Web2 0 Prediction 2009 Final

Page |1

ความเคลื่อนไหวในแวดวง Web2.0 ในป 2008 และแนวโนมบริการ Web2.0 ในป 2009 โดย วรวิสุทธิ์ ภิญโญยาง และ พัฐวร ผองแผว สรุปความเคลื่อนไหวของแวดวง Web2.0 ในรอบป 2008 ในรอบป 2008 ที่ผานมา มีบริการ Web2.0 ตางๆ เกิดขึ้นอยางมากมาย ซึ่งวัตถุประสงคของบริการ เหลานี้ มีทั้งความตองการสราง “New Media” หรือ สื่อใหมเพื่อใชในการสื่อสารการตลาด เชน Blog และ Social Networking หรือแมแตบริการที่ทําออกมาเพื่อชวยใหการใชงานอินเตอรเน็ตในแตละวัน มีความสะดวก และมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เชน การเก็บรูปถายออนไลน การแกไขเอกสาร Presentation ออนไลน เปนตน บริการเหลานี้ ลวนมีอิทธิพลตอการใชชีวิตของคนเราในแตละวัน ไมวาจะเปนการอาน การเขียน การ เขาสังคมกับเพื่อนฝูงทางออนไลน ทําใหในแตละวัน เรามีแนวโนมที่จะใชอินเตอรเน็ตนานมากขึ้น ลองมาดูกันครับ วาความเคลื่อนไหวของโลกออนไลนในยุค Web2.0 ทั้งป 2008 ที่ผานไป และป 2009 ที่กําลังจะเกิดขึ้น มาอะไรบาง “New Media” และ “Social Media” New Media หรือ "สื่อใหม" เริ่มมาอยูในกระแสนิยมหลัก ทั้งของบรรดาบริษัทเจาของผลิตภัณฑ หรือ แมแตบรรดา Media Agency ทั้งหลาย วัดไดจากการทุมงบโฆษณา การเพิ่มของรูปแบบธุรกิจใหมๆที่เกิดขึ้น และแมแตองคกรที่ไมแสวงหากําไรตางๆก็เลือกที่จะใชNew Media เปนเครื่องมือในการโฆษณา ประชาสัมพันธมากยิ่งขึ้น เมื่อมองไปทีส่ ภาพเศรษฐกิจในปที่ผานมา ปจจัยการใชงบประมาณดานการสื่อสารการตลาด ไดถูก จัดสรรคอนขางรัดกุมมากขึ้น โดยการใชสื่อวิทยุ โทรทัศน ที่มีคาใชจายสูงมักจะถูกพิจารณาตัดงบประมาณ เปนตัวเลือกแรกๆ แมแตสื่อตามสถานที่สาธารณะตางๆ(Outdoor Media) เชน หางสรรพสินคา โรงหนัง ฯลฯ ก็ทําใหผูบริโภคที่ไมไดเปนกลุมเปาหมายอาจจะเกิดความรูสกึ วาโดนยัดเยียดมากเกินไป ก็ทําใหเกิดกระแส ตอตานขึ้นมาได การเขาถึงกลุมเปาหมายวงกวางดวยวิธีการใชสื่ออินเตอรเน็ตดวยวิธีดั้งเดิมนั้น จะใชรูปแบบการลง โฆษณาบนแบนเนอรของเว็บไซตชื่อดังแลวรอใหโฆษณาผานตาผูเยี่ยมชมเว็บไซต แนนอนวาตําแหนงของแบนเนอรที่เจาของเว็บไซตคิดวาวางอยูในตําแหนงที่เดนชัดที่สุดแลวนั้นมี จํากัด ทําใหตองเลือกใชวิธีการ “สุม” เปลี่ยนเนื้อหาโฆษณาไปเรื่อยๆ หากมีจํานวนโฆษณารอคิวเพื่อ แสดงผลบนแบนเนอรนั้นมากก็ไมอาจรับประกันวาจะผานสายตาผูชม และเขาถึงกลุมเปาหมายในมากนอย เพียงใด NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

1

Page |2

แตในยุคของ New Media นักการตลาดสามารถเลือกวิธีการที่เปน Consumer-Oriented ที่ หลากหลายมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะเมื่อทราบถึงขอมูลเบื้องตนของกลุมเปาหมาย ก็สามารถเจาะลึกไปถึงใน ระดับบุคคล เชน เพศ อายุ ไลฟสไตล และเลือกยิงโฆษณาที่เกียวของไปยังหนาเว็บไซตทกลุ ี่ มเปาหมายเขา มาใชประจําได อยางไรก็ตาม จุดออนจุดหนึ่งของการเลือกใช New Media เปนเครื่องมือดานสื่อ ก็คือ จํานวนผูใช อินเตอรเน็ตในประเทศไทยยังมีอยูเพียง 15.5% จากจํานวนประชากรทั้งหมด (ขอมูลสํานักงานสถิติแหงชาติ ป 2550) ทําใหการเขาถึงกลุมเปาหมายยังคงมีอยางจํากัด

(Yankee Group Research บริษัทชั้นนําเกี่ยวกับการใหคําปรึกษาดานIT/Technology ไดพยากรณแนวโนมมูลคาตลาดโฆษณา ออนไลนในสหรัฐอเมริกาไววามูลคาอาจสูงถึง 205,800 ลานเหรียญสหรัฐฯในป 2011 )

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

2

Page |3

“Social Media” จาก Blog สู Microblogging เนื่องจากความตองการในการใชสื่อออนไลนที่เพิ่มสูงขึ้นอยางตอเนือ่ ง ทําใหบริษัทตางๆ ที่ทําธุรกิจ Web2.0 พยายามสรางสรรคบริการใหมๆ เพื่อนําเสนอเปนอีกชองทางหนึ่งของ New Media ในการหารายได จากคาโฆษณาออนไลนอันมีมูลคามหาศาลในปจจุบัน หนึ่งใน New Media ที่ถือเปนกุญแจสําคัญของโลกออนไลนในปจจุบัน คือ Weblog หรือเรียกสั้นๆวา Blog ปจจุบัน Blog ไดกลายเปนชองทางหนึ่งที่ผูใชอินเตอรเน็ตมักจะใชในการสื่อความคิด ความเห็นตางๆ ของตัวเอง ใหคนอื่นรับรู และทําใหเกิดการแลกเปลี่ยนความรู (Knowledge Exchange) ขึ้นระหวางผูใช อินเตอรเน็ตดวยกัน จากมุมมองที่สะทอนความคิด ความเห็นจากผูคนที่หลากหลายในสังคมออนไลน ทําให Blog ไดรับคํา จํากัดความอีกคําหนึ่งวา “Social Media” เมื่อขอจํากัดดานสรางเว็บไซตสวนตัวลดนอยลง เนื่องมาจากผูใหบริการ Blog รายใหญๆ ไมวาจะเปน Blogger.com, WordPress.com หรือแมแต Exteen.com ของคนไทย ไดสรางระบบที่งา ยสําหรับผูใ ชในการ สราง Blog สวนตัว ทําใหจํานวน Blog เพิ่มสูงขึ้นเปนอยางมาก จนกลายเปน Social Media อีกอันที่นาจับตา มอง Blog ไหนที่มีคนติดตามอานเปนจํานวนมากจนเรียกไดวา Blog นั้นไดกลายเปน "New Influencer" หรือ ผูทรงอิทธิพลทางความคิด ซึ่งขอเขียนของ Blogger คนนั้น มีอิทธิพลในการโนมนาวผูอานใหเห็นคลอย ตามได ตัวอยางเชน Blog ของนาย Walt Mossberg (http://walt.allthingsd.com) คอลัมนิสตขาวไอทีของ Wall Street Journal ที่ไดกลายเปนสัญลักษณของการรีวิว Gadget หรือ แอพลิเคชั่นที่ออกใหมตางๆ หรือ Blog ของนาย Michael Arrington (http://www.techcrunch.com) ซึ่งหนึ่งในผูทรงอิทธิพลในแวดวง Web2.0 เปนอยางมาก เนื่องจาก Blog นี้ จะเปนการเขียนวิจารณเว็บและบริการ Web2.0 ใหมๆ เมือ่ พิจารณาถึงหลักสือ่ สารการตลาด อาจจะเรียกไดวา ความคิดเห็นของ Blogger ผูทรงอิทธิพล เปน รูปแบบหนึง่ ของ Personal Selling ที่อาศัยความผูกพันกับผูอานทางความคิดเห็น และเปน Testimonial Marketing ที่อาศัยการนําประสบการณการใชงานจริงมาแนะนําตอ Blog จึงเปนหนึ่งใน Communication Channel หนึ่งที่ผูใช Media นาจะใหน้ําหนักความสําคัญมาก ยิ่งขึ้น NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

