟုလည္း ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕ခံျဖစ္သူက ေျပာသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတုိင္မီက ရထားလမ္းအရွည္ (၁၉၆၇.၃၅) မုိင္ရွိခဲ့ရာမွ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ရထားလမ္းအရွည္ (၁၂၆၁.၇၀) မုိင္ တုိးခ်ဲ႕ေဖာက္လုပ္ခဲ့သျဖင့္ ယခုအခါ

စုစုေပါင္း (၃၂၂၉.၀၅) မုိင္ ရွိၿပီျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ဘူတာေပါင္း (၈၂၁) အထိ ရွိလာၿပီျဖစ္ေၾကာင္း နအဖအစုိးရ၏ စာရင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ယခုႏွစ္အေစာပုိင္းကလည္း ရခုိင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕တြင္ စစ္အစိုးရက ရထားလမ္းတခု ေဖာက္လုပ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း အလ်င္အျမန္ေဖာက္လုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ရာ ယခုမုိးတြင္းတြင္ သံလမ္းေျမသားၿပိဳမႈမ်ား ျဖစ္ေနေၾကာင္း စစ္ေတြေဒသခံတဦးက ေျပာသည္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

219

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စီမံခန္႔ခြဲမႈ ည့ံဖ်င္းျခင္း အေမြ၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရး အေျခအေန - (အပိုင္း ၁) အင္တာဗ်ဴး မံုပီး ေသာၾကာေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 10 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 12 နာရီ 29 မိနစ္ ခ်င္းမိုင္ (မဇၩိမ) ။ ။ စစ္အစိုးရလက္ေအာက္၌ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စီးပြားေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းျခင္းကို ၾကံဳခဲ့ရၿပီး၊ ေနာက္တဖန္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းက တပူေပၚႏွစ္ပူဆင့္လိုက္ျပန္သျဖင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ အတိုင္းအတာတခုအထိ ၾကီးမားေသာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။

အခ်ဳိ႕ေသာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကဆိုလွ်င္ တိုင္းျပည္၏ ေနရာတခ်ဳိ႕၌ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္ေတာက္မႈမ်ားႏွင့္ပင္ ၾကံဳရႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ဤအေတာအတြင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကတည္းက စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေနခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားကမူ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးမွာ ႏွစ္စဥ္ မွန္မွန္ တိုးတက္လ်က္ပင္ရွိသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သံုးသပ္ရန္အတြက္၎၊ အေၾကာင္းရင္းမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိေသာ အေျဖမ်ားကို သိရွိႏိုင္ရန္အတြက္၎၊ မဇၩိမ လက္ေထာက္အယ္ဒီတာ မံုပီးက ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ရွိ Macquarie တကၠသိုလ္ ေဘာဂေဗဒဌာန တြဲဘက္ပါေမာကၡ ေရွာင္တန္းနဲလ္ - Sean Turnell ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့သည္။ သူသည္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ - Burma Economic Watch ၏ အဖြဲ႔ဝင္တဦးျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ သုေတသန စာတန္းအမ်ားအျပားကို ေရးသားခဲ့သူျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာ့ဘ႑ာေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ သမိုင္းကို

ႏိႈက္ႏိႈက္ခၽြတ္ခၽြတ္ ေလ့လာတင္ျပထားသည့္ စာအုပ္တအုပ္ကို မၾကာမီက ေလ့လာေရးသား ထုတ္ေဝခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဘ႑ာေရး တေရြ႔ေရြ႔ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲမႈအေၾကာင္း ခင္ဗ်ားစာအုပ္မွာ ဘာေတြ ေရးသားထားတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔ကို အက်ဥ္းေလာက္ေျပာျပေပးႏိုင္မလား။ မီးေတာက္ပန္းထြက္ေနေသာ နဂါးမ်ား - ဘဏ္မ်ား၊ ေငြေခ်းသူေတြႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မိုက္ခ႐ို ဘ႑ာေရးဆိုတဲ့ က်ေနာ့္စာအုပ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဘ႑ာေရးစနစ္သမိုင္း၊ ဘဏ္ေတြအေၾကာင္း၊ ေငြေခ်းသူေတြအေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ တစံုတရာရွိတဲ့ နယ္ပယ္ျဖစ္တဲ့ မိုက္ခ႐ို

ဘ႑ာေရးအေၾကာင္းေတြ ေရးသားတင္ျပထားပါတယ္။ အခ်ိန္ကာလအားျဖင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

220

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၂ဝဝ ေလာက္ရဲ႕ သမိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးသမိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ေတြက ေျပာပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ဝ ႏွစ္အတြင္း

ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ ဂဏန္းႏွစ္လံုးႏႈန္းနဲ႔ မွန္မွန္ၾကီး တိုးတက္ခဲ့တယ္တဲ့။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြေျပာသေလာက္ ျမန္ျမန္ၾကီး တိုးတက္ခဲ့တယ္လို႔ ခင္ဗ်ားထင္ပါသလား။ က်ေနာ့္အထင္ေတာ့ ဒီကိန္းဂဏန္းေတြဟာ အေတာ္ၾကီး လြဲေခ်ာ္ေနတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ တႏွစ္ကို ၁ဝ % လို ကိန္းဂဏန္းမ်ဳိးနဲ႔ တိုးတက္ေနခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီႏႈန္းနဲ႔သာ တကယ္တိုးတက္ခဲ့တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အခုေလာက္ဆို အေတာ္အတန္ ခ်မ္းသာတဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနမွာပါ။ က်ေနာ့္အထင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁ဝ ႏွစ္အတြင္း သူတို႔ေျပာတဲ့ ကိန္းဂဏန္းရဲ႕ သံုးပံုတပံုေလာက္ႏႈန္းနဲ႔သာ တိုးတက္ခဲ့တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျပည္တြင္း အသားတင္ထုတ္လုပ္မႈတန္ဖိုး - GDP ဟာ ဘယ္ႏႈန္းေလာက္နဲ႔

တိုးတက္ခဲ့တယ္လို႔ ခင္ဗ်ား ထင္ပါသလဲ။ က်ေနာ္တို႔ကို ဒီအေၾကာင္း ေျပာျပေပးႏိုင္မလားခင္ဗ်ား။ ဟုတ္ကဲ့။ က်ေနာ္ထင္တာေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ တိုးတက္မႈႏႈန္းက သုညပဲဗ်။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြကေတာ့ ၃ % က ၄ % ေလာက္ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ GDP တုိးတက္မႈႏႈန္းကို အဓိက

ေမာင္းႏွင္တြန္းတင္ေပးေနတာကလည္း သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ေရာင္းရေငြပဲေလ။ တျခားစီးပြားေရး က႑ေတြကေတာ့ အေတာ္ကို အေျခအေနဆိုးပါတယ္။ ဒီက႑ေတြက ဒီေလာက္တိုးတက္မႈႏႈန္း မရွိႏိုင္ပါဘူး။ ဓာတ္ေငြ႔ကိန္းဂဏန္းေတြကသာ

အေပါင္းလကၡဏာျပေအာင္ တြန္းတင္ေပးေနတာ ေသခ်ာတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရေျပာသလို ၁ဝ % ထိေအာင္ေတာ့ မေရာက္ပါဘူး။ အခုေျပာတဲ့ သုညရာခုိင္ႏႈန္း တိုးတက္မႈႏႈန္းဆိုတာက ကမၻာ့စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းနဲ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ဆိုင္တယ္လို႔ ထင္ပါသလဲခင္ဗ်။

တစိတ္တပိုင္းကေတာ့ မႏွစ္ကတိုက္သြားတဲ့ နာဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ပါ။ ဒါေပမဲ့ ျဖစ္ႏိုင္တာက အခုေလာေလာဆယ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္းေၾကာင့္ပါ။

ဒီအက်ပ္အတည္းက ဓာတ္ေငြ႔ေစ်းေတြက်ေအာင္ လုပ္လိုက္တယ္ေလ။ ထုိင္းႏိုင္ငံကို တင္ပို႔ရတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ပမာဏက လဲက်သြားတယ္။ ထုိင္းႏိုင္ငံကလည္း စီးပြားေရး ေႏွးေကြးသြားတာကိုး။ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဦးသိန္းစိန္ကေတာ့ ေျပာတယ္။ ကမၻာ့စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္း ရွိေနေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အားလံုးကို အလုပ္ေပးထားႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ ကမၻာ့စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈကို ျမန္မာ့စီးပြားေရးက ခံႏိုင္ရည္ရွိတယ္ဆိုတဲ့သေဘာ ေျပာသြားတာ။ တကမၻာလံုး စီးပြားေရးအက်မွာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကလည္း ဘယ္ေလာက္အထိ ထိခိုက္သြားႏိုင္တယ္လို႔ ခင္ဗ်ားထင္ပါသလဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက အခုေနာက္ဆံုးျဖစ္ေနတဲ့ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္းကို လံုးဝ မေရွာင္ရွားႏိုင္ပါဘူး။ ဒီဟာက နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ လာထိခိုက္ပတ္သက္ေနတာပဲ။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

221

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

က်ေနာ္ အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ေရာင္းရေငြက မႏွစ္ကထက္စာရင္ က်သြားတယ္။

