Www.somuncubaba.net 2007 003 0077 Basyazi

A y l ı k

İ l i m

-

K ü l t ü r

v e

E d e b i y a t

D e r g i s i

Somuncu Baba 77

Mart

2007 Fiyatı: 6 YTL

Başyazı... Tarihi İyi Okumak

www.somuncubaba.net

Tarihi İbretle Okumak

Çanakkale ve Mehmet Akif

Dergisi Hediyesi...

Her milletin kendi geçmişini bir ayna gibi yansıtan bilgi ve belgelere tarih denir. Bu aynaya bakarak gelecekle ilgili yönelme ve yönlendirmeler hayata geçirilir. Yaşanmış hadiselerden iyi ve güzel olanlar hatırlandıkça heyecanlanırız. Olumsuz ve kötü durumlar hatırlanınca üzülür, bundan ibret alırız. Geçmişte yaşanmış olumsuzlukları tekrarlamamak, aynı hatalara düşmemek tarihi iyi okumak, tarih şuurunu iyi kazanmakla mümkündür. Maalesef bunu iyi yaptığımız söylenemez. İdeal yapılması gereken budur ama, nedense tarih hafızamız çoğu zaman dumura uğrar, yine aynı şeyleri bizden öncekilerin yaptığı gibi yaparız. Bunu hatırlatan Mehmet Akif şöyle demiştir: Tarihi tekerrür diye tarif ediyorlar Hiç ibret alınsaydı tekerrür mü ederdi

Summary Understanding the History

All the documents and information that reflect the past of a nation as a mirror is called as history. Looking at these mirrors all the orientations and directions about the future are implemented. We get excited as long as the nice and satisfactory incidents are remembered among the experienced ones; we become sorrowful and learn a lesson from the mishaps when the negative and grievous events remembered. In order not to repeat the mistakes occurred in the past, we should learn the history better and be aware of it. The history is really important because the nations who can’t have the history awareness and can’t teach it to the new generations are deleted from the history scene. One of the most important virtues of trustworthy people is to do what is said to them. Osman Hulusi Efendi told the importance of not hesitating in doing the commands of seniors for the ones living around them. In this volume of the periodical, we endeavored to remind our readers of the historical awareness and to cite our martyrs and seniors who were recorded in history in excellence.

4

Tarih, çok önemli ve mühimdir. Çünkü, tarih şuurunu kavrayamayan ve tarihini yeni nesillerine iyi öğretemeyen bir millet, tarih sahnesinden silinir. Tarih, bunun nice örnekleriyle doludur. Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi çeşitli sohbetlerinde tarihî kişiler ve hadiselerden bahsederdi. İbret alınması gerektiğini vurgular, konuya dikkat çekerdi. Güvenilir insanların en önemli meziyetlerinden biri de söz tutmalarıdır. Büyük insanların civarında bulunan kimselerin emirleri yerine getirmek hususunda hiç tereddüt etmemesi gerektiğini Osman Hulûsi Efendi bir sohbetlerinde unutulmaz bir örnekle şöyle anlatır: “Ayaz, zamanın padişahı Mahmud-ı Gaznevî’nin veziri idi. Padişah, Ayaz’ı çok severdi. Diğer vezirler de onu kıskanırlardı. Padişah, bir gün vezirlerini topladı, hazineden de en kıymetli mücevheri getirtti. Vezirlerine bu mücevheri sırayla vererek, kırın dedi. Hiçbiri o değerli mücevheri yere vurup kırmadı. ‘Ayaz onu yere vur kır’ der demez, Ayaz mücevheri yere çalmasıyla, mücevher parçalandı. Bütün vezirler içlerinden sevinerek, ‘Şimdi padişah Ayaz’ın kellesini alır’ dedi. Padişah hemen: ‘Ne yaptın Ayaz, mücevheri parçaladın, böyle kıymetli bir mücevher, kırılır mı?’ dedi. Ayaz da: ‘Evet padişahım, bu mücevher çok kıymetli idi, fakat sizin yere vur, kır demeniz var ya, bunun gibi binlerce mücevherden daha kıymetlidir. Onun için kırdım, sizin emrinizden daha kıymetli, ne olabilir padişahım’ dedi. Bunun üzerine padişah diğer vezirlere: ‘Görüyor musunuz bu Ayaz’ı niçin çok sevdiğimizi şimdi anladınız mı?’ dedi. Arkasından da bütün vezirlerin boynunun vurulmasını emretti. Ayaz hemen padişahın eline sarıldı: ‘Aman padişahım bunları bağışla, eğer bağışlamayacaksan, önce benim boynumu vurdurun’ dedi. Padişah vezirlere: ‘Bakın siz bu