3

Page |4

Microblogging กับการกําเนิดของสื่อพลเมือง ในป 2008 ที่ผานมา นอกเหนือจาก Blog แลว “Social Media” อีกประเภทหนึ่งทีเ่ ริ่มไดรับความนิยม อยางสูงก็คอื "Microblogging" หรือ การเขียน Blog ดวยขอความสั้นๆ เชน กําลังทําอะไร จะไปไหน หรือ รายงานสภาพอากาศ รายงานสภาพการจราจรจากสถานที่ตางๆ ที่ผูเขียน “Microblogging” นั้นจะเขียน โดย จะมีเพื่อนหรือคนที่รูจักคอยรับขอความอัพเดทตางๆที่ถูกสงเขามาและสามารถตอบกลับไปไดในทันที คนหนึ่งคน อาจจะกลายเปนผูสงสารหาคนเปนจํานวนรอยคน พันคน หรือแมแตหมื่นคนไดในชั่วเวลา คลิกเดียวและผูรบั สามารถนําขอความนั้นมาสงตอใหกับเพื่อนนับรอยนับพันของตัวเองไดอีก สรางตัวคูณทาง ขาวสาร (Multiplier) ไดในเวลาที่รวดเร็ว บริการ “Microblogging” ที่ดังที่สุดในปจจุบันมีชอื่ วา "Twitter " (www.twitter.com) ที่ประสบ ความสําเร็จอยางมาก ดวยอัตราการเติบโตของเว็บกวา 753% ภายในระยะเวลาเพียงแค 1 ป จากจํานวนผูใช วันละ 5 แสน จนถึงผูใชวันละเกือบๆ 5 ลานในปจจุบัน (การเติบโตของ "Twitter.com" กวา 753% ในระยะเวลาเพียงแค 1

ป) (Source : Stats from Compete.com Dec.2007 – Dec.2008)

ปรากฏการณ “Twitter” ไดสรางมิติใหมของสื่อ “New Media”หรือ “Social Media” นั่นคือ มิติดานความเร็วของ ขอมูล และมิติดานกระแสสังคม ขาวไฟไหมซานติกาผับ ถูกรายงานใน “Twitter” เร็วกวาสถานีโทรทัศนทุกชอง โดยคนที่มีเพื่อนอยูในเหตุการณนํา ขาวนั้นมาโพสตเขาไปใน“Twitter”และถูกนําไปกระจายบอกตอกัน (Broadcast) อยางรวดเร็วในชั่วเวลาไมกี่นาที กลายเปนวาผูใชอินเตอรเน็ตรวมกันเผยแพรและสรางเปนกระแสขึ้นมา ดวยความเร็ว (Speed) ที่สูงกวาสื่อเกา เชน โทรทัศน และขอมูลทุกอยาง ถูกระดมโพสตเขาไปใน Twitter เพื่อชวยกันกระจายขาว

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

4

Page |5

Online Marketing Campaign ที่ประสบความสําเร็จที่สุดแหงป 2008 คือ “Obama Campaign” § หนา Fan Club ใน Facebook ของโอบามามีผูสนับสนุน จํานวนถึง 3 ลานคน (เทียบกับ John Mccain 6 แสนคน) § ชอง VDO Clip ใน YouTube.com ของ Obama มีคนมาสมัครเปนสมาชิก 149,388 มี VDO ทั้งหมด 1,823 คลิป และมีจํานวนครั้งที่เขามาชม 20,408,570 ครั้ง (เทียบกับ ชอง VDO Clip ของ Oprah Winfrey ที่มีสมาชิก 50,175 คน จํานวน VDO ทั้งหมด 93 คลิป และจํานวนครั้งที่ เขาชม 2,046,097 ครั้ง) จํานวนผูที่มาเปนเพื่อนกับ Obama ใน Twitter เพื่อติดตามความเคลื่อนไหวตางๆ มีสูงถึง 170,968 คน

Social Networking เครื่องมือการตลาดตัวใหมของนักการตลาด อีกหนึง่ บริการทีไ่ ดรับความนิยมไมแพ Blog และ Microblogging คงหนีไมพนบริการออนไลนที่ เรียกวา "Social Networking" หรือ เครือขายสังคมออนไลน ที่บรรดาผูใชอินเตอรเน็ต ตางใชเพื่อกิจกรรมสังคม ตางๆ ไมวาจะเปนหาเพื่อน หาคู และ ใชเปนเครื่องมือในการสื่อสารอีกอันหนึ่ง นอกจากการใชอีเมลและแชท จากรายงานการวิจัยที่ชื่อวา "Digital World" ของ บริษัท ComScore พบวา บริการออนไลนที่เติบโต มากที่สุด คือ บริการ "Social Networking" ที่มาแรงแซงหนาบริการออนไลนแบบเกาๆ อยาง "เว็บทา" (Portals) อีเมล แชท หรือแมกระทั่งบริการคนหาขอมูล (Search Engine) โดยมีการเติบโตของตลาดโดยรวม กวา 60% และดวย Penetration Rate ที่ต่ําเพียงกวา 30% จากผูใชอินเตอรเน็ตทั่วโลก ทําใหเห็นไดวา บริการ "Social Networking" นี้ ยังมีศักยภาพในการเติบโตอยูมาก

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

5

Page |6

(กราฟ แสดงความสัมพันธระหวาง การเติบโตของบริการออนไลนและ Penetration Rate แยกเปนประเภท)

(Source: comScore “Digital World” – State of the Internet (March 2008))

จากขอมูลของ The Nielsen ที่ทําการวิจัยเก็บสถิติเว็บไซตดาน "Social Networking" ที่ไดรับความ นิยมสูงสุด 10 อันดับแรก พบวา เว็บ Social Networking ที่มีผูใชเปนจํานวนมากและมีอัตราการเติบโตที่สูง คือ เว็บที่ชื่อวา "Facebook" ซึ่งมีอัตราการเติบโตสูงถึง 116% จากปกอนและมีจํานวนผูใชในแตละวัน สูงถึง 39 ลานคน ทั่วโลก

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

6

Page |7

(ตารางที่ 1: Top 10 เว็บ Social Networking ของสหรัฐฯ ในเดือนกันยายน 2008)

Top Rank Sept. 2007: Sept. 2008: % Growth: Social Networking Sites: (by UA) Unique Audience (in 000s) Unique Audience (in 000s) Year Over Year Sept. 2008 1 Myspace.com 58,581 59,352 1% 2