တျခားေနရာေတြမွာလည္း ဒီလိုပါပဲ။ ခင္ဗ်ားသိတဲ့အတိုင္းပဲ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားအျပားက ျပည္ပထြက္ အလုပ္လုပ္ၾကတယ္။ သူတို႔လုပ္ခေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္လႊဲပို႔ေငြအျဖစ္နဲ႔ ျပန္ပို႔ၾကတယ္။ အခု ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ ျပည္ပမွာ အလုပ္ေတြျပဳတ္ၾကေတာ့ ဝင္ေငြလည္း က်သြားတယ္။ ဒီေတာ့ ျပန္လႊဲပို႔ေငြဆိုတာလည္း က်တာပဲေပါ့။ ဒီလိုပဲ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပည္ပကိုတင္ပို႔တဲ့ ကုန္စည္ေတြ၊ ဆန္တို႔၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔၊ ဒီပစၥည္းေတြရဲ႕ ေစ်းေတြကလည္း က်တယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္လာတဲ့

ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုတာက နည္းနည္းေလးရယ္။ ဒါကလည္း က်တာပဲ။ ဒီအခ်က္ေတြ

အားလံုးကို ပံုေသလိုျဖစ္ေနတဲ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းတာနဲ႔ ေပါင္းလိုက္ရင္၊ က်ေနာ္ထင္တယ္၊ တိုးတက္မႈႏႈန္းက ဒီႏွစ္မွာ အက်ဘက္ပဲ ရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။

က်ေနာ္တို႔သိတဲ့အတိုင္းပဲ၊ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ ေရာင္းရတာကေန ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြက ႏွစ္စဥ္ ေဒၚလာ ဘီလ်ံေပါင္းမ်ားစြာ ရေနတာ။ အခုလို ေရနံေစ်းေတြက်ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြရဲ႕ ဝင္ေငြ ဘယ္ေလာက္အထိ ထိခိုက္သြားမယ္လို႔ ခင္ဗ်ားထင္ပါသလဲ။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ေစ်းေတြ က်တာ၊ တခုလံုးၿခံဳေျပာရရင္ စြမ္းအင္ေစ်းႏႈန္းေတြက်တာဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြရဲ႕ ပိုက္ဆံအိတ္ကို

ေကာင္းေကာင္းထိခုိက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီေငြကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြက ပင္လယ္ထဲကေန ကုန္းေပၚျပန္တက္ခြင့္မျပဳလို႔ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကိုေတာ့ အၾကီးအက်ယ္

ထိခိုက္ေစမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥအတြက္ အမ်ားဆံုး ထိခိုက္ႏို္င္သူေတြကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြကိုယ္တိုင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုထိခုိက္မႈကလည္း

အေတာ္အတန္ၾကီးမားလိမ့္မယ္။ ခင္ဗ်ား အခုရွိေနတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ေစ်းႏႈန္းကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္က အျမင့္ဆံုးရွိခဲ့တဲ့ ေစ်းႏႈန္းရဲ႕ ထက္ဝက္ပဲ ရွိေတာ့တာကို ေတြ႔လိမ့္မယ္။ ဒါကို ထုိင္းကို ပို႔ေနရတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ပမာဏ နည္းနည္းက်သြားတာနဲ႔ ေပါင္းလိုက္ရင္ ဓာတ္ေငြ႔ကရတဲ့

ပို႔ကုန္ဝင္ေငြလည္း က်သြားမွာပဲ။ ဒါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြဆီ အဓိကသြားေနတာဆိုေတာ့ သူတို႔ဝင္ေငြလည္း နည္းနည္းေတာ့ က်သြားမွာေပါ့။ ဓာတ္ေငြ႔ေရာင္းရေငြက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြ ဘယ္ေလာက္ထိ ရေနတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔

ျမင္သာေအာင္ နဲနဲေလာက္ ေျပာျပေပးႏိုင္မလား။ အခုလို ေရနံေစ်းေတြ က်သြားတာကေန သူတို႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ဆံုးရံႈးႏိုင္ပါသလဲ။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္အတြင္း ေစ်းအျမင့္ဆံုးအခ်ိန္တုန္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေတြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃ ဒႆမ ၅ ဘီလ်ံအထိ ရခဲ့တာ။ က်ေနာ္ထင္တယ္၊ အခုေတာ့ ဒီဝင္ေငြက ေဒၚလာ ၂

ဘီလ်ံေလာက္အထိ က်သြားမွာ။ ဒါလည္း နည္းတာမွ မဟုတ္တာ၊ ေလ်ာ့သြားတဲ့ေငြက။ ဒါေပမဲ့ ဒီလိုပါပဲ။ သူတို႔ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ကရေနတဲ့ ေငြကလည္း နည္းတာမွ မဟုတ္တာ။ နာဂစ္ဆိုင္ကလံုးမုန္တိုင္းက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အဓိက ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ရာ ေဒသျဖစ္တဲ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

222

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဧရာဝတီ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသကို ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ေတာ့ တခ်ဳိ႕စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြက

ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ ေတာ္ေတာ္ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ထိခုိက္ပ်က္စီးသြားလိမ့္မယ္၊ အနည္းဆံုးေတာ့ စိုက္ပ်ဳိးေရးနဲ႔ ဆန္စပါးထုတ္လုပ္မႈ က႑မွာ အေတာ္ထိခိုက္သြားမယ္လို႔

ခန္႔မွန္းေျပာဆိုၾကပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္အထိေတာင္ ပ်က္စီးသြားမလဲဆိုရင္ စားနပ္ရိကၡာ မလံုၿခံဳမႈေတာင္ ေပၚလာႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ မစၥတာေရွာင္ခင္ဗ်ား၊ နာဂစ္ဟာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကို ဘယ္ေလာက္အထိ ပ်က္စီးေစခဲ့ပါသလဲ၊ ဘယ္ေလာက္အထိ ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါသလဲ။

နာဂစ္က အေတာ္ထိခိုက္ေစမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အေတာ္စိုးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတာက စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္လပ္မႈျပႆနာ

အေတာ္က်ယ္ျပန္႔လာမယ္ဆိုရင္ အဲဒါဟာ နာဂစ္ေၾကာင့္ထက္ စီးပြားေရး အေဆာက္အအံုဆိုင္ရာ ပ်က္စီးက်ဆံုးမႈေတြေၾကာင့္ ပုိဆိုင္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ အထူးသျဖင့္ တိတိက်က်ေျပာရရင္ ေက်းလက္မွာ လိုအပ္ေနတဲ့ ေခ်းေငြနဲ႔

အေျခခံအေဆာက္အအံုကို လယ္သမားေတြဆီ အေရာက္ပို႔ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့လို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ထင္တယ္၊ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္လပ္မႈ ျပႆနာဟာ အတိုင္းအတာတခုအထိ နာဂစ္ေၾကာင့္ထက္ ေရရွည္ျပႆနာေၾကာင့္သာ ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္။ နာဂစ္မုန္တုိင္းဒဏ္ ခံခဲ့ရတဲ့ ေဒသေတြမွာ ျပန္လည္နာလန္ထူေရးအတြက္ အစိုးရက သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ေငြနဲ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ က်ခံသံုးစြဲခဲ့တယ္လို႔ ခင္ဗ်ား ထင္ပါသလား။ နာဂစ္လြန္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ျမန္မာစစ္အစိုးရက က်ခံသံုးစြဲခဲ့တာနဲ႔ ၾကိဳးပမ္းခဲ့တာေတြဟာ တကယ္ေတာ့ နည္းနည္းေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့

ဒီကိစၥေတြကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ အလႉရွင္ စတာေတြနဲ႔ လႊဲထားလိုက္တာပဲ။ ေနာက္တခါ ကိန္းဂဏန္း အတိအက်ဆိုတာကလည္း ခန္႔မွန္းဖို႔ ခက္ပါတယ္။ က်ေနာ္

မွန္းၾကည့္လို႔ရသေလာက္ေတာ့ အေမရိကန္ေဒၚလာသန္း ၁ဝဝ ေအာက္ပဲ ျဖစ္မွာပဲ။ ဒါက နာဂစ္လြန္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက

က်ခံသံုးစြဲခဲ့တာရဲ႕ သံုးပံုတပံုေတာင္ မရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥမွာ စစ္အစိုးရ သံုးစြဲခဲ့တဲ့ေငြက သိပ္နည္းတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းရဲ႕ တာဝန္လိုပဲ ျဖစ္ေနတာပဲ။ ဒါ ဓာတ္ေငြ႔က ရေငြကို စစ္အစိုးရ အခုသံုးေနတဲ့ ပံုစံထက္ ပိုၿပီးထိေရာက္ေအာင္၊ အရာေရာက္ေအာင္ သံုးႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းတခု ျဖစ္ပါတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

223

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

စီမံခန္႔ခြဲမႈ ည့ံဖ်င္းျခင္း အေမြ၊ ျမန္မာ့

စီးပြားေရး အေျခအေန - (အပိုင္း ၂) အင္တာဗ်ဴး မံုပီး ေသာၾကာေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 10 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 14 နာရီ 32 မိနစ္ ခ်င္းမိုင္ (မဇၩိမ) ။

။ စစ္အစိုးရလက္ေအာက္၌ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စီးပြားေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈ

ညံ့ဖ်င္းျခင္းကို ၾကံဳခဲ့ရၿပီး၊ ေနာက္တဖန္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းက တပူေပၚႏွစ္ပူဆင့္လိုက္ျပန္သျဖင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ အတိုင္းအတာတခုအထိ ၾကီးမားေသာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည္။

