Whp Guideline.pdf

GARIS PANDUAN

PROMOSI KESIHATAN DI TEMPAT KERJA Diterbitkan Bersama oleh Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO) Dan Lembaga Promosi Kesihatan Malaysia (MySIHAT)

Cetakan Pertama/First Printing, 2016 Hak cipta / Copyright © 2016 Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO) & Lembaga Promosi Kesihatan Malaysia (MySihat). Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian daripada terbitan ini boleh diterbitkan semula, disimpan untuk pengeluaran atau ditukarkan ke dalam sebarang bentuk atau dengan sebarang alat jua pun, sama ada dengan cara elektronik, gambar serta rakaman dan sebagainya tanpa kebenaran bertulis daripada PERKESO atau MySihat terlebih dahulu. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical including photocopy, recording or any information storage and retrieval system, without written permission from PERKESO or MySihat.

Diterbitkan di Malaysia oleh/Published in Malaysia by Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO) & Lembaga Promosi Kesihatan Malaysia (MySihat)

Prakata Ketua Pegawai Eksekutif MySihat Prakata Ketua Eksekutif PERKESO Jawatankuasa Teknikal Panel Penyunting Penghargaan

4 5 6 8 9

1.0 PENGENALAN 1.1 Latar Belakang 1.2 Objektif 1.3 Elemen-elemen Pelaksanaan Program

12 21 22

2.0



PELAKSANAAN PROGRAM 2.1 Komitmen Organisasi 2.2 Penglibatan Pekerja 2.3 Penilaian Keperluan 2.4 Aktiviti Intervensi dan Pelaksanaan Aktiviti 2.4.1 Saringan Kesihatan 2.4.2 Makan secara sihat 2.4.3 Hidup yang aktif (aktiviti fizikal) 2.4.4 Pengurusan berat badan yang unggul 2.4.5 Tidak merokok 2.4.6 Tidak Mengambil Alkohol 2.4.7 Penyalahgunaan Dadah 2.4.8 Kesihatan dan Keseimbangan Mental 2.4.9 Penalti dan Insentif 2.5 Pewujudan Persekitaran Sihat 2.6 Promosi dan Publisiti 2.7 Saringan Kesihatan 2.8 Pemantauan dan Penilaian

24 27 28 31 31 31 32 32 33 33 34 34 35 36 37 38 40

3.0 LAMPIRAN 3.1 Apa itu Blue Ribbon 46 3.2 Fit & Cool 47 3.4 Fact Sheet Program Saringan Kesihatan PERKESO 48 3.4 Fact Sheet NHMS 2015 50 3.5 Borang Saringan Kesihatan 52

5

7

6

7 9

8

11 9

a) b) c) d)

v v v v v

12

Situasi Penyakit Tidak Berjangkit (NCD1) Di Malaysia Penyakit tidak berjangkit (NCD) yang juga dikenali sebagai penyakit kronik yang disebabkan oleh amalan gaya hidup manusia yang tidak sihat. Antara penyakit tidak berjangkit yang banyak dihidapi oleh pekerja ialah diabetes, tekanan darah tinggi, sakit jantung dan mental. Diabetes menyumbang kepada 1.5 juta kematian di seluruh dunia2. Manakala penyakit darah tinggi merupakan punca utama kematian di peringkat global iaitu sebanyak 18%. Kajian Kesihatan dan Morbiditi Kebangsaan Ke IV (NHMS IV) (2015) menunjukkan bahawa kelaziman diabetes di kalangan masyarakat Malaysia terus meningkat iaitu 17.5%. Peningkatan pendapatan serta perubahan tingkah laku turut meningkatkan lagi risiko kesihatan dalam kalangan pekerja negara ini. Gaya hidup tidak sihat, stress, pemakanan tidak sihat, pengambilan alkohol dan penggunaan tembakau merupakan antara faktor risiko yang boleh mendedahkan mana-mana pekerja kepada penyakit NCD. Keadaan ini memberikan implikasi kepada kos penjagaan kesihatan serta meningkatkan lagi permintaan terhadap rawatan dan pemulihan jangka panjang yang mahal. Tinjauan Morbiditi Kesihatan Kebangsaan yang dijalankan oleh Kementerian Kesihatan Malaysia menunjukkan tren peningkatan penyakit-penyakit tidak berjangkit (non-communicable diseases – NCD) sebagaimana dipaparkan seperti berikut.

13 15

PRE OBES (CPG 2004) BMI 23.0 – 27.5 kg/m2 (18 tahun ke atas)

OBESITI (CPG 2004) BMI > 27.5kg/m2 (18 tahun ke atas)

Statistik ini menunjukkan kadar prevelen bagi berlebihan berat badan dan obesiti di kalangan orang dewasa di negara ini meningkat berbanding 5 tahun yang lalu. 14

KENCING MANIS

Kadar penyakit diabetes dalam kalangan orang dewasa di negara ini juga meningkat berbanding dengan penemuan NHMS 2011.

KOLESTEROL TINGGI

Apa yang membimbangkan, didapati statistik kadar kolestrol dalam darah bagi golongan pekerja swasta menunjukkan peningkatan yang sangat ketara iaitu sebanyak 10.2%. 15 17

TEKANAN DARAH TINGGI

Statistik ini menunjukkan kadar penyakit darah tinggi masih lagi tinggi iaitu melebihi 30% di kalangan orang dewasa di negara ini.

