Sağlık Ş. Adil AYDIN
Kolesterol Dengesinde Yağ Seçiminin Önemi
T
üketiciler arasında son yıllarda tamamen yağsız beslenmeye doğru bir yöneliş iyiden iyiye ken-
dini hissettirmektedir. Bunun en büyük nedeni şiş-
manlık ve yüksek kolesteroldür. Oysa vücudumuzun normal çalışması için günlük kalorinin %25’nin yağlardan karşılanması gerekmektedir. Yağlar, vücutta A, D, E, K vitaminlerinin emilimlerinin sağlanması, vücut ısısının kontrol edilmesi, organların dış darbelerden korunması, bazı hormonların sentezlerinin yapılabilmesi gibi yaşam için çok önemli görevleri yerine getirmektedir. Ancak bu görevleri yerine getirmek için günlük ortalama 45 gr civarında yağ tüketilmesi
“Tüketiciler arasında yine ekonomik olsun diye kızartmalarda aynı yağ tekrar tekrar kullanılmaktadır. Bu çok sakıncalıdır. Çünkü yağların yüksek ısıda tekrar tekrar kızartılması sonucunda kansorejen maddeler oluşur.”
gerekli ve yeterli bulunmaktadır. İnsan beslenmesinde 45 gram yağın 3 kaynaktan sağlanması gerekmektedir. Bunlar: 1-Tekli doymamış yağ asitleri kaynakları: Özellikle zeytinyağı 15 gr, 2-Çoklu Doymamış yağ asitleri kaynakları: Ayçiçeği yağı, Mısır özü yağı gibi, 3-Doymuş yağ asitleri kaynakları: Hayvansal yağlar, tereyağı, gibi. Sadece tekbir kaynaktan örneğin doymuş yağlardan günlük ihtiyaç tek başına karşılanmaya kalkınsa çok ciddi sağlık problemleri ortaya çıkar, kolesterol dengesi bozulur. LDL Kolesterol halk arasında kötü kolesterol ola-
84
Somuncu Baba
rak bilinir. LDL kelime anlamı
talama 15 gr doymuş yağ tüket-
olarak 7 saatten fazla kullanma-
olarak Düşük Yoğunluklu Lipop-
mek yeterlidir. Bu sebeple kalp
malıyız.7 saatlik kullanım süresi
rotein demektir ve kolesterolü
sağlığımız için etin görünen kı-
yağın kızartmadan sonra fritöz
karaciğerden
sımlardaki yağlarını sıyırmalıyız.
içerisinde soğumasının da za-
vücudun
diğer
organlarına ve damar çeperlerine taşır, böylece yüksekliğinde damarlarda tıkanma meydana gelir. Bu değerin yüksek olmasını istemiyoruz aksine düşük olmasını istiyoruz.
Ülkemizde sağlık problemleri her geçen gün artmaktadır. Kalp sağlığımız için tüketeceğimiz yağları 3 kaynaktan sağlamak zorundayız. Sadece tek kaynak yeterli değildir. Doy-
man alacağı düşüncesiyle 3 defadan fazla fritözlerde aynı yağ tekrar tekrar kullanılmamalıdır. Yağ ilavesi yerine hemen yenisi ile değiştirilmelidir. Ayrıca LDL kolesterolün
oksitlenmesini
de engellemek amacıyla haf-
HDL Kolesterol ise halk ara-
muş yağ ülkemizde fazlasıyla
sında iyi kolesterol olarak bili-
sağlanmakta bu sebeple etlerin
nir. HDL kelime anlamı olarak
görünen yağlarını sıyırmalıyız.
Yüksek Yoğunluklu Lipoprotein
Margarin tüketimine sınırlama
demektir. Görevi kandaki ko-
getirmeliyiz. Sıvı yağlarda ise
lesterolü karaciğere taşıyarak
mutlaka kalp sağlığımız için
yakılmasını sağlamaktır. HDL
günde 15 gr zeytinyağı kullan-
kolesterolün düşük değil aksine
mak zorundayız. Sadece yalnız
yüksek olmasını istiyoruz.
zeytinyağı kullanmakta yetmez
Sonuç olarak: Unutmamak
Halk arasında yine bütün sıvı
15 gr da çoklu doymamış kay-
gerekir ki kolesterol herhangi bir
yağların kolesterolü düşürdüğü
naktan kullanmak zorundayız.
organın damarlarında birikebilir,
bilinir. Oysa sağlık açısından
En ekonomik kaynak ayçiçeği
bu birikme sonucunda o orga-
sadece kötü kolesterolün dü-
ve mısır özü yağıdır. Zeytinyağı
şürülmesi, iyi kolesterolün de
ile ayçiçeği yağı birebir karıştı-
yükselmesi arzu edilir. İşte zey-
rılmalıdır. Zeytinyağında rafine,
tinyağı dışındaki sıvı yağlar her
sızma rivyera olmak üzere üç
iki kolesterolü düşürür. Zeytin-
çeşit vardır. Bunlardan istediği-
yağı ise sadece kötü kolesterolü
nizi kullanabilirsiniz.
düşürür, HDL dediğimiz iyi ko-
tada en az iki kez ızgara balık yemeliyiz. Balıklar sıvı yağ ile kızartıldıklarında balık yağında bulunan omega 3 yağ asidinin emilimi azalmaktadır. Balıklar ızgara ya da buğulama şeklinde tüketilmelidir.
na daha az kan gider, daha az kan gitmesi o organın görevini tam olarak yerine getirememesi demektir. Bu sebeple kolesterol yüksekliği sadece kalp sağlığını olumsuz etkilemez bütün or-
Tüketiciler arasında yine eko-
ganlarda hastalıklara sebebiyet
nomik olsun diye kızartmalarda
vermesi muhtemeldir. Bu ne-
aynı yağ tekrar tekrar kullanıl-
denle yağ seçim kaynaklarını iyi
maktadır. Bu çok sakıncalıdır.
belirlemek katı yağları azaltmak,
Çünkü yağların yüksek ısıda tek-
zeytinyağı kullanılmıyorsa ayçi-
rar tekrar kızartılması sonucun-
çeği yağı ile zeytinyağını birebir
Katı yağların tüketimi toplam
da kansorejen maddeler oluşur.
karıştırarak kullanmak, haftada
kalori ihtiyacımız içinde %7 yi
Bu sebeple aynı yağı tavada 2
en az iki öğün ızgara balık ye-
geçmesi önerilmez. Yağların 1
defadan fazla kullanmamaya
mek başta kalp sağlığımız olmak
gramının verdiği kalori 9 kalori
özen gösterelim. Fritözde kızar-
üzere tüm sağlığımız için gerek-
olduğu için bu hesaba göre or-
tıyorsak firitözdeki yağı toplam
lidir.
lesterolü ise yükseltir. HDL düştüğü zaman, zamanla kalp krizi, felç, damar tıkanması, böbrek yetmezliği gibi hastalıklar ortaya çıkar.
Mart / 2007
85