အခ်ဳိ႕ေသာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကဆိုလွ်င္ တိုင္းျပည္၏ ေနရာတခ်ဳိ႕၌ စားနပ္ရိကၡာ ျပတ္ေတာက္မႈမ်ားႏွင့္ပင္ ၾကံဳရႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ဤအေတာအတြင္း

ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကတည္းက စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေနခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးမ်ားကမူ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးမွာ ႏွစ္စဥ္ မွန္မွန္ တိုးတက္လ်က္ပင္ရွိသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကို ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ သံုးသပ္ရန္အတြက္၎၊ အေၾကာင္းရင္းမ်ားႏွင့္ ျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ရွိေသာ အေျဖမ်ားကို သိရွိႏိုင္ရန္အတြက္၎၊ မဇၩိမ လက္ေထာက္အယ္ဒီတာ မံုပီးက ၾသစေၾတးလ်ားႏိုင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ရွိ Macquarie တကၠသိုလ္ ေဘာဂေဗဒဌာန တြဲဘက္ပါေမာကၡ ေရွာင္တန္းနဲလ္ - Sean Turnell ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့သည္။ သူသည္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ - Burma Economic Watch ၏ အဖြဲ႔ဝင္တဦးျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာ့စီးပြားေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ သုေတသန စာတန္းအမ်ားအျပားကို ေရးသားခဲ့သူျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာ့ဘ႑ာေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ သမိုင္းကို

ႏိႈက္ႏိႈက္ခၽြတ္ခၽြတ္ ေလ့လာတင္ျပထားသည့္ စာအုပ္တအုပ္ကို မၾကာမီက ေလ့လာေရးသား ထုတ္ေဝခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက ေက်းလက္ေခ်းေငြ စနစ္အေၾကာင္းေျပာရင္၊ အခု ျမန္မာျပည္မွာ ဘယ္လိုစနစ္မ်ဳိး က်င့္သံုးေနပါသလဲခင္ဗ်ာ။

ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ေက်းလက္ေခ်းေငြစနစ္ဟာ လံုးဝနီးပါး ၿပိဳပ်က္သြားပါၿပီ။ တကယ္ေတာ့ ေတာ္ေတာ့္ကိုဆိုးတဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိေနပါတယ္။ ေက်းလက္မွာ ျမန္မာ့စိုက္ပ်ဳိးေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဘဏ္ - MADB ဆိုတဲ့နာမည္နဲ႔ အစိုးရက ေက်းလက္ေခ်းေငြစနစ္ကို

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

224

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

လက္ဝါးၾကီးအုပ္ထားခဲ့တာ ၾကာၿပီ။ အခုအခ်ိန္မွာ ဒီ MADB ကလည္း

အေတာ္အေျခအေနဆိုးေနတယ္။ လုပ္ငန္းမွာ အ႐ံႈးျပေနခဲ့တာရယ္၊ အစိုးရက သူ႔တျခားကိစၥေတြအတြက္ ဘဏ္အရင္းေတြကို ယူသံုးခဲ့တာတို႔ေၾကာင့္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္

အနည္းငယ္အတြင္းမွာ အရင္းက အေတာ္ေလ်ာ့သြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဘဏ္က အေျခအေန မေကာင္းပါဘူး။ သူထုတ္ေခ်းႏိုင္တဲ့ ေငြပမာဏကလည္း အမ်ားၾကီး အကန္႔အသတ္ ရွိပါတယ္။ အစိုးရက ခ်မွတ္ထားတဲ့ အလြန္ထူးဆန္းတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြေၾကာင့္ရယ္၊ လုပ္ႏိုင္စြမ္းရယ္ ႏွစ္ခုလံုးမွာ အကန္႔အသတ္ရွိတာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့

ေက်းလက္ဘ႑ာေရး ျပႆနာအမ်ားစုဟာ အေဆာက္အဦဆိုင္ရာ ျပႆနာပါ။

မူဝါဒလႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္မႈ မ်ားလြန္းတယ္။ ဒါကို MADB ဖြဲ႔စည္းထားပံုနဲ႔ သူၾကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာေတြကို ၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ပါတယ္။ ေက်းလက္ေခ်းေငြစနစ္ ျပန္ၿပီး အလုပ္ျဖစ္လာေအာင္ ဘာေတြလုပ္ဖို႔ လိုမလဲခင္ဗ်။ သူတို႔လုပ္ႏိုင္တာ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အထူးျခားဆံုး သူတို႔လုပ္ႏိုင္သမွ် လုပ္မယ့္အစား ဓာတ္ေငြ႔ကရတဲ့ ေငြေတြကို ျဖဳန္းပစ္ေနတာပဲ ရွိတယ္။ ဒီေငြေတြကို ဘာ့လို႔

ေက်းလက္ေခ်းေငြစနစ္ထဲ မသြင္းသလဲ၊ MADB ကို အရင္းျပန္ေတာင့္ေအာင္လုပ္ၿပီး အေသးစားေငြေခ်းစနစ္ (မိုက္ခ႐ိုဘ႑ာေရး) လိုဟာနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ စိုက္ပ်ဳိးေရးဘဏ္လို အဖြဲ႔အစည္းၾကီးတခုရဲ႕ ဘဏ္ခြဲေတြကို ေပါင္းစပ္အသံုးခ်ရမွာ။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ျမင္တဲ့အတိုင္းပဲ၊ စစ္အစိုးရက ဒါေတြကို တခုမွ လုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ မရွိဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်းလက္ေခ်းေငြစနစ္ မရွိတာ၊ ေက်းလက္စီးပြားေရးမွာ ေငြက ေပ်ာက္သေလာက္ ျဖစ္ေနတာဟာ ေရရွည္မွာေရာ၊ ေရတုိအတြက္ပါ အလြန္ေလးနက္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြကို ျဖစ္ေစတယ္။ ေရတုိမွာ လယ္သမားေတြ ေခ်းေငြမရရင္

ေျမၾသဇာမသံုးႏိုင္ဘူး၊ ျပင္တာဆင္တာေတြ မလုပ္ႏိုင္ဘူး၊ လယ္အထြက္ႏႈန္းေကာင္းေအာင္

လုပ္ရမယ့္ဟာေတြ သူလုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီေတာ့ ထုတ္လုပ္မႈက က်ေတာ့တာေပါ့။ ေရတိုနဲ႔ အလယ္အလတ္ ကာလမွာေတာ့ စားနပ္ရိကၡာအထြက္က ရွိသင့္တာထက္ ေလ်ာ့ေနမွာပဲ။ ဒီေတာ့ စားနပ္ရိကၡာ မလံုၿခံဳမႈဆိုတဲ့ တေစၧကလည္း ပိုေျခာက္ေတာ့တာေပါ့၊ ဒါမ်ဳိးေတြ ေနာက္ထပ္လည္း ရွိေသးတယ္။

ေရရွည္မွာေတာ့ ေျမယာပ်က္စီးျခင္းလို ၾကီးမားျပင္းထန္တဲ့ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိလာမွာ။ ဘယ္ေနရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ တကမၻာလံုးမွာရွိတဲ့ လယ္သမားေတြ အေရးတၾကီး လုပ္ရတဲ့အရာက

သူတို႔လယ္ယာထုတ္လုပ္မႈကို ႏိုင္ငံတကာ အဆင့္အတန္းနဲ႔အညီ ရွိေနေအာင္ ၾကိဳးစားၾကရတာ။ ဒါမ်ဳိး ျမန္မာျပည္မွာက လံုးဝမေတြ႔ရဘူး။ ထုတ္လုပ္မႈတိုးတက္ေစဘို႔ တကယ့္ အနာဂတ္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုတာလည္း မရွိဘူး။ ေရတုိပဲ ၾကည့္ၾကည့္၊ အလယ္အလတ္ ကာလကိုပဲ

ၾကည့္ၾကည့္၊ ေရရွည္ပဲ ၾကည့္ၾကည့္၊ ဒီျပႆနာက ျမန္မာျပည္ကို တကယ့္ကို အခုအခ်ိန္မွာ ေရွ႕တိုးႏိုင္ေအာင္ ေနာက္ျပန္ဆြဲထားတဲ့အရာ၊ အနာဂတ္မွာလည္း အခုလိုပဲ ျဖစ္ေနဦးမွာပဲ။ ေငြေတြက အေျခခံအေဆာက္အဦ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ ေက်းလက္ေခ်းေငြစနစ္ဆီ

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

225

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

မေရာက္ဘူးဆိုရင္၊ ဒီေငြေတြက ဘယ္ကိုေရာက္သြားပါသလဲခင္ဗ်။

စစ္လက္နက္ပစၥည္းဝယ္ယူေရးမွာ ဘယ္လာက္ သံုးစြဲပစ္လိုက္ပါသလဲ။ ဟုတ္ကဲ့၊ စစ္အစိုးရရဲ႕ စစ္ေရးအသံုးစရိတ္က လြန္ပါတယ္။ စစ္ေရးမွာ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ သံုးတဲ့ေငြက အၾကမ္းဖ်င္းေျပာရရင္ အစိုးရအသံုးစရိတ္ရဲ႕ ၅ဝ ရာႏႈန္းေလာက္ရွိတယ္။ ဓာတ္ေငြ႔က ရေငြက အမ်ားစုကို ကမ္းလြန္မွာပဲထားတာ၊ ႏိုင္ငံျခားေငြအေနနဲ႔