Impak Penyakit Tidak Berjangkit Dengan meningkatnya bilangan pesakit NCD ini, ia juga telah meningkatkan kos ubat untuk rawatan NCD di fasiliti awam dan juga swasta sebagaimana di bawah:

16

Kos Ubat untuk Rawatan NCD

*Sumber: IMS Analysis Manager updated Q4 2015 & Pharmaceutical Services Division, MOH (Pharmaceutical Sales Data)

NCD dan Sebab Kematian di Malaysia n=146,000 12%

Kanser Penyakit Berjangkit, Bersalin dan Nutrisi

11% 36% 3%

Kecederaan Penyakit Jantung Penyakit Paru-paru Diabetes Lain-lain NCDs

16% 15% 7%

Sumber: World Health Organization - Non-Communicable Disease (NCD) Country Profile 2014

Beban penyakit akibat NCD juga semakin meningkat iaitu dianggarkan NCD menyumbang terhadap 73% kematian di negara ini. 17 19

Kesan NCD Kepada Pekerja Golongan pekerja adalah terkesan oleh NCD yang menyebabkan kematian atau keilatan (tidak mampu bekerja lagi disebabkan oleh penyakit). Berdasarkan statistik oleh Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO), bilangan pekerja yang meninggal dunia atau mendapat keilatan adalah tinggi dan meningkat setiap tahun.

Bilangan Kes Pencen Ilat dan Kematian yang Dilaporkan Disebabkan oleh Penyakit Tidak Berjangkit (NCD) Tahun 2010–2015 TAHUN

PENCEN ILAT NCD

KEMATIAN NCD

2010

6,279

4,130

2011

6,264

4,233

2012

6,541

4,509

2013

8,166

5,095

2014

8,912

5,554

2015

9,143

6,030

*Sumber: PERKESO

18

Bukan itu sahaja, penyakit NCD ini juga turut membebankan negara yang mana berdasarkan anggaran bebanan NCD kepada Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK), menunjukkan bebanan yang tinggi dan dianggarkan meningkat setiap tahun. Tahun

KOS (USD)

2010

11.5 billion

2015

16.3 billion

2020

22.5 billion

2025

30.4 billion

2030

40.3 billion

*Sumber: VISES estimates (APEC)

Manfaat Promosi Kesihatan di Tempat Kerja Mewujudkan tempat kerja yang sihat untuk pekerja dan mencegah penyakit-penyakit NCD, adalah salah satu cara di mana organisasi dapat memenuhi harapan pekerja, di samping meningkatkan produktiviti dan daya saing. Promosi Kesihatan di Tempat Kerja dapat membawa manfaat kepada organisasi/majikan dan juga pekerja.

ŠŠ ŠŠ ŠŠ

ŠŠ ŠŠ ŠŠ

ŠŠ ŠŠ

19 21

Promosi Kesihatan di Tempat Kerja dan Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994 Keperluan penjagaan kesihatan kepada pekerja juga adalah terangkum di dalam Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994. Guidelines on Occupational Health Services 2005 yang dikeluarkan Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan turut menyenaraikan promosi kesihatan sebagai salah satu aktiviti bagi kesihatan pekerjaan yang perlu dijalankan oleh setiap majikan.

20

1.2 OBJEKTIF Penyakit-penyakit NCD, sekiranya tidak dikawal boleh membawa kepada komplikasi yang teruk. Walaubagaimanapun, penyakit-penyakit NCD tersebut boleh dikawal dengan mengubah cara hidup dan mengamalkan gaya hidup sihat seperti bersenam, pemakanan sihat, berhenti merokok, dan berhenti minum alkohol. Sehubungan itu, satu Garis Panduan Promosi Kesihatan di Tempat Kerja yang memberi penekanan kepada modifikasi tingkah laku diwujudkan sebagai panduan kepada majikan. Program ini boleh dilaksanakan oleh majikan ditempat kerja dan dapat memperkasakan pekerja mengenai amalan gaya hidup sihat. Objektif Garis Panduan Promosi Kesihatan di Tempat Kerja diwujudkan adalah untuk: a) b) c) d)

21 23

1.3

Elemen–Elemen Pelaksanaan Program

Garis Panduan Promosi Kesihatan di Tempat Kerja ini mempunyai beberapa elemen bagi melaksanakan program tersebut.

22

2.1 KOMITMEN ORGANISASI Komitmen setiap organisasi adalah amat penting di dalam menjayakan wawasan tempat kerja yang mempunyai ekosistem yang menggalakkan kesihatan pekerja. Untuk itu, pengurusan tertinggi perlu memberikan komitmen kepada program Promosi Kesihatan di Tempat Kerja. Bentuk komitmen yang diperlukan mestilah dijelaskan di peringkat awal perancangan program, yang mana boleh merangkumi komitmen dalam pembentukan polisi/ dasar, masa dan sumber. Bagi menjayakan program ini, satu bentuk pengurusan program yang formal perlu diwujudkan. Ini penting untuk mengelakkan program-program yang dirancang menjadi program-program yang ‘ad-hoc’ tanpa sasaran organisasi yang jelas. Pengurusan program ini boleh dibuat di dalam beberapa bentuk, diantaranya; ŠŠ ŠŠ

ŠŠ

ŠŠ

24

watankuasa “Promosi Kesihatan di Tempat Kerja” Jawatankuasa Promosi Kesihatan di tempat kerja boleh terdiri daripada pengerusi, wakil-wakil ketua jabatan dan wakil pekerja. Wakil pengamal perubatan juga boleh dilantik sebagai penasihat kepada perkara-perkara yang berkaitan. PENGERUSI

Ketua Pegawai Eksekutif/ Pengarah Urusan/ Lain-lain Pengurusan Tertinggi.

PENASIHAT KESIHATAN Contohnya dalam kalangan doktor panel, doktor kesihatan pekerjaan, jururawat pekerjaan, pegawai perubatan terutamanya di kalangan klinik-klinik yang berdekatan.