Facebook

18,090

39,003

116%

3

Classmates Online

13,313

17,075

28%

4

LinkedIn

4,075

11,924

193%

5

Windows Live Spaces

10,275

9,117

-11%

6

Reunion.com

4,845

7,601

57%

7

Club Penguin

3,769

4,224

12%

8

AOL Hometown

7,685

3,909

-49%

9

Tagged.com

898

3,857

330%

10

AOL Community

4,017

3,079

-23%

Source: The Nielsen Company, Custom Analysis (September 2008)

สถิติอื่นๆที่นาสนใจของ Facebook § จํานวนผูใช (active users) มีกวา 150 ลานคน § มีรูปถายที่ผูใชอัพโหลดขึ้นไปเก็บใน Facebook กวาวันละ 23 ลานรูป โดยใชเนื้อที่ความจุ มากกวา 3 Terabytes ตอวัน ในการเก็บรูป § รูปถายกวา 15,000 ลานรูป ถูกดูในแตละวัน § เวลารวมที่ผูใชทั่วโลก ใช Facebook ในแตละวัน รวมกันกวา 2,600 ลานนาที

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

7

Page |8

จากขอมูลเชิงสถิติและงานวิจัยดานธุรกิจออนไลนหลายๆแหง ไดตอกย้ําถึงความนิยมในบริการ "Social Networking" ที่กลายเปนเทรนดที่มาแรงแซงหนาบริการออนไลนทุกอยางในรอบป 2008 ที่ผานมา และสิ่งที่ขอมูลจากหลายๆสํานักวิจัยที่มชี อื่ เสียง นําเสนอตรงกัน ก็คือ การกาวขึ้นมาเปนผูนําดาน Social Networking ของ Facebook ที่อดีตเคยจํากัดการใหบริการเพียงนักเรียนและนักศึกษาในสหรัฐฯ เทานั้น (ตารางที่ 2: เว็บ Social Networking ที่เติบโตเร็วที่สุดในสหรัฐฯ จากเดือนกันยายน 2007 ถึง กันยายน 2008)

Rank (by Sept. YOY UA growth)

10 Fastest Growing Social Networking Sites: Sept. 2008

Sept. 2007: Unique Audience (in 000s)

Sept. 2008: Unique Audience (in 000s)

% Growth: Year Over Year

1

Twitter.com

533*

2,359

343%

2

Tagged.com

898

3,857

330%

3

Ning

842*

2,955

251%

4

LinkedIn

4,075

11,924

193%

5

Last.fm

850

1,879

121%

6

Facebook

18,090

39,003

116%

7

MyYearbook

1,422

3,056

115%

8

Bebo

1,299

2,418

86%

9

Multiply

592

941

59%

10

Reunion.com

4,845

7,601

57%

(Source: The Nielsen Company, Custom Analysis (September 2008).

การกาวขึ้นมาเปนผูนําดาน "Social Networking" แซงหนายักษใหญอยาง "Myspace.com" ที่ถือวา เปน First Mover และเปนยักษใหญที่ทรงอิทธิพลที่สุดรายหนึ่งของธุรกิจออนไลน โดยปจจัยหลักที่ตําแหนงของผูนํา เปลี่ยนมือ ไดแก การเปดตัว "Facebook Platform" ในป 2007 "Facebook Platform" เปนการเปดโอกาสใหนักพัฒนาแอพลิเคชั่นจากทั่วโลกไดใชประโยชนจาก Infrastructure รวมไปถึงฐานขอมูลผูใชของ Facebook บางสวนในการสรางแอพลิเคชั่นเพื่อรองรับความ ตองการตางๆของผูใช ไมวาจะเปนการพัฒนาเกม โปรแกรมอานขาว โปรแกรมเก็บรูปถาย และโปรแกรมอื่นๆ กวา 52,000 โปรแกรม ใหผูใช Facebook เลือกใชงาน NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

8

Page |9

(จํานวน Facebook Application 10 อันดับแรกที่มีผูใชงานตอวันมากที่สุด)

ความสําเร็จของการเปดโอกาสนี้เอง ทําใหมีนักพัฒนาแอพลิเคชั่นกวา 660,000 คน สรางแอพลิเคชั่น มากมาย ทั้งใชงานฟรีและเสียเงินใช จนพัฒนาเปนเศรษฐกิจแบบ Facebook (Facebook Economy) ขึ้นมา ปจจุบัน มีผูใชงานแอพลิเคชั่นบน Facebook ถึง 95% จากจํานวนผูใชทั้งหมด การที่บุคคล หรือองคกร มีการเชื่อมตอกันไมวาดวยทางใดทางหนึ่ง เชน แนวคิด ความชอบ ชีวิตประจําวัน งานอดิเรก ความตองการพิเศษอื่นๆที่สอดคลองกันเปนสังคมขึ้นมา และการเกิด Social Networking นี้ทําใหนักการตลาดสามารถวางกลยุทธการใชสื่อ Below the line สําหรับการจัดกิจกรรมเฉพาะ กลุมในลักษณะ 2-ways Communication ทั้งในแบบ online และการจัดในสถานที่จริง (Offline) เพื่อลด ขอจํากัดในการเขาถึงอินเตอรเนทของประชากร โดยมีเครือขายสังคมเปนสื่อแทน ตัวอยางของการใชเครือขายสังคมออนไลนเพื่อเปนสื่อ คือ การจัด BarCamp ที่เปนคําศัพทเรียก สําหรับการประชุม หรือ พบปะ (ซึ่งไมเปนทางการพอที่จะเรียกวาสัมมนา) โดยบุคคลตางๆที่มีความสนใจใน เรื่องใดเรื่องหนึ่ง ณ เวลาใดเวลาหนึ่งกําหนดหัวขอการพบปะขึ้นมา (User Generated Conference) โดยจะ มีทั้งแบบออนไลนและพบหนากัน ซึ่งนักการตลาดสามารถวางแผนการใชโอกาสนี้ในการเขาถึงเครือขายสังคม เพื่อใชเปนสื่อขึ้นมาได