ဘဏ္စာရင္းေတြထဲ ထည့္ထားတာ၊ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ဝယ္တာမ်ဳိးလို စစ္အစိုးရ လုပ္ခ်င္တာ လုပ္ႏိုင္ဘို႔ ထားထားတာ။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအေနနဲ႔ဆိုရင္လည္း ေနျပည္ေတာ္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြလို စီမံကိန္းေတြမွာသံုးတာ။ ဒါေပမဲ့ ေသခ်ာတာကေတာ့ ဒီေငြေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အရာေရာက္ေအာင္ မသံုးတာဘဲ။ ဒီေငြေတြကို စစ္အစိုးရ

အမ်ားဆံုးသံုးေနတာက ကိန္းဂဏန္းအတိအက် က်ေနာ္တို႔ မသိရေပမယ့္ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ဝယ္တာမ်ဳိးလို တနည္းနည္းနဲ႔ သံုးပစ္ေနတာပဲ။ ကဲ .. အခု ႏိုင္ငံေရးဘက္လွည့္ရေအာင္ဗ်ာ။ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ မေျပာင္းဘဲနဲ႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္လို႔ရတယ္လို႔ ခင္ဗ်ားထင္ပါသလား။ အနိမ့္ဆံုးေတာ့ ေရတိုမွာ စစ္အစိုးရအဖြဲ႕တြင္း တကယ့္အေျပာင္းအလဲေတြ မလုပ္ဘဲနဲ႔ လုပ္လို႔ရမယ္လို႔ ခင္ဗ်ား ထင္ပါသလား။ မထင္ပါဘူး။ က်ေနာ့္အျမင္အရေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးအရ အၾကီးအက်ယ္ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ရလိမ့္မယ္။

ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရးရဲ႕ ျပႆနာေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အမ်ားစုက ဥပေဒစိုးမိုးမႈမရွိျခင္းနဲ႔ ပစၥည္းပိုင္ဆိုင္မႈ အခြင့္အေရးမရွိျခင္းဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကေန

ျမစ္ဖ်ားခံလာတာခ်ည္းပဲ။ သာယာဝေျပာတဲ့ စီးပြားေရးအတြက္ လုိအပ္တဲ့ ခုိင္မာေတာင့္တင္းတဲ့ ဘ႑ာေရးနဲ႔ တျခား အေဆာက္အအံုေတြ ျမန္မာျပည္မွာ မရွိဘူး။ ဒီလိုမရွိျခင္းဆိုတဲ့

အေၾကာင္းအခ်က္ကလည္း အစိုးရကိုယ္တိုင္ရဲ႕ သေဘာသဘာဝ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကေန တိုက္႐ိုက္ေပါက္ဖြားလာတာ။ အနိမ့္ဆံုးအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တစံုတရာမရွိဘဲနဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ ေလးနက္တဲ့ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တစံုတရာ ရွိလာမယ္ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ဳိးေတာ့ က်ေနာ္ေတာ့ မျမင္မိဘူး။

က်ေနာ္တို႔ မၾကာခဏ ေတြ႔ရတာက ျမန္မာ့စီးပြားေရး အခုလို ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းရတာဟာ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေၾကာင့္လို႔ စစ္အစိုးရက အျပစ္တင္ပါတယ္။ အခုလို

ျမန္မာ့စီးပြားေရး ပ်က္စီးယုိယြင္းရတာဟာ တကယ္ပဲ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြေၾကာင့္လို႔ ခင္ဗ်ား ထင္ပါသလား။ လံုးဝမဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဆင္းရဲမြဲေတမႈဟာ စစ္အစိုးရနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ မူဝါဒေတြ၊ က်ေနာ္ အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ ခိုင္မာေတာင့္တင္းတဲ့ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုေတြ မရွိတာတို႔က

အဓိကအေၾကာင္းပါ။ ဒီလိုျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ထုပ္လုပ္မႈ ပိုတိုးတက္လာေအာင္ လုပ္ရမယ့္အစား စစ္ေရးကိစၥေတြမွာပဲ နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေငြေတြ အမ်ားၾကီး သံုးပစ္တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

226

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ဒါေတြကမွ တကယ့္ျပႆနာေတြပါ။ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈကို အေၾကာင္းျပတာက

တကယ့္ျပႆနာေတြကေန အာ႐ံုလႊဲဘို႔ပါ။ စိတ္ဝင္စားဘို႔ေကာင္းတဲ့ အခ်က္က ဘယ္လိုကိစၥမ်ဳိးမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တကယ္တမ္း ပိတ္ဆို႔မႈလုပ္ေနသူက

အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ မဟုတ္ဘူး၊ စစ္အစိုးရကိုယ္တိုင္ ျဖစ္ေနတာပဲ။ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈကို တိုက္႐ိုက္လုပ္ေနတာက အေနာက္ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ေပမယ့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ဘယ္သူမွ မလုပ္ခ်င္ေအာင္ စီးပြားေရးဝန္းက်င္တခုကို ဖန္တီးေနတာက စစ္အစိုးရကိုယ္တိုင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကမွ တကယ့္ျပႆနာပါ။ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ကုန္သြယ္မႈလုပ္ဘို႔၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈလုပ္ဘို႔ အတားအဆီးျဖစ္ေနတာက ဒီျပႆနာပါ။ ဒီလိုပါပဲ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြကိုယ္တိုင္

ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ရာမွာ တကယ့္အတားအဆီး ျဖစ္ေနတာကလည္း ဒီျပႆနာပါပဲ။ ျမန္မာေငြရဲ႕ တရားဝင္ေငြလဲႏႈန္းက ၆ က်ပ္ကို အေမရိကန္ တေဒၚလာ။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ တကယ္တမ္း လက္ေတြ႔မွာ ေငြလဲႏႈန္းက တေဒၚလာကို က်ပ္ ၁၁ဝဝ နီးနီး ရွိတယ္။ ဒီလို

အၾကီးအက်ယ္ ေငြလဲႏႈန္းႏွစ္ခု ကြာဟေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လိုထူးျခားခ်က္ရွိတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ကို ရွင္းျပေပးႏိုင္မလားခင္ဗ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေငြလဲႏႈန္းႏွစ္ခု ရွိေနတဲ့စနစ္က ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ

အမ်ားၾကီး ရွိေစပါတယ္။ ပထမဆံုးအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ဒီေနရာမွာလည္း စိတ္ဝင္စားဘို႔ေကာင္းတဲ့ အခ်က္က စီးပြားေရးမူဝါဒ ေရးဆြဲမႈမွာ အူေၾကာင္ေၾကာင္ႏိုင္တာရယ္၊ စီးပြားေရး လည္ပတ္လုပ္ကိုင္ေနပံုကလည္း က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ ပံုစံအတိုင္း မဟုတ္တာရယ္ပါဘဲ။ ဒီလိုေငြလဲႏႈန္းႏွစ္ခု အဆ ၂ဝဝ နီးပါး ကြာျခားေနတာဟာ မေရရာမေသခ်ာမႈကို တစံုတရာေသာ အတို္င္းအတာအထိ ျဖစ္ေစတယ္။ က်ေနာ္ထင္တယ္၊ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးကိုလည္း ျမန္မာ့စီးပြားေရးဟာ က်ေနာ္တို႔လုိခ်င္သလို၊

ေမွ်ာ္လင့္ထားသလိုပံုစံနဲ႔ လည္ပတ္ေနတာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကိုလည္း အခ်က္ျပေနတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒီေတာ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ အႏၲရာယ္ကလည္း ပိုၾကီးလာတာေပါ့။ ပံုစံျပရရင္

တေယာက္ေယာက္က တရားဝင္လဲႏႈန္း ၆ က်ပ္၊ တေဒၚလာနဲ႔ လဲခြင့္ရၿပီဆုိပါစို႔၊ ေစ်းကြက္ထဲမွာ တေဒၚလာကို ၁၁ဝဝ က်ပ္နဲ႔ ျပန္ေရာင္းလိုက္႐ံုနဲ႔ အျမတ္အစြန္းက အၾကီးအက်ယ္ ရေနၿပီ။ ဒီေတာ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ မက္လံုးၾကီး ရွိေနတာ သိပ္ထင္ရွားတာေပါ့။ ပိုဆိုးတာက

စီးပြားေရးကို ပံုပ်က္ေစတာပဲ။ လူေတြရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းကို လုပ္မယ့္အစား ရွိေနတဲ့စနစ္ထဲမွာ၊ အလြန္ထူးဆန္းတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ အလြန္ထူးဆန္းတဲ့ အက်ဳိးရလဒ္ေတြဆိုတဲ့ ဝကၤပါထဲမွာ လမ္းရွာေဖာက္ထြက္ၿပီး ကိုယ့္အတြက္ အျမတ္ထြက္ေအာင္ပဲ စဥ္းစားၾကေတာ့တယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

227

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ျမန္မာျပည္နဲ႔ ဆန္၊ မာရသြန္ ၿပိဳင္ေနရတဲ့ ဆန္ အင္တာဗ်ဴး ေမေက်ာ္ ၾကာသပေတးေန႔၊ ဂ်ဴလုိင္လ 09 ရက္ 2009 ခုႏွစ္ 21 နာရီ 26 မိနစ္ ခ်င္းမိုင္ (မဇၩိမ)။