WAKIL-WAKIL PENGURUSAN

WAKIL-WAKIL PEKERJA

Penting bagi memastikan program yang dirancang berjalan dengan lancar melalui pengurusan sumber manusia, kewangan, kesihatan dan persekitaran bagi aktivitiaktiviti yang dirancang.

Wakil pekerja adalah penting bagi mendapatkan input, kerjasama di kalangan semua pekerja. Wakil pekerja boleh terdiri dari pada wakil kesatuan sekerja atau individu yang bekerja di dalam organisasi.

b) Fungsi Jawatankuasa

25 27

c) Tanggungjawab Majikan dan Pekerja Sepertimana termaktub di bawah Akta Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan 1994.

26

2.2 PENGLIBATAN PEKERJA Penglibatan pekerja adalah penting untuk memastikan kejayaan dan keberkesanan program Promosi Kesihatan di Tempat Kerja. Pekerja harus dilihat sebagai pihak berkepentingan atau rakan yang penting di dalam pelaksanaan program ini. Kejayaan program ini akan memanfaatkan kedua-dua pihak iaitu majikan atau organisasi secara menyeluruh, dan seseorang pekerja itu secara individu. Oleh itu penglibatan pekerja perlulah di setiap peringkat, bukan sahaja sebagai penerima atau pengguna kepada program yang dirancang. Penglibatan pekerja boleh dalam bentuk berikut: i) ii)

iii)

27 29

Penilaian Keperluan Perancangan program bagi menyokong kesihatan pekerja perlulah berdasarkan kepada situasi dan maklumat yang diperoleh daripada tempat kerja itu sendiri. Ini adalah penting bagi mengelakkan program yang di rancang tidak menepati sasaran. Proses penilaian keperluan di tempat kerja juga akan dapat memberikan dorongan tentang kepentingan penjagaan kesihatan pekerja. Bagi menjalankan penilaian keperluan, data-data sedia ada di organisasi tersebut perlulah dianalisa. Manakala aktiviti-aktiviti tambahan boleh dijalankan untuk mendapatkan lebih maklumat.

2.3.1 Data Sedia Ada Berkenaan Kesihatan Pekerja

a) Rekod Cuti Sakit Rekod cuti sakit dapat memberikan indikator berkenaan keadaan kesihatan pekerja. Alasan cuti sakit juga boleh dianalisa bagi melihat sejauh mana punca-punca yang menyebabkan pekerja tidak dapat bekerja secara optimal. Rekod cuti sakit semasa juga boleh digunakan untuk mengukur keberkesanan program. b) Rekod Ketidakhadiran Selain daripada cuti sakit, rekod ketidakhadiran juga memberikan petunjuk (indication) mengenai tahap kesihatan pekerja. Ini termasuk cuti kecemasan yang diambil akibat keletihan, stress atau penyakit di mana pekerja tidak memohon cuti sakit sebaliknya menggunapakai cuti mereka sendiri. c) Pembiayaan Kos Perubatan Keadaan kesihatan pekerja merupakan salah satu faktor yang mempengaruhi kos pembiayaan perubatan ditempat kerja. Analisis kepada kos perubatan perlu merangkumi kos ubat-ubatan untuk penyakit NCD dan boleh digunakan untuk mengukur impak kepada program. 28

d) Insurans Perubatan Laporan daripada agen insurans kesihatan juga merupakan satu sumber penilaian tahap kesihatan pekerja dan mengenalpasti punca-puncanya. Sepertimana data kos perubatan, analisis kos perubatan juga boleh digunakan untuk mengukur impak kepada program. e) Rekod Kesihatan Pekerja Bagi organisasi yang mempunyai akses kepada rekod kesihatan pekerja, ia juga boleh digunakan bagi mengukur permasalahan kesihatan di kalangan pekerja. Rekod kesihatan pekerja atau laporan keseluruhan kesihatan pekerja boleh didapati daripada rekod Bahagian Sumber Manusia, pembekal perkhidmatan saringan kesihatan ataupun klinik-klinik panel. Walau apa pun sumber rekod kesihatan ini, kerahsiaan maklumat mestilah sentiasa dipatuhi. Analisa atau laporan hendaklah secara umum dan bukan secara individual. f) Rekod Kemalangan dan Penyakit Pekerjaan Sebarang kemalangan di tempat kerja atau penyakit pekerjaan hendaklah disiasat di peringkat pengurusan. Analisa boleh dijalankan dari segi punca kemalangan dan pengurusan kemalangan yang bersangkutan dengan keadaan kesihatan pekerja secara umum. Contohnya kemalangan yang berlaku disebabkan mengantuk, pitam, stres ataupun penyakit pekerjaan.

2.3.2 Saringan Kesihatan Saringan kesihatan boleh dijalankan kepada semua anggota sebagai langkah awal bagi program intervensi. Maklumat daripada program saringan kesihatan ini dapat membantu dalam menilai tahap kesihatan pekerja secara keseluruhan, mengenalpasti anggota yang perlu menjalani program-program tertentu dan digunakan untuk mengukur impak kepada program.

2.3.3 Soal Selidik Soal selidik juga boleh dijalankan kepada semua anggota sebagai langkah awal bagi program intervensi. Maklumat daripada soal selidik ini dapat membantu dalam penilaian tahap kesihatan pekerja, mengenalpasti anggota yang perlu menjalani program dan digunakan untuk mengukur impak kepada program. Antara soal selidik yang boleh dijalankan adalah berkaitan kepuasan kerja, stres dan ergonomik. 29 31

2.3.4 Aduan/ Makluman Sebarang aduan atau makluman daripada pekerja berkenaan kesihatan di tempat kerja turut boleh digunakan sebagai sumber rujukan. Di antara sumber aduan yang berguna adalah pemerhatian keselamatan dan kesihatan pekerjaan, laporan nyaris ataupun makluman daripada peti aduan kakitangan sekiranya ada.