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

9

P a g e | 10

Open Platform และ Mashup ปลดแอกจินตนาการแอพลิเคชั่น จากความสําเร็จในการ สราง "Platform" และ "เปดโอกาส" (Open) ของ Facebook นั่นเอง ได สงผลกระทบตอเนื่องตอวงการ Web2.0 และกลายเปนเทรนดที่สําคัญที่สุดใน ป 2008 ไมวาจะเปนการสราง "OpenID" ซึ่งมีจุดมุงหมายในการพัฒนาเปนบัตรผานใบเดียว (Single Login) ที่ "เปด" ใหทุกบริการบนอินเตอรเน็ตเรียกใช โดยไมจําเปนตองสมัครบริการนั้นๆใหม ซึ่งทําใหผูใชเจอปญหา ในการจดจํา Login และ รหัสผาน ที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ หรือแมแตการที่ยักษใหญดานออนไลนอยาง Google พยายามผนึกพลังพันธมิตรยักษใหญที่ ใหบริการดาน Social Networking ตางๆมากมาย เพื่อใหมาใชบริการ "OpenSocial” ซึ่งเปน Platform ที่ตน พัฒนาขึ้นและ "เปด" ใหทุกคนใช ในการสรางแอพลิเคชั่นมารองรับผูใชใน Social Networking ของตนเอง และไดรับการตอบรับเปนอยางดี จากบรรดาผูใหบริการ “Social Networking” รายใหญ เชน Bebo.com, Hi5.com , MySpace.com, LinkedIn.com รวมไปถึง Yahoo.com แนวโนมการ Open Platform ไดทําใหเกิดกระบวนการที่เรียกวา "Fusion" หรือ ถาเปนศัพทที่ใชกัน แพรหลายในโลกออนไลน จะเรียกวา "Mashup" ทําใหมีบริการ Web2.0 ใหมๆ ถือกําเนิดขึ้นมากมาย จาก การเอา บริการตางๆมา "Mashup" กัน โดยอาศัยการเปดใหเขามาใช “Platform” ของตนเอง ทําใหนักพัฒนา แอพลิเคชั่น ไมจําเปนตองเสียเวลาสรางบริการที่ซ้ําซอน และมีเวลาที่จะสรางจินตนาการ เพื่อรังสรรคแอพลิ เคชั่นใหมๆออกมาใหไดใชงาน ตัวอยางของการ “Mashup” เชน บริการแผนที่ของ Google (Google Map) ถาจับมารวมกับ การ ถายรูปบนโทรศัพท สิ่งที่เราจะได ไมใชแคเพียงรูปถายเทานั้น แตจะเปนรูปถายรวมกับพิกัดแผนที่ เมื่อเราอัพ โหลดรูปถายใบนี้ลงไปในเว็บ "Mashup" ผูใชเว็บทุกคน จะสามารถรูไดวา รูปถายนี้ ถายมาจากสถานที่ไหน เมืองไหน และอาจจะรูไดวา ในโลกนี้มีรูปถายไหนบางที่ถายจากสถานที่ใกลเคียงกัน

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

10

P a g e | 11

(บริการ MapJack.com เปน Mashup ระหวาง Google Map และ การคนหาสถานที่ทองเที่ยวตางๆของไทย)

(บริการ GlobalIncidentMap.com เปน Mashup ระหวาง Google Map และ ขาวอุบัติเหตุตางๆทั่วโลก ทําใหรูไดทันทีวาเกิดเหตุการณสําคัญหรือ อุบัติเหตุอะไรในโลกบาง)

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

11

P a g e | 12

Software as a Service ในรอบป 2006-2007 ที่ผานมา ยักษใหญบนโลกออนไลนอยาง Google ไดพัฒนาเว็บแอพลิเคชั่น ที่ใช สําหรับงาน Office เรียกวา “Google Docs” โดยสามารถสรางเอกสารทั้งดาน Word Processing, Spreadsheet และ Presentation โดยเอกสารที่สราง สามารถบันทึกไฟลใหออกมาในรูปแบบที่ใช Microsoft Office เปดไดทันที ซึ่งในป 2008 ที่ผานมา ไดมีการพัฒนาปรับปรุงชุด Google Docs เปนอยางมาก จนเรียก ไดวา เกือบจะใชแทนชุด Microsoft Office ไดเลย ตัวอยาง “Software as a Service” ที่ไดรับความนิยม (บทความนี้ ผูเขียนใช Google Docs ในการเขียน)

ใน ป 2009 คาดวาจะเปนปที่มีเว็บแอพลิเคชั่นที่มีความสามารถสูงขึ้น จนชองวางระหวางเว็บแอพลิ เคชั่น และ แอพลิเคชั่นบน PC ลดนอยลง ทั้งแอพลิเคชั่นดาน Office, ตัดตอภาพ และวิดีโอ

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

12

P a g e | 13

(โปรแกรม “Keynote” ของ Apple Inc. ที่ใชในการทํา Presentation บนแมค ไดกลายมาเปนเว็บแอพลิเคชั่นแลว ในชื่อวา “iWork.com”)

(เว็บแอพลิเคชั่น “Photoshop Express” ที่ใชตัดตอภาพถายแบบออนไลน)

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

13

P a g e | 14

(เว็บแอพลิเคชั่น “JumpCut” ที่ใชตัดตอวิดีโอแบบออนไลน)

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

14

P a g e | 15

แนวโนมของ Web 2.0 ในป 2009 จากการสังเกตุสิ่งที่เกิดขึ้นตลอดชวงระยะเวลา 1 ปที่ผานมา บางบริการไดเริ่มตนสราง Market Segment ใหมๆของตัวเอง แมวาอาจจะยังไมใหญนัก แตเนื่องจาก พฤติกรรมผูใชอินเตอรเน็ต เริ่มเปลี่ยนไป ทําใหบริการตางๆเหลานี้ มีศักยภาพสูงที่จะเปลี่ยนแปลงจาก จุดเริ่มตนเล็กๆ มาเปนแนวโนมที่สําคัญของอุตสาหกรรมได ทางผูเขียนจึงขอรวมรวบบริการตางๆที่นาสนใจและมีแนวโนมสูงที่จะกลายเปนเทรนดของป 2009 ดังนี้ Lifestreaming ยิ่งรวมกัน ชีวิตออนไลนยิ่งงายขึ้น บริการออนไลนใหมๆบนอินเตอรเน็ต ในยุคของ Web2.0 นั้น เกิดขึ้นตลอดเวลา ทั้งชวยอํานวยความสะดวกในการใชชีวิตประจําวัน ชวยในการติดตามขาวสาร หรือเปนอีกเครื่องมือ หนึ่งที่ใชติดตอสื่อสารกับเพื่อนหรือคนที่รูจัก Web 2.0 มีสวนชวยในการเขาสังคมตางๆ ทําใหชีวิตในวันหนึ่งๆของเรา ตองเขาไปในหลายๆเว็บเพื่อ ติดตามความเคลือ่ นไหวของเพื่อนรวมสังคมออนไลนทเี่ รารูจัก ตัวอยางเชน การอัพโหลดภาพถายลงในเว็บไซต Flickr.com, การอัพโหลดวิดีโอคลิปสวนตัวเขาไปใน YouTube.com, การอัพเดท Blog และ Microblogging สวนตัว และการอัพเดท Social Networking หลายๆ เว็บที่เปนของตัวเอง เมื่อบริการ Web2.0 สวนใหญมีแนวโนมที่จะ “เปด” (Open Platform) และอนุญาตให “Mashup” กัน ได ทําใหเกิดแนวคิดในการรวบรวมกิจกรรมออนไลนทั้งหลายที่ใชในชีวิตประจําวัน ใหเปนหนึ่งเดียว เรียกวา “Lifestreaming” หรือ “Activity Streaming” เพื่อเพิ่มความสะดวกในการบริหารจัดการและงายตอการแชรให เพื่อนในสังคมออนไลน ไดติดตามความเคลื่อนไหวของตัวเรา บริการ “Lifestreaming” เริ่มถือกําเนิดขึ้นในป 2008 และไดรับความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เพราะนักทอง อินเตอรเน็ตทั้งหลาย เริ่มมีกิจกรรมออนไลนเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ตัวอยางของบริการ “Lifestreaming” ที่โดดเดนที่สุดและเปนผูบุกเบิกบริการในลักษณะ ก็คือ “FriendFeed.com” ซึ่งเปนบริการที่อดีตพนักงานที่ลาออกจาก Google เปนผูสรางขึ้น

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

15

P a g e | 16

(บริการ “Lifestreaming” ที่ชื่อวา “FriendFeed.com”)

(บริการตางๆที่ “FriendFeed” สามารถดึงมารวมเปน “Lifestreaming” ได)