။ ကမၻာ့စီးပြားေရး အခက္အခဲကာလ ၂၀၀၈ တြင္ ျမန္မာ့ဆန္ေစ်း

ထိုးက်ၿပီးေနာက္ပိုင္း အစိုးရက ယခု ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ျပည္ပသို႔ ဆန္တင္ပို႔ခြင့္ ပံုစံသစ္ ေျပာင္းလဲလိုက္သည္။ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း အသီးသီးတြင္ ဆန္စပါးႏွင့္ ပဲေရာင္းဝယ္ေရး ဦးေဆာင္ ကုမၸဏီမ်ားကို ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းတြင္ ဖြဲ႔စည္းေစၿပီး၊ ျပည္ပသို႔ ဆန္တင္ပို႔မႈကို ဦးေဆာင္ရန္ စီစဥ္လိုက္သည္။ ယခင္ကမူ ဆန္စပါး ျပည္ပ တင္ပို႔ခြင့္ကို ေလွ်ာက္ထားရၿပီး အစိုးရ စီးပြားေရးႏွင့္

ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ၾကီးဌာနက ခြင့္ျပဳတန္ခ်ိန္ႏွင့္ တင္ပို႔ခြင့္ကို ေရြးခ်ယ္ခ်ထားေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခင္ ဆန္ျပည္ပ တင္ပို႔မႈကို လုပ္ကိုင္လာသည့္ ဆန္ကုန္သည္မ်ား အေနျဖင့္မူ ယခု အသစ္ထြက္ေပၚလာမည့္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ေငြေၾကးအင္အားႏွင့္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္အားကို ယွဥ္ၿပိဳင္ရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ယခု ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲလာမည့္ ျမန္မာ့ဆန္ ျပည္ပတင္ပို႔မႈ အေျခအေနကို သိရွိႏိုင္ရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆန္စပါး ကုန္သည္မ်ားအသင္း အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ေဒါက္တာ မ်ဳိးေအာင္ေက်ာ္ ကုိ ေမေက်ာ္က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါသည္။

အခု ဆန္စပါး ျပည္ပတင္ပို႔ခြင့္ကို ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္း ကုမၸဏီေတြကို ခ်ေပးေနတယ္ဆိုတာ ဟုတ္ပါသလား။ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္း ဦးေဆာင္ကုမၸဏီေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ လက္ေအာက္က ကုမၸဏီေတြေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြေနာက္ သူတို႔ရဲ႕ကုမၸဏီ လက္ခြဲေလးေတြ အဲလိုေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ ပဲေရာ၊ ဆန္ေရာအတြက္ ဖြဲ႔ထားတယ္။ ဦးေဆာင္ ကုမၸဏီေတြ ဖြဲ႔ထားပါတယ္။ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းအလိုက္ေပါ့။ အဲလို ကုမၸဏီေတြ ဖြဲ႔လိုက္တဲ့ သေဘာက ပဲခူးတိုင္းက ပိုတဲ့ဆန္၊ စပါးကို ပဲခူးတိုင္း ကိုယ္စားျပဳ ကုမၸဏီကပဲ ျပည္ပတင္ပို႔ခြင့္ ရမွာလား။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

228

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အခုကေတာ့ ေစ်းကြက္လည္း ကို႔ယုိ႔ကားယား မျဖစ္ေစခ်င္ေတာ့ေလ၊ အဲလိုေလးေတြေတာ့ လုပ္ေနတယ္။ အစိုးရပိုင္းကေန လုပ္ေနတာေပါ့။ စီးပြားေရးနဲ႔ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရး

ဝန္ၾကီးဌာန စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ေပါ့ေနာ္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ဦးေဆာင္ကုမၸဏီ၊ အရင္းအႏွီးတတ္ႏိုင္တဲ့ ကုမၸဏီေတြေပါ့ေနာ္။ သူတို႔နဲ႔ သူတို႔ လက္ေအာက္ခံ ကုမၸဏီေတြေပါ့၊ သူတို႔ကမွတဆင့္ လယ္သမားေတြကို ပိုက္ဆံ ထုတ္ေခ်းဖို႔ လယ္သမားေတြ လုပ္သာကိုင္သာ ရွိေအာင္ ကုန္သည္ေတြ အေနနဲ႔လည္း လုပ္လို႔ရေအာင္ အဲသလို လုပ္ေနတာပါ။ ဒီကုမၸဏီေတြ ဘယ္ေတာ့မ်ား စၿပီး တင္ပို႔မလဲ။ ကုမၸဏီ အလိုက္ေတာ့ Work plan ေတြ ရွိပါတယ္။ အေသးစိတ္ေတာ့ မသိပါဘူး။ ဥပမာ

ခြင့္ျပဳတယ္၊ မျပဳတယ္ ဆိုတာကလည္း ဥပမာဗ်ာ တဖက္က Buyer နဲ႔ ကုမၸဏီေတြ ခ်ိတ္ဆက္ျပီး MOU (နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာ) ထိုးတာေပါ့ေနာ္။ MOU ထိုးၿပီးေတာ့ လအလိုက္ လအလုိက္ ဘယ္ေလာက္တင္ပို႔မယ္ဆိုၿပီး လုပ္တာေပါ့ေနာ္။ Work Plan ေတြ ရွိမွာေပါ့ေနာ္။ အဲလိုေတြ ရွိပါတယ္။

အခု Export လုပ္တဲ့ ပံုစံ ေျပာင္းသြားၿပီဆိုေတာ့ အရင္က Export လုပ္ေနတဲ့ ကုန္သည္ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးက နည္းသြားမလား။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ အခုလိုပဲ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာလည္း အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြ ရွိတာေပါ့။ ဆန္စပါးလုပ္ငန္း

ဆိုတာကလည္း ေငြပင္ေငြရင္းက အမ်ားၾကီး။ အရင္ကတည္းက လုပ္လာၾကတဲ့ သူေတြလည္း ရွိတယ္။ အခုမွ စလုပ္လာၾကတဲ့ သူေတြလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ ဘာနဲ႔တူသလဲဆိုရင္ မာရသြန္လိုပါပဲ။

အဲဒီမွာ တျဖည္းျဖည္း ေရွ႕ေရာက္သြားမွာပါ။ အရင္ Export လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြေရာ၊ ေနာက္ အခုမွ စလုပ္တဲ့ သူေတြေရာ ေငြပင္ေငြရင္းေကာင္းတဲ့ သူေတြေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီမွာ ေဒသခံေတြကိုလည္း ကုမၸဏီေလးေတြ ဖြဲ႔ေစခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ တဖက္က Buyer နဲ႔၊ တဖက္က Supplier နဲ႔ ခ်ိတ္ၿပီးေပါ့။

ေငြအရင္းအႏွီး မ်ားလာတဲ့အခါမွာ ဒီဟာနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔။ ပိုၿပီးေတာ့ သြက္လက္မယ္၊ ပိုၿပီးေတာ့ အဆင္ေျပေအာင္ ၾကိဳးစားတာေပါ့ဗ်ာ။ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ေတာ့ လုပ္ၾကတာပါ။ ဒီမွာလည္း အားသားခ်က္ေတြ ရွိသလို၊ အားနည္းခ်က္ေလးေတြလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆန္စပါးတင္ပို႔ခြင့္ ပံုစံေျပာင္းလိုက္ေတာ့ အခုလက္ရွိ ဆန္စပါး ေစ်းကြက္ တမ်ိဳးတမည္ ေျပာင္းသြားမလား။

အဓိက ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနနဲ႔ကေတာ့ Potential (အလားအလာ) အမ်ားၾကီးရွိတဲ့ ႏိုင္ငံပါဗ်ာ။ ထုတ္လုပ္မႈ အားက လက္ရွိ ထုတ္လုပ္မႈထက္ ၃ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ဆြဲတင္လို႔ရတဲ့

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

229

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အေနအထားပါဗ်ာ။ အဲသလို တိုးထုတ္ဖို႔ အတြက္ကလည္း တဖက္က Market က လုပ္သာကိုင္သာမွပဲ တုိးထုတ္ဖို႔ စိတ္ဝင္စားလာလိမ့္မယ္။

Export လဲ တဖက္က လႊတ္ေပး။ လႊတ္ေပးလို႔ရွိရင္ တဖက္ကလည္း အတိုင္းအတာ တခုအထိ ဆန္ေစ်းေလးက တက္လာမွာေပါ့။ သိပ္နိမ့္သြားလို႔ရွိရင္ ေတာင္သူေတြအတြက္က ထုတ္လုပ္မႈစရိတ္နဲ႔ မကာမိဘူးေလ။ တဖက္က ဘာျပန္ျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ေနာက္ႏွစ္ေတြမွာ Potential က ျပန္က်တယ္။

တဖက္က စားသံုးသူအတြက္က ေစ်းသက္သာတယ္ဆိုေပမယ့္ ထုတ္လုပ္မႈက ဆင္းဆင္းသြားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္။ ေနာက္ Market က ဘာျဖစ္သြားလဲဆိုေတာ့

ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ ျပန္တက္လာတယ္။ ဆန္ေစ်းႏႈန္းေတြ အဆမတန္ ျပန္တက္လာတယ္။ အဲဒါမ်ဳိးေတြ မျဖစ္ေအာင္ေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တို႔ Export ကို ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္ေနဖို႔ လိုတယ္။ တဖက္ကလည္း Potential တက္ေအာင္ေပါ့ေနာ္။ ေတာင္သူေတြအတြက္ကို သြင္းအားစုေတြ ဝယ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေငြေၾကး လည္ပတ္ႏိုင္ေအာင္ အဲလို လုပ္ေနတာ။ ျပည္ပတင္ပို႔မႈကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဖြင့္ေပးဖုိ႔အတြက္က ျမန္မာျပည္ စပါးအထြက္က ျပည္တြင္း စားသံုးမႈထက္ ပိုလွ်ံပါသလား။

ဟာ .. ပိုတာေပါ့ဗ်ာ။ Government (အစိုးရ) ေဒတာကို မဆိုလိုပါဘူး။ က်ေနာ္ရဲ႕

တြက္ခ်က္မႈအရေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂ဝဝ၄-၂ဝဝ၅ ကတည္းက ေတာက္ေလွ်ာက္ ပိုေနၿပီဗ်။ မႏွစ္က ၂ဝဝ၈ က နာဂစ္ျဖစ္တာေတာင္မွ အစိုးရအေနနဲ႔ တဖက္ကလည္း ျပည္တြင္းမွာ ဆန္ရွားမွာကို -- အမွန္မွာက ၿပီးခဲ့တဲ့ နာဂစ္ျဖစ္တာေတာင္မွ က်ေနာ္တို႔မွာ ပိုေနတယ္ဗ်။

ပိုေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္လည္း ပို႔ႏိုင္တဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ အခု ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္ပ တင္ပို႔ဖို႔ တႏွစ္ကို ဆန္တန္ခ်ိန္ ဘယ္ေလာက္ေလာက္ ပိုေနတယ္လို႔ သံုးသပ္လို႔ ရပါသလဲ။ အစိုးရ ေဒတာအရေတာ့ မ်ားပါတယ္။ က်ေနာ္ ၁ဝ ႏွစ္ေလာက္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ေမာ္နီတာ လုပ္ထားတာကေတာ့ က်ေနာ့္ ေဒတာအရေပါ့ေနာ္၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က ၂ဝဝ၈-၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဘ႑ာႏွစ္ကေတာ့ ဆန္ တန္ခ်ိန္ ၁ သန္းခြဲေလာက္ ပို႔လို႔ရတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္။ ဒါကလည္း တရာသီၿပီး တရာသီ သီးႏွံက ေပၚေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီဟာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လုပ္လုိ႔ရတယ္။ မႏွစ္က ဆန္ေစ်းကြက္ ပ်က္တဲ့အခ်ိန္မွာ အစိုးရက ဆန္တင္ပို႔ခြင့္ကို ဖြင့္ေပးခဲ့တာေတာင္မွ ဝယ္လက္မရွိတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္ခဲ့ေသးတယ္။ အခုႏွစ္ေရာ ျပည္ပ ဆန္ေစ်းကြက္ အေနအထား ဘယ္လို ရွိပါသလဲ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

230

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ပို႔တဲ့အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ဒီလိုဗ်။ Export က အခုမွ ပုဂၢလိကပိုင္းကို ေပးလာတာကိုး။ ပုဂၢလိကပိုင္းအေနနဲ႔ လုပ္ႏိုင္တာ ၁ ႏွစ္ေက်ာ္ေက်ာ္၊ ၂ ႏွစ္ အတြင္းပဲ ရွိေသးတာကိုး။ က်ေနာ္တို႔

၂ဝဝ၈ မွာ ဆန္ေစ်းေတြ အရမ္းတက္တယ္။ အဲဒီ မတိုင္ခင္ က်ေနာ္တို႔ Export ခြင့္ျပဳလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ နာဂစ္ျဖစ္ေတာ့ နားလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ၂ဝဝ၈ ေအာက္တိုဘာ၊ ႏိုဝင္ဘာမွ

ျပန္စတာေပါ့။ စေတာ့ ဆန္ေစ်းကေတာ့ နည္းနည္း ျပန္ဆင္းသြားတာေပါ့။ ဆင္းေပမယ့္လည္း က်ေနာ္တို႔ Export လုပ္ေနတုန္းပါ။ လုပ္ေနေပမယ့္လည္း ျပည္တြင္း စပါးေစ်းက (တင္း ၁ဝဝ) ၂ သိန္းေအာက္ကို ဆင္းသြားတာမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္။

ထုတ္လုပ္မႈ စရိတ္ေအာက္ ဆင္းသြားတာေပါ့။ ဆင္းသြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ထုတ္ေပးလို႔ မရဘူး။ ေစ်းေကာင္းလာရင္ေတာ့ ေတာင္သူေတြအေနနဲ႔ ထုတ္လုပ္ခ်င္စိတ္ ပိုရွိလာတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႔မွာ ဘာျပသနာ ရွိသလဲဆိုရင္ Export ပို႔တဲ့ အခါက်ေတာ့ ကုန္သည္ေတြက အခုမွစတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဥပမာ Supply Change မွာ Manage လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြ

ရွိေနတယ္။ ေနာက္ Infrastructure ပိုင္းေတြေပါ့ေနာ္။ ပို႔ႏိုင္တဲ့ အားေတြ နည္းေနေသးတယ္။ ေနာက္ က်ေနာ္တို႔ စက္ေတြက ၾကိတ္ခြဲႏိုင္မႈ အားေတြ နည္းေနေသးတယ္။

Export Quality ျပည့္မီဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ စက္ေတြကို Upgrade (အဆင့္ျမႇင့္) လုပ္ဖို႔ လိုကို လိုအပ္တယ္။ ဒါေလးေတြေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ ထင္သေလာက္ မေေအာင္ျမင္ ေသးတာေပါ့။ ဒီလို ေစ်းကြက္ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ရဲ့ Potential ေတာ္ေတာ္ေလးကို ေကာင္းလာပါလိမ့္မယ္။ နာဂစ္ ဧရိယာရဲ႕ ေႏြစပါး အထြက္ ဘယ္လို ေျပာင္းလဲသြားပါသလဲ။ နာဂစ္ ဧရိယာရဲ႕ ေႏြစပါး အထြက္က ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တိုဘာ၊ ႏိုဝင္ဘာမွာ စပါးေစ်းနိမ့္သြားတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီေတာင္သူေတြအေနနဲ႔ သြင္းအားစုထည့္တဲ့ အပိုင္းေတြမွာရယ္၊ ေနာက္ ေတာင္သူေတြမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္က အေၾကြးေတြ မေက်ၾကဘူး။

မေက်ၾကဘူးဆိုတာက စပါးေစ်းမေကာင္းဘူး။ ေနာက္ ပဲကလည္း ေစ်းမေကာင္းဘူးေလ။ အဲဒီေတာ့ သူတို႔မွာ ေငြေၾကးအင္အား အေတာ္ေလးကို နည္းသြားတယ္။ အဲဒီေတာ့

သြင္းအားစုပိုင္း အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေကာက္ပဲသီးႏွံ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အားနည္းတယ္။ အဲသလို အားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔ ထုတ္လုပ္မႈပိုင္းမွာ ထိခိုက္နစ္နာမႈ ျဖစ္သြားတဲ့ အပိုင္းေတြ ရွိတယ္။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

231

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန ၁ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းၾကား ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီဟာကလည္း အခု ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေရသြင္းစိုက္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ဆန္စပါးက ၄ လကို

တသီးေလာက္ ေပၚေနတာကိုး။ ေပၚေနတယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေစ်းကြက္ အေနအထားအရ ကိုက္တယ္ဆိုရင္ ထုတ္မွာပါပဲ။ က်ေနာ့္ အျမင္ကေတာ့ ဆန္ရွားမယ့္ ကိစၥေတာ့ ျဖစ္လာမယ္ မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္အရ ျမင္ပါတယ္။ ကုလ စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႔က နာဂစ္ေဒသကို ေထာက္ပံ့ဖို႔အတြက္ ျပည္ပကေန ဆန္တင္သြင္းမႈေတြ ရွိပါတယ္ရွင့္။ အခုေရာ ျပည္တြင္း ဆန္ကိုပဲ ဝယ္ၿပီး ျပန္ျဖန္႔လား၊ ဆက္ၿပီး တင္သြင္းေနတုန္းလားရွင့္။

က်ေနာ္ကေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာရရင္ မႏွစ္ကတည္းက ျပည္ပက ဝယ္မယ္ဆိုေတာ့ မဝယ္သင့္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ကေတာ့ ျမင္တာေပါ့ဗ်ာ။ ျပည္တြင္းမွာလည္း ရွိေနတာပဲ။ အစိုးရ အေနနဲ႔လည္း ျပည္တြင္းမွာ နာဂစ္ကလည္း ျဖစ္တယ္၊ တဖက္ကလည္း ဆန္ေတြလည္း ေရာင္းတယ္ဆိုေတာ့ လူၾကီးေတြလည္း ခ်ိန္တဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။

ဆိုေတာ့ အျပင္ကေန သြင္းလိုက္တယ္။ သြင္းလိုက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေစ်းၾကီး ေပးရသလို၊ ရသင့္သေလာက္ တန္ခ်ိန္လည္း မရဘူး။ ျပည္တြင္းမွာေတာ့ ဒါထက္ အမ်ားၾကီး သက္သာတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒီအခ်ိန္က အမွန္မွာက ပိုလွ်ံေနတယ္ဗ်။