2.3.5 Pemeriksaan Tempat Kerja Pemeriksaan tempat kerja boleh dijalankan bagi mengenal pasti permasalahan ataupun persediaan bagi strategi intervensi yang akan dirancang. Ini termasuklah mengenalpasti laluan atau ruang untuk aktiviti fizikal, lawatan dan pemeriksaan kafeteria dan tempat-tempat merokok serta kebersihan kawasan sekeliling.

2.3.6 Demografi Pekerja Demografi pekerja seperti taburan umur, jantina, tempat tinggal dan sebagainya digunakan bagi merancang aktiviti dan bentuk sokongan yang sesuai untuk menggalakkan gaya hidup sihat di kalangan pekerja.

30

2.4 Aktiviti Intervensi dan Pelaksanaan Aktiviti

2.4.1

Saringan Kesihatan Saringan kesihatan adalah penting untuk pengesanan awal penyakit dan faktor risiko NCD. Adalah dicadangkan aktiviti saringan dijalankan sekurang-kurangnya setahun sekali melibatkan semua majikan dan pekerja. Keskes yang dikesan berisiko perlulah dirujuk ke klinik panel.

2.4.2

Makan Secara Sihat Pemakanan yang sihat adalah penting untuk kesejahteraan individu. Pemakanan sihat ditempat kerja termasuklah penyediaan Kafeteria Sihat, hidangan menu sihat, penandaan kalori dan sebagainya.

31 33

2.4.3

Hidup yang Aktif (Aktiviti Fizikal) Pekerja yang cergas dan cerdas akan meningkatkan produktiviti organisasi. Adalah digalakkan setiap tempat kerja menyediakan kemudahan untuk menjalankan aktiviti fizikal. Majikan perlu memberi galakan serta kelonggaran kepada pekerja untuk melakukan aktiviti fizikal.

2.4.4

Pengurusan berat badan yang unggul Obesiti merupakan faktor risiko kepada pelbagai jenis penyakit. Selain itu, obesiti juga menyukarkan pergerakan dan boleh mengganggu produktiviti bekerja. Majikan digalakkan mengenalpasti mereka yang obes dan menawarkan program pengurusan berat badan kepada mereka. Contohnya, Fit & Cool, Toward The Right Size dan lain-lain.

32

2.4.5

Tidak merokok Tempat kerja adalah kawasan larangan merokok (Peraturan 11, PPKHT 2004). Adalah menjadi tanggungjawab majikan memastikan premis adalah bebas asap rokok. Contoh, Kempen Blue Ribbon dimana ia memberi penghargaan kepada majikan yang mematuhi peraturan bebas asap rokok.

2.4.6

Tidak Mengambil Alkohol Pengambilan alkohol boleh menyebabkan kemalangan di tempat kerja, ketidakhadiran dan tidak fokus pada tugasan yang diberi. Majikan boleh mengadakan program-program kesedaran dan pencegahan alkohol atau mewujudkan polisi alkohol ditempat kerja.

33 35

2.4.7

Penyalahgunaan Dadah

Penyalahgunaan dadah boleh menjejaskan kestabilan sosial, keharmonian masyarakat malah boleh menggugat kestabilan negara. Adalah menjadi tanggungjjawab masyarakat khususnya golongan pekerja bersama-sama pihak majikan untuk mempertingkatkan kesedaran tentang bahaya penyalahgunaan dadah. Majikan boleh mengadakan program-program kesedaran dan pencegahan pengambilan dadah atau mewujudkan polisi penyalahgunaan dadah ditempat kerja. Semua program ini dapat membantu menyediakan tenaga kerja yang sihat, berkualiti, berilmu, berwawasan dan pemikiran kreatif.

2.4.8

Kesihatan dan Keseimbangan Mental

Ketidakseimbangan kesihatan mental juga boleh menyebabkan kemalangan di tempat kerja, ketidakhadiran dan tidak fokus pada kerja. Ini boleh berlaku disebabkan tekanan ditempat kerja, masalah kewangan seperti keberhutangan yang serius dan lain-lain. Majikan boleh menjalankan program-program menangani stres, kaunseling, pengurusan kewangan dan program kerohanian yang sesuai.

34

2.4.9 Penalti Pihak majikan juga boleh mengambil langkah yang lebih agresif seperti mengenakan denda atau mewujudkan sistem potongan elaun/gaji bagi mereka yang tidak mematuhi peraturan seperti merokok di tempat kerja.

Insentif Langkah sebaliknya yang menggalakkan promosi kesihatan seperti pemberian insentif kepada pekerja yang berjaya mencapai dan mengekalkan berat badan unggul juga boleh digunapakai. Namun, perlu ditekankan bahawa sebarang denda atau insentif yang ingin diambil ini perlulah dipastikan tidak melanggar mana-mana peruntukan undang-undang sedia ada.