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

16

P a g e | 17

Longtail Social Networking บริการ “Social Networking” หลายๆบริการในปจจุบัน เชน Hi5.com, Facebook.com เรียกไดวาเปน “Mass Community” โดยมีจุดประสงคหลัก คือ ดึงคนจากที่ตางๆใหมารวมกันใหมากที่สุด เนนปริมาณของผูใชเปนหลัก ขาดปจจัยหลักๆที่อาจจะจําเปนในการสรางความสัมพันธบางอยางไป เชน ความสนใจรวมกัน ความชอบสิ่งของสิ่งเดียวกัน ความชอบนักรอง ดาราคนเดียวกัน หรือ เชียรทีมฟุตบอล ทีมเดียวกัน ทําใหเกิด”Social Networking”อีกรูปแบบหนึ่งที่เนนความสนใจรวมกันและมีคุณลักษณะเฉพาะดาน เพื่อรองรับกลุมผูใชที่มีความตองการเฉพาะเจาะจง เชน “PatientsLikeMe.com” ซึ่งเปน “Social Networking” ของคนไขที่ปวยเปนโรคตางๆ เขามาบอกเลาอาการปวยที่ตนเจอ และประสบการณที่ไดรับในการรักษาโรค ตางๆ ไมวาจะเปนยารักษาโรค วิธีการรักษาแบบตางๆ รวมไปถึงการใหกําลังใจซึ่งกันและกัน เพื่อรวมฟนฝาให หายจากโรคที่ตนปวย (บริการ “Longtail Social Networking” สําหรับคนไข ที่ชื่อวา “PatientsLikeMe.com”)

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

17

P a g e | 18

เมื่อมี “Social Networking” ของคนไข ก็ยอมมี “Social Networking” ของบรรดาแพทยผูรักษา ชื่อวา “Sermo.com” ที่บรรดาแพทยกวา 90,000 คนเขามาแลกเปลี่ยนความรูดานการแพทย ประสบการณในการ รักษาโรคตางๆ รวมไปถึงประสบการณในการเจอคนไข

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

18

P a g e | 19

(บริการ “Longtail Social Networking” สําหรับบรรดาหมอ ที่ชอื่ วา “Sermo.com”)

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

19

P a g e | 20

Geolocation ในป 2008 ที่ผานมา มีโทรศัพทมือถือหลายๆรุนไดใส function การทํางานของ GPS เพื่อใชในการ คนหาตําแหนงตาง ทําให Application ที่ใชประโยชนจากตําแหนงของ GPS เริ่มเปนที่นิยมมากขึ้น ไมวาจะ เปน Navigator ที่ใชในการนําทาง ระบบแผนที่และการคนหาสถานที่ตางๆ ภาพถายที่ถูกถายจากโทรศัพทที่มี GPS มักจะมีลูกเลนที่สามารถฝงตําแหนงพิกัดของ GPS ลงไปใน Metadata ของภาพถายเหลานั้น เพื่อบงบอกวาภาพถายนั้นๆ ถูกถายมาจากสถานที่ใด ตําแหนงพิกัดบนแผน ที่เทาไหร เรียกวา “Geolocation” (แอพลิเคชั่น “Twinkle” บนไอโฟน ใช “Geolocation” ผสมผสานกับ “Microblogging” ในการโพสตขอความลงไปใน “Twitter”)

เมื่อภาพถายเหลานั้น ถูกอัพโหลดขึ้นไปเก็บบนเว็บไซตแชรภาพถายดิจิตัล เชน “Flickr.com” ของ Yahoo!, “Picasa” ของ Google หรือแมกระทั่งเว็บไซตดาน “Social Networking” ชื่อดังอยาง “Facebook” เอง ซึ่งเว็บไซตเหลานี้จะอาน Metadata และดึงขอมูลตําแหนงและสถานที่ไปแสดงบนหนาเว็บโดยอัตโนมัติ ทั้ง ภาพสถานที่และรูปบนแผนที่เอง เรียกไดวา นอกจากจะเปนการแชรภาพถายแลวยังเปนการแชรLocation เพื่อนําไปสูการแชร ประสบการณรวมในสถานที่นั้นๆอีกดวย

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

20

P a g e | 21

Mobile Social Networking บริการ “Social Networking” ตางๆ นอกจากจะมีอยูบนเว็บไซตใหผูใชอินเตอรเน็ตไดเขาไปใชงานแลว ยังขยายการเขาถึงจากโทรศัพทมือถือ ทั้งในรูปแบบของ Mobile Web และ Application ที่ติดตั้งลงบน เครื่องโทรศัพทนั้นๆ จุดประสงคหลักๆ ก็คือ เพิ่มชองทางการเขาถึงจากผูใชใหมากยิ่งขึ้น ทําใหผูใชสามารถเขาไปใชบริการ ไดจากทุกที่ ทุกเวลา เหมือนพก “Social Networking” ติดตัวไปดวย และแนนอนวา หนึ่งใน Feature หลักที่ถูกใสเขาไปเพิ่มเติมนอกจาก feature ที่เว็บไซตทําได นั่นก็คือ “Geolocation” ที่ทําใหรูวา ผูใชคนนั้น ถายรูปอัพเดท โพสตขอความลงบน“Social Networking” มา จากที่ไหน และดึงเพื่อนรวม Network ที่อยูละแวกใกลๆกันใหมาคุยกัน มาทําความรูจักกัน (แอพลิเคชั่น “Facebook” บนมือถือ iPhone ที่มีผูใช ถึง 4,495,780 คน ตอเดือน)

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

21

P a g e | 22

การเคลื่อนยายขาม “Social Networking” (Social Networking Portability) ผูใชอินเตอรเน็ตคนเดียวกัน อาจจะเปนสมาชิก “Social Networking” หลายๆแหง เนื่องจากมีกลุม เพื่อนหรือมีสังคมที่แตกตางกัน เชน ใน “Hi5” เราอาจจะมีเฉพาะเพื่อนสนิท เพื่อนที่เรียนมหาวิทยาลัยดวยกัน และใน “Facebook” เราอาจจะมีเฉพาะเพื่อนที่ทํางาน เหมือนในชีวิตประจําวันจริงๆ ที่เมื่ออยูที่ทํางานก็จะมี เพื่อนรวมงาน ที่คนละกลุมกับเพื่อนสมัยเรียน หรือสรุปไดวา เราจะมีความสัมพันธทแตกต ี่ างกันในหลาย รูปแบบเมื่ออยูในสังคมที่แตกตางกัน (Different type of relationships) นอกจากการมีเพื่อนคนละกลุมแลว เรายังอาจตองการแสดงตัวตนที่แตกตางออกไป ตามสังคมที่เรา อยู เชน เราอาจจะตองการแชรรูปในทริปที่ไปเที่ยว หรือเขียน Blog แบบเฮฮาใหกับเพื่อนที่อยูใน “Hi5” ดู เทานั้น แตไมอยากใหเพื่อนใน “Facebook” เห็นรูปนี้และตองการใหเห็นแค Blog แบบมีสาระจากเรา ทั้งหมดนี้คงจะสรางความปวดหัวไมนอย ถาผูใชคนนั้นเปนสมาชิกในหลาย “Social Networking” มี กลุมเพื่อนหลายกลุม มีขอมูลจํานวนมากที่มาแชรใหกลุม เพื่อนที่แตกตางกัน และจะเปนอยางไรถาผูใชคนนั้น ไปสมัครบริการ “Social Networking” อื่นๆเพิ่มอีกเรื่อยๆ “Social Graph” เปนแนวคิดเกิดขึ้นมาเพื่อรองรับการเคลื่อนยายขาม“Social Networking” (Social Networking Portability) โดยมีการนิยามระดับและประเภทของความสัมพันธ กลุมเพื่อน และสิทธิ์ในการ เขาถึง ทําใหในอนาคตผูใชสามารถกําหนด “Social Graph” ของตัวเองใน “Social Networking” หนึ่ง ให แตกตางกับอีกที่หนึ่งได โดยไมจําเปนตองสมัครสมาชิกใหม แตใชวิธีดึง “Social Graph” ของตนมาและเลือก วาจะใหกลุมเพื่อนใน “Social Networking” จะเห็น Profile อะไรของเราบาง นอกจาก Profile ที่ยายขามไปไดแลว กลุมเพื่อนก็ยังสามารถยายขามมาไดเชนกัน ผูใชไมตองหาเพื่อน ใหม แตสามารถอิมพอรตเพื่อนจาก “Social Networking” เดิมที่มีอยูแลว มาอยูอีกที่ใหมได

