Www.somuncubaba.net 2006 004 0066 Sevgiliye Guzelleme

Sevgiliye Güzelleme ( Ku t l u d o ð u m a r m a ð a n ý )

Doðmadý hiçbir fâni, bu azîz sultan gibi Kulun en þereflisi: Ol Rahman'ýn habîbi Harem-i Þerif Müzesinden Medine-i Münevvere’nin üstten çekilmiþ Fotoðrafý

4. Kendisi tüm insanlara eþit ve adaletle davranmýþ ve bizim de davranýþlarýmýzda adil olmamýzý istemiþtir. Irk, renk, kabile, cinsiyet vb. ayrýmlarý kaldýrarak insanlarýn eþit olduklarýný bildirmiþtir. Meþhur Veda Hutbesinde þöyle buyurur: "Sizler hepiniz Ademdesiniz. Adem de topraktan yaratýlmýþtýr. Arap olanýn Arap olmayana üstünlüðü olmadýðý gibi, Arap olmayanýn da Araba karþý üstünlüðü yoktur." 5. Dinî yükümlülükleri tedrîcî (yavaþ yavaþ, basamak basamak, alýþtýra alýþtýra) bir yöntemle öðretmiþtir. 6. Her türlü aþýrýlýktan sakýndýrmýþ, öðretmede orta yolu tercih etmiþ ve insanlarý býktýrmaktan uzak durmaya özen göstermiþtir. 7. Yanlýþ düþünceyi söküp atmak ve gerçek doðru bilgiyi net bir þekilde ortaya koymak için aklî ölçüleri kullanmýþtýr. 8. Konuþmalarýný oldukça etkili bir þekilde yapmýþtýr. Efendimiz, konuþmalarýnda kýsa ve özlü, akýcý, samimi, nazikce, seviyeye uygun, ses tonunu iyi ayarlayarak, jest ve mimikleri yerinde kullanarak, bakýþlarýyla dinleyiciyi etkileyerek, heyecanlarýný kontrol ederek, kendisine karþý çýkanlara karþý

12

olgunlukla cevap vererek konuþmaya özen göstermiþ; anlattýðý hususu, elinde herhangi bir þey ile yere ve topraða çizerek bizzat göstermiþtir. Konuþmalarýnda, benzetme ve halk arasýnda yaygýn olarak kullanýlan örnekleri, kýssalarý kullanmýþtýr. Konuþmalarýnda, öðretilen hususun önemine göre sözü üç kere tekrar etmiþ; öðrettiði bazý hususlarý yeminle kuvvetlendirmiþ, perçinlemiþ; konunun önemini, oturuþunu ve duruþunu deðiþtirerek ve sözü tekrar ederek göstermiþ; muhatabýn omuzundan veya elinden tutmuþ; muhatabý teþvik için veya onu sýkýntýya sokacak bir durumdan dolayý, bazý hususlarýn gizli kalmasýný saðlamýþtýr. 9. Karþýlýklý diyalog, tartýþma ve soru-cevap tekniklerini etkili bir þekilde kullanmýþtýr. Efendimiz, soru cevap tekniðini; öðretime hazýrlýk için soru, soruya karþý yönlendirici soru, özel bir soruya genel bir cevap, dikkat çekmek için soru, bilmece þeklinde soru, dikkat çekme amaçlý soru, ayný soruya deðiþik cevap, makul her soruya cevap þeklinde kullanmýþtýr. Kendisine sorulan sorularý cevaplandýrýrken, bazen, cevabý geciktirerek muhatabýn sorusunu tekrar etmesini saðlayarak onu uyarmýþ; cevabýn birkaç madde ile verileceði durumlarda önce ceva-

Cemâlini tasvire kifâyetsiz þah-beyit Âlemin efendisi, âli Muhammed-seyyid

býn kaç maddeden oluþtuðunu bildirmek için sayýyý söylemiþ daha sonra saymýþ; sorunun cevabýnýn muhatabý utandýrma ihtimali olan hususlarda önce nazik bir hazýrlýk süreci hazýrlamýþ ve soruyu öyle cevaplandýrmýþ veya muhatabý utandýrma ihtimali olan hususlarda üstü kapalý olarak kinaye yoluyla ve iþaret ederek yetinmiþtir.

Kâinat aynasýnda beliren ulvî-safâ Ey nebiler nebisi, müjdeleyen Mustafâ Vahyin ürpertisiyle sarsýldý Hira daðý Nûr indi maðaraya: þavkýdý rahmet çaðý Kalemin ve yazanýn ululuðu adýna Çölden çaðrý yükseldi insanýn feryâdýna

10. Zaman zaman, latife ve þaka yoluyla öðretmeyi kullanmýþtýr.

Onun hürmetinedir, ne varsa var edilen Terk et bütün varlarý, ölümsüz aþký dilen

11. Bazen, önünde olan bir olaya karþý susma yolunu tercih etmiþtir.

Selâm durdu semâvat, hâtemü'l-enbiyâya Akýl ermez, Miraç'ta gerçekleþen rüyâya

12. Öðretme esnasýnda meydana gelebilecek imkan ve fýrsatlarý deðerlendirmiþtir.

Solmaz bir gül yeþerdi sahradaki vâhâda Makama yükseltildi Sidretü'l-müntehâda

13. Kadýnlara öðretmeyi ve nasihat etmeyi de asla ihmal etmemiþtir.

Ýlimle öðretilen kelâmýn hikmeti sýr Dolunay denizine hüsn-i sûreti yansýr

14. Okuma yazmayý ve yabancý dil öðrenmeyi teþvik etmiþtir.

Kurak coðrafyamýza kutlu yaðmurlar düþer Görmedi iki cihân, böyle müstesna beþer

*Sivas CÜ Ýlahiyat Fakültesi. www.mehmetzekiaydin.com e-posta: [email protected]

Yenilenen zamanýn mürþidi Fahr-i âlem Fecrin esenliðiyle, yok oldu cümle elem

Kaynaklar

Ebedî kurtuluþa, görklü cennete dâvet Yazýldý gök burcuna: iþte asr-ý saadet..

Abdullah Özbek, Bir Eðitimci Olarak Hz. Muhammed, Esra Yay., Ýstanbul 1997. Abdulfettah Ebu Gudde, Bir Eðitimci Olarak Hz. Muhammed ve Öðretme Yollarý, Çev.: Enbiya Yýldýrým, Umran Yay., Ýstanbul 1998.

Somuncu Baba

Olcay YAZICI Nisan / 2006

13