35 37

2.5 PEWUJUDAN PERSEKITARAN SIHAT Persekitaran kerja yang sihat adalah tempat kerja yang sentiasa mencipta dan memperbaiki persekitaran sosial dan fizikal yang membolehkan pekerja saling menyokong satu sama lain dalam menjalankan tugas-tugas mereka dan mengolah keupayaan ke peringkat maksima. Oleh itu, mana-mana tempat kerja boleh menjadi persekitaran kerja yang sihat tanpa mengira tahap kesihatan terkini, tetapi apa yang diperlukan adalah komitmen untuk mempertingkatkan kesihatan di tempat kerja. Persekitaran tempat kerja memberi impak secara langsung kepada kesihatan pekerja. Ini kerana kebanyakan pekerja meluangkan lebih kurang 60% masa aktif mereka setiap hari di tempat kerja. Bagi tujuan itu, tempat kerja merupakan tempat yang terbaik untuk mempromosikan gaya hidup yang sihat dan hendaklah selamat seperti: a) b) c) d) e)

36

2.6 PROMOSI DAN PUBLISITI Bagi memastikan program kesihatan yang dirancang berjalan lancar, promosi dan publisiti program perlulah dilaksanakan secara berterusan menerusi kaedah dan medium yang bersesuaian mengikut aktiviti intervensi. Antara kaedah yang boleh dilakukan adalah seperti berikut:

37 39

2.7 SARINGAN KESIHATAN

2.7.1

Proses Saringan Kesihatan dijalankan sekurang-kurangnya sekali setahun. Antara maklumat yang diperlukan semasa saringan kesihatan adalah:

ŠŠ Sosio Demografi ŠŠ Sejarah Penyakit ŠŠ Sejarah Penyakit Dalam Keluarga ŠŠ Sejarah Pekerjaan ŠŠ Lain-lain maklumat

2.7.2

Manakala komponen-kompenan saringan kesihatan yang boleh dilaksanakan adalah seperti berikut:

KOMPONEN SARINGAN

Berat, Tinggi dan BMI Ukur Lilit Pinggang Peratusan Lemak Badan** Tekanan Darah Kolestrol Dalam Darah Kandungan Gula Dalam Darah Kandungan Karbon Monoksida** Ujian Air Kencing Status Merokok dan Alkohol Pemeriksaan Depression, Anxiety, Stress Scale (DASS) Lain-lain (pemeriksaan mata, hati, pap smear, payudara)** Nota: ** Pilihan

38

2.7.3

Aktiviti saringan kesihatan boleh dilaksanakan dengan kaedah:

ŠŠ Pelantikan panel yang mana Jawatankuasa/ Pihak Majikan perlu menggalakkan pekerja menjalani ujian saringan ŠŠ Menganjurkan program saringan kesihatan sekurang-kurangnya setahun sekali. ŠŠ Adalah digalakkan pihak majikan melantik sekumpulan sukarelawan yang dilatih untuk menjalankan aktiviti saringan di kalangan pekerja.

2.7.4

Profil kesihatan hasil saringan yang dicadangkan ialah:

ŠŠ Peratusan pekerja yang dikategorikan sebagai pre-obes dan obes ŠŠ Peratusan pekerja yang mempunyai paras glukos darah yang berisiko ŠŠ Peratusan pekerja yang mempunyai paras tekanan darah yang berisiko ŠŠ Peratusan pekerja yang mempunyai tahap stres, anxiety dan kemurungan teruk ŠŠ Peratusan perokok di kalangan pekerja ŠŠ Peratusan pekerja yang kurang cergas

2.7.5

Pengumpulan data saringan perlu dibuat untuk tujuan rekod dan analisa data.

2.7.6

Hasil daripada keputusan saringan boleh dianalisa dan dibincang supaya program intervensi yang bersesuaian dapat dijalankan oleh pihak majikan.

39 41

2.8

PEMANTAUAN DAN PENILAIAN

INDIKATOR PROSES

●●

INDIKATOR IMPAK JANGKA PENDEK

INDIKATOR IMPAK JANGKA PANJANG

●●

●● ●●

●● ●● ●● ●● ●● ●● ●●

40

●● ●●

KAMI SEDIA MEMBANTU

BIL 1.

AGENSI DAN MAKLUMAT UNTUK DIHUBUNGI LEMBAGA PROMOSI KESIHATAN MALAYSIA (MYSIHAT) Aras 9, 11 & 12, Menara Prisma, Persiaran Perdana, Presint 3, Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan 62675 Wilayah Persekutuan Putrajaya No. Tel: 03-8888 7700 No. Fax: 03-8888 7400 Laman Web: www.mysihat.gov.my FB: Malaysian Health Promotion Board

RUJUKAN ŠŠ ŠŠ 1) Modul Promosi Kesihatan di Tempat Kerja 2) Modul Kanser 3) Modul Aktiviti Promosi Kesihatan Melalui Kebudayaan 4) Modul Pencegahan Obesiti 5) Modul Asas Promosi Kesihatan 6) Modul Aktiviti Fizikal 7) Modul Makan Secara Sihat 8) Modul Diabetes

ŠŠ

ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ

2.

Unit Pencegahan & Promosi Kesihatan Pertubuhan Keselamatan Sosial Tingkat 15, Menara PERKESO 281 Jalan Ampang 50538 Kuala Lumpur

ŠŠ ŠŠ ŠŠ

No. hotline: 03-42645089 Email: [email protected] Website: sihat.perkeso.gov.my

41 43

BIL 3.

AGENSI DAN MAKLUMAT UNTUK DIHUBUNGI Cawangan NCD Bahagian Kawalan Penyakit Kementerian Kesihatan Malaysia No. hotline: 03-8000 8000 Email: [email protected] Website: www.moh.gov.my

4.

Unit Kawalan Tembakau & FCTC Bahagian Kawalan Penyakit Kementerian Kesihatan Malaysia

RUJUKAN ŠŠ ŠŠ ŠŠ

ŠŠ ŠŠ

No. hotline: 03-8000 8000 Email: [email protected] Website: www.moh.gov.my 5.

Bahagian Pemakanan Kementerian Kesihatan Malaysia No. hotline: 03-88924503/4556 Email: [email protected] Website: nutrition.moh.gov.my

ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ

ŠŠ

6.