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

22

P a g e | 23

Cloud Computing – พลิกโฉมอุตสาหกรรมซอฟทแวรและฮารดแวร พลังแหงการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีเครือขายที่เกิดขึ้นควบคูไปกับการพัฒนาบริการใหมๆบนโลก อินเตอรเน็ตกอใหเกิดสิ่งที่ (คาดวา) จะยิ่งใหญขึ้นในยุคของ Web 2.0 ที่จะสงผลกระทบกับธุรกิจและ ชีวิตประจําวัน นัน่ ก็คือการประมวลผลแบบกลุมเมฆหรือ Cloud Computing ในที่นี้จะไมขอกลาวถึงรายละเอียดทางเทคโนโลยีเบื้องหลังที่มีความซับซอนสูง แตจะอธิบาย ความหมายของ Cloud Computing ในภาษาที่เขาใจงายก็คือ อินเตอรเน็ตนี้จะเปรียบเสมือนกอนเมฆกอน ใหญที่ผูใชงานไมจําเปนอะไรเลยที่จะตองรูวามีอะไรอยูภายในกอนเมฆอินเตอรเน็ตนั้น แคเพียงคิดวา ตองการขอมูลอะไร บริการอะไร จากนั้นก็จะสามารถตอบสนองความตองการไดเพียงแคควานหาจากกอน เมฆนั้น ผูใชงานจะไมมองถึงซอฟทแวรสําหรับการใชงานอีกตอไป แตจะมองถึง “บริการ” ที่ตองการอยาง แทจริง (Software as a Service หรือ SaaS) ถามองในมุมของธุรกิจก็คือ ปกติแลวในการทํางานของบริษัททั่วไป จําเปนที่จะตองมีเครื่อง คอมพิวเตอร และแตละเครื่องก็จําเปนที่จะตองมีโปรแกรมพื้นฐานสําหรับสํานักงาน เชนMicrosoft Office สําหรับงานทั่วไปในสํานักงาน ถาบริษัทมีธุรกิจขนาดใหญขึ้น ฐานขอมูลและการใชงานแอพลิเคชั่นตางๆก็จะมีความซับซอนมากขึ้น อีกทัง้ ยังตองมีการลงทุนทางดานอุปกรณตา งๆและมีคาใชจายที่สูงขึ้นตามมา เชน เมือ่ บริษัทตองลงทุนดาน Server เพื่อรองรับระบบงานตางๆ และแนนอนวามีคาใชจายดูแลรักษาเพิ่มขึ้นตามมาอีกมากมาย ลองจินตนาการดูวา ถาซอฟทแวรฐานขอมูล แอพลิเคชั่น และฮารดแวรทั้งหลายเหลานั้น อยูในกอน เมฆอินเตอรเน็ตหมดโดยที่ไมจําเปนตองซื้อหามาติดตั้งแลว ทําใหบริษัทนั้น: § ไมจํา เปนตองสนใจวา จะตองเลือ กใชซอฟทแวรจากที่ไหน ยี่หอ  อะไรดี สําหรับหนาที่แตละอยางที่

ตองการ § ไมตองกังวลถึงความเขา กันไดกับกับซอฟทแวรอื่นๆในบริษัทวามีมากนอยเพียงใด § ไมตองตระหนักถึงการวางแผนการจัดซื้ออุปกรณ Computer Server เพื่อ รองรับการขยายตัว ของธุร กิจ § ไมจํา เปนตองจัดหาผูเชี่ยวชาญทาง IT ในระดับสูงจํานวนมาก เพื่อมาดูแลระบบอันซับซอนตางๆใน บริษัทอีกตอไป § สามารถใชทรัพยากรเพื่อเนนหนักไปในทางธุรกิจหลักของตัว เองไดมากขึ้น NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

23

P a g e | 24

นับเปนการพลิกโฉมรูปแบบธุรกิจในอนาคตอยางมีนัยยะสําคัญ แตสิ่งหนึ่งที่สําคัญในการจํากัดการเขาถึง Cloud Computing ก็คือประสิทธิภาพของเครือขายภายใน และภายนอกบริษัทที่จะสามารถทําใหพนักงานทุกคนสามารถเขาถึง “กอนเมฆ” เหลานั้นไดสะดวกมากนอย เพียงใด ตัวอยางในปจจุบันที่เห็นเดนชัดถึงความสําเร็จของCloud Computing ก็คือโลโกรูป “No Software” ของ SalesForce.com ที่รวบรวมซอฟทแวรที่ใชงานกันภายใน สํานักงานไมวาจะเปนเกี่ยวกับงานขาย งานสนับสนุนและบริหารความสัมพันธกับ ลูกคา งานฐานขอมูลและวิเคราะห ฯลฯ มาอยูบนเว็บไซตทั้งหมด โดยมีธุรกิจยักษ ใหญมากมายมาใชบริการ แมกระทั่งประธานาธิบดีคนลาสุดของสหรัฐฯ บารัค โอบามา ก็เพิ่งปรับปรุงเว็บไซต change.gov ที่ เคยใชในการหาเสียงลงสมัครชิงตําแหนงประธานาธิบดี ใหกลายมาเปน Citizen’s Briefing Book เพื่อเปด โอกาสใหประชาชนแสดงความเห็น และเสนอแนวคิดเพื่อนําไปปรับปรุงเปนนโยบายตอไป โดยใชระบบ CRM Idea Product ของ SalesForce.com นั่นเอง ทางฝงเว็บไซต Amazon Web Service (AWS) ในเครือ Amazon.com ก็ นําเสนอบริการในชื่อ Amazon Simple Storage Service (Amazon S3) สําหรับเก็บไฟลขอมูล (Storage) ฐานขอมูล (Database) และเสนอบริการ Amazon Elastic Compute Cloud (Amazon EC2) อันโดงดังที่ใหผูใชสามารถติดตั้งโปรแกรมที่ตองการบน Server เสมือน หรือเรียกวา Virtual Platform โดยที่ผูใชงานไมตองกังวลเกี่ยวกับการจัดซื้อและดูแล server อีก ในเดือนตุลาคมป 2008 ทาง Microsoft ก็ไมยอม นอยหนาที่จะกาวเขาสูอุตสาหกรรม Cloud Computing โดยไดใชชื่อผลิตภัณฑวา Azure