Somuncu Baba

İçindekiler arkadaşınızı kıskandığınızdan onun ayağını kaydırmaya çalışıyordunuz, bu ise sizin affınızı istiyor’ dedi. Sonra da onları Ayaz’a bağışladı. Oğul söz tutmak lazım, Uhud Savaşı’nda Resulullah (s.a.v.) Efendimiz okçulara tekrar tekrar: ‘Biz galip de olsak, mağlup da olsak, sizler yerlerinizi terketmeyeceksiniz’ diye emrettiği hâlde, savaşta sahabelerin üstünlük sağladığı bir sırada, okçulardan bazıları, ‘Bu iş bitti, biz de ganimetten istifade edelim’ diye yerlerinden ayrılınca, bazıları onları ikaz ettiler: ‘Arkadaşlar Resulullah (s.a.v.) bize ne emretti, etmeyin, yapmayın, biz yerimizi terk etmeyelim’ diye uyarmasına rağmen tepeden ayrıldılar. Bunun üzerine müşrik orduları arkadan dolaşarak, sahabeyi kiramdan yetmiş kişinin şehit olmasına sebep oldu. Oğul söz tutmak gerekir.” Hulûsi Efendi’nin bir sohbette buyurduğu şu sözleri de dikkatle okunmalıdır: “Cenab-ı Allah pek çok sure ve ayetlerde emirlerini tarihî vak’aları hatırlatarak anlatır. Meselâ her vakit namazda okumaya çalıştığımız Fil ve Kureyş sureleri bunlara birer örnektir. Her insanın da bir geçmişi vardır. Bu bir tarihtir. Babası belli olmayan kişilere ne söylendiğini bilirsiniz. Cibilliyet, geçmiş çok önemlidir. Ot çekilir köküne bakılır. Tarihini bilmeyen, onu yaşatıp koruyamayan geleceğini de kuramaz ve koruyamaz. Tarihimizde Alpaslan, Fatih, Kanunî’ler ve İstiklâl Harbindeki kumandanlarımız ve silah arkadaşları da öyledir. Bunların hepsi de vatanımız için, hürriyetimiz için, geleceğimiz için, canlarını ortaya koymuş kahramanlardır. Hepsini rahmet ve şükranla yâd etmek, dualarla anmak gerekir…” Biz de dergimizin bu sayısında okuyucularımıza tarihî şuur açısından hatırlatmalarda bulunmaya, tarihe ismini güzellikle yazdıran şehitlerimizi ve büyüklerimizi hayırla yâd etmeye gayret ettik. Ayrıca Kıymetli okuyucular! Geçtiğimiz ay içerisinde Mısır’a yaptığımız ziyaret neticesinde Mısır’ın farklı Üniversitelerinde görev yapan üç Profesörden oluşan ilim heyeti tarafından; Vakfımızın Kurucusu Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi’nin hayatı ve eserlerinin Arapça’ya çevrileceği müjdesini sizlerle paylaşmak istiyorum. Selam ve muhabbetle efendim…

Mektûbât-ı Hulûsî-i Darendevî Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi (k.s)..........................6 Geçmişi, Tarih Bilinci ile İbretle Okumak! Prof. Dr. Ali AKPINAR ...............................................8 En Kutlu Tarih Ahmet EFE ..............................................................13 Tarih Şuuru Resul KESENCELİ ....................................................14 Gönüllerde Sadece O’nun Adı Kalsın Prof. Dr. Mehmet AKKUŞ .......................................16 Kurtuluş Savaşına Katılan Din Bilginleri ve Tekkeler Doç.Dr. Kadir ÖZKÖSE ..........................................18 Süleymaniye’de Bir Padişah Mehmet SERTPOLAT ..............................................22 ‘Cihanın Zübdesi’ Vaktin Oğlu Sadık YALSIZUÇANLAR ..........................................24 13 Mart 624’den Zihinlerde Kalanlar Doç.Dr. Enbiya YILDIRIM .......................................28 Paslanmış Kalplere Öğütler Abdullah ŞANLIDAĞ...............................................34 Doç. Dr. Said Öztürk: “Tarih; Deniz Feneri Gibidir, Geminizin Karaya Oturmasını Engeller” İbrahim YARIŞ ........................................................36 Abdullah b. Ebî Hadred Doç. Dr. Bünyamin ERUL .......................................43 Unutulmayacak Bir İsim Ahmet Şemsettin Ateş Musa TEKTAŞ .........................................................44 Doğunun Özgün Sanatı İslâm Tıbbı Doç. Dr. Bayram Ali ÇETİNKAYA ............................49 Stratejik Önemi Bakımından Çanakkale Zaferi Yard. Doç. Dr. Mehmet TAŞTEMİR .........................54 El-Muazzama Tren İstasyonunda Bir Şair.. Prof. Dr. Ramazan ALTINTAŞ .................................60 Çanakkale İçimde Kaç Misâle Bürünür M. İlyas SUBAŞI ......................................................63 “Çanakkale İçinde...” Mustafa ÖZÇELİK ...................................................64 Göz Gördü Kalem Yazdı Vedat Ali TOK ........................................................68 Mehmet Âkif ve Çanakkale Bekir OĞUZBAŞARAN ...........................................70 Çocukların Arkadaşlık Kurmalarına Nasıl Yardımcı Olmalı? Doç. Dr. Sefa SAYGILI ............................................72 Hasan-ı Basrî (k.s.) İbrahim ŞAHİN .......................................................74 Tarihi Anlamak Hilal Sebahat ÖZCAN.............................................76 Küçük Şehidim Raziye SAĞLAM......................................................78 Çanakkale Fazıl Ahmet BAHADIR ............................................81 Sahibinin Koruduğu İsim(ler) Ümit Zeynep KAYABAŞ ..........................................82 Kolesterol Dengesinde Yağ Seçiminin Önemi

[email protected]

Ş. Adil AYDIN .........................................................84 Gönülden İkramlar

Mart / 2007

Mesude SARI ..........................................................86

5