Bahagian Pendidikan Kesihatan Kementerian Kesihatan Malaysia No. hotline: 03 88834500 Email: [email protected] Website: www.infosihat.gov.my

42

ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ

BIL 7.

AGENSI DAN MAKLUMAT UNTUK DIHUBUNGI Agensi Kaunseling dan Pengurusan Kredit (AKPK)

RUJUKAN ŠŠ

No. hotline: 03-2616 7766 Website: www.akpk.org.my

8.

Institut Keselamatan Dan Kesihatan Pekerja Negara (NIOSH) Lot 1, Jalan 15/1, Section 15, 43650 Bandar Baru Bangi, Selangor, Malaysia Tel: +603 8769 2100 Email: [email protected]

ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ ŠŠ

43 45

3.0 LAMPIRAN

APA ITU BLUE RIBBON

46

@KSI MYKOMUNITI

OBJEKTIF PROGRAM

PENGENALAN Lembaga Promosi (MySihat)

Kesihatan

Malaysia

‡”—’ƒƒ •‡„—ƒŠ „ƒ†ƒ „‡”ƒ— †‹ „ƒ™ƒŠ ‡‡–‡”‹ƒ ‡•‹Šƒ–ƒ ƒŽƒ›•‹ƒ ሺሻǤ ‡”ƒƒ —–ƒƒ ›‹Šƒ– ƒ†ƒŽƒŠ ‡’‡”ƒ•ƒƒ ƒ•›ƒ”ƒƒ– —–—‡‰ƒƒŽƒ‰ƒ›ƒŠ‹†—’•‹Šƒ–Ǥ ƒŽƒŠ •ƒ–— „‹†ƒ‰ ‡—–ƒƒƒ ›‹Šƒ– †‹ †ƒŽƒ ’”‘‘•‹ ‡•‹Šƒ–ƒ ƒ†ƒŽƒŠ ƒ–‹˜‹–‹ ˆ‹œ‹ƒŽ †ƒ ’‡ƒƒƒ •‹Šƒ– „ƒ‰‹ ‡‰—”ƒ‰ƒ ƒ†ƒ” ‘„‡•‹–‹Ǥ ‡Š—„—‰ƒ ‹–—ǡ ›‹Šƒ– ‡Žƒ•ƒƒƒ •ƒ–— •‹

@KSI MYKOMUNITI – “FIT & COOL”, YES I CAN MAKE IT! „ƒ‰‹ ‡„ƒ–—

’‡—”—ƒ „‡”ƒ– „ƒ†ƒ †ƒŽƒ ƒŽƒ‰ƒ ƒ•›ƒ”ƒƒ– ƒŽƒ›•‹ƒ

KRITERIA PELAKSANAAN

‡’‘Š ‹–‡”˜‡•‹ ƒ†ƒŽƒŠ selama tiga (3) bulanǤ ‡„‡”‹ ’‡‡ƒƒ –‡”Šƒ†ƒ’ ƒ•’‡ aktiviti fizikal, pemakanan dan psikologi.

ƒŽƒŠ •ƒ–— ’‡‰——”ƒ —–ƒƒ ’”‘‰”ƒ ‹–‡”˜‡•‹ ‹‹ ƒ†ƒŽƒŠ ’‡—”—ƒ Jisim Berat Badan (Body Mass Index – BMI) ’‡•‡”–ƒ ሺ•‡„‡Ž—†ƒ•‡Ž‡’ƒ•’”‘‰”ƒሻ —„—‰‹Ǣ

 ‡„ƒ‰ƒ”‘‘•‹‡•‹Šƒ–ƒƒŽƒ›•‹ƒሺ›‹Šƒ–ሻ ”ƒ•ͻǡͳͳƬͳʹǡ‡ƒ”ƒ”‹•ƒǡ ‡”•‹ƒ”ƒ‡”†ƒƒǡ”‡•‹–͵ —•ƒ–‡–ƒ†„‹”ƒ‡”ƒŒƒƒ‡”•‡—–—ƒ ͸ʹ͸͹ͷ—–”ƒŒƒ›ƒ

‡ ƒ”ƒŠ ‡‹‰ƒ–ƒ —ƒŽ‹–‹ Š‹†—’ †ƒ –ƒ”ƒˆ ‡•‹Šƒ–ƒ ‘—‹–‹ ‡ŽƒŽ—‹ ’”‘‰”ƒ ’‡—”—ƒ „‡”ƒ–„ƒ†ƒ†ƒŽƒƒŽƒ‰ƒ’‡•‡”–ƒ›ƒ‰„‡”——” †‹ƒ–ƒ”ƒͳͺ– ͸Ͳ–ƒŠ—›ƒ‰‡’—›ƒ‹ †‹ ƒ–ƒ”ƒʹͺŠ‹‰‰ƒ͵ͻ†ƒŽƒ–‡’‘Š–‹‰ƒሺ͵ሻ„—ŽƒǤ  ‹ƒŠ‹”’”‘‰”ƒ‹‹ǣ ƒ”ƒ ’‡•‡”–ƒ ’”‘‰”ƒ dapat menurunkan 10 % daripada berat badan asal ‡”‡ƒ †ƒŽƒ –‡’‘Š –‹‰ƒ ሺ͵ሻ„—ŽƒǤ  ‡•‡”–ƒ dapat melaksanakan aktiviti fizikal 5 kali seminggu iaitu sekurang-kurangnya 30 minit bagi setiap sesiǤ  ‡•‡”–ƒ dapat mengamalkan makan secara sihat ‡‰‹—– ’”‡•”‹’•‹ ›ƒ‰ †‹–‡–ƒ’ƒ ‘Ž‡Š ƒƒ” ‡ƒƒƒǤ  MULANYA DI SINI : Sesi Suai Mesra