ျပည္တြင္းမွာ ဆန္ေစ်းနည္းနည္း တက္လာတယ္လို႔ ၾကားလို႔ပါဆရာ။ က်ေနာ္က တက္ေစခ်င္တာပါ။ စားသံုးသူေတြအတြက္ ဆိုေပမယ့္ ေတာင္သူေတြအတြက္ ဥပမာ စပါး ၁ဝဝ ကို ၃ သိန္းေလာက္ေတာ့ က်တာေပါ့။ ေတာင္သူ တေယာက္က တဧက စပါး ၁ဝဝ ထြက္ေအာင္က အရင္းအႏွီး ၂ သိန္းေလာက္ ထည့္ရတယ္။ စပါးတင္း ၈ဝ ေလာက္ ထြက္ဖို႔ဆိုရင္ ၁ သိန္း ၆ ေသာင္း၊ ၁ သိန္း ၈ ေသာင္းေတာ့ ထည့္ရတယ္ဗ်။

ေသေသခ်ာခ်ာ ထည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ၂ သိန္းေလာက္ ထည့္ရတယ္။ ၃ သိန္း ဆိုတာက ၄ လေလာက္ ၅ လေလာက္ သူတို႔ ရင္းႏွီးထားရတယ္။ အဲဒီေတာ့ အတိုင္းအတာ တခုအထိ

အက်ဳိးအျမတ္ ရေစခ်င္တယ္။ ဒါေတာင္မွ တခ်ဳိ႕ေနရာေတြမွာဆိုရင္ ေႏြစပါး ထြက္တဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ စစ္ကိုင္းတိုင္းဆိုရင္ ၇၄၇ (ဆန္အမ်ဳိးအစား) ေပါ့ေနာ္။ ၇၄၇ ဆိုရင္ အခု ဆိုရင္ ၂ သိန္း ၆ ေသာင္းေလာက္ပဲ ရွိတယ္ (တင္း ၁ဝဝ လွ်င္ )။ အခု ေစ်းနည္းနည္း ျပန္ဆင္းသြားတယ္ဗ်။

ဆန္ စပါးေစ်းႏႈန္း ထိန္းသိမ္းေရး ေကာ္မတီလိုမ်ဳိး စပါးေစ်းကို ထိန္းလိုက္တဲ့အခါမွာ ေတာင္သူေတြက သူတို႔ထုတ္ကုန္ကို ေစ်းႏႈန္းကန္႔သတ္ခံလိုက္ရၿပီး သြင္းအားစုျဖစ္တဲ့

ဓာတ္ေျမၾသဇာတို႔၊ ဒီဇယ္တို႔ စက္ပစၥည္းေတြကိုက်ေတာ့ ျပည္ပ ေပါက္ေစ်းနဲ႔ ျပည္တြင္းကို တင္သြင္းသူေတြရဲ႕ အျမတ္အတြက္ပါ ေပးၿပီး ဝယ္ယူသံုးစြဲေနရေတာ့ ဒါကို ဘယ္လိုမ်ား ထိန္းညိႇလို႔ ရမလဲ ဆရာ။

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

232

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

အရင္တုန္းကေတာ့ ရွိတယ္ဗ်။ အခု ေနာက္ပိုင္းေတာ့ လူၾကီးေတြဘက္ကလည္း

အခုေနာက္ပိုင္းမွာ ေတာ္ေတာ္ကို နားလည္လာတယ္ေလ။ နားလည္လာေတာ့ လိုက္ၿပီးေတာ့ ထိန္းတယ္ဆိုတာက ထုတ္လုပ္သူေတြဘက္ကို ထိခိုက္နစ္နာေစတာေတြ ရွိတယ္ေလ။

က်ေနာ္တို႔ study (ေလ့လာမႈ) လုပ္ေနတာေတြ က်ေနာ္တို႔ဆီက သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ။ ေနာက္သူတို႔မွာရွိတဲ့ လယ္ေတြရဲ႕ Record (မွတ္တမ္း) ေတြကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေတာင္သူေတြ

အဆင္ေျပေနလား၊ မေျပလားဆိုတာကို သိတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ေမာ္နီတာလုပ္ၿပီး ထိန္းတယ္ဆိုတဲ့ အတိုင္းအတာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ အဲဒါကို က်ေနာ္တို႔ ဒီဘက္ကေရာ၊ ေနာက္ ဝန္ၾကီး ဌာနေတြေရာ လုပ္ေနပါၿပီ။

ျမန္မာျပည္ရဲ႕ Export ေစ်းကြက္က ဘယ္ႏိုင္ငံေတြပါလဲ ဆရာ။ အာဖရိက အေနာက္ပိုင္းေပါ့ဗ်ာ။ အာဖရိက အေနာက္ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ Low Quality Low

Price ေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္ကလည္း လက္ရွိ အေနအထားအရ စပါးမ်ဳိးက မ်ဳိးခြဲေတြ မ်ားေနေသးတဲ့ အခါက်ေတာ့ ဒီ ဆန္အတန္းအစားအေနနဲ႔ မမွန္ဘူးေလ။ ဥပမာ - ဆန္ကို ၾကည့္လိုက္တာနဲ႔ ယူနီေဖာင္း မျဖစ္ဘူးေပါ့ေနာ္။ အဲဒီ အခါက်ေတာ့ ေစ်းႏႈန္းလည္း

ဗီယက္နမ္ေလာက္၊ ထိုင္းတို႔ေလာက္ မရေသးဘူး။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ Fast Phase – Early Phase မွာေတာ့ ဒီျပႆနာက ရွိေနဦးမွာပဲ။

ဒီျပႆနာကို ေျပလည္ဖို႔ကလည္း က်ေနာ္တို႔ ပုဂၢလိကနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနပါၿပီ။ ဒါက တႏွစ္၊ ၂ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ေျပာင္းလဲသြားပါလိမ့္မယ္။

Regime sheming to cut loose support for Wa Monday, 13 July 2009 11:10 S.H.A.N.

Failing to make major ceasefire groups led by the Wa to accept the junta officers run border security force proposal, Burma’s ruling generals are resorting to divide and conquer methods, according to informed sources both on the Chinese and Thai border. On 8 July, yet another visit to Mongla, the headquarters of the National Democratic Alliance Army-Eastern Shan State (NDAA-ESS), was made by Brig-Gen Kyaw Phyoe, Commander of Kengtung-based Triangle Region Command. He was said to have informed the recent acceptance by the National Democratic Army-Kachin (NDAK), a member of the 4-party alliance

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

233

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Peace and Democracy Front (PDF), whose other members include Kokang, Wa and Mongla. “You did not conclude truce with us on the same day,” he was quoted as saying. “Why should you want to make decisions (on our demands) on the same day?” Brig-Gen Kyaw Phyoe The Myanmar National Democratic Alliance Army (Kokang) reached a ceasefire pact with the junta on 21 March 1989, the United Wa State Army on 9 May 1989 and the NDAA on 30 June 1989. “Besides, the Wa have a bad reputation as a drug-running organization,” he added. “It would be better if you stayed away from them.” He then outlined a new schedule for the NDAA: • Presentation of the group’s inventory by the end of July • Final summing up by Naypyidaw in August • Start of re-training and re-organization of the ceasefire forces by Burma Army instructors in September Sai Leun, the leader of NDAA, replied that he would still have to consult not only his allies but also the troops and the people under his leadership before deciding whether to agree or disagree with Naypyidaw’s new ultimatum. A Wa source confirmed this morning that there have been no new proposals or visits coming from the generals to Panghsang. “There are reports that they have been doing their own sounding out of the people in Markmang (Metman in Burmese, a Wa majority township southwest of Panghsang under the control of Burma Army since 1980),” he said, “asking them whether they would like to live under the Wa leadership. ‘We have allowed you to do everything you want, like growing poppies, didn’t we? Now you know how people in Panghsang are going through difficult times since the opium ban (in 2005). We don’t think you will prefer the same situation for yourselves.’” Markmang has been designated by the junta-approved constitution as one of the six townships in the Wa Self-Administered Region. According to sources on the Thai-Burma border, both Thai and local, the Burma Army has also been urging the UWSA’s 171st Military Region with 5 “divisions” commanded by Wei Xuegang to make a separate decision and accept the transformation into a junta militia. The resulting confusion had led to an emergency meeting of Wa officers at Hwe Aw, the base of the 171st, 21 miles north of the Chiangmai border on 8 July. “They debated late into the night and departed only on the next morning,” said a source close to the Wa. “It seems that they have decided to remain under Panghsang (the Wa capital 234 vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

on the Sino-Burma border) at least throughout 2009.” Failing to move the ceasefire armies to surrender, Naypyidaw, in April, had proposed that they instead transform themselves into 326 strong Border Guard Forces, ostensibly commanded by ceasefire officers but actually run by 30Burma Army officers to be attached to each unit.