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

24

P a g e | 25

ทํานองเดียวกันเว็บไซตเครือขายสังคมชื่อดังตางๆเชน MySpace, Facebook, Hi5 หรือ LinkedIn ก็ ถือเปนบริการ Cloud Computing ที่นอกจากจะเจาะจงหนาที่ในการสรางเครือขายสังคมของผูใชงานแลว ยังสามารถติดตั้งแอพลิเคชั่นลงบนหนาเว็บของผูใชงานได ซึ่งรายไดสวนใหญของเว็บไซตเครือขายสังคม เหลานี้มาจากคาโฆษณา ดังที่กลาวมาในหัวขอทีแล ่ ววา เมื่อสามารถรูถึงความตองการและคุณลักษณะ เบื้องตนของแตละบุคคลแลว ทําใหการวางแผนโฆษณาทําไดตรงกลุมเปาหมายมากขึ้น นักวิเคราะหจาก Merril Lynch ไดคาดการณไววาภายในป 2011 มูลคาตลาดของ Cloud Computing สําหรับยุค Web 2.0 นั้นจะสูงถึง 160,000 ลานดอลลารสหรัฐฯ โดยแบงเปน 95,000 ลาน เหรียญสําหรับตลาดธุรกิจและบริการ (Email, office, CRM และอื่นๆ) และสวนที่เหลืออีก 65,000 ลาน เหรียญจะมาจากการโฆษณาออนไลน Web 3.0 หรือ Semantic Web ถาเปรียบเทียบ Web 1.0 ในยุคแรกเริ่มก็คือ ผูใชสามารถ “อาน” อยางเดียว โดยที่เจาของเว็บไซต เปนผูจัดทําเนื้อหาขึ้นมา พอมาเขาสูยุค Web 2.0 ผูใชนั้นก็สามารถที่จะ “อาน + เขียน” หรือเปนคนสรางเนื้อหาขึ้นมาเองได มีการติดตอและเชื่อมโยงกับผูใชอื่นๆขึ้นเปนสังคม โดยที่เว็บไซตเปนเพียงตัวกลางสําหรับผูใชในการเผยแพร เนื้อหา จะเปนอยางไรถาเนื้อหาที่ผูใชสรางขึ้นมานั้นมีมหาศาล และยังเพิ่มขึ้นเรื่อยๆอยางไมสิ้นสุด แลวยุค ตอไปผูใชสามารถ “อาน + เขียน + สั่งงาน” เว็บไซตใหดําเนินการจัดการเนื้อหาที่มีความยุงยากซับซอน เหลานั้นแลวแสดงผลเพียงแคสิ่งที่ผูใชตองการ ตัวอยางเชน สมมติวาเราเขาไปในชุมชนออนไลนขนาดใหญแหงหนึ่งที่มีสมาชิกจํานวนมาก แลวเราตองการคนหา Blog ของผูที่เขียนเรื่องเกี่ยวกับรถยนตสัญชาติอินเดียยี่หอ Tata แตเมื่อใชคําวา “tata” เปน keyword ใชคนหาแลว แลวปรากฎผลออกมาเปน Blog เกี่ยวกับนักรองสาวที่ชื่อเดียวกันนี้ พรอมๆกับรายชื่อของ Blog ที่เกี่ยวกับ รถยนต แตเมื่อชุมชนออนไลนขนาดใหญนี้เริ่มเขาสูยุคตอไป เมื่อผูใชคนหนึ่งที่ปกติชอบศึกษาเรื่องรถเปน ประจํา เขามาคนหา Blog ในชุมชนแหงนี้แลว ขอมูลเบื้องหลังเกี่ยวกับผูใชคนนั้นจะถูกนําไปประมวลผลแลว เชื่อมโยงความเปนไปไดกับผลการคนหาที่ตองการ ผลที่แสดงคือ รายชื่อของ Blog ที่เขียนเกี่ยวกับรถยนต ยี่หอ Tata ตามที่เขาตองการ NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

25

P a g e | 26

คํานิยาม Web 3.0 ยังไมไดถือเปนขอสรุปอยางเปนทางการโดยองคกรใด ในปจจุบันความหมายของ Web 3.0 ก็ยังมีผูเชี่ยวชาญหลายคนใหความเห็นที่แตกตางกันออกไป เชน Eric Schmidt CEO ของ Google ใหความเห็นวาในยุค Web 3.0 นี้จะเปนการเชื่อมตอ Application ชิ้น เล็กๆที่ทรงประสิทธิภาพเขาดวยกัน และขอมูลตางๆที่นํามาใชจะอยูใน “กอนเมฆ” โดยที่ Application เหลานั้นจะมีคุณสมบัติตอไปนี้ - สามารถทํางานบนอุปกรณใดก็ได ทั้งเครื่องคอมพิวเตอรและโทรศัพทมือถือ - มีขนาดเล็ก สามารถดัดแปลงแกไขได - สามารถเผยแพร สงตอไปยังผูใชอื่นผานอีเมล หรือเครือขายสังคมเพื่อใหใชงานได Nova Spivack หลานของ Peter F. Drucker ปรมาจารยทางดานการบริหารจัดการของโลก ผูซึ่งเปนคน กอตั้ง Radar Networks หนึ่งในผูบุกเบิกเว็บไซตประเภท Semantic Web ไดใหคํานิยามไววายุคตอไปที่เปน ของ Web 3.0 ซึ่งกําลังจะเกิดขึ้นในป 2010-2020 นั้นจะประกอบไปดวยการพัฒนาของสิ่งตางๆตอไปนี้ o Ubiquitous Connectivity – การเชื่อมตอ จะตองเปนที่ใด เมื่อไรก็ได ซึ่งก็คือการพัฒนาของเทคโนโลยี อินเตอรเน็ตไรสายและบนโทรศัพทมือถือ o Cloud Computing – หรือ ที่กลาวมาแลววา เมื่อใดที่ผูใชตองการขอมูลใดก็ตาม เขาตองสามารถ เขาถึงไดโดยงาย โดยที่ไมจําเปนตองรูถึงเบื้องหลังในการหาขอมูลนั้น o Open Technologies – มีการเปดกวางในการพัฒนาแอพลิเคชั่นในการใชงานตางๆ ในรูปแบบของ Open-source ที่อนุญาตใหมีการนําไปพัฒนาตอยอดกันได o Open Identity – ขอมูลของผูใชจะสามารถถายโอนไปยังเว็บไซตอื่นได ทั้งนี้รวมไปถึงการทําใหมีบัญชี ผูใชเพียงชุดเดียว (Single Sign-on Account) แลวสามารถเขาไดทุกเว็บไซต o World Wide Database - ฐานขอมูลของแตละเว็บไซตจะเชื่อมตอกันเปนฐานขอมูลขนาดใหญ มโหฬาร o Natural Language Processing – ในการจะสั่งใหเว็บไซตทํางานอยางใดอยางหนึ่ง ผูใชจะสามารถใช คําสั่งดวยภาษาธรรมชาติของมนุษย หมายความวาผูใชไมจําเปนตองมีความรูในระดับที่สามารถเขียน โปรแกรมคอมพิวเตอรเลยก็ยังสามารถสราง application ขึ้นมาใชงานเองได NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

26

P a g e | 27

o

o

Semantic Web – เปนกุญแจสําคัญในเว็บ 3.0 ดวยองคประกอบที่กลาวมาทั้งหมดขางตน จะทําให เว็บไซตมีลักษณะเปน Aggregator อยางเต็มตัว โดยจะทําการเชื่อมโยงฐานขอมูลตางๆทั่วโลก และมี ปญญาประดิษฐ (Artificial Intelligence) หรือเรียกงายๆวาโปรแกรมนั้น “คิดดวยตัวเอง” ในการที่จะ ประมวลผลและวิเคราะหขอมูลจากผูใชงานที่สั่งการดวยภาษาที่มนุษยเขาใจได ไมจําเปนตองเปน ภาษาทางคอมพิวเตอร นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาทางดานกราฟฟคสําหรับแสดงผลบนเว็บเชนมาตรฐานSVG (Scalable Vector Graphic) ที่จะทําใหรูปภาพและกราฟฟคตางๆนั้นสามารถปรับเปลี่ยนไปตามขอมูลที่สัมพันธ กับรูปภาพนั้นได