 Maklumat mengenai Amalan Gaya Hidup Sihat

 36 sesi aktiviti fizikal yang akan dikendalikan oleh instruktor yang diiktiraf (3 kali seminggu)

 6

sesi

runding

cara

pemakanan

secara

individu

bersama Pakar Pemakanan  Sesi runding cara bersama Pakar Perubatan  Saringan Kesihatan sebanyak dua (2) kali  T-Shirt  Hadiah Yang Lumayan (Pelbagai Kategori)  Program Akhir Bersama MySihat dan peserta



‡ŽǣͲ͵Ǧͺͺͺͺ͹͹ͲͲȁ ƒ•ǣͲ͵Ǧͺͺͺͺ͹͹ͲͶ ƒ‹Žǣˆ‹–…‘‘Ž̷›•‹Šƒ–Ǥ‰‘˜Ǥ› ƒƒ‡„ǣ™™™Ǥ›•‹Šƒ–Ǥ‰‘˜Ǥ› Malaysian Health Promotion Board

47 49

The SOCSO Health Screening Program 2013 - 2015

BACKGROUND

Distribution and Usage

The Social Security Organization of Malaysia (SOCSO) had launched the HSP in the year 2013. The program was aimed at increasing the awareness of non-communicable diseases among workers in Malaysia. This was done by providing eligible employees with health screening vouchers to undertake the first step in taking care of their health; by knowing their own health status!

The total number of health screening vouchers distributed throughout 2013, 2014 and 2015 were 2,397,933. Until December 2015, the total number of employees used their health screening vouchers were 446,815.

OBJECTIVES OF THE PROGRAM The program objectives are:

DATA ANALYSIS The following analysis is based on the total number of workers who underwent the health screening over a period of 36 months from January 2013 to December 2015. A total of 428,985 subjects were available for analysis at the time of writing.

●●

HIGHLIGHTS ●● ●●

Sociodemography ●● ●●

●●

●●

HSP METHODOLOGY All employees who’re registered with SOCSO, aged 40 years and above were given the health screening vouchers through their employers. The vouchers enable them to undergo health screening at participating private clinics in the country. The screening involves general health screening and risk of cardiovascular diseases, with added screening for cervical and breast cancer for females via pap smear and mammogram examinations. All information are entered by the clinics, laboratories or mammogram centres into a database. Attendance to the health screening are voluntary. Confidentiality of the medical information is assured.

¡¡

Malay: 36.5%

¡¡

Chinese: 45.2%

¡¡

Indian: 11.9%

¡¡

Bumiputera Sabah: 2.5%

¡¡

Bumiputera Sarawak: 2.9%

¡¡

Others:1.0%

¡¡

40-44: 30.1%

¡¡

45-49: 26.4%

¡¡

50-54: 22.3%

¡¡

55-59: 13.1%

¡¡

60-64: 5.3%

¡¡

65 and above: 2.8%

●●

Cardiovascular Diseases and Risk Factors ●●

(based on venous plasma glucose) ¡¡

Normal: 74.5%

¡¡

IFG/IGT: 16.1%

(further tests required) ¡¡ Diabetes: 9.4% (CPG Mgt Type 2 Diabetes Mellitus 2009)

48

FACT SHEET REFERENCES

●● ¡¡

●●

¡¡ ¡¡ ¡¡

●●

¡¡ ¡¡

(CPG Mgt Hypertension 2013)

●●

●● ●●

¡¡ ¡¡ ¡¡

●●

Nutritional Status ●● ¡¡ ¡¡ ¡¡ ¡¡ ¡¡ ¡¡

(CPG Mgt Obesity 2004)

Cigarette ●● ¡¡

Yes: 30.2%

1.5%

No: 69.8%

98.5%

Have Had Previous Health Screening ¡¡

Female Cancer Screening (Analysis data up to 31 Dec 2014) ●● ¡¡ ¡¡ ¡¡

- Six (6) were found with carcinoma in situ. - 139 with high grade squamous or glandular lesion. ●● ¡¡ ¡¡ ¡¡

¡¡

- 168 with findings highly suggestive of malignancy. (CPG Mgt Breast Ca 2010)

49 51

BACKGROUND AND OBJECTIVE

METHODOLOGY

The National Health and Morbidity Survey (NHMS) is a

NHMS uses a standard methodology for a household

nationally

survey. A multi-stage stratified sampling method was

representative

survey

of

population

in

Malaysia. It was first initiated in 1986 and has been an

used

important platform for monitoring the health of the

representative data. It covered both urban and rural

in

NHMS

2015

population in Malaysia. Its objectives were to supplement

areas and canvassed all states in Malaysia. Data collection

community-based data on the pattern of common health

was by face to face interview using structured

problems, health needs and expenditure on health in the

questionnaires as well as self-administered method.

community to enable the Ministry of Health to review

Clinical

priorities and activities of programmes, plan future

performed based on the modules. Survey information

allocation of resources and evaluate the impact of

was collected electronically using handheld devices.

strategies. The interval of NHMS has been shortened from

About 10,000 randomly selected living quarters (LQ) were

every 10 years to a 4 yearly cycle with annual data

visited and 30,000 population responded to the survey

collection since 2011 to ensure timely information is

with the overall response rate of 86.4%.

assessment

to

and

produce

biochemistry

a

nationally

tests

were

obtained for planning of health programs. The main scopes in the NHMS 2015 were health care demands, non-

NUTRITIONAL STATUS & DIETARY PRACTICE

communicable diseases and non-communicable diseases

NUTRITIONAL STATUS

risk factors.