Young activist seeks voice for Myanmar minority Monday, 13 July 2009 11:23 By Han Manman

Beijing Today (Beijing Youth Daily). 3 July 2009. http://bjtoday. ynet.com/ article1. jsp?oid=53801375

Twenty-eight- year-old Charm Tong is regarded as an enemy by Myanmar’s junta but a “candle in the dark” by her fellow citizens. This vivacious woman does not fit the stereotype of a “strong political advocate” for ethnic minority rights and democracy in the military-run nation formerly called Burma. Yet, she is one of the few who can get the international community to sit uand take notice of the Southeast Asian country. Charm Tong Though her formal education ended in middle school, she has since received a slew of awards and recognitions: She was one of for international activists under 30 to be given the Reebok Human Rights Awards in 2005; the same year, she was nominated for the Nobel Peace Prize and was named one of Asia’s Heroes by Time magazine. Charm Tong, a member of Myanmar’s Shan minority, is now appealing to Chinese investors to stop the construction of several hydropower dams in the country’s minority areas, which will endanger

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

235

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

indigenous culture and for residents from their homes. Dams threaten minorities’ existence “I come from an ancient land, Yin Ta Lai, where people co-exist with nature. Our life depends on the sacred Salween River. But my father tells me soon the Burmese government will dam our river and our way of life. If the dam were to be built, all our land will be submerged, and the Yin Ta Lai will be no more,” a little Myanmar girl says in a documentary produced by the Karenni Research Development Group. The film, shown to Beijing Today by Charm Tong, gives a rare glimpse of the remote center of Karen state in the country’s east, and the life of the Yin Ta Lai minority, of whom only 1,000 people remain. Footage depicts a distinct culture and a biodiverse rainforest that will disappear if the Salween hydropower dam is built. “Burma is China’s backyard, and its abundant resources have attracted more a more Chinese companies to come and invest,” Charm Tong said, adding that some of the projects imperil minority culture. She appealed to investors to make a careful study of local situations before implementing projects In the past decade, at least 10 Chinese companies have been involved in an estimated 20 major hydropower projects in Myanmar – a big source of income for the Myanmar government. Aung Ngyeh, spokesperson of the Burma Rivers Network, said that while China has strict laws governing domestic dam-construction, these guidelines are not carried over abroad. “We hope China will impose similar standards for its companies operating in Burma,” Charm Tong said. Lecturing the enemy Charm Tong’s path to activism began in an orphanage in Thailand.When she was six, her parents put her on a donkey and sent her from the wartorn eastern Shan state,home to the country’s biggest ethnic minority, to Thailand, where they hoped she could live in peace and get basic schooling, a privilege denied many Shan women. She considers herself “very lucky” as she was taken to an orphanage in the Thai-Burma border in which she studied for nine years. Many of her peers were less fortunate; survival is top of the agenda for Myanmar refugees in Thailand and some became victims of human

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

236

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

trafficking and the sex trade. At 16, Charm Tong began volunteering with organizations that helped Myanmar refugees. “I witnessed how refugees from Burma suffer – especially the Shan. They have escaped from killings, torture and persecution. They have lost their land and belongings,” she said. International accolades soon followed, including a visit to the White House upon the invitation of then-President George W. Bush. A life-long career Since her UN speech, Charm Tong has traveled the world to speak of the violence and oppression the Myanmar people continue to endure. She co-founded the Shan Women’s Action Network (SWAN) together wih over 40 women, which attracted global attention in 2002 with its groundbreaking report “License to Rape," detailing rape cases against Myanmar military personnel. Charm Tong’s current work includes running a school in he ThailandBurma border that is training a new generation of Myanmar people. “The school trains them in English and computers, an also in human rights, democracy, the media, the environment and other skills that will help them work effectively with communities,” she said. Many of their graduates have become HIV/AIDS educators in migrant and refugee groups. Others work in women’s organizations, the media and youth groups. “This is a lfe-long career for me,” Charm Tong said, adding that their students represent the hope for a democratic Myanmar. BT: What does the Chinese voice mean to you? CT: People in Burma have no voice. But I believe your voice will help strengthen our voice and one day change the situation. BT: Do you ever think about a peaceful life without any conflict, without the struggle for democracy? CT: I’m also human and like other women, everyone wants a peaceful life in a peaceful society. But we have important things to do to change our people’s life and situation.BT: Have you seen your parents since you were separated from them when you were six? CT: I saw my parents when they came to the Thai-Burma border some

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

237

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

years ago. Shortly after that, my father passed away in 2004. So I don’t have chance to get to know him anymore ... but many people who leave their land never see their parents anymore. Compared with them, I’m very lucky BT: Do you plan on doing this kind of work for the rest of your life? CT: This is a life-long career for me. My students represent hope for the future, hope for a democratic Myanmar. I know I’m taking a risk. I don’t know what will happen, but I know that we’re trying to do our best to speak the truth and change the situation. No matter how difficult it is, we have to continue to do it.

Embargoed until July 13, 2009

Mutraw District, the Karen National Union (KNU)/5th Brigade, Karen National Liberation Army (KNLA)’s View, Determination, and Decision Concerning the Challenges Faced by the Karen People Upon the Burmese Military Regime’s Systematic Attacks in Pa-an District/ 7th Brigade and Aftermath

July 4, 2009

For further information, please contact Major Saw Kler Doh of KNLA 5th Brig. at 66-(0) 81-201-5940

5th Brigade, KNLA – District and Brigade leadership held an emergency meeting at the Brigade’s Operational Command Center on June 30, 2009 to review recent military offensives by joint forces of State Peace and Development Council (SPDC) and Democratic Karen Buddhist Army (DKBA) in Pa-an District/7th Brigade, that drove more than 3,000 Karen civilians out of their homes and villages, and ongoing destruction of people’s livelihoods in and outside Karen State inside Burma. After a careful review of such dire circumstances, and recognizing that SPDC has no plan to end such attacks anytime soon, the combined KNLA 5th

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

238

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Brigade and civilian leadership declare that it is prepared to defend the integrity and interests of Karen people at all costs, including militarily.

After the emergency meeting, Mutraw District’s Chairperson Saw Tender shared his view: “We hope that our people will understand our determination to fight against the SPDC’s destructive plans and that they will join hands with us in the fight against such evil.”

Maj. General Baw Kyaw Heh, the Commander of 5th Brigade, further commented: “The problem faced by our people is the problem faced by our nation. We need to think carefully and act decisively.”

It must be recognized that the ongoing SPDC’s military offensives against the Karen people are parts and parcels of the broader Burma’s political problems faced by the people of Burma. It is also crucial to recognize that SPDC systematically plans and uses Karen and non-Karen armed groups such as DKBA to loot and destroy our villages, livelihood, and to essentially take complete control over our land. While situations in and around Karen state are critical, such SPDC's military tactics are also prevalent in other ethnic areas of Burma.

As we are resolved to prevent the SPDC from implementing its destructive plots and defend our people to the best of our skills, we call on the international community, particularly our neighboring countries, to stand by the people of Burma in their search for security, freedom and prosperity.

The Karen National Union (KNU) was founded on February 5, 1947 in order to lead the Karen national struggle for justice, equality, and the right to self-determination. The Karen National Liberation Army (KNLA) has been fighting against the Burmese military regime for over 60 years.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

239

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Deputy FM: Migrant workers are good people Tuesday, 14 July 2009 15:17 Hseng Khio Fah

A representative of the Burmese military government, while meeting with Thai labor mister last Saturday said families of migrant workers applying for new passport documents under the national verification process will not be harassed, according to The Manager Online, 11 July. On 11 July, visiting Burma’ Deputy Foreign Minister Maung Myint and Thailand Labor Minister Paitoon Kaewthong met in Phuket on regulations for the verification of Burmese nationals in Thailand and in Burma in order to allow them to reside and work as legal laborers in Thailand. Mr Paitoon said, about 20,00 Thailand Labor Minister Paitoon Kaewthong and Burma’ Deputy Foreign Minister Maung Myint (Photo: manager online) 0 applications have been sent to the Burmese government. But only some 7,000 were issued passports. Using nonBurmese language in filling up the forms and providing false information on the applicants’ home addresses were cited as problems for the rest. About 500,000 migrant workers are registered with the labor ministry. Since early this month, the provincial employment authorities have been calling on new migrant workers for registration. They will be asked to fill up the new nationality identification forms starting 15 July. The passport issuing offices will be opening along the Thai-Burma border at Myawaddy, Tachilek and Kawthawng (Victoria Point). About 200 workers will be accepted per day. The visa fee on the Thai side will be 2,000 Baht per person. They will be allowed to work for another 2 years with another 2 years of extension. There are at least 2 million legal and illegal migrant workers in Thailand. But there is no law to protect those migrant workers. 240 vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

“After July, crackdown operation on illegal migrants will be conducted,” the report quoted the minister as saying. Maung Myint during the meeting, said many migrants are afraid to apply for the national verification process because of rumors that we [local authorities] will use their information to persecute their families. “The government will never do so because it believes that people working in Thailand are good people and their jobs are also legal,” the report quoted him as saying. He continued that the Burmese government has been trying to solve the problem of illegal Burmese migrant workers in Thailand for about 5 years. However, it had failed to achieve it until now because of many difficulties; among those were language problems and inaccurate addresses. At the same time, there was a two day meeting of provincial authorities, doctors and provincial employment authorities with over two hundred employers from Chiangmai province to discuss the national verification process, according to Nang Hern Kham, Shan Radio Program and Education Media in Chiangmai. “Most bosses seems to have less interest in the process as they think it is a waste of their time queuing up for their turns and others are worried for the security of their workers,” she said. Phanthila Kaewboonrueng from provincial employment department office said that Thailand will not interrupt internal affairs of neighboring countries, in reply to the question by an employer, “Who is going to take responsibility if workers’ families are persecuted by the Burmese authorities.” In 2006, Thailand and Burma agreed to set up nationality identification centers for Burmese migrant workers. But the two countries failed to successfully implement the agreement, when news of junta authorities terrorizing their families coercing them to pay bribes, after using their personal information received through the work permit process, to find their relatives, were reported.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 84

241