สวนในมุมมองของ Tim O’Reilly – CEO ของ O’Reilly Media เจาพอสื่อสิ่งพิมพเกี่ยวกับวงการ คอมพิวเตอรที่มียอดจําหนายสูงสุดในโลก และยังเปนคนริเริ่มจัดการประชุมเกี่ยวกับWeb 2.0 กลับแสดง ความเห็นที่ขัดแยงกับ Nova Spivack วา ไมควรใสใจกับคําวา Web 3.0 เพราะมันเปนเพียงศัพททาง การตลาดเพื่อใชในวัตถุประสงคทางธุรกิจที่เกี่ยวของกับ Semantic Web เทานั้น Tim ไดกลาวถึงในอดีตที่ผานมาเมื่อมีการประชุม Web 2.0 ขึ้นและมีการใชคําวา Web 2.0 ครั้งแรก ในโลกนั้น จุดประสงคเพื่อฟนฟูสภาวะธุรกิจที่เกี่ยวของกับเว็บไซตหลังฟองสบูของยุค dot com แตก หาใช การพูดถึงการพัฒนาเทคโนโลยีไม ดังนั้นถาจะพูดถึงเทคโนโลยีก็ขอใหพูดถึง Semantic Web โดยตรงเลย ไมใช Web 3.0 ณ ปจจุบันก็ยังไมมีขอสรุปที่เปนทางการรวมกันในระดับองคกร สําหรับการจัดมาตรฐาน Web 3.0 แตไมวาเราจะเรียกยุคของเว็บไซตตอไปวาเปนอะไรก็ตาม Keyword สําคัญก็คอื Semantic Web เพราะเปน คําเรียกถึงเทคโนโลยีของเว็บไซตที่นิยามคอนขางชัดเจนและถูกบรรจุเปนมาตรฐานขององคกรเว็บไซตสากล (World Wide Web Consortium – W3C)

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

27

P a g e | 28

Semantic Web - มาตรฐานสําหรับเว็บยุคถัดไป จากที่กลาวมาขางตนวา ในยุคถัดไปความสามารถของเว็บไซต จะเริ่มเรียกวา “ฉลาดขึ้น” ดวย บอยครั้งนักที่เรารูสึกไมพอใจกับการคนหาสิ่งที่ตองการ ทําใหผูใชงานตองเพิ่มจํานวนKeyword เขา ไปมากขึ้นเพื่อลดขอบเขตของการคนหาใหแคบ และตรงจุดมากขึ้น แนวคิดของ Semantic Web จะนํามาใช แกปญหาตรงจุดนี้ โดยปกติขอมูลบนเว็บไซตนั้นประกอบดวยสามองคประกอบหลักคือ - Content คือตัวเนื้อหา หรือขอมูลที่ตองการสื่อไปถึงมนุษย - Presentation คือการแสดงผล การจัดวาง สีสัน ลวดลาย - Metadata คือขอมูลที่บงบอกรายละเอียดอื่นๆเกี่ยวกับเนื้อหานั้น ถาเปรียบเทียบกับชีวิตประจําวันเปนหลอดยาสีฟน Content ก็คือเนื้อยาสีฟน Presentation ก็คือการ design ตัวหลอดยาสีฟนใหบีบใชงาย และ Metadata ก็คือฉลาก วิธีใช องคประกอบของเนื้อยาสีฟน ขอควร ระวัง ฯลฯ จากการเพิ่มจํานวนของเว็บไซตที่มากมายและเนื้อหาที่กระจัดกระจายนั้น Metadata จะเปนสวนที่ สําคัญของ Semantic Web ในการที่จะจัดการกับเนื้อหาเหลานั้น โดยใน Metadata จะแบงออกเปน สวนยอยๆตางๆ และมีหลักการในการ “เชื่อมโยง” และหาความสัมพันธกันระหวางชุดขอมูล เพื่อให application สามารถนําไปประมวลผลและแสดงผลไดตรงตามตองการ อธิบายงายๆโดยใชตัวอยางหลอดยาสีฟนหลอดเดิมไดวา บนฉลากจะมีระบุบอกวาตรงสวนนี้เปน วิธีใช สวนนี้เปนสารประกอบของเนื้อยาสีฟน สวนนี้เปนเลขใบรับรองของ อย. ตรงสวนนี้เปนสถานที่ผลิต เมื่อ มีชายคนหนึ่งมีประวัติการแพสารฟลูออไรดบนยาสีฟนเขามา ระบบก็จะทําการคัดเลือกตามฉลากเพื่ออเ ายา สีฟนที่ไมมีสารฟลูออไรดมาเสนอให ยิ่งไปกวานั้นระบบก็อาจจะทําการสงขอมูลกลับไปตามที่อยูในสถานที่ ผลิต เพื่อแจงเปนสถิติใหผูผลิตทราบวามีผูแพสารฟลูออไรดนี้เพื่อทําการปรับปรุงแกไขตอไป หลักการในเชิงเทคโนโลยีของ Semantic Web อยางละเอียดจะไมขอกลาวถึงในที่นี้ และเมื่อมาดู แนวโนมของ Semantic Web ในอนาคตอันใกล ก็จะพบวา เหลาบริษัทยักษใหญหลายแหงไดพากัน คาดการณและมีการดําเนินการเพื่อเตรียมพรอมแลวดังนี้ NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

28

P a g e | 29

ในป 2007 Thomson Reuters ยักษใหญอันดับ 1 ของโลกในดานขอมูลและขาวสารได เขาเจรจาซื้อกิจการของ ClearForest เจาของบริการ OpenCalais.com เพื่อใชนํามา จัดการ Content ทั้งในดานการเงิน การลงทุน การวิจัยตางๆที่มีอยูอยางมหาศาลโดยใช Semantic Technology ในการเชื่อมโยงขอมูลเหลานั้น เดือนพฤษภาคม ป 2008 Yahoo ไดเริ่มบริการ SearchMonkey ที่ใหนักพัฒนาสามารถพัฒนา Application ครอบบน Search Engine ของ Yahoo ไดเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการคนหาโดยใชหลัก Semantic Markup ถัดมาในเดือนกรกฎาคม ปเดียวกัน ทาง Microsoft ไดเขาซื้อกิจการของ Powerset เพื่อนําเทคโนโลยี Natural Language Search Engine ไปปรับปรุงเขา กับ Live Search ของ Microsoft สิ่งตางๆเหลานี้แสดงใหเห็นวา พลังของ Semantic Web และเทคโนโลยีอื่นๆที่เกี่ยวของ ที่จะชวยพลิก โฉมอุตสาหกรรมเว็บไซตในอนาคตอันใกลนั้นเปนสิ่งที่หลายบริษัทคาดหวังเปนอยางยิ่งวาจะผลักดันใหยุครุง เรื่องของ dot com กลับมาอีกครั้ง แตจะสําเร็จหรือไมก็ยังคงตองติดตามกันตอไป… สรุป สิ่งที่เกิดขึ้นในวงการ Web2.0 ในป 2008 § § § § § §

แนวโนม Web2.0 ในป 2009

Social Media Blog Microblogging Social Networking Open Platform Mashup

§ Lifestreaming

§ Software as a Service

§ Semantic Web

§ Longtail Social Networking § Geolocation & Mobile Social Networking § Social Networking Portability § Cloud Computing

NIDA Competitiveness Review : Issue #3 | Web 2.0 Trends 2009

29