 Adults 18 years and above, based on WHO 1998 Classification o 30.0% (5.6 million) are pre obese o 17.7% (3.3 million) are obese

NHMS 2015 HIGHLIGHTS

CARDIOVASCULAR DISEASES

DIABETES MELLITUS  17.5% (3.5 million) of adults 18 years and above have diabetes  8.3% are known diabetes  9.2% are previously undiagnosed with diabetes

HYPERTENSION  30.3% (6.1 million) of adults 18 years and above have hypertension  13.1% are known to have hypertension  17.2% are previously undiagnosed with hypertension

HYPERCHOLESTEROLEMIA  47.7% (9.6 million) of adults 18 years and above have hypercholesterolemia  9.1% are known to have hypercholesterolemia  38.6% are previously undiagnosed with hypercholesterolemia

 Adults 18 years and above, based on CPG 2004 Classification o 33.4% (6.3 million) are pre obese o 30.6% (5.7 million) are obese

 Children below 18 years, based on BMI for age status (WHO 2006) o 11.9% (1.0 million) are obese

DIETARY PRACTICE  Only 6.0% (1.2 million) of adults 18 years and above consumed 5 serving or more fruits or vegetables per day

PHYSICAL ACTIVITY  66.5% (14.0 million) of adults 16 years and above are physically active based on IPAQ definition.

INSTITE FOR PUBLIC HEALTH

Institute for Public Health

50

Ministry of Health Malaysia

TOBACCO USE

MENTAL HEALTH PROBLEMS, ADULTS

 43.0 % of men, 1.4% of women, and 22.8% overall (5.0 million) currently smoked tobacco.

(16 YEARS AND ABOVE)  29.2% (4.2 million) of adults 16 years and above were suspected as having mental health problems

ALCOHOL CONSUMPTION  7.7% (1.7 million) individuals aged 13 years and above currently consumed alcoholic beverages such as shandy, beer, stouts, wine, whisky, samsu and others

HEALTH CARE DEMAND HEALTH SEEKING BEHAVIOR  27.5% experienced health problem in the last two weeks; only 40.6% seek treatment or advice from a healthcare provider.

COMMUNITY PERCEPTION  Choice of preferred provider More than half (51.4-78.2%) of the adult (18 years and above) population preferred government facilities when they have minor illness, major illness, minor surgery, major surgery, dental treatment and for delivery/ birth.  Perceived cost for government and private care Perceived cost in getting treatment at private facilities were several times more expensive compared to government for: i. ii. iii. iv. v. vi.

Minor illness: 10 times Major illness: 8 times Minor surgery: 8 times Major surgery: 6 times Dental treatment: 11 times Childbirth: 13 times

 Perception on government/private Healthcare Delivery System The population had a positive overall impression (good or excellent) towards government clinics & hospitals, with 77.8% and 79.6% of the population rated either good or excellent respectively.

MENTAL HEALTH PROBLEMS, CHILDREN (FIVE TO BELOW 16 YEARS)

 12.1% (0.6 million) of children five to below 16 years were suspected as having mental health problems

HEALTH CARE UTILISATION  Inpatient o 7.6% (2.2 million) of population experienced hospital admission in the last one year o 76.7% of total utilisation was in government facilities o Overall mean travel time and distance to health facility were 41 minutes and 23.5 km respectively  Outpatient o 9.0% (2.6 million) of population reported to received outpatient care in the last two weeks o 60.1% of total utilisation was in government facilities o Overall mean travel time and distance to health facility were 21 minutes and 10.0 km respectively  Oral Healthcare o 5.2% (1.5 million) of population had oral health problems in the last two weeks preceding the survey with only 26.6% has sought treatment or advice from the healthcare provider o Only 27.8% (8.1 million) of population had a dental visit in the last one year o 37.0% (7.8 million) of population had never received oral healthcare o 70.1% of the total utilisation was in the government facilities

INSTITE FOR PUBLIC HEALTH

Institute for Public Health

Ministry of Health Malaysia

51 53

- Sample Form Temporary Form for HSP Screening (For Clinics) Please use this temporary form before entering the report into the HSP Portal (if required) Patient Name: IC Number: Address (Line 1): Address (Line 2): Postcode: State: Telephone: Gender Ethnic

Town:

 Male  Female  Malay  Chinese  Bumiputera Sabah

Date of Birth  Indian  Bumiputera Sarawak  Others - Specify: _________________________

Waist Circumference: (CM)

Weight: (KG)

Pulse:

Blood Pressure: (Sys/Dia)

Height: (Metres)

1 2

Is patient a smoker? Does the worker have any previous medical diseases?

 Yes  No  Yes  No If Yes, specify:

3

Does the worker know about his/her health condition before this screening? Have the worker ever done a health screening prior to SOCSO’s Health Screening Programme? Does the worker have any disability?

 Yes

 No

 Yes

 No

4 5 6 7 8 9 10

Does any of the worker’s family members (first degree) suffer from Ischemic Heart Disease? Does any of the worker’s family members (first degree) suffer from Renal Disease? Does any of the worker’s family members (first degree) suffer from Diabetes? Does any of the worker’s family members (first degree) suffer from Hyperlipidemia? Does any of the worker’s family members (first degree) suffer from any cancer?

Occupation (Job Title) Occupational Classifications Please select one: (Continue on next page) (Continue from previous page)

     

 Yes  No If Yes, specify:  Yes

 No

 Yes

 No

 Yes

 No

 Yes

 No

 Yes

 No

Managers Professionals Technicians and Associate Professionals Clerical Support Workers Service and Sales Workers Skilled Agricultural, Forestry and Fishery Workers Page 1 of 2

52

Temporary Form for HSP Screening (Lab)

53 55

PROGRAM TURUN PADANG DI TNB KEPONG

54

57